Skip to main content

Full text of "C. Plinii Secundi Naturalis historiae libri XXXVII"

See other formats 


Google 


This  is  a  digital  copy  of  a  book  that  was  prcscrvod  for  gcncrations  on  library  shclvcs  bcforc  it  was  carcfully  scanncd  by  Googlc  as  part  of  a  projcct 

to  make  the  world's  books  discoverablc  onlinc. 

It  has  survived  long  enough  for  the  copyright  to  cxpirc  and  thc  book  to  cntcr  thc  public  domain.  A  public  domain  book  is  one  that  was  never  subjcct 

to  copyright  or  whose  legal  copyright  term  has  expircd.  Whcthcr  a  book  is  in  thc  public  domain  may  vary  country  to  country.  Public  domain  books 

are  our  gateways  to  the  past,  representing  a  wealth  of  history,  cultuie  and  knowledge  that's  often  difficult  to  discovcr. 

Marks,  notations  and  other  maiginalia  present  in  the  original  volume  will  appear  in  this  flle  -  a  reminder  of  this  book's  long  journcy  from  thc 

publishcr  to  a  library  and  fmally  to  you. 

Usage  guidelines 

Googlc  is  proud  to  partncr  with  libraries  to  digitize  public  domain  materials  and  make  them  widely  accessible.  Public  domain  books  belong  to  thc 
public  and  wc  arc  mcrcly  thcir  custodians.  Nevertheless,  this  work  is  expensive,  so  in  order  to  keep  providing  tliis  resource,  we  liave  taken  stcps  to 
prcvcnt  abusc  by  commcrcial  partics,  including  placing  lcchnical  rcstrictions  on  automatcd  qucrying. 
Wc  also  ask  that  you: 

+  Make  non-commercial  use  ofthefiles  Wc  dcsigncd  Googlc  Book  Scarch  for  usc  by  individuals,  and  wc  rcqucst  that  you  usc  thcsc  filcs  for 
personal,  non-commercial  purposes. 

+  Refrainfivm  automated  querying  Do  nol  send  aulomatcd  qucrics  of  any  sort  to  Googlc's  systcm:  If  you  arc  conducting  rcscarch  on  machinc 
translation,  optical  character  recognition  or  other  areas  where  access  to  a  laige  amount  of  tcxt  is  hclpful,  plcasc  contact  us.  Wc  cncouragc  thc 
use  of  public  domain  materials  for  these  purposes  and  may  be  able  to  help. 

+  Maintain  attributionTht  GoogXt  "watermark"  you  see  on  each  flle  is essential  for  informingpcoplcabout  thisprojcct  and  hclping  thcm  lind 
additional  materials  through  Google  Book  Search.  Please  do  not  remove  it. 

+  Keep  it  legal  Whatcvcr  your  usc,  rcmember  that  you  are  lesponsible  for  ensuring  that  what  you  are  doing  is  legal.  Do  not  assume  that  just 
bccausc  wc  bclicvc  a  book  is  in  thc  public  domain  for  users  in  the  United  States,  that  the  work  is  also  in  the  public  domain  for  users  in  other 
countrics.  Whcthcr  a  book  is  still  in  copyright  varies  from  country  to  country,  and  wc  can'l  offer  guidance  on  whether  any  speciflc  usc  of 
any  speciflc  book  is  allowed.  Please  do  not  assume  that  a  book's  appearancc  in  Googlc  Book  Scarch  mcans  it  can  bc  uscd  in  any  manncr 
anywhere  in  the  world.  Copyright  infringement  liabili^  can  be  quite  severe. 

About  Google  Book  Search 

Googlc's  mission  is  to  organizc  thc  world's  information  and  to  makc  it  univcrsally  acccssiblc  and  uscful.   Googlc  Book  Scarch  hclps  rcadcrs 
discovcr  thc  world's  books  whilc  hclping  authors  and  publishcrs  rcach  ncw  audicnccs.  You  can  scarch  through  thc  full  icxi  of  ihis  book  on  thc  wcb 

at|http://books.qooqle.com/| 


f 


HARVARD  COLLEGE 
LIBRARY 


FROM  THE  LIBRARY  OF 
JAMES  JACKSON  HIGGINSON 

(CLAU  OF  18ST) 

OF  NEW  YORK 


C.   PLINII   SECUNDI 


NATURAUS  HISTORI^  LIBRI  XXXYII. 


VOL.  II. 


D*tfk.  H  Var.  CUu.  Plmitu. 


5i 


t    '  i. 


«       ' 


t    s 


C.  PLINII  SECUNDI 


NATURALIS   HISTORI^   LIBRl  XXXVII. 


EX   EDITIONE   6ABRIELIS    BROTIER 


CUM  NOTI8  ET  INTERPRETATIONE 


IN    USUM    DELPHINI 


VARIIS  LECTIONIBUS 


NOTIS     VARIORUM 


RECENSU    EDITIONUM   ET   CODICUM 


INDICIBUS   LOCUPLETISSIMIS 


ACCVRATE  RECENSITI. 


VOLUMEN  SECUNDUM. 


TT 


LONDINI: 

CURANTB  E:r  IMPRIMENTE  A.  J.  VALPY,  A.  M. 

1826. 


L  9 


Froiii   «a  •   Li)  a  y  ^f 
JameB  J.  ±iL  ginson 
.  /  .         .   N^w.  York 


*  • 


.  i  I 


)  ■ 


» 


#  •    • 


.  I 


C.    PLINII    SECUNDI 


NATURALIS    HISTOUI^ 


LIB.   111. 


C-  PLINII    SECUNDI 

NATURALIS   HISTORI^ 


LIBER  IIK 


Primus  et  secundus  Europa  sinus, 

!•  Hactbnus  de  sita,  ct  miraculis  terraB,  aqaarninqne  et 
aideroniy  ac  ratiooe  ^  oniversitatis»  atqae  mensiira.  Nnnc 
de  partibns :  qnanqaam  in6nitam  id  qnoqae  existimatar, 
nec  temere  sine  aliqaa  reprehensione  tractatnm.^  Haod 
ollo  in  genere  venia  jastiore,'  ai  modo  mioime  miram  est, 
hominem  genitam  non  omnia  humana  novisse.  Quaprop- 
ter  aoctorem  oemioem  uoum  seqnar :  sed  nt  quemque  ve- 
rissimum  io  qoaque  parte  arbitrabor.  Quoniam  commune 
ferme  omnibus  fuit,  ut  eos  quisqae  diligentissime  situs  di- 
oeret,  in  quibus  ipse  prodebat:^  ideo  nec  culpabo,  aut 
coarguam  quenquam*  Locorum  nuda  oomioa,  et  quaota 
dabitur  brevitate  ^  pooeotar,  claritate  caasisque  dilatis  io 
snas  partes :  nooc  eoim  sermo  de  toto  est.  Quare  sic  ac- 
cipi  velim,  ut  si  vidua  ^  *  fama  sua  oomioa,  'qualia  fuere 


Cap.  I.  I  lu  Chiffl.  Hardqin.  l.  ».  S.  Miller.  BipMit.  et  Framu  «e  riif 
niM,  H  nUwne  Ald.  Jnnt.  B^aiI.  Liiftd.  Eratmi,  Dalec.  EU.  et  Orooov.  Mox 
vet.  Delec  atque  tnetuura.^2  Vet.  Dalec.  idqwoque  ttUimatur  . . .  traettmdtm. 
— t  Ald.  Jont.  Basil.  Lngd.  Eraiimi,  Dalec.  kIe.  et  Oronov.  twaia  Juttiar  est, 
— 4  Margo  edd.  Dalec.  et  Oronov.  dieceretf  ex  qmlnu  ipae  nrodibmt. — 5  Ibid. 
qMmtum  dabitur  frrm.— 6  Vet.  Dalec  ut  eieubi  tidua ;  Chiffl.  ut  n  diuidua.— 

SOTJE 

"  C/l  jj  tidud]  Oppidornm,  inquit,     obscura   scilicet  inirloriaqae,  citen- 
ita  nnnc  andienda  snnt  nomina,  lan-     inr. 
qnam  cum  primum  fnere  condita,  nt 


NAT.  HIST.    LIB.  III.  1. 


547 


primordio  ante  res  ullas  gestas,  nuncupentur :  et  7  sit  qus&« 
dam  in  his  nomenclatura  quidem,  sed  mundi  rerumque  na- 
turse. 

Terrarum  orbis  univcrsus  in  tres  dividitur  partes,  £urO"* 
pam,  Asiam,  Africam.  Origo  ^  ab  occasu  Solis  et  Gadita* 
no  fretOy  qua  irrumpens  Oceanus  Atlanticus  in  maria  inte- 
riora  diffunditur.  Hinc  intranti  dextra  Africa  est,  Iseva 
Europa :  inter  bas  ^  Asia.'  Termini»  amnes  Tanais  et  Ni- 
lus.  Quindecim'*  m.  pass.  in  longitudinemy  quas  diximus/ 
fauces  Oceani  patent,  quinque  m.  in  latitudinem,  a  vico 
Meliaria  Hispaniae  ad  promontorium  Africae  Album/  auc** 
tore  Turranio  Gracili^  juxta  genito.  T.  Livius,  ac  Nepos 
Comelius  latitudinis  tradiderunt^  ubi  minus/°<  vii.  m.  pass. 
ubi  vero  plurimum^  x.  m.  Tam  modico  ore  tam  immensa 
aBquorum  vastitas  panditur.  Nec  profunda  altitudo  mira- 
culum  minuit.  Frequentes  ^  quippe  tdenisB  candicantis  vadi 
carinas  territant.  Qna  de  causa  Limen  intemi  maris  multi 
eum  locum    appellavere.      Proximis    autem"'    faucibus 


7  Cbif&.  delet  rb  et^  probante  Oalecainpio.— 8  Ita  Chiffl.  inter  h,  A.  est  edd, 
▼ett.  iteni  Harduin.  2.  3.  MiUer,  fiipont.  et  Frans. — 9  Ita  vet.  Dalec.  aliiqne 
codd.  ap.  Harduin.  item  edd.  Hardnin.  1.  2.  8.  Miller.  Bipont,  et  Franz.  Tur- 
raaio  Gracada  edd.  vett.  ante  Hardiiin. — 10  Ita  Chiffl.  Kegg.  Hardiiin.  I.  2. 
Colb.  1.  2.  et  Paria.  item  edd.  Hardiiin.  1,  2,  S.  Millcr.  Bipont.  et  Franz.  ubi 
miiitiiitfm  Ald.  Jant,  Baail.  Lugd.  Erasmi,  Lngd.  1606.  Dalec.  Elz.  et  Oronov. 
— 11  Ita  Chiffl.  cnm  edd.  Hardnin.  1.  2.  8.  Miiler.  Blpont,  et  Pranz.  Proxi» 
IM  autem  edd.  vett,    Mox,  margo  edd.  Dalec.  et  Gronov.  eoereent  veluti  clau- 

NOTiE 


^  Orifo]  Melam  Bequitar,  ita  scri- 
bentem  i.  4.  operis  de  sitn  Orbis: 
*  Nnnc  exactina,'  inquit,  *  oras  situa- 
qne  dictnro,  intie  est  commodissimum 
incipere,  nude  terras  nostniro  pela- 
gns  ingreditnr,'  &c. 

«  Inier  has]  Nam  Enropas  Asia 
Africaeque  obtendltnr. 

*  Quindeeim]  Sic  Martianns,  lib. 
VI.  c.  de  rotnnditate  terrs,  p.  201. 

*  Quaa  diximu»}  Plane  modo,  his 
▼erbis :  '  Oaditano  freto,'  Scc, 

'  AUmm]  Nunc  CapoSpartel:  idem 
Ampelusia  vocitatum,  v.  1. 


r  Ubi  mtm»]  Ubi  plarironm,  de* 
cem  :  nbi  miniis,  septero :  nbi  minio 
miiro,  qninque  miil.  pass.  nt  dictum 
est  proxime  antea.  Vide  Notas  et 
Emend.  num.  1. 

^  Frequenteo]  Adeo  parnm  depres* 
si  fundi  mare  ibi  esse  significat,  nt 
vadnm  ipsam  saxosum  appareat,  ac 
per  latitndinem  freti  ab  Europa  in 
Africam  instar  taenia  fasciavd  ean- 
dicantis  porrigatur  :  ratMiay  t^aXov 
appellat  Strabo,  lib.  i.  p.  49. 

'  Proximi»  autem]  Montes,  inqnit, 
utrimque  impositi  faucibiis  qu»  fre.- 


548 


C.  PLINII   SBGUNDI 


utrimqae  impositi  montes  coercent  claustra.  AbylaAfri'* 
coe,  Europse  Calpe^  laborum  Hercalis  met».'^  Quam  ob 
causam  indigenad  columnas  ejus  Dei  vocant,  creduntque 
perfossas  ■'  J  exclusa  antea  admisisse  maria,  et  rerum  natu- 
rae  mutasse  faciem. 

(i.)  Primum  ergo  de  Europa  altrice  victoris  omnium  gen- 
tium  populi,  longeque  terrarum  pulcherrima^  quam  plerique 
roerito  non  tertiam  portionem  fecere,  verum  aequam;  ia 
duas  partes,  ab  amne  Tanai  ad  Gaditanum  fretum,  uniyer" 
so  orbe  diviso.  Oceanus  hoc  quod  dictum  est  ^  spatio  At^ 
lanticum  mare  infundens/^  et  avido  meatu,  terras,  quascum- 
que  venientem  e&pavere,  demergens :  resistentes  qnoque 
flexuoso  littorum  anfractu  lambit :  Europam  vel  maxime 
recessibus  crebris  excavans  :  sed  in  quatuor  praecipous  ^^ 
sinns.  Quorum  primus  ^  a  Calpe  Hispanise  extimo  (ut  dic- 
tum  est)  monte  Locros™  et  Brutium'^  usque  promonto- 
rium  immenso  ambitu  flectitur. 


^^^^^^^^^^•^^ 


»tra, — 12  HerctdU  meta  ChifR. — 13  Pintian.  perfostoSf  inb.  niooteii.— 14  Margo 
edd.  Dalec.  et  Gronov.  t»  Atlanticum  mare  $e  in/undens,  Mox  vet.  Dalec  ve- 
nientem  exspectaveret  exeepere, — 15  Ita  ChifB.  aliiqiie  codd.  ap.  Hardnin.  item 
edd.  Hardiiin.  1.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  pracipue  edd.  vett.  ante  Har- 
dnin. — 16  Locros  Brutimmt  omisso  ety  Cbiffl. 


NOTiE 


tum  nrgent,  sibique  proplnqnant, 
claufitra  hignscemodi  continent.  Id 
acceptom  a  Mela,  ii.  6.  *  Oeinde  an- 
gnstissiroum  pelagns,  et  proxima  in- 
ter  se  Eorope  atque  Africas  littora, 
montes  efficinnt,  ut  ioitio  diximns, 
coluninsB  Herculis,  Abyla,  et  Calpe.' 
1  Perfossas]  Vide  Notas  et  Emend. 
Dum.  2.  De  re  ipsa  Pomponion,  nt 
solet,  pereleganti  brevitate,  f.  6. 
*  Hnnc  Abylam/  inquit,  '  illum  Cal- 
pen  vocant:  colnmnas  Hercnlis  u- 
trumqne.  Addit  fama  nominis  fabn- 
lam :  Hercnlem  ipsnm  jnnctos  olim 
perpetuo  jngo  diremisse  colles,  atque 
ita  exclnsum  antea  mole  montiHin 
Oceanuro,  ad  quae  nunc  inundat,  ad- 


missnm.'  Seneca  Natnr.  Qusest.  vf. 
20.  '  Sic  et  Hispanias  a  contexta 
Africas  mare  eripnit.' 

^  Hoc  fiiod  dietum  eet^  Oaditano 
freto. 

*  Quorum  prumis]  Is  Ibericom  ma- 
re,  Sardonm,  Tyrrbenumque  com- 
plectitur. 

">  Locros]  Pomponins  qnoqne  pro* 
pe  Brutinm  promontorinm  Locros 
statoit :  *  Tertios  siniis/  inquit,  '  iii- 
ter  promontoria  Zephyrium,  et  Bru- 
tium,  Consilinum,  Cauloniam,  Locros- 
qoe  circorodat.'  Brntium  vero  pro- 
montorium  illiid  est  quod  cap.  10. 
Leucopeti^a  appellator. 


NAT.   HIST.   LIB.   III.  3. 


&19 


'  II.  In  eo  prima  Hispania  terraram  est,  ulterior  appellata, 
eadem  Baetica.  Mox  a  fine  Urgitano '  *  citerior,  eademque 
Tarraconensi»  ad  Pyrenaoa  joga.  Ulterior  in  duas,  per 
longitudinem,  provincias  dividitur.*  Si  qoidem  ^  Baeticae 
latere  septemtrionali  praetenditor  Lositania,  amne  Ana^ 
discreta.  Oi^as  hic  Laminitano  ^  agro  citerioris  Hispaniae, 
et  modo  se  in  stagna  fondens,  modo  in  angnstias  resor- 
bens,  aot  in  totom  conicolis  condens^  et  scepios  nasci  gao- 
dens,  in  Atlanticom  Oceanom  effonditor.  Tarraconensis ' 
aotem  affixa  Pyrenseo,  totoqoe  ejos  latere  decorrens,  et 
simol  ad  Gallicom*  Oceanum  Iberico  a  mari  transversa  se 
pandens,  Solorio  ^  monte,  et  Oretanis  '  jogis,  Carpetanisqoe, 
et  Astorom,  a  Beetica  atqoe  Lositania  distingoitor. 
III.  Bfietica/  a  flomine  eam  mediam  secante  cognominata. 


Cap.  II.  1  Dalee.  legit,  a  ihm  VirgiiMo.—9  Cblffl.  m  dMM  parieg  dwkU' 
<icr. — S  TarraeonenaU  aaiem  kine  ajjHxa  Harduio.  9.  S.  Bipont.  et  Franc  Mox 
traamsertim  vet.  Dalec. 


NOT£ 


*  Aflae  Urgkaao]  Ab  oppido  Ur- 
ci,  qoi  BaBtictt  finisy  idemqae  Tarra- 
coneiisis  initinm,  nt  dicetnr  cap.  8. 
et  4.  Urci,  Urgi|  Virgi,  omnia  ejas- 
dem  oppidi  snnt  nomina.  Hodie  J{- 
maearen,  Martianiia  a  Plinio  mntaa- 
tof,  lib.  VI.  pag.  202.  cap.  de  Hispa- 
nia : '  Ab  Urcitano  fine/  inquit, '  qaa 
eiterior  meat,  Tarraeoneniis  dicitnr/ 
&c.  Mela,  II.  6.  '  Virgi  in  ftino  qnem 
Virgitannm  vocant.' 

^  Si  fKtdem]  Martianns,  loc.  cit. 

«  Jiia]  Nonc  Manroram  lingaa 
GMddtoM,  boc  eii,  Jlumen  Anae,  "Ayat 
Straboni,  lib.  iii.  p.  189. 
.  ^ija»t]iila]io]Aboppido,qaodA«yJ- 
Piov  Tocat  Ftolemaens,  in  Carpetanis, 
II. 6*  Lamioinm  Antoninns,  in  Tarra« 
conensi,  qnod  a  capite  flaminis  Anas 
distare  ait  idem  rii.  pass.  mill.  Ho- 
die  oppidonomen  est  Afoalielyetidem 
circnmjacenti  agro,  Campa  de  Man' 
Hel :  nec  procal  a  fontil>us  sc  in  di* 


▼ersa  stagna  fandit,  ac  se  ipse  pre- 
mit  sabinde  angustioribns  alveis,  mox 
in  totnm  caniculo  se  alMCondit,  sfe- 
pias  ita  nasci  gandens :  qnod  circa 
Metellinum  oppidnm,  multis  ab  ip« 
sias  exortu  millibos,  contingere  falso 
veteres  credidere. 

.  *  Ad  GaUieum']  Qoi  et  Aqoitanicns 
appellator. 

'  Soiorio]  Solarinm  vocat  Isidoras, 
Orig.  XIV.  8.  qai  montium  Hispaniss 
altissimum  prodit.  Nunc  vocant  Sier- 
radeloe  Veriieniee» 

f  Offlaiils]  Oretana  jnga,  hodie 
Sierra  di  Alearax :  Carpetana,  Sierra 
di  Gmdainpe,  Sierra  di  Pieo:  Astn- 
rom  deniqne,  Sierra  de  lae  Aeiufiae, 
Pro  ^slMnmi  frnstra  Veiionum  repo- 
nit  Joan.  Oenes.  Sepnlveda,  Epist. 
III.  45.  ad  Pintiannm,  p.  181. 

*  Baiiea']  Andalasia  nunc  est,  cnm 
parte  Oranatensis  regni.— '  Unde  sit 
antem  Andalnsise  factam  nomen,  mi- 


550 


C.    PLINII   SBGUNDI 


Gunctas  provinciaram  diyite  cnltu,  et  qoodam  fertili  ac  pe- 
culiari  nitore  praecedit.  Juridici  ^  conventus  ei  quatuor, 
Gaditanus^  Cordubensis,  Astigitanus/  Hispalensis.  Oppida 
omnia  numero  GLXXv.''  In  iis  coloniae  ix.^^  mnnicipia 
VIII.  Latio  '  antiquitus  donata  xxix.  libertate  vi.  foedere 
III.  stipendiaria  cxx.  Ex  his  digna  memoratu,  aut  Latiali 
sermone  dictu  faciiia,  a  flumine  Ana,  littore  Oceani»  oppi- 
dum  Onoba,^  iBstuaria*  cognominatum :  interfluentes/ 
Xiuxia,  et  Urium.^  Mariani '  montes  -fi  Bastis  ^  flnvius :  littus 


^^^^»*'^'^^^^^^ 


Cap.  III.  1  Asticimiu»  Chiffl. — 2  Oronov.  et  al.  vett.  In  iis  eoUmia  VIIL 
Mox  Harduin.  2. 3.  Bipont.  et  Pranz.  munieipia  XVIIL — S  Dalec.  legi  jnbet : 
LiUio  jurey  iit  infra  cap.  4.  Mox  fitdere  IL  edd.  vett.  ante  Hardnin.  fmler§ 
IIL  in  Cbiffl.  alioqne  cod.  ap.  Laet,  itcm  in  edd.  Hardnin.  1.  2.  S.  Miller. 
Bipont.  et  Franz.  stipendiaria  CCX.  edd.  vett.  et  Gronov. — 4  Owmoha  edd. 
vett.  ante  Hardnin. — 5  Interfiuunt  vet.  Dalec. — 6  *  Male  Mss.  Hareni  moniei, 
Eruditntf  Harduinus  in  altera  sua  editione,  Arena  numtet»  In  aliis  editioni- 
bns,  Ariani,  Sunt  Mariani  montes,  Ptolem.  ii.  4.  Nonc  Sierra-Morena, 
Inde  forte  appeUatam  «s  Marianam»  de  quo  infra  Plinias  xzxiv.  1.'  Brotier, 


NOT^ 


hi  fateor  esse  incompertnm.  A  Van* 
dalis  enim,  opinor,  Vandalia  dicere- 
tor.  Orientales,  qaibns  ignoti  sant 
Vandali,  inqnit  D.  D'Herbelot,  in 
Biblioth.  Orient.  p.  114.  fabulaotnr 
ab  Andalaso  lapheti  filio^  Noe  nepo- 
te,  Andalusiamnomenaccepisse.'  £tf. 

B€C, 

b  Juridici]  Quo  tempore  Romani 
Hispanias  tenuere,  suos  in  llils  Sena- 
tns  Jndiciarios  babebant,  qnos  '  Con- 
ventus  Juridicos^  suo  nomlne  appel- 
labant.  Hnc  finltimi,  tanquam  ad 
Colonls  metropolim,  jus  petitnrl, 
et  de  controversiis  qnse  orirentnr 
disceptatnri,  conveniebant :  qnemad- 
modnm  hodieqiie  in  Gallia  fornm 
juris  publici  (Parlamenti  Cnriam 
vocant)  Lutetiae  Parisiorum,  et  To- 
losae,  et  alibi  constitutum  perdu- 
rat  t  et  in  Castellae  regno,  Prse- 
torium  Vallisoletanum,  et  Grana* 
tense. 

c  Numero  CLXXV,]  Sic  Martia- 
nu9,  lib.  VI.  cap.  de  Hispania,  p.203. 


libriqne  omnes.  ^ 

*  In  hii  cohnuB  IX.]  Vide  Notas 
et  Emend.  nnm.  S.  nbl  eadem  opera, 
qtiid  colonise  sint,  qnid  ronnieipia, 
quid  donata  Latio  opplda,  qnid  de- 
nlqne  fbderata,  ac  stipendiaria,  dic- 
tnri  samns. 

*  Oiie6a,  ASttmana']  Ab  sestnariis  eo 
iDci  freqaentibns.  Snnt  antem  »sta- 
aria  (Anix^m  StralM>ni,  Hb.  iii.  p. 
140.)  loca  qutt  marinis  aquis  refsrta 
sunt  ex  inondationibas  pelagi,  per 
quas  saepe  in  mediterranea  floviorum 
instar  navigantes  accedunt.  Oppi- 
dnm  id  porro  Anss  flnvii  ostiis,  abi 
testnaria  flnnt  accvdente  mari,  prox« 
imum,  nnnc  esse  Gi^rakoii  Rodericas 
Carns  recte  censet,  Antiq.  Hispa). 
III.  76.  A'ide  Notas  et  Eroend. 
num.  4. 

'  Luxia,  el  Urhm]  Nunc  amnes  eos 
Odier  et  Tinto  vocant,  inter  Anam  et 
Bsetim  flnentes. 

V  Jlf<iftaiii]  Ab  Urio  amne  ad  Bse* 
tim   perpetaa   sunt  montium  jnga. 


NAT.   HIST.   LIB.    II U  3. 


551 


Corense  7  ^  inflexo  sinu ;  cujus  ex  ad  verso  6adeS|  inter  in- 
sulasJ  dicend».  Promontorium  Junonis/  Portus  Baesip* 
po.*  Oppida:  Belon,""  Mellaria:"  fretum  ex  Atlantico 
mart.  Carteia)^  Tartessos '  a  Grsecis  dicta.  Mons  Calpe.? 
Dein  littore  intemo  ">  oppidum  9  Barbesula  cum  fluvio.  Item 
Salduba : '  oppidum  Suel :  Malaca  *  cum  flnvioi  foederato- 


0^^^^^^^**^^ 


—7  Lt<hM  Cyshmmu  Chifil.    Vid.  infra  Not.--8  CtT^unm  Appiao.  Paii- 
sati.  et  Leopard.— 9  Vec.  Dalec.  ojipida.— 10  /tem  Salduba  duba  vpfidum,  Suel 


NOT^ 


Vide  Notas  et  Emend.  nnm.  5. 

^  Batia]  Nnnc  Guadalquirir  vocant: 
qasB  vox  Arabibns  Fluvium  roagnum 
•onat. 

>  LUtu$  CorenM]  Mm.  Reg.  1.  2. 
Stc  Curena$,  Littus  id  a  BfBti  amne 
•d  Rio  Guttdakie  porrigitar,  ubi  op« 
pidum  S,  Luiar  di  Baramida* 

i  InUriniuia$]  Lib.  iv.  cap.S6. 

^  Junoui$]  Nuiic  Capo  de  Tr^faigar* 
Ptolem»o,ii.4.  iuepmriiptow,  ip  f  ptAs 
'Hpar. 

1  Bmsiypa]  Hodie  Puaria  Btgu,  vel 
•  Btg^r»  Vide  Notas  et  Emend.  nura« 
6. 

n  Btlofn]  Ptolem«o,  loc.  cit.  Bair 
Xm9  vtfAif  KoX  worafUs,  Marciano  qno» 
qne  Heracl.  p.  70.  Stephano  BeX^, 
irtfXif  Koi  woTOiihs  rj|f  Boiruc^f,  jc  r.  K. 
pott  Strabonero,  iib.  iii.  p.  140.  Ho« 
die  Tar{gfaf  ad  fretnni. 

B  Mellaria]  HarXapla  Marciano  He- 
ract.  p.  70.  Nnnc  diratas  loco  no- 
mcn  Milarm, 

«  Cartoia]  Kaprffta  PtolemaBO,  ii. 
4.  Nummns  est  ex  aere  minimo,  apud 
P.  Albaret,  e  Societate  nostra,  Tur- 
nooii,  inscriptu&r  cartbia,  quem  ad 
noa  ille  inspiciendam  misit.  Pictns 
ea  parte  Oenius  civitatia  est :  pars 
^  altera  cst  nsii  detrita.  Fabrica  ma- 
nifeste  Hispanica.  Opptdi  illini  ho- 
die  rudera  vix  snpersunt.  Portus  lu- 
perest  admodum  papaz,cumcastello, 


rorre  di  Cartagena,  corrnpto  a  vetere 
Carteia  nomine.  Roder.  Caros,  An- 
tiq.  Hispal.  III.  24.  Mela,  ii.  6.  *  Car- 
teia  (ut  quidam  pntant)  aliqnando 
Tartessns.'  Paosan.  Eliac.  lib.  vi. 
poster.  p.  S78.  et  Strabo,  lib.  iii.  p. 
161.  '^ruH  M  Tapniirahw  ripf  nr.  Kap- 
T^iatf  wpoaaypo^ouau  Gadium  insn* 
lam  Tartessnm  quoqne  vocitatam  di- 
cemus  IV.  86.  £t  in  insula  ad  Bsstis 
ostia  tertiam  eo  nomine  nrbeoi  vete- 
res  agnovere.  Strabo,  p.  148. 

p  Jlfoiw  Catpe]  Cnm  oppido  cogno- 
nine,  cujns  meminere  Strabo  lib.  iii. 
p.  140.  Antoninus,  et  nummua  anti- 
qnns,  C.  I.  Calpb,  hoc  est,  CoUmia 
Julia  Calpe^  apud  Spanheni.  p.  766. 
Scd  eadem  plane  ea  est  cum  Carteia 
superius  dicta.  Montis  ipsius  nomen 
extat  in  vetnsta  Inscriptione,  qua 
Hercnlis  facta  narrantnr,  apud  Rei- 
DeBinm  p.  S47.  EIII.  TO.  KAAwolo 
0P02.  HAOE. 

4  IMlore  tntonej  Littore  intemi 
maris,hoc  est,  mediterranei :  ibi  enin 
oppidom  Barbesula,  nunc  GKadqjorc, 
ad  aronem  bodieqne  cognoroinem  : 
Marcianns  Heracl.  kwh  Kapmitas  ots 
BapfihaoKa  .  • .  kah  8i  Bapfina6^MW^  k,  r. 
K  Flnvii  Bapfiiiia6Xa  meminere  Pto- 
lem.  II.  4.  et  Tsetses,  Cbiliad.  viii. 
712. 

r  Ftem  SaiduiHi]  Hoc  est,  nt  Bar- 
besaUi  sic  etiam  Salduba  olim  uppi- 


562 


G.   PLINU   SROUNDI 


Tum."'  Dein  Menoba*  cum  flavio.  Sexifirmum"''  cog- 
Domine  Julium,  Selambina/  Abdera.  Murgis"^  Bastica^ 
finis.  Oram  eam  universam  originis  Poenorum  existimavit 
M.  Agrippa.  Ab  Ana  *  autem  Atlantico  Oceano  obversa' 
Bastulorum  Turdulorumque  est.'^  In  universam  Uispa- 
niam  M.  Varro  pervenisse  Iberos/  etPersas^et  Phoenicas, 


^«^^^^^^^^#^ 


Melaeha  cum  fiucio,  tfc,  Pro  Suel  Chiffl.  tire, — 11  Sexi^trmwn  Ptolemapo; 
Scxti  Firmum  edd.  vett.  Vide  infra  notmiw — 13  Pinetos  hapc  interserit:  TmT' 
duli  a  Batifluvio  ad  JElnam  umue  proienduntur,  Eorum  flnis  ad  promontorium 


NOT/E 


dum  cum  flovio  fiiit  cognomine :  Soel 
noD  item.  Salduba  hodie  MarheUa 
est :  ad  amnem  olim  cognominem^ 
qni  nunc  Bio  Verde  dicitur.  2ov€\ 
inter  Marbellam  et  Malacam,  in  reg- 
Do  Qranatensi  casteUum  est,  hodie 
MeUna.  Kefert  haec  oppida  Mela,  ii« 
6.  Manoba,  Malaea,  Suelf  Saldubaf 
LadppOf  BarbeeuL  Inscriptio  vetos 
apud  Reinesinro,  p.  131.  mvnicipio 
BVBLiTkMo.  Sunt  qui  velint  esse 
Fuengirolaro,  vicnm  a  Malaca  lencis 
quatnor  dissitum,  ubi  h»c  reperta 
erutaqge  inicripiio  est,  sed  ficta  ea- 
dem  et  receos. 

■  Malaca]  Malaca,  inqnit,  foedera- 
torum  oppidnm  est,  cum  fluvio.  Pto- 
lemsBO  II.  4.  MdkoKa,  qni  vicinom 
amnem  JtdZovKoif  vocat.  Oppido  in- 
colsB  nomen  fecere  Malaga:  Oalli, 
Malguet:  amni,  Guadalquimreio  z  sive 
Fiu  Grande,  Regio  vino  nobilis,  in 
Oranat«osi  regno. 

t  Menoba]  JAaiwofia  Straboni,  lib. 
III.  p.  148.  Ptolemseo  Mdyofia,  men- 
dose.  Fluvlo  nomen  est  hodie  Fiu 
Frio,  sen  Frigidus  aronis:  oppido, 
Torrety  in  littore  regni  Oranatensis. 

■  Sexiflrmum  ISexH  Ftrmwn]  Mss. 
Sexiflrmum,  Mela,  loc.  cit.  Ex  vo- 
cat :  Sexitanumf  Antoninns :  2i(  Pto- 
lemapus,  ii.  4.  bodie  Almuneear.  Vide 
Notas  et  Eraend.  num.  7.  Hinc  sal- 
•amentis  Esitaois^  sive  Sezitanis  no- 


meoy  de  qnibns  Strabo  lib.  iii.  p.  156. 
aliique. 

^  Selambina]  2ii\d/A0tPa  Ptolemseo, 
loc  cit.  et  mox^A^iapa,  Straboni,  loe. 
cit.  Alfifipa,  SiephuBo" A0fhipa.  Illam 
hodie  Salobrena  incolae,  Istam  Alme* 
ria  vocat  Mariaoa,  Hist.  Hisp.  z.  18. 
p.  608.  utramque  regni  Oranatensis. 
Aliis  Abdera  Adra  esse  videtnr,hand 
adeo  ablndente  ab  Abdera  vocabolo, 
medio  fere  inter  Selambinam  et  Al* 
meriam  intervallo. 

^  Murgie]  Antonino  Mnrgi,  aSexi- 
tano,  M.  P.  xxzviii.  Hodie  Almerla 
est,  si  Mendozam  andimns  in  Conc. 
lUib.  Muxacraf  in  ora  nlteriore  ver- 
stts  Septemtrionem, '  si  Marianam, 
Hist.  Hisp.  I.  8.  cui  subscribimns. 
Alia  porro  ab  ista  Movpyis  Ptolemsi 
est,  11.4.  in  mediterraneis  Tnrdulo- 
rnm  Baeticorum  oppidis.  Alia  item 
qnam  hodie  Mureiam  voeant,  regni 
CBpnt,  oppidnm  et  a  roari,  et  ab  ora 
hac  qoaro  Instranins  longe  dissitum. 

*  Ab  Ana]  Ad  fretum  usqne.  Me- 
la,  111. 1.  A  freto  '  ad  flumen  Anara 
Turduli  et  Baitoli  habitant.* 

y  06MrM]  Subinteilige,  ora.  ATnr- 
dulis  sive  Turdetanis,  Baetica  tota 
olim  Turdetania  appellata.  Vide 
Strab.  lib.  iii.  p.  189. 

s  Iberos,  Ifc,]  De  his  omnibus  vide 
Biodor.  Sicul.  Bibl.  lib.  y.  pag.  819. 
AppiaDus  in  Ibericis,  p.  S56.  Melam, 


NAT.   HI^T.    Lia.   111.  3. 


553 


Celtasqae^  et  Poeiios  tradit.  Lusum  eDim  *  Liberi  patris^ 
aut  Lyssam  cum  eo  bacchaDtium  '^  nomen  dedisse  Lusita- 
nise,  et  Paua  prsefectum  ejus  uniyersse.''  At  qu»  de  Her- 
cule  ^  ac  Pyrene,  vel  Saturno  traduntnr^  fabulosa  inprimis 
arbitror. 

Ba&tfs  in  Tarraconensis  provincidB/^  non,  ut  aliqui  dixere, 
Mentesa*^  oppido,  sed  Tugiensi "  exoriens  saltu,  juxta  quem 
Tader  ^  fiuvius^  qui  Carthaginiensem  agrum  rigat,  Uorci  * 


sacmm:  BaaivU  vero  a  Calpe  v$que  Aiimentam, — IS  Gor.  Proet.  et  edd.  Yett. 
patris  eomitemt  aut  Lffseam  IjficekaMtem.  Mox,  margo  edd.  Dalec.  et  Orono?. 
i^ite  anivena  autem  quoB  de  HereuUy  ifc. — 14  Tarraconenei  provincia  ibid.  et 
moiLy  Metesa  oppido  ChifiL.  Paulo  poit  margo  edd.  Dalec  etOrooov.  Mttai, 
jnxta  quem,  ifc.  quodrecepere  Hardain.  et  receDtt.jiixta  deeet  io  edd..  vett« 


NOT/E 


II.  6»  aliosqne.  Phcenicum  ioprimis 
ezpeditiooem  io  Hispaniam  eo  tem- 
pore  suaceptam,  qno  Romanae  urbiB 
fondamenta  pooerentnr,  Mariana  cen- 
•et  Hitt.  Hisp.  1. 16. 

*  Lusum  enim']  Varro  nogatnr,  ai 
a  ludo  seu  Insione,  qutt  vox  Latina 
ett,  jam  tum  Bacchi  nvo  Lusitaniam 
cognominatam  velit:  aut  a  K^trOf 
quas  vox  rabiero  ionat.  Sic  tamen 
Martianna  accepit,  lib.  vi.  cap.  de 
Hispania,  p.  208.  '  Lusitania,  coi  no- 
menfabuia  a  Insu  Liberi  patris,  vel 
cnm  eo  bacchantittro,  sociavit.'  In 
Mss.  Iiysiim.  An  Lymtm  lAberi  Pa» 
trie,  OMi  I^eam  cum  eo  baeehantem  legi 
satius :  ut  *  Lysns  *  et  '  Lysa '  unins 
hominis,  qui  Bacchi  filius  comesve 
fuerity  nomen  geminnm  esse  videa- 
tur  i  Bacchnm  ipsnra  Lysium  apnd 
Pausaniam  dictum  accepimus,  a  A^, 
qnod  cnras  solvit. 

b  Univer94g'\  Subintellige,  Hispa- 
nisB.  Verba  Sosthenis  de  Baccho, 
lib.  XIII.  Ibericorum :  Nud^of  8^  «ral 
^l^rifiUafy  Hoya  ffarl\iir<y  iwi/AeKtiT^ 
TWK  tSituv,  ts  riiv  jf^bpa»  &«^  o^oO  Ila- 
v\a»  /ierwF^^MKTcy,  V  ol /lerayepiartpot 
Srarior   fepoavf^pwcoM.    Apud  Plu* 


tarch.  lib.  de  Flnroin.  p.  1159. 

*  De  HereuUi]  De  Hercnlis  expe- 
dilione  in  Hispaoiam,  Diodor.  Sie« 
Bibl.  lib.  IV.  p.  226.  A  Pyrene  Be- 
brycis  filia,  qnaro  Hercoles  adamarat, 
in  Pyrenseo  monte  sepnlta,  montk 
ejos  appellationem  fabulose  Silius  de- 
ducit,  lib.iii. 

^  Menteta]  Hsbc  Mentesa  Bastnlo- 
nim,  de  qua  cap.  4.  dicetur.  Nnne 
vicus  8.  Tkiomi:  olim  Episcopalis  se- 
des,  Gienam  deinde  transducta,  Jaen. 
•  •  Tugienm\  Ab  oppido  Tugia,  cn- 
jns  Antoninus  memioit,  et  a  Ca*tn- 
lone,  Malacam  versus,  distare  ait, 
XXXV.  M.  P.  Nunc  jacet.  Saltui  Tu- 
giensi  nomen,  i^erra  de  Alearaz, 

^  Juxta  quem  Tader]  Ita  Mss.  om- 
nes.  £x  iisdem  montibns,  qulbus 
Bsetis,  Tader  oritur:  hodie  S^;ura 
vocant :  sed  is  in  ortum  tendit,  Mnr- 
ciam  rigat,  et  in  Illicitanum  agrom 
devolvitur,  ut  dicetor  eap.  seq. 

9  Ilorei]  Corvoy  inqoit,  amnls  de- 
flectit  anfractUy  quasi  refngiaC  Cn. 
Scipioois  rognm  aspicere:  qoero  in 
turrim  qnandam  Hasdrubalis  copiae 
fngientem  compnlerant :  qua  incensa 
cnm  omiii  comitatn  misere  coocrem«« 


554 


O.   PLINII   SBCUNDI 


refagit'^  Scipionis  rogam:  versusque  io  occasum,  Ocea« 
nam  Atlanticum  provinciam  ^  adoptans  petit^  roodicus  pri- 
mo,  sed  multorum  fluminum  capax,  quibus  ipse  famam 
aquasque  aufert.  Bsetic»  primum  ab  Ossigitania  '^  ^  infur 
sus^  amoeno  blandus  alveo  crebris  dextra  laevaque  accoli- 
tur  oppidis. 

Celeberrima  inter  hunc  J  et  Oceani  oram  in  mediterraneo 
Segeda,  quBd  Augurina  cognominatur :  Julia,  qu«e  ^  Fiden- 
tia :  Urgao,'7 1  qu»  Alba :  Ebura, "  quae  Cerealis :  lliberi,'' 
quod  Liberini :  Ilipula,''  quae  Laus :  Artigi^P  quod  Julien- 


^*#*^**^*#^* 


—16  Vet.  Dalec.  ille  ocyor  r^ngit, — 16  OiaigUania  margo  edd.  Dalec.  et 
Gronov. — 17  Virgao  edd.  vett.  Mox  Hebura,  qwgfifc.  margo  edd.  Dalec.  et 
Gronov.  Dcinde,  Attigi  Harduin.  2.  8.  et  Franz.  Astici  Parni.  Singilia  He- 
gua  Gronov.  Paulo  post»  Ubeda  ibid.  pro  Babro.  '  Forte  Agabro  legi  satiuf : 
quod,  com  Eliberitana  et  Aitigitana  Ecclesia,  meminit  etiani  Agabreusis 


NOT^ 


tai  eit:  nt  anctor  eit  Appianos  in 
Iberic.  p.  S68.  Oppido  nomen  bodie 
Lorqmnum  est,  ad  amnem  Tadernm, 
in  regno  Marci». 

^  Provinciam]  Bsticae  provinci»» 
quam  nediam  secat,  faum  nomen 
impertiens. 

'  Ouigikmia]  Ab  Onigi  oppido,  de 
quo  mox :  ab  ea  provincia  Bstic» 
initiom  duci  liand  obsenre  innuit : 
citra  ver»os  Septemtrionem  et  or- 
tum,  Tarraconensem  eue :  qnare  ad 
Caatalonero  oppiduro,  qoi  Baetic» 
finis  paulo  post  dicetur,  Oasigitania 
pertinuit. 

i  Inier  hme'}  loter  Bntini,  ab  Os- 
sigitania,  ad  fretum  Gaditanum,  et 
Atlantici  oram  Oceani,  Cordubensis 
conventos  mediterranea  oppida  ista 
snnt :  Segeda,  &c. 
.  ^  JuUa,  qutt]  Tiberii  nnmmos,  in 
Thesaoro  Goltzii»  Col.  l\u  Fiobn- 
TiA.  Sed  snnt  Goltiiana  Latina  nu- 
raiimata  pleraqne  adulterina  et  ficta. 
Strabont,  lib.  iii.  p.  141.  *IovXia.  Est 
O&^k,  vei  potius  'lov/da,  Ptolemsi 


prope  Gordnbam,  ii.  4. 

*  Urgao]  Inscriptio  inventa  Arjo« 
Dtt  io  agro  Giennensi,  lencis  doabus 
ab  AndiO^r,  Mvmic.  Albemsb.  Vr- 
OAVOM.  apud  Gruter.  p.  283.  sed  fic- 
ta  et  recens. 

"■  £6itf*ii]  In  Mm.  qnibusdam»  £6o- 
ra.  Non  est  hsc  Ebora  Pomponii 
Melas»  de  qoa  iile  in  Bcticae  littore, 
III.  1.  nec  Strabonis  ^EfiovpOy  qnae  ea- 
dem  cnm  Ebora  Pomponii  est,  iii.  p. 
140.  NoDc,  ot  ego  reor,  est  Akala 
Real,  inter  Granatam  et  Cordubara. 

'^  Iliberi]  Losysas  in  Conc.  lUib. 
legit,  EUben,  quod  EUberini.  Fuit  ia 
colle,  cui  nomen  liodie  est5it«rrade 
Ehira,  PtolemaiOi  loc.  cit.  *IAAi- 
fitpts. 

o  Ilijntla]  PtolemaeOy  loc.  cit.  *IAA£« 
wovXa  firydKti*  Niinc  est  Granata, 
regni  cognomlnit  capot.  Vide  Ro* 
der.  Carumy  Anliq.  Hispai.  iii.  11. 
p.  100. 

P  Artigi]  Nonc  Alkamaf  inter  Gra- 
natam  et  intemnm  mare,  versos  Ma- 
lacaro.    Mart.  de  Roa|  in  Hist.  Asti- 


NAT.   HIST.    LIB.   Itl.  3. 


565 


ses:  Vesci.^i  quod  Faventia:  .Singili/  Attegua/  Arialdu* 
nnm/  Agla  minor,  Baebro,  Castra  vinaria/  Episibrium,'^ "" 
Hippo  *  nova,  Ilurco,'*  *  Osca/  Escua,  Snccubo,  Nudita* 
num/  Tuati  *  vetusi  omnia  Bastetanise  ^  vergentis  ad  mare. 


^^  «^^«#s^«  ><^^  ^ 


Conciiinm  Hiflpalcnse  ii.  CaD.  1/  Hrn^uin.  in  Ei/.  ««c— 18  Castra  v,  Pinm' 
^rttimChiffl. — 19  *  Bene  llurco  nnaiaii  veterei/  Broiier,  lUwrco  ceterse  edd.— 


NOTiE 


git.  fol.  13.  aliique:  PtoleinaBO,  loc. 
cit.  *AfiTtyls, 

1  Veaci]  Oiffo-irif  Ptoleinaeo,lo€.  cit. 
Forte  Arekidona,  inter  Anteqmeraf  et 
AkaiaReaL 

'  SingiU]  Eadem  Antiqaaria  Anto- 
niDo  dicta,  nuoc  uijifeg Hcra,  snpra  Ma* 
lacam.  Ibi  reperta  inscriptio  apud 
Orater.  extat,  p.  487.  Mvnicip.  Sin: 

OIUBMSIVM. 

*  Attegua']  'Arr^ova  «^,  Dionl 
lib.  xuii.  pa|^.  2S0.h«ad  procal  Cor> 
daba.  Mariana,  Hitt.  Hitp.  iii.  Sl. 
'  Attegaa/  inqalt,  '  decimo  aexto  ab 
urbe  Cordaba  lapide  sita  erat,  qao 
naac  loco  rain»  tantum  eztantTebs 
veterii  nomine,  Tiva  v^«/  «exto  fe- 
re  milliari  ab  Antiqaaria  Hiipalim 
eantibas.  Vide  Notas  et  Eroend. 
Dtim.  8. 

<  Arialimtwm]  Mw.  Reg.  et  Golb. 
AriaidMmm^  Aglamim^  Urbedo,  Hic 
allqai  Gomminiicantar,  Avia,  Elda^ 
mMi  .*  et  a  priore  oppido  dietom  este 
Fettom  Avienum  voiunt. 

■  Caetra  vtnaria]  Forte  qaas  Hir- 
tio  Caatra  Pottumiana  dicontur,  mil* 
libut  fere  qoatoor  ab  Attegoa  et 
Saccobi,  de  Be lio  Hitp.  p«  S66.  qos 
Mariana,  Hitt.  iii.  Sl.  pag.  189.  nonc 
Cattro  del  Fimme  ait  appellari. 
:  ^  Epinbrium]  Mtt.  R.  S.  £putm- 
brium,  Reg.  1.  et  Colb.  2.  Cisim' 
brtun^ 

*  Hippo]  Mtt.  Jphouoba.  Hippo- 
nem  Liviot  agnotcit,  ted  in  Carpeta- 


nis,  haud  procnl  Toleto,  lib.  xxxix. 
p.  496. 
>  Hureo]  Intcriptio  apnd  Orater. 

pag.   406.   OHDINIt.  iLLVRCONBNtlt, 

ex  Aot.  Aagustini  tchedif ,  reperta  in 
pago  Pinotf  Oranatensit  agri.  Falsa 
et  recens. 

1  Ooeaf  ifc,]  Oscam  nnnc  aiunt  ette 
£f  ife«Mr,in  con6nio  regni  Oranatent  ii^ 
etCastell»  Novae.  ItaJo.  Franc.An* 
drez,  lib.  de  patria  S.  Laurent.  p.  6. 
aliique.  £tcii<im  Ptolemsns '^irovar 
vocat,  II.  4.  'Snccobo'  Hirtio,  de 
Bello  Hisp.  pag.  254.  Ucubit  voca* 
tnr,  prope  Atteguam.  Saccnbitani 
monicipii  meminit  CapitoUoot,  in  M. 
Alitonino,  p.  2S. 

'  iSrvdifattiini]  Mtt.  C/fidtioiitcjN. 

»  r«oli]  Vide  Notaa  et  Emend. 
num.  9. 

^  OmaM  Baatetania]  Recentita  io- 
qoit»  hactenot  oppida,  in  Battetanim 
parteilla  tunt,quae  non  ad  Oceanom, 
ted  internum  vergat  ad  mare:  ad 
conveutaro  vero  quod  spectat,  Cor* 
dubam  jora  petoot.  Baitetani  Plinio 
iidem  qoi  Battoli.  A  Baeti  amne  ad 
Carthaginem  novam»  Oceani  interni- 
que  marit  oram  tennere.  Aoctor 
Strabo,  lib.  iii.  pag.  166.  Nomen  a 
Basta  urbe,  quae  hodie  Boza  ett,  in- 
qnit  Mariana,  Hist.  Hisp.  i.  8.  Apud 
Oruter.  pag.  349.  Bastetanvs.  At 
pag.  226.  permutatis  liierit,  BAXEt- 

TANI.  POPVLI. 


558 


G.   PLINII   SBCUNDI 


conventas  vero  Cordabcnsis.  Circa  flumen  ^  ipsam^  Ossi- 
gi/o  ^  qaod  cognominatar  Laconicam :  Ilitarg^/'  ^  qaod  Fo- 
ram  Jaliam:  Ipastargi,  qaod  Triamphale:  Sitia:'  et  xiv. 
M.  passaam  remotam  in  mediterraneo  Obolco,^  qaod  Pon- 
tificense  appellatar.  Mox  Ripa,  Epora*^*"  foederatoram, 
Sacili/  Martialiam  Onoba.J    Et  dextra  ^  Cordaba,*  colonia 


20  Tueei  re/iu,  omnta  BastitanuB  vergeniii  od  mare,  Conventus  vero  CorduUneis 
circajlumen  tpsum  Ostigi  edd.  vett.  et  Oronov.  BoMleiania  inscriptiones  veft. 
et  Reg.  Brot.  1.  qiio<]  recepit  Brofier.  Mox,  Chiffl.  Laeonium, — 21  Ita  Reg. 
Brot.  1.  et  £d.  pr.  lUiturgi  ceter»  edd.~22  Ita  Reg.  Brot.  l.et  Reaxon.  Rtpe- 


NOM 


c  Cireaflumen']  Circa  Btetim. 

^  Ostigi]  In  8ub8cript.  Conc.  Illib. 
'Clementianns  ab  Ossigi.'  Nnnc  ainnt 
esse  Megibary  inter  Andiyar,  et  Lina' 
rez,  in  regno  Giennensi.  In  Hispania 
Laconicos  mores  et  institnta  flornisse 
auctor  estStrabo,  llb.  iii.  p.  154.  inde 
illa  fortasse  cognomina,  Laconicom, 
et  Laconimnrgi,  quae  nnnc  occurrnnt. 
Tamen  in  Mss.  hoc  loco  Latonium 
scribitnr. 

«  Iliturgi']  A  Scipione  sequatnm  so- 
\q  id  oppidum  anctor  est  Livins,  lib. 
xxviii.  pag.  326.  et  Appian.  in  Iber. 
p.  272.  cni  *lKoupyla  w6\ts  dicitnr,  sic- 
uti  Ptolemso,  ii.  4.  IXovpy^f.  Nnnc 
est  Andv^ar  el  vejo^  tribns  millibus  ab 
Andujar  oppido  ad  Bsetim  sito,  snpra 
Cordobam :  ubi  reperta  inscriptio, 
quam  refert  Morales,  Hb.  ii.  fol.  67. 
Ordo  Ilitvroitanor.  ficta  et  re- 
cens. 

'  Sitia']  'Hrta  Ptolemteo,  loco  cit. 

9  Ohuleo']  *OP6}Jc»y  Stephano :  ''O- 
fiov\K09  Ptolemaeo,  ii.  4.  Hodie  Poreu- 
na,  oppidom  hand  ignobile  Cordn- 
bani  inter,  et  Giennam.  Ita  Mariana, 
Hist.  Hisp.  III.  21.  p.  128.  Reperta 
ibi  vetus  inscriptio,  apnd  Ornterum, 

p.  105.  MVNICIP.   POMTIFICIS.   £t  p. 

458.  Ordo.  Pontificiensh.  Obul- 
coMBNtis.  Id  pluribns  firmat  argu- 
meotii  Mart.  de  Roa,  in  Hist*  Astig. 


pag.  18.»'  In  nnmmo  vetere,  e  Gaza 
Regia,  obvlco.'  £d.  eee. 

^  Mox  Rxpa,  Epara  IRipepora']  Post 
Obulconem,  inquit,  seqnitnr  in  medi- 
terraneo  Ripepora,  qnod  oppidnm 
foederatornm  fuit.  In  oppido  Montoro 
repertum  lapidem  vetustnm  Hleron. 
Snrita  ait  in  Anton.  Itiner.  p.  658. 
cum  inscript.  Respvb.  Eporbnsis. 
Eporam  a  Corduba  distare  Antoui- 
Dus  prodidit  M.  P.  xxviii.  a  Castn- 
lone,  L.  Ornteri  inicript.  p.  iO^  Or- 
Do.  MvN.  £poR.  Hanc  Eporam  esse 
ill0nloro,in  Cordubensi  Dicecesi,  cen- 
set  pariferRoder.  Carus,  iii.  22.  pag. 
120.  Haec^E/iofM  Ptolemaei  videtnr, 
II.  4.  in  oppidisTurdnlornm  mediter- 
raneis,  proxime  Onobam. 

'  Saeiti]  2aiciX)i  Ptolem»o,  ii.  4. 
in  oppidls  Tiirdnlomm  mediterraneis. 
Nunc  Alcorrueen  vocant.  In  tbesauro 
Ooltzii,  pag.  244.  MvN.  Sacilis. 

J  Onoba]  '^Ono^Pfolem&oJoc.cit. 
Ut  Narbo  Martius,  a  Martia,  ut  vi- 
detur,  legione,  quss  eo  dedocta  colo* 
nia  est,  sic  Onoba  eandem  ob  causam 
Martialium  cognominata  credltur.  At 
hoc  verius  Sacilis  cognomen  est,  in- 
terpungique  satins  in  hunc  modura  : 
SaeUi  MartiaUumy  Onoba. 

^  Et  dextra]  In  ripa  flnvii,  qvse 
Meridiem  spectat. 

)  CorduU]  Hodie  Corduba  la  veia, 


NAT.   HIST.   LIB.   111«  3. 


557 


Patriciad  cognomine :  *»  inde  primnin  navigabili  Baeti.  Op- 
pida:  Carbula/*"  Decama:''  fluvias  Singulis^  eodem'' 
Baetis  latere  incidens. 

Oppida  Hispalensis  conventus :  Celti,p  Araa,  Canama» 
Evia,  Ilipa***'  cognomine  Ilia:  Italica.'  Etalseva,  His- 
palis  colonia,  cognomine  Romnlensis."    Ex  adverso  ^  oppi- 


pora  Ed.  pr.  alfaeqiie  «dd.  Mox/ilfart^altum  vet.  Dalec.r-28  Ifacodd.  Hardui- 
ni,  Iteoi  edd.  Hardnin.  1.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Franc.  ptirieia  cognomituita 
edd.  vett.  ante  HardDin.~94  Carbuie  Gronov.  Carbulo  al.  Mox,  htere  iiici- 
detu  edd.  vett  ante  Hardain.— 25  Celtica,  Axatiara,  Aruccif  Menoba^  //fiwedd. 


NOT« 


lenca  fere  nna  a  Cordnba  nova,  qnam 
noft  Cordoue  diciniQs  in  septemtriooa- 
li  amnis  latere  posita.    Oniteri  in* 

tcript.  p.  328.  CoLONIA.  PATRICIiB. 

CoRDVBBMSis.    In  nummo  ADgnsti : 

COLONIA.  PaTRICIA, 

»  Carbaki]  Ita  Mu.  Reg,  1.  2.  &c. 
et  in  nummo  antiqno  ez  fere,  apnd  P. 
LndovicDm  Jobert  e  Societate  nos* 
tra,  Carbctla,  non  ^Carbulo,  Carn* 
lam  in  Bmtica  habet  Antoninnt,  sed 
Ilipam  inter  et  Hispalim :  quare  non 
est  hiijus  loci,  quanqnam  aliter  Suri- 
te  vitrnn,  in  Anton.  Itiner.  p.  662.  et 
Roder.  Caro,  Antiq.  Hispal.  iir.  49. 

■  Deeama']  In  Mst.  R.  l^  2.  &c. 
DHuma,  Forte  Detuuda^  vel  DetuMMU 
Nam,  ut  Barbanis  annotavit,  in  boc 
ipso  Baetic»  tractu,  inter  mediterra- 
nea  Turdulornm  oppida,  AifrovFSa  a 
Ptolem»o  nominatar,  hand  procul 
Sacili.  Sitom  ejns  oppidi  fuisse  ne- 
cesse  est  inter  Baetim  et  Singulim 
amnes. 

^  Eodem\  Dextro  scilicet,  et  me- 
ridionali.  Amnem  hodie  Xenil^  et 
Guadaxenil,  accols  nnncnpant. 

9  Celti,  ^c.]  CeUi  Antonino,  vel 
iEtfaico  potius,  ut  viris  eruditis  pla- 
cet,  in  itinere  ah  Hispali  Emeritam. 
Ceterorum  oppidorum  mentio  in  ve- 
tuttis  Inscriptionibus.  Vide  Notas 
«t  Emcnd.  nora.  10. 


<i  lUpa']  Nnnc  PenaJUr^  ad  Bstim, 
inter  Cordubam,  Hiapalimqua.  Vide 
Notas  etEmend.  num.  11. 

'  Italica']  Omnium  scriptornro  coq- 
sensu  hodie  est  Sevilla  la  v^a,  Hispali 
proxima :  Silii  vatis,  Tr^jani  Imp.  et 
Theodosil  M.  natalibns  clara.  Oru- 
teri  inscrlptio,  p.  885.  CoLONi a.  Ita- 
LiCENsn.  iN.  pRov.  Babt.— *  In  nnm- 
mu  Angtisti,  italica.  Tiberii,  mun. 
ITAL.  et  MUN.  iTALic.  Muneipium  Ita* 
Ueenjfe**  £d.  sec. 

•    *  Romulensis]   Hnc  pertinet  vetqt 
inscriptio,  apnd  Oruter.  p.  267.  Qvi 

IVLIAE.     ROMVLEAB.    NEGOTIANTES. 

Hodie  SevUU.  JoUam  Romulam  a 
Julio  Caesare  nnncopatam  ait  Isid^- 
ms  Orig.  xv.  1.—*  Nummos  est  ex 
sre  magno,  in  qno  capnt  est  fmml- 
neum  Orbi  Romano  impositum ;  cu- 
jus  in  vertice  Luna^  crescentis  effi- 
gies  est,  qnod  est  symboiom  Augnt- 
torum  Solis  sidns.  Epigraphe :  itlia 

AVGVtTA  GRNBTRIX  0RBI8.   Julla  Au* 

gusti  filia  hsec  est,  eadem  Tiberii 
conjux.  At  non  hic  orbis  legi  certe 
oportuit,  veluti  una  vox  sit.  Nam 
quid  sibi  vnlt  <  Oeaetrix  Orbis  l ' 
QutB  fcemina,  quasve  Dea  dici  genu- 
isse  orbem  possit,  ollo  bono  sensu  i 
In  aversa  nummi  area  caput  Augusti 
radiatum  est  :  snpra,  Solis  sidus: 
juxta,  fulmen.    Epigraphe  :  pbrmis- 


558 


C.   PLINII   SBCUNDI 


dum  Osset,  quod  cogDominatnr  Julia  Constantia :  Vergen* 
tum,  quod  Julii  Genius  : "  Orippo/  Caura,  Siarum.  Flu* 
vius  Menoba,  Baeti  et  ipse  a  dextro  ^  latere  infnsus/^  At 
inter  aestaaria  Bsetis,  oppidura  Nebrissa/  cognomine  Ve- 
neria,  et  Colobona.^  Coloniae :  Asta/  quae  regia  dicitnr : 
et  in  mediterraneo  Asido,^  quae  Caesariana.^' 


▼ett.  et  Gronov.  Mox  //m  deest  io  iisdero.— 26  VergetUum  ^Mod  J.  genii&rt 
Uippo  Cauraiiarum,ftvviu8  M,  B,  etipse,  ifc,  edd.  vett.  et  Gronov.— 27  Caetf 


NOTiE 


9V  Divi  AVG.  coL.  ROM.  *  Colonia  Ro- 
ninlensis.'  A  Divo  Angusto  jiis  im- 
petrasse  se  cndendaB  monetae  hoc  ti- 
tulo  colonia  Romnlensls,  live  Hispa- 
lis,  gloriatnr.  Itaqiie  legendnm*  in 
priore  titnlo  eit:  *  ivlia  avgvsta 
GBNBTRix  Obstrinxit  Romnlensea 
Bene6cioImpetratoSingnlari.'  Oe- 
netrix  appellator,  nt  ab  altera  Jolia 
secemeretor,  quam  ipsa  gennerat, 
oxore  Oermanicl  nimirum,  Jnlia  A« 
grlppina  Augusta.  *  Mater '  dici  non 
d«buit,  ne  *  Mater  Orbis '  dici  crede- 
retnr,  lioc  est,  Orbis  Romani,  qno 
sensa  dicta  est  Livia  Augnsta,  Au- 
gnsti  conjux,  '  Mater  Patrise : '  cnm 
alind  vellent  Romnlcnses  intelUgi. 
Ergo  Bcribi  *  Oenetriz/  non  *  Mater' 
oportuit.'  Ed,9ee. 

*  Ex  advereo]  Dextro  igitnr  BsBtis 
latere,  seu  meridiano :  nam  Isbvo  slta 
olim  Uispalis  fnit.  Igitur  Alcaia  de 
Guadaira  foerit  sane  potius  Osset, 
qaam  Alcaia  del  I2te,  qnantumcnmqne 
Pseudo-Maxlmus  refragari  nobis  in 
Chronico  videatiir :  cnm  Osset  oppi- 
dom  Aquas  Dnrasjybet  intelligi,  nbi 
8.  Qregorii  sacr«  reliquias  asservan- 
tor. 

«  JuUi  GeiMu]  Ut  Athenienses  aa- 
demAugnsii  Oenio,  Snetonio  teste, 
dedicamnt,  sic  nrbem  suam  Vergen- 
lenses  snb  Oenii  C»sarls  totela  ae 
prmsidio  colloeamnt.  Nnne  Gelvett 
ul  qnldem  videtor,  inter  amnes  Bsb- 


tim  et  Gtiadtamar.  Vide  Notas  et 
Emendat.  num.  12. 

^  OrippOf  tfe.']  Orippo,  nnnc  ViUa 
de  dos  HermanoBf  ix.  M.  P.  ab  Hispa- 
li,  eruditis  creditnr.  Siarnm  Sarfti^ 
cadn,  in  agro  Utrerensi,  Mart.  de 
Roa,  In  Hist.  Astig. — *  In  nnmmo  ve* 
tere,  ex  cre,  apud  D.  Foucault,  legi* 
tur  iRiPPO.  In  alio  apud  P.  Jobert, 
legitnr  caora.'  Ed.  eee, 

^  Et  ipae  a  dextro]  Hoe  est,  meri- 
diano.  Nonc  Rio  GuadaleU  dicitnr, 
in  ostinm  Baetis  orientale,  ^wwroAuD^ 
ropop,  ut  appellat  Marcianna,  p.  71. 
olim  influens :  niine  eo  oblimato,  pro« 
prio  in  Oceanom  ore  se  devolvit, 
flexumqne,  nt  Plinins  paulo  post  ait« 
torait,  correxitve.  A'id.  Notas  et 
Emend.  n.  12. 

«  Nebrisea]  Distare  nunc  a  Bseti 
vTii.  P.  M.  scribit  Mariaoa  Hist. 
Hisp.  I.  S.  et  Anton.  Nebrissensis :  ai- 
tero  Baetis  ostio  nnnc  ohlimato.  Inco- 
lis  Lehrixa,  In  nommo  Claodit  Irop. 
tcste  Ligorio,   apiid   Holsteo.  pag» 

12S.  COLONIA.  VbNBRBA.  NaBRISSA 
AVGVSTA. 

y  Et  Cotobima]  Msa.  CoMhumu  Ho- 
die  Tribuxenaf  inter  Xe&ruM,  et  S, 
Lucar  di  Barrameda.  Sic  Roder.  Ca- 
ras,  Antiq.  Lnsit.  iii.  22.  Qai  Coi, 
Ono6a,  legi  hic  jnbent,  et  a  librorom 
omnium  fide  desciscunt,  et  plorts  eo- 
lonias  invehunt,  quam  qaot  PHniui 
promiserat. 


NAT.   HIST.    LIB.   III.   3. 


559 


Singulis  fluvius  iu  Bdetin,  quo  dictum  est  ordine» 
irrumpenSy  Astigitanam^  coloniam  allnit,  cognomine  Au* 
gustam  Firmam,  ab  ea  navigabilis.  Hujus  conventus  sunt 
reliquse  ^  coloniae  immunes :  Tucci,*'  quae  cognominatur 
Augusta  Gemella:  Itucci/  quae  Virtus  Julia:  Attubi/ 
qu89  Claritas  Julia :  Urso,^  quae  Genua  Urbanorum :  inter 
quae  fuit  Sf  nnda  ^  cum  Pompeii  filio  capta.  Oppida  libera : 
Astigi  vetus/  Ostippo.^    Stipendiaria :  Callet,^  Calucula^ 

VOTJE 


■  A$ia]  Meminit  Mela,  lu.  1.  Pto- 
lemaens,  ii.  4.  aliiqiie.  Nnnc  Xerez 
deUa  Froniera^  ad  amnem  GuadnUie^ 
teste  Mart.  de  Roa,  in  Hiat.  Astig. 
Rudera  nrbis  inter  Xerez  et  Tribuxe' 
na  niouitrari  ait  Rod.  Cariis. 

*  A»ido]  Postea  Asidoniay  demnm 
Medina  Sidonia  appeliata.  Non  est 
Ptolemapi  "Affiy^cvy  ii.  4.  qnse  inter 
Bsetim  Anamqae  Aita,  joxta  Nerto- 
brigaro. 

^  AMtigiianam]  Hodie  Ee^a^*  inter 
Hispalim,  et  Cordubam.  Apiid  6ru- 
ter.  p.  101.  CoL.  AvG.  FiR.  Astigl 
reperta  inscriptio.  Et  apnd  Mart.  de 
Roa,  in  Hist.  Astig.  Col.  Itl.  Avg. 
FiR. — '  In  nnmmo  vetere,  col.  ast. 
AVOYSTA.'  Ed.eee, 

*  ReliqtuB]  £  coloniit  novem,  qoas 
promiserat,  jam  quinqne  appellavit : 
Oadefi,  de  qnibus  inter  insolas  nbe* 
fins,  IV.  80.  Cordobamy  Hispalim, 
Astam,  Asldonen. 

<i  Tueei]  Hodie  Marioe,  inter  Con- 
diibam,  et  Oiennnra.  Tomii  Ptole- 
mspns  II.  4.  N^AAoy  vocat  Appia- 
nos,  in  iber.  p.  293.  Ornteri  inscrip- 
tio,  p.  S2S.  CoLONiA.  Avo.  Obmbl- 
LJE.  TvcciTANA.  Uode  Oemellas 
Domen,  dicemus  in  Notis  et  Emend. 
nnm.  IS. 

*  liucei]  'It^  Appiano  in  Iber.  p. 
292. 

'  Aiiubr]  Nnne  esse  Eep^o^  Ma- 
riann  videtnr,  Hist.  iii.  21.  Nobis 
OUneruj  prope  Ostipponem.  In  Tbe- 
sauro  Ooltxii,  p.  2S8.  Neronii  nnm- 


mus,  CoL.  Claritas.  Ivlia. 

V  Urao]  Hodie  Omvmo.  Dncatns 
titiilo  insignis:  Mariana,  Hist.  iii. 
22.  'Ofio-dya  vocat  Appianos,  in  Iber. 
p.  291.  Ursaonem  Hirtius  in  Bello 
Hisp.  p.  264.  Conc.  Arel.  i.  sub- 
scribir,  'Natalis  Presbyter  de  civi- 
tate  Ursolenslnm.'  Vide  Notas  et 
Emend.  nnm.  13. 

^  FuU  Munda]  Hac  familiari  for- 
ma  loquendi,  /uii,  excisnin  deletnm- 
qne  nvo  suo  oppiduro»  ciii  liane  pre* 
figit  vocularo,  innoit.  De  Cn.  Pom- 
peio  Magni  F.  ad  Mnndam  interfec- 
to,  vide  Livii  Epitomen,  lib.  cxv. 
Hirtiom,  de  Bello  Civ.  p.  264.  VeU 
leium,  lib.  ii.  n.  66.  Flornm,  iv.  2. 
Dionem,  lib.  XLiii.  p.  2SS. 

^  AsOgi  teiu$]  Nnnc  est  Alkamedm^ 
intercoloniam  Astigitanaro,  et  08ti|>- 
ponem,  Martino  de  Roa,  io  Hist* 
Astig. 

i  OsHppo]  Memtnit  Anton.  xiv.  M. 
P.  ab  Ilipa,  in  itinere  a  Oadibos  Cor*. 
dubam.  Astapa  Liivioest,lib.  xxviii. 
p.  S27.  'Aarraarik,  Appiano,  in  Iber» 
p.  27S.  nunc  Etiepa:  trlbns  fere  leo- 
cis  ab  Astigitana  colonia,  in  agro  Oa- 
aonenai. 

^  CaUeif  dfc,]  In  nnmmo  Hispanir 
co,  apod  Roder.  Carom,  iii.  70.  p. 
197.  Callbt.  Calueuta.  Ptolemaeo 
11.4.  KaXiuovka,  ObuleuUi^*O06?kMm 
Xa  Appiano  in  Iber.  p.29S.  'OMmXa 
Ptolemseo.  Nnnc  est  AfoiMloiia,  inter 
Astigitanam  coloniam,  et  Carmonem» 
Rod.  Caro,  iii.  41.  Orsii^  Livio  esft 


S60 


G.  PLIHII  SEGUNDI 


Gastra  gemina,  Ilipula  minori  Merucra^  Satrana,^*  Obnl- 
cula,  Oningis.  Ab  ora  venienti  prope  Menobam  ^  amnem 
et  ipsum  navigabilem^  hand  procul  accolunt  Alontigiceli»"' 
AIostigi.^9 

Quee  autem  regio  a  Baeti  ad  fluvium  Anam  tendit  extra 
praedicta^  Basturia  °  appellatur,  in  duas  divisa  partes,  toti- 
demque  gentes :  Celticos  ^  qui  Lusitaniam  attingunt,  His- 
palensis  conventus :  TurduIos^P  qui  Lusitaniam  et  Tarra- 
conensem  accolunt,  jura  Cordubam^^')  petunt.  Celticos  a 
Celtiberis  ^'  ex  Lusitania  advenisse  manifestum  est,  sacris, 
lingua>  oppidorum  vocabulis,  qu8B  cognominibus  in  Baetica 
distinguuntur :  Serias  adjicitur'  Fama  Julia:^*  Nertobri- 
gae/  Concordia  Julia  :  Segidae/  Restituta  Julia  :   Contri- 


^^  »^s»^^^  #^^  ^ 


rina  Cbiffl.— 28  Suerana  Hardnin.  2.  3.  Bipont.  et  FraBZ.->29  Alagitii  Chitti. 
— 30  *  Corduha  S.  M.  perinde  namqne  est  atqite  si  Tnrduloa  bosce  fori  Cor- 
dubensis  esse  dixisset  aut  cooventus.'  Dalec. — 31  Seria^  qw  dicitur  fama 
Jnlia  edd.  vett.  et  Oronov.  et  mox  in  iisdem  :  Vertolnige,  C.  JtUia :  Segede., . 
quaet  Curiga,  i^c,  '  Romana  editio  anni  1470.  et  Parmensis  anni  1476.  ba- 
bent  Turiga,*  Harduin»  in  ed.  mc.    Turiga  etiara  Harduin.  2.  9.  Bipont.  et 


NOT^ 


Orlngis.  Vide  Notaa  et  Emend.  oom. 
14. 

'  Prope  Menobam]  Rio  Guadaletey  nt 
disironR,  oon  Guadiamarf  ut  Rod.  Ca* 
ro  visnm,  iii.  84.  qui  deinde  accola- 
rnm  ejus  amnis,  quos  Pliotus  mox 
appellat,  pertorbat  situm. 

■n  Aiontigiceli]  Mss.  Reg.  et  Colb. 
AUmtigi,  CaUlosiigi. 

'^  Baturia}  Batrovpia  Straboni,  lib. 
III.  p.  142.  NuDc  magna  ex  parte 
Peirocha  dicitnr,  ob  petrarnni  fre* 
qucotiam,  teste  Jo.  Sepolveda  Cor- 
dubense,  de  patria  soa  sic  scribente 
ad  Piotianum,  Epist.  iii.  46. 

*>  Celtieoe]  Nunc  AndalusisB  pars 
ea  est,  qnsB  snpra  Baetim,  ad  ripam 
iisque  Ana»  et  Badajox  civitatem. 

P  TurdulM]  Ubi  hodie  Esiremadura, 
qus  inter  Anam  et  Bsetiui. 

*>  Jura  Cordubam]  Sunt  fori  con- 
ventusqoe  Cordubensis. 


'  A  Celtiberia]  A  Celtiberis  qoi- 
dem,  quoniam  oppidoruro  vocabula 
in  Celtiberia  qnoque  snnt  paria,  in 
Baetica  cognoroinibus  distiDgunotpr. 
In  Lnsitania  vero  Celtiberos  conse- 
disse  prios,  qnani  io  Baetnriam  com- 
migrareot,  siiadet  lingua?,  sacrornm- 
qne  similitodo :  et  nomina  etiam  non- 
Bulla  oppidomm  gemina.  Hunc  lo- 
cnm  frustra  solicitant  Pintianus,  et 
Salmas.  in  Solio.  p.  279.  contra  libro- 
rum  omniuro  consensiim. 

"  Serite  adjiciiur]  Subintellige^cog- 
noroen.  2cp(a  est  Ptolemaeo,  ii.  4. 
qoanquam  in  Tordelanis  sen  Turdu- 
lis  locat,  juKta  Lositaoiam.  Vide 
Notas  et  Emend.  nuro.  15. 

<  Neriobriga]  KtprSfifHya  Ptole- 
raso,  loc.  ctt.  prope  Contribotam 
KovrpifiouTw.  Est  et  alia  Nertobriga 
Celtiberorum,  apud  Fiorum,  li.  17. 
pag.  91.     Nertobriga  hsc  Baelicae, 


NAT.  H18T.  LIB.  III.  3.  661 

batas/  Jidia :  Ucaltaoiaoiim,^  quas  et  Cariga  none  est :  Iol* 
conimargi,''  Constantia  /alia:  Teresibus  Fortonales»  et 
Gallensibus^  Eraanici.  Praeter  haec'  in  Celtica  Acinipo»'^ 
Aranda,  Araci/  Tarobriga^  Lastigi/  Alpesa,  Saepone»  Se- 
rippo.    Altera  Baotaria^  qaam  '^  diximas  Tardalorami  et 


^^^^^^^^^^^ 


Frans. — 33  Itannmfni  veteres;  ceter»  edd.  uletiitfpo. — S3  AUer^,  Bettdiaab 

m»  juam  margo  edd.  Dalec.  et  Oronov.  Paulo  post,  edd.  vett.  et  Oronov.  re- 

HOTJE 

nnnc  VaUra  la  v^Ot  prope  Frexenal,  nit    Pseiido-Maximns   in   Chronico. 

Rod.  Carns,  iii.  66.  Coloni»   Jnliae    Constantin    mentio 

■  Segida]  Huic  cognominii  alia  in  apud  Hygen.  de  Limitib.  constit.  p. 

Ce1til>eris    agnoscitur   a   Stepliano,  195.  sed  ab  ista,  ut  pnto,  diversie. 

2cy(8i},  ir(JXif  K«Xri/3^/M0r.    Appiano  in  J  CaUennims]    Qaorum    oppidnm 

Iber.  pag.  279.  Scyi^y  ir6\is  KcXri-  CagaUa^  Joxta  AianilXt  et  8,  Nicoto 

fi^ptty  r£ir  BcAAfiy  XcTOfi^iw,  lioc  est  del  Puerto.  Rod.  Caros,iii.70.  Olim 

Belliianorum,  de  qnibns  cap.  seq.  Calentum    dictnro,    ex   Plinio  ipso, 

V  ContrUmta]  Hanc  ab  Emerita  dis-  xzxv.  49. 

tare  M.  P.  xliv.  anctor  est  Antoni-  *  Pr<gter  here]  ^kKMvant^  Ptolemaeo, 

nns.    In  Celtiberis  quoque  Contrebia  ii.  4.  in  Baeticis  Celticis,  et  *AfwSr5a, 

800  Contribota  fuit,  de  qna  Florns,  et  *Apoviu»    In  nnmmo  vetere,  apud 

et    Livius.    Tamairns   in  Martyrol.  Rod.  Carum  iii.  57.  Acinipo.    Sed 

Hispan.  die  10.  Decemb.  erutas  ait  idemCaroset  Actnipponem,et  Amn- 

ad  oppidum  Medina  de  2as  Torree  in-  dam,  et  Arucci,  et  cetera  qnae  se- 

scriptiones  mnltas,  IvLiiS  Comtrib.  quuntur  oppida,  magno  errore  extra 

^  Ueultuniaeum]  lo  Mss.  Ma£uUu»  BsetoriaB  Celticam,  qus  tota  Ana  et 

macHm.    Libentius   agnoverim,  Mu-  Baeti  amnibns  clauditur»  fere  ad  Oa- 

eu!tunif  item:  ut  sit  aententia,  adjici  ditaonm  fretiim  ablegai,  prope  Mnn- 

ei  oppido  oognomen  ideni,  nempe  Jn-  dam,    vocnm  affinitate  indoctus  io 

Ua,    Cnricam  a  Cootribnta  dissitam  fraudem. 

ait  Antooinns,  M.  P.  xxiv.    Non  est  *  Aruci]  Vel  Arueci^  nnnc  Arroc&e, 

Girrvca  Hirtii,  de  Bello  Hisp.  p.260.  AodalusiaB  pagus,  in  confinin  Liisita- 

quippe  qu»  joxta  Mnndam  posita,  niae.    loscriptio  Oroteri,  p.  338.  Ci- 

ultra  Bstim.    8ed  videtur  esse  Ko^p-  titab  Arvcgitana. 

ytu  PtolemaBi,  ii.  4.  to  CeiticU  Baeti-  ^  Laetigi]  lo  nommo  vetere,  quem 

cis,  band  dubie  pro  Ko^peyu,  exliibet  Roder.  Carus,  iii.  61.  p.  186. 

«  Laeonimurgi]  In   Msi.    Rfg.   et  Lastioi.    Et  c.  62.    Oroo  Mvm- 

Colb.  Lacimurga,    £t  in  Vettonibns  cipI.  FlavI.  Salpensani,  in  inscrip- 

Lnsitaniae  populis,  nnde  Celtici  pro-  tione  quam  Utrere  ultra  Hi^palim, 

facti  sunt,  AttK^vtfwvpyov  habet  Pto-  versus  fretnin,  repertani    ait.    Se^l 

lemaens,  ii.  5.    Nnnc  esse  Consiantima  non  continno  ejus  ioci  nomen  Salpe- 

videtur,in  Andal»siasnpraPtf«ii/2or:  sam  foisse  recte  coUigit:   qnam  io 

nec  procul  inde  Tereses  tenoere  op-  Celtica  Baetoria  fnlsse,  lioc  est,  inter 

pidnm,  iibi  S,  Nicolo  dd  Puerto,    Te-  Bsatim  et  Anam  Pliniua  asseverat. 
reses  a  Fortnnalibus  perperam  aocer- 

Dilph.  et  Var.  Clae.                  PHnius,  2  N 


562 


C.   PLINII   SBCUNDI 


conventus  Cordabensisi  habet  oppida  non  ignobilia,  Ar- 
sam,'^  Mellariam/  Mirobricam :  regionis  Osintiadis,  Sisa- 
ponem/ 

Gaditani'^  conventus:  civinm  Romanorum»  Regina:^ 
Latinorum»  Regia  Carissa/  cognomine  Aurelia ;  Urgia  cog- 
nominata  Castrum  Julium  :  item  Caesaris  ^  Salutariensis. 
Stipendiaria :  Besaro,'  fielippo,  Barbesula,  Lacippo^  Bae- 
sippo^  Caliet^  Cappagum»  Oleastro^  Itucci»  Brana^J  Lacibi, 
Saguntia,  Andorisa).^^ 

Porro  longitudinem  universam  ejus  prodidit  M.  Agrippa 


giones  Onntigi,^M  Tudiiani  Chiffl.  Mox,  edd.  vett.  et  Gronov.  Latumim 
Lcppia,  Ulia^  Cariaa,  ifc. — 36  Ita  codd.  Harduioi,  et  margo  edd.  Dalec.  et 
Gronov.  item  edd.  Hardoin.  1.  2.S.  Milier.  Bipont.  et  Franz.  Andarisippo, 


NOTffi 


^  ArsaM]  "Kpaa  Stephauo,  et  Ptole- 
maeo  ii.  4.  et  Applano  in  Iber.  p.  294. 
Tamayns  in  Martyr.  Hisp.  8.  Jnlii, 
in  Estremadora  fuisse  ait,  niinc  At" 
gaUen,  dici :  leucis  dnabus  a  Zalamea 
dellaSenna, 

^  MeUariam]  Hodie  Fuente  de  la 
Ov^una,  a  Cordnba  lenciB  xiv.  ver- 
•os  Emerltam.  Repert»  ibi  Inscrip* 
tiones,  apud  Oroter.  p.  821.  Ordo 
Mbllaribmsis.  Nec  procol  inde  pa- 
gos  est  VUla  de  CapiUa^  veteribus  Mi« 
robrica,  nt  docet  eruta  ibi  inscriptlo 
vetos,  apnd  eundem  Gniter.  p.  207. 
ex  Ant.  Angnstini  schedis,  Mirobri- 

CENSIVM.  MVNIC. 

*  Siaaponem]  Ubi  nnnc  Almadenf  io 
Andalnsia  snpra  Hispalim.  ^dwwy 
Straboni  dicitur»  lib.  iii.  p.  142.  Vide 
Notas  et  Emend.  num.  16. 

'  Regina]  'P^cya  Ptolemseo,  i|.  4. 
Apnd  Ambr.  Moral.  lib.  vii.  fol.  101. 

RB9P.  RBGIMBNSrVM. 

V  Coriiffl]  Kdpiffva  Ptolemaeo,  ii.  4. 
eidemqne  O^ia  est,  qnsB  Plinio  Ur- 
gii.  Hodie  2as  Cabefos,  prope  Ne* 
britsam.  Carisiavero  vetus  nomen 
retinere  dicitur,  prope  Bornotf  ad  ri- 


pam  amnis  Gnadalete.  Rod.  Carns, 
iii.  29.  Vide  Notas  et  Emend.  nnm. 
IT. 

^  Item  Caeari»]  Hoc  ipsnm  oppi- 
dnm  Urgia,  ioquit,  quod  Latii  qno- 
que  jnre  gandet,  altero  etiam  cogno- 
mine  dignoscitnr,  Caesaru  nimirnm 
Salntariensis. 

'  Beaaro]  Beaaro  et  Beiippo,  ignota 
ceteris  oppida.  DeBarbesula,etBae- 
sippone,  initio  sectionls  bojos  diai* 
mus.  AaKiwituvos,  meminit  Ptolemae* 
ns  II.  4.  et  Mela  ii.  6.  Est  et  'O^^- 
rpow  et  Aaia0is,  apnd  Ptolem.  et  Xa- 
7ovrr(a,  cnjns  rudera  monstrari  ainnt 
inter  Areo$f  et  Xrrfz  deUa  Froniera, 
ad  amnem  Guadalete,  cum  vetusto 
nomine  Cigonia,  Oleastrom  Mela 
III.  1.  lucom  ait  fnisse  prope  Oadi- 
tannm  sioum. 

i  Broiia]  Forte  Urbona,  ObpfiAfmi, 
de  qua  Ptolem.  ii.  4.  inter  Oleastrnm 
et  Bsesipponem.  Mox  ubi  Andorioee 
scripsimos,  et  statim  subseqoente  pe- 
riodo,  Porro  langUudinem,  id  Mss. 
codicnm  fidem  seciiti  fecimnsy  cum 
prins  legeretnr :  Andorieijtpo,  Longi- 
tndinemy  tfc.    Sic  ipse  Pltnius  iv.  16. 


NAT«  HIST.    LIB.   III.  3. 


588 


GGGGLXXv.^^  M.  passuum :  latitndinem  GGLVii.M.sed  cum 
tenniDi^  Cartbaginem  usque  procederent:  quae  causa  magnos 
errores  computatione  ^7  mensurad  ssspius  parit^  alibi  mutato 
provinciarum  modo^  alibi  itinerum  auctis  aut  diminutis 
passibus.  Incubuere^^  maria  tam  longo  aevo  alibi^  pro* 
cessere  littora,  torsere  se  fluminum  aut  correxere  fiexus. 
Praeterea^  aliunde  aliis  exordium  mensuras  est,  et  aliamea- 
tus :  39  ita  fit,  ut  nulli  duo  concinant. 

(II.)  BseticsB  longitndo  nunc  a  Castulonis  "^  oppidi  fine 
Gades,^  ggl.  m.  et  a  Murgi  maritima  ora  xxv.  m.  pass. 
amplior.  Latitudo  a  Carteiana  ora  ggxxxvii.4<  m.  pass." 
^  Agrippam  quidem  in  tanta  viri  diligentia,  praeterque  in  hoc 
opere  cura^  orbem  cum  terrarum  orbi  spectandum  ®  propo- 
siturus  esset,  errasse  quia  credat^  et  cum  eo  Divum  Augus- 
tum  ?  Is  namque  complexam  eum  porticum  ex  destina* 
tione^  et  commentariis  M.  Agrippas  a  sorore  sua  inchoa- 
tam  ^'  peregit. 


^^^^^^^^^^^^ 


Limgitudinem,ifc.  edd.  vett.  ante  Hardnin. — 86  Ita  codd.  Hardnini,  item  edd. 
Hardnin.  1.  2.  S.  Miller.  et  Bipont.  CCCCLXV,  edd.  vett.  et  Gronov.  et 
sic  etiam  Franz. — 37  Vet.  Dalec.  comparaiione.—ZS  Et  dum  incubuere  vet. 
Dalec. — 39  Ideni  codex,  exordium  ett,  mengura  ei  uUa  meatu», — 40  Vet. 
Dalec.  finibiuB  ad  Gadeoe,  Mox  pro  CCL.  M.  et  a  M,  m.  ora  XXV*  qaod  tes- 
tantur  Chiffl.  aliique  codd.  edd.  vett.  exbibent,  CCCCLXXV.  M.  et  a  M, 
m.  0.  XXIL  Vet.  Dalec.  ump/iiu.— 41  Chiffl.  CXXVIL  Harduin.  1.  et  edd. 
▼ett.  CCXXIV.  Hardnin.  2.  3.  Bipont.  et  Franz.  CCXXXVL  Mox,  margo 
edd.  Dalec.  et  Gronov.  tanta  virium  diligentia. . .  .fTopontrety  cact  erraue,  S^c. 
Gronov.iirfrt  pro  0r6t.— 42  Margo  edd.  Dalec.  et  Gronov.  de$ignaiione.—A% 
Ita  ex  £d.  pr.  et  Reg.  1.  edidlt  Brotier  :  a  $.  tjus  inckoatam  ceter»  edd. 

NOT^ 


descriptis  qnibnsdam  Or«ciaB  regto- 
nibus,  '  Porro  Epiri/  inquit,  '  A- 
cbaitt ..  .longitudo/  &c. 

^  Sed  emn  termini]  Sed  eam  longi- 
todinem  Agrippa  tnm  prodidit»  com 
Bstica  Carthaginem  osqne  pertine- 
ret. 

>  Pr€rterea']  Non  ab  eodem  termi- 
no,  inquit,  initiom  mensura  est  om- 
nibns,  neque  eadem  via  iter,  ad  eos- 
dem  etiam  fines  illam  mensoram  do- 
centibus. 

B  A  Ca^lonis']  A  Castolone  oppi- 


do,  inqoit,  qni  BaeticsB  finit  ac  limes 
nnnc  statuitur,  nsqoe  Gades,  ccl.  m. 
Castulonem  BasticsB  finem  statutum 
fnisse,  anctor  est  etiam  Strabo,  lib. 
III.  p.  166.  Nunc  Caxhna  et  Caxor' 
la,  in  ponfinio  CastellsB  Novae,  et 
regni  Granatensis.  Vide  Notas  et 
Emend.  num.  18. 

»  CCXXXVIL  M.  pan.]  Martia- 
nns,  lib.  vi.  cap.  de  Hisp.  pag.  203. 
CCXXIV. 

o  Orhi  spectandum]  Vide  Nolas  et 
Emend.  num«  19. 


564 


C.   PLINII   SECUNDI 


IV.  (lu.)  Citerioris  Hispanias,  sicnt  coniplariain  provin*» 
ciarum,  aliquantam  vetos  forma  matata  est :  atpote  cum 
Pompeias  Magnas  tropaeis  sais,  qase  stataebat  in  PytenadO, 
DCCGLXXvi.*  *•  oppida  ab  Alpibus  ad  fines  Hispaniae  alte* 
rioris  in  ditionem  a  se  redacta  testatns  sit.  Nanc  oniversa  ^ 
provincia  dividitar  in  conventas  septem :  Cartliaginiensem^ 
Tarraconensem,  Cassaraagastanam,  Claniensem»  Astnram» 
Lacensem/  Bracaram.  Accedant  insalae,  qaaram  men- 
tione  seposita,  praeter  civitates  contribatas  aliis  ccxciv. 
provincia  ipsa  cmtinet  oppida  clxxix.^^  In  iis  colonias^ 
xiL  oppida  civium  Bomanoram  xiii.  Latinorom  veternm 
xviii.^  foederatoram  annm^  stipendiaria  cxxxv.^ 

Primi  in  ora  Bastali :  ^  posteoSi  qao  dicetor  ordine^  in* 
tas  recedentes  Mentesani,  Oretani,  et  ad  Tagam  Carpeta-* 
ni:  jaxta  eos  Vaccssi,  Vectones^  et  Celtiberi  ArevacL? 
Oppida  oras  proxima :   Urci/  adscriptamque  BasticaB  Ba* 


^****^* 


Cap.  iy.  1  Chiffl.  LXXVIl,  Ald.  Jnnt.  Banil.  Lngd.  Erasm.  Dalec. 
Liigd.  1006.  £lz.  et  Grooov.  DCCCXLVL  Moz,  aba  $e  redactm  Vet.  Dalec— 
8  Cbiffl.  Luerensem. — %  Chiffl.  et  Vet.  exempl.  Erasm.  seponta  civitaiiB  (al. 
dntatei)  vrooinaa  ipea  praler  cvntrUnUa»  aUu  CCXCIIL  continet  oppida 
CLXXIX,  Vet.  Dalec  prmter  cMtaies  canlrUnUa»  aUi»  ductnta»  ncnaginta 
guatnor^  protincia  ipaa  continet  oppida  CLXXIX»  Edd.  vett.  et  Qronov.  #•- 
porita  prater  cimtaiee  contrUnUaM  aUi»f  prooincia  ipaa  CCXCIV»  eoniinet  •oppida, 
Vid.  Not.  Var.— 4  In  ii»  coloniw  Vet.  Dalec. — 6  Ita  codd.  Hardaini,  et 
Chiffl.  iten  edd.  Hardnin.  1.  8.  8.  Miller.  Bipont.  et  Frans.  XVIL  edd. 
vett.— 6  Ita  codd.  Harduini  et  Chiffl.  com  edd.  Harduin.  1.  2.  8.  Miller. 
Btpont.  et  Franz.  CXXXVIL  Vet.  exf  mpl.  Eratmi ;  CXXXIL  Liigd. 
£»aftroi ;  CXXXVL  Dalec.  Lugd.  1606.  Elz.  et  Oronov.— 7  Arrebaci  Gro* 
nov.  et  edd.  vett.  ante  Hardnin.  *  Scribe  Arbaci ;  nit i  Arbad  contracte  dlcti, 
qoi  Arrebaei  nonunllis.'  Hein»,  Adv,  p,  867.  Arvaci  Hardnin.  1. 2.  8,  Miller. 


NOT^ 


»  DCCCLXXVL^  Sic  Msb.  omnes, 
Reg.  Colb.  Parii.  Chiffl.  De  Pompeii 
tropsis  in  Pyrenaeo  positit,  Strabo 
lifo.  III.  p.  166. 

>»  Nwnc  tfiMV€rM]  Haec  Martianns 
iitdem  verbis,  lib.  vi.  cap.  de  Hispa- 
nia,  pag.  908.  Horam  conventoom 
mentio  fere  omnium  in  Inacript.  Gru- 
teri.  LucensiSy  apnd  Ambr.  Mora- 
lesy  lib.  VI.  fol.  69. 

«  Oppida  CLXXIX.]  lU  Reg.  8. 


Tolet.  Chiffl.  Sic,  Exactissime  certe 
hoic  summsB  respoodet»  qni  snbjici- 
tnr  namerus  oppidomm  citerioris 
UispaniaB,  ie«  TarraconeiMis.  Con- 
tributse  civitates  es  sunt,  qnsB  majo- 
mm  jnriidictioni  ac  foro  parent.  - 

^  Ba»tuli]  Qoi  et  Battetani  Plinio, 
ttt  dizimns  snp.  cap. 

•  Urci]  OdpKfi  Ptolemvo,  ii.  6.  in 
Bastitanornm  ora.  De  ea  jam  dixi- 
miu  iop»  cap.  ad  ea  verba :  *  Mox  a 


NAT«   HIST.    LIB.   III.   4. 


566 


rea : '  regio  Mavitania,^  ^  mox  Deitania,  dein  Contestania : 
Carthago  ^  nova,  colonia :  cujas  a  promontorio  quod  Sa- 
tami'  vocatar^  Csesaream  Maaritaniae  arbem  glxxxvu. 
M.  pass.  trajectas.  ReHqna  in  ora :  flamen  Tader :  J  colo- 
nia  immanis  llici»*^  ande  llicitanus  sinas.  In  eam  contri- 
baantar  Icositani.'  Mox  Latinorom™  Lacentam,  Diaiiiam*^ 
stipendiariam :  Sacro  ®  flavias,  et  qaondam  oppidam,  Con- 
testaniao  finis.    Regio  EdetaniaP  amoeno  praetendente  se 


■^^^^^^^•^^^^ 


BipoDt.  et  Franz.— 8  Afoirritaiita  edd.  vetl.  et  Oronov.— 9  IhtnaM  qnibos. 


NOT^ 


fine  Urgitano.' 

'  Barea]  Barea  etiam  oppidniii,  in* 
quit,  Tarraconensis  provincis»  ascri- 
bitnr  a  nonnullis  BaBticn.  Nonc 
Vera,  prope  MuMuraf  qnas  vetemni 
Murgis,  ut  diximus.  Bdptia  in  Bat- 
tolitad  Ibericum  pelagns,  Ptolemaeo 
II.  6. 

9  MatfUania]  Ita  libri  omnet :  non 
MawrUama^  ut  editi:  ant  Bat€$tania, 
nt  nonnulli  volant.  Minor  ea  regio» 
ut  et  Dcitania,  qnaa  lequitur»  Bates* 
tanise  finibns,  qus  roajor  fuit  mnltii 
partibnt,  continebatur. 

^  Cartkago]  Cartagena  incolit: 
quam  dnx  Pcenornm  Hasdrubal  con- 
didit,  inquit  Mela»  ii.  6. 

'  Saiumi]  Ptolemso,  2itofjk$pafiU 
iicpa,    Nunc  Capo  di  Paloi, 

1  Tader]  Stgura^  nt  sup.  cap.  dizi* 
mns.  T4pt^  Ptolemaeo  dici  videtor, 
11.  6. 

^  Hiei]  Mela  loc.  cit.  'Illicitanns 
sinns/  inqnity  ^  babet  Alonem,  et 
Lncentiam  :  et  nnde  ei  nomen  est, 
lUicen.'  Nnnc  ut  recte  Escolanns 
Hist.  Valent.  iv.  19.  aliisqne  Eleke : 
aut  id  certe  oppidnm  ex  lUicis  rninis, 
qnod  propins  a  mari  fuisse  videtur, 
est  excitatum.  Sinui  lUicitano  ta- 
men  bodie  nomen  est  Go{fo  di  Ali' 
eante,  a  vicino,  de  qno  mox  dicemus, 


oppido.  Colonia  porro  immnnis  cum 
dicitnr,  ItaUco  jure  donata  significa- 
tnr,  et  immnnitate  ab  omni  censn, 
non  modo  capitis,  sed  et  soU.  De  eo 
jure  mnlta  pererudite  Oothofredos, 
in  Cod.  Tbeod.  Ub.  xiv.  tit.  18.  de 
Jnre  Italico,  &c.  pag.  221. 

'  Iconiani]  Ita  libri  omnes.  Ui» 
inqnit,  Illicitanae  coloni»  foro  ac  ju- 
risdlctioni  subdnotnr. 

■  La^taoram]  Hoc  est,  Latii  jnre 
donatnm.  Lucentnm  Arabea  prai- 
^xo  articnlo  Alieante  dixere,  celeber* 
rimumhodie  Valentini  regni  empo* 
rium. 

.  "  Diamwn]  Straboni  Ub.  iii.  pi^« 
159.  Aidifto¥,  Nunc  Denia^  Isido» 
ro,  Zanium,  ut,  pro  Diaeta,  Zttin  diz- 
ere  antiqnitns. 

o.  Suero]  Sucronis  fluvii,  3o^^MWf, 
hodie  'Xuear,  meminit  Strabo  loc.  dt. 
pppidi,  Antoninns.  Hic  Sncronen- 
sis  pugna,  inter  Pompeiom  et  Ser- 
toriom :  de  qua  Plntarch.  in  Serto- 
rio,  p.  678«  Amnem  faunc  Contesta- 
nie  finem  facit  etiara  PtolemsBns  ii. 
6.  cujus  a  Carthagine  nova,  qnod  et 
PUninsfecit,dncit  initium.  Oppidnm 
hodiouiiztra. 

P  Bdetania]  'Hftqraiwy  regio  Ptole- 
maeo,  loc  cit.  Ad  Ibernm  nsquo  et 
Caesfirangustnm  ea  pertinoit.    Apnd 


566  C.   PLINII   SECUNDI 

stagno,  ad  Celtiberos  recedens.  Valentia'*  colonia  iii.  m- 
pass.  a  mari  remota :  flumen  Tnriam,^  et  tantundem  a  mari 
Sagtintom^  civium  Romanorum  oppidum,  fide  nobile :  '^ ' 
flumen  Uduba :  *  regio  Ilei^aonum.^  Iberus ""  amnis  navi- 
gabili  commercio  dives,  ortns  in  Cantabris,  haud  procul 
oppido  JTuIiobriga/  per  ccccL.  m.  pass."  fluens:  navium 
per  CCLX.  M.  a  Varia''  oppido  capax,  quem  propter  oni- 


^^^^^»^^^^*^ 


dam  \  Tlutvjl  vet.  Dalec.  Torvai  Salmant.  Tunxm  Tolet.  Twndim  Ptolemseut. 
— 10  Vet.  Dalec.  ctmiuii  JRomajionrm  fidt  oppidum  nobile.  Mox,  ftumen  Idubeda 
Al(].  Junt.  Basil.  Ln|ird.  Erasmi,  Dalec.  Lngd.  1606.  Elz.  et  Gronov. /iimen 
U!Ada  Tolet.  flumen  Uduba  Reg.  Hard.  1.  Colb.  et  Vet.  Dalec.  flumen  Iduba 
cod.  ap.  Laet.— 11  Ita  codd.  Dalec.  et  Cbiffl.  item  edd.  Hardnin.  1.2.8. 
Miller.  Bipont.  et  Franz.    Yoz  per  non  babetur  in  edd.  Ald.  Junt.  Basil. 

NOTiE 

Gruterum,  p.  481.  Editani.  non  Idubeda,  qnod  monti*  ett  nomeii 

4  Valeniia}  Valenttni  regni  capnt.  Ptolemeo,  ac  Straboni.    Nunc  Mor» 

Valenee,    Hanc  Tnrinm  flnmen  prse-  vedro,  quo  Segobriga  alluitar,  Segorbe, 

terflnit.    Nunc  Guadalayar  vocant :  in  Valentino  regno. 

Mela,  Tnrinm  :  Turiam  SaUustius  ap-  *  Ilergaonum']  Ab  Udnba  ad  Ibe- 

pellat.  rnm.    'IXtpKdovas  Ptolemens,  ii.  6. 

'  Fide  nobile]  Florna,  ii.  6.    '  In  et  Livins,  lib.  zxii.  p.  215.  <  Illnrga* 

cansam  belli  Saguntns  delecta  est  ab  vonenses,  qni  flumen  Iberum  attin- 

Hannibale,  vetus  Hispanis  civitat,  gnnt,'  Caesar  appellat,  Bell.  Civ.  lib. 

et  opnlenta :  fideiqne  erga  Romanos  i.  p.  143.   Tamen  nltra  Ibemm  Iler- 

magnnm  qnidem,  sed  triste  monn-  gaonas  promovet  Ptolemspus :  et  in 

roentum . . .  Jam  novem  mensibns  fes-  nnmmis    Dertosa  Ilergaonum  genti 

si  fame,  machinis,  ferro,  versa  deni-  ascribitnr. 

qne  in  rabiem  fide,  immanem  in  foro  "  I6«nis]  Accolis  Ebro  :  nobis  VE- 

excitant  rogum :  tnm  desnper  se  su-  bre, 

osqne,  cnm  omnibns  opibns  snis,  fer-  ^  Juliobriga']  *lovXt60fMya  Ptolemseo, 

ro  et  igni  corrnmpunt.'    Vide  Livi-  loc.  cit.  qnam  snb  eadem  coeli  parte 

um,  lib.  XXI.  p.  194.  Angutt.  de  Ci-  locat,  ac  Iberi  fontes.   Nnnc  ipsi  op- 

vit.  Dei,  ni.  20.  etAppiano  in  Iber.  pido   nomen,    Fuente  d^Ivero:  aliter 

p.  26L — *Indlgenae  locnm  esse  pu-  aliis  perperam  statnentibns.   Inscrip- 

tant,  nbi  nunc  est  Morviedro,  qnarto  tio  apnd  Ambr.  Morales,  foL  67.  Iv- 

vel  qointo  lapide  a  Valentia  ad  Bo-  liobrigbnsi.   bx.   Gentb.    Canta- 

ream  :   nbi  veteris  Sagnnfi    rndera  brorvm. 

fuisse  ostensa  Regi  Catliolico  Philip.  ^  A  Varia}  Ex  ejns  oppidi  rninis 

po  Y.  octavo  die  Maii,   anni  1710.  jnxta  crevit  ad  Iberum  amnem,  quod 

nnntii  pablici  typis  impressi  prodi-  Logrono  nnnc  dicimus.    Obapla  Pto- 

derunt.    Mcrviedro  dicnnt  patria  lin-  lema^o  in  Beronibus,  ii.  6.  et  Stra- 

gua  esse '  murnm  veterem.' '  Ed.  eec,  boni  lib.  iii.  p.  162. 
*  Flumen  Uduba]  Sic  Reg.  et  Colb. 


NAT.   HIST.   LIB.  111.  4. 


587 


versam  Hispaniam  Graeci  appellavere  Iberiam.  Regio 
Cossetania/  flomen  Subi/  colonia'  Tarraco  Sctpionnm 
opns,  sicut  Cartbago  Poenorum.*  Regio  Dergetnm,'*  oppi- 
dom  Sobar:^  flumen  Rubricatum/  a  quo  Laletani*  et  In- 
digetes/    Post  eos,^  quo  dicetur  ordine,  intus  recedentes 


NOTiE 


>  Co»8et0ma]  Sic  libri  omnes.  Pto- 
lemeo,  ii.  6.  Kanrrturot^  in  qoibas  Tar- 
raconero  locat.   Apud  Groter.  p.499» 

TaRRAC.     VrBS.     COSITAROR.       Ab 

Ibero  ea  regio   inclpit :  Tarracone 
elaoditur. 

'  SM}  Qnod  Tarraconero  allnit. 
Mela  II.  6.  '  Inter  Sobin  et  Telobin 
amnes  Tarraco  nrbi  eat.' 

*  Colonia,  ^e.]  H»c  Solinos,  cap. 
23.  p.  44.  et  Martianui,  lib.  \i.  p. 
a02.  Hodie  Tarragona  dicitnr,  io 
ora  Catalanni».  Inscriptio  Ornteri, 
p.  382.  CoL.  Tarrac.  Tiberii  nnm- 
mos,ln  Musseo  nostro  Parisiensi,  C. 
V.  T.  hoc  est,  '  Colonia  Victrix  Tar- 
raco.' — *Sed  praeter  alios  insignis  ille 
ez  sere  mediocri,  cqjns  ezpressam  in 
cera  effigiem  babemosy  o  Cimelio  D. 
da  Ballonffeanx,  Seoatoris  Luzem- 
bnrgici :  vnltom  Angnsti  et  capnt  ra- 
diatnm  ezhibet  ez  parte  antica :  £pi- 
grapbe:  DiTVs  AVOVSTYTTAEIM.  In 
altera  snperficieyarmamentarium  est, 
janoi^  biforibus :  blnc  s.  inde  c.  In- 
fra,  PROVIDENT.  Sensns  est :  '  di- 
TTS  ▲vovsms  Volnit  Tnrritam  Tar- 
raconem  Armamentariom  Esse  Im- 
perii.  Senatosconsulto.  providbh- 
Tia  Angosti.  De  cognomento  '  Tnr- 
ritsB  Tarraconis'  olim  alibi  dizimns. 
Ob  similem  providentiam  dictns  est 
postealmperator  Nero,  «Novus  An- 
gostus/  in  nommo  Orsco  perraro, 
cnjns  hmc  epigraphe  est :  nPON. 
NEOY  SBBAXrOT.  np6iwa  Neov  X^- 
/3a0Tov.  ProviiUntia  Non  Atig*9ii: 
hoc  est,  Principis  Augnsto  abavo  suo 
simillimi.'  Cd.  see, 

*  PtmoruM}  Doce  Hamilcare.  Nonc 


est  ViUa  frwua  da  PmiadeM,  in  Cata- 
lannia :  etsi  in  Ilergaonibns  a  Ptole- 
mao  collocetor.  Cis  Ibemm  fnisse 
veterem  hanc  Carthaginem,  nt  etTar- 
raconem,  Piinius  hand  obscnre  innnit. 
Errant  qni  Cantaveza  esse  ezisti- 
mant  in  Aragonia. 

■»  lUrgeium]  A  Snbi  amne  ad  Ru- 
bricatnm.  Noti  Livio  Ilergetes,  lib. 
zxi.  p.  196.  nbide  Hannibale  :  *  Iler- 
getes  inde,  Bargnsiosqne,  et  Anseta- 
nos,  et  Aquitaniam  qns  snbjeeta  Pj- 
renaeis  montibns  est,  snbegit.'  Orn- 
teri  Inscript.  p.  519.  Comtra.  Iler- 

OKTAS. 

c  Submr}  2o6fiovp  Ptolemseo,  ii.  6. 
Nonc  Vitta  nova,  Omteri  Inscriptio, 
jnzta  Tarraconem  erata,  p.  414.  Sv- 
BVRrTANi.  Reinesti  altera,  p.  4t7. 
c.  i.  P.  9.  '  Colonia  Jnlia  Pateraa 
Snburitana,  vel  potius  Pia.' 

•>  Rabrieatun^  *PovfipiKaros  Ptole- 
mteo,  loc.  cit.  hodie  Lohregat,  Ab 
hoc  amne  ait  jam  Laletanos  appella- 
ri  incolas:  et  prozimos  iis  deinde, 
nbi  nnnc  Emporias  sunt^  Indigetes, 
quorum  regio  Pyrenaeie  Veneris  pro- 
roontorio  claoderetor.  Sicetiam  Pto- 
lemspus  loc.  cit. 

«  LaJetoNt]  Sic  libri  omncs.  Hioc 
Laletana  vina  Plinio,  xiv.  8.  Lale- 
tana  sapa,  Martiali,  vii.  52.  Orateri 
Inscript.  p.  490.  Prjefecto.  Ors 
Maritimji.  LALETANiE.  Ptolemso, 
II.  6.  liaafrofoiy  Straboni  lib.  iii.  p. 
169.  iimrraroL 

'  Indigete»]  ^ZifZiyhat  Ptolemsio, 
loc.  cit.  'Munrrai  Straboni  lib.  iii.  p. 
160. 

s  Poit  eos]  Retro  versns  occasum 


508  C.  PLINII   SBCUNDI 

radice  Pyrenaei,  Ausetaniy^Lacetani:'^^  perqae  Pyrenfieum 
Cerretani^^  dein  Vascones.   In  ora  autem  colonia  Barcino,^ 


Lngd.  Eratmi,  Lngd.  1600.  Dalec.  Elz.  et  Oronov.<— 12  ^iiiMtaiit,  Itaiu,  £a- 
cetani  edd.  vett.  Ald.  Jnnt.  Banil.  Lngd.  Erasmi,  Dalec.  Lngd.  1606.  Frankf. 
Leyd.  Els.  et  Gronov.  ita  qnoqiie  Strab.  lib.  iii.  et  Ptolemeus.  A,  I,  Jae€' 

NOT-flS 

Solis  sestivnm,  in  mediterraneo,  renpoodens :  OBvs   ivDicivx   tvvm 

I*  Auietani]  Hornm  Livins  meminit  rboi  djl  :  et  iystitiam  tvam  filio 

loc.  cit.  AhBffnvol  Ptolemaeo,  ii.  6.  iiBGis.    In  parte  aversa  idem  pingi- 

Oppidum  Ausa,  et  Vicns  Ansae,  Vie  tnr  in  eqno  splendide  ornato  deciir* 

d*Oi(ma^  et  freqnentins   FtcA,  iuter  rens»  et  armatus,  galea  mnnitos,  cn* 

Gernndam  et  Manresam.  jns  apicem  decorat  Ltsi  flos  anns  : 

'  LacetamJ   Snpra   Gernndam,   in  dextra  tenet  nndum  eosem  elatom : 

PyrensBi  radicibus.    Vide  Notas  et  est  aotem  in  circuitn  bsBc  inscriptio : 

Emend.  nnm.  80.  Devs  :  karolvs  :  maximvs  :  aqvi- 

J  Cerreiani']  Kt^^mrraifoi  Ptolemaeo,  tanorvm  :  DVX :  BT :  framcorvm  ; 

II.  6.  Straboni  lib.  iii.  p.  168.  K<^^-  filivs.    Hic  alii   aliom   Principein 

roFof.    Kffpi^«woi  4v  *\finpi^  Dioni,  lib.  pictnm  snspicantnr,  alii  aliter  inserip* 

XLViii.  p.  188.    Vascones,  non  in  tionem  banc  posteriorem  accipiont» 

Aquitania,  sed  in  Hispania  collocat  Nos,  neminem  arguentea,  sie  totaii 

etiam  Ptolemaens  loe.  cit.  Vascones  «iponlmus.    Princeps  Carolni,  fllina 

ea  aetate  erant,  qni  hodie  Navarri :  CaroU  viik    Francorum  Regis  altefi 

ut  egregie  probat  Oihenartns,  ii.  1.  frater  Lndovici  xi.  regis,  idemqno 

p.  78. — <  Sed  ad  Vascones,  qnos  eo  Dnx  Aqnitaniss  hic  eihibetnr,  ac  de 

nomine  nostra  nnnc  ntas  agnoscit»  eo  in   inscriptione    prsedicatnr,   id 

pertinet  ezimius,  at  longe  posterioris  qood  ipsa.  pictura  clamat :  Dc^^mdci 

sBvl  nnmmos,  variis  eroditomm  con-  Eiue  VajKvnie  Stioi  karolvs  maxi* 

jectationibus   celebratus.     Vidimns  mvs,  aqvitamorum  dvx,  et  framco* 

ex  argento,  qoi  palmam  manns  niag^  rMn  R«fis  Vere  JAagni  Fiuvs.   Dici 

nitudine  impleat.    In   parte  prlore  V«re  Magwae  Carolnt  vii.  profecto 

Princeps  sedet  in  throno  snb  tento*  jnre  potnit,  qui  regni  FranciM  mag* 

rio,  cojos  velnm  hinc  et  inde  tenent,  aa  parte  potltos  Anglos  penitns  de» 

nt  intns  Princeps  appareat,  bini  coe-  mnm   e   Galliis  expulit.     ^nsdem 

lestes  Genii,  quales  pingi  solent  in  Caroli  Dncis  alter  ille  Bummus  est, 

insignibns  Regnm  Francomm.    Ges-  qnem  landat  Historia  Regias  Inscrip- 

tat  Princeps  in  capite  coronan  ex  tionom  Academiss,  tomo  i.  pag.  886. 

Lisi  floribus,  quie  lilia  vulgns  appei*  Karolvs:  rboivs:  framcorvm  :  Fi- 

lat :  dextra  tenet  nndam  e t  erectnm  livs  :  aqvitanorvm  :  dvx.  Leonem 

ensem  :  sinistra  libellos  sopplices,  a  discerpit.    .)(•     fortitvdo  :   mba  : 

subjectis  jus  slbi  reddi  petentibus  bt:  lavs:  mba:  tvi  es:  dnb:  dbvs: 

porrectos  Principi,  ut  supremojudi-  mevs:  Crux,  quam  liliatam  vocant, 

ci :  ad  pedes  scotnm  est  quadripar-  cum  floribns  Lisi,  etpardis:  quaesuBl 

titum  lineis  directis,  insignia  bis  ex*  Aqnitaniae  insignia.'  Ed,  eec, 

hibens  Francias  et  Aqnitanise.   Epi-  ^  Barcino]    In  Lsetanis,  seo  Lale- 

f  raphe  in  ainbitu  hsec  est,  pictor»  tanis,  teste  Ptolem.  loc.  cit.    Nuoc 


NAT.  HIST.    LIB.   111.  4. 


S60 


Gognomine  FaTentia.  Oppida  civinin  iRomanoram:  Bse* 
taIo>  noro : ''  ^  flnmen  Larntim :  ^  Blandce :  flumen  Alba :  * 
Emporias:''  geminum  boc,  veterum  incolsb^um,  et  GVceco* 
rum^  qui  Phocaeensium  fuere  soboles.  Flomen  Tichis.i' 
Ab  eo  Pyrensea  Venus  ^  in  latere  promontorii  altero^  xl.  m. 
Nunc  per  singulos  conyentus  reddentur  insignia  praeter 
supradicta.  Tarracone '  disceptant  populi  x li ii .'^  quorum 
celeberrimiy  civium  Romanorum  Dertusani/  Bisgargitani  :^ 


tani  Folviiit  Ursinus.  Vid.  Not.  et  Eroend.-^IS  Itacodd.  ap.  Brotiery  et  vett. 
ioscriptt.  //ivro  edd.  rett  item  Harduin.  1.  2.  3.  Miller.  Bipont.  et  Frana. 
Imlo  Cbiffl.~14  Ita  codd.  Hardnini  et  Cbiffl.  item  edd.  Hardnin.  1.  2.  t. 
Miiler.  Bipont.  et  Franz.  XLIK  Ald.  Jnnt.  Basil.  Lugd.  Erasmi,  Dalee. 


NOT^ 


BareeUme,  Gmteri  Inscriptlo,  pag. 
429.  COL.  F.  I.  A.  P.  BiiRCiN.  hoc 
esty  'Colonla  Flavla  Jnlla  Angnsta 
Pla  (non  'Patema')  Barcino.'  Ibi 
enlm  F.  Flavia  est.  Nara  eadem  pag. 
legitnr,  Col.  Flait.  P.  Barc.  At  in 
Thea.  Ooltzii,  Oalba  Bnmnns :  Coft. 
BARCiifo.  Favehtia. 

>  Btftaia,  Ikaro]  Mela,  ii.  6.  Eluro^ 
BmtuUo.  Bstnlam  habet  liTius»  lib. 
XXVII.  pag.  SOr.  Baitnlo,  hodle  Bm^ 
daUnd,  in  ora  Catalanniaft»  lencia  a 
Bareinone  qnatnor.  Ilnroy  AiAovp^ 
Ptelemtto  (pro  AlXevpAr)  in  Lalcu* 
nls,  nnne  Pineda,  inter  BoirovXfiM  et 
BKMttw»  Eftt  et  alia  Ilnro  in  NoTcm- 
populania,  OkroHf  Htspanornm  com- 
mercio  dives. 

■  Lomam]  l^mera  hodle,  qno 
Blanda  allnitor,  Bloaes. 

»  AUm]  Qni  Mel»  Clodianus  dici- 
tnr,  II.  0.  'Dein  Ticer  flnmen  ad 
Rliodamy  Clodiannm  ad  Emporias.' 

o  EmporiaJ  Strabo  lib.  iii.  pag. 
169.  'Ifrtrdpewr  vocaty  et  Aiwo^»^  hoc 
est,  geminam  nrbem,  Orsscos  adve- 
oas  a  veteribns  incolis  medio  diri* 
mente  mnro,  dividi  testatos  cnm  Pli- 
nlo.  Idem  a  Massilienslbns  condi- 
tam  cnm  Stephano  docet,  ei  Scyhice 


In  Periplo,  pag.  2.  Fnere  antem 
Massilienses  orti  a  Phoccenaibns,  ut 
dlcetnr  sect.  seq.  Nnnc  .^Anipnruw  vo* 
cant.  Ptolemso  l^vopUu  In  Indlge* 
tibns,  iT.  6. 

P  TickU]  Qni  Ticer  ad  Rbodam 
moz  dictns  est  Melse  Pomponio,  loc. 
cit.  Nunc  Ttr  accolis. 

<i  Pyrenaa  Vetuui]  Mcla  ii.  6.  <  Tnm 
inter  Pyrenei  promontoria,  portns 
Yeneris  Inslgnis  flino/  dcc.  Hnie 
promontorio,  inqnit  Mariana,  Hist. 
Hispan.  i.  2.  olim  aVenerlstemploy 
nnnc,  religiooe  mntata,  a  Crace  facta 
est  appellatio.  Copo  di  Cruz, 

*  Torraoone]  Hoc  est,  fnere  hi  Tar- 
raconensis  fori  :  hinc  jnra  petere  co* 
aeti. 

*  Dertaeaid]  Qni  clvlum  Romano- 
rum  jnre  potlebantnr,  nt  et  Bisgar- 
gitani  Opptdnm  Ptolemaeo,  ii.  6. 
A^mrain  Ilercaonum  gente.  Tit>e- 
rii  nnmmns  apnd  Snritam,  in  Anton. 
Itln.  pag.  548.  Dert.  Ilxroaoiiia. 
Apnd  Reinesinm,  pag.  tlO.  vetns  In- 
scriptio  DertossB  reperta,  Ordo  D. 
C.  D.  Orrfo  Derianum  CoUmia  Dertotm^ 
Nunc  est  Tortoee  ad  Ibernm. 

<  Bitgargitmd]  £t  hi  ab  oppido 
rarsnm    Ilergaoniun   mediterraneo 


670 


G.  PLINIl   SEGUNDI 


Latinoram,  Ansetani/  Cerretani/  qai  JTaliani  cognominan- 
tur,  et  qai  Aogustani :  Edetani/'  ^  Gerundenses/  Gesso- 
rienses:  Teari/ qui  Julienses.  Stipendiariorum:  Aquical- 
denses/  Onenses/  Baeculonenses.'^  ^ 

Caosaraugusta^  colonia  immnnis,  amne  Ibero  affusa,  ubi 
oppidnm  antea  vocabatur  Salduba/  regionis  Edetanias/^  • 
recipit  populos  glii.  Ex  his  civium  Romanorum  Belitanos/ 


^^^^«^«^l^V^^^^i»^ 


Leyd.  Frankf.  Lngd.  1606.  Els.  et  Gronov.— 16  SedHam  Ald.  Jant.  Buil. 
Lngd.  Erumi,  Dalec.  Lugd.  1606.  Frankf.  Leyd.  Els.  et  Gronov.  Edetmd 
emend.  Hardnlnns,  eaniqne  secati  Miller.  Bipont.  et  Frans. — 16  Ita  ez 
codd.  tniB  restitnit  Hardoinaa,  cam  antea  legeretnr  B^ttuhnenaei. — 17  Sede^ 
tanim  Ald.  Jnnt.  Basil.  Lngd.  Erasmi,  Dalec.  Lngd.  1606.  Leyd.  Frankf. 
Ela.  et  OronoT.  EdetamUB  emend.  Hardninns,  et  slc  Harduin.  1.  2.  8.  Miller. 


NOM 


qnod  Btff&ofyls  Ptolemaeo  loc  cit. 
Oermanici  nummns,  in  Thesanro 
Goltiii,  pag.  249.  Mvn.  BitCARGis. 

"  AuMetaiU]  Ab  Ansa  oppido,  de 
quo  snpra. 

^  Cerretafn]  Gentis  hnjus  ait  oppi- 
da  duo  fuisse,  unde  cognomen  in- 
cols  tnlemnt :  (^rretani,  ab  oppido 
Jnlia  Libyca,  *lo6\ia  Alfivaa,  cnjns 
Ptolemaens  meminit,  ii.  6.  Angnstani 
ab  Angnsta. 

"^  Edetam]  Vide  Notas  et  Emend. 
nnm.  21. 

'  G«riiJid€iiset]  Ab  oppido  Gemn- 
da  in  Ansetanis,  Ptolem.  loc.  cit. 
Nunc  GtroiM  incolis  :  nobis  Gmmde, 

y  Teari]  Qnoram  oppidom  Tiara 
Jolia,  TiaptovXLa  in  Ilergaonom  medi* 
terraneis  civitatibus  apud  Ptolem. 
loc.  cit.  qui  Ilergaonas,  ut  monnimns, 
ultra  Iberum,  in  Catalauniamque 
promoYet. 

>  Aqaicaldensei]  Ab  Aqols  calidis, 
qua  "TSora  9*pijA  Ptolemaeo,  ii.  6. 
in  Ausetanis:  nunc  Catdee^  lencis 
qnatnor  a  Barcinone. 

*•  Omnaee]  Ita  libri  omnes :  etsi  ab 
litera  A  aospicandnm  id  nomen  ex 


literarum  serie  videatnr. 

^  BaadiomtnHe]  Ita  Mss.  Reg.  dcc. 
non  Bsetnlonenses,  a  BsBtnlone  op- 
pido  snperins  memorato :  sed  a  Boa- 
«o^Xa  PtolemKi,  in  Ansetanis,  inter 
Ausam  et  Gerandam. 

«  CataTangmUa]  Nnmmos  hojns  co- 
lonis  indices  moltos  refert  Patinni, 
pag.  tS.  et  seq.  Nonc  iSarragoise. 

^  SaidMba]  Mss.  Reg.  ct  Colb.  1. 2. 
Saldaoia.  At  vetns  inscrlptio,  apod 
Ooltzinm,  pag.  238.  Col.  Cabsarba. 
Atg.  Saldvba.— Mb  nummis  Sexti 
Magni  Pii,  sal.  hoc  est,  Saidaha,* 
£d.  sec 

«  Edetamaf]  Ptolemsens  qnoqne, 
II.  6.  Edetanis,  sive  Hedetanis,  sen 
d^niqne,  asplratlone,  ut  fit,  in  sibtlom 
versa,  Sedetanis  Cssarangnstam  as- 
signat.  ttfiinwia  Applano,  in  Iber. 
pag.  208. 

^  BelUaxM]  Ab  oppido  B^Acia,  in 
Edetanis,  haud  procnl  CaBsarangosta, 
apud  Ptolem.  i.  6.  Hodie  BeUhiti, 
Indolget  conjecturae  Reinesios,  Var. 
Lect.  I.  25.  contra  omnium  librornm 
6dem,  cnm  Bilbilitanos,  a  Bilbili, 
qn«  Martialii  patriai  Kribi  jubet. 


NAT.   HI8T.   LIB.   III.  4. 


671 


CelseDses^^  ex  colonia :  Calagurritanos,^  qai  Nassici  cogno- 
minantar:  Ilerdenses^^  Snrdaonam  gentis,  jaxta  qaos  Sico- 
ris  fluvias :  Oscenses^J  regionis  Vescitanise :  '*  Tariasonen- 
ses.^  Latinoram  veteram :  Cascantenses/9  >  Ergavicen- 
ses  i^  Graccnritanos^"  Leontcenses/  Osicerdenses.P  Foede- 


BipoDt..  et  Fraiis.^18  Be$i€Umia]\tt.    Btlec.^19  Chiffl.  CMetaU€$.—20 


NOTiE 


r  CeltenstMj  Oppidam  Kikira  in 
llergetibns,  Ptolem.  ii.  6.  Nanc  Xel- 
«0,  ad  Iberum.  Noramis  Tiberii,  in 
Theaaaro6oitiii,pag.242.  Col.Yic. 
IvL.  Cbisa.  Anton.  Augnst.  alt  esae 
ViUUaf  qne  ad  Ibernm  pariter  lenc» 
nnini  intervallo  a  Celsa  distat.  Vide 
libmm  •ingnlarem,  quem  de  Nnmmis 
antiqnis  Popalomm  et  Urbinm  nnper 
in  Incera  edidimns. 

*^  CakgwrrUnnoe]  Ambr.  Morales, 
ez  vetereinscript.  BtvN.  CALAGVRfs. 
IvLiA.  Nassica.  Nnnc  Lohmref  ab 
Hnesca  leacis  iv.  dissita.  Sic  An- 
dres,  pag.  3t. 

^  Herdetuee]  *l\4p»a  in  Ilergetibus 
a  Ptolemaeo  collocatnr,  ii.  6.  Nunc 
Lerida,  jaita  Rte  Segrey  qui  Sicoris, 
etiam  Lucano»  iv.  14.  nbi  Ilerdn 
situm  describit :  '  Placidis  praplabi- 
tur  nndis  Hesperios  inter  Sicoris  non 
nltimns  amnes/  Scc. 

i  OsMiif€t]  Osca  eomm  oppidnm, 
Floro  III.  22.  in  Ilergetibns  qnoque 
statnitnry  (qoorum  pars  Yescitaoi, 
et  Surdaones  fnere,)  apud  Ptolems- 
nm,  II.  6.  nnnc  Hueeca  in  Aragonia. 
Nummus  Oermanici,  in  Thes.  Golt- 
zii,  pag.  242.  Col.  V.  T.  T.  Osca. 
Vide  librom  nuper  a  nobis  de  Num- 
mis  antiqnis  Popnlorom  Urbiomque 
editnm. 

k  Twriaeoneiuee}  Tovpia^lb  in  Celti- 
beris,  Ptolem.  ii.  6.  In  Tbes.  Oolt- 
Eii>  pAg.  244.  Mvn.  TVRiASo.  Nnnc 
Tarrafona,  trans  Ibernm. 

*  Coscm^ejisei]  Nummus  Tiberii  a-. 


pud,  Patin.  pag.  616.  Mvkicip.  Ca§- 
CAHTVM.  K^jcarror  PlolemsM),  li.  6. 
in  Vasconibnsy  hoc  est,  Navarris. 
Nunc  oppidnm  Navarrs»,  CaMeanie, 
trans  Ibernm,  prope  Tnriasonera. 
In  decretis  Hilari  Paps,  252.  '  Ty- 
riassoncnsinrat  Ascantensinm,  Cala- 
gnritanomm;'  lege,  IWMSOiienshnn, 
CasMnimttim,  ^v. 

■  £rg«etceiMst]  tpyao&ica  in  Celti- 
beris,  Ptolemaeo  loc.  cit.  In  Thes. 
Ooltiii,  pag.  243.  MvN.  Ercavica. 
Apud  Orater.  pag.  881.  Ez.  Con- 
VEN.  Cjbbar.  Ercavic.  Hoc  esty 
Ez  Conventu  Cassarangnstano  Erc»- 
vicenses.  In  Conc.  Tolet.  x.  *Bal- 
doigius  Arcavicensis  Episcopns/  pro 
*  Ercavicensis.' 

"  Graecuriianoe']  A  Ti.  Oraeeo 
nomen  Oraccuris  accepit.  Vide  Li- 
vii  Epit.  lib.  xu.  Nnnc  Agreda  in 
Aragonis  con6nio,  prope  Tnriaso- 
nero.  Hinc  Martyres  Oraccuritani 
in  Martyrol.  Martffree  de  Agreda» 
TpoKoupis  Ptolemaeo,  in  Vasconibus. 

o  Leonieetue»']  Oppidnm  Afortica  in 
Edetanis,  Ptolemseo  ii.  6.  in  quibus 
est  ipsa  CsesArangnsta,  cnjns  foro 
Leonicenses  dlsceptabant.  Nunc  est 
AieaniZf  in  Aragonia,  ad  amnem  Otia- 
daiope,  qni  in  Ibemm  inflnit.  Edeta- 
nos  a  Valentia  usqne  Ctssaraugnsfam 
pertinuissejtunmonnimns.  Nnmmns 
C.  CvsariSy  in  Thes.  Ooltail,  pag. 
244.  MvN.  Lbonica. 

p  OeieerdeneeM]  'Oo-ur^pSa  jnxta  Leo- 
nicam  statuitur  a  Ptolemseo. 


672 


C.  PLINfl  SBCUNDI 


ratos,  Tarragenses.*»  Stipendiarios  :  Arcobricenses/*  ' 
Andologenses/  Aro^elitanos/  Bursaonenses,'*  Calagarrita- 
nos''  qai  Fibularenses  cognominantur,  Complutenses,^ 
Garenses,'  Cincenses/  Cortonenses,"  ■  Damanitanos,*  Lar- 
nenses,*'  Lursenses,*'  Lumberitanos,**  **  Lacetanos,''  Lubien- 
ses,  Pompelonenses,'^  Segienses.^ 


Icle;ii  codex,  Areobrien»e$  ;  Hardnin.  1.  MUler.  et  FraDi.  in  Not.  Areobrigeuiea. 
~^i  Cotonenees  Chiffl.— 22  numberitanos  edd.  vett.  et  GronoT.  et  mox  in 
Chiffl.  Subiensee  pro  LubienseSy  qood  exhibent  Hardnin.  1.  2.  t.  Miller.  Bi- 


NOTiE 


4  Tarragemee^  MaDiciptomT<l^a7a 
Ptolemso  in  Vaflcooibns.  Hodieqne 
Tarregay  lencis  qninqne  ab  Ilerda,  ia 
Catalailnia,  versos  Barcinonem. 
.  '  Areebricemei]  'ApK6fiptya  Plole* 
maeo,  loc.  cit.  in  gente  Celtibero- 
mm.  Nnnc  in  Castellae  veteriB,  Ara- 
foniaeque  confinio,  ad  Rio  Xahn,  qui 
io  Ibernu  influit :  Arcaz^  baud  procul 
SHguenfa, 

,  *  Andologensei]  Ah  ^iidoit2la  Na- 
▼arre  oppidolo,  Prod.  Sandoval, 
apud  Oibenartum»  pag.  90.  hot  BUiipi- 
catnr  nomen  habniase. 

*  ArocelUanoe']  ItaMss.omnes.  An* 
toninns  in  itinere  ab  Aaturica  Bnrdi- 
galam,  habet  Aracelim,  vel  Aroce- 
lim,  a  Pompelone  xxiv.  M.  P.  Nnnc 
HmrUAraquU,  lencis  qninqne  a  Pom* 
pelone,  versns  Solis  occasnm,  ut  recte 
Oihenartus  vidit,  in  Notit.  Vascon. 
pag.  90. 

"  Bureaonentet]  Vel  Bwnavokntes, 
de  qnibns  Hirtius  in  Bello  Hisp.  pag. 
158.  vel  Bnrtadentee  ab  oppido  Bo^p- 
4ra8aj  de  quo  Ptolem.  ii.  6.  in  Celti- 
beris. 

•  ^  Calagurriianos]  NuncfstCaloAor- 
ra  in  Castella  vetere*— *  In  Oasa  Re- 
fla,  nummns  Augusti,  mvn.  calao. 
IVL.'  £d.  ue. 

^  Compiutenses]  Aleala  de  Henarez, 

*  Carensss]  Vetns  oppidum  nomen 
retinet  Cares:  novum  Puente  la  Retf' 


nUf  leocis  it.  a  Pompelone.  Insciip- 
tio  apnd  Ambr.  Morales,  fol.  68. 
£x  CiBBARAVO.  Karbhsi.  hoc  est,  ex 
eonventn  CssarangnstaoOy  oppido 
sen  mnnicipio  Carensi :  non,  ut  Scn- 
liger  interpretatnr,  in  Oruteri  indice, 
*  Carenses  Caesarangustani.' 

T  Cineenses]  Ita  libri  omnes.  Forte 
CtiiiMiiM»,ab  oppido  Kirra  in  Jacceta- 
uia  Ptolemaei,  ii.  6. 

*  Cortonenses]  Mss.  omneSy  Coto^ 
nenses* 

*  Damanitanos]  In  Edetanomm 
gente,  in  qnibus  ipsa  Ciesaraugusta 
fuit,  AaftaWoy  Ptolemaeo,  loc.  cit. 

^  Lamenses]  Ab  oppido,  Lamo 
amni,  de  qno  snpra,  cognomine. 

«  Lursenses]  Vide  Notas  et  Emend. 
nnm.  22. 

^  Lumberitanos]  Ab  oppido  qnod 
Oalii  LomHerf  in  Navarra:  incolss 
Vasconice,  Irumberri  vocant,  teste 
OihenartOy  pag.  00.  leocis  yii.  a  Pom» 
pelone. 

*  iMcetanos]  De  his  agemns  in  No- 
tis  et  Emend.  nnm.  20,  De  Lnbien- 
sibns  nihil  adhnc  compertum,  nisi  li 
snnt  qui  Levienses  corrnpte  forsitan 
nominantur,  cum  Cascantensibns  et 
Calaguritanis  proxime  hoc  tractn  ap- 
pellatis,  in  decretis  Hilari  Papv,  p. 
252. 

'  Pompelonenses]  Ita  Grnteri  qno- 
qne  inscriptio,  pag.  325.  et  456.  No- 


NAT.   HJST.  LIB.   III.  4. 


573 


Carthaginem  **  oonTenmnt  populi  lxv.*'  exceptis  insola- 
Tum  incolis.  Ex  colonia  Accitana  Gemellenses/  et  Libi- 
sosona  ^  J  cognomine  Foroaugnstana,  qoibas  duabns  jos 
ItalisB  datom :  ex  colonia  Salariense  ^  oppidani  Latii  vete-^ 
ris  CastnlonenseSy  qni  Csesari  Venales  appellantnr :  Sae-» 
tabitani^*  qai  Aogustani :  Valerienses.'°    Stipendiarioram 


pont.  et  Frans.  VibUiuea  edd.  vett.  et  Oronov. — 23  Ita  Chiffl.  cnm  edd. 
Hardain.  1.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  LXIL  edd.  vett.— 24  *  Rectins 
LibisQcaj  nt  in  ? etustis  codd.  et  apud  Ptolemsuoiy  lib.  ii.  cap.  6.'  DaUc,  Ita 


NOTiE 


bis  PmmpeUme. 

9  SegieniCB]  SegpenseSy  vel  Segi- 
senscs  (ut  recte  Parm.  edit.)  a  2^« 
yttru  in  Bastinis  oppido  apud  Ptolem. 
II.  6. 

^  OurHiai^iHem]  Carthaginem  no« 
▼aro,  qn«e  bodle  in  Mnrcim  regno,  Gor. 
tkageiuu  *  Cartbagine  nofa  conven* 
tnra  agebat  Oalba/  inqnit  Sueton.  in 
ejtts  Vita,  cap.  9. 

i  GemeOeniee]  Sic  Acdtanss  colo* 
nisB  cives  vocabantur :  ipsa,  '  Colo* 
nia  Jttlia  Gemella  Accitana,'  *Col. 
Ivh,  OsM.  AcciTANAy  apttd  Oruter. 
pag.  271.  Accis  bodie  Gmdix,  in 
Oraoatensi  regno.  De  Oemelln  cog- 
nomine  dicemns  in  Notis  et  Emend. 
nnm.  18. — '  In  nnmmis  antiquis,  c.  i. 
6.  Acci.  et  COL.  OBM.  Aoci.'  EtL  eec. 

i  LUneoeona'}  Et  hsec  coiooia  fuit, 
apnd  Ornter.  pag.  260.  ex  Ant.  An« 

gttStinO,    COLOMIA    LlBISOSANORVM. 

Estqne  Plinii  calcnlo,  qni  xii.  colo- 
nias  in  citeriore  Hispania  recenset» 
Vide  libriim  de  Nommis  antiqttis, 
vcrbo  Celsa.  Antonino,  Libisosa 
est :  Atfitff^Ka  Ptoleroseo  in  Oretnnis, 
II.  6.  Aiunt  extare  hnjus  oppidi  rni- 
nas  ad  Lebacoia  sf ve  Lesnzay  Castel- 
IsB  pagiiniyhaud  procul  Concha,  Cv* 
enfa, 
^  SUariense]  Nuoc  Caz^ria  dicitur 


io  regno  Granateosi :  sevo  seqniore 
Salioii$f  ut  anctor  est  Jnlian.  Archi- 
presb.  Advers.  nnm.  S66.  Salariam 
et  Castnlonem  diversa  dno  Oretano* 
rnm  oppida,  perperam,  nt  saepe  solet» 
Ptolemsens  facit.  Vetns  inscriptio 
in  Thes.  Goltzii,  pag.  40.  CoL.  Ivc. 
Avo.  Salaricmsis.  '  Csesaris  Vena- 
les'  dicnntur,  qnod  agros  eornm  Cse* 
sar  emit.  Sic  Triompilini  inferins, 
cap.  24.  *  venalis  cnm  agris  snis  po^ 
pnlus '  appellatnr.  In  Conc.  Tolet. 
X.  '  Marens  Castelloneasis  Episco- 
pns/  pro  *  Castnlonensis.' 

1  S^tabUani]  ^iatrafiU  Ptolem«o« 
in  Contestania,  de  qiia  supra.  >Stra* 
boni  ^afiHsf  lib.  iii.  pag.  160.  Nnnc 
XaiUta^  in  regno  Valentias,  ad  amnem 
ejiis  nominisy  qni  in  Sucronem  inOuit. 
Hinc  sudaria  SsBtaba  de  quibiis  dixi- 
raiis  in  Fraefat.  ad  Titum,  pag.  174. 

"■  Vaierientee]  Vaseas  ipsam  Cen- 
cham  Ctcaifa»  circa  fontes  Sucronis 
amnis  posium,  Coloniam  olim  Juliam 
Valeriam  appellatam  esse ; «  Ambr. 
Morales,  non  Concham  ipsam,  sed 
pagnm  leocis  septem  a  Concha  dissi- 
tum,  ad  eandem  amnem  putat,  cnt 
nomen  hodie  Valera  la  reia,  In  Couc» 
Tolet.  z.  '  Athanasius  Setabitanus 
Episcopus.' 


574 


C.   PLINII   SECUNDI 


autem  celebenrimi :  Alabanenses/^  ^"  Bastitani/  Consabu- 
renses/  Dianenses^^^  Egelestani/  IIoTcitani^  Laminitani 
Mentesani/  qoi  et  Oritani^  Mentesani^  qui  et  Bastoli,  Ore- 
tani/  qni  et  Germani  cognominantur :  caputque  Celtiberise 
Segobrigenses : "  Carpetaniae/  Toletani  Tago  flumini  im- 
positi :  Dein  Viatienses/  et  VirgiUenses. 


***i***<**^**^  ^ 


edidit  Laet  in  ed.  EIe.-~26  Sic  codd.  Hardnini  omnes  et  Chiffl.  Labanaues 
▼ett.  Dalec.  et  Laet.  Babanense$  edd.  ante  Hardnin.  Alab^mente*  alins  co- 
dez  ap.  Laet.  Mox  BoMioMi  pro  Baetitani  Vet.  Dalec.  et  pealo  poit,  Geiet- 

NOT^ 


>>  Alabanenus]  Sic  Mss.  oranes : 
non,  nt  editi  bactenusy  Bahaneneei, 
Ab  '^AA.oiSa»  ot  Valerienses  ab  O&a- 
\epta,  Celtiberorani  oppidis,  apud 
Ptolem.  lib.Ti.  6.  haud  procul  Erca- 
▼ica.  In  Conc.  Tolet  z.  '  Stephanus 
Valeriensis  Episcopus.' 

**  Baetitani']  A  Basti  oppido,  hodie 
Bazttf  in  regno  Granatse,  ad  Rio  Gua- 
dalenlin,  Dedit  id  Bastetanise  regio- 
ni  nomen* 

p  ConaabMreneea]  Apud  Gruter.  pag. 
402.  Mvmc.  CoNSABVROir.  Apud 
Ambr.  Morales,  fol.  19.  Consabv- 
RBNsis .  Nuncy  ut  videtur,  Cornue^, 
CastelisB  novsB  oppidulum,  altra  To- 
letumy  inter  Tagum  et  Anam.  In 
Conc.  Arel.  i.  subscribit  '  Genesios 
Presbyter,  de  Civitate  Bastigensium.' 

4  Dumeiijes]  A  Dianio,  de  quo  su- 
pra.  Sic  Ilorcitani  et  Laminitani, 
ab  Ilorci  et  Laminio,  de  quibus  hac 
sect.  diximos. 

'  Egeketam]  'EytXdarai  Straboni, 
lib.  III.  pag.  160.  Nnnc  Unieeta^ 
prope  Concham  in  Castella  nova. 
EgelastsB  Piinius  rursum  meminit 
xxu.  80.  Apud  Ptolem.  ii.  6.  *Er^- 
Xffora  in  Carpetanis,  pro  'E^^Acora. 
Non  potest  esse  Medina  Celi^  nt  qni- 
bnsdam  visnm:  nam  Medina  ea  in 
Celtiberis  fuit. 

*  Mentetani]  Gemina  ftiit  olim  Men- 
tesa:  altera  in  Oretanis,  Ptolemaeo 


teste  II.  6.  nnde  cives  Oretani  cog- 
nominati :  in  Bastetanis,  BastuUsve, 
altera,  de  qna  jam  diximns  cap.  8. 
Mentesaro  Bastiam  vocat  Antoninus: 
Bastuli  incolse  eam  ob  rem  cognomi- 
nati. 

'  Oretani]  In  Oretanis  oppidom 
fnit  'Opiir^  T^pfuuf&tf,  apud  Ptoiemse- 
um  II.  6.  Lud.  Nonius  in  sua  Hisp. 
cap.  62.  putat  esse  Calatrava,  non  ob- 
scuri  nominis  oppidum,  ad  fl.  Anam, 
sacrs  Militis  uomine  insigne.  Utri- 
nsqoe  vestigium,  ut  videtur,  extat  in 
Conc.  Tolet.  x.  Prioris  quidem,  sive 
Mentesae  Orltana?,  quod  sobscripsis- 
se  ibi  legitor  *  Daniel  Diaconus  Mar- 
celli  Episcopi  Ecclesiss  Uritan».' 
Posterioris  item  :  <  Martianus  Abas 
Valdefredi  Episcopi  Ecclesi»  Men- 
tesanse.' 

"  Segobrigeneee]  Procul  hi  a  Sego- 
briga  Valentini  regni.  Numantiss 
proximos  in  Celtiberia  facit  Ptole- 
msBUS,  II.  6.  Bilbiliy  quse  ibi  fuit,  ubi 
fere  nnnc  Cdiaiq}ud,  Strabo  lib.  iii. 
pag.  169.  in  Celtiberis  pariter  cnm 
Numantinis. 

^  Corpefonttf]  Sttbintellige,  capnt 
Toletum,  nt  Segobriga  Celtiberiae. 
KafnnjTapoi  Appiano  in  Iber.  pag.  98t. 
KapaKeratfobs  Mp  rhy  Tdyop^  apud  Plo- 
tarch.  in  Sertorio,  p.  676.  male,  pro 
Kapiwrrrayo^s, 

^  FMlteiiset]    Oppidum   Btaria  in 


NAT«   HIST.   LIB.   111.  4. 


676 


Id  CloDiensem  conventum''  Vardali  dacuat  popnlos 
XIV.  ex  quibas  Albanenses'  tantam  nominare  libeat:^^ 
Turmogidi '  quatuor^  in  qnibus  Segisamonenses/  et  Segisa- 
majulienses.'^  In  eundem  conventum  Carietes  °  et  Vennen- 
ses  qainque  civitatibus  vadunt,  quarnm  snnf*  Velienses.^7 
Eodem^'*  Pelendones  Celtiberorum^  qnatuor  populis: 
quorum  Numantini^  fuere  clari:    sicut  in  Vaccaeorum' 


^^^^^^^^^^^^^ 


«ant,  /.  L.  M.  qui  ti  O.  MeteMmi CarpelOHi  ToUtani,  ife.  Cbiffl.^26  Vet. 

Dalec.  libet,  Mox  edd.  vett.  et  Harduin.  1.  2.  3.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  t» 
quibM$  S.  SegiMoaujulknMee^  omiuo  si;  Cbiffl.  et  Sagieemfju&eneeu  Lectionem 
Dottram  testantur  Reg.  Brot.  1.  et  Ptolero«eu«  ii.  6. — 27  YUiiensee  Scaliger. 
—28  lidem  Vet.  Dalec.  Eodiem  PeUmUmee  Chiffl.  Moz,  CeUiberi  qwaiwory  tfc. 


NOT.E 


Oretaoisy  apud  Ptolem.  ii.  6.  £t 
Virgiiienses  ab  Ob^pyikia  tn  Bastita- 
nit  juzta  Oretanot.  Apud  Gruter. 
pag.  S24.  Vbrgiuemsis.  Hkc  hodie 
Murcia,  regni  cogoominis  capnt  ez- 
istimatur. 

*  In  Clmueneem  conventum']  Ambr. 
MoraleSyfbl.  70.  ex  Plvnibnsi.  Sub« 
intellige,  conventn.  De  Clonia  moz 
dicemns. 

'  Albanenies]  Albam  nrbem  etiam 
in  Vardnlis  habet  Ptolemvns,  ii.  6. 
Alava  regio  hodieqne  appellatnr,  ad 
Iberum»  infra  Gnipuscoa  :  ejos  re- 
gionis  primaria  civitas  Vittoria  appel- 
lator.    Ibi  oppidulum  hodie  Alwuuu 

*  Tmmogidi  ITurmodigi]  Nnsquam 
voz  ea  audita  nobis.  Quid  si  Mnr- 
bogi  potius,  ez  Ptolemaeo,  loc.  cit. 
Mo6pfioyoi^  Pelendonibus,  Vaccaeisque 
finitimi  ?  Valdulorum  pars  ii  Tnrmo- 
digi  fuere. 

*  Segitamoneneei]  A  Segisamay  de 
qua  Floms  iv.  12.  pag.  198.  Nunc 
est  Veyzama,  in  ea  Cantabrlse  parte, 
quae  Guipuscoa  dicitur,  ut  recte  Mn- 
riana  Uist  Hisp.  iu.  25.  pag.  130. 

^  Segimau(}nl,]  ^^eylaafM  *lov\ia  in 
Vaccseis,  Ptolemseo,  ii.  6.  A  Plinio, 
in  Vardulis.    £z  Ptolemsei  numeris, 


ibi  fere  fnisse  conjicio,nbi  nnnc  Sier» 
ra  d'Occa,  haud  procnl  Ibero  amne>  in 
confioio  CastelliB  veteris. 

^  Carietei]  Uos  Ptolem»U8  Kopur- 
rious  vocat,  qoornm  oppidum  OiKtXiot 
VeUa,faii:  cives  Plinio  Velienses. 

*  Quarum  $uni]  Quarnm  e  Domero 
praecipue  insignisVelia,  dequa  plane 
modo  dizimns. 

"  Eodem]  Hoc  est>  in  enndem  con- 
ventnm  disceptaturi  vadunt  Pelendo- 
nes,  qnomm  populi  qnatuor,  e  Celti- 
beronim  gente  universi.  Nam  Celti- 
beria  Pelendones  Arevacosqne  com- 
plectitur.  Gruteri  Inscrip.  pag.  111. 
Peixbndoiibs.  arevacon.  In  Pelen- 
donibns  oriri  Durium  amnem  anctor 
est  Plinins,  iv.  S4. 

f  Numantini]  Fnit  nrbs  Nnmantia 
hand  procul  a  fontibus  Dnrii  amnis, 
ut  testantur  Floros  ii.  18.  pag.  92.  et 
Plinins  iv.  84.  Kudera  etiaronum 
visuntnr,  qnibns  nomen  est  Puenie 
Ganiy,  prope  nrbem  Soria. 

ff  Vaccaorum]  Obaiutaidi  Polybio,  in 
fragm.  lib.  iii.  pag.  1503.  qul  eornm 
nrbem  'Irr^pKoriay  laodat.  £t  apnd 
Grnter.  pag.  324.    Modbitvs.  In- 

TBRCATIBNSIS.  EZ.  GeNTB.  VACCiEO- 

RUM. — *  Fuisse  Vaccsei  videnlur  in  eo 


576 


C.   PLINIl   SBCUNDl 


XVIII.  ciyitatibiis,  Intercatienses»  Pallantini/  Lacobrigen- 
ses/  Cancenses.J  Nam  in  Cantabricis  vii.*9  popalis^  Ju* 
liobriga  ^  sola  memoratur.    In  Antrigonum  ^  decem  civita* 


^^i»^»i»<#»»»»^»»>» 


Pintiao.— 29  Ita  codd.  Harduini  et  Chiffl.  cnm  edd.  Harduin.  1.  2.  8.  Mil- 


NOT^ 


tractu,  qnt  Salmanticam  inter  et  Za- 
moram  interjacet.  Insignii  error  eo- 
rnm  ett,  qni  Postomi  Imperatoris 
nnmmom  intcriptnm,BXBRCiTV8.TAC. 
ad  Vaccsos  istos  refemot,  et  Vac- 
caicnm  (credo)  exercitom  bic  inter- 
pretantor.  Est  iiic  ez  sre  magno, 
apud  P.  Chamillart,  et  apnd  D.  Vail- 
lanty  p.  188.  inter  rariores :  ut  et  al- 
ter  ibidem,  et  apud  Tristannm,  To- 

mO  III.  p.  167.  BXBRCITVS  18C.  ubi '  Is- 

canicnm '  ex  Isra  civitate  alterntra, 
sive  quam  Exceter,  sive  qnam  Caher- 
leoH  vocant,  putans  signari :  nihiio 
leviore  hallucinatione.  Absonnm  e- 
nim  est  a  vico  vel  oppidnlo  duci 
cognomen  exercitus»  cnm  ne  a  nobili 
qnidem  et  primaria  civitate  peti  so- 
leat.  Nam  qnis  audivit,  le  Regiment 
de  ParU,  le  Regimeni  de  Vmrm«,  U  JRe- 
gtm^iil  de  dtadrity  le  Regiment  de  Lon* 
dres  t  In  ntroque  nummo  Imperator 
in  cqno  dextera  extenta  signiferis 
cohortium  imperat  ex  adverso  stanti- 
bns.  Posterioris  sententia  est:  'bx- 
BRC1TV9  Jnbente  Senatn  Conscrip- 
tus.'  Prioris  ista  :  *  bxbrcitvs  Ur- 
gente  Angnsto  Conscriptus.'  In  suo, 
qui  ceteroqui  priori  simillinins  est, 
legit  D.  Vaillant:  bxbrcitvs.  Ysc. 
eodero  sensu :  opifice  industrie  lite- 
ram  V  literae  I  superponente  et  con- 
nectente;  qnse  prima  est  syilaba 
verbi  JVbenie.  Consensnm  Postnmi 
cum  Senatn,  prater  subjectas  con- 
siieto  inore  literas  sc.  haec  nummi 
posterioris  subscriplio  demonstrat. 
Cetemro  '  Julxrt  Senatiis,  Angustns 
Urget.'  Cosns  post  illos  nummos  est, 


qoem  D.  Vaillanty  p.  186.  rarissimnm 
vocal,  ejnsdem  Postomi :  bxercitvs 
▲VG.'  £tf.  tee. 

k  PaUanHni]  Pallantiam  in  Vac- 
ceis  qnoqne  locat  Ptolemsns,  ii.  6. 
et  Appianus  in  Iber.  pag.  300.  Nnnc 
PaUnda,  in  Legionensi  regno. 

'  Laco6rigeiit«i]  Lacobrigs  in  hoc 
tractn  meminit  Antoninns,  xlvi.  M. 
P.  a  Pallaotia,  in  itinere  ab  Astnrica 
Tarraconem  et  Bnrdigalam.  Aeeyyo' 
fiphas  vocat  Plntarchus  in  Sertorio, 
pag.  574.  *  LacobrigaR  nomen,'  tnqnit 
Festus,  'a  lacu  et  briga,  Hispanim 
oppido.'  Vox  Mga  oppidom  sonat. 

i  CoMicenees]  Kawta  in  Vaccsis  qno- 
qne  Ptoleroseo,  loc.  cit.  et  Appiano 
in  Iber.  pag.  28t.  Ubi  nnnc  Coca 
oppidnm,  ut  recte  Mariana,  Hist. 
Hisp.  III.  2.  pag.  93.  inter  Segoviam 
et  Vallisoletom  in  Castella  vetere. 

^  Juliobriga']  Diximns  de  ea  snpe- 
rius,  hae  sect. — '  Non  est  his  Canta- 
bricis  locus  in  nnmmo  argenteo  Oal- 
lieni  Ang.  e  Gaza  Regia,  sic  inscrip- 
to,  loviCANTAB.  io  quo  Jnpiter  dex- 
tra  fulmen  teuet,  hastam  sinistra. 
Sententia  enim  haec  est :  '  Jove  Vic- 
tore,  linperii  Conservatore,  Prirose 
Narbonensis  Tntatore,  Angustns  Bea- 
tus.'  Sic  numroom  inscriptnro,  imt. 
VRB.  oiim  explicoimns,  '  Jove  Nar- 
bonis  Tntatore,  Urbi  Roma  Beata.' 
Et  GBNio  ANTi :  *  Oenio  Priroae  Nar- 
bonensis,  Tutatori  Imperit.'  Ed.  see, 

^  Anirigonum]  kbrfiyovn  snnt  Pto* 
lemaeOyloc.  cit.  Oppida,Tpfrioyet0^t* 
po6tffKa,  In  decretis  Hilari  Papsp,  p. 
262.  *  Veroviscensinta  et  Tritensium 


NAT.   HI8T.   LIB.   III.  4. 


677 


tibns,  Tritinm,  et  Virovesca.  Arevacis"*  nomen  dedit 
flovias  Areva.  Horam  sex  oppida :  Sagnntia,''  ct  Uxama,'' 
quas  nomina  crebro  aliis  in  locis  ^  jusarpantur :  praeterea 
Segovia,*»  et  nova  Augusta,'  Termes,'  ipsaque  Clnnia*  Cel- 
tiberi»  finis.  Ad  Oceanum  reliqua  vergunt,''  Vardulique 
ex  praedictis,  et  Cantabri. 


NOTffi 

civitas,'  pro    *  Tritieniinm.'    Vetns  qaoque  Ptolemno,  ii.  6.   Non  ea  est 

inscr.  apad  Ambr.  Morales,  fol.  65.  qaae  iuter  Yallisoletum,  et  M adritnm, 

Tritiensi.    Antoninos,  in  itinere  ab  nobistS^c^votedicitor:  sedalteraejus- 

Asturica  Tarraconem,  Tritiam  a  Vi-  dem  noroinis  urbecnla,  qute  sub  ea- 

rovesca  diatare  ait  M.P.  xi.  Quod  st  dem  fere  coeli  parte,  atque  ipsa  Nn- 

itaqae  Virovesca  Birlnuca  est,  inter  mantia,  eodemque  situ  a  PtolemeBO 

Burgoi  et  Iberuro,  Tritinm,  nbi  nnnc  collocatur. 

Ni^ara  est,  prope  Logrono  et  Iberum  '  Nova  Augtuia']   Et  in  Arevacis 

amnem,  esse  certe  non  potuit :  qnam  Ptolemso  NovSovyo^a,  prope  Segp- 

tamen  sententiam  placuisse  video  Su-  biam. 


ritae  in  Anton.  pag.  541.  aliisque. 

^  Arevacui]  Ptolemaeo,  ii.  6.  'Apc 
owkcu.  Strabooi,  lib.  iii.  pag.  162. 
'Apfoodicoi  Arevam  nunc  Arlanxo  vo- 
cantf  Castellae  veteris  amnem,  qui  in 
Durlum  iii6uit,  supra  Vallisoletum. 

"  Saguntia']  Vel  Seguntia.  Segun* 
tiae  Celtiberum  Livius  memioit,  lib. 
xzxiv.  p.409.  Antoninns  item  Segon- 
tiam  vocat,  quae  nnnc  Sigitenfa  dici- 
tnr,  ad  fontes  amnis  Henanx,  in  Cas- 
tcUas  veteris  Aragoniaeqne  confinlo. 


*  Termei]  Tdpfus  in  Arevacis  Pto- 
lemaeo.  Ttpfwrhp  v6\af  vocat  Appia- 
nus  in  Iber.  p.  311.  Hinc  Termesti- 
ni  populi,  apud  Livium  in  Epitome, 
lib.  Liv.  et  natio  Termestina  apnd 
Tacit.  Annal.  iv.  p.  155.  Nnoc  Ler- 
lao,  ad  Arevam  amnem,  de  qno  su- 
pra. 

<  C/Miia]  Et  haec  in  Arevads  Pto- 
lemao.  Dioni  quoque,  KKowla  lib. 
xxxix.  pag.  115.  Inter  Raudam  ad 
Uurinm,  Aranda  de  Duero^  et  Uxa- 


Uxama"}  Uxama  qnoque  Antoni-    maro  Omay  medio  fere  intervallo  ab 


no,  in  itinere  ab  Asturica  Caesaran- 
gnstam :  a  Nnmantia  l.  M.  P.  Nunc 
el  Borgo  d'0»ma  ad  Dnrium  amnem, 
in  CasteUa  vetere. 

9  AUU  in  loeis\  Nam  et  Segontiam 
alteram  a  Caesarangusta  xvi.  M«  P. 
bal>et  Antoninns,  nnnc  EpUa  diclter, 
nt  recte  vidit  Jo.  Franc.  Andrez,cap. 
2.  p.  89.  £t  alteram  Uxamam  prope 
Corugnam  in  Oallaeciae  littore  agnos- 
cit  Mariana,  Hist.  iii.  18.  pag.  118. 
Sunt  et  aliae,  quas  referre  non  est 
otii  nostri. 

9  Segovia]    ^tyovfila   in    Arevacis 


Antonino  coUocatur.  Nnnc  pagns 
Crunaf  vel  Contna.del  Conde,  Ibl  con- 
ventns  Clnniensis  repertum  esse  si- 
gillum  aiunt,  et  a  loci  domino  asser- 
vari.  Celtiberiae  finis  isdicitur,  quo- 
niam  ad  occasum  aeqninoctlalem  suot 
Vettones,  ad  aestivnm  Astures,  quos 
a  Vettonibus  Durins  amnis  distermi- 
nat :  Arevacae  deoique  ad  Boream. 

"  Reliqua  vergunt]  Reliqaa,  inqnit, 
qu»  pertinent  ad  conventum  Clu- 
nientem  :  ut  Vardulorum  regio  jam 
superius  dicta :  et  mox  Cantabrorum, 
diceuda  iv.  34. 


Deiph,  et  Var,  Ciae, 


Plinhts* 


2  O 


578 


C.  PlilMII   SBOUNDl 


JangnBtar  his''  Astamm  xxii.s^'  popnli^  dmsi  in  Aagos-' 
tanos,^  et  TransmoDtaiios,  Astorica  nrbe  magnifica.  In  his 
sant  Cigarri/  Paesici,'^  Lancienses/  Zoelie.'  Nameros 
omnis  multitadinis  ad  coxl.  m*  liberoram  capitom. 

Locensis''  cooTentas  popolorom  est  xvi.  preter  Celti- 
cos^*"  et  Lebanos,  ignobiliam,}*  ac  barbarao  appellationis : 
sed  liberorom  capitom  ferme  clxvi.  m. 

Simili  modo  Bracanim^  xxiv.  civitates  clxxv."  m. 
capitom^  ex  qoibos  prseter  ipsos  Bracaros^  Bibali/  Coele- 


ler.  Bipont.  et  FranE.  IV.  edd.  vett.  et  Gronov.^tO  Sic  ex  codd.  sou 

tSrV*^- /?"**"*""•'  •**'  ®**^  «^^-  Harduin.  1.  S.  8.  Miiler.  Bipont.  et  Frans. 
XIL  edd.  vett.  ante  HarduiB.—tl  In  hu  Gigmi,  Pniei  Ald.  Jont.  Basii. 
Logd.  Erasmi,  DaUc.  EIi.  et  Orooov.  Cigmri  oaiiies  eodd.  Uarduini,  Tolet. 
et  Salmant.  EgwH  PtolemKoa.  Mox  Zoeii  Chiffl,— tS  Codd.  Dalee.  et  vef. 
gnsdem,  tenaminiot<g.-^ZZ  Ita  Chiffl.  cum  edd.  Hardnini  1.  2.  t.  MUler. 
Bipont.  et  Frana.  CCLXXV.  edd.  vett.  et  Oronov.  Mox  esdem  vett.  Vi- 
talt,  Cekrini^  G^Uaei,  Mqueeiliei.  Lectionem  nostram  restituit  Harduinns.— 


NOT^ 


▼  Jtmgumur  hit]  Cantabris.  In- 
acriptio  Gmteriy  p.  110.  Comvbhtvs 

ASTVRICBMflS. 

^  Augmtmmi]  Ab  nrbe  metro- 
poli,  qn»  in  Angasti  naramo  apnd 
Goltziamy  p.  2t7.  Col,  Astvrica 
AvovsTA  scribitnr,  Aetcrg^  in  regno 
liegioQeiisi :  ^AirreipuMAiyo^a  Pto« 
lemso,  II.  S. 

*  Cigmri}  Itu  Mss.  omnes.  Bgmri 
forte  acribendum  ex  Ptolenno,  non 
lonfe  ab  Astnrica  Augusta  Fornm 
fiptrffomm  locante«  De  Psesicis  di- 
cemos,  IV.  t4l. 

'  ItfHtftcnaft]  Aaynia  maximnm  As- 
tnrum  oppidnm  a  Diooe  dicitnr,  lib. 
uii.  p.  614.  A  Marlana,  Hist.  Hisp. 
III.  26.  p.  It9.  lis  locis  sitom,  abl 
nuncOvetumcernitnr,Ovt#tfo.  Plum- 
bum  Ovetannm  landatur  a  Plinio, 
XXXIV.  49. 

*  ZoeUe']  A  quibns  Zoelicum  linnni 
nomen  traxit.  Plinius  xix.  2.  <  Non 
dudum  ex  Hispania  Zoeiicum  venit 
in  Italiam,  plagis  utilissimom.    Ci* 


vitas  ea  Oalhecise,  et  Oceano  propin- 
qoa.' 

*  Lneeneit']  Lncensis  conventns 
mentio  apod  Ambr.  Morales,  fol.  69. 
Urbs  primaria  Lncus  Asturnm,  Awkos 
*A0rmip&Vy  Ptolemseo,  Dionl  *Aer6(mr : 
hodie  Lngo  in  OallKcia. 

^  CeUieas']  CognomlBibas  Nerias  et 
PrtteamarcoSy  de  quibus  iv.  t4.  Le- 
buni  simili  modo  il  eue  videntnr 
Herraolao,  qni  Lennl  rarsnm  eodem 
libro  appellantur :  at  il  Bracarensls 
conventus  esse  ibi  dlcnntnr,  hi  nunc 
Lncensis.  In  Mss.  legitnr,  Leva' 
nioe, 

*^  Braemwn]  Snbintellige,  conven- 
tas,  nt  prins  Astnram.    Grnter.  p. 

411.       CONVBMTVS.    BrACARI.      Ho« 

rum  caput  Bracara  Angusta,  Bragne. 
^  BibaHf  ^.]  Bi^aXol,  qnorum  op- 
pidnm  *6pow  Biflakur  PtolemaBO,  ii.  6. 
KoiXtpiro},  eidem.  GallsBci  oninibns 
noti.  HequsBsi,  in  Inscript.  mox  ci- 
tanda.  Ai^ol  Ptolemso  rarsnm  ap- 
pellatiy  cnm  oppido  qood  *6por  Ai/u- 


NAT«  HIST.   LIB.  lll.  5. 


679 


riiii,  GallaBci,  HeqiiBesi»  Limici^  Qaerqaemi^  citia  fastidium 
nomineDtar. 

Longitudo  *  citerioris  Hispaniao  est,  ad  finem  Castalonis 
a  PyrenaBo,  sexcenta  septem  m.  pass.  et  ora  paalo  amplias. 
Latitado  a  Tarracone  ad  Uttas  Olarsonis,^  ggcvii.  E  ra- 
dicibus  '^  Pyrenasiy  ubi  cuneatnr  angustiis  inter  duo  maria, 
paulatim  deinde  se  pandensy  qaa  contingit  nlteriorem  His- 
paniam,  tantundem  et  amplias  latitndiBi  adjicit  Metallis 
plumbi»  ferriy  aeris^  argeati^  auri  tota  ferme  Hispania  sca- 
tet :  Citerior  et  specalaribus  ^  lapidibas :  Baetica  et  minio. 
Sunt  et  marmorum  lapicidinae.'^  CJniversaa  Hispanias 
Vespasianus  imperator  Augustus  jactatus  ^  procellis  rei- 
publicfiB  Latii  jus  tribuit.  Pyrenasi  montes  Hispanias 
Galiiasque  disterminant^  promontoriis  in  duo  diversa  maria 
projectis. 

V.  (iv.)  Narbonensis  provincia  appellatur  pars  Gallia- 
rum^  quae  intemo  *  mari  alluitur^  Braccata  ^  ante  dicta>  amne 


^^*-»^^^^^^^^ 


34  Ita  Chiffl.  et  edd.  HardulB.  1.  2.  t.  Mtller.  Bipont.  et  Fraoz.  Ei  radicihua 
edd.  vett.  et  OronoY*— 85  Cod.  Dalec.  speeulari$  lipidi$ :  BatiM  et  mtnio  et 


NOT£ 


MMf  Tocat.  Iiucriptio  Tetns  apnd 
Oroler.  p.  246.    Bibau.  Cobu^ni 

BQViBSI.  iNTEEAMlfBl.    LlMICI.  ^I- 

80C.  QViUtovBRifi.  Prias  legebatnr 
in  Plinio,  VibaU,  et  voce  nnica  e  daa- 
ba«  conflata,  JEqueeiHcL  Nos  litera- 
mm  ordlne  adnioniti,  et  vetustonini 
monumentoniin  fide,  locam  correxi- 
mas.  Aquas  Qoerqaennas  a  Bracara 
dlstore  ait  Antoninus  uii.  M.  P. 
KevaKMpvol  snnt  PtolemseOy  et  'TSara 

^LMgHudo]  Martianasylib.vi.  cap. 
de  Hisp.  p.  209. 

'  OiorvoNts]  De  eo  iv.  34. 

s  SpeadarUme'}  Dicemas  de  his  op- 
portanios  zxxv.  45. 

^  JaUatus]  Vi  ac  necessitate  qoa- 
dam  expressam  esse  eam  liberalita- 


tem  innnity  ut  Hlspanoa  sibl  devinci- 
ret :  ant  legendom  fortassis,  jaetatttj 
sciiicet  Uispaniaey  Beip.  Bomaoonim 
procellis,  hoc  est  civilibus  belllsOal- 
bsB,  Othonisy  Yitellii :  at  levamen  id 
qaoddam  eonim  damnomm  foerit, 
qnsB  ob  civilla  Imperatorom  bella 
perpessa  esset  Hispania.  Immoni- 
tatem  a  tributis,  sive  Claodius  Imp. 
sive  anterioram  aliqais  iisdem  con- 
cesserat,  nti  ez  Seneca  coUigimns,  de 
Benef.  vi.  10.  p.  111. 

*  Qua  intenui]  Mediterraneo.  Haec 
Martianus  a  Plinio,  lib.  vi.  cap.  de 
Monte  Pyrenseo,  p.  203. 

^  Braecata]  A  braccis,  sive  femora- 
libas  lineisy  de$  brayes,  ou  hanUe  de 
chumee :  qaod  vestimenti  genos  Ro- 
manis  veteribus  inusitatumy  ab  iis  ia 


580 


C.  PLINII   SECUNDI 


Varo  ab  Italia  discreta,  Alpiumque  vel  salubenrimis '  Ro- 
mano  imperio  jngis.  A  reliqua  vero  Gallia  latere  septem- 
trionali,  montibns  Gebenna''  et  Jura:'*  agromm  cultu>' 
virorum^  morumque  dignatione,  amplitudine  opum^  nulli 
provinciarum  postferenda/  breviterque  Italia  verius  quam 
provincia.  In  ora^  regio  Sardonum,^  intusque  '  Consuara- 
norum.  Flumina :  Tecum,^  Vemodubrnm.  Oppida :  Illi- 
beris/ '  magnas  quondam.  urbis  tenue  vestigium :  Rnscino/ 


Cap.  V.  1  Ita  Chiffl.  com  edd.  Harduin.  l.  2.  3.  Miller.  Bipont.  et  Fraoz. 
Tox  vel  deett  in  edd.  vett. — 2  Cod.  Baloc.  muUa  ei  yrtrferenda, — 8  /a  o.  r. 
Sardaonum  margo  edd.  Dalec.  et  Gronov. — 4  Illibera  Chiffl.  et  Vet.  Dalec. 
Iliyb^rtia  qnibiitdam  ap.    Datec.  MoXy  nonnalti  Rubronan   e    Strab.  lib. 


NOT^ 


Gallia  Narbonensi  primo  deprehen- 
snm  est :  qiise  inde  ab  iis  Braccata 
est  cognoroinata,  inqnit  Alcninns  de 
Divinis  Offic. 

<:  Gebenna]  A  Mela  heec  Plinins  ii. 
6.  Gebennam  qnoqne  Cstar,  Bell. 
Gall.  lib.  VII.  p.  81.  Gebennas  vo- 
cat  Lucanns  i.  436.  et  '  Gebennicos 
montes/  Mela.  Galli,  Us  Monis  des 
Cevennes,  Langnedocinm»  nt  vocant, 
a  reliqna  Gallia  latere  septerotrionali 
disterminant. 

^  Et  Jura"]  Mss.  omnes,  et  Jwribua, 
Mela  II.  6.  non  Jnram  montero,  sed 
liemannnm  lacnm,  finem  statuit  Nar- 
bonensis  Provinciap.  Jura  pro  loco« 
rnm  diversitate  varia  sortitnr  nomina, 
le  JouXf  le  Mont  S,  CUtude^  le  Credo,  ^c. 

*  Agrorum  cullu']  Non  minns  ele- 
ganter  Salvianus  patriam  snaro,  hoc 
est,  Provinclaro  describens,  lib.  vii. 
'  Illic  omnis  admodum  regio/  inqnit, 
'  aut  intertexta  vineis,  aut  flornlenta 
pratis,  aut  distincta  cultoris,  ant  con- 
sita  poinis,  aut  amoenata  lucis,  ant 
irrigata  fontibns,  aut  interfusa  flu- 
minibus,  aut  crinita  messibns/  &c. 

'  /a  ora]  Post  Pyrenfese  Veneris 
promontorinm,  in  qno  haesimns  cap. 


snp.  incipit  Sardounro  regio,  qnam 
nunc  dicimns  le  Comte  de  RoumUon. 
Sic  Mela  ii.  5.  *  Inde  est  ora  Sardo- 
nnm,  et  parva  flnmnia,  Telis  et  Ti- 
chis :  nbi  accrevere,  perssBva.  Colo- 
nia  Rnscino,'  Scc,  Ipsam  Leridam 
Hispanise  civitatero,  snp.  cap.  Snr- 
daonnm  gentis  esse  dixit.  In  Mss. 
Sordonum»  Avienns  '  Sordos'  ap- 
pellat. 

f  Intutquel  Interior,  inqnlt,  sen 
mediterranea  regio  Consnaranornm, 
sive  Consoranorum  fnit,  de  qoibns  iv. 
83.  Lee  pays  de  Foix  et  de  CanMe- 
roMB. 

^  Tecwn]  Melc,  loc.  cit.  Tlchu: 
accolis  hodieque  Tee,  Urbero  Hele- 
nam  praefluit,  Elne.  Vemodnbmm, 
LaJteit  Perpiniannra  rigat. 

<  miberie]  Vel  Eliberris,  qnam  Can- 
coliberiro  posterior  aetas  appellavit : 
Hispani,  CoUbre:  nostri,  ColUmrt, 
Ita  De  Catel,  i.  7.  secntns  Loaysam, 
et  alios.  Melam  eipressit  Plinini : 
Sic  enim  ille,  ii.  il.  '  Vicns  Eliberri, 
magnae  qnondam  nrbis,  et  magnarom 
opnm  tenue  vestigium.* 

J  Ruacino]  Non  modo  jnre  Latii 
donataroi  sed  ct  coloniam  vocat  Me- 


NAT.  HIST.  LIB.  III.  5. 


581 


Latinorani.  Flumen  Atax  ^  e  Pyrenaeo  Rabrensem  ^  per- 
means  lacum:  Narbo"*  Martins,  Decumanoram  colonia, 
XII.  M.  pass.  a  mari  distans.  Flumina  :  Arauris,"  Liria."* 
Oppida  de  cetero  rara,  praejacentibus  stagnis :  p  Agatha  "i 


NOTJE 


la,  loc.  cit.  Nonc  caatelluin  est,  a 
Perpiniano  oppido,  quod  Roscino- 
nem  vicinate  soa  exliaosir>  leuca  dis- 
sitQm,  la  Tour  de  Rou$$Uhn,  Eodem 
amue,  qoo  Perpiniannm,  allottnr. 
Catel,  I.  7. — '  Nnmmus  est  eximini, 
aeris  miniml,  in  Cimelio  D.  Foncaalr, 
hac  epigraphe :  imp.  c.  clavdlvs  p. 
F.  Avo.  Clandii  Gothici  capnt.  In 
aversa  parte,  deo  cabiro.  Faber 
roaUenm  dextra  tenet.  Cave  bic  Ca- 
blros  cogites,  ant  Thessalonicam. 
Sententia  est :  '  Dnci  Exercitns  Op- 
timo  Clandio  Arcnm  Benefaclis  In- 
iifnem  Rnscinonenses  Obtulemnt/ 
ob  victoriam  prsesertim  Gothicam. 
Ingeniose  admodum  significatnr  ob* 
latam  fntsse  ab  oppidanis  Arcom  tri- 
nmphalem,  sed  a  Clandio  neglectnm 
ae  repndiatnm,  cnm  in  area  nnmmi 
non  arcns  pingitor,  sed  Faber  tan- 
tammodo,  ad  exstroendum  arcnm 
paratns.'  Ed.  sec. 

^  Jkldx]  L'AwU,  Narbonem  secat 
Vide  Notas  et  Emend.  nnm.  28.  Ab 
eo  amne  Narbonenses  olim  Atacini 
dicti,  nt  de  Varrone  Atacino  pluri- 
biu*disputablmnsy  in  Anctorum  In- 
dice. 

I  Rultren$em']  Rnbresnm  Mela  vo- 
cat,  III.  6.  qna  Atacem  acclpit,  ore 
spatloso  admodnm :  qna  mare  admit- 
tit,  aditu  tenoem.  VEsiang  de  la 
RMbme.  Nnnc  Atax  minime  lacum 
permeat :  sed  fossie  per  Narbonem 
dnctsB  immlsstts,  in  mare  eifunditur 
ad  VII.  aburbe  milliare.  Catel,  lib.  i. 
pag.  58. 

»  Narbo]  Atacinornm,  Decnmano- 
mmqne  colonia,  Melae,  loc.  cit.  Mar- 
tios,  a  Marte,  nt  Sirmondus  noster 


pntat  in  Notis  ad  Sidon.  vel  a  Martia 
Legione:  Decnmanornm  a  militibus 
decimse.  Inscriptio  Grnteri,  p.  229. 
CoL.  IvL.  Patern.  Narb.  Mart. 
£t  pag.  266.  IvLiiB.  Domnje.  Av- 
ovsTiE Antonini.    CiEs.    Matrc 

ITEMQ.        CaSTRORVM.       DECVMAN. 

Narb. — <  Nnmmus  argenteus  apnd 
Goltzinm,  in  Magna  Grsecia,  Tab. 
XX.  n.  6.  capnt  diadematnm  exliibet, 
com  clava  Herculea.  .)(•  Lnpa  cum 
gemellis.  Infra,  romano.  Sic  in- 
terpretamnr  :  '  Roma  MArtli  Narbo- 
nis  Origo.'  Cognomen  enim  illnd  ha- 
bet  a  legione  Martlay  hoc  est,  Romn- 
lea.  Nam  Romnlus  Marte  genitus 
ferebatur :  iioc  est,  vir  generosns ; 
sed  patre  ob  tempomm  vetustatem 
ignoto,  quamvis  nobili.  In  aliis  ibi- 
dem  nnmmis  N.  1.  et  2.  caput  est 
Romse  galeatnm. .)(.  Capot  equi,  qui 
esse  dicitnr  Marti  sacer,  qnia  gene- 
rosos  et  bellicosns.  Infra,  romano, 
nt  proxime.  In  alio,  Capnt  Romse 
galeatum.  .X*  Leo  iratns.  Infra  ro- 
MANC'  Ed.see, 

^  ArmtirU']  Ita  recte,  non  Arofie. 
Mela,  II.  6.  pag.  89.  'Turo  ex  Ge- 
bennis  demissus  Aranris  juxta  Aga- 
thamfloit.'  Ptolemaeo,  ii.  10.  *Apa^- 
pMs.  Gallis»  iiiroii,  vel  Erhau. 

^  lAria]  Mss.  omnes,  Li6nd.  Nnnc 
Lez  accols  vocant,  et  quos  medioi 
secat,  Monspelienses. 

P  Stagnie]  Le$  EsUtngs  de  TkaUf  de 
MagueUme,  et  de  Perault.  Maxtmas 
parti  ejus  or»,  marique  mediterra- 
neo  ea  prstendontur. 

4  Agaiha]  Jnxla  quam  Arauris  flo- 
it,  nt  Mela  admonet  loco  cit.  nunc 
Agde:  non,  nt  sobtilioribus  qnibns- 


562  C.   PLINIl   SECCJNDI 

quondam  Massiliensiam,  et  regio  Volcarani ""  Tectosagam : 
atque  ubi  Rboda  Rbodiorum  fuit/  unde  dictas  malto  6aU 
liarum  fertilissimus  Rhodanns  amnis^ex  Alpibas  se  rapiens 
pcr  Lemannnm  lacnm,  segnemqne  ^  deferens  Ararim,^  nec 
minus  seipso  torrentes''  Isaram,  et  Druentiam.  Libica"^ 
appellantur  duo  ejns  ora  modica :  ex  his^  alternmHispa- 
niense,  alternm  Metapinum :  tertium^  idemque  amplissi- 
mum,  Massalioticum.  Sunt  auctores^  et  Heracleam  '  op- 
pidum  in  ostio  Rhodani  fuisse. 


^^^»^^^^^^** 


IV.  et  panlo  post:  TUtawna:  Rhararisj  Lira^  ex  eodem. — 5  Aurorim  qoi- 
bnsdam  ap.  Dalec.  et  mox,  iorrenttm  iMram^  ifc.  edd.  vett.  ante  Hardoin. 
iorrtniesyi^,  codd.  Chii&.et  Balec.  comedd.  HarduiD.  1.  2.  8..Hiller.  Bipont. 

NOT* 

dam  ▼isom  est,  Maguelonef  qnae  pro-  ranee,  in  latus  nterqne  Rhodani  ori* 

cnl  est  ab  Aranri  dissita.    A  Massi-  entale  inflnit.  Vide  Notas  et  Emend. 

liensibns  conditnm esse  oppidum  Stra-  num.  24. 

bo  auctor  est,  lib.  iv.  p.  182.  ▼  lAbiea']  Ita  libri  omnes.    Sic  vnl- 

'  Volcarum]  Late  iiaec  regio  patnit,  gns  ea  ostia,  corrnpto,  nt  fit,  8ermone« 

agros   complexa    limitaneos,   ut  ex  appellavit :   curo  Ligyca  pottos,  nt 

Plioio  patet,  Tolosanum,  et  Agatben-  qiiidem  reor,  essent  nominanda.  Ora 

sem,  atqne  adeo  qnlcqnid  terrariim  enim  nniversa  a  Rhodano  Emporinm 

inde  nsqne  ad  ostia  fcrme  Rliodani  nsqiie  Hispaniae  oppidiim,  AiTuortiH^ 

protenditnr.  veteres  appeltarust,  quod  eam  Ligii* 

*  Ubi  Rhoda . . .  fuit']  Familiari  ea  res  tenuere :  Scylax,  pag.  ^.  napd" 
loqnendi  formnla,  fuU,  excidisse  id  TkovsAtyiw  iLTh'EtaroflovpJxp^*Polda^ 
oppidum,  cni  vox  ea  annectltnr,  jam  vov,  ic.  r.  A..  Nil  tamen  mntamui. 
asvo  suo  innuit.  Hvc  Rhodanusia  a  ^  Ex  hi»]  £x  dnobus  Libtcis.  £x- 
Scymno  Chio,  sive,  ut  alii  vocant,  a  scripsit  hspc  Martianns,  lib.  vi.  pag* 
Marciano  Heracleota,  pag.  6.  dicitur :  204.  cap.  de  Py renaeo,  et  Prov.  Narb. 
alteramqiie  Rhoden,  qosB  in  Hispa-  Hispaniense  08tium,qnodinocciden- 
nia  est,  (nunc  Aoses  incolae  Catalanl  tem  vergit,  accolae  vocant,  Gntii  Nenf^ 
vocaut,)  a  Rhodiis  qnoque  conditam  Massalioticiim,  qnod  in  ortom,  Gros 
scribit.  Hieronymus,  in  Prolog.  £-  <f  Orgon.  Metapinnm  inter  haee  rae- 
pist.  ad  GaUl.  *  Oppidnm  Rhoda,'  dium  est  nnnc  sine  nomine.  Uis  trl- 
inqult,  '  coloni  Rliodiorum  locave-  bus  ostiis  inclnditor  insula,  quam  vo« 
rnnt,  undc  amuis  Rhodanus  nomen  cant  incolse,  Petiie  Camargue. 
accepit.'  '  Et   Heracleam]    Hbbc   'HpdKKeia 

*  Segnemque]  Unde  Claodiano  di-  KcXTucnf  Stephano.  In  agro  saa-Re» 
citur,  *  Lentns  Arar.'  Saoconani  pos-  migiano,  prope  oppldnm  &  Reutjf, 
terior  astas  appellavit,  teste  Ammia-  ostinmqne  Rhodani  Hispaniense,  re- 
no,  lib.  XV.  p.  66.  bodieqne,  la  iS^-  perta  inscriptio,  principatn  Caroli  v. 
one.  Francomm  regis,  eleclam  docet  ab 

■  Torreniei]  OtAWtfVIeerefeHaDu»  Ataulpho  Principe  *  Heracleam  id 


NAT.   HiST.    LIB.   III.  5. 


uCX> 


Ultra/  fo0S8d  ex  Rhodano  C.  Marii^  opere^  et  noniiiie 
insignes  :  Stagnam,  Mastramela : '  oppidiun,  Maritima 
Avaticoram  :  *  saperque  campi  ^  lapidei,  Hercnlis  prselio- 
rum  memoria:  Regio  Anaiilioram,^  e  ^i  intus  Desnviatiamy 
Cavarumqae.  Rnrsus  a  mari  ^  Tricorium :  et  intus  *  Tri- 
coUoram,  Vocontiornm^^  et  Segovellaunomm :  *  >  mox  AI- 


et  Franx.— 6  Vet.  Dalec.  fouam  ex  Rhodano  C.  jnim.  Marii,  ^.  Cbiffl. 
/oMtf,  tfc,  Mox,  iD  qttibnsdain,  nomuie  Laiera  uuigne  alagnMM.  Salmas.  p.  94. 
legit,  insigne  etagmo  Maetrameia  eppiidam^  tfc,  Edd.  vett.  ante  Hardnio.  et 
nominehmgneetagnum:  Attromela,  ifc.  Margo  edd.  Dalec.  et  OronoT.  in* 
eigne  etagnam  Maetrumela.  Ipidmn  maritimat  tfe,—7  Regio  NatUiorum  cod.  Da- 
lec.  et  moz  in  eodem  cod.  et  Chiffl.  et  intne  JDemeiaHciuR.— 8  Cbiffl.  Segonel' 
iMarKin;  alil,  Segalmmemmf  qoemadmodam  et  apad  Ptolemftnm  ii.  8. — 

NOTiE 


Regla  majestatis  nedem.'  Ibi  igitnr 
liiime  olim  Heraclea  videtnr.  Reci- 
tat  inBcriptionem  eam  totam  Honor. 
Boacbe,  Hist.  Prov.  iii.  6.  p.  168. — 
'  Vemm  distat  ager  llle  San-Remigi- 
•008  ab  ostio  Rhodaniy  in  qno  fiiisse 
Heracleam  auctores,  teste  Plinio, 
prodidere.'  Ed,  eee» 

y  Ultra]  UltraRhodaniostia.Vide 
)f otas  et  Emend.  nnro.  25.PtolemKO, 
II.  10.  ^6ff<rai  Mopuiyai. 

*  MaMtramela]  VEetang  de  Berre^ 
em  de  Martignex,  Oppide,  qaod  Ma^ 
fitlmam  Plinias  Tocat,  nomen  hodie 
MarignoMe.  Vide  Not.  et  Emend. 
onm.  20. 

*  Avaticonm]  Sic  Mela  ii.  5.  et 
Mss.  Id  nomen  agro  ei  fuit,  qni  Ma- 
ritimsB  circnmJectnB  erat,  et  contri- 
bntnsy  in  Anatiliorum  regione,  qn» 
latins  multo  patnit :  qnare  eadem 
Maritlma  in  Anatiliornm  agro  posita 
dicitnr  a  Ptolemaeo,  ii.  10. 

^  Campi]  Valgo,  fa  Cntu.  Mela,  ii. 
0.  *  Lapidens/  inqnit,  '  nt  vocant, 
catnpas,  in  qno  Hercnlem  contra  Al- 
bioneni  et  Oeryona,  Neptnni  liberos, 
dimirantem,  cum  tela  defecissent, 
ab  Invocato  Jove  adjotom  imbre  la- 
pidam  fenint.  Credas  ploisse:  adeo 
multi  passim  et  late  Jacent.'  Vide 
Hygln.  in  Poet.  Astronom.  lib.  ii. 


cap.  Engonasin,  fol.  61 . 

«  AnaiiUorum]  Recte.  In  Inscrip- 
tione  8an-Remlgiana  proxime  lan- 
data,  Anatilii.  Hi  Arelatensem  a- 
grnm  tennefe :  Desnviates,  qoonim 
interior  regio  fuit,  farasconensem  : 
Cavares  deniqne,  a  conflnente  Isarts 
in  Rbodannm,  nbi  fere  Avenio  est,  ad 
Drnentiam  nsqne,  qnam  late  patet, 
oram  omnem,  quae  Rhodano  alliii- 
tnr. 

^  Rursue  a  mori]  Rnrsns,  inquit, 
in  ora  est  Tricoriornm  regio :  Tpueo- 
piovs  appellat  Strabo,  Ub.  iv.  p.  189. 
ubi  nnnc  Massiliensis  ager,  Aquisex- 
tiensis,  et  snpra  Dmentiam  Apten- 
sis.  In  Aptensl  faere  saltus  Tricorli, 
qnos  Hannibal,  dum  peteret  Italiam, 
snperavit.  Vlde  Ammian.  lib.  xv. 
p.63.  et  Llvinm,  lib.  xxi.  pag.  198. 

*  £1  iiifvs]  Intns  recednnt  a  mari 
longlns  Tricolli,  qni  nnnc  Sisteronen- 
ses:  qnonim  capnt  fnisse  olim  cre- 
ditnr  Atarante,  de  quo  Tabula  Pen- 
tingeri.  Hodle  Talard  in  Delphinat», 
via  qnsB  Sisterone  Vapincum  dncit. 
Ita  Nic.  Boncbe,  Hist.  Prov.  iii.  7. 
pag.  178. 

'  FMOii<tonim]  Hi  Delplilnatns  par- 
tem  orlentalem  tenuere,  ntCavares 
occidnam:  opplda  iis  foere,  Dea, 
l>te,et  VasiOy  Fstsoii. 


584 


C.   PLINII   SBCUNDI 


lobrogam.^  At  in  ora  Massilia  Graecorum  Phocseensium,^  < 
foederata.J  Promontoriam  Zao :  ^  Citharista  portus.'*'  Re- 
gio  Camatullicorum.*  Dein  Suelteri,™  supraque  Verrucini."  " 
In  ora  autem  Athenopolis ""  Massiliensium^  Forom  Julii^p 


9  Pkocetuium  margo  edd.  Dalec.  et  Gronov,— -10  Promontorium  ZaozUa:  igia 
portus  Chiffl.  P.  ^^aoportus  m  a1.  Promontoriton  Cithariita,  portiu,  tfc,  edd.  ante 
Hardain.  qui  ex  codd.  suis  lectionem  nostram  revocavit.— 11  Verticini  cod. 

NOT^ 


V  SegovelUamomm']  Pars  Cavarum 
hi  fuere :  quamobrem  Valentia,  qnn 
Pltnio  Cavaram  urbs  dicitor,  Sego- 
TellanniSfSive  Segalaunis  a  Ptolemso 
adjndicatnry  ii.  10.  Hodie  le  Valenti* 
noia. 

^  Allobrogum]  Inter  Isaram,  Rbo- 
danumque,  ut  recte  Polybius,  lib.  iir. 
p.  282.  et  qni  Polybinm  sequitur  Li- 
vius,  lib.  xzi.  p.  198.  apnd  quem  pro 
Arar  qui  leara  reponunt,  sincerum 
vas  incrnstanf,  nec  scriptoris  men- 
tem  assequuntar. 

'  PhoceBensium']  Strabo,  lib.  iv.  p. 
179.  Krlfffia  8*  iirri  ^wcoiduy  ^  Macrira- 
xia,  a  Phocsea,  urbe  Asi«,  de  qua  di- 
cemns  in  lonia,  lib.  v.  A  Phocide 
Gneciae  regione  profectos  Massiliae 
conditeres  non  semel  affirmat  Luca- 
ous,  lib.  iii.  magno,  ut  puto,  er- 
rore.  Justin.  lib.  xl.  Tarquinii  Pris- 
ci,  nt  arbitror,  temporibus  conditam 
a  Pbocseensibns  Massiliam  scribit. 

i  Fcederata']  Foederis  cansam  docet 
Jnstinus,  lib.  xi.iii.  sub  finem: 
'  Massiliensinm  legati/  inqnit,  '  a 
Delphis  revertentes,  audierunt  nr- 
bem  Romanam  a  Gallis  captam,  in- 
censanique.  Quam  rem  domi  nnntia- 
tam  publico  funere  Massilienses  pro- 
secuti  snnt :  aurnmque,  et  argentum 
publicum,  privatumque  contnlernnt, 
ad  explendnm  pondns  Gallis,  a  qnt- 
bus  redemtam  pacem  cognoverant. 
Ob  qnod  meritnmi  et  immnnitas  illis 
decreta,  et  locus  spectacnlorum  in 
Senatu  datns,  et  foedus  Kquo  jure 


percnssum.* 

^  Zao]  Ita  Mss.  omnes.  Promono 
torio  tamen  idem  prseterea  qnod  por- 
tni  nomen  Citharistam  esse,  docet 
Ptolem.  II.  6.  6  KtBapurrhs  rh  &r^r, 
hodie  Cap  Siaiat,  ou  de  Cerchieck, 
prope  Telonem  :  Citbaristae  portui 
nomen  hodie  est  le  port  S,  Georgee^  ou 
le  port  de  Toulon,  Portnm  Citliaristam 
a  Massilia  distare  Antoninus  ait  xxx. 
M.  P.  Hsec  Citharistana  parochia  in 
territorio  Arelatensl,  cnjus  mentio 
tnro  in  Epistola  Zosimi  ad  Episcopos 
Galliae,  de  Privtl.  Eccl.  Arelat.  tam 
libro  II.  Vitse  Sancti  Cssarii  Are- 
lat. 

>  CamatuUicorum']  Ubi  nunc  Telo- 
nensis  ager,  VEveechi  de  Touion,  ns- 
que  ad  Samblacitannm  sinum,^  Go^fe 
de  Grimaut :  a  quo  sinu  hand  procul 
abest  vicos  RamalueUe,  quod  vetusti 
noininis  vestigium  servat  hand  obsca- 
rnm. 

»  Suelteril  Nnnc  est  Forojnliensis 
ager,  citra  amnem  Argenteum :  Brig" 
nole,  et  DraguignaH,  Sic  Honor.  Bon- 
che,  VII.  7.  p.  182.  Favet  sitns  qnem 
in  Tab.  Penting.  Selteri  obtinent 

°  Verrucini]  Snelteris  ad  Boream 
ad&iti :  ubi  nunc  Verignon,  et  BaryoU 

°  Athenopolit]  Cum  in  ora  positum 
id  oppidum  dtcatur,  inter  portom 
Citharistam,  et  Forum  Jolii :  ipsum 
esse  Telonem  Martium  non  temere 
suspicainur. 

p  Forum  Julii]  Freius,  Octavano- 
rum  colouia  dicitur,  quoniam  octa- 


NAT.  HIST.   LIB.  III.  5. 


585 


Octavanoram  '*  colonia,  qaae  Pacensis  appellatar,  et  Clas- 
sica :  amnis  in  ea  Argenteus.*^  Regio,  Oxabiorum'  Ligan- 
noramqae/  super  quos  Suetri/  Quariates/  Adunicates.  At 
in  ora  oppidum  Latinum  ^  Antipolis.  Regio  Deciatium : 
amnis  Varus,  ex  Alpium  monte  Cema ''  profusus. 
In  mediterraneo  colonidB :  Arelate  "^  Sextanorum^  Beter- 


0^^*^*^^^^*0 


Dalec.— 12  O^wBmmm  vet.  Dalec. — 13  Tta  vet.  Dalec.  aliiqoe  codd.  item 
edd.  Harduin.  l.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Frans.  monfeilceiiiaedd.  vett.  omiiM 


NOTiE 


V»  legionifl  militibos  ea  constaret. 
In  Tbesauro  Goltzii,  p.  240.  nommus 

AogUSti,    COL.     IVUA.    OCTAVIANO* 

RVM .  Et  alter  Neronis»  p.  241.  CoL. 
Pacens.  Class.  Pacensis  a  Pace 
dicta  est:  Classica,  ab  Augnsti  classe 
fortassis,  cujus  ea  navale  futt.  Unde 
Strabo,  lib.  iv.  p.  184.  T^  vmHrroBfihv 
th  KtUffofios  rov  Sc^SoKrrov,  t  KdXodtri 
*6po¥  *lo6\iof,  Vide  Tacitnm,  An- 
nal.  iir.  Suessam  tamen,  quae  medi- 
terranea  civitas  est,  coloniam  pariter 
Classicam  dicemus  appellatam,  cap. 
9.  a  militibns  forte  Classiariis  eo  de* 
dttctis.  Inscriptio  apud  Jo.  Poldo, 
de  Antiq.  Nemans.  p.  165.  Militvh 
Leg.  viii.  Avg.  Civitas.  Foroivli- 

ENSIVH. 


videntnr. 

*  Suetril  PtolemaBUS,  iif.  1.  memi- 
nlt  'XoufrrpiMf  in  maritimis  Alpibns, 
quorum  oppidom  ^oXUfos  vocat.  Id 
esse  Seilian»  Holstenius  pntat,  in 
Dioecesi  Sanitiensi,  Senn,  At  rectius 
Honor.  Bouclie,  Hist.  Prov.  iii.  2.  p. 
119.  urbem  CasteUanam  interpreta- 
tur,  Verdoni  amni  impositam,  qni  in 
Druentiam  labitnr,  eodem  Sanitiensi 
agro ;  eamque  sententiam  idoneis  fir« 
mat  argumentis.  Errant  plerique  Geo« 
graphorum,  qui  Salutias  in  Sabaudia 
esse  pntant»  U  Marquisai  de  Salueu, 

"  Quariatee,  tfcl  Qnantnm  ez  sitn 
conjicimus,  ibi  fuere,  ubi  nnnc  Sene- 
tium  est,  et  Dinla. 

^  Lalimim']  Hoc  est,  Latii  jure  do^ 


4  ArgetUeus']  AccoUs  dictns  bodie-    natnm,  utdicemusinNotisetEmend. 


qne  Argene,  a  colore  aqnae  argenteo. 
Arenam  devehit,  qna  portum  jam 
nium  opplevit,  Augusti  navinm  re- 
ceptorem,  de  quo  roodo  diximns. 

'  Oxubiorum]  Qnorum  capnt  ip- 
snm  Fornm  Julii  fnit :  nt  Deciatinm 
Antipolis.  Hic  Aj/aV  '0(^/3iof  apnd 
Strab.  Ub.  iv.  p.  185. 

*  Ligaunorumtiue']  Sic  libri  omnes. 
Ingannos,  qni  nltra  Varnm  sedes  ha- 
bent,  frustra  Dalecampins  inculcere 
hic  nititor  pro  Ligaunis,  qni  ante  Va- 
rnm  Aniipolimqne  ipsani  a  Plinio 
appellantnr,  et  jnnguntnr  Oxnbiis. 
Grassensem,  ot  aiunt,  tenuisse  agrum 


num.  3.    Nunc  AtUibe,  Ptolemaeo  ii. 

10.  'AyrlToXis  in  agro  AeKtaritiVf  quem 
Varos  amnis  clandit,  le  Var,    Melas 

11.  5.  '  Oppidnm  Deciatnm  Antipo- 
lis/  sic  enim  legendom. 

«  Areiate]Arlee,  Sextanornm  dic« 
ta,  quod  esset  colonia  militom  seitas 
legionis.  Sic  Primanos  primfe,Unaet- 
vtcesimanos  vigesimas  primae,  Tacitns 
vocat,  Hist.  II.  p.  44.  Tertianos  ter- 
tise,  Hlst.  III.  p.  68.  Quintanos,  Hist. 
iv.p.  96.  &c.  Nnmmns  Cau  CsBsa^ 
ris  in  Thes.  Goltzii,  Col.  Arblat. 
Sbxtan.  Et  apud  Gruter.  p.  257. 
Sextani.  Arblatbnses,— 'Sed  ficta 


686 


C.   PLINII  SECUNDI 


T9d  *^'  Septimanoitiin)  Arausio^  Secdndanorum.  In  agro  ' 
Cavamm  Valentia»  Vienna  Allobrognm.  Oppida  Latina  :* 
Aqnas  SextiiB^  Sallaviorum/^  Avenio®  Cavamm,  Apta 


Cema  al.  ap.  Oelen.— 14  BiUera  vet  Dalec.  Bliierm  edd.  yett.  et  Oronov. 
Beterre  Toiet.  et  Salmant.  Beterree  omoes  eodd.  Hardnini,  item  eddt  Har- 
duin.  1.  2.  8.  Milier.  Bipont.  et  Frani. — 16  Ita  edidit  Hardnio.  eumqae  ae- 
cati  Milter.  Bipont.  et  Franz.  Sakiviorum  Cbiffl.  Salyorum  edd.  vett.  et  Oro- 


NOT£ 


illa :  genoinns,  inter  ceteros  Areiate 
percossos,  nummos  iste  iosignis  est, 
in  Cimelio  Mediceo,  et  Oaza  Reginn 
Cbristin»,  ex  »re  maximo.  Caput 
laoreatnm  exbibet  Fl.  Jnl.  Constan- 
tii  Aogosti,  qoi  frater  Fl.  Jul.  Con- 
■tantis,  D.  N.  constantivs.  P.  F. 

ATG.   .X«   LARGITIO.      SedCt    AogOS- 

tns;  hinc  orbe  Arelateosi  tnrritapor* 
rigente  dextram  Constantio,  instar 
offerentis  ei  aliqoid,  iode  liastato  mi- 
lite  Imperatorem  complectente.  Nos 
largitiooem  hie  signiflcari  olimy  sed 
timide,  sospicali  somns,  alios  secoti : 
sed  pictora  hand  dobie  aliud  reprs- 
sent^t;  et  (qood  tnnc  menti  non 
sncenrrebat)  totidem  hic  fere  voces, 
qnot  literft  snnt,  iiac  seotentia : '  L\* 
berom  ARelate  Oratoitam  Indictio- 
nem  Triboti  Imperatori  Obtuiit.' 
Oallice :  La  VUU  d'Ar1e»y  viUe  lUfre,  a 
cffert  A  VEmpereur  de  lui  faire  lever 
«n  iub§id€f  par  forme  de  don  gratuii. 
Miles  bic  astat  idcirco,  nt  ad  alendos 
milites,  qui  vel  Hmites  imperil  tuta^ 
rentor,  vel  itioerom  secoritatem  pr»- 
stareot,  collatom  peconiariom  subsi*> 
diom  iotelligatur.  Atqne  idcirco  Im-^ 
peratori  datnm,  non  Angnsto,  dici 
videtor.  Nihil  est  In  pictura  certe, 
qttod  largitionem  Indicet,  aot  iibera- 
litatero  Aogosti,  ot  in  nnoHnis  in^ 

ScriptiS,    CIBERAL.    AV6.     Vel    COHG. 

DAT.  dcc.  In  imo  nommi  margioe 
fabricse  locos  non  snbnotator;  qoo- 
niam  lo  ipso  lodicatur  titulo.  Deli- 
neator  hic  nnmmns  a  SpanhemiOi  in 
edit  priore  p.  88S.'  £d.  »ee. 


^  Beterrai]  Sic  Mss.  omnes,  Reg* 
Colb.  et  Tbnan.  lib.  xiv.  non  Btiteree: 
etsi  ila  id  Mein  ac  Straboni  oomen 
scribitnr.  Septimanoram  nomen  ha* 
bet  a  septima  legione.  Hinc  cirenm- 
Jecta  regio  Septimani^  appellata,  a 
Sidonio,  qoi  attis  Beterreosls  ager. 
Mox  Septimanis  nomen  a  Oothis  ad 
oniversum  Langnedocinm  translatom. 
Nonc  est  oppidom  Beziere.  loscrip- 
tio  apud  Ornter.  p.  270.  Sbp.  'BsetKR* 
hoc  esty  Septimani  Baterreneee.  Ste- 
phano  BatTofPovt  dicltor.— <  lo  Oaza 
Regia  nommus  estinscrlptos,BHTMP- 
FATnN :  at  ex  Oppido  Syrise  aliqoOy 
ot  videtor,  nuoc  situs  igooti :  non  ex 
Bfttertis  certe  provincis  Narboneo- 
sis.'  Ed.  $ee. 

y  jlraiuto]  OroMge,  Nommos  Ne> 
roois,  io  Thes.  Ooltzii,  p.  337.  CoL. 

ARAVSIO.SECVRDANOR.COH.tXXIIt. 

VoLVNT.  Dedncti  oempe  eo  milltes 
ex  cohorte  xxxiii.  seeuodaB  legio- 
nis. 

*  /»  agro]  Et  liae  qooqae  in  Colo- 
niarom  numerom  reponendsB.  OAn- 
Keirria  Ko\mia  Ptolemaso,  li.  10.  Et 
in  Thes.  Ooltsii,  p.  248.  nnmmns  Ne- 
ronis,  Col.  Vibmna.  Lbg.  vii.  Clat- 
DiANA.  PiA.  Cavarom,  Ailobrogom- 
qoe  sitns  aote  descripsimos. 

*  Oppida  Laltna'\  Latil  jore  dooata 
a  Seoatu,  vel  a  Principe. 

■»  A^um  Sextia]  Aix.  Coloniam 
Ptolemsus  vocat,  et  inscriptio  apnd 
Oroter.  p.  418.  Vide  Notas  et  E- 
meod.  oum.  27.  Unde  Aquis  Sextiis 
nomen :  videin  Eplt.  Livll,  lib.  Lzr. 


NAT.  HI8T.  LIB.   III.  5. 


687 


Jalia  VulgieDtiom,  Alebece  Reiorum  "*  Apollinariam^  Altia* 
Helvoram/^  Aagusta  TriGastinoram : '  ADatUia,^  Aeria, 
Bormanoi,  Comacina/7i>  Cabellio>^  CarcasomJ  Volcaram 
Tectosagom :  Cessero^^  Carpentoracte '  Meminoram :  Ce- 
nicenses^™  Cambolectri/*  qoi  Atlantici''  cognominantor : 


nov.  et  paulo  post  in  iixdem,  Alebeeeriorum  ApolHiuariim.^16  Helueoewmm 
niargo  edd.  Dalee.  et  Oronov.  Mox  Augutta  TmcoBlemorum  in  Cliif9.~I7 
Idem  codex  :  AwUiUot  Arcarbemiaf  lioeemmima ;  edd.  vett.  et  Gronov.  Ana- 
tiiia^  Aerioy  BormaimieOf  Marcina.  Nostram  lectionem  ex  codd.  restituit  Har- 
daioai.^18  Ita  ex  codd.  Hardulnns ;  ita  qnoqae  Miller.  Bipont.  et  Frans. 


mOTJE 


c  Arenio"]  In  CaTarls  qnoqne  Pto- 
lemaeo,  ii.  10.  led  colonia  est.  Sie 
Apta  Julia,  in  Inscript.  P.  Sirmondi, 
in  Notis  ad  Ep.  iz.  9.  Sidonii,  CoL. 
Apt.  Ivl.  Nnnc  ApU  Vaigienses 
Tricoriornin  pars  fnere,  nt  superins 
monuinms.  Grnteri  Inscriptio,  pag. 
296.  VvLCiBNTKS,  sed  lids  Italia  po* 
pnlos  babet. 

<*  Alebeee  Reiorum']  Hodie  Riez  en 
Provence,  Vide  Notas  et  Emend.num. 
28. 

*  AUxi]  Non  Albi,  nt  qnldam  pn- 
tant  :  bsc  enlm  Albia,  non  Alba  ap- 
pellata  est.  Sed  vicns  hodie  Igno* 
bilis,  Ap»  ad  Rhodanum,  nnde  sedei 
Episcopalis  Vivarium  translata  esf, 
Viviers.  Ager  Helvioruin  U  Fitarais, 
Hinc  Albenses  promiscne  etVivari- 
enses  Episcopl  cognominati.  Ptole- 
maeo,  *A\fiauyo6<rra.  Plinio,  ziv.  4. 
Alba  Helvia.  Cflesar  Bell.  Oall.  lib. 
VII.  p.  81.  '  Mons  Gebenna,  qni  Ar- 
venos  ab  Helviis  disclndit.' 

^  TricaiHnorum]  i9.  Paul  Trieatiin, 
Alia  est  Noviomagns  Tricastinornm, 
apnd    Ptolem.    ii.   10.   quas    hodie 

9  AnatHia']  Forte  ab  Anatilii9y.de 
qnibus  snpra.  Aeriam  ^ktfia»  Strabo, 
lib.  IV.  p«  185.  in  Cavarnm  agro  cum 
Avenlone  et  Aransione  locat :  aitqne 
a  loco  edito,  in  qoo  poslta  erat,  no- 


men  sortitam.  Qoibnsdam  esse  cas- 
tellum  MomoM  ad  ahodannm  credi* 
tnr.    In  Mss.  AwAilia, 

^  Bormaamiy  Comacind]  Ita  legen- 
dnm  esse,  non  Bormonnico,  Mareina, 
tnm  Mss.  tnm  series  ipsa  elemento- 
mm  admonet,  quam  in  Latinis  hisce 
nrbibus  recensendis  Plinius  sequitur. 
Nnnc  incertns  harnm  sitns.  Flctitia 
snnty  nec  usqnam  terrarnm  andita 
nomina,  qnn  Dalecampins  hoc  loco 
affert. 

'  CabelUo]  Inter  oppida  Cavamm  a 
Ptolemseo  ii.  10.  KafitXKt^  Kohttwla* 
Nunc  CavaUlon,  ad  Drnentiam. 

J  Carcaeum]  Kci^Mcmrdy  in  Volds  qno- 
qne  TectoHagibus,Ptolemaeo  loc.  cit. 
Nunc  est  Carcafsoane,  ad  fluvinm  Ata- 
cem. 

k  Ceeoero]  Nunc  S.Tiberil  pagns, 
In  Agathensi  agro.  Vide  Notas  et 
Eniehd.  num.  29. 

1  Carpenioracte]  CarpentraSy  cnjus 
Incolap,  ceteriqiie  ex  agro  circumjec- 
to  contributiy  Memini  appeUati  snnt: 
Cavarum  reglonis.  Uifiipfol  PtolemnOy 
II.  10.  snb  Tricastinis.  Notitia  cifi- 
tatum  GaliiflB :  *  Civltas  Carpentora- 
tensium,  nnnc  Vindansca.*  In  Cone. 
Cabilonensi,  an.  660.  '  Licerius  Vin- 
daoscensis/  Id  est,  Carpentoratensis, 
ab  oppido  vicino  Vindansca. 

»  Cenkeiian]  Forte  C«iite»sej,  am- 


588 


C.   PLINII   SEGUNDI 


Forum  ^  Voconii,  GlaDiim  p  Livii,  Latevani,''  qui  et  Foro- 
neronienses :  Nemansum  '9  '^  Arecomicorum,  FiscenaB/  Ru- 
teni/  SanagenseSy"  Tolosani  Tectosagum,  Aquitanias  con- 
termini :  Tasconi,  Tarusconienses/''  "^  Umbranici :  ^  Vocon- 


^^^■4 


Camboleeti  edd.  vett.~19  NonnuUi,  Nemaniwn. — ^20  Toieodum,  TanuconienteM 
Pintian.  ro/oMmt  Tectoeagum,  Aquitanim  contermmi  TaecoduHUani,  ConoHten' 


VOTJE 


nis  Csnl  accolae,  ciijiis  inter  Mariti- 
niam  Massiliamque  meminit  Ptole« 
maeas,  loc.  cit. 

"  Qtti  Ailantiei]  £o  cognomine  a 
Cambolectris  AgeainatibaB  discrimi- 
nantur,  quos  junctos  esse  Pictonibus 
dicemus  iv.  83. 

*^  Fonmi]  Foruroy  inqnit  Festus,  ne- 
gotiationis  locus  est,  ut  Forniu  Fla- 
roinium,  Fornm  Julinm,  ab  eorum 
nominibus,  qui  ea  Fora  constituenda 
cnrarunt.  Quod  Voconii  modo  dicii 
tur,  vicus  nunc  est,  le  Canet^  ad  am- 
nem  Argentenm,Dioece8i  Forojolien- 
siy  nt  recte  probat  Honor.  Bouchei 
Hist.  Prov.  III.  4.  p.  150.  Antoninns 
in  Itiner.  distare  a  Foro  Jnlii  dicit, 
XII.  M.  P.  pro  XXII.  Plancns  ad  Ci- 
ceronem,  lib.  x.  Epist.  Fam.  xxit. 
M.P. 

P  Glanum]  A  Cabellione,  xvi.  M. 
P.  in  Itiner.  Anton.  TKivov  in  Salyi- 
bus,  apnd  Ptolem.  ii.  10.  Nunc  S. 
Remigii  oppidum,  S.  Remy,  inter 
Arelate  et  Caballionem :  ut  egregte 
probat  idem  auctor  Hist.  Prov.  iii.  3. 
p. 136. 

<>  Lutevani]  Oppidnm  Luteva,£ode- 
ve :  qnibus  et  Foroneronlensinm  cog- 
nomen  additum,  quod  alterius  oppidi 
snb  Tricastints  pecnliare  est  apud 
Ptolero.  loc.  cit. 

1*  iViemaiiiiifii]  Colonia  dicitur  Vol- 
carum  Arecomicornm  Ptolemaeo,  loc. 
cit.  et  nummi  frequentes  occurrnnt, 
CoL.  Nem.  Nismee, 

*  Piscenee]  Nunc  Pezenai  in  Aga- 


thensi  agro»  prope  Araurim  amnem. 

'  Ruteni]  Non  tam  bi  Narbonenses, 
quam  nt  Plinins  ipse  ait  iv.  83.  Nar- 
bonensi  provlociae  contermini.  *Pob-- 
ravol  Ptolemaeo,  ii.  7.  Opptdum  Se- 
godnnuro,  Rhodez, 

"  Sanagensee]  Qui  Sanicienses  aevo 
posteriore  appellati,  a  Sanicio  Alpi- 
nae  orae  oppido,  cnjus  meminit  Pto- 
lemaeusy  iii.  1.  Nunc  Senez.  In  Conc 
Matisc.  II.  an.  685.  *  Virgilins  Epis- 
copns  a  Senetio.' 

^  Tasconif  Tarusconientes]  Priores 
incogniti. — *  Priores  incolae  snnt,  ut 
arbitramnr,  Montis  Aureoli,  cui  nunc 
Monti  Aibano  factum  nomen  est, 
Montauban,  oppido  celebri,  prope  To- 
losam ;  quod  amnis  alluit  Teeco  ap- 
pellatus :  inde  Teeconi  accolae  nuncu- 
pati,  sive  Taaconi.  Auctor  Vitae  S. 
Theodardi  Arcbiepiscopi  Narbonen- 
sis,  dle  1.  Maii,  c.  6.  In  '  Catnrcensi 
territorio,  in  monte  qni  Aureolus 
nuncupatur,  ad  cujos  montis  radicem 
fluvtus  quidam  decurrit,  quem  indi- 
genae  regionis  ipsinn  Tesconem  vo- 
cant.  Hic  suo  decur»u  con6nia  Tolo- 
sani  Caturcensis  ruris  liquido  dirimit 
patenter  influzu :  qiii  a  prsedicto 
nionte  recedens  post  modtcnm  terras 
gpatium  Tarno  immergitur  flitmini.' 
Nondum  erat  Mons  Albauus  Episco- 
pattts  titolo  insignitus ;  postea  Ca- 
turcensi  dioecesi  est  avulsus.'  Ed. 
sec.  Posteriores  a  Taruscone  Salyum 
oppido  nomen  babnere,  Tapownc&y 
Ptolema:o,  ii.  10.  Nunc  Tarascon,  ad 


NAT.  HI6T.  LIB.  III.  6.  589 

tiorum  civitatis''  foederat»  dQO  capita,  Vasio,^'  ^  et  Lacus ' 
Augusti.  Oppida  vero  ignobilia  xix.  sicut  xxiv.  Ne- 
mausiensibus  attributa.  Adjecit  formulse  *  Galba  impera- 
tor  ex  Inalpinis  Avanticos,  atque  Bodionticos,^*  quorum 
oppidum  Dinia.  Longitudinem  provinci»  Narbonensis 
GGLXX.^  M.  pass.  Agrippa  tradit,  latitudinem  cgxlviii. 

vi.  (v.)  Itatia  dehinc/  primique  cjus  Ligures:  mox 
Etruria,  Umbria,  Latium,  ubi  Tiberina  ostia/  et  Roma 
terramm  caput»  xvi.  m.  pass.  intervallo  a  mari.  Volscorum 
postea  littus^  et  Campanise :  Picentinum  indci  ac  Lucanum, 
BratiumqQe^  qno  longissime  in  meridiem,  ab  Alpium  fine^'  * 


•^^^^^0 


fe«.-^21  Ita  nonnnlli  ap.  Laet,  item  edd.  Uardnin.  1.  2.  8.  Miller.  Bipont. 
et  Frans.  qnemadmodtim  etapnd  Ptolemaenm.  Vobco  Ald.  Junt.  Basil.Lugd. 
Erasmi,  Dalec.  Elz.  et  Oronov. — ^22  Hermolant  Barbarni  et  qnsdam  edd. 
ante  Hardnin.  aique  EhrodwntioB ;  codd.  omnes  et  edd.  antiqoiss.  item  Har- 
dnin.  1.  2. 8.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  aiqfw  BodtoiifuiM. 

Cap.  VI.  Ita  codd.  Hardaini  et  margo  edd.  Dalec.  et  Gronov.  item  Har- 
dnin.  1.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  paUt  Umgitudine  ab  Alphioftne  etiam 
margo  edd.  Dalec  et  Oronof .  obAlpumjuBne  Ald.  Junt.  Basil.  Lngd.  Erasmi, 

NOTiE 

Rhodannm.    Vide  Notai  et  Emeod.  nobile,  Digm,  Vide  Notas  et  Emend. 

nnm.  80.  nnm.  81. 

^    Vmbrania]    In   Tab.   Penting.  ■»  CCLXX,']  Martianns,  lib.  vi.  p. 

segm.  I.    Umbranicia  legitnr,  prope  208.  ccclxx.    De   latitndine  ambo 

Volcaj  Tectosagas,  et   Nemansum.  concinnnt.  Missi  Tbeodosil :  'Jnxta 

Situs  incertns.  PHninm  Secnndum,longitndinero  Pro- 

*  Cimtatii]  Hoc  est,  regionis,  sive  vinciae  Narbonensis  880.  M.  passnnm 
gentu,  oon  oppidi.  Oalli  Commnni-  Agrippa  tradidit:  latitndinem,  848.' 
tatem,  et  Statns  vooant  ^  ItaUa  ddUac]  Transcripslt  hnnc 

'  Fom]  Vaisony  in  Comitatn  Ve-  locnm  Martianns  de  Italia,  Ub.  vi.  p. 

nascino,  Pontificise  ditlonis.    Ornte-  204.  iisdem  plane  verbis. 

ms,  p.  1000.   Vasibns.  Voc.  ex  Sir-  *  Tiberina  osHa]  Hoc  est,  littns  il- 

mondo.  Ind  maris  in  quod  Til>eris  effnnditur  : 

*  Lhois]  Lae  en  DanpJkiii^,  altero  a  non  nrbs  ipsa  Ostia,  qnanqnam  et 
Dia  sive  Dea  Vocontiorum  lapide.  Ipsa  Tiberina  Ostia  appellata  est. 
Lnci  Vocontiomm  munictpil  Tacitns  *  Ab  Alpiam  ftne]  A  primis  Alpi- 
meminit,  Hiat.  i.  p.  24.  bns,  inqnit  Martianus,  loc.  clt.    Pli- 

*  FormaUe]  Hoc  est,  Tabul»  et  in-  nius  ipse  panlo  inferins  boc  cap.  '  Pa« 
dici,  site  syliabo  proYinciaram  Oal-  tet  longitndlne  Italia  ab  Alpino  fine.' 
liae,  adjecit  Oalba  ex  gentibns  Inal-  Lunata  antem  Jnga  Apennini  montis 
pinis  Avanticos  atqne  Bodionticos.  imellige,  cnjus  dextrum  cornn,  ut  ait 
ATanticomm  pagns  bodie  Avan fon^  Mela,  ii.  4.  Sicnlnm  pelagns :  alte- 
inter  Vapincnm  et  Ebrodunam.  Bo-  rnm,  lontnm  respicit. 
dionticomm  Dinia  oppldnm  liand  ig- 


S90  0.   PLINII  SBQUNDI 

Ittnatis  jttgis  in  maria  excanrit  Italia.  Ab  eo  GmcisB  ora^ 
mox  Salentini^  Pediculi/  Apnli,  Peligni,  Frentani,  Manra- 
cini,  Vestini,  Sabini,  Picentes,  Oalli^  Umbri,  Etrnsci,^  Ve- 
neti,  Cami,  lapides,  Istri,  Liburai.  Nec  ignoro»  ingrati  ac 
segnis  animi  existimari  posse  merito,  si  breviter  atque  in 
transcnrsu,  ad  bunc  modum  ^  dicatur  terra,  omnium  teira* 
ram  alumna^  eadem  et  parens,  nnniiie  Deom  electa^  qaae 
ccelum  ipsum  clarius  fAceret^  sparsa  congiegaret  imperia, 
ritusque  moUiret,  et  tot  populoram  discordes  ferasque  lin* 
guas,  sermonis  commercio  contraheret :  coHoquia,  ethuma- 
nitatem  bomini  daret :  breviterque,  una  cuiictarum  gentiiiBi 
in  toto  orbe  patria  fieret.  Sed  quid  i^m  ?  Tanta  ^  nobi- 
litas  omnium  locoram,  (quos  quis  attigerit  ?  ^)  tanta  rerum 
singularam  populoramque  claritas  tenet  Urfas  Roma,  Yel 
aola  in  ea,  et  digna  tam  festa  cervice  *  facies,  quo  tandem 
narrari  debet  opere?  Qualiter  Campanise  ora  per  se/ 
felixque  illa^  ac  beata  amcenitas?  ut  palam  sit,unoin  loco 
gaudentis  opus  esse  natur».  Jam  vero  tanta  7  ea  vitalia  ac 
perennis  salubritatis  cceli  temperies^  tam  fertiles  campi, 
tam  aprici  coUes^  tam  innoxii  saltnsytam  opaca  nemora. 


Dalec.  Jjagd,  1606.  Elx.  et  Oronov.— 2  Cbiffl.  PedMuH,  Moz  Vet.  Delee. 
Terrentanu—Z  Ita  codd.  Hardaini,  cnm  edd.  Hardnin.  1.  2. 8.  Miller.  Bi» 
pont.  et  Franz.  Hetrutci  Vet.  Dalec.  Tkusd^  vel  Tusci  edd.  ante  Harduin. — 
4  Cod.  Dalee.  m  kmne  modum,  Panlo  post,  edd.  vett.  et  Oronov.  <.  eommereh 
eHUnJmret  ad  eettoqma,  4«.— ft  Sedne  id  agam  f  iania  Vet.  Dalec.  Moz,  quts  quiM 
margo  edd.  Daiec.  et  OronoT.— 6  Vet.  Dalec.  ora  per  ee  foMx:  iUa.  Mox, 
margo  edd.  Dalee.  et  Oronov.  iwo  Aectii2oeo.^7  Ita  vet.  Dalcc.  et  Haitlnio. 
1.  Jam  vero  tota  Lngd.  Eraanii,  Dalec.  Logd.  1606.  Orooov.  Harduin.  2.  S. 
et  Bipont.  Jam  vero  tota  Els.  Mox»  talis  ceeH  temperies  e$t  Cliiffl.  caili  tempe" 
riee  eet  Ald.  Jnnt.  Lugd.  Erasml,  Basil.  Dalec.  Lngd.  1606.  Elz.  et  Oronov. 
€$i  non  agnotcnnt  Tolet.  Hardoin.  1.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Frans.— 

NOTiE 

'  Quas  qyie  aitigerU}  Qood  non  co.  eximia,  nt  dictum  est  ii.  46.  dicetnr- 

pioie,  inquit,  pro  meritis  nnnc  de  que  itemm  xiv.  1.    Roma,  inqnit, 

Italia   agam,  retineor  impediorque  qo«>  velnti  pro  facie  est  Itali»,  qum 

mnltiplici  nobilitate  locornm,  (quos  Ipsa  totins  imperii  cerviz,  sen  capnt 

quidem  nemo  attingere,  nedum  satis  est,  eam  iiabet  dignitateray  viz  ut 

proBequi  valeat,)  ingentique  singulao  posait  diffuso  opere  explicari. 

ruB  rernm  ejusy  ac  gcntinm  clari-  ^  Per  ss]  Vel  si  sola  ea  specte- 

tate.  tnr. 

9  Tam  /esta  cervice}  Hoc  est,  Isetay 


NAT«   HI8T.  LIB.  IIU  6. 


501 


tam  moDifica  sylvamm  graera,  tot  montiam  afflatas,^  tanta 
frugQm  et  vitium,  oleanimqae  fertilitas,  tam  nobilia  pecori  * 
vellera,  tot  opima  tauris  coUa,  tot  lacas»  tot  amoium  fon- 
tiumqae  ubertas,  totam  eam  perfuiideas»  tot  maria,  portas» 
gremiamqae  terrarum  commerdo  patens  aiidique:J  et 
tanqaam  ad  juTandos  mortales,  ipsa  avide  in  maria  pro- 
carrens.  Neque  ingenia,  ritusqae,  ac  viros,^  et  lingua 
manoqae  superatas  commemoro  gentes.  Ipsi  de  ea  judica^ 
vere  Graeci,  genos  ia  gloriam  suam  '  effusissimum :  qaotam 
partem  ex  eo  appellaado  Graeciam  magnam  ?  Nimiram  id» 
qaod  in  mentione  coeli  fecimos»  bac  quoque  in  parte  facien- 
dam  e$t,  ut  quasdam  notas  ae  '^  panca  sidera  attingamos. 
I^egentes  tantum  qasdso  meminerint,  ad  singula  toto  orbe 
edisserenda  festinari. 

Est  ergo '  folio  maxime  quemo  assimulata,  multo  proce- 
ritate  amplior,  quam  latitudine :  in  Iseva  "  ""  se  flectens  ca- 
cumine»  et  Amazonic»  *"  figura  desinens  parmse^  ubi  a  me* 
dio  excursu  Cocinthos®  vocatnr,  per  sinus  lanatos  duo 


S  CtdOLpmtii,    Uox,  Vet.  Dalec.  iam  «piNM.— 0  Ckiffl.  in  glmUm  «ni.-* 
10  Vet  Dalee.  puudam  mCm  «laBaf  a«;  Chiffl.  ymdaw  im<m  €l.~ll  Vet. 


NOTiE 


^  McmtiwM  tifiuim]  Venti»  «piratio- 

nesqoe  emiuaB  montibofl,  aora  illa 

odoraca,  qnae  per  montiom  latera  ez 

omni  fmgnm  flommqne  genere  de- 

•ceBdens,  totnm  lafleit  ae  perfnndit 

aerem.  Sic  Plinini  noster  de  polypo, 

lib.  IX.  '  Afflatn  terribili*  canet  age- 

bal.'  Et  Jonior,  t.  S.  *  Trlcllninm  aa- 

loberrimnm  afflatnm  est  Apenninla 

valHbos.'    Salmasius  tamen,  fRartiim 

ofiaitu  emendat :  perlnde  ac  ai  maris 

aSKatat  ant  talobrii  aempery  ant  jn* 

cnndns  sit. 

1  PMteni  MNdi^]  Solinl  parapfara- 
•iSf  cap.  2.  p.  12.  <  Latera  portnoaa, 
orasqae  babet  patentiboa  gremiia, 
cemmereio  orbis  aeeommodataa.' 

^  Ae  eiroa]  Rectina  foraan  ejrea 
•gMcai,  ex  aeqneBtibos  Ifiia,  *  et 


lingnn  maDoqne  anpentaa  gtntea/ 

*  EH  erg9]  Solinna  biec  a  Plinlo 
mntnatna»  cap.  2.  p.  14. 

»  In  kna]  Qna  tendit  ad  promon- 
torinm  lapyginm,  et  Hydrnntinnm 
agmm,  nunc  Terra  ^Oiranto,  Italim 
Torana  lonlnm  mare,  et  Epiram,  nltl- 
mnm  caeomen.  Capella  qnoqne,  lib. 
Ti.  p.  205.  bsec  ipsa  Ptinli  repetena, 

*  LsTorsnm  se  flectit/  inqnit. 

B  Amaztmiea]  Martianoa  loc.  cit. 

*  Doobus  promontorlis  peltae  Amaso- 
nicae  forniam  reddit :  destro  corau 
Lencopetram  tendens,  la^vo  Lacini- 
nm.'  Pelta,  anctore  Serrio  in  ^neid. 
I.  -404.  scntom  est  breTlaaimnm  in 
modmn  LonsB  jam  mediae. 

^  Cocintkai]  Tria,  inquit,  promon- 
toria  duoa  ainna  Innatoa  efficlnnt:  ez 


592 


G.  PL1K11   SECUNDI 


cornua  emittens»  Lencopetrara  dextera,  Lacinium  sinistra. 
Patet  P  longitudine  ab  Alpino  fine  Preetorias  Augustae^  per 
Urbem  Capuamque  cursa  meantCj  Rtiegium  oppidam  in 
humero  ejns  situm»  a  quo  veluti  cervicis  incipit  flexus,  de- 
cies  centena  et  viginti  miilia  passuum :  multoque  amplior 
mensura  fieret  Lacinium  usquey"!  ni  talis  obliquitas  in  latus 
digredi  videretur.  Latitudo  ejus  varia  est:  cgcgx.  mil- 
lium  '^  ^'  inter  duo  maria^  inferum  et  superum/  amnesque 
Varum  ^  atque  Arsiam :  mediae^"  atque^ferme  circa  urbem 
Romam»  ab  ostio  Atemi ""  amnis  in  Adriaticum  mare  infla- 
entis»  ad  Tiberina  ostia  gxxxvi.  et  paulo  minus  a  Castro 
novo  Adriatici  maris  Alsium  ad  Tuscum  eequor :  haud  uUo 
inde  loco  og.'^  ^  in  latitudinem  excedens.  Universae  autem 
ambitus  a  Varo  ad  Arsiam  xxx.  pass.  lix.'^''  efficit. 

^^«^^^^^«^^^ 

Dalec.  tii  Itfvo.— 12  Vet.  cod.  ap.  Laet,  et  vet.  lect.  ante  Dalec  CCXC, 
nril.  Vid.  Not.  Var.  Moz,  nudia  autem  ferme  margo  edd.  Dalec.  et  Gronov. 
ut  mediam  latitudiDem  intelligai,  dod  Italiam  mediam.  Cbifil.  wudiam 
autem, — 13  'Legendam  trecenta^  ex  antiq.  cod.  astipalante  Marciano.' 
Dtdec.  Ita  qaoque  Pintian.  anus  codex  ap.  Laet,  Hardoin.  1.2.  8.  Miller. 
Bipont.  et  Frans. '  Bene  codd.  Regg.  2.  5.  et  £d.  pr.  CC,  Perperam  eruditua 
Hardainus  e  Msi.  et  Martiano  emendavit,  CCC,  Patet  enim  cuivis  Italiam 
inspicienti  ab  Alsio,  aanc  Torre  di  Maecarese,  uaque  ad  Rheginm,  nuac  Ke- 
gio,  eam  CC.  millia  passuum  in  latitndinem  non  excedere.'  Brolier, — 14 
'  Antiq.  cod.  sic  babet,  tricies  eentena  XLIX,  M,  in  qoam  menauram  etiam 
MartianuB  et  Solinos  consentinnt.' Da/ec.  Salmasioslegendom  pntat:  I7at- 
verttf  ambUu»  a  Varo  ad  Aniamy  vicies  centena  quadraginta  novem  mHUa,  Edd. 
▼ett.  Basil.  Lugd.  Erasmi,  Daiec.  Lugd.  1606.  Elz.  et  Oronov.  XXX,  pate. 


NOT/E 


ils  dtto  estrema,  ceu  cornua  quaedam 
porrecttora,emittuntur  in  mare:  Leu« 
copetra  dextrum,  ad  fretum  Sicnlnmy 
CapodeU*  Armi:  sinistrnm  Laciniom 
appellatnr  in  Crotoniensi  agro,  Copo 
d^le  Colonne.  Medinm  inter  hsc  Co- 
cintbos,  Capo  di  Stilo. 

P  Patet}  Haec  iisdem  fere  verbis 
Solinas  et  Capella,  locis  cit.  et  Missi 
Theodosii.  De  Augusta  Praetoria 
dicemos  cap.  21. 

1  Lacinium  uaque"]  Ducta  mrsum  eo 
usqne  a  Regio  oppido  mensura. 

'  CCCCX.  miU.}  Ita  Solinus,  cap. 
2.  pag.  14.    MisslTbeodosii:  *  Lfttt- 


tudo  Itoli»  820...jaxta  Plininm  Se- 
cundnm.' 

*  I^ferum,  et  Superum]  Tuscum  il- 
lud,  istud  AdriaUcnm  valgo  nuncu- 
patur. 

^  Varum,  4*^.]  Varus  Narbonensis 
Oalliae,  ut  dictnm  est  cap.  sop.  finis. 
Arsia  finis  Italiaey  nt  dicetur  cap.  23. 
in  Istria. 

"  Medial  Dicta  proxime  est  Itaiias 
snmmae,  qna  cingitor  Alpibns,  latitn- 
do:  nunc  ejusdem  mediae,  ubi  fere 
Roma  est,  latitudo  signatnr :  postre- 
mo,  reliquflp. 

V  *  Ab  oatio  Atemi]  Htinc  locuro 


NAT.   HIST.   LIB«   IIK  6. 


593 


Abest^  a  circnmdatis  torris^  Istria  ac  Libumia  qnibas* 
dam  locis  centena  '^  m.  pass.  Ab  Epiro  et  Illyrico  qnin- 
qnaginta.  Ab  Africa  minas  ccc.'^  nt  aactor  est  M.  Varro. 
Ab  Sardinia^  cxx.  m.  Ab  Sicilia  M.  ccccc.  A  Corsica' 
minus  Lxxx.'7  Ab  Issa  quinquaginta*  Inceditpermaria* 
cceli  regione  ad  meridiem  quidem  :'^  sed  si  quis  id  diligenti 
subtilitate  exigat,  inter  sextam  ^  horam  primamque  bmma- 
lem.  Nunc  ambitum  ejus,  urbesque  enumerabimus*  Qua 
in  re  prasfari  necessarium  est^  auctorem  nos  Divum  Augus- 
tum  secuturoSy  descriptionemque  ab  eo  factam  Itali»  totius 
in  regiones  xi.  sed  ordine  eo,  qui  littorum  tractu '9  fiet> 
urbium  quidem  vicinitates  oratione  utique  prsepropera  ser- 
vari  non  posse :   itaque  interiori  in  parte  digestionem  in 


^«Nr^^^^^^^#  ^^ 


LVIIL — 16  Ita  Cbiffl.  aliasqae  codex  ap.  Laet,  cam  edd.  Hardaio.  1.  8.  S. 
Miller.  Bipont.  et  Franz.  cenium  in  qalbasdam  vett.  et  Gronov.  C.  in  aliis. — 
16  *Llbri  scripti  et  editi  habent  mimu  CC,  Emendandnm  esl  mtmw  CCC. 
Nec  in  distantia  Italias  ab  Africa  tantnm  errare  potiiere  aat  Varro,  aat  Pli- 
nias.  Ipse  Plinins  infra  cap.  14.  a  Lilybseo,  nnnc  h  Cap  Boeo,  ad  proroon- 
tprinm  Mercnriiy  k  Cap  Bom^  in  Africa  nnmerat  clxxx.  n*  BrQiMr,  Mox, 
edd.  vett.  trf  imUor  affirmat  Vtaro,  Codd.  Cbiffl.  et  Harduin.  item  edd.  Har- 
doin.  1.  2.  S.  Miller.  Bipoot.  et  Franz.  ni  aaictor  eot  M.  FofTo.— 17  A  Cw- 
cyra  minue  LXX.  edd.  vett.  Ald.  Jant.  Basil.  Lngd.  Erasmi,  Daiec.  Leyd. 
Frankf.  Lngd.  1606.  Els.  et  Oronov.  A  Cwrcjfra  m.  LXXX,  codex  ap.  Laet, 
et  aiiffl.  A  Caniea  m.  LXXX.  ed.  Parm.  item  Harduin.  1.  2.  S.  Mlller.  Bi- 
peat.  et  Prans. — 18  Margo  edd.  Dalec  et  Oronov.  ad  eeeli  ^itidem  taeridio^ 
naUmregienim.  MoXySt  quis  hac  exigat  ditigenti,  d^e,  Chiffl.~19  Vet»  Dalec. 


NOTifi 


Plinii  accnratissimis  recentlssimis- 
qne  observationibus  eximie  congne- 
rtoy  et  errare  Oeogrsphos  recentes, 
qui  meosaram  Italis  secus  de6niunty 
docet  D.  Delisle,  in  Ckimment.  Acad. 
'Reg.  Soient.  anni  1714.  p.  181.'  E</. 
sec. 

""  Haud  uOo  inde  loeo  CC.  [CCC^ 
Reliqna,  inqnit,  Italia,  ab  Alsio  Ti- 
berinisque  ostiis  ad  Rhegiom  asqae, 
nnsqaam  eXcedit  ccc.  millia  pass. 
Vide  Notas  et  Emend.  nnm.  S2. 

«  XXX.  paee.  UX.^  Hoc  est, 
tricies  centena,  et  qninqnaginta  no- 
vem  millia  passnam.  Vide  Notas  et 
Emend.  nnm.  SS.    Superposita  nn- 


meralibus  notis  lineola,  centena  to« 
ties  signari  admonet. 

y  Abeef]  H«c  Martianos  lisdem 
verbiSyliU.  Vf.  p.  205. 

*  A  Coreiea']  Vide  Notas  et  Emend. 
nnm.  34. 

•  Pfr  marta]  Inter  Adriaticnm  et 
Tyrrbenum,  quibas  latera  Itaiiae  ge- 
mina  alloontnr. 

^  Inter  eextam]  Hoc  e8t>  inter  me- 
ridiem,  qus  hora  sexta  veteribus 
dicta  est,  et  exortamSolis  brumaiem, 
qasB  prima.  Vide  qass  dicturi  samus 
in  Notis  et  Emend.  ad  lib.  vi.  nam. 
119» 


Deipk^  ef  Var*  C/« . 


P/tntirs. 


2  P 


S94 


G.  PLINII  8B0UNDI 


literan  ejusdem  no8  secaturos»  coloniamm  mentione  signa- 
ta,  qaas  ilie  in  eo  prodidit  nnmero.  Nec  situs  originesque 
perseqai  facile  est,  Ingaunis  ^^^  Liguribns  (ut  ceteri  omit- 
tantur)  agro  tricies  dato. 

Yii.  Igitur  ab  amne  Varo'^  Nicaea  oppidum  a  MassilieD* 
sibus  conditum :  fluvius  Paulo : ""  Alpes^  populique  Inalpini 
niultis  nominibus/  sed  maxime  Capillati : '  oppidum  Ve- 
diantiorum  civitatis  ^  Cemenelion :  portus  Herculis  ^  Mo* 


qui  in  lUwtan  traetu,  Panlo  pont,  Tolet.  ordinatione  vtiquef  ^.—80  LigmmiM 
alii  ap.  Laat,  et  slc  legitnr  soperlore  capite. 

Cap.  VII.  1  Ita  emendavit  Rezzonicas ;  ita  qooqne  Pomp.  Mela  ii.  4.  Jhi- 
viui  PadM8  codd.  ap.  Brotier,  Ald.  Junt.  Basil.  Lngd.  Erasmi,  Dalec.  Lngd. 
1606.  Ela.  et  Oronov.  fuvins  Pah  codd.  Vossii  ad  Melam  p.  170.  ed.  Hag. 
1668.  fluviu»  Pado  codd.  Harduini,  Cliiffl.  aliiqoe  ap.  Brotter,  item  edd.  Har- 
duin.  l.  2.  3.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  Panlo  post,  Vet.  Dalec.  Vendiationan 
civUatia  CemiUon,  Edd.  ante  Brotier  orones  etiam  Cemetion.  '  Bene  Reizonl- 
cns  e  codd.  Palmarii»  Ptolemaeo,  et  Inscriptionibas  veteribni.*  Brotier.  lAoz, 

NOM 


^  Ingaunia]  Qnornm  oppidam  Al« 
biam  Ingannnm,  de  qno  mox. 

'  Ab  amne  Varol  Hie  nona  Inclpit 
Italin  regio,  a  Narbonensi,  Varo  am- 
ne  discreta:  qnamobrem  a  Lncano 
dicitnr,  i.  404.  *  Finis  et  Hesperiae 
promoto  liroite  Varns.'  Sic  Nicaea 
Italke  ascrlbitor,  a  nostris  tamen 
Galiiae,  qni  volgo  dicnnty  Nice  en 
Provenee,  ctsi  Dncibos  paret  Ste- 
phano,  VUcoia  KtXriic^f,  MamraiKitnwv 
iiroucoSf  Masslliensiuni  colonia. 

«  Pauh  [Pddo]  Ita  Mss.  qnos  vidi. 
VossiuR  in  sniK,  PalOf  ut  quidem  ait 
in  Melam,  p.  170.  Melae  ipsi,  ii.  4.  p. 
87.  Panion,  Accolis  PaUUm»  In  ejus 
ostio  Nicaea  est  po»ita. 

'  MuUie  nominibus]  A  Uvio  liaec 
Ligurnm  nomina  produncur :  Celela- 
tes  et  Cerdiciates,  lib.  xxzii.  p.  802. 
Apnanl  et  Frisinatesy  lib.  xxxix.  p. 
488.  &c. 

t  CapUlaii]  Qni  Lignriam  teonere. 
Ai7iW  Twv  Koftnrr&w  KaXavnivmif  inenii- 
nit  Dio,  lib.  uv.  p.  688.  De  his  Ln- 
canus,  1. 448.  *  Et  nnnc  tonse  Ligury 
qnondam  per  colla  decora  Crinibos 


effusis  toti  praelate  Comatae/ 

^  Vediohtiorum  rivifaiu]  Hoc  est, 
gentis,et  at,barlMiri  loqonntnr,  Com- 
mnnitatis.  Vediantii  Capillatornm  Li- 
gurum  pars  fuere.  Oppidom  ipsam 
KofAtir4\toy  Oboa^uafrUuf  a  Ptolemfto 
dicitur  iii.  1.  In  Maritimis  Alpibva. 
Nnoc  Cimin  prope  Nie»am.  De  ao 
oppido  vide  Sirmondnm  in  Praefat. 
Homiliarum  Valerianl  Ep.  Cenielien- 
sis.  Ex  Nicseensl  et  Cemeliensi  £• 
piscopatu  unicus  conflatus  decreto 
Hilari  Pap»,  quod  extat  In  Conc. 
Oall.  tom.  I.  p.  186.  <  Ecclesia  Ceme- 
lensis,  et  castelium  Nicaense,'  &c. 
In  Conc.  Anrel.  v.  anno  549.  <  Mag- 
nus  Episcopns  Ecdesia  Cemelensis 
et  Nicaensis.'  Inscript.  vet.  apnd 
Honor.  Boncbe,  iii.  2.  Ordo  Cemb« 

KEU 

'  HercHlis]  Hodieqne,  Monaco,  Fal- 
litnr  Prolemsus,  qni  Hercnlis  et  Mo» 
nceci  portus  diversos  pntat.  Amml- 
anus,  lib.  xv.  p.  58.  de  Hercnle Tlie- 
baeo,  qui  Oeryonem  extinxit :  *  Mo- 
noecl  similiter/  inqnit»  *  arcem  et 
portnm  ad  perenuem  soi  memoriam 


SAT*  HfST.   LIB.   III.  7.  £95 

noeci^  li^stica  ora.  LigUTQm  celeberriini  nltra  Alpes^ 
SallttTiii*  Dedates,  Oxabii :  citra/  VeneDi^  et  Catoiigibas  ^ 
orti  VagleiiDi,"'  Statielii,  Bimbelli>^  Magelli,  Eabariates,'' 
CasmoDateSy  Veleiates,  et  qaorom  oppida  ia  ora  proxime 
dicemas/^  Flumen  Rataba>i'  oppidam  Albiam'  Inteme- 
liam»'^  flamen  Merala,  oppidam  Albium  Ingaanam :  portas 
Vadoram '  Sabatiam :  flamen  Porcifera,'  oppidom  (Senua : 


Vet.  Dalec.  porhu  Hireulia  et  MonceekMs,^^  SaUifi  Ald.  Jaot.  Basil.  Lngd. 
£raKint,  Dalec.  Elz.  et  Gronov.  et  moir,  in  iicdem  Deceatea.  Hardnin.  1. 2.8. 
Miller.  Bipont.  et  Franz.  SallutUy  Deeialea.  Chiffl.  etiam  Deeiaiee»  Vet.  Palec. 
Oxyhiu—Z  Ita  codd.  Regg.  Brot.  Vatic.  Riccardian.  et  Rezi.  Vibem  Ald.  Jun^ 
B«»l.  Lngd..  Erasmi,  Dalec.  Elz.  Gronov.  Hardutn.  1. 2.  8.  Miller.  Bipont  et 
Fraoz«~4  Cliiffl.  in  orap,  edieemui, — 6  Idem  codex  liic  et  panio  post  AWum, 

NOTA 

conseeraTit.'    Taclto  qnoqncy  Hist.  tura  est  liactenns,  intas  in  montibof » 

III.  p.  72.  *  PortiM  Hercnlis  MoncB-  non  in  ora,  sedea  liabnere. 

ci.'  p  Rutuba']  '  Rutnbamqae  cavam' 

i  UUru  Aipe»']  In  NarboDensi  pro-  appellat  Lttcanns  ii.  422.    Niiiii  2a 

Tincia.    Sallaviomm  ibi  oppidoro,  nt  RaUa»    Vibius  Seq.  p«  886»  '  Ratab« 

dixlimuy  snp.  sect.    Aqu«  Sextiae  :  ex  Apennino  flnit.' 

Deciatum,  Antipolis :  Oxubiornm  de-  ^  Aibium  IntemJ]  AUfentemeH»,  in 

Diqoey  Fornm  Jnlii.  Tab.  Peuting.  Straboni,  lib.  iv.  p. 

^  Ctira]  Qui  Cisalpini  Ligures  Ro-  202.  "AXfitov   'Iyr«/i^r.     Ligurum 

manis   appellati   sont,   nobis   iidem  enira  alii»  inqnit,  Intemelii,  Ingauoi 

sunt  Traosalpiiii.    Honim  fere  om-  alii  appeilad.    Inde  gemino  oppido 

niam  obscara  nomina,  situs  omnino  noraen.    Interoelioo  hodie   Ktaitmi* 

ioexploratiis.  g/ta«     Ingaunnm,  Albeuga:  Merala 

1  £<  Cirforigi&iit]  Ita  qoidem  repo-  flumeo,  quo  Ingaunum  ailnitur»  Aro* 

soit  Hermolans :  at  Mss.  omnes,  Et  eia.   Albingaanos  appellat  Livios  lib. 

Turrie:  forte  pro  et-  TAnrtis,  Tel  eat  zxix.  p.  840. 

Timgns.  '  Fadontm  [Fadiim]    Hocest,  por* 

■A  FagMimt]  Bagienni  saot  Varfo-  tns  Vadornm  Sabbatiomm,  niinc  Vai', 

m,  de  Re  Rust.  i.  51.    In  Tab.  Peu-  et  Vi.    Ipsa  Vada  Sabbatia  SavQnam 

ting.  JBi^eaai  supra  Cemenellam,  et  oonc  appellant. 

Albintemelium,  segm.  2.    De  Stat^'-  •  Poreifera']   Oennaro  latere  orien- 

eliarnm  oppidoy.in  fine  hiijos  cap.  taliallnit':  Bis^giia.  Feritor,  Xoe^g- 

Vagiennornm  in  finibas»  sunt  Padl  na,  In  partem  pariter  exortivam  in- 

foDteSy  in   PedemontiOy  ot  dlcetor  fluit  ejos  sioos,  qui  portom  Delphinl 

cap..20.  efflcit,  Pwio  Fino :  oui  aliter  alii  sta- 

^  Eulmriaiea]  Horam  meroinit  Fio-  taont.    Qui  porro  Porcifera  Plinio 

rns^  II.   8.    p.  50.  *  Salyi/  inqnit)  est,  eum  esse  saspicamor,  qni  io  ve- 

'  Deceatfs,  Oxybii,  Eobariates,  lo-  tasta  ioscriptiooe  apnd  Orotemm, 

ganni.'  p.  204.  flotivs.  PROCOBfUiA  nooca- 

o  nL»MM...i  igitQf  ii  de  qnibos  dio-  patur,  io  decreto  Arbitnini  finioai 


596  C»  PLINII   SBCUNDl 

flavias  Feritor^  portas  DelpUni :  Tigallia :  intos  ^  et  Sdge»* 
ta  ^  Tigullioram :  flurnen  Macra/  Ligarise  finis.  A  tergo 
autexn  sapra  dictorum  omnium  Apenninus  mons  Italiao 
amplissimus^  perpetuis  jugis  ab  Alpibus  tendens  ad  Sicu- 
lum  fretum.  Ab  altero''  ejtis  latere  ad  Padiftn  amnem 
Italise  ditissimum,  omnia  nobilibus  oppidis  nitent :  Libar- 
nay"^  Dertona  "^  colonia,  Iria,7  7  Barderate,  Industria,'  Pol- 
lentia/  Carrea»  quod  Potentia  cognominatur :  Forofulvi, 
quod  Valentinum :  ^  Augusta  *"  Vagiennorum^  Alba  '  Pom- 
peia,  Asta/  Aquis  Statiellorum.    Haec  regio  ex  descrip"» 


^^^^•^^■^^■^■^^^^ 


— 6  TV^Ita,  xtdMt  Segeita  edd.  Tett.ante  Harclniii.  Tignlia  mtmi:  Segetia  Har^ 

dnin.  1.  2.  S.  Miller.  Bipont.et  j^ranz.  TlgtUUa :  imtu$  et  Segetta  Rfsxonirns  e 

codd.  snis  et  Inscriptione  Veleiatinm,  qnod  recepit  Brotler. — 7  Vet.  Dalec. 
trita,  Mox,  PoUentia  Carrea  conjuiictim  HardniD.  1. 9.  9.  Miiler.  Bipoot.  et 

NOTiE 

regODdorilm,  inter  Oennates  et  Ve-  Elpia. 

turios :  nt  plane  io  vetnsta  inscrip-  >  Induttria']  Ita  RomaDis  cognomi- 

tione,  et  apud  Plininm  itidem  Proc<h  natnm  oppidnm,  qoi  Lfgntibns  inco- 

fera  legi  oportere  videatnr.  lis  Bodincomagns  fuit,  nt  dicetnr  cap. 

^  2^lfft2/ta:tNft»[rr^Uaitiliffl]  E«on-  20.  ad  Padnm:   hodie  Caaal,  oppi* 

gios,  inquit,  a  mari  Tigulia.  In  Itiner.  dnm  permanitam,  hoc  qoo  ista  com* 

AntoD.  via  Aorelia,  Tegolata.    Ro*  meDtanrar  aooo  Fraocici  joris  fac- 

dera  snnt  qu»  Tregeta  appellint  ad  tnm. 

tria  fere  millia  pass.  a  Segesta  Tign-  •  PoUeiiiia]   Polemaf  ad  confloen- 

liorora,  littorali  oppido,  nooc  Seetri  tes  Tanari  et  Storse.    Hlnc  Tellero 

4e  Levanie.    Tigoliae  Mela  roeminit,  Pollentina,  de  qoibos  ¥111. 78.  Eadem 

II.  4.  et  Ptolem.  iii.  1.  Carrea,  et  Potentia  cognominata. 

«  ilfacni]  Vibius  Seqnest.  p.  854.  *»   VdlentiMam']  Et    nunc   Fal«vsa, 

*  Macra  Ligori»   flovios  secoodom  baod  prOcol  Tanari  Padiqoe  cooflo* 

Lonam  orbem.'    Straboni,  lib.  v.  p.  entibos.    Ab  Asta  Forom  Folvll  dis- 

223.  i  Mdicfnit.  ttt  M.  P.  xtii.  in  Tab.  Penting. 

^  Ab  altero"]  Orlentali  Apennini  la-  <  ilogiu<a]  Clnverio  Antiq.  lul,  t. 

tere^  qna  Padom  prospectat.  10.  Carmeniola  est.    Alil  SalinaB  pn- 

V  IMHtma]  Ai/9d^  Ptolem.  iii.  I.  tant,  &i/iicf«.    Videtnr  esse  A^yo jara 

In  Itiner.  Anton.  JAbanum  mendose,  BariiercMr,  de  qoa  Ptolem.  iii.  1.  cum 

a  Dertona,  M.  P.  zxxv.    In  Tab.  Iria  et  Dertona. 

Peuting.  lAbamMm,  a  Oenna  xxxyi.  ^  Alba]  Meminere  Ptolemms  iit. 

s  Dertona]  In  Thes.  Ooltzii,  vetos  I.  Tabola  Peoting.  aliiqoe.    Nomen 

hucript.  CoL.  Iylia.  Dbrton a.  Nonc  etiamnnm  retioet,  ad  Tiinamm,  infra 

Tortona.  Polientiam.    Apnd  Omter.  p.  484. 

>  Iria]  In  Itiner.  Anton.  via  Clo*  R.  P.  Alb.  Pompbia«orvv.     AI« 

dia,  a  Dertona,  x.  M.  P.    Hodie  di-  benses  Pompeiani  dicti.  xvii.  8. 

eitor  VogMera.    PtolemKO,  iii.  I»  •  Aita]  Illam  AtH  ItaU ;  istam  Jc« 


NAT.  HIST.   Llff.   III.  8. 


S37 


tione  Angusti  nona  est.^    Patet  ora  Ligurise  inter  amnes 
Vanim  et  Macram  ooxi.  m.  passnam. 

VIII.  Annectitnr  septimce^* ^"  in  qua  Etmria  est,  ab  amne 
Macra^  ipsa  mntatis  ssepe  nominibus.  Umbros  inde**  exe- 
gere  antiquitus  Pelasgi:  bos  Lydi,  a  quorum  rege^  Tyr- 
rbeni,  mox  a  sacrifico  ritu/lingua  Graocorum^  Tusci  sunt 
cognominati.  Primum  Etrurise  oppidum  Luna"  portu  no- 
bile.  Colonia  Luca^a  mari  recedens,  propiorque^  Pisae 
inter  amnes  Auserem  ^  et  Arnum/  ortae  a  Pelope  Pisisque^' 


^^■^^^■^■^^^^^■^ 


Fraot.— 8  Aui^H  vndeema  e$t  Vet.  Dalec.  et  ¥61.  exempl.  Erasmi. 

Cap.  ▼III.  1   AnmeetUur  eepiima  Chiffl.  Moz,  et  ipea  nmiatis,  Sfc^  margo  edd. 
Daiec.  et  Orooov.— 9  Anxeremwet,  Dalec<  £jcmm  Strab.— 3  Ita  Chiffl.aliiqtte 


NOTJE 


4fm  ▼ocant,  qtt«  Strabooi  lib.  v.  p. 
917«  'AMouoitrrofr^Xai,    Hos  Ligares 
Statellates  appeliat  livios,  lib.  xui. 
p.  M0. 
*  Sepiima]   Mss.  pleriquei   tepii» 


^  Umbroe  ttide]  Hssc  omoia  Gr»co 
carmine  Scymmus  Chios  expressit,p. 

0.  Prolixa  oratiooe  Diooys.  Halic. 
Afitiq.  Rom.  lib.  i.  p.  Sl.  et  2% 

«  A  quonm  regel  Rex  Lydonim  in 
Asin  Atys  colooos  ablegavit  io  Ita- 
iiam  dttce  Tyrrlieoo  filio.  Herod.  lib. 

1.  n.  04.  p.  41.  TertoU.  de  Spectac. 
cap.  5.  ex  Timseo.  Tacitus,  Aooal. 
IV.  p.  118.  VellelaSy  lib.  i.p.8. 

*>  Gftfceraire]  'Arh  rov  O^cir,  hoc 
esty  a  freqaenti  sacrificio,  ioqoit  Ser- 
vins,  in  iEneid.  x.  Qoare  et  olira 
ezactiore  vacabolo  9u6<rKooi  appella* 
ti,  Inqoit  Diooys.  Halic«  Antiq.  Rom. 
lib.  I.  p.  24. 

«  lama]  logentes  visontor  roiose 
hnjas  elvitatis  •  Normaoois  deletse 
ad  ripom  Macne  flovii :  et  circomja- 
centi  agro  nomen  est,  il  lAmegumo : 
Portol,  sea  verios  sinoi,  Go^o  deUa 
Spezaaa^  ab  oppido  quod  iotimo  ejos 


recessol  appositum  est. 

'  Zifca]  Luquea  en  Toteane :  qnam 
Anser  alloit,  Straboni  lib.  v.  p.  222. 
Alirapy  aceolis  Serchio  appellatns.  De- 
ductos  eo  colonos  aooo  U.  C.  582. 
Veileius  est  aoctor  lib.  i. 

s  PropiorfVtf]  Sobintellige,  colooia. 
Anoo  Urbis  dlxxiv.  postulantibos 
Ptsaois,  agrosque  pollicentibos,  quo 
Latina  colonia  dedoceretur,  ad  eara 
rem  Triomviros  creatos  Livios  prodi- 
dit,  lib.  XL,  In  Ceootaphio  Lucii  Ce« 
saris  Aagasti  F.  ^  Colooi  Jalienses ' 
appellaotor,  *  Colooiae  Obseqoeotis 
Joiise  Pisaose.' 

,  ^  Ammn']  "Affrop  Strabo,  Itali  VAr^ 
oevocaot.  PisamFloreotiamqneprse- 
floit. 

'  Pistsfns]  Elidis  oppido,  in  Pelo- 
poooeso,  de  qoo  iv.  6.  Rotilins  in  Iti- 
ner.  lib.  i.  p.  917.  *£lide  dednctas 
snscepit  Etroria  Pisas,  Nominis  indi- 
cio  testificata  genus.'  Coosentitet 
Strabo,  loc.  cit.  et  Solioos,  cap.  2.  p. 
12.  Aote  hos  ipse  Maro,  ^neid.  x. 
179.  *  Hos  parere  jobeot  Alphes»  ab 
origine  Pisae,  Urbs  Etrusca  solo.' 


698 


G.  PLINII  SBCUNDI 


8ive  a  Tentanis,' J  Grasca  gaite.  Vada  ^  Volaterrana :  fia* 
vins  Cecinna,  Popaloninm^  Etrnscomm  qaoodam  hoc  tan- 
tam  "^  in  littore.^  Hinc  amnes  Prille/  mox  Umbro  *  navi* 
giomm  capaxi  et  ab  eo  tractns  Umbrise,  portnsqae  Tela* 
mon:*"  Cosa^^  Volcientiam  a  Populo  Romano  dedacta: 
Graviscae/  Castram  novum,  Pjrrgi.    C^retanns'  amnis^ 


r^^^0^^ 


€odd.  ap.  Hardain.  itemedd.  Harduin.  1.  2.  8.  Miller.  Blpont  et  Franc  m 
TeueanU  vet.  Dalec.  AliiUaniB  Ald.  Joiit.  Basil.  Lngd.  Erasmi,  Dalec.  et  Oro- 
noT.  Arintanis  RIs.  Snnt  qtii  malint  Atiniiinibua  a  recte  AHntm, — 4  -Margo 
edd.  Dalec.  et  Oronov.  hoe  situm  tn  liitore, — 5  Cotsa  Ald.  Jnnt.  Basil.  Lngd* 
Erasmi,  Dalec.  Elz.  Lngd.  1606.  Oronov.  Hardnin.  1.  2. 3.  Miller.  Bipont. 


nota: 


i  A  Teutania^  Ita  libri  probatio- 
res,  non  Atintanie.  SicyonisB  regio- 
nis  in  Peloponneso  Tentanion  ager 
foit :  Stephanns  :  Tndfa  x»P^  ^' 
"Xuomwlar  ww  8i  Twrdnw  acaXsrroi. 
Sive  igitnr  Tentani,  sive  Pisat»  Pi- 
tas  condidemnt,  a  Pelope  ortas  recte 
dicuntnr.  'Aranwta  jnxta  ApoUo- 
niam  £piri,Molo8sosqiie  estThucyd. 
lib.  II.  p.  15S.  et  anctori  iibri  de  Mi- 
rab.  Anscnlt.  p.  116S.  Macedoniae 
ascripta  a  Stepbano.  Sed  si  bos  Pli- 
nlns  spectasset,  Atintanibus  dicere 
debnisset,  vel  Atintaniis. 

^  Vada]  Nnnc  Fntft,  vicus  cnm  por- 
tn,  in  agro  Pisano,  a  Volaterris  xx. 
M.  P.  Hic  amnis  Cecinna  decnrrit  in 
mare,et  nomen  antiqnnm  retinet. 

■  PopuUmium]  £x  ejus  rninis  jnxta 
erevit  Plnmbinnm,  Piombina, 

^  Hoc  iantum']  Id  Strabo  explicat, 
lib.  V.  p.  22S.  soluin  hoc  ex  priscis 
£tnuconim  oppidis  situm  fnisse  in, 
littore  asseverans:  qnoniam  ora  im- 
portnosa  esset. 

■*  PrUW]  Lacnm  Apriletn  vocat  An- 
ton.  iu  Itiner.  Marit.  Qui  nunc  ab 
oppido,  Lago  di  CastigUone,  Delabi- 
tur  in  eum  lacnm  amnis,  qnem  lacui 
cognominem  Plinius  facit :  incolte 
Bruno  vocitant. 

*>  Umbro]  £t  nnnc  Ombronc:  me- 


diam  fere,  Arnnm  inter  Tiberimque, 
secat  £tmriam.  Inde  ad  Tiberim 
Umbria  proprie  appeUata,  qnas  patnit 
qnondam  latius. 

p  Tel/mmm']  Oppidolwn  c«m  porto» 
Talamone,    Meminit  ejns  Mela,  ii.  4. 

4  Cois]  £x  ejus  rninis  crevit  An- 
sedonia,  ipsa  postmodum  in  vicnm 
redacta.  '  £t  desolatae  moenia  fceda 
Cos«,'  cecinit  Rntil.  in  Itiner.  p. 
S07.  £rat  arbs  ISlrariaB  Volci,  cujus 
incolse  Volcientea.  Hinc  Bnlcentina 
£cclesia,  apnd  Oregor.  M.  Dialog. 
III.  17. 

>^  Gramsctf,  4«.]  Mela,  ii.  4.  '  Cas- 
trnm  novnni,  Oraviscse,  Cossa.'  Pto- 
lem.  III.  1.  K^cru,  Tfiai^nu,  fSAarpem 
viov,  Fnere  igitnr  oppida  tria.  Gra- 
viscis  excisis  successit  Cornetnm  : 
Ca^tro  novo,  S.  MarineUa :  Pyrgis,  8* 
Sefttra, 

•  Cteretanus]  Nunc  Eri,  ut  recte 
Leander,  et  Holsten.  contra  Ciuve- 
rinm.  Csere,  nnnc  Certetere,  oppi- 
dnlnm  Patrimonii  S.  Petri.  Agyllam 
primnm  a  Pelasgis  dictnro  prodidere 
etiam  Diony».  Halic.  lib.  i.  p.  16.  et 
lib.  iii.  p.  103.  Steplianns  :  Cato  in 
£xcerptis  Or ig.  pag.  1S9.  &c.  Kaifoirm 
Dionysio  dicitnr.  Kmpt  Strabooi,  L 
▼•  p.  220. 


NAT.  H18T.  LIB.  III.  8. 


509 


etifMmin  Caere  intas  M.  pass.  qaatuor,  Agylia  a  Pelasgis 
coBditoribas  dictam :  Alsiam/  FregenaB.  Tiberis  amnis  a 
MacraocLXXXiY.  m.  pass.  Intas  colooiae:  Falisca''  Ar- 
gis  orta,  (at  aactor  est  Cato/)  qase  cognominatar  "^  Etras- 
corom,  Lacas  Feronise,^'  Rasellana/  Seniensis/  Sntrina.' 
De  cetero  ^  Arretini  Yeteres/  Arretini  Fidentes,^  Arretini 


tt  Frans.  CoM  Ed.  prioceps,  qiiod  recepit  Brotier. — 6  Hetnucorum  lueua, 
Permua^  eoloma  Rui$eUtma  Vet.  Dalec.  Mos,  Ald.  Jiint.  Basil.  Lngd.  Erasini, 
Dalec  Leyd.  Frankf.  Lugd.  1606.  Elz.  Oronot.  Hardiiin.  l.S.  S.  Miller.  Bi- 
pont.  et  Franc.  Seneneis;  codd.  vero  Brot.  et  Ed.  pr.  Senienne;  Chiffl. 
AmuTiMf.— 7  AruiinifidenHwes  roargo  edd.  Dalec.  et  Gronov.  Aretim  FidentUea 
Chiffl.  AreHni  Fidentee  edd.  vett.  item  Hardnin.  1.  2.  S.  Miiler.  Bipont.  et 
Fraas.  Moz,  A^iuuUute$  cognomine  Vet.  Daiec.  et  panlo  poat  in  eodem,  Cer- 


NOT^ 


*  AUium']  "KKnaw  kvX  ^prynpia  Stra- 
boni,  Ub.  v.  pag.  2^5.  lllnd  nnnc 
Palo  est,  castmm  gentis  Ursinv,  in 
Dncatn  Bractani,  ab  nrl>e  Koma 
XTIII.M.  P.  Istnd  La  Maeareee,  villa 
Dncis  Matheii,  hand  procni  ostiis  Ti- 
berinls.  Fregenas  ab  Alsio  ix.  M.  P. 
distare  ait  Antoninns. 

*  Falisea]  Colonia  Jnnonla,  qnsp. 
appeilatMr  Paliscos,  inqnit  Frontinns, 
de  Coloniis,  p.  95.  Ab  Haleso  Argi. 
▼0  condita,  nt  ait  Solinas  cap.  2.  p. 
1S.  Nuncest  civitas  Castellana  ad 
Tlberim,  Hortam  inter  et  Romam  : 
aut  hsec  certe  ex  illius  rnlois  crcvit, 
qnss  prope  visuntnr,  nomenqne  reti- 
nent  FtUari, 

*  Cafe]  In  Itbris  Originnm,  qui  in- 
lerierunt. 

^  Cognominatur,  i^e.']  Ut  ah  altera 
Falisca,  qnte  ^qnonim  dicitnr,  eo 
cognominedirtmatur.  '^qnosqneFn* 
IHcos'  Virgiliiis  appellat  ^neid.vii. 

*  Feroni4t]  Cni  Dev  a  ferendls  fnic* 
tibus  nomen  fnit,  Incnin  hunc  et  lo» 
com  sacraTere  in  Capenate  agro, 
jnxta  Viterhinm.  Unde  '  Liicosqne 
Capenos/  Maro  cecinit«  Snb  oppido 
S,  Oreste  etiamnnm  visnninr  Fero- 
nisniai  vestigia.    Silius :  *  Dives  ubi 


ante  omnes  colitnr  Feronia  Inco,  £t 
sacer  humectat  flnvialia  mra  Cape- 
nas.' 

y  Ruedlana']  Nomen  bodieqne  ser- 
Tat.  Apnd  Gregor.  yii.  Epist.  lib. 
tii.  *  Ecclesia  Rosellana.'  Livio  iib. 
XX VIII.  p.  SS7.  incol»  Ruseilani.  In- 
scriptio  vet.  apud  Holsten.  in  Ital. 
antiq.  pag.  SO.  Col.  Rvs. 

*  Senieneit  [iS^aists]  In  Mss.  Seni- 
enaea :  atqne  ita  vettis  inscript.  apnd 
Grnt.  pag.  S72.  Nnnc  Sena  toI  Senm 
nnmero  multitndinis  dicimns,  Sienne 
enToaeaue, 

•  Sutrina']  Colonia  Sntrinm,  Fron- 
tino,  lib.  de  Colon.  pag.  05.  Vetus 
Inscript.  in  Tlies.  Goltzii,  Col.  Jv- 
UA.  SvTBiNA.  Nnnc  Sutri,  ad  am- 
nem  Poxzolo.  Deductam  coloniam 
post  aniios  septem,  quam  Galli  Ur- 
bem  cepernnt,  anctor  est  Vell.  lib.  i. 
pag.  5. 

**  De  eetero]  Hoc  est,  reliqni  gene- 
ris  oppida,  nec  jam  coloniae,  scd  mn- 
nicipia,  oppidave  Latina. 

«  Arretini  vetere»]  Inscriptio  ab 
Hermolao  jam  citata,  Dbcvhiombs 

AB&ETINORUM.  VBTERTM.    Oppidum 

Arretinroi  (sic  enim  in  vetnstis  omni- 
bns  monnmentis  scribitur,)  Arezzo, 


600 


C.  PLINll   SBCUNDI 


Julienses,  Amitinenses/  Aqnenses*  cognomine  Taarini, 
Blerani/  Cortonenses^s  Capenates,^  Clnstni  ^  novi,  Clusini 
veteres,  FlorentiniJ  prseflaenti'  Amo  appositi,  Fesulae»^ 
Ferentinam^  Fescennia^  Hortanum,  Herbanam,^  Nepet,"" 
Novempagi,''pr»fectura''  Claodia  ForocIodii>9  Pistoriam>p 
Perusia,  Suanenses,  Satumini  qui  antea'^  Aarinini  Toca* 


itmientes,—^  FhretUini  profluenH  Chiffl.— 0  Vet.  Dalec.  fte^e^ura  CUntdug 
Forum  CUudii;  alii»  p.  C.  Fortrm  CaMsii, — 10  Ita  Chiffl.  et  Hardain.  1.  pd 
ante  edd.  vett.  itetu  HardaiD.  2.  S.  Bipont.  et  Frans.  MoZy  AufcrlaBtOronov. 

aOTJE 


Fiorentiam  inter  Perasiamqae.  Fi- 
dentium  Jnliensiomqne  ne  rndera 
qoidem  eztant.  Non  hi  solo  noroine, 
nt  Holstenias  putat,  in  Ital.  Antiq. 
p.  72.  sed  re  et  loco  dlversi :  Mt  de 
Clasinis  dictHri  somas  inferins. 

^  Amttineneea]  Forte  Anidensee : 
nnde  lapicidinse  Anicianap,  de  qnibas 
Plinins  xxxvi.  49. 

«  Aquenses']  Ab  Aquis,  Thermisve 
Tanrinis,  prope  CivUa  Veeehia.  Vide 
Notas  et  Emend.  nnm.  35. 

'  Bkrani]  Oppidnm  B\'^  Ptole- 
maeo,  iii.  1.  Nunc  Bieda,  in  Patri- 
monio  S.  Petri. 

s  Corlonenses']  Oppidum  Cortona 
Livio,  lib.  ix.  pag.  165.  nonc  retinet 
nonien  in  Etruria. 

^  Capenaies}  Ibi  fdere,  nbi  nonc 
est  Morluppo :  ubi  quondam  Feroniae 
lucns,  ut  diximns.  Sic  Holstenius,  in 
Ital.  Antiq.  p.  62.  post  Ligorium. 

'  CkuitU]  Novorum  oppidam  Chiu- 
sti  prope  Tiberis  fontes.  Veternm 
nunc  fere  desertum»  ob  insalubrita- 
tem  aeris,  in  regione  cni  uomen  est 
Val  de  Ckiana,  a  Clani  palnde  proxi- 
ma.  Vide  Notas  et  Emend,  nam. 
36. 

3  Florentini]  Flarence*  EtrurisB  ca- 
pot.  Vide  Notas  et  Emend.  nnm.  37. 

^  Feamlai]  Fiesolu  Ferentini  oppt- 
di  rnin»  jacent  inter  Viterbium  et 
Monie  Fiaseone:  nomen  soperest,  F4' 


renti.  Fescennia  ouoc  GaUie,  ad  Tl-^ 
berim,  in  Patrimonio  S.  Petri :  nec 
procnl  inde  Hortanum  Oria. 

1  Herbanum]  Idem  Urbis  yeteris 
nomine  insignitnmy  Orvieio» 

»  Nepei]  Nipi,  juxU  amnem  Poz- 
zolo,  inter  Romam  et  Viterbinm.  N^- 
vtra  PtolemsBO,  iii.  !•  In  decretia 
Hilari  PapSy  '  Prqiectus  Nepesinos 
Episcopus.' 

°  Nocem  pagi]  Snpra  CentqmceU 
las,  hoc  est,  Civiia  Feccftaa,  ad  fontcs 
Mlnionis  amnis,  U  Migneme^  positi : 
prsefectnrse  CiandisB  attribuU. 

o  Prt^eeiwra]  Nunc  est  Ortols,  in 
Dncatn  Bracciani.  Apud  Optatnmy 
Domltianus  a  Poro  ClandU,  Tnter  Epia« 
copos  qui  sedere  jndices  in  cansa  Bo- 
nati.  Ceterum  prvfectnrse  a  coloniis 
municipiisqne  omnino  diversse.  £x 
pluribns  constare  videntur  vicis  op- 
pidisque  minorihus  eodero  ad  peteo- 
da  jnra  convenientibns.  Sic  novem 
pagi  Claudise  ascribnntnr.  In  ^gyp- 
to  Profectnras  oppidorom  Nonios  vo- 
cabant,  ut  dicemns  lib.  v.  '  Prsefec- 
tur»/  inquit  Festus,  *h8B  appellan* 
tnr  in  Italia,  in  quibos  et  jns  diceba- 
tur,  et  uundinsB  agebantnr/  &c. 

p  PM<oriiMi,  tfc,]  Nunc  PistoiUf  P£- 
rugia^  Soanaf  ei  Saiumia  vel  Siiorgmu 
Ptolemspo»  III.  1.  Uurrmpia,  Utpovaia^ 
Xovdtnif  ^OTooptndwa  jcoAMWa. 


NAT.   H18T.   LIB.  III.  9.  601 

bantar,  Sabertani,'i  Statones/  Tarqainienses/  Tascanien- 
ses/  Vetalonieoses/  Veientani/  Vesentini»''  Volaterrani,'^ 
Volcentini  cognomine  Etrosci»  Volsinienses.  In  eadem 
parte  oppidoram  veterum  nomina  retinent  agri '  Cmstami- 
nns^  Caletranus* 

IX.  Tiberis,  antea  Tibris  appellatas,  et  prins  Albnla/ 
e  media  fere  longitodine  Apennini,  finibns  Arretinoram  pro- 
flait;  tenois  primo^  nec  nisi  piscinis  corrivatas  emissnsqaei 
navigabilis»  sicnti  Timia  ■  et  Glanis  ^  inflaentes  id  eum,  no* 


et  al.  TeU.— 11  Vertttad  VateeniiMi  Vet.  Dalec.  VerenioM  Hardnin.  in  Not. 
Mox,  Voiatemmi  e&gwmine  Heinuel  edd.  vett.  Ald.  Jont.  Basil.  Lagd. 
Einsml,  Dalec.  Lngd.  1606^  Elz.  et  Gronov.  Voiaiemmiy  Veigeniimi  togno» 
miM,  ife.  Chiffl.  Votaierrani  Voieeniini  cognomine,  ^c.  Hardoip.  1.  2.  3.  Mil- 
ler.  Bipont.  et  Frans.  Deinde,  pro  Voleinienee»,  nonnulli  legont  e  Floro»  i. 
21«  Volaini;  alii  e  Val.  Max.  Voieineneee. 

Cap.  IX.  1.  *Male  Editio  princeps,  rrtMa;  alie,  l\iaM.  Recte  enienda- 
vit  Renonicus,  Timia.  Servat  nomen  hodie,  et  dicitur  Timia.  In  flnviom 
Topino  infloit  prope  oppidom  Comiara.'  Brotier.   MoZy  pro  Glani»,  Vet.  Da- 

NOTJE 

^  Suberiani]  Oppidnm  Soberetom  ^  Veientam  [Vereniani]  A  Verento 

SovreHOf  prope  Soanam,  hand  pro-  oppido,  nuoc  Varenian»  et  VaieniaMOy 

cal  amne    Flore»     Vide    Notas    et  in  Docatn  Castrensi.   Nec  procnl  in- 

Eroend.  nnm.  S8.  de  Visentini»  qnommoppidom  bodie- 

'  Siaionee] Op^idnm^afrwr(a,8tn-  qoe  Bieoniiay  ad  ripam  Volsiniensis 

toniensis  lacns  aecolsBy  de  qno  Pli-  lacns,  Lago  dt  Boleena.    Frobenins, 

nins  II.  M.    In  Dncattt  Castrensi,  le  aliiqne  post  enm  Veieniani  pro  Fmm- 

Duekd  de  Caeiro.    £x  eo  lacn  Olpita  i^  scripsere. 

floYint  manat*  *  Votaierram]  Oppido  nomen  Volm 

■  7arfatii<«M«es]    La  Tarqainia,  et  terra  :  olim  Volaterrae,  in  Etroria. 

cornipte  ta  Tarquina.   PtolemsBO,  iir.  Vide  Notas  et  Emend.  nnm.  S9. 

S.  TapKOiAifau    In  Patrimonio  8.  Pe-  ^'  Reiineni  agri]  Ambo  nnnc  incerti 

tri,  infra  Viterbiom. — 'In  decrelis  sitns. 

Hilari  Papss  :   *  Apnleios  Tarqiiini-  *  Albaia]  Varro,  de  Ling.  Lat.  lib. 

ensis."  Ed,  eee,  iv.  p.  IS.  ^Sont  qoiTiberis  priscom 

'  Taecanienee»]  Hodie  TMconeila,  in  nomen  Latinom  Albolam  ▼ocitatnm 

Doeatu  Castrensi.    InConc.  Ponti-  Uteris  tradnnt:  posterins  proplerTi- 

gonenai,  in  Gallia,  '  Joaones  Tosca*  berinom  regem  Latinorom  mutatom, 

nensis/  tom.  iz.  Conc.  anno  870.  p.  qood  ibi  ioterierit :  nam  boc  ejns,  ut 

281.  aionty  sepulcrum*'    Idem  prodidit  et 

"  VeiiUanien»e»']  Hornro  oppidi  m-  Liviusy  lib.  i.  pag.  S.  0?id.  Fast*  iii. 

dera  nomen  priscnm  retinent,  Veiu-  &c, 

iia{  supra  Plumbinnm.  ObeTuKmnaTm  ^  TMta,€<  Glam»]  Tinia  Tcr^  Stra- 

Dionysio  Halic.  Antiq.  Rom.  lib.  iii.  boni,  lib.  v.  p.  227.  nonc  TopHko^  Foi- 

P>  189.  gininm  alluiti  in  Pncata  Spoletano. 


603 


G.  PLINll   8B0UNDI 


venonim^  ita  concepta  dieram,  si  non  adjavent  imbres. 
Sed  Tiberis  propter  aspera  et  confragosa,  ne  sic  qnidem,** 
prasterqnam  trabibus  verius  quam  raUbas»  longe  meabilis 
fertur/  per  centnm  qninqnaginta  millia  passnom  non  pro- 
cal  Tifemo,  Perusiaqaey  et  Ocriculo,  Etruriam  ab  Umbris 
ac  Sabinis:  mox  citra*  tredecim  millia^  passnum  Urbis 
Veientem  agrum'  a  Crnstnmino^*  dein  Fidenatem  Latinnm- 
qae  a  Vaticano'*  dirimens:  sed  infra  Arretinam  Glanim 
duobas  et  qaadraginta^  fluviis  aactas,  prascipais  aatem 
Nare  et  Aniene,  qui  et  ipse  navigabilis  Latiam  includit  a 
tergo :  nec  minus  tamen  aquis  ac  tot  fontibus  in  Urbem 
perdnctis :  et  ideo  qaamlibct  magnarum  navium  ex  Italo 
mari  capax,  rerum  in  toto  orbe  nascentium  mercator  pla- 
cidissimusy  pluribus  prope  solns,  quam  ceteri  in  omnibas 
terris  amnes,  accolitur,  aspiciturque  villis.'^     NuUique 

«  Sed  a  cwHuente  GUtnu^  qvi  %%  fmilnu  ArreHnorum  oritur^  ad  mare  veqme^ 
Tiberis  duo  et  XL.  excipit  flHmina :  quorum  pracipui  eint  Nar,  ipoeque  Anio^  qui 
item  navigaHlit  includit  a  iergo  Latium.  Quin  nec  minora  incremenia  Tiberis 
adepiut  ex  4ot  aquui  ac  /oniibua  Romam  dedueti» :  ideoque  mereator  rerum  toio 
orbe  naocentium  placidisiimuSf  ut  qui  quamUbet  magnarum  navitun  ni  capax,  plw 
ribus  prope  oolue  accolitur  atpieiiurque  vUUt, 


^#v»^»s»^^^. 


lec.  GUtniut,—2  *  Bene  cod.  Reg.  2.  Editio  priocep»,  et  ReuL  longe  meabUia 
fertur,  Vet.  l)^\ec,  longit  mealVfUt  fertur,  Ald.  Junt.  Basil.  Lugd.  Erasmi, 
Dalec.  Leyd.  Frankf.  Lugd.  160G.  Elz.  Oronov.  Hardiiin.  1.  8.  S.  Miller. 
Bipont.  et  Franz.  longe  meatibutfertur,  Paulo  post,  Vet.  Dalec.  et  Chitt.  et 
Otriculo.—9  *In  codd.  Regg.  et  Editione  principe:  eOra  XVL  ndttta;  qnod 
mallem.'  Brotier.'-A  *•  Vet.  inira  Tiniam  ei  Gkmkm.  Lego»  uUra  Tiniam  Uem 
Glanim  e  duobut  quadraginia,'  Dalec— 5  <Malo:  t^epiturque  villiSf  qnam  «u- 
picUurque  viUit,  qnod  nunc  circnmfertnr :  contpiciturque  viUit  potius  dixisse 
debebat ;  ni  mavis,  adtigpiturque  viUit ;  quod  verbum  rariiis  alibi  occurrit.' 

NOT^ 


Olanis,  vulgo  La  Chiana,  Etrnriam  a 
Pontificia  ditione  dirimit. 

«  Sovenorum]  Postqnam  diebns  no- 
yem  cohibitae  fnermt  eonim  amoinm 
'aqus»  in  piv^cinlK,  In  qnas  dedncti  et 
corrivati  fnernnt,  ut  inde  emissi  lar- 
giiis  fluant. 

<*  Ne  tic  quideml  Snbintellige,  navl- 
gabilis. 

*  Mox  ct/ra]  Anteqnam  Tiberis  ad 
seztnm  decllnam  lapidem  ab  Urbe 
perveniat. 

'  Veientem  agruml   Is  in  Etrnria 


fnity  cis  Tiberim,  in  ea  regione  in 
qna  nnnc  Insula  Itola  est  Farnesio- 
rnm  pagus :  nt  rectc  vidit  Holste- 
nius,  in  Ital.  Antiq.  p.  53.  et  55. 
A  Veiis  nomen  Veiens  ager  acee- 
pit. 

r  A  Cruttwmino']  Fnit  hic  ager  nU 
tra  Tiberim  a  Crustiimino  Etrnriae 
agro,  qui  cit  Tiberim  fnit,  de  qno  in 
fine  snp.  sect.  diver8ii.«.  Komen  ha- 
bet  a  Crnstnmerio,  de  qno  inox. 

■*  A  Vatieano]  Qni  ri»  Tibcrim  fnit, 
ab  Roma  vcrKns  scptcintrionemi  et  jn 


NAT.  HI6T.   LIB,  III.  9. 


603 


flaviornin  miniis  licet,  iBclasis  atrimqaiD  lateribas :  nec  ta* 
men  ipse  pagnat,  quanqoam  creber  ac  sobitas  ^ '  incremen- 
tis,  et  nasqaam  magis  aqais  qoam  in  ipsa  Urbe^  stagnan- 
tibas.  Qain  immo  vates  intelligitar  potias  ac  monitor, 
aoctu  semper  religiosas  ^  verius»  quam  saDvus. 

Latium  antiquum  ^  a  Tiberi  Circeios?  servatum  est,  l.m. 
pass.  longitudine.'  Tam  tenues  primordio  imperii  faere 
radices.  Colonis  ssepe  mutatis,  tenuere  alii  aliis  tempori^ 
bus»  Aborigines,'"  Pelasgi,  Arcades,  Siculi,  Auruuci,  Ru* 
tuli.  Et  ultra  Circeios'  Volsci^  Osci,  Ausones,  andc  no- 
men  Latii  processit  ad  Lirim  amnem.  In  principio  est 
Ostia,  cdonia  a  Romano  rege  °  deducta.    Oppidum  Lati- 


HeinM.  Adv,  p.  128. — 6  '  Bene  cod.  Reg .  6.  et  Editio  princeps,  ereher  ac  suh- 
thu.  Male  emendatnm  In  recentioribus,  eubUia.*  Brotier.  Vet.  Dalec.  cre- 
brie  «c  iii6iii«. — 7  Cereeioe  Cliifll.  Circeios  vsque  ebservatuM  Vet.  Dslec.-— 
6  '  Male  Ms.  Reg.  2.  Jlf.  P.  L.  UngUudine:  nnde  in  editione  priiicipe  miUe  |». 
et  in  reeentioribm;  mUle  passmm  qminqwagiHia  ImgHudine»  Emendandnm 
fuit :  L,  M,passuuM.  Immo  mallen  :  sexagimia  miUia  passuuus  iougUudine*  Tot 
enim  tunt  locorum  ntilHa ;  si  loca  ipsa  inspicias,  tabnlamqiie  Oeographicani 
Cl.  Boscovich  accnratistimam  dimetlaris  inter  Tiberis  ostia  et  Circelos,  nunc 
S,  FeUee,  ad  radices  Circeii  montis,  Monte  Circeno.'  Brotier.  miUe  pa»suum 
mrinquaginta  Umgiiudine  edd,  Yetf.  item  Els.Gronov.Hardnin.  1.  2.  8.  Miller. 
Bipont.  et  Frans.— 0  ChiflL  C«rcnM.  Mox  edd.  vett.  ante  Harduin.  iiiid«  ne« 
me»  modo:  vocem  medo  son  «gnoacnot  codd.  Harduin.  et  Cbiffl.  deoit  etiam 


NOT/B 


vetere  Etmria.    Liv.  lib.  x.  p.  179« 

*  Ac  subUuM  [subUis']  Forte  rectiiis, 
ae  subUus,  boc  eat,  crebro  ac  repente 
ezcrescens. 

i  /»  ipsa  Urbe']  Anno  U.  C.  dlxv. 
duodecies  Campum  Martium,  et  plana 
Urbis  inondavit.  Liv.  lib.  xxxviiu 
p.477. 

^  Retigiosus]  Qooniam  non  tam 
mila  iafert  per  se,  qoam  ea  prsesagit, 
qnae  sacris  avnrti»  ac  religionibas  ex- 
piari  eportcat. 

I  X^taun  as^mun]  Nnnc  primara 
ItaliflB  regionem  describere  institniL 
Latinm  fiiit  et  antiqanmy  et  novam. 
Antiqunm,  ad  Circeios:  ad  Sinuea- 
sani  nsqne,  pertinuitnovum.  Itacum 
Pltilie  Strabo,  lib.  v.  p.  231. 


>»  Aborigines,  ifc,]  Et  bvc  Solinns, 
cap.  2.  p.  12.  De  ea  porro  voce 
Sez.  Anrel.  Victor,  in  Orig.  Oentis 
Rom.  p.  26.  *  Aborigines  appeilati,' 
ioqiiit»  *  Oraeca  iciUcet  appellatione, 
a  carnminibus  montinm,  qoie  iili  tpq 
vocant.  Aliivolnnteos,qnod  errantes 
illo  venerint,  prinio  Aberrigines :  post 
mntata  una  Utera,  altera  ademta,  AIh 
ori^ines  cognominatos.'  Haiuit  boc 
a  Dionys.  Halic.  Antiq.  Rom*  i.  p.  9« 

"  A  Romano  rege']  Anco  MRrcioi 
nt  Liviiis  docet,  lib.  i.  p.  13.  Festns 
item,  verbo  *  Ostia.'  Hnjns  coloaie 
eb  Abco  deducts  mononientnm  ex- 
tat  in  nnmmis  raroilie  MarcioPy  et 
in  Mttsaro  nostro,  et  apnd  Patin.  p. 
IQS, 


C04 


0.  PLINll  8BGUMD1 


rentam,'*  lacus  Jovis  ^  Indigetis,  amiiis  Namicias^  Ardea  a 
Danae  Persei  matre  condita.  Dein  qaondam  Aphrodisiam>*> 
Antiam '  colonia,  Astara '  flamen  et  insola.  Flavias  Nym- 
pheas/  Clostra"  Romana.  Circeii''  qnondam  insula  im- 
menso  qoidem  mari  circamdata,  (at  creditar  HomerOi)^  at 
nonc  planitie.  Miram  est^  qaod  hac  de  re  tradere  homi- 
num  notiti»  possamus.  Theophrastus/  qai  primas  exter- 
norom  aliqaa  de  Romanis  dUigentias  scripsit^  (nam  Tbeo- 
pompas^  ante  qoem  nemo  mentionm  habait^  Urbem  dan- 


NOTjE 


'^  Lcnamtum']  A»p€inl»  Dionys.  Ha- 
iic.  lib.  I,  p.  51.  S.  LoTfnzOf  medio 
inter  Ostiam,  ADtinmqae  intervallo. 
Holsten,  H»c  '  Laarentia '  Maro- 
nis  '  arva.' 

p  Lueu9  JovisJ  Ubi  saceliom  fait, 
cujos  Inscriptio,  Patri  D«o  IndigeU^ 
qui  NumieU  amms  ^udiu  iempenU: 
TlarfAt  Ocov  x^i^^ov  ts  wrofuni  Vofu» 
utov  pwfM  tUwn,  Anctor  Dionys. 
Halic.  lib.  I.  p.  59«  Ardeam  is  amnis 
alloit,  qnod  nanc  Castrum  Csesarinse 
gentis,  cum  ▼etere  appeiiatione  *  Ar- 
dea.'  Virgli.  £neid.  VII.  410.  P4inlo 
prsiTity  et  Solino,  cap.  8.  p.  12. 

<i  Apkrodieimn]  Hoc  est,  Veneris 
templam  oltm,  nonc  vestigia  tantom. 

'  AHHum]  Nonc  qnoniam  sola  so- 
persont  mdera,  Antio  romMoio  Itali 
accolss  vocant.  Neronis  lispc  patria. 
£t  in  nnmmo  ejnsdem  Neronis,  se4 
ficto,  in  Tbes.  Goltsii,  Col.  Antut. 
iBo.iiii.  Itauca. — '  Sic  etiam  qoam- 
▼is  scripsit  Horat.  i.  Od.  95.  <  O  Di- 
ira,  gratam  qose  regis  Antinm ;'  eave 
tamen  eo  referas  nammom  argen* 
teum,  qai  est  apod  Patinnm,  in  Famil. 
p.  244.  et  in  Mosseo  nostro,  bac  epU 
graphe,  Q.  rvstivs  FORTvifiB  an- 
TiAT.  Doo  hac  parte  capita  sont 
conjnncta;  dextmm  est  civis  Nar- 
bonensisy  pileo  nrbano  et  domestico 
tecti ;  alterom  Fortunse,  capitis  mn- 

Hebri  tegmine.  .)(*  c^^^^'  avovsto. 
Arai  in  qna  scriptom  esti  for.  re. 


infra  sz  sc.  Fortona,  noil  Antii  so- 
lom,  sed  nbiqne  terrarnm  colebatary 
et,  quod  capot  est,  in  hoc  numismate 
hsec  sententia  primis  dontaxat  vo- 
cum  literis  magna  ex  parte  expressa 
continetnr:  '  a.  rvstits  roRTVRiB 
JEdificavit  Aram  NArbone,  Titolo  Ini- 
peratoris  Aogosti  Tatatricis.  casaRi 
AYGVSTo  ara  FORtonss  REdncis.'  Ed^ 
eee» 

•  A^tura]  Et  insaisB  nomen  hodie, 
et  amni  manet.  Festos :  '  Stara  fla- 
men  in  agro  Laarenti  est»  qnod  qui- 
dam  Asturam  vocant.' 

'  Nympkeui]  Nnnc  La  Nimpa  dici- 
tar:  cojus  verom  ostiom  inter  Cir- 
ceios  et  Terracinam :  altero,  quod 
Plinii  oiUte  Aiit,  ad  fances  iacnsFog* 
liani,  arena  oppleto.    Hoisten. 

"  ClottraJ  Latii  veteris  limes,  ct 
claustra  antiqni  Imperii,  ad  coerccn- 
dos  Volscos.  Vel  claostra  forsan  os- 
tio  Nymphei  amnis  opposita,  nt  Hol- 
stenios  conjicit,  contra  vlm  Oceaol, 
ne  oppleretnr  arena:  qnod  postea 
nihilominns  effectom  est. 

V  Cireeii]  Oppidom  Volscomm  foify 
Kipieala  vfyas  Dionysio  Halic.  l)b.  Tiil. 
p.  400.  ciyas  in  rnderibos  dobc  pa- 
gos  est  S.  Felieitay  in  radicibns  Cir- 
celi  montis,  Monte  CMUI»,  Hic  Circe 
Solisfiliacreditnrhabitasse.  Dionys. 
lib.  IT.  pag.  260. 

^  Homiero]  Odyss.  K.  104. 

>  TheefkroMhai]  Hist.  Plant.  v.  0. 


NAT.  HIST.  JUIB.  III.  9. 


605 


taxat  a  Gallis  captam  dixit,  Clitarchus  ab  eo  proximiis, 
logationem  tantam  ad  Alexandram  missam,)  hic  jam,  plas- 
qaam^  et  fama»  Circeiomm*''  insoIaB  mensaram  posait  sta« 
dia  octogintay'  in  eo  yolamine,  qaod  scripsit  Nicodoro 
Atheniensiam  magistratai/  qai  fait  Urbis  nostrae  ccggxl. 
anno."  Qaicqaid  est  ergo  teryaram,  praeter  decem  millia 
passaam  prope  '^  ambitas,  annexam  insulaD,  post  eam  an- 
num  acCessit  ttaliee. 

Aliad  miracalam :  ^  A  Circeiis  '^  palas  Pomptf na  ^  est> 
qaem  loctim  xxxiii.  arbium  faisse  Macianus  ter  consal 
prodidit    Oein  flamen  TJfens/^''  sapra  qaod  Terracina 


^^#»^^>#^^^^»»»»^ 


tn  edd.  Hardnin.  1.  9.S.  Miller.  Bipont.  et  Franc— 10  Cereeivnm  Cliiffl. 
M ox,  pro  fMgiMtratmi  Els.  Hardnin.  1. 9. 9.  Miller.  Bipont.  et  Frani.  ezht. 
heut  mtgiatntM. — II  Itaomnet  codd.  Hardnini,  Laet,  et  Cbiffl.  item  edd. 
Harduin.  I.  2.S.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  ^madnmgenteiimo  texageeime  oNtto 
edd.  vett. — 12  Vet.  Dalec.  propta^. — 18  Cerceve  Chiffl.  Moz,  Poniina  mar* 
go  edd.  Dalec.  et  Oronov.  PomptiM  eet^  o.  L  XXXHL  urlmtmy  ^c.  Cbiffl. 
ita  qnoqne  codd.  Hardnini»  at  edd.  Hardntn.  1.  2.  8.  Miller.  Bipont,  et 
Frans.  P.  eif,  q,  U  XXIIL  ^c,  edd.  Tett.— 14  Cbiffl.  ^Mintfn  C^ealiim,  Panlo 


NOTJE 


y  Htc /am  plMfiMml  Theophrastusy 
inqnit/Circeiomm  inanlm  mensoram 
tradendo,  certins  qnam;e  fcma  incer* 
toqne  mmore  prbdidit  deea. 

>  Stodia  oetogJ]  Hoc  esty  x.  M.  P. 

*  Magietratut  Imagietratu]  Magis- 
tratnm  gerente. — ^  Tres  simnl  fnisse 
Atheniensinm  Magistratns  annnos, 
aisl  qnis  eoram  intra  annnm  e  yita 
decedereti  nnmmi  antiqni  testari  yi* 
dentnr,  in  qnlbns  plemmque  tres  ap« 
pellantnr.  fjjusmodi  est  ille,  qnem 
Goltdns  in  Onecia  rafert,  Tab.  xiv. 
in  qoo  hic  Ipse  Nicodoros  yidetnr  no* 
tari.  Sic  enim  habet.  A.  OE.  hoc 
esty  *A0nydirtf  Stkf  Athenieiuhim  Dea; 
Minenra  scilicet.  Deinde  Magistra* 
tnnn  nomioa;  AOPOeE.  NIKOAA. 
AIO.  *  DorotheuSy  Nicodorns,  Dio« 
genes."  £tf.  eee,  Vlde  Notas  et 
Emend.  nnm.  40. 

^  iUiMd  mtraralMm]  Olossema  has 
Toees  saplQnt:  tidenturqne  ex  ora 


llbri  in  feztnm  Irrepslsse.  Nisi  qnii 
referri  bsec  malit  ad  illa  priora,  iifl* 
rwM  eet  qnod  kac  Ae  re^  Ijfe.  qnibus  ista 
modo  raspondeant,  a^tad  ntiran(/«iii. 
Nam  qnod  a«c«sstk«e  Itatim  proximd 
ante  haec  verba  dicitnr,  spatinm  illud 
terraram  intelligendum  est,  quod  re- 
tragresso  mari  eo,  qno  Circeli  ollm 
circnmdabantnr,  accessit  Italisp,  sl^e 
contlnentl :  cum  mox  Tlce  Teraa  lo- 
cnm  Kxxin.  nrbium  Pomptina  palus 
obtineat. 

«  Pomjjttina']  Vel,  ut  alibl,  ipsiqUe 
Festo,  PoitCina.  In  agro  Pometino, 
ip  rf  UofAerripw  in^,  fnit,  inquit 
Dionys.  loc.  clt.  cni  nomen  a  Suessa 
Pometia,  Volscdnfln  urbe  mediterra- 
nea.  De  hac  palnde  dicemns  iterum 
xxvi.  9. 

A  Ufene]  Vlbius  Seq.  p.  888.  '  U- 
fens  TerracinsB  proximns.'  In  Mss. 
Ftamen  Ufeninm,  Amni  nomen  H 
Portaitore:  Terracina  snam  retinet. 


60G  C.   PLiNII    SBCUNDl 

oppiduQiy  lingaa  Volsoomm  Anxur  dictnm,  et  nbi  fitere 
Amyclas*  a  serpentibus  deletas.  Dein  locas  spelancse»' 
lacos  FundannsyS  Caieta  portas.  Oppidnm  Fonniee^'^  Hor- 
miae  prius  olim  dktnm :  ut  existimaveie/  antiqna  Laestry- 

NOT^ 

De  vetnsta  Anxuris  appellatione  Fes-  gonas  ez  indastria  in  mediterraneo 

tus,  Liviiisqne.    Hinc  Jiipiter  Anxn-  coUocat;  nt  Ulyssem  doceat,  eqne 

nis,  apiid  Maronem,  JEn.  vii.  799.—  ab  his  qni  continentem  iDeolerent, 

*  Cave  tamen  huc  pates  pertinere  ar-  quam  ab  hb  qui  degerent  in  insuUa, 

gentcum  nummum  Vibisp  gentis  apnd  aspera  multa  pertiilisse.    Propterea, 

Patinum,  in  Famil.  p.  29S.  n.4.  Par-  cnm  bos  snb  nomine  Cyclopum  jant 

te  priore  caput  barbatnm  ignotum-  de»ignasaet,  illos  detnde  sub  Lsttry- 

qne  exhibet,  in  familia  PanssB  genti-  gonuin  appellatione  denotavit.    Con- 

litium  :  retro,  pansa.    Parte  altera  stabat  ex  vera  fsma,  veniase  in  Sici- 

Jupiter  sedet  teminiidus,  capite  laa-  Uam  Italiamque  Ulyssem :  fabola  ai- 

reatOy  dextra  extenta,  hastam  tenet  tom  populommy  ut  libnit,  Immnta- 

sinifttra,  C.  vibivs.  C.  F.  C.  N.  *  Cai-  vit.    Horoeri  locns  vs.  Sl.  sed  prae* 

u«  Vibias,  Caii  filius,  Caii  nepos,'  lioe  cipue  vs.  85.  mnlta  nuper   exercuit 

est,  patre  et  avo  Triumviris  Moneta-  ingenia.    Sic  ibi  vates  :  'Efiiofidry  3r 

libus»     Latere    dextro,   iovisaxvr.  U6iA«a$a  AAfuv  a2v6  irroXUQpor,  Ti|X)^ 

Sententia  enim  latet  ista  sub  literis:  wv\oy  AaurrfnryopifiPy.  99t  yoifi^ra  voi- 

'  Imperator  Optimns  Vespasianus  Jo-  /aV  *Hir^ct  cI<rcAd(wK,  88c  r*  ^|cXi«r  ^ira- 

vis  Sacerdotia  Ampliavit  Decem  Vi-  ko^i.    ''Evda  a'  ftihrros  Mip  5o(otff 


rts  Restitutis.'  £d.  sec»    De  tempore  paro  fuff$oh$^  Thp  fjAvffiovKo?JttP^  ihf  f , 

deductae    coionia   Terracinam,    teo  fkpyv^  ft^a  vofM6tnr    'Eyy^TVyuK* 

potius  Tarracinani,  Velleium  vide  1. 1.  r6s  rc  jcol  4/Mvr^s  curr  k4\w$oi*  Uunc 

^  ilmycke]    Ua>c    rursnm   Plinios  locum  aic  nos  breviter  exponimna  ; 

VIII.  43.    Vide  Servium  in  illnd  Ma*  Septima  die,inquit  Ulyasesy  venimoa 

ronis,   <  Tacitis   regnavit  Amyclis,.'  ad  excelsom  Lami  oppidomy  medi- 

iEoeid.  X.  564.  terraneam  Lsstrygoniam :  obi  paato* 

'  Spelunca]    Amyclssey   in  littore  rem  pastor  vocat»  lodocena  pecora 

potitse,  hodie  Sperlongu:  unde  sinui  media  nocte  in  urbem,  alter  exaudit, 

Amyciano  nomen,  Jlfart  di  Sperlonga»  qui  aua  eontinno  educit :  nam  per  vi« 

r  Fuadanttt]  //  Lo^o  di  Fondi^  ab  cet  vigilant,  alter  alteram  noctia  par- 

oppido  cognomine,  quod  v.  M.  P.  a  tem.    Si  onas  autem  totam  nocteoi 

niari  distat.  vuU  vigilare,  doplam  mercedem  la« 

.  ^  Formia^l  Ubi  nunc  oppidnm  ilfii*  crator :  alteram  ob  paatot  bovet  nt- 

lOf  in  intimo  Caietaoi,  teu  Formiani  qoe  ad  mediam  noctem,  alteram  ob 

ainot  recettn.  Caieta,  hodie  Gautu,  pattat  ovet  otqoe  ad  tolit  exortom. 

.  '  Ui  exiMiimatere']  Homerot  Odytt*  Nam  tive  de  die  edocat»  boe  eft» 

K.  Ovid.  Met.  xiv.  Solinut,  cap.  2.  tolo  occidente,  et  oocte  redocat,  Imn: 

p.  14.    Piinium  tecutnt.— *  Lsttry-  ett,  tob  mediam  noctem ;  aive  eda> 

gonet  reipsa  in  SicUia  tantum  fnere  :  cat  post  mediam  noctem»  et  redocal 

sed  ex  Sicilia  tranttoUt  eos  io  Itaii-  mane ;  breves  tont  vitt,  qaibot  itor 

am  Homerut  in  fabula,  qoam  contex-  et  reditor,  tlve  die»  tive  Bocie.    Sie 

ebat  de  Ulystit  errorlbot.    Ltettry.  Luc.  ii.  8«  '  Pastoret  erant  io  regi* 


NAT.   HIST.   LIB.  III.  0. 


607 


gonnm  sedes.  Ultra  fait*'  oppidom  Pyrae :  ^^  colonia  Min- 
turnae,^  Liri  amne  divisa,  Giani'^  appellato.  Oppidam 
Sinuessa  ^  extremum  in  adjecto  '7 »  Latio>  quam  quidam 
Sinopem  dixere  vocitataro. 

Hinc  felix  illa  Campania  est.  Ab  boc  sinu ""  incipiont 
Yitiferi  colles,  et  temalentia  nobilis*^  succo  per  omnes 
terras  inclyto»  atque  (nt  Teteres  dixere)  summum  Liberi 
patris  cum  Cerere  certamen.     Hinc  Setini  et  Cascobi'* 


post,  Ver.  Dalec.  ei  t6t  /icfrf.— 15  Chiffl*  oppidum  Py/o.— 16  <  Lirit  amnis» 
nnnc  Ganglintto,  appellatiis  est  ClmiSf  KA^if,  tetite  Slrabone,  lib.  v.  p.  2SS. 
Unde  apud  Pliniam  videtnr  einendandam  :  Liri  aMJiedirua,  Clani^*  t^e,  Bro- 
tier.  '  Alias  Clamo:  quo  pacto  et  a  Virgilio  appelUtnr  Georg.  ii.  S25.'  Du' 
Uc.  Glanieo  edd.  vett,  ante  Hardnin.  qni  lectionem  nMtram  excodd.  restU 
tnit*— 17  Margo  edd.  Dalec.  ct  Oronov.  ta  «^«ctiiai.— *ia  Margo  edd.  Da-^ 


NOT^ 


one  vigilantes,  et  enatodientes  vigi- 
lias  noctis  snper  gregem  suum."  Ed, 
9ee, 

i  UUra/uUI  Dirutum  jam  tum  aevo 
iDnoit :  et  de  eo  sane  ceterl  scripto- 
res  silent. 

^  itftiifiirN«]  Ubi  nnnc  Liria  sca- 
pha  trajiciinr,  fere  in  ejns  OHtiis :  un- 
de  loco  nomen,  La  barca  del  GarigUa- 
no,  Idem  Glanis  sive  Clanis  olim 
appeilatns.  Straho,  lih.  y.  p.  233. 
AMtfAs  varafihs,  RAiris  9*  iKCtX^o  vpS- 
r§pop,  Alins  ab  amne  Glani,  qnem 
propterea  Arretiiinm  Plinius  cogno- 
minavit  panlo  snperins  hoc  cap.  nt 
ea  nota  ab  isto  Clani,  qni  Liris  est» 
sejnngeret.  Mintnmas  deductam  co- 
loniam  anctor  e»t  etiam  Livins,  tib. 
X.  p.  177.  f  t  Ptoiem.  iii.  I.  Velleiiis, 
lib.  I.  *Q.  Fabio  qnintnm,  Decio  Mu- 
re  qnartnm  Cos.  quo  anno  Pjrrbiis 
regnarec(epit,Siniie8sam  Minturnas- 
qne  missi  coloni.' 

'  iSSitvessa]  Snpersnnt  ingentis  op- 
pidi  rodera,  prope  casrellnm  Rocca  di 
Mondragone:  medio  fernie  intervallo 
inter  ostla  Liris,  et  Savonis,  Ltvius 
loc.  cit»  *  Placuity  at  dnte  colonise 


deducerentur :  ona  ad  ostinm  Liris 
flovii,qnaB  Mintnrnae  appellata:  alte- 
ra  in  saltn  Vestino  Falernnm  contin- 
gente  agrnm,  nbi  Sinope  dlcitor  Grse- 
ca  urbs  fnisse,  Sinnessa  deinde  ab 
colonis  Romanis  appellata.' 

»■  Ina4Jecto]  Innovo  Latio,quod  ve* 
teri  adjunctnm  est.  Sinuessa  alioqui 
in  confinio  Latii  Campaniieque  posi- 
ta,  alterutri,ntfit,adjndicatur:  nnnc 
qnidem  Latio ;  Campaniae,  xxxi.  4. 

B  Ab  hoe  rinu]  Ab  hoc  terrarnm 
tractOy  quD  Latiom  novum  diximos 
contineri.  Honc  locnm  non  Intellexit 
Camillns  Peregr.  qoi  mox  legendom 
censuit:  Hinc  Veeeinif  et  Ceeditii,  ipro 
Setini,  et  Ceecubi,  p.  127«  et  14S. 

^  Setini,  et  Caculn]  Ab  oppido  La- 
tii  novi,qnod  Sipria  Ptolemaeo  iii.  1. 
dicitnr,  nonc  Sezza^  Setinns  ager ; 
Caecobos,  a  Csecobo  oppido,  qood  rh 
Kaucovfio¥  Straboni,  lib.  v.  p.  233.  in* 
ter  Caietanom  sinum,  oppidomque 
Fnndannm.  Hlnc  vina  Setina  et  Cie* 
cnba,  de  qoihns  xiv.  8.  Setiae  sitnm 
Martialis  edocet,  xiii.  109.  '  Pendu- 
la  PomptiDOS  qu8B  spectat  Setia  cara- 
pos.* 


608  G.   PLINII   SBGUNDI 

protendantor  agri.'9  His  jnnguntur  Falemi,  Caleni.p  Deia 
consurgant  Massici,"!  Gaurani/  Surrentinique '  montes.  Ibi 
Laborini  ^''  ^  campi  stcmuntur,  et  in  delicias  alicas  popula- 
tur*'''  messis.  Haec  littora  fontibus"^  calidis  rigantur: 
praBterque  cetera  in  toto  mari  conchylio  et  pisce  nobili  ^ 
annotantur.^^  "^  Nusquam  generosior  olese  liquor.  Et  boc 
quoque  ^  certamen  humansB  yoluptatis  tenuere  Osci>  Grscci» 
TJmbri,  Tusci>  Campani. 
In  ora  Savo '  fluvius :  Vulturaum  ^  oppidum  cum  amne» 


lec.  ct  Oronov.  et  iemeto  iMUfet.— 19  Ita  codd.  Hardnini,  et  Chtffi.  iteni  Har- 
daiii.  1. 9.  S.  Miller.  Bipont.  et  Frani.  obtendnntur  agri  edd.  vett.  et  Gronov. 
—20  I.«6ortiit  Chiffl.~21  Ita  Cliiffl.  rnm  edd.  Hardain.  1.  2.  9.  Miller.  Bi- 
pont.  et  Franz.  poliiwr  edd.  vett.  et  Grono?.  poUtmtur  menei  Hennolans  Bar- 
baras.  *  haUctg  potUmtur  menm  Blondo.  Lego,  coUiguntur,*  Dalec — 88  Margo 

NOTiE 

P  FaUmi,  Valeni]   Falemns  ager  a  alica  sit  dicemns  xviii.  2^. 

Massici   montis    radicibus,  de   qoo  ^  Fontibua]  Baianas  aquas  intelli« 

mox,  in  latam  planitiem  :  Calenns  a  git,  et  Pateolanas,  et  Stabianas* 

Caleno  oppido,  nnnc  Caiui,  citra  Ca-  ^  Pisce  noMH^   Scaro.  Vide  qosB 

poam,  versus  septemtrionem  proten-  dicturi  sumns  ix.  89.    Ostrea  quo- 

debatur.  qne,  credo,  Baiana  et  Lucrina  intel- 

4  Mimici}   Nnnc  Monte    Marnco^  ligit,  de  quibos  ix.  t9. 

Vlno  suo  nobilts,  qnod  itfnscafellaiii  ^  Annotanit&']  Celebrantur,  nobili- 

iucol»  vocant.    Pars  illius   montis  tantnr.    Vide  Notas  et  Emend.  oam« 

extrema,   Rocca  di  Momdragone^  de  41. 

qna  paulo  antea.  ^  Elthoc  ^iio^tce]  Felicem  hnnc  soU 

'  Gwiram\  Vibius  Seq.  pag.  S48.  tractum,  in  qno  bomansfi  voloptati 

*  Gaurus  mons  Chmpanise»*    Sic  eti-  explendae  Liber  pate^  cum  Cerere 

am  Liv.  lib.  vii.  p.  181.  Nunc  MonU  certat  et  Pallade,  tennere  varii  sub» 

Biir5are,  Inter  Puteolos,  et  Lucrinnm  inde  populi :  primum  Opici»  Ausones- 

lacnm.    Camill.  Peregr.  p.  231.  <^ue,  inquit  Slrabo  ex  Polybio,  lib.  v. 

■  Sarreiiltat]  Qni  Surrento  oppido  p.  848.    DeindeOscl,&c. 

imminent,  de  quo  mox.    Hinc  vina  >  Satol  Latiom    bic  a  Campania 

Snrrentina,  de  qnibus  Plin.  xiv.  8»  disterminat.    Hodie  jS^aoiie.    Camill. 

nbi  et  de  Gauranis.  Peregr.  p.  151. 

>  Lahorini]  Mss.  Lehainu    De  his  *    Vtiiftinittiii]    Amnis   Campanlas 

dicemus  nberius  xviii.  89.  maximns,  VoUomo,  dedit  oppido  no« 

"  AUom  popuUdwr]    Ad  alicam  faci«  men,  quod  nunc  castellum  tenue  est 

endiim   messis   populatnr,  hoc  est,  in  ora,   Caotel  del  Fottomo.    Sedes 

avide  rapitnr  6b  ejos  existimationem,  olim  Episcopalis,    In  decretis  Sym« 

a  Laborinomm  camponim  incolis.  Sic  macbi  Paps,  p.  964.    '  Pascbasius 

Ms.  Chiffl.  In  Reg.  pojwMtcr.  Quid  ValtumeiisU.' 


NAT.  fllST.  LIB.  III.  9. 


fl09 


Liteniiiiii,*'  Cttm»  CbaleideBsiumy*  Migenqm/  poftas  Baia- 
rttm,  Baali^  lacus  Lttcrinas/  et  Avernas/ jaxta  qaem  Cim* 
meriiim  oppidam  qaondam.  Dein  Pateoli,^  colonia  Dicafr- 
arcbia  dicii :  postqae  Pblegrasi  ^  campi,  Achenisia '  palas 
Cumis  vicina*  Littore  aatem  Neapolis  Cbalcidensium  et 
ipsa>J  Partbenope  a  tamolo  Sirenis  ^  appellata :  Hercula* 


NOTiE 


^  Liiemufk]  Nnnc  vicus,  Twrredi 
Pairioj  ab  amoe  cognomine,  qaem 
Virg.  Oeorg.  ii.  Claninm  vocat,  nt 
recte  Camill.  Peregr.  p.  189*  lo  Syn- 
odo  Palmari,  sob  Symmacho,  Apri- 
lls  Liternensis. 

«  ChaleidengiMM]  Hoc  est,  a  Chal- 
cideDubos  conditae,  sife  ut  Solinos 
ait,  cap.  S.  ab  EoboBenaibos.  £st 
enim  oppidom  £ab«se  Chalcis.  Li* 
vitM  lib.  VIII.  p.  144.  '  Comani  ab 
Cbalcide  Enboica  originem  trahont.' 
Sic  et  Eustath.  in  lliad.  B.  p.  270. 
Naoc  solaro  soperest  nomen,  Cimm. 


Y.  p.  245.  Nihil  prseter  venim  Fes- 
tns  :  *  Cimmerii  dicuntor  homines, 
qiii  frigoribua  occupatas  terras  in- 
colunt,  quales  foeroot  inter  Baias  et 
Comas,  in  ea  regione,  in  qua  conval- 
lis  satis  eminenti  jugo  circamdata 
est,  quas  neqne  matutino,  neque  Yes* 
pertino  tempore  Sole  contegitnr.'  Et 
popoH  pariter  et  oppidi  hujns  Cim- 
merii  meminit  Homerns  Od.  A.  "Eitte 
Sh  KififMp(«r  Mpfir  Sq/j^s  t«,  «Ais  W. 
f  PuUaU]  lulis  Poamolo:  nostris, 
PoHsoL  Prios  Aucmunc^  Straboni| 
loc.  cit.  obi  de  Puteolorom  nominis 


*  Misenum']  Capo  di  Miumo :  ubi    origlne  dispntat.   Festns  :  ^  Dic»ar* 


oppidi  rudera.  In  vi.  Conc.  (£enm« 
act.  4.  'Agnellos  Episcopos  Eccle* 
•iaa  Misenatis  Provincise  Campanis.' 
Sic  Baiis  soluro  restat  castdinm, 
CMfel  di  Btua,  Baali  retinent  no- 
raen  BauU  et  Bagola*  Uortensii  vil- 
la  qose  est  ad  Baolosy  inqoit  Cicero 
Acad.  iib.  iv.  p.  28. 

•  Laerinus]  Fuit  prope  recessnm 
intimnm  sions  Pnteolani.  Nnnc  esc 
paluaintosa,  com  arnndineto.  Oiim  A*» 
verno  eoojnnctas, — *  tunc  curo  portns 
easety  qoalis  a  VirgiUo  describitnr, 
Georg.  II.  161.  *  An  memorem  por- 
tusy  Lucrinoqne  addita  claastra,  At- 
qne  indignatnm  magnis  stridoriboa 
epqnor ;  Joiia  qoa  ponto  longe  aonat 
nnda  refnso,  Tyrrhennsqae  fretis  im- 
mittitar  sestos  Avemis?' '  Ed,  se^. 

'  Avtrtuu]  Aotro  Sibyllae  celebrt^ 
tissiinos:  hodie  Lago  d'AvemOf  et 
I^go  di  Tripergola,  Qu«  de  Cimme- 
riia  hoc  terramm  tractn  sunt  oUm 
prodita,  fabolis  accenset  Strabo,  lib» 


chia  vocabator,  qas»  nooc  Poteoit, 
quod  e«  civitas  qoondam  jostissime 
regebator.'  Nempe  M  r^s  9ucaiat 
iipXQ'*  Tacitus,  Annal.  xiv.  'Vetns 
oppidom  Pnteoli  jos  colonias  et  cog* 
oomentnm  a  Nerone  adipiscnntnr.' 
Frontinns  tamen,  lib.  de  Colon.  pag. 
S7.  *  Poteolis  colonia  Angusta.  Au- 
gostns  deduxit.'  Vide  qas»  dictnri 
aamns,  xxzi.  2. 

^  PhUgrtti]  lidem  et  Leborini  sea 
Laborini  dicti :  nonc  Campo  QuaHo, 
Qt  egregie  adversos  Cloveriom  dis- 
putat  CamUi.  Peregr.  pag.  261. 

*  Aeheruiia]  ^Ax^povoia  Xltani,  Stra- 
boni,  loc.  cit.  Lago  della  CoUuceia, 

j  Chaleidenmm  ei  ipoa]  Periade 
atqoe  Comae.  Sic  Livins,  Ub.  viii.  p. 
lU.  et  Velleios  lib.  i.  pag.  S. 

^  A  tumulo  Siretue]  Coi  Partheno- 
pe  nomen  foit.  Strabo^  lib.  t.  pag; 
246.  Stephanns:  Martianas,  lib.  vi* 
cap.  de  Conditoribus  Urb.  pag.  206. 
Solinos,  cap.  2.  pag.  18.    Sireattm 


Delpk,eiVar,Clu§, 


PUniue, 


2  Q 


610 


O.  PLINII   SBCUNDI 


mnin : '  Pompeii,"'  hand  procnl''  aspectante  *'  monte  Vesa- 
▼io,  alluente  vero  Saroo  amne:  ager  Nncerinns:^  et 
novem  millia  passnnm  a  mari  ipsa  Nnceria.''  Snrrentum  <* 
cnm  promontorio  MinervaBj  Sirennm  qnondam  sede.^^ 
Navigatio  a  Circeiis  daodeoctoginta  millia  passuum  patet. 
Regio  ea  a  Tiberi  prima  Italise  servatut,  ex  descriptione 
Augusti.    Intus  coloniae :  Capua  ab  campo  ^  dicta,  Aqui- 


edd.  Dalec.  et  OronoT.  H  pUu  mobililtantwr.—7A  Edd.  vett.  et  QroooT.  htmd 
proeul  tpectante;  lectionein  oostrain  ez  codd.  restituit  Harduin. — 34  Nucerv- 
nu$  ett  Vet.  Dalec.—M  Chiffl.  «cd<f.~26  Vet.  Dalec.  ^nUani,  ArfuuUea» 


NOT« 


trium  hec  nomiua  apud  TsetE.  Chi- 
liad.  VI.  vs.  710.  Acvnco^ja,  A^Tcia, 
lUfpB^yiwii, 

1  Hereukmium]  'H/MdcXcior  Strabo- 
ni,  loc.  cit.  Nunc  T6rre  di  AtjMifa, 
ut  recte  UoUten.  advenus  Clnve- 
rinm. 

">  Pampeii]  Oppidnm  foit,  nune 
rndera :  et  CtoiM  nomen.  Sarno 
amne  allnebatnr,  nt  anctor  ett  prm- 
ter  Plininm  Strabo,  pag.  947.  et  Sta- 
tins,  II.  Sylv.  9.  *  Nec  Pompelani 
plaeeaot  magis  otlaSami.'  Nomen 
hodie  amni  Sartta  et  SeqfaH, 

■  Haudpraeul}  Hoc  a  Mela  Pom* 
ponio»  II.  4.  '  Hercolanenm,  Vesnvil 
montis  aipectus,  Pompeil.' 

•  ^Hcma]  Nocera.  Cognomen  hnic 
Alfaterna  fuit,  ad  discrimen  NuccrisB 
UmbricsBy  qne  Camellaria  diceba- 
tnr.  Anetor  Diodorns  Sic.  lib.  xix. 
pag.  707. 

P  Surreuium']  Sarreuio,  Ibl  A«pwHh 
^iMr^A^vaioFStraboni,  lib.  v.  p.  247. 
nnne  qnoque  Copo  deUa  Miuerta :  SU 
renianos  montes  Frontinns  vocat,  libtf 
de  Coloo.  p.  ISS. — '  Ab  ea  regione 
Sirennm  nomen  accepit  Homerns, 
Odjss.  M.  44.  Sed  eas  virgines  facit, 
qnsB  et  cantando  permnlcerent  anres« 
et  nossent  labores  OrsBConim  ac  Tro- 
janornm,  aliosqoc  in  toto  orbe,  vs. 


100.  In  ea  vero  fabula  alind  nihil 
Sirenes,  quam  conscriptiones  histo- 
ricsB  et  poeses  fabolosflBsont,qnamm 
lectione  capiebatnr  Ulysses.  Bis  al- 
ligari  eum  oportoit,  oe  ibi  maneret» 
M.  196.  Qno  significainr,  cum  res 
domestlca  coranda  esr,  male  teri 
tempns  in  lectione  historisB  sive  la- 
bnlarum.  Ulyssi  socii  ipsi  sibi  sponte 
obtnravere,  qnoniam  plebs  scilicet» 
alils  disteota  curis,  Id  genus  studio- 
rom  negligit.  Incolere  dicnntur  Si- 
renes  pratnm  ameennmy  sed  mortno- 
rnm  ossibos  pleonm ;  qnoniam  histo- 
ria  non  nisi  de  mortnis  loqnitnr.  In 
insnla  deniqne  eas  collocat,  M.  1C7. 
pijaar  %9ipihroiJry  qnod  ipsum  hoc  in- 
tegmm  hemisphsBrium  est,  Oceano 
^ircnmcinctnm,  ut  pntabant.'  Ed*  «fc. 
4  Ci^ptia  ab  oampo']  Livins  lib.  !▼• 
pag.  78.  '  Capua  ab  dnce  eornm  Ca- 
pye,  vel  (quod  proplns  vero  est)  a 
campestrl  agro  appellata.'  Livinm 
Festns  exscripsit.  Sic  Diodoros  a 
circnn\|acentiDm  camporum  planitie 
dictam  esse  vult:  Strabo  a  capite» 
quod  capot  esset  doodecim  nrbinro, 
inditom  nomen  putavit,  p.  248.  Nnnc 
vicns  est,  S,  Maria  di  Capua :  a  nova 
Capoa  miilia  passunm  dissitns,  Ca- 
miilo  Peregr.  pag.  S81.  idemqne  rec- 
te  admonet,  pag.  047.  in  Mss.^legiy 


NAT.  H18T.    LIB.  III.  9. 


611 


nain/  Suessa/  Venafrain/  Sora,''  Teanam''  Sidicinnm 
cognomine,  Nola.''  Oppida:  Abellinum/  Aricia/  Alba 
longa/  Acerrani/  AUifani/  Atinates,''  Aletrinates/  Anag- 
niiii^*  Atellani^^  Affilani,'  Arpinates/  Auxiinates,^  Avel- 


NOTA 


Capw  ob  XL  cttmpo,  hoc  cst  ub  «mfe- 
cifno  cainpo,  sic  enim  et  nostri  babenty 
«t  favere  Strabo  ppoxime  landatns 
▼idetnr,  perinde  ac  si  e  dnodecim 
urbibns  ipsa  reliqnis  nndeeim  prse- 
slaret  Plinins  xtiii.  20. '  Capna  co« 
lonia  |ib  Angnsto  dedncta.' 

'  A^man]  Aqtdno,  hand  procnl 
amne  Liri,  in  Prov.  TerrsB  Laboris. 

•  Sue$$a]  Apnd  Ornter.  p.  I09S. 

COLONIA.    IVLIA.    FEUX.    ClASSICA 

Svmsa.  Hsbc  Anrunca  olim  cogno- 
mlnata,  ad  discrimen  Snesss  Pome- 
tlflB,  qnsB  tn  Volscis  fnlt.  SsBpe  etiam 
aloe  cognomine,  qnod  Snessa  Pome- 
tia  eversa  jam  inde  a  Tarqninii  tem* 
poribus  foret.  Hsec  nnnc  iS<essa  di« 
citur,  Inter  Lirlm  et  Teannm,  de  qno 
mox.  Tempns  colonlse  Snessam  de* 
doctae  Vcllelns  indicat,  lib.  i. 

t  Vemtfrum}  Hodie  Vemtfri,  in  VnU 
tarni  fluminis  ripa. 

■  Son]  Omter.  p.  400.  Colonia. 
SoRANA.  Ad  Lirim  aranemyArpino 
proxima,   Stra,     Ptoleniseo,    ^i»pa, 

III.  1, 

▼  TMmon]  TiwNfp  SiSunyv^  Strabo- 
niy  1ib«  ▼*  p.  240.  ad  discrimen  Teanl 
Apuli,  de  qno  cap.  16.  TUmo^  ad  fon- 
tes  fluvii  Savonis. 

^  iVofo]  Ornterus  ex  Sirmondo,  p. 
lOSff.  CoL.  Fbl.  Avo.  Nol.  Fron- 
tinns  de  Coloniis,  p.  87.  '  Nola  Co« 
lonia  Angnsta.' 

«  AbtUkmml  Ab  boc  CampanlsB 
Abellino  diversnm  illnd  quod  in  Hir^ 
pinie  fnlsse  videbimus  cap.  10.  Hu- 
jns  meminit  Frontinus,  p.  89. 

1  ATum\  Nnnc  VArkdmt  nbi  Incns 
Ariciqns  DianaB  sacer,  prope  Veli- 
tras.  ^Kpuda  Ptolemaeo,  iii.  1.  Fron« 


tino  de  Colon.  p.  82.  Jrtna  pro  Ari* 
eia, 

*  Alba  hnga']  Solo  sqnata  a  Roma- 
nis,Tiilli  Hostilii  principatn.  Dtonys. 
lib.  I.  p.  63.  Cx  ejns  ruderibus  oppi- 
dnm  excitatnm,  cui  nomen  veins  Al' 
baao  esty  xii.  fere  mill.  pass.  abnrbe 
Roma.  Hinc  in  decretis  Symmachl 
Paptt  p.  264.  '  Chrysogonus  Episco- 
pns  Albanensis.' 

■  Aeerram]  Ab  Acerris,  oppido  ad 
Liternum  amnem,  seu  Clanium.  De 
hls  Virgil.  Oeorg.  ii.225.  «Talem 
dives  arat  Capna,  et  vlcina  Vesnvo 
Orajogo,  et  vacnis  Clanius  non  «e« 
qnns  Acerris.'  Vide  Servlnm  in  enm 
locnm.  Sunt  et  Acerrss  alis,  de  qni- 
bns  dicemus  cap.  10. 

^  ARtfami]  Oppidnm  Straboni,  lib. 
▼.  p,  288.  'AAj^.  Livio,  lib.  ix.  p. 
168.  '  AllifsB :'  Incol»,  p.  167.  '  Al- 
lifates.'  Frontino  de  Colon.  p.  8S. 
'Allife.'  Nnnc  mderibns  nomen  est 
AUft,  prope  Vnltnmi  ripam.  In  de- 
cretis  Symmachi  Papse,  p.  260. 
*  Clartif  Alifanus  Episcopiis.' 

