Skip to main content

Full text of "Linnaea"

See other formats


Digitized  by  the  Internet  Archive 

in  2011  with  funding  from 

University  of  Illinois  Urbana-Champaign 


http://www.archive.org/details/linnaea04schl 


LINNAEA. 


Ein 

Journal  für  die  Botanik 

in  ihrem  ganzen  Umfange. 


Ilcrausgcgcbe 


i    Ü 


]),  F.  L.  von  Schlechte ndal, 

Med.  Chir.  et  Phil.  Dr.,    Bot.  Professor.  J^&t 


Vierter     Band.       J  a  h  r  g  a  ri  g     1  8  2  9. 


Mit  fünf  Kupfertafeln. 


Berlin,  1829. 

Bei    Ludwig    O  c  hm  i  g  k  e. 


SWS 
L-J- 

7? 


I    n     h     a    1    t. 


Original  -  Abhandlungen. 

Seite 

1.  De  plantis  in  expeditione  speculatoria  Romanzoffiana  obser- 

vatis  disserere  pergunt  Ad.  de  Chamisso  et  Died.  de  Schlech- 

tendal 

Rubiaceae:  Machaonia,  Sectio  IV.  Psychotriaceae       .     .  1 

Carapanulaceae  arcticae  auct.  Adelb.  de  Chamisso     .     .       -37 

Rubiaceae»  quae  supersunt 129 

Boragineae,  auctore  solo  Chamissone  (Tab.  V.)     .     .     .     435 
Aquaticae  quaedam  diversae  affinitatis  recensente  Adalb. 

de  Chamisso 497 

2.  Zwei  botanisch -wissenschaftliche  Berichte  von  Dr.  H.  Mer- 

tens,  Naturforscher  auf  der  gegenwärtigen  Russischen  Ent- 
deckungsreise, am  Bord  des  Siniavin  Capt.  v.  Liitkens,  ge- 
schrieben im  Octbr.  1S27  in  Kamsschatka,  mitgetheilt  durch 
den  Vater,  Prof.  Mertens  in  Bremen,  mit  einigen  Bemer- 
kungen versehn  von  Dr.  Ad.  v.  Chamisso. 

Erster  Bericht  über  verschiedene  Fucus -Arten       ...       43 
Zweiter  Bericht  über   eine  Excursion  auf    den   Gipfel 

des  Werstovoi  bei  Neu- Archangel  im  Norfolk -Sund       5S 

3.  Medicago  corymbifera.    Eine  neue  deutsche  Art,  aufgefunden 

und  beschrieben  von  Dr.  W.  L.  E.  Schmidt  (Tab.  I.)       .       74 

4.  De  Digitali  purpurea  heptandra  (cfr.  Linn.  1.  p.  571.)  addit 

Adelb.  de  Chamisso 77 

5.  Florida  insulae  Sti.  Thomae  Indiae  occidentalis,  concinnata  a 

D.  F.  L.  de  Schlechtendal  ( Continuatio ) 78 

6.  De   antheris   et   polline  Asclepiadearum  Schlechtendalio   suo 

Ehrenberg        , 94 

7.  Ueber  das  periodische  tägliche  Wachsthum  einiger  Getreide- 

Arten;  vom  Prof.  E.  Meyer  in  Königsberg 98 

S.  Plantarum  vel  novarum   vel  minus   cognitarum  descriptiones 

auctore  Fr.  Rudolphi 114 

Decas  prima  (Tab.  II.  f.  1.) ,     .  115 

Decas  secunda .  387 

Dec*8tertia       «MM*^ 5Ü9 


IV  

Seite 
9.  Bcssera  elegans,  Genus  no-yum  Hexandriae  Monog.  J.  H.  Schul- 

tes  ad  Schlechtendalium  epistola       • 121 

10..  Botrychium  Lunaria.     D.  F.  L.   de  Sclileclitendal  ad  Roepe- 

rura  epistola 1L2S 

11.  Lessingia,  novum  genus  e  familia  Compositarum  auct.  Adelb. 

de  Chamisso  (Tab.  II.  f.  2.) 

12.  Botanische  Berichte  aus  Mexico,  mitgetheilt  vom  Dr.  Schiede 

(Aus  Briefen  an  den  Herausgeber.) 

Erster  Bericht  über  die   Vegetation  um  Veracrux   und 

über  die  Reise  von  dort  nach  Jalapa 205 

Zweiter  Bericht  über  die  Gegend  um   Jalapa   und  Ex- 

cursion  auf  den  Volcau  de  Orizaba 212 

Dritter  Bericht  über  die  Gegenden  von  Papantla  und 

Misantla  und  über  die  Reise  von  Jalapa  dorthin 

und  zurück 554 

13.  De  insolita   qua  dam  Mercurialis  specie,   disserit  Ern.  Meyer 

Prof.  Regiomontanus 237 

14.  De  Synanthereis  Herbarii  Regii  Berolinensis  dissertatio  prima, 

auetore  Chr.  Fr.  Lessing  (Tab.  II.) 240 

15.  Hepaticarum  capensium   a  C.  F.  Eckion  collectarum  brevem 

recensionem  cum   Schlechtendalio  suo   communieavit  J.  G. 

C.  Lehmann   . 357 

16..  Einiges  zur  deutscheu  Flora  von  Dr.  C.  A.  Fingerhuth  (Tab. 

III.  u.  IV.) 372 

17.  Plantarum  cotyledonearum  nova  genera,  auetoribus  Hemprich 

et  Ehrenberg,    primis  lineis  adumbrat  Dr.  C.  G.  Ehrenberg     396 

18.  Beitrag  zur  Renntnifs  der  Varietäten  und  Bastardformen  ein- 

heimischer Gewächse  von  Laich  in  Driesen 465 

19.  De  Meyna  Roxburghii.     Candollio  summo  botanico  S.  P.  D. 

Schlechtendalius      .     .     .  • 516 

20.  Enumeratio  Hymenomycetum   pileatorum  Marchiae  Branden- 

burgicae  nondum  in  Floris  nostratibus   nominatorum,   cum 
observationibus    in   cognitos    et    novorum    descriptionibus, 

auetore  Lasch 518 

Register 584 


DE 

P  L  AN  TIS 

IN 

EXPEDITIONE    SPECULATORIA    ROMANZOFFIANA 

OBSERVATIS 

DISSEREKE     PERGUNT 

ADELBERTUS  de  CHAMISSO 

ET 

DIEDERICUS   de  SCHLECHTENDAL. 


RUBIACEAE. 

MACHAONIA.  —  Tribus  IV.  PSYCHOTRIACEAE. 

Conspectus. 

Jnsulae  acquinoctiales  Occani  magni:  Lngonia :  Psy- 
chotria  philippensis  N. ;  Ixora  stricta  Roxb.;  Coffea  lugo- 
niensis  N.     0.  Walm\    Coffea  Kaduana  N.,  Mariniana  N. 

Brasilia:  Chiococca  densifolia  Mart. ;  Coffea  ara- 
bica  L.  culta.  E  planus  Sellowianis:  Machaonia  spi- 
nosa  N.  j  Declienxia  chiococcoides  H.B.K.,  oenanthoides 
Marl.,  spergulifoliaMart.,  cordigera  Marl.,  ^faucaMart,  pulve- 
rulenta  Mart.,  mucronulataMart.jherbacealN.;  Chiococca  den- 
sifolia Mart.,  anguifuga  Mart.;  Palicurea  rigida  H.  B.  K.,  fas- 
tigiata  N.,  lelraphylla  JN.,  nicotianaefolialN.,  Marcgravii  A.  St. 
IUI. ;  Psychotria  alba  R.  P.,  c.  v.  tonsa  N.>  philippensis  N., 

•r  Bd.   is  Heft.  1 


leiocarpa  N.,  formosa  N.,  nitidulaN«,  nonatelioides  N.,  cus- 
pidala  Hb.  Willd.;  Tetramerium  montevidense  N.,  lati- 
fblium  N.,    stipulaccum  N. 

Adnoiaiio. 

Supersimt  in  herbariis  nostris  sthpes  bene  mullae,  de- 
feetu  vcl  fruclus  vel  florum  haud  rite  defmiendae ,  quas 
pro  tempore  reponere  maluimus,  quam  dubia  in  me- 
dium ferre. 


MACHAONIA. 

(Char.  gen.  vide  apud  Humb.  Bonpl.  pl.  cquin.  I.  t.  29 

p.  101.,  Humb.  Bonpl .  Kunth  Nov.  gen.   et  sp.  III. 

p.  274.^ 

Genus  singulare,  nee  superiori  nee  sequenti  adnume- 
randum  tribui.  A  Knoxia  diversum:  stipula,  numero  par- 
tium pluribusque.  Duae  innotuerunt  species,  tertiam  affe- 
rimus,  omniumque  tradimus  characteres  differentiales : 

Maciiaonia  acuminata  Humb.  Bonpl.,  pl.  cquin.  I.  c, 
Hb.  Willd.  n.  4046. 

M.  foliis  ovato-elliptieis  breviter  acuminatis  ulrinque 
pubescentibus. 

IMaciiaonia  brasiliensis  Hb.  Willd.  n.  4047. 

Cincbona  brasiliensis  Humb.  Bcrl.  Mag.  1.  p.  104 
et  p.  119,  R.  S.  Syst.  5.  /;.  13,  Spreng.  Syst.  1.  /;.  704. 
(Humboldt  in  Itin.  edit.  Svo  III.  p.  36  /am  Macliaoniac 
esse  speciem  suspicatur.) 

M.  foliis  oblongo-late  lanceolatis  acuminatis,  venis 
subtus  pubescentibus. 

Folia  illi  trijpollicaria ,  10  lin.  lata,  venis  utrinsecus 
7  —  8  sublus  prominentibus.  Cyma  thyrsoidea.  Fruclus 
magnitudine   et  specie  congenerum. 

Maciiaonia  spinosa   IN. 


M.  foliis  clliptico  lanceolatis  utrinque  acuminalis 
glabris. 

In  Brasilia  legit  Sellovv.    ti. 

Frutex  praeter  inflorescentiam ,  stipulas,  foliorumque 
juniorum  petiolos  glaber,  spinosus,  ramulis  opposilis,  spi- 
nescentibus,  e  vetusliori  ligno  sub  angulo  fere  semireclo 
patentibus.  Rami  teretes,  ligno  albo,  cortice  cinnamomeo- 
griseo,  Internodia  unguicularia.  Folia  pollicaria,  medio 
4  circiter  lineas  lata,  elliptico-lanceolata,  utrinque  acumi- 
nata,  in  petiolum  angustata,  apice  mucronulata,  membra- 
nacea,  firma,  lacvia,  supra  nitida,  subtus  pallidiora  opaca, 
nervo  medio  prominente,  immerse  et  pellucide  reliculato- 
venosa,  venis  primariis  suboppositis ,  utrinsecus  3  —  5. 
Petiolaris  angustata  pars  in  junioribus  pubescens  et  sub- 
ciliata.  Slipula  interpetiolaris  squamiformis ,  brunnescens, 
caduca,  ovato-lanceolata,  acuminata,  pubescens,  acumine 
calvescente,  in  summitatibus  modo  observatur.  Ex  una 
alterave  axilla  folia  crumpunt  gemina ,  rami  haud  evoluti 
lestes.  Cymae  terminales,  diametro  1|  —  3  pollicari, 
convexae,  subfastigiatae,  laxiusculae,  pluries  (3  —  6ies) 
dichotomae,  "opposilione  in  extimis  ramificalionibus  non- 
nunquam  perlurbata.  Rami  leretiusculi,  pilis  brevibus  pa- 
tentibus dense  pubescentes;  primarü  foliis  sufFulli,  celeri 
bracteis  minutis  lanceolatis  aculis  ramentaceis.  Specimina 
nostra  omnia  fruclifera.  Capsula  sessilis,  villoso- pubescens, 
oblongo-clavata,  lateribus  non  sulcata,  obscure  tetragona, 
2  —  2|  lin.  longa,  denlibus  calycinis  5,  ellipticis,  obtu- 
siusculis,  lnerviis,  puberulis,  ciliatis,  erectis,  \  lin.  longis 
coronala;  bilocularis,  bivalvis,  quasi  dicocca,  ab  apice  nee 
a  basi  debiscens,  dissepimenlo  axili  parallelo  (spermapo- 
dio)  coccis  delapsis  persistente.  Dissepimentum  lineari- 
euneatum,  apice  acutum,  e  nervis  marginalibus  conslans 
apice  conniventibus  atque  e  membrana  tenui  laminam  ef- 
ficiente.     Lamina  vctuslate  evanescit  et  dissepimentum  fe- 

1* 


4  — 

nestralum  evadit.  Valvulae  dorso  convexae  marginibus 
inflexis  coccos  efliciunt  indehiscentes ,  quorum  mediain  fa- 
ciem  ipsum  semen  occupat;  vel  aliis  verbis :  Valvulae 
dorso  convexae  marginibus  inflexis  haud  omnino  claudun- 
tur,  sed  rimam  facialem  ostendunt,  prius  dissepimento  an- 
gusto  clausam,  dein  (valvula  delapsa)  apertam  et  semine 
injicientc  occullam,  hinc  cocci  auctorum,  qui  nunquam 
dehiscunt,  et  nunquam  sunt  clausi.  Semen  cylindraceum 
ulrinque  acutum,  laeve,  pallidum. 

Tribus  IV.    PSYCHOTRIACEAE. 

Frulices,  plerumque  oppositifolii,  germine  plerumque  bi- 
loculari,  loculis  uniovulatis.  Fruclus  drupaceus  vel  baccalus. 

Affinia  genera :  Declieuxia,  Chiococca,  Ixora  aliaque  tri- 
bui  maxime  naturali,  scquenlia  aliaque  complcclenli  ge- 
nera, consociantur. 

DECLIEUXIA.    H.B.K. 

(Char.  gen.  vide  in  H.  B.  K.    Nov.  Gen*  et  Sp.  3. 
p.  11h.) 

Transitum  demonstrans  genus  a  Stellaüs  ad  sequen 
tia  genera.  Aliae  species  foliis  vcrticillaHs ,  aliae  foliis 
oppositis  gaudent.  Declieuxiam  ocnanlhoidem  Asperulam 
salutares,  nisi  corolla  intus  villosa,  fruetus  compressus  dru- 
paceusque,  endocarpio  chartaceo  -  coriaeeo.  Dentes  caly- 
cini  et  in  Stellatis,  teste  Sherardia,   persistcre  queunt. 

Excludendum  e  charactere  generico  to:  Stamina  eoc- 
serta,  criterium  inier  plantas  rubiaceas  nee  ad  speciem 
diliniendam  utile.  Inclusa  in  Declicuacia  glauca  observa- 
vimus,  subinclusa  et  longe  exserta  in  Declieuxia  mu- 
cronulata. 

Cum  jam  speciebus  pluribus    nomina  dixere  Martius 


el  Zuccarini  apud  R.  S.  Mant  3.,  Sellowianas  noslras  ce- 
lebcrrimo  transmisimus  auctori  vecognoscendas ,  qui  bene- 
vole  lierbarii  sui  noniinibus  eas  ornavit.  Declienxiam 
herbaceam  vero  e  genere  jussit  expelli,  quippe  cui  „fruc- 
ius  non  est  baccatus"  tanta  invicti  auctoritale  congenerem 
esse  contendimus.  Fructus  fabrica,  indole,  characleribus- 
que  omnibus  cum  caeteris  convenit  speciebus,  sarcocar- 
pium  vero,  in  omnibus  tenue,  in  hac  lenuius. 

1.  Declieuxia  chiococcoidcs  H.  B.  K.    /.  c.  p.    276. 
/.  281.  R.  S.  Mant.  3.  p.  111. 

Houstonia   fruticosa   Hb.  TVilld.  n.  2688. 

In  vicinia  urbis  Rio  Janeiro  leetam  misit  Sellow.  t>. 

2.  Declieuxia    oenanthoides   Marl.!     R.  S.    Mant. 
3.  p.  112. 

In  Brasilia  aequinoctiali  legi!  Sellow.  2j.- 
Glabra,  laevis.  Radix  albida,  crassa.  Caules  ex  eadem 
radice  pauci,  simplices,  erecti,  stricti,  iirmi,  juncei,  tere- 
tes,  fistulosi,  striata,  virides,  Spollicares  et  2pedales,  li- 
neam  crassi,  internodiis  pollicaribus  et  (ki  elalioribus)  bi- 
pollicaribus.  Folia  caulina  terna,  floralia  saepe  quaterna, 
sessilia,  ereeta  subadpressa,  angusle  linearia,  acutiuseula, 
supra  subcanaliculata  plana,  subtus  subcarinata,  nervo  me- 
dio  marginibusque  crassiusculis  prominentibus;  maxima 
8  lin.  longa.  Panicula  terminalis,  e  veiiicillis  ramorum 
saepe  binis  et  umbella  terminali  cum  ilore  centrali  com- 
posita.  Flores  sessiles.  Rami  verlicilli  superioris  ad  sum- 
mumqualerni;  inferiore  saepe  depauperato.  Umbella  e  ver- 
ticillis  duobus  confluentibus  saepe  constans,  muhiradiata. 
Rami  radiique  dichotome  cymosi,  post  primam  diefeoto- 
miam  indeterminati  (verbis  Roeperianis) ;  flos  alaris  (termi- 
nalis) evolvilur,  altero  ramo  vel  abortive,  vel  abbreviato 
unifloro,  hinc  in  ramo  semel  dicholomo  flores  solitarii  vel 
gemini  alterni  aut  sparst  foliis  duobus  oppositis  parvulis, 
germine  paulo  longioribus,  (bracteis)  suffulti.     Germen  den- 


tibus  calycinis  coronatum  quatuor,  angustis,  lanceolatis, 
sinu  lato  discretis,  longitudine  dimidium  germen  circiter 
aequantibus.  Corolla  2  lin.  longa,  tubulosa,  infundibuli- 
formis,  intus  leviter  praesertim  fauce  pubescens,  4fida,  la- 
ciniis  ellipticis  acutis.  Stamina  4,  in  sinubus  laciniarum 
inserta  easque  aequantia;  antheris  oblongis  versatilibus. 
Stylus  füiformis,  stigmate  bifido.  Fructus  immaturus  di- 
dymus,  compressus,  sinu  dentibus  calycinis  2  coronatus, 
lateralibus  demum  oblitlerantibus. 

3.  Declieuxia  spergulifolia  Mart.  in  jR.  et  S.  Mant. 
3.p.  111. 

In  Brasilia  aequinoctiali  legit  Sellow.   t?. 

Frutex  glaber  et  laevis,  ramosissimus,  opposilifolius, 
caule  irregulariter  di-  et  tricholomo,  deliquescente ,  ligno 
albo,  epidermide  cinerea  fuscescente  laevi.  Specimina  no- 
slra  caules  v.  rami  sesquipedales,  teretes,  crassitie  pennae 
corvinae  v.  columbinae,  ramis  filiformibus  slriato  -  angula- 
tis  erectis,  apice  floriferis;  internodiis  unguicularibus  ad 
pollicem  usque  elongatis.  Folia  anguste  linearia,  acuta, 
nervo  marginibusque  reflexis  subtus  prominulis,  membra- 
nacea,  erecta,  flaccida,  ad  summum  15  lin.  longa,  |  lin. 
lata,  opposila,  mediante  margine  angusto  membranaceo 
(stipula)  connata.  Stipulae  interfoliaceae  media  pars  in 
apiculum  foliolumve  producitur,  foliorum  verticillatorum 
quasi  rudimentum.  Folia  in  quaque  axiila  2  —  4  fasci- 
culata  observanlur;  quum  evolvatur  ramus  basi  instructus 
est  nodis  subconfluentibus  subbinis  foliiferis.  Stipula  no- 
bis  intcrdum  juxta  folii  insertionem  utrinque  puncto 
unico  duobusve  videbatur  instructa,  non  autem  semper. 
Paniculae  terminales  e  cymis  compositae,  eadem  lege  ac 
in  superiori  specie  dicbotomis,  ramulis  subcapillaribus 
elongatis  erectis  alternifloris,  floribus  geminis,  allero  ses- 
sili.  Flores  parvi,  quam  in  praeccdente  minores,  scsqui- 
lineares,  dentibus  calycinis  brevioribus   inslructae.     Calyx 


4dentatus,  denlibus  parvulis  subacqualibus ,  Corolla  tubu- 
losa  infundibuliformis,  extus  glabra,  intus  praeter  majorem 
inferiorem  nudam  tubi  parlem  albo-villosa,  quadripartita, 
laciniis  brevibus  lanceolatis.  Slamina  4,  inclusa,  laciniis 
breviora,  sub  sinubus  earum  inserta,  antheris  oblongis  ver- 
satilibus.  Siylus  fdiformis,  fere  longitudine  corollae,  stig- 
male  bifido. 

4.  Declieüxia  cordigera  Marl !  in  R.  S.mant  3  p.  1 12. 

E  Brasilia  tropica  misit  Sellow.  fr.  ' 

Fruticulus  eleganlissimus.  Radix  lignosa  plures  pro- 
fert  caules  vel  ramos  subradicales,  simplicissimos  vel  ima 
basi  divisos,  hornolinos,  teretes,  crassitie  pennae  passerinae, 
erectos,  strictos,  spithamaeos,  foliis  dense  veslitos,  inflo- 
rcscentia  terminatos.  Reliquiae  caulium  antecedentis  anni 
igne  adustae  campeslrem  stirpis  sedem  indicant.  Tola 
planta  praeter  inflorescentiam  glabrescentem  pilis  brevibus 
rigidulis  scabrida,  seabriüe  in  foliorum  supera  pagina  mar- 
ginem  versus  majori.  Folia  opposiia,  in  unico  specimine 
verticillata  terna,  cordata,  sessilia,  subsemiamplexicaulia, 
mediante  stipula  inlerfoliacea  brevi  connata;  breviter  sunt 
acuminata,  acutissima,  erecta,  stricla^  costa  media  cauli 
adpressa,  lateribus  saepe  reflexis ;  internodia  ae'quant  supe- 
rantve,  longitudine  semipollicari,  latitudine  in  aliis  speci- 
minibus  6,  in  aliis  41ineari;  subslantia  sunt  firmia,  opaca, 
cleganler  reticulato-venosa,  costa  media,  venis  primariis 
arcuatis  utrinsecus  subquinis,  reteque  vasculoso  subtus  im- 
primis  prominentibus,,  margine  reflexo.  Inflorescentia :  pa- 
nicula  terminalis,  erecta,  subglobosa,  mulliflora,  subdensi- 
flora,  diametro  circiter  pollicari.  Rami  oppositi,  angulali, 
striati,  flexuosi,  utplurimum  semel  dicbotomi,  hinc  flori- 
bus  sessilibus,  more  generis  subgeminatis  sparsis  omati. 
Rami  primarii  inferiores  foliis  sunt  suffulti  caulinis  simili- 
bus;  bracteae  lineares  acutiusculae  ramificationcs  florcsque 
suffulciunt,  calycibus  longiores.     Germen  minutum,    com- 


8  

pressum,  dentibus  calycinis  oblongis  acutiusculis  ipso  paulo 
longioribus  coronalum.  Corolla  tres  lineas  longa  lon- 
giorve,  anguste  infundibuliformis ,  tubo  longo  (bilineari) 
gracili,  limbo  4partlto,  laciniis  lanccolatis  acutis.  In  sie 
eis  valde  corrugata  observatur,  an  carnosula?,  extus  gla- 
bra,  intus  a  medio  tubo  ad  faucem  albo-villosa.  Stamina 
longitudine  laciniarum;  filamcnta  filiformia,  glabra,  infra 
sinus  laciniarum  inserla ;  antherae  lineares ,  dorso  affixae, 
versatiles.  Stylus  filiformis,  glaber,  exserlus,  apice  Slig- 
mate  incrassato  bifido.  Fruclus  generis  drupaceus,  didy- 
mus,  compressus,  in  sinu  dentibus  calycinis  persistentibus 
ornatus,  diametro  majori  circiter  lineari. 

5.     Declieuxia  glauca.    Mark  in  litt. 

E  Brasilia  tropica  misit  Sellow,  semel  iterumque  in- 
ventam  -fr. 

Superiori  speciei  quodammodo  affinis.  Fruticosa,  gla- 
berrima,  laevis,  glauecscenti-pruinosa.  Rami  teretes,  stricti, 
foliis  imbricatis  dense  vestiti,  inflorescentia  terminati;  e 
nodis  infloresceniiae  proximis  ramos  edentes  eam  superan- 
tes,  oppositos  alternosque,  iterum  eodem  lege  floriferos 
atque  ramosos.  Folia  ovala,  acutissima,  sessilia,  ereeta, 
adpressa,  coriacea,  reticulato-venosa,  nervo  medio,  venis 
primariis  utrinsecus  7  —  10  reteque  vasculoso  ulrinque 
promin entibus.  Maxima  sesquipollicem  longa,  8  —  10  li- 
neas lata;  ramulorum  circiter  pollicaria.  Specimen  adest 
inflorescentia  terminali,  inlernodiis  elongatis  suifulta,  foliis 
bis  fere  longioribus;  aliis  folia  omnia  internodiis  sesqui- 
longiora  sunt.  Slipula:  margo  interfoliaceus  exiguus, 
media  parte  mucrone  acuto  instruetus,  folii  rudimen- 
tum.  Inflorescentia  omni  respectu  ramis  bracteisque  illi 
praeeuntis  speciei  similis,  diametro  ad  summum  sesqui- 
pollicari,  foliis  semi-immersa.  Germen  minutum  denti- 
bus calycinis  ipsius  circiter  longitudine  coronatum,  oblon- 
gis,   acutiusculis,    dorso   nervosis,    marginibus  pellucidis. 


i) 

Corolla  praccedenlis,  paulo  minor,  intus  supcra  tubi  parte\^ 
ad  Cancern  usque  villoso-pubescens.  Stamina  quatuor  in- 
clusa;  filamenta  brcvissima;  antherae  lineares,  dorso  paulo 
infra  medium  affixae,  in  superiori  iubi  parte  degentes. 
Stylus  filiformis  capillorisve ,  glaber,  exserlus,  Stigmate 
ipso  crassiori  bifido.  Fruclus  generis,  dentibus,  calycinis 
in  sinu  inslructus,  sarcocarpio  tenuiori,  diamelro  majori 
duas  lineas  metiente  vel  longiori. 

6.     Declieuxia  pulvcrulenta.      Marl,   in  litt. 

Brasilia  aequinoclialis.     Sellow.  fr. 

„Quam  proxime  accedit  Declieuxiae  albae."  Martius 
in  Sched.  Ex  lolo  (corollis  haud  exceptis)  pilis  brevibus 
articulatis  reclis  flexuosisque  crebris  subtomenlosa,  qui 
pili  caulem  et  in  infera  foliorum  pagina  nervös  venasque 
densius  investiunt  luxuriantes,  dum  supera  pagina  aetate 
calvescit.  Caules  basi  lignescentes,  ereeli,  slricti,  pedales, 
teretes,  crassitie  sesquilineari,  inferne  simplices,  apicc  saepe 
ex  omni  nodo  tot  ramis  quot  folia  instrueti,  in  foliosam 
abientes  paniculam.  Folia  ovata,  acuta,  interdum  et  acu- 
minata,  sessilia,  ereeta,  opaca,  supra  plana  vel  nervo  ve- 
nisque  leviter  impressis,  nervo  subtus  venisque  primariis 
utrinsecus  4  —  5  obliquis  arcuatis  prominentibus ,  mar- 
gine  saepe  reflexo.  Caulina  verticillata  terna,  raro  oppo- 
sita,  internodiis  subaequalia,  breviora  longioraque;  ma- 
xima  sesquipollicem  longa,  9  lineas  lata,  apicem  versus 
sensim  decrescentia,  ramea  semipollicaria ,  internodiis  bre- 
viora. —  Stipula  margo  interfoliaceus  exiguus,  medio 
processu  subsetiformi  instruclus.  Cyma  caulem  terminat 
multi  -  (5?)  radiala,  subfastigiata,  densa.  Rami  teretes, 
recti,  pluries  cum  flore  alari  sessili  dieholomi.  Rami  e 
superioribus  axillis  accessorii,  inferiores  sallem  foliosi,  cy- 
mis  terminantur  pauperioribus  saepe  sinipliciler  pluries 
"<licliolomis.  Omnes  ramificationfs  bracleis  suffulciuntur 
linearibus,    acutis,    calyces  superanlibus.    Flores  sessiles, 


10 

quam  in  superioribus  specicbus  minores.  Germen  minu- 
tum,  denlibus  calycinis  ipso  longioribus,  angustis,  subula- 
tis,  laliori  sinu  disjunclis  coronalum.  Corolla  infundibu- 
liformis,  limbo  brevi  quadriparlilo,  laciniis  aculis;  extus, 
ut  tota  planta,  hirsuta;  intus  in  superiori  tubo  pubescens. 
Slamina  4,  in  sinu  laciniarum  inserta,  exserta;  filamenla 
glabra,  brevia;  anlherae  lineares,  dorso  affixae,  versaiiles. 
Stylus  filiformis,  glaber,  vix  exsertus,  crassiori  stigmate  bi- 
fido  terminatus.  Fruclus  compressus,  didymus,  sinu  den- 
tibus  calycinis  instructus,  hivsutiei  germinis  vestigiis  as- 
per, majori  diametro  sesqui-bilineari. 

7.     Declieuxia  nmcromdata.     Marl,  in  litt. 

E  Brasilia  tropica  misit  Sellow.  ft. 

Ex  toto  glaberrima.  Caulis  bipedalis  elatiorquc,  in- 
ferne lignescens,  \\  —  2  lin.  crassus,  sursum  ex  inflorcs- 
centia  pluries  (4)  dicholomus,  ramisque  e  nodis  inflores- 
centiae  proximis  ornatus,  opposilis,  decussatis,  elongalis, 
eadem  lege  dichotomis,  cymam  fastigiatam  referens.  Cau- 
lis nervique  teretes  subbialati,  nervo  prominente  alaeformi 
e  stipulae  mucrone  medio  deorsum  ad  axillam  folii  infe- 
rioris  decurrente.  Epidermis  nitida.  Internodia  in  infe- 
riori  caule  saltem  sesquipollicaria,  foliis  longiora.  Folia 
opposita,  elliptica  obovataque,  basi  anguslata  subcuneata- 
que,  sessilia,  apice  acuta  rotundataque,  mucronulata,  vel 
potius  in  acumen  brcve  acutum  ex  abrupto  producta,  mu- 
crone acumineve  saepe  reflexo:  „essentia  speciei  in  fo- 
liis mucronulatis"  Mart.  in  Sched.  Opaca  sunt,  supra 
nitida,  plana,  nervo  vix  prominulo ;  subtus  pallidiora,  nervo 
venisque  primariis  obliquis  circiter  4  prominulis,  margine 
reflexo.  Maxima  caulina  sesquipollicaria,  8  lin.  lata;  ra- 
mea  pollicaria  brevioraque.  Stipula,  margo  interfoliaceus 
exiguus ,  medio  mucrone  brevi  instructus.  Inflorescentia : 
cyma  terminalis,  Line  alaris,  multiflora,  snbfastigiata,  dia- 
metro ad  suminum  bipollicari,  breviler  peduneulata,  rarius 


11 

quadriradiata,     saepius    simpliciter    dichotoma    cum    flore 
alari  sessili.     Rami  angulati,    recti,   eadem  lege  multolies 
(8)  dichotomi.     Bracteae  lineares,  acutae,  calycibus  multo- 
longiores,  omnes  suffulciunt  dichotomias.     Flores  sessiles. 
Germen  minutum,   dentibus  4  minutis  acutis,   sinu  latiori 
disjunctis  coronatum.     Corolla  infundibuliformis ,   2  lineas 
longa;    lubus    breviusculus    laciniis    limbi    paulo   longior; 
laciniae    4    ovatae    acuminatae.      Forma    quoad    genitalia 
duplex  occurrit.   Tubus  interior  alterius  formae  in  maxima 
superiori  parte  ad  faucem  usque  dense   est  villosus,  villis 
longis,  albidis.     Stamina  faucem  occupant;   filamenta  bre- 
vissima,  inferius  inserta.     Antherae  lineares,  inferiori  dor- 
sali  parti  affixae,  summo  apice  e  fauce  emergentes.  Stylus 
filiformis,  glaber,  stigmate  crassiori  bifido  exsertus,  stamina 
superans,  lacinias   vix  aequans.     Stamina    in  altera  forma 
exserta,  corollam  superantia;  filamenta  filiformia  glabra  in 
ipso  laciniarum  sinu  inserta;  antherae  lineares  pariter  in- 
ferae  dorsali  parti  affixae.     Stylus  staminibus  brevior,  vix 
exsertus.     Faux  in  hac  forma   pubescenti-villosa;  pili  vil- 
live  breviores,    rariores,    angustiorem    occupantes  zonam, 
infera    major    inferioris    tubi    pars    glabra.     Fructus   com- 
presso-didymus,  coccis  suborbicularibus,  denlibus  calycinis 
in  sinu  omatus,  diametro  majori  subbilineari. 

8.     Declieüxia  herbacea  N. 

Knoxia  brasiliensis  Spr.  Sp.  pl.  1.  p.  406. 

E  vicinia    urbis     Rio  Janeiro  misit  Scllowius. 

Stirps  glabra,  habitu,  herba,  foliis,  Borreriae  laxae 
nostrae  similis,  annua  vel  paucos  annos  perdurans.  Ra- 
dix sublignescens,  albida,  ramosa,  herbae  bipedalis  tres 
circiter  pollices  longae,  crassitie  pennae  corvinae;  unicum 
extollens  caulem,  a  basi  ramosum^  ramis  oppositis  ad- 
scendenlibus  ullerius  ramosis.  Caulis  ramique  subgraciles, 
recti,  firmi,  tereles,  cadem  lege  ac  praecedeniis  spcciei 
subbialati,  laeves,  cavo  medullari  tenui  subfislulosi.     Intcr- 


12  

nodia  in  medio  maximc  evoluto  caule  ad  4  usque  polli- 
ces  elongata.  Folia  opposila,  petiolala,  laxiuscula,  mem- 
branacea ,  tenuia,  ex  ovalo  lanceolata,  altenuala,  acuta; 
barsi  in  petiolum  angustata;  nervo  subtus  prominente,  ve- 
nisque  primariis  obliquis  utrinsecus  7  —  8  prominulis. 
Maxima  cum  petiolo  semipollicari  3  pollices  longa,  pol- 
licem  lata;  apices  versus  decrescentia ;  ramea  caulinis  mi- 
nora.  Petiolus,  decurrenle  lamina,  supra  canaliculatus, 
subtus  convexus.  Stipula,  margo  interpetiolaris  exiguus, 
medio  processu  subulato,  in  inferiori  caule  3  lineas  longo, 
arcuatus;  inlerdum  juxta  petiolum  utrinsecus  dens  minu- 
tus  glandulave  conica,  nunc  simplcx  nunc  duplex,  observa- 
batur.  Inflorescenlia :  cyinae  axillares ,  in  summitatibus 
plantae  ex  omnibus  axillis,  longe  pedunculalae ,  folia  ple- 
rumque  superantes,  nunc  solitariae,  nunc  ex  eadem  axilla 
geminatae,  exteriore  tardius  evolula.  Pedunculus  filifor- 
mis.  Cyma  patula,  quinqueradiata ,  radiis  inaequaliter 
evolutis,  saepe  abortivis,  3  —  2  radiata,  flore  subsessili 
pro  deficiente  ramo.  Rami  semel  dichotomi  vel  simpli- 
cissimi,  floribus,  dichotomiae  loco,  subgeminatis  sparsis 
remotiusculis  ornali.  Ramus  maxime  evolutus  16  lin.  lon- 
gus,  nodis  5  floriferus.  Bracteolae  lanceolatae  minutae 
omnes  suffulciunt  ramificationes  nodosque  florigeros.  Ger- 
men  subrotundum,  compressum,  dentibus  calycinis  ipso 
brevioribus,  oblongis,  obtusiusculis,  inaequalibus  corona- 
lum.  Corolla  parvula  (lineam  longa),  intundibuliformis 
limbo  4fido,  laciniis  ovatis  aculis  lubo  brevioribus;  tener- 
rima  est  diaphana,  in  siccis  alba,  nervosa:  nervi  8  prima- 
rii  sinus  apicesque  laciniarum  petunt,  secundarii  submar- 
ginales in  laciniis  utrinsecus  solitarii  decurrunt.  Interio- 
ris  tubi  pars  supcrior  fauxque  rariter  villoso  pubescentes. 
Stamina  4,  e  fauce  exscrta,  laciniis  breviora;  filamenta 
filiformia  glabra,  infra  sinus  inserta;  antberae  oblongae 
linearesvc,    medio  dorso  affixae,    versatiles.     Stylus  fdifor- 


13 

mis,  glaber,  stigmate  crassiori  biüdo  lacinias  corollinas  su- 
perans.  Fructus  compressus  didymus,  dentibus  calycinis 
in  sinu  instructus,  exsuccus;  cocci  calyce  minus  quam 
in  aliis  speciebus  incrassato  sunt  vcstili,  epidermidc  in 
siccis  baud  rugosa,   sed  albo  punctata. 

CHIOCOCCA. 

(Char  gen.  ap.  H.  B.  K.  JSov.  gen.  III.  p.  275.,  Matt. 
Spcc.  mat.  med.  p.  17. ) 

Trcs  Americanas  vidimus  species  hujus  generis; 

Chiococca  racemosa  L.,  Andr.  bot.  Bep.  t.  284, 
Dill  Elth.  p.  306  t.  228  /.  295  (eoccludendum  inter  Sy- 
nonyma Plnm.  Amer.  t.  217  f.  %). 

Insularum  Antillarum  incola,  horlorum  nostrorum  vul- 
garis hospes,  frutex  debilis  sarmentosus,  quam  in  plantis 
cxsiccatis  Marlinicensibus  Sieber  sub  n.  83  communicavil, 
quam  ex  Sti.  Thomae  insula  misit  C.  Ebrenbergius. 

Chiococca  densifolia  Mart.  spec.  mat.  med.  Bras. 
p.  17.  t.  6. 

Legimus  et  nos  ad  fretum  Slae.  Catbarinae  Brasiliae. 
Pulcherrima  arbuscula  floribus  odoratis  albidis  onusta.  — 
A  Sellowio  frutex  dicitur  alte  scandens,  quem  in  variis 
Brasiliae  meridionalis  regionibus  lectum  tradidit,  nee  sem- 
per  scandentem  (Campo  d'Utna). 

Chiococca  anguifuga  Mart.  spec.  I.  c.  t.  5. 

Chiococca  paniculata  Hb.  Willd.  n.  4142  (Parä 
Brasil.  Hoffmarmsegg ) ,  B.  Seh.  Syst.  5.  p.  203. 

Chioc.  racemosa  Hb.  Willd.  n.  4139  (speeimen  Iser- 
tianum),  H.  B.  K.  Nov.  gen.  3  p.  275. 

Chioc.  pubescens  Hb.  Willd.  n.  4141.  B.  Schult. 
Syst.  5  p.  202. 

Chioc.  parviflora  Hb.  Willd.  n.  4140.  B.  Schult. 
Syst.  5  p.  202. 


14  

Chiococcae  racemosae  affinis  Sieber  pl.  exs.  ins.  Tri- 
nit.  n.  38. 

A  Brasilia  ad  Antillas  insulas  usque  procedit,  prope 
Santos  alibique  in  Brasilia  tropica  legit  Sellow. 

Corolla  irifundibuliformis,  tubo  gracili  quam  praeceden- 
lis  speciei  sesqiiilongior  subsemipollicaris ,  limbo  5fido, 
laciniis  ovato-triangularibus  acutis;  extus  glabra,  intus  fauce 
hiriella  v.  glabrescens.  Stamina  5;  filamenta  inferiori  tubo 
inserta,  hirtella,  longitudine  tubi.  Antherae  inclusae,  li- 
neares, basifixae,  erectae,  introrsae,  biloculares.  Stylus  co- 
rollam  superans,  filiformis,  sursum  incrassatus,  stigma 
terminale. 

Chiococca  brachiata  R.  P.  flor.  Per.  2  p.  67  t.  219 
ejusdem  forsitan  speciei  synonymon,  jus  sibi  vindicans  prio- 
ritatis.  —  Componant  litem,  quibus  specimina  autogra- 
pha  non  deficiant. 

Chiococca  raccmosa  Pursh  Fl.  Am.  sept.  1.  p.  160, 
on  the  sea-shore  of  Georgia  and  Florida.  Flowers  yello- 
wish  white.  It  appears  io  differ  in  some  respecls  froni 
the  West-indian  plant,  but  can  be  considered  nothing 
morc  then  a  variety. 

I  X  O  R  A. 

(Char.  Gen.  vidc  apud  Roxb.fl.  ind.  1  /;.  385,  qui 
Linnacanum  genus  Pavetta   includit.) 

1.  Ixoka  stricta  Roxb.  ß.  ind.  1  p.  388.  Ixora  cocci- 
nea    Curt.  mag.  169. 

Ex  Insula  Luconia  retulimus.  Magna  circa  haue  fini- 
timasque  species  synonymorum  et  auetorum  confusio.  Ci- 
tata  nostram  stirpem  abunde   illustrant. 

Obs.  Ixora  sp.  Sieber  plant.  Maurit.  No.  66.,  ca- 
lyce  tubuloso,  genninc  supero,  minime  hujus  loci. 

Pavetta  Cornelia  Reichb.  Sieber  plant,  exsicc.  Sene- 


15 

gal.  n.  21.  est  Canthium  Cornelia  N.  (Character  gen.  apud 
Roxb.  1  p.  169,)  inter  inermia  Canihio  didymo  Gärlner 
3  t.  196  (C.  cymosum  Pers.,  W'ebera  cymosa  Willd.  herb. 
5118)  proximum,  a  quo  differt:  foliis  ovatis  subcordatis 
breviter  acuminatis  utrinque  sparse,  in  nervo  et  venis  dense 
pilosis.  Folia  venis  primariis  utrinsecus  6  —  8  subtus 
prominentibus  instructa,  \\  —  3  pollices  longa,  -f  —  \\ 
poll.  lata,  peliolo  billneari.  Rami,  pedunculi,  bracteae, 
germina  pilosa.  Cymae  axillares  densi-  et  multiflorae  pe- 
dunculatae,  foliis  breviores.  Corollae  in  siccis  coerulescen- 
tes.  Fructus  non  vidimus.  —  Flos,  Stylus  exsertus,  stigma 
mitraeforme  generis. 

PALICUREA    Aubl. 

(Char.  gen.   apud  A.  St.   HU.  plant,  remarq.  d. 
Bres.  p.  230.J 

1.  Palicükea  rigida  H.  B.  K.  nov.  Gen.  et  Sp.  3. 
p.  289. 

Psychotria  rigida  Herb.  Willd.  n.  4106  (fol.  1  Brc- 
demeyer,  Caracas  —  fol.   2.     Humboldt ,  Cumana.J 

Psychotria  byrsophylla  Spr.  et  rigida  Spr.  Spec.  pl. 
1  p.  Ihn  et  p.  743. 

Palicurea  strepens  Mart.  Reise  Vol.  II  e  sententia 
ipsius   auctoris. 

E  Brasilia  tropica  misit  Sellowius.  £?• 

,,Frutex  humilis,  floribus  lutcis. "  Bredemeyer  in 
schedula.  Videtur  celeberrimus  Kunth  ramos  solummodo 
hornotinos  vidisse:  annotini  incrassati,  crassitie  digili  pol- 
licisve,  obtuse  tetragoni,  ligno  albo,  cortice  crassiori  su- 
beroso  spongioso  pallido  laevi  longitutlinaliter  rimoso.  Sti- 
pula  bidentata,  dentibus  magnis  acutis,  sinu  amplo  rotun- 
dato  interjecto,  in  ramis  annotinis,  indoüs  corticis  parliceps, 
inctassata  persislens,   nodosque    quasi    corniculis    stipans. 


16  

Fnictus  in  specimine  Humboldtiano  nostro  immaturus  im- 
perfectusque,  late  ellipticus,  compressiuscalus ,  axi  circiter 
bilineari,  costatus,  exsuccus,  in  vivis  recognoscendus. 
Specimina  Sellowiana    et  Brcdemeyeri  sub  anthesi  lecta. 

2.  Palicurea  fastigiata  N. 

E  vicinia  urbis  Rio  de  Janeiro  misit  Sellow.  ft. 

Superiori  speciei  subsimilis  glabra  laevisque.  Rami 
annotini  teretes,  laeves,  nigrescentes,  crassitie  pennae  cy- 
gneae,  ligno  tenui,  cavo  medulla  farcto  amplo.  Folia  pe- 
tiolata,  lOpollicaria  pedaliaque,  5  —  6  pollices  lata,  am- 
pliora  at  minus  rigida  et  resonanlia  ac  in  Palicurea  ri- 
gida,  planiora,  venis  paucioribus  utrinsecus  10  —  14  per- 
cursa;  legitime  evolula  elliptica,  utrinque  acuta;  semper 
in  petiolum  attenuata,  margine  saepe  undulato.  Petiolus 
sesquipollicaris ,  angulalus  nee  canaliculatus.  Slipula  bi- 
dentata,  dentibus  obtusis,  sinu  obtuso  amplo  inlerjeclo. 
Panicula  ramosa  consimilium  in  hac  specie  contrahitur  di- 
lalaturque,  cymam  subfastigiatam  referens,  ramosissimaiu, 
multifloram,  diametro  5  —  6  pollicari,  ramis  ramulis  pc- 
dicellisque  allernis  sparsis;  peduneulo  fertur  3  —  4  pol- 
licari. Rami  angulati,  compressi;  primarii  bracteola  squa- 
miformi  suffulti,  sub  extimis  ramificationibus  pedicellisque 
deficienle.  Specimina  nostra,  sub  grossificatione  fruetus 
collecla,  floribus  perfectis  carent.  Quae  supersunt  flori- 
bus  Palicurcae  rigidae  minores.  Calycis  margo  liber  exi- 
guus,  vix  dentalus,  disco  epigyno  (neetario)  placentiformi 
superatus.  Corolla  glabra,  basi  gibba;  tubus  brevis,  cras- 
sus;  laciniae  limbi  breves;  cingulum  in  inferiori  tubo 
villorum  albidorum,  villis  brevibus  uniseriatis  in  fascicu- 
los  penicillatos  digestis.  Stamina  inclusa,  filamentis  brevi- 
bus, medio  tubo  insertis.  Drupa  dipyrena;  immatura  co- 
lorata,  subrotundo-ovata,  compressiuscula,  costata,  disco 
epigyno  apiculata,  axi  bilineari ;  pyrenis  facie  plana,  medio 
longitudinaliter  sulcata;  dorso  öcostato,  sectione  transversa 
/  pro- 


17 

profunde    sinualo  -  51obata.     Semina    matura   desiderantur. 
Flores  permulli  abortiunt,  grossificantur  germina  pauca. 

3.     Palicüiiea  tctraphylla  N. 

E  Brasilia  tropica  inisit  Sellowius.   fr. 

Rami  telragoni,  oblusanguli,  laeves,  alropurpurascen- 
les.  Folia  vertieillato-qualema,  brevitcr  petiolata,  ovato- 
vel  lanceolato-oblonga,  in  petiolum  attenuata,  apice  acu- 
minata  acuta,  lOpollicaria,  4  pollices  lata,  petiolo  \  —  f 
poll.  longo;  firmia,  nee  lamen  coriacea,  plana,  reticulato- 
venosa,  venis  primariis  obliquis  subarcuatis  utrinsecus 
15  —  IS;  supra  glabra,  nervo  venisque  impressis;  sublus 
dense  hirlo-pubescentia,  imprimis  in  nervo  venisque  pro- 
minentibus.  Peliolus  supra  planus,  subtus  teres.  Pubes- 
cenlia  per  lalera  petioli  ad  inlerpetiolarem  nodi  faciem 
decurrit.  Stipula  bidentala  vcl  potius  bifida,  laciniis  lineari- 
lanceolalis  acutis  tenuissime  ciliatis,  sinu  nunc  acuto, 
nunc  latiori  sublruncalo  disjunetis.  Panicula  terminalis 
pyramidala  ampla ;  pedunculus  7  pollices  longus ,  teres, 
angulatus  sulcatusque,  rariter  pubescens;  ipsa  panicula  se- 
mipedalis,  diamclro  ad  basin  4  —  5  pollicari,  densius  hirto- 
pubescens.  Rami  allerni,  sparsi,  patentes,  subdivaricati, 
angulati,  compressi,  in  raebidem  sursum  et  deorsum  de- 
currentes,  nulla  suflulti  bractea,  sed  allius  bractea  instrueti 
lineari-lanceolala,  acuta,  rariter  pubescente  et  ciliata,  erecla, 
quae  in  inferioribus  ad  semipollicem  usque  elongatur;  ra- 
muli  pedicellique  bracteis  similibus  multo  minoribus  inor- 
dinate  adspersi.  Calyx  hirto- pubescens;  germen  turbina- 
tum,  dentibus  calycinis  5  ipso  vix  brevioribus  ovato-lan- 
ceolatis  acutis  coronatum;  neclarium  epigynum  crassum 
pyramidatum  dentibus  calycinis  vix  brevius.  Corolla  gla- 
bra, tubulosa,  5  lineas  longa,  basi  gibba,  limbo  brevi 
5fido,  laciniis  ovatis  oblusiusculis  apice  exlus  pilis  brevi- 
bus  raris  subbarbatis.  Cingulum  in  inferiori  tubo  villorum 
albidorum,  uniseriatorum,  in  fasciculos  5  penicillatorum. 
4r  Bd.    ls  Heft.  2 


18  

Stamina  5  medio  inserta  lubo;  filamenta  brevia;  anlherae 
lineares,  dorso  infra  medium  affixae,  infera  parle  bifidae. 
Fructus  desideratur. 