<:  AHnatee]  ^Artra  Ptolemaeo,  lu. 
l.  prope  .Fidenas,  in  oppidis  Latino- 
rnm  mediterraneis :  nunc  vlcos,  a 
Cassino  iv.  M.  pass.  in  radicibns  A- 
pennini  montis. 

^  AUtrhuUet]  Alatrinates  Heraici 
nominis  populos  vocat  Livins,  11  b. 
IX.  p.  88.  Nunc  Ahiri,  inter  Anag- 
iilam  et  Soram.  Frontino  de  Colon. 
p.  82.  *  Alatnim.'  Aletrinatum  fre- 
qnens  apiid  Oratemm  mentio. 

*  ila^gamt}  *  Dives  Anagnia'  Ma- 
roni  dicitur,  nonc  ilaagni,  in  Campa* 
nia,  ut  vocant,  Roniana. 

f  AteUemi]  ''ArcAAaStraboni,lib.  ▼. 


612 


C.  FLINII   SBCUNOl 


lani,^^  Alfaterni;^  et  qui  ex  agro'  Latioo^itein  HemioOy 
item  Labicano  cognominati :  BovillaB,"'  Calatiae,"  Casinum/* 
Calenum,i'Capitulum'^  Hemicnm>  Cereatini,^7  qui  Mariani'' 
cognominantur :  Corani  *  a  Dardano  Trojano  orti :  Cubal- 
terini,  Castrimonienses/  Cingulani :  Fabienses/^  ^*  in  monte 


^^^^^i 


Auximarea,  Auxettm,  ^c.  Gronov.  et  al.  A8tdaniyi^c.-^27  Capitulum  Cemetmm, 
Cemei€Mi  edd.  yett.  et  Gronov.  Lectio  nostra  est  ex  enoend.  Hardnini.  Vid. 
Not.  et  Emend.— 28  Chiffl.  GaMenfef.  Mox,  edd.  vett.  et  Gronov.  borojMptt- 
Uetues.  Ex  Palemo,  FratimUes,  Vet  Dalec.  FuMmete$^  a  Fusciene  appido. — 


NOTiE 


p.  249.  lu  ejus  roinis  nonc  est  S, 
Arpino,  sive  S.  ElpidiOy  duobiis  mili. 
pass.  ab  Aversa.  Aversanns  Episco- 
piiB,  etiam  et  Atellanns  olim,  et  Cu- 
manns  dicebatnr.  Holsten. 

V  Affiiani\  Ab  oppido  AffiU.  Vide 
Notas  et  Emend.  num.  42. 

^  Arpmateel  Arpinnm,  natale  Ci- 
ceronis  solom.  Arpimo,  mill.  pass.  ix. 
a  monte  Cassino. 

1  AuxioMLiee]  Hornm  sitos  adhnc 
obscurns.  Cave  enim  com  Anxima- 
tibus  aliis  confnndas,  de  qnibns  in 
quinta  Italiae  regione  dicemos  infe- 
rins,  cap.  18. 

i  AvelUoii]  *hfi&0<a  Straboni,  lib.  v. 
p.  249.  et  nonc  AveUa,  ad  fontes  am- 
nis  Literni. 

^  Atfatemi]  A  Nuceria  Alfatema, 
de  qua  superius,  bi  nomen  habent. 
Noi/ircp(ar  r^  *A\^aT4ptnii  vocat  Dio* 
dorns,  lib.  iiz.  Bib<.  p.  707. 

^  Et  quiex  agro']  Alfaterni,  ut  ser- 
vetnr  locornm  per  literarnm  seriem 
digestio,  in  Latinis,  Hernicis,  Labi- 
canisqiie  sunt  repetendi.  AafiiKayoi 
Dionys.  Halic.  lib.  v.  p.  S26.  quo- 
rum  oppidum  Labicos  vocat  Livius, 
lib.  II.  p.  4S.  Nunc  eise  oppidum 
Colmmna,  Holstenio  credit  Fabrettns, 
Dissert.  i.  de  Aqnand.  p.  U. 

™  BoviUa]  Bovilla  oppidnm  Fron- 
tino,  lib.  de  Coloo.  p.  8S. 
"  Calati4B]  Livio  Calatia  lib.  iz.  p. 


162.  Nune  vieus  ignobilis,  tn  Appia 
via,  S.  Gaiaaa,  inter  Capoam  et  Be» 
neventnm.  Holsten. 

*  Carinum]  Nunc  Monte  Catrino. 

9  CofeaiMi]  Non  est  CarinoUL,  prope 
Massicnmmontem,  nt  visum  est  eni- 
ditis»  sed  Calrt,  citra  Capuam  fere 
iv.mill.  pass.  Cales  et  Calennm  idem 
oppidom  est.  Calennm  municipinm 
Cicero  vocat,  Orat.  ii.in  Rnll.  Horat» 
I.  Od.  20.  <  Cscubnm,  et  prelo  do« 
mitam  Caleno  Tu  bibes  uvam.'  Et 
IV.  Od.  12.  'Sed  preasnm  Calibna  dn- 
cere  Libernm  Si  gestis.'  Plura  de  eo 
argumento  Camill.  Peregr.  p.  4S6. 

t  Capitnlum]  Frontino,  I.  de  Co- 
lon.  p.  12S.*  Capitolnm  oppidum  lege 
Syllana  est  dednctum.'  Vide  Notaa 
et  Emend.  nnm.  4S.  nbi  et  de  Cerea* 
tinis  dicemns. 

r  Qui  Mariant]  Ob  familiam  C.  Ma* 
rii, 

■  Corani]  *  Coram  Dardaons  eondi- 
dit/  inqnit  Martianui,  vi.  p.  206.  et 
Solin.  cap.  2.  p.  IS.  Locan.  vii.  S9S. 
vere  admodum,  '  Gabios,  Veiosqoe, 
Coramque  Pulvere  vlx  tectB  pote- 
rnnt  monstrare  ruin«.' 

'  CasffimoNieasfs]  Frontino  de  Co- 
lon.  p.  85.  '  Castrimoniom  oppidum 
Ifge  Syllana  est  mnnicipinm.' 

^  Fahiente»]  Fabie  geutis  oppidn- 
hiin  in  Albano  monte,  prope  Albam 
longam,  de  qua  antea  dictom  est. 


NAT.    HIST.    LIB.    III.  9.  613 

Albano :  Foropopalienses/  ex  Falemo :  Frusinates,'^  Fe* 
rentioates,  Freginates/  Fabraterni  veteres^  Fabraterni  novi, 
Ficolenses/  Foroappii/9*  Forentani,  Gabini/  Interamna- 
tes  Saccasini,'*^  ^  qoi  et  Lirinates  vocantar :  Ilionenses 
Lavinii^s'  ^  Norbani/  Nomentani,*  Prsenestini/  arbe  qaon* 


99  *  Vet.  Foro  Appkod,  hodie  Fmm  nova,  cceDobinm.'  Halrc— SO  InttramamteM, 

Smecaatmi  edd.  ▼ett.  et  Gronov.^Sl  '  Ita  legeodnm,  sine  commate;  et  ita 
babet  Editio  priucept.  Livios  i.  1. '  Trojani  oppidum  condoDt.    Alneas  ab 

NOTiE 

I 

^  Foropopul,]  Inscript.  apud  Camill.  nis,  septimse  regionis,  et  EtrnriaB  op« 

Peregr.  p.  460.  Foropopilibnsivm.  pido,  de  qoo  diximus  cap.  sop. 

Forora  Popoli,  vel  Popilii,  ^6po9  Ro-  7  FieoUiueo']  Ficnlnea  vetos  oppi« 

wXioo  apnd  Ptolemsenm,  iii.  1.  juxta  dnm,  apnd  Liv.  Ub.  i.  p.  14.  prope 

Capnam,  cni  finitimus  ager  Falernns  Corniculnm.  Incol»  ^^Xycoi  Dionys. 

foit.    Ex  roale  distincto  hoc  Plinii  lib.  i.  p.  IS.    Nnnc  fannm  S,  VmriUf 

loco,  Foropopnlienies  Cloverios  eFa«  tribus  pass.  mill.  a  Fidenis. 

lerno   agro    transtnlit   in    Albannm  ■  Forot^i]  Mlra  nomlnis  confor- 

montem.    Ibi  Forom  Populi  fuit,obi  roatio  a  Poro  Appii :  saltem  Foreop- 

nunc  Rocca  di  Papa,    ^t  Frootino,  p.  pienui  diceret,  nt  Foropopnlienses. 

S5.  '  Fomm  Popoli '  dicitur :  at  rec-  Nunc  est  Casarilio  di  S.  Mariaf  infra 

tios  p.  119.  '  Popilii.'    *Ayoph  nosri*  Setiam,  ad  Pontinam  palodemy  nt  ait 

Xla  Dionys.  Halic.  lib.  i.  p.  17.  Vibins  Seq.  p.34I.  a  Terracina,  M.  P. 

*  Frustaa^esJ  A  Frnsinone  oppido,  xviii.  nt  Antoninns,  sive,  ut  volnnt, 

CQJus  Frontinns  meminit,  lib.  de  Co»  iEthicns. 

lon.  p.  85.  cum  Ferentino,  a  qno  Fe-  *  Gahim]  TdfiuH  oppidnm  in  Prse* 

rentinates,  et  Fabrateria,  unde  Fa*  nestinavia,  inqoit  Strabo,  lib.  v.  p. 

bratemi.    Fabrateria  bodie  Falvateray  838.  a  Prasneste  Romam  ennlibns.  In 

prope  Llrim   aronem.    Ferentinates  decretis  Hilari  Papss,  p.  249.  '  Aste- 

Hernici  nominis  popnlos  appellat  Li-  rio  Gablnate.' 

vlos,  llb.  IX.  p.  168.  Frnsinatoro  idem  ^  Inieranmaieo  <Shi£c«stai]  SuceaMtti 

roeroinit,lib.  x.p.l70.#pou(r(M»irofop-  et  Lirioates  non  nomina  sont,  sed 

pidi  Diod.  Sic.  Blbl.  lib.  xx.  p.  809.  honim    loteraronatinm    cognomina. 

qnod  hodieque  nomen  dorat,  band  Sunt  enim  alii  rarsns  Interamnates  in 

jproeol  a  fontibns  Liris  amnis.    Jnve-  qoarta  sextaqne  regione  nominandi. 

nalis  qooqne  Sat.  iii.  S34.  '  Aot  Fa-  Hanc  Interamnam,  qo«  ab  amne  Liri 

brateriaB  domns,  aot  Frnsinone  para-  in  Latio  nomen  habet,  Holstcnins  ibi 

tnr.'    Grnter.  p.  1095.  Fabratbriii.  sitam  esse  pntat,  ubi  nunc  est  Torre 

NovANi.  Et  alibi,  Fabratbriii.  No-  di  r«rmsas:  alii  nbi  Castrnm  VlooUk» 

VI.  Tabnla  Peuting.  segm.  4.  *  Anag-  fa.    Vide  Notas  et  Emend.  nnm.  44. 

nino,  viiii.  Ferentinum,  vii.  Febra-  *  /jiofisiiscf ,  Lflotatt]  Forte  haec  con* 

teriae,  iiii.'    In  notis,  quB  vulgo  Tl-  junctim  legenda,  ot  liionenses  dictl 

roni  ascribontur,  apnd  Oraternm,  p.  sint,  quod  ab  Ilio  primi  ejus  oppidi 

173.  '  Febraterise.'  ineolss  cnm  ^nea  veneranty  eui  op- 

>  Fr»gMa«f}  Ab  aiio,  qnam  Frege»  pldo  nomen  Lavioio  foerit.    In  eo 


614 


G.  PLINII  SBGUNDI 


dam  Stepbaiie  dicta,  Privernates,'  Setiniy''  Signini,  Saessa- 
lani,  Telini/  Trebolani'^  cognoinine->  Balinienses,  Tre- 
bani/  Tascnlani/  Veralani,"'  Veliterni,''  Ulabreuses,''  UI- 
vemates : "  p  saperqae  Roma  ipsa :  cajas  nomen"!  alteram 
dicere,  aicanis  caBrimoniaram  nefas  babetar :  optimaqae  et 
salatari  fide  abolitam  ennntiavit  Valerins  Soranas,  loitqae 


nomine  nxorU  Laviniiiin  appellat.'  *  BrMier, — S8  '  Alias  MmtUem  infrn  cap. 
17.'  Dnfee.— 39  Cbiffl.  C7r6nMfCf.~S4  Edd.  vettet  Otomvw.mi  diem  XI J.  CtL 


NOTiE 


eoUe  situm  fuitse  videtnr,  qoi  nnnc 
▼nlfo  Jfmi/«  dt  LeMno,  n.  d.  pus. 
•upra  Pntricam.  Holsten.  Vide  No- 
tai  et  Emend.  num.  4ff. 

'  Ncrhtua]  Norba  olim  Volscomm 
oppidnm,  hodie  Norma  rMriiiala,  Sig- 
niam  Inter  palndesqoe  Poraptinas. 
Liv.  lib.  zxxii.  paf .  S8S. 

*  NomemUau]  Nomentnm  oppidnm 
Livio,  lib.  i.  p.  14.  Hodie  LoiReate- 
no.  BaccinSy  lib.  v.  p.  S7U  in  Terra 
Sabina. 

'  Pranettiid]  Urbs  PrsnestOy  Upal' 
M0Tof  Straboni  lib.  v.  pag.  238.  nbl 
et  noXiwT^^ayor  qnondara  appellatam 
scribityqoo  noraine  coronamm  mol- 
titndo  ezprimitnr.  Hodie  PJIfls<rtMi 
et  PoteslrtiM  dicta.  Olim  snmmo 
nontis  attollebatnr  jngo.  A  Bonifa- 
cio  VIII.  dimtay  in  vallem  deinde  de- 
Jectaest. 

s  Ptieermaii$\  Upiotiptfow  Ptolenueo 
10  Latlo,  lu.  1.  Priveranm  oppidnm 
Frootino,  p.  125.  Nnnc  Piper»»,  ad 
Ufentem  fl.  et  Pomptinas  palndes. 

h  Setini,  ^.]  Setini  a  Setia,  de 
qua  snpra.  Sigmini  a  Signla  colonia, 
LiviOy  lib.  ii.  pag.  28.  &gnt,  in  Cara- 
pania,  nt  vocant,  Romana.  Ai^swloat 
ab  oppido  Xwiotnv^My  cojns  meminit 
Strabo,  lib.  v.  p.  249.  nnnc  Ctutel  di 
SeetQla,  prope  dirutnm :  olim  colooia 
Suessola  Frontino,  pag.  88. 


*  Taau}  Forte  Telemm,  a  Teleaia 
colonia,  apud  Frontin.  pag.  89.  Tc\«- 
ffia  PtolemsFOy  111.  U  prope  Beneveii- 
tum. 

i  CsgnoattiM]  Ad  discrimen  Trebn- 
lanoramin  Saranio,  de  qnibns  cap. 
17.  Horara  oppidnm  ^  Tp«3d\a,  Dio- 
nys.  Halic.  lil^.  i.  pag.  11. 

k  Trebain]  Tp^  Ptolemseo,  iii.  1  • 
Latii  oppidnm,  nnnc  Teni^  in  Cam- 
pania  Romana. 

1  TWateat]  Tttscnlnm  ibl  fnlt,  nbi 
nnnc  Frescolt. 

■  Fem/aat]  Oppidnm  Fsmiar  Froif- 
tino,  lib.  de  Colon.  pag.  90.  et  127. 
Nonc  VerUi,  infra  Alatrinm,  In  Her- 
nicis,  anctore  Livio,  lib.  iz.  p.  168. 

■  VeUterm]  Snb  monte  Algido  Ve- 
litrse  oppidom  LivtOy  lib.  ii.  pag.  91. 
bodieqne  Feltlrt. 

«  Uhibre»$e$]  Ab  Ulubris,  oppido 
deserto,  de  quo  Jovenal*  Sat.  z.  192. 
'  Pannosns  vacnis  cdilis  Ulnbris.' 

P  Ut9emate$]  Mss.  Reg.  &c  C/ima- 
nales,  ab  nrbe  fortassis  eatorta  ap- 
pellatione.  Urbinates  habere  hic  lo- 
cnm  neqneont,  qnl  in  regione  seata 
appeliandi  sunt. 

4  Ctf^Ks  nowtea]  Hcc  deiuceps  to- 
tidem  verbis  Solinns,  cap.  1.  p.  1. 
Nomen  id  alteram  fhisse  Valentiam 
tmdnnt.  Vide  quB  in  eam  rem  dio- 
tnri  snmoSy  ixviii.  4. 


NAT.   HIST.  LIB.  111.  9.  615 

mox '  pcenas.  Non  aliennm  videtnr  inserere  boc  loco  ex« 
emplnm  religionis  antiqusB»  ob  hoc  maxime  silentium  insti- 
tutae.  Namque  Diva  Angerona,  cui  sacrificatnr  a.  d.  xii. 
Kalend.^^'  Januarii^ore  obligato  obsignatoque  simnlacrum 
habet.^ 

Urbem  tres  portas  ^"  habentem  Bomubis  reliquit,  aut  (ut 
plurimas'^  tradentibus  credamus)  quatuor.  Mcenia  ejus 
collegere  ambitu  imperatoribus  censoribusque  Vespasianis 
anno  conditae  dcggxxvi.'^^  pass.  xiii.  m.gg.''  Complexa 
montes  septem,''  ipsa  dividitor  in  regiones  quatuordecim, 


0  ^l^»»»»*»»»»!»»» 


— Sff  Vet.  Dalec.  ttf  ^nrtmif.— 36  ChifB.  DCCCCXX.  Edd.  vett.  et  Gronov. 
DCCCCXXriH,   Mox  pro  CC.  Vet.  Dalec.  XXX,  et  paolo  pott,  In  eo- 

NOTiE 

'  iMUque  nutx]  Necem  ei  allitim  In  PaUtio.    Vide  et  Plotarchiim  in 

ait  Solinns.  Vide  etlam  Plntarch.  in  Romnlo,   et  Festum    ▼erbo  *  Qna- 

Qnttit.  Rom.  p.  278.  drata  Roma.' 

•  A.  d.  XIL  £a(.]  Hoc  est,  ante  ^  DCCCXXVL]  De  anno  higns 

diem  dnodecimnm  Kalendas,  len  ip-  CensnnB  dlcemns  vii.  60.  Porro  Im« 

so  dle  dttodecimo  ante  Kalendas.  So-  peratores  Vespasianos  patrem  et  fili- 

linns,  loc.  cit.     Vide  qus  de  bac  nm  cx  cqno  vocat,  qnod  sane  est 

forma  loqnendl  dictnri  snmns,  viii.  animadversione  dignnm.  Vide  ii.  10. 

70.  ^*  XIIL  M.  CCI  Minore  tnm  ali- 

<  SmMhentm  habef]  In  ara  Voln-  qnantOy  qnam  nonc  est  passnnm  men- 

pitB  coUocatnm,  nt  docet  Macrobios,  snra :  emensisqne  extrinsecns  mmni- 

Satnm.  1. 10.  p.  229.  qoi  qnamvis  eo  bns,  et  castris  PrstoriiSy  tnrribnsqne 

ioco  dissidere  a  Plinio  videatnr,  af-  circuitls.    Hodiemam  mnroram  am- 

fert  tamen  auctores  alios,  qol  eidem  plitndinem  vetere  illa  decem  tantom 

snffragentor,  Satnra.  iii.  0.  p.  406.  »  stadiiSy  hoc  est  mccl.  pass.  contrac- 

■  Tre9  pofia»]  Carmentalemy  Ro-  tiorem  esse,  anctor  est  Marlianns» 

manam,  et  Pandanam,  quR  dicta  olim  Topogr.  Urbis  i.  6. — *  Non  credinms.' 

Satnrola  est,  teste  Varrone :   moz  Ed,  ue. 

Pandana,  anctore  Festo,  quod  pate-  •   *  Menies  septemi  Palatinnm :  Capl- 

ret  omnibus.     Hallncinantnr  porro  tolinnm:  CsBllnm,  sen  Qnerqnetula- 

qni  Quadratam  Romam  apnd  vetns*  nnm,  nbl  nnnc  SBdes  Lateranensis : 

tos  scriptores  reram  Romanaram  de  Esqoilinnm,  cum  Viroinaliy  nnnc  S. 

Ipsa  Urbe  accipiunt^  Solinnm  seeoti  Mari»  ad  Nives :  Qnirinalem,  nonc 

scilicet :    qnadratamque    nrbemy   et  Memte  CavaOof  ab  equis  duobns  mar- 

suam  cuiqne  lateri  angulove  portam  moreis,  qoos  gigantes  tenent,  Phidim 

fnisae  somniant :  chro  Qnadrata  Ro-  opere     et   Praxitelis :    Aventinnm, 

ma  locnain  t^alatio  fnerit,  stractns  a  nunc  S.  SabinsB :  et  trans  Tiberim, 

Romulo,  prinsqoam  Urbi  condende  Janicnlom,  qnem  urbi  Ancns  addidit, 

snlcnm  ducerec,qQi  locns  Romse  fnit,  et  fnity  nt  mox  dicetur  a  Plinio,  in 

eiiam  P.  Victoris  aevo,  a  qno  in  re-  parte  Romse :  nonc  est  Meniorie,  nbi 

gione  Urbis  decima  locatnr,  hoc  ^t,  legio  qnarta  decima  fnit. 


616  C.   PLINII   SKGUNDl 

compita  Larium^  gclxv.  EjuBdem  spatiQm,  mensura 
eurrente  '^  a  milliario/  in  capite  Romani  fori  statnto,  ad 
singulas  portas,  qu»  sunt  hodie  numero  triginta  septem^* 
ita  ut  duodecim  ^  semel  '*  numerentur,  prwtereanturque  ex 
veteribus  septem,  qu»  esse  desierunt,  efficit  passuam  per 
directum  xxx.  m.  dgclxv.''    Ad  extrema  vero  tectorum'^ 


dem,  eompUa  earum  CCLXT.— 87  Sie  ex  codd.  Hardnin.  et  edd.  Hardnin.  1. 
9.  8.  Miller.  Bipont.  et  Frans.  EJM»iitm  ^pirtli  mimwra,  ffc,  edd.  yett.  et  Gro» 
kioT. — S8  Ita  codd.  Harduini,  item  edd.  Hardain.  1.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et 
Franz.  bU  qumUcim  margo  edd.  Dalec.  et  Oronov.    tto  vf  jtaiintea  poHm  ibid. 

VOTJE 

y  C&mpita  Larium']  Larium  addidit,  mas   faiste   portas :   egressus  vero, 

Qt  mam  quevis  compita  Urbis,  sed  perviosqae  aditus  zlix.^'  Ad  dno- 

eorum  prs^pua,  quibus  colercntur  decim  ex  illis,  inquit,  itor  via  dnpll* 

Lares,  eo  numero  colligi  intelligere-  ci;   per  directnm  et  per  obliqonni. 

mus.    Nam  in  compitis  Lares  olim  At  has  semel  a  nobis  nomerantur, 

coli  solitos  Festns  testatnr.     Vide  qua  ad  eas  itnr  per  directnm.    Snnt 

Notas  et  Emend.  nnm.  46.  «tiam  alisD  septem  quss  sont  ex  ve* 

*  A  mtlltarto]  Coliimna  fuit  aurea,  teribvs,  omnino  antem  a  nobis  non 
Xfivffow  pikuu^,  inquit  Dio,  lib.  uv.  p.  numerantnr,  quia  perviae  esse  desie* 
526.  ab  Augnsto  in  fori  capite  consti-  runt.  Significat  state  sua  legitimna 
tuta,  octava  regione  urbis^  in  qnam  fbisse  Romss  portas  triginta*'  Ed* 
omnes  Italiss  vias  desinebant.    Id  ei  «ee. 

nomen  inditum,  quod  ab  ea  milliario-  «  JiTJirX.  M.  UCCLXV,]  Igitur  a 

rom  nnmerus,  qnibos  itinera  metie*  milliario  ad  portas  singalas,  si  omnea 

bantnry  duci  primum  solebat.    Coa-  sedseqnentur  mensurss,  passns  fnere 

stitnta  ea  ab  Augnsto  est,  an.  U.  C.  omntno  dgcczxzi.  cnm  semisse.  Sie 

9GCZXXIV.  M.  Apnleie,  P.  Silio  Ner>  enim  ab  eodem  milliario  ad  naiversaa 

va  Coss.  triginta  septem,    mensnra   colliget 

*  Triginia  Mpiem']  Totidem  pariter  zxx.  m.  dcclxv.  pass.~*  A  milliario» 
anmerat  Urbis  portas  Anctor  De-  si  ita  mavis,  ad  portas  singnlas  roille 
seriptioaia  Urbis  Romse,  anb  finem,  passeum  plns  minns  spatinm  erat: 
peg.  147.  sed  Plinio  scilicet  prm-  ad  omnes  zxx«  millia  i>c&  uv.'  £tf. 
onnte.  eae. 

^  /to  ttf  daodeeim]  Dnodecim  iilm  <  Ad  extremn  vero  ieetamm]  Eomm 

qnas  semel  nnmerandas  ait,  intelligo  scilicet  qum  moeninm  ipsorum  ambiin 

ex  illis  triginta  septem,  duodecim  continentur,  non  quflD  eitra  mcenia 

Inisse,  qose  revera  geminse  essent.  posita  in  snbnrbio  forent:  nam  de 

Qnod  illis  alise  doodecim  ita  finitims»  bis  postea.  Miror  sensisse  aliter  em* 

erant,  nt  diversss  ab  bis  censeri  mi-  ditos  viros,  ae  plane  nnper  Raph* 

Bime  deberent,  eUi  reipsa  essent.  Fabrettnm,de  Aquis  et  Aqusdnet. 

Qnare  hssc  demum  Plinii  ratiodna-  Disscrt.  iii.  p.  168. 
tio  est,  XXXVII.  RomK  tnne  legiti- 


NAT.  HI8T.   LIB.   III.  9. 


617 


cum  castris  Praetoriia  *  ab  eodem  milliario  per  ^icos '  om- 
nium  viarum  mensura  colligit  panlo  amplins  septnaginta  < 
millia  passuum.  Qno  si  quis  altitudinem  tectorum  addat, 
dignam'9^  profecto  aestimationem  concipiat,  fateaturque 
nnliins  nrbis  magnitndinem  in  toto  orbe  potnisse  ei  com- 
parari.  Clauditur  ab  oriente  aggere  Tarquinii '  Superbi, 
inter  prima  opere  mirabili.  Namque  eum  muris  8Bquavit» 
qua  maxime  patebatJ  aditu  plano.  Cetero  mnnita  erat 
prsecelsis  muris,  aut  abmptis  montibus,''  nisi  quod  ^  ex- 
spatiantia  tecta  multas  addidere  urbes.' 


^^^^^^^^^, 


xia  irf  dMPdecim  poHa  aema^  tfc.  ed<k  Tett.  et  Gronov.—SO  Marfto  edd.  Dalec. 
tiOfono^.  dignMiwms.-^O  Ibid.  mn  fiia.— 41  ilf<dii/iiim  Cbiffl.— 42  JEnetp^- 


NOT^ 


•  CoMin»  PraUrm]  Castra  Urbi  Ti- 
berins  C«Mr  adjecit»  Sejani  nonita, 
Praetoriis  cohortibus  Prvfecti.  Nam 
de  eo  TacitQs,  Anoal.  iv.  *  Vim  Pre- 
fectorsB  modicamintendit:  dispersas 
per  urbem  cobortes  ana  in  Castra 
conducendo. . .  Preteudebat  lascivire 
militem  didnctum:  si  quid  snbitum 
ingrnat,  majore  ausillo  pariter  sub- 
venirfy'  Sie,  Qaadrata  fnere  ea  ma- 
ris,  propagnacnlis,  tarribusqoe  muni- 
ta:  instroctn  templo,  armamentario, 
balneis,  fontibosqne :  ad  portam  Vi- 
minalem:  at  fose  demonstrat  Alex« 
and.  Doaatns  de  Urbe  Romay  1. 16. 
p.42. 

'  Per  vteot]  Non  Jam  per  directnm, 
iaqoit,  corrente  mensnra,  ut  prins, 
per  vias  qnasqne  majores,  a  BulUario 
ad  singnlas  portas,  sed  ab  eodem 
milliarlo  per  omnes  omniam  TiarQm 
m^rom  vieoe  et  angiportns,  castris 
etiam  Prseloriis,  et  vlcis  qai  inibi 
erant,  emensls.  Vise  omnino  in  vrbe 
fnernnt  novem  et  triginta*  qnot  fere 
portm:  vici  qaadringenti  et  viginti 
qnatttor,  nt  qnidem  proditom  eat  in 
Descriptione  Urbis  Romsk— <  Sed 
qnotcnmqae  Romm  vici  esseat,  qni 


eos  omnes,  inquit  Pliniasy  facto  pro- 
fectionis  initio  a  niiiliario  in  capite 
fori  Romani  statnto,  percorreret,  is 
septnaginta  millia  passunm,  et  eo 
amplins,  ambularet.  £o  sensn  in 
prophetia  JonsB,  iii.  S.  '  Ninive  erat 
civitas  magna  ilinere  triaro  dierum;' 
qnoniam  ejus  vicos  omnes  pererrare 
nemo  posset,  nlsi  itinere  trlom  die- 
rnm :  nt  iterum  dicemus  ad  vi.  10.' 
Ed.  $ec, 

f  SepiMagbUa]  In  Descriptione  Ur« 
bis  modo  landata,  regiones  nrbis  xiv. 
pedes  dicnntnr  continere  ccccxiz. 
M.  Dccccxxiv.  Passns  ea  mensora 
efficit»  si  pedem  unnm  adjecerisy 
Lxxxiii.  M.  DGcecLXxv.  Sed  multo 
certior  auctor  ac  testis  Plioins. 

^  JHgnam']  Debitamy  convenien- 
tem. 

*  Tarquinii]  Vide  quK  dictnri  sn- 
mus  XX XVI.  24. 

i  Piat^t]  Urbs  nimirnm. 

^  Mantibue}  Aventino,  Caelio,  Qoi- 
rinnli. 

1  Addidere  wrbee']  Snbnrbia  scilicet, 
qnsB  prodiicta  longlns,  ad  vicinas 
fere  nrbes  pertinebant,  Oericninmi 
Tibor»  Ariciam»  dtc. 


618 


a  PLINII   SBCUNDI 


In  prima  regione  prasterea  foere :  in  Latio  "^  clara  oppida, 
Satricum,''  Pometia,  Scaptia»  Pitnlum,  Politorinm^''  Tel- 
lene,  Tifata^p  CaBDina>  Ficana>  Cmstnmerium,  Ameriola, 
Mednllia/'  Comicolum,  Saturnia,*^  ubi  nnnc  Roma  est: 
Antipolis,^'  quod  nunc  Janiculum  in  parte  Romse:  An- 
temnaD/  Camerium,  CoUatia,  Amitinum,^'  Norbe,  Sulmo : 
et  cum  bis  camem  in  monte  Albano  soliti  accipere  *  popali 


^*^^^^^»^^^^ 


h»  Vet.  Dalec.  etpaalo  poit  in  eodem,  AtAeKna  pro  AiAemM. — 4S  Ita  codd. 
Uardaiiii,  et  Chim.  com  edd.  Hardain.  l.  9. 8.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  Amim 


NOT« 


"■  Fuere:  t»  Laiui\  Defecernnt,  in« 
qnit»  in  prima  regione  praBterea,  pri* 
mnmqoe  in  Latio  oppida,  &c.  Infra 
enim, '  In  Campano  antem  agro/  &c. 
£z  his  nec  iitos  plerornmqne,  nee 
nomina  ipsa  conitant. 

■  SBlrictun,  4rc.]  De  Satrico,  Uvtos, 
lib.  I.  p«  t4.  incolflB  Scrrpucciwl  Diony- 
sio  Halic.  lib.  v,  p.  326.  Pometia 
Snessa,  de  qaa  nos  superins  egimas. 
A  Scaptia  Siccnrri^iM  apnd  Dionys. 
loc.  cit. 

*  P9lit9rwm\  Ho?iiT^iptw  Dionysio 
Halic.  lib.  iii.  p.  170.  et  Livio,  lib.  i. 
p.  18.  TcXA^*^  DionysiOy  Livio  Tel- 
lensB,  loc,  cit. 

p  Tifatd]  Tifata  imminentes  Capoae 
colles  vocat  Livins,  lib.¥ii.  pag.  ISO, 
sed  hi  estra  fines  antiqni  Latii.  Apnd 
Reines.  Inscriptlo  vetnsi  pag.  441. 

MAO.    FAN.    DIAN.  TIFAT.  'MagistCr 

Fani  Dianse  Tifatensis:'  qaod  fanum 
abesse  Capna  zzx.  stadiis,  aactor 
est  Pansanias,  in  Eliac.  prior.  Kaiy&rti 
et  KpovarofUptoy  Dionysio,  lib.  ii.  p. 
101.  et  104.  Livio  lib.  i.  p.  5.  Cnni- 
nenses :  et  Crnstnmini.  Eidem  Livio, 
lib.  I.  p.  14.  '  Corniealamy  Cameria, 
Crostamerium,  Ameriola,  Medolllay 
Nomentnm/  in  Latio.  MeduUiam  ab 
Albanis  conditam  ait  Dionys.  lib.  iii. 
p.  136.  Ficanae  denique  livias  memi- 
oitf  lib.  I.  p.  IS. 


4  Satuniia']  OTid.  Fast  vi.  '  A  pa- 
tre  dicta  meo  qoondam  Satnmia  Ro- 
ma  est.'  Virgil.  ^neid.  tiii.  *  Hane 
Janns  pater,  hane  Satomns  condidit 
urbem :  Janicnlum  hnic,  ilU  fnerat 
Saturnia  nomen.'  Vide  et  Aug.  de 
Civit.  vii.  4.  Dionys.  Halic.  lib.  i. 
Antiq.  Rom.  p.  36.  et  Varron.  lib.  ly  • 
de  Lat.  Ling.  pag.  13. 

'  JaftpoUff]  Qood  ez  adverio  Sa« 
tnrnisB  urbisy  qnse  nltra  Tiberim  erat» 
nbi  nnnc  Roma  est,  condita  esset  io 
Janicnlo»  a  Jano,  ut  dizimns :  ab 
JEnea,  nt  Hermolans  credldit. 

*  Awtemtut]  Unde  Antemnates,  Li- 
vioy  lib.  i.  p.  14.  et  Dionys.  lib.  i.  p. 
13.  KofuptOf  Dionys.  lib.  t.  pag.  S07. 
'Collatia'  Livio,  loc.  dt.  KoXmia 
Dionys.  lib.  iii.  p.  187.  Festo,  Con* 
latia^  a  conlatis  eo  opibosy  et  porta 
orbis  inde  dicta  Conlatina.  A  Norbe 
Norbani  sunt  snpradicti.  Snlmo,  nnne 
SermonettOf  inter  Velitras  et  Priver* 
nnm. 

<  Camem . .  •aedper^]  Meminit  no- 
ris  hujusce  Livius  lib.  zzzii.  p.  383. 
*Legati  ab  Ardea/  inqnit,  'qneati 
in  Senatu,  sibi  in  monte  Albano  La- 
tinis  carnem,  ot  assolet,  datam  nen 
esse.'  £t  in  antlqaa  inscriptione» 
apud  Reines.  pag.  340.  Latisijb.  ca^ 

LEBRATJB.      ET.      SaCRIFICATCIM.     IIT 
MoNTB.   AlBAMO.    BT.  DATA.  VlSCB- 


NAT.  HIST.   LIB.   III.  9. 


019 


AlbeDses,''  AIbani>  Msolam,'^ ""  Acienses,  Abolani,  Bube- 
tani,''  Bolani,  Cnsvetani,  Coriolani,  Fidenates/  Foietii/ 
Hortenses,  Latinienses,  Longulani/^ '  Manates,  Macrales, 
Mutucumenses>  Munienses,  Numinienses,  Olliculani,  Octn* 
laniy  Pedani/  Pollustini,^  ^  Querquetulani^  Sicani,  Siso- 
lenseSy  Tolerienses,  Tutienses,  Vimitelliftrii,^7  Velienses, 
Venetulani,  Vitellenses.  Ita  ex  antiquo  Latio  Liii.  populi 
interiere  sine  vestigiis.    In  Campano  autem  agro  Stabise  * 


»»^^<i>#ii»»<^«<»»^ 


iermm  Ald.  Jnnt.  Basil.  Logd.  Erasmi,  Dalae.  Elf .  et  Oronov.— 44  SMtod 
Vet.  Dalec.  Mox  NubeUmi  pro  BMbetmU  Chiffl.  et  paalo  pott,  pro  FcretU,  Vet. 
Balec.  Foreei;  al.  ForuU,  vel  Forefuee.--^  LongoMi  Chiffl.— 46  Poktmrkd 
m  eodem  codice.-47   VumteraU  Vet.  Dalec.  VmMtelkurii  Cliiffl.-48  Vet. 


NOTiE 


aATio.    Kpfforo^or  Gr«ci  vocaot. 

•Albeneee^  *  Albanl  dicnntar  ab  Al- 
baoo/  Inqnit  Charisine  Ub.  i.  pag.  81. 
*  Albentes  aatem  ab  Alba  Fncente.' 
Sed  ab  hit  diversi  Albenses  qni  nunc 
a  Plinio  appellantar. 

V  iEMtoig  Ab  iEsola  sive  JEfolay 
de  qoa  Horat.  iii.  Od.  29.  '  Ne  lem- 
per  ndnm  Tibar  et  JEsalae  DecUve 
contemplerls  arvnm.' 

«  Bitbetami  Dionytio  Halic.  lib.  ▼. 
p.  S26.  MoofiemanA,  Qni  PUnio  Bo- 
lani,  hos  Livins  Volanos,  lib.  iv.  pag. 
83.  oppidam  *  Bolas '  vocat,  lib.  vi. 
pag.  106.  Kopio^iDwr  v^  babet 
Dionys.  lib.  vui.  pag.  496.  Coriolos 
Liviai,  lib.  ii.  pag.  82.  Hinc  Marcio 
Coriolano  nomen. 

*  FiiefMie»\  FidensB  oppidam,  Li- 
vio  lib.  I.  pag.  IS.  xviii.  milliario  ab 
urbe  Roma,  inqnit  Eatropias,  lib.  i. 
pag.  728.  Fidenas  a  Mamerco  Dic- 
tatore  direptas  narrat  Livias,  llb.  iv. 
pag.  77.  Nanc  Cafl^Oo  GiMbikOy  sez 
ab  arbe  milL  pass.  nt  ait  Holsten.  in 
lul.  p.  127. 

r  Fereti£\  Forte  Ferisiisef ,  de  qoi- 
bos  Pestos,  verlH>  '  Novas  Cariae.' 

■  LoRgnlaat]  Hornm  oppidom  Lon- 
galam  Liviosy  Ub.  ii.  p.  34.  appellat : 


Karrfiknf  v^Xuf  Dionys.  Ub.  viii.  pag. 
651.  Ceteii  deinceps  fere  Incog- 
niti. 

*  Pedem]  Pedaoos  qnoqne  vocat 
Livias,  lib.  viii.  pag.  142.  oppidom- 
qae  Pedam,  Ub.  ii.  p.  14.  n49a,  v4* 
Ais  Av^oruri^,  Stephano.  De  regione 
Pedana,  Horat.  i.  Epist.  4. 

^  PoUuttim]  Oppidnm  Pollostiani 
Livios  appeilaty  Ub.  ii.  pag.  84.  Kc^ 
KtTovkuwobe  Dionys.  Ub.  v.  pag.  9S6. 
ToAfplrovs  Platarcbas,  in  Coriolano» 
pag.  227.  Velienses  a  Veliay  Livins, 
lib.  II.  pag.  24.  VUeUeneee^  (sic  enim 
reposni,  pro  VkeUemtetf)  a  Vitelia»  do 
qna  idem  Llvios,  lib.  ii>  pag.  S4> 
qoam  Stephanas  BerMjouf  vocat. 

«  SttMai]  Etiamnom  inter  ostia 
Sarni  amnis,  et  Snrrentnm,  loco  no» 
roen  est  Costel  a  wuar  di  StMa,  De 
Stabiano  lacte,  Oalenos  Meth.  Med. 
Ub.  v.  Symmachas,  vi.  17.  ^Stabias 
ire  desiderant,  at  reUqoias  longm 
sBgritudinis  armentali  lacte  depel* 
lant.' — 'Cave  igltur  hnnc  nnmmom 
Stabiis  aat  Boviliis  cnsnm  pntes,  nt 
nos  oUm  existlmavimns,  nihil  dom  de 
sententiis  snspicati,qaae  sont  in  nom* 
mis  scriplae  primls  dontazat  Uterls 
vocom  sUigalarnm:  •Brr.onA.  cst. 


620  C.   PLINII   SBCUNDI 

oppidom  fuere^  usqae  ad  Cn.  Poropeiam  et  L.  Catonem' 
consoles^  pridie  Kcdend.  Maii,  quo  die  L.  Sylla  legatus 
bello  soclali  id  delevit,  quod  nunc  in  villam  abiit.^  Inter- 
cidit  ibi  et  Taurania.*  Sont  ct  morientis  Casilini  ^  reliqoise. 
Prseterea  aoctor  est  Antias,'  oppidom  Latinorom  Apiolas 
captom  a  L.  Tarqoinio  rege,  ex  cojus  praeda  Capttoliom  '* 
is  inchoaverit.^  A  Sorrento  ad  Silarom'  amnem  triginta 
millia  passoom  ager  Picentinos  fuit  Toscorum^J  templo  Ja* 
nonis  Argivae  ab  Jasone  condito  insignis.  Intus  oppidum 
Salemi,  Picentia.^ 


^^^^^< 


Dalec.  oppidwm  JwU.  Mox,  L,  Curhovum  eonmUa  edd.  post  Hermol.— 40  Ita 

codd.  Hardiiini  et  Cbiffl.  item  edd.  Hardain.  1.  2.  S.  Millcr.  Bipont.  et 
Franz.  in  viUag  abUt  edd.  vett.  Ald.  Jiint.  Basil.  Lugd.  Erasmi,  Dalec.  Logd. 
1006.  £U.  et  OroDOv.^50  Dalecaropins  legendnm  putat  CapUoliMMm. 

SOTJE 

POMT.  'Septimias  Geta  C»«ar  Pon-  'AmoXiiwy  w6\t»  a  Tarqoinio  Priaco 

tifex:'  eapnt  nndnm  .)(.  Bos  patcens.  captam  prodit. 

Bnpra  bta  :  infra.  bot.    Legendum  ^  InckoaverW]  Livius,  lib.  i.  pag. 

videtnr.    '  Severis  Tutantibus  Agri-  15. 

colas  '  adversus  prsedoneB  vel  hostes,  >  'Ad  SQarum']  2(Xi^>it  Straboni,  lib. 

*  Beata  Orbis  Vota.'  Tunc  enim  sunt  v.  in  fine :  nnnc  SHo^  in  sinum  Saler- 

laet«  segetes.    Est  hic  nnmmns  apud  iiitannm  infloit. 

Patinum,  p.  S17.    Severi  sunt  Septi-  i  Tusoorum']  Tnscos  hanc  oram  oiim 

mins  Severus  pater,   et  liberi  duo,  tenuisse  auctor  est  etiam  Strabo  loc. 

Antoninus  et  Oeta.    Quid  quod  nec  cit.    Idem  lib.  yi.  p.  2S2.  templam 

nlla  Itaiise  urbs  olim  eudit  honori  An-  ibi  conditnm  ab  Jasone  tradit :  Dio« 

gnstorum  vel  Caesarum,   nec  extra  dorus  Sic.  Bibl.  lib.  iv.  pag.  259.  por* 

lainorem  Asiam  in  nummis  concor-  tum  de  navis  suae  nomine  *Apymo9  ap» 

disD  sunt,  Qt  appellant,  sive  'OfUwouu,  pellatum :  nnde  Argoa  forte,  potins 

civitatom  V  Ed,  oee,  quam  Argiva,  legendum  hic  fuerit. 

*  Et  L,  Catonem]  Vide  Notas  et  Habet  hsec  quoque  Solinus,  cap.  3. 
Emend.  nnm.  47.  p.  12.   Nonc  Gifoni  vocant,  quasi  Jn- 

*  rdicranta]  Forte  qnae  Stephano  nonis  fanum :  Templnm  bodieque  du* 
1* ovpoy^if.  Vide  Notas  et  Emend.  nom.  rat,  Assnmtse  Virgini  sacrnm.  Hol- 
48.  sten. 

'  (UioUini]  Casilinnm  foit  oppidnm,  k  /nfy^  oppidnm  iSslcmi,  Pietniia'] 

vbi  nnnc  ent  Capna  nova,  et  qoidem  Ita  Colb.  8.  libriqoe  oranes  editi.   \n 

ad  ntramqne  ripam  Vulturni  amnis,  mediterraneoprocnlamarifnissetum 

qni  et  Casilinos  inde  dlctos.    DeCa-  Picentiam  innoit,  Piceniini  agri  me- 

ailino  ninita  Livins,  lib.  xxiii.  pag.  tropolim :  Salemnm  antem,  qood  in 

2t4.  ora  foit,  oti  nonc  est,  non  oppidi  tum 

f  Anetor  e$t  AntUu]  Etiam  et  Dlo»  nomen  obtinuisse,  sed  prstsidii  tan- 

nyt.  Halic.  Rom.  Antiq*  iii.  p.  186.  tum  a  Romanis  ibi  eonstituti :  qnod 


NAT.  H1ST«  LtB.  ill.  10. 


631 


X .  A  SibtTO  regio  tertia,  et  ager  LacanuB  *  Bratia^ae 
incipit :  nec  ibi  rara  incolamm  roatatione.'  Tenaerant  eam 
Pelasgi,^  (Enotrii,  Itali,  Morgetes,  Sicnlii  GraeciaD  maxime* 
populi :  novissime  Lacani  a  Samnitibas  orti  dace  Lacio. 
Oppidum  Passtum,'®  Graecis  Posidonia  appellatum^  sinus 
PsBstanas:  oppidnm  Elea,  quce  nunc  Velia.^'*  Promon- 
torium  Palinurum:*  a  qao  sinu  recedente^  trajectus  ad 


^^^^^^^^^^*  ^ 


Cap.  X.  1  Margo  edd.  Dalec.  et  Oronov.  muiaiio.^^  Ibid.  miurtm« ;  al. 
magna.—Z  Pra»ium,  et  mox  PraBtanus  Cfaiffl — 4  *  Bene  cod.  Reg.  1.  ei  Edi- 
tio  princeps,  fi/ea,  4rc.  Stephano  aiioqne,'EA^a,^mB€A^.'  BroCifr.  HeUa^ 
qua,  4-c.  edd.  vett.  item  Gronov.  Hardoiu.  1.  2. 1.  Miiler.  Bipont.  et  Frana. 


NOTiE 


et  Strabo  dtserte  docet,  Ub.  v.  pag. 
861. 

*  LucanMt]  Nunc  Principatum  ci- 
teriorem  vocant:  Brutinm  agmm, 
Calabriam. 

^  PeUiigi]  Hsc  totidem  verbis  An- 
tiochns  Syracosanus,  apud  Dionys. 
Halic.  Antiq.  Rom.  lib.  i.  pag.  10.  A 
Pelasgo  primnm,  mox  ab  (Eootro  Pe- 
lasgi  F.  tom  ab  Italo :  mox  a  Morge- 
te,  deinde  a  Siculo  Morgetis  hospite 
populis  nomina  snbinde  commntata. 
Strabo  pariter,  lib.  vi.  p.257.  Idem 
p.  254.  ortos  a  Samnitibus  Lncanos 
docet. 

^  Piesium]  Tlaurrov  Ptolemso,  iii. 
1.  in  I«ucanis.  Eadem  tloff^iZvyia 
Straboni,  lib.  v.  p.  251.  a  nocrciB^, 
hoc  est,  a  NeptunOf  unde,  Neptiinia 
Velleio  dicitnr.  Nunc  virus  in  ora, 
Pestt.  Sinui  Psestano  nunc  a  Salerno, 
vicino  oppido,  nomen  est. 

*  Velia]  'EK^Of  4i  m  BeX^  Steplia- 
no,  et  Straboni  lib.  vi.  p.252.  ad  am- 
uem  cognominem,  quem  accolsB  vo- 
cant  Halente:  vicum  Caetel  a  mare 
della  Brucca,  Ptolero.  iii.  1.  Ob4?ua, 
Et  'TAi}y  dictam  esse  aliqnando 
Strabo  loc.  citat.  admonet,  et  nnm- 
mus  Cimelii  nostri  Parisien8is,TEAH- 
TON,  ex  argento,  et  alter  ex  «re. — 
'  lo  bis  exiniiuni  olim  ex  auro  vidi- 


mus,  apud  D.  de  Boze,  ex  Academia 
Gallica,  qui  nummus  Palladem  ga- 
leatam  exhibet,  malis  eminentibns  et 
sncci  plenis:  in  ipsa  aotem  galea, 
cnm  cnrrn  qnadrijugo,  doplicis  vic- 
toritt  indice,  literas  has  scriptasr 
AITI2Tia :  quas  in  suo  simill  altero 
Golizius  corrupit,  Tab.  24.  n.  9. 
Scripsit  enim  exaudaciorepaulo  con- 
jectura,  invitis  nummis,  4IAI2TIQ- 
N02 :  perinde  quasi  virinomine  scri- 
bendo  locos  bic  esset.  At  in  eo, 
quem  dicimus,  qui  nltidissimus  est» 
AITISTIfl  conspicue  legitnr:  qnod 
sic  interpretandnm  esse  arbitramur, 
Alirap&wa  'TcX)rrous*I2n}<rt  Tpiroy4if€iap 
la.  Pinguem  VeUiis  PaUadem  MistU 
Ceret*  Agrum  fromenti  feracem 
signi6cat,  incolas  bene  valentes  et 
bellicosos.  Est  enim  'Id  in  nnmmis 
antiquis  Ceres  :  ut  In  numroo  Arsacse 
regis,  TOPmAia :  in  altero  Hadriani 
Angustl,  TAZA  Eia.  In  altera  num- 
mi  area  leo  est,  virtutis  ac  roboris 
symbolum,  cum  subscripto  nomine 
TEAHTaN,  Velelarum  nummus/  E4, 
sec» 

«  Palinurum']  Nomen  servat,  Capo 
di  Palenuro,  Mela  ii.  4.  *  Palinurus 
olim  Pbrygii  gubematoris,  nunc  loci 
nomen.'  Vide  Virgil.  ^n.  vi.  S81. 

'  Sinu  recedente']  Quem  nnnc  sinum 


623 


C.  PLINII  SBCUNDI 


colamnam^'  Rhegiam  centam  m.  pass.  Proximom  aatem 
haic^  flamen  Melpes:^  oppidam  BoxentiimyGrsece  Pyxns:  ^ 
Laas7J  amnis:  fait  et  oppidam  eodem  nominc.  Ab  eo 
Bnitiam  littas :  oppidam  Blanda/  flamen  Batam :  ^  ^  por- 
tas  Parthenius  Pbocensiam : ""  sinas  Vibonensis,''  locas 
Ciampetiae :  "*  oppidom  Temsa^P  a  Graecis  Temese  dictam : 
et  Crotoniensiam  *i  Terina»  sinasqae  ingens  Terinasas.  Op- 
pidum  Consentia/  intas.  In  peninsula'*  fluvias  Acheron, 
a  qao  oppidani  Acherontini.^  Hippo/  quod  nanc  Vibonem 


^>#>#»»»^^»»#4 


— 6  Codd.  Dalec.  et  Vet.  od  CoUmiam,  nt  et  panlo  post — 6  Melpket  Ald. 
Junt.  Basil.  Logd.  Erasmi,  Dalec.  Lngd.  1606.  EIe.  et  Gronov. — 7  TaiauM 
Strabo  lib.  vi.~8  BaketMm  codd.  Dalec  Chiffl.  et  Vet.  Mox  in  Chiffl.  el 
Phoeentimn,  Paulo  poit,  margo  edd.  Dalec.  et  Grooov.  Imctu  pro  laoif.— 
9  Oppidmn  CamtifUia»  Intut  tn,  t^e.  Ald.  Junt.  Basil.  Lngd.  Erasmi,  Dalec. 
Leyd«  Fraokf.  Logd.  1606.  Els.  et  Gronov.  OppUkM  C,  uiliit.    /»  pendMitiat 


NOT£ 


vocant  CMfo  di  Policoitor,  ab  oppido 
Buxento. 

V  Ad  eolumnam']  Qnte  in  Ipso  freto 
Rbegio  constituta  erat,  unde  ri/y  'Pi|- 
yiamw  CTii?Jia  rov  wopSfwv  appellat 
Strabo,  lib.  vi.  p.  956.  et  268«  Ad 
Colnmnam  Rbegiam,  Antoninus,  Me- 
II.  4.  aliiqoe. 

k  Proximum  aaiem  huic]  Palinoro. 
Nomen  amni  ab  incolii,  Molpa. 

•  P^snui]  Uv^ohs  Straboni,  lib.  vi. 
p.  25S.  nnnc  PoUeasiro, 

I  Lauii  HoTaphs  ASos,  uttt  w6Jiu 
Straboni  loc.  et  Stephano  parlter,  in 
Lucanis.  Amnis  meminit  etiam 
Ptolero.  III.  ].  In  eodem  tractn. 
Nnnc  Laiao,  LncanitB  finis:  Brotii 
inde  agri  initiom.. 

^  Blamda']  Bls[tadae  in  Lucanis,  Li« 
vio,  lib.  zxiv.  p.  252. 

1  Batum]  In  Mss.  BaUium, 

">  PAocmstMin]  A  Phocensibns  con* 
ditus,  Inquit  Solin.  cap.  2.  p.  12. 

•  Vibouemie]  Straboni,  lib.  vi.  p. 
253.  a  vieino  flqvio  oppidoqoe,  k^- 
iroi  ASor. 

•  Ciantpeiiir]  Livio   lib.   xxx.    p. 


850.  Dampetia.  DomPlinins  locnm 
appellat,  excisum  sbvo  auo  innuit. 
Rnrsuindeinde  exciiatomest:  hodie 
VAmantea,  in  ora  CalabrisB  citerioris. 

P  Temta]  Ttfiiari  et  Tifv^  in  Bm- 
tiis,  Straboni,  lib.  vi.  p.  255.  Rvdera 
visnntnr,  ubi  Torre  Loppa  in  Cala- 
brisB  citerioris,  nlteriosqne  eonfinio. 

4  Crofoiiieiisticm]  Hoc  est,  a  Cro- 
toniensibus  condita,  ut  ait  Solinaa, 
cap.  2.  p.  II.  Hodle  Noccra.  Terl- 
nsBO  sinni  nomen,  Goifo  di  A  Etife» 


'  CoMentia]  Hodieqne  ComeMza^ 
in  citeriore  Calabria. 

•  /n  peniMBuia]  Peninsulam  vocat 
Bmtiorom  partem  eam>  quie  maxime 
tenliit  in  Siculum  fretum,  instar  lon- 
gse  cervicis:  nnnc  Calabriam  nlte- 
rlorem  vocant.  Dicemns  de  ea  cap. 
15. 

*  AeheroniiHi]  Eytat  hnjns  oppidi 
memoria  in  nnmmis,  AXEPANTAN. 
Non  est  CirenM,  in  Basilicata :  ctai 
hanc  quoqne  Acherontiam  vocant. 

"  Hippo]  lisdem  verbis  Stepha- 
nus  :  *\inri&rw9,  w6\ts  BprrrimWf  9i  ficT'» 


NAT.   HIST.   LIB.   111.   10.  623 

ValeDtiam  appellamiis,  Portus  Herculis/  Metaams  ^  am'- 
nis,  Tauroentam '°  "^  oppidum,  Portas  Orestis»  et  Medma.' 
Oppidum  ScyllaBam/  Cratais  *■  flavias,  mater  "  ^  (at  dixere) 
Scyllae.  Dein  colamna  ^  Rbegia :  Siculum  fretum^  ac  duo 
adversa  promontoria :  ex  Italia  CsBnys/  ex  Sicilia  Pelo« 
Tum  duodecim  stadiorum  intervallo.  Unde*  Rhegiam  duo- 
decim  m.  d.  pass.*^  Inde  Apennini  sylva  Sila^' '  promon- 
torium  Leucop^tra^  xii.  m.  pass.  Ab  ea  Locri  oognomi- 
nati  ^  a  promontorio  Zephyrio,  absont  a  Silaro  oociii.  m. 
pass. 
£t  includitur'   Europae  sinns  primus^  in  eoqne  maria 


4rc.  Hardiiiik  1.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Franas.— 10  Taurianum  Vet.  Dalec.  et 
moxineodem,  OregtiM  eiMedina;  Ald.  Junt.  Basil.  Liigd.  ErMmi,  Dalee. 
Els.  et  Oronoy.  O.  et  MedMa,^l\  Craiie  fiifivmM,  jaUr  Vet.  Dalec— 12  Unde 
R.  XX.  M.  paee,  Cbiffl.— 13  Cod.  Dalec.  ineula  Sila.  Mox,  Chiffl.  Leaeopetra 

NOTiE 

moida^n   M    *?»iudu»   Ohifimw    tu^  alii  CaHaxna  vocaot. 

OioXcKr/a.    Haiislt  a   Strabooe,  lib.  ^  CanjfeJ  Capo  di  CaoallOf  doobiit 

VI.  pag.  256.    Nunc   Bivona,  quod  pau.  mill.  aScyllaso.  Koo^Straboniy 

oppidi  navale  est,  cui  nonien  Monte  p.  257.    Prozime  abeit  a  Peloro : 

Leone.  utriusqnc  promontorii  specnl»  cam- 

^  HercnUe^i  flpakKdovs  Xi^V  Stra-  pana  iovicem  sibl  dant  signnm. 

boni^  loc  cit  Nonc  Tropea.  •  Unde"]  A  eolnmna  :  nnde  Rhe- 

^  Mekmnui]  Mhavpos  Straboni  loc.  ginm  abeise  centnm  stadiai  Strabo 

dt.   Nnnc  Marro.  aoctor  est,  lib.  v.  p.  257.  qo»  men- 

*  TaMroentam}  MelsB  ii.  4.   TVw-  inra  cum  Pliniana  congmit.  Oppido 

riawam :  ciuos  extant  rudera,  prope  nomen  Reggio» 

vicnm  Palma :  nbi  et  Oreatis  por-  '  StW]  Inde  pix  Brntia.    Viblos 

tns,  Porio  Ravaglioeo*  8eq.  p.  S41.  '  Sila  Bmtiomm  nemtts/ 

y  Medma']   Nonc  iZMsamo.   M^/ia  SiXcv  Stnbo  vocat,  lib.  vi.  p.  261. 

«t  M^^M  Stepbano  :  Melae  ii.  4.  Jlfs-  e  Leneopetra]   Capo  deW  Armi^  in 

dama^  et  Straboni  VL^apoj  lib.  v.  pag.  quo  desinit  altemm  montis  Apenninl 

256.  corau.    Snnt  tamen  qui  arbitmntur 

^  SeyUawn']  Th  Sjc^AAomf  Straboni,  esse  Pim<a  deUa  SwUta^  promontori- 

loc.  cit.  Nnnc  SdgUo  in  ipso  Sicnlo  nm  inde  mlllibus  pass.  octo  dissitnny 

freto.  versns  ortum. 

^  Crataia]  Ita  libri  omnes.  Nnnc  ^  Loeri  eogn,]  Epixephyrii,  a   Ze« 

FMiiiara  di  Muro,  ad  ipsam  colom-  phyrio   proniontorioy  quod   obside- 

nam  Rhegiam.  bant,  minc  Capo  Bureano. 

^  Mater]  ^c  libri  omnes.  Alii,  Pa-^  *  Et  in^UtdUur]  Hoc  est,  finitur. 

ier,    Sit  pcnes  fabulas  fides.  Sic  iv.  18.  'Tertius  EuropB  sinns  ad 

'  CoJniRiia]  Nnnc  viensy  to  Catona :  hanc  modum  clauditnr.' 


624 


C.  PLINII  SBCUN0I 


nancapantttr :  '^  ande  irrampit,  Atlanticam,  ab  aliis  mag- 
nom :  qaa  intrat,  Portbmos  J  a  Graecis»  a  nobis  Gaditanam 
fretnm :  cam  intravit,  Hispannm/  qaatenas  Hispanias  al- 
lait :  '^  ab  aliis  Ibericam,  aat  Balearicam :  mox  GaUicum 
ante  Narbonensem  provinciam :  hinc  Ligosticam.  Ab  eo 
ad  Siciliam  insalam  Tascam :  qood  ex  Graecis  alii  Notiom,^ 
aiii  Tyrrhenom,  e  nostris  plorimi  Infernm  vocant.  Ultra 
Siciliam  ad'^  Salentinos,  Ausoniom  Polybias  appellat. 
Eratostbenes  aotem  inter  ostiam  Oceani  et  Sardiniam  qoic* 
quid  est,  Sardoom.  Inde  ad  Siciliam  Tyrrhenom.  .  Ab  hac 
Cretam  usqoe  Siculom.    Ab  ea  Creticam. 

XI.  Insolas*  per  haec  maria  primse  omnium  Pityosse  a 
Graecis  dictae,  a  frotice  pineo,  nonc  Ebusus  vocatur  utra- 
qoe»^  civitate  fcederata^  angosto  freto  interfloente,  patent 
XLvi.^  M.pass.'    Absant  a  Dianio  "*  septiogentis  stadiis: 


XXV,  M,  pa«f.— 14  In  eodem  codlce :  His  iMchuiiiur  E,  s,p,in  eoqme  wiarim 
divena  nMnetipatUur,  Mox,  Vet.  Dalec.  unde  Oceanut  irrumpit ;  nWi,  undeir- 
rumpunt.  Paalo  post,  Aetmoe  a  Gracie  Cliiffl. — 15  Ita  cx  cod.  Reg.  l.  rece- 
pit  Brotier  :  ita  etiam  margo  edd.  Dalec.  et  Cbiffl.  abluit  Vet.  Dalec.  ilhdi 
Lngd.  leoe.  Dalec.  £iz.  Gronov.  Hardnin.  1.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Prans. 
dlmt  Lugd.  Erasmi.— 16  Uitra  SiciUam  ^uad  est  ad  Chiffl. 

Cap.  XI.   1  Ita  Chiffl.  et  edd.  Harduin.  1.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Frana. 
patent  XLIJ,  M,  pa$t,   Ald*  Jnnt*  Basil.  Lngd.  Erasmi,  Dalec.  Leyd.  Frankf. 


MOT/E 


i  Perthmoe]  nop$ftJ^JretumMnat, 

k  Htfpanam]  H»c  deincepa  Soliaiii 
liadem  ▼erbify  cap.  23.  p.  44. 

1  Nolimm]  Soliiins  cap.  28.  p.  44. 
/omaia,  male.  N^ior  hoc  nare 
dlsere,  qiiod  Romanis  apectare  ad 
anstrum  Wderetur;  ut  Adriaticumy  e 
eontrario,  ad  septeaitrionera. 

^  Insula}  Martianns  liic  Plioium  de 
more  transcribit,  lib.  vi.  cap.  de  m» 
snlis,  Scc  p.  200. 

b  Elnma,,,utraque}HadMitIbi$§a^ 
vel  YHfa,  Qnoaiam  fretnm  angns- 
tnm  interflaens  mediam  Ebnsnm  olim 
iBtefsecoit,  gemiua  Elnisiis  a  Plinio 
dicitnr,  qnm  ipsi  snnt  PitynssB  dna, 
hirvovam,    Ceteris  fere  scriptoribns 


Colnbrarian  quoque*  de  qna  moz» 
in  Pityusarom  nnmero  reponentibas  : 
ciun  "fe^vrar  interim  nnam  agnoa- 
cant. 

«  Paient  XLVl.}  Ebnso  nni,  qnm 
gemina,  ut  diximus,  n  Plinio  prodi- 
tar,tafltam  ampUtodinem,atqaeadeo 
majorem,  Strabo  adjudicat,  lib.  iii. 
p.  107.  nempe  stadiorum  cccc.  hoc 
est,  i*.  v.  pass.  Agathemenis  Geogr. 
I.  6.  geminam,  ut  Plinins,  Ebasnni 
novit:  majorem  trecentis,  minorem 
stadiis  ceotnm  porrectam :  id  qnod 
eodem  recidit. 

*  Z>tflRt9]  HispaoiK  oppido^  de  qno 
cap.  4. 


NAT.  HIST.   LIB.   III.  II. 


625 


totidem  Dianiam  per  coDtiDentem  a  CarthagiDe  nova.  Tan- 
tundcm^"  a  Pityusis  in  ahum^  Baleares^  dudd,  et  Sucro- 
nem  versns  Colubraria.  Baleares  fuuda  bellicosas,  Graeci 
Gymnasias  dixere.  Major  c^  m.  pass.  est  longitudine,' 
circuituveroccGLXXv.  m.  Oppida  habet  civium  Romano- 
rum  Palmam  ^  et  Pollentiam  :  Latioa/  Cinium,  et  Tucim : 
et  foederatum,  Bocchorum^j  fuit.  Ab  eaxxx.  m.^  pass. 
distat  minor:  longitudine  xl.  m.^*  clrcaitu  cl.  m.  pass. 


^^  ^^^■^^^^^^^^ 


Lngd.  1606.  EIz.«t  GrotioT.— 2  TaniwndtWi  e$t  Chiffl.— S  <Brie  cod.  Reg.  1. 
Editio  prioceps  et  Kezzonirnii,  C.  Af.  pass.  est  longiimline.*  Brotier.  eenium 
mMia  poMiwtm  Umgihtdme  Ald.  Junt.  Basil.  Lngd.  Erasmi,  Dalec.  Lngd.  1606. 
£lz.  Gronov.  Hardnin.  1.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  Mox,  circviiu  vero 
CCCCLXXV.  Chiffl. — 4  PoUeniiam  Laiinaeurium  ei  fetderatorum  Bocckorum 
margo  edd.  Dalec.  et  GronoT.  P.  Latinorum  dvium  et  THeeium  quod  fcederatmn 
Bocchorum  Vet.  Dalec.  P.  JeAma  Cinium  H  Cunici,  et  /.  Bochri  Gronov.  P. 
Laiina  Ctattnn  et  Cunid,  et  f.  Bochri  edd.  vett.  P.  Zaltna,  Ctataim,  et  Cunid : 
et  foederaiumy  Boechorum,  Sfc.  Hardnin.  1.  2.  S.  Millcr.  Bipont.  et  Franz.  «i 
Tudm  Regg.  Brot.  1.  2.-5  Ita  Chiffl.  Hardoin.  l.  2.  S.  Miller.  Bipoot.  et 


NOTiE 


«  TantundemJ  Stadiis  Dcc.  Iioc  est, 
Lxzxvii.  M.  D.  pas8.  a  Pityosis  in 
altnro,  Italiam  versns  recedunt  Ba- 
leares  doe:  versus  Sncronem,  quae 
nrbs  Hispaniae  fuit,  Colnbraria,  hodie 
Moneoliirey  sen  Mons  Colnbrarins; 
Gr»ri8  eandem  vim  nominis  ratlo« 
nemqne  secntis  'O^tovaw  nam  etiam* 
num  serpentibns  impeditur  atque 
vastatnr.    Mariana,  Hist.  1. 16. 

'  BaUarei]  Eam  vocem  Carthagi- 
nlensium  lingua»  funda  bellicosas  sig- 
nificare.  auctor  est  Agatbemerns  loc. 
cit.  Diodorns  Sic.  Bibl.  v.  p.  297. 
Baleares  dictas  putat  &TbTov/3cUAcu', 
a  jaculando:  Tviuntffias,  quod  nndo 
corpore  incolae  incederent  per  ssta- 
tem.  Livius,  in  Epit.  lib.  LX.  vel  a 
teli  missu,  vcl  a  Baleo  Hercnlis  co- 
miteibi  relicto,  cum  Hercnles  ad  Ge- 
ryonem  navigaret.  Videetiam  Tzetz. 
in  Lycophr.  p.  94. 

ff  MfiQor  C.]  Artemidorns  apud 
Agatlieni.  loc.  cit.  stadia  miUe  et  dn- 
centa  longitudine  ait  continere,  quae 


snnt  passnnm  CL.  millia.  Hdic  no- 
men  est  M^jorea, 

^  Palmam]  tliXfiay,  xat  noXX^yriaif 
Straboni,  lib.  iii.  p.  167.  utramque 
civitatisRomanae  jnre  donatam.  Co- 
lonias  appellat  Mela  ii.  7.  Palmam 
hodie  Mallorcam  vocant. 

>  Latina"]  Qnae  Latii  jns  haberont. 
In  Mss.  Reg.  &c.  Laiina,  ddumf  et 
Tudm, 

i  Bocchorum']  Bocchori  nomen  el 
oppido  erat,  qitod  jam  tom  interci- 
disse  innuit,  olim  foedere  junctnm 
Romanis.  Cave  enim  esistimesBoc- 
chos  Mauritaniae  Reges  hic  iroperi- 
tasse,  qnod  fere  sensit  Solinns,  cap. 
23.  p.  44. 

^  Abea  XXX.  M."]  Strabo  loc.  cit. 
Lxx.  tantum  stad.  hoc  est,  viii.  m. 
DCCL.  pass.  Minori  nomen  e&t  Mi» 
norca, 

I  XL,  Af.]  Sic  Mss.  oronc».  Aga- 
themerus  hanc  patere  ait  stadiis  tre- 
centis,  hoc  est,  iii.  m.  occi..  pass. 


Delph.  el  Var.  Cias. 


Pliniue, 


2R 


626 


C.   PLINII   SBUUNDI 


Civitates  babet  Jamnoneni,^  "*  Saniserain,  Magonem.  A 
majore  xii.  m.  pass.  in  altam  abest  Capraria :  °  insidtosa 
naufragiis^  et  e  regione  Palmse  nrbis  Menariae,'*  ac  Tiqna- 
dra^7  et  parva  Uannibalis.  EbusiterraP  serpentes  fugat, 
Colubrariae  parit.  Ideo  infcsta  omnibus^  nisi  Ebusitanam 
terram  inferentibus.  Gra^ci  Ophiusam  dixere.  Nec  cuni- 
culos*^  Ebusus  gignit^  populantes^i  Balearium  messes.  Sunt 
aliae  xx.  ferme  parvae  mari  vadoso. 

GalliaB'  autcm  ora^^  in  Rhodani  ostio,  Metina:*  mox 
quae  Blascon  *  vocatur :  tres  Stcechades  ^  a  vicinis  Massi- 
liensibus  dictaa  propter  ordinem/  quas  item  nominant  sin- 
gulis  vocabulis^  Proten/  et  Mesen,'^  quae  et  Pomponiana 
vocatur :  tertia  Hypaea.   Ab  his  Sturium/  Phoenicey  Phila : 


Tranz.  LX,  M.  edd.  vetf. — 6  Lalnmem  Cliiffl.  Lamnonem  Vet.  Dalec.  Hctnnwem 
inargo  edd.  Dalec.  et  Oroiiov. — 7  Triquetra  Vet.  Dalec.  et  mox  in  eodeiii  : 
ei  patria  AnnibaJi». — 8  Ita  Regg.  BroL  1.  2.  et  Reszon.  item  Aid.  Junt.  Basil. 
Liigd.  Erasmi,  Dalec.  Lngd.  1606.  Elz.  et  Gronov.  Nec  omiitnnt  codd.  Da- 
lec.  et  Hardnin.  editio  princeps,  Harduin.  1. 2.  3.  Miller.  Bipont.  et  Frans. 
Mox,  fMfpulantes  BraMoeorum  mesees  cod.  Dalec. — 9  Vet.  JDalec.  autem  kime 
ora.— 10  Chiffl.  et  Tolet.  Stceckadet  a  tieintM  M.  d,p.  o,  quo  sitee  iunt,  Nomina 
nngulis  Prote,  Me$e,    Mox  Vet.  Dalec.  qua  et  Pomp^ana, 


NOT^ 


^  JamMonem']  Mela  ii.  7.  *  Castella 
sunt  in  minore,  Jarono  et  Mago.' 

"  Capraria^  ^c.]  Martian.  lib.  vi. 
^p.  206.  Nunc  Caprara,  vel  Cabrera, 
Majori  Baleariom  snbest,  ad  aus- 
trum. 

®  Menaria]  Sic  plane  Mss.  omnes. 
Kt  Menarias,  et  Tiqnadram,  et  par- 
vam  Hannibalis  insulam,  nunc  mari 
demersas  putamus. 

V  Ebusiterra}  Solinus,  cap.  23.  p. 
44. 

4  Populantes]  Vide  quas  dictnri  su- 
mus,  viii.  81. 

'  Gallia']  Martianns  loc.  cit.  '  In 
GalliiB  quoqne  ora,  in  Rbodaniostio,' 
&c. 

•  Metina]  In  Mss.  Metania,  Forte 
ab  ostio  Rhodani,  in  quo  oUm  fuit  Mt' 
iapina. 


'  Blaacon]  Festo  Avieno,  in  de- 
script.  Ors  marit.  vs.  600.  Blasc0i  In- 
certi  sltns. 

■  Stwehades]  Les  Mes  d*Hieres^  a 
vicino  In  continente  opptdo  appella- 
te,  quod  Massiliensium  ollm  ditioiiis 
fnit :  quare  Massilieusibus  bse  viciniB 
dicnotur. 

^  Propter  ordinem]  Vide  Notas  et 
Emend.  unm.  49. 

*  Proten]  tlp^krfy ,  hoe  eni  Primam: 
bodie  Porquetfroles,  M4aip',  Mediam, 
nnnc  Portecrozy  qu»  anno  1200.  Me- 
diana  vocabatnr,  ut  docet  Honor. 
Bonche  Hist.  Prov.  i.  7.  p.  4Z,'Vntut» 
denique,  hoc  ett  Postremam^  nuiic 
VIsU  du  LetantfOU  du  Titan^  qutt  max* 
inie  omninm  in  ortnm  vergit. 

'  Ab  his  Sturium]  Nunc  sunt  /2i. 
baudaSf  Langotatier,  BaqutoH,  ot  rocte 


NAT.  HIST.   LIB.   III.   12. 


627 


Lero/  et  Lerina'  adversum  Antipolim,  in  qaa  Vergoani 
oppidi  memoria. 

XII.  (vi.)  In  Ligustico  mari  est  Corsica^  quam  Grseci 
Cymon  *  appellavere,  sed  Tasco  propior :  a  septemtrione 
in  meridiem  projecta/  longa  passaum  cl.  millia:  ^  lata  ma- 
jore  ex  parte  quinquaginta :  circuita  cccxxv.^''  M.  Abest 
a  vadis  Volaterranis  lxii.  m.  pass.'  Civitates  habet 
XXXIII.*  et  colonias;  Marianam/  a  C.  Mario  deductam  ; 
Aleriam,'  a  dictatore  Sylla.  Citra  est  Oglasa  :  ^  intra  vero  ^ 
sexaginta  milHa  passuum  a  Corsica,  Planaria^'  a  specie 
dicta,  ceqaalis  freto,  ideoque  navigiis  fallax.    Amplior 


Cap.  XII.  1  Margo  edd.  Dalec.  et  Or onov,  porreeta. — 2  lU  codd.  Tolet. 
Chiffl.  et  Harduini,  item  edd.  HardiiiD.  1.  2.  3.  Miller.  Bipoot.  et  Frans.  ita 
qiioqne  Martianas.  CCCXXII,  edd.  vett. — 3  Vet.  Dalec.  AUeram,  Mox 
Martianus :  a  D.  Seipa  atUem  citra  eHy  Oglosa  i^fra, — 4  PUUanaria  margo  edd« 


NOT^ 


vidit  idem  aoctor  Hirtoris  Provin- 
riap,  loc.  cit.  Snnt  eae  interStoecha- 
das  minimae,  in  qtiibiis  exstrnctae  ar- 
ces  Lndovici  xiii.  principata. 

y  Lero]  Haec  Antipoli  propior,  qnam 
Lerina,  est.  Niinc  a  sacello  ei  Div» 
sacro,  /'Ii2e  de  S,  MarguerUe, 

*  Lerind]  A  Lerone  freto  passnum 
DC.  dispcscitnr.  Strabo  lib.  iv.  p. 
185.  nxtarafftaf  vocat,  a  planitie. 
Unde  Sidonios  in  Eucbar.  ad  Faua- 
tiim  :  *  Qoantos  illa  tnsala  plana 
Miserit  in  rcelnm  montes :'  viroasanc- 
tos  intelligity  seo  Monachos  Leriritn- 
ses.  Nnnc  &  Honori  deLertn,  Anto- 
ninua  in  Itiner.  Marit  '  Ab  Antipoll 
Lero  et  Lerina  108018*,  M.  P.  xi.' 

•  Cymon]  A  Graecis  VLOpnfos^  a  Poi- 
nis  KofMnir^,  inqoit  Pansanias  in  Pboc. 
lib.  x.  p.  630. 

I»  CL,  miHia']  Strabo  lib.  v.  p.  224. 
ex  Cliorographo  nescio  qoo,  CLX. 
DilH.  longitudineylatitndine  lXx.  por- 
rigi  ait.  Pliniuin,  nt  solet,  scquitur 
Martianns,  lib.  vi.  p.  207. 

e  CCCXXF.]  Sic  Ubri  omncs  Mss. 


com  Martiano. 

d  LXII,  M,  pau,]  Vide  Notas  et 
Eroend.  num.  60. 

•  Habei  XXX IIL]  Sic  Martianns, 
loc.  cit. 

'  Marianam,  ^c.]  Utrinsqne  colo* 
ntfp,  et  a  Mario  et  a  Sylla  dedoctap, 
Seneca  meniinit,  de  Consol.  ad  Helv. 
cap.  8.  p.  808.  Aleriae  Mela,  ii.  7. 
Florns,  ii.  2.  et  Antoniniis.  Utrin»- 
qae  rudera  bodieqoe  visuntnr,  latere 
insiiIaB  eo,  quod  Italiam  spectat.  In 
Conc.  Lateraneosi  sub  Martino: 
'  Bonatos  Marianensis  Episc'  Vide 
Notas  et  Emend.  n.  60. 

<  Oglasa"]  Apparet  ex  situ  esse 
Motite  Christo,  nbi  Monacbi  olim  de- 
gebant,ad  quos  literasacribit  S.  Gre- 
gor.  I.  9. 

i>  Intra  vero"]  Priscse  fere  convenit 
recentiiim  nautantro  mensura,  hoc 
idem  maris  spalium  L.  miliibus  pass. 
metientium. 

*  Planaria]  Nunc  Pianoaa,  prope 
llvam,cui  ad  occasuro  obteuditur. 


628 


C.   PLINII   8ECUNDI 


UrgOy^J  et  Capraria,''  qaam  Graeci  JBgilon  dixere:  item 
iEgilium :  ^  et  Dianium,  quam  Artemisiam : "  ambae  contra 
Cosanum"  littus:  et  Barpana,''  Menariay^P  Colambaria, 
Venaria.  Ilva  "^  cum  ferri  metallis,  circuita  centum  millia, 
a  Populonio  decem,  a  Graecis  iEthalia  dicta.  Ab  ea  Pla- 
nasia/  xxxviii.  mJ  Ab  his  ultra  Tiberina  ostia  in  An- 
tiano  *  Astura,  mox  Palmaria/  Sinonia^  et  adversum  For- 


Dalec.  et  Oronov. — 5  AmpUor  Orgon  Vet.  Dalec.  Ampliar  Gorgan  al.  ap.  eun- 
deiu.  Mox,  i£^7itfiii  dixere  Vet.  Dalec.  et  paiilo  post  io  eodeni :  item  /^- 
Hum;  Mela,  /^iitttm.~0  Vet.  Dalec.  et  Barpona  M^enaria;  edd.  vett.  et  Oro- 
nov.  et  parvtt  M^ntaria,  vel  Menaria*  Paulo  post,  in  iisdem  vett.a  Populomia, 
— 7  Ita  codd.  Harduini,  et  Chiffl.  item  edd.  Harduio.  I.  2.  3.  Miller.  Bipont. 


NOT^ 


J  Urgo]  Sic  Mfls.  omnes,  sic  etiam 
Mela,  II.  7.  et  Martianiis  loc.  cit. 
Rutilio  in  Itiner.  p.  815.  *  Oorgon.' 
*  Assurgit  ponti  medio  circumflna 
Gorgon,  Inter  Pisanum  Cyrnaicum- 
que  laiiis.'  S.  Oreg.  Ep.  i.  50.  *  Oor- 
gOnis  insulse  monasteria '  laudat.  Ste- 
pbaiio,  ^Opyiw,  pii<ros  Tvfi^rfy(as,  Ho- 
die  /a  Gorgona, 

^  Capraria']  Caprara  vel  Caprata. 
AXyiKoy  Orsci  dixer**,  S.irh  rwv  aXywVf 
hoc  e5t,  a  capri$  sylvrstribus,  ut  ait 
Varro  de  Re  Rtist.  ii.  S.  qui  Capra- 
aium  vocat.  Sic  Planariam,  Plana- 
siamque  ex  aeqno  dicinius. 

*  Item  Mgiixum]  Diversa  hwc  in- 
8ula  a  superiore :  Antoniniif  in  Ili- 
oer.  Marit.  '  Insnla  ^gilium  a  Cosa 
stadia  xc'  Melae  ii.  7.  et  Martiano, 
lib.  VI.  p.207.  /giitiuN.  Laudathanc 
Rutiliiis  eximie  in  Iiiner.  lib.  i.  p. 
308.  '  Eminiis  Igilii  sylvosa  cacumina 
nnror,'  ^c.    Nunc  Giglio, 

»  ArtemiMtam'}  Subintellige,  dixere 
Orarci :  est  entni  "^Apr^fus  Ora>ce  Dia' 
fia.  *A(rr4fjuraM  hanc  insulani  Stepha- 
uns  vocat.  Nunc  Gianutif  contra 
Monte  Argentaro,  quod  promontoriuni 
in  contiiiente  Italts  est. 

>*  Cosaniiffi]  Citra  Tiberis  ostia. 
De  Cosa  dixinios  cap.  8. 


•  BarTNiiia]  Ita  Mss.  omne«.  Ea 
haud  dubie  est,  qua?  Pomponto  Me- 
1»,  II. 7.  Carbania  dicitur :  nunc  Cer* 
boUf  juxta  Ilvae  promontorium  illnd, 
qtiod  Plumbinnm  ItaliaB  respicit. 

P  Menaria]  Nunc  Meloria^  qoas 
portui  Liburno  objacet.  Coluinba- 
riam  ab  avinm  genere  dictam  Solinus 
autninat.  Veneriani,  non  Venariaai 
habet  Martianus,  loc.  cit.  Anibie 
inter  Ilvam  et  Plnmbinum  sitae. 

*i  Ilca]  Rntilins  in  Itiner.  lib.  r. 
pag.  309.  '  Occnrnt  Chalybnin  me- 
morabilis  Ilva  metallis.'  Nonc  £/e« 
diritiir,  contra  Pluiiibtnnm.  Eadem 
Ai9aX/a  cur  nuncnpala  sit,  disre  ex 
Stephano.  Ilvam  ab  ^thalia  perpe* 
ram  sejnngit  Ptoiemapiis,  et  roox  iE- 
nanam  rursum  a  Pithecusa. 

'  Planasia]  Qnam  paulo  ante  Pla- 
nariam  diximus.  Sic  Capraria  ea- 
dem  qus  Caprasia  est.  Insnla  M« 
Pisonis  PlauHsia  a  Varrone  dicitur, 
de  Re  Rust.  iii.  6. 

'  /n  Antiano]  Ubi  colonie  Antinm, 
Astura  flnnien  et  insula,  ut  diximus 
cap.  0. 

^  Palmaria]  Palmaria  hodie  Poi- 
maruola,  Sinonia,  iSaROfi^,  Caietam 
versns.  Ceteris  major  Pontia,  Imttti 
di  Ponza:  universs  fere  communi  vo- 


NAT.  HIST.    LIB.   III,  12. 


629 


mias  Pontiae.  In  Pateolano  aatem  sina  Pandataria^*  ^ 
Procbyta/  non  ab  ^neee  "^  nutrice^  sed  quia  profusa  "^  ab 
iEaaria  9  erat.  iCnaria  ipsa  a  statione  ^  navium  ^neae, 
Homero '  Inarime  dicta,  Greecis  Pithecusa,  non  a  simia- 
rum*  multitudine  '°  (at  aliqui  existiaiaYere)  sed  a  figlinis*' 
doliorum."     Inter  Pausilypum'^  et  Neapolim  Megaris:'' 


et  Frans.  XXXIX.  ed<1.  vett  et  Oronov.— .8  Chiffl.  Poiida/eria.— 9  *  Qnidam 
JEmtaria  nbique  scribnnt/  DaUe, — 10  Margo  edd.  Balec.  ct  Oronov.  mmta* 
i\Qn€, — II  Ita  ex  codd.  snii  Harduin.  cum  antea  legeretur,  doUariorum, — 


NOT^ 


cabnlo  Pontiae  appellats.  Unica 
Straboni  UomU^  lib.  f f.  p.  128.  Pon- 
tie  multitndinis  nnmeroy  Livio  lib, 
IX.  pag.  162. 

"  Pandataria\  Straboni,  lib.v.  pag. 
8SS.  UaMZarafUu  Nunc  S.  Mariae. 
Pandateria  Tacito,  Annal.  i.  p.  26. 

"  Prochytal  Upox^  Stepbano : 
etiamnnmque  Procitaf  contra  pro- 
montorinm  Misenum. 

''  Non  ab  Mneaf]  Ut  eaittimavit 
Dionys.  Halic.  Antiq.  Rom.  lib.  i. 
p.49. 

'  Qaia  prQ/iMa]  Qnia  motn  terre 
avnba,  ac  velnti  in  altnm  projecta  ab 
JEnaria,  sen  Pitbecusa,  foret.  Stra- 
bo  lib.  V.  p.  247.  £z  his  Pliiiii  ver- 
bis  Martianns  i  ridicnle  Abenariam 
infnlani  finxlt. 

I  4  ^afioM]  Festus  qnoque :  '  £- 
Baria  appellavere  locum,  nbi  ^neas 
classem  a  Trojanis  veniens  appnlit.' 
— *  Plinius  non  ^neam  cum  navibns, 
aed  iEncK  naves  duntaxat,  quas  ille 
Titbono  in  Italiam  proficiscentt  ad 
tranavehendos  colonos  locaverat  vel 
commodaraty  nsque  ad  hanc  insulam 
pervenisse  rcfert»  nec  nltra  progres- 
aas  ibi  snbstitisse  in  tntisstma  statl* 
one,  donec  in  Troadem  aote  Oraeco- 
rnniadventum  remigrarent;  Tithono 
interim,  (qui  missus,  noo  a  Laome- 
donte,  nt  snspicati  nuper  io  Apolo- 
gia  Homeri  snmus,  sed  a  Priauio 
fratre  fuerat,  ad  traosveheodoSy  quos 


diximus,  colonos,  acilicet  valetndine, 
aetate»  vel  sexn  inutiles  bello  Trojano 
sustioendo,  qnod  imminebat  a  Orve- 
cis,)  ad  Lirim  aninem  usque  ad  Cir- 
ceios  naves  snas  perageote.  Navea 
eoim  /Eneas,  qoibnscnm  in  Italiam 
venire  ipse  potnisset,  easdem  agnato 
sno  Tithono  potnit  in  pnblicam  pa- 
triae  utilitatem  commodare  :  ant  ai 
venit  ipse  dnctor  naviiim  suamm,  id 
qnod  minus  esse  verisimile  arbitra- 
mur;  ante  Trojanam  certe  obsidio- 
nem,  Homero  teste  idoneo  ac  locn- 
plete,  Trojam  rediit,  Tithono  in  Ita- 
lia  remanente.'  Ed,  aee.  Hodie  /«- 
ckia,  Vide  Notas  et  Emend.  nnm.  61. 

■  Hontero']  In  Catalogo  Naviiim, 
▼8.  290.  Eir  *Aplfmr  nnde  Virg.  JE- 
neid.  ix.  Ovid.  Met.  xiv.  89.  aiiique 
Inarimen  finxere. 

*  i^Toii  a  nmianan]  Quas  Grvci  «*«- 
(HlKaws  vocaot.  Ita  nihilominus  visom 
Ovidio,  Met  iv.  90.  XenagorsB  et 
JEschini  apnd  Harpocrat.  p.  168.  at- 
qne  e  recentioribus,  Salmasio,  et  Bo» 
charto  de  Animal.  iii..  81.  p.  994. 
Sanc  tLptftos  Hesycbio  rlBriKos  est,  boc 
est,Jt»iia. 

i>  A  flgUni»]  Officinis,  in  qnibns 
dolia  finnt  figlina:  iath  rw  wiBifKmf^ 
boc  est,  lupafUmy  Mmw,  A  wtBos  fit 
stiBaxoWf  v(0i)icor,  viihiK^»,  Tt9tiK6waaif 
et  9t$iiKovaat,  id  9»t,JigUnm, 

«  Pantihfpnm]  Hodieque  PoeUypOf 
in  Campaoiai  prisca  iocolarum  OraB- 


630 


C.   PLINII   SECUNDI 


mox  a  Sarrento  octo  millibas  passuam  distantcs,  Tiberii 
principis  arce  nobiles  Caprese/  circnita  xi.  m.  pass.'^ 

XIII.  M ox '  fjeacothea :  ^  extraque  conspectam,^  pelagos 
Africam  attingens,  Sardinia,  minus  octo  ^  ^  millibus  passoum 
a  Corsicae  extremis,  etiamnum  angnstias  eas  arctantibns 
insulis  parvis^  quae  Conicalarise''*  appellantar:  itemque* 
Phintonis,'  et  Fossae,  a  quibos  fretum  ipsum  Taphros  no- 
minatur. 

(vii.)  Sardinia  ab  oriente'  patens,  glxxxviii.  millia 
passoum:  ab  occidente^  clxxv.^  roillia:  a  meridie, 
Lxxvii.^  millia:  a  septemtrione,  cxxv.  circuitu  dlxv.^ 


12  '  Male  Mss.  Reg.  et  edilio  princ^ps  alieqne,  XL,  M,  Oplime  emendaTit 
Cl.  RenonicnA,  XL  ilf.  errorem  monstrante  Josepho  Maria  Secnndo,  Capre- 
arnm,  nunc  VIU  dt  Capri,  prvfeeto,  in  erndita  inftnlae  descriptione.'  Bratier. 
Cap.  XIII.  1  Mox  d«est  in  qnibnsdaro  ap.  Dalec.  et  OronoT.  Deinde,  ex- 
traqtum  cimspectwn  codd.  Dalec.  Cliiffl.  et  Vet.  Dalec— 2  Ita  Cbiffl.  cnm  edd. 
Hardiiin.  1.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  mtRtu  novem  edd.  vett.  et  Gronov. 
^S  PhUonis  Vet.  Dalec.  PintonU  Tolet.— 4  Ita  Cblffl.  et  Tolet.  itcm  edd. 
Hardnin.  1.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Frant.  CLXX,  edd.  Tett.  et  Oronov. 
CLXXIL  al.  ap.  DaIec.~-5  Ita  Chtffl.  et  edd.  Harduini  1.  2.  8.  Miller.  RU 
pont.  et  Frans.  LXXIV,  edd.  vett.  ante  Hardnin.-^6  Ita  etiam  Cblffl.  et 
edd.  Harduin.  1.  2.  8.  Millcr.  Bipont.  et  Frana.  CXXII,  circuUu  DLX.  edd. 


NOT^ 


cornm  appellatione,  ab  abig endis  cn- 
ris,  trlstitiave  ressationp,  Uwatkvwoy, 
Mons  enini  mare  prospectans,  consi- 
tns  arboribns,  villisqne  refertns,  om- 
ninm  ejns  orse  amoenissimns  est :  Vir- 
gilii  qiioqne  clneribns  inclytns. 

*  Megaris]  MryapU,  nonc  Coj^  del 

fjffO, 

«  Capreaf]  Describuntnr  eleganter 
a  Tacito,  Aonal.  ly.  p.  122.  '  Vide 
etiam  Snetoii.  in  Tiberio,  cap.  40.  et 
Dionem  lib.  lii.  p.  405.  Nnnc  Co- 
pri. 

*  Leueotkea']  Meminit  hnjns  Mela, 
11.7. 

^  Extraque  conspectum]  Sic  in  al- 
tnm  recedens,  nt  a  continente  pro- 
spici  non  possit,  nisi  spgre  admodum. 
Strabo  lib.  v.  p.  228.  Karomreierat 
V  kwh  riis  T^Kws  96/^f9tOv  pkv  tnSL  fU- 


Xts  4  'iapdiitp,  iyyvrdpm  8i  i^  K^yiMff,  c 
r.  X. 

«  ilftiitts  ocfo]  '  In  octavo  milliario 
a  Corsica  Sardinia  est/  Inqnit  Mar- 
tiauus,  lib.  vi.  p.  207.  Stadiornm 
fere  Lz.  intervalinm  este  ait  Strabo, 
lib.  V.  p.  228.  hoc  est,  vii.  M.  D. 
pass. 

<*  Cunicuiarui']  Hodie  sine  nomioe, 
scopnlis,  qoam  insnlis,  propiores. 

*  Itemque}  Id  est:  Angnstie  illm 
arctantnr,  non  modo  Canicnlariis  in- 
snlis,sed  illa  etiam  Insula,  qn«  Phin- 
tonis,  (Ptolemso*  iii.  8.  ^Uftwos  pn- 
coSf)  et  his  qua  T^i^s,  sen  Fossaa 
vocantnr.  Illa  nnnc  Isola  di  Figa: 
altera  Itola  Rossa,  Cloverlo,  de  Cor- 
sica  Aotiq.  p.  502. 

^  Ab  oriente"]  Latere  orientali :  Hsec 
Martianns  iisdem  verbis,  lib.  vi.  cap. 


NAT.  HI8T.  LIB.   III.  13.  G81 

millia :  abest  ab  Africa  Caralitano '  promontorio  dacenta 
millia,  a  Gadibns  quataordecics  ceatena.  Habet  et  a 
Gorditano  **  promontorio  daas  insalas,  quas  vocantar  Her- 
culis:^  a  Salcensi/J  Enosin:^  a  Caralitano,  Ficariam.' 
Qaidam  haud  procul  ab  ea  etiam  Berelidas*"  ponunt,  et 
Coilodem,  et  quam  vocant  Heras  lutra.'  Celeberrimi  in  ea 
populoramy  Ilienses,''^  fialari,  Corsi.  Oppidorum  xviii.'^^ 
Salcitani^p  Valentini,"!  Neapolitani/  Bosenses/  Caralitani  * 


▼ett.  et  OronoT.  Mox,  Calarilano  Vet.  Balec— 7  Sokenn  vetnstissimi  codd. 
ap.  Dalec.  iS^/«ffiri  al.  ap.  eondfsm  ;  SuUensi  OronoT.  Mox,  Martianns :  a 
Caraliiano^  Fieariam^  GailaiamqH€,—%  Chlffl.  et  tfwan  vocant  Heralytra  ;  vetna- 
tiss.  ap.  Dalec.  et  qnam  vocani  Hieraea, — 9  JoalenseM  Vet.  Dalec.  Jotenees 
marfo  edd.  Dalec.  et  Gronov. — 10  Ita  codd.  Hardnini  et  Chiffl.  cum  edd. 
Uardoin.  1.  2.  3.  Miller.  Bipont.  ct  Franz.  XIV.  edd.  vett.  et  Gronov. — 

NOT^ 

de  Sardin.  p.  207.  "  Jlienus]  *IXtc2r,  qui  Ilio  eveno 

K  CartUiUnui]  Capo  FemUo^  et  Capo  hnc  confngere,  lolao  dnce,  ut  Panta- 

dt  Carbonara,  nias  refert,  Phocic.  lib.  x.  p.  6S9. 

^  Et  a  Gorditan»]  Topikatfoy  tutpor  unde  et  *lo\douH  a  Diodoro  appellati, 

Ptoleroaso,  I1I.8.  aboecidentali  ioso*  Ub.  v.  Bibl.  pag.  806.    Ilientet  quo- 

Ifle  latere :  nnnc  Capo  di  Monie  Fal'  qne  et  Meia  ii.  7.  et  Livins  vocat, 

cone,  et  Capo  di  Argentera.    Habet  lib.  Hi.  p.  623.  quibos  iste  adjnncla 

bflee  quoque  Martianus  iisdem  verbis,  Balaronim  auxilia  acribit.  Qnare  Plt* 

loc.  cit.  nium  band  roerito  Salnasius  argnit, 

>  HereidiM}  'Hpmit\4ov$  wn^op  unicam  in  Solin.  pag.  80.  et  09.  quasi  lUenoea 

Ptolemieus  agnoscit,  iii.  8.  Snnt  ta-  pro  lolenie»  dizerit.    BaXaptffif  et  Ks^ 

«sen  gemtntt :    major  Arinaroj  sive  aS»  appellatio  unde  slt  dedncta,  Pau* 

Zoeara :  mlnor  laola  piana  dicitnr.  sanias  aperit»  loe.  cit. 

i  A  Sulcensi]  Qood  mcridionali  in-  «  Oppidorum  XVIIL]  Ita  Mss.  OU" 

snl»  latere,  volgo  la  Punta  delV  Uiga,  oes.    Subiotelligey  celeberrtma. 

nomen  olim  habnlt  a  Sulccnsi  oppi-  p  &ilei<ain]  Stephanoa :  S^Ajcoi,  w6' 

do,  de  qno  mox.  Xis  iv  2ap9oi.    Addit  a  Carthaginien- 

^  Enosin]  "Zntotr.   Hodie  a  8.  An-  gibns   conditam.       Antonino    Saki. 

tiocho  nomen  habet.  Aliis  SnUhit  tovKxoi.    Ubi  nunc  por- 

^  Fieariam]  ^tKopia  vri^os  Ptolemseo,  tus  est,  coi  nomen  Patma  di  Solo. 

loc.  cit.  Clnverio  Coltelazo*  4  Valentini]  ObaKomwoi  Ptolemieo 

■  BereUdas]  Vide  Notas  et  Emend.  m.  8.  ab  oppido  cognomine,  qnod 

num.  68.    £t  Beleridas,  et  KoXAi^,  perperam  in  UbriseditisOftoAfpiapro 

et^Hpof  Xovrpa,  seu  Junoms  tkermaSf  06aA<rr(a  scribitur. 

ioter  insnlas  quas  Sardini»  adjaceant,  '  JVeopo/i^aiit]  Piolemseo,  loc.  cit. 

ab  anctoribus  hand    satis    probat»  NcaroArrai,  oppidnm  Aqua  NeapoH- 

fidei  afferri,  haud  obscure  prodit  ea  taoae,  qoarura  ettam  memioit  Anto* 

loqueodi  formuia,  *  Quidam  ponunt/  nioos  sive  JEtbicos :   bodieque  Na- 

&c.  poU» 


632 


C.   PLINII   SEGUNDI 


civium  Romanorum,  et  Norenses.''  Colonia  autem  una, 
qu»  vocatur  Ad  turrim''  Libysonis.  Sardiniam''  ipsam 
TimsBus  Sandaliotin ""  appellavit  ab  eCBgie  sole»^  Myrsilus 
Icbnusam  a  similitndine  vestigii.  Contra  Paestanum  sinnm 
Leucasia  ^  est»  a  Sirene  ibi  sepulta  appellata.  Contra 
Veliam,  Pontia^  et  Iscia,"  utraeque  uno  nomine  CEnotrides  ;* 
argumentum  possessas  ab  OBnotriis  *  Itali».  Contra  Vibo- 
nem  parvas»  quae  vocantur  Ithacesiae,^  ab  Ulyssis  specula.'^ 
XIV.  (viii.)  Vernm  ante  omnes  claritate  Sicilia,  Sicania 
a  Thucydide '  "^  dicta,  Trinacria  ^  a  pluribus,  aut  Triquetra,* 


11  Isacia  margo  edd.  Dalec.  et  Gronov.  MmifUtraque  uno  nomine  Vet.  Dalec. 
— 12  Ultfssia  speciacula  Tolet.  ab  Ultftsia  apeetacuia  Cbiffl.  et  Vet.  Dalec.  «6  de» 
est  inedd.  velt.  et  Oronov. 

Cap.  XIV.    1  Ita  Ed.  pr.  et  Vet.  Dalec.  Tkucydidi  tertio  casn  Ald.  Jnnt. 
Bastl.  Lugd.  Erafmiy  Dalec.  Lngd.  1606.  Elz.  Gronov.  Hardnin.  1.  2.  8.  Mil* 


NOTi£ 


*  BotenMes]  Bfitf^a  inter  oppida  Sar- 
diniae  mediterranea,  apud  Ptolem. 
loc.  cit.  uomen  retinet. 

<  Caraliiam]  Quibus  jns  civium 
Roman.  concestnin.  Sive  Caralim, 
aeo  Caiarim'  legas,  perinde  est.  Mela 
II.  7.  '  Sardinias  nrbinm  antiqniMi- 
m»,  Caralis  et  Sulchi.'  Livins  '  ur- 
bein  Carales'  vocat,  lib.  xxiii.  p. 
242.  Florus,  ii.  6.  'nrbem  urbtum 
Caralin/  qoia  jam  tnm,  nt  hodieqne, 
metropolis  insulae  fuit:  incolis  Ca- 
gliari. 

B  Norensea]  Antoniuo,  Nora.  N«pa 
Ptolemseo,  meridionali  insul»  latere. 
Hodie  Nori. 

^  Ad  htrrtm]  Nnnc  Porto  di  Torre. 
In  Notitia  Episcop.  apud  Victorem 
Vitens.  inter  Episcopos  Sardiniae, 
'  Felix  de  Turribus.'  Antonino, 
*  Ad  Tnrrem/  oppidom  Sardinie  est. 
Ptolemaeo  iii.  8.  n6pyos  Btdvwyos  v^- 
XiSf  pro  Aifidff^tiros,  Nunc  ibi  credi- 
tnr  esse  Sassari. 

^  SardiniaM]  Haec  totidem  verbis 
Solinns,  cap.  4.  p.  18.  et  Martianns, 
lib.  VI.  de  Sardinia,  p.  207.  Praeivit 
aoctor  libri  Mirab.  Anscult.  p.  1169. 


*  Sandaliotin]  Say8aAM0TiVyet  *Ixm- 
eraif,  Claudianns,  de  bello  Gildon. 
*  Humanae  speciem  plantae  sinuosa  ^^ 
gnrat  Insula :  Sardiniam  veteres  dix- 
ere  coloni.'  Vide  etiam  Pansao. 
Pbocic.  lib.  X.  p.  688. 

'  Leueasia]  Apnd  Strabonero  llb. 
II.  p.  128.  Aciwnuria:  at  saepins  Acv- 
Kmata^  nt  Stepbanus  babet:  et  anc- 
tor  libri  Mirab.  Auscnlt.  p*  1190.  qno 
nomine  Sirenen  eliam  esse  vocitatam 
diximns,  cap.  9.  Hodie  ia  MAeosa^ 
petra  verius  qnam  insnla.  Ab  /Eneie 
consobrina  ibi  defnncta,  AitvKaffiay 
Dominatam  scribit  Dionys.  Halic.  lib. 
I.  p.  48. 

*  (Enolrides]  OhwptSes  pnaai  Stra- 
boni,  lib.  ti.  pag.  252.  De  Velia 
diximus  cap.  10.  et  de  Paestano  sinu» 
et  de  Vilione. 

*  Ab  CSnoiriis]  Quos  in  Italia  re- 
rnm  potitos  olim  Strabo  etiam  prodi» 
dity  pag.  268. 

b  Itkaeesia]  'IBcuaitrlat.  Meminere 
Solinust  et  Martianns.  Nnnc  Tbrrt- 
celia,  Praca,  Brace:  scopoliqne  alii 
sine  nomine. 

c  Thucydide]  Ltb.  vi.  p.  411. 


NAT.   HIST.   LIB.   III.   14. 


633 


a  triangala  specie :  circuitu  patens,  ut  auctor  est  Agrippa/ 
Dcxviii.  M.  pass.  quondam  ^  Brutio  agro  cohaerens,  mox 
interfuso  mari  avulsa  xv.  M.*  in  longitudinem  freto,  in  la- 
titudinem  antem  m.  d.  pass.  juxta''  columnam  Rhegiam. 
Ab  hoc  dehiscendi  ^  argumento,  Rhegium  Graeci  nomen  de- 
dere  oppido,  in  margine  Itali»  sito.  In  eo  freto  est  sco- 
pulus  Scylla:  item  Charybdis  mare  vorlicosura:  ambo 
claraJ  saevitia.    Ipsius  Triquetrae,  ut  diximus>''  promonto- 


ler.  BipoDt.  et  Fraiix.~2  Ita  codd.  Hardnloi,  Cliiffl.  et  Dalec.  XIL  M,  edd. 


NOT£ 


*  Trinaena]  Tliucyd.  loc.  eit.  Dio- 
doro  Bibl.  lib.  ▼.  p.  286.  et  aliis.— 
*  Homero,  Od.  A.  106.  et  M.  127.  Opi- 
vuichi  vTtffos,  alia  longe  a  Trinacria  est. 
Haec  partim  Latina  vox  est  ab  adjec- 
tivo  Irtfitii^  partim  Grsca,  cx  voce 
Ihcpti,  promomiariMm,  Illa  ad  qnan- 
dam  prioris  similitndinem  ficta  eat, 
et  Solis  intula  appellatnr,  quoniam 
in  ea  sol  perpetuo  Incet.  Est  enim  ea 
insnla  in  Odytsea,  ipsnm  hoc  terrm 
bemisphserium,qaod  certe  sempcr  lu* 
cet  a  sole.  In  nommis  Augiisti  in* 
scriptis,  siciL.  cave  putes  Siciliam 
significari.  Di«na  stans  vel  gradiens 
piogitnr  cum  arcu  et  pbaretra,  quse 
cffigies  ad  Siciliam  non  pertinet  At 
si  Sictlia  designaretnr,  cum  symbolo 
congruentiore  scriberetur  nomen  in- 
tegrom  sicilia.  Prim»  sont  ergo 
ese  totidem  vocnm  literae,  hac  senten- 
tia:  '  Salus  Imperatoris  CsBsaris, 
Italiae  Laetitia  est.*  Is  antem  salnti 
ac  vaietndini  sose,  venaiione,  qnam 
Diana  cnm  arcn  significat,  consnle- 
bat.'  Ed,  $ie. 

«  Triqnelfa\  *  Prsdia  Triqoetra,' 
hoc  est,  Sicnla,  dizit  Horatins  ii.  Sat. 
6.65. 

'  Agrippa]  At  Posidonins  apnd 
Strabonem,  lib.  vi.  pag.  966.  habet 
tantnm  stadia  qnater  mille  et  cccc. 
hoc  C8t|  DL.  mill.  pass.  Timosthenes 


vero  apnd  Agathememm,  i.  5.  stadiis 
4746.  ambitom  Sicllise  definit,  hoc 
est,  Diciii.  mill.  ccl.  pass. 

f  Qiioadam]  Vide  qnae  diximns  ii« 
96. 

*■  ilf.  D,  pati,  JMxia]  Ita  Ttmosthe* 
nes  apnd  Agathem.  duodecim  stadia 
patere  hoe  fretnm  latitudine  prodi- 
dit,  1. 6. 

<  Ab  koc  dekiicindi]  Ita  Solinns, 
cap.  5.  pag.  19.  'Ari  rov  ^oT^rcu  Rhe- 
ginm  dietum  volont,  qiiod  ibi  terrm 
debiscat  interfnso  lenni  maris  euripo. 
Alii  Regiom  sine  aspiratione  scrip- 
sere,  qnasi  Regiam,  hoc  est,  Boo-i- 
X€ww,    Strabo,  lib.  vi.  p.  268. 

i  Ambo  cloro]  De  bis  satis  apposil« 
Ovid.  Met.  vii.  62.  '  Quid  quod  ne- 
scio  qui  mediis  concnrrere  in  nndis 
Dicuntnr  montes?  ratibnsqne  ioimica 
CbarybdisNunc  sorbere  fretiim,nonc 
reddere :  cinctaqne  sssvls  Scylla  ra- 
pax  canibnsSiculo  latrare  profuudo  ?' 
— '  At  apod  Homernm,  Odyss.H.  61. 
Scylla  et  Charybdis  petrsa  snnt  dnn 
fabulosse,  cnm  scopolis  totidem ;  qni- 
bnsimaginibns  poetice  describit  adul- 
teriomm,  discordifle,  et  Inxuri»  mala.' 
Ed,9ee, 

^  Ui  diximuM]  Cap.  lU.  ndXmpos 
iicpa  Ptolemseo,  iii.  4.  Nnnc  Capo  di 
Faron 


634  G.  PLINII  secuNDi 

rinm  Pelorus  vocatur,  adnersns  Scyllam  vergens  in  Italiam : 
Pachynum''  in  Grfficiam,  ccccxl.  mA  ab  eo""  distante 
Peloponneso:  LilybaBum'*  in  Africam  clxxx.  m.  inter^ 
vallo  a  Mercurii  ®  promontorio :  et  a  Caralitano  Sardiniad 
cxc^  M.  Inter  se  autem  haec  promontoria  ac  latera  dis- 
tant  his  spatiis.  Terreno  itinere  a  Peloro  Pachynum 
CLXXX vi.^ P  M.  pass.  Inde  Lilybasum^  cc.  m.  inde  Pelorum, 
GLXX.  M.  Coloniae  ibi  quinque :  "^  urbes  ac  civitates  LXiii.7 
A  Peloro  mare  lonium  ora  spectante,  oppidum  Messana 
civium  Romanorum/  qui  Mamertini  vocantur.  Promonto- 
rinm  Drepanum/  colonia  Tauromenium,  quse  antea  Naxos/ 


yett.  et  GnnoT.^S  Paelufnvs  margo  edd.  Dalec.  et  Oronov.— 4  Ita  cod. 
Dalec.  com  edd.  Hardiiin.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  cui  lectioni  astipiilatar 
et  Martianiis.  CXLIV.  M.  edd.  vett.  et  Gronov.— 5  Ita  Cliiffl.  et  Hardiiin. 
1.  2.  S.  Mlller.  Bipont.  et  Pranz.  CXX.  edd.  vett.  et  Gronov.— 6  Ita  qnoqne 
Cbiffl.  cnm  edd.  Harduin.  1.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Prans.  CLXVL  edd. 
vett.  et  Gronov.— 7  Ita  Chiffl.  Hardiiin.  1.  2.  S.  Miller.  et  Bipoat.  C^hnut 
immunes  qninque,  ewUaieg  LXXliL  margo  edd.  Dalec.  et  Gronov.  Cofenttf  Uti 


NOT^ 

'  Paehpkiim]  ndxvrof  ^Sutfa  Ptole-  acripti  characteribus,  nt  se  cives  Ro- 

mieo,  nanc  Caj^  di  Patsaroy  tive  Pas»  manos  incolv    testarentnr,  seqne  a 

aato,  Mesaeoiia    Peloponne»!    discrimina- 

^  CCCCXL,  mill,  ab  eti]  Vide  No-  renf.    Cunicnlas  in  ea  nnmmi  parte 

tas  et  Emend.  nnm.  5S.  senlptus,  cnnicnlosam  eam  foisse  vel 

"  Lilffbmtm']  AtKvfiaUep  ixpa  Ptolem.  esse  reg ionem  docet.    Fnit  hic  nom- 

Capo  di  MarsaUa.  mus  argentens  apud  D.  de  Bose.'  Edm 

*  A  Mereurii]  In  Africa.    De  eo,  eee, 

V.  S.    Hoc  intervallum  Ttmosthenes'  '  Drepanum]  Idem  qnod  Ptolem. 

loe.  cit<  ait  esse  fere  cc.  mill.  pass.  "ApyMVPow :  nonc  Capo  di  S,  Aleem^  n 

P  Paehfntan  CLXXXVL]  Ita  Mss.  proztmo  S.  Alexii  castello. 

omnes,  Capella,  pag.  208.  CLxxvi.  '  Aniea  Naxot]  Solin.  cap.  6.  p.  19. 

Terreno  itioere  baec  mensnra  insti-  Etiam  Antoniiras  in  Itiner.    Tanro- 

tnitor,  atque  adeo  brevior  insnlae  cir-  menium  Nazon  vocat.    Nempe  Naxo 

cnitus  ex  triplici  hoc  intervallo  col-  excisa,  Tanromeninm  snccessit,  qno 

ligetur,  quam  qiiem  Agrippa  efficit,  dedncti  snnt    Naxii,    ut  anctor  est 

ore  sinubosqne  lostratis.  Diod.  Sic.  Bibl.  lib.  xiv.  pag.S82.  et 

^  Colonia  iln  qnin^]  Vide  Notas  lib.  xvi.  pag.411.  GraecisTovpofiinoy. 

et  Emend.  nnm.  54.  Nunc  Taormina,    Tiberii  nommns  in 

'  Ctrtvm  Rom,]  Jure  civitatis  a  Se-  Thes.  Goltziiy  CoL.  A vg.  Tavromkn. 

natn  donatnm.  Messine,  Incolis,  Me§-  p.  2S8.   Grecns  e  Mnseo  nostro  Pa» 

atna  CUta  iio6ile.— '  Nnmmi  veteres  risiensi,  TAYPOMENITAN. 

sab  Augusto  cnsi  mbisbnion,  Latinis  « 


NAT.   HIST.    LIB.   III.  14. 


68S 


flamen  Asines :  "^  mons  iEtna "  noctarnis  roiras  incendiis. 
Crater ^  ejus  patet ambitu  stad.  xx.  Favilla* Tauromenium 
et  Catinam  ^  usque  pervenit  fervens,  fragor  vero  ad  Ma- 
ronem^  et  Gemellos  colles.  Scopuli  tres '  Cyclopum,  por* 
tus  Ulyssis/  colonia  Catina.9  ^  Flumina :  Symsethum/  Te- 
rias.    Intus    Laestrygonii  "*    campi.    Oppida:    Leontini,* 


^^^■^^^■^»^'^^^ 


MrbeM  ae  cmtuUs  LXXII.  edd.  vett.  et  Oronov.—S  Ita  Vet.  Dalec.  Hardnin. 
1.  2.  S.  MiUer.  Bipont.  et  Frans.  Caianam  Gronov.  Mox,  Manmeum  Cbiffl. 
~0  Ita  Vet.  Dalec.  Harduin.  I.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Franx.  Caiatia  edd. 


NOTiC 


"  iljtaea]  *Affi»afov  mrafthv  vorant 
Thucyd.  lib.  vii.  paf.  664.  et  Plot.  in 
Nicia,  pag.  641.  Accols,  Cantsra, 
Hunc  cuDi  Aci  Dalecampius  male 
confnndit* 

V  iEfna]  MmU'GibeL 

^  Craier]  Qni  in  atinioio  vertice 
aperit  se  biatns. 

'  FavOia']  lu  etiamStrabOy  I.  vi.  p. 
269.  Augnst.  de  Civit.  iii.  Sl.  aliiqoe. 

f  Ad  Maronem\  In  Martyrologio 
Maorolyei,  Maronis  pariter  mootia  fit 
inentio,  Gemeliorumqoe  coUium.  Ma- 
ro  nnnc  ATadeata  dicitur:  Gemelli, 
Mimtt  di  Mele :  utriqne  nno  nomine 
Jlfoiu  Nebfodes  Solino,  cap.  6.  p.  19. 
etaliia. 

'  Seajmli  tres']  In  ora,  citra  Catinam. 
Li  Farigtumi.-^*  Qna  parte  Sicilia 
spectat  Eorom,  Cyclopas  Pliniu8Col« 
locat,  cum  portn  Ulyssit,  recte:  at 
Horoenis  ad  septemtrionem  fere ; 
quoniam  sic  poscit  descriptio  itioe- 
rnm  Uiystis  in  ea  fabola.  Venisse  cod« 
atabat  Ulyssem  in  Siciliam  ez  fama 
publica,  atqne  ibi  tooc  Cyclopas  exti- 
tisse.  Cetera  iovenit,  immutavit,dis- 
posuit  vates,  ex  artis  licentia  et 
legibos  .  Cyclops»  Gr«ce  K^akm^f 
»on  hominem  significat,  cni  iumen 
sit  unicnm ;  sed  qui  rotundos  oco- 
los  babet,  sive  orbicoiares.  Uooco- 
lum  Cyclopa  fioxit  Homeros,  tom 
nt  monstrosior  eiiet;  tom  qoia,  si 


oculot  diios  haberet,  ono  effosso  sa- 
tis  ei  alter  csset  ad  aoiroadvertendoB 
percossores  :  id  qnod  fabola  prohitie- 
bat.  Docet  enim  ilia»  juste  pcenas 
ab  eo  exigi,  qui  sacrosancta  hospitii 
jnra  violet:  quod  Cyclopis  facinos 
fiii»se  finxit  Homerus.'  Ed,  see. 

^  Uhfssis']  Nunc  ^ogiiiaa  stalteiie, 
prope  Catinam. 

^  Catina]  Sic  omnes  Mss.  Qoam 
GrB>ci  VLdrwoM^  Ca^inam  Latini  dixe- 
re  :  ut  illi  MoiriraX/ay,  Massiliam  isti. 
Numnuta  in  Mnsno  nottro,  ISMK- 
NAIXIN.  Nobis  Catone:  iocolis  Cala- 
nia.  In  vetere  instrumento  apnd  Pa- 
rotam,  p.  14.  '  Catana  Citta  Clarissi- 
ma.'  Colonos  eo  missos  a  Romanis 
auctor  esl  Strabo,  lib.  vi.  p.  268. 

c  Symatkum]  tiitMSos  Straboni,  lib. 
VI.  pag.  272.  Hodie  la  laretta,  nltra 
Catinam.  Tifptat  Diodoro  In  Eclog. 
p.  868.  et  Hesycbio.  Nunc  a  8.  Leo- 
n*irdo  nomen  sortitnr,  Fiume  di  S^ 
Leonardo. 

^  LMStrffgonH]  AaMrrpi/y^ircr  appei- 
lati,  qui  Leontinos  campos  incoluere, 
ol  rh  Kewriimw  vsiiop  Mtffam^s^  inqoit 
Polybins,  io  Excerpti»,  pag.  22.  Si- 
lioslib.  XIV.  'Piima  Leontinos  vas- 
tarunt  prnlia  campos,  Regnatam 
dnro  quondam  Laestrygone  terram.' 

«  Leonimi]  In  Nommis  Mnssi  nos- 
tri,  AEONnNON.  Melse  quoque,  ii. 
7.  Leoniinu  At^rrtop  Ptolemxo,  iii. 


636 


C.   PLINII    8ECUNDI 


Megaris:'  amnis  Pantagies/^^  Colonia  SyracusaD»^  cnm 
fonte  Arethusa.^  Qaanquam  et  Temenitis,^  et  Arcbidemia^ 
et  Magaca/'  et  Cyane,  et  Milichie  fontes  in  Syracusano 
potantur  agro.  Portus  N^austathmus/  flumen  Eloram, 
promontorium  Pachynum :  a  qua  fronte  ^  Sicili8&  fluroea 
Hirminium,'"  oppidum  Camarina,'* "  fluvius  Gelas»''  oppi- 


vett.  et  Oronov. — 10  Paniagia  Vet.  Balec. — II  Arehidemia  et  MarfaaVeU 
Dalec.  et  uiox  in  eodem  MUimafontes  tJi  S,  ponatUur  agro, — 12  Camerina  mar- 


NOT^ 


4.  Nanc  Lentini.  In  vetere  iufitrn- 
mento,  apud  Parutam,  p.  14.  Lentini 
dttafecondienma. 

^  Megaris]  In  nnmmis  apnd  Pam- 
tam,  MEFAPA.  Et  epnd  Ptolem.  M^- 
yapa.  Stepliano  Mcyaplf  iw  SuetX^^,  ^ 
wp6rtpov  "TfiKa. 

9  Pantagies]  Vibio  Seq.  Pantagiae: 
Silio  quoqne,  lib.  xiv.  UayTdKtos 
Tbucydidi,  lib.  vi.  p.  418.  Ptolenifeo, 
Tlairrdxas»    Nnnc  Porcaro, 

^  Syraeusat]  Incolis  Siracosa  citta 
fedelissima:  nobis  Sfracuses,  Colo- 
niam  eo  dednctam  ab  Angnsto,  anno 
U.  C.  7SS.  M.  LoUio,  Q.  Lepido  Coss* 
auctor  est  Dio,  lib.  uv.  pag.  587.  et 
Strabo,  lib.  vi.  p.  270. 

*  Arethusa]  Cic.  in  Verrem,  Orat. 
VI.  nnni.  18.  '  In  bae  insnla  extrema 
est  fotts  aque  dulcis,  cui  nomen  Are- 
thusa  csl,  incredibili  magnitndioe, 
plenissimns  piscium :  quifluctn  totus 
operiretnr,  nisi  mnnimine  ac  mole  la- 
pidum  a  mari  disjnnctns  esset.'  Nnnc 
fons  est  sine  nomine.  Falcandus,  in 
Hist.  Sic.  motn  terrae  lutulentum 
hnnc  footem  alt  eflTectnm,  mnlta  nia- 
ris  admixtione  saporem  saisnm  con- 
traxisse.  Vide  qnn  de  eo  fonte  et 
Alpheo  amne  dicturi  sumns,  xxxi,  80. 

i  TemenUis]  Vinc.  Mirabella,  Sy- 
racnsanus,  in  emdito  opere  de  petria 
sua»  ait  hos  hodieque  fontes  exstare. 
Tenieuitin  nuDC  dici  Fonte  di  Cana-' 


li,  Arcliidemiaro,  CrfaliHo,  Magcam, 
Fonfana  della  Madalena^  Cyanen,  Fon- 
te  Cianef  Miiichien,  MciAcx^iPi  cnjus 
aqna  siiavisstma,  et  nomini  sno  maxi- 
meconvenieos,Lamf»tsfnolta.  De  Cya* 
ne  in  primis  Ovid.  Fast.  iv.  469.  et 
Met.  y.  412.  Vibius  Seq.  p.  840.  la- 
cnm  vocat. 

^  Naustatkmus']  19aiiwTaSfihSf  qoae  vox 
navium  staiionem  sonat.  Ptoleroaeo 
iii.  4.  ^ufueovs  Ai/i^.  Nnnc  Fontane 
hianche,  inter  Syracnsas,  et  Elornm 
amnem,  cui  nomen  hodie  Acelkro: 
qnondam  *EA«pp»r,  apod  Steph.  et  Vi- 
binm  Seq. 

'  A  quafronte]  Meridionali. 

■B  Hirminium]  Nunc  Maulo,  et  Mau- 
li,  et  J^ttine  di  Ragusa, 

■  Camarina]  Kofutpiya  Stephano, 
Virgil.  iEneid.  iii.  *Et  fatis  nun- 
qnaro  coneessa  moveri  A  pparet  Ca- 
marina  procul.'  Hodie  Camarana  di- 
citor,  latere  Siciliae  meridlonali :  in 
nominis  apnd  Parutam,  KAMAPINA- 
UIN. 

o  GehtM]  Gela  Vibio :  accolis  J^vnie 
Salso:  in  nummis  apud  enndeni  Pa- 
rntam,  rEAAX — 'Capnt  virile,  cnm 
anribus  et  diinidio  corpore  buhnlo, 
docet  agricolas,  qni  flumen  illud  ac* 
colnnt,  esse  perferentes  laboris:  in 
aversa  antem  parte  equus,  vel  eqnes, 
vel  bigse  picte  generosos  in  eo  trac- 
tu  cqoos  esse.'  Ed,  see. 


NAT.   HIST.   LIB.   III.   14. 


637 


dum  Acragas/  quod  Agrigentura  nostri  dixere.  ThermaB  *< 
coloDia :  amnes,  Achates,  Mazara,  Hypsa.'' '  Selinus  * 
Oppidum.  Lilybaeum  ab  eo  promontorium,  Drepana/  mons 
Eryx.''  Oppida:  Panormum,'*'' Solus,^  Himera*  cum  flu- 
vio,  Cepbalcedis/  Aluntium,'^'  Agathymum/  Tyndaris'* 
colonia,  oppidum  Mylae,^  ct  unde  coepimus,  Peloru 


go  edd.  Dalec.  et  Oronov.  Mox,ybimiu  DtloB  Gronov. — 13  Edd.  vetl.  et  Oro* 
110 V.  ammet  Atys  et  Hyjtta  ;  Ver.  Balec.  amkes  Aeis  et  Hypsa*  Vid.  Not.  et 
Emend.  Paulo  po»t,  Vet.  Daler.  mox  Etifx, — 14  *  Ita  bene  Edilio  princeps.' 
Broder.  Oppida  Panhormnm  edd.  vctt.  Ald.  Jant.  Basil.  Lagd.  Era»nii,  Da« 
lecLngd.  1006.  Els.  Gronov.  Hardain.  1.  8.  3.  Miiler.  Bipont.  et  Fraoz. — 
15  AlevfUium  Vet.  Dalec.    Mox,  in  quiLnsdanifilgalAymm,  qoo  pacto  et  a 

NOT£ 


P  Acragas]  lu  nummis  Mussei  nos- 
tri,  et  apnd  Parutaniy  AKPArANTI- 
NHN.  Hodie  Gergenti,  Incolis,  Agri'' 
gento  eitta  magnifica, 

4  Tkiraue]  Afltonino,  Aqn»  Laro- 
dae,  ab  Agrigento  XL.  M.  P.  Nnne 
snnt  effi  prope  urbeni  Seiaccaf  vel 
Xacca,  ot  recte  Fasellns. 

'  Achaies,  Mazara^  Hypsa\  'Ax^* , 
nanc  Belice:  qni  primns  post  Ther- 
n\%%  occnrrit :  Mctdpas^  Mazara^  ad 
oppidom  ejusdem  nominis:  latere 
nterqne  meridtonali.  'T^t,  Marsala, 
prop«  Lilybcnm.  Vide  Notas  et 
Emend.  oum.  56. 

*  6Wmm«]  SfAiFovy  Oracis,  ab  apH, 
qnod  iriXwov  vocant,  nberiate  dic- 
tum.  Magnse  orbis  tenne  vestigiom 
cxtat  bodieque  in  latere  insnl»  meri- 
dionali,  vnlgo  Ttrra  de  U  Puici^  teste 
Fasello  :  baud  procul  Achate  fluvio, 
seu  BeUce.  Sed  Sellnnntis  situm  ve- 
rius  assignavimns  opere  nuper  in  lu- 
ceni  edito,  de  Nnmmis  Antiquis  Fo- 
pulornm  et  nrbium. 

*  Drepana']  locolis,  Trapano  cUta 
invitta.  Stepbano  Ap^oMa,   Apiwayov 

'  Ptolemseo. 

«  Eryx]  Vibius  Seq.  pag.  343. 
'  Eryx  mons  Sicilife.'  Solinns,  cap. 
6.  p.  10.  *  Eminet  Sicilia  montibns 
JExnn  et  Eryce :  -  Vulcaoo  ^tna  sa- 


cer  est :  Eryx  Veneri.'  Mela  quoqne, 
II.  7.  *Montinm  Erjx  maxime  me- 
moratus,  ob  delnbnim  Veneris  ab 
JEnth  conditnm.'  Nudc  Monte  S, 
JuUano, 

^  PononNMM»]  IncoHs  Palermo  eit" 
tafeUee, 

^  Soliui]  Antonino  Solnntam  dici- 
tnr :  ut  quod  Ronianis  Hydruntum, 
Orscis  Hydrns  fnit.  In  nninniis 
apnd  Parutam  COAONTINnN.  Nonc 
Solunto, 

'  Himera']  Scbol.  Pind.  p.  110.  Ocp- 
fih  XovrpiL  r^s  *lfi4pas  v^Kews.  Ptole* 
maeo,  iii.  4.  sunt  Thernias  Himeren- 
ses,  O^pfuu  tpapai  w6Kis,  Coloniam 
deiude  factam,  testainrvetusintcrip- 
tio  apnd  Omter.  p.  438.  COL.  Avg. 
HiMEiLfiDRVM.  Thbrmit.  Quamob- 
rem,  an  vocis  simiiitndine  deceptns 
auctor  Tbermas,  de  qntbus  diclnm 
est  panlo  snperiui*,  coloniani  fal^o 
tfppellaveril,  cum  id  es^et  Tbermis 
Himerensibus  ascribendnm,  peritio- 
ribus  aestimandnm  relinquo.  Nunc 
oppido  nomen  TermineeittasptendidiS' 
sima :  ainni,  Fiujiif  di  Termini, 

1  Cepkakedis]  Kc^»a\oi81f  Ptole- 
roso,  loc.  cit.  Incolis  Cefat^  ciUa  pte- 
centissima, 

*  i4<tfii(iHm]  *AX6iniov  Ptolem.  loc. 
cit.  Dionys.  Halic.  lib.  i.  p.  41.  *A- 


638 


C.  PLINII   8ECUNDI 


Intos,  Latinae  **  conditionis,  Centaripini/  Netini,'^ '  Se- 
gestani.«  Stipendiarii,  Assorini,*»  iEtnenses/  Agyrini,^  A- 
cestasi,^  Acrenses,*  Bidini,"»  Cetarini,  Cacyrini,*»  Drepanita- 
ni,^  Ergetini,P  EcheUien^es,*»  Erycini,'  Enteliini,»  Etini,'^  • 


^^^■^^■0^^  »^v» 


StraboDc  appellatar.— 16  N«/»tntChiffl.  Mox,  pro  Segeaiani  Vet.  Dalec.  ba« 
bet  Mgestani ;  et  paulo  post,  EchetienMes  pro  ^nenaet^  et  pro  v.  1.  Eacletiense*» 
^17  *  Mdini  Vel.  lu  Index  babet  et  Cbiffl.  Lege :  Netini,  Edini,  Getini/  ifc. 


VOTJE 


KoivTtop.  lo  nammis  AAONTINfilf. 
Fazellun,  Decad.  i.  lib.  ix.  cap.  4. 
'  In  colle  edtto  et  mari  prominenti, 
infra  S.  Pbiladelphi  oppidtim,  Alan- 
tium  vetasta  urba  jacet.'  Alontio. 

^Agathynum]  Polybio  apud  Steph. 
'A7^i^a.  Diodoro,  lib.  v.  pag, 
991.  'AydBvpvw  ab  Agatbyrno  rege. 
Livio,  lib.  XXVII.  p*  S03.  *  Agatliyr- 
na.'  Ubi  nuQC  S.  Marci  oppidum, 
ad  amnem  cognomineiu :  roedio  ferme 
interrallo  Paoormum  inier  et  Mea* 
aanam. 

b  Tyndarit]  In  nommis  TTNAAPl- 
TAN.  Ruderibns  nowen  restat,  7e«- 
daro,  Polybio,  lib.  i.  pag«  85.  Tvr- 
Ma^ls. 

«  Mylaf]  MOaxso. 

^  Loftjue]  Jute  veteria  Latii  do- 
nata»  de  quo  dicemus  in  Notis  et 
Emend.  nnm.  8. 

«  Ceaitcrtpmi]  Oppidum  rk  Kvn^r 
pm  Straboni  lib.  vi.  p.  272.  anpra 
C^iinam,jnxta  iEtnapos  montes.  In 
nnromis  Parut»,  KENTOPimNON. 
Centorbe. 

^  Nttini]  Netinoa  qnoqne  THiliuf 
vocat  in  Verr.  vii.  65.  Oppidum 
Ptolemaetiti  "Shrrov.  Incolif  Noto  eitia 
ingeniooa,  prope  Pachynum. 

K  Segeetani]  A  Segesta  dicti,  vel 
Egesta,  prsposita  ci  lltera  S  a  Ro* 
manis  Rcriptoribns,  inquit  Festus,  ne 
obscoeno  nomine  appellaretnr.  In 
Nonimis    Parut»,    SErETTAiaN.  et 

srE^TAiaN. 

^  il^sartiit]  "Ao^o-M^y   nrbi  noroen 


apud  Stephan.  nunc  Aboto,  Cbrysa 
ainne  aliuitor,  nnnc  Battaino,  In 
nninmo  apud  Parntaro,  A20PT.  XPT- 


*  ^tnentes]  AXryri  Strabonis,  lib. 
VI.  pag.  278.  Ptolemsei,  AlPrFot:  in 
raontis  ^tnae  radicibtis  olim  fiiiti 
stadiis  a  Catina  lxxx.  Nummi,  AIT- 
NAUIN. 

i  Agyrini]  Agyrium  et  Agyrinen- 
aes  apiid  Cic.  Verr.  v.  62.  In  niimmis 
ATTPINAIAN.  Nunc  Argyro,  et  iSoi 
FiUppo  d'Argyrone. 

^  Acestm]  Ab  Acesta,  de  qna  Vir- 
gil.  ^netd.  v.  '  Urbeni  appellabaot 
permisso  nomine  Acestnm.' 

*  Acrenset]  *AKpaiot  Stephano.  Op- 
pidum  Acrat  Antoninu»,  et  Tbacyd. 
lib.  VI,  p.  414.  Ptolerosens  'Aic^as 
vocat.  Hnjos  extare  vesligta,  xxiv« 
mill.  pass.  a  Syracnsis,  nbi  nunc  C«e- 
nobinin  est  S.  MarisD  de  Jeso,  auctor 
est  Fazellus,  Decad.  i.  lib.  x. 

"  Bidim]  Cic.  Verr.iv.  54.*Bidis 
oppidam  est  tenue  sane  non  longe  a 
Syracnsis.'  Incolse  BtlRyoi  Stepbano. 
Snperest  roodo  templnm,  S.  Guwnmi 
di  Bidini^  teste  Cluverio,  SiciL  An« 
tiqoit.  II.  10. 

"  CetarinU  Caeyrini]  KiiTapla  et  Ktf* 
Kvpotf,  dtto  Sicilise  oppida,  apud  Plo- 
lem.  iii.  4.  Illod  iu  niediterraneis, 
nnnc  vulgo  Cattaroj  inter  Herbessam 
etSyracnsas:  illud  in  ora  occiden- 
taii. 

°  Z>r«fMtittlaKt]  A  Drepano  proxi- 
me  antea  roemorato. 


MAT.   I11ST.    LIB.   IIK  14. 


689 


EQguiDi/  Gelani/  GalataDi/  HalesiDi/  HenoeDses/  Hy- 


NOT/E 


P  Ergeiini]  *I^^m9  Pliilisto  apud 
Steplian.  Ptolcmipo,  addito,  ut  sappe 
alias,  sibilo,  Itfrfivrtov.  Nonien  rn- 
deribiu  CUadella,  ad  Chrytam  am- 
Dem. 

4  EehtiUenMe»]  Ab  'Ex^Xa  oppido, 
nnnc  OcAala,  Leontinos  inier,  et  Ca- 
roarinam.  Vide  Nota»  et  Emend. 
nnm.  56. 

■"  EryeiMi]  InEryce  monte  vifiin- 
tor  ingentes  oppidi  rniii»,  teste  Fa- 
sello,  Becad.  i.  lib.  z.  Ei  nomen 
fult  ab  ipso  colle  cni  insidebat.  In 
Nnmmls  apud  ParoUm,  EPTKEINON. 
Stffph.  'EfiHciivi. 

*  EaUeiiim]  Entellae  mdera  ad  Crl- 
misnm  amnem»  qiii  Panormitannm 
agrum  rigat.  Stephano,  *EyrcAAi!iwc. 
Oppidum  '^yrcAAa  Diodoro  lib.  zvi. 
pag.  461. 

t  Etini]  Mt8.  Edimu 

*  £it^'a»]  De  hia  saepiui  Cicero 
in  Verr.  'Eyy^Zoy,  oppidoro:  incolfle 
*EY7vcwm,  Stephano.  Biodorus  Sic. 
lib.  V.  abfiiisse  ab  Agyro  patria  tua, 
itadiis  centam  ait. 

'  Gelemi]  lidem -GeleDiei  Cicero- 
ni  in  Verr.  vi.  7S.  r«AMei  Paiiaaniap, 
lib.  VI.  pag.  880.  aliisque  dicti.  In 
nuniinii  TEAA,  qiiod  oppidi  nomen 
est  Scylaci  in  Periplo,  pag .  4.  ounc 
AUeiUa, 

■  Gfclolaat]  Qni  Ciceroni  passiro  C«- 
Jaiinit  Verr.  v.  101.  &g.  Diodoro  Sic. 
Bibl.  lib.  XII.  pag.  89.  KoAAorcrDc. 
OppidQm  Antonino,  Galeaie*  Nonc 
Gakdi, 

*  Heiedni]  Antonino,  Aleea:  in 
Tab.  Peuting.  HaUta,  *KKiaa  rSKie, 
Diodoro  Bibl.  lib.  xiv.  p.  246. 

'  Hennenees]  Ab  Enna  urbe,  qne 
Proserpiiueet  Cereri  sarra.  Vocem 
h«oc  Latiiii  sttpius  asptrarunt:  non 
item  Oraeci,  quibus  "Eyra  scribitor. 
Sic  iios  Hannonem  dicimui,  GrKci 


"Ayvnva,  Apud  Jul.  Firmic.  lib.  de 
Errore  Prof.  Relig.  pag.  24.  *  Ceres 
Heonensis  roulier.'  Hodie  Castro  Gto* 
roNJit,  citia  ineepugnabiie, — '  Cave  cre- 
dnn  cum  Spanhemio,  p.  906.  prloris 
editionis,  hnc  pertinere  nummum  in- 
icriptnm,  non  ut  ipse  refert,  mvii. 
MBNRJB,  sed  MVN.  HBNNA  :  qui  est 
ex  ttre  magno  in  Thesauro  Regio. 
Senteutia  enimest, '  mvnus  Hadriano 
Edidere  Noctnrnnm  Narboneiiiei 
Augures.'  Priore  parte  caput  mn- 
liebre  velatomexhibet,  comemicaiite 
e  ainu  face.  Latere  dextro,  m.  CBi» 
TiVi,  Triumvir  Monetalis  iinittroy 
MVN.  HBNNA.  .)(.  Jupiter  in  qnadri- 
gis  caeluin  petentibns  fopminan  eo 
defert,  qnsD  facem  tenet:  snpra  mvk. 
HBNNA.  'MVNns'  nt  diximiis,  <  Ua- 
driano  noctnrnum '  editnm  ab  Aogii- 
ribos  Narbonensibns,  in  fonere  Sabi- 
nse  coojngiiy  cuju»  hic  vultus  est,  non 
Cereris,  ut  quidaro  censoere.  Fax 
nociis  syniboloni  est.  £t  Sabiuam 
Jiipiier  rapit,  non  Plnto  Proserpi- 
nani ;  cnm  et  coelnm  qnadrigia  petat, 
et  facera  (ut  in  anteriore  parte)  de- 
ferat,  qn»  Proserpinse  non  convenit : 
sed  ludos  honori  Sabina  noctn  editoa 
in  utraqoe  ntimini  parte  significat. 
Noa  ia  Sicilia,  sed  Narbone  fnit  Cea- 
tia  gens :  nt  l.  cbstivs  anb  Cspsare. 
Nam  id  patet  ex  nummo  inscripto, 
PLAT.  CB8T.  Fuere  Hennenses  in  S&- 
cilia  conditionis  liber«,  nt  ait  Pliniui 
hoc  loco :  idclrco  nnllos  ii  numrooi 
cndebant  honori  Augnstomm :  iicut 
nec  uUos  in  Hispania  videmiis,  post- 
qoam  *  universtt  Hispani»  Vespaai- 
anus  Imperator  Augustus,  jactatoi 
procellii  Reipnblicaii,  Latii  jus  tri- 
buit,'  ttt  Plinius  ait  hoc  libro,  cap.  4. 
*  Munns  '  hic  Indos  gladiatorius  eat, 
iit  apud  Pliniuni  xxxiii.l6.  'Cssar^ 
qui  postea  Dictator  foit,  primui  in 


640 


C.   PLINII   SBGUNDI 


blenses/  Herbitenses/  HerbesseDses^*"  Herbalenses^*'  Hali- 
cyenses>'^  Hadranitani,*  Imacarenses/"'  Icbanenses^s  je- 
tensesy''  Matostratini/  Magellini^J  Margentini^^  Mutycenses/ 


^^^^^^^^^^0m 


Dftlec— 18  '  Lego  Hyecareiiae$f  ab  oppido  Hyccaro  ;  ande  aateni  nainen  boc 
acceperit  ▼ide  apnd  Athenaeum  sub  finem  lib.  vii.*  Idem,  Vir  dortus  in 
Ohsr.  Misc.  tom.  v.  parte  S.  p.  I(M.  legit  Hemicaretiset,  Moz,  pro  Jetemset 
Vet.  Dalec.  LetemeM ;  et  pro  MKtMHntini,  idem  codex  bahet  MftiUratimi  > 
Chiffl.  MmtuttramL  Panlo  post,  edd.  ▼ett«  ante  Hardnin.  Mutyensee ;  Chiffl. 
▼ero,  Mutyce»$e$ ;  et  sic  Harduin.  1.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Franac  Oeinde 
pro  TyraaMen$e$  (Or.  TvjpaicSrcu)  £d.  pr.  Tnraiatiauee ;  edd.  recentt.  Tiratien'- 

NOT£ 


£dilitate,  manere  patris  fnnebri, 
onini  apparatu  arenae  argenteo  osas 
«*t ;  ferasqae  incessiveretam  primum 
noxii.'  £t  in  ntimmo  ez  «re  masimo, 
in  Thesanro  Regio,  snb  Jnliano,  nt 
▼idetur,  scriptnm  est,  rbparatio 
MVRERii  fbliciter:  nbi  gladiator 
aprnm  insurgentem  hasta  transfodil.' 
EA,  $ee, 

'  *  Hyblen$e$]  Praeter  ceteras  orbes 
ejns  nominis,  fnit  in  Sicilia  Hybla 
major^in  Catinensinm  agro,  cnjus  in- 
«ola  TfiXaioi  apnd  Stephan.  nunc  Pa- 
dernOf  nt  quidem  Clnverio  videtur, 
Sicil.  II.  8.  In  numniis  apnd  Paro- 
tam,  TBAA:S  MEFAAAS. 

*  HerbUen$e$]  'Epfinaioi  Stepfaano, 
et  Diodoro  Sic.  lib.  xiv.  paf^.  206. 
<3ens  Ciceroni  in  Verr.  iv.  et  v.  sae- 
pius  memorata.  Oppidum  id  esse 
tiodie  creditur,  qnod  Nico$iacittaco$' 
4aMii$$ima  Sicnli  voeant* 

^  Herbe$$en$e$']  Herbessnm  Livins 
inter  Syracusas  et  Leontinnm  agrum 
collocat,  lib.  xxiv.  p.  255.  nbi  nnnc 
Cryptse,  Le  GrotiCf  nt  quidem  Fssel- 
Ins  existimat,  decad.  i.  lib.  x. 

«  Herbulenuel  Forte  Harbeleneef, 
Nam  Stephano  nrbs  Sicilisp  'K^Kn^ 
ex  Philisio,  Rernm  Sicnlar.  lib.  viii. 

^  Halieyen$e$']  Sic  appellantur  a 
Cicer.  Verr.  iv.  68.  'AXucucuoi,  a  Tbn- 
cyd.  lib.  VII.  p.  511.  Inter  Entellam 
et  LiSybxum  'AXticiku  a  Stephano  coh 
locantur.     Nnnc   Suleme,  oppidum 


haad  ignobile,  antiqoam  illnd  nomen 
refert  vnlgari  sermone:  sof  qnippe 
Oratcis  tXs  dicitar :  onde  kKmbSf  sal- 
sns. 

*  iTodrvmfojit]  Diodor.  lib.  xiv.  p, 
265.  "A^or.  Silio,  Hadrannm.  In 
Nnmmis  AAPANTTAN,  apad  Parntam. 
Nnnc  Aderno. 

'  lmaearen$e$']  Ager  Imacarensis, 
Cicer.  Verr.  v.  47.  ab  'Ifuxipa  Ptole- 
mapi,  in  oppidis  Sicili»  mediterra- 
nels.  Vide  Notas  et  Enieod.  nnm. 
67. 

9  ickanen$e$]  "^x^*  ^^^^^  ^s^  Sici> 
lis,  Rpnd  Stepli. 

^  Jefenees]  £x  Philisto  Stephanna 
Siciliae  nrbem  'Irrhs  vocat,  incolaa 
*Icratovs.  Nunc  lato  dici,  supra  En« 
tellam,  anctor  est  Facelln».  In  Nnm- 
mis  apnd  Parntam,  lAETINAN.  Dio- 
doro,  in  £clog.  p.  876.  'lerirot. 

'  Mmtnetraiini]  WvrriarpaToif  oppido 
ei  nomen  est  apnd  Polyb.  lib.  i.  p, 
34.  *Ati4ffrparos  apnd  Steph.  Mdorpa- 
row  apnd  Diod.^ic.  in  Eclog.  p.S76. 
Nunc  Mitireita. 

J  Hfag^tfnrntJ  Magellae  oppidi  Sicnli 
mentio  apnd  Livinm,  lib.  xxvi.  p. 
287.  M«lircAXay  K&iifir  vocat  Diodo- 
rns,  in  Eclog.  p.  875.  WXir  Polyb.  lib. 
I.  2S3. 

^  Murgentini]  Ager  Morgentinns, 
Cic.  Verr.  v.  47.  Hos  cum  Magelli- 
nis  defecisse  ad  Pcenos  anctor  est  Li- 
vini y  loc.  cit.  Stephano,  Mo/yyerrtrot. 


NAT.   HIST.   LIB.  III.  14. 


641 


Menanini,"'  Naxii,»*  NoaBDi,'*  Petrini,?  Paropini,*»  Phiinthi- 
enses,'  Semellitani,*  Scherini,^  Selinuntii,''  Symaethii,  Tala- 
renses,''  Tissinenses,^  Triocalini,''  Tyracinenses,^  Zancl»i ' 
Messeniorum  in  Sicnlo  freto. 
Insulae  '9  sunt  in  Af ricam  vers» :  Gaulos,*  Melita  ^  a  Ca- 


^»^^»»^^^^'^!» 


$€$. — 10  Vet.  Dalec.  Meastnionm,  Hwum  m  Sievio  Jreio  tiMti/<r.— 20  Cbiffl.  a 

VIOTJE 


UrbsTlracyd.  lib.  IV.  p.205.  nopyaif» 
t£ki|.    £t  io  Dommis  MOPrAN. 

^  Mutffcensei]  Ita  Mss.  omoet,  et 
Parm.  edit.  Cicero  qnoqoe,  Verr.  v. 
101.  ab  urbe  mediterran^a  Siciliae, 
M^owca  Ptolemvo,  iii.  4.  nnnc  ilfo- 
dica,  inter  Pachynum  et  Syracnsai. 
Oiversa  videtnr  ab  ea  Mor^  fuisae, 
de  qna  Thucyd.  lib.  vi.  p.  412.  et 
Diod.lib.  xi.p.  60. 

^  ilfeiiamiit]  In  nnmmis  apnd  Pa* 
rotam,  MENANlNXINel  MHNANINON. 
Ciceroni  Verr.  v.  102.  Menem,  Hodie 
Memeo. 

■*  NaxU]  Qoornm  oppidnm  Pania- 
nim  Bvo  plane  ezcisnm  ac  deletum, 
nt  ipse  testatur  Eliac.  lib.  vi.  postr. 
p.  ft67.  et  S68. 

«  Noani]  Stepbano,  Soidff,  Phafo- 
rinoy  N^  nrbs  SlciliQ  est:  incola 
NooToi.    Hodie  Noara. 

p  Petrtm]  Urbs  nhpa  Ptolemeo,  in 
mediterraneis  Sicilim  oppidis.  Pe* 
trinas  babet  Antoninns  in  itinere  ab 
Agrlgento  Lilybsenm :  aqnas  fortassci 
joxta  id  oppidum.  ntrptvoi  qnoqne 
Blodoro  memoratl  in  Eclog.  p.  876. 

4  Paro/mit]  ndpwwos  jnxta  Ther- 
nas  Himerenses  a  Polybio  statnitur, 
lib.  f.  Nnnc  CoUeano,  ut  qnldem  Fa* 
zelltts  ezistimat. 

'  PA(^afiUf]ises]  Ptolemaeo,  in  me« 
diterraneis  SicilliB  oppidls,  ^af9ia, 
Etiam  in  Sicilia  ^ant^  Diodoroa 
agnoscity  Eclog.  p.  880.  sed  in  littore 
positam.    In  Nnmmis  «INTIA. 

•  SmMtom]  An  ^mentuad  f  nam 
XfiirrMtf  Sicilifle  oppidnmi  koX  Uop- 


7crrtrair,legeremememini  apnd  Dlod. 
Sic.  Bibl.  lib.  xiv.  p.  207. 

^  Seherini]  Sxnpft-  oppido  nomen 
folty  apnd  Ptolem.  Apnd  Cic.  Verr. 
V.  103.  « Acherinl'  pro  Sckerini. 

"  SeikmniUt  tfe,]  Hl  ab  oppldo  Se* 
linnnte»  deqno  snpra,  nomen  habnere. 
SymKthii,  qni  'Symsetbia  circnm 
flnmina/  nt  Maro  canit  iSneid.  ix. 
quo  de  amne  Jam  dlximns. 

^  Talarenee*]  Vel  Talarieoscs,  ab 
oppido  TaXapta,  de  qno  Steph.  in  Sy- 
racnsanomm  agro.  Apnd  Diodor. 
in  Eclog.  p.  87ft.  IXapl^w  credo  men- 
dose  pro  Ta\apdw, 

^  lYsftnflwes]  Tiova  Ptolemaeo,  lib* 
III.  Tfo^o-oi  Stepbano,  nnnc  JZandaxto 
in  £tnse  radicibns.  Clnver.  Sicil.  an* 
tiq.  11.  6.  Incoltt  Tissenses,  Cicero* 
ni  Verr.  v.  *  A  Tissensibns,  praeparva, 
et  tennl  civitat^,  «taratoribos  labo* 
riosluimisi  frngalisslmisque  bomini- 
bns/ 

*  Tnocaitiit]  OppidnmTfNAraAa,ex 
Diod.  in  Eclog.  p.  OIS.  rpt6kKa  Pto- 
lemspo,  III.  4.  Cieer.  Verr.  vii.  10. 
Tricallnnm.  In  nommlii  apnd  Parn- 
taro,  TPIAKAAA*    Nnnc  TroeeoU. 

r  Tyraeinenees]  Vide  Notas  et  E- 
mend.  nnm.  58. 

■  ZaneUti]  Urbs  oilm  lAykkii  foif, 
ioqnit  Herod.  lib.  vii.  p.  4B8.  quie 
deinde  nomen  in  Messanam  mntavit : 
a  Messeniis  P«loponnesils  condita. 

*  GoMlof]  Scylaci  p.  48.  ceteris- 
qne«  rovAot.  Nnnc  Goto.  Pibbs 
Oavlitaka,  apnd  Ornter.  p.  415« 

i>  M^iJta]  MaUe.    De  ejns  intervaU 


Delpk,  et  Var,  Clae. 


Ptiniut. 


2  S 


642  C.  PLINII   SBCUNDI 

merina  lxxxiy.**  m.  pass.  a  Lilyba^o,  cxiii.  Cosyra/ 
Hieronesos^  Casne/  Galata^*  Lopadasa,  iEthasay  quam 
alii  .£^sam  scripsenmt :  Bacinna :"^  et  a  Solante  lxx v. 
M.  Osteodes:^  contraque  Paropinos  Ustica.  Citra  vero'* 
Siciliam  ex  adverso  Metaari  amnis^  xxv.  miUibos  **  feime 
pass.  ab  Italia,  vii.  iEolias  appellat».  Eaedem  Liparaeo- 
ram,  et  Hephaestiades  a  Graecis,  a  nostris  Vnlcanias :  ^' 
JEoliae,  quod  Jiiolus  Iliacis  temporibus  ibi  regnavit.^ 

(IX.)  Lipara'  cum  civium  Rom.  oppido  dictaaLipaio 
rege^  qui  successit  iEolo :  J  antea  Melogonis/^  vel  Meliga- 
nis,^  Yocitata:  abest  xxv.'  m.  pass.  ab  Italia,  ipsa  circoitii 


CamerhiaLXXXVII^2\  Yet.  Dalec.  post  JEhfdmia  addit  JEinm.  Moz,  ei  a 
Sdineite  margo  edd.  Dalec.  et  GroDOT.  LXXV.  M,  OMeadee  Chiffl.— 29  Ita 
Godd.  Hardnini,  item  edd.  HardniD.  1. 9.  ft.  Mliler.  BipODt.  et  Frani.  XV. 
wtiUilm$  Cbiffl.  XiL  wttUibiiM  edd.  vett.  et  Oronov.— 9S  Ita  codd.  Harduini,  et 
margo  edd.  Dalec.  et  Gronov.  cum  edd.  Harduin.  1.  9.  B.  Miller.  Bipont.  et 
Frani.  Vulcaui  edd.  vef  t.  et  Gronov. — 94  Ita  codd.  Harduin.  et  Cliiffl.  cnm 
edd.  Harduin.  l.  2.  S.  Miiler.  Bipont.  et  Frani.  ibi  reguabai  Ald.  Junt.  Basil. 
Lngd.  Eranmi,  Dalec.  Eli.  et  GronoT. — 25  Miloginu  Chiffl.  etmoxin  eodem, 
aheet  XV.  iif.  miw.  Gronov.  et  edd.  ▼ett.aAeff  XIL  M,  poat.  Deinde,  propMi'» 
io  fninerty  Chiffl.  et  Vet.  Dalec.  qumqae. 

NOT£ 

lo  a  Camerina  Sicili»  oppido  tnbicri*  nrbem  et  insnlam  dicere  folait. 

bit  Martianoty  lib.  ti.  p.  908.  f  Oeteodee^  ^c.]   *OotMiis  pariter 

^  Comfray  4^.]    K6av^  Stephano :  et  O&rruca  a  Ptoiemaeo  memorantur, 

de  ea  dicemus»  v.  7.  medio  intervailo  inter  insulas  eas,  qnn  Sicili»  adja- 

ponitur  Lilybaenm  inter   et  Africtt  cent.    De  bac  Horatius  quoqoe,  i. 

Clupeam,  a  Strabone,  lib.  vi.  p.  977.  Od.  17.  locutus  a  Bocharto  creditur: 

Nnnc  Fan/atonM.  sed  perperam :  cnm  de  parte  aliqna 

^  Hieroueeot,  Caue}  *Up6tvriao5f  Kac  agri  Sabini  ibl  sermo  sit. 

t^.    Vide  Notas  et  Emend.  num.  60.  ^  CUra  vero]  Hkc  iisdem  verbia 

•  GaUaa']  H«c  priscum  nomen  re-  Mftrtianus,  lib.  vi.  p.  908. 

tinet.    Ptolemso,  iv.  3.  KaXi0ii :  al«  '  L^Nona]  Noroen  servat,  Lipari» 

tera  AoiraSoSa^o,  Aofoihf  Scjlaci|  p.  48.  ^  Qai  eueeeMsit  JEolo']  Ita  libri  om« 

nnnc  Lampedosa.    Movaa  eidem  Pto-  nes :  at  rectius,  credo,  cnm  Solino, 

Umato,  nunc  I<Miosa:  Idem  ^gnsam  cap.  6.  p.  91.  oct  euceetdt  JEohu^  ex 


ab  ^thusa  diversam  insnlam  facit,  Diodoro  Sic  Bibl.  lib.  v.  p.  991. 

qusB  ei  balinciiiatio  freqnens  admo-  ^  MeUguuit]   McXryourir,  a  mellis, 

dnm  est.  nt  apparet,  felice    proventu.    Vide 

'  fiudfMia]  Hsec  Ptolemaei  iii.  4.  Notas  et  Emend.  num.  00. 

*op^arr(a  creditur.   I talis  LeMio  et  '  il^st  XXF.]  ItaSolinos,etMar« 

Lnenzo»    Stephano:    Bo^imva,  wSXts  tianns»  loc.  cit« 
^fXias :  aut  falso,  aut  Siculae  ditionis 


NAT.  HIST.   LIB.  III.  15, 


648 


paulo  miDor.  Jnter  hanc  et  SicUiam  altera,  antea  Therasia 
appellata,  nnnc  Hiera :  qnia  sacra "  Vnlcano  est^  colle  in 
ea  noctamas  evomente  flammas.  Tertia  Strongyle/  a 
liipara^  m.  pass.  ad  exortam  Solis  vergens,  in  qna  regnavit 
.£olas,  qnse  a  lipara  liqoidiore  fiamma  tantom  differt :  e 
cnjns  fnmo>  qninam  flatnri  sint  venti,  in  tridunm  p  prsedi- 
cere  incolse  traduntur :  nnde  ventos  .^k)lo  pamisse  existi- 
matum.  Qnarta  Didyme^"*  minor  quam  Lipara.  Qninta 
Ericnsa»  Sexta  Phoenicnsaj  pabulo  proximarum  relicta: 
Novissima  eademque  minima,  Evonymos.'  Hactenns  de 
primo  Enropae  sinn. 

XV.  (x.)  A  Locris  *  Italiae  frons  incipit,  Magna  Grsecia 
appellata,  in  tres  sinus '  ^  recedens  Ansonii  ^  mma ;  quo- 


^^»»^s»^#^^^s»^ 


Cap.  xt.    1  Chiffl.  i»  treU  «iNitt.— 2  lU  codd.  Htrdaim  et  Cliiffl.  item  edd. 


NOTJE 


n  Qula  taera]  'Upiv  ^BfoUrro»  vo- 
cat  Strabo,  lib.  vi.  p.  276.  Ptolemaeas 
pro  more  in  dnas  distrahit  insnlas, 
'Icp^  et  'H^oWoi/  pfiaow.  Hodie  Voh 
€tmo  nnncupaot.  Vide  Notas  et  E* 
mend.  nam.  61. 

>*  StrongyW]  "^poyy^nf  ^ood  ei 
nomen  a  rotanditate  factam,  ut  Stra- 
bo  admonet,  p.  276.  Nanc  StrongoU, 
et  SiromboU. 

^  A  Lipard]  H»e  iisdem  Terbis 
Strabo,  loc.  cit. 

p  In  «ridiiiim]  Quis  tertio  post  die 
▼entas  spiraturos  sit.  Strabo,  loc* 
cit. 

4  Didyme]  AtJ^^fiii,  quasi  gemella. 
Hodie  le  SaUne,  'Epucavaoa,  inqait 
Strabo,  loc.  cit.  et  ^oiyucovooaj  ab 
erice  et  palma  nomen  habent,  paba> 
lis  pecoris  prozimarom  insularam  ad- 
dicts  :  nunc  AUeur  et  Fdkur  appel- 
latfe. 

'  Evonymoo]  tMrvftos,  lioc  est,  it* 
niairaf  qaod  a  Lipara  in  Siciliam  na« 
▼igantibas  maxime  est  ad  latYam. 
Auctor  StrabOy  loc.  cit.  Hodie  Lieca 
JnUKnea» 


*  A  Loerii]  Unde  eap.  10.  ad  de- 
scribendas  insolasdeflexitoratio,  Ita- 
lia  paolisper  relicta.  Nanc  eo  redit. 
Pertinent  fero  hsBC  ad  tertiam  Italise 
regionem.  Festas :  *  Major  Orsecia 
dicu  est  Italia,  hoc  est,  Italise  pars, 
qaod  eam  Siculi  quondam  obtinne- 
runt :  vel  quod  in  ea  malt»  magnse- 
que  civitates  fuerunt  ex  Orscia  pro- 
fectQ.'  Magna  porro,  seo  major  dicta 
▼idetnr,  ob  majorem  soU  ubertatem.— • 
'  Magna  Orsecia,  inqait  Plinius,  hftc 
Itaiiae  pars  ab  his  est  appellata,  a 
quibus  et  Hellas  dicta  Orftcia  est. 
'  Hellas,'  inquit  !▼.  11. '  nostris  Orae- 
cia  appellata/  Haec  igitar  ltaU« 
pars,  qnse  et  Orsce  loqneretar,  et 
ampiitudine  Helladem  longe  supera- 
ret ;  (nam  Heltas  Atticam  dantazat, 
Boeotiam,  Locros,  Doridem,  et  Ar*- 
gos  Pelasgicnm  complectebatnr,  quas 
regiones  Plinius  describit,  I.  c.  cap. 
11. 12. 18.  14.)  idcirco  Magna  Orse- 
cia  a  Romanis  est  appellata.  Vide 
annotationes  nostras  in  xxv.  95.' 
Ed.ue, 

^  /a  tret  stiiMs]  Primas  Locros  cir- 


644 


G.   PLINII   SBGUNDl 


niam  Ansones  tenueie  primi :  patet  octoginta  sex  ^  m.  p&sa.' 
nt  aactor  est  Varro.  Pleriqne  lxxv.'  m.  fecere.  In  ea  ora 
flamina  innnmera,  sed  memoratu  digna  a  Locris  Sagra,*  et 
vestigia  oppidi  Canlonis/  Mystia,<  Consilinum  **  castrum» 
Cocinthum,  quod  esse  longissimum  Italise  promontoriam 
aliqui  existimant.    Dein  sinus  Scyllaoeus :  et  Scylacium/ 


Hardnin.  l.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  patet  oetogiiUa  duo  edd.  vett.  ct 
Gronov.— 3  Plenque  LXXlt.  edd.  vctt.  ante  Hardaita.  qai  ex  codd.  buis  re- 


comdat:  alter  est  Scyllacias:  ter- 
tias  Tarentinas.  Ita  Mela»  ii.  4. 
p.  37. 

^  AuMonix]  Sic  mare  id  vocatar 
qnod  a  Sicilia  ad  Salentinos  pertinet, 
utdictam  est  cap.  10. — *  In  hanc  Ita- 
liae  partem,  nou  in  Latiaro,  doce  Ti- 
tbono  Priami  fratre,  non  iEnea,  nec 
proiiigiy  sed  missi  venere  primnm  co- 
loni  e  Troja,  ante  ipsum  bellum  Tro- 
janum.  Sic  'Virg.  Oeorg.  ii.  3S5. 
<  Necnon  Aasoniii  Troja  gens  miu«> 
coloni.'  £t  111. 40.  '  Moz  tamen  ar- 
dentes  accingar  dioere  pugnas  Ccsa- 
ris,  et  nomen  fama  totYerre  per  an- 
noSf  Tithoni  prima  qoot  abest  ab  ori- 
gine  Caesar.'  Hoc  est,  per  annos  in- 
numeros.  Nam  prima  origo  Tithoni 
lODge  supra  atavum  Dardanom  foity 
qni  Jovis  filins,  Aio^ci^s,  hoc  est,  «tr 
mohUii  faity  at  stirpis  ignotae.  Sed 
yenere  postea  Ausones  in  Latium,  ut 
dictum  est  supra,  cap.  9.  Qust  cau- 
sa  esty  qoamobrem  hic  Tithoni,  et 
alibi  Laomedontis,  qni  pater  Tithoni 
faity  f elati  parentum  colonia»,  ez  qoa 
prodiere  Romani,  mentio  fiat  a  Vir- 
gilio.'  Ed,$ec, 

*  Patet  octoginla  $ex]  Ita  Mss.  et 
Martianos,  lib.  vi.  p.  208. 

«  A  LoeriM  Sagra\  Digna  memo- 
ratu  Sagra,  genere  fcemineoy  etsi  id 
nomen  amnis  est.  Strabo  ita  recte 
dici  monet,  iib.  vi.  p.  261.  Mcr^  tk 
AoKpolfSf  2dypas,  ty  Bi^Xvk&s  bpoyA.iQjt' 


NOT£ 

01»,  K.  f .  \,  At  Cic.  de  Nat.  Deor* 
lib.  II.  <Cum  ad  fluvium  Sagram 
Crotonitas  Locri  maximo  praelio  de- 
vicissent.'  Et  lib.  iii-  *  De  Sagra 
Oraecornm  etiam  vulgare  proverbi- 
nm,  cum  qae  affirmant,  certiora  esse 
dicunt,  quam  illa  qnae  apod  Sagram/ 

Nnnc  iSajTtaiio. 

'  Cauhnul  KavXmwiay  vocat  Diod. 
Sic.  Bibl.  lib.  xiv.  p.  315.  Idem  p. 
316.  a  Dionysio  Sjracnsano  deletam 
prodit*  VirgiLiEneid.iii.ft63.  'Caa- 
lonisqne  arces,  et  navifragum  Scyla- 
ceum.'  Nnnc  est  Coseei  Vetere,  lo 
ulterioris  CalabrisB  peninsula. 

s  Mystia^  Afys<MsMelBPomponio, 
II.  4.  Nunc  Monaeteraci^  vel»  ut  alil 
efierunt,  Monte  Araei, 

*^  ConeiUnum]  De  eo  multa  Cassiod. 
Variar.  viii.  33.  Nunc  StfflOf  nnde 
Cocintho  promontorio  nomen»  Copo 
dt  Stylo. 

*  Sefflaeium]  Sobinteilige,  oppidoBu 
lisdeqi  verbis  Strabo,  lib.  vi.  pag. 
261.  ^KU^jJp^iiow  S,iroucos  *Mtpfoiww^  m 
M  SkvXiUioi'  leaXcrrflu.  Nonc  SqyaXiMe^ 
in  medio  fere  sinu,  cui  snnm  nomen 
impenit,  Geiifo  di  SquUlace.  Cave 
porro  Scyliaeum  cum  Scyllaceo  con- 
fundas :  Fuit  Scyllsenm  in  Vibonensi 
sinu,  ut  diximns  cap.  10.  in  Calabrisa 
nlterioris  occidentali:  in  orientali 
Scyllaceum  in  sinu  cognominei  qni 
Tarentino  est  prozimus:  ut  recte 
Maro  cecinit»  loc.  cit.    *  Hine  sinos 


NAT.   HIST.  LIB.   111.  15. 


645 


Scylletinm  AfhenieQsibns,^  cam  conderent,  diotnm :  qnem 
locnm  occnrrens-^  Terinaen  s  sinus  peninsnlam  efficit :  et  in  ea 
portnsy^  qni  Yocatnr  Castra  Hannibalis^  nnsquam  angns- 
tiore  Italia:  xx.  m.  pass.^*  latitudo  est.  Itaque  Dionysins 
major  intercisam  "  eo  loco  adjicere  Sicilias  voluit.  Amnes 
ibi  navigabiles:  Carcines^^°  Crotalns^  Semims,  Arocha, 
Targines.  Oppidum  intns  Petilia :  ®  mons  Clibanus,^  pro* 
montorium  Lacimum  :p  cnjus  ante  oram  insula  x.  m.  pass. 
a  terra  Dioscoron :  "^  altera  Calypsus^  qnam  Ogygiam  ap- 


stitoit,  P.  LXXV.—^  Ita  ex  codd.  ftais  edidit  Hardninns,  cnm  antea  lege- 
retar  :  Dem  miiim^  et  Scylaeium,  SevUetium  Aihen,  Pintian.  Deinde  einus  ScylO' 
eim»  ei  Seola§iumf  SeyUaeium  ab  AihenieM$.—S  Cbiffl.  XL.  M.  paMHttm.— 6  Ita 
Chiffl.  alilqne  codd.  ap.  Hardnin.  item  Hardnin.  1. 2.  S.  Miller.  Bipont.  et 
Franx.  CtfdnM  Ald.  Junt.  BatU.  Lugd.  Erasmi,  Dalec.  Lugd.  1606.  £li.et 
Qrooof.    CtfctiMf  Vet.  Dalec.— 7  Grooo?.  hmm  ^itdam».— 8  Margo  edd.. 


Hercalely  ti  ▼em  ett  fiima,  Tarentl 
Cemitnr:  attoUit  ae  Difa  Lacinia 
contra,  CanloniBqne  arces,  et  naf  i- 
fmgnm  Scylacenm.'  In  Conc  ▼!. 
(Ecnm.  act.  4.  '  Petraa  Episcopnt 
Scylletiensis  £cclesi«  prof  incisB  Brn- 
tiornm.' 

i  OeeuTTtnel  £x  adf eno  roari  Tyr- 
rheno  Terinsens  sioni  terras  cum 
Qcjllaceo  coarctans  in  bref  es  angns- 
tias,  peninsnlam  efficannt,  Bratiornm 
Qlim  appeUatam«  nt  diximns  cap.  10. 

^  Bt  in  ea  poriu»]  Afartianus,  Mb. 
VI.  p.  S08. 

I  XX.  M.  pau^  Slc  Martianus: 
sic  Strabo,  lib.  f  i.  p.  265.  cum  stadia 
babere  ait  clx.  at  non  sic  Solinns, 
qnl  XL.  M.  poss.  cnm  Cliiffl.  cod.  In 
Reg.  et  Colb.  1.  2. 8.  XL.  M.pate. 

"■  Intereieam']  Non  fossa  peracta,  si 
Straboni  fides,  lib.  ti.  p.  261.  sed 
mnro  dncto»  qni  peninsnlam  a  reliqna 
Italia  dirimerety  defenderetqne. 

^  Careimee']  Carcines  Scyllacinra 
alloit :  CrotaluSf  nnnc  Ceraee:  Seroi- 
Tns,  iSiwMrt:  Arocha,  Craeka:  Targi- 
nes,  T^ieina:  eo  plane  ordine  a  Scyl* 
laclo  fennt  Lacioinm  promootorlnm 


in  enro  sinnm  inflonnt  Vide  Nolat  el 
£mend.  nuro.  62. 

o  PeiiUa']  In  Brntiis  a  Lif  io  collo- 
catnr,lib.  xxix.  in  fine,  p.  862.  In 
Magna  Oraecia  UeniXia  Ptolemseo, 
III.  1.  £adem  Straboni  lit>.  yi.  p.254. 
Lucanornm  nrbs  priroaria.  In  nnroroo 
Musflei  nottri  Parisiensis,  IIETHAI- 
AIXIN.  £stoppidamJB€k<is<ro,  ntCln- 
f  erius  censnit  Sicil*  Antiq.  i.  6.  Non 
StrangiUf  nt  ex  monnmentis  ibi  re- 
pertis  colUgil  Gualteras,  p.  145.  Hsec 
enim  citra  Crotonem  est,  et  Netetbnm 
amnem,  de  qnibas  mox  dicetnr :  Pe- 
tiUa  longe  nUra  in  Calabria  nlteriore. 
A  Pbiloctete  conditaro  ait  Strabo,  et 
Virgil.  -«ncid,  iii.  402.  •  Parf  a  Phl- 
loctetSB  sobnixa  Petilia  mnro.' 

p  Laeinium']  Capo  deUe  Coloajie,  nt 
diximns :  Clibani  montis  pars  ea  qnse 
maxime  prornmpit  in  mare.  Scylaci, 
p.  6.  AaKivtov.  Pro  Cii^us  print 
Alibamu  legebatnr,  cnm  Mss.  Citia- 
miff  pra  se  ferant.  Sic  snbseqiiente 
proxiroe  sectione,  Alitemia  editi,  nbi 
mann  exarati  CUtemia  exbibent. 

4  Diaecoron]  AtoaKoipmVf  hoe  est, 
Castoris  et  PoUncit.    Altera  Ka\v- 


646 


0.   PLINII   SBGUNDI 


pellasse  Homerns '  existimatar :  praeterea  Tiris,  Eranasa,'  * 
Meloessa.  Ipsam^*  a  Caalone  abesse  lxx.  m.  pass.  pro- 
didit  Agrippa. 

(xi.)  A  Lacinio  promontorio  secandas  Earopae*'  sinus 
incipity  magno  ambita  flexas,  et  Acroceraanio  Epiri  finitas  *"" 
promontorio^  a  quo  abest  Lxxv.^  m.  pass.  Oppidam  Cro- 
to,^  amnis  Nesethas."*  Oppidam  Tharii,"^  inter  daos 
amnes  Crathin  et  Sybarin,  abi  fuit  urbs  eodem  nomine. 
Similiter  est  inter  Sirin  et  Acirin ''  Heraclia,'  aliqoando 


^^'^>^>*>0>^>*>i0>^^^ 


Dalec.  et  Oronov.  prtfferea  fr«  SmuissiB. — 0  /pMm  Ald.  Jaot.  Basil.  Logd. 
Erasmi,  Dalec.  Lugd.  1606.  Els.  et  Gronov.  Ipanm  eodd.  Harduini,  com 
edd.  Hardnin.  1.  2.  S.Miller.Bipont.  et  Frans. — 10  GronoY.  finiimr. — 11  Vet. 
Dalec.  Neathuiet  Crathia, — 18  Ita  codd.  Uarduini,  cnm  edd.  Hardnin.  1.  2. 
8.  Miller.  Bipont.  et  Franz-.  Tamri  Chiffl.  Thurium  Ald.  Jnnt.  Basil.  Lngd. 
Eratmi,  Dalec«  Lugd.  1606*  £ls.  et  Oronov. — IS  Achrin  Vet.  Dalec.   Acrim 


VOTJE 


^vs,  4v  f  'O^vffff^  ^t  irap&  KaXv- 
i^o7f  inqnit  Seylaz,  loc.  cit.  Neutra 
hodie  apparet. 

'  Homerus]  Odyss.  H.  244.  qnem 
in  locom  Enstath.  'Hyvyhi,  ivofxa  r^s 
v^iffov  Ka\w^vs. — '  Sic  aperte  docet 
Homerns  tnm  alibl,  tom  Odyss.  M. 
448.  Hijirow  c2t  'Qyvyhp^  iriKaffct»  BwX^ 
Ma  KoAu^^  Na/«  ivrX^afjios,  9«u^ 
0€bs  a^S^cffcro.  At  Ogygia  insula  Ho- 
merica  ipsa  est  habitabilis  tellus  in 
hoe  hemisphsrio,  quod  Oceano  cir- 
cnmcinctnm  veteres  credidere;  ac 
propterea  insnla  ea  dicitur  Oceani 
nmbilicus :  90i  r*  ifji^aX6s  i<m  Ba\Aff' 
(ms,  Odyss.  A.  50.  Atlaniis  ibi  6lia 
Calypso  dicitor,  illins  qni  profunda 
maris  pernovit,  et  molem  snstinet 
coeli  ac  terrae,  colomnis  immensis. 
Natura  ipsa  est,  qnalis  in  hemisphae- 
rio  isto  apparet,  qnam  Homerus  de 
nomine  fceminae  tnnc  celebratae  vo- 
cat :  quoniam  Natura  mnlta  habet, 
qnae  tegitf  Oraece  icaX.^irrci.  Deinde 
pro  Philosopbia  ipsa  accepit,  sive 
Naturas  studio:  et  qnemadmodum 
Herodotns  Clio  et  Erato  Mnsas,  sic 
ipse  Calypso  Nympham/ecit.'  £tf.s«c, 


*  TVts,  EranuM]  Jacent  nnnc  aqnis 
obrutae.  Vide  Notas  et  Emend.  nnm. 
63. 

*  Ipncm]  Lacininm  promontorinm* 
u  Secundui   Europof]     Tarentinnm 

sinnm,  et  Adriaticnm  mare  complex- 
us. 

^  Abeet  LXXV.]  Lacinium  scili- 
cet,  non  oppidnm  Croto,  qnod  seqni- 
tur :  siquidem  cl.  stadiis,  hoc  est, 
panlo  minuR  xiz.  m.  pass.  distat  a 
Lacinio  Croto,  Straboni,  lib.  vi.  p. 
262.  Ex  qna  nostra  animadversione 
Martianum  ipsum  emendabis,  lib.  vi. 
p.  209.  Pro  LXXV.  idem  Martia- 
nns,  LXXXV, 

^  Croto]  Kp6rwv  Straboni,  loc.  cit. 
Nnnc  Crotone,  in  ostio  amnis,  qnem 
Esaro  accols  vocant. 

^  Seatkos]  N^0os  Straboni,  loc. 
cit.  Neeto. 

J  Thurii]  Bo^pioif  et  Hfiapa  Ste- 
phano  cogntta :  Scylaci,  p.  5.  etiam 
Kpd$is.  Nnnc  amni  Sybari  nomen 
CochUet  Crathi,  Crate:  oppida  Thn- 
rium  et  Sybaris  ex  aeqno  jacent:  in 
Tabnlis,  Sibairi  rcuiiuita» 

s  Uira^ia]  *H^(Uxcia,  cojns  na? ale 


NAT.  HI8T.  LIB.  111.  15. 


Yocitata.  Flaniiiia :  Acalandnun^'^  ^  CasveDtom :  op-* 
pidmn  Metapontam,**  quo  tertia  Italiae  regio  finitnr.  Me- 
diterranei  Bmtioram,  AprQstani®  tantam:  Lncanorom^ 
aatem,  Atenates/  Bantini/^  ^  Ebarini,^  Gramentiniy*'  Poten- 
tini/  Sontinij  Sirini^J  Tergilani,  Ursentini^  Volcentani,^ 
qoibns  Numestrani^  jnnguntar.    Prseterea  interiisse  The- 


'^^^^^^^^-^ 


Chlfll.— 14  TMttufmm  Vet.  Dalec.  et  Chiffl.  Mox,  pro  Ctfsvev<ttm,  qnod  ex 
coM.  euis  restitnit  Hardninnn,  MwuntwKi  ezhibent  edd.  vett.  et  Gronov. — 
15  AXauin  Vmt  BmHud  Vet.  Dalee.   AienatM  BuseiUiMi  margo  edd.  Dalec. 

NOTiE 


^ipa :  «mnet  alioeDtea/Aiupif  ical  H- 
pu,  Strabooi  lib.  yi.  p.  204.  nnnc 
8mo  et  Agri:  nbi  oppidnm  fnit,  in 
Basilicate  ora,  sinnqne  Tarentino, 
3W«  di  &  BMtito. 

*  Ae9imdntm\  'AK^XcvSpor,  Stra- 
booi,  lib.  Ti.  p.  880.  Nnnc  SbJoii^ 
Mfa.-  CasTentnm,  Batunte:  ambo 
e  Basilicata  reglone  io  sinnm  Taren- 
tinom  inflnnnt. 

^  MetapmJhm']  Mfrwr^ior  Strabo- 
fliy  lib.  VI.  p.  804.  a  Samnitibua  dele- 
tnm  :  ibi  fnit,  nbi  nnnc  Torre  di  Mo' 
re,  juzta  Caa^entnm  amnem. 

«  ApruUmn]  Qoomm  oppidnm  for- 
te  "'Aftinrrpw  fnif,  qnod  cnm  Petilia 
Magnas  Orscitt  Ptolemaens  adjndi* 
caty  iir.  1.  nlsi  id  Lncanorom  potios 
ftiisM  videatnr. 

^  Lueanofum]  Qoi  homm  Ones  oiim 
Aierint,  diximns  cap.  10. 

•  AienaUs]  Ab  Atena,  Principatns, 
nt  Yocant,  Citerioris  oppido:  Atene: 
ad  ripam  Tanagrii  amois,  !V«gro. 
Frontinns  de  Colon.  p.  00.  in  Prov. 
Lncania:  <  Prttfectnr»,Ulciana,Pas- 
stana,  Potentina,  Atenas,  et  Ommen* 
tina.' 

'  Baniini]  Bantia  Livio^lib.xxTii. 
p.  BOO.  nbi  sitnm  oppidi  edocet: 
*  Itaqne  in  Apnliam/  inqnit,  '  ex 
Bratiis  reditnm,  et  inter  Vennsiara 
Brantiamqne,  minns  trinm  millinm 
passnnm  intervallo,  Consnles  binis 
eastris  consederant.'    Vestigia  oppi- 


di  manent  ad  locnm,  S.  Meria  de  Van- 
zs,  in  Basilicata  circa  Venusiam. 
Holsten.  p.  882. 

s  Eburini]  Qnibnsdam  £oo2i  credi- 
tnr,  qnod  iy.  millibos  pasa.  citra  81- 
lararo  amnem  est.  Perperam:  cnm 
a  Silaro  Tersos  Siciliam  Lucanus  ager 
Incipiat,  nt  dictnm  est  cap.  10. 

^  Grumentini]  Tpo^tMnov  Ptole- 
mseo,  in  mediterraneis  Lncanornm 
oppidis  iii.  1.  et  Strabonl,  lib.  vi.  p. 
354.  Nnnc  Agremento  ad  deztram 
Aciris  flnvii»  de  qoo  snpra,  nt  recto 
Holsten.  in  Ortel.  p.  80. 

>  Potentini]  Potentia  Potenxa,  in 
Basilicata,  prope  fontes  amnis  Cas- 
venti. 

J  Sirini]  Ab  oppido  Siri,  cnjns  na- 
▼ale  Heraciia  Slris  snpra  dlctafne- 
rit.  iSbRfJnt  forte  a  Sontia,  Tnlgo 
Sanxaf  inter  PoHcttetro  et  Tanagrnm 
fl.  Deniqne  Tergillani  ▼identnr  ii  es- 
se,  quornm  praefectura  Tegenensis, 
(forte  pro  TergiOeneie)  dicitnr  a  Fron- 
tino,  in  Lncania,  de  Coion.  p.  00. 

^  VeUeniani]  Inter  medlterranea 
Lncanise  oppida  fnere  Vnlcl»  Ot\KOi, 
PtolemsBo  III.  1.  ad  Silarnm  amnem : 
nunc  BuleiniO,  et  Bucmo.  Hinc  Vol- 
centani,  qoi  apnd  Ornter.  p.  800. 
Voleeianif  et  p.  303.  Vnkeiani  dicon- 
tnr.  Lifiu^  lib.  xxvii.  p.  304.  Vol- 
centes  ▼ocat.  Frontino,  p.  00.  Ulcia- 
na  prsefectnra. 

I  Numeeirani]   Oppidnm  his  Nn- 


648 


C.  FLINII  SBOUNDI 


bas ""  LaGanas  Cato  °  aactor  est.  Et  Pandosiam  ^  Lacano- 
rum  '^  urbem  faisse  Theopompas,  in  qua  Alexander  p  Epi- 
rotes  occabuerit. 

XVI.  Connectitur  secunda  regio^  amplexa  Hirpinos,  Ca- 
labriam,  Apuliam,  Salentinos,  ggl.  m.  sinu/  qai  Tarenti- 
nus  appellatur,  ab  oppido  Laconum,^  in  recessu  hoc  intimo 
sito^  contributa  eo  maritima  coloniaquae  ibi  fuerat.  Abest  ^ 
Gxxxvi.  M.  pass.  a  Lacinio  promontorio,  adversam  ei 
Calabriam"*  in  peninsulam  emittens.  Graeoi*  Messapiam  a 
duce  appellavere ;  et  ante  Peucetiam/  ^  a  Peucetio  CEnotri 
fratre,  in  Salentino  agro.  Inter  promontoria  *  >  c.  m.  pass. 
intersunt :  latitudo  peninsulae  a  Tarento  Brundisium  ter- 
renoitinere  xxxv.  m.  pass.'*"  patet,  multoque  brevius  a 
portu  Sasina.  Oppida  per  continentem  a  Tarento^  Varia^ 
cui  cognomen  Apulse/  Messapiay^j  Aletium.''  Inora  vero^ 


et  Gronof.— 16  Et  MardoMiam  Lvcanorum  Chiffl. 

Cap.  xti.  1  Pewetia  edd.  vett.  item  Harduin.  1.  2. 3.  MiUer.  Bipont  et 
Franc— 2  OSiwiHfraire.  In  SaUntiMO  agro  intery  tfc,  Ald.  Junt.  Basil.  Lugd. 
Erasmi,  Dalfc.  Lugd.  1606.  £1k.  et  Gronov.— 3  Ita  Chiffl.  Harduin.  1. 2.  3. 
Miller.  Bipont.  et  Frans.  XXXVIL  M,  pas»,  edd.  vett.  et  Gronov. — 4  Itn 
Hardoini  codd.  item  edd.  Hardnin.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  Ceasapia  edd. 

NOTiE 


mistro,  Frontinus  Strateg.  ii.  2.  <  Han- 
nibal  apnd  Nomistronem  contra  Mar- 
cellum  pugnaturRs/  &c.  Livius  quo- 
que  lib.  xxyii.  p.  299. 

»  Tkeba»]  Que  9^  Ira^ias  Ste- 
phano. 

B  Cato'\  In  libris  Originum  deper- 
ditis. 

<*  Pandotiam]  Subintellige,  interi- 
i»fte :  id  enim/«tMe  istud  sonat.  Vide 
Notas  et  Emend.  nuni.  64. 

P  Alexander']  Epiri  rex.  Obiit  an- 
no  U.  C.  ccccxxviii. 

»  CCL,  M,  nnu\  Tot  millia  pas- 
suom,  ioquit,  liic  sinus  auibitu  colli- 

^  LdtfORttm]  Florus  i.  18.  p.  36. 
'  Tarentnm '  vocat  '  Semi-Giaecam 
ex  Lacedaemoniis  conditoribns  civi- 
tatem.'    Dionys.  quoque  Perieg.  vs. 


377.  Scymnns,  p.  14.  Hesychius,  ver- 
boTiipas,  a  Lacedsemoniis  conditnm 
Tarentum  prodnnt. 

c  AheMtl  Subintellige,  Tarentinus 
sinus, 

^  Ca2a6riaiii]  Quas  nunc  TeTta  d*0» 
tranto,  ab  Hydrnnte  oppido  appella« 
tur. 

«  Graci']  Strabo,  lib.  vi.  p«  277. 

'  Peueetiam']  Sic  etiam  Dionys. 
Halic.  Antiq.  Rom.  i.  p.  9. 

f  Inter  promontoria]  Inter  ea  doo 
prdmontoria,  quibus  sinns  Tarentiniis 
clduditur,  Laciniumscilicet,  et  Acran 
Japygian,  de  qua  mox. 

b  XXXV.  M.pa$8,]  Strabo  itlnere 
nnius  diei  hoc  intervallum  emensut 
est,  lib.  VI.  p.  282. 

'  Varia,  cui  cognomen  Apuia]  Ita 
libriomnes.   ApudAnton.  Fanta(le- 


NAT.  HI8T.   LIB.  111.  16. 


64» 


Seaom/  Callipolis^^  qa»  nuac  est  Anxa,  lxxv.^  m.  pass* 
a  Tarento.  Inde  xxxii.  m.  promontoriam»  qnod  Acran 
lapygian  ^  vocant^  qao  longissime  in  maria  excnrrit  Italia. 
Ab  eo  Basta''  oppidum  et  Hydrontum  f"^  decem  ac  novem  ^ 
M.  pass.  ad  discrimen"*  lonii  et  Adriatici  maris,  qna  in 
Grceciam  brevissimns  transitns,  ex  adverso  ApoIIoniatnm* 
oppidnm  : '  latitndine  intercnrrentis  freti,  qoinqnaginta*  m. 


>^>^«^^ 


▼ett.  et  Orono?.*-^  Senonum  GaUipoUs  Ald.  Jnot.  Basil.  Lagd.  EraBmi,  Da- 
lec.  Lagd.  1606.  Leyd.  Friinkf.  Elz.  et  Oronov.— 6  Ita  codd.  Harduini  et 
Chiffl.  cnni  cdd.  Hardoin.  1.  2.  S.  Milier.  Bipont.  et  Frans.  LXIl.  edd.  vett. 
et  Oronov.— 7  Ab  eo  Hasia  o,  H  Hydrus  margo  edd.  Dalec.  et  Gronov. — 
8  Ita  codd.  Hardaini,  com  edd.  Hardnin.  1.  3.  S.  Miller.  Bipont.  et  Frans. 
ApolUmut  oppidmm  Vet.  Daicc.  et  Tolet.   AfoUoKUB  oppidt  edd.  vett.  et  Oro« 


KOTJE 


go  Voria)  a  Tarento,  M.  P.  lz.  Nanc 
est  Uria,  Vamamy  ot  qniden  reor, 
Frontinns  agrum  banc  vocat,  qaem 
cam  Tarentino  jangit,  lib.  de  Colon. 
pag.  111.  pro  '  Varinom :'  aat  potioi 
*  Varium/  nt  p.  92. 

i  Masapia]  Meaagnaf  inter  Urlam 
et  Braodisinm.  In  Martyroiogio, 
'Metsana  Apulitt'  nancupatar,  IS. 
April. 

^  Alethmi]  Aletiam  hoc  loco  nolli 
Ms^  codd.  ezhibent:  omoes  proea 
voce,  SarmadUm»  Atque  bac  forte 
spectat  Armadillos,  sive  Sarmadillos 
ager^  de  qoo  Frontinos  de  Colon.  pag. 
115. 

1  /»  ora  tero,  Senum']  Sic  Mss.  om- 

nes,  non,ut  hactenna  editam,iSeiMMim, 

perinde  ac  si  a  Oallis  Seoonibns,  qui 

nolU  ooquam  in  hoc  terrarom  traetu 

foeruntyCondita  Cirtlipolis  foret :  qass 

Onecos  habait  aoctores.    Mela  ii.  4« 

<  Salentina  littora,'  inquit,  '  et  nrbs 

Oraia  Callipolis.'    Ra  nnoc  GattipoU 

dicitor.   At  Senum  qnoque  oppidi  no- 

men  foit. — 'In  Museo  P.  Chamillart, 

nommus  didracbmos   argeuteus  vi-. 

lum  in  eqoo  decorrentem  exhibet; 

infra,  KAA.    £x  parte  altera  alium 

insidentem  delpliino:  infra  siiQiliter 


KAA.  latere  deztro,  TAPAS  :  Tarenti 
conditor  et  dominas :  qnem  et  KaA^ 
TuwoKnai  ad  oram  sinas  Tarentini  po- 
siti  colunt.  Ad  equitis  dextrnm  la- 
tos  est  lltera  A.  sinistro  N.  "Ap^a 
est  KAAXivoXfr«r,  &c.  Senom  qoo- 
qoe  oppidi  nomen  fnit.'  £d.  «ec. 

■>  Aerau  Japffgitm]  "AKpat^  *Icnnry(ar, 
%  «ol  2aXcvr(ri|,  inqnit  Ptolemeos  iii. 
1.  promontoriom  lapygium,  sive  Sa- 
lentinnm :  nnnc  a  vicino  oppido^  Cajio 
di  S,  Maria  di  Leaea. 

'^Aheo  Baeia]  Vatte  oppidolom,  in- 
ter  Castrom  et  Hydrontom. 

^  Hfdruniwm']  Ptolemso,  loe.  cit. 
tHpovs,    Nnnc  Otranto, 

p  Deeem  ae  movem]  AitBastam  op- 

piduni,  Hydrnntnmque  ei  proxiroom, 

distare  ab  Acra  lapygia  xix.  M.  P. 

Vide  Notas  et  Emend.  nnm.  66. 

4  Ad  dtscrtnwii]  Ubi  discriminator 

loniom  ab  Adriatico  mari. 

.   '  ApoUoniatum]  ItaMss.  Reg.Colb. 

t.  8.  S.  &c.    Hoc  est,  brevissimos 

transitns  ab  Hydrnnte  in  Apollonia- 

tarom  oppidom,   qood   ez  adverso 

est. 
*  Quinqaaginia]  Hoc  est,  leucarnm 

dnodeclm.    Vide  Notas  et  £men<l 

num.  66. 


650  0.  PLINII  S£OUNDI 

noir  amplius.  Hoc  intenrallam  pedestri  coDtinaare  transita 
poDtibus  jactis  ^  primum  Pyrrbas  Epiri  rex  cogitavit :  *  post 
eam  M.  Varro,  cam  classibas  Pompeii  piratico  bello  prae- 
esset.  Utramqae  ali»  impedivere  '^  corfiB.  Ab  Hydrante, 
Soletam  "  desertam,  deia  Fratraertiam :  portas  Tarentinus, 
statio  Miltopse:^  Lapia/  Balesium/  Cseliam/  Brandi- 
sium '  L.  M.  passuam  ab  Hydnmte,  inprimis  Italim  portn 
nobile^  ac  velut  certiore  transita»  sic  utique  longiore^"  ex- 
dpiente  Illyrica  urbe  Dyrrhachio  ccxxy.  m.  trajectu.* 
Brandisio  conterminus  Pediculorum  *^  ager.  Novem  ado- 
lescentes  totidemque  virgines  ab  Illyriis  tredecim  popalos 
genuere.    Pediculorum  '^  oppida,  Rudias/'  ^  Egnatia/  Ba- 


^^«^#«^«sr««^ 


nov.  Moz,  Vet.  Dalec  eenium  M,  poM,  tum  ampHMM, — 0  Idem  codez, 
jimWM.— 10  Ita  codd.  HardaiD.  et  Cbiffl.  item  Harduin.  1.  2.  8.  Miiler.  Bi- 
pont.  et  Frans.  impediere  edd.  vett.  et  Oronov.  Paiilo  post,  edd.  Yett.  et 
Oronov.  etaiio  miliiwn  Lupia;  Chiffl.  ataiia  mtltAim  PemiiUa.— 11  Edd.  vett. 
et  Oronov.  eieuti  Umgiore;  margo  edd.  Dalec.  et  Oronov.  eed  uHqme  hagiene, 
Moz  edd.  vett.  CCXX,  ilf.— 12  '  Peediculorum  Strabo  lib.  ti.  lidem  ▼ocan^ 
tur  et  Pencetii.'  DaUc.—lZ  RhudieB  Ptolemso  ;  Rhodee  Stepbano.— 14  Vet. 

NOTJE 

*  CogHami']  Fntili  plane  eonsitio:  Cok.  LTPnHSira.    Apnd  Frontio. 

qnod  effectnm  dare  nulla  ars  potnis-  de  Colon.  p.  111.  Lyppiensis  ager. 

set,  nt  recte  demonstrat  Fnmeriiis  *  BaleinuN]  Oppidom  in  ora  poai- 

noster,  In  Hydrogr.ii.  18.  p.60.— '  Ta-  tnm,  ntl  et  reliqna  qn»  modo  recen- 

men  aognstins  mare  esse,  qnod  Ita-  sentnr.    Mela  ii.  4.    '  In  Calabria, 

Uam  a  Oraecia  dirimit,  qnam  hactenns  Bmndisinm,  Valetinm,  Lnpias,  Hj- 

creditnm  est,  obsenravlt  D.  Delisle,  drns.' 

in  Comment.  Acad.  Reg.  Scient.  anni  f  Ctelium]  Frontino  de  Colon.  pag. 

1714.  pag.  8S.  nnde  ibi  eonclndit,  sal-  111.  Celinns  ager  in  Calabria.  Hine 

tem  minos  debere  Pyrrhi  regis  consi-  Cmlii  appeilati,  qni  a  Oargano  monte 

linm  absardum  videri.'  Ed,  eec.  ad  Brnndislum  colnere,  inqult  CatOy 

"  Soleium']  Quae  et  Salentia ;  nnde  in  Exeerptis  Orig.  pag.  1S6. 

Salentini  popnli,  et  Salentinns  ager,  ■  Bnmtftsjiim]  Ita  Mss.  Alii  Bran- 


et  promontorium  Salenttnnm.    Nom-  dnslam  dicnnt.    Nobis  Briadee,    De 

mi  in    Tbesaoro  Ooltrii,  lAAANTI-  ejns  portn  Strabo,  lib.  yi.  p.  28». 

NAN.  Nnnc  quoqne  SolUo,  snpra  Hy-  »  CCXXV.  M,  tn^eeiu]  Vide  No- 

drantnm.  tas  et  Emend.  num.  68. 

^  Siaiio  MUiopee']   Naviom  nempe  ^  Ptf4tcii/onim]noiSMiAoiaStrabono 

atatio.    Vide  Notas  et  Emend.  nnm.  appellantnr,  lib.  vi.  p.  277.    Parte» 

67.  ii  maximam  tennere  Bariensis  agri» 

*  Impia]  Aomriai  Ptolemseo,  inter  TerredeBan.    Horam  oppida  non  In 

Hydrantem   et  Brandlsinm.    Nnnc  ora  modo,  sed  et  in  mediterraooo  po- 

Torre  di  S,  Caialdo*    Orater.  p.  S74.  sita  earptim  perstriogttntnr. 


NAT.  HIST.  LIB.   III.  16. 


651 


rium.*  Amiies:  lapyx'  a  Daedali  filio  rege,  a  qao  et 
lapygia :  Pactias,  Aufidas  '  ex  Hirpinis  ^  montibas  Cano- 
siom  pneflaeDS. 

Hioc  Apolia  ^  Danniorom  cogQomiiie^  a  dace  J  Diomedis 
socero.  In  qaa  oppidam  Salapia,*'  Hannibalis  meretricio 
amore  inclytam:  Sipontum»^  ITria:"'  amnis  Cerbalas/ 
Dauniorom  finis :  portns  Agasus/  promontoriam  p  mootis 
Garganiy  a  Salentino  sive  lapygio  ogxxxiy.  u.  pass.  am- 
bitu  Gargani  i'^  portus  Garnas/  lacns  Pantanus.*    Flumen 

NOTiE 


*  RmdidiJ  Aeeepta  h«c  a  Mela  ii. 
4.  '  Pott  Bariam,  Egnatia,  et  EdoIo 
cive  nobiles  Rndie.'  Strabo,  lib.  ti. 
p.  889.  ^9^rf  luffvyt^  'P^oSbi.  Pto- 
leni.  III.  1.  in  Salentinorani  roediter- 
raneity^PovMo.  Citra  Brundi8iani,aac* 
tore  Plinio,  coHocnndsB.  Nunc,  at 
qaidom  reor,  Cmtndgtim* 

'  EgJMtHal  Sic  Anton.  in  Itioer. 
Straboni  qnoqne  loe.  ctt.  'Eywn-lia  W- 
Atf.  Horat.  1.  Sat.  S.  <  Onatia.'  Ig- 
oatlnm  agrnm  Frontioos  Tocat,  loc. 
clf.  ot  com  Rodino  Jnogit.  Nooc 
TWtv  di  Amai0y  ioter  BroDdistom 
Bariomque. 

•  Ao^nn]  Bttrit  onde  regiont  oo- 
moii. 

'  AnmMz  lapffx]  Vidc  NoUs  et 
Bmend.  oom.  60. 

9  Ai^Ums]  Unde  Horatins,  <  Looge 
aoBOOtem  oatns  ad  Aofidum/  de  se 
ipae  praedicat,iT.Od.O.  Nunc  O/an» 
to :  Capltaoatam,  nt  ▼ocant,  a  Ba- 
rienal  agro  distermioat. 

h  Ex  fftrpMw]  A  gente  iodigena 
somea  accepit  h«c  Apcnnlni  portio« 
prope  Compsam. 

'  Hime  AjmUd]  Qoae  nnne  CSqntejia* 
t€  nonenpatur. 

i  A  duci]  Danoo.  Festos:  'Dao* 
nla  Apitlia  appenator  a  Daooo  Illy- 
ricm  gentis  claro  yiroy  qoi  propter 
domeaticam  seditiooem  ezcedeos  pa- 
tria  occopavit.'  I^eties  in  Lycophr. 
pag.  eo.  ait  eom  Imperitasse  Daooiis» 
cnm  Diomedes  In  Italiam  appolit : 


hooc  Daaoo  adversos  hostes  tolisse 
soppetias:  filiam  Daooo  fuisse  £o- 
hippam  oomine,  &c. 

^  S0lapid]  lo  decretis  Hilari  PapsF, 
'Palladios  Episcopns  EcclesiaB  Sala- 
piose.'  Rndera  oomeo  servaot,  Saipf. 
Ptolem.  III.  1.  io  Apulia  DaooisB  ora 
Ijttoraliy  SoXfliruu.  De  Hanoibale, 
qood  modo  narratur,  ? ide  Applao.  io 
Haonibal.  p.  S38. 

>  S^^mn]  Sfrouf  Ptolem.  loc.  cit. 
et  Strab.  lib.  vi.  p.  284.  Sip&iUo.  At 
tx  ejtts  ruinis  crevit  Momfredoma^ 
quod  Sipontum  oovom  roerito  dixeris, 
haud  proGol  Gargaoo  monte. 

■  C7rta]  Huc  pertioet»  opioor,  Uri- 
taoos  ager,  qnem  cum  Rubostioo,  et 
Oeoosinoy  de  qaibns  moz,  Frontinns 
copulat,  de  Coloo.  pag.  111.  Ptolem. 
III.  1.  'T/Mor,  io  ora  sious  Adriatici, 
ApolisB  DaunisB  pariter  adjudieat. 

^  Ctrhabui]  Nunc  Cmidelaro:  non 
alter,  qni  in  istnm  sabterraneo  meato 
infinit,  et  Cervaro  appellatur. 

•  Aganui]  Nunc  Porfo  Groco. 

p  Prononlortain]  Capo  Vieatiee,  nbi 
longissime  mons  Oarganus  excarrit 
In  mare,  Tersus  ortum  SoHs. 

4  Ambitu  Gar^raiitJ  Oargano  monte 
eircuito,  qui  oram  liaoc  uoifersam 
ambit. 

'  GariKt]  Ex  vepiitXov  sea  ctmcm- 
nae^faHontf  ordioe,  apparet  esse  op- 
pidnm  Rodia,  ut  recte  Holstenios 
coojecit,  pag.  869. 

•  Imicum  PanioMiu]  Nonc  £1^0  dt 


652 


G.   PLINIl   SBGUNDI 


portiiosam  Frento/  Teanatn'' Apulomin:  itemqne  Lartea* 
tum  Cliternia :  '^^  Tiferims  ^  amnis.  Inde  '  reg^o  Frentana. 
Ita  Apnlornm  genera  tria :  ^  Teani,  dnce '  e  Graiis :  Luca- 
ni,'^  snbacti  a  Calchante,  qnce  loca  nnnc  tenent  Atinates. 
Danniornm  praeter  snpra  dicta  coloniae,  Lnceria/  Vennsia.'^ 
Oppida:  Cannsiam,''  Arpi/  aliqnando''  Argos  Hippiam 
Diomede  condente^  mox  Argyrippa  dictum.  Diomedes  ibi 
delevit  gentes  Monadomm,  Dardoramqne,  et  nrbes  daas, 
qufiB  in  proverbii  ^  Indicmm  vertere/  Apinam  et  Tricam. 


^^*^0^^^0 0^^ 


Oalee.  reoJiiaiMe.  6ace«,LiMNiiitt;  PiDtian.  legendaiD  putat :  Tfom,  aiMM^ 


NOTiE 


LuUaf  a  viciDo  oppido. 

*  Frenio]  Nanc  Fortore, 

*  Teoiiviii]  Ad  ditcriineD  TeaDorani 
Sidicinorum,  de  qnibus  cap.  0.  Apnli 
isti  cognoroinati  sunt.  Locus  nuDC 
Cimiati  dicitar,  ad  ripam  FreotODis 
aronis,  in  Capitanata.  Freqnens  men« 
tio  Civitatentis  Epiacopi  in  actis  Be- 
neventanae  Ecclesiae»  cni  ille  saberat. 
Sic  Holsten.  p.  279. 

^  LarinatUM  Cliiemia]  Ut  Apuio- 
rum,  inquit,  oppidom  in  ora  fuit,  sic 
Larinatnm  in  mediterraneo  quidem 
Larinum^  ut  dicetor  inferius  t  io  ora 
Cliternia :  nuoc  Cob^  itforMo. 

*  Tifemus}  Permutatis  Hteris  apud 
Ptolem.  lib.  iii.  ^rtpifos,  pro  T(^p« 

'  M«]  A  Tiferno  amne»  ut  dice- 
tur  cap.  seq. 

'  Gmera  tria^  Daaiiii,  Teaoi,  La,- 
cani. 

>  TemUf  duee]  Teannm  hunc  esse 
appellatum  innuit.  Teates  Apuli  ei 
ex  Apulia  Teanenses,  apud  Liv.  iib. 
IX.  p.  169.  Calchautem  in  his  oris 
aliquando  consedisse,  etiam  ex  Stra- 
boue  coUiginius,  lib.  vi.  p.  284. 

*  LueerUi]  Hanc  quoque  Luceriam 
•ppellat  Livius,  lib.  |X,  p.  150.  A«v 


KtptoM  Strabo,  lib.  vi.  p.  284.  Nomm- 
pUof  'A«wX£r  Ptolem.  iii.  1.  Nnnc 
Lueero  delU  Pagamy  in  Capitanata. 

^  Fmcsia]  Horatii  vatis  natalibns 
clara.  Nonc  FMosa,  in  BastUcata: 
aliquot  nltra  Anfidnm  aranem  milli- 
bns.— '  Hor.  ii.  Sat.  l.  S4.  <  Seqoor 
hanc,  Lncanos  an  Apnlus  anceps: 
NamVennsinus  erat  finem  sub  tttruio^ 
qne  colonns,  Missns  ad  hoo,  pulsis 
(vetus  est  ut  fama)  Sabellis."  Ed^ 
ssc-^Quando  dedncti  Venasiam  co- 
loni,  disce  ex  Velleio,  lib.  i. 

^  CaniistKm]  Katfo^ior  Ptolem.  iii. 
1.  in  Apnlia  Dauniomm,  nunc  Coaaaiy 
ad  amnem  Aufidnm. 

^  Arpi}  Jacet  in  rninls,  retento  ta- 
men  nomine  l^Arpi,  in  Capitanata, 
joxta  amnem  Candelaro^ 

«  Atiquamlo]  Hsec  totidem  verbia 
Strabo,  lib.  ti.  p.  283. 

C  In  prseerUt]  Erasmns,  Chiliad.  i. 
Cent.  2.  Adag.  4S.  *  Trics»,  Apinas. 
Tricas  et  Apinas  vnlgo  res  futiles  et 
nugatorias  dicebant,'  Scc.  MartiaL  u 
114.  '  Quttcamqne  lusi  jnvenis»  et 
poer  quondam,  Apinasqne  nostraSy 
qnas  nec  ipse  jam  novl,'  &c. 

f  Vertete]  Aiii,  Vengre, 


NAT.  HIST.   Llfi.  ill.  16. 


653 


Oetero  intas  in  secanda  regione,  HirpinoTum  colonia 
tina  Beneventam,  anspicatius  mutato  nomine,  qnae  qnon- 
dam  appellata  Maleventum:''  Aasecnlani,'^  ^  Aqniloni^J 
Abellinates^  cognomine  Protropi,  Compsani/  Candini:"' 
Xiignres,'*  qai  cognominantur  ComeliaAi»  et  qni  '^  Bebiani  t 
Vescellani.  JScuIani/7 »  Aletrini^  Abellinates  cognominati 
Marsi,P  Atrani,  ^cani,*!  Alfellani/  Attinates^  Arpani/'* 


^  ^^«#^««««#  ^ 


Varret,  Ifc,  Vide  Kot.  Var.— 15  Ita  codd.  Hardaini,  et  Vet.  Balec.  item  edd. 
Hardnin.  I.  3.  3.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  Meulani  edd.  vett.  et  Oronov. 
Mox  ApelUnate»  eagnomine  Cbiffl.>-16  Voz  qui  deeat  in  Vet  Dalec. — 17  Ita 
codd.  Harduini,  cnm  edd.  Harduin.  1.  2.  B.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  DeeU' 
tani  edd.  vett  et  OroDov.<— 18  iHrpini  Livias  lib.  xxiii.-- 19  Htrdorientea 

NOTJE 


*>  Maleventnm]  Ita  Livins,  lib.  ix. 
p.  16S.  et  Stepban.  p.  1S8.  In  Hir- 
piniB,  quorHm  bodie  regio  Prlnci* 
patas  Uttertor  appeliator,  Benevenia, 
Colonttt  Beoeventans  mentio  apnd 
Frontin.  de  Colon.  p.  84.  et  IM. 

^  Auteeulmiik]  HiocAger  Aoscalinas 
FrontinOy  p.  110.  Qnl  detnceps  po« 
puli  ex  elementoram  serie  appellan- 
tnr,  asqae  ad  Vescellanos,  Hirpino- 
rnm  erant :  seqoantur  deindiB  qni  in 
Apolis :  mox  qui  Calabromm :  deni- 
qae»  qnt  Salentinoram  fuere.  Hos 
eoim  omnes  regio  secunda  complexa 
eaty  «t  dictam  est  initio  cap.  higas. 

J  AquiUmi]  Ab  Aquilonia,  de  qaa 
LivinSy  liU  x.  p.  184.  Ptolemso  iii. 
1.  in  mediterraneis  Hirpinorum,  *A- 
MovtKmnOf  cnm  AbelUoo.  Nnnc  est 
la  CedagnUf  in  Principata  alteriore, 
ttt  «X  Itinerariis  liqnido  conficitur. 

^  AbaUnaieB]  *Afi4?JiiPow  in  Hirpi- 
niSy  prope  Aquiloniam,  apud  Ptolem. 
loc.  citat. 

>  CempeanQ  Naoc  Conxa^  in  eodem 
Prlocipata,  Ptolemso,  loc.  cit.  in  Lu- 
caois,  quibos  Hirpini  confines  fnere. 
">  Condtlifl  Caudiam  oppidom,  et 
Farc»  Caadinae,nbi  interceptos  Bom. 
exercitus,  Consoles  a  Samnitibos  sob 
jagom  mlssi*    Vide  Liv.  Ub.  iXt  p« 


153.  et  Fiorom.  1. 19.  Caodioom  op« 
pidom  Beneventao»  colooiae  cum 
sap  territorio  adjudicatom  scriblt 
Frootioos  de  Coloo.  p,  84. 

^  lAgureii]  Hioc  apad  Frootioom 
de  Coloo.  p.  126.  '  Ager  Ligaris  Ve* 
viaoas,  et  CorneliaooSy  muro  doctos 
Triumvirali  lege.' 

*  JEeuiani]  Hi  deioceps  qoi  iiova 
elemeotorum  serie  iostitota  receo- 
seotor,  Apnliae  soot  cootriboti,  ooo 
Hirpiois.  loscript.  Oroter.  p*  446. 
R.  P.  ^LANBNSiYM.  Frootino,  io 
Apolia,  p.  110.  Eclaoensis  ager,  ea- 
dera  lege  qua  Caousinus.  Et  p.  9U 
io  Prov.  Apnlia,  '  Ager  ^claneosis.' 
Qoare  ooo  videtor  esse  /Eculaoam 
Ptolemaei,  aot  /Eclannm  Aotooini: 
nec  proinde  aat  Frieento  Claverit, 
aot  Holsteoii  p.  74.  Mirahella :  com 
baec  oppida  non  in  Apulis,  sed  in  ipso 
Hirpioorum  nmbilico  posita  sint. 

p  Marsi]  Oppido  nomen  Ab'ellii> 
oam,  Marsicam  cogoomioei  ot  ab  al- 
tero,  quod  io  Hirpiois  fuit,  distio* 
gueretnr :  oppidum  ounc  Episcopalei 
io  coofinio  Basllicatae  et  Princlpatus 
Citerioris :  *  Marsico  vetere.'  Fron« 
tlno  de  Cdon.  p.  106.  '  Marsns  mu- 
oicipinm :'  Balbo  item,  p.  B18.    * 

4  ASeant]   In  decretis   Symmachi 


054 


G.   PLINll  SBGUNDI 


Borcani,  CoUatini^  CorineiiseSy  et  nobiles  clade  Romana 
Cannenses/  Dirini,  Forentani,*  Grennsini/  Herdonienses,''  ^ 
Hyrini/  Larinates,  cognomine  Frentani/  Merinates/  ex 
Gargano:  Mateolani,  Netini/  Rubastini/<'i>  Silvini :''  Stra- 
bellini,  Turmentini,  Vibinates/"  ^  Venusini/  Ulurtini.  €a- 


1 


^^^^^^^^^^^<^ 


Vet.  Dalec.  Hordanien$€S  Oronov.  et  edd.  vett — 20  Edd.  vett.  et  OronoY. 
Metiuates,  ex  Gargano  Mateolani,  Neritini^  Matini,  Robuitini,  Cbiffl.  NeratmL 
— 21  Vibamatea  Vet.  Dalec.   Mox,  Apameitnii  deest  tn  eodem  codice.  Pank» 

VOTJE 


Papae,  p.  254. '  Marcianas  ^caaieo- 
aia  EpiBcopns.'  Grater.  p.  444.  Rbip. 
JEcANORVM.  Oppiduniy  JEc9f  ^thi- 
co,  p.  16.  nanc  Trqja,  \d  Capitanata. 
De  lioc  oppido  vide  HoUten.  p.  10. 

^AVeOani]  Forte  Affilani^  ab  Affiie 
«ppido,  de  qno  Frontinaa  de  Colon. 
p.  83. 

■  Arpani]  Apnd  Frontinnniy  Arpa- 
nna  ager,  etConlatinns,  in  Pro? .  Apni 
lia,  p.  01.  Ab  Arpis  oppido,  de  qao 
supra.  Vetns  Pignorti  nnmniaa  aplid 
HoUten.  p.  280.  APnANaN. 

'  Canneneee]  Cannn  aBtemnm  im- 
perii  vulnos:  radera  modo,  Camia, 
ad  ripam  Aufidi  amnis,  quem  Roroa- 
norom  csBde  ainnt  ibi  decolorem  fac* 
tom.    Llvins,  lib.  xzii.  p.  298. 

"  Forenfoiii]  Ubi  nunc  Fom«a  In 
Basilicata,  sopra  Acherontlam»  qum 
Cirenxa  dicitar. 

▼  Gcnwiiit]  In  Provincia  Calabrim 
Oennsiniis  agery  apud  Frontin.  De 
Colon.  p.  111. 

^  Herdonieneee]  ^Epdootda  Ptolemso, 
III.  1.  in  Apnlis  Dauniis.  Erdonias 
habet  Antoninns  prope  Cannsiami  M. 
P.  XXVI.  Ardonam  Frontinns,  in 
Apulia,  p.  110.  £t  nunc  Ardana  di- 
citur,  inter  CertMiro  et  CarapeUe  flo- 
yios. 

*  Hyrini]  Ab  Uria,  nt  vldetnr,  op- 
pido  snperius  memorato:  nam  Id 
'Vptoy  Ptolerosens,  loc.  cit.  et  Dionys. 
vs.  880.  nuncupant. 

y  Fmtaiit]  A  Frentone  amne,  de 


qno  proxime  ante,  qnem  illi  acco- 
Inere :  unde  et  nrbs  primaria  Fren- 
tanornm  Larinum  dicitar  apnd  Ca- 
ton.  in  Ezcerpt.  Orig.  p.  186.  Nnoc 
XariM,  in  Comitatn  Molisii,  confinio- 
qne  Capitanatse. 

*•  Merinaiee]  Ad  eztremnm  Ota^nm 
ni  montis  promoatorium  civitas  Epia- 
cofMlia  aita  est,  vnlgo  Vieeie  dictm. 
Crevit  ea  ez  mims  oppidl  MerlBi. 
sive  Mirini,  Episcopali  dignitate  oliDi 
qaoqne  clari.  Ita  fere  HoUten.  p, 
278.  Praepostera  interpnnctio,  non 
Merinates,  aed  Mateolanos  Oargaao 
in  libris  ante  nos  editis  affigebat. 

»  Netini]  A  Netio  oppido  prop« 
Cannsnim^  Herdoniamqne.  Hirrum 
Straboniy  lib.  vi.  p.  282.  Nerenti- 
■oSy  qnoa  hic  libri  qnidam  addant, 
ezpunximna :  cnm  inferias  Salentiniay 
•t  sane  oporinity  reddantor. 

k  RubueHni]  Ita  Mss.  non  RabnM- 
tinu  Et  eerte  Rnbostiaaa  ager,  Froa- 
tino  de  Colon.  p.  111.  ARobia  prope 
Cannsiom  Antonino^  Horatioqne,  i. 
Sat.  6.  'Inde  Rnboa  fessi  perveni- 
mus.'  Nnnc  RuoOf  in  agro  Barienal. 

c  SUffini]  Ab  oppido  Apvloram 
Pencetiornm,  qnod  Strabo  lib.  vi.  p. 
288.  SiXo^r  vocat:  nnnc  dicltnr  ii 
Gargeiioinef  teste  Holsten.  in  OrteU 
p.  178. 

*  Vibkmiee]  Sic  veteres  lascript. 
Holsteaio  teste.  Nunc  oppidum 
Bovtae  dicitnr,  in  Capitanata,  inter 
Trojam    et    Herdonaroi  in    Samnii 


NAT.  HIST.   LIB.   III.    17. 


665 


labrorani  mediterraiiei :  .£g€tini,  ApamefltiBi/  Argentiiii, 
ButantiQeBses,'  Deciani,  Gnimbestini,^  Norbanenses,  PaU 
tonenses/*  Sturnini,^  Tatini.  Salentinomm :  J  Aletini,  Bas-* 
terbini,^  Neretini/  Valentini,""  Veretini. 

XVII.  (XII.)  Sequitar  regio  qaarta  gentiam  vel  fortissi- 
marum  *  Italies.  In  ora«  Frentanoram,'  ^  a  Tiferno :  flamen 
Triniam  ^  portaosum.    Oppida :  Histoniam/  Buca,  Orto-> 


poat,  pro  Grumbuimi,  edd.  Yett.  et  OronoY.  babent  Brumbetihiu-^f^  Itn 
codd.  liBrdnini,  cnm  edd.  HardniD.  1.  3.  S.  M iller.  Bipont.  et  Frana. 


nemet  edd.  vett.  et  Oronov.    BaUimenaei  margo  edd,  Dalec.  et  Oronov. 
Moz  ShUnini  pro  Sturnini  Vet.  Dalec.    Alentini,  pro  AUiini,  Cbiffl.    VaUtini, 

£ro  Valeniinif  Vet.  Dalee.    Ulentini  codd.  Hardiiioi  quinqne,  node  llle  tn 
Fotis  ad  £d.  1.    Usentini;  ita  qooque  Hardnin.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et 
Frans. 
Cap.  XVII.    1  Vet.  Dalee.  ora  Ferenianmnm,--2  Murekwr^  TMmi  in 


NOT£ 


Apnlifieqne  con6nio.    Polybius  *lfi^ 
VW9  Tocat. 

«  FimiifMt]  A  Venasla  snperioi 
landata. 

*  AfaMnetixn\\  Vide  Notaa  et 
Emend.  nnm.  70. 

t  BahmiiiMiisft]  In  Tab.  Penting. 
Bultnilt.  Froottno  de  Coloo.  p.  111. 
BotODtinos  ager,  io  Calabria. 

h  GmmAfjNiit]  Ita  plaoe  ordo  li- 
terarom  exigit :  non  Brtimftefftiij. 

'  Stemiiit]  Vel  potins  detrito  siU- 
lo,  qoed  adhssisse  bnic  vocl  ex  ante* 
rlore  vocabolo  videtnr,  TunM :  nam 
in  Calabri»  medtterraneis  oppidis 
Twfnw  a  Ptolemspo  nominaotor,  iii. 
1.  Vide  Notas  et  Emeod.  nnm.  71. 

J  iSIiZeiilinorMm]  SobintelUge,  medi- 
terranel.  Qiiornm  piimi  Aletini,  ab 
Aletio,  qood  'AX^ior  Salentinomm 
mediteriaoeum  oppidom  Ptolemaens 
appellat»  iii.  I.  Incolis  mlgo  Leeeie, 
Tel  Leae^  medio  ferme  itioere  Hy- 
drantom  inter  et  Broodisinm. 

^  B<ut«rMiii']  Noo  a  Basta  Boperins 
memorato  oppido ;  id  enim  littorale 
fnit ;  sed  ab  obscoriore  aliqao  :  a 
BaSora  fortassiSy  qnod  in  Salentino- 
rnm  oppidis  meditcrraneis   Ptole 


maBOS  reeenset  loc.  cit. 

'  NepeOm]  N^ptrw  Ptolem.  in  me- 
diterraneis  Salentlnoram  oppldis : 
bodie  Nardo. 

»  FafeRltnt  lUxenOmi]  Nnnc  Ugen- 
ia*  SlcVeretini,  nnnc  S*  Maria  de 
Vereio,  Ab  oppidis  06^errov  et 
OM^ov,  qna  Ptolemens  locat  In 
Salentinorara  mediterraneo,  baod 
procnl  Acra  lapygia,  sea  Lencarnm, 
ot  appellanty  Capite.  Vide  Notas  et 
Emend.  nnm.72. 

*  ForfisftMomm}  Mnltis  adversns 
Romanos  fortttodo  est  ezplorata  bel- 
lisy  qoae  Floros  recitat  lib.  i.  et  Stn- 
boUb.  v.  p,  241. 

b  Freii/aaomm]  SabinteUigey  regiOy 
qam  a  Tiferno  amne  ad  Atemom  por- 
rigitnr.  Nanc  ii6m2zo  eiiiriore  vo- 
cant. 

o  TVtjiiMm]  Nonc  TVigito. 

d  HiNoniimt]    tn    Tbes.     GoltBiiy 

MVKICIPBS.  HlSTONIENSBS.  'l0T6nOP 

Ptolem.  in  Frentanis  iii.  1.  Et  apod 
Frontin.  p.  109.  <  Istoniis  colonia/  in 
Samnio.  At  apod  Groter.  pag.  S3t. 
HisooxiBHSBSy  bis.  Nonc  Gaasto  dt 
Amane» 


656 


0*  PLWn  SKCtTNDI 


na :  *  Aternus '  amnis.  Intas  Anxani  cognomines  Freniani. 
Carentini  ^  supernates,  et  infernates,  Lanuenses :  Marmci- 
norum  Teatini :  *  *  Pelignorum  Corfinienses,J  Superequani,* 
Sulmonenses :  ^  Marsorum  "^  Anxantiniy*'  Atinates,''  Fucen-^ 


eodem  codice.  Paulo  post,  Maraortm  AnaxMni  Chiffl.  et  moz,  Suciwiety  Im^ 
centei  Vet.  D«Iec.  Fucentes^  Lucensee  marflfo  edd.  Dalec.  et  Gronov.  et  codd. 
Harduini ;  item  edd.  Harduin.  1.  t.  8.  MiUer.  Bipont.  et  Franz.     Fucewle9, 

NOT^ 


*  Bucaf  OtioM]  *Opiw,  ira2  BoMca 
Strabonl,  lib.  v.  pag.  242.  Frentano- 
rnm  qnoqne  oppida  :  et  "Oprw  qui- 
dem  iwiyHoy  na? ale :  nnnc  Ortona  a 
fnare,  inter  amnes  Sagrnm  et  Ater- 
nnm.  Bnca,  cnjos  et  Mela  meminit 
II.  4.  nnncjacet. 

'  Atemua]  "kr^pifos  Straboni  loc. 
cit.  NoncPeMora. 

ff  Cognomine']  Ut  ab  Anxa,  qn» 
CallipoliB  in  Salfntinis,  eo  cognomine 
discriminentor.  Oppidum  Anxannm, 
"Aylww  Ptolem.  iii.  1.  in  Frentanis : ' 
nnnc  LoMciano,  baud  procol  ostiifl  am- 
nis  Sagriy  qnem  Sangro  vocant. 

^  Carentim]  In  Mss.  CaretinL  Pto- 
lemsus  III.  1.  Kopamp^o^r,  Carace» 
Not,  locat  inter  Frentanos  et  Samni- 
tas. 

^TeaHni]  Tcor^  Haf^oviupi^  ftea6' 
ytios,  Ptolemaeo,  loc.  cit.  Frontino, 
pag.  108.  TeatCf  qui  AtemuBf  qiioniam 
eo  amne  alluitnr:  nnnc  Ctvi^a  di 
Chietu 

S  Corjlnienees]  Kof»^to¥,  Tifut  ite- 
.AiTywy  fjiea6yeiosy  Ptolema^o,  loc.  cit. 
nnnc  Pentina  Yicus  in  Abrutio  cite* 
riore.  Ager  Corfiniua  Frontino  de 
Colon,  pag.  104.  Vnlgo  Campi  de  S, 
Pelino:  Pelignns  tunc  Vahut  dici- 
tnr ;  et  Episcopns  Sulmonensis,  com 
sobjectnm  habeat  agrum  integrum 
Pelignornm,  propterea  Valvensis  E- 
piscopus  appellatur. 

k  Si^equant]  Frontino,  p.  170.  Sn- 
pereqnum ;  et  Balbo,  p.  818.  Colo- 
nia  SuperKquaoa,    Nunc  Cattei  Fec- 


chio  SidteqnOf  hand  procnl  Atemo  am- 
ne,  ttt  recte  Holsten.  in  Ital.  pag. 
144. 

1  Sultnonente»]  Oppidum  Peligno- 

rnm  SovX/iwv,  Sulmop  Ptolem.  loc.  cit. 

Frontino,  p.l09.  Solmona:  hodie  Sd- 

mona.—*  Tertio  loco  a  Plinio  nomina* 

tnr,  quoniam  in  appellandis  oppido- 

rum  nominibns  servat  elementomm 

ordinem.  Ovid.  patriam  hanc  snam  es" 

86  gloriatnr,  iv.  Trist.  0.  *  Snlmo  mlbi 

patria  e8t,gelidis  uberrimusnndiSyMll* 

lia  qni  novies  distat  ab  nrbe  decem.' 

Propterea  Sulmoneiises  dicnntnr  ln« 

signia  suae  civitatis  constitnisse  scrip- 

tis  in  taenia  literis  S.  M.  P.  £.  qnibns 

quidam  ainnt  quatuor  priores  expri- 

mi  voces  versns  pmxime  allati,  'Snl- 

mo  mlhi  patria  est.'    Sed  falsa  et 

inani  profecto  conjectatione  :  neqne 

enim  certe  potest  ea  vox  esse  civita- 

tis,  *  Sulmo  mibi  patria  est.'   Sed  eat 

haud  dubie  hic  sensns,  <  Sulmo  Mu- 

nimentnm  Pelignoram  est :'  nimirum 

ob  angnstias,  quibus  in  agrum  Sul- 

monensem  est  iter.    Alibi  idem  Ovi- 

dius :  '  Pars  me  Sulmo  tetaet  Pellgni 

tertia  raris :  Parva,  sed  irrigois  ora 

salubris  aquis.' '  £d.  &ec, 

^  Mareonan]  Jnxta  lacnm  Fncinnm 
nomen  servat  adbnc  reginnciila,  IHc- 
cato  di  Marsif  gentis  Colnmn». 

"  Anxantini]  In  Mss.  iliixaltin. 
Nunc  CivUa  d^AnHa^  inter  Fncinum 
lacnm,  et  Lirim  amnem. 

*  Atinaiet]  Atinatem  agram  lo- 
cat  in  Samnio  Livios,  lib.  x.  p,  184. 


MAt.   HIST.   LIB.   III.   17. 


657 


tes,p  Lncenses,'!  Maravii : '  Albensiuin  *  Alba  ad  Focinam 
lacnm :  ^qaicalaDOTum/  Cliternini^  Carseolani :  Vestino- 
ram/  Angolani,  PiDoenses,'  Peltainates/  qoibns  jangantar 
Aofinates  ^  cismoatani:  Samnitium,  qnos  Sabellos,  et  Graeci 
Saonitas*  dixere^  colonia  Bovianom^  vetas,  et  alteram 


LiueiUes  edd*  vett.  et  OroooT.— 3  Pinnietuis  CbiiB.  et  paulo  post  io  eodeoiy 


NOTiE 


cuiii  Samnites  scilicet  renim  poti- 
rentnr. 

p  Fueeniۤ]  A  Fncino  Marsornm 
lacn  hi  nomen  babent. 

4  Lueensee^  A  Lueo  oppido,  quod 
Fncino  lacoi  objacet  ad  occasnm.  De 
boc  Inco  seu  nemore  Virgil.  ^n.  tii. 
759.  <  Te  nemus  Angitis,  vitrea  te 
Fucinns  unda/  &c. 

'  Marwii]  Vlafoifiop  Straboni,  lib.  v. 
pag.  241.  ad  orientalcm  Fncini  lacns 
ripam,  nbi  nnnc  S.  Benedicti  pagui. 
Hinc  '  Marrnbia  de  gente  sacerdos/ 
apnd  Virgil.  vii.  750.  Apnd  Reines. 
Inseriptio  vetns,  pag.  45S.  cvratori 

P.  8PLBIIDIDI88IMA.  CIV1TAT18.  HARS 

MARR.    Cwraieri  PerpetvOf  vel  Pairo- 


Fabrettus  de  Aqnaed.  Dissert.  ii.  p. 
89.  Holstenium  secutns. 

«  Veelinomm]  Utramqne  Atemi 
amnis  ripam  bi  tennere,  band  procol 
fontibus,  in  Abrutii  ulterioris  umbili- 
co.  Hornm  oppida  dno,  ex  Plinianis 
qnatnor,  "AYYoKot  et  nuva  apnd  Pto> 
lem.  III.  1.  £t  Frontino,  pag.  106. 
'  Pinnes  ager.'  Incolae  ThwpnrM  Dio- 
doro  in  Excerpt.  pag.  S98.  Nnnc  Ct- 
ot^ci  di  PennOf  in  Abrntio  Ulteriore» 
Pinnam  Vestinam  vocat  Vitmv.  Tiii. 
S. 

'  PeUuinaiee]  ApudOmter.  p.  448. 
Peltvimi.  Balbo,  pag.  818.  Cohnia 
Peltkurum» 

^  At^inaiee']  Vnlgo  Ofena  oppidi  no- 


110,  vel  PoituU  Splendidisainue  eiviiaiis  men  est,  in  Abrutio  nlteriore,  baiid 

ikfarsdndR  Marmris.  prociil  Aterno  amne.     Oaudentinm 

*  Albensium]   Oppidnm  Alba  Fu-  Anfiniensis  EcclesisB  Episcopnm  lao- 

centis  dicta.  Apnd  Orater.  pag.  404.  dat  Simpllcins  Papa,  Epist.  ii.  Apeo- 

Alb.  Fvc.   Albensis  ager,  Frootino,  nino  monte   bornm   ager   ntrimqne 


lib.  de  ColoD.  pag.  102.  Nnnc  Aibi, 
ColumuK  gentis.  Fncino  lacui  oo- 
Dien  hodie  Logo  de  CekmOf  in  Abrntio 
uUeriore. 

'  iS^ftttcif/aiiorMni]  aIkouUoKoi  Ptole- 
msBO  iii.  1.  quornm  oppida,ntP]inio, 
KXfffrffpyoyet  Ko^oXoi.  Hic  ^dnris 
^nicola  glebis/  ut  cecioit  Maro, 
^n.  VII.  747.  Cllteroinae,  sic  enim  vo- 
cat  Mela  ii.  4.  qnis  fnerit  sltus,  incom- 
pertum.  Carseolornm  vestigia  in  val- 
le  Torana,  sen  Carseolana  planitie, 
Piano  di  Cnrsoit,  nbi  oppidnm  Cellae, 
vnlgo  le  Ceile  Carsolt,  moostrari  ait 
0el^.  et  Var,  Clae,  Pliniue. 


clanditur :  ideo  Romanis  Cismontanl 
dicti :  quoniam  oltra  eos  editissima 
Vestinornm  juga  attollerentur. 

*■  SauMiioM]  XavFTrm  Dionysio  Po- 
rieg.  vs.  875.  etScylaci,  p.8.  Sabellos 
vero  vocitatos,  qnod  proles  Sabino- 


ram  essent,  Coto  est  anctor  in  Ez- 
cerpt.  Orig.  p.  187. 

f  BorMHttm]  Bobianns  Samnii  op- 
pidnm,  apnd  Frootin.  p.  109.  Boi^oroir 
Pto1em8eoiii.l.iiiSamiiitibos.  Nonc 
Boiano,  in  Comitatu  Molisii.  De  Bo- 
viano  vetere  Livius  lib.  iz.  p.  169. 


2  T 


658 


O.  PLINII  SBOUNDI 


cognomine  UndecamanoranL*  Anfidenates/  Esernini/  Fa- 
gifulani  ^^  c  Ficolenses/  Saepinates/  Treventinates :  ^  Sabi- 
noram  Amitemini^s  Cnrenses,''  Foram  ^  Decii;  Foram  no* 


^  ^^>^>^^4f'^>^*<^^ 


Baviimmm  vetui.^  Fugi^  FugnU  Vet  Dalec.  et  Chiffl.   Mox»  Sepmuti^  Oro- 


NOTiE 


*  Undeevmanorumi]  Ab  andecima  le- 
gione,  ez  qua  eo  milites  coloni  de- 
docti. 

*  Aufidenatis]  Oppidom  Aa6den8| 
Li¥io  lib.  X.  p.  174.  Nunc  Alfidena, 
nd  Sagram  amnem,  in  Abrntio  cite- 
riore. 

^  Eeenmn}  Straboni  lib.  v.  p.  260. 
'Eo-cpWa.  Frontino  in  SamniOy  p.  109« 
Eflernia  oppidnm.— '  At  PtolemtBO 
Aicrcpyfa.  Nnnc  /«emui,  in  Comitatu 
Molisii.  Edidit  Patinus  in  Familiis» 
p.  Sll.  nommom  ex  aere  mediocri,  in 
qno  capnt  est  Narbonis  lanreatnm, 
retro,  forcipes.  Epigraphe,  non  ut 
PatinuB  edidity  tolcaiio  :  sed,  ut  Yi* 
dimns  in  nnmmo  e  Oaxa  Regia,  et  in 
altero  apnd  D.  Abbatem  de  Fonteny» 
in  bac  civitate :  tolcamom  :  hac  sen* 
tentia :  '  Valeriano  Optimo  Liberta» 
tis  Conservatori  Anrarinm  Narbo- 
nenses  Obtalere  Munns:'  Oallice, 
un  preteni  IraoatUtf  en  or,  Qnamo* 
brem  appicti  sunt  retro  forcipes. 
•X«  Victoria  in  cnrm  bijngo.  Infra: 
AiiXRNiNO.  Sic  enim  conspicne  haliet 
nammus  Regius,  et  alter  proxinie  lau- 
datus :  non,  nt  Patinus  edidit,  jbsbr- 
NiNo,  nt  ad  Eseminos  hajos  loci  re» 
ferret.  Prave.  Sententia  enim  est : 
'  Arcnm  Insignem,  Statuendum  £ 
Regione  Narbonis,  Imperatori  Ne« 
gotiatores  Obtolernnt.' .  Ad  Valeria- 
nnm  Imperatorem  pertinere  hunc 
nommum,  alter  ex  aere  minimo  admo- 
net,  qni  est  inscriptus  :  taleriants 
p.  F.  ATO.  .X*  DEO  TOLKAHO.  Faber 
intra  adiculam  8tat,qaataor  insignem 
colamnis;  ad  pedesara  est.  Senten- 


tia  primis  singnlamm  Tocum  literis 
expressa  haec  Tidetur  esse :  <  Doci 
Eiercitns  Orientis  Valeriano  Optl- 
mo,  Lararium  Korporati  Aurifices 
Narbonenses  Obtnlerant.'  Gallice: 
Le  Corpe  dee  Oifioree  de  Narbenme. 
Idcirco  TOULANo  scribitur,  non  '  VnU 
cano,'  ut  Latini  sermonis  nsus  poscit. 
Lararinm  interpretor  a»dem  aedicn» 
lamve  argenteam,  in  qna  coUocari 
plures  Dii  possent  Ejosmodi  *  ar- 
genteas  asdes  Dian»'  commemorat 
Lucas  io  Actis  Apostoloram,  xix.  84. 
£st  hic  Valeriani  nammos  in  Muaeo 
nostro,  ex  aere  minimo :  alibi  est  nr- 
genteuR.'  Ed,  eee. 

^  Fag^ulem\  Mss.  omnes,  F<vi^- 
galL 

'  F%eeikneee\  Unde  Ficiliensis  ager, 
Frontino  de  Colon.  p.  105.  etsi  is  In 
Piceno  locet. 

*  &eptiM<ef]  tatitaHi»  in  Samnitibns, 
Ptolero.  III.  1.  Frontino  de  Colon.  p. 
88.  ^Saepinnro  oppldom  Colonia  ab 
Impp.  Nerone  et  Claudio  est  deduc^ 
ta.'  Orater.  p.  441  •  MTNiapxs.  Sis- 
PINATB8.  Livio  X.  p.  186.  est  Sepl- 
num.  Nunc  A^mio,  in  Comitatu  Mo- 
llsil. 

'  TWvenHiioles]  Frontino,  p.  89.  Te- 
reTentnm  oppidum.  Naoc  Trveente^ 
ad  flomen  Trininm,  in  Comitata  Mo* 
lisii. 

e  Amitenhn]  ^h^iSfrepfw  PtolemsBas 
iii.  1.  Vestinis  attribuit.  Hodie  & 
Kittorio,  haud  procnl  fontibns  Aterni 
amnis. 

^  Cwrenee»']  Aliis  dicti  Cores:  ex 
OrsBCO  sermone,  Corites :  mox  ora 


NAT.  HI8T.  LIB.  IIK  17.  659 

ymm,  Fidenate8,J  Interamnates/  Narsim,^  Nomentani,"^ 
Reatini/  Trebnlani,  qni  cognominantnr  Matascasi,'®  et 
qni  Snffiniates^i'  Tibartes^^  Taiinates.  In  hoc  sita  ex  M^ 
qaicalis*'  interiere  Comini/  Tadiates,  Caedicif^  Alfatemi. 
Grellianas  anctor  est,  laca  Facino  haastam  Maisorom  up- 
pidam  Archippe/  conditnm  a  Maisya  dnce  Lydoram :  item 
Viticinoram  in  Piceno  deletam  a  Romanis^  Valerianas. 


^^^^#^^>»^»^» 


nov.  et  al.  Treveitiiaie$  Vet.  Dalec^  Muhutm  Vet.  Dalcc.  ilf«<ii«ct  Chiffl. 
—6  8ic  ex  codd.  edidit  Hardninns,  eamqtte  secnti  Miller.  Bipont.  et  Frans. 
Acedici  Ald.  Junt.  Baail.  Lugd.  Erasmi,  Dalec.  Lngd.  1606.  Els.  et  Oronov* 

NOT^ 

Latino  Qairites.    Nanc  est  oppidara  fra  Norsiam. 

Coreee,  et  Corensis  flavius  in  Tiberin  «  MtOueemi]  Orater.  p.  19.  Ivvsirr, 

deAoeos,  io  Terra  Sablna  :  etsi  aliter  Trbbvl.  Mvtvsc.  lieia  p.  487.  Tre- 

▼iJHim   Claverio.    Vide  Holsten.  p.  bol»  Motoscse  freqoens  meotio  apnd 

107.     In  decretis  Hilari  Paptt,  p.  Jnl.  Obseq.  cap.  108.  lOS.  dec    Hs 

260.  sobscribit  <  Tiberias  Corinra  Sa-  Virgilii  ^neid.  vii.  <olivifern  Ma« 

blnoraro.'  toscaB.'    None  est  Monie-Iaone  deUa 

*  Ferum']  Fori  Decii  vesti|^iom  nnl-  SebinOy  Infra  Reate,  in  Sabinis. 

lum :  Forl  novi  soperest,  ezciso  op-  p  SuJfenMiee}  Qoorum  oppidum  Tre- 

pidOy  Episcopiom  Sabinense,  Fesco-  bala  Soffeoa,  nooc  Jlfoniorto  di  Rama- 

oto,  in  terra  Sabioa.    Ibi  repertam  gna^  io  Sabiais,  supra  Nerolam,  ad 

inscriptionem   testator  Holsten.   io  Corensem  floviom. 

Ital.  p.  107.  FoRONOvARii.   Oroter.  4  Tibmiee']  A  Tibore,  TicoU,   Ta- 

p.  492.  FoRoaovAMoii.  et  Frootino,  rinates,  quornm  oppidum  hodie  Ta- 

p.  104.    Foronovaaas  ager.    In  de-  roao,  sopra  Maoliaoom,  qood  MagU* 

cretis  Hilari,  p.  940.  '  Paolos  Foro-  ano  vocant. 

novanos.'  '  JEquieuUi]  Qoos  ^qaieolanos  sa- 

i  Fidenaiee]  Fiden»  Balbo,  p.  105.  perios  appellavit. 

ID  Prov.  Piceoi.    Diversi  forte  a  Fi-  '  Commi]  A  Cominio  oppido,  de 

denatibos  primiB  regionis,  de  qaibns  qao  Liv.  lib.  x.  p.  184.  rectios  Comi- 

cap,  9.   £t  sunt  illas  Fidense  tamen  nii, 

in  terra  Sabina,  v.  mUI.  pass.  ab  nrbe  '  Archippe]  Solioos,  cap.  2«  p.  12. 

Roma,  ot  diximos:  nanc  CaeiH  Gtii-  '  Arcbippen  a  Marsya  rege  Lydorom, 

inieo,  qood  blato  terrae  haostumy  dissolu- 

k   Inieramnaiei]   Intenunne  oppi-  tom  est  io  lacom  Focinom.'    Hioc 

dnm  Frontino,  p.  86»  regem  Arcbippnm  in  boc  tracto  im- 

iNiirstiit]NovpoiaPtolemfleo,  ioSa-  peritasse   fioxit  Maro,   iEneid.  vii. 

biniSy  III.  1.    £t  nonc  Nerma,  in  Dn-  £xtare  hnjos  oppidi  vestigia  ad  ri- 

cato  Spoletioo.  pam  lacas,  prope  TraneaeOf  qnae  ob- 

■  NomenianM]  A  Nonentanis  pri-  tegantnr,  excrescente  eo,  affirmaot 

nae  regionis  diversi.  Marsi, 

»  ReaOni]  A  Reate,  noDC  IMi,  in- 


660  C.   PLINII   SECUNDI 

Sabini  (at  quidam^  existimayere,  a  religimie  et  Deonim 
caltu  Sevini  appellati)  Velinos''  accolnnt  lacQs,  roscidis 
collibas."^  Nar  amnis  exhaurit  illos'  sulfureis^  aquis. 
Tiberim  ex  bis  petens  replet^  e  monte  Fiscello'  labens, 
jnxta  Vacun»  '  nemora  et  Reate  in  eosdem  conditus.  At 
ex  alia  parte  Anio,^  in  monte  Trebanomm  7  ortus,  lacus 
tres  amoenitate  nobiles>  qui  nomen  dedere  Sublaqueo,^  de- 
fert  in  Tiberim.  In  agro  Reatino  Cutiliae  *  ^  lacum,  in  quo 
fiuciuet  insulai  Italise  umbilicum  esse  M.  Varro  *  tradit. 


— 7  Trehuianorum  margo  edd.  Dalec.  et  Oronov.    Mox,  lacMS  tri»  edd.  «nti- 
quiss.  et  Gronov.  Uuui  ireU  nonDulla  edd.  ante  Oronov. — 8  CuHnia  CliiiB. 

NOM 

"  Ut  (/uidam]  Varronem  notat,  de  rentem/  &c.     Nunc  qnoqne  Memte 

quo  Festns  :    *  Sabini  dicti,  ut    ait  FieceUo,  in  confinio  Abmtii  ulterioris, 

VarrOy  qnod  ea  gens  prsecipue  colat  ad  oppidum  Civita  Reale :  Nari  amnl 

Deos  :  &ir^  rov  v4$t^ai,*    A  Sabino  nomen  est  Velino,  donec  Reate  allnat, 

Sangi  fiUo,  Sabinos  appellatos  affir-  et  Velinos  lacos  sit  practerlapsns : 

niat  Cato,  apod  Dionys.  Halic.  lib.  post  Nera  dicitur. 

II.  p.  IIS.  »  Vaeunai]  In  monte  Fiscello  De« 

▼  Velinoe]  Alter  Velinus,  nnnc  Lago  VacnnK  nemns,  qoam  vacantibna  et 

de  Pii  de  Luco^  ab  oppido  finitimo  otiosis   prKesse   dicebant.     De   ea 

dicitur,  in  Ducatu  Spoletioo  :  Reati-  Ovid.  Fastor.  vf.  S07. 

nns  alter,  lago  di  S.  Suoanna,  ^  Anio]  Nnnc  Tetereme,  Oritvr  jnxta 

^  Roseidis  colHbua]  Qni  Roses  cam-  oppidum,  quod  Tp^jSa  dicitnr  Ptole- 

pos  in  coronam  cingunt :  Roseae  vo*  m«o,  in  Latio,  iii.  1.  nonc  in  Campa- 

cantur,  ut  Festns  att,  quod  in  eis  arva  nia  Romana,  nt  vocant,   Tervi  vel 

*rore  humida  semper  seraotur.    Ez  7\r«ei,  nt  diximus  In  prima  regione. 

his  collibusy  uno  interciso,  emissns  in  ^  Sublaqueo]  Villa  Neronis,coi  Snb^ 

Narem  flnvinm  Velinns  lacns.  Cic  ad  laqneum  nomen    est,    inqnit  Tacit. 

Attic.  IV.  14.  *  Reatini  me  ad  sna  ri/j^  Anoal.  iiv.  pag.  227.   Oppidum  fiiit 

«i}  duzerunt,  nt  agerem  contra  Inter*  etiam  ante  Neronis  tempora,  cnjna 

amnates/  (cognomine  Nartes,)  *  qnod  villa  Snblacensis  dictaest  ab  oppido : 

lacns  Velinns  a  M.  Curio  emissns,  in-  oppidnm  enim  jnxta  lacns  positom, 

terciso  monte,  in  Nar  definit :  ex  qno  unde  nomen :  villa  in  editiore  loco  : 

est  illa  siccata,  et  modice  tamen  bn-  Nnnc  Subiaqu»,  ad  Anienem. 

mida  Rosea.'  ^  Cutiiw]  Nnnc  Lago  di  CwtigUa- 

*  Ejthaurit  iilos]  Lacns  corrnmpit,  no,  ab  oppido  vicino.    De  insnlis  Cn- 
in  qnos  conditor.  tiliensinm  lacns  mnlta  Macrobins  Sa- 

r  Suyureia]  Alliidit  ad  Virgilianum  tnm.  i.  7.Flnitantes  Seneca  vidisse 

illud  ^neid.  VII.  'Snlfnrea  Nar  al-  se  testatnr,  nt  dlxlmus  ii.  96.  Memi- 

bnt  aqna :  fontesqne  Velini.'  nit  et  Dionys.  Halic.lib.  i.  p.  16. 

*  FiMceUo]  Silins  Ital.  viii.  *  Qnae,  *  M,  Varro]  Et  Martianns  lib.  vi. 
Fiscelle,  tnas  arces,  Pinnamqne  vi-  de  Ital.  pag.  206. 


NAT«  HI8T.   LIB.   III.  18. 


661 


Infra  Sabinos  Latiam  est,  a  latere  Picenmn,  a  tergo  Um- 
bria,  Apennini  jagis  Sabinos  atrimqae  vallantibos.^ 

XYiii.  (xiii.)  Qointa  regio  Piceni  ^  est/  qaondam  ober- 
rimae  moltitudinis.  Trecenta  LX.  millia  Pioeatiam  in  fidem 
popoli  Romani  venere.  Orti  sant<  a  Sabinis  voto  vere  sa- 
cro.***  Tennere  ab  Aterno  amne,  abi  nanc  ager  Adrianus, 
et  Adria  colonia^  a  mari  yii.  m.  pass.  Flumen  Vomanum:  ^ 
ager  Prsetutianus^^  Palmensisque.  Item  Castrum  novum,^ 
flamen  Batinam,""  Truentum ""  cnm  amne :  qood  solum  Li- 
bamorum^  in  Italia  reliqoum  est.  Flomen  Albala:^  Ter- 
yium^  quo '  finitur  Praetutiana  regio^  et  Picentium  incipit. 
Copra'>  oppidum^  castellum  Firmanorum : '    et  super  id 


0^*^»^»'^^^»^^ 


—9  Vet.  Dalec.  ntlatiWhw. 

Cap.  XVII I.  1  Chiffl.  Ptceiii  et.-^2  Gronov.  et  edd.  Tett.  qnaedam,  voto 
«er*  WTQ,  *  Omniao  legendam  est,  vola  v«re  aocro.  Quid  antem  sit  '  sacrnm 
¥er/  et  quem  in  nsam  soleat  voveri,  notnm  est  ex  Strabonis  1.  v.  sic  lecit  et 
Chiffl.'  Dafec— S  Tolet.  F/iimai  AVMk  Ttntium  quo;  Salmant.  Flumen  lUmla 
Tessuinum  quo ;  Chiffl.  Flumina  AV)ula  Tefvhun  ^ico  ;  Oronov.  et  ai.  vett.  Fte- 

NOTiE 


'  Piceni]  Nnnc  Abrotium  olterius 
dtcltnr,  cnm  parte  aliqua  Marchi», 
ot  vocant,  Anconitana :  sed  qua  ma- 
ri  fere  utrumqne  allnitnr. 

9  OrH  twU]  Strabo,  lib.  v.  pag. 
288. 

i>  Voio  vere  racfo]  Emlssa  a  paren- 
tibns  jttventnte  e  finibns  patriis,  nt 
abirent  in  coloniam,  voto  Diia  ante 


amnam  alloit,  Teramo.  Idem  qni 
Marpofos  Straboni  dicitur  lib.  v.  pag. 
241.    In  Mss.  Reg.1.2.  VibaHmum. 

•  Truenium]  Mela  ii.  4.  'Piceni 
littora  eicipiont:  in*  qulbus  Numa- 
na,  Potentia,  Clnana,  Cupra,  nrbet : 
castra  aotem,  Firmum,  Adria,TmeD- 
tinnm :  id  et  fluvio  qoi  prspterit,  no* 
men  est.'  Nnnc  amnem,  Tnmto:  Ibr- 


concepto,  pro  felici  rei  eventn.  Vide    re  di  Seguro  loeum  vocant,  obl  oppl' 


Kotas  et  Emend.  nnm.  78. 

'  Adria  coUmUH  Airij  tn  Abrotio 
olteriore. 

J  Vomamm]  Vomano,  Meminit  ejos 
Silins,  lib.  viii.  <Statque  humectata 
Vomano  Adria.' 

k  Pr^Miaau»]  De  eo  Liv.  lib. 
xzii.  pag.  211.  Nos  de  otroqne  dice- 
mos,  XIV.  8. 

1  Caeirum  aoriuit]  Ager  Castranus 
in  Piceno,  Balbo,  p.  129.  None  ro- 
dera,  in  ora  sinns  Adriaticf,  in  nlte- 
riore  Abrotio.    Calteno. 

Tordino,  quod  Inter- 


dnm  fuit.  Caatrom  Troentinnm  et 
Cicero  vocat,  ad  Attic.  viii.  18. 

<>  LUmmorum]  Qni  ez  adversa  con- 
tinente,  hoc  est,  lilyrico,  hiic  trans- 
gressi,  oram  hane  teooere,  ot  iterom 
di(!ietor  cap.  seq. 

p  AWula]  Nonc  Ragnoia  accoln  vo- 
cant,  in  Marchia  Anconitana.  In  ejns 
ostio  Tervium  oppidom  foit,  Pr»ta- 
tianae  orsB  novissironm.  Ultra,Picen- 
tiom  regio  est,  ad  Anconam  osqoe. 
Vide  Notas  et  Emeod.  num.  74. 

4  Ciipra]  Gruter.  pag.  108.  Cvpra 
Mael  hoc  est,  maritima,  ad  diacrimea 


662  C.  PLINII   SBOUNDI 

colonia  Ascalain/  Piceni  nobilissima.  Intns^  Novana :  ia 
ora/  Claanay^'^  Potentia/  Numana/  a  Sicnlis  condita.  Ab 
iisdem '  colonia  Ancona,  apposita  promontorio  Camero  ia 
ipso  flectentis  se  or»  cabito:^  aGargano  clxxxiv.^  m. 
pass.  Intus  Aoximates/  Beregrani/  Cingalaiii«'^  Coprenses  ^ 


>^^ 


vSmol  AXkffiJMUt  iSiHtfuuii,  HtflviniMi,  9*^*"^  iijciitem»  PiMiit  iio6ilftfnM,  mfvi. 
liwmia,  «n  ora :  CZiiana  Hardoin.  1. 2.  MUIer.  ct  Bipont.  Awcuium,  P,  «.  uili». 
N.  <»  ara :  Clnaiia  Fraas.  Atcfikm,  P.  iia6iltMtiiia.  Jiihia  iV0MHia.  /«  ors  Cfii* 
tma  Regi.  Brot.  !•  Ed.  pr.  Rom.  Parm.  Ald.  Jant.  Basil.  Lngd.  Eraimi,  Dn« 
lec.  Leyd.  Frankf.  Lugd.  1606.  Elz.  et  Gronov. — 6  *  Ita  bene  Editio  piin- 
ceps  et  Reg.  1.'  Bratiet.  CLXXXIIL  Ald.  Jnnt.  Baiil.  Lngd.  Erasmi,  Da- 
lec.  Logd.  1606.  Leyd.  Elx.  Oronov.  Harduin.  1.  3.  8.  Miller,  Bipont.  et 

NOT£ 

alterios  qoaB  montana  dicitnr.  Kovwpa  micip.  Nvmam4t.   No^yioMi  Ptol.  et 

fMpntfM  Ptolem.  iii.  I.    Fnit  in  ostio  Melm.  Nnnc  ifiMMma. 

ejns  fluvii,  qnem  Tonno  vocant,  in  '  Ab  Uodim]  Hoc  eit,  a  Sicolia, 

Marcliia  Anconitana.  ut  ait  Solinns,  cap.  12,  pag.  IS.  slve 

■*  Ftrmaiionim]  Nonc  panlom  a  ma-  ot  ait  Strabo,  lib.  v.l>.  241.  a  Syraca- 

ri   semotnm    oppidom  Firmanorum,  sanis,  qni  Dionysil  tyrannidem  fnge- 

Fermo.   Omter.  pag.  68S.   FiR.  Pi-  ranti  condita  Ancona  est  Apnd  Ora- 

CBNo.  ter.  pag.466.  Colon.  Amcoh itahor. 

■  AMlum']  A$coU,  Ornter.  p,  466.  Promontoriom  cui  astidet,  Cmme- 

CoLONUB.  AscvLANORVM.  rum,  U  MonU  Guoico» 

^  Novaw:  i»  ord]  Nonc  Cittd  Nuova  y  Ora  aUfiio}  Id  eleganter  Melaii. 

in  ora  maris  Adriatici.    Hic  ager  Fo-  4.  '  Ezin  illa  in  angnsto  duoram  pro- 

ronovanus  Piceni,  de  quo   Balbus,  montoriornm  ex  diverso  coeuntioiii 

apod  Frontin.  de  Colon.  pag.  104,  inflezn,  cnbiti   imagine  sedens,  ac 

Clover.  Ital.  Antiq.  lib.  ii.  pag.  741.  ideo  a  Oraecis  dicta  'AyitStf,  inter  Oal* 

praepostera  bnjus  loci  interponctione  licas  Italicasqne  gentes  qoasi  termi- 

deceptusy  longios  a  mari  sommovet*  nos  interest.' 

Sensos  biijns  loci  est»  duas  esse  in  Pi-  *  Jtcjcimalct]    Anzimatis  ager,  in 

ceno  proprie  appellato  colonios  :  al-  Piceno,  Frontin.  de  Colon.  pag.  102. 

teram  intus,  Asculnm :  in  ora  alte-  Auzimum  oppldom,  nunc  Oiimo.  Ab 

rami  Novanam.  Ancona  xii.  M.  P.  recedit  in  Aus- 

"  Ciuaiia]  Fnit  in  ipso  ostio  fluvii  trnm. 

quem  ChietUo  vocant,  quique  Mace-  *  B«r«gTaitt]In  Prsetntiis  apnd  Pto- 

ratam  prmterit :  nbi  nunc  Pioiio  dt  8,  lemsBom,  Btp^pa  pro  Btp4ypa,  In  Pi- 

Giacomo.    Meminit  Mela  loc  cit.  ceno  apnd  Frontin.  pag.  106.   Vera- 

^  Potoilia]  noTfyriainPiceno,  Pto-  granus  ager. 

lem.  III.  1.  et  Mel»  loc  cit.    Super-  ^  Ctagiitoii]  A  Cingulanis  prim» 

sunt  vesttgia  hand  procul  a  portu  Ri-  regionis  diversl.    Horum  Cingulanus 

canaticoi  obi  Abbatia  retinet  nomen  ager  in  Piceno,  apud  Balbiim,  pag. 

S.  MariiB  ad  pedein  Potentise,  ad  am-  104.  qni  eadem  lege  teneri  dicitnr, 

nem  Potenxa.  qua  Potentinus.    Cingnlnm  id  oppi- 

«^  iVnmaiia]  Grater.  pag.  440.  Mv-  dnm  appellatnm  Ciceroni  ad  Attic. 


NAT.  H18T.  LIB.  111.  19. 


663 


cognomine  Montani,  Falarienfies/  Pansnlani»  Pleninenses»^ 
Ricinenses/  Septempedani,'  Tollentinates/  Treienses,''  Ur- 
besalvia  PolIentinL* 

XIX.  (xiV.)  Jni^tnr  hic ' '  sexta  regio,  Umbriam  com- 
plexa,  agramqae  Grallicnm  circa  Ariminum.    Ab  Ancona 


PhnrietueM  V^U  Dalee.  PUndenm  Cbiffl.  Mos,  in  eodem  codice 
ToUntea  pro  ToUentnuUee.  Deiode,  edd.  vett.  Triaceneeef  wbiSaUria;  Pintian. 
Tnffoneneeif  wtbe  SaMm ;  Vet.  Dalec.  TVioceiiMi,  urb$  Salvia.  * 

.  Gap.  XIX.  1  Ita  codd.  Regg.  ap.  Brot  et  £d.  pr.  JuMgiiurhMie  com.  Har- 
dnin.   Jnngitar  kie  Ald.  Jont.  Baail.  Lngd.  Eraami,  Frankf.  Lagd.  1606. 


NOTjE 


▼II.  IS.  p.  aia.  Nanc  qaoqne  CingoUf 
in  Marcbia  Anconitana. 

*  Cnjrreneee']  Oppidnm  Kwwpa  luv 
wAifa  Ptolem.  in  Piceni  mediterra- 
nei8  nrbibot,  prope  *  Ripam  Transo- 
nam/  nt  teatatnr  bojas  loci  Episco- 
pni  O.  Azolions,  apnd  Hoisten.  in 
ItaL  p.  1S7. 

<*  Fa2arw]i««f]  Falerionensif  et  Pan- 
•niengis  ager  in  Piceno  apnd  Bal- 
bam,  pag.  106.  et  106.  Prioris  oppi* 
dl  mdera  nomen  ser?ant,  FaUrim^ 
band  procnl  TennsB  floYil  fontlbos. 
Alterios,  qnod  PansulsB  in  Itiner. 
Anton.  dicitor,  in  Meede  deW  Oimo^ 
ex  adverso  Maceratae,  extaot  ruin». 
In  Marcbia  Ancon.  ntrnmqne.  In 
decretis  Hilari  Papsp,  pag.  849. '  Jas- 
to  Falieriao:  Ciaadio  Paosalano:' 
Ubi  nos  sic  emendamos  :  *  Jnsto  Fa- 
lerino  :  Claadio  Pausolano.'  Ple- 
ninenses  Tcro  adbnc  obscnri.  An 
porro  satin8leglP<es<liieiisss7  Nam 
in  decretis  Symmacbi,  pag.  264.  snb- 
scribit,  '  Florentins  Blestinensis,' 

*  Biieinentes]  Ager  Recinensis  et 
Ricinensis  apad  Front.  p.  107.  Oppl- 
di  Testigia  ad  ripam  Potentiss  fluvii, 
millibas  passnom  doobos  a  Macera- 
ta.    In  vet.  lapide  apnd  Hoisten.  p. 

iS7.  RlCINIBNSBS. 

'  Sejdempedani]  Oppidum  Snrr^fi- 
«fla  Plolem.  et  Fronttno,p.l07.  Sep- 


tempeda,  in  Piceno.  Id  nnnc  &m- 
Severinef  ad  amnem  Potentiam,  Cln- 
▼erio,  Ital.  lib.  ii.  p.  7S8.  probante 
Holstenio,  in  Ital.  p.  1S6. 

s  ToUeniinaiee]  Tolentinns  ager,  in 
Piceno,  apad  Front.  p.  108.  In  ve- 
tere  inscript.  apnd  Clover.  p.  7S0. 
MvNicip.  ToLLBNTiN.    Etnnnc  IW* 


^  Treieneee]  Treensis  ager,  Fronti- 
no,  in  Picenoy  p.  108.  Apod  Orater. 
p.  446.     COL.  AvxiM.  ET.  MVNICIP. 

Nthamat.  Oaoo.  vr.  plbbs.  Tbei* 
BN8BB.  Oppidi  vestigia  extare  ma- 
nifesta  ad  ripam  Potentise  amnis»  in- 
fra  S,  SeverinOf  snb  MonUeekiOf  aac* 
tor  cst  Holsten.  pag.  7S9. 

*  Urbeeahia  PoUentini]  Jnngenda 
bsBC  simnl:  ant  alpbabeti  ordo  per- 
tarbabltur :  intelligendamqne  Urbe- 
salvisy  slve  Urbis  SalvisB  oppldanos 
cognomlnari  Pollentinos:  sicoti  ip- 
sanf  Urbem  Salviam»  Pollentlam  qoo- 
qne  dlctam.  Citatnr  enim  a  Livio 
lib.  XXI IX.  p.  601.  colouia  Pollentia 
in  Picenam  dedncta.  Ptolem.  iii.  1. 
OHpfia^aXovU,  Balbo/in  Piceno,  pag. 
S47.  Ager  Urbis  Salviensis.  Nonc 
est  UrbieagUa,  ad  rfpam  amnis  CMfN- 
to,  seu  Cluenti. 

*  Jiii^!«<vr  kic  [JungUwr  hie]  Pi- 
centibos.  Vel  forte  rectios  AatCy  sex- 
tae  videlicet  regioni. 


664 


C.  PLINII   SEOUNDI 


Gallica  ora  incipit,  Togatae  Galliae  ^  *"  cognomine.  Siculi 
et  Libumi  plurima  ejus  tractus  tenuere,  inprimis  Palmen- 
sem^  Praetntianum^  Adrianumque  agrum.  Umbri  eos  expu- 
lere,  hos  Etruriay  hanc  Galli/  Umbrorum  gens  antiquissima 
Italise  existimatur,  nt  quos  Ombrios'*'  a  Grsecis  putent 
dictos,  quod  inundatione  terrarum  imbribus  superfuissent. 
Trecenta  eorum  oppida*  Tusci  debellasse  reperiuntur. 
Nunc  in  ora  flumeny  iEsis : '  Senogallia.'  Metaums  ^  flu- 
vius:  coloniae/*  FanumJ  Fortunae^  Pisaurum^  cum  amne. 
£t  intus'  Hispellum/  Tuder.    De  cetero  ""  Amerini,''  Atti- 


Dalec.  Els.  et  Oronov.— 3  Togaia  Gtdlia  Vet.  Dalec.->S  '  OmMeos  Herod. 
in  Clio.*  BtUaUeriut,  Mox,  Elz.  Dalec.  Qronov.  ai.  mper/MuweHt  CCC,  Eerumf 
9fc — 4  Ita  Cbiffl.  aliiqne  codd.  ap.  Hardnin.  item  edd.  Harduin.  1.  2.  S.  Mil- 
ler.  Btpont.  et  Franc  coUmia  edd.  vett.  ante  Hardoin.— 5  Et  intMS  Pdlam 


NOM 


^  TogatiB]  Et  Cisalpinae. 

^  Hanc  Goflj]  Boii  Lingonesqne, 
Etrnscos  atqoe  Umbros  agro  pepn* 
lere,  Liv.  lib.  v.  p.  98.  Vide  et  Stra- 
bon.  lib.  V.  p.  216. 

^  QoM  OmbriM]  Ita  Solinot,  cap. 
2.  p.  IS.  ez  M.  Antooio,  qnem  lau- 
dat.    Stephano  "OfifipiKoi  et  "O/i^S^ 

«  Treeenta  eorum  oppidn]  Cato  in 
ExccrptiB  Orig.  p.  IS6.  (ti  tamen  ve« 
rns  is  fcetus  est  Catonis,  et  noo  sub- 
dititios :)  habet  bvc  totidem  verbis. 

'  idts]  Aj&ts  Korofibs,  fierafb  *AyK&' 
ros,  Kt^  Urpfoya^Xias,  inquit  Strabo,  lib. 
▼.  p.  227.  inter  oppida  duo,  Anco- 
oam,  et  Senogalliam:  nnoc  Fium£' 
tinoy  qnasi  Eeino  Fiame,  Fuit  et  am- 
ni  colonia  cognoroinis,  Col.  iEsis,  in 
vetnstis  iDscriptionibus  apnd  Ornte- 
ramy  pag.446.  et  Reines.  pag.  404. 
Unde  ^inatem  ex  Umbria  caseum 
commendat  inprimis  auctor,  libro  bn- 
jus  operis  ondecimo,  cap.  97. 

r  SenogaUkL]  1/fyfa  TAKkuta  Ptolem. 
iir.  1.  in  Semnonibns.  Silios  lib.  viii. 
'  £t  Senonnm  de  nomine  Sena  Oal- 
iornm  a  populis  traxit  per  saecula  no- 
roen.'    Senones  Oallos  Alpes  trans- 


gressos  habnit  conditores :  nnnc 
gagUa,  In  Dncatu  Urbini.  In  decre- 
tis  Symmachi  Papae,  p.  264.  '  Venan« 
tius  Senogalliensis  Episcopns.' 

^  Metaimu]  Melaeii.4.flttmenMe- 
tanms.  Nnnc  Mitaroy  vel  Mitro: 
Urbioi  Ducatnm  prsterlnit,  in  Adri- 
aroqne  devolvitnr. 

'  Colonia']  Ita  scripsi,  ex  Mss.  pro 
Colonia :  ot  seqnentibus  tribns  oppi- 
dis  vox  eadem  prsBterea  commnnice- 
tur. 

i  Fanum']  Melae,  loc.  cit.  Colonia 
Fanestris.  In  decretis  Symmachi  Pa- 
pae,  p.  259.  *  Vitalis  Fanastris '  Epis- 
copus  snbscribit.  Ornter.  p.  475. 
Orivmdvs.  Colonia.  Jvlia.  Fano 
FoRTVNA.  Nnnc  Fano,  in  Dneata 
Urbinate. 

^  PiMttrum]  Omter.  pag.  4SS.  Co- 

LONIARVM.     PlSAVR.      ET.      FANEST. 

Dedocta  colonia  est  ab  Antonto,  ut 
Plutarchus  docet  in  ejns  Vita,  pag. 
94S.  Sed  et  prios  qnoque,  anno  fere 
Urbis  569.  ut  ez  Velleio  liqnet,  lib.  i. 
Nunc  oppido  P4$aro,  amni  FogUa 
nomeo  est,  in  Ducatn  Urbinate. 
1  Et  intu9]   Subintellige,   colonia 


NAT.   HIST.   L1B.   III.  19. 


665 


diates^^  Asisinates/  ^  Arnates,''  JBsinates/  Camertes/ 
Casuentillani/  *  Carsulani,''  Dolates-  cognomine  Salentini» 
Falginates/  Foroflaminienses/  Forotulienses^  cognomine 
Concnpienses  :  *  Forobrentani^'  Forosempronienses/  Igni- 
ni/ '°  Interamnates^  cognomine  Nartes : '  Mevanates/  Me- 


«^#^<#^>^^^^#^«^ 


Chifil. — 6  '  Ita  bene  Kezzonicus  ez  Inscriptt*  Tett'  Broiier,  Anruuttu  edd. 
yett.— 7  Caaueniiin  Vet.  Dalec. — 8  *  Ita  Mss.  Reg.  et  editio  princeps.  Sine 
anctoritate  in  recentioribns  editionibus  emendatuni :  Fon^uUeiueSf  cognomme 
Concvbietuei,*  Brotier. — 9  Sic  ex  codd.  emendavit  Harduin.  consentientt 
Cbiffl.  ForohremUoMi  ezhibent  edd.  vett. — 10  *  Ita  cod.  Reg.  I.  editlo  prin- 
ceps»  et  vetns  Inscriptio  apud  Rezzonicnm.  Dicti  quoqne  sunt  igurim,  nunc 

NOTJE 


intas:  nt  snperiores  dnsB  in  ora. 
Oniter.  pag.  851.  Col.  Jvl.  Hispbl- 

LI.      £t   pag.  19.      COLONTA  TVDER- 

Tis,  reperta  inscriptio  Tnderti,  quod 
Tttlgns  nune  Todi  vocat,  ad  Tiberim. 
Apnd  Frontin.  p.  9S.  Colonia  Fida 
Tuder.  Hispellum  nnnc  castmm  est 
prope  Fnlgininm,  hpetto  et  Spetto,  In 
decretis  Felicis  Papv,  p«  266.  *  Epl- 
pfaanio  Spellati.' 

■■  De  ceiero']  Alterins  generis,  in- 
qnit,  oppida :  nec  jam  colontae,  sed 
rounlcipia,  vel  libera,  vel  stipendia- 
ria. 

■  Amerini]  Ab^Amerfa,  qnm  nnnc 
AmeUOf  in  Dncatn  Spoletino. 

^  Attidiatee]  In  Marchia  Ancont- 
tana,  ad  fontes  amnis  /EmU,  oppidnm 
est  Fa&rioNo :  cnjns  in  agro  Attidia- 
tiom  pagus  ettyAttigio.  Vetus  In- 
scr.  apnd  Holsten.  p.  St,  R.  P.  At- 

TIDIAT. 

p  Arinnaie»  Mss.  omnes,  pro  Aei- 
sinaieif  ab  Asisio,  bnjns  nnnc  etiam 
oominis  oppido,  D.  Francisci  cnltn 
ac  religione  satis  claro,  de  qno  etiam 
Ptolemseos  in  Umbria.    Ornter.  p. 

21.      MVMICIP.  ASISINATIVM. 

4  Arnaiea]  Ab^ApyaoppidoVilam- 
brorum,  apnd  Ptolem.  iii.  1.  Nnnc 
CioiteUa  d*Amo,  trans  Tiberim,  ez 
adverso  Perosiae. 

'  Mrineilie»]   Oppidnm  Ptolemtto, 


ATcrit.  Apnd  Ornter.  p.  446.  Col. 
^sts,  ad  amnem  cognominem  de  quo 
snpra,  in  Marchia  Aaconitana :  nunc 
lest. 

■  Camerte»]  Oppidnm  Camerinnm : 
nnnc  qnoqne  Cwmerino,  in  Marchia 
Anconitana. 

^  CofKfNftZtoit]  Casentinnm  oppi- 
dum,  apnd  Frontin.  p.  8S.  pro  Cosmh- 
Hnnm,  Omter.  p.  411.  Mvmicipi. 
Casvbhtimorvm. 

«  Carsntoit]  Oppidnm  Carsnlse: 
Tacifo  Hist.  iii.  p.  77.  ager  Carsnla* 
nns.  Apud  Plin.  Jon.  Epist.  i.  4. 
'  Quantnm  copiamm  in  Ocrlculano, 
in  Narnlensi,  in  Carsnlano,  in  Pera- 
sino  tuo?*  Nnnc  jacet:  rndera  in 
Dncatn  Spoletino,  in  itioere  a  Nar- 
nia  Pemsinm,  ad  dlversorinm  Carsii* 
laro. 

"  Falginatee]  Fulginium,  FoUgno^ 
in  Ducatn  Spoletino*  Oroter.  p.  S47. 
FvLomiA. 

^  Foroflam,]  *6pos  4Xcvur<ov,  Pto- 
lem.  Tii.  1.  Grnter.  p.  847.  Civitat. 
FoRO.  Fla.  Nnnc  est  castellum  For^ 
fiamma^  milUbns  passnom  dnobns  a 
Fnlginio. 

>  FarMmiprmi.]  *^s  7itifatoptn4mi 
Ptolem.  locclt.  nnnc  Foesembrome,  in 
Dncatn  Urbinate. 

y  Igmmi  [Igweun]  loicriptio  apod 
Omter.  p447.  CiviTAT.  Iovvihorvm. 


666 


C.   PLINII  8BCUND1 


yamonensesy"  ^  Matilicates :  ^  Narnienses,  qaod  oppidam 
Neqainam^  antea  yocatam  est :  Nucerini*  cognomine  Fa- 
vonienses,  et  Camellani:'  Ocricolani,'^'  Ostrani/  Pita- 
lani,'  cognomine  Pisaertes,  et  alii  Meigentini :  Pelestini,*' 
SentinateSfJ  Sarsinates/  Spoletini,'  Saasani,"'  Sestinates/ 


^»#^^»i^»i»^» 


Gubbm,*  Brotter.  Igumi  etiani  Dalec.  Eli.  et  GronoT.  IgMmm  ali»  edd. 
*  lAgumni  ex  inscripto  vetasto  Itpide  Aldns  in  Comment.  Csbb.  Ingmimy^tJ 
DtUee,  Inguini  Lngd.  Erasmi.  Mox,  pro  Narte$,  Oronov.  Nariea, — 11  Jfe- 
tmnioiensei  Hardnin.  1.  Jtfinwxifluef  Ald.  Jnnt.  Baiil.  Lngd.  Eraftmi,  Dalec. 
Lnfi^d.  1606.  Elx.  et  Oronov.  Mevemumenees  Hardnini  codd.  et  Vet.  Dalec« 
cnm  edd.  Hardutn.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Frani.— 12  OtrieuUmi  Ald.  Jnot. 
Basil.  Lngd.  Eranmi,  Dalec.  EIi.  et  Oronov.  *  OmcMfam  legendnm  ab*Ocri- 
colo'  Vilnmbrorom  oppldo;  cnjns  meminit  et  Ptolemaens  iii.  1.'  Ooiec. 
Pro  CmneWmif  qnod  firmant  £d.  pr.  et  Intcriptt.  vett.  ceterm  edd.  CumelumL 
— IS  Peetini  Vet.Dalec.    Mox  ui  Chiffl.  SptOmHui,  Suarrini;  Vet.  Dalec. 

NOT£ 


Nnnc  EugubiOf  inUrbini  Dncatn.  Ign* 
▼inmCiceroni  adAtticvii.l8.  p.212. 
et  Nnnio»  verbo  <  Apitci :'  et  in '  Pro- 
jlcere,'  Ignvini.  Vide  tractatnm  sln- 
gnlarem  Angnstini  Stencbi  Engnbini, 
de  nomine  Urblt  in«. 

*  Nurtee]  Omter.  p.  422.  Civitas 
IiiTERAMMATivii.  NAJKnvM.  Ab  am- 
ne  Nare,  cni  appositnm  oppidnm, 
qood  nnnc  Temi  vocant. 

*  Memmatee]  A  Mevania  oppido» 
BemignMf  In  Dncatn  SpoletinOy  ad 
aaiiiem  Clitomnnm.  MifeiNvia  Pto- 
lem.  iii.  1.  Mevania  Lncano  i.  47S. 
In  deeretis  FeUcisPap8eyp«256. '  In- 
Docentio  Mibanati/  pro '  Mevanati.' 

^  MemmioneneeeJ  A  Mevanione,  sen 
roinore  Mevania.  Vide  Notas  et 
Enend.  nnro.  75. 

^  MatiUeaie»']  Matilica  oppidnm, 
Frontino,  pag.  106.  hodieqne  hujus 
Dominis,  MuteUeaf  in  Marchia  Anco- 
niiana.  In  decretis  Felicis  Pap«, 
pag.265.  '  Eqnitio  Matellicati.' 

<*  Nequinum']  Apud  Omter.  pag. 
196.  DB  Samnitibvs.  Nbqvimati- 
BUSQVB*  A  Nare  flnvio,  quo  allnitar, 
alternm  noroen  habet  '  Nami/  teste 
Livio  lib.  x.  p.  172. 

*  Nueerim]  Vamepia  colonia  Ptole* 


msBOiii.  1.  in  Olumbris:  hodie  Na* 
ceroj  inter  Asisinm  et  Camerinnm. 

'  CoKutlaui]  Id  cognomen  Nnceri» 
alterins  fnit,  qnae  Favonise  vicina 
fnit.  Camiliani  prope  Nncerlam  fieTt 
mentionem»  in  vetcre  qnodam  in- 
stmroentOy  scribit  Holsten.  in  Ital. 
pag.92. 

s  Oerkutam]  Sic  Mss.  et  Orater. 
pag.  422.  Straboni,  lib.  v.  pag.  227. 
'OKplkKou  Nnnc  OtrieoHf  in  limite 
Dttcatns  Spoletlni»  infra  Narniam^ab 
Otricnlo  vetere»  nbi  Eedesia  S*  Vic* 
toris,  aliqnantum  dissitnm. 

^  Ostmiit]  Oppidum '^OoT/M  Ptole- 
msBo,  in  Serononibns  mediterreneum. 
Nnnc  eztant  vestigia  snb  Memte  Nua» 
vo,  ad  ripam  Mism  fl.  qni  jiuta  Se- 
nogalliam  in  mare  inflnit.  Vinc.  Mar. 
Cimarelli,  Hist,  Oall.  Senon.  ii.  4. 

>  Pitukmi]  £t  Pitnlnm  ab  hU  di- 
versnmi  jam  in  prima  regione  vidi- 
mus. 

i  Sentinatet]  Frontino  de  Coloq.  p. 
107.  '  Sentis  oppidom.'  Apod  Ora- 
ter.  p.467.  Ordo.  bt.  Pucbs.  Sbnti- 
mati.  ScrriMirtfr  meminit  Dio  lib. 
ZLViii.  p.  S64. 

^  Sarainaiei]  Apud  Ornter.  pag. 
1006.    SARSiMATtVM.    lidcffi  Sassi- 


MAT.  HIST.  LIB.  III.  19. 


667 


Saaiates,^'  Tadinates,p  Trebiates,'»  Taficani/  Tifernates 
cognomine  Tiberini,'^*  et  alii  Metaarenses :  ^  Vesionicates» 
Urbanates  cognomine  Metaurenses^  et  alii  Hortenses:'' 
Vettonenses/' ""  Vindenates,''  Viyentani.    In  hoc  sita  in- 


^^^^^^^^^^*^ 


Spotdini,  JShuaretmi ;  GrpnoT.  et  al.  vett.  Spcktim  SuarrMu — 14  TUfemaie$  c. 
Tibenm  Chiffl.  TVernaiee  cegnmmne  TUmrmi  Vet.  Dalec.  T^ermOee  e.  Tiber- 
Htd  edd.  vett.  et  OronoT.  Moz,  Chiffl.  VeeimeeUe*  Pro  Urhmmtee  edd.  vett. 
et  Oronov.  Urbimttee.—l^  Mettitmensee  Chiffl.  Vetiiomeiuee  edd.  vett.  et 
Oronov.  Mox,  VkMmtee  edd.  vett.  iten  Eli.  Oronov.  HardniD.  1.  2.  t. 
Miller.  Bipont.  et  FniDX.    VindemUee  £d.  pr.  et  Inscriptt.  vett,  ap.  Bretier. 

NOT/E 


Aate«  dlctiy  apnd  Martial.  iii.  68.  et 
apndipsDm  Omtemniy  pag.899. 474. 
9St.  aliasqoe.  Nnnc  etiam  Saeeina^ 
in  limite  Romaniolae»  ad  Sapim  fln- 
mmifSano, 
^  SpMinH  Spoletnm  SpeieU. 

*  AmmnI]  Ut  prlnt  Xiirinates,  pro 
AsieinaUe  dicti :  aic  modo  Soaranl  in 
Maa.  pro  Snaeani.  Fuit  in  Senogal- 
lieosi  agro  Ducatos  Urbini.  Sltnm 
oppidi,  ac  vestigia,  descriMt  accn* 
rate  Cimarelins  ii.  5. 

"  Seethmtee']  Prope  fontes  Pesau* 
ri  flnminisy  Monasterinm  esse  alt  Cin- 
verios  Ital.  llb.  ii.  pag.  089.  cnl  See- 
tino  nomen.  Apnd  Orater.  pag.  108« 
SBsnifo. 

•  Smaateel  Nnnc  SigeUa,  In  limlte 
MarchisB  Anconitansp,  haod  procnl 
Ignvio.  Claver.  Ital.  Ilb.  ii.  pag.etT. 

p  Tadinatee']  Tadlnaram  mentio 
apnd  D.  Oregor.  referente  Holsten. 
in  Ital.  pag.  85.  Vestlgia  inter  No- 
ceram  et  Oualdnm»  in  confinio  Doca* 
tns  Spoletini,  et  Marchis  Ancon» 
conspici  etiamnom  ait. 

4  Trebiaiee']  Ab  oppido  Trebia, 
nnnc  IVevt,  inter  Fol^nium  et  Spo- 
letum.  Itiner.  Hlerosol.  *  Spoleto 
Trevis,  xii.  Fnlginis,  v.' 

'  Tt^ieami]  Ptolemspo  iii.  1.  *Io^- 
Kor  in  Olnmbris,  pro  To^^oy.  Fron- 
tlno,  pag.  108.  Tuficnm  oppidnro. 
Fnlt,  aoctore  Holsten.  in  Ital.  p.  91. 
inter  Matellcam  et  Fabrianum,  prope 


Attldiam. 

•  Tiberin£]  Hi  ab  amne  Tiberi,  Istl 
a  Metauro  fluvio,  quem  accolnere, 
nomen  sortiti  snnt.  Tiferanm  Tlbe- 
rinnm,  Cittd  dt  Caetetta:  Metaurensey 
&  Angelo  in  VadOf  In  Ducatn  Urbi- 
nate.  In  decretis  Hllari  Pap«,  pag. 
850.  subscrlbit  '  Lucifer  Tlferais  Me* 
tanrls.'  £t  In  decretls  S^rnimachi,  p. 
805.  *  Innocentins  Direntinm  Tlberi- 
nornm:'  credo,  pro  *  Tlferaatiom  Ti- 
l>erinoram.'  PlininsJunior,Epist.iv. 
1.  *  Oppidum  est  prttdiis  nostris  vi- 
dnnm.  Nomen  est  Tiferal  TiberinL' 

'  Metaareneee]  A  Metauro  rarsnm 
Urblnatibns  hls  cognomen:  nunc 
Caetel  Durante»    Clmarell.  ii.  8. 

■  Horteneee]  Horam  oppldnm  Ur- 
blnnm»  nobls  Urbin:  Ducatns  titnlo 
nobile. 

^  Foffofiaiset]  Antonlno»  Vetona, 
XIV.  M.  P.  a  Perasio.  Nonc  Bettenaf 
Infra  Assislnm.  Apnd  Orater.  pag. 
487.  R.  P.  Veitoiibmsivm. 

^  Vindenatee]  Apud  Orater.  p.4Il. 
Mvmctp.  Casvbhtimorvm.  vimdb- 

M ATIVM.   V.  B.    ET.  QYIDQVID,     &C. 

Scriptum  haud  dubie  futt,  vib.  boc 
est,  Vibentanornm,  qnos  cum  Vinde- 
natibus  conjnngit  aoctor.  Vlbentani 
enim,  pro  Viventanis,  nt  in  Salonlns 
nummo  e  Oasa  regia,  bbmeri.  obmb- 
TRici.  pro  VBMBRi.  £t  lu  Trajanl 
nummo,  Dabvvivs»  vicissim,  pra 
Damvbivs. 


668 


C.   PLINII   SBCUNDt 


teriere  Feliginates,  et  qui  Clasiolum  tenuere  supra  Inter- 
amnam:  et  Sarranates»  cum  oppidis,  Acerris,^  quse  Va- 
triae  '^  cognominabantur,  Turocelo,  quod  Netriolum.'^  Item 
Solinates  Curiates/*  Fallienates,  Apiennates.  Interiere  et 
Arienates  cum  Crinovolo,  et  Usidicani,  et  Plangenses, 
Pisinates,  Caelestini.  Ameriam  suprascriptam  Cato  ^  ante 
Fersei  bellum  conditam  annis  dcccclxiv.'^  prodidit. 

XX.  (xv.)  Octava  regio  determinatur  Arimino,  Pado^ 
Apennino.  In  ora  fluvius  Crustumium,*  Ariminum*^  colo- 
nia  cum  amnibus  Arimino  et  Prusa.'  Fluvius  hinc  Rubico/ 
quondam  finis'*  Italiae.  Ab  eo  Sapis/ et  Vitis,  et  Anemo : 
Ravenna  Sabinorum^  oppidum,  cum  amne  Bedese»'  ab 


^>^<#>^>»«»#i»«#>»>»^ 


— 16  OroDOT.  qua  VafruB, — ^17  Vetrioban  Ald.  Jnnt.  Basil.  Lngd.  Erafiiii, 
Dalec.  Lngd.1606.  Elz.etOronov. — 18  Itaezcodd.emendavit  Hardnin.  con- 
aentleote  Cbiffl.  ita  qnoqne  edd.  Hardnin.  l.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Fraiix. 
Smiai€t  Ald.  Jnnt.  Ba»il.  Lni^d.  Erasmi,  Dalec.  Leyd.  Frankf.  Logd.  16e6. 
Elz.  et  OroDov — 10  Chiffl.  DCCCCLXITL 
Cap.  XX.    1  Ita  codd.  Regg.  Ambroiian.  et  Ed.  pr.    Aritnino  et  Aprusa 

NOTiE 


*  Aeerrit]  Aliae  sunt  Acerra  in 
prima  regione»  de  qnibus  Livina,  lib. 
xxiti.  pag,2S3.    Stepbani  forte*A- 

t4m¥,    De  bis  multa  Cluf  er.  Ital.  lib. 
I.  pag.  244. 

T  Ca(o]  Sic  AddIus  quidem  Viter- 
biensis  io  falsis  ExccrptiB  OrigiDumy 
qne  Catoni  ascripsit,  pag.  141. 

*  CntfteniiiMi]  Rapax  Crustnmium 
Lucuno  II.  406.  cum  oppido  cogDO- 
mine,  non  procnl  Ariroino,  inqnlt 
Scbol.  Lucani  Solpictus.  Nunc  Conea 
dicitury  iuter  Pisaummy  (nbi  orae 
lustrandtt  cap.  sup.  Plinius  finem 
fecit,)  et  Ariminuro,  in  Adriam  la- 
bens. 

^  iirtmiiiiim]  Nunc  AtmtJit.  Orn- 
ter.  p.481.  Colon.  Arim.  Hanc  am- 
oes  dno  allunnt:  latere  meridiano, 
iiiiM:  septemtrioDali,  Afar«c«Jkta.  Hic 
PUnio,  Ariminnm :  ille  Aprnsa,  dicti. 
Vide  Bapb.  Adiniari  de  Situ  Arimin. 
p.  40. 


«  Rubico]  Niinc  Zmm,  ut  egregie 
demonstrant,  tnm  scriptor  citatns, 
de  situ  Arimin.  pag.  15.  tuni  Jacob. 
Villanins,  libro  cni  titulum  fecif, 
*  Ariminensis  Rubicon.'  Dednctam 
eo  coloniam,  anno  Urbis  486.  ex  VeU 
leio,  lib.  I.  scimus,  Sempronio,  Ap« 
pioqne  Coss. 

'  Qttoadam  ^iiJi]  Ante  divisionem 
Italis  ab  Angusto  factam.  Vide  La- 
can.  I.  216. 

^  Ab  eo  Sofit]  Hsbc  finviorum  no- 
mina:  Sapls  Caesanam  alluit,  unde 
et  iStirto  et  Bio  di  Ceaena  dicitur  a 
Baccio  de  Vinis  Ital.  Hb.  v.  pag.96S. 
Vitis  est  Bevano :  Anemo  deinde  se- 
qnitur,  qiiem  ilfoii^oiie  vocant:  qni 
Ravennain  a  septemtrione  alloit.  Ex 
his  prioris  tantum  fiuvii  mentio  in 
vetnsto  lapide  apud  Reinesium,  pag. 
470.    Inter.  Pontem.  Sapis.  &c. 

f  Sahinorum]  A  Sabinis  conditnm. 
Sed  prins  a  Tbessalis,  ut  anctor  esl 
Strabo  lib.  y.  pag.  214. 


NAT.   HIST*   LIB.    III.  20. 


660 


Ancona  ov.  m.^  pass.  Nec  procnl  a  mari,  UmbroTum  ^ 
BntrinmJ  Intns  coloni»:  Bononia/  Felsina  vocitata» 
cumprincepsEtruriaBJ  esset:  Brixillum,^^  Mutina,^  Parma, 
Placentia.  Oppida:  Caesena^"^  Clatema^  Fomm''  Clodii, 
Livii^^  Popilii/  Tmentinomm^  Coroelii :  Faventini^P  Fiden- 


**^^^^^^ 


Gronov.  Hardnin.  et  edd.  recentt. — ^2  Ita  ex  codd.  emendavit  Hardainoi, 
cam  antea  legeretnr  Clh  31. — S  Lrin(ranc»i  BnUium  Cbiffl.— 4  BrixeUa  Ptn- 
tian.    Mox,  Mtitinu  parvM  Chiffl, — 6  PompilU  Vet.  Dalec.    Mox,  pro  TrueH' 


SOTJE 


9  Bede$e]  None  Ronco  et  Bedeee 
▼ocant :  Ravennam  fere  cingit  a  me- 
ridie. 

^  Umbnrum']  Snbintellige  oppi- 
dnm,  ab  Umbris  conditnm.  Bo^pios 
tTis  *Paou6v))s  T^XifffjMj  Straboni  lib.  ▼• 
pag.  214.  et  Stephano.  Ptolemtfo 
III.  1.  in  Cenomania,  maie. 

'  Bonmna]  Mela  ii.  4.  <  Mntina  et 
Bononia  eolonia  Romanornm.'  A 
qnibns  dedncta  colonia  fuerit  diver- 
siB  temporibus,  colligit  Clnverins 
Ital.  lib.  I.  pag.  28S.  Adde  Dtonem 
lib.  L.  pag.  422.  De  Felsinse!  cogno- 
mine  Pseudo-Cato,  in  Excerptis,  pag. 
135. 

• 

i  Eiruriaf]  Rebns  Toscorum  floren- 
tibos,  cum  nniversa  quoque  Italia 
Tyrrhenia  nnncuparetnr. 

^  BrixUUm]  Vel  Bp^tc^Xoy,  ut  Pto- 
Jem.  III.  1.  in  Qallia  Togata.  Nunc 
Brewello,  ad  Padum,  iu  limite  Dnca- 
tus  Mantuani. 

'  MtUina]  Modene,  Colonia  Livio 
lib.  XXXIX.  ptg.604.  et  Parma  quo- 
qite :  de  qna  speciatim  apod  Gruter. 
inscriptio,  pag.  492.  Col.  Ivl.  Avo. 
Parm.  Placentiam  coloniam  esse 
factam  beili  secnndi  Pnnici  anno  pri 
roo,  scribit  Ascon.  Pedian.  ad  Orat. 
Cic.  in  PisoB.  pag.  2.  '  Sub  adven- 
tnm  in  Italiam  Hanibalis,'  Velleius 
lib.  I. 

»  Ceetena]  Nnnc  qnoqne  Cesena^ 
ad  amnero  Saioio,    Ciaternam  prope 


Bononiam,  jam  tum  D.  Ambrosii  sbvo 
in  rninis  jacnisse,  vidit  Holsten.  in 
Ital.  pag.  14. 

■  Forttm]  Quld  Fora  essent,  dixi- 
mns  cap.  5.  Fornm  porro,  ne  tnrbe- 
tnr  series  elementornm,  singiilatim 
in  hi»  omnibus  repetendnm :  ut  sit 
Foro-Claudii,  Foro-Livii,  Foro-Popi- 
lii,  ve!  Populi :  Foro-Trnentinorum, 
Foro-Comelii. 

oLteu,^c.]  Lteit,apud  Anton.  roale 
JuHi:  nunc  Forlij  in  Romaniola  Po- 
pilii,  qnatnor  a  Foro  Jnlio  roill.  pass. 
Forlimpopolo:  saepins  ForU  piecoto, 
sen  Fornm  Livii  minus  vocitatum, 
TViifnltJionim,  in  vet.  inscr.  apud 
Oruter.  p.  402.  Forodrvbnt.  Ho- 
die  Bertinoro,  haud  prociil  Arimino. 
ComeUiy  nunc  Imola  est,  in  Romanio- 
la,  ut  recte  Clnverius  probat,  ItaL 
lib.  I.  p.  290.  Hoc  loco  libri  vulgati 
Comeliip  Laccini^  fere  exhibent :  sed 
posteriorem  vocem,  cum  nec  nlli  eaa 
Mss.  codices  agnoscant,  nec  oppido 
utli  eo  nomine  Oeograpbornm  quis- 
quam  adjndicet,  intrepide  induzi- 
mns.  De  foro  Comelii,  Prudentius 
«epl  irre^dimv,  Hymn.  ix.  in  S.  Cas- 
sianuro  : '  Sylla  Foram  statnit  Corae- 
lius:  hoc  Itali  urbem  Vocitant  ab 
Ipso  conditoris  noroine.* 

P  Faventini]  Foeiiia,  in  Romaniola. 
Fideiitioi,  a  Fidentia,  qua  de  Ptolem. 
III.  1.  in  Togata  Oallia :  ubi  nunc 
^orge  dt  S,  UomninOf  ultra  Cremo- 


mo 


G.  PLINII  8B0UNDI 


tini,  Otesiniy'1  Padinates,  Regienses '  a  Lepido,  Solonates/ 
Saltusque  7  ^  Galliani  qni  cognomiaastar  Aquinales :  Tan- 
netani,' "  Vdeiates ""  cognomine  veteri  Regiates  :  Umbra* 
nates.  In  hoc  tractu  interieront  Boii,  quomm  tribus  cxii. 
fuisse  auctor  est  Cato :  •  item  Senonesi  qui  ceperant  Ro- 
mam.^ 

(XVI.)  Padns  e  gremio  '  Vesuli  *  montis  celsissimnm  in 
cacumen  Alpinm^  elati/^  finibus  Liguram  Vagiennorum/ 


»#i» 


Hnonan  margo  edd.  Dalec.  et  Oronoy.  BrmtoHontm* — 6  Comdu,  Xacdnt,  Fm- 
ventinif  GronoT.  et  al.  vett.  Comdtt,  JUaim,  Fmentini  Chiffl. — 7  Ita  codd. 
Regg.  Brot.  Vaiic.  Riccard.  et  Medictei ;  nec  aliter  Ed.  pr.  Rom.  et  alitt  ao- 
tiqniss.  Saltuque  Harduin.  1.  2.  S.  et  reeentt.^  Tmmtloiit  Regg.  Brot. 
Chiffl.  Riccard.  et  Medic.  Tanetani  edd.  vett.  item  £lx.  Oronoy.  Hardaio. 
1.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Frani.  Moz  pro,  eognmninB  neteii  Regintee,  qaod 
ex  conjectara  Reuonici  recepit  Brotier,  c,  Vecteri:  Regieiee  exhibent  Ald. 
Junt.  Basil.  Lugd.  Erasroi,  Dalec.  Lngd.  1606.  EIz.  OronoT.  Hardain.  1. 2.  S. 
Miller.  Bipont.  et  Frans.  c.  Vederi:  Vagiate»  Pinet.  Deinde  C/m&aiialca 
Chiffl.  Hardoin.  1.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Frani.  UmJlnnatee  Vet.  Dalec. 
'  Immo  Umhranatee;  nam  Umbinates  in  sexta  regione  censentar.'  Oetai.— 
0  PiidM«  gremio  Harduin.  2.  S.  Bipont.  et  Franz. — 10  Ita  codd.  HardniniyDa» 
lec.  et  Chiffl.  item  edd.  Hardnin.  et  receott.  ta  eacnmeneUOi  OronoT. et  edd. 


NOTiB 


nam  Padnmqne,  in  limite  ditionis 
M ediolanensis :  ot  recte  CloYer.  lib. 
I.  pag.  268. 

1  Oteeini]  Vetns  inscript.  apnd  Clu- 
yer.  lib.  i.  pag.  282.  Rbip.  Otbsiro- 
RVM.  Padinates,  nbl  nnnc  castel- 
Inm  Bondeno,  ad  Panari,  Padique 
conflnentes,  ut  Claverios  conjicit,  loc 
cit. 

'  Regienee»']  Regiam  Lepidnm  co- 
lonla  dicitnr  a  Ptolem.  loc.  cit.  No- 
men  ab  Amilio  Lepido  habet:  nnnc 
Reggio,  in  Ducata  Matinense. 

"  SoUmate»']  Omter.  pag.  1095.  So- 
LOMATiTM.  Ariminensivm.  Nnnc 
Citta  del  Sdef  iv.  mill.  pass.  supra 
Fomm  Livii. 

<  SaUuaque  [SaUeeqne']  Non  Sattueque : 
at  prius:  neqoe  enim  nemomm,  sed 
popnlomm  nomina  nunc  quaerantar. 

«  Tannetani]  Antonino»  Tannetnm, 
octavo  a  Parma  lapide.  TcCniror  Pto- 
lem.  iii.  1.  in  Togata  Oallia.    Nanc 


Monedo* 

▼  Veleiatee^ifc,]  Reetlos  forte  lege- 
retur,  VeUaieif  cognomine  peteri  Regi- 
atee:  Id  enim  ordo  literarum  exigit, 
ne  intertnrbetur. 

^  Ceperant  Romam]  Brenno  dnce. 
Vide  Liv.  lib.  v.  p.  98.  et99.  Polyb. 
lib.  II.  pag.  150.  PaaU  Diac.  Reram 
Longob.  XI.  24.  Id  vero  contigit  an- 
noUrbiscccLXiv.xiv.  Kal.  Sextiles, 
nt  ait  Tacitos  Annal.  XY.  pag.  264. 
De  Boiornm  excidio,  vide  Polyb.  lib. 
11.  DeSenonum  clade,  Floram  i.  IS. 

•  £  grsmto  VeeuU]  Le  Mont  Visoui^ 
tn  Sabaodia.  Hmc  verbis  totldem 
Martianns  lib.  vi.  de  Italia,  pag.  205. 
et  Mela  ii.  4. 

^  Cacumen  Al^um]  Ita  Mss.  et 
Martianus:  hoc  est,  qni  plarimom 
inter  Alplnos  montes  assorgat. 

^  Vagiemiorum]  De  bis  egimns, 
cap.  7. 


NAT.  HI8T.   UB.  III.  520. 


G71 


visondo  fonte  ^  proflaens,  condensque  sese  cnniculo»  et  in 
Forovibiensiom  *  agro  iteram  exoriens,  nalli  amniam  cla- 
ritate  inferior :  Grdecis  "  *  dictns  Eridanns^  ac  poena  Phae* 
thontis  illnstratas :  aagetnr  ad  Canis  ortns  liqaatis  nivibos : 
agris  qaamvis  torrentior,'^^  nil  tamen  ex  rapto  sibi  vindi- 
cans,  atqae  nbi  liqait  agros»  ubertate  largior :  trecentis  m. 
pass.  a  fonte  addens  meata ''  dnodenonaginta,  nec  amnes 
tantnm  Apenninos  Alpinosqne  navigabiles  capiens^  sed 
lacns  qnoqae  immensos  in  enm  sese  exonerantes,  omni  nn* 
mero  xxx.  flamina<  in  mare  Adriaticnm  defert.  Celeber* 
rima  ex  iis^  Apennini  latere  jactnm  Tanarnm :  ^  Trebiam 
Piacentinnm :  ^  Taram^j  Inciam,  Gabellamy  Scnltennam, 
Ahennm :  ^  Alpiam  vero  Staram/  Orgam,'^  Darias  daas,"" 


^^^^^■^^^  ^^^^ 


▼ett.  Moz  LJfHncm  GdAamanm  Vet.  Dalec— 11  Vet.  Dalec.  a  Gr«ctf. 
Paulo  pMt,  Chiffl.  tiifaMdtrtiif :  a,adC,  orhN».— 13  Ita  codd.  HardaiD.  ct  Da« 
lec.  cam  edd.  Hardnio.  et  recentt.  agri$,  qmoM  naviguM  torrentior  edd.  vett 
et  OroDOT.  Vid.  Not.  Var.  Moz  vendicm»  codd.  Balec.  et  Chiffl.— IS  Mar- 
go  edd.  Dalec.  et  Oronov.  mM^iit,  ut  sit  Padi  cnrtns  P.  8088.— 14  Sic  codd. 
Chiffl.  et  Hardnio.  item  edd.  Hardaio.  1.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Frani. 

NOT« 


*  VuendofnUe]  Singnlari,  mirabili, 
conspicno :  qooniam  ▼idelicct  mediis 
diebus  sestiTis  Yelot  interqniescens 
semper  erat,  at  dictnm  est  ii.  100. 
Sic  idem  Plinins,  z.  44.  npupamdix- 
It,  '  crista  visendam  plicatili.' 

•  FerootMeitMiiJit]  In  parte  Vibleni 
agriy  ioquit  Martianus,  qnod  idem 
est.    De  Foro  Vibii,  cap.  seq. 

'  AgrUqunmmg  twrrentior']  Qnamvis 
auctns,  ioqoit,  io  adjacentes  agros 
Padns  irrnat.  foeeondiores  illos  red- 
dit  humectandoy  etubertatem  eis  lar- 
giendo  :  oon  esbanriendo  Tastat,  aot 
depopnlatnr.  Vide  Notas  et  Emend. 
nnm.  70. 

ff  XXX.  JhamHo]  Martianns,  loc. 
cit.  et  Solinos  cap.  9.  p.  14.  Ad  zl. 
hodie  Oeograpbi  namenioty  qoorom 
ZY.  l«Ta  recipit  ripa,  reliqoa  dextera. 

1*  raminiiii]  Tanaro,  nobis  U  Tatur, 
In  Padum  infloit  joxta  oppidom  80$* 
tignana,  io  Ligoria. 

Trebiam  Plaeent.]  Trebia,  clade 


Romanomm  insigois,  Placentinos  ir- 
rigat  campos,  nnde  ei  legitimnm  Pla- 
ceotioi  cogoomen.  Vnlgo  TrelMa, 

i  Tanim]  TarOf  per  agmm  Par^ 
mensem  decurrit.  Niciam  Lenaa  to- 
cant  accolsB  Brizellenses.  Oabel- 
lum,  la  Secekia,  Mantoani,  qoorom  in 
agro  ez  adverso  Mincii  confloentis  in 
Padam  delabitor.  Scoltennam  Pa- 
naro  Ferrarienses,  qaorom  in  eztre- 
ma  ditione  is  Padom  siibit. 

k  Rhenum']  Honc  Silios  lib.  vni. 
non  Rhennm  absolnte,  sed  parvum 
Rhenom  appellaYit,  ot  a  Oerma- 
nico  eom  Rbeoo  distiogncret :  '  Par- 
viqoe  Booooia  Rheni/  ioquit:  nam 
Bononiam  Rhenns  praefloit,  quem  ac- 
colflB  Reno  Yocitant. 

1  Simram]  Stora  nomen  hodieque 
retinety  haod  procol  Aogasta  Tauri- 
norom.  Orgum  Orco  vocant  accol». 
Vide  Notas  et  Emendationes  nom. 
T7. 

■  Dnriaf  diMs]  Ita  libri  omnes: 


672 


C.   PLlNtl   SBCUNDI 


Sessiten,"  Ticinam/  Lambnim»  Addaaai»  Ollium,  Minciom. 
Nec  alius  amniam  tam  breyi  spatio  majoris  incremeoti 
est  Ui^etur  qaippe  aquaram  mole,  et  in  profnndom 
agitar,  gravis  terne,  qaanqaam  dedoctos  *'  ^  in  flnmina,  et 
fossas  inter  Ravennam  Altinumqae  per  cxx.  m»  pass. 
tamen  qua  '^  iargias  Tomit,  septem  maria  dictus  facere* 

Aagasta  fossa  '7  Ravennam  trahitar,  abi  Padasa  "i  ¥Oca- 
tar,  qaondam  Messanicus  appellatns.  Proximnm  inde' 
ostiuin  magnitadinem  portus  habet,  qui  Vatreni'  dicitar» 
quo  Claudius  ^  Csesar,  e  Britannia  triumpbans,  praegrandi 
illa  domo  Terius  quam  nave  intravit  Adriam.*'  Hoc  ante 
Eridanum  ostium  dictum  est,  aliis  Spineticum,'*  ab  urbe 


Morgvm  edd.  yett.  et  OronoT. — 15  Margo  edd.  Dalec.  et  GronoT.  diduetuB, — 
16  Ita  codd.  Hardoini  et  Chiffl.  iteni  edd.  Hardiiin.  1.  2.  8.  et  recentf.  AUi- 
ntanqme  CXX.  M.  poMS.  lamen  quia,  edd.  Tett.  et  Gronov. — 17  <  Ita  bene  codd. 
Regg.  1.  2.  sic  quoqne  etse  emendaudum  recte  viderunt  Clnvertoa  et  Reano- 
nicui.'  BroHer.  AnguUa  foua  edd.  vett.  item  Gronov.  Hardnin.  1.  2.  S.  MiU 
ler.  Bipont.  et  Franz.-~18  Vet.  Dalec.  iSpiredcaun.    Moz  codd.  Chiffl.  et 

NOT^ 


etai  ex  Grammaticomra  legibaa  dvM 
reclius  videatar.  Duria  miiior,  la  Pe- 
<tfe  Dotre,  Tanrinensem  agrum ;  Ma- 
jor,  ha,  Dnrtf  Montisferrati  partem 
alliiit,  qne  Boream  tpectat. 

"  SwUeH]  Qui  Seaftis  Eonodio  di- 
citur :  Vercellensiboi  accolis  la  Ses- 
gia» 

<*  Ttcuaan]  Tenno,  Papiam  alluit, 
Pavie,  cui  et  suum  nomen  impertit. 
Lambrnm  U  Lambro  vocant,  et^ume 
di  Marignano :  inter  Ticinnm  et  Pla- 
centiam  :  mox  Addua,  supra  Cremo- 
nam,  Pado  excipitur:  Oliius,  OgHo^ 
inter  Cremonam  et  Mantnam.  Hauc 
deniqne  Mincins  alluit,  Menio.  Ul- 
vosiim  I«ambrum,CQeriUeum  Addnam, 
pigrnm  Mincinin  appellat  Sidonius  i. 
j6.  De  anine  Addua  multa  Cassiodo- 
ruB  pereleganier  xi.  14. 

P  Quanqium  deductu»]  Divisus,dis- 
tractnaque  plurimis,  inqnit,  manu 
factis  fossis,  flnminibusque,  inter  Alti- 
num  et  Ravennam,  czx.  M.  paasuam 


spatio  Padus  attennator,  exhanrilar- 
que :  nihilominns  qua  parte  majorem 
evomit  vim  aqnarom,  non  stagna  sive 
palndea,  sed  maria  septem  facere  di- 
cilur. 

4  Vhi  Padu»a\  Virgil.  £neid.  xi. 
457.'Pi8Cosove  amnePadnsv.'  Qaein 
in  locum  Servius :  '  Padusa,'  inqnit, 
'  pars  est  Padi,  qnsB  quibusdam  locia 
facit  paludem,  quae  piena  est  cjgno- 
rum.'  Loci  hujas  intellectus  eat  Pn- 
dum  ea  parte,  qna  Ravennam  foaaa 
trahitur,  Padusam  vocari,  qnondam 
eliam  ibi  Messanicum  appellatnm. 

'  Praximicin  tii42<]  Padusa,  seu  Pa- 
di  ostinm,  nnnc  Por<o  di  Primaro» 

*  Qui  Vatreni]  Ab  amne  Vatreno, 
de  quo  mox>  in  Padum  influente. 

^  Claudiu»]  Anno  U.  C.  Dccxcvii. 
C.  Crispo  II.  T.  Statilio,  Coss.  Dio, 
lib.  LZ.  p.  680. 

"  Adriam']  Mare  Adriatlcnm.  Sic 
Horat.  i.Od.  33.  '  Fretis  acrior  A- 
drite.' 


NAT.  HIST.  LIB.  lll.  20.  673 

Spioa»  qaae  foit "  juxta,  prseyalens»  at  Delphicis  ^  cTeditum 
est  tbesauris,  condita  a  Diomede.  Auget  ibi  Padom  Va- 
trenus  '  amuis,  ex  Forocorneliensi  agro. 

Proximnm  inde  ostium  Caprasiae/  dein  Sagis,  inde 
Volane/9 '  quod  ante  Olane  Tocabatur.  Omnia  ea  iBumina, 
fossasquCy  primi  a  Sagi*  fecere  Tusci :  egesto  amnis  impetu 
per  transTcrsum  in  Atrianorum  palndes,  quse  septem  maria 
appellantur,  nobili  portu  oppidi  Tuscorum  Atriae/  a  quo 
Atriaticum  mare  ante  appellabatur,  quod  nunc  Adriaticum. 

Inde  ostia  *"  plena,  Carbonaria  ^°  ac  fossiones  Philistinae^ 
quod  alii  Tartarum  "^  vocant :  omnia  ex  Philistinae  fossas 
abundatione  nascentia :  ^'  acced«;ntibus  Athesi  *  ex  Triden- 


Dalec.  qucB /uH  Juxta  prtnalt^,  DelphieU  (ut  ereditum  eat)  IhesumriM  a  IH$' 
mede  eandita.--\9  Atana  Chiffl.  Paulo  post,  pro  Sagi  codd.  Cliiffl.  et  Dalec. 
exhibent  Atagi. — 20  Ita  codd.  AmbroBian.  et  Editio  princeps.  Inde  mIhi 
pUna:  Carbonaria  in  ceteris  edd.— 21  Codtl.  Dalec.  almndatwne  enoMeeniia» 
Moz  Athen  edd.  ante  Brotier.   Ateei  Editio  princepa  et  Reuonicua.  Deinde 

hOTM 

^  QutB/uU]  loteriitie  jam  apvoano  Eridani  aUeo  impoiitnm  est,  hodie- 

si^ifirat.   Ab  ea  oatinm  Xfripvra  vo-  qne  ei  ostio  nomen,  Perto  di  VeUma: 

cat  Dionys.  lib.  i.  p.  15.  amni  ipti,  a  Ferraria  nsque  ad  osti- 

▼  Ut  DelphictM]    Spinetarnm   the-  um,  11  Po  di  Volana, 

sanrnm  Delphis  oAtendi  solitnm  ane-  *■  A  Sagi}  Ita  libri  omnes.   Oppidl 

tor  eat  Strabo  lib.  t.  p.  214.    Oppi-  id  nonien  videtnr  fuisse  de  qao  Psea- 

dnm  a  Diometie  condltnm,  Pseudo-  do-Cato  in  Excerpt.  Orig.  p.   186. 

Cato  in  Exc.  Orig.  p.  135.  *  Post  Padi  ostia  RaTenna, . . .  Inter* 

'  Vatremu]  Idera  Saternus  vocita-  iit  Saga,  •ppidnm  Etmscorum :  nbi 

tns,  modo  SantemOf  qni  Forum  Cor-  et  Atria,   a  quo  niAre  Atriaticnay 

n^lii  alluity  hodie,  nt  diximns,  Imoia,  qnod  nnnc  Adriaticnm.' 

Martialls,  111,  67.  de  pigris  nantis:  ^  Atrtee]    Longe  hspc  diversa  ab 

•  Ceasatis  pneri,  nihilque  mostls^  Va-  Adria  coloniff  quint»  regionis,  sive 

treno,  Eridanoqoe  pigriores,  Qnorum  Piceni,  de  qna  cap.  18.    Retinet  bo* 

per  vada  tarda  navigantes/  &c.  men  Adria  tenue  magnss  nrbis  vesti- 

7  Capraeia}   Caprasiat   et   Sagis,  giom:   episcopali  tamen  titnlo  ao» 

qnm  Padi  ostia  fnerant,  nniic  obsen-  blle,  inter  Padi  et  Athesis  ostia. 

rior  investigatio  est,  locornm  facle  *  Inde  oetia]  Qh«  magis  in  Boream 

Immatata     stagnis     Comaclensibns,  Tergant* 

Slagni  di  Comaeehio.   Superest  majns  *    rartemm]     Hodieqne    Tmrtaro, 

Ibi  ostinm  nnam,  quod  hodie  Porto  di  Meminit   hnjus   Tadtas    Hist.   lu. 

Magnavaeea  nominent :  qnod  sive  Cm-  p.  6S. 

prasias,  sive  Sagin,  possis  interpre-  «  Ate»[AthenlL*Adig€,VeTOuen'' 

CarL  •ioM  aoiQis  estt 

>  Volmte]  Ab  oppido,  quod    httic 

Delph.et  Var.  Clui,                     Pliniui.  2  U 


674 


C.  PLINIt  8BCUNDI 


tiiiis '  Alpibasy  et  Togisono  >  ex  Patavinoram  agris. 
eonini  et  proximum  portum  fecit  Brandulumy*^  sicut  Edro- 
nem'  Meduaci  duo,^^'^  ac  fossa  Clodia.  His  se  Padus 
niisceti  ac  per  ha^c  effunditury  plerisquey  ut  in  iBgypto 
Nilus,  quod  yocant  Delta^  triquetram  figuram  inter  Alpes 
atque  orara  maris  facere  proditus,  stad.  duum  m.  circuita. 
Padet  a  Greecis  Italiae  rationem  ^^  mutuari.  Metrodorus  ^ 
tamen  Scepsius  dicit,  quoniam  circa  fontem  arbor  mnlta 
sit  picea^  quales  Gallice  vocentur  Padi^  hoc  nomen  acce- 
pisse.^  Ligurum  quidem  lingua  amnem  ipsum  Bodincum  *^  ^ 
Tocari»  quod  significet  fundo  carentem.  Cui  argumento 
adest  oppidum  juxta  Industria^"*  vetusto  nomihe  Bodinco- 
magum,  ubi  praecipua  altitudo  ^  incipit. 

XXI.  (XVII.)  Transpadana  appellatur  ab  eo  regio  un- 
decima/  tota  in  mediterraneo,  cui  maria  cuncta  fructuoso 
alveo  *  importat.^    Oppida :  Vibiforumi^  Segusio.^    Colo- 


^^^^^^^^^^^^ 


Vet.  Dalec.  AlpibuB  et  TVo^oiio.— 22  Ifa  codd.  Regg.  Brot.  Editio  princeps, 
et  Rf uoniciis.  Medoaci  dno  edd.  vett.  item  Oronov.  Harduii).  1. 9.  i.  MlUer. 
Bipont.  et  Frapz. — 23  Margo  edd.  Dalec.  et  Grooov.  UQlim  narratumem, — 
24  Ita  rodd.  Hardiiin.  et  Chiffl.  item  edd.  Harduin.  1.  2.  3.  Miller.  Bipont. 
e(  Franz.  voc^nltcr,  PodtiJii  koc  nomen  aecepiste  edd.  vett.  et  Gronov. — 25*  Bo» 
dingum  margo  edd.  Dalec.  et  Gronov. 
Cap.  xzi.   1  Yet.  Dalec.  mma  hic  et  in  lemmate  h^jos  capitis. — 2  '  Ita 


NOT^ 


'  Trideniiniii  Esedem  Rhstic»  ap- 
pellantur,  a  capite  Rhseti»  Tri" 
dento.  Comitatuni  Tirolensem  a  Ve- 
netisy  ab  Intubribas  Rbaetot  dister- 
minant. 

r  TogtMmM]  Hodie  Bachiglione, 

^  Brundulum}  Nunc  quoqae  Bnm- 
dolo, 

'  Edronem]  Nunc  Ckioxa, 

J  Meduacidw)]  Brenla^  et  BrenteUa, 
accolse  vocant.  Fosta  Clodia  ea  niihl 
esse  vldelnr,  qnam  nnnc  Foisam  Pal- 
tanam  appellant. 

k  Metrodorui]  Et  Psendo-Cato  in 
Excerpt.  Orlg.  p.  186.  et  186.  Scali- 
ger.  Eiercit.  87.  p.  164.  ab  Syroruni 
Toce  Pai,  qnae  eampnm  significet, 


Padnm  appeilatam  esse  ait.  Mena- 
gius  iu  Origin.  Ital.  p.  702.  a  Oneon 
voce  fidBoSf  qnsB  profnndnm  sonati 
Padi  nuncupationem  derivat. 

>  Bodineum]  Polybius  lib.  ii.  ab 
accolis  ait  B^eyiroy  vocari.  Nic.  Cho- 
rier  Hist.  Delpbin.  lib.  ii.  p.  91.  ait 
voculam  Inc^  sine ;  Bod  (nnde  Oallis 
etiamnum  le  Boui)  linemy  fundaro» 
sive  eztremnm  significare:  Bodin- 
cum  proinde,  voce  ez  utraqoe  eon- 
flata,  fundo  carentem  sonare. 

*  Induttria]  Caoalp  de  qno  eap.  7. 
tn  regione  Italias  nona. 

B  AUUudo}  Padi  flnminis. 

*  Fnrduofo  olveo]  Padi  alveo,  ob 
importationem   variarnm   mercinfli» 


NAT.  HIST.   LIB*   III.  21. 


676 


iiise  ab  Alpinm  radicibas,  Aug^sta  Taaiinoram/  antiqua 
Ligurnm  stirpe,  inde  navigabili  Pado.'  Dein  Salasso- 
rum^*  Augusta  Prsetoria,  juxta  geminas  Alpium  fores 
Graias^  atque  Peninas»^  His  Poenos^s  Graiis  Herculem 
transisse    memorant.    Oppidum    Eporediaj**  Sibyllinis  a 


*s^^#*>^**#**>* 


bene  cod.  Reg.  1.  Ambrosian.  et  Rezionicos ;  nec  aliter  Plinioi,  ziz.  2.' 
Brotier.  CeitT2t  edd,  exh[bent,fructuoto  alveoimpartant.  Mox  Vet.  Dalec. 
Bivifonm ;  Editio  princept  et  Reg.  Brot.  1.  Vibyorum  ;  edd.  vett.  cum  Gro* 
nov.  Hardnin.  1.2.3.  Miller.  et  recentt.  Vibi  formn.  Deinde  pro  Segutio 
Ptolemeiis  habet  Setunan. — S  Chiffl.  imde  navigabiH  Pado  aMtiqua  Ligvrum 
eivrpe. — 4  ^elaiienifii  cod.  Dalec.  Mox,  Alpiumforee  Chiffl.  quod  recepit  Har- 
diiin.  eomque  secuti  recentt.  Alpium  fauceo  edd.  vett.  et  Gronov. — 6  *  Ita 
bene  Mm.  Reg.  Ambroaian.  et  Cl.  Reixonicus.  In  Inscriptione  vetere,  dbo 
PVNiNo.  Nomen  sane  dnctum  a  voce  Celtica,  peii,  qu»  apud  Aremoricot 
caput  et  verticcm  adhac  significat.'  Broiier.    Edd.  vett.  cuin  Gjonov.  Har- 

NOTA 


reram  omnium  copiam  afferente :  et 
regioni  hnie  fertili  alveo  suo  copio- 
siisime  snggerente  omninm  rerum 
usus,  cnnctaqne  commoda,  qoae  in 
ora  positis  praestare  maria  ipsa  con- 
sueverint. 

b  Vibtfomm']  Sive  Fornm  Vibii,  cn- 
jos  oppidani  siip.  cap.  Forovibienses 
dicti.  Nunc  Castel  Fiori^  in  Tauri- 
nornm  finibus. 

«  Segueio']  Nnnc  Suee,  in  GallisB 
Italiseqne  confinio. 

^  AugUMta  Taartii.]  rtrnn.  Num- 
mus  Neronis  in  Tlies.  Gollxii,  p.  240. 
CoL.  IvL.  Ayg.  Tavriiior. 

*  i8a/a«somiii]  Ifiikafffflw  Alyo6ora 
npatT90pia  Ko^Mwia,  apod  Ptolem.  iii. 
I.etlnnummo  Tiberii  apnd  Goltx. 
p.  2S7.  Angusta,  quod  jusiu  et  an- 
spiciis  Augusti  condita.  Praetona, 
qood  Prstorianornm  colonia  eo  de- 
docta,  auno  U.  C.  dcczxix.  Vide 
Dioneiii  lib.  liii.  p.  614.  Nomen  an- 
tiquum  retinet»  Aotia  et  AugoUa  Itv 
lis :  nobis  Aouete» 

'  Graia«]  Graiarom  Alpinm  tractns 
a  moute  Ceniso,  boc  est,  ab  Alpibns 
Cottiis,  nsqne  ad  P«ninas  pertinety 
quas  vnlgo  vocant,  Monte  di  S.  Ber» 
nardo  mofgiwre. 


f  HiB  Pomos]  Unde  fortean  Alpi- 
biis  nomen.  Nam  Ptolemseus  ii.  12. 
rhs  Uoofits  vocat.  £t  apud  Gruter.  p. 
876.  Vallis.  Pobnin.  Negat  tamea 
Livius  lib.  zxi.  p.  200.  a  transitu 
Hannibalis  Pceni  Alpes  dictas  esse 
Poeninas:  sed  Penninas  potius  ab  eo 
qnein  in  summo  sacrato  vertice  Pen< 
ninom  montani  appellabant.  Inscrip- 
tionem  refert  Sponins,  de  Ignotis 
Diis,  p.  22.  Dbo.  Penino.  Peoninns 
itaqnc  verticem  montis  sooat,  ut  ho- 
dieque  apud  Aremoricos  Galliae  po- 
pulosy  Pen  capot  et  vertex  est.  Quid 
qnod  nihil  de  Poenomm  transitu  Pli- 
nius  asseverat,  sed  volgarem  solnni 
famam  refert:  nec  obscure  innuir, 
sibi  esse  incompertnm,  qoos  fama  illa 
Poenos  intelligat:  nnm  Hannibalem 
curo  Buo  ezercitu,  nnm  vero  Hasdroo 
balem,  qui  dnodecim  post  annis  ez 
Hispania  in  Italiam  venitt  Illae 
transisse  Hannibalero,  nbi  niinc  est 
Pignerolinm  oppidiim,  pntat  Nir. 
Cborier  lib.  iii.  p.  145.  Eruditam  de 
eo  argnmento  concertationem  babet 
Honor.  Boiicbe  i.  4.  p.  806.  Sce. 

^  Eporedia]  *E,wopoKa  Ptolemaeo,  io 
Salassis  iii.  1.  Nunc  Lamporeggia, 
et  Ivreu^  et  invreay  ad  Duriam  majo- 


076 


C.   PLINII   SBGUNDI 


populo  Romano  conditum  jussis.  Eporedias^  Galli  bonos 
equorura  domitores  vocant.  Vercellae  Libicorum  7  >  ex 
Salluviis  ortdB^  NotariaJ  ex  Vertacomacoris^  Vocontio- 
ram  ^  hodieque  pago,  non  (ut  Cato  ^  existimat)  Ligarum : 
ex  quibus  "*  Lsevi'  et  Marici  condidere  Ticinam/  non  pro* 
cul  a  Pado :  sicut  Boii  transalpibus  profecti  9  Laudem  ^ 
Pompeiam^  Insubres  Mediolanum.P  Orobiorum  stirpis 
esse  Comum^^  atque  Bcrgomuro^  et  Liciniforum, '°  et 
aliquot  circa  populos  auctor  est  Cato :  sed  origtnem  gentis 
ignorare  se  fatetur»  quam  docet  Cornelius  Alexander  ortam 
a  Grsecia,  interpretatione  etiam  nominis^  vitam  in  monti« 
bus '  degentibus.  In  hoc  situ  interiit  oppidum  Orobioram 
Barra,  unde  Bergomates  Cato  dixit  ortos,  etiamnum  pro- 


dnin.  1.  2.  8.  Miller.  Bfponi.  et  Frani.  Ponitna«.->6  Ita  ex  codd.  resfitnit 
Hnrduin.  ita  qnoqiie  edd.  Hardnin.  2.  3.  Mill«*r.  Bipont.  et  Franz.  condiimm. 
Jusiiue  EpondicoM  Cliiffl.  SibyUinia  Ubri9  «  P»p,  itim,  eondi  ju$$mn,  Ep^rmH" 
cM,  edd.  vett.  et  Oronov.  Iporedieos  cod.  Dalec.  et  Vet.  ejiiiideni. — 7  IMli* 
omm  Vet.  Dalec.  Libucorum  edd.  vett.  et  Gronov. — 8  Ila  Reg.  Brot.  1.  ex 
Suibu»  Leti  edd.  ante  Brotier.— 9  'Ita  bene  codd.  Regg.  1.  3.  et  Editio  prin- 
reps.  Male  in  recentioribus  emenflatum,  froiM  Alpee  provecti.*  Brotier. — 
10  Ita  Regg.  Brot.  1.  2.   Editio  princeps  alicque  antiqniss.    lAcini  formm 


NOT^ 


rem.  Dednctam  eo  coloniam  Mario 
sextum,  Valerioque  Flacco  Coss.  hoc 
est,  anno  Urbis  604.  auctor  est  Vel* 
leiiiR  lib.  I. 

'  Ubicorym\  Lihicomm  gentis,  io« 
quit,  qusB  ex  SaUuviis  ortum  traxit, 
caput  Vercellae  foit.  Nuoc  qnoque 
VerceUi  ad  Sessim,  vel  Sessiten  am- 
nem.  At0ueol apod  Ptolem.  iii.  l.  genti 
Doinen.  De  Salloviis  diximns  cap.  6. 

J  NoiHtria]  Ptolemaeo  Nom^^  in 
Insubribus.  Hodie  Nwarey  in  Dn- 
cato  Mediolan. 

*  VocontiarHm]  De  bis  tgimns  cap« 
6.  Horom  pars  qoaedani  Vertacoma* 
cori  fnere  :  cnjus  nominis  vestiginm 
in  eo  agro  servari,  qui  bodie  Vercore 
appellatitr  in  Delphinato,  auctor  est 
^lic.  Cborier  lib.  i.  p.  11. 

^Non  (ut  Cato]  Vide  Pseiido-Calo« 


orm,  in  Excerpt.  Orig.  p.  135. 

"  Ex  quibu»]  £x  Liguribus.  Li- 
vins,lib.  v.  p.  98.  et  lib.  xxxiii.  p. 
401.  antiqnam  gentem  Lcvos  Lign» 
res  vocat,  incolentes  circa  Ticinna 
amnem. 

■  TicmKiN]  Paote. 

^  Laudem]  Ad  ripam  Addns  fln* 
minis,  Lodt:  vel  potins  Lsdie^,  vicua 
aLodtdissitus  tria  millia  passonm. 

P  Afedio/aaaftn]  ilfilaii.  Mediolaniun 
babent  insrriptiones  veteres  apud 
Mattium  Opinion.  iii.  p.  162. 

4  ConiMm]  Illud  Cowc  en  Lombmrm 
die:  istud  Bergamo:  tertinm  ignoti 
sitiis,  soli  Plinio  roemoratnr. 

'  Vitam  in  nwni,]  A  vocibos  Or»« 
cis  ipos  et  fiUs'  vapk  rh  r^r  filow  (iyuw 
iw  tpwi. 


NAT.    HIST.    LIB.   III.   22. 


677 


dente  "  se  altius  qnam'  fortunatius  situm.'*  Interiero 
et  Caturiges "  Insubrum  exules»  et  Spina  supra  dicta.^ 
Item  Melpum  opulentia  praecipuum^  quod  ab  Insubribus,  et 
Boiis,  et  Senonibus  deletum  esse  eo  die,  quo  Camillus  " 
Veios  ceperit»  Nepos  Comelius  tradidit. 

XXII.  (xviii.)  Sequitur  decima  regio  Italiae»  Adriatico 
mari  apposita :  cujus  Venetia :  *  fluTius  '  Silis  ^  ex  monti* 
bus  Tarvisanis.  Oppidum  Altinum/  flumen  Liquentia^ 
e\  montibus  Opiterginis/  et  portua  eodem  nomine :  colonia 
Concordia:^  flumina  et  portus^  Romatinum,  <  Tiliaven- 
tum  *  ^  majus,  minusque,  Anaxum/  quo  Varianus  defluit : 


HarduiD.  1.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Franz. — II  Bnchan.  Rer.  Scot.  lib.  i.  p. 
12.  legit,  eiiam  nomime  prodentea, — 12  ^  In  Chiffl.  et  vetustis  codd.  non  sUob, 
aed  «ilicm  est;  iit  oppidum  Orobiorum  reopiciat  potius  qnam  Bergomatet.' 
Dalec.  aUoe  edd.  vett.  ante  Hardnin.  siivm  codd.  Harduin.  item  edd.  Har- 
duin.  1.  2.  3.  Miller.  Bipont.  et  Frans. — 13  Caturgi  cod.  Dalec. 

Cap.  xxti.  1  Venetia  cvjua  ^wfiuB  Gtonoy,  et  edd.  vett.  poat  Herro.  Bar- 
baroni.  a/^ue  Venetia:  jfiuviu»  codd.  omnes  com  edd.  Venett.  Roin.  Parm. 
Brix.  aliflpqoe  aiitiq.  Mox,  pro  rarvisaaiii,  quod  exhihent  Chiffl.  et  edd.  Har- 
dnin.  1.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  Tawisanig  legiinr  inedd.  vett.— 2  Ita 
codd,  Regg.  Brot.  Ambrotian.  et  Rezz.   Tilaventum  edd.  ante  Brotier.  Mox 

NOT« 


■  AUius  quam"]  Qnoniaro  id  oppi* 
dnro  Barra  appellatnm,  in  ediii  mon- 
tia  vertice  olim  ronditnin,  Catonis 
aotem  9tate  jam  deficiens  atqoe  ea« 
dncnm,  et  panlo  post  fnnditus  interi- 
furimi  fnit,  vere  is,  in  bistoriis  anis, 
altius  quam  fortunatios  sitom  pro- 
didit. 

<  ^Mpra  dieta']  Snp.  cap. 

«  CamiUu»]  l>e  Veiis  a  Camillo  Dic^ 
tatore  expognatis  vide  Liv.  lib.  v. 
p.  94. 

»  Ciffiia  Venetia']  •  Non  est  boc  loco 
nomen  orbis  Venetiarum ;  sed  pro- 
vinci«  nomen  est,  qna  oliin  in  snpe- 
riorem  et  inferiorem  dividebatori 
ex  tttraqoe  antem  postea  confloentes 
populi,  prsecipoe  ex  Patavio,  Aqnl« 
leia,  Ahitto  nrbem  eognominem  con- 
didere,  Venue.'  £d.  see.  Vlde  Notaa 
ct  Emend.  Dam.  78. 

^  SUii]  Sik,  Tarviiiam  allttit^  3Vf. 


eigio. 

^  Attinum]  Oppidi  ruinap  extant 
in  ipso  Silis  ostio.  Hanc  ejns  situm 
docent  Tacitns  lib.  iii.  et  Martial. 
lY.  25.  aijos  titnlas,  '  De  littoribus 
Altini.' 

^  lA^entia']  Nnnc  Livenza:  cnm 
portn  cognomine.  Vide  Gothofr.  in 
Cod.Tbeod.  xi.  tit.  10.  p.  93. 

*  Ointerginie]  Juxta  oppidum  Opi- 
tergiom,  nunc  Oderxo,  et  Uderzo,  ad 
amnem  Livenza,  Incolas  Opitergiiii 
Floro  IV.  2. 

'  CoiMordta^  Nomen  hodieqne  re- 
tinet,  inter  amnes  Liqnentiam  et  Ti- 
laventum.  Ptoterovo  ni.  l.  inCarniii, 
KoPKop9la  KoKwiu, 

9  Romatinum']  Sunc  Lemene:  Con- 
cordiam  prspflnit :  portum  denique 
efficit,  Porto  Lematino, 

^  Ti/iae«iiliim]  TtAoo^^irrof  Ptole- 
m»o:   occoUs    TogJiaiiieiilo  et  Tat- 


678 


C.  PLINII   8BCUNDI 


Alsa^*'  Natiso,''  cum  Turro^  prsefluentes  Aquileiam '  colo- 
niam,  xv.^  m.  pass.  a  mari  sitam.  Camorum  b86c  regio,"' 
juDCtaque*^  lapydum:^  amnis  Timavus^  castelium  nobile 
yino  Pucinum  :^  TergestinusP  sinus,  colonia  Tergeste, 
XXXIII.  M.^i  pass.  ab  Aquiieia.^  Ultraquam,  vi.  m.  pass. 
Formio '  amnis,  ab  Ravenna  cLXXXiX.  m.  pass.  antiqnas ' 
auctdB  Italiae  ^  termiuus^  nunc  vero  LstrisB :  qnam  cogno- 
minatam  a  flumine  Istro,  in  Adriam  effluente  e  Danubio 
amne,  eodemque  Istro,  adversum  Padi  7  fances^  contrario 


^^^^^■^  ■^^  ^  ■^^  ^^ 


Anaisumquo  Varramiu  edd.  vett.  et  Oronov.  AnaMWt  qno  VarUmM»  Vet.  Dalec. 
Anaxum  quo  Varramu»  Cliiffl.  Anassum  quo  Varianu*  cod.  Dalec.  Forojiiu 
eliam  Reg.  Brot.  2.  Lectionem  nostram  ezhibent  Regg.  Brot.  1.  S.  Colberr. 
Anibrosian.  2.  et  Ed.  pr. — S  Ita  Hardninns  ex  rodd.  et  sic  edd.  recentt.  X//. 
edd.  vetr.  et  Gronov.— 4  lajndum  regioni  Vet.  Dalec. — 5  '  Ita  bene  codd. 
Regg.  Landinian.  Ambrosian.  et  Ed.  pr.  Male  in  recentioribos  editionibns 
emendatiim  XXIII,  Af.  ab  Aquileia,*  Brotier. — 6  Ita  ex  codd.  emend.  Har- 
duinns.  HaUa  aueta  edd.  qusdani  vett.  liaiiat  anctuM  Oronov.  et  al.  Mox, 
edd.  vett.  et  Gronov.  cognominatam  tradunt  af,  Istro;  rhtradunt  non  babetnr 
in  codd.  Chiffl.  et  Hardnin.  neqne  In  edd.  Hardnin.l.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et 
Oronov.— 7  Ita  codd.  Dalec.  Clilffl.  et  Harduini ;  item  edd.  Harduin.  1. 2.S. 
Miller.  Bipont.  et  Frani.  eidemque  litro  ex  adoerso  Padi  edd.  vett.  et  GronoT. 


NOTiE 


mento.  In  ostio  portnm  effictt  sibi 
cognominem.  Inter  Romatinnm  et 
hoc  Tiliaventum  majns  flnviolos  la« 
bitur,  cojus  in  ore  portus  est  de  Lan» 
gugnama»  Id  Tiliaventum  mtnns  dici 
a  Plinio  suspicamur. 

'  Anaxum  [Anaegum']  Nnnc  SteUoy  qni- 
cnm  in  palndibns  miscetnr  Varramns, 
accolis  Muzonela  vocitatus,  prope  Ma- 
rannm  oppiduin.  In  Mss.  Reg.  Colb. 
&c.  FnriaMiia  amni  nomen  est. 

J  Al$a]  Nunc  Auta:  baud  procul 
Aquileia  labitur. 

^  Natieo]  ^a/tiaw  Ptolemseo  iii. 
1.  De  hoc  Jornandes  de  Rebns  Oe- 
tic.  *  Aqnileiae  mnros/  inqoit,  'ab 
Oriente  Natiso  amnis  elambit/  Pro 
TlKrro,  Mss.  Reg.  Colb.  &c.  habent 
Tarro, 

*  AquiUiam]  Vespasiani  nnmmus 
apnd  Golis.  p.  237.    CoL.  Aqvilbia. 

■■  Camorum  htte  regio]  In  qua  Con- 


cordia  Aqnileiaqne  colonise  continen- 
tnr,  teste  Ptolemato  iii.  1. 

n  Junetaque']  Qnn  Camis,  ioquit, 
conjnngitur  regio,  lapydum  est:  a 
Timavo  incipit.  A  Strabone  lib.  tii* 
p.  814.  'I^voiBcs  nomlnantor:  IdwBcr 
Ptolemseo  ii.  17. 

**  Piictiiicm]  no^troF  Ptoleroaeo :  in* 
colis  Caslet  Duino,  prope  Timavnm. 
De  Piceno  inde  cognominato  dicetnr 
ziv.  7. 

P  Tergettinut]  Go{fe  de  Triewttt  id 
enim  ei  nnnc  quoqne  oppido  nomen. 
T4pytarow  ueXmpia  Ptolemseo  loc.  cit. 

fl  XXXIII,  [XXIII,]  Af.]  Anto- 
ninns  xxiv.  M.  P.  Strat>o  lib,  v.  pi 
216.  stadtis  180.  hoc  est,  xxii.  M.  B. 
pass. 

^  Formio^    Nnnc  Rtsone.     Ptole* 

•  Antiquus]  Ante  divisionem  Italiss 
ab  Aogusto  institutam. 


NAT.   HIST.   LIB.   III.  23. 


679 


eorain  percuflsn  mari  inteijecto  dulcescente,  pleriqne  dix- 
ere  ^  falso^  et  Nepos  etiam  ^  Padi  accola.  Nnllus  enim  ex 
Dannbio  amnis  in  marc  Adriaticum  effunditur.  Deceptos 
credo^  qnoniam  Argo  nayis  flumine  in  mare  Adriaticum 
descendit»  non  procnl  Tergestey  nec  jam  constat  quo  flu* 
roine.  Uumeris  travectam  Alpes,  diligentiores "  tradunt 
Subiisse  autem  Istro/  dein  Sayo^'  dein  Nauporto,  cui 
nomen  ex  ea  causa  ^  est,  inter  JSmonam  Alpesque  exo- 
rienti. 

xxiii.  (xix.)  Istria/  ut  peninsula,  excurrit.  Latitudi- 
nem  ejus  xl.  m.  pass.  circuitum  verocxxv.  m.'  prodidere 
quidam.  Item  adhacrentis  Liburniao  et  Flanatici  sinus.*' 
Alii  Libumise  glxxx.  m.  NonnuUi^  in  Flanaticum  sinnm 
lapydiam  promovere,  a  tergo  Istriae^  cxxx.  m.  pass.  Dein 


^  ^  #  **^^*Nr  #  ^* 


fiateUmi  cod.  D«lec.<»8  Sic  ez  codd.  HardniD.  slc  qnoqne  Cbiffl.  Herdnin. 
I.  S.  8.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  et  Nepo§  ConuliuM  etiam  edd.  vett.  et  Oro* 
nov.— 9  Ita  codd.  Harduin.  et  Ciiiffl.  item  edd.  Hardnin.  1.  S.  S.  Miller.  Bi- 
pont.  et  Frans.  Sae  edd.  vett.  Mox  NoMponio  c.  n,  e.  e.  e.  e,  t.  Eumoniam  Vet. 
Dalec. 

Cap.  xxTii.  1  Itacodd.  Hardaini  et  Chiffl.  cnm  edd.  Hardnin.  1.  2.  8. 
MUler.  Bipont.  et  Frans.  CXXIL  edd.  vett.  et  Oronov.   Mox,  Vet  Dalec. 


NOT^ 


'  Pleriqme  iijeere'}  Anctor  libri  Mi- 
rab.  Aoscult.  pag.  1100.  Anctor  Pe- 
ripli  PoDti  Eoxini,  pag.  10.  Tima- 
getes  Ir  T^  v/M^iv  wtfH  XkfUwttVf  apud 
Schol.  Apollon.  ad  iv.  250.  Theo- 
pompas  apud  Strabon.  lib.  vii.  p. 
817.  aliiqne. 

"Di^feattorss]  Propins  tamen  a  ve- 
ro  Scymmas  al>esse  videtnr,qni  qnem- 
admodum  refert  Apollonii  Scliol.  ad 
Argon.  IV.  284.  ait  a  Tanai  amne  in 
mediterraBeum  marr,  atque  inde  in 
Adriaticnm  descendisse. 

^  letro]  A  Tanai  primam,  Ponto- 
que  Euxino  in  Dannbinm,  sive  Is- 
trnm,  il  tradidere  Argon  navim  pri* 
roum  descendisse:  mox  amnem  Sa- 
vnm  snbllsse,  qni  in  Dannbiiim  in* 
fluit :  deniqne  ex  Savo  in  Nanporinm 
fluvinm  esse  transvectam :  mox  hu- 


meris  per  Alpes  snblatam  in  Terges- 
tinum  usqne  slnnm.  Savns  Carnio- 
lam  Croatiamqne  perUbitur :  la  Sate, 
Nanportns,  qoem  Laubach  vocant,  in 
ipso  Camlolas  agro  in  Savum  inflnit. 
^mooa  ipsa  taubach  est,  Carniolss 
metropolis,  ant  haec  certe  ex  illuB  ru- 
deribus  excitata,  ut  recte  Holsten. 
pag.  28. 

^  Ex  ea  cmisa]  Qnod  navem  tnle- 
rit. 

*  iBtrial  Et  ipsa  quoqne  decimae 
Italise  regioni  contribata. 

^  Flamaiici  einue']  De  qoo  sinn  dice- 
tnr  cap.  25. 

^  NonmaUi]  Censeri  in  hornm  nu- 
mero  Strabo  potest,  oram  lapydnm 
inter  Istros  ac  Liburnos  stadiis  mille 
constare  testatns,  lib.  vii.  p.  314. 
hoc  est,  cxxv.  m.  pass. 


' 


660  C.   PLINII   8BCUNDI 

laburDiam  cl.  m.  fecere.  Tuditanas»  qui  domuit  Istros,  in 
statua  sua  ibi  inscripsit,^  ab  Aquileia  ad  Titium  flumen 
stad.  M.^  Oppida  IstriaB  civium  Rom.  ^gida,'  Paren- 
tium  :^  colonia,  Pola,'  quse  nunc  Pietas  Julia,  quondam  a 
Ck>lchis  condita.  Abest  a  Tergeste  c.  m.  pass.  Mox  op* 
pidum  Nesactium : '  ^  et  nunc  finis  Italiae  *  fluvius  Arsia. 
Polam  ab  Ancona  trajectus  cxxx.  M.^pass.  est. 

1n  mediterraneo  regionis  decimse,  coloni»:  Cremona»^ 
Brixia^^  Cenomanorum  agro :  Venetorum  autem,  Ateste  :^ 
et  oppida  ^  Acelum^  "^  Patavium,''  Opitergium,  Belunnmj 


^^<»^>#i#<»«»'»»i»»» 


Fanatki  nmu,  et  paulo  post,  Fanaticum  gmwn. — 2  Sic  ex  codd.  Harditin.  eam- 
qne  tecoti  recenti.  sic  qnoqne  codd.  Dalec.  et  Vet.  ejusdem.  stad.  CC,  edd. 
vett.  et  Oronov. — 8  Nexamtwm  Vet.  Dalec.  Mox  Cliiffl.  Jluviui  Mfrna  ;  aU 
Jl,  Arse, — 4  Ita  ex  codd.  Hardain.  enmqne  secati  recentt.  contentit  Chiffl. 
CXX»  M,  edd.  vett.  et  Gronov. — 6  Veneiorum  aatem  Adria.  AteUe  tt  appidum 

VOTM 

'  IH  imseriptU']  Snbiotellige,  regio-  mflenia  amne  pra^terfloi  Livioa  pro* 

nis  qnam  domult  latitndinem  inscrip*  didit,  lib.  XLi.  p.  625.  haud  dobie  Ar- 

sisse,  stadioram   mille   ab  Aqalleia  sia  fluvio,  qni  flnis  Italis  raox  dici* 

ad  Titinm  aninem,  qni  Libnrnise  ^-  tnr.    Qnaroobreni  non  aiiud  id  fnir, 

nis,  nt  dicetar  cap.  26.    Rem  gestam  qnam  quod  hodie  Caeiel  naoco  dlci- 

narraot  Florus  in  Eplt.  Livli  lib.ux.  tnr,  in  ipso    Arsiae    ostio  positaro, 

et  Appianus  in  sexto  bello  IUyrico.  Area. 

Fragmentnm  qaoqne  Fastoriim  Tri-  *  FinUUalia'}  £t  decime  regionis. 

niophalinm :  C.  SEBiPiioifiTS.  c.  f.  c.  J  Crrnioiui]  Piolemro  iir.  1.    K^ 

M.TvDrTAiivi.    Cot.  DB.  Iapvdibvs.  /utva  KoKonfia,  in    Cenomanis.     De- 

KAL.  OcT.  A.  Dcxxvi.  ductam    eo    coloniam,    anno  U.  C. 

*  JEgida]  Mox  JnstinopoHs  appel-  Dxxxvi.  P.  Corn.  Scipiooe,  T.  Sem- 

lata,  nnnc  Cabo  d^lHria.     Vide  In-  pron.  Longo  Coss.  anctor  est  Livins 

scripiionem  vet.  apad  Cluver.  Ital.  lib.  xxi.  p.  101.  et  Epitomator  ejnt 

llb.  I.  p.  210.  in  flne  lib.  xx.  Cremone» 

'  Parentium]   Nunc  Parenzo,  cnm  ^  Brixia]    Bretee^   Cenomanorom 

portn  celebri.     Tiaphrnoiv,  vihxi  jco)  geotif  capnt  Brixia  appellatur  a  Li- 

Xif^v  'IffTpias,  Stepbano.    In  Conc.  vio  lib.  xxxii.  p.  S02.    Et  ■pnd  Hto* 

Yi.  QBcnm.  act.  4.  '  Anrelisniis  Epis-  lem.  loc.  cit.  Kewofuuwif  Bpt^  Colo- 

eopus  Ecclesic  Parentinn  Provinciss  niam    vocat    Inscriptio   veins    apiid 

Istria».'  Clnver.  Itai.  Antiq.  lib.  i.  p.  262. 

ff  Pola]  Hspc  Plinins  a  Mela  ii.  S.  *  Ateste]    Niinc    voce    demioatay 

'  Sinus  Polaticus/  inqnit,  '  et  Pola  Este. 

qnondam  a  Colchls,  ot  feront,  habi-  >»  Aeelum']  Ptolemieoy^AiMXor,  non 

tata,  inquantnmres  traoseiint:  nnnc  "Ak^w.    Hodie  AxolOf  sopra  Tarvi* 

Romana  rolonia.'    Hodie  Pola.  sium. 

^  Neioctium]  Ptolemspo  iii.  1.    N^.  ^  Pataoium]   Padaue,     'Owtr4frpom 

oaitrov  r4?io$  *lTa?iias.    Hujus  oppidi  deindePtolemaeo  iii.  l.inmediierra- 


NAT.   HIST.    LIB.    III.   23. 


681 


Vicetia :  Mantaa  Tnscorum  trans  Padam  sola  reliqua.'' 
Veuetos  Trojana  stirpe  p  ortos^  auctor  est  Cato :  Cenoma- 
nos  jaxta  Massiliam  habitasse  in  Volcis.^i  Fertini/ '  et 
Tridentini/  et  Berunenses/  Raetica  oppida  :  Raetorum  et 
Euganeorum  Verona,"  Julienses^  Camorum.  Dein  quos 
scrupulose  dicere  non  attineat,  Alutrenses^^  ^  Asseriates, 
Flamonienses  ^-  Vannienses,  et  alii  cognomine  Culici :  Fo- 
rojnlienses^    cognomine    Transpadani»    Foretani^    Nedi* 


Vet.  Dalec^O  FeMriniy  et  mox  Bervense$  Vet.  Dalec.  Berbense»  Chifi. — 
7  Ita  codd.  Hardiiini  et  t)alec.  cnin  edd.  Hardiiin.  1.  2.  3.  Milier.  Bipont.  et 
Frans.  Aiwirtetues  Oronov.  AluiriinseB  al.  Tett.  Mox,  FiamonienseB,  VajwienBe» 


NOTiE 


neis  Venetomin  oppidisy  niinc  Oderzo^ 
in  Marchia  Tarvisana.  b4\owow  quo- 
qne  ibidem,  Beluna.  Vicetia,  Vieen- 
ztL,  inter  Venonam  et  Patavinm. 

«  Sola  reUqna]  Ex  iis  iirljibns  qnas 
Tosci  trans  1'adiim  condiderant,  cum 
rernm  tota  fere  Italia  potirentnr. 
Idcirco  apnd  Virgil.  i£neid.  x.  Man- 
tna  dives  avis  dicitur,  et  Tosco  ei  de 
sangnine  vires. 

P  Trojana  etirpe']  Antenore  dnce. 
Vide  Livium  initio  lib.  i. 

^  In  VoIcib]  Utramque  Rliodani  ri- 
pam  Volr»  qnondam  teniiere.    Anc- 
tor  Livins  iib.  xxi.  p.  197.    Finibos 
snis    egressos  e  Gallia  Cenomanos, 
cnm  Belloveso,  Ainbigati  Bitnrigum 
et  tntiuB  Celticoe  regis  nepote,  docet 
Livius  lib.Y.  p.  98.  nbi  Cenomanos 
Aulercos  vocat.    Consedere  ii  porro 
apnd  Volcas  primom  :  mox  per  Tan- 
rinos  taltos    in  Itaiiam  prorupere, 
Brixiamqne,  Veronam,  Cremonam,et 
Mantnam  constmxere.    Vide  P.  /E" 
gid.  Laccary  de  ColoD.  Oallor.  ii.  6. 
p.  94. 

'  Ferlini]  Ita  libri  omnes.  Hand 
dnbie  pro  Feltrini,  ut  habet  Cassio- 
dorus.  Antonino  qnoqne  FeUria,  in 
Rhsetia  oppidi  noinenest,aTridento, 
M.  P.  Liv.  nuDC  Feliref  sopra  Tarvi- 


sium. 

•  TrideiUim]  Tridentnm  Trente,  ad 
aninem  Athesim. 

'  BeruneneeB]  In  Mss.  ubique  Btf- 
ruenaeB.  Hodie  BeUuno  supra  Feltri* 
am,  ot  qoidem  videtur. 

V  Ffrona]  Verone,  quam  Athesif 
hodie  mediam  secat.  Cenomanis  a 
Ptolemaeo  ascribitur. 

^  JuUenee$]  Quornm  'Io^Aiok  Rcipri- 
ffor  Ptolemseo  ii.  14.  Extare  hiijus 
vestigia  aiunt  circa  Tilavempti  ainni^ 
initia. 

^  Alutren$e$]  Deinceps  alphabetl 
ordine  popnli  recensentnr  :  iu  niedi- 
terraneo  regfonls  decimse  omnes  po- 
slti.  Ita  Mss.  omnes.  Cave  porro 
hos  pntes  ab  Alvona,  de  qua  cap.  26. 
cognominatos,  aot  ab  Aloo  oppido, 
de  qno  Stephanus  verbo  ^Xdbwr,  cum 
id  in  ora  stt  positom :  in  mediterra- 
neo,  Alntrenses. 

>  Flamonienee»]  Non  a  Planona,  de 
qna  cap.  26.  quse  nrbs  littoralis  est, 
sed  a  Flamonia,  qnse  nnnc  Flagogna, 
haud  procnl  ripa  Tilavempti  amnis. 

1  For^yuUeneee]  FriouH,  Transpa- 
dani  cognomen  his  fnit,  quod  et  alii 
Forojulienses  Cispadani  erant  In  Um* 
bria,  de  qnibus  cap.  19. 


682 


G.   PLINII   SBGUNDI 


nateSy^'  Qtiarqueniy  Taurisaniy*  Togienses^  Varbari.  Iq 
hoc  sita  interiere  per  oram  Iramine^  Pellaon,  Palsatiam  :  ^ 
ex  Venetis  Atina,  et  Caelina :  Camis^  Segeste,  et  Ocra  - 
Tauriscis  Noreia*  Et  ab  Aqaileia  ad  duodecimam  lapi- 
dem,  deletum  oppidum  etiam  invito  senatu^  a  Claadio*^ 
MarceliOy  L.  Piso  auctor  cst.  In  hac  regione  et  nnde- 
cima "  ^  lacas  inclyti  sant,  amnesque  eorum  partus  aut 
alumni :  si  modo  acceptos  '^  reddunt,  at  Adduam  ^  Larias, 
Ticinum  Verbanus^  Mincium  Benacus,  Ollium  Sebinus, 
Lambrum  Eupilis^  omnes  incolas  Padi.^ 

Alpes  in  longitudinem  x.  pass.  ''*  patere  a  sapero  mari 
ad  inferum,  Caelius  tradit :  Timagenes  xxii.  m.  pass. 
deductis :  in  latitudinem  aatem  Cornelius  Nepos  centam 
M.  T.  Livius  tria  m.  stadiorum  :^  uterqae  diversis  in  locis. 


OroDOv.  Fiamomensea  VanienMes  Hardain.  2.  S.  Biponr.  et  Frant. — 8  Ita  Vet. 
Dalec.  et  edd.  post  Hardiiin.  Venidate»  edd.  vett.  et  Oronov.  Mox,  pro  Var' 
barif  quod  exhibent  codd.  Hardnini  et  Chiffl.  cnm  edd.  Hardnin.  1.  2.  S. 
Miller.  Bipont.  et  Frani.  Varwtni  len^itnr  in  edd.  vctt.— 9  Pahicium  Ald. 
Junt.  Bssll.  Lngd.  Erasmi,  Dalec.  Lu|[d.  1606.  Elz.  et  Gronov.  Paiutimm 
codd.  Harduini  et  Chiffl.  curo  edd.  recentt. — 10  Ua  ex  codd.  Hardnln.  enm- 
qne  aecnii  Miller.  Bipont.  et  Frans.  antra  legebatnr,  a  M.  Ctaadw» — 11  Codd. 
Dalec.  et  Chiffl.  et  Vet.  Dalec.  item  Hardnin.  1 .  2.  8.  Miller.  Bipont.  ttt 
Frans.  et  XI.  edd.  vett.  et  Oronov.  et  X.—12  Ita  codd.  Hardnini,  Chifil. 
Dalec.  et  Vet.  ejnsdem,  item  edd.  Hardoin.  1.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Frans. 
excepCM  edd.  vett.  et  Oronov.— 18  Vet.  Dalec.  cod.  Dalec.  et  Chiffl.  X.  Af. 
JMM.  edd.  vett  et  Oronov.  X.  paet.  Panlo  post,  Tolet.  et  Salmas.  dedaetie» 


NOT« 


■  Nedinatee]  Ita  Mss.  non  Venida^ 
te$:  atqne  ita  sane  series  ipsa  ele- 
mentornm  exigit. 

*■  Tcnirisant]  Vel  Tarvisani :  oppi- 
dnm  Tarvisinm,  Treviee.  Ex  oppidis 
deinde  qns  interiisse  dicnntnr,  No- 
reia  Straboni  cognita,  lib.  v.  pag.  214. 
qni  infeliciter  ibi  pugnatum  a  Papirio 
Carbone  adversns  Cimbros  et  Tento- 
nas  ait.  Incolae  apudOmterum,  pag. 

645.   NOREENSES. 

^  Et  undedma  [et  AT/.]  Ita  Mss. 
Hoc  est,  et  in  undeeima  regione :  nam 
Ticlnum,  non  decimse,  sed  prspceden- 
tis  uodecimsB  regionis  amnis  est. 


^  Ut  Adduam']  Larins  lacns,  Ltgo 
di  Cemo.  Verbanus«  Lago  Maggiarom 
Benacns,  Laga  di  Guarda.  Sebinna, 
ab  oppido  Sevo,  sive  Sebo,  Lago  di 
Seot  mox  d^Iseo  appellatus.  Enpilia 
deniqne,  Lago  di  Pastano. 

^  Ineokte  Padi]  In  Padum  deniqne 
conflnere  ait  eos  amnes. 

c  X.  pau."]  Hoc  est,  deeies  centena 
millia  passnnm.  Siqnidem  denatii 
notam,  superducta  linea,  signare  de« 
cies,  atqne  in  hujuscemodi,  centena 
millla  semper  intelligi,  ssepius  ante 
admoooimus. 


NAT.   HIST.   LIB.   III.   24. 


683 


Nam  et  centum  millia  excedant  aliquando,  nbi  Grennaniam 
ab  Italia  smnmovent:  nec  lxx.  m.  explent  reliqua  sui 
parte  graciles^  veluti  naturae  providentia.  Latitudo  Italias, 
subter  radiccs  earum  a  Varo,  per  vada  Sabatia,  Taurinos, 
Comum,  Brixiam^  Veronam^  Vicetiam/^  Opitergium,  Ar- 
siam^  DCCXLv.  millia  ■<  >  passuum  coUigit. 

XXIV.  (XX.)  Incote  Alpium  multi  popnli,  sed  illustres 
a  Pola  ad  Tergestis  regionem  Secusses/  *  Snbocrini,  Ca- 
taliy  Monocaleni :  jnxtaque  Camos  quondam  Taurusci  ap- 
pellati,  nunc  Norici.^  His  contermini  Rseti  ^  et  Vindelici, 
oranes  in  multas  civitates  divisi.  Raetos  Tnscorum  *  pro- 
lem  arbitrantur,  a  Gallis  pulsos  duce  Raeto.  Verso  de- 
inde  *  Italiam  *  pectore  Alpium^  Latini  juris  Eugancas 
gentes,  quarum  oppida  xxxiv.  enumerat  Cato.  Ex  iis 
Triumpilini/  venalis  cum  agris  suis  populns  :  dein   Ca« 


^^^^^^^^^^■^^ 


In  laiiivdhum  autem  Comeling  Nepo»  col,  M. — 14  VinceniioM  Vet.  Dalec. 
Mox,  Opitergiwn,  Aquiieiam,  Terrestet  PoUim^  Oronov.  et  edd.  vett. — 15  Ita 
Hardnin.  ex  codd.  tuis  et  Chim.  euntqne  secuti  Miller.  Bipont.  et  FransE. 
DCCXIIi.  miUia  Tolef.  et  Salmant.  DCCII.  miUia  Oronov.  et  edd.  vett. 
Pro  eoUigit,  Tolet.  et  Salmant.  habent  agii. 

Cap.  XXIV.  1  Feeussee  Chiffl.    Mox,  pro  Catali,  qnod  ex  codd.  restitnit 
Hardninus,  CatiU  babent  edd.  vett.  Menoeaieai  Oronov. — 3  Vet.  Dalec,  to 


NOTiE 


^  Tria  M  siad.^  Hoc  est,  cccLXXv. 
M.  P. 

f  DCCXLV.  miUia^  Dncto  itinere 
panlo  longiore  per  diverticnla  oppi- 
dornro. 

*  SecuMus']  In  Msa.  Feeuee.  Subo- 
crini,  abOcra  fortassis  oppido  vetere 
eognominatiy  de  qao  cap.  snp.  Cata- 
liy  (lic  enim  Mti.  babent  Reg.  Colb. 
Scc.  non  CaiiU^)  in  vetere  Inscripti- 
one  tandantnr,  TergeataB  reperta, 
qnam  Ornterus  recitat,  pag.  408. 

^  Noriei}  De  hia  dicet^r  cap.  27. 

«  Rati']  Raeti  hodie,  U$  Griaons^ 
et  U  ComUde  Tirol.  Vindelici,  a  Bri- 
gantino  lacu  ad  ^nm  amnem>  qua  in 
Dannbium  in6nit,  tenuere,  ubi  nnnc 
Dncatus  Bavari»,  circumjeetique 
■gri. 


^  RiBtos  Taaeorwn']  Id  qnoqne  Jns- 
tinns  prodit  xx.  6.  p.  161.  '  Tusrl 
qnoqne,  dnce  Raeto,  avitis  sedibus 
amisiiis,  Alpcs  occnpavere:  et  ex  dn- 
cis  nbmine  genteS  Rsetorum  condi- 
derunt.' 

c  Veroo  deinde']  Qoa  deinde  versus 
Italiam  spectant  Alpium  Jnga,  ibi 
Latii  jnre  donatae  Euganeae  gentes. 
In  Enganeis  Veronam  esse  positam, 
snp.  cap.  vidimus. — '  Venim  caput 
Euganearum  gentium  fnisse  videtur 
oppidum  nobile,  quod  adbnc  vetns- 
tnm  retinet  nomen,  Lvgano,  ad  lacum 
cognominem,  Lago  di  Lagano :  inter 
lacnm  Verbanum,  Lago  Maggiore, 
et  lacnm  Larinm,  Lago  di  Como.*  Ed. 
sec. 

'  TViaun/N/tRi]  QQornm  ager  nune 


684 


G.   PLINll   SBCUNDI 


inuni^K  complnresque  similes  finitioiis  attributi  municipiis. 
Lepontios  ^  et  Salassos/  Taurisc»  '  gentis  idem  Cato  ar- 
bitratur.  Ceteri  fere  Lepontios  relictos  ex  comitatu  Her- 
culis^  interpretationeJ  Graeci  nominis  credunt,  prsBustis  in 
transitu  Alpium  ^  iiive  membris :  ejusdem  exercitus  et 
Graios  fuisse,  Graiarum  Alpium  ^  incolas,  praestantesque 
genere  Euganeos^  inde  tracto  ^  nomine.  Caput  eoruro  Stoe* 
nos  'J  ^  Raetorum  Vennonetes  Saruuetesque  ^  ortus  Rheni 


lUtliam. — S  Sic  codd.  Harduini,  cnin  edd.  Harduin.  1.2.  S.  Millcr.  Bipont. 
et  Franz.  Tauricai  edd.  vett.  et  Grouov. — 4  Ita  codd.  Harduin.  ciini  edd. 
Hardoin.  1.2.  S.  Miller.  BiponC.  et  Franz.  pemsiis  in  traiuiiu  Alpium  mem' 
briM.  Ejuidem  exercUui  tt  GraJuttfuute^  Grtdarum  Alpium  et^  8fe*  cod.  Dalec.  et 
Cliifll.  praugli^  intra  sinus  A*n,m»  EjuMdem  et  Graiot /uisae^  posito»  in  /roaaite, 
Graiarum  Alpium^  t^e,  edd.  vett.  et  Oronov.— 6  '  Optime  «ic  cod.  Reg.  l.  Sic 
et  Fatti  Capitoiini.'  Brotier.    Vide  Delph.  Not.   Mox,  Fcanaiifliaeff  Cbiffl.— 


NOTJE 


Troppia  dicitnr.  Clnver.  Ital.  iii.  24. 
Vallis  est,  qaam  Mela  amnis  per  XZT. 
M.  pas8.  secat,  ciijns  fauces  ab  urbe 
Brixia,  v.  M.  P.  distant.  De  bis  ia 
Tropa>o  inferius. 

t  Camuni]  Kofiowoi  Straboni  lib.  iv. 
p.  206.  qnos  ciim  Lepontiis  copolat. 
Vallis  est,  Raetici  jiiris,  qu»  a  pris- 
cis  cnltoribns  retiniiit  nomen,  Val  Ca- 
moniea^  siipra  Sevinnm  lacum.  Ita 
Honor.  Bouche  tii.  1.  p.  100.  De 
his  rnrsnm  inferius.  Kap/oiptoif  Dioni 
lib.  Liv.  p.  6S4.  A  Camnto  noiuen 
babuisse  dicuntnr,  qni  Deus  idem 
cum  Marte.  Apud  Ornterum,  pag. 
49.  vetus  Inscriptio :  ARDoiHNiB.  ca- 

MVLO.  lOVI.MERCVRIO.  HERCVLl.  Sub 

priore  Ardoinns  nomine  inscnlpta 
Dians  effigies  est,  Marlis  snb  Camn* 
lo,  et  sic  deinceps :  raedius  Jnpiter 
stat. 

^  Leponiios]  Hi  valles  eas  tennere, 
quse  snni  circa  Verbanuin  lacuni,  La* 
go  Maggiore:  intcr  quas  ValtVOtulaf 
et  ea  qiiam  Ticiniis  secat  amnis,  in* 
colis  Fdi  JJecenlina,  qoasi  Lepontina, 
dirta.     Ita  Honor.  Botiche,  p.  102. 

^SaUueoe]  Qoorum  regio  nunc  Valle 


d*OBta:  oppidum  Augnsta  Prvtoria, 
nt  diximns  cap.  21. 

J  Interpretatione']  A  Orspca  voce 
Xtlm,  linquo:  quod  ii  relicti  ibi  ex 
comitatu  sen  exercitu  Herculis  fo- 
rent,  Lepontii  appellati. 

^  In  transitu  Alpium]  Locnm  honc 
ad  exenipUrium  Mss.  Reg.  Colb. 
Chiffl.  et  Paria.  fidem  accurate  re- 
6nximoa. 

*  Inde  tracto]  Qnasi  t^^ctot,  vel 
oiiywiSf  ob  generis  prapstantiam  dice- 
rentur. 

*■  SteenoB  [^Stonos]  Livins  in  Epi* 
tome  lib.  lxii.  '  Q.  Marcios  Consnl 
Stonos  gentem  Alpioam  expugnavit.' 
Apud  Ornter,  pag.  308.  cx  Fa»tis  db 
LiovRiBVs.  ST(BNei8  Fulsse  ii  vi* 
dentur  in  agro  Tridentino  propefon- 
tes  Cliisii  amnis.  Stephanus :  2toS- 
wos  r^Aif  Aty6pctw, 

■>  Saruneiesque]  Ita  libri  omnes. 
At  rectiiiB  forte  Suanetes^  de  quibus 
mox  iterum  in  Tropbaeo :  nam  et  Pto* 
lemspus  II.  12.  in  Rsetia  Suaniiaa 
agnoscit :  et  O&tivwfas,  qoi  Vensume- 
tu  a  Plinio  appellantor. 


NAT.  HI8T.  LIB.  III.  24. 


685 


amnis  accolant:  Lepoiiiioniniy  qni  Viberi  Tocantar^  fon- 
tem  RhodaDiy  eodem  Alpium  tractu.  Snnt  praeterea  Latio 
donati  incolae,  ut  Octodurenses,'*  et  finitimi  Centrones.^P 
Cottianse^  civitates:  Catnriges/  et  ex  Caturigibns*  orti 
-Vagienni  Ligares^  etqui  Montani  vocantnr:  Capillatorum* 
que  plnra  genera  ad  confinium  Ligustici  maris. 

Non  alienum  Videtur  boc  loco  subjicere  inscriptionem  e 
tropaeo^  Alpium,  quae  talis  est:    impbratori  cjesari 

DIVI  P.  AUG.  PONTIPICI    MAXIMO,   IMP,   XIIII.7   TRIBUM- 
CIi£     PGTESTATIS    XVII.    S.    P.   Q.   R.   QUOD    BIUS    DUCTU 


***^^^*^s*^>* 


6  Ceainmei  Oronoy,  Panlo  posf ,  pro  fnimtaiii.  vel  Montanif  nt  scribnot  alii, 
qiiidam  legunt  AppMani^  ab  oppido  Appna,  hodie  Pontromolo. — 7  Sic  ex  codd, 
emend.  Harduin.  et  sic  edd.  Harduin.  l.  3.  3.  Miller.  Biponi.  et  Franz. 
XVlIi.  Tolet.  et  Salmant.  Imp.  xiii.  Tribunitiai  potbstatis  xviii.  Ver. 
Dalec.    Trib.  potbst.  b.  p.  q.  r.  xvii.  Oronov.  et  al.  Faulo  pott,  in  Cbiffl. 


NOTiE 


»  Oetcdmrentei]  Td  Notit.  Prov.  Ct- 
vitat  Valensiam  '  Octodnrns :  nunc 
Mariignae  en  Valaie.  Agri  circum- 
jacentls  inroltr*  le»  Vaudoi§, 

P  Centronee]  Khnpwns  Ptolemso, 
In  Ormiis  Alpibns,  iii.  l.  In  Notitiis 
Oalliarom,  Civitas  Centronum  Taran- 
tasla,  TarantoiM. 

4  CotHanai]  Cottii  Regis  imperio 
sobject» :  a  qno  et  Alpes  Cottis  no- 
men  sortit»,  hodie  le  Mont  Cenis, 

'  Catmrigee]  Catnrignm  in  Oraiis 
Alpibus  capnt  est  Ebrodunnm  £m«> 
6rMii,  Ptolemno  iii,  1.  aliisque.  Hand 
procul  Ebrodnno  vicus  «st  Ckorgee, 
qni  hand  obseura  qnidem  prlsci  no* 
mims  vestigia  retinet.  Vide  Nic. 
Chorier,  lib.  i.  p.  12.  et  HoDOr.  Bou- 
che  III.  2.  pag.  117. 

•  Et  ex  CatHrigilm»]  Tn  Mss.  Et 
Tari  UgMribua  ortif  t^,  De  Vagten* 
ois,  et  Capillatis  Liguribns,  dtximus 
cap.  7.  De  montanis  Siltos,  lib.  viir. 
*  Tnm  pemiz  Lignry  et  sparsi  per 
saxa  Vagenni.' 

'  Etropteo]  E&tare  hoc  ipsumTro- 


pspum,  apud  SeguMonem  sive  Sncam, 
cum  hac  ipsa  inKcriptione,  jnxta  Ur- 
bis  nicEnia,  in  Alpinro  fancibus,  testis 
ocnlatns  aflirmat  Prspses  de  Boissieu, 
Mirac.  Delphtn.  cujus  Epistolam  ea 
de  re  recitat  Honor.  Bonche  iii.  l. 
p.  99.  Angnst.  de  la  Chieza,  Ep.  Sa- 
liitiensis,  de  Corona  Sabaud.  parte 
2.  p.  8G8.  aliiqoe. — '  DtiTert  ab  ipso 
tropspo  Arctis  trinrophalis,  qni  est 
Segnsione,  tive  Snzae  in  Pedemontio 
et  alia  ibi  Inscriptio  est,  cnjus  hcpc 
tantnm  verba  erni  potuernnt  ab  ocn- 
lato  teste,  anno  1671.  imp.  CiBBARi, 

AV6V8TO,  DIYI.  P.  PONTIPICI  HAXI- 
MO   TRIBVNIC.    POTBfiTATIS   XY.  IHP. 

xiiii Hanc  Plinianam  oportet 

fnisse  in  Comitatn  Nicatensi,  in  pago 
Torbta,  prope  Nica^am.  Describit 
eam  Oruterns,  nsque  ad  ea  verba, 
'  Oentes  Alpine,'  p.  226.  7.  sed  ex 
editione  Dalerampii.  Addidit  enim 
Tribnniciat  potestatis  annnm  XVIL 
qaem  nulli  Mss.  codices,  ddIIs  ante 
Dalecampium  editiones  habent.'  Ed, 
eec. 


686 


C.   PLINIl   SBCUNDI 


AUSPICIISQUB  GENTBS  ALPIN^  OMNBS,  qVJR  A  MARI  SU* 
PBRO  AD  INFKRUM  PBRTINBBANT»  SUB  IMPBRIUM  POP. 
ROM.  SUNT  RBDACT^.  6BNTBS  ALPlNiE  DBVICTA  :  TRI- 
UMPILINI^"  CAMUNI,  VBNOSTBS»  VBNNONBTBS/  ISARCI/ 
BRBUNI,^  GBNAUNBS,9*  FOCUNATBS  :  ^  VINDBLICORUM  * 
GENTBS  QUATUORy  CONSUANBTBS,  RUCINATBS>'^  L.I«- 
CATBS>  CATENATBS:  AMBISONTBS/' *  RUGUSCI,  SUANB- 
TBS,^  CALUCONBS/   BRIXBNTES,  LBPONTIIy  VIBBRI,  NAN- 


^^^^^^^^*^^^ 


REDACTM  ET  6ENTB8.— 8  Ita  fx  codd.  HardniD.  ita  qiioqae  edd.  receott. 
Camuci,  Vennestes,  Vennonbtbs  Chifii.  Camuni,  Vennonetes  Oronov.  et 
edd.  vett.  Mox,  pro  Brbuni,  margo  Dalec.  et  Oronov.  Brioantii,  Straboni 
BrtoficoR.— 9  Ita  Chiffl.  Hardiiio.  1.2.  3.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  Nauhbs 
edd.  vett.  et  Orooov.  Vide  Var.  Lectt.  nostras  ad  Horat.  iv.  Od.  14.  10. — 
10  ItaChiffl.  Harduin.  1.  2.  3.  Miller.  Bipont.  et  Frana.  aniea  legebatnr 
Virucinates.~11  Ita  Chiffl.  Ambisuntes  qasBdam  edd.  ante  Brotier.  Abi* 


NOT^ 


"  TriumpUini]  De  Triampilinonini, 
Camunoruoi,  Vennonetaroqne  sitn 
paulo  ante  diximus.  Venostes  val- 
lem  tennere,  qnae  nnnc  Val  Venosca^ 
in  qna  Athesis  amnis  oritnr. 

^  iMrcij  Hodie  Val  de  Sarraf  vel 
di  iSareAa,  prope  Val  Canumica  seu 
Camonos,  et  Ollium  amneni :  Rbseti- 
ca  ditionis.  Vide  Honor.  Boncbe 
III.  1.  p.  100. 

^  Br^iuit]  Horuni  meminit  Tran- 
quillns  In  Tiberio,  cap.  9.  Bp€woi 
Ptoleroaeo,  ii.  13.  in  Vindelicis.  Ho- 
die  Val  Breunia,  vel  Bregna^  ad  fon- 
tes  Ticini  amnis,  prope  vallem  Lepon- 
tinam.  Ita  Honor  Bonche,  loc.  cit. 
secutus  Joan.  Oeorg.  Septaplam,  in 
Tab.  Duc.  Mediol. 

*  GeNaimes]  Ita  Mss.  omnes:  io 
editls  diminnta  perperam  voce,  iVan- 
nee,  De  his  et  de  Brennis  pariter 
Horat  IT.  Od.  14.  *  Drusns  Oenaa- 
nos,  implacidnm  genus,  Breunosqne 
veloces,  et  arces  Alpibus  impositas 
tremendis  Dejecit  acer,'  &c.  Forte 
Val  Anagnia,  inter  lacum  Comensem, 
Atbesimqne  flnmen,  prope  Triden- 
tum.    Itaex  Lasio  Hooor.  Bouche, 


p.  101. 

y  Focunatee]  Snnt  qui  pntent  esse 
Foteignif  prope  Lemaonnm  lacum,  id 
Pmninis  Alpibus:  quibns  vix  assen- 
tior :  mirum  enim  videtor,  a  Raeticis 
Alpibos  ad  Pceninas  temere  PUuinm 
ac  snbito  subsilire. 

*  VindeHcorum]  Et  in  Vindelicia 
KwaovdMTos  et  'Pourucilras,  pro  *PoMn- 
wdras  et  Aucarlovs  Ptolemfeiis  agnoa- 
cit,  II.  13.  K^vTuwriovs,  (qiii  Plinio 
Catenates,  forte  pro  Clatenates)  Stra- 
bo  lib.  IV.  p.  206.  Ltcates  Licoin 
amnem  accoluere,  primario  oppido 
Ao/^ao-ta,  teste  Strab.  loc.  cit.  qnod 
postea  Angnsta  Vindelicorum,  Au»- 
bourg,  Honor.  Bouche,  loc  cit.  Ce- 
terorum  situs  incompertus. 

*  Ambiionte»]  Ita  Mss.  *Afi$ur^.' 
ruti  Ptolemaeo  ii.  14.  in  Norico.  Rn- 
gusci,  eidem  Ptolemaeo  ii.  12.  'P«- 
yovffKm,  in  Rietia:  ubi  libri  vulgati 
perperam  'ViyovffKot  exhibent. 

*>  Suanetea]  Forte  qui  Sarunetes 
proxime  ante  dicti,  Rheni  fontiam 
accolse. 

^  Caluconee]  Ptolemeo  ii.  12.  Ka- 
^ai^iwm,  inter  Brizaotas  et  SuaDetas. 


NAT.   H18T.   LIB.   III.  24. 


687 


TUATES,  SBDUNl/  VBRAGRl,  SALASSI/^  AGITAVONBS, 
MBDULLI,*  UCENl/  CATURIOES,'  BRIGIANJ,^  SOGIONTII^ 
BRODIONTIIy^  NBMALONI»^  EDENATBS/  ESUBIANI^  VBA- 
MINI»  GALLlTiEy  TRIULATTI^  BCTINI,  YBRGUNNI,  B6UI- 
TURI»  NBMBNTURI,  ORATELLI,   NBRUSI»^   VBLAUNI,  SUB- 

TRi.    Non  sunt  adjectaD  CottiaDse  civitates  xii.m°*  qaae 


SONTB8  Gronov.  Mox,  pro  CALUCOMBSyCbiffl.  Alluconbs.— 12  Idem  codex : 
Salassi,  Cbutrones  ;  Gronov.  Salasi.  Alii  mox  Vbnkni  pro  Uceni.  Oro- 
oov.  Ebroduntii  pro  Brodiomtii.— 13  Chiffl.  emiiaiea  XV.    Mox,  pro  Utm 


NOT^ 


Brixentam  oppidnm  sapra  Triden- 
tum  est,  in  ConiitatnTiroli,liodieqae 
Bnxen»  De  Lepontiornm  Vibero- 
rumqne  sitn  paulo  ante  bac  sect.  dixi- 
iniis.  Quibns  Cssarem  addimns,scrU 
bentem  Bell.  Oall.  lib.  iii.  Rhenum 
oriri  ex  Leopontiis,  et  lonco  spatio 
per  fines  NantuaDtiam  et  Helvetlo- 
rum  citatum  ferri.  £t  hi  quoqne 
KammfSrm  Straboni  Ub.  ir.  p.  102. 
qni  eos  Rbeni  footinm  accolas  facit. 

*  Seduni]  Oppidum  hodie  Sion^  re* 
gionls  totins  caput,  quam  vocant  le 
VaUau,  Veragri,  ubi  nonc  U  Cha-^ 
blaii,  pars  Delphinatos.  De  Salastis 
dixiiDos  snperius. 

*  Medulli]  La  Maurienne,  nt  egre- 
gie  probat  Honor.  Bouche«  p,  103. 
Pars  Sabandie  ett. 

'  Veeni]  Le  Bomrg  d^Chfsans,  in  par- 
te  Oratianopolitaui  agri«  quam  vo- 
cant  le  GraieieoMdan. 

s  Cotartges]  £m6rMN»  nt  diximus. 

^  Brigiani]  Vel  Brigantii,  ut  qni- 
dem  reor,  a  Brigantio  Delphinatos 
oppido,  Briojifoii :  in  Alpibus  mariti- 
mis,  ut  et  Caturiges  positi. 

'  Brodtoaiii]  Sic  Mss.  habent,  non 
£I>rodontii,  qui  iidem  sunt  atqne  Ca- 
turiges,  nt  diximns  cap.  5.  ubi  Bodi- 
onticorum  capnt  Diniam  esse  vidi- 
mus.  At  ibi  vetnst»  editiones  Bo- 
dientioe  habent. 

)  NemaUmi}  Porte  Mielan$f  pagas 


liaud  procul  £brodano  positui,  in  di- 
tione  Sabaadl».  Honor.  Bouche,  pag. 
104. 

^  Edenaiee]  In  dioecesi  Ebrodnnensi 
nrbem  Sedenam,  la  viUe  de  Seyne^  hos 
olim  tenuisse,idein  aiictor  probat  loc. 
cit.  £snbianos  vero,  p.  106.  prope 
amnem  ^Hubaye^iu  coufinio  Sabau« 
die  Provincisqne,  in  valle  ciii  no* 
men,  ValiSe  de  Bareeione.  Veamlnos 
in  dicecesi  Sanitiensi,  Senez:  item 
Trinlattos,  ad  pagum  AUoz :  £ctinos 
in  Olandevensi :  in  Sanitiensi  rnr- 
sum,  Vergnnuos,  iii  pago  Vergon», 
In  Olandevensi  iterum,  oppido  Gut/- 
laaJiies,  £guitnros :  item  Oratellos, 
ubi  nunc  le  Puget  de  Theniera :  deni- 
que  Velannosy  nbi  nnnc  pagus  Bueilf 
cui  Bellio  vetns  nomen  fuit. 

>  Nerusi]  Ptolemso  iii.  13.  Nfpov* 
cr(Mr  ir6?us  Ohirriov,  bodie  Venee :  cui 
proximum  est  oppidnm  alternm,  S* 
Pauli  cognomine,  S.  Paul  de  Venee, 
De  Suetris  egimus  cap.  6. 

B  CivUaies  XIL]  Civitatum  noml- 
ne  cave  oppida  intelligas,  quae  hodt- 
erno  nsu  civitatis  appellaiione  cen- 
sentnr :  sed  commuuitates  qoasdam, 
qnae  pagos  mallos  continerent.  Ita 
Ciesar  B.  O.  i.  '  Omnis  Civitas  Hel- 
vetia  in  quatuor  pagos  divisa  est«' 
Tacitiis  Hist.  iv.  p.  103.  *  Itopnm  In 
Batavos,  et  potiorem  civitatis  partem 
ad  societatem  Romanornm  retractu- 


688 


C.   PLINII   SBGUNDI 


non  facrnnt  hostiles:''  item  attributae®  manicipiis  lege 
Pompeia.  Hsec  est  Italia  Diis  sacra,  hae  gentes  ejus,  bsec 
oppida  popalorum.  Super  haec  Italiay  quao  L.  iEmilio 
Paulo/^P  C.  Atilio  Regulo  consulibus,  nuntiato  Gallico 
tumultUy^  sola  sine  externis  ullis  auxiliis,  atque  etiam  tunc 
sine  transpadanis,  equitum  lxxx.  m.  peditura  dcg.  m .  ar- 
mavit.  Metallorum  omnium  fertilitate  nullis  cedit  terris. 
Sed  interdictura  id  vetere  consnlto  patrum,  Italiae  parci 
jubentium. 

XXV.  (xxr.)  Arsiae*  gens  Libumorum  jungitar,  usque 
ad  flumen  Titium.  Pars  ejus  fuere  Mentores,^  Hymani/ 
Encheleas/  Buni/  *  et  quos  Callimachus  Pcucetias  appel- 
lat :  nunc  totum  uno  nomioe  IUyricum  vocatur  generatim, 
populornm  pauca  effatu  digna,  aut  facilia  ^  ^  nomina. 
Conventum  Scardonitanum  ^  petunt  lapydes,  et  Liburno- 


^^^^^^■^^^  ^^^ 


Vet.  Dalec.  habet  itd, — 14  Pa;p^  Jost.  Lipsius  de  Milit.  Rom.  i.  S.  p.  IS.  \\% 
qiioqne  Hardain.  in  editione  priina. 

Cap.  X1.V.  1  Bydini  Chifll.  Dndiiii  Oronov.— 2  Vet.  Dmlec.aii</arficMu-* 


NOT^ 


rnm.*  Has  civitatea  recte  conjicit 
Honor.  Bonchc  lib.  iii.  p.  110.  eAse 
popnlos,  qni  TaUes  haii  Alpinm  tenu- 
ernnt,  qaibns  haec  hodie  nomtna: 
Vfkl  de  Grana,  Val  de  Vraite,  Val  de 
Gilde,  Val  d^Iaase,  Val  de  Pau,  Val 
d'Angro^e,  Val  de  Pragelaa  et  de  Lu' 
teme,  Val  de  Pemtue,  Val  de  Suze,  Val 
de  Lana,  Val  de  Melon,  et  Val  de  Pont, 

"  Nanfuerunt  hMtilea]  Qnoniam  qni 
bas  Alpes  tenebat  Rex  Cottins,  in 
amlcitiain  Octaviani  receptus  eat 
Principis»  inquit  Ammianns  lib.  xv. 
p.  62.  *  Octavii '  debnit  dicefe. 

^  item  attributit]  Nec  snnc  etiaro 
«djectap.  inqnit,  ee  quae  sunt  niunici- 
piis  attribiit»,  nt  eo  jus  peterent, 
sive  ut  eornm  foro  ac  jnrisdictioni  pa- 
rcrent. 

P  JEmUio  Paulo  [Papo]  Ita  Fasti 
omnes,  non  Pauh,  ut  perperam  libri 
plerique  omnes  habent.   Consulatum 


gexsere  ii  anno  U.  C.  Dxxix. 

<i  Gallico  tumuUu]  Belto  Oallico 
Cisalpino,  de  qno  vide  Flornm  ii.  4. 

*  Arsia]  Amni,  de  qno  cap.  23. 
Be  Libornie  initio  ac  fine  subscribit 
Florus  II.  6.  '  Illyrii/  inquit,  'sea 
Liburni  snb  extremis  Alpium  radici- 
bns  agnnt,  inter  Arsiam  Titiumqne 
flunieu  longisVime  per  totnm  Adriani 
maris  littus  effnsl.'  Hunc  tractum 
hodie  vocant  ta  Morlaquie. 

^  Mentores]  Mirrop^s  Stephano. 

^  Hymani]  Vide  Notas  et  Emend. 
nnm.  79. 

^  Enchelea]  'Eyxf^^^ai  Stephano : 
Scylaci,  p.  9.  *Eyx^^fU,  inter  Naro- 
neni  et  Drilonem  amnes,  qiii  diei 
nnius  navigatione  invicem  distant. 

•  Buni]  Ita  Mss.  omnes,  Reg.  Colb. 
&c.  non  Dvdtni. 

f  Aut/adtia]  Effatn  sclllcet. 

f  ScurdtmUanum]  Ab  oppido  Scar* 


NAT.  HlffT.  LIB.IU.  25. 


689 


roin  civitates  xiv J  e  qnibiis  Lacinienses,  Sdapiiiotf^''  Bar* 
nistas»  Olboneiises'  nominare  non  pigeat.  Jns  Italicnm' 
habent  eo  conventu  Alutse,^  Flanates,^  a  quibas  sinns  no« 
minatnr  :  Lopsi^  Varvarini^^ ""  immnnesqne  Assesiates^  et 
ex  insnlis  Fertinates,  Corictse.''  Cetemm  per  oram  oppida 
a  Nesactio,^  Alvona»  Flanona,^  Tarsatica»  Senia,  Lopsica» 
Ortopnla,  Vegiam,  Argyrantam,  Corininm,  JEnona  civitas 
Pasini :  ^  Flumen  Tedanium,''  qno  finitnr  lapydia.  Insulas 
ejus  sdnus '  cum  oppidis»  praster  snpra  significatas/  Absyr* 


^■#^<»^^^«»^^^ 


8  Chiffl.  ewUaiei  XXIV,  Mox,  ShU^inM  OronoT.  et  cdd.  Tett.  Deinde,  pro 
Olbonaues  Parm.  Venett.  Herm.  Berbarns,  Ald.  Jnnt.  Basil.  Lngd.  Erasmi, 
Dalec.  Lngd.  1006.  £ls.  et  Gronov.  habent  Albotudue»,^^  Eedem  edd.  Tett. 
VanUmrim.  Mox,  Chiffl.  et  ex  vuuUe  FMnatee;  margo  edd.  Dalec.  et  Oro- 
nov.  etexi,  FwHmtee;  edd.  vett.  et  Oronov.  et  ex  t.  FMMuOee, — 5  Ita  ez 
codd.  Harduin.  enmqne  seentl  recentt.  FbmoiM  Chiffl.  FZovoaa  Ald.  Jnnt. 
Basil.  Lugd.  Erasmi,  Dalec.  Els.  et  Oronov.  Paulo  post,  in  edd.  vett.  JEwima 
(vel  JEiieiia)  dottas,  P«iiitiii»  JliMuiiy  r«claiitiMi,  fiie JlnBter  /apufia;  Vet.  Da- 


NOT£ 


dona»  de  qno  cap.  t  eq. 

^  SaMj^aoe}  Non  Sta^moe,  Ptole- 
maeo  li.  17.  SrXourt  in  oppidis  Li« 
Iramomm  mediterraneis :  item  Boirp- 
P909  a  quo  BnmiBts  apnd  Plininm. 

*  OI6eMii«r#]  Vel  Olbianenses,  ab 
'OKfiia  IliyridiB  urbe,  apud  Stepha- 
iinm.  Vide  Notaa  et  Emend.  nnm. 
80. 

i  Jsff  ItaUeyml  De  qno  dicemus  in 
Notis  et  Emend.  nnm.  S. 

k  iilulcv]  Ab  Aino  sive  Aloo,  quo 
deoppido  Artemidorns  apnd  Steph. 
Terbo  ^Xdpwr  Mcrd  Bi  r^  *kKmw 
Jaiklpf  iari  ^Kdftn^  Kot  ir^Ais,  ica2  irar  6 
ic6\ifos  odns  ^XarvFiKbf  KoXArm,  Pli- 
Bio  taiox  Alvona. 

'  FkmaUe]  A  quibus  nnus  Flanati- 
cnMf  nnnc  Ooyb  Canario,  et  Camero, 
Nomen  habent  a  Flanona :  ut  Lopsi, 
a  LOpticfti  de  quibus  oppidit  mox  di- 
cetdi*. 

■  itanarinH  Non  Fanc&aHiit:  ab 
oppida  Liburaomm  mediterraneo 
Obmpevapla^  Ptolemso  ll.  17.  ntl  et 


*Aruriaf  nnde  PUnio  Aiaesiates  mox 
appellati. 

■  FertbMtee^  Curictai]  kovpuerk  in- 
snla  PtolemsBO  ii.  17.  Straboni  lib. 
Tii.  p.  815.  KvpoKTuiiif  nunc  Vegia, 
Vide  Notas  et  Emend.  num.  81. 

^  A  Nieaetio']  De  quo  cap.  SS.  in 
ostlo  fluminis  Arsiae,  nnde  Libumia 
incipit.  'AAo^a  et  «AorSra,  apnd 
Ptolem.  II.  17.  hodie  retinent  nomen, 
AUfonOf  et  FZoiieiMi.  Apnd  Ornter. 
p.  108.  FLiLNONA.  Sequuntur  apud 
Ptolem.  Tapffa^Utat^inayAen^Utaf^Op- 
rovAo»  Otfryiei,  'Apyvpovropf  Koptnoif, 
Abt&ra,  Tersatica  nnnc  Finme :  Senia 
Segna:  Lopeico^  Ortopola,  Vesa,  t^, 

P  Ctvtfas  Pannt]  Sic  Mss.  omnes. 
Cur  porro  ita  cogoominetur  iEnona, 
Incompertnm.    Hodie  ^ona  voemtnr. 

4  Tedoniimi]  Tifidiftos  Ptolem.  loc. 
cit.  Hodie  2^ermagna, 

'  ^«4  smiim]  Flanatici. 

•  Significata»]  Fertlnam  et  Curic- 
tam. 


]Mph,etVar»  Cla». 


PUniue, 


2  X 


690 


G.  PLINII  SBOUNDI 


tiam,  Arba/  Crexa,^  Gissa,  Portmiata.  Rfirsas  in  coiiti«- 
nente  colonia  Jadera,"^  quae  a  PolacLX.  m.  pass.  abest: 
inde  triginta  m.  Colentam''  insula:  xviii.  ostinm  Titii^ 
fluminis.^ 

xxvi.  (xxii.)  Libumias  finis,  et  initiam  Dalmati» 
Scardona,  in  amne  eo^'  *  xii.  m.  pass.  a  mari.  Dein  Tari- 
otarum  ^  antiqua  regio/  et  castellum  Tariona :  promonto- 
riom^  Diomedis»  vel,  ut  alii,  peninsula  HyUis^^^circuitu  c.  m. 
pass.  Tragurium  *  civium  Romanorum^  marmore  notum : 
Sicum^  in  quem  locum  Divus  Claudius  veteranos  misit. 
Salona  ^  colonia^  ab  Jadera  cxii.'  m.  pass.    Petunt  in 


^^^^>»^^i»^#^o 


lec.  TtUamm  qwtf,  Isjmlia.— 6  Itacodd.  Hardiiiiii  et  Dalec.  item  Vet.  Dalee. 
Harduin.  1.  2.  3.  Miller.  Bipont.  et  Fraoz.  Abnrtivmt  Arba,  TraguriMOHt  /«m, 
PkwoB,  Par4>»  oHte:  Crexa  Logd.  Eraimi,  Dalec  Lugd.  1606.  £li.  et  Oronof. 
—7  *  TUi  legendum  videtur  ex  Ptolem»o,  qni  ad  fioem  lib.  ii.  flavinm  hnnc 
<  Titam '  appellat,  non  <  Titinm.'*  Dahc. 

Cap.  XXVI.  1  '  Lego :  injine  eo*  Dalec.— 2  DeoHariotmmm  emH^  regm 
cod.  Dalec— 8  Ita  codd.  Chiffl.  et  Hardnin.  item  edd.  Hardnin.  1.  2.  S. 
Miller.  Bipont  et  Frani.  CCXXIJ,  edd,  Tett.  et  Oronov.  Mox  codd.  Dalec. 


NOT£ 


<  Arba]  "Pipfia  oppidi  liomen  est  in 
inanla  Scardona  apnd  Ptolem.  cootra 
Libnrnos.  Crexa  Kp^  eidem,  hodie 
Cherto.  Portnnata  non  alterins  in- 
snlaB  nomen  esse  videtnr,  sed  Oiue 
epitheton.  tnti  opportuniqne  portos 
ratione y  magit  quam  re  alia,  insignis 
ac  cognite :  Oissa  vero  ipsa  nunc 
Pago  vocatur. 

"  Jiid«ra]  Nunc  Zdra  vecchia»  Num- 
mns  Domitiani  apnd  Ooltzinm,  Col. 
AvGviTA.  Iadeiu.  £t  apod  Ptol. 
*l4Z9pa  KoKcgyla. 

^  Colentum^l  K^cktok  insnlfeScar* 
donas  oppiduoi  Ptoiemso  dicitor, 
H.  17. 

^  Titiifluminis]  Tiroi  worafihs  Pto« 
lem.  loc  cit.  Nunc  Kerjlca,  Scardo- 
nam  praeterluit. 

*  Scardona,  m  amne  eoJ]  In  Titii  fln- 
minis  ripa:  nnnc  rndera,  teste  Jo. 
Lncio  1.  4.  iScordona.  SfcapSdra  Pto* 
lem.  II.  17. 


^  Tano(anuiilQuosA&rapidh'asStrft> 
bo  lib.  VII.  p.  816.  aliiqoe  appeilant, 
nt  quidem  videtur. 

«  Promontorium']  Nunc  Cabo  lU  S, 
Nieolo* 

4  HsUu]  Ab  Hyllo  Hercolis  F.  a 
qno  Hylles  gens  hwc  lUyrica  Stepba- 
no.  Xc/Mr^nyaos^YAAuci^tScymnoChio» 
pag.  17. 

«  IVagicrtion]  TVaeo.  Sicum  Sebemi" 
go,  nt  quidem  ab  omnibus  creditnv. 
At  Sebenigo  citra  Tragurinm  ad  Is- 
triam,  non,  ut  Sicnm  a  Plinio  atatul- 
tnr,  nltra  id  sitnm  est:  qoapropter 
diligentius  d»  co  videndum :  nun) 
transpositns  Sici  sitns,  aactoris  au 
librarii  liallucinatiqne. 

'  Salona]  Diocletiani  patria :  nnnc 
excisa :  ex  ejus  rninis  excitatnm  Spa- 
latum.  Vetus  inscriptioapnd  Oroter. 
pag.  23.  CoL.  Martia.  Ivlia*  Sa* 
LONA.    Et  PtolemsOy  SaX^roi 


NAT.  HIST.   LIB.  III.  26. 


681 


eam  jara  descripti  in  dccarias^  ggcxlii.^  Dalmat»; 
XXII.  Decani;^  coxxxix.  Ditioiie.s ;  gglxix.  Mazaei; 
liii.  Sardiates.  In  boc  tracta  sant»  Bomumy'  Andetri- 
nm/  ^  Tribalium/  nobilitata  popali  Romani  prseliis  ""  cas- 
tella.  Petnnt  et  ex  insnlis,  Issaei/  ColentiDi»  Separi, 
Epetini.  Ab  his  castella,  Pegantium/  ""  Rataneam :?  Na- 
rona  ">  oolonia  tertii  conventus/  a  Salona  lxxxii.  m.  pass. 


et  OkxfSLjuraJunlntM  dneriMii,'^  '  Ita  codd.  Rtgf^*  l*  S.  Colbert  Paris.  et 
Editio  priDcept.  In  cod.  Keg.  S.  w  d.  CCCLXW  Brotier.  Toiet  et  Sal- 
maDt.  CCCLXXXIL  qaod  recepit  Hardmoua.  edd.  TCtt.  et  OroDOT. 
CCCLXXIL  Moi,  Tolet  Dtlmakm  XXIL  Chiffl.  Duimaia  XXVL  Deemd 
CCCLXIX*  DedUiomeif  tfe,  Deinde,  plurimfle  edd.  ante  Brotier,  DiiumeM 
LXIX»  Mexm  LIL  Lcnetionem  ooitram  ezliibeDt  Regg.  Brot.  1. 2.  Paria.  et 
£d.  pr. — 6  Bunmmj  MoMdeiriitm  edd.  vett.  et  Gronov.— 6  *  Corrnpte  Msa. 
Reg.  et  editio  princeps,  petmd  in  ettm.  Unde  emeodatnm  Id  recentionbns  edl- 
tionibns,  PeguHiite,  Emendandum  erat  Pegtmtium,  PtolemaM»  enim  ii.  17. 
niryo^tor*  nonc  Ahnieuu*  Brotier.  Mox,  «  8aUma  LXXIL  edd.  vett.  Oro- 
nov.  Hardain.  2.  ft.  Bipont.  et  Franx.  Panlo  post,«ogiioniiiii  ftMmargoDalec. 


NOTJE 


«  /«  deewriae}  Salonitano,  inqnit, 
diteeptant  foro  popoli  mox  appellan- 
di:  ibiqne  habent  judicnm  decorias 
omnino  coci.xxxii.  In  Mu.  Peiuni 
im  eam  jma^  juribu»  deeeripiie  in  deeu' 
rjgff.  De  jndicnm  decnriia  persaBpe 
Ciccffo  alliqne :  ac  Pliniiis  ipse  in- 
piimis  xxxiii.  7. 

k  HMwii]  M8S.Reg.  et  Colb.i>«ci»- 
ri.  Forte  Detrii,  de  qoibns  in  h^c  trao- 
to  Ptolemaens  ii.  17.  Aiffim,  et  mox 
Animfee :  item  Mdfatoiy  gens  Dalma- 
ticsy  etiam  Dioni  cognita,  lib.  lv.  p. 
(70*  Tnm  ^Utp^mraij  apnd  eondem 
Ptolem. 

*  iBMmiaii]  Caatellnm  Dalmatiae,  a 
Libamiss  oppido  cognominey  de  qno 
rap.  aectione»  nt  apparet,  diversnm. 

^  Awdeirium]  'AMrfum.  *Vide  No- 
tas  et  Emend.  nnm.  82. 

1  TViteliiiin]  Mss.  IVi^artioii. 

"  NobOiiaia  p.  R.  prttUie]  Tiberio 
et  OemiMiico  iUoc  ab  Angnsto  mis* 


sis.    Vide  Dionem,  lib.  lti.  p.  ff79. 

■  /attfi]  Isssei,  ab  Issa^de  qna  cap. 
SO.  Colentini,  a  Colento,  de  qua  snp. 
cap.  *Ev^ioy  urbs  est  llttoralis  Dal- 
matisB,  prope  Salonas,  apud  Ptolem. 
II.  17.  qoam  forte  ioterdnm  circnm* 
flnns  maris  «estns  ambiret,  imnlam. 
qne  faceret. 

o  P^nmHtMi]  niryo^Mr  inter  op- 
pida  DalmatisB  jnxta  littns  posita, 
apnd  Ptoiem.  loc.  cit.  Nunc  Sbniza^ 

P  RalflHtfKm]  'Pa^ii>or  r^M  iko^iimlas 
«^Aiy  appellat  Dio  iib.  LVi.  p.  578* 
Hodie  Mueariaca. 

4  Nixrona\  Ptolemsso  ii.  17.  Vapfio» 
vh  pro  fidpwfa  uoXmyta,  Nnmmus  Titlf 
apnd  Ooltxiom«  Col.  Nabona.  Uo- 
die  Narenia^ 

'  TertU  eouveniue]  Tergeminns  in 
Dalmatia  Libnrniaque  conventns  fn« 
ita  sen  Jndiciarium  forom :  Scardooi- 
tanns,  .Salonitanos,  et  U  in  qoo  nnoc 
versamnr,  Naronitanns. 


092  C.  PLINII  SBCtTMDl 

apposita  cognomittis  sni*  flavio^  a  mari  xx.  tf«  paas.  M • 
Varro  7  lxxxix.  diyitates  6o  ventitasse  anctor  est  Nimc 
soli  prope  noscmitar  Oeramii^  decariis  xxiv.  Daorizi 
XVII.  Daesitiates  ciii.*  Docleatse  xxxiii.  Deretini  xiv, 
Deremistee^  xxx.    Dindari''  xxxiii.  Olinditiones  xlit. 

Melcomani ""  XXIV.    Naresii  cii.    Scirtari"^  ilxxii.    81- 

• 

cnlotae'  xxiv.  popolatovesqae  qaondam  Italias  VardsBi^ 
non  amplias  qaam  xx.  decariis.  Prseter  hos  tenueie 
tractam  eam  Ozaaei»'^  ^ '  Farthent,  Hemasini,  Artfiit»,  Ar- 
mist».  A  Narone  amne  c*  m«  pass.  abest  Epidaaram' 
colcnia.  Ab  Epidaaro  sant  oppida  "  civiam  Bom.  Rbizi- 
niam/  Ascriviam/  Bataa/  Olchiniam/  qaod  antea  Colchi- 

et  OroBOv.— 7  Fiiti»  tioe  pranomiDe  io  cod.  Dolec.  et  ejasdem  Vet..'8  JU^ 
f«f otci  Cin.  edd.  TOtt.  et  OroDov.  DuUiate»  CVilL  Chiffl.— 9  Vet  Delee. 
Dermutm.  Moz,  Mdcnmmi  XXV.  edd.  ante  Hardain.— 10  Ita  codd.  OiiiL 
et  Hardoin.  item  edd.  Hmrdiiin.  1.  S.  S.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  Oemti  cdd. 
▼ett.  Mox,  pro  ArmisUB  Chiffl.  babet  ArmUia^il  Ita  Cblffl.  et  edd.  post 
Hardain.  Verba,  Ab  Efidawro  nmtf  detnDt  in  edd.  vett.  et  GronoT.  Miuc» 

NOTiB 

•  Cog^mMe  tuS]   Ita  libri  omnet.    qoot  Id^rMWf  eppeHat  Ptolem.  loe. 
Bectitts»  «ofiioiiimi  Mi,  vel  ndmfcij*    dt. 

Mf.    Naroncu  amnem  intelligit»  Nd-        >  A'acM«]  3i«o»X6r«Ptolem.loe. 

^Mw  Ptolemmns  Tocat,  bodie  No*  cit.  et  Ohipiwy  qiot  *Afbicdmn  appel. 

*V"^*  lat  Straboy  lib.  tii.  p.  SI5.  ceotm  i» 

•  Cifama]  K§pm^w  Ptolem.  ii.  ir.  tnlatt  Pbaron.  Vardeoc,  Epitemo  U. 
AmifMfm  deinde  Straboni,  lib.  yii.  p.  vii,  Hb.  lti. 

S16.   AaiffmSrat  apad  eandemy  pag.  r  Onuri]  Oentea  eat  jam  tnm  mv» 

814.  qai  Av&OOirm^  at  atbitror,  Dioni,  tno  defecitse  ittnuit.    Vide  Notat  el 

ilb.  LT.  p.  608.    Doclcatae,  ab  nrl>e  Em.  nom.  64. 

AmOLia,  in  meiUterraneo  Dalnmtim,  •  Epidmnm]  Jffnne  BagMHveedU»: 

apod  Ptolem.  qos  adbac  In  ralnit  eni  Ragata  nova  taccettit. 


nomcn  tervat  tette  Holsten.  p.  SS.  Ptolem.  ii.  ir.    Vetnt  intcn  opiiil 

Incolm  Ptolemteo,  AoftXfSrw.  Ooltelnm,  Col.  Epidatrtm .  tMO. ». 

«  JHitdari]  Aj|id4pioi  Ptolemco,  loc  *  Ehimnwm]  Straboni  lib.  Tii.  p. 

cit.  814.  et  Stepbano,  *p{f«y.    Ptdemieo, 

^  JMeomMi]  McXjMfi^,  Ptoiem.  *P/iW.    Hodie  Riihie,  in  intirao  ro- 

Vide  Notat  et  Emend.  nnm.  86.  Mox  cettn  Rhiioniei  tinat,  Ge^eii  Caim^ 

Naretii,  qai  Ptolemteo  loc.  cit  No.  Oppidani  Rhisonitm  Livio,  lib.  xlt. 

f4w«h.  p.  580. 

*  SeMari]  Forte  SereHi;  nam  3«.  i»  Aeerivimn]  ^knpMtv  Ptolemfto. 

pifrwp  in  hoc  tracta  agnoscit  Dio,  loc.  clt.   Hodie  i^eiiare. 

Ub.  lti.  p.  679.    Vel  lant  ii  potint  «  Buim]  Stephano,  BovMr, 


NAT.  H16T.   LIB»   III.  26. 


€93 


Aitfm  dictani  Bst,  a  Colchis  conditum  :  amnis  Drilo/  snper- 
qne  eom  oppidmn  civiam  Romanoram  Scodra,'^ '  a  mari 
XYiii.  M.  pass.  Prffiterea  mnltoram  Graeci»  opiHdoram 
deficiens  memoria,  necnon  et  civitatam  Talidaram.  Eo 
Bamque  tracta  fnere  Labeatae/  Enderoduni,''  ^  Sassaei» 
Crrabasi/  proprieqae  dicti  IUyriiy^  et  Taulantii,^  et  FjtBdu 
Hetinet  nomen  >^  in  ora  Njrmpheum  ^  promontorium  :  Lis* 
snm'^  oppidam  civium  Romanorom  ab  i^pidauro  o.  M* 
pass. 

(XXI II.)  A  lisso  Macedoniae^  proyincia:  gentes  Par<> 
theni^'^  ^  et  a  tergo  eoram  DassaretaB.**  Montes  Candariae  ^ 


pro  Snhu,  Chiffl.  babet  AihMiiaim.— 12  Seordra  Oronov.— IS  Labentay  Eifiv- 
lur,  £M/eni]it  Chiffl.— 14  *  Hsc  doo  vociib.  Retinei  nomen,  suppo8ititiavl<ieih> 
tar/  Dnlee.  Moz»  pro  Nffmpkemn,  qaod  ez  ReR.  Brot.  1.  et  Ed.  pr.  restitiiit 
BrotleTy  edd.  reliqne  habent  NyH^Aaiim.— 15  Partkini  Vet.  Dalec.  et  mox  in 

NOTJE 


qnoqne  p.  9.    Ptolemso  BovAate,  pro 
Botrro^  Nonc  Bndoa. 

*  Okhkuum]  Othidmop  Ptolem»o, 
loc.  cit.  Nnnc  Pnlcigne,  in  conilnio 
Dalmati»,  Albanimqne.  Incole  Ll- 
vio  Olciniatte,  lib.  xlt.  p.  680. 

*  IMU^  Ap^Kw  Ptolem.  ii.  17. 
nnnc  DriMy  et  £e  IMn, 

^  Seedra']  PtolemsBO  loc  cit.  Ik^- 
dpa.  Nnnc  Seniarif  in  Albanla,  qoa 
contingit  Oalmatlam:  non  Drilooiy 
•ed  snper  Drilonero,  alteri  amni  ap- 
potitnro.  Oe  Scodra  liTins  lib.  xuii. 
p.  656. 

r  LabeaitB]  Labeatnm  genti  Oen- 
tinm  Regem  imperitasse  anctor  est 
liTinf  Hb.  XLiii.  p.  555.  et  idem  La» 
beatidem  terram  vocat,  lib.  xliy.  p. 
564.  Idem  Oentins  Lissi  regnabat^ 
nt  ez  Polybio  in  excerptis  liqnety 
cap.  TO.  qno  de  oppido  mox  dice- 
mns. 

^^Enderedmni}  ''Mnpo¥  Ptolemaeo 
II.  17.  inter  mediterranea  Dalmatiae 
oppida:  nnnc  Endero,  in  Aibania, 
qna  Serviam  spectat. 

*  Graben}  Vorte  TaKifipioi,  de  qni- 


bni  Strabo  lib.  tii.  p.  ftl6. 

i  lilyriz]  Inter  Naronem  et  Dri- 
nom. 

k  ToMktnHi]  De  Tanlantiis  Dlyriai 
gente  Stepbanns :  Macedooie  a  Pto- 
lemteo  ascribitur,  iii.  13.  atque  eomm 
oppida  fuiMe  Dyrrachinm  Apollo- 
niamqne  scriblt.  Sic  etiam  Thncyd. 
lib.  I.  p.  17. 

'  Pffrm]  De  Pyrsis  Pomponint  ii. 
S.  *  Tam  Pyr«i|  et  Liburniy  et  It- 
tria.' 

■  Nymphenm]  Nnnc  Co^o  dt  Re* 
denu 

»  iMMnn]  Auraht  Ptolemeo  ii.  17. 
Ab  AnnaComoena  lib.  xii.  Alexiad. 
oppidulum  dicitur  in  edito  colle  si- 
tnroy  nnde  protpectus  osque  Dyrra- 
chinm  pateat. 

•  Macedema]  Nnnc  ^lttmita  dicitnr 
hsec  reglo,  Macedonias  provincie  a 
PtolemKO  quoqoe  attribnta,  iii.  13. 

p  Partheni]  napdtvohs  vocat  Dio, 
lib.  xli.  p.  176.  Parthenos  Livins, 
lib.  xxxiii.  p.  400.  Dyrrachio  vicini 
hi  fuere.  Stepbano  quoque  Il^^r, 
it6\te  'UAvpiN^'  rh  i9riithWf  n«yV^t. 


694  G.   PLINII   SBCUNDl 

a  Dyrrachio  Lxxviii.*^  m.  pass.  In  ora  vero  Denda* 
civium'7  Romanoruin^  Epidamnum*  colonia,  propter 
inauspicatum  nomen  a  Romanis  Dyrrachium  appellata: 
flumen  Aons/  a  quibusdam  ^Eas  ^  nominatum :  Apollonia, 
quondam  Corinthiorum  ^  colonia,  iv.  m.  pass. '•  a  mari 
recedens :  cujus  in  finibus  celebre  Nympheum  *  accolunt 
barbari.  Amantesy  et  Buliones.»'"  At  in  ora  oppidnia 
Oricum  *  a  Colchis  conditum.  Inde  initium  £piri>  montes 
Acroceraunia,^  quibus  hunc  Europae  determinaviraus  *  si- 
num.  Oricum,  a  Salentino  Italiae  promontorio  distat 
Lxxxv.  M.*****  passuum. 


eodem,  Di«arei<s.— 16  Ita  codd.  Hardnini,  item  edd.  Hardnin.  1.  2.  3.  Mil- 
ler.  Bipont.  et  Frans.  LXXIX.  edd.  vctt,  et  Gronov.— 17  /»  ora  cirtHinPin* 
tian. — 18  Sie  ex  codd.  snis  et  Chiffl.  emend.  Hardninns,  »c  quoque  edd. 
recentt.  antea  iegebator,  VII.  M,  |MMii«m.-~19  '  Cicero  in  Orat.  B^tmu» 
vocat;  Stephan.  Bollidenus.'  Tumeb.  Adv.  zxi.  13.— 20  Codd.  Dalec  et 
Chiffl.  LXXXV.  M. 

NOTiE 

4  Daatareta]  AofftrafifiTioi  Ptolema*o  oppidi  ipsSus  rndera  tantnm  extent. 

111.  13.  et  Livio  lib.  xxvii.  p.  312.  Mela  ii.  3.  '  ^as  Becundom  Apollo- 

Regio  ipsa  Aatrffainrris,  Polybio  lib.  v.  niam.' 

p.  621.    Horum  oppidum  LychniduR,  ▼  Quibutdam  JEa»]  Afai.    Vide  Ko- 

Ptolem.  Unde  apud  Marceliin.  Com.  tas  et  Emend.  num.  S5. 

Lycbnidensis  Episcopus  Illyrici  lau-  ^  Corinthiorum]  Ita  Thucyd.  lib.  i. 

datnr :  hodie  Locrida,  in  Albania.  p.  19.  et  Dio  lib.  xli.  p.  174.   A  Cor- 

'  Candavue]  De  bis  Strabo,  lib.  vii.  cyraeis  et  Corinthiis  conditam  aiunt 

p.  323.    Apud  Ptolem.  loc.  cit.  KA-  Strabo  lib.  vu.  p.  316.    Scymnns  p. 

NAAOnnN  hp4wi^  mentio,  pro  KAN-  18.  aliiqne. 

AAOnnN.    Hi  Albaniara  a  Macedo-  >  Nymphewni\  Livius  lib.  XLii.  p. 

nia  proprie  dicta  disterminant.    De-  540.    '   Nympbeum   in    ApoltooiaCi 

serta  Candaviae  Senec»,  £p.  31.  p.  agro.'    Egimns  de  eo  ii.  110. 

230.  <  Qua  vastos  aperit  Candavia  y  Amojitfs]  Oricum  Scylax,  p.  19. 

saltus/  inqnit  Lucan.  vi.  331.  in  Amanticorum  agro  locat,  et  Ste- 

■  Denda]  Vide  Notas  et  Emend.  phao. 

num.  85.  *  Bvliofnes]  Straboni  lib.  vii.  p.  390. 

'  Epidamnum]  Mela  ii.  3.  *  Roma-  BvAA/bm.  1n  nnmmis  apnd  Goltzium, 

ni  nomen  Epidamnum  mutavere,  quia  BTAAIONnN.    Oppidnni  BtiAAls»  Pto- 

velut  in  damnum  ituris  omen  id  vi-  lem.  ii.  13.  unde  Bullidensis  colonia 

sum  est.'    Vide  et  Dionem,  lib.  xli.  Plinio  iv.  17. 

p.  176.    Nunc  Durasszo,  *■  Oricum"]  'dpuchs  Stephano,  et  Ap- 

°  ^oMs]    Sic   appellatur    a    Livio  piano  Bell.  Civ.  Ub.  ii.  p.  462.    Konc 

xxxii.  p.  885.    Ab  Apollonis  vici*  Orao,  in  con6nio  Aibanis  et  Epiri. 

nioy  bodie  la  PoUona  vocatur:  cum  **  Acroceraunia}  Virgilio  Ceravnta: 


NAT.  H18T.  LIB.   III.  28. 


605 


k 


xxvii.  (xxiv.)  A  tergo  Caroorom  et  lapydniQy  qna  se 
fert  magnas  Ister^  Raetis  jangQntQr  NoricL*  Oppida  eonim : 
Vinmam/  Celeia,^  Tearnia,^  Agantam/  Vianiomina^' J 
Claudia»*'  Flaviam  Solvense.^  Noricis  janguntar  lacos 
Peiso^"^  deserta  Boiorom :  jam  tamen  colonia  Divi  Claadii 
Sabaria,"  et  oppido  Scarabantia  ^  Jalia  habitantar. 

xxviii.  (xxv.)  Inde  glandifera  *  Pannoniffi/ qaa  mites- 


Cap.  zxvii.  1  Ita  ex  codd.  restiCnit  Hardoinas,  enmqae  secnti  Miller. 
BipODt.  et  Frans.  ita  quoqoe  Reg .  Brot.  I.  Vivana  moflifiM  Parm.  et  alim 
antiq.  FtajM,  ^mtmia  Herm.  Barbarus  ez  conjectura,  qu«  lectio  postea  iova- 
ait  omoe«  ante  Hardninum  editiooes. 

Cap.  zzvfii.   I  Vet.  Dalec  Pamionta.— 2  Idem  codex,  Hardoin.  2.  ft. 

nOTJE 


Dane  MotUe  di  Cfttmera,  Epirum  ab 
Albania  dirimont. 

«  Determimammus]  Cap.  16. 

«  LXXXV.  M.]  Straboni  Hb.  vi. 
p.  281  •  abest  aCerauniit  SaleDtionm, 
stadiia  dcc.  hoc  est,  millibiu  pasanaoi 
uzzvii.  et  qiiingeDtis  pass. 

*  Nmiei]  Bavarias  partem  ab  Muo 
amne,  Austriamqne  oniversaroa  prae- 
ter  Camontam,  in  confinio  AnstrisB 
Hnngarieqne  positom,  Norici  olim 
tenoere,  et  Carinthiam,  Stiriamqoe. 

'  FtnaiMm]  Apod  Oroter.  p.  669. 
NoRicvs.  CoL.  C.  ViRVNo.  Apod 
Ptolem.  II.  14.  in  Norico  Oiftpowoy, 
NoDC  Volkmark  ad  amnem  Dravom. 

r  Celeia]  KdKtta  Ptolem.  loc.  eit. 
Groter.  p.  ISO.  CELBiiB,  reperta  io- 
scriptio  in  Carniolse  oppido,  qood 
Tetostnm  nomen  retinet,  CiUey. 

^  Teumia]  Ptolem.  loc.  cit^^  Teovp- 
Wo.  Apnd  Oroter.  p.  473.  ii.  viro. 
Tbvrn.  Nodc  Villach,  io  Cariothia 
soperiore,  ad  Dravuni  amnem. 

*  JfimtiaH]  "Affomrroif  Ptolem.  loc. 
cit. 

i  FtaNiomtM]  Nooc  Vienna  Ans- 
trise.  Vide  Notas  et  Emend.  mim« 
87. 

^  Clamdia]  KXmffiotiov  Ptolem.  in 
Norico,  loc.  cit.    Nunc  Clage^furt, 


CarinthiflB  oppidum. 

*  FUnium  Solcenee]  Apod  Oruter. 
p.  669.  com  Flavii  cogoomeDto,  qood 
deductam  eo  colooiam  aospice  Ves* 
pasiano  indicat:  Inscriptio  reperta 
CibiniinHungaria,FL.SoLVA.  Aiunt 
esse  Sol/eldt^  in  Carinthia,  propeCla* 
genfiirtum. 

^  Peieo]  In  Aostrim  Hongariseqae 
confinio,  Neueydierzie,  Vide  NotM 
et  Erocnd.  noro.  88. 

°  Sabaria]  Etiamnum  retinet  oo- 
men  in  Hongarim  AostriaBque  confi- 
nio.  Ibi  reperta  inscriptio,  quam  re- 
fert  Oruterus,  p.  389.  C.  C.  S.  hoc 
est»  Colonia  Claudia  Sabaria.  2«ova« 
pia  Ptolem.  ii.  15.  in  Pannonia  sa- 
periore.  Et  apnd  Oolts.  Claodii  num- 
mus,  CoL.  Sabar.  Clavdiaha.  Av- 
GVSTA.  Apud  Reines.  vetns  Inscrip- 
lio,  p.  611.  Clavdia.  Savaria. 

o  iScara&oiifta]  A  Sabaria,  M.  P. 
zzziv.  apud  Antonin.  Hodie  Sea- 
pring,  sopra  Sabariam :  aiiis  jS^proN, 
sive  (Edenburg^  in  eodem  tractu. 

•  Jude  glaudtfera]  Ita  Mss.  omoes, 
000  In  glaud^fna,  Hoc  est,  post  eas 
gentes,  ac  nrbes,  quas  aotea  comme- 
moravit,  glandifera  sunt  PannoniaB. 
Apnd  Hygennm,  lib.  de  llmitibus 
constit.  p.  206,  legnnus  in  Panno- 


G.   PLINII  SfiOUNOI   ' 


centia  Alpiam  joga,  per  mediam  IUyricmn  a  septemtiieiie 
ad  meridiem  versa»  moUi  ia  dextra  ac  laeva  devexitate  con- 
sidant  Qaae  pars  ad  mare  Adriaticam  spectat,  app^Dar 
tar  Dalmatia^  ot  IUyricom  sapra  dictom.  Ad  septraitri* 
ooes  Pannoaia  vergit :  ^  finitar  inde  Danabio.  In  ea  colo- 
niae^  iEmona/  Siscia."^  Amnes  clariet  navigabiles  in  Da* 
Bobinm  deflaant,  Draas^*  e  Noricis  violentior,  Sans  ex  AI- 
pibas  Camicis  placidior :  cxx.  m.  pass.  intervallo.  Draos 
per  Serretes/  Serrapillos^  lasos/  Andizetes : '  ^  Saos  per 
Colapianos»'  Breacosqae.J    Popaloram  bcec  capita.    Pras* 


^^•^^^^^^^^^^ 


Bipont.  ct  Frans.  Dravi».  Mox,  pro  CXX.  qaod  exhibet  Chiffl.  CXV.  praefe- 
roDt  edd.  trett.  mnte  HardaiD.— 8  Sasmixuia  Cblffl.  SmdrtzHet  Oronov.  et 
edd.  vett.  ante  Hardain.   Moz,  pro  Swn  Vet.  Daiee.  Uardaio.  3.  S.  Bipont. 

NOTiE 


aia  lylvis  glaadiferlt  vectigal  ooQSti- 
tntom. 

^  PtfnfiMta  «ff)fj<]  Carniol»  par^ 
tem,  deittde  Croatiam,  SclaToniamy 
Hangariamqae  complexa,  Danabinra 
osqae. 

«  iSMona]  LaM&acA»  at  dixiroas  cap. 
99.  Camielc  primarium  oppidam. 
H^a  Ptolemso  ii.  15.  Bob  Norico 
Pannonim. 

'  iKMta]  JUma  Ptolem.  loc.  clt. 
Volgo  Smeek^  ad  SaTom  amaem.— 
'  Cave  aatem  Sisciam  hanc  ezittimes 
detignari  in  nummit  Angnttoram 
Oaliienl  et  Probi:  qaamTit  in  illo 
tcrihitiir,  titcfA  Avo.  in  itto,  biscia 
PROBi  AT6.  Neqne  eoim  Sitciam 
Pliniot  dicit  Inter  amnet  diios  titam 
tMA^^  ut  in  nommo  Probi  pingi  vide- 
tar;  ted  tantnra  jnxta  Sitciam  Cola- 
pin  in  Sanm  inflnere :  nt  juxta  Pari' 
siot  Matrona  in  Sequanam  delabitor. 
Nec  vero  Latine  liono  aliquo  tentu 
dici  potte  videmnty  Roma  Angntti, 
Roma  Trajanl,  Roma  Antonini :  nec 
proinde '  Sitcia  Aagntti/  vel  <  Probi/ 
Cam  aliqnid  antem  offeodit  In  nnm- 
morom  intcriptionibut  intolent,  id 
certo  Indicio  ett|  latere  ibi  senten- 


tiam  aliqnaa  sab  primis  Tociia  lite- 
rls.  Legendnm  itaqne  aibitraamir 
inOallleni  nnmitmate:  snciA  Avet 
^  Secnsianomm  Indytns  Senatos  Go- 
lit  Impense  Amlcitiam  AVgnsti  Onl« 
lieni.'  Flnvlns  in  nnmmo  pictns  Ara« 
rit  ett,  Ia  SmM^  qui  mediok  Sec«« 
tlanot  oUm  secabat.  In  altero  siiai* 
liter  sisciA  probi  ato.  '  Secnaiano* 
mm  Inclytns  Senatoa  Colit  Impenao 
Amicitlam  frobi  a%g.'  Dca  stat 
In  itto  ittter  dnot  aDBet,  Araria 
tcilicet  Rhodanomqae,  qni  Lngdn» 
nnm  In  Agro  Seeasianornm  allaant/ 

•  Droict]  Ap43of  et  Miof  Strabeoi, 
lib.  VII.  p.  S14.  Nomen  retinent» 
et  Drm^  Sav.  Vide  Notat  et  Emend. 
nnm.  89. 

^Serrete»]  Hi  et  Serrapilli  Caria- 
tMam  tennere»  ripamqne  gemiaam 
Dravi  amnb. 

f  Imoi]  'kwvioof  appellat  Ptolem. 
II.  16. 

h  AndhHei]  'A^H^^m.  Vide  No- 
tat  et  Emend.  nmn.  M. 

>  Co^optaaM]  A  flnvio  Colaply  cn- 
jQt  mox  Plinint  aliiqne  meminere. 

1  Breuee^ue'}   Bptvtm  Ptolera.  ii. 


NAT.  HIBT.  LIB.  III.  28.  697 

terea  Arivates,  Asali,^  Amaotos,  BelgiteSi  Catari,  Conia- 
oates,  Bravipci^'  Hercuniates,  Latorici,  Oseriates,  Var- 
ciani.  Mons  Claadiiis,™  cujas  in  frcMite  Scordisci,^  ia  tergo 
Taorisci.  In^ula  in  Savo  Metnbarris/  aianicanmi  maxi* 
ma«  Prseterea  amnes  memorandi»  Colapis  ^  "*  in  Sanm  in- 
fluens  juxta  Sisciam,  gemino  alveo  insnlam  ibi  efficit,  quse 
S^estica  appellatur.  Alter  amnis  ^  BacuntioB  ^  in  Saam 
Sirmio'>  oppido  influit:  ubi  civitas^  Sirmiensium^  et  A- 
mantinorum.  Inde  xly.  n.passuiim  Taurunum/  ubi  Danu- 
bio  miscetor  Saus.  Supra  *  influnnt  Valdasus^'  Urpanus 
et  ipsi  non  ignobiles. 


^^^^^4 


etFraoE.Snwt.— 4  CM«rtVet.Dalec.  Mox,Cblffl.  CornmdeB^  Erwntei:  edd. 
▼ett.anteHardniD.  ConiM<et,ilraottcl.— 6  Cordtci  Cbiffl.— 6  Caiopta  Oronov. 
et  al.  vett.  ante  Hardain.  Paulo  pott,  pro  efleii^  qnod,  lirmante  Chtffl.  eahl- 
bent  Hardnin.  1. 9.  S.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  effleiene  legitnr  in  edd.  rett.-* 
7  AemUhu  Chiffl.— 8  Ita  ez  codd.  tais  reatitnit  Hardnin.  cam  antea  lcgeretar 
Valdmnu;  ChlSt  FedoMf. 

NOT£ 

16«  et  Straboni,  lib.   tii.   p.  814.  boc  ett,  Hnngarot  Sclavoiqnei  A  Cro« 

P^ffviwi  Dioni,  lib.  lt.  p.  568.  lidem  atis  dli terminana. 

postea  Francl  appeilati  Oallias  oc-  ■  MeMearrie]  Hodie  ZagrMa. 

cnpaTcre,  qnas  nonc  obtinent :  qni  <»  Colepif]  K^Ao^r  Dioni,  lib.  xux. 

prius  e  Oalliis  in  Pannoniam,  nnde  p.  414.   qul  enm  amnem  ait  Sisciss 

rediere,  commiKraraat.   Vide  P.  M"  nrbls  mvali  primnra  allnisse,  posl 

gid.  Laecary  de  Colon.  Oallor.  t.  TeiH»,  a  Tiberio  Cmsare  doeta  fossa, 

i.  p.  S4S.  Omtems,  pag.  490.  co*  totam  orbem  circnmambiisse,  insn* 

Hom.  BRflTc.  lamqne  facete,  mo»  redire  in  pristi« 

^  AxdU]  "AfoAoi  Ptolem.  in  Panno*  nnm  alvenm.    2«7orMn)y  vocat  idem, 

oia  snperiore»  ii.  15.  'Afuumfnlf  in  Hb.  u.  p.  461.  qns  Plinio  Segestica 

inferiorc,  cap.  16.    Catari,  forte  pro  dicitnr.    Strabo,  lib.  Tii.  p.  814.  2<* 

Cwrtmi:  nam  in  inferiore  Paimonla  yforudir. 

Ko^a  oppidnro  apod  Ptolem.    Sic  P  ^lttir  «mi^]  Vide  Notas  et  Em. 

Cornacateiy  (ita  enim  babent  Mss.  nnm.  91. 

non  CvrmeaieMf)  a  K6ptwtop  ejusdcm  ^  Siratio]    Hodie  Sirmkh,  in  Scla* 

Pannonla  oppldo  apnd  Ptolem.  Toniss  parte  qn«  Tnrcis  paret,  Inter 

'  Ertarieei]  Sic  enim  alphabeti  se*  SaTum  et  DraTom. 

ries  exigit :   ii  snat  qoi  PtolenMBO  in  '  UU  eiciia»]   Non  oppidnin»  sed 

inferiore  Pannoniay  ii.  16.  'Apdfitentei»  ditio,  ager,  commnnitM. 

Idem  ibi  *EpKo«w&rat  Amantenis  snb-  *  Tmmmai^  TavpoiSMOy  nbi  le  Sa^ 

jicit.    In  snperiore  AarofiUow,  *Or-  rns  Istro  immiscet,  inqnit  etiam  Ar« 

^ipMrar»  et  Ohapnmfehi  locaty  cap.  rianos  in  Indieis,  p.  ftI7.  Hodie  Bei» 

15.  gmde.  - 

»  CiawlNis]  TanriscosaScordiscisi  ^  Aipri]  Snpta  SftTMB  DraTnm 


698 


G.   PLINII  SBCUNDt 


XXIX.  (XXVI.)  PannoDi»  jungitar  provincia^  qnee  Mce- 
sia  *  appellatnr,  ad  Pontum  nsqne  cnm  Dannbio  decanrens. 
Incipit  a  conflnente '^  supra  dicto.  In  eaDardani,^  Cele- 
geriy  TribaUiy  Timachi/  Mcesi,  Thraces,  Pontoqne  conter- 
mini  Scyth».  Flnmina  clara,  e  Dardanis  Margis,^  Pingns^ 
Timachns  :  ex  Rhodope  (Escns :  *  ex  Haemo,  Utus/  Esca- 
mnSy^  leterus. 

Illyrici  latitndo,  qna  maxima  est,  cocxxv.  m.  paOTnam 
coUigit.  Longitudo  >  a  flnmine  Arsia  ad  flnmen  Driniam 
Dxxx.'  M.  A  Drinio*"  ad  promontoriam  Acroceranniam, 
GLXXV.  M.  Agrippa  prodidit  nniversnm  hnnc  sinom 
ItalisB  et  Illyrici  ambitu  xTn.^^    In  eo  duo  maria,  (qao 


Cap.  XXIX.  l  Tnmaeki  Ald.  Jant.  Batil.  Lngd.  Erasnii,  Dalec.  Leyd. 
Frankf.  Lugd.  1006.  Eli.  et  Gronov.— 2  JEtc^muM  Cbiffl.— S  '  Perperam  in 
receotipribus  editionibos  DCCC.  Bene  Mts.  Reg.  1.  2.  6.  DXXX,  ct  forte 
paulo  major  adhnc  ent  numerns,  ni  mnltos  viarnm  anfractns  et  circuitus  com- 
pntaverit  Agrippa.'  Bro^icr. — 4  *  Malim  veterem  lectionem,  qoc  sic  habet: 
A  Drinio  ad  promoniwimm  Acroctramni»m  CLXX.  (Chiffl.  habet  DLX.)  M^ 
Agrippa  prodidit :  univertam  autem  hunc  ainttm  lialia  et  lUyrici  ambilu  XIII. 

(Chiffl.  habet  XlV.y  Dtilec.amhituXUII.  HarduiD.MiIler.BipoDtetFrans. 

ambUu  XVIi.  Regg.  Brot  1.  5.  et  Ed.  pr.  h.  e.  septies  declei  ceotena  millia 


NOT^ 


qne.  Valdatns,  nnnc  Valpoy  inter 
Savam  Dravnmqne  DaDobio  se  im- 
miscena.  Supra  Dravnm  UrpannSi 
nwnc  Sarroiet. 

•  Qum  Mcuia]  A  Belgrada  ad  Poo- 
tnm,  ubi  nonc  Servia  et  Bulgaria 
est.  Tj^y  MwriBa  vocat  Dio  lib.  Li.  p. 
401. 

^  Indpit  a  confluente]  Ubi  Danubio 
Savos  miscetnr,  ut  dictum  est. 

^  In  ea  Dardani]  Hec  pariter 
Tsetzes,  Chiliad.  xi.  Hist.  890.  Adp- 
Boyoi  Ploleroaeo,  in  Mysia  snperiore 
III.  0.  ubi  nnnc  Servia  est.  Tpt0aX\ol 
in  inferiore,  cap.  10.  Timachi  ab  op* 
pido  Ttfuucop  Mysia  saperioris,  apnd 
eundem  Ptolem. 

^  Margie]  Hodie  Afmvnii  per  Ser- 
viam  in  Danubinm  labeos.  Is  Pln- 
gainetTiniaeham  in  Ittrain  defbrt. 


Oppldum  ei  olim  appositam  fait 
ejosdem  nominis,  Margom,  cnjiu 
mentio  in  Notitia  Inip.  Rom.  sect. 
63.  sub  dispos.  Dncis  Moesi«  pri« 
m«. 

*  CBscns]  Nnnc  lecha  in  Bulgaria. 
£t  CEscnm  oppidnm  ab  amne  eogno- 
mine,  in  Notitia  Imp.  sect.  81.  p.  64. 
Trlballis  ascribitnr  a  Pioleni.  iii.  10. 

'  Uiui]  £t  hi  Bnlgariam  allunnt. 
Utam  oppidnm  in  Noiitia  Imp.  secl. 
Sl.  pag.  6S.  Sub  dispos.  Dacis  Pa* 
cie  Ripensis. 

f  LongUudo]  Hsec  Martianns  toti* 
dem  fere  verbis,  lib.  vi.  cap.  de  se- 
condo  £aropae  sino,  p.  209.  Tanen 
Mss.  Reg.  et  Colb.  DXXX. 

^  A  Drtaio]  Amne,  quem  Drilo- 
nem  snperins  dixit,  cap.  26. 

<  XVIL  [Xini]  Hoc  est,  ambi- 


NAT.   HIST.   LIB.   III.    80. 


dSXI 


distioximas  J  fine,)  lonium»^  ^  in  prima  parte,  iaterios  Adri- 
aticam,  qaod  Saperam  vocant. 

XXX.  Insul»  in  Ausonio  mari  praeter  jam  dictas^  memo- 
ratu  dignae,  nullae :  in  lonio  pauc» :  Calabro  littore  ante 
Brundisium,  quaram  objectu  portus  efficitur:  contraApu- 
Inm  littas  Diomedea/  conspicua  monumento  Diomedis :  et 
altera  ^  eodem  nomine,  a  quibusdam  Teutria  appellata. 

Illyrici  ora  mille  araplius  insulis  frequentatur,  natura 
vadoso  mari/  aestuariisque  teoui  alveo  intercursantibus. 
Glarae :  ante  ostia  Timavi^  calidorum  ^  fontium  cum  SBStu 
maris  crescentium :  juxta  Istrorum  agrum,  Cissa»  PuUaria^^ 
et  Absyrtides  ^  Graiis  dictde,  a  Qratre  Medese  ibi  interfecto 
Absyrto.'  Juxta  eas  Electridas  vocavere,  in  quibus  prove- 
niret  succinum,  quod  illi  electrum  appellant,  vanitatis 
Grascas*  certissimum  documentum:  adeo  ut  quas  earum 
designenty  haud  unquam  constiterit.  Contra  lader'  est 
Lissa;^  et  quae  appellatas.'    Contra  Libumos  Gratede^  ali- 


^#  #  ^^^^^^ « « 


pasitttain.— 6  Irfentm  tive  Imdum  Oronov.  6t  edd.  Tett. 

Cap.  XXX.  l  Codd.  Cbiffl.  et  Dftlec.  matmra  vadoao  mari — 2  Ir»  Tolet.  alii- 
qae  codd.  ap.  Harduin.  iteni  edd.  Hardoin.  1.  2.  3.  Bipont.  et  Frans.  PuUariiB 
edd.  vett.  etGronotr.— S  *  Qnidam  addnnt  nomtiM.'  Balec— 4  BoiiUsta  Chiffl. 


NOTJE 


tn  patere  bnnc  ■innm  maria  Agrippa 
prodidit  quatnordeciei  centena  mil- 
lia  passonm. 

J  Quo  ditiitunmMs]  Cap.  10. 

^  ibnjicm]  Qna  parte  in  Adriati- 
cnm  ainnra  irrnmpit.  Vide  Notas  et 
£mend.  nnm.  92. 

•  Diomedea']  Nnnc  a  tcrgemiuo 
monte  Tr^mKi  appellata.  Diomedis 
tnmnlo  ac  delnbro  nobilia,  nt  dicetor 
ad  X.  61.  Aio^^ia  StephaoOy  et 
ScymoOy  p.  18. 

<»  Et  o/lm]  Sie  Strabo,  lib.  yr. 
pag.  284.  Nnnc  Capraraf  vel  A  Ham- 
fiiiio. 

e  Caftd«nim]  Meminit  jam  hnjna 
insnlft,  II.  106. 

*  Abtyrlidet]  lisdem  ▼erbis  Stepba- 
nns :  'AtfrupriScf ,  tiiaoi  irpbs  rf  *A8p(f , 


^h  'Aifr^ov  waiShs  Atfyrov  Iv  fuf  foAo- 
^vij/Urros  M  t%t  AScA^f  MifSciaf. 
Vide  etiam  Hyfin.  Fab.  23.  et  Apol- 
lod.  lib.  I.  de  Dils,  pag.  62.  et  65. 

*  Vamiaii»  Qretcai]  Ciim  ea  appel- 
latione  nec  nllm  unquam  ibi  insnlse 
fnerint,  et  eadem  alibi  statnantur  a 
Oraecis,  nt  Pilnius  recte  admonet, 
XXXVII.  11.  Apsyrtidibns  sic  junxit 
Electridas  Scymnus  Chins,  p.  10. 

'  Contra  lader]  Sic  Mss.  omnet, 
libriqne  editi.  Llssss  meminit  Anto- 
ninns  In  Itiner.  Marit.  ennmerans 
insnlas  qasa  snnt  inter  Dalmatiam  et 
Istriam  :  *  Apsoros/  inqnit,  *  Issa» 
Lissa/  6tc, 

f  Et  qanB  appeOataf]  Hoc  est,  et 
alie  qusB  sunt  a  nobis  snpradicts?^ 
cnpi  25.  Crexa,  Oiasa,  Colentnm. 


700 


C.  PLIMII  SRCUMDI 


quot ;  nec  pauciores '  Libanodcae :  CeladnssaB  ^  coDtra  Sn- 
riam  'J  ^  Bubua,^ '  et  capris  laadata  Brattia :""  Issa  "  civium 
Romaaoram/  et  cum  oppido  Pharia.®  Ab  bis  Corcyra,P 
MelaBDa  cog&ominata,  cam  Gnidiorum  oppido,  distat» 
xxv.'  M.  passuom,  inter  quam  et  lUyricum  Melita»^  unde 
catulos  Melitasos  appellari  Callimacbas '  auctor  est :  xv.9 
millia  passuum  ab  ea  iv.  Elaphites.*''  *    In  lonio  autem 


^>»^»»«»^i»^^»» 


Mox,  LrfttmiM  CrHea  edd.  ▼ett.etGronov.  DeiDde,  pro  nec  paueioreB,  Tolet. 
habet  nee  uon  Tmeetiee.^  Ita  Regg.  BroL  1.  6.  Ed.  |»r.  Veoett.  Rmi. 
Parni.  Briz.  Ald.  Junt.  Basil.  alisB  vett.  *  ErnditDS  Hardninns  ex  infeUci 
conjectnra  emendavit,  conira  Tngwriwn,'  Brotier.  Hardninum  secuti  Mil* 
ler.  Bipont.  et  Frans.'"-6  *  Ita  EcMtio  princepa.  Forte  Plinins  scripaerat  tui- 
turo  Bua  aut  Boa.  Bst  iniula  qns  in  Cod.  Tlieodosian.  Leg.  iif.  de  Hsretic. 
appellatur  *  Boa  intnla/  Snb  imperatoribiis  KonM&iiu  fait  ezUiia  fainosa. 
Nnnc  ^uoqne  dicitnr  Baa,'  Brotier.  dntei  edd.  vett.  Baeo  ez  codd.  recepit 
Harduin.  enmqne  secuti  Miller.  Bipont.  et  Frani.  BooaTolet.  Boiio  conj. 
Pintian.— 7  Vett.  edd.  ante  Hirdnin.  deinM  R.  ttHqma;  aed  nltima  vox 
deest  in  omnibns  codd. — 8  Ita  ex  codd.  snis  et  CliiiB.  edidit  Hardnin.  XXlim 
edd.  vett. — 9  Ita  quoque  ex  codd.  snis  et  CbiiB.  edidit  Hardnin.  cam  antea 
legeretur  ^//.—10  *  In  Ms.  Reg.  1.  et  editione  principe,  Vlh  Elapkiiea. 
Qnod  f  erins  crediderim.  Plnres  enim  Ibi  snnt  insnlsBy  qnam  qnatnor.    Ita 


'NOT« 


^  Grateee']  lU  Mss.  Reg.  et  Colb. 
non  CreUm.  Scyiaci  Carjand.  in  Pe- 
riploy  pag.  9.  prope  Pbarnm  et  Issam 
Crateft  insuIsB  noroinantnr:  KpnriMl 
yiy^i,  KiKrk  ifipe»  aai  "Waeaf, 

'  Nee  paaeiaree]  Forte,  nee  paacia^ 
ree  XL,  Totidem  enim  Libnmicns 
insnlas  agnoscit  Slrabo,  lib.  vii.  pag. 
SI6. 

1  Cdaiiaeeei\  Ita  etiam  Mss.  £t 
Mela  II.  7.  'Celadoss»,  Apsyrtnt^ 
Issa.' 

^  Centra  Snriwm  ITragwrimnl  Vide 
Notas  et  Emend.  nnm.  9S. 

>  Bubua  [Baeo]  Beas  insnlam  Dal* 
matis  vocat  Ammianos  Ub.  xxii.  p» 
S06.  oppido  Tragnriensi  ponte  jnn« 
fEitnry  et  Bove  noncnpatnr.  Vidc  No- 
tas  et  Emend.  num.  94. 

">  BraiHa}  Meminit  Anton.  in  Itin. 
Bfarit.  Nnnc  BraccAta.  In  Tab. 
Peatiog.  segm.  4.  «Iiunla  Brattia: 


iasnla  Pharia.' 

•  leea']  1^o«  Scymno,  pag«  17.  Ste- 
phanoy  aliisqne. 

•  Pheria]  Stroboniylibb  tii.  p.  S1& 
4kip«f ,  olim  Jl4pos»  Pariomm  colonio. 
Nunc  LiesuM.  Tab«  Pentiilg. '  Idso- 
la  Faria.' 

9  Coreyra]  Nnnc  Cnraelo,  tette  Jo. 
Locio.  Oppidofli  a  Cnidiis  conditom 
testatnr  qnoqne  Scymnas»  pog.  IS. 
Hi^aiya  seo  oigro  cognominoto  est. 

<i  Metita]  Alio  hasc  eat  ob  Africono 
Meiito,  qoss  Rhodiomm  Eqnitnm  se- 
des,  Mdeiia. 

r  CottiaMcftos]  Et  StephoMM,  ot 
Aoetor  Etjrmoi.  ponc  londem  alteri 
Melitsft  alii  a^lndicont.  Lito«  deoi- 
dere  hond  proclivey  cnm  In  nentro 
bodio  cotelli  aimilet  reperiontor. 

•  ElapkiUe]  Nomen  o  cervonu» 
oopio  factom% 


NAT.  HIST.   LIB.  III.    80.  701 

mari  ab  Orico  xii.  millia  passutim/'  Sasonis  *  piratica  sta^ 
tione  nota. 


***. 


antem  raiil  dictn  a  cenronun  copia.'  BntUr.  IIL  SbipkUe$  OronoT.  et  edd. 
▼elt. — 11 '  Male  Mu.  Re^.  1. 6.  MM,  P.  Male  qvoqtife  recentiorei  e^tiones^ 
ilf.  MJtfuifwtmim.  In  Editiotte  prtneipey  lA  M,  P,  meiiore  qnidem,  sed  ezi- 
liore,  numero.  Emendavi,  XII.  wHJIia  jMMtnm ;  qnod  satis  indicat  Scylax^ 
pag.  10.  cnm  ait  ex  insnla  Sasone  in  Oricnm  navigationem  eue  tertis  diei 
partis.  cis  'Qputhf  *6hJM  Is^  wapdwXovf  iii4pm  rfihw  pi^pot,  Fanlo  snpra  dizerat 
ab  Orlco  ad  mare  stadia  este  lzxx.  orrf&a  «^/  Br^lnr, 

NOT^ 

*  Ssseais]  Scylaciy  pag.  10.  2atfi6y.  *  Insnla  Saso.'   Prini  hic  legebatnr 

Hodie  iSsDfNa.    Lacan.  ▼.  650.  *  Non  M.  wlOia  fOMammf  pro  ///•  ttttfta  jms- 

hnmilem  Sasona  vadis.' — '  Tabnla  smcni.' Ed*sec« 
Penting.  '  latnla  Sasonis/  £tidcnB : 


NOT^  ET  EMENDATIONES 

AD  LIBRUM  III. 

NATURALIS   HISTORm 

C.   PLINII    SECUNDI. 


1.  Cap.  I.  Ubi  nanWf  VIL  M.  passJ]  nini  omiiino  CLXXV.  stare  neqnit. 

Ita  restituimus  admonita  codicuni  K.  Porro  de  coloniarom  ceteromDiqne 

1.  9.   Colb.  1.  a.  Paris.  et  Chiffl.  ve-  jure  htpc  accipe.    Post  dintnrnniii 

tttstarnmqoe  editionum  ante  Frobe-  bellnm  Romanl  Latinos  pro  80cii«  et 
oiomy  qni  uH  mijiiniiim  obtrusit  im- *  amicis  sibi  asciverupt,  datojore,  nt 

pmdenter :  triplex  enim  modo  qnasi  in  l>ello  Romanis  legionibos  pemiizti 

latltiidinis  ordo  proponitnr,  nt  inter-  niilitarent,etibiroagistratnsofficiaqae 

pretatio  nostra  planum  fecit :  cujos-  gerere,  et  bonores  accipere  commnni 

inodi  ab  extcriptore  Plinii  Martiano  jnre  possent :  sed  non  RomsB  tamea 

Capella  distingnitnr,  lib.  vi.  cap.  de  petere  magistratns  ant  gerere  iisdem 

divislone  terrs,  pag.  801.  *  Latitudo  licnit,  nt  apertissinie  Plinins  docety 

vero,'  inqnit,  '  nbi  angostior,  quin-  vii.  4S«  nec  repugnat  Asconins,  de 

qne:  nbi  diifnsa,  septem:  ubi  pro*  quo  Sigoninm  vide  de  Antiq.  Jnre 

lizior,  decem  millibns  explicator.'  Italim,  i.  4.  p«  133.     Atqne  id  jm 

S.  Ibid.   Creduntque  per/o99at]  Sic  qnidem,  qnia  Latinis  primnm  conces- 

Mss.  proximelandati:  rectius  tamen  snm,  '  Jns  Latii '  appellatnm.    Post 

fortassis  cnm  Pintiano  pafoiwg  agno*  tamen  et  suffragii  in  Urbe  ferendi, 

veris,  montes  scilicet,  non  colomnas.  creandiqne  Magistratus  dari  sibi  jot 

Capella  hoo  ipsum  agens,  loc.  dt.  pottnlarant,  ntqne  pro  civibns  R<h 

'  Montinm  pnedictorom,'  inquit,  ^  ef-  manis  pari  cnm  ceteris  jnre  haberen« 

foMis  radicibns,  evnlsoque  confinio.'  tnr.  Iropertitum  et  illnd  deinde  prs- 

S.  Cap.  III.   /»  hU  eolonia  VlilL  rogativa  qnadam  popnlis  aliqnot  ex- 

MKiiictpia  oeio:  Latio  aniiquiiui  donata  teris,  «gre  tamen :  vocatnmqne  '  Jns 

XXIX.  IUferiaiet  VL   fefdere,   IIL  Civinm  Roroanomro.'     Vetns   vero 

jf^pentftarta,  CXX,']  Nnmeros  ex  fide  jns  ad  discrimen  bnjnsce  novi,  *  Jns 

eornndem  codicnm  restituimus:  co-  antiqnnro  Latii,' et  *  Latium  antiqnl- 

lonitf  VIIIL  et  feedere  IIL  curo  prins  tus'  dictnm  est :  datnmqne  idem  jas 

octo  tantnm  celonisp,  foedere  donata  longo  post  tempore  nnivers«  Italiie: 

tantnm  oppida  dno  censerentur:  id  nnde  '  Italicum  jus'  dici  Cfleptnm. 

qnod  cum  snperiore  tninma  oppido-  Comcives,militesvealiodedncerenty 


KOT^  ST  BMBNDD.  AD  0.  PLIHII  SBOUNDI  LIB.  III.    708 

ut  ea  incolereot  Foca,  '  Coloniaiii'  potititioni  Maxiino  faetain  TiiMlict- 

vocabant :  '  Manieipium '  ▼ero^  cam  ret. 

loci  aiicnjQs  indigenis  jus  illnd  Ita-  6.  Ibid.  Arwni  nmie»]  Mss.  R.  1. 

licnm,  Tei  cifinm  Romanorum».  quo  8.  Sce,    Hareni  menti».     Ipsi  tnnt 

de  egimusy  commiinicarent.  Amplia-  Mariani  montes,  qaos  in  lioc  BsBticss 

bant  antem  Romani,  astringelNmtque  tracta  Ptolemspns    agnoseit,  ii.  4. 

•rbitratu  suo  jns  et  immunitates  eas,  quem  tractom  band  mnltum  a  Ms». 

nt  anctor  est  Tacitus  Annal.  xi.  Quin  codicmn  lectione  abludente  vocabnlo, 

Ipse  Plinius  coloniis  qnibosdam  jos  la»  ArenoB  Gorrfas  ▼uigus  appellitat. 

ItalisB  tantum  coucessum,  aliis  solam  — '  ilrfjua  mMles]    Ita  Romana  et 

immunitatem  a  tribotis  innnit,*  oap.  Parmenais  editio  Tetns.'  Ed,  Bie, 

bigns  libri  tertio.     Mnnicipia  suis  0.   Ibid.   PmrtuM   Bmiipp6]    Melss 

▼ivebant  legibus  et  institntis:  Colo-  quoque  ii.  6.  '  Besippo  ad  Jononia 

nim  Romanis.    Sois  qaoqoe  oppida  promontoriuoi :'   ex  qno  intelligitnr 

libertate  donata :  sed  neqne  Italico,  hallncinatos  esse  Tlros  alioqoi  erodl- 

Dcqne  ciWom  Romanorum  jure  gau-  tos,  Rodericum  Carnm,  qni  Antiq« 

debanty  quornm  alterntro  mnnicipia  Hispal.  iii.  48.  portnm  BsBsipponem 

fmebantnr :  ea  Tero  *  libera  opptda/  esse  existimat,  Puerko  de  S.  Marktj 

et  *  liberm  conditlonis '  vocabantnr.  ad  ostinm  amnis  OuadaUte^  et  Hie» 

Foederata  erant,  qnibnscnm  popnlnt  ron.  Saritam,  qui  Basllipponem,  ho- 

Bom.  fmdus  inierat,  qoorum  cives  se  die  Conitttaaa,  sopra  Hitpalim  ad  Bo- 

foederatoty  socios,  fratres,  popoli  Ro*  ream  positum,  com  hoc  Bsefippone 

mani  cognomlnabant,  nt  de  Arvernla  inaritlmo  oppido  confondit :  cum  di- 

Oallits  popolis,  Uedoisque  dicemns  sertis  verbis  Mela  Pomponins,  Pli- 

ad  IV.  S2.  et  ftS.   Deniqoe  stipendia-  ninsque,  viri  in  Oeographicls  rebna 

ria  erant,  qosB  vectigal  penderenty  snpra  famam  accnrati  ac  diligentes, 

sen  tributo  solvendo  obnozia  forent.  inter  Oades  et  Calpeu,  promontorio 

4.  Ibid.  OMbaMatueria\  Mss.  Reg.  Junonis  Baetipponem  affigant.  Ptole» 

et  Colb.  ae  Parit.  Otioiio6a  Metuaria,  mseo  ii.  4.   Viv^ffHtn  Xtf^v  dlcitor: 

Parm.  edit.  Qtsonofta  Aiturite.    Her-  oppidom  Bataiwrm, 

molaos»  O«rao6a  Lualuria,  qooniam  7.  Ibid.  StxH  Fbrmum]  Admonet 

jnter  amnea  Lnxiam  et  Uriom  sita  Ipsa  series  oppidorom,  qom  plane  ea« 

est.    Hot^OrofioM  ASarQvpiar^  hoc  ett,  dem  est  apud  Melam,  Plininm,  Pto* 

jEs^aMrioM,  ab  lestnariis,  qnm  iliic  fre*  lemaenmque,  Sexti  Firmum  prlns  Hi« 

qnentia  snot,  appellatione  dedncta,  spanise  oram  legentibns  a  Calpe  ver« 

malnimns  appellari,  vestigia  codicnm  sos  septemtrionem  occnrrere,  qnam 

antiqnorum  snmma  fide  ac  religione  Selambioam :   qnare  Snritam,  Rod. 

seonti.     Ossonoba  certe  non  hnjus  Cammi  aliosque»  falli  necesae  est,  qnl 

loci  est,  sed  Lntitanim,  ut  dicemns  id  oppldom  nonc  SfoMl  esse  exiati» 

ad  IV.  S5.  et  ab  Ossonoba  diversam  mant,  qood  citra  Selambinam  est. 

Onobam  et  nomine  et  sitn  Mareianos  8.  Ibid^  SiuiiU,  Attegua']  Prios  Ie« 

HeracleoUs  agnoscit,  pag.  71.  et  7S.  |ebatary  SiagUia,  Hegua*     Scio  io 

Hanc,  in  qna  nunc  snmns,  "Oiw^ar  hoc  Bseticm  tractn  A^ovov  a  Strabone 

*AarovplaM  vocans  prope  Anie  ostia:  citari,  lib.  iii*  pag.  141.    Sed  cnro 

nnde  Ptolemsus  emendandus,  apod  SvngiHaHegua  in  Mss.  scribatnr,  Reg. 

qnem  ii.  4.   'ON^BAAPPTOTPIA  pro  1.  9.   &c.      SiugiH»  Aiieguaf   hand 

ONOBA  AI2TQTPIA  legitur.     Hanc  cunctanter  agnosco.    Nam  de  Atte- 

porro  Onobam  eue  AyamwUe,  oppi-  gna,  prseter  Dionem,  qnem  landavl, 

dum  ipsis{Ana  ottiis  impositnm,  per-  meroinit  non  semel  Hirtiua,  de  BeHo 

peram  Bivariua  eaiBtimavit,  ut  snp«  Hisp.  p.  9^9.  et  Attegnensea  Pom^ 


^04  NOTJB  fiT   BIIBNDATIOKBS 

IMUnaraiii  fMM-tniiD   folsM,   Mribil  lU».     Deiilqiie  Evia  ipiid  eoiideai 

Valer.  Maz.  ix.  2.  p.  485.  legltnr,  p.  660.  in  IntcriptieBe,  pro- 

9.  Ibid.  TWt  vetm]  Ita  Mm.  ein-  eal  ab  boe  sitiiy  sed  Ib  B«tlca  tamen 

oeSy  libriqne  editi  ante  Frobeninm,  reperta. 

qni  Ttuei  ecf «•  repesnlt.  1 1.  Ibid.  iZqw,  cegnemku  IHa :  /«■• 

!••    Ibid.    CeUi^    Arva,    Cmtama,  Uem]  In  Mss.  Reg.  1. 8.  Colb.  1.  S.  et 

Ena]  Vix  nllns  est  in  boc  opere  Oeo*  Parii.  IHpa    eegnemine  lUa  ItaHea, 

grapbico  lecns,  in  qoo  atrocins  gras-  Parai.  edlt.  lUpa  eegmmlae  Ita  ItaU^ 

sata  sit   interpoiatoraoi    iibldey  et  eo.  Vociilain/fa,TeIntinifaill  eaforet, 

emendandt  prarigo   qnaedam»   qnsB  Frobenins  prior  exponaity  lcgitqae, 

ernditos  etlam  riros  interdnm  tenet.  lUptreognemiMe  ItaUca,  atqne  Ita  tcri- 

In  Mss«  Reg.  1.  8.  Colb.  et  Paris.  bendlceterisdeindeanctorfiiit.  At« 

CMarava   Camema  enuL     la   edltb  qol  Strabonl  lib.  iii.  p.  141.    *lrdXuDa 

Parm.  Froben.  Oelen.  aliisqae  ante  «ol  tMini»  et,  qnod  Idem  est,  Ptoie- 

Dalecampinm :    CeUiaea^   Vaeataana,  mseo  AoKwa  ftefixii  et  IrcUiieay  civlta- 

ilcria.    Numeram  oppidornm  anxit,  tessnnt  dnss  dispares.    £t  fnit  lia 

immntatitqne  deinde  Dalecampins:  siva  lUa  Ilipss  cognomen  gennlDam. 

CeUiaeaf  Axaiiara,  Arrueif  Memoba»  Apnd  Oniteramy  p.  661.    iHitvHBS 

Ecqnod  in  his  Terbis,  qnsBso,  ? eteris  Iubmsbb.  luFomisBS,  mide  nOsse 

acriptnrsB  Tcstlgiam  i  Roder.  CaniSy  Reineslns  potnit  qnl  Ilienses  Ilipo- 

Antiq.  Hispal.  iii.  8.  8.  et  9.  legltt  lienses  forant,  qnod  sclre  se  negat, 

CMia,  Aaeatij  Arva^  Armcdf  MenabOf  eplst.  88.  Alias  sinecognominc,  apod 

Cgiaiiie,  ilria.    Nostram  emendatio*  eandem  Orater.  p.  846.  legltnr  MTfri- 

taem  petiorem  hls  onmibas  esse  noB  cipitm.  iifUPBMSB. 

iBodo  prlscoram   codicnm   Tcstigia  18.   Ibid.    Vergeninmf  ^ned  JnHi 

ipsa  confirmant)  tU  nllo  fere  apice  Genine :  Orippe,  Canra,  8iamm\  !■• 

immntatOy  sed  et  Inseriptiones  Tete-  signiter  depravatns  hactenns  blc  io* 

ttBf  qnas  modo  allatnri  samas.  AxaH  cns  In  libris  omnlbns  sie  Ifgebatnr : 


certe  et  Ameei  expnnximnsy  qood  de  Vergentnm^  qned  JnHi  genHer,  Hippa 

ils  libri  omnes  conditlTl  sllent:  etsl  Coirrafianmi:    qn«   non  oppidoram 

non  me  prssterit  Manlcipil   Flavil  nomina,  sed  Tocam  porteata  erant. 

Axatltaniy  et  Civitatis  AroccltansB,  At  Orippo,  etiam  ab  AntonlAome- 

apadOrateramlnInscript.fierimen»  moratnr,  in  Itlnere  a  Oadibns  Cor- 

ttonem,  p.488.  et  p.888.    Qain  et  dnbam,abHispaliit.M«P*  Btapod 

ipsamCeltlmexhocalbosnstnlissem:  Ornteram,  p.  808.  inscriptiones  ern* 

nlsl  memlnisseti  nt  dlxi,  Antonlnas  t  tss  in  pago  qnem  Sarracatin  Tocant, 

ntas  Pllniom  In  his  oppidis  appel-  In  agro  Utreransi,  ordo.  siARBBSiTBf . 

landls,  Don  tam  sltns  cnjosqae  locly  Apnd  Roder.  Caram,  Antiq.  Hlspal. 

qaam  seriel  elementoram  habolsse  iii.  80.  tiARBNStTM.   mtnicipivm. 

rationem :  qoamobrem  AUea  priora  iegitnr.  De  Canra  et  Orippone  men« 

I<Mtestatait8em,«amAlicensisoppidl  tioapnd  Poetam  antiqunm,  A.  Ha« 

in  ProTinela  BsBtica  memoria  extet  Inm  nomincy   ortn   Bnrdegaleneemy 

apad  Oratenim,  p.  648.    Qnod  Tero  qnem  Tamayos  edidit  in  Martf  roi. 

td  ArTam  attinet,  apnd  eandem  p.  Hispan.    '  Hic  Canra,  Sanros  snsten» 

476.  Inscriptio  legitnr,  Ordo.  Mtiti*  tat  Orippo  colotaos.'— *  Mox  nt  edl- 

eiPli.  FtJLTii.  Artbxi»,  reperta  Al-  tione  Romana  a.  1470.  et  Parmentl 

col^  medio  Itinere  inter  Hispalim,  legitnr»  Flapiitt  Meneba  et  ^,  legi 

et  Cordnbam.    De  Canama,  p.  846.  oportet :  non  JlfeiioAa  Bteti  et  ^et,  nt 

CA1IAM8M8B8.  LiirrRARii.  Oppldnm  racentet  libri  cnm  Dalecampio,  inanl 

BtBti  tanpoiitamy  nvnc  FiUMtoa  dd  rapetltionesyUabsAte6t<i,exhibeBt; 


AD   C.   PLINII   SJICUNUI    LIB.   lU. 


705 


neqne   enim    Menoba  flnvius  anni  diL  Pro  Menura,  Sturana,  Msf.  Mar' 

Baeti,  sed  agris  vel  oppido  Sciaro  cmy  Sacnma, — ^'At  TetnstaB  edd.   Ro- 

potins  dicitnr  *infnsns.*    Sic  enim  mana  et  Parmensis,   nt   edidimns.' 

PUnins  ipse  Baetim    amnem   paulo  Ed.  aec. 

ante  Baetic»  dicit  infosnm.'  Ed.  $ee,  16.  Ibid.  Seruf  a^ieitwr,  ifcJ]  Prins 

13.  Ibid.  UrgOf  qua  Genaa  Urbano'  legebatnr:     Seria  qum  dieitur  Fama 

rum]  Ita  libri  omnes.  Tamen  erudite  Jmlia :  Vertobrige^  Cencordia ....  Cal- 

sttspicatur  Anton.  Angnstinus,  legi  leneibu»  Emauiei,    Qnam    lectionem 

oportere  Gemina  Urbanerum :  deduc-  vitiosam  ostendit  dissons  a  priore 

tis  eo  colonis  militibns  ex  aliqna  ea-  parte  posterioris  structnra  sermonis. 

mm  legionnm  qnibus  Oeminae,  aut  Nos  codicnm  R.  1.  2.  Colb.  1.  8.  et 

Oemellae,    cognomen     fuity    qnaies  Paris.  fidem  secnti  snmns,  nt  fere  so- 

erant  vii.  x.  ziii.  et  ziv.  qnod  ex  lemns.  * 


dnabns  factae  singnlae    erant,  qni 


16.  Ibid.  RegionU  Otintiadit  Siaa- 


justnm  legionnm  numerum  non  ex-  ponem]  Hactenns  in  libris  editis  post 

plerent.    Auctor  ipse  Cspsar,  Bell.  Frobenium,  Regione$  Otiniigi,Si»a' 

Civ.  lib.  III.  pag.  166.  et  Dio,  lib.  lv.  ponem,    In  Mss.   Reg.  et  Colb.  ac 

Urbanornm     anleni    cognominatnr,  Parm.  edit.  Regiones  Oeintiadea  Sisa' 

qnod  militum  forte  ex  sola  Urbe  Ro-  ponem,    Qnam  lectionem  ceteris  an* 

ma  conscriptorum  esset.  teponimns,  nt  Sisaponi  oppido  cirw 

14.  Ibid.  CaUet, ....  lUjnUa  minor,  cnmjectns  ager  suo  nomine  censea- 

Meruera,  Saerana ....  Oningi$]   Cum  tnr :  siquidem  Osintiadem  contineri 

sint  b»c  oppida  et  extra  Bntnriam  Bstnria,  sicnt  minores  regiones  ma* 

posita,  et  conventns   Astigitani,  in  joribns  solent,  simile  veri  est. 

eorundem  assignando  silu  assentiri  17.  Ibid.  Laiinerum,  Regia  Carieaa] 

viris  eruditis  non  possnra.  Nam  quod  Sic  Mss.  Reg.  et  Colb.  vetustftque 

CaUet  nnnc  Cala  esse  censet  Jo.  Fr.  editiones  omoes  ante  Dalecampinm. 

Andres,  ].  de  patria  S.  Laur.  p.  212.  Nec   Lapiam    babent,   nec    Uliam^ 

et  Rod.  Cams,  iii.  70.  et  post  illnm  quas  ille  hoc  loco  nobis  obtrusit.  Scto 

Holstenins,  oppidnm  scilicet  in  me«  apnd  Oraterum,  p.  271.  legi,   ordo 

dia  Baetnria  positnm,  supra  Hispa-  rbip.  vuensivm.    Sed  reperta   ea 

lim,  inter  Baetim  et  Anam,  qnam  o>  inscriptio    est    apnd    Monte-Mayor^ 

ram  Plinins  nunc  describat,  quemve  prope  Cordubam,  longe  a  Oaditano 

oonventum,  aestimasse  satis  non  vi-  conventu,  in  quo  nnnc  sumns.  Hodie 

dentnr.  Ilipula  vero  minor,  ti  Niebla  Montis-Majoris  nomen  habere  pnta- 

est,  ad  amnem  TintOf  fere  inter  ostia  tur  Ulia,  inquit  Mariana  Hist.  Hisp. 

BaetisetAns,  nt  visum  est  Roder.  iii.  20.  p.  122.  xx.  ab  urbe  Cordu- 

Caro,  111.  81.  sane  non    Astigitani  ba   lapide.    Haud    procul  Cordnba 

conventns  ea  esse  potuit,  sed  Hispa-  fnisse  etiam  Dio  significat,  lib.  zuii. 

lensis :  Celticis  Baetnriae  populis,  in  p.  229. 

qnibns  est  Niebkif  ei  conventui,  nt  18.  Ibid.  A   Cattnloni»  oppidi  fine 

Plinius    mox    snbjungit,    attribntis.  Gade»^  CCL,  M.]   Ita  Mss.  omnes, 

Deniqne,  si  Oningis  ibi  fnit,  nbi  nnne  R.   1.  2.  Colb.  1.  2.    Chiffl.  Paris. 

Oiennium  est,  ut  censnit  Mariana,  Parm.  quoqne  editio,  et  Martianus 

Hist.  Hispan.  ii.  21.  p.  78.  ad  Cor*  ipse  lib.  vi.  cap.  de  Hispania,  p.  209. 

dobensem  conveotum  pertinnit,  non  a  qno  Hermolaus  incaute  citerioris 

ad  Astigitannm.   £t  Livins  sane,  lib.  Hispaniae  mensuram  mutnatus,  trans^ 

xxviii.  p.  319.  haud  procnl  Oadibus  tulit  in  nlteriorem,  atqne  hoc  loco 

et  Oceano  statuere  Oringin  videtur,  Plinii  textuni  inde  corropit,  scribens 

qnam  solo  aequatam  a  Scipione  pro-  CCCCLXX,  M, 

Delph,  ei  Var,  Clat,                  Plinius,  2  Y 


706 


NOTiE  BT   BMENDATIONES 


19.  Ibid.  Orhi  spictcMimk]  Orhi 
repoiuiinaft,  admoDita  codicam  Reg. 
1.  8.  Colb.  1.  2.  ot  Parift.  cum  priuft 
urbi  legeretur  ia  libris  impressift: 
OrH,  inqnam,  hoc  eit,  nnivenis  ter^ 
rarnm  gentibas  Roowm  conflaenti* 
boft.  Periret  enim  alioqni,  com  in- 
ftigni  illo  Romanm  urbift  pr»conio, 
loci  ipftiaft  etiamexejnftdem  ▼erbi  re- 
petitione  vennstai. — 'Sic  paulo  poftt, 
pMiieum  eum  §9mplexmn  ftcripsimuft, 
nbi  eam  hiibent  libri  editl  perperam, 
cum  ad  orbem  id  referatnr,  qnem  por« 
ticuft  ea  compleotebatnr.'  Ed*  8ec» 

20.  Cap.  IV.  AMBettmif  Lasetmu] 
Hactenuft:  AuaeUmif  /ioiii,  Laeetam* 
Fulvittft  Ursinuft,  laeeetani  legit,  ex 
8trat>one  et  Ptolemaeo.  Noa  liani 
expunzimuft,  de  qnibus  in  hoc  tractn 
nihil  nsquam  compertnm:  ex  qno 
mutila  qnsdam  praBcedentift  vocU 
repetitio  posftit  haberi.  Nam  cnm 
faoft,  qnoft  recenset  Plinins,  redditn- 
rum  80  promittat,  inferinfty  Auftetanl 
qnidem,  aliique,  anis  loclft  apparent : 
Itanl  nnsqnam.  At  ne  Lacetanos 
cum  Ursino,  Pelicerioqne  in  Notift 
Mfts.  mntem,  vetat  Livius,  qui  Lace- 
tanoft  saepe  landat,  lib.  xxvui.  p. 
829.  lib.  xxziv.  p.  410.  mnltoque  ex- 
presftiuft  ftitum  eornm  indicat,  lib. 
XXI.  p.  206.  '6n«  Scipio,'  inqnit, 
*  in  Hiftpaniam  cnm  claftfte  et  exer« 
citn  miftftus,  cnm  ab  ofttio  Rhodani 
profectns,  Pyrenfteosqne  monteft  cir- 
cumvectuft,  Emporiift  appuliftftet  claft- 
•em,  expoftito  ibi  exercitn,  orsoft  a 
Lacetanift  omnem  oram  nsque  ad 
Ibernm/  &c.  Aomfrayfar  Dio,  lib. 
XLV.  p.  274.  Et  AaK€PTav&v  l0Mof  Pla« 
tarchus  agnoscit,  tnm  alibi,  tum  in 
Catone  Majore,  p.  842.  Lacetanos 
deniqne  C»sar  Bell.  Civ.  lib.  i.  p. 
148.  cnm  Ausetanis  et  Tarraconen- 
«ibus  jungit.  Adeo  placnere  Jaece* 
tani  Cujacio,  nt  non  inodo  hoc  loco, 
sed  obi  minime  omniura  oportuit, 
obtroserit.  Nam  Dig.  1.  l.  tit.  15. 
de  Censibns,  nbi  Ulpianus,  *  Jns  Ita- 
licum  Valentini  et  Lieitani  habent  i* 


ipse  laceetam  legi  ceniet  oportere, 
Observ.  x.  8S.  Alii  LaeHam :  aea- 
tri  recte.  Noft  IlUeiiatd  ab  Illici,  de 
qno  panlo  ante  Valentiam  egimaa, 
quod  oppidom  Latioorom  aeu  jniis 
Latini  esse  Pliniaft  monet,  refttitiii- 
muft. 

21.  Ibid.  Edetanii  Prios  Sedeimmi 
legebatar.  Atqui  Sedetanoft  hic  lo- 
cnm  habere,  literaram  fteriea  nom 
patitor,  quam  in  popolift  nanc  recea- 
ftendift  Pliniaft  ftequitur:  Auaaiaaa^ 
CerreUmi,  Edetani,  Genmdan$e$f  tfc. 
Ab^ESifraoppido  nomen  hi  ftortiti  vi- 
dentnr,  qnod  nbi  nbi  demam  id  foe- 
rit,  cift  Iberum  foit ;  inter  amnem  emift 
et  Pyrenaea  jaga.  Cave  enim  credaa 
ab  Edeta  oppido  EdetaniflB  ftive  Sede- 
tania»  regionift,  ubiSaguotam,  Valeii« 
tia,  et  Caesaraaguftta  fuere,  hos  Sede- 
tanos  fuisse  appellatos :  com  ii  Cae- 
sarangnstani  foerint,  nt  statim  Pli- 
niuft  adm  onet,  non  Tarraconenftift  fori. 
Quid  fti  Veciani  scribaft»  a  A«t(aM  In* 
digetnm  mediterraneo  oppido  apad 
Ptoiem.  II.  6. 

22.  Ibid.  Lamen8e$i  Lareenaee,  Lmm 
beritama]  Com  hoc  loco  popolornm 
nomina  disponi  pcr  eleroenta  debeant, 
mire  omnia  pertnrbata  permixtaqae 
snnt  in  libris  ad  hnnc  diem  vulgatls: 
sic  enim  habent,  Lomaiftes, /InriaeM- 
$e$f  I$baJUm$e$f  Lumberitmiae,  In  Mas. 
Reg.  &c.  Lamen$e$,  Lwr$en$e$^  Lmm* 
6erilaiiM.  De  rftpalensibus  nihil :  ande 
huc  irrepserint,  incompertnm  adboc 
Hermolans  ilHrfteiifteft  ab  Ilorone  jam 
antea  memorato  oppido,  neqne  revo- 
oando  amplios :  Ituri$en$e$  Dale- 
caropias,  ab  *lro6pura  VaftconniB  cl« 
vitate,  repoftuit. 

28.  Cap.  V.  Aiax  e  P^/reneeei]  £ 
Cemeno  fton  Oebenna  monte  doa 
fluere  Atacem,  non  e  Pyrenapo,  Stra- 
bodocet,  lib.  iv.  pag.  182.  haod  ftatia 
peritum  fto  locornm  eorom  fuiftae  pro- 
dit.  Rectius  Mela,  a  qno  non  inele» 
ganter  descvibitnr,  ii.  5.  'Atax  es 
PyrensBO  monte  digreftsnft,  qoa  ftoi 
foDtift  aqoia  venit  exigaaft,  vadosqee 


AD  C.  PLINII  8SCUNDI   LIB.  III.  707 

« 

c»t,  et  inKentU  alioqnio  alvei  teoenfl,  et  obsenra  tantom  ilUos  Teitigia  se 

niAi  ttbi  Narbonem  attingit,  nusqnam  reperiue  confitentar.  Nunc  sunt  doo 

navigabilis  :  ged  cnm  bybernis  intu-  orientalia  Rbodaui  oatia,  in  qo»  te 

miiit  imbribns,  oique  eo  iolitas  as-  potisiimnm  poiteu  amnis  devolvit. 

•urgere,  ut  ie  ipie  non  capiat.'  Insolam  ex  parte  iocludoDt,  qnan 

24.  Ibid.    Nec  mtmw  Btipao  Utrren'  vocant  la  grande  Cawutrgue.   £z  dua- 

<M,  /saram,  ei  DrueiUuun]  Non  ier'  bns  hisce  fosili»  ei,  quee  magii  orien- 

renlemfUi  priui,  ied  lorrm^es  mnlti-  talii  eit,  impoiitum  poitea  Arelate 

tudinii  nnmerp  repoRuimui,  tum  co-  Sextanorum  est.'  £d.  tec. 

dicum  omninm  Mii.  fide,  Reg.  1.  2.  26.  Ibid.  Siagttmn  Masiramela :  op- 

Colb.  1. 2.  Chiffl.  Parii.&ctumexre  pidum,   MarUiMa  Affotiearum]   Priui 

ipia :  namque  ea  vis  torrenti  iimilis  Aetromela  legebator.    At  Stepbanui, 

etiam  Druenti»  propria  eit,commu-  pag.  448.    Ma0Tpafi^i},inqnit,  o-^Atf 

niiqne  cum  liara  et  Rbodano.  Unde  ica^x^fbu^T^t  KcXtiicjjs.    Unde  et  illnd 

Silios  Ital.  llb.  iii.  '  Turbtdus  bic  efilci  videtnr  geminum  oppido  adja- 

trnncii,  saxisqne,    Dmentia   Istum  centi   fuisse   noaen:  alternm  com 

Ductoris  vastavit  iter :  namque  Al-  stagno  commnne,  proprinm  altemra. 

pibus  ortus  Avulsas  oraos  et  adesi  At  dum  Oeographorom  Tolgos  id  op- 

fragmioa  montis  Com  jonitu  volvena*  pidom  putat  esse  MariigueXf  merito 

fertur  latrantibns    nndis,  Ac   vada  reprehenditur    ab   Honor.    Bouche, 

translato  mnfat  fallacia  cnriu.'  Vide  Hiit.  Provinc.  iii.  6.  pag.  172.  quod 

et  Livium,  lib.  xxi.  pag.  198.  recentisiime  conditom  id  eiic  con- 

26.  Ibid.     UUra,fe8§a  ex  Rhodano  stat,  boc  est,  non  ante  annoi  qolo- 

C  Marii}  Nemo  omniom  Oeograpbo-  gentoi,  loco  antea  inculto  ac  deierto. 

rom  apertioi,  qoam  Plinins,  sitnm  Veri  mnlto  iirailiui  itatoit  eiie  Jlfa- 

Mariaoarom  foiiarom  iignavit,  nem-  r^off^,   ad   itagni   latos  orientale. 

pe  oltra  Rbodani  oitia,  prope  itag-  '  Maritiroa  Avatlcorom,'  inqoit  Mela, 

pom  ioiigne  Maitramela.    Cujui  ex  ii.  5.  '  itagnnm  obiidet.' 

verbii  varias  de  fossarum  Marianarnm  27.  Ibid.    Aqum'  Sextiee  SaUuvio' 

aitu  scriptomm  sententias  convellere  mm]  Ita  Mss.  omnes,  Reg.  1. 2«  Coib. 

proclive  admodom  foret,  ii  esiet  id  1.  2.  Paris.  Cbiffl.  non  SUfyorum,  In- 

otii  noitri,  ant  iuititnti.    Occnpavit  icriptio  Ornteri,  pag.  208.  db.  Lier- 

liancipartamjamdodom,abiolvitqoe  rib.  VoconTiBii.  Sallvyibisq.    S^- 

egregie  Uonor.   Booche,  Hiit.  Pro-  XMcat  vocat  PtotemKoi,  pro  :UXvar, 

Tinc.  iii.  6.  pag.  161.   Itaqoe  foss»  li.  10.    Hi  sont  Falani^Oalli  (lege, 

Marianas  dncta  sunt  a  Rhodano  per  SaUuoii  Gottt)  de  qolbus  Fulvins  tri- 

Campos  Lapideoa,   ad  vicum  Fot:  nmphassedicitnrin  Epitome  Liviana, 

fossaram  snpersnnt  ibi  bodieque  ves-  lib.  LX.  ut  docet  inscriptlo  vetus  in 

tigia.    Idcirco  autem  perducts,  qno  Fastis  Triumphorom,   M.    FvLvivt 

in  Rhodannm  naves  e  mari  facilius  M.  F.  Q.  N.  Flaccvs.  Procos.  db 

subirenty  qoibos  ngre  aditos  esset  in  Ligvribts.   Vocohtieis.   bt.   Sal- 

amnem  per  orientale  ostinm,  qnod  id  lvvibis. 

erat  naviglornm  vix  patiens.  Solinnt,  28.  Ibid.  Ale^e  Reiorum  ApoUU 

cap.  2.  pag.  17.   '  C.  Marios  bello  nartiwi]  Hactenos  legebator  Aleheee^ 

Cimbrico  factit  mano  fossit  iovita-  rtomm  ApolHnariMm.    At  Mss.  Reg. 

vit  mare:  peraiciosamqoe  ferventis  Colb*  et  Paris.  tolidem  apicibos  id 

Rhodaoinavigationemtemperavit.'—  nomen  exhibent,   quot  repraeitenta- 

* '  Fossas '  plnrali  numero  dicit,  eai-  mns.    Accelit   et  vetos   ioscriptio 

qoe  *  insignes  opere :'  oode  errare  apod  Groter.  pag.  448.  CoL.  Rbior. 

eat  intelligas,  qui  unicam  qneront,  Apoluhar.     £t  Tabola    Penting. 


708 


NOTiG    BT   BMBNDATIONES 


Rei8.  Apollinarib,  hoc  est,  Reiis 
Apollinaribui,  a  caltny  ut  Tidetur, 
Apollinis.  Qnid  qaod  nec  Alebece 
fatisfacit  ipsa,  libentinsque  Allriaf€e 
agnoverim,  si  Ms.  ullut  codex  suffra- 
f  etnr.  Nam  Albicecos  'AXfiioUovs  Sa- 
lylbns,  sive  Salluviis,  Vocontiisqne 
confines  Strabo  facit,  Itb.  iv.  pag. 
803.  plane  ut  ipsius  oppidi  *AXfitoiKot 
nomen  esse  potneril,  qua  forma  et 
^6\ot  Solce  Cilicii  appellantur. 
.  29.  Ibid.  Cesnro]  Non  Cisteron, 
ant  Caatre»,  ut  quibusdam  eruditis 
visumy  sed  S.  Tiberii  pagns,  S,  Tu- 
bery,  ad  Aranrim  qui  Agatham  prse- 
flnir,  lencis  fere  quatnor  a  Bseterris. 
Kwffgpi»  est  Ptolmaeo,  ii.  10.  in  Vol- 
cis  Tectosagibus.  Antoolo  in  Itiner. 
Cesero,  a  Bseterris  M.  P.  xii.  Ado 
in  Martjrol.  10.  Novemb.  'In  ter- 
ritorio  Agathensi  in  Cessarione,  SS. 
Martyrnni  Tiberii,  Modesti,  et  Flo- 
rentiie,  qui  tempore  Diocletiani  mar- 
tyrium  complevernnt.'  £t  in  Vita  S. 
Tiberii :  '  £t  subito  apparuemnt  jnx- 
ta  flnvinm  qui  dicitur  Araur,  in  vico 
qoi  vocatur  Ceseri»'  &c. 

80.  Ibicl.  Totcimi,  Tanuconiemet] 
In  Mss.  Reg.  1.  2.  Colb.  1.  2.  et  Pa- 
ris.  Tasconij  TarueunonicnBe»,  Libri 
vulgati,  Tascodnniiari,  Cononienses, 
omnino  mendose,  ut  vel  ex  ipsa  serie 
elementorum  liquet.  Adeo  non  pla- 
cet  conjectura  eruditi  vlri,  scribi  ita 
jubentia,  Ttrascoduni,  Tami,  Tononi" 
enses:  utsiTasconos  ipsos  expunge- 
re  cuipiam  libuerit,  ceu  ineptam  vo- 
cis  subseqnentis  repetitionem,  ac  so- 
los  retinere  Tarnsconienses,  liaud 
gravate  sim  ei  assensurns.  Nam  Tar- 
nos  abamneTarne  comniinisci,otioso- 
rnm  hominnm  videtnr  esse  :  Tononi- 
enses  a  Sabandia  in  provinciam  Nar- 
bonensem  acrersere,  quam  solam  Pli- 
nius  modo  perlnstrat,  iywypa^frrav, 

Sl.  Ibid.  A4jecitfmnuUB  ,..Avan* 
tieos,  atque  Bodumtieot']  Sic  libri  om- 
nes  tum  editi,  tnm  mann  exarati  an- 
te  Hermolaum,  qui  pro  Bodionticis 
Eh-oduntios  fidenter  incolcavit ;  per- 


inde  qnasi  ant  gens  eadem  snb  diver* 
sis  nominibus  bis  signetur  a  Plinio : 
£broduntiornm  qnidem  appellatione 
hoc  loco,  et  Caturignm  rnrsns  cap. 
24.  est  enim  Caturigum  opplduni 
Ebrodnnum  :  ant  Ebroduntiontm,  si 
locum  hic  eos  habere  oportnit,  Dinla 
potius  oppidura,  quam  Ebrodnnnaa 
ipsnm  dici  debnerit.  At  non  levior 
ejiisdem  Hermolai  lapsns,  et  Guilli- 
manni,  qni  Hermolanm  seciitns  est, 
cnm  Avanticos  Helvetis  popolos, 
ceica;  d*Awinches,  signari  hic  arbitrati 
sunt :  quandoqnidem  hos  Alpinm  in- 
colas  fuisse  Plinins  ipse  admoner,  et 
Ammianus  qnidem,  nt  mox  dictnri 
sumns,  Oraiarom  :  a  qnibns  longa  in^ 
tercapedine  Aventicnm  Helvetiornm 
'disjonctiim  est :  longe  nempe  poai- 
tnm  snpra  Lemannnm  lacum,  qno  ta- 
men  lacn  claudi  provinciam  NariK>- 
nensem  snperius  monnimns.  Descri- 
bit  Avanticorom  oppidnm,  cnjnsmodl 
fere  nnnc  est  Ammianns,  lib.  xv.  p. 

64.  '  Alpes  Oraise  et  Poeninse, 

habent  Aventicnm,  desertam  qnidem 
civitatem,  sed  non  ignobiiem  qnon- 
dam,  ut  sedificia  semirnta  nnne  qno- 
qne  demonstrant.'  Sententiae  nostrse 
de  Aventicornm  germano  situ  snffra- 
gatorem  liabemus  vimm  emditnm 
Nic.  Chorier  Hist.  Delphin.  lib.  i.  p„ 
12.  et  lib.  IV.  pag.  107. 

82.  Cap.  6.  Haud  uUo  inds  loeo 
CCC,  in  Uaitudhum']  In  Mss.  Reg. 
Colb.  Paris.  &c.  Haud  uUo  in  loco. 
Parm.  edit.  Haud  ullo  in  loco  CC^ 
Nos  ex  conjectura,  Haud  uUo  inde 
loco:  ex  Martiano,  lib.  vi.  cap.  de 
Italia  pag.  205.  CCC,  rescripsimns  : 
*  Niisquam,'  inqnit,  '  trecenta  latitn- 
do  ejus  excedit.'  Sed  Plinii  mentem 
idein  Martianns  liaud  assecutus  sane 
videtur,  qnae  nostra  interpretatione, 
feliciter,  ut  quidem  opinamur,  iilns- 
trata  est. 

83.  Ibid.  Unirers€e  Vutem  ambitus 
..,XXX,  past.  LVniL]  Sic  Mss. 
omnes.  In  Solino,  cap.  2.  pag.  14.  et 
Capella,  lib.  vi.  cap.  de  Italia,  pag. 


AD  C.   PLINII    SBCUNDI   LIB.  III. 


709 


305.  mole  oane  hic  idein  anivenaB 
Itali»  ambilns  colligit  vicies  centena 
et  XLix.  millia  pasi.  hoc  estyluc. 
XLTiiii.  cum  utrobique,  ut  in  Plinio, 
scribendum  sit,  XXX.  LVIIIL  nul- 
lis  additis  detractisve:  sed  tertia 
tanturo  denarii  nota,  qnam  prava  li- 
brarii  distinctio  seqnenti  summs  tri- 
buit,  reddita  restitutaque  priori. 
Quamobrem  immerito  Salmasins  in 
Solin.  pag.  8S.  ei  eodem  Solino  Mar- 
tianoque  Plinium  emendandum  pro- 
nuntiat,  cum  e  contrario  ii  sint  ex 
auctore  sno  Plinlo  refingendi.  Nam 
si  decies  centena  et  xx.  millia  pas- 
annm  apud  eosd€^  colligit  longitndo 
Italite,  haiid  sane  pauciora  tricies 
centenis  passutim  millibns  patere 
ejns  ambitum  res  ipsa  pervincir. 

S4.  Ibid.  A  Conica  minus  LXXJ] 
Keg.  2.  A  Coreyraminu»  LXX,  Parm. 
edit  A  Corsica.  Martianus,  lib.  vi. 
eap.  de  Italia,  pag.  205.  ex  optimis 
exemplaribos  :  A  Coraica,  minus 
LXX.  id  quod  libentin«  amplexi  sn- 
mns.  Omitti  sane  non  debnit  major 
insnla,  aut  longe  minor  anteponi. 
Deinde  longiuscnlum  est  Italiae  a 
Corcyra  intervallnm,  nt  minimnm, 
c.  M.  P.  At  Corsicam  a  Vadis  Vo- 
laterranis  lxii.  M.  P.  abesse  Plinius 
ipse  diserte  testatus,  ut  qnidem  prse 
se  fernnt  exemplaria  omnia,  lectio- 
nem,  qnam  defendimos,  egregie  tne- 
tur. 

85.  Cap.  Tiir.  Aquentes  cognomine 
Taurini]  Ariolantur,  qui  Aquapenden' 
te  in  Etrnria  oppidum  signari  hoc 
loco  pntant.  A  Centnmcellis,  hoc 
est,  CimHa  Vecchia^  nt  diximus,  pro- 
pe  hsB  Aqnensium  Thermc  abfnernnt. 
Testis  Rutitius  in  Itiner.  p.  805.  '  Ad 
Centumcellas  forti  defleximus  Ans- 
tro :  Tranquilla  pnppes  in  statione 
sedent.'  Et  mox :  '  Nosse  juvat  Tan- 
ri  dietas  de  nomine  Thermas,  Neo 
raora  difiicilis  millibns  ire  tribus,'  &c. 

86.  Ibid.  Clunni  nori,  Ciunni  ee- 
ietes]  Hos  non  re  ac  loco,  sed  nomi- 
ne  soluro  invicem  discrepare  censet 


Holstenins  in  Notis  ad  Ital.  Antiq. 
p.  75.  At  non  ita  sane  veteres  cen- 
snernnt :  nam  in  fragmento  Itinera- 
rii  Antonini,  itinere  Tiberino  sive 
Ciminio,  legitur  :  <  Clusio  vetere, 
olim  Comersolo  :  Clusio  novo,  a  qno 
dictns  Clusentinns  transitus  Hanni- 
balis.'  De  vetere  Livius,  lib.  x.  p. 
179.  *  Clusium,  quod  Camars  olim 
appellabant :'  lege»  '  quod  Camarso- 
lum  appellabsnt.' 

87.  Ibid.  Florentin%\  In^  Mss.  ple- 
risque,  librisque  editis,  Fluentini,  At 
Chiffl.  et  Paris.  rectins,  Florentini,  nt 
in  codd.  qnos  vidit,  legisse  se,  si  cre- 
dimns,  testatur  Gelenius.  Nam  et 
Frontinns  de  Colon.  p.  03.  Coloniam 
Florentinam  deductam  a  Trinmviris 
prodidit,  et  Tacitus,  Annal.  i.  p.  36. 
orasse  ait  Florentinos,  ne  Clanis,  so- 
l»to  alveo  demotns,  iu  amnem  Arnum 
transferretur,  idque  ipsis  pemiciem 
afferret.  Ipse  Plinlus  iv.  4.  Floren- 
tiam  nominat.  Tamen  in  decreto 
Destderii  Regis  Italia*,  apud  Oniter. 
p.  220.  '  Palantes  Fluentinos  colie- 
glmus :'  quod  de  Florentinis  accipi- 
endnm  est. 

38.  Ibtd.  Subertani']  Sic  Mss.  om- 
nes,  impresslqne  libri  ante  Hermo- 
lanm,  qui  a  Sudemo  Ptolema^i  iii.  1. 
Sudertani  scripsit.  Nos  Suberiani 
anteponimus,  quoniam  id  ei  oppido, 
qnod  Sovretto  diximns  appellari,  per- 
accommodalum  nomen  est,  a  subere, 
qno  cirromjectus  ager  abundat. 

89.  Ibid.  Volaierrani,  Vokentini 
eognomine  Etrusci]  In  libris  editis, 
Volalerrani  eognomine  Eirusciy  Volcen- 
tinis  prsetermissis :  at  eosdem  ex 
Chiffl.  codicis  fide  restituimns,  probe 
gnari,  praeter  Etruscos  Volaterranos 
essenullos  uspiam  :  nequeeo  proinde 
cognomine  discerni  ab  aliis  necesse 
foisse.  Volcentinos  autem,  seu  VoU 
centanos,  et  in  Lucanis  Plinius  coin- 
memorat,  cap.  15. 

40.  Cap.  ix>  Nicodoro  Atheniensium 
magistratu,  qui  fuit  Urhis  nostrce 
CCCCXL,]   Ita  Mss.  omnes,  Reg. 


710  NOT^   BT   BMBNDATIONRS 

Colb.  Parii.  et  Chiffl.    'QHin  ipse  lib.  v.  p.  218.  partim  FnNitiDiu  :  sie 

Pliniiis  ziii.  80.  et  xv.  1.  hunc  ipium  enim  iile :    "Er  ro7t  iffwfft  roSr  Mp 

annum  nignat.    Hoc  uno  in  looo  per-  npohfwrw  ^  rc  rw  'EpviiiNw  voXixfV 

mutatis  nnmeris  libri  impregai  bebent  KairiTouKow,  tcaX  'Anryrfft  W\c9  ^«^X»-                   ! 

CCCCLX.    Oesiit  magiitratum  A«  yos,  koSl  Kfwroi^  jc  r.  X.    /»  mtmiUnm 

thenit  Nicodorus,  Olympimdii  cxvi.  mKjpira  PrmnUte  wrh$  HtruiMntm  mta                  I 

•nno  tertio,  nti  ex  Diodoro  Siculo  eti  CapUuhim^et  Anagiiiawrbtmrigmg^ 

aperte  perspicnum  ett.  Incidit  plane  et  Cereata,  Itaqne  erit  Hermiatm  pro                  « 

hic  annus  in  annum  U.  C.  ccccxl.  Hentuorym,,  et  a  Cereate  Cerealini. 

Qnin  et  panlo  ante,  quod  aeriptit  NU  Frontinna  vero,  lib.  de  Colon.  p.  85. 

cMforo  Magittratu,  repoauimui,  noB  *  Cereate  MaHana  (non  'Marina') 

Magietratui:   nam  neque  inscripsiise  muDicipium  familia  C  Marii  obaide- 

euiqnam  libmm  auum  de  Plantarnm  bat.'    £t  p.  118.   *  Ceretinm  (leg e 

Historia  Tbeophrastui    videtur :    et  *  Cereatinm  ')    municipinm    lamiiia 

Orapca  ea  locntio  eit  Niico&ipou  ipxf»^  Marii  obsidebaot.' 

ror.    Ita  enim  significabant  annom  44.    Ibid.    /alerwratftes   i9aiorastai, 

Atbeniensesy  nt  Romani  ex  nomine  fvi  et  Lirimatee]   H»c  conjanctim  nt 

Consnlnm  ordinariorom.    Ita  Seneca  legereotur,e£fecimus  :  non  uti  prtas : 

Ep.  XVIII.  p.  199.  de  Epicnro:  '  Hoc  /Rterqmnales,  jSitccaaaiit,  ^tct  el  Lirima» 

certe/  inquit,  *  in  bis  epistolis  ait,  iea,  Nampraeterelementorumseriem, 

qnas  scripsit  Charino  magistrato,  ad  quae  nnnc  alioqui  abrnmperetnr,  do- 

Polyiennm.'  Et  Plinins  ipse  passim :  cet  id  vetns  inscriptio  apnd  Ornte- 

'Tiberio  principe/  *Claudio  princi*  rnm,  p.  4SI.  qum  Casino  in  moote 

pe,'  &e,-^*  Quin  et  illud  panllo  ante,  reperta  est :  in  qua  Rbip.  Imtbeaii • 

quod  eeripeit   Nicodoro   Magiotratuif  hat.  Lirin.  mentio  habetnr.     Sie 

mutare  ausi  oon  nurons,  cum  sic  ha-  porro  appellati  sunt,  quod  ad  lirim 

beant  libri  omnes   manuscripti,   et  amnem  sedes  baberent :    Succaaini 

editi.'  Ed.  see.  antem,  (sic  enim  emendo,  pro  ^ecn- 

41.  Ibid«  ConckifUo,  et  pUee  ne&tU  s«m,)  quod  sub  Casino  monte.  Auc* 
aimoCaiiliir]  Sic  libri  omnes :  nec  con-  tor  emendandi  Livins,  lib.  xxvi.  p. 
jectura  placet  eruditi  viri,  legentis  382.  *  Snb  Casinnm  bidno  stativa  ha- 
oiuNifaahir:  qua  forma  dictum  ab  bita.  Inde  prseter  Interamnam,  A« 
Ovidio  est :  '  Novit  qnae  mnlto  pisce  quinnmque,  in  Fregeilanum  agram 
natentnr  aqnsp.'  Annatari  enim  con-  ad  Lirim  flnvinm  ventum.' 
chylio  littora  dure  admodnm  dici  45.  Ibid.  //ioiieiMes  LovMit']  Loiik- 
nobis  videtur.  Kjt  reposnit  Hermolaus  ez  Ptolemvo, 

42.  Ibid.  Ajjiiam]  In  Mss.  AfuJUud,  ob  vetus  mnnicipinm  Lanuvinm,  qai 
In  edit.  Parm.  VffuUuAt  perperam :  pagus  est  bodie  imtoviiia,  band  pro- 
exigente  elementornm  serie,  ut  ab  A  cnl  Velitris.  At  major  looge  digni- 
gentis  ejus  nomen  incipiat.  Frobe*  tas  Lavinii  fuit,  ut  vetustas  major : 
nius,  et  alti  post  eum,  Andani.  Nos  nam,  ut  Varro  ait,  de  Ling.  Lat*  Iib« 
Affilani :  quod  apnd  Froutinum  legi-  iv.  p.  S5.  '  Oppidum  quod  primuin 
tur,  de  Coloniis,  p.  83.  *  Affile  oppi-  conditum  in  Latio  stirpis  Romanm 
dum  lege  Seinpronia.'  Lavinium  fuit.    Hoc  a  Latini  filia» 

49.  Ibid.  Capitulum  Hemtcam,  Ce-  qnae  conjoncta  /Eneie,  Lavinia  ap- 

reatini  qui  Mariani]   In  edit.  Parm.  pellata,'  &c.      Frontino,  p.  86.    et 

CapUulum  Hernetum,  Cernetani,   Fro-  124.  '  Lauro-Lavinioni '  dicitnr.  Di« 

beuius,  aliique  deinceps :    Capiiulum,  onysio  Halic.  Antiq.  lib.  v.  p.  287. 

Cf^melicm:  Cemelaat.    Einendationia  Aaoi^ioy  fiafrp6wo\ts  roS  /iariito^  yi» 

nostrae  auctor  fnit  partiin  Strabo,  ms.    Incolse  Aai9<yi«rai|  p.  226. 


AD  C.  PLINII  SBOUNDI   LIB.  III. 


711 


46.  Ibid.  C0Mpita  Larimn]  Laret 
io  compitii  coli  solitos,  preter  Fes* 
tum,  teetatur  Ovid*  Fast.  ii.  615. 
^Qiii  compita  tervant,  Et  vigilant 
Bostra  semper  io  nrbei  Larea/  £t 
TranqniUttt    de    Aiignsto,  cap.  91. 

*  Compitales  Lares/  inqnitf  '  ornare 
bis  in  anoo  institnit,  vernis  Aoribtts, 
et  «stivis.'  Hinc  Tertnlliaui  locum 
obiter  emendamns,  de  Spectacnlis, 
cap.  6.  ubi  ▼etus  hcc  arae  inscriptio 
legitnr:    Consvs.    comsiuo.    Mari 

DVBLLO.  LaRBS.  GOMITIO.  POTXMTBe. 

Rigaltins  edidit,  CoiUo  potetUeM* 
Orammaticns  nesclo  qnis  Colio,  id- 
qoe  pro  sede  jnbet  accipi :  domico* 
liomqne  qnondam  dictum  esse  pro 
domicilio,  hoc  uno  dnctus  argnmento, 
snspicatur.  Ego  libentins,  Lares 
€OHPiTO.  POTBNTBS.  agnoverim.  La- 
libus  dicata  Compita,  et  sub  Larinm 
tutela  prv8idi(M|ne  ea  esse»  ludos 
idelreo  Compitalitios  appellatos,  ex 
compitis  in  qoibus  agitabantnr,  docet 
Maerobius,   Satnrn.    i.   7.    p.   2S1. 

*  Coropitalia,'  ioquit  Varro,  de  Ling. 
Lat.  fib.  ▼.  p.  49.  '  dies  attribntos 
Laribos : . . .« ideo  ubi  viae  competunt, 
tnm  io  compitis  saerificatnr.  Qnot- 
annis  is  dies  concipitnr.*  Apnd 
Servinm  non  semel,  *  Lares  Viales.' 
Vetos  Inscriptio  ap.  Grnter.  p.  84. 

DIS.  DBABV8QVB.  BIVIS.  TRITI8.  QVA- 
DRIV18. 

47.  Ibid.  Ad  Cn.  Pompnmm,  tt  L. 
CatoneM]  Ita  libri  omnes  tom  impres* 
si,  tnm  manu  eaarati,  ante  Herroo- 
laam,  qnt  L.  Cor6aii«im  importuoe 
obtmsit,  qnero  bello  Marsico,  sive 
Sociali  nollnm  fnisse  Consnlem  sci- 
mos.  Fnit  vero  L.  Porcios  Cato 
anno  secnndo  ejns  belli,  U.  C. 
DCLXV.  cum  Co.  Pompeio  Strabooe, 
Cn.  Pompeii  Magni  patre. 

48.  Ibid.  Titttraaia]  Stephanus : 
Tavpoylij,  ir^Xif  'iToAiw,  forte  fauc  re- 
ferenda.  Apnd  Mrlam  if.  4.  Tsnrta- 
mim  e«t :  apnd  Strabonem,  lib.  vi. 
I».  854.  regio  Tanriaoa:  sed  ad  Plinii 
Taoraniam  niUl  ista  pertinent,  etti 


pertinere  Casaobonns  ezistimavit,  ia 
notis  ad  Strabooem :  com  ista  sint 
io  Brntio,  Plioii  Taurania  in  Cam* 
pano  agro. 

49.  Cap.  XI.  DietmpropterordiMem, 
qua$  item  nominant  aingutig  vo€abnlis\ 
In  Mss.  quas  Uerum,  Forte  ita  rec- 
tios,  cnm  Toletano  Pintiani  codice : 
Propter  ordhum  quo  eita:  a  quo  ite» 
rum  Nooitna  eingulii,  Prote,  et  Mese. 
Ab  ordine,  inquit,  quem  certis  inter- 
vaJiis  dispositsK  hm  servant  insnls, 
in  universnm  StGecbades  dictas  snnt : 
mrsusqne  ab  eodem  ordine  singnla- 
tim  sibi  qoseque  nomen  aseivit:  pri- 
ore  earum  Prima:  altera  mox,  Me- 
dia:  demnmqoe  tertia,  Ultima  ap* 
pellata.  Porro  vernacnla  StGecba* 
dum  nomina  Pinetns  etDalecampins 
ea  comminiscnntur,  qnsD  nec  exteris 
nec  indigeois  nota  sint.  Honor.  Bon- 
che,  Hist.  Prov.  i«  7.  a  Pomponiana 
Mesen  perperam  distingnit :  alii  ali- 
ter  peccant. 

50.  Cap.xii.  Aheelami^Volaier' 
ramSf  LXIL  M.]  Corrnptos  band  do- 
bie  numerus,  cum  xc.  circiter  n. 
pass.  inter  ntraqne  loca  nunc  suppu- 
tentnr.  Nota  fortastis  centenarii  in 
qniBgenarium  deflexa  ab  amannen- 
sibus  est,  scriptnmqne  lxii.  pro  cxii. 
Quin  si  Artemidoro  credimns,  apod 
Agathem.  Oeogr.  i.  5.  gemioa  cente- 
narii  nota  librariis  excidit,scribique 
necesse  est  cclxxv.  Trajectum  enim 
ait  esse  stadiotnm  bis  mille  dncento- 
rnm.  Sed  coargoit  Artemidorum 
Strabo,  lib.  v. 

(1.  Ibid.  JEnaria  ipta']  Sive  ab 
JEoeae  statione,  sive  ab  aeno  aerisqoe 
metallis,  ^nsrla  dicta  sit,  qoati  Ae- 
naria,  hhtapia»  scripsere  cuio  diph- 
thongo  antiqoi  omnes:  unns  instar 
sit  omninm  Appianns,  Bell.  Civil.  lib. 
V.  p.  711.  qni  vjiaov  rha  TliOTiKoitroat 
vocat,  ^  W9  hrrtv  Alnpla,  Nam  qnod 
snadere  Salmasius  nititnr,  in  Solin. 
p.  97.  et  S21.  et  Bocbartns  de  Ani- 
mal.  III.  c.  Sl.  p.  994.  Scribi  Enaria 
oportere,  ot  ab  enaribns,  hoc  esi. 


712 


NOT^   ET   BMENDATIONBS 


sine  Daribns,  siiniis  ? idelicet,  nomea 
insulae  deflexnm  videatur,  ▼alde  ve- 
reor  nt  qniiquam  vir  narii  emuDCtae 
probet. 

52.  Cap.  XIII.  Berelidaa]  Ao  Bala- 
ridaa  ex  Martiano  rectius  ?  scilicet  a 
Balarii  Sardiniffi  gente,  de  qua  mox 
Plinius.  An  potios  B9arida»,ex  Tab. 
Peuting.  ut  scopnli  intelligantur  duo, 
qni  S.  Antiochi  iDsulam  obsident,  U 
Toro,  et  la  Vaeca.  An  deniqne  JBa- 
nauridas  ex  Stepbano,  Tjrrrbenicas 
insnlas  sic  nomlnante  ? 

63.  Cap.  XIV.  CCCCXL.  M.  ab  eo 
distante  Pehponneso'}  Ita  rescripsi- 
mns,  admonitu  codicum  R.  1. 2.Colb. 
1.  2.  Paris.  Sic.  cum  in  editis  perpe- 
rani  legatnr,  cxliv.  hoc  est,  centena 
qoadragiuta  qnatnor,  pro  qwUer  cen- 
tena  et  quadraginta,  Suffragatur  prae- 
ter  Capellam,  qni  hnnc  plane  nume- 
rum  habet,  lib.  vi.  cap.  de  Sicilia, 
pag.  208.  etiam  Strabo,  dum  Alpbei 
fluminis  ostinm  quatnor  millia  sta- 
dinm  hoc  est,  d.  millia  passoum  a 
Pachyno  abesse  testatur,  lib.  vi.  p. 
266. 

54.  Ibid.  CoHMUtB  Hn  quinque:  urbe» 
ac  civUateB  LXIIL']  Locum  hunc  re- 
stituimufi,  tum  ex  Martiano  Capella, 
lib.  VI.  c.  de  Sicilia,  p.  208.  tum  ex 
eoriindem  codicom  iide,  in  qnibus 
cintates  LXIIL  nnllis  adjectis  aut 
detractis  leguntnr.  Coloniarnm  nu* 
mernm,  quem  oot  etiam  reposnimns, 
ex  Martiano,  subsequentis  vocuIsb, 
urbee^  Ittera  prior  absorpserat.  Porro 
totidem  infra  coloniae  reddnntnr: 
Tanromenluin,  Catina,  Syracnss, 
Thermae,  Tyndaris.  In  Excerptis 
Legationum  e  Diodori  libro  xxiii. 
urbes  in  Sicilia  lxviii.  omnino  nn- 
merantur:  qui  numerns  e  qninqne 
coloniis,  nrbibnsqive  tribns  ct  sexa- 
ginta  rite  conflatnr. 

55.  Ibid.  Amnes:  Achate»,  Mazara, 
Hyped]  In  edit.  P urm.' Amnee  Agathe 
Matherypea.  InReg.  et  Colb.  Aga- 
the  mater  hypsa.  Pro  qua  lectione, 
Barbaros  Acis   et   Hypsa  reposuit: 


ploribiM  sane,  qnam  par  fuerat,  «s- 
tritis  literis.  Sed  Acin  qAoqfie,  de 
quo  Schol.  Theocriti,  ad  Idyll.  i.  69. 
et  Vibius  Seq.  p.  929.  ab  lEXw,  Solino 
qnoqiie  auctore,  fluentem,  e  cnjos  ri- 
pis  saxa  in  Ulyssem  Polypbeinom 
jecisse  quidam  dixere,  ad  oram  qiiani 
nunc  percnrrit  Plinins,  non  perti- 
nere,  docebit  snb^ectaocnlis  descrip- 
tio  insolsB.  Quapropter  priscis  Ute- 
rarum  vestigiis  insisteodo,  locnm  nos 
ita  legimns  :  ^mjifs :  Aehates,  Maxara^ 
Hypsa.  De  Achate  Siciliae  flnvio, 
Vibius  Seq.  p.  328.  '  Achates  Sici- 
liae,  nbi  pari  nomine  lapillos  generat, 
unde  gemmn  finnt.'  Plinius  ipse, 
XXXVII*  54.  Ejusdem  meminit  etiam 
PtoUmaens,  iii.  4.  ubi  corropta  voce 
'AkIOiov  vocat:  ac  Seliountis  ab  eo, 
et  Mazaras  fluminnm  ostia  refert. 
De  Mazara  Antoninus  quoqne,  xii. 
M.  P.  a  Lilybaeo.  Stephanoitemcas- 
tellum  est  et  propugnaculum  Seli- 
nnntiorum  Mazara,  a  praeflueDte,  ut 
credimus,  amne  dictum.  Servat  ad- 
liuc  in  hoc  Ipso  tractu  oppidura  Ma- 
sarae  nomen :  a  quo  tertia  Siciliae 
pars  Val  di  Matara  nuncupatnr. 

66.  Ibid.  EchetUenses]  Prins  JEcet- 
Henses  legebatur,  quos  perspicunm 
est  vel  ab  Acestaeis,  vel  a  Segestanis 
minime  diversos  esse.  In  Mss.  EchoM' 
tienses.  Nos  ex  certissiroa  conjec- 
tura,  Echetlienses,  ab  *Ex^Aa  oppido, 
cujus  meminere  Polybius  lib.  i.  p. 
20.  et  Diodorus  Sic.  lib.  xix.  ac  Ste- 
phanns.  Illud  ipsnm  forte  qnod  Pto* 
lemeo,  ui.  4.  *E?jc49iov  pro  *£x^Amv 
dicitur. 

57.  Ibid. /macar€iises]  Italibriom- 
nes.  At  elemeutorum  series  nobilins 
paulo  oppidum  appellanduin  hoc  loco 
fuisse  forte  admonet,  nempe  Hycca- 
rensium,  quod  Stepbano  'Tirxapor, 
Hiccara  Antonino,  a  Panhormo  xvi. 
M.  P.  In  nnmmis  apnd  Parutam, 
IKAP.  Nuncquoque  Cariiit,  et  Afirro 
d'/ccartiit,  teste  Fasello,  decad.  i.  lib. 
vii.  cap.  6. 

68.  Ibid.  !rtroci>jiMs]    An   Tyrmci" 


AD  C.  PLINII   SBCUNDI   LIB.  III. 


7J3 


Rfiueiy  ab  oppido  qnod  Tvpcuciyai  Ste- 
phano  dicitor  ?  At  in  Mm.  et  edit. 
Parm.  Driraciensts.  Forte  pro  Tri- 
tiaeiinsea:  nam  TptFOKiifr  w6\uf  et  T^' 
vaidovs  oppidanos  in  Sicilia  landat 
Diodorn»,  Bibl.  lib.  xif.  pag.  89.  et 
90.  An  deniqne  TyrUtenMitf  nam 
Tvptrrhif  in  Sictlia  idem  Diodorna  ag- 
noacity  in  Eclogia,  p.  876. 

69.  Ibid.  Hierenu&i^  C<gne]  Ita  1i- 
bri  omnes,  ipaeqne  Martianns,  lib. 
vi.  p.  808.  Cave  tamen  credas  Ctfny 
Stephani  insalam  nnnc  signari  a  Pli* 
nio:  Locornm  enim  is  vicinitate  de- 
ceptnSy  promontoriom  Italias  Capny 
Peloro  adversom,  perperaro  hand  du- 
bie,  insnlam  pntavlt:  cnm  non  modo 
pr»ter  eom  nemo  ejns  insolae  memi- 
nerit ;  sed  nec  ulla  osqnam  circa  Pe« 
lomm  sit.  unqnamve,  cnjns  qoldem 
mentio  eztet,  fuerit  insula. 

60.  Ibid.  Afe%imii]  Ab  oviuro  pro* 
ventn,  &«^  r«r  it^hKMv^  in  insnlse  Lipa- 
rsB  nomen  olim  inditom  censuit  Da- 
lecampins.  Reclamant  vetostiscrip- 
tores  orones,  a  qnibos  non  MiyXiyovrb» 
sed  McAiyowb  Yocator.  Strabo,  lib. 
VI.  pag.  a76,  Stephanas,  Hesycbins, 
eeterisqoe  antiqoior  Cailimachos, 
Hjm.  in  Dianam,  pag.  14.  vs.  47. 
nhff^  M  Aiwdfnf*  Aardpn  w4o¥,  AAAA  r&r^ 
Iricfr  Oiw9fid  ot  M«\tyovwis, 

61.  Ibid.  AnieaTherasia.,  •guinga'' 
cm]  Therasiam  qnidem  in  insulis 
JEg96i  maris  agnovimos :  banc  vero 
Hieram  quiTherasiam  qnoqne  appeU 
larit,  adhnc  anclorem  qosBrimus. 
Thermissa  hand  dubie  scribi  satios 
fuerit,  si  exemplaria  olla  faverint: 
cnm  id  ei  nomen  fuisse,  ^pfjuwoM, 
Strabo  fateatur,  lib.  vi.  p.  276.  et 
276. 

62.  Cap.  XV.  Cerdnes]  Vernm  bu- 
jns  amnis  nomen,  ex  fide  codicnm 
Keg.  1.  2.  Colb.  1.  2.  S.  Paris.  et 
Chiffl.  restitoimus:  snbdititiumqne 
Caeinos  expnnximos,  quod  Hermolans 
Incnlcarat»  neglecta  vetere  lectione 
Parmensis  etiam  editionis :  quoniam 
CsDcina  amno  apud  iElianum,  et  Pau- 


saniam,  lib.  vi.  Eliac.  post.  pag.  854. 
dirimi  Locros  a  Rhegino  legerat.  At 
procnl  ab  hoc  sinn,  quem  Plinins 
roodo  percorrit,  Locri,  Rlieginique» 
in  ipso  ferroe  Siculo  freto  collocati. 

6S.  Ibid.  Tiris,  Erunmsa,  Meloessa] 
Sic  totidero  plane  apicibos  Mss.  om- 
nes.  £t  Mrloeftsa  quideni  a  proventu 
pecoris  baud  dnbie  nomen  accepit, 
itmh  rw¥  fntiXmr.  Verum  loco'  priorom 
doarum,  infeliciter  admodum  Hermo- 
lans,  TVes  Sirenusts  rescripsit,  quos 
ab  ora  Paestana,  adversoqne  plane 
maris  tractu,  iu  Lacinium  usque  pro- 
niontorinm  transtolit.  Ibi  enim  Si- 
rennsas  insnlas,  hoc  esf,  ut  Virgilius 
ait,  Sirennm  scopulosi»  Strabo  lib.  i. 
pag.  22.  aliiqne  collocant. 

64. ,  Ibid.  Ei  Pandosiam  . . .  ta  qna 
Alexander]  Mss.  omnes,  libriqoe  vul- 
gati  ante  Hermolaum,  itfardoatam  con« 
stantissime  retinent :  Paadostom  Bar- 
barns  rescripsit:  qnod  in  Pandosia 
oblisse  Alexandmm  scriptores  omnes 
consentiant.  Et  Livins  quidem,  qni 
nnns  esse  potest  instar  oroninro, '  A- 
lexandroro  Epiri  Regem  *  ait '  ab  ex- 
nle  Lucano  interfectom,  sortes  Do- 
donaBi  Jovis  eventn  affirmasse.  Ac- 
cito  ab  Tarentinis  in  Italiam  data 
dictio  erat,  caveret  Achernsiam  a- 
qoaro,  Pandosiamque  urbem :  ibi  fa- 
tis  ejns  terminnm  dari :  eoque  ocyns 
transmisit  in  Italiam,  ut  quam  roax* 
ime  procnl  abesset  urbe  Pandosia  in 
Epiro,  et  Acheronte  amni ....  Cete- 
rnro  (nt  ferroe  fngiendo  in  media  fata 
rnitnr,)  •  .  •  hand  procul  Pandosia 
nrbe  imminentes  Lucanis  ac  Brntiis 
finibns  tres  tumulos  insedit. . .  perve- 
nit  ad  aronero  •  •  •  qnero  cum  incerto 
vado  transiret  agmen,  fessns  roetn  ac 
labore  miies,  increpans  nomen  abo- 
roinandom  flnminis,  Jure  Acheron  vo- 
caris,  inqnit,'  &c.  Sic  Acherontem 
fluvinm,  et  Pandosiam  in  Lucania 
diserte  appellat :  Strabo  quoqne,  lib. 
VI.  pag.  266.  Suidas,  verbo  T^oi», 
aliiq  ne.  Verum  cum  circa  Pandoriam, 
irc^  IXorSo^lar,  interiisse  Alexandrum 


714  N0TJ5   £T   KMBNDATI0NE8 

Strabo  BflSrmet,  noo  in  ipta:  circa  biuvis  alits  reclaaiaBtibns,  esae  ciu« 

PaDdDsiam   letali  ▼uloere   affeetiifl,  todlendam.    Qaaro  sint  enim  erratii 

concedere  Mardoniam  potait,  obi  ex  obnoiie  Ptolem«i  meniorfty  qnan 

volnere  oblerit :  et  hanc  orbem  io-  vitiosa  Antonini,  et  Strabonis  editfQy 

teriiflse  deiode  Tbeopompos  est  anc-  noront  eroditi. 

tor,    com  staret   interim  Pandosia,  67.  Ibid.    Staiio  MUtvpa:  Lu^p 

quaro  hodle  Caairo  Fnmco  vocant.  ^c.]  Scio  in  libris  vulgatis  legl,  Sim* 

65.  Cap.  XVI.  Ab  eo  Btuta  oppidum,  iio  miiitum  iMpia.  At  Mss.  omnes, 
et  Hydmitlum,  deeem  ac  notem  mti/.  Reg.  1.2.  Colbert.  1.  2.  S.Paris.  Sla- 
poss.]  Ita  libri  omnes.  At  locom  tio  MiUoptBy  Lupia :  nt  propriora  slt 
hnnc  Martianns  perperam  interpre*  stationis  naviom  nomen  Miii^pee :  se- 
tatus,  lib.  VI.  pag.  209.  qnod  esset  qoatnrqne  deinde  seorsim  Lnpia  : 
angnstiamm  ejosce  fretl,qna  loninm  ntramqoe  io  ora  positom,  qose  noac 
mare  in  Adriaticum  irrompit,  inter-  Instrator  a  Plinio.  Slc  Virgilios  de 
▼allnm,  signari  a  Plinio  credidit :  Tenedo,  *  Statio  malefida  carinia.' 
*  Hydruntum  urbem/  inqoit, '  nbi  sn*  Slc  Pliolos  ipse  io  6oe  llbri  bujos» 
pernm  infemmque  mare  decemet  no*  *  Salonis  piratica  statione  nota.' 
vem  millibns  disparatar.'  68.  Ibid.  CCXXY.  M.  tngectmj  Itn 

66.  Ibid.  QNiRfi^gta<a  mill.  non  am-  Mas.  omnes,  R.  I.  2.  Colb.  1.  2.  3. 
pUai]  Cenlum  reposnit  Barbarus :  ob-  Parls.  Chiffl.  non,  nt  in  editis,  CCXX» 
litns  eundem  Plinium,  in  describen-  Subscribit  Strabo,  lib.vi.  p.  28S.  sta- 


do  ItalisB  sitn,  supra  dizisse,  cap.  6.  dia  mdccc.  BroDdisinm  a  0yrrachio 

*  Abest  a  clrcnmdatis  terris,  Istria  ac  at>esse  testatns. 

Llburnia,  qnibusdam  locis   oentena  60.  Ibld.  ilmnes:  I^tpfXf  e  DmdM 

mlllia  pass.    Ab  Epiro  et  Illyrico,  JUio  rege"]  H»c  sincera  codicvm  pros- 

qninqoaginta.'    Satis  enim  snperqoe  ime  laodatornm  scriptora  est :  quam 

coostat,  centum  Ibi  etiam  agnosci  oon  sic  vitlose  ioterpolanmt :  Barjon,  amie 

posse,cttm<0lidem,<anlmRdmoeacrip*  lap^xi  nt  Baril  oppidi  cognomen  In- 

tnms  fnisset.     Nec  dubitare    licet  pyx  esse  putaretur. 

quin  ad  froQtem  hanc  Salentinoram  70«  Ibid.  Apamutim\  Ex  'Arcyi^sTai 

Hydruntinamidipsnmpertineat:cnm  Ptolemsi,  iii.  1.  Herroolaos,  et  Pe- 

non  alia  Italiae  ora  magis  Epiro  vici-  licerins  in  notis  Mse.    Apetmtim  re* 


na  slt :  atque  hoc  tempore  etlam  ab  ponunt.    At  est  illnd  oppidum  et  in 

Hydrnnte,  vel  ab  ipso  potins  prope  Apolia  Dannla  prope  Oargannm  mon* 

•ito  Lencarnm  (nt  appellant)  capite,  tem,  et  in  ora  positnm :  hic  PlniiQa 

ad  oppositnm  Epiri  llttns  tot  fere  Calabroram  oppida  persequitor,  et 

millia  passunm  compntentnr  :  in  qni-  ea  qnldem  qnse  sint  a  mari  longiusciile 

bus   angnstiis   pontes    ipsos  jacera  semota. 

Pyrriinm,  Varronemqne,  cogitasse,        71.  Ibid.  Stwrmm,  TWtm']  Aberraat 

credere  par  est.    Ad  hspc,  Epiri  Ori-  a  vero  qoi  Staroinos  ibi  fuisse  olia 

com  ab  Italias  Saleotino,  lxix.  tan-  arbitrantnr,  nbi  nnnc  Srmiaccio  oppl- 

tnm,  ant  etiam  lxx.  pass.  millibns  dulom  Hydruntini  agri,  baud  procul 

discrevit  idem  Plinius,  cap.  26.  libri  Hydrante :   in  eam  scilicet  addncti 

hnjus,  qni  brevlssimum  In  Grseciam  hmresim,  affinitate  quadam  ac  simi- 

transitura  ab  Hydrnnte,  nou  a  Salen-  Htndine   nominis.     Veram  id  oppi- 

tino,  nunc  esse  testatnr.    Ex  quo  ex-  dnm,  nt  planisaime  vel  ex  ipsis  Ta- 

ploratum  est  ac  certum,  lectionem  bnlis  constat,  com  Salentinornm  dlti- 

vulgatam,  non  modo  vetostiorom  co-  oois  fuerir,  qnorum  oppida  popnliqne 

dicura  fide,  verum  etiam  indnbitato  aoo  mox  ordlne  digernntur,  in  Cala- 

Plinii  testimottio  confirmatam,  qui-  brorum  oppidis»  qns»  nnnc  Plinina 


AD  C.  PLINII   SBCUNOI   LIB.   III. 


715 


percnrrityloeain  habere  non  potest. 
Nec  fellcior  in  conjiclendo  Pelicerios 
in  notit  Mss.  qui  pro  Tutinia  Tutica- 
nos  reponi  pntat  oportere,  ab  Equo 
Tntico,  quod  non  procul  Benef  ento 
fait :  haud  exigua  terrarum  iuterca- 
pedine,  popnlornmque  interjacentium 
freqnentia,  dlvita  a  Benevento  Cala* 
brta. 

72.  Ibid.  Uxentint]  In  libris  vnl- 
gatis  Vmlntmi.  At  Mss.  et  R.  1.  2. 
Colb.  t.  2.  S.  &c.  Uleniini:  nos  ex 
indnbitata  conjectnra,  et  Ptolemaei, 
ut  diaimns,  fide,  Uxeniini, 

73.  Cap.  zviii.  Veto  vere  taero]  Pri« 
nt  ocre  «ocre  legebatnr.    At  Mis.  om- 
nesy  vere,    Veris  sacri  gemina  apud 
antiqoos  acceptio  fuit.  Primnm  enim, 
nt  Festos  ait,  '  Ver  sacrum  vovendi 
mos  fuit  Italis  :  magnis  enim  pericu- 
lis    addnctl   vovebant,    qnscnmque 
proximo  vere  nata  essent  apud  se 
animaliai  immolatnros.'    Nempe  ex 
caprino,    snillo,    ovillo,   bovilloque 
grege,  nt  docet  Plntarcb.  in  Fabio, 
p.  176.    Qood  natnm  esset  inter  Ka« 
lendas  Martias,  et  pridie  Kalendas 
Maias»  auctore  Livio,  lib.  zzziv.  p. 
416.    De  Sabinis  iptls  Noniot,  cap. 
12.  n.  18.  '  Ver  sacrum,  rellgiotum, 
Sitenna   hittoriarnm   libro   qnarto : 
Qnondam  Sabini  feruntnr  vovitte,  ti 
ret  commnnit  melioribnt  locit  con- 
ttitisset,  se  ver  tacrnm  factnrot.'    At 
ver  tacrnm  vovere,  non  solnm  erat 
proventnm  nnint  anni  contecrare,  nt 
pecndet  quidem  immolarentnr  Diit: 
quortnm  enim  hoc  loco  hujusce  morit 
ritntqne  tacri  mentio,  ti  re  nulla  alia 
oontinetnr?  ted  jnventntem  etiam 
Diit  consecratam  in  colonias  mittere. 
Hnnc  morem  edocet  egregie  Plinius, 
cum  ait  Picentes  ortos  a  Sabinis,  vo* 
to  vere  tacro  :  ted  mnlto  exprestiut 
Dionys.  Halic.  lib.  i.  p.  IS.  et  lib. 
III.  p.  77.  ttatim  initio.  Jnstinus  quo- 
qne,  xxiv.  4.  *  Naroque  Galli  abun- 
danti  mnltitudinr,  cnm  eos  non  ca- 
perent  terrs  que  genoerant,  trecen- 
ta  niillta  hoalnom  ad  tedet  novu 


qnserendat  velnt  ver  tacrnm  mtte- 
runt.'  Hieronym.  deniqne  in  Cbron. 
ad  Olymp.  89.  an.  4.  '  Lacedemonii 
ver  sacrnm  Heracliam  destinantes  nr- 
bem  condont.'  Ver  sacrum  illi  sa- 
cram  juventutem  vocant,  e  finibns 
suis  pulsam  a  parentibns,  nbi  alimen* 
ta  domi  non  suppeterent,  crescente 
in  dies  multitndine  :  voto  Diis  ante 
concepto,  pro  felici  rei  eventu.  Inde 
illi  in  coloniam  abeuntes,  qoicqnid 
terrarum  armit  pararent,  habebant 
pro  patria. 

74.  Ibid.  Flnmen  AUmln:  Tervimn 
quojinitur  Pratntiana  regio]  Ita  plane 
totidem  apicibnsservatis,  nec  detrac* 
to  nno,  nec  adjecto,  Mss.  R.  1.  2. 
Colb.  1.  2.  Paris.  Chiffl.  et  Tolet.  At 
Colb.  S.  et  Salniant.  pro  Tervium  ha- 
bent  TesfimtMm.  Ut  nt  est,  oppidi  id 
nomen  fnit,  ut  exipsa  Plinii  oratlone 
exploratnm  est.  Unde  Plinil  edU 
tores  htec  nomina  hanserint,  qnsB  lioc 
loco  obtruseront,  F/Mmtaa,  AUmla' 
tes,  Suimm  Helvinum,  quo  ftnitur^  ^c. 
tton  vacat  inqnirere. 

75.  Cap.  zix.  /tfimmteXflises}  In  li- 
bris  vnlieatis  post  Frobenium,  Mevani' 
eneee,  At  iidem  snnt  ii  qui  Mevana- 
tes  proxime  antea  memorati,  nt  recte 
animadversnm  est  ab  Holstento,  in 
Ital.  p.  92.  In  Mss.  Reg.  Colb.  Pa- 
ris.  Chiffl.  et  in  edit.  Parm.  alilsqne 
vetustis,  Mevanumeneee,  Not  vetus- 
tam  inscriptionem  secnti  snmns,  qnte 
extat  apud  Ornter.  p.  48S.  Dbcvrio- 
Ni.  MBVAMI0L&  Cluverius  in  Ital. 
Antiq.  lib.  ii.  p.  6S0.  Mevaniolam 
pntat  esse  Geifotii,  qui  vicns  Roma- 
nlsB  est,  in  valle  Bedesis  amnis. 

75.  Cap.  zz.  Agrie  quamvit  torren- 
tior,  nil  tamen  ex  rupio  eiH  vindicanM] 
ItarestitnimuB  ex  Mss.  codd.  R.  1.  2. 
Colb.  1.  2.  S.  Cbiffl.  Paris.  In  libris 
editis  perperam,  ogris  quam  natngtts 
forr«nlior.  Salmas.  in  Solin.  p.  84.  nii 
iamen  ex  rapio  abjudieane,  Frustra. 
Mox  vero  ubi  legitnr,  atque  nM  liquii 
agro»,  ex  eornndem  Mss.  fide  delenda 
vox  ea  ugro»  videtnry  cen  spnria,  a 


716  NOTiE   BT   BMfiNDATIONBS 

saperioribos  agriM  mntoanda.  modo  sigoari  a  Pllnlo  insolam,  sed 

7T.  Ibid.  Siuram,  Orgum,  ^rc.]  Sic  plnres,  tum  ipse  hoc  loco  prodit,  cbid 

Mss.  proxirae  laudati.    Libri  vnlgati  ait  ex  tMulit,  tum  paulo  post,  iteram 

mendose  Morgum.    Ennodius  in  Car-  repetens,  '  InsolsB  ejns  sinns,  praeler 

mine  quo  iter  per  Cottias  Alpes  de-  snpra  significatas.' 

scribit:  *  Dnria  nam,  Sessis,  torrens  82.  Cap.  xxvi.    Burmmj  Andeiri" 

vel  Stnra,  vel  Orgos.'  «m]  Hactenns  in  libris  vulgaiis»  Bmr- 

78.  Cap.  XXII.  Adriaiieo  mari  op-  fmm,  Mandetrium.  At  Ptolemaeo,  ii. 
potita:  cMfus  Veneiia.Jluviut  Silie,  ^c.]  17.  est  'Mixptor,  pro  *AMrpm^,  intcr 
Sic  libri  omnes  Mss.  editiqne  ante  mediterraneas  Ualmatis  civitatea* 
Hermolanm,  qui  omninm  codicnm  Dioni  lib.  lvi.  p.  679.  'Ap^pior,  pro 
fide  spreta  legit :  mort  appotita,  Vene-  *M4rrpiov^  ^po6ptow  ii^  awrp  rf  SoXi^rsy, 
iia,  e^jutftuviusj  ^c.  prsepostere  sciii-  castellnm  Saionis  adjacens.  Straboiii 
cet  translata  Venetia.  Secos  enim  lib.  vii.  p.  315.  'At^Hrrpwr  ipwiirbw  x^*- 
Venetia  tantnm  hac  decima  regione  pioif,  castellum  probe  munitnm  :  nti 
continebitur  :  id  quod  falsnm  esse  nunc  quoqne  est,  et  Venetie  dittonis  : 
constat,  ex  Carnornm  et  lapydum  volgo  Cttssa.  Vetns  inscriptio  allata 
regionibus,  eztra  Venetiam  qnidem  a  Sponio,  p.  79.  Itbm.  viam.  Gabi- 
sitis,  vernnitamen  buic  decimas  regi-  mianam.  ab.  Salonis.  Amdetrivm 
oni  Italise  mox  attributis.  Apbrvit.  et.  MvnIt. 

79.  Cap.  XXV.  ifymaat]  Ita  libri  8S.  Ibid.  Meleommi]  Ex  hoc  PH- 
omnes.  An  potius  tamen  Jttueni  le*  nii  loeo  Ptolemwnm  emendamoa, 
gendum  P  Nam  supra  Venetos  et  Is«  apnd  qnem  Dalraatise  populi  sic  re- 
tros,  Scymnus  Cliius,  p.16.  Mento-  censentur,  ii.  17.  'Errhs  9i  r^s  AoK/m^ 
res  locat  et  Ismenos :  'Kwer&r  ^owtoil  tUu  Aae^Mf  Mp  ots  fthf  Kofwhnoi. 
Bp^es  '[hrrptot  XeyifMvoi,  *Trip  8i  ro^  Jnieriora  Dalmaiia    ieneni 


rovslcfMrot  icai  Himopts»  (qnos  Daorizos  Plinins  et  Strabo  vo- 

80.  Ibid.  Olbonentet]  Ita  Mss.  om-  cant :)  Supra  gutt  ComenU,  Legimos 
nes,  Reg.  1.  2.  Colb.  1. 2.  S.  et  Parm.  enim  Mp  o6r  MffAiro^ioi,  Mekomemu 
edil.  Barbarua  AUtonentet  reposnit,  84.  Ibid.  Qziifft]  Ita  liim  omnes 
ab  Aluona  PtolemsBi,  ii.  17.  de  qna  tum  Mss.  tnm  editi  ante  Herroolanmy 
cnin  mox  locuturns  sit  Plinins,  qui  qui  CEa«t  sive  Oiict  ex  Ptolemsto 
eam  Alvonam  vocat,  et  littoralem  reposoit»  ab  Oneo  nrbe  inter  Pignen- 
recte  cum  Ptolemaeo  facit ;  sint  au-  tium  et  Naronem  amnem.  Vernm 
tem  hi  Olbonenses  in  mediterraneo  Qsii«ri  retinemns :  siqnidem  non  inoc 
positi ;  aut  a  vetere  lectione  minime  extantia  oppida,  quale  fuisse  Onenm 
recedendum  arbitrati  snmns :  aut  Ol-  satis  constare  potest,  com  menlioDem 
bianenses  ab  Olbia  Stephani  reponi  cjns  fecerit  PtolemsBus,  qui  PliDio 
posse :  aut  denique,  qiiod  cuipiam  est  allquanto  recentior ;  sed  gentes 
forte  probabitur,  Arbonentet :  nam  qnae  jam  defecissent  procol  dnbio 
eideni  Stephano'Api9dby  Wxis  'IhXvpias  nnnc  recensentur. 

dicitur.  85.  Ibid.    Denda  eimum  Aom.  Epi- 

81.  Ibid.  £a;tMfii/is,Fcrlniato,Cii-  diimatimcoionta]  Sic  libriomoes,  Mss. 
rieUe]  Constans  hsec  librornni  omni-  atqoe  vulgati :  quam  lectionem  pro- 
nm  lectio  est,  tnm  Mss.  tum  vero  bo,  etsi  ejus  nominis  oppidom  prope 
etiam  Parm.  edit.  aliarumque  ante  Dyrracbinm  nondnm  invenerim :  cum 
Uermolaum,  qni  Fulftnatet  reposuit,  civinm  Romanorum  oppida  differre  a 
qnoniam  iinius  insulae  Curicts  oppi-  coloniis  non  nno  in  loco  auetor  iodi- 
da  duo  appeilat  Ptolemapus,  ii.  17.  caverit.  Quod  non  animadvertens 
«oi«\4>(nor  et  Ko^iroy.    AtnoBunam  Pintianns,   vocem   I>€fiday  oe    sibi 


AD  C.   PLINII  SBGUNDI   LIB.  III. 


717 


molestiam  faceret,  coniidenter  ex- 
poDxit. 

86.  Ibid.  A  quibutdam  ^as]  A 
Pomponio  Mela,  ot  diximns.  A  Scy- 
lace  qooqae  :  AXou  ir&rafAbi  ia^  roO 
nfySov  l^vs  vtipit  r^w  ^AtrtfWuylav  «-«• 
pafi^l.  Lycophron,  TS.  1015.  et  1019. 
A£cif,A!ai^o9inflexit,quaforma  Graeci 
ipsios  Ajacis,  docis  inter  Orsecos  no- 
f  ittimi,  Domen  inflectnnt.  Unde  Va- 
lerii  Maximi  locns  illuttratnr,  ita  scri- 
bentis  i.  6.  p.  36.  '  Atqne  illi  flomen 
vicinnm  moenibns  nomine  iEantem  in 
adjntorium  sete  mittere  dixitsent.' 
Apolloniate  scillcct  ab  Epidamniis 
inppetias  postnlabant :  respondeniDt 
illi :  Habetis  AXarra:  ab  eo  snbsidiom 
petite.  Lodebant  homines  Graeci  in 
flnminis  et  Ajscis  affinl  atqne  adeo 
simili  prorsns  nomioe. 

87.  Cap.  xzvii.  Fttmiomtiia]  Sic 
Mss.  omnes,  Reg.  Colb.  &c.  Parm. 
edjt.  Vivana  momnta,  Hermolaus  ex 
Rhet  ta  PlolemsBi,  Viana  primum,  mox 
ex  conjectnni  ^moata  adjecit,  qnam 
in  hoc  tractu  agnovit  nemo.  Ftante- 
mtaa  Plinii  est,  qosB  Antonino  Vindo- 
bona,  a  Scarabantia  M.  P.  liv.  et 
alibi  Vindomona  dicitur,  in  itinere 
de  Pannooiis  in  Gallias :  apnd  Gru- 
ter.  p.  640.  Ftaniia. 

88*  Ibid.  Noricia  junguniur  laeu» 
PeiaOf  deterta  Boiorum']  Rectins  forte 
Lacif  Speigo :  ut  sit,  laco  lllo  conjuDgi 
Noricis  deserta  Boiorum. 

89.  Cap.  XXV iii.  Draue,  ^c.]  Sa- 
vus  et  Dravus  suo  quisque  alveo,  ut 
Plinius  tradlt,  Danubium  intrat  : 
contra  qnam  perperam  a  Strabone  . 
proditnm  est,  Savom  in  Dravum, 
Dravum  Jnxta  Segesticam  in  Noa- 
rnm,  Noamm  accepto  ex  Japydibus 
Colapr,  in  Dannbium  inflnere,  lib. 
TTf.  p.  314. 

00.  Ibid.  lasoe,  Andizetee]  Prios 
legebatur  Sandrisetee.  At  ex  Stra- 
bone  locnm  emendavimns>  lib.  vii.  p. 


8t4.  Pannonicas  inter  gentes,  cnm 
Breucis,  de  quibus  statim  Plinins, 
Andizetios  enumerante,  Bpcvicot,  *Ay- 
3i{V«M*  Unde  etiam  in  Ptolemasi 
Pannonia  superiore,  ii.  16.  sequenti- 
bus  Breucis,  videntur  Andizetes  ag- 
noscendi,  non  Andiantes. 

91.  Ibid.  Alter  amnia  BaewUiua'] 
Ita  Mss.  Reg.  et  Colb.  Quid  si  legas, 
AUeram  Biioeuntiue  in  Satmm  Sirmio 
oppido  influeiu :  ut  sit  intellectus  Bi- 
sacontiuin  amnem  alteram  efficere 
inynlam,  qna  Sirmienses  et  Amantini 
continereutur? 

92.  Cap.  XXIX.  /om'ian]  In  libris 
vttlgatia  hactenns,  irferum  eive  lom' 
«m.  At  has  voces  Inferum  eive  ex- 
pongendas  admonent  Mss.  R.  1.  2. 
Colb.  1. 2.  3.  Paris.  &c.  a  qnibos  ab- 
snnt.  Diversum  enim  lontum  mare 
ablnferoest :  niliilqne  magis  aliennm 
a  vero,  quam  sinn  hoe  Enropae  se- 
cnndo  mare  infemm  contineri. 

93.  Cap.  XXX.  Contra  Tragurium'] 
Prtus  contra  Surium  legebatur.  Nos 
cum  Pintiano,  eonira  TV^gurittm,  con- 
fidenter  scripsimus :  ultima  praece* 
dentis  vocla  syllaba  in  hac  castiga* 
tione  fere  tantninmodo  repetita.  Hutc 
enira  prope  Salonam  Spalatiimve  op- 
pido,  nunc  etiam  Tratv  dicto,  oppo- 
sita  cernitnr  priscnm  retineDs  nomen 
Brattia  insula. 

94.  Ibid.  Bavo,  et  capris  laudaia 
Brattid]  Prius  legebatur,  hulnu  et 
capria,  At  bobns  carere  Brattiam 
constat:  et  in  Mss.  Reg.  1.  2.  Colb. 
1.  2.  8.  Baro  kgitor,  non  bubue.  In 
Tabnla  Peutingeri  segm.  4.  *  Insula 
Boa.'  £t  L.  Liii.  de  haereticis,  L. 
XVI.  Cod.  Theod.  tit  S.  jnbet  Hono- 
rins  Imp.  Jovinianum  bsBreticum  in 
*  insolam  Boam '  dednci,  qnas  fuit  ea 
tempestate  exiliis  famosa:  qnod  et 
Ammianns  docet,  lib.  xxii. '  Ploren- 
tini,'  inqoit,  'contrasus  in  insnlam 
Dalmatiae  Boas.' 


C.  PLINII  SECUNDI 

NATURAUS    HISTORIiE 


LIBER   IV. 


Tertius  et  guartus  Europa  sinus. 

I.  Tbrtius  Europro  sinas*  Acrocerauniis  ^  incipit  mon- 
tibnsy  finitur  Hellesponto :  amplectitur  (praDter  minores  si- 
nus  xix.^)  XXV.  centena  millia  passuum.'  In  eo  Epirns, 
Acarnaniay  ^SItoIia,  Phocis,  Locris,  Achaia,  Messenia,  La- 
conica,^*^  Argolis/  Megaris»  Attica»  Boeotia:  iterumque  alio 
mari  eadem  Phocis  et  Locris,  Doris,  Phthiotisi  Thessalia^ 
Magnesia,  Macedonia,  Thracia.  Omnis  Grsecise  fabulosi- 
tas,  sicut  et  literarum  claritas,  ex  hoc  primum  sinu  effnlsit. 
Quapropter  in  eo  paululum  commorabimur. 


^^»>»>»^^^#li»^N»^ 


Cap.  1.  1  Chiffl.  ampUeHhtr  praier  mnoreg  nMU»  XX,  XXVL  M, 
OroDov.  et  al.  velt.  ampUctitwr  T^ater  minoreerinut  XIX,  XXV,  M' 
Parentbetes  omittuDt  etiam  Hardiiin.  1.2.3.  Miller.  Bipont.  et  Fraoz.~9 
*  Ita  bene  Reg.  1.  A  Mela  ii.  3.  appellatur  Laconice,*  Brotier.    Editionea 

NOT^ 

*   TertiM»  Eurepa    rinua]   loDiom  nnmero  nndeviglDti,  oon  enniDeratis. 

mare  /Egfleumque  coroplectitur.  Vide  Notas  et  Emend.  nom.  1. 

^  Aeroeenumiis']  De  qnibus  dictnm  d  Laconica  ILaconia']  Rectius  poto, 

eat,  lib.  snp.  cap.  26.    Monti  deUti  cnm  Mela,  ii.  3.  pag.  32.  Laceniee, 

Chimera,  prope  Anlonem  la  Valonne*  •  ArgoU»]  Argolis  quoqne  Melc,a 

c  Minoreesinue  XIX,]  Tertii  iilnnsy  qno  bsc  Plinins:  et  Martiano,  qui 

inqnit,  universa  adnavigatio  colligit  a  Plinio,  lib.  vi.  cap.  de  tertto  Eoro- 

▼icies  qninqnies  centena  millia  pas*  pse  sinu,  pag.  209.  Orscis  "A/ryf la. 
soom,  minorlbos  sinobos,  qoi  sont 


C.  PLINII   SSOUNDI   NAT.   HIST.   L1B.   IV.  1.         719 

Epiros'  in  nDiversnin  appellata,  Acroceraaniis  incipit 
montibus.  In  ea  primi  Chaones,^  a  qaibos  Gbaonia :  dein 
Tbesprotiy^  ADtigoDenses :  *  locns  Aornos^J  et  pestitera  aVi* 
bas  exbalatio :  Cestrini,^  Perrbaebi,'  qaorum  mons  Pindus, 
Cassiopaei,'"  Dryopes,*'  Selli,'^  HeIlopes,P  Molossi»'!  apud 


•nte  Brotier,  iMcoida, — S  SeUa  Vet  Dalec.    Mox»  pro  HeUofu»,  margo  edd. 
Dalec.  et  Gronov.  HelU,    Paulo  post»  Vet.  Balec.  et  Chiffl.  Talanu  mons, — 


NOTJE 


'  Epiro$1  Hec  Martianns  iisdem 
▼erbis  loe.  cit.  Hodie  Chimera  et 
Larta. 

r  Ckaeneii  Xioifes  Straboni,  lib. 
VII.  pag.  929.  Hof  ait  Epiro  toti  pri- 
mnm  imperitaMef  deinde  Molossos. 
Chaonnm  fnit  castellnm  Chimera,  in 
Acrocerauniit,  de  qno  mox  dicetur. 

*■  Thesproti]  %o(ntporro\  Slraboni, 
pag.  824.  Hornm  oppidom  Butbro- 
tnm,  de  quo  statim. 

'  AntigmeneeB]  Ab  oppido,  cnjus 
meminit  Pcolemaens,  iii.  14.  In  Chab- 
niae  mediterraneo,  *Amy6rti€L,  Ste- 
phanns  quoqoe :  *Am7^r«ia,  v6?as 
Xaorfof  iw  *lHirtip^,  et  Polyb.  lib.  ii« 
pag.  130. 

i  Locuo  AcmoB]  Familiarls  Plinio 
locotio  ett,  ot  *  locum'  vocet,  nbi  op« 
pidi  Teteris  rninae,  ac  vestigia  snper- 
sint.  Stephanus  oppidi  meminit,  pag. 
90.  "AopwoSf  ir^Aif.  Id  porro  loci  no- 
men,  qnonlam  tetrnm  ob  halitnm  ea* 
reret  avibns,  ex  re  factnm.  Sic  Vir- 
gilins  de  Cnmarnm  «pelnnca  Aneid. 
▼I.  2S9.  <  Qnam  snper  baud  nlle 
poterant  impnne  volantes  Tendere 
iter  pennis:  talis  sese  balitns  atris 
Fancibns  effondens  aopera  ad  con- 
vexa  ferebat :  Unde  locnra  Orali  dix- 
ernnt  nomine  Aonion.' 

k  CeMtrhn]  Ab  oppido  Cestria,  de 
qoo  mox  dicelnr,  regio  Cestrine  no- 
men  habnit,  Chaonisa  portio:  nnde 
Cestrinici  boves»  apnd  Hesycbinmy 
pag.  622.    KearpivtKol  fi69s,  o<  Ir  Xao- 


pU^  ^  vp6r«poif  KMTpliffi  rpoinTYopt^rra' 
$ort  8^  fuupa  rris  'HvWpov  9ta/^6povs  Hx"^' 
ffa  fiovs,  A  Cestrino  Heleni  F.  nomeir 
accepisse  Kcorpci^,  auctor  est  Pau- 
san.  in  Corinth.  sive  lib.  ii.  pag.  127. 

1  Perrluebi]  HeffatfioXf  Macedoniae 
confines,  Pindi  montis  incolse,  apnd 
Strabon.  lib.  ix.  pag.  440. 

"*  CosttofMri]  Kafftrtortuotf  qnornm 
oppidnm  Koo^o-i^,  apnd  Ptolem*  iii. 
4.  et  Pandosia,  leste  Straboiie,  lib. 
Tii.  pag.  324.  qnt  Kao^ovMraiovf  vocat : 
Stephann9>  verbo  Xaorla,  KMrwin6s» 
Scylax,  pag.  11.  M«r&  8i  Bwrpnrtay 
Kaovarrta.  Etpag.  12.  Kairotewiir  x^pa* 

^  Dryopea]  Ap6owos.  His  alias  alii 
sedes  attribonnt.  In  Peloponneso 
Strabo,  lib.  ix.  pag.  494.  alibiqoe 
passim.  Varias  bornm  migrationes 
refert  Pansan.  Hb.  it.  in  Messen. 
pag.  281. 

«  SeUi]  'EXXol  Pindaro,  Homero 
ScXAoi,  teste  Strabone,  lib.  vii.  pag. 
328.  qni  Dodonsei  Jovis  fanom  apud 
eam  gentem  fnitse  perhibet :  a  Pin- 
daro  tamen  Dodonam  Thesprotis 
adjndicari:  post  Molossomm  ditio- 
nis  cceptam  haberi.  Hesychins,  *E\- 
Aoi,  *£XXipvf  ol  hr  AtMrjf, 

p  HeUopes]  Hos  vero  Stephanna 
eosdem  cnm  Hellis,  sive  Sellis  facit. 
*EX^ycro  icai  ii  ircpi  AtMmp^  x4p*  '^" 
Korda^  ^s  olehcfiropes  'EXXoi  «ral  2cX« 
XoL  Hesiodum  sequitnr,  qnem  Strabo 
laudat,  loc.  cit. 

4  Molosai]  MoXoTTo)  Straboniy  Kb. 


720 


G.   PLINII   SBOUNDI 


qaos'  Dodonaei  Jovis  templuiD)  oracalo  Olastre:  Tomaras" 
moDs,  centum  fontibus  circa  radices,  Theopompo  celebra- 
tus. 

(i.)  Epirus  ipsa  ad  Magnesiam  Macedoniamque  tendens 
a  tergo  suo  Dassaretas  supra  dictos/  liberam  gentem :  mox 
feram  Dardanos  habet.  Dardanis  Isevo  **  Triballi  praeten- 
duntur  latere,  et  Moesicad  gentes :  a  fronte''  junguntur  Me- 
di''  ac  Denselatse,^''  quibus  Thraces,  ad  Pontum  asque 
pertinentes.  Ita  succincta^  Rhodopes,  mox  et  Hsemi  yal- 
latur  excelsitas. 

In  Epiri  ora  castellnm  in  Acrocerauniis  Chimera,^'  sub 


4  Densekti  Vet.  Dalec.  Denihelaia  alti.— 5  CAtmmtMi  Strabo  lib.  vii.   Moz, 


NOTJE 


▼II.  pag.  326.  HoraD9  oppidam,  prae- 
ter  Dodonen,  Ambracia  fnit,  de  qua 
mox  dicemas. 
'  Apud  9«of]  Stephanos:  A«8«b^, 

V  Au9tMftuos  ZMbs  4¥  'Hnlp^.  De 
qnerca  loquaci»  qaam  Dodonae  fabu* 
Is  reponant,  et  de  lere  DodonaeOy 
Mythologos  cootnle. 

■  Tomarus]  H«c  Solinos  iisdem 
Terbis,  cap.  7.  pag.  22.  In  Mu.  Ta* 
larus,  Parm.  edit.  Tomanu,  Steplia- 
no,  T6fjMposy  tpos  AoM^s,  8  rufts  To- 
fAovpoWf  ol  Sk  Tfidpos.  Straboni,  lib.  vii. 
pag.  S28.  Tdfittpos,- 

*■  Sv^a  dietos]  Libro  tnp.  cap.  26. 
De  Dardanis,  Triballis,  Moesis,  eo- 
dem  libro,  cap.  29. 

"  Lavo]  Ab  ortu  toUtitiali. 

^  Afronte]  Ab  australi  parte. 

^  Medi]  McStfy  rtvtSf  kcU  Aav6i7Xt- 
rwr,  Straboni  lib.  vii.  p.  918.  Recti- 
ns  fortassis  McuSwt',  cum  diphtkoDgo, 
Bcripseris,  ut  diiferant  a  Medis  Asie* 
Sic  eDiro  Stepbsnus :  MatZol,  tOvosBp^' 
in}r,  T^i^^rtov  McuccdoWas.  Sic  Arist. 
Hist.  Anim.  ix.  45.  Ptolemso  deoi- 
que,  111.  11.  re gio  Ipsa  Motfiiid^  appeU 


latur. 

'  Dfnseloicr]  Ita  Solinus,  cap.  10. 
p.  27.  'Strymonem  accolunt  dextro 
latere  Denselatas.'  Idem  Denselete 
Tullio,  io  Pison.  n.  84.  quorum  opera 
C.  Sentius  Prsetor  reliqnorum  Thra- 
cum  vires  et  arma  ehisit.  Partem 
enim  illi  tennere  ThraciB  :  qnam  tV 
Op^infy  iV  AcytfcAifrftir  appellat  Dio, 
lib.  Li,  p.  461.    Plolemsns  iii.  11. 

Aay^^XifTucV  ^opX^ai^»  DaMthdeiicam 
pra/ecturam*  Stephaoo,  pag.  821. 
Aay6ciA.^cu,  HOros  BpqKUc6y. 
'  y  Ita  saecincia]  Tot  gentes,  inqnit 
priroum  Rbodopes,  deinde  Haemi 
montis  juga  ezcelsa  tenent,  et  a  ter- 
go,  latere,  fronie  claudunt.  Hoc 
Martianus,  lib.  vi.  p.  200.  non  intel- 
lezil. 

'  Chimera']  XnfUpior  est  Pausauis, 
in  Thesprotide,  lib.  viii.  sive  Arcad. 
p.  465.  et  Thucydidi,  lib.  i.  p.  22.  et 
32.  Straboni  quoque  «yus  nominis 
proroontorinm  est  lib.  vii.  p.  324.  In 
Novella  Leonis,  apud  Leuncl.  p.  99. 
inter  iCtoliaB  Episcopos,  6  Xtftjdpas  le- 
gitur. 


NAT.   HIST.   UB«   IV.  1.  721 

eo  aqu»  regiad  *  fons.  Oppida :  MaBaDdria,  Cestria :  ^  flu- 
men  Tbesprotice  Thyamis :""  colonia  Buthrotum  :^  maxime- 
que  nobilitatus  Ambracius''  sinus,  d.  pass.  faucibus^^  spa- 
tiosum  aequor  accipiens,  loDgitudiais  xxxix.  m.  pass.  la- 
titudinis  xv.»  m.  In  eum  defertur  ^  amnis  Acberon,  e  lacu 
Thesprotiae  Acherusia  *  profluens  xxxvi.  m.  pass.  inde^J 
et  mjUe  pedum  ponte  mirabilis  omnia  sua  mirantibus.  In 
sinu  oppidum  Ambracia.^  Molossorum  flumina,  Aphas  ^  ot 
Arachthus."  Civitas  Anactoria :  7 »  iocus  Pandosia.** 


^^^■*^^^^^^^^ 


Thesprotia  Thymias  Cliiffl.— 6  Gronov.  etal.  vett.  Amb.  sinm^/aueilm.  Mox, 
cod.  Dalec.  lonff.  XXXV Ih  M.  |nim.— 7  Anactorica  Chiffl.  Mox,  pro  locua, 
qnod  ex  codd.  snis  et  Cbiffl.  restitnit  HardiiinuB,  edd.  vett.  et  OroDOv.  babent 
iacus. 

NOT^ 

*  Aqua  regia^i  Ut  Romani  aqnas  '  D,  pass,  faucibus]  Vide  Notaa  et 

Sextias  Statiliasqne  a  Sextio  Stati-  Emend.  num.  2. 

lioqne  appellabant,  qni  balnea  strnx-  9  Latitudinia  XV.']  In  Mss.  XII, 

erant,  sic  Aqntm   Regem    /BcurtXtjdt  H»c  porro  latitndo,  non  fancinni  ip- 

atfara  dictnm  hunc  fontem  puto,  qno  sarnm  est,  sed  admissi  spatiosi  sqno- 

rex  Epiri  aiiqois  nsns  feliciter,  tber-  ris,  boc  est,  interioris  sinus. 

maa  ibi  ad  pnblicos  nsns  exstrnxe-  ^  /n  eum  d^ertur']  In  Ambracium 

rit.  sinnm.    ItaPtolemaeus,  xii.  14.  Mar- 

^  Mteandria,  Cestria]  De  his  doobns  tianns  lib.  vi.  cap.  de  tertio  sinu  £n- 

oppidis,  ceteri  scriptores,  Orseci  pa-  ropae,  pag.  209.    '  Ambraclus  sinns 

riter  ac  Latini,  silent.  Cestrinen  ta-  fancibus  angnstis  aBqnor  accipiens,  in 

men  Thesprotidi  vicinam  Thucydides  quo  defertur  amnis  Acheron,  infernas 

facit,  lib.  I.  p.  S2.  fabolae  errore  famosus.'    Strabo  ni- 

c    Thiyami»]   Pausaniae  qnoque  tn  hilominos  non  honc  Acherontem  vo- 

Attic.  lib.  I.  pag.  19.  Thncydidi  loc.  cat,  sed  enm  qni  in  Thesprotinm  si- 

cit.  Athenaeo,  lib.  iii.  p.  7S.  et  Stra-  nnm,  Porfvmque  cognomento  dulcem, 

boni,  iib.  vii.  p.  S24.  9^afus.     Hodie  yKvtcby  \ifi4yay  longe  ab  Ambracio  si- 

Calmma,  nu  versns  septemtrionem,  ex  eadem 

^  Buikratum]  BovBftotrliF  Straboni,  Acbenisia  palndC)  delabltur,  lib.  vii. 

loc.  cit.  qni  et  colonos  haboisse  Ro«  p.  S24.     Uterqne   forte    ex  eodem 

matios  doeet,  iiroiKovs  l^y*9»f»alavs,  lacn  manat,  et  qni  in  Dulcem,  et  qui 

Hodie  Butrinto,     Stephanus  innnlam  iu     Ambracium    sinum    devolvitur. 

vocat :  sed  familiare  Grsecis  nimirnm  Paosaniap,  lib,  i.  p.  SO.  ceterisqney 

eat  peDinsnlas  ipsas  appeilare  rfiaovs,  ^Kx^p^y* 

hiwmtaa,    Sic  Pelopis  insnlam  diiere  '  Achenuia]  *Ax*pov0ia  Jdpy^  Stra- 

Peloponnesum,  qnara  esse  peninsn-  boni,  loc.  cit.  et  Thncyd.  lib.  i.  p.  32. 

Imm  coDstat,  et  per  Isthmnm conti-  '  i  ATA^X^F/.  ...tade]  Hocest,  a  sina 

nenti  copnlari.  Ambracio,  in  qnem  defertnr,  ad  Ache- 

«  Ambracias]  Hodie,  Golfo  de  Lat'  rnsinm  lacnm,  nnde  efflnit.    In  Mss. 

ta,  Actiaca  Augnsti  victoria  niaxime  XXIL 

nobilitatus.  ^  Ambradd]  Pagns  est  milliari  nno 

Delph,  et  Var.  CUs.                   PUniue,  2  Z 


722 


C.  PLlNll   SEGUNDI 


II.  Acarnaniaey  quae  antea  Curetis '''  vocabatur,  oppida: 
Heraclia,^  Echinus,  et  in  ore  ipso  colonia  Augasti  *  Ac- 


NOTiE 


B  mari  semotas,  hodieqne  Ambrakia 
incolis  nnncupatus  :  non  Lorto,  ut 
Oeographi  pleriqne  censent :  cnni  a 
sinu  roill.  pass.  xv.  Larta  distet,  in 
Acherontis  ripa.  DicaearcbOi  p.  164. 
et  Scyrono,  p.  19.  *AfifipaKla,  Cives 
'AfivpaKt&rai  ^liano,  Hist.  Anim.  zii. 
40. 

1  Apha»]  Is  est  qnem  Stepbanus 
iEantem  vocat,  et  ex  eodem  monte, 
qoo  Arachthum,  sive  Inachum,  fliiere 
ait:  quam  ob  caosam  anibo  a  Plinio 
copulantur.  AdiqAow,  inquit  Stephanusi ' 
Hapa  rov  Tli$f9ou  6pouSj  4^  ^t  d^^axof 
Koi  AXas  pu  vorafiSs,  Cave  tamen  Pal- 
merio  credas,  qni  in  Gnecia  anliqua 
hunc  ^antem  cnm  Aoo  eundem  cre- 
didity  de  quo  libro  sup.  dictum  est, 
cap.  26. 

■"  Arachihus]  "Apaxfios  Ambraciam 
nrbem  prieteriabitur,  teste  Strabone, 
lib.  VII.  p,  325.  et  Dicearclio  Messe- 
nio,  p.  164.  qui  "ApofrBop  nominat. 
Meminit  Arachthi  Livius,  lib.  xLiii. 
p.  556.  etPtoIem.  iii.  14. 

>"  AnactQTial  Mss.  Colb.  1. 2.Chiffl. 
Anactoriea,  Straboni,  lib.  z.  p.  450. 
et  Tbilcyd.  lib.  i*  p.  37.  *AyaKr6ptov, 
quam  urbem  prope  Actium  in  Arca- 
nania  ststuit.  Stephano,  *AifaKr6p€ta 
et  'AvaKropia, 

^  LocuM  Paiufosia]  Locnm  appellati 
qnoniam,  exciso  oppido,  solum  tnm 
nomen  extabat.  Hesycbius  :  IlaySo- 
oia,  t^Kxs  T1J9  'HTcfpov,  Koi  *lrqjdas* 
Cassopaeorum  oppidnm  fuisse  ait  Stra- 
bo  lib.  VII.  p.324.  Vide  qu«  dePan* 
dosia  diximns,  iii.  15. 

*  Qua  antea  Cureti$]  '  Hi  sunt,  ut 
arhitramur,  Cnretes,  de  quibus  Vir- 
gil.  Georg.  IV.  151.  '  Curetum  soni- 
tus,  crepitantiaque  aera  secuta,  Dic- 
t«o  cceli  regem  pavere  sub  antro.' ' 
£d.tec.— ^choliastes  Pindari,  p.  31. 


Alr»Xhs  tl^vyw  clf  r^  vpir^po»  Koi^ 
ri¥y  AlruXlaif  tk  fhrr^poy  iw'  aih^ov  Kkif 
Btto-af.  Cor  vero  Curetis  appellata 
sit,  ex  Strabone  disces,  lib.  z.  p.46S. 
Demetrios  apnd  Stepb.  pag.  90.  iV 
ybLp  vw  *AKapifariayf  KovfSrrt^  M/uior. 
Ipseque  Stepbanus,  pag.  381.  Ko6p^s, 
yAKupiratfias,  Qoam  in  rem  addncit 
Homeri  versom  ex  Iliad.  I.  425.  Snb- 
scribit  et  Pansan.  lib.  viii.  sive  Ar- 
cad.  p.492. — ^'Nnmmosautiquasapad 
D.  Baudelot,  et  apnd  Patinaoi  in 
Tiies.  p.  19.  parte  priore  vir  nndns 
sedens  arcnm  tenet :  quo  significatnr, 
pauperes  in  ea  provincia  victnm  sibi 
venatione  parare.  Epigraphe :  AKAP- 
NANXIN.  In  altera  parte  voltas  est 
virilis,  cnm  collo  bovino :  Minotaa- 
rom  vulgo  vocant,  falso.  Rusticoa 
in  eo  tractu  significat  patientes  eM^a 
laboris,  ut  boves,  qnibus  arant  telin- 
rem.  Praesidis  provinciss  oomea 
ATKOrpro^.'  Ed,  $ee, 

b  HeraeUa]  *HpdUc\cMi,  quse  ex  nr- 
bibus  ejus  nomiuis  apod  StephaDum 
vigesima  prima  est,  Kd,  'AKofnmfim 
ir6\tt,  £t  apnd  eandem,  'Exiwosy  «tfJUf 
*AKap¥a»ias, 

^  CoUmia  Aug.^l  "Atertop^  cujna  op- 
pidi  ne  vestigia  quidem  supersont. 
De  templo  Apolliois  Actii,  Strabo, 
lib.  vii.  p.  325.  Sueton.  in  Ang.  cap. 
18.  &c. — *  In  nnmmis  Augnsti,  quo- 
rum  in  infimo  margine  has  liter»  snnt 
inscnlptsB  Acr.  cave  pntes  Actiacun 
Apollinem  iis  significari :  qnamvia 
Apollo  ibi  habitu  musici  cum  citbara 
stat,  et  longa  veste.  Neqne  enUa 
cnm  e  praelio  Actio  victor  discessit, 
non  fnit  jam  tum  Actiacus  :  nec  po- 
tuit  cHci,  quod  in  his  nummis  scribi- 
tnr,  ob  illam  expcditionem,  imp.  x. 
vel  IMP.  xii.  nednm  slmul  esse  Irop. 
X.  vei  Imp.  XII.  in  Sicilia  \  naai  eos<« 


NAT.   HIST.    Llfi.   lY.   2. 


728 


tiam,  cam  templo  Apollinis  nobili,  ac  civitate  libera  Nico- 
poUtana.^  Egressos  sina  Ambracio  in  lonium  excipit 
Leacadiam  littas :  promontoriam  Leacates.*  Dein  sinus/ 
ac  Leucadia  ipsa  peninsalay^  qaondam  Neritis  ^  appellata, 
opere  accolaram  abscissa  a  continenti,  ac  reddita^^  yen- 
torum  flatu  congeriem  aren»  accamulantium,  qni  locas  ^ 
vocatur  Dioryctos^J  stadiorum  longitudine  trinm.^  Oppi- 
dam  in  ea  Leacas/  qaondam  Neritam""  dictum.    Deinde 


^^^>^*^^^^^^^ 


Cap.  II.  1  CnfV/es  Cbiffl.— 2  Vet.  Dalec.  wi  edtfa.— S  Ita  Chifit  Har 
dQin.  1.  2.  S.  Miller.  Bipont.  ei  Franz.  gui  {dcuf  ceterae  editiones. 

NOT/E 


dem  nameros  habent  nummi  inscrip- 
ti|  8ICIL.  Primse  hic  snnt  ifcitur  toti- 
dem  vocum  literae,  '  ApoUini  Caesa- 
ris  Tutatori."  £(f.  «ec. 

^  Nfcopoltiaiia]  Nuc^iroXif ,  Strabonl 
loc.  cit.  Hodie  bi  Preventa:  nnde 
Ambracio  sinni  nomen  alternm,  Golfo 
di  la  Preverua.  Ibi  exstrocta,  nbi 
castra  ad  Actium  Aagostus  habnerat. 
Dio  lib.  Li.  p.  44S.  In  Museo  nostro 
Parisiensi,  Angusti  nnmmus  insignis, 
NIKOnOAIC.  Ex  parte  aversa,  Ce- 
BACT.  KTICT.  'Itfioffrhs  KTurriis,  Au- 
gMstus  urbU  wndUoT.-^*  Est  et  num* 
musinscrlptiis,'  Imp.  Cses.  Hadrianus 
Ang.^capite  lanreato :  .)(.  col.  neik. 
PH. — COMD.  Colonns  boTes  agens 
prope  ▼exillnm>  coloniam  militarem 
hi  agro  illo  collocatam  signiflcat.  Sic 
isti  nnmmo  sereo  inscripta  verbare- 
praesentat  Patinns  in  Tfaesanro  Man- 
roceni,  p.  98.  optirae.  Mediobarbus 
antem,  p.  185.  eadem  sic  exhibet  ex 
•chedis  D.  Bon  Veneti :  coloiiia 
mc.  PH.  coND.  At  nuper  Domions 
Anselmus  BandouriBenedictinus  Ca- 
sinensis,  Mediobarho  teste  appeUato, 
sed   reclamaturo  certe,    si  viTcrety. 

SCripsit,  COLONIA  NICBPH.  CONS.  ex- 

poniiqne  '  Colonia  Nlcephorium  Con- 
stantina/  addita  scillcet  litera  E :  et 
D  mutata  in  S.  Et  exinde  probat 
Kcttisse-  Stephano,  in  libro  de  Urbi- 


bns,  8cril>ere,  NMiT^^toF,  o0ra0f  ^ 
Kvwrramiirn,  Potuit  id  quidem  scri- 
bere  Stephanus,  qut  multis  saecnlis 
▼ixit  post  Constantinum.  An  fnit 
autem  Constantinns  aliquis  Hadriani 
evo,  cujns  nomen  hic  nummns  et 
▼nltum  exbibet  P  Legendnm  hic  est, 
'  Colonia  Nciic^oXis  Permissu  Hadri- 
ani  coNDita.' '  £tf.  eec. 

*  Leueatee]  Aevirdtraf  Straboni,  lib. 
X.  p.  452.  AwK^s  &Kpa  Ptolemxo  iii. 
14.    Hodie  Cabo  Ducaio, 

'  Dein  sinus]  lonius,  qui  et  Lenca- 
dins. 

r  Pentnsiila]  Vide  qnae  diximus  ad 
u.  92. 

»  NerUie]  Knphts. 

*  Ae  reddUa]  Coniinenti  mrsum  ad- 
nexa. 

i  Qui  locug , . .  Dioryeioe]  Appella- 
tionts  causam  prodidit  Strabo,  lib.  x. 
p.  452.  cnm  ait  Cortnthios  Siop^omrat 
rhf  'M/A^y,  perfodientes  Isthmuin, 
insnlam  fecisse  Leucadem.  AtopuKrhs 
itaqne  /oMeam,  /retumve,  hic  sonat. 
Vide  Bionys.  Hallc.  Antlq.  lib.  i. 
p.  40. 

^  Stadiorum . . .  trium']  Hoe  est,  pas- 
snnm  ccclxxv. 

*  Leucat]  AtvKhs  Orapcis,  hodieqne 
vocant  Leucada :  arci  vero  nomen  te« 
cere  Incolas,  Sania  Maura. 

*  .Vm^imi]  Straboni  lib.  x.  p.  454. 


724 


C.    PLINII    SBGUNDI 


Acarnanam  orbes,  Alyzea,''  Stratos»''  Argos  p  AmplulochU 
cam  cognominatum.  Amnis  Achelous'^  e  Pindo  flaens, 
atque  Acarnaniam  ab  ^Etolia  dirimens,  et  Artemitam' 
insulam  assiduo  terr»  invectu  continenti  annectens. 

III.  ( II.)  iBtoloram  popuii  Athamanes/  Tymphasi,  Epby- 
ri,  ^nienses,  Perrhasbi,  Dolopes,  Maraces/  Atraces/  a 
quibus  Atrax  amnis  lonio  mari  infunditur.  ^Etolide  oppi- 
dum  Calydon®  est  septem  millibus  quingentis  pass.^  a 


■^^  ^  *  ^^^  m^M 


Cap.  III.  1  Maragei  ChifB.   Mox,  Atrages  Vet.  Dal«c.— 2  Gronov.  et  vett. 

"  NOT/E 


■ 

fi^fHKOs.  Enstathio  in  liiad.  B.  p.  306. 
TV  8^  pifiHffotf  /itVKdiaf  H-iipucop  i¥ 
^OBvfffftUf,  Ka\f7<rB€u  ff^acri,  Stephano, 
p.  493.  N^pticos  et  "Niipiros. 

n  Alyzea]  •AAwf/a  Thucyd.  lib.  vii. 
p.  611.  et  Siriiboni,  lib.  x.  p.  460. 
qiiindecim  a  mari  ttadiorum  inter- 
vallo,  hoc  est,  pass.  mdccclxxv. 
PtolemaBO  iii.  14.  syllabis  perrouta- 
tis  *Af  ^Acta  pro  *AA^cta. 

°  StraioaJ  Srparbs,  vSKis  ^AjcapyoMiaSf 
Stephano :  Polybio  quoque  agnita, 
Hist.  lib.  V.  p.  496.  Xrpdros  v6\u  fic- 
yiorri  r^r  ^AxapvayiaSf  Thiicyd.  iib.  ii. 
pag.  163.  Meminit  et  Livius,  lib. 
XXXVIII.  p.  469. 

P  Argos]  "Apyos  *A^«Aoxuc^y  Ptole- 
m»o,  loc.cit.  in  oppidis  Ainphilocbo- 
rnm  mediterraneis.  Hinc  regioni  no- 
men  inventum  'Afju^oxia  apud  Tlin- 
cyd.  lib.  iii.  p.  241.  '  Argos  Amphi- 
locbum  XX1I.  mill.  ab  Ainbracia  ab- 
esf/  inquit  Liviua,  lib.  zxxvii.  pag. 
471. 

*i  Achelous]  *AxcAuo5,  6  Spii^wv  *AKap» 
vavas  Koi  AlruXobs,  inquit  Strabo,  lib. 
VIII.  pag.  335.  Niinc  Aspropotami, 
Vide  Notas  et  Emend.  nuni.  8. 

'  ArtemUam]  Stephanus,  ex  Arte- 
niidoro,  Chersonesum  ait  esse  qnan- 
danicirca  amnis  Adieloi  ostia:'*A/yr^- 
p.iTav  \tyofitvjiv  *ApTf/xiay  Strabo  vo- 
cat,  lib.  1.  p.  69.  unainque  esse  pro- 


didtt  Echinadum  insalarum,  aggestis 
arenarum  cumulis,  continenti  aa- 
nexam. 

*  Athamanes]  *ABdfjiayT€s  Diodoro, 
Bibl.  lib.  XIX.  p.  696.  *A0dfjuuns  Pto- 
lemapo  iii.  14.  Ampbilochiis  magls 
orientales.  Tvfipaloi  Stepbano,  p. 
671.  et  716.  a  T^fi^yii  nionte,  quem 
ille  Thesprotis  adjudicat.  Ephyri 
item  "E^vpot  Homero  dicti>apud  Pau- 
san.  lib.  ix.  in  Beot.  p.  697.  ab  arb« 
cognomiue,  quse  olim  Tliesprotoniin 
fuit.  Strabo,  lib.  vii.  p.  324.  Kix»- 
poSf  ^  tip^r^pov  *E^^pa,  v^hjLS  ^tmrpt^ 
Tuv.  ^nienses,  ab  /Enia  oppido  Per- 
rh»bornin.  Stephanus:  Alvia,  96\ts 
nc^/(ai/3ctfv . . .  Kal  Alyiay^s  ol  oUcovvTts» 
Apud  Herod.  lib.  vii.  p.  445.  ii.  186» 
UtP^aifiol,  KoX  Aiviiivts,  iral  A((Aov«s« 
Uff^aifiia  regio  apud  Diod.  Sicnl. 
Bibl.  lib.  XIX.  p.  681.  Menelaiden 
Dolopiae  civitatem  ad  Pindnm  mon- 
tem  Livius  collocat,  lib.  xxzix.  p. 
495.  MapOKol  Koi  A^Xorrs  in  Epiro 
simul  copulantnr  a  Xenopbonte  Hist. 
Orsc.  lib.  VI.  p.  680. 

b  Airacet]  Ab  oppido  cognomine 
nomen  traxerunt,  quo  de  oppido  dic- 
tnri  sumus  cap.  15.  in  Tliessalia,  cni 
id  contribntnm  fuit. 

^  Coiydon]  Ka\vBity  Dicaparcbo,  in 
^tolia.  p.  165.  et  Thncyd.  lib.  iii.  p. 
241.    Hic  syiva,  aperqiie  Calydouius 


NAT,    HIST.   LIB.    IV.  3. 


725 


mari,  jaxta  Evenum  **  amnem.  Dein  Mac^niia,*'  Molycria: 
cnjns  ^  a  tergo^  Chalcis  mons,  et  Taphiassus.'  ^  At  in  ora 
promontorium  Antirrhiiim>*  nbi  ostium  Corinthiaci  sinus, 
minusmiiieJ  passuum  latitndine  influentis,  ^tolosque  di- 
rimentis  a  Peioponneso.  Promontorium,  quod  contra  pro- 
cedity  appellatur  Rhion.*^  Sed  in  Corinthiaco  sinu  oppida 
iEtoliae^  Naupactum^^  ^Pylene :  "^  et  in  mediterraneo  Pleu- 
ron,  Halicyrna.'^    Montes  clari :  in  Dodone,  Tomarus  -J  ^ 


edd.  aeptem  miilium  guingentorum  jMMtuum, — S  Eapdem  edd.  CkalciB^  ei  mons  eti 
Taphiastvs;  Vet.  Dalec.  CfuUcis  mona  et  PrtB8us,—A  Naupactos  Chiffl.  Mox, 
Gronov.  et  edd.  vetr.  Halysarna,—5  Talarus  Vet.  Dalec.  et  Chiffl.  Mox, 
Grania  pro  Crania  iD  Oroiiov. 


NOTiE 


«ppeUatas,  vatnin  carmiBibus  decan- 
tatns.  Nuuc  oppidulum  est  Galata^ 
81  ve  Caiata,  in  provincia  cni  lAvadia 
iiomen  est :  a  Naupacto  Boream  ver* 
sns  dissitnm  v.  fere  mill.  pass. 

^  Evenum']  Elhii^os,  qui  prins  Lycor- 
mas  dicebatnr.  Strab.  iib.  tii.  p» 
327.  De  Calydone  et  Eveno,  Lnca- 
nns  lib.  vi.  p.  365.  '  £t  M^leagream 
macnlatns  sangnine  Nessi  Evenos 
Calydona  secat.'  E  Pindo  fluere 
admonet  Dicaparcbus,  p.  166.  Uora» 

^  Macynia]  Stepbanns:  Maicp^i^ui, 
w6kis  hlrmKlasr  sed  ipsa  series  litera- 
rum  ftuadet  Moic^cm  legi  oportere. 
Apnd  eundem,  et  apnd  Diod.  Bibl. 
lib.  xu.  p.  112.  cst  VioXvKpia  v6\is 
^mKias,  Apiid  Scylacem»  p.  14. 
MoA.^icpcia.  Alciens  in  Anthol.  i.  6. 
Epigr.  15.  dixlt  Mmr^v  r^hcyi* 

f  Cujus,  4rc.]  XoXkIs.  Vide  Notas 
et  Einend.  oum.  4. 

r  A  tergo']  Versns  septemtrionera. 

^  Tap&totnit]  Tai^atnros  \6^s  Strab. 
lib.  IX.  pag.  427.  Ta/^imros  lib.  x. 
pag.  460. 

*  AniirrhiuM]  *Ayrifpioy  lkKpo9  PtO« 
lem.  III.  15. 

J  MinuM  rniiUe]  Strab.  lib.  viii.  p. 


835.  Rliium  et  Antirrhium^qiiinque 
duntaxat  stadiorum  freto  dispesci  ait, 
hoc  est  pass.  dcxxv.  Septem  stadia 
Thucydides  habet,  quse  meosura  ad 
Plinianam  accedit. 

^  Rhion]  'Plow  ixpov  rh  Koi  ^p^roMOP 
Ptolem.  III.  16.  Rbion  et  Autirrhion 
arces  siint  hac  setate  dii»,  faucibus 
Corinthiaci  sinus  ntrimque  apposita>, 
quae  DardaneUi  Italis  appellantnr, 
quo  Domine  notae  sunt  et  e»  quae  in 
Hellespouti  angiistiis  ezcitate  sunt. 

'  Naupacium]  NoAwoktos  Ptolem; 
III.  15.  Hodie  Lepante,  uude  et  si- 
iiui  Corinthiaco  nonien,  le  Go\fe  de 
Lepante, 

■  Pylene]  Stephano,  IIi/A^ni  w6\is 
Alrofkias,  nXevpifW  ^6X15  AhtoKias*  De 
utraqiie  Papinius :  '  Sensit  scopnlo- 
sa  Pylene,  Fletaqne  cognatis  avibns 
Meleagrica  Pleuron.'  Meminit  et 
Uvkhmis  Strab.  lib.  x.  pag.  461.  IIAcu- 
p&vos  Pansan.  liU  vii.  pag.  417. 
Thucyd.  Iib«  iii.  p.  241.  Strab.  lib.  x. 
pag.  450.  Pleuronem  raonti  Ara- 
cyntho  applicat. 

"  HaUeyna]  'A^iKvpim,  Vide  No- 
tas  et  Eroend.  nnm.  5. 

o  TomiirMs]  De  quo  cap.  1.  In 
Mss.  hoc  locoi  Tmarus, 


726 


G.   PLINII    SBCUNDI 


in  Ambracia^  Crania :  p  in  Acamania^  Aracynthas  :  *>  ia 
iEtolia,  Acanthon/  Pansetolium/  Macyniam.^ 

iv.  (III.)  Proximi  JStoIis^  Locri,  qui  cognominantur 
OzolsB,''  immunes.  Oppidum  (Eantbe.''  Portus  ApolUnis'' 
Pbsestii»  sinus  Crissaeus.*  Intns  oppida :  Argyna/  Eopa- 
lia^s  Phsestam,  Calamissus.  Ultra  Cirrhaei  Phocidis  cam- 
pi/  oppidum  Cirrha,  portus  Chalseon/  a  quo  vii.  M.J  pass.' 


^s»^»^^^^^^^^ 


€ap.  iy.  I  Chiffl.  IV,  M,  pass,   Mox»  PamaBti  et  clariuimi  codd.  Balec.  et 


P  Cranid]  r/xima.  Atque  ab  eo 
moDte  regioni  qnoque  inditiini  nomen 
vldetiir:  qua  de  Theopompus  apud 
Stephanuni :  Kp^cia,  x^P^^  'Afxfipa^ 
KtwrSov, 

1  Arac^thu»]  Solinns,  cap.  7.  paf . 


NOT^ 

^  (Eanthe\  OtMtiy  ir6\u  AoKpSaff 
Stephauo.  Capella  Pliniuro  de  more 
transcribit.  Vide  Notas  et  Emend. 
nnro.  6.  Noroen  oppido  hodie  Pen- 
tagiif  in  ipso  sinus  Criasaei  adita. 

^  Portui  ApoUiniB]  Et  hiijns  nnetttio 


22.  '  Acarnania  Aracyntho  eniinet.'     apnd  Martisn.  lib.  vi.  cap.  de  tertio 


Martianns  quoqne,  lib.  vi.  pag.  210. 
*ApdKvy$os  Bionysio,  vs.  431.  et  Strab. 
lib.  z.  pag.  450.  BoeotisB  Stephanas 
hniic  montem  adjudicat. 

'  Acanthon]  *Aic£(y00ir.  Athamanie 
urbero  sic  vocatam  espe  aactor  est 
Stephanas :  a  moote  fortasse  cogno- 
mine. 

■  PantttoHum]  Crebra  sane  apnd 
Ltv.  lib.  XXXI.  pag.376.  totoquepas- 
siin  opere,  de  bello  Macedonico,  Pa- 
nsptolii  mentio  est :  sed  pro  concilio, 
conventnqne  JEto\m  popnloram:  non 
pro  oppidi,  montisve,  aut  loci  no- 
mine. 

'  Maeynmn]  A  qoo  nomen  dnxit 
sita  in  eo  monte  Macynia  urbs  ^to- 
lornm,  sicut  a  Clialcide  monte  oppi- 
dnm  Cbalcis,  ut  diximns. 

*  Proximi  JEtoliM]  Hcc  totidem 
verbis  Scylax,  pag.  14. 

0  OMUe]  'OtiXm  Straboni,  lib.  ix. 
pag.  416.  qoi  et  Occidul  sive  Hespe* 
rii  cognoininabantnr:  hos  ab  Opnn- 
tiis,  et  Epicnemidiis,  Epizephyriis- 
que  Locris  Pamasso  monte  dispes- 
cente  :  ciijus  occiduum  latits  OzoIsb 
obtinebant. 


sinu  Enrop»,  pag.  210.  ^oMrhv  alio- 
qui  in  Achaia  et  Peloponiieao  Ste- 
phanus  agnosclt. 

"  CriBM€BU»\  KpCffaatos  kSkwos,  Thn- 
cyd.  lib.  II.  p.  157.  et  Straboni,  lib. 
VI.  pag.  259.  Hodie  Go^fo  di  Salona, 
E  Corintbiacosinu  efflnit,  versoa  sep- 
teratrionem. 

^  Argyna]  "Apywot  cnjns  incola 
*ApyWioi,  nti  ex  Stephano  coliigi- 
mos,  verbo  "Apy^wos  eara  regionem 
BoeotisB  aacribente. 

t  Eupalia]  EbwaXla^  WXcf  AoKpt^, 
Stepbano,  qni  ab  Artemidoro  £M- 
?ao¥  ait  appellari.  Eupaiinin  qooqoe 
Liv.  lib.  xxTiii.  pag.  322.  De  Phs^ 
sto  in  Locris,  et  Calamisso,  ceteri 
scriptores  silent. 

^  Phoeidis  eampt]  Hic  Martianus 
Plininm  de  more  transcribity  loc.  cit. 
Sic  Pansan.  lib.  x.  pag.  684.  T^  3i 
w^ioy  rh  iarh  rTis  Kl^^as,  Fnit  antem 
Cirrba  Delphonim  navale,  inqnit 
Paosan.  lib.  x.  pag.  609.  et  Strab. 
lib.  IX.  pag.  418.  Hodie  Aopropiti  vo« 
cant. 

*  CAoltfoii]  Xd\puoy,  w6Kts  AoKpmy, 
apud  Stepb. 


NAT,  HIST.   LIB.   IV.  4. 


727 


introrsBS  Uberam  oppidam  Delphi,^  sab  monte  Pamasso, 
clarissimam  in  terris  oracalo  ApOUinis.  Fons  Castalias,^ 
amnis  Cephissus"'  praeflaens  Delphos,  ortns  in  Lilaea^ 
quondam  arbe.**  Praeterea  oppidum  Crissa  **  et  cam  Bu- 
lensibusP  Anticyra,*»  Naulochum/  Pyrrha,'  Amphissa* 
immunis,  Tithrone,  Tritea,*  Ambrysas,"  Drymaea^  regio. 


ChifflL— a  Libaa  Chiffl 8  Pyrrhoneaf  et  mox  Amphrynu  Vct.  Dalee.  Deinde, 


NOT^ 


i  Aqmo  VIL  il#.]  Sic  qnoque  Mar- 
tianu^. 

^  Dtlphi]  Nunc  Castri,  iit  ex  in- 
acriptioiiibus  ibi  repertis  liqnet.  Mar- 
tiauus  qnoque  ex  hoc  Plinii  loco, 
'  Oppidnm  Delpbi/  inquit» '  snb  mon- 
te  Parnasto,  clarum  oracalit  Apolli* 
nis.' 

I  CoitaUtu]  Fatidicia  aquit  cele- 
bratns.  Uode  nomen  aceeperit,  disce 
ex  Pausan.  lib.  z.  pag.  623. 

■  Cephistme]  Haostt  hoc  Plinins  ab 
Homero,  Iliad.  B.  529.  07  rc  AiXoJcv 
^X**''  '"VfS^  ^  Ki^tmroio.  Cepf^ui  ad 
fatUe»  et  qai  LUetoH  habebaHi,  Laodat 
httoc  Homeri  ▼erticulum  Stralx)  in 
Boeoticit,  lib.  ix.  pag.  407. 

*>  Qwmdamurbe]  Pansan.  loc.  cit. 
a  Philippo  deletam  scribit.  Scho- 
liastes  Lycophr.  pag.  145.  AUoua, 
w6)us  ^wiuZos. 

^  Crjtia]  ILphaa,  nnde  Crittteo  ti- 
nui  nomen.  Strab.  lib.  ix.  pag.  418. 
Hodie  Sahma.  Nonn.  Dionys.  lib. 
XIII-  pag.  858.    Kpiffaaf  &ct8ofi^yifr. 

p  BuUntibat]  Ab  oppido  Phocidit 
mediterraneo  Bo^Xcui,  cnjnt  meminit 
Ptolem.  ni.  15.  hi  nomen  habent. 
Pantanise,  lib.  x.  p.  683.  BoSXis,  et 
Stephano.  Vide  Notat  et  Emend. 
nnm.  7. 

4  Antieyrd]  Qnoniam  Cirrhae  op- 
potita  fuit,  'Avriici^,  apnd  Strab.  iib. 
IX.  p.  418.  dicebatnr:  Ptolem.  iii. 
15,   *AyrlKvfpa.    Mox  oeglecta   ety- 


mologiae  ratlone,  *Ajniitvpa,  Ellebo- 
ro  ibi  nato  percelebris :  ut  et  altera 
Anticyra  ad  Mallacnm  tinnm  posita. 

«"  Nauiochumt  Pyrrha]  No^^oxoj, 
Uvfi^a.  Ka6hoxosnaviumstationemso'' 
nat. 

•  AmpMMa]  "Afupurffa  Ptolemso  iii. 
15.  Locrornm  Oiolarum  mediterra- 
nenm  oppidnm.  Harpocrationi  quo- 
qne,  p.  21.  et  Stephano. 

«  TUhrone,  Tritea]  TiBp^tnit  Tpiria^ 
▼ei  com  Stephano,  Tpireta,  lUTaih  ^- 
KiSor,  KcJ  AoiipAr  t&f  *OfoKSu^,  Vide 
Notat  et  Emend.  nnm.  8. 

>  Ambrytut]  Ita  Livins,  lib.  xxxii. 
p.  S88.  Apud  Pausan.  lib.  x.  p.  681. 
"Afifipwros  et  "Ap^pvaos.  Stephano 
quoque,  "Af/u^pvaos  v6?us  ^trtdHor  riy^s 
M  rov  fi^  ^offiv.  Straboni  denique 
lib.  IX.  p.  42S.  "AiiSpvffos.  Permu- 
taot  Oraeci  tsepe  hat  literas  ^  et  /3. 
Unde  Bryges  iidem  qni  postmodum 
Phryges  appeUati.  Nnnc  pagus  est, 
cui  oomen  Arachom,.  Vide  Notas  et 
Emend.  uum.  9. 

▼  Drymaa]  Oppidi  nomen  est  Apv- 
/u«ia,  Pansan.  lib.  x.  p.  677.  Hero- 
doto  qooqne,  lib.  viii.  p.  473.  n.  3S. 
Daulis  pariter  Tbucyd.  lib.  ii.  p.  118. 
ctrcnmjacentis  regionis  nomen  fuisse 
▼idetur :  h  AovXif ,  inquit,  rris  ^uKi- 
9os.  Oppidnm  taraen  ceteris  appel- 
latnr»  Homemm  secnlis,  Iliad.  B. 
Kpiffffaif  Tc  {a^tiiy,  koI  AovA/^a,  Kot  Ila- 
voir^a. 


728 


C.   PLINII   SBCUNOI 


Daulis  appellata.  Dein  in  intimo  sinu  an^lus  Bceotis 
allaitur  cum  oppidisy  Siphis,^''  Tbebis,  quse  Corsicae'  cog* 
nominatae  sunt»  juxta  Heliconem.  Tertium  ab  hoc  mari 
Boeotiffi  oppidam  Pagse/  unde  Peloponnesi  prosilit  cer- 
vix. 

V.  (iv.)  Peloponnesus,  Apia  ante*  appellata,  etPelas- 
gia^  peninsula  haud  ulli  ^  terrse  nobilitate  postferenda,  inter 
duo  maria,  Mgsdum  et  loniuro,  platani  folio*"  similis,  prop- 
ter angulosos  recessus/ "*  circuitu  dlxiii.  m.  pass.  *  colli- 
gity  auctore  Isidoro.  Eadem  per  sinus  ^  psene  tantundem 
adjicit.  Angustiae,  unde  procedit,  Isthmos  appellantur.  In 
eo  loco  erumpentia  e  diverso,  quae  dicta  sunt,  maria,  a 
septemtrione  et  exortu/ s  ejus  omnem  ibi  latitudinem  vo- 


►#* 


pro  DrynuBa  regw^  Chiifl.  ezbibet  Myramtque  regio. — 4  GymntM  Vef.  Da- 
lec.  et  codex  alter  ejuBdani.    Paiilo  pott,  HeUeimem  monUm.    Tertinnu  ke, 
Chiffl. 
Cap.  V.  1  Vet.  Dalec.  tNc^MiM.— 2  '  Rhodig.  zxi.  10.  citato  ad  Terbum 

NOT^ 


^  Siphis]  Stephano,  iSi^i,  hrlpeiop 
r^s  B«nruunis,  Thespiariini  navale* 
De  Thespiii  Bceotiae,  cap.  12.  £l 
Si^cu  in  Bwotia,  apnd  Ptolem.  iii. 
16.    Apud  Paasan.  lib.  ix.  p.  590. 

'  Qua  Corrieai]  Qaoniam  oppido 
ei  nomen  alterum  K^fxreM  fiiit,  tette 
Pansania,  loc.  cit.  p.  677.  unde  cives 
deinde  Thebas  trantdiicti,primariam 
Bceotitp  oppidum,  de  qiio  rap.  12. 
Stephanas :  Kofwto),  v6Kis  Bounlasn 
Seylax,  p.  14.  Mrrh  S^  ^«ccif  Bouaroi 
wn»  KQvos'  Kfu  v6Ktis  oDc*     KofnrieX, 

K.  T.  A. 

7  Pagai]  niryoiy  Thnryd.  lib.  i.  p. 
67.  et  Ptolemso  iii.  15. 

*  Apia  ante']  Scilicet  ante  Pelopit 
adventum,  inqnit  Pausan.  in  Corinth. 
lib.  11.  p.  94.  ab  Api  Teichinii  F.  tota 
regio  *Air<a  cognominata  ett.  Vide 
etiam  Stepbanum,  verbo  'Air(a.  Ni- 
colaat  Damasc.  in  Excerptis,  p.  492. 
trifariam  pariter  appellatam  soribit: 


Api  regnante,  qnem  Phoronei  filiom 
facit,  Apiam:  Pelatgo  Indigena  res 
tenente,  Pelatglam :  snbPeiope,  Pe- 
loponnetnm,  qno  deronm  in  nomine 
acqntevit.  Sic  Eattathios  qaoqoe  in 
Dionys.  vs.  416.  Didymns  Scbol.  io 
Homeri  Iliad.  A.  30. — '  ^tcliylui  de- 
niqoe  in  Snpp.  vt.  123.  'Av/ar  PawnM 
Tocat,  et  vt.  704.  'A«-iar  x^^ya.'  £rf. 
sec. 

b  Peninxula  haud  ulli']  Transcribit 
hiee  Capella  a  Plinio,  iib.  vi.  cap.  de 
tertio  sino  Europip,  p.  210. 

c  Plaianifoiio]  Ita  Straboiib.  vitl. 
p.  336.  et  Mela  ii.  3.  p.  32. 

^  Reeemms]  Sinnum  anfractnt. 

«  DLXllL  M.  pa$M.]  Ptulnlam  sb 
Isidoro  diversus  abire  Strabo  vide- 
tor,  loc.  cit.  ct  Agatbemerus  Oeogr. 
I.  5. 

'  Per  rinua]  Si  omnium  sinnnm  an- 
gniosorumqutf  recessuum  oram  inte- 
riorem  adnavigando  legas. 

t  A  sepiemtrione  et  exortu]  lonium 


NAT.   HIST.   LIB.   IV.   5. 


729 


rant,  donec  contrario  incarsu  sequomm  tantoram,  in  qain- 
que  M.  pass.**  intenrailo  exesis  otrimqae  lateribus^  an^sta 
cervice  Peloponnesum  contineat  Hellas.*  Gorinthiacns 
hinc,  illinc  Saronicus  J  appellatur  sinus  :  Lechese  '  ^  hinc, 
Cenchreae'  illinc,  angustiarum  termini,  longo  et  ancipiti 
navium  ambita,  qaas  magnitudo  planstris  transvehi  prohi- 
bet :  quam  ob  causam  perfodere  navigabili  alveo  angustias 
eas  tentavere/  Demetrius  rex,"*  dictator  Caesar,"  Caius 
princeps,''   Domitius  Nero^P  infausto  (ut  omnium  patuit 


^S»l#^^^>^^^^»^ 


hoc  loco,  bec  Terba :  qua  dieta  stMt,  a  stptemtrume  et  oHu,  non  lef^it.'  Dalee* 
Mox,  pro  ejus,  margo  edd.  Dalec.  et  Oronov.  so/t.  Panlo  post,  ibid.  iantum 
guinque  M,  paeg, — S  Margo  edd.  Daler.  et  Gronov.  Leclueum;  *  quo  pacto  et  a 
Strabone  et  Ptolemaeo  effertar.'  Dalee,—4  ChifB.  an^atias  ea§  ientavere. 
Mox,  margo  edd.  Daiec.  et  Oronov.  ii\fausto,  omnium  ui  paiuii  exitUy  ineeepto  ; 


NOT^ 


•tepteratrione:  aboriente,Myrtonm, 
aive  ^gsom,  Peloponnesi  totam, 
qoaqta  est,  latitndinem  vorant,  lan- 
cinantqne.  Rnrtum  de  Peloponneso 
Plinint  infni,c.  9.  'Totsinua  Pelopon- 
nesi  oram  lancinant,  tot  maria  alla- 
trant.  Siquideni  a  teptemtrione  lo- 
Diom  irrampit :  ab  occidente,  Siculo 
pnltatur:  a  meridie,  Cretico  nrge- 
tor:  ab  oriente  bnimali,  ^gaeo:  ab 
oriente  soltlitiali,  Myrtoo.' 

^  In  quinque  M.  poM.]  Ira  plane 
Mtt.  omnes.  Solinus  tanien  cap.  7. 
pag.  23.  <  qnatuor  non  amplius  mili. 
pass.'  Totidem  habet  et  Mela  ii.  S. 
pag.  S4.  AgathemeniB  tamen  Geogr. 
I.  5.  ZL«  stadiornm  id  esse  interval- 
lom  ait,  quae  omnino  sunt  quinqiie 
mill.  pass.  Nempe  ea  parte,  nbi  snnt 
angtistiae  maximse :  nam  ad  Corin- 
thnm  sex  miliia  obtinet :  unde  ei 
tpatio  nomen  liodieque  ett  Exami' 
giia. 

*  Helku]  Orapcia  proprie  dicta,  in 
qna  Attica,  ceterfeqne  regiones» 
describendae  cap.  11.  et  snbs<eqnen- 
tibns^  Vide  Notas  et  Emend.  nnm. 
10. 


J  ^Hdromciis]  De  qno  cap.  9. 

^  Leekial  Pausanise  lib.  ii.  pag. 
86.  A^xaioy.  Itero  Straboni  lib.  viii. 
p.  380.  et  Ptolemso  iii.  16.  Eidein 
PansanisB,  pag.  88.  A/xn-  Portnt 
fnit,  ten  navale,  hrireiop  Kopaf9(mff 
nnnc  arenit  obdiictiit.  Vide  Hesy- 
chinm,  verbo  AioKKos. 

>  Cenehreesl  Ktyxp^al  Biodoro  Sie. 
Bibl.  iib.  XIX.  pag.  705.  et  Straboni, 
loc.  clt.  Keyxpetiis  Tbucydidet  vocat, 
iib.  Tiii.  p.  569.  Corinthiornm  empo- 
rium  Livio,  lib.  xxxii.  p.  888.  Etiam 
bodie  Kenchreai  vocant. 

■  Demeirius  rex]  It,  cui  cognomen 
ab  exitio  urbium  Poliorcetet  fuit,  nt 
ait  Seneca,  Epist.  9.  pag.  175.  Asiae 
rex,  Antigoni  F.  qui  Orspciam  fere 
totam  to8B  ditiontt  fecit.  Vide  etiam 
Strabonem,  lib.  i.  p.  64. 

■  Dictaior  Casar]  Ita  Dio  lib.  xuv. 
p.  242.  Plutarchot  in  Caetare,  p. 
135.    Suetoniot  in  Julio,  rap.  44. 

^  Caius  princeps']  Caiut  nempe  Ca* 
iigula.  Vide  Sueton.  in  ejnt  Vita, 
cap.  21. 

P  Nero"]  Sneton.  in  Nerone»  cap. 
19.    Dio  lib.  Lxiii.  p.  722.    Quoot- 


780 


G.   PLINII  SBCUNDI 


exitn)^  incepto.  Medio  boc  iotervallo/  quod  IsthmoD  ap- 
pellavimus^  applicata  colli  ^  habitatar  coloDia  Corinthus/ 
antea  Ephyra  *  dicta,  sexagenis  ab  utroqae  littore  stadiis,  e 
summa  sua  arce^  quae  vocatur  Acrocorinthus/  in  qua  fons 
Pirency  diversa  duomaria''  prospectans.  Lxxxvii.  mill. 
pass.^  ^  ad  Corinthiacum  sinum  trajectus  est  Patras  a  Leu- 
cade.    Patrse,  colouia''  in  longissimo  promontorio  Peio- 


«  ^^^^^^^'^•^^  ^ 


Vet.  Dalec.  et  Chiffl.  ntStuiOy  vX  omniiuR,  ^c^h  Vet.  Dalec.  affplicatu  eoUu— 
6  Chiffl.  LXXXIX:  miUia  pass,   Mox,  Vet.  Dalec.  per  C.  sinum.—T  Cbiffi. 


NOM 


qne  perdncta  »it  Xsthmi  perfossio  a 
Nerone  ccepta,  docet  Philostr.  lib.  iv. 
de  Vita  ApoU.  cap.  8.  pag.  181.  Ten- 
tasfle  id  etiam  Alexandrnra  Macedo- 
nem,  auctor  est  Pansanlaa  lib.  ii. 
pag.  86. 

1  Ut  onmium  paiuit  exUu]  Nam 
Demetrios  quidem,  a  Selenco  genero 
▼ictnsy  in  custodia  periit,  nt  refert 
Plntarchns,  in  Aotonio»  p.  957.  Dic- 
tator  CKsar,  Caligiila,  Nero,  illata 
per  vim  neceobiere. — ^*Animadverti- 
mns  banc  istins  loci  interpretationem 
displicnisse  Spanhemio^,  Tom.  ii.  de 
Usn  Nnmism.  pag.  408.  ibiqne  eum 
contendere,  exitu  hic  idem  valere  tao- 
tnm,  atqne  Mrrito  conatu.'  Nescit 
*■  exitnm '  a  Plinio  poni  pro  exitio 
sive  exitiali  fato  :  idqne  htijns  inpri- 
niis  loci  sententiam  poscere,  cnm '  in- 
fausto  '  priecesserit.  Sic  idem  Pli- 
nius  lib.  ix.  74. '  nsque  ad  Seiani  exi- 
tnm'  dixit,  pro  exitiali  clade.'  £d. 
$ee, 

'  Medio  hoe  intervallo']  Martianna, 
qui  haec  transcripsit,  loc.  cit.  In 
medio» 

•  Colonia  Corinthue]  *  Olim/  iuqnit 
Mela  II.  8.  p.  S4.  '  clara  opibus,  post 
clade  notior,  nnnc  Romana  colonia, 
ex  snmma  arce,  qnam  Acrocorinthon 
appellant,  niaria  utraque  contnens.' 
Missos  eo  a  Cssare  Dictatore  colo- 
nos  libertioi  generis,  ipso  quintum, 


M.  Antonio  collega  Coss.  anctor  est 
Dio,  lib.  ZLiii.  p.  239.  Plutarch.  in 
Csesare,  p.  734.  Hinc  nnmmi  Caesa- 
ris,  apnd  Patin.  pag.  18.  Col.  Ivu. 

CORIN.  et  LAVS.  IVLI.  CORINT.    '  Co- 

lonia  Julia  Corinthns  Angnsta.' 

'  jEpAyra]  '£^^,  nsqne  ad  CoriB« 
thnm  regem,  a  quo  nomen  accepit. 
Heraclid.  de  Polit.  Corinth.  lE^»y» 
Stephano,  verbo  K^pofOoe, 

■  AcrocorintkuM]  Montem  editnm 
fuisse  anctor  est  Strabo»  lib.  viil  p. 
879.  cnjus  ascensns  stadioram  esset 
omnino  zxz.  Snb  ipso  vertice  foos 
Pirene,  n«i^i^. 

"  Duo  marto]  loninm  et  ^ganim. 
Qoare  '  bimaris  Corinthns '  ab  Hora- 
tio  appellator  i.  Od.  7. 

«  LXXXVIL  nm.  paee,]  PUBioi 
II.  112.  addit  passns  qningentos. 

^  Patroff  eoUmia]  Hodie  Patrat.  An- 
dre»  Apostoli  martyrio  nobiiis.  Pri- 
mnm  Aroeo  vocatam,  appellatione  a 
terre  cnltu  petita,  mox  a  Patreo 
Ageuoris  nepote  Patras,  anctor  est 
Pansanias  in  Achaic.  Coloniam  eo 
dednctam  ab  Angnsto,  Strabo  lib. 
VIII.  p.  387.  Atqoe  id  nommi  testan- 
tnr  Clandio  principe  cnsi,  cujnsroodi 
in  Moseo  nostro  Parisiensi  asservan- 
tur,  CoL.  Patr.  et  apod  Erizao,  pag. 
88.  CoL.  A.  A.  Patr.  <  Colonia  Aa- 
gusta  Aroe  Patrensis.' 


NAT.  HIST.   LIB.    IV.   6. 


731 


ponnesi  condita,  ex  adverso  iBtoliae  et  fluminis  Eveni^ 
minus  mill.  pass.  (nt  dictum  est)  intervalio  in  ipsis  fanci- 
bus,  sinnm  Gorinthiacum  lxxxv.  millia  pass.^  in  longitu- 
dinem  usque  ad  Isthmon  transmittunt.7 

VI.  (v.)  Achaise  nomen*  provincids  ab  Isthmo  incipit : 
antea '  ^Egialos  vocabatur,  propter  urbes  in  littore  ^  per 
ordinem  dispositas.  PrimdB  ibi,  quas  diximus,  Lechese,^ 
Corinthiorum  portus.  Mox  OluroSy^^  Pellenaeorum  cas- 
tellum.  Oppida:  Helice,  Bura:**  in  quae  refugere/ • 
haustis  prioribus»  Sicyon,  ^gira,  iEgion,  Erineos.  Intus 
Cleonae/  Hysiae.*    Panhormus  ^  ^  portus,  demonstratum- 


iramittunt.  '  Perpetno  ita  scribitnr.'  IkUec, 

Cap.  ti.  1  ItaChiffl.  cnm  edd.  Hardnin.  1.  2.  3.  Miller.  Bipont.  et  Franz. 
ante  Gronov.  et  edd.  vett. — 2  Leckaum  margo  edd.  Dalec.  et  Oronov.— 3 
Mox  Olgrut  Chiffl.->4  '  Melins,  ei  in  qute  refugere,  nt  intelligamns,  Helice  et 
Bara  mari  hanstis  incolas  sese  Sicyonem  et  iEgiran  recepisse.'  Dalec, — 5  Pa- 


NOT^ 


7  LXXXV.  uaUia  poMs.]  Vide  quae 
diximns  de  bac  Corintbiaci  siniu  lon- 
gitudine  ii.  112. 

^  AehauB  xonK»]  Transcribit  beee 
Martianos  Ub.  vi.  cap.  de  tertio  sina 
Enropae,  pag.  210.  Acbaia  b»c  porro 
proprie  appellata,  longe  ab  ea  difer- 
sa  est,  quae  Hellas  Ptolemaeo  cogno- 
minatnr,  hodie  Livadia:  qaa  Locro- 
rnm  regio,  Boeotia,  Attica,  continen- 
tnr.  AHyuiK^  qnondam  appellatam 
esse  et  Pansanias  tradit,  lib.  t.  pag. 
887.  et  lib.  vii.  p.  896. 

^  Propter  urbee  in  Uttore]  Estenim 
Oraecis  aiyut^hs  tittue. 

«  Oluros]  Stephano,  "OXovpoSf  voXi- 
Xytof  rris  'Axoias,  oi  wSfiPm  IIcAA^s. 
Fnit  nimirum  Olnros  castellnm  pro- 
pngnaculnmqne  qnoddam  in  ora  con- 
ditnm  ab  incolis  Pellenes  oppidi,  lx. 
stadiis  intos  recedentis  a  mari :  qno 
ipso  in  tractu  Strabo  lib.  viii.  p.  386. 
Pellenen  locavit.  Vox  "O^oupos  Oras- 
cis  idem  quod  Udtfopfws  sonat,  de  qno 
mox. 


^  Helice,  Bura]  'EAfiny,  Bodpoj  Ptole- 
mtpo  III.  16.  De  his  egimns  ii.  94. 
Biennio  ante  Leuctricum  prKlinm 
absnmtam  mari  Helicen,  auctor  est 
Strab.  lib.  viii.  p.  S84.  Contigit  an- 
tem  id  prslium  anno  2.  Olymp.  cii» 
Diodoro  teste. 

*  In  qu€B  rrfvgere']  Oppida  deinde, 
ioquit,  in  quae  incolae  priornm,  quae 
bansit  mare,  transmigraront,  qni 
tantae  cladi  snperstites  esse  potue- 
rnnt,  fnere  ista :  Sicyon,  ^gira»  Ac, 
^vifVf  Afyffcpo,  Atytopf  'Eptyffbt  Ai^V* 
Herod.  lib.  i.  n.  146.  p.  62.  et  Pto- 
lem.  iii.  16.  Scylaci  qnoqne,  p.  16. 
JEgii  meminit  Homerus  II.  B.  674. 
IleAA^v  T*  ttx^tff  ifi*  Afyioy  iifi^rd' 
lAovTo»  *Epuf9ov  Kifi4vos  Pausan.  lib. 
vii.  p.  442.  et  Thucyd.  lib.  vii.  pag. 
613.  Afywpa  etiaro  apnd  Pausan.  pag. 
440.  Sicyon  hodie  Vasilica:  cetera- 
rum  situs  incertns. 

'  /filift  Cleotus]  KKwPoi  Homero 
II.  B.  568.  a  Corintho  stadiis  LXXZ. 
ut  scribit  Eustatbius,  pag.  291.  No- 


732 


C.   PLINII    SBCUNDI 


que  jam  Rhium :  a  quo  promontorio  quinque  m.  pass.' 
absunt  Patrae,  quas  supra  memoravimus:  locus  PherdB.J 
In  Achaia,  ix.  montium''  Scioessa  notissimus,  fons^  Cy- 
mothoe.  Ultra  Patras  oppidum  Olenum,^  colonia  Dyme :  "* 
loca,"  Buprasium,  Hyrmine  :  promontorium  Araxum^^  "* 
Cyllenes  sinus,  promontorium  Chelonates :  p  unde  Cylle- 
nen"!  quinque  m.  pass."  Castellum  Phlius:'  quae  regio' 
ab  Homero  Ar86thyrea  dicta,  postea  Asopis.^^ 


linhormua  Chiffl.— 6  Seioma,  NotiMsimua  fons  Vet.  Dalec— 7  Axaru»  Chiffl.— 
8  Ita  Chiffl.  aliiqne  codd.  ap.  Hardtiin.  Item  edd.  Hardoin.  1.  2.  3.  Miller. 
Bipont.  et  Fraoz.  duo  M.  pcua,  edd.  vett.  et  Gronov. — 9  Atophi»  edd.  vett.  et 


NOTiE 


te  etiam  Ptolemeo  KXwyaX  iii.  16. 
et  Strab.  lib.  viii.  pag.  377.  ubi  nitnm 
ejus  detcribit. 

f  Hyn4f]  *T(rt€tL  Argolic»,  qnarnm 
memiBere  Strab.  iib.  ix.  pag.  404.  et 
Pausan.  lib.  viii.  pag.  464.  et  542. 
Ineolae  Hytiatsp. 

^  Panhormus]  Hodieqne  Porlo  Pa- 
normo,  Orscis  Tldvopfjios  portum  sig- 
nificat  omnibus  navibns  excipiendis 
aptum.  Meminlt  illins  Pausan.  lib. 
VI i.  pag.  442. 

'  Quintiue  M.  paas,"]  Strab.  lib.  viii. 
pag.  387.  stadiis  XL.  eadem  prorsns 
niensura.  At  Pausanias  loc.  cit. 
stad.  L* 

i  LocuB  Phera;']  Modns  hic  loquen- 
di  Plinio  familiaris  oppidum  piane 
deletnm  innnit,  rudera  modo  ac  ves- 
tigia  superesse.  Hae  snnt  quse  Ste- 
phano  ^opal  et  ^rffwii  'Ax«^ax.  At 
Strab.  lib.  viii.  pag.  388.  et  Pausan. 
lib.  vii.  pag.  440.  ^ipa^  Dymie  colo- 
niae  contermina,  de  qua  statira  dic- 
turi  snmus. 

^  In  Achaia,  IX,  moniiuM]  In  A- 
chaia,  inqnit,  quae  regio  montibus 
novem  attoUitnr,  Scioessa  mons  no- 
tissimus  est.  Vide  Notas  et  Em^nd. 
num.  ll.2ict^c<rcra  (snbintellige,  dv«i- 
'  pcta,  vel  htpAp^ia)  umbrosum  sylyarum 
opacitate  montem  significat:   Kv/m- 


B^,fontem  aquarum  incitato  cnrso  ra- 
pidum. 

1  Olenum']  ^^OAcvos,  ir^Xu  ^Axoita 
Stephano.  Straboniqnoque  lib.  viii. 
pag.  386.  Dymen  inter  et  Patras. 

<°  Dyme]  A^fxfi  Strabo.  lib.  viii. 
pag.  341.  et  Ptolem.  iii.  16.  Civet 
Avfieuou  Regio  ipsa  KavKcwUy  incolx 
Ka6K»V9s  appellati.  Missos  eo  colonos 
a  Pompeio  Magno,  idem  Strabo  ad* 
monet,  pag.  387.  et  888. 

B  Loea]  Deletis  oppidis  manent 
vestigia,  inqnit,  Buprasii  et  Hyrmi- 
nes.  Meminit  ntriusqne  Homeriis 
Itiad.  B.  615.  et  ex  eo  Strab.  lib. 
VIII.  pag.  340.  Stephanus  qnoqoPi  et 
Hesiychins  :  Ol  8*  Apa  Bovwpdo-tdr  rc 
ica2  "HXtSa  8tay  fvatovy  "Omroy  $^*  *Tp- 
filtmi  Ka2  Mipmvos  k<rxar6wra, 

o  Araxum^^^Apa^os  Strabo.  lib.  viir. 
pag.  337.  ceterisqne  Oeographis:  a 
Dyme,  stadiis  LX.  Ex  adverso  Acar- 
nanias  respondere  ait  Agathemeriis 
Oeogr.  I.  5.  HKpop  "Apa^oSf  itPrtwpSov' 
wop  *AKapvayi(g^ 

P  Chelonale»]  'OXcX«i^raf  Agathe- 
mcro,  loc.  cit.  et  Strab.  lib.  viii.  pap^. 
337.  Dorica  dialecto :  communi,  Xc- 
Xtovlrtis  tSuepa  Ptolem.  iii.  16.  Hodie 
Capo  di  Chiarenza, 

^  Cyllenen]  KvMJipti  Eleoram  nava» 
le,   apud  Thucyd.    lib.   i.  pag.  23. 


NAT.   HIST.   LIB.  IV.  6. 


733 


Inde  Eliorani  ager,"  qui  antea  Epei  yocabantur :  ipsa 
Elis  in  mediterraneo,  et  a  Pylo^  xii.  m.  passuum  intus  "** 
delubrum  Olympii  Jovis,^  ludorum  claritate  fastos  Grse- 
ciee  '  complexum.  Pisaeorum  "  '  quondam  oppidum,  prse- 
fluente  Alpheo  amne.  At  in  ora  promontorium  Ichthys/ 
Amnis  Alpheus  •  navigatur  vi.  pass.  mill.  prope  oppida, 
Aulona,"*  et  Leprion.  Promontorium  Platanodes : '» *»  om- 
nia  hsec  ad  occasum  versa. 


■^^^^■^^^^^^^^^ 


Gronov,— 10  Etedem  edd.  XII,  M.pass,  /}ih»,^c.— 11  Pisa  eorum  cod.  Da- 
lec.  ct  Vet.  ejnsdeni;  ali»,  Pisa  (EHomani  guondam,  ^.—12  Vet.  Datec. 
nacigabUit  propg  gex  eppida,  Aulo»;  Codd.  Dalec.  et  Cliiffl.  navigaiur$ex  prope 
0.  AuUm;  Oronov.  et  al.  navigatur  in  oppida  Aulos, — 13  Platanistus  Oronov. 
et  al. 

NOT/E 


'  Mercnrinm  ibi  natnm  arbitrentur/ 
inquit  Mela  H-  S*  Hodie  ChiArenza: 
agrnmque  finltimum  Galli  vocant,  le 
Duchd  de  Ctarence. 

'  PAiittf]  *\tov5  PtolemaBO,  in  me- 
diterraneis  Sicyoni»  oppidis,  iii.  16. 
etStraboni,  mox  laudando. 

•  Quaregio]  Phliasia  dicta,  ♦Aia- 
crfa  Strab.  lib.  viii.  pag.  882.  qnam  et 
Araetbyream  prios  appellalara  scribit. 
Homeri  locns  est  Iliad.  B.  671.  qnem 
et  Pausani»  refert,  lib.  ii.  p.  107. 
'OfW€ids  T  ivipjovrOf  *Apai0vp4nv  r'  ipa^ 

'  Asopiii]  'Affwwla,  Paasan.  lib.  ti. 
pag.  85.  et  Straboni  loc.  cit.  Asophi» 
prins  perperam  legebatnr. 

"  Eliorum  ager']  Strab.  lib.viii.  p. 
S40.  fhrr€po¥  y  Ayr*  'EvciSir  *H\f7oi  ^k- 
kffiil<raM,  Hesyrhitts,  p.  340.  'Eireto2, 
ol  'HAcibi,  ica2  ol  ic\tiffi6x»poi*  f  paa  urbs 
^Ai»  Ptolem.  III.  16.  ceterisqne. 

"  A  Pylol  Haec  Pyloi  Eliaca,  seu 
Tripbyliaca  appellata  Straboni  lib. 
VIII.  p.  351.  6  n^Aor  *H\giaKhiy  ^  Tpi- 
^v\taKhs,  Nestoria  patria. 

«^  Olympii  Jovis]  Stadiis  ab  Elide 
trecentis,  Strab.  lib.  viii.  p.  353.  hoc 
est,  paas.  mill.  xxxvii.  et  qningentia 
pass. 

*  Fagtos    Gracias']    Olyinpicorum 


enim  Indonim  beneficio,  exacta  post- 
roodom  notitia  temponim  observata  : 
per  Olympiadas  deinceps,  qnod  spa- 
tiuni  annorum  qnatuorftiit»  compositi 
ordioariqoe  fasti,  in  qnibnsres  gestae 
et  insignia  qnaeque  notari  consne* 
verunt.  Lndornm  Hercules  auctor : 
instaurator  IphitAs  existimatus.  O- 
lympias  prima  ccepit  annis  quatuor 
et  viginti,  ante  Romam  conditam. 

7  Pisiroriim]  UUra  w6\is  rris  *0\vfi' 
vlas,  Stepbano.  Ptolemieo,  'OAv/Airfa 
n(aa,  III.  16.  Delet»  nrbls,  sitnm 
causamqne  pxcidii,  describit  Pausan. 
lib.  VI.  p.  386.  Regio  nicr^rit  Stra- 
boni  lib.  tiii.  p.  356.  qut  orbts  rude* 
ra  inter  dnos  montes.  Ossam  et  O- 
lympum  extare  qnibusdam  rreditnm  : 
Pisam  nllam  unqnam  extitisse  nega- 
tnm  ab  aiiis  tradit. 

•  Ichthys]  *lx0hs  &Kpa  in  Elide, 
jnxta  Alpliei  ostia,  Ptoleni.  iii.  I6. 

»  Alpheus]  *A\(l>€ihs  Ptolemfto,  loc. 
cit.  ceterisqiie.  Vide  Notas  et  E- 
mend.  num.  12.  Navigatnr  Alphetif, 
inquit,  procul  a  mari,  jnxta  ipsa 
Arcadiap,  qo»  pars  medlterranea 
Achais*  est,  oppida  dno,  Aulona  et 
Leprion,  ad  sex  nsqne  millia  passuum 
ab  iis  oppidis.  Ab\i»tfyir6\is*ApKtxBias^ 
Stephano.  De  Leprie  dicemos  c.  10. 


734 


C.   PLINII   SBGUNDI 


VII.  Ad  meridiem  autem  Cyparissins  sinns  cum  uibe 
Cyparissa^  l.xxii.  raillium  passuum  circuitu«  Oppida : 
PyloSy"^  Metboue :  **  locus  Helos/ promontorium  Acritas:* 
sinus  Asinaeus,^  ab  oppido  Asine,  Coronaeus  ^  a  Corone. 
Finiuntur  TaenaroJ  promontorio.  Ibi  regio  ^  Messenia 
duodeviginti  montium.  Amnis  Pamisus.^  Intus  autem 
ipsa  Messene^""  Ithome,  (Ecbalia,  Arene^  Pteleon/  Thryoii» 

NOT.E 


^  PUUanodes]  TlXarw^iis  Strab.lib. 
VIII.  p.  S48.  Vide  NoUs  et  Einend. 
iinin.  13. 

*  Cyparis$d]Kvirapur&ala  Ste\\btinQi 
Ptolemaeo  iii.  16.  Kvndpierfrait  in  Met- 
•enia.  Ettstatbio,  in  Iliad.  B.  p.  297. 
frA\is  Mc^rcniytai.  Hodie  Arcadia,  In^ 
colae,  Straboni  lib.  viii.  p.  S46.  Kvra* 
puraM,  Hic  porro  ager  Messeniacns 
incipit,  Ptolemvo  iii.  16.  oppida  qiis 
seqnuntnr  Messenise  accensente.  Cy- 
parissio  sinui  ab  oppido  nomen,  Gfo//o 
del  Arcadia, 

^  Pyloa']  nikos  in  Messenia,  pro* 
pe  MMimpf,  Haec  Messeniaca  Pylos» 
ab  aliis  diversa :  fuit  enim  tergemi- 
na  civitas  ejns  nominis,  ut  Strabo 
admonet,  lib.  viii.  p.  861.  Frnstra 
Menr^io  Tylos  lioc  loco,  vel  (Etylos 
scribente,  in  Misceil.  Lacon.  lib.  iv. 
p.  274. 

«  Methoue]  M«e<iyriv  Messeniae  Pto- 
lerosBoSy  loc.  cit.  et  Strab.  lib.  viii. 
p.  S60.  Laconicie  Stepbanns  adjndi- 
cat,  Thncydiden  secntns,  lib.  ii.  p. 
116.  Hod&e  ilfodon. 

'  Locui  Helos]  Sen  loci  id  nomen 
fnerit  circa  Alpbenro,  sen^urbis  jam 
dirut».  Strab.  lib.  viii.  p.  SSO.^EAot 
8^  ol  fi^p  vcpl  rhy  *A\^ihy  x^f^  '''^ 
^offur  o{  8i  ical  %6}uv,  At  dirntam 
nrbem  a  Spartanis,  Pausanias  prodi- 
dit  lib.  III.  p.  162.  atqne  ipse  etiam 
Strabo  ex  Homero»  p.  363. 

f  AcriiaB]  'AKptras  fUcpa  Ptolem. 
III.  16.  et  Pansan.  lib.  iv.  pag.  282. 
juxta  Methonem,  Strab.  lib.  viii.  p. 
369.   Hodie  Capo  Venetico. 


^  Atifunui]  'Ao^cwuof  &ir6  riif  Mctf-- 
^yiaic^f  ^Ao-lniSyStraboniloc.cit.  £x- 
cideriit  id  oppidum  «tate  Pannani», 
ipso  teste  lib.  ii.  p.  164.  Sinni  no- 
men  altemm  Messeniaco,  a  Messene 
fnit.  StralH),  loc.  cit. 

*  Coronaua]  Ab  oppldo  Kopifini, 
qnod  oppidnm  Messenae  proiimnm 
est,  apnd  Ptolem.  iii.  16.  Sinns  ipse 
Messeniaci  pars  quaedam  est,  et  re- 
cessus  Interior. 

J  Tcriiaro]  Talvapov  Pansan.  lib.  iii. 
p.  212.  Tau^opia  &fcpa  Ptolemaeo»  loc« 
cit.  Asinsenm  sinum  a  Coronaeo  dis- 
terniinat :  Hodie  Cap  de  Matapojiiy  et 
Cap  de$  CaUteSy  a  coturnicum  qn« 
illic  est  copia. 

^  Ibi  regio]  Haec  qnae  diximns  op* 
pida,  inquity  regio  Messeniaca  com- 
pleciitnr,  et  simnl  montes  xviii. 

*  Pavmus]  UdfiuroSf  Pansan.  Iib« 
IV.  p.  280.  £idem  Hdtuuros,  p.  221  • 
Mela  II.  3.  '  In  Avinseo  flumen  Pa« 
missnm.' 

■  Messene]  Mco^o^n).  Homero  Iliad. 
B.  682.M^oii.  HodieAfMttn^o.— *  In 
nummo  ex  sere  mediocri  in  Mnseo 
nostrOy  capot  tnrrltuin,  idemque  ve- 
latum  est,  argnmento  libene  civita<- 
tls:  titulus  MECCHNION.  Parte  al- 
tera  JEscnlapii  stantis  effigies  est, 
sine  epigrapbe :  latere  sinistro  coro- 
na  lanrea.'  Ed,  eec, — Seqnnntnr  dein- 
de  *I0cS/ii}  Mco-o^nir  Stephano,  etPan- 
san.  iib«  iv.  p.  233.  Arx  ea  Messenea 
fuit,  ut  Corintbi  Acrocorinthns :  aac- 
tor  Strab.  lib.  viii.  p.  361.  OXx"^ 
Strab.  lib.  viii.  p,  360.  prope  McMe- 


NAT.   HIST.   LIB.   IV.   8. 


735 


Dorion,  Zancle/  variis  clara  temporibus.    Hujas  sinus  ^ 
circuitus  lxxx.  m.  pass.  trajectus  vero  xxx.  m. 

VIII.  Dehinc  a  Taenaro  ager  Laconicus,  liberas  gentis:* 
et  sinus*"  circuitu  cvi.'^  miU.  trajectu  xxxix.  mill.  Op- 
pida:  Taenarum/  Amyclae,®  Pberse/  Leuctra:<^  et  intus 
Sparta,^  Theramne  :*  ^  atque  ubi  fuere  Gardamyle^J  Pitane, 
Anthane :  Locus  Thyrea^^  Gerania.*    Mons  Taygetus,""  am« 


Cap.  VII.  1  Codd.  Dalec.  Zande;  Vet.  ejnidein,  Thamira. 

Cap.  viu.  1  Itacodd.  Harduin.  Tolet.  et  Dalec.  item  edd.  Hardiiin.  1.  2. 8. 
MiUer.  Bipont.et  Franz.  CCVI,  Ald.  Jnnt.  Basil.  Luf;d.  Erasroi,  Dalec.  Elz. 
et  Oronov.— 2  Therenmt  \tU  Dalec.   Mox,  Aidiane  Cliiffl.  AnxioHe  cod.  Da- 


NOTiE 


nen>  nnde  Mccrinjvl;  02xaX/a,  Stepba* 
no.  *kfffprn  eldem  Stepliano,  de  qua 
Tide  Notas  et  Emend.  nnm.  14. 

"  PUUonl  nrcXe^i',  dp^K  Horoero 
Iliad.  B.  592.  A^tov.  Sola  Zancle  in 
hoc  tractn  ceteria  scriptoribns  neg- 
lecta:  etti  variis  singola  tempori- 
bns,  delnceps  alia  ex  alils,  claroisse 
Plinins  asseveret.  Vide  Notas  et 
Emend.  num.  15. 

**  Huju8  sinttf]  Messeniaci :  bodie 
G9\fe  de  Coron. 

*  lAbera  gentis]  Strabo,  de  Sparta- 
nls  sen  Lacedsmoniis,  lib.  viii.  p. 
865.  eos  in  eximio  honore  babitos  a 
Roroanis  ait,  libertatemqne  retinuis- 
se  :  prseter  socias  operas  oibil  quic- 
qnam  Romanis  pependi^se  :  Koi  Ifict- 
tftuf  ^Ac^cpoi,  wXfyf  r&¥  i^tXuaav  Ktirovp' 
yimw  tiXXo  tfiwrcXovrrcf  o^4v,  Hodie 
hojos  tractns  iocola?  les  Mainote»  vul- 
go  appellantnr :  a  Turcamm  qnoque 
etlamnum  tyraniiide  liberi. 

^  Et  tinue]  Laconicus  :  hodie  Got" 
/o  de  Coleehhuu 

«  CVL  mUl.']  Ita  R.  I.  2.  Colb.  1. 
2.  Parts.  Tolet.  6cc,  non  ccvi. 

*  Tanarum]  Solin.  cap.  7.  p.  22. 
'  Est  et  oppidnm  Tsnaron,  nobili  ve- 
tustate/  Taipopop,  a  promontorio 
ejnsdem  nominu,  stadiis  xl.  dissi- 
tnm,  teste  Pansao.  lib.  iii.  p.  212. 


*  Amycla]  *AfiiK\at  Strab.  lib.  viii. 
p.  863.  'Silentio  qnondam  sno  pes- 
sumdatsp/  ioqnit  Solinns,  Iqc.  cit. 

f  Phera]  «cpol  Ptolem.  iii.  16. 
^paL  Strab.  lib.  viii.  p.  867.  et  Ho« 
meroIliad.B.  «apal  Messeniacae  Ste- 
pbano«  cnjus  oppidi  civis  ^apc^s: 
apnd  Pansan.  lib.  iii.  p.  161.  ^apti- 
rris, 

t  Leuetra]  Aewerpov  rh  Aamvyix^y, 
Strab.  lib.  viii.  p.  361.  longe  diver- 
suio  oppidum  a  Lenctris  Boeotiae, 
Lacedsmoniornm  clade  nobilitatis. 

^  Sparta]  Quae  et  AoK^hifunf,  Qiia- 
tnor  circiter  mill.  pass.  a  ruderibus 
antiqoae  Lacedsemonis  excitatnm  est 
oppidum  MisUhra,  facto  ei  nomine  a 
minoto  caseo,  quem  sic  indigenae  vo- 
cant.  Rnderibus  nomen  bodie  est 
Paleochori^  quasi  iroXoi^  X^P^t  vetu» 
ager, 

'  Theramne']  Stpdfufai  Stephano, 
pag.  308.  9€pdnni  Paiuani»,  Joxta 
Spartam,  lib.  iii.  p.  187.  Harpocrat. 
Btpdmni,  rixos  iarU  h  Aairc8ol/uori. 

i  Cardamyle]  Kap^^Xn  Homero 
Iliad.  1. 160.  Hirdjfiil  Pansan.  lib.  iii. 
p.  192.  Pindaro  qooqne,  Olymp. 
Ode  VI.  jnxta  Eurotam  amnem  *Ay- 
Bdya^  vel  'Aj^et^,  de  qua  vide  Notas 
et  Emendationes  nnro.  16. 

k  Irociu  Thyred]   Sovpta  Streboiu 


736 


G.  FLINII   SBGUNDI 


nis  Eurotas,°  siDUS  iEgilodes»^  oppidum  Psammathos.'' 
Siaus  Gytheates  "^  ab  oppido :  ex  qno  Cretam  insulam  cer* 
tissimus  cursus.'  Omnes  autem  ^  Maleae  ^  promontorio  in- 
cluduntur. 

IX.  Qui  sequitur  sinus  ad  Scyllseum/  Argolicus  ^  appel- 
latur,  trajectu  quinquaginta  m.  pass.  idem  ambitu  clxii.^ 
millium.^     Oppida :  Boeay"*  Epidaurus  Limera  cognomine^ 


lec.  Antiia  Strab.  *Ar94»^  Thncyd. — 3  Margo  Dalec.  et  Gronov.  bremgnmiu 
cursut.—A  Omnia  autem  MaUo  Gronov.  et  al.  vett. 
Cap.  IX.  1  Vet.  Dalec.  Cduo  mUUa;  cod.  Dalec.  C.  LILmUUmm;  edd.vett. 


NOT^ 


lib.  VIII.  p.  360.  Metninit  Herod.Ub. 
I.  n.  82.  p.  34.  loci»  sife  agri,  qui 
Tliyrea  vocatnr,  x^^  KoKtofUyov  Ov- 
piiis,  in  confinio  Laconicsp,  Argolics- 
qur,  Diodoro  teste  in  Bibl.  lib.  xii. 
pag.  116.  Vastatam  incensamque  nr- 
bem,  docet  Thacyd.  lib.  iv.  p.  289. 
Solinns  cap.  7.  p.  22.  '  Ubi  quondam 
fuere  Tbyres,  nunc  locus  dicitur  :  in 
quo  anno  xvii.  regni  Romuli,  inter 
Laconas  et  Argivos  meroorabile  bel- 
Inm  fuit.'  Statina  Theb.  iv.  47.  '  £t 
Lacedaemonium  Thyre  leclura  cruo* 
rem.' 

^  Gerama']  Ttfr^la  Pausan.  lib.  iii. 
pag.  204.  Hanc  ab  Homero  dictam 
esie  *Ey6vniff  Iliad.  I.  150.  tiim  ip»e 
prodidit,  p.  214.  tum  etiam  Strab. 
lib.  VI II.  p.  360.  Messenie  a  Stepha- 
no  accensetnr. 

»  Taygetus]  TaJdyeroy  6pos  Strab. 
lib.  VIII.  p.  362.  Les  Montagnee  des 
Mainotee, 

°  Euroiae]  Eip<6ras,  hodie  fiostit- 
potamo.  Multa  de  eo  Strab.  lib.  viii* 
p.  348. 

0  JEgilodea]  AlyOi^^s,  Vide  No- 
tas  et  Emend.  niim.  17. 

P  Paammathua]  VafAfioeovs,  w6?as  Aa- 
Kwiidi,  Stephano :  Portus  est  Scylaci 
"VafULdovs,  p.  16. 

1  Gytheaiee]  Ab  oppido,  quod  Stra- 


bo  Tietov,  loc.  cit.  Plinius  ipse  ti. 
30.  Gythium  vocat  Pansan.  lib.  iiu 
p.  203.  r^^ctov.  Stephanus  quoqne  : 
cui  gentile  nomen  est  rv9c^n|f.  U- 
vius  *  Gythenm/  lib.  xxxiv.  p.  412. 

'  Ommee  autem]  Sinus  videlicet, 
Laconiciis,  iEgilodes,  Gyiheatesqne. 
Mo^^a  AKpa  ei  promontorio  nomen  eat 
apud  Scylacem,  p.  16.  et  Ptotera. 
III.  16.  MaA^ai  apud  Straboo.  Ub. 
VIII.  p.  363.  iKpa  rris  MoXcas,  apud 
Pansan.  loc.  cit.  p.  207.  .Hacienna 
perperam  editum,  ofiuiia,  et  mox  Ma- 
leo  pro  MaUa.  Hodie  ebt  Co|h>  di  & 
Angeh, 

*  SeylUeum]  SK^AAoior,  Strab.  lib. 
VIII.  p.  368.  et  Scylaci,  p.  19.  Xc^- 
Aioy  6Kpoy  Ptolem.  iii.  16.  Nunc  Capo 
de  SehUli. 

^  ArgolUus]  Go\fo  di  Sapoli. 

«  CLXIL]  Ita  Mss.  R.  1.  2.  Colb. 
&c.  non,  ot  editi,  CLXXIL 

^  Biga]  Bo(a  ir^Xts  Scylaci,  p.  16. 
Apnd  Pausan.  lib.  iii.  p.  204.  inter 
oppida  Eleutherolaconum  ista  nume- 
rantur :  Bota2,  ZdfM^,  *Ewliavpos  ^  Ai- 
firiP^t  f^»  ^*  ^*  liiius  iucolse  Boiarak 
appeilati.  Zdpri^  Stephano  w6Kis  Aa- 
Kȴuefi,  PausaoiflB  quoque,  iib.  i. 
p.  71.  a  Zarece  Mnsico.  Epidanro 
id  cognomen  inditum,  a  commoditate 
portttum,  ait  Scliol.  Thucyd.  Aiii  rh 


VkT.   HliST.   LIB.   IV.  9. 


787 


Zarax*  Cyphaata  ^  portus.  AmDes  :'  InachuSy  Erasinus, 
inter  quos  Argos  Hippium  ^  cognominatom,  supra  locum  * 
Lernen/  a  mari  dnobus  m.  pass.  novemque  additis  milli- 
bus,  Mycenae  :'  et  ubi  fuisse  J  Tiryntha  tradunt :  et  locus 
Mantinea.''  Montes:'  Artemius,  Apesantus^  Asterion, 
Parparus,  aliique  ""  undecim  numero.      Fontes :  Niobe/ 


et  Gronov.  ceniutn  aepiuagiMta  duoniM  millium,—2  Itacodci.  Hardnini  et  Chiffl. 
iteni  edd.  Harduini  l.S.  3.  Miller.  Bipoat.  et  Franz.  laeum  edd.  vett.  et  Gro- 


NOTiE 


woXXohs  %x^af  Ktftitns'  iairl  rw  AifUPti' 
pd.  Niinc  qaoqne  Epedaura  vocant : 
non,  nt  qvidam  votant,  Malvaaia, 
Monembasiave. 

«  Cyphania']  Kv^dafra  Xtfi^w  in  Ar- 
golico  ainuy  apnd  Ptolem.  lib.  iii.  e. 
16.  £t  Kv^drrw  idde  oppidom  sta- 
diis  derem  a  mari,  teste  Pausan.  lib. 
III.  in  Lacon.  p.  200. 

'  iiflifirf]  "lyaxos  Argos  Hippinm 
alltiit,  apud  Strabon.  lib.  yiii.  p.  870. 
qaamobrem  et  Inaciiinm  niox  appel- 
latur.  Eodem  ArgiaB  agro  labi  dici- 
tur  ^EpcHrZm,  p.  371.  ubi  de  ejni  orta, 
cursuqne,  multa. 

9  Argo$  Hippittm]  Sive  qood  idem 
est,  *lnr60oroWf  at  Homerus  cecinit, 
lliad.  r.  75.  quod  pascendis  eqnis 
campos  haberet  optimoi.  Vide  Var- 
roD.  de  Re  Rusf.  1. 1.  p.  75.  Hnjus 
navale  ac  portas  Nauplia  fuit,  ut  ex 
iis  Scjlacis  verbis  confici  potest,  p. 
19.  Mer^  ^  AoKcSoduoMi  ir^kts  4<mw 
"Apyos^,  Kol  iif  airrg  fiavwXia  w6Kts  «tal 
Xijicj^.  .  £t  Strab.  lib.  viii.  p.  868.  if 
NamrXla  t^  rw  *Kpyfimw  va6oraBfWw. 
Hodie  Napli  de  Ramaaie,  yel  Napoti: 
nnde  sinai  nomeo. 

^  LocMm  Lemen]  Ita  libri  Mss.  om- 
nefl :  at  non  de  palnde  illa  h»c  acci- 
pienda  sint,  qiiam  hydra,  Hercnlis- 
qae  labor  nobilitavit,  sed  de  loco,  qui 
molto  propior  mari,  amni  paladiqae 
Lernae,  cognominis  faerit.  liipynv  op- 


pidum  in  Laconica  Ptolemaens  locat, 
III.  16.  situ  praepostero.  Rectins 
Mela  II.  3.  p.  34.  *  In  Argolico  sinn 
sont  noti  amnes,  Erasinus  atqne  Ina- 
chus:  et  notoin  oppidnm  Leriie.' 

I  Myeena]  Muk^mu.  Negat  lias  Jam 
tum  atvo  sno  superfoisse  Strab.  lib. 
VIII.  p.  377. 

J  Ubi  /tnne]  Intercidisse  innoit. 
TtpwBa  Strabo  quoqoe  noroinar,  p. 
37S.  Excisam  ab  Argivis  docetPaa- 
san.  lib.  ii.  p.  115.  et  131. 

^  ilidRlinea]  Diversa  hapc  est  ab 
Arcadica,  de  qna  cap.  10.  Illani 
enim  saperstitem,  hanc  deletam^  fa- 
roiliari  illo  sno  Atticisroo,  locuSf  ad- 
nionet. 

'  Moniee]  Artemius  est,  qni  Pau- 
sani»  lib«  ii.  p.  130.  et  lib.  viii.  Ar- 
cad.  p.  464.  'Apr^fxioios  dicitnr,  ab 
*Apr4fju!BoSf  hoc  est,  Diante  iempiOf  istic 
dedicatOi  Apesantus,  *Aw4tras  Pau- 
sanis  eidem,  lib.  ii.  p.  111.  Sic 
*  elephaH '  et  '  elephantns '  dlcimus. 
Mons  Nemeae  dicitor  ex  Pindard  et 
Callimacho,apnd  Stephan.  *AortpUt¥ 
amni  cognominis  videtur,  qnl  ex  eo 
monte  manat,  quem  in  Argivo  agro 
labi  Pansanias  prodidit,  lib.  ii.  De 
Parparo  ceteri  scriptores  silent. 

"  Aliigue]  Ut  Avir^iii,  ex  qiio  Era- 
siniim  ernmpere  Pansanias  ait,  loc. 
cit.  p.  129.  Et  Neris  apud  Stati\^m, 
Theb.  IV.  46.  qnod  moiitis  Argivi  no- 


Delph.  ei  Var,  Clas. 


PZinticf. 


3  A 


738 


C.   PLINII   SECUNDI 


Amymoney''  Psamathe.p  A  Scyllffio  ad  Isthmum  gl.xxvh. 
M.  pass.  Oppida:  Hermione,'i  Troezen/  Coryphasiam  :* 
appellatamque  alias  Inacbium/  alias  Dipsiam  Ai^os.  Por- 
tus  Schoenitas,' "  siaus  Sarouicus ""  olimy  quemo  nemore 
redimitus,  uude  nomeu^  ita  Graecia  ^  antiqua  appellante 
quercam.  In  eo  *  Epidaurum  oppidam,  JSsculapii  delu- 
bro  celebre :  Spirseum  ^  promontorium,  portus  Anthedon/* 


^.^^■^^^^s^^^s^^ 


nov.— 3  ChenitoBToXeu  Chtgnitea  edd.  vett.  et  Gronov.  SchmniUi  Hftrdain.  1. 


NOT/E 


men  esse  Placidns  Lactantias  ex 
CalUmacho  refert,  Scc, 

B  Niobt]  A  Niobe  Pelopis  sorore, 
Amphionis  conjoge,  nomen  habet. 
Vide  Strab.  lib.  viii.  p.  SOO. 

^  Amtfmmu]  'A^vp^wii  prope  Ler- 
nen  palndem,  teste  Strab.  p.  371. 
Ovid.  Metamorph.  ii.  239.  '  QiiKrit 
Boeotia  Dircen,  Argos  Amymonen.' 
Idem  Amymonins,  idem  poitea  Ler- 
naeus  fons  appellatns,  inqait  Hygin. 
/ab.  169.  fol.  37..  A  Danai  filia  no- 
men  accepisse,  anctor  est  Pausan. 
lib.  II.  p.  156. 

'  Peamaihe]  VaftdBiii.  Meminit  fon- 
tis  bojus  Valerins  Argon.  i.  '  Qui 
tenet  undisonam  Psamathen.' 

4  Hermiane']  *Ef»iu6ini  Pausan.  lib. 
II.  p.  149.  et  Strab«  lib.  viii.  p.  873. 
PtolemsBO  quoqne  iii.  16.  prope  Scyl- 
Innm. 

'  Trmzem]  Tpotj^i^,  Mela  ii.  8. 
'  Troezenii  fide  societatis  Atticst  il- 
lustres.' 

■  Coryphatium]  Id  promontorio  no- 
men  est  in  hoc  ipso  tracto,  apnd 
Pansan.  lib.  iv.  in  Messen.  pag.  284. 
Kopvpdffu», 

*  AlioM  Inaehimk]  Et  praeter  memo- 
rata  prozime  oppida,  inqnit,  Argos 
etiam  est  Hippinm  cognominatum, 
appellatnmque  idem  alias  Inacbinm, 
ab  Inacho  amne  qno  alloitnr,  alias 
Dfpsium,  ab  amoenitate.    Vide  No- 


tas  et  Emend.  nnm.  18. 

«  Porhu  ScheenitOB]  ^XMy^  ^^- 
Vide  Notas  et  Emend.  nnm.  19. 

^  Saronicue]  2apuyuehs  iciXarof ,  Pto- 
lem.  III.  16.  Hodie,  Go(/b  di  Egina, 
ab  insnla  £gina  in  eo  sinu  posita. 
■  *  Ita  Grada]  Id  confirmat  CalliiDa- 
chi  Scholiastes,  ad  illnm  Poetae  ver- 
snm  22.  hymni  in  Jovem :  ''H  mhXhs 
i^^9p$e  o^apmdBau  :6ap€nfi9ae,  inquit« 
9piu9'  Btk  rh  gwnyrfro  ica2  avifearpafifi^- 
vw  r\w  ^"Kaihv  txw.  Hesychius :  ^ 
peuftSetf  ai  9ih  iraXai4rr/va  ircxp>^^ 
9p^€f.  Aliter  tamen  Pauaanias,  st 
Enstath.  in  Dionys. 

>  In  eo]  Meridionali  stnus  Sarooici 
littore.  *Ewfj6aifpos  Strab.  lib.  viii.  p* 
374.  in  medio  sinn,  contra  ^Egioam 
insnlam.  De  Ascnlapii  lllic  delabro 
fuse  Pausanias  disserit,  lib.  ii.  Strab. 
lib.  VIII.  pag.  374.  aliique. 

'  SyireBum]  Hanc  oram  similiter 
Sarooici  sinus  PtolemaBus  describit: 
*!^tda»pos,  Sirc^paioy  (UcpoVf  'ABipfoiar 
\i/^Vt  (pro  *Ajiei|iM»r  Ai^V»}  Bowc^aXor 

*  Anihedon]  Diversa  hsec  plane  ab 
Anthedone  Boeotise,  ut  situs  ipse  ad- 
monet,  com  sit  io  opposito  Saronici 
sinos  littore,  meridionali  sciiicet :  iU** 
Boreali,  extra  Peloponnesnm  et  A- 
chaiam.  In  Mss.  Reg.  l.  2.  Colb.  1* 
2.  Paris.  et  Chiffl.  Anthedni. 


NAT.    HIST.   LIB.    IV.  9. 


789 


et  Bncephalas:  et  quas  sopra*  dixeramus,  Cencbreie, 
Isthmi  pars  altera  ^  cum  delubro  Neptuni ""  quiDqoennali- 
bus  "^  inclyto  ludis.  Totsinus*  Peloponnesi^  oram  <  lan- 
cinant,  tot  maria  allatrant.  Siquidem  a  septemtrione 
lonium  irmmpit :  ab  occidente,  Siculo  pulsatur :  a  meridie, 
Cretico  urgetur :  ab  oriente  brumali,^  JSgseo :  ab  oriente 
solstitiali»  Myrtoo,**  qaod  a  Megarico  incipiens  sinu^  totam 
Atticam  alluit. 

X.  (VI.)  Mediterranea  ejus  *  Arcadia  maxime  tenet»  undi- 
que  a  mari  remota:  initio  Drymodes/  ^  mox  Pelasgis^  ap- 
pellata.    Oppida  ejus  i^  Psophis,  Mantinea,^  Stymphahim/ 


^^^0^^^^^^^» 


in  Nof.»4  Anihfdm  Cliifll.~5  VtXapoKtienum  oram  Ald.  Jnnt.  Basil.  Lngd. 
Erasmi,  Dalec  Lugd.  1606.  EIs.  et  Oronov. 


NOT^ 


*  QafOf  M/mi]  Cap.  5. 

^  isthmi  par»  aUera]  Haec  Solinns 
t6tldem  plane  verbis  exscripsit,  cap. 
7.  pag.  22. 

«  '  Nepium]  Qnt  ex  eo  no^EUAN 
12TM102,  appellatnr,  in  nnmmo  Ne- 
ronis  Angusti  e  Oaza  Regia.'   £d. 

^  QMmquennaUlnu]  Ansonius  sic 
etiam  locntus,  Idyll.  xzv.  '  Usec 
quoque  teroporibus  qninqnenDia  sa- 
cra  notandis  Istbmia  Neptnno  data 
sunt.'  At  Isthmia  tamen,  non  pentae- 
terica,  sed  trieterica  fuemnt,  ut  ex 
Pindaro  liqnet,  Nemeor.  Ode  ti.  vs. 
69.  et  ejtts  Scholiaste :  boc  est,  post 
tres  annos  completos  ea  edebantur : 
ita  ut  pentaeterica,  sen  quinquenna- 
lia  dici  qnoqne  potnerint :  quodquin- 
to  post  anno  qno  primnm  erant  edi- 
ta,  repeti  consueverant :  tribns  tan- 
tum  interjectis  annis  integris  inter- 
mitti. 

*  Toi  WKUt]  Omnino  decem,  tam 
exignam  Peloponnesi  oram  undeqna- 
qne  lancinant,  vel,  ut  Pomponins  lo- 
qnitnr,  ii.3.  pag.  34.  lacerant.  Vide 
Notas  et  Emend.  num.  20. 


^  Peloponnesi]  Ita  Mss.  omnes : 
editi  perperam  Pelap&nnen8em,ld  quod 
neque  Orammaticae  legcs  tpsae  ferre 
possunt. 

s  Ab  arienie  britnudi,  ^gao]  Iniii- 
titia  bsBC  verba  videntur :  carent  enim 
iis  Mss.  pleriqne :  habet  ea  tamen 
Solinns,  lib.  vii.  cap.  22.  qni  h»c 
transcripsit  a  Plinio. 

■>  Myrioo]  T^MupT^rStrabonl,lib. 

VII.  pag.  323.  pars  est  ^gSBi  maris. 

*  MedUerranea  oms]  Peloponnesi 
scilicet  Arcadia  nmbilicnm  tenet. 

^  Drymodee]  Ita  Mss.omnes.  A^- 
fMriSf  eyltoaaf  nemorosa,  stirpibus 
arboribnsqne  conferta.  Prins  l>ry- 
modis  perperam  legebatnr. 

c  Pelaegie]  Nicolao  Damasc.  in  Ex- 
cerptis»  pag.  404.  Pausanise  lib.  viii. 
pag.  469.  et  Stephano,  TltXaayia» 

'  Qppida^ue]  Vw^9,v^is*ApKaila» 
Stepliauo,  et  Pansanlae  loc.  cit.  pag. 
491.    Ptolemseo  quoqne  iii.  16. 

«  Maniinea]  MayrlvnaStrabonlylib. 

VIII.  pag.  388.  Pausanisp,  pag.  467. 
Plntarcho  in  Agide,  pag.  809.  et  Xe- 
noph.  Hist.  Orsec.  lib.  v.  pag.  561. 
Poetica  liceotia,  Nonno  Dionys.  lib. 


740 


C.    PLINII   8BCUNDI 


*  Tegea^>  Antigonea/^  Orcbomenam/  Pheneum,PalantiQm/ 
unde  PalatiumRomas:  Megalopolis,^  Gortyna»'^  Bucoliam, 
Carnion^"'Parrhasie>''  Thelpusay^^Melasnae,^  Heraea^^^  Pylae»^' 


^^^^^■^^■^■^^^■^^ 


Cap.  z.  1  Drimodii  Ald.  Jant.  Basil.  et  Logd.  Eratmi.  DnfnudU  Elz.  et 
6rono¥.— 2  AiUigonia  Vet.  Dalec. — 3  Ita  codd.  Laet^  Cliiffl.  et  HardniD.  cam 
edd.  Hardnin.  1.  2. 3.  Miller.  Bipoot.  et  Frans.  CarUna  codd.  Dalec  et  LMt. 
Cuiina  Ald.  Jont.  Basil.  Logd.  Erasmi,  Dalec.  Lngd.  1606.  Els.  et  Gronor. 
Moz,  BoeaiiuM  edd.  vett.  et  Gronov.  Balium  codd.  Dalec.  Bnpkagiam  margo 
edd.  Dalec.  et  Gronov.  Deinde,  pro  Camion,  ibid.  Camon;  Chiffl.  alilqne 
Cramnon;  Grouov.  etedd.  vett.  Carman;  cod.  Dalec.  Chamon,  Panlo  post, 
pro  Thelfma^  Vet.  Dalec.  Teipuaa;  et  pro  Melmna^  Gronov.  et  edd.  vett* 
Mdanaa, — 4  *  Corrupte  quidem  cod.  Reg.  I.  Filte  ;  sed  probat  emeDdandam, 
PyUe.  Brotier.  Edd.  vett.  iteni  Hardnin.  1.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Fraoz. 
Ptfle.  Mox  PaUena  Cbiffl.  PeUoMi  Ald.  Jnnt  Basil.  Lugd.  Erasmi»  Dalec. 


NOTiE 


XIII.  pag.  368.  ViwTufhi.  Hic  pngna 
ad  Mantineam  dicta,  nbi  Epaminon- 
das  cnm  Lacedaemoniis  et  Arcadibns 
postremo  prelio  coiifllxit,  in  qno  vic- 
tor  ex  vnlnere  paulo  post  occnbuit, 
anno  2.  Olymp.  cv. 

'  SiffmphaUm^  Zr^fi^a^oyest  etlam 
Stephano:  Pansaniaf,  pag.  400.  a 
fonte  cognomine,  '^ritiiu^^tiKos'  a  mon- 
te,  Hesycbio :  Xr^Syic^ty^of ,  96X19  ^  6pos 
'ApKoZlast  mallem,  ica2  6i>os, 

f  Tegea']  Try^  vocat  Plntarclins 
in  Agide,  pag.  811.  Incolar,  TcTcarai, 
Tbncyd.  lib.  V.  pag.  388.  Vide  No> 
tas  et  Emend.  num.  21. 

>>  Aniigcmea']  In  locum  veteris 
Mantineas  excitata  nrbs,  atque  in 
ejos  vicinio :  onde  pro  eadem  a  ple- 
risque  habita.  Ptoleni.  iii.  16.  'Av- 
rty6vttay  ^  lud  Mayrfrtra.  In  gratiam 
Antigoni  Regis  id  nonicn  Mantineae 
factnm,  auctor  est  Pausan.  lib.  viii. 
pag.  468. 

.  '  Orc/iom^airm,  Phenevni]  Utrius- 
que  meminit  Homerus,  Iliad.  B.  Ot 
^(Vt6v  r*  iv4fiovrOp  ical  *Opx6ftevov  roX^' 
firi\ov.  Herodoto,  lib.  vii.  pag.  451. 
n.  202.  *Opx^fuvos  rris  'ApKoS^ris,  ot  a 
Tliessalico  Orchomeno  distinguatur, 


de  quo  cap.  15. 

i  Palaniium']  naXdvrtovw6Kif*AfMca* 
3/as»  Stephano.  Roma?  Palatiom,  de 
Arcadici  oppidi  IlaAAayrtov  nomine, 
ab  Evandro  Rege  appellatnni  esse, 
qnod  nomen  consecnta  aetas  dnabos 
snmmotis  literis  /  et  11  extalerit,  aoc* 
tor  est  etiam  Pansan.  lib.  ▼111.  pag. 
525.  et  Dionys.  Halic.  Antiq.  Rom* 
lib.  I.  pag.  25.  Virgiliiis  «  Pallan- 
tenm'  oppido  nomen  fecit:  SoHnos 
qnoqne,  c.  1.  p.  2.  et  c.  7.  p.  22. 

k  MegalopoHi]  Polybii  historici  Me- 
galopolitani  patria :  de  qoa  Comirus, 
apiid  Strab.  lib.  viii.  pag.  388.  'E^- 
pia  ptydkii  iarhf  4i  fHtyoKiwoKts.  Est 
soiUudo  magna  nnne  MegahpaiiM, 

'  Gortynaf  Bncolium]  Topr^wa,  Boo- 
K6kiov,  Vide  Notas  et  Emeodationes 
nom.  22. 

">  Camioa]  Ab  amne,  nt  videtnr, 
cognomine,  qni  Kapviw  a  Pauftania 
appcllatnr,  iib.  viii.  p.  510.  In  11- 
bris  hactenus  editis,  Carmon,  Forte 
etiam  KpAfutv  esse  posstt,  cnjns  idem 
Pan^anias  meminit  loc.  cit. 

°  ParrAoAf]  Tla/^pdcrtot  incolae  ap- 
pellati  a  Pausan.  p.  498.  et  Strabone, 
tib.   viii.  p.  336.    Oppidnin   ipsaiu 


NAT.   HIST.    LIB.   IV.   10. 


741 


Pallene/  Agrse,*  Epium,  GyDa&tha,  Lepreon  Arcadiae,  Par- 
tbeniani»  Alea,''  Methydrium/  Enispe,  Macistumy  Lampe,^ 
Clitoriumy  Cleonse,  inter  qu»  duo  oppida,  regio  Nemea,^ 
Bembinadia  vocitata.  Montes  '  in  Arcadia^  Pboloe  cum  ^ 
oppido :  item  Cyllene/  LycaeuSy*  in  quo  Lycaei  Jovis  de- 
lubrum :    MeenaiuSy''  Artemisius/  Partbenius/  Lampeus/ 


^^^^■^^^s»^^  ^^ 


Leyd.  Frankf.  Lagd.  1600.  EIe.  et  Gronov.—5  Lampei  Vet.  Dalec— 6  Vet. 


NOT^ 


Ua^^aarbi  Homero  U.  B.  608.  Stepha- 
no  qnoqiie :  Sclioliasts  ApoUoDii,  ad 
Argon.  II.  52S.  Uof^la. 

«  Thelpusa}  eikwwfaa.  Vlde  Notas 
et  Emend.  nam.  23. 

P  MeUctiaf]  Stephaniis:  M^Aaimt, 
v^Ka  *AfucnUaSf  iwh  VltXaafiots,  a,  r.  K, 
Ovidio,  Papioioqiie, '  Tirides  Melae- 
*».'  Paasanise,  p.  407.  McXcuycoly 
iarh  rov  McXcuy^f. 

4  Heraa]  'Hpaia,Paa8anife,loc.cit. 
et  St^pbanb. 

'  PyUe  [Pyle]  Forte  rectins  PyUe, 
ev  Stephano :  n^Aoi,  rdvos  'ApitaSlas, 
mU  TlvXala, 

•  PaUene']  IlaXX^i^.  Vide  Notas 
et  Emend.  nnni.  24. 

*■  Agra]  De  Agris  Arcadiv,  praeter 
Plininm,  nemo:  "Eiriov  Herodoto  me- 
moratur,  lib.  iv.  n.  148.  p.  271.  Kd* 
vaida  Strab.  lib.  viii.  p.  S88.  et  Pau- 
san.  Iib«viii.  p.  485.  A4wp§oif  Arca- 
div  Cic.  ad  Attlc.  vi.  2.  et  Herod.  loc. 
cit.  Parthenlam  videtur  amonte  cog- 
nomine  appellatum,  de  qno  mox. 

«  Aiea]  'AX^a,  Pansaniv,  p.  489, 
Ab  Arcadise  rege  dlcta,  cni  nomeu 
''AXctfs  apad  Diodor.  Sic.  Bibl.  lib. 
IV.  p.  239. 

▼  Metkydriimi]  Mc^^ptov,  Pansa- 
Di9,  p.  612.  'Ey/(nn}  Hoinero  II.  B. 
606.  Mdiciirrof  Stephano.  Adforn  a 
monteejusdem  noinims,de  quo  post- 
ea.  KXcfrwp,  Ptolem.  iii.  16.  et  Pan- 
sanl«  p.  487.  KXcwva^  Strab,  lib.  viii. 
p.  877. 

^  Nenua]  N^^ca  eo  ipso  sitn  sta- 


tnitnr  a  Pansan.  lib.  viii.  p.  477.  et  a 
Strab.  loc.  cit.  Ibi  et  vicus  Bembina, 
apud  enndem  Strab.  ^  Bififian  10^^111$ 
nnde  regioni,  nt  arbitror,  Bembina* 
di»  cognomen.  BcX^av  x^^^  hsind 
procnl  Megalopoli  agnoscit  Plntar* 
chus  in  Agide,  p.  806.  Hic  sacrss 
Gnecias  certamina  fieri  consue?  ernnt, 
Nemeaea  appellata. 

*  Monies]  Accepta  b«c  a  Mela  11. 
3.  p.  88. 

'  Phohe  aim]  Stepbano,  «oX^,  v(^ 
Xi«  'ApKodiaf .  Pausao.  lib.  vi.  p.  385. 
4oX^  ipos» 

*  CyUene]  Ki/XX^i^  ISpos  Pansan.  lib. 
VIII.  p.  482.  cnjns  in  snmmo  vertice 
flpdes  est  Mercurii  Cyllenii.  KvXX^nr 
tpos  pariter  Strab.  lib.  viii.  p.  888. 
et  Scholiastse  Pindari,  p.  55.  Mel», 
'  Cyllenitts.' 

*  Lycata]  CJbi  AvKaiov  Aiht  UpbVf  et 
AvKoidra  x^9  circumjacens  ager  a 
Pansania  appellatnr,  p.  504.  et  641. 
Item  Straboni  loc.  cit. 

^  MiBnalms]  Scbol.  Pindari,  p.  89. 
MaipoXov  6pos  'ApKoitas,  leai  w6\is,  Ci- 
▼es  MatviiXioi,  apud  Thucyd.  lib.  v.  p. 
391. 

c  Arienusiue]  De  qno  cap.  9.  'Aprc- 
^<nof  Apollodoro  lib.  11.  de  Diis,  p. 
111. 