Palicureae  longifoliae  A.  St.  Hil.  plant,  remarq.  d. 
Bres.  p.  232  foliis  verlicillatis  quaternis  similis,  caeterum 
jam  pubescentia  diversa. 

4.     Palicurea  nicotianaefolia  N. 

E  Brasilia  aequinoctiali  misit  Sellowius.     fo. 

Rami  teretcs  vel  obsolete  obtuse  letragoni,  laeves, 
atropurpurascentes.  Internodia  2  —  6  pollicaria.  Folia 
membranacea,  pellucida,  plana,  breviter  petiolala,  ovato- 
lanceolata,  in  petiolum  atlenuata,  apice  acuminata  acula, 
acumine  nunc  recto  nunc  obliquo;  6  —  7  pollices  longa, 
2^  —  3  pollices  lata,  supra  glabra,  sublus  pubescentia, 
venis  primariis  parallelis  obliquis  arcuatis  utrinsecus  circi 
ter  15  subtus  prominulis.  Petiolus  semipollicaris ,  supra 
planus^  subtus  convexus.  Stipula  tenuiter  pubescens,  in- 
terpetiolaris,  truncala,  utrinque  juxta  petiolum  dente  lan- 
ceolato  acuto  instructa.  Panicula  terminalis  laxiflora,  cum 
pedunculo  2  —  3-pollicari  lOpolücaris,  diametro  ad  ba- 
sin 2-|  pollicari,  pubescens,  pube  apicem  versus  uberiori. 
Rami  alterni,  sparsi,  inferiores  pluries  ramosi,  superiores 
subtrillori;  omnes  sub  anthesi  erecti,  sub  grossiücatione 
patentes,  braclea  lineari-lanceolata  acuta  pubescente  suf- 
fulti;  ramificationes  omnes  similibus  suffulciuntur  bracteo- 
lis.  Calyx  pubescens;  germen  turbinatum  dentibus  caly- 
cinis  5  ipso  multo  brevioribus  late  ovatis  aculiusculis  co- 
ronalum;  nectarium  epigynum  placenliforme  crassum,  den- 
tes  calycinos  aequans.  Corolla  extus  in  alabastris  pubes- 
cens, demum  glabrescens  nee  omnino  glabra,  tubulosa,  se- 
mipollicem  longa,  basi  ventricosa  gibbosa,  subarcuata, 
limbo  5fido  brevi  vix*  reflexo,  laciniis  ovatis,  acutiusculis, 
erectis,  apice  extus  pilis  brevibus  raris  obsolete  subbarba- 
lis,  (laciniae  aequales,  inaequalesve  ?  duo  interdum  latiorcs 


19 

longioresque  videbanlur).  Cingulum  villorum  albidorum 
uniseriatorum  in  inferiori  tubo  supra  ejus  dilatationem,  e 
fasciculis  villorum  majoribus  5  penicillalis  confluentibus 
constans,  corolla  intus  caelerum  glabra.  Slamina  5  a  cin- 
gulo  villoso  distantia,  iilamentis  brevibus  medio  tubo  in« 
serlis ;  antherae  lineares,  basi  vel  infimo  dorso  affixae,  ses- 
quilineam  longae,  apice  paululum  e  fauce  emergentes,  di- 
midias  lacinias  attingentes.  Stylus  filiformis,  glaber,  an- 
theras  paululum  superans,  apice  stigmalifero  paululum  di- 
latatus  incrassatusve,  vix  aulem  biüdus.  Drupa  dipyrena; 
immalura  colorata,  dilalato-suborbiculata,  complanata,  cos- 
tata,  dentibus  calycinis  coronata. 

Psychotrlac  macrobotrydi  R.  et  P.  flor.  Per.  2  p.  56. 
t.  203.  secundum  descriptionem  et  iconem  valde  certe 
aftinis;  flore  tarnen  gravissimisque  characteribus  diversa, 
si  aucloribus  est  fides. 

5.  Palicukea  Marcgravii  A.  St.  Hil.  plant,  remarq. 
d.  Bres.  p.  231  t.  22.  /ig.  A. 

Varielatem  puberulam  e  Brasilia  tropica  misit  Sello- 
wius,  pluribus  locis  lectam.  ff. 

PSYCHOTRIA. 

(Chor.  gen.  v.  in  Tl.  B.  Kunt h  JSova  gcnera    et    spec. 

III.  p.  217,  quae  de  longitudine  gcnitalium  proferun- 

tur  .sunt  delenda.) 

1.  Psychotkia  alba  Ruiz  et  Pavon !  2  p.  58  £.205  a., 
Hb.  JVilld.  n.  4063  (speeimina  autographa  Rnizii  flo- 
rifera). 

Psycbotria  avdisiaefolia  H.  B.  K.  Nov.  gen.  et  sp. 
3  p.  280,  Hb.  Willd.  n.  4060  (speeimen  ßoriferum  Hum- 
boldtianum  sub  nomine  Ps.  densißora) ,  R.  Seh.  Syst. 
5.   p.  189. 

Psycbotria  patula  Hb.  Willd.  n.  4057  (speeimen flo- 

2* 


20  

riferum  Humboldtianum  „fluvii  Nares  "J ,  R.  Seh.  Syst. 
5.  p.  189. 

In  Brasilia  aequinoctiali  plura  variis  locis  nee  pro- 
cul  ab  urbe  Rio  Janeiro  legit  speeimina  florifera  Sello- 
wius,  copiosa  vero  transmisit  e  Brasilia  meridionali  pluri- 
bus  locis  et  temporibus  leeta  flores  frulusque  gerentia 
(Rio  Pardo  in  fruticetis  umbrosis,  Monte  Pacin,  Estrella 
do  Campo  Agudo   etc.) 

Icon  Florae  Peruanae  1.  c.  mala,  calycem  acute  exi- 
mie  5-dentatum  sistens,  qui  revera  in  omnibus  speeimini- 
bus  Peruvianis,  Brasiliensibus,  Carthagenensibus  et  Novo- 
Granatensibus  obsolete  dentatus,  subtruncatus.  Ruiziana 
speeimina  foliis  majoribus  ad  7  usque  pollices  elongatis 
insigniuntur ,  qüae  in  nostris  sie  ut  in  Humboldlianis  5- 
circiter  pollicaria,  ceterum  omnibus  conveniunt  cbarac- 
teribus.    . 

Descriptionibus  auetorum,  ceterum  omni  modo  conve- 
nientibus,  pauca  addamus,  omnibus  supra  laudalis  speeimi- 
nibus  communia. 

Pili  breves,  patentes,  monostiebi,  paginae  adpressi,  ner- 
vum  medium  venasque  primarias  utrinsecus  sequuntur  in 
pagina  infera,  quod  in  speeiminibus  Ruizianis  nostrisque 
Brasiliensibus  plurimis  eximie,  in  Humboldlianis  vero  aliis- 
que  Brasiliae  meridionalis  obsoletius  conspicitur  igiturque 
a  Kunthio  silenlio  praeteritur.  Stipulae  amplectentes, 
saepe  marginibus  invicem  cohaerentes,  oebream  mtrapetio- 
larem  simulant,  quae  mox  basi  rupta,  libera  in  ramulis 
annuli  ad  instar  haeret,  margine  cicalricis  interioris  villis 
rufescenlibus  stipato.  Stamina  longitudine  laciniarum  co- 
rollae,  iisque  revolutis  exserta.  Drupa  ellipsoidea,  calyce 
coronata,  sub-10-costa!a^  dipyrena;  pyrenis  dorso  5  sulca- 
lis,  facie  planis,  pulamine  tenui  lignoso.  Nucleus  confor- 
mis  pulamini  pariterque  costalus.  Axis  fruetus  2  lin. 
longa. 


21 

Var.  tonsa. 

In  Brasilia  aequinoctiali  in  vicinia  urbis  Rio  Janeiro 
lcgit  Sellowius  specimina  florifera.     ft. 

Foliis  magis  obovatis,  venis  pancioribus ,  ulrinsecus 
subsenis  (in  specie  8  —  10)  et  perfecta  glabritie,  defectu 
nempe  pilorum  nervös  marginantium ,  differt,  characleres 
gravioris  momenti  ad  speciem  distinguendam  frustra  quae- 
sivimus. 

2.     Psychotria  philippensis   N. 

Legimus  in  maritimis  circa  Tierra-alta  Luconiae.  ff. 

Affinis  similisque  videtur  Psychotria  obtusifolia 
Poir.  Enc,  cui  autem  inflorescentia  terminalis  et  folia  multo 
ampliora  tribuuntur,  cui,  ex  icone,  calyx  acute  dentalus. 
Si  fides  est  scriptis,  satis  superque  dislincta. 

Arbuscula  glaberrima,  e  gemmis,  stipulis  ramulisque  no- 
vellis  resinam  exsudans  diaphanam  in  Alcohol  solubilem, 
nee  in  aqua.  Rami  axillares  supraaxillaresve  oppositi, 
bracteati,  letragoni,  ad  nodos  eompressi,  internodiis  brevi- 
bus  {\  —  \\  pollicaribus).  Folia  coriacea,  petiolata,  late 
obovata,  obtusissima,  basi  in  petiolum  alienuata,  duos  pol- 
lices  longa,  14  lineas  lata,  petiolo  semipollieari ;  nervo 
subimmerso,  venis  paucis  pinnatis  obliquis  rectilineis  im- 
mersis;  margine  reflexo;  petiolo  snpra  convexo,  subtus 
lamina  decurrente  subcanaliculato.  Slipula  persistens, 
margo  intrapeliolaris  angustus,  sursum  leviter  arcuatus, 
velustiori  statu  dilatatus  subrectus.  Inflorescentia,  cymae 
oppositae  duae  axillares  vel  supraaxiilares  in  apice  ramo- 
rum,  foliis  circiter  ter  breviores,  ter  dichotomae  cum  flo- 
ribus  alaribus.  Flores  breviter  peduneulati  sessilesque. 
Germen  cylindraceum  sesquilineare,  ampliori  ealycis  limbo 
membranaceo  cupuliformi  truncato  subtruncatove  semili- 
neam  longo  eoronalum.  Corolla  infundibuliformis ,  tubo 
bilineari,  limbo  5fido,  laciniis  sesquilinearibus  ovalo-lan- 
ceolalis  acutis;    intus  a  medio  tubo  ad  faucem  villis  albis 


22  

dense  villosa.  Stamina  5  laciniis  corollae  expansis  re- 
flexisve  exserla;  filamenta  filiformia,  glabra,  brevia,  inter 
lacinias  inserta;  antherae  sagittato -lineares,  acutae,  dorso 
infra  medium  affixae,  lineam  longae.  Stylus  filiformis, 
glaber,  tubo  corollae  duplo  longior,  apiee  clavatus;  stig- 
matibus  filiformibus  brevibus  2.  Drupa  oblongo-ellipsoi- 
dea  subcylindracea ,  jugis  8  acutis,  sulcis  totidem  interje- 
ctis  profunde  eximie  exsculpta,  limbo  calycis  tubuloso  trun- 
cato  coronata,  dipyrena.  Pyrenae  dorso  quadrijugo,  facie 
plana  sulco  exarala;  pulamen  crassum  exiguam  fovens  ca 
vitatem  teretem,  cui  nucleus  conformis,  cylindraceus , 
curvulus. 

3.     PsycHOTRiA  leiocarpa  N. 

E  Brasilia  tropica  misit  Sellow,  varietatemque  e  pro- 
vinciis  meridionalibus.     ft. 

Floribus  tetrandris  et  fruclu  ecostato  insignis  species, 
genere  tarnen  a  Psychotriis  non  separanda.  Faramca 
Aubl.  Guian.  1  p.  102  T.  40.  corolla  telrandra,  germine 
biloculari,  fruclu  ignolo,  a  Psycholria  numero  partium, 
charactere  inter  Rubiaceas,  ut  jam  Stellatae  nostrae  evin- 
cunt,  levioris  momenti,  male  distinguitur.  Ps.  leiocarpa 
nostra  a  Farameis  Aubl.     stipula  et  habitu  abhorret. 

a.     tropica. 

Praeter  inflorescentiam  glaberrima.  Rami  teretes,  lae- 
ves,  fusco-purpurascentes;  novelli  compressi;  nodi  tumi- 
duli;  internodia  \\  —  2-f-  pollicaria.  Folia  petiolata,  an- 
guste  lanceolata,  in  acumen  angustum  longe  attenuata, 
membranacea ,  plana,  margine  interdum  subsinuato,  nervo 
medio  subtus  prominente,  venisque  primariis  patulis  ar- 
cuatis  utrinsecus  circiter  10  —  12  prominulis.  Venae  se- 
cundariae  inter  primarias  binae  ternaeve,  illis  subparallelae 
et  subaequales,  falsam  folii  lineati  speciem  mentiuntur.  La- 
mina  3  —  3^  pollicem  longa,  6—8  lineas  lata.  Petio- 
lus  supra  lamina  decunente  marginatus  canaliculatus,  sub- 


23 

tus  convexus,  3  —  5  lineas  longus.  Slipula  pcrsistens, 
margo  inlerpetiolaris  laxiusculus  angustus,  truncatus,  juxta 
pctiolum  ulrinque  dcnte  minuto  subseliformi  inslructus. 
Inflorescentia  cyma  terminalis  subfastigiata ,  breviter  pe- 
dunculata,  foliis  duplo  brevior,  rarius  e  rarnis  4  verticillatis 
cum  5-to  centrali,  saepius  perparia  duo  decussatis  e  centrali 
orientibus  conslans.  Opposilione  vero  saepe  perturbata 
rami  pseudo-opposili  allenii  approximati  fiunt.  Rami  fili- 
formes, sursum  compressi,  cymoso -bis-dichotomi,  opposi- 
iione  saepe  perturbata^  flore  alari  sie  ut  laterales  pedicel- 
lalo.  Bracteae  lineari  -  acutae  subsetaceae  ramos  sufful- 
ciunt,  bracteolae  minores  ultimas  eorum  ramificaliones. 
Inflorescentia  cum  calycibus  corollisque  oculo  armato  te- 
nuissime  pubescens.  Flores  tetrandri ;  rarius  provenientes 
et  pentandros  observavimus,  corolla  5-iida,  calyce  5-den- 
iato.  Germen  globosum,  apici  dilalato  pedicelli  sesqiü- 
bilinearisve  insidens,  coronatum  limbo  campanulato  caly- 
cis,  ipso  paulo  ampliori,  acute  4-dentato.  Corolla  tubu- 
losa  infundibuliformis ,  3  lineas  longa,  limbo  brevi  4-fido, 
laciniis  ovatis  acutiusculis ;  intus  glabra,  fauce  cingulo  pu- 
bescente  instrueta.  Stamina  4 ;  antherae  lineares,  medifixae. 
Stylus  filiformis;  stigma  bilamellatum.  Duplex  in  aliis 
speeiminibus  oecurrit  varietas:  altera  slaminibus  exserlis, 
stylo  incluso;  altera  staminibus  inclusis,  stylo  exserlo. 
Drupa  subdidyma,  suecosa,  vertice  limbo  calycino  coro- 
nata,  axi  sesquilineari,  dipyrena.  Pyrenae  subglobosae, 
obiuse  pentagonae,  angulis  dorsalibus  tribus  apicem  ver- 
sus subcarinatis ;  facie  sulco  profundo  exarata.  Putamen 
tenue.  Nucleus  conformis.  Embryo  affinium  familiarium. 
Costae  congenerum  in  hac  specie  complanantur,  sie  ut 
Sectio  singulae  pyrenae  transversa  obtuse  pentagona,  mi- 
nime  autem  sinuato  5-lobata  appareat. 

ß.     extratropica. 

Habitu   a    superiori   differt    ut    planta    in    nemoiibus 


24  

umbrosls  educta  a  sororibus  in  apricis  provenientibus. 
Subdicholome  ramosa.  Rami  virides,  nee  colorati,  inter- 
nodiis  circiter  bipollicaribus.  Folia  molliora,  venis  seeun- 
dariis  minus  conspieuis  rarioribus  reticulata,  nee  ullam 
lineationis  speciem  ferenlia;  latiora  quam  in  a;  maxime 
evoluta  3  —  4  pollicaria,  10  —  12  lineas  lata  latioraque, 
petiolo  2  —  4  lineaii.  Inflorescentia  glaberrima.  Flores 
triandri  tetrandis  immixti;  pentandros  in  hac  varietate  non 
observavimus.  Germen  magis  lurbinatum  videbatur,  den- 
tes  calycini  acutiores  inaequales;  corollae  nondam  erant 
explicatae.  Fraclus  paulo  major;  pyrenae  ovoideae  ma- 
nifestius  penlagonae,  angulis  minus  obsolelis. 
4.  Psychotria  formosa  N. 
E  Brasilia  aequinoctioli  misit  Sellowius.  ff. 
Deficiente  fruetu  quo  ad  genus  recognoscenda  species ; 
germen  certe  biloculare.  Similis  Psychotriae  albae  R. 
et  P.  indole  et  consistentia  foliorum,  nee  non  cicatrieibus 
stipularum  rufo  -  villosis ;  inflorescentia  caeterisque  diversa. 

Praeter  inflorescentiam  glabra.  Rami  teretes,  grisei, 
nigrescentes ,  internodiis  inaequalibus  pollicaribus  tripolli- 
caribusque.  Folia  breviler  petiolata ,  pergamentacea  sub- 
coriaceave,  nunc  obovata,  nunc  elliptica,  breviter  acumi- 
nata,  basi  euneata  acuminatave,  longius  in  petiolum  atte- 
nuata;  supra  plana,  nervo  subtus  prominente  venisquepri- 
mariis  utrinsecus  6—^8  obliquis  paululum  arcuatis  pro- 
minulis,  margine  inflexo,  scrobiculis  venarum  axillaribus 
vel  nullis  vel  inconspieuis.  Maxime  evoluta  6  pollicaria, 
2£  poll.  lata,  petiolo  semipollicari  supra  piano  subtus  con- 
vexo.  Stipulae,  mox  deeiduae,  cicatrice  rufo-villosa  su- 
perstite,  in  apieibus  observantur  iuterpeliolares ,  integrae, 
ovatae,  acutae,  parvae.  Inflorescentia,  panicula  terminalis, 
peduneulata,  laxa,  sub  anthesi  patens,  pyramidata,  magna, 
folia  superans.  Pedunculus  communis  2^  pollicaiis;  ipsa 
panicula  4 pollicaiis,  diamelro  öpollicari.    Ramorum  stricte 


25 

oppositorum  paria   circiler    6,    infimi    qulnquies    ramosi. 
Bracteolae  ovatae,  acutae,  mox  deciduae,    in  axillis  lanu- 
sine  villisve  rufis  munitae,  omnes  suffulciunl  ramificationes. 
Rami  ramulique,  praesertim   in  superiori   vel    interiori  la- 
tere,  pilis  subulatis  inaequaliter  dissitis  pubescunt.     Omnis 
flos  pedicellatus,  pedicello  \\ — 2-bilineari.     Pubes  illa  pe- 
dicellos  invadit  rarescens,  nee  calyces  semper  omnino  gla- 
bri.     Germen  minutum  biloculare.     Calycis  limbus  germen 
coronans,  eo  amplior,  membranaceus ,  laxus,  cupuliformis, 
subtruncatus,  denlibus  5minutis  aculis  inslructus.     Corolla 
infundibuliformis,    2^  lineas  longa,    extus  glabra.     Tubus 
brevis,  intus  praeter  basin  glabram  luteo-villosus.     Laciniae 
5,  tubum  subaequantes,  lanceolatae,  acutae,  demum  reflexae, 
intus  lulescenti-pubescentes    et  apice  barbatae.     Stamina 
inclusa,    infra   medium  tubum  inserta;    antherae  lineares, 
subsessiles,  villis  fotae,  apice  paululum   e  fauce  emergen- 
tes.     Stylus  filiformis,    apice  exsertus,    laciniis   corollinis 
brevior,  stigmatibus  crassioribus  üliformibus  recurvis. 
5.     Psychotru  mtidula  N. 
E  Brasilia  tropica  misit  Sellow.     ft. 
Fructu  non  viso,  quo  ad  genus  recognoscenda.    Ger- 
men certe  biloculare,  loculis  uniovulatis.     Pluribus  cum  af- 
finibus  glabritie  foliisque  lanceolatis  conveniens,  ob  nume- 
rum  quinarium  a  Ps.  leiocarpa,    ob    inflorescentiam    im- 
perturbata    ramorum  oppositione    cymosam  a  Ps.  nonate- 
lioide  facile  distinguitur. 

Glaberrima.  Rami  tereles  vel  obsolete  obtuse  tetra- 
goni,  brunnescentes ;  novelli  virides ,  minus  quam  in  affini- 
bus  compressi.  Internodia  1  —  3  pollicaria.  Folia  bre- 
viter  petiolata,  lanceolata,  acuminata,  membranacea,  pellu- 
eida,  firmiora  et  nilidiora  quam  in  affinibus;  reticulato- 
venosa,  costa  media  subtus  prominente,  venisque  utrinse- 
cus  circiter  11  patulis  arcuatis  leviler  prominulis;  mar- 
gine  exsiccatione  saepe  reflexo.     Longitudine  variant  3  —  4 


26  

pollicari,  latitudine  10  —  IS  lineari.  Petiolus  lamina  de- 
currenle  supra  marginatus,  subtus  teres,  duas  circiter  li- 
neas  longus.  Stipula  interpetiolaris  minuta;  junior  inte- 
gra,  triangularis,  acuta ;  persistens  bifida,  marcescens  demum 
et  oblitterans.  Cyma  terminales,  pedunculata,  foliis  paulo 
brevior,  saepius  öradiata  (verlicillo  quaternario  cum  cen- 
trali),  rarius  e  ramis  constans  pro  verlicillatis  per  paria 
duo  oppositis.  Rami  bracleis  linearibus  acutis  suffulli, 
filiformes,  sursum  compressi,  bis  vel  ter  dichotomi  cum 
flore  alari  sessili,  tertia  saepius  bifureatione  alterius  pe- 
dunculi  defectu  imcompleta.  Omnes  bifurcationes  bracteo- 
lis  acutis  suffultae,  bracteolae  sub  lateralibus  ultimis  flori- 
bus  nisum  indicant  laterales  ramos  ulterius  procreandi. 
Germen  turbinatum,  minutum,  limbo  calycino  ampliori  cu- 
puliformi  acute  ödentato  coronatum.  Corolla  tubuloso  in- 
fundibuliformis,  2^  lineas  longa,  extus  glabra;  limbus 
öfidus,  laciniis  ovalo  oblongis  obtusis;  tubus  medius  in- 
terne cingulo  pubescenti  instructus,  ibidem  staminum  in- 
sertio.  Filamenta  filiformia  glabra;  anlherae  lineares  me- 
difixae.  Stylus  filiformis  glaber;  stigmate  bifido.  More 
familiarium  plurium  variat  relativa  genitalium  dimensio: 
stamina  in  aliis  longitudine  corollae,  laciniis  reflexis 
exserta,  stylo  incluso;  slamina  in  aliis  inclusa,  vix  apice 
e  fauce  emergentia,  stylo  exserto. 

6.     Psychotria  nonatclioides    N. 

Psychotria  involucrata  H.  Ffrilld.  n.  4090  (nee  au~ 
clorum,  quae  Nonatelia  qfßcinalis  Äubl.  Guian.  1  p.  182 
t.  70.,  fruetu  et  genere  certe  diversa)  Specimcn  Brcde- 
meyerianum  e  Caraccas. 

E  Brasilia  tropica  misit  Sellow.   ff. 

Defectu  fruetus  incertam  quo  ad  genus  stirpem  Psy- 
cliotriis  censuimus  esse  adnumerandam.  Germen  certo 
certius  biloculare,  loculis  uniovulatis.  Inflorescenlia  ad 
Psycholriam    cordijoliam  H.  B.  K.    ( Sidcrodcndron   pa- 


27 

niculatum  Hb.  Willd.  n.  2811),  speciem  auctori    dubiam, 
accedit. 

Glabra  laevlsque.     Specimina  noslra  pedalia  rami  sunt 
teretes,    cortice  griseo,    crassitie  inferne  sesquilineari ,    ex 
omni    fere    nodo   sub   angulo   semirecto  majorique   dicho- 
tomi,   nodis  paululum  incrassalis,  internodiis  lf  pollicari- 
bus.     Ramuli  novelli  compressi.     Folia  patula,  lanceolaia, 
basi  in  petiolum  brevem  contracta,  apice  longius  aüenuata, 
acuminata,    acuta,  acumine  saepe  obliquo;    membranacea, 
pellucida,  reticulato-venosa,  nervo  venisque  utrinque,  sub- 
tus  vero  magis  prominulis;  venis  primariis  utrinsecus  sub- 
quinis  arcuatis;   margine  reflexo;  maxima  quadripollicaria, 
pollicem  lata  latioraque.     Petiolus  subtus  eonvexus,  supra 
canaliculatus,  subbilinearis.     Stipula  exigua,  persistens,  bi- 
dentata  vel  potius  bifida,  laciniis  sesqui-trilinearibus  e  la- 
tiori  basi  in  acumen  subsetaceum  productis,    sinu   (in  ju- 
niori  statu)  acuto  interjecto.     Inflorescentia  terminalis,  fo- 
liis  dimidio   brevior,    cymoso-racemosa;    racemo   laxifloro 
pedunculato,  infera  nuda  rachidis  parte  (pedunculo)  ilori- 
feram    subaequante.     Flores    cymoso  -  racemosos    dicimus, 
quippe  qui  in  racemum    sunt    disposili,    cujus    pedunculi 
simpliciter   cymosi,  triflori;    flore   medio  alari  sessili  uni- 
bracteato,  lateralibus  breviter  pedicellatis  tribracteatis.  Pe- 
dunculi nulla    suflulti  bractea,    basi    compressi    et    quasi 
sursum  in  rachin  decurrentes,  divaricali,  rarius  in  rachide 
recta  oppositi,  saepius  alterni  sparsi,  rachide  plus  minusve 
flexuosa.     Bracteae  laterales  minutissimi,   reliquae  lanceo- 
latae.     Germen  ovale,  biloculare,  loculis  uniovulatis,  limbo 
calycino  coronatum  brevi,  subcampanulato.  5  dentato,  den- 
tibus  triangularibus  acutis.     Corolla  infundibuliformis,  ses- 
quilineam  longa ,  5  fida ,  extus  glabra ,  intus  a  medio  tubo 
ad  faucem  leviter  villosa,  laciniis  oblongis  aculiusculis  pa- 
len libus  glabris.     Stamina  inclusa ,  faucem  vix  superantia, 
antherae  5,  lineares,  subsessiles,  cum  laciniis  alternantes. 


28 

Stylus  longitudine  slaminum,  glaber,    apice  sensim  dilala- 
tus  et  in  Stigmata  duo  abiens.      Fructus  non  visus. 

7.  Psychotria  cuspidata  Herb.  Willd.  n.  4109.,  R. 
S.  5  p.  192.  (Specimen  Bredemeyerianum  e  Caraccas.J 

E  Brasilia  tropica.     Rio  Janeiro.     Sellow.  ft. 

Superiori  speciei  arctissime  aftiinis  et  certe  congener. 
Habitu,  glabritie,  indole  foliorum,  stipula,  inflorescenlia 
convenit,  paucis  discrepans,  at  omnibus  partibus  major* 
Foliis  Psychotria e  covnifolioe  H.  B.  K.  subsimilis,  jam 
ramis  inflorescentiae  alternis  diversa. 

Internodia  2  —  5  pollicaria.  Folia  ovata  ellipticave, 
basi  cuneata  acuminatave  in  petiolum  brevem  attenuata 
(rarissime  rotundata);  apice  longius  in  acumen  producta 
angustum,  acutum,  saepe  obliquum;  venis  primariis  utrin- 
secus  10  —  12  palulis,  margine  reflexo;  vetustiora  sublus 
in  axillis  venarum  scrobiculata ;  maxima  in  Sellowianis 
speciminibus  5  pollices  longa,  2|-  lata,  petiolo  vix  bili- 
neari;  multo  majora  in  Bredemeyerianis  8  pollices  longa, 
k\  pollices  lata,  petiolo  semipollicari.  lila  in  apricis  si- 
tienlibus,  haec  in  umbrosis  humidis  videntur  educta,  nulla 
praelerea  differentia.  Folia  subtus,  in  axillis  praesertim  ve- 
narum, aeque  ac  inflorescentia  omni  pube  non  sunt  expertia, 
oculo  tandem  armalo  cernibili,  specimina  Bredemeyeriana 
paulo  magis  pubescunt.  Stipula  truncata,  bidentata,  dcn- 
tibus  acutis  lineam,  ad  summum  sesquilineam  longis.  Pa- 
nicula  terminalis  pedunculata,  foliis  bis  quaterve  brevior, 
abbreviata,  semiglobosa,  subfastigiata,  Rami  cymosi,  an- 
gulosi,  compressi,  complanati,  ad  ramificaliones  dilatati, 
patentes,  demum  divaricati;  inferiores  e  verlicillo  qualer- 
nario,  lege  perlurbata,  approximati  allerni,  bracteola  vel 
suffulti  vel  altius  instructi,  sub  apice  pluries  dichotome 
aut  trichotome  ramosi  cum  flore  alari  sessili,  oppositione 
saepius  perturbata.  Flores  Ultimi  terni  cymosi;  alaris  ses- 
silis,  braclea  minula  paululum  deorsum  remota  munitus; 


29 

laterales  duo  breviter  pedunculati ,  unibracteati.  Gcrmen 
ovale,  biloculare ;  loculis  uniovulatis.  Calycis  limbus  ger- 
men  coronans  brevis,  subcampanulatus  laxus,  ödentatus, 
dentibus  brevibus  triangularibus  acutis.  Corolla  infundibu- 
liformis  (in  alabastro  2<  lineas  longa)  extus  glabra,  intus 
in  medio  tubo  chigulo  villoso  instructa,  laciniis  oblongis 
aculiusculis.  Staraina  5  inclusa,  paululum  e  fauce  emer- 
genlia;  filamenta  brevia,  glabra;  antherae  lineares,  medi- 
lixae,  supra  cingulum  villosum  sitae.  Stylus  filiformis, 
apice  paululum  dilatatus.  Sligma  bilamellatum,  rotundum, 
tenuissime  pubescens,  Pistillum  stamina  superat,  corollam 
aequans.  Quae  florem  attinent  ex  alabastri  observatione 
redundarunt.     Fructus   desideratur. 

TETRAMERIUM.     Gaert.  Gl 

(Char.   Gen.  apud  H.  B.  K.    Nov.   Gen.  et  Sp.  3. 
p.  291.  t.  287 .J 

Species  subsequentes  inter  se  et  cum  Coffea  oeeiden- 
tali  Auctorum  tantopere  conveniunt,  ut  differentiae  inter  eas 
aegre  sint  exprimendae,  nee  botanicis  arrideant;  tarnen 
sejungere  maluimus  formas,  quam  conjungere,  quum  nee 
omnes  omni  in  siatu,  nee  Coffeae  oecidentalis  speeimina 
completa  et  autographa  videre  licuerit. 

1.     Tetrameritjm  montevidense  N. 

Telramerium  odoratissimum  Gaert.? 

In  Brasilia  meridionali  legit  Sellow.    ft. 

Speeimina  noslra  fruetifera  foliis  cum  speeimine  Cof- 
feae oecidentalis  Hb.  Willd.  n.  4135.  (Brcdemeyeri  St. 
Domingo,  Portorico)  ad  amussim  conveniunt,  juniora  for- 
san  basi  magis  attenuata;  magniludine  fructus  cum  icone 
Gaertneri  (3  1. 196.).  Calyx  tarnen  anguste  tubulosus  trun- 
catus  fruetum  coronans,  nee  ut  apud  Gaerlnerum  (3  p.  90) 
obtuse  4-dentatus  connivens;    semen  vero   convenit.       In 


30  

icone  Plumieri  (Americ.  t.  156  f.  2)  fructus  olivaeformis, 
axi  7  —  8  lineari.  Slipula  speciminum  Brasiliensium  de- 
cidua,  minor,  mucrone,  quam  in  Willdenowiano  supva 
citalo,  longiori  instructa,  aristam  3  lin.  longam  sistente. 
Rami  in  apicibus  (ex  inflorescenlia?)  dichotomi. 

Obs.  Species  generis  Telramerium  inter  se  proximae,  plu- 
res  forsitan  sub  Coffea  occidentali  Auctorum  latent,  in  speci- 
mine  Herbarii  Willdenowiani :  Pedicelli  circiter  3  lin.  longi. 
Limbus  calycis  liber,  cupuliformis,  truncatus,  subintegerri- 
mus,  longitudine  dimidii  germinis.  Corolla  usque  ad  la- 
ciniarum  apices  14  lin.  longa;  laciniae  5  lin.  longae,  e 
lanceolata  basi  longe  acuminatae.  Tubus  longus,  graeilis, 
9  lin.  longus,  a  basi  usque  ad  faucem  sensim  dilatatus. 
Stamina  in  summo  tubo,  nee  in  medio  tubo  ut  Jacquin 
(Amer.  p.  67  t.  A1J.  Stylus  cum  stigmate  longitudine  di- 
midii tubi,  nee  tubum  superans  ut  Jacquin.  Quanti  rela- 
tiva  genitalium  altitudo  sit  aeslumanda  in  Rubiaceis,  com- 
pertum  jamjam  liabemus. 

2.     Tetramerium  latifolium  N. 

Tetramerium  odoratissimum  Gärtn.*! 

In  Provincia  Rio  de  Janeiro  Brasiliae  aequinoclialis 
legit  Sellow.     ff. 

A  Tetr.  odoratissimo ,  cui  foliis  simillimum,  differl: 
floribus  multo  brevioribus,  crassioribus ;  a  Tetr.  panicu- 
lato,  floribus  multo  major ibus;  a  Tetr.  coeruleo  Nees  Marl., 
inflorescentia ,  quae  cum  illa  Tetr.  odoratissimi  alio- 
rumque    convenit. 

Rami  oppositi.  Folia  ad  summum  5<  poll.  longa,  3 
poll.  lata,  acumine  et  petiolo  semi-pollicaribus.  Stipulae 
Tetr.  odoratissimi,  sed  citius  deeiduae,  in  apicibus  modo 
observandae,  mucrone  paulo  longiori  instruetae,  character 
ceterum  levioris  momenli.  Pedicelli  3  lin.  longi.  Caly- 
cis limbus  dimidio  germine  paulo  longior,  denticulis  4  ob- 
tusiusculis   aut  subintegerrimus.     Corolla    ad    apices    laci- 


31 

niarum  usque  fere  9  lin.  longa,  laciniis  oblongo-lanceola- 
lis  obtusiusculis  k\  lin.  longis,  tubo  cylindraceo,  crasso, 
ad  faucem  vix  crassiori,  4^  lin.  longo.  Stamina  in  medio 
tubo  inserta.  Stylus  tubum  aequans,  sligmalibus  2  subcla- 
vatis  exsertus.     Fruclus   non  vidimus. 

3.     Tetkämekium  siipulaceurti  N. 

Tetramerium  odoralissimum   Gärtn.? 

In  Brasilia  aequinocliali  legit  Sellow.    fr. 

Foliis  angustioribus  basi  atlenuatis  et  acutis  c.  Tetr. 
jasminoide  (H.  B.  K.  I.  c,  Coffca  Jlavicans  Hb.  Wühl. 
n.  4132  spccimina  Humboldtiana)  convenit;  folia  tarnen 
majora,  4f  poll.  longa,  14  —  15  lin.  lata  (in  Tetr.  jas- 
minoide 3-pollicaria),  inter  venas  primarias  crassiores  laxe 
reliculato-venosa,  nee  ut  in  illo  venis  seeundariis  minus 
inaequalibus ,  inter  primarias  subternis,  parallele  e  costa 
media  orientibus,  dense  coslato-venosa.  Rami  oppositi. 
Stipulae  arcuatae  vel  late  ovatae,  acutae,  dorso  in  mucro- 
nem  excurrente,  foliis  quoque  delapsis  persistentes;  margo 
albidus  quasi  emareidus;  mucro  junioribus  brevior,  vetus- 
tioribus  longior  validiorque,  longitudine  circiter  ipsius  sti- 
pulae; hinc  similiores  sunt  stipulis  Tetr.  odoratissimi 
quam  jasminoidis ,  quae  magnae,  deeiduae,  vagina  brevi 
truncata  superslite.  Rami  saepe  ad  basin  in  ipsa  axilla  sti- 
pulis sunt  instrueli;  rami  axillares  abbreviati,  paribus  sti- 
pularum  pluribus  imbricati,  strobilos  quasi  mentiuntur;  an 
slatus  normalis?  —  Calyx  Tetr.  odoratissimi,  sed  eviden- 
ter denticulatus,  denticulis  minutis  acutis.  Corolla  ad  api- 
ces  laciniarum  usque  7  lin.  longa,  laciniis  e  lanceolato- 
acuminatis,  2  lin.  longis;  tubo  5  lin.  longo,  media  parte 
paululum  incrassato,  hie  antherae;  Stylus  tubum  aequans, 
stigmatibus  vix  incrassatis  subexsertis.  Pedicelli  semipol- 
licares.  Flores  quam  in  praecedente  graciliores.  Fructus 
globosus,  diametro  4-lineari,    calyce  brevi  quadridentato. 


32 


COFFEA    L. 

(Character  genericus  apud  ff.  B.  K.  Nov.  Gen.  et 
Spec.  3.  p.  289J 

1.  Coffea  arabica  L. 

Stirpem,  favente  sole,  ubique  terrarum  nunc  a  no- 
stratibus  cultam,  in  Brasilia  primum  offendimus,  collegi- 
musque  specimina. 

S  p  u  r  i  a  e. 

Quae  naturalia  e  turba  specierum,  Coffeae  sub  signo 
militantium ,  prodire  queant  genera,  disjudicent  autopsia 
sedulaque  stirpium  collatione,  quibus  erit  datum  botanici. 
Quas  novas  hujus  gentis,  ne  dicamus  generis,  adferimus 
species,  flore  fructuque  descriptis,  facilius  suo  tempore  ad 
sua  redigenda  erunt  genera. 

2.  Coffea  Lugoniensis  N. 

E  Luc,onia  insula  circa  pagum  Tierra  alta  lectam  re- 
tulimus.     tj. 

Glabra,  laevis,  glaucescens.  Rami  teretes,  fistulosi. 
Folia  lanceolata,  utrinque  acuta  et  saepe  breviter  acumi- 
nata,  petiolata,  5  pollices  longa,  lf  poll.  lata,  petiolo 
6  —  9  lineas  longo;  chartacea,  opaca,  supra  plana,  nervo 
medio  venisque  tenuibus  utrinsecus  14  —  16  patulis  sub- 
tus  prominulis,  margine  leviter  reflexo.  Petiolus  supra 
planus  et  lamina  decurrente  submarginatus ,  subtus  leviter 
convexus.  Stipula  subscariosa,  magna,  ovato  -  oblonga, 
acuta,  facilius  decidua,  margine  cicatricis  interiori  villis 
rarescentibus  brevibus  rufis  obsolete  stipato.  Inflorescen- 
tia:  cyma  terminalis,  sessilis,  sub  anthesi  contracta,  densa, 
capituliformis ,  stipulis  spathaceo-involucrata,  petiolis  fb- 
liorum  suffulcientium  saepe  brcvior;  sub  grossificatione 
fructus  ramis  evolutis  subfastigiata,  diamelro  2  —  2^  pol- 

licari. 


33 

licari.  Germen  minulum,  verlice  (nectario  epigyno)  libe- 
rum, inferius  laxioris  amplioris  calycls  limbo  subtruncato 
cinctum.  Corolla  4  —  5  —  6  andra,  hypocraleriformis, 
extus  glabra;  tubus  brevissimus ;  limbus  expansus  diame- 
tro  ad  summum  31ineari,  laciniae  numero  staminum  ova- 
to-aculae;  faux  villis  longis  albis  dense  vestila.  Stamina 
breviler  e  fauce  exserta;  filamenla  filiformia,  glabra,  infra 
laciniarum  sinus  inserta ;  antherae  parvulae,  ellipiicae,  basi 
vel  inferiori  dorsali  parte  affixae,  ereciae',  introrsae,  bilo- 
culares,  loculis  rima  faciali  debiscentibus.  Stylus  lllifor- 
rnis,  apice  paululum  iucrassatus,  stigmate  bilamellato  di- 
latato.  Flos  capituli  apicalis,  primus  explicatus,  semel 
iterumque  hexandrus  observatus  est,  examini  subjectorum 
plures  letrandri,  pauci  penlandri,  idque  in  eodem  speci- 
mine.  Bacca  deprcsso-comprcsso-subglobosa,  axi  2£ — 3 
lineas,  diameiro  majori  3  —  3\  lineas  metiens;  basi 
acuta,  vertice  deniibus  calycinis  omnino  obliteratis  leviter 
circum  notato;  disperma.  Semina  endocarpio  (arillus 
Gaertn.)  membranaceo  vel  pergamentaceo  nee  dehiscente 
nee  partibili  undique  teeta,  late  obcordaJa,  dorso  convexo, 
angulis  rotundatis,  facie  vix  plana,  invicem  ineumbentia^ 
lamina  sarcocarpii  lenuissima  interjeeta.  Semen  adhuc 
immaturum  nigrum,  endocarpium  haud  explens,  illi  con- 
forme,  erectum,  facie  haud  sulcata,  funiculo  umbilicali 
basi  inserta.  Baccae  inter  normales  oecurrunt  abortu  al- 
terius  seminis  monospermae,  deformes,  subdimidiatae.  In 
his  semen  superstes  ut  in  dispermis,  viduum  autem  alte- 
rius  seminis  loculamentum  excrelum  quidem,  sed  compla- 
natum  seminifero   adpressum  observatur. 

3.     Coffea  Kaduana  N. 

In  nemorosis  montium  Insulae  O-Wahu  A.  D.  1817' 
legimus.  t?. 

A  sequenli  specie  diversa :  fauce  corollae  imberbi,  ca- 
lyce  ciliato  et  foliis  eunealo  -  obovalis. 

4r  Bd.   U  Heft.  3 


34  

Glabra  atque  laevis.  Rami  grlsei,  compressi,  articu 
lati,  foliorum  et  stipularum  cicatricibus  ad  nodos  nolali, 
apice,  internodiis  nondum  evolutis,  foliis  ornali.  Folia 
breviter  petiolata,  firmia,  opaca,  breviter  petiolata,  cuneato- 
obovata,  angulo  apicali  obtuso,  supra  plana,  nervo  medio, 
quam  crassus  latiori,  venisque  tenuissimis  oblique  arcuatis 
utrinsecus  7  —  9  subtus  prominulis,  (pili  in  axillis  vena- 
rum  aliquot  scrobicularumque  indicia),  margine  reflexo; 
maxima  3  pollices  longa,  14  lineas  lata,  petiolo  3  lineari. 
Petiolus  supra  planus,  subtus  convexus.  Stipula  ovata, 
obtusa,  parvula  (1£  —  2  lineas  longa),  interiori  cicalricis 
margine  rufo-villosa.  Inflorescentia,  cyma  pedunculata, 
quinque  -  radiata ,  verticillo  quaternario  cum  ramo  cenirali; 
vcl  rarius  (specimen  fructiferum  unicum),  verticillo  reso- 
luto ,  e  ramorum  paribus  duobus  decussatis  constans ,  sie 
et  cymae  e.  g.  Corni  albi  ludere  solent;  sub  antbesi  ter- 
minalis,  conferta ,  folia  juniora  minora  eam  suffulcientia 
subaequans;  sub  maturitate  fruetus  alaris,  ramis  evolutis 
laxior,  magis  fasligiala.  Rami  sub  apicem  bis  terve  cum 
flore  alari  dichotomi,  floribus  omnibus  sessilibus,  imper- 
turbata  oppositionis  lege.  Margine  exiguo,  sie  ut  caly- 
ces  rufo-ciliato,  ramificaliones  omnes  bracleantur  suffulciun- 
turque.  Gcrmen  parvum,  turbinatum,  ampliori  calycis 
limbo  coronatum  cupuliformi,  subtruncato,  pilis  brevibus 
rigidis  hirtello-ciliato.  Nectarium  epigynum  placentiforme 
basin  styli  non  arete  cingens.  Corolla  expansa  diamelro 
circiler  bilineari,  exlus  et  intus  glabra,  vestigiis  villorum 
solitorum  nullis;  hypocrateril'ormis,  tubo  brevi,  limbo  5fido, 
laciniis  oblongis  obtusis.  Stamina  5,  filamenta  paulo  in- 
fra  laciniarum  sinus  inserta,  glabra,  e  fauce  emergeniia; 
anlherae  parvulae,  oblongae,  medio  dorso  affixae.  Stylus 
fdiformis,  glaber,  tubum  corollae  superans,  laciniis  bre- 
vior,  stigmate  dilatato  bilamellato.  Vidimus  et  flores  qua- 
dripartitos  tetrandros.     Bacca   ellipsoidea,    basi  attenuata; 


35 

axi  semipollicari  diametrum  plus  duplo  superante,  vertice 
llbera,  limbo  calycino  obliteranlc  moxjuxta  verlicem,  mox 
inferius  cincta  zonatave,  disperma.  Semina  endocarpio 
chartaceo  crassiusculo  opaco  undique  lecta,  dorso  convexo, 
angulis  acutis,  facie  plana,  invicem  incumbentia ,  arcteque 
adpressa  nulla  sarcocarpii  lamina  interjecta  Paries  fa- 
cialis endocarpii  a  dorsali  facilius,  quasi  valvata,  scinditur, 
nervo  medio  basi  est  notata,  ibidem  funiculus  umbilica- 
lis. Semen  erectum,  adhuc  immaturum  nigrum,  endocar- 
pio conforme,  facie  impressam  litterae  T  ii^uram  gerente; 
basali  lilterae  parte  dilalata  excisaque  funiculum  umbilica- 
lem  recipiente.  Baccae  paucae  abortu  alterius  seminis 
monospermae,  deformes,   subdimidiatae. 

4.     Coffea  Mariniana  N. 

Legimus  in  nemorosis  montium  O-Wahu  A.  D. 
1816.    fc. 

Congener  simillimaque  Coffeac  Kacluanae,  differt:  fauce 
corollae  barbata,   calyce  non   ciliato  et  foliis  ellipticis. 

Rami  minus  compressi.  Folia  in  apicibus  conferfa, 
elliptica,  utrinque  acuta,  apice  tarnen  obtusiuscula ,  venis 
utrinsecus  8  —  10  notata;  maxima  3^  poll.  longa,  \\  poll. 
lata,  petiolo  ad  summum  semipollicari,  lamina  decurrenle 
marginato.  Indoles  et  compages  foliorum  prorsus  eadem; 
eadem  scrobicula  venarum  axillaria.  Stipulae  late  ovatae, 
acutiusculae,  deciduae,  minus  tarnen  fugaces;  cicatrices 
minus  conspicue  rufo-villosae.  Cyma  lerminalis  peduncu- 
lata,  longitudine  foliorum,  e  paribus  ramorum  duobus  de- 
cussatis.  Rami  inflorescentiae  compressi.  Bracteae  margo 
angustus,  minime  ciliatus,  ramificationes  suffulciens.  Flo- 
res  sessiles,  pentandri  quam  in  praecedente  majores,  ex- 
plicati  non  visi.  Germen  lurbinatum,  ampliori  calycis 
limbo  cupuliformi  subtruncato  minime  ciliato  coronatum. 
Corolla  hypocrateriformis,  tubo  brevi,  limbo  5fido.  Faux 
villosa,   villis  penicillatis  una  serie   inter  staminum  inser- 

3* 


36  

lionem  dispositis;  filamenta  iiliformia,  glabra;  antherae  el- 
lipticae,  basi  vel  inferiori  dorsali  parte  affixae.  Stylus 
brevis,  clavatus,  in  Stigmata  duo,  ipso  laliora  crassioraque 
abiens.  Bacca  paulo  brcvior  at  crasslor  quam  in  superiori 
specie,  axi  4  —  5  lineari,  diametro  3|  lineari,  omnis  fa- 
brica  caelerum  eadem.  Semen  maturum  nigrum,  endo- 
carpium  explens,  subrotundo  -  ellipticum ,  dorso  convexo 
gyroso-rugoso- impresso,  facie  plana  impressam  litlerae  T 
figuram  gerente.  Baccae  exstant  nobis  duae  tantum,  utra- 
que  alterius  seminis  abortu  deformis,  subdimidiata.  Quam 
aperuimus  inane  fovebat  loculamentum  compressum,  com- 
planatum,  semiuifero  adpressum,  illique  ambitu  aequale, 
fabrica    simile. 