^  Partheniiu]  Uap04tnov  tposiyiodO' 
roSic.  Bibl.  lib.  iv.  p.  239.  Scholias- 
tSB  Pindari,  p.  66.  aliisqne.  Livins 
lib.  XX  XIV.  p.  411. '  Partbenio  monte 
superato,  prapter  Tegeam,'  drc 

*  Lampeiu]  Scholiastes  Apollonii 


742 


C.   PLINII   SBCUNDI 


Nonacris:^  prasterqae,  ignobiles  octo.'  Amiies:  Ijadon,^ 
epaludibas  Pbenei :'  Er^rmanthusJ  e  monte  ejasdem  nomi- 
nis,  in  Alpheum  defluentes/  ^ 

Reliqa»  civitates  in  Acbaia'  dicendas,  AliphirsBi/'" 
Abeatae/  Pjn^enses,''  Paroreatas,^'  Paragenitas,  TortuDi, 
Typanei,'!  Tbriasii/  Tritienses.^    UniversaB  Acbaise  liber- 


^^*^^*^»'^^^»^ 


Dalec.  «jatdem  cod.  et  Chiffl.  d^iMiu. — 7  AVHhrai  Chiffl.  Mox,  pro  Vtn 


NOT^ 


ad  Argon.  1. 127.  Att/iircM,  ISpof  'Afuta- 
8(a5,  d^*  oS  ical  «-orofi^s  ^ci  *Ep^/MvOor. 
Partem  esse  Erymauthi  montis  aoc- 
tor  est  Pansan.  lib.  viii.  p.  491. 

'  2Voiia«n«]  Nonacrin  Arcadi»  nr- 
bem,  haud  proctil  Pbeneo,  ad  Stygii 
aquam,  K^oKpaf  appellat  Herod.  lib. 
VI.  n.  74.  p.  868.  a  inonte,  utapparet, 
cognomine.  Stephanusqnoque,  etHe- 
pych.  Ocyr^Xcia,  eidem  Hesychio:  nn« 
de  Ladon  aropisfluit. — '  Ejusdem  op- 
pidi  nnmmus  est  singnlaris  argenteus 
magni  modoli :  apud  D.  Abbatem  de 
Fontenay.  £x  parte  una  Diane  ca- 
pntcum  pharetra  exhibet :  argumen- 
to  venationls  ibi  celebratissim».  Ex 
altera  intra  coronam  lauream  aquila 
est:  snpra  AH.  Siifios,  popuiui :  ante 
os  aquile,  NON.  NMwurpiTSi',  Nanaeri- 
tarvjn.  Infra  *ANABArOP0T,  AnaxU' 
gora  Archontis.  At  inons  est  Pltnio 
AToiiamf,  unde  forsan  et  oppidnlo 
adjacenti  nomen.'  Ed,  see, 

t  Oeio]  E  quibus  ^H/i^Xos  He- 
sychlo :  Ka^i',  ScholiastsB  Callima- 
chi,  p.  8.  'Ajcar^ffior  eidem,  p.  19« 
Kdpy€tos  vel  Ktp6vMs  A^s,  eidem,  p. 
17.  aliiqne. 

■>  Iiatfoii]  Ad^Mf  Pausan.  lib.  viii. 
pag.  494.  et  Dionynlo,  vs.  417.  Huic 
amni  celeritatem  poetse,  tarditatem- 
qne  promiscne,  ut  metri  ratio,  non 
iit  res  ipsa  postulat,  attribnnnt.  Ovid. 
Fast.  V.  80. '  Arcades  hnc,  Ladonqne 
rapax.'  Idem  Met.  i.  702.  '  Donec 
arenosi  placidum  Ladonis  ad  amnem 


Venerit.' 

*  Phenei]  Oppidi  superius  roemo- 
ratL  Vide  Notas  et  Emend.  nnm. 
25. 

i  EryjiiantJkiis]  Ita  Pansan.  lib.  v.  p. 
298<  ^EK^^^EpvfMovroSSpovsApdnf' 
puos  r^  hp€i  wrufUs,  Stephaniis  quo- 
qne,  pag.  273.  Quin  et  Hesychios 
nrbem  ait  fnisse  amni  montiqne  cog- 
nominem. 

k  Defiueniee]  Vide  Notas  et  Emend. 
Doni.  26. 

*  Ih  AekuUt]  Non  in  Arcadia  solon, 
de  qua  dictnm  est  proxime :  sed  in 
Acbaia,  sen  Peiopoooeso  tota. 

■  AHphirigi]  Stephano,  'AAi^c^ 
v^is  'ApKcbUas,  Pausan.  lib.  viii.  p. 
497.  'AAi^pa.  Livins  lib.  zxviir. 
p.  322.  et  Cic  ad  Attlc.  vi.  2.  Ali- 
pheram  vocant. 

"  Abeoi4B]  Ab  oppido,  'AiMo,  in 
Messenia  apnd  Ptolem.  iii.  10. 

®  Pffrgentee]  Qoomm  oppidumllfp' 
705,  in  Arcadia,  apud  Herod.  lib.  iv. 
n.  148. 

P  Parorea<«]  naf»o»p«^ai.  Vide  No- 
tas  et  Emend.  nnm.  27.  DePara- 
genitis  et  Tortnnis,  nihtl  compertoni 
adhnc. 

4  Typanei]  Ab  oppido  EHdis,  de 
qno  Stephanus :  Turoi'^,  sr^Ku  Tptfih 
A/ar.  Ptolein.  iii.  16.  in  mediterra- 
neis  Elidis  nrbibns  habet  Traitfar  et 
Tiqiiirdb^iai^,  nnam,  ut  saepe  solet,  in 
dnas  ctvitates  dtstrahens. 

'  TAriasti]  Libentius  THhrtnm  sane 


NAT.  HIST.   LIB.   IV.  11. 


743 


tatem  Domitins  Nero  dedit.*  Peloponnesus  in  latitndine''* 
a  promontoiio  Maleae,  ad  oppidum  ^gium "  Corintbiaci 
sinns  cxo.  m.  pass.  patet.  At  in  transyersum  ab  Elide 
Epidaumm,^  cxxv.  m.  ab  Olympia'  Ai^os  per  Arcadiam 
LXix.  mill."''  Ab  eodem  loco  ad  Phliunta  dicta  mensura' 
est  Universa  autem,  velut  pensante  *  cequorum  incursus 
natura,  in  montes  vi.  atque  Lxx.  attolHtur.'' 

XI.  (VII.)  Ab  [sthmi^  angustiis  Hellas  ^"  incipit,  nostris' 


^^^^^**^^**^ 


reata^  Gronov.  et  edd.  vett  PareaUf.  Paalo  poit,  Tifphmuri  Cbiffl. — 8  '  Ita 
bene  cod.  Reg.  I.'  Brotier,  Trittenui  edd.  ante  Brotter. — 0  Margo  edd.  Da- 
lec.  et  Oronov.  m  latUudinem,  Mox,  margo  edd.  Dalec.  et  Oronov.  ODptdnm 
.Sgium;  Chiffl.  et  cod.  Dalec.  o.  AA^giiuii;  Oronov.  et  edd.  vett.  o.  LecluBUM, 
Deinde,  pro  CXC.  Gronov.  et  edd.  vett.  CLX.— 10  Ita  cod.  Reg.  1.  et  Edi- 
tio  princeps,  LXVIIL  Hardnin.  I.  3.  S.  Miller.  Bipont.  et  Frans.  CLXIIL 
edd.  vett.  et  Gronov. — 11  Margo  edd.  Dalec.  et  Gronov.  attoUUWf  qiiod  rece- 
pit  Brotier.  extoUUur  in  ceteris  edd. 
Cap.  XI.  1  Vet.  Dalec.  a  no9tria,^2  Pagai  CLIL  pauUm  et  amipUui  in 


NOTJE 


agndverim:  eosque,  nisi  me  conjec- 
tara  fallit,  Pliniiis  intelligit,  qwos 
Stepbanns  Spiovffiovs  vocat,  ab  oppido 
Elidis  et  Acfaaiae,  jiixta  Patras :  epc- 
01«,  w6?as  wdkBU  r^»*Ax<^i  pvw  ih  riis 
*HXe(at. . .  T^  iBnKhWy  9pw6ows. 

•  TrUienaes  ITrittenaee]  Vel  Tritien- 
eeSf  ab  oppido  Arcadis  Tritia,  cnjus 
Cicero  com  Aliphera  meminit,  ad  At- 
tic.  VI.  2.  quae  et  Tphxua,  Acfaaise  cri- 
vita«,  Arcadiae  contribntay  nt  Pausa- 
nias  ait,  lib.  vi.  p.  866.  node  et  Tpc- 
raulis  iidem,  seu  Tritaenses  appel- 
lati. 

t  Nero  dedif]  Ita  Plntarchus,  in  T. 
Flaminio,  p.  376.  Philottr.  lib.  v.  sub 
finem.  Dio,  llb.  lxiii.  p.  720.  Sue- 
tonins,  in  Nerone,  cap.  24.— <  Rea  ea 
consignata  in  nnmmo  perraro  est, 
qnem  Segoinua  deacripslt,  p.  200.  se- 
cnndse  editionis.  Capnt  Neronis  pars 
anteriorexbibet:  in  parte  aversastat 
Dea,  enm  hac  epigraphe:  pavllin. 
in  hanc  nempe  sententiam :  '  Perpe- 
tnam  Achais  UniverssB  Ubertatem 
Lnbenslndnlsit  Nero."  Ed,tec, 


"  In  latitudine}  Sive  latitudinem, 
sive  longitudinem  dixeris,  perinde 
est :  est  enim  ntraqne  propemodnm 
seqnalis,  nt  ait  Strab.  lib.  viii.  p. 
385. 

*  Ad  oppiduM  JEgimn']  AXyiov  Ho- 
mero  II.  B.  574.  Vide  Notas  et  E- 
mend.  num.  28.  -  , 

^  Epidaurum']  Illud  Aculapii  de- 
lobro  celebre  oppidum,  de  quocap.9. 

>  Ab  Olympia]  Pisa  Olympia,  de 
-  qna  nos  egirans  ad  cap.  6. 

f  LXIX.  ILXVIIL]  mUl.]  Ita  R. 
1.  2.  Colb.  1.  2.  Paris.  Chiffl.  non, 
nt  editi,  LXIIL 

*  Dicta  meneura]  Cap.  6. 

*  VeM  penoante]  Terramm  qoam 
fecit  jacturam,  lacerata  ora  tot  sinu- 
bns,  ingressnqne  seqoomm,  roultitn- 
dine  Montlnm  compensante  natora. 

^  Ab  lithmi]  Hsec  totidem  verbis 
Solinus,  cap.  7.  p.  23.  et  Martianus, 
lib.  VI.  cap.  de  tertio  Europse  sinn,  p. 
210. 

c  Hellas]  Igitnr  Peloponnesns  ex- 
tra  Heliadis  fines :  alii  etiam  eo  no* 


744 


G.   PLINII   SBCUNDI 


Grs&cia  appellata.  In  ea  priiha  Attica,  antiquitus  Actc 
vocata.'*  AttiDgit  Isthmum  parte  sui,  qua&  appellatnr  He- 
garis/  a  colonia  Megara/  e  regione  Pagarum.^  Duo  hsdc 
oppida  excurrente  Peloponneso  sita  sunt,  utraque  ex  parte 
yelut  in  humeris  Helladis.  Pagcei,  et  amplius  ^  jC^osthe- 
nienses  ^  contributi  Megarensibus.  In  ora  autem/  portus 
Schoenus.  Oppida :  Sidus^J  Cremmyon,'  ^  Scironia  saxa  ^ 
VI.  mill.  longitndine^  Geranea,""  Megara,"  Eleusin.®    Fuere 


*^^^ 


eodem  codice.— 3  Cremyon  Gronov.  et  al.  vett.   Mox,  pro  VI.  milL  qood  ex- 
hibeot  Chiffl.  aliiqae  codd.  ap.  Hardiiin.  item  edd.  Hiirdain.  1.  8.  8.  Miller. 

NOTiE 


niine  Pelopoonesum  complexi.  Hel- 
ladis  nomen  vagam  certas  sedes  et 
fixas  DuUai  babuit:  modo  angnstit 
limttibns  coarctatam,  mododilatatnm 
Jongias. 

<*  Acte  voeata]  'Akt^i  et  'A/rrid^,  teste 
Eustathio  in  Dionys.  vs.  413.  p.  60. 
Id  ei  nomen  haesit,  inquit  Harpocra- 
tion,  quod  maxima  pars  Atticae  litto- 
ralis  sit :  est  enim  iucr^,  littus^  et  ma« 
ritima  regio.  Harpocr.  verbo,  *Aier^. 
Vide  et  A.  Oell.  xiv.  6.  p.  777.  Ste« 
phanus  ab  'Aieroi^  quodam  eam  ap« 
pellationem  derivatam  nagator.  Ho- 
die  le  Duehe  de  Setinee, 

•  MegariM]  MtyapU  t^j  'Arruent  fjJ- 
pos,  Strab.  lib.  ix.  p.  892. 

^'  Cohnia  Megara\  Nunc  etiam  re- 
tinet  nomen  Alegara. — *  Nummas 
cum  clypeo  et  ampbora  apud  Oolt- 
sium,  Tab.  zvii.  8.  qua  parte  ampho- 
ra  sive  cantharus  est.  Hinc  HU,  inde 
MEN  sic  interpretamnr :  *Hpaic\^  U- 
X^i  MEyo^if  Vutfrrai.  Hereuko  robore 
Megarensessunimctores:  \elMeyapM 
*EN(«i^rai^.'  Ed,  see, 

s  Pagarum']  Quas  in  intimo  recessn 
sinus  Corinthiaci  prope  Istfamum  po- 
sitas  vidimas,  cap.  4.  Tlaryat  Meya/nitai 
Straboni  in  Epitome  lib.  vii. 

■*  ^goithenienses]  Stephanus  :  A2- 
yMfpa^  96Kit  MtyaptZos*  rh  i9puAp,  Ai- 
yoaihytbsy  k,  t.  X.    Pagtei,  inquit  Pli^ 


nins,  et  prsstereaJEgostbenienaes  ad- 
diti  Megarensibus,  Megaridem  regio- 
nem  constituunt.  Ita  Pansan.  lib.  i. 
p.  82. 

*  In  ora  autem"]  Saronici  slnos  lit- 
torOi  prope  Istbmnm,  Corintbiimv  et 
Cenchreas.  Sx^M^^t^iAifiVStrab.  lib. 
viii.  p.360« 

i  Sidus]  SiSoGs,  Megarensiam  na- 
vale.  Vide  Notas  et  EmeDdat.  noiai. 
29. 

^  Cr«mmyofi]  Tc<xos  Kpofj^Uttiff  ojp- 
pidolnm,  Scjflaci  p.  20. 

'  iSctroitia  «fupal  Mela  ii;  8. '  Sciro- 
Dia  saxa,  saevo  qnondam  Scironis  hos- 
pitio  etiamnuuc  infamia.'  Qnod  hanc 
regionem  montanam  iatrociniis  Infes- 
tam  prsedo  habaerity  cni  ^Utipw  oo- 
men  fait,  teste  Strab.Jib.  iz.  p.  801. 
et  Ovid.  Met.  vii.  446.  aiiisqne :  inde 
lK€ipmrt9ts  wh-poi,  Zephyriqae  iude 
spirantes,  2icc£pt»m  appellati  suni. 
Hodie  Caki  seaUi^  locos  adhnc  infes- 
tns  praedonibus.  Vtde  Notas  et  £- 
mendat.  nam.  80. 

»  Geranea]  r«pdbvut  Tfaacyd.  lib.  i. 
p.  70.  Inter  Corinthum  et  Megara, 
/icraC^  Mry^l^  aol  Ksfd^ov,  inqnit 
Stephanos. 

"  Megara]  Paalo  ante  obiter  me- 
morata :  nonc  suo  loco  iternn  red- 
dita. 

<>  Eteusin]  'E^cvrbr  jtiKis^  Straboni 


NAT.   HIST.   LIB.   lY.   11. 


745 


et  (Enoa,(*  Probalinihos :  nunc  snnt^  ab  Isthmo  lvJ^  millia 
pass.  Piraeeus/  et  Pbalera'  portus,  qninque  millia  *  pass. 
muro  recedentibus  Atbenis  jnncti.  Libera  haec  civitas,^ 
nec  indiga  ullius  praeconii  amplius:  tanta  claritas  superfluit. 
In  Attica  fontes,  Cephissia/  Larine,  CaUirhoe  Enneacru- 
nos.^  "^   Montes  :  Brilessus/  iEgialeus^  Icarius,  Hymettusy 


^*^*^^^^^^^^ 


Bipont.  et  Franz.  ///.  mitt.  habent  edd.  vett.  et  Gronov.~4  Vet.  Dalec.  el 
PnhaJ&tdhMy  tf(uB  nvmc  iMm  »ad.  Mox,  o^  Isthmo  IV.  miUia  pasa.  Chtffl.  ab  I, 
guinqvaginta  dw  M.  pau.  Oronov.  et  ceterae  vett.  Mox,  dMorHm  miU,  muro 
Vet.  Dalec.^5  Enneaeroa  Chiffl.  Panlo  post,  pro  locu$  /<iMo«,  qtiani  lertio- 
nem  fimiant  codd.  Tolet.  Salmant.  Chiffl.  alii  ap.  Hardaio.  et  Pintian.  lacus 
SeUnaa  habent  codd.  Dalec.  et  Vet.  ejasdemy  cnro  Venett.  Parm.  et  Rom. 
amnia  IHatas  Herm.  Barb.  Ald.  Jant.  Basil.  Lugd.  Erasmi,  Dalec.  Leyd. 

NOT« 


lib.  IX.  p.  396.  nbi  Cererit  Elentinie 
fannm.  Rndera  oppidl  supertnnt, 
quibnt  hodieque  nomen  ett  El^ain, 

P  (Enod]  Fuit  Atticas  pan  Tetra- 
poUs  appellata,  a  qnatoor  nrbibns, 
qaarnm  ha&e  nomina:  Olv^,  npofid* 
XofOoff  TpiK6pa$off  Mapa0dh^,  Aoctor 
Strab.  lib.  viii.  p.  S8S.  Foit  OEInoe 
prietertim  bello  Peloponnetiaco  cla* 
ra.  Vide  Tbiicyd.  lib.  viii.  p.  624. 
et  lib.  II.  p.  113. 

^  AblMhmoLV.]ltnM$B,  AScb«B- 
nunte  tamen,  oode  Isthmns  inchoat, 
diatat  Piraeeas  Straboni,  ttadiis  circi- 
ter  cccL.  lib.  iz.  pag.  S91.  boc  etty 
pats.  fere  zuv.  mill» 

'  Pintnu]  UoipatJft  Straboni,  loc. 
cit.  Staliua :  *  Mnnychia,  et  trepi* 
dia  ttabilem  Piraeea  nautit.'  Hodie 
Porto  Draco  incolia :  nantia  Porto 
Lione :  appellatione  tnmta  ab  eximia 
leonia  effigie,  qaas  in  ipao  portut  adi* 
to  apectatur. 

*  PhaUra']  Stephanoi  et  Harpocr. 
'*aXnp6r.  Herod.  ^aki^Sy  lib.  v.  pag. 
316.  Hinc  Demetrio  Phalereo  cogno- 
meo.  Hodie  Tr^pirghi,  qaaai  a  turri 
tergeniina. 

*  Quinquo  miUia]  Hic  iia  hodie  rou* 
ris  est  nomen,  Maera   tichi,  /uucpk 


rtixn»  ^ide  Notas  et  Emendationes 
nnm.  Sl.^^ 

"  lAbera  hac  ekitao]  Concessum  a 
Romanis  ut  suis  legibus  uterentnr,  ac 
libertatis  jus  daturo,  etiam  Strabo 
prodidity  lib.  ix.  p.  S98.  ^^Aa^cu'  r^ 
aibropofiiay  ubroiSf  uai  r^v  4\€V$wptatf, 
Hodie  ^ltaa,  sive^^AOiyra  tncolis :  nau- 
tis  SaHnco,  ex  geroinis  vocibns  *is 
'Mipfas^  nna  conBata. 

^  Cephissia]  YHyt^la  Laerlio,  in 
Platone :  snbintellige,  Kphmi,  A.  Oell. 
XVII 1. 10.  <  In  Uerodis  C.  V.  villamy 
quae  est  In  agro  Attico,  loco  qni  ap- 
pellatnr  Cephissia,  aquis,  et  locis,  et 
nemoribus  freqaentem,  aesto  anni 
medio  concesseram.'  De  Larinc  nl* 
hU  compertnm. 

^  CaUirhoe  Ewneaerunos]  KoXAiptfii 
^yodapovros,  ab  amflsnitate  aqn»  no- 
roine  altero  ei  fonti  indito,  altero  a  6s- 
tolis  stve  siphonibus  novem  aqnara 
fondentibni.  Vide  NotasetEmenda- 
tiones  nnm.  82. 

^  Briiessus]  £x  bls  ii  Straboni  me- 
morantnr,  lib.  ix.  p.  S99.  BpiXtiaabSf 
'V/JopirhSf  nnde  mel  Hymettinm,  ec 
AMKa^irrr^f.  Hymetto  nomen  hodie 
Lamprobouni,  qaasi  Aofiwpbs  Bowis, 
Sant  et  qui  corrnpte  vocenti  MMte* 


746 


0.   PLJNII   SBOUNDI 


Lycabettos:  locas  Ilissos.^  A  Pimeo  xlv.  mill.  pass.^ 
Saoium '  promoDtoriam,  Thoricos  *  promontoriom.  Pota- 
mos,''  Steria,  Braoron,''  quondam  oppida*  Rhamnus  ^  pa- 
gus^  locus  7  Marathon/  campus  Thriasins»^  oppidum  Me- 
lita,^  ^  et  Oropus,**  in  confinio  Boeotise. 


Praokf.  Lugd.  1606.  Els.  et  Gronov.— 6  Ita  codd.  HardqiDi  et  Chiffl.  item 
edd.  Hardnlo.  1.  2.  3.  Miller.  Bipoot.  et  Frans.  XLIL  edd.  vett.  et  Orooov. 
Mox,  DoriacoB  prwnantorium  Rei^g.  Hard.  1.  2.  Colb.  1.2.  Paris.  et  Cbifll. 
Doriacum  promoniorium  Ed.  pr.  Yeoett.  Rom.  Brix.  Parm.  Tarvis.  Ald.  Jant. 
Basil.  Lugd.  Erasmi,  Dalec.  Leyd.  Frankf.  Lagd.  1606.  Els.  et  Orooov. 
Thorieoa  p.  emend.  Hardaio.  eumqne  secnti  receott.  Beiode,  pro  Potamatt 
Steriay  Brauronj  quod  ex  Strab.  restitnit  Dalec.  et  receperuot  Harduio.  I.2.S. 
Miller.  Bipont.  et  Fraoz.  Potamoi  SterebroMrou  exbibeot  codd.  Harduiot,  P^- 
tamosf  Brauron  Ed.  pr.  Venett.  Rom.  Parm.  Brix.  Tarvis.  Ald.  Junt.  Basil. 
Lngd.  Erasmi,  Dalec.  Lugd.  1606.  Els.  et  Gronov. — 7  lo  cod.  Dalec.et  Vet. 
ejnidem  locue  deletnr.— 8  Miletum  Vet.  Dalec. 


NOT^ 


Matto,  pro  Monte  Hymetto.  Lycabet- 
tum  a  luponim  moUitadioe  appella- 
tum  putat  Hesych.  De  ^gialeo  et 
Icario,  vide  Notaa  et  Emeod.  oom. 
M. 

'  Locut  IU$so$]  'Vuaahp  oppidnm  di- 
rutom  ait,  rudera  taotnm  et  vestigta 
Boperesse.  Vide  Notas  et  Emeod. 
num.  M. 

■  iSimiiim]  "Xoiaiophcpov  Ptolem.iii. 
15.  Scymoo»  pag.  28.  alitsque.  Nnoc 
le  Cap  de$,  Colannes:  Graeeis,  Cavo 
Colannais, 

>  Tharicos]  eSfnuos,  Vide  Notas  et 
Emeod.  num.  S5. 

^  Potamos']  noTOfihs  t^/uofy  Strab. 
lib.  iz.  p.  S09.  Diogeois  Laertii  pa* 
tria.  Hodie  Porto  de  Rqfty:  ioter 
Saninm  et  Euripnm.  Seqnitnr  apnd 
Strabooero,  2rcip(a,  cnjus  et  Stepha- 
nus  memioit :  eam  hoc  loco  restitui- 
mna,  cnm  in  Mss.  Irgatnr,  SterebraU' 
ron.  lo  libris  hacteous  vulgatis  desi- 
deratur. 

<  BraKroR]  Bpo^pMr,  obi  Dianae 
Braurooias  sacellom.  Strabo  lib.  ix. 
pag.  S09.  Mela  ii.  SS.  *  Thoricos  et 
Brauroiiiai  olim  orbes,  oaDc  taotam 


oomioa/  Hodie  Urana.  Ibi  aepul- 
crom  Iphigenisp,  inquit  Nooons  Dio- 
oys.  lib.  XIII.  p.  S62. 

^  AAaiRiiafa]  *PafiPovt  Slraboni,  loc. 
cit.  ad  Euripi  oram.  De  eo  ruranm 
XXXVI.  4.  Hodie  roicro-ccuira,  vel 
Ebreo  'OaatrOm 

•  Marathau]  MapaBhr  Pertica  maxr- 
me  clade  perootus,  ioqoit  Mela  ii.  S. 
pag.  SS.  Cootigit  ea,  duce  Milliade, 
aooo  tertio  Olymp.  lxxii. 

'  7%riaatii«]  ^ptiawr  «cSfer  Stepha- 
no,  et  Strab.  lib.  ix.  p.  S9S. 

K  Melita]  Sic  Mss.  omnes,  editio- 
nesque  castigatissimae.  MeXfny  'Ar- 
ruaiSf  nnde  Gelades  oriundus,  Pbtdiae 
Magister,  apod  Jo.  Tsetsen,  Chiliad. 
yiii.  Hlst.  192.  vs.  S26.  Froatra 
Miletom  boc  loco  Sponins  obtradit, 
hoc  est,  Athenarnm  urbis  regionem, 
pro  Atticae  oppido.  Signat  hunc  At- 
ticae  locnm  et  vetns  inscriptio  ab  eo- 
dem  Sponio  relata,  p.  107.  AEONI- 
AHC  AEaNIAOT  ME/aTBTC. 

^  Oropus]  'Qptnhs  Bceotiae  a  Ste- 
phano  adjudicatur.  Hodie  Rapo,  Dis- 
tat  a  mari,  doobos  pass.  miU.  De  eo 
liviiiiy  lib.  XLV*  p.  580. 


NAT.   HI8T.   LIB#  IV.  12. 


747 


XII.  Cojus  Antbedon>*  Oncbestos^^  Thespi»*  liberaro 
oppidnniy  Lebadea :  "^  nec  cedentes  Atbenis  claritate,  qase 
cognominantur  Boeoti»  TbebcB,  duoruni  *  numinum  Liberi 
atque  Herculis  (ut  volunt)  patria.  Et  Musis  natale  in  ne- 
more  Heliconis  assignant.  Datur  et  bis  Tbebis  saltus  Ci- 
tha^ron/  amnis  Ismenus.^  Praeterea  fontes^  in  Bceotia, 
CEdipodia,  Psamatbey*-  Dirce,  Epicrane,  Aretbusa,  Hippo- 


^#^#^^#^#^^^ 


Cap.  zii.  1  PmKmuUhe  OronoT.  et  «1.  vett.  Ptammaie  Logd.  ErMmi.  Mox, 


NOT^ 


*  AiUhedon]  *Mii9inf'r6\u  BourrioM, 
Stepbano :  in  Boeotico  littore,  contra 
Enbceam,  Strab.  lib.  ix.  p.  404. 

i>  OneheHoi]  "Oyxn^os  Homero  in 
II.  B.  606.  'Oyxn<rrhs  Strab.  lib.  ix. 
p.  410.  Nonc  Diminia,  Ai^iivCa,  quod 
ibi  sementes  bimestri  spatio  wlx  tel- 
los  ferat ;  Qam,  ob  ezundantes  aqnat 
▼icini  lacns,  mte  Apriiis  exitnm  6eri 
aatio  non  potest. 

c  Tkeepiai]  Btevtai  Strab.  lib.  ix. 
p.  409.  8ob  Helicone  monte :  nbi  ru- 
dera  oppidi  snperease  modo  jam  tora 
nvo  suo  ipse  prodidit :  testantnr 
etiam  inscripttones  ibi  repertas  nn- 
per,  a  vico  Neeehmi  pass.  mille.  Uo« 
mero  II.  B.  408.  B^avHo. 

^  Lebadea'}  A§fiaSia  Straboni,  pag. 
414.  A€j9d(8c<a  Paosan.  lib.  ix.  p.  601. 
AtiMfidJkia  Harpocrationi,  p.  185.  In 
inscriptione  noper  reperia,  AEBA- 
AEIEON.  Hodie  Livadia.  Hic  Jovis 
Trophonii  fannm,  de  qno  Ltv,  lib. 
XLV«  p,  680. 

*  Thebee,  dueruM]  Exscripsit  hspc 
Solinus,  cap.  7.  p.  2S.  Bnfiai  Boii6rMu. 
Incolis  Htoa,  non,  ot  vulgo  effernnt, 
Sliva,  vel  SHuee :  dictione  ab  his  vo- 
cibns  conflata  elf  Bftfias,"-*  In  nnm- 
mis  antiquis  est  OE.  ei^/3a 'Eirrair^Aof , 
Thebe  eepiemporHe,  et  OEBH  e^ 
'Errav^Aof,  Boiwruv  4}j3a,  Thebe  teptem- 
porCw,  Beeeiefimfioe  et  deeue  et  robur 
est,    £t  in  alio  pariter  e  Gaza  regia 


KABI.  Keiiiuiw^^Karv^BoiA^w^lax^' 
CivHaM  Cadmeorum,  ro6«r  Bteoiorum, 
Cadmei,  Thebanis  quoniam  ThebsB 
snnt  a  Cadmo  condit».  £t  HIKE, 
*HpaK\c<f  'lo^x^  KaipMtoi  'E-n^ayfSs, 
Hereuleo  robore  Cadmei  pereMru, 
Ed.  sec 

'  Ct^AtfroR]  KiOaipdby  Straboni,pag. 
409.jnztaThebas. 

t  lememu]  *larfifiphs,  •mvapJbs  Bou»- 
riaSf  Stephano.  'lo/io^f  Dicaearcho, 
p.  167.  VfiViof.  Paosan.  Hb.  rx.  p. 
656. 

■*  Preeterea  /onlcs]  (Edipodiam, 
Psamathen,  Aretbnsam,  Dircen,  Hip* 
pocrenen,  et  Aganippen,  Solinos  ap« 
pellat,  cap.  7.  p.  2ft.  Scholiastes 
Nicandri  in  Theriac.  p.  40.  "VaiiMn, 
Kpfpni  ir  Bocwrtf.  Pansania»  hi  me- 
morantur  lib.  ix.  OlSnroSla  Kf^pmiy  p. 
669.  sic  nnncupalo  fonte,  qnod  in  eo 
patemaD  caedis  cruorem  (Edipns  ab- 
luerit.  Af/Mcii,  p.  768.  a  Lyci  uxore. 
Schol.  Pindari,  p.  104.  Ai^,  «ify^ 
iv  9fifim5*  'Ayaifbnnif  in  Helicone 
monte,  p.  684«  Toffyaipia  aphrn^  P* 
648.  De  Oargaphie,  Herod.  lib.  ix« 
n.  19.  et  Ovid.  MeL  iii.  166.  'E«i- 
apfpniy  Dorice  ^Evucpdtnt,  a  Capella 
memoratnr  lib.  ti.  cap.  de  tertio  si- 
nn  Enropss,  p.  210.  In  Plinianis  \U 
bris  hactenns  editiS|  perperam  Epim 
grauea. 


748 


C.   PblNil   8BCUNDI 


crene,  Aganippe,  Gargaphie.  Montes  extra  prsedictos/ 
MycaIessus,J  Hadylius/  Acontius.^^  Reliqua  oppida, 
inter  Megaram  et  Tliebas :  Eleutherse,"^  Haliartns,  Platae», 
Pberae,  Asplcdon,  Hyle,'  Thisbe,  Erythrae,  Glissas,  Cop» : 
juxta  Cephissum  amnem  Larymna,  et  Anchoa :"  Mcdeon,^ 
Fhlygone,  Acraephia,^  p  Coroneay"!  Chseronea.  In  ora  au- 
tem  infra  Thebas/  Ocalee/  Heleon,^  Scolos,  Schoenos,  Pe- 


BpigraHea  edd.  vett.  et  Oronov.--2  AdylUuB  edd.  vett.  et  Gronov.— 3  HiU 
edd.  vett.  et  Orooov.  Paalo  post,  jvxta  C.  a.  Lamia  et  Anichia  in  iitdem. — 4 
Grephii  Oronov.  et  edd.  vett. — 6  OcaU,  Etaan  in  iisdem  edd.  etmox,  Setnoa, 


NOTiE 


I  Extra  pradidoM]  Prater  Helico- 
nem  et  Citbsronem. 

J  Mptaksnui]  MvKaXifaahf^  ab  nrbe 
cognomine,  de  qna  mox. 

k  Hadiflku]  'AjUams  Dorica  lingaa, 
pro  'HS^Aiot.  Vide  Notaa  et  Emend. 
nnm.  S6. 

'  Aeontms]  *PM6mov  6pos  Strab.  lib. 
iz.  p.  410.  et  Platarcho  in  Sylla,  p. 
464. 

■■  EUutherai]  'EXcv9cpa2  Stephano. 
^AXlapros  Pausan.  llb.  ix.  p.  690.  UXd- 
raia  Homero  Iliad.  B.  504.  nbi  Didy- 
rous  Schol.  rhs  UXaTaias  vocat :  inco- 
las  nxarafctr  Pausanias,  Initio  lib.  ix. 
^apai  Strabooi,  in  Tanagrica  BoeotiB 
regione,  prope  Mycalessam  lib.  ix. 
p.  405.  'AavKifiifr  Stephano,  et  Stra- 
boni,  p.  414.  *t\i7  Homero  II.  B.  500. 
et  Straboni,  p.  407.  0^/9^,  Stephano, 
et  Honiero  11.  B.  502.  'Epuepai  Home- 
ro  II.  B.  409.  et  Strab.  p.  409.  TKiffaas 
Homero  II.  B.  504.  nbi  Eostatbiua, 
p.  909.  r?Ja<ras,  TTdaaamos.  K&wai 
Stephano,  et  Dicaearcho,  p.  166.  Ho- 
die  Topoglia,  joxta  Copaidem  lacum, 
qaem  alii  Cephissidem  vocant,  curo 
Strabooe,  pag.  406.  quod  Cephissns 
amnis  hanc  impleat :  cai  lacni  nomen 
hodie  est,  non  Lago  Sthoo^  at  qoibus- 
dam  creditum,  sed  lAnad  tit  Livadiae, 
lilfonir^sAifiaitaff  et  Lago  di  TopogUa, 


°  Larymnaf  et  Anehoa]  Ajipvfxpa  et 
*Ayx6tif  jnxta  Cephlaanm  amnem, 
Straboni,  lib.  ix.  p.  406.  Vide  Notas 
et  Emend.  nnm.  S7. 

o  Medeon]  Mc9c^  Stepliano,  et 
Homero  Iliad.  B.  501.  4\vy6ytop  in 
Pliocide,  Stephano,  et  iPaasaoiie,  lib. 
X.  p.  61 S. 

P  Acrcephia]  *Airpai^a.  Vide  Notas 
et  Emend.  num.  S8. 

4  Coronea]  Kop^ta  et  XoApAttta^ 
in  oppidis  Boeotiae  niediterraneis, 
apnd  Ptolem.  iii.  15.  Hkc  Plntar- 
chi  natalibus  clara. 

'  Infra  Theba»]  An  infra  Boeotias 
Thebas?  an  vero  etiam  illud  i^/ra 
Thebas  nomen  oppidi  est  in  ora  po- 
siii,  qubd  *Tfto9ii0as  Homems  vocat, 
Iliad.  B.  505.  Of  rc  nx^aiay  Ix^^r,  ^ 
<4  TkUnroM  Mpoyro,  Of  ^  Tiro&iiPas  ^- 
XOi^  iOierifieroy  vro?de$pop, 

•  Ocalee]  'OKoXiii  Homero  Iliad. 
B.  501.  nbi  Didymus  postea  vocatam 
ait  *tiKdX€uaf,  'EXeduf  pagns  Tanagri* 
cus,  Straboni  lib,  ix.  p.  404.  cni  a 
paludibns  nomen  est.  Homeraa  H. 
B.  597.  Sx^^Tr^  rc,  3m»A^  rc  landat. 
Sx^''^^''  Thebis  distat  stadiis  l.  ot 
aactor  Strab.  lib.  ix.  p.  408.  XKmkos 
Bob  Cithaerone  est:  ncrcdbi^agri  The* 
bani  pagan,  prope  viam  qutt  ducit 
Authedona,  ds  ri^  *Aw9tfi6im.  Strat». 


NAT.  HIST.    LIB.   IV.  12. 


749 


teon,  fiyrie,  Mycalessus^  Hilesion/  Pteleon,  Olyros,"  Ta- 
nagra ""  liber  popalas :  et  in  ipsis  faacibas  Earipi,  qaem 
facit  objectu  insolse  Eaboe»/  Aalis^  capaci  nobilis  porta. 
Boeotos  Hyantas ""  antiqaitas  dixere. 

Locri  deinde  Epicnemidii  cognominantar,  olim  Leleges  ^ 
appellatiy  per  qnos  amnis  Cephissas '  defertur  in  mare. 
Oppida :  Opas/  unde  et  sinus  Opuntias,^  Cynos.  Phoci- 
dis  in  littore  unum  Daphnus.**  Introrsus  in  Locris,  Elatea/ 
et  in  rip  Cephissi  (ut  diximns)  ^  Lila&a,  Delphosque  Yer* 
sas :  Cnemis/  et  Hyampolis.    Rursus  Locroram  ora,  in 


P,  Hyria,  M,  Hp^etemi,  Deinde,  pro  Olyros,  Cliiffl.  OUantm. — 0  Codd.  Da* 
lec.  oigeeta  insula  faiiara. — 7  Ita  codd.  Harduini  et  Chiffl.  cam  edd.  Hardnin. 
1.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et  FraDz.  Opu$,  tmde  OpwUivs  simiM  cdd.  vett.  et 
GroDov. 

NOT^ 


p.  410.  Tp^n»  Homero  II.  B.  496.  et 
Saids  :  Stepliano,  *Tp^a,  nphs  rhv  Ei(- 
parw»  £»dem  Hysttt^  Taiai  appella- 
ttt  a  Pausan.  lib.  ix.  p.  545.  et  Strab. 
p.  404.  nbi  et  MvKoXiitnrbt  pagns  Ta- 
nagricus  dicitnr,  in  via  qua  Thebis 
Cbalcidem  Enbce»  itnr. 

t  HilesUm]  %l\4now,  Vide  Notas  et 
Emend.  num.  80. 

"  PUleon,  Olynnf]  In  Mss.  Ptelew^ 
aUarum. 

^  Tanagral  Ab  Aulide  atadiis  zxz. 
disBitum  Ttanefpeumv  ^Qidxywp,  Strab. 
II b.  IX.  p.  403. 

^  Avlis']  Kb>Xsi  portua  inclytos  sta- 
tione  quondam  miile  naviam  Aga- 
oiemnonis  claasi»,  inqnit  Liv.  lib. 
XLT.  p.  580.  et  Mela  ii.  3.  Ne  rude- 
ra  qutdem  hodie  Auiidii  superiiaat. 
Solinns,  cap.  7.  p.  28.  *  Euboea  insn- 
la  laterum  objectu  efficit  Aulldis 
portnm.* 

*  Hywsaas']  *Tayras  Strab.  lib.  ix. 
p.  401.  iidem  et  Leleges  olim  appel- 
lati,  ex  eodem  Strabone,  Scymno,  p. 
24.  et  Solino,  cap.  7.  p.  23.  De  Hy- 
antibus  multa  Pindari  Schol.  p.  56. 
et  155. 


J  OUm  Leieges]  Testis  Hesiodi  ver- 
sos,  qnem  Sirabo  recitat,  lib.  vii.  p. 
822.  "Hrot  7^  AoKphs  A.«\eymp  ifyfyra" 
ro  \a&y,  Pars  bi  fnere  Boeotie :  So- 
linun,  loc.  cit.  '  Boeoti  iidem  sunt  qni 
Leleges  fuerunt,  per  quos  deflnens 
Cepbissos  amnis  in  niaria  conditur.' 
'EfruamuAiZun  porro  a  Cnemide  monte 
oppidoque  ejus  orse  cognomlnantnr  : 
Strab.  lib.  ix.  p.  425. 

*  Cephissus']  De  qno  dictum  eit, 
cap.  4. 

*  Opus]  'Otrovs, 'OvoiWof  Straboni, 
p.  425.  ubi  et  'Oirovrr/os  k6ktos,  et 
K^s  Opnntiornm  navale.  Kwos  Ho- 
mero  11.  B.  53G.  Cynom  Locridis,  em- 
porium  Opuntiorum,  vocat  Liv.  lib. 
xxviii.  p.  821. 

^  Daphnus]  Aa^ovs  Strabonl  p. 
416.  et  424. 

«  Ekdea]  'EXircia  Stepbano,  et 
Appiano  in  Syriac.  p.  08.  Straboni  p. 
407.  et  Ptolem.  iii.  16, 

^  Ui  diximus]  Cap.  4. 

*  Cnemu]  Kyrifjd9es  x^P^^  ^f'*'^^^» 
mnnitnm  oppidom,  apud  Strabon.  p, 
226.  *rd/jaro\is,  Homero  II.  B.  521.  e€ 
Pausan.  llb.  x.  p.  600.  Straboiii,  p. 


760 


C.   PLINII   SBCUNDI 


qua  LarymDa/  Thronium,'  jaxta  quod  Boagrias  amnis  de- 
fertur  in  mare.  Oppida  :  Narycion/  Alope,  Scarphia. 
Postea  Maliacus  sinus  ab  incolis '  dictas :  in  quo  op^pida, 
Halcyone,  Econia,^  Phalara> 

XIII.  Doris  deinde,  in  qua  Spercliios/  £rineon»"'  Boion, 
PinduSy  Cytinum.    Doridis  a  tergo  mons  est  CEta.'' 

XIV.  Sequitur*'  mutatis  ssepe  nominibus  iEmonia:  ea- 
dem  Pelasgicum  Argos,  Hellas,  eadem  Thessalia,  et  Dry- 
opis,  semper  a  regibus  cognominata.    Ibi  genitus  rex  no- 


NOT^ 


416.  Livio  qaoqiie,  lib.  zxxii.  p.  S88. 
Utraque  venas  Opuotein,  et  Eab<£- 
am  positSy  procal  et  Delphis.  Qaam» 
obrem  hac  ▼erba,  vernuiiue  Delphosj 
ad  Lilaeam,  mutata  interpnnctioDe, 
retallmos. 

'  LarymmH  Haec  Locridis  Larym- 
na,  inferior  appellata,  ad  ostia  Ce- 
phiMi  amnis.  Strabo,  p.  405.  A^v/a- 
ya, 

c  TVoiitiim]  Id  acceptum  ex  Ho- 
mero,  Iliad.  B.  SaS.  Spin^  t«,  Boa- 
ypiov  ^ft/^l  f4tdpa. 

I*  Nanfeion]  Vdpi^  et  f9ap6§etop  Ste- 
phano.  *AXSw7i  deinde  Straboni,  p. 
436.  et  Diodoro  Sic.  Bibl.  lib.  xif.  p. 
101.  'AA^  Thncyd.  lib.  ii.  p.  117. 
Deuique  Sicdlp^cxa  AoKpiioty  prope 
Thermopylas,  Stephano,  et  Appiano 
in  S^jrriac.  p.  98. 

*  Ab  tiMo/t#]  Ab  incolis,  inqnit,  si- 
nns  hie  nomen  traxit.  li  Straboni 
UaXuTs  appellantnr  Ub.  ix.  p.  416. 

i  HaUyone,  Econia}  Halcyonen- 
siam  noicnm,  qnod  quidem  sciam, 
monnmentam  exlat  in  nnmmo  Se- 
▼eri  Imp.  ex  aere  minore,  qni  in  Pa- 
risiensi  oostro  Cimelio  asiervatur, 
cnjus  epigraphe  AAKYONIAN.  De 
Econta  nihil  compertam.  At  qui  pro 
ntraque  voce  AUUeotnenenf  Uoniamque 
substitnnnt,  confidenter  niminra  li- 
bris  derogant  fidem,  ut  indulgeant 
conjectnrae. 

^  Phakira]  ^d\apa  a  Stephano,ir^Xtf 


BrrraXlas  dlcitur,  cujns  in  confinlo 
posita.  In  sinn  Maliaco  a  Livio  col- 
locatnr,  lib.  xxxvi.  prope  Lamiam. 
Phfhiotic»  ThessaliflB  oppidnm,  de 
qno  mox.  4aA«|M^  Lycophr.  vs. 
1147. 

^  SperekioB]  Ab  amne  cognomtiie, 
de  qno  statim  dicemns.  iM^pxout 
Ptolem.  III.  IS.  inter  Ecbinimit  et 
Sperchii  amnis  ostia,  in  Phthiotide. 

■■  £riw«on]  Dorienses,  inquit  Strab. 
lib.  IX.  p.  427.  regionem  .incoluere, 
a  qoatuor  nrblbos  Tetrapolim  appel- 
latam.  Urbiom  bsec  nomina,  *Ef)<yf«r, 
B^Zov,  nitf9os,  RvrtVior. 

»  (Eta]  Mela  ii.  S.  *  Novissiroe 
calcatum  Graio  Hercnli  solnm,  C£- 
tseus  saltns.'  A  Thermopylis  et  orta 
Solis,  ad  occasnm  Ambracinmqne  si- 
nnm  porrigitnr. 

*•  Sequiiur]  Transcripsit  hsec  Soli- 
nns,  cap.  8.  p.  24.  et  Martian.  lib.  vi. 
cap.  de  Tliessalia,  p.  210.  Alpoylap  ab 
iEfflone  rege  Thessaliam  appellatam 
esse,  Strabo  docet,  lib.  ix.  p.  44S.  et 
Dionys.  Halic.  lib.  i.  p.  49.  et  He- 
sych.  et  Stephanus :  Tl9\aayiaw  idem 
Stephanns,  et  Enstath.  in  Dionys.  ¥s. 
427.  p.  61.  Hellas,  teste  Paosan. 
lib.  iii.  p.  201.  ab  Hellene  rege  dieta 
est :  a  Tbessalo,  Thessalia,  ex  eodem 
Strabone,  et  ex  Velleio,  lib.  i.  p.  S. 
ApoowU  Herod.  lib.  i.  n.  66.  p.21.  Da 
Dryope,  vide  Strab.  lib.  viii.  p.  S7S« 


KAT.   HIST.   LIB.   IV.  14. 


761 


mine  GraBCUS,  a  qno  6r»cia  :^  ibi  Hellen/  a  quo  Hellenes, 
Hos  eosdem  Homeras  ^  tribus  nominibcis  appellavit,  Myr- 
midoDaSy  et  Hellenas^  et  Achaeos. 

Ex  his  PbthiotaB  ^  nominantur  Dorida  accolentes.  Eo- 
ram  oppida,  Echinus  ^  in  faucibus  Sperchii  ^  fluminis,  Tber- 
mopylamm''  angasti»  :  quo  argumento  ' '  iv.  millia  pass. 
inde  Heraclea^  Trachin  dicta  est.  Mons  ibi  Callidromus : 
oppida  celebria,-^  Hellas^  Halos/  Lamia,  Phthiay  Ame. 


^  ^^^^^^  ^^■^^■^ 


Cap.  XIV.  l  Pro  qw  argumento  margo  edd.  Datec.  et  Orooov.  a^iia- 
rum  argumenio.—^  Palmerius  legendam  pntat :  oppidu  celebria  HaUo$, 
Haloi, 

NOTiE 


^  A  quo  Grada']  Stepbaout :  rpoi- 
uhs^  6  'EAAjir,  6  Stff&aXav  vtbsj  h^*  ol 
TpauaH  ol  *EA\ip«9.  Vide  Notas  et 
Emendat.  num.  40. 

«  HeOen^  De  HeHene,  ThessalieB 
rege  Pausan.  lib.  vii.  p.  S96.  Den* 
calionis  filinm  facit  Thucyd.  lib.  i. 
p.  3.  et  Strab.  lib.  ix.  p.  433.  Enseb. 
qnoqne  in  Cbron.  p.  96.  "EXXriy  vlhs 
AevKoKimfOs,  &^'  od  "EXXtp^s  ot  rpaucal 
per9K)Jfiiil<ratf, 

A  Homeruo]  lUad.  B.  684.  nbi  de 
Phthin  et  Helladis  incolis :  MvpftMvts 
9k  KoAcvrro,  ical  *£AAi}ycry  ko),  *AxatoL 
Vi4e  etiam  Strabonem  p.  483. 

*  Phikioia'']  ^iSrai,  regioqne  ipsa 
*9u»ri5  Straboni,  p.  433.  Hos  Thes- 
ealie  contribntos  esse  jnuit  Aogns- 
tna,  nt  refert  Pausan.  lib.  x.  p.  622. 

'  Eekimue}  ^Exu^os  Phthioticm  ditio- 
nit,  apad  Strab.  loc.  cit.  in  intimo 
Haliaci  sinns  recesiny  apod  Scym- 
num,  p.  96.  KoXv^t  3^  iccTrai  MaAjoicbs, 
#r  rf  pvxf  'ExtfWY.  In  Conc.  Calched. 
*  Petms  Ecliiniensii.' 

K  Sperddi]  Sircpxci^y  Straboni,  loc. 
cit.  et  Ptolem.  iii.  13. 

^  Thermepiflarum']  Llv.  1.  xzxvi.  p. 
441.  '  Extremos  ad  orientem  niontes 
QEtam  vocant:  qnornm  quod  aJtissi- 
mum  est,  Callidromon  appellatnr :  in 
cnjns  valle  ad  Maliacum  sinnm  ver- 


gente  iter  est  non  latins  qnam  sexa- 
giota  passns:  h«c  nna  militaris  via« 
qna  tradnci  exercitus,  si  non  prohi- 
beantnr,  possint.  Ideo  Pylie,  et  ab 
aliis,  qnia  calidse  aqnae  in  iptis  fiinci- 
bns  sunt,  Thermopyls  locns  appeUa- 
tnr :  nobilis  Lacednmoniornm  adver- 
sus  Persas  morte  magis  memorabili, 
qnam  pngna.'  Vide  etiam  Strab.  p.4S8. 

'  Qao  argumenlo]  Ob  viarnm  aspe- 
ritatem:  est  enim  rpax^f  aeper. 
Hinc  *Hp^ciay  Tpaxu^a  dizemnt. 
Strabo,  p.  429.  Ab  Hercvle  condi- 
tam  Stephanns  ait,  et  Eustathius,  in 
Iliad.  B.  p.  320. 

J  Oppida  edebria]  Fuere,  inqnit,  op- 
pida  b9C  qnondam  celebria,  'EAA^fy 
*AAot,  tkuitia,  *$la,  "Aptmi,  Vide  Notas 
et  Einend.  nom.  41.  ^ia  porro  non 
regionis  modo  Phthiotidis  nomen  est, 
sed  et  oppidi :  Enstath.  in  Iliad.  B. 
p.  320.  Ma  u6\is  uat  fuiipa  ecrraAiaf  • 
Ita  etiam  Stephaniu.— '  At  non  cst 
regionis,  sed  reginsB  nomen  illnd  in 
nummo,  quem  Segninus  vnlgavit  p. 
85.  secnnd»  editionis.  Capnt  est 
moliebre  velatnm.  «eiA2,  .X*  BA2I- 
AEOX  irrPPOT.  Fulmen.  Extincto 
rege  Pyrrho,  vidoa  ejns  regnnm  sns- 
cepit  administrandum,  pnpilli  tntrix 
(nt  videtnr)  a  marito  constituta. 
Nam,  nt  Plotina.Trajani,  Sabioa  Ha- 


762 


C.   PLINII   SBGUNOI 


XV.  (VIII.)  In  Tbessalia  autem  OrchomeDas,  Minyeas'* 
antea  dictus :  et  oppidum  Almon^*'  abaliis  Salmon^  Atrax,'' 
Pelinna  :"*  fons  Hyperia.*  Oppida,  PherEe/  quarum  a  teifo 
Pieris^K  ad  Macedoniam  protenditur,  Larissa,''  Gompbi/ 
Thebse  J  Thessalise,  nemus  Pteleon :  ^   sinus  Pagasicus. 


V^AP.  XV.  1  Mynilu»  Chiffl.  Mynyeua  Hardoin.  2.  S.  BipoDt.  et  Franz.  /a 
7.  auUm  «iwnu  O.  MiMyeui  Partn.  Mox,  ub  aiU»  Elnum  Veoett.  Rom.  Fann. 
Brix.  Ald.  Jiiot.  Basil.  Lngd.  Eraami,  Dalec.  Lngd.  1606.  EJz.  et  Orooov. 
ab  aUii  Salmon  omnes  codd.  Hardnini,  item  Harduin.  1.  S.  ft.  Miller.  Bipont. 
et  Franz. — 2  PieruM  edd.  ante  Hardnin.^S  Nymphaeua  cdd.  ante  Brotier. — 


NOT^ 


driani,  timiliaqne  cam  dicnntur,  non 
mater,  sed  conjiix  intelligitury  sic 
Phthia  non  Pyrrhi  mater,  ted  conjux 
agnoscenda  est:  et  vidua  qoidem» 
quod  caput  velatum  docet.'  Ed.  §ec. 
Aofda  Straboni,  lib.  ix.  p.  4Sft.  unde 
Lamiaco  bello  nomen  impotitnro  ett, 
quod  nnno  proximo  ab  Alexandri  obi- 
tu  ccBptum.  In  Notitia  Ecdet.  Prov. 
Thettalonicae,  p.23.  /iofda,  Lamiam 
Livitts  vocat,  lib.  zxvii.  p.  310.  "Apni 
deDiqae  Ste phano  Thetsaliae  urbt  di- 
citur,  Bceotornm  colonia,  "Appfif  w6Xis 
Stfr^aXlfU,  HiroiKOf  r^s  Boimrias, 

*•  Minyeu»]  'Opxa^Mrhs  Munt^s,  op- 
pidnm,  de  qno  Paiitan.  lib.  ix.  p. 
507.  ab  Orchomeno  Minye  F.  nnde 
Minyae  Orchomenii  appellati  civet, 
nt  ab  Orchomeuiia  Arcadicis  distin- 
goerentnr.  Thucyd.  lib.  iv.  p.  803. 
'O^X^/Mi^  rbr  Mufi»iop  vpSr^pQv  icdXo^ 
pMfw^  ww  Jik  BoiArwv,  De  oppido'lo- 
quitur.  Vide  Noiat  et  Emend.  nnm. 
42. 

^  Aimm^  Eadem  Mii^  dicta  qnon- 
dam,  si  Stepliano  6det.  Mu^,  inqoit, 
v^Xis  ecTTaX6u,  ^  wp6r»pop  *A?ifmpUt, 
Vide  Notat  et  Emend.  duui.  43. 

«  Atrax]  "Arpa^y  et  'Arpaicia^iriXis 
Bo^^aXiaSf  Stephano.  Victna  Peneo 
amni,  apud  Strab.  lib.  ix.  p.  440. 

^  PeliMna]  UtKUvaiop  Strab.  lib.  ix. 
p.  438.  Pelinnsum  Liv.  1.  xxxvi.  p. 
490.  Vide  NoUt  e^Emeud.  noin.  44. 


«  Hy]>eria]  Tvipoia  Strab.  lib.  ix. 
p.  432.  in  media  Phercorum  civitate, 
ex  eodem,  p.  430.  atqne  ex  Ensiaib. 
in  Iliad.B.  p.  332.—'  Falli  Heaycbinn 
putamut,  qoi  Tw4p9U9  ait  esse  rm 
^atdicanf  w6Xjar  koa  Mp4pfifPt  cam  nenio 
aliot  ejut  oppldi  meminerlt  in  eo 
tractu,  ac  ^pfir  uffhmn'^  dicere  tan- 
tummodo  deboitte  videator.*  Ed. 
»ee. 

f  Pkera]  ^cpol,  in  mediterraneo 
Thettalia^^^fMO-oTtif  etrraXlof ,  p.24. 
Harum  meminit  etiam  Pauaan.  lib.  ii. 
p.  127.   ^op&r  rmp  4p  BorraXi^ 

9  Pterifl]  Vcl  Pieria  regio,  de  qua 
cap.  17.  Male  in  libria  editit :  Pie" 
rua,  quod  montis  nomen,  de  quo  moz 
Plinint. 

I*  Lartata]  Adptffva,  ThettalisB  oppi- 
dum»  jnxta  Peneum,  Stepbano.  '  La- 
ritta  Thettala '  Solino,  c.  8.  p.  84. 

*  Gampki]  T6pL^,  in  Ettiotis  Thet- 
aalia*  gente,  apnd  Ptoletn.  iii.  13.  et 
in  Notitia  Ecclet.  p.  23.  Apod  Scy- 
lacero,  p.  24*  'Afjupipatop,  pro  T6fi;^t 
p6op. 

J  Tlubai]  e4/9i|  SoffvaXias  vifi  *M' 
riBor  Stephaoo,  et  Scylaci,  p.  24.  In 
Conc.  Sardic.  *  Modettns  a  Thettalia 
de  Thebit.'  Maritiroum  emporium 
Thettalorom  Liviut  vocnt,  I.  xxxix. 
p.  406. 

'^  Nemu»  Pleleon]  Juxta  nrbem  cog- 
norolnem,  quae  Straboni  lib.  ix.  p. 


NAT.   HIST.   LIB.   IV.  15. 


758 


Oppidmn  Pagadee,'  idem  postea  Demetiias  dictmBy'^  Tric«> 
ca,"  Pbarsalici  campi  cum  civitate  ^  libera,  CranoiiyP  lletia.^ 
Montes  Phthiotidis,  Nympheus,' '  quodam  topiario  natur» 
opere  spectabilis :  Buzigeeus,  Donacesa,  Bermins,  Daphis^ 
sa,  Chimeriony  Atbamas,  Stephane.  In  Thessalia  sunt 
quatuor  atque  triginta,  quorum  nobilissimi,  Cerceti/ '  O- 
lympus/  Pierus>^  Ossa:  cnjus  ex  adverso''  Pindus  et 
Othrys,  Lapitharum  sedes :  hi  ad  occasum  vergentes  :  ad 
ortus,^    Pelios  :   omnes  theatrali  modo  inflexi,  caveatis 


4  Cer€ri  Chiffl.  et  mox,  PUruB  in  edd.  ante  Hurdain.— 5  Margo  edd.  Dalec.  et 
Oronov.  ad  Ortmm,  Mox,  pro  Mvca^tt,  qnod  testantnr  omne»  codd.  Harduini 
et  Cbiffl.  omnesque  edd.  anttq.  ante  Frobeninm,  ameaiiM  exhibent  Basil. 


NOTiE 


4ft3.  et  4S5.   nTcXc^y  dicitur. 

*  PagoBte]  nflcyaffol  Straboni  Phe* 
rseorom  navale,  lib.  ix.  p.  436.  a 
Pheris  dissits  stadiis  xc.  sen  pass. 
XI.  M.  GCL.  Sintii  nomen  hodie  est 
Golphe  d*Armira, 

^  Dimetria»  dietum]  Exhansta  ci* 
vibns  nrbe  Pagasica,  et  Demetria- 
dem  transdnciis,  a  novi  oppidi  con* 
ditore  Demetrio  Poliorccta,  Paga- 
samm  aomen  autiquatum,  Demetrla- 
dis  appellatio  invaluit.  Strabo  loc* 
cit. 

"  Trieeal  TpUcica  Ptolem.  iii.  13.  in 
EstiotiSyTbeasalisB  gente.  T^^kiiHo- 
mero  II.  B.  729.  et  Hesych. 

«  Cum  civiiaUl  *dptnXos  Scylaci, 
p.  34.  uiter  nrbes  ThessalisB  mediter^ 
raneas.  Hanc  Eoipeus  amnis  prse- 
terlabitur,  nt  aoctor  est  Strab.  lib. 
IX.  p.  432. 

P  Craaoni]  Kporin' Straboni,  p.  441. 
et  Stephano,  in  iis  campis,  qusB  Tem* 
pe  nominantur. 

4  Hetid]  Ptolem.  ui.  13.  in  Pelas- 
giotide.  Thassalitt  regione,  ^VJyw^ 
pro  *V<4rior, 

'  Njfmpheui']  An  Ti^po^crrbt  Thes- 
saliae  mons,ciijasStrabo  meniinit  lib. 


IX.  p.  433.  Bflp^^ov  ipovs  roeminere 
Ptolem.  111. 13«  et  Strab.  lib.  vii.  p. 
338.  Pro  I>ifpAi8ia,  forte  Delphua 
legendum.  De  ceteris  adhoc  nihil 
compertom. 

*  Cereeti]  Qoi  Ptolemseo  iii.  13. 
Kepiurftinos  dicitnr:  Livio  Cercetins 
in  Thessalia,  lib.  zxxii.  p,  387.  Hinc 
corrigendus  liber  missorum  Tbeodo- 
sii,  qui  Cercerinm  vocant:  *  Epiros, 
Achaia,  Altica,  Thessalia.  Hsb  fini- 
nntur,  ab  oriente,  mari  /Egieo:  ab 
occldente,  mari  Adriatico :  a  septem- 
trione,  montibos  Cercerio,  Olympo, 
Pelio,'  dtc. 

t  Obfwtpni]  Mela  ii.  3.  '  Oljrmpns, 
Pelion,Ossa,  montes  glgantum  fama, 
belloqne  memorati.  Hic  Masanim 
parens  domnsqne  Pieria,'  &c 

"  Pierm]  UieposetnUptoviposScho* 
liastSB  Thucyd.  ad  lib.  v.  p.  362. 

^  Cnfjue  ex  adveno]  Hic  PUninm 
pro  sno  more  transcribunt  Solinns 
cap.  8.  p.  24.  et  Capella,  lib.  vi.  cap. 
de  Thessalia,  p.  211.  UtvBos  efOOpvs 
simnl  ab  Herodoto  quoque  copulan- 
tur,  lih.  VII.  n.  129.  De  Lapithis» 
vide  Diod.  Sic  Bibl.  lib.  iv.  p.2n. 


Delpk.ei  Var.CUu. 


PliniMS, 


3  B 


754  C.   PLINII   SBCUNDI 

ante  eos  "^  septaaginta  qoinqae  urlubas.  Flamiiia  Theasa- 
li» :  Apidanas/  Phoenix,  Enipeas,  Onochonas,  Pamisus.^ 
Fons  Messeis.7 '  Lacas  Boebeis.'  Et  ante  canctos  clari* 
tale  Peneas/  ortas  jaxta  Gomphos :  interqae  Ossam  ^.  et 
Olympam  nemorosa  convalle  defluens  qaingentis  stadiis, 
dimidio  ejus  spatii  navigabilis.  In  eo  ?  carsa  Tempe  ^  vo« 
cantnr  qainque  mill.  pass.  longitadine,  et  ferme  sesqai- 
jugeri  latitadine,  ultra  visum  hominis  attollentibus  se  dex- 
tera  Isevaqae  leniter  convexis  jugis.  Intus  9  sua  luce  viri* 
dante"^  allabitur  Peneus,  viridis  calculo^  amoenus  circa 
ripas  gramine,  canorus  avium  concentu*  Accipit  amnem 
Orcon,'^''  nec  recipit,  sed  olei  modo  supernatantem  (ut 


•^^*^^^^*. 


Lngd.  Erasmi,  Balec.  Leyd.  Frankf.  Lagd.  1606.  Elx.  et  Oronov.~6 
mtsfiM  codd.  Dalec.  et  Chiffl.— 7  Foiu  Netfoii  Vet.  Dalec— 8  Cod.  Daiec 
dxmdi»  namgabilis,  SpaHa  ejm  tn  co,  te,  et  roox  in  eodem  voeant  pro  voeoMtun, 
—9  Margo  edd.  Dalec  et  Gronov.  jugU,  mtuste,  Vide  Not.  et  EmeDd.  et 
Not.  Var. — 10  Ita  omnescodd.  Hardiiini,  et  edd.  ante  Herm.  Barb.  Evrotoa 
omnes  dcinceps  edd.  aote  Hardiun.  Ewrotam  margo  edd.  Dalec.  et  Oronor* 

NOTiE 

«  Caveaiis  ante  eos]  Hoc  est,  in  in-  bnjos  cap. 

terjacente  campo  daosis.    A  theatri  ■  BabetM]   Bot^tih  palas  Strabonr, 

cavea  metaphora  snmta.    Vide  No-  p.  4S6.    Pheris  Yicina,  et  oppidolo, 

tas  et  Emend.  nam.  45.  cnl  Boifiri  nomen  fait.    Meminit  op- 

*  Apidanue^  ^c.]   'Amto^s,  «oIp^i^»  pidi,lacusque,Stephanos.  Ovid.Met. 

Stephano :  'Evanifs  Straboni,  p.  4S3.  vii.  '  Juncosaqoe  littora  BoBbea.' 

Pharsaiiim  praeterlabitnr :  in  Apida-  »  Peneua]   nnyci^  Oraecis  :  Hodie 
nnm  in6ait,  Apidanns  in  Pcneam. 


'Oy6xMfOi,  Tzetzs  Chiliad.  ix.  vs.  706.  b  InUrqae  OsMm]  Ita  Strabo,  pag. 

Herod.  lib.  vii.  p.42S.  n.  120.  'Airi8a-  4S0. 

rk»,  'Oy<$x«m,  'Evivffds,  nai  Udfuaof.  c  Tempe]  A  religione  locl  nomen 

Phoenicem  in  Apidannm  floere,  ait  boc  primam  inditam  est.    T4pm  /£• 

Vibias  Seqaester,  p.  336.    £x  6lym-  oiibos  idem  est  qnod  rdfums,  et  ta- 

po  labi  Enipearo,  LiTins,  lib.  xliv.  ciwi /imwiiqae  significat.    UndeMela 

p.  659.    Horum  plerosque  carmioe  ii.S.  <  HicsacronemorenobiUaTem- 

complexus  Ovid.  Met.  i.  570.  '  Po-  pe.'    Seqnior  deinde  sBtas   amoeiw 

pnlifer  Sperchios,  et  irreqoietas  Eni-  qoBlibetloca  Tempe  appellaTit. 

peas,  Apidanasque  senex,' &c.  d  i$iia  iiic^  vtridoiUe]  Ita  Mss.  Alii 

y  Mesoeu}  Mttrarfis  Strabonl  Hb.  ix.  renidenU  malunt.   Pintianos,  Penem 

p.  438.    Val.  Flac.  lib.  iv.  '  Flevit  vcro  ta€o  oirMlaitto.   Salmasius,  p.  15». 

Amymone,  fleront  Messeidet  nndsB :  w6  Imco  viridanie, 

Flevit  et  effasis  roTocans  Hyperia  •  Acetirit  amnem  Oreon}  Quem  alii 

lacertis*'    De  Hyperia  diximos  initio  TitaretiomfaliiEorotamvocant  Vide 


NAT.   HIST.   LIB.    IV.   16. 


765 


dictam  est  Homero)  ^  brevi  spatio  poTtatam  abdicat :  poe- 
nales  aqoas>  dirisqne  genitas,  argenteis  sois  misceri  recu- 


sans. 


XVI.  (ix.)  ThessalisB  annexa  Magnesia  est,  cujas  fons 
labethra.'  Oppida:  lolcus/  Hormenium,  Pyrrha,  Me- 
thone^  Olizon*  Promontoriam  SepiasJ  Oppida:  Cas- 
thansea/'^  Spalathra.''  Promontorinm  iEantium.'  Oppi- 
da:  Meliboea,"^  Rhizus,  Erymnae:  Ostiam  Penei.''  Op- 
pida:  Homolium,''  Orthe/  Thespise^''  Phalanna^'  Thau- 


^^^*^^-*^^^0^ 


ut  api.  Straboncm ;  Hcram  codd.  Chiffl.  et  Dalec  ^  Ewnnpim  Strab.  Epit.  vid. 
Pelr.  super  Senec  Trag.  par.  ult.  pag.  460.'  Dakc. 

Cap.  zvi.  1  CoAfoiMi  Ald.  Junt.  Basil.  Lugd.  Erasnnl,  Dalec.  Lngd.  1606. 
Eli.  et  Gronov.  Caztama  Vet.  Dalec.  Cariam  cod.  Dalec.  Mox  Rhma, 
Erymne  Gronov.  et  al.  vett.  RhizMa^  Erymne  Lngd.  Erasoii.— 2  Paliima  Chiffl. 
Ptdanna  Thome  Vet.  Dalec.  Mox,  ThaimaeuB  Ald.  Juot.  Basil.  Lngd.  Erasini, 
Dalec.  £lz.  et  Orooov.  Deinde,  pro  Dotionf  Chiffl.  Dorion,  Gronov.  et  vett. 
edd.  exhibent.  DoHon^  Meliiea^  Phylaee^  Pottda^  Epm^  8fc.   Vlde  Not.  et 


NOTiE 


Notas  et  Emend.  nura.  46. 

'  Hmnerol  Uiad.  B.  76(». 

9  Ubethral  Fona  Llbethrios,  Mag- 
nesls  est,  inquit  Solinus,  cap.  8.  p. 
M.  T&  Mfimfi^  Cononi,  apnd  Phot. 
in  Blbl.  cod.  180.  p.  452.  Martiano, 
)ib.  VI.  p.  211.  «  Libetrls:'  Mela  ii. 
S.  p.  S2.  '  Hic  Libethra,  carminum 
fontes.'  AttfinOpQies  N^yi^  hinc  dic- 
ts  Straboni  lib.  ix.  p.  410. 

^  leleuB]  *UtXiAt  Straboni,  p.  436. 
'OpfUinoM  eldera,  et 'OpM^mofr,  p.  4S8. 
Hcaychio,  *Op/Ai}yDt.  n^^  Phthioti- 
dit  promontorinm  est,  p.  4S6.  An 
pro  Pyrrba,  neipctrfoi  locum  hic  babere 
poasity  quam  ir^Air  Maymiiaias  vocat 
Scholiastes  Apoll.  ad  Argon.  ii.  684. 
anpllns  conKiderandom.  MjiB^  Ho- 
mero  lUad.  B.  710.  *OA({Wir  Straboni, 
p^  4S0.  unus  e  pagis  Demetrladi  coo* 
tribotis. 

>  Sefnae']  SifiriJU  fhepti,  Ptolem.  iii. 
IS.  Eostathio,  in  Iliad.  B.  p.  827. 
Tfl^thSf  iucpotrfifnep  4r  r^  *lm\Kf, 

i  CaMthaneea']  Ita  scripsi,  pro  Cos* 


tana,  KooiMyaia  Herod.  lib.  vn.  p. 
444.  n.  17S.  K»r0(£yaia  Strab.  lib.  ix. 
p.  44S.  Lycophroni  tamen  Kaardiwta, 
et  StephanOy  et  Melae  ii.  S.  CoffoiKra. 
Sob  Pelio  monte. 

^  Spdlathra']  Urbs  maritima  Mag- 
netiae  ISwdKaBpa,  Scylaci,  p.  24.  Ste- 
phanus:  :i9a\4$p7i,  v6Kis  ^waaXias. 
'EAA^ucor  M  2srd\a9pay  aMiy  t^ly. 

*  JEantiim]  Mmtop  Ptoleni.  iii. 
IS. 

'  ^  Mdibeea^  9fC.]  MeXifiota,  tSKis  Oct- 
roXtat  Stephano :  "Piovs,  v6\is  Brrra' 
Xias,  eidem :  *Epvftra2  Slrab.  lib.  ix. 
pag.  44S.  quae  Scylaci,  p.  24.  et  Ste- 
phano  Hpvfuyai»  In  radicibns  Osste 
montis  sitam,  ac  snper  Demetriadem 
imminere  Melibceam  auctor  est  Li- 
viut  Hb.  xuv.  p.  601.  Idem  p.  S96. 
Eurymenen  alteram  vocat. 

*■  Osttam  Penei]  In  Thermaicum  si- 
nnm  excurrentls.    Mela  ii.  S. 

«  HomolinM]  'OiUktow  Straboni  loc. 
cft.  ad  Ossam,  sive  ad  Osstt  montis 
partem  qnam^O/uoAor  vocat:   Scho- 


736 


C.   PLINII   SBCDNDI 


macie/  Gyrton,  Cranon/  Acharne,'*  Dotion,  MelitaBa,  Phy- 
lace.  Porro  Epiri,  AchaisB/  Attic»,  Thessaliae  in  porrec- 
tum  longitado  quadringentoram  octoginta  milL  pass.^  tra- 
ditnr,  latitado  centam  nonaginta  septem  milliam. 

XVII.  (x.)  Macedonia''  postea  centam  qainquaginta 
populoram,  doobas  ^  inclyta  regibas,  qaondamque  terra- 
rum  imperio,  Emathia  ^  antea  dicta.    Hsec  ad  Epiroticas 


^#^  ^»^»^s»^^» 


Emend. — S  Chiffl.  CCIX,  ndU,  paas,  Mox,  pro  eenium  nonaginla  septem^ 
qnod  testantur  codd.  Rejtg.  Brot.  1.  2.  et  Editio  priDceps,  dnceniontm  nonn- 
ginta  septem  extat  in  Reg.  Brot.  6.  duceniomm  octoginta  ieptem  in  edd.  aute 
Brotier. 

NOM 


liastes  Theocriti  Idyll.  ti.  109.  Di- 
eaearcbns,  p.  164.  *OpAxiiy,  Ultra  Pe« 
neum  a  Scylace  qaoqne  locatur : 
*Ofio\iov  MoBymfrunis  tr<$Act0f ,  f|  lori  ira- 
pck  iroran6p, 

P  Otihe']  "OperiP  Home ru8  vocat  II. 
B.  739.  et  Strabo,  p.  440. 

4  Thespia]  Thespiarum  Theisali»» 
(uam  et  B<KotiB  fuerunt)  meminit 
Stephanufi.  At  Mss.  non  Theepue,  sed 
Ireaia  habent. 

'  Phalanna']  Ortheu  ipsam,  iBqnit 
Strabo  loc.  cit.  quidam  pro  Phalan- 
neornra  arce  accipiunt.  Est  antem 
^dJioinfa  urbs  ad  Penenm  prope  Tera- 
pe,  Perrh»bicae  qnondaro  ditionis  : 
sed  inde  ad  Dolopas  Atbamanasqne 
Perrfasebi  a  Lapithis  relegati.  Haec 
Phalanua  est,  quam  prope  Gyrtonem 
LitIus  coUocat»  lib.  xlii.  p.  646« 

*  Thanmacie']  Savfumovs  Straboni, 
p.  4S4.  Bavpwcia  Stephano.  Horoero 
11.  B.  716.  6avjMuc£Q.  Sitnm  nrbis, 
cansamqne  noroinis,  Livins  eleganter 
describit  lib.  xxxii.  p.  384. 

*  Gyrtont  Cranon]  De  Cranoniis 
Gyrtoniisqne  Thucyd.  lib.  ii.  p.  115. 
rvpreimt,  KpoMimi.  Oppidayrv^d^, 
Kpoi^y  Straboni,  p.  442. 

"  Achame]  Ita  Mss.  'Ax^ni  Gne- 
cis.  A^to¥  Stepbano  Thessaliae  urhs 
dicitur :  McXiroui  quoque»  quam  et 


MeXirtu»  a  Theopompo  «ppellarl  ait. 
Denique  et  ^Xdtciif  ir6\ts  9rrraXias, 
qnaro  Thebis  Phthioticis  proximam 
Strabo,  p.  435.  in  ipso  Othrye  roonte 
positam,  auctor  est  Theocriti  Srho- 
liafttes  ad  Idyll.  iii.  45. 

▼  Porro  Epirif  Achaiai]  Vide  Notas 
et  Emend.  nnmi  47. 

*  Macedonda]  Hic  pro  auo  oaore 
Pliniuro  Solinns  et  Capella  transcri- 
bunt;  illecap.  9.  p*  25.  iste  lib.  vi. 
cap.  de  Macedonia,  p.  211.  Sic  Mela 
II.  8.  pag.  31^ — *  Macedoniaro  in  qiia- 
tuor  provincias  fuisse  divisam  nnm- 
mi  testaotnr  inscripti,  nPOTHS  MA- 
KEAONON :  AETTEPA2  MAKEAONAN, 
et  TETAPTH2  M^KEAONrkN.  itfoct- 
deiiauK  prniitf,  eecunda^  et  ^iwrUr  pt o- 
vinei»,  c«m  clava  Hercnlis.  .X«  Her- 
cniis  capnt  inaltera  iramBMmm  parte 
esL  Primns  est  apnd  GoiiauiB,  Tab. 
XXII*  *  Alter  apnd  D.  de  Boie,  annai 
ez  Academia  Gallica,  eundemqne 
Academias  Inscriptionnm  Secretari- 
um  perpetnoro.  Teriius  apod  D. 
Sherardy  qni  fuit  Smymae  Consul  An- 
glicus.'  Ed*  sec. 

*>  X>aio6H«]  Philippo  Graeciae  domi- 
tore,  et  Aleaandro  etiam  Asin*  Me- 
la,  loc.  cit. 

<:  Emaihia]  Stephanus :  'HftcAla .... 
ri  vw  Moircdoyta. 


NAT.  HIST.   LIB.   IV.  17. 


757 


gentes  in  Solis  occasum  recedens,  post  terga  Magnesise  at- 
que  Thessalifie,  infestatur  a  Dardanis.  Partem  ejus  sep- 
temtrionalem  Pasonia  ac  Pelagonia'  protegunt  a  Tribal- 
lis/  Oppida :  Mge*  *  in  quo  mos  sepeliri  reges :  Beroea:^ 
et '  in  regione  quae  Pieria  appellatnr,  a  nemore^^  iEginium.'' 
In  ora  Heraclea/  flnmen  Apilas.  Oppida  :  Pydna^J  Alo- 
ros>  Amnis  Aliacmon.'^  Intus  Aloritae/  Valldsi,  Pbyla- 
csei,™  CyrrbestaB,  Tyrissei."  Pella  colonla.**  Oppidum  Sto- 


>*»»#>»■ 


Cap.  xtii.  1  Pafiagonia  cod.  Dalec. — 2  JEgia  Chiffl.  Mox  pro  Mepeliri^ 
qood  testantiir  codd.  Cbiffl.  et  Hardiiin.  8q)eUre  habent  edd.  vett.et  Gronov. 
— 3  Conjanctio  et  non  babetar  in  cod.  Dalec. — 4  Ctana,  £/oro«  VeC.  Dalec. 
Pkitut  Ohr<t§  edd.  vett.  et  Oronoy.  Moz,  VaUaiy  ei  Phflaciei  Uardnio.  1.  in 


NOTiE 


^  TribaiH»\  Mc^sie  pppulU,  de  qaU 
bui  libro  snp.  cap.  29. 

«  Mgel  Solinns  quoque,  cap.  9.  p, 
2G.  'Urbem  qaoqne  condidit,  qnam 
dixit  ^gan,  in  qaa  sepeliri  reges  mos 
erat'  De  hoc  more  Athenseas  lib. 
IV.  p.  165.  Diodorus  in  Excerptis, 
p.  267.  Jostinna  vii*  1.  et  2.  aliiqne. 
Oppidom  Aly«l  Atbenaeo  et  Stepha- 
no  appellalar.  In  Mss.  Mgia,  A^yta 
qnoqne  Theophradto  de  Venti».  Ai* 
yala  Ptolem.  iii.  13. 

^  Bereea]  Bdffota  Ptolemaeo,  in  £• 
roathia,  iii.  13.  Stephano  Bdpota.  In 
Notitia  Eccles.  p.  21.  Btff^  pro  B^- 
/wio,  vel  Bdfpota  potins.  In  radicibut 
Bermii  montis  a  Strabone  collocator, 
lib.  VII.  p.  330. 

f  A  nemore]  De  Pieria  sylva,  in 
qoam  Perieua  a  Paolo  victus  aufo- 
git,  Livins  Ub.  xuv.  p.  671. 

^  iX^tifumi]  Merainere  hi^ns  oppi- 
di  Livius  lib.  xxxii.  p.  387.  et  Strabo 
lib.  vii.  p.  327.  ktyiyuw. 

I  Heradeal  *Hpdic?i§ta  .  MaictiwUu, 
Stephaoo :  Scylaci,  p.  26.  *Hpdic\€tor, 
Fuit  tiaec  olim  jaris  ^tolici.  Descri* 
bitur  a  Livio  lib.  xxxvi.  p.  443.  *  Si« 
ta  eat  Heraclea/  inquit,  *  in  radici- 
biM  CEt9  montia :  ipsa  in  campo/  &c. 


Flnmine  Asopo  allui  deinde  aubjnn- 
git,  quem  Plinii  ease  Apilam  credi- 
mns. 

i  Pydnd]  n^ra.  Vide  Notas  et  £- 
mend.  num.  48.  "AXatpot  deindeSte- 
phano,  T6\is  MoiccSoi'!». 

^  Aliaemon]  'AXtdicfiw  Herod.  lib. 
VII.  n.  127.  et  Ptolemaeo  iii.  13.  in 
Pieria. 

^  Intu»  AUnita}  Ab  oppido,  nt  qui- 
dein  videtury  Aloro,  de  qnomododic- 
tum  est :  boram  regione,  a  mari  in- 
trorsos  recedente,  atqiie  in  pagos  ali- 
qnot  distribnta. 

■  ValUei,  Phykteai]  A  gemino  Pie- 
riae  regionis  oppido  hi  nomen  ha- 
bent:  alteriim  ^AokoI,  Ptolem.  iii. 
13.  OMfikai  alternin  appeliatnr. 

"  Cffrrheeta,  TyrtMtei]  £t  his  noraen 
dedere  oppida  dno  Emathia!  regionia 
apod  Ptolem.  loc.  cit.  Kvpi^r,  (pro 
Kv^^,)  et  Tifptfftra,  K</^s,  est  Tbii- 
cyd.  lib.  II.  p.  169.  A  Cyrrho  Syrlde 
oppido,  ejnsdem  nominis  cum  hoc 
Macedonico,  Cyrrhestae  quoque  deri- 
vanttir. 

^  PeUa  co/onta]  In  nommo  Hadria- 
ni,  apad  Patin.  pag.  195.  Col.  Ivl. 
Avo.  Pbll.  Colonia  Julia  Augwta 
Peiku    Vetus  foit  Macedonum  regia. 


758 


C.   PLINII   SEGUNDI 


bi  p  civiQm  Rom.  Mox  Antigonea,^  "^  Earopus '  ad  Axiam 
amnem,  eodemque  nomine/  per^  qaod  Rhoedias  ^  fluit. 
Eorde»,7"  Scydra/  Mieza,^  Gordyniae/  Mox  in  ora 
Ichnae :  ^  flayias  Axias."  Ad  hanc  finem  Dardani^*  Tre- 
res,''  Pieres,  Macedoniam  accolant.  Ab  hoc  amne  Paeo- 
nise  gentes  f  Parorasi,^  ^  Eordenses,  ADnopii/  Pelagones,^ 


^^^^1»»^^»^^^ 


Not. — 5  Aniigone  Vet.  Dalec.  Antigonia  edd.  vett.  et  Oronov. — 6  Vet.  Dalec. 
aiiud  per, — 7  Phorba  in  eodem  codice.— 8  Parocei  Chiffl.— 9  Dobares,  Eeirieu' 

NOTiE 


ubi  Philippns  et  Alexander  natl  et 
educati.  Hnjns  sitom  descrlbit  ac- 
curate  LivinK  iib.  xlit.  p.  671.  Ho- 
die  T&  TldKvrlffMf  hoc  eit,  parva  pKria- 
tiaf  Berceensiom  ditionis. 

P  Stoln]  Sr^iSoi  Ptolem.  iii.  IS.  in 
Pelagonia.  Stobos  Pelagonie  Livins 
quoqoe  nnncopat,  lib.  xxziii.  pag. 
396.  In  Vespasiani  nummo,  apnd 
Patin.  p.  142.  Mvnicipi.  Stoben- 
siVM.  UIpianuB,  lib.  l.  Dig.  tit.  15. 
de  Censibus,  'Stobensesjnris  Italici 
sunt.' 

4  Aniigonea]  Stephanns  qnoqne'AF- 
riy6peiay  MacedonisB  adjndicat,  ait- 
qne  ab  Antigono  Oonats  F.  condi- 
tam.  In  Mygdonia  a  Ptolemaeo  col- 
locator,  III.  18. 

>^  Europui]  TXpuwos  Ptolemao,  loc. 
cit.  in  Matla,  sive  Macetia:  ht  Ste- 
phano. 

'  Eodemqne  nomine]  Hoc  est,  eo- 
dein  alind  noroine,  scilicet  EwropaOy 
in  Almopiornm  regione,  apnd  Pto- 
lem.  III.  IS. 

'  KAodtas] '  Mss.  Bh&diae.'  An  Aov- 
Uas,  Ludias,  qnem  Strab.  lib.  vii.  p. 
3S9.  ex  palnde  flnere  ait,  qnam  Axins 
amnis  implet,  Jnxta  Pellam  ?  Et  Au- 
Hiap  prope  Axlnm  Ptolemaeus  agnos- 
cit. 

"  Ewdeaf]  'EopScueu  gemine  snnt 
Stephano,  ambae  Mygdonis  regionis» 
quae  Macedoni^  pars  fuit.  Eordeam 
nrbem  appellat  Liv.  Itb.  xlii.  p.  545. 


In  Notitia  Eccles.  p.  21.  'EopS^. 

*  Seydra]  Sir^pa,  MoiccSoMiri^  ir^Xa, 
Stephanoy  et  Ptolem.  iii.  IS.  in  Ema- 
thia. 

^  Miexa]  Mlcfa  Stephano,  ubi  Arts- 
totelis  Indns  Philosophicns,  teste 
Plntarclio»  in  Alex.  p.  668.  Apnd 
Ptolein.  in  Emathia,  Mucfa  pro 
MrcJ-a. 

'  Gordyniai]  ro^wfaStephanonrbs 
Macedonise.  Ptolemseo  Tof^ifi^  Thn- 
cyd.  lib.  II.  p.  169.  Toprwla.  Utri- 
qoe  corropte. 

7  Ichuf]  '^Ix>'«>  x6?as  MaiccSor^, 
Stephano.  *Ix>«2>  Herod.  lib.  vii.  p. 
421.  n.  12S. 

■  Axiw]  *hfyhs  worofihs  Strab.  llb. 
VII.  p.  SSO.  In  Thermaicnm  sinnm 
exit. 

*  i>ardant]  Etiam  Dardanomm  nr- 
bis  in  Macedonia  posite  meminit  Li- 
vius  lib.  XXVI.  p.  288. 

•>  Treree]  Tfnipws  Tbncyd.  lib.  ii. 
pag.  166.  et  nfcpcf,  p.  168.  Herodoto 
qooque  Ultpts  memorantur,  lib.  vii. 
n.  112.  Scominm  Treres  incohmt, 
qno  de  monte  dicemus  inferins. 

«  PaonuB  geniea]  Qnarnm  nomina 
mox  recensentur.  Regio  haec  latis- 
sime  patnit,  contigitqne  M<estam  et 
TriballoSy  ubi  nnnc  Bulgaria  est : 
qnamobrem  et  pro  Bulgarts  nonnun- 
qnam  accepti :  IlaiomS^o/  Bo^A.7apoi, 
inquit  Tzetses,  Chiliad.  x.  vs.  186. 

^  Parorai]  Uaptfpmot  Strab.  II b.  vii. 


NAT.   HI8T.   LIB.  IV.  17. 


759 


Mygdones.  Montes,''  Rhodope,  Scopius/  Orbelos*^  Dein 
prsejacente  ^  gremio  terrarum,  Arethusii/  Antiochienses,"' 
Idomenenses,°  Doberi,  iEstraBenses,'  ^  AUantenses^P  Auda- 
ristenses,'>  Morylli/  Garesci/  Lyncestae/  Othryonei/  et 

te»  Vet  Dalec.  et  Herm.  Barb.  Doberieiuea,  Trieiuee  edd.  vett.  et  Orono?. 

NOTA 


p.  ft26.    Uap^ta  et  Tlapvpaia  Stepha- 
DOy  Macedoni»  urbs. 

«  Eordensa]  *top9ol  Herod.  lib.  vii. 
n.  186.  p.  445.  '^EopHoi  4k  rris  "EopSkf, 
«at  ^  'AXfuivtas^AXfjmrtf,  Thacydidi 
appellantur,  lib.  ii.  p.  168. 

'  Almopii]  ttaMss.  omnes,  nonilr- 
mopiL  Stephaniis  qnoque,  'AX/iurta, 
X&pa  Tiyr  MaicffSoyfar,  k,  t.  X.  cnjus  in- 
colsB^AXfMMrffr  et^AA^ui^tot.  £t  in  No- 
titia  Eccles.  Prov.  Macedonie  pri- 
me,  *KKfjLotitia  pro  'AX/Mnrfa,  p.  21. 

'  Pelagime»]  ncXay^y«s,  qnorum 
regio  ntXaToirta,  et  Mygdonum  Mvy- 
Soyto.  De  priore  Livins  lib.  XLV.  p. 
582.  '  Qnartam  MacedonisB  regio- 
nem  Eordel,  et  Lyncestie,  et  Pela- 
gonea  incolunt :  junctahis  Atintania, 
et  Stymphalis/  itc,  Eadem  Tripolis 
est  appellata,  a  tribns  oppidis,  Azo- 
ro,  Pythoo,  Doliche.  Idem  Liv.  lib. 
XLii.  p.  645.  De  posteriore»  Stepha- 
nus :  MvT^r/a,  pMipa  MoK^iovlas,  My^- 
donnm  ditlonis  fuit  Antigonea,  de 
qna  snpra. 

I»  Montee]  *PoS^  rh  6pos,  Ptolem. 
III.  11. 

'  Scoptus]  Scominm  Thncy dides  vo- 
cat,  iib.  II.  p.  166.  et  est  monti  Rho- 
dopie  annezus :  JtKSfuovj  tposj  Kpnfiop 
icol  M^ya,  ix^i^ot^  T^f  *Vo96inis,  Hic 
Treres  habitant,  de  qoibns  sopra. 

i  OrbeUu]  ^OpffuiXos  Macedonias 
mons,  Tsetzap,  Chil.  xi.  vs.  905.  et 
Straboni  in  Epitome  lib.  vii.  p.  329. 

^  Dein  prajaeente]  In  meditnllio 
MacedoniflB,  ab  orto  versos  occasnm 
fusi. 

1  Areikmii]  Ab  Aretbusa  dicti,  de 


qna  inferins  hac  cap. 

■■  Jntioclueneee]  Ab  nrbe  Mygdo- 
niae  Antiochia,  ad  cojns  similitndinera 
in  Adiabene  Nisibin  Macedones 
Mygdonis  qnoqne  Antlochiam  cog* 
nomioamnt,  nt  dicetur  vi.  16. 

"  Idomenenee»]  Stephanns  t  El8o- 
fUtmi,  T6\ts  MaKt9ovias.  In  Notitia 
Eccles.  Prov.  Macedon.  p.  21.  48o- 
fihfri, 

^  Doberif  JEetraenses]  Ab  oppidis» 
qnae  A^fivipos  et  AStrrpaup  OrsBcis. 
Vide  Noias  et  Emend.  nnm.  49. 

p  AUanienee»]  'Axxdtnji  Stephano 
nrbs  Macedonin  est^  ccyus  cives  'AX- 
XcUru». 

4  Audari»ien»e»]  Mss.  R.  1. 2.  Colb. 
1.  2.  &c.  iidarisCffiises.  Ptolem.  iii. 
12.  in  Pelagonia,  prope  Stobos,  'Ay- 
ddpurrop  oppidom  collocat. 

r  MorylU]  Ab  oppido  Paraxiss  re- 
gionis  in  Macedonia,  apnd  Ptoiem. 
iii.  16.  qnod  MSpuXXos  dicitnn 

■  Gareeei]  Qnorom  oppidum  in 
Orbelia  Macedonis  rcgione,  apod 
Ptolem.  loc.  cit.  rapio^icor. 

'  Ljfneeeta]  Qnonim  regio  Avymjo-- 
ris  Ptolemaeo,  loc.  cit.  ipsi  AvyKtarat 
Strab.  lib.  vii.  p.  822.  et  Stephano 
appellati :  Pelagonibns  proximi.  Avy- 
icc^a2  Diodoro  Slc.  Bibl.  lib.  xvii.  p. 
632.  AvyKnarai  Tbncyd.  lib.  ii.  p. 
168.  et  eorum  oppidum  A^ko;,  lib.  iv. 
p.  207. 

■  Othyonei]  Forte  ii  qui  montis 
"OBpvos,  de  quo  cap.  15.  aversa,  seu 
partem  borealem  incolerent,  itanun- 
cnpati. 


760 


C.   PLINII   SBCUNDI 


liberi  Amantini "  atqne  OrestaD  :''  coloiiieB,  Bollidensis/  et 
Diensis:^^^  XylopolitaBy'  Scotussaei^liberi,  Heraclea  Sin- 
tica,  Tymphfleiy^.  Toronaei.^ 

In  ora  sinos  Macedonici/  oppida"  Chalastra,*  et  intns 
Pbileros,^  Lete:^   medioque  flexu  littoris  Thessalonica/ 


^^^^  »^^^^0^^^^ 


Mox,  Gare«ft  Chifl9.  OkknimA  Oronov.  et  edd.  vett. — 10  XUopoUiat  et  mox. 
Tymphei  Oronov.  et  edd.  vett. — 11  Ita  codd.  Hardnini,  cnni  edd.  HardniD. 
1.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Frans.  Macedoniea  ojtjjnda  Tolet.  Macedoniei  oppidMM 

NOT^ 


^  AnunUini']  Sive  Amantei,  sive 
AmantisDi,  nt  C»sar  appellat  Bell. 
Civil.  lib.  III.  De  his  eginiusiii.  26. 
Amantiani  nrbem  Orestiadi  regioni 
PtolemapHs  attribuit. 

^  Oreatai]  Proxime  hi  Epirnm  con- 
tingnnt,  Molossis  etiam  genti  Epiro- 
ticsB  a  Stephano  coDtribnti :  *Op^T«, 
HoKoo(ruc6¥  Uros,  MacedoDige,  a  Li- 
▼io  lib.  zxxiii.  p.  400.  nbi  de  liber- 
tate  iis  a  T.  Qnlntio  Flaminio  con- 
cessae,  '  Orestis/  inquit,  '  Macedo- 
nnm  ea  gens  est,  quod  primi  ab  rege 
(Pliilippo)  defccissentfSnap  leges  red- 
dit«.'  Ab  Oreste  matricida  Doroen 
Orestiadi  regloni  factnm  ait  Strab* 
lib.  VII.  p.  S26.  Hornm  prsecipnmn 
oppidnm  Amo^ituuty  vocat  Thuc^.  lib. 
IV.  p.  S42. 

*  B^dUdensii]  BovAXls  Ptolemaeo,  in 
Elimiotariim  regione,  prope  Dyrrha- 
chium  :  maritimnm  oppidnm  est  in 
MacedonisB  finibus,  quamobrem  llly- 
rlco  pleromque  accensetnr :  Stepha- 
nus :  B^WiSy  t6\u  'ViXvptios  wapaSa' 
Xaffoia.    Vide  qu»  diximus  iii.  26. 

y  DienBit]  Ator  MoXiinoi,  Ptolemaeo 
III.  IS.  in  Pieria  Maredonie  regione. 
Item  Stephano.  Vlpianus,  I.  l.  Pi- 
gest  tit.  15.  de  censibus:  'Dienses 
juris  Itallci  sunt.' 

*  XylopoUtai]  Uukiro\u  in  Mygdo- 
nia,  Ptolem.  loc.  cit. 

*  Scotusiin]  2ic6Tovaffa  Ptolem.  Iii. 
IS.  prope  'HpditXtuuf  Siyraci^y,  a  regi- 
one  in  qna  posita  est  sic  cognomina- 


tam.  Hand  procnl  amne  Strymone 
coUocatnr  Heraclea  Sintice  a  LiTio 
lib.  XLV.  p.  581.  Qnamobrem  in  Ko- 
tltia  Eccles.  p.  81.  'Hpdnksia  ^poptfm 
vocatnr.  Incolse  Slmcf  &ySpes  Ho- 
mero,  nt  refert  Strabo  in  Epit  Ub. 
VII.  p.  SSl. 

i>  71yMp&tft]Diver8i  hi  plane  a  Tym- 
plieis  ^tolornm  popnlis,  de  qnibus 
dicturo  est  cap.  S.  Iti  Bisaltarain 
rfgione,  aut  certe  inter  Strymonen 
et  Axiuin,  sedes  hi  habnernnt. 

^  Toronosi]  A  Torone  oppido,  de 
qno  ioferius  hoc  cap*  Sic  popnlos 
gentesqne  nno  veluti  orationia  dncta 
perstringit,  qnorum  deinde  oppida 
singulatim,  suo  quvque  sito,  appellat. 
Vide  Notas  et  Emend.  num.  50. 

'  Sinus  Maeedonici]  Antonomasti- 
cdshic  ffinns  Macedonicns  appellatafi 
qnoniam  e  M^cedonico  mari  effloit, 
nt  ait  Strab.  lib.  vii.  p.  323.  Eom 
alii»  et  ipse  Pliniiis  alias,  ac  plane 
modo,  Thermaicnm  nominat,  e  Tber- 
nie  oppido :  nunc  vocant,  U  GoVe  de 
SaUmichi, 

«  Ckalattra]  Stephanns,  XjLKaarpa 
T6kis  6p^in}s,  ircpl  Thw  Btppdioy  K6kwo¥, 
in  Therinaico  sinn. 

'  Et  intus  Phileroe]  Hoc  est,  lon- 
gius  a  mari.  Mss.  R.  l.  2.  &c.  Fjfh- 
rot,  qood  multo  aincerins  videtor^ 
ntiKMp6s. 

r  Lete]  Stcpbano  A^,  T6kis  Itoc 
Zoidas.     Harpocrationi  Airfi,    PUuio 
XXXI.  46.  LHa, 


NAT.   HIST.   LIB,  IV.  17. 


761 


libeTSB  conditionis.  Ad  hanc  a  Dyrrbachio  cclxvii.'^* 
millia  passunm.  Therme.J  In  Thermaico  sinu  oppida, 
Dicaea,  Pydna,*'  Derrha/'  Scione.*  Promontorium  Canas- 
trsBum."  Oppida:  Pallene,  Phlegra.*  Qua  in  regione*" 
montes,  Hypsizorus,  Epitus^  Halcyone,  Leoomne.^  Op* 
pida:  Nyssos,  Phinelon^P  Mendse:'^  et  in  Pallenensi 
Isthmo  quondam   Potidaea/    nunc    Cassandria    colonia : 


■^^^^^^■^^■^■^•^■^ 


edd.  vett.  et  Grooov. — 12  '  Pessiine  in  Ubris  scriptiB  et  editis,  CXIV.  Id 
absurdiim  est,  ut  patet  ex  ipso  locornm  sito.  EmeDdandnm  fnit,  CCLXVII. 
Hanc  enim  esse  distantiam  inter  Dyrrhachinm  ct  Thessalonicam  docet  accu- 
ratissimns  scriptor  Polybins  apnd  otrab.  lib.  vii.  pag.  $23.  Id  etiam  constat 
aactoritate  ipsius  Plinii  infra  cap.  18.  nbi  consentientibns  scriptis  et  editis 
libris:  *  Pfiilippi  colonia :  absunt  a  Dyrrliachio  CCCXXV,  mill.  pass.*'  Bro- 
tier. — IS  Deris  Vet.  Moz,  pro  Scione,  margo  edd.  Dalec.  et  Oronov.  Cretione* 
— 14  Ita  codd.  Harduin.  cum  edd.  Hardnin.  1.  2.  2.  Miller.  Bipont.  et  Franx. 
Alchione  Leromne  edd.  vett.  et  Gronov.  Mox,  Niseot,  Brygion,  Eteon^  Menda 
10  iisdem  vett.  Kissoa,  Phrix,  Eleony  Mend<s  Chii&.   Deinde,  Piotiao.  i»  Po/- 


NOTJE 


i"  TkeetaUnaca]  Hodie  Aiioiitfcl. 

»  CCLXVIL  ICXIV.}  PolyWns 
apod  Strabofl.  lib.  vii.  pag.  228. 
ccLXVii.  per  diverticula,  at  opiaor, 
et  anfractos  Tiarum. 

1  Tkerme]  ^ipfjoi  Stephano,  nnde 
Thermaico  sioni  nomen.  Ab  hac 
traosdocti  cives  fnere  Thessalonicam, 
iHnde  a  qnibosdaniipsa  TbermeTlies- 
galooica  credita,  ot  a  Strabone  lib. 
VII.  in  Excerptis,  pag.  S30.  Tzetzes 
Cliiliad.  X.  Ts.  175.  vicuni  fuisse 
Thermen  potat,  cz  qoo  deiode  Thes- 
salooicacreverit. 

"  DtiMva,  Pydna]  Yide  Notaa  et 
Emeod.  oom.  51. 

^  DerrhOj  Scieme}  Ita  libri  omoes. 
In  Notitia  Eccles.  Prov.  primte  Ma-. 
cedoniflP,  pag.  21.  2«^^  pro  /ksfPaL 
Incole  apnd  Tbncyd.  lib.  ii.  p.  169. 
Ac^flubi.  Forte  hnc  pertinet  et  pro- 
inontoriuin  ejuadem  nominis,  qood 
propeToronem,etCanastr«nra  a  Pto- 
lenueo  collocatur,  iii.  13.  Aiffl»  iicpa, 
De  Scione  in  boc  tractn  Mela  ii«  2« 
SicMini  a  Stephano  Thracias  asiigna* 


tttr,  quemadmodom  et  ipsa  Therme 
et  Pallene,  de  qoa  mox:  qnod  ea 
loca  diu  lliraces  tennerint.  In  Pal- 
lenensi  Isthmo»  cuni  Potidaea  Scione 
locatur  a  Thocyd.  lib.  iv.  p.  824. 

">  Canaetramm]  Kaydtrrptuof  Hapoy 
Ptoleravo,  loc.  cit.  et  Herod.  lib. 
vii.  D.  123. 

»  PaUene^  Phtegra']  lo  Phlegrs  lo- 
cum  Pallene  soccessit :  qnare  a  mol- 
tis  pro  eadem  habita.  Herod.  lib. 
VII.  n.  123.  T^r  n)y  naXA^ioiy,  rpSrepoy 
th  *K4ypffy  KoXeofUifiiu.  Eadem  habet 
et  Stepbanus. 

o  Qua  in  regione]  In  ora  sinas  Ma- 
cedonici. 

P  Nyeaos,  PhineUm]  Vide  Notas  et 
Emend.  num.  52« 

4  Menda]  Mo^,  96\is  6p^s,Ste- 
phano.  Thucyd.  quoque,  lib.  iv.  pag. 
334.  locol»  Mci^^flubi  apod  Atheo.  lib. 
!•  pag.  29.  et  vinam  Mendsum.  Me- 
IsB  II.  2.  Mende.  At  PansaniaB  lib*  v. 
p.  843.    M^ydw,  in  Thracia. 

'  Poiidma]  Strabo  in  Excerptis,  lib. 
VII.  pag.  330.  ii  wfhf  fik¥  Uoriiaia,  vw 


762 


C.  PLINII  SBCUNDI 


Anthemus/  Olopbyxos :  ^  Sinus  Mecybernseus.'^  ^"  Op- 
pida :  Physcella/^ ""  Ampelos,''  Torone,  Singos :  fretnm, 
quo  montem  Athon  Xerxes  ^"  rex  Persarnm  continenti  ab- 
scidit^  in  longitudine  passnum  m.  d.  Mods  ipse  a  planitie 
excurrit  in  mare  lxxv.  mill.  pass.  Ambitns  radicis  cen- 
tum  quinquaginta  mill.'7  colligit.  Oppidum  in  cacumine 
fuit^  Acrothon/'  nunc  sunt   Uranopolis/    Pals&orium/ 


*v^*#**^**^#* 


lenUa. — 15  Hoiophyxos  nnua  Mecybema  edd.  vett  et  Oronov. — 16  PkieceUa  io 
iiBdem  mt.  MyceUa  Chiffl.  Mox,  pro  Singot,  Vet.  Dalec.  Sc^gostedet;  Cliiffl. 
Soggottohe, — 17  *  Georgerinns,  Arcbiepiscopns  Samins,  ait  ambitum  esse 
CLXX,  nUU,  paesuum.  Tantae  antem  altitndinis  est  mons  Atbos,  nt  Lemnon 
insnlam,  nnnc  Stalimene»  qnadraginta  millibus  passuom  distantem,  nmbrasna, 
cnm  Sol  occidlt,  aliquando  tegat,  teste  eodem  Georgerino.'  Brotier, — 18 
'  Acroathon  Pomponie.  Qoidam  legnnt  Acrothony  cnjus  incol»  Macrobii  cog- 
nominantur.'  Daiec,  Mox,  margo  edd.  Dalec.  etGronov.  nunc  mtnt  Uranopo- 
liSf  Palao.  Thys.  Cleo  oppida  Cassera.  Pro  Palaorium,  qood  ex  codd.  recepit 
Brotier,  PakBotrium  habent  Ald,  Junt.  Baail.  Lugd.  Erasmi,  Dalec.  Logd. 


NOTiE 


^  Kaiir(rdv9p9ta.  A  Cassandro  Anti- 
patri  F.  Nnmmus  Neronis,  apnd  Pa- 
tin.  p.  115.  CoL.  IvL.  AvG.  Cassan- 
BRENS.  Ulpianns,  lib.  l.  Digest.  tit. 
15.  de  Censibus.  *  Cassandrenses  jn- 
rls  Italici  snnt.'  De  Pallenensl  Isth- 
mo,  Mela  eleganter  admodnm,  ii.  9. 
'  Pallene/  inquit,  *  soli  tam  patentis, 
ut  qoinqne  nrbium  sedes  sit  atqne 
ager.  Tota  in  altnm  abit :  angnsta 
satis  unde  Incipit.  Ibi  est  Potidsea. 
At  ubi  laxins  patet,  Mende,  Scione- 
qoe  refereudae.' 

■  Anthemus]  Harpocration,  pag.  98« 
'AMB^fuvs,  x6\t$  MeuccSovud^,  jcai  ol  iar* 
oiMis,  'AvOtfAo^tot.  Item  Stephano, 
et  prins  Herodoto,  lib.  v.  d.  94.  pag. 
326. 


^  PAyMefla]  Haec  Melse  pariter  me- 
morata,  ii.  S.  p.  31. 

^  Ampelos]  Eodem  prorsns  ordine 
Herod.  lib.  vii.  n.  129.  p.  421.%nrc* 
Aor,  Top^yfif  2iryyos,  in  Singitico  sino, 
qno  hodle  le  Gotfe  de  Contessa.  Sic 
etiam  Ptolem.  iii.  IS.  Hnjns  Sin- 
gi  IncolBB  ^eyyatbt  apud  Thncyd.  lib. 
V.  p.  356. 

'  Xerxes']  Hisc  Solinus  a  Plinio, 
cap.  9.  p.  26.  Plinios  ab  Herodoio 
Ilb.  VII.  n.  24.  p.  304.  a  qno  et  Mela, 
II.  2.  *  Qna  continentl  Athos  adhse- 
ret,  Xerxe  in  Gralos  tendente,  per- 
fossus  transjngatnsqne  est,  factns  fre- 
to  navigabiii  pervins.'  Fosaam,  qna 
montem  a  continenti  sejonxit,  fretnm 
vocant,  qooniam  ibi  mare  immissnm 


^  Ohphyxos^^OXd^osirSXtsiyBpi'     ferveat.     Atbon  hodte  Monte.Sanio 
Ktf,  circa  montem  Athon,  Stephano,     noininant. 


et  Thncyd.  lib.  iv.  pag.  325. 

°  Sintts  Mecybenunu]  Idem  postea 
Toronicus,  a  Torone  oppido,  appella- 
tus  :  hodie  te  Golfe  d^Aiomana.  Vide 
Notas  et  Emend.  nnm.  63.  MriKvfi4pifii 
oppidom  fuit  Scymno,  p.  25.  et  He- 
rod.  lib.  VII.  p.  421. 


y  Oppidum . .  •  .fmt]  Interiispe  sig- 
nificat,  atque  in  ejns  locum  Apollo- 
niam  esse  snffectam,  cnjns  incolse,  nt 
priufl  Acrothoi,  Macrobii  cognomina- 
rentnr.  Mela  loc.  cit.  *  In  snmmo 
fnit  oppidum  Acroathon :  in  qno,  nt 
fernnt,  dlmidlo  longior,  qoam  in  aliis 


NAT.   HIST.   LIB.   IV.  17. 


763 


Thyssas,  CIeoii8D>^  ApoIIonia»''  cnjus  incolsB  Macrobii  cog- 
DomiDaiitar.  Oppidam  Cassera,  faacesque  alterae  Isthmi,*' 
Acanthns,  Stagira,*  Sithone/9  ^  Heraclea,^  et  regio  Mygdo- 
nia^  sabjacens,  in  qaa  recedentes  a>mari  ApoUoaia,^  Are- 
thasa.  In  ora  nirsus  Posidium,^  et  sinus  ^  cam  oppido 
Cermoro/    Amphipolis   liberom/    gens  Bisaltffi.*^    Dein 


^^^^i^^i»»^^^^^ 


1606.  Elz.  GroDov.  Harduin.  1.  a.  8.  Miller.  Bipont.  et  Frans.— 10  *  Qiiidam 
legunt :  AeoMthtu^  Sinfnft  Suagffra,  Sitone.'  Dalec.  Sithonia  Pintian.  Paulo 
post,  Cbiffl. a mari  A.  fredUM,— 20  Vet.  Dalec.it6«ra^eiu BiBolta, 


NOT^ 


terrig  ntas  habitantlom  erat'  Acro- 
tbon  contracte  pro  Aeroathon  dici- 
tur:  cives  'Axp^l^i,  ant  ipinm  etiam 
oppidnm  a  Tbucydide  appellatur,  lib. 
IV.  p.  825.  Acrothon  Solino,  cap.  11. 
p.  81.  Herod.  lib.  yii.  n.  22.  p.  804. 
'A«p^ooy,  e^os,  KAcw^. 

'  Uranopolii]  Ab  Alexarcho  condi- 
ta,  Cassandri  Macedouiae  regis  fra- 
tre,  ut  refert  Heraclides  Lembui, 
apnd  Atben.  lib.  iii.  p.  08. 

*  PaktoriMm  [Palmotrinm]  In  Msi. 
PoltforiioR,  naXau(/Mor,  rectins. 

^  ThftauM,  Cleofnai]  Habet  hsc  op- 
pida,  praeter  Herod.  loc.  cit.  Thucyd. 
lib.  IV.  p.  825.  9ivao¥^  ical  KXtwy&r, 
jcai  *AKpo9Aainf  k.  r.  X,  Cleonaa  in 
Atho  monte  conditaa  a  Chalcidensi- 
bnt  refert  Heraclldeg  in  Polit.  Chal- 
cid. — *  In  nuiiuno  argenteo  Alexan- 
dri  M.  eoqne  maximi  modnli  apud  D. 
de  Boae  scriptnm  eat  KAE  KAcomU- 
«r.'  Ed.  ue. 

^  ApoWmia']  Qum,  ut  dixlmns,  e 
ruinis  Acrothoi  crevit. 

^  Itthmi]  Qnem  duo  sinus  efficinnt, 
SingiticuB,  et  Strymonicnty  in  radici- 
bus  montis  Atho. 

*  AcoMihnUj  Stagira'}  *'Axay6os  Kut 
^rdyotpos  Herod.  lib.  vii.  n.  1 15.  p. 
410.  et  Thucyd.  iib.  v.  p.  856.  "Aicay- 
9os  mU  lfr4y€ipa  Stephano,  et  Eusebio 
in  Chron.  ad  Olymp.  81.  Acanthos  a 
fossa  montis  Atho  stadiis  septem  dii- 


sita,  teste  Scymno,  pag.  27.  Sriyfipa 
Philosophi  patria. 

'  Sithone]  Circurojecta  regio  %t0of 
vin  appellata,  Mecybernam  quoque, 
Olynthnm,  Toronenque  coniplexa,  ut 
auctor  est  Herod.  lib.  vii.  n.  123. 

t  Heradea]  Diversa»  credo,  ab  ea 
qnae  snperius  Sintica  appellata  est. 

*>  ilpoUoata]  Recedens  a  mari,  si- 
nnque  Thermaico»  versus  occasnm, 
'AvoAAwWa  et  'Ap^oixra,  t6\m  'E\- 
ktp^Qi^s,  apud  Scylac.  p.  26.  Stepha- 
no,  *AxoXSmyia  Maicc8oy(af  et  *Ap^v- 
oa  6p^in|s.  Hinc  Arethusii  snperius 
memorati.  In  Amphaxitide,  hoc  est, 
in  regione  circa  Axium  amnem  'A^- 
^MTa  coUocatur. 

1  PMidMcm]  TloirotHior,  Neptnni  fa- 
num. 

i  £1  stittis]  Qui  ab  influente  amne 
olim  Strymonicus  apnd  Strabonem 
Ub.  VII.  p.  881.  a  vicino  monte  Atho, 
nunc  Go{fo  di  monte  Santo  dicitur: 
aliis  tamen  Saronicus  Go^o  di  Conte»^ 
»a  dicitur:  Singiticus  ci  proximns, 
G<^o  di  Monte  Santo. 

^  Cermoro']  Ita  libri  omnes. 

I  AmphipoUe  Uberum]  Snbintellige, 
oppidum.  Circunijacentis  agri  iuco- 
IsB  Blsalta  appellati.  Hinc  apud 
Atben.  lib.  iii.  p.  77.  in  codicibus 
emendatis  legitnr,  «cpi  r^r  Bio^a^Tiay 
*Ap/ptK&\uf.  Diodoro  Bibl.  lib.  xii. 
p.  118.  BurtroKriKoi.   In  Museo  nostro 


764 


C.   PLINII   SBGUNDI 


MacedonisB  terminas'"  amnis  Strymon,  ortns  in  Hssmo. 
Memorandnm^  in  septem  lacns  eum  {iindi»  priusqnam  diri* 
gat  cuibum. 

Haec  est  Macedonia,  terranim  iniperio  potita  quondam : 
hsBC  Asiam,  Armeniam,  Iberiam,  Albaniam,  Cappadociam» 
Syriam»  iEgyptum,  Taumm,  Caucasum  transgressa :  hsee 
in  Bactris,  Medis,  Persis  dominata,  toto  Oriente  possesso : 
hsec  etiam  Indiae  victrix»  per  yestigia  Liberi  patris  atque 
Herculis  vagata :  haec  eadem  est  Macedonia,  cujus  uno  die 
Paulas  °  i£milius  iroperator  noster  septuaginta  duas  urbes 
direptas  vendidit.  Tantam  diflferentiam  sortis  prsestitere 
duo  horaines.'' 

XVIII.  (XI.)  Tbracia  sequitur,  inter  validissimas  Europte 
genteSf  in  strategias  *  quinquaginta  divisa*  Populorum 
^jus,  quos  nominare  non  pigeat,  aranem  Strymonem  acco- 
Innt  dextro  latere.^  Denseletss  et  Mediy*"  ad  Bisaltas  usque ' 
supra  dictos :  laevo,  Digeri/  Bessorumque  *  multa  nomina 


Cap.  xviii.  1  Ita  codd.  Hardiiiniet  ChiiB.  Mediy  B'utdUu  uaque  Ald.  Jant. 


NOT« 


ParlBienai  niimmns  ex  ere:  OEOC 
KAICAP  CEBACTOC.  In  aversa  parte 
Europa  tauro  intidet :  cnm  epigra- 
pbe,AM«mOAIT. 

"*  Maeedonug  terminut]  Ita  Scylax, 
p.  36.  et  Blartian.  lib.  ti.  cap.  de 
Macedonia,  p.  211.  Trrfvftii»,  SrpviJ^' 
yos  Orsce. 

1  PaMhai]  Devieto  Perseo  Macedo- 
niae  rege.  Vide  Li?.  lib.  xliv.  sub 
finem,  et  initio  lib.  xlv.  A  Paulo 
Amilio  has  nrbes  nna  hora  direptas 
ait  Plntarchns  In  ejns  Vita,  p.  271. 
*£r  apq,  fuf . . .  Afiiofi^^orra  vtfXff»  «op- 
BnBiivai, 

^  Duo  homines]  Alexander  M.  et 
PanUis  Amilins, 

*  /a  ttrategiat]  Srpanrxrat,  Prspfeo- 
turas. 


^  Dextro  luiere']  Meridionali. 

«  DenaeleiiB  et  Medi]  De  his  effinins 
cap.  l.  Plininm  hie  de  more  transcri- 
bnnt  Solinns,  cap.  10.  p.  27.  et  Mar- 
tian.  lib.  vi.  cap.  de  Thracia,  p.  211. 

^  Digeri]  Stepliano,  Afyiipoi,  ftfvos 
ep^inoy,  ex  Polybii  lib.  xiii. 

«  Beuommque^  Beairu^  ^pofniyla^ 
Beedoa  Thracias  prttfeduray  snpra 
M«dicam,  apod  Ptolem.  iii.  11.  Ho* 
rnm  nrbs  primaria  Philippopolis : 
alias  Caletis,  qnm  gens  Bessorom 
fuit,  attribnta.— *  Eadem  Beasa  for* 
tassis  vetosta  nomenclatlone  mppel- 
lata :  BessiB  enim  in  Thracia  mentio, 
non  in  Itinerario  modo  Antonini,  sed 
et  in  lege  SO.  de  Decarion.  Cod. 
Theod.'  £d«SM. 


NAT.  HiST.    LIB.  IV.  18. 


7C5 


ad  Nestuin  ^  amnem  PangaBi  montis  ima^  ambientem,  inter 
Elethos^s  DiobessoSy  Carbilesos:  inde  Brysas»^  Sapaeos,' 
Odomantes.J  Odrysaram '  gens  fnndit  Hebram,^  accolenti- 
bns  Cabyletis»  Pyrogeris,^  Drageris»  Csenicis,"'  Hypsaltis,'' 
Benis,^  CorpiIlis>P  Bottiaeis,^  Edonis.'  Ebdem  snnt  in 
tractn  *  Selletae/  Priantae,''  Dolonc»/  Tbyni>''  Coeletae  * 


^»#^^»»^^S#>#i^^S» 


Basil.  Lngd.  Erasmi,  Dalec.  Elz.  et  Gronov.— 2  Chiffl.  ima  Pan^ai  montit, 
Vet.  Dalec.  Pwngmi  mmiiis  Orbeiia  ima,  ^.  Mox»  Oronov.  et  edd.  vett.  010* 
be9os. — 8  Vet.  Dalec.  Otkryiarum,  Mox,  profundit,  qiiod  exhibeot  Chiffl. 
Hardnin.  I.  2.  3.  Miller.  Bipont.  et  Frans.  n^undii  habent  Ald.  Junt.  Baail. 


NOT^ 


'  Ad  Nestum]  Ncor^,  Ncwbs,  Me<r- 
r6s,  Vide  Notas  et  Emend.  nnm. 
64.  Orapcis  hodie  Meatro  appellatnr. 

t  Elethoa]  Afoious  videtnr  hos  ap- 
pellasse  Hiucyd.  lib.  i.  p.  1G6.  Dio- 
bessos  vero  Aiovs,  pag.  165.  qui  Dio- 
bessi  nunc  cognoininantnr,  qnoniam 
Bessorum,  nt  dictnm  est,  plnra  snnt 
nomina.  Carbilesi  qui  fuerint,  non 
liqnet.  Nisi  Kdfijiffos,  quam  Tbraciae 
nrbcm  fuisse  Hesychins  prodidit  Ip- 
cum  hic  habere  possit. 

^  Inde  Brysas]  Qui  Stephano  Bp^- 
Kot,  ([Byos  ^p^KTis,  Vide  Notas  et  £- 
mend.  nnm.  65. 

'  Sape^s]  Qni  ^idirat  et  iJataMi 
Stephano.  Horum  nrbes,  £oo8,  Cyp- 
sela,  Bisanthe,  &c.  2aira2oi  Appiano 
Bel.  Civ.  lib.  iv.  p.  650. 

J  OdomoMtesl  *09ofidvTioi,  tBpos  Op^- 
KJis  Stephaoo.  '^OSpucrcu  qooque,  qno- 
rom  et  Dio  meminit,  Ub.  li.  p.  462. 
Martianns,  pag.212.  *  Hebrum  Odry- 
siae  nives  complent.'  Odomanticae 
regioni  Amphipolim  Ptolemapus  as- 
signat,  III.  IS.  qnam  Bisalticse  ditio- 
nis  esse  dixinins:  Bisaltlse  eidem 
Odrysas  Tzetzes  ascribit,  Chiliad.  i. 
vs.  80S.  ^(  *Olipvff(r&y  irarpnios  BKraX» 
rias. 

^  Hebruni]  "Eafipos  amnis,  Ptolem. 
III.  11.  Nunc  Mariza, 

>  CabffletiM,  Pyrogerie]  Vide  Notas 


et  Emend.  nnni.  66. 

■"  Ctfaids]  Qnornm  Kamiri}  cnpa" 
nrx/a,  Caniea  Tbraciffi  prafectura^ 
apud  Ptolera.  iii.  11.  Oppidnm  Bi- 
sya,  de  qno  inferins.  Stephanus  ex 
Apoilodoro,  Kocrol,  MOpos  Bptfiuov, 
Cani  Livio,  lib.  xxxviii.  p.  481. 

"  HffpsaUia]  Qoi  Stephano,  *T^- 
Xirai,  Koroucta  eptfKJis,  Thraciae  prae- 
fectnra,  verbo^^Vi^Xif. 

<*  Benie]  Horuin  Bcmic^  arpamyta, 
Bennica  Thraciae  prafeetura,  Ptolem. 
loc.  cit.  Oppidum  B^yra  sive  B^a 
Siephano. 

P  Cof7»tAis]  KopriXXue^  prsfectnra 
ThraciflB,  apud  Ptolem.  loc.  cit.  Vide 
Notas  et  Emend.  nnin.  67.  Horum 
urbs  Perinthas  fnit,  et  Gaoos,  et 
Apros. 

<i  Bottiais]  horruuoi  dicnntur  He- 
rod.  lib.  vii.  n.  185.  p.  445.  et  Thn- 
cyd.  lib.  I.  p.  S8.  Landatur  Aristote- 
lis  opos  de  Poiitia  BormaiMp  a  Plu- 
tarcho  in  Theseo,  p.  6. 

'  Edonie]  'HZwrol  Stephano,  HOpos 
Bp<fKiis,  Regio  *H9wucii,  oppidnm 
Apdfiri<rKos  Thncyd.  lib.  i.  p.  66.  Ho- 
riim  urbes  apud  Ptolem.  iii.  IS. 
QEsynia,  et  Neapoiis,  de  quibus  infe- 
riiis. 

"  Eodem  sunt  in  tractu]  Hoc  est, 
Hebrum  perinde  accolunt. 

*  Setleia]    Praefectura     2€XXrrrucii 


766 


G.   PLINII   SBOaNDI 


majores  HaEsmo,  minores  Rhodopas  subditi.  Inter  quos 
Hebnis  amnis :  Oppidam  ^  sub  Rhodope  Poneropolis ' 
antea>  mox  a  conditore  Philippopolis,  nunc  a  situ  Trimon- 
tium^  dicta.  Haemi*  excelsitas  sex  miU.  pass.  subitur. 
Aversa  ejus  ^  et  in  Istrum  devexa  Mcesi,  Getse,  Aorsi^^ 
6aud£e,  Clariseque/  et  sub  iis  Arraei  Sarmat»»'^  quos  Area* 
tas  *  vocant,  Scythaeque  :  et  circa  Ponti  littora  Morlseni^'^ 
Sithoniique  ^  Orphei  vatis  ^  genitores  obtinent. 


^v^^^^^N»^^^^ 


Logd.  Eratmi,  Dalec.  Eli.  et  GroDov.— 4  Tgrmontium  Vet.  Dalec— 5  Aati 


NOTiE 


Ptolem.  III.  11.  Horimi  oppidtim  fuit 
colonia  DenUumy  de  qna  iDferius. 
Neque  Dionis  2ui\4TCki,  Hb.  liv.  p. 
545.  neqne  Stepiiani  SvoX^oi,  buc 
pertinent,  sed  snpra  Byzantium  re« 
jiciendi. 

"  Prumta']  Solino  qnoque  Priant» 
dicti.  Haec  Bptarru^  regio  appellata 
ab  Herod.Iib.  vii.  p.418.  ubiXerxis 
iter  a  campo  Dorisco,  de  quo  mox, 
describitur. 

^  Dofenftf  ]  A^Aoyicoi  Stephaoo,  So» 
lino  Dolond^  cap.  10.  p.  27.  A  Do- 
looco  rege  nomen  factnm  ait  Eiuta- 
tliinfl»  in  Dionys.  V8.32S.  p.  40. 

V  Thyni]  De  hia  dicemos  ad  vi.  41. 

'  Cetleta]  Cceletae  quoqoe  Livio 
appellati,  lib.  xxxviii.  p.  481.  li- 
dem  CiBldUta  Taclto  Annal.  iii.  pag. 
89.  sed  cornipte,  KoiAiirud^  orpwni' 
yla,  sen  prttfeetura  Ptolem.  iii.  11, 

y  Oppidum]  Cceletarnm  sciiicet. 

■  PoneropoUa]  Sic  ante  Plinium 
Theopompus  Pliilippic.  lib.  xiii. 
teste  Snida,  verbo  Ao{>\i»y  T6\a.  Sic 
appellata,  quod  pcsiuftt  quique  (iroyi|- 
po^s  Orseci  dicont)  in  eam  transducti« 
A  Philippo  Macedone  nomen  habet, 
ut  auctor  est  Stephanus :  non  a  Phi- 
lippo  Cssarey  ut  qnibnsdam  visum« 
Commodi  nummus  in  Mnseo  Pari- 
•ieosi,  «lAinnonOAErrON.  Nunc 
PhilippoU.    A  triplici  monte  cni  inai- 


dety  etiam  Ptolemaeo,  iii.  11.  Tpvi^ 
Tior. 

»  H^]  Aljuof  Ptolem.  v.  11.  aliis 
A^f.  Paremei  monti  excelsitatem 
tribnit  Solinus,  cap.  10.  p.  27.  et 
Martianns,  Ub.  vi.  cap.  de  Thraeia. 
pag.  212.  Vide  quae  diximos  ad  ii. 
06.  Plerisqne  nunc  Codena  dtl  moii- 
do  nuncupatur. 

^  Averta  ejut]  Terga  dixit  Martla- 
nus,  hoc  est,  partem  montis  borea- 
lem,  et  quae  in  Istrnm  vergit.  De 
Mflssis  diximus  ad  iii.  29.  De  Getis 
et  Aorsis  dicemus  libri  hiijns  cap.  25, 
^  Gauda,  Clariaque]  Mss.  omnes» 
Jhiriaque. 

^  Arrtn  Sarmatat]  Ubi  DiincBnlga- 
ria  est. 

«  Areataa]  Forte  pro  ilrcofos/Apcc- 
^as,  MwrtioBy  betlicotos,  Vel  potins 
Aroteregf  ot  sit  iilud  Scythanim  ge- 
nns,  quod  Tonios  olim  Calatinqiie  te- 
nuisse  paulo  post  dicetur. 

'  itforiseiii]  In  Notitia  Ecclesias- 
tica  Hieroclis,  ut  appellant,  inter  ci- 
vitates  episcopales  Tbracise  M6ptfos 
scribitnr.'  Ed,  tec, 

t  SUkoniique]  Regio  XtBvf^ia  Ste- 
phano.  Sed  longe  hsc  disjnncta  a 
Sithonia  Herodoti,  de  qua  superius 
dlximns.  Haec,  in  qua  versamur,  mon- 
tnosa,et  Ponto  proxima,ostiisqneDa- 
nobii,  in  Bulgariae .  finibus.    De  bac 


NAT.  HIST.   LIB.   IV.  18. 


7(» 


Ita  finit '  Ister  a  septemtrione.  Ab  orta  Pontas  ac  Pro- 
pontis.  A  meridie  ^gseum  mare,  cujas  in  ora  aStry- 
mone,  Apollonia^J  CEsyma/  Neapolis»  Datos.^  ^  Intns  Pbi- 
lippi  colonia,"'  absunt  a  Dyrrhacbio  ggcxxv.  mill.  pass. 
Scotasa^^n  Topiris,^  Nesti  amnis  ostium.  Mons  Pangaeas.p 


Oronov.  ct  edd.  vett.  et  mox  in  Uidem :  Arnri,  Svrwiata  distinctim.^  Bdto$ 
Chiffl.  PoBiat  Grooov.  et  edd.  vett.  Datos  Herm.  Barbaras.~7  Scotusa  ctd- 


NOTiE 


cecinit  Maro,  Eclog.  x.  66.  <Nec  si 
frigoribus  mediis  Hebrnmque  biba- 
mns,  Sithooiasque  nives  liyemis  sub- 
eamos  aquos».' 

^  Orpkei  wUui]  Qnem  Ciconum  re- 
gem,  Rhodopesque  raontis  incolaro 
fhisse  fernnt,  circa  Hebrum  amnem. 
Plinium  Solinus,  lioc  etiam  loco,  et 
Capella  describnot. 

»  Itaftnit]  Hi  Tbracise  liroitei,  in- 
qnit.  Nonc  enim,  perstrictis  antes 
corsim  raptimqne  popuUs  ac  genti- 
bnsy  «ingula  deineeps  oppida  desig- 
nare  aggreditnr. 

i  ApoUonuH  Inter  amnes  Neston  et 
Strymena  positam  fnisse  in  ora,  Me- 
la  prodit  ii.  2.—'  Haec  Apollonia  Io« 
nnm  in  Tbracia  videtur  esse,  quam 
Stephanus  appellat,  *A«oAA«Way  rQif 
M  Bp^KJis  *li&tmy.*  Ed.  oee. 

^  <Eeymd]  C>Mfni  ir  6^^  «^Aif , 
Scylaci,.  p.  36.  et  Harpocrationi,  ex 
Antipbonte.  N^  w6Kaf  haud  procnl 
Philippis  sitam  agnoscit  Dio  lib. 
XLVii.  pag.  848.  Utramque  locat  in 
Edonide,  quam  Macedoniae  ascribit, 
Ptolem.  III.  IS.  Notitia  Eccles.  an- 
tiqnay  in  provincia  primae  Macedo- 
niae,  pag.21.  N^  w6Xis,  Memorator 
In  A-ctts,  XVI.  II. 

>  Datosl  Aapr6s.  Vide  Notas  et 
Emend.  num.  68. 

"  Pmppi  eoUmia]  ' '  Philippos,  qoae 
est  prim»  partis  Macedoniae  civitas, 
colonia/  dUit  Lncas  in  Act.  xvi.  12. 
Hi  snnt  PhilippenscB,  Pauli  Epistola 


nobilitati.  Hic  campi  Philippici,  obi 
Cassins  et  Brutns  devicti.  Dio,  lib. 
XLvii.  Virg.  Oeorg.  i.  489.  '  Ergo  in- 
ter  sese  paribus  concnrrere  telis  Ro- 
manas  acies  iternm,  videre  Philippi/ 
Hoc  est,  seenndd  eas  Philippi  coofli- 
gere  viderunt,  nti  jam  viderat  eas  in- 
ter  sese  concnrrere  primum  Pharsa- 
lia.  Perg&t  enim  idem :  '  Nec  fuit 
indignnm  snperis,  bis  sanguine  nostro 
Emathiam  et  lastos  Haemi  pingues- 
cere  campos.'  Hoc  est,  seniel  Ema- 
tbiam,  sive  Macedoniam,  obi  Pbar- 
salia  est,  semel  Tbraciam,  ubi  campi 
montis  Haemi  et  Pbilippi.  Easdero 
enim  Tabulas  Oeographicas  Virgtlins 
et  Piinius  ubiqne  sequuntor :  etPbi- 
lippos  Thraciae  ambo  ascribunt.  Lu* 
cas  autem  in  Macedonia,  sed  extima« 
quas  prins  Thraci»  fuit,  usqoe  ad 
amnem  Strymonem :  et  unde  iter 
Apostolo  fnit  Amphipolim  et  Apollo* 
niam,  et  inde  Tbessalonicam,  Act. 
xvii.  qnod  com  Pliniana  deacriptione 
mirifice  convenit.'  Ed.tec, — Celsns, 
lib.  L.  Dig.  tit.  16.  de  censibus : '  Co* 
looia  Philippensis  juris  ItaUd  est.' 
Nnmmus  Claudii  apod  Patin.  p.  09. 
CoL.  A  vo.  IvL.  Philip.  Divvs.  Avo. 

|>  Seotuta']  Abea  diversam  esse  ne- 
cesse  est,  de  qna  egimns  sup.  cap. 

o  Toptrts]  ToKipis  Ptolem.  iii.  II. 
A\\\sToinip6sz  ip  nummis  qnos  citat 
Holstenius,  p.  114.  TOniPOY  et  TO- 
IIEIPOT.  In  Notitia  Eccles.  Prov. 
Rhodopet.  p.  21.  Th  wvphs,  (divolsa 


768 


C.   PLINlt  SBCUNDI 


Heraclea>*i  Olynthos/  Abdera'  libera  civitas,  stagnam 
BistODum^  et  gens.  Oppidum  foit  Tirida,**'  Diomedis 
equomm  stabulis  diram.  Nunc  sant  DicaeaB/  Ismaroa  :^ 
iocus  Parthenion/  Plialesina»  Maronca  ^  prius  Ortagorea' 
dicta.  mons»  Serrium  :*  et  Zone  :  ^  tum  locus  Doriscos  ^ 
decem^  miU.  hominum  capax.  Ita  Xerxes  ibi  dinumera- 
vit  exercitum.   Os  Hebri.'*    Portos  Stentoris.*    Oppidam 


tas  Yet.  Dalec— 8  Tyrida  Chiffl.  Tinda  edd.  Tett.  el  Oronov.  Tirida  tettao- 
tiircodd.  Hardiiiul.— 0  Doriscus  centnin  viginli  Vet.  Dalec. — 10  Cliiffl.  aMe- 


NOTJE 


perperam  voce,  pro  Tawvp^,)  ww  'P«^ 

P  Panftftii]  noryoMy  iSpof . 

4  Ht!roeUa\  Siatica  appeUata  ■ap. 
cap.  snb  monte  Pangvo. 

'  Olyn^Aof]  "OKw^ot  Gnecis  ad  Sa- 
tboniam  regionem  pertinent,  de  qiia 
egimas  sup.  cap.  Uerod.  lib.  tii.  n. 
128. 

•  AhdtTa\  Tk  "Pi&^y  Ad  Nestnm 
amnem,  Herod.  lib.  vii.  p.  422.  De- 
mocriti  patria.  Incola*,  stnpori  men- 
tis  obnosii,  locnm  dedere  paroemiB, 
'  Abderitica  mens.'  Uitde  Martialis: 
'  AbderitaniB  pectora  plebis  habes.' 
LitMrtatem  Abderitis  restitntam  nar- 
rat  Liv.  lib.  xliii.  p.  551. 

'  BMtomim]  ^varwii  Mfofn  Ptolem. 
III.  11.  Accolas  Blarov€s  Stepbano, 
et  Herod.  lib.  vii.  p«  418.  n.  110. 

«  Fvit  Tirida]  Interiisse  id  oppi- 
dnm  hac  loqueodi  forma  innuit.  Vide 
Notas  et  Emend.  nnm.  59. 

^  Pmw]  AUcaia,  ir^Ais  Sy>fin|t,  Ste« 
pliano.  Aucaub-oAif  diciiur  ab  Har- 
pocratione  prope  Abdera. 

^  Umaroni]  "'layuapos  Thraciae  oppi- 
dum  in  Cicooum  regiooe,  Scymno  tes- 
te,  et  Stephano.  Ibi  et  mons  oppido 
cognominis,  de  quo  Maro  Oeorg.  ii. 
*  Juvat  Ismara  Baccho  Conserere.' 

'  Partkimim]  Stepbanus;  Ila^^- 
Mor,  %6Kis  Bp^mis. 


y  Manmea]  Mmp^^a,  Thraeim  op* 
pidum  HarpocrationL  Mela  ii.  2.  p. 
SO.  *  Tum  Nestos  flnvins,  et  rtpia 
ej  ns  adjaccns  Marottea.'  Htnc  viiMffl 
Maroneum,  de  qno  xiv.  6. 

*  Ortagnrea']  Porte  OrtkagofeOf  ab 
'Op6cr)f6pas  Bacchi  comite,  qnem  Aiis- 
tophanes  appeilat  in  *EncAiyf .  pag.751. 

*  &Trtiim]  lii^top  6pos  Appiano, 
Beil.  Civ.  IT.  pag.  648.  :S4^^maif  tucpm 
Uerod.  lib.  vii.  pag.  400.  et  Stepte- 
no.  Hic  Ciconas  idera  Herodotns, 
Senrhenm  casiellnm  Livins  atatoit, 
lib.  XXXI.  pag.  872. 

^  Zone\  ZAmff  Ciconnm  oppidnm, 
Stephano.  Meia  ii.  2.  *  Serrium,  et, 
quo  canentem  Orphea  secnta  nur» 
rantnr  ncmora,  Zone.' 

«  lUrieeus]  Aopto-ieattHerodotOyioc. 
cit.  et  Harpocr.  Mela,  loc.  cit.  *  Trans 
Hebnim  Doriscos,  ubi  Xerxes  copiaa 
snas,  quia  nnmero  non  poterat,  apatio 
mensum  femnt.'  Vide  Noiaa  et  £• 
nieod.  n.  60. 

^  Oe  JUebri]  Jiixta  /Ennm  nrbem, 
de  qna  mox.  Sic  Herod.  lib.  it.  pag. 
254.  n.  90.  "^fipos  is  idXamm  tV 
wap*  A&y  w6\i, 

'  Stemterie]  Irrirropos.  Quareapnd 
Ovid.Tri8t.i.9.  perperam  repoonnt: 
'  Saltus  ab  hac  terra  brevis  est  Sten- 
tora  petenti,'  pro  *  Tempyra.'  £t 
STfvTop(8a  Xiiunpf  prope  £nttm  habet 


NAT.  HIST.  LIB.   IV.   18. 


769 


jBSmos  ^  liberam  cQm  Polydori  tumulo»  Ciconom «  quondam 
Tegio.  A  Dorisco  incurvatur  ora  ad  Macron  Tichos  cen- 
tum  vi^ti  duorum  mill.  pass.  Circa  quem  locom  flovius 
Melas,^  a  quo  sinus  appellatur.  Oppida  :  Cypsella/  Bi- 
santhe^J  Macron  Tichos  dictom,  qua  a  Propontide  ad  Me- 
lanem '°  sinum  inter  duo  maria  porrectus  rourus  ^  procur- 
rentem  excludit  Cherronesum^ 

Jamque  Thracia  " '  altero  latere  a  Pontico  littore  inci- 
piens»  ubi  Ister  amnis  immergitur,  vel  pulcherrimas  in  ea 
parte  ^"  urbes  habet,  Istropolin  Milesiorum,''  Tomos,^  Ca- 


^^««««««^««^ 


ham.  Mox,  pro  pcrrectUM  mnmu,  qaod  habent  codd.  Hardaini  et  Cliiffl.  item 
HardaiD.  Bipont.  MUIer.  et  Franz-.  porrectis  muriM  praeferunt  edd.  vett.  et 
GroDO?.— 11  Namque  Thracia  Oronov.  et  edd.  ▼ett— 12  CrwMn  Vet.  Dalee. 


Herod.  lib.  vii.  u.  68. 

^  ^fios]  A&os  Straboni,  lib.  vii.  p^ 
S19.  et  Scylaci,  pag.  26.  Mela  ii.  2. 
*  Eximia  est  ^nos,  ab  ^oea  profngo 
condita.  Circa  Hebrum  Cicones/ 
&c.  Prias  idcirco  AlMioy  dictam  Co- 
non  ait  apud  Pbot.  in  Bibl.  cod. 
186.  p.  463.  Negant  alii  ab  ^nea  id 
oppidam  potuisse  condi.  ^num  et 
Maroneam  liberas  civitates  appellat 
I«iv.  lib.  XXX IX.  p.  496.  De  'Poly- 
dori  tumulo,  Solinas,  cap.  10.  p.  28. 

f  Ciconiitn]  KUovas  Oneci  vocauti 
Herod.  lib.  vii.  aliiqae. 

^  FUtviUM  Melas]  Haec  totidem  ver- 
bis  Pomponius  ii.  2.    Mi\as  ic^Aciros, 


NOT« 

santhe  Samiornro,  et  ingens  aliqnan» 
d'o  Cypsela.  Post  locns  quem  Grail 
Maicphy  Tctxos  appellant,  et  in  radice 
magnae  peninsaifle  sedens  Lysima- 
chia.' 

i  BuoMthe']  B«rii^  Ptolem.iif.il* 
et  Plntarcho  in  Alcibiade,  p.  211. 

^  Porrectus  murus]  Porrectus  per 
totam  Isthmi  longitudinem  murus  a 
reliqua  Thracia  separat  ingentem 
peninsulam,  quam  ThracisB  Cherro- 
nesum  appellant,  loDgissime  proour- 
rentem  in  mare. 

1  Jamque  Thracia']  Vide  Notas  et 
Emend.  nom.  61. 

^  Vel  puickerrima»  in  ea  parte']  In 


slcappellatuSytesteOppianoHalient.    Thracia  universa.     Vossins  iu  Me- 


IV.  517.  quia  profundissimus.  MiXas 
nigrum  sonat.  Eam  ob  causam  Pon- 
tam  Euxinum  a  nostris  vocari  credi- 
derim,  la  Mer  Noire.  Huic  sinni  no- 
men  est  hodie  ab  iEno  oppido,  Go{fe 
d^Eno.  M4\cfyos  irorc^toD  uai  k6\xov 
roeminit  Herod.  lib.  vii.  p.  406. 

*Cypiella]  K^freXXa  Ptolem.  iii. 
11.  Th  K^Oia  Thncyd.  lib.  ▼.  p. 
S67.  Stephano,  et  Appiano  in  Mi- 
tbrid,  p.  207.  Cypsela  Liv.  I|b.  xzxib 
p.  872.  Mela  ii.  2.  p.  29.  <  Tum  Bi- 


lam,  p.  126.  tree  pukherrvm»  invitis 
Mss.  reponit. 

B  IstropoUn  Milesierum]  A  Milesiis 
conditam.  "'hrrpoy  w6?ap  MtXiiffioi  icrff- 
ovffty*  Auctor  Peripli  Ponti  Euxini, 
p.  XI. 

«  Tomos]  Tomi,  Ovidii  exilio  ee- 
lebrati.  Unde  Trist.  iii.  9.  *  Inde 
Tomos  dictns  locos  hic,  qnia  fertur 
in  illo  Membra  soror  fratris  eonseco- 
isse  sui.'  £t  Trist.  iv.  10. 97.  *  Cnm 
maris  Euxini  positos  ad  teva  Tomitas 


Delph.  et  Vwr.  Clas, 


PUnius, 


8  C 


770  C.  PLINII  8BGUNDI 

latinqae^p  qn»  antea  Acervetisi  vocabatur.  Heraclean 
baboit,  et  Bizonem  ^  tetm  hiata  raptam  :  qhdc  habet  Dio- 
nysopolin,  Cranos  "  antea*  dictam.  Allait  Zirasamnis. 
Totam  eam  tractam  ScytheD  Aroteres  *  cognominati  "  te- 
naere.  Eoram  oppida:  Aphrodisias/  Libistos,  Zigere, 
Borcobe,  Eamenia,  Partbenopolis/  Gerania>^  abi  Pygmse- 
oram  gens  faisse  proditar,  Cattazos  '^  "^  Barbari  Tocant, 


»^»#»»^i^»>»^^»# 


et  Chiffl.— 18  Aroieres  dieti  Vet.  Dalee.  et  moxy  Reeobe  in  eodem  pro  Bm^ 
cobe, — 14  Ita  Chiffl.  omnes  codd.  HardDini  et  Vet.  Dalec.  item  edd.  Har- 
daio.  1.  2.  S.  Miller.  Bipoot.  et  Fnmi.  pm  CaHa»$  edd.  vett.  et  Oronov^lS 

NOTiE 

Quaerere  me  laesi  Priocipis  ira  ju-  Mrm'  iKpid^u,  Eadem  et  Stepbanin 

bet.'   lo  Notitia  Eccles.   Proviocift  habet    In  Notitia  Eccles.  Provin- 

Scythie  aacribitar.    Nammus  Cara-  ciae  Scythi»  triboitur. 

caUa  in  Mnseo   nottro  Pariiiensi,  *  Areteres}  'A^wr^pes,  hoc  eatj  «ni- 

iurrpon.  noNTor.  TOMEac.  tm^t. 

9  Cokimque']  KdKmu  io  ipso  Pooti  «  ApkroditUui]  Scythiin  qooqoe  ac- 

littore,  i¥  rf  vapaXi^  rov  nSprov,  Ste-  ceosetor  a  Stephaoo  in  Pooti  littore: 

phaooB.   Scylaciy  p.26.  et  aliisy  KdU-  'AfpoSio-i^f  ZtKvBias^  TapoXioy  «.  r.  A. 

XoTii.  gemioato  XX.     £t  io  onnmio  Notitia  Eccles.  aotiqua,  io  proviocia 

Ctordiani  Pii,  apod  Patio.  pag.  873.  Thraciae  Europsp,  pag.  81.  'AippoBirUu 

KAAAAHANON.    Heracleotarum  co-  Cetera   oppida,   Tel  nomioa  potios 

lonia  dicitor  Memoooiy  io  Bibl.  Pho*  Scythica»  ceteris  neglecta  scriptori- 

tiiy  eod.  824.  p.  781.  bus,  ipsaqne  etiam  El/Uwua,  qoan* 

4  AeertetU]  Maa.  fiui  anUa  Cerba-  quam  Oraca  appellatione  gaodet. 

ti»,    Vossios  in   Melaro,  pag.    126.  "  Partkenopoli»]    Inter   deficta  a 

Ceraatia,  a  loco   aacro  qui    Mileti  Lncnllo  oppida  in  hac  parte  terramm 

fnit,  K^paffrU  appeliatua,  ot  auctor  ab  Entropio  raemorator»  lib.  vi.  p. 

Etymologici  prodidit,  qood  ibi  fixa  788.  <Inde  moltaa/  ioqoit,  'aoper 

arietom  corooa  ab  Apollioe  fuiasent.  Pootom  positas  ci?itates  aggreaaos 

'  Btsaom]  Bi^,  ciuas  para  max-  est.    lilic  Apoliooiam  evertit,  Cala- 

imo  terraa  moto  haoata,  teate  Strab.  tim,  Partheoopolim,  Tomoa,  latroBy 

lib.  VII.  p.  310.    Pagoa  aoperfait,  Biayam  omoem  cepit.' 

Bifi6ni  va?dxfna¥  apud  aoctorem  Pe-  ^  Gerania]  T^pdieia.    Solinaa,  cap. 

ripii  Ponti  Eozini,  p.  12.  Melay  a  10.  p.  28.  *Quoadam  urbem  Gera- 

quo  Pliniuay  ii.  8.  p.  9.  *  Foit  hic  Bi-  oiam  Cattusam  barbari  Tocaat,  onde 

aone :   moto  terrai    intercidit :   eat  a  gruibua  Pygmaeoa  femnt  palsoa. 

portds  Cronoa :  orbea,  Dionyaopolia/  Maoifestam  saoe  io  septemtriooalem 

&c.  plagam  hyeme  graea  freqaeotlsaime 

■  CrMMOi  anitea]   Ob  fontea  in  agro  convolare.'    Factam  nomen  iode  op- 

circomjaeeote  acalnrieotea.    Aoctor  pido  :  aoot  enim  at  y4pai^  gmea. 

Peripli,  loc.  cit.   Auunjo^oXts  itpvroif  *  CaUuxoe]  Vide  Notaa  et  Emend. 

wFO/idJ>ro  Kpovro^i  lik  rks  rw  i^yln  nom.  62. 


NAT.  HIST.   LIB.  IV.  18. 


771 


credontque  a  griiibas  fagatos.  lo  ora  a  Dionysopoli  est 
Odessus  Milesioram.y  Flumen  Panysus.*' '  Oppidum  Te- 
tranaulocbos.*  Mons  HdBmus  vasto  jugo  procumbens  in 
Pontum,  oppidum  habuit  io  vertice  Aristeeum.''  Nunc  in 
ora  Mesembria,®  Anchialum,  ubi  Messa  fuerat.  Astice  re- 
gio^  babuit'^  oppidum  Anthinm:    nunc  est  ApoUonia. 


^^^^^^s^^^^^ 


Fhtnun  Pamisua  edd.  Tett.  ante  Hardnin.  Flwnen  Pannuus  in  qnlbnsdam  codd. 
^16  Itacodd.  Hardoiniet  Cliiffl.  item  edd.  Hardain.  1.  2.  S.  Miller.  Bipoot. 
et  Franz.  Astiee  regio,  FuU  sppidum^  ^e,  Oronov.  et  edd.  ?ett.   Paolo  poit, 

NOTJB 


f  Odesnu  IftMorMM]  A  Mllcsiis 
condrtom,  'Ohftrubw  icrlfovffi  MiX^kk, 
inquit  Auctor  Peripli  Ponti  Euzini, 
p.  12.  Strabo  quoqne  Hb.  vii.  p. 
819.  Inter  Calatim  et  Apolloniam. 
Caracalla»  nnramas,  apnd  Patin.  pag. 
804.  OAHCCErrON. 

>  Ptanfnui]  ndyuffos.  Yide  Notas  et 
Cmend.  nnro.  63. 

*  TetrmuadochMs'}  I9a6xoxos  idem  a 
Strabone  appellatnr,  loc.  cit.  Me- 
aembrianornm  oppidum,  jozta  mon- 
tem  HaBmum,  ibi  incumbentem  mari. 
Tcrp«u^A.oxos  ei  a  qnatergemina  sta- 
tione  navium  nomen  est.  Locam 
hic  Terta  non  habet,  etsi  habere  opor- 
tere  censuit  Hermolaaa  ;  cum  ait  id 
oppidum  Thraci»  mediterrauenm 
Ptolemaeo  iii.  11. 

*>  Arittanm]  Ab  Aristfeo  Apollinis 
F.  conditom,  cnm  in  montem  Hae- 
mum  ad  Bacchum  ibi  degentem  se 
contalit.  Diodor.  Sic.  Bibl.  lib.  iv. 
p.  282. 

«  Mesemlnia]  HLsojififipia  Scylaci.  p. 
27.  ceterlsque  Oeographis. — '  Olim 
Menembria  quasi  Menas  oppidum, 
ot  alt  Strabo,  lib.  vii.  p.  319.  'Atx^- 
Xos  deinde  Ptolem.  III.  II.  et  Melae 
jj.  2.  Hic  obiter  esponendos  est 
Indiu  Martialis  in  verbo  aimili»  zi. 
95»  *  Ecce  negas,  jnratque  mihi  per 
templa  Tonantlt :  non  credo :  jura» 
Terpe,  per  ▲mchialov.'  Vel»  ut  alii 


libri  babenty  '  per  ABcbialem.'  Cur 
juraa,  inqnlt,  Jodse  Hierosolymita* 
ne,  per  Templum  Del  ?  Non  sic  im* 
petrabis  fide m  :  qnippe  scio  te  oihil 
a  templo  timerc,  etiamsi  pejeres. 
(Matth.  zxiii.  '  Yb  fobis,  duces  cae* 
ci,  qui  dicitis :  Qnicomqne  juraverit 
PER  TEHPLUX,  nihll  est.')  Jora,  Jn« 
dce,  Hebrseo  tuo  idiomate,  qood 
ego  qnoque  calleo.  Jnra,  Per  Denm 
Ipsnm.  Uterebacformola^M***pJn: 
Strangnlet  me  Deus,  sl  istnd  patravi 
scelus  qnod  objicis  :  certe  non  ausit. 
Joras  per  templa  Tonantis ;  jnra, 
sodes,  per  Tonantem  ipsum.  Ex  hls 
Hebrsis  literis  fictum  nomen  a  Mar- 
tiale  Anchialus  est ;  sive  Anehialj  An^ 
chiaUs.  Aiebat  Scallger,  sed  infelicl 
conjectnra,  esse  hic  Anehiaium  ab 
^M^^rfDH :  qnod  est,  nt  qnidem  in- 
terpretatur,  Certe  vivit  Deus.  An 
vero  etiam  Anehkalum  vates  scripsis* 
set,  pro  Amehialum  f  Ed.  sec. 

'  Astiee  regio]  Qnae  Ptolcmapo  loc. 
cit.  *Aarut^  arparnyia,  Astiea  sen  (7r- 
bana  Prafeetura,  quae  ab  Apollonia 
ad  Perinthum  nsquepertinnit.  'AvoA- 
Xtnda  quoqne  post  Mesembriam  a 
Scylace  nominatnr,  p.  27.  Mela,  loc. 
cit.  '  Mesembria,  Anchialos,  et  ioti- 
mo  in  sinn  (Ponti  Euxini)»  atqne  nbi 
Pootos  altemm  sui  flexum  angnlo 
finit  magno,  Apollonia.'  Anthinm 
vero  "AjfBtia  Stephano  dicitnr :   Apol- 


772 


C.   PLINII   SBGUNDI 


Flumina :  Panissa,  Rira^*  Tearus/  Orosines.  Oppida : 
Thynias,^  Halmydessos/^b  Develton  cum  stagno,  quod  dudc 
Deultum  vocatur,  veteranorum :'  PhinopoliSyJ  juxta  quam 
Bosporus.  Ab  Istri  ostio  ad  os  Ponti  pass.  dlv.  milL  alii 
fecere.  Agrippa  adjecit  lx.''  ^  Inde  ad  mumm  ^  sapra 
diotum  centum  quioquaginta :  ab  eo  Cherronesus  cxxv.'''" 
mill. 

Sed  a  Bosporo^  sinus  Casthenes.*^  °    Portus  Sennm :  et 


^^^^^^^^^•^^^^^ 


PanMUOif  Rysoi  in  qnibaidam  codd.'-17  TkynnioM,  Almidesaoi  Ald.  Jiint.  B«- 
sil.  lugd.  Erasmi,  Dalec.  Lngd.  160G.  Elz.  et  Oronov.  Tk^nUt  SaUmfdiUot 
cmend.  Herm.  Barbams  ez  Stephano  et  Strabone.— 18  Ajgripfa  o^eof  fia- 
draginia  Gronov.  et  al.  vett. — 19  Ita  Editio  princeps  et  codd.  Reg.  Colb.  e( 
Paris.  ap.  Brotier.  CXXVL  edd.  vett.  item  Oronov.  Hardnin.  Miller.  Bi- 
poot.  et  Franz. — 20  CoitheHea  Franzias ;  LeoHhenet  Vet.  Dalec.  Getihinet 
Oronov.  Soelhenee  Hardninus  in  Addcnd.  ad  £d.  1.  Mox,  Poriue  Ccron  Tolet. 


NOT^ 


lonia  Mileslorum  Rhodiorumqne  co- 
lonia. 

«  Paniasay  Rird]  Mss.  R.  1.  2. 
Colb.  1,  2.  &c.  Panytsas,  Rytat. 
Panysnm,  credo,  adhoc  intelligit,  de 
qao  proxime  antea  dlctnm  est. 

^  Tearut]  Tiapos  Herod.  lib.  iv.  n. 
90.  nbi  de  eo  amne  ninlta. 

f  Thyniaa']  Bmnhs  Oraecis,  in  Asti- 
ce  prsefectnra,  prope  Apolloniam  et 
Halmydesson.  Scymnus  Cbins,  p.  80. 
Oi/yt^f  T^s  'AoTuci}!  Bpfietis  twdpxowr^ 
^(TXc^Ti),  Mf6^  V  sr6\u  4cr)¥  trhfopos  4 
'A«oXX»Wa.  Et  auctor  Peripli  Ponti 
Eusini,  p.  14.  Bwihs  thxlii/ivos  &Kpa 
rris  ^Affruais  Bp^icris  birdpxowra*  &irb  tk 
Bwidios  tls  *AAfiv8i}(ro-^i',  #c.  r.  \.  De- 
scribit  bujus  orae  oppida  Ovid.  Trist. 
I.  9.36. 

*>  Halmydeuot]  'AXfiv^ohs  pleris- 
que  Orscornm  :  Herodoto  lib.  iv.  n. 
90.  et  Stepbaoo,  2aXmi97iaff6s. 

'  Veterawfrnm]  Subintelllge,  eolo- 
nia.  Ptolero.  lib.  iii.  13.  in  mediter- 
raneis  Thraciae  civitatibus,  Ato^Kros 
KoXttvia,  Caracallae  uummos,  apud 
Patin,  p,  801.  et  Maniaeae,  p«  348. 


CoL.  Fl.  Pac.  Devlt.  *  ColoolsFlf 
via  Pacensis  Dealton/  non  *  Pacife- 
ra,'  nt  Patinus  interpretator.  Ad 
Panysnm  amnem.  In  NovellaLeo- 
nis,  A4fi€\Tos. 

i  PAtnopolts]  *af&irokts,  ir6XiS  wfAt 
rf  n6»T^  Stephano,  et  Ptoleni.  lu. 
11.  in  ipso  ore  Ponti. 

>"  AtHjecU  LX.]  Ita  Mss.  at  editi 
XL. 

'  Ad  miinim]  Mcucp^  rcixos* 

»  CXXV.  ICXXVL]  Hoc  eit,  t 
moro  longo  procurrit  inmareCher- 
ronesns,  per  cxxvi.  millia  paMOon» 
qns  Cherronesi  longitndo  est.  In 
Mss.  R.  1.  3.  Colb.  1.  8.  P«r^* 
CXXV. 

■  Catihenea]  *  Ita  constanter  libri 
omnesy  Caathenea.  Nos  oliro  coin  ero- 
ditis  viris  Latihenea  guspicabamar  M- 
tius  fore,  ut  esset  pro  hwff^^npf  vei 
litMffBhnos.  SojfAtfnes  rescribere  €on* 
tra  fidem  codicam  Mss.  non  ande- 
mas:  tametst  meminit  portns  Soitbe- 
nii  prope  Byzantinm  Nicephoros 
CP.  in  historiae  brevlario,  ad  aonam 
DCCXVII.    '0  ^  Kovwhs  Arw  crihAS  rf 


NAT.  HIST.  LIB,  IV.  18. 


773 


alter^  qui  Mnlieram  cognominatar.  Promontorinm  Chry so- 
ceras/  in  qno  oppidum  Byzantium  liberae  conditionis,  antea 
Lygos^*  p  dictum.  Abest**  a  Dyrrhachio  septingentis  unde- 
cim  millibus  pass.  Tantum  patet  longitudo  terrarum  inter 
Adriaticum  mare  et  Propontidem.  Amnes :  Bathynias/ 
PydaraSf  sive  Atyras.^*  Oppida,  Selymbria/  Perinthus  * 
latitudine  co.  pedum*^"  continenti  annexa.  IntusBizya/^'' 


^^^«S»^4 


Poriu»  Serium  Pinttan.— 91  Long9s  Vet.  Dalec.-*22  PidaroM  H  Aiyra$,  nve 
ThfdoB  io  eodem. — 23  '  Ita  bene  omoes  codd.  et  Ediiio  princeps.  Male  re- 
ceDtiores  editiooes,  dwentonm  paiSMmm,*  Brotier. — 24  Bysia  Gronov.*25 


NOT^ 


Opficiicf  Tpoff9\9^as  ^o<nr6p^,  rf  Xt* 
fulri  T^ita\ov/Ury  loMrtfeyciw  wpoaopiiif' 
oraiy  Kol  o^ov  8iexffM'ey.  Ceterte 
Moet  ad  Thraeium  Bospomm  advecia 
ad  Soethgtmm  porim  opfHcmi,  ei  iM- 
dem  kffemmt,  Extat  et  io  Antliologia 
Orsca,  IV.  25.  Leootii  Scliolastici 
Epigramma  io  imagioem  saltatricis 
•taotis  io  Sostheoio:  Acorrlov  2xo- 
XAPrucoD  elf  c2ic^a  ipxvrrpUhs  Urreifii» 
rfis  ir  r^  litoaenrl^'  ElfiL  fi^y  'EXAa8<i| 
BttatntiLS,  MdSit  d*  fffrjiy^Hx^  x^P^^a- 
etlrpf  4api  9fi/Aos  Sytf  '(hnr66i  TopBtif 
yauL  fuplfrrai*  iifi^§pai  ykp  "h^vy^s 
ipXrfiMohs  (weffOM  4ifirr4povs.  HeUadie 
dieor  Byzaniia :  vieor  ibidem  Suetii  ubi 
popmltu  dueere  vere  ehorot:  Terrarum 
facii  etquor  uhi  divoriia:  quippe  Lau- 
dabat  numero»  orbis  uierque  meoe.'  £d. 
sec. 

^  Ckry$ocera$]  Xpvaov  uiparos  pro- 
mootortom,  boc  est  oicret  comaf,  de 
qoo  iz.  20.  Plioinm  Solinus  cap.lO.  p. 
28.  et  Capella  lib.  vi.  cap.  deThracia 
p.  212.  de  more  traoscribuot :  et 
Missi  Theodosii,  qoornm  verba  re- 
citabimns  io  Notis  et  Emeod.  oom. 
64. 

p  Aniea  Lygos]  Vide  Notas  et  £- 
meod.  onm.  04. 

^  ji6ffs(]  Ita  Solioas,  et  M artianns, 


locis  cit. 

^  Baihynm]  Ba0vy(af  pariter  et 
*A9^paf,  ioter  Byzaotinm  et  Selym- 
briam,  apod  Ptolem.  iii.  11.  *tMpas 
qooqoe  Stepbano  memoratur. 

•  ^e/ym6rta]  tjfKofK^pia  Stephano: 
a  Selye  sic  appellata :  Bp(a  enim,  in- 
qnit,  Tbracibns  oppidum  sonat:  ot 
Selymbria,  vel  SnXv/Bp^a,  (sic  enim 
PtolemieoB  scribit,  loc.cit.)  sit  qnasi 
Selyos  oppidom.  De  vi  vocis  hpia  ea- 
dem  tradidereStrab.  lib.  tii.  p.  319. 
et  Nicol.  Damasc.  in  Excerpt.  p.  494. 

^  PennMtis]  Eadem  HeracleaThra- 
cisB  Perintbos  cognominata.  Soso- 
menos  iv.  7.  Hypatianum  Heracless 
Pertnthi  Episcopnm  vocat.  Procop. 
lib.  IV.  de  ^dif.  Jostio.  vicioam  By- 
zaotio  Heracleam  Periothom,  'Hpk- 
icXciay  Xiipi»9ov»  olim  Proviociae  Eo- 
ropSB  metropolio  aitfoisse:  tooc  vero 
locom  post  Coostaotioopolim  proxi- 
mom  obtinere.    Hodie  PafUifo. 

«  CC,  pedum  [passuum']  Mss.  om- 
nes,  CC,  pedum, 

▼  IniuB  Bizya']  lo  Astice  regione 
sive  prsfectnra,  arx  regom  Astarom. 
Stephaous:  Bti'^,  x6Xis  Bp^icriSf  rh 
rmv  *AarSw  fianriKttor,  Hsec  a  Plioio 
Solioos  exscripsit,  cap.  10.  p.  28. 


774  O.   PLINII   SBCUNDI 

aTX  regum  Thracice,  a  Terei^  nefasto  crimine  invisa  iiinm- 
dinibus.  Regio  Caenica/  colonia  Flaviopolis/  nbi  antea 
Zela  oppidnm  ^'  yocabatar.  Et  a  Bizya  qninqnaginta 
millia  passuum  Apros  colonia/  quae  a  Pbilippis  abest  cen* 
tum  octoginta  octo  mill.  pass.  At  in  ora  amnis  Grginus  :^  * 
oppidum  fuit  Ganos  i^  deseritur  et  Lysimachia  jam  in 
Cberroneso. 

Alius  namque  ^  ibi  Istbmos  angnstia  simili  est/^  eodem 
nominOy  et  pari  latitudine.  Illustrant  du8B  urbes  utrimque  lit- 
tora,  quce  haud  dissimili  modo  ^  tenuere^  Pactye  ^^  *  a  Pro- 


^^^^»*^i»i»»»^ 


Voc.  oppidum  deett  in  cod.  Dalec. — 26  Egimis  margo  edd.  Dalec.  et  Gronov. 
Mox,  Vet.  Dalec.  opfndum  Ganos.    Fuuse  fertur  e(  X^Jtfiuidkia  tn,  tfc. — 87 

Cbiffl.  gimiUs  m(.— 28  Pactue  Gronov.  Mox»  Vet.  Dalec.  nnu.  Ha  exy  4«.— 

NOT£ 

*  A  Terei\  Nota  fabnla,  de  qna  nt  Dondoin  dtratae  ac  deletae  meDinit 
coDsnlendiu  Ovid.  Metam.  vi.  647.  Plinio  recentior  Ptolenraens  iii.  11. 
maxime  vero  Hyginus,  fab.45.  'Phi-  Awn/Mxia,  Instaanitam  deouo  exNo- 
lomela.'  Vide  Notas  et  Emend.  nnm.  titia  Antiqna  colligimns :  nam  In  Pro- 
65.  Neqne  nnllo  habenda  in  pretio,  vincia  Thraciae  Eoropap,  pag.  91. 
quae  de  hac  re  tota  habet  Aldronan-  Tdns  censetnr.  tSyos  vero  (sic  enim 
dns  Ornithol.  xvii.  6.  p.  684.  obi  habent  Mas.  non  Gonos:)  Seylaci  me- 
hunc  locum  aversari  himndines  pu-  moratnr  Inter  Thracise  oppida,  pag. 
tat,  ob  earo  potins  cansam,  qnod  27.  Vdpos  juxta  Bisanthen  apnd 
BoresB  magis  violentiae  pateat :  ctgns  Xenopb.  de  Exped.  Cyri,  lib.  Tii.  p. 
venti  flatum  perhorrescere  id  avium  411. 

geniis  constat.  c  ^{juj  ««119««]  Hine  Cherroneat 

*  Ctgnied]  Ubi  Caeni  incols  appel-  descriptionem  auspicatnr.  Altemm 
lati,  vel  Ceeniciy  de  quibus  dictum  ait  esse  tn  Cberroncsl  angnstiis  Isth- 
est  initio  bujos  capitis.  mon  Coriothiaco  similem  et  nomlne, 

T  FUmopolis]  Colonia  quoqne  dici-  Istbmos  enim  appellatnr:  et  latitn- 

tnr,  loc.  cit.     £t  in  Thes.  Goltzii,  dine  pari,  intervallo  nemf^  quinqoe 

pag.  239.    Nummus  Titi  Imp.  Col.  millium  passnnm,  nt  dictnm  est  cap. 

Flaviopous.  6.    Transcribit  haec  Solinns  iisdem 

*  Apros  colonia]   Ptolemaeo,  inter  fere  verbls,  cap.  10.  p.  28. 

nrbes  Tbraciae  mediterraneas,  "Airpos        ^  Haud  dissimUi  modo]  Ut  Corin- 

KoXiAvui.    Et  Stepbano,  "Awpos,  et  in  tbiacarum  angustiarum  terroini  snot 

Notitia  Eccles.  p.  21.  Leclieae  hinc,  illinc  Cencbreae,  sic 

^  Erginus]  Meminit  bojus   amnis  Propontidi  Pactye,  Melani  sinni  Car- 

Mela  11.  2.  dia  insidet»  Isthmiqne  latera  doo  ob- 

^  Fmt  Ganos]  Hoc  est,  defecit  jsm  sident 
Ganos:  deficit  vero  et  LyBlraachia,        •  Paeiye]  UaKT^  Paosan.  Iib.^i. 

quaein  Cherroneso  est:  hujns  enim,  p.  19.  ceterisque  Geographis.  KopS^ 


NAT.   HIST.   LIB.   IV.   18. 


775 


pontide,  Cardia  a  Melane  sinn,  haec  ex  facie  loci  ^  nomine 
accepto  :  utrasque  «  coniprehenseB  postea  Lysimachia  quin- 
que  mill.  pass.  a  Longis  muris.  Cherronesos  a  Propontide 
habuit  Tiristasin/  Crithotem;*  Cissam^  fluminiiEgos  ^  ap- 
positam :  nunc  habet  a  colonia  Apro  xxik  mill.^  passuum, 
Resiston  ex  adverso  colonias  Parian».^  Et  Hellespontns,"' 
septem  (ut  diximus) ""  stadiis  Europam  ab  Asia  dividens, 
quatuor  inter  se  ^^  contrarias  urbes  habetf  in  Europa  Calli- 


29  CtMnm  etjlunmn  Mgo  Vet.  Dalec.  Mox,  alins  codex  ap.  Dalec.  mme  a  co- 
iraia,  oiBuso  kabeU  Beiikie,  pro  XXIi,  qaod  omnes  codd.  exliibeDt,  XXXIL 
legitur  in  edd.  ▼etr.  et  Gronov.— 30  Ita  codd.  Harduini,  Cliiffl.  et  Dalec 
Item  edd.  Hardoin.  i.  2.  fiutfiior  UUe  inUr  te  edd.  vett.  cum  Bipont.  et  Frans. 

SOTM 


qnoqne  eidem,  p.  17.  De  ntraqne 
Strab.  lib.  tii.  p.  SSI^ 

'  Ex  /aeie  loei]  Qood  in  cordii  fa- 
ciem  lita  sit,  inqoit  Solinns,  loc.  cit. 
dicta  Cardia  est.  Alias  bajus  appel- 
lationis  cansaa  Stephanni  affert,  Ter- 
bo  Kap8(a. 

f  VtrmpuJ  Cnn  ever«a  dcletaqne 
Cardia,  pro  ea  Lyaimachiam,  de  qna 
jam  dictnm  cst,  condidit  Lyaimachns, 
nt  Pausanias  refert,  lib.  i.  p.  17. 
Pactyen  simUiter  exbanstam  ▼icini- 
tate  Lysimachise  Piinios  qooqne  nnne 
anctor  est.  Avfn/iaxia  fuit  in  Cher- 
roneso,  a  Longo  Mnro,  qnlnqne  mllli- 
btts  paMonm,  qoanta  ipsins  Istbmi 
loogitodo  est,  dissita. 

*>  Tiriitarin]  TtiptffTams  Scylaci»  p. 
87. 

I  CrUkoUn]  KpiBonii  Scymno  Chio, 
p.  89.  urbs  Cberronesi  Hellanicoy 
apnd  Harpocrat.  p.  178.  Scylaci 
loc.  cit.  KpnOtirfi, 

I  CtsioiR]  Crissaro,  vel  Cressam  po- 
tius,  juzta  aliud  oppidnm,  cni  JEgon 
flominis  nomen  fuit,  positam :  qno  de 
oppido  egirons  plaribns,  ii.  69.  Scy- 
lax,  in  Periplo,  p.  27.  haec  oppida  sic 
ennmerat:  ^hs  Zh  Alykr  'worafibsf 
Kp^ffay  KpHMrri,  Ilaaen^.  Qubs  om* 
nia  Ptiniot  interiisse    significat.— 


*  Nnmmns  est  perranis  ex  ssre  me- 
diocri,  in  cimelio  P.  Cbamillart,  cn- 
jos  nnmmi  pars  antica  Cereris  capnt 
exiiibet,canistro  fniglbus  pieno  0Das« 
tnm:  in  altera  soperficie  scrlptnm 
esr^  literis  setatem  Alexandri  M.  re- 
ferentibns  Airono.  boc  est,  Alyowo- 
TOfMrrd^i  com  effigie  capras,  qns  Orae- 
ce  est  ot|,  oty&f,  nnde  urbi  nomen.' 
JBd.  see, 

k  XX 11.  JwW.]  Ita  Mss.  forte  pro 
XXV.  Nam  ab  Apro  Resiston  dis- 
tare  xxvi.  mill.  pass.  aoctor  est  An- 
tonions,  qnem  nnom  ex  omnibns 
scriptoribns  invenio  hujns  oppidi  fe- 
cisse  mentionem,  in  itinere  ab  Apol- 
lonia  per  Macedoniam  nsqne  Con- 
stantinopolim.  Nam  qood  Rhaedes- 
tou  Ptolemaei  existimat  Pintianus  lo- 
cum  hic  habere  oportere,  errat  sane 
graviter,  cnm  Rhsedestos  extra  Cber- 
ronesnm  sit,  ac  pro  ipsa  Bisanthe  ha* 
beatnr;  Resistos  in  meditnllio  regio- 
nis  sit  posita. 

1  Pariana]  De  qna  y.  40. 

B  Et  Hdieepoatua]  Solin.  cap.  10. 
pag.  28.    Hodie,  U  DitroU  de  Galii- 

peU. 

"  Ut  diadnnu]  Lib.  ii.  cap.  03.  Sta- 
dia  septem  sont  passns  docclxxv. 
Consentit  StrabOy  lib.  ii. 


776  c,  ruNii  SECUNDi 

polin  ^  et  Seston^  et  in  Asia  Lampsacom  et  Abydon.  Dein 
promontoriom  Gherronesi  Mastusia  p  adversam  Sigeo  :  ca- 
jos  in  fronte  obliqua  Cynossema,'*  ita  appellatur  Hecub» 
tumulus,  statio  Achaeorum.  Turris  et  delubmm  Protesi- 
lai/  £t  in  extrema  Cberronesi  fronte,  quad  vocatur  Mo* 
lium/  oppidum  Elseus/  Dein  petenti  Melanem  sinam 
portus  Coelos/  et  Panhormus/  et  supra  dicta  Cardia.  Ter- 
tius  Europas  sinus  ad  hunc  modum  clauditur.  Montes 
extra  praedictos  ^  Thraciae  Edonus,'  Gigemoros,  Meritas» 
Melamphyllos.^'  Flumina  in  Hebrum  cadentia,  Bargus, 
Suemus.^  Macedoniae,  Thraciae,  Hellesponti  longitado 
est^^  supra  dicta.'  Quidam  septingentonim  vigintimil- 
lium  faciunt.    Latitudo  cclxxxiv.''*  millium  est 


—31  Ita  Chiffl.  ctim  edd.  Hardiiin.  1.  2. 3.  Miller.  BiponC.  et  Frao»  Meltim' 
phyU&n  edd.  vett.  et  Gronov.— 32  Ita  Chiffl.  cum  edd.  Hardnin.  Miller.  Bi- 
pont.  et  Franz.  t^  ett  non  habetur  in  edd.  ant«  Hardain. — 38  Oronov.  etedd. 

NOT« 

•    CoUipolin]    Hodieqne    CalUpoUj  T6Xi$,Thracica  CkerroneHoppidMmf 

freto  nomen  dedit.    llfftrrhs  Straboni  *•  Elteui]  'EAcuovf  apnd  Ptolem.  iii* 

praecipiia  iirbiura  dicitur,  qnae  sunt  12.  et  Harpocr.  pag.  98.  Strabooi, 

in  Cherroneso,  Abydo  opposita,  qns  lib.  vii.  pag.  331.  'EAffow,  et  Scylacii 

in  Asiae  littore  eit,  lib.  xiii.  pag.  pag.  27.  Elsennta  in  Cherrooeto  ag- 

591.  noscit  etiam  Liviaa  lib.  zxxi.  piS* 

P  Maaluiia]   Maarowrla  lUpa,  Pto-  372. 

lem.  III.  12.  Hic  rursnni  Solinus  cap.  ^  Ceths]  KoTKos  Xift^,   Mela  ii.  3. 

10.  pag.  28.  et  Capella  lib.  vi.  cap.  de  <  Eat  et  portua  Coeloa»  AtheniensibQt 
Thracia,  p.  212.  PUniom  de  more  et  Lacedaemoniis  navali  acie  decer- 
tranacribnnt.  nentibna,  Laconicae  classit  signatiit 

•      4   Cynoaema]    Kwhs  0%ta.     Mela  excidio.' 

11.  2.  <  Ent  Cynossema,  tomalaa  He-  ▼  Pankomuui]  Portom  htec  vox  to- 
cnbe,  sive  ex  iigura  canis,  in  quam  nat  oinnibus  navibos  excipieodis  ap- 
conversa  traditnr,  sive  ex  fortona  in  tnm  :  ir^opjuof. 

qnam  deciderat,  hnmili  nomine  ac-  ^  Exira  pradictoa]  Hoc  est,  pntter 

cepto.'    Pollux  V.  6.  non  Hecnbae,  Haeroom,  Rhodopen,  Pangseom. 

aed  insignis  cnjuspiam  canls  sepnl-  <  EdoNHi]  Pars  Haeml,  EdonisThra- 

crnm  eo  nomlne  indigitari  ait.    Vide  ciae  populis  vicina. 

Ovid.  Met.  xtii.  569.  7  Suemua]  Colb.  1.  Syrmm.  Colb* 

'  Protenlai]  Mela,  loc.  cit.    « Sant  2.  Semuu. 

Protesilai  ossa  consecrata  delubro/  >  Supra  dicia]  Hoc  ipso  cap.  nbi  By« 

■  i£oitiim]Stcphanus,  exTheopom-  santium  dixit  abesse  a  DyrrfaachiOi 

po:   aUmov,  rris  6p$in|f  XtppotHiaou  septingentii  undecim  milUbos  p*** 


NAt.   H18T.    Llfi.   IV.   18. 


977 


i^gaeo  mari  nomea  dedit  scopnlas  inter  Teanm  et 
Chiam  '^  ^  verias,  qaam  insula,  Mx,  nomine^  a  specie  ca«* 
prae,  qasB  ita  Graecis  appellatur,  repente  e  medio'^  mari 
exsiliens.  Cemnnt  eum  a  dextra  parte  Andram  navigantes 
ab  Acbaia,  diram  ac  pestiferam.  iEgsei  pars  Myrtoo  da* 
tur  :^  appellatar  ^^  ab  insula  parva^  quae  cemitur  Macedo* 
niam  a  Gerassto*  petentibus^  faaad  procal  Euboeae  Ca- 
rysto.  Romani  omnia  haec  maria  daobus  nominibas  ap- 
pellant :  Macedonicam,  quacumqae  '7  Macedoniam  aut 
Thraciam  attingit :  Graciense,  qaa  Graeciam  allait.  Nam 
Grceci  et  lonium  dividant  in  Siculam^  ac  Creticam,  ab  in- 
salis.  Item  Icariam^  quod  est  inter  Samum  et  Myconum.'* 
Cetera  nomina  sinus  dedere»  quos  diximus.'  Et  maria 
quidem  gentesque  in  tertio  Europae  sinu  ad  huuc  modum  se 
habent. 


^«»^<^»^^^^<»^» 


▼ett.  CCCLXXXIII.—U  Ita  Tolet.  Salmant.  omnes  codd.  Hardnini  et  Da- 
lec.  itero  edd.  Harduin.  1. 2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Pranz.  inter  Tentdum  et 
Chium  Oronov.  et  edd.  yett. — 85  Edd.  vett.  et  Oronov.  tn  medio;  codd. 
Chiffl.  Hardoini  et  Salmasii,  item  edd.  Harduin.  I.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et 
Franz.  e  mcdtff.— 86  M^aum  appdUUur  Vet.  Dalec.  Mox,  Gereelo  Gronov. 
Paolo  pott,  in  eadero  ed.  Charysto,—^7  Ita  codd.  Harduini  et  Cbiffl.  item 
edd.  Hardnin.  1.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Frana.  qHodcumque  edd.  vett.  ante 
Hardoinnm. — 88  V«t.  Dalec.  Myeomm, 


NOTiE 


snnm.  Miisi  Theodosii:  ^Macedo* 
nla,  Thracia,  Hellespontni,  et  pan 
sinistrror  Ponti.  Haee  finiontnr  ab 
oriente,  mari  Pontieo :  ab  occidente, 
desertis  Dardani» :  (Candavi9,cre- 
do,  volnere  dicere,  de  qnibni  actnm 
est  III.  26.)  a  leptemtrione,  6u- 
mine  Istro.  Patent  in  longitndinem, 
M.  paunnm  dccxx.  in  latitadinem 
cccLxxxi.  jnxta  Plininm  Secnndnm 
in  eodem.' 

•  CCLXXXIV.^  lU  Mm.  omnes  : 
edltf,  CCCLXXXIIL  Nisi  Theod. 
CCCLXXXL 

^  IiUer  TetMm  et  CMum]  Vide  No- 
tas  ^t  Emend.  num.  66. 

*  Mx  «omtiie]  Al£,  qnae  vox  etqirmii 
lonat.    Plinio  aatlpalatnr  ApoUonii 


Scholiastes,  ad  Argon.  i.  881.  Th  Ai- 
ydiop  «^Airyor,  iKX-ffiiii  hfrh  wfyrov  ASyw» 
KokovfUynS'  Aliter  Festus :  '  iEgttam 
mare  appellatur»  qnod  crebrte  in  eo 
sint  insul»,  ut  prociil  aspicieniibns 
species  Caprarum  videantnr  :  sive, 
qnod  in  eo  JEgmu  Amasonoro  regina 
perierit :  sive  qood  in  eo  ^gens  pater 
Thesei  se  prsecipitaverit.'  Siiidas  ab 
JEgeo  Thesei  patre  appellationis  can- 
sam  petit.  Vide  Eastatb.  in  Iliad.  B. 

41. 

d  Myrtoo  datur]  Hoe  est,  iEgtti 
pars  qiiKdam  est  Myrtoum  mare. 

*  Geraeio]  Eubttse  sunt  bsc  oppi- 
da,  de  qoibns  cap.  21. 

f  Qiios  dunmiis]  Ut  Corinthiactts, 
SaroDicoay  Laconicos,  ceteriqae. 


778 


0.  PLINII  SBCUNDI 


XIX.  (XII.)  Insulffi  antem  ex  adyerso  Thesproti»,  Con 
cyra '  *  a  BQthroto  duodecim  millia  passaam :  eadem  ab 
Acroceraaniis  qainqnaginta  mill.  com  arbe  ejosdem  nomi- 
nis  Corcjrray  liberas  civitatis,^  et  oppido  Cassiope/  templo- 
qne  Cassii  Jovis^  passaam  nonaginta  septem  millia  in  lon- 
gitadinem  patens:  Homero^  dicta  Scheria  et  Pheeacia» 
Callimacho  etiam  Drepane.  Circa  eam  aliqaot,  sed  ad  Ita- 
liam  vergens  Thoronos  :*  ad  Leacadiam  Paxoe  ^  daae  ^ 
qainqae  m.  discretce  a  Corcyra.  Nec  procal  ab  iis  ante 
Corcyram  Ericasa^^  Marathe^'  Elaphasa,  Malthace,  Tra- 


«^^^^«<#  ^^^■^^ 


Cap.  xiz.  1  rA«ipr«(«v,  a  Batfibrolo  ex  eodd.  emend.  Harduinaf,  eaaM|ae 
secnti  Miller.  Bipont.  et  Franz.  T.  Cmyra  a  BiUArofo  Ed.  pr.  Venetr.  alic- 

2oe  edd.  ante  Hardain.idqaerevoca?itBrotier.  Paolo  pott^li&erwconrfiCMitf 
lujac.  Obss.  X.  S5.  nt  et  postea.  Mox,  pro  CosMOfw,  Strabo  et  Steph.  Caaaope, 
Deinde  CtMMpmi  Jovts  margo  cdd.  Dalec.  et  Oronov.^ — ^9  Paxm  edd.  Tett. 
Piixoa  Vet.  Dalec.~B  ManUe  Oronov.  et  edd.  vett.^  Pvtiomm  in  usden. 


SOTJE 


*  Cwcifra]  Cwfuj  ab  arce  quai  Ko« 
fio^  apod  Nicetam,  lib.  iii.  M  'rilf 
Kopv^y  est  enim  in  loco  perqnam 
edito. 

^  Liberm  cMtatu]  Ita  libri  omnes : 
boc  est,  eqjns  cives  liberse  conditio* 
nis  sunt.  Refert  Strebo  lib.  Yii.  p. 
829.  venisse  in  paroemiam  sane  per- 
ridicolam  Cercyrsporom  libertatem : 
M  *PM^»y  ^Xcvtfcpwacio-o,  inqoit,o&K 
hpgn^-  &XX'  M  koiMopi^,  wapotfdar 
iKafitM-  'EXooe4pa  K6picupa,  x^  ^» 
BiXatM. 

«  CoMdope]  Oellio  xix.  1.  p.  1051. 
*  Cassopeia.'  Hodie  8»  Maria  di  Caa» 
aope.  A  Jove  Cassio  nomen  ille  por- 
tos  accepity  Kturrtou  Ihny,  cea  C^tiit 
Jovis  foramen,  Meminit  ejas  fani 
Soeton.in  Nerone;  cap.  22.  lo  Nam- 
mis  quos  refert  Andreas  Marmoim 
Hist.  Corcyr.  lib.  i.  ex  nna  parte 
KOPKTPAinN,  ex  aversa,  ZETC  KA- 
cioc. — *Nammi  snntii  ficli,  veladnl* 
terini.'  Ed,uc. 

^  Homero']  Odyss.  E.  S4.  ^x^P^^ 
4pifi»kor  Xaoero  ^atfiMmf  4s  ytu»,    IJbl 


Didymas  Scboliastes :  ^XH^  4itaXj^o 
^  wvioos  rw  ^atdKmPf  rh  9k  parii  raSra 
4aK4i0ti  K4picvpa'  rb  9k  ttpxadrarotf  iaa» 
\crro  Apcvii^.  Scberiam  et  Drepa- 
nen  Stepbanos  qnoqoe  appellat.  Car 
Drepane  sit  Tocata,  ▼arias  cansaa  af- 
fert  Scholiastes  ApoUon.  ad  Argoo. 
IT.  9SS.  ex  Aristotele  et  Timseo  pe* 
titas. 

•  noronos]  Hodie,  loola  MeUre. 
Vide  Notas  ^  Emend.  nnm.  67. 

'  Paxm  dum]  Ud^  Dioni  lib.  L.  p. 
546.  Ua^  Polybio  iib.  ii.  p.  186. 
Hodie  PaoEO  et  Amiipaxo,  Leocadia 
est  Loecada,  ot  diximos  cap.  2. 

f  JSrJcMoo]  Nomine  proprio  Boac 
eaicarent.  'KputoSaar^aos  nota  eti- 
am  Ptolemaeo  iii.  14.  Uap4i0ih  *SXa- 
^ovona,  Makddiaif  Tpaxttia  Ilcrwiioia,  vel 
Uv^mifta,  TapaxU^  ceteris  scripeoribos 
incognit*.  Ilrvx^  Stephaoo  memo- 
ratnr,  prope  Corcyram,  vc^  r^f  K^ 
k6p^  Pro  Uapdiii  rectios  forte  M^- 
0000«,  a  foBnicnliSy  ut  ab  erice  '  ISn* 
cnsa.'  £t  pro  TWacAis  forsao  To^- 
X^  vel  Ti^x'''^*  >^  cetariisy  et  ab  ui 


NAT.   HIST«  LIB.  IV.  19.  779 

chie,  Pythionia/  Ptychia^  Tarachie.  Et  a  Phalacro  ^  Cor- 
cyr»  promoDtorio  scopaltts,  in  qaem  matatam  Ulyssis  na- 
vem  a  simili  specie  fabola  est.  Ante  Leocimnam/  Sybota.^ 
Inter  Leacadiam  antem  et  Achaiam  permoItaD,  quamm 
Teleboides  eaodemqne^TaphiaBf  ab  incolis  ante  Lencadiam 
appellantar,  Taphias^*"  Oxiae,  Prinoessa,  et  ante  iEtoliam  ^ 
£chinades,^^gialia»'°  Cotonis,  Thyatim^  Geoaris,  Dionysia, 
Cymas,  Chalcis,  Pinara,  Mystns. 
Ante  eas  in  alto  Cephalenia,''  Zacynthas^  atmqae  libem : 


^»^»*^^^^»»^^ 


Mozy  Tmekia.  Ei  a  PhaUBrw,  ffe,  Chiffl.«-6  AnU  Leueadkm  Sgbota  edd.  reiU 
et  Oronov.— tf  Taphiee  ab  ineoHe  appellantw.  Anle  LeaeadioM  Thapkku  (To- 
pkioeie  cod.  Dalec.)  Sifama  OxUt^  Prineeeea :  et  anie  JEMiam,  ffe.  Piotiaa. 
eadenupte  Tapkiee  ....  Prindeeea :  et  ante,  Ife,  edd.  vett.  et  Oronov.  etedemqne 
T. . . . .  Zapietie^  Arnoxia  Pruuieeea :  et  anie,  ife.  Chiffl.    MoZy  Nyetnu  pro 

NOTA 

qai  illic  condirentar  piicibns.  pbiisve  insnlis,  h»  tres  ante  Leaca- 

^  Phdaerol   Ptolen.  iii.  14.  etez  dianjacent:  ceter»  ante  Atofiam, 

Artenidoro  Stephanns,  ^d\eacpm^,  A-  etti  Teleboidibas  pariter  acceasen- 

Kpmrlipiow  KepaSpas*  dae,  commaniore  tocabnlo  Echinades 

'  Anie  LeaeimHam]    AekapFm  (kpa  appellantnr.     T^iJkf   a  Cepbalenia 

Corcyrae  promontoriam  orientale  est»  distat  omnino  stadiis  xzz.  aactore 

Ptolemapoloc.cit.  Hodie  CateBMm-  Stephano.   Td^  est  Scboltastai  A- 

c#.    Contra  id  promontorinm  ^Ufiora  poll.  loc.  cit.  aliisque.   Tofiov»  Stra* 

p^aos  Straboni  lib.  vii.  p.  8i4.  et  Ste-  boni  lib.  x.  p.  4A6.  Seqaantor  'O^* 

pbano.    Vide  Notas  et  Emend.  nom.  tZu  et  npa^eam,  *0^uAp,  hoc  esC, 

«cntammy  memioit  Stephanas,  Terbo 


i  r€l«6oidet  etfdm^Me]    Qnare  to-  'Apr^fura,    Ecdem  ewd  appellats  ab 

tos  ille  nnmeros  insnlamm,  qni  se-  Homero  Strabone  teste,  lib.  x.  pag. 

qnitnr,  Ecfainadibns  etiam  compre*  45S. 

beosis,   Teleboom    ditio    appellata,  >  Eehiaadet]   Deserts  insnlae,  qna* 

contribntaqae  Acamanim  est,  qnm  rum  plermque  annexm  Jam  continen* 

in  continente   ex  adverso  objacet.  ti,  aggerente  limnm  Acheloo  amne, 

Stephanns :  Tipiefi&ts^  ftotpa^e  'Ajcap-  nt  ait  Strab.  lib.  x.  p.  4&8.  et  Thn- 

MDiBff,  fl   9p^po0   Ta/^fm    iaaXeero,  cyd.  lib.  ii.  p.  170.    CetersB  fera  sine 

Scholiast.  Apoll.  ad  Argon.  i.  750.  nomine,  prwter  qninqne,  qnibos  est 

T9iK»06ai^  ol  Tdptoi.    Taeties  io  Ly-  commnne  vocabnlom»  Caraslmi.  "Exi- 

cophr.  vs.  1S4.    TipXt^^  ae^  Tdpioiy  rdies  IjfnwMi  vfjtrot,  Scylaci»p.  18.  No- 

ol  iw  roSff  'Ex^ydri  r^ts,     Telebom  bis,  lee  CaneUeree, 


appellati,  inqnit  Eostath.  in  Odyss.  *   JEgiaHa,  ^v.]    Vlde  Notas  et 

A.  qood  boves  fnrto  snblatos  procnl  Emend.  nnm.  09. 

ablgerent:    ttM  Aif^a^oi  rirAt  rht  ^  CephaleniaJ    Crfaiegna  :   Zaoyo. 

fi6as  Mjfyoy,  thos,  ^ante. 
^  Taphiae}   E   Teleboidibos,   Ta« 


780 


G.  PLINll   8B0UNDI 


Ithaca,''  Dalichitim^p  Same^  Crocylea.'!  A  Paxo  Cephale- 
nia^  qnoDdam  MelaeDa  dicta,  uodecim  millibas  pass.  abest, 
circnita  patet  xciii/  Same  dirata  a  RomaDis,^  adhoc  ta- 
mcD  oppida  tria'  habet.  loter  hanc  et  Achaiam^  cam  op- 
pido  maguifica  ^  et  fertilitate  praecipua,  ZacyDthas,  aliqoan- 
do  appellata  Hyrie/  Cephalemae  a  meridiaaa  parte  xxv. 


^^^^^^##^#^^ 


Myttta  cod.  Dalec.^7  '  Sic  leKendnm :  Ante  ea»  tn  aUo  Cepkalenia,  fum  ei  ab 
oppida  dicta :  Zaekynihus,  utraque  Ubera  Itkacay  DuUchium ;  Croeylea^  Paxaa^ 
Corcyra  qwmdam  MeUtma  dieta,  In  Cephaknia  Same  diruta  a  RmnaniM,'  Dalec. 
uineque  Hberai  edd.  ante  Hardain.  *  Cireuitu  patet  XCIIL]  Ita  Ms.  Reg.  l. 
In  Ms.  Laet,XC/.  In  editione  principe,  LXXXIV,  Pessime  Mst.  Reg.S.  5. 
et  receDtiores  editiones,  XLIV,  Errat  qaoqne  Strabo  lib.  x.  pag.  456.  cam 
ait  ambitum  Cephalenis  esse  stadioram  prope  ccc.  id  est  xxxvii.  M.  d.  pass. 
Majprem  numemm  sum  secutns,  qui  veritati  propior  est.  Incols  aMeverant 
hanc  insDlam  circnitu  patere  CLX.  mill.  CI.  Oalland,  Voffafe  Me,  du  Lefoami, 
Attendendum  seniper  brevius  esse  recentiornm  Orffcomm  milliarium,  qaain 
fait  Romanornm.'  Brotier.    Crocylea,  Paxotj  Cepheleniay  4pc»  edd.  anle  Har- 


NOTiE 


*  Ithaca']  Ulysse  alnmno  inclyta. 
Nunc  rAtacAi:  Nantis,  C^folo^  ptc- 
eola, 

p  DuUehiumy  Same']  Virgiliam  se- 
qnitnr  scribentem,  <  Dalicbinm,  Sa^ 
meqne,  et  Neritos  ardna  Saxis.'  Et 
Pomponinm  Melam  ii.  7.  p.  44. 
cni  Dulichinm,  Cephalenia,  Neritos, 
Same>  diverss  snnt  insulfle.  Praeivit 
iliis  Homems,  qni  2^^  insnlam  vo- 
cat  Iliad.  B.  141.  qaam  ipsam  esse 
Cephaleniam  a  qoibiisdam  existima- 
tum  Enstathias  ibidem  refert,  p.  407. 
Errare  Hesychius  videtufy  qni  AovX/- 
XiO¥  v^Xiy  Ke^ta\X3/pfia$  vocet. 

1  Croeylea]  Th  Kpoic6\eta  plarium 
nnmero,  apnd  Homer.  Iliad.  B.  632. 
Ol  ^'  'IBdieipf  ^X^^f  «r«i  Ni^iroF  clywr/- 
feXKoy,  Koi  Kpoic^Xci*  i^^fmtno,  moI  Afxt- 
Xm.  rptixwuf,  U 1 1  thacam,  sic  eiiam 
Crocylea  apnd  Homerum  insnlas  no- 
men  esse  visum  est  Plinio :  Stephano 
qnoqne,  ez  Thucydide,  qnem  intel- 
lexisse  non  videtur :  est  enim  Crocy* 
lion  Thucydidi  ^tolie  oppidam,  non 
insnla.  Contra  vero  Straboni  lib. 
vui.  p.  S76.    Crocylia  Homeri  oppi- 


dnm  esse  Acamanise  contineDtis  ex- 
istimatnm  est.  Heracleoo  vero  apad 
Stephan.-verbo  KfMie^iory  qnadrifa,- 
riam  divisa  Ithaca,  tertiam  qjos  par- 
tem  CroeyUon  appellavit.  Vide  No- 
tas  et  Emend.  num.  70. 

'  PaUt  XCIIL  [XUV,]  R.  1. 
XLIIL  Straboni  lib.  x.  p.  466.  Ce- 
phalentsB  ambitna  est  stadiomm  pro* 
pe  ccc.  hoc  est,  XXXVII,  M,  D, 
pa», 

■  Opptda  tria]  Cam  olim  haberet 
qnaterna :  nnde  TrrpdxQhjs  Eiutatbioy 
p.  807.  et  Straboni,  p.  456.  appcllata 
est.  Horum  quatuor  oppidoram  cives 
a  Livio  nominantur  Nesiot»,  Crano- 
nii,  Pallenses,  SamsM,  lib.  xxxviii. 
p.  477.  atqne  ita  fere  a  Thacyd.  lib. 
II.  p.  119.  Direpta  Same  a  Romanis, 
M.  Fnlvio  Cos.  Imperatore,  Samspoa 
omnes  sob  corona  venisse,  idem  cat 
auctor,  p.  478.  Contigit  h»c  cladea 
anno  U.  C.  dlxv. 

^  Ciim  oppido  me^ifiea]  Libeutioa 
agnoverim  vwm  oppido  magni/leo^  vel 
oppido  magnifiea, 

"  AppeUata  Hytie]  Vide  NoUs  et 


NAT.   HIST.   LIB.  IV.  19. 


781 


niillia  ^ ""  abest  Mons  Elatus  ^  ibi  nobilis.  Ipsa  circuitti  col- 
ligit  XXXV.  inilUa.9  Ab  ea  Ithaca  xv.  millia''' distat, 
in  qua  mons  Neritus.'  Tota  vero  circuitu  patet  xxv. 
mill.^  pass.  Ab  ea  Araxum  *  Peloponnesi  promontorium 
XII.  millia  pass.  Ante  banc  *  in  alto  Asteris^  Prote :  ante 
Zacynthum  xxxv.  mill.  pass.  in  Eurum  ventam  Stropha- 
des^  duae^  ab  aliis  Plotee  dictas.  Ante  Cephaleniam  Le* 
toia.®  Ante  Pylum  tres  Sphagiae  :^  et  totidem  ante  Mes* 
senen  (Enussae.''* 
In  Asinaeo  sinu,  tres  Thyrides  :^  in  Laconico,  Teganusa>> 


■^*^*^^*^^^^»^^^ 


duin. — 8  Ita  codd.  Hardaini  et  Chiifi.  item  edd.Harduin.  1.  2.  3.  Miller.  BI- 
poDt.  et  Frans.  cnm  antea  legeretur  XXll.  m\XVia, — 9  Ita  Regg.  Brot.  1.  2. 
cod.  Dalec.  et  Editio  princeps.  Vulgats  edd.  ante  Brotier  exliibent  XXXyi» 
nnUta. — 10  Ita  codd.  Hardnini,  Cliiffl.  et  Dalec.  item  edd.  Harduin.  1.2.  91. 
Miller.  Bipont.  et  Frans.  Xlh  mti/ta  edd.  vett. — 11  Vet.  Dalec.  ioiidem  vn  Ui^ 

NOM 


Emend.  num.  71. 

"  XXV.  miUid]  Strabo  lib.  x.  p. 
458.  stadiis  LZ.  tantum  insnlse  arobi- 
tum  circoroscribit»  que  sunt  Vil.  M, 
D.paaa.    Sed  manifVsto  errore.» 

^  Mom  Elaius]  Ab  abietibns  iodi- 
tum  monti  nomen :  cni  nionti  nnnc 
arx  prscipua  cum  oppido  insidet. 

'  Moni  Neriius]  Homer.  Iliad.  B. 
6S2.  proxime  a  nobis  citato:  quem 
ad  locom  Enstathins,  p.  307.  N^ptror, 
inquit,  ipos  iinlv  hrtfeivh  4v  lOiffi?. 

J  Paiei  XXV.  milL]  Dissidetrnr- 
snm  a  Strabone,  qni  Ithacae  ambitnm 
stadia  colligere  lxxz.  ait,  hoc  est, 
X.  miU.  pasi, 

■  Araxum]  Dc  qno  cap.  6. 

*  Ante  hane]  Ante  Ithacam.  'A^rrc- 
fHs  Homero  nota,  Odyss.  Zk.  484.  Ste- 
^ihano,  Uporrii,  inrala  prope  Sphagi- 
am  et  Pylum.  Prote  nunc  Proden^ 
dicitur. 

I»  Sirophades]  Hodie  Strofadi  et 
Siriwdi.  Olim  Irrpo^dZ^Sj  quaai  ee 
ctrcumagi  aliquando»  ac  circumverti 
▼isae  fnerint :  et  Uktnat,  nt  Mela  alt 
II.  7.  site  fluctuantes.    Srpo^dSts  i^« 


ffoi  iFfAs  rp  Zaic^y0v,  Steph.  Antoninus 
in  Itiner.  Marit.  et  Strophadas  eas 
et  Plotas  Tocat. 

«  Leioia]  Ptolemaeo  iii.  14.  A«M^a 
vflffos. 

^  SphagieB]  Quamm^  roaxima  2^ 
yta  et  S^oMrtfpfa  dieta,  Pansanis  lib. 

III.  p.  167.  et  Straboni  lib.  ▼iii.  pag. 
850.  xpoa^mtiiiyri  wXiiffioy  roO  II^Xou. 
Hodie  Sapiensa  :  reliqnse  scopoliSy 
qnam  insulis  propiores. 

*  ^nueaof]   ObvDo^oi  Pansanise  lib. 

IV.  p.  282.  Hanim  maximse  Caprtra 
nomen  est :  ceterae,  scopnli.  A  vini 
fertilitate  vetns  petita  appellatio  est. 

'  Thyridea]  BupUf^s  Strab.  lib.  viii. 
p.  360.  in  Asinseo  pariter  sinn.  Nnne 
Veneiieo  commnni  nomenclatione  ese 
appellantur,  a  promoatorio  Acrtta, 
qnod  in  continenti  objacet,  Capo  F#- 
neltco.    De  Asinaeo  sinu  diximns  c.  7. 

t  Teganuia]  eijyoyoMra  Pausaniae, 
loc.  cit.  Nonc  lioladi  Cervi.  fMw 
hand  procul  Cytheris  Stephauo  : 
nnne  sine  nomine.  K^dripa  deniqne 
omninm  maximay  ante  Tienarom  pro* 
moDtoriiun»  Strabonl  lib.  viii.  p.SGSk 


m 


C.  fUtin   SBGUNdl 


CotboD,  Cythera  "  cnm  oppido,  antea  Poiphyris  appellata. 
Haec  sita  esf  a  Malese  promoutorio  y.  millia  ■'  pass.  an- 
cipiti  propter  angustias  ibi  naviam  ambita.  In  Argolico, 
Pitynsa/  Irine^  Ephyre :  contra  Hormionium  agram  Tipare* 
nusi^  Aperopia/^  Colonis,  Aristera :  contra  Troezenium  Ca- 
lauria/  quingentos  passus  distans : '  Plateis,""  Belbina,  La- 
sia»  Baucidias.  Contra  Epidaurum,  Cecryphalos,°  Pityo- 
nesos'^®  VI.  millibus  passuum  a  continente.  Abhac^ 
ginai*  liberae  conditionis  xvi.  millia  pass.  cujus  xix.  miU. 
pass.''^  prsBtemavigatio  est  Eadem  autem  a  Pirsseo  Athe- 


^«»»»i*>»»i*«N^i»i»«» 


iere  SepteKhiomaU:  dextera  im  MeBeenen  (Efnuta, — 19  CytUKera  OronoT. — IS 
lU  edd,  vett.  et  Oronov.  V,  ndUibuM  Harduin.  Miller.  Bipont.  et  Frans. — 14 
Eperopia  Chiffl.  Eplropia  edd.  vetl.  et  Oronov.  Mox,  qmnquagiiiia  mattia  paaa, 
dietanM  a  Plataie  Vet.  Dalec.  distans  Plateii  Oronov.  Delnde,  pro  BcMw 
Chiffl.  Bel/tno.— 15  Sitiannesoe  Vet.  Dalec.~16  Ita  Regf .  Bret.  I.  S.  et  EdU 
tio  princeps.  XVII.  wiUibne  pate*  ct{jne  XX.  nnXL  patt,  edd.  vett.  item  Gro- 
nov.  Hardttin.  1.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Franc  XVIL  mUUbue  paee.  «i|^w 


JHOTJE 


nonc  Cirige.  Olim  etiam  Uop^npLe 
Solino  cap.  11.  p.  39.  et  Tltp^Opovffffa 
dicta  Eustathio  in  Dionys.  vs.  600. 
p.  71.  a  eopia  qnai  ibi  eat,  prttstan* 
tiaqne  porpnramm. 

^  Heeeeita  «•<]  Solinos  cap.  11.  p. 
80. 

'  PUfuea']  Hoc  est,  pinaria,  vitvo&- 
ea,  a  pinnnm  copia.  'Ipini  doinde 
aity  an  BV4i^>  quo  nomine  et  ipsam 
Calanriam,  qna  hand  procnl  hinc 
abesC,  invenio  aominatam  apod  Pln- 
tarch.  in  Qunst.  Ormc.  pag.  205.  oh- 
acnrom  eit.  'E^dpn  Stephano  inter 
infolaa  hand  procnl  Melo  memoratur. 
Trea  iU»  mihi  etae  videntnr,  quas  ho- 
die  nant»  appei&ant»  FaUeneraf  Caro- 
ety  Bettapeku 

i  l^ip«raM«]  De  Tipareno,  et  Co- 
lottide,  ceteri  aileot.  'Awtpowia  et 
^Apurrepkt  Pantaai»  memorantnr  lil». 
II.  p.  160.  HflBG  ctiamoam  Aritteri 
aomen  hal>et. 

*^  CoJimria]  KakaiApeM  Stephanoi 
Bimc  ^idrs,  Alii  taMB  F^rof  vocant. 


Mela  II.  7.  *  Calanria  inter  ignobilea, 
alias  leto  Demosthenis  nobilis.' 

>  QningentoepaeeaeditUuui]  Abagro 
Trtezenio.  Vide  Notat  et  Emend. 
num.  72. 

«  PkBteie]  Ez  bis  sola  Belbina  Scy- 
laci  nota»  pag.  10.  Kark  9k  rh  Sic^- 
Jioiow  ijcpvHiptop  riif  Tpot{i|y£M  iarl  in}- 
oos  Bi\]3iFa»  Jcol  v^At»,  contra  Scyl- 
laBum  TroBzenii  agri  promontorium. 
Straboni  qnoqne  iib.  viii.  pag.  376. 
et  Stephano. 

»  Ceerypkalot]  Ktapv^aXla  Aristidi» 
apnd  Photiom  in  Bibl.  cod.  246.  pag. 
1221.  prope  ^ginam  :  hodie  Sekilku 
Diodoro  quoqne  Bibl.  lib.  xi.  p.  60. 
et  Thucyd.  Hb.  i.  p.  70. 

^  Pitjfoneeot]  tLirvAnitrot^  insnla  pi- 
naria.  In  Mss.  R.  1.  2.  Colb.  1.  2. 
SdnihMnetot,  HodiCy  ut  ex  sitn  li- 
qnet,  Domaia. 

P  Mgina]  iCtfwa^  hodieqne  JE^gVM, 
non  Engia^  ut  vnlgns  Oeographorom 
ezistimat.  Ab  ea  sinni  Saronico  no- 
men*    Pauli  Medici  iEginetaB  patria. 


NAT.  HIST.   LIB.  IV.  20. 


783 


niensiam  porto  xxx.  mill.  pass.'7  abest,  ante  CEnone^ 
vocitata.  Spirseo '  promontorio  objacent  Elensa,  Aden- 
dros/'  CraogiaB  da»,  CaBcias  dnaB,  Selachusa,  Cenchreis^ 
Aspis.  Suot  et  in  Megarico  sinn  Methnrides '  qnatnor. 
^dBgila'9*  autem  xv.  mill.  pass.  a  Cythera,  eademqne  a 
Cret»  Phalasama  oppido  xxv.  miU.  pass. 

XX.  Ipsa  Creta  altero  latere  adaustmm,  altero  ad  sep^ 
temtrionem  versa^  inter  ortnm  occasnmqne  porrigitar^  cen- 
tnm  urbinm  *  clara  fama.    Dosiades  eam  ^  a  Crete  nym-* 


»^>^>»i#^^»»^i<^^ 


XIX.  miXL  pau.  Chiffl.— 17  lU  Reg.  Brot.  1.  et  Editio  princept.  XX.  miii. 
MM.  codd.  Hardnini  et  Cbiffl.  item  edd.  Hardain.  1. 2. 8.  Miller.  Bipont.  et 
Frans.  Xll.  mttt.  poM.  edd.  vett  et  Oronov.  Moi,  CEnopia  vocitaia  Yet.  Da- 
lec.  et  Pintian.— 18  Ita  Reg.  Brot.  1.  *  Ademdr&$  dicta  videtnr,  qnod  esiet 
tioe  arboribns.  Nonc  Penienena,'  Brotier.  Dendroe  Ald.  Junt  Basil.  Lngd. 
Eraamiy  Dalec.  Logd.  1006.  Els.  Gronov.  Harduin.  1.  2.  S.  Miller.  Bipont.et 
Frans.  Mos,  Acmeia  dum  Chiffl.  Methaiadee  quatmor  St  ap.  Dalec.  Etkaaidee 
fuaimr  alini  oodcz  ap.  ennd.— 19  JSgiaUa  et  pro  V.  L  JEgila  Vet.  Dalec. 
JEgiahom  Chiffl.  JEgUa  Orooov.  et  edd.  vett. 


NOTJS 


Hanc  Agathememt  Oeogr.  i.  6.  por* 
rectam  ait  esse  itadlii  clx.  hoc  ett 
^irjir.  fmtt.  poft.  nt  recte  Piinint. 

4  CEnoRtf]  OMni  Stepbano,  Scym- 
no  Chlo,  p.  SS.  Enttatbio  in  Dlonyt. 
vt.  {^19.  p.  78.  Tsetsae  in  Lycophr. 
vt.  176.  p.  S6.  ApoUodoro  lib.  iii.  de 
Dlit,  p.  no.  et  ante  eot  Herod.  Ilb. 
Tin.  pag.  477.  n.  40. 

'  Spirati]  De  qno  cap.  9.  Es  hit 
intnllt  *EXtavera  Strabool  memoratnr 
lib.  iz.  p.  S98.  'AerrU  Stephano.  De 
ceterit  anctoret  detidero.  Soopnlot 
modo  Ignobllet  in  boc  tractn  marit 
Tabnltt  Nanticte,  et  qni  ea  maria  nn- 
jper  luttramnt,  nobit  reprastentant. 
Vide  Notat  et  Emend.  nnm.  7S. 

*  JlftltarUei]  Qaammy  nt  qnidem 
▼idetnr,  mazima  Mt9avpia  Stephano 
appellata  ett,  inter  £ginam  et  Atti- 
cam,  juxta  Tr«esenem :  rqavt  fura^ 
Aiyipflf  lad  *ATriff$r/ «Xiforfor  Tpott^* 

V09. 


*  JEgaa"]  Qnte  Herodpto  lib.  ti.  p« 
S66.  n.  07.  Aiyadti,  vel  AlyiAma^  va- 
rlant  enim  ibi  codicet.  Hodie  Cirt- 
gotte,  Vide  Notat  et  Emend.  nnm. 
74. 

»  Centtm  «rUaim]  Virgil.  iCneid. 
iii.  106.  '  Cenlnm  nrbet  habitant 
magnat.'  Et  Horat.  iii.  Od.  97.  *  Cen« 
tnm  tetigit  potentem  Oppldit  Cre- 
ten.' — '  Belii  Trojani  temporibnt  nr- 
bet  nonaginta  doBtasatibi  fnitte  pro- 
ditUlyttet,  Odytt.  T.  174.  At  «tate 
tna  centnm  fbitte  refert  Homer.  II. 
B.  640.'  Ed.  eee. — Nnnc  vero  qntt 
tlnt  allcojnt  nominit,  Tiz  qnatoor  om- 
nioo  estant :  Cotlro  metropolit,  qnie 
Italit  Cmdia  dicitnr :  Cosia,  Ritime, 
aUia. 

^  Deeiadeo  eam']  H«c  Solinnt  cap. 
11.  pttg.  90.  et  Martiannt  lib.  vi.  pag. 
919.  litdem  fem  yerbit  a  Plinio.  Vlde 
Notat  et  Emendat.  nam.  75.  Hodle 
rieie  de  Candie. 


784 


G.  PLINII   SBCUNDI 


pha:  Hesperidis  filia,  Anaximander:  a  rege  Cnretain, 
Philistides  Mallotes:  Cartes  primuin  Aeriam^  dictajm: 
deinde  postea  Curetin,  et  Macaron  ^  nonnuUi  temperie  coeli 
appellatam  existimavere.'  Latitudine  nusquam  quinqua- 
ginta  millia  pass.  excedens,  et  circa  mediam  sui  partem 
maxime  patens»  longitudinem  ^  implet  cclxx.  milliam 
passuum,  circuitum  dlxxxix.'  flectensque  se  in  Creti- 
cum  pelagus  ab  ea  dictum,  qua  longissima  est  ad  orientem 
Sammonium*  promontorium  adversum  Rhodo:  ad  occi- 
dentem  Criumetopon'  Cyrenas  versus  expellit.  Oppida 
ejus  insignia,  Phalasame,^  Etea/  Cysamum^**  Pergamum,^ 
Cydon^j  Minoum,*"  Apteron^^  Pantomatrium,°*  Amphimalla^ 


***^<*i^*^**'*«* 


Cap.  XX.  1  Vet.  Dalec.  appeUavere, — 8  Ita  ex  codd.  iniB  et  Cbiffl.  ein«B« 
davit  Hardnin.  ita  etiam  edd.  Hardnin.  1. 2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Frans.  lon- 
gitudine  edd.  vett.  et  Gronov.  Mox,  CCLXXXViL  et  oetawu  quatuor  margo 
cdd.  Dalec.  ex  Apollodoro. — S  Itacodd.  Harduini  cnm  edd.  Hardnin.  l.S.S. 
Miller.  Bipont.  et  Franz.  circuitu  DLXXXIX.  edd.  vett.  et  Gronov.  ciremUa 
mUle  quingentoe  LXXXIX,  cod.  Dalee.  Hrcaxtu  DXX»  recentiorea  ap.  eoa* 


NOT^ 


^  Aeriain]  'AMpta  Stephano  :  Gellio 
quoque  xiv.  6.  p.  777. 

^  Macaron']  Hoc  est,  rmy  MoKdpvw, 
anbintellige  insolam.  Solinni  et  Mar- 
tianuB,  Maxdpctv  yrjiroy,  ineulam  beato- 
tum, 

«  Sammonium']  InTabnlis  Nanticia 
Capo  Salamon,  In  Act.  Apost.  cap. 
XXVII.  '  Salmone.'  Ptolenueo,  lib. 
ui.  17.    ^ofiAinoy  tucpoy» 

'  Criumetopon]  Kpiov  fihttwoy  Hapoy, 
Ptolera.  loc.  cit.  ceu  Foia  Arietia» 
Nunc  Capo  Crio:  juxta  pagns  est»  & 
Zuan  di  Capo  Crio» 

f  Phalaeame']   ^aijffapya,  Stfyiaci, 
p.  17.  Ptolemaeo,  et  Stepliano. 
.    *Etea]  'Hrc(a.  Vide  Notas  etEmen- 
dationes  nnm.  76. 

^  CfeamMm]  Klaapos  Ptolemaeo,  loe. 
cit.  Apteri  oppldi  navale,  *AaT4pas 
MyeUy  iari  Kiaapos,  inquit  Strab.  lib. 
X.  p.  479.  In  Notitia  Eccles.  Hiero* 
clisy  pag.  25.  sedea  Epiacopalis.   Hor 


die  Chisamo, 

'  Pergamum]  Pergameam  Maro  ap« 
pellavit  ^neid.  iii.  133.  '  £t  tandem 
antiqnis  Cnretum  allabimor  oria.  £r- 
go  avidus  muros  optatae  molior  nrbia, 
Pergameamque  voco.'  Scjlaciqno* 
qne,  Dc^ofJa^,  in  Kp^ni. 

i  Cydon]  Straboni  loc.  cit.  KvfimyUL, 
Italii  Canea :  nobia,  la  Canie, 

^  Minoum]  MiyciayPtoIem.loc.Qit. 
Nnnc  Minolo» 

1  Apteron]  "Awrtpa  Stepbano,  vX^- 
aioy  r^s  BaXdfmis,  Nomen,  li  fabalia 
fidet,  ex  eo  datnm  oppido,  qnod  Si- 
renea  ibi  a  Mnsis  vlctsB,  rh  «TcpA,  boc 
est  alas,  abjecerint  Stepbanua,  Sui- 
das,  et  Etymologici  anctor. 

^  Poiitojnalrttiai]  Hioanopuierpwv  Pto- 
lemflBO  et  Stepbano.  ^Kfu^ipuaiKXa  et 
'Afi^i/i^AAioy  Stepbano :  nunc  la  Smda: 
hinc  ^hinpipoKfis  KdKwoSf  apud  Ptolem. 
i|i.  17.  Golfe  de  la  Suda^  'Pi9v/<Wa 
StephaiiOy  Ptolemso  'piBi^v^a,  hodie 


NAT.   HIST.    LIB.    IV.  20. 


BIP^786 


Rhithymna,  Panhormumy  Cytaeum^  ApoUonia»*'  Matium,® 
Heraclea,^  Miletos,"!  Ampelo^/  Hierapytna/  Lebena/ 
Hierapolis :  "*  et  in  mediterraneo,  Gortyna,^  PhdBstum, 
Gnossus,  Polyrrhenium^  Myryna,  Lycastus/  Rhamnus, 
Lyctus/  Dium,  Asum/  Pyloros/  Rhytion,  Elatos,  Pharae/ 


■^^^'^^^^■^^^»  ** 


dem. — 4  Cwb^  edd.  Tctt.  et  Oronov.  Mox,  Amcm  Vet.  Dalec.  et  codex 
ejnsdem ;  PhUeros  Vet.  Dalec.  EUiios  codd.  Hardiiin.  et  Cbiffl.  item  edd. 
Hardiiin.  1.2.3.  Miller.  Bipont.  et  Fraoz.  Claios  edd.  vett.  et  Gronov. 
Deinde  Vet.  Dalec.  AIob  pro  Lasos.  Chiffl.  Gylywo»  pro  Cyliuos;  edd.  vett.  et 


NOTA 


USiimo,  Udpopfus  Ptolem»o,  nnnc 
etiam  Panormo^  in  territorio,  ut  lo- 
qoantnr,  Sitis.  Nam  Kiraiowy  nt 
Stepbanns  habet,  vel  KvraSov,  nt  Pto* 
lemaeus,  Sitia  niinc  dicitnr:  circum- 
jectU8  ager,  il  terriiorio  di  Siiia.  In 
Leonit  Novella,  sedes  Episcopalis, 
S/rcca,  apnd  Lennclavium,  p.  96. 

■>  ApoUonial  Stepbanos  joxta  Onos- 
■om  locat :  *AToX\utfia  4p  Kp^  wpbs 
Tj}  Kpw<fir<pm 

o  MaOum]  Matiuni  panlo  post  a 


■  Hierapyina'}  'UfA  lUrva^  «^Ais  Kf/ti- 
TJis  Stephano.  T&  *Icp4«v8va  Dioni 
lib.xxxvi.  p.  8.  Apud  Oruter.  p. 
696.  *Icp&  n^ra.  Hodie  Gitra  petra. 
In  Notit.  Eccles.  HierocHs,  sedes 
Episcopalis. 

'  Lebena']  Atfiiiv  Straboni  lib.  x.  p. 
478.  Gortynae  navale,  a  qua  dissidet 
stadiis  xc.    Nnnc  Lianda. 

"  HierapoUa']  'Upk  w6?as  KfrffniSf 
Stepbano.  In  Novella  Leonis,  sedes 
Episcopalis.    Oortyna  qnoqne,  Top- 


Plinio  contra  Diam  insnlam  statnitur,     rdra  §jarrp6woKiSy  hodie  Cketina.  «our- 


qus  Standia  hodie  appellator,  sep- 
temtrionali  Cretae  lateri  opposita: 
quamobrem  ex  eo  sitn  intelligimus 
Matium  esse  hodiemo  die  totios  in- 
solae  primarium  oppidnm  Candie. 

P  Heractea]  'HpdicKtM  Kp/rniSy  Ste- 
phano :  Onossiorom  navale  Straboni 
lib.  X.  p.  476.  i<rx€i  9k  hrttftioif  rh  'Hpd- 
'Kkttow  it  Tvwra^s, 

4  MUeioe]  M(\ifrof,  qnas  lonicas 
Mileto  ortum  dedit.  Strab.  lib.  xiv. 
p.  684.  et  lib.  x.  p.  470.  VLiXvros  pro 
MiAsfros.  Homer.  Iliad.  B.  647.  A^- 
ro¥t  WkKirrlv  r«,  «al  kpytv^tvra  A^aff- 
ror,  *atar6»  rc ,  *P^i6v  rc«  Nonnus 
Dlonys.  lib.  xiii.  p.  864.  MiKkfO¥ 
arparriifai  ow^vScf. 

'  Antpelos]  "Apanhos  &vpa  Ptolemspo 
promontorium  est,  nnde  jam  ad  op- 
pida  aostrali  latere  posita  cursoin 
Piinius  orationeroque  flectit. 


rhs  w6\is  Kpfrnis  Stephano  agnita : 
Tpwaahs  fere  omnibus.  Uo\vfip4ivioi 
Cydoniatarum  vicini  dicuotnr,  apud 
Strab.  p.  479.  ab  oviuro,  quas  alnnt, 
nnmero  appellati,  ut  auctor  est  Ste- 
phanus.  In  nummo  vetere  apud 
Spanhem.  p.  992.  nOATPHNinN.  De 
Myrina  vide  Notas  et  Emend.  nnm. 
77. 

V  Lycaetus]  Homero  superius  lan- 
dato,  et  Stepbano,  aliisqne,  A^ooroi. 
De  Rhamnonte  qoid  sentiamos,  in 
Notis  et  Emend.  dicemos  noro.  cit. 

*  Lyctu»]  A{utros  Stephano :  Scyla* 
ci,  iv  /<€<royc(f  A^icrof,  p.  18.  Diom 
in  mediterraneis  .insnlsB  urbibns  qui 
statneritj  auctorem  adboc  reqniro. 

*  Amtm]  "Axros  Stephano,  onde  Jo- 
piter  Asins  appellatns. 

y  Pylwos]  Forte  Elyrot,  Vide  No<' 
tas  et  Emend.  num.  78.  'Pvrtor  Home- 


Delph.  et  Kor.  CUu, 


Plinius, 


9  D 


786 


C.    PLINII   SBCUNDI 


Holopyxos,  Lasos»  EleathernaSy''  TherapQe,  Marathusa, 
Cylissos  :  et  alionim  ^  cfrciter  lx.  oppidorutn  memoria 
extat.    Montcs  :^  Cadistus/  Idasus,  Dictynnaeus/  Corycus. 


«  ^■^^^^^^^^^^ 


OronoT.  ilfy(i»oi. — 5  Ita  codd.  Hardnini  et  Dalec.  item  edd.  Harduin.  1. 2.  S. 
Miller.  Bipont.  et  Franz.  CiidMcu»  edd.  vett,  Mox  pro  Dictynteut,  qnod  ex- 
hibent  omnes  codd.  Harduini^  cuni  edd.  Hardiiin.  1.  2.  3.  lailler.  Biponl.  et 
Franz.   Dicthiaua  praefert  Vet.   Dalec    DtcUmt  A)d.  Juot.  Baail.  Lugd. 


NOTiE 


ro,  loc.  cit.  Steplianoqae :  'P^ciov 
Snidae  est.  Rhytion  cum  Rbitymnm 
confnndit  Ferrarius  in  Lexico.  De 
Elato  dicemus  in  Notis  et  Emenda- 
tionibns  num.  cit. 

■  Pktwaf  fyc,']  ^aptH  colonia  Messe- 
nionim  est,  Stephano  teste.  Holo- 
pyxot  etiam  Melse  cognita,  ii.  7. 
Lasos  ignota  omnibns. 

*  EUuikcmo)]  *Kk€v04fifa  Stepbano : 
Scylaci  'E^c^pmu,  in  Kp^irri.  Est  io 
Thesauro  Regio  argentens  nummui 
asre  roixtns,  cum  epigraphe,  RAET- 
OEP. . . .  Tberapnes  etiam  meminit 
Solinns,  Marathusse  Mela  ii.  7.  p.  44« 
Cylissi  Solinns.  Vide  Notas  et  E- 
tnendationes  num.  79. 

**  Et  aliorum]  Qnonim  nomina 
Meursius  recitat,  in  libro  de  Creta 
insula. 

«  Montes]  Solinus  cap.  11.  p.  29. 
*  Albet  Creta  jngis  montinm  Dic- 
fynn»i  et-  Cadisti :  qni  ita  excan« 
descnnt,  ut  eminni  navigantes  niagis 
putent  nubila.'  Albos  montes  Pli« 
niiiB  vocat,  xvi.  60.  et  xxzi.  28. 
Item  Ptolem.  iii.  17.  qnod  eoram 
jnga  nivibus  aemper  albent* 

^  Dictpuutua]  Idem  qni  Dictsnt 
Callimaclio,  quanquam  id  Strabo  ne- 
gat,  lib.  xviii.  p.  470.  Sed  Dictyn^ 
n€tum  lioc  loco  habent  Mtt.  Plintanl 
omnes :  Solinus  quoqae,et  Martianus : 
nomen  ex  ea  re  hahet,  quod  Diciyn- 
na  inde  se  praecipitem  egit.  Ptole- 
meo,  loc.  cit.  if  Adm}  tposj  et  Rc^pvicof 
tfjcpa,  quflt  naulis  bodie  Pimta  di  C^ 


raca, — *  Cave  Interim  huc  referat 
ntimmnm  argenieum  a  Segnino  deli- 
neatnm,  p.  126.  secnnd»  editioni% 

IMP.  CiES.  NERV^  TRAIANO  OPTIMO 
AVG.    GBR.    DAC.    PARTB :    '  AugUStO 

Oermanico  Dacico  Parthico.*  Capnt 
laureatnm.  Foemina  rnpibns  sen  pe- 
tris  insidet;  dextra  pateram  tenet, 
leevo  brachio  geatat  iufantem:  hinc 
et  inde  ttat  miles  armatas.  Supra 
AIKTTNNA.  Infra,  KPHT.  Cave.  in- 
quam,  hic  te  *  Dictynnam '  videre  et 
*  Cretam'  piites;  qnamvis  hic  sit 
coinmnnis  error,  non  facit  jus.  Nal- 
Ins  Cnretibiis,  ant  Pyrrhicae  saltatfo- 
ni,  ant  Dianee  Dictynnoe  hic  locoa 
est.  Volnit  Ingeniosus  et  eriiditnt 
nnmmi  hiijns  opifex  uno  verbo,  qnod 
Latinuro  Grfl^cumve  esset,  hanc  cx- 
primere  sententiam :  <  Bis  Cspsar 
Trajanns  subegit  Nomadas  Arabise:* 
nno,  inqnam,  verbo,  qnod  ex  primis 
tingularum  Tocum  literit  conttaret, 
si  fieri  posset.  Cum  illa  autem  bcts- 
NA  non  satisfaceret,  qnoniam  ▼ox 
nibili  est,  ad  Orccam  B\s  se  conver- 
tit,  et  occnrrit  illi  Dictynnsens  mont 
in  Creta  apiid  Plintnm:  ttatiiitqae 
Grtscam  sententiam  couficere,  qno« 
niara  t\s  coounode  banc  inclioarct, 
nec  Latina  vox  nlla  tit»  qnae  incipint 
a  litera  r.  Scriptit  ergo  AIKTTNNA: 
invenitque  ex  singulit  ferme  literis 
existere  banc  sententiam  piclnFSB  et 
arKumento  eximie  congroentem :  a2s 
Kcuo^ap  TpaXai^s  Tr^ro^c  V6ftaBas  'Apo- 
filas,  Bia  Vcetar  Trqjanui  iulijteit  No- 


NAT.    HIST.   LIB.   IV.    20.  787 

Ipsa  abest  promontorio  sno,  qaod  Yocatur  Criiiinetopoii» 
ut  prodk  Agrippa^  a  CyreDamm  promontorio  Pbycnnte» 
ecxx  V.  millia  ^  *  passuum.  Itam  Cadisto  a  Malea.  Pelo- 
ponnesi  lxx v.7  A  Carpatbo  insuldy  promontorio  SaimQmv 
nio  LX.  mill.  in  Favonium^  ventnm;  Hsdc  inter  eam  et 
Rhodnm  interjacet. 

Reliquee  circa  eam  ante  Peloponnesum  duae  Coricse, 
totidem  Mylae  :^  et  latere  septemtrioDali,  dextra.  Cretam 
habenti  contra  Cydoniam  ^  Leace,  et  duae  Badroae.  ^ 
Contra  Matium^  Dia.9'    Contra  Itanum^  promontorium. 


Erasrni,  Dalec.  Lngd.  1606.  Elz.  et  Gronov. — 6  *  Recte  emendavit  Frobenins 
CCXXV,  mUHa,  Tanta  e«t  enim  locornm  distantla.  Immo  Strabo  lib.  x.  pag. 
475.  distantiam  illam  prodidit  stadiorum  bis  mille,  id  est  ccl.  mill.  pas«. 
Male  Mss.  editio  princeps,  et  recentiores,  CXXV,  mill*  Brotier.  CXXV, 
omnes  codd.  Hardaini,  item  edd.  Hardnin.  l.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Franz. 
—7  A  M.  P.  LXX.  Chiffl.  A  M.  P.  LXXX.  Oronov.  non  vero  LXXIL  ut 
citat  Franz. — 8  Ita  codd.  Harduinf,  Vet.  Dalec.  Hardoin.  1.  2.  8.  Milier. 
Bipont.  et  Franz.  et  dua  Budora  edd.  vett.  et  Gronov.  et  duts  Bnto  Stepfa.  et 
al. — 9  Dria  Vet.  Dalec.  Cia  Gronov.  et  edd.  vett.  Mox,  pro  Oninay  quod 
babent  codd.  Harduiiii,  Cbiffl.  et  Dalec.  Onita  Legitur  in  edd.  ante  Harduio. 

NOTiB 

madai   AraJbia:    primam    Consulatu  acute  scribi  posse  KPHT.  in  banc  sen- 

Buoquiuto,  cnm  AiiABt4ADQVi8itain  tentiam  :  Kpkrurros  *Vniudw  'H^cju^y 

nnmmis  scriptnm  est :  deinde  in  ex-  TpoOavhs,  Fortiatimus  Romanorum  Im* 

peditlone  Parthica :  nam  in  nummis  perator  Trtyanus.  Nihil  certius.  Pror* 

Trajani  jam  Optimi  et  Parthici,  et  sus    absurde    vel    ipse    opifex    hic 

ConsuliB  VI.  legitur  apud  Occonem,  KPHTH  scriberet,  vel  alii  in  KPHT. 

ARABiA  CAFTA.  Ad  hanc  geminam  ex-  Cretam  intelligerent.'  Ed,  kc, 

peditionem  Arabicam  signi6candam  «  CCXXV.  [CXXV.]  miUia]  Vide 

et  geminus  miles  annatus  in  hoc  nnm-  Notas  et  Emend.  nnm.  80. 

mo  pingitur,  et  ipsa  Arabia  Petrseai  '  In  FavonhmJ   Occasum  versus, 

quippe  in  petris  insidens,  et  eadem  inqntt,  a  Carpatho  Creta  recedit  ix» 

Nomadum  regio,  nbi  vagse  cum  vlris  millibus  passuum. 

fmminae  pneralos  gestare  cognntur,  s  Corica , . ,  MyUB^i  De  his  ceteri 

et  viri  se  telo  defendunt.    Nihil  est  scriptores   silent.      Scopuli    verius, 

in  pictnra  snperfluam,  nihil  qnod  non  quam  insulse. 

bis  captam  castigatamve  Arabiam  Pe-  ^  Contra  Cydoniami]  Sive  Cydonem, 

trsam  significet.    Litera  N  geniina-  de  qua  paulo  ante.    Nam  et  Cydonia 

tnr  ob  numernm  pluralem,  VSfuJias,  Latinis  interduro,  ut  Solino :  Griecii 

Ejns  moris  sexcenta  snnt  in  nnmmis  semper  est   appellata.     Ipsa   vero 

exempla.    Addidit  ingeniosns  opifex  Leuce  hodie  est  SeogUo  di  S.  Theodoro, 

in  imo  nnmismate  syllabam  KRHT.  cum  arce  mnnitissima.    Budroce,  (sic 

ubi  KPHTH  certe  scriberet  integre,sl  enim    Mss.    habent,    non  Budora,) 

Cretam  vellet  intelligi.     Sed  vidit  nunc  Turluru. 


788 


C.   PLINII   SBOUNDI 


Onisia,  Leace :''  contra  Hierapytnam,  Chrysa,  Gaudos.' 
Eodem  tractu  Opbiussa,  Butoa,  Aradas :'°  ^  circumvectis- 
que  Criumetopon,  tres  Musagores  ^"  appellatee.  Ante  Sam- 
moninm  promontoriam,  Phoce,^  Platise,  Simides/'  Naulo- 
chos»  Armedon,  Zephyre. 

At  in  Hellade,  etiamnum  in  iEgseo^  Lichades/  Scarphia, 
Caresa/^  Phocaria,  complaresque  ali»  ex  adverso  Atticas 
sine  oppidis,  et  ideo  ignobiles.    Sed  conira  £Ieasina»'< 


^^^^^. 


^##« 


—10  Rkaumui  pro  Aradtu  margo  ed.  Dalec.  Aranu»  vef.  codex  ap.  PiDtian. 
Mox,  trea  Muaagora  Vet.  Dalec. — 11  Plaekiaf  Syrinde»  Vet.  Daiec.  Mox, 
pro  Armedon,  qaod  aervaot  codd.  ap.  Brotier  et  £d.  pr.  alii  habent  Jraicm- 
don,  et  sic  Ald.  Jant.  Basil.  Lnc^d.  Erasnni,  Dalec.  Els.  GroDov.  HarduiD. 
1.  8.  8.  Miller.  Bipont.  et  Franz. — 18  Ita  codd.  Harduini*  cam  edd.  Hardoin. 


NOTiE 


'  Dia^  Ita  R.  1.  &c.  non  Cta.  £t 
Ptolemso  III.  17.  ac  Straboni  lib.  z. 
p.  484.  A(a  viiaost  nnnc  Standia, 
conflata  appellatione  pra?o  harnm 
▼ocam  8onO|  clr  rV  Aiay. 

i  Contra  Itantim]  Orientale  Cretn 
promontorinm  illod  eit,  ubi  ae  iniula 
in  anstrum  flectere  inciplt:  hodie 
Capo  Xacro  nantis.  Ibi  et  oppidam 
"Itwos  fttit,  cajut  Ptolemsus  memi- 
nit  III.  17.  et  Notitia  Eccles.  Hiero- 
clis:  at  non  est  Paleoeoitroy  prope 
Candiam  positnm,  nt  viium  est  eni- 
dito  Wro;  cam  hae  civitatea  in  media 
fere  or»  illins  parte  sint  qna  Boreae 
obvertitur. 

*^  Oatfia,  Leuce^  Prior  Cqfonisi: 
altera  sine  nomine  eat:  ejns  tamen 
meminit  Antoninns  in  Itiner.  Marit. 

*  Ckryeay  Gandoa^  Utriosqae  Mela 
meminit,  ii.  7.  p.  44.  Posterior  Pto- 
lemaeo  dicta,  ut  arbitror,  K\aSSos  pih 
<roSj  iii.  17.  adjaceni  Cretae,  irapcUccf 
Tot  rp  Kpffiryi  et  in  Notitia  Eccl. 
HierocliSy  p.  86.  Harum  major  ho- 
die  Gaidurognisea* 

"»  Aradua]  "ApaJHos  circa  Cretam  in- 
sula  Stephano.  In  Mss.  et  edit.  Parm. 
ilraiiiM.  Libri  valgati  perperam,  auc* 


tore  Frobenio,  Rkamnu». 

<^  Mueagores]  Mela  ii.  7.  p.  44. 
'Et  qnas  Mnsagoras  numero  tret, 
ono  tamen  vocabalo  appellant.' 

«  Pkoee]  De  Pboce  Antoniniis  in 
Itlner.  Marit.  nxarcia  insola  libjaa 
a  Stepbano  ascribitur.  Simides,  vel 
ut  Mss.  Symidee  niuquam  comperta» 
nobis  :  at  1^6pufBos  Stephano  nrl» 
Cret»  dicitur,  forte  pro  insula  Cre- 
tics  ditionis.  Nauloclios,  ea  est  qass 
Naomachos  a  Mela,  una  cnm  Ze- 
phyre,  appellatur,  loc.  cit.  Armedoa 
(sic  enim  Mss.)  vel  Armendon,  qass 
sit,  penitas  obscuram.  Et  scopalis 
omaes,  qnam  insulis,  propiores. 

P  Lickades]  De  his  Strab.  lib.  ix. 
p.  486.  'ZifTavda  «li  al  Aix^s  ica\»6' 
lupui  Tptts  v^troi,  K,  r.  X.  Hamm  com- 
plnres  Idem  Strabo  refert  lib.  i.  p. 
60.  terrsB  motu  esse  demersas.  Siu^ 
^ia  ex  adverso  in  continente  nrbem 
habet  cognomioem,  in  Locroram  ora, 
de  qua  cap.  18.  dixtmus.  Caresa,  tn 
Mss.  Coresa.  Pkocaria  a  phocis  sen 
vitulis  niarinis  accepisse  nonien  vi- 
detur.   In  Mss.  Pkocasia, 

<i  Contra  Eleusina]  De  qua  egimus» 
cap.  11.    Ipsam  vero  SaAc^ahodie 


NAT..H1ST.   LIB.   IV.  21. 


789 


clara  Salamis :  ante  eam  Psytalia :  a  Sunio'^  vero  Helene 
qainque  mill.  pass.  distans.  Dein  Ceos  ab  ea'  totidem, 
quam  nostri  quidam  dixere  Ceam^  Grseci  et  Hydmssam. 
Avulsa  Euboeae,  qningentis ''  *  longa  stadiis  fuit  quondam  : 
mox  quatuor  fere  partibus,  quae  ad  Boeotiam  vergebant, 
eodem  mari  devoratis,  oppida  habet  reliqua,  lulida,'' 
Carthseam :  intercidere  Coressus^  Poeeessa.  Ex  hac  pro- 
fectam  ""  delicatiorem  '^  foeminis  vestem,  auctor  est 
Varro. 

xxi.-  Euboea  *  et  ipsa  avulsa  Boeotiffi»  tam  modico  inter« 
fluente  Euripo,  ut  ponte  ^  jungatur :  a  meridie  *  promon- 
toriis  duobus^  Geraesto «  ad  Atticam  vergente,  ad  Helles- 
pontum  Caphareo  insignis ;  a  septemtrione,  Cenoeo :  nus* 


1. 2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Frans.  Maresa  edd.  ▼elt.— 18  Hydnuaam  atmUam 
Eub€M.  Umnquagitiiia^  ipe,  Vet.  Dalec— 14  Cod.  Dalec.  deUctatumis. 
Cap.  xxi.  1  Ita  Vet.  Dalec.  alH  ap.  Hardttin.  edd.  Harduin.  1. 2. 8.  Miller. 


NOTiC 


Cohaij  in  Saronico  sinn  :  Ptytaliam 
LypaoamUiUa  incoln  ▼ocant.  De  liac 
Pausan.  lib.  i.  pag.  67.  Vrjeos  8^  «^ 
3«A<vi?Vrfy  iori  Ka^JWfUpii  ItvrrdXua, 
K.  r.  X. 

r  A  Sunw]  De  Sanio»  cap.  11.  De 
Helene»  Mela  ii.  4.  p.43.  'In  Attbide 
Helene  est,  nota  itnpro  Helenie :  et 
Salamis  excidio  claasis  Persicn  no« 
tior.'  Helene,  nt  olim  Moitplf,  Ste- 
phano  teite,  dicebatnr,  qnod  est  in 
longnm  porrecta,  sic  bodie  MocrontM, 
boc  esty  luuqA  vntros,  vocatnr. 

•  Ceo8  ab  m]  Ab  Helene  totidem, 
boc  est,  quinqne  pass.  mill.  distans 
K4tts  Strab.  lib.  x.  p.  486.  aliisqoe. 
Kia  p^os  Ptolem.  iii.  16.  HydrussK 
cognomen  a  copia  aquarum  petitnm, 
Heraciidea,  cap.  de  Politia  Coorum, 
inaulie  Coo  attribnit,  non  Ceae :  sed 
Ceon  et  Coon  ab  ipso  confundi,  se- 
quentia  ejos  ?erba  declarant.  Nnnc 
CJa,  vel  Zea. 


*  Quingeniis]  Lxn.  m.  d.  pass. 

"  luiida']  1ov}dSfKaf0aia^Uot4it<r&a, 
Kofniffffia  Straboni  lib.  x.  p.  486. 
Koffiioirhs  Ptolemeo  iii.  15.  De  Car- 
th»a  Ovid.  Met.  vii.  860.  '  Transit 
et  antiquae  Cartbaeia  moenia  Ce«.' 

^  Ex  hac  profedam]  H»c  iisdem 
verbis  Solinns,  cap.7.  p.  23.  Vide 
qnsB  dictnri  snmns  in  Notls  et  Emend. 
ad  libmm  nndecimnm,  nnm.  42. 

»  Eubeea]  Nostris  NegrepoHi:  Egrsp' 
pos  olim,  voce  ab Euripoi,ui  arbitror, 
de6exa.  Hunc  porro  Plinii  locnm  de 
more  transcribnnt  Solinns,  cap.  11. 
p.  30.  et  Martian.  lib.  vi.  cap.  de 
Thracia,  pag.  213.  Accepit  a  Pom- 
ponio  Piinins  ex  ii.  7.  p.  43. 

b  Ut  ponU]  Qni  pons  hodieque  ex- 
stat,  longitudine  ccl.  pass. 

c  Gertesio]  Ttpaurrhv^Ka/papebSfKii* 
vatoPf  promontoria  Eubttas  terna, 
Slraboni  lib.  x.  pag.  444.  et  Ptole- 
mso  III*  16* 


790 


C.   FLINIf  SBCUNDI 


qnam  latitadinem  altra  xl.  iDillia  passaum  exteodit  iras' 
guam  iatra  dao  millia  ^  oontraliit :  *  sed.  in  loDgitodinein 
univers»  Boeatias,  ab  Attica  Thessaliam  usquey  prasteota 
in  CL.'  mill.  pass.  ciTcuitm  vero  trecenta  sexaginta  qainque. 
Abest  ab  Hellesponto  parte  Capharei^  coxxv.  mili.  pas- 
suamy  urbibas  clara  qoondam^  Pyrrtia/  Portfamo,  Neso,' 
Cerintbo,  Oreo^  Dio,  jEdepso,  Ocba,  CEchalia :  nnnc  Chal- 
cide^K  cujas  ex  adverso  in  continenti  Anlis  est :  Gersesto,'' 
Eretria,  Carysto,  Oritano/  Artemisio^  fonte  Arethusa/  flu- 
mine  Lelanto^J  aquisque  calidis,  qaad  Ellopiae  ^  vocantur. 


BipoDt.  et  Franz.  ad  meridiem  edd.  ante  Harduin. — 2  '  Nugquam  hUiiudhum 
ulira  XX,  M,p<u».  exiendit,  nuMquamintra  II,  M.  contrahit  Vet.  astipnlantibna 
Strabone  et  Fomponio.  Ms.  legit:  nu»qtuim  tn/ra,  ^c.  non  intra,^  Dalec. 
intra  XX,  milUa  Gronov.  et  edd.  vett.  Mox,  unitersa  Bceotia  margo  edd. 
Dalec.  et  Gronov.  er  panlo  post,  CX,  mill.  pats.  ibid.  ex  recentt.  librii.— 3 
Neside  Vet.  Dalec.  Meso  edd.  vett.  et  Oronov.  Mox,  Ceritho  Vet.  Dalec— 4 

NOTiE 


^  Intra  duo  miUia']  Yide  Notas  et 
Emend.  nnm.  81. 

•  Praienta  in  CL,"]  lo  longitndi- 
nem  cl.  mill.  pass.  toti  Bceotie  appo- 
sita. 

'  P^hai  Pyrrim  meminit  Meia, 
)o€.  cit.  Ooptffiot/  Sniiias.  De  Neso, 
(sic  enim  ex  Msa.  Reg.  1.  2.  Colb.  1. 
8.  Paris.  pro  Meoo  rescripsimns,) 
idem  Mela :  hodieque  Neao  vocatur, 
in  parte  insnl»  boreali.  K^iptvOos  Ho- 
mero  cognita  Iliad.  B.  688.  et  Ptole- 
maeo  iii.  16.  'fipc^f,  ir^X»  E^i3o(«sSt«^ 
phano.  Hinc  Oritte  popnli,  quos  Da* 
iecamp.  in  Athen.  lib.  i.  p.  14.  ad  In- 
dos  Oritas  perperam  refert.  Acoi'  Ho- 
inero  rursnm  loc.  cit.  et  Strabont 
lib.  X.  p.  446.  Mrt^s  eidem  8trat>o- 
ni»  p>g*  446.  cum  thermis  Hercnleis, 
aquisve  bnlidis.  "Ox*!  Enstathio  in 
Iliad.  p.  279.  et  montis  nomen  eC  ve- 
tnsta  Eubcsas  totins  appeliatio  fnit,  ab 
oppido,  ut  apparet  cognomine.  Olxa- 
\ia  denique  et  apud  Stephanum  £u- 
boeae  oppidnm  est, 

s  Hune  Chalcide]  XoXjcU  Eustathio 
loc.  cit.  aliisque.  Hodie  abEuripo  af- 


flnente  Negrepont,  qnasi  |y  Kvpiw^, 
quam  vocem  sequior  nsus  in  Negripo 
prinmm  transformavit.  De  Aiilide 
dlximns  cap.  12. 

■>  Geraeto']  repuurrhs  le^fjoif  contra 
Snninm,  Atticie  promontorinm,  nt 
anetor  est  Strab.  lib.  x.  p.  446.  Ho- 
die  loMtmra.  'Eperpia  Strabooi  qnoqne 
loc.  cit.  nonc  Trocco.  Kcipvoror  Ste- 
pliano,  de  qno  oppido  ille  mnlta  : 
nnnc  Caetel  HfM$o.  '  Opnlentissimss 
Carystos  et  Cbatcis^'  inqnit  Mela  ii. 
7.  p.  4S.  De  Oritano  nibil  comper- 
tnm.  De  Artemisio  Ptolemsiis  tii. 
16.  'SpriiiAos  kp^,  Stephano 'A^rt- 
fdaiov. 

^  Fonte  ArethuM]  De  qno  Strabo 
conanlendoSf  lib.  i.  p.  68. 

i  Lehinto]  Flnvium  igniti  Inti  ter- 
r»  htatn  «rnpiase  tn  Lelanto  campo 
idem  Strabo  narrat  loc.  cit.  £t  pro* 
pe  Orenm  KdhXatfra  irora^ir  idein 
collocat,  lib.  x.  p.  446.  qnem  pro 
Plinii  Lelanto  accipi  si  quis  velit,  non 
admodnm  reloctabor. 

^  Qua  EUopia]  Ab  EUopia  Euboese 
regiooe,  de  qua  Strabo,  p.  446. 


NAT,   HIST.   LIB.   IV.  22. 


791 


nobilis  ;  notior  tamen  marmore  Carystio.    Antea  yocitata' 
est  Cbalcodotis/^  aut  Macris,  ut  Dionysias  et  Epborus  tra- 
dunt:  ut  Aristides^  Macra:  ut  Callidemus,  Cbalcis,  eere 
ibi  primum  reperto:  ut  Mensecbmus^  Abantias:  ut  poetae 
vulgOy  Asopis. 

XXII.  Extra  eam  in  Myrtoo*  multce,  sed  maximc  il- 
lustres  GlauconDesoSy^  et  iEgilia.'  Et  a  promontorio  6e- 
raestOy  circa  Delum  in  orbem  sitae  (unde  et  nomen''  traxere) 
Cydades.  Prima  eantm  Andrus"^  cum  oppido,  abest  a 
Geraesto,  x.  milL  pass.  a  Ceo  xxxix.  mill.  Ipsam  Myr- 
silus  CauroDy  deinde  Antandron  cognominatam  tradit: 
Callimachus  Lasiam,  alii  Nonagriam,  Hydrussam^  Epa- 
grin.    Patet  circuitu  xcvi.  mill.  pass.*    Ab  eadem  Andro 


■^■^^*^*^^^^^»^ 


Oroatane  Vet.  Dalec— 5  ChahodonlU  edd.  vett.  et  Oronov. 

Cap.  XXII.  I  ^gUa  Chiffl.  BegialU  Ptolemso.— 2  Ita  codd.  Hardiiini  et 
Cfaiffl.  ciiin  edd.  Harduio.  1. 2.S.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  XC,  mill,  paes.  re- 

NOTiE 


*  Chalcodoiis]  Quod  »8  prima  de- 
derit,  tere  ibi,  ut  mox  snbjicitnry 
prironra  reperto.  Ita  scribi  porro  id 
vocabolnra,  tum  Msi.  monent,  R.  1. 
S.  Colb.  l.  2.  &c.  tnm  Orceci  sermo- 
niB  proprietas  exigit :  non,  nt  hacte- 
nu8  editum,  ChaleedonHs<.  Sic  MaKpHf 
a  iongitudine  Stephano  dieta  est,  vel 
Mairpd.  Ab  Abantibns,  qni  eam  din 
tenuere,  ^Afiairrids,  'Afiavrls  Pansan. 
lib.  V.  p.  332.  Unde  lefAv  otJhu  'Afidt^- 
T«y  a  Nonno  appellatnr,  Dionyr.  xiil. 
p.  361.  Nomen  ntmmqne  Hymno 
tn  Delnm  Callimachns  vb.  20.  com- 
plexus  :  Mojcplr  'Afiarriiu  'EXKffin/^, 
et  Dionys.  Perie^.  vs.  620.  Ab  Ato- 
pide  deinde,  hoc  est,  a  Danae,  vel 
^flna  Asopi  fiiia  postremnm  ei  no- 
men  est  inditum  :  Scymnns  Chlus,  p. 
23.  de  variis  Enboete  appellationibns  : 
At&  r^v  <p^iy,  rh  irp6rtpoy,  &s  ^<r}y, 
MoKfiis,  "Eirwtv  inrh  t^f  Keyofidpfis 
*A^i^i8of ,  Xp6y<p  Kafiovffa  rotiyofia,  £0* 


*  /»  Myrtoo}  Deceptns  est  Pintia- 
nns  ancipiti  ac  gemina  Myrtoi  maris 
appellatione.  Alind  enim  est  Myr- 
tonm  pelagns  Plinio,  Straboni,  Pan- 
saniae,  Melae :  alind  Ptolemno.  Huic 
circa  Cariam  est:  illis  a  Creta  ad 
Atticam.    Videl^trab.  lib.  ii.  p.  124. 

^  Gknieonneeo»]  TKo^kou  vrj<ros  Pan- 
saniae  lib.  vi.  ^giliam  Plinii  cum 
Begiali  Ptolem»i  eodem  errore  Pin* 
tianns  aliiqne  eandem  esse  existi- 
marunt,  quo  is  putavit  idem  esse 
Ptolemseo  Plinioque  Myrtonm  mare. 
Illa  Pondico  liodie,  Ista  Spitilus :  re- 
liqnae  Micremisia,  hoc  est,  parvae  in- 
solae»  communi  vocabnlo  nuncnpan- 
tnr. 

®  Unde  et  nomen']  '  Orbem  enim  k^jv 
AoK,'  inquit  Solinnsc.  II.  p.  30.*Oraii 
loqunntur.'  Expressit  id  Orapco  car- 
mine  Dionysius  Perieg.  AtjKov  ^kvx- 
Ai^avro,  ical  oifyofxa  KvKKdJSts  €uriv. 

*  Andrus]  Andro, 


792 


C.   PLINII   SECUNDI 


passus  mille,  et  a  Delo  quindecim  milL^  Tenos/  cum  op- 
pido  in  XV.  mill.  pass.  porrecta,  quam  propter  aquarnm 
abundantiam,  Aristoteles '  Hydrussam  appeliatam  ait,  ali- 
qui  Ophiussam.  Ceterae:  Myconos^^  cum  monte  Dimasto: 
a  Delo  quindecim  milL^  passuum.  Siphnus/  ante  Meropia^ 
et  Acis  appellata,  circuitu  viginti  octo  mill.^  pass.  Seriphus' 
XV. 7  Prepesinthus»^  Cythnos.  Ipsaque  longe  clarissima» 
et  Cycladum  media,  ac  templo^  Apollinis  et  mercatu  cele- 
brata,  Delos:''  quae  diu  fluctuata,  ut  proditur,  solamotum' 


^^^ 


centiores  rodd.  ap.  Dalec.  XCIIL  miU.  pa$».  edd.  vett.  et  Orono¥.»S  Re- 
ccntr.  codd.  ap.  Dalec.  et  a  Delo  X.  nitSu.  Mox,  cum  o.  XV.  miU.  pau.  edd. 
ante  Brotier.  cum  o.  tn  XV.  tfc.  Cbiffl.-^  Mycane  Vet.  Dalec. — 5  '  Ita  libri 
omnes  scripti  et  editi.  At  Cl.  Tonrneforf,  Voyage  du  LewnU^  tom.  i.  pag.  342. 
Plinium  argnit,  quod  XV.miU.  scripierit;  cnm  a portu  Myconi  ioBolae,  nunc 
Myconiy  ad  parvum  portum  Deli,  qno  vnlgo  appellitur,  sint  tantum  F/.  miUia 
poMuum.*  Brotier.  XVII.  mt/l.  Vet.  Dalec.  A.  miU.  alii  codd.  Dalecampii. 
Moz,  antea  Meropia  Cbiffl. — 6  '  Tournefort,  I.  c.  pag.  205.  ait  numerari  XL. 
mUL*  Brotier. — 7  '  Ita  Ms.  Reg.  1.  eteditio  princeps.  Male  recentiores  dtio- 
decim.  Sed  exilior  adhuc  est  nnmerns,  XV.  Cl.  Touroefort,  ibid.  p.  214.  alt 
eam  patere  circuitu  amplius  XXXVI.  miU,  poM.'  Idem.  Senplua  duodeeim 
etiam  Gronov.  HUrduin.  1.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Franz. — 8  £dd.  vett.  et 
G ronov.  darMnma,  Cycladum  media,  iempio;  Chiffl.  alii  codd.  ap.  Harduin. 
edd.  Hardnin.  1. 2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Frans.  d.  et  Cycl,  m.  oc  fem/iJe^--9 


NOT^ 


«  Tenos]  Tqyof.    Nunc  Teno. 

'  Ariitoteles]  Et  ex  Aristotele,  vel 
quisquis  is  est  Auctor  libri  de  Mirab. 
Auscnlt.  Stephanus,  verbo  Tijvos,  4k- 
XifBTi  8i  *T9pov<rirat  quod  nempe  irrige- 
tnr  aqois,  md  'O^towrffa,  quod  angui- 
bus   scateat.     Aristopb.   Schol.    in 

Plnt.  Ix*''''  ^*'  ''V  T^^V  t*^  '''^  KmKd* 
^w  vfyr(p  6^u  ffol  (rKOfnrioi  8eiyo2  iyl» 
vovro.  Ac  forte  etiam  inde  Hydrnssa 
ab  hydris,  non  ab  aquis,  eat  vocitata. 
Quin  et  vox  ipsa  Ti}wa  Hesychio  Ix^* 
¥a  est,  boc  est,  orpera:  ut  eodem 
spectare  nomina  haec  omnia  videan- 
tur. 

V  A/yconos]  VLiKowos  fxia  r&p  KvicXrf- 
9uv  Stephano,  Mons  ibi  AljuaoToi  ap- 
pellatua,  quod  dnarom  instar  mam- 
roarum  gemino  vertice  eminet. — *  In 
Itinerario  Georgii  Wheleri,  p.  191. 


dicitnr  Myconos  a  Delo  non  abesse 
ainplins  tribus  passnum  millibns. 
Nnnc  Turcis  paret.'  Ed.  mc. 

^  Siphmui]  2(^s  Stepbano,  et  ea- 
dem  Mcptfvti  prins,  nt  anctor  est  eti- 
am  Nicol  Daroasc.  in  Excerptis,  pag. 
494.  appellata.  Vide  Notas  «t  E- 
raend.  num.  82.    Hodie  Sifano, 

*  SeriphMs']  Xipu^s  Straboni  lib.  x. 
pag.  487.  Nnnc  Serftno,  Deserta 
insola,  quosontes  Romani  relegabant. 
Tacitos  Annal.  iv.  de  Casslo  Severo : 
'  In  Seriphio  saxo  consennit.'  Jnve- 
nal.  Sat.  vi.  662.  '  Et  parva  tandem 
carnisse  Seripho.' 

i  Prepedntiws]  Tlptst4ffw9os  et  K^ 
ifos  Straboni  lib.  x.  p.  486.  Hsee 
hodie  Fermma  dici  existimatnr. 

k  Delos]  A^Aos.  Nobis,  les  SdUias. 
a  corrupta  voce  Graeca,  ds  AiKouu 


NAT.   HIST.   LIB.   IV.    22. 


798 


terrae  non  sensit.  Ad  M.  Varronis  aBtatem,  Mucianus^  pro* 
didit  bis  concassam*  Uanc  Aristoteles  ita  appellatam  pro- 
didit:  qnoniam  repente  apparaerit™  enata.  JEglosthenes 
Cynthiam/  alii  Ortygiam,''  Asteriam^P  Lagiam,^''  Chlaniy- 
diam,  CynaBtham,  Pyrpilem  igne  ibi  primnm  reperto.  Cin- 
gitar  qainque  mill.  passuum : "  assurgit  Cyntbio  monte."! 
Proxima  ei  Rhene/  quam  Anticlides  Celadussam'  vocat : 


^^^*^^^***^^ 


Tolet.  «Mfit.  Ai  M.  Vammi$  atate  Mutianua;  Qronov.  et  edd.  vett.  atnni  ad 
M,  Vartoma  ^Biatem,  ifc. — 10  Pelatgiam  Vet.  Dalec.  Mox,  Cynihiim  PyrpoUn 
codd.  ap.  Dalee.  Cynthum  etinin  Steph. — 11  *  Ita  libri  omnes  Bcripti  et  editi. 
Cl.  Tourneforl,  ibid.  pag.  842.  perperam  Pliniam  arguit,  quasi  qwndeeim 
milUa  paasMwn  icripserit/  Brotier.  Mox,  Cyniko  monte  edd.  vett.  cam  Oro- 
nov.  Harduiu.  1.  2. 8.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  CmUao  monle  Chiffl.  Cynthi» 


NOTiE 


Incol»  MegadiU  vocant.  Adjacet  ei 
Rhene,  de  qua  mox  Plininsy  et  minor 
Delos  a  civibns  appellatnry  non  Fer- 
nrina,  ut  quibusdam  visum  est,  qnas 
longe  hinc  abest. 

1  Soiamotum']  SenecaNatnr.Qnsst. 
VI,  26.  pag.  012.  *Sed  movetnr  et  JEr- 
gyptus,  et  i><ns:;;a]iam  Virgilins  stare 
ja.8sit,  *  Immotain(ftoc  ^oli  dedit,  et 
contemnere  ventos.'  ii>«e.Philo8o< 
phi  qaoqney  credula  natiO;\ixemnt 
non  moveri,  auctore  Pindare.  Tha- 
cydides  ait  antea  qnidem  imraotam 
fnlsse:  sed  circa  Peloponnesiacnm 
bellnm  tremnisse.  Callisthenes  et 
alio  tempore  ait  hoc  accidisse/  &c. 
£n  qnod  Mncianus  prodidit,  bis  ante 
Varronis  aetatem  terrs  motu  Delon 
concnssam.  ' Vide  Caliimachum  Hym. 
in  Delum.  Thncyd.  lib.  ii.  pag.  104. 
belli  Peloponnesiaci  anno  primo  tre- 
maisseait,Olympiad.LXX XVIII.  Ante 
Marathoniam  pngnaro,  Herod.  lib. 
Ti.  n.  98.  pag.  860. 

"*  Apparuerit'}  Uaph  rh  ZfjXov.  Ser- 
vins  ad  ^neid.  iii.  76.  *  Delos  dici- 
tar»  qnia  diu  latnit,  et  postea  appa- 
rnit.  Nam  9J)Xoy  Orsci  manifestum 
dicunt.  Vel  quod  verius  est,  quia 
cnm  ubique  Apollinis  responsa  ob- 
scura  sint,  manifetta  iUic  dabaotur 


oracnla.' 

"  Cynihiam']  A  Cyntho  monte,  de 
quo  mox  StephannSy  verbo  A^Aoj^ 
iaakeho  tk  KMos^  ...  icai*A<rr€p/ay  aal 
U^XMrytOf  nai  XXoftviUh 

^  Ortygiam']  A  copia  cotnmicam, 
rmr  hfrrirftt»^  qnas  lllic  sunt,  nt  anctor 
est  Phanodemns  Rernm  Atticar.  lib. 
II.  apod  Athen.  lib.  ix.  pag.  892. 
Aliam  cansam  affert  Schol.  Apolionii 
ad  Argon.  i.  808. 

1P  Asteriam\  SoHnus,  cap.  11.  pag. 
80.  de  Delo  :  *  Eadem  est  Ortygia/ 
inquit,  '  nunc  Asteria,  a  cultura 
Apoliinis :  nanc  a  venatibns  Lagia, 
vel  Cynsthus:  Pyrpile  etiam,  quo- 
niamet  ignitabnlaibi,et  ignis  inventa 
sunt,  In  hac  primura  vis»  coturni- 
ces  aves,  qnas  iprvyas  Orasci  vocant.' 
Lagia,  sen  leporaria,  a  lepornm  fre- 
qnentia,  Xayohs  Orseci  nuncnpant : 
Cyntethus  ab  ardore  canum  venatico- 
rum  dicta  est,  hirh  rov  leuphs  et  «df(?«. 

<i  Cynthio  [Cynthomonte']  KMos  Spos 
rris  A^\ov,  Schol.  Callim.  p.  9.  Nonc 
monie  Ciniio.  Non  ille  qnidem  ex- 
celsas,ot  Strabo  mentitur,  sed  vix  al- 
tior  CapitoHno  Romap,  teste  airr^wTQ 
Oeorgio  Wheiero  in  Itinerario  pag« 
176. 


794 


C.   PLlNll   SRGUNDl 


item  Artemin  '^  Heilanicus.  Syros/  qaam  circaitn  patere 
viginti  millia  pass.  ptodtdere  yeteres,  Mucianus  centnm 
sexaginta.  Oliaros,"  Paros''  cum  oppido^ ab  Delo  xxxviii. 
miil.  marmore  nobilis^  quam  primo  Platean/''^  postea  Mi* 
noida  vocarunt  Ab  ea  septem  mill.  quingentis  Naxus,  a 
Delo'  xviii.'^  cum  oppido,  quam  Strongylen/  dein  Dian, 
mox  Dionysiada  a  viuearnm '  fertilitate,  alii  Siciiiam  ^  mi- 


monie  codd.  Re%g.  Brot.  et  Ed.  pr.— 12  Ati&miten  edd.  ante  Hardain.  Mox, 
Scyros  Vet.  Dalec— 13  PkLtttam  cod.  Dalec.  Paciiam  edd.  vett.  et  Oronov. 
Mox,  Minoam,  pro  Minoida,  Steph.— 14  *  Ita  libri  omnes.  At  certe  crror  esf. 
Naxos  enim,  niinc  f^axie^  magta  distat  a  Delo,  qnani  Paroi ;  et  ipse  Pliniiis 
xxxviii.  mill.  inter  Paron  et  Delon  modo  snpra  nnmeravit.  Cl.  ToiHtiefort, 
ibid.  pag.  343.  ait  esse  xl.  mill.  pass.  inter  Delon  et  Naxon.  Oppidnm  antem 


NOT^ 


'  Rktnel  'P^FQ,  VTiaos  fuiep^  irXi^rfoy 
A^Xovy  6Xiguo  a  majore  Drlo  freto 
dispescitnr.  PlnUrcb.  in  Nicia,  p. 
625.  'Pnyairi  pfjffos  Herod.  iib.  VI.  p. 
866.  n.  97. 

■  Celaduaeam]  A  strepitn  nndarnm, 
id  enim  est  proprie  KtXaBuy.  A  Dia- 
nse  nomiDe^Afrrc/Aii^. 

'  Syros]  3^1  Straboni  lib.  x.  p. 
486.  aiiisqne.  Jnxta  Detnm  :  ^  ^6pa 
w9iaos  fda  r&y  KwcKiZw  9\iiaiow  A^Xov. 
Snidasy  verbo  ^peicAhis»  Fuit  enim 
Pherecydes  Syrins.  Nnnc  Sira.^ 
*  Meminit  Homerns  insnln  hujns  in 
Odyss.  0. 402.  N^^s  ris  S^pii;  leixXJ^. 
tcerai,  cfirw  hxoieis,  *Oprvyliis  itaBirtp' 
Bty^ieiTpoirai^Xtoto,  Suarius  Ulyssis, 
qui  erat  in  Ithaca,  nibil  aliud  his  ver- 
bis  significat,  qnam  Syron  insulam 
Yiltra  Ortygtam  sive  Delnm  esse: 
et  quando  in  ea  insula  sol  exoritur, 
tnnc  reverti  eum  slmul  ad  Ithacam 
illustrandam,  sive  mox  cnm  Itha- 
censibns  apparere.  Syros  ad  Eornm 
Peloponnesi  est,  ad  occasum  Ithaca. 
Non  plns  sapere  certe  Suarius  po- 
tuit.'  Ed,  sec. 

"  OUaros]  Et  Umc  inter  Cyeladas 
Stephano,  *Q}dapos  vnaos  rAr  KvicA<(8«v 
fda,  quam  et  a  Paro  distare  ait  ex 


Heraclide,  stadiis  Lviir.  sen  vii.  x. 
CCL.  p.  Nunc  Roceki,  Straboni  lib.  x« 
p.  486.  ^ClXiapos. 

^  Paroi]  ndpos,  qnae  et  McM^a  Ste* 
phano  :  Solino  cap.  11.  p.  31.  et  Isi- 
doro,  Orig.  xiv.  6.  '  Minoia/  qnofl 
a  Minoe  snbacta.    Hodie  Parie. 

*  Quam  primo  Platean]  Hoc  est, 
HXwreuVf  a  planitie.  Vide  Notas  et 
Emend.  nnm.  83. 

'  Naxu9y  a  Deto]  Ita  Solinns  cap. 
11.  p.  31.  Sed  conrnptns  taroen  nn- 
merns,  nt  omnia  rite  perspicienti 
constabit.    Vd^os  olim,  hodie  NaxL 

y  Strongylen]  A  rotnnditate :  nee 
tamen  est  absolnte  rotunda,  sed  vitis 
folio  similis,  ut  ait  Enstath.  Alar  quo- 
que  appellatam  esse  tradnnt  Diodo- 
rus  Sic.  Bibl.  lib.  iv.  p.  264.  et  ex 
Callimacho  Schol.  Apollonil,  ad  Ar- 
gon.  IV.  426.  Hffic  Dia  est,  de  qua 
Ovid.  Met.  viii.  174.  Strongylen  op- 
pidum  in  Naxo  falso  credit  Sotinnsy 
loc.  clt.  nam  ipsa  Naxos  Strongyle 
est. 

■  A  rinearum]  Vel  qnod  hospita 
fuerit  Libero  Patri,  nt  ait  Soiinus. 

*  Sleiliam]  Quod  pari  cum  majore 
Sicilia  fertilitate  sit :  vel,  ut  Agatbe- 
merus  ait  Geogr.  i.  5.  quod  inter  Cy- 


NAT.   HIST.   LIB.   lY.  23.  795 

norcm,  wat  GaHipolin  appeUanutt.  Patet  circuitu  septna- 
ginta  <]ainque  inill.  pass.'^  dimidioque  major  est  quam 
Paros. 

XXIII.  Ethactenus  quidem  Cycladas  servant:  ceteraSy 
qnce  seqnuntury  Sporadas.''  Sunt  autem  Helcne»  Phacassa, 
Nicasia,^  Schinussa/  Phoiegandros:'*et  aNaxoxxxviii. 
mill.  passuum/  Icaros : '  quae  nomen  mari  dedit,  tantun- 
dem^  ipsa  in  longitudinem  patens,  cum  oppidis^  duobus» 
tertio  amisso :  ante  vocata  Doliche>  et  Macris^  et  Ichtbyo- 
essa.     Sita  est  ab  exortn  solstitiali  Deli,'  lii.  mill.  pass.> 


^^^•^■^^■^^■^^^^ 


Naxi  iosule  dicitur  qnoqne  Nnxia.^  Brotier.— 16  Cod.  Dalec.  LXXX,  milL 
pass. 

Cap.  zxrii.  l  Phacmua  margo  edd.  Dalee.  et  GronoT.  PAocussa,  Hecaria, 
SekmtMa,  PhaUgandr^i  Vet.  Dalec.  Phoeuisa,  Hacosia,  S.  Phalegandroi  codex 
alter  ejiiiiiieni ;  PkocMtaa^  Phaearia,  S.  PoUgradoo  CMfii.  Phocunay  PhacaAia^ 
Schimuta,  Phaiegandroi  edd.  veti.  et  Gronov. — 2  *  Ita  optime  Ms.  Reg.  1.  ct 
editio  princep*.  At  ti  PliDiiisaccnrate  Icari  insnltt  distantiani  a  Naxo  deter- 
mioavit,  ejni  longitndinem  majorein,  qnam  par  ent,  fecit.  Jnxta  Cl.  Tourne» 
furt,  lom.  11.  pag.  M.  Icaroa  maula  liat>et  circnttn  60.  millia  paasnnm.'  Bro- 
fier.  a  Naxo decemet  septem  mill.  pau,  edd.  vett.  item  Hardniu.  1 . 2. S.  Miller. 
Hipont.  et  Frans. — 3  Ita  Editio  princeps.  a  Delo  quinquaginia  miU.  pass.  edd. 
vett.  et  Grooov.  DeH  quinquaginta  miU. pau.  Hardain.  1.2.3.  Milier.  Bipont. 
et  Frans.  Mox, '  a  Samo  triginia  quinquemiU,  Ita  Ubri  omnes.  At  fretum  in* 

^  NOTJE 

^•kRlas  magnitndine  prtecipiia.  ^   learo»]  Straboni   et   Ptolemso 

^  Sporadao]  2««fi8ff  Dicearclio  p.  ^hcapla:    nnde  nunc  Niearia  dicitnr, 

181.  aliisque :  ita  dictSB  qnod  sparsim  factitia  voce  ex  dnabns,  4y  'iHopic^. 

jaceant,  ac  veluti  tenere  dissipatse.  Eadem  Mok^t,  et  AoXix^  a  longitu- 

«  Holene,  Phaeusmt  Nicaeia']  *EXlin|,  dine :  eadem  a  piscium  copia  'IxBvS- 

tacAMra,  Vucaffia,  ^x^^^  Wde  No*  wffa  Stepbano,  Heraclidi  lib.  de  po- 

tms  et  Emend.  niim.  84.  Helene  nnnc  litiis  *lx^vowr<ra  appellatnr.    Meucpls 

Pira.  Nicasia  Rachia:   Phacusa  Fe»  mrsum  Scliol.  Aristoph.  in  Nub.  pag. 

cueaa  e»t,  Mareo  BosrhiBi.  135.  *lxfiv6€<rffa  et  Enstathio,  p.  306. 

*  Sehinueea]   Cni  est  a  lentbeo  no*  Utroqne    nomine    ab    Agathemero 

men.    2x<yoS^a  Hesycbio  vrj<r6s  hm  Geogr.  i.  5.  agnominatnr. 

«Mc^f .  Hodieqoe  Schxnuta  dicitur,  s  Tfliilaiidem]  Hoc  est,  xvii.  M.  P. 

et  Naxo  ad  fioream  adjacet.  Circnitns  vero,  Strabone  teste,  lib. 

«  Pholegandr»i\  Stephanns:    «oX^  Xiv.  p.  680.  stadia  trecenU  complec- 

TorS^s,  ini<rof  rw  ^mpdiSmy,  iaih  ^\c-  titnr,  hoc  est,  xxxvii.  M.  D.  P. 

ydi>lpoo  rov  Mlimos,  K,  r,  \»    HxcStc-  ^  Cum  oppidis]    Unde  Scylaci  vo- 

phaous  ex  Strab.  tib.  x.  p.  484.   Pto-  catnr  '^uapos  MtoXm,  p.  22.     Horum 

lem.  III.  16.  est  *tk6m^pos,    Hesy-  altcrum  o2v^  Athenieo  Ub.  i.  p.  30. 

cbio  ♦X^oySpos.     Hodie  Policandro,  '  Solsiiliali  Deli]   Abest  Icarns  ab 

ad  orttim  Melo  Sicinoque  opposita.  ea  Deli  parte,  qu«  ad  exortnm  sol- 


796 


C.  PLINII   HECUNDl 


Eadem  a  Samo  triginta  quinqne  mill.  Inter  Eoboeam  et 
Andram  decem  mill.  pass.^  fretOi  ab  ea  GeraestamJ  centnm 
dnodecim  mill.  quingeiiti  pass.  Nec  deinde  servari  potest 
ordo. 

Acervatim  ergo  ponentur  reliquae.  Scyros:''  los'  a 
Naxo  viginti  quatuor  mill.  pass.^  Homeri  sepnlcro  vene- 
randa/longitadinis  viginti  quinque  mill.  ante  Phoenice™ 
appellata.  Odia,  Letandros/"  Gyaros^  cum  oppido,  cir- 
cuitu  duodecim  mill.  passnum.  Abest  ab  Andro  sexaginta 
duobus  mill.  pass.  Ab  ea  SyrnosP  octoginta  mill.  pass. 
Cyna&thus :  7 1  Telos  ^  angaento  nobiiis,  a  Callimacho  Aga- 


ter  Icaniin  et  Saoinm,  qnod  nnne  dicitnr  U  gntnd  Bofax,  eRt  tantnm  xviir. 
mill.  passnuni  latitndine,  nt  constat  ex  Cl.  Tonrnefort»  ibld.'  Brolter.— 4 
Cliiffl.  XX,  ndU,  ftasa. — 5  £dd.  vett.  et  Gronov.  reUqua,  ios  a  Naxo  vigmH 
quatvor  mUL  pasB,  Cliiffl.  reliqiuB,  Scffros.  losa  JV.  XVIILmUL  pata.  Tolet.  re- 
liqva,  Scyros.  los  a  N.  viginti  qttatiior,  ^c— 6  Vet.  Telandrea.  Mox,  cod.  Da- 
lec.  circtdtu  XV.  m.  p.  prope.  Chtffl.  XXV.  Paulo  poat,  edd.  vett.  et  Gronov. 
ii^Anero;  Vet.  Dalec.  et  codexejosdem,  a6iliidro. — 7  Cfnetkiu  cod.  Daftc. 


NOT^ 


stitialem  vergit.    Vide  Notas  et  E-     nnaqnam  andita. 
roend.  nnm.  85.  *»  Gvaraol    rA 


roend.  nnm.  85. 

i  Ab  ea  GertBstmm]  Ab  Icaro  scili- 
cet,  Geraettuni  Enboeae  promontorium 
insnlam  Andrnm  reapicienty  cxii.  m. 
D.  pass.  medio  inter  Andnim  et  Ge« 
nestum  freto,  quod  non  altra  decem 
millia  pass.  se  porrigity  comprehenso. 

^  Scyros}  Hodie  8.  Georgio  di  Scy^ 
ro.  SicdpQs  olim,  Neoptolemi  Achillis 
F.  natalibns  clara.  Vide  Notas  et 
Emend.  num.  86. 

*  los]  Hanc  Cycladibns  Stephanns 
adjudicat :  hodie  Nio^  ex  gemina  vo* 
ceiy^.  Homeri  manibns  illnstrata. 
Scylax,  p.  21.  lof ,  hf  TaiT^"  Ofnipos  W- 
Oairrau  Strabo  similiter,  lib.  x.  p. 
484.  et  oraculnm  vetns  apud  Ste- 
phan. 

°^  Ante  Phmniee'}  Qnod  ea  palmife* 
ra  sit,  ^oivIkti  Stephano. 

^  Odia,  Letrandos]  Mss.  Odia,  O- 
lentrandos:    qon   mihi  nomina  altbi 


^  Gyaros']  T^apos  Straboni  lib.  x. 
p.  486.  Hnc  Romani  noxios  ablega- 
bant.  Jnvenal.  Sat.  i.  7S.  '  Ande 
aliqnid  brevibns  Gyaris,  et  carcere 
dignnm.'  Et  Sat.  x.  170.  *Ut  Oy- 
ari  elansns  scopolis,  parvaqne  Sert- 
pho.'  Holstenins  nnnc  pntat  esae 
Cdloiro  vel  Coloura :  verius  alii  Jmi- 
ro,  inter  Androm  et  Ceam  inanlam. 
Apnd  Philostr.  de  Vita  Apoll.  vii.  8* 
p.  341.  T^apu  pro  T^apa. 

P  Ab  ea  Symos]  Vide  Notas  ct 
Emend.  nnro.  cit. 

4  Cffnaihus]  Quo  nomine  Delon 
ipsam  olim  nnncupatam  diximns  cap. 
22. 

'  Telos]  TvXos,  Stephano,  Av^ritf 
•Hi\ws,  a  fetnigrmd  copia,  qnod  in 
njAXivvfi^ovcompositione  partes  praa- 
cipoas  obtioet,  ut  dicemus  xiii.  % 
Hodie  Piscopia. 


NAT.   HIST.   LIB.   IV.  23. 


797 


thussa'  appellata.  Donusa/^  Patmos*'  circuitu  triginta 
milL  pass.  Corasiae/  Lebinthus,^  Leros,  Cinara :  Sicinus,'' 
qu»  antea  (Enoe:^  Hieracia^^  qn»  Onus:  Casns/  quae 
Astrabe :"'  Cimolus/  qu»  Echinussa :  Melos  ^  cum  oppido, 
quam  Aristides  Byblida  appellat,  Aristoteles  Zephyriam^ 
Callimachus  Mimallida,  Heraclides  Siphnum/  et  Acyton. 


CynetJuuta  OronoT.  et  edd.  wetU — 8  DtoiiyM  OronoT.  Mox,  PtUhmM  Vet. 
Dalec.  et  Harduin.  1.  Patmu circuitu  L^mUUpaat.  nonnulli  ap.  Dalec.  Deindey 
Sieemu  Strab.  ^tctiMf  Ptolem. — 0  Ita  ex  codd.  emendavit  Hardnln.  Orsce, 
'Upaicia'  Oronov.  et  edd.  vett.  Heraiia* — 10  Cato»f  qu4B  Actrabe  margo  edd. 
Dalec  et  Oronov.    Moz,  Cim»bu,  qute  CAtmifM  Vet.  Dalec.    Paulo  post»  in 

NOT^ 


•  >  Agathutaa']  Stephano  qnoqne, 
TifAtff,  qnam  inter  Cycladai  reponit, 
iKoKttro  ^  ffol  *Ay40ov<raa,  £t  Hesy- 
chio,  apttd  qnem  A^Xoi  pro  T^Xos  le- 
gitnr. 

^  DontfM]  Ita  libri  omnes.  MelsB 
II.  7.  DonyMo.  Stephano,  Lowovoia^ 
et  a  Dionyso  Ltoywria,  Viridi  mar- 
more  nobilia :  nnde  *  viridem  Donn* 
•am'  appellat  Maro.  Ut  Gyaros, 
reomm  olim  ezilio  infamls.  Vide 
Tacit.  Annal.  iv.  p.  iO& 

"  Patmoe]  Solo  D.  Joannis  Aposto- 
li  secessu  clara.  Straboni  lib.  z.  p. 
488.  Tliriios,  At  in  nummo  Severi^ 
•pod  Patin.  p.  285.  £N  IIAeBfa.  Ho» 
die  PaXnioM. 

▼  CoTanai]  Straboni,  loc.  cit.  Ko- 
poo-otai,  ab  Icaria  Tersus  occasum 
paulnm  disjnncts.  Scopoli  snnt,  qnos 
hodie  Di^oitist  vocant,  teste  Marco 
Boschini. 

«  LebiiahMi]  Aifiu^  Straboni  lib. 
^.  pag.  487.  Ovid.  Met.  viii.  223. 
'  Deztra  Lebinthos  erat,  fcecnndaqne 
melle  Calymne.'  Hodie  Levita.  Mox 
Ijcros  eidem  Straboni,  pag.  488.  A^- 
po$.  ILivapa  Athenteo  memoratnr,  lib. 
II.  p.  71. 

*  iSidniis]  Jnxta  Pholegandrum, 
aoctore  Strabone  I.  x.  pag.  484.  apud 
qoem  ^Unyos  pro  ^iKUfos,  perperam 


appellatnr.  Nonc  Sieiuo,  De  ea  So- 
lon  apnd  Laert.  E%}y  9h  rir*  iyii  ^- 
KtydvliptoSt  ^  SiKtyfnif,  le.  r.  \. 

T  (Enoe]  OlfSiti  Stephano,  et  Etyrno- 
logici  anctori,  qnia  consita  vit^us 
est,  9tik  rh  «hai  hfjar^ki^vrw,  iflik 
Scholiastae  Apollonii  ad   Argon.   i. 

*  Coiitf]  Stephanns,  inter  Cycia- 
das :  Kdaos,  fda  rw  KvKJJSktir  ^ieaXcc- 
ro  8*  "Afupri,  icoi  'Aarpdfini,  Nnnc  Cos- 
io,  aoctore  M.  Boschlni.  Diversa  ab 
akteray  qns  Achne  cogoominatnr,  ▼• 
S6. 

*  Ctmotef]  KifmXos  Straboni  lib.  x. 
pag.  484.  Incolis  hodieqne  Kimolo  : 
Venetis  Argemiiera :  non  ^tMiMfro,  nt 
▼nlgo  Oeographi  pntant. 

^  ilf«Ios]  MnAos  Straboni»  ioc.  cit. 
A  Melo  diice  Phttnicum  nomen  ac- 
cepisse  Festus  existimat :  alii  a  ro- 
tondltate  mali.  A  Bybliis  Phcenici- 
bus  B^p\ov  appeliatam  esse  anctor  est 
etiam  Stephanus  :  et  Zc^i^ptor.  £a* 
dem  MiftaXif  et  M§fAfi?ds  Hesychio  no- 
minatnr,  p.  6S0.  et  642.  Pro  BybUda, 
Mss.  Memblida,  In  Oaza  Regia  num- 
mns  est  ex  sere  mediocri,  habens  MH- 
AlilN  in  corona  iaorea. 

^  Heraclides  SijAnum]  Mss.  Sipkin  : 
quos  libenter  seqaimur :  ne  Siptmum 
inter  Cycladas  .sopra  citatam  cum 


798 


C.  PLINll   SBCUNDI 


HaBc  instilanim  ^  rotnndissima  est.  Post  Macbta  :*  Hy- 
pere/  quondam  Patage,  ut  alii ''  Platage,  nunc  Amorgos : 
PolyaegoSyK  Phyle,^  Th^ra/  cum  primum'  emersit,  Calliste 
dicta.  Ex  ea  avulsapostea  Therasia:^  atqne  inter  duas 
enata  mox  Automate^  eadem  Hiera:  et  in  nostro  asvo 
Thia  juxta  eandem  Hieram  nata.  Distat  los  a  Thera 
viginti  quinque  mill.  pass. 

Sequuntur  Lea,''  Ascania,  Anaphe,  HippurisJ^^  Asty- 
palaoa  liberae  civitatis/^  "*  circuitu  lxxxix.  mill.  pas- 
suum:  abest  a  Cadisto  Crelae  cxxv.  mill.    Ab  ea  Pla» 


eodem,  Mimblada  appeliat ;  ChitR.  Mymblidat  ^c. — 11  Hypane,  quondam  Pa- 

nael€f  et  ut  aUi  Vet.  Dalec. — 12  Canaphe,  HippuriM,  Hijtpmriuuaa  Ghiffl.  Amapke^ 

*  Hippuria,  HipptunuuM  Oroiiov.  et  edd.  vett. — 13  Margo  edd.  Dalec.  et  Qro* 

oov.  Ubera  conditionia,   Mox,  edd.  ante  Brotier  LXXXVIJI,  Deinde,  pro 


NOTiE 


Malo  confiindAt  eadeni  nomenclatn- 
ra. — *  Ab  altero  nomine  ejasdem  in- 
buIb,  Orscia  scriptoribas,  Theophani 
ei  Cedreno,  de  funere  Anaataaii  Au- 
gusti^  est  marmor  *Ajcvrar^.'  Ed,  eec, 

^  Hisc  insularum']  Solinas,  cap.  11'. 
p.  Sl. 

«  Pott  Maekw]  In  Mas.  Buportk- 
machia,  R.  1.  2.  Colb.  1.  2.  et  Paris. 

'  Hypere]  Hsee  varia  videntur  esse 
iiMulfB  Amorgi  nomina.  "Afiofryor  Stra- 
boni  lib.  z.  pag.  487.  inter  Sporadas. 
Nunc  Morgo*  Quondam  et  TlarficdKii 
vooitata,  Stepbano  teste. 

s  PeHiytBgoe]  A  Melaquoque  agnos« 
eitur,  II.  7.  In  Tbeaanro  Ooltzii 
nummus  eztat»  cum  epigraphe  IIO* 
ATAinxU<r.  Nunc  est  Polegaaa^  juzta 
Diam,  quam  Standiam  ^m^  diximns. 

k  PkyU]  In  Mss.  Sapkylty  vel  A- 
pkUe, 

1  Tkera]  Hesych.  p.  486.  KaXXUr* 
^,  ^  9^pa  rh  ^pirtpov,  Contra  Scho- 
liastes  Apollonii,  ad  Argon.iy.  I76S. 
vetnstius  CallistsB  nomen  esse  ezisti- 
mat :  4{XXa(c  rh  ^vopa  ^  KaAXion}  i^ 
<rof,  Koi  wopjAff^  Oiipa.    Cui  et  Hero^ 


dotus  concinit,  lib.  iv.  pag.  271.  et 
Pansan.  lib.  iii.  p.  159.  Forte  qn» 
allis  scriptoribus  ^pa,  eadem  Plinlo 
PkUetkera  dlcitur.    Hodie  Santerini» 

i  TVrosia]  Bnpaffta  Ptolem;  iii.  15. 
Nunc  quoqne  Tireeia.  De  Hlera,  ir. 
89.  Hodie  CaiRm«nt,  ut  ab  iis  acce- 
pimus,  qni  ea  loca  nuper  contemplati 
suttt.  Thia  vero  ignobills  est  sine 
noniine  scopulus. 

^  Sequuntvr  Lea"]  AeZo,  nunc  PiaiM, 
et  Ptoiiosa.  *A3fdpfi,  wKiialop  ^hpas^ 
inquit  Stepfa.  (de  qua  jam  dixiuius, 
II.  89.)  hodie  Namflot  ad  exorturo  sol- 
stitlalem  Thene,  sive  Sanierini.  As« 
cania,  quantum  conjicere  licet,  Ana- 
phse  ad  ortnm  objecta,  Gt«ra. 

^  Hippurie"]  'IinrovpU  rqonor  rXi|oioir 
Bfipasy  inquit.  Scholiastes  Apoll.  ad 
Argon.  IV.  1712.  Vide  Notas  et  E- 
mend.  mim.  87. 

■  Astypalaa  libera  cioHatis']  Slc 
idera  cap.  19.  Corcyrara  esse  llber« 
civitatis  dixit,  hoc  est,  civibus  coa- 
stare  qui  snis  libere,  non  alienis  legi- 
bns  vi  vant.  'AorvrdXaia  S  traboni  Ub. 
X.  p.  488.  Hodie  StampaUa, 


MAT.   RIST.   LIB*   IV.  23. 


79Sf 


tea''  sexaginta  mill.  Undc  Camina'^  trigtiita  octo  mill* 
Azibintha,  Laaise,  Tragia^  Pharmacosa,  Techedia»  Chalcia : 
Calydna,"^  in  qoa  oppidum  Coos :  Calymna,'^  p  a  qua  Cai- 
pathom,  quae  nomen  Carpatbio  mari  dedit^  xxv.  mill. 
passaam.  Inde  Rhodom  Africo  vento  quinqnaginta  m. 
pass.  A  Carpatho  Cason  '^  vii.  m.  A  Caso  Sammonium 
CrctaB  promontoriam  xxx.  mill.  In  Euripo  autem  Eu- 
boico,  primo  fere  introito,  Petalise  ^  quatuor  insulse»  et  in 
exitu  Atalante/  Cyclades,  et  Sporades,  ab  oriente  littori- 
bus  Icariis  Asise,  ab  occidente  Myrtois  Atticae^  a  septem- 
trione  iEgaeo  mari,  a  meridie  Cretico  et  Carpathio  inclasdB, 
per  Dcc.  M.'  in  longitudinem,  et  per  cc.  in  latitudinem  ja- 
cent.'7 

Pagasicus  sinus  *    aiite  se  habet  Eutychiam,  Cicyne- 
thum,''  et  Scyrum  supradictam/  sed  Cycladum  et  Spora- 


^»»^»»<»^>#^>»^>»>» 


Cadi$io  ChifB.  habet  Ct<<o.— 14  Unde  CamiHia  Vet.  Dalec.~16  Idem  codex, 
in  qua  oppida  tria  dua  Caiymna  et  Olynaws;  Oronov.  et  edd.  vett.  tii  qna  oppi- 
dum  Coos^  et  Olymna,  Aqua,  ffc. — 16  Ita  eodd.  Hardnini,edd.  Hardiitn.  l.  2. 3. 
Miller.  Bipont.  et  Franz.  a  Catpatho  ad  Caton  GrcHiov.  et  edd.  vett. — 17  Ita 
eodd.  Tolet.  Chiffl.  et  Harduin.  item  edd.  Hardnin.  1*  2.  S.  Miller.  Bipont.  et 
Franz.  incluta^  per  CC»  miU.  in  Umgiiudinemjaeent  edd.  vett.  ante  Hardain. — 
18  Tinetum  cod.  Dalec    Panlo  post,  edd.  vett.  et  Gronov.  iSradtram,  Ther- 


NOTiE 


^  Abea  Platea']  Hae  fer»  deincepii 
ab  aliis  scriptoribns  prsDtermissfle. 
XaXidas  tamen  roeminit  Strabo»  loc. 
cir.  Tpayaias  inter  Cycladas,  qno  no* 
mine  etiam  Sporadat  comprehendit, 
Stepbanns :  apnd  qnem  et  *ap/4a- 
Kovatra  Mipra  Miletimi  insula  legi- 
tnr  :  ubia  pnedonibns  captum  C»sa- 
rem  Dictatorem  narmt  Snetonins  in 
Jniio,  cap.  4.  lilam  vero  priorem 
Tpaylaif  vocat  Plntarcbus  in  Pericle, 
p.  166. 

o  Calydna']  KoA^mu  Vide  Notat 
et  Eniend.  num.  88. 

p  Calynma]  B  Calydnis  seu  Calym- 
nls  insulis  nna,  commnne  ceteris  no- 
men  pecoliart  sibi  jnre  vindlcans. 
H«c. fcecuDda  est  melle  Calymne,  ut 
cecittit  Ovid.  M«t.  viii.  228, 


4  PetaUa]  Traxere  nomen  lis  sco- 
pnli,  insuisve,  ex  oppido  in  conti- 
nenti  Bnbcese  opposlto^  contra  Su- 
ninm  proraontoriam  :  IleraX^a  Stra- 
boni  dicitur,  lib.  x.  p.  444. 

'  Atalante]  Hodie  Tdlmla.  De  ea 
egtmn«  ii.  90. 

>  Per  DCC.  Af.]  Vlde  Notas  et 
Rmend.  num.  80. 

'  Paganeus  sinus]  De  qno  cap.  16. 
Brseivit  Plinio  Mela  ii.  7.  pag.  4S« 
*  Pagassus  sinus  Scyron  prospicit : 
Cicynethum  amplectitHr/  Et  Soy- 
lax,  p.  24*  itf  ik  T^  Ila^yainyrMD^  letfXvy 
iarl  w^os  Kiic^n}dof,  jkoI  «^if.  De 
Entycbia  nibil  dam  comperi«  Mst. 
EsMam  babent,  EMcioir. 

"  Scymmtupradietam]  Hoo  Ipsocap. 
bis  verlHS :  '  ScyTO»}  los/  te»  eadem- 


800 


C.   PLINII   SBCUNDI 


dum  extimam:  Gerontiam,  Scandilam :""  Thermasus,^  Ir- 
rhesiam,  Solimniam,  Eademiam/  Neam/  qudB  Minervae 
sacra  est.  Athos  ante  se  quataor :  Peparetham  cam  op- 
pido,  qaondam  Evoenam'  dictam/9  novem  mill.  passaum. 
Sciathum*  xv.  mill.**  Imbnim*'  cum  oppido  Lxxxviii. 
millia  passuum.  Eadem  abest  a  Mastnsia  Cherronesi, 
XXV.  mill.  pass.*>  Ipsacircuitu  lxxii.  mill.  pass.  per- 
funditur  Qimne  Ilisso.  Ab  ea  Lemnos ""  viginti  duo  mill. 
quae  ab  Atho  lxxxvii.*^  mill.  passuum.  Circuitu  patet 
cxii.  M.  D.  pass.*^ '    Oppida  habet/  Hephaestiam^  et  My- 


^^■^^^^^^^^■^^ 


fntyaxn^  Irrheriam,  tfc,  Vet.  Dalec.  iSScadtniin,  Thermeusim,  IrrhesUm^  Elymmam, 
Evdeipnam^  Neam,  ^.—19  Cod.  Dalec.  diclo.— 20  Margo  edd.  Dalec.  et 
Grono¥.  XiL  M.  fma.  Mox,  pro  milliay  Hardnin.  2.  et  Frans.  miUilme. — 21 
Ita  codd.  Harduini  et  Chiffl.  item  edd.  Hardiiin.  1.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et 
Frans.  LXXV.mULpase,  Oronov.  et  edd.  vett.— 22  Ita  Tolet.  Vet.  Dalec. 
aliiqne  ap.  Harduin.  cnm  edd.  Hardntn.  Miller.  Bipont.  et  Frans.  XXiL 


NOT^ 


qne  Cycladum  ac  Sporadnm  postre- 
ma  versns  septemtrionem,  novissi- 
maque  est:  ceterae  deinceps  extra 
enm  ordlnem  ac  nomen  illod  censen- 
tnr.  De  Oerontia  ceteri  scriptores 
flilent. 

▼  SeandHam']  Ita  Mela  ii.  7.  p.  48. 
Hodie  Seandole. 

^  ThemunuJ  Sinns  seilicet,  nt  sn- 
pra  Pagaaicns.  e^pfteubs  ic6Kwos  8te« 
phano.  De  Thermapo  egimns  cap. 
17.    Vide  Notas  et  Emend.  nnm.  90. 

*  Solimniam^  Endemiam']  Mallet 
Hermolans  'EX^ftyior,  et  E^t  £im|y,qnfe 
insnlarnm  nomina  apnd  Stepbanum 
extant:  ted  sunt  illsB  alterins  longe 
sitns  ac  loci,  non  hnjus  in  qno  versa- 
mnr. 

y  Neam']  N^cu,  numero  mnltitndi- 
niSyinsula  Stephano  dicitur  haud  pro- 
cnl  Lemno,  t^os  wKiiaioi'  /i-^fu^ov, 
Meminit  et  Antonin.  Liberalis  insn- 
lartim  Lemnicas  ditionis,  qnas  Nee 
vocantur. 

'  Evemum]   f,tioafO¥,  vino  /ertikm. 


Heraclides,  de  Polit.  U€rd(mBot. . . . 
Al^  ^  p^os  e1hiy6s  iarif  ical  cKSci^r, 
K.r.»x.  Ovidius  et  ab  oiivse  fertili- 
tate  coromendat,  Met.  vii.  '  Nitidae- 
que  ferax  Pcparetbos  olive.'  Hodie 
Piperi. 

•  Sciathum']  Scymnns  Cbins,  eodem 
ordine,  p.  24.  K^bn-ai  9k  ita2  yi|oiBcf, 
JMpoSfUewdfnfios,ZK(0$os'.  scribeSid- 
oOo»,  cnm  Strabone  lib.  iz.  p.  4S6. 
Schol.  Apoll.  ad  Argon.  i.  583.  ScCa- 
$os  pTJaos  riis  SoaaaXiaSy  #yy^f  E^/3ot«s. 

b  Imbfrum'}  "l/ifipos  Strab.  lib.  x.  p. 
467.    Hodie  Lembro. 

^  Lemmoe']  AiffiyoSf  hodie  Stalimeaef 
voce  conBata  ex  iis  tribns,  ^ls  tV 
A^/iror. 

d  LXXXVIL]  Solinns  cap.  II.  p. 
31.  *  Athos  a  Lemno  sex  et  lxxx. 
millibns  passnum  separator.' 

«  CXII.  M.  D.pau.]  Itarescripsi- 
mus  ex  Mss.  omnium  fide,  pro  XXIL 
Est  enini  ampla  et  populoaa. 

^  Oppida  habei]  *H^cuot£a,  ac  M^puu 
Stephanoy  et  Ptolemaeo  iii.  13. 


N\T.   HIST.  LIB.   IV.  23.  801 

rinaoi»  in  cnjas  fornm  >  solstitio  Athos  ejaculatar  umbram. 
Ab  ea  Thassos  libera  quinque  mill.  passuum,  olim  Ae- 
ria/'  ^  vel  JBthria  dicta«  Inde  Abdera*  oontinentis,  xxii. 
miU.^^  passuum.  Athos  sexaginta  dao  mill.  D.f  Tantun- 
dem  J  insala  Samothrace»  qa»  libera,  ante  Hebmm,''  ab 
Imbro  XII.  mill.^^  a  Lemno  yiginti  dao  m.  d.  a  Thraciao 
ora  triginta  octo  mill.  oircuitu  triginta  duo  mill.^^  at- 
tollitur  monte  Saoce  ^  decem  mill.  passaum  altitadinis,  vel 
imporiuosissima  ^7  omnium.  Callimachus  eam  antiquo 
nomine  Dardaniam  ^  vocat.^^  Inter  Cherronesum  et  Samo^ 
thracen,  utrimqae  fere  quindecim  mill.    Halonesos :  °  ul- 

M.  D,p,  edd.  irett.— 2S  AerarUieod,  Dalec.— 84  Ita  codd.  Hardniai,  Dalee. 
et  Chiffl.  cam  edd.  poit  HarduiD.  XX.  imtf.  in  ceteris. — t  Ita  Brotier  edi- 
dit  ex  codd.  Regg.  et  £d.  pr.  D.  noo  habetor  in  ceteris  edd.  Mox,  ud  tim- 
lom  Samothncen  Vet.  Dafec— 25  Chiffl.  XXXV.  mUl.  *  PeMime  in  Ubrit 
scriptie  et  editiB,  itigiMta  dm  mittia.  Qoasi  Saroothrace  magis  distaret  ab 
Imbro,  qaam  a  Lemno.  Contra  Imbros,  nnnc  Imbro,  est  inter  Samothracen, 
nanc  Samotkraei^  et  Lemnbny  nanc  LemM^  vel  Siadmene»  Irrepait  error  ez 
tripticata  denarii  nnmeri  nota.  Nec  Samothrace  distat  amplint  xii.  mlil.  ab 
Imbro.'Brott<T.  IrigiiUaduo  miU»  etiam  £lz.  Oronov.  Hardoin.  1.  2. 8.  Miller. 
fiipont.  et  Fraoz. — 26  '  A  Tkraeim  ara  irigimia  oeio,  eiremtu  trigiiUa  dae  mttt.] 
Haec  Bnspecta  mihi  ¥identnr,  ct  forte  a  sciolo  addita.  Desunt  enim  in  Ms. 
Reg.  1.  et  editione  principe.  Sant  antem  absorda.  Samothrace  vix  distat 
xviii.  mill.  ab  ora  Tbracise.'  Broiier,  Mox,  monie  Sao  Vet.  Dalec.— 27  Ita 
codd.'  Dalec.  Chiffl.  Toiet.  omnesque  Hardnini,  item  edd.  Hardnin.  1. 2.  3. 
Miller.  Bipont.  et  Frans.  posnttim  portHosiseima  edd.  vett.  et  Gronov. — 28  Ita 
Hardnin.  ex  codd.  suis  et  Cbiffl.  ita  quoqoe  edd.  recentt.  nomiiuU  Ald.  Jont. 

NOT^ 

>  In  «itJM  /omm]  SollnnSy  loc.  cit.  i  TaHivndem']  A  Thasso  abest  LXii. 

Qno  pertinet  et  iilnd  Sophoclis,  qood  M.  P.   'Xaft^pdiaif  nonc  SamandraekL 

refert  Sch^liastes  Theocr.  Idyll.  vi.  ^oftoepdiai    porro    insulam    sacram 

f 6.    "ABms  (nrklfci  ydra  AmKrias  &Xtff.  OrsBce  sonare   scribit  Diodor.  Sic 

^  Oiim  Aeria^  Stephanas  :   Zri  9^  BibL  iib.  iii.  p.  189.  et  lib.  v.  p.  S22. 

Kei*A9piaii  edtr<ros9n?<oy,  idqoe  ex  ve-  *  Ante  Hebrum']  ThracIaB  amnem, 

tere  oracnlo  confirmat:  N^y  i¥*Hg'  de  qno  cap.  18« 

pip  lerif^uf  cMc^cAov  Aorv.    Hesychlos  '  .«<*<^oJ    JuuiKfi,    Vide    Notas   et 

qnoque :  'Atpia ....  Odicroy  rc  rhi^  rnooy  li^mend.  nom.  90«    Hodie  Monte  Nei- 

odrms  4icdKow.     Hodie   Thato,—*  In  tatio. 

Bommis  antiqnis,  eASIQN.'  Ed,  eee.  "^  Dardaniam]  Aap^atfla  quoque  Ste- 

<  JndeAbdera]  Abest,  inqnit,  Thas-  phano  dicitnr,  et  Straboni,  in  Epit. 

sos  ab  Abderis,  quod  est  in  conti-  lib.  vn,  p.  3S1.  a  Dardano  Jasionis 

nente  seu  littore  opposito  oppidam,  fratre :  Paosanis  deniqne,  lib.  vii. 

XXII.  M.  P.    Ab  Atbo  monte,  lxii.  p.  403. 

De  Abderis  diximus  cap.  18.  "  HaUineeos]  'AA^n}<ror  Harpocra- 

De^.  ei  Var.  Uae.                 PlhUna.  3  £ 


802 


C.  PLINII  SBCUNDI 


tra  Gethone,  LampoDia^®  Alopeconnesns»^  p  band  prociil  a 
Coelo,  Cherronesi  porta,  et  qaaedam  ignobiles.  Desertis  '^ 
quoque  reddantur  in  hoc  sina^*i  quarum  modo  inveniri  po« 
tuere  nomina :  Desticos/  Lamos,  Cyssiros,  Carbrusa^  Cala- 
thusa,  Scylla,  Draconon^^'  Arconesns,  Diethasa,  Scapos, 
CapheriSj  Mesate,  JSantion,  Pateronnesos,  Pateria,  Cala* 
the,  Neriphus,  Polendos. 

XXIV.  Qaartus*  e  magnis  Eoropse  sinas^  ab  Helles- 
ponto  incipiens,  Masotidis  *  ostio  finitur.  Sed  totius  Ponti 
forma  breviter  amplectenda  est^'  ut  fadlius  partes  noscan- 
tur.  Vastam  mare  praejacens  Asiao,  et  ab  Earopa  por* 
recto  Cherronesi  littore  expulsum,  angusto  meatu  irrumpit 
in  terras,  septem  stadiorum,  ut  dictum  est^*^  intervallo  Ea- 


^^^^^  ^#^  ^^«^ 


Batil.  Lag«l.  Eratmi,  Dalec.  Lagd.  1606.  Eli.  et  GroDov.— 39  Alnpt^  Comt* 
iii0  cod.  Dalec. — SO  Dturitf  Pintiao.   Mox,  imwenin  potuere  Cliiffl.  et  paalo 

5oet  in  eodem  cod.  et  Dalec.  Samot  pro  Lmmo», — S1  CnMhmMaf  Durfeom,  ^te 
feUmthiat  DruDanon  Vet.  Dalee.  aliis,  Dreeenon.  Mox,  MeeaUeay  CeaUirem^ 
Pkaierenneeoty  9»l  Pateriom  Pintian.  Phaieruneeoe  edd.  velt.  et  Oronov.  Pete* 
ronneeoi  Hardtiin.  ex  codd.  6r.  na/ripw  r^oM.  Deoique,  pro  Cola^tf,  qnod 
ex  codd.  restitoit  Harduinus,  CelaliW  lialMt  Cliiffl.  CeieU  edd.  vett.  et 
Oronov. 

Cap.  zxiv.  i  Evropajinilmi  Vet.  Dalec— 3  Ita  eodd.  Harduini,  cnn  edd. 
Hardain.  l.  2.  3.  Millef.  Bipont.  et  Frans,   MmoHt  edd.  vett.  et  Oronov.- 

NOT^ 


tioni  exigna  dicitur  JEgm  maris  in- 
sola.  Alia  est  Strabonis  'AxAniffos, 
lib.  IX.  p.  496. 

^  Lamponia']  Aa^inii«ia,qaonomine 
nrbem  in  Troade  Stephanns  agnos- 
cit. 

^  Alopeconnente]  *AX«fmit6rtffi(ros  8te« 
phano.  Meminit  et  Livias  xxxi.  p. 
872.  In  Melane  cinn»  hoc  est,  eo- 
dem  quo  a  Plinio  «^atnitar  sita,  a 
Pomponio  quoqae  collocatar,  n.  9. 
De  porto  Coelo  diximus  cap.  18. 

1  In  hoc  eimi]  Hoc  est,  in  tertio 
Europae  sinu,  qni  lonium  mare,  JE* 
gaeumque,  complectitur. 

'  Detticoi]  Forte,  Distichet»  Lar^ 
noSf  in  Mss.  Samot:  forte  KdproSf 
qnn  Stephano  est  Acamanin  insula. 
Pro  Cisstros,  an  Ctiieros?  ut  ea  vox 


insulam  pumicosam  significet.  Koxi- 
Ooiwa  cognominem  habet  nrbem  in 
Ponto»  cojos  est  apud  Stepbannm 
mentio :  AprfKfcyor,  oppidum  in  insula 
Icaria,  apud  Strab.  lib.  xiv.  p.  819. 
Arconesos,  sive  Arctonesns,  quse  vox 
ursorum  insulam  sonat,  eognomiaem 
alteram  in  Asia  contra  Haiicarnas- 
sum,  de  qoa  ▼.  36.  JEantion,  Al^- 
retov,  ab  Ajace  nomen  habet.  MwnCni, 
a  stto.  qne>»«<im  inter  alias  media,  &c. 
Pateronneeutf  hand  dubie  ITar^^  nf- 

0*0». 

*  Qnartne]  Solinns  cap.  12.  p.  Sl. 
et  Martian.  lib.  vi.  cap.  de  qoarto 
sinn  Europse,  p.  213.  iisdera  uterqne 
verbis. 

*»  Ut  dietmn  eet]  Cap.  18. 


NAT.  HIST.   LIB.  IV.  24.  803 

ropam  auferens.  Asiae.  Primas  Angastias  HeUespontnm  ^ 
Tocant.  Hac  Xerxes  ^  Persaram  rex,  constrato  in  navi- 
bns  ponte,^  *  duxit  exercitum.  Porrigitur  ^  inde  tenois  Eu- 
ripns  Lxxxvi.  mill.  pass.  spatio  ad  Priapum  urbem  Asiae, 
qnam  Magnns  ^  >  Alexander  transcendit.  Inde  exspatia- 
tur  sequor,  rarsusque  in  arctum  coit :  laxitas  Propontis  ^ 
appellatur:  angustisB,  Thracius  Bosporas/  latitudine  d. 
passuum/  qua  Daiius  pater  Xerxis  copias  ponte  trans* 
vexit.  Tota  ab  Hellesponto  longitudo  ccxxxix.  m. 
pass.^  ^  Dein  vastum '  mare,  Pontus  Euxinus,  qui  quon- 
dam  Axenns,  longe  refugientes  occupat  terras,  magnoque 
Httonim  flexn,  retio  curvatns  in  cornua,  ab  his  utrimque 
porrigitur,  ut  sit  plane  arcns  Scythici  "*  forma.    Medio 


Cod.  Dalec.  qwtm  bremUr  cmplectinda  e$t, — 4  Chiffl.  constrat0  naoibuM  Ponio  ; 
cod.  D»Iec.  co^acto  tn  navibu»  ponie, — 6  lU  Regg.  Brot.  et  Editio  princeps. 
gna  Magnu»  Ald.  Jiint.  Basil.  Lagd.  Erasmi,  Dalec.  Lagd.  1606.  Elz.  Gronov. 
Hardain.  1. 2. 8.  Miller.  Bipont.  et  Fraoi.— 6  '  CCXXV.  milL  paM$»  ex  HO' 

NOTJE 

«  HeUeepotUnm}  Le  ditroH  de  GaU  35S.  n.  88.  Polyb.  lib.  iv.  p.  439. 

UpeH,  k  CCXXXIX.  M,  poM.]  Ita  libri 

'  Hae  Xerxe»]  Herod.  lib.  ▼!!.  p.  omnes,  R.  1.  2.  Colb.  1.  2.  Paris. 

307.  n.  S6.  et  §eq.    Solinas  et  Capel-  Cliiffl.  atqae  ipse  etiam  MartianuSy 

la,  locis  cit.  loc.  cit. 

«  Constrato  in  nambue  pontej   Sic  ^  Dein  vaetum']  Hsec  Plinios  a  Me- 

etiam  Mss.  noo,  ut  Pontianns  ezco-  la  r.  19.  p.  12.  '  Hic  jam  sese  ingens 

gitavit,  conttrato  namhu»  Pento,  Pontus  aperit oMm  ex  colentinm 

'  Porr^giftir]  Solioafy  loc.  eit.  et  sasvo  admodnm  ingenio  Axeons,  (hoc 

Martianns.  est  inhospitalis,)  post  coramercio  ali- 

>  Quam  Magmu]  Arrianns  de  £x-  arnm  gentium  mollltis    aliqnantnm 

ped.  Alex.  lib.  i.  p.  32.  moribns'  dictns  Eoxinns.' 

^  Proponii»]  Mer  de  Marmora,  "  Arcu»  Sctfthiei]   Sic  Strsbo  lib. 

•  Beaporu»]  Le  ditroit  de  Conitanti'  ii.  p.  126.  Agatbemem*  Oeogr.  ii. 

nopUt  ou  U  Cmud  de  to  Mer  Noire.  14.  aliique.     fti«  arcns  Scjthict  effi. 

i  X>.  pa»»uMm]  Agathemern»  Oeogr.  giem  rontus  exhibet,  ut  latns  Aus- 

I.  8.    Bospori  Tbracii  fretnm,  qua  trale,  a  Chalcedone  ad  Phasin  usque, 

Parins,   sabitario  ponte.    confecto,  ncrvum  reprsesentet ;  boreale,  gemi- 

transmisit  exerdtum,  dccl.  pass.  sen  num    comuy     geminnmqne  flexum, 

stadionim  sex  esseait:  'O  diopqfxM»  quero  doo  illios  maris  sinnsefficinnt : 

B6owopos^  rh  OTcyA»  Ihri  Aip9iof  flfev^'  prorsu»  ut  Seytbici  arcns  forma  fne* 

ffv  iw\  ^kABo»  tV  <rX*'t'^>  <rrtMmy  ^,  rit,  cujusmodi  litem  mBJascnlsB  Grs- 

De  hac  Darii  «speditione  adtersoa  corum  IhtpJ*  esse   notissimum  est. 

Scythas  Herodotnm  vide  iib.  iv.  pag.  Nam  etsi  ▼etnstam  ejus  lit^r ae  for- 


804 


C.   PLINII   SECUNDI 


flexu  jungituT  ostio  Maeotii  lacusJ    Ciminerius  °  Bosporas 
id  os  vocatur,  ii.  milL  d.  pass.  latitudiue. 

At  inter  duos""  Bosporos  Thracium  et  Cimmerium  di* 
recto  cursu,  ut  auctor  est  Polybius,  d.  m.  pass.  intersunt. 
Circuitu  vero  totius  Ponti  vicies  semel  p  centena  quinqaa- 
ginta  M.  ttt  auctor  est  Varro,  et  fere  yeteres.'  Nepos  Cor- 
nelius  trecenta  quinquaginta  millia  9  adjicit.  Artemidoros 
vicies  novies  centena  xix.  m.  facit;  Agrippa  xxiii."*'  ^" 
sexaginta  mill.  Mucianus  xxiv.  xxv." '  mill.  Simili  modo 
de  Europae  '^  latere,  mensuram  *  alii  quatuordecies  centena 
Lxxviii.  M.  D.  determinavere  :  alii  nndecies  centena  sep- 
tuaginta  duo  millia.''  M.  Varro  ad  hunc  modum  metitar. 
Ab  ofltio  Ponti  ApoUoniam  clxxxvii.  m.  d.  pass.'^  ^  Cr^ 


0^^^^^^^ 


rodoto  in  Melpomene.'  Pintuni.— 7  JlfdPoHs  Xacu»  Tolet.  Mnoltaii  lociif  Sal« 
mant.  Mceoivi  Xacux  Pint!an. — 8  Ponii  otcM<  wvmX  M.  ut  auctor  ut  Forro,  irf 
/tre  vetires  semel  quinquaginta  cod.  Dalec.  et  Tolet. — 0  Ita  codd.  Regg.  Brot. 
1.  2.  et  £d.  pr.  trecenta  milHa  qmnquaginta  al.  ante  Brotier. — 10  Ita  Rcg. 

Brot.  1.  et  £d.  pr.  XXllL  edd.  vett.  et  Gronov.  XXIIil,  Cliiffl.  aliiqiie 
codd.  ap.  Harduin.item  edd.  Uardnin.  1. 2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Franx. — II 
Ita  ex  codd.  emendavit  Hardnin.  enmqne  tecuti  recentt.  XXVIJL  LXV. 
Oronov.  et  edd.  vett. — 12  Ita  cod.  Dalec.  Hardnin.  l.  2.  S.  Miiter.  et  Bipont, 
particulam  de  oroitttint  edd.  vett.  Oronov.  et  Frans. — 13  Cod.  Dalec.  ahi  loi- 
decies  septuaginta  mii/ia.^  14  Ita  Tolet.  alii  codd.  ap.  Hardnin.  item  edd.  Har- 
duin.  1.  2.  3.  Miller.  Bipont.  et  Frans.    CLXXXVIIL  M.  D.  pats,  edd.  ante 


NOT^ 


mam  olim  fuiise  conttat,  qnaUs  est 
C  Lalinorom,  vetustiorem  tamen  al- 
teram  esiOy  tom  ex  Athenaeo  Hqoet| 
Sigma  Yeternm  affirmante  simile  esse 
arcui  Scythico,  tnm  ex  antiqnoSchin 
Chananaionim,  VV.  nnde  OrBCornm 
Sigma  prodiit  Hanc  nostram  inter« 
pretationem,  si  tlW,  lector,  satis  est 
otii,  baostam  intelliges  tnm  ex  Aga- 
themero,  loc.  cit.  tum  ez  Mela  i.  Itf. 
tum  vero  maxime  ex  Dionyslo  Pe* 
rieg.  vs.  168.  et  seq. 

B  CtiRMmiis]  Le  DdtraU  de  Ceffa, 
H»c  quoqne  Martianus  lib.  vi.  p. 
213.  Strabo  pariter,  lib.  vii.  p.  310. 
vicennm  circiter  stadiomm  freti  hu« 
jus  angustias  esse  ait,  quse  siint  v m. 


D.  pass.  Polybios  tamen,  cireiter  tri* 
cenum,  lib.  iv.  p.  427.  hoc  est,  iii. 
M.  DCCL.  pass. 

^  At  inUr  duaa]  Martianasy  loe. 
cit. 

P  FtcMS  umd\  Martianns,  loc.  clt. 

4  Agrippa  XXIII  iXXIV.]  Hoc 
est,  vicies  et  qnater  centena,etsexa* 
gihta  mill-  pass._ 


XXIV.  XXV.}  lU 
Mss.  non  XXVIIL  LXV.  nt  libri 
vulgati  mendose  habent. 

•  itfmsaram]  Ponti  fiQsini,  eo  la* 
tere  quo  Enropam  allnlt. 

^  CLXXXVIL  M.  D.pass.]  Yid« 
Notas  et  Emend.  num.  92. 


NAT.  HIST.   LIB.   IV.  24. 


805 


latin  tantandem.  Ad  ostiam  Istri  cxxv.  Ad  Borysthe- 
nem  gxl.  Cherronesum  ^  Heracleotamm  '^  oppidum 
occLXXV.  M.  pasis.  Ad  Panticapaeam/qnod  aliqui  Bos- 
poram''  vocant^  extremam  in  Europas  ora^  coxii.  m.  d.  '^ 
qaae  samma  efficit  xiii.  xxxvii.  m.  d.  Agrippa  a  Byzan- 
tio  ad  flamen  Istrum^  dlx.  Inde  Panticapasum  dcxxxv. 
Lacus  '7  ipse  Mdeotis^  Tanain  amnem  ex  Riphaeis^  monti- 
bus  defluentem  accipiens,  novissimam  inter  Earopam  Asi- 
amque  finem^  xiv.  vi.  m.'^  circaitu'  patere  traditur. 
Ab  aliis  xi.  xxv.^^  m.  Ab  ostio  ejas/  ad  Tanais  ostium  '9 
directo  carsu  ccclxxxv.^^  M.pass.  esse  constat.  Accol» 
sinus^  in  mentione  Thraci»,  dicti  sant  ^  Istropolim  usque. 
Inde  ostia  Istri. 

Ortus  hic  in  Germaniae  jugis  montis  Abnobae,*^  ex  ad- 
verso  Raurici  ^' ""  Galli»  oppidi,  multis  ultra  Alpes  milli- 


^  *^^^**^^^^* 


Hardnio.— 15  Ita  codd.  Hardnini,  Hardoin.  1.  2. 8.  Miller.  Bipont.et  Franz. 
HtrwAtakaTwoi  edd.  vett.  etOronov. — 16  Sic  ex  codd.  eraend.  Hardoinns,  sie 
etiam  Miller.  Bipont.  et  Franz.  txiremiKm  tn  Evnfiwa  (ore  Pintian.)  CCXU, 
Jlf.  O.  codd.  Dalec.  et  Tolet.  extremym  in  Europa  ora,  CCXXII*  ilf.  P.  edd. 
Tett.  et  Oronov.  Mox,  nonnulli  ap.  Dalec.  efficit  XIV.  VI.  M. — 17  Ita 
Cbiffl.  et  Hardain.  1.  Inde  PatUicaptnun  DCXXX.  Lacus,fyc,  codd.  Hardniniy 
cnm  edd.  Harduin.  2.  S.  Bipont.  et  Franz.  In  Paniicapaum  DCXXX.  Inde 
lacusy  ifc.  edd.  vett.  et  Gronov. — 18  Ita  ex  codd.  emendavit  Hardnin.  ita 
•tiam  edd.  Harduin.  1.  3.  S.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  XIII.  ut  M.  edd.  vett. 
— 19  TaMaisporlum  Vet.  Dalec— 20  fta  codd.  Dalec.  et  Hardaki.  item  edd. 
Hardnin.  1.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  CCCLXXV.  Gronov.  et  edd.  vett. 
-—21  Cod.  Dalec.  numtie  Nowe  ex  o.  Sauriei, — 22  *  Danuhii  nomxney  et  unde  pr. 


NOT« 


■  Cherroneeum']  De  eo  oppido  dice- 
nins  cap«  26. 

"  Boeporwn]  Principem  Bosporia- 
Dornm  civitateni,^7}r/k(ff-o\ti'  rwvBotr- 
iropfovdy,  appellat  Strabo  lib.  vii.  p. 
809. 

V  Ex  Riphaial  Mela  i.  19.  p.  24. 

>  XIV.  VI.  M.  drctdfii]  Hoc  est, 
qnater  et  decies  centena,  ac  sex  pas- 
fnnm  milUa  cnrsn,  quem  in  circni* 
tom  fere  agit.  complectitur. 

y  Abaliielcl.  XXV. ]  Hoc  est,  nn- 
deeies  centena,  xxv.  millia.  Strabo 
lib.  VII.  p.  810.    Maeotidis  ambitum 


ait  complecti  millia  stadiomm  octo : 
hoc  est,  decies  centena  millia  pass. 

*  Ah  ottio  ^«j]  Mseotidis  palodis. 

>  Dic<t  siinO  Cap.  18. 

^  Abnohct]  Tftcit.  de  Morlb.  Oerm. 
p.  ifld.  *  Dannbins  molli  et  clementer 
edito  montis  Abnobae  jngo  effusus/ 
&c.  Vide  Notas  et  Emend.  nnm.  98. 

c  Raurici]  Vel  Ranraci :  qno  etiam 
modo  Massiliam,  et  Massaliam  dici- 
mns.  Agemus  de  eo  oppido  oap.  81. 
Inde  Rauraci  montes,  apud  Ammian. 
lib.  xzii.  p.  217.  '  Amnis  vero  Danu- 
bius/  inqniti  *  oriens  prope  Raiiracos 


806 


C.    PLINll    SBCUNUI 


biis,  ac  per  innumeras  lapsus  gentes  Danubii  nonnine,  im- 
menso  aquarum  auctu^  et  unde  primum  Illyricum  alluit, 
Ister  appellatus/  sexaginta  amnibus^^  receptis,  medio 
ferme  numero  eorum  navigabili,  in  Pontum  vastis  sex  fla- 
minibus*  evolvitnr.  Primum  ostium  Peuces:  mox  ipsa 
Peuce'  insula^  a  qua  proximus  alTeus  appellatus^  xix. 
millia  pass.  magna  palude  sorbetur.  Ex  eodem  alveo  ^'  et 
super  Istropolim  lacus  gignitur  lxiii.  m.  pass.  ambitu: 
Halmyrin  ^    vocant.      Secandum  ostium    Naracustoma^ 


lU^r»  MtU  Jster  app,  immenM  aquanm  aMdu  LX,  amnUmtf  Pfc,  ilm  qDidam  ie* 
gunt.'  DaUe.    Mox  pro  sex  BonfiniiM  legit  aeptem, — ^28  Cod.  DaJec.  appdXm' 


VOTJE 


montety  confinet  limitibns  Rhaeticis 
per  Utiorem  orbem  protentus,  ac 
sexaginta  navigabilea  paene  recJpiens 
flnvios,  teptem  oatiia  per  Scythicnm 
Ponti  iatna  erumpit  in  mare.'  Soli- 
nu8  cap.  IS.  p.  S3.  *  Ister  Oermani* 
cis  jngia  oritur,  effiiaua  monte  qui 
Ranracoa  Oallise  aapectat,'  &c. 

^  I$ler  appeUatus]  Agathenierus 
Oeogr.  II.  4.  Vindobonam  naqne,  boc 
eat,  AoatriaByiennam,Dannbiiim  ap- 
pellari  ait :  /i4xpis  OhivHofio^infis  w6\tms 
Aayo6fiiotf  KdKowrt»,  k,  r.  \,  — '  DANY- 
vivs  acribitur  in  nummo  Tngani  An- 
guati :  acilicet  ob  Daciam  amni  ei 
praetentam,  et  tunc  recena  captam  : 
quo  in  tractn  Oermanice  Danubio 
nomen  eat  D<maw :  nnde  Danuvinm 
Monetarii  Narbonenaea  tnnc  eflfe- 
cere  :  non  qnod  literae  i9  et  V  per- 
mutatae  nnqnam  fuerint  in  nnmmia 
antiqnia.  At  Komiini  illnd  W.  Ger- 
manicuni,  aeque  ut  B  OraBCum,  cuin 
in  auam  linguani  ex  alterntra  nomina 
tranatnlenint,  in  Latinum  B  comnin- 
tarunt.'  Ed.  sec, 

'  Sex  flumiMibu$]  Quinqne,  ai  Dio- 
nysio  Periegetae  credimua,  vs.  SOl. 
et  Festo  Avieno,  va.  441.  Mela  ii. 
7.  pag.  42.  *Sex  aunt  inaulae  inter 
latri  oatia.'    Septem  igitnr  oatia  ne- 


ceaae  est  esae,  qnot  DUnirum  An* 
mianna  agnovit    Et  idem  Mela  ii. 

I.  totidem  Istro,  quot  Nilo,  aasignat 
ora. 

f  Ipea  Piuee']  Omninm  notisatram 
et  maxima,  inqnit  Mela,  loc.  cit.  Inde 
nomen  el,  quod  multaa  irc^icaf  arbo- 
rea  ferat.  Magnitndo  par  Rhodo. 
Ita  anctor  Peripli  Ponti  Euxini,  p. 

II.  Stephano  qnoqne   nota,  ncAntv 
i^of  4y  rip  *larpif, 

t  /fatmyrta]  'AXpvpof  Gneci  salsa- 
ginem  vocant.  Anctor  eat  Philo- 
atorgins  x.  6.  Ennominm  Arianaa 
factionia  anteaignannm,  Halmyrlda 
in  exilium  pnlanm  eaae,  enmqne  My- 
aiae  locnm  ad  latrnm  fuiase,  qnod  ail 
etiam  Nicephonia,  Ecclea.  Hiat.  zit* 
20.  Aut  ab  oppido  lacutn,  aut  a  lacn 
potiuB  oppidum  id  nomen  eaae  aor- 
titnm  apparet.  In  Notitia  Hieroclls, 
Prov.  Scythi8e,*AA^vp»,  p.  21. 

*■  iVaractial«fna]  Sic  Ammianns  lib. 
zxii.  pag,  218.  Apolloniua  Rbod.  Ar- 
gon.  IV.  312.  dno  latri  oatia  referenSy 
alternm  KaX^y  orjfia,  alterum,  inqnil» 
uaX.dovffi  Vdpipcos :  ^nbi  Scholiaates  le- 
gisse  videtnr,  Ka\4ovaaf  "'Kptmas,  At 
Nofxiicov  arSfia  dicitur,  ab  anctore 
Peripli  Ponti  Euxini.  Forte  foctiiu 
Narcuttma,  boc  eati  os  pigmm  mc 


MAT.   HIST.   LIB.    IV.  25. 


807 


appellatar.  Tertium  Calonstoma^^ '  juxta  insnlam  Sarma- 
ticam.  Qaartam  Pseudostomon,  et  in  insala^  Conopon 
diabasis  :  ^^  ^  postea  Boreostoma '  et  Spireostoma.  Sin- 
gula  autem  ^  ora  tanta  sunt^  ut  prodatur  in  quadraginta 
millia  passuam  longitudinis  vinci  mare^  dulcemque  "  intel- 
ligi  baustum. 

XXV.  Ab  eo  in  plenum  *  *  quidem  omnes  Scytharum  sunt 
gentes :  varia3  tamen  littori  apposita  tenuere :  alias  Getse, 
Daci  ^  Romanis  dicti :  alias  Sarmat»,  Grascis  Sauromatas^ 


^h*^^^^»*^^^* 


iur.  H  XL  M.  p.  magna  pahu  orUur  ex  iodem  aheo, — 24  Sic  ez  codd.  emend. 
Hardoiiinfl,  et  stc  qooqae  edd.  recentt.  CoUuUmia  Ald.  Joot.  Buil.  Logd. 
Erasmi,  Dalec.  Elz.  et  Oronov. — 25  Ita  codd.  Chiffl.  Dalec.  et  Hardoin. 
com  edd.  Hardoin.  1.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Fraoz.  Pseudostoma,  et  ineula 
Conopou  diabasiB  edd.  vett.  et  Oronov.  Moz,  BorioiUnna  et  Stenostoma  Vet. 
Dalec. 
Cap.  XIV.  1  Vet.Dalec.  tnpJoiie.— 2  CorH  Chiffl.  Mox,  aUae  Sindi  dege- 


NOTJE 


stnpidom,  ob  qoandam  paladis  immo- 
bilitatem. 

'  Calonetoma']  KaXhv  ardfia  Ptole- 
maBO  III.  10.  et  Ammiano,  loc  cit.  qoi 
Paeodostoma  ambo  agnoscont  cnm 
Solino,  cap.  IS.  p.  38.  Nos  ez  Mss. 
Peendoetomon  scripsimos. 

i  Etin  uisii^]  Ita  Mss.  omnes»  R. 
1.  2.  Colb.  1. 2.  &c.  Vnlgati  perpe* 
ram,  et  ineuta. 

^  Conopon  diabame']  Km^Awmr  ^idfia- 
n$,  hoc  est,  cii/tami  ^raiijiiifs,  ab  ea 
insola  certo  anni  tempore  fieri  con- 
soetos,  ad  pahidis  MKOticsB  locom,  ot 
qoidem  aogoror,  Kmw^ior  inde  ap- 
peUatom,  ciyas  Stephanns  meminit, 
nbi  Inpi  a  piscatoribos  alimenta  sn- 
mentesy  captos  cnstodire  pisces  tra- 
dontnr.  Hujos  vero  iosolsBy  in  qna 
versamory  motilom  nomen  poetica 
liceotia  Lncanos  ezpressit,  iii.  200. 
'  £t  barbara  Cone,  Sarmaticas  ubi 
perdit  aqnas,  sparsamqoe  profnndo 
Mnliifidi  Pencea  nnom  caput  alloit 
Istri.' 

1  BoreottoMo]  BoreonstomaetSte- 


nostoma  habet  Ammianns  loc.  cit. 
B6peu>y  irr6/Aaf  hoc  est,  borealef  et  Vi- 
\hyoT6tia,  hoc  est,  tenue,  Ptolem.  iii. 
10.  et  aoctor  Peripli  Ponti  Eoxini. 
Mss.  tamen  Spireonetoma,  forte  pro 
Spir^eonetoma,  cojosmodi  et  ^w^ipaiw 
tuepor  in  Saronico  sinn  a  Plinio  sope- 
rios  vidimns  c.  0.  Ptolemseoqne  ap- 
pellari. 

■»  Singuia  autem]  Solinns  iisdem 
verbis,  cap.  18.  p.  88. 

"  JDnlcemque]  Idqne  ex  dnlci  haus- 
tn  aqna  intelligi. 

■  il6  €0  tn  plenum]  Ab  ostiis  Dann- 
bii  planitiem  omnem  versus  occasnm 
late  diffasam,  utroqoe  amnis  latere 
Scyths  tenuerant.  l>oca  tamen  ripsB 
proxima  vari«  subinde  Scytharum 
gentes,  primnm  Getae,  quos  Romani 
Dacos  appellant :  hos  pepulere  de- 
inde  Sarmatas,  &c.  Expressisse  hunc 
locnm  Plinius  videtur  ex  Dionysio 
Perieg.  vs.  802. 

i>  Dact]  Vide  Notas  et  Emendat. 
nom.  94. 


808 


C.   PLrNlI   SECUN0I 


eorumque  Hamaxobii,  ^  aut  Aorsi  :^  alias  Scythse  dqgene*' 
res  et  a  servis  orti,  aut  Troglody tae :  niox  Alani,  et  Rhoxa- 
lani.    Superiora  autem  ^  inter  Danabium  et  Hercynium  * 
saltum^  usque  ad  Pannonica  Hybema  Garoanti/  Germano- 
rumque  ibi  confinium>  campos  etplana  Jazyges  Sarmatae  :'^ 


^^  4^^^^^^^  9^ 


mrei  Vet.  Dalec  Vide  Strab. — 8  'Oronov.  et  edd.  vett.  l9Xi§gt»,  Sarmata  di»- 

NOTiE 


^  UamaxobU]AaKo\,'Atu46$ioi/Aop- 
ffotf  "AXauyoi  ^K^Bat,  'Pt^oKayol,  supra 
DaDubiDm  a  Ptolemso  recte  collo- 
caotur,  III.  6.  nbi  dudc  Begsarabia 
eit,  Moldavia,  Valachia,  et  pars  re- 
gioDis  ejns,  qaam  Transylvaniam  vo- 
cant.  TpuyXoi^ai  vero  cap.  10.  sab 
ostio  Peuce,  ubi  Istropolis  civitas  esl, 
latere  amois  auktrali,  quae  dddc  BuU 
gariflB  pars  est  maxime  orieotalis. 
Kpo0^ovs  TporfXjohiras  appellat  Stra- 
bo  lib.  VII.  p.  818.—-'  Admonent  Ala- 
Dt  a  PHdIo  deinde  coromemorati,  ut 
liuic  loco  adjiciam,  qnsB  sit  '  gens 
Alana '  io  carmiae  2.  lib.  v.  Michae- 
lis  Hoipitalii,  olim  clare  laude  Poe- 
seos,  clarioris  niuUo  poslea  insigai 
magistratn  Cancellarii  Fraaciae.  Sic 
eaim  ille  ceciait  elegaater,  dnin  iter 
sanm  describeret,  trausitumqae  per 
Avenionem,  abi  Jndaeis  certa  regio 
urbis  est  assignata :  *  Nam  neque 
Judaeos  visnm  est  io  lande  coIodos 
PoDere  :  nec  vero  commercia  gentis 
Alanjb:  IiDpia  quam  dicuDt  tacitis 
prscepta  fovere  McDtibas,  errores  et 
adhuc  retinere  parentum.'  Familia- 
rissimam  semper  fuit  linguam  He- 
broeam  calenlibus  doctrin*  mub  prae- 
bere  specimen,  siVe  fictis,  sive  deri- 
vatis  ex  ea  lingna  vocabulis  :  quae  sic 
atiiid  significarent,  quam  quod  iisdem 
vnlgo  intelligitnr :  vel  Christum  Do- 
minum,  scilicet,  maxime  Judsos  in 
suprcmo  judicio  pnniturum,  vel  Jn- 
dsum  Cbruto  inimicam.  £t  mos 
iste  qaidem  ab  annis  ante  Hosplta- 


lioro  fere  trecentis  invalaerat  apad 
eniditos :  deprehensus  a  Dobis  iDDa- 
merisqne  comprobatus  exempris.  £r* 
go  ingeniose  ille  similiter  Jadaieam 
gentem  alanam  appellavit :  qnippe 
n3p*bK  :  Deum,  hoc  est,  Christuro, 
qfflixii,  dum  aflixit  eriici.  Haec  ea- 
dero  est  coinroerciti  famoia;  et  ia 
Christom  Doniinum  ex  patrum  ano- 
rnm  institntione  blasphemiis :  qnas  ii 
tamen,  qui  inter  Christianos  degant, 
lupplicii  metu  animo  contiaent.'  Ed. 
aec. 

^  Superiora  autetn]  Ubi  nunc  Tran- 
sylvaniaest,  et  Hungari»  parsyiopra 
latns  Danubii  boreale. 

«  HercyniMua]  *  Hercynia  sylva,'  io« 
qnit  Mela  iii.  8.  '  dieram  sexagiota 
iter  occiipans.'  Nnnc  multis  locb 
excisa*  ubi  Oerroaniae  orbei  multB 
et  pagi  sunt. 

'  Camwnti]  Snblntellige  hybema 
ibi  constitnta  de  more  a  Romanis, 
mnnimento  adversus  Quados  opposi- 
ta.  Oppidum  hodie  Carnontum  est, 
contra  Dannbii  et  Mari  con6aenteni, 
vulgo  Hotm^ourg,  paucis  nltra  Vieo- 
nani,  qnae  in  Austria  est,  millibos 
passunm.  Po  Camanto  Pannonitt 
Lirius  lib.  XLiii»  et  vetus  ioscrip- 
tio  apud  Oruter.  pag.  1083.  Orto- 
lius  cum  Carnuto  Oalliarum  oppido 
confnndit. 

K  Jaxyges  Sarmatee]  Snnt  ea  s|c 
conjunctim  legenda :  *I^vycs  ^apftirM 
Straboni  lib.  vii.  p.  800.  et  Tacito 
Annal.  xii.  p.  180.  a  quo  et  Jaayges 


NAT.   HfST.   LIB.  IV.  25. 


80d 


imontes'  vcro  ^  et  saltns  pulsi  ab  his  Daci  ad  Pathyssum^ ' 
amnem.  A  Maro^^  sive  Daria  est^  a  Snevis''  regnoque 
Vanniano^  dirimens  eos>  adversa"'  Bastern»  tenent,  aliique 


tinctini«— 4  *  Ptolemso,  TtbUam,    Hodie,  Tisa.'  Dalec.    Mox  AmoroB  pro 
Maro  Vet.  Dalec*  amnem,  a  MorOf  we  u  Dacia  est  Oronov.  et  edd.  vett. — 


NOTiE 


^  VaKi  per  campot '  appellantttr.  Hos 
ad  Tibiscnm  amaem  pertinere  simi- 
liter  Ptolemaens  docet,  iii.  7.  ubi 
'Idftfyas  Meraydoras  vocat,  et  Agathe- 
merus  Oeogr.  ii.  4.  qui  Dacis  con- 
fines  ait  fuisse. 

^  Moniea  vero']  Ea  montium  juga 
intelligit,  qnae  Hungari  Crapak  vo- 
cant :  qno  Daci  e  campis  poi»i  ab 
Jazygibns  profugere.  Kapmiknis  tpos 
dicitnr  PtolemseO)  iii.  7.  etS. — ^  Daci, 
nt  mox  Piinins  addit,  *«  Sarmatis  ad 
Patbissum  amnem  pulsi/  regionem 
eam  Daciam  cognominavere ;  qnam 
postea  Trajaons  Imp.  Romano  adje- 
cit  imperio,  nt  nommi  ejns  testantur 
innnmeri;  prsesertim   qni  sunt   in« 

SCripti,  DACIA  CAPTA,  TICTORIA  DA- 
CIGA,  DACIA  ATGV8T1  PROYINCIA.    In 

his  antem  plane  singnlaris  est  ejns- 
dem  Imp.  Trijani  nnmmns,  ex  auro, 
qnl  depictns  est  inter  Arschotanos, 
Tab.  S6.  n.  S.  cni  similem  alterum  ex 
sre  minimo  commemorat  Patinns  in 
Indice  p.  10.  et  D.  de  Peiresc  in 


*  adjnnxit  nuper  Imperio  tsBsar  Im- 

perator*' 
Hoc  illud   ipsnni  est,  qood  gemina 
illa  in  nummis  ejusdem  Trajani  in- 
scriptione  proditnr,  dacia  capta,  et 

DACIA    AV6VSTI     PROVINCIA.       Cum 

'  Imperium '  dicitur,  Romannm  intel- 
ligitnr,  ac  propterea  '  Romani'  prae- 
mittuntur,  ob  Roroam  Imperii  caput. 
Sic  in  nnmmo  scrikHtnr,  qni  Galbm 
et  Viteilii  principatu  perenssus  ejit, 
ROMJB  BT IM PERio.  *  Nuper '  ab  opi- 
fice  nummi  positum  est  perqnam 
ingeniose.  Etenim  hoc  foit  dlcere, 
recentem  eam  esse  victoriam,  sed 
dignam  titulo  *  Dacici/  qui  nondnm 
ascribebatnr  in  nnmmis  Trajani.  Ad- 
monitio  igitnr  fiec  fuit  Senatni,  nt 
ipsins  edicto  deinceps  Trajanns  da- 
CICV8  scriberetur.*  Bd.  see, 

'  Ad  Pathyeutm']  Parthiscum  vocat 
Ammianns  lib.  xvii.  p.  t08.  tifiurKov 
Ptolemceos  iii.  7.  nnnc  TetsM,  et  le 
Tibuc. 

i  A  Blaro]  Marnm  qnoqne  Tacitns 


coUectione  Mss.  p.  282.  cnin  hac  epi-    YOrat  Annal.  ii.  p.  62.    Mdpuroy  Stre- 


graphe  :  imp.  cas.  nbrva  traian. 
Avo.  OBRM.  capite  laureato.  In  aver- 
sa  parte  Deae  effigies  est,  pileo  Da- 
-eioo  tecta,  qnse  lanri  ramum  dextra 
oatentat.  Inscriptio  :  dardanici  : 
•abi  Dardanicos  nescio  qnos  qoaerunt 
imperiti :  eam  re  ipsa  non  ibt  '  Dar- 
danici '  sint,  sed  sententiie  nnins  ex- 
imiae  priores  dnntaxat  literie  :  hojus 
•Dlmiam.  « 

D  AR  D 

^  Daciam  a  Romania  deffcientem' 

A       NI       C       I 


bo  lib.  VII.  p.  404.  qtiem  per  Oetas 
ait  in  Dannbinm  labi.  Hodie  Mark, 
MaroB,  et  Momwa,  nnde  Moravias 
nomen. 

k  A  Onevis]  Non  a  gente  tota  Sne- 
Tomm,  sed  ab  iis  qni  Drusi  jussn 
atque  imperio,  '  Danubium  ultra,  iii« 
ter  flumina  Marnm  et  Cnsum,  locati 
snnt,  dato  rege  Vannio,  gentis  Qua« 
dornm/  inqnit  Tacitos  loco  cit.  Vido 
Notas  et  Emend.  nnm.  06. 

'  Regnoque  Vanniano}  Vbi  Dnnc 
Moravia  ei  t. 


810 


C.   PLINII   SBCUNDI 


inde  °  Geimani.  Agrippa  totam  enm  tractum  ab  Istro  ad 
Oceanum  bis  ad  decies  °  centena  mill.  pass.  in  longitadi- 
nem,  qnatuor  millibus  ^  et  quadringentis  in  latitndinem  ad 
flumen  Vistulam  ^  a  desertis  Sarmatiae»  prodidit.  Scytha- 
rum  nomen  usquequaque  transit  in  Sarmatas  atqne  Germa- 
nos.  Nec  aliis  prisca  illa  duravit  appellatio,  qnam  qni 
extremi  gentium  harum  ignoti  prope  ceteris  mortalibus  de- 
gunt. 

XXVI.  Vernm  ab  Istro  ^  oppida,  CremniscoSy  iBpoIinm :' 
montes  Macrocremnii,  clarus  amnis  Tyra^^  oppido  nomen 
imponens^  ubi  antea  Ophiusa  dicebatur.  In  eodem  insn* 
lam  spatiosam  incolunt  Tyraget».^  Abest  a  Pseudostomo 
Istri  ostio    centum    triginta '  millibus    passuum.     Mox 


^•**^^^^^^*^^ 


5  ^  Qnidam  legunt :  oA  6u  dttitM  cenhim  M.pass,  in Umgihndnumy  IV.  M.  minms: 
CCCC.  M  UaUudmem  ad  fiumen  VistuUwi  {Istnkm  Pomp.)  Alii,  oceamim  bU 
decies  eetUmn  M.  p.  in  Umgiiudinemt  qtutnsr  M.  qnoAingentis  in  lai,  ad  panen 
Vistiam,'  Dalec.  eenium  mitk  pass,  in  l.  quantum  mvsHs  qnadringeniiSf  8f€,  edd. 
vett.  et  Oronov. 
Cap.  XXVI.  1  Vet.  Dalec.  Cremense^  Obotiam.—2  '  JLegendum  centeOy  cog- 


NOT£ 


^  Adversa]  Partem  raontiom  snpra- 
dictoram  Austro  obversam,  regio- 
nemqne  inde  ad  Dannbinm  anstrum- 
que  recedentem,  a  Maro  amne  ad 
Tibiscum :  nonc  Hungaria  superior 
appellatur,  la  hante  Bangrie:  incola» 
quondam  Bastemap^  stve  BastamsBi 
BaardfufeUf  Ptolemaeo  iii.  5.  et  Ste- 
pbano :  Livio  quoque,  lib.  xi..  p.  641. 

»  AUique  inde]  Citra  Moraviam, 
versns  occuum. 

^  Bie  ad  dedes']  Ita  libri  omnes. 
Martianus  lib.  vi.  pag.  214.  Bisds* 
cies :  qnod  pro  dnodecies  poiiiu  qnam 
pro  vicies  acceperim. 

P  Quatuor  mUUbus']  Vide  Notas  et 
Emend.  num.  96. 

^  ^6  Istro']  Versus  MKOtinm  la- 
cum  littns  Euxini  Ponti  legentibns. 
De  ^polio,  nihil  compertnm.  K/mh*- 
yUfKov  meminit  Aoctor  Peripli  Ponti 
Euzini,  p.  9.    Kp^fwot  vSXu  est  Pto- 


lemso  III.  5.  Ab  eo  oppido  montibns 
Macrocremniis  nomen  inditnm. 

^  Anais  Tgra]  Hoc  Plinius  acce- 
pit  a  Mela  ii.  1.  '  Aaiacas/  inqnit, 
'  ab  Istricis  Tyras  separat :  surgit  in 
Nenris :  qua  eait,  sni  nominis  oppi- 
dom  attingit.'  Stephanns  :  T£|pas. 
ir6\u  nat  worofiJbs  ir  n^  E^o^  iWrry 
. . .  huiXuro  S*  *0^(oMr<ra.  Scylaci  qno- 
qne»  p.  28.  in  Scrytiiia,  'O^Mra  wiMs. 
Ovid.  de  Ponto  iv.  10. 50.  <£i  noUo 
tardior  amne  T^yras.'  Uodie  Niester, 

c  Tffrageta]  Ex  lym  flovio  et  Oe- 
tis  insulae  hujua  incolis  efficto  nomi- 
ne.  Tv^ptiyirai  Straboni  lib.  vii.  p. 
806.  IiwniaB  hodie  noflien  est  l^- 
dra. 

^  CenJtum  triguUa]  Strabo  lib.  vii. 
p.  S06.  octingentornm  tantum  stadio- 
rnm  intervallum  id  esse  ait,  hoc  eat, 
cxu.  M.  D.  pas8« 


NAT.    HIST.      LIB.   IV.   26«  811 

Axiaceo  ^  cognomines  flttmini»^  ultra  qnos  Crobyzi :'  flamen 
Rhode,  sinus  Sagaricus^^  portus  Ordesas.*"  £t  a  Tyra 
centam  viginti'  millibas  passuum  flumen  fiorystbenes/ 
lacusqae  et  gens  eodem  nomine,  et  oppidum^  amari  rece* 
dens  XV.  millibus  passuumi^  01biopolis>^  et  Miletopolis, 
antiquis  nominibus.  Rursas  ^  in  littore  portus  AcbsBorum. 
Insula  Achillis,'"  tumnlo  ejus  viri  clara.  Et  ab  ea cxx v.$  ° 
millibus  passuum  peninsula»  ad  formam  gladii  ^  in  trans- 


^^^^*^^<^^^^^ 


wmixiit  pmbm.  Sic  codex  maQascriptiu.' Pa/ec.  Mox^nMtfSaiijpiirttMCodd. 
Hardiiiiii  et  Chiffl.  ciim  edd.  Hardiiin.  3.  3.  Bipoot.  et  Franz.-<8  Cliiffl. 
CCXX.  Panlo  post,  cod.  Dalec  0b  maru — 4  Rurtutque  Elz.  Dalec.  OronoT. 
et  Franz.  sed  t^  que  non  babetor  in  cod.  Dalec.  et  edd.  antiaoiss. — 6  Ita 
codd.  Cbiffl.  Hardnini,  Dalec.  et  Vet.  Dalec.  cnm  edd.  Haranin.  1.  3.  8. 
Miller.  Bipont.  et  Franz.  CXXV.  vel,  centum  triginta  qmnque  edd.  vett. — 

NOTiE 

*  AonM»]  Mela  loc  cit.  ^Axlaces    mns,    Straboni,  et   anctori  Peripli 
amnis  proximnt  inter  Callipidu  Ax-     Ponti  Euxiniy  p.  8. 

iacasqne  descendit.'   'A^idKfis  wrofihs        "*  Intula  AehXaM\    Martianns  loc. 

Ptolem.  III.  10.  Hodie  Bog,  cit.  Eadem  Leuce  appellata,  nt  dicc- 

.  '  Crob}fa£\   Kp6$ifoi  Stepbano,  su«  tur  cap.  seq.  Scylax,  p.  28.    Vnaos 

pra  Istrom,  ad  boream.  ^f^y  f  HrofM  Htvich»  itp^  rov  'AxiX- 

'  Sagurieuai]   A  Sagarl  flavio  infla-  Xims,    £t  Ptolemsus  memlnit   iii. 

ente»  cujus  cnm  Hypani  Infra  citato  10.  Mela  ii.  7.  *  Lence  Borystbtnis 

Ovidins  meminit  de  Ponto  iv.  ''A^a-  ostio  objecta,    parva  admodomi  et 

pos  voratJihs  Ptolemso  iii.  5.  idem,  qaia  Acbilles  ibi  sitos  est,  Acbillea 

opinor,  qai  Plinio  flavins  Rbode  non-  oogoomine.'    Hodie  Fieoniei,  nt  ple- 

cnpatnr.  riqne  ainnt. 

^  Ordeeue']  'OpStiinAs  Piolemmonu        »  Et  ab  ea  CXXV.'}   Ita  libri  om- 

6.  snpra  Axiacen  flnvinm.  nes*  ante  Dalec.  qui  CXXXV.  edi- 

*  Boryelhenee}     Martian.  lib.  ▼!•  dit. 

cap.  de  qnarto  sinn  EoropaB,  pag.  <>  Adforwum  gUtdu]  Eleganter,  ut 

214.  Hodie  Nieper.  solet,  Mela  ii.  1.  *  Terra  tunc  longe 

i  Et  ofipidian]    Olim  'O^fiia  appel-  distenta  excedens,  tennl  radice  litto- 

latom,  a  Mileslis  conditnm,  nnde  et  ri  adnectitnr.   Post  spatiosa  modice, 

Miletopolis  nomeu,  mox  et  Borystbe-  paulatim  se  ipsa  fajtlgat,  et  qaasi  in 

nis  ab  amne  praeterfluente.  ItaStrab.  mucronam  longa  colligens  latera,  fa- 

lib.  VII.  p.  806.    Ptolemspo  loc.  cit.  cie  positi  ensis  allecta  est.    AchiUes 

M7rrp^?as  eadem  mendose,  pro  M1A9-  infesta  classe  mare  Ponticnm  ingres« 

r^oAiff.  sns,  ibi  Indiero  certamine  celebrasso 

^  XV,  mUUbue  paae.]  Ita  libri  om-  victoriam,  et  cnm    ab  armis  quies 

nes.    At  Strab.  loc.  cit.  stadiis  dn-  erat,  se  ac  soos  cnrsu  eiercitaviuo 

centis,  hoc  est,  xxv.  mill.  pass.  roemoratur.    Ideo  dicta  est  HpSftos 

>  Olbiopolit]  Haec  prisca  Borysthe-  'Ax^XAfiof / 
nis  oppidi  nomina.    *OXfita,  nt  dixi- 


812  C.  PLINII  SEGUNDI 

versum  porrecta^  exercitatione  eJQsdem  cog^ominata  Dro- 
mos  AchilleoSy  cujas  longitndinem  octoginta  miilinm  p 
passuum  tradit  Agrippa.  Totum  eum  tractum  Tauri^  Scy- 
tbae^  et  Siraci  tenent.'^  Inde  sylvestris^  regio  Hyteum  mare, 
quo  alluitur^  oognominavit :  Enaecadlose '  vocantur  incolse. 
Ultra  Panticapes  ^  amnis,  qai  Nomadas  et  Greorgos  dister- 
minat:  mox  Aoesinus.^  Quidam  Panticapen  conflaere 
infra  Olbiam''  cum  Borysthene  tradunt :  diiigentiores  Hy- 
panin :  tanto  errore  eorum,  qui  illum  in  Asi»  parte  pro- 
didere. 

Mare  subit  ^  vasto  recessu^^  donec  qainque  millium  pas- 
suam  intervallo  absit  a  Maeotide^  vasta  ambiens  spatia. 


^^■^^^^^  0^^^^^ 


6  <  TaMmct  Vet.  SaTdiy  Scytka,  et  Siraci  teneni  Tolet  De  Siracis  lege  Strab. 
lib.  I.'  Dalee» — 7  Cod.  Dalec.  et  Chiffl.  magno  recessu» — 8  Simu  GarcimUe 


NOTiE 

P  Odoginta  iik7I.]   Tzetses  in  Ly-  alibi  nuiqaafn  reperta.    Quid  si  le* 

coplir.  p.  41.  et  Strab.  lib.  vir.  p.  gas  Jnde  Hykei?  nam  de  Hjlsis  mov 

807.  Btadiorom  mille,  hoc  est»  cxxv.  iterum. 

M.  P.  Auctor  Peripli  Ponti  Eaxini,  ^  PanHcapes]  Tlai^ucdirns  Herodoto, 

p.  7.  stadiorum  niille  ac  dncentorum,  loc.  cit.  a  quo  lisec  Mela,  et  Plinins. 

hoc  est,  CL.  M.  P.  Scythe  Nomades  sen  vagiy  a  Geor- 

4  Tauri  ScythtB^  et  Siraei  tenenfj  gis,  hoc  est,  aratoribas  eo  amne  dis- 

Hoc  est,  Scytharnm  popnli,  qni  Tan-  terminantnr.    Utriqne  commnni  mi- 

ri  vocantur,  et  Siraci.  Tavpot  et  Sipa-  nornm  Tartarornm  appellatione  cen- 

Koi,   Vide  Notas  et  Emend.  nnm.  97.  sentur. 

Nnnc  Bessarabi,  et  Tartari  minores  "  Acesinut]  Vaterins  Flaccns,  Ace- 

vocantur,  Podolin  et  Ukranix  con-  sinnm  quoqne,  Argon.  vi.  60.   Pils- 

fines,  quarnm  partem  aliqnam  Siraci  cianns  in  Periegesi,  p.  S72.  Aldescom 

qnondam  teunere.  vocat. 

'  Inde  eylvesirie]    Et  hcec  a  Mela  ^  J^fra  Olbiam]    Sive   Olblopolim, 

decerpta,   loc.  •  cit.    '  SyWae  deinde  hoc  est,  Borystbenitarom  oppidnm, 

snnt,  quas  maximaft  hie  terrae  ferunt :  de  quo  panlo  ante  diximns.    Hero- 

et  Panticapes  Nomadas  Georgosqne  dotum  sngillat,  qui  lib.  iv.  n.  5S.  et 

disterminans.'    Hylasae  regionis  me-  64.  Panticapen  et  Hypanin  infloere 

minit  Herod.  lib.  iv.  pag.  2Sl.  n.  18.  in  Borysthenem  prodidit. 

et  anctor  Peripli  Ponti  Euxini,  p.  2.  "  Mare  eubii]   Euxini  Ponti  sinaa, 

nltra  Borysthenem,  versns  orientem :  qni  Carcinites  mox  appellatnr.    Kap- 

Upbs  AiwroX&f  iKfidvTi  r^u  BofnfoBii^,  Kunrns  ic^Xiror,  Straboni  lib.  vii.  p. 

To^  Afyofi^my  'XKatay  clKOw^as  ^k6-  S08.  ad  mille  porrectus  stadia»  hoe 

Bas.  ent,  ad  cxxv.  M.  P.   Hodie  Goift  ie 

'  EnacodlocB]  Hsec  vero  gens  ett  Negropoli, 


NAT.   HIST.   LIB.  IV.  26.  813 

multasqae  gentes.  Sinus  Carcinites'  appellatnr^  flumen 
Pacyris.''  Oppida:  Naubarum/  Carcine.  A  tergo  lacus 
Bnges  ^  fossa  emissus  in  mare.  Ipse  Buges  a  Coreto,  M8b<* 
otis  lacus  sinu,  petroso  '  discluditur  dorso.  Recipit  ^  am- 
nes  Bugem^  Gerrhum,  Hypanin,  ex  diverso  venientes  trac* 
tu.  Nam  Gerrbus  Basilidas,^  et  Nomadas  separat.  Hy- 
panis  per  Nomadas  et  Hylaeos  fluit  mann  facto  alveo  in 
Bugen,  naturali  in  Coretum.  Regio^  Scythia  '"^  Sendica  <" 
nomioatur. 

Sed  a  Carcinite  "  Taurica  ^  incipit,  quondam  mari  cir- 
camfusa  et  ipsa^  quaqna  nunc  jacent  campi.  Deinde  vasr 
tis  attollitur  jugis.  Triginta  sunt  eorum  populi.  Ex  iis 
mediterranei  xxiv.'^^    Sex  oppida  :^  Orgocyni^  Characeni, 


cod.  Dalec.  et  Vet.  eJQsdem.  P«iilo  poat»  in  iitdem:  Oppida:  NoiMnnM.— 
0  Tolet.  a  tergo  Uteu$  Buges  a  Coreto  Meeota  htcui  mu  petroio. — 10  Regio  iScy- 
thia  edd.  vett.  et  Orooov. — 11  Ita  codd.  Hardnini  et  Datec.  Sed  m  Cardnite 
edd.  vett.  et  Qronov.   Mox,  quaqne  m^  Chiffl,— 12  Vet.  Dalec.  XXVIL 


NOTiE 

«  PaefTvi]  Herod.  loc.  cit.  p.  240.  rim  Melas  eite.    Alter  T4f^9  Ste- 

n.  47.   TirllicvyMf.    Ptolemso  iii.  &.  pbaDO. 

ab  oppido  qaod  praeteriabitur,  Kafwi-  ^  Bamiidae']  Qui  Baaiknoi  Soi^pofii- 

wifTJis,  Toi,  Applano  in  Mitbrid.  pag.  217.  et 

'  NaulbaTum]  Mss.  Ne»arum^  Pto-  Straboni  lib.  vii.  p.  806.    Hnc  Pli- 

lemno»  loc.  cit  Na^/So^r,  et  KipKwe^  nint  tnm  a  MeU,  tam  ab  Herod.  lo- 

itikHs.  Carcina  hodie  nomen  retinet,  cit  cit. 

sitam  motavit.  ^  Seyikia  8endiea\  Qaod  Sindi,  Siu- 

•  LuuM  Bugee]  Bvmi  X^  Ptole-  donenve,  gens  Scythica,  iUam  Unae^ 

m»o  III.  6.  nec    semel    Pomponio  re.    Nam  Pomponio  llb.  i.  cap.  nlt. 

MelK,  ^Bnces.'    Fiacco  Argon.  vi.  'Sindones/  iidem  tiMi^  regio  2ii*- 

'  Byce.'  Mi  Straboni,  lib.  xi.  p.  492. 

•IZedpitJNempeBugeslacos.  Me-  ^  Tauriea']  Aliis  Tanrica,  Pontiea 

la  II.  1.  «  Dno  flumina,  Oerrbos  et  aliis,  aliis  Scythica  Chersonesns  dicf 

Hypacaris,  nno  ostio  effluentia :  ve-  ta.    Ineolos  twipoi  Strabeni  1.  vii.  p. 

ram  diversis  fontibns,  et  alinnde  de-  S08.  et  mox  ipsi  Plinio.    £t  ipsa  ho- 

lapsi.    Nam  Gerrhos  inter  Basilidas  die  Tartariss  minoris  part  est,  VlOe 

et  Nomadas :  Hypacaris  per  Noma*  de  C^ffa^  a  primario  oppido,  quod 

das  evolvitnr.'    Unde  liqiiet  amnem  Theodosiam  veteres  diiere. 

cnm  qni  Plinio  nnnc  Hypanis  dicitur,  «  XXIV.\  Mss,  R.  1.  2.  Colb.  1. 

et  a  soperiore  Hypani  diversnm  esse,  2.  XXVIL 

qnl  non  alio  qnam  quo  Borysthenes  '  iSsx  opptda]  Vide  Notat  et  Emend. 

ostio  tn  Pootom  influit,  et  Hypaca-  nam.  98. 


814  C.  PLINII   SBGUNDI 

Lagyrani,  Tractari,  Archilachitae^  Caliordi.  Jagam  ipsum  < 
Scydiotaari  tencnt  Claadantar  ab  occidente  Cherroneso/ 
ab  ortu  Scythis  Satarchis.^  In  ora  a  Carcinite  oppida : 
Taphrce/'  j  in  ipsis  angastiis  peninsulse :  mox  Heraclea 
Cherronesos,^  libertate  a  Romanis'  donatam.  Megarice 
Vocabatur  antea»  prsecipoi  nitoris  in  icM  eo  tractn,  casto- 
ditis  Graeciaemoribus,  qninque  millia  pass.  ambiente  muro. 
Inde  Partheniam  ^  promontorium^  Taarorum  civitas»  Pla- 
cia.'^  "  Symbolon  ^  portus.  Promontorium  Criumetopon^i' 
adversum  Carambi  Asiae  promontorio^  per  medium  Euxi- 
num  procarrens  glxx.  m.  pass.  intenrallo,  qu»  maxime 


Moz,  Characeniy  Lagyram  in  eodem,  pro  Caraieni^  AMtfrani,  qood  hsbent  edd. 
vett.  et  OronoT.  Pro  Traetari  Chiffl.  exhibet  Straetaru^iZ  In  ore  Careima 
appidum  Tagre,  tfc,  cod.  Dalec.— 14  Paiaeia  Vet.  Dalec.  et  paolo  poit  tn  eo- 

NOTiE 

V  Jugum  tpnun]  Montet,   qni   in  maxime  illastre.' 

Taorica  Chersoneso  eminent  >  A  RmiuMiB]  Cam  debellato  Mi- 

^  Chirroneso]  Oppido  Heradeota-  thridate  tota  regio  in  Romanomm 

rnm,  de  qno  mox.  potestatem  Tenit. 

'  Saiwrckis]   Qaoram  oppidam  in  *  Partheniam'}  la  Tanrica  Cherao- 

Tanrica  Chenoneso  mediterranenm  nesOy  'sinns  portnosns»'  inqait  Mela 

Sordpxiff  «pnd  Ptolem.  ni.  0.  incolfe  ii.  1«  <et  ideoKoX^s^ifi^appellatna, 

Pomponio  Satarchs  dieti.    De  his  promontoriis  duobas  incinditar.  Al- 

Solinns  cap.  15.  p.  S6. '  Satarchie,  nsa  ternm  KpiM  ftdrmwaif  Toeant,  Caran- 

aari  argeatiqoe  damnato,  in  setemnm  bico,  qnod  in  Asia  diximas,  par  et  ad* 

se  a    pnblica   avaritia  vindiearnnt.'  Tersom,  Parthenlon  Yocant.'    Unde 

Hi  snnt  qnos  Piinias  ti.  7.   Satar-  manifestnm  est  ko^}»  Xi/n^ya  eniidem 

oheos  Tocat.  esse  cam  eo  qnt  mox  Symbolon  por- 

i  TaphrtB]  Mela  in.  1.  <  Qnod  inter  tus  appellatnr.    Et   liofto^tow  htpmt 

paladem  Maotin,  et  sinam  Carcini-  meminit  Ptolem.  iii.  6.    Hodie  JtM- 

ten  esty  Taphrm  nominator.'    Ptole-  phar* 

mmo  loc.  eit.    ti/p^,    Hodie  Pre-  »  PUtia]  Ita  libri  omnes.    Sedip- 

«oj»,  sen  Pnecap.  snm  est  Strabonis  naX^Eiuav  in  Cfaerro- 

^  Heraeiia  Chemmnoa]  Snnt  enim  neso,  lib.  vii.p.  ai2. 

ista  eonjnnctim  legenda  :  onde  sape-  •  Sffmbolan']  ^vftfiSXMf  ^i^V»  Pto- 

rins  cap.  24.  dicltnr  Cherronesns  He-  lemaeo,   loc.   cit    :^fifio6Kov  x<M^ 

raeleotarnm  oppidnm.    Strabo  I.  vir.  anctori  Peripli  Ponti  Euxini,  pag.  6. 

pag.  208.  ir^Xff  'HpoicXfwrfiy,  KoXovfUpti  Nnnc  SUnUa. 

Xf^^A^o».    Mela,  loc.  cit.  '  Oppi-  p  Criumetopon]  KptoD  fUrtnroP^  hoe 

dom  adjacet  Chersonesus,  a  Diana^si  est,  front  arietis:  bodie  Famar,    De 

ereditnr,  conditnm,  et  Nympheo  spe-  Carambi  dicemns  vi.  2. 
cu,  qttod  in  arce  ei  aacratam  est, 


NAT.   HIST.   LIB.   IV.  26. 


815 


ratio  Scythici  arcas^  formam  efficit.  Ab  eo  Tauroram 
portas '  malti,  et  lacas.  Oppidam  Theodosia  *  a  Criumet* 
opo  cxxv.  M.  p.'^  A  Cherroneso*  gxlv.  m.  pass.  Ultra 
faere  oppida:  Cyt»,"  Zephyrium,  Acrae,'^''  Nympheam,^ 
Dia.'  Restat  longe  validissimum  in  ipso  fiospori  introita 
Panticap»am  Milesiorum/  a  Theodosia  lxxxvii.  m. 
pass.'7  ■  a  Cimmerio  vero  oppido  trans  fretom  sito  mm.''  d. 
(at  diximas)  *  pass.  Hsec  ibi  latitudo  Asiani  ab  Earopa 
separat,  eaque  ipsa  pedibus  plerumqae  pervia  glaciato  fire- 
to.    Bospori  Cimmerii^  latitudo  xii.  m.  d.  pass.'^    Op- 


dain,  advimm  Ceramhieo ;  edd.  Tett.  et  OronoT.  odicemm  CikanimM.^15  Ita 
codd.  Hardoini,  Chiffl.  et  Dalec.  cnm  edd.  Harduin.  1.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et 
Frani.  CXXIL  M,  p.  OronoT.  et  edd.  Tett.  Mox,  pro  CXLV.  M.  ptua,  onod 
testantur  codd.  Hardoini,  Dalec  et  Vet.  ejnsdem,  CLXV*  M.  pass,  exhibent 
edd.  ante  Hardninnm. — 16  Cyte^  Zephnrhm,  Acre  edd.  vett.  et  Oronov. — 17 
Itacodd.  Hardoini  et  Datec.  cnm  edd.  Hardoin.  1.  S.  S.  Miller.  Bipont.  et 
Franz.  LXXXVL  M.  D.  p.  Chiffl.  Af.  XXXV.  paat.  edd.  vett.  et  OronoT.— 
18  Codd.  Dalec.  et  Vet.  ejntdem  print  M.  expongnnt.  mU.  M*  Oronov.  Moz« 
eaqae  ipea  non  legitar  in  Cbiffl.— 19  Pintian.  lai.  hngUadavero  XXViL  M,  D. 


KOTiE 


4  Seiftkiei  areue]  Be  eo  egimiM» 
cap.  84. 

'  Taatrorumperhui]  Tanriem  orama- 
ritima  a  Symbolormn  porta,  miile  fe* 
re  stadiis,  boc  ett,  cuv.  M.  P.  ad 
Theodotiam  oaqae  porrecta,  nt  anc- 
tor  eat  Strabo  ttb.  vn.  p.  W9. 

•  Theadeam]  BtvBo^ia,  TcaiyMid^  v^, 
Stephano,  et  Scylaciy  pag.  28.  Hodie 
C^fa,  Mtt.  qaoqne  Tkeudoaia. 

•  A  Chemmeeci]  Oppido  Heracleo- 
tarom,  de  quo  tupra. 

•  Cfftai]  K&rauHf.  Ptolemteo  ui.  S. 
in  oppidit  Chertoneti  Tanricte  me« 
diterraneit :  K^SoiaScjlaci,  p.  88.  pro 
KvraUh  R^or  w6hjtr  vocat  anctor  Pe- 
ripli  Ponti  Enxini,  p.  4. 

▼  Aerte]  "iiMpa  oAyMOfy  exigaaa  Pan* 
ticapteoram  vicut,  apnd  Strab.  lib. 
XI.  p.  494.  In  Notitia  Ecclet.  Hiero- 
clit,  pag.  81«  Prov.  ScythitB/AKpcu. 
Stephano/Aa^  Xco^iat. 

^  Vfmpkeeaa]  VvfjupeSeej  w6ku  Tou- 


puri^,inter  Panticaptenm  etTheodo- 
tiam,  Stephano  ex  Strabone.  Memi- 
nit  et  Scylax  pag.  28.  et  Harpocr.  et 
ipte  Ptolem.  loc.  cit. 

*  Dia]  Longint  AIom  Stephanot  ab- 
legat,  eum  urbem  Scythiae  ait  ette 
circa  Pbatin :  ^ieuBlas,  wtfi  rf^datBi, 

y  SUteeiermm]  Hoc  est,  a  Mlletiit 
lonitt  conditum,  Hafrutdinuow,, .  rrCo'- 
fM  f  ierX  Mi^,fiaUnf,  inqnit  Strabo  lib. 
VII.  p.  SIO. 

»  LXXXVJL  M.  paee,]  Vide  No- 
tat  et  Emend.  nnm.  99. 

»  MM.  D.  ta  diximme]  Cap.  nimi-^ 
mm  24.  nbt  Cimmeriom  Botpomm 
MM.  D.  patt.  latitndine  eate  dixit. 

^  Bo^trt  Cimmerit]  Non  Id  modo 
freti  nomen  ett,  ut  vitnm  ett  Pintia- 
no,  ted  Cherronetl  minorit,  in  Ipta 
Taarica  Cberroneto  potits,  ad  ripam 
Cimmerii  freti,  Enropte  latere,  qnO 
in  tractn  Panticapteum  et  Myrme* 
ciom  opplda  collocantor  a  Ptolemso 


816 


C.   PLINII   SBCUNDI: 


pida  habet»  Hermisiamy^  Myrmecinm:  intas  insulam  Alo-. 
peceD.^'^'  Per  Maeotin  autera  ab  extremo  Isthmo^  qui  locos 
Tapbrae  vocatur^  ad.os  Bospori  qcLX.  m.  passuum  longiia- 
do  colligitur. 

A  Taphris  per  contioentem  "^  introrsus  tenent  Auchetae, 
apud  quos  Hypanis  oritur,  Neuri^'  apud  quos  Borystbenes, 
Geloni/  Tbussageta&,  Budini^  Basilid»,  et  coeruleo  capillo 
Agatbyrsi.  Soper  eos^  Nomades  :  dein  Anthropophagi.. 
A  Buge  super  ^^  Maeotin  Sauromat»,  et  Essedones.^  At 
per  oram  Tanaim  usque  Maeotas^  a  quibus  lacus  nomen  ac* 
cepit :  ultimique  a  tergo  eorum  Arimaspi.  Mox  Riphaei  ^ 
montes^  et  assiduo  nivis  casu  pinnarum  similitudine^  Pte- 
rophoros  ^  appellata  regio :  para  mundi  damnata  a  rerum 


pA$$^2Q  Alvperkan  Vet  Daiec— 21  Vet.  Dalec.  NMroir.— 2S  A  Bvft  mto 


NOT« 


III.  6.  qnamobrem*  non  hnne  modo 
tractum  Dniversom,  sed  et  Pantica- 
p«Bum  ipsura  ab  altquibna  Boapornm 
vocarl  snperiua  animadverium  a  Pii- 
nio  est. 

c  Hermisium]  Mela  ii.  I.  *  In  Bos* 
pomm  vergentia  Cimmerica  oppida, 
Myrmecion,  Panticapfeum,  Theodo* 
tia,  Hermisium.'  Stephano,  Mi^^- 
Ktow  noXtxyiw  rris  Tavptic^s.  Denique 
'A\«Mrcic(ay  intulam  contrm  Tanaia  os- 
tia  collocat  Ptolemsens  iii.  6. 

'  Per  eoniineniem]  Ubi  nnnc  Ukra- 
nia  est,  Polonici  regni  pars  ea  qus 
maxime  vergit  in  exortum  Solis :  ibi 
olim  Anchetae  A&x^cu  Heradoto  lib. 

IV.  p.  226.  n.  6,  citra  Borysthenem  : 
Nfvpol  qnoque,  qnornm  regio  Ncvplt 
appellata,  latere  amnis  ejns  occiden- 
tali,  p.  241.  n.  61.  qufle  nunc  pars 
maxime  orientalis  Lithnanis  est 

•  Gehni]  Tf?>Mw\,  quos  pictos  Ma- 
ro  appeilavit,  nnnc  Lithuani  snnt. 
Bvaffoyireuy  Bov8iyo2,  Booi^cioiy  Cam 
quB  nnnc  Moscovia  dicitnr^  tenne* 


rnnty  qua  Borysthenis  orientale  la- 
tus  contingit:  'AydBvpe^oi  Maeotidit 
palndta  flexom  ambiuat,  inqnit  Mela 
II.  1.  Hos  tamen  longins  summo* 
vere  Plinios  videtnr.  Unde  nomen 
BasilidBB.traxerint,  disces  ab  Herod# 
lib.  IV.  n.  20. 

'  iSiipcr  eoi]  Ubi  nnnc  Lithnanim 
pars  borealis :  ibi  No/M(8cf  et  *As^^ 
vo^diyoif  quos  'AySpo^dtyouf  vocat  aoc- 
tor  peripli  PontiEnxini,  p.  S.  et  He- 
rod.  lib.  IV.  n.  18.  p.  2Sli 

*  Et  EsMdoaes]  Moseoviticl  neri- 
dionales.  'lovcS^r  Stephano  dicti. 
^Aptfuiffwoi^  (l(hws  *Tw9pfiop4otPj  Hyper- 
iorcoriMi  gens,  tota  in  Moseovtam  bo« 
realem  ablegaoda. 

^  R^)ha%]  *Ultra  qnos  jacet  ora, 
quae  spectat  Oceanum'  septemtriona* 
lem,  inquit  Mela  in  fine  iib.  i.  et  ini- 
tio  lib.  II.  unde  Plinins  hflec  mntoa- 
tos.  Totidem  verbia  a  Plinio  ea  tran- 
scripsere  Solinns  cap.  15.  p.  35.  ct 
Capella,  lib.  ▼!.  cap.  de  qoarto  Ea« 
ropie  sinu,  p.  214.  ^ 


NAT.  HI8T.   LIB.   IV.  26. 


817 


natara^*'  ct  densa  mersa  caligine:  neque  in  alio  quam 
rigoris  opere^  gelidisque  Aquilonis  conceptaculis.*^ 

Pone  eos  niontes/^J  uUraqne  Aquilonem^  gens  felix  (si 
credimus)  quos  Hyperboreos  appeUavere^  annoso  degit 
8Dvo/ fabnlosis  celebrata  miraculis.  Ibi  creduntur  esse 
cardines  mundi,  extremique  siderum  ambitus,  semestri  Ince, 
et  una  die  Solis  aversi :  ^  non^  ut  imperiti  ^  dixere^  ab  ae* 


^  ^^^^^^■^^■^^^ 


ntper  cod.  Dalec — 28  Ita  codd.  Hmrdoio.  et  Chiffl,  onm  edd.  Hardnin. 
1. 2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Frani.  a  natura  rermn  edd.  vett.  et  Gronov. — 24 
'  Nonnnlli :  neque  in  aUud  quam  in  rigorii  opera^  geUdiqut  Aquilonie  coneeptacula, 
Alli,  tn  rigore  operta^'  I>«lec.— 25  Poet  eo§  cod.  Dalec.^20  *  Nonnnlli :  et 


NOT£ 


'  Pterophoros']  Tlr«po<p6poSf  qnasi 
pewHarum  ferax^  sen  nivis  pennarnm 
instar  decidentis.  Hinc  fabolae  data 
occasio,  qnam  refert  Ovid.  Met.  xv. 
S66.  *  E«se  viro»  fama  est  in  Hyper- 
borea  Pallene,  Qni  soleant  levibns 
vclari  corpora  plnmis,  Cum  Tritonia- 
cam  novies  subiere  palndem.' 

i  Pone  eo8  montes]  Hsbc  a  Plinio 
Solinns  ex^cripsitf  c.  16.  p.  Sd.  PH* 
nins  ex  Hecatceo,  nt  ipse  innoit,  vi. 
20.  Hecatapus  ex  Aristea  Proconne- 
sio,  nt  Herodotus  docet,  lib.  iv.  p. 
229.  II.  13.  qni  ab  isto  conficta  omnia 
arbitratnr,  licentia  poetioa. 

^  SoUs  averst]  Semestri  illa  Ince, 


nt  niliil  tenebrarnm  in  minimo  spatio 
ipso  fiat:  sedqnicqnid  homo  operari 
voluerit,  vel  peduncnlos  de  camisia 
abstriihere,  tanqoam  In  prvsentiaSo- 
lis  potest.  Etsi  in  attitodine  mon- 
tinm  ejns  fnissent,  forsitan  nunqnani 
Sol  abflconderetnr  ab  illis.  In  roedio 
illins  nrinimi  temporif  medium  nootis 
fit  in  medio  orbis  terrss.  Et  idcirco 
mentlentes  fallnntnr,  qni  circum  eam 
concretnm  fore  mare  scripsernnt : 
et  qui  a  vemali  sqninoctio  usque 
ad  antnmnale  cootinuum  diem  sine 
nocte,  atqne  ab  autumnali  versa  vice 
nsqne  ad  vernale  sqninoctium,  assi- 
dnam  qnidem  noctem,'  dee.    Aver- 


inqnlt,   nna    tantnmmodo    conlinua    snm  pariter  nna  Itlce  Solem  Solinns 


constitnitur,  efficitnrqne  dlea:  8ole, 
dnm  occidit,  per  exignnm  temporis 
spatinm  averso,  sive  abdito :  nihil  nt 
tenebraram  inter  occasnm  ezortnm- 
qne  Solis  senis  illis  menstbns  interce- 
dat.  Auctor  libri  de  mensnra  orbis 
terrae :  '  Trigesimus  nnnc  annns  est, 
a  qno  iibntiavernnt  mihi  Clericl,  qni  a 
Kal.  Pebruarii  nsque  Kai.  Angnsti) 
in  llla  insnla  (Thnle)  mansernnt, 
quod  non  solnm  in  mstivo  solatitiOy 
sed  in  diebns  clrca  illnd  in  vesperti- 
na  hora  occidens  sol  abscondit  se 
qnasi  trans  parvnlum  tumulum:  ita 


dixit,  loc.  elt.  nec  viins  tamen  qnid 
diceret  intellexisscL 

*  ^OTi,ntimpm*i]CarperePompo- 
nlnm  Melam  videtnr,  sed  Immerlto. 
Nam  certissima  sphseraB  probatione 
constat,  non  solstitio  iilic  Soles  oriri, 
brnmaqne  semel  occldere  ;  sed  ab 
aeqninoctio  verno  ad  aotnmnale,  se- 
mestrem  lllam  locero,  ntiqne  si  se- 
mestris  est,  adesse.  Peritissimecerte 
de  lis  gentlbus  Mela  iii.  5.  p.  5S.  '  In 
Asiatico  littore/  inqnit,  'Hyperbo* 
rei  snper  Aqnilonem  Ripbeposque 
montes,  snb  ipso  sidernm  cardine  ja- 


Delpfu  et  Vur.  Cla$. 


PUwius. 


3  F 


818 


G.  PLINII  SBCUHDI 


quinoctio  vemo  in  autamnum.^^  Semel  in  anno  Solstitio 
oriuntur  iis  Soles^  brumaque  semel  occidunt.  Reg^o  aprica, 
felici  temperie^  omni  afflatu  ^7  noxio  carens.  Domus  iis  " 
nemora»  lucique,  et  Deorum  cultus  viritim  gregatimqoe, 
discordia  ignota  et  asgritudo  omnis.  Mors  non  nisi  satie- 
tate  vitas,  epulatis  delibutoque  senio  ^  *"  luxu,  ex  quadam 
rupe  in  mare  salientibus.  Hoc  genus  sepolturas  beatissi* 
mum.  Quidam  °  eos  in  prima  parte  Asias  littorum  poso- 
ere,  non  in  Europa^  quia  sunt  ibi  p  simiii  consuetudine^  et 
situ,  Attacorum  nomine/'  Alii  medios  ^  fecere  eos  inter 
ntrumqne  Solem^  Antipodum '  occasum  exorientemque 
nostrum  :  quod  fieri  nnllo  modo  potest^  tam  vasto  mari  in- 
terveniente.  Qui  non  ^^  alibi '  quam  in  semestri  luce  con- 
stituere  eos,  serere  matutinis^  meridie  metere^  occidente 


^^^^^»^^^»*» 


WML  He  «5  m^mnoeiwventp  tn  OMlMfRmiM :  n§n  «f  imperiii  dixere  aeUs  weni.  Rbo- 
dig.  XVI.  22.  Vide  Bad.  dc  Ass.i.  «liis :  eemeMiri  Ittee  et  tmm  noeie,  nen  mI/  ^* 
Dalec. — 27  Chiffl.  omniflaiu, — 28  lU  omne»  codd.  Hardoini  et  Cliiffl.  cum 
edd.  Hardiiin.  1.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  dUibutieque  eembuM  Ald.  Jant. 
Basil.  Lugd.  Daiec.  Elz.  etOroDov.— 20  Ita  codd.  Hardnini,  Dalec.  et  Pin- 
tian.  item  edd.  Hardain.  1.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Frans.  qui  euni  ibieimUiim' 
■dine  ei  sitiu,  Atacomm  nomine,  Ald.  Jant.  Basil.  Lugd.  Dalec.  Els.  et  Oroaov. 
— SO  Codd.  Dalec*  et  Chiffl.  et  Vet.  Daiec.  delent  rh  noa.— Sl  Ita  codik 


NOT^ 


centy  nbi  Sol  aon  qvotidie,  ot  nobis, 
sed  primom  verno  stqainoctio  exor- 
tns,  aatamnali  demom  oecidit:  et 
ideo  sez  mensibos  dies,  et  totidem 
aliis  nos  osqne  continna  est.  Terra 
•ngnsta,  aprica,  per  se  fertilis/  &c. 
Vide  Notas  et  Emend.  num.  100. 

">  DotRMS  tts]  Plinios  a  Mela  iii.  5 . 
A  Plinio  Solinasj  cap.  16.  p.  S6.  et 
S7. 

*  DeUbuioque  eenio']  Ita  Mss.  om- 
nes:  edlti^  delUmtieque  tenibue,  Mela 
Id  tantam,  loc.  cit.  *  hilares,  redimitl 
sertis.'  Solinns,  *  epolati  delibatiqoe.' 

^  QMtdam]  Melam  Pomponinm  sig- 
nat,  loc.  cit. 

P  QMta  eunt  ibi]  Ita  recte  vet.  Da- 
Uc.  cod.  et  Paris.  cum  PintiaDO.  Ra* 


tio,  inqQit  Plinins,  cnr  qnidam  Hy- 
perboreos  in  prima  parte  Asiae  litto- 
mni  posuerint,  ea  est,  qnoniam  Au 
tacori  ibi  degentes,  similem  vivendi 
moriendiqoe  consaetndinem»  cnm 
bood  absimilt  qooqne  sitOy  tencant. 
De  Attacoris  dicemos  vi.  80. 

4  Aiii  medtos]  Solinas«  cap.  16.  p« 
S6. 

'  Antipodum'}  Unde  a  nobb  Soi  oc- 
cidens  pergit  ad  Antipodas. 

■  QMtnon  aUbi}  Jocas  est:  seraot 
matotinis,  cum  primo  mense  nnieas 
diei  illius  semestris  id  agunt :  metnnt 
meridie,  cum  ezacto  jam  tertio :  oc- 
cidente  Sole,  decerpunt  fcetusy  can 
sezto. 


NAT.  HIST.   LIB.  IV.  27. 


m 


Sole  fetas  arborum  decerpere,  noctibiis  in  specus  condi 
tradidemnt.  Nec  libet^'^  dnbitare  de  gente  ea^  cum  tot 
auctores  prodant  fragmn  primitias  solitos  Delon  mittere 
ApoUini^  quem  praecipue  colunt.  Virgines  ferebant  eas» 
bospitiis  gentium  per  annos  aliquot  venerabiles :  donec  vio«* 
lata  fide^"  in  proximis  accolarum  finibus  deponere  sacra 
ea  instituerey  bique  ^*  ad  conterminos  deferre^  atqne  ita  De« 
lon  usque.  Mox  et  boc  ipsum  exolevit.  Sarmatiaa»''  Scy- 
ihiddf  Tauricas^  omnisque  a  Borysthene  amne  tractns  longi- 
tudo  DGCCCLXXX.}'  M.  latitudo  dcgxvii.^  m.  a  M.  Agrip- 
pa  tradita  est  £go  incertam  in  bac  terrarum  parte  men- 
suram  arbitror. 

XXVII.  Verum  instituto  ordine^  reliqua'  bujus  sinus 
dicantur ;  et  maria  quidem  ejus  nuncupavimus.* 

(xiii.)  Hellespontus  insulas  non habet  in  Enropadicen- 
das.  In  Ponto  duae^  m.  d.  pass.  ab  Europa^  xiv*  m.  ab 
ostiOy  Cyaneae,*^  ab  aliis  Symplegades  appellatas^  traditaeque 
fabulis  inter  se  concnrrisse :  quoniam  parvo  discretae  in- 
tervallo,  ex  adverso  intrantibus  geminae  cernebantur,  pau- 


■^^^*^^^^0»0^>0>^>^ 


Harduint  et  Chiffl.  com  edd.  Hardain.  l.  2.  8.  Miller.  Bipoot.  et  Franz.  Nee 
lieet  edd.  ante  Hardainum. — S2-  Codd.  Dalec.  et  Vet.  ejusdem,  indeque  pro 
kigue.^ii  Cbiffl.  DCCCLXXX. 
Cap.  xxtii.  1  Cod.  Dalec.  reHqute;  et  mox  in  eodem  codice  et  Yet  Da- 


NOT^ 


^  iVec  Ubefi  £x  Mela  bcc  qaoque, 
III.  5.  Ex  Plinio  Solinas  accepit, 
cap.  16k  p.  87.  Omnes  ex  Herodoto 
lib.  IV.  p.2S5.  De  cnltn  Apoliinifl 
apad  Hyperboreoa,  Diod.  Bibl.  lib. 
lu  p.  ISO. 

■  Vidttia  fldel  Solini  paraphrasis : 
'  Quoniam  ba  virgines  perfidia  hos- 
pltom  non  illibats  reveniMent.' 

"  SarmaHa]  Martianas  iisdem  fere 
Terbit«.lib.  ti.  cap.  de  quarto  Enro- 
p»  sino,  p.  314. 

^  DCCXVil.]  Martiannt,  eeptin' 
genta  deeem:  lege  ex  PUnio,  «cfliii- 
genta  et  teptemdeeim. 


*■  Nuneupavhmui]  Maria  ante,  in» 
qatt,  ea  indicavimus,  qiiee  boc  sina 
comprehendantur :  nunc  intnlas  per 
singnla  tparsas  perBeqnemur. 

^  CyanteB]  Kvay^oi,  Diodoro  Bibt. 
lib.  y.  pag.  S22.  et  Straboni  lib.  vii. 
pag.  819.  A  colore  sic  appellatas 
anctor  est  Scbol.  Af)oll.  ad  Argon.  ii. 
Eaedem  SvftvXTrx^»  et  2vr5f>o^€» 
Wrpoi,  a  concnrtn  appellate:  nnde 
a  Jnvenali '  concurrentia  Saxa.'  De 
ea  fabnla,  Tide  Apollodomm  de  Dlisy 
lib.  i.  pag.  61.  et  auctorem  Peripli 
Ponti  Enxini,  pag.  16.  ^liniua  lioo 
a  Mela  transcripsit,  ii.  7» 


820 


C.    FLINII   SBCUNDI 


liimqiie  deflexa  aciey  coeantinm  speciem  prsebebant  Citra 
Istram,  Apolloniatarom  una,^  Lxxx.  m.  a  Bosporo  Tbra* 
cio,  ex  qua  M.  Lucullns*^  Capitolinnm  Apollinem  advexit. 
Inter  ostia  Istri  qu»  essent,  diximuB**  Ante  Borysthenem 
Achillea  est  supra  dicta/  eadem  Lence,  et  Macaron  ^  ap* 
pellata.  Hanc  temporum  horum  demonstratio  a  Borys- 
thene  cxt.  m.  ponit,  a  Tyra  cxx.  M.  a  Peuce  insnla  quin-» 
quaginta  m.  Cingitnr  ^  circiter  decem  M.  passuum.  Reli- 
quse  in  Carcinite  sinu,  Cephalonnesos,  Rhosphodasa,^  * 
Macra.  Non  est  omittenda  J  mnltorum  opinio,  priusquam 
digrediamur  a  Ponto,  qui  maria  omnia  interiora '  ^  illo  ca- 
pite  nasci,  non  Gaditano  freto,  existimavere,  hand  imprO'» 
babili  argamento:  qaoniam  SBstus  semper  e  Ponto  pro- 
fluens,  nunqaam  reciprocetur.^ 

Exeundnm^'"  deinde  est,  ut  extera  Europ»  dicantnr, 
transgressisque  Riphasos  montes  littus  oceani  septemtrio- 


lec.  nuneupaUmus, — 2  RhoduBsa  Stephano.— 3  Pro  interioraf  i^feriora  apud 
SeDecam,  qiil  hunc  locum  explicat. — 4  Ad  eundem  Vet.  Dalec   Mox.  pro  ex" 


NOTiE 


c  ApoUoitttttarmm  una']  In  ^  Ponto, 
inquit,  infra  Danubti  ostia,  insula  est 
Apollonlataram  dicta,  quoDiam  iu  ea 
nrbs  ipsa  ApoUonia  eil,  ut  docet 
Strabo  loc.  cit.  Haec  illa  est  Apollo« 
nia,  qna  de  egimus,  cap.  18. 

^  Ex  fiia  M>  ImcuUu»]  Solinna,  cap. 
19.  pag.  38.  ac  Pliniua  ipte,  zzxiv. 
18.  Apoilo  Capiiolinns  dictut  cftr, 
qiioniam  in  Capitolio  dedicatns  a  Lu- 
cnllo.  P.  Victor,  in  descript.  Romtt, 
regione  octava :  <  Apollo  translatut 
ex  Apollonia  a  LucuHoy  triginta  cu- 
bitnm.' 

<  Dmmtw]  Cap.  S4. 

'  Supra  dtc/a]  Cap.  86. 

s  Et  ifdcaroii]  Mairdp»y,  hoc  est, 
Bealorum:  qiiod  faina  esset  Achillis 
ibi  lieronmque  animas  vagarl  per 
niontiiim  cava  :  quamobrem  et  'H/M6«r 
quoqne  vncot  appellata.    Ita  Eusta* 


thins  ad  Dionysit  Perieg.  vs.  645. 

^  CiagihKr']  Ambitus  ejus  insuls 
complectitur  x.  M.  P. 

*  RAofphodiisa]  Ita  libri  omncs, 
etiau  Mss.  Libentinii  tamen  Rko» 
duua  agnoverim,  cniii  Plntiano.  Ma- 
cr«  autem  baad  dubie  Domen  ipsa 
longitndo  fecit. 

J  iVaii  eH  omUendd]  Trantcribit 
luec  de  more  Solinns  cap.  18.  p.  38. 

^  Maria  ammia  interiara]  Mediter- 
ranea,  inqnit  Solinus.  Vide  Notas 
et  Emend.  nnm.  101. 

>  ATiuigiiaiii  reeiproeeiur]  Ita  Soli> 
nns :  hoe  est,  nnnqnam  ex  intemo 
mari  vicissim  aqua  in  PoDlom  re- 
flnat.    Vide  qnae  dtzimns  ii.  100. 

**  Exeundum]  Exire  iliteriore  boc 
e  mari  oportet,  inqnit,  ut  qusp  ambi- 
tnr  oceano  Europfle  ora  lostretnr,  et 
insuls. 


NAT.   HIST.   LIB.   IV.  27.  82L 

nalis  in  ImY^,  donec  peryeniat^r  Gades^  legendam.  Insu- 
i»  complores  sine  nominibns  eo  situ  traduntar.  Ex  quibas 
ante  Scythiam,  quae  appellatur  Raunonia/ "  unam  abesse 
diei  cursoi  in  quam  veris  tempore  fluctibus  electrum  ejicia- 
tur,  TimsBUs  prodidit.  Beliqua  littora  incerta  signatafama. 
Septemtrionalis  Oceanus ;  ^  Amalchium  p  eum  Hecataeus 
appellat,  a  Paropamiso*^  amne,  qaa  Scythiam  alluit,  quod 
nomen  ejus  gentis  lingua  sigoificat  congelatum.  Philemon 
Morimarusam  a  Cimbris'  vocari,  hoc  est,  mortaum  mare, 
usque  ^  ad  promontorium  Rubeas :  ultra  deinde  Croniam.* 
Xenophon*  Lampsacenas  a  littore  Scytharum  tridui"  na- 


^sO»^»»#»#i^^^^^ 


tera^  cod.  Dalec.habet  c^etera, — 5  <  Infra  xxxvii.  11.  eandemhanc  insnlaro  ex 
ejnsdeni  Tinispi  sententia  BaUiam  nominat.'  Dake,  Baunonia  tmam  abeue 
codd.  Chiffl.  et  Dalec.  et  Vet.  ejnidera.  Bamumuama^  a6esfe,  ^c.  edd.  vett.  et 
Oronov.  Mox,  pro  veri$  tempore  quod  testantur  codd.  Dalec.  Cliiffl.  et  Har> 
dnin.  edd.  vett.  exhibent  veris  4emperie,^-4i  Cod.  Dalec.  inde  ueque. — 7  Vet. 

NOTJE 

n  Qaaappettatur  Raiaumia]  IdScy-  niom  nominari.   Ita  fere  Solinnsjoc. 

tbic»  illins  plag«B  nomen,  cni  objacet  citat.    Promontorio  hnic   ab   amne 

insolay  non  intultB  ipsius,  qnam  ex  Rhnbone  forte  nomen  est,  in  Ocea- 

eodem  TimsBO  Baltiam  appellari  Pli-  nom  inflnente,  cnjus  meminit  Ptole- 

nins  prodit  xxxvii.  11«  ubi  de  ejus  maeos  in  Sannatia,  iii.  6. 

sitn  dicemus.   Vide  Notas  et  Emend.  •  Cnmtifm]  Qnid  si  Groniumj  ab  ea 

num.  102.  orbis  parte,  qnse  septemtriooi  proxi- 

^  SfptemtrionaUe  Oceanua]  Frnstra  maest^qnam  Gr»eiitouivocant?  Cer- 

bas  voces  snis  sedibns  movent  Pin-  te  non  M  rov  Kp6ifov,  nt  nogantar 

tianns,  et  Pelicerius  in  notls  Mss.  veteres,  hoc  cst,  a  Saturni  frigido  si- 

p  Amakhiwm]  Hsbc  deinceps  Soli-  dere :  sed  potius  M  rou  Kp^rav  «ora- 

nns  iisdem  verbis,  cap.  19.  pag.  S8.  fiov,  cnjus  in  Sarmatia  meminit  Pto- 

et  aoctorlibrideMensnnOrbisTer-  lem.  iii.  6.  dedncta  hsBC  appellatio 

TK.  est ;  nam  is  in  enm  Occanum  irrnro- 

4  Paro^ajRtso]  Obiomy  credo,  am«  pit. 

nem   Hecatsens   intellexit,  Ofry,  in  <  Xemopkmk]   Solinns  cap.  10.  pag. 

Tartaria»  MoscoviticsB  finlbus.  S9.    Anctor  libri  de  Mensura  Orblii 

'  A  CtJN^]  Hoc  est,  a  Cimbro-  TerrsB,  totidem  verbis  ac  syllabis: 

rnm  peninsnla,  et  a  fancibus  Codani  '  Xenophon  Lampsacenns  a  littore 

sinoSy  usqne  ad  promontoriom  Ro-  Scytharnm  tridni  navigatione  insu- 

beas,  qnod  nnnc  vnlgo  dicitor,  Noort  lam  esse  immensae  magnitudinis  Bal- 

KyN,  vel  Nort  Cop,  in  extrenia  Nor-  tiara  tradit:    eandem  Pytlieas  Basi- 

vegia  versus  septerotrionem  positum»  liam  nominat.    Non  longe  ferontur 

Morimarnsam  Pbilemon  alt  id  mare  et  (Eocense  (lege  Oaomea)  iusulsB, 

vocarl:  qood  altra  Rabeas  etty  Cro*  quarum  ovis  avium  marinarnm  et 


822  C.   PLINII   6BGUNDI 

vigatione,  insalam  esse  immenssB  magnitndinis  Baltiam 
tradit.  Eandem  Pytheas  Basiliam  nominat.  Fenmtnr  ^ 
et  Oon»,  in  quibus  ovis  avium  et  avenis  incolae  ^  vivant. 
Alise^  in  quibus''  equinis  pedibas  bomines  nascantur,  Hip- 
popodes  appellati:  Fanesiorum^'  alise,  i  nquibus  nuda 
alioquin  corpora  pra^grandes  ipsorum  aures  tota  contc- 
gant. 

Incipit  deinde'  clarior  aperiri  fama  ab  gente  Ingsevo- 
num>9  qu8e  est  prima.  Inde  Grermania.  Sevo  roons'  ibi 
immensas,  nec  Riphseis  jugis  minor,  immanem  ad  Cim- 
brorum  usque  promontorium  efficit  sinum/^  qui  Codanus  * 


^^^^^^•0^^^^  * 


Dalec.  amtmadomtt  ei  incola;  alins  codex  ap.  Dalec.  adMnts. — 8  Pamiionam 
Tuf. — 0  Vigavcrum  Rhenanns.    Mox,  prima.   Inde  Gemumia,     Moru  Seco, 

Jc,  idem  Rhenanus  et  cod.  Dalec.   frbna  inde  GermaniiB,  Sevo  moiu,  tfc»  Ald. 
unt.  Basil.  Lngd.  Erasmi,  Dalec.  Lagd.  1606.  Elz.  et  Gronov.   prima,   Inde 
Germania,  Sevo  monSftfc,  Reg.  Brot.I.et  Ed.  pr. — 10  Cimhrosuiqmepromom' 

NOM 

«▼enis  volgo  nascentibns  iDcoln  vi-  remb.   Hist.  Nat.  ▼iii.  1.    Iconem 

vnnt.    Plinins  Secnndns  in  libro  de  exhibet  Aldrov.  de  Monstris,  p.  10. 

septemtrionali  OcearioScythiseyinsu-  t  Incipit  deinde"]  Jam  certiore,  in- 

lisque  illius.'  quit,  faroa  prodnntnr  gentes  deinceps 

■  Tridut]  Qnam  diei  tantnm  unins  appellandae.    Solinus,  cap.  20.  p.  40. 

cursn  distare  a  continenti  Timaeus  '  Sevonem  montem,'  inqnit,  '  Ingss* 

superins  panlo  prodidit.  vones  tenent,  a  qnibns  primis  poit 

^  Femntur}  Incerta  haec  fama  sig«  Seytbas  nomen  Oermanicum  consur- 

nari  innnit :    incerta  hsec  insnlamm  git.'    Auctor  libri  de  Mensnra  Oifois 

nomina,  incertumqnc  situro.    Oonsp,  Terne  honc  locnm  panlo  aliter  ex 

sive  mavis  Oomgaj  vel  0€Bon€e<e,  Pli-  snis  codieibns  legit :  '  Plinins  Secnn- 

nio  insnlae  snnt,  Solinoqne  Plininm  dns  de  insnlis  GermaniaB :  IndpU  de* 

secnto.    At  Pomponio  Meln  iii.  6.  inde  daHore  aperirifama  ab  gente  In» 

nnde  ha>ic  transcripsit  Plinins,  '  ob  gmvonumj  qute  ett  prima  m  Germama^ 

altemos  accessns,  recursnsqoe  pelagi,  moms  Seto  ibi  immenme :  nee  Riphmo 

et  qnod  spatia  quls  distant    modo  Jugis  minor,  immanem  ad  Cimkronm 

operinntnr  nndip,  modo  nnda  snnt,  utque  promontorium  eficH  stnam»  qui 

alias  insnlsB  videutnr,  Sarmatis  ad-  Codanue  vocaturj  r^ertue  ineuHe^*  Sfc. 

verasB,  alias  nna  et  continens  terra.'  >  Sevo  mone']   Is  a  mari  Albo  et 

V  AHa^inguibuB']  Mela,  et  Solinus,  extreroia  Lappise  finibus,  lunato  cnr- 

loc.  citato.    De  Hippopodibns  vide  sn  ad  fances  nsqae  sinns  Codani,  ver- 

Augnst.  de  Civit.  xvi.  8.  sus  Cimbroram  promontorium,  ccc. 

*  Faneeiorum]   Vide  Notas  et  E-  circiter  passonm  mill.  procurrit,  va- 

tnend.  num.  103.  Fanesios  ejuscemo-  riis  nominlbos. 

di  visos  esse  versus  Californiam,  Ame-  *  Qui  Codanu»]  Ac  deinde  Balticns, 

ricB  regionem,   roonet  Eoseb^  Nie-  ab  insola  Baltia,  est  cognominatna. 


NAT.  HIST.  LIB.  IV.  27.  823 

vocatnr,  refertas  iosulis :  quaram  clarissima  Scandinavia  ^ 
esty  incompertSB  magnitodinisi  portionem  tantam  ejas,  qood 
sit  notom,  Hillevionom  ^  gente  qoingentis  incolente  pagis» 
qoas  alteram  orbem  terrarom  eam  appellat.  Nec  est  minor 
opinione  Eningia.**  Qnidam  haec  "  habitari  *ad  Vistolam 
osqoe  fluviom  a  Sarmatis,*  Venedis,  Sciris,  Hirris  tradant. 
Sinom  Cylipenom  ^^ '  vocari :  et  in  ostio  ejos  insulam  La- 
trin.  Mox  alterom  sinom  Lagnnm,^  conterminom  Cimbris. 
Promontoriam  ^  Cimbrorom  excorrens  in  maria  longe  pe- 


^»^^^0^^^^^^ 


f onvm  nNMM  Cbiffl. — 11  QiindQm  \a»c  margo  edd.  Dalec.  et  Gronov.  Moz, 

rtnifajn  Chiffl.  /rta/imi  Pomp.   Panlo  post,  Veneii$f  SeiriM  edd.  ¥611.  et  Oro- 
no¥.— 12  Ita  codd.  Harduini  et  Cbtffl.  ciim  edd.  Harduin.  1.  2.  S.  Miller. 

NOTiE 

b  Simdimnnd]   Qna»  hodie  Snecia,  ned»,  Sciri,  Hirri.    Obtvidai  Ptole- 

Norvegiaque   dicitur.    Insulam  Ye-  mapo,  iii.  5.  a  qnibus  Venedicus  sinns, 

teres  credidere :  ainnmCodannmrati  leGo^ede  DoniztV,  nomen  olim  ha- 

cnm  Oceano  septemtrionali,  sive  Hy-  bnit,  Livoniam  tennere,   ac  Litbua« 

perboreo,  connecti,  ad  linem  Snevo-  nias    partem     occidentalem :    Scirly 

nis  mootis,  qna  Rossis  nnnc  accolis  qnos    Sidoufns  Apollin.  Carm.  vii. 

Albnm  roare,  et  alio  nomioe  Orann*  'Seros '  vel '  Sceros '  appellat,  Hirri- 

vicns  sinus  appellatur:   qoaxatione  que,  Cnriam,  U  Ducki  de  Cvrland, 

ipsolsB  dnse  efficiebantor,  prscipna  Samogitiamque.   *  Venedornm  natio- 

magnitndine,  Scandinavia  atque  Fin-  nes,'  inqnit  Tacitns  de  Morib.  Oer- 

ntngia.  man.  p.  1S9.  '  Oermanis  an  Sarmatis 

^  Hilkvitmm']  Proximam  hanc  fa-  .ascribam,  dubito,'  Sce»    Auctor  Ilbrt 

isse  ScandinavitB  partem  vel  ex  eo  de  Mensnra  Orbis  TerraB,hanc  Plinii 

Hqaet,  qnod  primam   eam  Romani  locnm  exscribens,  Hirros  non  agnos- 

nosse  potnernnt.   11  Acumwl,  voce,  ut  cit :  '  Qnidam,'  inqnit,  *  hsec  habitarl 

apparet,  capite  diminnta,  pro  'IX-  ad  insnlss  nsqne  ad  flnvinm  (lege, 

XctNvrol  a  Ptolemseo  nominantur,  in  ad  Viaiulam  utque  ftumum,  sive  FtsM- 

Scaiidise  media  regione,  ii.  11.  Uan)  a  Sarmatls,  Venedis,  Scirisqne 

'  £atagta]  In  Mss.  Epigia :  atqne  tradunt.'    Ac  vaide  metno  ne  Hirri 

ita  similiter  anctor  libri  de  Mensnra  a  repetitis  temere  Sciris  accreverint. 

Orbis  TerrsB :  <  Nec  minor  est  opinio-  ^  C$lipenwn]    Ita  Mss.  at  editi, 

ne  Epigia.'    Sed  nt  nt  est,  Finnin-  CUflipefuun,     Nnnc  sinns  Livonicns 

giam  intelliglt,  inter  Scandinaviam  et  dicitnr,  a  celebri  ejns  regionis  em- 

Venedos  sitam :   ingens  hodie  penin-  porio,  U  Golfe  de  Riga :  qno  in  sina 

snla,  fo  Finlnde:  unde  sinni  proximo  antiqno  vocabulo  Latris  insnUy  nonc 

nomen,  qni  Sneciam  a  Livonia  dis-  (Eeel  vocatnr. 

terminat,  U  Go^e  de  Fimue,  ou  de  s  Lagnum]  Is  est  qoi  Jotlandtam, 

FimUmde,  Holsatiam,   Dncatamque    Mechelo- 

*  A  SarmiUie]  A  Sarmatarum  gen-  bnrgensem  alluit. 

tibns,  quaram  bsec  snnt  nomina :  Ve-  ^  Promonforttfm]  Hodie  Seagen  Capy 


824 


C.   PLINIJ   SBCUNDI 


ninsulani  efficit,  qn»  Cartris '  appellatar.  Tres  et  viginti 
inde  *'  insulae  RomanorumJ  armis  cognitae.  Earam  nobi- 
lissim»»  Burchana,''  Fabaria  a  nostris  '^  dicta,  a  frugis  si- 
militudine  sponte  provenientis.  Item  Glessaria,  a  succino 
militie  ^  appellata,  a  barbaris  Austrania/^  prseterque  Ac- 
tania. 

XX VIII.  Toto  autem  hoc  mari/  ad  Scaldim  usque  fluvi- 
um,  Grermanic»  dccolunt  gentes  haud  explicabili  mensura, 
tam  immodica  prodentium '  discordia  est.  Grasci  et  qui- 
dam  nostri  xxv.  m.  passuum'*  oram  Germaniae  tradide^ 
runt  :  Agrippa  cum  Raetia  et  Norico  longitudinem 
DCLXXXXvi.  millia  passuum,  latitudinem  gxlviii.^''  mil- 
iium. 

(xiv.)   RaetiaB  prope"^    unius  majore  latitudine,  sane 


#*^***^#*i#^* 


Bipont.  et  Frans.  ChfUpemim  edd.  irett.  et  Oronov. — it  Oarfrit  apf^lUmr 
XXIIL  M.  p.  IfuU^ife,  Vet.  Dalec  C.  a^Ualw.  XXIII.  Mtf,  ifc  edd.  vett. 
— 14  Fdbona  nottri»  Harduin.  2.  3.  Bipont.  et  Franz.  Mox,  miUitudime  9pomU 
proveniente  cod.  Dalec. — 15  Austravia  margo  edd.  Dalee.  et  Oronov.  Aueiera' 
via  Chiffl. 
Cap.  XXVIII.  1  Rhenanoi,  tradenHam.—^  lu  codd.  Hardnini  et  Tolet. 


VOTJE 


in  Jnttia  teptemtrionali,  Danici  reg- 
ni  proyincia,  ad  fauces  eas  nnde  sinns 
Codanns  enimpit  ex  Oceano, 

'  Cartrie]  Alils  Cimbrica  Clieno- 
nesos :  in  tres  prspcipae  nunc  regio- 
nes  divisa :  Holsatiam,  Ditbmarsiamy 
Jottiaraque,  sive  Jutiandiam.  DaniK 
Regi  paret. 

i  Romaaerum']  Droso  Oermanico 
in  Oennania  l>ellnm  administrante. 
8trab.lib.  vii.p.901. 

^  Burchana']  BvpxtwU  Straboni,  loc* 
cit.  Stephano  Boipxa^is  in  Celtica. 
£xistimant  eruditi  esse  insniam  Bor» 
CM»,  in  ostiis  Aroasii,  Eme,  amnis  po* 
sitam :  aiuntque  tnrrim  etiamnnm  ibi 
extare,  qnam  Het  beon  hMy$  incolsB 
vocent :  qn«  vox  Germanica  lingna 
Fabarum  doinMm  sonet.  Vide  quae  dt* 
cenda  sont  xviii.  80. 


>  MiUtim]  Non  RomK,  doroiqney 
sed  foris  ab  exercito,  militibnsqne 
Roraanis.  Nam  a  domesticis  vema« 
cuUsque,  castrensia  distingoi  voca- 
bnla,  in  Praefatione  Piioii  jam  dictura 
est.  In  Mss.  ilMfi«ravta«  De  GLesan* 
riis  dicemus  cap.  ftO. 

*  Toto  autem  Im  mari]  Septemtri«i> 
nali,  qnod  Europaro  alluit. 

^  XXV.  M.  poss.]  Lineola  soper- 
posita  vides  qninquies  centena  milUn 
passunm  significari  adroonet. 

e  CXLVIIL]  Ita  Mss.  omnes,  R. 
1.  a.  Colb.  1.  9.  Scc. 

^  Ratia  prope]  Agrippam  repre- 
hendit,  qui  Oerroaniae,  RsBtiaeqne,  et 
Norici  latitudinem  tam  angnstisde- 
finierit  spatiis:  cum  Rvtiss  nnina 
prope  major  sit,  qnam  qnantam  ter- 
geminn  iili  regioni  assignaverit :  sal- 


NAT.   HIST.   LIB.   IV.  28.  835 

circa '  excessnm  ejns*  subactaB.  Nam  Germania  maltis 
postea  annis^  nec  tota,  perco^ita  est.  Si  conjectare  ^  per- 
mittitnr,  haud  multum  orae  deerit  Grascorum  opinione,^  et 
longitudini  ab  Agrippa  proditae.  Germanorum  genera 
quinque :  Vindili:^^  quorum  pars  fiargundiones/ Varini/ 


^■^*  ^^^^»'*-^^  ^ 


CCLXVIIL  Oronov.  et  edd.  vett.— 3  Rhenauns,  citni.— 4  Ita  codd.  Har- 
daini,  et  Cbiffl.  item  edd.  Hardiiin.  1.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  ophuoni 
Gronov.  et  edd.  vett.  Mox,  pro  longitudini  quod  servant  codd.  Hardaini  et 
Dalec.  ciim  edd.  Hardoin.  1.  9.  3.  Unigitudinis  habent  edd.  vett.  tradiia  pro 
produv.— 5  Kaxdi/i  RUenaniis.  Vandilici  Chiffl.   Mox,  Aoarinif  Cannt  Gronov. 

NOTiE 

temqnalis  quantaque  Raetia  coguita  partero,  tractu  diverso,  metltnr. 

est,  cum  citra  Agripp»  obitum  Ro-  s  VindiU]  Ita  R*  l.   At  R.2.  Colb. 

manorum  armis  est  domita.     Nam  1. 9.  Chiffl.  et  Paris.   Vtmdili,    Taci- 

Oermania,  ne  mnltis  qnidem  post  an-  tns  Vandalioa  vocat  de  Morib.  Ger- 

nis,  nec  tota  etiam,  Instrari  nosciqne  man.  p.  193.  .    In  Notitla   Dignit. 

potuit.    Yide  Notas  et  Emend,  numt  Imp.  Hom.  cap.  18.    Ala  VandUanm. 

104.  £x  Vandalicit  montibut  Albion  am- 

*  Circa  exceuum  ^m«]  ^xcetait  e  nem  efflnere,  et  in  Oceanum  effbndly 

vivit  Agnppa,  Valerio  Mestala  Bar-  anctor  ett  Dio  lib.  lv.  p.  648.    Van- 

bato,  P.  Snlpicio  Quirinio  Cott.  anno  dali,  inquit  Mariana  Hitt.  Hitp.  v.  1. 

U.  C.  i>CGXi.ii.  ut  anctor  est  Dio«  p.  186.  qoibns  ferme  locis  nnnc  Me- 

Ub.  Liv.  p.  641.    Subacta  per  Dru-  kelbnrgenses  sunt  et  Pomerani. 

sura   Hberinniqne,    quos   exercitni  >>  fiur^vjidioiiesl  Burgnndiones,  pars 

Auguitns    prttfecerat,    Rstia,    M.  Vandalorum,  a  borgis,  hoe  est,  pagis 

Dniso  Libone,  L.  Calpnrnio  Pisone  in  qnos  dissipati  erant,  appeilatio- 

Coss.  anno  occsizix.  ut  idem  re-  nem  sortlti  sunt :  et  cum  in  Heduls 

fert,  p.  6S6.  consedlssent,   ei  Oallitt    provincift 

'  Si  cot^edare]  Sl  conjecturas  locus  Borgundiae  nomen  fecerunt.     Par- 

datur,  inquit,  minor  paulo  erity  quam  tem    Polonias    tenuere,    nbi   nuuc 

opinati  sunt  Orsci,  OerinanisB  ora*  Gaema. 

vicies  qninquies  centena  m .  pass.  nt  >  Fortitt]  Varini  Tacito  de  Morib. 

paulo  ante  diximus,  colligere  ab  his  Oerm.   pag.  1S6.     Ptolemseo   sunt 

credita:  nec  mnlto  etlam  brevior quam  Avarini,  iei«6.  in  Sarmatia  £nroptta> 

Agrippa    prodidit,   qoi    DCLXXsvi.  ad  Vistnlc  fontes,  nbi  nnnc  Cracovia 

roillibns    passunm   oninino   d«6niit,  PolonisBcepnt.  «povrotfr9(«m,inqnit» 

OermanisB    cum  Rstia   et    Norico  (pro  «ovpyotiyB/iwvf»)    tlra  AhofmnU 

longitndo.    Insignis  antem  ideo  est  forte  pro  O(i^vo)>  irap&  tV  «c^aA^i' 

utrinsque  mensura  discrimen,  quo-  rovOblcro^kawratwv»    Non  hoc  vi- 

niam  per  anfractns  sinntqne  Oerroa-  dere  Cioverios   aliique,  qoi    aliter 

nici  Oceani  prior  illa  Oracornm  ex-  statuunt:  a  quibus  dissldere  me  sse- 

cnrrlt :  seqnens  vero  Agripp»,  cnnc*  ptssime,  sed  certis  addnctum  argu* 

4a  Oermania  nondnm  explorata,  nie*  tnentis,  profiteor. 
diterraneam    tantum  ejut   cognit» 


826 


O.   PLINII   SBCUNDI 


CariniyJ  Gattones.^  Alteram  genos,  Ingaevanes  r^  ^  qao* 
ram  pars  Cimbri,"  Teatoni,  ac  Chaucoram  gentes.  Proximi 
aatem  Rheno,  Istasvones  i"^  quoram  pars  Cimbri.^  Medi- 
terranei,  Hermiones :  7  p    quorum  Suevi^"*    Hermanduri, 


et  edd.  yett.  Goitimi$  margo  edd.  Dalec.  et  OronoT. — 6  Vinginiotiea  Rbena- 
noR.  ae  BaMtporum  Chiffl.  ac  Cauchiorum. — 7  Margo  edd.  Dalec  et  Oronor. 


NOTiE 


i  Carmi]  Kapnwol  hi  Ptolemaei  esse 
visi  sunt  Hermolao :  frustra,  cnm  ii 
HelTetiornm  genti  confines  eBse  a 
Ptolemaeo  dicantor  rii.  11.  in  Oer- 
mania.  Nisi  ex  incanta  snperioris 
voci»  Varini  repetitione  nata  confla* 
taqne  ista  sit,  Vistolfe  accolas  ne- 
cesse  est  foisse  Carinos,  perinde  ac 
ceteras  Vandalomm  gentes,  Bnrgnn- 
diones,  Varinos,  Onttones. 

^  Guitonii]  *  Ootones '  vocat  Taci- 
tns,  Annal.  ii.  p.  01.  *  Oothones'  de 
Moribns  Germ.  p.  IS.  Ptolemco  iii. 
6.  r6TWf9Sf  ad  Vistulam  positi  sub 
Venedis :  qno  ex  sitn  colligimus  ibi 
foisse,  nbi  MaaoTlse  Palatinatns,  nt 
appellanf,  Polonici  regni,  Varsovia- 
que  est,  et  ntraqne  Prussiay  quam 
Regalem,  et  qoaro  Dncalem  Tocant. 
Fnit  homm  oppidum  primarium  Oy- 
toninm  primo,  mox  a  Oetis  Danisqne 
Oedannm,  a  sinn  Codaninm,  Dantzie. 
Inde  Oothones  sire  Oothi  profecti 
qui  totam  Enropam  exagitamnt  ar- 
mis,  ac  ditione  diu  tenuerant.  Vide 
JEgid,  Laccary,  e  Societate  nostra, 
tle  Coloniis  Oallor.  i.  9.  p.  69. 

1  Ingatotui]  Ab  extremo  septem- 
trionalis  Oceani  littore,  ad  amnis 
Amisii  ostia,  qnioqnid  terraram  in- 
teijacet,  IngseTones  dicti  tenoere 
Norvegiam,  Sneciam,  Daniam,  Fin« 
landiam,  Saxoniam,  Frisiamqne  ori- 
entslem. 

»  Ckntn]  Holsatlam  ii,nt  diximns, 
Jottiamqne  tennere.  Mox  Tentoni 
inferiorem  Saxoniam :  Brema  civitate 
primaria.    Denique  gentes  Chaoco- 


ram  dns?,  majores,  atqne  minoresy 
KavKoi  ol  fui(ovSf  KaX  ol  fiucpoi,  Osna- 
brngensem  ditionem  isti  ad  Visnrglm 
flnvinm:  illi  Lnnebnrgensem  Dnca- 
tnm,  ad  Albim:  ex  Ptolemseo  ii.  II. 
Tacitns  de  Moribns  Oerm.  p.  1S5.  de 
Cbancoram  situ :  <  Ac  primo,'  inqnit, 
'  statim  Chancornm  gens,  qnanqnam 
incipiat  a  Frisiis,  ac  partem  littoris 
occnpet,  omninm  qnas  exposni  gen- 
tinm  lateribns  obtenditnr,  donec  in 
Cattos  nsque  sinnetnr,'  &c. 

B  litinonea]  A  Rheni  ostiis  ad  Co- 
loniam  Ubiorum  amnis  ejus  accolsp, 
cnm  Frisiis  occidentalibns,  IstapvoDcs 
appellati. 

*  Cimbri  l^Sieambrt]  ^iyafifipoi  Dio- 
ni  lib.  xxzix.  p.  IIS.  adversns  qnoa 
expeditionem  snsceptam  a  Jnlio  Cse- 
sare  idem  est  aoctor,  et  Plntarehns 
in  Cvsare,  p.  718.  nbi  totrjfdfifipovf 
vocat.  Ultra  Rhennm  primnm  posi*. 
ti,  Ubiis  vicini,  teste  eodem  Dione, 
loc.  cit.  ipKoqne  Csesare  Bell.Oall. 
lib.  IV.  p.  44.  Chattis  qnoqne  et 
Chernscis,  ex  Dione  lib.  ut.  p.  644. 
Vide  Notas  et  Emendat.  num.  105. 
Horam  regio  ibi  fnit,  nbi  nnnc  Comi- 
tatns  Marchise,  Bergcnsis  DncatiMy 
et  Cliviensis  pars  transrhcnana. 

p  Hermiones]  In  media  Oermania 
positi,  nltra  Rheni  Oceaniqne  ripaa. 
In  OermanisB  popnlis  medii  a  Taciio 
appellati  de  Morib.  Oerm.  p.  ISS. 

4  Quorum  Suem]  Hermionnm  fen- 
tes  ex  ordine  perqnam  accnrate  de- 
scribit,  ab  iis  exorsns,  qni  snnt  ortni 
Solis  propioresy  moz  cnrsn  inde  verana 


NAT.  HIST.    LIB.   IV.  29. 


827 


Chatti/  Cfaernsci.  Qainta  pars  Peocini,  Bastem»/  sapra 
dictis  conterroini  Dacis.  Amnes  clari  in  Oceannm  deflaunt, 
Gnttalas/  Vistillus  sive  Vistula,"  Albis,*  Visurgis,  Aroi- 
sias,  Rbenus,  Mosa.  Introrsus  vero,  nuUo  inferius  nobili* 
tate,  Hercynium  jugum''  praetenditur. 

XXIX.  (xv.)  In  Rheno  ipso,  prope  centum  m.  pas- 
suum  in  longitudinem,  nobilissima  Batavorum  insula  et 
Cannenufatum :'  *  et  aliae  ^  Frisiorum,  Cbaucorum,  Frisia* 


^^^>^^0>^s^^>*^^* 


pars  Cimhri  et  Mediterranei.  Uerm,  Pro  Cimbri  Hardnin.  1.  i^eambru^S  Vtf« 
tulue,  Suevuaf  AUri»  Rhenanus.  Mox,  pro  nttUd  edd.  quedam  vett.  Nii//i. 

,Cap.  xxix<.  1  CantMifatum  margo  edd.  Dalec.  et  Orouov.  Canet^faeium  co^, 
Dalec    Particttla  copulativa  tt  ante  Cannenufatum  omissa  est  in  edd.  vett.  et 


NOTiE 


orcasum  instituto.  Homm  tgitur 
Suevi  ii  sunf,  qnos  hodie  Moravos  ap- 
pellamnt,  la  Moravie,  nijam  snperins 
monuimus  cap.  25.  neqne  enim  Suevot 
ab  istis  alios  Plinius  agnovit,  ant 
Ptoleniaeus,  qni  ii.  11.  ultra  Albim 
SnevoB  summovcty  versus  ortum. 
Postea  ad  Danobii  capnt  commigra- 
rnnt.  Hermundnri  fnere,  qui  nunc 
Bobemi,  popniiqne  ab  hls  fnsi  nsque 
ad  Danubii  ripam.  '  In  Hermnndu- 
ris/  inquitTacitns,  loc.  citato,  p.  137. 
'  Aibis  oritnr  flomen  inclytnm.  Jnxta 
Hermnnduros  Marcomanni  et  Qnadl 
agunt ....  Eaque  Germanise  velnti 
frons  est,  qnatenns  Dannbio  pne- 
texitnr/  Seotio  convelli  a  me  Oeo- 
graphornm  recentiornm  placita :  sed 
hoB  nihil  in  prsesenti  moror. 

r  Chatt^  Chattis  Franconiam, 
Bninswicensem  Docatum,  clrcnmja* 
eentemqnelate  regionem  a  Franconia 
kd  Chancorum  fines  Chernscis  as- 
cribimns  :  hi  enim  inter  Chattot, 
Chaneosque  medii,  Tacito  teste,  lib. 
de  Moribus  Germ.  p.  135. 

•  Peueini,  Bostenus]  Peucini,  quos 
qnidam  Bastamat  vocant,  inquitTa- 
eitns,  loc.  cit.  p.  138.  Strabo  tamen 
Bastarnarnm  partem  ette  Peucinoft 


putat,  lib.  VII.  pag.  306.  De  hornm 
situ  diximus  cap.  25.  Oallos  Livint 
semper  appellat,  lib.  xliv.  Ornteri 
In«cript.  pag.  463.  BASTARNiB. 

<  Guttalue]  Hunc  enndem  esse,  qni 
Ptolemneo  ii.  ll.OinrS^s,  aliis  Odera^ 
VOder,  erudite  probat  Clnverius,  ad- 
versus  Jnnium  Oerm.  Antiq.  iii.  40. 
Solino,  cap.  20.  pag.  40.  *  Ootlialus ' 
est. 

«>  ViOuUt]  Ob7aro6\a,  "AXfits,  OifUr' 
ffovpytSf  'AfuLrtos,  Ptolemvo,  loc.  cit. 
Nostris,  U  Veiseelou  la  ViMtule,  VEIbe, 
le  Veaer,  VEma, 

V  Hereffnimnjugum']  Quem  Hercy- 
ninm  saltnm  appellavit  cap.  25.  'Op- 
K^ioy  ^fviiii»  Ptolem.  ii.  11.  Livius 
llb.  IX.  pag.  165.  Oermanicos  saltus. 
Dionys.  Perieg.  vs.286»  "EpK^vunf  Zpv^ 
Ijuiw, 

•  Et  Cannenufaium]  Ea  insnla  a 
Batavis  et  Cannenofatibns  coleba- 
tnr :  illi  qnoniam  majorem  iusnlss  par- 
tem  tennere,  nomen  ei  suum  dede- 
runt,  dictaqne  insnlaBatavomm,  sive 
Batavia  est.  In  Tab.  Penting.  PoUl- 
ma.  Isti  apnd  Orntemm,  pag.  385. 
Cannaiibfatbs,  apud  Tacitum  Hist. 
iv.  pag.  103.  et  apnd  Velleinm  lib.  ii. 
n.  105«  *  Caninefates,'  appellati.  Ho« 


828 


G.   PLINII   SBCUNDI 


vonam/  ^  Tasioram,'  *^  Marsacioram,  qaae  sternantar  inter 
Heliam  *  ac  Flevam.  Ita  appellantnr  ostia/  in  qnae  ef- 
fusus  s  Rhenas,  ab  septemtrione  in  lacus,**  ab  occidente  in 


Oronov.  Mox,  CauekorMm  in  Usdem  vett.-^2  Ita  codd.  Regg.  Brot.  et  Ed.  pr. 
f  mta&oiiMm  edd.  ante  Rrotier.— 9  Mtacodd.  Regff.  et  £d.  princepi.  Stne 
aaetoritate  in  recentt.  edd.  Shaiorum,*  Brotier.  Mox,  /tfatltacorwiR,  qutgf  S^e, 
margo  edd.  Dalec.  et  Gronov. 

NOT^ 


diele  Betuve.  Apnd  Reinesinm  ve- 
tn8  Inscriptio,  pag.  613.  nat.  ca.no- 
NEFAB.  *  Natione  Canonefai.'  £t 
in  Notis,  qnae  vnlgo  Tironi  ascrtbun- 
tnr,  apnd  Oruternm,  pag.  143.  'Ca- 
nonefates.'  Vide  Notas  et  Emeud. 
num.  106. 

>>  Et  aUa]  Qnas  com  ttemi  Plinins 
asseverat  Inter  Heiinm  ac  Flevum, 
niari  qnod  Zny^frzee  niincnpant  ab 
ortu,  ab  occasn  Zelandia  clandi  om« 
nes  necesse  est.  £o  ordine  a  Plinio 
ea;  recensentnr,  nt  ab  ortn  et  sep- 
temtrione  anspicatns  progrediatar  in 
occasum.  A  popuiis  in  eas  a  conti* 
nente  progressls  nomen  habent  ex  iis 
aliqusB :  a  Frisiis  certe,  Chancisqne 
dtt»  prioresy  qnos  uitra  Rhenum  se- 
des  habulsse  constat.  Frisios  in  hoo 
iractn  Tacitus  qnoque  agnoscit,  qnos 
cnm  Caninefatibns  copulat,  bist  lY. 
pag.  108.  Cbancos  e  patriis  sedibns 
commigrantes,  ac  dncem  natione  Ca- 
nlnefatem  secntos,  inferiorem  Oer- 
maniam  incursavisse  Ciandii  Imp. 
temporibns,  idem  anctor  est,  Annal. 
XI.  pag.  100.  De  Frisiomm  et  Chan- 
coram  insnlisy  qnas  recedente  maris 
sestu,  continenti  necterentnr,  Dio 
lib.  Li?»  pag.  544.  Nunc  esse  vide- 
tur  Nort-hoilandia.  Atque  hunc  qui- 
dem  situm  Cliaitcis  prsesertim  adjndi- 
cant  ea  quae  Pliiiius  de  iisdem  affert 
xvi.  I. 

•  ^  FrtsMvoiiKm  [Frtsta6oiianii]  In 
Mss.  Fruiaeoiiiifii.  Uos  illic  conse« 
disse  arbitror,  nbi  nunc  U  Vdwce, 


pars  Oeldrensis  Dncatus,  e  Belgica 
Oallia  huc  transgressos. 
.  ^  IVtsionaii  [fifdcrionun]  His  vero 
meridionalem  HoUandiam,  la  ^bd- 
HoUande,  Marsacis  insulam  assigna- 
mus,  qnam  Mosa  cnm  Rheno  efficii, 
ubi  Dordracnm  est  in  Zelandise  con- 
finio  :  unde  Marsacios  pro  Mosatiis 
credas  appellatos.  Marsacos  Tacitna 
vocat,  jungitque  Caninefatibos,  Hlsf. 
IV.  pag»  103.  ManpoviriovSf  nt  pnto, 
Dio  lib.  LX.  p.  670.  pro  MaipaoTlovsm 
In  Mss.  Reg.  1.  S.  Colb*  I.  8.  &c. 

nx.     *  mM  • 

jMSioraiiiy  iiiarsacionMnyiie. 

«  inter  HeUam]  Uelinm  Zelandie 
vicinum,  ubi  nnnc  castellnm  BrieL 
Flevum  vero  Frisiss,  ubi  nunc  insula 
est,  qum  priscnm  nomen  rettnet,  kei 
VUe^  sive  FUe. 

'  Osfta]  £t  castella  quoque  ostiis 
imposita.  TacitnSy  Annal.  iv.  pag. 
12ft. 

s  /a  qum  e^aias]  Per  fossam  a 
Druso  in  Salam,  Vieed^  alteramque 
ex  parte  Imva  a  Civili,  in  Leccaro, 
le  Leekf  Mosamqiie,  dednctum  olim 
esse  Rhenum  sclnnt  ernditi.  Vaka- 
lem  hunc  Rhenl  alveum  accolse  Qorol- 
oant,  qui  mox  id  quoqne  vocabalum 
mutat  Mosa  fluaiine,  cujns  immenso 
ore  in  oceannm  effundiiur. 

I*  /ft  lacui]  Hi,  frequenti  elnvioaa 
aquarum,  in  nnum  maris  sinum  abi- 
ernnt,  ea  magnitudine  qnse  Maris 
Australis,  Zuyderxeef  nomen  hodie 
•ustineat.  Lacui  nomen  olim  Flevo 
fttity  ut  auctor  est  Mela  uu  S. 


NAT.   HIST.   LIB.    IV.  30. 


829 


amnem  Mosam  se  spargit :  medio  ^  inter  hasc  ore,  modicum 
Domini  suo  custodiens  alveum. 

XXX.  (xvi.)  Ex  adverso  hujus  situs'  Britannia  insula^ 
clara  Grflecis  ^  nostrisqne  monumentis,  inter  septemtrionem 
et  occidentem  jacet :  GrermaniaD,^  Gallias,  HispanidSi  multo 
maximis  Enropas  partibus  magno  intervallo  ^  *^  adversa. 
Albion"^  ipsi  nomen  fuit,  cum  Britanniae  vocarentur  om- 
nes :  de  quibus  mox  paulo  dicemus.  Hsec  abest  a  Gesso- 
riaco*  Morinorum  gentis  littore,  proximo  trajectu  quin- 
quaginta  m.  circuitu'  vero^  patere  tricies  octies  centena 
viginti  quinque  m.  Pytbeas  et  Isidorus  tradunt^  triginta 
prope  jam  annis  notitiam  ejus  Romanis  armis  non  ultra 
vicinitatem  sylvsB  Caledoniae^  propagantibus.    Agrippa^ 


^^^^^»^^^  ^^ 


Cap.  XXX.  1  Pintian.  «tto  ^j<.— 2  Vet.  Dalec.  hmui  magno  intervalh.^Z 
Gronov.  et  edd.  Tett.  gioa?.  ndUia  minimum;  cireuiiM;  alii  ap.  Dalec.  quinq. 
mUlia  paMtmum^  tf€,  Voc.  mitttmum  non  legitiir  in  Vet.  Dalec.  neqne  in  Cliiffl.— 


NOTJE 


^  Medio]  Qaod  a  Schenckii,  nt 
rocant,  mnnimeDto,  Arenacnm  delap- 
•na,  Ultrajectnm  ae  LngdnDum  Ba- 
tavomm  allnit. 

*  Ciora  Ontei$]  Hanc  ceteris  or« 
bis  totiaa  intnlta  Orsci  praBtnlere: 
Dionysius  Perieft.  ▼•.  668.  de  Britan* 
nicia  insnlifl:  Tdmw  rotfn^ytfios  veptA' 
trwr  oM  ru  HXXii  N^itmi  #r  wdir^i 
BprrdMuraf  Iffo^apifeu 

i>  Germama]  Verina  Strabo,  lib.  iv. 
paf .  109.  soU  Oallifle  pnetendi  dizit 
Plinio  tamen  Tacitna  subBcribit,  in 
Vita  Agricolae,  pag.  142. 

^  Magno  hUirvalki]  Spatinm  intel- 
llgit,  qno  ab  oriento  in  occasnm  por- 
rigitnr :  maiimam  •patio  ac  ccelo 
Taeitna  dixit,  loc.  cit. 

*  AUrion]  'AAot^  Ptoleroaeo  ii.a. 
Angiiam  Scotiamque  complectitnr ; 
Seotornm  etiam  tnnc  cnm  Britannia 
diceretnr,  eqne  atqoe  Anglornm,  fg' 
noto  nomine.  Britanniae  dicuntur, 
Hibemia  adjnncta,  cum  ceteri»  ad- 
jacentibns  insulia. 


^  Gestoriaeo]  Ptolem.  ii.  9.  Tnffo^^- 
ptoKoy  Mvetov  Moptpwj  Merinr^^um  it(i> 
vale.  Plinio  ipsi,  cap.  87.  huju^  1i« 
bri,  'Portns  Morinornm'  Britanni- 
cns,  qnod  ex  eo  Oallis  Komanisqne 
mitatns  erat  in  Britannos  trajectiifi. 
Tab.  Peuting.  *  Oesoriaco,  qnod  nnnc 
Bononia.'  No<tris  Boulogne  siir  mer, 
Ager  circamjectns,  le  Bontoiou,  vel> 
nt  aiii,  U  Botihnois.  Vide  Notas  et 
Emend.  num.  107. 

'  Ctrenito  rera]  Sic  Martiantis,  a 
Plinio  rantnato»,  lib.  cap.  vi.    '  Alia 

dimensioEnrops/  pBg>  S15. 

f  Caledonia]  Pioro  Saltns  Caledo- 
nins  appellatos:  Grampto  monte, 
Graniibainef  dividitnr :  iii  Scotia,  nbi 
et  Caledonia  regio,  qnam  Jnlins  A- 
gricola  Domitlani  temporit>ii8  pri- 
mnm  snbegit.  KaAifMm»  Bpvfihs  est 
Ptolemeo  ii.  S. — '  At  signiliGare  Pli- 
nins  videtnr,  baod  longe  profgressa 
foisse  arma  Romana,  si  spectetnr 
spatium  annorum  trigiota,  ex  qno 
bella  ibi  gevi  ccepta  sunt.    QnaincH 


890  0.  PLINll   SBGUNDI 

longitudinem  dcgc.  m.  pass.  esse:  latitadinem  ccc.  m.  cre- 
dit  Eandem  Hiberniae  latitudinem,  sed  longitudinem  ^  cc. 
mill.  passuum  minorem.  Super  eam  hsec  sita  abest  brevis- 
simotransitu  a  Silurum  gente^  xxx.  m.  pass.^  Reliqaaram 
nolla  cxxv.  mill.  circuitu  amplior  proditur.  Sunt  aatem 
XL.^  Orcades,^  modicis  inter  se  discretse  spatiis.  Septem 
Acmodse>7  ^  et  xxx.  Hebudes  :^  et  inter  Hibemiam  ac  Bri- 
tanniam,  Mona,*"  Monapia,  Ricina^  Vectis,  limnus,'  An- 


^^^^^■^^  ^^^^* 


4  Chiffl.  credidU,  Eandem  Hybernugf  ud  longUudinem,  Pintian.  Agrippa  /0«- 
gitudinem  DCCC,  M,  p,  eredit :  latitudinem  CCC.  Emdem  eredidU  Upber.  ^.— 

6  Ita  codd.  Dalec.  et  Cliiffl.  cnm  edd.  Hardnin.  1.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et 
Chiffl.  XX,  M,  p,  edd.  vett.  et  Gronov. — 0  Vet.  Dalec.  XL,  M,  p.  Oremdn, — 

7  Septem  Heemodee  margo  edd.  Dalec.  et  Gronov.  Mox  Vet.  Dalecef  XXX, 
Hebridee;  edd.  vett.  Gronov.  Hardnin.  1.  2.  3.  Miller.  BiponC.  et  Frana.  ei 
XXX,  Habudee;  Regg.  Brott.  et  Editio  princeps :  et  XXX,  Hebude».^S 
Ita  Vet.  Dalec.  et  edd.  Harduin.  1.  2.  3.  Miller.  Bipont.  et  Frans.  Kienea^ 
V.  SUimnus  edd.  vett.  et  Gronov.   Mox,  pro  Androe^  Vet.  Dalcc  Edroe,— 


NOT^ 

brem  gnnon  Caledonia  sylva  verini  pellantnr:  Orcadibns  proxims,  sed 

fnerit  in  Comitatn  qnem  vocant  £a-  in  boream  longina  snmmots. 

aexiae,  quinqne  aut  «ex  leucis  topra  '  Hebnde»]    Solino  cap.  22.  p.  42» 

Tametim,  ab  amne  Lsa  usque  ad  et  Ptolem»o  11.  2^  qninque  taBtam 

mare,  ampUui  coDsiderandom.'  Ed,  '^fiov^tu  numerantnr :  Marciano  quo- 

eec,  qne  in  Periplo,  apud  Stepb.  AlfioS9m 

^  Agrippa]    Sic  qnoqne  Martianna  w^oi  whn^  v4vt  Bpcromicvs.    Omniam 

loc  cit.  et  Solinus  cap.  22.  p.  41 .  et  42.  veriaaime  Plinius :  sunt  enim  em  pas- 

'  A  SUurum  gente]  SUvpcr  a  Pto-  oe  innomerae  hand  procnl  OrcadibBS 

lemseo   appellantnr  11.  3.   Silnrnm  snpra   Hiberniam,   Scotiamque,   nt 

Tacitus  meroinit  Annal.  xii.  p.  181.  docet  Cluver.  Germ.  Antiq.  iii.  40. 

et  183.    Yide    Notas  et  Emendat  ""  MonoL]   Mona  Vallift  littorl  ad- 

num.  108.    Oram  hi  occidoam  tenu-  jacet.   M^  wnffot  PtolemsBOy  loc  cit. 

ere  Vallise  principatus,  cum  DemetiSy  nnnc  Angleeejf,.    Monapiay  Ptolemaeo 

^ul  Silurum  paca  fnere.  MomUi^  loc.  citat.    Bede  '  Meoa* 

I  Sunt  auHem  XL,]  Totidem  Mar-  via,'  nnnc  Man  et  Memeiiha^  contra 

tianOy  loc.  cit.  Pomponio  jii.  0.  tri-  Cnmberlandiam.    Ricina,  Ptoienueo 

ginta.  Jomandi  XXXV,  Ptolemaeo,  'Fudm,  loc  cit.  Vectim  banc,  <|naB  in 

II.  3.  V9pi  Tptduopra,    Sunt  eae  snpra  freto  cst  quod  inter  Hibemiam  Bri- 

Scotiam  posite,  modico  ab  ea  freto  tanniamque  interfluit,  cave  cum  alte- 

disjunctse.   Earnm  maxima  Pomona,  ra  confnndas  quae  contra  id  Anglim 

Jtfamiaiid.  latus  est,   quod  Gallia  obverlitvr. 

^  Aemoda]  Mss.  Heecmoda,  Yulgo  Limnus    Ptolemfto   id(»9os^  Androa 

HetUad  et  Sekttiandf  ia  commnue  ap*  "EZpos  dicitor. 


NAT.  HIST.   LIB.  IV.  30. 


881 


dros.  Infra  vero  Siarabis^^o  et  Axantos.  Et  ab  adverso  * 
in  Germanicam  mare  sparsas  Glessariae,  qnas  Electridaa 
Graeci  recentiores  appellavere^  quod  ibi  electram  nascere- 
tur.  Ultima  p  omniam,  qase  memorantur^  Thale :  in  qna 
solstitio  nallas  esse  noctes  indicavimas^"!  Cancri  signum  '^ 
Sole  transeunte,  nullosque  contra  per  brumam  dies.  Hoc 
quidam  " '  senis  mensibas  continuis  fieri  arbitrantur.  Ti- 
mseus  historicus  *  a  Britannia  introrsus  sex  dierum  naviga* 
tione  abesse  dicit  insalam  Mictim/  in  qua  candidum  {dunv- 
bum  proveniaL    Ad  eam  Britannos  vitilibus'^^  navigiis 


^^*^^*^^^^^^ 


9  Cod.  Dalec.  etVet.  ejnsdem  Swmu, — 10  Mari^o  edd.  Dalec.  et  GroDOT.  t^ 
Caiicrt  «^icm.— 11  Ita  codd.  Hardnini  et  Chiffl.  cttin  edd.  Qardnio.  1.2.  9, 
Miller.  Bipont.  et  Frans.  Hac  simddem  Rhod.  zvi«  22.  ll<rc  ^«tdaiii  Orono?^ 
et  edd.  Yett.— 12  Cod.  Dalec.  vtltOM. 


NOT/E 


■  £ftajii6M]  Mss.  R.  1.  2.  Colb.  1. 2. 
et  Paris.  ilmnu,  noo  SiamlnM, 

®  Et  ab  adverio]  Soperius  memora- 
ts  iosola  contra  occideotale  Britan* 
niaa  latut  snnt  posits  :  hae  ex  adver- 
ao,  nenipe  ▼ersus  ortom,  nec  jam  in 
eo  marif  in  quo  Britaonia  est,  sed  in 
Germanico,  sen  parte  illa  tinus  9al- 
tici,  qon  Germaoiam  alluit,  supra 
Daotlscom,  obi  iosulae  soot  Oeland 
et  Gotland,  Olessarie  dictie  a  succi- 
no,  quod  Oermaois  Gless  diceretor  : 
id  enim  tom  io  iis  insolis,  tnm  in  op- 
posito  Gotonnm  littore,  obi  Bantis- 
cnm  est,  legebator,  ot  Plioios  docet 
xxzTii.  11.  Hae  duse  Glessarise  so- 
perios  cap.  27.  Aostraoia  Actaoia- 
qoe  appellata>. 

p  UUinui]  Hsec  iisdem  verbis  Mar- 
tianos,  loc.  cit.  et  Solioos  cap.  22.  p. 
42.  Thoie  Islaodia  nonc  appellator, 
ut  recte  CloTerios  aoimadvertit, 
Germ.  Antiq.  iii.  39.  Schetlandiam 
valt  esse  Cambdenos,  p.  850.  at  haec 
non  qoinqne  dierom  navigatione  a 
Britanoia,  ut  toU  SoHoos,  immo  vix 
onios»  abest :  nec  senis  mensibas  dies 


ibi,  ut  in  Islandia,  et  nox  vices  bft« 
bent.  Neque  eos  audio  qui  ante 
annum  Cbristi  874.  nlli  cognitam 
Islandiam  aiunt.  Foerit  saoc  hacte- 
nos  iocolta :  incognitam  foisse,  per* 
nego.  Partibns  63.  sen  gradibus  ah 
JEqnatore  distare  Thnlen  ait  AgaUie- 
merus  Geogr.  i.  6. 

4  Indicapimua']  Lib.  ii.  cap.  77. 

'  Hoc  ^utdam]  Quos  inter  Pompo- 
nios  Mela»  ot  diximus  cap.  20. 

"  Tinunte  Mstorictta]  Hoc  loco  noa 
TimtBu»,  sed  Pytkeae,  legit  anctor  li- 
bri  de  Mensura  Orbis  Terr»  :  '  Pli* 
nios  Secoodos/  ioqnit,  *  io  qoarto 
libro  edocety  qood  l^ytheas  Massili- 
ensis  sex  dierom  navigatione  in  sep- 
temtrionem  a  Britannia  Tholen  dis- 
tantem  narrat.'  Sic  Plinios  ipse  lu 
77.  p.  229. 

<  itficltm]  Qo«  sit  haec  Timsei 
Mictis  io  Oermanico  mari  sex  dieruia 
navigatione  a  Britannia  dissita,  sta- 
tni  certo  ooo  potest. 

»  VitiUbu»]  Vide  qon  de  iifdietark 
samus  vii.  67. 


832  C.   PLINIl   SEGUNDI 

Gorio  cirGmnsutis  navigare.  Sunt  qui ""  et  alias  prodant, 
Scandiam,  Dumnaniy  Bergos :  maximamque  omnium  Ne* 
rigon»  exquain  Thulen  nayigetur.  AThule''  unius  diei 
navigatione  mare  concretumy  a  nonnullis  Cronium  appel» 
latur. 

XXXI.  (xvii.)  Gallia  omnis  *  Comata uno nomine  appel- 
lata  in  tria  populorum  genera  dividitur^  amnibns  maxime 
distincta.  A  Scaldi '  ad  Sequanam  Belgica.  Ab  eo  ad 
Garumnam^  Celtica^  eademque  Lugdunensis.    Inde  ad 


^■^^^^^^^^^^^^^ 


Cap.  XXXI.  1  Ita  Regif^.  Brot.  £d.  pr.  Veiiett.  aliae  vett.  ante  Harduin.  qm 
ecod.  Cliiffl.  recepit)ii  Sealde^  euniqne  secuti  Miller.  Bipont.  etFraoz.  Mox 

NOT^ 

V  Sunt  9tit]    Aliorum  sententiam  divinfle,  et  AquitanoA  et  Belgas...et 

prodit,  non  suam.    Scandia  certe  a  Oallos  quidem,  qui  Celt»  sont,  el  ab 

Scandinavia,  de  qna  supra,  uihil  dif-  Aciuitanis  Garumna  dtsterminat  ilo- 

fert.  Aav^cs'  insulam  Joxta  Orcadas  men,  a Py renieis  oriens  coUibus,  post- 

babet  Ptolemfeut  ii.  3.    Si  Nerigon  qiie  oppida  multa  transcorsa  in  Oce- 

et  Bergos  insulas  esse,  aut  a  Norve-  ano  delitescens.   A  Belgis  vero  eam- 

gisRy  celebrique  ejns  or«  emporio,  dem  gentem  Matrona  disceroit  et 

qnod  Berghen  vocamos,  differre  ar-  ^  Seqnana,  amues  magnitndinis  gemt- 

bitrati  sunt,  qnid  ii  voluerint,  adhuc  na?.'    Tamen  ez  noroinibus  et  aita 

obscnrnm  est.  Aqnitanise  popnlonim,  quos  Plliiias 

^  A  TknUt]  Soliniis  cap.  92.  p.  43.  paulo  postea  ennmerat,cap.S3.   Ga- 

et  Martiani»  loc.  cit.  runnam  (sic  enim  habent  Mss.  qnos 

*  GdUia  onmts]   Extra  Provinciam  vidimus,  et  aUu!i  e  BibHoibeca  Divio- 

Narboiiennem.  Galb»  nnmmiis,  apud  Benigniana,  et  veteres  editlones  om- 

Patinum,  in  Siietonio,  p.  345.  Trbb  nesaRomanaannil470.  nsqiieadFro- 

OALLiiE.  bentanam :  qnas  priina  Garunmam  edi- 

1*  Md  GanMiRifm  [Garaiiiuim}  Eam-  dit:)  Garaiiiiiam»  inqnam,  appellasse 

dem  Galliae  divisionem  servat  Mela,  Plinius  videtnr  ipsnm  amnem  Lige- 

sed  Gammfiam  vocat,  iii.  2.  '  Regio/  rim,  ab  Andegavensi  regione :    nbi 

inqnit, '  quam  inrolunt  omnis  Comata  jam  multis  auctus  niagnisque  flnmini- 

Oallia,  popnlorum  tria  snmma  nomi-  bns,  deinceps  solns  in  mare  devolvi- 

na  snut ;  terminantnrqne  fluviis  in-  tur,  nnllo  alicnjus  nominis  amne  re- 

gentibtts.    Nam  a  Pyrenso  ad  Ga-  cepto.    Noverat  is  baod  dobie,  Ga- 

rnmnam,  Aquitania :    ab  eo  ad  Se-  rumnam  similiter,  qni  Oarnmna  eat 

quanam,  Celtse  :    iAde  ad   Rlienum  in  decorsu,  enndem  per  leocas  quin- 

pertinent  Belgap.'    Ammianns  Mar-  decim,  antequam  se  tn  mare  ezone- 

celtinus  expressins  adhnc,  atque  eo  ret,  Garnmnam  desinere  appellari,  et 

audacius,  lib.  xv.  p.  63.   *Tempori-  Oirnndam  vocari,  ex  quo  Dordonlam 

bns  priscis  cnm  latereiit  hae  partes  non  imparem  sibi  amnem  recepit,  et 

ut  barbars,  triparlitae  fuissc    cre-  uno  decurrere  alveo  ambo  coepernnf. 

duntur ;  in  Celtas  eosdemqne  Oallos  Non  huoc  igitur  inteliexit,  com  Oa- 


NAT.  HIST.   LIB.   lY.  3J.  883 

Pyrenaei  montis  excarsqm  Aqoitanica/  ^"  Aremorica  '  antea 
dicta.  Universam  oram  xviii.  *  m.  pass.  Agrippa :  Gallir 
aram  '  inter  Rhenom  et  Pyrensenm,  atqne  oceannm^ac  mon* 
tes  Gebennam  et  Jnram,  quibns  Narbonensem  Galliam  ex- 
cladit,  longitndinem  dcccxx.^'  m.  passnum,  latitudinem 
cccx  VIII.  Qomputavit.  A  Scaldi  incolunt  extera'  ^  Toxandri 
plnribus  nominibus.''    Deinde  Menapii/  Morini/  Oroman- 


•^»^^^^^^^*** 


OarmnMm  HBrdnin.  C.  8.  Bipont.  et  FrsBS. — S  Ita  Chiffl.  eani  edd.  Hardoin. 
1.  9.  S.  Miller.  Bipont.  et  Prani.  ita  etiam  cap.  S3.  OronoT.  et  edd.  vett.  ha» 
bent  A^fnHtttaAa.  Mox,  '  Artcvndcn.  Vet.  sed  perperam ;  Teteribnii  namose 
Gaiiis  Ar-tmar  *  ad  mare '  signilicat  teste  Camdeno  Britan.  pag.  80.  Vide 
Pancirol.  super  notic.  ii.  86.'  OnUe,  Pro  endta  dicta,  V^od  teitalnr  Chiffl. 
edd.  vett.  babent  ante  dieta* — S  Ita  codd.  Hardnini,  Ciiiffl.  et  Tolet.  cnm  edd. 
Hardoin.  1.  2.  8.  Miiier,  Bipont.  et  Franc  dtcia.    Agrippa  wnvenarum  GaUia'' 

rmmy  omifsi»:  aram  XVIII,  itf.  paea,  edd.  vett.  Mox,  pro  Juram  codd. 
Hardnini  Jvrof.^  Cliiffl.  CCCCXJirX.  eild.  ante  Broticr.  CCCCX^JiT.  Mox» 
pro  CCCXVIIL  Chiffl.  habet  CCCXXV.  edd.  ante  Uardatn.  CCCXIIL^S 

VOTJE 

rannam  dixit ;  aiqnidem  Oimnda  et*  dinem    Dccccxx.     in     latitudinem^ 

set  accolis,  ut   etiamnum  est,  .non  CCCVIIL* 

Oarnmna.    Sic  Danubius  longe  ante  «  Incohnt  extera\  Hoc  eat,  regio- 

ostia,  non  DanobioB,  sed  Ister  fuit.  nem  ultra  Scaldim,  extraque  Gailias 

Sic  igitur  tecte  Plinian  inonity  Lige-  positami  ad  Mosam  ntqiie,  ubi  Ant- 

rim  circa  ostia  sna  Garunnam  fuiMe  verpia,  Brafoantiaque  nniversa  :  ubi 

oilm  ab  accolis  voritatnm.    Nam  ab  oppida  Breda,  et  S.  Gertrudis,  ut 

nnins  flnminis  ostio  ad  alind  ducit  recte  vidit  P.  ^gid.  Laecary,'Soc. 

mensuras,  et  liuea  populorum  dister-  Jesu,  de  Coloniis  Galior.  v.  5.  p.  259. 

minat.'  Ed.  eee,  ■»  PUaibue  nom,"}  Hoc  est,  gens  nna 

^  Aquitanicd]   Ita  Mss.  omnes :   nt  iila  Toxandrica  piures  popnlos  com- 

Belgica,  Ceitica.    Sic  panlo  ante«  A  plexa  est. 

Sealde,  non   a  Sealdi :   mox  tamen  '  Deinde  MenaitU']  Jam  hi  deinreps 

etiam  a  ScaidL  citra  Scaldim.    £t  Menapii  quideih 

'  ilremorica]  Vox  ea  veteram  Cel-  Morinis  confines,  juxta  mare,   non 

taram  idiomate  maritimam  plagam  Plinio  modo,  sed  etiam  Straboni,  lib. 

sonat.  Est  enim  hodieque  Britonibns  iv.  p.  104.    To7s  Mwofwtoa  V  ttal  irw- 

GallisB  popoUs  ar  mor,  mare.    Vide  «x«is  M  rp  eaXdrrp  Mopaw.    Tacitns 

Cambdenum,  p.  14-  quoque,  Hist.  iv.  p.  04.    'A  Rheno 

«    UnieerBam  oram   XVIlt]   Hoc  venientes  transire  Mosam  jubet,  ut 

eat,  deciea  octies  centena  millia  pas«  Menapios  et  Morinos,  et   extrema 

aaum  patere.    Vide  Notas  et  Emen-  Galliarum  quaterent.'  Menapii  igitur 

dationes,  nom.  100.  ibi  ftiere,  etsi  aliter  alios  sentire  scio, 

'  DCCCXX.  ICCCCXX.] .  Mfts.  nbi  nunc  Flandria  est,  oppida  Bru- 

omnes»  CCCXX,   Missi  Theodosii :  gae,  Gandavuro,  Iprae. 

*  Oaliia  Comata. . .  jnxta  Plininm  Se-  ^  ilformt]   *  Extremiqne  hominnm 

cnndum  in  quarto  libro»in  longitn-  Morini'  Virgilio  appeliati.    Ut  Ar- 

Dt^  et  Var.  Clos.                  Plimut.  t  G 


831  C.   PLINII  8BGUNDI 

saci  ^  joncti  pago,  qui  Gressoriacus  vocatar :  Britanm/  ^ 
AiDbiani,"  Bellovaci."  Introrsas ""  Castologi^^  p  Atrebates^^i 
Neryii"  liberi,  Veromandai/  Sneconi,^  Suessiones"  liberi, 


Cod.  Dalec.  et  Vet.  ejusdem  extemi, — 0  Qnidam  ap.  Dalec.  legunt  BrsjuDMt. 
Mox,  BeUavaei,  Haim  edd.vett.  post  Frobentnm.  BHUfvad^  BantVeoett. 
Parm.  et  Chiffl.  Baui^  Tel  Haati  non  agnoscnnt  codd.  Hardnini,  rum  edd. 
Harduin.  1.2.  8.  Miller.  et  Bipont.  BeUwad^  [Hom»,]  Franzina — 1  CnMn^ 
Bonnnlli  codd.  ap.  Brotier.  OUhodogi  Reg.  Brot.  5.  Mox,  Succwni  Donnnlli  ap. 
Brotier,  coi  corruptum  nomen  Tidetur,  et  repetitum  e  sequenti  SuMnBmu, 
Reggt  Brott.  Stueuemki,  Panlo  pott,  Ulbemecte»  Gronov.  et  qoaedam  aiia  edd. 
ante  Hardoin.   Deinde,  pro  SeLnici  edd.  vett.  ante  Hardoip.  JRixtict;  margo 


NOTiE 

morici,  ita  et  Morini  a  voce  CeUica  scriptorem   inepte  simnlet,    egregie 

Jtfbr,  qnaa  mare  significat»  quasi  Ma-  docnit  P.  Pbilib.  Monetus,  in  Geogr. 

ritimi,  uomen  babnere.  MqQapiie,  nt  Oalli»,  pag.  421.    CluTerins  Germ. 

Tidimusy  ab  ortu  confines :  Ambianis,  Anliq.  ii.  27.  hic  Briaaiiof  legi  mi- 

ab  occasu,  apud  Ptolem.  ii.  9.  qni  vult. 

Morioorom  civitatem  mediterraneam  ■>  AmHimi^  Aqnis   SomooB  clsri 

ait  foitse  Tupo6€avoy,  olim  r^roaaaae :  amnis  abluuntnr :  habent  oppida,  Am- 

navale  Gessoriacum,  ut  vidimus  sup.  bianum,  et  Abbatis-vUlam. 

cap.  Bolagne.  ^  BeUovaei]  Horum  late  quondtm 

^  Or»maiiMct]   Et   oratione  ejus-  regio  patnit,  ab  oppldo  utqne  medi- 

modi  colligi  potest,  ant  Oromansacos  terraneo  Belnaco,  Bettuvaie^  ad  ocet- 

clientes,      partemque     Morinorum,  ni  littns,  nbi  Ancum,  £tt,  et  Deppc, 

proximos  fnisse  pago  Oessoriaco,  aut  Dieppe,  Vide  Notas  et  Emend.  nam. 

certe  potios  eos  ac  Oessoria^^nses  110. 

nnnm  enndemque  pagnm,  nimirnm  '  *  /iiirorsiis]  Hactenns  igitnr  reeea* 

Oestoriacensem,  constitnisse :  If  BoK-  siti  popnli  oramtenuere:  meditcr- 

leiiotf.    In  Mss.  OronMrMct.    Aiidax  ranea,  qui  deinceps  appellandi  tnnt. 

conjectura  illiut  qui  legendum  tut<  '  Caetologi]    Mtt.  omnet,   Catiu- 

picabatnr,  P^om.  ieeH^janctum  pago,  lagi*    LibenUns    CaMmad   agnove- 

tfc,  rim,  CAoXoiif  jiir  Mame  :  quot  tn  Bel* 

>  BritaamJ  Ita  libri  omnet.  Hl  in-  gica  merito  collocat  Antoninot,  et 

ter  Oettoriacentes  Ambianotqne  me-  Dnrocatelauoot  vocat. 

dii,  in  ora  timiliter  positi,  ea  loca  *>  Atrehaiei]  VArtoia. 

tenuere  certe,  ubi  nnnc  oppida  Sta-  '  Nerm]  Ctetari  Bell.  Gall.  lib.  ii. 

pultB,  Monttrolium,    Hesdininm,  et  pag.  25.  Nervii  dicnntur  Atrebatibui 

adjacentem  agrnm  Ponticnm,  le  Pon-  Veromandnisque  finitimi.   Unde  col« 

lAincy  ad  Somonam  amnem.    Quam-  ligas  pagi  Nerviornm  locuin  prtKi- 

obrem  et  hi  pars  Morinorum  fuerint  pnnm  fuisse,  non  Tornacnm,  nt  vnl- 

aane,  si  fides  habenda  anctori  Libelli  gus  pntat,  sed  Cameracamy  qnod  ab 

Provinciamm     Romanarum,     apod  Atrebatum   Nemetaco,  xiv.  M.  P. 

qnem  legitnr,  '  Civitas  Morinum,  id  ab  Angntta  Veromanduorum  abest 

•st,  Pooticiim.'   Sed  recentem  fetum  xtiii.   M.   Liberi  porro    dicniitvr, 

esse  nugatoris  alicnjoSy  qvi  vetasf«m  boc  ett,  Don,  nt  ceteri,  vectigalet : 


NAT.   HIST.   LIB.   IV.   31. 


835 


Ulmaiietes ""  liberi,  Tangri,^  Sonaoi/  Frisiavones^  fietasi, 
Leaci'  liberi,  Treveri  liberi  antea/  et  Lingones^  foederati) 
Remi  ^  foederati,  Mediomatrici^* ""  Seqnani/  Ranrici/  Hel* 


^^^^. 


tdd.  Dalec*  et  Oronov.  Aimicf.— 8  MMnmtkrket»  Diargo  edd.  Dalec.  et  Oro» 

NOT/E 


•t  tuis,  non  Romanb,  ntentea  legi- 
bos. 

*  KfroMajidiM]  Quomm  sedes  Ao* 
gmta  Veromandnoromy  apud  Pto- 
lem.  II.  9.  nnnc  Fannm  S.  Quinti- 
ni,  oti  ex  Sigeberti,  aliornmqne  indn- 
bitatis  testimoniis  coliigit  Ciaad. 
HemerseaA  in  libro,  cni  titalus,  An- 
gusta  Veromandoornm»  i.  12.  etii 
aliter  Clnverio  visum  est.  Nomen  ta- 
men  retinet  circumjectus  ager,  U 
VermandoU, 

^  Sueeonij  Ita  libri  qoldem  omnes: 
at  seqnentis  70018  corpnpta  qnedam 
repetitio  ea  esse  videtnr,  cnm  de 
Sueconifl  ceteri  Bileant. 
"  SueaioMil  Le  Soi3eo»noi$, 
^  Ulmaneiee']  Eonim  urbs  prttcipna 
SyWanectum  Seulief  Vide  Notas  et 
Emend.  nnm.  111. 

*  TWii^]  Ubi  nnnc  Leodium,  Na- 
mnrcnro,  Limbnrgnmy  et  ipsa  quae 
nomen  hodieque  retinet,  Tnngrornm 
civitas. 

'  Sunuei]  Ita  Mis.  omnes,  non 
Rimtct.  Qui  porro  Snnncomm,  Frt- 
slabonum,  Betasorumqne  sedes  nltra 
Rbenum  qnaerunt,  qni  Belgicse  Gal- 
\m  fines  fuerint,  qnibus  hi  omnes 
continebantnr,  ignorant.  Nervios 
Betaslosqne  Tacitus  simnl  jnngity 
Hist.  I?.  p.  103.  et  108.  '  Occnpa- 
tis/  inquity '  SnniciSy  Clandins  Labeo 
Betasiornm,  Tnngroramqne,  et  Ner- 
viornm  tnmnltnaria  mann  restitit, 
fretns  loco,  quia  pontem  Mosae  flu- 
minis  anteceperat.*  Qno  ex  loco 
Sonncis  Lnclliburgensem,  sen  Ln» 
.cemburgensem,    Betasis    Jaliacen- 


semy  Frisiabonibns,  qni  medii  inter- 
jacenty  Limburgensem  Docatum  fi- 
denter  ascribimns.  Apud  Grater. 
pag.  580«  reperta  Mogimtise  inscrip- 
tio,  Betasii.  Civbs. 

y  Leuci]  Oppidiim  babaere  Tnl- 
Inm,  TovA\oF  Ptolemeo  ii.  9.  bodle 
Toul.  *  Est  apud  Tristanum,  tom.  iir. 
p.  14S.  Postomi  Angasti  nnmmns, 
in  qno  Hercnles  stans  clavam  demis- 
sam  dextra  tenet,  sinistra  oieam  ela- 
tam,  brachio  codem  gestat  ieonis 
exnvias.  Inscriptio :  hbrcvlbm. 
Nttlli  dubitamns,  quin  sententia  sit : 
'HBRCuli  Consecratam  Volnit  Len- 
coram  Csse  Metropolim  :*  nempe 
Postorans  Augnstos  in  priore  nummi 
area  pictus,  Unde  intelligitnr,  qnam 
Qalllse  Belgicse  partem  inprimis  ad- 
ministrandam  Postumns  a  Senatn 
acceperit.'  Ed.  eec. 

*  Treveri  liberi  antea]  Ademtum  iis 
jus  libertatis  aevo  sno  innnit:  re- 
stitntnm  postmodum,  Flavins  Voptt* 
cus  in  Floriano.  Vespas.  nnmmns  in 
Thes.  Goltsii,  Col.  Avg.  Pat.  Trb- 
viROR.  et  Inscript.  apnd  Grnter.  p. 
czi.  et  226. 

•  lAngonee]  Tacit.  Hist.  i.  pag.  97. 
<Otho  Caesar  Lingonibns  nniversis 
civitatem  Romanam  dedit.'  Lee  Lon* 
groie.   Oppidum,  Langree. 

^  Remi]  Lea  Remetf.  Oppidom, 
Reime.  Foederatorom  porro  popu- 
lornm  potior,  qoam  liberoram  con- 
ditio  fnit:  neqne  enim  qni  Hberi  e- 
rant,  lidem  contlnuo  foederati. 

«  ilf€dtoma<rtd]  Ptolem.  ii.  9.  Mc- 
Stf/uCrpiicif.  Tacito  Hist.  i.  p.2S.  et  iy. 


8Sff 


C.   PLINIl   8BCUNDI 


veti]/  ColoDiao :  Eqiiestris,*  et  Ranriaca.  Rhenom  aotem 
accolentes,  GrermaniaB  gentiam  in  eadem  *"  provincia,  Ne- 
metes>'  Triboci»^  i  Vangiones :  ^  hinc  Ubii^^  Colonia  Agrip- 


^ii»^^^^#>#'^»*'^ 


ooT.— 9  *  Ila  bede  cod.  Reg.  l*  et  Editio  princeps.  Kanc  U  Di^^en  i*  Sirm-' 
hourg*  Brotier.    '  Tribocei^  Elmtia  hodir.*  Dalec- 

SOTJE 


p.  108. '  Mediomatrici.'  Le  pay$  Mes» 
ein.  Oppidam,  Mei$. 

*  Sequant]  Qnornm  oppidnm  apad 
Ptolem.  II.  9.  OdZr^moyy  Besang&n: 
ditio  ad  Basileam  'iisqoe  appositam 
Rheoo  pertinnit. 

*  Rauriei]  Qoornm  mox  dicenda 
Colonia  Ranriaca :  iidem  ^  Rauraci ' 
alias  appellati.  Intcriptio  Qrnteri, 
pag.  SS9.  L.MVNATIVS.  L.  F.  Plan- 
cvs.  Cos. .. .  In.  Oallia.  Colonias 
Dedvxit.  Lvgvdnvh.  et.  Ravri- 
CAM.  Tiberii  nnmmns,  apud  Oolta. 
p.  2S7.  CoL.  AvovsTA.  Ravracor. 
Nnnc  vicus  ignobilis,  ^itf«e,  aBastlea 
▼I.  M.  P.  non  ipsa  Basilea,  nt  qni- 
bnsdam  visnm.  Civitatem  Basileen- 
siom  a  Castro  Rauracensi  distingnit 
Libellns  Provinctarnm  Oall. 

'  HelveHH  Qoi  Capsari,  Plinio,  ce- 
terisqne  vetnstioris  apvi  scriptoribus 
Helvetii  vocitantnr,  hos  posterior 
setas  Seqnanos  appellavit.  Tenuere 
ii  qnicqnid  fere  a  Dola  Lngdnnnm. 
usqne  inter  Ararim  Rhodannmqne 
terrarnm  inteijacet.  Qnos  OalK 
Suisees  appellitant,  nltra  Jiiram  mon- 
tem,  Belgicspqne  Oalliae  limites  posi- 
to<,  ii  sibi  quidem  Heivetiorum  no- 
men  asciscnnt :  veterum  sedes  noii 
babent.  Entropius  lib.  vi.  pag.  892. 
de  Csesare  :  *  Is  primo  victt  Helve» 
tios,  qni  nunc  Seqnani  appellantnr.' 
VideNic.  Chorier  Hist.  Delphio.  lib. 
I.  pair.  10. 

s  Equesiris]  Ptolemai^o  qnoqne  *E- 
Kovwrpit  in  Sequanis  collocatnr,ii.  9. 
Id  nomen  habet  fortassis  ab  Eqniti- 
bus  Limitaneis  eo  dednctis.    Apnd 


Ornter.  p.  468.  reperta  inscriptio  ia 
pago  Versoffe  agri  Genevatis,  CoL. 
£q.  In  iibello  Prov.  Oalliarnm,  *  Ci- 
vitas  Eqiiestrinm,'  id  est,  Netidama* 
Unde  iVton  esse  roUignnt,  Ontllinian- 
oos,  Clnverins,  Monetns,  ad  l^man- 
onm  lacnm. 

^  /»  eudem]  Oaili»  Belgica  con- 
tribnti« 

'  Nemetes]  V4farm  Ptolem.  ii.  9. 
In  Libello  Prov.  Civitas  Nemetnm 
Spira,  Spire, 

i  TnboH[Tribocfn]rplBoKxotStTmh. 
lib.  IV.  pag.  194.  Ptolemato  loc.  cit. 
TplfioKKoi,  Tariio  Hiat.  iv.  p.  196. 
7rt6oct.  Inter  Vangiones,  et  Ranra- 
cos  a  Ptolemseo  positi,  atque  adeo  in 
snperiore  Alsatia,  nbi  nonc  Colmaria 
est :  non  ad  Mognntiam,  nt  aliis  vi- 
snm,  quod  oppidnm  longe  ab  hoe 
tractn  snmmovet  Ptolemvns. 

k  Vangianes]  Quornm  nrbs  prsecl- 
pna  apud  Ptolem.  loc.  cit.  Argen- 
toratnm.  De  bis  Lncan.  i.  410.  *  Et 
qni  te  iaxls  imitantnr,  Sarmata,  brac- 
cis  Vangiones.' 

>  Hinc  Ubii]  Rheni  fontibns,  io* 
qnit.superins  memorati :  hi  deinceps 
ostiis  propiores,  quornm  prtmi  Ubii, 
et  In  iis  Colonia  Agrippinensis :  de 
qna  Tacitns  Annal.  zii.  p.  179.  'A- 
grippina,'  conjiix  Clandii,  Neronis 
mater,  *  qno  vim  snam  sociis  qnoqne 
natiooibns  ostentaret,  in  oppidnm 
Ubiornro,  in  quo  genita  erat,  Vete- 
ranos,  coloniamqne  dedoci  imperat, 
cni  nomen  inditnm  ez  vocabnlo  ip- 
stns.'— '  Verins  arbttramur  ab  Agrip- 
pina  priore,  Oerraanici  Csesaris  con* 


NAT.   HIST.   LIB.   IV.  32. 


837 


pinensis,  Gabemi,"'  Batavi,  et  quos  in  insnlis  diximns* 


xxxTi.  (XVIII.)  Lngdunensis  Gallia  habet^  Lexovios,'^ 
VellocasseSy''  Ganetos,'*^  Venetos/  Abiincatuos/  Osis- 
mios :  *  flumen  clarnm  Ligerim.  Sed  peninsulam  specti^ 
tiorem  excurrentem  in  Oceannm  a  fine  ^  Osismiorom  cip- 
cuitu  Dcxxv»  M.  pass.  cervice '  in  latitudinem  cxxv.  m. 


Cap.  XXXII.  l  BeUocasnM,  Calieiet  mar^o  edd.  Dalec.  et  Oronoy.    Mox, 
Ambilatet  pro  AbrineatuoMf  Cses.  Ossimot  Chiffl.  et  panlo  post  io  eodem  Omij- 

NOT^ 


jnge,  datum  id  ei  co1oni«  nomen  es* 
•e;  qaoniam  velati  Maler  Castro* 
rum  procnrabat  ex  eo  tractu  anno- 
nam  militibus,  qui  merebant  in  ezer- 
cita  martti  sni :  qoamobrem  et  lau* 
reato  capite  pingitnr  ii\  Achate  Ti* 
lieriano.'  Ei,  see.  Vetns  inscriptio 
in  Ortbogr.  Aldt :  CoL.  Clavd.  Avo. 
AoRiPPiMBNSiVH.  Falsa. 

■"  Gubenu]  loter  Ubios,  Batavos- 
qne :  igitnr  ii  snnt,  qni  Clivicnses  ho- 
die  appellantnr.  Tacitns  bos  Cnger- 
nos  vocat,  Hlst.  v.  p.  119.  et  120. 
qoos  pariter  cnm  Batavis  jangit. 

'  El  9«M diximu»]  Cap.  29. 

*  GaUia  kabet']  In  ora  primum  po* 
•itas  gentes  ennmerat :  mox  mediter- 
raneas. 

t»  Lexmsi»»]  Ai^6fitoi  Ptolem.  ii.  8. 
iMiemXt  in  Neostria. 

^  VeUoenms]  Ptolemao  loc.cit.  O^ 
mf^KwKiffWi  M^XP>  ^<>*^  2i}ico<iTCt,  osqne 
ad  Sequanam,  qaorani  oppidnni  'P«- 
r^^uryos,  vel  nt  in  Ms.  nostri  Pari* 
siensis  Collegii,  'Faritugyos,  Rouen^ 
NenstrioB  nnnc  capnt.  Frnstra  sunt 
Pitlicens,  8caliger«  aliiqne,  qui  Baio- 
cnsses  hic  signari  putant.  Caletos 
jungit  ciun  Velocassibns  Csesar  BelL 
Oall.  II.  p.  21. 

^  GaUeto»]  Ita  libri  omnes.  Ka\f • 
Tcd  a  PtolemBBO  appellantur,  loc.  cit. 
cnm  oppido  1ov\i6fiQmf  citra  Seqaa- 


nam,  ad  oram  oceani  positi.  Oppl- 
dam  tamen  ipsom  in  ulteriore  JSe^aa- 
nsB  ripa  situm  est,  unde  et  Caleten* 
sinm  nomen  nltra  eam  amnem  poste- 
rior  etas  transtnlit.  Nam  Sigeber- 
tns  ad  anoara  IIOS.  *  Juliabona,'  in- 
qnlt,  *  in  Caletensi  pago,  jnxta  Sa- 
quanam  est.'  L'Islebonn». 

«  Veneio»]  Le»  Vanaoi»»  Oppidnm» 
Faimes,  in  minore  Britaunia.  Ab  hia 
profectos  qni  Venetias  in  Italla  con- 
diderunt,  Strabo  existimat,  lib.  iv, 
pag.  196. 

'  Abrineaiwo»]  Hos  a  Britonum  fi- 
nibns  amnis  Coetnus,  CoeuiMi,  dister- 
minat.  Oppidum  Abrincn,  uivraii- 
ekes* 

V  0»i»mio»]  Mss.  OMtOTiM.  AtPto- 
lemso,  loc.  cit.  *Oata-fuoi,  Orara  om- 
nem  Aremoric«  septemtrionalero  ii 
tenuere.  Post  arctioribns  claasi  liml- 
tibns :  ubi  S.  Pauli  Leonensis  oppi- 
dnm.  In  Parlamento  Alani  Ducis» 
an.  1088.  '  Osismii,  sive  Leonia.' 

^  AJlne]  Ubi  nunc  S.  Maclovii  op- 
pidnm :  inde  enim  circoitus  initinm 
dncitnr :  liic  finis  OsiBmionim  foit. 

>  Ceniee]  Sic  istbmam  vocat,  qn» 
capitls  instar  reliqaae  continenti  Oal- 
liae,  cen  corpori,  adhaeret,  atqne  an- 
nectitnr.  Ita  cap.  6.  '  Angosta  cer- 
vice  PelopoDoesomeoDtiiiet  Hallas.' 


838  G.   PLINII   SBCUNDI 

Ultra  eam  Nannetes.^     Intas  autem^  ^dai*  foederati,* 
Carauti"*  foederatii  Boii/  Senones,"*  Aulerci,  qui  cognomi- 


^^^#>^«^  ^^^■0^ 


NionMi.— 2  lU  Reg.  Brot.  1.  et  antiqaisi.  edd.  Bedui  OronoT.  Dalec.  Mar- 
daio.  1. 2.  S.  Miller.  Bipoot.  et  Fraos.  Emi  Vet.  Dalec.  Mox,  CamMUafiBBdt* 

sorjE 

i  NtmMtiiJLesNaiUois.  Oppidam,  vALENTiNiANV8.tPE.ATG.  'Dominai 

Nante$,  noster  Placidas  ValentinianaB  Sena« 

^  Intus  auiem]  Jam  bi  Oallie  Lag-  tor  perpetuas  £doe  AVGoxt».'    Ca- 

dunensis  roediterraneaobtinent,quo-  pat  tectom  pileo,  cam  ▼este  Senato- 

ram  alii  aliis  longios  a  mari  tece-  ria.  .X<  placbas  pbtri.    Hydranla«y 

dont.  ex  quo  aqun  efflnunt,  appoftitajaxta 

>iE<ftti[Hie(/Mt]/oNferaH]*Sicinnum-  statna  Apoliinis,  '  PLAcidos  Cssar 

moargenteosscali  zii.apudPaulnm  Edaensi   ApolHni    Sonomm   Poanit 

Petaviam:  t  hbdva  XPI  civitas.  £ffluvinm,Tutatori  Romanilmperit.' 

'  Hedus  Cbristi  civitas.'    In  aversa  Ant  verins,  quia  simplicius :   '  E^n- 

parte :  t  honbta  sci  nazarii.  '  Mo-  ensi  Apollini,  Servatori  popnli  Edao- 

neta  Sancti  Nazsrii.'    Ex  ea  causa  rum,  Tatatori,' &c.  De  templo  Apol- 

in  nummis  antiqnioribus  snb  Princi-  linis  in  civitate  Edaa,  vide  Eame- 

pibusChristianis  THEVPeteTnOA:  nium  in  oratione  pro  sdiolis  lostaa- 

hoc  esty  Theopolis,  ecoS  w6\is  scribi-  randis,  et  in  Panegyrico.    Non  est 

tur.    In  nnmmis  priorum  temporum  blc  Valentinianns  Constautii  et  Pla* 

id  nomen  semper  scribitnr  per  E.  In  cidi»  filins ;  sed  ab  eo  alins,  qnae  in 

nnmuio  aureo  e  Cimelio  Sereoiisimse  OperedeNumismatibusSeculiHieo- 

Dttciss»  Aureliaoensis ;  divi  ivli  f.  dosiani    nondom    edito   indioinMis. 

perIIIvir  rpc.  caput  Octavii  Cse-  Nnmmi  sunt  alii  Eduss  percossi,  pfass- 

saris  laureatum  cum  Solis  sidere.   In  qnam  trecenti.   -In  vetere  codice  Da« 

alio  similiter  aoreo,  Romse,  e  cimelio  lecampius  se  legisse  dicit :  £siit,  haad 

Cardioalis  Davia,  divi  ivlif.  tbr  dnbie  pro  Ediit.' Ed.  sec-^Ptoiem.  ii. 

IIIviR.   Rpc.    lo  aversa    atriusque  6.  AXiovou    Et  inscriptio  vetus  apnd 

area,  mediam  trajiciente  titulo,  m.  Oruter.  p.  S7I.  ^dvi.    Straboni  ta« 

agrtppacos.desig.    In  priore  lege,  men,  lib.  iv.  p.  102. 'fiSovoi.    Hedtd 

*  Divi  Julii  filins   Protector  Ednae  Csesari  lib.  vii.  p.  101.   T^citos  An- 

Restitutse,  Triumvir  reipublice  con-  nal.  zi.  p.  164.  '  Primi  Edui  Senato- 

stituendse.'    In  altero,  *  Tutaior  £-  rum  in  Urbe  jiis  adeptisunt.   Datnm 

diiae  Restitutse.'    In  argenteo  nnmmo  id  foederi  antiquo:  et  qiiia  soliOal- 

Caraosii  Augnsti,  vicT.  cea  vierm  lorum  fraternitatls  nomen  cnm  po* 

Caratisio  Edua  Augusta,  subintellige,  pitlo  Rom.  nsnrpant.'    Horum  oppl- 

tropbseum    erexit,   qood  pictuin  in  dom  Bibracte  fuit,  idemque  Augos- 

area  aummi  est.    Cave    credas  D.  todannm  dictnm,  Autuu. 

Bandnrio,  ex  faUa  alterins  relatione  "*  Cifntiih']  Camutenif  in  Mss.  R.  1. 

alentiy  scriptnm  esse  in  boc  nomis»  2.  Colb.  1. 2.  Ste.  Lepatf»  Chartraitu 

mate,  victoria  cba.     Oxooii  asser*  "  Boii]  Boii  hodie  Borl>onienses,a 

vatur,  in  Bibliotbeca  Bodleiana.    In  Borbonio  Archembaldi  castcllo.  Snat 

nnmmo  singnlari   e   cimelio  qnon-  et  Molin»  Borbonensium,  MouHmm, 

dam  Regtn»  CbristiosB:  d.  m.  pla.  •  iS^^iienes]   Nota  hornm  deinceps 


NAT.   HI8T.  LIB.   IV.  32.  880 

nantur  Eburovices,  et  qoi  Cenomani,  Meldi  liberi>  Parisii, 
TrecasseSy  Andecavi»  Vidacasses,  Bodiocasses^'  p  Unelli^'i 
Cariosvelites/  Diablindi/  Bhedones,  Tarones»  Atesui/^ 
Secasiani  liberi>  in  quoram  agro  colonia  Lugdunnm." 


r^^^^i^^^' 


raii  in  eodem  Vet.  et  panlo  post,  et  gmi  wminaniur, — 1  Edd.  vett.  et  Oronov. 
Vidtiga»ae$t  Vadieiuu»;  Cbiffl..  FtdifoMe*,  VadioeoMU».  Oallandus  in  Epistolm 
Hiietio,  Misc.  Obss.  tom.  ix.  p.  296.  de  h.  I.  ita  acribit:  '  Meom  est  tibi  eno- 
tare,  pro  Vadicaatf  legi  Vadiocauei  io  Ms.  Vesaotino,  qnod  et  ▼etnstate  et  in« 
tegritate  palmam  preripit  sez  manuacriptis  a  Dalecarapio  adbibitis.  Lec« 
tioni  autem  Ms.  h^jus,  quod  prte  ceteris  vel  maxime  seqnendum  jadicoy  ideo 
inhsereo,  quia  mABeioeam  propins,quam  Vadicasae»,  qood  longius  abit  a  scrip* 
tura,  accedit.  Neque  enim  concipere  possum,  nomina  Vidueauium  et  Vadi'- 
camum  inter  se  non  differre,  posterinsqne  ex  margine  in  textnm  irrepsisse : 
cnm  ntrnmqne  dentquinque  mannscripta,  et  insuper  sextnm  veram  exhibeat 
lectionem  vocis  Vadieaieea,  pro  illo  Vadiocaseee  snbstitnens.'  De  his  vocibut 
vid.  plora  ibid.  Pro  Andeeam,  qnod  exbibet  Reg.  Brot.  1.  Andegavi  daot  edd. 
aate  Brotier.  Mox,  Corio$teliie$  Reg.  Brot.  1.-^  itend  edd.  vett.  ante  Har- 
dnln. 

NOM 

oppida:    Senonnm,   Sdis:   Eburovi*  '  Crassum/  inqnit,  '  miserat  ad  Ve- 

eum^EvreMx:  Cenomanornm,  KewiyMi-  netos,  Unellos,  Osisinos,  Curioioli- 

t^AbXipKUtyfVtoltmetou.S.leMan»»  tas.'    Quibus  ex  verbis  minori  Bri« 

Aulerci  Eburovices  apud  CsBsarem  tannis  Unellos  esse  accensendos  li- 

Bell.  Oall.  lib.  iii.  p.  36.  et  in  nommo  qnet. 

Oallornm  vetere,  tnm  in  Museo  nos-  '  Cario$veHie»2  Caesari  loc.  cit.  Ck- 

troy  tnm  apud  D.  de  Bonterone  de  rio$oliie$:  qnomm  oppidnm,  nndc  nos 

Monet.  Oall.p.41.  AvlbrcoEbvro-  snmos,    Corisopitom  Quimper,  qn» 

viCEs.    Deinde   Meldomm    civitas,  vox  Britannica  lingua  oppidum  mn« 

Meaux*    Parisiornm  ea  aetate  oppi'  ris  cinctum  significat. 

dum  iMietia,  ut  Caesar  loqoitur  BelU  ■  DiablindH  Libellns  Provinc.    Ct- 

Galf.  lib.  Yii.  p.  96.  *  positnm  In  in-  vOae   OsstsmiortoR.    Cvriia$  DioMbt- 

snla  flnminis  Seqoanae :'  nunc  Oal-  tum,  in  Prov.  Lugd.  tertia.    AiavAi- 

lici  Imperii  capnt.    Trecatsinm,  seu  rai  Ptolemseo  dicuntnr,  ii.  8.  in  m%- 

Tricassinoram,Trecfle,lVoyMenCftaiii-  diterraneo  OallisB  Lugd.  mnlto  Ve- 

pagne.    Andegavornmy  Angere,    Vi-  netis  orientaliores,  ut  habet  codex 

ducassiom,  Btiovmoimv,   qnos    inter  Palat.  at  vetnstiss.    codex  CoUegii 

Unellos  et  Osisroios  Ptolemaens  col-  nostri  Paris.  8va>um(rcpoiy  occidenta- 

locat,  si  tamen  iidem  sunt,  Dinantum  Uoree,  babet,  ut  et  vulgati  libri.  Qnara 

in  minore  Britannia.  de  eornm  sede  amplianduro  cenaeo. 

p  Bodiocaeaee']  Ptolem.  ii.8.  Ododi-  Rhedones,  Turonesqne  sat  cogniti. 

udffvtoiy  post  Meldas,  versus  Belgi-  .  '  Ate$ui\  Sic  Mss.  habent  omnes, 

cam,  wp^s  7f  BcXyiicp,  nbl  nnnc  Tbeo-  oon  Iteeui,   Sed  nentram  vocem,  nus- 

dorici  castrnm,  CkSiieau-Tkierry,  Vide  quam  reperiens,  probo.    Qnid  si  scri- 

Notas  et  Emend.  nnm.  118.  batnr,  Item  Secunani  libeti,  quasi  re- 

<>  UneUi]  Ptolemteo,  loc.  cit.  004^  vocans  orationem  ad  Secnsianos  nnnc 

vcXotf  haud  procul  Osismiis  collocan-  commemorandos,  qnos  suo  loco  et  or- 

tur,  Caesar,  Bell.  Oall.  lib*  ii.  p.  SO.  dine  praetermiserat?   Seguslanos  ho- 


840 


C.   PLI141I   SBOUNm 


XXXIII.  (x  1X0  Aquitanicee  sunt  Ambilatri/  *  AnagDa- 
ies,  Pictones/  Santones  liberi:  Bituriges  ^  liberi  cognomine 
Ubisci:  Aqnitani/  unde  nomen  provinciao/Sediboniates. 
Mox  in  oppidum  contributi  Gonven»/  Begerri/  Tarbelli*  < 


^^*^*^^^^. 


'  Cap.  xxxnr.  l  '  Lege  Ambilaietf  pnf oqiie  vocem  hanc  tractam  e  siiperiori 
eapite  hiiic  insertam  imprudentia.'  Dalee.  Mox,  AginMte$,  P.  S.  Uberiy  Be- 
tmri  cognomine,  t^c.  Chiffl.  Santone»  tiiferi,  e^gnomine  Ubitci  edd.  vett.  et  Gro- 
nov. — ^2  TarbeU  Gronov.  et  mox  in  eade m :  CocoetaieSf  Sexsignam  distinctiin. 
Coco$$aiet  etiam  edd.  ante  Brotier,  qni  e  cod.  Reg.  8.  edidit  Cocotatet.  Paal» 


NOT« 


die  Foreiient  vulgo  appellitant:  op- 
pidom,  Fomm  Segusianorum,  Feurt: 
agrura  circiin^ectum,  It  ftayt  de  Fo- 
retttf  le  IryomioM. 

■  LafdtMtt»]  Ltoit.  Nic.  Chorier, 
Hist.  Delphin.  lib.  ii.  pag.  96.  a  Latf 
qood  popnliim  Celtaram  lingna  sonat, 
et  Dim,  montem,  vocis  Lngdnni  ori- 
ginem  repetit :  qnasi  montis  incolas 
ea  vox  signlficet.  Aliam  ejns  nomi* 
niii  originationem  ridetfqoam  apud 
Plutarchum  Clitopbon  affert.— '  Neu- 
tra  nobis  placet.  Veriits  arbitramur 
lAtgdwnm  emollitam  vocem  esse  pro 
Lucudunum  :  quod  lucom  montis  sig- 
nificat.  Propterea  enim  in  nummo 
vetere  Rodnlphi  regis  lvcvdvnvs 
scribitnr.  Nam  quod  in  nummo  M. 
Antonii  legitnr  lvgdvnt,  non  ibi 
nrhs  Lugdunnm  est,  sed  prim»  snnt 
literse  totidem  vocum,  a  nobis  sope- 
rius  explicatse,  III.  28.'  Ed.tee. — ^De 
Colonia  Logdnnensi  superins  inscrip- 
tionem  ex  Grntero  retuiimus. 

*  AmhUairi]  Ambiliatesjnngitcnm 
Nannetibos  Csesar  Bell.  Gall.  lib.  iii. 
p.  S4.  Anagnutes  ii  ette  videntur, 
qui  Artemidoro  apud  Steplianom  di- 
cuntnr  *AyrSores  fByos  KcArun^Y  wofA 
'Dk€a/f6¥,  Ambo  inter  Nannetes  et 
Pictones  sedes  habuere. — <  Notabi- 
le  interim  est^  qnod  cnm  in  Belgica 
cap.  S1.  tres  sint  popnli  foederati, 
Lingones,  RemiyTreveri;  in  Liigdu- 
nensi  doo,  cap.  32,    Carnuti  et  He- 


dui;  in  Aquitanica  nnlli  sint.'  £tf. 
tec. 

^  Pietonat]  Let  Poietemmt^  oppl- 
dom,  PoOien.  Santonvm,  iSitiites; 
incolsp,  let  Sainiongeoit,  Priores  po- 
riter  liberos  fnisse  Lncanos  innnit, 
IV.  436.  *  Pictones  immnnes  snbi* 
gnnt  sna  rora.' 

«  Biiwriget']  Lea  BmrdMt :  oppi- 
dum,  Boardeaiax.  Ptoiemaeo  ii.  7. 
Biro^yM7>ts  o/  Oit/3urKou  Gmterl  In- 
scriptio,  p.  227.    Avgvsto.  Sacrvm 

ET.    GKNIO.     ClVlTATIS.     BlT.    VlV. 

Falsa. 

^  Aifmiam]  Ab  aqnis  salnbribnsy 
qoibus  ea  regio  aeatet,  ubi  uht  esa 
foerint,  unde  hspc  primnm  appellatio 
€oepit,et  Aquitaaoriimistornm  oogno- 
men,  SedibonitB  nnncnpatse. — ^'Fnero 
ii  ubi  nunc  est  Vasconia  pecnliaris 
dicta,  Ul  Gatcogne  particiUere,  nbt 
Atnrensium  civitas,  iirte  en  GaMcogme»' 
£d.  sec. 

«  Convena]  Ex  eornm  oppidi  mi- 
nis  excitatum  S.  Bertrandi  fannm,  & 
Bertrand  de  Condnget. 

'  Begerri]  Bigerriones  Cspsari  Bell. 
Gall.  lib.  III.  pag.  38.  Let  Bigarrait. 
Oppidiim  Tarbe :  quod  Tarbellomra 
esse,  de  quibns  mox  dicemos,  cave 
existimes. 

■f  Tarbelli]  Videntnr  hi  a  Romanis 
Quatoorsigoani  cognominati,  nt  et 
Cocossates  Sexsignani,  quod  hi  aex 
signa  mUiUini  apnd  ao  baherent   n 


NAT.   H18T.   LIB.   IV.  33. 


841 


Qoataorsignani,  Cocosates  Sexsignani,  Venami,  Onobrisa- 
tes,  Belendiy^  saltns  Pyrenaens.  Infraque  Monesi/  Osci- 
dates '  J  montaniy  Sibyllates,^  Camponi^'  Bercorcates,™  Bi« 
pedimni,  Sassamini,  Vellates/  Tomatesi  Consoranni,  Ans* 
<H,  Elasates,  Sottiates,^  Oscidales  campestres»  Soccasses/ 
Tarusates/  "i  Basabocates/  Vassei,  Sennates/  Cambolec- 


post,  OMriiote»  Vet.  Dalee. — S  0»jmMe$  edd.  ente  Brotier.  Oecidaies  Itegg. 
Brot.  et  Colb;  Mox,  Sibutaies,  pro  Sihffliateif  Csesar.  Pimpedunni,  Laeetmni 
Chi&— 4  lAdueaie»  Qronov.  et  edd.  vett.  M ox  in  iisdem :  Camboitctriy  Age^ 


NOTJE 


prssidio,  illi  qiiatnor.  Homoi  oppi* 
dam  Aqnn  TarbelUcVy  Aeq»,  sive 
Dax,  Vide  inferins,  zxzi.  2.  Coco- 
aatoni  apad  Ccsarem  mentio,  loc.  cit. 
Venamomm,  Onobrisatumqaff  nns- 
qnam :  omninm  perinde  situa  incer* 
tos. 

^  BdeM'\  Snperest  ejos  nominiii 
▼estigium  in  pago  BeHn,  ad  amnem 
Leriam  in  agroBoioram,  cni  agro  no- 
men  ent  hodie  U  Baeh.  Ite  Vales.  in 
Notit.  Oall.  p.  634. 

*  ilfajieflt]  ilfoii«tii«y{nqait  idemVa- 
lei.  locus  oBt  hodieque  haod  ignobilis 
in  Benearaenti  agro :  cujus  forte  in- 
cole  Moneii  dicti. 

i  Oeeidaie»  [OtfiwMetl  HimoBta- 
Bi,  mox  etiam  alii  dlcti  campestresy 
a  situ  dispari.  Forte  snnt  Airun  Pto« 
lemsl  II.  7.  inter  Gabalds,  et  AubcI- 
tanos.  In  Mss.  Reg.  et  Colb.  Osd- 
daie», 

k  StbffUaie»']  Ita  libri  omnes,  Cae- 
sar  Bell.  Oall.  lib.  iii.  18.  Inter  Oa- 
romnos,  et  Cocosales,  Sibntntes  lo« 
eat :  qnos  Valesins  In  Notit.  Oall.  p. 
614.  inter  Aquas  TarbelKcas,  et  Baio- 
nam,  alt  sedes  olim  habnissey  obi 
nnnc  locas  retinet  nomen  Stmbtue,  ad 
Atnrnm  amnem. 

>  CoaipMit]  Locns  Cirmpaii  in  Bi- 
gerrionibas,  qnod  a  Papirio  Massono 
deMribitury  in  Oeogr.  Franc.  p.  611. 
nt  stmilitudioem  vocis,  sic  veternm 


incolarom  sedem  forte  refert. 

^  Bercoreaie»j  ^c.]  Prorsns  tgnotat 
gentet.  In  Mts.  Reg.  Colb.  et  Chiffl. 
Ptmpediomil,  Lattuniit. 

»  VelleUe»}  Ptolemseb  ii.  7.  OMAav- 
roi,  inter  Autcios  et  Ruthe not.  Tor* 
natet  ejot  loci  Incolas  ait  liiitte  Va- 
lesioi,  cnl  loco  nomen  hodieqoe  ToKr- 
Nay,  in  Bigerrionibns.  Contoranno« 
mmoppidom,CM(ttfraiit.  Aoteomm^ot 
Csetar,  tive  Aotcioram,  ot  Ptolems- 
ot  maloit,  Aogotta,  Aneek.  Elatn* 
tiom,  Elusa,  £iite,  vel  EaiMe,  In  Coml* 
tatu  Armaniacenti :  hsc  Rufini  patris, 
qnem  Claudiannt  acrl  carmioe  Intec* 
tatnr.  Intcriptio  apud  Orater.  pag* 
708.  Civi.  Elvsbhsi.  Apnd  Ctesa- 
rem  Bell.  Oall.  lib.  iii.  p.  18.  *  Flus* 
tates/  pro '  Elutatet,'  ut  alii  ante  not 
vidernnt. — '  In  concilio  Arelatentl  i. 
'  Mamertinus  Epiteopnt,  de  civitate 
Elosatium.'  In  Agathenti  'Claraa 
Epitcoput  de  civitate  Elnta."  Ed,  eee* 

•  SoHiaie»]  Ita  libri  omnet.  C»- 
tari,  B.  O.  lih.  iii.  pag.  17.  Sentiaie», 
Nunc  ett  Sos  in  Novempopolanla,  et 
Autcomm  Dicecetl.  Oihenart.  in  No* 
tit.  Vaacon.  p.  446. 

P  Saeea»»»»]  Succattinm  appellatlo* 
nem  tervat  pagut  Seea»,  inter  Oariim* 
nam  Leriamque  «mnet,  leocia  ab 
urbe  Bnrdigalenti  tribot.  Anctor 
Valetint,  p.  694. 

%   Ttiiitalet]    Id  DieceH  €Aire^ 


912 


G.    PLINII   SBGUNDI 


tri  *  Agesinates  Pictonibas  jnncti.  Hinc  Bitnriges  "  liberi, 
qoi  Cabi  appellantar.  Dein  Lemovices/  Arveroi  liberi/ 
Gabales.^  ^-  Rarsas  Narbonensi  provinci»  contermini  Ra- 
teni,^^  Cadarci/  Antobroges/  Tarneque'*  amni  discreti 
a  Tolosanis  Petrocori.  Maria  circa  ^  oram :  ad  Rhenam 
septemtrionalis  oceanas,  inter  Rhenam  et  Sequanam  Bri* 
tannicus,  inter  eum  et  Pyrensoum  Gallicus.    Insul»  com- 


distiDCtim. — 5  Gabdli  marKo  edd.  Dalec.  et  Gronov.  Vid.  xi.  07.— 6 
Eutkeni  Oronov.  Mox  :  Cadurei:  NmoMget  Twme  ajMM  ditcrdi  «  T9U§am»* 
Pclrocartt,  tfc.  Jot.  Scaligcr.  Cathairci ....  Peirogori  edd.  ?ett.  et  Oronov. 


NOT£ 


Vide  Notas  et  Emend.  nom.  IIS. 

'  Boioboeaiet]  Ita  libri  omnes.  Hi 
Ccsari  '  Vocates '  dicti  B.  G.  lib.  iii. 
p.  S8.  *  Vocates/  inqait,  *  Tarnsates, 
Elnsates.'  Mox  Vasatit  Basatitque, 
lidem  appellati  Bazos.  Vide  Notas  et 
Emendationes  nnro.  cU. 

■  Vattei,  Sennaiet^  Forte  Vasarii, 
Oboffdpioi  Ptolen.  iii.  7.  Gabalis 
proximi. 

^  CtmboUctrt]  Hi  cognomine  Age- 
alnatnm,  ab  aliis  Cambolectris  distin- 
gnontnr,  qni  Atiantici  cognominan- 
tur»  in  Narbonensi,  nt  diximns  iii.  5. 
Hos  esse  Incolismenses  credimus,  let 
Angommitint, 

■  Hinc  Bitwriget]  Nam  et  gentes 
e»  qosB  Ligeri  arone,  et  Oaromna, 
oceanoqne  claudnntur,  debent  Aqni- 
tanicse  accenseri.  Hornm  nobilissi- 
mi  Bituriges,  let  Berrwfert:  Bxroi^t- 
yts  ol  Kovfioi  Ptolem.  iii.  7.  Ager  le 
Berri:  oppidum  Avaricnm,  Bourget, 
Ibi  reperta  inscriptioy  qnam  Reine- 
sins  affert,  p.  121.  Fiatia.  Cvba. 
FiRMAMi.  FiUA.  Cososo.  Dso.  Mae- 

Tl.  SVO  .  .  . 

^  Dctn  LeiRoinces]  Let  lAmotint :  op- 
pldnra,  lAmoget, 

^  Arvemi  Hberi]  Lucan.i.  487. '  Ar- 
veriiiqne  ansi  Latio  se  dicere  fra- 


tres.'  Hodte,  let  Amergngtt.  Oppi- 
dum,  Clermont  en  Awergnef  Claroa 
Mons,  qui  prius  Nemossns  appellaba- 
tur.  Vide  Sirmond.  in  notis  ad  Gof- 
frid.  p.  92. 

*  Ga6a^]  Sic  libri  omnes.  Le  Gi- 
vandan,  Civitas  Gabalorum  in  eo 
stetlt  loco,  nbi  nnnc  oppidulum  /«- 
ooMX,  a  Mimate,  Mande^  lencis  qna* 
tttor  dissitom.  Ita  O.  de  Catel,  Hist. 
lib.  II.  p.  S06. 

T  iiii^eRi]  De  his  egimus  iii.  5. 
Strabo  lib.  iv.  p.  191.  'Poim}M>l  U  itmt 
TafidKiHS  rp  VapfimflrtZt  irXifff Uifoun. 

*  Cadurei]  Let  Quercinoit,  Ager, 
le  Quercff,    Oppidum,  Cakort, 

*  Antobroget]  Sic  libri  omnes,  a 
quibus  discedere  mihi  religio  est. 
Nitiobriges  signari  puto,  qnorum  op* 
pidtum  apud  Ptolero.  iii.  7.  AginBua 
esty  Agen:  regio  circumjacens,  tA* 
gennoit, 

^  Tameque]  Tolosanos  certc  a  Pe- 
trocoris  Tarnis  amnis  disterminat. 
sed  interjacentibns  T^mem  Inter  et 
Petrocoros  Cadurcis.  Nomen  amni, 
le  TaJtn,  Petrocorits,  Per^gonrdtnf. 
Agroy  Perigort*  Oppido,  Perigueux, 

«  ilfaria  circa]  Maria  quibus  ora 
Oalliarum  allnitur. 


NAT.   HIST.   LIB.   lY.  34. 


843 


plares  ^  VeDetorum,  qaas  et  Veneticas  appellaiitar^  et  in 
Aquitanico  sinn  Uliaras/  * 

XXXIV.  (xx.)  A  Pyrenffii  promontorio  Hispania  inci- 
pit,  angastior  non  GalUamodo,  veram  etiam  semetipsa/  at 
diximus^  immensam  qaantam  liinc  oceano,  illinc  Ibericp 
mari  comprimentibus.  Ipsa  Pyrenaei  juga,  ab  exortn  <  ae- 
quinoctiali  fasa  in  occasum  bramalem,  breviores  latere  sep- 
temtrionali  ^  qnam  meridiano  Hispanias  faciunt.  Proxima 
ora  citerioris '  est,  ejusdemque '  Tarraconensis  sitas :  a 
Pyrenaeo  per  oceanamy>  Vasconum  saltus :  Olarso :  ^  Var- 
dulorum '  oppida :  Morosgi,  Menosca,  Vesperies,  Amanum 
portus,  ubi  nunc  Flaviobriga ""  colonia.    Civitatum  ix.* 


— 7  Uktrua  cod.  Dalec.  et  Fnxenae  ezemplar. 
Cap.  xxziT.  1  Cod.  Dalec.  ^n$  quo^»  Moz,  ritut  comUtit  u  Pfrifuf 


NOT£ 


'  /mii2«  complitres]  Sootfermeda- 
centK,  desertas  et  incultae.  Prc- 
•tantissiroa  in  alto  Calonesat,  KaXtf- 
vniros^  BtUe-IiU.  Deacribitur  a  Pa- 
pirio  Maasono,  p.  1S9. 

«  UUttrus]  A  Sidonio  Epist.  viii. 
0.  ad  Namaiac.  'Olarionenais  insala.' 
Okrou, 

'  Semeiipu]  Nempe  nbi  cnneatar 
angnstiis  inter  dao  maria,  nnde  de« 
fnde  panlatim  se  pandit  ▼ersos  ulte* 
riorem  Hispaniam,  ut  dictom  est  iii. 
9.  Adeo  nt  dimidio  minor  sit,  qna 
Oalliam  tangit,  qnam  nbi  ad  occiden* 
,  tem  littns  exporrigit,  nt  recte  Mela 
III.  1.  p.  49. 

f  Ab  txoriu]  A  Rascinone,  nsqne 
Oadea.  Vide  Notas  et  Emendat. 
nnm.  114. 

>  Laiert  eeptemir,]  Perpetno  mon- 
tinm  tractn  a  Rnscinone  ducto  osqae 
Oades  bifariam  diyisa  Hispania,  la- 
tere  septerotrionali,  qood  oceano  al- 
Initur,  angnstior  ea  est,  qnam  meri- 
diano,  qnai  Iberico  mari.  Vide  No« 
tat  et  Emendat.  nnro.  115. 

COeriorie]  Nonc  incipit  Hispania 


citerior,  eademqoe  Tanraconentls,nbi 
Aqaitanica  OalUa  deiinit,  ad  prozi- 
mam  AqoitaniaB  oram  oceani. 

i  Per  oceuMum]  Per  oceani  oram 
dueto  itinere,  occurmnt  Vasconnm 
saltns,  qnse  hodie  regio  Gmpuaeou 
nominatnr. 

^  Olano]  Okuri^  w6)as  est  Ptolem. 
II.  6.  in  Vasconnm  oppidis  maritimis  : 
nnnc  pagus  OiarfOf  lencls  a  Fontara* 
bia  dnabns.  Martiano  laroo  dicitnr. 
£t  promotttorii  nomen  est  Olarso  iii 
oceanom  projecti,  qao  finitur  Hispa- 
nia,  inqnit  Mariana  Hist.  i.  S.  p.  1. 

1  Fardaiomiii]  OMpSovAoi  Ptolemaso 
loc.  rit.  Uis  hodie  Ipuoeoaiea  dicti 
reapondent.  Morosgi,  qnantnm  ez 
sito  conjieimus,  fanum  S.  Sebastiani 
est.  M-ifronca,  (sic  enim  scribit  Pto- 
lemaeua  in  Vardnlis,)  Ono:  utrnmqne 
in  Guiposcoa.  Vesperies,  Deva^  ad 
ostinm  amnis  cognomiois,  Ano^  wo* 
roftovf  apnd  Ptolero.  in  Caristis,  qni 
Aiavenses  hodie  nuncnpantnr. 

•  FUariobriga]  A  Flavio  Vespasia. 
no  Imp.  cogaominatam  pntant.  Vlde 
Oaribaj,  vii.  10.  ^^aovUfipe^  Ptole- 


844  C.  PLINII   SBGUNDI 

regio  CaDtabrorttoi»^  flumen  SaDda,^  portas  Victoria&i*  Jo* 
liobrigeDsium.  Ab  eo  loco  fontes  Iberi  quadraginta  millia 
passaum.  Portos  Blendium."!  Orgenomesci  e  Cantabris.' ' 
Portus  eorum  Vereasaeca> '  Regio  Astarom»*  Noega  *  op« 
pidum:  in  peninsula/  Paesici.  Et  deinde^^  conTentos 
Locensis,  a  flumine  Navilabione>  Cibarci,  Egovani  ^  cog* 
nomine  Namarini,  ladoni»  Arrotrebae/  promontorium  Cel« 


*****#**' 


margo  edd.  Dalec.  Pt  GronoY.  nttu:  a  P*  pr&pe  &c€anum  cod.  Dalec. — 2  Fim- 
viobrifa^  eolonia  civiiaium  IX.  Regio  Cantabnram  edd.  vett.  et  OroiiOT.  Mox, 
Jli»i<ii  Sanga  cod.  Dalec.  et  Vet.  ejHsdem.— S  BiemHum,  Origeni  miaiie  Cm« 
tabris  edd.  vett.  et  Grooov.  BlendiHm  Cliiffl.  Origeni^  Conieeif  Cantahri  Strab. 
lib.  III. — 4  Veaei,  Fieca  Gronov.  et  paiUo  post  in  eadera  Pettct.— 5  Etimdt 
Vet.  Dalec— 6  JEguiarri  Chiffl.  Vid.  Nic.  Heins.  Adv.  ii.  19.  p.  S67.— 7  C«- 

NOTiE 

m«o  11.  6.   fn  confinio  Antrigonnm  *  Vereaeueea']  Ita  Mts.  non  Fcaci, 

Caristorumqne.      Nunc  Vermeo  est,  Veca*    Hodie   Vitta  vicioM,  ad  con- 

non  Bilbao :  ad  oceaoi  oram,  lencia  flnentes  emnia  JMmio^   alteriMqne 

qnatiior  a  Leif^etio*     Sic  Mariami  ignobilia,  in  ora  Astnrnm. 

Hist.  Hitp.  IV.  4.  p.  141.  etOihenart»  '  Regio  Aaiarum]  AMturioM  de  Ocac» 

in  Notit.  Vatcon.  p.  169.  4o. 

■  CitUaium  iX*]  Ait  etse  in  Can»  «  Noega']  Nofya  in  Caiitmbris,  apod 

tabrit  civitatet  novem.    Vide  Notat  Ptolem.  ii.  0.  No^ga  Melc  iii.  1.  io 

et  Emend.  num.  116.    Regioni  hodie  Attnmm  littore.    Hodie  Namu, 

nomen,A$turiaadeSamliUaMeu  ▼  InpeninauUi]  Cui  nomen  ett  Ct- 

•  Sanda']  In  Msi.  Reg.  Sauga,  rima,  in  ora  leptemtrionali  Galliedae. 
Colb.  1.  2.  et  Parm.  edit.  S!iiiig«.  Umermoi  incole  Ptoiemseo  appcllati, 
Nonc  ett -Nervio:  Ptolemaso  iti.  6»  loc.  cit. 

N«^o^  in  finibut  Cantabrornm*    BU-  ^  Et  deinde]   Deinde,  inqoit,  od 

baom  allnit.    Eom  ette,  qoi  Mclai  conventom  iMcentem,  enjot  oppidooi 

Saiia,  nune  iRto  de  Setla  dicitor,  male  prttcipoora  Lvgo,  paulom  a  mari  re« 

Piotiannt  evittimavit.  cedit,  pertinent  populf  in  eo  ora  foai, 

*  PmiuM  FiclofMt]  Recte  Oibenar*  nsqne  ad  proniontorinm  Celttciim,  a 
tos  in  Notitia  otriotque  Vascooitp,  ilomine  Naviloblone :  Ptolemvo  Na« 
p,  11.  ait  este  Sttntamdero :  qoem  S.  ovixxotifr  ett  ii.  6.  in  Callaicta,  sive 
Emederii  portom  appellat  Mariaoa.  Gallaecis  Lnccnsibns,  bodie  JZio  d€ 


«  Biendium]   Sic  Mss.  noo  BitfMft-  JtftrmHia:  ad  oppidom  Ribadeo  in  mare 

om.    Navale  foit  ejns  orbis,  qoaoi  devolvitnr.    Vtde  Notaa  et  Emend. 

noneSantillaoam  vocaot.  nom.  118. 

'  OryeoMietct «  Ccntf a6fit]   E  Can-  '  Arrotreha]  Qoot  et  'Aprdfipoos  ef 

tabrornm  popolit.    Oram  ii  teooere  *Ap9rpi0at  appellatot  tetate  tua  Stro* 

a  Saniillana  ad  amnem  Astario,  qni .  bo  prodidit,  lib.  iii.  p.  1S4.    Habot 

Ovetom  allnit.  Vide  Notas  et  Eaien-  jnxla  Nerinm  promontoriom  'A^vm- 

datiooes  nom.  117.  $pSa^  ?n/Um  Ptolem*  ii.  0. 


NAT.   HIST.   Ll6.    IV.  84. 


845 


ticum.^  Amnes :  Florius/  Nelo.  Celtici  cognomine  Ne- 
rias/  superque  ^  Tamariciy  quorum  in  peninsula  tres  ar» 
Sestianao  ^  Angusto  dicatas :  Capori/  ^  oppidum  Noela.* 
Celtici  cognomine  Praesamarci,  Cileni/  Ex  insulis  nomi- 
nandaD,  Corticata»*  et  Aunios.    A  Cilenis^^  conventus  Bra- 


NOT^ 


y  CiUieum]  Cap  it  Fmetemj  sWe 
8.  Marivy  in  finibiiB  terne.  N^imi^ 
Ibepw  Ptolem.  ii,  6.  a  quo  Neri»  mox 
appellandi. 

■  FUriua]  Hlc  nodo  Rio  Lexaro : 
Nelo,  Vtta  dicitnr. 

*  Nerite]  li  apnd  MeUm,  in  eo 
tractn  pariter  nltimi :  accols  nempe 
promontorii»  qnod  diximns.  Cc6o  de 
f tnif  terree* 

^  SMperque']  Et  rapra  Neriaa  in  me- 
diterraneo  positi  Tamarici,  per  qnos 
Tamaris  fluvins  labitnr,  qni  inter  Le- 
sir»  et  Ulia  in  mare  se  demittit.  T^ 
fMpf  Ptolemmo :  nnde  hodieque  re- 
gioni  nomen  est  Tnuimimra:  amni, 
Tmabre,    De  Tamarids  Mela  ifi.  1. 

^Aree  Seetimue]  Mariana  Hist.  Hisp. 
III.  25.  p.  1S3.  ubi  de  Angnsti  Cmso^ 
ris  In  HiBpaniam  adversus  Cantabros 
eapedltione  verba  facit :  Ar«  Sex* 
tianiF,  inquit,  Mel»>  Pitnii,  ac  Pto- 
lemmi  literis  celebratSB,  atque  in  ho" 
oorem  Angusti  constttutaB  in  penia» 
sula,  pyramidnm  forroa,  cochlea  ab 
imo  ad  snmmnm  pertinente,  creditse 
•nnt  a  nonnullis  hujnabelii  monnmen- 
ta  fuisse»  (▼estigia  earom  ad  oppidnm 
Oegionem,  ab  Oveto  xz.  mill.  pas». 
extare  affirmant,)  conjectnra  neque 
c6ntemnenda  prorsns,  neqne  prorsus 
constanti:  cnin  alil  ArasSextianas  a 
Sexto  Apuleio  eacitatas  malint,  eo 
quem  per  hosce  annos  de  Hlapania 
triomphasse  TabiilsD  CapitolinaB  do- 
cent.  Ita  yir  ille  sane  perernditns : 
cni  qnidem  de  Aramm  cansa  assen- 
tiory  de  sltu  non  item  ?  cnm  ex  Plini* 
ana  serie  hand  procnl  Celtico  Neri- 
•ve  promontorio  statntm  videantur. 


*  Capori]  Ptolem.  ii.  6.  K^trapoi, 
quornm  oppidnm  mediterranenm  /rja 
Flama^  bodie,nt  a  nonnullia  ereditnr, 
Compottella:  quc  vos,conflata  e  dna- 
bna»  lacomo  ApoeiolOf  S.  Jacobi  Apos^ 
toli  fanum  sonat. 

«  Noela]  In  Mss.  Reg.  et  Colb. 
Noeia.  Notfa,  ad  amnem  Tamarim 
Tam^a,  cujas  ntramqoe  ripam  tenn* 
ere  Celtici  Praasammarci :  sic  enim 
habet  Mela  iii.  1.  libriqne  Piiniani 
vnlgo  editi :  at  Maa.  et  Parm.  edit. 
Preteiamariiu 

'  Cileni]  Ptolem.  ii.  6.  RcXiFoi,  qno- 
mro  oppldnm  "Yfar«  BepfjA,  Aquee  m- 
lidet,  qnae  Antonino  Aqua  Celinte  ap- 
pellantur»  In  Conc.  Tolet.  i.  apnd 
Loayaam,  p.  38.  '  Exnperantins  Ep. 
de  Oaliicia,  Lncensis  convento*»  mti- 
nicipii  Celenis.'  Tenniaae  Cileni  vi- 
dentur  ab  amne  Tamari  ad  amnem 
sen  Rio  Lorix^  qni  nrbem  jPohIc- 
vedra  allnit,  inter  Coropoatellam  et 
Tyden. 

9  Coriieaia]  Qnantnm  ex  sitn  eon* 
jectamna,  ambarnm  haec  hodie  nom^ 
na :  Salieora  et  Biydomea:  illa  ad  am- 
nia  UU»,  haBC  ad  Rio  Lotit  oatla  pu*> 
aita. 

^  A  CiUme]  Poat  Cileooa,  inquit, 
pertinent  jam  ad  conventnm  Braca^ 
renaem»  de  qno  dixlmns  iii.  4.  Hel- 
leni:  qnomm  oppidum  in  Gall«cia 
apud  Strab.  lib.  iii.  pag.  167.  'EAXjfirar 
appellatuin  esse,  qnoniam  a  Orcecis 
conditnm  erat,  auctor  est  Aselepia- 
dea  Myrleanns.  Hodie  PouUvedra^ 
teste  Mariana,  in  Hist.  Hispan.  hoe 
est,  Pons  vetua. 


846 


G.   PLINII   SEGUNDI 


caram,  Heleni,  Grayii,* '  castelluni  Tyde,  Grascoram  sobo- 
lis  omnia.  [nsolae  Cica&wi  Insigne  oppidom  Abobrica.^ 
Minius^  amnis»  iv.  m.  pass.  ore  spatiosas.  Leuiii,^  Sear- 
bi."  Bracanim  '^  oppidum  Augustai  quos  supra  GaUaecia. 
Flamen»  Limia :  "*  Durias  p  amnis  ex  maximis  HispanisB, 
ortus  in  Pelendonibos/^  et  juxta  Numantiam  lapsus,  deio 
per  Arevacos  Vaccaeosque,  distemtinatis  ab  Asturia  Vet- 
tonibus^''  k  Lusitania  Gallsecis,  ibi  quoqoe  Tordalos  a 
Bracaris  arcens.  Omnisque  dicta  reg^io  a  PjrrenaM)  metallis 
referta,  auri,  argentiy  ferri,  plumbi  nigri  albiqae. 

XXXV.  (xxi.)  A  Dario  Lusitania  incipit/  Turdali  vete- 


jwriOronoT.— 8  Grmti  Vet.  Dalec. — 9  J^teiii  in  eodem  eodice. — 10  P«Imi« 
dow^  Vet.  Dalec.  et  Cbtffl.r-11  VtetonilmM  Vet.  Dalec. 


NOT£ 


I  Grooti]  Quasi  Orail  dicti.  Silias 
Ital.  lib.  iiE.  *  Etquos  nnnc  OraTios. 
'violato  nomine  Graium,  CEnen  ro|8ere. 
domns,  ^tolaqne  Tyde.'  PtolemoBO 
•ont  Tpoiitoiy  III.  6.  qnomm  oppidum 
TMfScu.  Melasy  ceteritqne  Tyde,  ho« 
die  Tmf,  In  Mss.  Reg.  et  Colb.  Gro* 
vii, 

i  ImsuUb  Ciasl  Abest  id  nomen 
CtMS  a  codd.  Reg.  In  qnibutdam 
Sieem  legas.  Dfomm  insolaB  alias  m 
nonnoHis  appellatsB:  bodte  U$  ImU» 
d€   Boionne,    In   Antonini   nnmmo, 

ClCA.  GBNIO.  D.   D. 

^  Abobriea}  Nnnc  Batonoy  supra 
ostia  Miniiy  oppidum  munitissimnm. 

>  MiniM»]  Accolis  Mimho:  nomen, 
ti  Jnstino  eredimnsy  a  minio,  qnod  in 
ripa  profert.  At  minium  mmnis  Sil, 
qni  in  Minium  labitur,  aquarum  eo» 
pia  eo  major,  solus  edit. 

■  I^euMif  SiwrH]  Ita  libri  omnes. 
Traetum  enm  tenuere  ii  cum  Braca- 
ribus,  qui  Inter  Durinmy  Mininmqne, 
patet :  qnem  ab  ntroqne  amnequo  ea 
regio  claoditur,  Antredonumnho  ap- 
pellant. 


■  BroMriMi]  Et  Bracares,  iiiqiiit, 
ad  oram  nsqne  pertinent :  oppidum  m 
mari  semotnm  Augustam  habeiit : 
hodie  Brogme^  ad  CoMufo  fl.  Apad 
Oruter.  Inscript.  pag.  S94.  Bracaji- 

AYGTSTAIII. 

^  lMma\litidms  Ptolem.  ii.  6.  jnztm 
Mintl  amnis  ostia.  Mela  iii.  1.  '  Et 
cui  oblivionis  cognomen  est  limim.' 
Sed  fitlli  Melam,  quod  ad  obliTionls 
cognomen  attinet,  infrm  Pliuins  aam- 
net.  Hodie  JUmo. 

p  DMrtns]  Accolis  Dowro,  De  hiM, 
qni  moz  appellantnr,  popnlis,  qiios 
Durins  allnity  ac  dinterininat,  egimns 
snperiore  libro.  Prsster  Nnmautimm 
labi  auotor  est  etiara  Strab.  lib.  iii. 
pag.l6S. 

»  '  A  Dmio  Lmitmm  ineipU]  Ubt 
se  in  mare  Durius,  Doiiro,  ezoncrmt, 
ad  oppidnm  Porto :  ex  quOy  cnm  ad- 
verso  ei  ad  mnstram  CaU,  fmctam  est 
Portncalliss  nomen:  qnod  recenti- 
ores  euphonise  causa  in  Portogmllimm 
mntavere:  non  a  Omllis,  tx  Terrm 
sanctse  peregrinatione  appeUeatibai» 
ut  fabola  refert ;  nam  neque  iUmc  md 


NAT.   HJST.   LIB.   IV.  35. 


847 


res,^  Pserari : '  ^  flum^n  Vacca.''  Oppidum  Talabricar  Op- 
pidnm,  et  flnmen  ^miiiium.*  Oppida :  Conimbrica,^ '  Cal- 
lippo^'  Eburobritium.^  Excurrit  deinde  in  altum  vasto 
cornu  promontorium/  quod  alii  Artabrum  appellayere,  alii 
magnum,  multi  Olisiponense^'  ab  oppido,  terras^J  maria, 
ccelum  disterminans.  lUo  finitur  Hispania)  latus/  et  a 
circuitu  ejns  incipit  frons.^ 
(xxii.)  Septemtrio  hinc^  oceanusqne^  GaIIicus,'°  occiEt- 


^^^^^^^^^^^^ 


Cap.  xzzv.  1  Pegwri  Oronov.  Mox  Baccia  pro  Vacca  Ortel.  Fo/rta  codd. 
Dalec  et  Chiffl.  Deiode,  pro  Mmkiiwm^  qiiod  Vet.  Dalee.  Hardnin.  1. 3.  S. 
Miller.  Bipont.  et  Frans.  exhibent,  Eumeniwm  dant  Tolet  et  cod.  Dalec.  Mi- 
sitMni  Oronov.  et  edd.  vett.~2  Cinumhriga  cod.  Dalec.  et  Tolet.  OHdppo  Vet. 
Dalec.  pro  Collippo.  Moz,  Eburo  BrUium  Gronov.  et  edd.  vett.  BritoUiium 
Vet.  Dalec.  Britticum  cod.  Dalec.  Eburobritium  Ortel.— S  OlytHponente  Gro- 
nov.  et  edd.  vett. — 4  Cod.  Dalec./roiM  septemtrionia,  Hinc  OceanuBf  t^,  Pro 

NOT« 


nos  ex  orlente  reditnr:  neqne  tnnc 
Oalll  appellabantor,  ted  FrancL'  Ed, 


^  TurduU  veteres]  Ab  bis  prodiiMe 
signiiicat  eos  qni  eodem  nomine  in 
nlteriore  Hispania  soperins  snnt  ap« 
pellati,  iif .  S. 

^  Ptttun]  Ornteri  inncriptio,  pag. 
163.  Pjbsvrbs.  Hi  com  Turdulis  a 
Durio  ad  Vaceam  tennere,  nbi  nniic 
oppida  Lamego  et  Arouca, 

<*  Vacca]  Mss.  Keg.  et  Colb.  Vagia. 
Marcianos  Heracl.  pag.  74.  OboKo^ 
wraftSs,  Nnnc  Lnsitanis  Vouga  et 
Co^ga.  Ad  Alveirnm  oppidnm,  Avei- 
ro,  e  Talabricae  mderibns  excitatnm, 
in  roare  devolvitur.  T&  TaXifipeya 
Appiano,  in  Iber.  p.  S95.  et  Ptole- 
mseo  fi.  6. 

*  JEmimum']  Hodie  Agueda  nomen 
est  oppido  amniqne  commone.  Vide 
Notas  et  Emendat.num.  119. 

'  Conimbriea']  Mss.  Reg.  et  Colb. 
Cmwn6nfa.  Oppidum  foit,  nnnc  di* 
rntnm :  CMuioa  la  u^Uy  Condexa  ve- 
tns.  Tribns  ab  ea  leocis,  ex  illins 
rnderibns  exeitata  nova  Conimbrica, 
CoiiH^;  oobis  Conim^e. 

9  CoUippo']   £x  ejns  ruinis  crevit 


civitas  Leirinensis  Leiria^  qum  Col- 
lippo  nova  dici  potcst,  inter  Olisipo- 
nem  et  Conimbricam^  in  ea  Luiitanl» 
parte^^qnam  Estremadnram  vocant. 
loscriptto  Gmteri^  pag.  S33.  Collip- 
PONBNSIOM.  £t  pag.  1165.  BX.  Lv- 
ilTARIA.  MVNICIPI.  COLLIPPONENSI. 

k  EburobfiJtium]  Hodie  Ebora  de  At» 
cehaga^  hand  procul  Leiria»  sopra  Oli- 
siponem. 

'  /VomonloriiiM]  Hodie  Capo  di 
Roeca  Sinira.  Vide  Notas  et  £mend. 
nnm.  120. 

i  Terra»]  Ad  terras  certe  qnod  per- 
tinet,  citra  id  promootoriom  est  pars 
Lnsitaniae  hactenns  descripta,  qnod 
est  Hispanias  latus,  et  Lositante, 
septemtrionale :  ultra,  occidentalis 
ora.  Ad  coBlnm,  hinc  ipse  septem- 
trioy  inde  occasos.  Ad  mariay  Galli- 
cos,  vel,  sl  maviS)  Callaicns,  ab  eo 
latere  oceanus,  ab  illo  Atlanticns. 

k  Hiepawtt  latut]  A  promontorio 
Celtico,  ad  Artabrnm  sive  Oltsipo- 
oense. 

*  Indpii  fronM]  Ab  Ollsiponensi 
promontorio,  ad  Oaditanum  fretnm. 

»  Oceoniisgiie  GaUtcMs]  VideNotas 
et  £mend.  num.  131. 


84S 


C.  PLINII   SKOUNDI 


SQS  illincy  et  oceanas  Atlanticus.  Promontorii  excmsaDi 
LX.  M.^  prodidere,  alii  xc.  M.  pass.  Ad  PyreDniim  inde 
nonpanci  xiuquinqaaginta''  millia»  et  ibi  gentem  Arta- 
bnim^qnao  nanquam  fuit,  manifesto  errore.''  Arrotrebas 
enim,  qaos  ante  Celticom  diximus  promontorium,  boc  in 
loco  posuere  literis  permutatis. 

Erratum  et  in  amuibus  inclytis.  Ab  Minio,  qnem  supra  ' 
diximns,  cc.  m.  pass.  (ut  auctor  est  Varro)  abest  JSminias/ 
quem  alibi  quidam '  intelligunt,  et  Limseam '  vocant,  Ob- 
livionis  antiquis  dictus,  multumque  fabulosus.^  ^  Ab  Durio 
Tagus  cc.  m.  passuum,  interveniente  Munda."    Tagus  au^ 


>^^ 


GMeuM,  Chiffl.  Cahieui.—S  Vet.  Dalec.  XL.  AT.— «  Leikaum  vocmt  0A  ofttf- 
itione  taUiqvie  dtciami,  fmctttnn^e  fahUaeMM  margo  edd.  Dalec.  et  OroDOv.— 


NOTiE 


"  Xil,  qutnquag^l  Hoc  ett»  doode- 
ties  centeDft  et  qaioquBgiota  millia 
paasunm.  Meannra  eoim  haec  ett 
adoavigationlfl  per  sinnn,  reeessnt- 
que  sinnnro,  a  promoDtorio  itto  ad 
Pyrenaenm. 

*  Mauifeeto  errore]  Qni  tamen  sra 
Strabooit  inTaloerat,  ut  dixlmnt  tnpb 
cap. 

P  Qneai  eupra]  Cap.  tnp. 

4  JEmimue]  De  qno  hoc  cap.  dizi- 
muK,  ad  ea  verba :  *  Oppidom,  et  6a- 
men  ^mininm.' 

'  Qtcem  oiiM  ^vtdam]  Melam  tngil- 
lat,  ut  indicavimut  tup.  cap.  ad  ea 
▼erba :  '  Flnmen,  Limia.*  It  enim 
Limiam  cnm  AminiOy  qni  Oblivionlt 
amnit  est  appellatot,  confnndit:  ree- 
te  distingnit  Appiannt  lo  Iber.  pag. 
295. 

■  Ltmtfam]  Limia  Melas  loe.  cit 
Straboni  lib.  in.  pag.  15S.  *0  'rHs  A^- 
^f ,  9r  riyft  AtfLoU»  KoAoMnr.  ObUvio* 
nie  fiumue^  quem  qeidam  Limenm  vo» 
eanf. 

*  Fa6if<o«Mt]  Origo  ea  fabalm  fnit 
Lusitani  Celtici,  qiii  Anam  sen  Oua- 
4ianara  fluvium  accoiebant,  inita  eiim 


antiqiiis   Tnrdnlia    amidtia,   copiaa 
jnniere  paribns  in  eandem  expedi- 
tionem  armit.     Transvocti  mBiiMm, 
sive  Limiam»  sivo  AmlDiomy  orta  ibi 
aeditione,    commonem   amisere  da- 
cem.   Tum  vero  et  simoltatum  obliti, 
et  aoli  ameeDltate  iliecti,  soas  iliidem 
tedes  posnere.     Imperitum  valgva 
deinde  credidit,  insita  mqaia  illia  e« 
virtnte,  et  espeditionia  sasoeptiF,  et 
patrice  oblivionem  potasse*    Ea  vero 
lama  In  posteros  sic  invaloit  at»  annis 
postea  volventibns,  ciui  Decimas  Jn- 
nins  Bratot,  Rtmiani  exercitwi  Im- 
perator,  ad  enm  amncm  venistet,  nnU 
io  posset  imperio  mililes  Roasanos 
adigeret  nt  flavium  transnsitterent: 
cura  id  esset  animis  omnium  petsnn- 
sam,  se  patrits  snte  ctema  statim  eb« 
liTia  snbitoros.    Vide  Flomm  11. 17. 
p.  91.  Strabon.  lib.  iii.  p.  15S.   Pln- 
tarch.  in  Quiett.  Rom.  pag.  S79.  Ap- 
piao.  in  Iber.  pag.  SM.    Anno  U.  C 
Dczviii.  Brntnt  ibi  Procontnl  Aiit. 
•  Muuda]  Inter  Darinm  et  Tagnnt 
flnent  amnit,  Mondego^  Cenimbricani 
allnit :  aurifer  ipte  pcrinde  ac  Tagna. 
Ptoleni.  II.  6.  MMe. 


NAT.  HIST.    LIB.  IV.  35. 


849 


riferis''  arenia  celebratar.  Ab  eo  glx.  m.  passmiBi  pro* 
montoriom  Sacrum  *  e  media  prope  Hispani»  fronte  pro- 
silit:  XIV.  M.  pass.''  inde  ad.  Pyreneeum  medium  coUigi 
Varro  tradit.7  Ad  Anam  ^  vero,  quo  Lusitaniam  a  fiastica 
discrevimuSy'  cxxvi.*  m.  .  passuum :.  a  Gadibus  cii.  m. 
pass.^  additis.  Gentes :  ^  Celtici,  Turduli,  9  et  circa  Ta- 
gum ""  Vettones.  Ab  Ana  ad  Sacrum,  Lusitani.*^  Oppida 
memorabilia  a  Tago  in  ora,  Olisipo  ^^  *  equarum  ^  e  Favo- 


^^^^«^^###^^ 


7  Vet  Dalec.  tt  ad  P§retueum  mediicm  enUigU^  «i  VarTQ  fnuf t<.— 8  lu  codd.  Har- 
dnini  et  Dalec.  cnm  edd.  Hardain.  1.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Frans.    Ah  Ana 

^ero  ....  CCXXVL  Oronov.  et  edd.  vett.  CXXL  codd.  Toiet.  et  Chiffl ^O 

Ita  codd.  Hardainiy  Vet.  Dalec.  Hardnin.  1.  8.1.  Miller.  Bipont.  et  Frans. 
VerduH  edd.  vett.  et  Oronov.>-10  Olynppo  Oronov.  et  edd.  vett.— 11  Caneus 

SOTJE 

^  Tttgue  auriferia]  Vide  quas  dice-     nem  latd  Vettonei,  sive  Vectones  te« 
mus  xzxiu.  21.  nuere :  oppida  habnere  insignia,  citra 

^  Sacrum]  Nunc  S.  ViDcentii,  Cote     Tagum  Salmanticam,  apnd  Ptolem. 


de  S,  Viueente.  De  fronte  HiBpaniae 
auperins  egtmn»  hoc  cap. 

^  XIV,  Af.  fMiM.]  Hoc  est,  qna- 
toordecies  centena  millia  pass.  per 
roediara  Hispaniam  facto  itinere,  a 
promontorio  sacro  ad  medium  Pyr^- 
n»nm. 

.  (  Ad  iliiaifi]  Ab  Ana  flnvio,  inqnitf 
dlstat  Sacrom  Promontorium  cxxvi. 
M.  pass.  Sic  Mss.  Reg.  et  Colix.  Sce* 
non,  CCXXVL 

'  Piscrmmtij]  Lib.  iii.  cap.  2. 

*  CIL  M.  patB,]  Sic  eront  omni' 
no  a  promontorio  Sacro  ad  Oades, 
ccxzviif.  M.  P. 

^  Gente$]    Uitra   Tagom   posit», 


II.  5.  nitra,  Angostam  Emeritam» 
qnam  '  clararo  Vettonis  coloniam' 
Prndentius  vocat,  Hymno  |X.  in  £a- 
laiiam,  vs.  186.  '  Nnnc  locns  Emerita 
est  tumnlo  Clara  Colonia  Vettonise, 
Quam  memorabilis  amnis  Ana  Prae- 
terit,'  &c.  Snpra  Anam  Vettones 
babitasse  etiaro  auctor  est  Strab.  lib. 

III.  p.  189.  Inscriptio  Oruteri,  pag. 
691.  Provinc.  Vettomijb. 

^  JLttJttoiit]  Ubi  fere  Algarbia  est, 
ka  Algarbee. 

*  Olieipo']  Ulyssem  ventsse  in  His- 
paniam,  atqne  in  Lnsitanias  littore 
«rbem  Ulyssiponem  condidisse,  Stra- 
bo,  Solinos,  Martiannsqne  censent. 


versns  anatrum,  snpra  Algarbiar,  ot    ipsoqoe  ex  nomine  conjectura  ducta 


vocant,  regnum :  Celtici,  Tnrdnliqne : 
de  qnibns  egimus  iii.  8.  cognomines, 
Hnitimi,  affines.  Turdnlonim  civitas 
Emcrita  fnit,  de  qua  inferins,  teste 
Strab.  lib.  iii.  p.  151.  Uode  colligas 
Vettonom  Tnrdolos  ciientes  fuisse. 
Celticorom  Pax  Joiia  fnit,  aliaeqne, 
nt  mox  diceinus. 

*  Ctrea    Ti^gvm]    Nam   ntramque 
Tagi  ripam,  omoemqae  circom  regio- 


confirmant.  Refellnnt  qnidam  tum 
nominis  argnmento  $  nam  Olisipo  ex 
antiqnis  monamentis  et  lapidnm  in- 
scriptionibns  oominari  scribique  de- 
bet:  et  qnoniam  Uiyssis  arsB  sopra 
mare  Armoricoro  in  Belgis  non  ono 
loco  extabant.  Nempe  ex  Ors^ea 
vanitate,  qnem  in  Deorum  nomero 
babebant,  ei  templa  atqne  oppida 
consecrabant :  qnod  Hispanis  conti- 


Delph.  ei  Var,  C/os. 


PHniue, 


%  H 


860 


C*  Thmil   SECCNDI 


nio  veiito  conceptn  nobile:  Salacia*  cognominata  urbs 
Imperatoria:  Merobrica:^  Promontorium  Saorum:  etal- 
terum  Cuneus." '    Oppida :  J<  Ossonoba,  Balsa,  Myrtilis. 

Universa  provincia  dividitur  in  conventus  tres»  Emeriten- 
sem,  Pacensem,  Scalabitanura.  Tota  populorum  xlvi.*^ 
in  quibus  colonisB  sunt  qninque,  municipium  civiom  Rom. 
unum:  Latii  antiqui  tria:  stipendiaria,  xxxvi.  Colonias  : 
Augusta  Emerita^''  An»  fluvio  apposita:  Metallinenses/ 
Pacensis,"  Norbensis,"  Caesariana  cognomine.''    Contri- 


codd.  Dalf  c.  et  Chiffl.— 12  Itm  cod.  Dalec.  Hardnin.  1.  9.  S.  Miller.  Bipont. 
et  Fraox.  XLV.  edd.  vett.  et  Grooov.— IS  Camirim  eogmmine  Cbiffl.— 14 


NOT^ 


gisse  etlam  noo  ioepte  prorsns  arbi- 
traDtnr.  Ita  fere  Mariana  1. 12*  snb 
fioenii  p.  22«  Apnd  Qrater.  inscrip- 
tio,  pag.  252.  261.  et  273.  Fblicitas. 
Jtua.  Olisipo.  Ptolemspo,  lib.  n. 
c.  6.  'OAiomfirair.  Nnnc  IMbomu, — 
*AltitudioePoli  88. 45%  25".  ex  D. 
Couplet,  in  Hiitoria  Acad.  anni  1700. 
p.  127.'  Ed,  Mc. 

'  £^«anmi]  Dicemnt  ea  de  re  tiii. 
67. 

f  Sakicia]  Hodie  Aleaeer  d»  Saly  in- 
ter  Eboram  et  oceannm,  medio  ferme 
intervallo.  Inacriptio  Oniteri,  p.  IS. 
Mtnicipi.  Salacibn. 

**  Merohried]  Oruteri  iaacriptio,  p. 
442.  Ordo.  Mbbobrio.  sed  tospecta 
mibi.  Oppidnm  interiit:  e  rnderibns 
piioxiiiie  excitatnm  altemm,  cni  no- 
jnen  est  SwUkigo  de  Cuftm:  medio 
ferme  iotinere  inter  Olitiponem  et 
Prom.  Sacrum,  Cabo  S,  Vineeuie, 

'  CimeMt]  Hodie  Cobo  di  S,  Mmria. 
Ager  inter  Anam  et  Sacmm  promon- 
toriom,  Cnneut  a  Mela  vocatori  iii. 
1.  inteijacente  eo  promontorio,  qnod 
n  Plinio»  de  agri  nomioe,  Cnnevt  ti- 
nniliter  a]»pellal«r. 

i  Onndc]  Hoc  ex  Pomponio  Pli- 
nlnt,  loc.  cit. '  In  Coneo  agro/  inqoit, 
'tant  Myrtilit,  Balta,  Ottonobn.' 


Eodem  ordine  Marcianut  Heracl.  p. 
7S.  'Av^  rfiy  iKfioXS»  rov^^hpa  M  BdX- 
<ra  ,,,.  iarh  tk  BdXote» clf  ^OoUofia .... 
hiih  9^  *Oer6ro$a  M  rh  Up^  hKptrrhptow. 
Sic  enim  hic  locnt  legendns.  Otso- 
noba,  Estomhar^  Roderieo  Carro,  An- 
tiq.  Lnitit.  iii.  76.  Balta,  Retendio 
anctore,  Antiq.  Lnait.  lib.  iv.  Tcivtra 
ett:  ntraqoe  Algarbict^  dttionis :  istn 
netropolit.  Myrtilit,  Ptolemso  ii. 
6.  ex  Mt.  nottro,  'lovXia  MupnAlf,  bo- 
die  MerMa^  ad  Anam»  in  eonfinlo  Al« 
garbiae,  Lutitaninqne. 

k  AagaoUL  Emerita]  Vettigin  tan- 
tnm  tnperannt :  ioco  nomen  ett  Jfe> 
rida»  ad  Anam.  Veteranot  milltet  eo 
dednctos  Angnsti  jnstn,  anctor  est 
Dio,  lib.  Uii.  p.  614.  Nnmmot  dnos 
profert  Patinnt  in  familia  Carisia,  p. 
66.  bnjasdedvctat  colonias  indices  ac 
tettei.  Orntem»,  inscriptionem,  pag. 

IS.      COLONIJB.  EMBRlTBMSfS. 

1  MHaUimenaie]  Metaliinnm,  bodie 
ModeUn^  in  Estremadnra,  ad  Anam 
flovium,  ubi  lalso  creditns,  pott  len- 
carum  allquot  occultatioRem,  amnis 
emergere.  Anlonin.  in  itlnere  a 
Cordttba  Emeritam,  MeteHinnm  ab 
Emerita  M.  P.  xxxy.  distare  predi* 
dit. 

■  PflQfMts]  Civitat  olim  Pax  Jo- 


NAT.   HIST.    LIB.   IV.  35. 


851 


bufa^  sunt  in  eam  Castra  Julia^  Castra  CaBcilia.  Quinta 
e.st  Scalabis/^  p  quse  Prffisidium  Julium  Tocatur.  Muni- 
cipium  civium  Rom.  Olisipo,  Felicitasi  Julia  cogDomina'- 
tnm.  Oppida  veteris  Latii :  Ebora/  quod  item  Liberalitas 
Julia :  et  Myrtilis,  ac  Salacia  qu»  diximus.*  Stipendia- 
riorum,  quos  nominare  non  pigeat,  praeter  jam  dictos  *  in 
Basticae  cognominibus,'^  Augustobrigenses/  Ammienses/ 


^^^^^^*^  ##s^« 


Idem  codez  SdUaln$. — 15  Margo  edd.  Dalec.  et  Oronor.  tii  Batiea  cognomi* 
ne;  Mox,  pro  AmmUnut^  cod.  Dalec.  EmiefMny  et  Pranitani  pro  Arandi» 
tam;  Gronov.  Araditani;  Vet.  Dalec.  AranitanL  Pro  Arabicenses  margo  edd. 

NOT^ 


Jia,  noJMvAia  Ptolem»o  ii.  6.  ia  Tar- 
diills,  tive  Turdetanis:  eadem  An- 
gttsta  cognominata  :  Tlai^avyo6^a 
Straboni  I.  iii.  p.  151.  in  Celticii  Lu- 
sitanis.  Nunc  Bfja:  in  cnjut  oppidi 
fero  cippani  esse  Ornten»  ait,  pag. 
261 .  cnm  inscript.  Col.  Pax.  Ivlia. 
Pacis  Aiignst»  deinde  nomen  ad  Ba* 
diocenses  transiit,  qiiorum  oppidnro 
in  Tnrdnlii  fnit.  Vide  Resendinm, 
in  Epist.  de  Colonia  Pacensi.  Ui- 
planiia,  lib.  l.  Dig.  tit.  15.  de  Censi- 
bns:  *  In  Lnsitania  Pacenseii,  sed  et 
Emeritentea  jnris  Italici  sunt.' 

"  Norbensia]  V&^  Katadp€ta  Pto- 
lem.  11. 5.  Hodie  Aleantara,  Lusita* 
ni»  qnondam,  nunc  Castell»  veteris 
oppidnm,  ad  Tagum,  ponte  ibi  Tra* 
jani  nobiie:  antcerte  ex  Norbensis 
rnderibns  haud  procul  id  conditum. 

o  Contributa]  Norbensi  jurisdictio- 
ni  obnoxia,  sen  jnra  Norbam  petere 
coacta.  Castra  Jolia,  Dunc  TruxiilOf 
qmsi  Tnrris  JuUoy  in  Dicecesi  Placen- 
tiiia,  Castellae  nova?,  inter  Emeri- 
tam  Placentiamque,  medio  fere  in* 
tervallo :  haud  procnl  a  Castris  Cse* 
ciliis,  qnibas  nomen  est  Caeeres :  non, 
nt  qvibnsdam  visnm  est,  S,  Maria  ds 
€htadalnps.  Pro  Castra  JuUa,  Mss. 
Reg.etColb.  Ots<r«5«m{ia.  Csecilia 
Ptolemaeo  memorantnr,  ii.  6.  Anto- 
nino  Caeciliana  dicta,  in  Lusitania, 


itinere  ab  Olisipone  Emeritam,  quod 
per  viaram  anfractna  plnrimos  age* 
iMtur. 

P  Sealabis]  A  Diva  Irene  virgina 
nomen  habet  hodie  iSlaa/artfiia.  A  pud 
Ptolero.  II.  6.  ^KoXafiiffKhSfTaKOvfillSf 
K.  r.  X.  forte  pro  XKoXafiHs  ko\>  boc 

eSt,  KOXMvttU 

4  Fslicitas'}  De  eo  cognomine  pan* 
lo  ante  egimus. 

'  Ebora]  Evora,  inter  Anam  et  Ta« 
gnm.  Apnd  Resend.  de  Antlq.  Ebo* 
rae,  inscrlptio  quam  Ornterns  refert, 
p.  489.  LiB.  IvL.  Ebosa.  Hoc  est, 
'  Liberalitas  Jnlia  Ebora :'  noB '  Li- 
bertas/  ut  Scaligero  visum  in  lodice 
Oruteri. 

■  Qua  diximus]  Plane  modo,  hiMS 
cap. 

*  Prsetsrjam  dictos']  Pneter  eorum 
oppidoriiin  cives,  quos  in  Bstica  Ln- 
sitanis  esse  cognomines  diximiis  iii. 
8.  iis  verbis :  '  Celticos  a  Celliberis 
ex  Lusitania  advenisse  manifestnm 
est :  sacris,  lingna,  oppidornm  voca* 
bnlis,  qiiae  cognominibos  io  Bstica 
distingnnntnr.' 

■*  Augustobrigsnsss]  Angnstebriga 
Antonini,  ab  aliis  bodie  Villar  del  Ps- 
droso,  ad  Tagnm :  ab  aliis  Poiii«  del 
Arfobispo  esse  existimatnr. 

V  Ammisnset]  Ptolem.  ii.  5.  in  Ln- 
sitania,  'A^a.  Mss.   ^Afifuda*  Nmc 


852 


0.   PLINII   8BCUNDI 


Aranditani/  Arabricenses/  Balsenses/  Caesarobricenses, 
Capercnses,  Caurenses/  Colami,  Cibilitani,^  Concordien- 
ses,**  Elbocorii/  Interannienses/^  *^  I^ancienses/  Mirobri- 
genses,  qui  Celtici^  cognominantur :  Mednbricenses,'^  i 
qui  Plumbarii :  Ocelenses,^  qui  et'^  Lancienses :  Turdnli 


^^>»*^^^^^^«^ 


Dalec.  et  Oronov.  7iuca6ric«fiset ;  edd.  vett.  et  Gronov.  AxfCtniceMtt,  Vet. 
Dalec.  Btaeenses  pro  BaltenteB.  Denique,  cod.  Dalec.  et  ChifB.  Ceetarobiiautt, 
— 16  £dd.  vett.  et  Oronov.  Coneordteniea,  qui  et  Boccorif  InterauBente»,  Cod. 
Dalec.  et  Chiffl.  Inteiantentet,^\7  Medubrigentes  codd.  Dalec  et  Chiffl.  com 
edd.  Hardnin.  1.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Franz.~18  Haec  duo  vocabu]a,f«i 


NOT« 


Portalegref  in  Lasitanie  finibus  inter 
Heluas  et  Tagum  amneni :  quo  in  op* 
pido  reperta  inscriptio,  Mvnicip. 
Ammai.  hoc  est,  AmmaUanum,  qnod 
refert  Orntemsy  pag.  257.  ex  Schotti 
schediB. 

^  Aranditani]  'Af>ay8if  Ptolemso  ii. 
6.  in  Celticis  Lusitanis,  Arannin  An- 
tOninnSy  in  itinere  de  Esnri  Pacem 
Juliam.pro  Arandi  habet.  Sitns  ho« 
nim  incertns,  nt  et  proxime  seqnen- 
tinm. 

*  Arahrieentet']  Ab  Arabriga  Pto« 
letnsi  II.  5.  jnxtaScalabim  sita.  Apud 
Ornter.  inscriptio,  pag.  162.    Ara- 

BRIGBMSBS. 

J  Baltentet]  Hi  ab  opptdo  BaUa 
inpra  dieto :  Catarohrieentet  ab  op- 
pldOy  nt  patet,  cognomlne,  sed  incerti 
admodnm  situs:  Caperentetf  a  Cap- 
para,  ciijiis  meminit  in  Lusitania  An- 
tonlniis,  itinere  ab  Emerita  CseBarau- 
gustam.  Ptolemseo  II.  5.  Kdwapai 
Duuc  Lm  ventas  d4  Capara^  inter  Al* 
cantara  et  Coriam. 

■  Coiirenset]  Homm  oppidom  Ko^ 
f»Mr  Ptolemseo  ii.  5.  in  mediterraneis 
LusitaDla!  civitatibus :  nunc  Corta, 
in  Castella  nova:  Colamprum,  K^- 
Xappor.    Apttd  Oruter.  pag.  102.  Co- 

LARNI. 

*  Cilrilitani]   Apnd    Ornter.   pag. 
42«    MvNickPl.  CiviLiTA«r. 


i>  Coneordientet]  Horum  oppidum 
KorKop8la,apnd  Ptolem.loccit.  Nodc 
Tomar  alunt  appellari. 

«  Elboeoru]  Ab  oppido  Elbocori. 
Vide  Notas  et  Emend.  num.  ISS. 

*  Interannientet]  Oppidom  TmpB. 
ytiaia,  Vide  Notas  et  EmendBtionei 
num.  128. 

•  Lancimtet]  Lancibmsbi,  srikI 
Ornter.  p.  160.  et  109.  Apud  Pto- 
lem.  II.  5.  Aayida  hnl^dra. 

f  Qni  Celiici]  Ut  eo  cognonlie  • 
Mirobrtcensibns  Turdulis,  de  qnibos 
dictum  est  iii.  S.  Celtici  secenMH- 
tnr.  Alii  Ciudad  Rodrigo  esse  volonW 
urbem  Castellss  veteris,  in  Portagsl- 
lin  coD6nio:  Ambr.  Morales  loeaoi 
esse  aif»  cni  hodieque  nomen  est  M«- 
tabriga^  prope  eam  Rodericopotin. 

t  Mednbrieentet]  Medobrecan  ii 
Lusitania  oppidnm,  prope  montem 
Hermininm,  qno  Medobrecensei  con- 
fugerantp  habet  Hirtins  fn  Conneot. 
de  Bello  Alex.  p.  217.  Olin  oppi^ 
nomen  ilraiii«iiA«.*  Duncjacet:  ni<l^ 
ra,  teste  Reseodio,  Antlq.  apod  Ms- 
ruannm  castrum  visnntnr,  prope  A- 
mfltami  qn»  Portn»  alacer,  ot  dixi' 
mus,  appellatnr.  Plumbarii,  a  plo*' 
bo  qnod  ihi  effoditnr,  cognomiosti. 

>>  Oeelentit]  "OnaJ^  Ptolenno  n- 
S.  juxta  Gapara. 


NAT.  H18T.   LIB.   IV.  36. 


883 


qai  Barduli,'  et  Tapori.J  Lasitaniam  cum  Asturia  et  6al- 
laBcia'9  patere  longitudine  dxl.  m.  passuum:  latitudine 
Dxxxvi.''  M.  Agrippa  prodidit.  Omnes  autem  Hispanioe, 
a  duobus  Pyrenaei  promontoriis  per  maria,  totius  or»  cir- 
caitu  passuum  xxxix.  XXII.  M.^"^^  colligere  existimantur, 
ab  aliis  xxv.  mill.*'  °* 

XXXVI.  £x  adverso  Celtiberiae  complnres  sunt  insulse» 
Cassiterides  *"  dictae  Graecis»  a  fertilitate  plumbi :  et  e  re- 
gione  Arrotrebarum  promontorii,^  Deorum  sex/  quas  aliqui 
fortunatas  appellavere.  In  ipso  vero  capite  Baeticae,  ab 
ostio'  freti''  pass.  xxv.  mill.  Gadis,  longa  (ut  Polybius 
scribit)  xii.  mill.  lata  iii.  mill.  passuum.    Abest  a  conti- 


^^>^^^^^»^#^^ 


e<i  in  cod.  Dalec.  nonjhabentur.— 19  Chiffl.  et  Gd2{icia.— 20  '  ItaMs.  Reg.l. 

In  editione  principe,  XXIX,  XII.   Sic  et  Mss.  Reg.  5. 6.   Frostra  in  recen* 

tioribns  editionibns  emendaturo,  XXIX,  XXII.  Certe  totios  ors  circnita  a 
promontorio  Pyrenteo,  le  Cap  de  Creus,  ad  alternm  promontorinm  inter  nrbes 
SaiiU  Skbatlien  et  Fontaralnef  n  sinnnm  anfractns  nnmerentur,  plus  colligi- 

tnr,  quam  XXIX.  XXII.  M,  pau.'  Brotier.  XXXIX.  M.  dwdeciee  Vet.  Da- 
lec.  XXIX.  M.  XXII.  Ciiiffl.  Bipont.  vigetiee  noviea  cenienat  et  eiginti  duo 
flffi//ta.— 21  Edd.  vett.  et  Oronov.  XXVIL  miU,  Vet.Dalec.  Harduin.  1.2.3. 
et  Franz.  XXVI,  mUL  Bipont.  vigeeiet  texiea  centena  mUlia, 

Cap.  XXXVI.  1  Batia^mox  ab  ostio  Vet.  Dalec.  Mox,  pro  XXV,  miH,  Ga- 
dir,  quam  lectionem  iirmant  codd.  Harduin.  et  Dalcc.  LXXV.  ndU.  Gadit  ex- 

NOT^ 


*  Qni  BarduU]  Tordnli  Tarraco- 
nensem  attingont,  ut  dictnm  est  iii. 
S.  qna  in  provincia  et  Vardulos  sive 
Bardulos  Ptolemsens  agnoscit  ii.  6. 

i  TaporiJ  Oens  est  a  Tnrdulis  di- 
versa.  In  libris  omnibns,  Tapori,  At 
in  inscriptione  Oroteri,  p.  tB2,  nisi 
vitinm  marmorarii  sit,  cnm  Medubri- 
censibns  talori  jnnguntnr. 

k  Latitudine  DXXXVL^  Utitndi- 
nis  baec  mensnra  Justo  sane  amplior 
videtnr,  ac  longitndini  ipsi  fere  par. 

»  XXXIX.  [XXJX.]  XXIL  M,] 
Ita  Mss.  Reg.  Colb.  Cliiffl.  &c.  Hoc 
est,  vigesies  novies  centena,  et  vigin- 
ti  doo  millia  paswuum. 

-  Ab  aliu  XX  V,  [XXVI.]  Vige- 
sies  sexies  ceotena  millia. 

»  Cattiteridet']  E  regione  Celtibe- 


rornmy  slve  Celticornm  Lositani», 
positas  esse  Cassiteridas  insnlas  de- 
cem,  unde  ttannum,  qnod  aaffvlr^pw 
Oraeci  vocant,  ad  nos  adveheretur, 
communis  veterom  prror  fnit :  qnem 
et  Ptolemeus  seqnitur,  ii.  0.  Strabo 
lib.  11.  et  iii.  alilqne.  Caute  admo- 
dnm  Herodotns,  cujus  verba  recitat 
Eustathiu9  in  Dionys.  vs.  5t3.  pag. 
81.  negat  sibl  Cassiteridas  esse  no- 
tas  :  et  merito  sane  :  quod  ese  nns- 
qnam  fnerf.  Fabnlis  Plinins  ipse  ac- 
censet,  xxxiv.  47. 

*>  Arroirtbarum  prom."]  Qnod  Celti- 
cnm  promontorinm  appellavit,  cap. 
S4. 

c  Dtcfrum  tex]  Dnse  Ptolemseo, 
U.  6.  si  tamen  csedem. 

^  Ab  ostiofreti]  Gaditani. 


854 


C.   PLINII   SBCUNOI 


nente  *  proxima  parte  minas  pedes  dcc^  reiiqaa  plos  sep< 
tem^  M.  passaam.  Ipsius  spatium  xv.'  m.  passaomest. 
Habet  oppidam  ciyium  Romanorum/  quod  appellatar' 
Augusta  urbs '  Julia  Gaditana.  Ab  eo  latere,  quo  Hispa- 
niam  spectat,  passibus  fere  centum,  alterainsala^estloDga, 
passus  M.''  lata»  in  qua  prius  oppidum  Gadium  fait  Voca- 
tur  ab  Ephoro  et  Pbilistide,  Ery thea :  ^  a  Timaeo  et  Siieno, 
Aphrodisias : '  ab  indigenis,  Junonis.  Majorem  ^  Timaens 
Cotinusam"  apad  eos  vocitatam^  ait:  nostri  Tartessoa* 
appellant,  Poeni  Gadir.P  ita  Punica  lingaa  septem  sigoifi* 


^^** 


hibent  edd.  ante  HardQin.— 2  Ita  Cbiffl.  cam  edd.  Hardiita.  1.  2. 8.  Miller. 
Bipont.  et  Fraoz.  paiuu»  DCC,  edd.  vett.  et  OroDOV.  Mox,  fMUtiiiMdecst  tp. 
Gronov.  Panlo  post,  tpaiium  XXV,  M,  ptua,  Pintiao.— S  Auguttaui  iirk  Vei. 
Dalec— 4  ErytfUa  edd.  ante  Brotier.  Erfthria  Vet.  Dalec.--6  In  cod.  Reg. 
1.  Poltniisani  a  puteis  voeitatam,  At  Fetto  et  Tzetii  Koruu^vaa  dicitur  a  mi- 
yois,  len  oUaairu,  olewve  sylvettribu»,*  Brotier.  PutinusMamaputeiBf  t^e»  margo 
edd.  Dalec.  et  Oronov.  Potinu8»am  Chiffl.  Mox.  Vet.  Dalec.  ait,  fott  Tfrii 
Tarteison  appellavere,   Deinde  :  Peeni  Gadiram:  nam  Gadir  Puniea  U»gua  «p- 


NOTA 


«  Abe»t  a  contiuente]  Vide  Notas 
et  Emend.  nnro.  124. 

'  ReUqua  pb»  »ept€m']  Nempe  sep- 
tem  miUibiis.  et  d.  past.  nt  dictum 
est  II.  112. 

«  Ipeiu»  »paiium  XV.}  Vide  Notas 
'et  Einend.  num.  126. 

^  Civium  Rom,]  Qaditanum  oppi- 
diim  civitatis»  jnre  dooatnm  a  Jiiiio 
Caesare^cuni  Hispaniam  sobegit,  auc- 
tor  eU  Dio,  lib.  xli.  pag.  164.  Iii- 
scriptio  Oruteri,  pay.  258.  Oadibua 
reperta,  Mvn.  Avo.  Qad, 

*  Quod  appeUatur]  Mu.  Reg.  et 
Colb.  sincerius,  qui  appeUantmr  Au' 
guetani  urbe  JuUa  Gadiiana, 

i  Altera  inaula]  'Ep6e«a  Straboni, 
lib.  III.  pag.  167.  a  Gadinm  inRola 
uniuB  •tadii,  Meii  paasuum  cxzv.  freto 
divuisa:  nniic  bausta  mari,  ot  ne 
vestiginin  extet,  nt  Mariana  prodit, 
Hist.  Hisp.  1.  21.  pag.  39.  Salasar 
tamen,  de  Antiq.  Oadit.  i.  4.  vocari 
etiamnnm  I»la  de  Leon  asseverat,  ipte 


patria  Oaditanus. 

^  honga^  jyuMcfl  M.  [IIL  Af.]  Since- 
rios  eodd.  Reg.  in  lamgmn  miiU  ^* 
bu»  latai  ut  latitudo  psene  par  loagi* 
tndini  inteliigatnr :  aut  iatitadiais 
certe  mensnra  deest. 

1  Aphrodiaia»]  Cen  Veneri  sacn. 
Steplianus :  'Kppo^ib,s,  w^ot  4  '^ 
repo¥  *Ep60eiat  pera^b  'Ifitipias  uat  Tar 
Mpv»f  inter  Hitpaaiam  et  Gada, 

"  Mqforem]  Hoc  est,  Oadinm  ia- 
snlam,  cni  Erythia  proxiina  fnit. 

B  Cotinu»am]  Ab  oleatlri»^  qnos 
Oraeci  Koritfovs  vocaot.  Vide  Notas 
et  Emend.  num.  126. 

*^  Tarteoton]  Sic  Arriau.  lib.  ii.  de 
Exped.  Alex.  pag.  126. 

P  Pornt  Gadtr]  Quod  nt  Hi«paoi« 
sepes,  scptumve,  (id  enim  Hebrsis 
etiam  "1*t:i  Gkeder  est,)  objecta  ma- 

rinis  fluctibus  esset.  Haec  Solinot 
iisdem  verbis,  cap.  23.  pag.  44.  He- 
syrhins,  pag.  207.  ntttifa,  rk  «^ 
^pdyfura,  ^olmns. 


MAT.  aiST.  LIB.  IV.  37. 


855 


cante.  EryOiea  ^  "^  dicta  est,  quomam  Tyri  Aborigines  eo* 
rum '  orti  ab  Erythraeo  mari  ferebaptur.  In  bac  Geryones  * 
habitasse  a  quibasdam  existimantar^  quonim  armenta^ 
Hercoles  abdaxerit.  Sunt  qui  aliam  ^  esse  eam^  et  contra 
Lusitaniam  arbitrentur,  eodemque  nomine  quondam  ibi  ap- 
pellatam. 

XXXVII.  (xxiii.)  Peracto  ambita  Europ»,  reddenda 
consummatio  est,  ne  quid  non  in  expedito  sit^  noscere  vo- 
lentibus.  Longitudinem  ejus  Artemidorus  atque  Isidorus 
a  Tanai  usqae  Gades  xxxi.*  xiv.  m.'  prodiderunt.  Po- 
lybius  latitudinem  Europas  ab  Italia  ad  Oceanom  scripsit 
XI.  L.  mill.*^  esse,  etiam  tum  incomperta*^  magnitudine 


I»»  ^i#^0^«^^^»»^  ^ 


temiignificat  Baptista  Egnatius  Racem.  cap.  15.— 6  ErytibM  edd.  aote  Bro* 
tier.  Erythria  Vet.  Dalec.  Mox  pro  Tffrii  AborigiMM,  qaod  habent  Pintiao. 
Hardahi.  1.  2..S.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  TyrH  ab  origine  ezhibent  edd. 
vett  et  Oronov.— 7  Gerytnes  AofritaMe .  • .  eaftiCiwiif ar,  ciynt  earmaUu  Grondv. 
et  edd.  vett  

Cjlp.  xuvii.  1  '  Perperaa  hi  librls  scripUs  et  editis  LXXXIL  XIV.  M. 

Emendandam  foit  XXXIL  nt  recie  monoit  eruditns  Rtccioll,  Oeo|rapUa 
reform.  pag.  84.  Id  patet  ex  ipso  Plinio  ii.  112.'  Br««ter.  LXXXIL  XIV,  M, 
Chiffl.  et  Hardaini  omnes,  cam  edd.  recentt.  LXXiV,  XIV.  M.  edd.  vett. 

NOT^ 


4  Erfftheal  De  majore  hactenos: 
nnnc  de  altera  insola,  qoe  minor  est 

'  Aberighiee  eomm]  Hoc  est,  Pce< 
oomm  conditores»  ac  velot  parentea : 
«ic  enim  Dionys.  Halic.  Aborigines 
interpretatar  y^vdftx^  ^  wpomrfivovs, 
Aborigines,  ut  Festat  indicat,  sant 
proprie  qni  ab  origine,  sen  patriis 
sedibos  profecti,  eateras  regiones 
occopaverant.  Origines  eos  appel- 
lare  Sallnstios  videtor  in  Bello  Jo- 
gurth.  pag.  67.  ubi  de  Phcenicibns  : 
'  Urbes/  inqnit,  '  in  ora  maritiina 
coiididere :  haeque  brevi  moltam  anc- 
ts?,  pars  originibns  sois  prsBsidio, 
alisB  decori  iiiere.'  Abctigveee  hoc 
Plinii  locOy  pro  ab  origine,  primos  re- 
stitnit  Pintianus.  A  Tyria  classe 
Oadiom  oppidnm  conditum  fuisse 
anctor  est  V^Ueins,  lib.  i.  p.  S. 

■   In  hae  Geryonee]    Mnltitudinis 


numero  protnlit  Oeryones,  ob  tres 
fratres:  nnde  tricorporis  Oeryonis 
fabala  apod  poetas.  Vide  Notas  et 
Emendat  nnm.  127.  De  ipsa  re  Pan- 
sanias  consnlendas,  lib.  i.  p.  67.  et 
Mythologi  omnes. 

*  Sant  qui  a/iam]  Solinns  haec  iis- 
dem  verbiSy  loc.  cit.  Pomponinm  Pli- 
nius  modo  signat,  qoi  insulami  in  qna 
Oeryones  habitarint,  contra  Lnsita- 
niam  posoit,  Erythiamque  item  voca- 
vit,  III.  6.  

•  XXXIL  ILXXXIL2  XIV.] 
Hoc  esty  bls  et  octnagies  centena,  et 
qnatnordecim  millia  pass.  Vide  No- 
tas  et  Emeod.  nnm.  128. 

i>  Scripeit  X7.  L,  mttf.]  Ita  libri 
omnes :  hoc  est,  nndecies  centena  et 
qoinqnaginta  roillia. 

«  Etiam  tum  ijieomperto]  Nanc  aa- 
tem  cnm  est  compertadiligentiusrin- 


896  C.   PLINII   SBCUNDl    NAT.   HlST.   LIB.   IV.  37. 

ejas.  Est  aatem  ipsius  Italise  (at  diximas)  xT.  xx.^**  m. 
ad  Alpes.  Unde  per  Lagdanum  ad  portain  Morinorom  Bri- 
tannicam^  qua  videtar  mensaram  agere  Polybias,  xiii.  m. 
XV1II.3  *  Sed  certior mensara  ac  longior  ad  occasum  Solis 
SBstivi  ostiamque  Rheni  per  castra  legionum  Germaniae  ab 
iisdem  dirigitar  Alpibus,  xv.  XLiii/^  m.  passaum.  Hinc 
deinde  Africa  atque  Asia  dicentur. 


ante  Hardninum.— 2  Edd.  Tett.  et  Oronor.  XIL  XX.  Vet.  Dalec.  X/.  C. 
LXVIIL-^Z  OroooT.  et  edd.  vett.  XL  M.  LXVIIL  Mox,  mnMra  CCC. 
hmgwr  Salinant.--4  Edd.  vett.  et  OronoT.  XI L  XLIIL  Vide  Not.  Var. 

NOT^ 

■ 

qiiit,  magnitodo  terramm,  est  iptias  «  "xITL  M.  XVIIL^  Ita  libri  om- 

Italie  longitodoyXi.  XX.  moiOallie,  nes  Mu.  editique  ante  Frobemom, 

XI.  L.  qui  JCI,  M,  LXVIIL  nntlo  auctorc 

^  Ut  dixmMM,  Xl.  XX."]   Hoc  est,  •nffragante,  reposuit. 

nndecies  centena    et   viginti  roillia  '  XV.  XLIIL}  Qaindecies  eente- 

pai3.    Vtde  Notat  et  Emendationet  na.   Prios  XIL  lioce8t,daM2cetft,le- 

aam.  129.  gebatnr. 


NOT;E  ET  EMENDATIONES 


AD  LIBRUM  IV. 


NATURALIS    HISTORI^ 


C.    PLINII    SECUNDI. 


1.  Cap.  I.  Pratir  nUnorei  nnus 
XIX.  XXV,  M*  poMiiMm]  Prior  nu* 
mcrnA  sinooin  est  minorom»  qoos  anc- 
tor  hic  negat  a  8e  nomerari :  seqoenB 
vero,  milliom  passnom,  qne  univer- 
sa  ipsiot  tertii  ainos  adnavigatio  coi- 
ligat.  Martianns  enim,  lib.  vi.  cap. 
de  Tertio  Sinn  Enropse,  pag.  200.  ex 
hoc  Piinii  loco :  *  Tertios  hic/  inqnit, 
'  sinus  Eoropse  sinns  habet  decem  et 
novem,  provinriasqoe  complnres.' 
Coi  qoidem  sententi»,  prsster  condi- 
tivos  codices,  Reg.  1.  3.  Colb.  1.  2. 
Paris.  res  ipsa  per  se  suffragator: 
totidem  enim  tertins  hic  major  Eo- 
ropae  sinos  complectitor,  oti  ex  Pli- 
nio  ipso  intelligimus  :  qoorom  haec 
uomina  :  AmbracioSy  lonios,  sive 
Lencadius,  Coriothiacos,  Crisssus, 
Cylleoiosy  Cyparissius,  Asinseos,  Co- 
ronsBQs,  Lacontcus,  ^gilodes,  Gy- 
theates,  Saronicos,  Opuntinus,  Paga- 
sicusp  MacedonicuSp  Mecykiernseus, 
Melas,  Gasthenes,  Tliermaeus.  Qui- 
bns  addere  et  Strymonicnm  possis, 
de  quo  cap.  17.  nt  sint  omnino  XX, 
qoi  numerus  in  Cliiffl.  cod.  legitur. 

2.  Ibid.  D.paisuum/tmeilnu]  Mar- 
tianus,  qoi  haec  transcripsit,  anguitia 
/aumbui  indefinite  scripsit.    Angus- 


tiarnm  spatium,  qno  libri  hactenos 
editi  caroeront,  restitoimns  ex  R.  2. 
aliisqoe  codicibus  Mss.  qoibns  sub- 
scribii  Strab.  lib.  vii.  p.  S24.  ostinm 
Ambracii  sinus  affirraans  hand  mnlto 
amplios  patere  stadiis  quaternis,qnK 
passos  omnino  qoingentos  efficinnt. 

3.  Cap.  II.  AehiUnu  i  Pindo/tuim, 
atqui  Aeamaniam  ab  Mtolia  dirimeiif] 
Solinihs,  Piinii  alioqni  exscriptor  per- 
petnns,  ab  auctore  suo  imprndenter 
descivit,  dnm  haec  prodidit,  cap.  7. 
p.  22.  *  AcarnaniaAracynthoeminet: 
banc  ab  ^tolia  Pindus  dividit,  qoi 
Acheloom  parit.*  Seribendom  enini 
foir,  si  stodoit  veritati :  *  Hanc  ab 
JEtolia  Acheloos  dividit,  qoem  Pin- 
dus  parit.'  Locoin  honc  Solini  Sal- 
niasius  intactnm  praetermisit. 

4.  Cap.  III.  Ci^iis  a  tergo  Ckakii 
mom,  et  Taphioiui]  Sic  emendamus, 
secuti  vestigia  codlcnui  R.  1. 2.  Colb. 
1. 2.  et  Paris.  quibns  suffragatnr  £us- 
tathins  in  Dionys.  vs.  406.  p.  70.  obi 
Chakii  nomen  esse  montis  apparet. 
Ka\X''f  inqnit,  (lege  XaXxts^  ex  eo- 
dem  Enstatbio,  in  Iliad.  B.  p.  270,) 
6pos  iarly  AkmXlas,  &^*  fs  6  'AxcASoi 
Ipvffc.  Vide  etiam  Strabonem  iib.  z. 
p.  451.  et  400.    Fuit  et  montis  radi- 


858  KOTyE  ET  EMBNDATIONB8 

cibns   appositft    cognominis  civitasj     dissitiim.  T^Bp^uw  Herodoto  didlnr» 

cujns  StepbaDos  meminit :  Ptoiemae-  lib.  tiii.  p.  47S.  o.  SS.  et  cum  Triten- 

ns  item,  iii.  15.  in  oppidis  ^tolie  sibns'  copulat,  qno^  Tper^ms  vocnt: 

mediterraneis  :  et  Strab.  lib.  fx.427.  Tptrmias  Thncydides,  cnm  (£anllMO« 

nbi  de /Etolia  :  Airrov  9i  Kui  4i  XaXj^t^  sibiu,  lib.  iii.  p.  240.    In  Notitia 

^sfidfunfrmKoJiSronfTilStivT^AiTwkuc^  E^cles.  p.  2S.    Provinci»  Helladis 
icaraA.^y, ....  cnrrov  tk  koI  6  Ta^lanrcros     Achair,  hn  sedet  aasignantnr :  ^A^ 

X6^s,  K.  r.  X.  Eadem  ex  re  ipsa  *Tro-  ^v<rm,  TiMpa,  ^Aftfipuaost    *A»rutiy. 

Xa^ls  appellata  ab  Hesychio,  Si^  rh  Uec  sane  Ti9i6pa  TUkrane  Pliniuw 

ituerSai  M  r^  fyos.    Libri  pritis  editi :  est.    In  Mss.  et  in  edit*  Parm.  locoa 

e^jui  a  tergo  ChaUie^  ei  mms  eet  Tk*  hic  insigniter  vitlatas  legitnr :   *■  Tri- 

pkia$nu.  cmUf  THcorymbue,  Mffraaaipu  regiom 

5.  Ibid.  Ualicfnui]  In  libris  hac-  £st  autem,  ut  id  obiter  dicanvay 
tenns  editis  Halyeama,  qnam  in  hoc  qnooiam  nnnc  prinnm  mentio  ejns 
tractn  vetenim  nemo  agnovit.  Nos  occurrit,  Notitta  hssc  Ecclesiastioi 
ex  Stephano,  qni  Strabonem  seqni  se  opos  Hierodis,  Oramroaticl,  cni  ne- 
profitetnr,  Halicyma  rescripsimos.  men  iile  fecit,  Siw^kSii^s  ^UpaoAimn 
'AXiHVffya,  inqnit,  m6/Ai|  'Am^MWar  rpaftfmruuVf  nti  intelligimus  ex  Con- 
^pdfiw  6  oUHrrttp  'AXiKvpreuos.  Acar-  stantino  Porphyrogenneta,  Theaia- 
nanifl»  autem,  non  Atoli»,  dici  oppi-  tnm  ii.  1.  Maprvpu  9i  ry  Xiy^  «ot 
dnm  ne  qnis  miretur :  nulia  enim  aiia  1*poK\iis  6  rpofifuermhs,  6  yp^as  rhw 
Orsccifle  provincia  est  tam  incertis  2«W<r8iyMr»  ih  vfir  AoX^ymr  Mwf  -rf 
notata  limitibns:  roodo  pressa  an-  ^piflf  evrapiBfuipMfoir,  Ktymm  ofvwr 
gnstins ;  modo  laxins  diffnsa,  nt  snnt  E^b^  eA  «00101  hrapxf'^  ^  wiXnSf  ol 
fere  regnomm  fata.  M  rhr  $ainK4armf  'Fmfudmp  hiOKoiput 

6.  CikP.  IV.  {Eantke^  Scylax,  p.  wm  rhr  #r  Kemrea^rafmrw&kH*  In^lsH 
14.  Mtra  84  AirvAo^  AoK^f  thru^  iBros,  pAr  ff.  t6K9u  34  wK4.  Qnse  verba  to- 
#r  offf  «Isv  *Of6Km  KaXa^furm,  Kai  tideos  plaoe  ayllal^to  bnic  Notitifle 
flr^XffiffdOc*  ESai^/Api/ptffffa,  <E«n*  prflefignntnr  in  Ma.  Doatro.' jEtf*  aer. 
lAem,  OlMifr,  volnit  dicere.  Slc  9.  Ibid.  Jaikfins]  Hnlc  «ppido 
Ptolemvum  emendabis,  apnd  qnem  et  Cyparissl  prins  noineB  Aiisse,  a«e- 
III.  IS.  E&aa^a  pro  OMrtfn  tegitnr.  tores  sont  Pansaaias,  et  StephanM* 

7.  Ibid.  BulentUnu']  Bolltenses  et  a  nobis  landati :  qaibas  et  DicflMU^ 
Bulenses  eosdem  esse  falso  credidit  cbnm  adjongimns  eo  carmhie,  enjna 
Hermolans  Barbariis :  cum  Biilenses  mendnm  obiter  saaare  oper«  pretiom 
signaii  nnnc  a  Plinio,  a  Biilide  sive  fnerit.  Sic  enim  ille  in  descript. 
Balia  fiant,  Phocidis  oppido,  ut  dixi-  Orsecifle,  p.  166.  'Er  rf  pumyu^  T 
mns ;  Bollienses,  qnornm  Cicero  me-  iorX  Kvwdpuro-os  w6Ku,  Adptawd  rr  pun^ 
rainit  in  Pison.  gens  sit  circa  Dyr-  aiMfp  9*  A^Xir  4  Boiwrta,  k.  r.  \.  Sie 
riiadiiuin  Apolloniamque,  qnos  libro  lego  :  Kpiffffa  rc*  /ifr'  oMfr  Aa^Xisf 
superiore  Plin.  cap.  26.  Straboqne  k.  r.A. 

Bttlliones  nominamnt :    Bullidenses,        10.  Cap.  v.   iliigiisfa  cervict  Mo- 

sive  Bttllienses  Csssar.  ponnrsniN  conliNMf  HdEos]  Barbarm 

8.  Ibiil.  TiihroHe,  Tritea']  TUhrone  improdrnter,  nt  Pelicerins  admonet 
roalnimns,  qnam  Trichone  scribere.  in  Notis  Mss.  coniiKgai  hoc  loco  re- 
Est  enim  Tpfx«^<or,  non  Locridis,  sed  posoit,  cnro  antea  in  impressls  libris, 
/Etoli»  oppidnin,  Stepbano,  et  Pau-  et  nunc  nbiqne  in  Mss.  R.  2. 1.  Colb. 
satti»  lib.  II.  p.  155.  Locronim  con-  i.  2.  et  Paris.  confiiMitf  legeretnr. 
tra  TiefM^rior,  apud  enndem  lib.  x.  p.  Quoroinus,  Inqttit  Plinlns,  totns  mb- 
6T7.  a  Drymssastadiis  oronino  viginti  ruptus  a  Orstcia  Peloponnesi   trac» 


AD  C.   PLINII  8BC0ND1   LIB.  IV. 


8fi9 


tat  reeedAt,  ae  diTidatar,  tafostm 
illa  eervice  terreroni,  quati  teniu 
Tiocolo  tenetor,  ac  retinetnr.  Sic 
*  mgotto  treoiite  Helladi  Peleponne- 
ioa  annecti '  Mela  dixit,  ii.  8.  p.  S4* 

11.  Cap.  VI.  In  Aehaia  IX»  monti» 
mn  S€io€im  noHuimus]  Solinas  cap. 
7.  p.  22.  *  Propter  oppidnm  Patrai/ 
inqoit, '  Scioeaaa  locus  novem  coUinm 
opacitate  nmbrosnt.'  Male  Pliniam 
Solinns  intelleiit.  Neqne  enim  Sci- 
oeiaam  locam  esse  ▼olnit,  qoi  mon- 
tet  haberet  iiovem:  sed  e  novem 
Acbai«  laontibtts  Scioessam  ease  no- 
tissimnm;  Sic  Ipse  Plinins  panlo 
post  cap.  seq*  Messeniam  regionem 
ait  esse  duodeviginti  montinm. 

12.  Ibid.  AlphenBmnigaturMexpa»" 
mutm  miUUm»,  prope  opfidk  ultdoMy  H 
Lefrion]  Parm.  edit.  Aiplun»  ntmga' 
tur  prope  ux  eppida.  At  opplda  dno 
tantum  enamerantor.  Dalecampinsy 
navigatur  in  aj^^ida:  at  Mss.  recla- 
manty  Ref.  1.  2.  Colb.  1.  2.  Paris. 
Cbiffl.  et  vet.  Dalec.  in  qaibns  legi* 
tor,  navigaiur  VL  propa  oppida,  Noa 
videre  priores  scilicety  numero  solo 
oaaotato,  milUo  possoom  significari  ia 
ezemploribos  mann  ezarotis :  in  qni- 
bns  hm  vocol»,  «ttf.  pass.  nnsqoam 
fere  occarmnt,  sed  snbinteilignntnr. 

18.  Ibid.  Platanode»]  Ita  Mss.  om- 
aesy  et  Porm.  edit.  PlatanieiM»  nobis 
obtrosit  Hermolaus,  pro  voce  legiti- 
ma  nAaraM08iffy  qon  et  apod  Strabo- 
nem  extat»  lib.  viii.  p.  348.  etsi  roeo- 
dose  ibi  UkerafMiis  nnnc  lefitor. 
Pfaiooifltis  autem,  nAarayirro^r ,  sive 
MdnwToii  (babet  enim  geminam  hanc 
appellatiooem  apod  eondem  Strabo- 
neia«  p.  846.)  regio  intns  est,  oppi- 
doAqne  desertnm,  non  in  ora,  sicuti 
prsBsens  locos  sibi  exigit,  promonto- 
riuni. 

14.  Cap.  VII.  Arene]  Stepbanns 
Pllnio  snffragatur  :  geminom  eolm 
Arenen  distingnit :  Messeniacam  al- 
terom,  altef am  Tripfayliacae  regionis. 
'A^ilMU  9io  WXfii,  Mfforo^nf s  «al  Tpi^ 
.aIos;  Measeniocam  Plinins  modo  ap- 


pellat :  Hoasems  Triphylimcofflylliad. 
B.  691.  Ol  8^  n^Aor  r*  ir^iorro,  iKal 
*Kpfyfipf  4paT9irfy^.  Strabo  nibikMninns 
'Epar^  banc  Messeniacam  mavult  ap- 
pellari :  Arenenque»  qnod  nomen  sit 
Pylionim  oppidi  ab  Homero  proxime 
citati,  roale  putasse  qnosdam  hano 
prios  vocatam,  non  ono  ia  loco  testa* 
tnr,  lib.  yiii.  p.  848.  et  861. 

18.  Ibid.  PUleony  Tkryon,  Dorwa, 
ZancU,  varii»  futfyoe  eUra  Umporibiul] 
Constans  hsec  est  consentiensque  li« 
bromm  omninm  mano  exaratornm» 
iropressorumqne  lectio,  qnam  vel  le- 
vitermovere  nnllo  snffragante  codico 
religio  est.  Arridebat  alioqni  auhi 
menm  commentum,  qood  deinde  pla- 
cuisse  Hermolao  animadverti :  exls* 
timabam  scilicet  legi  commode  ito 
posse,  qnoniam  de  Zaacle  Messeaiss 
oppido  ceteri  scrlptores  silent,  Pte» 
loR,  Thrpony  Dorioo,  Tkam^m  watU 
cUra  temporUm» :  Homems  enim  &- 
vere  conjectnrse  admodnm  videtnr, 
Iliad.B.894.  Kal  nroXfir,  aal 'EAor, 
«ol  Adpior*  Ma  re  MoSi^ai  'Arr^^icMi 
Bdfufpuf  rbr  Bpffita  «awror  ooiS^r* 
Uane  Tluuayram  Plutarchns  vocot, 
advers.  Epicor.  p.  1008.  Bdfufpi»  A- 
poUodoras  lib.  i.  de  Diis,  p.  xi.  Hoac 
MossB  cantn  snperatom  et  ocnlis  et 
arte  privaroat.  Rem  totam,  et  simol 
Homeri  locnnt  Statius  expresslt, 
Theb.  IX.  181.  <  QnosHelos,  et  Pte^^ 
leon,  Oetico  qnos  flebile  vati  Dorioa : 
hlc  frettts  doctas  anteire  caoendo 
Aooidas,  mnltos  Tbamyris  damoatiis 
in  annos  Ore  simal,  citharaqne,'  dEc 
Lncanos  similiter,  ti.  862.  '  Pteleos- 
qoe  et  Dorion  ira  Flebilo  Pieridom.' 
Pelicerios  in  notis  Mss.  pro  ZaneU, 
^nendam  snpponit.  Nos  exemplorinm 
vestigia  religiose  secnti  Zanclen  reti* 
nemus :  atqne  nt  Messentos  Siciliai 
o  Messeaiis  Orseciss  ortos  essoomnea 
confitentor,  sic  eorandem  Sicnlomm 
oppidom  Zanclen  ab  oppido  Metae- 
niae  Orsects  cognomine  traxisse  ap- 
pellatiooem  credimos :  qme  qoidcni 
Ormco  Zonele,  celoraqoo  qom  liic 


860 


NOTJB    E'P    KM£NDAT10NSS 


recensentar,  desertft  tunc  locti  ac 
fere  tabtammodo  nomina,  floruisse 
olim  omnia  dicontur,  claraque  fnisse, 
non  eodem  tamen  simnl  tempore,  nt 
fit,  sed  deinceps,  atqne  alia  ex  altis. 

16.  Cap.  ▼III.  Antkane]  In  Mss.  et 
edit.  Parm.  Antiane,  Anihia  ego  ante- 
posnerim,  ex  Homero,  Iliad.  I.  160. 
qaem  seqni  inprimisPlinius  videtor: 
KttpHaiUK-fp^t  '^^irriv  rty  koI  *lp^v  woiif 

tf^AcfftoK,  K,  r.  X.  Quanquam  Stepha- 
no  'Ayddva  qnoqoe,  sive  'AtfOfymiy  w6Xis 
Aaiewu^  dicitur,  et  Harpocrationi, 
pag.  28.  *Ai^yi},  w6Kis  rqs  AajrwMicqs. 
Tbncyd.  qnoqne,  prope  Tbyream  'Ay- 
$^pri  est,  lib.  v.  pag.  673.  Sed  An- 
thiam  habet  Solinus  Plinii  siniia,  cap. 
7.  pag.  22. 

17.  Ibid.  5tnKS  JEgUodn]  Ita  toti- 
dem  plane  apicibns  Mss.  Reg.  1.  2. 
Colb.  1.  2.  Paris.  aliiqne.  Ab  ^giia, 
Laconicae  pago,  videtor  id  nomen 
factnm  el  sinns  Laconici  intimo  re- 
cessni.  Meminit  ejns  loci  Pansaniaii, 
lil  Messen.  lib.  iv.  pag.  247.  "Eim  ical 
AfycXa  rrif  Aajwywr^s,  Ma  hpbr  Ibfnrrm 
irpo¥  AfiftirrpSs.  Non  placet  Pelicerii 
conjectura  in  notis  Mss.  Helodei  le- 
gentis,  ex  Strab.  lib.  viii.  pag.  S4S. 
a  victna  Spartse  ora  palnstri. 

18.  Cap.  iz.  AlUu  Inaehiwn]  Ar- 
gos  luachium,  sive  Dipsium,  diver- 
sum  ab  Argo  Hippio  paulo  antea  ci- 
tato,  perperam  credidisse  Plininm, 
Pintianus  cxistimavit,  et  euni  secutiis 
Pelicerius  in  notis  Mss.  cnm  Stra- 
boni,  lib.  viii.  pag.  S69.  et  870.  tria 
hcc  ejusdem  Argi  nomina  fueriot: 
Inachium  sane  ab  amne  Inacho  oon 
longe.flaente,  ut  Plinins  antea  admo- 
nnit,  est  appellatum.  A  eiti,  8iif«, 
hoc  est,  desiderio,  translatione  poe- 
tica,  ob  agri  amttoitatem,  ut  auctor 
est  ibidem  Strabo,nomen  alterum  in- 
venit :  vel  ab  aqnamm  pennrta,  ut 
qnoidam  existimasse  videbimus  vii. 
57*  cnm  sit  irrigua  maxime  regio,  et 
ipv9po9,  Quod  vero  illud  proxime 
luitea  Piinius  jam  obiter  appeliarit, 


in  cania  fuere  amnes  ii  dno,  Inachns 
et  Erasinns,  qul  Argivum  agrnm  per- 
labnntnr,  de  qnibns  cum  ageret,  cir- 
cumiri  ambobns  Argos  significavit: 
nnnc  vero  oppidornm  singnloroiD  so- 
riem  ordlnemque  contexens,  itenmi 
iilud  ipsum  Argos  appellat,  variaqoe 
ejns  nomina  reprssentat.  Qnan- 
quam  si  diversnm  istnd  a  priore  Ar- 
gos  statnere  qnis  velit,  Stephannm 
sententise  snie  suffragatorem  is  et 
anctorem  forte  non  pcenitendam  ba- 
bnerit :  nam  praeter  Hippiom  Argos, 
qnod  et  Dipsion  vocat,  alind  prope 
Troexenem  egnoscit,  sextnm  ejna  no- 
minis,  lim},  Karit  Tpoij^^ro. 

19.  Ibid.  PorlMS  ScheenUoM]  Secnti 
snmus  vestigia  veterum  codteum, 
Reg.  1 .  2.  Colb.  1 . 2.  Paris.  et  Tolet. 
in  qnibns  Pertu»  Chenuteu  legltnr, 
Melamqne  ipsnm,  ir.  3.  pag.  S4.  cn* 
jns  haec  verba  :  '  Portus  Saronicns,  et 
Schoenitas,  et  Pogonus.'  n^iye»Gnt' 
cis  Latinisque  omnibns  portns  IVce- 
zeniomm  est.  Qnod  vero  in  libris 
nnnc  editis,  Perhu  Cendiee  legitur, 
factnm  id  Hermolai  emendatioDe,  a 
Cienis  oppido,  qnod  prope  Tsenarura 
Ptolemaeo  Pansaniaeque  memoraium 
procnl  ab  hoc  tractu  abest,  et  Laoo- 
nici  sinns  est,  non  Argolici,  in  qno  de- 
scribendo  versamnr.  Neque  taaRea 
portus  bic  Schcenitas,  in  ipso  aditn 
Saronici  sinus  positns,  com  altero 
fere  cognomine,  Schmnnnte  scilicer, 
confundi  debet,  qnod  a  Pintiano  fac- 
titatnm  est :  cum  is  in  intimo  ejns- 
dem  sinns  recessn  prope  isthmnm 
jaceat,  ut  dictnri  snmns  cap.  11. 

20.  Ibid.  TotnnuePde/powMtiaTmm 
UOMVMnt']  Mela  ii.  3.  pag.  S4.  *  Pelo> 
ponnesi  oram  sinns  et  promontoria 
lacerant,'  &c.  Haec  Plinii  verba  ita 
Solinns  accepit  cap.  7.  pag.  29.  per- 
inde  ac  si  totidem  sinus  existimaaict 
Peloponnesom  alloere»  quot  anoo- 
rum  proxime  ante  dlxit  esse  Isthroia- 
cos  ludoff,  nempe  quioque :  et  ab  eo 
numero  •innum  qninqnennales  lodea 
institntos.  Ridicule.  Recensiti  enitt 


ADC.   PLINII   SBCUNDl    LIB.*  IV 


861 


hftelenas  snnt  siDui  omnino  decem, 
qiii  oram  PelopOnnesi  siibeant :  Co* 
rintbiacus,  Cyllenios,  Cyparissius,  A« 
sinsBos,  Coronsos,  Laconicus,  /E%\' 
lodes,  Gytheates,  Argollcus,  Saroni* 
cos. 

21.  Cap.  z.  Tegea\  Qn»  Plntar- 
cho,  nt  Tidimus,  Tryfa  dicltnr,  et 
Paosaniae  quoque,  lib.  viii.  pag.  468. 
et  Ptolem.  iii.  16.  ut  eadem  sit  plane 
com  Teoe  Arcadica,  nnlla  satis  ido- 
nea  arguroenta  soadent :  etsi  Vofistns 
in  Melam,  pag.  148.  saepe  Teneatas 
dicl  asse?eret,  qni  Tegeatss  dJci  de- 
berent.  Tene  «if  e  Tenea  Arcadias  a 
Cicerone  memoraior,  Epist.  ad  At- 
tic.  VI.  2.  pag.  171.  'Lepreon  Arca- 
dia?,Tene,  Alipbera,  Tritia.' 

22.  Ibid.  Gorfyiia,  Hnco/tttm]  In  li- 
bris  bactenos  editis,  ColtJia,  Bocalvun, 
In  Mss.  Reg.  1. 2.  Paris.  et  Tet.  Da* 
lec.  Corliiia.  lo  Reg.  2.  et  Chlffl. 
BuiDoiifm.  Pro  Cariinay  Goriyn  re- 
posnit  ex  Pausania  Hermolans.  Is 
enim  anctor  est  a  Oortyne  Stymphali 
F.  ad  anmem  Oortyniom  in  Arcadia 
TifTwa  vtfAiy  conditam  fuisse,  lib. 
▼III.  pag.  460.  Nos  Goriyna  roalo- 
mus,  tnm  ex  veteris  scripturae  vesti- 
gtis,  tnm  ex  illo  Rhiani  poetfe,  apud 
Stephanom,  Terbo  M^amu.  TSprwoM^ 
'Hpaias  rc,  9oKvip6funfs  ro  Mtkedrau 
Bueoiium  simiiiter  amplexi  somns,  ad- 
jDoniti  a  Thocydide,  qni  snb  finem 
lib.  IT.  pag*  S42.  Bowco\iwa  jnxta 
Mantineam  locat. 

28.  Ibid.  Thelpuia]  Sive  Thalpu»a 
legator,  perinde  est.  Nam  Stepha- 
nns,  BdKvmKra,  inqnit,  wfyat  rtis  'A/Nca- 
Mas  *Op^iu9ov,  £t  In  Notitia  Eccles. 
ProvincisB  Achaiap,  p.  28.  T^ca,  e^ 
vowra,  MarriFOy  pro  0d\iroMra,  Moyrl- 
9tta,  Hanc  ipsam  esse  arbitror,  qnam 
Androtion  apnd  Stephan.  pag.  229. 
AfKpmHrUof  96\ip  'ApKaHias  vocaL  Pau- 
sanise  lib.  viii.  pag.  464.  e^voiwa. 
In  nommis,  eEAIlOTCUlN. 

24.  Ibid.  PaUene]  lU  rescnpsi- 
mns,  tum  ope  codicnm  Reg.  l.  2. 
Colb.  1. 2.  Paris.  et  Chtffl.  tum  ad- 


monitu  Scfaoliastas  Apollonii,  ad  Ar- 
gon.  I.  177.  qui  Pellenen  qoidem 
Achaiae,  de  qna  cap.  6.  Arcadis 
vero  Pallenen  dici,  recte  animadver- 
tit :  'H  'AxaZx^  ItffAX^»*!!,  8i&  roi;  c*  ^ 
8i  Mpa  ii  tris  'ApKaHlea  Ztii  rov  a  ypd' 
^erw,  HaXXfymi, 

25.  Ibid.  Ladofi,  e  paiudihus  Pkeuei'] 
Ab  Hermolao  Barbaro  Pheoeos  hic 
pro  Arcadico  amne  agnoscitor :  no- 
bis  cum  Pelicerio  in  notis  Mss.  at- 
que  adeo  com  Plioio  ipso,  qui  paolo 
ante  Phenenm  vocavit,  oppidum  est. 
Flnit,  inquit  Plinius,  ex  palndibus 
qnae  snnt  circa  Pheneum  Ladon : 
Erimanthos  vero,  ex  monte  Eryman* 
tho.  Est,  inqnam,  oppidom  Phene- 
um,  sive  lacnii,  ex  Ovidio,  apud  quero 
legimus,  Met.  xv.  882.  '  Est  lacos 
ArcadiiT,  Pheneum  dixere  priores, 
Ambiguis  suspectus  aquis,  quas  nocte 
timelo  :  Nocte  norent  potse :  sine 
noxa  Ince  bibnntnr.'  De  paludibus 
circa  Pbenenm,  Strabo  lib.  viii.  pag. 
889.  E  palnde  Pheneatici  agri  flo- 
ere  Ladonem  scribit  Paosan.lib.  viii. 
p.  486. 

26.  Ibid.  Lodon  .  . .  ErymauHms  .  . 
. .  tii  Alpheum  defluentes^i  Ita  Frobe- 
nius  scripsit,  cnni  ante  enm  defluens 
legeretnr,  tnm  in  Mss.  codd.  R.  1.  2. 
Colb.  1.  2.  Paris.  Chiffl.  vet  Dalec. 
dec.  tum  in  editionlbus  Parm.  Venet. 
aliiftqne :  ut  de  soio  Erymantho  affir- 
mari  videatnr,  in  Alphenm  deiabi. 
Frobenio  tamen  Pansaniam  astipola- 
ri  non  semel  intellexi,  et  llb.  viii.  p. 
496.  et  lib.  v.  pag.  298.  nbi  Ladonem 
simol  et  Erymanthnm  deflnere  dl- 
sertis  verbis  asseverat. 

27.  Ibid.  Paroreaiaf]  Antea  Par«a- 
la  mendose  legebatur.  flopi^iasive 
Tlapctpala^  nrbs  est  Arcadise,  apnd 
Stephanum,  et  Pausan.  lib.  viii.  pag. 
512.  ciijns  incolsB  Nicolao  Damasce- 
no,  apnd  enndem  Stephan.  et  Herod. 
lib.  IV.  n.  148.  llapmpsdrsu  appellan- 
tnr :  rnrsumqne  Herod.  lib.  viii.  pag. 
486.  n.  73.  napmpt^au  Pareaia  in  The- 
sauro  Ortelii  deincept  expongendi. 


8G8 


NOTJE   BT   BMBNDATIONRS 


28.  Ibid.  Ad  9ppidmii  Mgium  C«- 
rinthiaci  aimui]  Ita  rescribi  a  nobiB 
«portere,  non  ut  priiia  legebatur,  od 
•ppuhni  LeckoMmf  toro  Mss.  snasere, 
Ref.  I.  2.  Colb.  1.  2.  Pariii.  Chiffl.  et 
qnos  Pintiaons  vidit :  tnm  eliam  Stra- 
bo,  qni  ha>c  totidem  verbis  Gnece, 
lib.  VIII.  paK.  SS5.  tb  ik  kwh  rov  VS- 
Tov  wpihs  r5r  "ApKTOWy  8  iirri  rh  iarh  Ma- 
\9&y  Si*  'ApKoiiat  cb  Mytoi^,  A  mendit 
9er8ua  teptentrionety  a  Maka  pronunto- 
rio  per  Arcadiam,  msqne  ad  JEgiam: 
Tnm  vero  deniqne,  id  quod  longe  va- 
lidiMlmum  est,  ret  ipsa  elamat  ita 
legendnm  esse:  cnm  a  Maleae  pro- 
montorio  ad  Lechenm  oppidum  in 
Isthmo  fere  posltum  viz  Peloponne- 
81  dimidla  laiitudo  colligl  possit :  ea- 
dem  ab  eo  promontorio  ad  ^ginm, 
in  fancibos  fere  Corinthtaci  tinof, 
sit  roaxima.  Qnod  vero  ad  hanc  la- 
titndinis  mensnram  attinet,  admo- 
nitn  codicnm  proxime  landatornm, 
CLXXXX*  rescripsimns,  sive  CJirC. 
cnm  prins  perperam  legeretur,  CLJIT. 
Qnanqusm  et  in  nnmero  nostro  de- 
narii  fortassis  nota  redundat :  cnm  id 
Intervallnm  Strabo  loc.  cit.  esse  as- 
severet  stadiorom  mille  et  occc. 
qnsB  passnnm  mlllia  efficinnt  omDiao 

CLXXV. 

29.  Cap.  XI.  Oppida :  SHub^  Crem- 
myon]  Salmasins  in  Solia.  pag.  142. 
Sidnntam  ezpungit:  <  Sidns  enim/ 
inqoit, '  ibi  noo  est'  At  est  profecto 
tnn  in  vetostis  exemplaribus»  Reg. 
1.  2.  Colb.  1.  2.  Paris.  in  qnibns  le- 
gitnr»  cormpte  qnidero,  sed  ita  nihil- 
omloosy  nC  vestigia  appareant  non 
obscnra  sincerss  lectionis  :  Oppida 
duoBcrenumfon,  Est  ettam  apnd  Scyla- 
rem,  pag.  20.  "Eart  9^  Kot  k^  rov  h$- 
ftov  Xikpa  Kopufeiote^  «ml  rc  ixsr  2i8ovs, 
#mI  Irvpov  rcixof  Kpc/i^danr.  Qnid  po- 
toit  ezcogitari  qnod  descriptioni  Pli* 
niansB  apposite  magis  congrneret? 
Stephanb  qooqoe,  ^JBovs  Mryapt^ 
hrhotov  dicitnr. 

SO.  Ibid.  SHronte  ssxa  VL  ndU.  lon- 
^adtne]  Ita  cum  Solino  cap.  7.  p.  29. 


reponimns,  ex  6de  codiciim  Ref.  l. 
2.  Colbert.  1.  2.  Paris.  et  Cliia. 
Martisnos,  lib.  v  i.  pag.  210.  cornsple 
pro  VL  habet  XXVL  In  libris  hae- 
tenns  edilis,  ///.  mtU.  prioris  videli- 
cet  nnmeri  nota  v,  in  //.  sen  binari- 
om  divnlsa. 

31.  Ibid.  Qsni^ve  «illia  posswas 
maro]  Astipnlator  Strabo,  lib.  ix. 
pag.  806.  qni  d^e  his  moris  agens  Pl* 
raspo  Atbenas  jungentibns,  xl.  sta- 
diom,  inqoii,  est  eomm  longitndo: 
TttDra  S*  ^r  fuucpii  ^s^Xf^  rrrrapdntn^ 
araHtmif  rh  pSjmtt,  MartiaDOS  qnoqne, 
Hb.  VI.  pag.  210.  agnovit  qolBqoc 
millia :  etsi  mensnraro  banc  ialervalli 
a  Pirseeo  Athenas,  perperam  Ulh  tri- 
bnerit  saxororo  Scironioruas  latUo- 
dini. 

32.  Ibid.  Callirkoe  Emumemmi] 
Hscc  dlvnlsa  perperam  a  se  iavicem 
vocabola  in  libris  ad  hnnc  dlem  editis 
legnntor,  CaUirho€f  Euneacrumaa:  cnun 
sit  lamen  geminnm  illnd  fontis  noim 
nomen,  a  scaturiginibos  novem  Bn- 
neacrunoe  appellati.  Neqiie  enim  S»- 
linom  moror,  pleonm  ntigarom  scrip- 
torem,  nec  salis  solertero  Plinii  si- 
miam,  qni  cnm  haec  transcriberet, 
doos  pntavit,  cap.  7.  pag.  23.  '  Gal- 
lirhoen/  inqnit,  'fontem  alnpeBt: 
nee  ideo  Crnneson  AmteBi  altensM 
nnlla»  rei  memorant.'  Magis  Said«m 
■ndio,  pag.  007.  'EivcdiKpoMwr,  Hp4n 
rtf  *A9iwtici,  KoXXi^^  KakuupJwu  wp^ 
ropor.  Placidnmque  Lactaotiimi*  m 
Statii  Theb.  xii.  629.  p.  422.  *  Cal- 
lirfaoe,  fons  novem  capitibus  rocaM/ 
Imroo  et  doodenis :  node  et  MtuA- 
Kpowot  ab  aliis  est  appellatos.  Soi- 
das  ipse  testis,  verbo  AaHoKdMpomms, 
Kptpm,  inqnit,  ^Mfyfpaw^  %¥  OswavMlfj 
4vpodKpamw,  Qnod  itemni  repetit«  io 
*twr€dKpowo9,  Hescychins  quoqne : 
et  TsetcesChillad.  viii.  Hist.  164.  va. 
250.  looge  disertlus :  "M  Ka\A^^  rn 
pfpfU  rvyxiroirtus*ABipmttf^wop  csd 
iwvodKpovvos  rh  wpAtpf  iKaXoko  l7«k 
3f  Aai9oKdKpowv  o0rt»r  atptptmw  ardpmw 
KaBin  roih  wdXm* 


AU   C.   PLINII   8BCUND1    LIB.   lY. 


8G8 


S8.  Ibid.  BrUetnu,  JEgialtuty  lem- 
rius]  SoUnoft  quoqne  cap.  7.  p*  8>. 
Agialeuin,  et  Icarium,  noroinat.  Snnt 
qui  iEgiieum  malint.  Sont  sane  apod 
Stepli.  AfxiA(a  et  iKopla,  inter  Atti- 
c«  pagoa :  a  qoibns  vicinorum  mon- 
tium  derivari  appellatio  potolt.  Si 
qutd  conjectone  indnlgendum  ett, 
legi  etiam  forsan  ponsit,  pro  JEgUh 
iMf,  EncdeuM.  Nam  Tzetzes  Ciiiliad. 
I.  vs.  97S.  'EyjUiAcor  Hpaf  Attic»  mon- 
tem  landat,  e  regione  Salaminis  in- 
•vlaa  positom.  Sed  indico  tantum, 
Don  jndico. 

84.  Ibid.  Loetn  /iitfM]  Sic  Mss.  om- 
nea,  R,  1.  2.  Coib.  I.  2.  Pmris.  CbilB. 
•t  qnoa  Pintianns  vldit,  Tolet.  et  Sal- 
nant.  Parmensis  editio  corrupte, 
kuut  Selinat :  nec  minus  vitiose  Bar^ 
barus  ajRNU  Itiesoe  reposnit.  Itissos 
Atticas  oppidi  oomen  fnit,  teste 
Stephano,  nnde  Mnsas  Ilissides  cog- 
Dominatse  :  *lXi/rahSf  T^kiartis  'Attuc^», 
ip  f  Ttft&meu  dl  Mowrai  'IXurtrtt^,  Kst 
tamen  in  eadem  Attica  et  El\tavhs 
amnis,  cojns  in  ripa  ara  fuit  Musa- 
nim  liissiadnm,  teste  Pausan.  llb.  i. 
p.  88.  Dionysio  item,  vs.  424.  Strab. 
lib.  is.  p.  400.  aiiisqne:  nnde  et 
nmnl  et  finitimo  oppido  communis 
esse  ea  appellatio  potuit.  Sic  enim 
Snidas  admonet :    iKtaahs,  Hro/ua  t^ 

*«tf,  Ko2  VOTOflOtf • 

86.  Ibid.  T%orieae  premanianMm] 
In  libris  hacteBUs  impresais,  Dane- 
eam  fremomtarimm^  In  Mss.  R.  1.  9. 
Colb.  1.  2.  Parts.  et  Chifll.  Dariteoe. 
Noi  Intrepide  Tkorieos  rescribl- 
mas :  tnm  qnia  Dorisci  Atticas  pro- 
iDontorii,  Ivcive,  nnlla  nsqnam  se 
oientio  adbnc  obtnlit:  Tborici  vero 
oppidi,  populive  post  Soniom  pr»- 
montorinm  meminere  complnres : 
Stnb.  lib.  IX.  p.  808.  Xo^ior'  elra 
Biputas*  eha  norapAs  I^/ms,  «c.  t.  A. 
quero  Or»ci  scriptoris  locum  Plr- 
Dlum  modo  credas  exscripsisse.  Ste- 
phaBos  qnoqne,  Sdpueos  8ii/ior  r^ 
'AjcafMrr(8of  ^vkSis,  Mela  deniqnr,  ii. 
5«  p.  88.    ^Thoricos  et  Branronia, 


olim  urbes,  jam  tantum  nomina.'  De 
Dorisco  Thracife  Plinins  libri  hnjns 
cap.  18.  de  Thorico  vero  in  gemmis, 
XXXVII.  18.  'in  loco  qui  Thoricos 
vocatnr.' 

80.  Cap.  xii.  Hadyliaui]  'AUXios,^ 
nt  dtximus,  Dorica  dialecto  pro 
*H8^A<or.  Sic  enim  reponendum  cen- 
suimus,  cnm  prins  corropte  legere* 
tar,  Adpiieue»  Hadylii  certe  montis, 
sive  Hedylii,  meminere  complnres: 
Harpocration,  p.  187.  ex  Demos- 
thene,  et  Tlieopompo :  'H8dAcior  Spos 
ir  BoM0T(f ,  Af  Koi  Se^TOfiwoSf  k.  t.  \m 
Suidas,  p.  1160.  *H8^X«oy  6pos,  9wep 
iarly  i¥  Bounit^, 

87.  Ibid.  Larynma  ei  Anekoa']  Ita 
reposoimns,  turo  ex  vestigiis  codicnm 
R.  1.  et  Paris.  tnm  ex  re  tpsa  sitnque 
opptdornm,  juxta  Cephlssnm  amnem, 
quornm  nomlna  AdpvfiHty  et  ^Ayxhc 
Strabo  refert,  Hb.  ix.  p.  40&  ^bi 
Cephissns  exit  iu  mare.  Larymnam 
enim  ibi  geminam  distincuit :  Locri- 
dis  alteram,  de  qiia  postea  Pllniiis, 
alteram  Beeotiae.  Lomta  antem  et 
Aniekia  (sic  enim  libri  bactenos  editi 
prae  se  ferunl)  nec  Grsecorum  nlli, 
nee  Latlnis  scriptoribns  meraoran* 
tnr:  etsi  ils  nominibns  Tliesaumm 
sunm  Ortelios  locupletarit.  Panlo 
snperins  Hyle  pro  HiUBeiiam  rescrip- 
simns,  cnm  Homero  et  Strabone. 

88.  Ibid.  Aerespkia]  In  libris  im- 
pressis  Grepkie-  In  Mss.  R.  1.  2.  SiC, 
Grofhie,  Sylburgins  in  Pausan.  et 
enm  aecntus  Ortelins  Cirphie^  qnaa 
Straboni  Kip^u^  lib.  ix.  p.  416.  Pho- 
cidis  orbs  mediterranea,  jnxta  Dei- 
phos :  perperam  ut  apparet.  Nos 
indnbitata  conjectnra  Aereephia,  cnm 
Stephano  reposuimns:  'AfffMU^,  in- 
qnlt,  ir^s  Boimrlas*  ol  8^  'Airpat^kior,  ir. 
t.  X.  Pausan.  lib.  ix.  'AapaU^iov  dici* 
tur:  Ptolemaeo  iii.  15.  in  oppidis 
Boeotias  mediterraneis,  'Ai(]pi^(a,  pro 
*AKpai^a,  Straboni,  'AKpai^taif  lib. 
IX.  p.  410.  quas  cnm  Coronea,  On- 
chesto,  Haliartoqne  copnlat.  Deni- 
que  *Aitpat^iii  w6}as  Herod.  lib.  viii» 


864 


NOTi£   BT   EMENDATIONRS 


p.  607.  n*  1S5.  haud  procul  palude 
Copaide. 

S9.  Ibid.  HUeticn]  Zlkifftow,  cni  ab 
cAof,  hoc  est,  a  palude  circumjacente 
factiitn  nomen  esse-  Strabo  testatur, 
lib.  IX.  p.  406.  Meminit  ejos  oppidi 
Homerus,  Uiad.  B.  499.  Nonnua 
qnoque,  Dionys.  lib.  xiii.  pag.  S64. 
eum  Scolo,  Thisbe,  ceterisque,  qnae 
hic  appellantur  :  ElA^iov,  «col  2ic£Xor, 
iiXiKp7pr79a  rc  d(<ri9i7K,  «c.  r.  X.  QnibuB 
addocti  testimoniis  HUeaion  hoc  loco 
«cripsiroaii,  cum  priuA  Hyreseon  ie- 
geretur,  quae  vox  nihili  est. 

40.  Cap,  XIV.  GrtBcuSf  a  quo  Gr€t' 
cia:  ibi  HeUetiy  a  qw  HeUenes]  Haud 
obscure  innuit  Graecornm  nomen, 
qnam  Hellennm,  esse  aliquanto  an- 
tiquins.  Coosentientem  habet  Apol- 
lodorum  de  Diis  lib.  i.  p.  27.  'EAAip' 
4J^y,  inquit,  &^*  a^oi;,  roifs  KaXovfU- 
tfovf  rpaueohs,  wpo<r7fy6p€va9w  *EAAi;raf. 
Ubi  interpres  Latiniis :  HeUen  de  se 
HeUenaSf  qui  pottea  Greeci  voaUi  auni^ 
nominaviL  Debnit  sic  potios  reddere, 
qui  priua  Graei  vocabantur.  Hoc  Ta* 
naq.  Faber,  qui  versionem  recensuit, 
praetermisit.  Quod  porro  ad  vocem 
Tpauchs  attinet,Hesycbiiu'Pa<icorpriu8 
dictum  opinatur,  niox  a  Romanis  ad- 
dita  litera  Grsecos  nuncupatos  :  'Pd<- 
«C05,  inquit»  *'£AAi|y.  'Pvfuitoi  9h  rh  y 
wpoa$iirr€Sf  Tpauciv  ^aari, 

41.  Ibid.  Oppida  celebriaf  HeUdSf 
Halot,  Lamia,  Phthia,  Ame]  Ita  libri 
orones,  tum  impressi,  tnm  manu  ex- 
arati.  Palmerins  tanien  in  Exerci- 
tationibus,  pag.  321.  HaUos,  Halos, 
legi  oportere  onini  ope  contendit» 
non  HeUa$,  Halos.  At  prseter  con- 
sensom  exemplariuro,  ^ierspicna  res 
est  ea  nunc  oppida  comniemorari  a 
Plinio,  qoae  Homerus  ipse  belli  Tro- 
jani  tenipore  claniisse  scribit :  e  qui- 
bns  Hellas,  Halos,  Phtbia,  locum 
prapcipnoni  obtinent :  Nam  Iliad.  B. 
688.  Or  0*  "AXoyf  o7  r'  'AAidn^,  o7 
Tc  Tpiixara  pifiovrOf  07  T*  cfxoi'  *0iipf, 
^o*  'EAAil5a  «coAAiT^raiica.  Ubi  Eustar 
thins,  p.  320.    Helladero  ait  ab  HeU 


lene  oonditaiii  :*AAoy  a  qnibusdam  te- 
nni  spiritu  signari»  ab  aliis  denso :  'EA- 
XJks  Zh  M  'EWriPot  imlff^. . . .  riris  d^ 
otiDyroi^ao^i^co^air^i^^AAoy.  Ac  roraooi 
p.  332.  Strabonem  ait  duos  in  Tbet- 
salia  fontes  agnoscere,  Messeida  et 
Hyperiam,  prope  Hellada  et  Pfaar* 
sala»  T\7iaio¥  r^r  w6\omt  'EAAddor,  «ca2 
^apadXoiw, 

42.  Cap.  xy.  In  ThettaUa  amUm 
Orckomenutf  Mimfeut  antea  dictut :  et 
oppidum  Almon]  Ita  Mss.  At  Parmen- 
sis  editio,  In  Tkettalia  autem  amma 
Orchomenus,  Sfc.  l7t  et  amnl  et  op- 
pido  commooe  id  nomen  esse  existi- 
metnr,  legiqne  deinde  oporteat,  et 
oppidum  :  Almon,  tfc.  Cui  lectioni 
astipulari  videtnr  Homertis,  'Eoti  3c 
ris  irorc^i^r  Manrrilos  c2f  ^Aa  /SdAAc«r. 

43.  Ibid.  AtmoUf  ab  aliit  Saimttn'] 
Ita  Mss.  omnes,  R.  1.  2.  Colb.  1.  2. 
Paris.  non,  nt  editi,  ab  aliit  Elman, 
Confirmat  Teterem  scriptaram  Ste- 
pbanus  :  'AA^y,  inqnit,  w6Xis  Boui- 
Wat,  &s  'EAAili^cjcos,  «cal  XdXfMjetP  mMJF 
^riai,  Etsi  reprebenditnr  a  Stephaoo 
Hellanicos. 

44.  Ibid.  PeJiNiia]  Cnm  PeUmm  re- 
posuit  Hennolans»  ait  Pelicerius  in 
Notis  Mss.  enm  fecisse,  contra  libro- 
rum  omnium  iidem,  vetnstarnmqne 
editionnm,  Parm.  Venet.  &c.  in  qni- 
bus  Pa/ajnna,  pro  Phalanna  legitar: 
atque  adeo  contra  ipsum  Strabonem, 
qui  lib.  IX.  pag.  440.  jnxta  Peneao 
flumen  citata  Atrace,  Pkalamia^  in- 
quit,  Perr^6oriim  oppidum,  haud  pro- 
cul  Tempe,  Peneo  et  ipta  atsidet :  ^  lc 
^oKiwa  Htfi^aifiucii  w6Kis  wpbs  r^  Ttn- 
yc(y  wKi^o^y  rmv  T€fiw&p.  Ac  certe 
ea  quse  a  Strabone  Phalanna  descri- 
bitur,  ipsa  est,  qnw  a  Plinio  cap»  10. 
Magnesiae  adjndicatnr,  ut  sno  loco 
ostendimns.  Quamobrem  locnia  hie 
habere  Phalanna  non  potest,  sed  la- 
vii  Strabonisqne  Pelinussnm,  at  dixi- 
mns :  quod  illt  qiiidem  circa  Atra- 
cem,  Larissam,  Triccaroqne  coDsti- 
tuont.  Stephanns  vero  aliquanto  di- 
sertius  quam  ceteri|  in  Phthiotide  : 


AU  C.  PLINII   SKOUNDI   LIB.   IV.  865 

tlAivra,  96Kn9trvti^ia$f  ip  tf  MM6ri8i.  saoai  obtUere  dicUor,  Marliann»  liW 

45.  Ibid.  CaoMf tf  oiife  0M  • . ..  tir-  ix.  cap.  dc  ThoMalit,  p.  911.  babet 
Mftift]  Haec  siiicera  lectie  eat  tiim  ccLtzzzvii.  ac  soU  Tbewtalia!  bane 
codicfim  Mm.  R.  1.  2«  Colb.  1.  8.  Pa-  meiMoram  adfiidicat :  sed  Pliiiioai. 
ris.  Chifll.  Hk,  titm  vetostaram  edi-  ooo  intellezit :  peqoe  nune  aut  pri^ 
tfomim,  qoo»  Frobeoins  prior  inter-  mnm,  aot  iomel.  <  LoDgilndo/ inqnit, 
polavity  nt  c«aM<i«  reseriberet.  'TbeMalie  habet  millia  cccclxzs* 

46.  IMd.  JcdgnlaimMMOroMi]Bar-  latilndo  ccLZXXxyii.'  In  deprata- 
bams  EwmUm  reposnit,  cnm  nUqne  toa  Plinii  codices  locldere  Mim^ 
prine  constanter  legerelnry  OrcMi :  Tbeodosii,  nt  prttfiza  el  libro  praefa- 
tvm  in  MsB.  R.  1. 3.  Colb.  I.  S.  Pa-<  tio  ante  800.  annos  testatnr»  onm 
rls.  CbiiB.  tnm  in  edft.  Parm.  aHIs*  aliamlongitodinialatitndhiisquemen* 
^ne :  qno  nomine  Phitoninm  infemm-  snram  ez  eo  refernnt :  '  Bpirusy'  in^ 
qoe  amnem,  qnia  linnc  Dil  jnrare  qnimit,' Acfaaia,  Attica»Tfaesaalia... 
consneverint,  (Jipm  enim  Jntjnran-  patent  in  loiigitndinem  M.  P.  ccccx. 
dnm  6r»ci  appellant,)  indicarl  modo  io  latitodiaem,  «jcolxzt.  >azta  Pli« 
nnlhis  dnbito :  alioqni,  nndenam  pos-  ninm  Secundnm  in  qninto :  (*  Qaar-* 
aales  ejns  aqiMe  sinr,  qnod  rooz  snb*  tnm'  dicl  certe  oportnit:)  in  longi- 
jicitnr,  dirisqne  genitse,  non  appare«  tndinem  ccccxxx.  (pro  cccclzxz.) 
bit.  De  boc  ipso  flifvio  Homer.  Iliad.  m  latitadincmy  ccglxxxviii.  (pro 
B.  ttbi  proprio  eam  nomine  Tvrmffkirwif  ccLXZXvn.)'  Sic  ipae  PHnnia  ii.  S» 
vocat :  'Or  f  it  Hip^ct^  «pdfei  jcoXXf^  descriptioni  Bsstiev  snljangit : '  Por- 
pow  fK«p,  Ov8*  87C  HfpfHf  9v/MftkryerM  ro  longitodiiiem  aalversam  ejns,'  drc* 
dpTvpoS&^,  'AAAd  y4  fu»  KMwtpBtir  48.  Cap.  zvii.  Opptda :  Pplmf  A' 
hnf^tf  k/b^  thMor  'O/Mciov  y^  8<iF9ir  Uiroi\  In  Mm.  R^.  I.  S.  &c.  PsKgroe, 
Jtrvi^t  fSSardf  iarat  kwp^,  Nom  Aptm.  In  editls,  PkuuL,  Ohrw*  Setf 
aqofB  StygiSy  inqnit,  borrendiqne  Or-  de  Oloro  poeteo.  Interim  JPydo* 
ci,  cnjas  est  grave  jaramentom,  ri«  priore  loco  legi  oportere  perspienpin 
vns  est.  Lncanns  ex  eodem  Homeri  ez  eo  est,  qaod  ipsa  a  PtolemsM» 
loco,  VI.  S75.  *  Solns,  la  alterios  no»  prope  'AKtiKfimwof  amnis  ostia,  per- 
men  com  venerit  nndse,  Defendit  Ti»  hMle  atqne  a  Pliaio,  collocatnr,  uu 
taresns  nquas,  lapsnsqne  snperne  It.  In  Pierlaa  qooqne  regionisor» 
Onrgite  Penei  pro  siccis  otitnr  arvis.  maritima,  etiam  et  a  Strabone,  in 
Hanc  fama  est  Stygiis  manare  pahi-  Escerptia  lii».  vii.  p.  SSO.  ^  /ibr  «& 
dibns  amnem,  Er  capitis  memorem  n^a  Ilif^urf  icr$  w6\Uw  Eadem  qsNK 
flavil  contagia  vilis  Nolle  pati,  sope-  qae  K^lta  appellator  a  TfaeageDe  io 
mmqne  sibi  servara  timorem.'  £5-  Maoedonlcis,  nt  Stephaans  «netor 
p^hvw  alioqni  bnnc  amoem  et  T«ra-  est :  onde  et  Mela  11.  S.  bonc  trao» 
pfltnap  appellavit  Strab.  Rb.  iz.  pag.  fam  deseribens,  *  Inter  Penenm/  In^ 
440.  et  post  illam  Enstath.  in  Iliad.  «tnit»  *  et  Azium,  Cydne,  Aloros»' 
B.  p.  SSO.   EmvUm  nemo.  De  Aloro  qnoqoe,  qoam  pro  Oioro' 

47.  Cap.  XVI.  PorroEphitAehauBf  restitnimns,  astipnlatnr  emendationt 
AttUtgf  Thes9aiut  im  parreetmn  /oagi-  nostrss  ScyhiZy  p.  95.  'AXtdKfmn^  ve» 
Aiii9,  4^.]  In  editione  Patmensi,  Po*  rapAtf  inquity  *AA»pls  v^Kts,  k.  t.  a« 
ais  £JpiH,  4rc.  PifinuB  reposatt  Barba-  40.  Ibid.  Doberi^  JEstrmeneee]  In 
ms,  etsi  io  Bceotia  a  Stepbano  cono-  Hbris  editis,  DeberieMeef  Trieaeee.  \te 
centnr.  Nos  porro  legimaSy  nt  sit  Mm.  Reg.  1.  9.  Colb.  1. 9.  et  Parii.- 
illad  periodl  seqoentis  initiom.  Pcrro  Dobetiee,  Trieneee,  Nos  fere  emi' 
£ptfi,  ifc.  Quod  vero  ad  latitudinem  Hermolao,  Doberi,  JSetraeme».  Aa0^ 
spectat,  qnm  ccLzzzvii.  mill.  pas-  pet  Herodoio  1100  semel  appenantvr,' 

Delph.  et  Var.  Ctae.                  PUmue.  8  I 


866  NaTiB  ST   BMBMDATIOKBS 

lib.  V.  p.  904.  n.  10.  et  lib.  tii.  p.418.  coi  eofnominis  eise  civltas  e«  pot«- 

n.  llt.    Horaro  oppidiim  in  Peonia  erit.    /EstimaDdom  porro  aliia  reliD- 

Thacydides  collocaty  lib.  ii.  p.  107.  qnimuSf  nnm  locom  bic  babere  pos- 

A^^ilfMyTVnaioKcK^y.  Stephanusqno-  sit    Eion^  Thnici»    civitts,    colonia 

qaoy  p.  241.    Apud  Ptolem.  iii.  1%.  MendaMmm,  cojns  meminit  Harpo- 

In  P«onia  pariter  A4i9<»/wf :  in  Noti-  cration,  p.  141.  *H2Jbr,  w6ku  Bp^aaif^ 

tia  Eccles.  Prov.  Macedoniae  primap,  Mtt^eJaiv  ianueioy  ex  Tbncydide. 

p.  21.  ^fiopos,   Utrobiqne  nomen  in  6S.  Ibid.  Olophffxos.    Siwu»  Mtcff^ 

mendo  jacet,  pro  A6fitipo»*    iEstrien-  &«nue««.  Oppida^  4r^.]  Ita  sane  legco- 

aiura  vero,  qoos  Ptolemaeos  loc.  cit,  dam  :  non  ut  vulgo  io  libris  ad  haiic 

AUrrpalovf  vocat,  oppidom  ipse  Af«  diem  editis :  OlopkyxaB  «tnat,  Jlfecy- 

arptuow  ait  nnncnpari,  de  genlis  no-  henui :  cnm  neqae  Olophyxos  cajua- 

mine.    Hadrianns  apnd  Stephannmy  piam  sinns  appellatio  sit :  et  seqnooa 

verbo'AvT^a:  Of  v^lxor^Acrrpa^rvy  vox,  oppidai  Id  quod  proxiroe  antece- 

Aifivipd  Tc.    In  Notitia  EecleK.  Prov.  dit  non  esse  oppidam,  abnnde  decla- 

Maced.  2.  pag.  2t.  E^p4lw,  pro  M-  ret.    Est  antem  Mecybernapos  sinns, 

ffrptuM^.  qni  postea  Mecybcrna  excisa  Toro- 

60.  Ibid.   Toraiuei]  Ita  rescripsi*  nicus    a  Torone  est  cognominatai. 

mns  admonitn  codicon  Reg.  1.  2.  Teatis  Mela  ii.  S.  p-Sl.  *Inlittore>' 

Colb.  1.  2.  Paris.  in  qnibns  TarwuH  inqnit,  *  flexns  Mecybemvns  intor 

acribitnr,  non  nt  in  editis  perperam  promontoria  Derrim»  et  portnm  qnl 

Coromn,  qnos  In  hoc  terraram  tracto  K«^s  dicitur :  arbes,  Toronen»  et 

nemo   vetastionnn   scripiomm   ag-  Pbyscellam,  atqne  unde  ipsi  nomeB 

Boscit.  est  Mecybernaio  incingit.'   Et  panlo 

51*  Ibid.  DiMo,  PffdmOf  Derrka]  In  expressins  Scymnns  Cbias,  pag.  90. 

Mss.  proximeappellatiSyDtoMpadtna:  B^r^  i<rr\  K6\itos  \€y6finns  Topmm»^^ 

qaae  Hermolaus  in  Dieaa,  PydiMCon-  OZ  wp^€po»  ^  ris  Vbiieu04pni  Kotpuhni, 

Tertit.    Veram,  nt  nt  est  de  Dicaea,  *£^9  Top6rn  rois    r6wots   tfuu^ifion» 

locnm  hic  babere  eerie  Pydoa  non  Qaas  slc  Latinns  Inierpres  reddidfit : 

potesty  qnam  procnl  a  Thermaico  sinn  Deinde  nmu  eit,  TorMncimi  f iim  no- 

In  Pieria  Macedonias  regione  silam  mtnaal,  Ubi  antea  fua  Mecffbema  coa- 

esse  saperius  vidirousy  ex  Ptolemaeo  iiitit,  Ex  q/ao  ToroMa  (puB  loci  ett  osg'- 

ceterisque.  nomtau.     Haec  cam  siut  adeo  loce 

62.  Ibid.  Nysooe,  Pkineiom,  Mende}  clariora,  miror  a  recentioribna  Geo- 

Sinceram  codicum  Mss.  R.  1. 2.  Colb,  graphis  confidenter  esse  pronnntia- 

].  2.  et  Paris.  soripturam  exhibeninsy  tnm,  diyersnm  plane  a  Toronico  eaae 

quanqnam  nihilo  saniorem,  quam  qna»  Mecybemaenm  sinum. 

nb  Hermolao  e^cogitata  est,  nec  nllo  54.  Cap.  xtiii.  Ad  Nestum  amaemj 

aat  idoneo  argnmento  constabilita :  In  magpo  nominnm  ambitu  amnem 

NieeOf  Brygtony  Eteon.     Qoanqoam  hnnc  esse  oportet,  quem  Nfor^  a 

acio  Bp^ioF  a  Stephano  UoK^wias  Scymno  Chio.  p.  28.   Pansan.  lib.  vi. 

w6\at  appellari :    sed   neqne  sitnm  p.  852.  et  Scyiace,  p.  20.   Nestnm  a 

commonstrat  ^os  oppidi,  nec  qaas  Martiano :  ab  Aristot.  Hist.  Anim. 

sunt  boc  tractn  posita,  nt  Mende^  vi.  c.  Sl.  p.  770.  et  viii.  SS.  p.  085* 

Therme,   Palleoey    ceteraqne   ejus-  Nfcro-^:  Nessum  quoqne  a  livio,  Iib« 

modiy   Macedoniae   aolet   asaigoarey  XLV.  p.  581.   In  Mss.  omnibns  Plini- 

aed  Thracias.  Qaam  ob  caosam  JVya-  anis,  R.  1. 2.  Colb.  et  Paris.  ilfesfaBn 

•of  pro  iVtsMt  edi  coravirons :  qiiod  appellari  video.    In  nnmmo  Cara- 

Hesychlus,  p.  072.  N^ar  et  N^iof,  callse,   OYAII.    NIKOnOA^OC    IIPOC 

aive  N^ior,  montem  ThraciaB  vocat,  MEcra. 


AD  C.  PLINll   SBCUNDI   LIB.  IV. 


807 


65.  Ibid.  IfOe  Bry$a$]  lU  Mss. 
etiam  ip«.  Sed  Brygas  forte  rectini 
tam  ez  Strab.  lib.  vii.  pag.  995.  tam 
tx  ipM  PUnio  Ti.  41.  qni  Pbrygas 
Tbracinm  geoat  esse  prodidernnt, 
Brygas  appellatos.  Brysas  tamen 
etiam  Heraclides  landat,  in  Polit. 
Coornm  :  et  ab  iit  mellificii  rationem 
inventam  tradidit. 

50.  Ibid.  Pffrogeris]  Etsi  Talgatam 
seriptaram  intactaraexhibemntyqaam 
Mss.  codices  tueri  videntnr,  baod  le- 
vls  tamen  saspicio  est  PfrgqeetU  legi 
oportere;  sen,  permntatis  syllabls, 
qnod  eodem  recidit,  Cereopyrgis,  Est 
eoim  inter  Episcopatnt  ProvincisB 
Rbodopet  in  Notitia  Eccles.  pag.  91. 
K^p^^wffyos.  Sed  adhnc  certior  forte 
coi^ectnra  videtnr  de  Caby1etis,(hac- 
tenas  Car6t2^Hs  legebatnr,)  oam  Ca- 
bylen  oppiUum  inter  Bettot  Dann- 
biomque  cepisse  Lacalios  dicitor  ab 
Etttropio,  lib.  vi.  p.  788.  JS.dfiuXa  est 
Phavorino. 

67.  Ibid.  CorpHHa]  Apnd  Appian. 
de  Bellis  Civil.  lib.  iv.  p.  650.  To^p- 
iriAM  pro  K6fnrt\Xoi  corropte  legitur. 
Apod  Stephanum  qnoqae  mendose 
KOAIXHAOL 

68.  Ibid.  CEsyma,  NeapolU,  Dntoo] 
In  Mss.  omnibus  et  edit.  Parra.  Ba* 
toB.  Nos  Datoe  cnm  Hermolao :  ted 
eertioribos,  qoam  ille  liaboerit,  argn- 
meotb  dacti.  Nam  pr»ter  Herodo- 
tom,  qni  lib.  ix.  a4to¥  ait  esse  oppi« 
dom  Edonidis  regionis,  prseter  Sui- 
dam  et  Harpocrationem,  qoi  Adrop 
ThraciiB  adjodieant:  Scylax  in  Pe- 
jiplo,  p.  26.  honc  ipsnm  terrarum 
tractam,  atqae  htec  ipsa  oppida  per- 
secutoSy  eodem  habet  ordine  :  Ne4«D- 
Xif ,  AdfTOP  ir6Kts  'EXAirris,  koX  wrapSbt 
Hearhs,  "Afi^npa  ie6?as,  k.  r.  X.  Placo- 
erat  nihiloroinus  qoibosdam  Pattoe 
boc  loco  solwtitaere  :  et  qoonlam  a- 
pod  Ptolemsamiii.  11.  interThraciss 
prsefectoras,  *AerTu^f  hoc  est,  C7r6aiui 
nnmerator,  ot  coiyectorsB  soas  soffra- 
gatorem  baberent»  addita  literola 
corroperont,  et  TlaiimM^   commenli 


snnt,  otiose  an  nialitiofe  ?  De  Astice 
regiooe  boc  ipto  capite  Pliniat. 

69.  Ibid.  FMit  Tirida]  Iia  retcrip- 
timot  admonitn  codicam  Reg.  1.  9. 
Colb.  1.  9.  Parii.  et  Cliiffl.  vetostio- 
rumqoe  editiooom  aote  Hermolaom, 
qni  Tinda  rescriptit  ex  Stephaoo  :  is 
enim,  Tiv9iiy  inqnit,  Sp^icns  XoAxiSik^ 
«^Aii.  Verom  ett  hsec  Chalcidice 
Macedonise  regio,  qosp  qoicqnid  ett 
terrarum  circa  montem  Athon,  Sin- 
gon,  Acanthonqne  complectitor,  tet- 
te  Ptolem.  iii.  IS.  qno  lo  tracto  Tin- 
da  a  Stephano  coilocator,  boc  ett,  a 
Dlomede  et  eqooram  ttabolit  longit- 
tiaie,  ut  oihil  com  ilt  potuerit  babere 
commone.  £t  Hermolaam  tamen 
Salniatiot  seqnitor :  oec  veretor  So- 
linom,  Capellamqne  erroris  argoere,. 
qoi  et  ipsi  a  Plinio  Tirida  accepcFe. 
Mela,  a  qoo  PUoios  haosit,  ii.  2.  tnr- 
rim  ibi  solum  superetse  prodidif. 
'  Regio  nlterior/  inqoit»  *  Diome- 
dem  tnlity  immanibus  eqois  roaoden- 
dos  solitom  objeciare  adveoas,  et  iis- 
dem  ab  Hercnle  objectom.  Torris, 
qnam  Diomedis  vocant,  signnm  fabn- 
IsD  remanet»  et  nrbs,  qnam  toror  ejna 
soo  oomioe  Domioavit,  Abdera.' 

60.  Ibid.  Doriseut  deeem  miUivfn- 
hominum  capax]  Aoimadvertit  Peli- 
ceriot  in  Notis  Mss.  codices  manu 
exaratos  ita  prss  se  ferre :  DoriseuB 
X.  hominmny  qood  ipse»snpposita  de- 
oarii.  ootss  iioeola,  decies  centena 
millia  signtficare  ail,  quot  Xerxes  in 
soo  exercitn  babnisse  traditur.  At 
neqne  hanc  lineolam  soperpositam 
Mss.  exhibent:  et  si  exhibereot,  te- 
mere  ab  amanoensibns  adjectam  po- 
tarem.  Nam  decem  miilia  tantom* 
modo  honkioom  ea  campi  planitie  coo« 
tinebantur:  sed  singolas  eo  cogens 
ad  vocaosqoe  myriadas,  hoc  est,  homi- 
nom  decem  millia,  totum  ita  recen- 
snlt  exercitom.  Ita  Herod.  lib.  vii. 
p,  406.  0.  59. 

61.  Ibid.  Jamque  Tftnicia]  Rectins 
id,  qoam  qnod  aniea  legebatory  Nam* 
foe.    Namqnse  reddatttr.illoiia«9«a 


868 


NOTiE    BT   BMBNDATIONBS 


ratio»  Diilta  prorsnt  apparet.  Niine 
vero  declartt  se  perlnsfrato  latere 
Thracis  meridiooali,  nsqnead  Cber- 
renesum,  ea  prstetmitta,  ad  altemm 
lattts  transllire,  qnod  Solis  exortum 
spectat,  et  a  littore  Ponti  Enxini, 
]>anubiiqne  ostlis  incipit. 

02.  Ibid.  CqUuzob]  IU  Mss.  om- 
nes,  et»  qood  est  band  .panlo  certius, 
Stephanus  ipee  :  Kdkrovf a,  inqnil,  w6* 
Xts  Bp^Kiitf  i»  f  KtKTtfKow  ol  nvyfULun* 
ol  9lidfrop9s  Kcenwfol*  B0€y  9h  rits  yopd' 
Mut  4p^^f  K*  ^*  ^*  Sic  rnim  Mss. 
Oraci  legant.  Prins  in  llbris  Ptinil 
editis  CmHsob  legebatur. 

6S.  Ibid.  Panyiutf]  Antea  Pamt- 
•af  perperam.  Noa  Panysitt  rum  Pto- 
lero.  III.  10.  prope  Odessum  etiam 
bonc  iptum  locante  Mss.  Pofiitifis. 

64.  Ibid.  Antea  Lygos]  Snnt  qni 
Loitgog  hic  le^nt,  ex  Mss.  qnibns- 
dam.  Perperam.  Vulgatam  scripto* 
ram  defendlt  Ausonius,  Epigram.  i« 
de  Claris  Urbtbns,  p.  69.  nbi  de  Con- 
stantinopoli,  et  Carthagine :  *  Ite  pa« 
res  tandem  memores,  qnod  nnmine 
Difum  Aognstas  mntastis  opes,  et 
•omina:  tn  cnm  Byzantina  Lygos, 
tn  Pnnica  Byrsa  foisti.'  Hinc  codi- 
eem  MissornmTheodosii  emendabls: 
'  Promontorium  Chrysone  spras  (lege 
Chrffooeenu)  in  qno  oppichim  By« 
lantinm,  liberse  conditionis,  antea 
Logos  dictnm  :  (scribe  Lygo»J)  Abest 
a  Dyrrhachio  Dccxi.  mill.  passnum. 
Tantnm  patet  longitudo  terrarnm  in- 
ter  Adriaticnm  mare  et  Proponli* 
dem/  Qnss  Terbis  totidem  Plinins. 

65.  Ibid.  A  Terei  m^to  «rtmow] 
A  Mss.  Reg.  1.  2.  Colb.  1.  2.  vox  cri'' 
mfoc  abest :  nnde  scribendnm  fortas- 
tlSy  a  Terti  inceeto^ 

66.  Ibld.  /nter  T^ninmee  CAtimi]  Itn 
restitnimns  admonitn  codicnni,  qnot 
proxime  landaviinus,  atqne  etiam  ez 
re  ipsa :  est  ealm  Tenos  insala  Delo 
et  Andro  proxima:  atqne  idcirco,  nl 
statim  subjungit  Plinins,cemnnt  eam 
scopnlnm  ^a,  a  dextra  parte  An- 
drnm  navigantea  ab  Achaia:  unde 


longissime  Tenedos  abest,  qoam  nobis 
libri  vnlgati  boc  loco  proTeoo  ob- 
trndnnt.  Nec  Solinnm,  Mariiannm- 
qne  moror,  qni  cnm  hnnc  locnm  ex* 
scriberentt  ille  eap.  11.  p.  20.  iste  lib. 
▼I.  p.  812.  Tenednm  legisse  viden* 
tnr :  nam  in  vitiosos  codices  ntmm- 
que  incftdisse,  Tel  eomm  certe  alte- 
rnm,  qui  alteri  prseivit,  res  ipsa  cia* 
mat,  consensnsqne  Mss.  exemplariom, 
in  qnibiis  et  Temim,  et  itiidnna  legi* 
tnr :  non,  nt  isti  exhibent,  Teaetfaai, 
et  Ja^aadnrm:  a  qnibos  errorem  in 
Plinii  cootextnm  traasfnndere  Sal- 
masius  conatnr,  in  Solin.  p.  168. 

67.  Caf.  xiz.  TkaTemn]  In  Mss. 
R.  1.  2.  &c.  itlAoroaM.  Alibi,  OtfAo- 
ronoe,  "OBptrros  Stephano  ittsnla  est, 
Siciliss  Melit»ve  ad  Anstram  obja- 
eens.  An  Aierit  haec  illi  cogaomiaisy 
consideraiMlam. 

68.  Ibid.  AnieLewehmumS^fboU] 
Abest  id  membrum  a  codiciboa  Mas. 
In  libris  vnlgatis  oafe  Leueadimm  le- 
gitnr,  insigni  errore.  Nam  ez  Sttm- 
bone,  lib.  tii.  p.  S27.  jnzta  Bntkro« 
tnm  snat  Sybola,  iaanim  perexigase, 
panlnlum  ab  Epira  distantes,  pe- 
ne  orientale  Corcyrae  pronoBteriami 
quod  Lencla»a  ▼ocatnr:  M  l^  rniaU 
8€t  t4  S^^a,  1%  fthf  'HwSpoo  feutp^ 
Air^simu*  «rarA  M  rb  Idev  tuepor  r^ 
KtpK^pao  rif¥  AovuifUffir  icetfjuimi,  Me- 
minit  hnjns  promoniorii  Ptolemmaa, 
nt  dlximns :  pnaieraaqne  Tbaeydi- 
des,  lib.  iif.  p.  295.  • 

,6».  Ibiid.  MgiaHa^  Cotome^  Hy^ 
Hraf  Geoane,  Pioaysia,  Cynme^  Ckak- 
eis,  Piaara,  Jlfys«as}  In  R.  1. 2.  Celb. 
1.  2.  dec.  ilfyslras:  In  aliis  Nysfrvt. 
Videntnr  mihi  sane  Ecbinadea  em  ab 
aliis  JEgwl  maris  insulis  noailiia  eaae 
moluatas,  sed  ea  a  libf  ariia  deformata. 
sic  restitni  oportere:  ifilgiaiia,  Ce- 
iAea,  /ee,  ThiOf  Tkera^  Gyaros,  Dioay- 
sJa,  Cfikuoe,  CAolttf,  Piaariay  ^Tisy. 
ras :  qnet  a  Pompoaio  Mela  raeeaaea- 
tnr,  II.  7.  p.  44.  et  noa  de  iis  sao  loce 
dictnri  sumns.  Pinaria  eaden  qnm 
Vmnvom» 


AD  C.  PLINII   SBCUNDI   LIB.  IV. 


869 


70.  Ibid.  Crocfflea.  A  .  Ptaoo  Ce- 
fhalema^  qnm^doM  MeUtma  dicta^  unde- 
cim  M.  fon.  ftbeet^  In  R.  1.  2.  Colb. 
1.  2.  Paris.  &c.  Crocylea  Puxo  Ce- 
pkaknia^  tfc.  Libri  val^ ati,  Crocyiea^ 
PaxoBy  CepkaAeniOj  ^c.  At  si  ea  lectio 
•teterity  et  Paxos  alia  a  duabus  sape- 
riat  jam  appellatis  diversa*  c«teris 
ignota  Oeograpbis,  iroportune  nobis 
obtruditor:  et,  quod  gravius  est^de- 
sideratur  baud  dubie  locos,  a  qno 
illa  nndecim  niiUia  Cephalenia  abftit. 
Proinde  scripsi  confidenter,  Crocylea^ 
vel  Croeyle.  Deiode  novam  perio- 
dum  auspicatosy  A  Paxo  CephdUaia^ 
ife»  Pazi  eoim  satis  soperqoe  menii- 
oit  in  Pazornm  daamm  mentione 
PJinius. 

71.  Ibid.  ZacptthMo^dlliquando  0y- 
rie  flppfikta]  £x  hoc  Plinii  loco  Pom- 
ponlnm  Melam  emendabis,  (id  qood 
Vossius  praetermisit :)  qui  Hyriara, 
Cephaleniam»  Neriton,  Sameo,  Za- 
cynthnm,  seorsim  in  lonio  mari  no- 
minavit,  cen  forent  Hyria  Zacyn- 
thosque  diverss  inter  se  insulse. 

78.  Ibid.  QaiafeNtoepasfiis  dtslaiis : 
Piateia  Bdfnma,  ^c.]  Prias  legebatnr, 
qiumgeaiae  pateae  diMane  Platteie,  At 
Piatsess  nrbs  Bcrotias  est,  longe  ab 
hoc  tracta  seraota,  non  p.  modo  pass« 
sed  mnltas  millibus:  et  in  regioob 
meditullio  posita,  non  in  littore,  un- 
de  iDsolarum  intervalla  petnntur. 
A  continente  dispesci  Calaariam  ex- 
igno  freto  iv.  slad.  hoc  est,  d.  pass. 
aactor  est  qnoque  Strabo,  libb  viii. 
p.  M9. 

7t.  Ibid.  iS'pJr0o....fi(eMsay  Den- 
dre«....J^pis]  Rectios  fortassis  A" 
dendroe,  liternla  ex  superiore  vocabu- 
lo  repetita :  qnoniam  qnemadmodum 
nox  citata  Aspis,  teste  Stephano, 
careret  arboribns :  *Aev)r,  rqtfos  &9ey- 
9pos  olevb    In  R.  1.  jldendros  legitur. 

74.  Ibid.  JEgila']  Ita  Mss.  omnes, 
R.  !•  9.  Colb.  I.  3.  Paris.  Ste.  nbi 
perperam  libri  valgati  MgHa*  Neque 
Ipse  Stephaniis  forte  mendo  caret» 
qoi  hanc  intuUn  Alyt^euuf^  pro  A^t^* 


Aeiay  vocet :  nam  de  hac  nostra  age- 
re,  vel  ipso  situ,  quod  snspicatus  est 
etiam  Barbarus,  satls  admonemnr : 
cum  inter  Cretam  et  Peloponnesuni 
jacere  dicat,  qno  situ  est  ^ila  bsc 
a  Phalssarna  Cretae  distans  zxv.  M. 
P.  AlyidXfia,  inqnlt,  F$f<ror  /MTo^h  Kpim 
Ti|f  md  neXovoyr^frov*  6  otieitrtip  Atyi' 
Aior.  Qns»  vox  postrema  snadet 
AjlytXa  prins  vel  AfylAia  scribi  opor- 
toisse. 

75.  Cap.  XX.  Doiiadee  eam  a  Creta 
nifmpha:  Heeperidie  JUiat  Anaonman' 
der :  a  rege  Careiumf  Philietide$  Mal» 
ioiee:  Cratee  primoM  Aeriam  dietam: 
deinde  poetea  Cmretin,  ^c.]  Perturba- 
ta  hsec  interpnnctione  prsepostera  ita 
sanavimns.  Nihil  juvat  Solinus,  cap. 
11.  p.  20.  qni  miscereomnia  videiur: 
oihil  Martianns,  llb.  vi.  c.  de  Thra- 
cia,  p.  212.  qoi  auctornm  noroina 
prsBtermisit :  '  Creta»'  inquit,  *  cni 
nomensnum  Hesperidis  Nympharum 
pnichra  coocessit^  ant  Curetnm  rex 
CreteSy  a  qiio  Creta  prlmo»  mox  Cu- 
retis  appellata :  deinde  propter  ceeli 
temperiem  Macaronnesos  est  appel- 
lata.'  Cretam  Hesperidos  filiam  pa- 
riter  vocat  Solinns :  Apollodorns  de 
Diis  lib.  III.  p.  16S.  *A/rrepiov,  nisi 
raendnm  sit  pro  'EoWpov.  Creteo, 
Curetnm  regem»  Jovis  et  Idtt»  Nyro- 
phsi  filinm  Stepbanus  anctor  est  fuis- 
se :  Meminit  ejos  «t  Scymnns  Chins, 
p.  28.  Unde  in  suspicionem  venio 
nec  posteriorera  hiyns  sententise  par- 
tem  a  vitio  penitns  immonem  esse : 
nam  ea  vox  dietam  plsne  supervaca- 
nea  est :  nec  iliod  deiode  poslea  Pli- 
nianam  elegantiam  sapit.  Qnid  si 
legas  igitnr :  Cra<es  primMm  Aeriam, 
Ideeam  deiade,  nenipe  ab  Idsea  Nym- 
pha,  postca  Cwretin^  tfc.  Adeo  non 
luecnostra  nobis  conjectnra  displicet» 
ntsi  librorum  nllus  faveret,  in  tex- 
tnm  inserere  nulla  religio  foret. 

76.  Ibid.  Etea'\  Hactenas  Etea  vel 
Elofa  legebatur,  qoaro  in  Creta  nemo 
nnns  scriptorom  agnoscit.  At  Eieam 
plores :    StephaniM :    'Hrla .  • . .  riie 


870  NOTiE   KT   RMBNDATIONES 

Kpifnis  v6KtSt  S$nf  i|y  M^w,  «ff  rfir  ctmpii,  MyUmoi:  Parmeiisis  GffHmB, 

iirrit  ao^y.  Diog.  Laert.  io  Mysooe,  Hermolaiis,  et  enm  consecnti  Frolie- 

lib.  I.  *HrtUof  yhp  w6\uf  «lyai  K^^f.  nins»  Oelenlns,  aliiqne»  Cptmot:   sed 

77.  lh\d.  Mtfrina  .»,•  Rhammu]  1X9,  Uoriensis  nrbs  ea  esf,  apnd  Strab. 
libri  omnes.  At  de  Creiensi  Myrina  lib.  x.  p.  476.  non  Cretica.  Mss.  R. 
altum  tamen  nbiqne  silentinm.  Vel«  1.  2.  et  Cliiffl.  Gy/ysos.  Colb.  1.  2. 
lcias,  lib.  i.  *  Rex  Rej^im  Agamem-  GytyioM,  At  Solinn»  ex  Plinio  Cy- 
non,  teropestate  in  Cretam  insulam  iisoon  habet,  cap.  11.  pag.  29.  qacm 
rejecius,  tres  ibi  urbes  statnit :  dnas  a  secnti  snmus. 

patrisB  nomine,  unam  a  victoriae  me-  80.  Ibid.  CXXV.  miUia\  ItaMss. 

moria  :   Mycenas,  Tegearo,  Perga-  omnes,  R.  1.  2.  Colb.  1.  2.  Paris. 

mnm/  Qno  Velleii  testimonio  addnc-  Cbiffl.  tnra  boc  loco,  tum  v.  5.  abi 

tus,  nnllns  fere  dnbilo,  qnin  Uyeena  eadem  repetnntnr  :  slc  etiam  Tetus- 

hoc  loco  pro  MfrvM.  legi  mnlto  satins  tse  editiones  ante  Frobenioro,   qoi 

sit.    jRAiniiJiifs  qnoqne  ne  temere  bnc  prior  centnm  niilUa  pa^sunro  addidit. 

Dobis  a  coiijectore  aliqno  obtmsa  ob-  Atqne  ei  sane  astipulari  Straboneni 

jectaqtie  sit,  valde  vereor :  est  enim  intelleximn«i  qiii  lib.  x.  p.475.aCyre- 

*Pa^ovs  Xifk^  inter  urbes  littori  ad-  naica  regione,  ubi  Phycns  promooto- 

jacentes  apnd  Ptolem.  iii.  17.  cnm.  rinm  est,  ad  Crinmetopon,  kth  Tigs 

porto  haud  ignobili :    hnc  modo  a  Rufiii^atar,  hr\  rh  Kfiav  lUrrmtrov^  inter- 

Plinio  mediterranels  oppidis  accen-  vallum  ait  esse  ex  EratoslheDls  aen- 

setiir.     Qnaraobrem  snspicor  hand  teniia,  stadiorom  bis  mille,  qoe  pas- 

'  immerito  jR&auciis  pro  RAamiiifs  scri-  soum  eflBcioot  OCL.  niillia.  Sed  qnanip 

bi    oportere :    ent   eniro    Stephano  namPlinins  Agrippaesententiamease 

'PaGicor,  96)03  i»  futroy^t^  rijs  Kp^y.  dixerit,  non  qualem  esse  oportuerif. 

78.  Ibid.  Pyloros^  RhyHum,  Elatos^  ioqnirimos. 

Pyhros  quidein  libri  orones,  etiam  81.   Cap.  xxi.    Intra  dw  mUiia} 

Mss.  exhibent :  sed  vitiato,  ut  appa-  Sic  Martianns,  lib.  vi.  p.  2IS.   Sic 

ret,  vocabulo :  cum  de  PyloroCretae  Mm*  R*  &•  2.  Colb.  I.  2.  et  Paris.  sie 

cetcris    scriptoribns    silentinm    sit.  deniqne  Mela  ipse,  qiii  Plinio,   at 

£/yros  potius  agnoverim  :  nam  Ste*  dixirous,  et  Martiano  prseivit.  Vulga- 

phano^EXtiywffV^XcsK^^rQryqusemen-  ti    libri    perperam   hactenusy   tnlra 

dose,  ut  arbitror,  Scylari  2d\vpos  vo*  XX.  miUia. 

catnr.    Aut  certe  "AXspos,  qnse  K^  82.  Cap.  xxii.  Stplums,  4^]  Hic 

rtK^i  w6)us  Stephano  pariter  appella-  libri  vnlgati  iSeyron  Sipksta  prspfiguor» 

tar.  Aut  denique  AUoros^  qnod  apnd  et  alieno  prorsiis  obtmdnnt   loco : 

Grnternro  p.  605.  fiedns  recitatnr  in-  oam  et  abett  ea  vox  Seyroi  a  Mas. 

ter 'AXAopM^at  et  nop^ovf,  Cretenses.  oniiilbos  R.  1.  2.  Colb.  1.  2.  Paria. 

Elatos  vero  (sic  eoim  admonito  codi-  Stc,  nec  vero  io  Cyrladom  albo  cen- 

cum  R.  l.  2.  Paris.  et  Chiffl.  rescrip-  seri  ea  potest,  tam  prope  a  Delo : 

simus,  pro  ClatoSf  qnam  vocem  oihili  cnm  ne  inter  Sporadas  quidem,  ae- 

prorsus  volgati  libri  exhibent,)  Eta-  dnm  inter  Cycladas,  reponi  posae, 

los,  inqnaro,hatid  dnbie  ea  est,  qnae  qiiidaro    merito   censnerint:   coutm 

Stephano  'IXarria  w6?us  Kp4n}S  dici-  Enboeam  enim  jacet,  m^  EHfiotsm,  nt 

tnr.    Extat  apiid    Reines.  p.   601.  ait  Dicsarchns,  p.  181.  in  Deacripf. 

mannorea  ioscriptio    coroplexa  foe-  GrKcisB*    Nam  qood  Scylax*  p.  21. 

dns  inter  Olontlos  Latiosqne,  Cre-  Inter  Cycladas  2K6por  recenset,  error 

tenses  popnlos,  qnos  eodem  este  com  librariornm  esf,  pro  ^6pap :  cnm  idem 

Eiatiis  arbitraniur.  rnrsnm  cap.  seq.SidJpoi'  appellet,  in 

79.  Ibid.    CyUssas'}   Editio  Dale-  ^gso  mari.  Et  Eostathint  certe  Cy- 


AD  C.  PLINII   SBCVNDI   LIB.  IV. 


871 


dadas  rec^nseDS,  in  Dionyt.  ▼!•  6S0. 
p.  76.  tdpop  Domioat :  ^U^pop  noD  ba* 
bet.  Strabo  qnoqiie,  lib.  x.  p.  486. 
ceteriqae  Oeograplii. 

8S.  Ibid.  Qtum  firim»  PUAeim]  Ita 
re^titaimns  admonita  codicnm  R.  1. 
S.  Colb.  1.  2.  Paris*  et  vet.  Dalec. 
ParmeDsis  quoqne,  ▼etn»tiomraqDe 
editioDnm:  qnarnm  negleeta  6de 
Frobeoias  JPoctiam,  aoctore  nescio 
qno,  iDCulcaTit. 

84.  Cap.  XXIII.  Pkaaumj  JVieoiM] 
Prina  legebatur,  PAooifM,  Pkaeuna, 
In  Mas.  Hccaito.  Nos  ex  Stephano 
et  Soida  otramqoe  vocera  sanaTimDS. 
StephaoDS :  ^cmwffirat  i^oi.  a  leote 
nomen  irazeroot.  £t  alibi :  Vucoffla, 
wnffi^iw  /wcp^  wXfiaiov  Nd|ov,  qnse 
Siiidas  qooqne  habet,  veHM»  Nucooia. 

85.  Ibid.  Ab  exortu  eoktUiaU  DeU] 
Sic  mnlto  siocerius  codices  maon  ex- 
arati,  qnam  libri  ediii  a  Deh>  Cnjus- 
modi  soperins  illud  est,  cap.  10. '  Za- 
cjrnthns  Cephaleni»  a  meridiana  par' 
te  xxY.  millia  abest.' 

86.  Ibid.  Seifroa:  loe]  Scyronhinc 
snstulit  Hermolaos,  hand  sane  satis 
considerate:  cnm  eam  vocem  boc 
loco  Mss.  omaes  exhibeant,  R.  1.  8. 
Colb.  1.  2.  Paris.  Chiffl.  et  Tolet.  et 
▼etnstlores  editiones,  ac  Piioius  ipse 
paulo  post  fiictam  jam  a  se  biijns 
meotionem  haud  obscnre  sifnificet, 
seribens,  *  £t  Scyrnm  snpra  dictam.' 
Qnod  qnidem  ab  ipso  pr»stitnm  hoc 
loco  exeroplaria  nnnc  landata  admo* 
nent :  qnibos  nisi  mos  gerendns  esset, 
post  aliqnot  ▼erras  dilatom  potaremy 
nbi  Plinins  a  Oyaro  Syrnon  distare 
att  octoginta  passonm  millibns :  '  Ab 
ea  Symos/  inquit,  *  Lxxx.  milLpass.' 
Symom  eniro  com  ▼eterom  scripto- 
rom  nemo  nnos  aKnoverit,  Scymm 
ibi  percomroode  locari  posse  arbi- 
trarer. 

87.  Ibid.  flin«ns]  Addnnt  libri 
valgati,  Uippwrietmaa:  sed  geminato 
perperam,  nt  per  se  liqnet,  nniut  ejns- 
demqne  insula  oomine :  qnamobrem 
poaterins  expnnximus. 