Sequentur  reliquae  Rubiaceae, 


Coccoloba  brasiliensis  Spr.  a  Rubiaceis,  quibus  ni- 
mis  leviter  adnumerari  jussimus,  est  vemovenda.  Hcdyos- 
mi  species  est,  verosimililer  nova. 


37 


CAMPANULACEAE  ARCTICAE. 

AUCTORE 
ADELBERTO    de    CHAMISSO. 

Unalaschka:  Campanula  uniflora  L.,  dasyantha  IM. 
B.,  lasiocarpa  N. 

E  planus  Redowsk't anis  kamtschaticis:  Campanula 
punctata  Lam.,  hoinallanthina  Ledeb. 

In  omni,  quam  ingressi  surnus,  terra,  ab  Unalaschka 
borcam  versus  jacente,    desiderabanlur   Campanulaceae. 

CAMPANULA. 

1.  Campanula  uniflora  L.    R.  S.  5.  p.  89. 

In  montibus  Unalasclikae   rara. 

Cum  speeiminibus  Lapponicis  ad  amussim  conveniunt 
Unalaschcensia  nostra.  Familiarium  frigoris  quam  maxime 
patiens,  sedes  servat  sub  arclo,  polo  proximas,  nee  mon- 
tes  petit  Europae  magis  australis.  Uli  sunt  patriae :  Lap- 
ponia  (Wahl.  läpp.  p.  63. ) ,  Groenlandia  (Rottb.  Act. 
hafn.  10  p.  432.  T.  6.  flg.  Vd.) ,  desertum  inter  Point 
Lake  et  mare  glaciale  Americae  maxime  borealis  (Ri- 
chardson  R.  Brown  ex  Ed.  Nees  1.  p.  A61.J,  Melville 
insulae  (ibid  p.  400  exclusis  citatis  omnibus  ad  sequen- 
tem  speetaniibus  Andromedam  tetragonam  L. ,  cujus  no- 
men  lapsu  omissum),  Unalaschka  Aleutorum  (nos  ipsi). 

2.  Campanula  dasyantha  M.B.  Taur.  Canc.  3.  p.  147. 
In    petrosis    muscosisque    montium  Unalaschcae    vul- 
garis.     2L. 

„C.  rupestri   (Biebersteiniana  R.  S.),    saxifragae,   ci- 


38  

liatae  perquam  affinis.  —  Sibiriae  maxime  Orientalis  et 
vicini  archipelagi  incola.  —  Ex  itinere  Billingsiano  quon- 
dam  relata,  et  inter  plantas  Redowskianas  Sibiriae  maxime 
Orientalis  prostans.  Synonyma  dubia:  C.  caule  unifloro, 
foliis  ovatis  dentatis,  calyce  hirsuto  Gmel.  Sib.  p.  160 
No.  28.  C.  humilis  Bellidis  folio,  flore  majore  coeruleo. 
Stell,  plant.  Ins.  Beeringil  Manuscrpt.  Nr.  38."  M. 
B.  I,  c. 

Inter  plantas  Redowskianas  non  habemus.  Exstant 
specimina  Pallasiana  Sieversianaque  in  Herb.  Willd.  sup 
plemento. 

Radix  crassiuscula ,  obliqua,  alba,  parce  fibrillosa, 
saepe  multiceps,  collo  incrassato  reliquiis  foliorum  emar- 
cidorum  vestito.  Folia  radicalia  6  —  10,  longe  petiolata, 
erecta,  spathulato-obovata,  elliplica  lanceolatave ;  exteriora 
primigena  breviora  latiora;  omnia  crenata,  reticulato-ve- 
nosa,  venis  pellucidis ;  petiolus,  dilatata  praesertim  basi,  pi- 
lis  simplicibus  longis  albis  ciliatus;  Iamina  obsolete  ci- 
liata,  pilis  similibus  rariter  adspersa,  glabrescens,  glabra. 
Crenae  inlerdum  in  dentes  abeunt  inaequales,  subduplica- 
to's,  inflexos,  mucronatos,  mucrone  incurvo;  rarius  obso- 
lescunt  in  margine  irregulariter  sinuato.  Caulis  lateralis 
adscendens,  folia  radicalia  plus  minusve  superans,  ad  sum- 
mum  digitalis,  teres,  gracilis,  glabriusculus,  foliosus,  uni- 
florus;  nunc  solitarius,  nunc  2  —  3  ex  eodem  radicis 
collo.  Folia  caulina  3  —  8,  saepius  5,  sparsa,  ciliata  pi- 
losaque,  ciliis  in  caulem  decurrentibus ;  inferiora  caulinis 
similia,  brevius  petiolata,  minora;  sursum  decrescentia ; 
superiora  magis  pilosa,  calyce  breviora,  sessilia,  lanceo- 
lata,  acuta,  margine  obsolete  crenalo  et  integerrimo.  Flos 
spectabilis,  pollicaris  sesquipollicarisque,  cernuus,  sub  gros- 
sificatione  fruclus  magis  nutans.  Germen  turbinatum, 
breve,  glabrescens,  siimbus  calycis  obtectum.  Calycis  la- 
ciniae  villosae;   erectae  5  ovato-lanccolatac,  intcgerrimae, 


39 

aculae,  seniipollicares ;  reflexae  e  sinubus  earum  5,  an- 
guslae,  acutae,  2  circiler  lineas  longae.  Corolla  magni- 
tudine  et  forma  C.  Trackein,  campanulata,  limbo  5fido, 
laciniis  ovatis  aculis;  glabra,  margine  limbi  villoso;  coe- 
rulea,  nervosa,  reticulato-venosa,  nervis  primariis  3  in 
quaque  lacinia  dorsalibus.  Stamina  brevia;  fdamenlorum 
dilatata  pars  ovata,  villoso -fimbriata,  genilalibus  caeterum 
glabris;  anlherae  lineares,  majusculae,  apice  mucronatae. 
Slylus  rectus,  inclusus,  sinus  limbi  haud  superans,  stig- 
mate  trilobo. 

3.    Campanula  lasiocarpa  N. 

In  collibus  et  montibus  Unalaschcae  cum  praecedente, 
nee  minus  frequens.     2\.. 

Exstant  specimina  in  herb.  Willd.  sub  Campanula 
Adami  N.  3861  fol.  5  et  6.  —  Fol.  6.  nomine  C.  sa- 
janensis  signavit  Fischer.  —  Exslat  sub  eodem  No.  et 
schedula  herb.  Pallasiani,  (nee  illius  manu  scripta):  „C. 
minuta  nova  species  allaica  —  C.  sajanensis"  —  cujus 
sit  speeiminis  incertum. 

Alia  est  Campanula  sajanensis  herb.  Pallasiani,  herb. 
Willd.  sappl.,  R.  S.  5  p.  102;  nempe:  Campanula  mar- 
supiiflora  Fisch.  Stirps  notissima,  in  hortis  nunc  vulgaris. 

Campanula  sajanensis  Spr.  Sp.  pl.  1  p.  729.  nulla 
praeeuntium  R.  et  S.  ralione  habita,  rursus  ad  nostram 
nunc  describendam  speciem  speclare  videtur. 

In  tanla  rerum  synonymorumque  confusione,  nomen 
stirpi  decrevimus  servare,  sub  quo  jam  olim  cum  amicis 
communieavimus. 

Radix  gracilis,  albida,  vix  fibrillosa,  obliqua  saepe  et 
multieeps.  Folia  radicalia  10  —  20  ereeta,  longe  petio- 
lata,  (exteriora  majora,  interiora  juniora  minora),  membra- 
nacea  sunt  tenuia,  pellucida,  reticulato-venosa,  rete  vas- 
culoso  tenui  opaco.  Lamina  lanceolata  vel  rarius  ellip- 
üca,  acuta,  in  peliolum  latum  decurrens,  margine  dentata, 


40  ' 

dentibüs  remolis  utrinsecus  3  —  5,  anguslis,  acutis,  nunc 
patenlibus,  nunc  antrorsis.  Petiolus,  praesertim  dilatata 
basi,  villis  lenuibus  albis  patentibus  ciliatus,  ciliis  in  la- 
/  mina  evanescenlibus ,  caeterum  cum  ipsa  lamina  glaber. 
Caulis  lateralis,  adscendens,  folia  radicalia  plus  minusve 
superans,  palmaris,  digitalis,  vix  unquam  öpollicaris,  te- 
res,  gracilis,  inferne  glaber,  foliosus,  uniflörus  (de  speci- 
minibus  muliifloris  infra),  nunc  solitarius,  nunc  2  —  3  ean- 
dem  stipantes  foliorum  cespitem.  Foliorum  cespes  est 
vero  novus  caulis  nondum  evolutus,  caule  elongato  eva- 
nescunt  folia  radicalia.  Folia  caulina  radicalibus  similia, 
angustiora,  acutiora,  lamina  cum  petiolo  confluente;  ma- 
gnitudine  et  numero  variabilia;  superiora  sessilia,  linearia, 
ciliata,  dentibüs  saepe  produclis  quasi  pectinato  -  pinnati- 
fida;  calyce  solent  esse  longiora.  Flos  erectus,  magnitu- 
dine  et  forma  flori  C.  persicifoliae  aequiparandus,  minus 
tarnen  patens.  Germen  obconicum,  angulatum,  dense  vil- 
losum  lanuginosumve ,  villis  in  superum  caulem  excurren- 
tibus.  Laciniae  calycinae  5  erectae,  angustae,  acutae,  &ub- 
lineares,  dentibüs  productis  utrinsecus  1  —  2  subpinnati- 
fidae,  rarius  integerrimae,  glabrescentes,  basin  versus  prae- 
sertim ciliatae,  4  —  5  lineas  longae,  corolla  plus  duplo 
breviores,  sinu  latiori  obtuso  dissitis.  Corolla  subpollica- 
ris,  coerulea,  glabra,  5nervia,  tenuissime  reticulato  venosa, 
late  campanulala,  limbo  5fido,  laciniis  semi  - orbicularibus 
late  ovatisve,  acuminatis^  dorso  uninerviis.  Stamina  5,  stylo 
breviora ;  dilatata  basilaris  pars  füamentorum  brevis,  semi- 
circularis ,  leviter  fimbriata ,  genitalibus  caeterum  glabris ; 
filamentum  inde  angustatum,  subulatum;  antherae  linea- 
res. Stylus  rectus,  inclusus,  sinus  limbi  haud  attingens, 
stigmate  trilobo.  Catvescit  sub  grossificatione  Capsula  tri- 
locularis,  subcylindracea ,  lOnervia,  extus  sub  apiccm  in- 
ter  nervös  disrumpens  seminaque  cmiltens ,  calycis  limbo 
corollaque  emarcida  more  generis   pcrsistenlibus. 


41 

Speeimina  duo  prostant  caule  ramoso  mullifloro,  nee 
quam  in  unifloris  elatiori,  insignia.  E  foliorum  praesertim  in- 
feriorum  axillis  evumpunt  rami  caule  breviores ,  foliosi ,  uni- 
llori.  Flores  ramorum  caulino  apicali  minores.  Monstruosa 
potius  quam   legilima  vegetioris   plantae   evolutio. 

4.  Campanula  punctata  Lam.,    R.  S.  5  p.  138. 
Inier  planlas  Redowskianas  habemus. 

Specimina  nunc  mulliflora,  latifolia ,  hortensibus  simi- 
lia;  nunc  macilenta,  gracilia,  lOpollicaria,  biflora,  foliis 
omnibus  lanceolatis. 

5.  Campanula  homallanthina  Ledeb.  Act.  Petro- 
pol.  5  p.  524. 

Inter  planlas  Redowskianas  habemus. 

Nomine  salutavimus  olim  inventoris  Campanulam  lle- 
dorvskianam,  quam  nee  glabram,  nee  inlegerrimifoliam, 
racemo  sub-5floro,  laciniis  calycinis  germine  vix  longiori- 
bus,  nee  longissimis,  inslructam,  a  descriptione  Ledcbou- 
riana  nimis  aberranlem  videbamus.  Nunc  persuasum  ha- 
bemus, qui  jam  plures  Redowskianas  descripsit  planlas, 
celeberrimum  Ledebour  et  nostram  Campanulam  de- 
scripsisse. 

Speciminum  nostrorum  descriptio :  Caulis  simplicissi- 
mus,  erectus,  gracilis,  spithamaeus  lOpollicarisque,  teres, 
inferne  glabrescens,  sursum  cum  peduneulis,  bracteis,  ger- 
minibus  calyeibusque  hirlellus,  pilis  brevibus  patentibus. 
Folia  lineari-lanceolata,  remote  obsolete  dentata,  nonnun- 
quam  apice  eximie.  tridentala,  membranacea,  pellucida, 
rele  vasculoso  tenui  opaco,  nervo  medio  sublus  prominulo, 
marginibus  reflexis.  Inferiora  desunt,  in  medio  caule  ma- 
jora  lv|  —  2^  pollicaria,  1  —  3  lineas  lata;  superiora 
minora.  Tcneriora  superiora ,  sie  ut  bracteae ,  marginibus 
et  nervo  ciliata,  inferiora  glabresccntia,  glaberrimave.  Spe- 
eimina  foliis  firmioribus  angustioribus  erectis  inslructa  ma- 
gis  sunt  hirtella ;     speeimina    foliis    lalioribus    tenuioribus 


42  

laxioribus  patenlibus  instructa  glabrescunt.  In  racemum 
abit  caulis  pauciflorum,  sub  5florum,  elongalum,  folia  su- 
perantem,  floribus  remotis  breviter  pedunculatis  nutanti- 
bus.  Bracteae  ( folia  floralia )  suffulciunt  pedunculos,  iisdem 
paulo  longiores.  Pedunculus  floris  inferioris  maxime  elon- 
gatus,  ad  summum  semipollicaris.  Germen  turbinatum^ 
angulatum,  hirtellum;  laciniae  calyclnae  5  lineares,  an- 
gustae,  acutae,  dentatae,  hirtellae  ciliataeve,  patentes,  ger- 
mlne  vix  longiores.  Corolla  campanulato-rotata,  expansa 
diametro  8  —  10  lineari,  limbo  profunde  (ullra  medium) 
quinquefido,  laciniis  ovato-lanceolalis  acutis;  önervia,  te- 
nuiter  reticulato-venosa,  nervo  laciniarum  dorsali  exlus 
pubescente,  pube  in  speciminibus  magis  hirtellis  totam 
invadente  corollam.  Stamina  5,  laciniis  corollinis  paulo 
breviora;  filamentorum  dilatata  pars  ovato-lanceolata,  ma- 
juseula,  margine  et  apicem  versus  facie  favoso-villosa; 
antherae  2  lineas  longae,  e  latiori  basi  apicem  versus  at- 
tenuatae.  Stylus  laciniis  corollinis  paulo  longior,  inferne 
praesertim  pubescens,  stigmate  tripartito. 


43 


Zwei  botanisch -wissenschaftliche  Berichte 
vom  Dr.  Heinrich  Mertens,  Natur- 
forscher auf  der  gegenwärtigen  Russi- 
schen Entdeckungsreise  am  Bord  des 
Siniavin,  Capt.  v.  Lütkens,  geschrieben 
im  October  1827  in  Kamtschatka,  mit- 
getheilt  durch  den  Vater,  Prof.  Mer- 
tens in  Bremen,  mit  einigen  Bemer- 
kungen versehen  von  Dr.  Adelbert 
v.  Chamisso. 

Erster  Bericht 

über  verschiedene  Fucus -Arten,  an  den  Vater,  Prof. 

Mertens  in  Bremen. 

—  —  Wir  begegneten  Fucus  pyriferus  zum  ersten 
Male  in  der  INähe  der  Falklands -Inseln.  Wie  wir  uns 
von  dort  den  stürmischen  Gegenden  näherten,  die  das 
Cap  Hörn  bezeichnen,  wurde  er  immer  häufiger,  in  noch 
südlichem  Breiten  nahm  er  mit  der  gröfsern  Entfernung 
vom  Lande  wieder  an  Menge  ab:  am  häufigsten  aber  er- 
schien er  uns,  wie  wir  darauf  längs  den  Küsten  Chili's 
steuerten.  In  grofsen  Massen,  die  schwimmenden  Inseln 
glichen,  und  bisweilen  selbst  mit  zahlreichen  Seevögeln 
besetzt,  trugen  ihn  die  Wogen  des  Meeres  vorüber.  In 
der  Bai  von  Conception  umzog  er  alle  Küsten.  Seltner 
bot  er  sich  um  Valparaiso  dar,  und  ich  glaubte  ihn  zum 
letzten  Male  geschn  zu  haben,  als  wir  diese,  an  Seepflan- 


zen  überhaupt  arme  Rhcde  verliessen,  mich  erinnernd, 
dafs  er  von  den  Schriftstellern  nur  als  ein  Bewohner  der 
Küsten  der  südlichen  Hemisphäre  angeführt  wird.  Ich 
war  daher  nicht  wenig  erstaunt,  ihn  an  den  Küsten  des 
nordwestlichen  Amerika's  wieder  zu  treffen.*)  Der  ganze 
Norfolksund  ist  damit  angefüllt,  er  wuchert  um  alle  In- 
seln desselben.  Weniger  häufig,  obgleich  immer  noch  in 
Menge,  kommt,  er  bei  Unalaschka  vor;  an  den  mehr  öst- 
lich liegenden  Inseln  der  Aleuten  sah  ich  ihn  nicht,  eben- 
sowenig nördlicher  von  denselben  an  der  St.  Georgs -In- 
sel. Die  Küsten  der  Matweis  -  Insel  zeigten  auch  nicht 
ein  einziges  vegetabilisches  Seeprodukt.  —  Die  Exem- 
plare, die  ich  an  dem  Strande  von  Sitcha  fand,  zeigten 
mir  die  Fructification  dieser  Gruppe  der  Tange.  Der  Sitz 
derselben  ist  in  einer  kammförmigen  Verdickung  der  Blalt- 
substanz  unmittelbar  oberhalb  der  Blase,  welche  Verdik- 
kuug  sich  durch  ihre  dunkle  Farbe  auszeichnet.  Die  Wur- 
zel   ist    durchaus  die  der  Laminarien. 

Unter  den  Rejectamenten  des  Meeres  zeigte  sich  so- 
wohl in  der  Bucht  von  Conceplion  als  der  von  Valparaiso 
ein  anderer  gigantischer  Fucus**),  an  beiden  Orten  gleich 
häufig,  den  ich  nicht  bestimmt  unterbringen  kann.  Eine 
sehr  verzweigte  Wurzel,  wie  wir  sie  bei  F.  saccharinus, 
esculenius  u.  ähnlichen  sehen,  treibt  einen  runden  Stipes, 
der  die  Länge  von  einigen  Fufscn  erreicht;  sein  Quer- 
durchmesser ist  ungefähr  immer   derselbe,    1  —  1|   Zoll. 


*)  Ich  liabe  selber  diesen  Tang  unter  dem  Auswurf  des  Meores 
in  der  Bucht  von  San  Francisco  (Neu-Calilomien  37°  48'  N.  Br.) 
angetroffen,  Adelh.  v.  Ch. 

*.?)  Fuats  antareticus  Cham,  in  Choris  voyagc  pittoresque  Tra- 
versre  de  Cronstadt  an  Chili  p.  7,  tah.  VII.  —  Botanische  Zeitung 
Flora,  31.  April  1823. 

VUrvillea  utilis  Bory  de  St.  Vincent.  Ad.  v.  Ch. 


45 

Das  Gewebe  desselben  besteht  aus  weiten  unregelmäfsi- 
gen  Zellen,  die  mit  einer  dicken  gallertartigen  Masse  an- 
gefüllt sind.  Dieser  Stipes  breitet  sich  zu  einer,  etwa  ei- 
nen Zoll  dicken,  einen  Fufs  hohen  und  2  —  5  Fufs  brei- 
ten Frons  aus,  die  in  eine  Menge  langer,  Anfangs  flacher, 
dann  aber  rund  werdender  Riemen-  oder  richtiger  Slrick- 
förmiger  Zweige  ausläuft.  Diese  Zweige  messen  bis  ge- 
gen 30  Fufs,  und  endigen  sich  mit  einer  fast  fadenförmi- 
gen Spitze.  Ihr  Bau  ist  durchaus  der  des  Stipes,  nur  dafs 
die  Zellen  weiter,  und  die  ganze  Consistenz  weicher  ist. 
Beim  Trocknen  gewinnt  der  Stipes  und  die  Frons  eine 
sohlenlederartige  Beschaffenheit,  die  Zweige  aber,  die  sich 
frisch  zu  Tressen  flechten  lassen,  springen  in  Chili's  aus- 
dörrender Hilzc  getrocknet  wie  Glas,  so  vorsichtig  man 
damit  auch  zu  Werke  gehen  mag.  Nur  mit  sehr  vieler 
Mühe  habe  ich  einige  Exemplare  in  einem  einigermafsen 
leidlichen  Zustande  erhalten.  Er  ist  ein  vorzügliches  Nah- 
rungsmittel der  ärmeren  Klasse  der  dortigen  Einwohner, 
die  eine  schmackhafte  Suppe  daraus  bereiten.  —  Mit  F. 
digitatus  hat  er  nichts  gemein,  wie  ich  ihn  denn  auch 
überhaupt  nicht  zu  den  Laminarien  rechnen  möchte,  ob- 
schon  man  selbst  F.  buccinalis  dahin  gebracht  hat.  — 

Der  Norfolksund,  den  ich  die  Irische  Bantry-Bai  der 
Nordwestküste  von  Amerika  nennen  möchte,  ist  eben  so 
reich  an  schönen  Fucis,  wie  er  es  an  seltenen  und  merk- 
würdigen Seethieren  aus  allen  Familien  ist.  Ich  zweifle, 
dafs  es  irgendwo  einen  gesegneteren  Strand  an  Tangen 
geben  kann,  als  diesen.  Die  Mannigfaltigkeit  der  Arten 
ist  eben  so  grofs  wie  die  Menge  in  welcher  sie  erschei- 
nen. Von  den  bekannten  Arten  führe  ich,  nur  der  augen- 
blicklichen Erinnerung  folgend,  an:  Fucus  tomentosus, 
floccosusl  Larix!  herbaceus!  asplenioides!  costatusl 
punetatus,  ulvoides,  saccatusl  etc.  F.  vesiculosus ,  den 
ich  jetzt  zum  ersten  Male  wieder  sah,    ist   hier  die   hau- 


46  

figste  Art,  er  kommt  aber  nur  an  Steinen  vor  und  weicht 
von  dem  europäischen  darin  ab,  dafs  er  keine  Blasen  trägt, 
ich  war  daher  eine  Zeitlang  geneigt,  ihn  mehr  für  F.  ce- 
ranoides  zu  halten.  Die  Kaloschen  essen  den  untersten 
Theil  des  Stipes  sowohl  frisch  als  gekocht.  Frisch  habe 
ich  ihn  versucht,  ihm  aber  keinen  besondern  Geschmack 
abgewinnen  können.  Fucus  esculentus  und  saccharinus 
sind  häufig,  beide  werden  gegessen,  ebenso  edulis,  der 
vorzüglich  zum  Wintervorrath  eingesammelt  wird.  Fucus 
costatus  ist  gewifs  nicht  aus  der  Turn  ersehen  Abbildung 
zu  erkennen,  er  ist  von  derberer  Consistenz  als  digita- 
tus,  erreicht  die  Länge  und  Breite  von  saccharinus,  des- 
sen verschiedene  Formen  er  überhaupt  auch  annimmt. 
Die  Fructification  findet  in  wulstförmigen  Erhabenheiten 
Statt,  die  mit  einer  breiten  Grundfläche  an  der  Basis  der 
Frons  beginnen  und  sich,  gegen  die  Mitte  derselben  spitz 
endend,  längs  den  beiden  Seiten  der  Rippen  verlaufen. 

Die  vielen  Arbeiten,  welche  mir  in  Sitcha  oblagen, 
erlaubten  mir  nicht,  mich  besonders  mit  den  mir  unbe- 
kannten und  vielleicht  neuen  Arten  zu  beschäftigen.  Eine 
Art  war  mir  indefs  zu  merkwürdig,  als  dafs  ich  sie  mit 
Stillschweigen  übergehen  könnte,  um  so  mehr,  da  sie  un- 
zertrennbar vom  Bilde  des  Norfolksunds  ist.  Eine  nach 
Art  der  Laminarien  verzweigte  Wurzel  treibt  einen  Bind- 
faden starken,  überall  gleich  dicken,  ungefähr  2  —  3  Fufs 
langen  Stipes,  der  an  seiner  Spitze  plötzlich  zu  einer  voll- 
kommen runden  Nufs  grofsen  Blase  anschwillt.  Die  obere 
Hemisphäre  dieser  Blase  trägt  auf  einem  dieselbe  halbi- 
renden  Bogen  einen  Schopf  von  Zwillingsblätlern,  die 
meistens  aus  fünf  Stielen  entspringen.  Nie  aber  herrschte 
in  der  Vertheilung  dieser  Blattstiele  eine  solche  Symme- 
trie, dafs  der  fünfte  sich  grade  in  der  Mitte,  dem  Inser- 
tionspunkte  des  Stipes  an  der  Blase  gegenüber,  befunden 
hätte;    vielmehr  waren  immer  auf  der    einen  Seite    drei, 


47 

während  sich  auf  der  andern  nur    zwei    zeigten.     Nur   in 
seltenen  Fällen  bemerkte   ich  vier  Blattstiele,   die    gleich- 
mäfsig  auf  beiden  Seiten  verlheilt  waren.      Der  Scheitel- 
punkt der  Blase    bot   stets    einen  freien  Raum   dar.     Die 
Blätter  sind  lanzettförmig,    an  beiden  Enden  scharf  zuge- 
spitzt, von  der  Consistenz  der  Frons  bei  Fucus  phyllitis, 
etwa  \\ — 2  Fufs  lang,  und  messen  in  der  gröfsien  Breite 
ungefähr  2  Zoll.     In  ungleicher  Anzahl   sieht  man  Längs- 
nerven von  der  Basis  bis  gegen  die  Mitte  des  Blattes  lau- 
fen, wo  sie  sich  in  die  Substanz  desselben  verlieren.     So 
ist    das    Bild,    welches    dieser  Fucus    im  Jugendalter  ge- 
währt:  mit  der  weitern  Ausbildung  verändert  es  sich  fast 
bis  zur  Unkenntlichkeit,    und    erst    dann  gewinnt    es  die 
wichtige  Bedeutung,  von  der  ich  oben  sprach,  und  die  ich 
jetzt  weiter  erörtern  werde.    —    Mit  vorrückendem  Alter 
erreicht    der  Stipes   eine  ungeheure  Länge,    ohne    jedoch 
gleichmäfsig  an  Dicke  zuzunehmen;    während    er    an   der 
Basis  die  Dicke  eines  Bindfadens    oder    Schnürchens    bei- 
behält, mifst  sein  Durchmesser,  10  —  15  Faden  von  der- 
selben entfernt,    kaum  2|  Linie.     Die  Blase  verwandelt 
sich  allmählig  in  einen,  mehr  als  einen  Faden  langen,  rü- 
benförmigen  oder  retortenarligen  Cylinder,    der    in   seiner 
breitesten  Dimension,  nahe  am  blattragenden  Ende  4  —  6 
Zoll  und  selbst  darüber  im  Durchmesser   mifst,    während 
das  untere  Ende  sich  allmählig  und   ganz    unmerklich   in 
den  Stipes  verliert.     Die   Frons  hält  in  ihrer  Ausbildung 
gleichen  Schritt  mit  diesen  beiden  Theilen.     Die  oben  be- 
schriebenen Blätter  haben  sich  vielfältig  der  Länge   naeh 
gespalten,  so  wie  die  Nerven  in  den  Jüngern  Blättern  die 
Spaltungsstellen  andeuteten.  Verwirrt  an  ihrer  Basis  durch- 
einander geflochten,  haben  sie  eine  sehr  grofse  Länge  er- 
reicht   und    gleichmäfsig    an    Breite    zugenommen.      Der 
Schopf  nimmt  jetzt   einen  Ungeheuern  Umfang    bei    sehr 
bedeutender  Masse   ein.     In   einem  Individuum,    welches 


48  

keinesweges  zu  den  gröfsten  gehörte,  zählte  ich  über  50 
Blätter,  welche  27  Fufs  an  Länge  mafsen.  Die  Russen 
nennen  diesen  Fucus  (den  ich  vorläufig  mit  dem  Namen 
F.  Lütkeanus  belegt  habe,  unserm  würdigen  Führer  zu 
Ehren,  der  sich  uns  täglich  als  der  eifrigste  Beschützer 
und  Beförderer  unserer  naturhistorischen  Arbeiten  zeigt): 
Seeotter  Kohl.  Die  kostbare  Lutra  marina  nämlich  wählt 
sich  vorzüglich  die  Dickichte,  welche  dieser  gesellschaft- 
lich lebende  Fucus  bildet,  zur  Zuflucht  und  zum  Aufent 
haltsorte.  Auch  schlafen  und  wiegen  sie  sich  gern  auf 
den  langen  Cylindern,  die,  Ungeheuern  Seeschlangen  gleich, 
auf  der  Oberfläche  des  Meeres  liegen,  und  einzelne  Durch- 
fahrten zwischen  den  kleinen  Inseln  selbst  für  Böte  un- 
wegsam machen.  Den  Nachrichten  zufolge,  die  ich  bei 
verschiedenen  Russen  und  Aleuten  über  seine  Lebensdauer 
einzog,  ist  er  einjährig.  Im  Herbste  werden  diese  Fuci 
durch  die  dann  herrschenden  Seeslürme  an  das  Ufer  ge- 
trieben, wo  sie  bald  verfaulen,  im  Frühjahr  zeigt  sich  nir- 
gend eine  Spur  derselben.  Die  Aleuten  benutzen  den 
Stipes,  welcher  bisweilen  eine  Länge  von  45  Faden  er- 
reichen soll,  zu  Angelschnüren*);  ich  selbst  habe  einen 
solchen  Fangapparat  erstanden.  Des  Cylinders  sah  ich 
einst  die  Kadiakenser  in  Sitcha  sich  anstatt  eines  Hebers 
bedienen,  um  aus  ihrer  Beidarka,  vermittelst  desselben, 
Wasser  auszupumpen,  wozu  man  am  Cap  der  guten  Hoff- 
nung bekanntlich  den  F.  buccinalis  auch  gebraucht.  Trock- 
nen läfst  sich  dieser  Fucus  bei  dem  feuchten  Klima  von 
Sitcha  nur  zufällig.  Mir  gelang  es  kaum  ein  einziges 
Mal,  welche  Mühe  und  welches  Verfahren  ich  auch  im- 
mer 


*)  Diese  Tangleinen  sind  uns  auf  Unalaschka  gezeigt  worden,  wir 
liaben  aber  nicht  Gelegenheit  gehabt,  den  Fucus  der  sie  liefert,  selbst 
ku  betrachten.  Ad.  v.  Ch. 


49 

mcr  anwenden  mochte,  den  Cylinder  oder  die  Blase  zu 
trocknen;  sie  löste  sich  stets  vollkommen  auf;  oder  wenn 
es  einmal  gelang  sie  ziemlich  zu  trocknen,  so  waren  die 
Biälter  so  spröde  wie  Glas  geworden  und  brachen  bei  der 
leisesten  Berührung.  Das  Oeffnen  der  Blase  und  das  Her- 
auslassen des  Seewassers,  welches  sie  stets  enthält,  be- 
förderte nur  den  Zersetzungsprocefs.  Die  Blasen  von  F. 
pyriferus  trockneten  unter  denselben  Verhältnissen  sehr 
leicht  und  schnell.  In  Spiritus  habe  ich  mir  einige  der 
Jüngern  Exemplare  erhalten.  Die  Fruclificalion  dieses 
Fucus  geschieht  in  mehr  oder  weniger  länglichen  dunkler 
gefärbten  Flecken,  die  unregelmäfsig  in  der  Substanz  der 
Blätter  verlheilt  sind.  In  der  Bucht  von  Illulak  sähe  ich 
ihn  nur  an  einer  Stelle  und  späler  gar  nicht  wieder.  — 

Fucus  ßlenzicsii  habe  ich,  so  oft  ich  mich  auch 
nach  demselben  umsah,  im  Norfolksund  nicht  bemerken 
können. 

Mehrere  der  in  Sitcha  beobachteten  Fucus  fand  ich 
auf  Unalaschka  wieder.  Die  mit  durchlöcherter  Frons 
waren  dort  aber  die  interessantesten  Arten.  Hier  sah  ich 
zuerst  den  schönen  Fucus  Clathrus,  den  Agardh  noch 
1821  in  die  Rubrik  der  Specierum  inquirendarum  stellte, 
obschon  er  Chamisso's  mitgebrachte  Exemplare  vor  sich 
hatte.  Seinem  3  Jahre  später  erschienenen  Werke  ver- 
danken die  Botaniker  keine  nähere  Kenntnifs  dieser  von 
Gmelin  zuerst  erwähnten  Pflanze,  denn  nur  wenigen 
möchte  die Agardhsche  Diagnose,  die  sich  auf  die  Worte: 
„Fucus  Clathrus,  lamina  stipitata  ecostata  cribrosa  spira- 
liter  involuta"  beschränkt,  genügen.  Es  ist  dieser  Fucus 
einer  der  schönsten  Seesträucher,  die  es  giebt;  er  erreicht 
nicht  selten  Mannes  Höhe,  ist  meistens  sehr  ästig  und  je- 
der Ast  trägt  an  seiner  Spitze  ein  grofses  breites  Blatt, 
welches  sich  spiralförmig  entwickelt,  und  durch  diese  Ent- 
wickelung  grade,  den  Stipcs   mit  seinen  Aesten    und  Ne- 

4r  Bd.   U  Heft.  4 


50  

benäslen  erzeug!.  Eine  spiralförmig  gewundene  Leiste 
auf  dem  Stipes  zeigt  das  Wachslhum  der  Frons  an.  Die 
Frons  bildet  eine  grofse,  eonvex  gebogene  Lamelle  ohne 
INervcn,  gewissermafsen  ein  Blatt,  dem  die  eine  Hallte 
fehlt,  denn  der  Stipes  könnte  als  Mittelnerv  angesehen 
werden.  Eine  Menge  strahlenförmig  gestellter,  länglicher, 
fast  spallenartiger  Löcher  geben  der  Frons  das  Ansehn 
eines  durchbrochenen  Fächers.  Diese  Foramina  entstehen 
durchaus  gleichzeitig  mit  der  Bildung  der  Frons  und  nicht 
etwa  aus  Unebenheilen  in  derselben ,  wie  Turner  es  bei 
F.  /Igartim  annehmen  möchte.  Im  ersten  Erscheinen, 
unmittelbar  am  Stipes,  an  der  einwärts  gewundenen  Stelle 
der  Frons,  sind  diese  Foramina  rund  mit  stark  nach  aus- 
wärts gerichteten  Rändern,  bei  weiterer  Ausbildung  wer- 
den sie  aber  immer  länglicher  und  die  Ränder  verschwin- 
den; in  der  Mille  der  Frons  gleichen  sie  wahren  Spalten, 
gegen  den  ebenen  Rand  hin  werden  sie  aber  wieder  durch 
die  gröfsere  Entwickelung  der  Blattsubstnnz  mehr  in  die 
Breite  gezogen  und  erscheinen  daher  mehr  rund.  Die 
Frons  ist  durchaus  ganzrandig,  wird  aber  oft  zerrissen  an 
getroffen,  ihre  Consistens  ist  pcrgamenl- lederartig.  Fruc- 
tiücalion  habe  ich  nicht  daran  bemerkt!  Die  Wurzel 
gleicht  der  der  grölsern  Laminarien,  nur  ist  sie  holziger. 
In  der  Bucht  von  Illulak  und  um  die  ganze  Insel  Amak- 
nak  ist  dieser  Fucus  sehr  häutig.  Er  umzieht  wie  eine 
dicke  Hecke  die  felsigen  Gestade  in  einer  Entfernung  von 
10  —  12  Faden,  und  gewährt,  von  einer  mäfsigen  Höhe 
betrachtet,  einen  sehr  malerischen  Anblick.  Die  Stengel 
schmückt  noch  vorzüglich  der  liebliche  Fucus  astplenio'i- 
(Ics,  der  nirgends  vollkommener  und  üppiger  angetroffen 
wird.  Weniger  häufig,  kleiner,  und  nicht  so  ästig  traf 
ich  denselben  in  der  Bucht  von  Awalscha  an.  — 

Aufser  diesem  Fucus  habe  ich  bis   jetzt    noch    3    an- 
dere, sehr  wohl  von    einander    unterschiedene  Arten    mit 


51 

durchlöcherter  Frons  gefunden;  es  ist  mir  aber  nicht  mög- 
lich, aus  den  Ci taten  iu  Turner  und  Agardh  zu  ersehen, 
welche  dieser  drei  Arten  eigentlich  die  ist,  welche  Gme- 
lin  (dessen  Werk  ich  hier  leider  nicht  vergleichen  kann) 
ursprünglich  Fiicus  Agarum,  nannte,  ein  einziger  Blick 
auf  die  Gmclinschc  Abbildung,  möchte  sie  auch  noch  so 
schlecht  sein,  mül'slc  meine  Zweifel  lösen,  so  verschieden 
sind  alle  drei  Arien  selbst  auf  den  ersten  Anblick.  Alle 
drei  sind  Bewohner  der  Küsten  von  Kamtschatka;  auf  Una- 
laschka  glaubte  ich  nur  eine  Art  unterscheiden  zu  kön- 
nen und  an  andern  Küsten  sind  mir  bis  jetzt  keine  Arten 
dieser  Rolle  vorgekommen.  Die  schönste  dieser  drei  Ar- 
ten, die  zugleich  die  gemeinste  und  gröfsle  ist,  traf  ich 
zuerst  in  Unalaschka  an,  ich  inufsle  sie  nolhwendig  für 
Fucus  Agarum  halten*),  und  konnte  nicht  begreifen,  wie 
Turner  eine  so  schlechte  Abbildung  liefern  konnte;  erst 
in  Kamtschatka  fand  ich  die  in  der  Historia  Fucorum  dar- 
gestellte Art,  obgleich  auch  sie  nur  wenig  mit  der  dorti- 
gen Abbildung  übereinstimmt.  Einige  Punkte  in  der  Tur- 
nerschen  und  Agardhschen  Beschreibung  lassen  mich  auch 
noch  jetzt  vermuthen ,  dafs  dieser  der  eigentliche  Fucus 
Agarum  (Tab.  32)  ist,  und  dafs  Turner  eine  Art  unter 
diesem  Namen  abbildet,  welche  ich  weiter  unten  als  Wu- 
chs cribro.su.s  n.  sp.  anführen  werde. 

Der  aus  einer  stark  verzweigten  Wurzel  hervorge- 
hende, 2  —  3  Zoll  lange,  eine  halbe  spiralförmige  Win- 
dung beschreibende,  drei  Linien  breite  und  zwei  Lin.  dicke 
Stipes  dehnt  sich  fast  plötzlich  zu  einem,  einen  Zoll  brei- 
ten Nerven  aus.  der  durch  die  2  —  2\  Fufs  lange  Frons 
läuft  Die  Form,  welche  die  Frons  umschreibt,  ist  im 
Allgemeinen  ein  Oval,  allein  da  die  Substanz  des  Bialtes 


*)  Ganz  richtig.  Mcrtens  Vater. 

4* 


52  

von  dem  Nerven  gegen  den  Rand  zu,  sehr  bedeutend  an 
Volumen  zunimmt,  so  wird,  der  dadurch  entstehenden 
Fallen  und  Buchten  wegen,  die  Gestalt  undeutlich.  Das 
Verhällnifs  der  Länge  des  halben  Randes  der  Frons  zur 
Länge  des  Nerven  ist  ungefähr  wie  1  zu  7;  in  einem 
Exemplare  nämlich,  in  welchem  der  Nerv  18  Zoll  mafs, 
war  die  Länge  des  Randes  von  der  Basis  des  Nerven  bis 
zur  Spitze  desselben  10  Fufs  und  selbst  noch  etwas  dar- 
über. Die  ganze  Frons  ist  von  einer  Menge,  gröfstentheils 
fast  kreisrunder  Löcher  ohne  Ordnung  durchbohrt.  Die 
Gröfse  derselben  variirt  von  der  eines  Zolls  im  Durchmes- 
ser bis  zu  der  einer  Linie.  Im  Allgemeinen  sind  diese 
Foramina,  je  näher  dem  Nerven,  desto  gröfser;  alle,  nur 
nicht  immer  die  dem  Nerven  zunächst  liegenden,  kommen 
darin  überein,  dafs  ihr  Rand  wellig  ist,  wodurch  er  ein 
crenulirtes  Ansehn  bekommt.  Dieser  Umstand  .ertheilt 
der  Frons  ein  sehr  hübsches  und  charakterisirendes  An- 
sehen, er  fehlt  durchaus  bei  den  übrigen  Arten.  Der 
Rand  des  Blattes  ist  vollkommen  ganz  und  weder  gezähnt 
noch  ausgeschweift.  Die  Consistenz  des  Blattes  ist  sehr 
derb,  fast  castilaginös-lederarlig. 

Den  zweiten  Tang  dieser  Rotte,  den  ich  vorläufig  F. 
cribrosus  genannt  habe,  soll  ohne  Zweifel  die  Turnersche 
Abbildung  darstellen.  Von  der  vorigen  Art  unterscheidet 
er  sich  wesentlich.  Er  erreicht  in  der  Regel  kaum  den 
dritten  Theil  der  Gröfse  von  jenem.  Seine  Frons  ist 
eben,  bildet  kaum  einige  Fältchen  und  ist  fast  so  mem- 
branös  als  eine  Ulva.  Die  Gestalt  ist  oval -lanzettförmig 
mit  etwas  herzförmiger  Basis.  Die  ganze  Frons  ist  im 
eigentlichen  Sinne  sieb  förmig  durchlöchert,  die  Löcher, 
sämmtlich  mehr  oder  weniger  rund,  bieten  weniger  Ver- 
schiedenheiten hinsichtlich  ihrer  Gröfse  dar,  die  gröfsten 
haben  höchstens  3  —  4  Linien  im  Durchmesser.  Der 
Rand  derselben  hat  nichts    von    dem    crenulirten   Ansehn 


53 

der  vorigen  Art.  Die  jüngsten,  der  Basis  am  nächsten 
liegenden  Löcher,  haben  das  Eigen thümlichc,  dafs  ihre 
Ränder  abwechselnd  nach  der  einen  und  andern  Seite  der 
Frons  hingerichtet  sind.  Der  Nerv,  der  erst  gegen  die 
Mitte  des  Blattes  etwas  breiter  wird,  ist  an  seiner  Basis 
sehr  schmal,  und  schmaler  selbst  als  der  Stengel,  wel- 
cher die  gleichförmige  Dicke  eines  Bindfaden  und  eine 
Länge  von  etwa  2£  Zoll  hat.  Der  Rand  der  Frons  ist 
auch  hier  vollkommen  ganz.  Sehr  häufig  sah  ich  diese 
Art  von  einer  neuen  noch  unbeschriebenen  Serlularie 
spinnwebenartig  überzogen.  Nur  in  der  Bucht  von 
Awatscha.   — 

Die  dritte  Art  endlich,  die  ich  vorläufig  F.  pertusus 
genannt  habe,  unterscheidet  sich  von  den  beiden  vorigen 
dadurch,  dafs  die  Löcher  nicht  beim  ersten  Entstehen, 
z.  B.  an  der  Basis  der  Frons,  als  solche  erscheinen,  Statt 
der  Löcher  nämlich  bemerkt  man  dort  nur  kleine  Vertie- 
fungen und  blasenförmige  Erhabenheiten,  in  deren  Grunde 
oder  auf  deren  Höhe  erst  später  sich  ein  Mangel  an  Blatt- 
substanz zeigt,  wodurch  ein  anfangs  kreisrundes,  später 
aber  immer  mehr  verzogenes  Foramen  sich  bildet.  Aus- 
serdem bemerkt  man  auch  in  der  ganzen  Frons,  zwischen 
den  Löchern,  ähnliche  Vertiefungen  und  Erhabenheiten. 
Die  Form  der  Frons  mag  wahrscheinlich  der  der  ersten 
Art  verwandt  sein,  bis  jetzt  habe  ich  leider  kein  Exem- 
plar gefunden,  welches  sie  mir  vollkommen  gezeigt  hätte. 
Die  Substanz  ist  vollkommen  die  eines  Kohlblattes ,  mit 
dem  es  auch  durch  die  Unebenheilen  auf  seiner  Ober- 
fläche übereinkommt.  Auch  diese  Art  traf  ich  nur  in  der 
Nähe  von  Peter  und  Paul's  Hafen  an,  wo  sie  unstreitig 
um  diese  Jahreszeit  diejenige  Species  ist,  die  man  am 
häufigsten  ausgeworfen  antrifft. 

Höchst  merkwürdig   waren    noch    in    der  Umgebung 


54 

von  Illulak  die  vielen  und  sonderbaren  Varietäten  des 
Fucus  esculentus,  die  ich  daselbst  bemerkte.  Ich  möchte 
Unalaschka  deshalb  für  den  Centralpunkt,  für  die  eigent- 
liche Heimath  dieser  Art  halten.  Bei  einigen  war  die 
Frons  ungemein  breit,  die  Blätter  der  Bananen  schienen 
sich  durch  diese  Form  wiederholen  zu  wollen*);  die  Wo 
gen  des  Meeres  hatten  sie  eben  so  zerschlitzt  wie  wir  so 
oft  die  Musa  angetroffen  haben;  der  Nerv  war  in  dieser 
Form  rund  und  homogen,  in  einer  andern  Form  war  der- 
selbe sehr  breil,  deutlich  viereckig,  dabei  hohl  und  fast 
in  unregelmäfsigen  Abständen  zusammengedrückt,  so  dafs 
er  ein  gegliedertes  Ansehn  bekam,  die  Frons  war  dabei 
gewöhnlich  sehr  schmal,  manchmal  nur  wie  eine  den  Ner 
ven  verbrämende  Franze;  eine  noch  andere  Form  war  spi- 
ralförmig gewunden**).  Die  Frucht  tragenden  Pinnen  wi- 
chen dabei  eben  so  sehr  an  Gestalt  ab,  bald  erschienen 
sie  fast  rund,  bald  eiförmig,  bald  von  beiden  Seiten  zuge- 
spitzt. Diese  in  ihren  Extremen  sehr  verschiedenen  For- 
men werden  durch  eine  Menge  Uebergangsstufen  so  mit- 
einander verbunden,  dafs  es  unmöglich  war,  anzugeben, 
wo  die  eine  aufhörte  und  die  andere  anfing.      Die  Kamt- 


*)  Der  Fucus  esculehtus  bat  in  der  Tliat  eine  täuschende  Aehn- 
lichkeit  mit  den  Blättern  der  Banane.  Als  im  Frühjahr  1817  der 
Rurik  in  den  Hafen  von  Unalaschka  einlief,  stand  unser  Freund  Kadu 
aus  Ulea  neben  mir  auf  dem  Verdeck,  und  betrachtete  schweigsam 
das  neue  Land,  dem  wir  ihn  zuführten,  seine  traurig -nackten  Ufer, 
seine  beschneiten  Höhen.  AVie  sich  aber  der  Fucus  um  das  Schill 
sehen  liefs,  ergriff  er  hastig  meine  Hand,  zeigte  mir  ihn  und  rief  froh- 
lockend: Kaibaran !  Kaibaran !  (Bananen!  Bananen!)  Ungern  ent- 
täuscht forderte  er  bald  nachher  mich,  auf,  als  wir  das  Land  betre- 
ten hatten,  Cocos,  die  er  noch  besafs,  zur  künftigen  Nahrung  der 
Menschen  hier  anzupflanzen.  Ad.  v.  Ch. 

**)  Unser  Freund  Tilesius  hat  uns  seine  trefflichen  Zeichnungen 
dieser  Modificationeu  sehen  lassen.  Mertens  Vater. 


55 

schalkischen  Exemplare  zeichnen  sich  durch  besondere 
Kleinheit  der  Fruchlpinnen  ans. 

Die  Bucht  von  Awafscha  auf  Kamtschatka,  obgleich 
im  Allgemeinen  arm  an  Seepflanzen,  lieferte  mir  doch, 
aufser  den  schon  angeführten  Arien,  noch  mehrere  inter- 
essante Species,  von  denen  ich  drei,  als  bestimmt  neu, 
noch  gleich  mit  anführen  kann. 