88.  Ibid.  Ceifdna^  in  qua  oppidtm 
CooOf  Cabfmnaf  aqaa  CarpaihManf  tfc,'] 
Mss.  R.  I.  2.  Colb.  1.  2.  Parts.  &c. 
totidem  ferme  literis  ac  syllabis.  Li- 
bri  vulgati  a  Probenio:  Calfdna  im 
qaa  oppida  tria :  Calfmnee  dute :  Olyno' 
moe^a  ^im,  ^c.  Satis  confidenter  id 
sane.  Nam  qnis  Olymnnra  insnlam 
novit?  cnr  vocola  Cooe  expnncta? 
cor  terna  pro  nnico  incolcata  oppi- 
da?  Nos  vetnstse  scripturflD  vestigia 
snmma  fide  secoti  integram  eam  lec- 
tlonem  defendimns.  Agnoscimos  e« 
nim  com  £ostathio  in  Dionys.  v«. 
5i0.  p.  77.  ex  Lycophrone,  Calydnas 
plnres  fnisse :  qoarum  ona  pecnliari 
nomine  Calydna  sit  appellata :  oni- 
verssB  simol  Calymnse,  vel  Calydna?. 
£x  haram  illm  noi|iero  snnt,  qnas 
Plinios  io  Asiae  iosolis  commemoraty 
V.  S6.  a  qoibos  hse  difleraot,  io  qni- 
bos  descriheodis  Dunc  somns.  Illa- 
ram  singolis  soa  soot  pecnliaria  op- 
pida :  bnic  Calydnm  primarium  Coos, 
ab  insnla  cognominey  qum  Hippocra- 
tem  lulit»  diversom:  slc  eoim  illod 
Hesychii  accipiendom  potOy  Kdf,  pJm 
r&v  KaXy9vmv,  p.  578.  Plinio  xi.  18. 
qom  '  Calydna  insola'  dicitnr,  ex  ea 
Slrabo  lib.  x.  p.  480.  *  mel  Calym* 
ninm  commendat  inprimis.' 

89.  Ibid.  Per  DCC.  miU.  tn  loNgi. 
tndimem,  et  per  CC,  ia  latUndimem  ja- 
cent]  MntiU  hspc  sententta  esti  orois- 
sa  latitndinis  mentione,  in  libris  ple- 
risqoe  vnlgatis.  Integram  reprspsen- 
tamns,  tnm  ope  codicom  R.  l.  2.  Colb; 
1.  2.  Paris.  Cbiffl.  Tolet.  tnm  Par- 
mensis  editionis,  tom  deniqne  Mar« 
tiani  scribentis,  lib.  ti.  cap.  deThra- 
cia,  p.  218.  '  Per  septnaginta,  (lege 
eeftingeniat  ex  fide  codicom  Mss. 
omnium,  atqne  ex  re  ipsa :)  longitn- 
dinem:  et  per  ducenta  latitndinem 
docont.' 

90.  Ibid.  ThemuvnM^  Irrhememj  tfc.] 
Prios  legebatur,  Tkgrmemrim^  ceu  oo- 
men  id  insnlsB  foret,  qnod  Ortelins 
qoidem  arbilratoa  est,  qni  eo  voca- 
bolo  Thesanrom  sonin  locopletavit* 


878  VOTM   BT   BMBNDATI0NE6 

At  prstor  codicnm  Msi.  fidem,  in  98.  Ibid.  Abmok^B]  Veran  hnjiMce 

qiiibaa  Tkenunu  legitur,  ipsa  res  itft  JBontit,  QDde  DAnabiQB  oritur«  appeU 

scribi  plane  postnlat.  latiouem,  nou  Tacitas  modo,  quem 

91.    Ibid.   AiioHUur  mont€  8t»e£]  laudavimns,  sed  et  Fcttw  Rnfua  A- 

Ita  libri  omnes.    Hermolaiu  tameo  vienuii  confirmat,  in  descript.  orbif, 

libenliiM  Sdo  agnoacity  «x  Nicandro,  ▼s.  4S7.  ^Abnoba  raoos  Islro  paier 

qui  p.  85.  in  Tlieriac.  S^vmeminit,  eat:  cadit  Abnobs  hiata  Flomcu:  ia 

quem  Samotliracea  iiMul»  montem  Eoos  antem  convertitnr  aaet,  Eazi- 

esseScfaoliattesGrmeusineomlocum  noque  aalo  provolvitur:  ora  per  m- 

prodidity  p.  84.    At  receptam  lectio*  4|aor     Qainque     ▼omuot     amnem.' 

jBemdefeiiditHes3FchiHSyqaietipsam  Ptolemaeo,   ii.   11.   t^  AlSnfia  Ip^. 

insnlam  eo  nomine  quondam  appeU  Marciano  Ueraeleols,  pag.  82.  eor- 

Jatam  tradit,  ex  moote  hand  dnbie  rnpte  admodom  'AMXm  oomioatar. 


cognomine :   %euNds,  inquit,  4  3«vm-  94.  Cap.  xxy.  Gtta^  Dtui  BmmiM 

^pdte^  odrw  iicoJiUTo  wp6r§poi^.    Didy-  dieti}  Sunt  qui  Plinlum  hoc  looo  er- 

mus  vero  et  montem  ipsum  nomioat,  roris  insimulent*  perinde  ae  si  temcre 

io  Iliad.  N.  18.  p.  887.  Tiif  3a/M6^-  Oetas  com  Daeis  cooAidefit.     At 

/cns*  T^  M^rroi  ^  «sbrf  Spos^  2ai&Kn  ico*  eaodem  Scytbarom  geotcm  otraqiie 

Afrrcu.    Item  Geopon.  auctor,  ii.  5.  appellatiooe  promitcue  Romaois  o|i- 

p.  88.    Cum  porro  in  Mss.  omnibus,  peilatam*  anetor  est  locnleDtns  Dio» 

B.  1.  8.  Colb.  1. 8.  Paris.  Chifil.  To-  lih.  li.  pof.  460.  02  3^  ^ir^iM  AamA 

let.  diserte  legator:  AUMturmoiUi  K^ttKiprrsUf   afrc   9ii   Tirai  rviir»  «frf 

JSktooe,  deeem  niitt.  paee,  aUUmdmief  vei  «d  9pf«eSf  rov  Aocucev  ySfenSf  reS 

importuoeieeima    emnium^    quo    fato,  tV  *PoMvi|r  «or^  Iwsud^eMVf,  Srrts. 

qnove  consilio  factnm  sir,  nt  in  libris  Qui  Daei  poetea  veeaii  eemt,  sirc  Geim 

vulgatis  deeem  mitt,  pass.  porfuosisstNM  li  /uerint,  stoe  I^roois,  orH  ab  Ue  Ai- 

•Jmitauii,  ceteris  vocibus  ezpnnctis,  sis,  ^ut  Rkodopea  qaeiiidam  isnofuwrf, 

legatnr,  non  satis  intelligo.  9fe,     Nec  vero  cnm  Daeoa  Pllolai 

98.  Cap.  XXIV.  Ab  oeiie  Penti  ApoU  nunc  appelUt,  et  Sarmatas,  ct  Aor- 

iMJam  CLXXXVII.  Af.]  Libri  vuU  sos,  id  agit,  nt  certas  singoloram  ac- 

gati,  CLXXXVilL      Et  mox,  Ad  des  asslgnet,  quas,  cnm  ille  bme  seri- 

Pen<ic^ptfam,  CCXXIL  nbi  nos,  cnm  beret,  nondum  ii  fortc  habebaot : 


Pintiano,  CCXII.  ez  Mss.  Reg.  I.  S.  quam  fuerint  earnm  gentium  migra- 

Paris.  et  Tolet.  summa  fide  restltni*  tiones  varlm,  qum  diversis  tempori- 

rons,  ita   ezigcnte  inprimis  somma  bus,  pnlsis  prioribns  ineolis»  eandcm 

universa,  qnae  ex  slngolaribns  inter-  Dannbii  ripam  tenueriot,  id  curaim 

▼allorum  mensuris  colligitur :  nempe  raptimqoe  perstrioglt. 

Xin.  XXXVIL  D.  paee.  hoc  est,  96.  Ibid.  A  Suevie,  regaaqMe  Vam. 

ter  et  decies  ceotena,  et  triginta  sep-  naatie]  Convellltegregie  inlcrpretatlo 

tcm  millia  pass.  cnm  qningentis :  cui  nostra,  Taciti  aoctoritate  ecoatabi- 

anmmti  aot  Martianos  ipse,  lib.  ti.  iita,  eroditi  Ciuverii  coojectoram»  in 

cap.  de  quarto  sinn  Enropse,  p.  914.  libro  de  Aotiq.  Oerm.  a  Qnodts,  noa 

imt  amaiiueoses,  qninquagenarii  no*  o  i^Mvts  legendum  esse  pronnntiaotia, 

tam  incaute  prsfizere,  et  Enropm  Nec  minor  ejnsdem  hallncioatio  eat, 

totins  mensuram  hanc  esse  ipse  exis-  dnm  ultra  Crapatbios  montes  Bastar» 

timavit :  non  Ponti  tantura,  ab  eo  nas  ablegat,  qiios  inter  Tibiscum  et 

latere  qno  Enropam  alluit.  *  Varro  Marnra  Plinius  discrte  locat :   nce 

dicii,'  inquit,  *  Bnropm  totins  longi-  dignus  venia  contemtns  codicnm  om- 

tndinem  habere  lziii.  xxxtii.  m.  d.  nium,  qnorum  est  in  hoc  loco  miro 

pass.'  consensio,  cum  a  Qoodisi  aon  o  Stut 


AD  C.  PUNll  8BCUMDI   LIB*   lY. 


878 


tii,  m>€na,  non  nivtrsa  tegitnr. 

96.  Ibid.  QwUuor  mUlUmt  et  qm- 
dringeuiia]  Ita  restitttiiDus  exfide  eo- 
dicum  Reg.  1.  2.  Colb.  1.  %.  Pari». 
&c.  editiooanqae  ?et«3tiornni,  Far- 
mensis,  Scc,  quas  Frobenins  corrupit, 
Dt  fiNmlaiiii  MMHf  ^muMngintit  scri- 
beret.  Martianns  lib.  vi.  pag.  214. 
millia  quadringenta  agnoscit. 

97.  Ibid.  Tmai  Scytha,  et  Siraci  U- 
nenl]  Pro  Sirati  Barbarus  Starmatm 
rcpotnit.  Sinceram  lectionem  tnm 
ex  codd.  Mss.  Reg.  1. 2.  Colb.  I.  2. 
Pariii.  Tolet.  &c.  tum  ex  Straboue 
reiititaimaf  j  qui  lib.  x.  p.  492.  et  606. 
^^tfoimf  meminif,  prope  Maeotin»  in 
Asia  quidem,  sed  nna  tamen  cnm 
Aorsis  snpra  qooqne  citatis  a  PUoio. 
Ad  Tauros  Scythas  autem  qnod  atti- 
nett  sen  Tanroscythas  onico  vocabulo 
malis  appellare»  Achillei  dromi  ioco- 
las  Dionyslns  Periegetes  ait  fuisse» 
et  Tanros  vocat»  vs.  iOl.  Alanis  Da- 
cisqoe  contermioos:  Enstaibios,  ad 
eom  locom«  Scythas:  Tov^  9  iA 
waimww  *AxiAXqof  l^/ior  vMif,  a.  r.  A. 
Taorisci  littoris  iocolas  Scytbas,  Pes> 
tos  Avitnos»  vs.  444.  Tameo  Mss. 
qoidam  satis  probatse  fidei,  pro  Toairt, 
^srrfi  hie  exhibent,  qni  alibi  uosqoara 
roperti. 

98.  Ibid.  S€X  &pfida:  Orgoepd^ 
Chmctm^  lagjfrmi^  Trmetmij  ArM- 
MdUf^  4re-]  lo  edit.  Parm.  et  Mss. 
Coracfnt,  ilssyram.  Nos  ex  Ptolem. 
III.  6.  Charaeeni  et  lagjfrmi  rescrip* 
simns:  qnoniam  in  Taurica  oppida 
sont  apod  enm  ista,  Xdpa|  et  Aflry^fa. 
Pro  Orgceifni,  forte  iirfodnii  rectins, 
ab  "ikfrp^  ejnsdem  Tanrics  medi* 
terraneo  oppido.  Pro  IVactart,  Mss. 
iStectari  habent.  In  libris  hactenoa 
vnlgatis,  Carmai,  jlssyrani. 

99.  Ibid.  A  Tkeodama  LXXXVIL 
if.]  Ita  Reg.  1.'2.  Colb.  1. 2.  Paris. 
Cbiffl.  et  Tolet.  obi  foeda  deprava. 
tlooe  vnlgati  librt  habent  tantom- 
modo  XXXY.  M.  At  Strab.  lib.  vii. 
pag.  S09.  stadla  nomerat  circiter 
D»x.  hoc  est»  fcre  LXVIL  M.  F, 


100.  Ibid.  Non,  nl  toipsrili  dixere ] 
Ut  ea  esse  vera  existimem,  qnm  iu 
hunc  locom  snnt  a  me  prolata,  in  pri- 
oribns  Notis,  alieonm  tamen  a  Plinii 
ingenio  ac  modesiia  videtur,  iit  im- 
peritnm  appellet  Poniponium  Melam, 
virnro  omnis  elegantiae  atqiie  eradi- 
tiooisy  vei  hac  maxime  in  parte,  ple- 
nissimnm :  per  qnem  Ipse  se  profe- 
cisse  in  Indice  svpius  confitetur:  a 
qoo  vix  toto  de  Oeographicis  rebiis 
opere  latom  nngnem  discedit :  quem 
denique  hoc  ipso  in  loco  ad  verbnm 
paene  transcribit.  Venit  igitur  ali- 
qnando  io  mentem,  levi  trajectione 
vocnlse  molliri  seo  refingi  eam  com* 
mode  sententiam  posse,  Ut  ttoatm* 
perUi  dixere,  Moxque  verbomm  se« 
qnentium,  eemet  ta  aaao  soMifio  ori- 
imlir  0$  Sole$f  hnmaqne  Betmel  oecidmt, 
hic  erit  intellectns:  semel  in  anoo 
oriri  iis  Soles,  atqne  id  illis  esse  sol- 
stitiom,  Sole  ab  eornm  ocnlis  nnn- 
qnam  abscedente  :  semel  occidere» 
eamqoe  bromam  esae  Ua,  Sole  abdito. 
Nec  conjectnrss  tamen  ipse  me»  plns 
qnam  par  est  faveo ;  nisi  viri  ernditi 
fiiveant. 

101«  Cap»  xxvif.  ilfaria  omnia  in- 
leriora]  Solinus  recte  interpretatnr 
mediterronea  maria:  nam  internum 
mare  Latini,  Plininsqne  ipse  iii*  I. 
H^  hrhs  9di^aoaa;r  Orspci,  mediterra- 
nenm  vocavere :  nt  fmstra  sint,  qui 
ij|f«rtora  hic  nobis  incnlcanty  recla- 
mantibns  omnibns  libris.  Macrobins  in 
hocipsoargumento  acciirate  versatos, 
qoanqnam  a  Plloio  diversus  abit  qoa* 
dam  ex  parte» '  nostra  maria'  reddidit, 
Salnrn.  vii.  12.  pag.  622.  *  Qnod  si 
in  Pontnm/  inqnit,  *  vel  paleas,  vel 
ligna,  sen  qamcamqne  alia  nataDtin 
projeceriSy  foras  extra  Pontnm  fe* 
rantnr  in  Propontidem,  atqne  ita  in 
mare  quod  aUuit  Asias  oram:  cnm 
constet  in  Pontnm  effluere  raaris 
aquam»  non  efflnere  de  Ponto.  Mea« 
tiis  enim,  qui  solos  de  oceano  recep- 
tas  aqnas  in  maria  nostn  transmittit, 
in  freto  est  Gaditano,  qood  Hispani* 


874  NOTJB   ET    BMBNDATI6NBS 

MQ  Africaniqad  inteijacet.    Et  stne  pr«cedentiln»,  ante   nos  int^llesit 

dubio  iniindetio  ipsaperHispaniense  Rlicnanus:   evtdent  inftciti»  eoram 

et  Oallicaonin  littora  in  lyrriiennin  argnmeninm,  qni  Plinii  lil>roa  in  ca- 

prodit:  inde  Adriaticnm  mare  faclty  pita  diitinsere;  cnm  aine  illia  coa* 

ex  quo  in  JEgmnm  perglt»  atqne  ita  stare  antecedentia  minime  poivint. 

ingreditur  in  Pontum/  Ridenda  qnoqne  hic,  nt  mnltiaaliia  in 

102.  Ibid.    AiUe  Sciftkiam,  gie«  ap*  locit,  Galliei  interpretls  ballucinatio 

fMitur  Rtmnmia,   unam  abeate  diei  qni  verba  baec  panlo  pott  aeqnentin, 

cMrsa]  Ita  Mbs.  omnes,  Reg.  1.  8.  ^  circa  ezcessnm  ejns/  non  ad  Agrip* 

Colb.  1 .  9.  Paris.  et  fere  Parm.  edit.  pse  obitum,  sed  ad  exitnm  Genna* 

In  iibris  ceterls  hactenns  editis  :  qaa  nm  nescio  qnem  retulit. 

appeUaiur  BaunomamuL  abeue  a  Scf-  105.  Ibid.    laUttemee^  qamwm  pare 

ihia  diei  eureu,    Miror  viris  doctis,  Sieambri»    Mediierraneif   Hermiemee  : 

Peltcerioqne  inprimis,  in  Notis  Mss.  quarum  Saevi,  4v.]    In  libris  bacteniis 

facile  persnasnm  ibi  insulm  noroen  la«  editis  :  letaveueey  queirum  para  Cimbri 

tere,  non  continentis  Scythisp,  qnm  meilttcrrBnet.    Hemdtmea,  querumf^, 

ex  adverso  est :    neque  animadver*  Erunt  igitnr  etiam  Herrniooes  RheiM 

sum  illud  a  Scptkiaf  glouema  esse,  proximi?    Emnt  mediterranei  Cim* 

qno  carent  Mss.  bri,  qnorum  nnllum  usqnam  vestigi- 

lOS.  Ibid.    FnfMstontm]  Ita   Mss.  nm  esi?  necdeSicambris,  gentetum 

qnoqne  ipsi,  et  sic  in  Solino  etiam  notissimay  nt  alt  Strabo  lib.  vii.  paf  • 

legitnr :  sed  rectins  utrobiqne,  cnm  904.  mentio  erit  ulla  f    Qnanto  com- 

Pintiano,  PanoHonan  legas.    Sicnti  modins  cadunt  omnia  emendaiione 

enim  superiores  Oonse,  ab  ovis  qni*  nostra»  cnm  apposite  Hermiones  me* 

bns  aluntnr,  sunt  appeliati :  Hippo-  diterranei,  lioc  est,  in  media  Oerma* 

podes  mox,  ab  equinis  pedibus :  ita  nia  positi,  et  Ingsevonibnsy  qni  ocea- 

bos»  qnoniam  anribus  toti  fere  con*  no,  et  Istsevonibus,  qui  Rheno  soBt 

stare  viderentnr,  Orseca  voce  noM»*  proximi,opponentnr?    Sic  enlmTa- 

Ttotff  dictos,  a  iroFet  jh-a,  credere  li-  citus  de  Moribns  German.  pag.  ISS. 

bet.    Isidoro  prflesenim  astipnlante,  'Proximi  oceano  Ingevones:  mcdii 

qni  non  alinnde  hansisse  qnam  ez  Hermiones  :  ceteri  Ist»vones  vOcan- 

Plinio  videtor,  Etymol.  xi.t. '  Pano-  tnr.' — '  Sic  igitnr  manifeste  hic  locns 

tii/  inqnit,  '  apud  Scythiam  esse  fe«  interpnngendns  est.  At  non  propter- 

riintnr,  tam  diffusa  anrinm  magnltn-  ea  inserendi  hnc  snnt  Sicambri,  invi- 

dine,  ut  eis  onine  corpns  contegant :  tls  ac  repngnantibna  libris  emnibM» 

irjur  enim  Grcco  sermone  omne :  inie^  tnm  editis,  tnm  mann  exaratis ;  cmi . 

atfret  dicnntnr : '  'EiwroiDofrovr  appel-  sententia  hujns  loci  sit,  tam  intnr 

lavit  Strabo  lib.  zv.  p.  711.  'OfroiskL-  Istsevones»  qnam  inter   Ingmvoaea, 

Mvf  non  semel  appellat  Txetxes,  Chi-  habitasse  Cimbros,  qui  timctns  ntii- 

liad.  VII.  vs.  6SS.  et  seqq.  MrydXa  9  nsqne  partem  occnparint.   Nihil  pla- 

al  irrtkiKroi  rii  ira  tMerfipmm^  *Oii»Un  nins.'   Bd*  $ee, — Sieambromm  porro 

oWrftfiF  a^o^f  rp^rn^  rdv  CKiabtimr,  nott  semper  s<*des  ultra  RheiMim  pp* 

In  priore   versu  iiTOKklrot  leginins.  sitsB :  in  Oallias  a  Tiberio  pan  tra- 

Qnominiis  tamen  in  Pliniano  contex*  jecta,  nt  ait  Tacitns  Annal.  xii.  pag. 

tu  qiiicqnaro  immutem,  farit  Ptolem.  18S.  in  Menapiis    «edes  habnemtil^ 

II.  11.  qui  ScandisB  in  Germanico  nbi  Oeldria  nnnc  est,  et  Nimega, 

oceanogentemqnandam^ipaiffwtap-  Venloaqne  pagi.    Alii  lamen  ex  iaa 

pellat,  forte  pro  to^ovr .  in  Germania  trans  Rhennm  permaa- 

104.  Cap.  ziviii.    RheeHa  pn^}  sere,  nt  emdite  P.  Browem»  S*  J* 

AvnUa  male  hsec  fuisse  hactenoi  a  ostendlt  in  Annal.  Trevir* 


AD  C.  PLIMII  SBCUNDI   LIB..  (V. 


87S 


106.  Cap.  ixix.  Bafaromm  tiuic* 
<a,  ei  Cmnen^fatmm]  Voculam  «I, 
quftin  Dalecampias  expnnxerat,  tnm 
ex  M88.  librorum,  tum  ex  priorum 
editioonm  fide  rettltuimu^ :  ne  Bata- 
vornm  iuBttlamyet  Cannenufatnmi  ge* 
minam  esae  ac  diverftam»  qni^qnam 
existimaret.  Vide  Cluver.  Oerman* 
Antiq.  ii.  SS. 

107.  Cap.  XXX.    Geuoriaeo 

triyeehi  qtdnquaginU  miUium]  loParm. 
edit.  quimquaginta  miUia  milium.  Her- 
molana  miUia  minimum  re8cripsit.  Nos 
hanc  postremam  vocem,  ceu  •pnri» 
am,  expnngimus :  abest  eniro  a  Ms». 
omnibns,  Rcg.  1, 2.  Colb.  1.  2.Pari8* 
Chiffl.  Stc.  atqne  ex  prscedenti  vo« 
cnla  miiUum  ea  prodiit.  Straboni 
porro  lib.  iv.  pag.  190.  ab  Icio  Mo- 
rinornm,  nnde  solvit  in  Britanniam 
Caesar,  trajectos  est  cccxx.  stad. 
hoc  est  XL,  M,  paa$,  non  L, 

108.  Ibid.  A  Silurum  genie^  XXX, 
M»  |NUi.]  Solinns,  cap.  22.  pag.  42. 
Siiurum  gentem  sitam  in  BritaonisD 
ora  contra  Hiberniam,dnm  hunc  Pli- 
nii  locnm  transcripsif,  insnlam  male 
credidit.  Nec  freti,  quod  interjacet, 
•pattnm  sunima  fide  retulit,  cum  la- 
tilndinero  ejn%  scripsit  in  CXX,M, 
paseuum  diff^ndi»  pro  XXX,  sic  enim 
Mss.  omnes  babent  R«  1.2.  Colb.  1. 
2*  Paris.  Chiffl.  Libri  editi,  perpe- 
ram  XX. 

109.  Cap.  XXXI.  Univenam  eram 
XVIli,  M,  P,  Agrippa,  GaiUamm  m. 
Ur  Rkenmnf  ife,]  Libri  bactenos  ediii 
hoc  tantnmy  Agrippa  umivertaTum  Gal* 
liarum  inter^  ipc,  Verum  ex  Mss.  R. 
1.  2.  Colb.  1.  2.  Paris.  et  Tolet.  lec- 
tiene,  qoaro  secnti  snmns,  tres  omni* 
00  appotite  reddi  mensarsB  videntor^ 
ex  comraentariis  Agrippae  decerptai : 
adiiavigationis  primnm  Gallicse  or« 
totio^,  per  Oceannm  a  Scalde  fluvio 
asquead  Pyrenaeom,  qoae  colligat 
X  vm,  boc  est,  decies  octiea  cente- 
na  M.  pass.  Mediterranesa  deinde 
longltndinis :  et  latitndinis  dcnique 
earundem  Galliarom.  Sic  paulo  post, 


nbi  Gebennam  et  Jiiraii»  libri  impre^* 
st  babent,  Jurai  mnltitndinis  numero 
Mss.  iidem  repraescntant :  qnemad* 
modiim  11 1.  6.  *  montibus  Gebenna  et 
Jnribiis '  dixit. 

110.  Ibid.  BeUovaa]  In  Edit.  Parm. 
BeUovaei^  Batei,  Frobenins,  Bettoraeif 
HoMsL  Mss.  Reg.  1.  BoUovaei  taa« 
tom.  Reg.  2.  Colb.  1. 2.  Paris.  Cliiffl. 
BeUobaei,  Ex  qnibns  Bellovaei  •olhm 
•cripsimns,  expnncia  voce  Bossi,  vel 
Haaei,  qnos  in  boc  terrarum  Cractn 
niillns  agnoscit. 

111.  Ibid.  Ulmanetee]  Ita  Mss. 
omnes,  et  libri  editi  ante  Hermo« 
lanm,  qiii  Utbaneete»  ex  Antonino 
rescripsit.  Xovfidr^ieroi  Ptolemspo  di- 
cnntnr,  in  codice  Ms.  Collegii  nostri 
Parisiensis,  atqne  eornm  oppidum 
Ratomagns,  in  Belgica,  oltra  Seqaa- 
nam,  ad  ortom.  Eosdem  esse  sane 
arbitror,  qui  Antonioo  Ulbanectes, 
Sylvanectesqne  postea  snnt  appeU 
lati :  qno  plane  modo  qui  Suessionea 
dicnntur,  lidem  sibilo  denito  Obicao» 
V95,  et  Senones  '^yom  in  cod.  Ms. 
Collegii  Paris.  a  Ptolemco  vocan* 
tnr.  lo  libris  quibusdam  editis,  ante 
Ulmanetee  addnntnr  Veruni  Uberi^ 
quos  nec  Ms^.  codicum,  nec  scripto* 
ruro  veternm  nllus  agnoscit.  Viro- 
danos  novi,  qnorom  ager  le  Verdu* 
noif ,  oppidom  Frrdioi.  Vernnos  noa 
novi. 

112.  Cap.  xxxii.  ridiicmses,  Bo- 
iliociastei]  Ita  qnidem  Mss.  omnes : 
sed  vox  ea  prior  inepta  qaedam  pos- 
terioris  repetitio  nobis  videtur :  quam 
qui  confidenter  expnnxerit,  etsi  de 
Vidncassibas  ante  statuerim,  quod 
timide  feci,  non  ei  dicam  impiug«m« 
In  libris  post  Herniolaum  editis,  pro 
Bodascasses,  Fodtcassei  legitor,  Pto« 
lenia?i  BiSoMc^tf-ioi,  qui  cum  Viducassi- 
bus  Plinii  babere  nominis  affinitatem 
videantar,  in  inferiorem  Britanniam 
prope  Osismiof»  fanumque  S.  Brioci 
ablegandi  sant. 

IIS.  Cap.  xxxiii.  7arMfiif«s,  Ba^' 
eabocuiee]  Prios  Latutatee  corropte 


876  NOT^   BT   BMBNDATIONB8 

legebatar.  Tarnsatiain  meminit  C«*  dem  montium    per  mediam  HUpa- 

sar,  Bell.  Oall.  lib.  iii.  pag.  88. '  Vo-  niam  doctu  ae  Teluti  cnna  in  occa- 

catea/  inquit,  '  Taroaates,  Elnsates.*  nam  asqae  Oaditanam.    Hoc  vero 

Pagum  bi  tenuere,  coi  nomen  hodie-  cnn  minime  perviderint  viri   «liaa 

que  priacum,  le  Tunan,  ut  rf>cte  vidit  eruditi,  Piotianniy  et  SepuWeda,  int* 

Mariana,  Hiftt.  Hisp.  iii.  18.  p.  118.  rum  quantas  inter  se  litea  de  Tero 

£jus  pagi  capat  Atareniium  civitas,  hijas  loci  intellectn  moverint :  qoea 

Aire  en  GaBcogne.     Qni  moz  pro  Ba*  aliter  assequi  se  non   posse    arabo 

$aboeaie$,  piitmt  Basaftf,  Boatee,  legl  confessi  snnt,  qnam  Plinii  verbis  im- 

oportere,  Bofttiumqoe  civitatem  olim  mntatis,  atqne  in  contmriam  plaoe 

Boium  fuisse  ex  libello  Prorinciarnm  sententiam  detortia  t  dam  ille  in  Pli- 

Rom.  afferunt,  teste  atnntnr  dnbi«  nianis    Observationibas,    «6   exmriu 

admodom  fidei,  soa  somnia  saepe  pro  6rwRolt  tn  occasam  «Bfwnoeitalem :  isie 

▼ero  obtrudente,  cujns  mendacium  Epist.  iii.  40.  p.  184.   *ab  ezortn 

hac  in  parte  detegit  Valesius,  in  No-  eqninoctiali  in    occasnm    vstivum/ 

tit.  Oali.  p.  S29«  censet  legi  oportere :  reclamanribna 

1 14.    Cap.  xxziv.   /psa  Pyremai  libris  omnibns,  tnm  editis,  tnm  ma- 

jiiga  ab  exortu  tBquuioetiali  fum  ni  oe-  nn  exaratis :  atqae  adeo  ipao  recln- 

casvm  bmmaleml  Ipsa,  inqnit,  Pyre-  mante  Plinlo,  cnjas  mentem  Mela, 

na?i  juga  Hispaniam  sic  irrnmpnnt,  nt  qnem  transcribit,  planam  facit. 

ab  exorttt  aeqninoctiali  qnasi  ccepto  115.  Ibid.   Bremaree  Udert  tepUm^ 

corsn,  per  totam  provinciam  longa  trtoiiaii,  quam  meridMoaa]    Abest    ea 

serie  immissa,  perveniant  demnm  in  vox  eeptemtrionoH  a  Reg.  codd.    Sed 

occasum  brnmalem,  et  ad  ea  Baeticas  incuria  amannenainmy    ut   arliitrory 

provinciae  littora,  qnae  occidenti  snnt  praitermiasa :  nam  et  orationis  seriea 

adversa :  atque  ite  Hispaniae  partem  id  postnlat  signari,  qnod  meridtano 

qnae    a  Ruscioone  Oades   enntibos  adversnm  sit :  et  ipse  Mela.  a  qno 

dextrs  est  ac  septemtrionalis»  fscinnt  mrsnm  haec  Plinins  mntualnr,  loco 

breviorem,  et  angnstiorem,  qnam  me-  proxime  ciiato,  geminom  illud  latos 

ridiana  est.     Hanc  eme   scriptoris  agnoscit :    '  Tarracooensis,'     inquit, 

sententiam  prodit  apertissimo   tum  *  altero  capite  Oallias,  altero  Bmti- 

ipsa  oratio,  tnm  vero  maxime  Meia  cain,  Lusitaniamqne  contingens,  ma- 

Pomponiut,  qnem  hoc  loco,  nt  solet,  ri  latera  objicit  nostro,  qoa  meridiem ; 

exscribit.    Sic  enim  ille  ii.  6.  p.  40.  qua  septemtrionem,  oceano.' 

«Pyrenaens  primo  hinc  (ab  Eliberi  110.  Ibid.  FlortoMfa  colrato.  Ciet- 


et  Rnscinone)  in  Britannicnm  pro-  la<tni  JX.  regio  CatUabrormm^  Prm- 

cnrrit  oceannm  :  tnm  in  terras  firoiite  postera  interponctio  prius  omnianis- 

converans,  Hispaniam    irmmpit,  et  cebat:   Fkanabriga,   coionta  IX.  d- 

minore  ejus  parte  (nempe  qoae  sep-  vUahm,  Regio  Cautabraruau   Qniaco* 

temlrionem  respicit)  ad  dextram  ex-  ioniam   novem    civitatnm    nnqoam 

clnsa,  trahit  perpettia  latiera  conti*  inaudivitP    Ipsam  regionem  C^nta* 

nnus,  dooec  per  omnem  provinciam  brornm  civitatibns  oovem    coostare 

longo  limite  iromissns,  in  ea  liitoniy  ait.    Sic  iii.  8.  '  In  Antrigonnm  de- 

qnae  occidenti  annt  adveraa,  perveni*  cem  civiiatibus:    Carietes  et  Ven- 

at.' HacteniisMe1a:nijusexoratioae  nenses  quinque  dvitatibus,  &c.    In 

intelligitnr,  non  de  tola  illa  montts  Vaccvornm  xviii.  civitatibns/  Ste, 

Pyrenei  latitudine  ac  serie  nunc  agi,  £t  libri  hujns  cap.  7.  similiter :  'Re- 

qnae  ab  ocesno  Cantabrisqne  ad  Ibe-  gio  Messenia  doodeviginti  montinm.* 

ricnm  niare  pertinet,  qiia  in  Oallias  117.  Ibid.  OryeneMesct  s  Canta6rts] 

ab  Hispania  iter  est :  sed  de  eornn»  In  Mss.  Reg«  1.  OrgenoiKsci  e  Coiila- 


AD   C.   PLINIl   8BGUNDI   LIB.   IV.  877 

brU,    Colb.  1.  Orgemmuei.  Colb.  9.  tos   Solinnm    Martianomqao,   M«f- 

Originomiiei.    Plinli   editorei    Inde  nnm  promontorium,  aive    Olisippo- 

nobis  Origenot  commenti  iinnt,  Ori'  nente,  idem  cnm  Artabro  exisiimawe 

^reni  wii$ti8  CmUaltrig,  qnoi  nec  libri,  aiont :   qttanqoam  si  error  est»  non 

nec  anctores  olli  agnoscnnt.    Foit  in  Pliniom  ipsnm,  sed  in  eos  conjiei 

aliquando  eom  scrlbendnm  pntarem  :  potins  oportnit,  quos  ejus  senteniim 

Cmrgitmii  mMts  Cmttabria ;  qnoniam  appellat  anctores.    Est  tamen  simile 

Cnrgionios  a  Cantabris  faiigatos  cre-  veri,  etsi  id  nnllns  veternra  prodat, 

bris  incnrsionibus  scribit  Fioriis  ir.  e«se  Artabrnm  promoatorinroy  snmto 

12.  p.  198.     Sed  indubitata  deinde  ab  Incolis  Artabris,  aot  dato  his  no- 

visa  emendatio    est,   Of^r9io««SA  e  mine,  illud  quod  Celticnm  c«p.  snp. 

CanUkriM^  qnam  totidem  pmne  apici-  Plinins  Pomponinsqne,  NerinmStra- 

bos  libri  omnes  condltivi  eihil>ent,  bo  ae    Ptolemaens  vocarnnt.     Ve- 

firmatqne  egregie  Plolems^us,  ii.  0.  mm  isto  disterminari  cmlumy  terras, 

nbi  in  oppidis  Cantabrornm  medi«  maria,  aeo  Olisipponensi,  atqiie  adeo 

terraneis  prope  Astnres,  'A/yytWfwo'-  defendi    a    culpa  Plininm   minime 

Koif  appellat,  band  dnbie  pro  *0^k^-  posse,  ut  Pelicerins  aliiqne  conten- 

fuoKop,  dnnt,  tam  falsnm  est  qnam  qnod  fal* 

118.  Ibid.  Eiieuide afivmine  slssimum.  Qnid  Hispaniae  iatns esset^ 

NaoUmHeme']   Ita  qnidem    Barbarns  qnid  frons,  nesciisse  ii  vtdentnr.  Nos 

reposiiit,  ex  Ptolem.  ii.  6.  apnd  qnem  siioloeo  aperoimtis,  interpretationem- 

NoetilXXtftMrof    amnis     meutio.     At  qne  nostram  haec  Plinii  Pomponiique 

idem  et  Vafiimt  qnoque  worafuB  me-  locaecregie  constabilinnt.    Ille  enim 

minit  jnxta    Navilubioiiem :    onde  dehocipsopromontorioOlisipponensi 

forte  defendenda  vetns  lectio  codi-  ii.  112.  '  Promontorium   Artabmm/ 

enm  R.  1.  2.  Colb.  1.  2.  et  Parm.  inqnit/qnolongisBimefronaprocnrrit 

tdit.AJIamiM€NaoiayAUnonee:  nnde  HispaniaD.'    £t  boc  ipso  libri  hnjns 

nnde  tandem  Albiones  ii  appellatio-  cap.  *  Promontorinm  Sacrum  e  media 

nem  sortiantnr.    Ceterorum  qnoqne  prope  Hispaniae  fronte  proailit.'  Qul- 

popnlornm  obscnra  nomina,  sitiis  ia-  bns  verbis  prodit  apertissime  tribns 

eertns*    Id  nuam  liqoet,  a  flumine  omnino  froatem  eam  efiki  promoa- 

moz    appellato,    ad    promontorinm  toriis.    A  Junooio,  quod  est  circa 

Celticuro,   Cap  de  Fineterref    oram  Gaditanum  frettim,  incipere  :  in  Sa^ 

oaaem  tennisse.    la  Mss.  niox  ap-  cro,  qood  S.  Vincentit  vocantf  esse 

pellatis,    legi:    ifilgiMrrt  csfaomaae  mediam,  nbi  capnt  EtiropaB  statni- 

Nartat,  ladom^  Arromiy  Arroirebte.  tur  a  Dlonys.  Perleg.  vs.  562.   ad 

110.  Cap.  XXXV.  Oppidum  ei  fia-  Artabrum  deaique  longissime  pro« 

mea  JEmieiam\  Prins  Jlftatam  legeba-  cnrrere,  ia  quo  desioat.    Inde  versns 

tnr.    At  est  Alfdnor  oppidnm  Losi-  Oallaeciam  facto  circniin,  latns  inci- 

taairo  Ptolemco  ii.  5.  item  Antoni-  pere   septemtrionale  Hispanim  Ln- 

■0.    Et  in  Conc.   Tolet   iii.   apnd  sitaniaeque.  Namqne,  tit  Pomponius 

Loaysam,  p.  228*  Possidoains  Emi*  tradtt,  ii.  6.  'Lnsitania  oceaao  tan- 

■icatis  Ecclesim  Episoopns  subscri-  tnmmodo  objecta  est :  sed  latere  ad 

bit.  In  Mss.  Reg.  et  Colb.  et  in  edit.  teptemtrionem,  froate  ad  occasuro.' 
Parai.  Enmeniam,  121.  Ibid.  OceanMoque  GaUieoe]  I» 

120.  Ibid.  PromonioriMmj  qnad  aias  CWffl.eod.  Calakue,  sea  potiiis  CU- 


Artabeum']  Pelicerius  la  notis  Mss.  laicuef  a  gente  CalUica,  boc  est,  OaU 

enm  Piatlano,  Casanboao,  Resendio,  iaacis.    At  valgatam  scriptnranp  de- 

Salmasioqne  lo  SoUn»  p.  276.  insignl  fenduat  eodices  Reg.  et  Colb.  Mar- 

oaac  crrore  Plinian,  et  iilam  secu-  tiaaoa  qaoque^  lib.  vi.  c.  de  Hiapa* 


878  NOTJE  BT   BMBNbATfONES 

nia,  p.  24».    Qnin  ipte  Plinias  ix.  S.  aratis»  R.  1. 2.  Colb.  1. 2. Parii.ChH&, 

oceanani  bnnc  Oallicuni    Tocat,  vt  et  Parm.  edit.  legitnr,  Potintamm  a 

8U0  loco  monebimus.  paletf .    £t  de  pnteit  qnidem  in  Oa- 

122.  Ibid.  Comcordienteit.  Elbocori,  dinm  insnla  frequentibos   prolixam 

JnienmnienaeM]  In  Mss.  Reg.   Colb.  concertationem  Strabo  inttitaii,  ex 

&c.  et  in  edit.   Parm.  Concwrdienseif  Polyb.  lib.  iii.  p.  17S.    Quamobrem 

et  Boecori^  Ipao  elementornm  ordine  a  vetere  scripttira  discedere  Henno- 

admonitns  Hermolaus  reposnit,  Coa-  ktom  fortasse  non  oportiiit ;   qnao- 

eonHeiisef  gat  et  Boccori ;  ratns  faoo  qnam  ei  scriptores  oec  panci  favent, 

loco  Boccoros  perse  non  posse  nonii-  nec  ignobiles:  nam  Festns  Avieniia, 

nari.    £go  vero  sinceram  loci  biijos  in  Descript.  Orbi»,  vs.  611.  '  Otdir 

arbitror    lectiooem,    quam     attuli.  priinairetnmsolidasnpereminetarcf, 

Nam  apnd  Ptolemoenm   in   oppidis  Hopc  Cotiuussa  prius  fuerat  tnb  oo- 

Lusitanise  mediterraneis,  ii.  5.    *£X-  mioe   prisco,  Tartessuraqne  dehinc 

Ko^U  recensetnr,  literis  permnta-  Tjprii  dixere   coloni :   Barbara  qoin 

tis  band  dobie,  pro  *EXfioKopis»  etiam  Oades  hanc  Ungna  freqiieotst : 

125.  Ibid.  Iniennnieneee]  In  Mss.  Poenns  qaippelocum  Oadir  vocatoa* 
Reg.  Colb;  Cbiffl.  Paris.  &c.  intenn-'  dique  septum  Aggere  praeducto.'  Di- 
feiwesb  Editi  libri,  iaferattfensee.  onysinm  Festos  expre8sit,qnivt.450. 
Nostram  emendati^nem  defendit  KXi^o/Uiniv  KorcvoSasr  ^^q^tC^am  Vi- 
Omteri  vetos  Inscriptio,  p.  102.  In-  Seipa.  Adde  TzetxeD,  Chiliad.  viif. 
TBRANiiiEMSBS.  Et  niulto  etiam  ma-  Hist.  216.  vs. 681.  'H  vw viins^Ti' 
gis  PlilegoD  Traliianus  dte  Longaevit^  Sci^  tV  icX^ccy  Ko^MviUni,  Tb  wpi^ 
cap.  1.  p.  113.  scribens»  *lrT§pavaiaia  ititoiidJ^eto  tV  KXnffof  RoriyoMro. 
9iKts  Aevtrerou^s,  127.  Ibid.  In  hae  Genfonet  lubtiMe 

124.    Cap.  XXXVI.  JjpitMS  spoltam  o  quUntsdam  exieliMMntur,  quorwn  «r- 

XV.  M,  pa$8.']   Ita  quidem  lltMri  om-  «enta  HeraUea  abdmxerit]    Sic  libri 

■es :  at  longitodine  insulm  Oadium,  omnes  incredibili  coDsenso,  tiim  ns* 

et  latitudine  jam  signata,  reliqnus  bu  exarati,  tnm  editi  etiam  ante  Frs- 

tantnm  videtnr  esse  ambitus:  qni,  si  benium,  qui  nnmero  singolari  legit: 

longitudo  est  xii.  m.  pass.  fieri  non  earisiiaMiiicr,  c^jum  armentUy  ^v.    Sstii 

potest,  quin  fcre  xxx.  passuum  mil-  audacter  id  qjnidemy  Ubris  refrsgan- 

liacolligat.  tibus.     Nec  tamen   snm  oesciai  a 

126.  Ibid.  Abeet  a  coniinente ....  Orvcis  dici  promiscne  rqfwjkr  r^pv^ 
mtmis  pedes  DCC.]  Sincera  hiec  om-  pos,  et  Tnpvivns  TripvSpov,  Unde  Sie- 
Binm  codicum  lectio  est,  R.  1.  2.  plianns  de  hac  insula :  *EpA$9ta  nieot 
Coib.  1.  2.  Paris.  Chiffl.  et  Parm.  Tripv6yov,  £t  Txetzes,  Chilisd.  IT.  vt. 
edit.  Frobenius  prior,  qnem  secuti  S61.  'O  Vnpv6tfns  fioffiK^  Mipx^'^ 
deinde  aunt  oeteri,  passas  DCC,  re-  Balas,  k,  r.  \, 

posnit.    Vemm  a  continente  angus-  128.  Cap.  xxxvii.  A  Tanai  asfse 

to  spatio,  et  veluti  flumine  abscissam  Gadee  LXXXIL  XIV,  M,]  Ita  libri 

Oadinn  insulam  anctor  est  Mela :  omnes.    At  si  octnagies  quinqniei 

Polybins,  et  Solinns  cap.  2S.  p.  44.  oentena  et  sexaginta  octo  millis  pssi. 

cum    Plinia,  pedibns  septingeniis  :  auctore  A.rtemidoro  patet  longitndo 

Strabo  lib.  iii.  p.  167.  stadio  definit,  ipsa  totius  terrse,  ab  ortn  ad  oecs- 

hoc  est,  cxxv.  pasaibna,   pedibus  aom,  hoc  est,  ab  India  ad  HercQlii 

vero  Dccxx.  cotiimnas  Oadibus   sacratas,  nt  ir* 

126.  Ibid.  Cottnneeam  apnd  eo$  oo-  112.     Plinius   prodidit^  qno  pacto 

eatam'}  Vereor  ot  illud  apnd  eoe  Pli-  Eoropse  unius  longitndini  octusgies 

Bianum  sit    Certe  in  Ubrls  mana  ex-  et  bis  centena  et  quatoordecin  millis 


▲D  C.  PLINII  SECVNDI   LIB.  IV. 


879 


idem  SMignare  potnerit  ArCeiBidorns, 
non  sane  video :  nisi  si  h»c  adnavi- 
gationls  per  sinns  omneSf  intimosque 
sinnnm.  recessns  a  Tanai  Oades  us- 
que  institntae  mensnra  est. 

129.  IUld.JSst  amiem  ipnuM  ItaHa^ 
yi  dixhnmsy  XL  XX.^  Ita  libri  omnes 
nianu  exarati,  R.  1.  2.  Colb.  1.  2.  Pa- 
ris.  &c.  Vulgati,  XII.  XX.  Pelice- 
ritts  in  Notis  Mss.  et  Pintianus,  X. 
XX.  quoniam  Plinius  ipse  eo  loco 
qoem  nnnc  spectat,  iii.  0.  Patet 
Italia,  inquit, '  longitndine  ab  Alpino 
fine  Prsetoriae  Angustap,  per  Urbem 


Capnamqiie  enrsn  meante,  Rheginm 
oppidum,  in  hnmero  ejns  situm,  a  quo 
▼eltiti  cervicis  incipit  flexns,  decies 
centena  et  viginti  millia  passunm.' 
Verum  cnm  idem  his  verbls  statim 
ista  snbjongat:  'mnltoqne  ampllor 
mensnra  fieret,  Lacininni  usque,  ni 
talis  obliquitas  in  latus  digredi  vide- 
retur/  hanc  ipsam  mensnram  am- 
pliorem  snperiori  adjici  modo  perspl- 
cnnm  est,  qnam  centnm  millinm  pas- 
snnm  esse,  tnm  ex  cap.  10.  tum  ex  15. 
ejnsdem  libri  colligimus. 


C.  PLINII   SECUNDI 


NATURALIS    HISTORI^ 


LIBER  V. 


Africa  Asittque  pars, 

I.  Aprigam  GrsBGi  Libyatn*  appcllavere,  qua  mare  ante 
eam  libycnm  incipiens  iEgyptio '  finitar.  Nec  alia  pars 
terraram  paaciores  recipit  sinas^  longe  ab  occidente  *  ^  lit* 
toram  obliqao  spatio.  Popalorum  ejas^  oppidoram  nomina, 
vel  maxime  sant  ineffabilia  pra^terqaam  ipsoram  lingais, 
et  alias  castella  ferme  ^  inbabitant. 
(i.)  Princip    ^  terraram  Maaritanise  appellantur  asqae 


^^■^^^^^^^^^ 


Cap.  I.  1  Margo  edd.  Dalec.  et  Gronov.  et  mare  ante  eam  lAhfam:  JE- 
gypi^;  ChifB.  «t  mtre  anU  eam  LUnfcum:  JEgyptio,^2  Haec,  longe  ab  ocd- 

NOT/E 

»  Graei  LUrffom']  Ab  Afro  Libye  rmm.    Nam  PomponlQin  seqnitiir,  ca- 

Herculh  fillo,  inqnit  Martlanos,  llb.  jns  haec  Tcrba,  r.  4.  '  Nnnc  exactius 

^t.  cap.  de  Afrlca,  pag.  Slf .  ▼«!  a  oras  sitnsqne  dictnro,  inde  eit  com- 

Libya  fcemina  Epaphi  illfay  ut  alt  modiuimnm   hicipere,  nnde   terras 

DionytiuB  in  Enttatb.  oceanns  ingreditnr :  et  ab  ils  potis- 

^  Longe  ab  oeeidtnie^  Longo  admo*  simnm  qn«  inflnenti  dextras  snnt.' 

dnm  spatlo  ab  occasn  fretoqne  Oadi-  Et  cap.  5.  *  Hinc  in  nostrnm  mare 

tano  JEgypfam  nsqne  iacnrvantlbns  pergentibns  1ft?a  Hispania,  Manrita- 

sese  molliter  littoribns.  nia  dextra  est.'    Idcirco  Mels  Pll- 

«  Caetella  ferme]  Non  cincta  moe*  nioqne  principia  termram  Hlspanltt 

Bibns  oppida.  Manritaniseqae  appellaatnr. 

*  Prineipio]    Vel,  Prkwipia  terrO' 

Delpk,  et  Var.  Cta$.                  PUmiue.  l  K 


882 


C.  PLINII  6ECUNDI 


ad  C.  Cadsarem''  Germanici  filinm  regna,  saevitia  ejas  io 
daas '  divisse  provincias.  Promontoriam  oceani  extimom  « 
Ampelusia  nominatar  a  Graecis :  Oppida  faere,  Lissa  ct 
Cotta  *  **  ultra  columnas  Herculis :  nanc  est  Tingi,*  quondam 
ab  Antaeo  J  conditum ;  postea  a  Claudio  Csesare,  cum  colo- 
niam  faceret,''  appellatam  Tradacta  Julia.^  Abest  a  Belone, 


*#>^**^**s^*^* 


dente,  Dalecampio  snpervacua  videDtnr.— 5  Ita  codd.  HardaiDi  et  Chiffl. 
cnm  edd.  Harduin.  1.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et  FranE.  Lixu,  Cotes  Vct.  Dalcc. 


NOT£ 


«  Ad  C.  Caiorem]  Caligulam.  At 
Dio  lib.  LZ.  pag.  671.  Clandium  Cs- 
sarem  hnjut  divitionis  auctorem  fa- 
cit :  'O  K^mUios  Sixp  'rchs  Ma^povs  robs 
6wiik6ovs  iv€iiuv^  h  rc  rit  ircpl  Tiyyaf^ 
Koi  4s  r&  irvpi  Kauri£pciciy*  lu^  &inrtp  ical 
iyofidfoin-aiy  Claudiue  Mauros  dnplici' 
'ierdivieit:  in  eoa  qui  ad  TVn^n,  et  qui 
ad  Cteeaream:  unde  et  nomen  habent* 
A  Caio  forte  cooititnta,  ac  delibera- 
ta :  perfecta  postmodum  a  Claudio 
cst.  Ptolemeum  enim  Jnbae  filinm 
Mauritanie  Regem  contobrinnm 
8UUU1  Caius  interemit,  qnare  saevi- 
tiam  ejut  Piinins  nunc  incusat.  Vide 
Dionem  lib.  liz.  pag.  659. 

'  In  duoi]  Tingitanam  et  Cssari- 
cnsem*  Tingitana  pertinet  a  freto 
Oaditano,  ad  fines  utque  Marocani 
regni.  De  Caesarienti  inferiut. — *  In 
nnmmis  semper  matiietania  ett.' 
Ed.  eee. 

V  Oceani  exHmum]  Ultimum,  in  ip- 
so  freti  aditu  potitnmy  qua.  in  medi- 
terranenm  sinnm  oceanus  influit.  Ca- 
bo  Deepartel  valgo  dicimosy  inquit 
Mariana  1. 1.  Hist.  Hisp.  i.  22.  p.  41. 
Ptolemeo  iv.  1.  ett  K^imis  htponf* 
Mela  I.  6.  a  qno  hsc  Plinius  mutua- 
tut  ett :  '  Africae/  inquit,  '  caput 
atque  exordiiim  est  promontorium, 
qnod  Oraci  Ampelusiamy  Afri  aliter, 
sed  idem  significante  vocabulo  ap- 
p«llaDt:'  nenpe  Kj^rnp^,    Bochartns 


Parle  ii.  Oeogr.  i.  5T.  p.  715.  Poe- 
not  scripsisse  existimat  qoip  Ceiepk^ 

id  estf  roS  rpvySnfroSf  snndenuaHtiem 
"Afi.TtXos  Graecis  vUem  sonat.  Vitiam 
feracem  hanc  oram  ntroqne  littore 
fuitse  significat  ilummns  Colooise  Jn- 
liae  TraductSy  de  qno  dicetnr  in  No- 
tis  et  Emend.  num.  1. 

^  lAeea  et  Cotta']  Fnere,  inqoit, 
olim  h»c  oppida:  nunc  bellls  atlri* 
ta,  nomen  tantum  et  locum  servaDt. 
Idem  Plinius  zzzti.  6.  *  In  oceano/ 
inqnit,  'ad  locnm  Mauritanivy  qni 
Cotta  vocatur,  non  procnl  laxo  fla- 
mine.' 

1  Nune  eet  Tingi]  Ptolemapo  iv.  1. 
Ttyyts  ^  Koi  Kaurdpoia,  Hodie  Tanfer: 
paret  Anglonim  Regi.- 

J  Ab  Ant^eo]  Ita  Soiinns  cap.  24.  p* 
45.  Non  ab  Antso  modo  id  condi- 
tnm,  sed  et  oonditnni  ibi  Antsoai 
auctor  est  Pintarchus  in  Vita  Serto- 
rii,  p.  672.  a  quo  refossnm  toBinliini 
scribit»  corpus  repertum  LZ.  cobilo* 
fom :  qnam  fabulam  a  Oabinio  pri* 
mnm  disaeminatam  in  vnlgns.  Ro^ 
manarum  rerum  scriptore,  admoDCt 
Strabo  lib.  zvii.  p.  820. 

^  Cum  coloniam  faeeret]  TingitaoU 
oHm  ab  Aogosto  civitatis  Uintum  jo- 
re  donatit,  nt  auctor  ett  Dio  lib» 
ZLViii.  p.  884« 

1  Traducta  JiM]  Vtdo  Notas  et 
Eroend.  num.  1. 


NAT.   HIST.  LIB.  V.  1. 


883 


oppido  Bfieticae»  proximo  trajecta^  xxx.  m.  pass.'°  Ab  eo 
xxv.  M.  pass.  in  oraoceani/  colonia  Aagusti  Julia  Ck>n- 
stantia  Zilis/  ®  re^m  ditioni  exemta^  et  jura  p  BsBticam 
petere  jussa :  et  ab  ea  xxxii.  M.  passuam  colonia  a  Clau- 
dio  Csesare  facta  Lixos,''  vel  fabolosissime  antiquisnarrata. 
Ibi  regia  Antasi^'^  certamenqae '  cam  Hercale :  et  Hesperi- 
dum  horti.^  Affanditur^  aestaarium^  e  mari  flexaoso  meata, 
in  quo  draconis ""  castodias  instar  fuisse  nanc  interpretan- 


*^^^*^^* 


lAMy  Cotei  edd.  Tett.  et  Gronov. — 4  Vox  trtfftef  non  legitar  in  Chiffl.— 
5  Zubil  Vet.  Dalec.  ZuU»  codex  alter  ap.  Dalec.  Julia  Contiawtia,  ZilU  dis- 
'tinctim  Gronov.  et  edd.  vett.  Mox,  etjwca  tn  BcBtieoM  .  • . .  a6  anliquia  rdd. 
jett.  ante  Hardnin.  Utramqiie  prvpositionem  non  agno$cnnt  codd.  Hardaini 
et  Clitffl.— 6  Ita  codd.  Hardnini,  cnm  edd.  Hardnin.  1. 2.  3.  Miller.  Bipont. 
et  Frans.  AffmdUur  etiam  etitwttiam-cQ^,  Dalec.  Affunditur  axUem  huic  artua» 


NOTJE 


»  XXX,  M,  }MiM.]  Solinuf  cap. 
24.  p.  45.  et  Martianoa  lib.  vi.  cap. 
*  Alia  divltio  Europse/  p.  215.  zxxiii. 
M.  paM.  Spatiom  Strabo  non  defipit, 
lib.  III.  p.  140.  aed  a  Belone  Tingin 
proximom  ease  tngectoro  ait. 

"  In  era  ocemit]  Qna  se  a  freti  an- 
gustiis  Sectit  in  occasom  oceanaty  et 
verglt  in  meridiem. 

«  JuUa  ContiaUia  ZUu\  Snnt  enim 
luec  eonjnnctim  legenda,  non  divi- 
aimi  nt  prius,  Julia  Constaniia^  ZiUs : 
ne  dno  diversa  existimentnr  oppida. 
Ut  Tingia  Traducta  Jnlia,  ita  Jolia 
iConstantia  Zilis  est  cognominata.  Z^- 
A»  est  Straboni,  lib.  xvii.  pag.  827. 
Antonino,  2iiH»^  Vetns  inscriptio  in 
Thesaoro  Ooltzii,  Col.  Constahtia 
2iLi  AVGVSTA.  Vetnstnm  retinet  no- 
meny  prspfixo  Arabum  articulo,  Ar- 
aUkif  in  regno  Fet» 

p  Ei  jurd]  BaeticsB  jnrisdictioni 
ascripta  et  contribnta  Zilis  est,  di- 
tioni  Mauritanis  regnm  exemta. 

4  Lisof]Hodie  Larachey  testeJ.  B. 
Gramaye,  Afric.  Illnstr.  iv.  1.  p.  96> 
AlCa  PtolemsBO  iv.  1.  AI7I  Straboni, 
•loc.  cit 


'  Ibi  regia  AnittiJ  Haec  Martianus 
iitdem  fere  verbis,  lib.  vi.  cap.  de 
Africa,  p.  216.  et  Solinos,  cap,  24.  p. 
45.  Lixon  Colonlam  appellat  etiam 
Atttonini  Itinerarium.  Descrlbitur  ea 
regia  a  Lncano  iv.  590.  *  Inde  pe- 
tit  tnmulos,  exesasqne  undique  rupes» 
Antaei  qnae  regna  vocat  non  vana  ve- 
Histas.  Hsec  illi  spelnnca  domns  : 
latnisse  snb  alta  Rnpe  fernnt,  epnlas 
raptos  babnisse  leones/  &c« 

■  Ceriamenque^  De  quo  poetice  mnl- 
ta  Lnranns,  loc.  citat.  et  fabnlosissi- 
me  Apollodorus  de  Diiis  lib.  11.  p. 
129.  seu  quisqnisaliusejnslibriiiuc- 
tor  existit. 

<  Hesperidum  horti]  De  bis  dieemns 
cap.  5.  Hornm  sitnm  indicat  expres- 
sios  ipse  xix.  21.  • 

■  Affunditur]  Martianus  loc.  cit. 

^  In  quo  draeenit']  In  flexnoso  »• 
stnarii  bnjns  meatn,  inquit,  species 
qnsdam  cernitur,  et  aimilitndo  dra- 
conis  :  hinc  locus  fabnla»  datns,  an- 
riferi  Hesperidnm  neriioris  aurea  ma* 
la  a  dracone  pervigili  cnstodiri.  So* 
lini  paraphrasis,  loc.  cit.  '  Flexuoso 
neatu  sBstaarium  e  mari  fertnr»  adeo 


884 


C.  PLiNII  SeCUNDI 


tan  Amplectitttr  intra  se  insulaiDy  qaam  solam  e  Ticino 
tractu  aliqnanto  excelsioroi  non  tamen  aestus  ^  maris  iniuif> 
dat^  Extat  in  ea"^  et  ara  Herculis,  nec  pre&ter  oleastros 
aiiud  ex  narrato  illo  aurifero  nemore.  Minus  profecto  mi- 
rentur  portentosa  Graeciae  mendacia,  de  iis  et  amne  lixo  ' 
prodiia»  qui  cogitent  nostros  nuper '  paulo  minus  monstrifk^a 
qufledam  de  iisdem  tradidisse :  Pr»validam  hanc  nrbem 
majoremque  Carthagine  magna ;  prseterea  ex  adverso  ejns 
sitam,  et  prope  immenso  tractu  ab  Tingi:  quaeque  alia 
Comelius  Nepos  avidissime'  credidit  Ab  Lixo  xl.  m. 
in  mediterraneo  altera  Augusti  colonia  est  Babba/  Jalia 
Campestris  appellata  :  et  tertia  Banasa,**  lxx  v.  m.  Valen- 
tia  cognominata.    Ab  ea  xxxv.  m.  pass.  Volubile*  oppi- 


rtmfi  Gronov.  et  edd.  vett.   Mox,  tn  quo  draeome*  Chiffl. — 7  Vet.  Dalec  et 
cod.  alter  ejnsdein,  tfiimdajif. — 8  Vet.  Dalec.  audadnime» — ^9  SiAuba  Vet. 


NOT« 


sinnoftis  lateribnt  tortBOsnn,  nt  vi« 
•entibtu  procnUapsus  ani^ueos  fracta 
vertigine  mentiator :  idqne  qnod  hor- 
toe  appcllavere,  circnmdat :  «nde 
ponuNmm  cuttodem  interprelantea, 
•tnixeront  iter  ad  mendacium  fabn- 
landi.' 

*  Non  immen  aelue]  Solinns  loc.  cit. 
*  Planiiiet  manet  ticca,qnamvifl  pro- 
na  •nperveniant  equora,' &c.  Fabn- 
lit  id  Strabo  aoceiMet,  lib.  xvii.  pag. 
S36. 

«  Extat  in  ea]  Solinus :  <  Sed  haec 
iDanla  stnabus  alvei  recnrrentity  et 
in  qaibotdam  «eqnorit  spiris  sita, 
preter  arbores  oleaatri  similet,  et 
aram  sacram  Herculi,aliad  nihil  praa* 
ferty  quo  propaget  vetnstatis  me- 
noriam.*  De  ara  Uercniis,  Strabo 
loc.  cit. 

y  Amne  Uxe]  Hodie  iMcewf,  cnjns 
ia  oslio  sitam  lizoa  oppidniH.  Qora* 
M^  fiiya  Ai^os,  Kt^  T^  «otyCmfr  A((ov, 
Scylaci,  p.  60. 

■  NotUve  nufer]  Oabinina9..credOy 


•nglllat,  Ronnnarnm  i^eraoi  aeriplo» 
rem,  qiiem  annalibna  anity  qnoa  de 
Manritania  condidit,  fahnloea  ialaza* 
isse  anctor  est  Strab.  lib.  Z¥ii.  png. 
S29. 

•  BMa]  Bdfia  Ptolenas»  it.  1. 
Stephano,  Bo^at,  «tfAir  AijMi|i>  ex 
Martiano  in  Pertplo:  civeo  Ittt/Nfiai 
la  nnmmo  Veapaaianly  qnem  vldi,  C 
I.  C.  B.  boc  est,  <  CoVooia  JnliaCan* 
peatria  Babba.' 

k  Banaaa]  Tertia  Angnati  eolMda. 
ab  Lixo  lxzt.  mill.  pass.  diataaay  uA 
amnem  Subur.  Vdnffwa  Ptoieomey 
loc.  cit.  PaBasam  cormpte  vocat 
Antoninna,  sivey  nt  volnnt,  £thicna 
in  Itiner. 

«  VoMnU]  VolnbiUm  Coloniam  np» 
pellat  Anton.  in  Itiner.  OftaAoi|90^2t 
eat  Ptolemso  iv,  1.  Nnne  regni  eef^ 
nominis  capnt  Fez  eaae  Oeegraplm- 
ram  vnlgiia  exiatimat:  cob  taiaeii 
diaertia  verbb  Plinina  aasevetet  ah 
utroqne  mari,  Atlantice  et  loterne, 
non  ampiins  xxxv.  paaanum  ailllbes 


NAT.   HIST.    LIB.  V.  ].  885 

dam^  tantondem  a  maii  utroqne  distans.  At  in  ora  a  Lixo 
quinqaaginta  m.  amnis  Sabur,'  *  prseter  Banasam  coloniam 
defluens^  magnificus  et  nayigabilis.  Ab  eo  totidem  m.  pass. 
oppidum  Sala/  ejusdem  nominis  fluvio  impositum,  jam  so* 
litadinibus  vicinom,  elephantorumque  gregibus  infestum^ 
molto  tamen  magis  Aotololam '  gente,  per  quam  iter  est 
ad  montem  Africae  vel  fabulosissimum  Adantem. 

E  mediis  <  hunc  arenis  in  coelum  attolli  prodiderunt^  as- 
perum,  squalentem,  qaa  vergat  ad  littora  oceani^  cui  cog* 
noroen  imposuit:  eondem  opacom^  nemorosumque,  et  sca- 
tebris  fontinm  riguum,  qua  spectat  '^  Africam/  fructibas 
omnium  generum  sponte  ita  subnascentibus,  ut  nunquam 
satietas  voluptatibus  desit.  Incolaram  neminem  interdiu 
cemi :  silere  omnia,  haud  alio,  quam  solitudinum^  horrore : 
subire  tadtam  religionem  animos  propius  accedentium, 
prsBterque^  honrorem"  elati-^  super  nubiia,  atqueinvici- 
niam  Innaris  circuli.    Eundem  '^  noctibus  ^  micare  crebris 


^^^^^^^^^^^^ 


Dalec.  et  cod.  ejnsdem;  S^lmM  Chtffl.  Mox,  miciii/ZeM  pro  fMgnififfu», — 
10  Chiffl.  speciet ;  et  panlo  post,  iofiaj  pro  9tditUu, — 11  Chiffl.  friHermu  ter- 
nrem;  et  mox,  m  etoiiM. — 12  Ita  codd.  UardoiBi,  Dalec.  et  Chiffl.  ciiai 
edd.  Haffdoto.  1. 2.  S.  Miller.  Bipent.  et  Frana.  Bwidemque  GroBov.  et  edd. 

NOTiE 

dlstare  Volnbilim  :  Fessam  ampliiis  r  £iiierfu«]H»cpariterMartiana8, 

centnm  xx.  dlsiitam  omnes  eue  con-  lib.  ti.  cap.  de  Africa,  p.  215.  et  So- 

•eotiant.  linns  loc.  cit.  p.  46. 

*  Anmis  Suhur]  So^^Sovp  Tora^At  ^  Qua  ipeetat  AfrieaM]  QnflB  pro- 
Ptolemvo  IV.  1.  proiime  post  Li;Lnm  prie  nimirum  Africa  vocetar,  de  qua 
amni»  oceurrens,  Manritanise  oram  cap.  S. 

legentibus.    Hodie  Subu,  teate  J.  B.  '   Pretter^]   Praetereaqne.    Voz 

Granaye,  Afric»  illustr.  iv.   1.  p.  Plinio  perquam  familiaris. 

M.  ^  EluH]   Snbintellige,  mootis,  qnt 

•  Oppidum  Sala\  Quod  nnnc  SaU  caput  uUra  nnbila  condat,  atqoe  ad 
ease  eredimue,  inqnlt  Mariana  Hist.  ipviim  Lon»  circnlnm  accedere  vi- 
Hisp.  1.  20.  pag.  41.  2^  Wx»  Pto-  deatur.  *  Quod  altius  qnam  conspicl 
lem»o  lec.eit.etSiAAWc^f.  3kUi|(  potest,  utqne  in  nubila  erigitnr,  cie- 
Pbttoetrato  de  Vita  ApoU.  v.  1.  p.  Inm  et  sidera  non  modo  tangere  ver- 
299.  At  amni  nonc  noraen  e«t  Ba-  tice^  sed  susttnere  qooqne  dietns  est/ 
ragrag,  teste  Mamolio,  et  Oramaye»  inqnit  Mela  iii.  10. 

loc.  cit.  ^  £«iidcm  naeiibui]  Solinos,  et  Mar^ 

'  AictoiolMn]  De  his  inf«riu8.  Ha-  tianns,  loc.  ctt.  De  /EgipaDibns  Ba- 
bet  h«e  quoqne  SoKbus  cap.  24.  p.  4».     tyrisqne  dicemiu,  cap.  8. 


886 


C.  PLINII   SBCUNDI 


ignibus,  ^gipanum  Satyrorutnque  lascivia  impleri,  tibia- 
rum  ac  fistulas  cantu^  tyropanommque  et  cymbalomm  soni- 
ta  strepere.  Haec  celebrati  auctores  prodidere,  praBter 
Herculi  et  Perseo  '^  ^  laborata  ibi.  Spatium  ad  eum  im- 
mensum  incertumque. 

Fnere  et  Hannonis""  Carthaginiensium  ducis  commen- 
tarii,  Punicis  rebus  florentissimis  explorare  ambitum  Afri-*- 
caa  jussi :  quem  secuti  plerique  e  Graecis  nostrisque^  et 
alia  t  quidem  fabulosa,  et  urbe»  multas  ab  eo  conditas  ^  iin 
prodidere,  quarum  nec  memoria  ulla,  nec  vestigium  extat. 

Scipione  iEmiliano  res  in  Africa  gerentey  Polybius  An- 
nalium  conditor,  ab  eo  accepta  classe,  scrutandi  illius  or- 
bis  gratia  circumvectns,  prodidit  a  monte  eo  ad  occasam 
yersus^  saltus  plenos  feris,  quas  generat  Africa,  ad  flumea 
Anatin  ggcclxxxv.'^''  m.  pass.  Ab  eo  Lixum  ccv.  m. 
passuum  :P  a  Gaditano  freto  cxii.  M.passuum  abesse.  lude 
sinum  qui  vocetur  Saguti.'^^  Oppidum  in  promontorio 
Mulelacba.  Fluminay  Subur,  et  Salam.'^  Portum  Rutubis' 


^  ^i»^^^^i»«»i»^ 


Yett^lS  Heretdis  et  Penei  cod.  Dalec — t  Ita  codd.  Harduini,  Dalec.  Vef. 
et  Cliifl9.  noeiriiifue  ad  alia  Oronov.  et  edd.  vett. — 14  Codd.  Dalec.  Salmant. 
Martian.  et  Cliiffl.  CCCCLXVL  Moz,  Oronov.  et  edd.  vett.  Lunifli  CCV. 
M.paee,  Agrippa  Lixuma  GadUoMo;  sed  ii»c  dno  vocabula  Agrippa  Lixum 
non  agnoscnnt  codd.>-15  Safiei  codd.  Dalee.  et  Cliiffl.— 16  Sulmbumet  Suimi 
Cbiffl.  Mox  pro  CCXilL  quod  ezliibent  codd.  Hardnini,  et  Cbiffl.  et  edd. 
Hardain.  1.  2. 8.  Miller.  Bipont.  et  Frans.  CCCXIII.  legitnr  in  edd,  vett.  et 


NOT« 


1  HereuU  et  Pereeoi]  Solinns  cap. 
24.  p.  46.  nbi  de  Atlante  monte: 
*  Apex,*  inquit,  'Perseo  et  Herculi 
pervias,  ceteris  inaccessns :  ita  fidem 
ararnm  inscriptio  palam  facit,' 

"■  HonRonu]  Dicemos  de  eo  in  Auc* 
toram  Indice. 

**  Ab  eo  eondUaB]  Qnarnm  Hanno 
ipse  meminity  statim  Peripli  ioitio» 
€uju8  fragmentnm  hodieqne  extat. 

•  CCCCLXXXV.]  Solinns,  loc. 
cit.  CCCCXCVL  '  Qua  apectat 
mont  Atlas  occasnm,'  iuquit,  '  inter 
spsnm  et  flumeu  Auatim,  per  qua« 


dringenta  nonaginta  sex  millia  paa» 
Bunm  infames  bestiit  sylvs  obaideat.' 
Ita  etiam  Martianns,  lib.  ti.  cap.  de 
Africa  216.  Tamen  cnm  editU  ma- 
nuscripti  codices  concinunt. 

P  CCV.  M.  paee.]  Ita  SoUnns,  loc. 
cit.  Vide  Notas  et  Emend.  nnn.  9. 

<i  Qtft.9ocee«r  Saguti]  In  R.  1.  6k- 
guei.  Videtur  esse  Ptolemsi  iv.  !• 
et  Strabobis  lib.  xvti.  p.  825.  l^art»- 
puchs  Kuko6fitifos  k6Kuos,  qui  navigan* 
tibus  a  Lixo  in  anstrum  occurrit. 

'  Portum  Rutubie]  'Po^i^Bts  AimV 
Ptolemseo  iv*  l.  postSalam  oppidi 


NAT.   HIST.  LIB.   V.  1. 


887 


a  Lixo  ccxiii/  m.  passuam.  Inde  promontoriam  Solis  :  ^ 
portam  Bisardir : "  Gaetalos ""  Aatololes :  '7  flamen  Cose? 
nam :  "^  gentes,  Scelaticos,  et  Masatos.  Fiamen  Masatat : '- 
flumen  Darat,^  in  qao  crocodilos  gigni.  Deinde  sinum 
Dcxvi.  M.  pass.  includi  montis  Barce  promontorio  excnr- 
rente  in  occasnm,  quod  appellat'^' Sarrentium.  Postea 
flumen  Salsuin,'^  «  uitra  quod  JBtbiopas  Perorsos/  quorum 
a  tergo  Pharusios.®  lis  jungi  mediterraneos  Gaetulos  Da« 
ras.  At  in  ora  jEthiopas  Daratitas/  flumen  Bambotam^* 
crocodilis  et  hippopotamis  refertum.    Ab  eo  montes  perpe- 


*>*' 


Oronov. — 17  Auioteles  cod.  Dalee.  Mox,  Jbmen  Voeenum  codd.  Dalec.  et 
Cbiffl.  Deinde,  pro  gentes,  Seelaiicoey  qiiod  ex  codd.  refltitait  HafdninoSi 
geniem  Salaliios  babet  Piiitian.  geniem  Sceluiitoe  edd.  vett.  et  Gronov.— 18  Ita 
codd.  Hardiiini  et  Tolet  itein  edd.  Hardnio.  1.  2. 3.  Miller.  Bipont.  et  Frans. 
tmpeUaiur  OronoT.  et  edd.  vett. — 19  Ita  codd.  Regg.  Brot.  Colb.  et  Pana, 
flumen  Palntm  edd.  ante  Brotier.  Mox,  pro  Pkaruaioi,  quod  exhibent  Chiffl. 
et  edd.  Harduin.  1. 2.  8.  Miiler.  Bipont.  et  Frani.  Pharueoi  legitur  in  edd. 


NOT/E 


amnemqne. 

•  CCXilL]  Ita  R.  1.  2.  Colb.  1. 
2.  et  Parifl*  Centenarii  notam  adji- 
cinnt  pratrrea  libri  typifl  excnai. 

»  Soli»}  'HAibv  6pos,  Soli»  mons,  Pto- 
lem»o  IV.  1. 

■  Atfardtr]  Nomen  id  in  hac  ter- 
raruro  plaga  soli  Polybio  cognitnm. 
Exifltimo  esse  Vaafvapiar  &epay.  Ptole* 
nei  IV.  6.  nunc  ^xiiamarKm,  in  regno 
Marocchano. 

V  Gmtulo»]  OaBtnlicarnm  gentium 
populi  unmerosiBsimi :  Autololen,  Da- 
rs,  &c. 

w  Co««iiiim]  Mss.  omnes,  FMCiiiim. 
Est  Ptolemaeo  XawrApios  vorofi^f  juxta 
Tojnrapiatf  promontorium. 

>  Fhaaen  Maaaiatl  MAaaa  worofths 
Ptotemso,  loc.  cit. 

T  Plwnen  Darat}  Hdparos  worafaov 
PtolemBUS  qnoque  meminit,  loc.  cit. 
cni  roox  snbjongit  /Uya^  Xifih^,  Por" 
toM  magnMM^  quem  tinnt  is  vtdetnr 
efficere,  de  quo  itatim  Pliniai. 


>  QuodappeOaiJ  Snbintellige,  Po- 
lybins,  ex  tuperioribot.  Hanc  orse 
Libyc»,  qna  apectat  oceanum,  Poly 
bianam  descriptionem  baud  te  pr«- 
stare  velle,  satis  aperte  significat. 

•  Salsnm  IPalsum^  Mss.  omnes,  R. 
1.  2.  Colb.  I.  2.  Paris.  &c.  Saltunu 

^  PeroreotJ  Stepfaanns,  n^ropaoi, 
inqnit,  Aifiitis  KOyos  ft4ya  «col  «-oAvdb^ 
9ptno¥,  Agathemerus,  Oeogr.  ii.  5. 
H€p6pyovs  vocat.  Uterqne  mendose. 
U9p6paovs  recte  Ptolemcus  iv.  6. 

c  PAamsiof]  ^apoUrun,  HBvos  Ai^in 
ahif,  StephanoSy  p.  691.  De  Perorso- 
rum  et  Pharusiorum  situ  dicemus  in- 
ferlus,  sectione  octava. 

^  Daraiiia§]  A  flumine  Darat,  dt 
qiio  soperius  dictnm  est,  sic  cogno- 
minatos.  Aapdlku  appellat  Agatbe* 
roerus,  loc.  cit.  et  Ptolemaeus  iv.  0. 

•  Bamboium]  Meminit  bojns  am- 
nis,  tacito  tamen  nomine»  Hannoin 
PeriplOy  p.  89. 


888  C.  PLINII  SBOUNDI 

taos '  usqae  ad  eum,  qaem  Tbeon  ochema  dicemuji.^ ' 
Inde  ad  promontoriam  Hesperiam  ^'  na^gatioiie  diemm 
ac  Doctium  decem^  ia  medio  eo  spatio  Atlaatem  locavit,  a 
eeteris  omnibas  in  extremis  Mauritani»  pToditam. 

Romana  anna  primom^  Claudio  principe,  in  Mauritania 
beUavere,  Ptolemaeam  regem  a  C.  Cs&sare^  interemtom 
nlciscente  liberto  ^  iEdemone,  refugientibasqne  ^^  baibaris, 
ventam  constat  ad  montem  Atlantem.  Nec  solam  oooao- 
latu  perfunctis»  atque  e  senatu  ducibas,  qui  tum  resgessere, 
sed  equitibos  quoque  Rom.  qui  ex  eo  pmfuere  ibi,  Atiao- 
tem  penetrasse  in  gloria  fuit.  Quinque  sant  J  (ut  diximos) 
Rom.  coloni»  in  ea  provincia^  perviumque  ^  fama  ^'  videri 
potest.  Sed  id  plerumque  fallacissimum  experimento  de- 
piehenditur^  quia  dignitates,^  cum  indagare  vera  pigeat, 
ignorantiad  pudore  mentiri  non  piget :  haud  alio  fidei  pro- 
niore  lapsu,  quam  ubi  falsse  ^  rei  gravis  auctor  existit  Et 
quidem  minus  miror  incomperta  quaedam  esse  equestrisor- 
dinis  viris  jam  vero  et  senatum  inde  intrantibus,°'  qaam 


^■^^^^^^^^^^  »■ 


▼ett.  et  OroDOT.— 20  Cliiffl.  tfictmt».— 21  Hesperu  Pintiaji.— 28  MarKO  edd. 
Dalec.  et  Gronov.  prtfugientihut.—iZ  Ita  cod.  Dalec.  cum  cdd.  Harduin. 
1.2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Fraai.  peniumque  fama  edd.  yett.  et  GroDov. — 
24  Chiffl.  fHMm  or«/aiff«.— 25  Ita  codd.  Uarduim  et  Chiffl.  Iten  edd.  Har- 

NOT^ 

Menies  perpetua9\  Qooa  Huipani  Uni.  Ultra  roontem»  inqaitt  progredi 

6^i«fTa  XrioM  vocant.  fiu  ease  io  iateriora  Liby»,  vidm 

K  i>w«nstf]  Lib.  vi.  c«  15.  nbi  et  de  jam  potest  faiaa  ipsa  et  auctarwi 

Hesperio  dictari  luroiM.  fide  certum. 

^  A  C.  Cm$are]   Germanici  filio,  ^  Dignitateel  Magiatratot,  Consu- 

qnem  Caligolamy  «t  dictom  eat  paulo  le«j  Praetorea,  quibus  eat  adminia- 

aata.  trandi  bdli  proviocivque  simnl  laa- 

*  lAUrtQ]   Ptolemei  Regis  Maari-  tranda»  cura  demandata. 

taniarum.  "*  Et  eematMm  taW«  iM<riali&Mt]  Mi- 

i  Qatafae  «tm<]  En  qnad  Romana  nns  eqnidero  mirorv  iBquitn  inci 


arma  ibi  profecerint :  dedactm  8ciU.>  perta  qii«dam  esae  equestris  ardinia 

cet  colooias  quinque:  Aagusti  tres:  viris,  aut  etiam  iis  qui  ex  eqttcatrt 

Julia  Constantia  Zilis:  Julia  Cam«  in  aenatorioro  ordinero  cooptaotnr, 

pestrls  Babba :  Julia  Valeotia  Bana-  qnam  luxuris  aJiquid  esse  adhac  im- 

sa.     Clandii  duss  :  Tradacta  JtUia  pervium :  cnjus  aagacitas  est  eaiaaia» 

Tingis:  et  Lixos.  tom  ia  exquirendis  sylvis*  ttiide  el 

^  Perffiwn^]  Subintellige,  Atlan-  arbores  citri  et  clephantoraBi  ebsr 


MAT.  HIST.  LIB.   V.  1.  880 

l4ULimaB/^  cQJos  efficadssima  vis  sentitor  atqoe  maxima, 
cam  elKMri  citcoqae  sylvm  exqaiTantmr^  omnes  scopQli  68d- 
tuli  mnricitras  ac  purpuris. 

iDdigenaB  tamen  tradunt  in  ora  ab  Sala  centmn  quiaqua* 
ginta  mill.  passuum:  flumen  Asanam^''  marino  baustu» 
sed  portu  spectabile :  mox  amnem  qnem  vocant  Fut :  ^  ab 
eo  ad  Dyrin  (hoc  enimA  tlanti^  nomoi  esse  eomm  lingua 
conTenit)  ducenta  mill.  passunm^  interYeniente  flnmine,  coi 
nomen  est  Vicir^  Ibi  lEeuna/  extare  ^^  circa  vestigia  habi- 
tati  quondam  soli,  vinearum  palmetorumque  reliquias. 

Soetonius  *  Paulinus  (quem  consulem  vidimus)  primus 
Romanorum  dncom  transgressus  quoqne  Atlantem  aliqoot 
millium  q>atiO|  prodidit  de  excelsitate  quidem  ejus,  quas 


^^^^^^^^^^^^ 


dain.  1. 2.  S.  Miller.  Bipoot.  et  Franz.  8enittorii,nU  demiraniibus quam  luxwrutm 
OronoT.  et  edd.  rett. — 26  Vet.  Dalec.  iiMiiiain,  et  paiilo  post,  qvem  vocaiU 
Phthut,^27  Ita  Cbiffl.  cnm  edd.  Uardain.  1.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Fraoz. 
exisiere  edd.  vett.  et  Gronov.   Mozi  f^rta  vettigia  margo  edd«  Dalec.  et  Gro- 

NOTiE 

advehitnr :  tnm  in  Uttoribns  obeun-  roale  cnrsimqae  leeto  Plinii  codice, 

dis,  scopoliqae  maris  Osetnii,  unde  leripsit.     Strabo,  lib.  xvii.  p.  825. 

porpnrsB    et    rourieea    asportantor.  'EKKigifn^^ArTiarraKaXovffur  olfidpfiapot 

Vide  Notas  et  Emeiid.  min.  2.  li  Ai^ptw, 


»  Aaamam]  Ita  libri  oflAiies.   'A^rdita  «  Viw']  Aioop  Ptolenmo,  loc  eitat* 

Tora^t  Ptolen»»  iv.  1.    QoaDtWB  forte  pro  Biovp,    Nnuc  SuSf  in  finibos 

licet  ex  sitn  et  iotervallo  facere  cob«  regni  Maroccbanl. 

jcctaran,  ia  est,  qnem  TabnlsB  OMni.  '  Ibi/ama']  In  Atlante  monte.  So« 


vocant,  cnjas  in  ostio  Risar-     Knns  cap.  24.  pttg.  46.  '  Habitatnt 
dir  esty  sive  Azaamurum,  sic  enin     ante  mons  Atlas,  nt  indicat  loci  fa- 


dicnot,   alladente  etiannom  eies,  qnondam  CHltn  exercita,  in  qaa 

oppidi   Boniine  ad  vetnatan  amnit  os<fue  adfaoc  vitia  et  palmsB  eatat 

'AerdtM  appellalionen.      Maroccba*  vcatiginn.' 

■om  it  annis  a  Feaaaao  regno  dister»  *  SuetoiduB']  De  eo  agenns  in  Anc* 

roimt.  torom  Syllabo.    Habet  baec  Solinns 

•  #WI]  Siv«  Phnth.  PtoienMeo  loc.  iisdem  fere  verbiSy  eap.  24.  pag.  46. 

cit.  Ao^,  ro«ndose,  ntarbitror,  pro  et  Blo  Cass,  lib.  LZ..pag.  670.  qni 

SolbT,  vel  potius  *Mt,  Ib  ostio  bnjua  hssc  ad  primom  Claodti  Imp.  anmm 

flnminis  nunc  Azasia  oppidnn.    Ma-  refert,  nrbis  cooditae  dccxcv.    Gee- 

roeelnnwB  refnam  fere  nedinm  per-  sit  coiM«laturo  postreroo  Neronis  nn- 


meat.  bo,  L.  Pontio  Telesino  coUega:  nt 

P  Uoe  enim  AtUuUt]  Martlanos  Ub.     est  auctor  Tacttos  Annal.  vi.  pag. 
Yi.  cap.  de  Africa,  p.  215.    iidtnR,     270. 


890 


C.  PLINII  SEGUNDI 


ceteri :  imas  radices  *  densis  altisqne  repletas  syWis  incog- 
nito"  genere  arboram,  proceritatem  spectabilem  esse^' 
enodi  nitore,  frondes  cupressis  similes,  praeterqne  gravita- 
tem  odoriSy  tenni  eas  obdaci  lanagine :  qoibns  addita  arte/ 
posse»  qnales  e  bombyce^  vestes  confici.  Verticem  ^  altis, 
etiam  aestate,  operiri  nivibas.  Decamis  se  eo  '  pervenisse 
castris,  et  altra  ad  fluviam,  qai  6er  ^  vocaretar,^^  per  soli- 
tudines  nigri  pulveris  eminentibas  interdam  velut  exustis 
cautibus^  loca  inhabitabilia  fervore^  quanquam  hybemo 
tempore,  expertum.^^  Qai  proximos  inhabitent  saltas,  re- 
fertos  elephantorum,  feraramqae^  et  serpentiam  omni  ge- 
nere,  Canarios  appellari.  Qaippe  victam  ejas  animalis  * 
promiscuom  his  esae,  et  dividua  ^'  ferarum  viscera.  Junc- 
tam  iEthiopam  gentem  quos  Perorsos  vocant^  satis  constaU 


00^^^^^^^^^^^ 


nov.— 28  Voc.  «gfe  nou  legitnr  in  cod.  Dalec.  nec  In  Ciiiffl^29  Ita  codd. 
Hardniol,  cnm  edd.  Harduin.  1.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Frant.  ipSi,  Niger  r»> 
ewreiwr  Chiffl.  md  Niger  vocaiur  edd.  vett.  et  Gronov. — 80  Ita  codd.  Hardoini» 
cnm  edd.  Harduin.  l.  2.  S.  Mlller.  Bipont.  et  Frana.  esperto  edd.  rett  ante 
Harduinnm ;  expertue  cod.  Dalec.  et  Vet.  ejusdem.— 31  Vet.  Dalec  itoiaa. 


NOTiB 


'  luuu  radieee]  Habc  Martianns 
quoque  lib.  ti.  cap.  de  Africa,  pag. 
215. 

■  IneognUo']  Incognitnm  •ibl  genna 
illnd  arbornm  Paultnus  Suetonins 
memorabat,  qoi  citnini  arborem  nnn- 
qnam  viderat,  qoam  Manras  sylv«B 
siliam  vocat  Martialis,  ez  qua  Atlan- 
tica  munera,  hoc  ett,  mentas  citreas 
fieri  idem  docet,  nt  ino  loco  dicturi 
•umns,  XIII.  29. 

*  Qidtet  addiia  arU]  Frondibns 
scilicet  obdnctis  lanngine,  vel  ipsi 
potins  per  se  lanogini  arte  addrta: 
qna  de  «rte  rnrsnm  vi.  20.  et  xii. 


^  Vertieem]  At  si  altior  est  ^us 
vertex,  qnam  nnde  nives  et  imbres 
cadnnt,  qnomodo  idem  nivibus  obsi* 
tus  dici  potest?    VirgUius  humeros 


idcirco,  non  verticem,  nivibns  operiri 
cecinit :  <  Niz  hnmeros  inftisa  tegit.' 
Sed  pinifernm  qnoqne  capnt  ventis 
et  imbribns  pulsari  canit,  poetica  ni- 
mirnm  Itcentia.  Non  omninm  nltis- 
simum  verticem  attigisse  Snetonina 
videtur. 

*■  Deeumie  $e  eo]  Deeiraa  locatione 
sen  metatione  castrorum.  Hine  snb» 
dueto  calcolo»  montis  altitudo  colli* 
gitnr  esse  amplins  qnindecim  milUa* 
rinra,  etiam  compntatis  anfractibaa. 

J  Qmi  Ger]  Telp  PtolemsBO  maxi- 
mns  LibysB  interioris  flovins,  qnl  Ga* 
ramantas  allnit.  Vide  Notaa  ei  £- 
mendationcs  num.  4. 

« ^lriis  ontflia/if ]  Nempe  canlnsB  car- 
nis,  unde  Canarii,  slve  Kura^^iyM  np- 
peUatl  snnt. 


NAT.   H18T.   LIB.  V.  1. 


891 


Juba^  Ptolemsei  pater^  qui  primus  ^^  utrique  Mauritanise  * 
imperavit^  studiorum  claritate  memorabilior  etiam,  quam 
regno,  similia  prodidit  de  Atlante:  prseterque^  gigni  ibi 
herbam^  eaphorbiam  nomine,  ab  inventore  medico  suo  ap« 
pellatam.  Cujus  lacteum  succum  miris  laudibus  celebrat 
in  claritate  visas,  contraque  serpentes^  et  venena  omnia, 
privatim  dicato  volumine.    Et  satis  superque  de  Atlante. 

(ii.)  Tingitaniae '' ^  provincias  Ipngitudo  clxx.  mill. 
passuum  est.  Gentes  in  ea,  quondam  praecipua  Maurorum, 
unde  nomen^'  quos  plerique  Maurusios  *  dixerunt.  Atte- 
nuata  bellis  ad  paucas  recidit'^  familias.  Proxima  illi 
Masssesylorum  ^^ '  fuerat,  sed  simili  modo  extincta  est« 
Gaetules  nunc  tenent'  gentes,  Baniurae^^^  **  multoque  vali- 


Moz,  viaeera  juneta  JEtkiopim  gente  Chiffl. — S2  Ed.  Grono?.  qui  prvu, — 8S 
Tingitanm  in  qiiibiisdain  codd.  Mox,  antiq.  codd.  Dalecanipii,  et  gen*  in  ea 
qnondam  prteeipua  Manronim.  Deinde,  edd.  vett.  et  GronoT.  unde  nomenpro^ 
vinciiB ;  aed  rh  provincia  non  legitar  in  codd.  Hardtiini,  Dalec.  et  Chiffl. — 
S4  Vet.  Dalec.  rediit.—Z5  MasgiUorum  Vet.  et  cod.  Dalec— S6  Ita  codd. 
Harduini,  cum  edd*  Hardnio.  1. 2.  8.  MUler.  Bipoot.  et  Franz.  Bamuri  edd. 


NOT£ 


*  Ulrique  Mauritaniee']  Augusti  be- 
aeficio  Mauritanias  omnes  obtinuit 
Juba  Ptolemei  pater,  alterius  Jobae 
F.  qui  eontra  Cnsarem  Dictatorem 
cum  Scipione  bellnm  gessit :  Csia- 
rieoBem,  qnaB  Boccfal,  et  Tingitanam, 
quas  Bogudis  fuerat :  preter  Numi* 
liicam,qnam  batreditarto  a  patrejnre 
obtincbat.  Ita  Strabo  lib.  xvti.  pag. 
828.  De  Joba  dicemos  in  Anctornm 
Syilabo. 

^  Preeterque']  Prvtereaqne.  Refert 
haec  et  Solious  cap.  24.  pag.  40. 
De  eophorbia  dicetor  opportunios, 
XXV.  88. 

«  TingitaniaJ  Sic  vetos  inscriptio, 
apnd  Ooltzium  io  Thesaoro  Mss. 
tamen  R.  1.  &c.  Tingitana,  Ptole- 
roiens  qnoqnei  tv.  1.  Tryytrdpriy  vocat. 
Eadem  porro  et  inferior  et  citerior 
Manritania  appellata :  non  item  Siti- 
fensis,  ot  quidam  volnot.  De  Tin* 
gitansB  loDgitudine  coocinit  Plioio 


MartiaooSy  lib.  vi.  cap.  de  Africa, 
p.210. 

^  Unde  nonun]  Utriqoe  proviociae, 
TiogitansB  ac  Csesariensi.  Libri  hac- 
tenns  editi,  undenomen  provincieB,  ma- 
nifiesto  glossemate. 

*  ilfattmstos]  McwpoAriOf  fikv  {hfb  r&¥ 
*lXkfp^¥  \ef6/A§yoi,  Mavpoi  8*  twh  r&p 
'VcofAoUtr,  A  Grtecis  Maurutiif  Mauri 
a  Romanie  voeati,  inquit  Strabo  lib. 
XVII.  pag.  825. 

^  Maesaaylorum]  VLaffaawwKiMf  Stra« 
boni,  pag.  827.  In  ora  interni  seo 
rocdilerranei  maris,  nsqne  ad  Molo- 
cliam  amoem.  Diversi  a  Masssesylis 
Massyli,  de  qoibns  dicetor  cap.  4. 
Priscianns  io  Periegesi,  pag.  868. 
*  Post  bos  immenssB  Nomadom  de 
seroioe  gentes,  Atqne  MassBsylit,  oee- 
Don  Massylia  proles.' 

ff  Nune  teMenlt]  Provinciam  obti- 
neot  habitaotqoe  Tingitanan :  e 
Cssariensi  Maoritania  buc  profectm. 


893  C.  PLINII   8K0UNDI 

dissimi  Aotololes :  ^  ct  boram  pars  qnondam  Vesani^J  qai 
avulsi  bis  propriam  fecere  gentem,  versi  ad  ^  JBtbiopas. 
Ipsa  provincia  ^  ab  oriente  montaosa,'?  fert  elepbantos.  In 
Abyla ""  qooqae  monte,  et  qoos  Septem  **  fratres  a  aimilt 
altitndine  appellant :  ii  freto  immtnent  joncti  Abylae.  Ab 
his  ^  ora  interai  maris.  Flomen  Tamoda  p  navigabile,  qoon» 
dam  et  oppidom.  Flamen  Laod,^'>  et  ipsom  navigiorom 
capax.  Rasadir  " '  oppidom  et  portos,  Malvana '  fiovios 
navigabilis. 


^^  ^^*^>^^^^  ^^ 


▼ett.  et  OroDov.— 37  Edd.  vett.  et  Gronov.  motUom.  Mox,  Vet.  Dalec.  /m 
AbiUi  monte,  ct  tu  quo^  quos  »eptem,  ifc.  Panto  post,  in  C\nfBL.freU  immaimH 
jimeii  AlfffUe.^^b  Fltmen  LmUh  codd.  Dalec  et  Totot.— S9  HmemrSr  edd» 

NOM 

Vide  zxi.  45.  $6\fiita  Strabo  vocat,  llb.  iii.  p.  170. 

^  BaMiwra}  Bavlovpau  Vide  Notas        ^  Etquo»  SeptemyZwroHfXipahs  Fio» 

et  Emendat.  nam.  6.  lemaens  pariter  vocat,  iv.  1.  Mela 

'  Auioioles]    Ahro?<dTtu  Ptolemso,  i.  6.  '  Montea  annt  alti,  qni  cootineB- 

IV.  0.   AutotoliB  Liicano  iv.  677«  ter  et  qoasi  de  indoBtria  in  erdii 


J  Veauni]   Nenod  Reg.  1.  2.  Colb.  expositi,  ob  nnmernm,  Septem,  ob 

1.  2.  et  Paris.  simtlitudinem,Fratres  vocantnr/ 

^  Fcffiad]  PostTingitanampositi,  ^  Ab  hu]    Post  Septem  Frmtrea 

vergentesqne  ad  iEthiopas.  Abylamque  montem»  jam  iBtemiuii 

^  Ipoa  promneia]  Tingitana.  seu  mediterranenro»   freti  angastUs 

'^  In  JUnfla]  Sunt  in  Abyla  quoqne,  pone   relictis»     Uberius   expatiatiir 

inquit,  Tingitans  monte  septemtrio-  seqnor.     Deinde  occnrrit  in  ipca  ora 

nali,  et  in  iis  montibos  quos  Septem  flnmen  Taninda,  Scc 

fratres  vocant,  frequentes  elephanti :  p  Tamuda]   Sic  Mela,  loc.  eit.  a 

nt  in  parte  provinci»  qu»  ab  orieote  Vossio  emendatns.    Sic  Piiniani  co- 

niontuosa  est.    Solini  paraphrasis  c.  dices.  Collatio  Cartliag.  Donatom  £- 

25.  p.  46.  de  Tingilana:  *Exiurgit  piscopum  Tanndaiensem  habet.  Pto- 

montibus  septem,  qui  a  similitudine  lemaeus  TdKovda  corrupte,  pro  Taiwv- 

fratres  appellati,  freto   imminent :  8«. 

hi  montes  elephantis  frequentissimi/  i  Laiid]  £x   situ  conjicimus  csao 

&c.    Habet    eadem  Martianus,  lib.  amnem  eum  quem  ^^ocer  tabnlae  vo- 

Ti.  cap.  de  Africa»  pag.  216.    Quare  cant. 

lianc  lectionem,  quam  codices  omnes  ^  JRusodir]  Ptolfmaso  iv.  1.  'Pooo^ 

constabiliunt,  frostra  impugnat  Sal-  Si^r,  in  Tingitana.    Antonino  in  Iti- 

maiiius  in  Solin.  p.  S06.    Abylaaltera  ner.  <  Rusadder  colonia.'    la  Notitia 

Hercolis  laborom  in   Africa   meta,  Afric»,  inter  £|>iscopos  Mauritani» 

CalpsB  in  £uropa  posits  respond^ :  CKsariensis,  cujns  in  vicinio  Rusa- 

in  eatremis  est  freti  angustiis,  versus  dtr  fnit,  *  Idonius  Kusaditanoi'  legU 

ortumi  unde  aperiri  ae  mare  Inter*  tur. 

nam,  seu  Mediterraoeiun  Incipit.  'A-  *  Maltana]  Ita  iibri  omnes.  Anto- 


NAT.   HI8T.   LIB.   V.  1.  898 

Siga*  oppidmn  ex  adverso  Malach»^^"  in  Hispania 
sitae,  Syphacis  regia,"^  alterios  jam  ^  Maoritani».  Namqiie 
diu  *  regum  nomina  obtinuere,  nt  Bogudiana  appeUaretur 
extima:  itemqae  Bocchiy  qum  nunc  CaBsariensis.  Ab  ea 
portus  Magnus  '  a  spatio  appellatus,  civium  Romanoram 
oppidum*  Amnis  Mulucha^^ '  Bocchi  *  Massassylorumque 
finis.    Quiza  Xenitana  ^  peregrinorum  oppidum,  Arsenna* 


ve(t.  et  Gronov.  RuMrdi  EIe.  Vid.  Not.  Var.— 40  Maiea  Cbiffl.-Hil  Molocaik 


NOTJE 

nhia  tftmen  *  Flumen  MalTti/    Ptole-  Mt  agnita,  qaam  regam  quibiis  pa- 

n»«po  IV.  I.  MakBvtL   Ho^te  Mulwfitf  niit:  Elxtima  qnidem,  tea  propior 

inqiiit  Qramaye,  Africae  lllattr.  nr.  oceano,  hoc  est,  Tingitana,  Bogndis : 

1 .  p.  97.    Regnam  Algertamim  a  Fea-  Caesarie nsis»  Bocchi.  Tingitan»,  Cae- 
•anoy  boc  eat,  Ceesarientem  a  TiBgi»  sarientifqtie  appeltationes,  Caio  vel 
taoa  dirimit.     Verias  videtnr   eise  Claodio  prlncipe  primam  aodit». 
Jito  'Ckenero,  f  Poriui  Magnu$]  Mela  i.  5.  *  Por- 

'  Siga]  Hodie  iirejf  o/eme  patatnr»  tns  cai  Magno  est  cognomen  ob  spa- 

inqnit  Mariana,  Hist.  Hisp.  ii.  IS.  tiam.'    H6pTos  'Mdyyot  Ptolemaeo  iv. 

p.  80.  Coloniam  vocat  Ptolemaens  iv.  8.    Nnnc  MeUUa. 

2.  Manritaniae  Cssariensis  capat.  ■  ^mau  itfaAicAa]  Qaem  Ptolemaas 
Potltts  hodie  Fffez  est.  XvXiifikB  worufi^  vocat,  iv.  9.  forte 

*  Ex  adveno  Malachai]  Ita  Soltnas,  pro  MijXvx^,  Inter  Portnm  Magnnm 

cap.  25.  p.  48.  et  Martianns  lib.  vi.  Qnizamqae  coloniaro,  qoo  pariter  or- 

p.  816.  MdXaiea  Sirabonl  lib.  iii.  p.  dine  a  Plinio  ista  coUocantur.    Hodie 

lAO.   Hispanishodie  Jlfa2^a;nostrts  Jtfaliita  et  ilfiiiiiAta. 

Matgmee,  commercio  celebris :  cnjas  •  Boechi]  Mela  i.  5.  *  Mulacba  ille 

vina  generosifate  snperant    reliqna  qnem  diximas  amnis  est,  nonc  genti- 

omniam  ferme  regionnm.    In  Chiffl.  nm,  olim  regnoram  qnoque  terminas» 

cod.  Maleee,  inepte.  Bocchi,  Jugarthaeque.'  A  Malva  am- 

V  Syphaeie  regia']  Hya  fiaatKeww  "X^-  ne  siiperlns  memorato,  nsqne  ad  Mo- 

^ojtof,  inqoit  Strab.  lib.  xtii.  p.  889.  locham,  Massaesyli  Manriqae  incole- 

in  Manritania  sciiicety  qns  Syphacl  bant,  Bocclio  rege,  JngurtliaB  genero. 

parait.     In  ea  vero  NnmidiaB  parte,  Hic  igitur  flovins  Massaesylorom  it- 

qiiam  occupavit,  Cirta  ejntdem  fioffi-  nis:  sed  et  idem  initiom  regni  Jnbae, 

Xcior  fuit.    Livias  lib.  xxx.  'Cirta  ad  Ampsagam  amnem  versns  ortum. 

capot  r^gni  Syphacis  erat.'    Sic  Jn-  >>  Qiiiza  XemUma]  Nomen  alterum 

bm  Regia  triplex  fhit,  Cirta,  Siga,  habet  a  Maoris:   a   peregriois,  qni 

C»sarea.  oppidnm  condiderant,  Oraecam  alte- 

^  AUeriua  jam]   Caesariensis  Man-  rum.    Uivos  enim  hospitem  et  pere- 

ritaniaPy  qnae  nnnc  Regnnm  Algeria-  'giitram  sonat.    Qniza  castellnm  Me- 

nomdicttnr,  {eroyaumed^^/g-er.  lae  i.  6.    monicipiom  Antonino,  in 

«  Namnue  dtv]    Non  alio,  hiqnit,  Itiner.  colonia  Ptolemso  iv.  8.   Ho- 

Maaritaoia  utraqne  nomine  dudtim  die  videtor  e8f9ilrei(§po/;  aut  in  vici* 


894 


C.   PLlKll   SBCUNOI 


ria®  Latinorum»  tribus  millibas  passtlQm  a  mari.  Carteii- 
na  ^*  ^  colonia  Au^sti,  legio  secunda/  Item  colonia  ejas- 
^em,  deducta  cohortc  prsetoria/  Gunugi.'  Promontoriam 
Apollinis :  ^  oppidumque  ibi  celeberrimum  Ca&sarea/  antea 
Tocitatum  lol,  Juhsd  regia,  a  divo  Claudiocoloniae  jure  do- 
oata:  cjusdcm  jussu^   deductis  veteranis^   Oppidum  do- 


Vet.  Dalee.  et  Strab.  Vid.  Obss.  Misc.  tom.  ▼iii.  pp.  100.  lOl.-— 42  CareeMM. 


JHOTJE 


110  certe  tracta.  In  Notitia  Africse, 
inter  fipiscopot  Maiiritanis  Cssart- 
cnsis,  <  Tiberianus  Qaidiensis.'  £a- 
dem  niroirnm  Quida  et  Quiia:  nt 
idem  *  Diarrby tus/  quod  <  Zarytus.' 
Hodte  MuBtuganiSf  in  ulteriore  ripa, 
aive  orientali  Moluch»  fluvii :  non 
'  Oran/  ut  vnlgos  Oeographorum  pu- 
tat,  quod  oppidum  longe  citra  enm 
amnem  est. 

<^  ^rstfiiaarta]  Arsinna  Melse,  loc. 
cit.  Ptolemfto  iv.  2.  *hpavfapia,  koAm- 
¥la,  In  Notitia  Afric»,  inter  £pisco- 
pos  MauritanisB  Csesariensis, '  Philo 
ArsinoaritannSy'  pro '  Arsinnaritaoiis.' 
Nunc  Manolqwinry  aut  non  inde  pro- 
col. 

'  Cartenna']  Kapr^ryai  Ptolemso, 
loc.  cit.  Cartennas  Coloniam  vocat 
Antoninos  in  Itiner.  In  NotiiiaAfri- 
c«  Inter  Episcopos  Mauritaniae  Cse- 
sar.  'Lncidiis  Cartennitanns.'  Ho- 
die,  ut  Tidetnr,  Jlfeifratai, 

<  Legi»  eeeunda'}  Hoc  est,  legionis 
secnndas  colonia,  vel  Colonia  Secon- 
danorom.    Vide  qnas  diximns  iii.  6. 

'  Cohmie  Pratoria]  Festns:  '  Pras- 
toria  cohors  est  dicta^quae  a  Prsetore 
lion  discedebat.  Scipio  enim  Afri- 
canus  primus  fortissimom  qoemqoe 
idelegit,  qui  ab  eo  in  bello  non  disce« 
derent,  et  cetero  mnnere  militiae  va- 
carenty  et  sesqniplex  stipendium  ac- 
dipereQt.'    £x  ea  igitur  cohorte  de- 


docti  Oonngtn  coloni.  Cohors  Prse- 
toria  Oallis  ▼ocatur  le  RegimeiU  dee 
Gardee, 

V  Gumigi]  Oonugiia  Antonino  in 
Itiner.  a  Csesarea,  de  qna  moXy  xii* 
mill.  pasa.  Hinc  fipiscopns  *  Auzi- 
lius  Ounagitanus/  pro  '  OaDoglta- 
nns/  in  Notitia  Africas.  Nonc  Ifci- 
tagan, 

*^  ^fM>Utats]  'Aie6?iXMvos  $Kpe»  Pto- 
lemaeo  iv.  2. 

>  Ctfsarea]  'Uk\  Koiir^pMa  Ptole- 
mseo  loc.  cit.  *■  Caesarea  cotonia '  An- 
tonino  in  Itiner.  Mela  i.  6.  '  lol  ad 
mare  aliqnando  ignobilis,  nnnc  qnia 
Jubae  regia  ftiity  et  qnod  CaBsarea  ▼o> 
citatur,  illnstris.'  In  nummo  Clandiiy 
teate  Ooltzio  in  Thesauro,  CoL.  lou 
C^ARBA.  IvBJS.  Reg.  sed  sospecta 
mihi  viri  est  pariter  ac  nommi  fidea. 
Hodie  oppido  nomen  est,  et  fama 
commercio  viribusqoe  ingens,  Algtr, 
— '  Hodie  vel  ipsa  civltas  Tenez  eal» 
ant  ex  rnderibus  CaBsareae  coadita»' 
Ed*  eee, 

I  J^^asdem  imsK]  Augnsti  pariter 
jnssu,  inqnit,  deductis  veteraoia  mi- 
litibus  instituta  Colonia  Oppiduoa 
Novum  fnit.  *Owwtl6ywp  noXanria  Pto- 
lemaeo  iv.  2.  '  Oppidnm  novom  Co- 
loniam/  Antoninus,  a  Tigavia,  dc  qni- 
bns  inferius,  xxxit.  m.  pau.  Vide 
Notaa  et  Emendatiooea  anm.  6. 


NAT.  BtSr.   LIB.   V.  1. 


805 


yxm:  et  Latio  dato/'''  Tipasa.^  Itemqae  a  Vespasiano 
imperatore  eodem  munere  donatnm  Icosion."^  Colonia  Au- 
gnsti  Rusconifie.^  Rnsucnrium^'^  civitate  bonoratum  a 
Clandio.  Rusazus  ^  p  colonia  Augusti.  Salde  "^  colonia 
ejusdem.    Item  Igilgili.'     Oppidum  Tucca'   impositnm 


Vet.  Dalec.— 4S  Latio  donaium  margo  edd.  Dalec.  et  OronoT.— 44  Ru8e»rium 
OroDOT. — 45  Rusants  Vet.  Dalec.  Mox,  edd.  vett.  ^pudem,  IgitgiU;  codd. 
Dalec.  ^uidem,  GHgiU;  Cbiffl.  cnm  edd.  Harduin.  1. 2. 8.  Miller.  Bipont.  et 


NOT^ 


k  EtLutUdaU]  De  jore  Lttii  dtzt- 
mni  iir.  4. 

'  Tipua]  Inter  Epitcopoa  Manri* 
taniflB  Cesar.  in  Notitia  Africfls, '  Re- 
paratoi  Tipasitanns.'  Ttmnra  qooqne 
Ptolemco»  loc.  cit.  '  Tipasam  colo^ 
niam '  vocat  Antoninus.  Nnnc  Ser- 
celti. 

"  Icmaul  *lK6eiov  Ptolemaeo  !▼.  3. 
'  Icoiinm  colonia/  Anlonino,  et  Mar- 
tiano  lib.  ti.  cap.  de  Africa,  p.  216. 
In  Codice  Can.  Eccl.  Afric.  iubicrip- 
iit  'Laorentini  Icoiitanni»  legatni 
provinciae  Caiariensit.'  In  Notitia 
Africte»  inter  Epiicopoi  Maurit.  Cae- 
•ar.  '  Victor  Leoiitanua:'  icribe, 
'  Icoiitanui.'  De  vocii  originatione 
flolinoi,  eap.  25.  p.  48.  '  Nec  ab  Ico- 
aio/  inqnit, '  taciti  recedamui.  Her- 
cule  enim  illac  traniennte,  viginti 
qni  a  comitatn  ejui  deiciverant,  lo- 
com  deligunt,  jacinnt  mcenia :  ac  ne 
quii  impoiito  a  ie  nomine  prlvatim 
gloriaretur,  condentium  nnmcro  urbi 
Domen  datom.'  VUcwn  Orsce  mgkuti 
iignifieatk  <Solinianum  tamen  id  fig- 
mentnm  pnto»  Nnnc  TeddtUB  eit, 
xwt%0  M.  paMU  a  CBiarea,  ieu  Aige- 
rioy  utmontt  Antoninui. — '  Nnncest 
AtgiTt  aot  ioelii  ei  vieinui.'  £d.  $ee, 

■  Citaua  AkguUi  BM»eamai\  Ita 
Martianui,  loc.  cit.  et  Mti.  omnea. 
Antoninoi  in  Itiner.  '  Rnignniaa  co- 
Umiam.'  Parm.  edltio,  RuMgwda,  In 
NotitiA  Africv>  intor  Epiaeopoa  Man- 


rit.  C»iar.  *  Bonifaciui  Rnignnieii- 
ais.'  Ptolemvui  iv.  2.  mendose  'I^ov- 
arivwv  pro  '"^ovaki/fiw,  Et  in  Conc. 
Carthag.  '  Numerianni  Rungonien- 
iis/  pro  '  Ruigunieniii.'  Hodie  Ta^ 
deUs, 

^  RMeuewnam]  Sic  recte  Parmensis 
editio.  Ptolcmaena  iv.  2.  'Poiwowr- 
uipoAf  Antoninui,  '  Ruinccornm  Co- 
loniam.'  Inter  Episcopoi  Manrit. 
Cflesariensis,in  Notitia  Afric», '  Met- 
cur  Rnsnccuritanoi.'  Nunc  eit  Cor- 
boua^  haud  procol  Bngieuii  iinn  et 
oppido. 

P  Rueaxui']  '  RniaEis  mnnicipinm  ' 
Antonino.  'PouiraJ^ovs  Ptolemco,  loc. 
cit. 

<i  SaUe']  Vel  fiorte  potins  Saldee, 
cnm  Martiano  lib.vi.  p.  216.  Ptole- 
maeo  item  %d\9att  KoKmpla»  Antoni- 
nns,  'Saldai  coloniam  *' vocat.  In- 
ter  EpiicopOi  Manritaniae  Sitifeniis, 
in  Notitia  Africae, '  Paichaiini  Sal- 
ditanui.'  Hodie  Bugie^  in  regno  Al- 
gerlnno»  provincic  cognominis  capnt : 
qnm  ab  hoc  oppido  ad  Ampsagam 
amnem  pertinei,  dicta  oHm  Manrita* 
nia  Sitifensii,  nt  creditnr. 

'  /jri^^O  Ojgm,  nnpera  Franco- 
rnm  expeditione  nobile.  *VftKyikH 
Ptolemaeo.  '  Igilgili  coloniam  *  vocat 
Antoninui.  Inter  Epiicopoi  Maori- 
taniae  Sitifeuiii»  in  Notitia  Africae, 
*  Domitianni  Igilgitanui.'  Hrtc  etiam 
pertiQet  «Urbicoens  Egnilgoilitensii,' 


896 


G.   VLINII  SECUNDI 


mari,  et  flamini  Ampsagae.  Intas  colonia  Augusta,  qott 
item  Sttccabar:^  item  Tabasuptus.*'  Civitates:  Timici/ 
Tigav8B.^  Flamina :  Sardabal/  Aves,  Nabar:  ^  geos  M a« 
carebi  :^  flomen  Usar : '  geos  Nabades.^  Flamen  Aiiipsa- 
ga/  abest  a  Csesarea ""  coxxi  i  >7  <&  millibas  passuam.    Utri- 


^^^^N^^N^^^^  ^^ 


Franz.  ^tudem.  Item  lgUgiU,--46  SlardaWa,  Anent,  Nabar  Pintian.  Sardabala^ 
Nabar  GronoT.  Mox,  MaehMrebi  Ptolem.— 47  <  Ita  codd.  Re^e.  l.  2.  et  Ed. 
pr.  In  Reg.  5.  CCXXIV.  Perperam  emendaTit  ernditns  Hardninaa  CCCXIL 
milUbuM.*  Brotier.    CCCXXII.  Martianus  et  Cliiffl.  item  Harduin.  1. 2.  S. 

NOT« 


in  Collat.  Carthag.  p.  101.    Vide  No- 
tas  et  Emend.  anm.  6. 

*  Tucea]  Nnnc  intercidit.  In  No>- 
titia  Africae,  inter  Epiacopoa  Manri- 
unic  Sitifensis»*  UsulnaTimccemis.' 
Dtrena  cst  Ptolemaei  To^Ma,  it.  2. 
Nam  in  mediterraneis  ManritamflB 
Cflpaarieniii  nrbibna  cenaetnr:  Pli- 
niaiM  littc  maritima  est,  in  ipso  Amp* 
sagas  fluminis  ostio»  Maaritanin  St- 
tif«nsis  novissima:  quam  proximo 
Numidia  seqnitur. 

'  Sueeabar]  Ita  Mss.  omnes  :  non, 
ni  editi,  Sneeabar,  Vetns  inscriptio, 
in  Thcsanro  Goltaii,  p.  2S8.  Coi^ 
AvG.  SvccABAR.  Ammianns  lib. 
xzix.  p.402.  '  MnnicipinmSngalMir<* 
ritanum,  Transceliensi  monti  accline/ 
Mediterranenm  oppidnn  fnity  qnod 
ea  Tox  Piiniana  declarat»  itUme:  qiua 
et  seqnentibns  oppidis  accommodan» 
da  est.  PtotemKO  iv.  2.  Zevxdfifiaph 
inter  mediterranea  Manrlt.  Csesari- 
ensis  oppida. 

■  Tubueuptui]  Tovfioiamnrr^t  Pto- 
lemaeo  iv.  2.  in  mediterraneis  Csesa- 
ffiensis  ManritaniaB  oppidis.  *  Tnbn* 
snptnm'  Antonino,  a  Saldis  xvui. 
M.  pass.  Ammiano  lib.  xxix.  p.  400b 
'  Tilbnsnptnm»  oppidnm  Ferrato  con- 
tigunm  monti.'  In  Notitia  Provinc* 
inter  Itmitaneos  recensetnr  Praepo- 
sitns  timltis  Tubnsnbditani»  cap.  2#. 
p.  96.  In  Notitia  Africae»  Inter  Epis- 
copos  Manritanie  Sitifenais,  *  Maxi- 
mua  Thugnsttbditaans,'  pro  «TobQ- 


snbditanus.' 

▼  Timiei]  Ti^iCmii  Ptolettaeo  tv.  2. 
inter  mediterranea  Manrit.  Casar. 
oppida.  lo  Collat.  Cartbag.  pag.  128. 
'  Victor  Episcopna  pkbis  Timicilieii- 
sis.'  £t  ia  Notitia  Afrieaa,  intcr 
Eptscepos  Manrit.  CsBaar.  *  Uoiiora- 
tua  TimicitaiHU.' 

*  Tigav€e]  'Tigavas  Mnnicipiiiasy' 
vocat  Antoo.  in  ItiDar.  TrftSm  Ptole- 
iM»o,  in  nMditerraneis  civitatibas 
Maurit.Csesar.  iBterEpiaeopoaMais- 
rit.  Csesar.  in  Notitia  Africv, « Crcs- 
eeos  Tigabitaaus.' 

^  StrdabaQ  Legitima  aarie  iiac 
flnmiaa  recenaentnr  a  Plinios  diver- 
sis  panlo  nomlnlbna  a  Ptoiemma  iv. 
2.  Sardabal  entm  ei  XampbX  eai, 
cnjns  ostia  jnxta  Cmsareani  awf, 
sire  Algerinm:  amni  hodie  ■onar* 
5c^uM.  Avea,  qno  nomine  a  Mcla 
agnoadtnr,  i.  6.  a  nobla  hoc  loeo  re- 
atitntna  admonitn  codicam  Collk  1.  S. 
dtc.  3Miff  Ptoiemseo  est,  jnxta  Ico- 
sinm.  Nabar  deaiqne  Naa«^  c«j«s 
In  estio  Saldse  coienia  conditat  iMe 
eat  Bi^gia:  ei  amni  Bnacnoaieii  est 
JNalf^ar. 

f  Maeunbl]  Maxonpii^PteieBaM» 
loc.  dt. 

■  CTjar]  SCatip  eat  Ptolemaeoy  loe. 
cit  inter  Saldas  sive  Bngieai,  et  Igil- 
giliu. 

»  NiAadm]  ndfiami,  Ptoieaa.  lee.eit; 

■>  ^Rips^ga]  Ptolem»o  'A/ifdymi. 
'  Amsagiai  fluvinm  CirteiMem  hm^ 


NAT.  HI9T.  LIB.  V.  2. 


897 


nsqae  Mauritaniae  loogitado  decies  *  triginta  noTem  milL^ 
Latitudo  quadringentornm  sexaginta  septem  mill.  pass.^ 

II.  (iiiO  Ab  Ampsaga  Numidia  est/  Massinissffi^  clara 
nomine,  Metagonitis^  terra  a  Graecis  appellata  :  Numids&^ 
vero  Nomades  J  a  permutandis  pabulis/  mapalia  sua^  hoc 


^^^^»  ^^i»^^# » 


Miller.  Bipont.  et  Fraos.  CCXXXIIL  edd.  vett.  et  OronoT.^48  Marcianos 
et  Chiffl.  deeiei  m.  XXXVIL—i9  '  lU  editio  princepa  altsqae.  In  Ms.  Reg . 
1.  CCCLXVIL  ndU.  pa88,  Qiiod  melius  piito.  Plinius  enim  infra  vi.  38.  ait: 
'  Africe  latitudo,  qnacolitar,Dusquamdocenta  qainqnaginta  mlUia  passnam 
excedit."  Brotier,  Codd.  Dalec.  Chiffl.  et  Tolet.  CCCLXXVIL  miU.  pau. 
Cap.  II.  1  Vet.  Dalec.  eted.  Parm.  pajHtipnifri».— 2  '  Ita  benecodd.  Rcgg* 

NOT^ 


losnm '  Tocat  Victor  ViteDsis,  lib.  ii. 
de  Persec.  Afric.  pag.  21.  Cirtensem 
qaidem,  a  Cirta  Julia,  NomidiaB  me- 
tropoli,  de  qua  mox  dicetur,  prope 
ripaa  Ampsagv  posita.  Hodie  Sm/* 
fegmaTt  aliquot  milltbns  pass.  a  6i- 
geriano  oppido  Tersus  ortum. 
«  Aheti  a  Cauarea']  Tenez» 

*  CCCXXIL]  ItaReg.Colb.  1.2. 
Chiffl.  et  Martianus  ipse.  In  libris 
editiii  male,  CCXXXIIL 

*  Deciee]  Hoc  est,  decies  cente- 
num,  et  triginta  noTem  niillinm  pass. 
Vide  Notas  et  Emend.  nutn.  7. 

'  Niumdia  eH]  Ita  Solinn8,cap.  26. 
pag.  4S.  Numidla  scilicet  nova,qnam 
•ub  Africc  proprie  dictSB  nomine 
Mela  descnbit,  i.  7.  cum  Numidia, 
cnjos  Mela  meminit,  a  Mulncha  am- 
ne  ad  Ampsagam  nsque  pertineat: 


in  Excerptis,  p.  174.  et  Appian.  in 
Pnnic.  p.  6S.  QrsecU  Motrirai^^iras 
dicitur. 

^  HlfetagimUis]  Hrraymyenf  a  Me* 
tagonio  promontorio,  de  qoo  Mela 
proxime  landatns,  qnantumlibet  Vos- 
sias  refragetur,  Obsenr*  in  Melam, 
p.  27.  Hippeni  Regio  finitimnm  illnd 
est :  geminnmqne  illi  nomen  :  nam 
Tphaif  Tocatur  aStrabone,  et  Massiliae 
oppoflitnm  dicitnr:  hodie  Capo  di 
Ferro»  Ptolemjeo  iv.  8.  Tpvrhy  ixpoy, 
Diversum  plane  a  Metagonio  Ptole- 
maei  et  Strabonis,  quod  est  in  regno 
Fez,  jnxta  montem  Abylam,  eiqoe 
nomen,  Ca6o  de  tre$  Fareae, 

'  Numiidm]  Solinn^,  et  Martianns, 
loc.  cit.  Sallostios,  in  bello  Jogurtb. 
pag.  66.  de  Africce  incolis :  ^  Hi  qnia 
ssppe  tentantes  agros,  alia  deinde  at- 


qnam  snb  Mauritaniee    Caesariensis     que  alia  loca  petiTerant,  semetipsl 


nomine  Plinius  complexus  est.  Ver- 
ba  hsec  Pomponii  snnt :  '  Regio  qnsB 
aeqnitar  a  promontorio  Metagonio 
ad  aras  PhilieDorum,  proprie  nomen 
Africse  osurpat.  In  ea  sont  oppida, 
Hippo  Regina,  et  Rnsicade,  et  Ta- 
braca.' 

ff  Mattiinstai]  Odio  primnm,  mox 
amicitia  popnli  Rom.  et  fide  clarus 
fait.  Numidlam,  ante  sna  tempora 
plane  sterilem,  omni  frogum  fruc* 
tunmqiie  genere  feriilem  cnltn  red- 
didit.   Vide  de  eo  plnra  apnd  Polyb. 

Detph.  et  Var,  CUu.  PlinivM. 


Nomidos  appellaTere.  Ceternm  ad- 
hoc  aedificia  Nnmldanim  agrestium, 
qnae  mapalia  illi  Tocant,  oblonga,  in- 
corTis  lateribns  tecta,  quasi  navium 
carinsB  sunt.' 

i  Namadet]  No^iSci.  Sic  dictos 
Festus  exislimat,  qnod  id  genns  ho- 
minnm  pecoribus  negotiator :  siv.e 
qnod  berbis,  nt  pecora,  alontor. 
Dicti  potins,  qnod  permntant  pahw 
han,  Graece  vopiiv,  Vide  Notas  et 
Emend.  nniii.  8. 


8L 


898 


G.  PLIN1I   SEOUNDI 


est^  doiniis,^  plaastris  circamferentes.  Oppida:  Calln,^ 
Rasicadey"^  et  ab  eo  ad  quadraginta  octo  m.^  passoam  in 
laediterraneo  colonia  Cirta,"  Sittianoruoi  ^  cognomine  :  et 
alia  intns  Sicca :  p  liberamqae  oppidam  Bulla  regia.^  At 
in  ora  Tacatua/  Hippo  regius,' '  flumen  Armna.^    Oppi- 


^^^^■^^>*^*-^^^>^ 


1. 2.  et  Editio  princeps/  Broixer,  Vet.  Dalec.  Riincmf«.  Ah  ea  qmadroginia\^c» 
Ald.  Junt.  Basil.  Lugd.  Erasmi,  Dalec.  Elz.  Gronov.  Hardnin.  1. 2.  S.  Miller. 
Bipont.  et  Franz.  Rtuicadej  et  ab  ea  quadraginta,  9fc. — 3  Hippos  Regitu  Cbiffl. 


NOT^ 


k  Hoe  est,dcmu»]  Horatins  iii.  Od. 
34.  de  NomadibHA  Scytliis  :  '  Quornm 
planstra  vagas  rite  trahnot  doroos.' 
Da  Afris  Lncanos  iv.  684.  *  Et  aolitns 
vacois  errare  mapalibus  Afer  Vena- 
tor.'  Idqne  etiamnnro  in  usn  est» 
apnd  interiores  Mauros,  qni  in  At- 
lante  vivnnt.  Ubi  pabulum  gregibns 
deficit,  roapalia  plauttris  imposita 
alio  transferhnt,  ac  staturainant,  suf- 
fulcinntque  palis* 

1  CfMU]  Chnlli  Monicipinm,  Anto- 
nino  in  Itiner.  ab  Igilgili  xlix.  M. 
pass.  Ko^XXav  Ptolem.  iv.  3.  Ho- 
dieqne  vetnsto  nomine  ChoUum  voca- 
tnr.  In  Collat.  Cartbag.  pag.  107. 
<  Victor  Collilensifl.' 

™  Ratieade']  Rosiccade  Antonino, 
a  Chulli  LX.  pass.  mill.  'PotvdraSa 
Ptolemaeo,  loc.  cit.  In  Collat.  Car- 
tbag.  '  Junior  Rosiccadiensis/ 

n  Cirta]  Kipra  *lov\ia  Ptolemspo 
IV.  8t  in  roedilerraDeis  oppidis,  inter 
Aropsagam  fl.  et  oppidom  Tabracam. 
'Cirtaro  Coloniam'  pariter  vocat 
AntODinus  in  Itiner.  Ab  ea  Cirten- 
sem  Ampsagaro  dictum  esse  snperins 
-ridimoa:  Constantinam  deinde  appel- 
latam,  ^anctor  est  Anrelins  Victor, 
hodieqne  id  nomen  ohtinet,  CaftmluM. 
Hujus  sedis  Episcopns  Petilianns 
Donatista,  adversns  qnem  Augusfi- 
nns  libruro  inscripsit. 

^  Sittianerum]  Dednctis  eo  militi- 
bns,  qni  cum  P.  Sittio  in  belio  contni 


Jubam  Cnsari  aiTuerant.  Potiorem 
eniro  regni  Masslnissae  partero  a  Cm^ 
sare  Sittius  beneficii  et  gratise  loce 
accepit.  Is  eam  inter  milites  parti- 
tns  est.  Appianus  Bell.  Civil.  lib. 
'iv.  pag.  621.  Dio  lib.  xliii.  pag.214« 
Mela  1. 6.  '  Cirta  procnl  a  mari,  dobc 
Sitttanoriim  colonia:  qoondam  regum 
domns :  sed  curo  Syphacis  foret»  opn- 
lentissiroa.' 

P  Et  aUa  iutuB  Siicca]  Alia  coloni» 
in  mediterranco.  Siccam  Veneriam. 
Antooinus  appellat,  et  Piolera.  iv.S. 
inter  mediterraneas  Nnmidi«  novm 
civitates.  '  Panliis  Sicccnsis,'  in  ColL 
Carthag.  pag.  181. 

4  BuUa  regia]  BavKKapta  Ptolcmtto 
IV.  8.  inter  oppida  Nnmidie  medi< 
terranea.  Bullam  Regiain  pariter 
in  Numidia  collocat  Antoninna.  la 
Collat  Carthag.  '  Episcopos  plebts 
BuUensis,  Regiorum,'nom.  135.  pag. 
1S5. 

r  Taeatua]  ToMrr^  Plolemaeo  it. 
8.  in  ora,  inter  Rusicaden  et  Hippo- 
nero  regtum.  Hinc  dictns*  nt  «rbi- 
tror,  inter  Episcopos  Numidiae  ia 
Notitia  Afric»,  '  Cresccntina  Tmc^ 
ratCDsis.'  Hodie  ilfa6ra. 

*  Hippo  regiuM,]  Sic  appelUtiia, 
qnia  sub  Numidie  regnm  ditione, 
qnorum  hsse  etiam  regia  fuit.  Silio 
Ital.  lib.  iii.  *  Tum  Vaga,  et  anti- 
quis  dilectus  regibns  Hippo.'  Sedes 
h«c  D.  Auguitini  fuit.   In  CoUat. 


14AT.  HIST.  LIB.  y.  3. 


899 


dam  Tabraoa^^  civinm  RomanoroiiL  Toaca''  flavias,  Na* 
midias  fiois:  nec  praeter  ^  marmoris  Numidici^  feraramqae 
proventam  aliud  insigne. 

III.  (IV.)  A  Tusca»  Zeagitana '  regioj  et  qu«  proprie y 
vocetar  Africa,  est.  Tria  promontoria : '  Candidom :  *  mox 
ApoUinis^  adversnm  Sardinide :  Mercurii,^  adversom  Sici* 


^  ^  ^  ^^^^ ^^^^^ 


—4  '  TBMJbfwkBL  Tolet  Tohfneha.  Ptolem.  et  Jnvenal/  D^c.  At  ap.  Ptolero. 
IV.  3.  legitnr  OdC/i^aica*  ap.  Javenal.  x.  194.  7Vi6raea,  qnod  servant  pUirimi 
codd.  ubi  alii  scribunt  Trahaea^  Tobaeray  Todraio.  Gronov.  et  edd.  vett.  ante 
Hardnin.  3Va6rafAa. 

NOTiE 


Cartlia{(.  n.  138.  pag.  141.  '  Angus- 
tions  Episcopns  Ecclesi»  Hipponien- 
01»  Regiornm.'  Hodie,  Bwxm  en  A- 
friqWf  ad  discrimen  Coloniensis  Bon- 
D«e  10  Ubiii.»'  Nommni  est  singula? 
riii  ex  sre  roiniroo,  quem  Segninos 
cdidit,  p.  13.  ed.  2.  Pars  anterior 
Pe«  effigiem  exhibet,  qase  roiam  ii- 
ntstra  tenet :  deinde  epigraphe,  dex- 
trorinm  qnidem  hippo  :  sinisfroraam 
autem  ad  pedei,  nk.  Poitica  super- 
ficies  vnltum  matronse  exbibet,  ca- 
pite  velato,  qnod  est  indiciom  liber- 
tatia.  Epigraphe  idcirco  adjecta  est 
ibi,  LiBERA.  Legendum  itaqne,  ut 
lamdndnm  monuimus, '  hippo  civitas 
Neronis  Edicto  Libera.'  Confer 
Nummum  inscriptnm  pavlun.  de 
qno  jam  diximns  ad  iii.  10.  et  alte- 
rnm  kalbni  :  de  qno  dicemns  iofe- 
rius.'  £d.  sec« 

^  Armua']  'VovfifiiKaros  worofihsj  Pto- 
lemaeo  iv.  8.  cujns  ostia  inter  Hip- 
ponem  regium,  et  Tabracam  locat. 
Ledog  bodie  aiuat  vocari. 

«  Tabraoa]  edfipoKa  KoXtnfia  Ptole- 
mfleo,  loc.  cit*  Nnncqnoqne  Tabarca» 
In  ColUt.  Cartbag.  pag.  171.  *  Cia- 
rentius  Tabracensis/ 

▼  Tuscal  Hodie  GtMdt2&ar6arNS, 
amnis  Nomidiam  ab  Africa  proprie 
dicta  diiterminans:  unde  nonc  Ta- 
netense  regnum  incipit,  li  Rot/aum§ 


de  Ttmii, 

^  Nee praUrlSoWnuM  hsec  quoqoe, 
cap.  26.  p.  48. 

*■  Zeugitandj  '  Zeugis  non  nnins  to- 
ci  cognomentum,'  inqnit  ^thicns  in 
Cosmogr.  *  sed  potins  provincife  fuit, 
velut  tn  hodiemam  diem  ita  a  pru^ 
dentibus  accipitnr.'  Ac  paulo  post : 
'  Zeugis  est,  nbi  Carthago  civitas 
constitnta  est.'  Isidorus  Orig.  xiv. 
5.  *  Zeugis,  nbi  Carthago  magna  est : 
ipsa  est  et  vera  Africa,  inier  Byza* 
ciani,et  Nnmidiam  lita.' 

7  Et  quts  proprte]  Hoc  est,  eadem* 
qne  proprie  Africa  vocitata  :  quan<< 
quam  rt  eo  nomine  ipsa  quoqne  Nu-. 
midia  comprehenditnr,  ut  dicerous 
cap.  spq. 

*  Tria  promontoria']  Hsc  quoqne 
Solinns,  cap.  27.  pag.  49.  et  Martla- 
nu8,1ib.  VI.  cap.  dednabus  Manritan^ 
pag.  216.  Illi  ex  Plinio :  Pliniua  ex 
Mela  hausit,  i.  7.  totidem  fere  verbia* 

»  Caadidum]  In  Tabnlin  Nauticis, 
Capo  Mabray  qnod  caro  altero  Apol- 
linis  proroontorio,  qnod  Capo  Negro 
noroinant,  efficit  Hipponensem  si- 
nnm,  fiota  di  Bona, 

^  Mercuriil  'Epfuda  Ihepa,  ^  wportivu^ 
Ss  vp^s  tV  SuccAiai',  inqait  Polyb* 
lib.  I.  pag.  42.  Nunc  Capo  Bona,quod 
cam  promontprio  Apollinis  sinam  e£» 
ficit,  le  eolfe  de  Ttmis. 


900  G,  PL1M1I   SBGONDI 

lise,  in  altani  procarrentia,  daos  efficiont  sinus :  Hipponen- 
sem,  proximam  ab  oppido^  qaod  Hippoaem  diratum  ■  ^  vo- 
cant,  Diarrbytum  ^  a  Graecis  dictam^  propter  aquarum  irri- 
gua.  Cui  finitimam  Tbeudalis  *  immane  oppidam,  longius 
a  littore.  Dein  promontorium  Apollinis^  et  in  altero  sina  ^ 
Utica^  ciyium  Romanorumi  Catonis*^  morte  nobilis:  fla- 
men  Bagrada/  Locus,  Castra  Comelia :  J  colonia  Cartha- 
go  ^  magnae  in  vestigiis  ^  Carthagiuis :  colonia  MaxuIlaJ 


Cap.  III.  1  '  AUi  diUtumt  sed  PintiaDO  expnngitnr.'  DaUe»  *  Videtur  1i-> 
brariornm  errore  dirutmn  scriptnm  ftttsse  pro  Zarytum,'  Brotier. — ^2  Carikago 
magna:  et  in  veHigiis  Chiffl.    Paulo  post,  Salmasius:  qui  ByraiUiMm  kuoUmi. 

NOT£ 

I 

^  HipiHmem  dirutum^    Vel    potini  ^  Cafonie]   Utlceosis  ea  re  dicti. 

ZcryfHin.  Describit  hoc  oppidumele-  Vide  Flor.  iv.  2.  pa|^.  i66.  et  Fln- 

ganter  Plinins  Epist.  ix.  S3.    Vide  tarcb.  in  Catone  Minore,  pag.  798. 

Notas  et  Emeod.  nuro.  9.  Plane  id  '  BagradaJ  BaypdJku  PtolemKo,  re- 

oppidnm  iotercidit.    Rudernm  locus  liqnisque  ferme  scriptoribns :  hodie 

nnnc  TamaclaHt  Yel,  nt  alit  efferunt,  Megarada :  Tel,  ut  alii  scrtbnnt»  Ma" 

Tamaerata  appellatur.  gerada^ 

'  DiarrAydcm]  AiafS^vrbK,  hocestytr-  i  Loeus,  Cattra    CaneUa']    Locni, 

riguum,  propteraqnarum  irrigua.  Pa-  tnqnit,  nbi  castra  Scipio  Major  Afri* 

ludem  Hipponensem  describit   Pli-  canns,  cni  nomen  Comelto  foit,  cnm 

nius  Jnnior,  Epist.  lib.  ix.  ad  Canl-  Africam  petiit,  primum  mi*tatiia  eaU 

ninm :  nbi  insignis  historia,  de  Del-  Kopm/iKiov  irapc/i^oX^,  Coruelii  coBirm' 

phino    incoias    loci    dorso    gestare  metatio,  Ptoleniaeo  iv.  8«  Melae  i.  7* 

solito.  '  Castra  Cornelia :'  *  Corneliana/  Cat- 

-*  TheudaliM]  BeMxii  Plolenseo  \v.  sari  de  Bello  Civ.  lib.  ii.  Vide  Notaa 

8.  in  mediterraneis  Africs  oppidii,  etEmendat.nnm.il* 

inter  Tabracam  civltatem,  et  Bagra-  ^  CoUmia  Carihago]  *  Nunc  popnti 

dam  fluvinm.  Vide  Notas  et  Emend.  Romaoi  colonia,'  inquit  Mela  i.  7. 

nom.  10.  'olim  imperii  ejoa  pertinaz  atmnln: 

^ln  aUero  atmi]Cni  nomen,  nt  dizi-  jam  qnidem  iternm  opolenta:  eliaai- 

mn8,aTunetooppido,f«6o(^«tf«2\ciits.  nnnc  tamen  priorum  excidio  rerani, 

«  Vtiea]  Nunc  Bieerie  dicitnr.  De  qnam  ope  prspsentium  clarior.'    De- 

ea    eleganter  Mela,  i.  7.    '  Urbes,  doctam  a  Cssare  Dictatore,  altero 

Utica  et  Carthago:  ambsB  inclytse:  iiM  Consulatn,  auctor  est  Dio,  lib. 

ambe  a  Phoenicibns  conditse  :   illa  xxiii.  pag.  239.  Vide  et  Plntardi.  in 

fato    Catonis    insignis :     haec    soo,'  Csiare,-  pag.  784.  Appian.  in  libyc. 

&e.    Datom  porro  Uticensibns  jus  pag.  85.  et  Strab.  lib.  xvii.pag.  8SS. 

civitatis  ab  Octavio    CsRsare,   anno  Etiam  prius  a  C.  Qraccho  dedoctot 

U.  C.  Dccxviii*  L.  Gellio,  Cocceio  colonos,  sed  mox  m^ore  fama  a  Oe- 

Nerva  Coss.  auctor  est  Dlo  Hb.  xjcix.  sare,  scribit  Solinns,  rap.  27.  pag.  49* 

P«g.401.  Sumsita  Livlo,  lib.  LX.  Cartbagtnla 


NAT.   HI8T.   LIB.   V.  3. 


901 


Oppida:  Carpi,""  Misua^"  et  libenim  Clupea  **  in  promonto- 
rio  Mercnrii.P  Item  libera  Carubis^'*  Neapolis.'  Mox 
Africae  ipsias  alia  distinctio.     Libyphcenices  *  vocantar» 


NOT£ 


.portum  etiamnnnc  Mana  Yocant :  ex 
urbU  ruderibiuTanetumjuxtacondi- 
tnm,  Tuni$, — '  Nummui  est  ex  auro  et 
argento  in  familia  Fnsia  et  Mncia  ab 
Ursino,  Patino,  et  aliis^  sed  male,  col- 
locatuR.  Eat  idem  argenteus  in  Mu- 
seo  noiitro.  Parte  priore  capita  duo 
exbibet,  alternm  alteri  applicitnm: 

binc  Ho.  'Honos:'  inde  vir.  'Vir- 
tus/  infra,  *  Kalbni.  Stellula  hic 
praefixa  priorem  bane  esse  nummi 
arearo  et  rpigrapben  admonet,  pos- 
teriorem  alteram.  Ra.lbni  antem 
sic  interpretare  :  ^  Kartbago  Africae 
Libera  Edicto  Neronis  Imperatoris.' 
^Karthaginem  Africat'  scribi  opor- 
tnit,  uti  a  Plinio  appellatur,  xxxvi. 
48.  ne  Cartbago  Hispaniv,  nt  ab  eo- 
dem  alibi  Yocatury  hic  intelligeretur. 
Sic  in  nnmmo  inscripto  hippo  nb 
UBERA  legendum  ease  proxime  nio- 
nnimns, '  hippo  NeroniB  Edicto  civi- 
tas  UBERA.'  Vide  et  nnmmum  in- 
acriptnm  Pavllin.  de  qno  diximut 
ad  III.  10.  .)(.  In  hnjns  vero  nummi 
adversa  snperficie,  dextro  latere  stat 
Italia,  qnae  sinistro  bracbio  cornu 
copis  tenet :  retro  cadncens  est : 
sinistro  Roma  stat,  quae  sinistra  scep- 
trum  gerit,  dextro  pede  calcat  orbem 

T 

Romanuro.  Hinc  ia.  *  Italia :'  inde 
RO.  '  Roma.'  Infra,  gordi  :  hoc  est, 
^Concordia  Orbia  Romani,  Decns 
Italiae.'  Cojns  hic  nommut  ett  tem- 
poribut  Vitellii  et  Oailw.  £tt  apnd 
Pliniumy  xxviii.  4.  'Olenot  ciUe- 
nns:'  at  ex  patria,  non  ex  cogno- 
raioe  gentilitio  novimns  tic  ette  ap- 
pellatnm.'  Ed.tee, 

'  ilf<miUa]  Etiam  Antonino  Colo- 
nia  Maxnlla,  in  Zeugitana.  Ptole- 
mflent  iv.  9.  Maitovhay  pro  Ma^ovKa»  In 


Notitia  Afric»  inter  Epitcopot  Pro- 
vinciae  Proconsnlaris,  *  Carcadiut 
Maxulitanns.'   Tnneto  proxiraa  fnit. 

^  Carpi]  Post  Maxnlam  KapirU  te- 
qnitnr  apnd  Ptolemaenm.  Hinc  '  Fe- 
lix  Carpitanus,'  inter  Epitcopot  Pro- 
vinclsB  Proconsnlarit,  in  Notitia  A- 
fricc  'Secnndinnt  a  Carpit/  in 
Conc.  S.  Cypriani. 

"  ilfMiia]  In  Orvco  Ptolemaei  co- 
dice,  Kofirlt,  SUrova:  tcribe,  M/o^oud. 
Apnd  Victorem  Vitentem,  inter 
Episcopot  Prov.  Procontularit,  *  HI- 
randinnt  Missuensis.'  £t  in  Conc. 
Cartliag.  Bonifacii,  '  Servns-Dei 
Mistuensit.' 

«  Clvpea]  '  Civitat  Clypea'  Floro 
IT.  3.  *  Clnpea'  Liv.  lib.  xxvii.  p. 
SIO.  InterEpitcopot  Provincie  mox 
landatae,  *  Anrelins  Clypiensis.* 
Nunc  Zrf/anni,  ut  recte  Marmolius. 
Vide  Notat  et  Emend.  nnm.  12. 

P  Merewrii]  Copo  Boaa,  ut  tnpra 
monnimnt. 

4  CicrMHt]  Ptolemaso  iv.  8.  Kou- 
po0is,  inter  Clypeam  et  Neapoliro. 
•Exilio  S.  Cypriani  clara:  cnjnt  in 
Actit,  <  Civitas  Cnmbitana'  dicitnr. 
Cornbim  Antoninns  partier  in  Zen- 
gitan^  locat,  a  Clypea,  xxx.  m •  paA- 
tnnm  :  a  Neapoli  xii. 

'  NeapoUti]  NodinXis  KoXm^  Vto\e» 
m«o,  loc.  clt.  juxta  Curnbim.  Inter 
Curnbim  et  Clypeam,  Antonino ;  in- 
ter  Epitcopot  Provincis  Procontu- 
larit,  apnd  Victorem  Viteotem,  *  Cle- 
mentinut  Neapolitanut.' 

*  Libnphanieee]  Aifiv^>o(puets,  qnasi 
ex  Pbcenicibus  advenit,  Indigenisqne 
Afrit  mixti.  Transcriptere  bt?c  toti- 
dem  fere  verbit,  Sollout,  cap.  27.  pag. 
49.  et  Marliannt,  Hb.  vi.  cap.  de 
tecundo  tina  Africtei  p.  216. 


902  C.   PLINII   SBCUNDI 

qai  Byzacium*  incolant  Ita  appellatut  regio  ccl.  h. 
pass."  per  circaitaiDy'  fertilitatis  eximiae,  cam  centesima  * 
fruge  agricolis  foenas  reddente  terra.  Hic  oppida  libera, 
Leptis/  Adrumetum/  Ruspina/  Thapsus.'  Inde  Thensp/ 
Macomades/**  Tacape.^    Sabrata^  contingens  Syrtim  mi- 


^^0^^* 


— 3  Ita  codd.  Hardiitni  et  Chiffl.  iteiii  edd.  Hardnin.  1.  2.  3.  MiUer.  Bipont. 
et  Frans.  CCL,  M.  pau.  cxrewiu  edd.  vett.  et  Gronov.— 4  Thtne^  AtUy  Maco* 

NOTiE 

<  Bffzachun]  Unde  Bysacena  pro«  Dio,  lib.  XLiii.    Incolis  oanc,  CeKUi- 

vincia,  Ecclesiasticit  scriptoriboR  no*  gerai^  in  peninsnla.  nt  oliniy  sita. 

ta.    Grscis  BifdUrior,  et  B{f atms  po-  *  Tnde  Tkena']  Nunc  alterins  jurijy 

poti.  Inquit,  seqnnntur  oppida :  Tlienas,  Scc. 

•  CCL.  Af.  paM.]  Ita  Martianns.  'Thenas  Coloniam'  in  Byxacena  to- 
Solinus:  *  cc.  ampUns  mill.  pass.*  eat  Antoninns.    Apod  Grnter,  pag, 

^  CiimcfNtfstmc]  Pliniasipsexvii.  863.   Col.  JEl,  Avg.  Mbrcvrialis 

S. '  In  Bysacio  Africa»  illnm  centena  Thanit.  Inter  Episcopos  Prov.  By- 

quinquagenafrugefertilemcampam/  sacenie,  apnd  Victorem   Viteosem, 

&c.  '  Paschasins  Tenitanus.'     Nunc.  nt 

^  Leptit]  A^tt  fUKpkf  joxta  Adrn-  videtnr,  Caaar» 

metnm,  Ptolem.  iv.  3.  '  Leptim  mi-  ■>  Maeomade$]  Macomades  Mnnici- 

norem  civitatem '  in  Bysacena  locat  pium  Antonlno,  in  Bysacena.    Pto- 

Antoninns  ab  Adrnmeto,  m.  p.  xviii.  lem.  iv.  3.  ad  Syriim  minorem,  jnxta 

Apnd  Victorem  Vitensem,  tnter  Epis-  Thenas,  Moic^Sa^  pro  Maie^fiaSa.  Fnit 

copos   Provincias  BysaceDflty  *  For-  et  altera  Macomada  in  Numidia  : 

tnnatianns  Leptiminensis.'  nnde  in  Notitia  Africsp,  inter  ejns 

*  Adrtmetum]  Bysacenae  metropo-  provincise  Episcopos, '  Pardalina  Ma- 
Hs,  mox  colonia.  In  Inscriptionibns  comadiensis.'  Fuisse  vero  eo  nomine 
Grnteri,  p.  362.  CoL.  Concordia  et  alteram  iu  Bysacena,  praeter  An- 
Vlpia.  Traiana.  Avo.  Frugifbra  toninnm,  Ptolemaenm,  Prminm»  do- 
Hadrvmbtima.  Stephano,  *A{p^i|.  cet  Collat.  Carthag.  n.  197.  p.  177. 
Martiano.  Adrumetua»  Nanc  Mako'  nbi  *  Proficentius  Maromasenaia  '  le- 
meta.  gitnr:  et  mox  rogatus  idem,  *De 
.  f  HuMpima']  *Po6(rwt¥a  Dioni  prope  qua  Macomadia  ?  Rnsticiana/ inqvit : 
Adrnmetuinv  lib.  xui.  p.  213.  et  Pto-  quse  videlicet  a  vicinitate  oppidi  R«s- 
lem.  IV.  3.  De  ea  Silius  Itaticns,  lib.  ticlanensis,  ati  remnr,  nomen  accepit. 
III.  <  Quseqne  procnl  cernit  non  ae*  Fait  antem  Rosticiana  Ecclesia  in 
qnos  Ruspina  flnctns.'  De  Rnspi-  Nnmidia.  Est  enim  in  Notitia  Afri- 
nensis  agri  fertilitate  Plinlus  xv.  Sl*  c»  inter  Episcopos  Numidia^,  *  Do- 
Nnnc  est  iSifaa.  Vide  Notas  et  Emen-  natas  Rttsticianensis.'  At  de  Byxa- 
dat.  num.  13.  cena  Macomadia  accipiendnm  lllncl 

*  Thapaui]   S^os  Ptolemseo,  loc«  in  Collat.  Carthag.  cap.  116.'Aure- 

cit.  Htnc  iuter  Episcopos  Bysacense,  lins   Episcopus  Ecdesise  Catbolieib 

*  Vigiltus  Tapsitanns,'  qui  et  'Tap-  civitatis  Magomasiensia.*     Nnnc  est 

sensis.'    Peninsolse  similem  att  foisse  oppidam  in  peninault  iniinttuii,  A^ 


NAT.  HIST.   LIB.  Y.  4. 


903 


norem,  ad  qaam  Namidise  *  et  AfricaD  ab  Ampsaga  longi- 
todo  DLXXX.  mill.  passuam:  latitodo»  qua  cognitnm  est^ 
cc.  mill.  Ea  pars>  quam  Africam  '  appellavimns^  dividitur 
in  dnas  provinciaSy  veterem  et  novam,  discretas  fossa,  inter 
Africanum  sequentem*  et  regesy**  Tlienas  ^  usque  perducta, 
quod  oppidum  a  Cairtha£;ine  abest  ccxvi.'  milL  passuum.^ 
IV.  Tertias  sinus*  dividitur  in  geminos,  daarum  Syrtium 
vadoso  ac  reciproco  mari  diros,  Ad  proximam,  quas  minor 
est,**  a  Carthagine  ccc.  m.  pass.    Polybius  tradit :  ipsam 


made»  Chiffl.  et  roox  in  eodein  codice  Sahatra, — 5  Margo  e dd.  Dalec.  el  Gro- 
nov.  ifUer  .^frteanum  sinwn  et  regiai  Thenas, — 6  Ita  codd.  Hardaini  et  Cbiffl. 
CCXVII.  mUL  paas,  edd.  vett.  et  Harduin. 


NOTiE 


friea, 

«  Tacape']  Tajcin}  Ptolemseo,  loc. 
clt.  prope  Tritonia  ostia.  Tacapas 
Coloniam  in  Tripolitana  locat  Anto- 
ninuff.  Et  inter  Episcopos  Prov.  Tri- 
politan9e,in  Notitia, '  ServilloB  Tara- 
pitanus.'  Nnnc  est  Capulia^  in  osiiis 
Hiivii  cognominis,  juxta  Syrtlm  mtno* 
rem. 

'  Sabraia']  Ptolem.  tv.  8.  ad  Syr* 
tim  roinorem,  Xafiddpa,  *  Sabratam 
Colontam'  Antoniniis  tn  Tripolitana : 
et  inter  Episcopos  Prov.  Tripolita- 
nsB : '  Leo  Sabratensi*.'  Incolis  nnnc 
Afacu»  vocatnr. 

*  Ad  quam  Numidia]  Hec  totidem 
verbis  Martlanns»  Itb.  vi.  cap.  de  se- 
cnndo  Africae  sinu,  pag.  216.  et  Missi 
Tiieodosii :  '  Nnmidia  et  Africa  Car- 
thaginiensis  finlnntnr  ab  oriente, 
Syrti  minore  :  ab  occidente,  flumine 
Ampiiaga :  a  srptemtrione»  mart  Afri- 
co :  a  meridie,  oceano.  Longitudo, 
V1.XXX,  latitndo,  cc.  jaxta  Plintnm 
Serundttro  eadem  mensnra  est.' 

'  Quam  A/rieam]  Proprie  dictani, 
seu  Zeugitanaiu. 

f  Africanum  sequentem]  Hoc  est, 
poeteriorem,  sive   minorem  Africa* 


num,  qni  Panli  iEmilii  gener,  ab  £- 
milia  conjage  dictns  est  /Emilianns, 
nt  Doraitianus  a  Bomltia. 

*>  Et  regea]  Massioissse  filios,  nt 
apinor,  intelligit :  in  quos  patris  reg- 
nnm  SclpioAfricanns  divisit,  nt  scri- 
bit  Entrop.  lib.  iv.  Obiit  enim  Mas- 
sinissa,  zuv.  filiis  relictis :  Micipsa 
natn  maximo  Scipio  Cirtam  Numidi* 
aroqne  assignavit.  Ab  amne  Tnsca, 
qai  Nnmidlae  finis,  ad  Thenas  nsque, 
veterero  Africam,  popnli  Rom.  geml- 
nam  PrbviDciam,  Ca^tbagine  excisa, 
fecit :  Proconsularem  scilicet,  et  By- 
zacenam.  Reges  ant  ceteros  oranes, 
ant  certe  plerosque,  Massinissse  fi- 
lios,  ultra  Thenas,  fossa  discretos  a 
Byxacena  dimovit.  Nunc  omnia  hsec 
obtinrt  a  Tusca  flamine  ad  Syrtim 
minorem,  Tunetense  regnum. 

1  CCXVL]  Ita  Mss.  R.  1.  2.  Colb. 
1.  2.  At  AntOD.  in  Itin.  '  A  Cartlia- 
gine  Tbenas,  M.  P.  ccxvii.' 

•  Teriiu»  sinua]  lisdem  verbis  bspc 
Martianus  lib.  vi.  cap.  de  tertio  sinn 
Africse,  p.  217. 

>>  Qircv  miiror  est]  Nunc  vnlgo,  U 
Golfes  de  Capei:  aliis  le  petit  Bane, 


904 


C.   PLINII    SECUNDI 


centam '  mill.  passaum  aditu/  ccc.  miU.  ambita.  £t  terra 
aatem/  siderom  observatioDe/  ad  eam  per  deserta  areois, 
perque  serpentes  iter  est  Excipiunt  saltus  *  repleti  fera- 
rum  multitudine:  et  introrsus  elephantorum  solitadines, 
mox  deserta  vasta^  ultraque  '  Garamantes/  ab  Augylis 
dierum  xii.  itinere  distantes.  Super  illos^  fuere  gens 
Psylli^  super  quos  lacus  Lycomedis^^  descrtis  circumdatus» 
Augylae  ^  ipsi  medio  fere  spatio  locantur  ab  ^thiopia,  qoae 
ad  occidentem  vergit,  et  a  regione  qu»  duas  Syrtes-'  inter- 
jacet  pari  utrimque  intervallo.  Sed  littore''  inter  doas 
Syrtes,  ccl.  m.  passunm.    Ibi  civitas  (Eensis^^ '  Cinyps  "* 


Cap.  IV.  1  '  Mela,/prf  centum;  Strabo  Tero  lib.  olt.  €uiiiu  LXXV,  nMm 
CC,  M,  pau,'  Dalec— 2  '  Ett  ierra  Kac  obaervatione  iiderum  uobitiM  Vet.  lefo : 
meaifUie,*  Idein.  Mox,  od  eam  per  deaertae  karenae  marij^o  edd.  Dalec.  et  Oro- 
oov.— S  Vet.  Ddlec.  vaeta  ulrimque.—^  Ibu  civUa»  OooMeeutu  Man.  ap.  Da- 

NOTiE 


«  Adihi\  Fancibns,  qna  roare  in  si- 
nnni  inflnit.  De  ejiit  aditn,  ambitn- 
qne,  vtde  Strab.  lib.  xvii.  p.  834. 
Meiam  serntns  est  Plinins,  i.  7. 

^  Et  terra  autem']  Ab  interiore  A- 
frica,  inqnity  ad  Syrtim  terrestre  iter 
est  per  deserta  et  arenarum  curonlos, 
onllis  viarum  ant  caliinm  indiciis, 
tnrbante  flatn  vestigia,  sed  spia  si- 
derum,  nt  in  mari»  observatione.  Hsc 
Martianus  loc.  citat.  et  Solinus,  cap. 
27.  pag.  52. 

*  ExeipiuMt  eaitu»]  Ubi  nnnc  regio 
BUeduIgeridj  Tnnetensi  regno  ad  an- 
strnm  snbjecta. 

'  Garamantei]  Ad  Bagrad»,  et  Cy- 
oiphis  fontesy  Ptolem.  iv.  6.  nbi  nnnc 
regiones  Guargalap  Gademe$f  et  Fes- 
een, 

f  Super  iUot]  Solinns,  cap.  27.  pag, 
52.  'Supra  Garamantas  P»ylli  fne- 
rnnt/  &c.  I^c  Psyllis  dicenras.  vii. 
2. 

^  Lyeomedii]  Aimop4iiovsXlfuniiy  Pio-' 
lem.  IV.  5.  sed  alieno,  nt  videtnr, 
sitn. 

I  Augyld]  Ah^/im  Ftolem.  iv.  5. 


Ibi  nnnc  Biledulgerid  desertnm,  qna 
regiooi  snbjacet,  qnse  est  ioter  ntram- 
qne  Syrtim. 

i  A  regume  qua  duoi  Syrtee]  Nnnc 
est  Regnnm  TripoUtannmy  le  RByaumt 
deTHpoU, 

^  &ed  Uttore]  Soiini  parapbrasis, 
cap.  27.  p.  52.  <  Utrspqne  Syrtes  dn- 
centis  qninqnaginia  millibns  passnum 
separaiitor/  Litlori  nomen,  Ja  eaeie 
de  Tripoli, 

1  CEeneit]  Ita  R.  1.  2.  Colb.  1.  2. 
dec.  '  Oceam  '  Coloniam  in  TripoK- 
tana  Provincia,  pro  '  (Eeam/  vocat 
Antoninns.  Ptolemaeo  iv.  S.  est  *Eeku 
In  nnmroo  Antonini  Pii,  e  Cimelio 
nostro  Paris.  minoris  forms  ex  sere, 
c.  A.  o.  a.  F.  boc  est,  '  Coionia  JEliu 
<£a  Augnsta  Felix.'  Una  e  tribns 
oppidis  est,  ex  quibns  omnibns  coa- 
flata  vetns  Tripolis :  qnc  hodie,  7Vi- 
pofi  veeckio,  Solinns,  cap.  27.  p.  49. 
*  Acbsi  Tripolin  liugna  sna  signanf , 
de  trium  nrbinm  nnroero,  CEse,  S«- 
bratse,  Leptis  magnse.' 

■  Ciuypt]  K(n4  et  ainnis,  et  cir- 
cnrojacentis  regtonis  nomea  est  He« 


NAT.  HIST.    LIB.    V.  4. 


905 


fluvius  ac  regio.  Oppida :  Neapolis^''  Taplira,*^  Abroto- 
niam^p  Leptis  altera,"*  qa»  cognominatur  magna.  lode  Syr- 
tis  major/  circaita  dcxxv.'  aditu  aotem  ocoxii.  mill.^ 
pass.^  Inde  accolit  gcns  Cisipadom."  In  lotimo  sinu  fuit 
ora  Lotophagon/  quos  quidam  Alacliroas  dixere^^  ad  Pbi- 
tenorum  ^  aras :  ex  arena  sunt  eae.  Ab  his  non  procul  a 
continente  palus  vasta  amnem  Tritonem  '  nomenque  ab  eo 
accipit,  Pallantias  ^ '  appellata  Ga)Iimacho,  et  citra  mino- 


lec.  Oeenns  niargo  edd.  Dalec.  et  Grooov.  Cpiipt  edd.  vett.  et  OrODOV.  Mox 
pro  Ti^ra,  qnod  omnes  codd.  et  edd.  veit.  testantnr,  Gafyhra  dant  Hardain. 
1.  2.  3.  MiJler.  Bipont.  et  Franz.— 6  Oronov.  CCCXIIL  miU.  pau.-^  Pal' 

NOTiE 


rodoto  Melpom.  p.  280.  et  287.  K/rv- 
^s  voTfl^i^  Ptolemeo,  loc.  cit.  nnnc 
Tripolitanui  amnis.  Mela  i.  7.  '  Ul* 
tra  est  G^  oppidam,  et  Cinypi  flu- 
vius  per  uberrima  arva  dectdeus.' 

■  NeapoUB\  Quae  nunc  Tripolis  di« 
citur,  Tr^t  de  Barhaxie^  regni  cog- 
nomioi»  caput.  Cave  hanc  Neapolim 
cum  altera  confondai,  de  qna  sop. 
cap.  diximus  in  Prov*  Procon»ulari^ 
seu  Zeugitana. 

•  Tupkra  \Gaphara']  Permutatii 
•jUabis^  Tap6/pa  iaiidiif  dicltur  Ptolei 
mflBo,  inter  Neapolim  et  CEam,  iv.  S. 
Vide  Notas  et  Emend.  nnm.  14. 
Nouc  est  Tmp^a. 

P  AbTatooMM]  Scylaci  et  Stephano, 
*hfip6tTww.  Sed  iste  cum  Neapoli  ean- 
dem  faclt :  diversam  ille,  cum  Plinio, 
Pomponioque.    Nanc  Tewata^ 

4l€pH«a<iera]Hodie£«6tda.  Hanc 
Strabo  lib.  xvii.  pag.  836.  et  Ptole- 
maeas  iv.  S.  eandem  esse  com  Nea- 
poU  arbitrantur.  Rectius  cum  Pom- 
ponio  Plinias  diversam :  qnod  et  ipse 
sitoa  comprobat.  Inter  Episcopos 
Prov.  Tripolitanse,  apud  Victorem, 
'  Callipides  Leptlmagnensis.' 

r  SfTfu  Mq^]  Oallis,  Um  Seekee  de 
Berbarie,  Italis,  Go^o  de  Sidra,  Naa« 
tii»  U  G9{fo  di  ZOoehA. 


•  DCXXV.]  Ita  Martianos,  lib.  yi. 
cap.  de  tertio  Africse  sinu,  pag.  217. 

«  CCCXIL  mUL]  Vide  Notas  et 
Emend.  num.  16. 

^  C'uipaAum'\  Hi  Syrtinm  oram  oc- 
cidentalem  accolaere  olim :  quse  ori- 
enti  obvertitnr,  Lotophagi,  a  promon- 
torio  Borio,  nsqoe  ad  Phycunta,  de 
quo  cap.  seq.  Hela  i.  7. 

^  lAtopkagon]  Aano^dryoi  A^vcr  Scy- 
laci,  pag.  45.  qui  loto  vescebantor: 
qno  de  cibo  dicemos»  xiii.  32. 

^  Alaehroae  dtxerv]  Quasi  marini 
coloris  viros.  Vide  Notas  et  Emend. 
num.  16. 

«  Ad  PkiUenonan]  Ubt  Philspni  fra- 
tres  vivi  sponte  obrui  se  passi  snnt. 
Rem  narrant  eleganter  Mela  i.  7. 
Val.  Max.  v.  6.  pag.  278.  Sallastios, 
Bello  Jugurth.  p.  110. 

7  ^nmeni  Trtfonem]  Alfump^  TgixwU 
(a,  et  TtvrapSbp  iUyaifTptT99¥a  hoc  trac- 
tu  agnoscont  Herod.  lib.  iv.  n.  179. 
pag.  281.  et  Ptolem.  iv.S.  Hodie  no- 
men  amni,  MeUkUy  altra  regni  Tripo> 
litani  fines,  unde  regnnm  Barca  in- 
cipit. 

*  Pattaii<Mf]  naXAarriAr  Minervtt 
epitheton  est  in  Epigram.  Id  palodi 
inditnm  nomen,  qnod  in  amne  cogno- 
mine,  iiiqnit  Solinos  eap*  27.  pag .  Ii2^ 


906 


C.   PLINU   SECUNDI 


rem  Syrtim  esse  dicta :  amaltis  vero  iater  daas  Syrtes.  Pro- 
montoriam,  quod  majorem  inclndit,  Borion*  appellatnr. 
Ultra  Cyrenaica  provincia.7 

Ad  hunc  finem  Africa^  a  fluvio  Ampsaga  populos  dx  vi.*^ 
habety  qai  Romano  parent  imperio.  In  his  colonias  vi."^ 
praeter  jam  supradictas,  Uthinam/  Tuburbin/  Oppida  ci» 
vium  Romanorum  xv.  ex  quibus  in  mediterraneo  dicenda 
Azuritanum^c  Abutucense,''  Aboriense,' '  Canopicum^J  ChU- 


^■^■^^■^^*^^^^^ 


Unteas  Chiffl. — 7  Idem  codei,  Cftenaka  promonionapriivincia, — 8  'ItaMss. 
Reg.  1.  2.  Colb.  Chiffl.  Paris.  et  editio  princepa.  In  Ms.  Reg.  5.  et  receo- 
tioribiis  editionibus :  populoa  XXVI,  Prior  niimerns  forte  major  eat;  aed  an- 
tiqnioribns  libris  probatus.  Alter  exUior  videtur.  In  Mss.  Reg.  1.  et  S.  fM- 
reant,  Complures  certe  ibi  fuere  populi,  qui  Roraano  Imperio  paruere.'  Bra* 
tier.    DXVI.  etiam  in  cod.  Salmant. — 9  Aiswritanumf  Abitacence,  Apariem$€ 


NOT^ 


'apecnlatam  se  artinm  Deam  credi- 
deruut.'  Ab  eo  vicissim  ipsaTrito- 
niae  nomen  recepit.  Festns :  '  Tri- 
tonia  Minerva,  a  ripa  Tritonis  flu- 
minis  dicta,  qnod  ibi  primitna  sit  vi- 
sa.'  Alia  est  Mlnervsp  appellatlo, 
TpiTay4rtia,  aliaque  vocis  originatio  : 
qua  de  Ensebtum  consnle,  lib.  iii. 
Praepar.  pag.  89.  Hic  tamen  geni- 
tam  Minervam  Mela  ait>  i.  7. 

*  Bortoii]  Borion  quoque  Melae  i. 
7.  Straboni  Hb.  xvii.  pag.  836.  /u- 
icp6v  iucptorfipufy  B6p9ioy,  citra  Bereni- 
cem.    Nunc  eat  Capo  di  Teieinei. 

^  JJHea]  Non  ea  jam  qne  proprie 
dicta,  sed  quae  latius  sumta,  Nnmi- 
diam  qnoqne  complectitnr :  quo  pla- 
ne  modo  Africae  proprie  appellate 
nomen  a  Mela  accipitur,  i.  7.  a  pro- 
montorio  Metagonio  ad  Philttuorum 
aras. 

«  Populoe  nXVL  [XXVI.-i  At  co- 
dices  omnes  Mss.  Reg.  1. 2.  Colb.  1. 
2.  Paris.  Chiffl.  &c.  habent  populoe 
DXVL  qut  nnmerus  fidem  omnem 
anperat. 

'  Colonia»  VI.']  In  qnibns  snnt  U« 
thiua,  et  Tubnrbia,  inquit,  pneter 
jam  anpra  dictas  quatuory  Cirtam, 


Siccam,  Cartfaaginem,  et  MaxnUam. 

•  Uthhutm]  OMiva  Ptolera.  iv«  S. 
inter  mediterraneaa  Africae  civitates, 
inter  Tabracam  oppidnm,  et  Bagrm- 
dam  amnem,  Proconsnlaria  Provin- 
ciae.  In  CoUat.  Carihag.  pag.  119. 
'  laaac  Epiacopus  plebis  Utinensia.' 
£t  in  Conc.  S.  Cypriani,  de  Haeret. 
Baptiz.  <  Felix  ab  Uthina.' 

'  TuhurHn]  In  eadem  Zeugitaoa 
sen  Proconaulari,  *Tnbnrbo  Diinns,' 
a  Carthagine  M.  P.  XLVi.  Bovfiovp' 
fiit  Ptolemaeo,  ioc.  cit.  Inter  Epia- 
copos  Prov.  Proconsnlaris,  apiid 
Victorem  Vitena.  '  Benenatns  Tn- 
bnrbiiensis.' 

ff  AxuTUamm']  In  Reg.  1.  S.  Calb. 
l.  2.  et  Paris.  Abntritanum.  Est  haec 
''tiffoovpos  Ptolem.  iv.  2.  inter  nedi- 
terraneas  civitatea  Numidias  novae, 
prope  Siccam  Veneriain.  In  Co1i«t. 
Carthag.  nnro.  120.  pag.  98.  '  Evan- 
gelns  Episcopua  EcclesiaB  Aaanrita- 
nae.' 

^  Abutueen»e]  In  Collat.  Carthag. 
pag.  112.  '  Januarins  Episcopas  ple- 
bis  Aptucenais.'  Diveraa  ab  Aptnca 
Aptnnga  stve  Abtngna  est :  in  eadeaa 
Collat.  pag,  cu,  *Feltx  £piaco|Hu 


VAT.   HIST.   LIB.   V.  4. 


907 


manense,''  Simittuense/  Thnnusidense^"^  Tnburnicense/ 
Tynidrumense,^  Tibigense^^  Ucitana  duo,"!  majus  et  minus  : 
Vagense/  Oppidum  '^  Latinum  unum  TJsalitanum.*  Op* 
pidum  stipendiariuro  unum,  Castris  Corneliis.^  Oppida 
libera  triginta,  ex  quibus  dicenda  intus  Acolitanum/  Acha- 


■^»:»^^^^^^»  ^^ 


Vet.  Dalec. — 10  Vet.  Dalec.  TinhMeMt  U»  d.  m.  tt  mmttf.    Vagenu  oppidum ; 
edd.  ?ett.  et  Gronov.  Tibigense  ....  minusy  Vagtense,  Oppidwn.    Panlo  post, 

NOT^ 


plebis  Aptug^itensis :'  etsi  ntnimque 
oppiduni  quidam  temere  confude- 
rnnt. 

1  Aboriense]  In  Collat.  Cartbag.  p. 
121.*TrifoIio8  Episcopus  plebis  Abo- 
rensis.'  Huc  forte  Suidas  illnd  per- 
tinet,  "A/Swpa  Jvofta  rSwov, 

i  Canopicttm]  Kawv^affai  Ptole- 
fnso  IV.  3.  oppidum  e»t  mediterra- 
nenm  Afric»  proprie  dictap!,  inter 
Tabracani  civitatem,  et  Baffradam 
flnvium.  Stepbanus :  %ari  koSl  Atfi^ 
rSftros  Kdymfios» 

^  ChUmanenu]  Kt\fia  mediterra- 
neum  Afric»  propris  oppidum,  post 
Bagradam  amnem,  snb  Carthagine» 
anctore  Ptolem.  it.  S. 

*  Simiitnense]  2(;Ji7^oppidam  me- 
diterranenm  Numtdie  nov»,  inter 
Ampsagam  fl.  et  Tabracam  oppidom, 
Ptolemaeo,  loc.  cit. '  SimittnColonia' 
est  in  Nnmidia  Antonino,  a  Bulla 
Regia,  de  qna  snpra,  vii.  roill.  pass. 

»  Thnnusidense]  ^o^vwa^  Ptole- 
maeo  lor.  cit.  prope  Madauram. 

^  Ttibwmieense]  ^v0o^ppuca  KoXwia 
Ptoiemseo,  loc.  cit.  Sed  idem  Tnbnr- 
sicam  ab  ea  diversam  facit»  qnod  ve- 
reor  nt  jnre  faciat.  In  Notitta  Afri- 
cas  inter  Episcopos  Nnmidise,  '  Fm- 
mentins  Tnbursicensis.' 

*  Tynidrumense]  Ptolemaeo  rnrsnm 
inter  oppida  Noinidiae  novaB  medi- 
terranea,  Bovyov9pofjLOP  iroAcn^fa,  iv.  3. 

P  Tibigense]  Ita  libri  onines,  eiiam 
Mfts.  ex  quibas  Ptolemseus  est  cmen- 


dandus,  qui  loc.  cit.  permutatis  syl- 
labis,  pro  Ti/Bfya,  scribit  Biyi^  ^o- 
X»y(a, 

4  Ucitana  duo]  Honim  alternm  06- 
Ktfii  Ptolemaeo»  loc.  cit.-  In  Collat. 
Carthag.  p.  131.  *  Octavianus  Epis- 
copns  plebis  Ucimaius.'  Et  ad  Uci 
minus  referendiis  videtur,  qni  in  A- 
fricie  Notitia,  inter  Episcopos  Pro* 
vincise  Proconsularis,  '  Quintianus 
Urcitanns'  dicitnr,  pro  *Uritanus.' 

r  Vagense]  Ovdya  Ptolein.  iv.  3. 
prope  Cirtaro. 

•  Usalitanum]  Vetus  Inscriptio, 
apud  Ornter.  pag.  512.  Usallitant. 
Diversa  ab  ista  Uzala  est,  unde  Evo- 
dins  Uzalensis  Episcopus,  Augustino 
perfamiliaris,  Epist.l47.etSerm.  33. 
de  diversis.  Et  inter  Episcopos  Pro- 
vinciaR  Proconsnlari»  in  Notitia  A- 
fricae  *  Sacconins  Uzalensis.'  Colo- 
niam  Utic«  vicinam  vocat  Angnstin. 
de  Civit.  zxii.  8. 

'  Castris  Comeliis]  Hoc  est»  jnxta 
castra  Cornelia,  vel  appositura  oppi- 
dum  castris  Corneliis,  de  quibiis  cap. 
3.  Adversatnr  Mss.  codicibns  Pin- 
tianns,  orationeniqne  Plinianam  labe- 
factat,  cnm  a  casiris  Comeliis  legl 
pntat  oportere. 

V  AcoUtanum]  In  Notitia  Africsp, 
inter  Eplscopos  Prov.  Byzacenae, 
*  Restitntns  Acolitanus.'  Strab.  lib. 
XVII.  p.  831.  ^AxiXXa^  4Xw0^pa  irdXis. 
In  vet.  inscript.  apud  Grnter.  p.  512. 
Aqvillitani,  cnm  Leptitanis  UiaU 


908 


C.  PLINII  SECUNDI 


ritanutn/  Avinense/  Abziritanum/  Canopitanam/  Melzi- 
tanum/''  Materense/  Salaphitanum,*'  Tusdritanum^*^  Ti- 
phicense/  Tunicense/  Thendense,'^  Tagestense^^  Tigense^** 


Vet.  Dalec.  tmvm.  A  eoitrii  ComeUis  opjnda,fyc, — 11  Mdhitanum  Chiffl.  Mox, 
pro  MaterenHt  Gronov.  ei  edd.  vett.  Madavrense;  Vet.  Dalec.  Madaremie, 
Deinde,  edd.  vett.  et  Gronov.  TuMdrUaHum,  Tiricense,  TiphieenMe;  cod.  Cbiffl. 
Tusdritanum,  TAutcfiwe,  Tiphicenae.    Panlo  post,  pro  Tagestenae  Vet.  Dalec. 


NOT^ 


litanisqne  jnngQntor*  Hirtio  de  Bello 
Afrlc.  passim  Acilla  vocatur  libera 
civitas. 

^  Acharitanum]  In  R.  1.  Aecharita' 
num.  R.  2.  Accaritanum.  Hac  referri 
debet,  qoi  inter  Epitcopos  ProT.  By« 
lacenae  legitor  apnd  Victorem  Vi- 
tens.  *  Donatus  Aggaritanui.'  £t  it 
etiani  fortassis,  qui  in  Collat.  Car- 
tliag.  p.  151.  *  Caudorios  Aggeriten- 
iiK'  dicitur. 

^  Avinense']  Ita  libri  omnes.  Id 
oppidom  esse  arbitror,  qood  alii  Vi- 
nense  vocant.  Nam  '  Vina  Civita- 
tem '  in  Zeugirana  Antoninns  agnos- 
cit.  Hermolaus  mavult  Avittense,  ab 
*Aoi>frra  mediterraneo  oppido,  inter 
Tabracam  oppidum  et  Bagradam 
amnem,  apifd  Ptolem.  iy.  8. 

'  Abziritanum']  In  Coll.  Carth.  p. 
113.  '  Fructuosus  Abziritensis.'  In 
Notitia  Victoris  Vitensis^  '  Servus 
Arsnritanns :'  scribo  Apairitanui, 

y  Canopitanum']  In  Collat.  Carthag. 
p.  127.  *  Felix  Episcopns  Caniopita- 
norum.' 

'  Melzitanum]  In  R.  1.2.  et  Cbiffl. 
MeUzitanum,  In  Collat.  Cartliag.  p. 
09.  <Tutus  Episcopus  plebis  Melzi- 
tensis.' 

•  Matereme]  Inter  Episcopos  Prov. 
Byzacensp,  in  Notitla  Victoris,  Adel» 
fiui  Mi^ttaritanui,  Vide  Notas  et 
f^mend.  num.  17. 

*i  SalaphitoHum]  Vlde  l^otas  et 
Emend.  qum.  18. 


«  Tuidritanum]  Nomen  oppido  S6a- . 
9pos  apnd  Ptolem.  iv.  3.  sub  Adro- 
metto.  Tusdrnm  Antonino,  in  Bysa- 
cena,  inter  Episeopos  Prov.  ByaaceiMe 
apud  Victorem  Vitens.  *  Floreotiiia 
Tuziritanos/  pro  '  Tusdritanns.'  Et 
in  CoUat.  Carthag.  p.  171.  'Aptns 
Tttzuritensis/  pro  *  Tosdritensis.' 

d  TijAieenu]  Vide  Notas  et  Emend. 
nnm.  19. 

*  Tunieeme]  In  Mss.  R.  1.  Sce, 
Thunienie.  Referendus  huc  videtiir 
'Lucianus  Episcopus  plebis  Tuney- 
ensis,'  e  CoUat.  Carthag.  pag.  110. 
Oppida  modo  .mediterraoea  censen- 
tor :  quamobrem  Tunetnro»  littore- 
lem  civitatem,  qnam  Tunii  vocamiMy 
cave  hic  appellari  a  Plinio  patea. 

'  Theudeme]  Inter  Episcopoa  Prov. 
Byzacenae,  in  Notitia  Victoris,  *  De- 
cimus  Tlienzitanas/  sive  *  Theaditn» 
niis ;'  nam  Theusa  et  Theuda  promia- 
cue  scrihitur,  ut  Quiza  et  Qoida, 
qnod  ante  monuimosy  literis  D  et  Z 
in  hisce  nominibus  permntari  invi» 
cem  solitis,  ut  vnlgo  creditnr. 

f  Tageiteme]  In  Mss.  omnibns  R, 
1.  2.  &c.  Tageieme.  Nec  Tagasta 
porro,  Augnsti  natalibus,  et  Alypii 
sede  clara,  nec  Teveste,  locnm  ha- 
bere  hic  potest:  est  enim  ntraqne 
Numidis  Provinciae:  neutra  Byza- 
qense,  cigns  nunc  Instrantur  oppida. 

^  Tigeme]  In  Collat.  Carthag.  pu 
98.  '  Aptus  Episcopus  plebis  Tigien* 
sis.'    Vetus  ipscriptio  apud  Reines. 


NAT.  HIST.  LIB*  V.  4. 


909 


Ulasubritanum/  Vagense  aliad,J  Visense»^  Zamense.^  Ex 
reliqao  nttHiero  non  civitates  tantam»  sed  pleraeqae  etiam 
nationes  jare  dici  possant^  at  Natabudes^°'  Capsitani/^  ^" 
Misalani/  Sabarbares^p  Massyli,^  Nisives/  Vamacares/ 
Ethini/  Mussini/  Marchubii/  et  tota  GoBtalia  ad  flamea 
Nigrin,  qui  Africam  ab  iEthiopia  dirimit 


Tagastensi ;  et  pro  Zamense,  Cfaiffl.  Zuametue* — 12  Naiahuta,  CaMjntani  Vet. 
Balec.  Mox,  Munkaiif  Sababarei  Cbim,  Paulo  post»  proMarchUrii,  inargo 
edd.  Dalec.  et  Orouov.  Macrobii. 


NOTiE 


p.  458.  IvLio.  Procylo.  V.  C.  Pr^. 

VrB.  PATRONO.  CoL.  BYZACBNJfi.  fiT 
PATROMO.  COLOM.  ^LI J!.  ZaMJBL.  Rb- 
GLB.  BT.  PATRONO.  T16I8ENS. 

>  inu8ulmtaMum\  Ol^^iffa  Ptole- 
inao  IV.  3.  inter  oppida  Africs  me- 
diterranea,  in  Byaacena,  sobAdrn- 
meto. 

3  Vagetue  aUud]  Alind  nimirnm  a 
anpertore  Vagensi,  qiiod  in  Nnmidia 
poiitnm  prope  Cirtam  diximns :  is- 
tady  in  Bysacena.  Unicum  Collatlo 
Cartbaginiensis  agnoscit,  pag.  211. 
^Accedente  Ampelio  Vagensi/  in- 
qnit.  £t  moi, '  accedente  Primnlio 
Episcopo  Vagense.' 

^  Visensel  ^^  Collat.  Cartbag.  pag. 
178.  '  Dativus  Episcopus  Visensis.' 
Vide  Notas  et  Emend.  num.  20. 

1  Zamente]  In  Collat.  Carthag.  p. 
101. '  Dialogns  Zamensis.'  Inscriptio 
vetns  apod  Omter.  p.  S64.  Col.  /El. 
Hadr.  Avg.  Zamjb.  Rbgia  Hvc 
JobsB  regia  foit,  Hirtio  teste,  Vitrn- 
vioqne.  Arcem  regni  Salinstiiis  vo- 
cat,  in  Bello  Jognrtb.  p.  09.  Livins 
lib.  XXX.  p.  963.  *  Zama  qninqne  die- 
rnm  iter  a  Cartbagine  abest.' 

>^  Natabwles]  Ita  libri  omnes,  etiam 
Mss.  Ptolem.  iv.  3.  Vturdfiovns  vo- 
cantor. 

■  Captitanii]  Sallnstins  in  Bello  Jn- 
gortb.  p.  127.  *  Erat  inter  ingentes 
soiitudioes  oppidnm  magnum  atqne 


Valens,  nomine  Capsa,  enjns  condi- 
tor  Hercules  Libys  memorabatur/ 
Sec,  Ibi  de  bujns  nrbis  obnidione 
prolize  et  eJeganter.  K^^a  Ptolem. 
IV.  3.  inter  Bagradam  et  Tritonem 
anines.    Cives  Sallnstio  *  Capsenses/ 

•  Jlfutilajit]  In  R.  1.  2.  Colb.  1.  2. 
et  Chiffl.  Musulani.  Ptoiem.  iv.  8. 
MuroiKanoif  Cirtse  ad  aostrnm  snb- 
jecti :  qnibos  vicini  Nasabutes  prox- 
ime  appellati.  Tacitns  Annal.  ii.  pag. 
57. '  Miisnlanornm  valtda  gen»,  et  so- 
litndinibns  Africse  propinqna.' 

P  Sabarbares]  Ita  R.  1.  2.  et  Chiffl. 
Sababares.  Ptolemaeo  iv.  8.  2afio6' 
fiovpfs, 

4  Massyli]  Cave  bos  cnm  Massss 
sylis  coftfundas,  de  qiiibns  actnm  rst 
snperius,  cap.  1.   Massyla  Numidiae 
gens  altera  a  Livio  appellatur,  lib. 
XXIV.  p.  26. 

'  Nisives]  Ki^ifits  Ptolemco,  loc. 
cit.  lidem  forte  qni  Nisceta  Livio 
lib.  xxxiii.  p.  396. 

■  Vamaeures]  Ita  libri  omnes.  For- 
te  ii  snnty  qni  Ptolemso  loc.  cit. 
*AaTdKovp€s  appellantnr:  vel  ii  po- 
tius,  qni  in  orientali  parte  Manrita- 
niae  Caesariensis  positi,  Mdiacovpai*  vel 
ii  qni  in  eodem  fere  tractn  M^x^pc' 
vocantur,  apud  enndem  Ptolem. 
IV.  8. 

'  Ethini]  Eos  esse  snspicory  qni 
Ptolemaeo  iv.  3.   Kaf($m,  'Cinithio- 


910 


C.   PLINII   8BCUNDI 


V.  (v.)  Cyrenaica^^  eadem  Pentapolitana  regio,  illastra* 
tar  Hammonis  oraculo,''  quod  a  Cyrenis  abest  cccc.  m* 
passnum:  fonte  Solis :  ^  urbibus  maxime  qaioqQe^  Berenicey 
Arsinoe,  Ptolemaide,  Apolloniay  ipsa  Cyrene.  Berenice  in 
Syrtis  extimo  coma  "^  est,  qaondam  vocata  Hesperidam  * 
supradictarum,  vagantibus  Graeci»  fabulis.  Nec  procal 
ante  oppidum  fluvius  Lcthon/  ^  lucus  sacer,  ubi  Hesperi- 


#^««^<^<#<^^ 


Cap.  y.  1  Vet.  Dalec.  nuvius  Leihe,^%  Ita  cod.  et  Vet.  Dalec.  Chiffl.  et 


NOT* 


rnm  liaad  spernenda  natio/  Tacito 
dicitiir,  juxta  Musulanos  Annal.  ii. 
p.  67. 

^  Mtunm]  Qui  Ptolemaeo  Moiwov- 
¥o\f  loc.  cir. 

^  MarckubW]  Qui  in  orientali  Mau- 
ritaniae  Csesariensis  parte  positi,  jnzta 
Numidiam,  Ma\xov^Mi  a  Ptolemaeo 
apprllantnr,  iv.  2. 

*  Cyrenaica]  Haec  deinceps  ii»dera 
▼erbis  MartianuS|Iib.  vi.cap.  de  ter- 
tio  sinu  Africae,  p.  217.  et  Solinns, 
cap.  27.  p.  62.  A  Cyrene  urbe  pro- 
vinciae  noroen  :  nrbi  a  CffrefonU^  hich 
Ki^r  vin^r,  nt  Callimarhus  ait,  in 
Hymno  Apollinis :  vel  a  Cyra  monte, 
nnde  fons  oritur,  nt  Jnstino  visnm, 
XIII.  7.  p.  136.  Hodie,  U  Royautne 
de  Barca. 

^  HammontM  oraculo]  Describitnr  a 
Curtio  IV.  28.  et  seq.  Jovis  Hammo- 
nls  porro  simnlacrom  arietino  vultn 
fnisse  omnes  sciunt :  confirmat  A- 
thanasins :  Al$v€s  vpSfiarotf  t  KoXova» 
"AfjLfutra  Oc^y  Ixoiwi,  jcal  rotfro  roAAoir 
«op*  fr/fwir  tls  evalatf  o-^JVrai.  Vide 
Plinium  zxzvii.  60.  n.  7.  Ceternm 
Hammonem  ^gyptii  Jovem  appel- 
lant,  teste  Herod.  lib.  ii.  n.  42.  p. 
106.  'Afiftovy  7ip  Aly^toi  Ka\4ovffi  rlif 
Ata, 

«  Fonie  Solia]  De  eo  diximns,  ii. 
6.  Mela  quoque  de  situ  Plinio  suffra- 
gatnr :  *  Snnt/  ioquit  i.  8.  *  in  Cy- 


renaica  Hammonis  oracalnra,  fidei 
inclytae :  et  fons,  qaem  Solia  appel« 
lant,'  Sce. 

^  In  SyriU  exiimo  comn]  'CircA 
extimnm  Syrtis  cornom,'  inqnit  Soll- 
nusy  cap.  27.  p.  6S.  nempe  Syrtia 
majoris.  Borion»  credo,  promonto- 
rinm  intelligit,  de  quo  cap.  snp.  qao 
Syrtium  major  inclnditnr,  sen  temii- 
natur  ab  orientali  parte.  Oppido 
onnc  vetusti  nominis  vestigia  Don 
obscura,  B^rntcAio. 

'  •  Hespertdum]  Ut  vagantnr  fabnlap, 
inqnit,  alibi  aliis  HesperidQm  bortoa 
statnentibns,  aliis  qnidem  in  Magne- 
sia,  aliis  ad  fretnm  HercuUn,  in  oce- 
ano  alii»,  bic  quoque  nonnnlU  coilo- 
carunt  Hesperidas,  quas  cap.  1.  ad 
Atlantem  montem  posuimns.  Ptole* 
maens  iv.  4.  Bcpcyoni,  ^  ica}  'Eovf^ttcs, 
Ammianus,  lib.  zxii.  p.  23S.  *  Bcre<- 
nice,  quas  Hesperidas  appellant,' 
Heaperis  prins  dicta  est,  qnan  moz 
Berenice  ab  uxore  Ptolemaei  Everge- 
tae.  Stephanns:  'Eonrc^r,  w6Au  A*- 
fiiriSt  ^  yw  Bcpcvlni.  Mela  i.  8.  p, 
110.  non  alio  nomine,  qoam  Hesperl« 
dem  vocat. 

'  Lethon]  Ita  SoUmis  et  Martia- 
nus,  locis  cit.  AdBw  eat  Ptoleromo 
loc.  cit.  juxta  Berenicen.  AijOaSot 
Straboni,  lib.  xiv.  p.  647.  fr  'Eoir^- 
raif  Aifivai,  nbi  Casaubonus,  qui  aint 
Hesperitse  Libyes,  Bereaices  nimi* 


NAT.  HI8T.   LIB.  V.  5. 


911 


dam  horti  memorantur.  Abest  a  Lepti  ccclxxy.^s  m. 
pass.  Ab  ea  Arsinoe,*^  Teuchira  vocitata,  XLiii.  m.  pas* 
suum.  Et  deinde  Ptolemais/  antiquo  nomine  Barce^  xxu. 
M.  passuum.J  Mox  xl.  m.  pass.'^  promontorium  Phycus  ^ 
per  Creticum  mare  excurrit^  distans  cccl.  m.  passuum"*  a 
Taenaro  Laconicae promontorio.  ACretaveroipsaccxxv.^*^ 
M.  Post  id  CyrenCy^  a  mari  undecim  M.  passuum.  A  Phy- 
cunte  Apolloniam  p  xxiv.  mill.  pass.    Ad  Cherronesum  ^  "> 


^^^^^^•^^■^^^^■^ 


Marcian.  cam  edd.  Hardain.  1.  2.  3.  Miller.  Bipont.  et  Frans.  CCCLXXXV. 
edd.  vett.  et  Gronov.  Moz,  Tauchera  vocitaia  Vet.  Dalec. — S  £dd.  vett  et 
Gronov.  CCL.  M,  omisso  r^  pau.^A  Cod.  Dalec.  CCXXV.  Vid.  inpra 
IV.  20. — 6  A  Chenoneto  margo  edd.  Dalec.  et  Oronov.  et  moz  ibid.    inde 


NOT/E 


rum  incnla»,  quae  Hesperidum  dicta 
est  regio,  videtiir  nesciisfte.  Ptole- 
maens  alter  ^gypti  rex  ii.  Comment. 
apud  Ailien.  lil>.  ii.  p.  71.  hfjfimm 
cnm  Piinio  vocat.  £t  bic  qnoqne» 
ob  aimllitadinem  cum  infernali  Le- 
the,  creditus  oblivionem  parere,  tea- 
te  Lucano,  iz.  S55. 

r  CCCLXXV,']  Sic  rescripsimns 
ez  Mss.  Reg.  1.  2.  Colb.  1.  2.  Cbiffl. 
Paris.  atque  ex  Martiano,  lib.  vi.  p. 
217.  Prius  legebator,  CCCLXXXV. 

^  Arnnoe]  'hpaa^^  ii  xal  Tf^sipo, 
Ptolem.  IV.  4.  et  Straboni,  lib.  zvii. 
pag.  837.  Ta^cipoy  Stephano  pag. 
115.  et  Scylaci,  pag.  44.  Nunc  Tro- 
ehara, 

1  PtoUmaisl  Strabo,  loc.  cit.  ^ 
hdfKn  TpirtpoPy  vv¥  ^\  TiraXtiuis.  Ita 
et  Stephanus,  verbo  B^ici}.  Ptolemao 
tamen  iv.  4.  UroKtiiati  et  Biptni  duas 
snnt  civitates  :  hapc  mediterranea, 
illa  littoralis.  Scylaci.  qnoqne,  loc. 
cit.  Ptolemais  igitnr  condita»  non 
eo  loco  qno  Barce  fuit,  sed  qiio  Bar- 
cKornm  portus.  Inter  Pcenornm 
hostes  a  Marone  Aneid.  iv.  censen* 
tur, '  lateqne  furentes  Barcoi.'  Nunc 
qiioqoe  interius  oppidum  retinet  no« 
men  et  mceniay  Borca:  ande  regni 


appellatio :  littorale  Tolemeta  nnncn- 
patnr. 

J  XXII.  M.  poBs.]  ATeuchira  Pto- 
leraaidem  Antoninus  in  Itiner.  zxvi. 
M.  pasn.  intervallum  facit. 

^  Mox  XL.  M.  pau.]  Vide  Nota« 
et  £mend.  num.  21. 

*  PhyeuM]  ^vKoos  inpoy  Ptolem.  ly. 
4.  Ibi  regio  Cyrenaicn  ab  occasu 
incipit  flectere  se  in  eiortum  Solis. 
Nantis  dicitnr,  Capo  Rusato. 

■°  CCCL.  M.  fMSfifuin]  Sive  bis  mil- 
le  et  octingentis  stadiiSi  nt  ait  Strab. 
lib.  xvii.  pag.  837.  qiiae  niensura 
cnm  Pliniana  congruit. 

»  CCXXV.  [CXXV.I  Ilalibri  om- 
nesj  etiam  Mss.  Reg.  1.  2.  Colb.  1. 2. 
&c.  tumhoc  loco,  tnm  iv.  20. 

®  Cjfrfntf]  Kvpfymi^  de  qna  mnlta  vi« 
de  apnd  Strab.  loc.  cit.  Nnnc  esse 
Cairoan  a  qnibiisdam  falso  creditur : 
cum  sit  ab  Arabibna  conditum  recens 
oppidum.  Sed  est  Cetfret^  nunc  pa- 
goa. 

P  ApoUoniem']  'AvoAAMFk,  Ptolem. 
iv.  4.  At  Straboni,  loc.  cit.  'AvoX* 
>ju»iks  Kvpimti^  My€ioyf  Cyreneii* 
sium  navale.  Hodie  Bonandri:  Oe- 
ograplio  Nnbiensi,  Bondarea. 

4  Ad  Cherronesnm]  X9pa6vyi^s  /«#• 


912 


C^   PLINII   SBCUNDf 


Lxxxviii.  mill.  pasanDm.  Unde  Catabathmtim  *  ccxvi. 
milL  passnum.  Accolant  Marmaridse/  a  ParaetODii  ferme 
regione  ad  Syrtin  nsque  majorem  porrecti.  Post  eos  Ara« 
rauceles/  et  jam  in  ora  Syrtis  Nasamones/  qnos  antea  Mc- 
sammooes''  Graeci  appellavere^  ab  argnmento  loci,  medios^ 
inter  arenas^  sitos.  Cyrenaicns  ager/  xv.  m.  passnam 
latitudine  a  littore,  arboribus^  fertilis  faabetnr.  Intus  eodem 
spatio  frngibus  tantum  :  mox  triginta  mill.  passnnm  latitu- 
dine,  et  ccl.  mill.  passuum  longitudine,  lasere  modo.^ 
Post  Nasamones^  Asbystae/ '  et  Macse  vivnnt.^    Ultra 


^>SX^»#>»^^^»» 


CaiabalhmM»  CCXVL  Chiffl.   Unde  C.   CCF/.— 6  Gnd mtdia  Chiffl. 

—7  lu  Man.  et  Vet.  Dalec  oiiii  edd.  Hardiiln.  I.  %  S.  MiUer.  et  BU 
poot.  et  twborilms  edd.  vett.  cam  Oronor.  et  Frana.— 8  Abjftm  Vet.  Dalec* 


NOTiG 


yiKji  Ptolemso  iv.  6.  inter  Marma- 
rice  nomoa,  sive  Prsfectnras.  Ubi 
DUDC  Capo  di  Roxalim,  sinosqae  cog- 
nominis»  Go{fo  di  Roxatim:  alii  Rax- 
iltim  •cribant.  Strab.  lib.  zvii.  pag. 
888.  "'Axpa  Xt/I^i^of  K^Upa  fyovaa, 
Promonloriain  cam  portu.  Stephano, 
nrbs  est,  cui  nomen  et  K4fpovpa  fnit : 
gentile,  K§f^6ptoSf  ot  a  Tavxfipoy  de 
qua  paulo  ante,  Tavxtlptos* 

'  CaiabaikmMm]  De  Catabathmo  et 
Pamtonio,  cap.  seq. 

•  AccoluHt  Marmarida']  MapfiaptSai 
Straboni,  loc.  cit. 

*  Ararayeths]  Post  Marmaridas, 
versos  occasnm  Solis,  Syrtimquema- 
jorem.  'Apavpdkdks  Ptolem.  iv.  4. 
quornm  magis  ad  ortum  Solis  regio 
vergit,  qoam  Barcitartmi. 

■  Natamoneti]  Noo-di/iwmySyfti  ma* 
jori  confines,  apud  Strab.  lib.  xvii. 
pag.  838.  Oentis  mores  ac  situm 
Lncanus  pereieganter  detcribit  ix. 
4S9.  '  Quas  Nasanion  gensdura  legit^ 
qni  proxima  pontoNodns  rnratenet: 
quem  mundi  barbara  damnis  Syrtis 
alit :  nam  littoreis  popnlator  arenis 
Immioet,  et  nulla  portas  tangente 


carina  Novit  opes.  Sic  cnm  toto 
commercia  mnndo  Nanfragiis  Naam- 
mones  habent.* 

^  Mesammonet]  Voce  conSata  ex 
/i^os,  quod  mediMm,  et  4w^'t  qood 
arenam  sonat.  Ex  Hebraica  origtDa- 
tione  vocem  derivat  Bochartns,  parte 
I.  Oeogr.  IV.  30.  pag.  322.  qoasi  Vi. 
roft  Hammonis  vox  ea  significet. 

*  /ii<«r  oreiMs]  Lucanus  hanc  or|iiB 
descrtbens  ix.  464.  *  Patet  omne  ao- 
Inm,  liberque  meatn  ^oliam  rabiem 
totis  exercet  arenis.'  £t  mox,  *  Reg« 
na  videt  paoper  Nasamon  errant» 
vento.' 

'  Cjfrenaieui  ager]  Accepta  hipc 
sunt  ab  Herod.  tib.  iv.  n.  100.  pag. 
28T. 

1  Latere  modo]   De  lasere,  xix.  16. 

«  Adfytt€e]  'Aor/idoTai.  VideNotea 
et  Emend.  nnm.  22. 

»  Et  Maca  tionnt]  Hoc  est,  degnnt» 
sive  babitant.  Mditaioi  %oprhai  Pto* 
lem.  IV.  3.  MiLccu  Herod.  rv.  n.  175. 
pag.  280,  et  Scytaci,  pag.  45.  et  Dio* 
doro  Bifol.  lib.  iii.  pag.  178.  Soliiiiis 
hsec  transcribens  Asbystas  lasere  p&- 
riter  vivere  inepte  prooantiat. 


NAT.   HIST*  LIB.   Y.  5. 


013 


eos  HamiDaDieates^  xi.dieram  itioere^  a  S  Jrrtibas  majo- 
ribus  ad  occidentem»  et  ipsi  qnaqaa  Tersos  arenis  circnm- 
dati:  pateos  tamen  hand  difficiles  binum  fenne  cubitornm 
invcninnt  altitndine^  ibi  resti^^nantibns  MauritaniaB  aquis. 
Domos  sale  "^  montibns  snis  exciso,  cen  lapide^'^  con- 
strnant.  Ab  his  ad  Troglodjrtas  ^*  hybemi  occasus  plaga 
diernm  septem  iter,"*  com  qnibns  commercium  gemmas 
tantnm^  qnam  carbanculura  Tocamns,  ex  iEthiopia  invec- 
tse.'^  Intervenit  ^  ad  solitndines .  Afi-icfiB^  snpra  minorem 
Syrtin  dictas,''  Tersa  Pbazania,^  nbi  gentem  Phazariiorum» 
urbesque  Alelen  e%  Cillabam  subegimns.  Item  Cydamum 
e  regione  Sabratae.''  Ab  his  mons  longo  spatio  in  occasnm 


^^*^^^^*^*^^ 


Haafnta  edd.  Tett.  et  Oronov. — 9  Ita  codd.  Regg.  Brot  1.2. 5.  et  £d.  pr. 
etiam  Ald.  Jiint.  Batil.  Logd.  Dalec.  Elc.  et  Oronov.  duodedm  dierum  iiinere 
codd.  Hardnini  et  Cbiffl.  item  edd.  Hardnio.  1.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Frans. 
— 10  Oronov.  seu  lapide» — 11  Ita  Reg,  Brot.  1.  et  Ed.  pr.  dierum  Vli.  itinere 
codd.  Dalec.  et  C&iffl.  dierum  IV*  iter  Reg.  Brot.  6.  et  edd.  vett.  cnm  Oro* 
nov.  Hardhin.  1.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Franz. — 12  Ita  codd.  Hardoini  et 
Qiiffl.  itero  edd.  Hardnin.  1.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Frana.  veetee  Oronov.  et 
edd.  rett.— 13  SfHin  dictam  Chiffl.    Moz»  Vet.  Dalec.  urbs  pro  vermu — 14 

NOTiB 

Vel  Ammanien-     yKaZirm  Al9lomn  lii  vocantnr  ab  He- 

rod.  lib.  IV.  n.  186.  pag.  289. 

•  Dierum  eeptem  [/F.]  iter']  Mss. 
Reg.  1.  2.  Colb.  1.  2.  Cbiffl.  dientm 
VIL  itntere.  De  carbonculorom  com- 
mercio  eadem  habet  Solinos :  de  bis 
dicemus,  xxxvii.  25. 

'  iutervenit']  In  ea  via,  Inqoit,  quae 
est  ab  Hammanientibos  ad  Troglo* 
dytas  occnrrit  Phazania  regio»  ver- 
gens  ad  eas  solitudines  qnas  paolo 
ante  diximns  supra  roinorem  Syrtin 
esse  positas :  initio  nimirom  superio- 
ris  cap. 

s  Phaimda\  ^ciatHa  regionis  no- 
roen,  apud  Agathemernm,  Oeogr.  ii. 
6.  Pars  est  deserti  BiUduigerid,  cum 
parte  Tnnetensis  regni,  qua  maxime 
in  austrum  vergit. 

>■  E  regione  Sabrata]  Qoam  cap.  3. 
sUam  esse  dixlmns  in  ipso  Syrtis 
roinoriscomu,  qna  spectat  Afrtcam 


ttBf  ut  ab  iftfi^f  arena^  traxisse  et  iili 
Domen  videri  possint.  II  plane  snnt^ 
qnos  Solinns  cap.  28.  pag.  64.  Aman* 
tes  vocat :  qoos  cum  Hammonis  Jovis 
accolis  Ortelins  male  coDfnndit :  et 
BocliartQS  enm  secntns,  loco  mox 
eit«  Nam  qnod  de  domibus  sale  cea 
lapide  strnctis  roox  narratur  a  Pli- 
oio,  id  Amantibns  a  SoUno  arroga- 
tor :  sitosque  idem  inter  Nasamonas 
et  Troglodytas.  Pars'  est  deserti, 
qnod  none  Biledulgerid  vocant. 

^  DomoM  eaW]  Accepta  hsec  ab  He- 
rod.  lib.  IV.  D.  186.  pag.  284. 

*  Ad  Troghdytaa]  Non  nna  roodo 
in  parte  terrarnm  Troglody  tse  snst ; 
oaro  prseter  eos  qni  sinnm  Arabicum 
«ccolnnt,  snnt  et  in  Africse  psene  om- 
bilico,  a  Syrtibiis  majoribos  sedecim 
dlcmm  itinere  dissiti,  versns  occa- 
som :  nbi  nnnc  Techoriina  regio»   Tpu- 


Delfh,  et  Var.  CIom. 


PUniut. 


S  M 


914  C.  PLINII   SBOUMDI 

ab  orta  tendit,  Ater  nostris  dictjns  a  natnra  adusto  similis, 
aat  Solis  repercnssp  accenso.'^  XTltra  eum '  deserta :  Ma* 
telgao^  oppidnm'^  Garamantnm :  itemque  Debris^^  affnso 
fonte/  a  medio  die  ad  mediam  noctem  aqois  ferventibus 
totidemqae  horis  ad  medinm  diem  rigentibns:  clarissimum- 
que  oppidum  Garama  '^  ^"  caput  Garamantum :  omnia  ar- 
mis  Rom.  superata,  et  a  Cornelio  Balbo  °  triumphata :  nni 
huic  omnium  ^  externo  curru  et  Quiritium  jure  donato  : 


Margo  edd.  Dalec.  et  Oronov.  velut  soUs  repercum  accenam. — 15  M9x  T^^ 
oppidum  Chiffl,  Paulo  post»  margo  edd.  Dalec  et  Gronov.  eJuaofcmU, — 16 
GartunoMa  Vet,  Dalec.  et  nioz  in  eodem,  imt  omniim;  al.  «mo  MminiM  exier^ 
norum;  Oronov.  et  edd.  vett.  nfiit»  onuilMm,  ^c.  Deinde  pro  ^milo,  qaod  ter- 

NOT£ 

proprie  diotani.  Ipsa    Garamantnm    tellns    regioaes 

*  UUra  eum]  Versus  anstmm,  nbi  tres,  nt  diximns,  complectitur:  Fes- 

desertnm  ▼astissimnm  est,  Biiedulge'  «7i>  quse  nempe  ortni  proptor :  GmeBT' 

rid.  goXa,  qusB  occidenti  Soli:   GadeaatB^ 

J  Maidg€B]  Forte  rectinS|  Mox  Tol-  quss  inter  utramqae  media.  Hoe  Str»- 

g€B^  nt  in  Cliiffl.  cod.  Reg.  1.  Colb.  1.  bo  lib.  xtii.  pag.  8S6.  ait  este  con- 

8.  ^c.  fines  iis  gentibus.  nnde  CarchedonU 

^  Debrie]    Meminit  hnjus    oppidi  lapilli  afferuntur:  Troglodytis  scili- 

Priscianns  in  Periegesi,  pag.  869.  cet,  (qne  Techortina  nnnc  regio  ost.) 

*  Continno  post  hos  sequitnr  Phau-  cnm  quibns  commercium  ejns 

rnsia  tellns  :    Hanc  habitant  jnxta  mse  esse  panlo  ante  diximoa,  q 

Garamantes  Debride  clari.'   B^ccpor  carbnnculnm  rocamus. 

est  Ptolem.  iv.  6.  eirca  fontes  Ciny-  ^  ComeUo  BaJbo}    De  boc  Balbo 

phis  amnis,  nee  procnl  a  Garame  Minore,  sive  Jnniore,  Cicero  ad  Au 

Metropoli.  tic  xi*  12.  pag.  S41.    De  Majote, 

>  AffuoofonUi]  De  hoc  fonte  eadem  qni  alterins   patruns  fuit,  Idea  ad 

aarrant  AJugnstin.  de  Civit.  xzi.  5.  Attic.  yui.  9.  p.SSG. 

Solinus  cap.  29.  pag.  54.  Breviter  «  Uat  Amic  omatic»]  Uni  illi  omiiiBm 

Isidorns  ziii.  IS.  ex  Angnst.  *  Apnd  externomm  et  trinraphi  honos,  et  ei- 

Garamantes  fontem   esse  ainnt  ita  vitas  est  donata.    Trumphavit  et  P. 

algentem  din^  ut  non  bibatnr :  ita  ar-  Ventidins :  at  non  extemua  illey  sed 

dentem  nocte,ntnontangatnr.'  Can-  Italns.   Solinas  cap.  29.  p*  64.  de 

aam  hnjus  miracnli  Lucretlns  inves-  Balbo :  'Primus  sane  de  exterais,  nt- 

tigat»  lib.  Yi.    Ad  ignes  subterraneos  pote  Oadibns  genitns,   accessit  ad 

ooctnraumque  frigns  cansam   refert  gloriara  nominis  triumphalia.'    Ve- 


lacetus  de  Qosesitis  per  Epist.  lib.  v.  rum  non  modo  primns  is  exterol 

pag.  266.  qnem  vide,  si  tanti  esse  id  gnlnis  eom  honorem  est  adeptna»  aed 

pntas.  ct  privatornra  postremos:  nam  Re- 

*  Gorama]  FafM^ /uifrp^oXif  Pto-  pnblica  ad  nuins  potestatem  reroca» 

lemvo  IV.  6.   Videtor  esse  Gademee  ta,  Imperatores  tantnm,  aat  Impeia- 

regionis  hodieqne  cognomiois  caputv  torum  propinqniy  Romss  conaeqaenti 


NAT.   HI8T.  LIB.   V.  5. 


916 


quippe  Gadibtts  genito  civitas  Romana  cum  Balbo  majore 
patruo  data  est.  Et  hoc  mirum,  supradicta  oppida  ab  eo 
capta,  anctores  nostros  prodidisse:  ipsum  in  triumpho, 
prseter  Cydamnm  et  Garamam,  omninm  aliarnm  gentinm 
nrbinmqne  nomina  ac  simnlacra  dnxisse»  qua&  iere  hoc  or- 
dine.  Tabidium  '^  p  oppidum,  Niteris  *>  natio,  Negligemela 
oppidnm^  Bnbeinm  natio,  vel  oppidnm»  Enipi  natio,  Thn- 
ben'  oppidnm:  mons  nomine' Niger:  Nitibmm,  Rapsa> 
oppida :  Discera  natio,''  Debris  oppidnm,  flnmen  Natha* 
bnr,  Tapsagnm  oppidum,  Nannagi '  natio,  Boin  oppidum^ 
Pege  oppidum,  flumen  Dasipari.  Mox  oppida  *  continua^ 
Baracum,  Buluba/9  Alasi,  Balsa^  Galla,  Maxala,  Zizama. 
Mons  Gyri^  in  quo  gemmas  nasci  titulus  praecessit.^^  "*  Ad 
Garamantas  iter  inexplicabile  adhuc  fuit,  latronibns  gen* 
tis  ejus  pnteos  (qni  snnt  non  alte  fodiendi^  si  locomm  noti-* 
tia  adsit)  arenis  operientibus.  Proximo  bello^  qnod  cnm 
OBensibus  ^  gessere  initiis  Vespasiani  ^'  imperatoris»  com- 


▼«ntomnes  codd.  Hardnini  et  Chiffl.  nato  praebent  edd.  vett  et  Oronov. — 17 
To^iitftttni  Cliiffl.  ThabttdU  Ptolem. — 18  Rapaa,  oppidum.  Viseera  natio,  et  paolo 
post,  Dannagi  natio  Cliiffl^ — 19  Bulba  Ciiiffl.  Mox,  Galtaf  GaUa  margo  edd. 
Dalec.  et  Oronov.  JBotoi,  BaUa  Vet.  Dalec.  Maxaia  margo  edd.  Dalec.  et 
Oronov.  Cyzama  cod.  Dalec— 20  Titus  prodidit  cod.  et  Vet.  Dalec— 21 
Margo  edd.  Dalec.  et  Oronov.  qvod  cum  <Eeniibu$  Romani  gessere  auBpieiie 


SOTJE 


teropore  de  victis  gentibns  trinmplia- 
rnnt.  In  iibris  hactenns  editls  per^ 
peram  unUa  •mntMm  legebatar.  Sal- 
mas.  p.  S8S.  in  Solin.  spreta  omnium 
librornm  fide  locnm  pro  arbitrio  mn- 
tat. 

P  Tabidium]  9afiovSi$  Ptolem.  iv. 
6.  circa  Bagradse  fontes. 

9  NUeris]  Colb.  i.  2.  Nitiebree.  £t 
moz  Vitcera  pro  Discera.  Qnibos  et 
R.  1.  et  Chiffl.  suffragatnr. 

'  Tkuben']  Hoc,credo,  spectatPrae- 
positus  limitis  Tnboniensis,  inter  Li- 
mitaneos,  sub  dispositione  Comitis 
Africae^in  Notitia  Imperii  Rom.  cap» 
S0« 


^  NaHnagi]  Chiffl.  Dannagi.  R.  1. 
Colb.  1. 2.  Tamiagi. 

*  Mox  oppida]  Honim  deinde  op- 
pldornm,  inqoit,  in  trinmpho  Imagi- 
nes  secutae  sunt.  Mss.  paulo  aliter 
hsec  nomina  reprsesentant :  Baraeumf 
Balatigalaaf  Balla,  Mazalla^  Cixama. 

"  Tihdue  praeeuit]  Slngulis  trium* 
pbl  simulacris  titulns  affigebatur,  cui 
inscripta  gentium  oppidommqne  de- 
vlctorum  nomina.  In  Mss.  R.  1.  et 
Colb.  2.  tiiulu»  praeeasit.  In  Colb» 
2.  titulus  prodidit, 

^  Cum  (Eensibus']  Ab  (£a  oppido» 
de  quo  dictum  est  cap.  4.  Solini  pa- 
raphrasis,  cap.  29.  p.  64.  '  Snb  Vei- 


016  C.    PLINII   SBGUNDI 

pendiam  viae  qaatridai  deprehensam  est  Hoc  iter  i^oca* 
tar  Praster  capat  saxi.  Finis  Cyrenaicus  Catabathmos  "^ 
appellatar  oppidam  et  vallis  repente  convexa.  Ad  eam 
terminam  Cyrenaica.  Africa  a  Syrti  minore '  decies  cen- 
tena  lx.  m.  passaam  in  longitadine  patet :  in  latitadine, 
qua  cognitum  est,  DGOC.^f 

VI.  (vi.)  Qaas*  seqaitar  regio,  Mareotis  Libya '  appel- 
latur,  iBgypto  contermina.  Tenent  Marmaridse,  Adyrma- 
cfaidas:^  dein  Mareotas.*'  Mensura  a  Catabathmo  ad  Pa- 
rsetoniam  Lxxxvi.  m.  passuum.  In  eo  tractu  *^  vicuB  Apis 
interest,  nobilis  religione  *  iEgypti  locus.  Ab  eo  Parseto- 
nium'  LXii.  m.  passaam.*<    Inde  Alexandriam  cc.  miUia 


^*9^^^^^^^^^ 


Vupuumi;   recepernnt  Hardoin.  Miller.   Bipont.  et  FranK.— 89  ChiA. 
DCCCX. 

Cap.  VI.  l  Ea  qva  edd.  vett.  et  Oronov.  sed  illtid  Ea  non  agnoscnnt  codd. 
Hardoinl,  nec  Chiffl.>-2  Ita  codd.  Hardaini,  Dalec.  et  Chiffl.  cum  edd.  Har« 
dnin.  1.  2.  3.  Miller.  Bipont.  et  Frans.  XII,  M,  pa$8,  edd.  vett.  et  OroDov. 
Moz  in  iisdem  vett.  cetUmm  miUta  patauum ;  codd.  Harduini»  Dalec.  Marcian. 
et  exempl.  antiquiss.  cnm  edd.  Harduin.  I.  2.S.  Miller.  Bipont*  et  FraAs. 

NOT^ 

pasiano   principe,  bello   qnod  cnm  *  Mareotis  X«%a]    Mapwns^  qnm 

CEeosibns  gestom  est,  difficultas  hsBe  Ptolemvo  iv.  5.    Marmariea  dicitnry 

dlssolnta  est  compendio  spatii  brevio-  inter  Pentapolim,  sive  Cyrenaicaniy 

ris  invento.'   Plioins  '  prosimum  bel-  et  Alexandriam  ^gypti.   Pars  mnzi- 

lom '  dixit,qaia  proxime  gestum,cum  me  orientalis  regni  Barca. 

baec   scriberet.    Proximum    Solinus  ^  Adyrmaehida}  'ASvp^x^^"'»  ^Ims 

nec  dixit,  nec  vero  integra  fide  po-  AifiAw,  Scylaci,  p.  42.   TlpSrot  Ai3<iir, 

tuit  dicere,  tanto  nimirum  Plinio  re-  Herod.  lib.  iv.  n.  167.  p.  279.    ^Ai^p-^ 

centior,  quantum  vel  nnus  hic  locus  fiax^Tai  Ptolemaeo,  loe.  dt.     Apod 

abunde  declarat.  Stephannm  *AZapx(9aiy  mendose. 


Caiabathmoa]    Mela  i.  8.  '  Cata-  «  Mareotai]  A  qulbns  regioni 

bathmos  vallis  devexa  in  ^gyptum,  men.     Map^^jrris  vophs,  Mareotia  pi 

finit  Africam.'    Ita  et  Sallust.  Bello  fectura,  apud  Ptolem.  loc.  cit. 

Jugnrth.  p.  65.    Karafia0phs  Oraecis,  ^  /a  eo  traetu]  Libyae  Mareotidia. 

detcensumy  devexitatem,  acclivUalem({ne  Scylaci,  p.  42.    "Awts  «^\»,  et  Ptole- 

loci  significat.  maeo  qnoque,  loc.  cit. 


A  Syrti  mtaorf]  Ita  libri  omnes.  «  Nobilis  reHgione']  De  enltQ 

Cyrenaica  provincia  a  Majore  quidem  Apis  dicemus,  viii.  71. 

Syrti  inclpit.    At  Cyrenaica  Africa  f  Ab  eo  Partetonium]  Uapwr^tw  in- 

latius  patet :  a  Minore  enim  Syrii,  ter  oppida  hnjns  Libyae,  apnd  Pto» 

ubi  Africa  proprie  dicta  desinit,  ipsa  lem.  iv.  6.    In  Conc.  Nic.  i.   '  Titna 

initium  ducit.  Paraetonii/  in  Provincia  Libjc  infc- 


NAT.   HIST.   LIB.  V.  7. 


917 


passanm:  latitudo  clxix.  est.  Eratosthenes  a  Cyrenis 
Alexandriam  terrestri  itinere  dxxv.  m.  prodidit.  Agrippa 
totius  Africee  a  mari  Atlantico cnm  inferiore  ^Egypto  xxx. 
XL.'  ^  milL  passnom  longitudinem.  Polybius  et  Eratosthe- 
nes^  diligentissimi  existimati»  ab  oceano  ad  Carthaginem 
magnam,  xT.  mill/^  passunm,  ab  ea  Canopicum  Nili 
proximum  ostium,  xv.  xxvui.J  fecerunt.  Isidorus  a  Tingi 
Canopum  xxx v«  xcix.''  milL  pass.  Artemidorus  x l.  milL 
minus/  ^  quam  Isidorus. 

VII.  (VII.)   Insulas*  non  ita  multas  complectuntnr  hasc 
maria.    Clarissima  est  Meninx,**  longitndine  xxv.*"  mill. 


^^^*^^^  «^^  ^«> 


CC,  miUM  poMiwnt.— 3  Codd.  Dalec.  et  Chiffl.  et  Vet.  Dalee.  LXXX.  Mox, 
Vet.  Dalec.  longitudinem  po9uU,  Polybiua,  ^c— 4  Ita  codd.  Dalec  et  Mar- 
clan.  cum  edd.  Hardnio.  l.  2.  3.  Miller.  Blpont.  et  Frans.  XVI.  miU.  edd. 
vett.  et  Gronov.  Moz,  codd.  Dalec.  paatuvm,  Abeaad  Canopieumy  et  ab  ea 
ad  Canopicum  N,  p,  oetio,  Regg.  Brott.  et  Ed.  pr.  paseumm:  ab  ea  Canopumf 
^,  Deinde  edd.  vett.  et  Oronov.  XVI.  miU,  paeeuum:  XXX,  fecerusU  ;  Vet. 
Daiec.  LXXVIII,  miU,  paee,  fecenmi,  Nostram  lectionem  ez  codd.  sais  re- 
cepit  Harduinns,  eumqne  secuti  recentt.— 5  Ita  Regg.  Brott.  et  £d.  pr.  rh 
miiL  deest  in  edd.  valgg.  ante  Brotier. 


"SOTJE 


riorit.    Nunc  Raxa, 

t  LXIL  M.  poaf.]  Vide  Notas  et 
Emendat.  nnm.  8S. 

^  XXX.  XL.]  Hocest,tricieseen- 
tena,  et  qnadraginta  millia  passnnro, 
ut  recte  Martianos  Interpretatur,  lib. 
VI.  cap.  de  Africae  tertlo  sina,  pag. 
217.  apnd  qacm  taroen  '  quadringen* 
ta'  perperam,  pro '  quadraginta'  scri- 
bitnr.  Neque  enim  Latine  dicimua 
'tricies  quadringenta :'  sed  si  is  nnme- 
ms  ezprimi  debet^ '  tricies  quater/ 
subinteiligendo  centena. 

<  XI.  mtU.]  Hoc  est,  nt  Martianns 
ait,  nndeeies  centena  miUia.  Ita  li- 
bri  Ms».  omnes.    Editi  vitiose,  XVI. 

J  X  V.  XXVIII,]  Qnindecies  cen- 
tena,  et  viginti  octo  milL  pass.  Ita 
Reg.  1.  2.  Colb.  1.  2.  Pari».  &c. 

k  XXXV,  XCIX.]  Tricies  et qnin. 
quiea  centeHay  et  nonaginta  novem 


millia  passunm. 

I  XL,  mUL  mmue]  Detrahit  Arte- 
nudoms  de  Isldori  snmma  xl.  roillia. 

■  /MMfas]  Vide  Notas  et  Emend. 
num.24. 

^  Meninx]Mnpiy^  GrsBcis.  Nnnc 
Gerbi,  et  Zvbi.  Qusb  appellatio  hand 
recens  est:  nam  Antonlno  'Oirba' 
vocatnr.  Et  Sex.  Anrel.  Victor  In 
Vita  Vibii  Oani  Imperat.  '  Creatns/ 
inquit, '  in  insnla  Meninge,  qusB  nnnc 
Girba  dicitnr.'  Hinc  in  AfricsB  No- 
titia,  inter  Episcopos  Prov.  Tripoli- 
tanae,  cui  ex  adverso  insnla  haec  ob- 
jacet, '  Faostinus  Girbitanus.'  In  ea 
urbe  C  Mario  latebra  fuit,  inquitSo- 
linns,  cap.  27.  pag.  52. 

e  Longitudine  XXV,]  Ita  Mss.  om- 
nes :  non,  nt  editi,  XXXV,  Etmox, 
XXIL  Don  XXV. 


918 


G.  PLINII  SBGUNDI 


pass.  latitadine  xxii.'  ab  Eratosthene  Lotophagitis  ^  ap« 
pellata.  Oppida  habet  dno^  Meningem  ab  AfricaB  latere ; 
et  altero/  Tboar :  ^  ipsa  a  dextro  ^  Syttis  minoris  promon* 
torio  passibus  mille  quingentis '  sita.  Ab  ea  centum  miO. 
passunm  contra  Isevum/  Cercina,  cum  urbe  ejusdem  nominis 
Ubera,  longa  xx v.  mill.  pass.  lata  dimidium  ejus,  ubi  pluri* 
mum:  at  inextremo^  non  plus  quinque*'  mill.  passnum. 
Huic  perparva,  Carthaginem  versus^  Cercinitis^  ponte 
jungitur.  Ab  fais  quinquaginta  mill.  fere  passuum  Lopa* 
dusa/J  longa  vi.  mill.  passuura.  MoxGaulos  etGalata, 
cujus  terra  scorpionem,  dirnm  animal  Africae^  necat.  Di« 
cuntur  et  in  Clupea  emori,  cujus  ex  adverso  Cosyra^  cam 
oppido.^   At  contra  Carthaginis  sinum  duae  jEgimon  aiae/ 


Cap.  tii.  1  Ita  Chiffl.  cnin  edd.  Harduin.  1.  2. 8.  Miller.  Bipont.  et  Fraiix. 
longUmdine  XXXV,  mUL  passuum:  latitudine  XXV.  edd.  vett.  et  Oronov. — 
9  r^orar  cod.  Dalec. — 3  Ita  Regg.  Brott.  1.  2.  Man.  ap.  Dalec.  et  Tolet. 
cam  Ed.  pr.  et  aliis  antiq.  poMme  CC,  Reg.  Brot.  6.  Oronov.  Dalee.  Els. 
Harduin.  1.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Franz.~4  Ita  cod.  et  Vet.  Dalec.  cam 
edd.  Harduin.  1.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  ae  in  txiremo  edd.  Tett.  et 
Gronov. — 6  Lipaduaa  Chiffl. — 6  C<a$oracum  oppidum  Chiffl.  Coatyria  cmn  appidm 
Vet.  Dalec.  Mox,  cod.  Dalec.  duo  Mgem»,  JErea;  alii  ap.  Dalec.  JErt^^  vel 
Ar4B;  alii  ap.  eand.  Agatwet  Toricidm;  alii,  Egi^Mri  ei  Arm,  Oronov.  ct  cdd. 
ante  Harduin.  JEgtmmi  a  re. 

NOTJE 
*  Lolopkagiiit]  Et  Ptolemaeo  qiio-     Inscriptio  vet.  apud  Ornter.  p.  865. 


que  /iuro^ayirtSf  iv,  3.  et  Polybio,  lib. 
I.  pag.  65.  Amrofdymv  pipros,  ^  ica- 
Acrrcu  M^n^^.  Qnoniam  in  adversa 
continentis  ripa  Lotophagi  fueront. 
Vide  Strab.  lib.  xvii.  pag.  884. 

*  Ei  aUero]  AUero  latere.qnod  aep- 
temtrioni  obvertitnr.  Sed  oppido  no- 
men  apud  Ptplem.  iv.  8.  r^^a. 

'  Jpta  a  dextro]  Qnod  est  anstro 
propius,  et  Tripolitano  regno :  cui 
promootorio  nomen  estab  ipsa  inauUi 
Capo  di  Zerhi, 

c  Contra  kevum']  Snbintellige  pro- 
montorinm,  ubi  Africa  proprie  dicta 
deficit,  ubi  Sabrata  oppidum  Syrtim 
contingit :  contra  id  littus  Cercina 
cat,  Kdpttofa  w^osKaSi  vS\is,  Ptolemseo 
loc.  cit.  aliisque.    Nunc    GoMeiera. 


ClRCINA. 

^  Non  pluB  quinque']  Sic  Agatheaie- 
rns  Geogr.  i.  5. 

1  Cereimtit]  Ktpumna  Strab.  lib. 
xvii.  pag.  834.  Nnnc  CAeriMM. 

i  Lopaduta]  AowaJhvoa  Ptolem.  loe. 
cit.  Nunc  Lampedota.  De  Lopadsaa, 
Oanlo,  et  Oalata,  iii.  14. 

^  Cotyra]  De  ea  Ovid.  Fast.  m. 
167.  'Fertilis  est  Melltae  aterill  vi- 
cina  CosyrsB  Insola,  quam  Libyct 
verberat  nnda  frett.'  Apod  Omtcr. 
pag.  207.  DB  CossvREN.  Vide  qose  de 
eadem  dizimns,  iii.  14« 

*  Mgimori  ara]  Scopnli  aiuitv  de 
qnibna  Virgil.  ^neid.  i.  *  Saza  ▼•- 
cant  Itali  mediis  qne  In  floctilMM, 
Aras.'   Ubi  Serviot :  *  In  saxa  lale»- 


NAT.  HI8T.  LIB.  V.  8. 


919 


scopnli  verinSj  qDam  insulasi  inter  Siciliam  maxime  et  Sar«- 
diniam.  Aactores  sunt^  et  has  quondam  babitatas  subse- 
disse. 

VIII.  (viii.)  Interiori*  autem  ambitu  Afric»  ad  meri- 
diem  yersus,  superque  Gaetulos^  intervenientibus  desertis, 
primi  omnium  Libyaegyptii^^  deinde  Leucaethiopes '  *  ha* 
bitant,  Super  eos  JBthiopum  gentes  Nigritae/  a  quo  dio- 
tum  *  est  flumine  i  Gymnetes/  Pharusii  >  jam  oceanum 
attingentes^  et  quos  in  Mauritaniae  fine  diximus,*  Perorsi«^ 


Cap.  vni.  1  Leuea  ^ikiope$  Chiffl.  Mox,  eod.  DalM».  a  <iuUm$  dldwm  eif,*- 
f  Itacodd.  Hardiiini,  Chiffl.  et  Pintian.  com  edd.  Harduin.  I.  2.  3.  Miller. 
Bipont.  et  Franz.  Phanui,  etjam  oc,  at.  qw$ ....  diximu$  edd.  vett  et  Oro- 


NOTiE 


tia  propter  tempeitateni.  H»c  an« 
tem  saza  inter  Africam  et  Sardiniam 
sont :  qnae  aaxa  ob  lioc  Itali  Aras  vo- 
cant,  qnod  ibi  Afri  et  Romani  foedns 
iniernnt.  Alyifu»vpos  vijffos  dicitur 
Straboni  lib.  zvii.  pag.  8S4.  Atyt/tO' 
p0t,  wijffos  Aifi&tis  Stephaoo:  cnjas 
aaxi  geroinns  vertex,  intercnrrente 
forte  freto  disjiinctns,  duarnm  ara- 
rum,  ob  cansam  •  Servio  allatam,  no- 
men  invenit.  Sinnm  ab  alto  claudere, 
in  qno  sita  Carthago  est,  •  Livio  di- 
citnr,  lib.  xxx.  pag.  S60.  Prins  In 
libris  editis  legebatnr,  dMO  Mgmori 
a  re ;  qood  plane  absnrdum. 

■  Interiori}  Qni  intos,  et  in  medi- 
terraneo,  Afric»  partem  deserlptam 
bactenos  ambinnt,  incUiduntqne, 
post  deserta,  qnae  interveniunt,  sunt 
LibyKgyptil,  &c.  Ex  Mela  i.  4.  '  Su- 
per  ea,  qn»  Libyco  mari  allonntor, 
Libyipgyptii  snnt,  et  Libyaethiopes, 
et  natio  frequens,  multiplexque  Os- 
tnli.  Deinde  late  vacat  regio,  per- 
petno  tractn  inhabitibilis.  Tum  pri- 
mos  ab  oriente  Garamantas,'  Scc* 
Bescripsit  hsee  a  Plinlo  Martianus, 
lib.  VI.  pag.  817. 

^  Ubjfagyptii]  Quaai  mizti  /Egyp* 


tiis  Libyes:  ad  occasnm  Thebaidit 
positiy  ubi  nnnc  deserta  Barcs  etLi- 
bysB. 

^  Leueatkiopee']  AwKodftowes,  alhi 
J£thiope$f  Ptolem.  iv.  0.  et  Agathe- 
meroy  Geogr.  i.  5.  nempe  qnia  cete- 
ris  candidiores  snnt.  Nnnc  est  de- 
sertum  Saarra, 

'  Nigriia']  Qni  ntramque  Nigris 
amnis  ripam  nnne  accolnnt.  Ltfayo 
de$  Negree, 

«  A  quo  dietmn]  Ita  Mss.  omnes. 
Nomen,  inqnif,  NlgritsB  habent,  ab 
eo  amne,  de  quo  jam  diximns,  in  6ne 
scilicet  cap.  4.  et  ab  eo  nsqne  amne 
ad  Leucnthiopas  tractum  ingentem 
terrarum  occupant. 

'  Gymaetee']  TvfipTrrtSy  a  nnditate 
corporis  nomen  sortiti.  Ubi  nonc 
regna  Agadee  et  Tombutf  cis  Nigrim 
amnem. 

9  Pkartuii]  ^apohciM  Ptolem.  it. 
6.  Nnnc  regna  Zenehora  et  Gualgta^ 
in  ora  oceani  Atlantici,  a  Nigris  os- 
tio  septerotrionall.  Dejiisrnrsum  in 
fine  hujna  cap. 

^  PeroreiL]  De  4|uibiis  diximus  cap. 
I.  Nnnc  snnt  regna  ZajiAaga  et  Tm- 
i€f,  inter  Marochi  regnnm  a  leptem* 


m 


C.  PLINII  8BCUNDI 


Ab  his  omnibiis  vastse  solitadines  orientem  versns  usqoa 
ad  Garamantas,'  Augylasqae  et  Troglodytas:  verissima 
opinione  eorum,  qni  desertis  Afric»  ^  duas  iBthiopias  sa- 
perponunt»  et  ante  omnes  Momeri,J  qai  bipertitos  ^  tradit 
iEthiopas,  ad  orientem  occasamque  versos.  Nigri  fluvio  ^ 
eadem  natura,  qa»  Nilo :  calamum,  et  papyram,  et  eas- 
dem  gignit  animantes^  iisdemque  temporibus  auj^escit. 
Oritur  inter  Tareleos  ^thiopas,  et  (Ecalicas.^  Hornm  op* 
pidum  "^  Mavin  ^  °  qaidam  solitadinibus  imposuerant,  At- 
lantas  juxta  eos,^  JSgipanas  semiferos,  et  Blemmyas,  et 
Gampbasantas^  et  Satyros^  et  Himantopodas.  Atlantes  ' 
degeneres  sunt  humani  ritus»  si  credimus«    Nam  neqae 


^^^0^^^^^ 000 


nov. — 8  Ita  e  Reg.  1.  scripsit  Brotier.  w^  GatwmiMias  in  eeterii  cdd. — 
4  Margo  edd.  Dalec.  et  Grono?.  HpartUo9.  Mox  oeeatwmqMe  vemu  Tolet.— 
6  Magium  C6iffl«  Mox,  inierpoiuerHnt  Pintian.  juxlaque  eo$  Chiffl. — 6  Cod. 


NOT^ 


trione,  Guatatanb  anatrOy  oceannm 
Atlanticnm  ab  occasu. 

■  Deeertie  4firica]  Ultra  deserta 
Africc,  versus  Anstmm. 

J  HomeH]  Odyts.  A.  9S.  AiMovas, 
ro\  Six^  Maiarai,  l^oroi  kvBp&p,  Ol 
ltk¥  ivao/Uyov  6w§ptoroSf  ol  V  hMUvroM. 
Extremoe  homxnum  Mihiopae^  quiorum 
altera  Solem  Nateeutem  kinc  regio  vi- 
detf  alteru  et  inde  eadentem. — '  Non  vi- 
dit  PliDius  ^thiopas  illoc,  ad  qnos 
Homems  mari  divertisie  finf  it  Ulys- 
sem,  fabnlosos  ease;  nihil  aliud  ibi 
aignificante  vate,  qoam  Ulytaem  eo 
navigationis  tntt  tempore  incnlpatam 
duzisse  vitam,qnalem  agerenegatho- 
minety  niti  extra  hnnc  piene  orbem, 
aut  in  extremo  itto  certe  potitot, 
qnot  iEthiopat  orientalei  et  occiden- 
talet  vocat.'  Ed,  eec, 

^  Nign^umo]  Haec  totidei»  verbit 
Solinot,  cap.  90.  p.  65.  et  Martianut 
lib.  VI.  cap.  de  interiori  Africa,  p. 
217. 


I  (EeaHeae]  'AitaXiiK«<s  vocat  Pto- 
lem«nt,  iv.  6.  inter  ^thiopat  oricD- 
talet :  nbi  nnnc  regna  Za^fara  et 
Gangara,  Nigritamm  regione,  ibi  Tft- 
relei  olim  et  OBcalicte  foerant ;  illi  in 
nlteriore  Nigrit  ripa  potiti:  itti  id 
citeriore. 

"*  Horum  oppidum]  OEcaHcaraai* 
inquit,  oppidom  uoonulli  ttatira  pott 
Afrtcae  tolitndinet,  de  quiboa  proxi- 
me  dictnm  ett,  collocant. 

"  Mavin]  R.  1.  2.  Colb.  l.  2.  Parit. 
Chiffl.  Magium, 

^  AllantaM  juxta  ee»]  Snbinteliife» 
qoidam  potnerant.  Neqoe  enim  S» 
dem  hic  ipte  tnam  obligat,  ted  ad  eoa 
rejicit  anctoret  qoi  prodiderant : 
Pomponinm  Melam  inprimit,  a  qoo 
haec  ad  verbum  accepta,  i.  8.  p.  10. 
et  ll.Tranacripterant  eadem  a  Pli- 
nio  Soltnna  cap.  31.  p.  68.  et  Martia- 
nut,  loc.  cit. 

p  Atlantet]  Ultimot  ad  oecaaoiB 
Atli|ntat  vocat  Mela,  loco  cit. 


NAT.   HI8T.   LIB.   V.    8.  92t 

nominam  uUoram  ">  inter  eos  appellatio  est,  et  Solem '  ori- 
entem  occidentemqae  dira  imprecatione  contnentnr/  nt 
exitialem  ipsis  agrisqne  :  neqne  insomnia  ^  *  visnnt  qualia 
reliqui  mortales.  Troglodytae  specus  excavant.°  Hse  illis 
domus>  victus  serpentium  cames,  stridorque/  non  vox : 
adeo  sermonis  commercio^  carent:  Garamantes^''  matri<» 
moniomm  exsortes,  passim  cum  foeminis  degunt.  Augyl» 
inferos  '  tantum  colnnt.  Gampbasantes  nndi,  prasliorum- 
que  experteSy  nulli  ^xterao  congregantur.  Blemmyia  tra* 
duntur  ^  capita  abesse^  ore  et  oculis  pectori  affixis*    Sa- 


»»^^^^»^^^»» 


Dalec.  tnliiaihir, ....  meque  H  Mmno.— 7  <  H«c :  adeo  «.  commtreiOf  ffe.  traas* 
posita  infra  reponenda :  expertee.  Idee  $»  eommercw  earent*   NuUo  extemoy  ifc. 

NOTiE 

4  JVomifiiim  MUomm]  SoKnl  para-  ramantibiiSy  Angylis,  Oainphaianti- 

phratis :  *  Nnlli  propriam  vocabalnro,  bnsqne  commemorant. 

nnlli  speciale  nomen/  '  Augyke  wrferot]   Hoc  est,  Deoa 

'  SoUm']  Solinas:  'Dirii  Solls  or-  inferos.   Mela:  '  Aagylse  manes  tan- 

tns  excipinnt^  diris  occasris  prose-  tnm  Deos  patant/ 

qnnntnr :  nstiqne  nndiqne  torreotis  y  Blemmyi*  tradunttir']    Tradundur^ 

plagae  sidere  oderunt  Denm  locis/  inquit :  neqne  enim  fidem  obstringit 

*  CMi<ii«iUMr]  Ita  libri  onines,  eti-  suam.  August.  de  Civit.  Dei  16.  8,  id 
am  Mss.  quibns  invitis  Salmaslos  p.  esse  vernm  putat  posse :  neqne  mi- 
411.  in  Solin.  legit,  comitaiUur,  mm  videri  oportere,  si  quemadmo* 

'  Neque  tNMHUiic]  Refert  id  quoqne  dum  in  singtilis  qnibnsque  bominnm 

de  Atlantibns  Rhianns  apud  Stephan.  gentibns  qnaedam  monstra  snnt  ho- 

verbo,   "ArAarrcr,    prater   auctores  minnm,  ita  in  nniverso  genere  hnma- 

prozime  laudatos.    Martianns,  loc.  no  qnsedam  monstra  sint  gentinm. 

cit.    *Hi  nnnqnam  soroniare  viden*  Aiunt  hodieque  genns  id  horoinnm 

tur.*    Hoc  est,  nnlla  signa  ednnt,  ri*  conspici  in  occidentali  India  rernm 

sas,pavoris,ccterommqueaffectiiuni,  Indlcaram  scriptore*.    Brevissimo  tl 

qnalia  reliqui  mortaies,  quos  signis  collo  fortassls,   nnde  thoraci  caput 

ejnsmodi  somniare  intelligimus.  Vide  jungi  creditum.    Singnlare  quiddam 

quas  de  Cleone  refert  Plnt.  de  Defect.  sane  in  eoram  hominum  specie  fuisse 

Orac.  certnm  est  ex  Voplsco,  in  Prol>o,  p. 

*  Specue  exeacani]  £t  inde  nomen,  280. '  Biemmyas/  inqnit,  *  etiam  snlk* 
a  aobenndis  caverais.  Est  enim  rpdh  .egit :  qnomm  captivos  Romam  trans- 
yXVt  cawema,  epeeue ;  Z^fCubeo.  mlsit:  qui  mirabtlem  sui  vlsnro  stn- 

^  Stridorque]   Solinl  paraphrasls :  pente  popolo  Roroano  prssbnerunt.' 

*  Ignariqne  sermonis,  strident  potins,  Fabulam  alii  volnnt  esse :  dictosqne 

quam  loquuntur.'  sine  capite,  qni  sine  cerebro  ac  sensu 

^  GaraiNaiilM]  Mela,  Solinns,  Mar-  forent. 
tianus,  locis  cit.  eadem  plane  de  Oa- 


922 


G.   PLINII   SBCUNDI 


tyris/  prsBter  figuram»  nifail  moris  hnmani.  iEgipanam» 
qoalis  vulgo  pingitur/  forma.  Himantopodes  ^  loripedes 
quidam,  quibus  serpendo  ingredi  natara  est.  Pharasii  '  * 
quondam  Persae,  comites  fuisse  dicuntur  Hercalis  ad  Hes- 
peridas  tendentis.  Nec  de  Africa  plara  quas  memorentar 
occamint. 

IX.  (ix.)  Adhaeret  Asia/  quam  patere  a  Canopico  ostio 
ad  Ponti  ostium'  Timosthenes  xxvi.  xxxix.''  m.  pas- 
saam  tradidit.  Ab  ore  *  autem  Ponti  ad  os  MsDOtis  £ra- 
tosthenes  xvi.  xlv/  m.  passuum.'  Universam  vero  com 
iBgypto  ad  Tanain  Artemidorus  et  Isidoras  lxiii.  lxx v.* 
M.  pass.  Maria  ejus  complura  ab  accolis  traxere  nomina: 
qaare  simul  indicabuntar.      Proxima  Afiicse''    incolitar 


*^>»^^^^^^0>^^^ 


«t  sicPintian.  ex  Herodoto,  Pomponio,  Solloo.'  l>a<ec.--8  ItaSteph.  etPio- 
tiaii.  cnm  edd.  Hardnin.  1.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  PAamn  edd.  vett. 
•Ate  Hardainiim. 

Cap.  IX.  1  Pmii  98  Pintian.— 2  Ita  eodd.  Dalec.  Chiffl.  Vet.  cnm  edd. 
Hardoin.  1.  2.  S.  MiUer.  Bipont.  et  Frans.  Ab  ora  edd.  vett.  et  OronoT.*-^ 
Ita  codd.  Hardnini  et  edd.  recentt.  XVI.  centum  LXXV.  M,  pojf.  Mar- 
tianus;  XV.  XLV.  M.  pasiuum  edd.  vett  et  Oronov.  Mox,  Isid9rm9 
LXXXVIIL  DCC.  L.  M.  poM.  Vet.  Daiec.  LXIIL  CCCL.  M.  pii$i.  omiaao 

NOT^ 


*  iSa^yrif]  Mela,  loc.  cit.  *  Intra,  si 
credere  libet,  vix  jam  homines,  ma- 
gisqne  temiferi :  /Egipanes,  et  Biem- 
vyes,  et  Satyri/  &c. 

*  QuatiM  vulgo  pingitur}  Voltn  ca- 
prinOy  hircinia  cruribns.  Herod.  lib. 
II.  n.  40.  p.  108.  rpd^wri  kcU  ^X^v- 
trt¥  ol  j^trfpdpoi  «ai  ol  kyaXfUfrowouii  rov 
Haifbs  rAyaXfia  olyowp6<rvito¥  koX  rpa* 
yotriLoKia.  Unde  Orid.  Met.  xiv.  615. 
'Semicaper  Pan.' 

>  Himantopodes]  De  his  anctores 
jaro  landati.  'Ifuun-Sirovs  Orccis  lo- 
rtpes  dicitnr,  qui  pedem  in  modom 
lort  tortnm  habet.   "Ifuu  lorum  est. 

«  PhanisU]  Solinos  et  Martianns, 
locis  cit.  Vide  Notas  et  Emend.  nnm. 
26. 

*  Adkarei  Asia]  Asiasqne  prim« 
pars  JEgyptns,  nt  ait  Mela  i.  9. 

*  XXVL  XXXIX.}  Vicies  sexies 


centena,  et  triginta  novem  miliia  paa- 
snum.  Ita  Mss.  omnes.  Nnmenis 
posterior  apod  Martiannm  cormptns, 
lib.  VI.  cap.  'de  ^gypto,  qnm  «at 
Asiap  caput/  p.  218. 

f  XVI.  XLV.]  Martiamis :  '  Ab 
ore  antem  Ponti  ad  os  Mssotis  se- 
decies  centena  septnaginta  qninqne 
millia  passuum.'  Legit  igitnr,  lxxv. 
non  xxxxv.  Sed  inaigni,  nt  vtdetiiry 
errore  nnmerum  intervalli  sequentis 
huc  transtitlit 

t  LXIIL  LXXV.]  Ter  et  sea»- 
gies  centena,  septuaginta  qntnqne 
millia*  Vide  Notas  et  Emend.  diub. 
26. 

^  Proxima  Afrieof]  Hsbc  Pomponii 
Melae  verba  sunt,  que  Plinins  ob  oc»» 
los  habuit,  ex  i.  9.  '  Asise  prima  para 
iEgyptns,  ab  hoc  littore  penitna  im- 
missa,  donec  iEthiopiam  dorso  con- 


NAT.  HIST.  LIB.  y.  9.  023 

Mgjpius,  intrOTStts  ad  meridiem  recedens,  donec  a  tergo 
praBtendantur  ^thiopes.  Inferiorem  ejns  partem  Nilas» 
dextra  leevaqae  diyisus,  amplexu  suo  determinat/  Cano- 
pico  ostio  ab  Africa,  ab  Asia  Pelusiaco,  clxx.^  m.  pass. 
interyallo.  Quam  ob  causamJ  inter  insulas  quidam  iEgyp* 
tum  retulere,  ita  se  findente  Nilo,  nt  triquetram  terrdo  figa- 
ram  efficiat.  Ideo  multi  ^  Graecse  liter»  yocabalo  Delta 
appellayere*'  JSgyptam.  Mensura'  ab  anitate  alyei,  unde 
se  primam  findit^  in  latera, ad  Canopicam  ostiam,  GXLyi.** 
M .  ad  Pelasiacam  ocLyi.  m.  est.  Summa  pars*^  conter- 
mina  iCthiopiaey  Thebais  irocatur.  Diyiditur  in  prasfectu- 
tas  oppidorum^  quas  Nomos^*»  yocant,  Ombiten^P  Apollo- 


/•idbnif ,  ChiflB.   XI JL  M,  poMs,  Tolet.  et  Salmant.-^  Mari^o  edd.  Dalec.  et 

Oronov.  diMUrmimat.-^S  Ideoque  wndH  cod.  Dalec— 6  Chiffl.  /•ndxt,—7  N^ 
nuu  Grapco  acc naativo  Tolet.  Mox,  Omlnien,  PhatnUen,  Apolhpolittn  OronoT. 
et  edd.  vett.  HermolkUi»  margo  edd.  Dalec.  et  Oronov.  Phaiiimiten  Oronov, 

NOT« 

tingat,  ad  meridiem  refngit.'    Mar-  ab  Athiopiae  finibnSy  ad  Libys  mon- 

tianna  loc.  cit.  eadem  hansit  a  Pli-  tes,  qoi  Thebaidem  fininnt,  ut  dice* 

nio :  et  Miui  Theodosii,  totidem  ver-  tar  cap.  11*  longe  supra  Deitam  £- 

bis.  gyptium. 

I  CI.JirX]  DiodomsBibl.lib.  i.p.  «   Nomos]   Vof»o6s,      Id   oppidtt 

SO.  stadia  assignat  mille  ac  trecenta:  prsecipnis  nomen  fuity  cnm  circnm- 

qn»  sant  passunm  millia  fere  ctxiii.  jacente  et  contribnto  agro.    CyrilL 

Miui  Tbeodosii,  male>  cclzx.  Alex.  in  Comm.  ad  Esai.  cap.  19. 

i   Quam  ob  caaiaiii]   Haec  totidem  Nofibi  dk  Kiyerai^  waph  roh  riiP  Aiyvw 

▼erbis  Miasi  Theodosii.  rUn^  oUcovai  x^^P^$  Udarii  v6\iSy  ical  cU 

^  Delia  appdlavere^  Agypti  nomi-  «cpMijc^Scs  o^r,  ical  al  6r*  aibrf  Kmfuu* 

neTbebaidem,qaaeNiliripamntram*  Herod.  in  Thalia  pofwhs  qnoque  sa- 

qne  accoUt,  veternro  nemo  compre-  trapias  Persamm  appellat  Has  prs-* 

hendit ;  sed  solum  Delta.  Herod.  lib.  fecturas  ^gyptiinunc  Casn^s  vocant. 

II.  n«  15.  p.W.  P  OmHten]  In  Itiner.  Anton.  *  Con- 

>  ilfeMKra]  Martianns^  loc  citat  tra  Ombos/  qnod  oppidnm  ibi  Ara- 

Mensnra  *  a  principio  fisiura  ipsins  bia  latere  a  Syene  M.  P.  xziii.  ata- 

fluvialis/  dfc.  tnitur,  ubi  et  a  Ptolem.  iv.  5.  "OfAfipoi 

■  Ad  Canopieum  oetiumy  CXLVI,]  corrnpte  pro  "Opifioi  scribitnr.  Iq 
Similem  et  ad  Canopicum  et  ad  Pe-  Notitia  Imp.  Rom.  cap.  20.  snb  dis^ 
Jnsiacum  ostium  mensuram  statunnt  positione  Dncis  Thebaidos, '  Ambo ' 
Missi  Theodosiiy  nempe  clxvi.  sed  pro  'Ombo'  legitnr,  ut  ante  nos  alii 
meodose.  annotarnnt.     Reliqnarum  Thebaidia 

■  SiMiiiia  pon]  Martianns  loc  cit,  prsfectnramm  inprimis  he  cognitse* 
Snmmam  porro  ^gy  pti  partem  vocati  'AwoXXenrohtrns  pophsf  ab  Apollinii  cl- 


924 


C.   PLINII  8BCUNOI 


politeo,  Hermonthiteo,  Tliiniten,  Phatariten,'^  CSoptiteo/ 
Tentyriten/  Diospoliten,  Antaeopoliten/  AphroditopoIiteD» 
Lycopoliten.  Quae  juxta  Pelasium  ^"  est  rejj^o^  nomos  ha- 
bet»  Pharbastiten/  Babastiten,  Sethroiten,  Taniten.  Reli- 
qua"^  aatem  Arabicam,''  Hammoniacum  tendentem  ad 
Hammonis  Jovis  oracalum»  Oxyryochiten/  Leontopoliten, 


Tempiffriien  DiopeUUm  cod.  Oalec. 


Vet  Dalec.— 0  Ilacodtf. 


NOT£ 


vitate  magna  lit  latcre  AfHcK,  qQam 
Ptolemaeas  io  Domo  Hermonthite 
collocat.  *'RpiimBi'rriSf  ciijas  "EpfutpBts 
96\is  hiyifwrw  Stephano :  Ptolem«o, 
'Zpium6a  Africa!  latere.  e<y(n|s,  cojus 
metropolit  ThoXMiuis  'EpnioVf  Ptole- 
maeo  :  Stephaoo,  B\s,  v^Kts  AiTinrr^ 
Tkitatw  *A$^u*  6  voXJhnis  Btwinis, 

«1  Pkaiuritek]  Terra  Phatbures  vel 
Phatnres  dicta,  in  sacris  paginis,  Je- 
rem.  xuv.  1.  et  15.  Ecech.  xxix. 
&c.  Enseb.  de  locis  Hebraie.  MvpA 
X<^  AlT^rrov,  «c.  r.  X.  Vide  Notas 
et  Emend.  nnm.  27.  * 

'  Coptiien] .  Kowrinis,  cnjas  metro- 
polis  Coptos,  de  qns  cap.  11 . — '  KeM 
et  KiUk,  et  Al-Kil4h  iGgyptnm  Ara- 
bes  appellant :  iEgyptium  hominem, 
Kebthi,  Kibthi,  et  Kobthi,  nnde  Cop- 
torom  esse  et  lingass  Copticse  appel- 
latio  creditnr:  detrita,  nt  apparet, 
ex  vetere  appellatione,  ^JEgyptns/ 
priore  syllaba.  At  Coptomm  nomlne 
soli  intellignntnr  indigenfle,  qui  et 
Christianl.  Natos  enim  in  ^gypto 
Arabas  Mahometanos,  vel  Jnd»os, 
Mieri  ac  Miermim  vocant.'  Ed*  eec, 

•  TetUyritem]  De  Tentyra,  et  Di- 
ospoli,  non  illa  centnm  portarnm  nr- 
be,  sed  altera,  quse  Jovis  dicta  est,. 
sect.  11. 

*  AntaopoUiem]  fn  Conc.  Ephes.  i. 
act.  1.  pag.  600.  'Macarlns  Antei 
Episcopns.'  His  prsefectnris  sna 
quaque  civitates    nomioa   dedere : 


'ApToiov,  Antaif  'AfpoSfrnf,  Fcaeris, 
A^r,  Li^ioraai.  In  Thebaide  Aga- 
tharcbides  apod  Photinm»  cod.  260. 
pag.  1S40.  collocat  primo  A^mr  «^ 
Xty,  Dein  'A^poSfrqf  HxXip,  IXoiw, 
Atbs  v^tfXiy,  V  fcai  Kokovffi  fUKpioff  T«r» 
rvphipf  POfthWf  'Av^XXiffWf  r^km^  iv 
Mm»  pAw  KimroSf  hreera  'EXcforrirf * 
clra  Ajffufirwr  x«^  Plinins  contrario 
ordine,  ab  £tblopom  (inibus  exorsvs, 
Nomos  Thebaidis  est  prosecntns. 

"  Quiejuxta  Pelaeium]  Tum  inter 
Nili  ostia  dno,  qnss  magis  versna 
orientem  vergont,  tnm  extra  ea, 
Arabise  latere.  ^apfiatrinis  a  «dp- 
0ai9os  metropoU,  B&vfiaarinis  a  Bo^ 
fiaaros,  Taetnis  a  Tdrcf ,  nomen  habeDt 
apnd  Ptolera.  iv.  6.  2t9pa^rov  wapm 
metropolis  est  Heraclea  minor,  *H^- 
JrA^ovf  pMph  v^Xtf . 

▼  ROiqua]  SnbiBtelllge,  rellqoa 
pars  £gypti,  tam  qam  Delta  oonti« 
netnr,  qnam  qnse  extra  Tbebaldem 
est. 

V  JriiUcinn]  Qni  maxime  teodit 
in  Arablam  :  ot  ^hft^umaKlbs  ad  Ham- 
monem.  Ptolem.  iv.  5.  Ibi  Arabea 
Antei,  nt  dicetnr  lib.  seq.  cap.  SS. 

«  OxyrynelnieM]  *0^6puyxos  oppi> 
dnm,  latere  Nili  occidentali.  la 
nummo  vetere  Antonini,  Pii  OffmT- 
XITAN.  IH.  Niimmus  *  Oxyrinchita- 
rum,  anno  xviii.'  LeontopoUteo, 
ciijns  roelropolis  Atdrrmw  irdXa,  inter 
Niliostia,  etjam  inipso  Delta.   Le- 


NAT.  HIST.   LIB.   V.  9. 


925 


AtbribiteD,9  y  Cynopoliten/  Hennopoliten,^  Xoiten,*"  Men- 
desiam/  .Sebennyten,  Cabasiten/  Latopoiiten/  Heliopo* 
liten/  Prosopiten/  Panopoliten/  Busiriten,*''  *  Onaphiten>J 


Reg g.  Brott.  I.  6.  et  Ed.  pr.  Atkarrhabiten  edd.  vett.  et  GronoY.  Mox  CapOf 
Men  edd.  yett.  et  Oronov.  CabasHten  codd.  Hardaini ;  Cabasiten  edd.  Har- 
dttin.  1. 2.  8«  Miller.  Bipont.  et  Frans.  Letopoliten  margo  edd.  Dalec.  et  Gro- 
nov. — 10  PanopoUtenf  Thermopoliten^  Buririten  edd.  vett.  et  Gronov.  Mox, 
codd*  Dalec.  Ptenetkumf  Phthempkum;  alii  ap.  eundem :  Ptenetrumy  Phempktu; 

KOTJE 


ones  ibi  stndiose  ali,  aactor  eit  JE' 
lian.  Hist*  Anim.  xii.  7.  In  Nummo 
Julis  Domnae,  AEONTOnOAEITnN. 
Prtsci  nominis  vestigia  retinet  ho- 
dieque  oppidulnm,  Leonion.  In  Conc. 
Epbes.  I.  act.  1.  pag.  486.  '  Metro- 
dorns  Leontoram.' 

1  AtkrUriten  lAtkarrkalntem^  Vel 
Atkribiten,  inter  Nili  ostia.  Vide 
Notas  et  Emend.  nnm.  28. 

*  CynopolUen]  Ab  nrbe  qn«  in  Ipso 
Delta  esf,  cni  KvW»r,  seii  cantim  no- 
men :  qnod  ibi  Anobis  colebatnr,  cni 
caninnm  capnt :  nnde  a  Marone  ap- 
pellatnr,  '  Latrator  Anabis/  ^neid. 
viii.  In  Notitia  Hieroclis,  pag.  66. 
Provinciae  JEgypii  secondae  urbs  est 
et  K^,  cojus  provinciae  eat  et  2c* 
fihnnnost  et  E^ff,  et  BoCaipis, 

*  HermopoUtenl  fJofj^s*Epfiofro\injSf 
ab  *EpfMvw6An  fMydkff^  est  enim  et 
altera  ejnsdem  nominis,  sed  parva, 
in  Alexaodrinoram  nomo.  Httc  ab 
latere  est  occidentali  Nili.  Hodie 
Bflitfiiai/^vocari  aiont-  Nuromasan- 
no  Hadrisni  undecimo  cnsus,  EPMO. 
L.  lA.  hoc  est,  'EpfunroXirvi'.  AvKdfiar' 
TOS  id, 

>>  Xoitenl  In  ipso  quoque  Delta 
E^f  finrp^oXiSt  Ptolemaeo,  loc.  cit. 
Stephano,  et  Straboni. 

«  JUendesiian']  Dedit  ei  praefecturaB 
oomen  MMiis  it6\a  Aly^wrovt  vcpl  rV 
A^KMf  irtfAxy,  Straboni  lib.  xvii.  pag. 
802.  et  Siephano,  pag.  457.  De  Se« 
benny  to  oppido,  unde  nomo  appellatio 
obtigit,  dicemus  cap.  11. 


^  Cabanten']  Kafiaffirfis  Ptolem.  ly. 
6.  in  tpso  Delta  ical  fir[Tp6iroXis  Kd^9a- 
<ra.  Vlde  Notas  et  Emendationes 
num.  29.  Nummus  Hadriano  Prin- 
cipe  cnsus,  KABAC.  L.  lA.  Kafioffir&v, 
AvKdficufTos  td,  anno  undecimo, 

*  LatopoUten']  Ant,  si  mavis,  Leto- 
politen,  Elst  enim  AifrotnroXinrs  poftbs 
Ptolemaeo,  loc.  cit.  et  Aijrovs  ir^Ais, 
hoc  est,  Latona  cititas,  latere  Nili 
occidentali,  Ptolemaeo,  et  Stephano. 
Alii  sunt  Latopolitn  dicti  ab  iir6e 
Latortmt  fr6\is  AdrtWf  quam  Ptole- 
maens  io  Hermonthite  nomo  coilocat : 
quod  ibi  Adrov  Nili  piscem  colerent, 
sic  appellatam,  ut  docet  Strabo  lib. 
ivii.  pag.  812. 

^  JSeliopolUen']  'fiKiowoTJrris  vofibs, 
ipsaqne  adeo  Heliopolis,  qiio  Phoe- 
nix  uidum  smim  deferre  credebatur, 
a  quibusdam  ^gypto,  Arabiae  a  non- 
nullis  attributa  est.  Hinc  Stephanl 
error,  dnas  esse  Heliopoles  existi- 
mantis :  qnoniam  in  Arabise  JEgyptU 
que  confinio  fnit,  nt  docet  Pliniiis 
cap.  11.  Hodie  Betbesa,  in  Cassifatu 
seu  Praefectura  de  Mansoura. 

8  ProsopUen]  Orientali  Nili  latere, 
joxta  ipsum  Delta,  IIpoo-Mr^njs  poftbs 
Ptolem.  IV.  6.  Stephano  IIpoo-cMrls, 
WAis  AlT^irrov*  rh  idyiKhy  Xlpoircswlnis. 
In  insnla  cognomine  ponitur  ab  He* 
rod.  lib.  II.  num.  165.  pag.  164. 

i>  Poiiopoltiffi]  Hinc  Nonnus  vatet 
oriundus,  parapbrasi  in  Joannem,  et 
Dionysiacis  notus.  Urbs  ipsa  Pto- 
lemaeo,  loc.  clt.  noK^oXis.  Antpnino, 


926 


C.  PLINII  SHGUNDI 


Saiten,^  Ptenefhu^'  Phthemphu,"  Naucratiten,"  Meteliten,"  • 
6ynaecopoliten,P  Menelaiten,'^  AlexandrieD  regione.    Item 


^^^^ 


edd.  vett.  et  Gronov.  Preuethu,  Pkikemphu. — 11  Ita  Pintian.  Chiffl.  Hardnio. 
l.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  Nitriien  edd.  vett.  et  Orooov.   Moz,  Gjrat- 


NOT^ 


P<m«,  a  Thebis  cxxxviii.  a  Copto 
cxiv.  in  Thebaide,  latere  Nili  orien- 
talL — *  Venerem  coluisie  Aphroditen- 
ses,  de  qnibnB  Plinins  inferius,  cap. 
11.  nomen  ipsum  declarat :  sed  et 
Panopolitis  eorum  vicinis  eandem  fa- 
isse  superstitionem  docet  ex  aere 
nnmmns  inscriptns:  eEOTIIANGS: 
picta  foeminei  vultus  effigie,  pectore 
tenus,  cnro  loto  in  vertice  :  in  altera 
parte  gammarns  est  tripodi  imposi- 
tus,  et  L.  E.  '  Annus  quintus,'  scili- 
cet  Hadriani  Augusti :  nam  cnjus 
alterius  potest  esse  ?  Ergo  cum  vul- 
tns  foeroineus  sit,  hic  Sabina  Hadria- 
ni  piogitur,  et  appellatnr :  et  sen- 
tentia^  sub  istis  literis  latet  ista  eE& 
*<ytpaFia  IIANOiroXiT»!'  Ca$M(ya:  Dea 
eaUiti»  PanopoUtarum  SaHna.  Ea  est 
qn«  Venu»  CaUstie  apud  Herodotum 
appellatnr,  O&poyd}  'A^po^fni,  Coe- 
leste  sidus  Veneris  est,  de  quo  Pli- 
nius  mnlta  dicit  ii.  6.  Itaque  Sabi- 
nam  Hadriani  Venerero  cdelestem  al- 
teram  beneficentia  sna  sibi  esse  Pa- 
nopolitSB  praedicant.  Ante  Sabinam 
Hadriani  Juliam  Augusti  filiam  in 
nnmmo  Oraeco  appellataro  novimus 
lOTAIAN  A«POAITHN,  JuUam  Vene' 
rm;  sed  eo  noroine  posito  pro  comi- 
tate  et  affabilitate/  Ed.  tec. 

Busiriten']  In  medio  JEgyptii  Del- 
ta  posita  civitas,  teste  Herod.  loc. 
cit«  onro.  29.  pag.  100.  Bo^cxpis  v6his 
^  r^ Bovcrcipfrp  yo/iyyStrab.  lib.  xvii. 
pag.  802.  Hic  ar»  Busiridis  poeta- 
rnm  fabulis  decantatae.  In  nummo 
vctere  apnd  Ooltztum,  BOTSlPITaN. 
lo  altero  Hadriani,  BOYCI.  L.  lA. 
)  Onupkiten']  "Oyav^  w6)us  et  *Oi^ev- 


^tnis  vofjubs  Ptolem.  !▼.  6.  inter 
Phthemphnti,  et  Atbribiten  :  Hero- 
doto  qnoque,  lib.  ii.  nnm«  166.  pag. 
154. 

^  Saiten]  PropeSebennyticam  pne* 
fecturam  liXs  a  Strabone,  lib.  xyii. 
.pag.  802.  inter  Cabasiticam  et  Pro- 
sopiticam  a  Piolenia&o,  loc.  cit.  col- 
locatnr  in  tpso  Delta.  Ibi  Psammi- 
tichi  regis  tnmnlus  fuit,  Amaiia  co- 
nae.  In  vet.  nnmn-  o,  CAITXIN. 

*  Ptenethu']  In  Conc.  Calched.  He» 
raelius  PtenethenHs.  Is  ipse  nomos 
est,  quem  Ptoleroaeus  ^v^nfif  vocat. 
cnjus  roetropolis  Bovror,  de  qna  cap. 
11.  dicetnr:  quauquam  divcrsos  Or- 
telius  facit. 

iB^  Phthemphu]  ^fjifiov0i,  sivc  Mcfi- 
^vOlvofihs  Ptolemaeo  loc.  cit.  intra 
ipsnm  Delta.  MetropoUs  Tao^.  Ste- 
phano,  Ta6a.    Antonino  T^a. 

n  Naueratiten']  Nancratis,  Athen^l 
Dipnosophistae  patria  intra  DelUt 
fuit.  Naucratico  Nili  ostio  inde  no- 
men,  nti  dicemns  cap.  11.  Saitice. 
praefectnrae.  quidam  ascribunt. — *  A- 
pnd  D.  Sherard,  nnper  Consnlem  An- 
glum  Smyrnae,  nnmrous  Trajani  Imp. 
est,  inscriptus  NATKPATIc.'  Ed.  asc. 

•  Meteliten]  Mcn^Xfnir  fom^i,  et  M^ 
niKts  p,7rrp6ro}us  Ptoleroseo,  loc.  ciU 
in  ipso  Delta.  Vide  Notas  et  Emen- 
dat.  nnm.  30. 

P  GynacopoUten]  Tvmui6iroXiStUrh9 
mulierum,ei  TwaiKowoXiTiis  pophs^  Stn- 
boni  lib.  xvii.  p.  803.  et  Stephano. 
Latere  Africae  extra  Delta  praefec- 
tora  htec  fuit. 

4  Menelaiten]  Eodem  Africs  late- 
re,io  regione  Alexandrinontn>  propo 


NAT.   HIST.    LIB.   V.  9. 


927 


labyae'  Mareotis:  Heracleopolites  *  est  in  insola  Nili, 
longa  passuum  qninqaaginta  m.  in  qua  et  oppidum  Herca- 
lis  appellatam.  Arsinoitas  dao  ^  sant :  hi  et  Merophites, 
usqae  ad  sammam  Delta  perveniunf.  Cai  sant  contermini 
ex  Africa  dao  Oasitae.'^ "  Qaidam  ex  his  aliqaa  nomina 
permutanty  et  sabstitaunt  alios  nomos/  ut  Heroopoliten^^ 
Crocodilopoliten.  Inter  Arsinoiten  aatem  ac  Memphiten 
lacusfuity  circaitu  ccl.  m.  passuum:  aat,  ut  Mucianus 
tradit,  ccgcl.'  m.  et  altitudinis  quinqaaginta  passuum/ 


►** 


nopcUiiH  margo  edd.  Dalec.  et  Orooov. — 12  Oacita  Vet.  Dalec.  Oeatita  edd. 

NOT« 


Nitriain  vrbs  est  Mw4\eun,  inqait 
Strabo,  loc.  cit.  et  post  eom  Stepba- 
noB.    In  nnmmo  yet.  MENEAAXIN. 

**  item  Li6y<p]  Libysp,  inquit,  re- 
gioni  praefectura  adjacet  Mareotis 
dicta.  Maptiirfis  yofths  Ptolem.  iv.  6. 

■  Heraekopol»te$]  Oppidi  ac  prae- 
ftfctarae  Strabo  meminit,  lib.  xvii.  p. 
800.  Hanc  ille  ceteris  omnibns  no* 
mis  anteponit.  In  insula  est,  qnam 
Nilns  ante  efficit,  quam  ad  Memphim 
et  Delta  perveniat.  Oppidnm  Pto- 
lemso  dicitari  *Hp€uc\4ovs  ir6\is  ^c- 
ydXii. 

^  Arsinoita  dno]  Major  et  minor,  nt 
Oasilae,  de  quibns  moz  dicetnr.  Ar- 
sinoen  ab  occasa  insuIsB  Nili,  de  qua 
proxime  dictum  est,  coUocat  Ptole- 
maeus.  Arsinoen  hoc  loco  cave  cre- 
das  esse  eam  qosB  Arabico  sinu  adja* 
cet,  de  qna  dicturi  sumus,  yi.  37. 
Haec,  qua  de  nunc  agitury  Memphi 
multo  propior  fnit»  et  AfricsB  la- 
tere. 

«  Dw  Oasita]  Ol  Hio  'Oeurtrcu,  Pto- 
lemspo,  loco  citat.  "Oeuns  /uicph,  et 
Ocurif  fieydkn,  In  Notitia  Imperii, 
cap.  20.  Oasis  major  et  minor.  Tres 
Oases  distingnit  Olympiodoros  apnd 
Phot.  in  Bibl.  cod.  8.  p.  102.  Stra- 
boni,  lib.  ii.  p.  130.  A^^cu  nomi- 
Dantnr,  qnsB  yox,  inquit,  ^gyptiis 


incultam,  siticnlosam,  desertamqne 
regionem  sonat.  Oasis  major  hand 
multom  ab  Alexandria  dissita,  Nes- 
torii  ezilio  nobilis.  Minor,  jnxta 
Mmridis  lacnm.  Utriqne  nnnc  no- 
men  est  Agazar, 

▼  Alio»  nomos]  In  R.  1.  2.  Colb.  1. 
2.  Paris.  Chiffl.  alias  nomos,  Sic  mu- 
liebri  genere  UirptSira'  vophv  Strabo 
extulit,  lib.  xvii.  p.  807. 

*  HeroopoHien']  Heroopoliten  qui- 
dcm  Arabiae  latere,  ab  Heronm  nrbe 
*VLpJm»  n6\<fi,  qus  nunc  Suez^  vel  Be- 
rou  potias  esse  existimatur:  Croco- 
dilopoliten,  Africs  latere,  in  ipsa 
Moeride  palnde,  KpoKo^tkuv  wi\is^  in- 
qult  Stephanusi  iv  ry  Moipiii  rp  Ai[/uyp 
iv  Af)r^«Ty. 

^  CCCCL.]  Mela  i.  0.  '  quingenta 
ipsa  millia.'  Muciauo  tamen  subscri- 
bit  planissime  Herod.  lib.  ii.  n,  140. 
p.  148.  cnm  lacns  ambitum  ait  esse 
stadiornm  ter  mille,  et  lx. 

y  Quinquaginta  passuum]  Sic  Hero- 
dotns  loc.  cit.  wfyn^Kopr6pyvtov  vocat. 
Orgyam  pro  passn  accipl  oportere» 
ez  sequentibus  Herod.oti  Terbis  li- 
qnet.  Vide  qnae  dicturi  snmns  in 
Notis  et  Emend.  ad  librum  viii.  num. 
37.  Diodoms  item  Bibl.  lib.  i.  p.  48. 
rh  ik  fidBos ....  bpywitv  vcrHixorra. 


928 


C.    PLINII   SECUNDI 


manu  factos :  a  rege,  qui  fecerat,  Mceridis  *' '  apj^Haios. 
Inde  LXii.  M.'^  passaum  abest  Memphis/  quondam  arx*' 
.^^ypti  regum :  unde  ad  Hammonis  oraculum  xii.  dieram 
jter  est.  Ad  scissuram  autem  Nili,  quod  appellavimus 
Delta,  XV.  M.  passuum.*" 

X.  NiluSy  incertis''  ortus  fontibus»  it  per  deserta  etar- 
dentia:  et  immenso  longitudinis  spatio  ambulans^  famaqoe 
tantum  inermi  qusesitu  cognitus,  sine  bellis^*  quse  ceteras 
omnes  terras  invenere.  Originem  (ut  Juba  rex  potait  ex- 
quirere)  in  monte  ^  *  inferioris  Mauritanise,  non  procol 
oceano,  habet,  lacu  protinus  staghante,  quem  vocant  Nili- 


»^^^^^«^^»i»#^ 


Tett.  et  OroDOY.  Moz,  alioi  nomoi  Cliiffl.— IS  Myridis  VeL  Dalec— 14  'Ita 
Mss.  Reg.  1.  et  2.  In  Ms.  Reg.  5.  et  editione  principe  aliisqoe,  Ir^X//. 
M,  At  ipAe  locorum  situs  postulat  minni  potios,  qnam  aogeri  nomeroi.' 
Brotier. 


roncr, 

Cap.  z.  1  \et.l>^lee./anuuiueianimii^9Uu$Bmeb€ttU;  codezalterejis- 
dem :  famaque  iantum  imermi  quteeihu  «tii«  ormw.— 2  Chiffl.tii/Milc.— S  Dslec. 


NOT^ 


*  Moeridit']  Moipidos,  Bive  Mipi^sz 
utroqae  enim  modo  id  nomen  apod 
Herod.  scribitnr,  lib.  ii.  n.  IS.  et  68« 
Sic  Mysiam  et  Moesiam  dicimiis.  Vi- 
de  quas  dicturi  siimus,  xzxvi.  16. 

^  Memphie]  Ci\iii8  nunc  ipsae  per- 
iere  ruin»:'  loco  tamen  superesse 
nomen  Menchie  Poitelluf  ait.  Nunc 
ez  adverso,  in  altera  Nili  ripa,  hoc 
est,  orientali,  excitata  Cainm  SBt, 
▼nigo  Akairo^  le  Caire,  ex  Mempheos, 
seu  Babylonis  iEgyptiacm  ruinis  : — 
'  qnam  falso  Babylonem,  BafivX&vaf 
qiiidam  Yocamnt.  Bablion,  hoc  est, 
parva  Babel,  vocabulo  diminuentis 
formaBy  yerum  ei  priscum  nomen 
fuit.  Hanc  deftignabat  LudoTicns  xii. 
Francornm  Neapoleosque  Rex,  in 
Dummo  alias  a  nobis  explanato,  in- 
•cripto  scilicet,  perdam  babillonis 
HOiiBN.*  Ed,  sec, 

^  Qwmdam  arx\  Usque  sd  cotidi- 
tam  Alexandriam.  Diodorns  Bibl. 
lib.  r.  p.  47. 


c  XV,  M.  p««.]  Strabo  I.  xvn.  p. 
807.  distare  Memphim  a  Delts  icri- 
bit,  tribns  scboenis.  Scbcpnos  pono 
Eratostbenis  ratione,  ut  Plinioi  lit 
XII.  81.  patet  stadia  XL.  hocett,|»u* 
soum  qninqne  millla.  Strabonisigi' 
tur  mensura  omnino  cum  Plioi*M 
congmit. 

*  Nibu  ineerHel  At  ii  fontes  Dotin 
demum  seUte  feltdter  depreheosi 
sunt.  Nam  testis  aMwms  P.  ^^ 
nym.  Lobo,  e  Societ.  nostrs,  rtft- 
rente  P.  Balthas.  Telles,  in  Hist.  £' 
thiop.  ait  oriri  in  regno  Ooyani  £- 
tbiopicse  sive  Abyssinornm  ditieiii>7 
mondi  parte,  ten  lalitndinis,  ot  ve> 
cant,  gradn  doodecimo  cis  ^atto* 
rem :  qnod  Oeographicarnm  TsbiiU- 
mm  concinnatores  hactenns  htni^* 
qui  Nili  fontes  tantum  nltra  JEq»- 
torem  promovent,  quantnm  hi  citrs 
revocant. 

•  /n  monle]  Vidc  Notai  et  Emead. 
nnm.  81. 


NAT.  HIST.  Lm.  V.  10.  929 

dem.  Ibi  pisces^  reperinntar  alabetee»'  coraeiDi,  Mluri. 
Crocodilns  qaoqne  inde  '  ob  argomentum  hoc  Ceesareae  ^  in 
Iseo '  dicatus  ab  eo  spectatur  hodie.  Praeterea  observatum 
esty  prout  in  Mauritania  nives  imbresve  satiaverint/J  ita 
Nilum  increscere.  Ex  hoc  lacu  profusus  indignatur  fluere 
per  arenosa  et  squalentia,  conditque  se  aliquot  dierum  iti- 
nere.  Mox  alio  lacu  majore,  in  Csesariensis  Mauritaniee^ 
gente  Mass»sylura  erumpit,  et  hominum  coetus  veluti  cir- 
cumspicit^  iisdem  antmalium  ^  argumentis :  itemm  arenis 
receptus  conditur  rursus  xx.  dierum  desertis  ad  proximos 
^thiopas:  atque  ubi  iterum  senserit  hominem/  prosilit^ 
fonte  (ut  verisimile  est)  illo^  quem  Nigrin  vocavere.  Inde 
Africam  ab  ^Ethiopia  dispescens,  etiamsi  non  protinus 
populis^  feris  tamen  et  belluis  flrequens,  sylvarumque  opi- 
fex,  medios  ^thiopas  secat,  cognominatus  Astapus,'  quod 


»*** 


alahetet  ex  Atlienso  et  Strabone.  Mox  Gronov.  et  a1.  ante  Hardain.  eoraeini, 
iilurif  crocodilua  quoque,  Inde  ob  ttrgumenium  hoc  NiU  ovtua  eredUua;  Ceeaare^ 
im  loeo  dicatua  ab  eo  gpeetutur  hodie,  Hiec,  NUi  oriut  ereditwr^  sive  eredUua^  oon 
legttntur  in  Cod.  Dalec.  Vrt.  ejnsd^m,  Tolet.  neque  in  Salmant.  nec  Har- 
dnini  codd.  Pro  Caaarea  in  laeo  Vet.  Dalec.  habet  Jlfoiirt^aiiitf  Theaeo, — 
4  Margo  cdd.  Dalec.  et  Gronov.  auuciaverit. — 5  Mauretania  per  e,  nt  semper^ 
Chiffi.    Mox  cod.  Dalec  veUti  circuU, — 6  Margo  edd.  Dalec.  et  Grono?.  Ao- 

N01\E 

f  Ibi  piaeea]  De  qniboa  suia  locis  i  Satiaverinfi  Hoc  eet»  abnndave* 

dicturi  sumas,  ix.  S2.    De  alabete  rint.    Ita  libri  omnes.    Refert  bce 

prfvatim,  et  coracino,  Nili  piscibuSy  qnoqne  Solinns,  cap.  89.  p.  69* 

Strabo,  lib.  xvii.  p.  83S.  ^  liademanimaUum]  Eodem,  inqnit, 

s  CrocodHua  quoque  inde']  Crocodi-  argnmento    indicioqne   intelligimnS) 

Ins  quoqne  idcirco,  inquit»  ad  indi-  ipsnm  esse  'Nilum,  qni  bas  terras  al- 

cium  bnjns  rei  pnebendnm,  repertns  Inat,  qui  subinde  se  condat,  emergat. 

In  eo  lacn»  a  Jnba  rege  dicatns  est  ia  que,  qnod  eadem  aniraalia,  qu«  snpe- 

Isidis  templo,  et  consecmtns,  Cssa*  rius  censnlmns,  bic  qnoque  reperian- 

resB.    Vide  Notas  et  Emend.  nnm.  tnr.    Solinns,  loc.  eit. 

83.  ^  Aatapua]  Trenseribit  h«c  qnoqne 

^  Caaarete]  Qnse  nunc  TeneZf  ut  Solinns,  loc.  cit.    Eandem  ob  cansam 

diximns.  hnic  amniy  ex  Atlante  monte  pro- 

*  In  laeo]  1<rcior  Isidis  faniim  vo-  mmpenti,  nomen  primum  ftiisse  Dy- 

cari  ait  Piutarch.  de  Iside,  pag.  358.  rin,  roox  Melan,  hoe   est,  Nigrom, 

Fuit  et  Isenm  Romn,  et  Serapeom,  Vitmvias    scripsit :    ratns  nimirnm 

Urbift  regione  nona,  spod  P.  Victo*  Nigrin  amnem,  a  qno  Nigritss,  Niiiim 

rem,  in  descriptione  Romse.  ipsuni  esse. 

Delpk,etVar»Claa,                    PUniua,  BN 


930 


C.  PLINir  SBGUNDI 


illaroni  gentium  lingaa  significat  aqnam  e  tenebris  profln- 
entem.  Insalas  ita  innameras  spargit,  qaasdamqae  tam 
vastas  magnitadinis,  ut  quanqaam  rapida  celeritate,  tamen 
dierum  quinque'  cursa  non  breviore  transvolet :  circa  cla- 
rissimam  earam,  Meroen,"*  Astabores  ^  Isevo  alveo  dictuSy 
boc  est,  ramus  aquae  venientis  e  tenebris  :  dextro  vero  As« 
tasapes^7  qaod  latentis®  significationem  adjicit:  nec  ante 
Nilus,  quam  se  totum  aquis  concordibus  rursos  junxit :  sic 
qnoqne  etiamnura  Siris^P  ut  ante,  nominatus '  per  aliqaot 
millia,  et  in  totum  Homero  JEgyptaa/^  aliisque  Triton  : ' 


^^  #<»^^^«^^>»i»^ 


mineM.  Paulo  post,  quem  Nigrum  cod.  Dalec.— 7  AstQtaboi  Straboni.— 8  Giru 

NOTiE 


"  MeroenJ  Qaam  insolain  ease  ve- 
teres  credidere,  peniusalam  esse  e- 
▼inciint  accuratiasimae  recentiorum 
Tabalae  OeographicsPy  qiiarum  ezem- 
plarexcttdi  diligenter  iu  Itinerario 
•uo,  V.  Cl.  Tlievenotua  curavit.  Hu- 
ju8  peoinaula^  latua  orientale  alluit 
Niloa  amnts  Ipae,  qnem  Aatnsapem, 
sea  Nili  ramom  dexterum  veteres 
appellamnt :  occidentale  alter  amnis, 
Rio  MaUgy  qni  circa  mondi  partem, 
ieu  latitiidinis  gradom  xv.  cis  £- 
quatorem,  Nilo  committitnr,  et  cum 
eo  peninsulam  faclt  longissimam  a 
gradn  fere  decimo.  Hunc  Astabo- 
ren  esse,  seu  Isvuni  Nili  alvenm, 
Plinius  credidit,  Melam  secutus, 
I.  9. 

■  AttoboreB]  Permiitat  haec  Nili  ra- 
momm  nomina  Eratosthenes  apnd 
£ostoth.  in  Dionys.  pag.  4S.  Ptoie- 
maeo  vero,  iv.  8.  AsUbores  est, 
quem  Nilom  esse  diximns,  Plinii 
Astusapes:  AsUpusaNilo  et  AsU- 
bore  diversos,  et  ipse  in  Nilnm  in- 
fluens,  circa  orbis  seu  latitudinis 
gradum  80.  quem  Rio  Taeaxe  ap- 
pellant  recentiores  TabnlaB.— ^<  Vide 
pneterea  Dissertationem  D.  Delisle 
in  Historia  Acadcmi»  Regiaa  Scieo- 
tiamm,  anni  1708.  p.  S66.  de  situ  in- 


snlc  Meroes.'  Ed.  tec, — Ceteram  pro 
Aetuaapetf  libentius  AtUuMpee^  literis 
permutatis  agnoverim:  quooiam  in 
similibus  vocibus,  AatabfiTee  et  AmU' 
pusy  vox  Aata  iis  gentibus  aqii«m  so- 
nare  videatur. 

o  Quad  la^eiilts]  In  Reg.  1.  2.  &c 
laterie:  quasi  vox  ea  significet  Utns 
aqn«  venientis  e  tenebris.  Id  vero 
vix  placet. 

p  Suis]  Festus  Avienns,  ia  De- 
script.  orbis,  vs.  SS6.  *  Hic  qaa  sc- 
cretis  incidit  flexibns  agros  JEthio- 
pom  in  lingua  Siris  rait:  atqne 
Syene  Cfleralus  accedens  diti  loca 
flumine  adulat,  Nomiae  se  daro  Ni- 
lum  trahit/  &c.  Dionysii  Perie|cet« 
carmen  illud  expressit  vs.  9SS.  Xipis 
W  AlBidmwf  iciic\^ie«r«*  ol  Si  aw^j 
^EivdirTai  arp^^Bhnt  pjf^  oHm^  Nm- 
"Kw  &WTO.  Ubi  Eustathios  ait  esae 
barbaram  vocem  Sirin,  cvjua  proinde 
^  XA  ivre»  'EAAiiMri^r  ^nvioAoTuv. 
Vide  etiam  Stephanum,  verbo  S»^r«. 

4  Homero  JEgffptuM]  Odyss.  A.  vs. 
477.  Hesychio  pariter:  AJlYumns^i 
NffiXos  6  voranbsy  A^'  oS  nd  i^  x^ 
bwh  Tw  pwr4pw  AfywTOf  ^bcA^fii. 
AEgyptuM,  Nilue  fluwu^  a  quo  negm  a 
reeentioribus  JEgyptus  eot  appeUmim. 

'  Aliioque  IVifon]  Lycopbroni   In 


NAT.  HIST.  LIB.   V.  10. 


981 


subiDde  insulis  impactus»  totidem  incitatus  iiritamentis  : 
postremo  inclusus  montibus^  nec  alinnde'  torrentior^  vec- 
tus  aqnis  properantibus  ad  locum  ^tbiopum,  qui  Cata- 
dupi  *  vocantur,  novissimo  catarracte  inter  occursantes 
scopulos  non  fluere  immenso  fragore  creditur»  sed  mere. 
Postea  lenis  et  confractis  aquis,  domitaqne  violentia^  ali- 
quid  et  spatio  fessds,  multis  quamvis  ^  faucibus  '^  in  iEgyp- 
tium  mare  se  evomit.  Certis  tamen  diebus  auctu  magno 
per  totam  spatiatus  iEgyptum^  foecundus  "  "*  innatat  terrse. 
Causas ""  bujns  incrementi  varias  prodidere :  sed  maxime 
probabiles,  Etesiarum^  eo  tempore  ex  adverso  flantium 
repercussum,  ultra  '^  in  ora  '  acto  mari :  aat  imbres  iEthio- 


^^^0 


'^^#^ 


oji/tf  fmKxtkobu  cod.  Dal«c.  Nigria  vt  mdtt  ifc,  Salmatiiis. — 0  lU  ez  codd. 
emend.  Hardain.  eiimqne  seciiti  recentt.  consentinnt  etiam  codd.  Dalec.  et 
Tolet.  ntc  oUln  edd.  vett.  et  Oronov.  Panlo  post,  qni  C.  vocnliir  Cliiffl.— 10 
Pintian.  dQmitaqiu  aUo^i  vioUniia.  Et  quamviM  tpaHofesius,  nuiUiM /aueibus. — 
II  Cod.  Dalec.  secunduB, — 12  Ita  codd.  omnes  Harduini,  Dalec.  et  Cliiffl. 


NOTJE 


Cassandra,  pag.  26.  Tpkwifos  lir/fe- 
\aUrt»,  Ubi  Tzetaes  :  Tp£r«r  6  N«&\o9y 
%ri  TfAs  lurvyoftdadi^^  k.  r.  X,  fToptrrea 
quia  ter  uomem  muiaverU:  primnm 
enim  Oceanus,  deinde  Aetusy  sive 
Aqnila,  moz  ^gyptns  appellatus  est. 
Nili  nomenclationem  recentissimam 
putat. 

•  Qnt  ColiMiifpt]  Sic  populi  catar- 
ractarom  accolss  vocitantnr.  Arn* 
mianus,  lib.  xxii.  pag.  228.  '  ^gyp- 
tia  gens/  inquit, '  qna  orientem  pro- 
spicit^  Elephantineny  et  Meroen  nr- 
bes  ^tbiopum,  et  Catadopos,  m- 
brumqne  pelagns/  &c.  Ipsi  etiam 
Nili  catarracte  Kardlovwa  vocantury 
qnod  ibi  aqua  cum  sonitu  cadat;  a 
9ovw4of^  eado» 

*  MuUis  fiiamvts]  Ita  libri  omnes. 
Sensns  est :  Qnamvisy  ut  ait  Mela  i. 
9.  'septem  in  ora  se  scindat,  lingulis 
tamen  grandis  evolvitur.'  £t,  ut  Se- 
neca  Natnr.  QusBst.  iv,  2.  'quod* 
cumque  elegeris  ez  his»  mare  est/ 


<>  FswiiiidM]  Atqne  idcirco  Xpv- 
aofi^6as  ab  Epiphanio  Cedrenoque 
vocatnr,  ob  dtvitias  quas  importat 
agris. 

V  Caiiau]  Qnas  Plinius  nnne  can- 
sas  affert,  bas  a  Mela  bansit,  qni  ele- 
ganter  admodum  breviterque  com- 
plezns,  I.  9.  '  Sive  quod  per  ea  tera- 
pora/  inquit,  'flantes  Etesiss,  aut 
actas  a  scptemtrione.in  meridiem  nn- 
bes  snper  principia  ejns  iinbre  prvci- 
pltant :  aut  venienti  ebvii  adverso  spi* 
ritn  cursum  descendentis  impediunt : 
aut  af enis,  quas  cum  flnctibus  litv>ri 
appJicant,  ostia  obducnnt:  fltque 
niajor,  vel  qnod  nihil  ex  semet  amit- 
tit»  vel  quod  pliu  quam  solet  accipir, 
vel  qnod  minus  quamdebet  emittit.' 

^  EUiiarmm']  Thaletis  bsec  senteii* 
tia  fuit,  Laertio  teste  in  ejus  vita, 
pag.  9.  qnam  refellit  Seneca,  Qnaest. 
Natnr.  ii.  2.  pag.  886.  et  Herod.  lib. 
II.  n.  19.  pag.  97. 

>  (//(rdtaeralltalibriomoesMss. 


983 


C.   PLINII  SBCUNDI 


pifie '  sestiTOSy  iisdem  Etesiis  nubila  illo  fereatibfis  e  reliquo 
orbe.  TimaBas  mathematicas  occaltam  protalit  rationem : 
Phialam '  appellari  tbntem  ejas,  mergiqae  in  cunicalos  ip« 
sam  amnem»  vapore^  anhelantem  famidis  caatibas  abi 
coaditur.  Verum  Sole  per  eos  dies  cominas  facto,  extrahi 
ardoris  vi,  et  suspensum  abandare,**  ac  ne  ■'  devoretar/ 
abscondi.  Id  evenire  a  Canis  OTtOi  per  introitam  Solis  in 
Leonem»  contra  perpendicalum  fontis  sidere  stante,  cam  in 
eo  tractu  ^  absumantar  umbrae.    Plerisque  e  diverso  '^  * 


^^^■»^^^^^^^^ 


/ItmiiMm  reperaum  ultro  alii  ap.  Dalee.^filtiim  rtpereuuum^  uUro  Gronov.  et 
edd.  Tett. — IS  Margo  edd.  Dalec.  et  Gronov.  ae  rwraum  ue,—lA  PUruq^ 


NOT^ 


Hoc  est,  ulteriiis  \tt  ipsa  Nili  ostia 
ri>jecto  mari,  Etesianini  ▼entorum 
ImpellentiQni  vi.  Seneca,  loc.  cit. 
'  aclo  contra  ostia  mari.'  Legi  ta- 
men  et  ic/lro  poteat :  quod  et  '  pro- 
cnl'  lonat.  Plautus  in  Casin.  *  Uitro 
te  aroator :  apage  te  a  me.'  In  Capt. 
'  Ultro  istuni  a  me.' 

7  Aui  imbres  Mthiopiee]  H»c  D«* 
mocriti  Abderitseopinio,  et  Agathar- 
cbidas  Cnidii,  qiiam  pluribns  coar- 
guit  Diodoras  Sic.  Bibl.  lib.  i.  pag. 
86. 

*  Phiaiam]  Sic  et  fontem  Jordanis 
^tdKipf  appellari  Josepbns  est  auc- 
tor,  Bell.  Jud.  iii.  18.  pag.  860.  id- 
que  ei  nomen  esae  ex  rotnnditaie, 
qnod  sinuatns  in  orbem  ambitus  ejns 
yisatur. 

*  Vapere^  Calore  8olls«  ntmonnl- 
mns  II.  40.  Refert  hnc  qnoqne  Soli- 
nns,  cap.  S2.  pag.  50i 

^  EtBuepenaamabuMdare']  Exnndare. 
Hanc  eandem  ob  cansam  oceanum  in- 
tnmescere  veterom  nonnnlli  credi- 
dere :  extractnm  nempe  aoiaribos 
radiis,  et  erectum  suspensnmque  vi 
coelettis  ardoris  terras  innndare.  Sic 
Lucanus  cecinit,  caiisas  vestigans 
marini  sestus,  i.  415.  *  FUminiger  an 


Titan,  ut  alentes  hanriat  nndas,  Eri- 
gat  oceaniini,  flnctusque  ad  aiderm 
tollat.' 

«  Ae  ne  devoretur']  Ne  Solis  ardore 
absumatnr,  iteruni  terris  se  condere. 

^  Cum  in  eo  traciu']  Cum  in  eo  trae- 
tn  terramm,  Sole  fonti  ad  perpendi- 
cnlnm,  dt  tMerov^  imminente,  bora 
diei  sexta,  sive  meridiana,  nmbne  ibi 
null»  sint.  Nill  fontem  igitur  TU 
msBus  cilra  ^natorem  qQiotadecima 
ftrre  mundi  parte,  sive  gradn  latitn- 
dinis  rollocavit. 

«  Pleritque  e  divereo]  Qutbna  «ftti- 
polatnr  Herod.  lib.  ii.  n.  84.  p.  98. 
Id  vero  qnomodo  accipieadnm  sit, 
planissime  Pomponius  aperit,  i.  9l 
collatamque  simnl  a  Salmasio  in  So- 
lin.  Exercit.  p.  486.  criminatioiieni 
omnem  in  Plininm  eluit:  <Sive  qnod 
Sol  byeme,'  inqnit,  in  Capriconmaa 
scilicet  anstrinnniqne  polnm  r»giea- 
sns,  '  terris  propior,  et  ob  Id  footem 
ejufl  (Nili)  minuens,  in  aeslate  tnnc 
altiits  abit/  discedcns  a  fbnfe  longis- 
sime,  qnod  fit  in  Cancro  et  Leonef 
*  sinitqtie  integrnm  fontem»  et  ut  ple- 
nissimus  est,  surgere,'  qiiem  illi  foo^ 
tem  Capricorni  Tropico  avfa^ctum 
esse  sttspicabantur. 


NAT.   HI8T.   Llfi.   y.  10. 


933 


opinatis  largiorem  fluere,  ad  septemtriooem  Sole  disce- 
deote,  quod  in  Gancro  et  Leone  evenit,  ideoque  tunc  minus 
siccari.  Rursus  in  Capricomam  et  austrinum  polum  re- 
verso  sorberi:  et  ob  id  parcius  fluere.  Sed  Timaeo^  si 
quis  extrahi  posse  credat>  umbraram  defectus  iis  diebus  et 
locis  sine  fine  adest. 

Incipit  crescere^  Luna  nova»  qaaecumque  post  solsti- 
tium  est,  sensim  modiceque  Cancrum  Soletranseunte^abun- 
dantissime  autem  Leonem.  Et  residit  in  Virgine/  iisdem^ 
quibus  accrevity  modis.  In  totum  autem  revocatur  intra 
ripas  in  Libra,  ut  tradit  Herodotus/  centesimo  die.  Cum 
crescit^  reges  aut  praefectos  navigare  eo,  nefas  jndicatum 
est.  AuctusJ  per  puteos'^  mensurae  notis  deprehenduntur. 
Justum  incrementum  est  cubitorum  xvi.^    Minores  aquas 


tUverM  codd.  Dalec.  et  Chiffl.— 15  Ita  codd.  Hardaini,  Dalec.  et  Tolet.  cum 
edd.  Harduin.  1.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Frauz.  Auctus  ejus  per  jnUeu$  edd. 


NOTi5& 


'  Sed  Tinueni]  Si  qnis  Timaeo  cre- 
dat  aienti  eztrabi  sublimero  8uapen< 
snmque  amnem  ardoris  vi,  adversao 
tur  ei  defectns  nmbrarnm  assiduns  in 
eo  tracitt  terrarnm,  iisdiebus,  qnibus 
aostrinum  etiaro  polum  lustrat:  in- 
tumescere  enim  anno  toto  Nllura 
oporteret. 

9  Ineipit  eresceri']  Ab  incrementi 
causa,  qnam  asseqni  posse  desperatf 
ad  tenipus  modomqne  transfert  ora* 
tionem.  Hanc  Solintis  quoque  ex- 
scripslt,  cap.  32.  pag.  59.  et  Missi 
Tbeodosii  totidem  verbis.  Ezcogi- 
tavit  V.  Cl.  De  la  Chambre,  Med. 
Gallus,  novam  Niliaci  incrementi 
causam,  qnam  in  lotum  ejus  amnis 
nitrosom  conjicit,  opere  siugulari  et 
enidito. 

^  Et  residii  in  Virgine]  Non  hoc 
ex  Herodoto  Plinius  refert,  ut  pntat 
Salmasins  in  Solin.  p.  436.  Nam  is» 
etiam  cum  est  in  Virgine  Sol,  cres* 
cere  Nilom  ad  seqniooctium  osqiie 


aotumni  censet. 

*  Ilerodotus]  Lib.  ii.  cap.  19.  pag. 
97.  et  cap.  27.  p.  99.  Plinio  de  iu- 
crementi  initio,  de  fine  Herodoto, 
Lucanns  subscribit,  z.  225.  *  Nilna 
neque  snscitat  undas  Aote  Canis  ra- 
dios,  nec  ripts  alligat  amnera  Ante 
parera  nocti  Libra  sob  judice  PboB- 
bnm*' 

i  Auctu»]  Incrementi.  Pnteus  est, 
inqnit  Strab.  lib.  xvii.  p.  817.  in  ripa 
Nili  ez  integro  lapide  structns:  in 
qno  et  maxima,  et  mioiroa»  et  me- 
diocria  Nili  incrementa  notantnr: 
nam  pntei  aqna  cum  Nilo  pariter 
crescit  ac  decrescit.  Suntqne  in  pu- 
tei  pariete  note  qua?dam  insculptse 
incrementornm,  &c.  HeiKofiiTpiop  e 
re  ipsa  bnjusroodi  puteis  factuoi  no- 
nien  est. 

^  CubUorum  XVL]  Id  quoqne  So- 
linus,  loc.  cit.  Idcirco  nimirnm  a 
Vespasiano  Angnsto  in  Templo  Paci^ 
dicat4  Nili  imago  est,  cum  sedecim 


831  C.  PLINII   SEGUNDI 

noQ  omnia  rigant :  ampliores  detinent,  tardias  recedendo* 
Has  serendi  tempora  absamant  solo  madente :  ill»  non  dant 
sitiente,  Utramque  repatat  provincia.  In  daodecim  ^  ca* 
bitis  famem  sentit,  in  tredecim  etiamnam  esarit :  qaatuor- 
decim  cabita  bilaritatem  affenint :  qaindecim  securitatem : 
sedecim  delicias.  Maximam  incrementam  ad  boc  aevi  fait 
cabitorom  decem  et  octo,  Claadio'"  principe:  minimam 
qainque/^  °  Pharsalico  beHo,  velnti  necera  Magni  prodigio 
quodam  flamine  aversante.  Cam  stetere  aqnaBy  apertis  mo- 
libas  ^  admittantar.'7  XJt  qaaeqae  liberata  est  terra,  seritar. 
Idem  amnis  onas  omniam  nallas  expirat?  aaras. 

Ditionis  "^  ^gypti  '^  esse  incipit  a  fine  ^thiopi»  Syene : ' 
ita  vocatar  peninsula  mille  passuum  ambitu^  in  qoa  Cas- 


^>»^i»^^^»»i»^»^  » 


▼ett.  et  Oronov. — 16  Ita  codd.  omoes  Hardnini,  Dalec.  Vet.  ejnsdem,  et 
Cliitn.  cnin  edd.  EIe.  Harduin.  1.  2.  8.  MiUer.  Fraos.  et  Dalec.  mniiiiNMificc 
edd.  vett.  et  Oronov. — 17  Chiffl.  emUiuntur, — 18  DUioiUi  Mgyptim  margo 

NOTJE 

Hberisy  quibns  incrementi  Niliaci  cn*  ^  Molibw]    Perfossii   agii^Tibnay 

bita  sedecim  significarentnr,  nt  auc-  qnibns  inhibentnr  aqo»,  admittnn- 

tor  est  Plinius  xxxvi.  11.    Hii  adde  tnr  esB  in  agros  arte  et  industria, 

ea  qn»  dicenda  snnt  XY\\u  47.  cnm  nltro  ac  sponte  non  increscit 

'  /tt  difodectm]  Solinos,  loc.  citat.  Nilns. 

Dissentit  Strab.  lib.  xvii.  p.  788.  p  Niiiia«tfarptraf]  Id  qnoqae  SoKnm 

n  CloMdto]  Solinns,  loc  cit.  a  Plinio,  loc.  cit.  Plinius  ab  Herod. 

■  itftinaiiffn  (pdnquel  ^^^  Solinus,  et  lib.  ii.  n.  10.  p.  97.    Ab  ntroqne  Am- 

Msi.  omnes,  non  Plinii  modo,  sed  et  mianns,  lib.  xxii.  p.228.  et  alii.   Aa- 

Missorom  Theodosii :  <  In  dnodecim  ras  antem  crassiores  intellige  Debn- 

cobitis  famem  sentit:  in  xiii.  esnrit:  las,  nec  tennes  exclnde  halitna :  q«a 

XIV.  cnbitl  bilaritatem  afferont:  xv.  laude  Borysthenes  Nilo  antecellit,  nt 

secnritatem:  xvi.deliclas.  Maximnm  dicemus  xxxi.  SO. 

incrementnm  ab  hoc  aevo  fnlt  ciibito-  4  I>j(ioiiif]   Solinns,  cap.  SS.  p.  60. 

rnm  xvii.    Clandio  principe :  mini-  '  Syene]   Hodie  Atma^  ad  Nllnns, 

mnm,  v.  Pharsalico  bello/  &c.  Per-  snb    Cancri    Tropico,    snb   mnndi 

peram  in  editis  bactenns,  mtatmitJii-  parte,  sen  latitndinis  gradn  93.  SO. 

911«.    His  adde  et  qnae  Seneca  refert,  min.  nt  Ptolemvns  habet,  iv.  5.  Hnc 

Natnr.  Quaest.  iv.  2.  p. 886.  'Bien-  Jnvenalisablegatnsfpeciehonorifiese 

nio   continno,    regnante   Cleopatra,  militiae :  nam  tres  cohortes  Roroanae 

non  ascendisse  Nilnm,  decimo  regni  ibi  praesidii  cansa  excnbabant,  tesie 

anno  et  nndecimo  constat.  Significa-  Strabone  lib.  xvii.  p.  707.  qnae  roox 

tiim  aiiint  dnobos  rerom  potientibus  Castra  Plinins  appellat.  Ibi  et  obiit: 

defectionem.    Antonii  enim  Cleopa-  hoc  ei  Satirae  profuernnt.   De  Syene 

trteque  defecit  Imperinm.'  diximns  jam  ii.  75. 


NAT*  H18T.   LIB.  Y.  10. 


985 


tra'9*  sQDty  latere  Arabiae:  et  ex  adTerso*  insola  iv.'' 
PhilsB/  Dc.  M.  passaum  a  Nili  fissura,  unde  appellari  dixi- 
mus  Delta.  Hoc  spatium  edidit  Artemidorus,  et  in  eo  ccl. 
oppida  fuisse.  Juba  cccc.  m.  passuum.  Aristocreon  ab 
Elephantide  ad  mare^  dccl.  m.  pass.  Elephantis  ^^ ""  in- 
sula  intra  novissimum  ^  catarracten  tv.  m.  passuum,  et  su« 
pra  Syenen'  xvi.  m.^'  habitatur,   navigationis  j£gyptid& 


^^^^»»»*'^»»^^^  m » 


edd.  Dalec.  et  QronoT.-^lO  Ita  codd.  HardniDi  et  Dalee.  item  edd.  Hardain. 
1.  2.8.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  peRtiwula  centwak  mXLt  pMnaim  ambitUt  in  qua 
Cenuta  edd.  vett.  et  Oronov.  Moz  in  iiadem  et  i»  adveno  iusuUB  IV,  PMUb  ; 
cod.  Dalec.  et  ex  adverso  ituulee  IV,  PUtf.— 20  Elepkantine  margo  edd.  Dalec. 
et  Oronov.  et  sic  etiam  conj.  Pintian.  Mox,  pro  intra,  qnod  servant  Cliiffl. 
aliique  codd.  item  edd.  Hardiiin.  I.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  hnfra  Oro- 
nov.  et  edd.  vett.  et  in  iisdem :  tria  M,  paae,  Tolet.  quatuor  M,  paxa, — 21  '  £r- 
rat  hic  Plinina.  Elephantis  insula  Don  diftat  a  Syene  XVI,  M,  pau,  immo 
proxima  est,  et  ex  adver«o.^Crediderim  Plinium  perperam  scripsiMe  i%eNe», 
cnm  scribendnm  esset  PhiUu;  et  adhuc  longior,  qiiam  par  est,  videbitnr  men- 
siira.'  Brotier,   Syenen  XII,  M,  margo  edd.  Dalec.  et  Gronov.  ex  Strabone. 


NOT£ 


■  In  qua.Caatra']  Vlde  Notaa  et 
Emend.  nnm.  88. 

*  Etex  adverooj  Hoc  est,exadver- 
80  Africae  latere.  Sententia  enim 
hnjus  loci  est,  Nitnm  ditionis  ^gyp- 
tfae  cenaeri,  latere  quidera  Arabiae, 
a  Syene:  adverso  AfricaB  latere,  a 
Philis  insnla,  Africae  contribnta  :  Ni- 
li  alveo,  qni  Pliilas  circnroit,  cas  ex 
adverso  continentis,  in  qna  Syene 
est,  collocante.  Qnamobrem  eo  la- 
tere  *  Regni  clanstra  Philas '  Lnca- 
nns  appellat,  x.  818.  '  Qoae  dirimnnt 
Arabnm  popiilia  ^gyptia  rnra.' 

«  Insula  IV,]  Hoc  est,  insnla  qna- 
tnor  roillinm  passnnm  arobitu,  uti 
Syene  peninsnla  mille  tantnm. 

▼  PhiUt]  In  Notitia  Imperii,  cap. 
20.  FiUe,  Tia  ^Oihs  appellat  Strab. 
lib.  zvii.  p.  818.  Parvam  eam  insu- 
lam  fnisse  testis  est  ainiirrris  Aristi- 
des,  qui  fere  totam  urbe  ipsa  ait  oc- 
enpari :  qnod  et  Seneca  asseverat, 
Natur.  Quttst.  iv.  2.  p.  885. 

*  Ad  mare']  Mediterranenm. 

*  EUpkantis]  Que  celeria 'EXc^- 


T/n|,  ea  MelsB  i.  0.  et  Parthenio  apnd 
Stephannm,  p.  268.  'EXc^orrlfi  Pos- 
terioribns  temporibns  Tabenna  voci- 
tata,  unde  Tabennesiotae  Monachi, 
celebrattt  sanctitatis. 

7  /tt<ra  noviMnmum]  Hoc  est,  infra, 
citra.  Nam  snpra  Elephantinam  in- 
snlamy  sive  nlterius  versns  anstmro, 
est  catarractes.  Strab.  lib.  xvii. 
p.  817.  Mucf!6v  8*  Mp  r^s  'EXff^arrd^t 
4<nly  6  pMf^s  KarafiPdarrfSt  a,  r.  \, 

*  Et  eupra  Syenen]  Hoc  est,  etiam 
snpra  Syenen  habitatnr.  Nam  mm 
Syene  sit  snb  parte  mnndi,  sen  gradn 
23. 60.  min.  Elephantines  antem  in- 
siilse  oppidnm,  snb  23.  56.  min.  teste 
Ptolem.  iv.  6.  reliqna  insnlae  para 
nltra  Syenen  versns  austrnm  proten- 
ditnr,  ad  28.  80.  min.  Inde  iter  est 
per  catarracten  ad  insnlam  Philas, 
quae  est  sub  gradu  23.  6.  eodem  Pto- 
lemaeo  annotante.  Strabonis  locnm, 
lib.  XVII.  p.  817.  de  Elephantinea 
sitn,  constat  esse  vitiatnm.  Cave 
autem  Salmasib  credas  aienti,  p.487. 
in  Solin.  Elephanlinen  pro  Pliilia  a 


936 


C.   PLINII   SfiCUNDI 


finis/ ab  Alexandria  DLXXX.^^^  m.  pass.  In  tantam  er« 
ravere  suprascripti.''  Ibi  JBthiopicas  conveniunt  naves. 
Naraque  eas  plicatiles'^  humeris  transferunt,  quoties  ad 
catarractas  ventum  est. 

XI.  iEgyptus"  super  ceteram  antiquitatis  gloriam  xx. 
M.  urbium^  sibi  Amase  regnante^  habitata  prsefert:  nunc 
quoque  mulUs^  etiamsi  ignobilibus/  frequens.  Celebratur  * 
tamen  ApoUinis :  *"  roox  Leucotheae  : '  Diospolis J  magna, 
eadem  Thebe  portarum  centum  ^  nobilis  fama :  Coptos  ^ 


—23  Ita  codd.  Hardaini,  cnm  edd.  HardutD.  1.  2. 8.  MiUer.  Bipoot.  et  Franx. 
DLXXXV.  Chiffl.  DCXXXVI,  Grono?.  et  edd.  vett. 

Cap.  zi.    1  Vet.  Dalec.  ihi  pro  iiin,    Mox.  Tolet.  eiimm  mmi  igiuMiihmt, — 
2  CetebrtMtm'  codd.  Dalcc.  MoXfLeucotkete,  et  DiMpaiu  Gronov.  ct  cdd.  velU 


NGT^ 


Plinto  acceptam  esse,  topographiam- 
que  ab  eo  invertam. 

*  NavigaHanit  .^jfpHaJiniM]  Phi- 
las  enim»  qns  a  Syene  ceoturo  stadi- 
oruni  itinere  diajnucte,  supra  catar- 
racten  sitae  annt,  plaostro  iter  eit, 
non  amne,  nt  docet  Strab.  lib.  xvii. 
p.  818. 

b  DLXXX.]  Ita  K.  1. 2.  Cotb.  1. 
2.    At  ChilR.  DLXXxv. 

^  SuproMeripH]  Arteniidoros,  Jnba, 
et  Aristocreon. 

^  PlieaiUes]  Qnoniam  fiebant  for- 
tassis  ex  pellibtts.  Ejosmodi  erant 
navigia  Babyloniornm  coriacea,  w\o7a 
ir^bnra  (rjK^ira,qnae  Herodotus  descri- 
bit,  Iib.  I.  n.  194.  pagt.  81.  nefue  enim 
ex  lignie  fieboMty  ted  ex  peitibue :  obx 
4ir  i^Xmw  wotevyrai  t&  irAoSa,  AaA'  iK 
Zi/p$9p4mif,  Forte  etiam  et  ex  papyro 
plicabilia  6eri  potnernnt. 

«  jEgyptut]  Accepta  bsec  a  Mela, 
1. 0.  p.  IS. 

'  XX»  M,  icrMnm]  Amplins  xxxiii. 
nrbium  miliibns  habitatam  fuisse  Pto* 
leniBO  Lagida  regnante,  scribtt  Tzet- 
zes,  Chiliad.  iii.  Hist.  67.  vs.  72. 
Amplios  XVIII.  miilibos,  Diodorus 
Bibl.  iib.  I.  p.  27. 


t  Amase  regnante]  Olympiade  eir- 
citer  XLV.  paulo  ante  Cambysae  Per« 
sarnm  regis  tempora. 

^  ApolHnie]  *hv6xXmifot  wikis  fur^- 
\rif  quam  Antoninus  in  Iluier.  Tbe- 
baidi^, '  Apollonos  snperioris'  vocaty 
citra  Syenen  passuom  millibos  lxxii. 
Africae  latere.  Ab  ea  nomon  ApoU 
lopoliten  nomea  osse  sortitnm  dixi- 
mus  cap.  9. 

*  Lemcotkea']  Hoc  credo  Locins  fo- 
isse  oomen  inditum  a  candore,  qoali» 
in  luce  oernitnr.  Saue  Ovid.  Fast. 
II.  a  luce  nomen  Lucins  derivat: 
'  Oratia  Lucio» :  dedit  h»c  tibi  no- 
mina  liicos;  Aut  qnia  principiani  tn, 
Dea,  lucis  babes.'  Lncinn  porro  op^ 
pidum,  ttXeMas  w6\i9  inter  Thebas 
et  Syeoen  Ptolemaeus  agnoscit,  iv.fi. 

J  DtoqtoHt]  Aihs  w^Ku  tuTfdkf^  ol 
enfieu,  Ptolemaio  loc.  cit.  unde  regio- 
si  Thebaidis  nomen.  Arabiae  laiere 
posita  civitas  foit,  a  Copto  M.  P. 
xuv.  apod  Antonin.  Nnnc  Jlfiiii» 
vocari  aiont. 

k  Portanm  c«ii<«m]  Unde  'EcBrdpA. 
irvAos  ab  Homero  primumt  Iliad.  A. 
et  a  Stepbano  cognominata,  verbo 
Ai^f  t6kis,    Mela  i.  9.  p.  U.  <  Tbebs, 


NAT.  HIST.  LIB.  V.  11. 


987 


Indicaram  Arabicarainqae  merciam  Nilo  proximam  empo- 
riam*  Mox  Veneris  ^"  oppidam,  et  itenim  JoYis,''  ac  Ten- 
tyris:  infra  qaod^  Abydus^  Memnonis  regia^  et  OsirisP 
templo  inclytam^  vii.  m.  d.  passuum  in  Libyam')  remotam 
a  flamine.  Dein  Ptolemais/  et  Panopolis/  ac  Veneris 
iteram.  Et  in  Libyco '  Lycon,  nbi  montes  finiont  Thebai- 
dem.    Ab  iis''  oppida  Mercorii/  Alabastron^' ^*^  Canum, 


^>^»^^^^^»^^ 


— 3  AlahoMiTviv  geo.  pl.  Orasca  foriua  in  qaibnsdam  vett.— 4  Pintian.  ez  He- 

NOTJE 


qns  nt  Homero  dictnm  est,  centum 
portaB,  Hive,  ut  alii  ainnt,  centum 
anlas  habent,  totidem  olim  princi* 
puni  domos,  solitaaque  siogulaa,  nbi 
negotinro  exigeret,  dena  armatornra 
mitlia  effundere.'  Sic  ex  nna  civi- 
tate  exibaot  armatorum  miUtnm  cen* 
tom  myriades :  Oalii  dicnnt,  im  niif* 

>  CnfpUit^  A  quo  Coptiticae  pr»fec« 
tnr«  nomcn»  de  qna  cap.  9.  Hodia 
Cawit  teste  Rhamnusio* 

^  Mox  Veneru\  Illud  ipsnro,  a  qno 
Apliroditopolites  nomos  nomea  ha* 
bet,  de  qno  cap.  9. 

°  Ei  Utrum  Jwit]  Hoc  est,  alia 
Oiospolis  :  Ai^s  t^Xis  fuitpk^  Ptolero, 
iv.  5«  Piospolis  parva»  a  qua  Dies- 
politicc  prflefecturv  nomen,  de  qna 
cap.  9.  Proxima  ei  e&t  Tiinvp;  unde 
Tetityrites  nomos  dictus :  ntraque 
Africe  latere,  sive  ad  Nili  ripam  oc- 
cidentaiero  posita,  in  Thebaide.  Ten- 
tyra  ver^us  austmm  recedit  a  Dios- 
poli,  M.  P.  XXVII.  ex  Antonino.  Pi- 
ospolis  rursum  ab  Abydo,  de  qoa 
moxy  M.  P.  XXVIII. 

o  I^fra  quod]  Infra  Diospolim  et 
Tentyr^»  secuodo  Nili  flumine,  iE- 
gyptOy  quod  Delta  vocant,  propins. 
Abydon  porro^^AiSuS^yfMemoonisre- 
gia  et  Osiridit  fano  inclytnro  foisse« 
tradit  quoqne  Strab*  lib.  xvii.  pag. 
818.  et  SoUnns,  cap.  S2.  p.  61.  Hodie 
AbutUh»'^*  Sed  Mtnnonis  legi  hic  opor- 


tere,  non  Afnniioais,  qnanqoam  sie 
habeot  editioaes  vetnste,  dicemns  ad 
VI.  3ff.'  Ed.  $ee. 

P  Et  Ouris]  Osiris  qnero  £gyptii 
colnnt.  Bacchnro  esse  aiunt,  inqnit 
Herod.  lib.  ii.  n.  49.  pag.  106. 

4  /n  LUHfom]  In  eam  Africs  par- 
ten,  qoam  Libyes  ^gyptil  obtiiient. 

'  Deta  PMema$]  Ab  Abydo  ver- 
808  septemtrioDen  et  Delta  Agyp* 
tiacum  refugiens,  .M.  P.  xxii.  eodem 
Africas  latere,  ia  Thebaide,  apnd 
Anton.  Urbs  haod  Meropbi  roiQor, 
teste  Strabone,  loc.  cit. 

■  Ei  PanopoUi]  Hasc  «odero  ordine 
Strabo,  loc.  cit.  ncWmr  vdJat,  ««I  'A- 
^poHnis,  ical  Auictfr  viAiu  HoG  Veoe- 
ris  oppidom  ronlto  nagis  ad  Boream 
et  Delta  ^gyptiacom  acceditf  qnam 
•npradictqn.  De  Panopoli  diximns 
cap.  9.  Lupomm  urbem  in  Thebaide 
Africse  latere  collocat  Antoninus,  a 
Ptolemaide  LXiii.  M.  P.  Ab  hb  op- 
pidis  nomi  Lycopolites,  Panopolites, 
et  Aphroditopolitesy  noroen  acee- 
pere. 

^  In  lAlfyeo]  A  Nili  fissura,  qnro 
Delta  efficity  nsqiie  ad  fioes  Thebai* 
dif»  qnicqnid  terrarnm  inteijacet, 
coroprehensa  etiaro  regione  Alexan- 
driae  et  Mareotidi  proxima,  Libyan 
appellabant:  quod  adverso  Niti  la- 
tcre,  Arabiam.  Strabo,  lib.  xvii.  p, 
806. 

"  Ab  itf]  Ab  ils  aiontibut. 


938 


C.   PLINII  8EGUNDI 


et  supra  dictum'  Hercalis.  Deinde  Arsinoe/  et  jam  dicta 
Memphis:  inter  qnam  et  Arsinoiten  nomon^  in  Libyco,* 
turreSy  quae  pyramides*  vocantur:  Labyrinthus  in  Moeridis 
lacu  ^  ^  nullo  addito  ligno  exaBdificatus :  et  oppidum  Cria- 
lon.^  Unum  prasterea  intus  et  Arabiae  conterminuni  clari- 
tatis  magnffi,  Solis  oppidum."^ 

(X.)  Sed  jure  *  laudetur  in  littore  JSgyptii  maris  Alexan- 
dria,  a  Magno  Alexandro  condita,  in  Afric»  parte,  ab  ostio 
Canopico  xii.  mill.  passnum  juxta  Mareotim  lacum,  qui 
locus^  antea  Rhacotes^  nominabatur.  Metatus  est  eam 
Dinochares'  architectus  pluribus  modis  memorabiii  inge- 


rod.  ad  Mceridis  /ancm.— 6  Oronov.  et  edd.  vett.  aote  Hardain.  ^vi  Utcui  aMteu 


NOTffi 


^  Mereurit]  HermupoHni  intelligit, 
*EpfMv  v^XiK,  jain  extra  Tbebaidem  in 
^gypto  positam,  a  Lycon  oppido 
Tbebaidis,  M.  P.  Lix.  dissitam,  ver- 
aua  septerotrionero,  Africte  latere, 
teste  Anton.  in  Itiner.  Ab  hac  Her- 
mopolitSB  oomo  facta  appellatio  est, 
qno  de  nomo*  cap.  9. 

*  Ahbaairm']  Onece  dixeris, 'AAa< 
fiatrrp&y,  Kvrwi^,  *HpakK4avs\  In  his 
enira  vox  opjrida  snbintelligl  debet. 
Ptolem.  IV.  5.  'AXafiaarpdv  ir<S\is,  in 
Cynopolite  nomo :  col  ad  septemtrio- 
neni  Kw&y  ir6\is  imponitnr,  qoo  sitn 
et  a  Plinio  collocator,  AfricsB  la- 
tere. 

>  Et  «Mpra  dietum]  Cap.  0.  in  He- 
racleopolite  nomo. 

y  Arginoe]  Eodem  AfricaB  latere, 
hand  proctil  Memphi.  Ab  ea  nomos 
Arsinoites,  de  qoo  cap.  9. 

■  in  LUnfcti]  Africae  latere* 

•  Pyramidee]  De  his  dicemns,  xxxvi. 
16.  DeLabyrintbo,eodem  libro,cap. 

19. 

b  In  Metridii  lacu]  In  Reg.  1.  et  2. 
et  Mctridie  laca,  Forte  pro  ad  Afoi- 
ridii  lacmn,  Nam  Herod.  lib.  ii.  n. 
149.  p.  147.  wapii  Holpios  Jd/aifiiWf  et  n. 


148.  6Xiyo¥  Mp  rrjs  hlfain$s  rqs  Mof- 
ptos, 

«  CriaUm]  Ita  libri  omnes,  R.  1.  2. 
Colb.  1.  2.  Paris.  Chiffl.  An  pro 
CfModtion,  Kpoin9€i\w  ir^Ais,  qnaos 
in  Mceride  palnde  sitam  esse  ez  Ste- 
phano  soperins  diximns,  cap.  9.  c«m- 
firmatqne  Herod.  lib.  ii.  n.  147.  ubi 
Labyrinthom  ait  exstnictom  es^e  ao- 
pra  stagnnro  Mmrios,  versns  nriicm 
Crocodilon. 

^  Solis  oppidam]  Heliopolis,  de  qna 
diximns  cap.  9.  in  Heliopolite  nomOy 
Arabise  confini. 

«  Sed  jwre]  Transctlbit  hcc  Mar- 
tianns,  lib.  vi.  c.  de  ^gypto,  p.  219. 
— '  In  Comment.  Acad.  Reg.  Sc.  anni 
1716.  p.  298.  dicitor  altitudo  Alex- 
andrisB  esse  gradunm  Sl.  ll'V  £#. 
eec, 

f  Qui  locua]  Vide  Notaset  Emend. 
nnm.  S4. 

>  Dinocharee]  Ita  libri  omnrs,  ton 
boc  loco,  tum  xxxiv.  42.  Btsl  Soli- 
nns,  cap.  S2.  p.  62.  Diuocraiee  legisae 
videatnr.  Valerins  item  Max.  i.4« 
'  Com  Rex  Alexander  nrbero  In  £- 
gypto  constitnere  vellet,  architectua 
Dtnocrates,  cum  cretam  nqn  haberelj 


NAT.  HIST.   LIB.  Y.  11. 


939 


nio,  XV.  M.  passuam^  laxitate  insessa,^  *  ad  effigiem  Mace- 
donic»  chlamydis  J  orl)e  gyrato  laciniosamy  dextra  laevaqae 
angnloso  pTocarsa :  jam  tnm  tamen  quinta  ^  sitas  parte 
regiae  dicata.^ 

Mareotis  ^  lacas,  a  meridiana  urbis  parte/  euripo  e  Ca- 
nopico  ostio  mittitar  mediterraneo  commercio,  insulas  qao- 
que""  plores  amplexus,  triginta  mill.*'  passuum  trajectu,  ol. 
ambitu,9o  ut  tradit  Claadius  Csesar.  Alii  schcenosP  inlon- 
gitudinem  patere  xl.  faciunt^  schoenumqae  stadia  triginta: 
ita  fieri"!  longitudinis  cl.  mill.  pass.  tantandem  et  latitudi- 


nis. 


^»^*^^'»^^^^* 


Arapotei»  Mox  Dinoeraies  c6d.  Dalec.  et  Vet.  ejniidein. — 6  Cod.  Dalec.  tm- 
menaa;  Vet.  ejtisdem,  ituerta» — 7  Strab.  ([uarta  eiiu»  parte  regiia  dieaia, — 8 
Cod.  Dalec*  ad  meridianam  iir6u  partem ;  Vet.  Dalec.  parte  Euripo  in  Cottopj. 
ctiiii  oetiam;  Pintian.  ex  Strabone,  parte  Euripo  Canopieo  oetio  commUtUur, 
— 9  Tolet.  CCL.  amhitu;  Gronov.  et  edd.  vett.  ante  Hardain.  DC,  ambitu, — 


NOT^ 


polentaqne  fntnrae  nrbis  lineamenta 
dnxisset/  &c.  Vide  etiam  Ammia- 
nnm,  lib.  zxii.  pag.  333.  AeuHHcpdrns 
est  Straboni,  lib.  xiv.  p.  641. 

^  XV»  itf.  paea.']  Strabo  longitn- 
dinem  ait  fnisge  stadiomm  xxxiy. 
latitndinem,  octo  :  circnitnm,  cen- 
tnm  et  decem  stad.  hoc  est,  xiii.  M. 
DCCL.  pass.  qun  mensnra  Plinianse 
affinis  esf. 

'  Laxitate  tnfesM]  Occnpato  telln- 
ris  laxisAimo  spatio.  Sic  Statins  i. 
Sylv.  i.  66.  insesnam  pondere  hnmnm 
dizit,  hoc  e»t,  oecnpatam,  pressam. 

i  Maeedoniem  cklamydie']  Ea  fonoa 
Chlamys  Macedoniea  fuit,  nt  non  to* 
tnm  ambiret  corpns,  sed  posteriora 
fere  tantnm,  praeterqnam  ad  pectns 
et  hiimeros,  ad  qnos  nodo  colligaba* 
tor :  anteriore  parte  ejus  aperta. 
Non  Alexandrise  modo  Strabo  lib. 
XTii.  p.  703.  sed  et  habitabili  terr», 
MacedonicsR  chlamydis  speciem  ve- 
teres  tribnernnt,  x^^*'^*'^'  <rX4M^ 
cnju«modi  forma  orbisTabnla  exhi- 
bctnr  a  Brietio  nostro,  1.  part.  Pa- 
rall.  Oeogr.  v.  5.  Palndamentnm  Ira- 


peratomm  tdem  fuit  cnm  chlamyde. 
Ciilamy6igitnrhumi  extenta,  ac  tota 
qnanta  qnaota  est  porrecta,  speriem 
exhibnit  et  Alexandria?,  et  ryjs  oIkov' 
ia4rfpf  qualem  veteres  agnovernnt. 
Similes  fere  snnt,  qnae  in  sacris  riti- 
bus  Trabea  indnnntnr,  lee  Chapee» 
Sed  in  cblamyde  hnmi  extenta,  dex- 
tra  laevaqne  sont  angnlos»  incisur» 
dn»,  qnibns  illse  carent. 

^  Jam  tum  tamen  ficlRla]  Qnarta 
etiam,  tertiave,  inquit  Strab.  lib. 
XVII.  p.  703. 

1  Mareotie']  Or«cis  Map4a^  Mapt mk, 
et  MopMrris.  A  circumj«cente  agro 
vinnm  Mareoticom  appellatum,  xiv. 

■■  Ineuku  quoque']  Octo  omnino,  ex 
Strab.  lib.  xvti.  p.  709. 