Die  eine  derselben  ist  ebenfalls  eine  Laminaria.  Die 
Frons  ist  einfach  bandartig,  oft  von  mehr  als  eines  Faden 
Länge,  ncrvenlos,  mit  einer  spontonförmigen  Basis.  Die 
Ohren  dieses  Spontons  sind  schneckenförmig  nach  innen 
gekehrt,  wodurch  gewissermafsen  zwei  Füllhörner  darge- 
stellt werden,  weshalb  ich  ihm  den  Namen  Fucus  Cornu- 
copiae  beigelegt  habe.  Die  Slipiles,  deren  je  zwei  aus 
jeder  ^Yurzel  entspringen,  sind  in  entgegengesetzter  Rich- 
tung von  einander  ansteigend  und  senden  an  ihrem  nie- 
dergedrückten Theile  noch  einige  Wurzelfasern  herab; 
sobald  er  sieh  erhebt,  breitet  er  sich  aus  und  geht  schnell 
in  die  Ohren  der  Frons  über.  Diese  Laminaria,  die  der 
Laminaria  saccharina  am  nächsten  steht,  kann  weder 
mit  dieser  noch  mit  irgend  einer  andern  verwechselt  wer- 
den. Einzeln  kommt  sie  nie  vor.  Die  Wurzeln  von  6 
bis  8  Exemplaren  pflegen  in  der  Regel  so  in  einander 
verflochten  zu  sein ,  dafs  man  sie  nicht  einzeln  darstellen 
kann.  Vielleicht  ist  der  F.  bijidtis  Gmel.  ein  unvoll- 
kommenes Exemplar  dieser  Art,  und  unvollkommen  be- 
schrieben. *) 

Eine  zweite  bisher  unbeschriebene  Species  ist  eben- 
falls nichts  weniger  als  seilen  an  diesen  Küsten  Kamt- 
schatkas; vorzugsweise  scheint  sie  die  Stipites  des  F. 
Clathrus    zum  "Wohnorte    zu    wählen.      Ihr    Ansehn    ist 


*)  Sehr  wahrscheinlich  F.  bißdus  Gmel.  Tab.  29. 

Mertens  Vcuer. 


56  

durchaus  spongiös  und  auf  den  ersten  Anblick  möchte 
man  sie  für  eine  Spongia  halten,  allein  eine  selbst  nur 
flüchtige  Untersuchung  des  innern  Baues  läfst  keinen  Zwei- 
fel über  ihre  vegetabilische,  oder  vielmehr  fucoidische  Na- 
tur obwallen.  Sie  möchte  ihren  Platz  in  der  Nähe  von 
F.  tomentosus ,  also  in  der  Agardhschen  Gatlung  Codium 
finden.  Vorläufig  habe  ich  sie  Fucus  damaecomis  ge- 
nannt. Die  Frons  ist  sessilis,  fast  bis  auf  die  Basis  und 
ohne  Ordnung  vielfach  eingeschlitzt,  die  einzelnen  Lap- 
pen sind  wieder  unregelmäfsig  fingerförmig  gelappt,  so 
dafs  das  Ganze  und  die  einzelnen  Theile  ein  dammhirsch- 
geweihartiges  Ansehen  bekommen.  Die  Farbe  ist  ein 
brauner  Purpur,  dem  Gefühl  und  Ansehen  nach  Manche- 
ster -sammtartig.  Der  Kreis,  den  eine  Frons  umschreiben 
kann,  mifst  nicht  selten  einen  Fufs  und  darüber  im  Durch- 
messer. Die  Dicke  der  Frons  beträgt  wenigstens  eine. 
Linie \  schneidet  man  sie  der  Fläche  nach  durch,  so  fin- 
det man  zwischen  Fasern  eine  Menge  gelber,  mit  einer 
Flüssigkeit  gefüllter  Körner  eingebettet.  Es  trocknet  diese 
Art  wider  Erwarten  sehr  leicht,  und  sie  verursacht  dabei 
keinen  unangenehmen  Geruch. 

Der  dritten  neuen,  hier  ebenfalls  sehr  häufigen,  ob- 
gleich schwer  in  guten  Exemplaren  zu  erhaltenden  Spe- 
cies,  erwähnt  freilich,  wie  es  scheint,  Turner  schon  in 
seiner  Historia  Fucorum,  allein  die  Abbildung  und  selbst 
die  Beschreibung,  welche  er  von  derselben  liefert,  läfst 
noch  sehr  vieles  über  dieselbe  zu  wünschen  übrig.  Es 
ist  nämlich  dies  die  in  der  Historia  Fucorum  als  Kamt- 
schatkische  Form  des  Fucus  saccatus  erwähnte  Art.  Agardh 
führt  diese  Form  als  die  ursprüngliche  eigentliche  Gestalt 
dieses  Fucus  auf,  allein  sie  ist  wesentlich  von  dem  ei- 
gentlichen F.  saccatus,  wie  er  sehr  häufig  im  Norfolk- 
sunde  und  seltener  auch  hier  erscheint,  verschieden.  Ich 
schweige  hier  von  dem  äufsern  Ansehen   der  Pflanze,    da 


57 

Agardh  dasselbe  ziemlich  gut  angiebt,  und  führe  hier  nur 
an,  dafs  die  Substanz  beider  Arien  ganz  heterogen  ist. 
In  der  amerikanischen  Art  ist  der  Sack  rund,  die  ihn  con- 
stituirende  Haut  sehr  dünn,  drückt  man  den  mit  Seewas- 
ser angefüllten  Sack  mit  den  Fingern  zusammen,  so  ent- 
weicht der  Inhalt  fonlainenartig  durch  eine  Menge  Poren 
nach  allen  Seilen.  In  der  hier  häufigsten  Art  dagegen  ist 
der  Sack  platt  zusammengedrückt,  von  pergamentartiger 
Beschaffenheit.  Das  wenige  in  demselben  enthaltene  Was- 
ser läfst  sich  nicht  durch  den  Druck  entfernen.  Die  Farbe 
des  Sackes  ist  bei  diesem  immer  rolh,  während  sie  bei 
dem  andern  grün  ist.  Aufser  diesen  beiden  Arten  glaube 
ich  aber  hier  noch  eine  dritte,  am  meisten  mit  der  ersten 
verwandte  Species  unterscheiden  zu  müssen.  Bei  dieser 
nämlich  verläuft  der  Grund  des  Sackes  in  eine  Spitze, 
während  er  in  der  andern  Art  stets  abgerundet  ist.  Die 
amerikanische  Art  fand  ich  nur  auf  F.  vesiculosus ,  die 
hier  vorkommende  nur  auf  Steinen ,  die  abwechselnd  von 
der  Fluth  bedeckt  werden.  —  Schliesslich  bemerke  ich 
noch,  dafs  ich  in  Sitcha  häufig  noch  eine  vierte  sackför- 
mige Art,  die  den  F.  Larioc  bewohnt,  eingesammelt  habe, 
indefs  bin  ich  noch  zweifelhaft,  ob  diese  letzte  Species 
überhaupt  zu  den  Fucis  gehöre ,  da  ein  Bestreben  des 
Sackes,  in  eine  gallertartige  Haut  überzugehn,  nicht  zu 
verkennen  ist. 

Fucus  digitatus  kommt  hier  unter  mancherlei  Ge- 
stalt vor,  in  diesem  Augenblicke  habe  ich  gegen  ein  Dut- 
zend verschiedener  Formen  neben  einander  ausgebreitet, 
die  unmerklich  in  einander  übergehen.  Ob  die  Agardh- 
schen  Arten:  Laminaria  reniformis,  brevipes  und  selbst 
Belvisii  wohl  genau  untersucht  sein  mögen?  Die  Fructi- 
fication  geschieht  in  dunkleren,  erhabeneren,  landchartcn- 
artig  umschriebenen  Stellen  der  Frons. 

In  dem  Fucus  evanescens  Agardh,  den  Chamisso  hier 


58  

sammelte,  möchte  ich  doch  in  der  That  nichts  weiter 
als  eine  Varietät  des  F.  vcslculosu.s  erkennen,  ohschon 
er  die  einzige  hier  vorkommende  Form  dieses  Tanges  ist. 

Nach  Fuchs  Jlyrica  habe   ich  mich  vergebens  umge- 
sehn-    über  F.  crinitus  bin  ich  noch  in  Zweifel.  — 


Zweiter  Bericht 
über  eine  Excursion  auf  den  Gipfel   des   Werstovoi 
bei  Neu- Archangel  imlNorfolksimd,  in  einem  Schrei- 
ben an  einen  Freund  in  St.  Petersburg. 


Vorerinnerung  von   Ad.  v.  Chamisso. 

Der  Norfolk  -Sund  (Sitka  oder  Siteha  der  Russen), 
von  dessen  üppiger  Vegetation  vor  unsern  Augen  hier  ein 
gelehrter  Naturforscher  ein  treffliches  Bild  entfaltet,  liegt 
unter  dem  57.  Grad  N.  B.  an  der  Nordwest- Küste  Ame- 
rica's,  im  Osten  des  weiten  Meerbusens ,  den  diese  Küste 
bildet,  indem  sie  unter  dem  60.  Grad  N.  B.  in  veränder- 
ter Richtung  nach  Westen  sich  erstreckt,  und  das  vulka- 
nische Gebirg,  welches  sie  bildet,  sich  weiter  nach  W.S.W, 
in  die  Halbinsel  Alaschka  und  die  Kette  der  Aleutischen 
Inseln  verlängert.  Im  Westen  vom  Norfolksund  liegt  zwi- 
schen der  Americanischen  und  der  entgegenstehenden  Asia- 
tischen Küste  eine  Meeresfläche  von  beiläufig  4000  Mei- 
len Breite  (60  zu  einem  Aequatorial- Grad),  die  nur 
die  obenerwähnte  schmale  Landzunge  von  Alaschka  un- 
terbricht. 

Wenn  wir  die  hochstämmigen  Wälder  von  Siteha 
mit  den  winterlichen  Küsten  von  Kamtschatka  vergleichen, 
wo  4  Grad  südlicher,  bei  Petro-Paul,  die  Birke  nur  noch 


m 

sich  baumartig  zu  erheben  vermag.*)  so  finden  wir  auch 
dort  das  Geselz  bestätigt,  welches  aus  der  Venrlciehuna; 
der  Klimale  von  Lissabon  und  Philadelphia.  Paris  und 
Quebec,  England  und  Labrador,  Drontheim  und  Island 
sich  ergiebt ,  und  nach  welchem  die  im  Osten  der  Meere 
gelegenen  Lande  sich  einer  mildern  Temperatur  erfreuen, 
als  die  ihnen  im  Westen  gegenüberstehenden. 

Die  Theorie  erklärt  ungezwungen  die  Thatsachen. 
Die  Meere  sind  die  Ausgleicher  der  Temperatur.  So  wie 
die  Ostwinde  zwischen  den  Wendekreisen  beständig  sind, 
sind  in  höheren  Breiten  die  Westwinde  vorherrschend. 
Sie  bedingen  den  westlichen  Küsten  der  Festlande,  die 
sie  über  das  wärmere  Meer  anwehen,  einen  milderen  W  in- 
ter,  und  hinwiederum  einen  strengeren  den  Ostküsten,  die 
sie  über  das  schneebedeckte  kältere  Land  erreichen.  Der 
Seewind,  der  im  W  inter  dem  nördlichen  Europa  Wärme 
zuweht,  hat  erst  als  Landwind  von  Grönland  her,  Kälte 
der  Insel  Island  zugeführt,  und  vergleichende  meteorolo- 
gische Beobachtungen  erweisen  in  der  That,  dafs  ein  ent- 
gegengesetztes Verhallen  der  Temperatur  auf  Island  und 
im  Norden  von  Europa  statt  findet,  so  dafs  unsere  kälte- 
ren W  inter  und  Monate  gelinderen  W  intern  und  Monaten 
auf  Island  entsprechen,  und  umgekehrt. 

Vor  allen  unter  gleichen  Breiten  gelegenen  Landen 
ist  aber  Europa  begünstigt.  Es  bildet  den  westlichen 
Saum  des  Festlandes,  dem  es  angehört;  der  Golfstrom 
bringt  in  dem  westlichen  Meer,  dem  nördlichen  Atlanti- 
schen Ocean,  eine  beträchtliche  Masse  zwischen  den  Wen- 
dekreisen erwännten  W7assers  in  Umlauf;  und  das  südli- 
che Festland  Africa,    in  einer  Lage,    der  für  die  übrigen 


*)  Vergleiche  hier  und  im  übrigen  meine  Bemerkuugen  und  An- 
sichten, Kotzebues  Reise,  3.  Theil,  p.  155  u.  f.,  und  Linnaca  I. 
p.  2   u.  f. 


60  

Welttheile  nur  kühlende  Meere  entsprechen,  erwärmt  die 
Luft,  die  sich  darüber  hin  in  den  oberen  Regionen  des 
Dunstkreises  von  dem  Aequator  nach  dem  Pole  ergies- 
sen  mufs.  Die  Südwinde,  Strömungen  der  niedern  Luft- 
schicht, die  mit  africanischer  Glut  den  nördlichen  Rand 
des  mittelländischen  Meerbeckens  erwärmen  und  noch  über 
den  43°  N.  B.  hinaus  mit  Palmen  zieren,  mögen  die 
nächsten  anschaulichsten  Wirkungen  dieser  Nähe,  viel- 
leicht   nicht  die    durchgreifendsten  sein. 

Dennoch  können  die  Strömungen  des  Luftmeers  die 
alleinige  Wärme  -  zuführende  Quelle  wohl  nicht  sein,  die 
unsere  Nordlande  in  Hinsicht  des  Climas  begünstigen, 
denn  die  mittlere  Temperatur  der  Luft  ist,  nach  Wahlen- 
berg, im  nördlichen  Europa  niedriger  als  die  der  Erde. 
Unter  dem  46°  N.  B.  findet  in  Europa  Gleichheit  beidei 
statt,  und  nördlicher  nimmt  die  erste  schneller  ab,  als 
die  andere. 

Im  Norden  von  Europa  kommen  bis  gegen  den  71° 
N.  B.  Quellen  und  wintersfliefsende  Bäche  vor,  die  Erde 
gefriert  unter  der  Schneedecke  nicht,  und  in  wohlver- 
wahrte Keller  dringt  der  Frost  nicht  ein.  Im  Norden  der 
Beeringstrafse  hingegen  thauet  schon  unter  dem  Polar- 
kreis im  Kotzebues-Sund  die  Erde  nie  auf;  man  findet 
sie  da  überall  wenige  Zoll  unter  der  vegetabilischen  Narbe 
festgefroren,  und  unter  dem  Humus  und  einer  sehr  dün- 
nen Lehmschicht,  kommt  stellenweis  das  Eis  als  die  Ge- 
birgsarl  in  Oertlichkeitcn  vor,  die  mit  den  Gletschern  un- 
serer Berge  nichts  gemein  haben.  Die  Esquimaux  ver- 
mögen dort  nicht  den  Schoofs  der  Erde  zu  eröffnen,  ihr 
die  Gebeine  ihrer  Todten  anzuvertrauen;  sie  legen  sie 
flach  auf  den  Boden  und  legen  über  dieselben  Treibholz, 
das  sie,  zum  Schutz  wider  die  Raublhiere,  mit  Stcinblök- 
ken  beschweren.  Auf  der  asiatischen  Küste  verbrennen 
die  Tschuktschi  ihre  Todten. 


61 

Wenn  wir  über  den  nördlichen  Küstenstrich  Asiens 
und  Americas  die  Berichte  sammeln,  prüfen  und  verglei- 
chen, so  stimmt  das  Bild,  das  sie  uns  von  diesen  Nord- 
landen  hinterlassen,  mit  dem,  was  wir  selber  in  der  Bee- 
ringstrafse  untersucht  und  wahrgenommen  haben,  im  We- 
sentlichen überein.  Ueberall  der  Boden  gefroren  und  stel- 
lenweise das  Eis  unter  der  begrünten  Erddecke  als  Ge- 
birgsarl.*)  Die  uns  aus  Buch  und  Wahlenberg  wohlbe- 
kannte Beschaffenheit  des  nördlichen  Scandinaviens  scheint 
uns  demnach,  so  wie  die  fortwährend  allmälige  Erhebung 
der  Schwedischen  Küste  am  Botinischen  Meerbusen,  eine 
einzelnstehende  Thatsache  zu  sein,  aus  der  der  umsich- 
tige Naturforscher  nicht  die  Norm  zu  einer  allgemeinen 
Theorie  machen  darf. 

Ad.  v.  Chamisso. 


Mein   lieber  Doctor! 

Ueberzeugt,  dafs  die  Schilderung  eines  in  botanischer 
Hinsicht  merkwürdigen  Punktes  unsrer  Reise  für  Sie  mehr 
Interesse  haben  werde,  als  ein  ganzer  Bogen  voller  Ver- 
sprechungen und  Freundschafts -Versicherungen,  führe  ich 
Sie  gleich  in  den  an  Naturwundern  aller  Art  so  reichen 
Norfolksund,  und  mache  mit  Ihnen  eine  Excursion  vom 
Gestade  des  Meeres  bis  zum  Gipfel  des  Werstowoi.  Viel- 
leicht glückt  es  mir  so,  Ihnen  einen  ungefähren  Begriff 
von  der  Vegetation  der  Umgebungen  von   Neu -Archangel 


*)  Am  Ausflufs  der  Lena,  an  den  Ufern  des  Mackenzie  u.  a., 
wohl  zu  der  dritten  Formation  zu  rechnen,  Saugcthiere  der  Vorwelt 
cntlialtend.  Uns  sind  gegenwärtig  die  Beobachtungen  Gmelins  (ilor. 
Sib.  praef. ),  Adam's,  Wrangel's,  Mackcnzie's  und  Franklin's;  Georgi 
Beschr.  des  Buss.  Beiches  3.,  1.  B.  p.  20.  —  Mehrere  Autoritäten 
Hessen  sich  anführen. 


62  

zu  geben.  —  Weil  es  vollständige  Ebbe  ist,  da  wir  lan- 
den, so  ist  es  nöthig,  eine  kleine  Strecke  Weges  über 
eine  zur  Zeit  der  Fluth  vom  Meere  bedeckte,  leider  etwas 
steinige  Stelle  zu  macben.  Eine  besondere  Form  von 
Fuchs  vesiculosus  überziehe  wie  ein  olivengrüner  Moos- 
leppicb,  die  spitzigen  Steine,  und  erschwert,  wegen  seiner 
Schlüpfrigkeit,  sehr  das  Gehen.  Auf  demselben  wuchert 
an  vielen  Orten  der  merkwürdige  Fuchs  saccatus;  den  Fu- 
chs ulvöides  und  den  F.punctatus  sahen  wir  häufig,  gleich 
rolhen  Läppchen,  in  diese  Matte  verwebt.  Wo  zwischen 
einzelnen  Steinen  sich  noch  Wasser  erhalten  hat,  sind 
Sie  gewifs,  den  schönen  F.  ßoecosus  anzutreffen;  eben 
da  wächst  auch  F.  Larix,  bedeckt  mit  einer  neuen,  viel 
leicht  zur  Tribus  des  saccatus  gehörigen  Art.  Auch  Fu- 
chs mammillosus  und  gigartinus  sind  hier  nicht  selten. 
Auf  einzelnen  kleinen  Steinchen  wohnt  eine  lange  darm- 
förmige  Ulva ;  Fucus  asplenio'ides  fesselt  aber  durch  seine 
liebliche  Farbe  vorzüglich  Ihre  Aufmerksamkeit,  und  F. 
herbaceus  liegt  flach  ausgebreitet,  als  wäre  er  fürs  Her- 
barium präparirt,  auf  diesem  rolhen  Grunde,  und  fällt  auf 
durch  sein  sallatartiges  einförmiges  Grün.  Weiter  gegen 
das  Land  zu,  kommen  Sie  endlich  an  den  Rand,  den  bei 
gewöhnlicher  Fluth  das  Meer  erreicht:  er  ist  bezeichnet 
durch  eine  Bande  von  Seepflanzen,  von  denen  ich  nur 
F.  Lütheanus  (n.  sp.),  co Status,  saccharinus,  csculentus, 
und  hie  und  da  F.  edulis  heraushebe.  Jetzt  verlassen  wir 
also  das  Meergebiet,  und  gehen  eine  Zeitlang  den  eigent- 
lichen Strand  entlang.  Arenaria  pcploides,  Glaux  ma- 
ritima, einige  Cariccs  mit  kriechender  Wurzel,  ein  Jun- 
cus,  der  unsern  7uaritimr/s  zu  ersetzen  scheint,  sind  viel- 
leicht die  ersten  phanerogamischen  Pflanzen,  die  Ihnen 
aufstofsen.  Wenige  Sclnitle  von  Ihnen  landeinwärts  kriecht 
Jreronica  scrpylJifolia  auf  dem  Boden;  Verönica  And- 
gaUis  gesellt  sich   fast  slcts    derselben   bei.     Eben    dieses 


63 

ist  der  Wohnort  von  Potent  i  IIa  anscrhia  und  ruihenico; 
ein  kleines,  sehr  zierliches,  mit  schönen  blauen  Blumen 
prangendes  Sisyriuchium  kommt  hin  und  wieder  unter 
diesen  Pflanzen  vor.  An  einigen  Orten  unterscheiden  Sie 
schon  von  fern  durch  das  ganz  verschiedene  Grün  von  den 
obenerwähnten  Vegetabilien  zwei  Plantagines  und  ein 
TriglocJiin.  Zwischen  diesen  pflegt  sich  vorzugsweise 
das  schöne  DodeeatJicon,  und  an  einigen  Orten  eine  Pe- 
dieularis  (a.sjilenifolia  ?)  anzusiedeln.  Die  am  meisten 
am  Strande  imponirenden  Pflanzen  aber  sind  unstreitig 
ein  Elymus ,  der  eine  ungeheure  Aehre  trägt,  und  eine 
gelbblühende,  oft  zwei  Fuls  hohe  Bartsia*).  Die  einzel- 
nen gröfscren  Steine  bedeckt  eine  vorzüglich  schöne  Po- 
tentilla;  aus  den  Ritzen  derselben  aber  keimt  eine  aller- 
liebste Campanida  mit  grofsen  blauen  Glocken ;  eine  drei- 
blättrige Schirmpflanze,  wie  es  scheint  ein  Selinum  (hier 
Petruschha  genannt),  kommt  auch  gern  an  solchen  Or- 
ten vor.  Im  Schatten  solcher  Steinmassen  aber,  vorzüg- 
lich gegen  den  Wald  hin,  wuchern  Angelica  und  Hera- 
cieum,  über  deren  Species  ich  mich  aber  nicht  zu  äufsern 
wage.  Unter  ihnen  kömmt  auch  die  Sarana**)  und  eine 
Fritdlaria  nicht  seilen  vor.  Pisum  maritimum,  Coch- 
learla  danica.  lianiineidus  acris,  Galium  borcale,  Geum 
uitermediinn.  fiumex ,  Turrilis  lursiita  und  glabra,  und 
eine  Cardamine  möchten  auch  hier  am  schicklichsten 
angeführt  werden  können.     Jetzl   aber  vermag  ich  es  nicht 


*)  Vermuthlich  unsere  Castilleja  pallida  ß  unalaschcensis,  Linn. 
1   p.  5S1.  \    Ad.   v.  Ch. 

**)  Lilium  Kami  sehn  tcen.se  L.  Die  auEUnalaschka  vorkommende 
Form,  die  wir  die  gemeine  amerkam.se] ic  zu  sein  vermuthen,  unter- 
scheidet sich  übrigens  sehr  von  der  kamtschatkischen,  und  scheint 
eine  eigne  Art  zu  sein.  —  Lilfhm  quadrifoliatum  E.  Meyer  in  Ke- 
liq.  Haenkeanac  Fase  II.    p.   i'2G.  yid.   v.  Ch. 


64  

länger,  Sie  vom  Walde  zurückzuhalten,  wohin  schon  lange 
sehnsüchtig  Ihre  Blicke  hingen,  und  längs  dessen  Rande 
wir  hart,  oft  unter  Baumzweigen  uns  krümmend,  und  über 
quer  unsern  Pfad  durchschneidende  colossale  Stämme  weg- 
kletternd, hingegangen  sind.  Weiter  können  wir  aber 
nicht  dringen:  die  jetzt  eingetretene  Fluth  bespült  unmit- 
telbar die  riesenhaften  Bewohner  desselben,  und  erlauben 
Sie  mir  nur  deswegen,  den  Bretlerweg  zu  suchen,  wel- 
chen der  Held  Baranow,  Behufs  seiner  täglichen  Spazier- 
gänge, anlegen  liefs,  und  der  von  seinen  Nachfolgern  zum 
Theil  unterhalten  worden  ist.  Ich  darf  Sie  nicht  gleich 
in  das  Dickicht  führen,  Sie  würden  durch  das  oft  vergeb- 
liche Bemühen,  sich  durchzuarbeiten,  gleich  alle  Kräfte 
zur  weitern  Fortsetzung  unsrer  Excursion  verlieren,  auch 
würde  der  Total -Eindruck  Ihnen  verloren  gehen,  da  Sie 
hier  sehr  mit  sich  selbst  beschäftigt  sein  müfsten.  Unter- 
defs  schauen  Sie  den  Wald  ein  wenig  von  aufsen  an. 
Sie  sehen  schon  hier,  dafs  derselbe  vorzüglich  aus  zwei 
Nadelhölzern  gebildet  wird.  Die  Mittel,  die  uns  zu  Ge- 
bote stehen,  sind  nicht  hinlänglich,  um  die  Species  der- 
selben zu  bestimmen.  Die  in  Sitcha  wohnenden  Russen 
nennen  die  eine  Art  Fichte  {Yely  oder  Jelj),  die  andere 
Lerche  (Listwenj) ,  ohne  dafs  weder  die  eine  noch  die 
andere  Species  mit  den  in  Rufsland  unter  diesen  Namen 
bekannten  Arten  Aehnlichkeit  hätten.  Beide  werden  zur 
Michauxischen  Gattung  Äbies  gezählt  werden  müssen. 
Die  sogenannte  Fichte  scheint  mir  einAnalogon  der  nord- 
östlich- americanischen  Pinus  bahamea  zu  sein.  Beide 
Bäume,  die  sich  vortrefflich  zu  Masten  und  Bauholz  im 
Allgemeinen  eignen  müfsten,  erreichen  eine  ungeheure 
Höhe;  indefs  schätzt  man  das  Holz  der  Fichte  nicht  sehr. 
Es  soll  von  sehr  kurzer  Dauer  sein;  länger  hält  sich  da- 
gegen der  Stamm  der  sogenannten  Lerche.  Aufser  diesen 
Bäumen  bemerken  Sie  an   dem  Rande   des  Waldes    eine 

vor- 


65 

vorzüglich  schöne,  balsamisch  riechende  Eric,  hier  weifse 
Erle  genannt;  ferner  einen  jetzt  mit  grofsen  Blülhcn  pran- 
genden Crataegus  ,nnd  auch  einen  Sorbits,  der  aber  schon 
beginnt,  Früchte  anzusetzen.  Im  untern  Gehölze  unter- 
scheiden Sie  den  Rubus  odoratus  (R.  nutJianus),  der  auch 
unsere  Gärten  in  Europa  schmückt,  hier  aber  nur  mit 
weisser  Blülhe  erscheint  und  keine  Früchte  trägt.  311- 
muhis  giittatus,  wie  es  scheint,  umkränzt  in  der  Thal  den 
Rand  des  Waldes,,  und  nirgends  trifft  man  denselben  in 
gröfserer  Ueppigkeil  an.  Jelzt  haben  wir  aber  endlich 
den  gewünschten  Weg  erreicht,  und  Sie  sehen  sich  bald 
in  der  Mille  der  ungeheuren  Waldungen.  Ihre  Einbil 
dungskrafl  stellle  Ihnen  nie  ähnliche  Stämme  Vor  die  Seele. 
Kaum  hallte  je  die  Axt  in  diesen  Wäldern  wieder.  Die 
Wildnifs,  die  Sic  umgiebt,  ist,  in  der  That,  ungeheuer. 
Sie  schaudern  vor  derselben  zurück.  Seit  Jahrhunderten 
sanken  die  Stämme  hier  nur  durch  die  Last  ihrer  Jahre. 
Die  vermoderten  Uebcrrcstc  derselben  gaben,  ohne  die 
Gestalt  zu  verändern,  ganzen  Generalionen  von  Bäu- 
men Entstehen,  Gedeihen  und  —  Tod.  Slräucher,  Kräu- 
ter und  Moose  kleiden  diese  natürlichen  Gräber  dessen 
ungeachtet  in  das  Gewand  'der  Jugend.  Abgründe  decken 
diese  Stämme,  Hügel  werden  durch  sie  gebildet,  aber  der 
Fufs  sinkt  ein  in  die  nur  durch  Jahre  erzeugte  Asche, 
welche  Cryplogamen  und  annuelle  Gewächse  trügerisch 
verhüllen.  Hier  erblicken  Sie  zwei  verschiedene  Clayto- 
nien,  von  denen  die  eine  mit  romer,  die  andere  mit  weis- 
ser Blüthe  geschmückt  isl.  Mehr  als  einmal  glaubte  ich 
in  der  letzlcrn  Cerasihnn  aquaticum  zu  erblicken.  Ein 
Mayanihcmum ,  mit  grösseren  Blällcrn  als  das  unsrige, 
sehen  Sie  hier  aller  Orlen.  Die  Coriius  succica  trägt 
meistens  so  grofsc  Blumen,  dafs  sie  dieselben  für  den 
Blüthenstand  der  Cornns  florida  hallen  möchten.  Die 
Pyrola  uuiflova  finden  Sie  überall.      Dalibarda  fraga- 

4r  Bd.    is  Heft.  5 


66  

rioides  kriecht  auf  den  vermoderten  Stämmen.  Eine  Calla,*) 
deren  Spatha  an  Gröfse  der   aethiopica    nicht    nachsteht, 
mit  ungeheuren   zebrastreifigen  Blättern,     entspriefst  dem 
feuchten  Boden.     Eine  grofse  strauchartige  Azalea  ist  der 
gemeinste  Strauch.     Eben  so  häufig  tritt  Rubus  spectabi- 
lis,    zugleich   mit  Blüthe    und   Frucht  prangend,    hervor. 
Zwei  Ribes- Arten,    von    denen  das  eine  unser  Ribes  ru- 
brum,    das  andere  das  Ribes  nigrum  vorstellt,    sind  hier 
nichts  weniger    als  selten.     Eine   Segge,    welche    unsere 
Carex  Buxbaumii  zu  vertreten  scheint,  ist  hier  eine  vor- 
zügliche Zierde  des  Waldes.     Ein  Streptopus  ersetzt  un- 
sere Convallaria  multißora.     Trientalis    ist    hier    nicht 
seltener  als  in  unsern  Wäldern,    ebenso   die  Linnaea  bo- 
realis.     Eine  Malaxis  kommt  hier  mit  grüner  und  rother 
Blüthe  vor.      Ein   Cymbidium  sucht   die   Gestalt  unserer 
Corallorhiza  nachzuahmen,    und   Lathraea    Stellen    er- 
scheint nur  an  ähnlichen  Plätzen.     Ein  Vaccinium,  dessen 
Früchte  Ihnen  tagtäglich  als  Heidelbeeren  vorgesetzt  wer- 
den,  verläfst  Sie  auf  dem  ganzen  Wege   nicht.     Plötzlich 
hören  Sie  das  Rauschen  eines  nicht  mehr  fernen  Flusses, 
und    bald  soll   sich  Ihren  Augen   ein   anderes  Schauspiel 
enthüllen.     Die  reiche  Flufswelt   geht    Ihnen    auf.     Einen 
wilden  Bergstrom  sehen  Sie  seine  Wellen  durch  die  wüste 
Waldnatur  rollen-     an    seinen  Ufern  prangt   eine   andere 
Vegetation  als  die  bisher  betrachtete,  wenngleich  die  grös- 
sern Bäume  dieselben  sind.     Nur   hier    erblicken  Sie  die 
einzige  Salix -Kxl,    die   mir  die  Umgebungen  von  Sitcha 
darboten,    sie  gleicht  unsrer  acuminata  Hoffm. ,    scheint 
aber  doch  von  derselben  verschieden.      Aqtrilegia    cana- 
densis  aber,  eine  neue  Spiraea,   ein  Sonchus  mit  fleisch- 
farbenen Blumen,  ein  Doroiücum,   das  schöne  Epilobium 


*)  Das  sogenannte  Dracontium  Kamtschaticum. 


67 

latifoUum,  eine  Poa ,  die,  wie  bulbosa ,  spelzkeimig  ist, 
aber  zwei  bis  drei  Fufs  hoch  wird,  ein  Elymus ,  der  un- 
sern  E.  Carduus  vertritt,  eine  liebliche  Luzula,  sind  lau- 
ter Pflanzenformen ,  die  Sie  bisher  kaum  beobachteten. 
Drei  bis  vier  Saxifragen  können  Sie  hier  einsammeln; 
einen  Rumeoc ,  der  mit  unserm  digynus  Aehnlichkeit  hat, 
eine  schöne  Arabis,  die  über  die  nackten  Flufssteine  ihre 
Zweige  ausbreitet,  Epilobium  montamim,  obscurum  oder 
tetragonum,  ein  Aconitum,  verschiedene  Stellarien,  ge- 
sellen sich  diesen  Arten  zu  und  vermehren  die  Mannig- 
faltigkeit. Verschiedene  Filices ,  die  aber  durchaus  Re- 
präsentanten unsrer  Formen  sind,  erscheinen  mitunter  hier 
sehr  üppig.  Die  andre  Seite  des  Flusses  bietet  ein  ähn- 
liches Bild  dar.  Der  Wald  ist  derselbe,  nur  ist  er  hier 
noch  dichter.  Das  Panax  horridum  aber,  welches  man 
bis  jetzt  nur  hin  und  wieder  als  kleinen  Strauch  sah,  er- 
theilt  der  Gegend  bald  einen  ganz  besondern  Character. 
Es  erscheint  jetzt  sehr  häufig,  und  nimmt  in  jeder  Hin- 
sicht die  Gestalt  der  tropischen  Cecropia  an.  Schwer 
ist  es,  sich  durch  das  Unterholz  zu  winden,  welches  er 
bald  ganz  allein  ausmacht;  bald  nimmt  er  eine  kriechende 
Stellung  an,  bald  erhebt  er  sich  palmenartig  und  breitet 
schirmförmig  seine  breiten  Blätter  aus.  Ein  Glück  ist  es, 
dafs  die  Stacheln,  obgleich  sehr  spitz,  doch  ziemlich  weich 
sind ;  sie  haften  nur  an  der  Epidermis  der  Pflanze,  und  wenn 
man  mit  guten  Handschuhen  versehn  ist,  kann  man  dreist 
vorzüglich  die  alten  Stämme  angreifen.  Eine  Saxifraga, 
vielleicht  pensylvanica ,  kommt  hier  an  den  umgefallenen 
Baumstämmen  vor,  und  liefert  vorzüglich  schöne  Exem- 
plare. Nach  und  nach  erreichen  wir  endlich  den  Fufs 
des  Berges:  auf  den  kleinen  Höhen,  die  wir  aber  noch 
übersteigen  müssen,  wachsen  Epilobium  angustifolium, 
und  die  schon  am  Rande  des  Waldes  bemerkten  niedri- 
gem Bäume.     Nun  gilt  es  aber,  den  Berg  hinanzuklimmen, 

5* 


68  

und  dieses  ist  wahrlich  keine  geringe  Arbeit  und  mit 
Schwierigkeiten  verbunden,  die  ich  Ihnen  nicht  zu  schil- 
dern vermag.  Der  stets  feuchte  Boden  (denn  es  regnet 
hier  fast  das  ganze  Jahr  hindurch)  vermehrt  die  Unan- 
nehmlichkeiten um  Vieles,  er  sinkt  unter  den  Füfsen  des 
Wanderers  weg.  Wollen  Sie  längs  den  umgefallenen 
Bäumen  hinauf  klettern,  so  streifen  Sie  bei  einem,  selbst 
nur  schwachen,  Versuche  sich  zu  halten,  nicht  selten  die 
ganze  Moosrinde  von  denselben  ab.  Dabei  ist  der  Berg 
an  einigen  Stellen  sehr  steil,  der  Wald  fast  undurchdring- 
lich dicht.  Glücklich  sind  Sie,  können  Sie  hier  eine 
Schlucht  erreichen ,  in  der  ein  Waldbach  sich  herunter- 
stürzt, aber  an  solchen  Orten  nülhigen  steile  Abhänge  uns 
nicht  selten  zum  Umkehren.  Die  Vegetation  war  indefs 
bisher  immer  dieselbe,  jetzt  aber  wird  der  Wald  stellen- 
weis lichter  und  die  eigentliche  Region  des  Panax  be- 
ginnt. Schon  vom  Meere  aus  sahen  Sie  zwischen  dem 
dunklen  Nadelholz  diese  lichten  Stellen  und  hielten  sie 
für  Laubholz.  Freilich  kommen  auch  gerade  an  solchen 
Orten  hohe  Stämme  einer  Erle  vor,  $\e  hier  rolhe  Erle 
genannt  wird  und  nicht  balsamisch  riecht,  allein  nur  ein- 
zeln erscheinen  dieselben  im  /towö^r-Gesträuche  und  um  das- 
selbe. Der  Wald,  den  wir  aber  gleich  dichter  wieder  vor  uns 
sehen,  besieht  von  jetzt  an  vorzüglich  aus  einer  herrli- 
chen Thuia,  wegen  ihres  wohlriechenden  Holzes  Dusch- 
nik,  auch  Duschnoic  dcrewo  (Riechholz),  genannt.  Sie 
ist  das  hier  am  meisten  geschätzte  Holz.  Der  Baum 
kommt  freilich  auch  häufig  genug  ganz  unten  am  Fufse 
des  Berges  und  sogar  bis  am  Meer  hin  vor;  allein  dort 
mufs  man  immer  nach  demselben  suchen;  durch  die  Menge 
der  beiden  andern  Nadelhölzer  wird  er  den  Blicken  ent- 
zogen; hier  aber  bildet  er  fast  ganz  allein  den  Wald,  und 
nur  selten  noch  begegnen  uns  die  Fichte  und  Lerche. 
Letztere  hält  indessen  noch   am  längsten   vor.     In    dieser 


b9 

Gegend  sehen  wir  ein  Blcchnum  sehr  häuüg,  was  uns 
unten  kaum  auffiel.  Pyrola  secunda  erscheint  dann  und 
wann,  desgleichen  ein  kleines  Lycopodinm.  Noch  höher 
Irill  eine  schöne  Convallaria  auf,  unsrer  latifolia  ver- 
wandt, aber  durch  rolhe  Blumen  ausgezeichnet.  Eine  gelb- 
blühende  Viola  nimmt  grofse  Stellen  in  dem  jetzt  leich- 
ter zu  durchschreitenden  Walde  ein:,  den  Panax  sehen 
wir  jetzt  aber  gar  nicht  mehr.  Rubus,  Ribes  und  die 
andern  Waldsträucher  haben  lange  aufgehört,  nur  Vacci- 
nia  und  Azalea  erscheinen  noch  hin  und  wieder.  .  .  . 
Y\  enn  Ihre  Augen  sie  auch  nicht  sähen ,  so  würde  der 
Geruch  Ihnen  doch  jetzt  die  Anwesenheit  einer  Valeriana 
verrathen,  die  nur  in  dieser  Berghöhe  vorkommt.  Sie  ist 
unsrer  officinalis  oder  eigentlich  dem  Phu  verwandt, 
möchte  aber  doch  wohl  eine  eigene  Art  bilden.  Der  Ge- 
ruch der  Wurzel  ist  durchdringend,  und  bei  weitem  kräf- 
tiger als  die  in  unsern  Apotheken  gebräuchliche.  Die 
Russen  nennen  sie  Kalochenslaia  Korenj  (Kaloschen- 
Wurzel),  weil  die  Ureinwohner  dieser  Gegend  sie  ganz 
vorzüglich  hoch  schätzen.  Sie  wenden  sie  fast  gegen  alle 
Krankheiten  an  und  schreiben  ihr  Wunderkräfte  zu.  Der 
grofsen  Schwierigkeiten  wegen,  mit  denen  ihr  Einsammeln 
verbunden  ist,  steht  sie  in  sehr  hohem  Preise,  und  nur 
sehr  ungern  tauschen  die  Kalo.schcn  ihren  Yorralh  aus. 
Jetzt  auch  erscheint  fast  zum  crstcnmale  die  sonderbare, 
bisweilen  fast  mannshohe  Eschscholtzische  Pyrola*) ,  die 
ich  anfangs  aufzufinden  verzweifelte.  Sie  fängt  aber  jetzt 
eben  erst  an  auszuschlagen,  und  nur  an  sonnigen  Stellen 
können  Sie  Blüthen  antreffen ,  die  Früchte  vom  vorigen 
Jahre  sammeln  Sie  aber  schon  jetzt  mit  den  jungen  Blät- 
tern ein.     Der  Wald  ist   indefs  sehr  licht  geworden ;    die 


)  fruticosa  ramosissima »    habitu  Azaleae   aut.  Meuzicsiae. 


70  

Thuia  hat  an  Gföfse  sehr  abgenommen;  eine  Pinus,  die 
unserer  Mugho  zu  vergleichen  wäre,  hat  sich  ihr  zuge- 
sellt. Es  bleibt  diese  Art,  die  man  hier  Tanne  (Soma) 
nennt,  gewöhnlich  sehr  niedrig;  in  der  Tiefe  erscheint  sie 
auch,  dort  aber  nur  selten  im  eigentlichen  Walde,  sondern 
mehr  in  Torfbrüchen.  .  .  .  Jetzt  aber  nur  noch  eine 
schwierige  Stelle  und  wir  haben  das  erste  Kreutz  erreicht. 
Verlassen  Sie  sich  aber  nicht  zu  sehr  auf  den  Rasen  von 
Empetrum  nigrum;  suchen  Sie  sich  lieber  an  eine  Py- 
rola  zu  hallen;  diese  wurzelt  zwischen  hohem  Gesteine. 
Nun  sind  wir  oben  und  eine  ganz  neue  Vegetation  bietet 
sich  dar.  Der  Boden  ist  dicht  bedeckt  mit  Andromeda 
tetragona  und  einer  andren  Art,  die  ich  cmpetrifolia  nen- 
nen möchte.  Eine  Menziesia  mit  grünen  umbellenförmig 
gestellten  Blumen  drängt  sich  dazwischen;  an  andern  Stel- 
len überzieht  eine  rasenartig  kriechende  Saceifraga,  die 
unsrer  S.  Stembergii  an  Wüchse  gleicht,  das  Gestein. 
In  der  Nachbarschaft  des  Schnees,  der  hier  noch  weite 
Stellen  bedeckt,  schiefst  ein  besonderes  Dodecatheon  her- 
vor. Eine  Menyanihcs  mit  nierenförmigen  Blättern  wohnt 
auch  in  der  Nachbarschaft  des  ewigen  Schnees,  kommt 
aber  auch,  nur  in  einer  viel  gröfsern  Form,  ebenfalls  an 
halb  trockenen  Sümpfen  in  der  Tiefe  vor.  Ein  allerlieb- 
ster Aster,  der  unsern  Ainellus  vertritt,  Geummontanum? , 
Andromeda  polifolia,  Empetrum  nigrum,  und  zwischen 
denselben  versteckt  Coptls  trifoliata,  Azcdea procumbens 
und  einige  Alpengräser  und  Frühlings  -Carices  vollenden 
das  Bild  dieser  Region,  ein  Bild,  welches  Sie  auf  den 
Gipfeln  verschiedener  Berge  dieser  Höhe  wiederholt  fin- 
den. Steigen  wir  aber  noch  höher,  so  begegnen  wir  bis 
zum  letzten  Kreuze  noch  einer  schönen  Matte,  die  aus 
einer  grofsen  Anemone,  einer  rothblühenden  Bartsla,  ei- 
nem Wperi-Iianunadus  und  mehreren  der  schon  oben 
erwähnten  Kräuter  zusammengesetzt  ist.     Auch  die  letzten 


71 

strauchartigen  Nadelhölzer  haben  hier  aufgehört,  selbst  eine 
Art,  die  fast  nur  auf  den  Gipfeln  der  Berge  vorkommt, 
und  die  ich  vorher  anzuführen  vergessen  hatte.  Den  Ein- 
wohnern von  Sitcha  schien  diese  Art  ganz  entgangen  zu 
sein;  Keinem,  dem  ich  sie  zeigte,  war  sie  bekannt.  Es 
ist  eine  äufserst  schöne,  sehr  gedrungene,  und  in  Spren- 
geis System  wenigstens  nicht  angeführte  Species,  mit 
kleinen,  umgekehrt  eiförmigen,  auf  beiden  Seiten  gleich- 
farbigen Blättern.  ...  So  hätte  ich  Sie  denn  zu  der 
Stelle  gebracht,  wo  bisher  alle,  die  sich  hinauf  wagten, 
umzukehren  pflegten ;  hinter  uns  liegt  aber  noch  der  nackte 
felsigte  Gipfel,  den  ich  so  gern  erklimmen  möchte,  Frei- 
lich müssen  wir  erst  wieder  zu  einer  bedeutenden  Tiefe 
hinabsteigen;  allein  gewifs  finden  wir  dort  einige  hübsche 
Alpenpflänzchen.  Auf  Schneefeldern  rutschen  wir  hinab, 
erreichen  aber  glücklich  bald  den  Fufs  der  noch  zu  be- 
steigenden pyramidenförmigen  Spitze.  Nur  mit  genauer 
Nolh  hält  man  sich  hier  an  dem  vollkommen  nackten  Ge- 
stein; unter  Ihren  Füfsen  rollen  die  Steine  in  ungeheure 
Abgründe  hinab.  Nur  ein  einziger  Fehltritt,  nur  ein  ein- 
ziges Mal  eine  vorragende  Steinspilze  unbehutsam  ange- 
fafst,  und  Sie  fallen  unvermeidlich  in  die  Grausen  erre- 
gende Tiefe.  Nur  hie  und  da  ragt  eine  kleine  Carex 
aus  den  Felsenspalten  hervor,  dort  ein  zierlicher  Jimcils, 
da  eine  Draba.  Sie  dürfen  es  aber  kaum  wagen,  nach 
der  Cciräaminc  zu  greifen,  die  kaum  einen  Schritt  weit 
von  Ihnen  entfernt  ist;  eher  können  Sie  es  schon  mit  der 
Achilha  versuchen ,  die  einen  ziemlichen  Rasen  bildet. 
Auch  diese  schwere  Partie  wäre  denn  endlieh  zurückge- 
legt, und  jetzt  können  Sie  sicher  und  ohne  Gefahr  den 
Gipfel  erreichen.  Ein  Cerastimn,  eine  Pcdicularis  und 
eine  neue  Saxifraga  bringen  Sie  noch  mit  hinauf,  be- 
dauren  aber  oben,  wo  eine  grausige  Kälte  wehet,  dafs  Sie 
von   allen  den   auf  diesem  gefahrvollen  Wege  gesammel 


72  

ten  Pflanzen  fast  nur  einzelne  Exemplare  erhalten  konnten. 
Lange  aber  werden  Sie  auf  dem  Gipfel,  wo  kaum  fünf 
Personen  Platz  finden,  nicht  verweilen,  um  so  mehr,  da 
starker  Nebel  nicht  die  geringste  Aussicht  gestattet.  Die 
Kälte  treibt  Sie  ohnedies  weg,  Ihre  Hände  sind  verklammt 
und  das  Herunterkommen  erscheint  Ihnen  noch  um  vieles 
gefahrvoller  als  das  Hinaufsteigen.  Allein  das  bleibt  Ih- 
nen schon  überlassen  und  ich  erwarte  Sie  unten  am  Fufs 
des  Berges  in  einem  Torfmoore,  um  ernstlich  an  den 
Rückzug  nach  Hause  zu  denken.  Hier  sehen  wir  eine 
allerliebste  kleine  Gcnticma  mit  weifsen  Blumen;  eine 
Careoc,  die  ich  von  unserer  C.  microglochin  nicht  zu  un- 
terscheiden weifs,  ist  aber  hier  die  am  häufigsten  vorkom- 
mende Pflanze.  Im  Ganzen  aber  möchten  sie  auf  der 
heutigen  Excursion  gegen  20  —  25  Riedgräser  eingesam- 
melt haben.  An  gTÖi'scrcn  Pflanzen  war  Ihre  Ausbeute 
noch  reicher.  Veratmmi  albinn,  Scirpns  midticaulis. 
Eriophonim  ScJ/eitcJizeri  und  gracile,  Drosera  rotundi* 
folia,  T^accinium  Oxycoccos ,  Vitis -idoea ?  eine  dem 
tdiginosmn  ähnelnde  Art,  Ledian  palustre,  Andromeda 
latifolia ,  eine  grofse  Hclonias,  eine  My  rieft ,  Jimiperus 
prostratus ,  Arbid  us  Uva  ursi,  Polysom  im  viviparum, 
nehmen  Sie  im  Vorbeigehen  noch  mit.  An  dem  See,  den 
wir  jetzt  umgehen ,  bemerken  Sie  noch  Cqmartan  palu- 
stre, Potamogeton  natans ,  Nymphaea  lutea ,  Montia  fou- 
tana,  Menyanthes  trifoliata,  Hippuris  vulgaris,  Jtmcus 
subvertieiljatus,  und  drei  verschiedene  Sanguisorbcn,  des- 
gleichen auch  noch  einige  Umbellaten.  Jetzt  sind  wir 
Gottlob  wieder  nahe  bei  dem  Etablissement.  Isnpyrum 
fumarioides  sammeln  Sie  noch  auf  den  abgehauenen  Baum- 
stümpfen. Zwischen  den  Häusern  endlich  haben  Sie  noch 
Chenopodium  albnm,  Urtica  dioica,  Matricaria  Chamo- 
milla  ohne  Strahlen,  Sisymbrium  Barbaren ,  Älsinc  me- 
dia und  einiges  andere  gemeine  Kraut  auszulesen,  um  so 


73 

beladen  zu  seyn ,    dafs   Sie   kaum   durch    die  Thüre  Ihres 
Hauses  kommen  können. 

Da  haben  Sie  denn,  mein  theurer  Doclor,  meinen 
botanischen  Bericht  über  Sitcha;  ich  wünsche,  dafs  Ihnen 
derselbe  Vergnügen  machen  möge.  Ich  habe  ihn  irichl 
ohne  grofse  Mühe  und  Zeitaufwand  abgefafst.  Möchten 
Sie  in  demselben  einen  wiewohl  nur  schwachen  Beweis 
sehen,  dafs  ich  mich  stets  mit  wahrer  Freude  der 
Stunden  erinnere,  die  ich  mit  Ihnen  zu  verleben  so 
glücklich  war.  — 


u 


.     MEDICAGO  CORYMBIFERA. 

Eine  neue  deutsche  Art,  aufgefunden  und  beschrieben 
von  Dr.  W.  L.  E.  Schmidt, 

(Hierzu  Tab.  I.) 


Auf  einer  botanischen  Excursion,  die  ich  im  Spätsom- 
mer des  verflossenen  Jahres  längs  der  Secküste  der  Insel 
Usedom  unternahm,  führte  mich  auch  mein  Weg  nach 
Swinemünde,  von  wo  ich  schon  zu  wiederholten  Malen 
mit  sehr  interessanten  Pflanzen  in  die  Heimath  zurückge- 
kehrt war*)  Auch  diesmal  konnte  ich  der  Lust  nicht 
widerstehen,  doch  wenigstens  jene  bekannten  Plätze  wie- 
der aufzusuchen,  wenn  gleich  die  Hoffnung,  jene  Lieblinge 
noch  zu  finden,  wegen  der  vorgerückten  Jahreszeit,  sehr 
schwach  war.  Indessen  fand  ich  nicht  nur  diese  noch 
unter  den  Nachzüglern,  sondern  auch  eine  Menge  anderer 
Pflanzen,  die  ich  früher  hier  nicht  gefunden  hatte,  von 
denen  ich  nur  Plantago  Coronopus  >  Sencbiera  Corono- 
pus >  Solanum  littorale  Raab,  Anthyllis  maritima,  Che- 
nöpodium  iPulvaria,  Linaria  striata,  Arenaria  salina, 
nennen  will.  Während  ich  aber  die  Wiese  dicht  an  der 
Swine  durchzog,  um  die  Fufs- hohen  unvergleichlichen 
Exemplare  von  Samolus  Valerandi  ix\  sammeln,  stiefs 
ich  auch  auf  ein  Medicago,  dessen  Habitus  und  Inflores- 
cenz  etwas  sehr  x\bweichendes  und  Eigenthümliches  zeigte. 


*)  Siehe  Flora  Sedinensis  auctoribus    F.  G.  Th.  Rostkovio    et   G. 
L.  E.  Schmidt  Sedin.    1S24. 


75 

Leider  fand  ich  nur  wenige  Exemplare,  allein  diese  wa- 
ren doch  hinreichend  genug,  um  hei  der  angestellten  Un- 
tersuchung diese  Pflanze  als  eine  neue  Species  des  Genus 
Medicago  nachzuweisen.  Ich  legte  späterhin  dem  Herrn 
Geheimenrath  Link  und  dem  Herrn  Professor  Hayne 
diese  Exemplare  zur  Prüfung  vor,  und  da  auch  diese  Her- 
ren die  Aechtheit  der  Species  bestätigten,  so  zögere  ich 
nicht  länger,  sie  dem  botan.  Publico  bekannt  zu  machen. 

Mebicago  corymbifera. 

M.  annua^  caule  adscendenti,  foliolis  obovato-eunca- 
tis  apice  denticulatis,  stipulis  dentatis,  corymbis  composi- 
tis  densifloris,  peduneulis  pedicellisque  glanduloso  pilosis, 
leguminibus  reniformibus  rugosis  subpilosis  monospermis. 

Habitat  in  maris  baltici  littore  locisque  humidis  gra- 
minosis  prope  Swinemundiam;  floret  exeunte  aestate.  O  — 

Radix  fibrosa. 

Caulis  adscendens,  tetragonus,  subflexuosus,  in  exem- 
plaribus  minoribus  magis  quam  in  majoribus,  inferne  pu- 
bescens,  superne  glanduloso -pilosus,  simplex,  stipulatus, 
foliosns,  6"  —  i\*   longus. 

Slipulae  ovato-acuminatae^  basi  cordatae,  subpubes- 
centes. 

Folia  alterna,  petiolata;  petiolis  magis  minusve  lon- 
gis,  pilosis.  superioribus  glanduloso -pilosis;  ternata,  folio- 
lis lateralibus  subsessilibus,  medio  petiolato,  obovato-cu- 
neiformibus  vel  euneiformibus,  summis  angustioribus,  apice 
dentatis,  mucronatis,  subtus  pilosis,  subserieeis,  superiori- 
bus pilis  glandulosis  ciliatis. 

Pendunculi  alterni,  axillares  et  terminales  interdum 
duo  simul  progredientes,  foliis  multo  longiores,  teretes, 
glanduloso -pilosi,  interdum  bracteati,  apice  composite- 
corymbosi,  pedicellis  scilicet  haud  simplieibus  sed  iterum 
corymbosis. 


Pedicelli  glanduloso-pilosi,  basi  bracteati,  bracleis 
ninutissimis  setaccis;  inferiores  elongati,  apice  corymbosi. 

Corymbi  densiflori,  compositi. 

Calyx  profunde  5partitus,  dentibus  inaequalibus. 

Flores  minutissirni,  ochracei,  permulti   steriles. 

Legumina  atra,  reniformia,  rugosa,  subpilosa,  mono- 
sperma. 

Semen  rolundum,  ferrugineum. 


Nach  dieser  gegebenen  Beschreibung  findet  die  Pflanze 
r  ihren  Platz    neben  Medici 
jedoch  durch   die    angelühr 
den  ersten  Blick  unterscheidet. 


zwar  ihren  Platz    neben  Mcdicago   hipulina ,  von  der  sie 
sich  jedoch  durch   die   angeführten  Merkmale    gleich    auf 


Erklärung  der  Kupfertafel   Tab.  I. 

a)  Der  obere  Theil  der  Pflanze  in  natürlicher  Gröfse ; 
b)  der  Kelch  mit  den  Staubfäden  und  Pislill;  c)  die 
Fahne ;  d)  ein  Flügel ;  e)  der  Nachen ,  und  f)  die 
Frucht;  alles, vergrölsert. 


77 


DE 

DIGITALI  PURPUREA  HEPTANDRA. 

(conf.  Linn.  I.  p.  571.) 
addit 

ADELBERTUS    de    CHAMISSO. 

Vigebat  adhuc  A.  D.  1827  slirps  Digitalis purpureae, 
quae  A.  D.  1826  floribus  heptandris  florebat;  caules  au- 
tem,  vel  ternperie  vel  insectis  afflicti,  tabescebant,  nee 
flores  sunt  explicall.  In  alabaslris  marecscenlibus  par- 
tes observabantur  descripto  modo  abnormes.  Superve 
niens  hiems  plantam  neeavit. 

Impregnala  florum  minus  monstruosorum ,  antheris 
nempe  gaudentium,  stigmati  approximatis,  germina  A.  1826 
semlna  perfecta  solverunt,  quae  botanicis  hortulanisque 
pluribus  tradidi  colenda.  Ex  iis  edueta  proles  pluribus 
in  hortis  nunc  viget,  nee  tarnen  biennes  plantae  adhuc 
floruere,  nisi  paucae,  ipsa  mea  cura  educlae.  Tres  erant 
slirpes,  quae  mihi  aestate  1828  floruere:  integratus  in 
illis  speetabatur  speciei  legitimus  typus,  vesli- 
gio  nullo  materni  vitii  superstite.  Color  caeterum 
cuique  diversus:  ad  modum  pallescens,  purpurascens ,  sa- 
turale  purpureus. 

Aliam  ejusdem  speciei,  nee  minus  insignem  varieta- 
tem  observavit  Lindley ,  cujus  addere  verba  non  pigebit: 
aestate  präeterita  varietatem  singularem  circa  Sulloniacas 
spontaneam  legi,  floribus  minoribus  aequalibus 
5fidis;  saepe  diandris,  quaquaversis  cum  vera  l>i- 
gitali  purpurea  intermixlam.     Lindl.  Digit.  Monog.  p.  10. 


/8 


FLORULA  INSULAE  STI.  THOMAE 

Indiae  occidentalis, 

concinnata 

a   D.  F.  L.  de  SCHLECHTENDAL 

( Continuatio,  v.  Linn.  III.  p.  251.) 

GUTTIFERAE. 

(DC.  prodr.  1.  p.  5Ö7.J 

MAMMEA. 

In  charactere  generico  apud  Candollium  1.  c.  Calyx 
2-sepalus  dicitur,  secundum  Jacquinium  est  monophyllus 
(basi  saltem)  bi-  aut  tripartitus.  Corollae  sunt  pelala  4 
apud  Candollium,  totidem  aut  5  aut  6  ex  Jacquinio;  sex 
petala  ipsi  observamus  in  calyce  biparliio. 

37.  Mammea  americana  L.,  Jacq.  Amer.,  DC.  I.  c. 

Arbor  pulcherrima .  fructus  subglobosus,  diamelro 
4  —  5  pollicari,  sapore  Cydoniae.  Folia  elegantissime 
parallele  venosa,  venis  inter  se  anastomosantibus ;  inter- 
stitia  retis  vasculosi,  utrinque  in  siccis  prominentis .  pun- 
clis  pellucidis,  crebris  minutisque,  subrotundis,  interdum 
costam  versus  in  lineas  subconfluentibus,  et  jam  extus  in 
utraque  pagina  folii  sicci  conspicuis  insigniuntur.  Flores 
duo  pluresve  ex  axillis  foliorum,  pedunculati.  Peduncu- 
lus  pollicaris  circiter,  basi  incrassalae  articulalim  quasi 
impositus,  eodemque  loco  bracteis  duabus  oppositis,  par- 
vis  (3  lin.  iongis),  semiamplexicaulibus,  oblongis,  subspa- 
thulalis,    aculis,    forma  paululum  variabilibus ,   mox  deci- 


79 

duis  est  munitus,  quibus  dejectis  e  cupula  margine  trun- 
cato  orientem  credis.  Slamina  numerosa,  in  mascnlis 
floribus  toium  explenles  spatium  internum,  semper  recta 
et  in  alabaslro.  Filamentum  basi  angustura,  filiforme,  sensim 
apicem  versus  dilatatur  atque  connectivum  efformat,  cui 
laleraliter  antherae  loculamenta  sibi  opposila  et  rima  lon- 
gitudinali  dehiscentia  ila  sunt  affixa,  ut  apiculus  conne- 
clivi  ea  superat. 

Clüsia  alba   West  l  c.  p.  312. 

Calopiiyllüm  Calaba  West  l.  c.  p.  292. 

ERYTHROXYLEAE. 

(DC.  prodr.    1.    p.    573J 
ERYTHROXYLUM  L.,  DC.  1.  c. 

38.     Erythroxylum  breuipes  Bertero,   DC.  I.  c? 

Eiythroaylum  areolatmn  Hb.  Willd.  n.  8873.  fol.  1., 
specimen  Vahlianum,  exacte  convenit  cum  planta  nobis- 
cum  ex  insula  Sli.  Thomae  communicata ,  sed  auctorum 
deseriptiones  venas  duas  laterales  nervo  subparallelas  pos- 
cunt,  quas  nee  in  Willdenowianis  nee  in  nostris  videmus 
speeiminibus;  in  altera  igilur  sectione  speciem  reperiim- 
dam  credidimus,  nee  ullum  aliud  similius  reperimus  Ery- 
tbroxylum,  quam  illud  Domingense  et  Portoricense,  valde 
affine  dictum  Er.  hyperieifolio  Mauritiano,  quod  in  Hb. 
JVilld.  n.  8874  possidemus.  Sed  folia  tribuuntur  illi 
5  —  6  lin.  tantum  longa,  quae  in  nostris  ad  pollicem 
usque  elongata  offendimus,  quod  vero  vix  ullius  foret  mo- 
menti.  Non  praetervidendum  ceterum,  Jacquinium  in  dc- 
scriptione  Er.  areolati  in  Slirp.  Amer.  expressis  verbis 
haec  adnotasse:  „Folia  etc.  dorso  leueophaea  tribusque 
lineis  longitudinalibus  basi  el  apice  unitis  (interdum  ab- 
sentibusl)   insignita,  alterna  etc.,"    quo  evincitur,    lineas 


80  

illas  laterales  s.  venas  aream  efficienles  haud  certum  prae- 
bere  speciei  signum,  sed  modo  Status  perfeclioris  esse  les 
timonium,  varietatem  igitur  slatui  posse  nullis  lineis  in- 
signitam  haud  areolatam,  nosiraque  tunc  specimina  et 
Vahliana  et  sine  dubio  et  Berleriana  ad  hanc  Er.  areo- 
lati  genuini  varielalem  fore  tradenda.  Nee  revera  inter 
specimina  desunt  folia ,  venae  lateralis  formandae  nisum 
manifestantia. 

Epidermis  ramorum  juniorum  fuscescens,  verrueulis 
crebris  oblongis  albidis  tactu  pereipiendis  plus  minusve  ob- 
sessa.  Folia  breviler  peiiolata,  obovata,  obtusissima,  basi 
magis  minusve  euneata,  levissime  emarginata,  cum  mucro- 
nulo  minuto  (medii  nervi  apice)  in  sinu;  maxime  evoluta 
pollicem  longa  8que  lineas  versus  apicem  lata,  minima 
3  —  4  lin.  longa;  venae,  pennatim  decedentes,  versus 
marginem  invicem  conjunguntur;  rete  vasculosum  totum 
in  utraque  pagina  foliorum  siecorum  prominulum.  Sti- 
pula  semiamplexicaulis,  subiriangularis,  acuta,  membranacea, 
fuscescens,  inlrafoliacea  aut  extus  ad  basin  cum  petiolo 
tantum  unita,  inter  peliolum  ramumque  libere  adstans  et 
folio  lapso  perdurans.  Flores  solitarii  geminive  peduneu- 
lati  ex  inferioribus  ramulorum  axillis,  in  nostris  haud  ade- 
rant,  sed  fruetus  tantum,  insidentes  peduneulis  circiter 
3  lin.  longis,  calyce  persistente  suffulti,  ipsi  3  lin.  longi, 
drupacei,  uniloculares  sed  immaturi. 

MALPIGHIACEAE. 

(DC.    prodr.    I.  p.    577J 
BL\LPIGIIIA    (DC.  1.  c.) 

39.  Malpigiiia  glaura  L.,  DC.  I.  c.  p.  578. 
Haud  omnino  est  glabra,  ramuli  novelli  petioli  et  pe- 
dunculi  pilis  serieeis  adpressis,   lentis  ope  conspieuis,  ju- 

niori 


81 

niori  in  aetate  praesertlm  sunt  obtecti.     Flores  nequaquam 

semper  umbellati,    sed  saepius  solitarii  geminive,     ut  vi- 

detur   abortu.      Pedunculi   semper  articulati,    ad    genicu- 

lum    bracteis    paucis    minutis    donali.      Calyx    in    fruclu 

persistit. 

Malpigiiia  nitida   )    rrr       ,  „,_ 

)    West  l.  c.  p.  286. 
—         urens    }  r 

BANISTERIA  (DC.  1.  c.  p.  587.) 

40.    Banisteria  periplocaefolia  DC.  I.  c.  p.  589. 

Specimine  a  Candollio  hoc  sub  nomine  atque  eadem 
ex  insula  accepto  cerlissimi  sumus  facti,  nos  eandem  ha- 
bere planlam,  quam  insuper  iisdem  sub  formis  servamus 
ac  Candollius,  foliis  eximie  magniludine  et  forma  variabi- 
libus,  nunc  3  fere  poll.  longis,  sesquipollicem  latis,  nunc 
pollice  paullo  longioribus,  semipollicem  latis,  in  eodem 
ramo  mox  oblongo-linearibus,  mox  late  elliptis  subrotun- 
disve.  Foliorum  basis  saepius  revera  cordata.  Petiolus 
ad  insertionem  ulrinque  glandula  nigricante,  pezizaeformi, 
lateri  ejus  insidente,  ornatus.  Corymbi  20  —  30  flori,  pe- 
dunculis  infimis  vix  pollicis  longitudinem  attingentibus, 
omnibus  paulo  supra  basin  articulatis  et  bracteolalis.  Cau- 
lis  dextrorsum  volubilis.  — 

Banisteria  purpurea     )    T„       ,  „._. 

i       -c  /•      \    West  l.  c.  p.  286. 
—         lancijolia    }  r 

SAPINDACEAE. 
(DC.  prodr.  1.  p.  601J 

CARDIOSPERMUM  (DC.  1.  c) 

41.     Cardiospermum  Halicacabum  L.,  DC.  1.  c. 
Indiae  Orientalis  et  forsan  Caribaearum  indigenum  dici- 

4r  Bd.  U  Heft.  6 


82  

tur,  omnes  reliquae  species  Americanae,  una  Africana,  sed 
Card,  grandißorum  ad  Congo  fluv.  provenit,  nee  non  spe- 
cies ab  Halicacabo  vix  distinguenda    (cfr.   R.  Br.   verm. 

Sehr.  1.  p.  1SS.J 

Cardiospermum  bipinnatum  West  l.  c.  p.  281. 

SERJANIA   (DC.  1.  c.  p.  602.) 

42.  Serjania  lucida  Schum.,  Hb.  Willd.  n.  7723. 
speeimen    Vahlianum. 

Caulis  angulato  -  sulcatus,  inferne  glaber,  ad  apices  pi- 
lis  brevibus  rufidulis  obsitus.  Folia  petiolata,  biternata, 
glabra,  supra  lucida,  peliolus  communis  non  alatus  nee 
rami  ejus  laterales,  sed  supra  canaliculatus  mediaque  li- 
nea  elevata  piligera  notalus.  Petioli  breves  pariiales  s. 
foliolorum  sunt  alati.  Foliola  ex  ovato-  aut  elliptico-lan- 
ceolata  acuta;  a  medio  ad  apicem  inaequaliter  serrata,  im- 
paria  magis  evolula,  paribus,  lateralium  saltem  triadum,  mi- 
noribus  ovalis  subroiundisve.  Ex  axillis  foliorum  superio- 
rum  proveniunt  racemi  bipollicares  e  racemulis  compositi 
et  sub  floribus  cirrhis  duobus  planis  deorsum  convolutis 
instrueti.  Racbis  omnis  et  calyx  extus  tenuiter  pulveru- 
lento- quasi  pubescens.  Rachides  partiales  saepius  oppo- 
siti  peduneulique  bracteis  minimis  acutis  suffulciuntur. 
Filamenla  pilosa.     Fruclus  non  vidimus. 

Paullinia  curassavica  West  l.  c.  p.  281. 

MEL1COCCA  (DC.  1.  c.  p.  614.) 

43.  Melicocca  bijuga  L.  (descr.  et  depict.  apud 
Jacquinium  et  Jussieuum.) 

Specimina  aeeepimus  fructibus  junioribus  onusta.  Rete 
vasculosum  in  foliis  siccis  utrinque  prominulum,  venae,  alter- 
natim  e  costa  media  plana  prodeuntes,  marginem  peiunt, 
quem  sequuntur  usque  dum  cum  sequenti  anastomosant. 


83 

DODONAEA  (DC.  1.  c.  p.  616.) 

44.  Dodonaea  viscosa  L. 

Filamenta  brevissima.  Antherae  ovales  basifixae,  lo- 
culamentis  appositis  longiludinaliter  dehiscentibus.  Sta- 
mina  tota  calyce  paullo  breviora.  Stylus  2  lin.  et  ul- 
tra longus,  stigmaie  bi-  aut  trifido,  hinc  fructus  bi-  aut 
trilocularis,  bi  -  aut  trialatus  in  eodem  ramo.  Folia  juniora 
et  fructus  juniores  viscosissima,  quasi  vernice  obducta. 
Spermophorum  in  medio  dissepimento ,  in  unoquoque  lo- 
culamenlo  bina  gerens  semina  subglobosa  laevia  atra,  quo- 
rum  analysin  vide  apud  Gaertnerum.  Funiculus  umbili- 
calis hilum  intrans  paululum  dilatatur  efficitque  carunculam 
parvulam  rubram. 

MELIACEAE. 
(DC.  prodr.  1.    p.  619J 

IMELIA  (DC.  1.  c.  p.  621.) 

45.  Melia  Azedarach   L. 

Ex  India  orienlali  orta  in  Sti.  Thomae   insula  culta. 
Trichilia  spondioides  West  l.  c.  p.  284. 
Guarea  trichilioides  West  l.  c.  p.  281. 
Swietenia  Mahagoni  West  l.  c.  p.  285. 

AMPELIDEAE. 

(DC.  prodr.  I.  p.  627.J 

CISSUS    (DC.  1.  c.  p.  627.) 

46.  Cissüs  sicyoides  L. 

Ab  hac,  non  solum  in  insulis  Indiae  occidentalis  sed 
eliam  in  Continente,  vulgari  specie,  immerilo  divulsas  cre- 
dimus  tarn  Cissum  ovatam  Lamarckii,  quam  smilacinam 

6* 


84  

Willdenowii,  satis  diversam  ab  C.  smilacina  H.  B.  K. 
«Tarn  Jacquinius  dicit  in  stirpium  Americanarum  descrip- 
tione:  ,,Folia  .  .  .  a  cordata  ngürä  ad  ovatam  variantia 
in  locis  variis.  Plerumque  enim  in  Martinica  inveni  ma- 
gis  minusve  cordata,  e  qua  insula  desumpla  est  icon,  in 
Domingo  e  subrotundo-  cordata,  vel  ex  oblongo  etiam  cor- 
data, nee  raro  lunc  semipedalia ;  Carthagenae  ovato- cor- 
data, ovata  in  Cuba,  et  oblongo  -  ovata  in  Jamaica";  in 
noslris  quoque  speeiminibus  foliorum  basis  mox  cordata 
mox  ovata,  lamina  nunc  angustior  nunc  dilatata.  Cissi 
sicyoidis  Hb.  Willd.  n.  3009  speeimen  exaete  cum  noslra 
planla  convenit,  Iectum  est  ab  Humboldtio  ad  Fuentes. 
Cissus  smilacina  Willd.  horli  Berolinensis  e  foliis  ob- 
longo-ovatis  differentialem  petit  notam,  omnino  negandam. 
Ciss.  ovata  a  nobis  non  est  visa,  disiingui  vero  non  me- 
retur  ex  datis  cbaracleribus.  Omnibus  bis  Cissis  eadem 
foliorum  indoles  et  serratura,  omnibus  eadem  inflorescen- 
tia.  Bacca  in  nostris  speeiminibus  monosperma.  Semen 
obovatum,  basi  acutum,  epispermio  satis  duro  sed  tenui, 
cujus  testa  nigricans  altero  latere  ad  basin  fossulis  dua- 
bus  fere  semilunaribus  est  instrueta,  cujus  tegmen  albi- 
dum  laevissimum  albuminis  cavitates  intrat.  Albumen 
fuscescens,  corneum,  semini  conforme,  eodemque  modo  fos- 
sulis instruetum,  quae  per  substanliam  albuminis  fere 
usque  ad  oppositum  latus  apicemque  procedunt,  cavilates- 
que  duas  angustas  efformant  haud  inter  se  confluentes,  sed 
ab  invicem  distinetas,  quae  in  dissecto  albumine  variis 
sub  formis  sese  ostendunt.*)     Embryo   albus,    parvus,    in 


*)  Similes  cavitates  at  minus  profundas  vides  in  Leeae  (Aquili- 
cia  Otillis  Gärtn.  SemA.  /.57.  p.  275.)  et  Vitis,  confinium  generum, 
sfminibus,  locum  insert  ionis  indicant :  hinc  in  drupis  abortu  monosper- 
mis  seminis  facilior  contemplatio. 


85 

basl  acuta  albuminis,  al  in  latere  laevi  haud  cxsculpla  (ad 
dorsi    basin)  ercctus,  radicula  acuta. 

47.  Cissus  acida  L.,  Hb.  JVilhl.  n.  3011.  speci- 
mina  hortensia. 

Folia  hujus  plantac  in  statu  sicco  niembranacea ; 
crassa  et  succulenta  in  recenti.  Foliola  ovala,  basi  cu- 
neata  et  inlegerrima,  ceterum  irregulariter  grosse  aut  sub- 
inciso-serrata,  serratuvis  acutissimis  subcuspidalis.  Stipu- 
lae  lineari-lanceolatae.  inlegerrimae,  sublaleatae,  vix  ultra 
2  lin.  longae.     Planta  nimis  fragilis. 

Cissus  obovata  West  L  c.  p.  270. 

ZYGOPHYLLEAE. 

(Adr.  d.  Juss.  Mein,   sur  les  Rutacees  p.  67. ) 

TR1BULUS  (Juss.  1.  c.  p.  08.) 

48.  Tribulus  viaccimus  L. 

Propriam  ul  formaret  scclionem  in  Tribuli  genere  di- 
gnior  nobis  videlur  haec  species,  quam  ut  cum  Scopolio 
genere  (et  nomine  Kalistvoemia)  dislinguatur.  Omnia  ge- 
neris  in  bac  slirpe  praeter  fructum,  inermem  sed  lubercu- 
latum;  10-coccum,  nee  5-coccum;  coccis  monospermis, 
nee  di-aut  polyspermis. 

Tribulus  clstoides  West  1.  c.  p.  285, 

CELASTRINEAE. 

(DC.    prodr.    2.    p.    %J 

ELAEODENDRON  Jacq.  (DC.  1.  c.  p.  10.) 

49.  Elaeodendron  xylocarpmn  DC.   1.  c.  p.  11. 
Cassine  xylocarpa  f^ent.  ChoLv  t.  23. 


86  ; 

Quaeritur  sub  hac  specie  a  Candollio:  An  cum  se- 
qiiente  (El.  rotundatum)  genus  proprium?  Sedulo  no- 
stram  examinavimus  stirpem,  attente  fructus  strucluram 
c.  illa  Elaeodendri  indici  in  Gaertn.  Sem.  1.  t.  57  p.  274 
comparavimus,  paucasque  animadvertimus  differentias,  non 
tanti  forsan  aestimandas,  ut  novum  exinde  genus  possit 
exstrui,  quas  vero  subjungimus  aliorumque  judicio  submit- 
timus.  Fructus  plantae  nostrae  differt  a  fructu  Elaeoden- 
dri orientalis:  putamine  nee  extus  hirto  nee  sulcis  tribus 
profundis  exsculpto ;  semine  omnino  laevi  nee  vasis  un- 
dulatis  et  reticulatis  insignito.  Quum  igitur  in  nostra  ne 
minimum  adsit  arilli  vestigium,  ad  sequentem  potius  acce- 
dere  videtur  tribum,  in  qua  vero  semina  plerumque  pen- 
dula, quae  in  nostra  ereeta. 

Fructus  in  planta  Thomasiana:  drupa  ovato  -  subglo- 
bosa  acutiuscula  (diametro  transversali  10  circiter,  axili 
12  poll.  longo).  Sarcocarpium  videtur  exsuecum  coriaceum, 
est  lineam  crassum,  arete  adhaerens  endocarpio,  quod  cras- 
sum,  lignosum,  durum,  intus  triloculare.  Loculamenta  in- 
tus laevissima,  unum  foventia  semen,  allero  semper  abor- 
tivo  et  prope  basin  in  latere  axem  speetante,  ubi  funicu- 
lus  prodit  umbilicalis,  repeviendo.  Semen  amygdaliforme, 
(axis  6  — -  7  lin,,  diameter  transversalis  major  inter  mar- 
gines  4  lin.  longus),  margine  apiceque  acuto,  basi  subtrun- 
cata,  lateribus  irregulariter  depresso  -  convexis ,  erectum. 
Epispermium  tenue,  albumini  adhaerens,  fuscum,  nitidu- 
lum,  hilum  interne  altero  truncatae  basis  in  angulo,  orbi- 
culare,  pallidius  coloratum.  Albumen  semini  conforme  te- 
nue, carnosum.  Embryo  albumine  candidior,  fere  longitu- 
dine  seminis,  intrarius,  orthotropns ;  radicula  brevis  tubercu- 
liformis,  cotyledones  magnae,  planae,  foliaceae,  ellipticae. 
Flos  pentamerius  verlicillls  alternantibus.  Ovarium  disco 
glanduloso  cinetum.  Folia  ab  ovali  (3  poll.  longa)  forma 
ad  suborbiculalam  (1*  poll.  longain)  variantia,  apice  nunc 


87 

acutiusculo  nunc  valde  obtuso,  margine  hie  inlegerrimo, 
illic  in  superiori  parte  dentibus  obsoletis  subrepando.  Cy- 
mae  florum  parvulorum  Iongc  peduneulatae ,  folia  tarnen 
vix  paululumve  superanles,  ex  axillis  foliorum  in  ramis 
hornotinis  prorumpunt,  nunc  oppositae,  nunc  alternae. 

Alteram  huic  affinem  speciem  El.  rotundatum  DC, 
a  Berterone  in  Sancti  Thomasii  paludogis  salsis  leetam, 
vix  diversam,   varielatem  potius  censemus, 

MYGINDA. 

(Char.  gen.  v.  ap.  H.B.K.  Nov.  gen.  et  sp.  VII.  p.  dl.) 

50.  Myginda  latifolia  Sw.,  Hb.  WIM.  n.  3226.  speci- 
meu  Vahtianum. 

Nulluni  dubium,  quin  nostra  sit  planla  auetorum.  Ge- 
neris  character  apud  Candollium  1.  c.  p.  12  minime  qua- 
drat  in  nostram  speciem,  cujus  fruetus  immaturi  et  maturi, 
drupam  praebent  monopyrenam ,  pyrena  uni-  aut  bilocu- 
lari,  loculis  monospermis,  semine  in  fundo  loculi  affixo 
erecto.  Character  vero  a  Kunthio  datus  melius  convenit, 
licet  nux  drupae  dicatur  monosperma,  quod  vero  ex 
Swartzii  descriptionc,  nee  ex  propria  resullat  observatione. 

Provenit  et  in  hoc  frutice  abnorme  florum  augmen- 
tum,  pro  cymis  pauci- 3 — 5floris  naseunlur  paniculae  mul- 
tiflorae,  saepe  plures  ex  eadem  axilla,  floiibus  vero  vix 
rite  evolutis,  degeneribus. 

Celastrus  polygamus  n.  sp.  Vahl,  TVesl  L  c,  p,  276. 

RHAMNEAE. 
(DC.  proclr.  2  p.  19.J 

CEANOTHUS.    (DC.  I  c.  p.  29.) 

51.  Ceanothus  reclinatus  L'Her,,  Hb.  JVilld.  n.  4707. 
Cum    Willdenowü    speeimine,    verosimiliter    Parisiis 


88  

accepto,  plane  conveniunt  coplosa  hujus  stirpis  specimina, 
nee  longe  ab  hac  specie  distat  C.  cubensis,  quem  ex  spe- 
eimine  Berleriano  Domingensi  novimus,  nee  C.  colubrinus, 
nondum  visus   et  ignotus. 

Omnes  fere  partes,  pagina  foliorum  supera  fruetibus- 
que  exceplis,  plus  minusve  pilis  brevibus  adpressis  ferrugi- 
neis  obteguntur,  quos  vero  in  foliis  aetate  magis  prove- 
ctis  vix  nisi  ad  nervum  venasque  majores  observabis.  Cap- 
sula generis,  semina  atra  nitida. 

52.  Ceanothüs  ferreus  DC.  /.  c.  p.  30. 

Specimina  aeeepimus  pauca  florifera  fruclusque  junio- 
res fefentia,  bene  congrua  cum  iis  a  Balbisio  eodem  sub 
nomine  aeeeptis.  Omnino  glaber.  Rami  saepe  oppositi. 
Folia  bipollicaria,  pollicem  circiter  lata,  plane  obtusa  aut 
obtuse  acuminata,  fere  semper  emarginata,  nervo  haud 
prominulo,  penninervia,  venis  margin  e  arcuatim  coneur- 
rentibus. 

GOUANIA    (DC.  1.  c.  p.  38.) 

53.  Gouania  domingensis  L.,  Hb.  TVilld.  n.  18997 
fol.  1  et  3,  exel  fol  2. 

Cirrhis,  toto  habitu  et  fruclu  aliquantulum  Guaniae 
Serjanas   et  Paullinias  aemulant. 

Haec  notissima  species  omnibus  in  Anlillis  crescere 
videtur,  vidimus  ex  insula  Stae.  Crucis. 

Rhamnus  Jujuba 

—  ellipticus 

i —        colubrinus 

,  ,  >     West  l.  c.  p.  2/6. 

—  glabratus      I 

—  laevigatus 

—  polygamus 
Schaefferia  completa  West  1.  c.  p.  310. 


89 

SAMYDEAE. 

(DC.  prodr.  2  p.  M.) 

SAMYDA    (DC.  L  c.) 

54.  Samyda  serrulata  L.,  Hb.  WiUd.  n.  8341/.  2.*; 
Specimina  vidimus  ex  insulls  Trinita lis,   Stae.  Crucis 

et  Sti.  Thomae,  folia  in  omnibus  quoad  formam  et  magni- 
tudinem  valde  variabilia,  serraturis  interdum  inaequalibus. 
Rami  juniores  flexuosi,  rufo-ferrugineis  villis  tecti.  Flo- 
res  dimidium  pollieem  circiter  aequanles,  extus  pubescen- 
tes.  Fructus  globosns,  stylo  persistente  mucronatus. 
Samyda  decandra  JVcst  l.  c.  p.  286. 

CASEARIA    (DC.  1.  c.  p.  48.) 

55.  Casearia  romißora  Valil,  Hb.  JVilld.  n.  8347 
fol.  1.  (^fol.  2.  Iroucana  Aubl.  in  schcdula  signitum, 
tota  alia  est  plant a,  jam  foiiorum  indole  diversa,  sed 
ex  specimine  manco  non  ernenda.) 

Frutex  flores  fasciculalim  congestos  pedicellatos  osten- 
dit  in  summis  rarais  annotinis,  ex  axillis  foiiorum  delap- 
sorum,  et  simulac  hornotini  rami  foliosi  progerminant  ex 
ramorum  florentium  apicibus.  Fructus  igitur  conspicis  in 
ramis  nudis  sub  folioso  apice,  sunt  cylindracei,  utrinque 
obtusi,  breviter  mucronali.  Semina  dilute  fuscescentia, 
opaca.     Folia  adulta  c.  peliolo  ad  sex  pollices  usque  sese 


*)  In  Hb.  Willd.  I.  c.  fol.  1.  asscrvatur  ramus  plantae  Domin- 
gensis,  quam  S.  velutinam  Candollii  fore  suspicamur.  Arlscriptutu  est 
in  scliedula  adjacente  a  Brcdemeyero :  Frutex  7  —  8  ped. ,  floribus 
majusculis  albido-virentibus  in  axillis  foiiorum  solitariis;  fructibus 
majusculis  subglobosis  3valvibus  rubescentibus  subpilosis,  multa  se- 
mina parva  in  pulpa  continentibus.  Crescit  in  fruticetis  ad  colles  in 
6olo   viliori. 


90  

extendunt,  lalitudine  2|-  pollices  aequantia  aut  superantia, 
omnino  glabra,  sed  juniora,  primum  se  evolventia,,  in  aversa 
pagina,  at  praesertim  in  nervis  venisque  primariis  ejusdem 
lateris,  pilis  albidis  sunt  adspersa,,  qui  pili  densissime  in- 
vestiunt  stipulas  subulato-acuminatas,  vix  2  lin.  longas, 
hinc  dilule  -  ferrugineas. 

56.  Casearia  parviflora  Willd.,  Hb.  Wüld.  n.  8350 
fol.  1.  (fol.  2  et  3  aliam  sistunt  formam  foliis  minori- 
bus haud  conspicue  punctatis,  sed  nomine  C.  parviflora 
Fahl  signatam,  de  qua  infra). 

Rami  juniores  laevissimi,  foliis  breviter  petiolalis  al- 
ternis,  disliche  dispositis,  petiolo  supra  canaliculato  4  cir- 
citer  lineas  longo.  Foliovum  lamina  elliptico  -  ovata ,  basi 
plus  minusve  obliqua  et  acuta,  apice  acuminata,  acumine 
protracto  obtuso,  margine  inordinale  serrato,  pagina  utra- 
que  glabra  laevique  et  opaca,  sed  punctis  numerosis  ellip- 
ticis  pellucidis  luci  ob  versa  notalur.  Nervus  medius  'sub- 
tus  magis  prominens,  quam  venae  ex  eo  subarcuatim  pro- 
dientesi  et  antequam  marginem  atlingunt  inter  se  anasto- 
mosantes.  Folia  maxima  5  poll.  longa,  2  poll.  lata,  alia 
3  poll.  longa,  13  —  15  lin.  lata;  dantur  et  minora.  Flo- 
res  axillares,  pedicellati,  copiosi,  pedicellis  petiolum  circi- 
ter  aequantibus.  Cum  hac  nostra  planta  conveniunt  et 
specimina  eodem  sub  nomine  a  Candollio  ex  insula  Por- 
loricco  accepta. 

Varietas  microphylla. 

Alterius  huic  affinis  formae  specimina  possidemus 
fructifera,  a  praecedenti  differentia:  foliis  minoribus,  primo 
adspectu  impunclatis,  ad  summum  3  poll.  longis,  15  — 16 
lin.  laiis,  sed  minoribus  quoque  ultra  pollicem  vix  extensis, 
ceterum  forma  et  serratura  convenientibus.  Puncla  pel- 
lucida  haud  desunl,  sed  visu  difficiliora ;  folia  ut  solis  luci 
aul  lampadis  flanimae  obvertas  oculoqne  armato  inspicias 
necessc,  minora  minori  in  copia  tunc  videbis.     Quae  pun- 


91 

ctorum  translucentium  inopla  ex  provectiori  pendens  ae- 
tale  videri  posset,  quum  omnia  nostra  specimina  sint  fru- 
ctifera  ut  et  altenim  3&.  JVilld.  n.  8350 /o/.  3,  sed  spe- 
cimen  /.  c.  fol.  2  est  floriferum  nee  aliter  diversum.  Pro- 
pria  igitur  videtur  forma,  proxima  Cas.  parviflorae  Om- 
nibus numeris,  sed  diversa  foliis  non  conspicue  pellucide 
punetatis  nee  ullo  modo  iranslucentibus,  insuper  ex 
toto  minoribus.  Flores  simili  modo  dispositi.  Fructus 
globosus  subglaber  (diametro  circiter  51ineari)  calyce  suf- 
fultus  et  stylo  pubescente  lineam  et  ultra  longo  supera- 
tus.  Utrumque  Hb.  Willdenowiani  speeimen  ad  hanc  spe- 
etans  formam  nomine  Samydae  parviflorae  est  donatum. 

TEREBINTIIACEAE. 

(DC.  prodr.  2  p.  61.J 

ANACARDIUM  (DC.  1.  c.  p.  62.) 

57.  Anacardiüm  Qccidentale  L. 

Filamentum  longius  anthera  orbalum  non  observamus 
in  Americana  planla,  sed  donatum  anthera  completa  ut 
minora.  Folia  subtus  in  axillis  venarum  scrobiculata ,  ve- 
nae  primariae  apice  bifurcae  magnam  venarum  lateralium 
copiam  utrinque  emillunt,  in  quarum  omnium  axillis 
scrobiculi. 

COMOCLADIA  (DC.  1.  c.  p.  65.) 

58.  Comocladia  ilicifolia  Sw. 

Folia  6  —  7  poll.  longa,  peliolus  pilis  ferrugineo- 
brunneis  patentibus  brevibus  dense  obsitus,  Ins  el  nervo- 
rum  inferam  paginam  oecupantibus.  Nervus  semper,  ve- 
nae  primariae  saepius,  nee  unquam  omnes,  subslantiam 
folii  superant  spinasque  breves  subulatas  formant,  aliis  ve- 


92 

nis  anteguam  marginem  attingunt  bifurcis.  Scrobiculo- 
rum  vestigia  adsimt.  Flores  minuti,  glomerati,  in  apicibus 
ramorum  longis  pedunculis  insident,  ut  petioli  pilosis. 

SPONDIAS  (DC.  1.  c.  p.  74.) 

59.  Spondias  purpurea  L. 

Una  cum  foliis  prorumpunt  in  ramis  homotinis  flo- 
rum  racemi  axillares  et  terminales  pauciflori.  Flores 
parvi,  pedicellati;  pedicellus  1  —  \\  lin.  longus,  basi 
bractea  suffultus,  in  medio  circiter  bracteolis  duabus  sub- 
opposilis  instructus.  Omnes  bracteae  minulae,  squami- 
formes,  acutiusculae,  sub  lente  brevissime  ciliatae.  Eodem 
modo  et  sepala  obtusa  sunt  ciliata,  nullo  modo  autem 
petala,  sepalis  multo  longiora.  Slamina  longitudine  peta- 
lorum,  filamenlis  complanatis,  loculis  adpositis  longiludi- 
naliter  intus  dehiscentibus.  Styli  4  —  5  erecti,  brevissimi, 
distantes,  stigmatibus  depresso-capitatis.  Folia  pinnata 
c.  impari,  paribus  1  —  10.  Foliola  basi  obliqua,  nervo 
submarginali  noiata,  integerrima,  ad  summum  \\  poll. 
longa.  Petiolus  communis  et  foliolorum  nervi  tenui  pube 
interdum   sunt  tecti. 

Spondias  lutea  West  1.  c.  p.  286. 

BURSERA  (DC.  I.  c.  p.  78.) 

60.  Bursera  gummifera  Jacq. 

,,Ex  hac  arbore  stillat  Gummi,  illi  Tragacanthae  sub- 
simile."  Ehrenberg.  Descriptio  Jacquini  bona.  Foliola  ad 
summum  2  poll.  10  lin.  longa,  1  poll.  8 — 10  lin.  inferne 
lata;  minora  \\  poll.  longa,  8  —  10  lin.  lata,  basi  magis 
ovata  aut  aeuia,  ceterumque  forma  varia.  Juniori  in  statu 
petiolus  communis  et  partialis  cum  basi  nervi  medii  pi- 
lis  albis  laxis  cooperti  videntur,  mox  vero  decidunt  pili, 
partesque  omnes  glaberrimas  relinquunt. 


93 

Mangifera  indica  West  1.  c.  p.  276. 
Icioa  altissima  West  l.  c.  p.  281. 

Terebinthaceis  affine  genus: 

SURIANA   (DC.  1.  c.  p.  91.) 

61.     Süriana  maritima  L. 

Frutex  late  vagans,  satis  notus,  sed  dubiae  affinilatis, 
liabiiu  et  embryone  Cneoro  affinis:  ad  Geraniaceas  non 
duceremus ,  melius  novae  familiae  antistes* 


Continuabitur. 


94 


DE  ANTHERIS 

ET 

POLLINE  ASCLEPIADEARUM. 


SCHLECHTENDALIO  suo  EHRENBERG. 
S.  P.  D. 

Cum  nuper  in  eo  versabar,  ut  Asclepiadearum  formas 
ex  Africa  Berolinum  a  me  delatas  percenserem  novasque 
delineandas  darem,  in  aliqua  habessinica  forma  in  characte- 
rem  graviusculum  in  ilinere  a  me  notatum  denuo  inquisivi, 
ejusque  veritalem  admiratus  sum.  Videram  nimirum  anno 
CI01DCCCXXV,  dum  vivam  plantam,  Stopcliae  quadran- 
gulae  Forskälii  simillimam,  in  maris  rubri  insula  Da- 
lac  organorum  cognoscendorum  caussa  ad  vivum  reseca- 
bam,  corpuscula  flava ,  antherarum  et  pollinis  penduli  no- 
mine apud  bolanicos  venientia,  non  massam  ceream  cellulo 
sam  esse,  sed  ab  utriculis  distinctis,  liberis,  membrana  se- 
parabili  involutis,  plurimis  formari.  Ob  gravem  illum 
characlerem  et  organorum  fructificationis  terminum,  ipsam 
corollae  faucem  non  superantem,  nee  non  ob  massam  pol 
linis  non  utroque  margine  opacam,  hanc  plantam  Caral- 
lumae ,  Browniano  generi,  cui  quod  ad  reliqua  proxime 
accedit,  addere  haesitavi  et  oculatissimi  illius  generis  au- 
ctoris observaliones,  qua  par  est  observantia,  plurimi  faciens, 
novam  formam  una  cum  Stapelia  quadrangula  Fors- 
kälii  Desmidorchidis  (quae,   pollinis  cerei  loco,  utricu- 


95 

lornm  fasciculum  membrana  inclasum  gerat )  novo  generico 
nomine  distinguere  satius   duxi. 

Miram  dein  illam  fructificationis  organorum  diversita- 
tem  cum  mira  Carallumae  asiaticae  habilus  exlerni  simi- 
litudine  conjunctam  denuo  saepe  mecum  volvi  saepeque  de- 
nuo  contemplatus  sum,  neque  semel  rem  aliter  vidi.  Jam 
cum  in  eo  ipso  pollinis  charactere  Brownius  non  solum 
generum,  sed  tribus  characteres  cerlos  niti  statuerit,  ex 
unico  reliquis  conformi  genere  novam  Asclepiadearujn  tii- 
bum  consliluere  dubitanler  molitus  sum,  idque  tum  demum 
ausus  sum,  cum  similem  antlierarum  strucluram  in  Orchi- 
dearum  familia  a  botanicis  sancitam  esse  perpenderam. 

Serius  aliquando  de  observationum  quoad  antherarum 
strucluram  a  celeberrimis  viris  factarum  eulogia  dubita- 
tioni  locum  dedi  et  in  vulgarium  Asclepiadearum  formas, 
antequam  publice  de  illis,  quae  supra  retuli,  verba  face- 
rem,   a  me  ipso  denuo  inquirendum  esse  censui. 

Cogitalo  subito  successit  factum.  Ad  manus  fuit  As- 
clepiadis  syriacae  florum  umbella  sicca,  alius  cujusdam 
observalionis  faciendae  caussa  multis  diebus  ante  viva  ex 
horto  botanico  petita.  Madefactis  nonnullis  floribus  mas- 
sam pollinis  ceream  dictam  accuratius  examinare  coepi. 

Ecce  sortem!  In  vulgari  Asclepiadearum  forma  utri- 
culos  pollinis  ab  antherae  aliqua  membrana  bene  distin- 
ctos  luculenter  vidi.  Jam  alias  ex  horto  sicco  meo  arces- 
sivi  formas  Kcmahiam,  Pevgulariam,  Oaystclma,  Calo- 
tropidem,  Asclepiades  et  Cynancha .  in  iisque  omnibus 
diversissimis  ejusdem  familiae  formis  eandem  rem  obser- 
vavi  non  alio  sese  habere  modo.  Non  contentus  de  expe- 
rientia  mea  ex  herbis  siccis  petita,  hortum  botanicum  re- 
gium  et  Ottonem  nostrum  adii,  qui  in  vivarum  planta- 
rum  floribus,  hoc  mense  raris,  discerpendis  facilis  subve- 
nit.  Stapeliam.  crassam,  grandifloram  el  vetulam  pro* 
montorii  bonae  spei   africani  notissimos  incolas   et  Ascle 


96  

piadem  curassavicam  cum  angustifolia,  Novembre  mense 
Berolini  florentes  examinavi ,  neque  in  his  omnibus  ac 
singulis  utriculos  pollinis  et  antherae  membranam  separa- 
bilem  distinctam  frustra  quaesivi. 