"  TVtgtnto  miU,]  Strabo  loc.  cit. 
laciis  longitndinem  intra  stadia  tre- 
centa  definit,  qnae  snnt  passuum  roil- 
lia  XXX  VII. 

•  CL.  ambitu]  Vlde  Notas  et  E- 
mend*  nnm.  36. 

p  Alii  eckemoe]  De  schcenis  age- 
mus  libro  seq.  cap.  30. 


940 


C.   PLINII   8B0UNDI 


Sunt  in  bonore  et  intra  decnrsns  Nili  malta  oppida,  pr%- 
cipue  quffi  nomina  '^  dedere  ostiis,  non  omnibnsy  (xii.  enim 
reperiuntur,  superqne  quatnor,  qu»  ipsi  falsa  ora '  appel- 
lantf )  sed  celeberrimis  septem,  proximo  Alexandria)  Cano- 
pico/  deiiide  Bolbitino/  Sebennytico/' "  Pbatnitico/  Men- 
desico,"^  Tanitico/  ultimoque  ^  Pelusiaco.  Prasterea  Bq- 
tos/  Pharba&thos/  Leontopolis,  Athribis,  Isidis  oppidam,^ 


*  ^*^*>***  »^^^ 


10  Orona?.  qui  Mmina.  Mex,  Tolet.  n&n  omnWui  (nunc  n,  XL)  Gronof .  et 
edd.  ante  Hnrduin.  non  omnibus^  {XI,  enim,  ^r^?.— 11  SebennUieo  Gronov.  et 
inox  in  eodeui  et  edd.  ante  Uarduin.  Bicroi,  PhMrbatos.    Deinde,  ^jo  Atkri- 


NOT^ 


n  liafieri]  Martianas,  lib.  vi.  cap. 
de  ^gypto,  pag.  219. 

'  FaUa  ora]  WwBoirrSfun-a,  pervia 
tantum  scapliiB,  non  vero  majoribaB 
navigiis,  propter  brevia  et  paludeB. 
Strab.  lib.  xvii.  pag.  801.  Seoeca» 
Natur.  Quaeat.  iv.  2.  ignobiloa  ramoB 
appellat. 

*  Canopico]  Sive  Canobico,  a  Ca- 
Dobo,  sive  CaoopOy  Menelai  Davia 
rectore,  a  qno  et  Canopnm  oppidum^ 
nbi  sepultuB.— 'At  Canopam  oppidaa 
Pliaius  nosquam  appellat:  adeo  ut 
an  ab  oppido»  an  ab  bomine,  vel  ali- 
nnde,  datnm  sit  Canopico  ostio  oo- 
men,  nobis  adbuc  incompertum  sit.' 
EU,  tec. 

'  BoUritino]  Bo?^tuw  ar6fui  Pto- 
lem.  IV.  5.  Aliis  Bo\finuihv,  a  Bolbi- 
tine  oppido,  de  quo  Stepbanut.  Nnnc 
vocant,  ^roj  de  Raschii,  ou  <U  Rot$ette, 
ab  oppido  cognomine. 

"  Sebennytico^  Per  medium  Delta 
decnrrit  in  mare,  teste  Herodoto, 
lib,  II.  n.  17.  pag.  06.  Nomen  ei 
a  Sebennytico  oppido,  nomoqne. 
Oppidl  rudera  vetns  nomen  servant, 
Sebenii. 

^  Pkn{nitico]  ^aTPuAp  ar6fjM  Stra- 
boni,  lib.  xvii.  pag.  802.  na0/itrrae6y 
Ptolenitto,  loc*  cit,  Hodie,  J9mi  de 
Migny. 


^  Mtmdeeico]  Vel,  at  alii,  Meide- 
Bio,  ab  oppido  nomoque  cogoomiiie. 
Hodie  BroB  de  Baraugner. 

>  Tdkiiico]  Taniciim  Mela  vocat. 
1.  9.  Nonnulli  et  Saiticum,  apnd 
Strab.  lib.  xvii.  pag.  802.  Proximum 
eat  Pelttsiaco,  juxta  urbem  qoam  ve- 
teres  T^if  appellavere.  FaUimtQr 
enim  ii  qnt  Damiatam  Pelosinm  in- 
terpretantur,  cnm  aliimo  Nili  05tio 
Pelusiam  olim  insederit,  ArabiK  Sy- 
rissqae  latere,  extra  Delta:  Damista 
intus,  non  noviasimo,  sed  snteriori 
ostio  imposiU  sit,  boc  est,  Tsnitico: 
cui  a  Tanite  nomo,  de  qno  egimoi 
cap.  0.  nomen  fuit.  Hodie  Brudt 
Tacari. 

1  UUimoque]  Qaod  maiime  vergit 
in  orientem.  Le  braeda  PHaee.  Nomea 
habet  a  Pelasio  oppido,  unde  Isidoros 
Pelusiota  cognomen  traxit  Vide 
qnse  diximns  in  libro  De  Numsus 
Antiqnis  Populorum  et  Urbinm* 

*  Butoa]  Bovrot  Ptolem.  iv.  5.  me- 
tropolis  vofuv  ^Bw^rov.  Prope  Se- 
bennyticum  ostiam  Straboni,  lib. 
XVII.  pag.  802« 

»  PAaritf<Aof]«ap^aiaof  Ptolem«o, 
loc.  cit.  ^apBrrlfnis  popMs  Strabooi, 
inter  Mendesiiim  Taniticamqae  of- 
tiam,  loc.  cit.  Cui  nomo  et  Leooto- 
polin  qnoque  vicintm  facit,  ceterai* 


NAT.   HI8T.   LIB.   V.  12. 


941 


BusiriSy  Cynopolis,  Aphrodites,  Sais»  Naticratis  :  ande 
ostium  quidam  Naucratiticum  '^  Dominant,  quod  alii  Hera- 
cleoticnm,''  Canopico,  cni  proximnm  est,  pradferentes.*" 

XII.  (XI.)  Ultra  Pelnsiacnm  Arabia  est,  ad  Rubrnm 
mare  ^  pertinens,  et  odoriferam  illam,  ac  divitem,  et  beatae 
cognomine  inclytam.  Haec  *  Catabanum ' '  et  Esbonita* 
ruro,8  et  Scenitaram^  Arabum  vocatur,  sterilis,  praeter- 
quam  ubi  Syrise  confinia  attingit,  nec  nisi  Casio  monte ' 


^^^^■^^•^'^^^^^ 


bis  Sinb,  AtherUns ;  Steplian.  Atklibis. — 12  iVaiicraittiim  Salmant.  Naucrati' 
eum  Gronov.  et  edd.  Tett. — 13  Ceramiemn  Athen.  Mox,  aii  Vl%  M.  jkim>  proxi- 
muin,  4*^.  codd.  Daler.  et  Vet.  eju«dein. 
Cap.  XII.  1  Hac  Cabanum  Vet.  Daiec. 


NOT^ 


qne  praefectnraa  qve  nuoG  recensen* 
tur,  Athribiten,  sive,  ut  diiimns  cap. 
9.  Atbarrabiten,  Busiriten,  Cynopo- 
liten,  Proiopiten,  in  qno  *A^podhyis, 
hoc  est,  Venerisy  oppidum  foity  teste 
eodem  Strabone«  lib.  xvii.  pag.  802. 
Saiten,  et  Nancratiten.  Notitia  £c- 
cles.  Hieroclin,  in  prov.  Angnstamni- 
ca  lecnnda,  p.  56.  KdpfitBos,  pro  ^dp- 
fiatBos.    Item  *ABpffyais,  pro  "ABpifiis, 

^  leidi»  oppidum^  Stephano,  'UreioVy 
it6Kts  Ary^ov.  Uoc  ▼ero  cnm  intra 
Nili  decnrsns,  hoc  est,  in  ipso  Delta 
contineatnr,  Plinio  teste,  diveranm 
este  neceaae  est  ab  Isiu  Antonini, 
qus  mediterranea  civitas  est,  longe 
anpra  Memphin*  laii  porro  Ceres 
•at,  nt  omnibui  notnm, 

^  Prttferentea]  Slc  Ptolem«oSy  Ca- 
Jiopico  prsteraiisso,  Heracleoticum 
nominat,  qnod  Canopico  proximnm 
fuit,  nt  Dionyiins  Periegetescensnii, 
teste  Eastathio  ad  illins  ts.  IS.  et 
Tacrtns  Annal.  ii.  pag.  61.  Qnare 
nihil  hic  mntandnm,  qnantnmlibet 
Pintianns  inclamet,  in  tanio  praeser- 
tim  tamqne  conspirante  codicnm 
scriptommque  consenso. 

*  Ad  Rubrum  more]  Ad  Arabicum 
ainnm,  unde  fere  odorifera  illa,  et 
Feiix  appellata  Arabia  incipit. 


«  Hae']  Non  iila  odorifcra  et  F«- 
lix  dicta,  ut  haUiicinatus  credidit 
Solinus,  cap.  33.  pag.  62.  sed  illa 
Arabia,  qn«  a  Peliisiaco  incipit  os- 
tio,  deserta  et  sterilis. 

'  Catahanum]  Hi  Catabanes  Ara* 
biae  sterilis  et  Petrvse  incolae,  a  Ca- 
tabanis  illis  diversissimi  sunt,  qnos 
ad  Rubnim  sen  meridiannm  mare,  in 
Arahia  felice  ac  penitiore,  positos 
dicenuis  vi.  32. 

f  EebouUarum']  Qnornm  regia  E^se- 
bon,  de  qna  Hieronymn»»  in  locis 
Hcbr.  post  Ensebtnm  :  *  Esebon,' 
inquit,  'civitas  Sehon  reitis  Anior- 
rhieomro. . .  niinc  vocatnr  Esbns  (*E0-- 
fiobs  Eo8«bio)  nrbs  insignis  Arabin 
in  montibtts  qni  aunt  contra  leri- 
cho/  &c. 

^  &«iitlanan]  Commnne  id  ninltts 
Arabum  populis  nomen  foit,  ut  dice- 
mus  VI.  80.  et  32.  Hl  /Egypto  con- 
fines,  alias  Saraceni  appfllati,  ut 
Ptolemvns  admonet,  v.  17.  in  Ara- 
bia  Petraea.  De  his  AmraianuK,  lib. 
xxii.  p.  228.  *  ^yptns,'  inquit, '  us- 
qne  ad  Scenitas  praetenditur  Arabas, 
qnos  Saracenos  appellamns.'  lidera 
in  sacris  paKinis  Ismaelitae  diqti. 

*  Cofto  monte]  De  quo  cap.  14. 


942 


C.   PLINII   SBCUNDI 


nobilis.  His  Arabes  junguntury  ab  oriente  Cancblei^J  a  me- 
ridie  Cedrei/  qui  deinde  ambo  Nabatffiis.^  ^  Heroopoliti* 
cus"*  yocatur,  alterque  ^laniticus  sinus  Rubri  maris  in 
^gyptum  vergentiSy  cl.  mill.°  pass.  intervallo  inter  duo 
oppida»  JBlana,  et  in  nostro  mari  Gazam.  Agrippa  a  Pc- 
losio  Arsinoen,**  Rnbri  maris  oppidum,  perdesertacxxv. 
M.  passuum  tradit :  tam  parvo  distat  ibi  tanta  rerum  naturee 
diversitas. 

XIII.  (xii.)  Juxta  Syria^  littus  occupat,  quondam  ter- 
rarum  maxima,  et  pluribus  distincta  nominibus.  Namque 
Palsestina  vocabatur,  qua  contingit  Arabas/  et  Judsea,  et 
Coele,  dein '  Pboenice :  et  qua  recedit  intus,  Damascena : 
ac  magis  etiamnum  meridiana,  Babylonia.  Et  eadem  Me- 
sopotatnia  ^  inter  Eupbratem  et  Tigrin  :  quaque  transit 
Taurum,  Sophene :  citra  vero  etiam  Commagene.  £t  ultra 
Armeniam,  Adiabene,  Assyria  ante  ®  dicta : '  et  ubi  Cili- 


^^S»»^^'^^»^^^  ^ 


2  Oronov.  Nabai/uns. 

Cap.  XIII.  I  Cliiffl.  exin. — 2  *  Exinde  Mesopotamia  et  eadem  cod.  noster  et 
Chiffl.   Lego,  Hac  eadem,'    Dalec«~S  Chiffl.  antea  dieta.—i  Ei^hraien  5y- 


NOTiE 


i  Canchki]  Qoi  in  sacris  literis 
Amalecit»  dicti  Yidentiir.  NecBo- 
cbarto  assentior,  Cbavilsos  nnne 
significari,  qni  erant  Babyloni»  prox- 
Imi. 

^  Cedrei]  <  Habitantes  Cedar/ 
Psal.  119.  Hieronymus  in  locis  Hebr. 
*  Cedar. . . .  est  regio  in  eremo  Sara- 
cenorom,  a  filio  Ismaelis  Cedar  ita 
cognominata.' 

^  NabattHi]  Quomm  oppidnm  Pe« 
tra.    De  bis  dicemns,  vi.  S2. 

>■  Heroopolitieu$]  Ab  Heroum  op- 
pido,  nt  dicemos  vi.  SS.  De  /Elaui- 
tico,  ejnsdem  libri  cap.  S2. 

»  CL.  mtU.]  Strab.  lib.  xvi.  p.769. 
stadla  nnmerat  mille  docenta  et  seza- 
ginta,  qnaB  passnnm  efficiunt  clvii. 
milK 

^  Armmoen']  Pe  ea  vi.  SS. 

*  Jnxta  Sffria^  Hsec  totidem  ver- 


bis  ae  psene  syllabis  MartianuSf  lib. 
VI.  cap.  de  Arabia  etSyria,  p.  210.  a 
Pllnio  expressit:  Plinins  a  Mela  i. 
11.  p.  14. 

^  Arabao]  Non  eos  qoi  Arabiam 
peninsnlam  incolunt,  sed  qni  ab  Ara- 
bia  Petraea  post  Jordsnem  anuiens 
ad  Libanum  nsque  montem  pene- 
trant,  nt  Plinins  ipse  alt  vi.  SS. 

«  ^Myria  anie]  Ammianos,  Ub. 
zxiii.  p.  261.  *  Joxta  hnnc  circnitnm 
Adiabena  est,  Assyria  priscis  tempo- 
ribus  vocitata,  longaqne  assuetndliie 
ad  boc  translata  vocabnlnm,  ea  re 
qnod  inter  CEnani  et  Tigridem  sita, 
navigeros  flnvios,  adiri  vado  nnn- 
quam  potnit.  Trantire  enim  Si^/M- 
rwf  dicimns  Orsci.  Et  veteres  qnl- 
dem  hoc  arbitrantur.  Nos  auten  di- 
cimns,  qnod  in  bis  terris  annes  snnt 
doo  perpetni*  qaos  et  tnittiviaitts. 


NAT.   HI8T.  LIB.   V.   14. 


943 


ciam  attingit,  Antiochia.'^  Longitndo  ejos  inter  Ciliciam 
et  Arabiam/  cccclxx.  m.  passunmest.  Latitodo  a  Se- 
leucia  Pieria,  ad  oppidum  in  Enpbrate  Zeugma,  clxxv. 
M.^  passuum.  Qui  subtilius  dividunt,  circumfundi^  Syria 
Pbcenicen  volnnt :  et  esse  oram  maritimam  Syriae  :^  cujus 
pars  sit  Idumaea  et  Judaea,  deinde  Pbcenice,  deinde  Syria. 
Id  quod  prsajacet  mare  totum^  Pboenicium  appellatur.  Ipsa 
gens  Pboenicum  in  magnagloria^  literarum  ^"  inventionis^ 
etsiderum^*  navaliumqueJ  acbellicarum  artium. 

XIV.    A  Pelusio  Cbabrise  castra/ Casius  ^  mons,  delu- 


^^<iA^#«^i«ti^iitf^#«^i» 


riam^  Pheenieen  esse  rotioU  Qram^  ^,  eod.  Doster  roanuscriptiM.  Lege  ex  Biid. 
de  Amc  IV.  et  vetnst.  cxempl.  Esse  enim  primum  wam  marilimam  Sffriof  ab 
Arabia,  evijus  para  sU  Idum^ea  etJudaa:  deinde  Phcmieen.  Deinde  ntrsus  5y- 
riam.  Introreus  autem  Syria  Damasei  elaudi  Pkoenieem,*  Dalec.  Vet.  Dalec. 
deinde  A8syria.—6  Ita  codd.  Hardnini  et  Cbiffl.  item  edd.  Harduiu.  1.2.  3. 
Miiler.  Bipont.  et  Franz.  gloria  ntaipuL  Gronov.  et  edd.  vett. 


NOTiE 


Diavas  et  Adjavas,  jancti  navalibns 
pontibus,  ideoqoe  intelligi  Adjave- 
nam  cognominatam.'  Assyrias  vide- 
Hcet  pars  nobiliAsima  Adiabene  foit, 
in  qaa  Nina8,Arbelay  ctGaugamela: 
de  quibus  vi.  16. 

^  Antioehia']  Non  id  oppidi  modo 
nomen,  sed  regionis  est,  quae  Syria 
Antiochia  dicebatur,  non  nt  nunc  vul- 
gus  Geographorum  loqnitur,  Syria 
Antiochena.  Ita  cap.  18.  '  Promon- 
torinm  Syri»  Antiochiie  : '  sic  enim 
libri  veteres  habent.  Mela  i.  12. 
*  Reliqua  pars  SyrisB,  cui  Antiochitt 
oognomen  additur.' 

•  Et  ^ra^iam]  Sive  Ostracinen, 
nbi  finitur  Arabia,  ut  moz  dicetnr. 

f  CLXXV.  Jlf.]  Vide  Notas  et  £- 
mend.  num.  86. 

K  Cireumfimdi]  Qui  snbtilins  divi- 
dunt,  inqnit,  Phcenicen  nndequaque 
Syria  includi  aiunt:  primnmque  ab 
Ostracine^  ubl  Arabia  desinit,  occnr* 
rere  SyrisB  oram  maritimaro,  cnjas 
pars  Idumsea  sit,  et  Jndva  :  deinde 
seqnl  Phcemccn ;  moz  Syriam  nirsas 


proprie  appellatam,  et  qusB  Ccele,  et 
qutt  Antiochia  dicebatur.  Locum 
hnnc  fruatra  solicitant  Schefferns,  de 
Milir.  Navali  i.  2.  p.  16.  aliiqiie. 

^  lAterarum]  Vide  quae  dicturi  sii- 
mns  VII.  67.  Hausit  haec  Plinins, 
a  Mela  Poroponio  1. 12. 

*  Et  siderum]  Tum  ad  viam  mari 
regendam  contemplatione  sidomm, 
tum  ad  prvsignificandum  ex  iisdem 
quoe  sint  futura  hominibns.  Propert. 
II.  989.  *  Quaeritis  et  coelo  Phoeni- 
cum  inventa  sereno,  Quse  sit  stella 
homini  commoda,  qnaeque  mala.' 

i  NataUumqiue]  *Marianavibnsad- 
ire,^  inquit  Mela, '  classe  confligere, 
imperitare  gentibus,  regnnm  pmli- 
nmque  commenli.' 

»  C/^6ri0  cof (ra]  In  via  qnae  a  Sy- 
ria  et  Casio  monte  Pelusinm  ducit 
Chabriee  castra  locat  et  Strabo,  lib. 

XVI.  p.  760.  dXa3pfovAey^^Mi«sx^IfM|* 
Videntur  a  Chabria  Atheniensi  dicta, 
de  ciijns  expeditione  in  ^gyptum 
multa  Diodorus  Sic.  Bibl.  lib.  xt.  p. 
400. 


944 


G.   PLINII   SBCUNDI 


bram  ^  Jovis  Casii,  tumulns  Magni  Pompeii.^    Ostracine  * 
Arabia  finitur,  a  Pelosio  lxv.  milL'  ^  passoam. 

(xiii.)  Mox  Idamaea  incipit,  et  Palasstinay  ab  emersu 
Sirbonis  lacos,^  qoem  qoidam  cl.  m.  passuum  circoitu  tra- 
didere :  Herodotus  ^  Casio  monti  applicuit :  nunc  est  palus 
modica.  Oppida :  Rhinocolura,^ '  et  intos  Raphea : J  Gaza^*" 


Cap.  XIV.  1  Tnulune,    ArtAiaftniiwra  Pet.trc,  cod.  Dalec.  et  Vet.  ejns- 
deiD  ;  OMtracine.    Arabia  finiiwr  a  Ptl,  i^c.    Gronov.  et  edd.  vett.~-S  JUUm- 


NOTiE 


b  Canus]  Montem  hnnc  Kdawy  wfAs 
Aly^^f  et  Kdfftw  Tphs  T^  OirXovo^, 
a  locornm  vicinio  appellat  Strabo : 
nt  ab  altero  ejusdem  nominis  secer- 
natur.  de  qno  cap.  18.  Errant  qui 
montem  hunc  Sinai  esse  arbitran- 
tur. 

*  Delubnun]  Cum  oppido,  quod  An* 
toninns  et  Ammianus  Cansinm  vo- 
cant.  Aihs  Itp^  Kwlov  Straboni,  loc. 
ctt. 

^  Pompeti]  Dio  lib.  xlii.  p.  186.  ad 
Carium  montem  interfectum  ait  ea 
ipsa  die,  qna  quondnm  de  Mithridate 
et  piratis  triurophnm  egerat.  Quin 
et  ipio  Mio  die  natali,  inqnit  Pln- 
tarchm,  in  Camillo,  pag.  1S8.  qni  et 
idem  dies  triumphi  fuit.  £am  alii 
pridle,  alii  ipto  die  natalis  sni  ainnt 
obiisse,  nt  idem  monet,  Sympos.  viii. 
1.  p.  717.  Sed  nodum  solvunt  Fasti 
Capitoliniy  ez  Verrii  fragmentis,  in 
qnibns  legitnr  *  per  bidnnm '  trium- 
phi  poroparo  esse  protractam.  Dicta 
bvc  Bunto  in  antecessum,  ad  xzzvii. 
6. 

•  Ottraehfe']  ^OarpoKiinii  Ptolem.  iv. 
6.  oppidum  est,  uode  '  Abraamius 
Ostracinensis '  Episcopns,  in  Conc. 
Calcbed.  Ostraoena  dicitnr  Antoni- 
no,  inter  Casinm  montem  et  Rhi- 
nocomra  medio.  intervallo  posita, 
ittrimqne  M.  P.  xxvi.  Regionem 
Ostracinen  Solinni  nugando  commi- 


niscitur.  In  Notitla  Eccles.  pag.  55. 
inter  sedes  Episcopales  Prov.  Aagns- 
tamnicap,  cujun  Metropolis  Pelnsiaiii 
fuit,  censeiur  *Oot/mw^. 

'  LXV.  ffiiU.]  Martianns.  loc.  cit. 
Lzvi.  Antoninusiteminliiner.  ^Oa- 
tracina  Cassinm,  zzvi.  PentasclKB- 
non,  XX.  Pelnsinm,  xx.' 

ff  Sirbenie  laeu»]  Ptolem.  iv.  5.  iii 
Casiotide,  iapitiyiM  JUpfimifl^  Aifiyqt, 
truptio  paiudia  Sirbamid-e»  Siccatam 
banc  hodie  palndem  ainnt.  SirbOi* 
nidero  lacnm  cum  Asphaltlte  nmgiio 
errore  confundit  Strab.  lib.  xvi.  pag« 
768. 

■>  Herodotue]  Lib.  iii.  n.  5.  paf. 
168.  acp0«r)9  xWiy,  -rap'  ^v^rhKA' 
au»  [(pos. 

*  Rkinocolmra]  Rbinocolnra  qnoqnc 
Livio,  lib.  XLV.  p.  575.  et  Strab.  lib. 
XVI.  pag.  750.  'Pivoir^Xoiipa.  Seneca 
de  Ira  III.  SO.  pag.  604.  *  Rex  Peraa- 
rnm  totins  popnli  nares  recidlt  in 
Syria :  inde  Rhinocolnra  loci  nomen 
est.'  At  svpinscnle  Seneca  in  histo- 
ria  nominibusqne  sublabitnr.  Verios 
Diodorns  Sic.  Bibl.  lib.  i.  pag.  &S. 
hoc  ^ihiopiee  Regi  ascribit,  idqoe  a 
diversa  valdecnusa :  benignitas  enioi 
et  miseratio  fuit.  Is,  JEgypto  snbae- 
ta,  latrones,  qnos  ceperat,  acorbiiis 
ratus  omnes  neci  dare,  qnod  magno 
nnroero  erant ;  iniquins,  iropnne  di- 
niittere;  ita  mediain  viam  lefit,  nt 


NAT.   HIST.   LIB.   V.    14.  945 

et  intns  Anthedon :  ^  mons  Argaris.' ""    Regio  per  oram  Sa- 
maria.    Oppidum  Ascalo''  libenim^  Azotus:^**  Jamne» 


■0  *>**^^.*<^*<#>^^ 


ctra  Ptolem.  .  Mox,  Baipkta  OronoT.— 3  '  Ita  Msb.  Reg.  1.  2.  et  Editio  prin- 
ceps.  Male  Ms.  Reg.  6.  et  recentiores  ediiioaes,  Angaxii*  Moos  est  Gari- 
xim,  Saroarise  celeberrimns,  qnem  videre  est  in  nummis  Philippi  imperatoria 
Neapoli  casU.'    JBrofier.— ^i  A2Mi9%  Chiffl.    Mox  tnctcf  pro  uiiiM  in  Vet.  Da- 

NOT^ 

resectis  naribua,  qno  dignoscerentnr^  no.    Prior  area  habet  ATTO.  Trffi. 

io  desertis  .Cgypti  iinibui  colere  jus-  Imperaiori  TUo:  capita  ipsius  lanrea- 

serit,  urbe  ibi  stmcta,  cui  a  re  et  fa-  to.    Altera  Jovem,  ▼irill  aetate,  et 

cie  nomen  esset.    Orseci  enim  pipa,  fulroen  dextra  vibrantem,  inter  sep- 

nasmnf  K6\ovpov,  eurtatum  dicunt.  Pto-  "  tem  sidera,  exhibet :  qui  habitus  sl- 

lemasns  taroen    et  Stephanus  scri-  tusve  in  Creta  genitumnibilo  magls, 

bnnt  *PunK6povpa,  qnam  apnd  Antipodas,  denotat.  Pra* 

i  Raphia']  Stephanus,*Pcl^<a,ir^Xif  terea  in  nnmmis  Cretensinm  rarins 

'iv^as.  Strab.  lib.  xvi.  pag.769.  'Po-  mnlto,  qnam  in  plurimorum  Asiss  op- 

^(a,  puerk  Tifaif,  pott  Giaam  sequitur  pidornm  nnmismatibns  occurrit  Jo- 

Raphia»    In  nummo  Commodi,  PA-  vis  efiigies:  semel  tantum  vidimns, 

MAC.  AC.  hoc  est,  RkapkuB  aiylam»  in  nummo  scilicet  Hadriano  inscrip- 

Distat  a  Oaza,  et  a   Rhioocornra,  to,  KOINON  KPHTfiN:  et  ibi  sedet 

pari  itttervallo,  xxii.  M.  P.  apud  An-  aquilam    dextra    tenens.     Qnod    sl 

too.  KPHTATENHS  in  Creta  natnm  slgnl- 

^  Gaza']  *  Sic  Persae  serarinm  vo-  ficaret,  fortassis  ut   AlOpny^t,   slc 

cant,'  inqnit  Mela,  *  et  inde  nomen  Kprirny^s  scribi  oporteret.    At  est 

est,  qnod  cnm  Cambyses  armis  /E»  hic  ista,  opinor,  sententia,  qoss  egre- 

gyptnm  peteret,  hnc  belli  et  opes  et  gie  convenit  cnm  argnmento  tn  area 

pecnniam  intnlerat.'  '  Hic  Jovis  Cre-  nnmmi  picto :  ZET2  Kopraffrfiffas  'Pw- 

t«pi    templnm,'    inqnit    Stephanus,  fudw  'HytfiSva  tkovy  'ApBpthwr  r^cc 

^qnem  Maman  nostra  aetate  vocant,  '^ENcificy  "Oy^oop  S^Aor.    JupUer  cm- 

hoc   est,    Kptrrvfwi,  Creta  natum.'  stiiuenB  Romaiwrum  Rsetorem  Tt^am, 

Huc  spectat  igitur  rarissimus  Musei  Humano  Generi  dedit  oetavum  lumenf 

nostri  Parisiensis  nummns  aereus  for-  vel  ndu$,    £st  enim  ibi  posterior  11- 

roaa  mediocrls,  Tito  principe  cnsns,  terapronnmerooctonario.'  Ed,»ec. 

cum  hac  epigraphe,  ZETC.  KPHTAFE-  '  Anthedonl  *Ap(hfi^  Ptolem.  i v.  ff. 

NHC.     Distat  ab  Ascalone  Gaza,  lit-  In  Cassiotide.     PalaestinsB  ab  Hesy- 

tore  roaris  mediterranei,  xti.  M.  P.  chio  accensetnr,  pag.  103. 

Hodie  Gazxara,'^*  Gazae  fnisse  Ste-  ■>  Argaris]  Vide  Notas  et  Emeod. 

phanns  ait  Jovis  Cretael  templnm,  nnm.  37. 

qnem    (inqnit,)    Kpirrerywn    vocant.  "  Aecalo']  Orsecis  'AffKdkmv,  atque 

Festlvo  sane  errore,  si  vel  ipie,  vel  ita  Nnmmi  Angusti,  Titi,  et  Antoni- 

alius  qni  ei  praeiverit,  in  Creta  geni-  ni.    Hodie  Scalona. 

tnm  esse  idcirco  finzit,  quia  in  nnm-  *  Axotut]  'A{W^f>  it6Kts  naXatort» 

mo  Titl  Imp.  legit,  ZETS  KPHTA-  rriSy  Stepbano,  et  Ptolem.  v.  16.  Dis- 

rEKHX    Est  nnmmns  ilie  singnlaris,  tat  a  Jamnia  littorali  xx.  M.  P.  sl 

nnnc  in  Mnseo  nostro,  ex  sere  mag-  Antonino  credimus :  si  Strabonl,  lib. 

Delph.  et  Var.  Ctat.                  Plinius,  3  O 


946  c.  ruNii  SBCUNDi 

duet,^  aUera  intiis.  Joppe  *>  PhoeiMCUQ,  antiqiii0r  ferraniDi 
inundatione,  ot  ferant  Insidet  collem  ^  ^  praejaceDte  saxo» 
in  quo  vinculonim  Andromedae '  vestigia  ostendnnt.  Coli- 
tur  illic  fabulosa  Ceto.^  *  Inde  ApoUonia :  "*  Stratonis  "" 
tarriSy  eadem  Csesarea^  ab  Herode  rege  condita :  nnnc  co- 
lonia  ^  prima  Flavia,  a  Vespasiano  impeiatore  dedacta : 


^^^^>0>^^^^^^^ 


lec— 5  ImidetcolU  Vet.  Dalec— 6  Cato  Cbifl9.    Derceto  Gronov.  et  edd. 

NOT/E 

vi.  ^  759,  XJiv.  hoc  esty  cc.  Btadiie.  *  Sir^imui]  lirpdrmpo9  rCfjos  S(r»- 

Uo^  JkMU^  boai,    ttb.  xvi.    pof.  7M.     Eiidei 

P  Jaxmm  dum\  Qmmm  altera  J«ni«  KoM^dlfyeia  avvklwrpf  PtoleaB.  v.  Itt^  «t 

nitarain  portcM  ad  mare,  *lofufm¥  Xjl-  Ctesarea  Palsstin»  vnlgo  apfwUatap 

fij^  Ptoleai.  V.  XtL  aUera  urbs  ipaa  qaan  emii  Csaar^  Philip^y  sive 

panlalimi  a  raari  8emotay*I4(^M  Stra-  Paneade  dicta,  perperara  Sorita  eaa- 

baai,  Ub.  xvi.  p.  7M.   StephaM  'l4^-  fasdit  in  ltiD«r.  Antoo.  Hieroiiy«u 

ruu    Ipai  Ptolemaio  ia  urbiboa  me-  in  Cliron.  p.  166.  an.  4.  Olymp.  191. 

d&tercaaeia,  *l^fuf«ia,  eai  hodieqve  ve-  <  Herodea  Cmaaraam'  io  nomina  Cataa* 

Uwtain  noiaen  inanety  Zeaia.  ria  coBdidit,  qus  prinsTnrris  Strato-' 

4  Jopp9\   'I^inni,  nonc  Jaffku    Ex  nis  vocabatnr.'  Naiic  eat  Caaairy  pva- 

Mela  haec  Pliniiu:  is  entm»  i.  tl.  vinciaecapat,la  PHnc^af^derHcarir 

<  £8t  loppe,'  inqnit,  '  ante  diluviamy  de  Catotr.— *Herod«s  rexcomaPliaao 

ut  femnt,  condita.'  dicitnr,is  do8igoatnr,qBemRomaBiat 

'  /naidal  eoHm]  CoUi   impoaitw  nommi  veteres  regem  appeUavere; 

adeo  edito,  ut  inde  conspici  Hieroso»  ac  proinde  la,  quiprius  tetrarekaOa» 

lyma,  JadsBOffum  metropolia,  poaiit.  lilosa,  deinde  et  rex  fait :  in  iraaBnHa 

Strab.  Ub.  xvi.  p.  169.  HPOAHX  BdClAETS.    Ab  co  coD^t- 

■  Amdromedal  QRamlbioet«ama"  ta,  cineta   mnria    Csesarea    dicilw. 

tiEe  expositam,  mox  a  Perseo  erep-  Prior  Herodes  EONAPXBI  tantamy 

tam  fabnlantur.  Visa  ibi  hmc  vineala  non  BACIABTS  fnit.'  £d.  acc. 

testis    eat    qnoqne   Josephos  Belli  ^  Nwne  colama]  Mnaei  noatri  Pa- 

Jod.  111. 15.    Vide  Apollodovam  de  riaiensis  nnmmus  areiis  formm  nse- 

Biis,  lib.  II.  p.  06.  diocrls,  M.  Aorelio  principe  caoMs, 

'  C€£o]  Qnas  Nereidos  fere  forma  cnm  Serapidis  effigioy  et  epigraplm 

pingebatnr,figuraexpiscef«emiiifique  ejascemedi,  Coi..  Prima.  Fl.  Av«» 

composita :    cojusmodi   in  vetustis  CjnARBA.    Prima    Flavia   voealnr, 

Byriae  ac  MesopotamiaB  nnmmis  oon*  qnod  primaomnium  coloniamm  dietai 

spicitur.    Idcireo  fabulosam  vocat.  sit  Flavia  a  Veapaaiani  nomiae.    UI- 

Ciceronls  illnd    eo  forte    pertioet,  pian.  Ub.  L.  Digest  tit.  16.  *  de  Ce«« 

'Piscem  Syri  venerantar/  de  Nat.  sibus.'    *Divns  Vespasianos    Cseaa- 

Deor.  I4b.  iii.  Vide  Notas  et  Emend.  rienscs  colonos  fecit,  noo  adjecto  nt 

nnm.  98»  et  juris  Italid  esaent,  aed  tfibatam 

"   A.foaiogmM\  Stepha&o,  'AiroXAtfi^  his  remisit  capitis/  &c.— <  Est  ia  Bfa« 

Kor^  *limff¥,  Kunc  ifbif^,  seo  noatro  Bomnios  pemmSy 


NAT.  HI8T.   LIB.   V.  14. 


947 


fiois  Palaestines ""  centam  octoginta  novem  millibas  pas- 
saiim»  a  confinio  Arabiae :  deinde  Phcenice.  Intus  antem 
Samarias  oppida :  7  Neapolis/  qaod  antea  Mamortha  •  di* 
cebatur :  Sebaste '  in  monte,  et  altiore  Gamala.^  • 


vctt.— T  Sanutria.  Oppida  Cbiffl.— 8  '  Josephus  Bel.  Jadaic.  lib.  v.  Maxho^ 
ram  nominat.'  DaUc.--^  Ita  codd.  Dalec.  et  Hardnin.  cnm  edd.  Hardnin. 
1.  2.  S.  MiUer.  Bipont.  et  Frans.  •  Non  recte  meo  animo ;  Gamola  namqne 
nHra  Jordanem.'  Dake,  S^Hutt^  in  motUe  aUiare  Gamala  edd.  vett.  ante 
Harduinnm. 

NOTJE 


tens,  in  qno  boUs  vnltns  radiatns, 
idemque  jnvenilifl,  ut  orientem  signi- 
ficety  aream  nnam  fmplet.  In  altera 
Vespaiianns  stans,  capite  nudo»  dez- 
tra  elata,  imperanti  ac  Jnra  danti 
similis,  sinistra  bacillum  imperato- 
rium  tenet.  In  media  area  acriptum 
est,  hinc  tbbpasia,  inde  nvs.  Docet 
llle  Vespaslannm,  prinsqnam  decla- 
raretnr  Augnstns,  Imperatorem  sive 
Bncem  Exercitnum  in  Oriente  fnisse. 
Tnnc  est  dedncta  colonia  Csesarea  a 
'Vespasiano  Imperatore/  nt  ait  Pli- 
nlns,  anno  Christi  lxx.  statim  a  cap- 
tis  Hierosolymis.  Nec  mnlto  postea 
cnsns  hic  niimmns  argenteos  est, 
qnem  Patinos  exhibet  in  Famil.  p. 
205.  Capnt  Neptoni,  retro  tridens, 
Bymbolnm  maritimarnm  nrbinm  .)(• 
Ci.vis  togatoB,  capite  oudo,  dextro 
genn  fiexo,  dextra  tangit  tropsnm, 
victoriie  symbolum :  stante  ex  ad  verso 
Imperatori',  et  tropsnm  idem  simili- 
ter  mann  apprehendente.  InfraMAR- 
CV9  IMI*.  Qnibns  llteris  non  Marcns 
aliqnis,  scdsententiahapccontinetor : 
'Maritimse  Urbes  Restitutae  Capsa- 
ren  VespaBtanom  Salntant  Impcra- 
torem."  E4*$ec. 

'  Fmw  Paktatines]  Id  qooqne  Mar- 
tianns  habet,  lib.  vi.  cap.  de  Arabia 
el  Syria,  p.  219. 

T  NeapoU$]  Ne^Xi»  in  Samaria, 
Ptolem.  V.  16.  Sichem  Cbristi  Domi- 
ni  temporibuB  dicta,  teste  Benjami^ 
no  in  Itiner.  p.  88.  Indigenis  Ma' 
horika^  auetore  JoBepho,  Bell.  Jod. 


V.  4.  qnanqnam  Plinio   '  Mamortha' 
dicitur.    Hodle    Naptosa,    Nnmmus 

FanstinaB  junioris,  ex  aere,  forroa  me- 
dlo^riy  in  Mnseo  nostro  Parisiensi : 
♦A.  NEAC.  nOA.  CTP.  nAAECTI. 
^Xaoiftat  K4as  ir6\€tts  '2vpleu  noXcuorf- 
Ml'. — *  Bst  nnmmns  ex  sere  mediocri 
in  Gaza  regia ;  in  quo  mons  Garizim 
piugitnr,  cum  templo  gemino  in  ver- 
tice :  infra,  Aquila  est  alis  expansis. 
In  ambitn  *A.  NEAC  nOAEAC.  nbi 
cave  legas  scribasve  ci^m  imperitis 
NEAnOAEfiO.  In  parte  nnmmi  priore 
legitnr,  ATT.  KAl  rOT.  C.  TPE. 
TAAAOC.  Capnt  lanreatoro :  haec 
verba  sic  D.  Bandorius  interprela- 
tnr:  /mp.  Ca$ar  Caius  Vilnui  Cf/8mr- 
rhs  Aagitttus  Trebaniamu  Galht^, 
Prave,  naraAngosti  titulns,  cumoffi- 
cinm  denotef,  magistratumqne  sum- 
mom  in  provincia  vice  Senatus,  qnam- 
vis  Bit  haBreditaritts,  tamen  non  nisi 
post  nomina  et  cognomina  ponltnr. 
Lege,  Imperatmr  Ceetar  Caiue  Vibnu 
Sulpieiue  Treboniantte  GaUus.  Ibi  C. 
CovXirUctos  cst,  non  ZefiaoTSf.  Galli 
cognomen  proprinm  esse  Sulpicias 
gentis,  docet  ipse  Plinios,  ii.  9.  ex 
eaqne  prodiissc  Gallom  Aognstom 
alibi  oatendimiis.  Nummi  ipsius  ce- 
teri  Oraeci  in  fine  habent  BEB.  ATT. 
unos  singnlarisex  aere  mediocri,  apod 
B.  Foucanlt,  habet  ET.  CEB.  hoc  est» 
^aefiiis  ^fiaorhs,  Piue  AugUBtue,*  £d. 
sec. 

■  Sebaete']   Ab  Herode  Aacalonita 
in  gratiam  Aognati  sic  appeUata  ipsa 


948 


C.   PLINII   SECUNDl 


XV.  (xiv.)  Sopra  Idtamaeam  et  Samariam  Judiea  longe 
laieqae  funditur.  Pars  ejus  Syriee  ^  juncta,  GaliiaBa  voca- 
tur :  *^  Arabise  vero  et  iEgypto  proxima  Peraea,'  **  asperis 


Cap.  xy.  I  '  PetraaVet.  Lego,  ArabugveroPetraaeiXgyjdoaliera  praxi' 
ma,  Ad.  Iinino  vero  irnpcuat  qiiia  ir4pay  seii  nltra  Jordanem  sita.  Unde  et 
Olivar.  super  Mel.  1. 11.  recte  vocat  regionem  tran8  Jordanein.    Vidcatur  et 


NOT^ 


urbs  Samaria  est.  Vide  Benjam.loc. 
cit.  SciSourr^,  iv  rf  'XaftaptinZL  iroXlx' 
ytoy,  Stepbano.  In  Conc.  Nic.  i.  et 
CP.  I.  subscribont  Episcopi  '  Sebas- 
tenscs/  Yel  'Sebasteni/  ex  Prov. 
Pala^stinse.  Hodie  SebasHa»  Vide 
Notas  et  Eniendationes  nnm.  39. 

*  Gamala']  Divcrsnm  hoc  Samariae 
oppidQm  ab  altero  ejiisdem  nominis 
nltra  Jordanem  posiio,  qiiam  JudaesB 
urbem  validissimain  Suetonins  appel* 
lat  in  Tito.  Quanquam  eadem  utrias- 
que  vocis  originatio  est :  sic  enim 
dicta  videtur  ab  Hebraeo  bD3,  qnasi 

TT 

Camela«  qnod  dorso  montis  insi- 
dens,  cameli  dorsnm  referre  creda- 
tar.  Iliani  certe,  quae  Jndseae  est, 
jngo  roontis  aspero  editoqne  imposi- 
lam  docet  Josepbns,  Bell.  Jud.  iv. 
1.  Hanc  idem  iii.  2.  p.  8S2.  ait  r4- 
fiaXa  tt6\»»  ^WitktWf  eivitatem  Eqvitmn, 
qnos  eo  colonos  diixit  Herodes,  ap* 
pellatam  ait,  Carmelo  monti  insl- 
dentem. 

b  Shfriaf]  Hoc  est  Syriae  Antiocbiae, 
ut  dlximnscap.  13.— '  Jiidaea  hic  ap- 
pellatur,  qnae  in  libris  sacris  *  terra 
Cbanaan'  saepe  dicitur,  eo  qnod  iilii 
Chanaan  eam  inter  »e  sibi  divisemnt, 
in  orta  Pbaleg,  et  Hebraeam  ibi  lin- 
gnaro  integram  servavere,  immonero 
a  confasione,  qnae  in  Babylonia  post 
annos  qainquaginta  plnresve  conttgit. 
Hic  enim  sensiis  verborum  illomm 
est,  Oen.  x.  2S.  '  Nomen  nni  Pha- 
leg,  eo  quod  in  diebos  ejus  divisa  sit 


terra.'  Oallice  vere  ac  recte  dixerU : 
Le  jHiys  fiU  ahre  partttgi  entre  ke  m- 
fan»  de  Canaan:'  £d.  sec. 

^  *  GaliUea  vocatur]  Etiam  Aoreliaiii 
Imperatoris  temporibus  altera  alteri 
paruisse  principi  videtar:  qooriim 
nnins  nomen  hactenns  arbitramiir 
fuisse  ignotum,  nunc  demnm  proGe- 
rendum.  Est  nuromus  singalaris  ex 
sre  mediocri,  apnd  D.  de  Boie  aic 
inscriptUB  ATPHAIANOC.  AeHNQAO- 
POc.  Capita  duo  adversa:  Anrelia- 
ni  laureatnm,  diadematum  Atbene- 
dori. .)(.  L.  A.  L.  A.  in  coronalaorea, 
qnae  conjunctis  copiis  ac  vtribos  vic- 
torem  utrumque  fnisse  demonatrat :  ia 
Syria  certe :  qiioniaroextraSyriamet 
^gyptnro  non  fuit  roos  scribeodi  L. 
pro  ET.  sub  Augnstis.  At  in  immmia 
Judaeae  et  Herodis  ac  Philippi  te- 
trarcharnm  in  Oalilaea  reperitar. 
Annus  Athenodori,  ot  in  aliis  nom- 
rois  annus  Vaballathi  qnartiis,  ioci- 
dere  hic  indicator  In  annnm  Aiivt- 
liani  Imp.  priroom.  Unde  auipioa- 
mnr  in  Oalilaea  Athenodomm,  «bi 
oliro  Zenodorum  tetrarcham  fuiaee 
numnii  testantur,  Vaballathnmia  Ja- 
daea  gessisse  principatam :  et  cam 
ntroque  Aureliannm  Imperatorcm 
foedns  iniisse  adversus  Arabea.  Prop* 
terea  Anrelianus  in  nummia  paca- 
TOR  ORBI8  scribitur.  Vaballatlma, 
inqoam,  in  Jiidsa  fnit,  genus  fortaaae 
dticens  ex  Sanballat  Horooitef  hoG 
est  Moabita  ;  qui  in  Sanaria  coaali* 


NAT.  HIST.   LIB.   V.  15. 


949 


dispersa  montibns,  et  a  ceteris  Jndseis  Jordane  amne  dis* 
creta.  Reliqua  Judasa  dividitar  in  toparchias  decem/  quo 
dtcemus  ordine:  Hiericuntem*  palmetis  consitam,  fonti- 
bns  irriguam :  Emmanm/  Lyddam,^  Joppicam,^  AcrabatO' 
nam/ '  Gopbniticamy  Thamniticam,^  Betbleptepbenen,^ 
Orinen/  in  qna.fuere  Hierosolyma,""  longe  clarissima  nr* 
binm  orientis^  non  Jadasce  modo :  °  Herodinm^  cniA  oppido 
illustriejnsdem  nominis. 


Joseph.  de  Bel.  Jad.  iii.  14/  Dalee.^2  Cod.  Dalec.  in  iopttrehiai  XIL^% 
AertHtenam  Cliiffl.  'AKpafia/rral  Josepho.  Mox,  pro  Gaphnitkam  Chiffl.  Zo* 
phamtieam.    Deiode,  pro  Bethleptephemnf  qiiod  ex  codd.  restituit  Hardainus, 


NOT^ 


tiste  oarratnr,  ii.  £sd.  9.  10.  19. 
Noo  est  ntniinqae  nomen  certe  He- 
braeum,  sed  Moabitic»  liognse,  ab 
Hehrsea  dirersspy  ex  ii.  Esdr.  18.  23. 
24.'  £f/.  tee. 

^  Peraa'}  Uepaia,  hoc  est,  nlterior, 
•ive  trans  Jordanem  posita.  Vide 
Notas  et  Emend.  nnm.  40. 

"  HierieunUm]  *l§pucohs  Straboni, 
lib,  XTii.  p.  76S.  De  bnjns  agri  pal- 
metis  dicemas  XIII.  9.  Vide  Notas 
et  Emend.  nnm.  41. 

'  £aMi4rani]  'Emxaovs  siYe  'A/JtaoCs, 
a  Tito  captis  Hierosolymis  Nicopoiis 
appellata,  ona  e  Jndcas  toparcliiis 
Josephoy  Bell.  Juii.  iii.  2.  p.  833. 
Emmii* 

K  Ljfddam]  AvM^,  uoa  ex  topar- 
chiis  JiidsBe,  apiid  Joseph.  loc.  cit. 
Diospolis  postmodum  appeliata, 
Unde  iaConc.CP.^1.  Dionysiiis  Dios* 
politanus,  ProY.  Palvstimr. 

^  Joppieam]  A  Joppe,  de  qna  cap. 

•ap* 

*Acrabai€nmn']  'AKpafiofrrai  et  *Aicpa- 
fiwnpmv  rowapx^af  apud  Josepb.  ioc 
cit.  In  sacris  paginis,  i.  Machab.  5. 
'  Acrabathane.' 

i  nomiitlfMin]  'H  Safu^  rowapxi» 
jndaese,  apud  Joseph.  Bcll.  Jnd.  v.  4. 
■p,  890. 

k  Beihiiptepkenen]  Ti^i' Bt6\fim|^j' 


rorapxiaaf  Josephos  ▼ocatf  loco  prox- 
irae  citato.  Vide  Notas  et  Efflen- 
dationes  nnm.  42. 

1  Orinen]  Qntci  'Opcu^v  vocant. 
De  Virgine  Deipara  sacer  codex, 
Luc.  1.  htopMii  clt  T^r  hpevipf  furh 
0vov8^9,  abiii  in  montana  Jmdaa  eum 
/eeiinatione.  Pars  JndsesB  plarimum 
montnosa,  in  qna  fnere  Hierosolynia, 
Rama,  Betblehem.  Lapidosnm  hunc 
tractum  ad  lx.  stadia  esse  Strabo  est 
auctor,  iib.  xvi.  p.  761. 

n  Hierotolyma]  De  nrbe  satis  multa 
alii.  De  urbis  nomine  recte  admo- 
net  Hieronymns,  Ep.  126.  ad  Evagr. 
'  Non,  ut  Josephus,  et  nostri  omnes 
arbitrantnr,  Hiernsaiem  nomen  est 
ex  Orttco  Hebraicoqne  compositam  : 
id  enlm  absurdnm  esse  peregrinss 
lingnsB  mixtora  demonstrat.'  Ex  He- 
braeo  tota  conflata  vox   est  Dbvn> 


TT 


arbitramnr   pro  crbttr7iw*T   Poswi- 

•-T         ^       • 

iio  pacifieorum,  sive  qniete  degenti- 
om.  Nam  vtsio  paciiy  nt  vnlgo  defini- 
tnr,  contra  leges  Hebraicarum  origi- 
nationum  est.  At  istinsmodi  con- 
tracta  nomina  quaedam  ibi  reperimns, 
at  est  Jordanis  ni^  contractnm  pro 
iiV^iw^  fluviui  voluptaiiip  ct    simi- 

lia. 
n  Non  Judaa  medo]    Hanc  vocem 


950 


C.   PLINII   SBGUNDI 


(xv.)  Jordanis^  amnisi'  oritur  e  fonte  Paneade,  qai 
cognomen  dedit  Caesarece,  de  qna  dicemns :  "*  amnis  amoe- 
nus^  et,  quatenus  locorum  situs  patitur,  ambitiosus,  acco- 
lisque  se  prsebens/  velut  invitus  Asphaltiten  lacum  dinun 
natura  petit,  a  quo  postremo  ebibitar^  aquasque  laudataa 
perdit  pestilentibus  mixtas.  Ergo  ubi  prima  convalliom 
fuit  oocftsioy'  in  lacum  se  fundit,  quem  plures  Genesaram  * 
vocant,  XVI.  mill.  passuum  Uongitudinis,  vi.  mill.  latitudi- 
nis^  amoenis  cjrcumseptum  oppidis :  ^  ab  oriente,  Juliade/ 
et  Hippo:''  a  meridie,  Taricbea/^  quo  nomine  aliqui  et 
lacum''  appellant:  ab  occidente  Tiberiade/  aquiscalidis' 
salubri. 


edd.  vett.  et  Gronor.  habent  BetkoUwen,  Tephifnen.—A  Jerdtnes  Chiffl.- 
Salmant.  fit  9cea*io.  Paiilo  pont,  pro  XVL  miU.  Cblffl.  habet  XV.  miU.^ 
*  Perperani  Saliuasia»  acl  SoUnumi  pag.  578.  i^rcnmaeegum  ^fipidu»*  HeioriM 
in  Advers.  i.  12.  p.  128.  cvrcvmeepiuB  oppidis  cod.  Dalec.  eircwmpeduM  eppidiM 
Yet.  Dalec— 7  TracluBa  Vet.  Daiec.    Tarichia  Strabo.>-8  Cbiffl.  IXXV.^ 


NOTiE 


non  modo  adversativn  oratlonis  parti 
postponere,  fainiliare  acsolenne  Pli- 
nio  est.  Sic  vi.  22.  '  Omniiim  in 
Indla  prope,  nou  modo  in  hoc  tractn, 
claritatem  antecedant  Prasii/  &c. 

^  Herodium]  Nomen  nniua  eat  e 
Jndes  toparchits  apnd  Josephnm, 
Bell.  Jud.  III.  2.  pag.  833.  *Hpii9uov. 

P  Jordanis  amnie]  Deicribit  hiec 
Martianus  lib.  vi.  c.  de  Syria,  p. 
219. 

1  Ve  qua  dieemue]     ap.  16. 

'  Se  prabena]  Yeluti  moras  nectat, 
invitttsque  lacnm  pefat. 

'  Genesaram]  Twyritraphis  xiiunn 
Straboni,  lib.  xvi.  pag.  756.  In  sa- 
crls  paginls,  '  Lacus  Oenesareth,'  et 
mare  Tiberiadi*,  et  mare  Galilee. 
Hodte  Mer  de  Tabarie. 

'  XVI»  miU.  paae.]  Ita  Solinns,  cap. 
36.  p.  64. 

o  Juliade]  *IovXi^  Ptolem.  v.  16.  in 
Oalilaea.  Hanc  Philippas  Tetrarcba 
in  Gaulanitlde  condidit :  et  Juiiadein, 
io  gratiam  JuImc,  qaae  Tiberii  mater, 


volnit  appellari.  Anetor  Joaephvs 
fiell.  Jud.  II.  8.  p.  789.  qni  In  Persea, 
hoc  est,  ultra  Jordaneafi  sitam  dieic : 
hoc  est,  ut  Plinins  alt,  ab  orieattt 
Genesarae  lacus. 

^  Hippo']  A  qno  'I«in|yi^  regio  cog- 
aomlnata,  apud  Joseph.  Belt.  J«il. 
III.  2.  pag.  832. 

^  Tarichea]  Tc^x^  StephaM.  J^ 
sepho,  Bell.  Jud.  iii.  16.  p.  857.  Ta- 
fuXBMi.  Urbem  Jnd»e  validlsMnam 
Tarichaeam  vocat  SnetoaiiiA  in  Tlto. 

'  Ei  laeum]  Genesaram  icilieet, 
qnem  Tarichsenm  aliqni  vooabaat,  et 
Tiberiadis,  a  vicinis  nrbibiis :  ■!  Oc- 
nevSB  dicimns,  et  Lausannse,  et  I^ 
mannnm  lacum.  A  Taricb«a  nomeii 
qnoqne  inveniste  lacnm  enm  limnit 
Strabo  11  b.  zvi.  p.  764.  ut  iDanit  j«m 
slt  Drusii  oonjeetnra,  loenm  bane 
pro  arbitrto  iinmntaDtis,  in  Comm. 
ad  voces  Hebr.  NoviTestam.cap.  S4. 
p.41. 

y  Tiberiade]  Ti^cpi^,ir^tT«f  Imn 
ScUoff,     wp^   T^    rcm^fpMi    AJipay^ 


NAT.   HrST.    LIB.    V.  15.  951 

(xvi.)  Asphaltites  nihil  praeter  bitinEBea  gignit :  ande  et 
Domen.*  NaUain  corpas''  animaliam  recipit:  taari'  ca* 
meliqae  flaitant.  Inde  fama^  nihil  in  eo  mergi.  Longita- 
dine  excedit  centum  m.  passuum^  latitodine maxiraa  xxv.*^ 
implet,  minima  sex«  Prospicit  eum  ab  oriente  Arabia  No- 
madum>'  a  meridie  Machaenis^^^  secanda  qaondam  arx 
Jadaese,  ab  Hierosolymis.  Eodem  latere  <  est  calidas  fons 
medic»  salubritatis  Callirrlioe/  aqaarum  ^oriam  ipso  no* 
mine  praBferens.'^ 

(xvii.)  Ab  occidente*  littora  Esseni  fugiunt,"  nsque 
qaa  nocent :  gens  sola,J  et  in  toto  orbe  praeter  ceteras  mira. 


p#^ 


9  Macherw  Orooov.-^IO  Margo  edd.  Dalec.  et  Oronov.  prte  ufereM, — 11 
Ira  codd.  Hardnini,  cam  edd.  Hardiiin.  l.  2.  8.  Mlller.  Bipont.  et  Frans. 
Ab  0.  l.  fMgUani  Gronor.  et  edd.  vett.  *  Ab  occidente  liUora  Easeni  habitani. 
Bes  fagitani  ueqaeqtuque  nocentee  Vet.  ita  legtt  et  Rhodig.  Lego,  Ab  oecidente 

SOTJE 

Steph.    lo  gratiam  Tiberii  ab  Hero-  ^  Maehmui]    Maxoipoi^f  Stephano, 

de  tetrarcha  sic  appellata,  qaae  priiM  et  Josepbo,  qni  Antiq.  xviii.  7.  p. 

CmeretA  dicebatnr.  626.  ibi  necatnm  ab  Herode  Christi 

*  AqaiB  ca/idit]  Josepbaa,  Antiq.  Domini  Praecarsoren  refert.  In  Hex 
i«d.  XVIII.  3.  p.  619.  rvsB  regionis  JudmB  parte  meridio> 

*  Unde  et  nomen"]  "AffpaKros  enim  nali  n  Josepho  locatar,  iii.  2.  pag. 
Oraecis  bUttmen  est.  8SS. 

b  Nnttnm  corpnM]  Vivnm  scilicet ;  >  JBodtfm  laterel  Latere  AspbaltitiB 

qna  de  re  vide  Philosophum,  Meteo-  laciis  meridionali. 

fU  II.  S.  p.  557.  et  Sinbon.  lib.  xvi.  ^  CaUirrkoe]  KoXXif)^  Ptolem.  t. 

p.  76S.    Id  vero  expertam  esse  Ves>  16.   KoAXi^  Josepho,  Antiq.  Jud. 

pioaiaBam  Ang.   projeetit  in  lacnm  xvii.  8.  p.  598.  cnjos  foates  caltdoe, 

hoiiilnibafl  nandi  impeiitis,  vinctia-  prtBter  vim  medicam,  potoi  qnoqne 

qne  post  terga  manibas,  aactor  est  jncandos  esse  assevermt.    SoUnl  hal- 

Jooephns,  Bell.  Jad.  v.  5.  p.  892.  Incinationem,  cap.  S5.  p.  65.  banc 

«  ToMri]  Soliniis,  cap.  S6.  pag.  64.  fontem  Hierosolymis  proximnm  sta- 

Aliad  est  qaod  Josepbvs  ail,  loc.  cit.  toeiitis,  Plinii  loco  perperam  ioteU 

lacam  eam  plarlmis  locls  vomere  bi-  lecto,  jam  pridem  Salmasins  InsectA» 

tmninis  glebas,  qusB  snper  andam  et  tns  est,  p.  579.  « 

facie  et  mole  tanris  assiaiilet  ua*  *  Ab  oecidenie]  Ab  oocidetile,  in* 

tent.  quit,  littora  Asphaltit»  lacas  Bssenl 

'  XXV,]  Vide  Nolas  et  Emead.  refoginDt,  sive  tantam  ab  eo  lacn  re- 

nmm.  4S.  cedont,  qooad  vls  iUios  malefica  per- 

*  iini6t«  Nomadnm]  Qam  a  Palmy-  tiogit.  Nam  letales  exapirat  anras, 
renis  solitodinibos,  nnde  inttiom  do-  vicinnroqoe  aerem  Inficit.  Vide  N«- 
cit,  ad  merldiem  descendit  ultra  As«  tas  et  Emend.  nnm.  44. 

phaltiten  lacnm.  i  Gent  eelm]  Hoc  «st,  toHtario,  et  a 


952 


C.   PLINIl   SEGUNDI 


sine  nlla  foemiDa,  omni  Venere  abdicata^  sine  pecunia,  so- 
cia  palmarum.''  In  diem  ex  a&quo  couvenarum  turbare- 
nascitury  large*  frequentantibus,  quos  vita  fessos  ad  mores 
eorum  fortunae  flnctus  agitat.'^  Ita  per  sasculorum  miliia 
(incredibile  dictu)  gens  aetema  est,  in  qna  nemo  nascitar. 
Tam  fcecunda  illis  aliorum  vitae  poenitentia  est.  Infra  hos' 
Engadda  oppidum  fuit,  secundum  ab  Hierosolymis  fertili- 
tatC)  palmetorumque  nemoribus:  nunc  alteram  bustam. 
Inde  Masada  ™  castellum  in  rupc,  et  ipsum  hand  procal 
Asphaltite.'^     Et  hactenus  Juda^a  est. 

XVI.  (xviii.)  Jungitur  ei  latero  Syri»^  Decapolitana 
regio,  a  numero  oppidorum^  in  quo  non  omnes  eadem  ob- 


^  ^•^^■^■^^^■^**^ 


UUora  Esseni  habiiant  usquequaquef  Gens,  ^c.  Dalec. — 12  Pintian.  quoa  ^Ufa- 
sosforiuna  fiuctus  ad  morea  eorum  agit,  Chifil.  et  Tolet.  fiuctibus  c^la^— 13 
Margo  edd.  Dalec.  et  Oroaov.  haud  jprocul  ah  AsphallUe. 


SOT  JE 


popalorum  freqiientia  sejiincta.  De 
Theoreticis  Elssenis  accipi  hiec  debe- 
rc,  qiii  in  sola  sacrornm  codicnm  me- 
ditatione  diem  totum  transigebant, 
neque  artem  exercebant  ullam,  tnm 
▼erba  haec  snadent,  tnm  quod  mox 
addit,  gentem  eam  sociain  esse  pal- 
niaruni,  hoc  estyin  palmetis,  adeoqne 
desertis  locis  setatem  degere.  De 
Practicisy  qnod  alternm  genns  est 
Essenorumy  (qaanqnani  et  ii  divisi 
bifariam,  nam  alii  iyafjMi  et  ccelibes 
fuerunt,  alii  nuptiis  implicati,)  refert 
Josephus  eos  in  urbibns  degere,  Bell. 
Jud.  II.  7.  p.  785.  ubi  ceteros Esseno- 
nim  inores  accurate  describit. 

^  Socia  palmarum}  Vide  Notas  et 
Einf^ndationes  nnm.  45. 

'  In/ra  hos]  Solinns,  cap.  85.  p.  65. 
'  Infra  Essenos  Engadda  oppidum 
fuit,  sed  excisum  est.'  TloXlxyri  *Ev' 
yaXtX  Josepho,  Bell.  Jud.  v.  8.  *  Inde 
opobalsamum  venit/  inqult  Hieron. 
lib.  de  Loc.  Hebr.  '  quts  vineas  £n- 


gaddi  Salomon  nnncnpat.  Viciis  H\ 
prirgrandis  Judeorum  juxta  mare 
mbrtnnm.' 

■»  Masadal  Solinns,  loc.  cit.  'Ji- 
daeie  terniinns  Massada  castelliim.' 
Ita  et  Martianns,  lib.  vi.  pag.  SI9. 
Ma0-d9a  Josepho,  BelU  Jnd.  v.  I.p* 
887.  castelluro  validis«imnm  haad  pro- 
cnl  Hierosolymis,  ou  «^^  ^Upotai^ 
fmp.  Straboni,  lib.  xvi.  p.704.  Mm- 
<r^a. 

•  Latere  Syriai]  Qna  vergit  inSy- 
riam  CoBlen,  et  Libannm  mooteo. 
Oppida  habutt  Decapolitana  regio 
cclebriora  ultra  Jordanem,  atqoe»  ot 
Pliniiis  ait,  in  Arabiam  recedentis. 
Arabias  enim  Nomadiun  appellatione 
fere  rensetnr,  quicquid  uitra  Jorda- 
nem  est.  Taroen  etiam  cis  Jordanrn 
habnit  nonnnlla.  Nam  et  Christiis  s 
iinibiis  Tyrionim  ad  mare  GalilvB 
perrexisse  dicitur  per  fioes  Decapo- 
leoi. 


NAT.   HIST.   LIB.   Y.   16. 


353 


servant.  Pltirimi  '  tamcD  Damascum  ex  epoto  rigais  ** 
amne  Chrysorrboa  fertilem :  ^  Pbiladelphiam>^  Rhaphanam/ 
omnia  iu  Arabiam  recedentia.  Scytbopolin/  (antea  Ny- 
sam/  a  Libero  patre^  sepulta  nutrice  ibi,)  Scytbis  dednctis. 
Gadara/  Hieromiace'^  prseflaente,  et  jam  dictam'  Hip- 


#^#^^^^^^^#^ 


C.\P.  XVI.  1  Plnrimum  Chiffl. — 2  Sic  partim  ex  rodfl.  pBrtim  ex  conjecfnra 
emend.  HardiiiD.  Danuueum  ei  Opoton  riguas  amne  Chrysorrhoa  fertilem  Oro- 
nov.  et  edd.  vett.  Mox  :  Scythopolin  deUuctis  Scythis,  antea  Nysdm,  a  Libero 
paire  tepulta  nutrice  ibi  margo  edd.  Dalec.  et  Oronov. — 3  Gaddara  Uieromiace 
conjiinctim  Gronov.  Hieromice  Cliiffl.  et  Regg.  Brot.  Hieramiee  aiii  codd. 
ap.  Brotier.  Mox,  Hippon  Dion  conjonctim  Oronov.  Wppodion  Chiffl.  Margo 
edd.  Dalec.  et  Gronov.  divitem  Godarwn.    Deniqne  Vet.  et  codd.  Dalec.  et 


NOTyE 


^  Damatcum  ex  epoio  rigui»]  Ferti- 
lem  ait  esse  Daniaacenam  agnim» 
qnla  totnm  epotatChrysorrhoam  am- 
nem,  dam  ad  rigna  distrahitor.  Tes- 
tatnr  id  etiam  Strabo,  lib.  xvi.  pag. 
755.  'O  p^v  Xpv<rofip6as,  ip^d/Atyos  iarh 
T^f  AofUurKi^&v  x6\ws  «col  x^^P^f  <^ 
rhs  6xer%ias  iwa\iaK€rai,  k.  t«  A.  Ho- 
die  Damaif  Chrysorrhoam  aic  diB- 
trahi»  ut  in  singuiis  sedibus  et  hortis 
fontem  ex  eo  derivatnm  habeant  is 
nrbe  cives,  anctor  est  BelloniuB,  Ob- 
serv.  II.  91.  Volnsiani  nummns  ereus 
niinoris  formae  in  Cimelio  nostro*Pa- 
risieDsi :  Col.  Damas.  Metr. 

«  Philadelphiam]  «iAa9cA^(a  Pto- 
lem.  v.  16.  in  Decapolitana  regione. 
Stephaous  a  Ptolemaeo  Philadelpho 
nomen  invenls^eait.  A  Joitepho,  Bell. 
Jiid.  III.  2.  p.  833.  in  Perapa  colioca- 
tiir.  In  Aiabi»  confinio,  a  Plinio. 
Unde  circumjectus  ager  'Apafila  rris 
*iKni€\<pias  dicitur  Epiphanio  in  'An»- 
Kc^oA.  p.  145.  In  nammi»,  4IAAA£A- 
«EON.  KOIA.  CTP.     Koi\iis  2vp{as. 

^  Rhaphanam']  'Va/pojfiai  Stephano : 
Josepho,  Bell.  Jnd.  vii.  19.  'Pa^a- 
vatau  In  CoDC.  'Nic.  i.  Bassianns 
KhapbaneensiSy  ex  Provinc.  SyrisB 
CcBles. — '  Insignis  est  Raphanae  nnm« 
mus  percusftu»,  AnoiflB  Aureli»  Fau»- 


tinflB  nomine,  qnae  soror  fitit  M«  An- 
relii  Severi  Alexandri  Imp.  ANNIA 
ATPHAIA  «ATCTEINA  C  hoc  est,  Sf- 
^Qffrhy  Augusta.  .)(.  EDI  CTP.  KTPI- 
NOT.  Snb  Pratore  Cyrino,  'PA4A- 
NEATAN.  Nummus  Raphaneotarum, 
AOC.  A.  ccLxxi.  xTVd  Cae^arianaB. 
Egirons  de  hoc  nummo  fnsias  in 
DiarioTrevoltiano,  et  alibi.'  Ed,  we, 

«  Scytkopotin']  Cis  Jordanem  harc 
sita,  nec  jam  in  Arabiam  receden», 
nt  superius  memoratas  urbes.  Ctvi- 
tatein  Decapoleos  maximaoi,  etTibe- 
riadi  vicinam  facit  Josephus,  Bell. 
Jnd.  III.  16.  p.  856.  Galilaeas  Strabo, 
lib.  XVI.  p.  76S.  Meminere  Ptole- 
maeus  Stephanns,  et  alii.  Antoninus 
a  Oadara,  da  qua  statim  dicemus, 
distare  ait  M.  P.  xvi, 

^  Antea  Nysam]  Ita  Stepbanns : 
N^(ra  Koi\iis  Svpfar,  Sicu^dr  ir6\ts,  Hapc 
porro  parenthesi  inclusimuBy  ne  forte 
cum  Solino  existimares  Scythas  a  Li- 
bero  patre  dednctos.  Scytbarnm  ex- 
cursionis  roeininit  Eusebius  in  Chron. 
qui  eosdem  ait  snum  huic  urbi  nomen 
indidisse,  quae  priu^  BeBffdni,  icaXov- 
n4infi  wphs^EW^tiiw»  2kv0^o\i5,  inqnit 
Josephus»  Autiq.  Jnd.  xii.  12.  p.  418. 

a  Gadara']  Tdiapa  Slcphanoi  qui 
Cceles  Syriae  urbem  esae  ait.    Ptoie- 


864 


C.   PLINII   8E0UNDI 


pon:  Dion^^  Pellam^  aqais  divitem,  Galasam/  Canatham.* 
Intercursant  cingantqne  has  nrbes  tetrarchin/  rep^onam 
instar  singalae»  et'in  regna®  contribauntur»  Trachonitis,^ 
Paneas^^  in  qua  Caosarea  cum  supradicto  fonte :  Abila/ 
Arca/  Ampeloessa/  Gabe^'' 


Cbiffl.  rigmnim  Uutar.^  Gaboia  Vet.  Dalec. 


NOTiB 


mfiBas,  V.  15.  Decapolitan»,  (  sic 
eoim  liabet  Pari«.  cod.  )  a^judicat. 
T^  TdHapa,  ei*lwwov,  et  rav\Q»iriia  re- 
gioDeniy  ceu  loca  ioter  se  vicina  ad- 
modnni  conjungit  JosephaSy  Beil.  Jad. 
n.  19.  p.  813.  ' 

^  Hieromiaee]  Amne.  Msa.  Hiero- 
nuee.  /armocJk,  e  montibns  Oalaad 
fluens,  in  regione  Oergencorom,  qao- 
r«m  fiiit  regio  Oadarena. 

t  Etimndietum]  Sap.cap.  PalflHtl- 
me  nrbs  a  Stephano  appellatar. 

i  Dion]  AiMT  Ptolem.  v.  16.  in  Be- 
capelitana,  Pellam  inter  et  Gadara. 

k  PtfUam]  nAxa  Ptolenned,  loe.  cit. 
Stepb.  n^a,  jcolXi^f  Svjp&u,  ^  Bov- 
Tif  ktyofihyi,  A  Josepho  Bell.  Jnd. 
III.  9.  p.  888.  in  Persa  collocatnr. 

1  GaiaMm]  Vide  Notat  et  Emend. 
nnm.  46. 

»  Camtiham']  T&  K«(ra^  rjjs  ico(\ir> 
Svp^of,  Josepho,  Bell.  Jnd.  i.  14.  p. 
742.  PtoIemaN>  item  et  Stephano. 

"  Tetrarehia]  Tetrarchia  non  mo- 
do  pars  regni  qoarta  appellai ur,  sed 
et  mediocris  qnslibet  ditio  :  Ita  nt 
8ingnl«  fere  nrbes  tetrarchln  fne* 
rint»cum  circnmjacente  agro.  Plnres 
etiam  qaandoqoe  tetrarchin  In  nnam 
tetrarcham  Imperatoram  beneficio 
tc  jnssu  collat». 

•  Et  in  regna]  Totidemqae  regna 
cententnr.  Sic  Abilenen  LysaciaB 
regnnm,  AimvCov  /9ao{\fiay,  Jotephai 
appellat,  Bell.  Jad.  ii.  11.  p.  7M. 

P  Traehaniti»]  Trachonitidit  reglo- 


nis  tetrarcha  Philippas,  apad 
lU.  1. 

4  PaiiM«]  Ilayc&f  regiooii  nomeD, 
in  qua  condita  Cetarea  Pbilippi  dic- 
ta,  tetrarchs  nomine,  Herodis  Bfafnt 
filii.  Endem  qooqne  a  ▼icino  fbote, 
Cstarea  Paiieat  appellata.  In  Dni»» 
mo  M.  Aarelii,  qaem  viditte  te  Span- 
bemiot  ait,  p.  986.  I.  de  Namnior. 
pnett.  KAIC.  CEB.  lEP.  RAI.  ACT.  TTT. 
nANEIA.  hoc  esC,  Ktuedpm  ffwfiaar^ 
Upk  KsX  Havkos  ^h  nawl^.  Slc  et  a 
fonte  nomen  accepitte  Tidetvr,  nt 
Plinio  et  Stephano  creditan :  et  m 
monte  onde  fons  manat,  qnod  ndmar 
Bpos  Ensebio  dicitar,  Hist.  Eccl.  Tir. 
17.  Ipsa  nrbs  in  nnmmo  Diadame- 
nlani,  qaem  Patinns  exhibet,  p.  S27. 
per  ♦  non  per  n  scribitnr.  «ANEAC 
nOAEfiC.  CTP.  IIAA.  Hoc  ett,  SvpCaf 
TlaXanarinit.  Si  Patino  ftredlmas :  scd 
♦A.  NEAC.  legi  oportercv  at  In  nnm- 
mo  Paastinae  diximns  cap.  14.  ex  H- 
bro  nostro  de  Nummis  Antiqolt  Po- 
pnlonim  et  Urbiam  palam  fiet. 

'  Abila]  Hinc  Lysanias  'A3cXiyriif  le- 
trarcha,  Lnc.  iii.  oppidam  'AfitXi^  Jo- 
seph.  Antiq.  iv.7.  p.  118.  in  toco  pal- 
metis  consito  ad  Jordanem.  In  Cm- 
lesyria  collocatnr  ab  Antonlno  In  Iii- 
ner.  a  Damasco,  M .  P.  xyiii.  Hodie 
SeOina». 

*  Area]  *ApKaias  et  ^PafoiWaf  regnl 
Agripptt  civitates  doos  appellat  Jo- 
sephos,  Bell.  Jad.  vn.  24.  p.  976. 
Pheenicitfi  a  Ptolemco  atcribltvr^A^ 


NAT.   HJ8T«  LIl.  V.    17. 


956 


XVII.  (XIX.)  HiBC  redeandam*  est  ad  oiani,  atqae 
Phcenicen.  Fait  oppidam  >  **  CrocodiloD,  est  flamea  : "" 
memoria  «rbiam,  Doron,*^  SycaminoD.*  Promoatoriam  * 
Camielam/  et  in  moote  oppidom,  eodem  nomine,  qaondam 
Ecbatana  <  dictam.    Jaxta  Getta,''  Jebba :  riYUs  Pagida,'  ^ 


#  #*>*>r#****N^ 


Cap.  XVII.  1  Vet.  Dalec.  ae  Pktmkem  in  qua  fuit  oppidum,  Mox,  cod. 
Dalec.  iiJUtMe»,^2  OroBOT.  et  edd.  vett.  Dwnm,  Sjfoamin&n,  f/mmtkntmiiim  ; 
Harduin.  9.  8.  Bipoot  et  Frans.  Domm,  Stfcaminum.  Pfmmitorium,  Lectio* 
ncni  Dostrani  dedlt  Uardnin.  in  cd.  prima.— S  Pigida  iarh  rwmrfinf  margo 

NOT^ 


«a,  V.  15.  inter  oppida  mediterra- 
nea.  A  Stepbano  quoque,  "^A^  vtf- 
Xjt-^iWin|f,  K.  r.  X.  etsi  Stepbani  in« 
terpres  curo  Ace,  hoc  est,  cnm  Pto- 
lemaide  confnndit.  Fuit  Arca  scili* ' 
cet  in  con6oio  Pbceniccs  et  Decapo- 
leos. 

'  Antpelwnal  ^Kiar^Ki^tra,  Vitibns 
consitafn  regionem  voz  ea  sonat :  ut 
vel  ArcsB  potios,  vel  Oabes  cogno- 
men,  quam  oppidi  alterins  nomen  id 
esse  videatur. 

"  Gab€\  Ita  libri  omnes.  Tii^ay  ap- 
pellat  Josephus,  Belli  Jud.  ii.  10.  p. 
814.  Oabbam  Plinius  xii.  41.  et  Ste- 
phanns  Tifi^  ir6\u  3up(ar  f  s  r^  ^c 
Kjtnf  TafitirSf,  Petri  Ep.  Gabbi  men- 
tio  in  Epist.  synodali  priroiB  Syrlai 
ad  Lconem  Inip.  in  Conc.  Calclied. 
tom.  IV.  Concil.  pag.  015.  In  vetere  . 
nnmmo  Mnsei  iiostri  Parisiensis,  TA- 
BHNAN. 

*  Hinc  redenndum']  Unde  oratio  de» 
flex^rat,  cap.  14.  ab  hi»  verbit :  *  Fi- 
ois  Palsstioae  . .  .  Deinde  Phoenice.' 

■>  Fuit  oppidum']  Nihil  ejns  super- 
csse  innuit  praeter  nomen :  quod  iet 
Strabo  significat  his  verbis,  lib.  xvi. 
pag.  768.  Ka2  voAtxyiiMy^ytii^ayTA^or 
8*  otfUif,  1vu.aidvwf  TiJAif,  BovK^Aairy 
Kol  KpouiAtikw  T^Aif ,  ical  ftAAaroiavra. 

^  Eetjtumen]  Qnovero  id  nomine? 
An  eodein  qno  oppidum  ?  vora/A^f  icpo» 
KoZfikmf,  An  potios  eum  cujos  ostia 
Ptolemapus  v.  15.  prope  Dora  collo- 


cat,  Xtp<r4ov  TorapMv  in$oXal,    Utro- 
vis  nomine  idem  amnis  deslgnatur. 

*  Doron}  Ita  scripsiy  pro  Dorum* 
Sic  Crpcodtion,  eiSycaminon  dixir,pa- 
trio  casn.  Nam  Orapce  AdfMi  Ptole- 
roaso  loc.  cit.  in  ora  Pboenicise.  Scy- 
lacl,  pag.  40.  A&pos,  t6?us  3i8«Wwy. 
Memlnere  Ensebins  et  Hieron.  de  lo« 
cis  Hebr.— '  Dorum]  Fuit  cnm  Do- 
rdj|  scribi  mallem,  et  Sycamin&n,  qola 
sic  CrocodildH  dixisse  videtnr,  patrio 
casn.  At  libros  veteres  sequimor 
probatiores.'  Ed,  $ec. 

*  Sycamiwm]  ^vKsttibfcnf  Straboni, 
loc.  rit.  a  recto  2vKc(/iiyor,  nt  docet 
Stephanns. 

^  Carmelttm']  KdppiiXos  rh  6pos  Stra- 
boni,  loc.  cit.  Vide  Notas  el  Emend. 
nnm.  47. 

ff  Ecbatana]  In  Mss.  Acbeiana,  Ste- 
phanns,  pag.  12.  'Ay fidra^a,  -KoXixyiow 
Svpiaf.  Per  a  et  c  scribi  a  priscls 
auctoribns  proroiscne  monet.  Et  p. 
255.  'EKiB^rava,  liVpias  v^Xif.  In  hac 
nrbe  Cyri  F.  Cambyses  obiit,  oraculo 
delnsusy  cnm  in  Ecbatanis  Medise 
decessnrnm  se  speraret.  Herod.  lib. 
111.  p.  186.  et  187. 

b  Getia]  Forte  r/rra,  quam  w^Xw 
noAaiorbnif  Polybius  vocat  in  Excerp- 
tiSf  e  lib.  XVI.  Non  est  Oith  vel 
Oeth,  de  qno  Eosebins  et  Hierony- 
mus  in  loc.  Hebr.  De  Jebba  ceteri 
scriptores  siient. 

<  Pogtdo]  Msa.  Pacida.    Reg.  1. 2. 


956 


C.   PLINll   SBCtJNDI 


sive  Belus^J  vitri  fertiles  arenas  parvo^  littori  miscens. 
Ipse  e  palude  Cendevia  <  ^  a  radicibus  Carmeli  proflait. 
Juxta  colonia  Claudii  Caesaris  Ptolemais/  qasd  quondam 
Ace.^  "B  Oppidum  Ecdippa.''  Promontorium  Album."*  Ty- 
ms  P  quondam  insula,  praealto  mari  septingentis  passibus 


^d.  Dalec.  et  Oronov.    Paeida  Chifil.— 4  Voc.  pafvo  deest  in  cod.  Dal#!C. — 
5  Candelabra  Vet.  Dalec— 6   Idem^codex  et  cod.   Dalec.   Aeoti, — 7  Itom. 

NOTiE 


Colb.  1.  2.  Paiis.  Chiffl.  Qni  Pagida 
icripsertint,  M  rwy  mrySy  deduci  no- 
men  Syrum  ▼oluernnt. 

J  Belus]  Stephano,  hrjkos,  Terbo 
"Ajnj.  Josepho,  Bell.  Jud.  ii.  0.  pag. 
790.  B^kws  inTafihs  foirriarafftv  ixfyos, 
stadiis  a  Ptolemaide  dnobuf,  hoc  est, 
pass.  CCL.  valleni  prsterflnens,  atqne 
arenam  volvens  secnm  perpetoo,  vi- 
treis  operibns  con6ciendis  aptam. 
De  eo  amne  rursnm  xxxvi.  65.  De 
arenis  littoris  bujusce  vitrariis  vide 
etiam  Strab.  lib.  xvi.  p.  758. 

^  Cendevia^  Mss.  omnes,  Cendebria, 
An  a  Kcy8«/3afqp  dncc  nomen,qoeni  ab 
Antiocbo  missum  ad  vastandam  Ju- 
daparo  refert  Josephns,  Autiq.  xiii. 
13.  pag.  447.  Lib.  xzxvi.  65.  Mss. 
Cftndebea» 

1  Ptolemaii]  Hnc  pertinent  nnmmi 
Caracallae  et  Oetv,  apnd  Patinum, 
p.  299.  et  317.  CoL.  Ptol.  ille  pr«. 
lertim  Caracall»,  qni  Serapidis  effi- 
giem  babet:  cujns  cultnro  in  Syria 
famitiarero  fuisse,  ex  Csrsareae  nnm- 
mo  a  nobis  antea  landato,  perspicuum 
est.  Frustra  igitnr  lisret  Patinus, 
quo  sui  illi  nnmml  spectent. 

"  Aee]  Strabo,  lib.  xvi.  pag.  758. 
V  '^Ajniy  inf^fufoy  Tp6r9pov,  Ex  Stra* 
bone  Stephanns :  "hiai,  tSXis  ^vIktis 
.  . .  a^irji  HroKtikaAs  ^xaXcrro.  Deme- 
trins  apud  Harpocrat.  verbo  ''Ainr,  id 
nominis  arcl  Ptolemaidis  fuisse  ait. 
Cansam  appellationis  hujns  vide  apud 
Steplian,  verbo  nToXc/ui^.    Hodie  S* 


Jean  d*Aere, 

■  Ecdippa]  'EiMna  Ptolem.  t.  15. 
inler  Ptolemaida  et  Tjrnm.  Joseplio, 
Belli  Jnd.  i.  ll.^^Eicdiinros. 

o  Album]  Hi  Tyrii  montea,  ChrU- 
tiano  in  bis  oris  bello  ootissimi :  qao- 
rnro  promontorinm  bodie  le  C«p 
Blane, 

P  Tyru»]  Hodie  5oitr:  ut  apud  He- 
braeos  olim  my  Taor,  quae  voz  muni- 
tum  oppidum  sonat. — '  Est  nnmmns 
Antonini  Soxmiadis  filii,  inscriptos, 
TYRiORVM,  soperne :  infra  AEIAON. 
At  cave  ibi  Didonem  cogites,  nt  no- 
bis  olim  alios  secniisincante  ezeidit: 
cnm  vtri  potios  nomen  foret  Aci8«r, 
ut  nxdmVf  'Apiorw^  et  siroilia,  qnam 
fceminse.  Dea  qnae  ibi  pingitnr  sto> 
lata,  ipsa  Tyrns  est :  et  literis  illis 
subest  haec  sententia :  AEl/jLfw  A6§uvt 
"Qpa  N^ovf ,  iViuic  ffmpiis  eei  novoM  «rrfi- 
Jleare  domos.  Quoniam  videlicei  snb 
Severo  Imp.  diruta  ab  Arabibus  vel 
Parthis  Tyro,  colonia  eo  missa  Latina 
fiierat :  unde  nnmroi  Latine  deinceps 
inscripti  legnntnr,  COL.  &c.  ascitia 
etiani  Oraecis  horoinlbns  in  civita- 
tem :  qnam  ob  causam  et  HPAKAIA 
OATMITIA  certamina  in  nno  tyrio- 
RVM  nnromo  Orapce  scribnntnr.  Ita- 
qne  snb  Antonino  Sosmiadis  6lio 
aiunt  incolv»  quiete  a  bellis  data, 
tempns  esse,  ut  novse  civibns  «difi- 
centnr  domus,  prioribus  ab  hoste  di« 
rutis.  Propterea  pictus  est  in  eo 
noromo  ad  Tyri  pedes  operarius,  qoi 


NAT.   HIST.   LIB.  V.  17. 


967 


divi.sa,  nuDC  vero  Alexandri  oppngnantis  operibns  conti- 
nens,*i  olim  partu  clara,  urbibns  genitis,  Lepti/  Utica,  et 
illa  Romahi  imperii  aemulay^.terrarum  orbis  avida,  Car- 
tliagine :  etiam  Gadibus  extra  orbem  conditis.  Nunc  om- 
nis  ejus  nobilitas  conchylio  atque  purpura  constat.  Cir- 
cuitus  XIX.  mill.  passuum  est,  intra  Palastyro*  inclusa. 
Oppidnm  ipsum  xxii.  stadia  obtinet.  Inde  Sarepta,'  *  et 
Ornithon  "  oppida :  et  Sidon  artifex  "  vitri,  Thebarumque 
Boeotiarum  parens. 
(XX.)  A  Tergo  ejus''  mons  Libanus  orsus,  mille  quin- 


m^^^^0>^^^s»^*^  * 


/mp.  crmtrla  io  exeinplari  Tolet.  non  legiintnr,  nec  in  ChifB. — 8  InAt  Eukjfdra, 
Sarepta  Oronov.  •  Inde  Enhydra  Sarapta  Vet.  Dalec.    LectioDern  uostram  ex 


NOTJE 


ligone  domornm  fnndamenta  fodit : 
et  alter  tecio  domua  tegnlas  dispo* 
nit.'  Ed,  aee, 

^  ContmejM]  Hoc  eat,  contineuti 
adharrens,  illo  ipso,  qnem  Alexander 
straxerat,  aggere.  Stralio,  lib.  xvi. 
p.  767. 

'  Lepli]  Isidoriil,  Orig.  xv.  1. 
'  Phttuices  a  Riibro  mari  profecti» 
Sidonem  nrbem  opnlentissimam  con- 
dideront ....  Ipsi  etiam  Tyrom  in 
Syria :  ipsi  Uticam  in  Africa,  Hippo* 
nem,  Leptim,  aliasqoe  nrbes  in  ora 
maritima  condidenint:  ipsi  Thebas 
in  Bceotia  diice  Cadmo,'  &c.  Cur- 
tius,  IV.  19.  de  Tyro :  <  Coloniae  certe 
ejns  paene  orl>e  toto  diffnsn  snnt: 
Carthago  in  Afirica,  in  Bceotia  The- 
bsp,  Oades  in  oceano.'  A  Tyriis  The- 
bas  esse  conditas  assevisrat,  qnas  Pli- 
olus  Sidonils  ascribil :  ut  vicissim  Ty- 
riomm  partom  Leptim  PJinins  esse 
itatuir,  qnam  a  Sidoniis  conditam 
Sallostias  proDontiavit,  de  bello  Jn- 
gurth.  p.  115.  Sed  ab  iisdem  ninii- 
rnm  orti  parentibus,  Phmnicibns  sci- 
Hcet,  lyrii  Sidonlique.  Uticam  a 
Tyriis  conditam  Velleins  quoqoe  af- 
firmat,  lib.  i.  p.  S.   Qiio  vero  id  anno 


contigertt,  dicemas  ad  ifvi.  79. 
-  *  Pedatyro]  naXflUrvjpot,  (ea  vox  aii« 
iiqyum  Tyrum  sonat)  qnam  a  Tyro 
nova  distare  stadiis  xxx.  hoc  est, 
pass.  ter  mille,  dccl.  auctor  est  Stra- 
bo,  lib.  XVI.  p.  758. 

<  Jnde  Sarepld]  tapeipBii  Josepbo, 
Antiq.  viii.  7.  p.  285.  medio  Tyrnm 
inter  et  Sidonem  intervallo.  Hinc 
Sareptana  vidna,  iii.  Reg.  17.  Hac- 
tenus  editnm  sic  est :  Inde  Ethydra^ 
Sarepia,  Sed  Etkydra  nolll  Mss.  ag- 
noscant.  "Sivdpa  Strab.  lib.  xvi.  p^g* 
75S.  nltra  Aradum  sita,  non  e»t  hojna 
loci. 

«  OmUlum]  Medio  qnoqne  tnter- 
vallo  Tynim  inter  et  Sidonem,  hoc 
est,  centnni  ntrimqne  stadiis,  sive 
paM,  XII.  M.  D.  *OpvlBvw  vtfx»  Xeyoiihni^ 
jiotioR,  sen  mavis  Gatftnanim  oppidum^ 
a  Strabone  colJocator,  lib..  xvi.  pag. 
768. 

^  Ei  SidoH  ariifkx]  Qooniam  arensB 
vitraris,  de  qnibns  snperios  dictom, 
Sidonem  defemntor,  obi  fomaces 
officloasqae  vitrari»,  arenarom  fo- 
sioni  aptae.  Strabo,  loc.  cit.  Hodie 
Sayd, 

*  A  iergq  ^]  Sidonii. 


.968 


0.   FLINII  8RCUNDI 


gentis  sladtU  Simyram  nsqoe  porrigitur/  qna  Ccele  Syria 
cognominatar*  Huic  par,  inteijacente  valle,'  ^  mons  adver- 
8QS  AntllibanuB  obtenditur,  quondam  muro  conjonctas. 
Post  eura '  Introrsus,  Decapolitana  regio  est,  praedictaBqne 
cqm  ea  tetrarchiae.  et  Palaestinao  tota  laxitas.  At  in  ora 
etianmum  subjecta  Libano,  flu vius  Magoras  :  '^  ^  Bery tns 
colonia,  qu»  Felix  Julia''  appellatur.  Leontos*'  oppidum : 


^^^^^»^^^^^^ 


eodd.  reoepit  Hardainm,  eamqae  secati  recentt.— 9  Harduiii.  1.  ia  Notm, 
Harduin.  2.  3.  in  texta,  cam  Bipont.  et  Frans.  tntmwiiMHte  eoUr.^lO  In  mwm. 


NOTiE 


>  ^artyfjilwr\  A  Sidone  Sinyram 
usqae,  versus  Beplemtrionem :  qna» 
pars  Syrie,  Coele  dicitory  boc  esti 
Cava. 

y  Inttrjoieiai  votttf]  In  ampbttheatri 
Ibrroam :  clandeiite  valiem  a  Mptem- 
Irione,  et  ab  occaia,  Libano  nMmte, 
qnem  iwmc  popnli  incolunt,  nova  ap- 
pellatione  dicti,  les  Drmaes,  Ab  nie« 
ridie,  et  oriente,  ADtilibauOy  PAnHH- 
Imn, 

*  Patt  nm]  Poet  Antillbanam,  ver* 
ras  ortnm  Solai,  DamascaB  occorrit» 
et  Decapolitaoa :  ▼enus  meridiem, 
laxlMlmns,  koc  eat,  vastittimas  Pa« 
laestinm  tractas. 

*  MagwMi]  Qai  Strabonf  Ilb.  xti. 
p.  760.  medio  spatio  inter  Sidonem 
et  Berytam.  Nunc  vocant  incol», 
patrU  UDgna,  la  RkfUre  d^Ammar, 

^  Felix  JMUa]  NuiMnas  srens  for^ 
mm  mediocris  Trajano  Imp.  coaus,  in 
Cimelio  nostro  Parisienst  asservatur, 
cajns  epigraphe,  CoL.  IvL.  Ato. 
Fbl.  Bbr.  *  Colonla  Jnlia  Angusta 
Feltz  Bery tus.' — *  Est  unus  singnlaris 
n  sBre  magna  in  Moseo  D,  Abbatis 
de  FoDtenay  sie  inseriptns :  imp.  c. 
M.  op.  8EV.  MACRiifo.  « Imperatori 
Cssari  Marco  OpeUo  Severo  Ma- 
crino.'  Capat  laareatam.  «X-  Lapa 
cnm  gemellis.  Snprai  bos  :  iofra, 
FBL.    Sic  interpretamar :   *  Berytns 


Opeliis  Salvis  fbUi.'  Foert  Moeri- 
nus  et  Diadnmenianus  ez  genteOpe- 
lia :  utrique  obtigerat  tntanda  Phce- 
nice.  Idcirco  allndens  ad  snom  cog- 
nomen  '  Berytns '  colonia,  *  salvia  O- 
peliis  Felioem'  se  esse  aeforeprm- 
dicat.  Sic  in  Diocleiianl  et  Mmsi- 
miani  Angustoriim  nnmmis,  et  Coo- 
ttantii  et  Maximiani  Csisannn  leg;i« 

mUS,  BALTIS.  AVGG.  KT  CJBSa.  FBUX 

kartA^.  Opdtof  scripsit  Berytoa, 
non  Macrinnm ;  nt  Opelioa  «qne 
BiadumeniaDos  complecteretar»  ac 
Macrinos:  qott  snot  dno  Opeliornm 
cognomina:  qnemodmodnm  si  'salvls 
Borbontis'  dixero,  omnesex  ea  gente, 
enm  ipso  Rege,  Aureliaoenses,  Con- 
daios,  Contiosqne  eo  nomine  compre- 
hendero.  Snb  effigle  Imperatorlt 
sant  litene  quatnor  AE  SC.  AiipMv 
E^f  Pop^  iiogtiiu,  Sennitu  Coossif  #. 
Ab  Agrippa  Augnsti  genero  dedoc- 
tam  coloniatn  anctor  est  Strabo  1.  c. 
Verios  snspicamnr  a  Lncio  Sylla  Fe- 
Hce  collega  Augnsti  Consulis  dnode- 
cimum  :  nnde  llli  cognominm  Felicts 
JnlisB  Angnstse.'  £tf.  Bec. — *  Bery* 
tensis  colonia  Angtisti  beneflciis  gra- 
tiosa/  inqnit  Ulpianus,  lib.  l.  Dig. 
tit.  16.  de  censibiis.  Biipvr^r  Orscls 
dicltur,  prodncta  pennltima  syllaba : 
nobis  Bamt,  indigenis  £irMrt.  Oltm 
binominls  fott :  nam  et  Bcrmam  np* 


NAT.  H16T.   LIB«  V.  17. 


969 


flnmeD  Lyoos :  ^  PaUebyblos :  flomen  Adonis.  Oppida  : 
Byblos/  Botrys/  Gigarta/'*  Trieris,**  Calamos  :^  Tripo- 
lis,j  qaam  Tyrii  et  Sidonii  et  Aradii  obtinent.  Orthosia,^ 
Elenttieros  flttmen.  Oppida :  Simyra,^  Marathos,°*  con- 
traqne  Arados^  septem  stadiorum^  oppidum'^  et  insula, 
ducentos  passus  p  a  conttnente  distans.   Regio  in  qua  *>  su- 


^^^^^^^^^^^^ 


fmUm  mAjeA^  Uh.fi,  KagorM  CWfl.— 11  Sfcwrdt  Cbifl.-*1S  Codd.*  Daiec. 
Vet.  i^vsden,  et  Chiffl.  eemtn^ue  Aradm  tepiem  aioiwmm  eff^idwn^  et  sic 
Strab.  MatroftM  AtQdum  Animrekes  teptem^  ^e,  edd.  vett.  el  Oronov.  Mox» 
dveenti»  pM$ibus  Chifli.  ii.  M,  D.  pau.   Pintien.  tx  Strabone. 

NOTjE 


pelleCaai  esse  anctor  est  EaeebivB  in 
Cbron. 

«  Le^ee^  Ahmos,  ve),  nt  Seylax, 
p.  40.  et  Strabo  vocat,  Kb.  xti.  pag. 
75A.  KeArrm^  boc  eit,  Mjteemm  wgfpi' 
dam. 

^  Lgeos']  Straboni,  pag.  755.  AAeo» 
«oroft^s  inter  Byblam  «t  Berytom» 
Mox  B yblom  seqni  deinde  dieit  "tJkH 
p»  wermfi^f  at  poitea  Tliiikid0vff?^f 
qao  erdine  a  Plinio  nanc  ceninMno- 
rantor.  Cants  oemen  ei  amni  feoere 
nnno  indlgen»,  la  rieiere  d»  Ckien» 
AdooMn  vero  Abralnr,  la  rimere 
d  Abmhttm» 

•  BffhlM]  lU$?iat  StephaDo,  cnjoa 
vocia  originationeai  plnribns  idem  in* 
vestigat.    Hodie  Gekul. 

'  Boirys]  B6Tpvs  ir^is  «oiyfmy»,  8te- 
pbaae.  Indigenis  El  JBolnm.  Uiac 
IHagaras  Botryensis,  de  qno  dieemns 
in  Anctomm  SyUalM». 

f  G^irarto]  Strabo,  lib.  xvi.  p.755. 
%6errpa  (iego  Birfw,)  m1  Tly«tpTO¥,  In- 
ter  oppida  nnroerat,  qoflB  snnt  snb« 
jeeta  libano.  In  Netitia  Eeelea. 
Prov.  Phianicise,  Hryapvm  K/dpai, 

^'  lyjeris]  TpcVif  x«M^  'Tt  Strabo- 
ni^  pag.  754.  w6k»  est  Stepbano,  pag. 
664.«-'  Hino  snnt  IVieref  appellati 
»  Daniele  Propbota  xi.  S.  nt  acvta 
vidit  Vnlgntna  Interpres.-  Ed*  eee. 

*  Calamos]  Has  eodem  ordine  ap- 


pellat  Polybtns,  Hb.  v.  p.  574.  ^pu* 
t^,  t6rpw,  tpnhpth  vn^  K^Xa/Kor. 

i  Tripeikf]  Mela  concise  1. 11. « Tria 
oppida  fberanty  slngnlis  inter  se  sta- 
diis  distantia  t  lecnB  ex  nnmero  Tri* 
polis  didtnr.'  PUnio  Strabo  snffra- 
gatnr,  loc.  cit.  Nonc  TWpetf  de  Sem* 
rie* 

k  Ortkosia]  'Op9wnia  Straboniy  p. 
755.  jnxta  *EXie6$epe¥  amnemf  qnem 
bodie  ainnt  Sanctnm  vocari,  le  FUme 
Saimt,  Urbem  *  Orthosida  sacram' 
appellat  Priseianns  in  Periegesi,  pag. 
SS9.    In  nnmmis,  OPOaciEAN. 

'  A'aiyra]  "Xfpnfpas,  vii  ^ipnfpm^  Ste<* 
phaoo,  et  Straboni,  lib.  xvi.  p.  758. 
Simyra  castellnm,  Melss  loc.  cit. 

*  MoraiAat]  Mdpaios  v^Xu  ^tpxpia 
^adicm  Hmoavroffphn^  veiu»  Pktmi' 
eameiaiiaSf  nane-dinda,  Inquit  Strabo, 
loc.  cit.  Restituta  posterins,  liodie 
IWfesa  dieitnr. 

•  CmUra^  jArados]  Hoc  caty  ex 
adverso  Marathi  oppidi  Arados  insn- 
la  in  alto  objaeet»  cnm  oppido.  Vide 
Notas  et  Emend.  nnm.  48. 

o  SepUm  atadioram]  Hoc  ipsam  de 
Arado  insnla  oppidoqne,  Strabo  libk 
XVI.  pag.  758. 

p  l>a0eat«a  passas]  Strabo,  stadia 
XX.  qnsi  effidunt  passes  bis  mille  et 
dneentos. 

4  Regia  ta  faa]   Trantcribit  bttc 


960 


C.   PLINII   8BCUND1 


pradicti  desinant  montes,  et  interjacentibns  campis,  Bargy- 
lus  mons  incipit. 

XV III.  Hinc  rarsas  ^  Syria,  desinente  Phoenice.    Oppi- 
da:  Carne,  Balanea,  Paltos,  Gabale:  ^"  proroontoriam,  in 


NOT^    . 

Martianai,  lib.  ti.  cap.  de  Arabia  et  tis  index:  retro,MAXsvMvs.  .X*  loter 

Syria,  pag.  220.  duoa  temones»  qni  liiit  sitos  ad  mare 

*  Hine  rurgu»}   Hinc  appellari  ror-  indices,  stant  Jopiter  et  Astaroth, 

BU8  Syria  incipit,  etiam  io  ora,  nbi  cum  hastis,  Jove  pedcm  prorae  navia 

Phcenice  desinit.     PhcenicisB  tamen,  imponente ;  Victoria  Deam  Aatarotli 

Carne,  Balaneaqoe  a  Stephano  ascri-  coronante.    Infra,  c.  ECNATiys  cw. 

biintar.  Kdfnni,  v^Kis  ^outitcris.  £t,  Ba-  F.  latere  sinistro,  cif.  N.  Pro  Jove  et 


Xoi^^ai,  w6Kis  ^iy/in}f,  ^  vvt^  AwKds, 
Utraqne  Aradiornm  ditionisest^cnm 
Palto,  teste  Strabone,  lib.  xvi.  p.l68« 
j^  T&r  *ApoBio¥  wakBuii  ndXrotf  icajt  BoXa* 
Foia,  lud  Kdparos  rh  iwiyttowr^s  'ApdJHoVy 
Aradwrum  naoaU, — '  Syria  hsec  mari- 


Adtarotb,  qnidam  hic  arbitrantor  Ho- 
norem  et  Virtntem  pinf^i ;  et  max- 
svMvs  scriptom  esse  pro  MAztMVt ; 
atqae  istod  cognomen  fnisse  gentia 
Egnatisp.  Scntentia  bis  literi»  coos- 
prebensa  hsc  est :  '  MAxima  Severi 


tima  est,  cnjus  nientio  est  in  onmmis    VictoriSy Marilimse  VotaSyric*  Hsec 


tribns  EgnatisB  gentis,  perperam  (o- 
pinor)  hactenos  intelleciis.  Sant  ii 
argentei  in  Museo  nostra,  et  apad 
Patin.  in  Famil.  p.  103.  Primus  ez- 
liibet  Cnpidiois  capnt  alatum,  com 
pharetra  et  arcu ;  symbolom  Princi- 
pis  amici  ac  fcederati,  pro  sociis  bel- 
lum  gerentis.  Epigraphe  retro,  max- 
svMVS.  .X*  Templum  in  quo  Jnpiter 
stat,  snpra  templum  posito  fulmine 
parte  deatra,  qna  stat  ille :  et  e^e- 
gione,  Astaroth  Dea  Sidoniorum,  uti 
appellatnr  iv.  Rcg.  xxiii.  13.  cum 
pileo,  indice  libertatisy  snpra  tem- 
plnm  similiter  posito,  parte  sinistra, 
ita  ot  Des  vertici  iramineat.  Infra 
c.  BGNATivs  CN.  F.  Intcre  slnistro  cn. 
M. '  Cnei  filiasy  Coei  nepos.'  Dextro 
deniqne,  xii.  denarii  pretinm,  qnod 
tnne  fnit  atsinm  duodecini.  Alter 
habet  capnt  Concordiee :  retro,  Cn- 
pido  alatus,  veluti  stringit  Deae  nio- 
niiey  aott  calliir  de  p€rk$»  Retro,  max- 
svMVS.  .X*  Imperator  in  curru  biju- 
go,  Victoria  sapervoiitante,  et  coro- 
nam  porrigente.  Infra  c.  egnativs 
CN.  F.  CN.  N.  Teniiis  eibibet  capnt 
jJberUtis ;  retro,  pileas  est,  liberta* 


illa  est,  qaas  in  nnmmis  Severi  Impe- 
ratoris,  vicx.  parth.  max.  *  Victoria 
Parthica  maxima'  inscribitnr:  qnae 
pulsis  nimirum  Parthis  nrbes  Syrne 
maritimasy  alioqoi  iiberas,  Ronaoo 
revinxit  Imperio,  atqne,  nt  ita  dica- 
tory  Jovi  Capitolino  Astaroth  Syro- 
rom  Deam  reconciiiavit.  Nain  id  ea 
namina  in  nummis  picta  significant ; 
ut  temones  et  pror«  naviom  nrbea 
maritimas  denotant.  Lit^eras  eas  fo- 
isse  pilens  bis  signatns  admonet. 
Quam  ob  caosam  Virgilius  cecinit  in 
laudibos  Aognsti : '  Victorque  volbx- 
TES  per  populos  dat  jara.'  Ei^atios 
Triumvir  Monetalia  fnil,  et  (ot  glo- 
riator)  61ias  ac  nepos  Triumviri.'  Ed» 
iec, 

^  Gabale]  Oppidula  Laodiceft  prox- 
ima  a  Strabone  hsBc  nnmerantory  Ub. 
XV  i.  pag.  753.  Tf  yiip  AaoKucu^  vA^n- 
^^ct  woKlxym,  rh  rt  no0-c(3ier»  «d  rh 
*Hpdit\tto¥f  KoX  r^  rdfiaXa.  Hinc  Im- 
peratori  Elagabalo  fiictom  noroen, 
quae  vox  Gabalitarnm  Deom  sonat : 
quod  esset  Solis  sacerdote  ge&itos, 
ut  iabulantor.  Hodie  JaM$, 


NAT.   HIST.    LIB.   V.   18. 


961 


quo  Laodicea  libera/  Diospolis/  ^  Heraclea^  Charadras/ 
Posidium. 

(xxi.)    Deinde  promontorium  Syriae  Antiochias.^    Intus 
ipsa  Antiochia'  libera,  Epidaphnes  <  cognominata,  Oronte^ 


Cap.  XVIII.  1  DipoUB  Chiffl.— 2  Ita  cx  codd.  einend.  Hardoin.  enmqne 
ftecuti  recenlt.  D.  p.  S,  Aniiochena  edd.  vett.  et  Oronov.  Deinde  Syria  AM' 
tioehia,  nulla  promoutorii  roentione,  cod.  et  Vet.  Dalec.    Mox,  Epipkanee 

NOTiE 


^  Laodieea  libera]  Hi  sunt  Aao^uuis 
ol  vapdktotf  Laodicense»  maritimi,  apiid 
Josepli.  Bell.  Jud.  i.  16.  pag.  748. 
Horum  est  nummoa  ille,  apud  D.  Vail- 
lant,  in  Histor.  Reguni  Syri»,  pag. 
262.  AAOAlKEnN  THN  m»OC  OAAAC- 
CAN.  '  Laodicensinm  qni  aunt  ad  ma- 
re.'  A  Seleuco  Nicatore  condita,  ac 
de  matris  noniine  appellata.  Sic  An- 
tiochiam  inl  Ai^yp  patris  Antiochi, 
Selenciam  suo,  Apanieani  matris 
nomine  insignivit.  Strabo  lib.  xvi. 
pag.  740.  Ulpianns,  lib.  l.  Digest. 
tit.  15.  de  Censibus:  *  Laodicea  in 
Syria  joris  Italici  est,  et  aolum  ea* 
rum.'  Hodie  Latakii. 

^  Diospolis]  Mss.  omnes,  Reg.  1. 
2.  Colb.  l.  2.  Paris.  Chifil.  DtpoUa. 
Cave  enim  existimes  hanc  esse  Dios- 
polin  Palapstinap,  cujus  sedis  Episco- 
pi  iu  Conciliis  sepe  subscribunt,  cn- 
jns  apud  Antoninnm  mentio,  ceteros- 
que :  bKc  enim  haud  procnl  Ascalone 
et  Csesarea  Palsstinas  fuit,  Lydda 
prios,  nt  cap.  15.  monuimnsy  appflla- 
ta. — '  De  Heraclea  diximus  in  libro 
de  Nummis  Antiquis  Populorom  et 
Urbium.'  Ed,  »ec, 

*  Charadrus]  Quoniam  id  oppidnm 
in  confinio  Ciliciae  Syrisqne  est,  Ci- 
liciae  a  Scylace,  pag.  38.  Stepbano- 
que  ascribitur.  XdpalSpos  ?up.^r  lecA  iwi' 

VMtO¥  KlAlK^S. 

'  AntiochMa]  Cognomento  etiam  alio 
irtX  rov  *Op6yrou,  ad  Oroniem^  dicta, 
Ptolemaeo  v.  15.  ab  eo  amne,  qni  eam 


urbem  praeterfluit.  Incolis  nnnc  An^ 
iekU,  A  mari  unins  diei  navigatione 
adverso  flnmine  distare^auctor  est 
Strabo,  lib.  xvi.  pag.  751.  Liberam 
fnissp,  id  est,  nuis,  non  Romanis, 
vixisse  legibus,  docet  nnmrous  anti- 
quus  apod  Spnnbem.  p.  780.  ANTXO- 
XEfiN  MHTPOnOA.  AlTONOMOr. 

?  Epidaphne»]  'Eirl  tkd^yris,  Strabo- 
ni,  llb.  XVI.  pag.  740.  * tdni6xeta  ^  M. 
Ad^yp,  In  nummo  aereo  minoris  for- 
msp,  Mnsei  nostri  Parisiensis,  ANTIO- 
XEON  TON  nPOC  AAWHN.  Est  au- 
tem  Daphne,  inquit  Strabo,  vicus 
modicus  ab  Antiochia  stadiis  xl.  dls- 
sittts :  ubi  fana  Apollinis  et  Diaoae, 
cnm  asylo.  Stephano  suburbinm  est, 
ad  orientem  Antiochiae. — *  Non  est 
huic  Daphuae  locus  in  nummo  Con- 
stantini  Max.  inscripto  constamtini 
▲NADAFNE.  Est  is  sx  sre  minimo 
perquam  aflabre  factos  in  Museo 
nostro:  parte  priore,  constantinvs 
MAX.  AVG.  capite  cincto  lapillis.  Par- 
te  altera  Victoria  sedens,  dextra  lauri 
ramnm,  sinistra  palmani  tenct :  e  re- 
gione  tropaeum,  ad  pedes  miles  pro* 
stratns,  cnm  allata  inscriptione.  Nod 
est  hic  DAFNE  pro  8((^n},  lauru»:  cum 
neqne  Orsca  vox  jongi  cum  Latina 
deboerit,  nec  scribi  per  F :  nec  deni- 
que  pro  victoria  scribi  laurus  Latine 
possit.  Delineatur  hic  nuromus  in 
Constantinopoli  Christ.  Tab.  iii.  et 
apnd  Patinum,  p.  466.  sed  divisig 
perperam  ana  dafne:  pcjus  etiam 


Delph.  ei  Var,  Clat. 


Pliniut, 


3  P 


902 


C.  PLINII   8BCUNDI 


amne  dividitur.  In  promontorio  aotem  Seleacia'  libeia, 
Pieria  appeUata. 

(XX II.)  Saper  eam  mons  eodem,  qno  aliiis»^  nomiiie,  Ca- 
siiis.  Cojus  exoelsa^  altitndo  qoarta  ▼igilia^  oiieDtem 
per  tenebras  Solem  aspicit:  breyi  circnmacta"'  corporis, 
diem  noctemqae  pariter  ostendens.  Ambitas  ad  cacamtt 
XIX.  M.  pass.  est:  altitado  per  directam,  iv.  At  in  ora 
amnis*  Orontes,  natns  inter  Inbanam  et  Antilibannm  joxta 
Heliopolin.*'    Oppidnra  Rhosos  :  ^"  et  a  tei^  Port»,  que 


NOTiE 


in  Hieiaaro  Brandenbnrgico  p.  80S. 
paiicto  inserto  post  ana.  cum  io  ip- 
•o  namismate  conjunctissiroB  literse 
ilnt,  velut  nnica  Toce,  anadafmb  : 
nimirom  hae  sententia ; '  comstamti- 
Mi  Aogusti  Nostri  ADventns  Adjunx- 
it  Feliciter  Narbonensibiu  Ebrodn- 
nenies : '  eaptii  predonibns,  qni  in- 
terjacentem  regionem  excursionibns 
infestam  baberent.  Infra '  coNs.  Ci- 
▼itates  Omnes  Narbonensis  Secnn* 
dae : '  nempe  abi  nanc  est  Delphina- 
tus  cnm  Provincia.'  Ed,  iee. 

^  OratUel  *Op^pTi|f  Straboni,  lib. 
XVI.  pag.  761. 

I  Seleueia]  Nnmmns  Severi,  apnd 
Patinnm,  pag.  S82.  CEAETKEON  HI- 
EPIAC  Alter  Caracallsp,  p.  S04.  CE- 
AETKIAC  niEPIAc.  Alii  item  Traja- 
ni,  pag.  180.  et  Antonini,  pag.  228. 
in  quibui  insculptus  cernitur  mons 
ipse  Casias,  urbi  prozimos,  qaem 
Jovem  Casinm  appellabant :  CEAET- 
KEHN.  n.  CTPIAC.  ZETC.  KACIOC. 
Hoc  est,  2«A«vic^  Ilicplas  Svptos.  Zc^f 
K^tos.  Porro  Httpla  6pos  mons  est 
prope  Casinm,  a  qno  SeleucisB  oppido 
ac  regioni  noiuen.  Ptolem.  v.  15. 
Straboni  mons  Anticasins  appellator. 
EJecto  e  Syria  Tigrane,  Selenciam 
libertate  Pompeins  dooavit,  teste 
Strabone,  iib.  xvi.  p.  761.  Testis  et 
nnmmns  apud  Spanbem.  p.  789.  CE- 
AETKEAN  THC  lEPAC  KAI  ATTONO- 


MHN. 

J  Quo  aUu»]  In  confinio  ^gypti  et 
Syrise  positos,  de  qno  cap.  14. 

k  Cijf M«  ezcebo]  Narrent  id  qnoqve 
Solinns  iisdem  verbis,  cap.  S6.  pag. 
65.  et  Martianns,  lib.  vi.  pag.  220. 

>  Quaria  vigiUd]  Ternia  bona  ante 
Solis  exortum.  Eadem  feme  noa 
de  Casio,  sed  de  Caocaso  moDte  tc- 
fert  Arist.  Meteorol.  i.  IS.  p.  645. 
Ac  de  Caucaso  quidem  id  vere  a  PU- 
losopho  dictum  esse,  probat  egregie 
Cal>ens,  in  Meteoroi.  i.  tezt.  66.  pag. 
S88.  At  Pomponins  Mela  1. 10.  pag. 
14.  Casio  id  qnidem  tribnit,  noa 
tamen  Antiocbeno,  sed  iEgjptio. 
Item  Lucanns,  x.  4S4.  '  Lacifer  m 
Casia  prospezit  mpe,  diemqne  Mi- 
lit  In  £gyptnm  primo  qnoqaeSole 
calentem.' 

^  Cirettjmaelu]  Oloboii  verticii 
parte  altere  Incem,  altera  tenebras 
ostendente. 

B  HeUopoim]  *WaAwcXis  Ptoleaieo. 
V.  15.  in  Syria  Ccele,  vel,  nt  alii  codi- 
ces  habent,  in  Decapolitana.  Ab  An- 
tonino  medio  ferme  itinere  pooiinr 
inter  Laodiceam  et  Damascnm :  n- 
trimqoe  circiter  mill.  pass.  u.  HumI 
procul  Apamea,  a  Strabone,  lib.  xri. 
p.  762. 

o  Rhoeoe]  *P«MrofStephano:  Strab. 
lib.  zvi.  p.  75L  'Vmaals  inter  IssDm 
Cilicitt  oppidom  et  Seleacian. 


NAT.  HI8T.   LIB.  V.  19. 


968 


Syrin  ^  appellantar,  intervallo  Rhosiomm  mootiam  et 
Taari.  Id  ora  oppidam  MyriaDdros  :">  mons  Amanus/  in 
qao  oppidam  BomitaD.  Ipse  ab  Syris '  Ciliciam  separat. 
XIX.  (XX III.)  Nanc  interiora  dicantur.  Ccele*  habet 
Apamiam,^  Marsjra  amne ""  divisam  a  Nazerinorum  ^  tetrar- 
chia :  Bambycen^*  quae  alio  nomine  Hierapolis  vocatnr, 
Syris  yero  Magog:^  (ibi  prodigiosa  Atargatis/  >  Graecis 


0^^0^^0^^^^^ 


Mfii»imii«#a  cod.  Dalec. — S  IfU  ab  Jtiyrttt  in  eodem  codice. 
Cap.  XIX.  t  AtergatU  \et.  Da\w.—2  Cbiffl.  co4i<.— S  Cyrrhiiika  Oronow» 


KOT£ 


P  Pcrtmf  q^  Syriof]  Sic  angQStiai 
voeat,  inter  Tanrl  niontii  partem, 
Rhosstcnroqne  icopnlDmj^de  qno  Pto- 
lem.  ▼•  15.  qna  traniitus  aditntqiie 
<^8l  in  Syriam  a  Cilicia,  et  Myrian- 
dro.  ^Vtt  viXMf  Ptolem.  loc,  cit 
et  Strab.  lib.  xiv.  p.  676. 

4  Mfrkmdnu]  Mvpiatffyof  Scylaci, 
p.  S8.  Id  Syrie  Cilicisqne  conftnio* 
Hodie  CtmdelMia, 

'  Amamu]  Qno  de  monte  Cicero 
malta  ad  Attic.  ▼.  20.  p.  ISO.  Hic 
enim  ca«tra  posuit :  binc  nomen  Im- 
peratoris  obtinnit.  '  Amaniifl,'  inqait, 
*  Ciliciam  a  Syria  aquamm  divortio 
dividit.' 

•  CtOe]  Syria  Cisley  KoiXii  ^lvpta^ 
Syria  Cava,  qnooiam  inter  editiaii* 
mos  montes,  Libannm,  Antilibannm- 
qne,  depresta  et  hnmilia. 

h  ApamiaM]  'Afrd^ia  Orvcis,  indi- 
genis,  HamoMf  ad  Orontemiita,  Stra- 
bone  teste  lib.  xvi.  p.  752. 

c  Manyaamne]  Apameam  ab  ori* 
ente  circnmit,  ac  demnm  in  Oron- 
tem  labitnr.  Hnnc  eue  arbitror 
queni  Oraeci  ob  similitndinem  ali- 
qnam  cam  amne  Macedonico  Axinm 
appellamnt :  nnde  nnmmns  extat 
apnd  D.  .VaiUant»  de  Hist.  Regam 
Syric,  p.  261.  cnra  epigrapbe,  AIIA- 
MEHN.  TON.  nPOC.  TO.  ABIO. 

<>  Nazeriaonim]  Qaos,  nt  arbitror, 


Apamiensiam  ab  ortn  Yirinos,  juxta 
Marsyam,  Strabo  facit,  pag.  75S.  et 
^vkdpxovs  'Apafias  vocat.  Ab  his  pro- 
fecti  qui  verttns  occasum  refugientes, 
Marsyam  Orontemque  transgresti, 
inter  Orontem  amnem  ab  ortn»  mare 
mediterranenm  ab  occasn,  Marathnm 
Tortose  n  meridie,  a  septemtrione 
Laodiceam,  montes  incolnnt,  pris- 
cnmqne  retinent  nomen,  le»  Natea' 
rict. 

•  Bambycen]BatAfi^  Straboni,lib. 
XVI.  pag.  751.  Plutarcb.  in.  Anton. 
*Upitif  wiKVf  ^  Bopfi^Kip^  (lege  Bf^ 
fiiiaiy)  9p6r9po¥  hdSoim,  A  Selenco 
Hierapolim  esse  appellatamy  auctor 
est  ^llan.  Hist.  Anim.  xii.  2. 

*  Mafogl  A  filio  Japheth.  Nomen 
id  hodieqne  servare  dicltnr.— •'  Utan- 
tem  apnd  Plininm  civitas  nna  e  pri- 
mariis  Syrife  Cceles  Magog  appellata 
fntsse  dicitnr,  sie  apnd  Eaecb.  cap. 
XXXVIII.  'Oog  terra  Magog'  gens 
ipsa  Cceles  Syriae  est,  orinnda  n  Ma^ 
gog  filio  Japhet :  eojns  gentis  exercl- 
tns  penitns  interiisse,  Nabacfaodonos- 
soris  victoria,  ab  Ezeehiele  1.  c.  dici- 
tnr,  anno  ante  Christnm  67S.  desola- 
tionis  tempK  qnartodecimo :  aaoo 
antequam  Nabocbodonosor  Tyrnm 
expngnaret,  nt  Ezechielis  capite  se- 
qnente  narntar.'  £d.  tee. 


9U 


G.   PLINII    SBCUNDI 


autem  Derceto  dicta,  colitiir :  ^)  Chalcidem  ^  cognominatam 
ad  Belom/  unde  regio  Cbalcidene  fertilissima  Syriae.  Et 
indeJ  C^rrrhestice '  ^  Cyrrhnm:  Gazatas,  Gindarenos/ €ra- 
benos  : ""  tetrarchias  duas»  quse  Granucomatse  ^  "  yocantor. 
EmesenoSy''  Hylatas,  IturaBorumP  gentem,  et  qni  ex  iis 


et  edd.  vett.    Mox,  pro  GazataSf  cod.  Dalec.    Irneazatet*    Pro  ^.ivu».  «:»«•, 
Vet.  Dalec.  Gindaneot, — 4  Chifil.    GroMoeumatia,    Moz,  HemUeno»  Groaov. 

NOTJE 


ff  Atargalvi]  Strabo,  lib.  xvi.  pag. 
748.  de  Hierapoli,  h  frifjL&a-ip,  inqoit, 
riiP  ^vpiay  B^hy  riiv  ^ATapydrw,  Et  p. 
786.  eaiidem  appellatam  csse  a  Cte- 
sia  Acpxer^  docet :  ab  aliis  'ABdpaF. 
Forte  pro  'Aaddpay,  Est  enim  id  nn- 
men  quod  sacrte  paginae  Astaroth  vo- 
cant.  Prodigiosam  appellat,  qnod 
fAcie  horoinis  esset,  reliqiio  corpore 
in  piscem  desinente.  Ovid.  Met.  iv. 
44.  '  De  te,  Babylonia,  narret,  Der- 
ceti,  qiiam  versa  tqiiamis  velantibus 
artiis  Stagna  Pal»8tini  crediint  cele- 
brasse  figiira.'  Alii  Atargatim,  sive 
Atergatin,  mnliebri  plane  forma  fuis- 
se  aiont,  et  Matrem  esse  Deiim.  Quo 
spectare  videtur  nnmmns  «rens,  me- 
dise  fi»rm»,  Miisei  nostri  Parisiensis, 
Antonino  Pio  Principe  ciisiis,  cnm 
bac  epigraphe,  OEAC.  CTPIAC.  lE- 
POn.  hoc  est,  Ocot  :tvplas  *IepoiroAci- 
T&»,  quam  Rheam  esse  Phiirnntus  in- 
terpretatur,  lib.  de  Nat.  Deor.  p.  9. 
^<  Sed  prave  :  nam  Oc^  "Xvplai  'Icpo- 
woKtrCtv  Latine  verti  debet,  Pranobi- 
Ui  civitas  Syria,  Hieropoliiarum  civi- 
tas.'  Ed.  sec, 

^  Chalcidem]  XaXicU  Svptaf  Stepha- 
no,  et  Ptolem.  v.  15.  A  Bercea  M. 
P.  XVIII.  apnd  Anton.  Regio  ipsa  i^ 
XoXiridud)  dicta  Stmboni,  lib.  xvi.  p. 
753.  et  Ptolem.  In  Conc.  CP.  i. 
*  Eniebius  Chalcidensis,  ex  Prov. 
Cceles  Syriae.* 

'  Ad  Belum]  npbs  B^^y.  Montis 
id  nomen  esse  videtor. 


i  Et  inde]  Versns  septemtrionem, 
Amano  monti  et  Commageose  coari- 
gna,  Strabo,  lib.  xvi.  p.  751.  Cicero 
ad  Attic.  V.  18.  p.  147.  *  Cyrrbestica 
Syriae  pars  proxima  est  provinciK 
mee,'  nerope  Cilicisp. 

^  Cyrrhestice']  Kv^^ioTuc^Ptolem«o, 
V.  15.  Kvpi^rruc^,  Straboni,  lib.  xvi. 
p.  761.  Nunimns  spreiis  medioerts 
formae,  siib  Antonino  Pio  cosiis,  ia 
Mnseo  nostro  Parisiensi  extat,  cnm 
epigraphe,KTPPHCTaN.  VideturCyr- 
rhestice  ea  esse,  qnse  Amos  tx.  7. 
'Cyrene'  vocabatur:  ead^qne*Ly« 
ba/  Jiiditb.  iii.  1.  Regloni  oomea 
ab  oppido,  qnod  K^or  Ptolemaeo  : 
Tacito  iteni,  Annal.  ii.  pag.  60.  In 
Conc.  Calcbed.  K^r.  Tbeodoreti 
baec  sedes  fnit :  qni  bidni  itinere  dis- 
tare  illam  ait  ab  Antiocbia,  in  Htst. 
Eccles.  A  Beroea  Aotoninas  xur. 
M.  P.  Hodie  Kellee,  Vide  Notas  et 
Eiuend.  num.  49. 

*  Giiidareaos]  Tiv^aposiiKpAroXisrns 
Kvpriariinjs^  arx  Cyreiticw  regiomitt 
Straboni,  lib.  xvi.  p.  761.  'Petrns 
Oindarensis,'  ex  Prov.  Syriae  C«eles, 
in  Conc.  Nic.  i.  p.  51. 

■^  Gabenot]  *  Bassonns  Gabenus,* 
ex  Prov.  Syriae  Coeies,  in  Conc.  Nic. 
I.  p.  52. 

"  Granw!omat€B]rpdimv9cwfaSirai^quh- 
si  Orani  pagani,  sive  e  Orani  pagia. 

*  Emeoenoa]  'E/icmfyo&fappellatStFa- 
bo,  p.  753.  ab  Emesa  oppido*  de  quo 
cap.  21.    De  Hylatis,  ceten  silest. 


NAT.   HIST.   LIB.   V.  19. 


965 


Baetarrepi  "^  vocantor :  ^  Mariaminitanos :  "^  tetrarcbiam,  qoas 
Mammisea'  appellatur:  Paradisnm/  Pagras,''  Pinaritas/ 
Seleucias  praeter  jam  dictam^''  duas,  qaae  ad  Eaphraten/ 
et  qnae  ad  Belnm  ^  vocantur,  Cardy tenses.7 '    Reliqua  an- 


et  edd.  vett.  Deinde,  Heliatai  Vet.  Dalec. — 6  Betaceni  toeeaitur  codd.  et  Vet. 
Dalec.  Bethemi  appeltantur  Chiffl.  Mox,  MariamniianoB  Chiffl.~6  Seleu- 
ciam  pr^erjamdietat  Chiffl. — 7  Carditentea  Gronov.  et  edd.  Yett.~8  Epipka" 
nensee  in  iisdem. 

NOTiE 


Fnrte  Hetiatas  ab  Heliopoli  legen- 
dam  Baibarus  suapicatiir,  cui  vix  as- 
sentior. 

P  Itwraerum]  'IrovpwW  3pc(i^r,  mon- 
tana  Ituraorum^  haud  'procnl  Chalci- 
dene  statnere  Strabo  videtnr,  p.  753. 
et  755.  Tetrarcbia  Itarsap,  Luc.  iii. 
jnxta  Trachonita»,  ex  eodem  Strab. 
p.  75S.  et  756.— <  HnjnB  Philippi  nnm- 
mas  est  singnlaris  ex  «re  minimo 
apnd  D.  Abbatem  de  Fontenn,  ex 
Regia  Academia  Inscriptionnm  Hn- 
manionimqne  literarum.  Exuna  par- 
te  capnt  Augnsti  lanreatnm  exhibet 
KAlCAPOc  CEBACTOT.  Ex  altera 
teroplnm  est,  cnjns  inter  colnmnas 
liter».  snnt  L.  AT:  in  ambitn  4^IAI... 
TETPAPXOT.  Est  annus  ille  xxxiii. 
post  Asiam  receptam,  incidens  in  an- 
Dum  Christi  tertium,  nrbis  Romse 
DCCLVI.  nsqne  ad  Septembrem :  qno 
anno  prior  Herodes  diem  snpremam 
obiit,  ut  rx  Evangelio  necesne  est 
colligi.  Is  primns  videtnr  Philippi 
Tetrarchae  fnisse  :  qno  propterea  ad 
clientelam  snam  profitendam  hunc 
nnmmum  Augusti  honori  cudi  fecit. 
Nnllus  certe  ante  hunc  annnm  vi«ns 
est  Philippi  nomine  nnmmus  percus- 
sus.'  Ed.  sec» 

4  Batarreni]  Vide  Notas  et  Emend. 
nnm.  60. 

^"  Mariammitanoa]  In  Notitia  anti- 
qoa  Eccles.  Provinciae  Sj^ri»  secun- 
dff,  p.  58.  *Eiri^<£arcia,  Maplafifiri,  2c- 
AcvK^/9i}Xo9.  In  Conc.  Calched.  pag. 
483.  'Paulns  Eplscopus  Mariamnn 


Syriae  secundfe.' 

*  Mammisea]  Vide  Notas  et  Emend. 
naro.  51. 

*■  ParadiMum']  Ilap^uror  v^Xu  2v* 
pias  Stepbaoo.  Laodicene  regioni  a 
Piolemaeo  ascribitor,  y.  15. 

"  Pagras]  Joxta  Oindarnm,  de  qna 
proxime  dictam  est.  Strabo,  lib.  xvr. 
p.  751.  Tp  8i  Tiphdp^  ffvwdwroiHruf  al 
ndiypat,  prope  Aroani  traDsitum,  qna 
ex  portis  Amanidibns  appellatis  in 
Syriam  itnr. 

^  Pinaritas]  Xllyapa,  jnxta  Pagras, 
in  Pieria,  apud  Ptoiem.  v.  15.  unde 
nwapirai, 

«  Jam  dietam]  Cap.  snp. 

*■  Ad  Euphraten]  Cujus  sedis  Epis- 
copns  fiiisse  videtur  Byzus  Selea- 
ciensis,  cnjus  snbscriptio  legitur  in 
Conc.  CP.  I.  p.  955.  inter  Episcopot 
Provincis  Syriae  Cceles,  cam  Apa- 
meensey  Epiphauiense,  et  Seleacobe- 
litano. 

7  Ad  Belum]  Montis  id  nomen,  ut 
videtur.  ^tXevmtas  vphs  B^X^  memi- 
nit  Ptolerosens,  in  Cassioiide,  v.  15. 
inter  Antiochiam  et  Larissam.  In 
Conc.  CP.  I.  p.  955.  '  Marcianns  Se- 
leocobelitanns.'  In  Conc.  Calched. 
Act.  IV.  p.  487. '  Eosebins  Episcopns 
Seleucobeli,  Syriae  secundiB.'  ScAcu- 
K^fitiXos  Stepbano,  p.  592. 

■  CardytenseM]  Ab  oppido»  de  qoo 
Stephanos,  pag.  356.  Kopdvr^r,  v6\is 
SvpLr  fitydiXTif  ex  Hecataei  periegesi 
Asiae  :  rh  ^BvuAw  Kapiinios, — 'Tamen 
series  literarom  poscere  videtor,  ot 


966 


O.   PLINII   8BCUNDI 


tem  Syria  habet,  Cexceptis  qu»  cam  Eophrate  diceDtnr/) 
Arethasios,''  Beroeenses/  Epiphaneenses.' "^  Ad  orientem 
Laodicenos,  qui  ad  libanam  *  cognominantar,  Leacadios,' 


NOT^ 


legatnr,  TanhftiHH».*  Ed.  sec. 

•  DieaUwrl  Cap.  seq. 

^  Aretkutio»]  In  Notitim  antiqna 
Ecclesiastica,  ProvinciiB  Syrin  se- 
cnndse,  oppida  hsc  recementnr : 
'Av^ia,  Aapiava,  'Evi^irtia,  'Ap4» 
0ovra,  ac.  r.  X.  Antoninns,  in  itinere 
ab  Antiochia  Einesam,  ab  Epipbania 
Aretbnsam  collocat  xvi.  M.  P.  pari 
ab  Emesa  intervallo. 

«  Bereteme»]  Ab  urbe,  quae  Beroa 
Antonino,  in  Cyrrhestice.  Orvcis 
jUf^ut,  B4pota,  et  B€p6ii,  lette  Ste* 
phano.  In  Conc.  CP.  i.  pag.  065. 
'  AcaciuB  Beroeensis,'  ez  Provinc. 
Syrie  Cceles.  Hodie  Alep,  emporium 
Orientis  celeberrimnm.  Qiii  hodie 
Gr«ci  Epiacopi  Aleppi  sedem  ha- 
bent, '  Episcopi  Berceenses '  snbscri- 
bnnt.  Nicetas  Chron.  in  Joan.  Comn. 
pag.  19.  'Erurr^  U  rf  Xd\tw,  rh  8* 
iinly  4  wdkai,  KeyofUyfi  Biffota,  Nice- 
pborus  Callist.  xiv.  39.  p.  626.  hvh 
B^ffolatt  cAl  f  ftr  alhii  rh  XdXev,  Sie 
etiam  Zonaras  et  Cedrenus.—'  Ad 
banc  Beroeam  pertinent  noromns  An- 
tonini  Pii  ez  aere  magno  apnd  Oise- 
linm,  Tab.  lxv.  n.  7.  ciijns  in  aversa 
parte  stat  Dea  turrito  capite,  dextra 
canistrum  tenenf,  sinistra  comuco- 
piR ;  pede  calcat  hominem  in  fluvio 
natantem;  id  qnod  sitnm  nrbis  ad 
amnem  denotat.  Inscriptio  est,  8Y- 
BBLB.  In  area,  hinc  S.  et  inde  C. 
Senahiteontulto,  Hic  Cybelem  frns- 
tra  quftrnnt,  siTO  Matrem  Deura, 
cum  nnllus  hicadsit  leo,  Matris  Denra 
in  nnmmls  comes.  Lege :  *  SYriaca 
BErosa  Legionem  Ezcepit.'  Gallice : 
La  viUe  de  Berie  en  Sffrie  a  refH  em 
gemisDn  uae  Legiom  Romaine.  Syriaca 
Bercna  Tocatnr,  ad  discrimen  Benen 


alteriusy  quse  est  in  Macedonia,  apnd 
Plin.  IV.  17.  Legionem  Romana» 
excepisse  dicitnr,  qnstntaretnr  civca 
ac  mercacores  a  Parthis  et  Arabibiu, 
eosdem  Romanis  subjectos  contiDe- 
ret.  Confer  ejusdem  AnteDini  Pii 
nnmmnm  inscriptnm :  sybia.  cm.  ii. 
Sunt  ejnsdem  et  Grseci  nnmmi  in- 
scripti,  BEPOIAinN.  Sed  post  emi 
nulii.  Aleppi  hodie  amnis  est  exi- 
gons,  qui  mcenia  prasterfloit:  qneai 
Cetc  incolsB  vocant.  Hic  in  nnnuno 
priore  designatur,  cnm  vir  nataaa 
pingitnr :  ant  Bercea  dici  non  deliet 
esse  Aleppnm,  sed  alia  qnsepiam  ci- 
vitas,  qnam  flnvins  eo  panlo  mtLJw 
allueret.  Neque  enim  de  sitn  veteria 
Bf^roese  Geographi  orones  consentinat ; 
tametii  in  eo  tractu  incolss  Aleppntt 
esse  asseverant.'  Ed.  eec, 

^  Epipkaneentet'}  Larissam  inter  et 
Arethusam,  pari  ntrimqoe  xvi.  M.  P. 
intervallo  disjiinctay  Epiphania  oollo* 
catnr,  ab  Anfonino  in  Itinor.  In 
Conc.  Nic.  I.  p.  61.  '  Manrieiaa  Epi- 
phaneensis,'  inter  Episcopos  Proriii- 
ciai  SyrisB  Cfieles.  In  Conc.  CP.  i. 
p.  965.  *  EiisebioB  Epipbanieiiais.' 

*  Qui  ad  lAbanMM]  In  nnmmis  Co- 
racall»,  AAOAIK.  IIFOC.  AIBAN.  A 
Laodicea  libera,  sive  maritiraa,  de 
qna  diximus  sect.  snp.  nt  cognomiae, 
ita  et  sitn,  Laodicea  hsc  dlvorsa. 

'  Leueadiot']  De  hac  Leneade  Asia« 
tica  ceteri  scriptores  silent.  Smt 
h»c  a  Macedonibns,  dnm  rennn  ia 
Asia  pottrentur,  Grs»ca  nrbibnaim-' 
posita  nomina,  quibas  sua  jaro  esseot 
alia  Syra  et  vemacula.  Nam  id  do 
Larissa  Slephanns  docet,  pag.  410. 
Adpterfra  2vplaSf  V  ^l^pet  ^Unpa  n- 
\OMrir. 


NAT.  H18T.    LIB.   V.  20.  067 

LarissaQOSyS  praeter  t6trarcbias  in  regna  descriptas  barbaris 
noniiiiibus  xvii. 

XX.  (XXIV.)  Et  de  Eaphrate  boc  in  loco  dixisse  aptis- 
simum  fnerit.  Oritar  *  in  prsefectura  Armeni»  majoris  Ca- 
ranitide/  ut  prodidere  ex  iis,  qui  proxime  viderant,'  Do- 
mitius  Corbulo»  in  monte  Aba,  ^  Licinius  Mucianus  sub 
radicibus  montis,  quem  Capoten  ^  appellant,  supra  Zima- 
ram/  xii.  m.  pass.  initio  Pyxurates  nominatus.  Fluit 
Derxenem '  primum,  mox  Anaiticam/  <  Armeniae  ^  regiones 
a  Cappadocia  excludens.    Dascusa  abest  a  Zimara  lxxy. 


Cap.  XX.  1  Ita  codd.  Hardniui  et  Cliiffl.  cam  edd.  Hardoin.  I.  8.  S.  Mil- 
ler.  Bipont.  etFranz.  mdenuU  Oronov.  et  edd.  vett.  Mox^  im  monte  Aga  ChifH» 
Paolo  potty  «Hpra  SmffTjan  Gronov.  et  edd.  vett.— S  Anmtiam  Jo.  Oorop.  ap* 


NOT£ 

* 

t  LariiaaaB]  Vicinam  Apame»  La-  cap.  de  Eiipbrate,  p.  290.    Caioiin  in 

rissam  facit  Strabo,  iib.  xvi.  p.  752.  libro  de  Menaura  orbia  terrae  Ms.  1e- 

mediam  inter  Apameam  et  Epipba-  gimoa. 

niam   Antoninof.    InConcNic.  i.  ^  SupraZimaram']  Qo8b  Ptolemaeo 

pag.  Sl.  '  Leontios  Laritssns/  inter  ArmeniK  minoris  elTitas  dicitnr.  Vide 

Episcopos  Provincise  Syriae  Cisles.  Notas  et  Emend.  nom.  SS. 

In  Notitia  Eccles.  Hieroclis,  p.  68.  '  Derxenm]  Ita  etiam  Mss.    Sed 

Syrise  secundae  ascribitnr,  nt  et  *Evi-  molto  rectios  arbitror  Xerxeaen,  Bcp- 

^cia  et 'Af^Sotwa.  In  contcstatione  {ifi^ir,  nt  Straboni,  lib.  xi.  pag.  628. 

Orientalinm  ad  S.  Cyrillnm,  inter  Stephano,  Bcp^ini  a  Xerxe  dictare- 

Epistolas  Theodoreti,  'Jnlianns  E-  gio,  nt  a  Cambyse  Cambysene :  Ar- 

piscopuB  LarisssB  Syriae  Secnndse.'  meniae  minori  contermina :   UtpfAni 

•  OrUmr]  Habet  haec  Solinns,  cap rf  tuicpf*Apiiafi^Ziupos. 

37.  p.  66.  (  Anaitieam']   A  cnltn  Deae  'Arcffri» 

b  CaraMitidi]   Ipsa  est  qaam  Ko^  Soty  coi  praecipne  addictos  foisse  Ar- 

ytriy  Strabo  vocat,  lib.  xi.  p.  628.  mi-  menios  docet  Strabo,  lib.  xi.  p.  6S2. 

noriArmeniaBaqnibusdamattribnta:  nomen  regioni  factum  videtur,  vel 

adjnncta  deinde  majori  est.  loco  potius  in  qno  ejns  Deae  fanum 

^  In  monte  Aba]  Straboni,  lib.  xi.  fuit :  de  quo  rnrsum  Plin.  xxxiii.  24. 

pag.  627.  ac  PtolemKO,  v.  12.  "^A/Sos  ^Templnm  Anaitidls/  inqnit,  <(quo 

appellatur,  unde  Enphrates  prolabi-  slt  sltn  terrarum  nomen  hoc  signifi- 

tur,  Araxesqne.  Mss.  tamenyR.1.2.  cavimus,)  nnmine  gentibus  illis  sa- 

Colb.  1.  2.  Chiffl.  habent,  In  numta  cratissimo.' 

Aga:  et  Eustathio  quidem  in  Dionys.  ^  ArmenitB]  Majoris  seilicet  Arme- 

p.  126.  dicitur  '^Ajcos  6pos,  oiaB,  a  Cappadoci»  parte,  quas  minori 

'  Capoten]  Ita  etiam  Solinus,  loc.  Armeniae  ascripta  aliqnando  est,  ma- 

cit.  Capodem  Martiamis  legit,  lib«  vi.  jori  pnetenta,  ut  dicelor,  vi.  S. 


968 


C.   FLINII   SBOUNDI 


M.  pass.  Inde  navigatar  Pastonam^^ '  quinqaaginta  m. 
passuum :  Melitenen  J  Cappadocise»  xxiv.  mill.  passaum. 
Elegiam^  Armenia^''  decem  mill. '  passuum,  acceptis  flu- 
minibus  Lyco,"*  Arsania,''  Arsano.  Apud  Elegiam  occar- 
rit  ei  Taurus  mons:  nec  resistit,^  quanquam  xii.  miil. 
pass.  latitudinc  praevalens.^    OmiramP  vocant  irrumpen- 


«s#««^^^^^s^^^^ 


Dalec.  AfUBiiam  Gronov.  et  edd.  vett.--3  Sartonam  Chiffl.  et  mox  in  eodem, 
XXIV.  mUL  paaauum,  qiiain  lectionem  recepit  Hardninns,  cum  antea  legere- 
tnr,  LXXIV.  nnU,  paawum.^A  Elegeam  Chiffl.— 5  Vet.  Dalec.  ttmqnmm 
XII,  M,  p,  laHtmtUHe  perforaia  prtnaienii ;  alii  codd.  ap.  ennd.  n^c  rematU 


NOT^ 


1  PaUonam']  R.  I.  2.  Colb.  1.  2. 
Paris.  Cbiffl.  Sartonam, 

i  Melitenen']  Qnae  minoris  Arme- 
nis  mctropolis  dicitor  Procopio  bell. 
Pers.  Jib.  i.  Ammianua,  lib.  xix.  p. 
144.  'Exindeqne  Melitinam  minoris 
ArmeniaB  oppidnm  veDimus  : '  qnod 
iterum  repetit,  lib.  xx.  p.  172.  Apud 
scriptores  belli  sacri,  <  Malotina'  scri- 
bitnr.  De  ea  rursum  vi.  3.  Vide  No- 
tas  et  Eraend.  nnm.  53. 

^  Elegiam  Armeni€t]  Et  idcirco 
trans  Enpbratem  posita  InteHigitor, 
nt  Melitene  e  contrario  cis  amnem 
enm,  quia  Cappadoci»  ditionis.  Ste- 
phanus,  pag.  257.  'EX^cta,  x^P^^*^ 
pay  E^pdrov, 

'  Decem  mili,']  Infra  IJileliteneDy  ad 
amnis  ripam. 

■^  Lyco]  De  Lyco,  qui  in  Euphra- 
tem  iofloat,  nemo  alios.  Neque  enim 
aut  Ptolemsi  AeviAs,  ant  Curtii  Ly- 
cos  buc  pertinet,  nt  falso  existimavit 
Ortelios  :  nam  is  Assyrias  aninis  est^ 
in  Tigrinque  delabitur. 

"  Ar»anid]  ^kpaavias  worofibs  Dioni, 
lib.  LXii.  p.  710.  et  Piutarch.  in  Lu- 
cullo,  pag.  613.  De  Arsano  ceteri 
scriptores  siieut. 

°  Nec  reristit]  Nec  mooB,  inqnit, 
amni  resistit,  namqne  eum  perfringit 
Enphrates,  etsi  latum  ea  parte  xii. 


millibus  pass.  Sive,  Taornm  intrat 
Euphrates,  penetratqne,  per  Utitu* 
dinem  xii.  millium.  SoliDns  luec 
quoqne  iisdem  verbis,  cap.  37.  p.  66. 
P  Omiram]  R.  1.  aliiqne  Mss.  Oas- 
mam,  £t  mox,  saxuoguM  pro  mz#» 
sum.—' In  libro  Judith,  ii.  12.  dicltnr 
Holofernes,  *  cum  pertransisset  fines 
Assyriorum  venisse  ad  magnos  maD- 
tes  Auge  qni  sunt  aSiuistro  Cilicise.' 
Hic  est  mons  Taurus.  '  Fines '  aa- 
tem  *  Assyriorum,'  ipse  amnis  £ii« 
phrates  ibi  est,  ubi  nondnm  Euphra- 
tes,  sed  Omtros  vocabator.  Qnam  ob 
cansam  accuratns  scriptor  malott 
*  fines  Assyriornm '  dicere,  qumra  Eq- 
phratem.  Assyria  eo  sevo  dicebatnr, 
ut  ostendimus  in  Tractatn  deSito  Pa- 
radisi  terrestris,  quae  nnnc  Mesopo* 
tamia  est.  Versn  deinde  14.  nbi  le- 
gitnr  de  eodem  Holoferne :  '  et  trans- 
ivit  Enphratem,  et  venit  in  Meso- 
potamiam  Syrie,  et  fregit  omnes  ci- 
vitates  excelsas,  qusB  erant  ibiy  a 
torrente  Mambre,  nsque  qno  perve- 
niatur  ad  mare,'  mediterraiienm  sci- 
licet,  'torrens  Mambre'  videtnr  ipse 
Euphratcs  esse,  *  nbi '  Taurum  mon- 
tem  '  perfregit,'  ut  ait  Plinios, '  tnm 
qnoque  et  saxuosos  et  violentns.'  Kd* 
uc. 


NAT.   HIST.    LIB.   V.  20« 


9G9 


tem :  mox,  ubi  perfregit,  Eaphraten  :  ^  tum  quoque  saxo- 
sum  7  ac  violentum.  Arabiain  inde  laeva>'<  Oreon '  dictam 
regionem,  trischoena*  mensura,  dextraque*  Commagenem 
disterminat,  pontis  tamen,  etiam  ubi  Taurum  expagnaty 
patiens.  Apnd  Claudiopolim  Cappadociae  "  cursum  ad  oc- 
casum  Solis  agit.  Primum  hunc''  ilii  in  pugna  Taurus 
aufert : '  victusque  et  abscissus  sibimet,  alio  modo  vincit, 
ac  fractum  expellit  in  meridiem.  Ita  naturae  dimicatio  illa 
sequatar,  hoc  eunte  "^  quo  vult,  illo  prohibente  ire  qua  velit. 
A  catarractis'  iterum  navigatur;  xl.  m.  passuum  inde  ' 
Commagenes  caput  Samosata.' 


**0^ 


aqua  ftravaleniL—e  Tolet  per/regit  eomu  Eupkraien.^!  Ita  codd.  Hardnini 
et  edd.  recenit.  ultra  qw^e  eaxosum  Oronov.  et  edd.  vett.  ulira  quoqua 
eaxuoeum  Cliifli.  Panlo  post,  Moreom  dictam  Cblffl.  Merorum  dietam  Gro- 
nov.  et  edd.  vctt.  Lectionem  nostram  ex  codd.  recepit  Harduinus,  eumqua 
aecuii  recentt.^8  Ita  codd.  Harduini,  Dalec.  Vet.  ejuadem,  et  Chiffl. 
item  edd.  Hardnin.  1.  2.  3.  Miller.  Bipont.  et  Frans.  '  In  Baailiensi  codice 
legitur,  Primum  hunc  iUi  impugnaiue  Taurue  aperii,'  Dalec.  Primo  hune  ilH 
impugnaiua,  cureum  Taunu  a^feri  Oronov.  et  edd.  vett.  Panlo  post,  quidam 
Bp.  Dalec.  legunt,  ac/raeiumeurtum. 

NOTiE 


4  Arabiam  inde  Una']  Nempe  ab 
ortn.  Arabiam  veteres  ad  loca  Ar* 
menisB  finltima  extendebant.  Hinc 
Mcsopotanilam  accenset  Arabi»  Xe* 
noph.  *^afiAo.  lib.  i.  Atque  ita  hoc 
loco  Plinins  Arabiam  vocat  eam  Me- 
Bopotamise  parteroy  quae  proxima  Ar- 
meniae  est. 

^  Oreon]  *Op« W,  Oreorum^  hoc  est, 
montanorum.  De  his  iterum  Plin. 
▼I.  9.  Vide  Notas  et  Emend.  num. 
64. 

*  TriMchema^  Amnem  ibi  latnm  esse 
ait  schoenis  tribus :  qna  de  menftura 
dictum  est  superins,  cap.  II. 

<  Dexiraqu€\  Occidentali  latere  flu- 

■  • 

VII. 

*  Clandtopo^  CapjMdoCTtf]  Qnam 
mrtnm  minori  Armenis  Ptolemsui 
adjudicat,  ▼.  7.  in  Cataonia  prefec- 
tura,  qns  Commagenae  praeteoditnr, 
nt  ait  Plin.  vi.  S. 

"  PruHum  hmu]  Hunc,  inquit,  am- 


nis  cnrsum,  qnem  versus  occasnm 
Solis  ibi  flectere  incipit,  Taurns  ab- 
rnmpity  atque  haec  prima  velnti  Tauri 
victoria,  in  ea  pugna  qnam  invicem 
habent :  victnsque  et  abscissus  sibi- 
met,  atqne  perfractus,  alio  modo  vin- 
clt :  cnrsn  enim  versns  occasum  Solis 
inhibito»  fractnm  amnem  expellit  in 
meridiem,  '  ni  Taums  obstet,  in  nos- 
tra  maria/  hoc  est,  mediterranea 
*  venturum/  inqiiit  Mela  iii.  8.  p.  61. 
Vide  Notas  et  Emendat.  num.  65. 

*  Hoc  eunie']  Euphrate  quidem  in 
mare  pergente,  quo  vult  ire  ;  sed  non 
qua  vult;  avertente  Tauro  monte 
cnrsnro,  quem  in  occasum  destina- 
bat. 

*  A  eatarradi*]  Ab  eo  loco  nbi 
fractns  a  Tauro  monte  Enphrates 
expellitur  in  meridiem :  non  ab  Ele- 
gia,  nt  Salmasins  credidit  in  SoUnumy 
p.  628. 

7  XL,  M,  poM,  tmfo]   A  catarrac- 


070 


C.   PLINII  SEGUNDI 


xxu  Arabia,  Bcipra  dictaf  babet  oppida :  Edessam/  qnm 
qaoDdam  Antiochia  dicebatur,  Callirhoen  ^  a  fonte  nomiiia- 
tam :  Carrbas ""  clade  Crassi  nobiles.'  Jongitur  prBBfectnra 
Mesopotamiae,  originem  ab  Assyriis  trahens/  in  qna  An- 
themusia^  et  Nicephorium*  oppida.  Mox  Arabes,  qai 
Praetavi  >  ^  vocantur :  horum  caput  Singara.'    A  Samosa- 


^^^^1^^^^^»^^^ 


Cap.  XXI.  1  Cbiffl.  nobiU. — ^2  Ita  codd.  Hardnini;  ab  Asnffiis  angviem 
tnthens  Chiffl.  a  SyrU  trahens  Grono?.— S  Ita  codd.  Regf;.  Brot.  et  Colbert. 
Pratani  Ed.  pr.  ketavi  Ald«  Jant.  BasiL  Lngd.  Eratmiy  Dalec.  Eli.  Gnwov. 

NOT/B 


tit*  et  Clandiopoli.  A  Melitene  vero 
nsqne  Samotata,  per  Enpliratit  ri- 
paiB  onmerat  Anloninus  in  Itioer* 
LXXXIV.  M.  P. 

"  Samotaid]  Hodie  Scempial^  ad 
Eupliratem.  Nnmmot  Hadcianiy  apod 
Patin.  p.  201.  «AA.  CAMO.  HHTPO. 
KOM.  Hoc  est,  *Xm\itas  ScvMorfnis 
MvrpovtfXMf  Ko/9wyiyy9f.  H«c  Lnci- 
ani  patria,  et  Pauli  Samotateni  dicti. 
Commageoem  potterior  atat  Euphra- 
tesiam  appellavit.  Procop.  Bell.  Pert. 
lib.  I.  p.  49. 

*  Ede99am\  MesopotamitD  ceteri 
▼nlgo  atcribnnt :  Notitia  antiqoa  Ec- 
cies.  Edessam  et  Carrhas  Osroensp. 
Nnnc  est  Orfika^  et  alio  mrsom  oo- 
mioe  Roha :  sed  verios  citra  Chabo- 
rara  amoemy  coi  Ophra  imposita  est, 
foisse  vetemm  Edestam  pntamos. 

^  CaUbrkoen]  Edessat  hoc  cogno- 
men  alteramy  ot  Stepbanns  indicat, 
verbo  'Ai^i^x*'^*  ^^^  octavam  eo 
nomioe  orbem  ait  ette,  M  r^f  KoXXi. 
pAtls  xi/u^,  Molto  yero  apertintnom- 
mot  Aotiochi  ly.  cnjot  ectypom  exhi- 
bet  D.  Vaillant.  de  Hittor.  Regom 
Syrise,  pag.  109.  com  hac  epigraphe : 
ANTIOXEQN.  TON.  nPOC.  KAAAI- 
POHN.  Neque  eoim  hic  onmmot  ad 
Callirhoeo  illam  pertioet,  titam  io 
Paltettina  ad  Jordaneniy  de  qua  dix- 
imot  cap.  16.  qoaoqoam  vir  emditnt 
ita  exittimavit:  nam  qoii  veteram 


Aotiochite  nomen  ei  oppidolo  dedit» 
qood  Edess»  tot  monnmenta  asse- 
rantP 

c  Carrfcat]  De  ntrinsqne  Crassi  ela- 
de,  M.  patris,  et  P.  lilii,  consnlendi 
Romaoaram  reram  scriptores :  Dio, 
iib.  XL.  p.  1S9.  Val.  Max.  i.  6.  Flo- 
rns,  III.  11.  p.  1S7.  Ammianos,  lib. 
zxiT.  &c.  Stepbano,  K^jku,  Hfus 
Mwowrafdat»  Nonc  Heren,  Nommos 
Alexandri  Severi  ex  lere,  medis  for- 
mWf  in  Moseo  nostro  Paris.  MHT. 
KOA.  KAPPHNON.  hoc  est,  *  Metro- 
polis  Colonia  Carrfaeooram.' 

«  AnthemnoiayApeofiiomrla  StnbOBl, 
lib.  XVI.  p.  747.  in  Mesopotamia.  Ta« 
cit.  Annal.  vi.  p.  148. '  NlceplM>riom, 
et  Antliemosiaday  ceterasqoe  orbca» 
qo»  a  Macedooibos  sitip,  Ormca 
cabola  osorpaot.'  lodigeois 
3(8ov  ADthemotiam  appellatam  esae, 
aoctor  ett  Itidoros  Charac.  Ir  9r«#- 
fuus.  p.  185. — *  Nnmmom  AveDiooe 
et  Mattili»  tibl  vitom  esse  ex  «rc 
mioimo,  scripsit  ad  oos  amicm  ex 
orbe  Roma^  sob  Aotooino  Severi 
61io  percQssomy  boc  titolo:  AT.  K. 
ANTaNTNO^.  capite  laoreato.  .X-  Ca- 
pnt  moliebre  tnrritom  ac  velato», 
symbolnm  libersp  civitatis:  epigra- 
phe,  ANeEMOTSmN.'  £tf .  sec. 

*  Nieephorinm]  Nunr^^ipi»»,  ^  wofit 
"EZotrtrmf  v^XiSyStepliaDO. 

f  Pftfloot  IRetmn]   R.  1. 1.  Colb. 


NAT.   HIST.   LIB.  Y.  21. 


971 


tis  autenif  latere  Syrise^  Marsyas  amnid  ^  inflait.  CiDgilla  ^ 
CSommagenen  finit,  Imme  civitas  incipit.^  OppidaJ  allaan- 
tnr  Epiphania  ^  et  Antiocbia,^  qnse  ad  Eopbraten  vocantur. 
Item  Zengma,"'  lxxii.  millibus  passuam  a  Samosatis» 
transita  Eupbratis  nobile.  Ex  adverso  "  Apamiam  Seleu-i 
cus^  idem  utriusque  ^  conditor,  ponte  junxerat.  Qui  co* 
baerent  Mesopotamias,  Rhoali  Tocantur.  At  in  Syria  oppi- 
da,  Europum^i'  Thapsacum  "i  quondam^  nunc  Amphipolis/ 


^■^^^*^^^^ 


Hardoin.  l.  3.  S.  Miller.  Bipont.  et  Franz.— 4  Pioet.  >licptiit  A'iMf«  Comag. 
4rc.  Cliiffl.  CingilOy  Sfe,    Gronov.  et  edd.  vett.  Cingla  ComagenemjbiUf  Mer^ 


NOT£ 


1.  2.  Pr^Btatim 

t  Singm]  Stephanos :  SfyTopa,  v^ 
\is  'Apafilas  wf^srf  ^Eidtrtrtf,  Ibi  Sin- 
garensis  pogoa  Conatantii  Imp.  ad« 
vertos  Cboiroen  Persarnm  Regemy 
de  qoa  nos  egimos  in  Notis  ad  The- 
misUnm,  orat.  i.  Hodie  &i]^:tarvicDS 
est. 

^  itfariyat  omnw]  De  qoo  dictom 
est  cap.  19.  Nnnc  Ctngos  vocant, 
Syrorom  voce  antiqna :  nam  et  2/7701 
Ptolemsso  dicitor  ad  y.  16. 

>  OingiUa]  KeiaXia  Ptolemaeo,  v. 
15.  Comroagenes  oppidnm  :  "^/ifM 
Selencidis.  Vide  Notas  et  Emend. 
nnm.  56. 

i  OppM]  In  Commagene. 

k  Epiphania]  'Em^di^ia  altera  ab 
ea,  cnjns  cives  Epiphaneenses  voca- 
ti,  cap.  19.  Isti  eoim  ab  Eiiphrate 
sejuncti  procnl :  hsec  eo  amne  alltii- 
tor»  et  ab  eo  cogoominatnr,  'Eiri^ 
ytia  vap*  'Rb^pdnpf :  nec  de  ea  dlcto* 
nim  se  Plinios  pollicitns  est  ante^ 
qnam  de  Eophrate  diceret 

>  Antioekia]  Ipsa  esse  videtur  'Ay. 
Tt6x^^  ^P^'  TaAp^  Spti,  Antiochia  ad 
roontem  Tanrom,  ciijns  orbis  ima  al- 
Ineret  Eophrates.  Hanc  in  Comma- 
gene  qooque  statoit  Ptolem.  v.  15. 
et  Stephaniis :  sed  ab  Euphrate  iJle, 
ut  opinory  longtuscule  sommovet. 


»  ItemZeugma]  Hac  Parthi  solent 
Enphratero  transire.  Dio,  lib.  xux. 
pag.  40S.  Hnic  ripamm  jonctionl 
nomen  suom  Zwyfta  debet.  Hac  Bac- 
chos  Indlam  petiturusy  bac  Alexan* 
der  Macedo  transmislt  Enphratem, 
ut  ait  Plinios  xxxiv.  4S.  et  Straboy 
Hb.  XVI.  pag.  746.  ponte  videlicet 
ferreiscateois  jnncto.  QuareZeogma 
Pellsenm  dicitur  Lncano,  viii.  2S7. 
a  Pellao  joveney  hoc  est,  Alexan- 
dro. 

B  Ex  advermi]  Zengmatis.  Hsec 
porro  Apamia  trans  Euphrateni  sita 
ea  estf  de  qua  Stepbanus,  verbo  'At^- 
ficia.  "Etm  Kot  rqf  Utpcraias,  *EZiffffris 
wp^  tipKTovs,  Eet  et  aUa^  inqnit,  Per- 
«tct  Jartt,  qaa  Edeeett  ad  septemtrio- 
nem  oloaeet.  Latnit  hoc  Stephani  In- 
terpretem.  Persis  diu  Mesopotamiam 
parnisse,  exploratum  est. 

•  Utriwpie]  Zeogmatis  et  Apa- 
mete. 

P  Ettropiim]  E^pMir^s  2upCar,  Stepha- 
no,  pag.  280.  Cyrrhesticss  a  Ptole- 
maeo  adjndicatur,  uti  et  Zeogroa  ip- 
som,  inter  oppida  qon  Eophratl  ad- 
jacenty  vapii  rhv  E^^pdinry  wiXta, 

4  Tkapaaeum]  Bd;^aKos,*6\a^vp(a$ 
vp6s  Eh^pdrp,  Stephano.  A  Zeng- 
maie  Thapsacnm  dnobns  stadiorum 
millibusy  hoc  est,  M.  P.  ccl.  distare 


972 


C.   PLINII   SBCUNDI 


Arabes  Scenitae."  Itafertur  usque  Uram^  locum,  in  qoo 
conversus  ad  orientem  relinquit  Syriae  Palmyrenas  solitudi- 
nes,  qusB  usque  ad  Petram  urbem,  et  regionem  Arabise  fe- 
licis  appellatse,  pertinent. 

(xxv.)  Palmyra  ^"  urbs  nobilis  situ^  divitiis  soli,  et  aqais 
amoenis^  viisto  undique  ambitu  ^  arenis  incladit  agros,  ac 
velut  terris  exemta  a  rerum  natura,  privata  sorte ""  inter  dao 
imperia  summa,  Romanorum  Parthorumque»  et  prima  ia 
discordia  semper  utrimque  cura.  Abest  a  Seleucia  *  Par- 
thorum,  quse  vocatur  ad  TigriUy  cccxxxvii.^'  mill.  pas- 
suum :  a  proximo  vero  Syriae  littore,  cciii.7  millibus  :  et  a 
Damasco  viginti  septem  propius.^ 


<#*^>^v^  ^<»^^^>»  * 


mm  civitas  incipit» — 6  Ita  ex  codd.  emend.  Hardiiinns,  eamqae  secoti  re- 
centt.  vasla  undique  ambitu  vett.  edd.  et  Gronov.  Mox,  harenoMS  pro  arem» 
margo  edd.  Dalec.  et  Gronov. — 6  Ita  codd.  Dalec.  et  Chiffl.  aliiqne  ap. 
Hardnin.  cum  edd.  Hardnin.  1.  2.  et  Miller.  CCCXXXVIIL  Bipont.  et 
Franz.  DXXXVII.  edd.  vett.  et  Gronov.— 7  Ita  codd.  Dalec.  et  Hardnin. 
cum  edd.  Harduin.  1.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  CCLIL  vel,  dmetmii» 


NOTiE 


anctor  est  Strab.  lib.  xvi.  p.  747. 

'  Amphipolia]  £  Thapsaci  ruinis 
excitata,  ad  Enphratem,  a  Selenco. 
Indigens  Turmeda  appellabant.  Ste- 
phannt  verbo,  'A/i^{iroAts*  'Eori  ita« 
fr6\i5  ^vfHOSf  Tphs  T^  Zhippdr^f  KrifffjM 
ScActiicov.  KoAeTrcu  8i  bwh  rw  2AfMy 
Todpfit^ 

^Arabe»  Scenitis']  Palmyrenarnm  so- 
litndinum  vicini.  De  his  dicemus  ube- 
rius,  libro  seqnente,  cap.  32. 

'  Uram]  "Xovpa  latere  Syriae  ad  Eu- 
phratem  positnm  Palmyrenes  oppi- 
dum,  teste  Ptolem.  v.  16.  Vide  No- 
tas  et  Emend.  num.  67.  quibus  adde 
ea  qnae  mox  addituri  snnuis,  cum  Su- 
ram  iterum  Plinius  appellabit* 

■  Palmyra]  Nomen  a  palmis  habet, 
quibns  omnis  ager  est  consitus.  Ho- 
die  Theudemor. — *  Nnnc  rndera  su- 
persunt,  magnae  olim  orbis  iodicia, 
nt  referunt  ii,  quornm  tamen  nolim 
iidem  prsestare.  Quidam  Thamor  ho- 
die  appellari  asseverant,    hoc    uno 


ducti  argumento,  quod  Palmiram  & 
Salomone  edificataro '  interrasolita- 
dinis/  uti  dicitur  iii.  Reg.  ix.  18. 
qnae  in  Hebraeo  Thamor  e«t,a  palme- 
torum  copia,  ipsam  hanc  esse  Plinii 
Palmiram  arbitrati  sunt,  magno  et 
manifesto  errore,  uti  alias  osteadi- 
mus,  in  interpretatione  niimmi  anti- 
qui  Zenobiee  Angostap.  Palmirmm  an* 
tem,  non  Palmyram,  exhibent  codicct 
Pliniani  Mas.  et  vetustte  editioiiea 
omnes :  Graeci  UdkfAupaM  coastanter 
scribunt.  Plinianis  codicibna  suffn- 
gatur  Vulgata  editio,  qne  civitatem 
in  Judaea  huic  cognominem,  iit  vide- 
tnr,  Palmiram  scribit,  non  Palmymm.' 
£d.  sec. 

^  Pricata  »orte]  Sni  jnris,  nec  Ro- 
roanis  subjecta,  nec  Persis. 

*  Seleucia]  SfXe^ccta  M  tov  Tfy^- 
TOJ  Appiano  in  Syriacit»,  pag.  125. 
De  ea  mnlta  dicenda,  vi.  30. 

«  CCCXXXVIL]  Ita  R.  1. 2.  Colb. 
1.  2.  Paris.  Chifla.  uon  DXXXVIL 


NAT.   HIST.    LIB.   V.  21. 


973 


(xxvi.)  Infra  Palmyrfle  solitudines  Stelendena'  regio 
est,  dictaeque  jam"  Hierapolis,  ac  Beroea,  et  Chalcis.  Ul- 
tra  Palmyram  ^  quoqae  ex  solitudinibus  iis  aliquid  obti- 
net  Emesa :  ^  item  Elatium,  dimidio  propior  Petrse,  quam 
Damascus.  A  Sura*"  autem  proxime  cst  Philiscum,  op- 
pidum  Parthorum'  ad  Enphratem.  Ab  eo  Seleuciam"^  die- 
rum  decem  navigatio,  totideraque  fere  Babylonem.  Scindi- 
tur^^  Euphrates  a  Zeugniate  dlxxxxiv.  miilibus  pas- 
suiim'^  circa  vicum  Massicen:  et  parte  laeva  in  Mesopo- 
tamiam  vadit  per  ipsam  Seleuciam,  circa  eam  '^ '  prseflu- 
enti  infusus  Tigri.  Dexteriore  ^  autem  alveo  Babylonem, 
quondam  Chaldaeae  caput^  petit,  mediamque  permeans,  item 
qnam  Otrin^  vocant,  distrahitur**  in  paludes.  Increscit 
autem  *  et  ipse  Nili  modo  statis  diebus,  paulum  differens, 
ac  Mesopotamiam  inundat^  Sole  obtinente  vicesimam  par- 


guinqitaginta  duobua  edd.  vett.  et  Oronov.— 8  Cod.  Dalec.  e$t,  dietaque  jwn 
HierapolU.  At  vero  ea  et  Calchis  ultra  Palmram.  Mox,  Hemesa  pro  Eme9a 
edd.  vett.  et  Oronov. — 9  Amuv  autem  proxime  est^  PhHiscum  oppidum  ParthO' 
rumque  codd.  Daiec.  et  Ciiiffl.  Asura,  fyc.  edd.  vett.  et  Oronov — 10  Scinditur 
enim  Cliiffl.— 11  Ita  Reg^.  Brolt.  1.  2.  et  Ed.  pr.  LXXXIV,  mHlibus  passuum 
Reg.  Brot.  5.  octoginta  tribu»  millibus  pauuum  Ald.  Junt.  Basil.  Ln^d.  £ra»mi, 
Dalec.  Eiz.  Oronov.  Hardnin.  1. 2.8.  Miller.  Bipont.  et  Frans.  DLXXXIiL 
miUnbua  passuum  Chiffl. — 12  Cbiffl.  circaqtte  eam* — 13  Margo  edd.  Dalec.  et 


NOTiE 


utediti.  EtmoXyCC///.  nooCC£/f. 

1  Viginti  septem  propius^  Igitur  ab- 
eHt  a  Damasco  ci.xxvf .  qiiod  ioter- 
vallum  et  no»  esse  accepiiiiiis  ab  iis 
qni  viderunt. 

>  Stelendewt]  Celeris  scriptoribns 
de  ca  regione  silentinm. 

*  Dictague  jam']  Cap.  19. 

(>  Emesa]  "Efiurffa  Ptolem.  v.  16.  in 
Apamene.  Hinc  Ensebins  Emiase- 
Diis  Episcopna.  Nnmmus  Antonini  a- 
pud  Patinum,  pair..  228.— EMICUNAN. 
Xrebeliius  Pollio  in  Anreliano  Emes- 
sani  vocat.  InnnnimoJuliaeDomnae, 
p.  290.  EMICAN.  KOAnNIAC.    Hodie 

f/tflRZ. 

«  A  Sura]  Sive  (7ra,  de  qiia  dictnm 
est  paulo  ante.    Est  baec  Flavia  Fir- 


ma  Sura,  de  qna  in  Notitia  Imp. 
Rom.  cap.  24.  p.  41.  sab  di«positione 
Ducis  Syrife  et  Enphratensis.  Vide 
Nolas  et  Emettd.niim.68. 

<*  Ab  eo  Seleuciam]  Martianns,  lib. 
Yi.  cap.  de  Euphrate,  p.  220. 

*  Circa  eam']  Est  enim  Seleucia  in 
confluente  Euphratis  fossa  perducti, 
atqiie  Tigris,  nt  dicetur,  vi.  30. 

'  Dexteriore]  Occidentali. 
(T  Otrin]  Mss.  omnes,  Mothi. 
b  Distrahitur]  Vide  Pbilostr.  de  Vi- 
taApoll.  I.  14.  p.  29. 

*  Inerescit  autem]  Solinns,  cap.  37. 
pag.  66.  Anctor  libri  de  Mensnra  Or- 
bis  TerrSy  Ms.  Strabo,  lib.  xvi.  p. 
740. 


974 


C.   Pt.INll   8ECUNDI 


tem  Cancri :  minoi  incipit  in  Vii^neyJ  et  Leone  tiansgre^ 
i»o.  In  totom  vero  remeat  in  vicesima  nona  parte  Viigi- 
nis. 

XXII.  (XXVII.)  Sed redeamns  ad  oram  Syriao,  cai  prox- 
ima  est  Cilicia.  Flumen  Diapbanes,  mons  Crocodflns, 
portae  Amani '  *  montis.  Flnmina :  Andricos^  Pinamfl,^ 
Lycas:  sinus  Issicus.*  Oppidam  Issos^  inde  Alexan- 
dria:*'  flamen  Cbloras^  oppidam  Mgsd*  liberam,  amnis 
Pyramus/  portas  Cilicise :  *  oppida^  Mallos»^  MagarsoSy'  et 


*^0^^ 


OronoT.  tii  Tvrgwtm  a  htwtnt  irwMgrm^  ;  edd.  TCtt  et  Oronov.  in  Faryiar, 
LetfM^  ifc,    Nostram  lectionem  testantor  Regg.  Brott.  1. 2.  ft.  £d.  pr.  alnb* 
qne  edd.  antiq. 
Cap.  XXII.  1  God.  Balec.  ptaU  Amtad^^  Idem  codex,  tiMl«  mI  .ilevai- 


NOTiE 


i  /n  Vvrgine\  Porte,  1«  Virghum 
€  Leani.  Mss.  /n  Virgime^  et  Leeme 
tranegretio, 

*  Porta  Amaai]  Angnstiae  snnt, 
qna  ex  Amano  monte  atqne  interiore 
Cilicia  in  Sjriam  est  aditus.  'Atuanaat 
9^\ai  Ptolem.  v.  8.  'Afu»fi€s  «^Aoi 
Strabonii  lib.  xiv.  p.  076.  prope  JE' 
gflias. 

^  Pinoms]  Stephanus,  verbo  *I<r<r^f, 
Ik<«  84  jco)  voro^s  lUPOfhs  ifOfuf6/u» 
ivff.  Straboni,  loe.  eit.  *lavhs  voAix* 
mr,  jcoi  vorc^f  n(y8of ,  scrilM)  nCro- 
pos, 

«  Siaue  /sftciis]  Hodie  6o{A»  d« 
IdoaxzOf  Id  enimlsso  hodlenomen  est. 
OrsDcis  Itrsr^f .  Mela  de  eo  oppido,  et 
sinu  1.  IS.  *  At  in  recessn  intimo  io« 
cns  est  magni  aliqnando  discriminis, 
fnsorom  ab  Alesandro  Persamm,  fu- 
gientisque  Darii  spectator  ac  testis. 
Nunc  ne  mtnime  qnidem,  tnnc  in- 
genti  urbe  celebris  Isso  fuit,  et  hac 
re  sinns  Issicns  dicitnr.' 

'  AUxandria]  Stephano  'AXe(^* 
Spcia  RiAiicfaf.  In  Conc.  Nic.  i.  *He- 
sycbiuB  Alexandrise  minorls/  ex 
Provincia  Cilicise.    Nunc  est  Alee- 


MRdfena. 

•  JEgof]  A^  Stephanoyet  Ptoleoi. 
V.  8.  Phiiostrato  qnoqoe  i.  5.  Stra- 
boniy  lib.  xiv.  pag.  676.  AlyauiM.  In 
Conc.  Nic.  I.  <  Taroondimantns  JE« 
g^tanns/  ez  Prov.  Ctlici».  1n  Coac 
Antiocb.  i.  idem  ^Ageates'  nppel« 
latnr. 

'  Pyrsmiisl  n^pcvMf ,  vormiiJkr  ^ 
MoXX^r^f  Kikudas,  Stephamis.  Mela 
qnoqne,  i.  It,  *  Pyraront  Isao  prMr 
Mallon  prvterflnit'  Et  Scjlas.  p.  SS. 

f  Portee  Cilkiai]  Per  Tanri  amitit 
angnstias  in  Ciliclam  transitns. 

^  Jlfdflot]  MoWbf  Ptolemeo,  alilt- 
qne.  Incolie  MoAXfirai  dicnntnr.  Ho* 
die  ilfaio.— -'  In  libro  Joditb,  ii.  IS.  vi* 
detnr  haec  ease  '  civitas  opinatitaiaM 
Melothi/  jnxta  <  Slios  TharaU.*'  Ei. 
$ec. 

*  Magarooe]  Stephano  Mdiymfaow 
collis  est  jnxta  Mallnm,  fi4ytaros  fx- 
BosipKiXud^twpbsrfMakK^.  Opp&do 
a  monte  iiomeninditnm.Lycophroai, 
vs.  444.  W4yopaos.  !••  Tnatam  hi  Ly- 
copbr.  pag.  71.  U4ytipaos  w^AanSrm 
vphs  rats  4Kx6aoai  rov  Ili^pa^iov  «vn^Mv, 
in  astuariit  Pfnmi  ammit. 


NAT.  HIST.  LIB.  V.  22. 


975 


intiis  Tarsos.'-^  Campi  Aleii :  ^  oppida  Cassipolis/  ^  Mop*^ 
8os°^  liberam^  Pyramo  impositnm:  Thynos/  Zephyriam,*^ 
Anchiale.    Amaes  :  Saros,^  Cydnns  "^  Tarsam  ^   Uberam 


^^^i 


dria,    Mox,  oppiduM  Mge  edd.  vett.  et  Oronov. — S  Cod.  Daler.  MargisMf 
et  iwhtt  Tttreee, — 4  Cassipvtne  Cbiffl.^5  Sifdnue  Tarsum  Oronov. — 6  Addana 


NOT^ 


J  Tarsos]  Nnlla  re  elarior,  qaam 
qnod  DoGtorem  Oentiom  orbl  Pan- 
iom  dedit. — DescrlbitQr  a  Strabone, 
llb.  XIV.  pag.  67S.  Nnnc  qnoqne  Tor- 
M.— '  Eadera  Tkareis  est,  in  libro  Ju* 
ditb,  II.  IS.  At  in  libris  Hebraice 
Bcriptis  proprie  Tkani$  regio  eat  pro- 
enl  diMitay  ad  qoam  roari  itnr,  vel 
Ipsnm  etlam  mare.  Unde  naves 
vtmn  I»ai.  II.  16.  et  xxiii.  1.  et  14. 
*  naves  marin  lant :'  et  fillaiirunn  ibi- 
demyxxiif.  10.  ^filla  maris  est/  et 
Lxri.  10.  gentes  «nnn  '  gentes  in 
mkre  snnr/  ex  Vnlgato  Interprete, 
vlro  snpra  fidem  erndito.  Itaqne 
non  repngnant  inter  se  daoscriptores 
saeri;  cnm  iii.  Reg.  22.  40.  Jo- 
sapbat  rex  fecisse  dicitnr  classes 
vmnn,  qnse  navigarent  Ophir:  id 
qnod  idem  Interpres  vertlt  'naves 
In  mariy  quss  navigarent  in  Opliir :' 
aecnndo  aatero  libro  Paralip.  xx.  S6. 
dicitnr  idem  Josaphat  pneceplsse 
'  nt  faeerent  naves,  qnss  irent  in 
Tharsis/  hoc  est,  In  regiones  mari 
adenndas.  Sie  accipe  IWtts,  ii. 
Par.  0.  21.  Jer.  x.  1.  Jon.  i.  S.  &c« 
II.  4.  ac  fortassis  Ps.  xlvii.  8.  Lxxi. 
10.  nisl  forte  in  PtalmiSy  nt  Es. 
xxvii.  12.  trvnn  Carthago  est, 
ex  eodera  Vnlgato  Interprete.'  Ed» 
eee. 

^  AMS\  Festns  Avienns,  in  de- 
scrlpt.  Orbis,  vs.  1045.  ^  Qari  post 
nltima  Bellerophontls  Hic  cespes 
late  prodncit  Aleius  arva.'  Dionysio 
Periegetspy  qaem  carmine  Latino 
Festus  expressity  vs.  672«  -vfS^oy  rb 


'AXiilbr.  Stephano  itemi  pag.  58«  et 
Straboni,  pag.  676. 

*  Coss^wfis]  EademplaneqnnPto* 
lemsOyV.  8.  ^Mff^woKis  KSfiii  appeU 
latur,  prope  Malinm  et  Pyramum. 

"  Mopioe']  Ptolemssns,  aliique  M6- 
r^ov  koritVy  qnasi  Mopd  lareSf  appel- 
lanty  qnsB  appellatio  altera  freqnen- 
tior,  notiorqne  est.  Stephanns :  M6- 
ifiov  iorta  KiAurCos,  iwl  r^  Hvpdfi^wra-' 
fuf,  HincTlieodomsMopsoestenas, 
Longe  hsec  diversa  a  Mopittcrene,  sen 
Mopsi  fonte,  ciijns  mentio  apad  Sex. 
Anreliam  Victorero,  in  Juliano.  De 
Mopso  Apollinis  filio,  nnde  bnic  loco 
nomen,  Strabo  ronlta  disserit,  xiv. 
pag.  675. 

■  ThfnM]  Ita  libri  qnidem  editi: 
at  Mss.  omnes,  Reg.  1. 2.  &c.  J^froe. 

^  ZepAyrtMm]  Ze^6pwr  et  ^KyxfdKip^ 
finltima  oppida  Strabo  qnoqne  facit^ 
lib.  XIV.  pag.671.  et  Stephanns,  pag» 
10.  In  Conc.  CP.  t.  '  Aerins  Zephy- 
riensis.'  Prov.  Ciliciae. — *  In  nam- 
mis  antiqnls  Severi»  Oetse»  et  allis^ 
ATXIAAEON.' £d.«ec. 

p  5^irof]  tipos  Ptolem.  v.  8.  inter 
Pyramnm  et  Cydnnm.  A  Saro  dnee 
nomen  accepisse,  cum  prins  Ko^poror 
diceretor,  aoctor  est  Stephanns,  ver- 
bo^^ASoira. 

4  Cydnas]  K^s  Straboni,  lib.  xi v. 
pag.  672.  Mela  i.  IS.  *  Cydnns  per 
Tarsnm  exit.'  Festns  Avienns,  vs. 
1041.  '  Pyramus  hic  nndas»  hic  vol* 
vit  Pinams  sequor,  Cydons  item  ne- 
ditt  discemtt  m<enia  Tarsi.' 


976 


C.   PLINII   SBGUNDI 


urbem  ^  procul  a  mari  secans :  regio  Celenderiiis  *  cum 
oppido.  Locus  Nympbeum/  Soloe  Cilicii,''  nunc  Pom- 
peiopolis :  Adana/  ""  Cibyra/  Pinara/  Pedalie/  Ale,  Se- 
linus/  Arsinoe,^  lotape,  Doron.^  Juxtaque  mare  Corycos^' 


Chiffl.    Mox,  Cibira  Gronov.    Panlo  post,  cod.  Dalec.  PedalU,  Halix^  CU" 
nut,  Arri,  /.  Dorwn ;  Chiffl.  P.  HaliXj  Elini,  Arsi,  L  Dorion  ;  Vet.  Dalec.  eUaoi 

NOTiE 


'  jAheram  wrhem]  Niiminus  Cara- 
rallip,  apnd  Patin.  pag.  SIO.  KOA  . . . 
lON.  EAETO.  TAPC.  coni  signo  Liber- 
tatis.— '  Numnius  Antonii  Severi  F. 
KOINOBOTAION  EAETO.  TAPcO^S.  St" 
naius  libera  cwUatia  Tarsif  cum  signo 
libertatis.'  Ed,sfc. 

•  CeUnderiti»]  KfK&S€pi$*6?ui,Scy- 
laei,  pag.  S8.  in  Ciiicia.  Item  Pto- 
lem.  V.  8.  Straboni,  pag.  670.  KcX^- 
t€pts  w6Xis  KtfUya  Ixovtra,  opfndum  cum 
portu,  £t  Mela  hujus  lueininit  i.  13. 
et  Tacit.  Annal.  ii.  pag.  65. 

'  Nympheum]  fivfx^oMv  Suidff,  fa- 
anm  est  delubrnmve  Nynipharum. 
Aiias  Nympheum  locus  est  bituminis 
ferax»  qnalis  iu  Apollonitarnm  agro. 

"  Solof  Cilicn]  :UxoiKi?dKm,  nt  dis- 
cemantnr  a  Solis  Cypriis.  Solcecis- 
mo  nomen  ea  urbs  dedit.  Hujus  in- 
colae  ^oKusi  Cypris,  :i6?aoh  teste 
Iiaertio,  in  Solone,  pag.  13.  A  Pom- 
peio  decns  et  nomen  traait,  noftnjtdv 
Wxis,  ioquit  Stephanus,  pag.  613. 
Nnmmus  Musei  nostri  Parisiensis,  in 
quo  Arati  et  Chrysippi  Solensium 
icones,  cnm  epigraphe,  nOMIIHIO 
nOAEITAN. — *  In  alio  vetnstiore,  e 
Moseo  P.  Cbaroillart,  Minervae  caput 
sive  Palladis  est,  et  noctua,  cnm  epi- 
graphe,  SOAEON  OE.  l,o\4w  ecd,  Sa- 
leneium  Dea.*  £d.  sec. 

^  Adana]  T^^ASwa  Appiano  in  Mi- 
thrid.  pag.  237.  Stepbano,  "ASara,  K^ 
Kurcra  ir6Kis,  In  Conc.  Nic.  i.  '  Pau- 
linus  Adanorum/iuter  £pi8copos  Ci- 
liciv.    In  numrois,  AAANEAN. 

•  Cibyra]  Klfivpa  Ptolem.  v.  8.  et 


Stephano,  verbo  Tdi^at. 

^  Pinara]  Crago  Ciliciae  monii  im* 
posita.  Stephanus :  IKpo^  w6\if  §Mm» 
yiani,  ^§pKeifi6tni  rf  Kpdy^  rifs  KiXf 
Kias,  De  hoc  Cilicias  promontorio 
Crago  Strabonem  console,  lib.  xiv. 
pag.  669. 

y  PedaHe]  Forte  PodalU,  IIoUxcw, 
reciiiis:  nam  in  Conc.  CP.  i.  '  CaU 
linicus  Podaliensis '  legitnr,  ex  Prov. 
Pisidiae,  coi  provincias  attributa  hsc 
ora  aliquando  est. — '  Ex  Ale  auteai 
fit  *A\iiiv6s,  Unde  nummos  est  perra* 
rus,  ex  aere  niediocri,  apud  D.  Abb. 
de  Fontenu,  sic  inscriptns  :  AT.  KAL 
AAP.  ANTQNEINOC.  capite  laureato. 
In  aversa  parte,  AAHNQN.  Em  AH- 
MONIKOT  AlfiNOS.  Nommna  '  Ale- 
nornin.  Sub  Demonico  Dionis  F/ 
Jupiter  ibi  stans  sinistra  bastam, 
dextra  tenet  aquilam.  In  alio,  qai 
est  ex  aere  maximo,  apnd  enndeai, 
biuc  caput  est  Genii  civitatia  laDrea- 
tnm,  AHM02  AAHNQN.  Inde  Uis, 
com  modio  in  capite :  dextra  teno- 
nem  tenens,  sinistra  como  copiv. 
Epigraphe :  EIII AA.  M.  K.  APXONTOC 
A.  Hoc  est,  M  *Ak§^Mpo»  pdmn 
Koi  &pxorros  8'.  eub  AUxandro  Augmre, 
et  Arckonte  quartum.'  £d.  sec 

*  SeUnue]  lUAiyoSs,  'Apffut^n^^lordM^^ 
Ptoleni.  V.  8. — '  Cave  autem  existi- 
mes  civitatem  hanc  destgnari  in  nom* 
roo  Trajani  Imp.  sic  inscripto  apod 
Occonem,  p.  215.  imp.  CiES.  hkrwm 

TRAIANO.    OPTIMO.    AVO.    GER.    I>AC. 
PARTH.  TR.    P.   COS.  VI.  P.   P.  CapitO 

lanreato.  .X*  s.  p.  q.    r.  optimo 


NAT.  HIST.   LIB.  V.  22. 


977 


eodem  nomine  oppidum;  et  portu5>  et  speoas.*^  Mox  fla- 
men  Calycadnus.*  Promontorium  Sarpedon/  Oppida : 
Holmoe,7«  Myle.^  Promontoriam  et  oppidum  Veiieris/  a 
quo  proxime  Cyprus  insnla*  Sed  in  continenti  oppida^  My- 
anda^j  A.nemurium,''  Coracesium,^  finisque  antiquus  Ciliciae 


DorUm;  OronoT.  efedd.  vett.  Pedalie,  Halix  ;  Arrinoe^TalHB,  Doron.^7  Ita 
Hardain.  1.2.8.  MiUer.  Bipont.  et  Franz.  Or.^OAfioc.    Olme  edd.  vett.  et 


NOT^ 

PRiwciPi.  £di6ciun]  sphaericnm,  1a-     mis  KfiPTKIOTAN. 

pide  quadratOy  in  portas  peristylio,        ^  Et  apecua]  Mela  i.  IS.  *  Nonlon« 

RELiNVNTBM.    Viso  hoc  numismate,    ge  hinc  Corycos  oppidnm  portu  sa- 


fictor  carminnro  Sibyllinomm,  et  alii, 
Tr^anum  Selinnnte  in  Cilicia  obiisae 
finxemnt :  nec  satis  feliciter  nos  olim 
oppidnm  in  Sicilia  a  Trajano  ampli6- 
catnm  conjecimos :  cum  de  senten* 
tiiSy  qnse  primis  tantum  singularum 
▼ocnm  literis  exprimuntur  in  nnm- 
mis,  nondnm  quantum  .oportoit  sns- 
picaremur.  Munis  hic  et  porta  ci- 
vitatis  Narbonis  est :  superscriptio- 
nis  haec  sententia  :  *  Salva  Ebrodu- 
nensium  Libertate  Imperator  Narbo- 
nem  Volnit  Narbonensis  Totius  Esse 


loque  incingitnr,  angnsto  tergore  con- 
tinenti  annexum.  Supra  specus  est, 
nomine  Corycins^  singulari  ingenio, 
ac  snpra  qnam  describi  facile  sit  ext- 
mius.'  Quas  sequnntur,  ita  snnt  elc- 
ganter  scripta,  nt  nibil  concinnins, 
nihil  oraatius  nspiam  legi  posse  vl- 
deatur.  Hic  Corycium  nemns,  nbi 
crocns  optimus  gignitur. 

«  CalycadnuB]  Ptolemso,  KoX^jcat- 
pos,  et  Straboni,  loc.  cit.  '  Mediam 
Isauriam/ inquit  Ammianns.  lib.  xiv. 
pag.  19.  ^  navigabile  fiumen  Calycad- 


Metropolim.'    Ebrodunenses  postea  nns  interscindit.' 

nolnit  excipi  Severns :  nt  docet  nnm-  '  Sarpedon]  iMpmiZiatf  &Kpa,  iisdem 

mns  Juliae  DomnaPfinscriptus :  ivno-  anctoribos,    Mela  loc.  cit.  '  Promon- 

hbm:   hoc  est,    '  Imperator  Voluit  torium  Sarpedon,6nis  aliqnando  reg- 


Narbonem  Omnium  Narbonensium 
Esse  Metropolim.'  Sed  iisdem  post- 
ealibertatemsuamrecipientibusyvide 
qnid  acciderit  ex  eo,  in  nummo  Con- 
stantini  Max.  constantimi  anadaf- 
M By  de  quo  diximns  ad  cap.  18.  libri 
bnjns  quinti.'  Ed,  eee.  Vide  Notas  et 
Emend.  nnm.  50. 

*  Arginoe]  ^ApawSn  Ptolemaeo,  loc. 
cit.  et  Stephano,  *hpaiv6vi  KiXudasy 
post  Strab.  lib.  xiv.  pag.  670. 

^  Doron]  In  Mss.  Dorio. 

«  Cotycoi]  K^puKos  ixpa,  et  Kup^ 
Kiow  iyrpoy  Straboni,  lib.  xiv.  p.  670. 
In  Conc.  Constant.  i.  '  Oermantis  Co- 
rycensie/  fx  Prov.  Cllici».    In  num- 


DelpKet  Var.Clas. 


m  Sarpedonis.'  Et  :U^)nffiitv  w6>de, 
Scylaci,  pag.  88. 

K  Holma]  'OKfAoif  iit  Solce,  MXot, 
Stephanus :  'OA/M>t,  ir6Kis  Tpax^tas  Kt- 
Xucias,  K.  T.  A.  Eadem  Holmia^  vetns- 
que  Selencia,  qns  a  mari  deinde,  nt 
mox  dicetur,  in  mediterranenm  situm 
retracta  adductaque  est.  , 

^  Myk]  Mikti,  vel  M^Aeu.  Forte 
Mdloe,  MofAc^,  qnoe  in  Notitia  Ecclei. 
Isauriot  ascribitor. 

i  Oppidwn  Venerii]  *Appol6ifftiis  Pto^ 
lemaeo,  loc.  citat.  Meminit  et  Soli- 
nus,  cap.  38.  p.  68. 

J  Myanda]  In  Mss.  R.  1.  2.  &e, 
Mysanda, 


Plinius, 


3  Q 


978 


ۥ  PLINII   SBGUNDI 


Melas""  amnis.  Intns  aatein  dicendi  AnaKarbeniy"  qni 
nunc  Ceesarea:''  Augusta,'^  Castabala,''  Epipbania/  qnie 
antea  (Eniandos,^  Eleusa/  Iconinm :  *  Seleocia  **  snpra  am- 
nem  Calycadnuro/^  Tracheotis  "  cognomine,  a  mari  relafa, 
ubi  Tocabatur  Holmia.^  Pra^terea  intns  fluminay  Liparis,' 
fiombos,  Paradisus.''^    Mons  Imbams. 


^#  ^^^^»^^0  ^  ^^ 


Gronov.— 8  Ita  Chiffl.  alitqne  codd.  ap.  Hardnin.  item  edd.  Hardnin.  1.  S.  t. 
MiUer.  Bipont.  et  Franz.  C«rMraiig-itf(aiit  Grono?.  et  edd.  vett  Moz,  C«s- 
<ii6i(to  Vet.  Dalec.  Cmiahla  in  aliis  codd.— 9  £maiidot  Gronov.  et  edd.  vett. 
— 10  CaricadiiMm  Cliiffl.  Calicadiittiii  Grooov.  efedd.  vett.  Moz,  TVadkeoidM 
cod.  Ualec.  TVocAea  Stepb.  TVocAiolM  Gronov.  et  edd.  vett.  Panlo  post, 
Ohma  Vet.  Dalec  Hvndm  Oronov.  et  edd.  vett.~ll  ForidtKt  Veu  Dalec 
ilfoa«  Imbmrititt  Ctiiffl. 

NOTiE 


^  Anemuritm]  *Av€futipioy  Straboni 
et  PtolemaeOi  oppidi  ac  promontorii 
nonien.  Mela  1. 13.  '  Qnod  Ciliciam 
a  Pamphylia  distingnit,  Anemnrium.' 
Nummi,  ANEMOTPIEAN,  in  Museo 
nostro  Parisiensi. 

*  dnraceHttm]  KoptueiiffioVf  primom 
Cilicise  castellnm,  teste  Strabone,  lib. 
XIV.  p.  668.  In  Notitia  Eccles.  an- 
tiqna  Coraceslnm  Pampliylin  accen- 
setnr.  £t  in  Conc.  CP.  i.  *  Theodn- 
Ins  Coracetieosis/  e  Prov.  Pamphi- 
lie. 

>"  Meku]  Cantc  finem  antiqunm 
Ciliciae  dlxlt  hnnc  amnem  ease :  re- 
centiores  enim  Pamphylie  ascripse- 
re.  Mela,  i.  14.  *In  Pamphylia  est 
Melas,  mivlgabilis  fluvins.'  Item  Stra- 
bOy  pag.  667« 

B  AnaxarhenM]  'Avdfapfios  iiirrp&icoXxMy 
itt  Notitia  antiqna  Eccles.  Ciliciae 
secnndse.  Nummos  est  Alezandri 
Severiy  in  Museo  nostro  Parisiensl, 
ex  aere,  majori  forma,  cnm  epigraphe 
ANAZAPBO.  MHTPOnOAEITAN.  Haec 
Dioscoridis  patria. 

^  Qui  rnmc  CaeaTea]  Ptolemseo,  v. 
8.  Kaur4pcMi  wpbs  'Aya^ip/Sy.— <  Fuit 
ante  annos  aliqnot  in  Cimelio  Viri 
Clariss.  D.  de  Bose,  Custodise  Re- 
giornm  Nnmismatnm  nunc  Praefecti, 
nommus  ex  sereminimo :  hinc  capite 
laareatOy  cnm  spicis  dnabus  :  tnde 


caplte  tnrrito,  cnm  epigraphe :  KAI- 
CAP  nP  ANAZAP,  Kauro^  «p^  'Aw- 
ii^,  TAP.  Anno  mrm  Anazaibeo- 
sinm,  CXXX111.'  Ed.  uc,  Vide  Notas 
et  Emendationes  oum.  60. 

P  Augusia]  AtryoCara  Ptolemeo,  in 
Bryelice  CilicisB  regfone. 

4  Casta6alia]  KttardfiaKa.  TideNo- 
tas  et  Emend.  num.  61. 

'  Ep^^utnia]  'En^^ta  KMXucSas, 
Stephano,  et  Ptolem.  v.  8.  et  Appia- 
no,  in  Mithrid.  p.  SS7.  AoimiaDO 
item,  lib.  xzii.  p.29S.  Cilici»  se- 
cnndsB  accensetnr  in  Notitla  Eccles. 

"  £ieMja]  'E\cov0tt  Oppiooo,  pa- 
triam  snam  describentl,  Hallent.  lu. 
909.  litPdaTii  Ptolemso  est,  v.  S. 
£t  in  Notitia  Ecdes.  CiTicim  primK. 
Josephns  Antiq.  xvi.  8.  p.  558.  KotA 
Kikutiay  #v  *E\fo^,  rg  /lerMro/iaa/t^ 
pvyJtfiaffTf, 

*  leonium]  Mss.  R.  1. 2.  Rieommm, 
«  SeUneia]  l«\t6mta  M  rf  KaXv- 

K((8py  Straboni,  lib.  xiv.  pag.  670. 
Nnmmus  Oordiani,  apod  Ericzo,  p. 
516.  CEAETKEaN.  TQN.  IIPOC.  KA*. 
ATKAA.  EAETeEPAC. 

^  Tracheotit]  Tpaxfueris  Straboniy 
lib.  XIV.  p.  668.  hoc  est,  aspera*  Tpo- 
xctoi/  ceteri  scriptores  appellanr  eo- 
dem  ▼ocis  significato.  Vide  Notas  et 
Emend.  num.  62. 

*  Holmia]  Ita  rescripsimas,  pro 


NAT.   HIST.   LIB.   V.  24, 


»79 


XXIII.  Cilicias  Pamphyliam  omnes  janxere,  neglecta 
gente  Isaarica.  Oppida  ejas*  intus,  Isaara,^  Clibanns^ 
Lalam:'''  decorrit  aatem^  ad  mare  Anemarii  regione* 
sapra  dicti.  Simili  modo  omnibas,  qui  eadem  compo- 
suere^  ignorata  est  contermina  illi  gens  *  Homonadam^ 
qaonim  intus  oppidam  Homona.^  Cetera  castella*  xliv. 
inter  asperas  conTalles  latent. 

XXIV.  Insident  verticem**  Pisidae^  qaondam  Solymi^  ap- 


Cap.  zxiii.  1  Larmuji.  Vet.  Balec.  LajUutU  edd.  Tett.  et  Oronov.  Mox, 
€  regume  wpra  Chiffl. — 2  Sic  ex  codd.  einend.  Harduin.  sic  qnoque  codd. 
Dalec.  Chiffl.  Vet.  Dalec.  Hardnin.  1.  2.  3.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  illi 
coniermina  gen»  Orono?.  et  edd.  vett. 


NOT/B 


HarmUu  Vide  Notas  et  Emend.  num. 
cit.  In  Mss.  tamen  R.  1.  8.  Colb.  1« 
2.  Herma  legltnr. 

>  lAfari»]  Amnis  hie  Cllicie  Solos 
•Iliilt.  VitrnvlnSy  i^iii.  8.  pag.  159. 
*  Solb,  quod  oppldnm  eat  Ciliciie, 
flumen  nomine  Liparls,  in  qno  natan« 
tes,  aut  lavantes,  ab  ipsa  aqua  nn- 
gnntnr.'  Idem  narrat  Antigonus, Hist. 
Mirab.  cap.  150.  Alv«ffMf,  qu»  vox 
finguediMem  sonat. 

r  Psrodtsirt]  Meminit  hnjiis  etiam 
Martianns,  lib.  yi.  cap.  de  Enpbrate^ 
p.  220. 

*  OpfpidaejuM]  Isanrite. 

^  iMiira]  Tk  "laavpa  Stephano  et 
Straboniy  lib.  xiv.  p.  665.  qnibns  ex- 
pngnatis  Servilins  Isauricns  est  ap- 
pellatns. — '  Est  nnmmns  ex  ssre  OBg- 
no  perrarns,  in  Oata  Serenissimi 
Diicis  Cenomanensisy  nec  alinbi  ad- 
bnc  visns :  in  qno  pictns  Heraclius 
uterqiiey  pater  et  filins  :  in  alterasn- 
per6cie,  litera  majnscola  M.  cum 
crnce  superposita ;  et  infra  isatr. 
qose  Mercatores  Narbonenses  Chris- 
tianos  significant,  in  Isanria  nego- 
tiantes,  qua  parte  nimimm,  ut  hic 
Plinins  prodidit,  decorrit  ad  mare.' 

Ed,  9€C, 

«  Udsis]  Ea  est,  quse  Stepfaano 


dicitor  AciX(fcv9a  m^Ka  ftf^avputi^y  qnas 
deinde  posterlore  ssvo,  ut  idem  mo- 
net>  AaA/tf«ySa  est  appellata.  Sane 
in  Notitia  Eccles.  antiq.  Aa\/ir«w8ot 
Provinclee  Isanrise  sedes  Episcopalis 
est.  Et  in  Conc.  CP.  i.  p.  956.  inter 
Episcopos  Prov.  Isanri»,  ^Marinns 
Dalisandensis '  snbscripsit. 

^  t^ecurrit  aaiem']  Isanrica  scilicet, 
qnB  declivis  est,  qna  versns  inare 
protenditur,  editiore  situ  mediterra- 
neo,  nt  Oelenius  animadvertit. 

«  Ammurii  regione'\  Circa  Anemn 
rinm,  de  quo  cap.  snp. 

'  flbiNMa]  Homonadenses  inde  dic- 
ti  Pisidis  confines»  '0^ra5e7f  trvrdfir- 
Tovrts  ro(t  IlKr^dait,  apnd  Strabon.  lib. 
xiv.  p.  670.  De  castellis  Homona- 
densinm  in  Cilicia  Tacitns,  Annal. 
111.  p.  85.  LycaonisB  accensetor  in 
Conc.  CP.  1.  *  Cyrilins  Homomiden* 
sis.' — *  Notit.  Eccl.  pag.  17.  in  prov. 
Lycaoniae  6  OO/uafdlktr,  P.  29.  OOfid' 
roSa.  Pag.  51.  ^OroiutMmr,  Lenncla- 
viiis,  p.  74.  6  MardlSoiv  ubique  men- 
dose.'  Ed,8ec,  * 

i  Cattella]  Homonadensium.  Ta- 
cit.  loc.  cit. 

*■  Intident  vertieem]  Montinm  obti- 
nent  Joga.  Uiat^ai  ^ctrol  Straboni, 
lib.  xii.  p.  570. 


980 


C.   PLINII   SBCUNDI 


pellati^  qaoram  colonia  Cassarca/  eadem  Antiochia.     Op- 
pida :  Oroanda,^  Sagalessos.'  ^ 

XXV.  Hos  incladit  Lycaonia  in  Asiaticam'"  jnrisrfictio- 
nem  versa,  cnm  qna  conTeniunt  PhiiomelienseSy'*  Tymbria- 
ni,**  LeucolithiyP  Pelteni,*»  Tyrienses.*'  Datur'  et  tetrar- 
chia  ex  Lycaonia,  qua  parte  Galati»  contermina  est,  civi- 
tatum  XIV.  urbe  celeberrima  Iconio.^    Ipsius  LycaoniaB 


Cap.  XXIV.  1  Agakao»  Vet.  Dalec.  et  Chiffl. 

Cap.  xxt.  1  Ita  codd.  Hardnlni  et  Cbiffl.  item  edd.  HArdoiDi  1.  S.  S. 


NOT£ 


■  Solynu]  Ol  TluridM  vpir^pow  2^\v- 
fioi,  Steph.  p.  651. 

i  Colonia  CtBoarea']  Ulpianns,  lib.  L. 
Dlg.  tit.  15.  de  Censibus :  '  In  Pisi- 
dia  jurit  Italici  est  colonia  Antio- 
cbensiom.'  Nnmmns  Severi,  in  The- 
aanro  Goltzii,  p.  8S8.  CoL.  Cn.  An* 
TiocHiA.  StephanOy  p.  87.  'AifTt6x9ia 
nurMat.  Item  Ptolemao,  in  Conc. 
CP.  I.  p.  957.  '  Optimitti  Antioche- 
nus/  Prov.  Pisidiap. 

^  Oroanda'}  Oroanda  qnoque  LiviOy 
lili.  XXXVIII.  p.  480.  et  Oroandenses, 
p.  474,  qui  PtoIemseOi  v.  4.  'OyMySMcoI, 
inter  Plsidiam  et  Isanriam  positi. 

'  Sagale$so$]  Livios,  lib.  xxxviii. 
p.  473.  *  Agrum  Sagalassennm,  ube- 
rem  fertilemqoe ....  colnnt  Pisidse.' 
:XaryaXMfahs  Straboni,  lib.  xii.  p.  670. 
et  Ptolemaeo,  v.  S.  In  Cone.  CP.  i. 
p.  957.  *  lonins  SagalessensiSi'  Prov. 
Pisidis.  Nnmmus  Vespasiani,  in  Thes. 
Goltzii,  pag.  230.  CATAAACCHNON. 
In  Notitla  Eccles.  ^AyaXMrahs,  et  ita 
Mss.  Piiniani  quidam. 

°>  In  Anaticam]  Jus  coacta  petere 
in  Asiam  proprie  dictam,  de  qua  cap. 
28.  in  cdnventom  nempe  Synnadi- 
cum,  in  majorem  Phrygiam,  ut  dice- 
mns  cap.  29.  cum  recensitae  hactenns 
gentes  non  sic  e  longihquo  peterent, 
sed  domesticos  apud  se  jvdices  et 
Praetores  haberent. 


B  PhihmeUeniis]  In  Conc.  CP.  i. 
p.  957.  '  Theosebins  PhilonDelieDsis/ 
e  Prov.  Pisiditt.  Phrygis  mmgmm 
^tKofiii^jo»  adjndicant  Ptolemse«ia«  v. 
2.  et  Stephanns. 

»  Tymbritmi]  In  Mss.  Thmbriun. 
Ab  oppido,  ut  arbitror,  Ttfiptas  Ti- 
briani  appellandi.  In  Conc.  CP.  Ge- 
ner.  iii.  sive  vi.  Synodo,  act.  18.  p. 
1068.  subscribit  Constantinna  -nis  Tir 
fipia^4vp  v^fwr  Episcopus  :  Ttfiptiim 
scribitur,  pag.  1017.  Addit  Latiaa 
ver»io  antiqua,  Pisidise  proviDcis 
hanc  sedem*foisse.  In  Nottti&  Ec« 
cles.  Antiq.  inter  sedes  Episeoptks 
Prov.  Pisidie  censetnr  Tiyt/?i<i3«r.^ 
*  At  p.  19.  altera  Notitia,  4  Tt^fipad- 
3»ir,  Tertia,  p,  5l.dTtfipJZmf.  Lcub- 
clavio,  pag.  96.  mendose,  nt  remnr,  i 
Tifuofiopi^s,'  Ed,  sec. 

P  LeucotiikM]  Ab  albo  inxo»  qned 
incolerent,  traxisse  nomen  viden- 
tur. 

<i  PdUmf]  Qni  ncXrirsi  Ptolemao, 
V.2. 

'  Tyrienui]  Tiptoi  PisidisB  popali. 
Vide  Notas  et  Emend.  num.  6S. 

*  Datur]  Adjicitnr,  inqnit,  ei  con- 
ventni,  sen  jnrisdictioni  Asiaticsp, 
etiam  tetrarcbia  ex  Lycaonia. 

'  Iconio]  LycaonisB  quondam  me- 
tropolis  *lK6yio¥  in  Notitia  vet.  Ee- 
cles.  unde  Amphilockiiis  JcoaieDfli. 


NAT.  HIST.   LIB.   V.   26. 


981 


celebrantur  Thebasa  *  *»  in  Taaro :  Hyde '  ^  io  confinio  Ga- 
latise  atque  Cappadociae.  A  latere  autem  ejus"^  super 
Painphyliam  veniant  Thracum  soboles^  Mily»/''  quorum 
Arycanda  oppidum. 

XXVI.  Pamphylia/  ante  Mopsopia  appellata.  Mare 
Pamphylium  Cilicio  jungitur.  Oppida  ejus :  Side,*»  et  in 
xnonte  Aspendum/  Pletenissum/  Perga.*    Promontorium 


^^^^<»>»^»^»  * » 


Miller.  Bipont  et  Franz.  HyrienaeM  GroDOV.  et  edd.  vett.— 2  TerbcM  Vet. 
Dalec.  TembaBa  OroDOv.  et  edd.  vett.—S  Idaa  Cbiffl.  Sinda  edd.  vett.  et 
OroDov^4  MilienteiYet.  Dalec.  Mylia  Oronov.  etedd.vett.  Mox,  ilrtam- 
dra  Chiffl. 


NOTiE 

Nunc  ingentis  Asin  tractuB  capnt,  •  Prisca  Slde.'  In  Conc  CP.  vi.  Oe- 
cni  Caramaniae  Turcae  nomen  fecere :  ner.  p.  10S0.  :ii»nrQy  finrpiiroXis  natA* 
oppido,  Cognu  ^wX/w.— *  In  nnmmis  antiqnis :  CIAH- 

■    TheboBa']  Thebatan    in  Minore     THN  AAMnPOTATHc  ENAOBOT.    Si- 
Asia  non  semel  appellat  Panlns  Diac.     detarum  splendidissimae  et  clarissi- 
histor.  lib.  xxiv.  p.  770.  et  771.  Vide    m»  civitatis.'  Ed.  sec, 
NoUs  et  Emend.  num.  64.  «  AMpendmn\  "Ainrei^t,  qnam  in  ci- 

-  Hyd€\  ''r^Jit  in  Lycaonta.    Vide     vitatem  adverso  amne  Eoryroedonte 

B  mari  navigatnr,  per  stadia  lx.  sen 
passus  VII.  M.  D.  teste  Strabone»  loc. 
cit.  Hinc  '  Domnns  Aspendins '  e 
Prov.  Pampliyli»»  in  Conc.  Nic.  i. 
In  edito  colle  posita  civitas  a  Mela 
dicitnr,  1. 14. 

^  Ptetenistum]  nxtTwurffhs  Ptolem. 
v.  6.  Vide  Notas  et  Emend.  num.  66. 
«  Perga']  n^pTij  Straboni,  pag.  667. 
Hinc  Apollonius  Pergaens,  Conico- 
rnm  anctor.  Mela  1. 14.  *  Inter  eos 
amnes  (Cestron  et  Catarracten)  Per- 
ga  est  oppidnm,  et  Dianae,  qnam  ab 
oppido  Pergaeam  vocant,  templnm. 
Trans  eosdem  mons  Sardemisos/  &c. 
*  Vidimns  apnd  D.  Abbatem  de  Fon- 
tenn,  Nervae,  Angusti  nnmmum  ar- 
genteum  majoris  modnli :  imp.  mer- 

VA.  CJES.  AVG.   P.  Bf.  TR.   POT.   P.  P. 

Capite  lanreato.  .X*  cos.  iii.  Cnra 
templo  dnabtts  colnronis,  et  gradibus 
tribns  insigni:  cnjns  in  peristylio 
scriptnm  est  diana  pero.  boc  est, 
PBRG^.     Refertur  et  ab  Occone, 


Notas  et  Emend.  nnm,  66. 

^  A  Uttere  tmiem  ^us]  Lycaonift  la- 
tere  occidentali. 

'  Milya]  Qnomm  regio  MiXv&r  ap- 
pellate  Herodoto,  lib.  i.  n.  173.  p.  72. 
Straboni,  lib.  xii.  p.  670.  et  Arriano 
Alex,  lib.  i.  pag.  69.  Plirygiae  qnon- 
dam  majoris  pars,  eadem  ab  Aleian- 
dro  Lyciae  contribnta,  inqnit  Arria- 
nns.  Quamobrem  et  eornm  oppidum 
'Ap^atf^  Lyciae  accensetor  a  Ste- 
pbano,  p.  119.  et  ab  Athenaeo. 

•  Pamphylia]  Nunc  cum  Cilicia 
uno  Caramanias  nomine  censetur. 
Qua  tamen  ad  mare  vergit  Seandalar 
appellatur.  Mopsopiam  veteres  ap- 
pellarunt,  a  Mopso,  qui  post  bellum 
Trojaoum  eam  oram  obtinuit,  ut 
Strabo  refert,  llb.  xiv.  p.  668. 

»»  Side]  :Uhi  Straboni,  lib.  xiv.  p. 
667.  Nnnc  Scandalor  vocant.  Inco- 
lae  ^Mlrai  Arriano,  Exped.' Alex.  lib. 
1.  p.  73.  Prope  Enrymedontis  ostia 
3(9i7locatur  aPtolemaeo,  v.5.  Avieno, 


982 


C.   PLINII   SBGUNDI 


LeucoUa/  Mons  Sardemisus :  ^ '  Amnes:  Eurymedoii^ 
juxta  Aspendum  fluens :  Catarractes/  juxta  quem  Lymes- 
sus  et  Olbia^J  ultimaque  ejus  orse  Pbaselis.^ 

XXVII.  Junctum  ei  niare  Lycium  est,  gensque  Lycia^ 
unde  vastum  sinum  ^  Taurus  mons/  ^  ab  Eois  venieDs  lit- 


Cap.  XX  7f.  1  Aipendum,  PkUamalum  Chiffl.  AMpemdMB,  PlaUmisim  Gro« 
nov.  et  edd.  vett. — 2  Mons  Sarpessus  Vet.  Dalec.  Mox,  Ammtf  EMrtfmedmf 
ifc,  Orooov.  et  edd.  vett. 

Cap.  XXVII.  1  Ita  ex  codd.  emend.  Hardain.  ita  quoqae  Miller.  Bipont. 

NOTiG 


p.  100.  inter  picturas  Alberti  Princi- 
pi8.'  Ed.§ec, 

f  LeucolkH  Grvcis  Acvmf^Xo.  Sal- 
masius  in  Solin.  pag.  252.    Aewc^Way 

in  Cypro  portam,  cujas  Strabo  me- 
rainit  lib.  xiv.  pag.  682«  cum  pro* 
montorio  isto  Pamphyli»  confundit. 

s  Sardemigus]  Sic  Mela,  loc.  cit. 
%ipl6tfaaos  in  lioc  ipso  tracta,  joxta 
Lyrnessam,  nrbs  Lyciae  Stepliano 
appellatar,  in  qua  Jopiler  ^ap^irirtos 
colitnr.  Idem  fortassis  monti  nomeo, 
vel  geminnro  fiiit.  Vespasiani  nnm- 
mns,  in  Tbesanro  Goltxii  pag.  230« 
CAPAHCCION. 

^  Eurymedon]  Dionysius  Perieg. 
vs.  583.  "AarrcyBdy,  woraimo  rapii  p6of 
EbpvfiiJioyros.  Meminere  Strabo,  Pto- 
lemasos,  Meia,  loccit.  et  Pbilo8tr.de 
VitaApoll.  I.  11.  "Aawtv^SfiinafA' 
^A«r,  wfhs  EApoiU^VTiy  k.  r.  X. 

'  CtUarraete»]  '  Quia  se  praecipitat, 
itadictns/inqnitMelai.  14.  Strabo, 
lib.  XIV.  pag.  667.  KaraffdierTis  Ac- 
y6fiW0Sf  ib^*  d^rilA^f  nerpas  aaral^Trw 
wrafkbs  vohjbs,  k.  r.  A. 

i  LifmessHS  et  OlUia']  Avpmffobs  aaX 
*OAi3ia  Straboni,  loc.  cit.  inter  Pam- 
pbylias  oppida. 

^  Phaselis]  Mela  i.  14.  <  Pbaselis 
a  Mopso  condita»  finis  Pamphyli».' 
Stephanits  quoqne,^cun|\2i,  Wacs  Uafi' 
^vjdas.  A  Strabbne,  lib.  xiv.  pag, 
666.  et  Scylace,  pag.  37.  Lyciae 
a8cribitur,Gnjus  in  confinio  est.  Livi- 
us,  lib.  XXXVII.  pag.456.  '  In  coufinio 


Lyciaeet  PamphyliasPliaselisest :  pro- 
minet  penitos  in  altum,'  &c. — '  Qoo- 
niam  erat  in  ora  posita  Pbaaelis,  ibi 
naves  constrnebantur,  sicnt  illa  qnss 
Domitianum  vexit  in  orienteB,  vft 
mari  vinceret,  dum  Vetpnalunt  et 
Titns  bellum  terra  gererent;  aaa  id 
testantnr  nnmmi  ejns  inicripti,  vic- 
TORiA  NAVAU8.  Navem  aotem  ipaina 
structam  fuisie  a  Piiaaeliti»,  doc6t 
nummus  singnlaris  ex  argcnto  dSt- 
drachmos,  in  Mnseo  P.  de  Bone. 
Nam  is  navim  exhibet,  cnjua  in  uaa 
parte  pnppis,  prora  eal  in  altera«  E 
prora  effigies  emicat  radiata  Sdia 
orientis :  pnppi  eminet  h«c  epigta- 
phe  :  NIKANA  «A2H.  Sententia  eat : 
NIKii^^v 'A^tr^jrrovts  N«ifbf  A^iinn- 
y^  «ASHAmu,  Fialrkw  fabrieataets 
■otns  Domitiemajuere  PhoMeUUe.  Ez- 
«dificatam  a  se  navim  fuiase,  qna  vi- 
cit  Domitianus,  sibi  ipsi  Pliaselits 
oblique  gratnlantnr,  cnm 
victoriam  prasdicant.'  Ed, 

*  Unde  tastum  riaam]  Inde,  inqnit, 
mare  Lycium  incipit,  gensqne  Lycia, 
ttbi  vastnm  siniim  Taonis  mons  aao 
promontorio,  quod  Chelidoniis  ia- 
sulis  opponitur,  claadit  et  termuant. 
'  Lycia/  inqnit  Meta  i.  15.  *  Sid« 
portu  (primom  illndest  Parophyltm 
oppidnm,  versns  ortom)  et  Taari  pro- 
montorio  grandem  sinom  clandit.! 
Sinui  nomen  est  hodie  Attalico,  le 
Goye  de  Salalia:  Lyciae  protincis, 
Mentesia» 


NAT.  HIST.    LIB.   V.   27. 


963 


toribus»  Chelidonio  ^  promontorio  disterminat.^  Immensus 
ipse,  et  innumeramra  gentium  arbiter,  dextro  latere  sep* 
temtrionalisy  ubi  primum  ab  Indico  mari  exsurgit,  la^vo  me« 
ridianas,  et  ad  occasum  tendens:  mediamque  distrahens 
Asiam,  nisi  opprimenti  terras  occurrerent  maria.  Resilit 
ergo  a  septemtrione : '  flexusque  immensum  iter  quaBrit» 
Telut  de  industria  rerum  natura  subinde  asquora  opponente, 
hinc  Phcenicium^  hinc  Ponticum,  illinc  Caspium  et  Hyr* 
canium,  contraque  *^  Masoticum  lacum.  Torquetur  itaque  ^ 
coUisus  inter  haec  claustra,  et  tamen  victor,  flexuosas  eva- 
dit  usque  ad  cognata  RiphaQorum  montium  juga,  numerosis 
nominibus  et  novis^  quacumque  incedit,^  insignis  :  Imaus  * 
prima  parte  dictus,  mox  Emodus/  Paropamisus/  Circius,** 
Chambades/  Paryadres/  Choatras>J  Oreges/  Oroandes»' 
Niphates,"^  Tanrus:°   atque  ubi  se  quoque^  exsuperat, 


^^^^»^^^^^^  ^^ 


«t  Frani.  Uwd€  9aUu»  itMtf :  Taunu  mtnu  Gronov.  et  edd.  vett.—S  Cod. 
Dalec.  diiiermmaiur, — 3  Ita  codd.  Harduini  et  Dalec.  Hardnin.  1.  2.  t, 
Miller.  Bipont.  et  Franz.  ad  Septemiriones. — 4  Codd.  et  Vet.  Dalec.  lacum  tor-r 
queiwr»  Itaque, — 5  Cod.  Dalec.  guocumque  tendit. — 6  C/umbage$  CliifB.  Mox^ 
codd.  Dalec.  et  Chiffl.  Pariades;  edd.  vett.  et  Oronov.  Pharpkariadee.—^ 


NOTjE 


^  Taurue  mMB]  Accepta  hsc  snnt, 
delibataqne  totidem  ferme  verbis  ex 
Mela  Pomp.  1. 15.  Ex  Plinio  qiioqne 
Solintu  baiisit,  cap.  S8.  pag.  68.  et 
Martianus,  lib.  vi.  cap.  de  Eaphrate, 
pag.  220. 

c  ChelidimiQ]  Sacruin  appellat 
Strab.  lib.  xiv.  pag.  666.  qnod  Ciie- 
lidoniis  insulis  opponitor,  de  quibut 
cap.  36.  Nunc  Capo  Cameroeo, 

*  Coniraque]  £x  adverso  Hyrcanil, 
•eu  Caspii  maris.  Solini  paraphrasis  : 
'  Interdum  Caspio  vel  Hyrcano  mari 
intercluditor :  quibiis  renitentibns 
subinde  fractus,  contra  Maeoticum 
lacuni  flectitnr,  malti«qne  difficulta- 
tibns  fatigatns,  Riphaeis  se  jngis  an- 
nectit.'    Male  Plinii  verba  distinxit. 

«  ImauB]  Qua  primnm  parte  attol- 
liuir,  ab  Eoo  mari. 

^Emodus]  Melsp,  Emodea,    In  In- 


dia.  Straboni  lib.  xv.  pag.  689.  *£/m»« 

s  Paropamitue]  In  Bactriana.  Ms». 
Reg.  1.  8.  &c.  Porepaautu.  Ptolem. 
quoqne  vi.  II.  Hapowdtntros,  At  Stra- 
boni»  loc.  cit.  napo^dfMros, 

^  Circius]    Mst.  Cirtiu»^  Campages, 

*  Paryodrcs]  DapodlS^r  Straboni,  in 
Armenia.  Vide  Notas  et  Emenda- 
tiones  num.  67. 

J  Ckoairas]  Choatras  apud  Parthos, 
inquit  Solinus,  cap.  38.  pag.  88. 

^  Oreget]  Mss.  Or<tge$. 

1  Oroandes]  Ptolem.  vi.  2.  'OpSmiis 
Medise  mons :  prope  Ecbatana,  Diod. 
Bibl.  lib.ii.  pag.  101. 

^  Ntphaie»]  In  M^ore  Armenia, 
unde  Tigris  oritor,  Straboni  lib.  xi. 
pag.  620. 

>*  raancf]  Apnd  Elegiam  Arme- 
niaey  ut  dlctom  ett  cap*  20.   Ibi  eniui 


064 


C.   PLINIl   SUCUNDI 


Caucasas :  ubi  bracbia  emittit^  subinde  tentanti  maria  si- 
milis,  Sarpedon,P  Coracesius^^  q  Cragus/  iternmque  Tau- 
rus  :  *  etiam  ubi  dehiscit^  seque  populis  aperit,  portaram 
tamen  noraine  unitatem  sibi  vindicans,'  quae  alibi^  Ar- 
meniffi,  alibi  Caspiae,  alibi  Cilicise  Tocantur.  Quinetiam 
confractus^  effugiens  quoque  maria,'  planmis  se  gentiom 
nominibus  hinc  et  illinc  implet :  a  dextra  U yrcanius^*''  Cas- 
pius:  a  ladva  Paryadres>^  Moscbicus^  Amazonicus>  Co- 


7  Coracnu8  Vet.  Dalec— 8  Chiffl.  vendieans.—^  Cod.  Dalec.  qmcBque 

—10  Ita  codd.  Hardaini  et  Cliiffl.  cam  edd.  Hardoin.  1. 2.  3.  Mtller.  Bipont. 


SOTJE 


peculiari  appellatione  Tauros  nun- 
cnpatur. 

o  Ubisequoque]  Ubicumqiie  aurgit 
in  altissimiim  verticem. — *  Ad  banc 
vocero  exsuperaty  redennt  in  memo- 
riam  nnmmi  duo  Commodi  Inipera- 
toris,  in  quibus  Jovi  Exsuperatori  le- 
gebamus  ipsi  olim,  tum  a  Dione  de- 
ceptiy  tnm  ab  iis  qui  nobis  praeive- 
runt.    Prior  sic  inscnbitur :  m.  com- 

M0DV8  ANT.  P.  FEL.  AVG.  BRIT.  *  Mar- 

cus  Commodtts,  Antoninus  Piiis  Fe- 
lix  Augustus  Brittannicus.'  .)(.  lovi 

EXSVP.   P.  M.   TR.  P.    XII.  IMP.    VIII. 

cos.  V.  p.  p.  *  Poiltifex  Maximus, 
Tribnnitia  Potestate  dnodecimum, 
Imperator  octavnm,  Consul  qnintum, 
Pater  Patriap.*  Niimmus  est  argeii- 
teus  apud  D.  Vaillant,  p.  194.  et 
apud  Patinum  in  Thesauro,  p.  74. 
Jupiter  sedens  dextra  fnlmen  tenet, 
sinistra  bastam.  Sed  Patinus  fallen- 
tibus  oculis  pro  fulmine  lauri  ramum 
exhibet.  Fefeilit  omnes  Dio,  ut  dixi- 
rous,  ex  qiio  Xiphilinus  in  Commodo, 
p«  291.  cognomen  Exsuperantis  per- 
petuo  relinuisse  Commodum  refert, 
^uost  omnea  homines  longe  in  rebus  om" 
nibus  superaret,  Thv  'Tirepalpovra  ira- 
yiws  iavr^  tBtrOi  &s  Ktd  iv  frwrtv  atrK&s 
Tivras  Mp^ovs  Koff  6irfpfio\^v  ViK&v, 
At  vera  hnjus  inscriptionis  sententia 


haud  diibie  haec  est :  '  jovi  BXtincta 
Seditione  Urbis  Pacatori.'  Idciroa 
sedens  pingitnr,  quia  Pacator»  sive 
pacis  anctor.  Alter  nammua  eat  ex 
aere  magno  et  mediocri,  in  Gan  Be- 
gia,  priori  similis,  sed  post  bieoDifira 
percussus,  TR.  pot.xiiii.  et  iovi  ex- 
svPER.  Hoc  esty  *  jovi  EXtiDcta  Se- 
ditione  Urbis  Pacatori,  Exnies  Revo- 
canti.' '  Ed,  sec. 

p  Sarpedon']  In  promontorio»  Sar- 
pedone  diclo,  de  qno  cap.  22. 

1  Coracesius]  Ad  nrbem  cognomi- 
nem,  de  qua  cap.  22. 

'  Cragus]  In  Lycia,  ut  dicetnr  cap. 
seq. 

■  Iterumque  Tawru$]  Mela  i.  15. 
'  £t  ubi  jam  nostra  maria  coutigit, 
hoc  est,  mediterranea,  Taorus  ite- 
rum.' 


^  Quisalibi]  Armeniae  portaa 
dem  Cancasiae  appellat»,  vi.  12.  De 
Caspiis  eodem  libro  cap.  16.  De  Ct- 
liciis,  hoc  libro  quinto  cap.  22. 

"  Paryadres]  Unde  fundi  Absan» 
ainnem  dicemns,  lib.  seq.  cap.  9. 
Moscliicns  a  Moschornm  gente,  de 
qua  eodem  lib.  cap.  4.  nbi  et  de 
Amasonico  dicturi  sunins.  Coraxicw 
idem  qni  Heniochins,  vi.  10.  Scythi- 
CQi  a  Scy  this  incolis  nomen  habeu 


NAT,   HIST.  LIB.   V.  28. 


985 


raxicus,  Scythicus  appellatus.    In  universuin  vero  Grcece" 
Ceraunius/ 

XXVIII.  In  Lycia  igitnr^  a  promontorio  ejns'  oppidnm 
Simena^**  mons  GhimaBra  ®  noctibus  flagrans^  Hephae- 
stium  ^  civitas,  et  ipsa  saepe  flagrantibus  jagis :  Oppidum 
Oiympus  *  ibi  fuit :  nunc  sunt  montanay  Gagae/  Corydalla^^ 
Rhodiopolis.    Juxta  mare,  Limyra  ^  ^  cum  amne^  in  quem 


■^^^^^^^^^^^ 


et  Franz.    Hyreamu  edd.  vett.  et  OronoT. — 11  In  vniverta  vero  GriBeia  cod. 
Dalec. 
Cap.  xxvxii.  1  Lymtra Oronov.  et  edd.  vett.— 2  AndriacivitaamraOntEi, 


VOTJE 


^  CeraiiniMa]  Sic  etiam  Mela  i.  15. 
Strabo  tamen  pecnliarem  hanc  appeU 
lationem  esse  existimat  eornm  mon- 
tium,  qni  Caspio  mari  incumbant,  Spvi 
Ktpa^taf  in  Albania,  et  Amazonnm 
regione,  lib.  xi.  pag.  604.  Hanc  Pli- 
nii  locnm  Solinus  praepostere  admo- 
dnm  accepit,  nt  Salmasius  annotavit 
in  Solin.  pag.  800. 

*  A  promoutorio  ^jus]  Nempe  Tauri 
montis,  quod  promontorinm  Chelido- 
ninm  appellari  panlo  ante  dixit.' 

^  iStiii€iia]  :&ifji,fiyaf  w6?as  AmiaSj  Ste- 
pbano. 

^  CAtfiurra]  T^/uupa,  nnns  est  ex 
octo  Cragi  montis  verticibns,  cum 
valle  cognomine.  Vide  Strabon.  lib. 
XIV.  pag.  665.  Melam  i.  15.  Hic 
Chimsrae  fabnla  ortnm  babet.  Ovid. 
Met.  IX.  647.  *Jam  Cragon,  et  Li- 
myren,  Xanthiqne  reliquerat  nndas, 
Qnoqne  CbimaBra  jngnm  mediis  in 
partibns  ignem,  Pectns  et  ora  leap, 
candam  serpentis  habebat.' 

^  Hepkttstium]  Seneca,  Epist. 
LXXix.  pag.  846.  'In  Lycia  regio 
notissima  est,  Hephaestion  incolae  vo* 
canr,  perforatnm  plnribns  locis  so- 
Inm,  qnod  sine  nllo  nascentium  dam- 
DO  ignis  iuDoxios  circnit.  Laeta  ita- 
qne  regio  est,  et  berbida,  nil  flammis 
adnrentibus/  Sec,  Hephaestion  'Il^(- 


irrMv^  qnasi  Vtdcaniam,  a  re  Ipsa  dic- 
tum. 

•.  Olympus]  Solinns,'  cap.  89.  p.  69. 
'  Olympns  quoqoe  inter  alia  ibi  op- 
pidum  nobile  fnit :  sed  intercidit : 
nnnc  castellnm  est.'  '^OXvinros  «^it 
Ptolemseo,  in  Lycia,  v.  8.  et  Strab. 
lib.  xi%'.  p.  665.  In  Conc.  Calched. 
*■  Aristocritus  Olympuensis,'  Prov. 
Pamphylis. — ^'Notitia  Eccles.  pag. 
15.  et  47.  et  apud  Lennclavinm,  pag. 
98.  inter  episcopos  prov.  Lycise,  6 
'0\v/iTov.'  Ed,  sec, 

f  Gagai]  Stephano:  rd(yai  v^Xu 
Avk/os.  Plin.  XXXVI.  84.  'Oagates 
lipis  nonien  habet  loci  et  amnis  Oa- 
gis  Lycise.'  In  Notitia  Eccles.  Prov. 
Lycise,  rdya. 

V  Corydi^Ui]  KopiJSaXAos  et  'Po$(a, 
Ptolem.  v.  8.  inter  oppida  Lyciae  me- 
diterranea  censentur,  ad  Massyciten 
montem.  'PoStos  et  Stephanns  memi« 
nit.— <  In  Notit.  Ant.  Ecd.  inter 
episcopot  prov.  Lyciae,  6  'PoSor^Xcwt, 
Kok  6  KopMxxmy.  Leunclavins  habet, 
6  'MiaTT^Xws,  et  6  KopMXtoy,  Altera 
Notitia  p.  15.  KvpMxXMVy  et  'PoSiorX. 
mendose.' 

^  Umyra]  Alfivpa  iroXlxvVf  ^t  AlfiV' 
pos  irorafjAs  juxta  Myram,  apnd  Strab. 
lib.  XIV.  p.  666.  Apnd  Melam,  et 
oppido  et  amni  nomen  est  Limyra. 


986 


G.   PLINII   SBCUNDi 


Arycandus^  inflait:  et  mons  Massycites ;  J  Aiidriaca  cm- 
tas^  Myra.*  ^  Oppida :  Apyre^'  et  Antiphellos,  qaae  qaon- 
dam  Habessns :  atque  in  recessu  Phellus.  Deinde  Pyrrfaa, 
itemque  Xanthus™  a  mari  xv.  m.  passunm,  flumenque  eo- 
dem  nomine.  Deinde  Patara,*^  qu»  prius  Sataros:  et  in 
monte,  Sidyma.^  ^  Promontorium  Cragu&P  Ultrai  par  si- 
nus  ">  priori :  ibi  Pinara/  et  quse  Lyciam  finit  Tehnessus.' 
Lycia  quondam  lxx.^  oppida  habuit/  nunc  xxxvi.  hal>et 
Ex  his  celeberrima,  pra&ter  supra  dicta,  Canas/  Candyba,^  * 


et  paulo  posf,  in  eodem,  HcheBos,  Deinde,  cod.  Dalec.  rMetfii,  Diomfnof^ 
liii$,  PheUu».—%  SoUma  Strab.  Sffdima  edd.  vett.  ct  Oronov.— 4  Ita  codd. 
omoes  Hardoini,  Vet.  Daiec  et  Cbiffl.  cnm  edd.  Hardnin.  1.  S«  S.  MiUer. 
Bipoot.  et  Fraoz.  LX.  o,  htUmit  edd.  vett.  et  Oronoy.-^  *  Condioa  aliit  Oeo- 


NOT£ 


*  Anfctmdm]  A  qno  forte  Aryean- 
da  oppidnm  appellatnm,  cap,  25.  In 
Notitia  Eccles.  Prov.  Lycis,  'AfiCx- 
yoSa  pro  'Afy^KoySo.  In  alteray  pag. 
47.  'OpiNC<ii^«iK  pro  *A/>uK(b^y. 

i  Biauieytu}  MaffUvros  6pos  Ptole- 
maso  loc.  cit.  apnd  qnem  et  'ArSfM^Uny 
v^Kts.  Myrensinm  nafale  'Ai^^ubni 
dicitnr  Appiano  BelL  Civ.  lib.  iv.  p. 
6S6. 

k  Mffra]  D.  Nlcolai  Episcopali  se- 
de  clara :  nt  Patara,  natalibnt.  M^po. 
Nunc  iSkriMitla. 

'  Apffre']  PtolemaBo'AWf)^cMdicnn- 
tar,  in  Lycia,  v.  S.  In  Notit.  Ecclet. 
Prov.  Lydtft  bts  tedet  eo  ordine  nu- 
merantnr,  'AfnrcAxUy  «cAAi^t,  *Aarri^^ 
Aor  hand  diibie  'AfnraAol  pro  'AW^^. 
Pbelli  et  Antiphelli  mcminere  Stra- 
bo,  p.  666.  Stephannt,  aliique. 

■  XanikMo]  LycitB  urbinm  maxima 
BMos  dicitnr  a  Strabone»  loc.  cit. 
Memiait  oppidi  cnm  amne  cognomine 
Ptolem.  V.  S.  Stephannt,  p.  60S.  Ap- 
piaa.  Bell.  Ciy.  lib.  iv.  p.  6S5.  Vide* 
tnr  a  mari  Strabo  removere  ttadiit 
tantnm  lxx.  qnte  pattnam  viz  efiici<- 
ant  raillia  novem. 

»  Potara]  Mela  i.  16.  oram  hanc 


LycitB  detcribeni :  *  Atqne  ut  mnlta 
oppida,'  inqnit, '  tic»  pnater  Patara, 
non  illnttria.  lUam  nobilem  facit 
delnbmm  ApoUinit,  qaondam  opibns 
et  oracnli  fide  Delphico  timi&e.' 
Hinc  Apollo  Patarent  nomen  acce- 
pit    Nnnc  PaUra* 

»  Siipna]  2£5vyia,  w6x»s  HtmSas  Ste- 
pbano:  et  Ptolemteo,  ad  Cragnm 
montem,  v.  S.  Vide  Notat  et  Emend. 
nom.  68. 

P  Craga»]  Kpdtyos  ipos  AuKiat  Ste- 
pbano:  Scylaci,  p.  S7.  iapt^rkpuf, 
Nnnc  C^qio  Serdeai^  d  Seite  CapL 

4  UUra  par  itRMt]  Ultra  promonto- 
riom  tinut  ett,  nanc  Go{fe  tft  Jtfnccn, 
par  ingenti  iUi  tinni,  de  qno  dictoa 
ett  print,  cap.  88.  qnem  Taamt  mont 
ditterminat  Chelidonio  promontorio, 
Go^o  di  SatiaUa. 

'  Ibi  Piaara]  Tii»apa  Strabooi  lib. 
XIV.  p.  665.  et  Ptolem.  v.  S. 

■  TetmettMt]  litdem  verbit  Mela 
1. 15.  T^kpnprahs  ett  Ptolemmo,  TfA- 
ptaahs  Straboni,  lodt  cit. 

«  Lyoa  fMORdom  LXX.]  lU  Mtt. 
omnct,  (non  LX.)  et  Martiannt,  Ub. 
VI»  cap.  de  Enpbrate,  p.  220. 

«  Conat]  KarJlf  in  recto  Or«cif«— 


NAT.   H18T.   LIB.   V.  28. 


9S7 


ubi  landatar  CEniani  nemas»^  Podalia»'  Cboma^  praeflurate 
Adesa : '  Cyanese/  Ascandalis,^  Amelasj  Noscopium,  Tlos,'' 
Telandras.'^  Comprehendit  in  mediterraneis  Cabaliam,<^' 
cujns  tres  nrbes,  (Enoanda,  Balbnra,  Babon,    A  Telmesso 


grapbis/  Dulec,  Moz,  (Eniaa  nemm  Chiffl.  Deinde,  P^dalaa  Pinens ;  Po* 
daliay  C.  p.  Edesa  Vet.  Dalec.  Podalia,  C,  p.  Adeaa^  Ganea,  Scari^  Mlimala 
Steph.  Denique,  Nua  pro  Noteepium  Ptolern.  TIm,  Tdanorus  Ela.  Oronov. 
et  al.  vett. — 6  Cod.  Dalec*  et  Carbaliam»    Mox,  in  eodem  codice :  CEwmdray 


SOTM 


'  In  Notit.  Eccles.  Ant.  inter  episco* 
pofl  provioci»  Lyciap,  p.  16.  6  Kaivv. 
£t  p.  49.  6  Kawov,  Ijroi  t^s  *AKaXtias, 
Leunclavii  Notit.  p.  94,6Kaprov,'  Ed, 
eee. 

▼  Caadyba^  In  Notitia  Eccles.  An- 
tiq.  Prov.  Lyciap,  KMvfia,  Item  Ste- 
phano.  Ptolem.  v.  3.  forte  meodose, 
KMv^ 

^  (Enkmi  memtu]  Mss.  omnet  En- 
niae  nemue. 

*  PodaUa]  noSdXia  in  Notitia  Ec- 
cles.  Prov.  Lyciae.  Ptolem.  v.  S. 
HodaXXla.  Stepbano,  nMXmoy  v6Xts 
AvdUtt,  lego  AtNi£ar. 

y  Ckoma]  XdMabiter  LyeiaB  oppida 
mediterranea  PtolemieOy  loc.  cit.  et 
in  Notitia  Eccles.  Antiq.  In  Conc. 
Ephes.  *  Endoxins  Chomatenns/ 

■  Adeea]  In  Mst.  JEdeea  ei  amni 
nomen. 

*  Cyaneet]  KvdMoi,  in  Notitia  Ec- 
cles.  Antiq.  Prov.  Lyeiae.  Apud  Pto- 
lem.  V.  3.  K^Ma  pro  K^ojra. 

^  A$eandali$'\  In  Mss.  R.  1.  S.  &c. 
AscoMi^ndalie,  Amela»,  Noseopiam, 
Forte  hic  locom  haliere  del»et*A#ca* 
%Mrahs  Lyciae  Prov.  sedes  Episc.  in 
Notit.  Eccles.  antiqna  Hieroclis,  pp. 
15.  81.  et  49.--*  Item  Aeanda,  Nam 
in  ea  ipsa  Notitia  inter  episcopos 
prov.  Lyciie  p.  49.  censetur  6  'Axd- 
3»y,  qui  p.  15.  6  AincdSup  mendose 
nnncnpatnr :  cnm  et  apiid  Lenncla- 
viaro,  p.  94.  partter  S  ^AaMmf  extet.' 


Ed,  see, 

«  Tlos']  T\&s  96?us  AvKiaSf  Stepha- 
no,  p.  659.  et  Ptolem.  v.  3.  Et  in 
Notitia  Eecles.  Antiq.  TAS.  *  pag. 
81.  et  pag.  51.  6  TAAk.  pag.  47.  & 
(kXMy^  pro  6  TX&y,  qni  error  et  apnd 
LeQnclaviuni  ipsum  irrepsit,  p.  94.' 
Ed,  sec, 

^  r^e^afidrvs]  T^^Xoi^fws,  qaam  Ste- 
phanns  Carias  adjudicat:  quoniam 
est  in  confinio  ntrinsqne  provinciae 
posita. 

•  CaMtain]  Ko^Xtor.  Strabo,  lib. 
XIV.  p.  631.  Ka^oXiSa  vocat.    Id  re« 
giuncolaB  in  Lycia  nomen,  etiam  Pto- 
lem.  V.  8.  cigns  nrbes  ese  tres,  Olvv^- 
8a,  Bo^/9My,  IkU/Smya.     De  his  vide 
Strab.  lib.  xiii.  p.  681.    In  Notitia 
Eccles.  Bov^wy,  'HK^arta,  BaX«^,  pro 
BaA^o^  pag.  81.~*  At  p.  17.  et  49. 
6  Bapfiioiptnf,  nti  et  apnd  Lennelavi- 
om,  p.  94.  pro  6  Bd)ifio6pmv,    In  iis- 
dem  Notltiis  p.  15.  6  ^TMyMvy,  et  p. 
94. 6  *OpoMm9j  apnd  Lennclavinm  6 
'Opo^pW  I.  c.  ubiqne  mendose,  pro  4 
OiimiiAw,    Item,  p.  15.  b  B60ov  ^m 
^o^uvow6Kms,  et  apod  Lennclavinm, 
6  'BAfiov  #roi  lit^anoir^AMt,  de  Bnbo- 
ne  aceipieiida  snnt.    Ed.  see, — Ste- 
pbano.'    BovfiAy,  et  rh  BdXfiovpOf  et 
Olr^,  «^ir  Avfciof .   In  Conc.  CP.  l. 
p.  957.    '  Patritins  CEnandensis,'  et 
'  Romanus  Bibonensis/  pro  *  Bolio* 
nensis.' 


988  C.   PLINII   SECUNDI 

Asiaticum  mare,  sive  Garpathiumy  et  qu»  proprie  vocataf 
Asia/  In  daas  eam  partes  Agrippa  divisit.  Unam  iocla- 
sit<  ab  oriente  Phrygia  et  Lycaonia^  ab  occidente  ^Egaeo 
mariy  a  meridie  iEgyptio,  a  septemtrione  Paphlagonia. 
Hnjas  longitudinem  cccglxx.  mill.  passuum,  latitudinem 
CCGXX.7  mill.  fecit.  Alteram  determinavit  ab  oriente»  Arme- 
nia  minore :  ab  occidente^  Phrygia,  Lycaonia^  Pamphylia : 
a  septemfrione,  provincia  Pontica :  a  meridie,  mari  Pam- 
phylio:  longam  dlxxv.  mill.  passuum,  latam  cggxxv. 
mill. 

XXIX.  In  proxima  ora  Caria*  est^  mox  lonia:  ultra  eam 
^olis.  Caria  mediae  Doridi  circumfunditury  ad  mare  atro- 
que  latere  ambiens.'  In  ea**  promontorium  Pedaliam. 
Amnis  Glaucus  ^  deferens  Telmessum.^   Oppida :  Dsedala/ 


Ptolemao.  O^niandra,  Deinde,  pro  Bubon,  Chiffl.  habet  Dk&on. — 7  Ita  codd. 
Harduini,  Dalec.  et  Chiffl.  item  edd.  Harduin.  1.  2.  S.  Miller.  Blpont.  et 
Franz.  CCC.  edd.  vett.  et  Oronov. 

Cap.  XXIX.    1  MoUa,  media  Doride.  CtrciMi/itiidi^Kr  nuiri  iiiro^w  latanr  mm- 
hienU  margo  edd.  Dalec.  et  Oronov.— 2  Telmedium  codd.  Tolet.  ct  Dalec 

NOT^ 

^  Vocatur  Aiid]    Hodie  NatoUam  lla :  a  septemtrloDey  provlncia  Pod* 

vocant.    Ciliclam  tamen  Bitbyniam-  tica :  a   meridie,  mari   ParaphjUo : 

que,  et  Lyciam,  Paphlagoniam,  pro-  longitudlnem    DLXxy.     latitadioem 

vinciamqiie  Ponticam,  Phrygiam,  Ly-  cccxx  v.' 

caoniam,   Pamphyllamque,    Plinius,  •  Caria']    Nonc  AidhuUij  tt  Gtr- 

Agrippam  secotUK,  eo  Asiae  proprie  iman.    Doridem  Caria  inclndlt  a  con- 

dicts  nomine  negat  contineri.  tinente:'  reliqua  sui  parte  mari  Do- 

'  Umam  inclunt'}  Exscribit  haec  a  ris  allultnr. 

PUnio  Martianus,  lib.  vi.  c.  de  £n-  *»  In  m]  In  Caria,  unde  ipsa  pott 

phrate,  pag.  220.    £t  Missi  Theodo-  Lyciam  Incipit.   Meia  i.  15.  *  Qon 

sii:  <  £t  quae  proprie  vocatur  Asia,  Lyciam  finlt,  urbs  Telmessos.*    Moz 

in  dnas  eam  partes  Agrippa  divisit :  cap.  16.  <  Caria  seqnitur ...  Promon- 

nnam  inclnsit  ab  oriente,  Phrygia,  toria  dno :  Pedallon,  et  Crya.' 

Lycaonia:  ab  occidente,  mari  ^gaeo.  ^  GlaiicKs]  rxavirot,  qnem  Q.  Ca- 

Hiijns  longitodinem  cccclxx.  latitu-  laber,  iv.  6.  et  11.  In  confinio  L^m 

dinem,  cccxx.  fecit :  (sic  etiam  Pli-  recte  coUocat,  AmcIiis  trx*^  «Ars.    la 

Diani  codices  Mss.  qnos  iDspexirous,  hnnc  exonerare  se  amnem  altefnm 

et  vetus  Dalec.  ac  Cbiffl.  etsi  Martia-  Plinius  ait,  quem  Telmedium  Msa.  om- 

nu8,  cnm  Plinii  typis,  tantnm  CCC.  nes,  Telmeenon  nialuit  Barbama  ap- 

praeferat :)  alteram  determinavit  ab  pellare. 

oriente,  Armenia  minore :  ab  occi-  '  JkBdaki]  haUia)<a  Stephano,  «^ 

dente,  Phrygia,  Lycaonia,  Pamphy-  Awuat,  ct  Straboni,  Ub.  xiv.  p.  651 . 


NAT.  HI8T.   LIB.  V.  29. 


989 


Crya*  fugitivoram.     Flamen  Axod^  oppidnm  Calynda.' ' 

(xxviii.)  Amnis  Indns^^  in  Cibyrataram^  jugis  ortns, 
recipit  lx.  perennes  flnvios,  torrentes  vero  amplins  cen- 
tum.  Oppidum  Cannos  liberum,  deinde  Pyrnos.'  Portus 
Cressa,J  a  quo  Rhodus  insula  xx.  m.  Locus  Loryma.^ 
Oppida:  Tisanusa^'^  Paridion,  Larymna.  Sinns  Tbym- 
nias."*  Promontorium  Aphrodisias.  Oppidum  Hyda.^  ^"  Si- 
nns  Schoenus.   Regio  Bubassns.^  Oppidum  fuit  Acanthus^P 


Mox,  pro  Crya,  Vet.  Dalec.  Carcea;  Ptolem.  Carya;  Cliiffl.  Cyrcia, — S  Ca" 
bfntha  cod.  et  Vet.  Dalec. — 4  '  Amnit  Ninua  %x  Alrx.  et  Hermol.'  DaUe» — 
6  TyMNKia  Oronov.   Mox,  Paridon  Cbiffl. — 6  Hyla  Vet.  Dalec.et  paalo  poat» 


NOTiE 


Ptolemso  item,  y.  S.  ^MaXa  pro 
AaiSoAa,  iD  Lycia,  citra  Telmessum 
oppidum,  qaod  finem  ease  Lyciae 
proxime  aatea  dixlmos.  Cariae  ni- 
mirum  Lyciaeqae  confinia  sspe  per- 
mixta. 

«  Crya]  Promontorii  nomen  est 
Mels,  loc.  clt.  Stephano,  YipCa  «^Xis 
AMcCa*,  in  Lyci»  nempe  vicioio.  Pto- 
lem.  V.  S.  Kap^a,  roendoie.  KpCwvay 
In  Caria  Plntarchus  agnoscit,  de  Vir- 
tnt.  Mnlier.  p.  240. 

'  Calffnda^  KdXvyia,  Vide  Notas 
et  Emend.  num.  69. 

f  Anmii  Indtui]  Kd\0ty  hunc  vocat 
Strabo,  lib.  ziv.  p.  651.  et  Ptolem. 
V.  2.  Mela  qnoque,  1. 16.  '  Secun- 
dum  Calbin  amnem,'  inqnit,  *  Can- 
nna  oppidom  valetudine  habitantium 
infame.*  Fecit  lioc  alterum  amui  no- 
men  Indua  quidam  in  enm  abelephan- 
to  dejecttts,  ita  prodente  Livio,  lib. 
zxzviii.  p.  472.  '  Hinc  ipsa  Caria 
'  Indornm  regio  *  appellatar,  i.Mach. 
viii.  a.'  Ed.  sec. 

^  Cibyraiarum']  Ktfivpdraif  quornm 
oppidum  Ktfidpa  fitydKri  Straboni,  Hb. 
ziii.  p.  6S0.  quam  in  maguae  Phry- 
gias  civitatibus  mediterraneis  collo- 
.  cat  Ptolem.  v.  2.  quod  et  mox  Pli- 
nias  facity  bis  verbis :  *  Ipsum  oppi- 
dum  Phrygiae  est.' 


*  Pymos]  U^pvoSfWSKts  Kapias,  Stepb* 

1  Creaa<{]  Kpvjaffa  Ki/^iiv  Ptol.  v.  2. 

^  Loryma]  AiApvfjM  Ptolem.  loc.  cit. 
Littos  esse  asperom  ait  Strabo,  lib. 
XI V.  p.  652.  Stepbano  oppidnm  est, 
A^pv/io,  ir6Xis  Kaptas.-^*  In  Concilio 
Qiiinisexto,  p.  1199.  T^pfytos  iwio- 
Koiros  ir6\«cos  'TXapifunf  iwapxios  Kar 
pias.  £t  in  Notit.  Eccl.  Ant.  p.  4S. 
ioter  episcopos  provincisB  Carie,  6 
.ThapifMy,  Ubi  Leunclavius,  p.  94. 
6  Aapifuey,*  £d.  aee, 

^  Ttsaat<sa]  Mela,  1. 16.  ubi  de  Ca- 
ria :  <  Portus  dao :  Oeloa,  et  cui  ex 
nrbe,  qnam  amplectitur,  Tisaousa 
cognomen  est.  Inter  eos  oppidum 
Larymna,  et  Pandion  collis  in  mare 
emissiis.'  An  Mela  ez  Plinio  emen- 
dandns?  an  ex  Mela  Plinius?  Mss. 
Pliniani  orones,  Porydan :  Pomponia- 
ni,  Pandion, 

^  Thynmiaa]  Hsee  sunt  ex  Pompo- 
nio  Mela  i.  16.  '  Tum  tres/  inquit» 
*  ex  ordine  sinns :  Tbymnias,  Scboa- 
nns,  Bubessins.  Thymniss  promon- 
toritim  Aphrodisiom  est.  Schcenas 
arobit  Hydam:  Bnbessius  Acanthnm : 
Onidns  in  conin  peuinsulfle.'  * 

°  Hyda]  Mss.  omnes,  R.  1. 2.  Colb. 
1.  2.  Hydaa. 

°  Regio  Bubaasua]  Cni  et  urbs  cog- 
noniinijt,  B^fiwaos^  w6Xu  KapiaSf  apnd 


990 


C.   PLINII  SBGUNDI 


alio  nomine  Dalopolis.  Est  in  promontorio  **  Gnidos '  li- 
bera,  Triopia/  dein  Pegusa  et  Stadia^  appeUata.  Ab  ea^ 
Doris  incipit. 

Sed  prius  terga,  et  mediterraneas  jnrisdictiones  indicasse 
conveniat.^  Una  appdlatur  Gibyraticai  Ipsum  oppidom 
Phrygiad''  est  Conveniunt  eo  xxv.9  civilates,  celeberrima 
urbe''  Laodicea.^ 

(xxix.)  Imposita  est  Lyco  flnmini^  latera  aUuentibas 
Asopo  et  Capro^  appellata  primo  Diospolis/  dein  Rhoas. 


*0^*»^^^^^ 


iD  eodem  CmtAoti  pro  ilcm^/kii«.~7  Pegaia  ei  Siadia  Veff.  Dalec.  PegMMm  ei 
Candia  Cbiffl.  pro  v.  1.^  Cod.  Dalec.  amveniei.—9  CfailH.  XX il.  Edd.  vett.  et 
OroDOT.  XXV.  eivUaies.  Cap.  XXIX.  Celeberrimay  fyc.  Ita  distiDgait  etiam 
cod.  Dalec.  exbibeDs :  XXV.  civUaiee.  Cap.  XXIX.  Celeberrima  «rfo  Lmadi' 


VOTJE 


Steph. 

P  AcaMhu]  "AKoafOop  qnoqiie  in 
peniDsnla  jiixta  CDidurn  Stepbaoos 
collocat,  p.  49. 

<i  In  jfromnUario]  Qood  nanc  Capa 
Crie  naatsB  Yocitant. 

r  GmdM]  KwHos  Straboni,  lib.  xiy. 
p.  G56.  et  aliis.  Hodie  Gnido.  Hine 
Ctesias,  Endoxins,  alllqne,  de  qnibns 
in  Ancffornm  Indice. 

*  Tnapia']  Varia  h»c  snnt  Onidi, 
obsoletaqne  nomina.  Trioptam  a  Trio* 
pa  Rege  dictam  significat  Diodorns 
Sic.  Bibl.  lib.  ▼.  p.  8S1.  Hinc  Apol- 
lo  Triopins,  templnmqne  Triopinm, 
mare  deniqne  Triopiom  pariter,  qno 
Onidiornm  ager  pertingit,  apud  He- 
rod.  lib.  I.  n.  144.  et  n.  174.  p.  72« 
Slephano,  aliisqne,  Tpi&irioy  tr6\u  Ka- 
jpcas,  quod  Onidnm  deinde  transla- 
tnm  est.  Scylaci,  p.  S6.  hep9irrfi(Hoy, 
promontorinm  est  joxta  Coidum. 

'  Ab  ea]  A  Cnido. 

<^  IpAtm  opjndttm  Phrtfgiai]  Cibyra 
nimirum,  de  qno  nos  panlo  ante  egi- 
mns.  Carise  tamen  ascribitnr  in  No- 
titia  Eccles.  Episcop.  Et  in  Conc. 
CP.  I.  LeoDtios  Cibyreosis  snbscri- 


bit,  e  Prov.  Caris.  Strabo«  lib.  xiii. 
p.  631.  inter  ea  oppida  nnmerat,  qo« 
•nnt  Jnris  yeloti  dnbii,  qood  incerti 
fines  essent,  Lycir,  Pbrygiaey  Carise- 
qne.  Unam  e  maximis  Asiss  pnefec- 
tnriSy  Bfut^awtf  Cibyraticam  Inisiey 
idem  prodit. 

V  CeUberrima  nrfte]  Ab  bis  verfais 
noTi  eapitis  factom  hactenns  initiinn 
est :  quam  ineple,  sat  liqnet. 

^  Laodieea]  Mediterranea  civitas 
ea  fbit,  AaoSUtm  rpbt  r^  A^k^,  Stra- 
liont,  lib.  XII.  p.  678.  et  Philostr.  de 
Vitis  Sopliist.  lib.  i.  p.  690.  Nnne 
excisa  penitns :  ▼ix  e  rnderibns  mo- 
letrina  una  velari  snperstite.  Loco 
tamen  Tnrcae  fecere  nomen  Eddkis' 
oary  hoc  est^ '  ▼etus  castellom.'  Er- 
rant  qni  Laudiekia  dici  adhoc  pntant. 
Phrygise  a  Strabone  ascribitnr,  loc. 
cit.  ubi  Capro  et  Lyco  allni  nrbein 
ait.  Lycum  porro  Cortins  temerc 
confnndit  cnm  Marsya,  de  qno  mox, 
nt  Salmasins  monnit,  p.  828.  in  Solia. 
aliiqne. 

X  Diospolis]  Ceu  civitasjovis.  AA^- 
as,  a  ^,  yliio,  hoc  est,  ab  amniura 
floxu  urbem  circnmambientin». 


NAT.   HIST.  LIB.  V.  29. 


991 


Reliqui  in  eo  conventu,  qnos  nominare  non  pigeat,  Hydre- 
litse/  Themisones/  Hierapolit».*  Alter  conventas  a  Syn- 
nada  '^  ^  accipit  nomen.  Conveniant  Lycaones/  Appiani/ 
Eacarpeni/'  *  Dorylsei/  Midaei,  Jalienses^^  et  reliqui  igno- 
bi]|es  populi  xv.    Tertias^  Apamiam  vadit,  ante  appella* 


ceay  imponia,  4rc.— 10  SywMde  Chiffl.— 11  drcopeni  Vet«  Dalec.    Mox,  Cliiffl. 


NOTiE 


y  HydrelUai]  'TBpiika  rris  Kaptas^ 
Steplianoy  pag.  676.  'TS^Aoi  Strabo- 
ni,  ]ib.  ziv.  pag.  650.  Llyius,  lib. 
XXXVII.  pag.  466.  *  Cariam,'  iDquit, 
*  qne  Hydrela  appellatur,  agmmqne 
HydrelitaDum,  ad  Phrygiam  vergen- 
tem.' 

■  Themwmes]  £t  hi  Phrygiae  con- 
trlbuti.  Bt/iurihnop  x^^^  *pvyiaUf  Ste- 
phano.  Circa  Laodiceam  positum  di- 
citur  Btfiur^ioy  oppidom  Straboni| 
lib.  XII.  pag.  676. 

*  UierapoUta]  Ab  Hierapoli,  Phry- 
giae  magnse  oppido,  inter  Cibyra  et 
Apaipearo,  apud  Ptolem.  v.  2.  Caris 
a.  Stephano  attribnitory  lcp^  ir6Kts 
Kaplas,  In  Notitia  Episcopatnom, 
Prov.  PhrygitB  Capatians,  AaoBiKfia, 
'UpdiroXis,  Bt/UHrSt^mf  pro  Bt/ua^vios, 
In  Conc.  Oener.  vi.  pag.  1091.  Sisin* 
nins  Episc.  r^s  'IcpenroXirdy  fi.ifrpov6» 
\t«fS  rrjs  ^pvy&y  iwapxias, 

^  A  Spmada']  Synnadica  Jurisdic- 
tio,  sen  conventns  Synnadicot  inde 
dictus.  Majoris  Pbrygie  medlterrao 
neom  oppidum  Ptolem.  v.  '2.  3^iva8« 
Phrygiae  Salutaris,  in  Notitia  Epis- 
copatonm,  et  in  Concil.  Gener.  vi.  p. 
1031.  Martiali  IX.  76.  «SynnasPhry- 
gia.' 

^  Lytaones]  Ut  dictum  est  cap.  26. 

^  Appiani]  In  Conc.  vi.  Oener. 
pag.  1090.  Petrns  Episcopns  irSxttos 
^ATwUttf  cnm  Ancyrano  Phrygiae  E- 
piscopo  snbicribit.  In  Notitia  Ec- 
cles.  antiq.  inter  Eplscopales  sedes 
Phrygiae  Capatianae,  'Airk. 


*  Eucarpeni]  Ab  oppido  Phrygiae^ 
EincapKia  Straboni,  lib.  xii.  pag.  676. 
Majoris  Phrygis,  ut  ipsa  Synnada, 
PtolemKo  loc.  cit.  Phrygiae  Salnta- 
ris,  in  Notit.  Episcop. 

'  I>ory<fft]Ao/wAi2tfy,ejosdemPhry« 
giae  Dujoris,  et  Salotaris,  iisdem  anc- 
toribos.  MiScbby  qnoque.  Ptolemaeo 
Aop^MPf  MidcUiov.  Caracall»  num- 
mns  apnd  Spanhem.  pag.  905.  MI- 
AAEAN.  De  Dorylao  rursum,  cap. 
Sl.  De  Midaio,  a  qno  Midaei,  cap. 
41. 

f  JuHentes]  Qnomm  oppido  nomen 
'lovXu^voAif  apod  Ptolem.  V.2.  Vide 
libmm  quem  edldimns,  de  Nummis 
Anliqnis  Popnlorum  et  Urbinm,  ver- 
bo  lOTAIEAN,  et  AAOAlKEfiN. 

^  Terfiua]  Apamenns  conventus  ab 
'Avt^iOy  quae  prins  K^Aoiyou,  nt  re- 
fert  Straboy  lib.  xii.  pag.  677.  et  Ste- 
phanus,  pag.  91.  deinde  Kificrrhsf  ut 
idem  Strabo  ait,  pag.  676.  hoc  est, 
Arca  dicta  est,  qnod  in  arcae  modum 
a  tergemino  amne  illam  ambiente 
clanderetnr.  K4\aiPaif  qnod  ab  eo 
oppido  Apameam  cives  transducti. 
Magnae  Phrygiae  tum  a  Strabone  ac- 
censetnr,  loc.  cit.  tnm  a  Ptolem.  v.  2. 
Nnmmns  antiqnns  apnd  Spanhemi- 
nm,  pag.  890.  KIBOTOC.  AIXAMEfiN. 
MAPCTAC. — *  Eorondem  antem  Apa- 
menornm,  qnos  Marsyas  amnis  alln- 
ir,  nnmmi  snnt  insignes  tres  in  Mn- 
seo  nostroy  ex  a?re  mediocri.  Eoram 
fabrica  ac  metalli  genns  setatem  oni- 
nino  refert  Oalbae,  Vitellii,  et  Otho- 


992 


C.  PLINII   SEGUNDI 


tam  Gelsenas^  dein  Ciboton.   Sita  est  in  radice  montis  Sig- 


NOT/E 


»18 :  ut  et  literaS  vetiis  id  BIAN0P02. 

£x  uDa  parte  caput  est  Roms  galea- 

tom,  cnm  crista  retro  rejecta.    In 

altera  est  aquila,  alis  expansis  inter 

SOLES  TRES,  qoorum  nnus  snpra  ca- 

pnt,  alii  duo  ad  latera  bina  nnmmi,  et 

ad  pedes  aquilae.     Aqnila  ipsa  Ro- 

manl  Imperli  symbolnm  moliinsistit, 

in  qua  snnt  lines  multipliciter  flexu- 

os«,  quod  '  opus  *  propterea  *  Msan- 

dratnm '  vocant  Antiqnarii.    £t  sym- 

bolnm  qnidem  illud  est  Apameae  Mae- 

andro  appositae :  qoae  propterea  in 

aliis  nummis  AnAMEIAnPOlS  MAIAN- 

APON  appellatnr.    Hinc  et  inde  pi- 

leus  est;  index  libertatis.  Sopra  AIIA- 

MEAN.     Aut  tres  soles  circa  Roma- 

nam  Aqnilam  totidem  Imperii  Roma- 

ni  Rectores  significant,  apqnales  inter 

se  et  diu  saltem  concordes,  aut  ex- 

pecto  dum  qnid  illi  denotent  aliquis 

felicior  In  conjectando  indicet.  Num- 

mi  Latini  sub  illis  tribus  Principibus 

cnsi,  inscriptiqne  boc  lemmate,  u- 

BERTAS  RESTiTVTA,  aeque  atque  pi- 

lei  in  istis  Apamensibns,  libertatem 

snb  tribus  illis  restitntam  prsdicant, 

qoam  Nero  scilicet  Senatoi  populo- 

qne  Romano  ademerat.    In  imo  mar- 

gine  nnmmi  nnitis  legitnr,  ^AINin- 

nOT :  quod  nomen  est  unius  e  Magis- 

tratibus  Apamenis.     In    altero  est 

KAKOT:  quod  nomenet  in  Apollonia- 

tarnm  nummo  legitnr,  e  Gaza  Regia, 

sub  Augnsto.    In  tertio  deniqne  AT- 

TAAOT  BIAN0P02  :  AUali,  qui  Bia- 

noriafilius:  cujusmodi  nomen  legitur 

in  E^loga  Virgilii  nona.    Sunt  hi  tres 

iidem  ni^mmi  probi  et  integri  etiam 

in  Museo  D.  de  Boze :  ac  pr»ter  il- 

]os  alii  tres  ejosdem  plane  formae  et 

fabrieae,  similitudine  indiscreta,  ex- 

ceptisMagistratunm  nominibus;  qose 

snnt  in  nno  «lAOKPATOP ....  API2- 

TEO.    Forte,  Philocratoris  Arittentfl- 

lii:  in  altero  Ktm*moX^  Antipho- 


nia:  in  tertio  demnm,  AS^PONlKCrt 
PAKIAN .  • .  Andronici  RhacioniM  JUiiy 
nt  videtur:  nam  hujns  postrenai  do- 
minis  prior  litera  et  posteriores  di» 
obscuriores  panlo  snnt.    Ergo  tem- 
pus  hi  nummi  sex  fortassis  indicRBt, 
qno  foerint  hi  tres  Aognsti  simol,  ni- 
roirum  a  Natali  Urbis  anni  821«  lu- 
que  ad  Natalem  anni  82S.  qui  dici 
Natalis  incidit  in  diem  xi.  KaL  Maii, 
nt  Plinlns  docet  xviii.  66.     Nftm 
com  sint  in  nummis  istis  diversi  sex 
magistratns :    «AINinnoS,    KAKOX 
ATTAAOIS    BIAN0P02,   «IAOKPATX2P 
API2TEOT,  ANTI«nN,  et   ANAPONI- 
K02:  qui  duo  primi  ex  hts,  qaiqw 
illi  fuerintyMagistratum,  sive  Daam- 
▼iratum  obtinneront,  illi  anno  8S1. 
post  Natalem  Urbis  percnti  dqiiubos 
curare  potnerunt    snis    nomioibos : 
alii  duo,  anno  822.  doo  deoiqac  poc- 
tremi,  anno  823.  ante  diem  xi.  KaL 
Maii.    Neqne  enim  aliis  nomlnibos 
Magistratnum  inscripti  hoc  a&TO,  ▼«! 
hac  forma  nnmmi  Apamenses  occnr- 
runt.    £t  snnt  isti  sex  inter  se,  si 
nomina  Magistratnnm  exceperisy  «t 
ovum  ovo,  simillimi.    Libertatem  an- 
tem  snam  jactant  Apamensea  in  eo 
positam,  quod  licnit  eis  DnnmTiree 
e  sois  civibus  creare  illo  trienoio: 
cum  prius  sub  Nerone,  nt  postem  anb 
Vespasiano,  Romanos  LatinotTe  ha- 
buerint.     Itaque  nunc  illi  se  qoldefli 
fc&deratos  esse  cum  Romanis  profi- 
tentur,  vultu  Urbis  Roma»  cnm  Aqni- 
la  in  sois  numrois  iropresso,  sed  libe- 
ros  tamen,  gemino  addito  in  altera 
parte  pileo,  in  qua  nonien  AIIAMEaN 
est.    Ceterae  autem  fere  orbls  Ro«a- 
ni  Graecae  civitates,  si  Cjprom  iaaa- 
lam  et  Cretam  exceperis,  et   cam 
Amiso  Alexandriam,  a  fcedere   cvm 
Romanis  hoc  triennio  discessisse  po§- 
sunt  videri :  argumento  eo,  quod  nal- 
la  ex  iis  vel  Othonis,  ycI  Vitellil»  vel 


NAT.   HIST.   JUIB*  V.  39. 


993 


niae^  circnmfasa  Marsya/  Obrima,  Orga/^  AamiDibas  in 
MaBandmm  cadentibus.  Marsyas  ibi^  redditnr,  ortos,  ac 
paulo  mox  conditus^  ubi  certavit'?''  tibiarum  cantu  cum 
Apolline,  Aulocrenis : '  ita  vojcatnir  convallis  decemmill. 
passuum  ab  Apamia,  Phrygiam  petentibus.  £x  hoc  cour 
ventu""  deceat  nominare  Metropolitas/  Dionysopolitas,'' 


^ydtfi;  Vet.  Dalec  Hudwi.—l^  Orba  Cbiffl.~13  '  Lege,  ubi  Marsya»  cer- 


NOTiE 


Galbae  iiomme  iiaminuin  percosserit. 
Extat  eoniDdem  ApameDsiom  nnm' 
rons,  fevo  M.  T»  Ciceronis  percnssus, 
inscriptiisqne  p.  lentvlvs  impera- 
TOR.  AHA.  *ATrafUv¥  MTUKOT,  Myis- 
co  Dnumviro.  Est  apnd  Patiniim»  in 
Thes.  Numism.  p.  4S.  Alius  omnino 
similis  est  apud  D.  Abbatem  de  Fon* 
teou :  sed  pro  Myisco  *  Attalus  Bia- 
uoris'  filius  est,  abavus  faaud  dubie 
illius  Attali  pariter  Bianoris  filii,  qoi 


ce  qnidem,  ad  suam  origiuem  osten- 
tandam,  qiiooiani  fiiit,  ut  Piinius  ait, 
'  Massiiia  Grxcorum  Phocaeensinm/ 
eademque  cnm  Roma  et  Imperio 
'  fcederata.'  Ed.  $ec. 

*  Marna']  Viapaia»  et  *Ofrfw  Strabo 
quoqiie  noniinat,  lib.  xii.  pag.  677.. 
qnos  in  Mieandrum  labi  ait.  Obrimae 
fontinm  Livius  meminit,  lib.  xxxviii. 
pag.  473. 

J  Marayas  iJn]  Marsyas,  inquit,  ibi 


sub  Otbone,  Oalba,  et  Vitellio  gessit     emergit  amnis,  qui  post  paolo,  quam 


Magistratnm.  Hoc  illod  tempiis  est, 
qiio  civitates  Hberae  et  foederatSB  ad- 
dictas  se  profitebantnr  esse  Rom»  et 
Imperio.  Sic  enim  in  nnmmo  colo- 
nis  Corinthii,  apnd  SegniDom,  p.  66. 
pingitur  Victoria  stans,  deztra  eoro- 
nam  ostentans,  palmam  sinistra:  l. 

CAN.    AGRIPPA.    ItVlR.  COR.    '  Lucio 

Caninto  Agrippa  Duumviro.  Corin- 
tbns.'  Parte  altera,  caput  est  muli- 
ebre,  colonias  ntique  Corintbi,  tnrri- 
tum  :  cnm  inscriptione  magnifica : 

ROMiB  BT  IM PBRIO.     TUUC  Ot  ClvitaS 

Massilia  in  provincia  Narbonensi, 
nunimum  argenteum  cndit,  qninarii 
mole,  qui  nnoc  est  apnd  D.  de 
Clebvesy  Parisiis.  Exhibet  is  ab  nna 
parte  capnt  Roma  galeatum,  Aqni- 
lam  ab  altera,  Imperii  syrobolum. 
Hoc  vero  fnit  ingeniose  Idem  praedi- 
care  per  pictnram,  quod  per  voces 
significavit  colonia  Corintlius :  rom^ 
ET  iMPBRio.  Ad  latus  scriptnm  est 
MA22A,  hoc  est,  MaffaaKiurvp :  Grae- 


ortns  erat,  sese  in  terram  abdiderat^ 
in  eo  loco  qui  Anlocrene  dictus  est, 
a^Kov  Kpfyrq,  quasi  /ontetn  liManiiit,  vel 
tibia  dixeris :  a  quo  fonte,  et  monti 
deinde,  et  convalli,  et  regioni  noinen 
idem  est  inditum.  Ita  Maxim$is  Ty* 
riu9>  Dissert.  xxxviii.  pag.  385.  Vi- 
de  Notas  et  Emendationea  num.  70. 

^  Ubi  certavitl  Marsyas  nimirum, 
cujus  e  sanguine  amnem  exortum  fa- 
bulte  narrant.  Vide  Apollod.  de  Diis, 
lib.  I.  pag.  13.  Diodor.  Sic.  Bibl.  lib. 
iii.  pag.  192.  Pliotium  in  Bibl.  coc). 
190.  pag.  477.  Hygin.  fab.  166.  Li- 
vium,  lib.  xxxvui.  pag.  472.  Ovid. 
Met.  VI.  390. 

^  Aulocrenis]  AvXoD  «fhiyous .  Soliniis 
et  Martianuv,  Auhcrtne.  Salmasius 
frnitra,  contra  tot  testes  unus,  alXo- 
BprripilSt  In  Solin.  pag.  834.  Plinius 
ipse  XVI.  89.  regionem  Autocrenen 
vocat. 

'  n  Ex  hoc  convenlu']  Apameno. 

'  *>  Metropolitas]  MriTp6vokis  *pvyias, 


Delph.  et  Var.  Cla$, 


Pliniut, 


3  R 


994  C.  VLINII  8B0UND1 

Eaphorbenos,  Acmoneiis6S|i'  Peltenos,^  Sflbianos.'^    Befi» 
qoi  igBobileB  ix. 

Doridis  in  sinii»  Leucopolis/  Hamaxitos/^ '  EiflBus,  En- 
(bene.^  Dein  Cari»  oj^ida,  Pitaiinn»'^  Eotane/  Halicar^ 
nassns.^    Sex  oppida  contribntia'  ei  snnt  a  Magno  Alex* 


^^^^^i^^i^»»*^» 


tmV  Oalee.— 14  Vet.  Dalec.  JEmmiuMMeB,  PelienM^  S!fleam§.^U 
OronoT.  et  edd.  vett.  Moz,  pro  EUnu^  Ptolem.  Ekuu    Paulo  pott»  Piaimmt, 
Eukme  Chiffl.  PUakmy  Euiama  OroBor.  et  edd.  vett.  PUmhm  Ptolen.— 


NOTJE 

a 

M  T^t  fxnrphs  rSp  ^Utv  ehoMiffaf  in-  eedemun»  MacedoDes  hi  cognoiDiBao- 

qoit  Steplianus»  a  Deam  Matre  no-  tor,  nt  ab  aliis  Peltenla  seceniaDtiir 

men  accepit,  qnae  sedem  Ibi  babnlt.  inperins  positis,  cap.  85.    Fnere  i^U 

Vrbs  ett  Magoas  Pbrygir,  Ptolem.  tar  in  boc  tractn,  nt  in  IoSlla,^dw- 

V.  2.  Pbrygi»  Salntnris,  in  Notitia  qne,  Macedones/  Ed,  aee. 

Episcop.  In  nommlt,  MHTPOnOAEI-  '  Leucopolu\   Oppidnm  ▼Idetnr  ia 

TON.  llttore  fnisse  cognomine :  Mela  enim, 

•  DMNi9«op«(tla«]  Ab  urbe  Diony*  1. 16.  unde  baec  Pliniu :  '  Tmiis  Ha- 

aopoli  Phrygi»,  qnam  Eomenea  et  licarnatium  iila  snnt/  inqnit :  ■  litnt 

Attalns  condidere.    Anctor  Stepha-  Leuca :  Urbet,  Myndna/  &c. 


BU8,  pag.  8S9.    Vide  librum,  quem  '  Hamaxitoe']  Et  alia  est 

ifnper  edidlmni,  de  Nummis  Antiqnis  nominis  in  Troade.  'hiaafywhs^  Ht 

Popalornm  et  Vrbium,  Terbo  AIONT-  Uee  orbitam  Orsce  sonat,  sea  Tiaffl 

ConOAErrON  Pbrygise.  qus  ad  agendum  curricnlum  patet 

p  Acmeneneee']     Oppidnm  magnas  *  EUEaetEuiheHelVlsiQteteu^EXaL 

PhrygisB  *A#cftor/a,  Ptolem.  v.  8.  et  ovs,  Tel  potlus  ^tkeovs  haad  procnl 

Stephano.  'AKft&va  PhrygisB  Capatia-  Lorymis,  apud  Strabonem,  lib.  xir. 

nae,  in  Notitia   Eplscop.   Nnmmus  pag.  065.    H«c  vero  EMifPoC  Ste- 

AgrippinsB  Clandli,  api)d  Patin.  pag.  phanns :  EvAira),  wikis  Kapias,  In  Tbe- 

109.  AKMXlNEnN.  sauro  Ooltxii,  pag.  815.  ex  lunBao 

4  PtfttenM]  Quoruffl  oppidum  Phry-  yetere,  ETeUNTTXlN. 

gias  magns  Il^rcu,  apnd  Strabon.  "  PtteiKai]    Stephano,    pag.    558- 

llb.  XII.  pag.  576.  et  Ptolem.  loc.  cit.  TbrdXoPf  wSkis  Ka^, 

nt  Silbianorum  2i\fiioa.    In  Notltia  *  EuiaMe^  Hsbc   Pompooil    Mela 

Episcopatnnm  Phrygia»  Capaiian»,  Enthane  est,  i.  16.    Inter  CaidaB 

^iifikUi,  permutatls  literis,  pro  2«X/3ia.  et  Cercamicnm  sinnm,  in  receaso  po- 

— *  Peltenornm  Istornm  nnmmns  est  sita. 

ez  «ere  apnd  D.  Sherardnm  Consu-  ^  HaKMnMSfas}  Mela,  1. 16.  '  Ha* 


lem  Anglnm  Smymse :  cz  nna  parte  licaroassos,  Argivorum   colonia,  et 

capnt  velatum  exhibet,  cum  epigra*  cur  memoranda  sit»  pneter  condtto- 

phe,  BOTAH  nEATHNXlN,  Curia  Peh  *^f  Mausoleum  efficlt,  regis  MansoU 

t^noriMi.    In  altera  snperficie,  Mer-  monnmentum,   unnm    de    miraenlis 

cnrius  alatus,  cnm  dolio :  vini  merca*  septem,  Artemisise  opos.'    Nniic  ra- 

tores  significat.    Inscriptio :  nEATH-  dera  viz  snpersnnt  hiyns  civitatis  in 

NON  MAKEAONaN.  PeUenorum  Ma^  deserto  loco.  cui    nomen  Boedrem, 


NAT.   HlgT.   LIB.  V.  29. 


995 


andro,  Theangela/  Sibde/  MedmaMa,^^  EiuraDioBi,  Peda- 
sam/  Telmessom.''  Habitatar*  inter  dnos  rinm^,  Cerami- 
cnm^  et  lasium.  Inde  Myndos/  et  nbi  foit  Palaemyndns, 
Naiianduji,  Neapolis/  Caryaiiday<  Termera^  liberai  Bar- 
gyla,'7  >  et  a  qno  sinos  lasios,  oppidom  lasus.^ 
Caria  ^  interiornm  nominnm  fama  pnenttet :  qnippe  ibi 


16  Mednasa  Chiffl.— 17  Aritmda  T*  l  BargiUa  Vct.  Dalec.  CariaiuU  7. 1.  Bar- 


NOTJE 


cQntni  iDsnlam  Coam.  Hioc  Diooy- 
•iQs  Halicarnasscns  rermn  Romana« 
rnm  tcriptor,  cni  JEWa»  prsnomen 
fnlt,  teste  Enstathio  in  Iliad.  B.  paf, 
868.    H«c  pariter  Herodoti  patrla. 

*  CoHtrUmta]  Jnra  peterc  Halicar- 
nassnm  coacta :  aive  Haiicamaatensi 
jartsciiclloni  tnbjecta.  AKnd  est  qnod 
8tral>0  refert,  llb.  xiii.  p.  611.  a 
M anaolo  Caris  rege  tex  oppidomm 
clres  Halicarnaasum  esse  trantduc* 
tos. 

r  TkeaagtU]  OtdrytAa»  tr6Xja  Ka^ 
as,  Stepbano.  Apud  Atben.  lib.  vi. 
p.  S71.  Pbilippns  ecoTTcXff^  Hitto- 
ricns.  Apnd  Plntarcbnm  In  Alezan- 
dro,  p.  691.  Xdpj^f  lUarry^Xtbff  pro 
etteyytXth»  Et  apnd  Strab.  ]il>.  ziii. 
p.  611.  SvMry^Aa,  pro  OtdlyycXa. 

>  SSMe]  iSfi^  96Xis  KofdaSf  et 
M(9fiaaosj  v^Xit  Kap(at,  Stephano. 

»  PcrfoMim]  Th  nffiaffa  Straboni, 
lib.  XIII.  p.  611.  nnde  regloni  nomen 
Ihfiaais.  Apnd  Anctorem  libri  de 
Mirab.  Autcnlt.  Hif^afKa  r^r  Kaplas, 
Apnd  Herod.  lib.  yi.  p.  840.  n.  SO. 
Kopcr  ThfiaffuS, 

^  fVbRcsnan]  Forte  rectlns  Tibid- 
swn,  per  nnicum  or,  nt  a  Tefanesto  Ly« 
ciae  hac  no^a  dirimatnr.  Incols  TcA- 
fu^ctr  a  Polemone  ▼ocitantnr»  apnd 
Snidam :  ab  Halicamasso  stadiis  lx. 
dlsjnnctiy  hoc  est  vii.  m.d.  pass. 

c  Hahitaiarl  Halicanassns  nlmi- 
mm. 


<  CeramieoMi  Ab  oppldo  Ceramo  : 
K4paf»af  in  Doride,  Ptolemseo,  v.  2« 
Nnnc  Go{f9  di  Castd  Marmartu  De 
laslo  mox. 

*  Jl^os]  Stephanns ;  MMos,  wl. 
Kis  Kaptas,  ItfTi  aal  «^Aii  SAAsi  Kof»^, 
IldAai^  MMos,  hoc  est|  oaf tgna  Myn» 
dos.    In  Notitla  Eccleft.  *Afivs96s, 

'  iVAtpolis]  Pomponio  qnoqne,  i* 
16.  et  Ptolemso,  v.  3.  nota  Cariae  ci- 
vltas :  et  in  Notitia  Episcop.  Prov. 
Carifls. 

*  CoryaiMla]  Ki^wMa  Straboni  lib. 
XIV.  p.  658.  et  Harpocrat.  p.  192. 
Hine  orlus  Scylax  Carjandensist 
scrlptor  rernm  Oeographicaram. 

^  Termera']  T^/icpor  Strabo  vocat, 
p.  667.  jnxta  promontorinm  Myndlo- 
rami  cnl  nomen  pariter  Tc^ft^y  fnit* 
Stephano»  T4Xfupa,  r6?us  Kafias, 

'  BargykL]  Stcpbano,  r&  BdpyuKa, 
96ka  KaptaSf  prope  lasnm  et  Myn^ 
dnm.  Mss.  Pliniani|  Bor^ta.  Stra- 
boniy  lib.  XIV.  p.6S4,r&  Bo^Aio.-*- 
*  In  nnnimis  antiqnis  Sereri  ei  Anto- 
nli,  BAPrrAIBTaN.'  Ed,  see. 

I  /astis]  *laffah  Straboni  lib.  xiv. 
p.  668.  Ptolemaeo,  v.  S.  et  Stephano. 
MelsB,  /osss.  In  Notit.  Episcop.  Prov. 
Cari»,  *Uiff6s,  Nunc  Adcem^  sive  At» 
kem  KaUsi :  nt  aiunt  ii,  qni  hasc  loca 
proxime  viderant. 

^  Caria']  Qnse  deinceps  recensen- 
tor,  snot  Alabandici  conventns. 


996 


G.  PLINII  SBCUNDI 


sunt  '^  oppida,  Mylasa^  libera,  Antiochiay°'  nbi  faere  Se- 
miaethos  "^  et  Cranaos  oppida :  nnnc  eam  circnmflaant  Mae- 
anderi  et  Orsinas.''  <»  Fait  in  eo  tracta  et  Masandropolis.i' 
Est  Eamenia^  Cladro  flumini  apposita,  Glaocus  amnis, 
Lysias'  oppidum,  et  Orthosia:^^'  Berecyntios*  tractos» 
Nysa :  "*  Trallis,  eadem  Eaanthia/  et  Seleucia,^  et  Antio- 


^^>»^»^^^^^^>» 


gyla  edd.  vett.  et  OroDov. — 18  Ita  codd.  Hardaini,  Daleo.  et  Chiffl.  cnm 
edd.  Hardnin.  1.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  ubi  gtmt  edd.  vett.  et  Oro- 
nov.  Mox,  SimmethM  et  CranaM  Cbiffl.— 19  Sic  codd.  Hardnini  et  Chiffl. 
com  edd.  Hardnin.  1.2.  3.  Miller.Bipont.et  Frani.  Jlfaffiaiif  Gronov.  et  edd. 
vett.~20  OtArMM  Cbiffl.  Mox,  Ni§a  Strab.— 21  JnxoiiChiffl.  Moz,  Strotomkey 


SOTJE 


1  MyktM]  Straboni  lib.  xiv.  p.  658. 
Ptolem.  V.  2.  Dioni  lib.  xlviii.  pag. 
S7S.  M6\affffa.  Stepbano,  VL^Koffti, 
Augusti  nummns  apud  Spanbera.  p. 
905.  CEBACra.  MTAACEAN.  Uodie 
MekazOf  nt  recentloret  volunt,  qni 
nuper  banc  oram  Inttrarnnt :  et«i  id 
nomen  Mileto  loniaB  oppido  Oeogra* 
phorum  vulgns  adjodicat. 

"^  Antiochia']  Stephano,  pag.  87. 
'Akti^X*''  i^'  KapiaSf  qnam  et  ab  An- 
tiocho  Seleuci  F.  conditam,et  Pytbo- 
potln  prius  appellatam  tridit.  Stra- 
boni  lib.  xii.  p.  6S0.etPtolem.  v.  2. 
*Ayri6xfia  wpbs  Vlaidv^p^f  ab  amne  qno 
allnitur.  Numrous  Trajani  Decii, 
apudSpanhero.  pag.  888.  ANTIOXE. 
fiN  MEANAPOC. 

n  Seminethos]  Mss.  R.  1. 2.  Colb.  1. 
2.  Parii.  Chiffl.  Simmethoa. 

^  Orsinui]  Ita  Msb.  proxime  lau- 
dati.    Editi,  Afosfianf. 

p  Mitandropolisl  Stephano,  Mouoy- 
hpo{nro\is,  Mayvfii^as  ir6\iSf  hoc  est, 
Magnetum  ditionis. 

4  Eumenial  ^^f^^r^iav,  Strphanuf  : 
Ptolem.  V.  2.  Strabo  lib.  xii.  p.  576. 
aiilque  Pbrygias  magnae  E^/ukiw  ad- 
judicant :  Phrygiae  CapatianBP,  Noti- 
tia  Episcop. 

^  Lysia»]  AMricks  Straboni  lib.  xii.  p. 
576.  et  Ptolem.  v.  2.  in  Phrygia  mag- 


na.  PhrygiflB  Salutaris,  in  Notitia 
Eplscop. — *  In  nnmmis,  BOTAH  AT- 
ISIAAEXIN.'  Ed.  $ec, 

•  Orthosia]  Ptolem.  v.  2.  in  Caria, 
'OpdspaCas,  In  Notit.  Episcop.  Prov. 
Cari»,  *Op0oatas,  Straboni  lib.  ziv. 
p.  650.  trans  Maeandrnm,  circa  Ny- 
sam,  posita  'Opdmrla. 

'  Bereeyntiu»]  Nysae  nrbl,  Many»- 
qne  amni  proximus,  in  Phrygia.  He- 
sycbios:  Bcpcic^cu,  ^pwySiir  n  y^os^ 
Strabo,  lib.  x.  p.  460.  B«p6nrrcf,4^ 
y&¥  ri  ^vXor.  Hinc  Cybele  Berecyn- 
thia  mater  appellata. 

"  ATyfa]  N^a  Straboni  lib.  xiv.  p. 
649.  proaime  Tralles.  Ab  Antioclio 
Seleuci  F.  de  matris  nomioe  N^m 
appellatam  esse,  anctor  eat  Stepba- 
ntls.  verbo  'Arri^xtia.  Nnmmus  £ia- 
gabsli  Imp.  medis  formaet  ex  «re, 
iu  Cimelio  nostro  Paris.  NTCAEX2N. 

V  £KantAta]  A  copia  scllicet  flo- 
rum,  qni  in  agroTrallianonasciintor. 
Stephaons :  TpdxXis,  w6\ts  AvMof ,  «p^ 
Tf»  Maidr9ptp  irora^'  ^  fpdrropow  Krf' 
tiimi  "AyBtuiy  M  rh  woWh  &Hh)  Ikc?  «i» 
^vKdrai,  Cariae  Ptolemftus  ascribit, 
lib.  V.  cap.  2.  Lydise  Ste*phannj,  et 
Noliiia  Epiicop.  Nempe  in  eo  trac- 
tu  posita  fuit,  qiiem  Lydi,  Cares,  eC 
lones  incolerent»  ot  Strabo  monety 
lib.  XIV.  p.  64S.    Nummus  L.  Veri  ia 


NAT.  HIST.   LIB.   V.  29. 


997 


chia  dicta.  AUaitar  Eudone  amne,  perfaDditar  Thebaide.' 
Qaidam  ibi  PygmsDos  habitasse  tradant.  Prioeterea  sunt 
Thydonos/  Pyrrha,  Earome,  Heraclea,  Amyzon,**  Ala- 
baada'  libera,  quas  conventum  eum  cognominavit :  Strato- 
nicea*  libera,  Hynidos,^  Ceramus/  Troezene/  Phorontis. 
Longinquiores  eodem  disceptant  foro/  Orthronienses/^ ' 


etAlmdalU>tn  margo  edd.  Dalcc.  etOroaov.  ex  Pto]em.~29  Sic  codd.  Har- 
daiDi  et  Cbiffl.  cam  edd.  Uardaia.  1.  2.  S.  MUler.  Bipont.  et  Fraoi.  0<Aro* 


NOT^ 


Thea.  Golliii,  TPAAAIANON. 

*  Selenda]  Antiochot  Seienci  F.  et 
soam  nrbi,  et  patris  nomen  impo- 
snit.  ' 

*  Tkebaide']  Amne  oppidnm  inter- 
secante.  Rectius,  ut  in  Mst.  quibns* 
dam,  TkebaUe, 

y  Tkydonos]  De  hac  ceteri  stlent. 
n^^^  in  Caria  Ptolemsns  agnoscit» 
V.  2.  EHp^fjLoyy  'HpairXciary  *Afiv{6¥af 
StrabOflib.  xiv.  pag.  658.  Stephanns, 
aliique.  Ptolemaeo  hiec  'HpdLcXcM 
wphs  'AXfidif^  dicitori  a  monte,  nt  ar* 
bitror,  proximo. 

*  AUtbemda']  Unde  conventns  Ala* 
bandicns.  *AXd0aif9a  Ptolemaeo,  loc 
cit.  in  Caria.  In  Kotitia  Episc.  'AAiU 
iroySa,  roendose.  In  mediterraneis 
ciTitatibns,  cnm  Stratonicea,  apnd 
Strab.  loc.  cit.  Nnmmns  Angusti, 
apnd  Simnhem.  pftg.  044.  AAABAN- 
AEXIN. — *  £st  apud  Occonem,  p.  610. 
e  Cimelia  Ferdinandi  Archidncis 
nummns  inscriptns,  AT.  K.  OIIEAI. 
KAPEINOCCE.  Imperaior  Caear  Ope' 
HuM  Carinus  Augutius,  Haud  dubie 
enim  legit  Occo  OIIEN.  pro  OIIEAI. 
quo  OpeUuM  significator :  qua  ex  gen* 
te  fuit  etiam  Macrinus  uterqne,  et 
nterqne  Diadumenianus.  .)(.  Qnadrl- 
gSB  disjnnctis  deztrorsum  et  «inis- 
trorsum  bigis :  inscriptio  AAIfiN. 
ANC.  Hoc  est,  opinor*  AAa^av9c?r 
'liwiaSf  Aijt  N/myy  XffiaffTov,    AlaboH' 


deuaee  louuey  ob  vidoriam  AuguUi* 
Docet  hic  nnmmnsy  pra^ter  nomen 
gentis,  nnde  Carinns  prodiit,  Par- 
thos  Persasqne,  qnos  Carinns  et  Ca- 
rns  vicemnt,  hand  procnl  lonla  et 
Alabandis  devictos  fiiisse.'  Ed.  He. 
De  Alabandis,  Livins  lib.  xxxTiii. 
pag.  472. 

*  Stratonieea]  l^paroidKtia  Strabo- 
ni,  loc.  cit.  Ptolem.  v.  2.  in  Caritt 
mediterraneis  urbibus,  Srporoydni. 

^  Hynidos]  Forte  literis  permnta- 
tis  "^Zvfios,  qna»  nrbs  Ptolemaeo  loc. 
cit.  in  CarisB  mediterraneis  appella- 
tnr,  cum  Stratonicea,  aliisque. — ^'Ant 
Hyniandos,  'HpiaMs,  qn«  profinciss 
LycisB  ab  aliis  adjudlcatnr»  nt  in 
Conc.  Qninlsezto,  p.  1197.'  Ed,  sec. 

«  Ceramua]  Hsbc  vero  cnm  medi- 
terranea  sit,  ab  ea  sltn  dispar  ▼ide- 
tur,  a  qua  Ceramicnm  slnnm  panlo 
ante  diximns  appellari,  inter  Cnidnm 
et  Halicamassnm. 

^  Treesene]  In  Caria  Tneienlos  ollm 
habitasse,  auctor  est  Strabo  lib.  xiv. 
pag.  666.  Cum  antem  Stephano  teste» 
Trcezenis  in  Orsscia  Phorbantium 
mons  foerit,  ab  eo  ^fiaint^  nrbem 
hic  qnoque  In  Caria  cognominasse 
TrcBzenios  putarimy  non  Phoroniin, 

^  Eodem.,,foro]  Nempe  Alaban- 
dico. 

f  Ortkronienm]  Ita  Mss.  omncs  } 
non  OMrofiifiises. 


998 


C.  PLINII  8KCUNDI 


Halydiensesy'  sea  HippiDi,^  Xystiani/  Hydissensesy  Apal'* 
loniat»»^  TrapezopolitsOy  Aphrodisienses  liberi.  Praeter 
hasc  sunt  Coscinus/  Harpasa^  apposita  flavio  Harparo, 
qao  et  Tralliconi*'  cam  foit,  aHaebator. 

XXX.  Lydia  aatem  perfasa  flexoosi^  amnis  MsDaiidii 
recorsibils,  soper  loniam  procedit»  Phrygi»  ab  exorto  So- 
lis  vicina,  ad  septemtrionem  MysiaB,  meridiana  parte  Ca- 
riam  amplectens,  Msaonia  ante*  appellata.  Cdebratar 
maxime  Sardibas  ^  in  latere  Tmoli  montis,  qoi  antea  *  Ti* 


^^^^^^^^. 


«taiief  edd.  Tett.  et  OroDov.-»98  TVelit  Ptolein. 

Cap.  xzz.  1  Chiffl.  >lexMOfi«.— S  Ita  codd.  Uardalni  et  Cliiffi.  enm  edd. 
Hardnin.  1«  2«  S.  Miiler.  Bipont.  et  Frans.  fw  cnte  edd.  vett.  et  OronoY.** 


SOTJE 


t  MaiydUnm]  In  hUt,  R.  1 .  S.  Con>, 
1. 2.  icc  AUdi€n$e$.  Hend  dubie  AUn* 
dimMit  ab  oppido  Caria  mediterra- 
neo,  "Akufia  Ptolem*  v.  S.  r^  ^'AAiite 
Strab.  lib.  xiv.  pag.  6(7.  et,  qul  Stra- 
booem  transcripsit,  Arfiano  Exped. 
Alez«  lib»  I.  pag.  67. 

k  Bippini]  Vorte  Hipdni:  eitenim 
'I^  inter  Eplscopales  tedes  Phry- 
gim  Salntarif ,  in  Notitia  Ecclet.  An- 
tiq. 

*  X9$Uam]  U^is  et  'tWoit  Ca« 
rlKcifitatetyapud  Stephanom.  'T9ie* 
«tt  hoc  dicitnr  Ptolemso,  ioter  me- 
diterranea  oppida. 

i  ApolMaim]  £t  b«  inter  Caris 
mediterraneat  civitatet  a  Ptolemeo 
rcceoientnr»  y.  2.  'AwoXXmda  «p^t 
AafAfidtmfTp0M€iitn\is^'Appq9iffiug,  In 
Notitia  Epiacop,  'AiroAAi«y(as  et 
*Aipp09i/riaSf  Prorincie  Caria:  T^- 
v^^moKiSt  PhrygiflB  CapatiansB  ascri- 
bitur,  £t  in  Conc.  Qninitezto,  pag. 
iiOO.  Eugeniut  fipiscopns  irii$ms 
TpoircJ^Mr  ncucorMvJ}! •  Lydiaro  inter  et 
Cariam  titam  hauc  Aphroditiadero 
ait  Stephanut,  pag.  144. 

^  Coseimu]  Pagut  ett  trant  Msan* 
drnm  potitot,  Koaicufia  Straboni  Ub. 
ziv.  p.  650. 


1  ffafpoia]  Stepbanui:  'i 
vdXts  Kopias,  M  *Apwd/no 
In  CaritB  mediterraneit  oppldit,  Pto- 
lemaeo  v.  2.  et  in  Notitia  Epiaeop. 
*Apntrd,  De  flovio  Harpaao,  Li^ffiia 
lib.  zzzviii.  pag.  479. 

»  Maonia  anU]  Hetychint:  llaie- 
ida,  ^  Av8(a.  Ab  amne  Mtpoiie  lie 
appellatam  Stephanut  prodidit,  M 
Maiotfos  vcropw.  A  MiBone  Rege, 
Diodorot,  Bibl.  lib.  iii.  pag.  l»l.  A 
Lydo  Atyit  filio,  qni  Meon  priva  to« 
cabator,  Herod.  Ilb«  i.  n.7.  pag.  4. 
Avttf  ^''Ariwf,  &v*  8rcv  6  Sitfiet  A^Ims 
^kklftti  4  «ot  oSref ,  wpifrcpw  Mffom  «■• 
KodpMn^s,  Homero  B.  S66.  M^tPu. 
Dtonytio  Halic.  U\^  i.  Antiqnit.  pag. 
21.  Mffloida  dicitur:  nempe  lenice 
idiomate :  nam  communis  lingoa  MaU 
was  et  MaiorCoy  effert.  Vide  SlralMH 
nero,  lib.  zui.  pag.  635.— <  In  nnmme 
JolioB  MammaeaB  CAP.  nPO.  MAIO* 
NON.  IdpioisDpdmiMatdpmw,  Sardn 
prima  civitat  Mteomim.*  Ed.  tec. 

^  &nft6iii]  Jidpdts  Ptolemaeo  in  Ly« 
dia,  V.  2.  Al  sa^  Strnboni,  lib. 
ziii.  pag.  626.  ttt  in  Nolitia  Epitc 
Prov.  Lyditp.  Nomrout  Mntei  iPari- 
tiensity  ex  sr^i  mediocria  fonn». 
Hadriano    Principe    cutua,    IIA44B 


MAT.  HISTI  LIB.   V.  30. 


nolas''  appellabatar,  Tilibas^  consitos,  et  ex  eo  profloente* 
PacUdo,  eodemqoe  Chrysorrhoa,  ac  Conte  Tarae :  a  Maeoiiiis 
civitas  ipsa  Hyde  vocitata^  est»  clara  stagno  6ygno> 
Sardiana  nonc  appellatar  ea  jnrisdictio.  Conveniuntqne 
in  eam  extra  prssdictos^'*  Macedones  Cadaeni/  Philadelphe* 
ni,' j  et  ipsi  in  radice  Tmoli  Cogamo  flomini  appositi  Mno« 
nii,  Tripolitani  :^  iidem  etAntoniopolitae  McDandro  allaan- 
tnr :  Apollonoshierit»/  '  Mesotimolitie>°'  et  aEi  ignobiles. 


#»*»»^^^^ 


3  lu  Harduinas  ez  codd.  tta  qooqne  MUler.  Bipont.  et  Frans.  Ctduadf  L«- 
rtiity  PkUadeli^him  Oronov.  et  «dd.  ▼ett.— 4  4poUoniihieriUi  margo  edd.  Da- 
lec.  et  Oronov.  ApoUonikimitm  Chiffl.  Moz,  Myeotmoma  al.  ap.  Dalec.  My- 
eomoiiim  Orono?. 


NOTA 


CAPAIANnN.  Sardibttt  Tmolus  im- 
minet,  inquitStrabo,  loc.  cit. 

«  Antea  TimoluB]  Ovid.  Met.  vi. 
15.  *  Deseruere  sni  Nympb»  vineta 
Timoli.'  £t  xi.  86.  *  Sni  vineta  Tl- 
moli,  Pactolomqoe  petit.' 

«*  YUibuel  Ovid.  ex  Pooto :  <  Africa 
qnot  aegetes,  qnot  Tmolia  terra  race- 
mos.'  De  Tmolite  vino  dicemns 
ZIT.  9. 

•  £dp  eo  proJkuMte}  Strabo,  loc.  cit« 
Gbrysorrhoam,  ab  anri  ramentis,  qns» 
devehebat  oUm,  appellatom  scribit : 
al  Kvo  sno  ea  defecisse.  Vide  et 
Plntarcb.  de  Flovlis,  pag.  llffS. 

'  Ofdi  voeiioid]  Oppido  ipsi  alii, 
alii  arci  tantnm  id  nomen  inditum 
cflse  volHemnt»  inqnlt  Strabo,  loc  cit, 
Uetycb.  'Thi,  Wa»  AvUos. 

s  Gygmo']  IVyak  Aifini,  a  Sardibns 
stadiis  zju  sen  v.  mili.  pass.  teste 
Strab.  loc.  cit.  Tuyuim  hiiani,  Ensta- 
thio  in  Iliad.  B.  pag.  M6.  et  Scboli- 
aft»  Nicand.  in  Theriac  pag.  SO. 
Circa  hnnc  locum  mooomenta  regom 
lydia»fnisse  posita,  aoctor  est  Strabo. 

h  Exirm  prtfdides]  Orthroniensest 
AUndieiiseSf  dcc.  qnos  Ahibandici 
conventus  esse  monninins. 

«  CiAMni]  Vel  CMim.  Oppidnm 
KdZou  VideNot.et£mend«niiai.71. 


— *  Hi  porro,  aliique,  qnos  PUnins  pa- 
rtter  *  Macedones'  appeUat,  cap.  Sl. 
et  S2.  '  Macedones '  il  snnt,  qni  com- 
memoramur  in  Eplstola  ArtaKersis, 
Esther.  cap.  ult.'  £d.  §ee, 

i  PkUade^fheni]  Stephano,  «iAaS^x- 
^ioy  9^s  AvUas,  Straboni  qnoqne. 
Ub.  XIII.  p.  688.  Ptolem.  v.  2.  et  in 
Notitia  Episc.  Prov.  Lydis».  Orsrci 
iocolsB  nomen  antiquum  retinent : 
Tnrca»  AOaktek^f  hoc  est,  '  Dei  ci- 
vltatem '  vocant :  ab  Hebrs^OyUt  qni- 
dem  vldetnr,  •vflr  ^k 

k  Mmmm\  In  NotiUa  Episc  Pro- 
vincia  Lydise,  tertio  loco  Tp(veXii, 
•ezto  MffovU,  pro  Blaioy^  vel  Mpork, 
oominatnr.  lo  Conc.  QuiniseatOv 
pag.  IIM.  'Apoardffms  lir(inmrof 'Hvt 
MocoriToir^cwf  T^f  AvSAr  iwofx^ 
TripoUn  CarisB  Ptolcmasns  et  Ste- 
phanns  accensent.  Eam  MsBandro 
aUniy  prsBter  PUninm,  nummns  testa- 
tnr,  apnd  Spanhemin»,  pag.  8S8. 
TPmOAEITaN  MAIANAP. 

'  ApoUoaaekientm]  Oppido  nomen 
'Air^A^tfPOf  Uphtp,  ApoUiaU  famtm:  in 
Notitia  Episcopatunm,  Provincii^ 
Lydia.  Vide  Notas  et  Emend.  num. 
72. 

»  MeeatimMm]  Qui  medinm  Ti- 
moinmy  sen  Tmolnm  mootem  iacole- 


lOOO  C.   PLINll  SBOUNDt 

XXXI.  lonia  ab  lasia  sinu  incipiens^  nninerosioTe '  ain«* 
bitu  *  littoram  flectitur.  In  ea  primus  sinqs  Basilicas,  Po« 
isideum  promontorium  et  DppidHm,  oracnlum  Branchida- 
mm  ^  appellatum^  nunc  Didymaei  *^  Apollinisy  a  littore  sta- 
diis  ^  viginii.  £t  inde  centum  octoginta,  Miletus '  ^  lonia» 
caput,  Lelegeis  *  ante,  et  Pityusa,  et  Anactoria  nominata, 
super  nonaginta  ^  ^  urbium  per  cuncta  maria  genitrix :  nec 
fraudanda  cive  Cadmo^  qui  priihus  prosam"^  orationem  con* 
dere  instituit.  Amnis  Maeander /"  ortus  e  lacu  in  monte 
Aulocrene,'  plurimisque  aflusus  oppidis^  et  repletus  flumi- 


fc#i»^^o#^»»^^ 


Cap.  XXXI.  I  Cod.  Dalec.  numeroH.  Vef.  Dalec.  iiiMimM. — 8  Itaeodd. 
Harduini,  Dalec.  Chiffl.  et  Vet.  item  edd.  Hardain.  1.2.  S.  Mlller.  Bi|MNii. 
et  Frani.  tiadtonui  Gronov.  et  edd.  vett*— S  MiUeUu  Gronov.  Paolo  poef, 
PkUyu8a  Vet.  Dalec— 4  Ita  Regg.  Brott.  et  Ed.  pr.  nper  XC,  cod.  Dalec. 

NOTiE 

rent,  sic  appellati.    Vide  Notai  el  PoiatocAM,  qnod  ex  infenti  civitate 

Emend.  nam.  7t.  vix  palatioram  superbanimqafl  mdi- 

*•  Nwmronare  ambUu]  Ex  Pompo*  nm  radera  nanc  snpertlnt.    Ibi  re* 

nio  id  expressom»  iia  scribente,  i.  j>ertam  naper  aiunt  veterem  Inacrip- 

16.     '  Post  Basillcum  sinum  lonia  tionem,  in  qua  legeretar  nOAIC  NI* 

aliqoot  se  ambagibas  slnaat,  et  prl-  AHCION. 

mnm  a  Posideo  promontorlo  flexnm  '  Lelegei»]  Stepbanns,  de  BfHeto: 

inchoans/  &c.     Sinni   ac    promon-  npdroKAfXrx^tirlKaXcfro,  &«^TMr^««- 

f orio  nomen  est  bodie  a  Mylassis,  Ko^mrttp,    A  Lelfgibns  incolia  id  no- 

GoVb  di   JlfWasso,  Capo  di  Mek$e»*  men  traxit.    A  copla  plBnain,  llir^ 


Hoottiuiv  rh  MtXtiatw  a  Strabone  op«  oiwa.    Ab  Anaetoro  rege,  *i 

pidnm  vooatur,  lib.  xiv.  p.  682.  Ita  cam  Stephano  Enstathina  ia  Dlo* 

^  BratuihkUarumi  Hec  snnt  e  Mela  nys.  vs.  825.  p.  109.  et  vs.  456.  pog. 

transcripta,  1. 17.    A  Brancbo  Apol-  66.  ItemScholiastesApollon.  ad  At^ 

iinis    sacordote  posteri    Brancbldfe  gon.  i.  186.  Pansan.  in  Achaic  lib. 

BpctYxtku  sunt  appellati,  qnos  peoes  vii.  p.  S98.  et  Scbol.  Aristoph.  io 

ejas  templi,  quod  Aiduyiivf  vel  Ai8v-  Plulo,  p.  62. 

pialov  'Av^^Aowof  iy  BpoTx^Soif  dictnm  '  Super  tumaginta  [odsgtNia]  Vide 

est»    cura    sacerdotiumque    manslt«  Notas  ct  Emend.  nnm.  74« 

Strabo,  lib.  ix.  p.  421.  et  alibi  pas-  c  Qui  priwau  prosom]   Id  qaoqae 

sim.  Solinns  babet»  cap.  40.  pag.  70.  VHt 

«  Dtdymtfi]  A  loco  inqnooraco-  qnm  dicluri  samns,  vii.  67. 


lum  fnit  nomen  id  traxit.  Stepbanns:  ^  Maander]  Inoolis  JfuMlrtr  Tar- 

AlSvfMi  o68ffrfpMf,  r&ros  ical  luofrnov  cis,  i^otoatc-ilftiidre,  boc  est  mqfor  Met- 

VLiklrroo,  i/^p»fUiw  Ait  itai  'Av^\A»ri.  «Jidtfr ;  Caystrnm  enim  miaoreai  M«- 

Didfma,  neuiro  genere^  hcu»  et  oraew  andrum  vocant. 

lum  Mileii,  Jovi  oaemm^  et  ApoUini.  '  Aulocrene]  Bo  eo  diximas  capw  29. 

^  Miktu»]  Mi^jfrof  Orsecis.  Hodie  ubi  et  de  Apaneoa  regloae,  et  do 


NAT.   HI8T.   I.IB.   V.  31. 


3001 


nibtts  crebris»  ita  sinnosus  flexibus^  ut  saepe  credatur  re- 
verti:  Apamenam  primum  pervagatar  regionem,  mox 
Enmeneticam,  ac  dein  fiargyleticos  ^  campos :  postremo 
Cariam  placidus,  omnesque  eos  J  agros  fertilissimo  rigans 
limO|  ad  deciraum  a  Miletp  stadium  lenis  iUabitur  mari* 
Inde  mons  Latmus,  Oppida,  Heraclea  montis  ejus  cogno- 
minis :  ^  Carica,  Myus^'  quod  primo  condidisse  lones  nar- 
rantur,  Athenis ""  profecti :  Naulocbum,  Priene.^  °  In  ora, 
qu»  Tn^Iia  ^  appellatur,  Gessns  p  amnis.  Regio  "^  omni* 
bus  lonibus  sacra,  et  ideo  Panionia  appellata.  Juxta  a 
fugitivis  7 '  conditum  (uti  nomen  indicio  est)  Pbygela  fuit. 


*^^^^^^^^^0^ 


super  oetogktta  Lnfcd.  Dalec.  EIz.  Oronov.  Harduin.  1.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et 
Fntnz.  super  $epiuaginia  Vet.  Dalec.  et  Basil.  mper  LXXV.  Senec.— 5  Bat' 

eyttelfCM  edd.  vett.  et  Oronov.^  Cadme  Straboni.— 7  Jnxta  fugUhoie  in  qni- 
asdam  vett.  '  Ob  similitadinem  da«  liter»  a  a  in  nnam  coaluere.'  Dolec.— > 


NOTJE 


Eomenia,  ac  de  Bargylis. 

i  Omuiafue  eos]  Ita  libri  omnes: 
neqne  necesse  eat  lauee  vel  lemm 
agros,  invltis  iis,  snpponere,  qnod  Sal- 
masins  faeit,  p.  8S6.  in  Solin. 

^  MonHi  9M  «ofiiiNniiitt]  Hoe  est, 
ejnsdem  cam  eo  monte  nominiS|  Lat- 
mos  qnoqne  et  jpsa  vocitata.  Vide 
Notas  et  Emend.  nnm.  76.  Est  an- 
tem  mons  Latmas,  nt  ait  Mela,  1. 17. 
Endymionis  a  Lnna,  nt  femnt,  ada- 
mati  fabula  nobilis. 

>  Jlfsras]  Mvoivy  96\is  'I«r<ar»  Ste- 
phano:  nna  de  dnodecim  lonisB  nr« 
bibus,  Straboni  lib*  xiv.  p.  686.  Nec 
Myantis,  nee  Prienes  nlla  liodie  ex- 
tant  vestigia.  Mynntem  lones  de- 
dnxisse  colonos,  testis  Pansan.  lib. 
vu.  p.  400« 

■  Aihems]  Id  qnoqne  Vitmvias 
aflirmat, iv.  I.  p.OO. 

"  Neiuhehtm,  Ptmiw]  Ka6\sx^9 
Hpi^.  HsBC  Biantis  patria:  quam 
et  Cadmen  Strabo  vocitatam  ait,  lib. 
XIV.  p.  686. 

o  TrogiUa]  TfwyCuoy,  Straboni,  loc. 
cit* 


p  G«tfN«]  Gassns  amnis  Melee  1. 17. 
Tattrw  Ephoro,  lib.  v.  apad  Athen. 
lib.  VII.  p.  811. 

<i  Regio]  Jnxta  Prienen  <  est  Pa- 
nioniam/  inquit  Mela,  loc.  cit.  '  sa- 
cra  regio,  et  ob  id  eo  nomine  appel- 
lata,  qood  eam  communiter  lones  co- 
lunt.'  Straboni  lib.  xiv.  p.  680.  Ila- 
Ku^ior.  Ibi  lones  solennem  conven- 
tum  agere  soliti,  Neptunoqne  sacra 
facere  Panionia  dicta.  Urbibus  dno- 
decim  Panionion  constabat,  teste 
Herod.  lib.  i.  n.  148.  p.  61. — *  Certa- 
mina  ad  qose  admitterentur  ex  tota 
lonia  pugiles  OANIfiNIA  IITeiA  ap- 
pellantnr  in  nummo  vetere  Saloni* 
na  Ang.  a  Milesiis  percusso.  Nnm- 
mus  alter  ex  una  parte  caput  Jovis 
exhibet,  com  epigraphe  ZETC  AKPAI- 
OC :  ex  altere  pugilem  CMTPN.  IIA- 
NIONIOS.  ^ifivpraiw^naMiiAvtos  Bnhin- 
tellige  &7«&i'.'  Ed.  see. 

r  A  fugUiei»]  Mela  pereleganter : 
^  Ibi  a  fngitivis,  nt  aiunt,  coqdita, 
(nomen  fama  annuit)  Phygela.'  Stra- 
bo,  loc  cit.  Stepbannsqne  eom  secn- 
tns,  et  Saidas  tomo  ii.  p.  658.  non  a 


1003  C.  PLINII   SBCUNDI 

et  Maratfaesiam  *  oppiduni.  Supra  hasc  Magnesia^  Maean* 
dri  cognomine  insignisi  a  Tbeasalica  Magnesia  orta.  Abest 
ab  Epheso  xv.  mill.  passnum :  TraUibus  eo  ampliiis  iii. 
mill.'  Aatea  Thessaloce  et  Ajidfalttia  nemiiHite :  et  lit- 
toii  apposita  **  Derasidas  insnlas  seonm  absliilit  maii.  In* 
tnset  Thyatira^  ^  alloitar  Lyco,  Pelopia  aliqnando,  et  Ea* 
hippa  ^  cognominata. 

In  ora  aatem  Manteiom,'^'  Ephesas  ^  Amazonam  *  opos, 
maltis  antea  *  eicpetita  nominibas :  Alopes»  cam  pngiiatnm 


^»^»00^^^^^^ 


8  OroDOT.  Hardnin.  1. 2. 3.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  €»  oMpltw  MMM*  codd. 
Dalec.  et  Vet.  eo  oMpUus  CCC.^9  /ittei  et  Tyana  Vet.  Balec.  et  ChlSI.  M os, 
€t  Eukippia  copmnntUa  codd.  Dalec.  et  Vet.^lO  Maimm  Vet.  ]>«lec.  et 

pvyia^  que  toz /i^t<toii]ii  tODaty^^c-  V.  8.  et  in  Notitia  Epiacopatoam.  Ib 

Xa,  sed  n^cAa  scribant.    Saidas  ap-  Dummo  Jnliae  Hti,  apnd  Patin.  p. 

pellatioDis  origiaem  trahit  a  morbo  155.    eTATEIPHNfiN.    Toreis  bodie 

Tfir  wydr,  qoo  tocii  AgamemooDis  Akkiatttr,  hoc  ett,  Cmttilkm  «mhi. 

laborantes,  ibi   mansernnt.    Vinum  Qnidara,  afllnitate  nomiBia  deeepti, 

Phygelites,  dbnv  ^uy^ktmv,  ab  boc  TvrU   etae    pntaYeront,   qom    iirbt 

loco  commendat  Dioscoridea  v«  12.  Ephtto  dittat  xzt.  atill.  jwaa.    Sed 

Hodie  Figela,  banc  recenter  ette  conditam  comtat. 

*Jlfani(Aettimi]Seylaci,  p.S5.  Mi^  ^  EMpipa^  Etfinvfy  tqwiUUt  ftm* 

^atWf  inter  Epbetnm  et  Magnetiam*  ttent :  quod  eqnot  genetotos  nleiet* 

Ephetioram  nrbt  a  Stepbano  appel-  Mts*  Enkippia,    Stqihanaa :  EUnwt 

latnr,  qnod  hit  parebat.  9SipM  KaploM. 

'  Magnuia']  Magnetia  qum  tuper  '  Monitfiiai]  llamSvy  boc  ottt  ora- 

MsBandram,  Livio  lib.  xxxvii.  pag.  cnlnm. 

402.  Straboni  lib.  xiy.  p.  096.    Mary:  r  fpftttat]  Nnne  pogut  ett,  Tnicit 

wn^ii^sMaiMp^,Maypirrm¥int9udm  Aia§aUw:  Italla, i^tat.    In 


Y^  iy  emaXify  jcol  Kpi/T&v,  Magne-  S^BclON.^^  Prioria  deniqne  mpfei- 

tum  Tliettalim,  Cretensiamqoe  colo-  lationia  meminit  Hyginnt  fhb.  ■  Echi- 

nia.  Idcirco  ir^tt*£XAi|rls,  urbt  Orc-  on/  inqvlt,  *  Mercarii  fiilnt,  ex  vrbe 

canica  a  Scylace  vocatnr,  p.  85.    A  AlopOf  qittt  iranc  vocatnr  Ephetna." 

Lacedsemoniit  colonot  eo  mitsos  scri-  Ed.  9ec, 

bit  Velleiat  lib.  i.  p.  8.  «  AmoMmm]  Uniot  AmaaMiiimno- 

•  IMUfri  appoiita]  Cum  in  littore  otine  "E^aw  appellmtam  aeriblt  He- 

ettet,  plurimum  iimi  deferente  amne»  raclidet  de  Polititt,  tit*  "teftow.  Me* 

jonctse  Bunt  continenti»  oppidoqne  la  i.  17.  non  ipaam  Epheanoi,  ted 

ipsi  Deratidat  intulae.     Hoc  antea  Templum  eat  ttmaitte  tcribit,  Dio* 

Plioio  jam  memoratum,  u.  01.  nytium  Perieg.  et  alioa  eeentna. 

J  Tiliya<ira]  Lydiae  a  Stepbano  ac-  *  MtUtia  oalta]  £a  iit  hsc  Slepha* 

centetur:    Bvirtipa,  «^Xif  Av8(ar,  i^  ontbal>et:*£Ka\t?rt8i^^ppa,nSmyr- 

9pir9po¥  ncX^tM.  A  Ptoiemco  item«  ne  Amaione :  'EMAtrro  8^  oai  J4w* 


NAT.  HI8T.   LIB.  V.  31. 


1008 


apad  Trojam  esti  mox  Oitygia»  et  Moiges  Tooata  est,  et 
Smyma "  cognomine  Trachea»  et  SamoraioD,  et  Ptdea. 
AttoIIitar  mom»  PioM»''  alloitar  Gaystro ""  in  Ciibianis 
jogis  '^ '  orto^  moltosqae  amnes  deferente,  et  stagnnm  Pega« 
seam/  qaod  Pbyrites  ^  amnis  expellit.  Ab  his  mnltitado 
limi  est,  qaa  terras  propa^t,  mediisqae  jam  campis  Syrien 
insalams  adjecit  Fons  in  arbe  Callipia,''  et  templam 
Dian»  complexi  e  diversis ''  regionibns  dao  Selenantes.' 
Ab  Epheso  Manteium  aliad  Colophoniornm,  et  intas  ipsa 
CoIophon^J  Haleso  <^  ^   afflaente.    Inde  Apollinis  Clarii  ^ 


Chiffl.  Mwtiaum  alll  ap.  Dalec.—ll  Ortygia,  Morgei  vocsta  et  Smyrna  eH 
CbiSL  Mox»  eogfwmiMe  TriMn  codd.  Dalec.  et  Cbiffl^l2  Cvtlnmm  jtuU 
Oronov. — 13  CalUpm  (vel  CmBippe)  tempkun  DiantB  ceimpUxa,  e  awerme  codd. 
Dalec.  et  Vet.   Mox,  SeUMnmtee  GroDov. — 14  '  HakU^  cajiis  flaYii  hoc  in 


NOTiE 


90,  kd  Tpixfa  (lege  Tpaxi«BS  ex  Easta« 
thio  eadem  refereate  ad  Dionysil  vs. 
S27.  p.  100.)  luA  'Opruyta,  aai  Urtkia, 
Hesycbins:  laftoiia,  ol  ^  latMap¥(a,  4 
'^Epeaos.  SmyrniB  qnoqne  noraen  in- 
ditnm  Eplieso  anctor  est  8tralM>  lib. 
XIV.  p.  6M.  Ab  nlmornm  freqoentia 
PteleiB  nomen  traxit. 

^  Moate  Pimie']  TeS  Uiwos  rov  6po»s 
in  Epbesio  agro  fertilitatem  commen- 
dat  Pansan.  lib.  vii.  p.  44)0. 

«  CoffairoJ  Amne,  qni  KiiOaTpos 
Orttcis,  accolis  hodie  Carason :  Tnr- 
c«,  nt  diiimus,  Mmandrnm  minorem, 
sen  nigram,  vocant. 

^CiUfiaMeiugie]  Sic  juga  montinm 
appeilantur  qnfle  Caystro  snot  proii- 
ma,  et  circnmjecto  pariter  agro  id 
nomen  fuit.  Enstatlilns  in  Dionys.  vs. 
887.  p.  111.  iath  M  rov  Kalbarpau  mXcr* 
rai  ta^  wtiiop  JLetbarpm^  f  awex^s  rh 

«  Pegoieam']  Xhrif^ioVf  cnjns  ap- 
pellationis  ratio  eadem,  qn»  fontis 
iliins,  qnem  nngalsB  ictu  Pegaius 
aperoisse  dicitar,  ut  ait  Festus,  ver- 
bo  *  Pegasides  Mnssp.' 

'  Qsod  PkifTUee]  Mai.  R.  1. 2.  Sec. 


Pfprrhiteet  qaod  Btncerins  videtar. 

s  iS^rwn  ffUMlam]  Et  hoc  Jam  dlcere 
antevertit,  ii.  91. 

^  CaUipia']  Ita  Mss.  omnes.  Rec- 
tias  CaUppia.  Sed  AUi€sam  non  aniim 
reponere  cnm  Pintiano^  etsl  id  fonti 
Domen  est  apnd  Pansaniam,  loc.  clt. 

>  Dua  SelenuMtee]  3i«AXi|PsiVrcs  Xc^ 
nophonti  Exped.  Cyri  lib.  v.  p.  850. 
2cXi|vovM>ef  Laertio,  in  Xenophontis 
Vita,  p.  46. 

1  Colophen]  KsAo^r  Orsecii.  Nonc 
dirnta. 

^  Uduo]  *A\iff  Pansanim  dicitur, 
totios  lonisB  amnis  frigidissimos,  lib. 
VII.  p.  406.  £t  Schol.  Lycophr.  p. 
186.    *AXci^f  voTOfiov  KoXo^dfVf. 

i  ApoUiai»  CUmi]  Tacitns  Annal. 
II.  de  Oermanico :  ^  Appellit  Colo- 
phona,  ut  Clarii  Apoliinis  oracnlo 
ateretur.  Non  f«emina  illic,  nt  apnd 
Delphoi,  led  certis  e  familiis,  et  ferme 
Mileto  accitns  sacerdos/  &c.  Pansa- 
nitt  est  'Air^AA«pof  /cp^  hKKiip^y  loc. 
cit.— <  An  illnd  Apoliinis  fannm, 
aliudve,  dcsignet  nammas  ex  sre 
maximoy  apad  D.  Vaillant,  p.  S88. 
ampllai  considerandom.    Vtrins^e 


1004 


G.   PLINII   SBOUNDI 


fanam,  LebedoB  :""  fait  et  Notiam  *"  oppidom.  Promonto- 
rium  Coryceon,^  mons  MimasP  cl.  miU.  pass.*'  excnrre&s, 
atqae  in  continentibus  canipis  residens.  Quo  in  loco  Mag- 
nus  Alexander  intercidi  planitiem  eam  jusserat  vii.  milL 
D.  pass.'^  longitudiney  ut  duos  sinus  jangeret,  Erythras- 
que'1  cum  Mimante  circumfunSeret.  Juxta  eas^  foere 
oppida  '7  Pteleon/  Helos,  Dorion :  nunc  est  Aleon  flnvios^^ 
Corynaeum  '^ "  Mimantis  promontorium,  Clazomenae,''  Pai^ 
tbenie/  et  Hippi,''  Cbytrophoria  ^  appellatse  cam  insoIsB 


tracta  meniinit  et  Paasania».'  Daiec, — 15  Ita  Ed.  pr.  Mtnuw  CCL,  imUL  y«n. 
Ald.  Jiint.  Basil.  Lagd.  £raanii«  Dalee.  Elz.  OroDOV.  HardoiD.  1. 8.  8.  Millcr. 
BipoDt.  et  Frans. — 16  Chiffl.  VIL  -miU,  pasttmm, — 17  Id  eodeai,  /menmi  «p- 
pida» — 18  Gronov.  et  edd.  vett.  Corinaumf  et  mox  in  ilBdem 


^OTJE 


Philippi  capita  exUibet,  tertiumqae 
Concordiie;  titolos,  covcordia  av« 
GV8TORVM.  Id  pagina  aversa  tem- 
plam  eat  rotandum  eximiam»  in  qao 
Btat  effigies  ApolliDis  :  snpra,  Aquila 
Romana.    In  ambitn:  ex  oracvlo 

APOIXIMIS.'   £d.SM. 

^  Lebedoi]  A^iScSor,  a  Colophone 
distaos  stad.  120.  hoc  est,  xv.  M.  P. 
Nammus  Caracallae  io  Museo  Pari- 
8ieD»i,AEBEAUIN.  Autonii  Severi  est. 

■*  Notium']  V&rtov,  jnxta  Colopho- 
Dem  StephaDO,  SaidSyHarpocratioDi, 
et  Livio  lib.  xxxvii.  p.  457. 

^  Confeeon]  Kmpinceunfj  aiiad  a  Mi- 
roantis  moatis  promoDtorio,  qnod  Co- 
ryocam  deiade  vocatar.  3tephaan3 : 
Ki^MKor  Ipos  wKiiaioif  T4»  T^r  *Iitfrlar. 
Joxta  Erythras,  Straboni  lib.  xiv.  p. 
646. 

V  MimoM}  Mifuu  pariter  Strabonii 
lib.  XIV.  p.  646.  Ptolem.  v.  2*  et  So- 
lino  cap.  40.  p.  70. 