Hyemis  ineunlls  tempore,  varietatis  et  multitudinis 
florum  avaro,  non  ea,  qua  meretur,  hanc  rem  cura  tra- 
ctare  polui,  attamen  observationum,  quam  hucusque  facere 
licuit,  haue  Tibi  habe  summam: 

•Asclepiadearum  formae,  quibus  massa  pollinis  cerea 
adscribi  solet,  quaeque  physiologiae  botanicae  ad  hunc 
usque  diem  semper  cruci  et  offendiculo  fuerunt,  a  reliquis 
planus  quod  ad  antherarum  apparatum  perparum  aberrant. 

1.  Corpusada  flava ,  a  cohmmae  fuscis  corpuscu- 
lis  (connecticulo  s.  antherlo?)  pendentia,  ajitherarum 
singulos  locidos  eocacte  referunt. 

2.  Antherae  Asclepiadearum  conflchintur  bursa  mem- 
branacea  interdum  cellulosa  in  latere  sutura  (apud  Sta- 
pelias tumida  et  cartilaginca)  instrueta  et  fissili,  polli- 
nis utriculos  elongatos  eorumque  multos  longissime  cau- 
datos  gereute  et  emittente. 

3.  Pollinis  utriculorum  caudae  omnes,  dum  bursa 
sua  includuntur,  suturam  versus  speetant. 

4.  Pollinis  utriculi ,  qui  in  reliquis  plantis  globi 
formam  appetunt,  in  Asclepiadeis  vero  elongati  et  cau- 
dati  cernuntnr,  eadem  in  omnibus  massa  granulosa  re- 
pleti  sunt. 

5.  Pollen,  quod  in  reliquis  plantis  siecum  est,  apud 
Asclepiadeas  oleo?  circumfuso  et  viseido  perunetum  de- 
prehenditur,  quo  difßcilius  dispergitur. 

6.  Pollinis  appendices  Brogniarti  ab  Asclepia- 
dearum pollinis  caudis  eo  differwit,  quod'hae  ad  ipsam 
pollinis  naturam  pertinent,  illae  vis  vitalis  alieujus  ex- 
ternae  effectuui  produnt,  et  in  ipso  pollinis  flssionis 
momento  demum  accedunt. 

An- 


97 

Antheram  Asclepiadearum  (A.  syriacaej  latere  rup- 
lam  etpollinis  copiosos  utriculos  longissime  caudalos  prae- 
pendentes  aliquoties  observavi. 

Vere  proximo  fore  spero,  ut  hujus  argumenti  plures, 
non  ideas,  sed  observaliones  Tibi  narrare  possim.  His 
ulere  mecum  et  fac  ut  valeas. 

Datum  Berolini  d.  XIX.  Novembris  CIOIOCCCXXVIII. 


4r  Bd.    is  Heft. 


98 


Ueber  das  periodische  tägliche  Wachsthum 
einiger  Gctreidearten. 


Vom 

Professor  E.  Meyer  in  Königsberg. 

Im  Fünften  Bande  der  Verhandlungen  des  Berliner 
Garlenvereins ,  Seile  110,  habe  ich  einige  Beobachlungen 
über  das  Wachsthum  des  Schaftes  einer  Amaryllis  Bella- 
donna bekannt  gemacht.  Ihr  Schaft  ward  täglich  dreimal 
gemessen,  und  zwar  Mittags  um  12  Uhr,  Morgens  und 
Abends  um  6  Uhr.  Es  ergab  sich  aus  den  Messungen, 
theils,  dafs  das  Wachsthum  der  Pflanze  am  Tage  sehr 
viel  rascher  war  als  bei  Nacht,  theils,  dafs  es  zu  allen 
Zeiten  rasch  genug  war,  um  bei  Messungen  in  noch  kür- 
zeren Zeitabschnitten,  auch  ohne  Hülfe  eines  Mikroskops, 
die  gröfsere  oder  geringere  Zunahme  deutlich  erkennen  zu 
lassen.  Ich  zweifelte  nicht,  dafs  noch  viele  andere  und 
gemeinere  Pflanzen  zu  dergleichen  Beobachlungen  geeig- 
net wären,  und  beschlofs,  eine  Reihe  von  Versuchen  in 
der  Absicht  anzustellen }  den  täglichen  Gang  des  Wachs- 
thums,  wenn  ich  mich  so  ausdrücken  darf,  zu  erforschen. 

Der  Schaft  solcher  Zwiebelgewächse,  die  nur  eine 
einzige  Blume  oder  eine  Dolde  in  einer  Spatha  tragen, 
eignet  sich  ohne  Zweifel  am  besten  zu  solchen  Beobach- 
lungen, nicht  nur  weil  alle  Zwiebelgewächse  ihren  Schaft 
sehr  rasch  zu  treiben  pflegen,  sondern  auch,  weil  die 
Zwiebel  eine  bestimmte  Basis,  die  Spatha  einen  bestimm- 
ten Endpunkt  für  die  Messungen    darbietet.     Da    es    mir 


99 


aber  an  solchen  Gewächsen  in  hinreichender  Menge  fehlte, 
und  ich  wohl  einsah,  dafs  nur  die  Durchschnitte  aus  zahl- 
reichen, unter  gleichen  Verhaltnissen  angestellten  Beob- 
achtungen ein  ziemlich  sicheres  Resultat  erwarten  liefsen, 
so  entschlofs  ich  mich,  meine  ersten  Beobachtungen  an 
keimenden  Getreidearten,  also  an  Blättern,  anzustellen. 
Der  Erfolg  übertraf  meine  Erwartung;  ich  fand,  dafs  die 
periodischen  Beschleunigungen  und  Retardationen  des  täg- 
lichen Wachsthums  unier  ähnlichen  äufsern  Verhältnissen 
sehr  regelmäfsig  sind. 

Ich  legle  in  mehrere  Blumentöpfe  je  drei  ausgesuchte 
Körner,  iheils  von  Weizen,  theils  von  Gerste,  und  wählte 
nach  begonnener  Keimung  zu  den  Versuchen  diejenigen 
Töpfe,  in  denen  die  drei  Pflänzchen  am  gleichmäfsigsten 
erschienen.  Diese  Töpfe  nahm  ich  aus  dem  Gewächs- 
hause in  mein  Zimmer,  um  das  Wachs ihum  der  Pflanzen 
regelmäfsig  alle  zwei  Stunden  zu  messen. 

Die  erste  Reihe  von  Versuchen  machte  ich  an  sechs 
Weizen-  und  eben  so  viel  Gerstenpflanzen,  von  denen 
aber  eine  vor  Beendigung  der  Versuche  erkrankte,  vom 
Uten  März  Abends  8  Uhr  bis  zum  löten  März  Morgens 
8  Uhr.  Mein  meteorologisches  Tagebuch  enthält  aus  die- 
sem Zeitraum  folgende  Angaben  über  den  Sland  des  Reau- 
mürschen  Thermometers  im  Freien  und  im  Schatten,  so 
wie  über  die  Klarheit  oder  Bedecktheit  des  Horizonts: 


Thermometer    nach 

Reaumur. 

Morgens  iNachmit. 

7  Uhr.    |  3  Uhr. 


Bemerkungen. 


+  1,50 
0,00 
+  1,00 
4-  2,00 
—  0,25 
16  —  0,00 


4,00 
3,50 
1,75 
2  25 
2,25 
2,00 


Sonnenschein  bis  gegen  Abend. 

Nach  4  U.  N.    bedeckter  Himm. 
Sehr  trübe  und  feucht. 


Sonnenschein. 


7* 


100 


Das  Zimmer  ward  vermittelst  eines  '  grofsen  Poreel- 
lanofens  täglich  nur  einmal  des  Morgens  zwischen  5  und 
6  Uhr  geheizt,  und  Nachts  durch  sehr  diehlc  Fensterla- 
den verschlossen,  die  in  der  Morgendämmerung  wieder 
geöffnet  wurden.  Die  Töpfe  standen  am  Tage  am  Fen- 
ster, Nachts  und  während  der  Messung,  die  jedesmal  fast 
10  Minuten  währte,  auf  einem  Tisch,  etwa  10  Fufs  vom 
Fenster  entfernt,  dem  Ofen  aber  nur  wenig  näher.  Ein 
Reaumürsches  Thermometer,  welches  gleichfalls  am  Fen- 
ster in  gleicher  Höhe  mit  den  Töpfen  hing,  beschattet 
war,  und  vor  jeder  Messung  beobachtet  ward,  zeigte  die 
Temperatur  im  Zimmer  wie  folgt: 


den   11. 

den  12.   j  den  13. 

den  14. 

den  15. 

den    1<>. 

8  U.  Vm. 

— 

4-  14°,00|- 

-  16°,00- 

■-  15°,25 

4-  16°,00 
-f  16,50 

-f-  14°,00 

10-      - 

— 

—  17,50  j- 

-  17,00    - 

■-  16,75 

— 

12-  M. 

— 

--  17,75    - 

-  17,50   - 

-  16,75 

+  17,25 

— 

2    -  Nm. 

— 

--  17,50   - 

-  17,50    - 

-  16,75 

4-  16,50 

— 

4   -      - 

— 

+  17,25   - 

-  17,00    - 

-  16,75 

+  16,00 

— 

6   -      - 

— 

+  17,00   - 

-  16,75    - 

■-  16,25 

4-  15,50 

. — 

8   -      - 

+  15°,50 

4-  16,25   - 
4-  15,75   - 

--  16,25    - 

-  15,50 

+  15,25 

— 

10-      - 

— 

--  15,75    • 

-  14,75 

+  14,75 

— 

Es  ergiebt  sich  hieraus,  dafs  der  Gang  der  Tempera- 
tmveränderungen im  Zimmer,  obgleich  künstlich  hervor- 
gebracht, doch  dem  normalen  Gange  der  Tempera turver- 
änderungen  im  Freien  ziemlich  ähnlich  war,  dafs  nämlich 
der  niedrigste  Stand  des  Thermometers  (der  in  der  Ta- 
belle nicht  angegeben  ist,  aber  niemals  unter  -\-  13°  R. 
herabsank)  zwischen  5  und  6  Uhr  Morgens  eintreten 
mufste,  um  die  Zeit  der  Heizung  des  Ofens;  dann  schnelle 
Erhebung  der  Temperatur  bis  gegen  2  oder  3  Uhr  Nach- 
mittags; von  da  ab  aber  langsames  Zurücksinken  bis  zum 
niedrigsten  Thermomet.erstande.  Das  Licht  wirkte  durch 
die  grofsen  Fensterscheiben  fast  eben  so  stark  auf  die  ein- 
geschlossenen Pflanzen ,  als  ob  sie  im  Freien  gestanden 
hätten.     Begossen  wurden  sie  mit  Regenwasser  durch  Un- 


101 

tersälze  unter  die  Töpfe  und  so  viel  wie  nöthig  war,  um 
die  Oberfläche  der  Efdc  in  den  Top  Ten  mäfsig  feucht  zu 
halten,  einmal  am  Abend  des  12ten,  nochmals  am  Abend 
des  14ten  März.  Ich  glaube  nach  dem  allen  hehaupten 
zu  dürfen,  dafs  die  Pflanzen  in  meinem  Zimmer  unter 
sehr  ähnlichen  äufsern  Einflüssen  wuchsen,  als  wenn  sie 
während  des  Frühlings  im  Freien  geslanden  hätten. 

Zur  Messung  bediente  ich  mich  eines  Pariser  Fufses, 
dessen  Zolle  in  12  Theile  oder  Linien  gclhcill  sind.  Die 
Viertellinien  konnte  ich  ohne  Yergröfscrung  noch  sehr  gut 
sehätzen.  Die  ziemlich  hreite  Basis  des  Maafsstoekes 
setzte  ich  bei  jeder  Messung  dicht  neben  die  Pflanze  un- 
mittelbar auf  die  Erde,  und  zwar  jedesmal  auf  dieselbe 
Stelle,  welche  vor  der  ersten  Messung  schon  etwas  fest- 
gedrückt  war,  später  aber  so  wenig  als  möglich  gedrückt 
ward.  Dafs  ich  stets  Sorge  getragen  habe,  den  Maafsstock 
vertical  zu  richten,  und  das  Auge  beim  Ablesen  weder  zu 
hoch  noch  zu  niedrig  zu  halten,  so  wie,  dafs  ich  die 
zwölf  zu  den  Beobachtungen  dienenden  Pflanzen  beständig 
in  derselben  Reihenfolge  gemessen  habe,  also  die  erste 
genau  um  die  in  den  nachfolgenden  Tabellen  bemerkte 
Zeit,  die  folgenden  regelmäfsig  einige  Minuten  später: 
dies  alles  versteht  sich  von  selbst.  Kleine  Beobachtungs- 
fehler sind  ohne  Zweifel  vorgegangen;  doch  glaube  ich 
versichern  zu  können,  dafs  auch  die  grossesten  niemals 
mehr  als  höchstens  ein  Achtel  einer  Linie  betragen  ha- 
ben, und  folglich,  da  ich  ,nur  Viertellinien  notirt  habe, 
nicht  störend  sind. 

Noch  mufs  ich  bemerken ,  dafs  ich  jedesmal  bis  zur 
Spitze  der  ganzen  Pflanze  mafs,  also  in  verschiedenen  Zei- 
ten bis  zur  Spitze  verschiedener  Organe.  Denn  bekannt- 
lich erhebt  sich  beim  Keimen  der  Gräser  zuerst  die  schei- 
denförmige  Kotyledo  über  die  Erde,  und  verlängert  sich 
etwa  bis  zu  einem  Zoll  oder  etwas  darüber.     Sodann  tritt 


102  

aus  ihrer  Mündung  das  zur  Spitze  eingerollte  zweite  Blatt 
hervor  (ich  sage  das  zweite  Blatt,  denn  die  Kotyledo 
selbst  ist  nach  meiner  Ueberzeugung  bei  den  Gräsern,  wie 
bei  allen  Pflanzen,  nichts  anders  als  erstes  Blatt,  oder 
Segment  des  ersten  vollen  Blattkreises).  Zu  Anfang  mafs 
ich  also  bis  zur  Spitze  des  ersten  Blattes;  wenn  aber  das 
zweite  Blatt  über  dem  ersten  hervorgetreten  war,  bis  zur 
Spitze  dieses  zweiten.  Hätte  ich  von  Anfang  an  bis  zur 
Spitze  des  zweiten  Blattes  messen  können,  ohne  das  erste 
zu  verletzen,  so  würde  das  Wachsthum  der  drei  Weizen- 
pflanzen a,  b,  c.  im  Topf  No.  I,  und  der  drei  Gersten- 
pflanzen g.  h.  i.  im  Topf  No.  III.,  in  der  ersten  Hälfte 
des  ersten  Bcobachlungstages  noch  etwas  rascher  erschie- 
nen sein,  als  meine  Tabellen  es  darstellen;  denn  diese 
sechs  Pflanzen  hatten  ihre  Kotyledo  beinahe  schon  ganz 
ausgebildet,  als  ich  die  Messungen  begann.  Die  sechs 
übrigen  Pflanzen  in  den  Töpfen  No.  II.  und  No.  IV.  sa- 
hen am  Abend  des  11.  März  kaum  aus  der  Erde  hervor, 
und  liefseu,  mit  Ausnahme  der  einen  erkrankten,  erst  am 
13.  die  Spitze  des  zweiten  Blatts  sehen,  obgleich  alle  Kör- 
ner am  7.  zu  gleicher  Zeit  gelegt  waren.  Bei  diesen  Pflan- 
zen erstreckt  sich  daher  auch  der  Einflufs  meiner  Mes 
sungsweise  bis  zum  13. 

Am  Morgen  des  löten  hatte  das  dritte  Blatt  der  drei 
Weizenpflanzen  im  Topf  No.  I.,  und  der  zwei  gesunden 
Gerstenpflanzen  im  Topf  No.  IV.,  etwa  \  der  Lamina 
des  zweiten  Blatts  erreicht;  letzteres  war  noch  in  vollem 
Wachsthum.  Bei  den  drei  Gerstenpflanzen  im  Topf 
No.  III.  hatte  das  dritte  Blatt  um  dieselbe  Zeit  schon 
über  die  Hälfte  der  Lamina  des  zweiten  erreicht;  und  bei 
den  Pflanzen  g.  und  h.  dieses  Topfes  war  gar  keine  Ver- 
längerung des  zweiten  Blattes  in  der  letzten  Nacht  wahr- 
zunehmen. Bei  den  drei  Weizenpflanzen  endlich  im  Topf 
No.  II.  war  das  dritte  Blatt  noch  gar  nicht  sichtbar. 


103 

Aus  dem  allen  werden  die  Leser  den  Grad  der  Zu- 
verlässigkeit, den  jede  einzelne  jetzt  mitzuth eilende  Beob- 
achtung verdient,  leicht  abnehmen  können.  Zur  Beglau- 
bigung der  daraus  gezogenen  Resultate  schien  es  mir  aber 
nolhwendig,  die  sämmtlichen  Beobachtungen,  nicht  blofs 
die  daraus  abgeleiteten  Durchschnittszahlen,  abdrucken  zu 
lassen. 


104 


Zeit 
der  Beobachtung. 

Länge  der  Weizenpflanzen 

1 

im  Topf  No.   I. 

im  Topf  No.    II. 

Tag.  1      Stunde. 

a.      |. 

b.      1      c. 

d.      ! 

e.       |       f. 

März. 

,„ 

Soch  mit  der  Erde 

11 

8  Uhr 

Nm. 

o' 

10,50 

o" 

8',50 

O"  5,'50 

gleich. 

12 

8    - 

Vm. 

1 

6,00 

1 

4,50 

1    0,00 

0 

4,00 

0 

3,00 

0    3,00 

10  . 

. 

l 

8,50 

1 

7,50 

1     1,00 

0 

4,25 

0 

4,50 

0    4,Oo 

12  - 

_ 

1 

8,75 

1 

8,50 

1     2,75 

0 

4,50 

0 

5,50 

0    5,25 

2    . 

Nm. 

1 

11,00 

1 

9,50 

1    4,50  0 

5,50 

0 

6.50 

0    6,50 

4    - 

. 

2 

0,50 

1 

11,25 

1     6,00  0 

7,00 

0 

7,50 

0    8,25 

6    . 

. 

2 

1,50 

2 

0,50 

1     7,00 

0 

7,50 

0 

S.00 

0    8,75 

8    - 

. 

2 

3,00 

2 

1,50 

1     7,75 

0 

7,75 

0 

9,00 

0    9,00 

10  . 

. 

2 

3,25 

2 

2,25 

1    8,75 

0 

8,25 

0 

9,50 

0    9,00 

13 

8    - 

Vm. 

2 

9,00 

2 

8.00 

2    2,00 

1 

0,00 

1 

1.50 

1     1,00 

10  . 

. 

2 

10,50 

2 

9,75 

2    3,00 

1 

1,00 

i 

2,00 

1     1,25 

12  , 

m 

3 

0,00 

2 

11,00 

2    4,50 

1 

1,50 

1 

2,75 

1     2,00 

2    . 

Nm. 

3 

0,75 

3 

1,25 

2    5,50 

1 

2,50 

1 

4,50 

1     3,00 

4    . 

3 

2,50 

3 

1,75 

2    6,50 

1 

3,75 

1 

5,25 

1     4,75 

6    - 

„ 

3 

4,00 

3 

2,75 

2     7,25 

1 

5,00 

1 

6,00 

1     575 

8    - 

, 

3 

5,00 

3 

4,50 

2    8,75 

1 

5,50 

1 

7,50 

l    7,00 

10  . 

. 

3 

7,25 

3 

6,00 

2    9,75 

l 

7,00 

1 

8.50 

1     7,50 

14 

8    - 

Vm. 

4 

0,50 

4 

0,00 

3     3,50 

2 

0,25 

2 

0,50 

2    0,50 

10  . 

w 

4 

2.00 

4 

1,25 

3    5,25 

2 

1,50 

2 

3,00 

2     1,50 

12  . 

. 

4 

3,50 

4 

2,75 

3    6,75 

2 

3,00 

2 

3,75 

2    3,00 

2    . 

Nm. 

4 

5,00 

4 

4,00 

3     7,50 

2 

4,25 

2 

5,00 

2    4,25 

4    . 

, 

4 

6,75 

4 

5,75 

3     9,25 

2 

5,75 

2 

6,25 

2    5,75 

6    - 

» 

4 

7,25 

4 

6,75 

3    9,75 

2 

6,00 

2 

6,50 

2    6,00 

8    - 

. 

4 

8,00 

4 

7,75 

3  11,00 

2 

6,25 

2 

7,75 

2    6,25 

10  - 

. 

4 

9,25 

4 

9,00 

4    0,00 

2 

8,00 

2 

9,00 

2    8,00 

15 

8    - 

Vm. 

5 

2,00 

5 

1,50 

4    5,25 

3 

0,50 

3 

1,50 

3    0,50 

10  . 

. 

5 

3,50 

5 

3,25 

4    6,50 

« 

2,00 

.3 

2,75 

3    2,00 

12  . 

. 

5 

4,50 

5 

4,50 

4    7,50 

3 

3,25 

3 

3,50 

3    3,25 

2    - 

Nm. 

5 

5,75 

5 

5,50 

4    8,75 

3 

4,00 

3 

4,75 

3    4,25 

4    - 

„ 

5 

7,50 

5 

6,75 

4  10,50 

3 

5,25 

3 

6,50 

3    5,50 

6    . 

. 

5 

8,00 

5 

7,50 

4  11,25 

3 

6,75 

3 

7,50 

3    6,75 

8    . 

« 

5 

9,00 

5 

8.25 

5    0,00 

3 

7,50 

3 

8,00 

3    7,50 

10  - 

. 

5 

9,75 

5 

9,00 

5    0,25 

3 

8,25 

3 

8,50 

3    8,25 

16 

8    - 

Vm. 

6 

3,00 

6 

2,75 

5    5,75 

4 

1,50 

4 

1,75 

4    1,50 

105 


Zeit 
der  Beobachtung. 

Länge  der  Gerstenpflanzen 

1 

im  Topf  No.  III. 

im  Topf  No.  IV. 

Tag.  1      Stu 

nde. 

g.     1     h.     |     i.     : 

k.      | 

1.       i      m. 

März. 

tt       »t» 

ti    !•> 

>'         tu 

M.d  Er- 

„ 

.,.   1    „     „' 

11    , 

8  Uhr 

Nrn. 

1     4,00 

1     6,00 

1     0,50 

de  gl. 

0 

3,00  0    3,00 

12 

S     - 

Vm. 

1     9,00 

2    0,50 

1     4,50 

o" 

2,00 

0 

7,00 

0    6,00 

10  - 

. 

1  11,00 

2    3,00 

1     6,00 

0 

2,50 

0 

8.25 

0     7,25 

12  - 

_ 

2     0,00 

2    4,00 

1     7,50 

0 

2,50 

0 

9/00 

0    8,50 

2    - 

Nrn. 

2     1,50  2    6;00 

1     9,25 

0 

2,75 

0 

10,50 

0    9,50 

4    - 

_ 

2    3,50  2     8,00  1  11,75 

0 

3,00 

0 

11,75 

0  11,25 

6    - 

„ 

2    4,50  2  10,00  2    0,50 

0 

3,50 

1 

0,75 

0  11,75 

8    - 

„ 

2    5,50  2  10,50' 2     1,00 

0 

4,00 

1 

1,50 

1    0,00 

10  - 

_ 

2    6  00  2  11,50  i  2    2,00 

0 

4,75 

1 

2,00 

1     0,75 

13 

8    - 

Vm. 

2    ll'OO; 

3    3,50 

2    7,00 

0 

6,00 

1 

4,00  1     3,00 

10  - 

. 

3    0,2.'j 

3    5,00 

2    8,25 

0 

6,25 

1 

4,50  1     3,25 

12  - 

. 

3     1  25 

3    6,25 

2    9,50 

0 

6,25 

1 

4,75  1     3,75 

2     - 

ISm. 

3    200 

3    7,50 

2  10,50 

0 

6,25 

1 

5,75  1     5,25 

4     - 

. 

3    3',50 

3    8,50 

2  11,25 

0 

6,50 

1 

7,00  1    6,25 

6    . 

. 

3    4,50 

3    9,50 

3    0,00 

0 

6,50 

1 

8,00  1     7,50 

S    - 

. 

3    6,00 

3  11,00 

3     1,75 

0 

6,75 

1 

9,00 

1    8,50 

10  - 

. 

3    7,00 

4    0,00 

3     3,00 

0 

6,75 

1 

9,50 

1     9,00 

14 

8    . 

Vm. 

3  11,75 

4    5,75 

3    7,50 

0 

7,00 

2 

2,00 

2     1,75 

10  - 

_ 

4     1,00 

4    7.50 

3    8,75 

0 

7,00 

2 

3,25 

2    3,00 

12  - 

. 

4    2,50 

4    8,25 

3    9,50 

2 

4,50 

2    4,25 

2     . 

Nm. 

4    3,50 

4    9,50 

3  10,50 

r-" 

2 

5,75 

2    5,50 

4    . 

. 

4    4,50 

4  10,50 

3  11,50 

B) 

2 

6,50 

2    6,25 

6    - 

. 

4    5,00 

4  11,00 

4    0,00 

C 

2 

7,00 

2    6,75 

S    - 

. 

4    6,00 

4  11,50 

4    0,50 

P, 

2 

8,00 

2    8,00 

10  . 

. 

4    6,25 

5    0,25 

4     1,25 

cT 

2 

9,25 

2    9,25 

15 

8    - 

Vm. 

4  10,50 

5    3,25 

4    5.50 

rr 

3 

2,00 

3     2.00 

10  - 

„ 

4  11,25 

5    3,50 

4    6,25 

3 

3 

3,00  3    3,00 

12  - 

- 

4  11,50 

5    3,75 

4    6,50 

Ö* 

3 

3,50 

3    3,75 

2    . 

Nm. 

4  11,75 

5    4,25 

4    6,75 

£-» 

3 

4,75 

3    5,25 

4    - 

. 

5    0,00 

6    4,50 

4    7,50 

o 

Q 

3 

6,50 

3    6,75 

6    - 

. 

5    0,00 

5    4,50 

4    7,50 

u1 

EU 

3 

7,50 

3    7,50 

8    - 

. 

5    0,00 

5    4,50 

4    7,50 

jV 

3 

8,00 

3    8,25 

10  - 

. 

5    0,00 

5    4,50 

4     7,75 

<T> 

3 

8,75 

3    9,25 

16 

8    - 

Vm. 

5    0,00 

5    4,50 

4    9,25 

4 

1,50 

4     1,50 

106  

Nach  Beendigung  dieser  Beobachtungen  entwarf  ich 
mir  zuvörderst  eine  zweite,  der  ersten  ganz  entsprechende 
Tabelle,  in  welcher  ich,  anstatt  der  absoluten  Höhe,  nur 
die  Zunahme  an  Höhe  von  einer  Beobachtungszeit  zur 
andern  notirte.  Sodann  nahm  ich  aus  den  vier  der  Ta- 
geszeit nach  gleichen  Beobachtungen,  über  die  Zunahme 
jeder  Pflanze  das  Mittel,  woraus  sich  folgende  Zahlen  er- 
gaben. Die  letzte  Beobachtung  vom  16.  März  biieb  da- 
bei unberücksichtigt.  Sie  sollte  nur  zeigen,  ob  die  Pflan- 
zen g.  h.  und  i.  des  Topfes  No.  III.  ihr  zweites  Blatt 
während  des  längern  Zeitraums  einer  ganzen  Nacht  noch 
merklich  verlängerten,  oder  nicht.  Die  Pflanze  k.  ward 
ganz  aufser  Acht  gelassen;  und  die  um  10  Uhr  Nachmit- 
tags beobachteten  Verlängerungen  wurden  mit  zur  Nacht 
gezogen,  um  desto  bequemer  eine  zwölfstündige  Periode 
mit  der  andern  vergleichen  zu  können.  Ich  habe  den 
vollen  Tag  je  mit  der  achten,  nicht  mit  der  sechsten 
Stunde  gelheilt,  weil  die  höchste  tägliche  Wärme  bekannt- 
lich erst  einige  Stunden  nach  Mitlag  eintritt,  und  ich  in 
ihr  die  wichtigste  äufserc  Bedingung  des  Pflanzenwachs- 
thums  zu  erkennen  glaubte. 


4 

o 

•   '  a 

C/5 

cc  ti  co  - 

<J 

,,c3 

•            »   £ 

R    3  • 

O    1)   >i 

des 

orni. 
chm 
rm. 

er; 

'X  Ol  4*-  fcO  ^  **  rr, 

£9 

cc  cc  »*  2- 

1       i       l       1       i       1      ET- 

Ö  =« 

5!            "3 

'  '  r"  Er 

o .          © 

*  5 

■    i    i  3   •    •  3 

p*                 r-> 

O    w 

3 

»j  co  -i- 

sf*   P»!"*»?*.?*  ^wP^ 

"^*0»*M> 

c  "cc  ©  Vb  "©"-a  * 

"OB  1-*  •»» 

en  ^i  x  co  ©  cc  cn 

MO*- 

—    —    : —    >— .    —    K»  CTl_ 

CCO-w< 

O  C  CO  CO  lü  CD  CO» 

CT.  ►*  i» 

C  O  H*  vi  ü  u  w 

-Jl  CO  CO 

—  o  *"»•  "-*■  t-*>  h*  ÖVi 

C  —  CO 

O  -J  CO  ►*  ,&.  tO  CO' 

4«-  CC  CT» 

©  C^  <I  X  Wüik- 

u<  ic  fca 

p  o  m»  M-  o  i-*  cn. 

*~  c->  co 

*>-  cc  co  o  cc  o  co» 

CC  h-v.  ~J 

WvlKO^Of- 

cow 

►-*  Q  y*i  »■»■  ©  I-*  fei 

i-^  cc  co 

O&kWCCP'  cn; 

d  CT.  O 

©  lO  X  N*  h*  CC  © 

C  tO  CO 

O  i-»  h»  "■  i-*  O  iBn» 

H*  CD  fcO 

Co  O  W  k*  h*  CO  CO* 

CT)  CO  CO 

NlOClb8»MH 

o<  fco  co 

©  ©  ^„Oj^J^^J», 

-j  a-,  -— 

"cc  ©  Vqb  ouh  ; 

CO  h».  cc 

-J  til  fc»  <l  O  — '  CO 

o>  fco  co 

O  ©  t-*  fr*  O  ►*  O. 

H»  C/T  C* 

Ol  CC  O  tO  CO  ü»  Ol» 

»— ■  CyT  a> 

tavimtiKCO 

cn  to  io 

©  O  ►»  *-»  O  H»  CT", 

*>  ife-  CD 

©  ü<  tO  ©  CO  O  CO» 

tS  CO  CD 

CO  ©  cn  O  CO  ©  (*■ 

CT*  fcO  IS 

©©-»■»-*.©►-».  ifc. 

CC  CD  CD 

CC  CC  fcO  to  ©  o  CO» 

oi  co  co 

K  vi  Ol  üi  OC  C  h» 

OHK3  CO 

©  ©  »»»*  ©  K*  jb- » 

t3CC*> 

<i  x'co  co'cd'»— "co^ 

coniw 

CM  »-  »-.  *-»  CO  ao  ►» 

107 


n 


t-      H 


ö 
ff 


w 

ff- 

^> 

CO 

o 

co 

Ö* 

3 

TS 

PV 

fO 

«5 

2. 
©" 

ft 

B 

* 

re 

H 

3 

o 

w 

*-! 

CT1 

oJ 

^ 

" 

2 

o 

Co 

w 

o 

1— 1 

co 

r4- 

ö 

r^ 

H 

o 

Cn 



j^j 

►ti 

rD 

t© 

SO 

ff 

N 

rD 
ff 


m  

Wer  sich  jemals  mit  ähnlichen  Untersuchungen  be- 
schäftigt hat,  das  Gesetz  eines  geregelten  Wechsels  von 
Erscheinungen  durch  Vergleichung  vieler  Beobachtungen 
zu  finden,  oder  sich  ihm  wenigstens  zu  nähern ,  den  wer- 
den die  Abweichungen  der  Wachsthumsgröfsen  bei  den 
eilf  verschiedenen  Pflanzen,  welche  die  Tabelle  mit  einem 
Blicke  übersehen  läfst,  nicht  befremden;  er  wird  sich  im 
Gegentheil  darüber  wundern,  dafs  sie  bei  der  geringen 
Menge  der  zum  Grunde  gelegten  Beobachtungen  nicht 
gröfser  ausgefallen  sind.  Durchgängig  finden  wir  das 
Wachsthum  von  8  Uhr  Vormittags  bis  8  Uhr  Nachmit- 
tags gröfser,  als  in  der  andern  nächtlichen  Hälfte  des  Ta- 
ges. Durchgängig  finden  wir  es  gleichfalls  gröfser  in  den 
sechs  Stunden  von  8  Uhr  Vormittags  bis  2  Uhr  Nachmit- 
tags, als  in  den  sechs  folgenden  Stunden.  Bei  jeder 
Pflanze  bemerke..!  wir  zwei  Beschleunigungen  und  zwei 
Verminderungen  des  täglichen  Wachsthums;  die  erste 
Beschleunigung  fast  bei  allen  Pflanzen  zwischen  8  und  10 
Uhr  Vormittags,  die  zweite  von  längerer  Dauer,  zwischen 
12  und  4  Uhr  Nachmittags.  Nur  bei  den  zwei  Pflanzen 
c:  und  f.  erreichte  die  erste  Beschleunigung  ihre  mittlere 
Höhe  etwas  später,  erst  zwischen  10  und  12  Uhr  Vormit- 
tags; doch  ist  auch  bei  ihnen  der  Nachlafs  des  Wachs- 
thums, der  die  beiden  Beschleunigungen  scheidet,  unver- 
kennbar. Ja  diese  Uebereinslimmung  so  vieler  Momente 
erscheint  noch  merkwürdiger,  wenn  man  erwägt,  dafs  die 
beobachteten  Pflanzen  nicht  einmal  von  gleicher  Art  wa- 
ren, dafs  sie  sich  zu  Anfang  der  Beobachtungen  auf  sehr 
verschiedenen  Entwickelungsstufen  befanden,  und  dafs  bei 
einigen  das  mefsbare  Wachsthum  schon  vor  dem  Ende  der 
Beobachtungszeit  aufgehört  hatte. 

Was  jedoch  die  beiden  letzten  Umstände  betrifft,  so 
mufs  ich  bemerklich  machen,  dafs  dadurch  zwar  unstrei- 
tig Fehler  in  die  Berechnung  gekommen  sind,  aber  Fehler, 


109 

die  sich  vermuthlich  gröfstentheils  gegen  einander  aufhe- 
ben. Das  zweite  Blatt  der  Pflanzen  g.  h.  und  i.  hatte 
schon  gegen  die  Mitte  des  letzten  Beobachtungstages  seine 
völlige  Gröfse  erreicht.  Dadurch  wurden  die  Durchschnitts- 
zahlen,  die  ihr  nachmittägliches  Wachslhum  ausdrücken 
sollen,  etwas  kleiner,  als  sie  sein  sollten.  Indem  ich 
aber  stets  die  Höhe  der  ganzen  Pflanze,  und  folglich  an- 
fangs die  des  ersten  Blatts,  später  erst  die  des  rascher 
wachsenden  zweiten  Blattes  mafs,  fielen  die  Zahlen  bei 
den  frühesten  Beobachtungen  ebenfalls  etwas  kleiner  aus, 
als  sie  sein  würden,  wenn  man  von  Anfang  an  das  Wachs- 
thum  desselben  Organs  messen  könnte.  Bei  den  Pflanzen 
d.  e.  f.  1.  und  m.,  welche  von  einer  frühem  Entwicke- 
lungsperiode  an  beobachtet  wurden,  vertheilt  sich  der  aus 
dieser  Beobachtungsweise  entsprungene  Fehler  über  alle 
Tageszeiten,  und  kann  daher  das  gesetzmäfsige  Verhält- 
nifs  der  in  der  Tabelle  enthaltenen  Zahlen  nur  wenig  stö- 
ren. Hingegen  bei  den  Pflanzen  -a.  b.  c.  g.  h.  i.,  deren 
erstes  Blatt  beim  Anfang  der  Beobachtungen  beinahe  schon 
seine  volle  Länge  erreicht  hatte,  erstreckt  sich  der  Fehler 
nur  auf  die  erste  Hälfte  des  ersten  Beobachtungstages,  und 
ist  deshalb  an  sich  störender.  Im  Zusammentreffen  aber 
mit  dem  früher  bemerkten  Fehler,  der  grade  die  lelzte 
Hälfte  des  letzten  Bcobachtungstages  trifft,  dient  er  zu 
dessen    Ausgleichung. 

Wie  dem  auch  sei .  so  mufs  ein  Durchschnitt  der  an 
allen  eilf  Pflanzen  angestclllen  Beobachtungen  sämmtliehe 
Fehler  vermindern,  und  uns  dem  Gesetze  der  wechseln- 
den Verzögerungen  und  Beschleunigungen  des  Pflanzen- 
wachsthums  näher  führen.  Es  entsteht  hieraus  folgende 
Zahlenreihe: 

Wächst  eine  Weizen-  oder  Gerstenpflanze  in  24 
Stunden  11"',76,  so  beträgt  dies  Gesammlwachsthum 


110 


von  8  U.  Vm.  bis  10  U.  Vm.  l"27  ) 

-  10  -      -  -  12  -    -      0,99/3,45 

-  12  -      -  -  2  -  Nrn.  1,19 ) 

-  2  -  Nrn.  -  4  -    -      1,30 

-  4  -      -  .  6  -    -      0,79 

-  6  -      -  -  8  -    -      0,88 

-  8  -      -  •  -  8  -    - 5,34 


6^42 


2,97 


ür  a. 

1,12 

-     b. 

1,06 

-     c. 

0,81 

-     d. 

1,12 

-    e. 

0,81 

-    f. 

0,37 

11,76 

Hierzu  können  wir  aus  unsern  Materialien  noch  das 
mittlere  Wachstimm  von  8  —  10  Uhr  Nachmittags  fügen. 
Es  beträgt  bei  den  einzelnen 

für  g.  0,43 

-  h.  0,68 

-  i.  0,81 

-  1.  0,75 

-  m.  0,87 

und  folglich  im  Durchschnitt 0,80 

Sehr  auffallend  in  dieser  Zahlenreihe  ist  der  dreima- 
lige Wechsel  der  Beschleunigung  und  Verzögerung  des 
Wachsthums,  am  Morgen,  bald  nach  Mittag,  und  noch- 
mals später  am  Abend,  nebst  dem  Verhältnifs  der  Stärke 
der  verschiedenen  Verzögerungen  zu  der  Stärke  der  ihnen 
vorangegangenen  Beschleunigungen.  Die  stärkste  Beschleu- 
nigung ist  die  von  12  —  4  Uhr  Nachmittags  eintretende, 
und  ihr  folgt  unmittelbar  die  stärkste  Verzögerung.  Die 
schwächste  Verzögerung  hat  zwischen  6  und  S  Uhr  Nach: 
mitlags  statt,  und  die  ihr  folgende  Verzögerung  von  S  bis 
10  Uhr  Nachmittags  ist  die  geringste,  das  heifsl,  im  Ver- 
hältnifs zu  der  vorangegangenen  Beschleunigung. 


111 


Für  die  erste  Bedingung  alles  geregelten  Pflanzen 
wachslhums  hält  man  mit  Recht  die  Wärme.  Sie  selbst 
befolgt,  wie  wir  wissen,  in  ihrem  Sleigen  und  Fallen  ei- 
nen regelmäfsigcn  Gang;  die  Feuchtigkeit,  deren  die  Pflan- 
zen zum  Wachsthum  bedürfen,  ist  so  wenig  an  bestimmte 
Zeiten  wie  an  bestimmte  Menge  gebunden;  und  das  Licht, 
obgleich  es  sich  täglich  periodisch  verslärkt  und  vermin- 
dert, ist  zwar  für  die  vollständige  gesunde  Entwickelung 
der  Pflanzen  zu  Zeiten  in  höherm  Grade,  für  ihr  Wachs- 
thum in  die  Länge  aber  nur  in  sehr  mäfsigem  Grade  er- 
forderlich. Wir  müssen  daher  zuvörderst  den  Gang  der 
Temperatur  in  der  Umgebung  der  beobachteten  Pflanzen 
während  der  Beobachtungszeit  untersuchen,  und  mit  dem 
Verlauf  ihres  Wachsthums  vergleichen.  Ich  mufs  beken- 
nen, dafs  ich  mich  zu  diesen  Beobachtungen  eines  sehr 
ungenauen  Thermometers  bediente,  da  ich  zu  Anfang  der 
Beobachtungen  nicht  glaubte,  dafs  so  wichtige  Resultate 
aus  ihnen  hervorgehn  würden.  Indefs  hoffe  ich,  dafs  die 
Fehler,  die  dadurch  entstanden  sein  mögen,  auf  unsre 
Untersuchung  keinen  erheblichen  Einflufs  haben  werden. 

Die  mittlere  Temperatur  der  Luft  vom  Morgen  des 
12ten  bis  zum  Abend  des  15ten  März  betrug  in  der  Nähe 
der  beobachteten  Pflanzen: 


um 


R. 

Folglich  ist  das  Thermometer 

8    Uhr  Vm. 

15°,31 

von  8   U.Vm,                 R. 

10     - 

16,93 

bis  10  -       -  gestieg.  1,62 

12     - 

17,31 

von  da  bis  12  -      -        -        0,38 

2      -     Nrn. 

17,06 

-      -    -    2     -  Nm.  gefall.  0,25 

4      - 

16,75 

-      -    -    4    -      -        -        0,31 

6      - 

16,37 

-      -    -    6    -      -        -        0,38 

8      - 

15,81 

-      -    -    8    -      -        -        0,56 

10    - 

15,25 

-      -    -    10  -      -                0,59 

112 

In  diesen  beiden  Scalen  der  täglichen  thermometri- 
schen  Schwankungen  und  der  Schwankungen  des  Pflan- 
zenwachsthums  wird  wohl  niemand  eine  grofse  Aehnlich- 
keit  finden.  Der  einzige  Vergleichungspunkt,  der  sich  an- 
knüpfen Hesse,  wäre  etwa  der,  dafs  die  erste  morgendli- 
che Beschleunigung  des  Wachstimms  grade  in  die  Zeit 
lallt,  wo  das  Thermometer  am  raschesten  stieg,  in  die 
Stunden  von  8  —  10.  Wenn  aber  dieses  Zusammentref- 
fen in  ursächlicher  Verbindung  stände,  wie  sollten  wir 
dann  die  folgende  noch  stärkere  Beschleunigung  erklären, 
zu  einer  Zeit,  wo  das  Thermometer  bereits  wieder  im 
Fallen  begriffen  war?     oder  die  dritte  spät  am  Abend? 

Andre  werden  den  Grund  der  Erscheinung,  wenn  sie 
sich  durch  fortgesetzte  Beobachtungen  bestätigt,  im  Leben 
der  Pflanzen  selbst  suchen;  und  vielleicht  mit  Recht. 
Doch  ich  zweifle,  dafs  sie  auf  diesem  dunklen  Pfade  weit 
vordringen  werden.  Vielleicht  ist  auch  die  Erscheinung 
eine  zusammengesetzte,  so  dafs  etwa  der  Grund  der  Pe- 
riodicität  der  Schwankungen  im  eigenthümlichen  Pflanzen- 
leben, der  Grund  ihrer  verschiedenen  Intensität  dagegen 
in  aufsern  Momenten  läge.  Doch  ich  enthalte  mich,  in 
diese  Vermuthungen  weiter  einzugelm,  indem  ich  beken- 
nen mufsj  dafs  die  Sache  selbst  noch  auf  zu  wenigen  Be- 
obachtungen beruht,  um  als  vollkommen  sicher  betrachtet 
zu  werden.  Auch  begann  ich  selbst  schon  am  19.  März 
eine  zweite  Reihe  von  Versuchen  derselben  Art  mit  zwölf 
neuen  Getreidepflanzen.  Leider  ward  sie  aber  durch  ei- 
nen Zufall  unterbrochen;  und  später  zogen  mich  andre 
Untersuchungen  und  Geschäfte  ganz  ab.  Ob  es  mir  im 
nächsten  Sommer  vergönnt  sein  wird,  sie  wieder  aufzu- 
nehmen, ist  ungcwifsl  Ich  zögre  daher  nicht  länger,  was 
ich  gefunden  habe,  sachkundigen  Männern  zur  Prüfung 
vorzulegen ,     gern  bereit ,     die  Ehre    der  Entdeckung  mit 

An- 


113 

Andern  zu  theilen,  oder  ihnen  ganz,  zu  überlassen,  wenn 
sich  aus  ferneren  Beobachtungen  vielleicht  ein  anderes 
Gesetz  des  täglichen  Wachsthums  der  Pflanzen  ergeben 
sollle,  als  meine  wenigen  Beobachtungen  mich  ahnen 
liefsen. 

Botanischer  Garten  zu  Königsberg, 
den  10.  November  1828. 


4r  Bd.    1s  Hef'r. 


114 


Planiarum  vel  novarum 
vel  minus   cognitarum   descriptiones. 

AUCTORE 
Fr.    RUDOLPH! 

(Tab.  IL  f.  1.) 

Itineris,  per  triennii  spatium  in  plures  Europa e  partes 
instituti  quaesluoi  ad  scientiam  spectantem,  quatenus  ex 
flagranti  mihique  insito  mc  ipsum  erudiendi  studio  om- 
nium  commodo  usuique  inservire  poterit,  majori  credere 
operi  propositum  fuit ,  sed  revertenti  non  inutile  videtur, 
quae  propria,  quaeque  amicorum  studia  collectaneis  suis 
naluralium  addiderant  oculis  proponere  criticis.  Quae  ex 
his  nolatu  digna  mihi  videntur,  quüntum  in  studiis  meis 
vacat,  in  Linnaea  passim  relinquere  cogito,  prout  tempus 
aut  animus  permittant.  Decadum  prima  Irias  Fungos  com- 
plectetur.  Algas,  ex  omnibus  in  deliciis  mihi,  quippe  qua- 
rum  studio  in  oris  Adriatici  maris  totum  dicavi  annum, 
cum  clarissimo  communicavi  Prof.  Agardho,  ut  conlinua- 
tioni  Specierum  Algarum,  brevi  edendarum,  insereret,  ne 
rebus  seorsini  tractatis  Synonymia,  hac  in  familia  in  pri- 
mis  molesta,  praeter  necessitatem  augeretur.  Quam  ob 
rem  hie  solummodo  aliquot  postea  collectas  novas  descri- 
bam  species;  nomina  vero  earum,  quas  Agardho  tradidi, 
quaeque  nomina  clarissimus  ille  auetor  iis  tribuerit,  si- 
mulac  opus  ejus  perfectum  editumque  fuerit,  cum  amieis 
meis  communicabo,  ut  nomina  novis  a  me  cognitis  spe- 
ciebus  data  in  exemplaribus  traditis  mutare  queant.  Al- 
gae,  Musci,  Filices  Phanerogamaeque  sequentur. 


115 


D  e  c  a  s       prima. 
FUNGI. 

1.  Püccinia  pulviuulata  n.  sp. 

Puccinia  maculis  nullis;  acervis  subrolundis  pulvinu- 
latis  hypophyllis  solitariis;  sporidiis  oblongis  subinaequa- 
liter  constrictis  arcte  conglutinatis  atris,  pedicellis  longis 
hyallnis  fragilissimis. 

Hab.  in  pagina  inferiore  Frankeniae  pulverulentae  Eu- 
ropae  australioris.     Autumno. 

Insignis  species,  omnium  mihi  cognitarum  nulli  affi- 
nis,  nigrisque  vix  comminuendis,  sed  paene  tantum  cultro 
perscindendis  pulvillis,  epidermide  nee  tectis  nee  cinclis, 
primo  intuitu  discernenda.  Primum  eam  vidi  ex  Italia  in- 
feriori  apud  amicum  reverendissimum  Prof.  Pollini,  ce- 
leberrimum  auetorem  Florae  Veronensis;  dein  eam  a 
Salzmanno  collectam  munificenlia  celeberrimi  Prof.  Koch, 
Erlangensis,  aeeepi.  Rara  non  esse  videtur,  quippe  quum 
plura  exemplaria  Frankeniae  pulverulentae  e  Gallia  meri- 
dionali  allata,  in  collectaneis  meis  deposita,  iis  operta  sint. 
Acervi  2  —  3"'  longi  \\ul  crassi;  sporidia  irregulariter 
conslricta,  quum  nunc  superior,  tunc  inferior  pars  magni- 
iudine  superet,  nigerrimo  colore;  pedicelli  pellucidi,  fragi- 
les et  vix  ex  acervo  incolumes  sejungendi,  in  quibus  spo- 
ridia admodum  regulariter  juxta  sc  posita  ereeta,  haud  fa- 
cile  libera.  Fortasse  cum  cogmatis  speciebus  aliquando 
proprium  genus  facere  possei. 

2,  Püccinia  Drabae.     n.  sp, 

Puccinia  maculis  subnullis,  acervis  oblongis  convexis 
confluenlibus  peduneulorum  et  siliculorum,  epidermide 
rupta  cinetis;  sporidiis  subrotundo-  oblongis  subinaequalitcr 
constrictis,  apice  rotundatis.  basi  pediccllo  brevissimo  api- 
culatis. 

8* 


116  

Hab.  in  pedunculis  siliculisque  Drabae  lasiocarpae 
Roch.  Germaniae  australioris.     Prima  aesiale. 

Ab  amico  Dr.  Laurer,  .  universitatis  lilerariae  Gry- 
phicae  Proseclore,  prope  Muggendorf  in  vicinia  Erlangensi 
est  lecta  mihique  benignissime  communicata.  Superiorem 
tantum  pedunculorum  partem,  rarius  siliculas,  nunquam 
autem  folia  occupat.  Acervi  lineares  aut  oblongi,  epider- 
mide  demum  irregulariler  rumpenle  cincti  aut  perpetuo 
tanquam  pelliculo  griseo  tecti;  sporidia  jam  in  statu  ju- 
niore fusca,  magna,  vix  cohaerenlia  et  pedicello  brevis 
simo    apiculata. 

Prope  Pucciniam  Saxifragarum  ponenda,  a  qua  co- 
lore  valde  fusco,  sporidiis  in  parle  superiore  rotundatis,  in 
inferiore  pedieelli  ope  apiculatis,  sede  et  habilu  differt. 

3.  Sorospokium.  n.  genus  Coniomycetorum.  (Gymno- 
mycetorum  LinkiL ) 

Sporidia  continua  (non  septata)  epedicellata ,  in  acer- 
yos  globosos  congesta.  alabastris  plantarum  viventium  li- 
bere  insidentia.     Flocci  nulli. 

Genus  inter  genera  Puccinia  et  Sporisorium  Linkii 
ponendum. 

Sorosporium  Saponariae. 

Hab.  in  alabastris  Saponariae  officinalis  Germaniae. 
Aestate. 

Munilicentiae  amiciss.  Alex.  Braun,  pari  studio  sum- 
moque  effectu  omnem  scientiam  naturalem  ampleclentis, 
insigne  hoc  genus  in  vicinia  Heidelbergi  collectum,  debeo. 
Partes  interiores  florales  alabaslrorum  non  explicantur, 
quarum  loco  sporidia  totum  explent  spatium,  usque  dum 
ruplione  alabastri  dispergantur.  In  meis  speciminibus 
cuncta  alabastra  iis  impleta  sunt,  partes  florales  ipsae  de- 
biles, ceterum  non  abnormes. 

Sporidia  in  globulos,  oculis  vix  discernendos  inarma- 
tis,  quadraginla  vel  quinquaginta  sporidia  singula  continen- 


117 

tes  conglobata,  et  fere  concrela,  ila  ut  non  irrigalione  sed 
sola  pressione  dividantur.  Quae  quidem  sporidia  minuta, 
ovata,  rotundata,  interdum  subaeuminata ,  omnia  lere  ae- 
que  magna,  fusco  colore ,  atlamen  pellucida,  et  omnino 
sine  floccis  immixtis. 

Quanti  hoc  genus  in  serie  evolutionis  inferiorum  ho- 
rum  fungorum  sit  momenti,  pluribus  explicare  verbis  non 
opus  est. 

Icon    lab.    II.    fig.  1.  a.     Globuli    sporidiorum    aucti 

22500ies. 
—  —        fig.  1.  b.     Sporidia  globuli  detriti  au- 

cla  58564ies. 

4.  Asteroma  macularis.  n.  spec. 

Asteroma  epiphylla,  maculaeformis ,  fusca;  fibrillis  in 
ambitu  radiatis;  cellulis  minutissimis  paucis. 

Hab.  ad  folia  viva  Ulmi  campestris  Germaniae  auslra- 
lioris.     Aestale.     Autumno. 

In  monlibus  Salisburgensibus  Mönchsberg  et  Unters- 
berg legi.  Singula  individua  nunquam  confluunt  cellulae- 
que  non  rumpuntur,  sicuti  in  simili  Asteroma  Fraxini 
Cand.  jam  in  aetate  media  esse  solet.  Quae  quidem  cel- 
lulae  in  siccis  fere  omnino  evanescunt,  in  statu  provectiore 
vix  sunt    visibiles- 

Genus  Asteroma  a  Dothidea  diversissimum  credo, 
quum  omnes  species  ad  illam  pertinentes  primo  intuitu 
discernantur  ejusque  cbaracteres  generici  semper,  et,  sal- 
tem  in  septem  a  me  per  longum  tempus  observatis  viven- 
tibus  speciebus,  ad  summam  usqne  aetatem  conslantes 
maneant. 

5.  Asteroma  Padi.  DC? 

Asteroma  epiphylla,  solitaria,  violaceo  -  fusca ;  fibrillis 
pulcherrime  fruticuloso-ramosis  flabelliformiter  expansis 
longissimeque  radiatis,  media  linea  alba  spinulosa  percur- 
sis;   cellulis  minutissimis  confertis. 


118  

Hab.  in  foliis  vlvis  Pruni  Padi  Germaniae.  Aeslate. 
In  omni  Germaniae  australioris  regione,  praesertim  in  terra 
Salisburgica  vulgaris.  Diagnosis  ex  statu  perfectissimo 
facta  est ;  an  species  Candolleana  sit,  non  certe  persuasum 
habeo,  cum  eam  solummodo  ex  descriptione  celeberrimi 
auctoris,  a  mea  differente,  norim.  Speciem  hanc  diu  mul- 
tumque  observavi,  nunquam  vero  transitum  ad  Dothideam 
inveni.     Folium  sub  ea  colorem  induit  flavescentem. 

Pulcherrima  species  generis  formosi. 

6.  Piiacidiüm  Tetracerae.  n.  spec. 

*  Perithecio   cum  epidermide  concreto. 

Phacidium  subliberum,  orbiculare,  hemisphaerico-de- 
pressum,  nigricans,  in  lacinias  plures  obtusas  annuliformes 
dehiscens;   disco  nigro. 

Hab.  folia  viventia  Telracerae  volubilis  in  Cubae  in- 
sula.     Poeppig. 

Folia  speciminis  mei  Tetracerae  volubilis  e  plantarum 
Cubensium  collectione  Poeppigii  plane  iis  tecta  sunt. 
Primo  intuilu  Phacidio  coronato  Friesii  simillimum,  atta- 
men  disco  nigro  et  laciniis  obtusis,  quae  brevi  tempore, 
marginem  minorem  formantes,  contrahuntur,  diversissimum. 
Nigra  quae  Phacidium,  coronatum  plerumque  cingit  linea 
semper  deest;  solummodo  in  speciminibus  primae  aeta- 
tis  nexum  perithecium  inter  et  epidermidem  videre  licet, 
serius  fere  liberum  super  eam  exsurgit.  Asci  ovati,  multo 
quam  in  Phacidio  coronato  breviores. 

7.  Rhytisma  Psidii.   n.  spec. 

Rhytisma  innatum,  tuberculosum,  subcircinnatum,  raa- 
millari-umbonatum,  poroso-rumpens;  disco  pallescente; 
intus  nigrum. 

Hab.  in  pagina  superiore  foliorum  Psidiorum  vario- 
rum  Americae  calidioris. 

Donum  celsissimi  ac  nobilissimi  Comitis  de  Lam- 
bert.    Extus  nonnullis  varielatibus  non  bcne  evolutis  Rhy- 


119 

lismalis  salicini  similc;  intus  aulem  iolo  coelo  diversum. 
Superficies  non  rugosa;  perilliecium  2"'  longum,  rolunda- 
tum,  nit.idum,  demuni  apice  eonsidens.  Circum  perithe- 
cium  majus  plerumque  qualuor  sexve  minora  circinnatim 
erumpunl.  Folium  fungillis  implclum  maculas  accipit 
oblitleratas. 

8.  IIysterium  spcciosum.   n.  spec. 

Hysterium  superficiale,  oblongum,  atrurn;  labiis  tumi- 
dis  demum  transversim  rumpenlibus;  disco  rufo  -  coccineo. 

Hab.  ad  ramos  et  ramulos  exsiccatos  Oleae  Europae 
auslralioris.     Autumno. 

In  vicinia  Genuae  et  ad  Lago  di  Garda  Tyroliae  au- 
stralioris  hanc  speciem  pulcherrimam  collegi,  occasionem- 
que  specimen  junius,  a  Salznianno  e  Tanger  reportatum, 
in  herbario  opulentissimo  clariss.  Professoris,  Dr.  Koch, 
Erlangcnsis,  plantarum  germanicarum  longe  peritissimi,  vi- 
dere  naclus  suui.  Ad  primam  sectionem  —  Denudata  — 
excellentissimi  Systematis  Mycologici  Friesii  pertinet,  2,tl 
longum,  1  demum  lj'"  latum,  liberum,  nunc  in  cortice, 
nunc  in  ligno  denudato;  excmplaria  juniora  plerumque 
recta,  rarius  leviter  incurvala;  rima  profunda,  demum 
longe  aperta,  suborbicularis;  labiis  luniidis  transversim  rup- 
tis  ideoque  crenatis;  discus  colore  ferri  oxydati  fusci 
olim  calefacli. 

9.  Trichia  ramulosa.  n    sp. 

Trichia  flava,  expansa,  ramosa ;  ramulis  clavalis. 

Hab.  ad  ramulos  semiputridos  in  Peruvia. 

Pulcherrime  flava,  caespitose  crescens.  Peridium  sine 
splendore,  pluries  ramosum,  3  —  4,w  altum.  Rami  ra- 
mulique  l^1"  crassi,  fastigiali,  clavati  aut  obovati,  in  in- 
fima  parte  crassi.  Capillitium,  si  cum  sporidiis  compara- 
lur,  minus  quam  in  Trichia  ovala  Persoonü,  et  in  sicci- 
tate  quoque  sporidiis  obduclum. 

Adnot,     In  regionibus  subalpinis  Germaniae  auslralio- 


120  

ris  Triclüam  nitentem  in  tmncis  Pinorum,  peridiis  fere 
omnino  obscuris  nitore  carentibus,  caeterum  a  forma  vul- 
gari  non  discrepantibus ,  collegi.  » 

10.  Arcyria  trichioides.  n.  spec. 

Arcyria  sparsa,  capillitio  subrotundo  peridioque  elon- 
gato  flavo;  sporidiis  lanceolatis  concoloribus. 

Hab.  ad  ligna  putrescentia  in  Germania  australi.  Vere. 

Eximiam  hanc  speciem  cum  comite  amicissimo  Alex. 
Braun  in  ligno  semiputrido,  in  speluncis  dejecto,  prope 
Landshut,  ante  Calendas  Aprilis  inveni.  Affinis  solum- 
modo  Arcyriae  silaceae  Ditmari,  (Sturm  fl.  germ.  Sect.  III. 
Fase.  1.  pag.  15.  tab.  8.);  differt  autem,  praeter  colorem 
magis  flavum,  capillitio  rotundiore^  sporidiis  lanceolatis 
utrinque  acuminatis  peridiisque  triplo  majoribus,  trichiae- 
formibus.  Crescit  solitaria ;  fere  \\M  alta;  capillitium  cum 
peridio  arete  connatum,  nee  aetate  provectiore  ab  eo  se- 
junetum,  ita  ut  nunquam  peridium  vaeuum,  uti  in  Arcy- 
ria ßava  vetusta,  inveniatur. 


121 


BESSERA   ELEGANS. 

Genus  novum  Hexandriae  Monogyniae. 

Jul.ILSCHULTES  D.F.L.  de  SCHLECHTENDAL 

S.  P.D. 

Submitto  tibi,  vir  illustrissime ,  descriptionem  generis 
novi,  quod  plantas  hexandras  inier  inveni,  quasD.  de  Kar- 
bin sky  inrepublica  mexicana  anno  elapso(1827)  collegil,  et 
quas  ill.  de  Martius  et  Zuccarini  benigne  mecum  com- 
municaverunt.  Specimina  plura  pulchrae  hujus  plantae  nie 
docuerunt  eandem  sisteie  gcnus  omnino  novum  et  ab  Om- 
nibus generibus  Hexandriae,  mihi  saltcm  nunc  cum  patre 
optimo  hanc  classem  Systematis  Vegetabilium  editionis 
nostrae  jamjam  absolventi,  nolis  plane  diversum  et  facil- 
limum  distinctu. 

Genere  Besserae  a  patre  olim  condito  non  recepto, 
BESSERAque  Sprengelii  nunc  ab  ipso  auctore  ad  Dkype- 
tem  et  Rumeam  amandafa,  novam  inde  consiitui  Besseram 
in  honorem  D.  D.  et  Prof.  Besser,  patris  mei  amici  op- 
timi,  et  de  rebus  botanicis,  ut  tibi  omnibusque  Bolanicis 
nolum,  optime  promeriti. 

Besseka  c  l  e  g  a  n  s. 
Bulbus  subglobosus,  tunicatus,  solitarius,  \  poll.  diam., 
extus  fuscus,  intus  flavus:  tunicis  extcrioribus  glabris,  ni- 
tentibus,  membranaceis.  Vaginae  radicales  plerumque  3: 
extima  fusca,  saepius  lacera;  interiorcs  2  tubulosae,  cylin- 
dricae,  truncatae,  integenümae,  membranaceae,  pallidae, 
folia  radicalia  scapumqüe  includentes:  exlerior  3  lin.,  in- 
terior  5  lin.  longa,  2  lin.  in  diam.  Folia  radicalia  2,  scapo 
breviora,  ad  medium  vel  ad  f  usque  erecta .  dein  reflexa 
et  subinde  veluti  pendula,  satis  firma,  ul  exsiccala  saltein, 


122  

rigidula,     anguste  linearia,     apice   subcalloso   acuiiuscula, 
basi  ncc  dilatala,   nee  angustata,   integerrima,  glaberrima, 
plana,  ut  e  siccis  videlur,  obsolete  nervoso  -  striata,  viridia 
cum  glaucedine  quadam,     juniora    subinde   etiam  purpura 
suffusa,  12 — 20  poll.  longa,  1  —  1|  lin.  lata.     Aquae  im- 
missa  folia  haec  vero  saltem  basi    evadunt    subeylindrica, 
supra  sulco  exarata,  longitudinaliter  striata,  fistulosa;  utrum 
vero  tota  longitudine  cylindrica,  deeidere  non  audeo,  certe 
ad  apicem  teretiusculum  supra  planiusculum  usque    fistu- 
losa sunt.     Scapus  solitarius,  strictus,  teres,  fistulosus,  gla- 
berrimus,  laevis,    nudus,    folia  superans,    virens  cum  rore 
parco,  ut  videtur,  glaucescenle,  infra  medium  fere  semper 
purpura  suffusus  vel  punetis  numerosissimis  parvis  purpu- 
reis, inferne  crassitie  pennae  corvi   ad  pennam  anseris  us- 
que, superne  sensim,  sed  parum,  attenuatus,  parle  snbler- 
ranea  pallida  magis  atlenuata,  15  —  30  poll.  altus,  florum 
umbella  terminatus.  Umbella  simplex,  subl'asligiata,  3 — 16- 
radiata.     Spatha  ad  umbellae  basin,  (vel   si  mavis  involu- 
crum),  triphylla,  rarius  tetraphylla,  umbella  multoties  bre- 
vior,  erecla  vel  reflexa;  foliola  lanceolata  v.  ovato-lanceo- 
lata,  subacuminata,  acuta,    basi  lata  sessilia,    vix  coneava, 
absolete  carinata,  coriaeeo-membranacea,  margine  tenuiora, 
integerrima,  glaberrima,  dorso  virescentia,  subinde  purpura 
parca  suffusa,  margine  pallida,  nervis  obsoletis :  2  —  5  lineas 
longa ,  basi  lineam  vel  paulo  ultra  lata ;    ubi  4  adsunt  fo- 
liola,    2   exteriora    opposila    interioribus    paululo   majora. 
Peuunculi  erecti  vel  ereclo- patentes,     (aut  omnino  stricti, 
aut  (an  exsiccatione  ? )  apice  ita  inflexi,  ut  flores  inde  sub- 
nutantes),   filiformes,    tereles,     ima  basi  incrassati,     apice 
cum  corollae  basi  in  slipilem  attenuata  obsolete  arliculati, 
rigiduli,  pallide  virescentes,  deflorati  purpura  suffusi,     vel 
subinde  omnino  purpurei,  crassitie  setae  porcinae  fortioris : 
in  floribus  expansis  1 — <2\  poll.  longi;  ad  peduneuli  cujus- 
vis  basin  bracteola  minima,    ovata,  acuta,   spathae  foliolis 


123 

similis,  sed  minor,  membranacea.     Flores  erecti  vcl  cernui, 
in  siccis  caerulei,   v.  violacei,   fere  atropurpurei  v.  purpu- 
rei,  dilnte  kermesini  et  coccineo-crocei,  ut  color  naturalis 
ex  siccis  non  determinandus :  nee  videtur  sistere  varietates 
color  adeo  varius,     cum   in    eadem  umbella  fere  ludat  in 
diversis  corollis;     abortivi    deflorati    quidam  ad  peduneuli 
articulum  deeidui.     Corolla  infera,    basi  tantum  cum  ger- 
mine connata,  monopetala,  campanulata,  8  — 11  lin.  longa, 
apice  5  —  9  lin.  diam. ;  emareida  in  floribus  fruetiferis  per- 
sistens,  supra  germen  convoluto-connivens,  sensim  expal- 
lens  vel  fuscescens,  Capsula  increscente  basi  disrupta:   (in 
expansa  ovata  vel  obovato-oblonga ,     laciniis    exterioribus 
interiora  omnino  fere  tegentibus).     Tubus  brevis,   erectus, 
turbinato  -  campanulatus,  1  — 1|  lin.  longus,   fauce  \\  —  2 
lin.  diam.,   basi  attenuatus  in  stipitem  cum  peduneulo  ob- 
solete articulatum  et  pedunculum  quasi    incrassatum  refe- 
rentern, \\  —  2^  lin.  longum,     corolla  pallidiorem,  quid- 
quam  angulosum  a  laciniarum  (praesertim  externarum)  ner- 
vis  mediis  ad  articulum  usque  decurrentibus.     Limbi  laci- 
niae  cum  tubo  continuae,     longitudine  aequales,     ereetae, 
apice  minime  reflexae,  oblongae,  obtusae,  planae,  integer- 
rimae,  glaberrimae,  intus  sub  lente  nitore  quodam  crystal- 
lino  irroralae,  dorso  paulo  intensius,  quam  margine,  colo- 
ratae,  nervo  medio  longitudinali  substantiae  firmioris  intus 
albido,  extus  intense  caeruleo  vel  purpureo  vel  virescenti- 
fusco,  vix  \  lin.  lato,  ad  apicem  usque  excurrente   et  ibi- 
dem sub  lente  glanduloso  eleganter  lineatae,     5  —  7  lin. 
longae;   exteriores   angustiores  basi  interioribus  ineumben 
tes,  \.\  lin.  latae;  interiores  latiores  ovato- oblongae,  mar- 
gine tenuiores,  2  —  2^  lin.   latae.     Corona  staminea  (vel 
neetarium)     e  lubi   fauce,     basi  cum  tubo  arete  concreta, 
nee  ab  eodem  sine  disruptione   separanda,    germen  inclu- 
dens,  tubulosa,    cylindrica,    ereeta,    6-costata,    6-dentata, 
limbo  vix  duplo  brevior,  3  —  4|  lin.  longa,  \\  lin.  diam., 


124  

alba,  crystalllno-micans;  dentibus  brevibus,  ovatis,  obtu- 
siusculis,  erectis;  coslis  6  quidquam  prominentibus,  per 
eandem  longitudinaliter  decurrenlibus ,  in  finibus  dentium 
in  filamenta  desinentibus,  sub  lenie  fere  squamuloso  aspe- 
ratis,  cyaneis  vel  rubescentibus.  Siamina  e  coronae  co- 
slis producta,  subaequalia;  filamenta  stricta,  füiformia, 
apice  subulata,  limbo  1  —  3  lineis  longiora,  sub  lente 
glanduloso-scabriuscula,  in  delloratis  quidquam  flexuosa, 
4  —  5  lineas  longa,  plerumque  caerulea  (in  siccis  saltem). 
Antherae  oblongae,  oblusae,  basi  emarginatae,  dorso  paulo 
supra  sinum  afüxae,  verticales,  effetae  etiam  subhorizon- 
tales,  olivaceae,  lin.  fere  longae:  loculis  2  latere  longitu- 
dinaliter dehiscentibus:  polline  pallide  flavo.  Germen  su- 
perum ,  oblongum ,  obtuse  trigonum ,  sexsulcum ,  apice  in 
stylum  attenuatum,  basi  cum  tubo  connatum  et  vix  a  ner- 
vis  dorsalibus  e  laciniis  exterioribus  corollae  decurrenlibus 
solvendum,  pallide  flavescenti  -  virens ,  glabrum,  sub  lente 
fere  squamulis  cryslallinis  micans,  Corona  plus  duplo  bre- 
vius,  triloculare,  tripartibile,  trivalve;  loculis  polyspermis. 
Stylus  e  germinis  apice  continualus,  diu  persistens,  e  ger- 
minis  valvularum  nervis  mediis  productis  quasi  trigonus  et 
serius  facili  negotio  triparlibilis,  strictus,  exsertus,  primum 
stamina  aequans,  serius  eadem  supcrans,  saepius  etiam 
slaminibus  paulo  brevior  (praeserlim  in  floribus  aborlivis), 
iisdem  et  sub  stigmale  quidquam  erassior,  sub  lente  squa- 
mulis crystallinis  micans,  in  siccis  albidus  vel  caeru- 
leus.  Stigma  haud  magnum,  subcapitatum,  vertice  impres- 
sum,  obsoletissime  trilobum:  lobis  (non  replicatis)  latis, 
glandulosum,  primum  flavescens,  demum  caeruleum.  Ca- 
psula adhuc  immatura  in  stipile  corollae  persistente  quasi 
in  pedunculo  quidquam  incrassato,  corollae  basi  rupta 
tecta,  et  a  nervis  3  fortioribus  tubi  non  secedens,  ovata 
vel  rotundalo- ovata,  apice  acumine  recto,  in  stylum  adhuc 
persistentem    flexum  produclo,    obsolete    trigona:    angulis 


125 

rotundatis,  suluris  6  longifudinalibus,  5  Im.  longa,  fusce- 
scenti-virens,  coriacea,  glabra,  interne,  praeserlim  ad  su- 
turas,  punctis  prominulis  minulissimis,  albis,  quasi  cryslal- 
linis,  trilocularis,  Irivalvis,  polysperma;  membrana  duplici: 
exteriore  (epicarpio  cum  sarcocarpio)  opaca  cvassiore;  in- 
leriore  (endocarpio)  sat  arcte  cum  exteriore  cohaerente, 
intus  fere  aurea,  nitente,  cartilagineo-chartacea;  loculis  fa- 
cile  ab  invicem  secedentibus,  ut  Capsula  inde  fere  triparti- 
bilis:  uno  vel  altero  saepe  abortivo;  dissepimenlis  longitu- 
dinalibus  duplicatis  e  membrana  valvularum  interlore  in- 
troflexa;  valvulis  ovatis,  concavis,  in  acumen  terminatis  in 
slyli  columellas  3  extensum,  medio  ad  suturam  longitudi- 
nalem  non  sepligeris,  sed  ad  eandem  facilibus  iissu,  ut 
fructu  maturo  Capsula  verosimililer  ibidem  dehiscens,  et 
tunc  forte  6-valvis.  Semina  numerosa,  plura  saepius  ab- 
ortiva,  placentae  longitudinali  in  angulo  intimo  loculorum 
positae,  quasi  bicristatae,  biserialiter  affixa,  arcte  oblique 
sibi  invicem  incumbentia  et  quidquam  pendula,  plana, 
ovata,  obliqua,  e  pressione  varie  angulosa,  apice  acutius- 
culo  brevissimo,  umbilicurh  versus  paulo  attenuata,  imma- 
tura  pallida  et  ad  umbilicum  fusca,  serius  atra,  testa  te- 
nuissima  membranacea.     Embryo? 

Inde  sequitur  character  naturalis  generis:  Spaiha 
3-(raro  4-)  valvis,  brevissima,  umbellam  inultifloram  fo- 
vens,  erecta  vel  reflexa.  Corolla  infera,  monopetala,  cam- 
panulata,  profunde  6-partila,  marcida,  superne  connivens 
diuque  persistens;  tubus  brevissimus ,  sublurbinatus,  basi 
in  stipitem  altenuatus;  laciniae  ereciae,  oblongae,  obtusae, 
subaequales,  glabrae.  Corona  staminea  (s.  NectariumJ 
lubo  imposita  et  cum  laciniarum  basi  connala,  tubulosa, 
cylindrica,  limbo  brevior,  breviter  6-dentata,  6-costata: 
costis  in  dentium  sinubus  staminiferis.  Stamirta.  Fila- 
menta  6,  e  sinubus  coronae,  filiformia,  erecla,  exserta. 
Antherae  oblongae   basi   emarginatae,     dorso   paulo  supra 


126  

sinum  affixae:  loculis  2  lateribus  longitudinaliler  dehiscen- 
iibus.  Pistillum.  Germen  superum,  in  fundo  coroiiae 
lubique  et  cum  ejusdem  basi  feie  connatum,  oblongum, 
obtuse  trigonura.  Stylus  filiformis,  trigonus,  tripartibilis, 
exsertus,  erectus,  glaber.  Stigma  capitata  -  depressum,  sub- 
simplex,  glandulosum,  Capsula  ovata,  stylo  mucronata, 
obtuse  trigona,  trilocularis,  trivalvis,  fere  tripartibilis:  val- 
vulis  apice  in  styli  partem  attenuatis,  medio  non  septigeris, 
sed  facilibus  fissu,  et  ibidem  forte  dehiscentibus ;  loculis 
polyspermis;  dissepimentis,  e  valvularum  membrana  inte- 
riore  introflexa.  duplicatis.  Semina  biserialia,  angulo  cen- 
trali  affixa,  numerosa,  plana,  angulosa,  atra,  testa  mem- 
branacea. 

Unde  char acter  essentialia'.  Spatha  3 — 4-phylla, 
multiflora.  Corolla  infera,  monopetala,  campanulata,  6- 
partita,  diu  persistens;  tubo  brevi,  basi  in  stipitem  atte- 
nuato.  Corona  staminea  cum  tubo  connata,  cylindrica, 
6-dentata,  6-costata.  Stamina  6,  e  sinubus  dentium  coro- 
nae;  filamenta  erecta,  exserta;  antherae  basi  emarginatae, 
dorso  affixae.  Stylus  erectus,  exsertus.  Stigma  capitato-de- 
pressum.  Capsula  ovata,  cum  lubi  basi  concreta,  6-sulca, 
trilocularis,  trivalvis,  fere  tripartibilis-  dissepimentis  dupli- 
catis e  valvulis  margin e  introflexis,  Semina  plura  in  quo- 
vis  loculo,  angulo  centrali  biseriatim  affixa,  plana. 

Familia  Narcissorum  Sect.  I.  Juss.;  Hemerocal- 
lidearum  R.  Brown,  vel  fortasse  potius  Liliacearum. 
Capsula  tripartibili  etiam  Melanthaceis,  pedunculis  cum 
coroiiae  basi  in  stipitem  attenuata  (quae  aliis  forte  pedun- 
culi  pars)  articulatis  Asphodeleis  B.  Brown  affinis. 

Inflorescentia  simillima  Agapantho,  similis  etiam 
Alströmeriis  et  Alliis  quibusdam;  coroiiae  forma  si- 
milis illi  Fritillariae,  (quare  D.  de  Karbinsly  eandem 
etiam  nomine:  „Fritillariae  spec.  nov.  pulcherrima"  misit), 
Blandfordiae,   et  fere  etiam  illi  Eustephiae  et  Phy- 


127 

cellae.  Corona  slaminea  (vel  si  mavis  neclario,  vel  fila- 
menlis  inferne  membrana  coalllis)  Bessern  Chrysi- 
phialae,  Pancratio,  Calostemati,  Massoniae  et 
Puschkiniae  cognata,  sed  a  prioribus  germlne  snpero, 
a  poslerioribus  corollae  eapsulaque  struclura,  ab  omnibus 
vero  habitu,  abunde  diversa. 

Vale  et  fave  te  veneranti  et  amanti. 


128 


BOTMCHIUM  LUNARIA. 


D.  F.  L.  de  SCHLECHTENDAL    ROEPERO  suo 

S.  P.  D. 

Eleganter  quondam  varias  nostro  depinxisti  Strempe- 
lio,  quas  subit  Botrychium  Lunaria,  formas,  maxima  ex 
parte  abs  te  in  regione  Berolinensi  collectas,  nee  non  a 
me  hinc  inde  ilerumque  reperias,  specierum  ut  conjuncli- 
onem,  B.  Lunariae  scilicet  et  rutacei,  perspienam  face- 
rent.  Quae  quomodo  sint,  nervorum  decursum  ut  attente 
in  utriusque  folio  sterili  inspicias  peterem  ex  te,  cui 
major,  quam  mihi  et  regio  thesauro  ulenti,  speeiminum 
copia.  Luxuriantem  vero  nee  frequentem  illius  stirpis  for- 
mam  praeterlapsa  carpsimus  aestate,  in  pratis  prope  pa- 
gum  Friedrichsfelde  florum  serla  praebeniibus  dilissima. 
Copiosa  perlustrans  Botrychii  speeimina  et  colore  satura- 
tius  viridi  staturaque  eximia  (6  —  9,  pollicari ) ,  forma- 
rumque  varietate  oculos  allicientia,  pauca  mox  anhnad- 
verli  in  sterili  quoque  fron  de  fruetus  gerentia.  Avida  cor- 
ripui  manu;  marginem  laciniarum  convexum  (in  vulgari 
forma)  in  quem  nervi  furcati  excurrunt,  fructibus  maluri- 
tate  hiantibus  hinc  inde  vidi  obsessum.  Nulla  praeterea 
reliquarnm  partium  abnormis  formatio,  nulla  folii  frueti- 
feri  nee  sterilis  foeeundi  diminutio.  Fruetus  nunc  confeiti 
nunc  distanles  extremis  nervis  semper  singuli  insidebant. 
Simile  quid  multis  abhinc  annis  in  Aspidio  qnodam  vul- 
gari observavi,  in  cujus  fronde  duae  haud  explicuerant 
parenehyma  laciniae  nervumque  reliquerant  medium  fruc- 
tigerum.  Quod  nee  accuralius  inspexisse  nee  diligenler 
servasse  valde  me  piget.  Quae  tarnen  observationes  nova 
non  probant  sed  nota  affirmanf.  Fmcliferum  Bolrycbii 
folium  sterili  magis  est  evoluUim,  quod  majori  parlitione 
rhachiumque  seeundariorum  praesentia  probatur;  folium  ste- 
rile, simili  modo  evolutum,  B.  rulaceum  nobis  praebet, 
tunc  et  fruetuum  haud  ita  rarus  adventus  (cfr.  in  icone 
ad  Strempelii  diss.  de  Fil.  Berol.  f.  7,  8)  sed  rarior  cerle 
casus  supra  descriptus  ubi,  axi  secundaria  nondum  evo- 
luta ,  fruclus  reperiuntur  marginales  in  fronde  simpliciori. 
Sed  haec  hactenus  —  plura  in  posterum  tibi  tradam. 
Quas  observationum  tesseras  solilo  amore  animoque  laeto 
ut  aeeipias  quaeso.       Vale. 

L  i  t- 


DE 

P  L  A  N  T  I  S 

IN 

EXPEDITIONE    SPECULATORIA    ROMANZOFFIAINA 
^OBSER  VATIS 

DISSERERE     PERGUjNT 

ADELBERTUS  de  CHAMSSO 

ET 

DIEDERICUS   de  SCHLECHTENDAL. 


RUBIACEAE. 

Quae  su  per  sunt. 

Jjisulae  aeqninoctialcs  Oceani  magni:  Lugoma:  Nauclea 
africana  W. ;.  Morinda  braeteata  Roxb.;  Denlella  repens 
Forst.;  Hedyolis  anguslifolia  TS.;  Gerontogea  racemosa  N., 
biflora  N. ;  Axanthes  philij>pensis  N. ;  Mussaenda  frondosa 
L.  Guajan:  Geophila  reniformis  Don.  Ins.  Sandwicenses : 
Morinda  citrifolia  L.;  Kadua  Cookiana  N. ,  cordata  N., 
Menziesiana  N. ,  acuminata  N.;  Kaduae  affinis;  Burneya 
Gaudicbaudii  N.  Radack:  Morinda  citrifolia  L. ;  Geronto- 
gea racemosa  N. ;  Gueüarda  jspeciosa  L.  Ins.  Roman- 
zoffii.  Kadua  Romanzoffiensis  N. ;  Gueltarda  speciosa  L. ; 
Burneya  Forsten  N. 

Teneriffa:  Plocama  pendula  L. 

4r  Bd.  2s  Heft.  \<% 


130  — — 

Brasilia:  Coccocypselum  canescens  Hb.  Willd.,  cor- 
difolium  Nees  et  Mart.  E  planus  Sellow.  Cephaelis  Ipe- 
cacuanha  L.,  ruelliaefolia  N. ,  nuda  N. ;  Geophila  renifor- 
mis  Don.;  Coccocypselum  canescens  Hb.  Willd.;  aureum  N., 
cordifolium  Nees  et  M. ,  ovalum  N. ,  pedunculare  N.,  ery- 
throcephalum  N.3  nummularifolium  N.;  Cephalanthus  Sa- 
randi  N. ;  Rondeletia  coriacca  Sp. ;  Sipanea  pratensis  Alibi. , 
biflora  Kth. ;  Maneltia  glabra  N.,  gracilis  N.,  pubescens  N., 
villosa  N.,  fimbriata  N.,  Pseudo-Diodia  N.,  ciliaris  N.; 
Cinchona  ferruginea  A.  St.  Hü.;  Buena  hexandra  Pohl; 
Exostemma  cuspidatum  A.  St.  Hil.,  australe  A.  St.  Hil., 
formosum  N.  a  et  ß;  Augusta  lanceolata  Pohl;  Guettarda 
viburnoides  N.,  uruguensis  N.;  Chomelia  obtusa  N,  pubes- 
cens N.-  Hameliä  patens  L. ;  Sabicea  grisea  N. ;  Gonzala- 
gunia  dicocca  N. ;  Posoqueria  latifolia  R.  S. ;  Gardenia  Sel- 
lowiana  N.,  ferox  N.,  formosa  N. ;  Hillia  brasiliensis  N. 

Jßoc  herb.  reg.  —  Prom.  bon.  sp.  Canthium  Thunber- 
gianumN.,  Mundtianum N.  et  ß.  pubescens;  Burchellia  ca- 
pensis  R.  Br.  —  Am.  merid.  Cephaelis  Humboldtiana  N.  - — 
Senegal.     Kohaulia  senegalensis  N. 


Sectioni  IV.    PSYCHOTRIACEARUM  adden- 
dum  genus. 

CANTHIUM. 

(De  generis  charactere  v.  Roocb.  Ind.  I.  p.  169; 
cfr.  Linnaea  III.  p.  14  et  15 .) 

1.  Canthium  Thunbergianum  N. 

Serissa  capensis  Thbg.  fl.  Cap.  p.  193  eccl.  syn. 
JVilldenowii  ad  vertan  Serissam  pertinente,  Cruse  Bub. 
Cap.  p.  20    et  24.    tob.   IL 

Lycium  barbatum  Thbg.  prodr.  p.  37. 


131 

In  planitie  capensi  aliisque  loeis  in  Promontorio  bo- 
nae  spei  legenint  Bergius,  Mund  et  Maire  t?- 

2.  Canthiüm  Mundtianum  N. 

Novembri  mense  floriferam  legerunt  hanc  arborem  s. 
arbusculam  in  Promont.  bon.  sp.  ad  Stofpad  prope  Plet- 
tenberg's  Bay  Mundt  et  Maire.     Incolis:   Klippeseben.  fj. 

Habitu,  inflorescentia,  florisque  slructura  cum  praece- 
dente  convenit  haec  nova  species,  cujus  fruclus  non  vidimus, 
sed  distineta  nobis  videtur:  foliis,  ceterum  forma  simili- 
bus,  tenuioribus  membranaeeis,  nee  subcoriaeeis ;  utrinque 
fere  concoloribus,  nee  discoloribus  subtus  glaucescentibus ; 
petiolis  interne  pubescentibus,  nee  omnino  glabris;  cymis 
paulo  longius  pedunculalis;  stipulis  intus  plane  glabris,  nee 
(post  delapsum)  marginem  albo-lanuginosum  relinquentibus ; 
floribus  denique  multo-minoribus. 

Descriptio:  Specimina  nostra:  rami  pedales  sesquipe- 
dales,  diametro  2  —  3  lineari,  ramis  (angulo  semirecto  dis- 
cedentibus)  oppositis  trichotome-,  et  allero  abortivo  dicho- 
tome-ramosi,  leretiusculi,  subnodosi,  ad  nodos  paululum 
incrassati  et  compressi,  epidermide  cinerascente  laevi  gla- 
bra  (exsiccatione  ?  leviter  corrugata)  tecti.  Internodia  1  —  2 
poll.  longa,  in  ramulis  lateralibus  minora.  Folia  petiolata, 
ovalia,  in  peliolum  attenuata,  breviter  obtuseque  acutata, 
laevia,  glabra,  membranacea,  verosimiliter  deeidua,  nervo 
medio  venisque  utrinsecus  4  —  5  ab  eo  secedentibus  et 
versus  marginem  inter  se  anaslomosantibus  subtus  paululum 
prominulis.  Folia  ad  summum  \\  poll.  longa  pollicemque 
lala  inveniuntur  in  nostris  speeiminibus,  majora  evasura 
facile  credilu.  Peliolus  2  —  3  lin.  longus,  subtus  convexus, 
supra  leviter  canaliculatus,  pilisque  brevibus  erectis  albidis 
densis  subbarbatus,  pilis  et  in  nervum  medium  paululum 
transientibus.  Stipulae  late  ovatae  aut  subrotundae,  subu- 
lato  acumine  mucronatae,  ex  antecedenti  anno  in  ramo- 
rum   apieibus  tantum   aderant,    ejusdem  ac  cortex  coloris 

12  * 


132  

et  consistenliae,   reliquae   ramorüm   annolinorum  jam  de- 
lapsae  marginem  elevatum  nudum,  foliorum  eicatriees  pro- 
tuberantes  connectentem,  reliquerant.  Cymae  pedunculatae, 
multi-  (11 — 17)  florae  ,    axillares  folio  suo  breviores,  una 
cum  ramulis   bornotinis  proveniunt,    ita  quldem,  ut  in  ra- 
mulo   propullulante   terminali   cymarum    oppositarum   alfe- 
rum  par   ad  basin  ejus    nudam  ex  axillis  foliorum  praece- 
dentis   anni   proveniat,   alterum   vero  aut  ex  axillis  subja- 
centibus  accedat,  foliis  igilur  nullis   suffultum,    aut  ex  ra- 
muli  novelli  infimis  axillis  subveniat,  foliis  novellis  sufful- 
tum.    Cymae  pedunculus  ramique  plerumque  nudi,   inter- 
dum  pilis  brevissimis  paululum  pubescenles;  in  pedunculo 
hinc  inde  una  alteiave  bracleola  lanceolata  aculissima    oc- 
curril.    Flores  pedicellati,  pedicello  ad  2  lin.  longo.     Ova- 
rium  obovatum  fere  obconicum,  biloculare,  loculis  uni-ovu- 
lalis,  ovulis  pendulis.     Calycis   limbus   margo   brevissimus 
5-dentalus;  denies,  sinu  latiori  fere  reclilineo  inter  se   di- 
stantes,  irevissimi ,  subsulato-acuminali,  vix  persistentes? 
Discus  epigynus  glandulosus,    pulvinatus ,  calycis    limbum 
fere  superans.  Corolla  ad  basin  germine  paene  latior,  sub- 
campanulato  -  infundibuliformis ;  tubus  bre\is,   sursum  pau- 
lulum dilatatus,    extus  et  intus  glaber,    fauce  leviter  albo- 
villosa^    limbus   5-parlitus,    laciniis    ovato  -  triangularibus, 
dein   reflexis,    margine    tenuiler   denseque  villoso-ciliatis, 
extus  glabris,  intus  glabriusculis.    Stamina  5-inclusa;  fila- 
menta    brevissima  vix  ulla ;    antberae   ovales   ad  sinus   la- 
ciniarum  corollae  affixae.   Stylus  brevis,  corollae  tubum  ae- 
quans,  filiformes,  sensim  atlenuatus,  glaber,  stigmate  crasso 
capitato.     Fructus  non  aderant. 

ß.  pubescens. 

In  fruticetis  monlis  Baviansberg  prope  Genadendal 
Novembri  1825  florentem  Iegit  Eckion,  et  nobiscum  com- 
municavit.  t?» 


133 

Praecedenli  tarn  siinilis  forma,  ut  ex  singulo  distin- 
guere  nequeamus  specimine;  differt  solummodo:  pubescen- 
tia  per  foliorum  paginam  utramque,  petiolos  et  cymarum 
ramiiicationcm  sparsa ,  quae  in  petiolis  et  nervo  medio 
densissima,  in  pagina  infera  forlinr,  eodcm  modo  e  pilis 
brevibus  albidis  reclis  ut  in  peliolis  prioris  formae  est 
composila.  Omnia  cetera  (flores  modo  vidimus)  ad  amus- 
sim  conveniunt.  Folia  insecti  ictu  affecta  tumores  elavae- 
formes  in  utraque  pagina  gerunt,  in  opposito  latere  albo- 
rum  villorum  fasciculo  signatos,  quales  in  Ulmis  Populis- 
que  apud  nos  Aphides  construere  solent,  liinc  forsan  et 
aucla  pubescentia  quae  laesas  saepius  'conconiilatur  partes. 

Observation 

Canthia  haec  et  praeprimis  TJumbergiawtm  aftinitate 
maxima  junguntur  cum  Vangueria  (edidi)  foliorum  et 
stipularum  forma,  modo  florendi,  intlorescentia,  florum 
structura,  semin  um  situ  et  fructu  baccalo  eduli,  ut  ejnsdem 
generis  esse  videantur ,  sed  fallaci  cbaractere  sejunguntur, 
loculorum  baccae  numero,  in  Cantkiis  binario,  in  P  aiigue- 
ria  quinario,  hinc  P  angucria  sectio  potius  quam  pro- 
prium genus. 


Sectio  V.    CEPKAEUDEAE 
floribus  capUatö-faseicülatis,  bacca  disperma. 

CEPIIAELIS  Svvartz. 

(Callicocca  Schreb.    Tapogomea  Alibi.). 

(Charäct.  ex  HBK  nov.  Gen.  et  Sp.  3,  /;.  21*3^ 
1.  Cepiiaelis  Ipccaenanha    Rieh.   bull,   d*  l.  fac.  d. 
Med.  6,  p.  87.,  MevaU  Ipec.  p.  2.,    HBK.  I.  c.  p.  294. 


134  — 

Ach.  Rieh.  hist.  des  esp.  d'Ipecac.  p.  21,  t.  I.,  Mqrt. 
spec.  mai.  med.  Breis,  p.  A,  t.  I.,  Aug.  St.  HU  pl.  us. 
Bras.  n.  I,    Hayne  Arzengew.  8  n.  20. 

Exquisitam  notissimamque  stirpem  a  pluribus  Brasi- 
liae  aequincctialis  locis  misit  Sellowius;  rarius  tarnen  flo- 
rentem  vel  fruetiferam. 

2.  Cephaelis.  rnelliaefolia  N. 

In  Brasilia  aequinoctiali  Sellow.  f?« 

Fruticosa.  Ex  toto  pilis  brevibus  vestita,  in  foliorum 
infera  pagina  mollioribus,  densioribus,  in  ramis  sub  inflo- 
rescentia  retrorsis,  caeterum  antrorsis,  curvis.  Lignum  al- 
bum.  Rami  teretes,  virides.  Internodia  pollicaria  et  palma- 
ria.  Folia  semipedalia  et  septempollicaria,  latitudine  sesqui- 
ct  bipollicari;  late  lanceolata,  apice  et  basi  attenuata  acuta, 
lamina  in  petiolum  brevem  excurrente;  membranacea ;  su- 
pra  plana ;  subtus  sublineata,  nervo  et  venis  obliquis  utrin- 
secus  12-15  hirsulioribus  prominentibus.  Stipula  inter- 
peliolaris  triangularis ,  apice  bifida,  vetustaie  ad  basin  us- 
que  fissa  et  calvescens.  Capilula  florum  terminalia,  sessi- 
lia,  vel  rarius  breviter  peduneulata;  ramis  e  penullimo 
nodo  evolutis  demum  alaria ;  apicale  nonnunquam  ramulis 
e  penullimo  nodo  commitalum  capituliferis.  Capitulum 
apicale,  solitare,  sessile,  magnitudine  circiter  capituli  Sca- 
biosae  arvensis,  e  tribus  congestis  confluentibus  est  com- 
positum, quae  tria  interdum  discreta  et  breviter  peduneulata 
evadunt.  Folia  capitulum  suffulcientia  horizontalia,  dilatata 
basi  connata,  mediante  stipula  dilatata,  sinu  rotundato  am- 
plo,  dentibus  acutis  erectis  lobo  arcuato  obliquo  extus 
cum  lamina  folii  connexis.  Bracleae  membranaceae,  ner- 
voso-reticulato-venosae;  exteriores  quatuor  capitulum  par- 
tiale  involucrantes  subrolundo-late-ovatae,  acuminalae,  ex- 
tus pilosae,  inlus  glabrescentes,  corollas  subaequantes  vel 
superanies;  interiorcs  minores,  glabrescentes,  floribus  im- 
mixtae,  vel  quemque  florem  involucrantes,  numerosae,  lan 


135 

ceolatae,  patentim  ciliatae,  calycibus  longiores,  corollis  bre- 
viores.  Germen  minutum,  turbinalum ,  biloculare,  loculis 
uniovulalis;  sursum  hirtum,  laciniis  calycinls  eo  longiori- 
bus  5,  lanceolatis,  ciliatis,  in  urceolum  dispositis,  corona- 
tum.  Corolla  infundibuliformis,  limbo  5-fido,  laciniis  lan- 
ceolatis acutis ;  5  circiter  lineas  longa,  extus  hirsula,  intus 
glabra  at  intra  faucem,  in  medio  circiter  tubo,  Corona  villo- 
rum  instructa.  Stamina  5,  e  fauce  exserta,  laciniis  corolli- 
nis  breviora;  filamenta  filiformia  fauci  inserta;  autherae  li- 
neares, erectae,  medio  dorso  affixae.  Discus  epigynus  co- 
nicus,  germine  fere  major,  e  quo  Stylus  filiformis, 
apice  haud  incrassato  bifidus,  staminibus  brevior.  Deficit 
fructus. 

3.  Cephaelis  nuda  N. 

In  vicinia  urbis  Rio  de  Janeiro  legit  Sellowius  fr. 

Fruticosa,  glabra.  Rami  teretes,  epidermide  viridi  laevi; 
juniores  compressi.  Folia  membranacea,  elliptico-lanceo- 
lata,  subacuminala,  acuta  obtusaque,  basi  in  petiolum  bre 
vem  decurrentia,  subquadripollicaria,  lalitudine  16  -  lineari, 
petiolo  5 -lineari.  Supera  pagina  obscurior,  nervo  leviter 
prominulo ;  infera  pallidior,  nervo  gracili  prominente,  venis 
patentibus  arcualis,  primariis  ulrinsecus  6 — 8  prominulis. 
Pedunculus  supra  planus  vel  leviter  canaliculatus,  subtus 
convexus.  Stipulae  parvae,  medio  excisae,  juxta  petiolum 
utrinque  dente  parvo  acuto  instruclae.  Capitula  florum 
pauci-  (3 — 9)  flora,  terminalia,  sessilia,  demum  alaria,  pa- 
ribus  foliorum  saepe  approximalis  duobus  suffulla,  stipu- 
lisque  fota,  involucro  dcficiente.  Squamae  pro  involucro 
exteriores  minutae  quaedam  (tot  quot  germina?),  mem- 
branaceae,  pellucidae,  mucronatae,  dentatae.  Gernlina  (tu- 
mescentia)  squamis  similibus  (connatis?)  quasi  calyculata, 
calyculis  post  fructus  casos  persistentibus.  Calyx  sub  gros- 
sificatione  persistens,  urceolatus,  basi  et  fauce  conslrictus, 
limbo   5-dentato   ampliato   expanso;    nervosus,  reticulato- 


136 

venosus,  nervis  numerosis  in  limbo  crassioribus ;  fruclus  4 
circiter  linels  superans.  Corolla  (unic  anobis  est  transmissa) 
glabra  (lutea?),  infundibuliformis,  8  circiler  lineas  longa; 
tubus  trilinearis;  l'aux  villis  albis  barbata;  limbus  5-fidus; 
laciniae  lanceolatae  oblusae.  Stamina  fauce  paulo  allius 
inserta;  filainenta  brevia;  antherae  lineares,  medio  dorso 
affixae,  sinus  laciniarum  haud  superantes.  Stylus  filifor- 
mis,  stamina  superans,  exsertus.  Fructus  ellipsoideus,  axi 
trilineari,  costatus,  bilocularis,  disperrnus. 