<i  ErythroBque]  Ut  Erytbras  oppi- 
dumy  Mimantemque  moDtem  circam- 
fnso  mari  iDsnlam  faceret.  De  Ery- 
thris,  Paasao.  iib.  vii.  pag.  401.  la- 
Golpe  'Epvtfpcuoi  Herod.  lib.  i.  d.  18. 
iiittc  Sibylla  creditur  Erythrea  dic- 


ta,  teste  Strab.  1.  xiv.  p.  645. 
pagns  Oeemi,  ot  prodnnt  ii  qoi  nnpef- 
iias  oras  sitasqne  orbiam  contempiaii 
saat. 

'  Juxta  ea»]  Vide  Notas  et  EoicBd. 
oam.  76. 

■  Pteleon}  GrscaDicis  DTbibiiB  lise 
cogDomiDes  fnerant,  de  qoibiis  egi- 
mas  libro  snperiore,  cap.  7.  IMuW, 
*E\0f,  AA^,  StephaDOS:  nriKtm, 
w6?its  *lupias,  Item  Thocyd.  lU».  vni. 
p.  671. 

*  NuncestAleonJUariue]  Lib.  xxxi. 
cap.  10.  '  Erythris  Aleos  amiiis,'  &c. 

*■  CoryiMnaR]  KopvniZar.  Cofyna  ep- 
pidum  in  peniosnlay  prope  Claioaie- 
nas,  apnd  Melam  1. 17. 

^  Ciosoawiuf]  KAot^fliMCMd  Oraecb 
scriptoribns.  Incolis  hodie,  ITcfis- 
moN,  qaae  vox  appellationis  antiqBa 
aliquod  vestigiam  retlDet.  la  Noti- 
tia  Episcop.  KKafofuwi, 

^  Parthenie']  Mods  fuit,  aaxanive 
mari  circamdatom.  Vide  Notaa  et 
Emeud.  num.  77. 

'  Hippi]  ^lwiroi,  Sic  veterea  appd- 
laruot  iasalas  qaataor,  oootra  por- 
tum  Erytbrarnm  positaa,  anteqBom 
cootinenti  oecterentur,  ducto  ad  eas 


NAT.   HIST.   LIB.   V.  31* 


1005 


essent :  Alexander  idem  per  dao  stadia  contiQenti  annexuit. 
Interiere  intos  Dapbnus  et  Hermesia,  et  Sipylnm/  qaod 
ante  Tantalis  vocabatnr,  caput  MaBoniaB,  ubi  nunc  est  stag- 
num  Sale:  obiit*  et  Archaeopolis '9  substituta  Sipylo,  et 
inde  illi  Colpe,  et  huic  Lebade. 

Regredientibus  inde  ^  abest  xii.  mill.  passuum  ab  Ama- 
zone  ^  condita,  restituta  ab  Alexandro,  in  ora  Smjrma,  amne 
Melete^^''  gaudens,  non  procul  orto.    Montes  Asi»  nobi- 


Paalo  po8ti  Chytoporia  in  iisdem. — 19  Oronov.  et  edd.  Yett.  ob  td  fl  Archao- 
pelu.— 80  Mtlettt  OronoT.->8l  Ita  eodd.  Hardoini  et  Chiffl.  cam  edd.  Har- 


NOT^ 


insnlas  agfere  a  Clacomenis.    Paa- 
san.  lib.  tii.  pag.  408. 

'  ChytTophoria\  Locum  ipsnm,  ubi 
posita»  olim  Clazomen»  foerantt  X^ 
rpw¥  appellabant,  tette  Strabone,  lib, 
XIV.  pag.  645.  ciijus  vocis  ad  insnlas, 
qnae  erant  bis  adveriiie,  slmilitndo 
quaedam  translata  est. 

*  Et  Sipylum]  2iirvKw.  Hbc  quo« 
qne  Solinns,  cap.  40.  pag.  70.  Plinius 
ipse  II.  91.  '  Devorafit  lerra  Sipy- 
Inro  in  Magnesia :  et  prins  in  eodem 
loco  clarisaimam  urbem,  qu»  Tanta- 
lis  vocabatur.'  Eversam  terrae  motu 
Slpyliim  et  Strabo  prodidit,  lib.  xit, 
pag.  679.  Tantalis  a  Tantalo  Nlobas 
F.  noroen  traxit. 

*  06iif]  Interiit  et  Archaeopolis, 
quae  snbstituta  Sipylo  fuerat :  obiit 
et  Colpe,  qnae  In  locum  snccesserat 
Archseopoleos :  sed  et  Colpae  snbsti- 
tuta  Lebade  similiter  periit.  Sic 
loquitnc  iterum  cap.  ao.  '  Et  Aga« 
mede  obiit,'  &c.  Prius  legebatur, 
ob  id» 

b  Regrtdigntibu»  iade]  A  Clazome- 
nis. 

«  Ah  Anuaone]  'Asrh  S^^/imf  'AfM- 
^6yos,  inquit  Stephanus,  verbo  Xfi^a, 
Hodie  nautis,  Oallisque,  Ui  Smyrnes. 

^  afeUte]  M4Kris  Straboni  dicitur, 
llb.  XIV.  p.  646.  et  Pansaniae  lib.  vu. 


p.  40T.  cnjns  ad  fontes  antrum  ait 
esse,  in  quo  fama  sit  carmina  sua 
Homemmscripsisse.  Statius  iii.Sylv. 
S.60.  de  Homero :  *  Sniyrna  tibi  gen- 
tile  solum,  potusque  verendo  Fonte 
Meles.'    Herod.  de  Vita  Homeri,  p. 
659.  Melesigenem  inde  Homerum  ap- 
pellatnm  tradit.    In  nnmmo  Sabinae, 
apnd  Spanhem.  p.891.  MEAHc  CBltP. 
In  Smymaeis  snburbiis  oriri  Hiroerins 
scribit  apnd  Pbotium,  cod.  24S. — 
'  Nunc  exiguus  rivus  est,  vix  versAi^ 
dis  duabus  molisy  rigandisque  hortia 
vicinis  sufficlens,  nlsi  cum  increvit 
imbribns.    Ad  fontes  amnis  natnm 
esse  Homernro,  docet  nnmmns  anti- 
quns  ex  Oaza  Regta,  jamdndum  lau« 
datns  a  Spanhemio,  p.  488.   In  parte 
antica,  caput  seniie  vitta  cinctnm 
pingitur,  cnm  titulo :  OMHPOc.    In 
aversa  pagina,  fluvlns  decnmbens  nr- 
nam  tenet,  unde  aqua  profluit :  ci- 
tbaram  dextra  :  infra,  MEAHC.snpra, 
ABCACTPIANON.  Amastriani  glorlan- 
tur  usos  se  fuisse  Homero  hospite 
aliqnamdin  :   sed  ne  qnis  Aroastria- 
nnm  ortu  dici  enm  aliquls  existima- 
ret,  Meletem  amnem  pingi  curarunt, 
cum  eithara,  nt  ibi  carmina  sna  scrip- 
sisse    Homerus    intelligeretnr.     Si 
CMTPNAIfiN    potius    quam    MEAHG 
scriberetur,  duarum  potias  civitatom 


1006  C.   PLINll   8BCI7NDI 

lissimi  in  lioc  tracta  fere  explicnfit  se,  Nastasia  a  teigo 
SniyrasBy  et  Termetis,*  Olympi  radicibos  jnnctiis.  Isii 
Dracone  desinit^  Draco  in  Tmolo,  Tmolns  in  Cadmo/  iOe 
in  Tauro.  A  Smyrna'  Hermns  campos  *'  &cit,  et  DoniiBi 
suo  adoptat  Oritur  jaxta  Doryleam  ^*  Phrygin  civitatem,^ 
moltosqae  colligit  flovios,  inter  qoosPbrygem,  qoi  Domine 
genti  dato,  a  Caria  eam  disterminat :  Hylkun,*  et  Cryon^^ 
et  ipsos  Pbrygife,  *^  Mjrsiae,  Lydise  amnibos  repletos.  Fait 
in  ore  ejos  oppidum  Temnps :  ^  nonc  in  extremo  sina ' 
Myrmeces  ^  scopoli,  eppidom  Leuce  ^  in  promontorio, 
quod  insula  fuit»  finisque  loniae  Pbocsea. 

Smyrnasam  conventom  magna  pars  .^oliae»  qaiB  mox 
dicetor,  frequentat :  praeterqoe,  Macedones  Hy rcani "  cog- 


duln.  1.  2. 8.  Mlller.  Bipont.  et  Prans.  Henma  omMu  caamn  Gronor.  etedd. 
vetU— 82  Dfndatm  Pinei».— 2S  Cbiffl.  H  Hijppim  PAry^.— 24  Ve«.  Biiee. 
M  era.    Mox,  «tiiiii  Smifma.  ChiiwpMa  £al,  et  Steph.  Cketmm  •ffMtai  If»' 

SiUtfota  detisoaretnr,  qnun  valis  pa-  Liviot  vocast. 

tria.'  Ed.  aee.  i  Cfyon]  K^,  s  frigiditate msim 

•  £i  TermetU]  Id  oppidi  nomeD  in«  Domen  hal>et. 

terpretor:  moatity   Orteliaa  et  Pi«  ^  FmU  m  erv^. . . .  Tum]  h 

netna.  ore  aen  oatUa  Hermi  aiMis  poiiM 

'  CttiNm]  KdifMs  ipot^  qoem  mon-  Temnoa  folt^  lod  jam  Plinii  nv»  >> 

tem  arbi  Laodieenm  imminere  anctor  terierat. 

eat  Strabo  lib.  xii.  p.  67S.  >  /»  exirmt  fuw]  Sayiwo,  If  (^ 

a  A  Angfma]  'EpfMt  Smyriieiiaiom  dts  Smgmet. 

paaaimamnisvocatnryqaoniamSmyr*  "   htaee\   Mela  i.  17.  'laim 

n»omm  dltionem  allait,  rlgatqae  Co«  Sroyrnmo  oat  Hermnf  aniniti  et«ri|i 

manoa,  Pbocaieot»  et  Smyrnonainm  Leaca*    Extra,  Pboeaa  loaiv  «ItJ* 

agrot,  qol  Hermi  inde  appellaban-  ma.'  #«««(«  jmI  Ai^,  arbt  ci»  P*'' 

tur,  rh  rtn^Eppmf  wMw,  Ub.  xiii.  p.  tn,  Scylaci  p.  S5.  *mitdaHKa*y^^ 

626.  Stephano.    Nanc  fcfia  ««pci» 

^  DorylMm]  Aap&KMW  in  PhrygHi,  »  H^rc9m\  Meminit  baraa  TKt* 

Ptolem.  V.  2.  AoptOiAnov  Stephano*  taa  Annal.  ii.  p.  66.  '  qaiqoe  Mwtf* 

In  nnmmla,  AOPTAASaN.  Maa.  Hary-  ni,  aot  Macedoaea  Hyream  vociii- 

iaHm.    De  eo  egimaa  jam  antecap.  tnr:'  nempe  ab  nrbibiis  Hofteatet 

29.  Hy  rcania,  qnas  mtate  TiberU  aMtor- 

>  Hfflkmi]  Qttem  lo  Hermnm  de«  no  terrm  moU  coUapaat  atie  ^»* 

labi  testatnr  qnoqoe  Herod.  lib.  i.  miia,  ii.  S6.    Vide  Notas  et  V»^ 

n.  80.  p.  88.  Strabo  lib.  xiii.  p.  626.  nam.  7S. 
Et  banc  Phrysinm  qnoque  Strabo  et 


NAT.  HI8T.  LIB.  V.  31.  1007 

fiominati,  et  Magnetes  a  Sipylo.**  Epbesum  vero  altenim 
lumen  Asi»,  remotioTes  conTeniant  CaBsarienseSyi'  Metro- 
politffi,^^  ^  Cilbiani  inferiores '  et  saperiores,  Mysomaoe- 
dones/  Mastaarenses/  BriaUitse,  Hypaepeni/  Dioshie- 
ritSB/ 


Piotian — i5  Camnen$e$  MetropolUm  conjaBctini  Oronov.  et  moZ|  in  eadem« 
CjflMnm.    Panlo  po8t,  Afdoairejuct  Chiffl.    Hypptipeni  OronoY. 

NOTiE 

**  Magnae$  m  iSiffiyf«]  A  Sipylo  mon-  gosti,  aliitqne.'  Ed,  eec, 

te  cognomen  ei  Magnesim  foit,  Mcr)f-  ^  MeiropolHai]  InIoniapositi,qoo« 

miaia  wfi^  Sfv^Xy,  Ptolem.  v.  2.  Inter  nim  nrbs  Mi|r/)^\i»  n  Ptolem.  v.  2. 

Lydiss  civltates.   Strab.  lib.  xiii.  p.  LydisB  ascribitnr :  In  Notitia  Eplsco» 

021.  M  3ta^Aov.  £t  in  nnmmis  apod  patonm,  Asim  Provindv.    Nnmmns 

Spanhem.  p.  894.   MATNHTON  ADO  Oordiani  iii.  apnd  Erioo,  p.  607.  et 

ainTAOr.    Magnesla  qnsB  ad  Slpy-  alter  Caracall»,  apnd    Patin.  pag. 

Inm  est,  Lhrlo  lib.  xzxvi.  p.  448.  S04.     MHTPOnOAErrON    THN     EN 

p  Cmearieniee']  Ptolem.  v.  2.  *Icpe-  IfiNIA.    Vide  Notas  et  Emend.  nnm. 

Ktuffdptta  dieitnr  la  Lydia  oppidnmy  70. 

prope  Thyatiram.    Pansanias  itera  '  Ciltiani  i^ferieree]  Qni  Cilblannm 

lib.  V.  Hierocsssaream  conjnngtt  Hy«  agmm  incolebant,  de  qno  panlo  snpe* 

pflppis»  qni^  pariter  ad  bnnc  conven*  rins  dictom   est.      Vide    Notas  et 

tnm   spectant :    'l^oKaurdpeta  Kakinf  Emend.  nnm.  80. 

fiA^y^Xi»,  mi^niva.— 'Hierocmsa-  «  Mffeemaeedenee']  Hoc  est,  Mysis 

riensinni   nnnrams   est    insignls,   n  permixti  Macedones.      Hos  majorl 

Segnlno  olim  edltos  p.  10.  nnnc  in  Phrygifs  Ptolemsens  accenset,  v.  2. 

Thesaaro  Regio,  ex  ssre  minimo,  sed  Tietm,  Chiliad.  xi.  Hist.  806.  vs. 

exqoisitss  csslatnne.   Biana  ibi  plcta  078.  MwotfifuiS^cf. 

cnm  pharctra  est,  symbolnm  vena*  *  itfasfaKrenses]  Mdunoitpa  et  BioeXa 

tionia  Ui  eo  traetn  opims*    Eplgra-  Straboni  lib.  xiv.  pag.  050.  nltra 

phe :   nSPClKH.    In  aversa  nnmml  Masandmm  opplda :    sed  mendosCy 

area  est  ara  cnm  ignCy  nt  in  nnmmis,  pro  BpiovXa.    Vide  Notas  et  Emend. 

qaibas  coasecrati  dlcnntnr  Angnsti,  nnm.  81. 

cnm  titnlo,  lEPCMrAlCAPEON.    Nnlln  •  Hfpapeni]  *traiira  Lyditt  a  Ste- 

hic  Diana  Persioa,  nnlla  Amaaon,  phano  trlbnontnr,  et  a  Ptolem.  v.  2. 

nnlli  snnt  hie  Persicl.    Nnmmns  hie  Ovid.  de  Arachne,  Met.  vi.  II.  *  Or- 

Pertiaacis  est :  cnsos  est  post  ejns  ta  domo  parva,  parvis  habitabat  Hy- 

obitnm*:   sie  legendttm,  qnod    olim  pepis.'    I3e  hls  Tacitns  Annal.  iv. 

ipsiy'  alios  sciUcet  secnti,  non  vldi*  p.  118.    In  Notitia  Episcop.  "Vmrra, 

mns :  HEPrlnura  t^fiaonhe  *Uptte  Ka*  pro  *Tranra.    In  Cone.  CP.  Oener. 


9i4pmaa9  *BpaitK4emi   PertimaeeM  Au-  iii.  pag.  lOaS.  'Apr^tos  irtaicorot  riis 

gneinmeeeerdo$eeBereidieconeeeranMt,  ^onniffirir^Acwt,  rffs  *krimfSkv  hrap* 

Nammos  HierocsBsariensiom.    Con*  x^os.    Nommns  Jnlie  Domnas  in  Pv- 

secratlonen\  eam  certe  ara  cnm  igne  rislensi  noitro  Mnseo,  YIIAinRNnN. 

slgniScat.  Est  antem  KaOi^pMou,  con«  ^  DuMeriiee]  Atbslep^fJoeiefamtm, 

•eeratioy  tn  nommo  Or«co  Carl  An*  in  Lydia,  Ptolem.  v.  2.  in  lonia,  Ste- 


1008 


C.  PLINII   SBCUNDI 


XXXII.  (XXX.)  iEolis*  proxima  est,  qaoDdam  Mysia 
appellata»  et  qu»  Hellesponto  adjacet  Troas.  Ibi  a  Pho- 
caea,'  ^  Ascanius  portus.  Dein  fuerat  Larissa:^  sont  Cymey 
Myrina/  qud&  Sebastopolim  se  vocat :  intusi£g»/  Attalia,^^ 
Posidea,  Neonticbos,^  Temnos.^  In  ora  autem  Titanns  * 
amnis,  et  civitas^ab  eo  cognominata.    Fuit  et  Grynia/' 


*0-»^ 


>   Cap.  zxxii.   1  Ah  ea  Phoeaa  codd.  Dalee.  et  Vet.— 2  Saidia  Pineof.— 
S  MUanus  Vet.  Dalec.  Pitana  Ptolemso.— 4  Grtfa  Chiffl.  Mox,  foio  imnUaap' 


NOTiE 


phano:  Provinclae  Asiapy  in  Notitia 
Episcop.  In  Conc.  CP.  pag.  cit. 
Zc^or  hruncowos  XfMOTourJXMis»  f^bi 
Ai^f  Upov  T^9  *kriMfW¥  hrapx^»  Inco- 
lae,  Atoottprroif  ex  Phlegonte  apnd 
Steph.  In  nummo  vetere  Partsien- 
sis  nostri  Mumi,  AIOClEPErniN. 

■  JEoU»]  Haec  iisdem  ? erbis  Mela 
1. 18«  '  Proxima  regio,  ex  qno  ab  JE" 
oliis  incoli  ccepit,  ^olis  facta :  ante 
Mysla :  et  qoa  Hellespontom  attln- 
git,  Trojanis  possidentibos,  Troas 
fuit.' 

^  A  Phocaa\  QnsB  postrema  loni- 
carum  orbinm,  nt  dictum  est  sap. 
cap.  unde  iEolis  incipit. 

^  LorUaa\  Stepbanus  :  Adpurffa  Ai- 
o\tSos  9€pi  Kvpaiy*  Ab  Ilio  diatabat 
mille  stadiorum  intervallo,  hoc  est, 
cxxv.  M.  pass.  Auctor  Strabo  lib. 
XIII.  p.  620. 

<*  Cyme,  Myrina']  Mela,  loc.  cit. 
'Primam  urbiiim  iEolidis  a  Myrino 
conditore  Myrinam  vocant :  sequen- 
tem  Pelops  statuit  victo  GEnomao 
reversus  ex  Orsecia  :  Cymen  nomi- 
navit  puUis  qui  babitabant,  Dnx 
Amaxonum  Cyine.'  K^/iti  et  Mvplvaf 
Ptolem.  V.  2.  Scylaci,  p.  S5.  et  Ste- 
phano.  Cyme  Epborum  tnlit,  de 
quo  in  Auctorum  Indice. — '  Nummiis 
est  Mvpiyalaty  insignis  ex  ere  magnO| 
apud  Seguinum,  p.  18.  secundae  edi- 
tionis,  sic  Inscriptus :  ATT.  K.  T.  AIA. 
AAP.  ANTaNINQC.    Jmp.  Ctssar  Titus 


MUmm  HodrioMMt  Aniowitms,  Capite 
laureato. .)(.  Em  MHTPOAwBfTPlKAI- 
ON.  Snb  Metrodoro  Arcbonte,  own- 
mns  Myrlnaeornm.  Infrm  AAMNEYC. 
Qnod  si  interpretamnr :  A^/ms  'Aw- 
(h|ice  Mvpa^ttUnf  VsaK^pw  ETCc^m.  Po» 
pahM  Myrinaonm,  cwmeateni  Neoeori, 
Pio  poioU,  boc  est,  AntoDino  statvaB 
ipsius  equestrem,  qnas  est  in  «rea 
nummi  picta,  Antonuii  caplte  galea- 
to.'  £(/.sec. 

•  i£ga]  Alyol  in  £olide,  StrmboBi, 
lib.  XIII.  p.  621.  ^fktaoy^  boc  est, 
in  mediterraneo,  Scylaci,  p.  3S.  Alyw. 
In  Niimmo  vet.  apnd  Patio.  p.  $. 
AirAEXlN.  Apnd  Herod.  Ub.  i.  ■. 
149.  Afycuw. 

'  Attalia}  'Arra^ia  Stephaoib  qni 
Lydisi  accenset.  Ab  mliis  ^nsdrm 
Dominis  diligenter  secerDenda.  la 
Notitia  Eccles.  Episcopatonm  Ptov. 
Lydiee,  p.  29.  'ArraKia. 

s  Neontichos']  li4o¥  retxn  rns  Aloid' 
Zos  Stepbano :  hcc  vox  oppidmm  m- 
v«M  sonat.  Distare  ait  a  Larissa 
Strabo  lib.  xiii.  p.  621.  stadiis  rxx. 

>>  IVmiios]  T%ii¥9s,  v^  AM^Okf, 
Stephano :  et  Straboni,  loc.  cit.  Prov. 
Asi»  in  Notitia  Episc.  In  numaBis 
Philippi  PatriSy  apnd  Patjn.  p.  38Sw 
THMNEITXIN.  Apud  Herod.  loc.  ctt. 
Tqvos  pro  Tqftyor. 

.  *  Gryata]  Stephano,  Tpwoi,  et  r^ 
wia,  woKiXfftow  MvpunUtfw,  Myrinaorttw 
oppiduluoi.    Hinc   Apollo  Gryniuf, 


NAT.   HIST.   LIB.   V.  32. 


1009 


nunc  tantum  portus  soliyi  insula  apprehensa.  Oppidum 
ElaBa^^^^et  ex  Mysia^  veniensCaicus  amnis.  Oppidum 
Pitane/  Canaius  amnis.  Intercidere  Can»,"'  Lysimachia/ 
Atameay^  <"  Carene,P  Cisthene,"!  Cylla^'  Cocylium/  Thebe/ 
Astyre,"  Cbrysa,  Palaescepsis/  Gergithos,^  "^   Neandros :' 


prekenao  margo  edd.  Dalec.  et  Gronov.— 6  Oppidum  Itdea  PiDeus.  por^M  Per' 
^ami  mtrgo  edd.  Dalec.  et  OronoT.— 0  Pytane  Oronov. — 7  Ataneus  Strmb. 
lib.  xiii.  Moz  CoremtB  Gronov.  et  paulo  post  in  eadero  :  CociUum,  Theba, — 
8  Gergetha  Strab.  iib.  xiii.— 9  '  Pintianus  legit:  amnee  GryUot,  SoUie:  regio 


NOTiE 


et  Giynens  dictos,  rp^ytiosf  et  rpv- 
Ft^f.  Herod.  lib.  i.  n.  149.  est  Tp6' 
rcMt. 

J  Portus  eolt]  Hoc  eat,  deserti  ex 
ntroqne  latere  portui,  annexa  conti* 
nenti  insnla,  vel  maris  recessn,  vel 
aggesto  liroo.  Scylaci»  35.  Tp6nto¥ 
'AxoiMT  Ktfiltr. 

^  Ekea]  Hanc  oram  siroiliter  de- 
BCribit  Scylax,  loc.  cit.  iw\  BdXarratf 
Xi/t^y  IlrrdUii,  Kt^  worofihs  KiJbtos*  /urii 
Hvrdnir  'EXa(a,  Tp^wr,  ae.  r.  X.  Pto- 
lemaeus  quoqoe,  v.  2.  et  Strabo  lib. 
XIII.  pag.  622.  Elea  Pergamenomm 
navale  fnisse  Stephano  dicitur. 

1  Ex  Afysui]  Hoc  est,  ex  Mysia 
proprie  dicta,  sive  Tenthrania,  qiiis 
pars  iEolidis  est,  et  Mysitt  laxios  ac- 
ceptse,  nt  dicetur  cap.  seq. 

*  Interciiere  CoMa']  K^cu,  w^s 
Tp«d8of,Stepbano:  unde,  nt  videtur, 
amni  Canaio  nomen.  '  In  promonto- 
rio  est  Cana  oppidum/  inqnit  Mela 
I.  18.  Sed  Canen  a  Canis  diversam 
facit  Strabo  lib.  xiii.  pag.  615. 

"  Lysimaekia]  Avatpaxfa,et  AMMrtfid' 
XMf  a  Lysimadio  Agathoclis  F. 

<*  Atamea']  *Krap»wbs^  oppidnm  con- 
tra  Lesbon  insulam  posilum  dicitnr 
Harpocrationi,  pag.  53.  Strab.  lib. 
XIII.  pag.  614.  prope  Pitanen.  In 
Notitia  Eccles.  Antiq.  Prov.  Helle- 
sponti, 'ApT^fMa,  pro  'Ar^ca.  Ste- 
phano,  'Ardfvoj  w6?<is  /ura^h  Mwrtas 


KoAAviias.  PlinioipsiAtarne XXXVII. 
56.  IncolSy  'Arofrerrai,  Pansan.  lib. 
VII.  pag.  400. 

P  Car«iitf]  Kap1iP7ifw6Kts  Mvo^^aSiSte- 
phano  ex  Herod.  apud  qnem  lib.  vii. 
pag.  400.  nnro.  42.  Kapiiffi  perperam 
pro  Kapfpmi  scribitur. 

4  Cistkene]  KtafHiPTi  w6Kts  tpiipos 
Straboni  lib.  xiii.  psg.  604. 

r  CyUa]  KiXXa,  unde  KiKK^s  et  KlK* 
Katos  Apollo.    Strabo,  pag.612. 

"  Cocyliim]  Koic^Xtoir.  Vide  Notas 
et  Eroend.  nom.  82. 

'  Tkehe]  9fifivi  fpripos,  et  iraAai& 
Xp6(nfi  apnd  Strab.  psg.  61S.  9fifivi, 
wknaUw  r^s  TpolaSyjuxta  Trojam,  Ste- 
phano.  Ab  Enstathio  ad  Homeri  Ili- 
ad.  A.  966.  eiiiSii  *Twow\dKtos  :  qua  de 
appellatione  vide  Slrab.  lib.  xtii. 
p.  614.  O^s  woHor,  Thebani  campi, 
in  hoc  tractn  apnd  Herod.  Ub.i.  nnm. 
42. 

■  Astyre^  Astyram  et  Chrysam  vo« 
cat  Mela  I..18.  Grspci,  rk  "AorvpOy  ut 
Strabo  lib.  xiii.  pag.  591.  Stepbanns, 
Scylaxy  pag.  S5.  &c.  In  riummis  AC- 
TTPHNEinN. 

^  PaXtfsoipsts]  naXalom^tt,  hoc  est, 
Vetus  Seepsis,  Ptolem.  v.  2.  prope 
Adraroyttion.  Inde  transdncti  cives 
ad  Dovam  Sjcqifrty,  qn»  in  Notitia 
Episc.  Prov.  Hellesponti  SKAfrit  di- 
citnr. 

«  GergUkos']  Xenoph.  Hist.  Or»c. 


Delpk,  et  Var.  Clas. 


PUnius* 


3  S 


1010 


C.   PLINII   8BGUMDI 


nanc  est  Perperene  ^  civitas,  Heracleotes '  tractns>  Cory- 
phas/  oppidnm :  amnes,  Grylios,  Ollins.''  Regio  Aphro- 
disiasy*^  qti»  antea  Politice  Orgas.  Pegio  Scepsis.9  ^  Fln- 
men  Evennm/  cujns  in  ripis  intercidere  Lymessos^'  et 
Miletos.  In  hoc  tractn  Ida  mons.  Et  in  ora  qnee  sinnm ' 
cognominavit  et  conventum,  Adramy tteos  ^  olim  Pedasns 
dicta.    Flamina :  Astron,  Cormalos,  Eryannos^"'  ^  Alabas- 


Aphrodmatf  qiuB  imiea^  PoUiice.  Orga»  reghf  Seepm,  MaDoscriptas  vero : 
amnis  GryHoe,  OUima  Rtgio,  Apkrodisiaa,  qum  atUe  PoUtieo»  Orgmg  rtgm.  Seep- 
ftt.  Sic  Chiffl.'  Daiee.    Mox,  EvenM  Strab.  lib.  xiii.— 10  Cryaaoa  CbifL-- 


NOT^ 


lib.  III.  pag.  482.  rit  TdpytBa.  He- 
rod.  lib.  ▼«  pag.  8S4.  niiiD,  122.  robs 
r4pyi9as  vocat.  TifTfifios  ett  Pin* 
tarcho,  in  Pbocione,  pag.  750.  Ste- 
phano,  r^if  w^Kis  Tpolas^  et  4  r^F7** 
Bos.  Prope  fontes  Caici  ttatnitar  a 
Strab.  lib.  xiii.  pag.  610.  OergiUiuni 
Liviiis  vocat,  lib.  xzxvifi.  pag.  480. 
'  Neaadros']  Smfyia  Straboni,  pag. 
604.  ciijuB  cives  Alexandriam  trans- 
lati.    HedofBpoM  et  NMipuw  Stepha- 

BO. 

7  Pet^ene']  Hepwfpfpm,  Straboni, 
pag.  607.  In  Notitia  Eccles.  pag.  4B. 
Sto9oaio6ito\ts  Ijroi  ntpmpUmif  Prov. 
Asiae.  In  Niunmo  Cimelii  Parisien- 
sis,  HrEMGNIAIIEPnEPHNAN.  Apud 
Ptolem.  in  Lydia,  v.  2.  TopfUpti,  pro 
U€pr4piif  nt  recte  monntt  Sirmondus 
noster  in  eo  libello,  qui  Antitristanns 
II.  inscribitnr,  pag.  27. 

*  Heraeleotes]  Ab  Heraclea  pago, 
qnem  MitylenaRi  condiderunty  inqnit 
Strabp  lib,  xiii.  pag.  607. 

*  Corypluui]  Kopu^ayrls  Straboni, 
loc.  cit 

^  Grylios,  OUtt»]  Slc  Mss.  Reg.  1. 
2.  Colb.  1.  2.  Chiffl.  Editi,  CAry^ioso- 
Uus. 

*  Aphrodidas]  'A^poBurAs^  sen  Ve- 
neri  sacra. 

*  Q««  oiitot  PoUHee  Orgas.    Regio 


Seepsis']  Priori  ntiqne  regioni  cogno- 
roen  Politices  adjectnm  remnr,  nt  ab 
altera  cognomine  secematar,  qwe  in 
Attica  estf  pariterqne  *Ofyi^  n  Pan- 
sania  appellatnr.  Altera  voce  lodi- 
cari  agriim,  in  qno  Palsescepsis  foit, 
novaque  deinde  Scepsis  nrba,  ex  qna 
Demetrins  Scepsins  cognoiiien  tnlit. 
Plinins  xi.  80.  'Asi«  regio  Scepiii 
appellatur,'  &c. 

«  liveMim]  Zfhpfos  worafihs,  ex  qno 
dnctam  canalibos  aqnam  sibi  Adra- 
mytteni  comparant.  Strabo  lib.  xiu. 
pag.  614. 

'  Lffmessos]  Awpmaahs  frrfXis  TpmU^ 
Stephano.  Es  ejns  miiiia  crevit 
Adraroyttium.  Notilia  Eccles.  pag. 
27.  'ASpaiiArriowji  wor^  Aupmt§ifh. 

ff  Qtus  stmaK]  Admroytteonns,  lc 
Golfe  de  Landimetri^  vel,  nt  alii  lo- 
qnnntnr,  dfl  AttdraasmL 

^  Adramtftteos]  Stephano 'ABjpcyi^- 
Tffior  et  'Aj$pat»;6motf,  wikis  rif  «»4 
IUUjboi'  Hoaias,  urbs  Mysis  qnse  jvxta 
Caiciun  amnem.  In  Nnmmo  Caia- 
callte,  apnd  Spanbem.  pag.  908.  A- 
APAMTTHNnN.  Vide  Notaa  et  EoMB- 
dationes  nnm.  82. 

*  Erjfaaaoi]  Alii  codd.  Cryanos,  at- 
qne  iu  Reg.  1. 2.  Colb.  1.  2.  CbiflL 
Paris. 


NAT.   HI8T.   LIB.  V.    82. 


1011 


iros,  Hieros^  ex  Ida.  Intas  mons  Gargara/  eodemqae 
nomine  oppidam.  Rarsas  in  littore  Antandros/  Edonis 
prius  vocata,  deinde  Cimmeris :  et  Assos,"  eadem  Apollo- 
nia.  Fnit  et  Palamediam  oppidum.  Promontorinm  Lec- 
ton  °  disterminans  ^olida  et  Troada.  Fuit  et  Polymedia  *" 
civitas,  et  Chrysa/'  et  Larissa  alia.P  Smintheum''  tem- 
plum  darat.    Intus  Colone  '^  intercidit.    Deportant '  Adra- 


^■^^^^•^^^^^^^^s^ 


11  Cryta  Franz.  CrysM  Oroaov.  et  al.  vett^l2  Ita  codd.  Harduioi,  Dalecr* 


NOT^ 


J  Hienu']  Es  Ida  is  profiait :  supe- 
riores  non  item. 

^  Gargara]  Maltornm  testimonio 
comprobal  Macrob.  Saturn.  ▼•  20. 
pag.  66.  Oargara  appellari  montls 
Idae  verticem  unum,  et  oppidam  snb 
eodem  monte  positnm.  Hesyciiins, 
pag.  210.  rdfyapoify  lutpatr/iptov  6povs 
"iSiff ,  Ktd  w^kis  Tpoias  wkiiolotf  'Ayrdv' 
9pov.  Adi  et  Strab.  lib.  ziii,  pag. 
58S.  qni  Tdpyapa  id  oppidum  vocat : 
et  Stephannm  :  rdpyapa  w6\Uf  icai 
Tdpyapa  htpa, 

1  Antandrot]  Stephanns :  "AjToySpof 
w6Xis  Iwh  tV  ^^^^9  *p^f  vp  MvaUf  r^s 
AioXl^os  ....  ^ApurroriKfis  ^i|0'i  rabrnv 
onfOftdffiku  *H9my(!da,  Kt/ifupUtv  ipouto^' 
rm  kKOfrhif  Ihri.  Antandroi  wrbs  sub 
Ida^  prope  Myaiam  JEoUdit ....  AristiO' 
teUs  ait  hane  voeari  EdoMem^  Cijnme» 
riis  eam  per  anutoe  eentum  ineolenU' 
tme. 

*  Aeeot']  Nnnc  quoqne  Aanm.  "Air- 
cov  Ptolem.  y.  2.  In  Notitia  Episc. 
Prov.  Asiae^^Airiros. 

■  Lecton]  Aettrhy  rijsTpoMoSy  Pln- 
tarclio  in  Lucullo,  pag.  403.  AMKrhy 
JbcporPtolemKOijuxta  Assnm.  Nunc 
Caiio  BaJbabora^  et  iSL  Maria, 

o  Polymedia]  HoKvixifitoy  pagiUy 
Strab.  lib.  xiu.  pag.  600. 

fLariitaaUa]  Alia  Cbrysa,  iDqnit, 
alia  et  Lariua,  ab  iis  de  quibns  ini- 
tio  bujns  cap.  dizimiis.    Hanc  Laris- 


sam  Strabo  lib.  ziii.  pag.  604.  prope 
Xp^ir  novam,  et  Kokcfphs  locat.  £a- 
dem  Adpwaa  ri  Katt  *AfM(rr5y,iIla  prior 
AApuTffa  4i  irtpi  KvfMif,  a  vicinis  oppi- 
dis  appellantur,  teste  eodem  Stra- 
bone,  pag.  620.  AapUrffa  TpctdSos  Ste- 
phano  dicitur  ha^c  quam  modo  trac- 
tamus.  TpcMi  Adptffffa^  Athen.  lib. 
II.  pag.  47. 

4  SmmihewaL]  ApolHni  Smintbeo 
sacmm,  cni  nomen  factnro  alnnt  a 
fugatis  ejus  loci  muribtis :  snnt  enim 
fffMai  nmree  Cretensium  lingna.  Vi- 
de  Eustath.  in  Homer.  Iliad.  A.  Scy- 
laci,  pag.  84.  'Uphv  'AT^AXowor,  lya 
Xp6ffns  UpSro, — *  In  nnmmo  vetere 
TroadiSy  AlezandriiB  dicte,  ex  ar- 
gento,  in  Oaza  Regia,  AAEBANAPE- 

ON,  nEiai^rrPATOT.   ahoaaosox 

SMieEOX  AkxandrinorKm  magistraf 
tu  PieietratOf  ApoUinie  Smithei  effigies. 
Sic  enim  in  eonnmismate  legitur,noa 
S^idrdcwf.'  Ed,eee, 

'  Colone]  KoXtwai  Straboni,  loc. 
cit.  et  Xenoph.  Rer.  Oraec.  lib.  iii. 
pag.  482.  ubi  A^ur<rav, 'A^ia|ir5v,  et 
KoA«0v^  jungit,  qnod  et  Scylax  facir, 
pag.  84. 

■  Deportant]  AdramyttenaB»  inqnit, 
jnrisdiciioni  subjiciuntnr  ApoUonia- 
ta^,  &c.  *AiroAA«Wa  wplhs  'PvrSiicy  to- 
rafA^,  in  Phrygie  majorls  mediterra* 
neis  civitatibns,  Ptolem.  v.  2.  In 
nnmmo  L.  Veri  apnd  Spanbem.  pag. 


1012 


C«   PLINII   SSCUNDl 


mytteum  negotia,  Apolloniat» '^  a  Rhyndaco  amne,  £ie- 
zii/^^Miletopolitas/  Poemaneni/  Macedones  Asculacae/^^ 
PoIichnaBi/  Pionita;/  Cilices  Mandacadeni :  '^  '  in  Mysia 
Abrettini/  et  Hellespontii  ^  appellatiy  et  alii  ignobiles. 

.XXXIII.  Troadis  primus  locus  Hamaxitns:^  dein  Ce- 
brenia:^  ipsaque  Troas/  Antigonia  dicta,  nunc  Alexaa- 


#«^ 


et  SalmaDt.  cam  edd.  Hardaini  1.  S.  8.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  imUrddii, 
deportata  Adramytteum  negotia.  ApaU.  Oronov.  et  edd.  vett^ — IS  Eretii  Gro- 
nov.  et  edd.  vett. — 14  Ita  Reg.  Brot.  1.  Macedonei  Aseylae^  Ed.  pr.  M.  Jaoi- 
lata  cod.  Dalec.  M.f  AeehilaetB  distiDCtim  Oronov. — 16  Mamiagandeui  Oro- 
nov.  et  edd.  vett. 

NOT^ 


889.  AnOAAnNIATAN  nPOC  PYNAA- 
KO.  *AvoAA«Wa  M  'Pw^dK^,  Stepba- 
nn. 

<  Erezii]  'Zp^fiot.  Tide  Notai  et 
Emend.  anm.  84. 

*  MHetopolitalMtktiToivoKuf Siraho 
lib.  XIV.  p.  681.  circa  Cyzicom  locat, 
et  StephaDus  eam  seciUns.  In  No- 
tilia  Eccles.  p.  46.  Provincix  Hel- 
leapoDti  asciibitnr.  Ad  lios  fpectat 
Commodi  Diimmns  apud  Erizzo,  p. 
870.  et  alter  Oordiani  Pii,  apnd  Pa- 
tin.  p.  373.  MEIAHTOnOAEITAN.  De 
Miletopoli  rartum  cap.  40. 

^  Pennaneni]  UoifiiMivov  oppidi  no- 
men  et  loci  prope  Cyzicum,  Stepba- 
no  teste.  In  Notitia  Epi»cop.  Prov. 
Hellesponti,  p.  27.  TloifjAy^vros.  In 
altera,  p.  45.  ^  TloipMAov, 

^  Macedonee  Aaenlaem  [Aechilaea] 
In  ]tfs8.  R.  1.2.  Colb.  1. 2.  Paris.  &c. 
AvaeulactB.  Ut  saperias  cap.  30.  Ma- 
cedones  Cadueni,  ita  et  bi  Asculacse 
cognominantur.  An  a  Sic^Acrra  op- 
pidOy  cujus  mrntio  est  in  Notitia 
Epiftcopatuum  Provincia  Hellespon- 
Xii 

*  Polichnai]  Stephanus :  UoKlxyo^ 
96\is  Ti}r  TpwdZos*  ol  iro\7rcu,  ITo^iX- 
y€uoi,  In  Notitia  Episcop.  Hellespon- 
ti»  nohixra,  Straboni  quoqne,  lib.  xiii. 
p.  603.  et  Thncyd.  lib.  viii.  p.  571. 

'  PionHa]  Tlioyia  Straboni,  juxta 


Scepsin  et  Gargara.  Item  in  NotitU 
Epiicop.  Prov.  Hellesponti.  Uuai^ 

*  Mandaeadeni]  MoySoicaSifrel.  Vide 
Notas  et  Emend.  nam.  85.  Hi  porrD 
Cilicum,  ut  Macedonam  Aacolacv, 
coloui  fnere. 

»  Abrettim]  Stepbanns  :  'Afipmbr^ 
X^pa  MvoUuf  fc.  r.  \.  Strab.  lilk  xii. 
p.  576.  dicitor  *Aj3err^.  £t  Mss,  R. 
1. 2.  Colb.  I.  2.  Abretteni,  recte. 

^  HeUeipontii]  lidem  Olympii  qoo- 
qne  appellati,  teste  Strab.  IIIi.  xir. 
p.  566.  qui  circa  Olympon  degebant 
Mysi,  Bitbynis  ad  aostmm  mdjacen* 
tes. 

c  Hamaxitue]  Stephanns :  'A/u^n^, 
woXlxywr  r^f  TpwdSot,  ex  Strab.  lib. 
XIII.  p.  604.  statim  occarrit  post  Lec* 
ton  promontorinin,  quo  ab  JEolide 
diflterminaiur. 

^  Cefrreiita]  Kggpyta  x^f a  r^y  Tpm- 
d3of ,  Stepbano.  Oppido  uoDen  K^ 
iBfn^,  apod  Suidam,  pag.  1427.  ct 
Harpocr.  pag.  166.  Inter  Scepaios 
ac  Cebrcnios  Scamander  medUis  la- 
bitnr.    Strabo  lib.  xiii.  p.  596. 

«  TVoas]  'AAc(dK3pcca  Tptoks  Ptolen. 
V.  2.  et  Livio  lib.  xxxv.  p.  433.  et 
lib.  xxxvii.  p.  460.  Ab  AotigoM 
*Am7^rffia,  *AAc|di^<a  appellatm  et t 
ab  Alexandro  M.  Vide  unnavsi 
AAEGIANAPEXIN  a  nobis  prosinse  tan* 
datum.    Deinde  et  Romanos  eo  colo- 


NAT.  HIST..  LIB.  V.  38.  1013 

dria,  colonia  Romana.  Oppidam  Nee.'  Scamanders  amnis 
navigabilis,  et  in  promontorio  qnondam  Sigeam^  oppidum. 
Dein  portus  AcbaBomm,  in  quem  influit  Xantbns  Simoenti 
junctus :  stagnumque  prius  faciens  Palasscamander.  Ce- 
teri  Homero*  celebrati,  Rhesus,  Heptaporus,  Caresns, 
Rbodius  vestigia  non  babent.  Granicus  diverso  tractu  in 
Propontida  fluit.  Est  tamen  et  nunc  Scamandria  civitas 
parva,  ac  m.  d.  passibus '  romotum  a  portu  Uium  immnne/ 


^^■»^<*'^^^^*^^ 


Cap.  zxxiii.  1  Ita  Editio  princeps.  MM,  D.  P.  Reg.  Brot.  1.  id  est,  dm- 

HOTM 

nos  dednctos  ewe  jain  apvo  suo  Stra-  vel  lAIEON  tantainmodo  legitar :  vel 

bo  testatar^  lib.  XIII.  p.  598.  Angusto  deniqae,  in    quibus    aversa    nommi 

nimirnro  Principe,  ut  Numnins  de-  part  liai  babet  voces  dnas,  EKTOP, 

clarat  Caracall»  ex  aere,  in  Parisiensi  lAIEAN.  Primi  generis  est  iile  qneni 

nostro  Ciraelio  asservatus,  Col.  Avg.  Segolnus  edidit,  p.  84.  secnndae  edl- 

Troas.  tionis.  Hinc  EKTfiP  est,  et  vir  nudos 

^  Nee]  N^  vel  N^»  deqnajam  II.  ibi  pingitnr  capite  galeato, .  dextra 

97.  Strab.  lib.  xui.  p.  608.  fJiaK^iai,  sceptrnm  tenens  oblongumy  sinistra 

inter  Policbnani,  et  Paloescepsin.  piscem.     Est   in    Thesanro    Regio. 

f  Scamander]  Meia  eleganter,  1. 18.  Ex  tenuis  fortanas  bominibus,  mare 

'  Huc  ab  Idaeo  roonte  denussus  Sca-  ad  Ilinm  accolentibus,  ortos  esse  do- 

niander  exit,  et  Siraois :  fama,  quam  minatores  orbis,  Romanos   sciiicet, 

natnra,  majora  6nmina.' — *  Ideni  eti-  linc  effigies  cum  snprascripto  lem- 

am  Xanthus  appellatos,  ex  Homero,  mate,  significat:    *Ek  Tp^w  'Qpfmirro 

Iliad.  T.  74.  *Oy  BiyOoy  ica\4ovfft  9col,  ^Pm/iaioi ;  nt  in  Apologia  Homeri  dix- 

Mp€S  8^  :ZKdfuaf9poy,'  Ed.  sec,  imns.    In  altera    nnnimi    snperficie 

^  iS^etcm]    ^yeioif  Strab.  iib.  xiii.  est  lAIEXlNy  cnm  Palladis    effigie : 

p.  695.   £t  mox  eidem  Xifd^y  'AxoxAr,  boc  est  lUentium  totatrix  Dea  Miner* 

ita  dictos,  quod  eo  apptilerint  Orseci  va.    Unde  in  nnmmo  perpnlcro  ar- 

Trojam  obsessori,  ad  ostia  Slmoen-  genteo,  maxiini  roodiili,  apnd  D.  Ab- 

tis.  batem    de    Fontenu,    nonien    babet 

<  Homemi]  Iliad.  M.  20.  'Pii<r6s  ff,  AeHNA^  UIAA02.     Tertii    generis 

'EiKTdwop6s  r9y  Kdpnv6s  rc,  'VMs  rc.  snnt,  M.  Anrelii  et  Severi,  in  quibus 

DeOranico,  cap.  40.  victor  aliquis  vectus  bigis  cernitnr: 

J  lUam  tmmKitf]  A  vetere  liio  IH-  item  Commodi  et  Antonini  Severi ; 

eoslnm  pagum  aevo  siio  stadiis  omni-  in    qnibns   vehitur    slmiliter    victor 

no  XXX.  boc  est,  iii.  m.  dccl.  pass.  quadrigis  :    sopra,    EKTAP:    infra, 

dissitnm  fnisse  aoclor  est  Strab.  lib.  lAIEfiN.    In  bis  insignis  est  ille  ex 

xiii.  pag.  607.    De  Illensinm  immu-  sere  maximo  Severi  Imp.  ex  Oaxa 

nitate,  Livios  lib.  xxxyiii.  p.  480. —  Regia,  ii^qno  Severus  ipse  haud  dn^ 

'  Iliensina  nnmmi  Oreci  prscipni  bie  capite  galeato,  et  paludatns  ve- 

Mint  isli,  in  qnibns  est  EKTfiP  ex  hitar  qnadrigis ;  dextra  habenas  re- 

una  parte,  in  altcralAlEfiNscribitnry  git,  sinistra  tenet  Victoriam  Roma- 


1014 


O.  PLINII  SBCUNDl 


UDde  omnis  reram  claritas.  Extra  sinum^  siint  Rhoetea 
littora,  Rhceteo,  et  Dardanio,  et  Arisbe,  oppidis  babitata. 
Fuit  et  Achilleon,'  oppidum  joxta  tamnlum  Achillis  con- 
ditum  a  Mitylenasis,  et  mox  Atheniensibus^  ubi  classis  ejus 
steterat  in  Sigeo.""    Fuit  et  i£antiam/  °  a  Rhodiis  condi- 


bus  miUibuB  quingeniU  pasntmi.—^  *  Basil.  et  maDnscriptns :  ubi  dasm  ijus 


NOT^ 


nam,  qns  coroDam  Imperatori  porri- 
git.  Non  ibi  igitnr  Hector  est,  qui 
victus  in  bello  occnbnit,  non  victor 
discessit ;  sed  Severns  ipse,  nt  dixi- 
mw,  cnjus  nomen  et  vnltus  alteram 
nnmmi  aream  implet.  Est  eninivero 
idem  EKTftP  lAIEON :  hoc  est,  Coii- 
»ervaior,  aive  Profmgnator  menrium: 
quo  titulo  et  M.  AurelinB,  et  Comroo- 
dus,  et  Sevems,  et  Severi  (ilins  An- 
toninus  insignitnr.  Cnm  antem  prae- 
dicari  idem  noo  postit  de  fcemiDis : 


rons  ex  aere  mediocri,  in  qno  capat 
est  coDspicne  Hadriani  Augnsti,  sed 
nndnm.  Epigraphe,  hbctoki*  hac 
sententia  :  *  Hadriaoo  Ezercitam 
Conscribente  Triyanns  Optimns  Re- 
quiem  Impetravit :'  id  qnod  bos  so- 
Intns  in  altera  nnmmi  area  pictns 
significat.  Nec  inani  proplerea  eon- 
jectnra  dncimur  ad  snspicandiun, 
qnamvis  Trajanns  anno  imperii  sni 
ZYii.  qno  et '  Optimi '  cognomen  ob- 
tinnit,  et  percnssns  hic  nnmmns  est, 


propterea  in  nummis  Fanstinas  M.     profectio  avg.  legatur  ad  bellBm 


Anrelii,  et  Jnli»  Domne  Severi,  non 
EKTHP  lAIEON,  sed  lAIEfiN  duntax- 
at,  cum  Palladis  effigie  in  isto,  in 
illo  eqoestri  statna  M.  Aurelio  ibi 
erecta.  £t  hoc  alterum  genns  est 
nummornm  Iliensium.    Qnod  antem 


Partliicnm,  in  nummo  aoreo  e  Gasa 
Regia;  Trajanum  tamen,  Inqttam, 
haud  longe  profectom  fuisse  auspica- 
mor ;  sed  per  Hadriannm  legatom 
Partiiicam  expeditionem  coofeciase : 
qnandoqnidem  et  hic  '  reqoiera '  la- 


'Eirreup  Coniervaiorem  significet,  testis     bornm  a  Senatn  impetrasse  didtnr; 

est  Eustath.  in  II.  X.  vs.  65.  p.  1283.     et  post  mortem  ipslus  Hadrianus  ipse 

Propterea  Ilienses  satis  ar^snte  £K-     statiui  Partliicus  appellatur  in  nom- 

TXIP  scripsere»  nbi  Hectoreni  intel-     mo  ex  »re  magno:   imp.  cjes.  oiti 

lectnros  esse  minus  sagaces  prxvide-    traiani,  avg.  f.  traian.  hadsiaiio 

bant,  quamvis    aliud  ibi    oporteret     opt.  avg.  oer.  dac.  parthico  p.  m. 

intelligi.    Denique  numnins  est  ex    tr.  p.  cobs.  p.  p.'  Ed.  »ec» 

aere  minimo,  in  Museo  nostro,  cujus        ^  Exlra  staum]  Hec  Mela 

in  priore  parte  caput  est  Palladis 

galeatum  :   hinc  I  inde  AI :  hoc  est| 

lAIcW:    in  posteriore  Mars    nudns 

est,  capite  galeato,  dextra  hastam, 

bacillnm  imperatoriuni  sinistra    te- 

nens:  hinc  E  in  K.    *£irrc»p,  hoc  esr, 

Propugnaior  iUensium  Mars.    Lute- 

runt  etiam  Latini  Monetarii  in  Hec- 

toris  nomioe.    Foit  enim  iu  Cimelio 

San-Genovefano   inter  Segnioi  nu- 

mismata,  p.  3S0»  secnndsB  edit.  nnm- 


verbis,  1. 18.  *Po/rcior  et  AdfStvw  vo- 
cat  Herod.  I.  vii.  p.  400.  n.4S.  Amf 
idyiotf  Strabo,  lib.  xiii.  pag.  505. 4S, 
*Apicr$riv  w6\t»  TptMos,  Stephanns,  a 
Mitylenasis  conditam. 

I  FuU  et  AchUleon]  Haec  Soliana 
lisdem  verbi»,  cap.  40.  p.  70.  Steplia- 
nns  :  Hari  xoi  ir^At;  iy  r^  2*7CH*  *Ax£a- 

^  In  Sigeo]  Ita  Stephanns  mox  ei- 
tatus.    Solinus  haud  levl  errore,  in 


NAT.  HIST.  LIB.  V.  33. 


1015 


tom  in  altero  corna,^  Ajace  ibi  sepulto,  xxx.  stad.^  inter- 
vallo  a  Sigeo»  et  ipso  statione  i  classis  saa&.  Sapra  iEoli- 
da/  et  partem  Troadis»  in  mediterraneo  e&t,  qnse  vocatur 
Teathrania/  qaam  Mysi  antiquitas  tenuere.  Ibi  Caicns 
amnis  jam  dictas*  oritar.  Gens  ampla  per  se^  etiam  cam 
totum  "  Mysia  appellaretar.  Tn  ea  Pioniae,''  Andera»  CaH 
Stabalam/  Conisiam/  Tegiam/  Balcea/  Tiare/  Teatbra- 
nie/  Samaca,  Haliseme/  Lycide,  Partheniam,  Thymbre/  ^ 


9UtenU  im  Sigeo/uiiet  JEantion»  £x  Strab.  Pomp.  et  Steph.  notum  est,  in  Si- 
geo  sepullum  fuUse  Achillem,  io  Rhoeteo  aatem  Ajacem.'  Dalec.-—^  Cambre 


NOTiC 


Rhoeteo  cornu. 

"  FuU  et  Mantium]  Transcripsit 
baec  qnoque  Solinns,  loc.  cit. 

^  Ih  aUero  eanm]  Nempe  in  Rhae- 
teo.  AiiiTtfoy  ibi  locante  Mela  i. 
18.  et  Strab.  lib.  xiii.  pag.  505. 

p  XXX.  etad,'\   Ita  Mss.  Solinns, 

XL. 

4  Et  ipso  siatiene}  Ei  in  eo  ipso 
comu  classiB  Ajacis  stetit.  Ita  Mss. 
omnes.  Editi  tenebras  hnic  loco  of- 
fuderont,  Tocnla  superaddita,  Ei  tpw 
ta  et4Uione» 

'  Supra  JEoUda']  Habet  h»c  quoqne 
Solinns,  cap.  40.  p.  71. 

*  Teathrania']  TwBparia  a  Thentran- 
te  dicta,  Pandionis  tilio,  Mjsiae  rege, 
regio  est  inter  Pergamom  et  Elspam 
sita.  Strab.  lib.  xii.  p.  671.  Marti- 
anus,  lib.  vi.  cap.  de  Phrygia,  p.  221. 

*  Snpra  Troadem  in  mediterraneo 
Teuthrania  est,  qnsB  regio  Mysorum 
fuit.'  Ita  etiam  Scylax^  p.  36.  et 
Schol,  Pind.  p.  168.  cls  rj^y  yntf  rov 
T§6$paifT0St  Hjyow  cli  tV  Mwriaif,  Htec 
igitnr  proprie  dicta  Mysia  est  Pli- 
nio. 

'  Jamdietui]  Cap.  S2.  <Ex  Mysia 
▼eniens  Caicus  amnis.* 

•  Cum  totum]  Tota  ^olis,  cojus 
para  Teuthrania  ent.    Piiniiit  c.  48. 

*  iEolls  ....  quondam  Mytia  appel- 


lata.' 

^  In  ea  Pieniai]  Uiowiai,  Tel  TUowia, 
nnde  PionitSB  appellati,  anp.  aee- 
tione.  "iu^tpa  Strab.  lib.  xiii.  pag. 
610.  juxta  Scepsin,  Pioniam,  et  Gkir- 
gara :  Stephano  quoqne,  p.  82. 

^  Caie^  StahUum]  In  Mss.  Taiee, 
Tabulum.  Forte  bic  locum  habet  K^- 
aily  cojns  mentio  in  Notitia  Episc. 
Prov.  Asiss,  p.  48.  cnm  Oargaris,  et 
Pergamo.  Eadem  videtor  esse,  qoae 
p.  27.  KoXooT^* 

«  CoRwtiim]  In  Nolitia  Ecdes. 
Provlncise  Hellesponti,  pag.  27.  Ko- 
¥toaitni» 

y  Tegiatm]  Mss.  Teiom,  T^Sor. 

*  Baleea']  BdKKuOf  orbs  circa  Pro- 
pontidem,  Stephano. 

*  Tiare]  Ita  Mss.  Hinc  Tiareni, 
vel  Tyareni  incol»,  pnnlo  post  ap- 
pellandi. 

^  Teuthranie]  TtvBpatfia  Mwrias  ir^- 
Kis,  Stephano :  ab  ea  datom  region 
nomeo.    Martianos,  loc.  cit. '  Civitas 
vero  Teothrania  Caico  flomine  allni 
tnr.' 

«  HaUseme]  Stephanns  :  *A?deapi^ 
w6?us  TfMtdSos  xApaSj  ex  Theoporopo. 
Xenopli.  Exped.  Cyri  lib.  tii.  p.  426. 
meminit  'E\io^dpi^r  (lege  *hXiffdpwi/ii) 
KtSi  T€v$pai4as, 

*  Thymbre]  96p$pa,  v6?as  TpmdSos 


1016 


C.   PLINII   8B0UNDI 


Oxyopum^'  Lygdamum,  Apollonia/  longeque  clarissimam 
Asids  Pergamum^^  quod  intenneat  Selinus,  prseflaitCetias^ 
profusus  Pindaso  monte.  Abest  haud  procul  Elaea/  qnam 
in  littore  diximus.'  Pergamena  vocatur  ejus  tractns  jaiis- 
dictio.  Ad  eam  ^  conveniunt,  Thyatireni^J  Mygdones,^  Mos- 
syni/  Bregmeni/  "* .  Hieracometae^''  Perpereni,**  Tyareoi, 
Hierolopbienses/  HermocapelitaB,"!  Attalenses/  Pantaen- 


Chiffl.  Mox»  LffgdoMum  Oronov.  et  edd.  Tett.— 4  laiea  Ptneaft*— S  Ad  m- 
dem  cod.  Dalec.  Mox,  7%ialyr«iit,  M,  Mosnm  Orooov.  et  edd.  fett— 6  lu 
omnea  codd.  Hardnini,  Brofier.  Chlffl.  et  Ed.  pr.  Bregmenteri  X\6' iwi' 
Basil.  Lagd.  Erasmi,  Dalec.  Els.  Oronov.  Hardiiin.  l.  2.  8.  Miller.  Bipont. 
et  Franz.  Mox,  edd,  vett.  et  Oronov.  HierncomUa^  P.  T.  Hienpdamf 
HarmatopoUUe ;    Vet.   Dalec.  Hieraeometa  P.   T.  HermacopoSim,  ^.  bmi- 


NOTfi 


Stephano:  ubi  ApoUinis  Tfaymbrael 
Canum.    Strab.  lib.  xiii.  p.  698. 

«  Oxjfoimm]  *Oivmr6v.  In  Notitia 
Episcop.  Prov.  Hellespooti,  pag.  46. 
nominatur  "Cliai^  coi  forte  lociu  hic 
debetur.  Lygdamnm  vero  (sic  enim 
Mss.  legiint,  non  Lygdanum)  a  Lyg* 
dami  Sardium  expugnatore  nomen 
traxisse  videtur :  de  quo  Strab.  lib.  i. 
p.6l. 

'  ApolUnda']  Ez  nrbibus  ejas  nomi- 
nis,  qnas  Stephanns  recenset,  baec 
octava  est,  *Airo\X«y(a  Mwriasj  ab  A* 
pollonia,  qosB  propter  Rbyndacom 
amnem  est,  diversa.  Pergamo  htec 
ad  ortnm  objacet,  teste  Strab.  llb. 
XIII.  p.  626. 

f  Pergumimi]  Oaleni  patria :  Atta- 
licorum'  regnm  sedes :  vh  lUpya^ 
Strab.  lib.  xiii.  p.  62S. 

^  jSreKmtf  . . .  Cekia»\  ScAffu^y,  K^- 
Tciof .  Potnit  et  Caieum  addere,  quem 
non  proeul  inde  flnere,  aoctor  est 
Strab.  Iib«  xiii.  p.  684.  campumqne 
rigare,  qoi  KdZkof  vocetur.  Vide  No- 
tas  et  Emend.  niim.  86. 

*  In  UUere  dunmiif ]  Initio  cap.  snp. 

i  rikyottreiit]  A  Thyatira,  quae  al- 
Initur  Lyr-     -  ^' — -^  est  cap.  81. 


^    M 


lum,   Phry- 


gum,  Troomqne  fines,  interiediri' 
roere  band  prodive  esse  Stnlio  ftt^ 
tnr,  lib.  xii.  p.  664.  Idem  OIjp|h 
Mysiae  montu  Incolas  Mygdooei  ft* 
cit,  p.  676.  Phrygi«MajoriStepbt- 
nns  MtrySoWar  adjndicat. 

*  Afossyitt]  Ab  oppido,  ciijsiB»eB- 
tio  in  NoUtia  Episcopatoom  Pror. 
Phrygioe  Capatiane,  p.  8T.  M^ 
Lettnclavios,  p.  98.  'O  Btordfw.  Pto- 
lemseo  v.  2.  MOEIANOI,  pro  KOIT- 
NOI. 

■   JBr^Meut    [BregmadetA\  Bto 

omnes»  JBf^meai. 

»  Hterecometo]  'lepoMmAtoi,?^- 
bio  in  Excerptis,  p.  69.  ab *U(^^ 
qnm  vox  socncm  pagum  sonst :  led  O 
ris  ab  eodem  ascribitur.  Ultn  Hv 
andnim  sita,  apud  Liv.  lib.  xxzrni. 
p.  472. 

o  Perptreni\  Perpereni,  a  Perp^ 
rene,  de  qna  cap.  sop.  Tiareni,  tl> 
are,  de  qna  prozime  dictnm  rst 

P  HUroUpkieneal  ItpoKo^i'^ 
UfAf  \6^Sy  qnse  vox  sacram  coUe» 
significat.  Vide  Notas  et  Eoe»). 
num.  87. 

<»  Hermocapetiiai]  'EppeKm^ 
quasi  Mercnrii  canpooes.  Vide  ho* 
tas  et  Emendat.  nnm.  88. 


NAT.   HIST.   LIB.   V.    34.  1017 

ses,  ApoUonidienses/  aliseqae  lohonorae  ci vitates.  A  Rhoe- 
teo  DardaDiam  ^  oppidam  parvum  abest  stadia  lxx.  Inde 
xviiT.  M.  promontoriam  Trapeza/  unde  primam  concitat 
se  Hellespontus.  £x  Asia  interiisse  gentes  fradit  Erato- 
sthenesySolymornm/  Lele^am^  Bebrycam,  Colycantioramy 
Trepsedoram.  Isidoras  Arimos:?'*  et  Capretas,  ubi  sit 
Apamia"^  condita  a  Seleuco  rege,  inter  Ciliciam,  Cappado- 
ciam^  Cataoniam,  Armeniam.  Et  quoniam  ferocissimas 
gentes  domaisset,  initio  Dameam  '  vocatam. 

XXXIV.  (XXXI.)  Insalarum  ante  Asiam  prima  est  in 
Canopico  ostio  Nili,  a  Canopo  *  Menelai  gubematore  (at 
ferant)  dicta.  Altera  juncta  ponte  Alexandrise,  colonia 
Caesaris  dictatoris^  Pbaras:  quondam  diei^  navigationo 


^^0 ^^<^^#  »*^ 


go  edd.  Dalec.  et  Oronov.  ff.  P.  T.  HydropoUnuaj  4r«.— 7  Ariauto$  VeC. 
Dalec. 

NOT^ 

>*  AttalenHi]   Ab  Attalta,  de  qua  *  Arimoo]   Sedes  lioriiro  incertas 

cap.  82.  Pantaenies,  in  Mss.  Pataeii-  faisse  Strabo  fatetar,  lib.  xiii.  p.  627. 

«ef.  a  qoibusdam  in  Phrygia  coUocatos» 

*  ApoUonidiauea]   'Aro^Xaoiiis   nrbs  lib.  xii.  p.  679. 

est  Strab.  lib.  xiii.  pa^.  025.  a  Per-  «  Apama}  De  qaa  cap.  29.   A  Se- 

gamo  stadiis  xxx*  lotidemqoe  a  Sar-  leoco  Nicatore  condita»  et  uxoris  no- 

dibus.  mine  appellata. 

'  DardoMium']  De  qno  proxime  hoc  '  Dajiwam]   A  Zofiim,  tuingOj  pir- 

cap.  dMNo.    Id  vero  nomen  AtiaB  potius 

"  Trapeio]  Hodie,  Capo  de  Joiitf-  hsesiKse  arbitror,  qu»  ferociMimarnro 

terif  nnde  fit  arctius  mare,  nec  jam  gentiom  Tictrix  fnif,  qoam  Apamete, 

allnit  terras,  nt  ait  Mela  i.  18.  sed  etsi  aliter  Ortelio  visnm,  et  auetori- 

rnrsns  dividens,  angnsto  Hellespontl  bas  Indicis  Pliniani,  ante  hnnc  diera. 

freto  littns  obviom  tindit. — *  In  Con-  *  A  Canopo]  Tacit.  Annal.  ii.  pag . 

cilio  Quinisexto,  pag.  119.  liiyhws  61.  '  Condidere  Canopnm  oppldom 

jr(9^Kovof  ir^mT^cfcMrnaicariai^t.'  Spartani,  ob  sepuitum  iUic  rectorem 

Ed,  nc.  navis  Canopnm,  qna  tempestate  Me- 

^  Solymorwn]  Soljmi  olim  Pisidas  nelaus,  OrsBciam  repeteos,  diversam 

appellati,  ot  diximns  cap.  24.    Lele*  ad  mare,  terramque  Libyam  est  de- 

ges,  A^cTfi,  Cariam  tennere,  Strab.  latns.' 

lib.  xiii.  pag.  611.     A  Bebrycibns  ■»  PAanis:  fneiidaiii  dtet]  Videqnss 

Bithynia   oliro  Bebryeia  appellata.  diximns,  ii.  87.    Nnnc  annexa  con- 

Ideni,  lib.  XII.  p.  541.  et  Eiisebius  in  tinenli  est :  ejns  portns  gemina  arce 

Chron.  p.  104.  De  Colycantiis,  Trep-  clauditur,  ?olgo  lee  FariUone,-'*  De 

sedisqne,  vel  nt  codd.  Mss.  Trfpoeditf  nnmmis  ad  Phamm  pertinentibas  di- 

nihil  compertnm.  cemus  in  Notis  et  Emend.  sub  nnm* 


I0I8 


C.   PLINII  SBCUNDi 


distans  ab  iEgypto :  nunc  e  torri  noctarnis  ignibos  cursiim 
naviom  regens.  Namqoe  fallacibos  vadis  Aiexandria  tri- 
buB  omnino  aditur  alveis  mari^  Stegano/^  PosideOyTaoro. 

In  Pboenicio  deinde  mari  est  ante  Joppen  Paria/  tota 
oppidum»  in  qua  objectam  *  belload  Andromedam  fernnt :  et 
jam  dicta*  Arados,  inter  quam  et  continentem,  qoinqnagioCa 
cubita  alto  mari,  (ut  auctor  est  Mucianus/)  e  fonte  dolcis 
aqua  tubo  coriis  facto  usque  a  vado '  trahitur. 

XXXV.  Pampbylium  mare  ignobiles  insulas  habet.  Ci- 
Itcinm  ex  quinque  maximis  '  Cyprum,  ad  ortum  occasnm- 
qoe  Cilici»  ac  Syrise  objectam,  quondam  ix.  regnonim^ 
sedem.    Hujus  circuitum  Timostbenes  ococxxviii.'*  n. 


•^^^^^^^^0>^^^^ 


Cap.  zuiv.  1  Oronov.  et  edd.  vett.  imim,  Tejwno.—^  Vet.  DalecwfM 
JH^Vceom.— 8  Vet.  Dalec.  ii«9if^  od.  cadnai. 
Cap.  XXX v.  1  Ita  PiDeuscam  codd.  Hardnin.  et  edd.  'Hardoin.l.  9.  S.Mil- 


NOT£ 


88.'  Ed.see. 

«  Siigano]  Irrryanf,  dauMo^  sive  m»- 
mto:  HomBi^f  aive  Nepttam:  et  To^* 
f^,  De  Posideo,  ciil  a  Neptani  tem- 
plo  nomen  est  indltam,  StralM»  lib. 
XVII.  p.  794. 

^  Anii  Joppem  PoriaJ  Unde  Ilc^aMl 
dicti  apud  «loseph.  Antiq.  Jfnd.  xiv. 
17.  pag.  487.  Paria  porro  id  saxnm 
est,  qnod  Jopp«  civitati  prsejacere 
ante  dixtt,  cap.  14.  in  qno  vinculo* 
rum  AndromedsB  vestigia  servari 
aiebant.  Vide  Notas  et  Emend.  nnm. 


•  Etjam  dietd]  Cap.  17. 

'  Atueianusl  Adde  et  Arist.  Hist. 
Aniro.  vui.  8.  p.  866.  Strab.  Kb.  xvi. 
p.  75S.  et  764.  et  ^lian.  Hist.  Anira. 
IX.  64.  De  ratlone  ea  ellciendfle 
aquse  dnlcis  ex  Ipso  roari  Plinius 
itemm  infra,  xxxi.  87. 

9  Ex  poMque  maxmi»]  Intemi 
maris  septem  insnlas  maximasStrabo 
nnmerat,  lib.  xiv.  p.  654.  Sardlniam, 
Siciliam»  Cypram,  Cretam,  Euboeam, 
Corsicam,  Lesbum.    Plinins  Euboe- 


am  et  Lesbnm  accenset  ninoribss, 
qnsB  Ptolemsel  qaoque  senteolis  est 
— '  In  his  ref ionibus  HenBiam  refs- 
Inm  PUnins  landat,  xxxvii.  IT.  Ett 
et  in  Tbesanro  Regio  nQmm»  « 
plnmbo  antlqoafy  In  quo  capat  ett 
diadematuro,  ac  barbatumi  regit  En* 
gorse :  retro,  In  ambitn :  BASIAEflS 
ETAPOPOT  KTnPION.  Corona  Us. 
rea,  in  medio  aquila  est,  dextro  pede 
fnlmen,  sinistro  volncrem  tenct  11* 
tnlns  iSmriA^s,  et  tota  forns  ainiBi, 
post  Alexandmm  M.  vixitie  bosc 
Evagoram  clamant;  sed  anie  Ptolf- 
msenm  Philometorem,  cui  Cypm  io* 
sula  parait,  ac  fbrte  post  ipstB< 
Ed,  eee. 

^  IX.  regnorum]  Mehm  seqoitur, 
II.  7.  Id  quomodo  acciplendoai  »1 
ex  Strabooe  llqnet,  aiente  lib.  xiv. 
p.  684.  singnlas  nrbes  singalisolin 
tyrannis  paraisse :  prsecipuas  wmi' 
rnm. 

*  CCCCXXVIIL]  Strab.  lib.  xi*. 
p.  688.  stadiis  definit  ambitum  iDSsle 
ter  mille  et  quadringentif,  qn»  snot 


NAT.  HlftT.   LIB*  V.  35.  1019 

D»  prodidit.  Isidonis  ccglxxv.  m.  Longitndinem  inter 
dao  promontoria,  Dinaretnm  J  et  Acamanta^  qnod  est  ad 
occasum,  Artemidoms  CLXii.^''  d.  Timostbenes  cc.  Vo«' 
catam  ante  Acamantida,^  Philonides :  Cerastin  "^  Xenago- 
ras,  et  Aspeliam,''  et  Amathnsiam,  et  Macariam  :^  Astyno- 
mas  Crypton,P  et  Coliniam.'*  Oppida  in  ea  xv.  Nea  Pa* 
phos,^^  PalaepaphoSy  Corias/  Citium/  Corineum,  Salamis,'' 


ler.  Bipont.etFraDx.  CCCXXIX.  Oronov.  et  edd.  veit— 2ltacodd.Dalec. 
et  Vet.  cam  edd.  Hardnin.  1. 2.  3.  Miller.  Bipont.  et  Frans.  CLX.  edd.  velt. 
et  Gronov.  Moz,  Tinmt,  vocavii  Vet.  Dalec— 8  Nea^  Paphos  Tolet.  aliiqne 
codd.  Harduioi,  item  edd.  Hardnin.  1.  2.  3.  Miller.  Bipont.  et  Frani.  Nea 
deeat  in  edd.  Ald.  Jont.  Basil.  Liigd.  Erasmi,  Frankf.  1582.  Dalec.  Lngd. 

VOTJE 

omnino   pasaonm    millia    ccccxxy.  fidff9fi. 

Diasentit  ab  aliis  IsidomSy  qnod  is  »  Et  AMpeliam]  Forte,  et  Spheciam^ 

sinunmlaciniaiomnesnonlngreditor.  S^icffiay,  sic  enim  a  Lycophrone  to- 

i  DiMoreium]  Hodie  Capo  S,  An*  citatnr,  loc.  cit.  et  a  Stephano. 

drea,    Acamanti,  cui  ab  Acamante  **  Macariam']  A  felicitate,  seo  nber- 

Tfaesei  F.  Hetychio  teste,  nomen  est  tate  soli,  coeliqne  temperie. 

inditum,  nnne  nomen  est,  Capo  S.  p  Crypton]  Stephanns :   *Aarivoftos 

PifanOf  hoc  est,  S.  Epiphanii.    ^AkA-  B4  ^i^ri  Kpvwr^  K€tc\iiaBai,  9tii  rh  itp6ir- 

fjMs  iicpa  Ptolem.  y .  14.  et  Strab.  loc.  Tta$ai  voWdKu  M  r^f  BaJJuraris^  qnod 

cit.  Hesychio,  p.  47.   'Ax^iftaKror  6pos  saspe  a  marl  absconditnr.    Sic  Ens- 

4^  K^p^.  tath.  in  Dionys. 

k  Artemidarui  CLXIL]  Vide  No-  i    CoUniam]    Mss.  CoUmiam,    An 

taset  Emend.  nnm.  90.  Corineamy  Coromeamee^  a  Gorlneo  op- 

I   Aeamaniida]   Vel  ab  Acamante  pido,  vel  Corone,   de   quo  mox,  nt 

promontorio,  tcI  ab  Acaroante  The-  ab  Amatbonte  Amathnsiam  ?  An  Ko- 

sei  P.  Xwia  potius  a  crebris  collibus  et  pro- 

*  Cerofftii]  KcfKurrh  estStepbano,  montoriis? 

aliisqoe:  Repaorta  Lycophroni,  p.  72.  '    Nea  Paphoe]   Jikt  nd^s^  itai  ^ 

Qoem  in  locnm  Tseties  animadvertit  ir^eu  UdipoSf  nova  et  antiqna  Paphos, 

duplicem  esse  hojus  nominis  ratio-  Utriusque  meminit  Strab.  lib.  xiv. 

nem :  alteram  ab  Androcle  excogita-  pag.  683.     Vocnlani  Nea  ex  Mss.  R. 

tam,quode8sentcornotiincolss:qnod  i.  2.  Colb.  1.  2.  Paris.  addidimns.  A 

secotus  videtor  Ovid.  Mef.  x.  228.  vetere  nova  distabat  stadiis  Lx.  teste 

'Atqneillos,  geminoqnondamqnibns  Strabone.  Nunc  jacet  utraque.  Olim 

aspera  comu  Frons  erat,  nnde  etiam  io  oecidentali  latere  insulae. 

nomen  traxere  Cerastae:'  alteram  a  •  Cvria»]  Stephano,  Ko^ptoi^,  v^Xtf 

Xenagora,  qnem  Plinios  landat  ob  Kinrpoir  4  X*^  Kovpidb.   Ptolem.  v. 

crebra  promonforia,  qos  Gr»ci  W-  14.  in  latere  est  meridionali  insnls. 

pora  appellant:   *ni  3^  "Bmrf^pas  h  Nnnc  Awdisno,  jnxta  promontorioro, 

T^  n«pi  i^«r,  3i&  T^  tx^uf  voihxbs  4^  qood  Ptolemseo  Kovpths  dxpa  dicitur, 

X^i  is  aipaira  naXowrh  K^paiarta  it¥0'  nunc  est  Ca^  detle  Gatte, 


1020 


C.   PLINII  SEGUNDI 


Amathas/  Lapethos/  Soloe:^''  Tamasetis/  Epidarom/ 
Chytri^*  Arsinoe,''  Carpasiam/  Golgi/    Faere  et  ibi 


ria/  Mariam/^  Idalium.^    Abest  ab  Anemario^  Ciliciae 


^^^»»^»»»»#^ 


1606.  Els.  et  Oronof.— 4  Sobu  Pinelna.  Mox,  rnjiMnif ,  Epidamrmm  Vet.  D«- 
lec.  et  paalo  post,  in  eodem :  Cerphalium,  Golga, — 6  Mnrium  Vet.  Dalcc. — 

NOT£ 


<  CUium]  Kircor  vikis,  Ptolemso, 
loc.  cit.  io  attttrali  littore.  Nane 
Cfti^t :  et  vicino  promontorio  nomen 
inde,  Copo  de  CkiH,  Hinc  Zeno  Ki- 
ricirf,  perperam  aliter  stataentc  Ca« 
jacio  Obserr.  iii.  S8. 

<■  CortNeiuii,  iSaioaiw]  In  Notitia 
Eccles.  ProviociaB  Cypri  inralsByqoin- 
to  loco  K6pn^  nominator,  pag.  35. 
qaod  Plinii  Corineam  OAt.  Dectmo 
tertio  Kvpniyia,  qnsB  Scylacis,  pag.  39. 
Kcp^M  est,  Ptolemei  KcpciWa,  bo- 
reas  obvcrsa,  qnae  nnnc  C^nae«.  Pli- 
nii  Corinenm,  anstro:  liltas  enim 
anstrale  in  prsesenti  legit :  mox  flec- 
tit  cnrsum  ad  Solis  exortum,  ubi  Sa- 
lamis  a  Ptolemaeo  collocatur,  loc. 
cit.  Hapc  posteaConstantia,  Kwcrdif' 
Tcia,  dicta,  S.  Epiphanii  sede  clara. 
£x  ejus  deinde  ruinis,  liand  procul  a 
vetere  oppido,  excitata  FoJiia^iiffa 
est.  Non  est  antem  Plinii  Corlneom 
Stephani  et  Porphyrii  Koptfin},  ot 
Meorsio  visnm,  in  Cypro  :  cum  Ko« 
p^  vetns  ipsa  Salamis  sit. 

V  AmatkMa]  'AfuiBovs  Ptolem.  in 
meridionali  ora.    Nunc  Ltmtsio. 

*  LapetkoM]  tidnfios^  ir^Xu  K^pov, 
Stepliano :  in  boreali  insnlae  latere  a 
Ptolemaeo  collocatnr,  hodieque  Lapi' 
iko  dicitur. 

*  Soltt]  14X01  Ptolemso,  loc.  cit. 
contra  boream  jacet. 

7  TamaMiu»]  In  mediterraneis  Cy- 
pri  oppidis,  Tflvxao^o'^!  Ptolem.  y.  14. 
et  in  Notitia  Eccles.  Ovld.  Met.  x. 
644.  '  Est  ager,  indigenas  Tamase- 
Qom  nomine  dicuot,  Telloris  Cypris 
pars  optima.' 


*  jCpidamm]    Lnsignano  PUaremiL 

*  Ckytri]  XOrpoi  Stephano,  et  Har. 
pocr.  In  Notitla  Eccles.  pag.  S&. 
K60pou  Ptolemseo  X^poff,  lo  dvita- 
tibns  mediterraneis. 

^  ^rsiiioe]  Gemina  eo  nomine  fa- 
isse  videtnr  in  Cypro  civitas :  altera 
in  boreali  ora,  qnas  nnnc  Altnmodrti" 
ta,  Ptoiemaso  niemorata,  v.  14.  me- 
diterranea  altera,  de  qna  noiiG  Pli- 
niiis  :  incolis  Anee.  Stepbaoo  Ni- 
fNoi^,  nt  mox  dicemos. 

^  CarfHUtiim]  Rc^raak  Slepbaao: 
Scylaci,  pag.  39.  Kaprdatta,  In  Ko- 
titia  Eccles.  Kfl^o^r^r.  Latere  insn- 
las  orientali  collocator  a  Ptolcm.  t. 
14. 

^  Golgi]  Noroen  habet  a  doce 
Gol8;o,  inqnit  Stephanas.  Yeaeri 
sacrum  oppidum.  CatolliUy  in  Epi- 
thal.  '  Qoaeque  regis  GolgoOf  qii«- 
que  Idalium  frondosom.'  Ineeiti 
plane  sitns. 

•  Ctiiyrta]  Cui  noraen  a  Ciayrm 
rege  datum»  teste  Noobo  Dionys. 
xiii.  pag.  378.  Non  est  Scylacis 
Kcp^rcio,  ant  Ktpiar(a  Ptolem^l,  ot  ri- 
snm  Spanhemio. 

f  Marium]  Scylaci  pag.  39.  Mdpm 
w6?as  'EKKipds.  £x  ipsias  minia  cre- 
visse  mediterraneam  Arsinoeny  ex 
Stephano  coUigimos :  Mdptow,  inqoit» 
n6\u  K&apovy  ^  /leroaopaa^iaa  *Apn' 
ydn.  £t  verlM)  'Apat»6ii :  *Apawdit  Kd- 
vpov,  4  wpdropa»  YHdpvoa  KrfopJrt§» 

f  Idainm]  'iSdUior,  a^Xts  Kdapmt 
Stepbano.  Veneri,  nt  dlximoa»  sa- 
crnm. 

^  j^aeifiiino]  De  quo  cap.  2S. 


NAT.   HIST.   LIB.   V.  35. 


1021 


qoioqaaginta  m.  passaqm.  vMare,.  quod  praetanditary  ych 
cant  Anlooa '  Ciliciam.^  In  eodem  sita  J  Eleusa  insala  est : 
et  qoatoor,  ante  promontoriam  ^  ex  adverso  7  Syrise^  Cli- 
des  :^  rursusqoe  ab  altero  capite  ""  Stiria.  Contra  Neam 
Papbum  Hierocepia."    Contra  Salamina,  Salamini».'  "* 

In  Lycio^  autem  mari  Illyris»  Telendos,'  Attelebussa, 
CyprifiB  tres  steriles^  et  Dionysia»  prius  Caretha  dicta.  De- 
inde  conira  Tauri  promontorium  pestiferse  navigantibas 
Chelidoni»  totidem.^i    Ab  iis,  cam  oppido  Leucolla/  Pac- 


6  CUieum  Chiffl. — 7  Vet.  Dalec.  promemtona,    Ex  odvfrM.— 8  SidamiM  Oro- 
nor.  et  edd.  vett.— 9  TbUmdrot  Vec.  Dalec— 10  Clulidonia :  totidem  ab  0$ 


NOTiE 


*  AuUma]  AlXmyaKiXiiuowphnteTid 
fretnm  Ptolemffiis  Tocat,  v.  14.  hoc 
e«t>  eanaiem  Cilicium:  hodie,  mer  de 
Caramanie. 

i  Ineodemeitu]  In  Cilicio  mari.  In- 
sttlft  nomen  *^4ovaa  apud  Strab.  lib. 
XIV.  pag.  651.  et  alibi  patsim :  a 
Rhodo  dissidet  stadiis  cxx.  hoc  est, 
passaom  mill.  xv.  Stephano  eadem, 
nt  videtnr,  ^EXauniaffay  vricos  Ki^uctof, 
nisi  menda  ait  Itbrarioram. 
'  ^  Ante  promantorium']  Dinaretnm 
scilicet,  quod  Syritt  obvertitar. 

1  Clidf«]  KAffiBct  Ptolem.  v.  14. 
qnaai  claves.  Straboni  dns  tantnm 
exignsB  insnlaB,  lib.  xiv.  pag.  682.  sed 
saxa  verin*  appellaveris.  Herod.  lib. 
v.  pag.  880.  num.  108.  KXi^y  t^i 
K^pov, 

"*  Ab  dUero  capite]  Altero  videlicet 
promontorioy  Acamante,  qnod  occa- 
snm  spectat.  Ad?ersam  haic  inter- 
pretationem  ab  aliis  allatam  nil  nio- 
ror.  Styriam  porro  intelligi  arbitrory 
cnjus  in<^ols  ab  Herod.  lib.  viii. 
Uran.  n.  1.  pag.  464.  et  n.  46.  paj. 
477.  Srvp^et  appellantnr. 
-  ■  Hieroeepia]  'lepoioiwiay  sen  sacer 
kortuMf  Straboni,  jaxta  Neam  Pa- 
phnm,  lib.  XIV.  pag.  684.  sed  nnm  in- 


snla  ea  »it»  non  satis  plane  dicit. 

^  Salaminia]  Contra  Salamin,  sive 
Famagnstam,  et  Carpasinm  sitse : 
node  et  Kapwaaiu  yijaoi  appeltat»  a 
Strab.  lib.  xiv.  pag.  682.  et  a  Pto- 
lem.  V.  14. 

P  In  Lyeio]  Ex  iis  haeceterisscrip- 
toribns  memorat».  'ArrcX^/Sovira,  sic 
appellata,  a  copia  bruchorum :  est 
enim  Or«ci«  itrriXtfios^  bruchue.  A 
Ptolem.  V.  6.  tnter  Pamphylie  inMi- 
las  collocatnr.  Aiowvaiks  vero  vtiaos 
a  Scylace,  p.  S7.  prope  Cbelidonias, 
Vide  etiam  Stephannm,  verbo  Aorov- 

4  CkeUdonuBtotidem]  QnotCypritt^ 
nempe  tres.  XcXiSof^  Strab.  lib. 
XIV.  p.  6C6.  Mela  ii.  7.  '  Qnai  con- 
tra  Tanri  promontorium  importune 
navigantibus  objacenty  Chc^lidonise  no- 
minantnr.'  Fettns  Avienns,  vs.  694. 
^  Inde  Chelidoniae  tres  sese  gurgite 
toUnnt.' 

'  Cum  oppido  LeueoUa]  Pactyas  in- 
snlas  pagis  vicisque  solum  coustare, 
non  oppidis,  significat :  oppidnm  a- 
liud  ibi  nnllum  esse,  quam  qnod  in 
promontorio  vicino  Pamphyli»  si- 
tnm,  cui  Leucolla  pariter  nomen  etse 
dixnnos,  cap.  26. 


1023 


C.   PUNIf   SRGUNDl 


tyas :'®  Lasia/  Nympbais»  Macris,  Megista/  cajas  civitas 
interiit.  Maltse  deinde  ignobiles.  Sed  contra  Cbimasram 
Dolicbiste,"  **  Cbirogyliam/  Crambnssa»^  Rboge/  Enago- 
ra  VIII.  mill.  passuum,  Da&daleon'  dase,  Cryeon  ties, 
Strongyle/^  et  contra  Sidyma  Antiocbi»  Glaocomqae  ver- 
sos  amoem  Lagosa/  Macris^*  Didjrrofle,  Helbo,  Scope,  As- 
pis:*"  et,  in  qua  oppidom  interiit^  Tdandria : ''  ^  proximaqae 
Caono  Rbodussa.** 
XXXVI.  Sed  pulcberrima  et  libera   Rbodos/  circaito 


««III  eppido  Leueola  Paetym,  Lectionein  Dostram  exhibent  Vet.  Dalec.  Har- 
dain.  1.  8.  8.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  Mok,  El/yna^  Nywpkaha»  Meru  Vec 
Dalec.  Maxima  pro  Megiata  Ptolem. — 11  DoUeha  Vet.  Dalec.  Mojc,  (^kh^ 
dykon  Cbiffl.  CramfrM,  Aroge  Vet.  Dalec. — 12  Cryeon,  tra  SHrongyUe  Vct. 
Dalec.  et  codez  alter  ejusdem.  MoZ|  eanira  Solima  nonnalli  e  Strab. — IS  Cyi- 
loMdria  Vet.  Dalec. 


NOT^ 


*  Lasia']  Aaala,  qaod  Bylvis  agres* 
tiboR  liorrens  et  hirsnta:  Nvfi/^ah, 
qnod  Nymphis  sacra:  MoKfHs,  quod 
in  longnm  porrecta.  H«c  quatuor  in- 
sularum  nomina»  quae  Pactyn  appel- 
lantnr.    Quarta  enim  Megiste  est. 

t  Megietd]  Ptolem.  v.  8.  et  Ste- 
phanns :  Htytenif  w6\is  leal  prjffos  rijs 
Aiw£a9.  Scylaci,  p.  37.  wnffos  'PoSlow, 
Rhodiornm  juris.  Meyiarn  maximam 
sonat. 

■■  DoUehiate']  Inter  Lycii  maris  in- 
snlas  AoKtxioTn  Ptolemaeo  loc.  cit. 
hoc  est,  in  longwn  porrecta. 

^  CJkiro^tium]  Forte  CkirodiUon, 
Vide  Notas  et  Emend.  nam.  91. 

^  Crambitsea']  Stephano,  Kpdfifioveraf 
pn<ros  Ttpa  Sc^fl^iesiar  rris  'hravptas. 
Straboni,  I.  xiv.  p.  680.  jnxta  Cory- 
cum  promontorinm,  Kpafifiov^a  yJTovf. 

*  Rhoge]  'P^^fPiiaosM  r^AvK/f, 
Stephano. 

7  Deedaleon]  AaiSoX^r,  hoc  est, 
eontra  illnd  Cariss  oppidnm,  quod 
DKdala  diximns,  cap.  29.  insnlae  dasB 
DaBdalensinm  appellatv  in  alto  obja- 
cent :  contra  Crya,  Cryensinm  tres : 


contra  :S/8v^Lyci»,  Antiochi  ncMsioe 
nna.  Sic  inferins,  cap.  S8.  *  Insiilc 
quae  Pisistrati  vocantnr.'  Tameo  Bfsa. 
R.  1.  2.  Colb.  1.  2.  et  Paris.  pro  Cry- 
eon  treOf  liabent  Cyprvo  trte* 

■  LajrMsa]  Stepbanns :  AiyMV^a,  s^ 
cros  vefA  Kp/^nir,  post  Strab.  Iib«  x.  p. 
484.  A  copia  lepomm  nomen  iovcut* 
De  Olanco  amne  dizimns  in  Cario, 
cap.  29. 

*  Maerie]  Mairpif ,  a  longitndfase  :  a 
nnmero,  et  paritate,  Affiiyai.  In  Msa. 
deinde  R.  1.  2.  Colb.  1.  9.  et  Paria. 
nnica  voce,  Helboaeope,  forte  pro  He- 
Uoeeope,  'HAuntic^.  Sie  enim  'HXm- 
rp&irior  Thessalise  nrbem  noviions. 

^  Aepu]  Stephanns,  verbo  *A««Ct: 
"ttrri  «rai  piiaos  wplhs  rp  AwcC^ 

«  Tciandrta]  ContraTelandnuoLy- 
cis,  Carifeve  oppidnm,  de  qoo  cop. 
28.  nnde  et  insulse  nomeo  insperti- 
tnm. 

^  Rkedneea']  'P^toiwvo. 

•  Libera  hhodoe]  Rliodiis  coocco- 
snm  nt  libertatem  ac  snaa  leges  ho- 
berent,  anetor  est  Strob.  lib.  xiv.  p. 
852.  kieh  'Ptf/umW  aMiO|iws  l^iMrc. 


NAT.  HI8T.   LIB.   V.  36. 


1093 


cxxv.' '  mill.  passoQm  :  aat  si  potias  Isidoro  credimns, 
ciii.  Habitata  urbibns,  Lindo»"  Camiro,  lalyso,  naoc 
Rbodo.  Distat  ab  Alexandria  ^gypti  dlxxvui.  milL* 
at  Isidoras  tradit:  at  Eratosthenes,  ccgclxix.  mill.  nt 
Mncianas,  D.^  a  Cypro  clxvi.  Vocitata  est  antea 
Ophinsa^^  Asteria,  ^thraea,  Trinacria»  Corymbia,  Pceeessa, 


^^^^•^^^^^*^  m 


Cap.  XXXVI.    1  Ita  codd.  Harduini  et  Chiffl.  cnm  fdd.  Hardain.  1.  2.  3. 
Miller.  Bipont.  et  Frans.  CXXX.  milU  pa$$*  Oronor.  et  edd.  vett.— 2  Ciiiffl. 

NOTiE 


Sneton.  in  Clandio,  cap.  26.  *  Liber* 
tatem  Rhodiis  ob  poeniteniiam  vete- 
rnm  delictornm  reddidit.'  Qno  a^o- 
wo/aIos  henpficio  nt  fmerentur,  pepen* 
disse  didrachmon  videntnr,  qnod  Ju* 
dnKM  qnidem  fecisse  nt  eodem  jnre 
ganderent,  scimus  ex  Dione,  lib.  Lx. 
Nnmmns  extat  Nervae  iniignis,  apnd 
Spanhem.  p.  700.  cnjus  epigraphe, 
FOAION  AIAPAXMON — '  Rhodiornm 
est,  praeter  alios  a  nobis  alibi  meroo* 
ratos,  nnmnius  ilie  aBrensmagns  mo* 
lis  e  Oaza  Regia,  qni  ex  una  parte 
caput  turritum,  non  Agrippin»  Clan- 
dii  certe,  quod  ridiculnm  est  snspi- 
cari,  sed  lonie,  ut  titulus  admonet ; 
qu8B  provincia  civitates  complectitur 
ab  Herodoto  memoratas,  lib.  i.  n,  145. 
et  in  his  Rhodnm.  Epigraphe  sic  est 
divisa,  ut  sit  dextrorsura  KAATATOT 
YnEP;  sinistrorsum,  laN  2EBA2T0T. 
In  parte  aversa  Sol  stans  capite  ra- 
diato,  hoc  est,  Oriens  tropaeo  coror 
nam  imponit,  adjecta  tantum  ea  voce, 
AIAPAXMON:  qnae  in  nummis  dun« 
taxat  Rhodiornm  legitnr.  Delinea* 
tus  hic  autem  locus  est  Hyperioni, 
qnod  Solis  nomen  est  apnd  Hom. 
Odyss.  A.  24.  Jam  cur  in  contraria 
ipsius  effigie  parte  scriberetur:  et 
inter  KXav8(ov  ac  Xtfiaarov  nomina? 
Sed  legi  oportet  KAATAIOT  TnEPcur- 
irurrov  mN«r  ^BASTOT.  CUmdii 
PropugHttiorii  Icnum  Avgu$iL  Niliil 
simplicius,   ant  verins.    Est  et  ex 


SBre  maximae  moKs  nnmmns  eximins, 
qni  Jovis  vnltum  parte  priore  exhi- 
bet :  altera  titulum  nrOAEMAIOT  BA- 
SIAEOS :  cnm  aqnila,  qns  fnlmini  in- 
sistit:  et  inter  aquilae  pedes  est: 
33L«  <)uo<l  ibi  esse  arbitramnr :  XaX- 
kbs  *M(my,  JE$  Rhodionim,*  £d.  sec. 

'  CircuHu  XXV.]  Strab.  lib.  xiv. 
p.  655.  stadia  habet  Dccccxx.  hoc 
esti  cxv.  mill.  pass. 
.  s  JAndo']  Complexus  est  versicnlo 
eas  Homer.  B.  656.  Ahf^oy^  *lfi\vir<r^ 
rcy  ical  ifyiMS&na  Kdfuipoy,  lu  unam 
deinde  coalnisse  urbem,  Rhodum  no- 
mine,  anctor  est  Conon  apud  Phot.  tn 
Bibl.  cod.  186.  p.  456.  Diodor.  Bibl. 
lib.  XIII.  p.  196.    Strabo,  loc.  cit. 

*>  Ut  Mueianui^  D.]  Mociano  Stra- 
bo  snffragatur,  lib.  ii.  p.  125.  cnm  a 
Rhodo  Alexandriam  trajectnm  ait 
esse  stadiornm  qnater  mtlie. 

'  Ophiuia']  'Otptowra  Straboni,  p. 
66S.  'O^two^a  Stephano,  a  copia  ser- 
pentium,  nt  ait  Heraclides,  cap.  de 
politia  Rhodiornm.  'Aorfpia,  vel  ab 
Asterio  rege :  vel  quod  a  longe  aspi- 
cientibns  cerneretur,  As  itffr^p,  instar 
nderiif  qnod  in  simili  alterins  oppidi 
oomine  Stephanus  coojectat.  AlBpaia 
Stephano  quoque  Rhodns  appellata, 
ob  aeris  serenitatem:  Rhodi  enim 
nunquam  tanta  nnbila  obduci,  ut  non 
aiiqna  hora  Sol  cernatnr,  dixlmns  ii. 
63.  TptvoKpla^  a  forma,  qnss  ilil  tri- 
quetra,  teste  Constant,  Porphyrog. 


1024  C.  PLINII   8BCUNDI 

Atabyria  ab  rege :  deinde  Macaria, '  et  Oloessa. 
mm  iDsalae,^  Carpatbus,  quae  mari  ^  nomeu  dedit :  Casos, 
Achne  olim:^  Nisyros^  distans  ab  Gnido  xii.  mill.  d. 
Porphyris  "^  antea  dicta.  £t  eodem  tractu  media  inter 
Rhodum  Gnidumque  Syme. ^"  Cingitur  xxxvii.^  milL  d. 
Portns  benigne  prasbet  octo.  Prs&ter  has  circa  Rhodnm^ 
Cyclopis^  **  Steganosy^  Cordylusa,  DiabetsB  p  iv.  Hymos,"! 
Chalce''  cum  oppido,  Seutlnsa/  Narthecusa/  Dimastos, 


■^^  ^*^  »^^^^0  ^ 


DLXXXIIL  mtil.— -S  Ita  Pomp.  Mela ;  ita  qooqne  codd.  Harduini,  ciiid  edd. 

Uardnia.  I.  2.  8.  Miller.  Biponr.  et  Franz.  Fa«Ma, MMrim  edd.  vett.  et 

Oronov.— 4  CasoSt  ae  dua  Calymiutf  Gyroi  cod.  Dalec.  C.  AekmeoUm  Swfn* 
Vet.  Dalec. — 5  Margo  edd.  Dalec.  et  Oronov.  XXX.^6  Torgnmu.  Vet. 
Dalec.  TeganoH  edd.  ante  Uarduin.  Mox,  Diabaie  IV,  Utfrmo»  C.  e.  o,  5.  BUr- 

NOTiE 

llb.  I.  tbem.  14.    KopvfjLfiia,  quod  emi*  KvKXdiw  ....  iKoKuro  aal  Tlopfmfks^ 

neat ;  vel  qaod  he derae  corymbos  re-  ikwh  r&r  h  aibrf  wop^vpd^»    Sic  etiam 

ferat.    IIoiWo'»}  q"od  herbosa  slt  et  Eustath.  in  Iliad.  B.  p.  SIS. 

friigifrra.    'Aro^vpta.  vel  a  rege,  vel  n  Syme]  Strab.  lib.  xiv.  pag.  656. 

a  monle  qui  Rhodi  celeberrtronf .  'Aro-  %6fiii,  plane  eodem  sitn.    Stephano 

$^pu»f  if»s  'Mtow,  apud  Tsetz.  Chi-  quoqne,  et  Scylaci,  pag.  S6.  etante 

liad.  IV.  Hist.  188.  vs.  890.  ubi  Jovis  omnes  Herod.  lib.  i.  pag.  72.  n.l74« 

templom,  qoi  'Aro^^fMOf  inde  et  ipse  «  CyciojfUi]  KvxXcMrlf ,  Srryar^,  K«p- 

dictus  est.    Tafivplov  Aihs  Iwphp  in  io-  ^^Xoiwa.    PampbyliaB  orbi  eat  R^fSir- 

BalaRhodo,apud  Appian.  inMithrid.  Aof  apod  Stepbannm,  sed  longe  ea 

p.  187.  pro  'Ara^vpfov.    Mojrap^K,  ob  hinc  diMita. 

coeli  solique  temperiero,  teste  Mela  p  Diabei€e]   Circa  Symen  posit». 

II.  7.  et  Diod.  Sic.  lib.  y.  'OX^<ra  de-  Stepbanns :  Ai4/9nraiy Him  wofA  2«m4'* 

niqne,  hoc  est,  malefica,  exitiosa,  ob  rh  ifhuthw^  AutfinrMt, 

aerpentiom,  qoibua  scatebat  olim,  ve-  4  Hymos]  Ita  R.  1. 2.   Colb.  1.  S. 

nenum.  Aec.  ChilB.    Hyrmoe.     Forte   Irwm, 

J  Bhodionm  iniulai]    Has  qnoqne  iXpiUs. 

complexns  Homer.  B.  676.  Ot  8*  ((pa  r  Cludce]  Inter  insnlas  circa  Rho- 

N/ovp^y  r*  cTxoy,  KpdwoB6v  rc,  K^oy  rc.  dnm  habitatas  a  Scylace  harc  nome- 

^  Qwm  mart]  Carpathio.  Ipsa  nonc  ratur  :  p.  87.   Kora  tk  r^r  'PtfSoir  «Oe 

ScarpoMto  dicitur :  et  ab  ea  mari  no-  t%rot  tUrtw  oiiro^cMu,  XdUircia,  T^of, 

men.  Kdto-of .  Thucyd.  I.  viii.  p.  688.  XdAc*. 

>  Achne  olim]  "Axwj  Orscis  mario  Eadem  Chalcia  Plinio,  xvii.  S. 

asperginem,  spumamqne  significat :  at-  •  Sentluaa]  Attice  TcvrXowaa  Ste- 

que  id  insul»  nomen  fortassis  indi-  phaoo:  Thncydidi,  loc.  cit.  Tc^Aow- 

tnm,  quod  mariois  floctibus  crebro  #a,  roendose.  Insnla  loniae  est,  haad 

illidatur.  procnl  Halicamasso. 

"^  PorpJ^rts]  A  purpnraruro  multi-  '  Narthecusa]   Napfhpc^taoa^  a  fera- 

tndibe.    Stephanus :  filovpof,  fda  rSw  larum  laeto  proveDttt:  AittmatroSf  a  da- 


NAT.  H18T.   LIB.  V.  86. 


1025 


Progne  :  et  a  GDido,  Cissernssa,  Tfaerionarce  :7  Calydne  * 
cnm  tribus  oppidis,  Notio,  Nisyro,  Mendetero :  et  in  Arcon- 
neso  ^  oppidom  Ceramns.  In  Carifle  ora,  qu85  vocantor 
Argiae^  numero  viginti,  et  Hyetussa^^  "^  Lepsia»  Leros. 

Nobilissima  aotem  in  eo  sino  Cos,''  ab  Halicamasso 
qoindecim  roiU.  passuum  distans,  circuitu  centum :  ut  plu- 
res  existimant,  Merope  '  vocata :  Cea,  ut  Staphylus :'  Me- 
ropis/  ut  Dionysius  t»  dein  Nympbea.^  Mons  ibi  Prion :'' 
ct  Nisyron  ^  abruptam  illi  putant,'^  qu»  Porpbyris  antea 
dicta  est.  Hinc  Caryanda"*  com  oppido.  Nec  procul 
ab  Halicamasso  Pldosus.    In  Ceramico  autem  sino  Piia- 


^^^■<^#>^>j>^^>#^^ 


ikiensa  Chiffl. Diabeta IV,.,,  femiluua, ifc, Steph.— 7  Vet.  Ddec' CJMMHMa, 
Teriim^  Arckia ;  edd.  Tett.  et  Gronov.  CMtfnmi,  TherUmarce, — 8  Vet.  Dalee. 
fuee  voaUur  ,,,,et  EiheeuM  ;  Chiffl.  qnm  vocmtwr  ,,,,et  Hatuea, — 9  Mere^ 
fNf  eoMfa,  ut  StaphyUu,  Cee  Meroyie,  ut  IHonye,  ex  Strabon.  et  Hyginio 
Piot.  Cea  Vet.  Dalee.  pro  quo  In  edd.  v^tt.  et  Gronov.  Coe, — 10  Margo  edd. 
Dalec.  et  Grouov.  iUinc  pNtaJif.— 11  ffAic  Carteiida  Chiffl.— 12  lU  e  Reg.  1. 


NOT£ 


plici  montis  jugo.  Hp^icm,  ab  hirnn- 
dinom  copia.  Kia(nip6§<roa,  a  pumi* 
cnm  multitudine.  BnptovdpKii,  ab  In- 
sita  terrae  vi,  serpentibns,  qun  littua 
attigerint,  torporem  inferendi. 

"  Calydne']  Libentins  Calydnm  ag- 
noveriniy '  numero  raultitndinis :  ut 
tres  omoioo  fuiMe  videantnr,  et  suum 
cniqne  oppidom  assignetur.  Et  certe 
snnt»  quas  Homems  describit  loco 
proxime  citato :  Ot  V  Apa  vUrvp6y  r 
etxor,  KpAra06v  rt,  Kdaor  rc,  Kcd  Kwr 
I!,bpwiXMO  ir6\iyf  vi^ovt  rc  KaK^vat, 
Vide  quae  de  Calydnis  dikimus  libro 
8Up.  in  NotiSy  et  Emendatiooes  oum. 

88. 

▼  In  Arconneeo']  *ApK6yyiioos^  contra 
Halicarnassum  posita,  Strab.lib.xiv. 

p.  C56. 

*  Hyetueea']  Trr6€Ooa,  obnoxia  im- 
bribus.  An^iof  Adpos  Strab.  lib.  xiv. 
p.  635. 

^  Coe']  K«f,  Hippocratis  patria. 
Nantis  Loii^o  dicitur.  Oraecis  Stingo, 
derivata  voce  ab  cii  r^r  Kw. 


y  Merope]  A  Merope  rege,  de  quo 
Hippocr.  in  Epist  pag.  809.  ab  ejns 
deinde  filia  Coon  appellatam,  auctor 
est  Hygio.  lib.  ii.  Astron.  Poet.  cap. 
de  Aquila,  p.  67.  Coenses  Homerus 
in  bymno  Apollinis  Mfyowas  vocat. 

*  Cea,  ut  Staphylae]  Ita  Mss.  om- 
nes :  non  Coe, 

•  Mej^opis]  Stephano  quoque,  et 
Straboui,  lib.  xv.  pag.  686.  Mtpoitis, 
Vide  et  Enstath.  in  Iliad.  B.  p.  318. 

i>  Nymphea]  Ab  uxore  Meropis,  cni 
nomen  Ethemea :  ortos  a  Nympha- 
rum  genere.  Hygin.  loc.  cit. 

6  Prion]  npiiiv  Orscis  dicitur. 

^  Et  Nieyron]  De  qua  dictum  est 
proxime  ante,  hac  sect.  Hanc  insu- 
lae  Coo  abrnptam  putavere  Apoilo* 
dorus,  de  Diis,  Itb.  i.  p.  21.  et  Eosta- 
thins  ad  Diooys.  vs.  526.  p.  76.  ^  N^ 
(Tt^s  , . .  o0T«  Ka\ovfi4rrf  iwh  rov  y4w 
K(d  rov  o^fM»,  8<($ri  &vofcoirci(ra  r^s  v^oov 
T^f  K£ . . .  ^«r^pn  rf  Tlyam,  k,  r,  \, 

«  Caryojida]  Mss.  Carfajwfa. 


DeJpk,  et  Var*  Ciae, 


PUnius, 


S  T 


1026 


G.  PLINIl  SBCUNDI 


ponesos/  Hipponnesos,  Psyra,  Mya,  Lampsa»  i£inya- 
dus  '*«  Passala,**  Crusa,*  Pyrrhe,J  Sepiussa,  Melano  :  pau- 
lumque  a  continente  distans,  quae  vocata  est  Cinsedopolis, 
probrosis  ibi  relictis  a  rege  Alexandro. 

XXXVII.  lonise  ora  Tragias,  '^  et  Corseas^  habet,  et 
Icaron,  de  qua  "^  dictum  est :  Laden/  quae  prius  Late  yo- 
cabatur:  atque  inter  ignobiles  aliquot,  duas  Camelidas" 
Mileto  vicinas :  Mycalds,^  Trogilias  tres :  Psilon,  *  Ar- 
gennon,  Sandalion:'  Samon  liberam^^  circnita  Lxxxvii. 


^^■^-^^■M^»^*-^^^ 


restituit  Brotier.  ciiin  antea  legeretiir  in  falgg.  LoinpsefiHiHdKt.  Ed.  pr. 
ia  Emyndia, 

Cap.  xxxvii.  1  MgeoB  Oronov.  et  edd.  rett.  Trageoi  Strab.  et  Ptolem. — 
3  Mycaia  TrogiUam^  TrogUias  treSy  Pkylion  Chiffl.  item  margo  edd.  Dalec. 
Frankf.  1682.  et  Gronov.  Mycdkn,  TrogilioM,  TrepsiUon  Lagd.  Erasnii,  BasiL 
Frankf.  1682.  Daiec.  £lz.  et  Oronov.— 3  <Lib.  iii.  c.  13.  iSardtnia,  SoMtUimtia 


NOT^ 


'  Priaponesoa]  npidfov  i^<rof .  *Ixiro- 
ytiaos,  v6\ts  Kaplas  Stephano,  qni  w6- 
Aiy  pro  jrfifftp  aaepe  uaurpat.  Yvpa, 
v^os  iMKpbiy  tr^iiaioy  Xlovy  Stephano  : 
Hesycliio  ^vplri,  ^vpia  Homero  O- 
dyss.  r. 

?  Lampsa,  Mmyndus  [Lampseman' 
d«j]  In  Mss.  R.  1.  2.  Colb.  1.  2.  &c. 
Lamps^emyndus,  Forte  Lampsts^  Myn» 
dus :  Adfi^iSy  MMos, 

**  PoaMla]  UdffffaXaf  Mv\affff4«op 
My^tov,  Mylassensium  navale,  Ste* 
phano. 

*  Crusa]  In  Mss.  Crysa»  Forte, 
pro  Chrysa,  XpOffti» 

i  Pyrrhe]  In  Mss.  Pyrrhausay  nv^- 
^aiovffo,  Mox  STixiovo-a,  a  freqaenti- 
bus  in  eo  inari  sepiis.  Melano,  vel 
M4\atvaf  a  nigredtne,  videtnr. 

^  Tragias]  Tpayias.  Vide  Notas  ct 
Emend.  nnm.  92. 

'  Corseaa]  K6pff9aif  t%ros  rrjs  *l<»vlas, 
iiyTiKph  2dfiov,  ex  adcerso  insuUe  Sami 
posita  Stephano.  Kopffias  appellat 
Strab.  lib.  xiv.  p.  636. 

°>  Icaron,  de  qua]    Lib.  iv.  cap.  23. 

B  Lad«fi]  Adiri»  vriffos  AioXi^s,  Ste- 


phano.  Herod.  lib.  vi.  p.  336.  n.  7. 
^  8^  A(£5i|  iffrl  v^ffos  puiepii  iwl  rji  WXi 
Tp  MtKrfffit»y  Kfifi4yrj,  contra  Miiehm 
objacens,  Herodotnm  seqaitar  Strab. 
lib.  XIV.  pag.  635.  et  Pattsao.  lib.  i. 
p.  66. 

'O  Camelidas]  A  protaberante.  ca- 
melorum  instar,  dorso  traxiase  nomen 
videntur,  KapriXOks, 

P  MycaUje]  Habet,  inqnity  loois 
ora  MycalsB  vicinas  insnlas  tres,  Tro- 
gilias  appellatas :  qnarnm  h»c  no«ii- 
na :  Vi\hs,  id  est,  glafrra,  sea  arbori- 
bus  et  frnticibus  vacua.  *Apy€yy6s^  id 
est,  candida.  J^oMXms^  vel  Xcp'>aXii 
ris,  a  forma,  qualem  ette  Sardinic 
diximn^  libro  saperiore.  Ante  Tpm- 
yi\toy  proniontorium,  de  quo  cap.  31. 
TparYikiay  prjffoy  agnoscit  Strab.  I.  xir. 
pag.  836.  Est  autem  MuKi£Xjr  locos  in 
continente  louia  coutra  Samnm,  tes- 
te  Herod.  lib.  i.  nnro.  148.  et  Strab. 
lib.  XIV.  pag.  637. 

<i  Samon  libentm]  Hieronym.  in 
Chron.  ad  Olymp.  190.  an.  3.  '  An- 
gustuB  Samiis  libertatem  dedit.'  Vide 
Notas  et  Eniend.  num.  93. 


NATt  HIST.  LIB.  Y.  36.  1027 

mill.  D.  pass.^  mt,  ut  Isidoras,  centam  mill.  pass.  Partlie- 
niam '  primom  appellatam  Aristoteles  tradit :  postea  Dryu* 
sam/ '  deinde  Anthemusam.  Aristocritus  adjicit  Melam- 
pbyllum^  dein  Cyparissiam :  alii  Parthenoarusam/  Stepha- 
nen.  Amnes  in  ea,  Imbrasus,"  Chesius,  Ibettes. ""  Fontes:"* 
Gigartho^  Leucothea.  Mons  Cercetius/  Adjacent^insulae^ 
Rbypara^  Nymphea^  Achillea. 

XXXV III.  Par  claritate  ab  ea  distat  xciv.  m.  passuum, 
cum  oppido  Cbios  libera/  quam  Jilthaliam  £phonis  ^  prisco 


^*^^^^^  ^^^^■^ 


et  /cANiua  dicitnr.'  Da2«c.— 4  ^  Ita  codd.  Refg.  et  Editio  princept.  Habent 
qaoqne  moXy  cciiiMin  nM,  post.'  Brotier.  ctrctctlii  oetogv^a  $eptem  milL  pag- 
auum :  anl,  ut  Itidorusy  eenium:  Ptaihenuanf  9fc,  edd.  ante  Brotier.  PorrAcittam 
Frankf.  1562.  FariAtfninii  Rbodig^S  ^  Adruasam  Stepbano.  Strabo  haec  no- 
mina  omnia  triboit  Samotbraciaey  non  Samo.'  Dalfc.  Mox,  pro  Parthe' 
nooruiam,  Pintian.  ParlAciionifam ;  Strab.  Heriaactiam ;  Chiffl.  Par^Aciiar- 
maam. 

VOTJE 

'  PartAciiiam]    TlapOwia   Straboni,  nomina,  apnd  Callimacb.  Hym.  in 

lib.  X.  pag.  467.  a  Parthenio  amne :  Dian.  ¥8.  228.  pag.  22.  Xi|o't^,  V* 

sic  enim  Imbraaom  Cares,  cum  ibi  fipatrhi,  k,  r.  \,  ab  ntroque  nimimm 

renimpotirentur,9ppellarerunt.Lac-  amne.     Nam  Scholiaaten  ballucinari 

tantlns  Instit.  1. 17. '  Samnm/  inqnit^  arbitror,  qni  X^ioi^  rnr  ^dftov  ijepmr^' 

*  insnlam  scribit  Varro  prius  Parthe-  piop  interpretatnr,  cnm  ▼ora^i'  dicere 

niam  nominatam,  quod  ibi  Juno  ado-  satius  fiiisset.  Eidem  Scboliaste,  1/i- 

lererit,  ibique  etiaro  Jovi  nopserit.'  PpanroSf  wrofihs  r^f  Xdfiov,   Athenaeo 

*  Dryniom]    A   qnercnum    copiay  qnoque,  Ub.  vii.  paf.  283. 

ApvdoaffOf  et  cootracte  ApOovaa,   Ste-  ^  Ihette»\  In  Mss.  qnibusdamf  Hy» 

phanus»  rerbo  "Xdiws,  *ZitK4fin  Zk  irptf-  betie», 

npov  Uapeafta,  uai  *hp94iMVoa,  koX  Mc-  «  FoiUee]  Tiyap9iff  \wKO04a, 

XdfupuKKos,  Sic  Eustalbios  quoque,  ad  «  Ccrceftics]    Cercetius  .Nicandro, 

Dionys.  vs.  5S4.  pag.  77.  Apollonii  loc.  cit.  aranis  esse,  et  montis  noroen 

vero  Schol.  ad  lib.  ii.  vs.  874.  McAdb^  videtnr :  KcfMcrr^  vi^dwrof  vwh  <rxotm 

$9fws,  IlapOwlay  Kot  'AyOc/Mucra.     He-  y^wtv  ixfims,    Juxta  CercetUjuncoia 

sycbius,  pag.  627.  M^XdpkitnfKXos,  4  ^  Jtuenia  nioon, 

fu>s.    Strab.  lib.  x.  paf .  457.  *Ay0c^f  y  A^foeeni}  'Pinra^  eerdida,  lutu-^ 

et  MtkdpupvKKos,    Cyparissiaro  a  fre-  lenta:  Vvft/paia,  'Ax^XAcia. 

quentibus  cupressis  dictaro  facile  cre-  *  Chio»  Ubera']  Nnnc  Scio, 

dimns.  b  ASthaUam   Ephorusl    Stepbanos 

'  Porf AeMoancf om]    Vide  Notas  et  qooque,  pag .  40.  A^iwai  r^  A^aX^nit, 

Eroend.  nuro.  94.  iaftl  rov  Xtor  o»rm  yhp  ii  2Uos  lA^cro. 

"  ImhraeuB]  "ififipa^os,  X^ios.  Inde  Poteet  aceipi  JEthaiUa^  pro  Chius ;  sie 

Xiiatdios  N^/i^oi  apud    Nicandr.  in  enim  Chio*  ineuia  dicebaiur, 
Alexiph.  pag.  139.    Inde  Dianse  cog 


1028  O.  PLINII  SECUNDI 

DoniiDe  appellat :  Metrodonift  et  Cleobultis  Chiam,  a 
one ""  nympba :  aliqai  a  nive :  et  Macrin/  et  Pityusam. 
Montem  habet  Pellenasam/  marmor  Chinm.  Circaita 
cxxv.  mill/passaam' colligit,  ot  veteres  tradidere:  Isi- 
doras  ix.  millia  adjicit.  Posita  est  inter  Samam  et  Les- 
bam,  ex  adverso  maxime  Erytbraram.' 

Finitimas  sant,  Tballasa,*'  qaam  alii  Dapbnasam  ^  scri- 
bant :  QSnassa/  Elapbitis,  Earyanassa,  Arginasa  com  op- 
pido.    Jam  hae '  ^  circa  Ephesum,  et  qasB  Pisistrati  yo* 


^i^xi^^^^^^^n»  # 


Cap.  xxxYiii.  1  Margo  edd.  Dalec.  et  Oroiiov.  CXIL  M,  l>.  jMSf.  ez  qni. 

basdam  ifnpressis. — 2   DapnuMam  Orooov.— S  J<m  kcee  Basil.---4  damn 

NOT^ 

c  A  Ckume]  Stepkantis,  pag.  720.     nio   qnoqne  vocitata  inferios,  cap. 
HLioSf . . . .  ^  Mi  r^s  x^^i^o^  T^t  ^Kt<  yt-     postremo  hajt»   libri,  contre  Bithy- 


yo/iiiKifs  9&>JSii,  ^  hnrh  n6ia^s  rris  X£o-  oiae    littns    in  Ponto.     Qoin 

rof.  PtolemsBns   ipse   exsors  hic   omaas 

'  Et  Mamn]   MoKpis,  qnod  longa  colpae  videtnr,  qni  Tbyniadi  iosBl» 

ibret :  Iliruovcra,  quod  pinnnm  ferax.  Dapbnnsi»  nomeo  altemra  adJBdioef, 

Mimm  est  existimasse  Li?iuro,  lib.  qao  de  nomine  ceteri  silent  anctores : 

XXXVII.  pag.  468.  et  458.   iEthaliamy  pnesertim  com  Apolloniam  vocira- 

Chion,  et  Macrin,  tres  insalas,  nt  tam  esse  hanc  ipsam  Thyoiada  Plt- 

noniine,  ita  re  ipsa  dispares  foisse.  nins  asseveret,  vi.  13.  et  Notitia  E^ 

*  PeUitunmi]   neXXi}Muoy  6pos  X/oir  clesiastica  pag.  45.  inter  Episcopoa 

Stephano,  verbo  n^\iiva,  et  Diony-  Bithynise  provinciSB  seplimo  locoap- 

sio,  vs.  585.  Strab.  lib.  xiv.  pag.  645.  pellet  t^f  'AvoAAondSiot,  hoc  esC,  ot 

ncXif^aZor  6pos,  Hesychio,  nc\imwof  4  quidem  vldetnr,  Thyniadis  boJBa,  qnm 

Zths  ip  X/y.  Piinio  anctore  Apollonia  pariter  mo* 

'  CXXV.  mtU.]   Strab.  lib.  xiv.  cnpata  est :  ondecimo,  r^ 

pag.  645.  sudia  Dcccc.  hoc  est,  cxii.  oior,  cen  alterins  plane  ac 

M.  D.  pass.  oppidi :  c^jns  Antistes  Iniase  didtar 

t  SryMmntm]  De  qolbns  cap.  81.  S.  Sabas,  de  qao  Menologinai  oea- 

^  Thallun]   eriUAotva,  hoc  est,  flo*  trum  Ms.  Orsece,  die  secnnda  M aii : 

rens  ac  virescens.     £a  forte  est  qa»  iM/u)  rov  deiov  rorpbs  ijyior  Jo3«  An- 

Pelos  a  Stephano  dicitar  :  IlifXovr,  i^-  tncSmv  Anpvovalas* 

cos  mpi  Xiov,    Nam  in  Mss.  Reg.  1.  '  CEanssa]  Vini  proventn  imta.  Oi- 

2.  Colb.  1.  2.  TeUu$a  scribitnr.  A^-  rovo-w,  rSyoot  rp  X(y  «povtx^s,  inqait 

yoiMra,  sive   i^a^p^o^a,    Untrifera. —  Stephanns.  Herod.  qnoqne,  ilb.  i.  n. 

Differt  autem  hiee  sito  magis  qnam  165.  pag.  68.    ^EKt^Sns,  a  cervonm 

norolne  ab  ea  qum  Ptolemseo  v.  1.  ev-  multitadine.  Eb^wdmm^  hoc  est,  laie 

yt&r, ^  Kal Ao^Fovo^fa,  nnncnpatar :  cnm  taiperitafM.  *Afyaf^m,  hoc  est,  atto. 

hsBc  Daphnnsa  dicta  sit,  in  qaa  sn-  >  Jam  hts]  Proxime  memoraoe,  <E- 

nios,  inter  Chinm  Smyraamqoe  posita  nnssa,  et  rellqn».   "Ap^tpoi^  Jlmiim : 

ex  adverio  lonise  :  illa  Tbynias  Pli-  Wv6nnii<ns,   inqnit   Stephanna,    pott 


NAT.   HIST.   LIB.   V.  38. 


1029 


cantnr:    Anthin»,  Myonnesos,  Diarrheasa.^    In  utraque 
oppida  intercidere.    Poroselene''  cum  oppido:  Cercifle/ 


NOTiE 


Strab.  pag.  6it.  $ufni^b  T4m  luA  Ac^ 
80V.  Ataf^^wroy  dilabenit  sive  irrigma,' 
H»c  fuere  dnariiiii  ADthinaroro  do- 
mina.  Teiorom  ditioDis  Myonneiios 
fiiit,  teste  Tbiieyd.  lib.  111.  pag.  190. 
^  PertfaefMe]  nopo^f\4nf  Strab.  lib. 
xiii.  pag.  619.  qos  prius,  inqoit, 
obscceno  nomine  TlopiofftXiipnfi,  Ita 
post  Strabonem,  Stephanas.  Hesy- 
chios  :  IIopSMrcX^i^,  fura^h  Mwias 
Koi  AiafioUf  piiffot.  Scylaci,  pag.  S4. 
1^09,  Koi  v6\u  HopioffOjpmi,  Admo- 
net  antem  id  oppidi  nomen,  sibi  nt 
obiter  medicinam  faciamns,  in  Conci- 
lUs  Ephesino  et  Calchedonensi,  abi 
•aociatom  jacety  wix  nt  dignosci  qoeat. 
In  iBphesino  Itaqne,  ex  editione  Lab- 
beana,  pag.  454.  qni  'Lesbi'  modo 

*  Episcopos  Joannes/  appellator, 
idem  in  Balosiana,  pag.  1148.  '  Jo- 
annes  Episcopns  Leslio  Portoseie- 
nensis  et  Litorom '  dicitor,  ex  Cor- 
beiensl  codice :  ex  DiTiooensi, '  Lea- 
so  Portoselenensis  et  lictomm :'  de- 
niqoe  in  Parisiensi,  '  Lissopolonensi 
et  lotomm/  Molto  aotem  inqoina- 
tlos,  pagl  5S8.  'Joannes  Episcopas 
LesTiselenicatorom :'  et  p.  6S1. '  Joan- 
nes  Episcopus  Lesbi  Solenicatornm.' 
Com  legi  obiqoe  oporteat, '  Joaones 
Episcopos  Lesbi,  Pordoselenes/  tcI 

*  Poroselenes,  et  Litaram.'  Sic  in  Cal- 
chedonensi,  Act.  i.  pag.  321.  nbi  sub« 
scripsisse  dicitnr '  Fiorcntins  Episco- 
pos  Lesbi  et  Tenedi  Hellesponti/ 
eam  lectionem  soopte  Marte  eode- 
mnt  editores  Romani,  ot  qoem  sol- 
▼ere  nodum  non  valerent,  otcomqoe 
•lc  dlssecareot.  Nihil  est  enim  tri- 
catius  ea  lectione  qoam  vetnstae  ibl 
editiones  ezhibent,  etexemplaria  ma- 
nn  cxarata.  Sic  illae:  'Florentios 
Episcopos  Lesbos,  etTenedi  emporli 
Hellesponti  Etlicornm.'   Corbeiensis 


codex,  teste  V.  C.  Baloxio  pag.  1163. 

*  Florentios  Episcopos  Tenedo  empo- 
ri  Helentt  et  ietorom.'  Divionensis  : 

*  Florentius  Episcopos  Tenedo  impa- 
ri  Helen»  cllitorum.'    Parisiensis  : 

*  Florentios  Episcopos  Teneodempo- 
neaelenae  ellistorom.'  Labbeana  edi- 
tiOy  pag.  803.  ^XMp^Tios  iwtffitoirot 
Aiafiov,  Tcr^v,  TlpoirtKiniSf  AlyUiA«r. 
Latina  versio  ejos  loci,  qoam  Bala- 
zius  edidit,  pag.  1867.  *  Florentius 
Episcopns  Lesbi  Tenedi  Etlitornm,' 
omissa  <  Poroselenes '  raentione.  At- 
qni  legi  in  Orseco  oportnit,  A(<rpov, 
TeWSov,  TlopoatKiiiniis,  ical  Atr&tr  La- 
tine:  FhrentiuM  Epueopu8  Lesbi^  et 
Tetudiy  et  PoroteUmee^  et  LUarum. 
Nam  qnod  '  Litoram'  pro  *  Litarnm' 
exhibent  Hbri  omnes,  id  imperitiae 
ejus  aevi  interpretnm  Jnre  tribnimus, 
qni  et  *  Megaroram '  et '  Pylorum '  in 
Conc.  Ephes.  pag.  448,  ex  Mtydpmw^ 
Uvkmif,  aliaqne  similia  ferme  innumera 
fieri  posse  crediderunt.    Est  antem 

*  Litarnm '  a  Or»co  Airal,  insnlas  co- 
juspiam  nomen  Lesbo  vicins:  qno 
nomine  et  aliod  oppidum  apud  Har- 
pocrationem  et  Suidam  memini  me 
legere. 

^  Cereia]  Strabo,  pag.  618.  ait  Po- 
roselenen  insolis  vigintl,  aot  etiam 
XI»  ot  Timostheni  plaeet,  esse  finiti- 
mam :  qnae  Lesbnm  inter  Asiamqne 
inteijacent.  Ex  his  doarum  et  xx« 
nomina  Piinios  recitat :  Kfyictai,  *AXA- 
nif  de  qna  11.  89.  Awwploy  oMperuj  IIpo- 
Kowrai,  kiHmilia  ant  dainif  rtferta,  2(- 
Howrat  ir^Xxt  *lwias  Stephano  :  piiffov 
volnit  dicere.  n^Aiyy,  ical  Mapdl^oiwai^, 
ffol  hfiikwrirw  htiKO^Uims  rais  KXafofU^ 
rois  Hi^ovf,  memorat  Thncyd.  lib. 
viii.  p.  669«  Rectins  Stepiianus  Api- 
fioi^ay  vocat,  inrh  rStw  ^pipum^  a  vepre- 
tis.  De  Drymnsa  livios,  lib.  zxxviii. 


1030 


G.   PLINII   SEGUNDI 


Halone^  Commone^  Illetia^  Lepria,  et  Rbesperia,'  ProGosae^ 
Bolbulae,  Phannae,  PriapoSy  Syce,  Melane,  .^nare,  Sidasa, 
Pela»  Drymusa^  Anhydros,  Scopelos^  Sycussa,  Marathassa, 
Psile^  Perlrrheusa^  multieque  igtiobiles.  Clara  vero  in  alto 
Teos^'"  cum  oppido,  a  Chio  LXXi.  milL  d.  pass.7  tantan* 
dem  ab  Erythris. 

Juxta  Smyrnam  snnt  Peristerides,°  Carteria»  Alopece, 
Elseussa^  Bachina,  Pystira,  Crommyonesos,  Megale.  Ante 
Troada^Ascanise^®  Plate»  tres.  Dein  Lami»,  Plitaniae  ^ 
dufe^  Plate^  Scopelos^  Getone,  Arthedon/  Coelas,  Lagassae» 
Didymae. 

XXXIX.  Clarissima  autem  Lesbos/  a  Chio  lxv>  mllL 
passuum.  Himerte  '^  etLasia/  Pelasgia^  JSgira/  iEthiope/ 


Vet.  Dalec.  Dtareusa  Oronov.— 6  Lepria,  et  MlknBaf  Hnperia  VinXiun»  Hos, 
Vet.  Dalec.  Ccmare,  Sidusa^  Pela,  Dilimiua.  Deinde,  pro  Amkydra§,  Gronov. 
Anydrot.  Piaulo  pont,  pro  PtHe^  Vet.  Dalec.  PAt^.— 6  TkeoM  cod.  Dalec.— 
7  Ita  codd.  HarduiD.  et  Chiffl.  itein  Vet.  Dalec.  et  Basil.  cam  edd.  Hardniii. 
1.  9.  S.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  a  Chio  LXXXL  miU.  poMtMMm  Gronov.  et 
edd.  plurimaB  ante  Hardninnm. — 8  Artkeidon  Gronov. 

Cap.  XXXIX.   1  Hemerie  Gronov.~2  '  Siipra  cap.  86.  legitur  Jtfacria.'  Da. 

NGTiE 


pag.  480.  S^my  et  Suic^fo-o-a,  a  ficnbut 
nomen  habent.  Melane,  a  colore, 
*AM^pos,  ab  aqnarnm  peuuria.  Y/A17, 
a  nnditate,  sen  sterilitate.  flfpi^)^!/- 
ca,  ab  aquis  circnmfluentibus.  Pro 
€t  Resperia^  placet  conjectura  Pintla- 
ni  legentis,  Mtkrma,  Hesperia, 

^  Teosl  T4mSf  quam  in  peninsnla 
poftitam  Strab.  lib.  xiii.  pag.  644. 
ceteriqne  scriptores  docent:  atqoe 
adeo  continenti  annexam :  sed  ita  ut 
«stnante  mari  insnlas  in  morem  tota 
circnm  allneretar  aqnis.  H«c  Ana- 
creontis  patria.  IncoIaB  Teii  appel- 
lati. 

"  Peristerides'}  U^puntpiies^  ob  mnl- 
titudinem  co/ttifi6arttiR  ibi  degentinm ; 
ut  mox  iagyovcvaif  ob  lepwvm  copiam, 
aic  appellatae;  'AAfiMrcid^,  VH(ptvm; 
KpofifAu6yyri(ros,  ctBparftm.  Kaprtplaf 
ardaam  tajMJain,  et  munitam  sonat; 
VLeydKn,  magnam;  *ZKmowra,  olea  fe* 


raeem»  Elatam,  et  Bachinm  appellat 
isias  Livins,  lib.  xxxvii.  pag.  456. 
Pystira,  obscurse  originis.  Is  Msa. 
Ptscyra. 

^  Ascaiiiie]  'Ao-fcayiw,  nXarcMUy  Aa- 
plat» 

P  PUtamia]  Forte  lUiytfeu^fot,  qnod 
lateresibi  ol  v\ip6oi coquerentur.  Mox 
UKdnit  SirdrcAo^  Tttr^^  *AfA|ttv, 
RoZXai,  Aayovdrtrat,  ACSuyiot,  seu  gemteL' 
Ub,  De  Lagnisis,  Enstatbins  in  Iliad. 
B.  p.  306.  Nqcrot  liarjfovaaai^  hah  tmt 
4v  roTs  jicct  AayaM»y,  jc.  r.  A. 

*■  Lesbos]  Hodie  Metelim,  aboppidOy 
quod  ibi  maxime  insigne  est»  Mitj- 
lene. 

b  A  ChU  LXV.1  A  Chio,  LeiBDO, 
Tenedo,  cqnali  fere  iutervallo  Les- 
bon  distare  Strabo  prodidit,  lib.  xiu. 
p.  619.  stadiis  nempe  quingentis,  Imic 
est»  Lxii.  M.  o.  pass. 

«  Himerte']    'Ifuprii,  desiderabilia. 


NAT.   Hl&T.  LIB.   V.  S9.  1031 

Macaria^K  appellata  fuit,  novem  ^  ^  oppidis  inclyta.  Ex 
iis  Pyrrba^  hausta  est  mari,  ArisbeJ  terrarum  motu  sub- 
versa.  Antissam  ^  Methymna  traxit  in  seipsam  :  novem 
uibibqs  ^  Asiae  in  xxxvii.  mill.  passuum  vinica.  £t  Aga- 
mede  ^  obiit,  et  Hiera.  Restant  Eresos^""  Pyrrha,°  et  libera 
Mitylene,^  annis  m.  d.p  potens.^  Tota  insula  circuitur»  ut 
Isidorus,  CLXViii.^  mill.^^  passuum :  ut  veteres,  oxcv.  mill. 


lec.  Vid.  Varr.  lectt.  ibidem. — 3  Ila  codd.  Harduini,DaIec.  et  Vet.  oeto  Oro- 
nov.  et  edd.  vett. — 4  Ita  ex  codd.  emend.  Harduin.  Vlli,  urbibua  Gronov. 
'  Haec  verba,  VIII,  vrbHnta,  sapervacanea  sant.'  DaUe.  Mox,  partieala  ta 
Dou  legitar  in  Vet.  Dalec. — 6  Ita  ex  codd.  emend.  Harduinus,  eumque  se- 
cQti  Bunt  recentt.  annis  D,  poteHs  Oronov.  et  edd.  vett.— 6  Ita  codd.  Hardui- 

NOTiE 

Hactenns  male,  Hemerte.     Foit   et  sus  abstulit  insulas  mari,  junxitque 

'l4JL4pa  nomen  nrbis  in  Lesbo,  teste  terris :  Antissam  Lesbo/  &c.  Hodie 

Stephano,   verbo  "Iffaa:  qu»  et  n§-  Castel  Petra,    Antissa  diruta  trans- 

Xaayta  deinde,  nt  ipsa  Lesbos,  cogno-  ductos  Methymnam  Antissaeos,  auc- 

rainata  fnit.  tor  est  Livius,  lib.  xlv.  p.  582.    L. 

'  Et  Losta]   Aflur/a,  horrida  sylvis  ^milio  Paulo  ii.  C.  Licinio  Crasso 

agrestibns.    Forte  rectius,  Et  laea,  Coss.  anno  U.  C.  dlxxxvi. 

Id  enlm  Lesbo  nomen  fuit.  ■  Agamede]  *Ayafi'^,  rSiros  w€pi  U^f- 

«  .Xgira']  Afycipa.    An  idcirco  id  ei  favriis  A4<rfioVf  iuquit  Nicol.  Damasc. 

Domen  Inditnm,  quod  arboris  popules  in  Excerptis,  p.  494.  et  Stephanus. 

ferax  sit  ?   afyti^s  enim  ni ^ra  popului  ™  Ereeo»]  "ZpwoSf  w6\is  iv  Adfffi^, 

est.    MetbyinDtti  agri  pagus  fnit  Af-  Stephano  :  Strab.  lil).  xiv.  pag.  618. 

y^tpoSf  teste  Strab.  lib.  xiii.  p.  617.  'Ep9ffff6s.  Theophrasti  patria.  Hodie 

'  ^thiope']  Hesychius,  p.  S9.  Ateio^,  Geremia. 

^A4<r0tos,  n  Pyrrka]  Pyrrhae,  qnehanstama> 

9  Maearia]  A  Pyrrha,  qnae  et  Ma-  ri  fuerat,  subnrbium.  Strabo  loc.  cit. 

jcapia  nnncnpata  est,  nomen  id  trasit.  ^  8i  n^^a  Karlerrpairrai*  rh  8i  Tpod- 

Hujns  filia  Agamed^  oppido  dedit.  muty  oUttrat,  jcai  lx«i  Ai/i^a,  k.  r.  X, 

Stephanns,  verbo  *Ayan'^.    A  Ma-  <>  Lt^era  Mitylene]  *  Mitylenisis  li* 

care  Criaaii  F.  Macariam  appellatam  bertas,  in  nnins  Tbeophanis  gratiam, 

putat  Dionys.  Halic.  Antiq.  Rom.  lib.  a  Pompeio  restitnta  est/  inqoit  Vel* 

I.  p- 16.  leius  II.  18.  p.  10.  et  Plutarchus  in 

^  Novem]  Ita  Mss.  omnea  :   editi  Pompeio,  p.  641.    Orsecis  olim  Mirv- 

oeto  tantnm.    At  statim  appellantor  \4*^,  dodc  MeteUno,  In  nnmmis  Mu- 

oovem.  nei  nostri  Parisiensls,  et  apod  Span- 

*  Ex  Ob  Pyrrha]  Strab.  lib.  xiii.  p.  hem.  p.  S50.  et  901.  MYTIAHNAmN. 

618.  h  tk  Uir^  Koriffrpairrai.  p  Annis  M.  D.]   Sic  Mss.  omues, 

i  AriMbe]  *Aplff0a  Straboni,  infXis  (V  R.  1.  2.  Colb.  12.  Paris.  &c.  Editiso- 

A^/Sy,  lib.  xiii.  p.  690.  iiini  D. 

^  AniiuoM]  ''Ayruriray  Tiiocyd.  vo-  <i   CLXVIII.  mti/.]    Artemidorns 

eatflib.iii.  p.  183.  PliD.  11.91.  'Rnr-  apud  Agathemernm  Geogr.  i.  5.  et 


1033  0.   PLINII   9BCUNDI 

MoDtes  babet  LepethymaiB,^ '   Ordymnam,''   Macistom,^ 

Creonem^  Olympum.    A  proxima  continente  abest  vii.  n. 

D."  passuam.  InsnlaB  appositas^  Sandaleon  z""  Leac»  ^  qoiii- 

qae.    Ex  iis  Cydonea,  com  fonte  calido.  Ai^enass8&'  ab 

Mge^  y  IV.  mill.  passuam  distant.  Dein  PheUosa,9>  Pedna. 

Extra  HellespontQm  adversa  Sigeo  littori  adjacet  Tenedos^ 

Leucophrys  dicta,  et  Phoenice,  et  Lymessos,  Abest  a  Les- 

bo  LVi.milL  passuum^  a  Sigeo  xii.  m.  d. 

XL.  (xxxii.)  Impetum  deinde  sumit  HeUespontos,  et 

mare  incumbit,  vorticibus  limitem  fodiens^  donec  Asiam 

abrumpat  Europse.    Promontorium  id  appellavimas  ^  Tra- 

pezam:'  ab  eo  decem  mill.  passuum,  Abydnm  ^  oppidom. 


^^■»^^^0^^^^^ 


niy  et  Baiiil.  CLXXIII.  Oronov.— 7  Lepeihymnum  Harduto.  2.  3.  Bipont  et 
Fraos.  Lepethymum  Ald.  Junt.  Basil.  Lugd.  Eraami,  Frankf.  1683.  Dalec, 
Lagd.  1606.  £ls.  Gronov.  et  Harduio.  1.  Mox  Ordmam  ap.  Tbeopbr.  Hbt. 
]ib.  III.  cap.  nlt.  Panlo  post.  libri  Mss.  ap.  Hardoio.  et  vetnsts  edd.  ha- 
bent  SmidaUm^S  Argentuaa  Mge  codd.  et  Vet.  Dalec— 9  Dtm  PhumU  Vet. 
Dalec. 

NOM 

Strab.  lib.  xiii.  p.  616.  stadiis  ceo-  xii.  pag.  617.  tret  exigatB  insiilKy  lit- 
tom  sopra  mille  ambitum  insuln  cir-    torl  proxime»  jozta  Canas,  de  i|aibvs« 


comscribaoty  qae  soot  passaom  mii-  cap.  SS.   Naoc  sunt  dius  tantna 

lia  cxxxvii.  et  d.  pass.  oUius  nomiois.    Harpocratioa,  p.  45« 

'  Lepethymiun]  Antigonns,  io  Hist.  'Apyawvatu,  t^oi  Ktl/unu  fwam  t|s 

Mirab.  Affr/rtiyAyos.  HodieX>p<URo,et  /i4v fiov^  hvh 'Apybw  rar^t,   ArgtnMOS 

le  Mont.  S,  Theodore,  pariter  vocat  Val.  Max.  I.  iii«  p.  idt. 

*  Ordynumm]  "Op^woy  vocat  Tbeo-  p.  189.  et  Diod.  Bibl.  lib.  xiu.  p.9IT. 

phr.  Hist.  iii.  18.            .  7  Ab  JEge]  Qoae  ona  est  e  qnioqne 

<  MacUtwn]  MiKurros.   Mox  Kp4ov^  iis>  quas  Leucas  antea  nomiiiavtt. 

Arisloph.  in  Banis,  Afvi«U,  wtfil  rw  *  PheLbua]  A  sobere,  qaod  gigmt, 

Kp^.  nomen  invenit.  4>cXX^  sa6crest  Gne- 

"  VILM, D.]  OmninobaecmenBura  cis.  nlBra  deinde»  obscnr»  origuiis. 

com  Strabooe  congruit,  qoi  lib.  xiii.  *  TVacdas]  Forte  a  Tene»  qai  apad 

p.  616.  Lx.  stadiis  iutervalium  id  de-  Tenedios  saiictissimns  Bens  habeba- 

finit.  tdr,  ot  ait  Cicero  in  Verreat.    Hedia 


V  SandaUm]    In   nummo   Claudii  TVacdo,  notissima  fama  insnla»  nt 

Imp.  epigrapbe  CANAAAIEON,  num  cinitMaro^neid.ii.  Affoo^spriaa 

huc  pertineat,  sstimandom  aliis  re«  appellata,  teste  Stepbano,  Snida,  et 

Ijnquimns.  Extat  in  Thesauro  Oolt-  Hesychio»  verbo  Ac^ico^pws.    Deiode 

aii,  p.  230.  ^oa^Uai  et  Aiyny^r  eadem  iiancii- 

^  Lmcip]  AcvKcU,  alba.  Kv&^j^cio,  «o-  pata. 

f  oiids  mali»  abundam.  ^  AppeUanimui]  Cap.  SS. 

>  Argenuaea]  'AfyyiyoMratStrab.  lib.  ^  ^^ydam]  "Afiv^s  contra  SestOB 


NAT.  UIST.   LIB.   V.  40. 


1083 


ubi  angDStiae  septem  stadlonnn.'  Deinde  Percote  *  oppi- 
dom :  et  LampsacBm/  aotea  Pityasa  dictam.  Pariam  colo- 
nia^s  quam  Homeras*"  Adrastiam  appellavit.  Oppidum 
Priapos^*  amnis  ^sepus  :*  J  Zelia.^  Propontis :'  ita  appella- 
tur^  ubi  se  dilatat  mare.  Flumen  Granicum,"^  Artace  "  por« 
tus,  ubi  oppidam  fuit.  Ultra  insula,''  quam  continenti  junxit 


Cap.  xl.   1  Trmam  Chiffl.— 2  Abupus  cod.  Dalec.  JEtapuB  Strab.— S  Ita 


NOTJE 


Thracis  posita.  Utrlqne  commaoifl 
appellatio,  Us  DardanelUs. 

^  Septem  stad.]  Sive,  qaod  idem  est, 
passaum  dccclxxv. 

*  Ptrc^ie']  n§fHc^  Homero»  Iliad. 
B.  835.  Strab.  lib.  xiii.  pag.  690.  Ar- 
riano  Ezped.  Alez.  lib.  i.  p.  S4.  In- 
colae  Tl€pia6aioi, 

'£ampfaciciii]HodieLaMp«tco.  Grs« 
cis  AdfAiJHucos,  «tUur  Thr^ovaa  KrfOfUmi^ 
inquit  Stephanas,  vel  ob  pmmim,  vt- 
rimPy  maltitudioemy  ut  ait  Schol. 
Arlstoph.  in  Pluto,  p.  62.  vel  ob  the- 
saarum  ibi  a  Pbryzo  defoisam,  at 
Schol.  Apollonti,  ad  Argon.  i.  OSS. 
epfKC5  tJ^  rh¥  9iiaa»piuf  vir^  Xiyoa» 
au  Ibrv6taaa9  vocat  Plutarch.  de 
Virt.  Mal.  p.  255.  Vide  et  EusUth. 
in  Iliad.  B.  p.  255.  Distat  ab  Abydo 
•tadilt  CLxx.  inqait  Strab.  lib.  xiii. 
p.  689.  hoc  est,  xxi.  m.  ccl.  pass. 
Car  Lampsacum  vocitatum  sit,  dis- 
ces  a  Mela  i.  19.  et  a  Platarch.  de 
Vlrt.  MuL 

K  PariMm  eolania']  Hdptoif  Strab.  lib. 
XIII.  p.  688.  ut  Ptolem.  v.  2.  Hojas 
colonic  memioit  etiam  Ulpianaft,  lib. 
L.  Digett.  tit.  5.  de  Censibas :  '  In 
Provincia  Asia/  inqalt,  *  duaB  sant 
juris  Italici :  Troas,  et  Parium.' 

^  Homerus]  In  Catalogo,  Iliad.  B. 
285.  Ot  f  *A9pdar€idif  -e  cTxor.  Ubi 
EnsUfhias,  pag.  855.  annotat  *A8pd(0'- 
rma»  inter  Parion  et  Priapon  sitani 
foiase :  ficral^  Wpniixaa  koI  Xiopiaa  rov 


Mcr^  VLpnamtl^  Ab  Adrasto  rege  id 
factom  nomen  colligimas  ex  Harpocr. 
pag.  8.  verbo  *A8pa<rr. 

^%Pnapoe\  Habet  a  namineyquod 
ibi  colitur,  nomen :  II^vos.  Thucyd. 
lib.  Tiii.  pag.  629.  et  Strab.  lib.  xiii. 
pag.  687.  Ab  ipso  Priapo  conditam 
ait  Schol.Theocriti,  adldyll.A.  21. 

i  JEupad]  AXarpros,  Strabonl,  loc. 
cit.  Appiano,  in  Mithrid.  pag.  222.  et 
ante  eos  Homer.  B.  825.  Nanc  Spi' 
ga.    Lampsacnm  allait. 

^  Zelia]  Oppidi  nomen.  Homero, 
loc.  eit«  et  Stephano,  Z^Afta,  v6Kis 
TpMos»  Cysicenomm  ditioniS|  ex 
Strabone,  pag.  588. 

*  PropantU]  Hodie  ilfer  de  Afarmo- 
ra, 

">  GroiiMiim]  Tpaytahs  in  Ida  monte 
proBuens.  Strab.  lib.  xiii.  pag.  602. 
Hodie  Xazzara.  '  Hic  primum/ ut  ait 
Mela  1. 19.  *  inter  Persas  et  Alexan- 
drum  pogna  fait  nobilis.' 

■  Artace]  'Aprdieti  Strab.  lib.  xiv. 
pag.  685.  post.  Herod.  lib.  v.  pag. 
844.  n.  38.  Artacii  fontis,  prope  Cy- 
zicum,  meminit  Schol.  Apoll.  ad  Ar- 
gon.  I.  957. 

^  UUra  instda]  Cyzicenoram  insnla 
dicitur  Straboni,  loc.  cit.  ipsaqae 
K^iicof  Milesiorum  colonia  appella- 
tur.  Qnare  Miletnm  Cyzici  solum 
genitale  vocat  Velleius,  lib.  ii.  Con- 
tinenti  annezam  gemino  ponte  Stra- 
bo  prodidir^  lib.  xii.  pag.  675. 


1034  C.   PLINII  SBGUNDI 

Alexander,  in  qna  oppidum  Milesiorum  Cyzicnm,  ante  vo- 
citatum '  Arctennesos,^  et  Dolionis>'>  et  Dindymis/  cnjas  a 
vertice  mons  Dindymus.  Mox  oppida :  Placia/  Ariace/ ' 
Scylace:  quorum  a  tergo  mons  OlympuSy  Mysius  ^  "  dictas: 
civitas  Olympena.  Amnes :  Horisius/  et  Rhyndacus,  ante 
Lycus  vocatus.  Oritur  in  stagno  Artynia  juxta  Miletopo- 
lim  i''  recipit  Maceston/  et  plerosque  alios^  Asiam  Bithy- 
niamque  disterminans.     Ea^  appellata  est  Cronia,  dein 


^^S^^  ^^^^^  0  *<^ 


codd.  Regg.  Brot.  et  Editio  prioceps ;  miM  oociiohuii  edd.  vnlgg.  ante  Bro- 
tier.  Mox,  iircomiem  Oronov.  Deinde  in  Chiffl.  Du/ymtj,  ci^itt  a  xtrtut 
moiM  Du/ymiif.— 4  Ita  codd.  Regg.  Brot.  Colb.  et  Editio  princepA ;  Ariac^t 
edd.  vulgg.  aote  Brotier.— 5  Ita  Vet.  Dalec.  Hardaio.  1.  2.  8.  Miller.  ^i- 


NOTiE 

p  AtcUiWitwi^  Hoc  est,  nrsornm  cia,  et  Scylace,  parv»  Pelasgoram 

insnla.     Stephanns,   verbo   K^ucor  colonis  :  quibns   a   tergo  immUiet 

'EicaXcirod^ical^ApKTwiry^o-os.  £t  pag.  mons  Olympins,  nt  iocols    vocant, 

III.  "Apieruv  yfjffos'  ofhm  ^  K^iicos  Myslos.  Is  flumen  Rhyndacam  in  ea 

iKokwro,    Mons  immjnebat  opptdo,  que  sequuntnr  emittit/  Sce.   nxociv, 

in   qno  nrti  frequentes  :  unde   ipsi  lonicadialecto,  Herod.  lib.i.  Stepha- 

monti  nomen  :  rh  "Apicruv  6pos.    Auc*  no,  nxdiai,  v6\is  'EAAiytnrorrla.    Ineo- 

tor  Strab.  lib.  xii.  pag.  475.  le  TlXMaayol  apud  Dionys.  Halic  Ao- 

4    Dolionui]   Hinc   AoXiov€s    apnd  tiq.  Rom.  lib.  i.  pag.  23. 

Strab.  vocati,  qoi  circa  Cyzicnm  de-  *  Ariace  [ilnacos]  Mss.  omnes,  R. 

gebant  ab  iEsepo  amne   usqne   ad  1.2.  Colb.  1.  2.  &e.  Ariace,  Scylmee. 

Rhyndacom,  et  Dascylitidem  regio-  Haec  Melae  memorata,  loc.  clt.  He- 

nem:  atqne  haec   veloti  praefectura  rod.  quoque  2icv\iLici|,  lib.  i.  n.  57.pag. 

Ao\toy\s  vocabatur.    AoTaovia   Calli-  21. 

macho,  apud  Schol.  Apoll.  ad  Argon.  *  ilfyAicf]  'OXvfiiror  M^ws,  Herod. 

I.  9S7.    Stephanns  qooque :  IkoXioy^s,  lib.  i.  num.  86.  pag.  15.  et  Ptolein. 

ol  r^v  Kv{utor  olKovrrts,  k.  r.X.  v.  I.   Potest  et  Meeriut  scribi. 

r  Dindymi»']  Ab  altero  monte  qni  ^  Horutitf]  'Oplfios,  *PMaK»s,  Ho- 

urbi  proximus  tdvZvfios  vocatur  eti-  Jns  meminere  Mela  loc.  cit.  Scjlaz, 

am  a  Strabone,  pag.  675.  quo  in  mon-  pag.  3S. aliiqne. 

te  fanum  Dindymenes  fuit  Deorom  ^  MUeto^lini]  Unde  Miletopotitx 

MatriSi  ab  Argonantis  dicatum.  Scbo-  dicti,  de  quibns  cap.  32.  Stephaniis : 

liast.  Apollon.  ad  Argon.  i.  986.  Afv-  MikirrolnroXis,  r^Kis  fiera^h  Ktfutomaai 

^vixoVf  tpos  KvfUcoVf  Up6v   rjis    *F4as.  BiBvvias,  rtpi  rhv  ^TMaicov. 

Scholiastes  Nicandri  in  Alexiph.  pag.  ^    Maceston']     Amnem    MdLntfrsv 

61.  Al^vfxov  6pos  iv  Kv^K^  vocat :  sed  Strabo  vocat,  lib.  xii.  pag.  676.  ait- 

negat  ita  recte  vocari  Strabo,  loc.  que  per  Abrettenam  Mysiam  flnere, 

cit.  de  qua  egimus  cap.  32. 


■  Placia]  Melam  transcribit,  cnjos        '   Ea]   Bithynia  scilicet. 
bsc  verba,  1. 19. '  Post  Cysicom  Pla-     qood  se  priscos  jactarent^  et  qnem* 


NAT.  HIST.   LIB.  V.  40. 


1035 


Thessalisy  dein  MaliaDde,  et  Strymotiis.  Hos  Homeras^ 
Hali^onas  dixit,  quando  pra^ingitar  gens  mari.  Urbsfait 
immensa  Attusa  nomine  t  nunc  sunt  xii.  civitates/  inter 
qaas  Grordiu-come/  quae  Juliopolis  vocatur,  ct  in  ora  Das- 
cylos.''  Deinde  flumen  Gelbes  'J  et  intus  Helgas  oppidum, 
quae  Germanicopolisy'^  alio  nomine  Booscoete :  sicut  Apa- 
mea/  *"  quae  nunc  Myrlea  Colophoniorum :   flumen  Ethe- 


^^«^^^^^^^^^iri» 


pont.  et  Franz.  Mynu  cod.  Dalec.  Mtgsius  Gronov.— 6  Ita  codd.  Hftrdaini  et 
Chiffl.  item  Harduin.  I.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et  Fraoz.  nunc  sunt  XV, civUates 
Gronov.  et  edd.  vett. — 7  Ita  codd.  Regg.  Brot.  Colb.  et  £d.  pT,fiumen  Gebea 
Ald,  Jant.  Basil.  Lngd.  Erasmi,  Frankf.  1582.  Dalec.  Lugd.  1(306.  £lz.  Oro- 
nov.  Hardain.  1.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Franz.~8  Ita  perpetoo  legitnr  per 

NOTJE 


ftdmodQm  ArcadeSyVfHKTcXiiyovs.  ^w- 
aahXs,  vel  a  Thessalo  rege,  vel  quod 
ibi  rerum  potiti  sint  aliquando  Thes- 
sali.  Pro  MaUandey  forte  Mariandyne 
rescribendnro,  qnas  pan  Bitbyniae 
fuit,  de  qua  dicemns  vi.  I.  Eusebius 
eniffi  in  Chron.  ad  n.  594.  Bievyia  i- 
KTioBii  twh^lviKOS'  4 rh  vp)y  MopiavS^ 
KoKovfUvTi.  Ifrpvfunfis  deniqne  ab  ali- 
quo  insigniore  amne,  cni  Thessali, 
dum  ibi  tmperitareDt,  Strymonis 
Thessalis  amnis  nomen  dederint. 
Hesychins:  ^pvfi6wiotf  ol  BtBvnl  rh 
wp6rtpop» 

>  Homema]  Iliad.  B.  856.  A^^ 
*A?ai6votP,  £phoras  apnd  Stephan. 
p.  63.  anctor  est  Halizones  eam  re- 
gionem  obtinulsse,  quse  inter  Mysiam, 
Cariam,  et  Lydiam  jacet.  Paphla- 
goniae  Hesychins  adjudicat:  oiinus 
recte. 

*  Gordiu-conui]  Topiiov  KAfiti,  Pto- 
lem.  ▼•  1.  *lov\i6firoKts,  £x  Oordo  pa- 
go  Cleo  pnedonum  dux  urbem  con- 
didit^et  Jnliopolim  nominavit.  Anc- 
torStrab.  lib.  xii.p.574.  Livio  lib. 
^xxviti.  pag.  472.  est  Oordiu-tichoSy 
Tof^iov  Tuxos. — 'In  Concilio  Qnini- 
sexto»  p.  1149.  *lfffiupos  htlffKMos  Top- 
Soirfyfimv  T^r  BiBww  iwapxittt»    IndO' 


Tus  Episcopua  Gordoaervorum  citUatiSf 
BUhifnorum  provinciiB,'  £d.  sec. 

b  Dascylos]  Mela  i.  19.  <  Trans 
Rhyndacnm  est  Dascylos,  et  qoam 
Colophonii  collocavere,  My  rlea.*  Acur- 
K6\9top  Straboni,  p.  575.  Stephano : 
AaitrK6\top,  vfpl  BtBwta».  .  Dionysio 
Halic.  Antiq.  lib.  i.  p.  38.  I^  AaarKV' 
ktrts. — '  In  Conc.  *  Qninis.  p.  1 194. 
'Iwipyris  hrtaKOtros  v^ws  AvffKO^ias 
rris  BtBvpSip  irapxias,  Corr ige,  AoffKv- 
?das,'  Ed.$ec, 

^  GermanieopoUa']  Nnmmnm  vidt 
cumepigraphe,  rEPMANIKOnOAEfiC 
Nomen  alterum  He/g^as  sermonis  bar- 
barici  est :  tertinm  Booacate,  Orseca- 
nici:  Bohs  koItti,  Bovia  cubile,  In 
Notitia  £ccles.  pag.  87.  Provincias 
IsanrisB  attribnitnr. 

«  Apamea']  Nomen  haec  habet  ab 
nxore  Prusise  regis,  qni  Hannibalem 
recepit.  Anctor  Strabo,  lib.  xii.  p. 
563.  Stephanus :  Mvp\€ta^  v6\ts  Bitfu- 
pias,  4  P^P  KoXovfUpri  'AvdfjLtta,  Colo- 
phoniorum  coloniam  Mela  qnoqne 
appellat,  loc.  cit.  Cum  Plinins  aicu$ 
Apamea  dicit,  intns  qnoqoe  positam 
innuit,  ot  Germanicopolim,  hoc  est, 
a  mari  sejanctam. 


1036  C.   PLINII      ECUNDI 

leam,  antiqaas  Troadis  finiSf  et  Mysise  initiam.  Postea 
sinas/  in  qao  flamen  Ascaniam  :>  oppidam  Bryllion  i^  am- 
nes^  HylaSj  et  Cios,  cum  oppido '  ejasdem  nominis»  qood 
fuit  emporiom  non  procul  accolentis  Phrygise,  a  MilftBii.s 
qaidem  conditum^  in  loco  tamen  qui  Ascania  Phiygise  ro- 
cabatur.    Quapropter  non  alibi  aptius  de  ea  dicator. ' 

XLi.  Fhrygia  Troadi  J  superjecta,  populisque  a  promoa- 
torio  Lecto  ad  flumen  Etheleum  prsBdictis,  septemtrionali 
sui  parte  Galatise  contennina :  meridiana  LycaoniaB,  Pisi- 
diae,  Mygdonia&qne  :  ab  oriente  Cappadociam  attingit.  Op- 
pida  ibi  celeberrima  prseter  jam  dicta/  Ancyra/  Andfia/  *" 
Celaense,"  Colossae^''  Carina/  Cotyaiony^^  Ceran8d|'C<Hiiaiii^^* 


^^>^^^4 


e  in  Chiffl.  Apama  Orono?.  et  edd.  Tett.    Moz»  MyrUa  pro  Mfrka  Ptoten. 
—9  Vet.  Dalec.  dieetur, 

Cap.  xu.   1  *  Audira  Stepfa.  Afidraea  Ptolem.'  XWer.  Mov,  Ctiaury  C.  C. 
Cotiaum  Oronov.  CeUiue  C.  C.  CUiaa  Chiffl.— 3  Icnmua  OronoT. 

NOT£ 

f  Potlea  mi»]  Sioe  nomioe.   Mela  da  CkmU  etl.'  £d.  sec. 

1. 19.  *  Myrlee :  doo  siint  inde  modl-.  1  Phrygia   TroadQ     TraiiKrilraBt 

ci  siDiit :  alter  sioe  oomine  Cion  am*  haec  Sormos^  cap.  40.  pag.  70.  et  Ca* 

plectitar,  Phrygln  haud  longe  ja-  pella,  lib.  vi.  cap.  de  Phrygia.  p. 

centis  opportanlsftimom  emporiam:  2S1. 

alter,  Olbiaans.'  ^  Praterjam  dieta']  Cap.  29.  et  SO. 

t  ^Moiitam]    'Ajncdt^tos  wcrafi^,  et  '  Aacffra]  H«c  Ancyra  Phrygtv. 

ab  eo  dicta  'AffKoyta  ^pvyias,  Stepha*  a  Oalatica  longe  divena,  ot  aniaad- 

no,  p.  132.  vertit  Strab.  lib.  zii.  p.  667.  ecsi  e 

^  Bryllion]  B^AXiov  Stephano.  duabus  nnam  Stephanas  coollaK  te- 

'  Cion  oppido]  Mela,  loc.  cit  Ktbf,  mera  videatar.     In  Notltia  Episc. 

hodle  inoolis  Choratia.    Turdsy  CA«-  Phrygic  Capatians,  pag.  2.  ^Aywopa^ 

rie,  a  cerasornm  copla.    Kiov  wvraftov  xxiv.  locnm  obtinet.    In  Prov.  Ga- 

6fjmf6fiw  meminit  Schol.  Apoll.  ad  i.  latiSy  pag.  SS.  ''ATintpa  larrpSmkts^ 

1S21. — '  ^AffKorin  *poyitr  locns  eti  Ho-  primnm.     Hcc  Ptolemmo,  v.  2.  TAf- 

mera,  II.  B.  86S.    Numroas  Severi  Kopa^poyias. 

Imp.  qnem  vidimus  ap.  D.  Fontal-  ■  Andria]  Ita  librl  omnea.    Cave 

Due,  Eq.  Anglam  :  AT.  KAIC.  CEOTIT-  credas  esse  r&  ''Ajf^oipa  Strabonis,  et 

POC.  nE.  IwKp.  Cttear  Seeerut  PerU»  Stephani.    Hsec  enlm  JEolidts  dvi- 

nax.  .X*  CEOTHPOT  BACIAETONTOC  tas  Jnxta  Astyren  et  Pitanen  cst. 

OKOCMOC     ETTTXEI.   H     A«APrOT  *   Celcn^B]    KcPUuMOy  onde  ti 


KIANOIC.  sic  Interpretati  ei  snmns :  dncti  Apameam  cives,  at  dlctnm  cat 

3«v4fN>v  /SodriXc^orrof  h  K^trpos  otmfxtu  sect  20.    De  his  ArrlaaaSy  Ilb.  i.  de 

4  'AffKoyla  ^poytas  Apovpa  y4rtfu>s  Mip»  Exped^  Alex.  pag.  70. 

X«  KcayoiT.    Seoero  tmperaxte  felix  ett  <>  Colott€s]  KoXoorvol  Strab.  lib.  m. 


Orbit.    AteoMa  Phrygite  ieUm/oam-     p.  576.  Colossenset  D.  Panli  Episto* 


NAT.   HI8T.   LIB.   V.  42. 


1037 


MidaioD.*  Snnt  aactores/  transisse  ex  Europa  Mysos,  et 
Brygas,  et  Thynos,  a  quibns  appellantur  Mysi,  Phryges> 
Bithyni. 

XLii.  Simul  dicendum  videtur  et  de  Galatia,  qu8B  su- 
perposita  agros  majori  ex  parte  Phrygise  tenet,  caputque 
quondam  ejus  Gordinm.^  Qui  partem  eam  insedere  Gallo- 
rum,  Tolistobogi,"  **  et  Voturi,  et  Ambitui  *  *"  vocantur :  qui 
Maeonise  et  Paphlagonise  regionem,  Trocmi.^  ^  Praetendi* 


Cjlp.  xi.ii.    1  Toligtobogi  Ptolem.  ToMobagi  Chiffl.  Talosiobogi  Flor.-^ 
a  Vet.  Dalec.  Ambuan.-^^  Siral».  Sic  in  Tp6KfAM.^4  AkuMnte$  Chifflb    Mox, 


NOTiE 


la  nobilitaTit. 

P  CariMa]  In  Notitia  Eccles.  pag. 
49.  ioter  Episcopos  Prov.  Phrygl» 
Capatiane  centetur  6  Kaplas  :  oDde 
Cana  forte  legi  apnd  Pliiiiuni,  pra* 
Btabilius  fnerit. 

4  Catffaum]  Korvdeiop  it6\a  ^fnryiaSf 
Straboni,  loc.  cit.  et  Stepbano,  et 
Ptolem.  ▼.  2.  In  nnmmis  est  KO» 
TIAEON  et  KOTIAEi:^. 

'  CeraneB]  An  Koipar^.  At  in  Mss, 
R.  1.  3.  &c»  Cera  tantnm  legitnr. 
Arbitror  esse  Kfprrdwett  cujns  mentio 
in  Notitia  Episcopatuom  Prov.Phry- 
giae  CapatiauflB. 

*  ConiutH]  K^ioy»  Vide  Notas  et 
Emend.  nnm.  96. 

*  Midaian]  Mclkkioy,  it^is  ^fivylas^ 
Dioni  lib.  zlix.  pag.  403.  et  Stepha- 
Do,  et  Ptolem.  ▼.  2.  Straboni,  pag. 
576.  MadXay, 

o  Sant  aMct9re$]  Qoornm  princeps 
Herod.  lib.  vii.  pag.  409.  o.  7S.  Bry- 
ges  olim  Macedonibus  finitimi :  Thy- 
nl,  Stiymonis  accolsB  fnere,  et  inde 
Strymonii  appellati,  teste  eodem  He- 
rod*  Scholiastes  Apoll.  ad  Argon.  ii. 
408«  ait  esse  Thracim  partem»  qna 
Ourb  ▼ocetnr.  Mida  dnce,  eo  scili- 
cet  cni  asininas  anres  fabulse  dedere, 
Brigas  in  Mytiam  transmeasse)  atqne 
eiigna  vocis  appellatlone  Phrygas 


ibi  esse  appellatos,  anctor  est  Conon' 
in  Bibl.  Photii,  cod.  clzzxvi.  pag. 
424.    . 

»  Gerdiim]  Hsec  Mid»  regia.  Ste- 
phanns :  ropditior,  Avb  ropS/ou  rov  to- 
TfAs  Miiovy  a  Gardio  Mida  patre. 
Hic  Alexander  Gordinra  nodnm  sol- 
vit.  Urbem  Sangarins  amnis  alluebatf 
teste  Arriano,  Ezped.  Alex.  lib.  i. 
pag.  80.  nbi  f^pdtor  oppidnm  vocat. 
In  nnmmis,  apud  Spanhem.  pag.  907. 
rOPAHNnN.  Livins,  lib.  xzzviii. 
pag.  474.  'Oordium  haud  magnnm 
qnidem  oppidnm  est,  sed  plnsquam 
mediterranenm,  celebre,  et  freqnens 
emporinm  :  tria  marla  pari  ferme 
distantia  intervallo  habet/  &c. 

^  ToHetobogi]  Solmo,  cap.  41.  p. 
71.  Tolieiobogi,  Floro  ii.  11.  Toloe- 
tobogi,  Ptolemso  qnoqne,  v.  4.  To- 
\iar6fiayot,  Livio  lib.  xxxviii.  pag. 
473.  Tolistobogi,  cnm  Trocmis  et 
Tectosagls  appelhintnr,  nbi  de  Oal- 
lomm  expedltione  in  Asiam  prolixe 
disserit.  Strab.  quoqoe,  lib.  xii.  p. 
«66. 

«  AmbUui]  Vlde  NoUs  et  Emend. 
nnm.  96. 

^  TVocmi]  Stephanns:  Tp6Kfiot,  l[$' 
vos  TaXaTiKbVy  iKoXovpro  8^  ica2  TpoKfiii» 
poL  Appianns  in  Syriac.  pag.  107. 
TffiCTOO^ftyai,  Tp^Kfun^tkKunifiuiu 


1038 


C.  PLINII   SBCUNOI 


tur  Cappadociay  a  «eptcmtrione  et  Solis  orta»  cnjas  uber- 
rimam  partem  occupavcre  Tectosages,  ac  Teutobodiaci. 
Et  gentes  quidem  hae.  Populi  vero  ac  tetrarchiaB  omnes, 
numoro  cxcv.  Oppida :  Tectosagum,  Ancyra :'  Trocmo- 
rum,  Tavinm  :^  Tolistobogoruray  Pesinns.^  Praeter  hos  ce- 
lebres,  Attalenses,**  Arasenses^^  ^  ComenseS|J  Dioshieiosii- 
tse,^  Lystreni^^  Neapolitani,™  CEandenses,  Seleacenses," 
Sebasteni^^  Timoniacenses^p  Tebaseni.^   Attingit  Galatia  et 


^^^^^^^»^»»^ 


Commenan^  Didyen»etf  Hieronenset  codd.  Dalec.  et  Chiffl.  et  Vet.  Dalec. 
^5  Tarbaseni  Vet.  Dalec.  Thebaseni  Hardaio.  1.  2.  et  Frans.  TebtMemi  Gro- 


NOTiE 


«  Ancyra"]  "Ayicvpa  yofrpiicoXts  Pto- 
lemeo,  v.  4.  Tectosagnm  oppidum 
Strabooi,  lik.  xii.  pag.  567.  Galatiai 
Metropolit,  in  Notitia  Eccles.  A 
Phrygiaca,  de  qua  snperius,  diversa. 
Ab  Aogusto  Caesare  cooditam,  De- 
jotaro  rege  devicto,  prodidit  Tsetzes, 
Ciiiliad.  i.  vs.  132.  Nuoc  Angowri, 
Vide  Notas  et  Emeod.  oom.  90. 
Hioc  Marcellos  Aoryraous  ille  ambi- 
goaB  fidei  plerisqne  sospectns. 
.  '  Taeiam]  Tw>iioy  in  Trocmis,  Pto- 
lem.  V.  4.  et  Strab.  lib.  xii.  pag.  5G7. 
lo  Notitia  Eccles.  pag.  38.  Tafiia, 
Stepbano,  Tavta. 

V  Pesinut']  Uwowovi  io  Tolistobo- 
gis  Ptolemaeo  loc.  cit.  lo  Notitia 
EccYes.  Prov.  Oalatiae  Salutaris, 
pag.  33.  n«rtyoOs.  De  vocis  origi- 
natiooe,  vide  Ammiaoum  lib.  xxii. 
pag.  210. 

^  Attalen»et\  Forte  Adadentet:  ab 
*A8aSa  Pisidiae  niediterraoeo  oppido, 
apod  Ptolem.  v.  5.  et  io  Notilia  Ec- 
cles.  pag.  29. 

*  Aratenset]  Vel  ab  "Afyafos,  qnae 
Stephano  orbs  in  Pooto  dicitur :  vel 
ab  oppido,  qnod  in  Notitia  Eccles. 
Proviociae  Isauriap,  pag.  87.  Aapoffhs 
perperam  scribitur,  pro  'Apaff6s,  Pi-> 
sidiae  tribui  videtur  ab  Artemidoro, 


apod  Strab.  lib.  xii.  p.  670. 

3  Comentet]  Rectios  Ckomemaen^  A 
Choma  mediterraoeo  Lyci»  oppido, 
de  qoo  egimus,  cap.  29. 

^  Diothieronita]  Vide  Notat  et 
Emeod.  onm.  97. 

*  Lyttreni]  Ab  oppido  Lycaooic 
cootriboto,  io  Notitia  Ecclea.  p.  Sft 
A^oTpa. 

*^  NeapolUaMi]  Qnoritm  oppidam 
'SedvoKis  io  Nolitia  Ecclea.  Prov. 
Isanriae,  p.37.  CEandenses  proCEoo- 
aodeoses  perperam  scriptnm  eaisli- 
mo :  est  eoim  (Eooaoda,  nt  diximos 
cap.  28.  Cabaliae  oppidnm,  qnae  Ga- 
latiae,  ot  mox  dicetur,  contribiita 
fuit. 

'^  Seleueentet']  A  Selencia  Pisidi», 
Phrygiae  alias  cootributay  ut  ait  Pto- 
lemsiis,  V.  5. 

<*  Sebatieni]  De  qoibns  Grnteri  In- 
scriptio,  pag.  427.  HBOTAHKAI  0 
AHMOC     CEBACTHNON     TEKTOCA- 

roN. 

P  Tisnoniacenset]  Ttpdnoff  ^pohptm 
na^Aayorfof,  ioqoil  Stephanns :  nem- 
pe  in  ea  Paphlagoniae  parte,  qnam 
Bithyoiaa  coofinem  ait  esse  Slrabo, 
lib.  XII.  p.  562.  et  TitutAnpf  vocat. 

4  Tebaseni[Theb,]  Ab  oppido  Lyca- 
oniae  e^jSocra,  de  quo  diximns  cap.  25. 


NAT.   HIST.   LIB.   V.  43. 


1039 


Pamphyliae^  Cabaliam :'  et  Milyas/  qui  circa  Barin  sunt» 
et  Cyllanticnm^7 1  et  Oroandicum  Pisidiae  tractum.  Item 
Lycaonise  partem  Obigenen.  Flumina  sunt  in  ea  praeter  jam 
dicta^"  Sangarium  et  Gallus/  a  quo  nomen  traxere  Matris 
Deum  sacerdotes. 

XLiii.  Nunc  reliqua  in  ora»  a  Cio  intus  in  Bithynia 
Pmsa/  ab  Hannibale  ^  sub  Olympo  condita :  inde  Nicas- 
am^  XXV.  millia  passuum  interveniente  Ascanio  lacu. 


nov.  et  al. — 6  Pamphilia  Cbiffl.  Mox,  pro  Cabaliam,  qiiod  exhibent  codd. 
Harduini,  et  Vet.  Dalec.  item  Basil.  flardnin.  1.  2.  S.  Miller.  Bipont.  et 
Fraoz.  Gabaliam  legit  OroDOY.~7  CylUmicvm  Chiffl.  Mox,  et  Crondicum  P. 
iractvm  Vet.  Dalec. 


NOT^ 


f  Cabaivun}  Qna  KapBaXia  Pam- 
phyliaB  pars  appellatnr  a  Ptolem. 
Y.  5. 

*  Et  AJUyas]  De  his  egimns  cap. 
25.  Bdpis  est  Pisidice  oppidum  medl- 
terrauenm,  Oalatiae  vicinum,  ^pud 
Ptolero.  loc.  cit.  etin  NotitiaEccles. 
Prov.  Pisidia»,  p.  29. 

'  CylUmticum]  Mss.  Cyllanicum. 
Oroandicnm  vero  tractnm  Isauriae 
Ptolemtens  adjndicat,  v.  4.  De  op- 
pldo,  unde  Oroaodico  tractui  nomen, 
dictam  snperins,  cap.  24. 

*>  Pngterjamdicta']  Caystrnm,  Rbyn* 
dacum,  Cion,  &c.  De  Sangario  dice- 
mus,  VI.  1. 

^  Et  GaUuSf  ifc.']  Ita  Martianus, 
lib.  VI.  cap.  de  Phrygia,  p.  221.  Fes- 
tus  :  '  Oalli  qiii  vocantor  Matris  Mag- 
nas  Comites,  dicti  sunt  a  6umine,  cui 
nomen  est  Oallo  :  qnia  qni  ex  eo  bi- 
berint,  in  hoc  furere  incipiant,  ut  se 
privent  virilitatis  parte,'  &c.  Vide 
etiam  Stepban.  verbo  TdKXos, 

^  Pru»a]  Hpovtra  ri  irpbs  t^  *0\ifiir^ 
Ptolem.  V.  1.     Nunc  Bursia. 

^  Ab  Hannibale]  Operi  fortasse  is 
prtefuit,  dum  apud  Prnsiam  regem 
versaretur,  qui  eum  patria  profugnm 
excepit  hospitio.    A  Prusia  ipso  Ni- 


comedis  F.  eonditam  scribit  Tzetzes 
Chiliad.  iii.  Hist.  11S.  vs.  963.  OSros 
6  Tov  fwv^^fhyros  Toirov  rofHip  Upovaiov, 
Tov  Krfrropos  t^j  »rfA«a»5  Ilpo^aris  t^» 
Tap*  *0\6fAV<f,  *0  Sucofiiifhis,  k.  t.  X. 

c  Inde  Sicaam]  Hodie  lanich.  N^ 
KOM  Ptolemaeo  v.  1.  et  Strab.  lib.  xiu 
p.  566.  ad  Ascaniam  paludemy  M  t^ 
*Acrjcav(f  Kifun^.  Recte  hic  geminam  a 
Plinio  Niceam  designari  Snrita  vi- 
dit,  in  Notis  ad  Anton.  Altera  se- 
mota  a  mari  eftt,  ad  quam  a  Prusa 
XXV.  pass.  millia  nnmerantur,  Asca- 
nio  interveniente  lacu,  qnem  ab  oca- 
latis  testibus  accepimus,  toto  nnins 
diei  Itinere  a  mari  abesse  :  hodie 
Lago  di  Nicea.  H«c  Concilio  i.  Oe- 
ner.  notissima.  Altera  in  ora,  de  qua 
deinde  Plinius  :  Ptoiemaeo  v.  1.  'OA- 
fila  appellata.— '  Prioris  Nicsse  nnm- 
mi  sunt  plurimi,  ab  Aognsto  ad  GaU 
liennm.  In  nullo  tamen  metropolis 
appellatnr.  Domitiaoi  Imp.  nummns 
inscriptus,  NIKAEIC  IIPaTOI  THC 
EIIAPXIA.  Niceenaee  primi  provinciat 
son  primatum  asserit  Nicsensibus^ 
qnanquam  Dio  Prnstens  sic  intellex- 
isse  prave  videtur :  sed  Nicieenses 
docet,  primos  provincise  Jovi  Utasse 
pro  salote  Domitiani.   Nam  id  docet 


1040 


0.  PLINII  SBCUNDI 


Deinde  Nicaea  in  Qltimo  Ascanio  si»a,  qn»  prins  Olbia,  et 
Prasa  ilem  altera  ^  sab  Hypio '  monte.  Faere  Pythopolis/ 
Partbenopolisy  Coryphanta.  Sant  in  ora  arones^  JEms; 
Bryazon,  Plataneas,  Areas,  JBsyros/  Gendos,  qd  et  Chry- 
sorrboas.  Promontoriam,  in  qao  Megarice^oppidamfait 
Unde  ^  Craspedites  ^  sinas  vocabatar^  qaoniam  id  oppidam 
yelnt  in  lacinia  erat.  Fait  et  Astacum/  unde  et  ex  eo  As- 
tacenusJ  idem  sinus.  Fait  et  Libyssa  ^  oppidum,  ubi  nnnc 


Cap.  XLiii.  1  Hippio  Qronow.  Mox,proiiioHl«,  nonnaUi)lwi0,v( 
ex  Ptoleni.--9  lu  codd.  HardoiDi  et  Chiffl.  item  HerdniB.  l.  S.  S.  MiUer. 
BipoDt.  et  Frans.  Sints  Oronov.  et  edd.  vett. — 3  Megtaieom  Stepli.^  /a^ 
Gronov.  et  edd.  vett.  UmU  Chiffl.et  edd.  Hardoin.  1. 2.  S.  Milier.  BipwLei 


NOTiE 


adjectft  In  nnmmo  era,  cnm  titnlo : 
AIOC  AroPAIOT :  est  ex  cre  in  The- 
sanro  Regio  :  Jaoiif  gat  Fini  Cuito» 
et  Praeei  eeV  £d.  sec. 

^  Ei  Prusa  item  altera]  Sicnt  geroi* 
na,  inqnit,  ibi  Nicaea,  sic  et  Prusa 
gemina.  In  Nnmroo  Diadumeniani 
Imp.  e   Cimelio    nostro   Parisiensi, 

npoYciEnN  npoc  vmn.    Montem 

Plinios  vocat :  amnem  Ptolem.  ▼.  1. 
tlfwwra  vphs  rf  Tvt^  vor.  nisi  forte 
ex  eo  monte  amnis  cognominis  flnat. 
£t  sane  in  Actis  Latinis  Conc.  Ni- 
ceni,  pag.  64.  subscribit,  '  Hesychius 
Pmsensis,  jnxta  Hypiom  flovium.' 
Hec  Straboni  lib.  xii.  p.  668.  npov- 
<ri&x  dicitnr  :  in  nummis  antiquis 
etiam  nPOYCIEAN  TON  nPOc  OAA- 
AACCAN,  Prunenrium,  f«i  euMt  ad 
mare. 

«  PythopoUt]  TlueiwoTus,  Menecrati, 
qai  historiam  Nicaeae  Bithynic»  scrip. 
tit,  nt  auctor  est  Plutarchns  in  The- 
seo,  p.  12. 

'  ^siiis]  Alo^ios,  Bpvdiw,  tlXaraythSf 
''Apetos,  AXavpoSf  k»  r.  \,  Bryazonti  al- 
ternro  nomen  Olachas  videtur  fuiuei 
uti  dicemus  xzxi.  18. 

t  Megarice}  Stephanni:  Meyaputhp 


woXlxjnow,  t  ajryKaraXiytroina^ 
pmp  v6\offiWf  OiipidaJMm,  fmd  nf«r  Bi- 
tkynorum  wrbeo  nMmeratur.  Mfgsrea- 
ses  certe  hanc  oram  tennisse,  teitii 
est  Mela  1. 19.  et  Strab.  lib.  xu.  p. 
663.  Uterqne  enim  Astacon  ipstn  i 
Megarensibas  conditam  scribit  Pro- 
mootorionomen  est  hodie,  Ctptff 
gona,  nt  aiont. 

^  Cnupedite$l  Idem  OlbiaBoi  M^ 
lae  dicitur,  1. 10.  ab  Olbia  oppido,de 
quo  aopra,  Est  autem  Gracis  sfie- 
Tt^y  qnod  Latinis  fimbria,  siYelaci- 
nia,  Tranilate  vero  tnm  littoriioiar* 
go,  tum  veluti  limbi  et  extrens  iBao* 
tium  oraa  ac  radices  Kpdftda  sppel- 
lantnr:  quod  iacinieroni  recesiibas 
ac  prominentiis  simiiitudioeD  refc- 
mnt 

<  Aitacum]  'AaroKhs  Strab.  lib.  W- 
p.  663.  a  Lysimacho  deleta.  Vide  et 
Pansao.  lib.  v.  p.  810. 

i  iis<aceRMa]  Le  Golfe  de  Ccwi^ 
ab  nrbe  Nlcomediensj. 

k  Ubysta']  Stephanas:  Aifi»^'^ 
ppo^piop  BtSwlas  iwil9a?Jiaffior,  cat^^^' 
lummaHtimum.  NnncGf6tse,atcre<ii 
vnlgo  Busbequins  asseterat  Epist.  i. 
p.  30. 


NAT.   HiST.   tlB.  V.  43. 


1041 


Hamlibaltft^  tatttvm  futtndc».  EsC  in  intiwa  simi  Nieotne* 
dia""  BhbyDiflo  pr»clara.  Lmeaiaa"  pronMmfioritmiy  qno 
iacladitar  AstaceoaB  ainas^  a  Niooniedia  xxxvii.  m.  d.' 
RaraiMiqiie  coeaftlibaa  tdfris  angastiaB ""  pertinentefl.  asqae 
ad  fioaponnn  Tlo^aciMi*  In  iis  Calehedoin  ^  Ubera^  a  Ni« 
eoQiedia  lxij.  d.  Procerafltia  ">  anteadictay  dein  Golpu* 
sa ;  ^ '  postea  Cacoram  *  oppidom,  qaed  locunr  eligere  n^ 
sciflsent»  septem  fltadiis  dietante  Byxantio/  tanlo  felieiofe 
omntbofl  modis  sede.  Ceteram  imlas  in  Bitbynia  colonia 
Apamena/  AgrippenseSi  Jaliopolitse,  Bitbynion.^ "  Flami- 


^0^^^^  00»^0.^ 


Franc— ^  Ita  cod^.  HftrdciiDi,  ciim  cdd.  HardfiiD.  1.2.».  MHler.  Bipoot.  e€ 
Fraos.  hXU.  M.  IX  ChilR.  Xl//.  Jlf.  D.  Oronov.et  edd.  vett.— 6  Codex  Da- 
lec.  et  margo  ed.  Frank£  1 58».  a  NtcwMdM.  LXXll.  M.  IX  poM.  CtrtutU  amUa 
dUia^  dem  Coipoesmi ;  Chiffl.  a  NieomedU  XXXV 11.  M.  D.  fHua.  CeraHia  onlea 
dieia  ;  rfrin  Cofyoea;  edd.  vett.  et  Oronov.  a  N*  LXXII.  D.  Proceraatia  a.  d. 
d,  CompuM.  Mox,  nonnnlli  CacorMM.— 7  Vet.  Dalec.  di§ian$  a  Byiantio.— 
8  BUiiymaiiB  Vet.  D&lec.-^  Ita  codd.  Harduini  et  Chiffl.  item  edd.  Har* 


NOTiE 


^  Utn  mm  BmumbaUa]  Referant  id 
qaoqne  Pltitarchna  in  Flaminio,  pagw 
S80.  AppiaoHii  in  Syriac.  p.  9^  Ani* 
nianns  lib.  zxii.  p.  ailK  Entroplus 
lib.  II.  p.  766.  Martianaalib.  Ti.  cap. 
de  PhrjFgia,  p.  Ml.  et  SotiDos  cap. 
4S.  p.  72.  Etiamoara  snperesie  hnoc 
HaBDibalis  tmnulam»  testis  est  ocn- 
latoa  Petrw  BelloniDS  de  Admir.  O- 
per.  Antiq.  i.  SS. 

^  NkomedUt]  NuMft^ia,  hodleqne 
CpMHna. 

^  LeuetUasl  Idem  Ptolemaep  t.  1. 
AKfnTOS» 

^  Anguetia]  Le  Canal  de  te  Mer 
Noire. 

p  Calekedon']  StepfaaDas,  verbo 
KapXfii^^  XaXKrfiin^  rris  BiBvi^as,  &ik 
rev  kf  K.  Tameo  oommi  Teteres,  ca- 
jasmodi  est  exlmias  CaracalUe,  in 
Parisiensl  oostro  Maseo,  KAAXAAO- 
NIXIN.  Alter  item  Trajaoi,  apnd  Pa- 
tinom,  pag.  186.  atqne  ita  coostaoter 
omnia  vetustiora  panlo  monomenta. 
Hodie  Oraecis   Chakedema:  Turcis, 


Xadikiot.  A  pago  SenUai  tribas  pas- 
suam  millibus  dfstat. 

4  Pmocerasffa]  npoKtpaarXsf  idcirco, 
•pinor,  qiiod  ex  adverso  sit  posita  il- 
Hos  promontorii,  in  qno  Byzantinm 
est  Conditnin :  cui  promontorio  Chry- 
soceras  nomen  fvnt,  ut  dictom  est  iv. 
18. 

■*  CoJjfmsa]  Ita  Mss.  omnes  :  noti 
Comptisa.  KoAT^ccnra,  con  tracte  Ko^  - 
«o&ra,  mtmotttm  signi6cat. 

*  Ceecormn]  Vide  qos»  dictori  so- 
mns  IX.  90.  De  egregio  Bysaotil  ai- 
tn  molta  Polybios  iv.  pag.  425.  et 
4SS.  Tacitas  qooqne  Anoal.  xii.  p. 
191. 

^  jlpomffia]  Sive  Myrlea,  de  qoa 
soperios,  cap.  40.  obi  et  de  Joliopolt 
egimos,  onde  Jollopolitm  dlctl :  qno*' 
roro  oommos  est  io  Hiesauro  Goltsii, 
lOTAIOnOAEITaN.  De  Apamea  UI- 
piaoos»  Digest.  lib.  u  tit.  5.  de  Ceo- 
sibos :  '  Est  et  io  Bilhynia  colonia 
Apamena.' 

"  ^ftyiiion]  Bcd^ioK  Strab.  lib.  xir. 


Delpk.  et  Var.  Cks. 


PUnUu. 


S  U 


1042 


C.  PLINII   SBCUNDI 


na :"  Syriam,  Lapsias,  Pharmacias^^  Alces,  Cryius,  lillaeu, 
Scopias^  Hieras  ^ai  Bitbyniam  et  Galatiam  disterminat 
Ultra  Calchedona  Chrysopolis  "^  fuit.  Deinde  Nicopolis^  a 
qua  nomen  etiamnum  sinus  retinet :  in  quo  portns  Amyci  :* 
deinde  Naulochum'^'  prratontorium :  Estiae'  templiira 
Neptiini.  Bosporus,  d.  passnum  interrallo  Asiam  Earopjc 
iterum  auferens,  abesi  a.Calchedone  xii.  roill.D.  passoom. 
Inde  fauces  prim»  viii.  mill.  dcgl.  pass."  ubi  Phioopo- 
lis  *  oppidum  fuit.    Tenent  oram>  omnem  Thyni,  inteiiom 


^^  ^  ^^^^^^^  ^^ 


duin.  l.  2.  3.  Miller.  Bipont.  et  Frans.  P\yarmic9»  edd.  Tett.  et  GroBOv. 
Mox,  LiUBw  Gronov.— 10  NeuUn^i  Pintian.  ex  Strab.  lib.  ▼!!. — II  Ita 
codd.  Hardnini  et  Chiffl.  item  Hardnin.  1.  9.  S.  Miller.  Bipoot.  et  Fmb. 
CCL,  pa$3,  edd.  Tett.  et  Grooov.   Mox,  Vet.  Dalee.  M  l^yroptUs  ;  alii  ap. 


NOTiE 


p.  506.  in  mediterraneis  Bitbyniae  nr* 
bibus.  Ptoleraxo  v.  1.  KXovSi^ro- 
Xis,  ii  K«d  BiB^iov» — '  Haec  Antinoi 
palria,  qni  Hadriani  Ang.  ex  concu« 
bina  filins.  Nnmmos  ipsins  honori 
percunos  alibi  expoanimus;  sed  ex 
bis  nnus  est  diligentiua  expUcandas, 
qni  est  ex  »re  roaximo  in  Gaza  Re- 
gia.  ANTINOON  OEON  H  nATPlC, 
Capite  Antinoi  nudo.  DioicJii  AniU 
noum  8ua  patria  veneratnr. .)(.  BEI- 
OTNIEON  AAPIANEXIN.  BUkgnknd' 
wn,  qui  et  Hudriimemui  cognominaii- 
tnr,  nommns.  BithyniensiSy  capite 
Httdo,  pateram  tenet  ante  palmam 
indicemqne  victorisB  ab  Antinoo  re- 
latae.  Post  Bitbyniensem  bos  est» 
prona  cervice,  ut  victima  mox  im- 
molanda  aoim»  Antinoi  sideribos 
(ut  credi  volebant)  receptae :  id  qnod 
stella  notat  snpeme  fulgens.  Me 
pndet  eorumy  qoi  bic  Endjmionem 
cogitant,  et  sidus  pro  Luna  acci- 
piuDt.'  Ed.iec. 

^  Flwmma]  Omnia  ea  ceteris  scrip* 
toribns  incognita. 

'  Chryiopoiu]  XpwrimKtt,  w\ii<rlov 
XaiKiafiSvot  Stepbano  ;  apnd  quem  et 


Nuc^^if  Bi9mHas  legitor,  hodie  &a- 
tari, 

*  Portu»  Awiyci]  Bebrycofli  Begts. 
Plin.  XVI.  99.  *  Id  Pooto  portBS  csf 
Amycl,  Bebrycnro  rege  iBterlrcto 
daros/  &c.  Vlde  Serviam  in  Ulod 
^Sneid.  ▼.  926.  *  Qui  se  B^rycia  ve- 
niens  Aroyci  de  gente  ferebat.' 

r  Naulockum]  KwkKoxof  «teCao  Mn- 
Km  est. 

>  Eitiai]  'Eorfa  promontorii  iiMBeD 
esse  videtur,  quod  simile.  ei  sit»  CBi 
aedem  in  opposita  Boaphori  Tkracii 
ripa  statnit  Polyb.  lib.  iv.  p*  4SS.H 
vcp2  ria  'EarUa  iapa  hbXiO^j^cmi  r^s  S^ 
pAwns,  Ei  loco  nomen  eat  bodie  Jl- 
giro.  IbiTemplum  Neptuiio  Tiaaos- 
thenes:  ceteri  scriptores  Dits  doo- 
decim  dicatum  ainnt :  Mela  i.  S. 
Jovi. 

»  PkinapoUt]  A  Pbineo  fabBlia  do- 
tissimo.  At  codd.  Mas.  Reg.  1.  S. 
Colb.  1.  2.  jjptropolit,  malto  aiBce» 
rius:  namPbinopolininEaropBdiau- 
mns  IV.  18. 

^  Tenent  orom]  Conaeotit  ElBBta- 
tbins  fere,  in  Dionys.  vs.  795.  pag. 
105. 


NAT.  HIST.   LIB«   V.    44. 


1043 


Bitbjrni*  b  finis  Asm  est,  populoramqae  cglxxxii.  qui 
ad  eum  locum  a  sinu  Lyci»  '^  ®  numeraniur.  Spatium 
Hellesponti  et  Propontidis  ad  Bosporum  Thracium  esse  ■' 
Gcxxxix.  milL  passunm  diximus.''  A  Calchedone  Sigeum 
Isidonis  cocxxii.  m.  d.  passuum  '^  tradit. 

XLiv.  InsulaQ  in  Propontide  ante  Cyzicum  Eiaphonne- 
susy*  unde  Cyzicenum  marmor :  eadem  Neuris  ^  et  Procon- 
nesus  dicta»  Sequuntur  Ophiasa^'  Acanthus,  Phoebe,  Sco- 
pelosy  Porphyrione,  Halone  cum  oppido^  Delpbacia,  Poly- 
dora.  Artacaoon  cum  oppido.  Est  et  contra  Nicomediam 
Demonnesos.^  Item  ultra  Heracleam*  adversa  Bithynise 
Thynias/ J  quam  barbari  Bithyniam  vocant.  Est  et  Anti- 
ochia  :^  et  contra  fauces  Rhyndaci  Besbicos  ^  decem  et  octo 


^i#^^#^^#^>^^^ 


Dalec.  «frt  BosphoropeUa.—^l^  Ita  codd.  HardDini  et  Dalec.  item  Vet.  Dalec. 
Harduin.  1. 2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Franc.  a  jlae  LycuB  Lugd.  Eratmi,  Basil. 
et  Franltf.  1689.  afiiu  Lwha  Els.  a  dnu  Ltfdia  Gronov.— 18  Itacodd.  Har- 
dnini  et  Cliiffl.  cum  edd.  Harduin.  1.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Franz.  t^  ejsc 
non  legitur  in  edd.  vett.  et  Oronov. — 14  Ita  codd.  Hardnini  ct  Chiffl.  cnm 
edd.  Hardnin.  l.  2.  8.  Miller.  Bipont.  et  Frani.  CCCLXIL  M.  D.  p. 
Lngd.  Erasmi,  Dalec.  Elz.  et  OronoT.  CCCLXIL  M.  CCCCC,  pots.  Frankf. 
1582. 
Cap.  xuv.    1  ThyiMtai  Ald.  Jnnt.  Basil.  Lngd.  Eratmi,  Frankf.  1682. 


NOT^ 


«  A  nmiLycia:']  De  qno  cap.  28. 
*  Ullra^  par  sinua  priori.  Ibl  Pinara, 
et  qns  Lyciam  finit,  Telmessns  . . . 
A  Telmetso  Asiaticum  mare,  et  qu» 
proprie  vocatnr  Asia.'  Neqne  eoim 
Lycia,  nt  diximns,  Ciliciave,  aut  Cap- 
padocia,  AsisD  propria  nomine  cen- 
sebatnr. 

^  Dixhmu]  Lib.  iv.  cap.  24.  Vide 
Notas  et  Emend.  nnm.  08. 

*  EhplumneBati]  'EXa^^n^os  Scy* 
laci,  p.  88.  Vide  Notas  et  Emend. 
Dum.  09. 

'  Nemi$\  Ncvplt  et  Upoit^fvneos. 
Nffvpb  et  UpoxApti  apttd  Stephanom 
cognomina  snnt  'AA^^s  insnlsB :  sed 
hallncinarl  probe  hominem  pnto. 

9  Opkiuoa]  ^O^iowra,  ^Aitaweos,  M- 

/9i|,  ticSvtXos,  nop^opiiAini9  'AA^ni»  AcA- 

>aic(a,  lloXMpa,    De  hac  postrema 


Stephanos:  IIoXvMpa,  vriaos  wphs  rg 

^  Demomnno»]  Stepbanns :  Ainu^ni- 
aoSf  w§pi  XaAmiS^ya  injaos,  iarh  Ai^rh- 
oo»  Twh, 

*  UUra  HeracUaM]  De  qna  libro 
seq.  cap.  I. 

)  Thyniae]  Stephanns:  evri&i,  v^- 
<rof t  vphs  rf  <rr6pafn  rw  n^rrov.  De 
ea  Schol.  ApolL  ad  Argon.  ti.  178. 
"^cm  tk  Koi  h4pa  Bi9vr(a,  p^ffos  turh  rhu 
U6rro9f  ir  f  krruf  *Kr6KKmm  Up6».  Et 
idcirco  ApoUonia  Thynias  vocabator, 
ot  dicemos  vi.  13.  Mela  u.  7.  '  Thy- 
nias  . . .  qoam,  qnia  Bithyni  iocolunt, 
Bithynida  appellant.' 

^  Betbieoe]  Strab.  lib.  xii.  p.  677. 
et  Steph.  BiafiiKoSj  nyoiSior  ircpl  K^i« 

JCOV. 


1044     C.  PLINII   SBCUNDI   NAT.  HIST.  LIB.  V.  44. 


tiU.  circnita.    Est  et  E^asa,'  et  da»  Bhodassie,'  Erebm- 
thodes,  Megale,  Cbalcitis^  Pityodes. 


^^^^^^■^■^^^i^N^Sr 


Dalec.  Els.  et  OroooT.— <9  AntioMt  codd.  et  Vtt.  Delec.  Mok,  JMm 
Cbiffl.— 9  Rhodwtaa  Vet.  Dalec  Mox,  Erebintiimy  Magakf  ^c.  GroMT. 
ErMiihM»^  Megaky  ^$.  Btsfl.  Logd.  Erasnii,  et  FraDlcf.  168>. 


KOT£ 

'  Elmal  "EXoia,  ab  9ieui  'PolovmreK,  oi  ▼ocabalo  Atatimriiim  «ppeUutir. 

a  fttanMi  oopia:  *tpi^iMi^f  a  dce-  Nam  Tero  pro  freNaCtaff»  tel  £nl» 

noii  obere  pro?eiita  x  Mry^Aify  nuig;tUL:  ikode$,  Legi  oporteat  TcrtftnttN,  f m 

XoXicmy,  cnjas  Stepbaoat  meminit,  nomioe  insolam  circa  BjiutinB  ag> 

fffofia.*  nnWSiffyptiiaria.   Hesychio,  Doecant  Nieetas,  Zonarai,  ilUqae; 

p.  844.  XoXirSrtf  et  Iliruowra,  commo-  ampliai  conaidenuidom. 


NOT^  ET  EMENDATIONES 


AD  LlfiRUM  V. 


NATURALIS    HISTORI^ 


C.    PLINII    SECUNDI 


«M 


1.  Cap.  I.  Putm  a  Clmidit  Cmon» 
coUmkm  /tcfniy  MffdUUttm  Trth 
dMcta  Jm/m]  Qmot  la  bac  oim  senteii- 
tia  V9cet  oocarrnnty  tot  pnne  scopiiU 
aoBt,  ad  qooi  «iimBM  iageBiaoffeod»- 
mat.  A  C.  J.  Camre^  aon  «  Ckadlo, 
colonian  esse  dedactam  invitU  libris 
omaiJras  logi  crediqoo  Vossias  prsi* 
cipit,  lib.  I.  OtMertat.  in  Melara»  p. 
168.  qaoniam  JaUm  Joisi  Strabo  m» 
mioerit,  qai  Tlborio  imperante,  malto 
ante  CiaadH  principatomy  obiit.  Ob* 
flcore  Plittiam,  ac  fortassean  faisc  lo- 
catom  esse  SahBOsins  assevenity  in 
Solia.  p.  888.  com  Tradactam  ia  Bss- 
tica,  noa  in  M anrltania  fnisse  con- 
stet  Patiaos  in  Saeton.  p.  116,  ipsis 
Aagasti  temporibns  Jnlisi  Tradncte 
aomen  Tingitanse  ci¥itatt  bmsisse  ex 
nnmmis  probat :  Pliniomqne  erroris 
iasimolat.  £fo  vero  sic  eenseo»  hqjw 
meotem  eomm  neminem  esse  asse- 
cotum :  neminem  non  ei  colpa  affi- 
nem,  qaam  coofert  in  Pliniam.  Foit 
enimvero  id  primum  qaidem  alteri 
concessom  oppido  nomen^  in  opposita 
Hispaniaft  Bartic»  ripa  poslto,  cai,  ut 
Strabo  narrat,  Tingiunis  eo  Zelita- 
nisque  transdnctis  ez  AfHca,  Angnsti 
temporibasy  Jnlise  quoque  !nransdnc- 


tse  ftcta  ex  re  appellatio  est.  Ea 
postmodom  Claadio  Csesare  priacipe 
transdQctls  itemm,  sen  revocatis,  (In» 
certnm  qna  cansa,)  ex  eo  oppido  Tln^ 
gitanis  in  avitas  sedes,  nnde  oonml* 
fmraiit,  additisqne  novis  coloniSy 
Tradncta  Jolia  Tingls  ost  oaneapata, 
prioris  oppidi  aomeiiclatlone  In  AfH- 
oam  transTocta  cnm  clirfbas.  Arga- 
meato  est»  qnod  Joilam  lotam,  qaam 
ia  Bsetlca  Strabo  agaosdty  lib.  iii.  p. 
|40.  PtolenuMia  simlKteri  in  desortp- 
tioBO  ejas  onDy  et  Mareiaiias  Herad. 
p.  ro»  Totostoa  scilieot  secnti  ancto* 
res,  TpufMmetu  appethmty  Plialns  iii 
reeensendis  alioqni  Bsstics»  cnl  ipaa 
pnefait,  oppldls  ad  ibstidlom  propo 
diligons»  praetcnnislt :  qnod  nnlla  tnm 
istic,  prmter  teBoe  forte  vestiginm, 
onmis  In  Afrieam  Transdncm  Jnlia 
eommeassot.  De  Bseticm  Hispanim 
Tradacta  Jalia  acclpiendi  nnmml  ilH, 
qnos  Patintts  exbibet,  loco  mox  clt. 
tam  Aognsti,  tnm  Caii  CsBsaris  An« 
gosti  F.  nomine  ac  voltn  insigniti: 
qnibns  inaeulpta  ex  adversa  parte  ra- 
cemi  nva  est,  com  epigraphe  Ivl. 
Tra.  aeqae  ad  Tiagin  hi  pertinenf, 
nt  Patlnns  patat.  Oram  vlni  ftracem 
bsec  nota  dcclarat :  nade  et  ia  oppo- 


1046  NOT^   BT   BMBNDATIONRS 

sito  littore  ea  re  factam  promoBtorio  lemaeo,  et  AntoDino  docBiniu.     Per- 

Domen  n  Orttcis  'AfonXmwia,  tinet  hnc  VenmHuB  Opfidtmihnma,  in 

2.  Ibid.  CCV.  MtU.  pa9$.  m  Godt-  Notitia  Africs,interEpitropotBIIm. 

Imo  /rcto,  4rc.]  Libri  editi  vocei  hoc  ritanis  C«sariensts,  pro 

loco  doas  insemnt,  qnas  nnlli  Mss.  ^,  sive  OppidMeecMt». 

■gnoscnnt,  CCV.  miK.  pa»,  Agfippa  7.  Ibld.  Utriiuqme  Mamii 

lAxwnaCiadUanofretOptfc.  gUuio  decUi  irigmia  wavem  inlH    Ita 

8.  Ibid.  Et  oentiium  inde  iiUnmiibae^  ^*  ^*  >•  ^'^*  ^-  <•  P>"*-  ^^   ^' 

Locnm  bnnc  Plinii  editores,  contra  niqne  ipse  Martianns;  lib.  ti.  mp.  de 

Mss.  omninm  fidem,  Reff.  1. 9.  Colb.  «laabus  Manritaniis,  p.  »6.  nt  aurari 

1.  9.  Paris.  et  Cbiffl.  sic  interpola-  iiibeat,  cor  Plinii  editores,  odmgemr' 

rant:   Ei  eenaiorii^  nU  dewurantiimt  <«nait    Ir^futla  mmw»   mttt.    tantam 

quam  Imxariam,  4rc.  qnibns  Terbis  nee  scripserint ;  cnm  Tel  ab  Ampeinsia 

saiis,  nec  rationis,  probabilisve  sen-  promontorio  ad  «Dnem  Malu^am, 

tentite,  mtca  nlla  snbest.  qnem  Masssssjloram  fineni  esae  an- 

4.  Ibid.  Qiii  Ger  vocaretur'}  Istod  perins  diximns,  stadiomm  qalnqne 

amnis  nomen  tnm  ex  codicibns  Mss.  millia  interesse  Strebo  sit  anctory  lHk 

Reg.  1.  S.  et  Paris.  tnm  ex  Ptolemmo  xvii.  p.  82T.  cnm  tamrn  nec  Timgb- 

restltnimns,  cnm  prins  perperam  ^nt  tanae  fere  partem  nllamy  nec  Ctesari- 

Nt^er  legeretor.  Niger  tamen  leglsse  ensem  totam  eo  spatio  complectmfnr. 

in  Plinianis  Ubris  Solinus  ridetnr,  qni  Mlssi  Theodosii :  <  QatAm  (lege  Gm- 

flnvitfm  ea  appellatione  donaktnm  po«  Inlta)  et  Maoritania  finlnntnr  nh  ma^ 

tavit,  qnod  atri  coloris  iaqnas  volve-  entefiamlne  Ampsaga:  abeecideaie, 

ret,  qno  nihil  esse  ant  dici  absnrdins  oceano  Atlantico :   a  septemtrsMirr 

potest.                              .  t    '  mariAfrico:  a 

S.Ibid.  B«NiHiw]-Ita  emendavi-  /Ethlopico:  In  longitndii 

mns  es  Reg .  1.  S.  Colb.  1.  2.  Paris.  snnm  cgcclxit.  in  latitedinem  dno- 

Prins  Bmorrt  legebatnr.  Apod  Pto-  decies  xxx.  jnxta  Plinloai 

lem»  IV..  1.  BANIOTBAI,  pro  BANIOT-  dnm.'    Ubi  mensnrss 

PAI,  nt  qnitf em  merito  snspicamnr.  titadinisqne,exscriptoram  vitiok ! 

.    0.  Ibid..llm|irti!gili.  OppidiimTke-  dabie  sunt  perrontntse.    Qtiod 

M,  4«.]  Prins  legebatary  igiigiii  oppi-  statim    in  eodem  exemplori  sebdi- 

dum.  Tmeea,  ^v.    Nos  addita  vocnla  tnr :  Uirimopm  Jtfavrtlmmr  iBmgUmi» 

iient,  ex  Mss.  Reg.  1.  2.  et  ceteroram  CCCCLXXX.  laiiimio  CCCLXVUL 

admonitn,  ac  mntata  interpnnctione,  ant  vitiosnm  esse,  ant  adjeetaa  ac 

Igilgili  coloniam   fuisse   indicamns,  epnrinm  arbitror,  certe  fnlsra. 

qnod  et  Antoninns  in  Itinerario  ad-  8.  Cap.  ii.   Nemailet, «  permulania 

monet.    Sie  panlo  ante,  nbi  prsdpos-  peMis]  Ita  R.  1. 2.  Colb.  1. 2.  Paris. 

tera  loci  distlnctio  e  diiobns  oppidis  librique  recentins  ediii.  At  Parmen- 

nnam  conflarat,  in  hnnc  modom :  C«.  sis  editio,  a  permaiamdie  yytlisiiilaj, 

sarea....aI>teoCiaiidto  colonitf  j«r«  legit :  qoss  lectio  etiam  tolembilis 

domaiaf  ^uidem  jasm  doduciie  tfHera-  est.    Sant  enim  papiliones  rk 


mii.     Oppidum  metfum,  et  Laiio  daio  futroy  eoitreneia  tabemaetda^  sive 

Tipaea:  nos  geminnm  latere  agnovl-  loria,  nt  docet  vetus  Olosaar. 

mos,  locnmqne  ita  distinximns :  A  vox  Oallica  Pauilloa.    Hac  naas  £• 

J)tiMiClatidioeoloni«jar«donala.  ^n»-  lins  Spartiannt,  in  Pescennio,  p.  7S. 

dem  ju$$u  deductis  veteranie,  Oppidum  *  In  omni  expeditione   aate 


Nomrn:  et  LuHo  dato  Tipaoa.  Nam  mllitarem  ctbnm  sumsit  ante  papiiio- 
OppUmmNovum  proprinm  loci,  colo-  nem :  nec  sibi  unquam  vel  centmSo- 
Biseqne  nomen  esse,  abnnde  ex  Pto-     lem,  vel  contra  Imbm  qavsivit  tecti 


AU  0.   PLINII  8BCUNDI    LIB.  V.  1047 

snffragiaiii.'    Sic  NoiMdam  taberna-  tar,  inteHHne,  jlx  sopereite  nidwif 

cala  papllionet  rite  ToeaTeris.  ac  locam  dantasat  notari,  tratatitiam 

••  Cap.  III.  Hipfvnm  liirMtai]  Di-  loqaendi  genai  eit,  et  fluniltare  Plf- 

ratamqnidem  bac noitra  »tate  oppi-  nio.  Qaamobfem in  eam mentem Te- 

dam,  at  non  Plinii  ifero,  ne  janiorit  nio  liand  «gre,  at  laspicer,  abiorpta 

qaidem,  qai  id  rtegaater  describit,  Ime  aliquatfdo  Caatra  Comelia  foisie 

IX.  8S.  ad  Canininm.    Ac  niii  hanc  mbito  terramm  biatu :  atqae  adeo 

▼oeem  dhmtm  libri  omnes  miro  con-  hancTertulliani  mentem  eise,  iib.  de 

senan   esbiberent,    Zorjj^wn   potim  Pallio,  cap.  S.  pag.  IIS.  com  ait: 

scriberemy  cam  Antonino  in  Itiner.  <  Haetenni  Sodoma,  et  nolla  Oomor- 

Voloisse  enim  vir  eraditus  tidetor  rba,  et  cinis  omnia  ....Utinam.et 

eam   appellationem    indicare,   qn»  Aiia  seeora  jam  sit  de  soli  ioglo?ie : 

apod  Afros  esset  in  usd  ▼ulgt,  et  in  otinamet  Africa  lemel  voraginem  pa- 

commoni  lermone.  Sic '  zntam '  pro  terit,  onicis  castris  fraodatis  expiata. 

'  dista/  pro  <  diabolo'  *  labnlam/  Multa  et  alia  bajusmodi  detrimehta 

*  saconnm '  pro  '  diacono/  media  s-  habitnm  orbis  mntavere,silnsqae  mo- 

tas  dixit.    Vide  Roiweyd.  notii  in  vere.'    Ita  ille :  qiiibns  sane  verbis 

Paolin.  p;  770.  et  771.    Sic  in  Cooe.  '  castra '  ih  Africa  hiatn  terras  ab- 

Jf icsno  I. '  Heliodoms  Diabnlonites/  sorpta  haod  obscore  significat,  cla- 

et  idem  *  Zabolonites'  legitor.    Hinc  deroqne  similem  illias,  qua  doodeeim 

onica  Yoce  legas  in  Notitia  Aftic»  in  Asia  civitates  sobversas  esse  dixi- 

apod  Victorem  Viteniem, '  Marianas  mns,  ii.  86.  Plane  nt  Saimasii  conjee- 

Hipfaritensis/  inter  Episcopos  Pro-  tnra  in  ^nm  Tertnllianl  locom  nnlla 

▼indai  Proconsolaris.  lo  Collat.  Car^  Tideator  esse ;  dam  confidenter  pro- 

thag.  n.  |S0.  pag.  I4S.  '  Plorentinus  nontlat,  non  posse  ambigi,  qoin  ista 

Episcopns   Hippensis   Zaritorensis.'  sint  accipienda  de  Cambysm  exercito 

Sahnasias  in  Solin.  p.  891.  ineptam  in  Libycis  Sjrtlbos  immensis  areoa- 

taotologiamaffingitemditoseriptori,  ram  cnmnlis  cooperto  atqne  obmto. 

com  scripsisse  antomat :  Qiiod  Hippo»  Perinde  qnasi  exempla  Tertnlllanos 

jMm  IMarniiMm  toaaUy  Dwrtkifham  «  hoc  loco  alionde  repetat,  qoam  ex 

Grmeia  dkhmu  Nec  Sorita  felieior  in  Romanls  annalibni :  ant de  hominum 

conjieiendOy  com  dilahim  reponit. —  ctade,  non  de  terraram  jactnra  agat, 

'  Hippmtm  diruiwn  toeoni)  Ineolm^  in*  et  motato  situ :   aot  tam  vetostam 

quit,  eom  Onece  nesciant,  djntfiim  hiitoriam,  tamqoe  a  proposito  soo 

fNMoaf ,  pro  Dtarrikytaiii.  Hanc  Yocem  alienam»  cum  tam  recente  componat : 

dtrKtem  libri  omnes  miro  eoiMensn  ex^  out  deniqtte  non  locram  fedise  Afri- 

hibent.    Zanfiwm  vocat  Antoninos  in  eam  potet,  sed  dlipendiam  esse  pas« 

Itinerar.  Salmaslos  in  Solin.  p.  8SI.  sam,  hostlU  Caml»yi»  exercito  are- 

ineptam  tantologiam/  &c,  £<t  $ic.  narnm  vi  obruto.   Porro  Caatra  Cor- 

■    10.  Ibid.    TAeadolif]    In  Notitia  nelia,   quod  mihi  pene    exdderat» 

Africtt  proxime  landata,  inter  Epis-  describit  eleganter  Lncan.  iy.-585. 

copos  Provincifle  Proconsolarii,  Vic-  obi  de  Corione  agens,  in  eom  AfHcm 

tar  Bmlaienti»:  lego  1%€udaienti$.  In-  loeom  appellente,-  sic  canlt:   '  Inter 

scriptio  vetus  apnd  Orater.  p.  512.  semirntas  magnss  Carthaghiis  arces, 

TEUDALENSES.    In  Collat.  Car-  £t  Clnpeam,  tenuit  stationis  iittora 

thag.  pag.  109.  *  Urbanus  Episcopns  notei ;   Primaqne  castra  locat  cano 

plebis  Theodaleniis.'  procnl  aequore,  qua  se  Bagrada  len- 

11.  Ibid.    l^ociis,  Cattra  Coraelta]  tos  agit  sicc»  sulcator  arens?.'    £t 

Prftmissa  bae  voee,  foms,  oppidnm,  moX|  vs.  655.  de  Scipione :  '  Sed  ma- 

pagnmve,  aot  castra,  qoibos  de  agi*  jora  dedit  cognomina  coUibos  istis, 


1048  NOTi£  ST   BMENDATIONBS 

P«eonm  ^m  Latiis  revooavit  ab  arei-  r^  mmpiM^mn  ^i^m  fums  M  Hims 

baslKMtenSripio:  aftn  ledks  Liby-  Xms.     *Av^  tt  rpm^dpmt 

ea  tellere  potUe  Hce  fek.    £■  ▼•*  94ha  «a  Ai|i4w.    Sed  Tpdfmfm  Scfln 

Iseris  oernb  mticiA  vaUi?  Romeiie  |pie  rdl^i^  vidcter  aeripelMe. 

liot  prittQM  temut  victoria  ewH|MMu'  IS.  Ibid.  CCCXU.mmJi  Iteoew 

Ap^ioB.  BolL  Civ.  lib.  ii.  pog.  4M.  libri  ooMiee.    Vemoi  eoai  Melo  wu 

Xdpaicm  ^mmUnw  ▼ocat»  Cmtira  JSe^-  7*  de  Syrti  najore  ageM»  et  qaa  do- 

bitei^  et  qoa  flexiMB  agir,  «Iteio  tai^ 


12.  Ibid,    CiypM»]  KXvw4aM  Pto-  toftpatiodoeeateaso) 

leoi.  ir*S.et*A«v^  oea  daooppidoi  aitSjrtioniiior;  bccaateaiqaai 

■eparatin  describity  inftigai  errore:  aceipit,  coBtani  fere  aMHie 

Dom  qon  OrtBcis  'AavU  &U  est,  ot  anetoro  PUalo  PoBipt 

Polfbio,  lib.  I.  p.  4S.  ot  Appiano  ia  aQporBaero  hoe  loco 

PiMic.  pag.  S.  Agatlieinero  Oeogr.  taas,  perspjcwun  eat,  scribiqM 

I.  ft.  alUsqoe,  eadem  Latinis  Cljpea  tero  CCXii. 
/ttit.  Solinos  cap.  S7.  pag.  49.  *  ay-        1«.   Ibid.    ^ilodkrBOi  dSnm] 

poam  oivitatom  Sicaii  astmaati  et  dbrpos  forte  Mctlas  ogaoveria:  sant 

Aspida  primom  nondiiaBt.'    Aforma  owralldx^PtoleBUBoiT.S.et8ie- 

aciiicet  Bomeo  accepit :  Silins  Ital.  pbano,  qnoi  Herod.  Ifib.  it.  pa^  SII. 


iih.  I.    ^  Tom  q«B  Sicaaio  pnBcinait  n.  178.    IMtx^Mv  appeHaiy  ipoeqi 

littora  BBiuno,  1«  clypei  apeeiem  cur*  PliaiBs  vii.  S.  snpra  Ni 

jvatls  turrifans  Aspis.'  cat.    Hos  ad  mare  osqne  porl 

18.  Ibid.    AiqMaal  Ifariian.  lib.  Herodotas  asseverat,  Letopbagli  oioe 

VI.  cap.  <te  aof widn  sinn  Africsg»  pag.  oonfiaea,  et  loto  pariter  veom,  ae 

SI4I.  '  itospse/iaqait*  'TfaaptQs/dEC  Tritoois  oBmla  ripam  acooloflvc  Mm- 

Rospas  a  Raftpiaa band  diversas  omo  ▼s^dyor  8f  rh  mwffk  SiAovm  Mjnmtm» 

aoo  obseure  aignificans.  Fulgentiom  lldx?^Mr,  kmrf  fJm  mI  «Ivw 

aano Ruaponiem Eyiscopnm novlmna.  ••••norimm  a^  M  nonmi 

Jn  Notitia  Afncat,  inter  Epiaoopoo  vf  «ipa|w1>(rMrMr.    Se4iibriem- 

Proviocia»    RjBaceaas,    '  StephaiMia  oos  JloAkiisw  exfalbont,  R.  L.  S.  Colb. 

Rusponais.'  Raspiiiensis  ibi  Ecclesim  1.  S«  Paris,  Stt, 
nalia  mentio.    Noc  vero  flugni  est        17.  Ibid.    ilofsroaa»]  Hi 

apud  me  anctoritaa  PtoIem»i  oalBSi  onemy  qnam  snmmi  fido,  ae 

qui  IV.  8.  Ruspinam  a  Rospis  in  ea»  oonaensQ  eodieea  oaaiiea  Maob 

dem  ppovincia  et  nomine  et  situ  dts-  faent,  R.  1.  S.  Colfab  I.  S.  Paria. 

jBBglt:  qnl  'Aowilo  et  KMnrW,  ut  qoo  PanneBaiaediileyprimBS 

proxinm  disimna,  diveraas  esse  exla*  Hormolaas,  ut 

tinwvit.  Nam  eeteromm  scriptoram,  pidom  oirtmdemt.  InaigBe  IUmI  qai- 

qni  Roapas  Inndant,  ii  Rusplnam  si-  dem  Apoleii  Pfailoeophl    ootolibBii» 

lent :  qni  haac  appfrfiant,  illam  omit-  et  D.  Augastini  palmatm :  sed  bob 

toot.  faiyiis  loci :  qno  ByBaceom  fevn  me- 

14.  Cap.  IV.    GmphanH  In  libris  diterraaea  cooNOtur  oppidn :    cua 

omnlbus  l^^pftm  legiiur :  at  nnllum  Madaurense  NamidisB  Awrlt,  vt  ipm 

est  in  tota  Afrlca  oppidani«  quod  teotatnr  Apuleiua,  Vidorqne  Vi 


Taphra  voceior.    Omnlno  Gmpkmrm  sis,  riyas  ia  Notltia  Inter  Eplaeopos 

acribendon»  nti  e«  PtoienMPo  iodi-  Namiditft '  Prudentins  Madaoreoab' 

carimna :  noc  vero  obscorins  Scylax  landatur. 

declaral,  pag.  46.  situm  bujas  oraB  18.  Ibid*    iSs^pUtaMcn]    Ita  libri 


descrU»ens  :   'Air^  ii  Ntav^Actfs  riit    omnes.    Hnjus  taawn  oppidi  «esti- 
KmfjCl^^*"'  X^»P»9rpifmpaw6htt.  T«v-     giam  ,oliam    uspiam   depreheBdcre 


AD  G.  PLINIl   SBCUNDI  LIB.  V.  1048 

jMndsm  licnit.    Forlt  JSaitiffnUmm  ufne^  ? s.  211.  qMn  tMidat  Ttelies 

•cripiit :  nun  in  Cottat.  Cartbag.  pag.  in  Lyeopbr.  png.  Itt.  Ptolem.  nr.  4. 

W*    «UrlMMit  Satafemis'  legitnr.  perporam    *A^^^«i«  pro   *A<r/Mrr«. 

Forte  SaUurikmMm:  ^oed  In  eadem  Hinc  Jovi  ipsi  nomea»  apnd  NomM«y 

ColLat  pag.  199.  '  Pfoenlns  Episco-  Hb.  xin.  paf .  872.  Ka)Ai^*A#/Btfrr«o 

pus  plebis  QinesitonsU  Salaris».'  Vel  jmrn^tfipltomg  ^«^Aevs. 

deniquet  perMtctis  lantnm  sjrliable,  SS.  Cap.  vl    £iri/.  Af.  pus.  Iwit 


SHfetukaum :  est  «aim  inter  Episeo-    ^leMadrMm  CC>  mHU]  Uterqne  nn- 
pos  Prov.  Byneensey  m  Notitia  Vie-    merns,  in  libris  impressis  cermptns, 


toris, '  Praeidins  Sufetnlensls.'   Sed    a  nobis  restitntua  est,  tum  ope  oodl- 
in  Um  maitiplicibns  coi^ectnris  ne     oamReg.l.8.Colb.I.a.Pnris.CMffi. 


mUii  quidem  ipse  satis  fiwlo.  .  tnm  iptius  Afartiani  admoailn^  qnem 

19.  Ibid.    Tipkktme]   Libri  edUi  secntl,    pro   Xli.  M.   reseripsimns 

ad  bonc  diem  esliibeAt,  Tiriume,  7%-  LXII,  ac  pro  C.  mttf.  restitota  eeo- 

flikeiue:  sed  prioris  nomenclatanp  tenarii  nota,  qnsi  ibcili  iapsn  amana- 


oppidnm  attUi  Mm»,  codioes  Pliniaaiy    ensibos  excidit,  CC. 

nnila  Notilia  Afric»  agnescit.    Ne-        M.  Cap.  tii.  /nsalas]  Haic  capiti 


jqne  vero  exploratsi  satis  fidei  alie-    iemma  istnd  PUnii  editeraa  ex  In- 
rnm  qnoqoe  nomea  Tipkicttue  est :     diee  hojus  libri  petitnm  prsixere  : 


ut  Teaire  in  doblnm  Jnre  rideatnry    /asnl«  circa  Africmmy  et  ex 

an  biic  referrl  pomit  PoMmnm  TBia-    Afriem;  cnm  tamea  nnllsB  bec  loeo 


eenm»  ex  CoUat.  Cartbag.  p.  199.  an  memorentnr  iosnlm»  qnam  qaae  oon< 

jSMcanniHS  Tlififilcnsis,  e  psf .  140«  an  tra  AAicam  in  mediterraaee  mari 

deniqne  Tifiisiiac  scribl  oporteat,  a  sant  pesltB.    Venim,  nt  in  Indioe 

Tigisi  oppido^  qnod  a  Prooopio  do-  monnimns,    nea  cx    odocrw  4firicti 

scribitnry  libw  u.  Vandal.  Mss.  oarle,  PUnioSf  aed  «aersa  scripsit,  Atble- 

R.  9.  et  Cbiffl.  Icfnnt  IMiscnM.  piam  iatelligens,  qnm  adirersa,  boc 

90.  Ibid.  Fiamw]  Librl  Mss.  oai-  est,  pest  AfHeam  rctra  posita  est : 
aes,  R.  1.  9.  Colbw  I.  9.  Paris.  Ac.  de  ea  eoim  peracta  iasnlamm  men- 
Sieiim*  Ab  V  litera  dacl  ▼ecls  bnjas  tkme  statim  seq.  eap.  afptnr. 
inianm  vidit  Hermolaaa.  rrohiadnn  96«  Caf.  ¥111.  PkanuU  faoadam 
Vigmm  commeatM  esl.  Noa  Fisnss  Pmwm}  Saimaslas  la  Selin.  pag.  419. 
reponimnsy  es  Collat.  Carthaf.  legit,  fmmdmm  per  m  mmUee^  bea  est, 

91.  Cap.  V.  Afesr  XL.  Jf.]  8ic  nsti-  sponte  snn,  lafmfnatibas  Mis.  oami- 
tnimns  ez  Mss.  R*  1. 9.  itc.  enm  prias  bns,  Ref .  1. 9«  Colb.  9.  dpc.  in  qnlbas 
perpeiam  lcferetnr  in  edltis,  CCX.  fVrsa  diserte  scribitar:  refragaate, 
Sententia  loci  est,  a  Ptolemaide  dis-  qaod  anyas  cet,  tcritate  ipsa :  naai 
tare  xu  millibns  passanm  prenMnto-  Pbmroeies  a  Peiais  orinndos,  et  fial- 
rinm,  Pbycnntem  appeliatam  :  qnod  Instiiis  qnoqoe  prodidit,  de  belle  Jn- 
intervallam  tabulai  omnes  Oeofra-  f nrth.  p.  66.  *  Sed  poatqnam  in  Him 
pbicsi  approbant :  alternm  nonfemnt.  pania,'  laqoit,  *  Hercnles  (sicnti  Alri 

98.  Ibid.    Js6ys/«]  In  lihris  hac-  pntant)  interiit,  eaercitas  ejns  com- 

tenns   editis  Haekffim    lofitar,  sed  posilas  ex  varils  fontibns,   amiiso 

mendose.    *Awfiiarm  eaim  vocaatnr  dnce,  aepassfan  mnltisslbiimperiom 

primum  ab  Herod.  lib.  ir.  n.  179.  p.  peteatibns,  bravi  dilnbltnr.    Es  eo 

379.  *Aff06aTm^  e^oi  t6  Mp  Kv|Mirar  nnmero  Medi,  Persse,  et  Armenil, 

Mwat  M  (kUoevav  8^  ok  im/Hpumn»  navibns  ia  Afiricam  traasTecti,  proxi- 

'Atf-^^fu.  Uimifm  Cfremem  kabUmii:  mos  nostro  raari  (niediterraneo  sclli- 

od  mare  «aiem  nsn  pertiofiiat  4s6ysf«.  oet)  locos  occnpavere:  sed  Persm 

'Atr/S^STw  pariter  Stephano,  et  Oio-  intra  oceannm  mafis ;'  obi  Plinins 


1050  NOTi£  BT  BMBNDATIONB8  "  ^^ 


Diflilnini  Pharasiot  lotfat,  quM  lioc  1.  S.   Paris.  et  ChiiB.  tvn  Saeri' 

ipso  cap.  oceaoiin  dixit  atttogere.  nun  Literanin  adnooitv,  ii  ^wkm 

Refert  eadem  ex  SaUiutio  Itidonie  temPbatarct,  ti? e  Phathorei,  por- 

Orif .  iz.  2.        tfo    iEgypti   nearioator :  etiio  et 

96.  Cap.  IX.  LXIIL  LXXV.  M.  fgypti  metvOpolit,  ab  HieiwyM, 
paat.]  lo  Mtt.  omoihot,  R.  1. 2.  Colb.  io  Eaecb.  99.  EateMat,deleciiHebr. 
1.  9.  Parit.  Chiffl.  tom  boc  loco,  tum  Mbpt,  xh^  aM*^  Mr  lifi- 
▼I.  98.  ubi  baec  rortom  At!»  loogito-  x^  ««^  ^^  *I«P«/u^f  ^  ait^mim  d 
do  ropetitor.mtro  cootento  tcriptom  *J»M»u  PktSUH  rq^  JBffil&,  it 
▼idimot,  LXUL  DCCL.  £t  Par-  eH  tn  EteOmOe  et  Jenmk,  iM  kM- 
meotit  edltio  iu  fere  otrobiqiie  exbi*  l«roR#  Jmimi.  'lo  librti  haetean  edi- 
bet.  Com  ▼ero  booe  oQmerom  ex-  tit,  qoot  Ortcliot  teeatiH  eit,  Pfta- 
pUeare  et  coocoqoere  Frohieoiat  oon  tortteo.  Eademqoe  ▼ox,eb  editMi- 
poeeet,  exponcto  pbtteriore,  oempe  bot  Plioiani^  operit  roma  tcMR 
DCC.  minoit:  oodamqne,  com  toWen-  pott  OhiMc»  aoioon  m  Ptnocod  edi- 
do  000  ettet  par,  abkoidit.  Saoe  texa-  .tiooe  repetito,  oegotiaa  etafitii  ft- 
giot  ter  ceoteoa  et  teptingeDU  millia  cettivit,  ot  ex  ea  voce  Fhtlafiifi,  m 
neoio  Iiatioe  dixerit :  com  eoim  ter  novam  ollam  pnBfcctonB,  eierie 
caotena  et  teptingenta  tlot  dedet,  rontynomeromqoeaagereat  Atpm 
brerios  atqoe  apertiot  teptaaglet  ONMeo  io  Htt.  Reg.  1.  9.  tliiiiie. 
dixerit.  8ed  haec  oimirom  errorit  A^oUefeUtee  teqoltar:  aredtePkit- 
ocoDio,  h»c  ballocioatlooit  anta  ob-  oite  oomo  io  Tbebaidejastt  £thii- 
lata  amaooeotibot  ett.  Com  tcrip-  piam  ? el  levit  apod  ceteim  icripti» 
tom  riderent  io  Pliaiaoit  codidbot,  ret  totpicio  ett.  Sie  piolo  iiferiv 
LXili,  eepi.  qumq.  Martiaoom  teco-  ex  HermopoUte,  pott  Ptatpolitei 
tl,  eepimgeiUa  qmmquagmtaf  pro  lep-  repetito,  IWfrmtpelitea  eoaitsefai^ 
tmigitUm  qmmque  potoere.  Qaid  qood  cnjat  oollom  ▼ettigian  tot  ia  lla< 
Agathemero»,  qoi  Artemidori  epito*  exUt,  aot  io  alilt  auetoribei. 
loen  fecit,  ejot  olmirom  qoem  boc  98.  Ibld.  AUmnMm]  Godiea 
loco  Piiniot  laodat  aactorem,  Geogr.  Reg.  1. 9.  Colb.  1 . 9.  et  Ptfit.  kbeot 
I*  9.  molto  breriorem  meotoram  fa-  iKMMea^qoemadnodanetPlaieO' 
eit  biuot  loogitodioio,  com  Atiam  o  iv.  6.  'ABptfiinie  vepJbt,  «■)  m^ 
Cooopico  Nili  ottio  ad  Taoait  ottio  ''ABptfiu.  NUiiltameaneeeinoitin- 
potere  tcriblt  ttadiit  xl.  m.  cxi.  oec  motori  :  oam  Stephaooi,  'Al#i^« 
recu  ria,  ted  littoribot  omoibot  etl-  ioqoit,  wikia  A^y^rrov,  hs  wA  lif^ 
am,tiooomqoe  aofractibot  compre-  phei^  ^f^t  ^Mafh^^^^^' 
heotto?  T^f  «  *K8iasMKaafAfi9uhn  7<rrv,  «.  t.  a.  Addit  ex  Hecitfi 
TaMilSof  wnpuwy  per^  rmwtt^ww^  6  tcribi  etiom  *iiBapapfikip  i^' 
99p4itkim  araUmf  /wptdBmp  ^  itmtpid,  90.  IMd.  CabatUm]  Htdcan  h 
Effidt  hnc  tomma  quinqoagiet  cen-  editit  legebator,  CaputUa,  In  Mo- 
teoa,  et  qaataordecim  miilia  pat-  Reg.  1.9.  Colb.  1.9.etPtrii.Cik»- 
tonm.  Coi  tpatio  ut  iEgypti  etiam  hien.  Mendam  adniooitB  Ptolea» 
mentoram  addat,  tameo  PUotaoa  tnttaUmot,etActoronConciKiEphef. 
tomma  LXiii.  LXXV.  mUUbnt  am-  i.  lo  qolboe  Act.  i.  pag.  466.  Tko- 
pUot  teptiogeotit  baoc  toperabit.  pemptotCabatoromEplicepmiet^ 
Similem  itti  amaooeotiom  errorem  loqnitnr. 

detegemot  inferiot,  nom.  95.  et  atibi        90.   Ibld.  AfoffUlfn]  lo  fof.  !• 

poMim.  Colb.  1.  9.  et  Pom.  cdit.  /WM^- 

97.  Ibid.   PAoiartifo]  lU  rettitni-  Reg.  9.  et  Parit.  MettUken.    Noin 
Bot,  tnm  ope  codicom  R.  1.  9.  Colb.  Ptolem.  iv.  5.  MtteUien.  £t  io  CiO' 


AD  C.  PL1N1I   £^ECUNDI   LIB.  V.  1051 

cil*  Ephes.  I.  act.  1.  p.  488.  '  Maca*  iilits  quos  SaloiMlui  landat  in  SolfD. 

riiu  Metelitaniiii  ^Sgypti  *  Eplaee-  p.  416.  Sed  et  interpretei  baiid  aaiie 

|Nia.   Sed  iogenti  sane  fidncia  Frobe-  feliciter  in  boc  loeo  vertatos  esse  in* 

aios  NUrUen  siibstitalt,  e^}Qs  fidem  telligOy  cnm   ipsius   laciis  pictnram 

deinde  ceteri  editores  seeoti,  neglec-  Salmasins  in  eo  templo  dedicatam 

ta  ▼etnstomm  ezemplarinm  auctori-  essey  Hermolanm  secntns  affirmat : 

tate,  in  enndem  errorem  impegemnt :  qnod  de  Yero  crocodilo  ibldem  raper- 

cnm  Ntrpidrif  tMt/ihf^  non  NittiHiy  aac«  to,  ac  postaiodnm  in  Isldis  SBde  ap- 

tore  Strab.  lib.  xvii.  p.  807.  aliisqne,  penso,  ad  memoriam  mi  sempiter- 

acribi  oportnissct.    Nitria   nrbs  et  nam,  acdpi  diciqae  oportnit. 

monsftiitjnsta  Alexandriam,exPal-  88.  Ibid.  Jn  qmi  Coffm]  Cenukt^ 

ladio  in  Lansiac.  saeris  Monacbomm  non  Cdifm,  exbibent  llbri  omnes  Im- 

agmfaDibns  celebratissimns.    A  Nitri  pressi^  contre  fidem  omninm  plane 

copia  ei  nomen,  nt  refert  Sotomenns  codicum  Mss.  Reg*  1.  9.  Colb.  1. 9. 

▼I.  80.  Paris.  Tolet  et  Salmant.  nt  Plntia- 

81*Cap.  z:  tnwmniii^ferwHBMmh  nns  ipse  testatnr.    Sic  panlo  post, 

rifanus]  Ita  Solinns,  c.  89.  p.  69.  et  eomndem   ezemplarinm    admonltDy 

Martianiu,  lib.  ▼!•  cap.  de  JEgyptOf  penmmila  wnUepeiumm  ambUm  icripsi- 

p.  918.    Ita  etiam  Reg.  1.  cod.   At  mns,  non  ceiifvm  anO.  poss.  ut  bacte- 

Reg.  9.  et  Chii)L  iufcmte,  minns  recte.  nns  legebatnr. 

Ammiaans  enlmy  lib.  xzii.  pag.  999.  84.  Cap.  xi.    Qm  heu$  mtUa  Rktt' 

'  Ren  antem  Jnba/  iaqnlt,  « Pnnico-  eeieej  Hane  lectlonem  egregie  con- 

ramconfisus  tezto  libromm,  n  monte  stabilioot  Stepbanus  et  Strabo,  lib. 

qnodam  orirl  enm  ezponit,  qot  sitns  xvii.  p.  799.    IUe  enim  tum  p.  579. 

In  Manritania  despectat  oceannm:  -'Pa«(nrf,  o9r«f  4*AX«{Mf>ffMirp^cpor 

hlsque  indieiis  boc  prbditUm  ait,  qnod  iitakHro'  Rtmeeieef  »ie  AUxmMa  prnrs 

ptflces  et  herbsBy  et  belln»  slmlies^  voeabaiiir:  tnm  ▼erbo   'AXe^Mp9ia: 

per  eas  palodes  gignnntnr.'  Itaetiam  ixx^  8^  'PoK&ns^  mA  ^dpos^  k,  r.  X. 

Xipbilinns  in  Severo,  aliiqne,  Nilnm  Iste  partem  Alezandrisi  ait  fnisse  ita 

eliciunt  ez  AUattte  monte.  ▼ocatam^  quto  na^alibns  immineret. 

89«  Ibid.    CroeodUusqwoqueiadeob  Vitinm  mceptse  lectionis  io  Pliniann 

argmmenhm  koe  Cenarem  m  Iseo  diea-  Hbris  odoratas  est  ante  nos  Pintianns, 

las  aheospectaltm-hsdie']  Miras  bnic  io-  •  cnm  sic  legi  ▼Ideret :  W  laeus  antea 

co  tenebras  offadit,  tnm  interpolato-  Arapotes  nomsmAatar,    Meminit  hn- 

ram  andacia,  tnm  etiam  interpretnm  jus  ▼octs  ac  loci,  Rkaeotes,  prvterea 

nimia  sobtilius.    Sic  enim  in  editis  Pansanias  in  Eiiacis :  Tacitus  item 

libris  legitnr,  interpnnctione  etiam  Hi8t.i^.KircberasinProdromoCop- 

prmpostere  coUocata  :  JM  pisees  re-  to  etiamnuro  hodieque  Rhaeot  Alex* 

perimUm'  alabetm^  ooraeim,  rifori»  ero-  andriam  appellarl  a  Coptitls  ait. 

eodilas  qaoque,    Inde  ob  argmnentmn  .     S5.Ibid.   CL,  emKht]    Amannen- 

koe  Niii  orins  eredilnsy  Casarea  im  Iseo  ses  in  priroitlris  Plinti  exemplaribns 

dicatns  ab  eo  speeiainr  kodie.    Addide-  scriptnm  reperemnt,  cmlifm  ^.    Ii 

re  interpolatores  hsec  ▼erba:  Nitter-  .qningenta  rati   boc  loco  signlficari, 

<as  cr»dt<«s,  atque  e  margine  glosse-  CD.   primmn,   (sic   enim  ezhibent 

■M  importnnnm  in  perspicnam  per  Mss.  qnos  terimns  omnes,  Reg.  1. 9. 

se  planissimamqne  orationis  seriem  Coib.  1. 9.  Paris.  Acc.)  mox  permnta- 

tmns^exerant:qnodnusqnaminMss.  tis   nnmeris,  DC.   scripsemnt.    At 

comparet,  nec  Reg.  1. 9.  Colb.  1. 9.  Stirabo  lib.  x^ii.  pag.  799.  cnm  lacns 

Paris.  qnos  ▼idi,  neqne  In  Tolct.  et  bojosee    latitndinem    circnmscribat 

Salmant.  qnos  Pintianns,  neqoe  in  stadlis  centum,  et  qninqnagintai  lon« 


105t  NOTiE  ET   BMENDATIONES 

gitttdiMm  treceiilisy  anbitu  ex  eo  Mcnepafio«,MidiMi.6.eti4eni 

«mivertue  exittere  nea  petett,  niti  locam  HienMyfliiit.  DeOMuladtt. 

mille  oiroiter  ttediornm.  <|MB  efficiaBt  im«e  sno  loco.    Qned  porroSaM- 

cxzT.   miii.  pats.  qniboi  Ciaadios  riem  Stephanoe    cnm  Neip<ili,^m 

Cemar  millie  qoinqao  et  xx.  adjocit.  Sichem  dicta  eet,  leaere  auMM, 

SO.  Cap.  xui.  CLXXV.  If.]  Haoc  -alit  oDte  boi  annoteraot. 
•Syriae  iaticadinem  arrogant  iibrl  om-        40.  Cap.  xv.  Pmtm]  NafH  ifere 

«oe  editi,  aMiinqne  esarati.   £l  Mie-  Salmoiins  ait,  in  Selia.  pag.  m,  m 

M  Tboedoili  t  *  Syrlafinitnroborien-  qni  Pmea  boc  loeo  defendaet  Ipie 

to,  fiamine  Enplirate ;  ab  occideato,  Petrmm  legl  oontendit  opoftere,  tk 

mori  iBgsrptio ;  a  eepCemtrioie^mari  eaporie  Mxia  qaibdi  mMtiMi  cit. 

^nod  intor  Cypmm  et  Syriam  eet ;  a  Ego  Toroy  qni  JndM  parleB  11^00 

raertdie,  Arabia  qnm  eet  inter  moro  Potnmm  a|ppclla¥erbit,idhKaerta' 

Eobrnm  et  sinum  Arabienm.  Hnjne  roe  doeidoro :   qni  PeiMBi,  occih 

■epatlumpotetinlongitndineccocLXX.  runt  plnrlmi,  ot  fidei  qeldeB  apU- 

in  lotitodine  cllxW    Martianni  ? o-  ratm.    Naa  pneler  eoMiJBmi  ciA* 

ro,  liik  VI.  cap.  de  Arebia  et  Syria,  com  omninm  Mii.  E«f.  1. 1  Gob* 

pag.  910.  bnno  Plinii  locnm  tran-  1.  S.     Pnrii.   dcc.  parteai  Jiito 

«cribenti  DXXV.  pro  CLXXV.  mn-  transamnanam,  hoc  oit,  at  wn  pi- 

lllfeito  errore  exproiiit :  alioqni  In-  ginm  leqnuQtnr,  qos  eit  tnei  hf* 

tlor  mnlto,  qenm  longlor,  Syria  fo-  danem ;    nt  PUmni,  qnn  i  eittn> 

ret;    cnm  ea  parto  angnitisiimnm  JndKli  Jordano  amne  dliMieti  eit; 

OMO  iitni  Ipie  regionum  Tabnicqne  lif^cdnr  Joeopboi  ¥000!,  IMLMn' 

eignificen  t.  2.  peg.  776.  wA^hi^  V^  ^ 

a7.  Ibid.  iiegnrif]  lu  libri  onuMa.  paOuw    Et  iii.  1.  pog.  811.  Nign" 

Ariolonlnr,  qoi  permatatii  eyUabii  quondan  IIipalrqK  appiUit,  qM^  et 

legi  putant  oportere  Garisem.*   vel  regionetrani  Jordanempodtiirtm 

Gorism,  qni  aMOi  Samarim  oeleber-  doceret.  Ipeo  ot  legieniibijnfiMi 

rimui,  prope  Noapoliroy  qn»  prioi  dotcribit,  iit.  9.  pag.  8lt.  EtaM* 

Stcbimo  dicebatur :    nl  icimui  ox  dem  Joiepbo  apnd  Pbotion,  cii. 

Judic.  IV.  9.  li  enim  ab  Antbedone  9S8.  peg.  07S.  *Hpdier  hmfi^ffffi^ 

et  Aicalone,  quo  in  tracio  deecribon*  XiXoiat  mI  llipdlet  voeater.  EtPcft, 

do  Piinini  nooc  babiut,  moUit  pns*  qnod  ContUntinopoleM  mbiiUm, 

ionm  milUboi  diiyangilnr.  mu  altera  civitH  mt,  fictmi  '^ 

58.  Cap.  XIV.  C«lo]  Pro  CH»  Fro-  iiomen  credidorim.  'Btff  D^o^ 
benioi  Dereeio,  ex  cap.  19.  bnc  dilam  oppidnm  JoUadii  BtaiiteJ*' 
Uanttttiit.  Corte  Ct«e  boc  loco  Pli-  lephut  ait,  Bdl.  Jnd.  lu.  &  P4- 
niana  omnia  exempiaria  reprtiton-  789.  boc  eel,  nltra  JordioiB,  u^ 
tant,  Reg.  I.  9.  Colb.  1.  S.  Psrii.  nt  PUnini  mox  nit,  eb  eiioBlt  bcn 
Chiffi.  Libri  qnoqne  editi,  Parm.  Ven.  OeooMrotb. 

Brix.  ceterique  ante  Frobeniom.  41.  Ibid«  Hitrimnimi  piWii  ^ 

59.  Ibid.  S4btuU  in  mrait,  ei  oiiit-  tiiem»  /mriSnt  krigmmi  Em^) 
re  GamaUi\  Priai  iegebatur,  Motie,  Pr«potlerainUrpancliooe,BMHi^ 
in  monit  aiitore  Gomaio,  Plinii  tenten-  ricnntit,  nt  decnit,  led  EiBMnti> 
lia  et  oratione  deminnU,  qui  SebM-  agrnm  aqolt  rlgonm  PttoitBn  bictt* 
ten  qnoqne  iptam  in  monte  titnm  nnt  oditionM  reprMenttratt)  f^ 
tignificare  voluit,  nt  linceri  codioei  likit  irngaom  AmMoan.  Centa^ 
admonent,  R,  1.  8.  Colb.  1.  2.  Parit.  prepria  lit  Hiericnnlini  190,  ^ 
Chim.  Hiyniniodi  ttno  foiMO  Sa-  Strmb.  lib.  xvii.  pag.  761.  ^  ^ 
marim  titam  band  obtcnre  tignlficant  Hiericnnte  ngeni,  ^^rofilt  I'  ^  * 


AP  C.  PLINIl   8E0UMOI   LIB.  Y.  1053 

#<tf>uAr» . . .  idftwff  Anu,  c  r.  A.  neqjB*   Umb   egfftdUbMtar»     No» 

/M  |Mteif«m  «t<y  • .  •  •  (0CM9MC  iolHt  igitur  coHiiii«fciorniii  freqiMBtU  no^ 

•rr^wM,fc.  cero  poteram  EsseaU  bKc  UUoro^ 

49.  Ibid.  BM^^iefkmiml  Cnmde^^  sed  vi  malefice,  et  Utali  anfi.  Om« 

eem  modo  Jndmm  tojpardiiaa  Plinina  vitate  enim  odorU,  nt  ait  TacUnty 

poUidtna  ait»  ex  m  nnam  in  dnaa  HUt.  v.  accoUs  pestifer  bU  Ucnik 

dissecnerePUmiinterpoUtorca:cnm«  fnit.    *Natnrn  dirnm'  iddrco  Pli- 

qno  U  Mm.  Ugecent,  BeUktkibipe'  nUs  prosime  antea  appeUavit. 

M»,  (lU  enim  R*  1.  i.  Colb.  1. 9.  et  46.  Ibid.  SeeUptamanm'}  DitpUoet 

Paria.  ojibibont,)    Ipai    BHkokmn,  Salmaaio^  in  Sottn*  paf.  616*  oa  loen- 

ncpftmm,  commenti  snnt:  qnoaao-  tU:    scribi  jnbet:   i£w  yeiammma 

entna  OrteUna  rognty  an  a  BetbUbo*  qoonUm  Solinoi,  cap.  W.  pog.  %S% 

mo  BctMmoilegi  oporteat.  8od  nee  *  pabnia  victitare'  dizit.  Samnel  Pe« 

BtikdUMenj  nec  Tepkmum  cetoromm  titns  Var.  Lect.  ii.  7.  pag.  IS4.  U« 

SGriptommqnisqnamagnoTeritxBeth*  gendnm  coi^icity  Sotiae  jmbMnms 

Uptepbenam  vefo  ToparcbUm  Joie-  boc  est,  palmis  ▼ictitabaii&,  ooqno  so 

pbna  appeUat,  nt  disimns,  BeU.  Jod»  cibo  expUbant.    VtrMpie  correctio 

▼.  4.  pag.  60Q.  qnsB  luec  tpsa  eet,  abmptam  et  Ucenditam  loGtioaeB 

qnam  PUnUs  modo  comBsoroorat^  £udt :   cnm  ▼olgata  scripinra  et  • 

'Haeporrodeoemtoparcbifty^deeens  acriptU  codicibns  Beg.  1.  S.  Colb, 

eorano/   sino   ^deeom'  UU  'regea  1*  S.  ParU.  CbifiL  ceterisqnoy  et  ab 

snnt,  qni  potestatem  tanqnam  regea '  U^m  sententU  anctoritatem  babeat* 

accepime  dlcnntnr,  Apoc.  xtu.  1. 9.  Soeia  pahmartm  gens  didtor,  qom  U 

nt  in  enm  loeom  Gommenlarii  nostrl  palmetis  procui  ab  bomUnm  strepitn 

nondnm  editly  sed  prelo  jamdndnm  ^t  freqnentia  degit :  et  quidem  per- 

parati  decent.'  Ed»  tee.  bene  Latine.—'  Sic  xii.  S.  '  platanna 

41.  Ibid.  XXV.  impUi]   Beg.  1. 9.  in  Lycia  dicitur  « gelidi  fontU  focia 

Colb.  1.  9.  ParU.  Cbiffl.  tzzv.  qnod  anioDitate.'  *  Ed.eec. 

fldem  snperat,  et  a  ceterornm  tcrip-  4S.  Cap.  xvi.    GaUtan].  Ita  libr| 

toramcottsensnabbonret.  IsidonisO*  <li>os  vidi  mann  exaratos»  typisve  edir 

rlg.  xui.  19.  latitndUem  stadiU  cen-  ^^  Tamen  Geretam  scriba  oportero 

tnm  et  qnUqnegenia  circomacribif»  pedue  persnadet  bic  Joscpbi  locot» 

qom  snnt  millia  pasanom  fere  xix.  b»cqusmodoaPliDiocommemoran^ 

HansitlsidorosaJosephoyntqoidem  ttir  oppida  eodem  fcrme  ordiae  re^ 

videtur,  BeU.  Jnd.  y.  S.  pag.  899.  ceosentis,  BeU.  Jnd.  ii.  19b  pog.  81 S» 

44.  Ibid.  Ab  eeeUenU  Utiera']  As.  «lAaSA^cMb^rc,  iml  rdpurwaM,  mi  II^« 

pbaltitte  videlictt  lacus»  nt  dlximns^  A«y»  «ai  lUMvekur  ttmfru,  raMpoa,Mai 

noo  ipsins   moditerranei  maris,  ut  'Ir«y,  «airj  raiiXar(riai,«br.A. 

SabnasUs  intellexit,   pag.  619.   et  47.  Cap.  xvn.   CenMfUe^  ei  tn 

619.  U  SolU.  nbi  et  illa  PUnii  verba  monU  oppNU»  todmi  neamM]   Dnm 

snbseqnentla,  «tgne  91M  ofctai»  sie  btec  scriberem,  venit  in  mentem  iUina 

explUat:  Qnatenns  ea  Uttora,  mari-  leci  apud  Josepbum,  Beli.  Jud.  iir. 

tlmaque  commercU  nocent,  agri  co*  9.  pag.  8S9.    Kdtp^qAot  rh  'wditM  t^u 

lendi  stodio  Untnm  addictis.    Atqoi  raAiXaW,  pw  U  TvpUty  $pee'  f  wpeen 

neque  eo  mari,  qnod  Mortnnm  appel-  ((rxct  TAf»a3<a.  w6ku  *linr4mp,  k.  r.  K^ 

labaot,  uUa  conmiercia ;  neqne  agri-,  Canmiiit  meiit,  qwndam  GaUiaonmi^ 

cnlturara»  artemve  nllam  exercebant  nmtc  aviem  Tyriermn:   eni  eaefmieia 

Etteni  Tbeoretipi,  de  quibut  bic  PU<  eei  Gamala  eivUae  E^uiimn,  ^c.    Snb*' 

niut:  sed  diem  totum  in  Sacrorum  orUqne  sospicU  eat,  significari  hoe 

Librorum  meditatlone  translgebant,  loco  iUnd  ipsnm  oppidnn,  qaod  ejos* 


1054  NOTJB   BT   BMBNDATIONfiS 

dem  oomlnit  fnitfe  oum  mMite  Pli-  qm  bo^ie»  vti  a  virit  aeeepianH,  qii 

nios  atteTenit :  legii|iie  oportere,  f  loea  ee  diiigentiiiime  perlmtramt. 

vpoffiirxft  Kipfo^af  k.  r.  X.    M ooeo  Torto»a  dicitur :  dedoctis  la  emB  n- 

tamen  modo,  non  definio*  delicet,  ut  quidem  remnr,  Oithoeia 

>  48.  Ibid.  ManUko»,  ecninqMi  Ara^  ▼eteris,  qnm  havd  procnl  fint,  ckn- 

dof  »epUm  «fadMmm  cpjfidim  et  faM-  boa  ineolifqney  cnm  ipsa  Ortkon 

ie]   8le  B*  I.  S.  Colb.  1.  9.  Parit.  nppellatione. 
Cbiffl.  vet.  Dalec.  &e.    Ste  edilio       49»  Gap..  zix*   CfrrJbmn,  Cntm} 

Parm.  alimqne  ▼etottiores  ante  Her-  Pro  bit  vodbnty  Mtt.  Reg.  1.  S.  Colb. 

molaom  Barbamm,  cnl  vitnm  ett  tic  1«  9.  Parit.  et  vet.  Dalec.  habent  taa- 

emendarey  CoN^rafat  Aradum  Aniara*  tnmy  FrftMsetet.    Parra.  e<litio»  /r- 

dot,     Atqni   et  volgat»   teriptnrm  nMzctet.  Qaaatat  ponro  in  boc  tracta 

conciliat  anctoritatem,  tom  conten-  terramm,  ceteromm  Gcograplioram 

tnt  oodicom,  tnm  titnt  ipte  locoramy  ncino  unnt  agnotciL 
tnm    Arriani   tettimoninm,  Exped.       50.Ibid.B«tannflii]Probeiiint»Bar- 

Ales.  lib.  ir.  pag.  119.  ttatnentit  ex  bari  conjeetnram  amplezna,  Bctar- 

adverto  Maratbi,  non  aiteriut  cnjot*  renot  bnc  tranttnlity  qnam   terti» 

piam  oppidi,  Aradnm  ette :  T^  rc  Palsttinm,  boc  ett,  Arabim  Petrmte 

"ApaBoif  tV  r^ffov,  ml  t^  MdpaHhp  d^  gMitem  Aiitte  ez  Stephano  conttat: 

amrarriiqi^  rqt  'ApdSdv  Ir  rf  ipnip^  TkuTaffdvs  HAfUi  ^wyd^q  rpirwf  Ilata- 

tfamiUnp,  96Kaf  tLTfiXnP  jco)  «Ma4io-  tfrbTir  oZaeroaBofirrctyBaiTq^^yC  At 

ra;  K.  r.  K,    Inde  factnm  Maratho  vetntti  codicet   longe  aliter :   aam 

alteram  cognomen  Antaradi.  EtMe-  Beg.  1.  et  Colb.  1. 9.  Parit.    B«Cace> 

Itr  qnldem,  ii.  7.  et  Straboni,  nt  dix-  mi.  Reg.  2.  Chiffl.  vet.  Dalec  et 

imnt  in  prloribnt  Notit,  Aradot  in-  Parm.  edit.  B^ktmL 
tnla  ett,  oppidomqne,  ejnt  amplitndi-        &!•  Ibid.  Jlfuamiitin]  In  Mta.  Jfran- 

nit,  qnanta  nonc  a  PUnio  attignatnr ;  tee.    Hand  dobie  Iftantun  acriptmn 

neutri  landata  Antaradot.   Antaradi  oportoit:  nam  in  Cyrrbettlce  Anto- 

qnl  meminit  Antoninuty  nec  Aradi  it  ninnt  non  temel  Minniiam  eomme 

meAtionem  fecit,  qnod  terattrl  via  morat,  a  Cyrrho  dlttltam  M.  P.  xx. 

iter    commonttraret,    nec  Marathi,  totldemqne  a   Beroa»  qnm  et  ipta 

qnod  ejnt  oppldi  cognomen  alteram  Cyrrhetticm  ab  eodem  a^indlcatar, 

ette  Antaradum  tntelligerat.    Unnt  utdiximnt.    Mamqne  la  recentendit 

omnlnm  Ptolemtent  ntramqne  tane  Cyrrhetticet    oppldlt     gentibntqne 

oommemorat,    Antaradnmy    Mara-  Plinint  modo  totnt  habitat. 
thnmqne:  ted  It  ett*ut  eniditi  no-        69.  Cap.xx.  Aqira  ZtaMrmn]  Li- 

rant,  cnjttt  fidet  In  Oeographlcit  k«  bri  editi  hactennt :  Safra  Sbmfram^ 

bnt  ett  admodnm  tnbletla :  tnm  cer-  intigni  menda :  nam  Simyra  nrbt  ett 

te  nwxlme  cnm  nnlltnt  ei  tcriptorit  Syrim,  de  qna  dizlmat  cap.  17.  in  ora 

alterintpatrocinatnranctoritat.  Nam  medlterranei  marit.    At  Mat.  R.  1. 

qnit  porro  miretnr  in  Atla  Antara-  S.  Colb.  1.  S.  et  Parit.  fl^pra  Zlma 

dum  Marathnmque  in  dno  eom  oppi-  ram:  itemqne  inferint,  Datcnta  «fictl 

da'  dittraxitte,  qni  Clnpeam  Atpi«  a  Zmmra^  quemadmodnm  et  in  Par- 

demqne  in  Africt»  litlore,  ceu  gemi-  menti  editione  legitnr.  Ptolenmo^  r. 

ntt  civitatet,qoi  texcenta  errata  ti-  7.  inter  orbet  minorit  Armenitt  re» 

miliay  pattim  a  nobit  in  hoc  opere  centetnr,  wapk  rhw  Eftfpdrqr,  IsfiApa^ 

animadverta,  obtruterit  i    Etto  igi-  A^xoiwa.    Antonino  pariter  in  Iti- 

tor  antiqna   Marathot,    eademque,  ner.  Zimara,  dicitur,  In  Minora  Ar- 

quod  cootra  Aradnm  in  continente  menia,  itinereperEophratitripamya 

foret,  Antaradot  olim  cognominata,  Satala  Melitonen : 


AD  C.  PLINIl  SBGUHDI   LIB.  V.  1065 

AnftUba  Zimarain*  .   M.  P.  xti.  CiagiUa  Ctmmagemen  finU^  Imem  nei- 

TeucUain.  ......  M.  P.  xvi.  taa  uteipU.    Certe  qutt  CingUla  Pli- 

Sabos M.  P.  zxviii.  nio,  ea  M  qnae  PtoleniBBO,  v.  |6.  nt 

Dascniam M.  P.  xvi.  diximus,  KcnXfa   Cyrrbestice«  poit 

£tTab.PeatingeriaDa,segment08ep«  Eoropnm  ad  Euphratem  civitas  ap- 

timo :  pellatur :  sed  verius  a  Plinio  Coroma- 

Zimara .  xviii.  gens  ascribitnr:   Imma   vero,  seo 

Zenocopi   • xviii.  Imme,  Ptolemaeo  eidem  Selencidia 

Verenso xiii.  est,  quae  Commagens»  prozima  cnm 

:  Saba xviii.  sit,  ab  novissimo  ejns  oppido  Comma- 

Dascosa xviii.  genen  incipere,  indobitata  profecto 

Sic  ille  Zimara  Dascosam  iitqne,  lx.  conjectora  est. — '  Mentio  ejns  oppidl 

miilia  passnnm :  ista,  Lxvii.  coUigit :  est  etiam  in   Hieronjmi  Chronico, ' 

Plinins,  lxxv.  Anreliani  Imp.   anno  2.   *  Zenobia 

6S.    Ibid.     MMimn  Cappadoeutf  apnd  Immas  haud  longe  ab  Antiochia 

XXIV.]    Ita   restituimus  libromm  vindtnr.*    Sic  enim  Ms.  codez  noster 

admonitii,  Reg.  1. 2.  Colb.  1. 2.  Pa-  exhibet :  ubi  corrnpte  librt  volgati, 

ris.  et  Cbiffl.  cnm  prins  perperam  '  apnd  Timas.'    Imroes^  sive  Imrna- 

scril>eretur  LXXIV.    At  ne  tantun*  rnm,  meminit  praeterea  Hieronymiia 

dem  intervalii  a  Dascnsa  quidem  Me-  in  Vita  Malchi,  cap.  2. '  Perveni  tan- 

litenen  nsqne  statnit  AntoninnS)  ant  dem  ad  eremnm  Chalcidos,  qnm  in- 

Tabula  Penting.    Nam  ille  l.  M.  P.  ter  Immas  et  Beroeam  magis  ad  Ans- 

ista  LXiii.  oronino  compntat.  trnni  sila  est.'   Ubi  Colon.  editioy  m- 

.  54.  Ibid.  OrcondMamr^gtoRm]  Hoc  ter  Emmam  habet.'   Ed.  sec— Quod 

est,  Oreorum  'OpfW,  sive  montano-  aotem  Salmasius  loc.  cit.  GiMdantm 

rom,  ut  dixinins.    Hactenps  editont  pro  CingiUa  reponit,  et  vim  codicibns 

fueraty  Merorwa*  At  Mss.  Reg.  1. 2.  antiqnis  facit,  et  Piiuii  ipsins  aucto- 

Colbertini  1.  2.  Paris.  Chiffl.  et  Ri-  ritati,  ac  diligentise  detraliit  pluri- 

galti  teste  Salmasio»  p.  625.  in  Solin.  mnm :  si  Oindarenos,  qoos  proxime 

Jlfor<mm.  Nos  Oreomt  scribimns,  altero  antea  cap.  19.    CyrrhesticsB  regioai 

Pllnii  testimonio  addncti,  scribentis  attribnit,  nunc  sni  immemor  Comma- 

VI.  9.  '  Quod  interest  ibi,  tenent  A-  genss  a^jndicet. 

rabes  Orei.  Sic  fincm  nsque  in  Adia-  57.  Ibid.  Uram\  Qnas  nnnc  Ura 

heneo  perfert.^  dicitnr,  eadem  mox  addito  sibllo  Su- 

55.  Ihid.  Priaiiwi  Aimc  ttfitJipHgiia  ra  vocatnr;  a  Ptolemvo  qnidem,  ut 
Tmcms  oi^Mi]  Hanc  omninm  codicnm  monolmnsy  Sot/pa.  Vemm  cnm  iatere 
conditivorom  kciionem  Pliniaoi  edi-  Syriae  et  Palmyrenes  ea  sit  positay 
tores  sic  interpotarant :  Priam  kane  Piinio  teste»  et  Ptolemvo,  sive  Uram, 
%IU  impugnaiu»  euraam  TaaruM  a^fert.  sive  Suram  appellavcris,  inanis  est 

56.  Cap.  XXI.  Ctagiite  Cammiagi^  Bocharti  co^jectoray  part.  i.  Oeogr. 
«en  fimt.  Imme  eivitaM  imeipit']  Hoe  ii.  6.  pag.  87.  existimantis  hanc  esse 
maxime  omniom  loco  grassata  inter-  Ur  Chaldaeornm,  seo  Babyloniaei  qufla 
polatornm  andacia  est»  qni  sic  edide-  longo  hinc  terrarom  est  intervallo 
rnnt :  Gtagfa  Comagenem  JlnUf  ilfero-  disjnncta,  trans  nlteriorem  Enphra- 
ram  eimtaa  ineipU.  En  ilerum  Me-  tis  ripam. — *  At  Uram  Plinianam 
romm  Arabum  per  snmmam  vim  ob-  eam  esse  credimns,  qnsB  in  Notit. 
trosa  mentio.  '  At  Mss.  Reg.  1.  2.  EccL  Antiqna,  p.  57.  ^ipt/ieu  In  al- 
Colbertini  ].  2.  et  Paris.  quinetRi-  tera,  p.  59.  *OpitiMf  appellatnr,  in 
galt.  codex,  ita  referente  SalroasiOy  provincia  Euphratesiae.'  Ed.  eee. 
pag.  630.  in  Sormom  sic  exhibent:  58.  Ibid.    A  Sura]  Hic  Pliniani 


1056  NOTi£   ET   BBIINDATIONBS 

editom  Amrtt^  Afwm  iMt,  DalecM-  »  fsveot.    Nam  »  R.  1. 2.  Colb.  l. 

piot  Amnt  repooit :  cuni  penpicM  2.  Paris»  et  Cbiffl.  legttorp  ^m  mmc 

aiiiiiodani  ptanaqiie  scriptorit  seateii-  C««ar«i  Attgutia,    Sed  miilto  opor- 

tia  rit,  ab  Ura,  stve  Sara>  qaod  bo*  tias  Ptoleaueos-  dlversa  dhn^ase  op- 

vissiine  appeUavit,  ex  iis  oppidis,  qass  pida  moBOt,  qoi  !■  ptopiia  CiUcta,  ▼. 

Eophrati  confitiia  sunty  seqai  prox«  8«Kaurd(p«iar«p^r'AMij'4fi(9fiaBeniorat: 

ioM  Pbiliscnm»  &c.    Et  OrteHos  ta-  et  prozimo  ante  io  Brjelice  ^nadcm 

men  Tbesaorom  soom  locopletavit  Cilicis  regioney  A&7«^«r.    Scd  er- 

hae  voee  ilsaro,  corropti  bojus  loci  fi*  rat  instgiiiter  Soidas,  qni  vdostnm 

de,  ot  nameros  crescevet  oppidorom.  nrbis  nomoo  Diocmsaream  aii  foitte : 

69.  Cap.  xzir.    Sf/Mos,  ArmnoiSf  receotios  deiade  Nervm  tensporiboi, 

J9t0p$]  Parm.  edlt.  Pedalie,  Hmk§f  Anaiarbam :  com  PKnins  BMrito  ante 

^rBtoM,  Tabi^    Yet.  cod.  Dalec.  P««  Nerv»  ^acfpatam  obierit»  qni  Ana* 

dolM,  BalUy  CUmm,  Anmee,    Cbiffl.  sarbenos  oiim  vodUtoo  tettatnr.  Sed 

JValif,  £iim,  ilriiaM.    R.  1. 9.  iMa$f  neqne  ono  eirore  contentne,  geminos 

Clinoi,  Arnnea,    Nos  priorem  voeo-  mo  parto  edlt,  qol  ab  Aaasnriw  Sc- 

lam  HaUf  sea  AU  potios,  oppidi  oo-  natore  nomen  oppldo  ftctnn  pntat, 

meB  OMO  statolmos,  a  qoo  Aleii  cam-  qnod  ab  vidno  potins  oMmte,  vel  col* 

pl,  de  qnibos  soo  loco  diximos,  cog-  le,  vel  amne,  tractnm,  PtolcaBislora* 

nominati  sont :  cetera  deiode  rellngi-  tio  indicat,  «p^^AM^d^p^p.    Sic  cnim 

iiMS  in  bonc  modom :  5riioai,  Arsi-  2tA«^«wMr  «pW  M|^v  appeilnt,  ▼.  IS. 

nsi',  lai^ :  nam  Tabm  non  aont  hnjoi  ceteraqoe  ejoimodi  ep|4da  nd 

loci»  sed  Ljdim,  teste  Stepbano :  nec  tis  radices  sita.    Tamon  Snidm 

Thebc  Strabonfs,  lib.  xt v.  p.  667.  qom  polator  Ammlanos,  llb.  xiv.  pag.  19. 
Pampbylto^  ditionis  fnit.    AtSdiBoa        61.  Ibid.  Cast«6ok]  Plina  Costaftb 

Cilicits  oppidam  est  oon  Ignobile,  legebator.    Nos  Coifaftala  K«iTd(Ba\i 

StAiMSf  Ptolem.  ▼.  8*  onde  Sdenitidi  rescripsimnB  cnm  Stepiiaiio»  et  Pto- 

regioni  nomen,  slc  enim  legendnm  lem.  v.  8.  qai  Cilldm  proprle  dicts 

poto  apod  Ptolemtenm,  non  ttt  in  vnU  adjodicat.     Notitia    Eedea.  Aatiq. 

gatls  oditioniboi,  3c\^m^r.  Ad  Se-  Cilicin  secondte,   Harri/BoXXiu     In 

linontem  floviom  orbi  cognominem  Conc.  Nic.  i.  ex  Prov.  Cilici»,  Jfty- 

sila  videtor,  cujns  amnis  in  hoc  ipso  «m  CatMaitasri. 
tracto  prope  Cragom  et  Pinara,  me-        62.  Ibid.  IVidbetlii]  Mta.  balMBt 

minit  Strab.  lib,  ziv.  pag.  6«^.    In  TVacAsodti.    Ceteri,  com  Ptolem.  v. 

eadem  Selenltide  leriirif  collocatnr  8.  T^cSar  vocant.    Stepboims :  Sc- 

a  Ptolemeo,  loc.  cit.     In  Notitla  Ae^io,  ir^  M  KiAmC^  Tp«x^.... 

Antlqna  Eccleshnt.  *Itordnt  perperam  ^Hi^^iaiv  s;  acAf^ncMv  mtn^  %iktmm  i 

appellata,  atqne  Isanris^,  perinde  at-  KucArttp ....  np^cpM*  tt  *€>KfiU  AcoAt»- 

qne  ipsa  Selinni,  attnbata.  InConc.  ro.    Scribo,  'OA^     Strabo   enim, 

CP.  I.  pag.  966.  *  Ncon  Selenonten-  cnjoi  e  fontibos  areolas  sooa  Stepha- 

sis'  sobscribit  inter  Bpiscopos  Pro-  nns  rigat,  libw  xiv.  pag.  670.  'Ok^ 

vinci»  Isaori».  ait  voeatnm  oppidom   ad  Calycad- 

00.  Ibid.  Anasarbemf  ^oi  noac  C«-  nnm,  qnod  ii  incolerent,  qoi  postra 

soria :  Angmtay  CaMAa^  ^.]  £z  doo-  SeleuciAm  translati,  SdeneeBses  dictl 

bns  oppidis  nnicom  boc  loco  confla-  sont.  Qnod  et  Ipse  Stephanus 


runt  Plinii  editores,  dam  scribi  Jus-    dt,  pag.  618.  *OA/m,  miKa  rfmxAm 
sere,  ^ot  naat    Cfftoratrgvilaai.    At     KiAiit(af,  ^ov  irp^c^  ^fatiir  W  mt  lc- 


neque  id  nomen  Anazarbenis  datnm     AcvAcir. 

quisqaam  votemm  vel  leviter  indica-        63.   Cap.  xzv.    Tyrtratti]   Prias 

vit,  nec  ipsl  codices  Mss.  ci  scriptu-    Hyrieiue$  legebatur,  qnos  in  boc  trac- 


AU  G.  PLIMU  8B0UNDI   LIB.   V. 


1057 


tu  UrMrnm  oeino  vetersm  agtiOTit. 
Mss.  certe  R.  1.  2.  Colb.  1.  2.  Paru. 
et  Chiffl.  Tyrietues  exhibent.  Et 
olim,  Stephaoo  teste,  pag.  673.  T^pos 
nmiUtt  vi\is.  Quere  Hermolaum 
miror  «  vetastomm  esempUiriam,  et 
Parmentis,  aliarumqoe  editionum  fi- 
de  discessisse,  ntpro  TifriaueSf  Hy» 
runses  rescriberet,  cum  Hyria  S/Bleu- 
cim  ad  Calycadnum  nomen  prisciim 
fuerity  quae  longo  binc  spatio  dissl- 
det.     In    Notit.  Eccl.   Ant.    inter 


piduro,  non  Lycaonnm,  io  qoibus  de- 
scribendis  Plinius  nunc  totos  est, 
Sindaro  esse  ait,  lib.  zii.  pag.  670. 
No»  a  codicum  auctoritatc  {itqiie 
consentiente  acriptnra  quam  minime 
aberrantes,  Hfde  restitttimiis,  qna 
inter  sedes  LycaonisB  Episcopales  un- 
decima  numeratnr  in  i^otitia  Eccle- 
siastica  Antiqna.  Unde  in  Conc. 
CP.  I.  pag.  966.  Thedoeius  Uydenm 
e  Prov.  Lycaoniae. 
66.  Cap.  XXVI.  PMeiitsiiMi]  In  li- 


epiacopos  provrncia&  Piaidise,  p.  10.  bria  bactenus  editis,  PUAmaiue.     In 

.censetor,  6  Ivpeuiw.  •  LeQnclavins  p.  R.  1.  8.  et  edit.  Parm.  Piaii<mits<iim. 

29.  bTwpdtw,   Notitia  aitera,  p.  61.  In  Cfaiffl.  Pfaioiiistioii.    Hatid  diibie 

6  tvpdatov.   Tertia,  p.  29.  Tvp4Xow,   £t  Peknelessum  Plinins  intellexit,  quam 

ad  bos  spectare  nono  verins  arbitra-  urbem  in  editissima  Painpbyliae  parte 

mur   nummos  inscriptos  TTPANON,  sopra  Aspendum  sitaro  fuisse,  anc- 

quos  ad  Ponti  incolas  nnper  ablega-  tor  est  Strabo,  lib.  xiv.  p.  667.  Mp' 

vtmos,  Tyranos  qooqne  appellaios,  jccirai  8i  ra^nis  ('Amr^rBov)  Ilcmi^iiff- 

opereeo  cui  titulumfecimiis,'  Nummi  c^.    Hsec  Ptolemno  v.  6.  nc8y>)Aio-- 

Antiqni  Populornm  et  Urbinm  illns-  trhs  dicitur.    At  in  codice  Palatino, 

trati :'  quod  ad  Tyram  amnem  longe  nostroque     Parisiensi,      UXtrtPuxohs 

ultra  faoces  Istri  Romana  nnnqnam  scribituri  quam  veram  esse  ac  genni- 

arma  penetravere.  In  Conc.Calcbed.  nam  Plinii  scriptoram,  consensio  ex- 

Act.  I.  pag.  92.  subscribit  ec^cjcyos  eropiariuro  suadet :  prorsus  ut  bino- 

Tvpalov,  TheoieenMS  Tyri:  act.  ii.  pag.  minis  ea  civitas  fuisse  videatur.  Pla- 

SS6.  ec^cKKof  Tipaiovf  Theoteemu  Ty^  tanistuin  certe  in  lioc  tractu  nemo, 


roisi.    Act.  III.  pag.  469.    Bc^cicyos 
Tvjp^v,  Tkeotecnue  Tyrali:  com  nbi- 
qne  legi  oporteat,  B^oans  Tvpolov, 
ThioieaiU8  TyrtBi. 

64.  Ibid.  Thebaea  in  Tawro^  Ita 
scrtpsimus,  secuti  R.  1. 2.  Colb.  1. 2. 
Paris.  vetostasque  editiones  ante 
Frolieniam,  qui  TVniAata,  node  libuit, 
obtrusit.  Forsan  rectins  Tarbaea  ex 
Strabone  nobis  objecisset :  nani  is 
Tapfiaffffhif  inter  Pisidias  civitates  an- 
nnmerat,  ex  Artemidoro,  lib.  xii.  pag. 
670.  sed  Thebaaa  sincerior  est,  con- 
sentiensque  orontom  codicom  scrip- 
tura :  et  Lycaonisp,  non  Pisidi»,  op- 
piduro  quaerimus. 

66.  Ibid.  Hyde  in  cot^io  GaUUia 
4rc.]  Libri  orones  tom  mann  exarati, 
K.  1.  2.  Colb.  1. 2.  Paris.  Chiffl.  tum 
etiaro  typis  excusi,  ante  Herrooiauro, 
Ide  vei  Idea  legunt.  Sinda  ille  ex 
Strabone  scripsiti  qui  Pisidarum  op- 


praeter  Orteliiiro,  agnoscit :  quem 
vitiosi  Plinii  codices  sappe  in  frau- 
dem  iropulerunt*—'  In  Notit.  EccL 
Ant.  p.  19.  et  in  altera  rnrsnm,  p.  61. 
inter  episcepos  proviiicia  Pampby- 
lisB  censotnr,  6  TMirviffffoVf  literls 
videiicet  permutatis,  pro  ItKertpia. 
aov*.  Ed.  tec. 

.  67. .  Cap.  XX V II.  Pafyadrt8\  In  Mss. 
R.  1.  2.  &c.  Paryadis.  In  editis  Phar' 
phariadee,  mendose.  Nos,  quod  prox- 
ironro  scriptnrsB  antiquas  fuit^  Parya' 
dree.  Est  enim  TlapvdBptis  Straboni 
ac  Pllnio  roons  Armeniae  nobillssi- 
mus.  Nec  roibi  tamen  conjectnra 
plane  satisfacit :  cnm  entm  ex  or- 
dine  joga  Tauri  montis  Plinius  enu- 
meret,  pro  regionnm  ipsarnm  situ,  in 
quibus  ea  attolluntnr,  ab  India  pri- 
roum  exorsus,  mox  progressns  ad 
Bactros,  ceterasque  gentes  deinceps , 
quae  sunt  occasui  propiores,  Arnie- 


Delph,  ei  Var,  CUu, 


PUnius. 


3  X 


1058  MOTJB  BT  BMENDATIONBS 

niK  jogft  «ppellare  antea  havd  te*  mn  Menya  ea  acci|ii  oportere,  ici 

mere  exUtimandus  est,  qnam  Par-  ait  plane  perspicaa* 

thieoty  MedicMque  montes  nomina-  71.   Cap.  xxx.   CodMm]  Mao.  S. 

▼erit«  qni  roox  leqaontnr,  Choatram  1. 9.  Colb.  1.  S.  Paris.  *c.  Cmimu. 

seilicet,  et  Oroandem.    Qnaraobrem  Nnmmns  antiqmis  LonghNe  Dooilcfap, 

scripsisse  potius  Plininm  pntaverim,  qnm   Domitiaai  Imp.   coojnx   fnitr 

PanicAMrfrmn,CJkoaliniui,qnommmon«  apnd  Patin.  pag.  IW.  KAAOHlfXUV. 

tiom  tile  in  Parthin  a  Solino,  cap.  88.  Qnanqnam  ipse  perperan  KAAOHirail 

pag.  68.  iste  in  Medis  a  PtolemsM  legit,  refertqneex  coiOecCiira  ndCo- 

collocatnr,  vi.  I.  loen,  qnam  noTO  ille  enore  nrbem 

68.  Cap.  XXVIII.  Ei  tn  wumUy  Su  esse  arbitratnr  Sardibns  pioximam  t 
dysia]  DalecampioSy  qui  verba  hsee  cnm  ipsa  GygSBa  palns  sit  Coloe  a 
legenda  conjunctim  potavlt,  ac  mon*  recentioribns  appeltata,  teste  8tra- 
tls  modo  nomen  indicari,  Solyma  Pl*  bone*  Itb.  xiii.  pag.  6S0.  Ab  oppido 
sidi»  raontem  ex  Strabone,  llb.  xiv.  Caduenl  nomen  traxere,  qnod  io  No- 
pag.  666.  huc  transferendnm  monet  titia  Episcop.  K^ISm  dlcitnry  ot  Phty- 
in  margine  editionls  soae.  At  nrbem  gise  Capatian»  acconsetnr :  Mmooic 
in  edito  coUe  positam  hac  oratione  sive  Lydlse,  In  ipsis  Pbrygise  inibns, 
significari,  tnm  per  se,  tom  Stephani  a  Ptolem.  v.  S.  Incolss  Koftvrol  Ste* 
auctoritate  plane  constat*  PtolemKl«  phano  nnncnpantnr,  In  Cooc.  Qni- 
qne  inprimis  ad  Cragum  montem  7i*  nisexto,  pag.  1199.  Phillppns  Epis- 
Svfia  coUocantis.  In  Conc  Qoini-  copns  «r^swff  K<(W  Ilaavruv^*.  la 
sexto,  pag.  1197.  Zt^tapxps  iwiaKowos  Concilio  Calchedon.  Act.  i. .  pag*  M. 
jr6Xmt  SiS^fUM',  4rtipx(at  AiNtaorlaff*— >  Aai4i|Xo9  KdStfr  snbscribit,  qni  pag. 
'  mendose  videlicet,  pro  Auiciaff.  Nara  deinde  9S4.  Aanhktof  iuintemos  r^ 
in  Notit.  Eccl.  Ant.  p.  47.  inter  epis-  KaBe/tpmw  vikmt  appellatnr.  Bditio- 
copos  provinci»  Lycise,  iwapxf^  ^v-  nes  antiqniores  Romana :  *  Daoiel 
tdaSf  cum  Myris,  Telraesso,  Corydal-  Episcopns  Cadeoss  eivitatis.*  In 
lis,  ceterisqne,  i  ^n^fu»  legitar,  pro  Labbeana,  pag.  SS4.  Aay<iy\off  KaAm, 
^iHftMfy  nti  recte  Lennelavlns  habet»  pro  Kd8i*r,  nt  recte  ui  margioo  Lab- 
p.  04.et  altera  Notitia,p.l6.'£tf.see;  bens   admonnlt   pag.  SSl.    *Daoiel 

69.  Cap.  XXIX.  Ca/yiida]  Hermo-  Episcopns  clvitatis  Cadooiae,'  pto 
lans  CtOgdmL  rescripsit,  invltis  exem-  *  Cadoinse,'  vel,  ut  alibi  recte,  *  Ca- 
plaribus  Mss.  et  vetnstis  editionibns»  doensp.'  Porro  post  CadMft,  addnat 
Pann.  ceterisqne  :  invito  qnoque  libri  editi  Lorad»  qnos  cnm  oec  Mss. 
Ptolem.  V.  S.  Kd\iySa  scribente,  pro  olll,  nec  anctomm  vetetnm  qnisqoam 
KciXvvSa.    Stephano  item,  cni  Kd\w  agnoscat,  idcirco  exponximos. 

Sa,  w6\it  Kapias*  Deniqne  Herod.  lib.  79.  Ibid.   ApeihnMkierHmi  ^AwiK- 

VIII.  nbi  de  Artemlsia,  Mansoli  Ca*  Xmvs  lcy»^,  nt  diximns,  ApoOiois  lis- 

riv,regisuxoreagen8,  Ka\«r8(oiffeam  nnm  sonat:   quam  vocem  io  Tnllio 

imperitasse  prodidit.  K^«yira  tamen  contra  Verrem,  non  pro  oppidi  oo- 

Straboni  dicitnr,  Hb.  xiv.  pag.  661.  inine,  nti  oportoit,  sed  pro  ten^ile 

sed  magno,  ut  puto,  errore.  Apolllnis,  sen  delobro,  Emineotisa. 

70.  Ibid.  MarsyoM ,,,ae  paulo  moae  Annalium  scriptor  perperam  iolerw 
eondUutl  H»c  Plinii  verba  de  Mar-  pretatns  est,  ad  annnm  Cbristi  S7. 
sya  hominis  natali  ac  sepulcro  ridi-  onm.  176.  Atqni  nos  Andoomri  fis- 
cule  interpretatns  est  Martianus,  lib.  nnm  nsitato  more,  et  S.  Qolotiol,  et 
VI.  cap.  de  Euphrate,  pag.  891.  et  aliaejnscemodidiclmnsicttmoppida, 
eam,  nt  solet,  secutus  Solimis,  cap.  Divornm  cnlpiam  pecoliari 
40.  pag.  70.  cum  de  amne  Apamono*  pata  colto,  oomeo  ab  iis 


AD   C.  PLTNII    SBGUNDI    LIB.  V.  1050 

In  Mss.  Reg.  1. 8.  ApMmkUriUB,  lo  rifmf  r^  ^pntifJp^  6pti,    Hinc  He- 

Chiffl.  ApoUoHikieriUf,     In  nnmmisy  sychins,  png.  688.    Air/Mf,  Wxif  itmt 

AnOAAANIEPEiraN.  In  CoMcil.  Cal-  fjpmf^  nbi  legendum  est  vd\is,  kcU  tpos, 

chedoD.  Act«  iii.  peg.  4S6.  At^jcios  Aiternm  e»t,  Carica  deinde,  sen  Ca- 

*A«rflKAMW9  i*p9v,  ritt  qnondara  attribnta  oppida,  prozi- 

T8.  Ibid.  Jfcssliinslifis]  Qul  /i^ov»  me  seqni,  Mynntem,  Prienen,  &c. 

Tifmk9w  sive  T/umAot  incoiereot :  ntra*  Atqne  id  sane  de  bis  asseverat  He- 

que  enim  vos  scriptorlbns  antiqnis  xod.  lib.  i.  n.  149.  pag.  60.    Mvws  r# 

promiscne  familiarls  fait,  nt  sno  loco  «ol  Tipttni*  «Sroi  pkp^rf  Kmpiff  Mfni^ 

monnimns.    In  Mts.  Reg.  S..&C.  Mjf»  it^iFrai^  k.  t.  X.    Haec  vero  dtiOy  qnss 

MliiRoKte.     In  editis,  Jf jftilaioMtf.  sunt  saoe  aiumadversione  digna,  pro- 

Nos  MeattmoliUM   restitnimns,   tnm  fllgat  atqne  pervertit  interpunctio  li- 

ex  animi  conjecinra»  tnm  ope  Noti^  brisbaetennsimpressisrecepta.Qnod 

tisB  Episcopatnnm  Prov.  I«ydiie,  in  si  voeem  Corica  ad  Heracleam  ni- 

qna  septlmnm  decimom  locnm  obtl-  hilomlnns  pertinerc  quis  contendat, 

net   MotrorSfuWm  pro  Moowrt^mKos»  eamqne  originis  Carlcs»  esne  velit, 

Altera  Notithi  Eecies.  pag.  46.  habet  hand  fehementer  sane   rrlnctabor : 

Mfs-or^/ieXsfr  pro  MtovrifUQkor,    £t  io  -cnm  probe  intelligam,  Latmnm  Ipsnm 

Movella  Leonis»  apnd  Lenndav.  lo^  montem  a  nonnullis,  atqne  adeo  ab 

ter  Episf.  Ijydlse»  pag.  01.  d  Mflirm*  ipso  Plinio,  viii.  84.    Carlse  adjndi- 

p/Akov*  Mysotmolitas  nihilominusde*  cari :  qnod  eo  magis  vemm  esse  ne- 

fendere  qiiis  possit,  nt  ea  vox  e  My*  cesse  est,  qno  Myns  et  Priene,  qn» 

sls  Tmoliilsqueraixtos  sonet,  4k  rSor  utterlora  annt,  Caricss  ditionls  oppi- 

Mvo-dr  KoiTfutKrrUr,  da  censentnr  ab  Herodoto.    In  Conc. 

74.  Cap.  xni.  Aipcr  octogtiifa]  Qninisexto,  pag.  1100.  Bt69ttpos  iwt^ 
Mss.  omnes,  Reg«  I.  <•  Colb.  1.  S. Pa-  mmtos 96Km$*BpaitKdasAdfrfaav,  iwap' 
ris.  vet.  Dalec.  Acc.  sttper  ATC.    Sene-  x^or  Kapias,    In  Cone.  Ephes.  pag. 

^  ca  tamen,  lib.  de  Consol.  nd  Helviam,  5S8.    'A^^dnrror  Mxi/^ros  iviffitotros 

cap.O.  pag.807.  « AttieniensisinAsia  ^npaitk^  Mypet^    Qusb   slt  haec 

nrbsest  Miletns:  Lxxv.  nrblum  po*  Heraclea,  Marii  Mercatoris  versio 

pnlnm  in  diversa  effudit.'  Aignificat,  qnss  edente  V.  Cl.  Stepta. 

75.  Ibid.  Htfraclsamenltf  oasMfne*  Balnilo  sic  babet,  pag.  639.  *  Aplio- 

'  mtRii:  Carica:  Mfwo, . .  Prita^] Hicloo  oetns  minimns  Eplscopns  Heracleo-  ' 

cnspraposterainterpnnctiottevitiatni  lanomm    Lamtnpoleoe    snbscripsl.' 

sic  ante  nos  edebatnr :  Hemelea  mra-  Ubl  legendnm,  '  Aphthonetns  mini- 

<Bs  ejWy  eogmomiaiB  Cariees :  ilfyns,  tjfe.  mus  Episcopns  Heracleotaram  Lat- 

'  Quibusverbishsecsnberatsententia,  mupoteos :' trajectione  enlm  litera- 

'  Heracleam  hanc  lonicam  codem  cnm  rnm  postrema  h«c  vox  laborat.  Idem 

'  Carica  Heraclem  nominefrni:  qnod  pag.1148.  <  Aptonilns  Episcopns  He- 

et  per  se  frigldnm  est,  perinde  ac  sl  racleotanss  clvitatis  Lampl '  vocalnr, 

non  «liis  plurimis  mnlto  inslgnioribns  pro  *  Latmi.'   Codices  qaidam  *  Lap- 

'  ea  appellatio  commnnis  foret :  et  est  pl '  praefemnt,  et,  qnod  absnrdins  est, 

prsBtcrea  a  Plinii  mente  vehementer  ^  provincis  Lappi.'    In  Conc.  Cal- 

^  abliorrens.    Ait  enlm  hoc  loco  dno,  ched.  pag.  80.  recte,  Amf^m  'Hpar 

'  qnas  snnt  maxlme  observatu  digna.  jcAcMif  Airfiov,  pag.  506.    Aiyfimf  viti* 

'  Primnro  est,  Heracleam  esse  montl  ose.    Nec  erit  autem  abs  re»  oplnor, 

'  Latmo  cognominem :  docet  id  Stra*  nnnm  aut  alterum  similinm  oppldo- 

'  bo  verbis  disertis,  lib.  ziv.  pag.  665.  rum   nomen,  quod  In   Conclliornm 

'  H^Acuii^MAar/uyXcyofUinfiroXix*  snbscriptionibus   in    mendo   cnbat, 

¥iov  iKoXwro  M  Kp^epov  Adtftos  6fm*  nunc  snft  obiter  integritatl  reddere, 


1060  NOTi£    BT    BMBMDATIONES 

^um  prodeant  altqnando   omnia  in  <  Tbeodulo8Ticeliaecivitati8,"Theo- 

nnnm  collecta  corpus ;  cnmsintliaod  dnlus  Ttceliensis,' &c.  ex  qoo  'Tice- 

dnbie  qni  htec  anlmadverslone  digna  li«  civitatis '  nomen  in  Oeographlan 

putent,  et  alteno  se  ea  malint  loco  sacram  invexit  Carolns  a  S.  Paolo. 

doceri,  qnam  omnlno  nullo.    Itaque  Vertio   antiqna  ejn*  Concilii»  teste 

in  Conciiio  Calcbed.  pag.  88.  snb^cri-  Balozio,  in  Nova  Colleciione  Cooei* 

bit  'Afidxios  :Urriiy,  qni    pag.  834»  liornm,  pag.  1040.  '  Tisale '  eahibef, 

*A?ifidxu>s  Scifydry  AlmaehiMi  Srtfomm,  in  Corbeiensi,  et  Colbertino  oodice : 

pag.  810.    'AfUxtos  ^^ihff  pag.  444.  in  Divtonensi, '  Tiselc :'  *  TUsils '  in 

'Afiuix^' ^^"'''^»  ^^^^*  ^P^^'^  ^'  Parislno.    InGraeco  TICEAikA  le(i* 

viUUiSy  vocatnr :  com  nbique  Alma-  tnr,  forte  pro  THS  AAA  ainoc  erodiri, 

€hUt»   Sttttarumy    'AXfidxtos    lcurrww  nimirnm  ob  affinltatem  otrioaqoe  li- 

scribi  oportnerit.    Nam  qnod  ^rrrwp  ters  A  et  A.    Interdom  et  IhnXk, 

pro  Satrrmr  libri  complnres  exhibent*  Nos   illnd    *  Ticelis '  haod    temere 

amamieniium  mendnm  est,  qui  et  in  affirmamus  factum  imperite  ex  r^s 

Notitiis  svpe  Mc^9/mv  pro  Matdtr9pou  Al\ias,  cnm  pag.  1030.    Baloztaoc 

scripsere.  Pag.672.  Act.  vi.  '  Ama-  editionis,*Theodnlns'  idem  a  Rosti- 

chins  Septoriorom '  legitnr :  sed  ye»  eo  Subdiacono  '  £liae  Pentopolees ' 

tu8t«editione8'Septenornm'et'Sep-  Episcopus    appelletur.    Eat    anlrn 

ton '  exhibent.    In  Conc.  Ephes.  ex  £liacivitaf,  queHodrianaappellata 

▼ersione  Marii  Mercetoriji,  qnam  V.  e9t,  ab  ^lio  scilicet  Uadrlaoo  Aag. 

C.  Baluzins  edidit,  pag.  631.  snbscri-  cnjns  oppidi  mentio  apnd  Aotoo.  io 

bit  bnj«8  Almacbii  decesaor  *  Lime-  Itin.  inter  Berenicen  et  Teochirav, 

ntns  Episcopns  civitatis  Ettenornm :'  In  Cyrenaica  sen  PentapoUtaoa  re- 

ubi  legendom  band  dubie  '  civitatis  gione.   NotltiaEcclesta8tica,pag.57. 

Ssttenorum  :'  nti    pagina    proaime  'KwapxlaAtfi^s  TlfrrdmXis  ,,  ^^'Aifm' 

subsequetite, .  pro  '  civitatis  Eiegen,'  i^.  ■  Uti  porro  repetendam  interdom 

scribendom,  *  ctvitatis  Selgap,'  (qna  literam  S  paulo  ante  monnlmoa,'  ot 

nrbs  Pisidifo  est)  repetita  videlicet  integra'SelgK'ac  *8ettaenonuo'oo- 

ex  priore  vocabulo  litera  S»   Sic  pag.  mina  forent ;  sic  exterendam  olibi, 

1148.    *  civitatis   Sietten» '    repone,  nbi  abundat,  vel  hoc  nno  esemplo  in- 

pro  <  eivitatis  Eptenae,'  qnae  vox  nan-  telliges.   In  Conc.  Calcbed.  pag.  S37. 

ci  non  est.    De  hujus  autem  oppidi  <  Timothens '   snbscribit   '  epiacepos 

situ  in  Lydia,  qui  Geographonim  gre-  Saracenorum  civitatis.'  In  Cod.  Cor- 

gi  ad  hunc  dtem  latuit,  librnm  con-  beiensi,  teste  Balnzio,  loc.  cit.  pag. 

Bule,  qnem  nuper  edidimns  de  Num-  1088.  *  episcopus   Saraceom  civita- 

rois  Antiqnis  Popnlornm  et  Urbium,  nis :'  in  Di vionensi,  <  SaraclnaB :'  *  Sar- 

verbo  SAITTHNAN.    Id  vero  nomen  cinae '  denlque  in  Parisiensi  legitor : 

in  Grnco  foedins  corrnptom,  in  eo-  cuni  legi  ubiqoe  oporteat  *  Epiaco- 

dem  Ephesino  Concilio,  pag.  547.  A<-  pus  Arcenoruni,'  vel  <  Arceme  civita- 

fihfios  hrixrKoitos  rq»  Karh.  SAXar  heyias  tis.'  Id  qnod  Grcca  confirrasmty  qns 

Tou  OcoS  ^KKKitvias,  hrapxias  Mifilas.  sic    habent:  Tifui^iov   hrtmcdww    t^ 

Ubi  monnere  recte  editores  Av8(at  ie-  'ApKn^p  ir6Kt»s*    Est  antem  Arce, 

gi  oportere :  sed  et  Kwrii  Sofrar  legi  »ive  Arce,  Pbmniciae  oppidam : '  or- 

oportnit :  ut  et  p.  456.  Conc.  Calch.  bem  Arcenam '  Lainpridins  vocat«  ot 

Act.  III.   'Afidxtos  SairrSy  non  2A-  diximus  in  libro  de  Nnmmis  Anti- 

Am».    At  vincit  omnia  quod  in  Conc.  qnis  Populornm  et   Urbinro,  vevbo 

Oatched.  pag.  129.  pag.  273.  atque  APKAUIN.    Et  Notida  Ecclesiaatica, 

alibi    passim,    subscripsisse    dicitnr  pag.60.  inter  EpiscopalesnrbesPhce- 

*  Tbeodulus    Ticelife      Pentapolis/  uiciae  maritima?  locnm  babet.    Pari 


AD  G.   PLINII   8BCUNDI    LIB.   V.  I06L 

«odo  iii  Conc.  Epbea.  edit.  Labb*  p.  phen»  hujas  Eeclesl»  (Economns  m 

546.    'Epft^KMS  iwiaKowos  %vmniii4w¥,  hac  ipsa  Ephesii^a  Synodo  contette- 

HerwiokM$  StUtMdenrium,  pro  'Arrov-  tiir,  pag.  678.    Itaqiie  cam  baad  do- 

94wf  et  AitmdenHuMU    Vide  noninios  bie  scriptum  Graece  fuerit,  ^Pmi^s 

ATTOTAEON.    Juvat  et  aliud  pra-  8U,  «cAoScXfc^r  Ed^^s  8b,  ♦iAa9c\- 

terea  sobindicare  mendum,  qnod  in-  ^c^  non  alia  vis  subest  ei  voci  ttr, 

idem  Concilionim  opus  irrepsit,  ez  quam  ut  significetnr,  qnoties  ea  oc- 

qao  rel  Oeographicse  stodiosi  conjici  cnrrit,  extitisse  dnos  eodem  nomine, 

in  maximas  ambages  possint,  ni  lux  qni  sub  eadem  fidei  ac  libelti  forranla 

ei  loco  aliqna  ofieratur.    In  Concllio  haereaim  abjurarint :  descriptam   ia 

itaqne  Ephesino,  ex  versione  Marii  plcnnm  fortassis  in  antographo  ambo- 

Mercatoris  per  V.  Cl.  Baloiium  edi-  rum  formnlam  :  hie  compendiicaosa, 

t|i»  p.  621.  et  seqq.  ejnrata  Qnartode-  qui  cogoomines   essent,  sub  eodem 

cinianornm  haeresl  Catholicam  am-  lemmaie  comprehensos,  addita  vocn- 

plecti  fidem  dicnntnr  *  Eogenins  Dis-  la  bU,  nt  geminos  fuisse  plannm  forer. 

pbiladelpheos,'   '  Fanstinns     Laicus  Fuit  cnm  ea  voce  parentnm  nomina 

Disphiladelpbens,'  *  Flavlns  Nymphi-  snbintelligi  arbltrarer,  et  esse  'Pou^th 

dianils  Dispbiladelphens,"  Eutycbins  po%  tts  exempU  causa,  E^y^iot  ih, 

Disphlladelpheus,' '  Julianus  Dispht-  ^mforTifos  tis,  «t.  r.  \,  vice  hamm  vo- 

ledelphens.'    Atqne  nbi  repetuntnr  cnm  'Pov^iVoi  *Pou^i>iov,  EAy^s  Ed- 

eomndem  snbscriptiones  in  Concilio  ytptov,  tawT<^s  ^mnrrb^v,  qnas  ama* 

Calched.  tnm  in  eadem  editione,  pag,  nneosis  baud  satis  peritns  in  enm  mo- 

11S7.  etseqq.  tnminLabbeana,tomo  dnm  contraxerit.    Argiimento  erat, 

IV.  pag.  206.  ildem  cnm  alils  panlo  qnod  nbieamque  com  subscribentis 

aliter  nuncnpantnr :  nempe '  Rofinns  nomine  patris  qnoqne  nomen  Indigi- 

Difillias  rhiladelphi»  seconde,'  (sed  tatnr,  nnsquam  vox  ea  *  Disphiladel- 

▼ox  ea '  Diffilitts-'  nihill  est,  orta  ex  pheus '  ponitur,  ant  *  secand«  Phila^ 

inani  repetitione  vocabnli '  Dispbll.')  delphise :'  sed  modo  ibi  occnrrit»  nbi 

'  Eugenins  secnndm   PhiladelphiK,'  patrem  habere  cognominem  liberi  vi- 

*■  Plavins    Nymphidianus    secnndss  dentnr.   Sie  enim  alia  nnde  exhibeo- 

Philadeipbiae,'  *  Eutychius  secnndae  tur  nomina :  '  Bndins  Vinici  Pblla- 

Pbiladelphiae,'   <  Jnlianus  Philadel-  delpheus,'  *  Flavins  Hesychins  Cer- 

phiae  secnndae.'    In  Oraeco  contextn  danepi  Philadelphens,'  *  Stratonient 

Coqeilii  Epiaesini,  ex  editione  Lab*  Ammonii  Philadelphens,'  *  Polyehro- 

beana,  pag.  686.  semel  Si^  ^iXMk^  nins  Tatiani  Phiiadelpheos/  *  Easta» 

legitnr :  sed  scriptum  foisse  9U  «iXo-  thios  Mareelli   Philadelphens.'    Uc 

d€?i/^bs,  tnm  Marins  Mercator  admo-  nt  est,  eandem  Lydiae  Philadelphlam, 

net,tum  versioeaqnaliscnmqae,qum  cujns  ii  omnes  cives  fbere,  necesae 

*  secnndaB    Pbiladeiphlse '   praefvrt»  est  nbiqne  intelligi :  non  alteram  Sy- 

Secunda  vero  Philadelphia  qno  sitn  riae,  ot  nonnnlli :  non«iXaM\^uicer- 

terramm  locata?   Oeminam  ntiqne  tamina,  nt  nos  ipsi  snmns  olim  augn- 

esse  nemo  nescit:  alleram  in  Lydiai  rati.    In    Notitia   Eccles.  Antiqna, 

in  Syria  alteram.    At  nam  prima  ex  pag.  49.  inter  Episcopos  Cariae  cen- 

hls  aliqua,  nnm  secnnda  dicta  est  al-  setnr  6  Attw6funf,    Idem  apud  Leun* 

tera  ?  ae  si  aliqna,  ntra  porro  ?    Ve«  clavium,  pag.  04. 6  'HpaicXe(af  Aajc^/Mor 

rani  de  prima  hic  aot  seeonda  Phi-  vocator:  ntrobique  Adrfimv  rescriM 

ladelpbla  cogitare,  oper«  dementia  seito   oportere.    In   altera  Notitla, 

eat :  cnm  de  civibos  anins  ejnsdein-  pag.  17.  hoc  tantam,  6  'HpairAcfaf  Aa. 

que  oppidi,  quod  in  Lydia  fnit,  ibi  76.  Ibld.  Juxta  etu]  Ita  Mss.  om- 

sermonem  esse,  Cbarisios  Pbiladel-  nfts :  nec  Pintiani  conjectara  placet. 


1062  NOTi£    BT   EMBNUATIONBS 

aiclegeDtis:  JmiaTeai:  Fuereappi'  tr^pMm]    H«c  disjiiBCtiiii  lcfcaAa 

da^  tfc.    Teot  enim,  TAif ,  Anacreoo-  ceiisniniiii,  cnm  editiMM  PnfmeM. 

titpatria,multi8  nominibns^adeoce-  aliitqne  vetoitia  ac   probniiMlBia ; 

lebrau  ▼eteribns  fuit,  ut  a  Plinio  qui-  coBaentientibuf  etiam  Maa.  oodteifcM. 

dem  prmtermittenda  oinnino  fniMe  et  ob  nnmmoa  antiqnea  ^^^^  <— * 

non  Tideatur :  sed  neqne  prvtermia-  indicafimna,  MBIPOaQAmm  BH  m- 

aa  fait,   com  perhonorificam  iliius  NIA.'  £d*Bee- 


mentionem  ftciat  cap.  ft8.  ntiuoloeo        «••  IWd.  C&bmmi  wferwru  ei  mr- 
vidimos.  pariofw,  JMytMHmdmaa]  In  Ubria  hac- 

77.  Ibid.  Peailumei  Mm,  nt  dixi^  tenna  editis  locnm  hnoc  aie  iBter- 
mari  cirenmdntus.  Hoe  nmitia  jo.  pnnctnm  ndimna  s  CittiMt,  et^erm- 
gnm  describit  paulo  obscnrioa  Ni-  r«t  et  i^ferme»  Jlfyaaamtf idsnet,  nt  lim 
canderinTheiiac.  pag.44.  nop^w  voces,  tnperitrtt  et  iq/trMrea,  aon 
puiown  xArof ,  t^  »^tf  itfry^  'Iww»  jam  ad  Cilbianot  pertlnereBt,  aed  nd 
X«At^H  «d  AmroAoi  et«  KoArripawb  Mytomacedoaas.  Errorea  dctefit 
Quem  locnro  Scholinstea  non  Intel-  nmnmns  Jnlim  I^omnst.  qnem  ^i* 
lesit :  ted  refellere,  nec  otu  nostri  mus,  in  Cimolio  BibL  Regiap,  cm 
est,  nec  b«)ns  loci :  errorem  digito  epigraphe,  KIABIANXUf  TfiH  AXO. 
Gommonttrasse  nnnc  abonde  est.  hoc  est,  Cilbianornm  snperiotnn.  Ad 

78.  Ibid.  Hyreoni]  Ad  hos  nnmmi  inleriorea  apecUt  alter,  qni  In  Gime- 
pertinent  Philipporom  Impp.  Patris,  lio  Paritiensi  noatro  naaeratnr,  Cn- 
ac  Filii,  qnomm  ectypa  Patinns  ex-  rneaila  principe  percnsana,  iMno 
hibet,  pag.  S8S.  et  a88.  com  epigra-  mediocri,  cnm  hac  epigmphe,  KIA- 
pbe  TPKANON.  Hos  ille  nnmmos  ad  BIANON  NIKAEON:  nt  honm  nppi- 
Hyrcanos  Caspii  maris  accolas  pamm  dnm  NicopoUa  fulase  vldentnr,  qnnin 
sane  caute  ar bt tratns  est  referri  opor-  Provincise  Asise  ascribi t  Notitin  Epia- 
tere.  copatonm  antiqoa.— *Ad  infoffiorco 

79.  Ibid.  CMrientct,  ilfeCropeii<«J  tpeetat  alter,  qni  in  ebBelio  Pnrisi- 
H»c  disjnnctim  legenda  censnimns :  ensi  nostro  assermtnr,  Antonio  8e- 
qnod  in  eadem  regione  Lydia,  Hie-  vero  principe  percnasua,  ibnan  me- 
rocttsarea  apud  Ptolemsenm,  et  Mo-  diocri,  com  liac  epigraphe,  KIABIA- 
tropolis,  cen  oppida  duo  dirersa  le-  NON  NlKASXtti.  qno  coneordin»  M- 
gantnr,  ctim  HypsBptt,  Magnesia,  roto,  sive  societas  Clltdanonim  et  Ni- 
aiiisque.    Quod  si  qnis  ea  eonjunc-     oseensinm  indicntur.'  £d.  aer. 

tim  legi  coniendat  oportere,  eandem-        81.  Ibid.  Mcttonrtntct,  Ariuiite] 

qne  gemino  nomine  civitatem  signa-     Vnigati  Ubri  habent  BrtMMte»  Msa. 

ri,  Metropolim  sctlicet,  quanuin  Ly-    R.  l.  S.  Colb.  1. 8.  et  Paria.  ArMite.- 

dia  aiii,  alii  in  lonia  coilocarint,  haud     recte.    Nam  in  Coiie.  CnldMd.  Act. 

sane  gravate  nssentiar :  nuumis  pro*    ui.  pag.  456.  alibtque  pasaiM,  'Vm^" 

sertim  qoibnsdam  conjectnrs  faven-    pos  BfHB^Xmp  snbscribit,  en  PtoviaG. 

tibus :  qnalis  est  ille  Oaliieno  Imp.    Atite.    £t  in  Notitia  EplscopntmMn 

cusus,  apud  Patin.  pag.  4Ig.  cnm    cjnadem  Pmvincitr,  png.  S7«  flpfawi- 

epigraphe,  CEBACTA  KAIGAPBA  MH-     Xa,   Mdoraiipa,  Ugitnr,  pio  Bpleeif 

TPOnOAEITXUI.    Alier  Augnsti  apnd     Nam  pag.  48.  legitor»  4    Bfm^tm, 

Occonem,pag.81.  KAICAPEON  MH-     Frustre  Ortelios,  Btn£Mn,  Arinlfnai, 

TPOnOA.    Tertius Alexandri  Severi,    et  BraUifas,  cen  tria  diveran  opplda 

apiid  Patio.  pag.  361.  MHTPOao-    diversia  lods  reprtNentet»  qno  The- 

Afiac  KAICAPEIAC,  qnanqnam  ille,    sauram  snum  cop&a  DomiBmn  loen- 

ut  solet,  alio  transfert,  nnlla  satis    pletet. 

probabili  ratiene.— '  C«Mritnset,  dft-        82.  Cap.  xxxii.  CetyKwB  • . .  M- 


AD   G.   PLINII   SBCUNOI   LIB.  V. 


1063 


oMlrM,  ^««l  HactenBS  C^cUlmm  meii* 
doM  legebator.  Noft  Cgeptntm  ez 
Xenoph.  Hiat.  OraBC.  Ub.  iii*  peg. 
48S«  hqjns  ora  popalos  recenMnte : 
02  fnhf  o^  VwdpAs,  ical  'I\M£r,.ical 
Kmcw^oi  iwtiBorro  • .  •  9I  8*  ^r  K^/i^<. 

My  K»  T.  ^ 

88.  Ibid.  AdrQmfii4o$f  ipm  oUm  P«- 
daMs]  Refert  hoc  loco  Dalecampins 
ez  Herodeto,  alittqne,  vel  ex  RhodH 
gino  potins»  Pedasensinm  barl>am 
crescere  tnm  prolixe  soUtam,  cnm 
advcni  qnidpiam  civibns  immineret. 
Vemm,  prsBterquam  onerare  his  nn* 
gts  Plinianos  Cemmentarios  hand 
opersB  pretinm  erat,  non  de  Adra* 
myttenis  Pedaiiis  hso  Herodotus  re* 
ferf,  sed  de  Pedasensibos  qni  snpra 
Haiicarnassnm  incolttnt«o2  84  Tbfikur^Ms 
oUiovoi  ^hff  'AAoMprditfVoVy  quomm 
eppidum  Pedasinm,  de  qno  dictum 
esi  cap.  SO.    Vide  Herod.  lib.  ▼iii. 

84.  Ibid.  £mit]  In  libris  omnibns 
Mss.  impressisqne,  Eraii*  At  £re- 
sios  Leabi  insnl»  incolas  locuro  hic 
habere  non  potse,  res  est  plane  per« 
spicna*  Eresiot  potins  Plininm  scrip« 
sisse  remnr.  ab  ipso  oppido,  Yel  el 
cogoomine,  qnod  in  Notitia  Episco- 
patnnm  ProY.  Carifls*  pag.  SS.  ''E^es 
scribitnr :  allbi  "Bpitos.  Indiscretos 
enim  Caris»,  Mysift,  Lydissqne  fines 
iiiisset  smpe  est  a  nobls  aiMmad?er» 
sum  in  hoc  Asia  descrlbendo  tractn. 
In  Synodo  Quinisexta>  pag.  1199. 
MdTyos  MffMomos  «iXsws  Twr  *Zpi(imif, 
rtfs  Kopitts  ^ira^(ar.  £t  in  Conc.  Ge« 
ner.  CP.  iii.  pag.  1040.  'Imdmis  M- 
irmwos  w69uo)n  'Zp^^mif»  Apnd  Ptolem. 
V.  2.  gens  esse  didtttr  jnxta  Phry- 
giem  EPIZHAOI,  band  dnbie  pro  EPI- 
ZHNOI,  onde  Eriaena  Asl»  regioPli- 
nio  dicitnr,  x.  60.  Circa  Rhyndacum 
Mysi»  amnem  potlti  hi  vldentnr, 
perinde  atqne  ApollottiatK»  et  Mlle- 
topolitSB. 

85.  Ibid.  JfeadsMdent]  In  iibris 
bactenns  editis,  Afondtyendsnt.  In 
Mss.  R.  l.  2.  Colb.  1.  i.  Jfendaeaoi- 
dent*    At  in  Notltta  Episcopatnnm 


ProY.  Hellesponti,  pag.  27.  Mas8aKd- 
8a  ▼igesimo  octavo  loco  nominatnr. 

86.  Cap.  xzxiii.  StlinMS ....  Ceii' 
tts]  Ille  SfAciy^f ,  non  2t\mus,  nt  Or- 
telltts  existimavit:  Iste  K^reios,  cu- 
jus  accola  Ki^cioi  appellatl  ab  Ho- 
mero,  Odyss.  A^  620.  ubi  Enstathius 
monet  Cetios  a  nonnnllis  dlci  Perga- 
menes,  qnod  jnxta  Pergamnm  amnis 
Ule  laberetnr.  Hesychius  Mysos,  in 
qnibns  Pergamum  fuit,  sie  appellat : 
K^iiOi»  yiifos  Muinir,  &irb  rovirapa^- 
^^erros  vorc^v  K^^rfwt.  Nommus  M. 
Aurelii,  apud  Spanhem.  pag.  486. 
flnvii  nomen  exhiliet :  cujns  epi- 
graphe  hujusmodi  est:  Eni  CTPA. 
KAAAICTSO.  CEAEINO.  KHTBIOC 
nEPrAMHNXlN.B.  NEaKOPON.  Hoc 
est»  M  (rrpctnryoG  KoAXioVcor,  SeXcuw- 
Ki^reios  Ilepxa^^veiv  Sii  NoMitdpMP.  Sub 
Pr^iore  CdUisieo^  SeUiuh-CeHus  Per- 
gmtenormm  bie  Neoeorum  nnmmns. 

87«  Ibid.  Hierohpkunses']  Sic  re- 
stilnimns  admonitn  codicnm  R.  1.  2. 
Parie.  dec  In  Pairm.  edit.  Hierapo- 
Uenses.  In  rellqnis,  HierapoUnses : 
qum  vox  nec  Onecom  idioma  refert, 
nec  Latiirom.  Barbams  HydropoUen- 
$e§  con6iixit,  qnos  hoc  loco  nobis  ob* 
jiceret.  Accedit  eo  qued  Hierapo- 
lis  non  hojus  Pergameni  conventns 
sity  sed  Clbyratlci,  nt  dictum  elt  cap. 
29*  Id  nomen  ab  oppido  faetnm  vi* 
detnr,  cnjns  mentio  bi  Notitia  Epis- 
cop.  Prov.  Blthynie,  pag.  45.  6  rdA,- 
Mm,  ffroi  Aif^y.  Vox  ea  Ispbs  ^jA^s, 
socmm  eoUemsonat. 

88.  Ibid.  Hennoeapeliltf]  Eornndem 
codicnm  ope»  et,  qiwd  tntius  est,  asti* 
pulante  Notitia  vetere  Episcopatottm 
ProvittcisB  Lydlae,  in  qna  6  'Ep^uMcanf. 
Xias  legitnr,  p.  45.  et  p.  IS.  'E^ica- 
«ifXs^,  hanc  vocem  sanavimits,  qu« 
in  edit.  Parm.  In  Hermaeopoliia;  anc- 
tore  deinde  Hermolao  Barbaro,  in 
Hormaiopoliltfcoromutataerat.  Quan- 
quam  Lydl«  ea  Notitia  Hermocape- 
litas  accenset»  Pergamenm  tamen  illi, 
nt  et  Thyatireni,  jnrisdictioBl  parn- 
erimt.   Neque  hnc  pcrtinet  'App»rovs 


1064 


NOT^   BT    RMBNUATIONES 


oppidvm,  cnji»  Tliocydides  memiiiit, 
lib.  VIII.  p.  oae.  ut  Ortelio  vltam  ett : 
nam  ex  eo  Harmataiitopolitas  dici 
oportuisset. 

89.  Cap.  iLXXiY. '  Ante  foppen  Pa- 
ria]  Ita  libri  omnei,  ex  quibuft  emen- 
dandus  Mela,  a  quo  h»c  haustavi- 
dentur,  ii.  7. '  Anidos  etlam  inPhos* 
nice  est  parva,  qnantum  patet,  lota 
oppidum/  Lege :  ^  Arados  etiam  in 
Phcenlce  est,  et  Paria,  qnantnm  pa- 
tet,  tota  oppidum.'  Nec  Vonio-as- 
scntimury  aienti,  Annotat.  in  Melam, 
p.  902«  ex  eo  Pomponii  textn  Plininm 
potius,  quam  ex  Plinio  Melam  emen- 
dandum  esse.  Nam  praeterquam  qood 
Josepbus,  ut  dixi,  Anltq.  Jud.  ziv. 
17.  p.  487.  napuufmp  prope  Joppen 
meminit,  Notitia  Antiqna  Eccles.  p. 
85.  inter  snffiraganeos  Archiepiscopi 
Tyrensis,  Accanensem  habet,  Sido- 
niensem,  Berytensem,  et  quarto  loco 
Pons.  qua  voce  mntila,  nt  apparet, 
nnm  Pariensis  pro  Joppensi  sedes  io- 
teUtgatur,  sestimaadnm  aiib  relinqni- 
mns. 

90.  Cap.  xxxv.ArtemidorMiCLXIi, 
D.]  Sic.libri  Mss.  Reg.  1.8.  Colb.1. 
2.  Paris.  et  vet.  Dalec.  AsUpnlatnr 
Artemidoms  ipse,  qni  in  Epitone. 
qoam  Agathemerns  fecit,  Oeogr.  i.  ff. 
longitndinem  Cypri  ait  esse  stadio- 
rum,  d  T^,  Mccc.  qnse  passnnm  om- 
nino  efficinnt,  CLXIL  M,  D.  In 
editis  hactenns,  CLX.  M,  !>• 

.  01.  Ibid.  Ciltrofyliiim]  Biss,  proxi- 
me  landati,  cnm  Chiffl.  CkkrodHkm^ 
qood  sincerins  arbitror :  nt  sit  Xti^- 
Sf(\ior  nomen  insulm  factnm,  abin- 
colamm  timiditate  et  ignavia. 

99.  Cap.  XXXVII.  TV^gtas]  Ita  re- 
scripsimus,  pro  JEgeoM^  qnse  in  hoc 
tractu  nullse  foernnt.  At  ibi  Tpaxfaof 
agnoscit  Thocyd.  lib.  i.  p.  75. 

9S.  Ibid.  iSdtNoii  Uheram^  chremiu 
LXXXVIL  M.]  Strab.  libi  xiv.  p. 
087.  ait  esse  ambitum  stadiornm  l(a- 
KoetmTf  pc.  qom  passoum  efficinnt 
Lxxv.  M.  Addit  Agathemeras,  i,  5. 
stadia  xxx*  qne  efficiunt  fere  M.  P. 


Lxxvnir.  Qnamobrem  aat  deosrii 
notam  in  PliniBno  numero  abondsie, 
ant,  quodverins  puto,  apud  Stnb. 
htroKoaimr  legl  oportere,  cenMDdniD 
est.  Proxime  antea  admomts  c«dl- 
com  R.  1.  2.  Colb.  1.  9.  et  Psrii. 
scripsimns  :  Jhtae  CametUat  Miel» 
friemu:  MyeaUfj  TrogiHat  trt$:  Ai- 
loHf  Argemiaa,  SoMdaHoa»  CoBi|Miv 
legeretur:  Mffcalen,  TregiSUf  TWr 
siliaii,  ^. 

94.  Ibid.  P«»fA«noafvsan]Hsradi* 
des  de  Politiis,  cap.  de  Saaais:  n^^ 
0ff»la,  inquit,  9err§poF  Si  'A^wiro.  Qso 
ex  loco  conflata  e  doabos  vox  iits 
Pliniana  videri  foraan  possit,  pro  Fv- 
tkemm^  Anfaaam.  Sed  in  Hersdidis 
teztn  mendam  latere  sospieor:  me 
*Apvavaav,  sed  A/wofiraF  legi  oporim. 

06.  Cap.  xu.  Camam]  Vnmk»- 
nJicM  iegebatur,  qno  nonmie  bdIIbd 
in~  Phrygia  oppldnm  apod  ceterw 
scriptores  occnrrit.  At  Conii  aeiitio 
est  in  Notltia  Episcop.  Proviacin 
Phrygise  Capatinnsr,  p.«7.  Km(m^ 
Xts, 

06.  Cap.  xui.  Teeteaagma  Amfe^ 
Troemoram  TViotiim,  ToHtte^ege^f^ 
sbnui]  Destltuit  memoria  FbotisB, 
nt  arbitror,  dom  Memnonis  seripia 
redigens  in  epitomen,  eod.  tt4.  Bibl. 
p.  791.  permntat  hornm  oppidom 
sodes  :  ^EMpmm  9^  vikas,  l^Mnf^ 
pAr  "Aynvpofy  Toktarofiiyiot  9)  7^i 
TeKr4aarf€S  tk  ncokMorra.  Nsfli  PK- 
niom  nt  omittam,  ex  Straboae  et 
PtolemsBO  constat,  ttt  ridimasi  Ascj* 
ram  esse  Tectosagnm :  TavioaiTrsc- 
moram,  Tolistobogornm  PesionoieB' 
•— ^Tectosages  Ancyranos  etisai  cois- 
memorat  nnmmns  antiqwie  ei  are 
apnd  D.  Schorard  nnper  Coasaica 
Anglom  Smyross :  ANKTPANflN  W- 
TOaATON.'  Ed»  tec.— Qaod  porroii 
hsec  Oalaticarnm  gentiun  ooniasst- 
tinet,  sola  Tectosagum  appellstio  i 
Celtieagente  derivatam  esse,  qss  de 
eglmns  t.  8.  Strabo  admonet,  iib.  xn. 
p.  506.  ceteras  a  dndbns  sois  bobo 
babnisse,  cujosmodi  snnt  Trocaiontt 


AD  C.   PLINII  SECUNDI   LIB.  V.  1065 

geotes,  et  Tolistobogoniai.  Horum  Dariam  detorU,  a  nobis  merito  anim- 
cgo  namero  censendos  pato,  et  Vo«  adversa,  emendataqae  eit. 
turo«,  sive  Veturos,  et  Arobituos,  99.  Cap.  xliv.  Elaphonnesus]  Scy- 
qnos  M»8.  omnes,  R.  l.  a.  Colb.  1.  2.  lax,  p.  88.  a  Plinio  dissidere  prima 
Paris.  AtHbituutos  appellant :  at  a  dn-  facie  videtur :  nam  ProeoDnesum  ab 
cibas  ad  gentes  eas  translata  sint  ea  Elaphonneso  diversam  facit.  Circa 
nomina,  oec  Celticornm  anqnam  po-  Cysicom,  inqnit,  vyi<r6s  iim  Ka2  ird\<s 
pnloram  propria  fuerint.  Ineidimus  UpoitSvniffos,  xcU  Mpa  »^<ro9 'EAo^i^. 
tamen  in  Mss.  aliqaos,  in  quibns  ea  vvros . , . ,  ywffyawn  V  oM^  npoKoy» 
vox  AmbUtaOi  ferme  In  litura  esset»  i^ioi.  Proeonmmu  insula  eum  oppdo^ 
sic  tamen  nt  fraos  pateret :  soperin-  aUai^  praterea  vuula  Elaphonaetus 
jectomqoe  ei  voci  glo88ema,^m6taiit.  eommodo  indructa  portu:  h^us  agrum 
Sed  id  ab  interpolatore  aliqno,  amore    eolunt  Proeonnesiu    Sed  nodum  solvit 

fortassis  patric,  factom  merito  sos-  Strabo,  geminam  Proconnesnm  ag- 
picamnr  :    qnanqnam  et  in  Oeienii    noscens,  lib.  xiii.  p.  588.  novam  ac 

editionem  vox  ea  irrepsit.  veterem,  modico  forte  enripo  ambas 

97.  Ibid.  DioshieronUiB]  Sic  Frobe-  inter  se  discretas :  nomine  alioqoi  si* 
nios  veterem  lectionem  pessnmdedit,  miles :  nam  appellationis  ratio  par : 
tnm  Mss.  codicam,  tum  edit.  Par-  v^  enim  et  lAo^s  cervinl  generit 
mensis,  et  ceterarom,  !n  qoibos  iegi-  animalla  significat,  quibos  ea  insnla 
tur  Didyenees^  HierouenseB.  In  R.  1.  videtnr  fuisse  referta.  Docet  id  plo- 
Hierorentee,  De  Didyensibos  nihil  ribns  ApoUonii  Scboliastes,  ad  Ar- 
babemos  sane  comperti,  Nisi  forte  gon.  ii.  879.  cojos  verbis  hoic  libro 
Dictienses  legi  placet,  qaoniam  Oa-  coronidem  imponere,  opene  sane  pre- 
latarnm  Teetosagum  Auerls  oppidam  tinm  fuerit.  ^m^fftos  ii  ^im6  'AOi^ 
fuisse  dicitur  apod  Ptolem,  ▼.  4.  At  mubf,  Inqnit,  Ir  roir  tivfiaetn  rhs  i\A- 
pro  Hierorenses  scribi  oportere  ^o-  ^t  Xfyvfftfoi  «pAcu *  ZBer  kuL  Ilpoff^ 
rienseSf  nihil  propemodnm  dnbitamns :  tnp^or  hni  xol  iw  ra^  wKnBiewnw  f Aa- 
qnod  in  Notitia  Eccles.  Provlncise  ^i  •  • .  ^  M  IlpoxAi^^oy  irv/utKoymifft, 
Oalatiae  Salntaris,  p.  3S.  AiApuuf  legi-  itath  wp^repoi^  oS^a  p^os  wpo<r§x^' 
tor.  Sane  ijfokeyUts  ratio  Dioshiero-  Cum  prlos  esset  insola,  aggesto  solo 
nitas  dici  non  patitor,  sed  a  Aihs  l9p6p,  alteri  InsoUe  nempe  Elaphonneso  an- 
Dioshieritas,  nt  alibl  vidimos.  nexa  est :  onde  eadem  Proconnesos 

98.  Cap.  xuii.  CCXXXVIIIL  qoibosdam  est,  qoas  ElapbpnnesDS : 
wdU,  pass.  dimmms']  Llbro  nimirom  Tw6  rum»  M  Upouim^Tiffos  lud,  *E\a^ifr- 
^oarto,  ot  monoimns,  cap.  24.  his  miiros  ikklfin*  ^tklrras  U  ^iifft^  wpiuas 
verbis,  Tota  ab  HieUespoalo  UmgUudo  Xiyea^ria  i>Apovs  riawpdrmtrueroC' 
CCXXXVllII,  mtS.  jHitf.  Sic  enim  ^of,  oZisr  wpufror6itovs,  Sont  igitor 
eo  loci  animadvertimos  maxlmo  con-  wpdKtSfCervesprimipanB, — 'Sed  et  com 
senso  codicea  omnes  Mss.  impressos-  eadem  Elapbonnesos  et  Nenris  vocl- 
qoe,  Martianamqae  ipsom»  Plinii  tata  fuisse  dicatur,  apparet  Vefipis 
transcriptorem,  scribere.  Qoamo-  a  Stepbano  scribi  oportoisse,  ab  hin- 
brem  praspostera  bojas  nomeri  leetio  nolis :  non,  ot  seripsit  imperite,  Ntv- 
boc  loco,  CliXXXVIIIL  qon  hac-  pls,  Est  enim  refip^  hinmdMif  ot  IXa- 
tenos  in  libris  impreasis  obtinoit,  cen-  ^t  cenms,'  Ed.  lec. 

tenarii  nota  perperam  in  qoinqoage* 


I 


i 


t. 


'# 


i