Adest  specimen  alio  loco  collectum,  foliis  paulo  majo- 
ribus  (longitudine  4-|  poll.,  latitudine  \\  —  2  poll.),  juniore 
instructum  capitulo.  Capitulum  terminale,  7-florum,  pari- 
bus  foliorum  tribus  approximalis  quasi  involucratum ;  folia 
intimi  paris  minuta,  lanceolata,  exstipulata;  involucra  bra- 
cteaeque  caeterum  nulla,  bractearum  squamiformium  rudi- 
mentis  ad  germinum  basin  vix  conspicuis.  Germen  turbi- 
natum,  nudum,  coronalum  calyce  tubuloso,  nervoso,  5-den- 
tato,  4  lineas  longo.  Corolla  nondum  explicata  cum  supra 
descrlpta  conveniens. 

Cephaelis  Humboldüana  N.  ab  Humboldtio  „in  um- 
brosis  Javitae"  lecta,  inedita  in  Hb.  JVilld.  n.  4151  lalet. 
Eximia  species.  Arborea  vel  fruticosa,  glabra.  Folia  el- 
liptico- lanceolata,  utrinque  acuminata,  acuta,  breviter  pe- 
tiolata,  2>\  poll.  longa,  15  lineas  lata,  petiolo  sub-2-line- 
ari;  pergamentacea,  firmia^  nitida,  pellucida,  rete  vasculoso 
elegantissime  in  utraque  pagina  prominente.  Venae  pri- 
mariae,  suboppositae,  e  nervo  medio  sub  angulo  fere  recto 
oriuntur  utrinsecus  12  —  14,  sursum  arcuatae.  Venulae 
crebrae,  cum  inter  nervum  et  inferiores  proximas  venas, 
tum  marginem  versus  inter  ipsas  venas,  subparallelae, 
paululum  undulalae,  decurrunt  transversae;  cum  venis  au- 
tem,  cursu  flexo,  sub  angulo  recto  anastomosant.  Stipula 
generis,  medio  recta  vel  excisa,  utrinque  juxta  peliolum 
dente  lanceolalo  aculo  inslructaj  nervus  e  medio  sinu  de- 


137 

orsum  in  ramum  decurrit.  Capitulum  terminale,  peduncu- 
latnm  (demuin  alare),  subglobosum,  laxum,  pluribus  in- 
volucralum  foliolis  membranaceis ,  nervosis,  reticulato-ve- 
nosis,  purpurascenlibus ;  exteriores  subrotundo-ovatae,  ob- 
tusiusculae;  inleriores  sensim  ampliores  et  acutiores 
4  —  6  lineas  longae.  Flores  desiderantur.  Fructus  ali- 
quot bracteis  ad  basin  instructus,  oblongo-ellipsoideus,  3 
lineas  longus,  laleribus  sulcatus,  calyce  coronatus  parvulo, 
brcviter  tubuloso^  5-dentato,  dentibus  acutis. 

GEOPIIILA  Don  prod.  flor.  nep.  p.  136. 

1.  Geomiila  rcniformis  Don  /.  c. 

Psycho  Irin  licrbacea  L.  et  mict. 

Cephaelis  reniformis  H.  B.  K.  3.  p.  294. 
a.  asiatica  Rheede  Hort.  mal.  10,  t.  21. 

Ex  insula  tiiiajan  e  Marianis  una  retulimus  ipsi. 
ß.  americana. 

E  Brasilia  tropica  misit  Sellow. 

Guajanensia  specimina  insigniuntur  foliis  obtusioribus, 
saepe  renifot-mi-rotundatis,  hinc  inde  mucronatis,  minori- 
bus,  ab  insertione  petioli  ad  apicem  9  lin.  longis,  diamei.ro 
Iransversali  13  —  14  lineari,  foliis  Violae  palustris  subsi- 
milibus.  Talia  in  Rheedii  icone,  pariter  reniformia,  obtusa, 
in  descriptione  rotunda.  Specimina  americana  Humbold- 
tiana ,  \V  ydleriana  e  Portorico ,  Sellowiana  e  Brasilia  con- 
veniunt:  foliis  cordatis  acutis,  majoribus,  15  lineas  longis, 
11  —  14  lineas  latis,  foliis  Violae  odoratae  aequiparandis. 
Auclores  florae  americanae  (Kunth,  Swartz,)  folia  acula 
dicunt,  in  icone  Jacquini  (Amer.  t.  46,  p.  66)  vero  sunt 
obtusa  et  obtusa  dicuntur,  sed  longitudinis  lalitudinisque 
ratione  cum  reliquis  Americae  speciminibus  conveniunl. 
Quum  caeteris  conveniant  ulriusque  orbis  plantae ,  diffe- 
rentiam  exislimavimus  levioris  momenti,  quin  ad  speciem 
condendain  sufficiat. 


138 


Hujus  generis  praeter  spec.  fl.  per.  (Psychotria  ma- 
cropoda  et  gracUis)  et  Ccphaelis  violaefolia  H.  B.  Kv 
quae  Psychotria  hederacea  Herb.  Willd.  n.  4099. 

Hujus  loci  quoque  videtur  Psychotria  violacea  Aubl. 
Guij.  I.  p.  145,  t.  55. 


Sectio  VI.    COCCOCYPSELEAE 

floribus  capitato-facsiculatis,  bacca  biloculari  poly Sperma. 

COCCOCYPSELUM  Patr.  Browne. 

Char.  gen.  Calycis  limbus  4-partitus  persislens,  tu- 
bus  ovario  adnatus  subglobosus  v.  ovoideus.  Corolla  in- 
fundibuliformis.  limbo  4-fido.  Stam.  4,  antheris  oblongis 
inclusis,  filamenlis  brevissimis.  Stylus  inclusus,  stigmati- 
bus  2.  Bacca  subglobosa  v.  ovoidea,  calycis  limbo  coro- 
nata,  bilocularis,  loculis  polyspermis.  Semina  subroluuda 
immarginala,  dissepimento  medio  placentifero  affixa. 

Condalia  R.  P.  (Genera  p.  11.  tab.  2.  et  Fl.  Per.  1, 
t.  84,  p.  54.)  ad  Coccocypsela  sine  ullo  dubio  perlinet, 
quod  celeberrimi  auctores  florae  Peruanae  jam  animadver- 
terunt,  specimine  Condaliae  repentis  cum  Willdenovio  sub 
nomine  Coccocypseli  repentis  a  Ruizio  jam  communicato. 
Tontanea  Aubl.  (Guij.  tab.  42.  p.  108)  sequeniibüs  notis: 
staminibus  exserlis  (corollae  lacinias  aequantibus),  antheris 
subrolundis,  bacca  bipartibili  (in  coccos  duos  clausos  dis- 
solvenda),  seminibus  marginatis,  a  Coccocypselo  differre 
videtur,  quocum  pluribus  notis  et  habitu  valde  convenit; 
accuratius  Aubletianae  plantae  examen  certiores  reddet 
botanicos. 

Qui  de  specibus  ad  Coccocypsela  relatis  verba  fecere 
bolanici,  valde  peccasse  speciesque  inter  se  dislinclissimas 
nimis  facile   contraxisse  videntur,  iconibus   et   mancis  de- 


■  139 

scriplionibus  utentes  nee  exemplaribus  autographls.  Nos 
sequentes  ad  Coccocypsela  dueimus  species  inter  plantas 
jam  ab  auetoribus  descriptas: 

1.  Coccocypselum  repens  Patr.  Browne  Jam.  p.  144, 
t.  6,  f.  1,  Sw.  Fl.  ind.  occ.  1.  p.  245,  t.  5.  excl.  syn,, 
Hb.  mild.  n.  2S42  (fol.  I.  speeim.  Swartz.J 

Hab.  in  India  occidentali,  Anlillis  insulis. 

Species  florum  capitnlis  in  axillis  foliorum  subsessi- 
libns  primo  visu  dislincta  a  peruviana  (C.  Condalia),  cui 
praelerea  dissimilis. 

2.  Coccocypselum  Condalia  Pers. 

Condalia  repens  Ruiz  et  Pav.  Per.  I,  p.  54,  /.  84. 

Coccocypselum  capitatum  TV.  Hb.  n.  2843  (speclmen 
a  Ruizio  communicatum  sub  nomine  Coccocypseli  repentis). 

Praeter  flores  longe  peduneulatos  pluribus  differl  no- 
tis  a  praecedente. 

3.  Coccocypselum  lanceolatum  Pers. 

Condalia  lanceolaia  Ruiz  et  Pav.  Per.  I,  p.  54  (spe- 
eimen  in  Herb,  regio). 

4.  Coccocypselum  canescens  Hb.  Willd.  n.  2844  (spe- 
eimen  Humboldtianum)  R.  Seh.  Munt.  3.  p.  130. 

Bellardia  mollis  Hb.  Willd.  n.  2874  (speeimen  Hum- 
boldtianum „Buenavista  prope  Caraccas"). 

Coccocypselum  repens  H.  R.  Kth,  nov.  gen.  et  sp.  3. 
p.  316,  eocclusis  omnibus  synonymis,  descriptio  optima! 

Schwenkfeidia  aspera  Spr.  JV.  Entd.  I.  p.  281/  ex~ 
clusis  omnibus  synonymis. 

In  Brasilia  aequinoctiali  et  extratropica  pluribus  legit 
locis  Sellow,  ad  St.  Catharinae  fretum  nos  ipsi  collegimus  f.. 

5.  Coccocypselum  aureum  Nb. 

Schwenkfeidia  aurea  Spr.  ffl.  Entd.  I.  p.  280/  Ejusd, 
syst.  I.  p.  764. 

In  Brasilia  tropica  legit  Sellow.  fj. 

A.  C.  canescente,  cui  primo adspectu simillimum, differl: 


140  — 

capitulis  paucifloris  in  axillis  sessilibus,  nec  mullifloris 
crassis  pedunculatis,  calycis  lacinils  bracteisque  angustiori- 
bus,  corollis  gracilioribus  paullo  majoribus  minus  pilosis, 
laciniis  longioribus  acutioribus ,  denique  pilorum  in  omni 
parte  copia  minori  et  foliis  magis  lanceolatis  basique  acu- 
tis,  nec  ovatis  basi  plus  minusve  obtusis. 

6.  Coccocypselum  cordifolium  Nees  et  Mart.  in  Act. 
Ac.  Leop.  Car.  XII.  p.  14. 

Ad  fretum  Stae.  Catharinae  Brasiliae  legimus  ipsi,  e 
Brasilia  tropica  misit  Sellow  2|« 

7.  Coccocypselum  campanuliflorwji  N. 
Hedyotis  campanuliflora  Hook. 

Brasiliae  incola,  colitur  in  horto  regio  bolanieo  Bero- 
linensi  (prius  sub  nomine  Cocc.  violacei).  7\.. 

Flores  capitalo-conferli  in  pedunculo  foliis  mullo  lon- 
giore,  bracteis  linearibus  suffulti.  Calycis  laciniae  4  lance- 
olatae  tubo  ipsius  longiores,  paululum  praeserlim  quoad  la- 
titudinem  inaequales,  sinu  laio  disjunctae,  obtusiusculae. 
Corolla  satis  magna,  tenera,  violacea,  5  —  6  lin.  longa, 
extus  pilis  nonnullis  dispcrsis,  paienlibus,  in  apicibus  la- 
ciniarum  paulo  majoribus ,  instructa  v.  subglabra ,  e  tubo 
brevi  intus  glabro  campanulato-infundibuliformis,  4-partita, 
laciniis  patulis,  3  fere  lineas  longis,  ellipticis,  aculiusculis, 
haud  exacte  inter  se  aequalibus.  Slamina  4,  in  infima 
fauce  villosa ;  arilherae  minutae,  oblongae,  subsessiles,  basi- 
fixae.  Stylus  filiformis  glabcr,  apice  bifidus,  ramis  inlus 
stigmatosis.  Germen  ovoideum  compressiusculum  bilocu- 
lare,  loculis  midti-ovulatis,  placcntis  in  basilari  loculorum 
parle  sitis. 

Dubiae  Coccocypseli  species  nobis  sunl  suffrulices  se- 
quentes,  a  Ruizio  et  Pavone  ad  Condalias  delalae: 

8    Coccocypselum  sessile  Pers. 

Condalia  sessilis  R.  P.  fl.  per.  I.  p.  54. 


141 

9.  Coccocypselum  ohovcitum  Pers. 
Condalia  obovata  R.  P.  I.  c. 

False  ad  Coccocypsela  mandalae  videnlur  species  se- 
quentes : 
Coccocypse1umwiiflorumV?\\\&.\  ad  Fernelia e  genus 

—  biflorum  Willd.  >  a    Commersonio    conslilu- 

—  bnxifolium  Spr.Jtum  et  restituendura. 

—  parvifolium  Willd.   Fernelia?   ex  Bory  St. 

Vincent ;  speeimen  Hb.  Willd.  non  sufficit. 

—  spieatum  Kunlh    est    Gonzalagnnia   Cocco- 

cypselum N.  vide  sub  Gonzalagunia. 

—  Tontanea   Kunth   est   Tontanea   guianensis 

Aubl.,  Bellardia  Auch 

—  virgatum  Lam.  est  Manettia  alba  Aubl.  (sub 

Nacibea)  v.  sub  Manetlia. 

Supersunt  novae  non  dum   descriptae  ad  Coccocypsela 
perlinenles  species  sequentes. 

10.  Coccocypselum  ovatum  N. 
In  Brasilia  legit  Sellow  2$,.? 

Species  haec,  cujus  florifera  modo  possidemus  speci- 
mina  pauca,  affinitate  maxima  jungitur  cum  C.  Condalia 
et  C.  lanceolato,  ab  utroque  diversam  se  praebet,  folio-' 
rum  forma  ovata  basique  obtusa,  a  priore:  statura  minori, 
pube  breviori  et  magis  parca,  stipula  breviore;  a  poste- 
riore, quo  vix  major,  pube  crebriori  partesque  florales 
praeeipue  multo  magis  obvestiente. 

Caules  subtetragoni ,  basi  procumbentes,  dein  adscen- 
dentes  apieibus  erectis,  parce  dicholome  ramosi,  ramo  sci- 
licet  hinc  inde  ex  altera  tantum  axilla  proveniente;  geni- 
culati^  ad  genicula  vix  incrassati  et,  ubi  terram  tangunt,  ra- 
rius  radicuras  agentes,  in  superiore  parte  praesertim  pilis 
parvulis  adpressis  obsiti,  in  summitatibus  ultimis  leviter  ci- 
nerascentes ,    ad  summum  pedales,   foliosi,  inlernodiis   ad 


142  

summum  bipollicaribus.    Folia  petiolata,  ovata,  acuta,  basl 
obtusissima,  ad   summum  1|  poll.  longa,  10  lin.  lata,  pilis 
adpressis  brevissimis,  in  nervo  venisque  primariis   (subtus 
prominulis)   utrinque  nee  non  in  margine   densioribus,   in 
ulraque  pagina  dissitis  et  aetate  provectiore  raris  instrueta. 
Petiolus  circiter  semipollicaris,  densius  istis  pilis  brevissi- 
mis tectus.   Stipula :  margo  rectilineus  petiolos  connectens, 
cui  in  medio  inpositum  mucro  linearis  brevis,   vix   \  lin. 
longus;   stipula  tola  pilis  brevissimis   adspersa,  margo  au- 
lem  et  mucro  vix'  longioribus  at  densioribus.    Flores  capi- 
tatim  congesti  peduneulo  insidenl  foliis  breviori,    in  sum- 
mitatibus  plantae  ex  altera  modo  axilla   provenienti .,   den- 
sius strigoso-pubescenti.    Flores  8  —  10  circiter,   sessiles 
bracteisque"  aliquot  angusle  lanceolatis,  praesertim  in  mar- 
gine  strigoso  -  pubescentibus,    calyces  circiter  aequantibus, 
suffulti.     Calyx  pilis  brevissimis  adpressis   densioribus    te- 
ctus, tubus  ovoidens,  mullo  brevior  quam  limbus,  qui  qua- 
driparlilus,  laciniis  angustis  acutis,  in  margine  pilis  pluribus 
instruetis,  ceterum  tubo  glabrioribus.  Corolla  ex  lubo  brevi 
infundibuliformis ,    extus   strigoso  -pubescens,    4  —  5   lin. 
longa,  4-partita,  laciniis  oblongis  bilinearibus   acutiusculis 
erecto-patulis  (apieibus  forsan  reflexis).    Tubus  lin.  longus, 
interne  glaber,  dein  dilatata  pars  per  lineae  spatium  densa 
pube  obtegitur  usque  ad  filamentorum  insertionem,  pubes- 
centia  ultra  cito  evanescente,   laciniis  intus  glabris.     Fila- 
menta  4,  filiformia,  glabra,  2  circiter  lin.  supra  basin  co- 
rollae  inserta,  libere  usque  ad  laciniarum  sinus  procedunt, 
antherasque  versatiles,  medio  dorso  affixas,  lineares  ferunt. 
Stylus  brevis   bilinearis   glaber,  stigmate   bifido.     Ovarium 
biloculare,  loculis  multi-ovulatis.    Fructus  nee  junior  visus. 
11.  Coccocypselüm  pediijiculcire  N. 
In  Brasilia  aequinoctiali  legit  Sellow.  7\..1 
Species  bene  distineta :  foliis  lanceolato- oblongis,  mar- 


143 

gine  revolulis;  pedunculis  ultra  folia   elongalls,   dein  ple- 
rumque  reflexis. 

Planta  herbacea,  tota  plus  mlnusve  pilis  brevibus 
subulatis  arcle  adpressis  pubescenti-strigosa,  strigis  in  ra 
morum  summitatibus,  foliorum  nervis,  pagina  superiori 
(praecipue  foliorum  juniorum),  pedunculis,  calycis  tubo, 
densius  dispositis,  reliquis  in  partibus  dispersis  et  aetate 
rarioribus.  Specimina,  quae  habemus,  caules  sistunt  semi- 
pedales  pedalesve,  basi  terrae  incumbentes,  rhizoma  quasi 
formantes  e  caule  velustiori  (tunc  ex  nodis  infimis  radicu- 
las  paucas  agentes),  aut  in  radicem  teretem  flexuosam  ni- 
gricantem  vix  ramosam,  parce  fibrillosam  abeuntes ;  majori 
superiori  parte  aut  erectos  aut  adscendentes,  foliosos,  nunc 
simplicissimos,  nunc  saepius  rariusve  dichotomos,  subqua- 
drangulares,  internodiis  ad  maximum  pollicaribus,  interdum 
basi  ramorum  cauliumve  nonnullas  tantum  lineas  allis. 
Folia  brevissime  petiolata,  lanceolato-oblonga,  obtusiuscula, 
basi  in  petiolum  attenuata,  margine  revoluta,  ad  summum 
bipollicaria,  4  —  5  lin.  longa  plerumque  minora,  nervo 
venisque  utrinsecus  circiter  6,  vix  subtus  prominulis  in- 
signita,  nervo  medio  supra  prominulo,  venis  subimpressis. 
Petiolus  1  —  \.\  lin.  longus,  subtus  convexus,  supra  cana- 
liculalus.  Stipula:  margo  rectilineus  laxiusculus  petiolos 
connectens,  quo  in  medio  mucro  subulatus  2  lin.  circiter 
longus  est  positus ;  eodem  modo  ac  reliquae  partes  est 
pubescenti-strigosa.  Pedunculi  ex  alternis  axillis  nunc  per 
tolum  caulem,  nunc  in  apice,  nunc  sparsim  hinc  inde  pro- 
venientes,  nudi,  subteretes,  foliis  longiores,  prius  breviores 
erecti,  dein  elongati  (ad  3  usque  poll.  exlensi)  reflectun- 
tirr.  Flores  10  —  12  pluresve  in  apice  pedunculi  sessiles, 
glomerato-capitati,  bracteis  aliquot  linearibus  brevibus  slri- 
gosis  suffulti.  Calycis  tubus  subgloboso-ovoideus  lineam  sub 
anthesi  longus,  dense  strigoso-pilosus;  limbus  4-fidus,  la- 
ciniis  linearibus,   acutiusculis,   tubum  calycis    superantibus 


144  — 

parce  pilosis,  slnu  obtuso  sejunclis,  in  fructu  longe  per- 
sistenlibus.  »Corolla  2%  lin.  longa,  e  tubo  brevissimo  in- 
fundibiiliformis ,  extus  pvaesertim  in  laciniarum  dorso  stri- 
goso-pilosa,  intus  infima  basi  glabra,  dein  a  staminum 
inserlione  usque  ad  laciniarum  sinus  pube  sensim  descres- 
centi  instructa,  laciniis  glabris,  ceterum  oblongis,  \\  lin. 
longis,  aculiusculis,  erecto-patulis.  Siam.  4,  profunde  in- 
clusa,  filamentis  brevissimis  paullo  supra  basin  corollae 
insertis,  antlieris  angusto-elliplicis,  sinus  laciniarum  haud 
attingenlibus,  dorso  afiixis,  versatilibus.  Stylus  laciniarum 
sinus  paullulum  superans,  filiformis,  glaber,  stigmate  bifido. 
Bacca  subglobosa,  in  speciminibus  nosiris  (ubi  axis  ejus 
3  —  4  linearis)  semper  calycis  limbo  auclo  coronata,  ple- 
rumque  parce  pilosa,  bilocularis,  loculis  oligospermis.  Se- 
mina 2 —  3  plurave  in  unoquoque,  loculo,  ovalia  compressa, 
margine  acuto,  tenuissime  tuberculala. 

12.  Coccocypselum?  evylhrocephalum  N. 

In  Brasilia  aequinoctiali  legit  Sellow.  2|i.? 
Ob  magnam  cum  generis  speciebus  similitudinem  hie 
adnectimus  novam  speciem  e  duobus  speciminibus,  capitula 
quidem,  nullos  autem  flores  fructusque  ferentibus,  inslitutam. 

Caules  s.  rami  8  — 12  poll.  longi,  subquadrangulares, 
simplices,  foliosi,  inlernodiis  2  —  3  poll.  longis,  pilis  rigi- 
diusculis  palentibus  apices  versus  copiosioribus  hirsuti. 
Folia  breviter  petiolata,  ovata,  sensim  acutata,  acuta,  basi 
obtusa,  ad  summum  3  poll.  longa,  !■§  poll.  lata,  utrinque 
pilis  in  nervo  venisque  majoribus  (utrinsecus  6  —  7)  copio- 
sioribus hirsuta,  subtus  saepe  purpurascentia.  Petioli  hirsu- 
tissimi  3—4  lin.  longi.  Stipula:  margo  petiolos  conne- 
ctens,  utrinque  leviter  in  mucronem  bilinearem  angustum 
subsubulalum  adscendens,  hirsuta,  margine  hirsutiore.  Ca- 
pitulum  florum  breviter  pedunculalum,  subglobosum  (dia- 
metri  semipollicaris  in  nosiris)  c.  pedunculo  (in  altero 
specimine  subnullo,  in  altero  8.  lin.  longo)  pilis  purpuras- 

centibus 


145 

centibus  hirsutum.  Calycis  laciniae  lineares  acuminalae  hir- 
sutae.  Pili  ad  nodos  inque  nervo  medio  saepius  pnrpura 
sunt  affusi. 

Species  ab  omnibus  disüncta,  facilis  recognitu. 

Coccocypselum  mnnmularifoluim  N. 

In  Brasilia  aequinocliali  legit  Sellow.    2\.> 

Species  habitu  omni  maxime  affinis  C.  campanulifloro, 
a  quo  foliis  brevius  petiolatis,  magis  rotundatis  floribusque 
multo  minoribus  est  distinguendum.  Ab  utraque  specie 
C.  cordifolium  distinguitur  foliis  cordatis,  magniludine 
florum  cum  nummnlarifolio  conveniens. 

Planta  in  Hb.  IVilld.  n.  2873  sub  nomine  Bellardiae 
repentis  asservata,  e  provincia  Parä  Brasiliae,  ad  C.  cam- 
panuliflorum  pertinere  videtur,  quod  vero  florum  defectu 
difficilius  evincitur. 

Herba  perennis  hirsuta.  Caules  prostrati  di-  aut  tri- 
chotome  parce  ramosi,  geniculati,  lbliosi,  ad  genicula  ra- 
diculas  fibrillosas  nigricantes  protrudentes,  pilis  patentibus 
praeserlim  ad  apices  adscendentes  hirsutissimi,  saepe  ultra 
pedem  longi,  inlernodiis  nunc  abbreviatis  nunc  elongatis 
lere  3-pollicaribus.  Folia  breviter  peliolala,  ovato-rolun- 
data,  basi  obtusissima,  apice  oblusa  aut  minulissimo  impo- 
sito  acumine  acutiuscula,  ad  summum  12  —  14  lin.  longa, 
10  — 12  lin.  lata,  utrinquc  praesertim  ad  nervum  venasque, 
utrinsecus  5  —  6  ex  eo  prodeuntes  sublusque  prominulas, 
hirsuta  (multo  minus  vero  quam  caulis).  Petiolus  ad  sum- 
mum 2  —  3  linearis  hirsulissimus.  Stipula  hirsutissima, 
margo  petiolos  connectens,  medio  mucrone  filiformi,  inter- 
dum  semipollicari,  superatus.  Flores  glomerato- capitata,  ses- 
siles,  bracteis  linearibus,  lanceolatis  v.  lanceolato-spathula- 
tis  hirsutis  Suffulti.  Capitulum  pedunculatum ,  diametro 
(relictis  corollis)  3 — 4  lineari.  Pedunculus  brevis,  folio  bre- 
vior,  semipollicaris  circiter,  ut  caulis  hirsutissimus.  Calyx 
pilis    longis    patentibus  sparsis    subhirsulus;    tubus  brevis, 

4r  Bd.  2s  Heft.  13 


146  

limbi  laciniae  multo  longiores  quam  tubus  brevis  glabres 
cens,  lineares  v.  lanceolatae,  in  eodem  ilore  latitudine  di- 
versae,  vix  vero  longitudine,  ultra  lineam  longae.  Corolla 
violacea,  3  lin.  longa,  e  tubo  brevissimo  infundibuliformis, 
4-fida,  exlus,  praesertin  ad  apices  laciniarum,  pilis  patenti- 
bus  adspersa;  laciniis  oblongis  acutiusculis,  inlus  glabris,  ex- 
lus apice  barbatis ;  tubo  intus  ad  basin  glabro,  dein  ubi  di- 
latatus  pubescens,  pubescentia  usque  ad  laciniarum  sinus 
tendente,  sensim  vero  diminuta.  Situs  staminum  varius 
nunc  inferius  in  tubo  supra  partem  glabram  positorum,  nunc 
in  fauce  sub  sinubus  laciniarum,  antheris  ellipticis,  fila- 
mentis  brevissimis.  Stylus  brevis,  glaber,  stigmate  bifido, 
staminum  ralione  paululum  variabilis  evadit,  minus  tarnen 
quam  simili  in  casu  vulgo  accedere  solet.  Fruclus  non 
vidimus,  ovarium  orbiculari-ovoideum,  biloculare,  loculis 
multi-  ovulatis. 

Caulis  saepe  purpurascens,  pili  ad  genicula,  capitula, 
pedunculos,  petiolos  foliorum,  medii  nervi  basin,  ut  in  affi- 
nibus  saepe  purpurascentes,  ceterum  sordide  albidi. 

BURCHELLIA  R.  Br. 

in  Bot.  Reg.   Vol.   6,  n,  466. 

i.  Burchellia  copensis  R.  Br,  1.  c. 

In  promontorio  bonae  spei  legerunt  Krebs,  Mundt  et 
Maire  fr 

Descriptio  Thunbergii  in  Flora  Capensi,  praeter  fru- 
ctum  omnino  alienum,  bene  congruit  cum  nostra  planta, 
nee  icon  et  descriptio  1.  c.  differunt;  sed  foliorum  basis 
subcordata  rarius  in  nostris  speeiminibus  oecurrit,  hie  ob- 
tusam  et  subobliquam  reperis,  illic  acutam.  Stipula  cito 
deeidua  intus  albo  villosa,  axilla  ejus  et  foliorum  albo-vil- 
losa.  Foliorum  extensio,  et  in  eodem  ramo ,  maximopere 
variabilis,  ut  jam  Thunbergius  indicat.  Corollae  9  —  10  lin. 


147 

longae.  Florum  capitulum  nunc  foliis  duobus  suffullum,  nunc 
liberum,  pedunculatum,  squamis  duabus  stipuliformibus  basi 
cinctum.     Bacca  junior  hirta,  aetate  calvescens. 


Sectio  VII.    CEPHALANTHEAE 
ßoribus  globoso  -  capitatis ,  fructu  vario, 

A  Cephalantho  salis  superque  diversum  genus  Nau- 
clea.  Utrique  habiius  speciesque  omnis  eadem;  illi  nu- 
merus quaternarius ,  loculi  fructus  indehiscentes  mono- 
spermi;  huic  numerus  quinarius  passim  in  quaternarium 
ludens,  loculi  frucius  dehiscentes  polyspermi.  Ourouparia 
Aubl.  (Uncaria  Schreb.^  Naucleae  forma  scandens,  di- 
versa:  floribus  laxe  aggregatis,  calyce  urceolato,  capsulis 
pedicellatis.  (Vidimus  speciem  primariam  Willd.  herb.  3909 
sub  Nauclea  aculeata.  Conf.  Blume  bijd.  16  p.  1010  qui 
genus  non  separat).  Genus  indescriptum  guineense,  de 
quo  R.  Br.  narai.  of  an  exped.  to  expl.  the  riv.  Zaire  ap. 
5.  p.  448,  ex  edil.  Nees  ab  Es.  1.  p.  245,  superiora  ge- 
nera  cum  Morinda  connectit. 

Rees  Cycl.,  difficile  nobis  aditu  at  gravissimum  opus 
ad  voces:  Cephalanthus ,  Nauclea,  Uncaria  consulen- 
dum,  haud  consuluisse  fatemur. 

CEPHALANTHUS  Gaert.  2  p.  41  t.  86  f.  7. 

1.  Cephäläjvthus  Sarandi  N. 

Buddlea  glabrata  Sp. 

E  Brasilia  merid.  Sellow.   Vid.  Linn.  2  p.  610. 

Adn.  Nauclea  tetrandraKoxb.  fl.  ind.2,  p.  125,  germine 
biloculari,  loculis  uniovulatis,  absque  dubio  Cephalanthi 
species.  Alia  est  Nauclea  tomentosa  Willd.  herb.  3910' 
R.  S.  5  p.  221,  floribus  5andris  gaudens  et  Nauclea  vera. 

13* 


148 


NAUCLEA  Gaert.  1  p.  151.  /.  30  %.  8. 

1.  Nauclea  afriemia  Wittd.   Sp.   pl.  1,  p.  929  herb, 
no.  3908. 

Uncaria  inermis  Willd.  in  Ust.  delect.  2.  p.  199  /.  3. 

Cephalanthus  africanus  Kchb.  Sieb.  pl.  Seneg.  eors.  n.  20. 

Ex  Insula  Luconia  Philippinarum  ipsi   retulimus    spe- 
cimina  ft. 

Folia  1\  pollices  longa,  2  pollices  lata,  petiolo  2  —  5 
lineari ;  basi  rotundata  (juniora  acuta,  maxime  evoluta  sub- 
cordata);  apice  breviter  et  obtuse  acuminata;  supra  plana; 
subtus  eleganter  relieulato-venosa,  nervo  venisque  prima- 
riis  utrinsecus  4  —  6  prominentibus.  Stipulae  foliaceae, 
ovatae  lanceolataeve ,  gemmam  apicalem  munientes ,  in- 
teriore  pagina  viscidae.  Capitula  florum  solitaria,  termina- 
lia,  subsessilia,  magnitudine  et  specie  capilulorum  Cepha- 
lanthi  occidentalis.  Flos  cum  stylo  exserlo  et  stigmale 
subsemipollicaris.  Corolla  extus  glabra;  laciniae  lanceola 
tae,  angustae,  acutae,  dimidiae  tubi  longitudinis;  faux  cum 
supera  tubi  alque  infera  laciniarum  parte  eximie  villosa. 
Antherae  subsagittatae,  oblongae,  e  sinubus  laciniarum  de- 
pendentes,  albidae.  Stylus  tubo  coroljae  dnplo  longior, 
filiformis,  glaber.  Stigma  crassiusculum,  cylindraceum  vel 
truncato  -  conicüm,  |  lineas  longum,  basi  apiceque  truncatis 
albido-papillosis.  Germen  biloculare,  loculis  multiovulatis. 
lnter  flores  pentandros  rarius  unus  vel  alter  telrandrus. 
Specimina  herbarii  Willdenowiani  fere  glabra,  corollis 
fauce  parcius  barbatis;  Sieberiana  magis  pilosa,  ramis,  pe- 
tiolis,  nervis  atque  venis  in  inferiore  foliorum  pagina  pu- 
bescenlibus;  maxime  hirsuto-pubescenlia  Luconiana  nostra, 
infera  foliorum  pagina  pubescente,  supera  in  junioribus 
saltem  non  omnino  glabra,  corollis  fauce  densissime  bar- 
batis.    Ceterum  differentia  nulla. 


149 


MORINDA 

(Charact.  Gaert.  I,  p.  144,   T.  29,  fig.  \.,  H.  B.  K. 
]Sov.  Gen.  et  Sp    3,  p.  296  J 

Oppositifolia  dicitur  inflorescentia  plurimis  Morindae 
speciebus  communis.  Sic  res  se  habet.  Stipulae  intra  pe- 
liolos  connatae  vaginulam  sislunt,  dilatatis  interpeliolari- 
bus  laleribus  in  lobos  rotundatos  vel  acutos  auctam.  Ca- 
pilula  florum  solitaria,  alterna,  ex  inleriori  sinn  vaginulae 
erumpunt,  folio  ejusdem  lateris  ulplurimum  abortiente,  al- 
terius  lateris  evolulo. 

1-  Morinda  citrifolia  L.  et  auct.  Gaertn.  I.  c.  — 
Forst,  de  plant,  esc.  p.  41.  —  Lour.  Cochin.  I,  p.  174. 
—  Barm.  ind.  p.  52.  —  Roxb.  ß.  ind.  %  p.  196.  — 
Blume  Bijd.  16,  p.  1005. 

(3ada   pilava   Bheed.   Mal.  I,  pi  97,   t.  52. 

Banculus  latifolia  Rumph.  Amb.  3,  pag.  158,  /.  99. 
(mala  icon,  natura  ter  minor). 

Morinda  arborea  L.  ß.  Zeil. 

E  Radack  atque  ex  0  -  Wabu  speeimina  retulimus. 

Stirps  in  India  maxime  orientali  et  in  omni  Polyne- 
sia  vulgaris,  spontanca  passimque  eulta.  Tinctoria  apud 
O-Waihienses  fulgentem  solvil  rubrum  pigmentum,  quo 
virile  cingulum  infici  solet;  eultamque  invenies.  Ajebant 
fruetus  esse  edules,  crudos  probavimus  ingrati,  vix  tolera- 
bilis  esse  saporis.  Apud  Radaccenses  inutitis  alqite  neglecta. 
Nee  penuria  doeuit  eos  fruetus  comedere. 

2.  Morinda  hracteata  Roxb.  ß.  ind.  2,  p.  198.  Blume 
Bijd.  16,  p.  1006. 

Banculus  angustifolia  Rumph  Amb.  3,  p.  157,  t.  98. 
(mala  icon,  natura  ter  minor). 

E  Luconia  retulimus  speeimina. 

Superiori  specie  neglecta,  hanc  in  Indine  maxime  orien- 
talis  insulis  esse  tinetoriam  Rumphius  1.  c.  referl. 


150 


Sectio  VIII.    HEDYOTIDEAE. 

Capsula  bilocularis,  loculicide  dehiscens  (indchiscens  in 
Dentella) ,  loculis  polyspermis. 

DENTELLA  Forst.  Char.  gen.  plant.  25. 
Fructu  indehiscente  ab  afßnibus  diver sum  germs. 

1.  Dentella  repens  Forst  1.  c. 

Oldenlandia  repens  L.  (optima  laudatarum  iconum 
Rumph.   Amb.  6,  p.  460,  t.  170,  /.  k.) 

Denlella  repens  Roth.  nov.  plant,  sp.  139.,  Roxburgh 
ß.  Ind.  2,  p.  159.,  Blume  Bijdragen  tot  de  Flora  v. 
Nederlandsch  Indie  16,  p.  990. 

Hedyotis  repens  Lamk.  HL  d.  Gen.  1,  p.  271,  n.  1424. 

Legimus   in   insula  Lu§onia  prope  Tierra  alta. 

Cum  indica  Linnaeana  planla  Novo-caledonicam  Forste- 
rianam  specie  convenire  ex  auctoritale  recepimus.  Haec  so- 
lummodo  ex  icone  Forsleriana  1.  c.  nobis  nota,  corolla  caly- 
cem  mullo  superante,  et  laciniis  limbi  dentalis  (unde  no- 
men)  insignis.  Nee  Linnaeus,  nee  Roth  corollam  suae 
plantae  observarunt,  Roxburgh  vero  lacinias  lineares  tri- 
dentatas  dixit.  Blume  lacinias  tridentas,  et  corollam  intus 
hirsutam.  Quae  e  Luconia  retulimus  speeimina,  cum  spe- 
eiminibus  indicis  a  Kleinio  communicatis  (Herb.  Willd.  n. 
4120  fol.  1,  et  Herb.  Gen.)  belle  conveniunt,  corollis  illa 
destituta,  nostra  instrueta.  Non  poluimus  in  noslris  denies 
laciniarum  corollae  recognoscere ,  ut  a  Forstero  adumbra- 
tos,  disquisitio  certe  in  siccis  difücilis.  Longiores  insuper 
laciniae  calycinae  corollam  aequant,  superant. 

Planta  humistrata,  ramosissima,  e  nodis  radicans,  ma- 
gnitudine  et  figura  foliorum,  hirsutie  majori  minorive  valde 
ludens.     Vegeliora   speeimina  nosfra   glabreseunt,  cespites 


151 

cfformant  laxos,  diametro  plusquam  pedali.  Caulium  fili- 
formium  inlern odia  pollicaria.  Rami  saepius  alterni,  folia 
scmipollicaria,  elliptica  lanceolata  spathulataque,  acuta  ob- 
tusaque,  basi  angustata  et  quasi  in  petiolum  attenuata,  sub- 
avenia.  Stipula  membranacea,  minuta,  triangularis,  integra. 
folia  conneclens.  Flores  axillares ,  solitarii ,  distincle  pe- 
dunculati,  pedunculo  sub  grossificatione  saltem  sesquiline- 
ari.  Germen  depresso-globosum,  pilis  crassiusculis  albis 
eximie  hirsuto-villosum,  vertice  limbo  calycino  infundibu- 
lil'ormi  coronatum.  Tubus  calycis  brevis,  mox  ampliatus, 
in  lacinias  abiens  5  lanceolalas,  acutas,  sesquilineares, 
sub  anthesi  patentes.  Corolla  circiter  sesquilinearis ,  te- 
nera,  alba,  tubulosa,  infundibuliformis ,  limbo  quinqHefido 
expanso,  laciniis  ovatis  aculis  (latere  unideniatis?);  intus 
villosula  videbatur.  Stamina  in  inferiori  tubo  quinque ;  fila- 
mcnta  tenuia  brevia,  antherae  oblongae,  basi  latiore  emar- 
ginata  affixae,  erectae.  Stylus  brevis  bifidus.  Capsula 
membranacea  (bacca  exsucca),  subglobosa,  diametro  circiter 
lineari,  hirsutiem  germinis  servans,  limbum  calycinum  ver- 
tice gerens  laciniis  conniventibus ;  bilocularis,  nunquam  no- 
bis,  nee  sub  maturifate,  debiscens  Visa  est.  Placentae  me- 
dio  dissepimento  affixae.  Semina  multa,  minuta,  angulata, 
granulata  vel  scrobiculata,  brunnea. 

Apices  plantae  junioresque  rami  semper  pilis  albis 
crassiusculis  patentibus  plus  minusve  sunt  muniti,  qui  in- 
primis  nodos  caulis  et  stipulas,  marginem  et  superiorum 
foliorum  paginam  oecupant.  Specimina  microphylla  hirsu- 
tiora  sunt,  foliis  eximius  ciliatis. 

Obs.  Unica  hueusque  sui  generis  species.  Dentella 
ereeta  Roth  nov.  plant,  sp.  p.  140.  {Dentella  perotifolia 
Herb.  Willd.  4121)  nee  generis,  nee  familiae,  Calyx  illi 
inferus,  liberus,  5fidus,  fundo  extus  villosus  (quod  fefellit 
celeberrimos  auetores).  Corolla  deeidua  in  speeiminibus 
desideratur.     Stylus  trifidus  longitudine  calycis.     Fructus: 


152  

carpella  Iria,  calyce  persistente  breviora,  laciniis  conniventi 
bus  obtecta,  tenuiter  membranacea,  polysperma.  Semina 
oblongo  -  ovalia ,  minuta,  brunnea.  —  Folia  exstipulala, 
alterna.  i— 

HEDYOTIS. 

Hedyotidis  sub  signo  Lamarckius  Oldenlandias  et  He- 
dyotides  L.  conjunxit  (111.  d.  Gen.  p.  270) ,  quod  commode 
esse  faciendum  jam  Schreberus  monuerat  (Gen.  pl.  ed.  8. 
pag.  820). 

Genere  Linnaeano  Oldenlandia  ad  genus  Hedyotis 
redacto,  J.  E.  Smith  (in  Rees.  Cycl.  ad  voces  Hedyotis 
T.  17,  et  Oldenlandia  T.  25)  novum  sub  veteri  nomine 
genus  proposuit,  e  spuriis  collatum  speciebus  poly  -  (5)  pe- 
talis,  plantis  Succulentis  L.,  Saxif rageis  Juss.  adnume- 
randum.  Typus  illi  fuit  Oldenlandia  dichotoma  (O.  pen- 
tandra  Retz.),  quae  est  O.  biflora  Roth.  nov.  pl.  sp.  p. 
97.  Hinc  videntur  Oldenlandiae  Rothii  1.  c.  p.  95  poly- 
(4)  petalae,  e  Rubiaceis  certe  depellendae,  Smithianis  esse 
consociandae. 

Denuo  Roxburgh  (fl.  ind.  1.  pag.  368  s.  et  442  s.) 
ab  Hedyotide  vix  diversum  resurrexit  genus  Oldenlandia, 
unico  levioris  momenli  insufficieniique  ex  ipsius  sentenlia 
characteri  innixum:  e  Gaertnero  nempe  ,,receptacnla  (sper- 
mophora  s.  placentae)  libera,  basi  tantum  dissepimento  ad- 
nata",  cum  in  Hedyotide  „undique  sint  adnata".  (Charac- 
teres  vero  e  proximis  haud  disjungendis  speciebus  Olden- 
landia corymbosa  et  Hedyotide  herbacea  mutuati.  Gaertn. 
de  fruct.  p.  147.  8.  T.  30.) 

Hedyotides  ergo  (Hedyotis  et  Oldenlandia  h.J  di- 
cuntur  plantae,  quibus  sunt: 

Calyx  4dentatus  aut  4  partitus.     Corolla  monope- 

tala,  supera,  subregularis,  limbo  4partito.  Stamina  4. 

Stylus  1,  stigmate  bifido  aut  bilobo.    Capsula  subglo- 


153 

bosa,  calyce  coronata,  bilocularis,  polysperma,  matu- 

ritate  intra  calycem  loculicide  bilabiata  hians.  Semina 

aplera,  angulata,  granulata. 

His  autem  characteribus  species  consociantur  habitu 
caeterisque  parum  convenientes.  Quas  disjunximus,  pro- 
priisque  donavimus  nominibus  formae,  an  unius  ejusdem- 
que  generis  secliones,  an  genera  sint  dicendae,  doceat,  qui 
et  reliquas  recensebit  formas.  Sic  americanae  Kunthii  (in 
Nov.  Gen.  et  Sp.)  species  oligospermae  jam  habitu  ab 
asiaticis  abhorrent. 

I.   HEDYOTIS. 

Typus :  Hedyotis  aurlcularia  L.,  primaria  generis  Lin- 
naeani  species.  -Character  recognoscendus :  e  collatione 
auctorum:  corolla  tubulosa,  fauce  barbata,  stamina  exserta, 
antherae  minutae  orbiculares.  Ex  autopsia:  Capsula  ovoi- 
dea,  basi  latior,  verlice  altenuata,  laciniis  calycinis  coro- 
nata, basi  sinu  acuto  conjunctis,  ereclis,  connivenlibus ; 
oligosperma  in  ff.  nervosa  Link,  Willd.  herb.  2602  (H. 
auricularia  L.?),  polysperma  in  ff.  paniculata  Link,  W. 
herb.  2603  (ff.  fruticosa  L.?)  —  Stirpes  fruticulosae  et 
herbaceae ,  spermacoceoides,  floribus  glomeratis  saepius 
axillaribus  (verticillatis),  rarius  paniculalis. 

1.  Hedyotis  angustifolia  N. 

Ex  insula  Luconia  unicum  retulimus  specimen  fructi- 
fcrum  0. 

Species  jam  ob  defeclum  florum  ulterius  inquirenda. 
Radix  annua,  ramosa,  parva,  parce  fibrillosa.  Caulis  a  basi 
trichotome  divisus  et  deliquescens.  Rami  subradicalcs 
erecli,  digitales,  subsimplices ,  filiformes,  tetragoni,  nodis 
2  —  4  instructi;  juniores  versus  nodos  et  in  angulis  hir- 
telli;  vetustiores  glabrescunt.  Folia  semipollicem  longa,  li- 
nearia  angustissima  acuta,  marginibus  revolutis,  pilis  brevi- 
bus  antrorsis  scaberrima.     Stipula   folia   connectens  mein 


154  

branacea,  tenuis,  hirta,  lobum  obtusangulum  sistens,  laci- 
niis  membranaceis  angustis,  nee  setis  rigidis  fimbriatum. 
Flores  ad  nodos,  inque  apieibus  ramorum  glomerati  3  —  6 
subsessiles  breviterque  pedicellati  (verticillati  et  capitati). 
Glomeruli  foliis  propriis  instrueli,  rami  sunt  axillares  ab- 
breviati.  Capsula  ovoidea,  axi  lineam  metiente,  pilis  vali- 
dis  albis  hirta,  utroque  latere  seeundum  dissepimentum 
sulco  notata,  coronala  laciniis  calycinis  brevibus  acutis  ci- 
liatis  erectis  conniventibus,  apice  interdum  subreflexis. 
Nervus  laciniarum  dorsalis  conspieuus,  coloratus,  in  cap- 
sulam  decurrens.  Sinus  inter  eas  acutus  angustus.  Vertex 
capsulae  intra  calycem  tardius  loculieide  debiscens,  placentis 
tum  liberis.  Semina  multa ,  minuta ,  angulata ,  sub  lente 
forti  tenuissime  granulata  seu  scrobiculata,  dilute  brunnea. 

IL   GERONTOGEA  N. 

( Oldenlandia :  si  Rubiaceis  vindicandum  est  nomen, 
a  Smithiano  novo  genere  usurpatum.) 

Character:  Corolla  tenera,  breviter  tubulosa,  intus  vil- 
losa  aut  rarius  glabra,  albida.  Stamina  exserta;  antherae 
parvae  orbiculares  aut  oblongae.  Capsula  subglobosa  laci- 
niis calycinis  erectis,  sinu  dilatato  sejunetis  coronata;  raa- 
turitate  vertice  diseoideo  intra  calycem  bilabiata  hians; 
loculi  poly-  (myrio)  spermi.  Stirpes  alsinoideae  herbaceae, 
rarius  fruticulosae,  peduneulis  uni-  vel  multifloris,  solita- 
riis  geminisque,  axillaribus  vel  in  apieibus  laxe  paniculatis. 

Synonymia  specierum  in  hac  viliori  grege  perdifficilis. 

Hie  pertinent  praeter  species  infra  allatast  Oldenlan- 
dia umbcllata  L.,  corymbosa  L. ,  capensis  Thunb.,  He- 
dyotis  herbacea  L.,  lactea  W.  etc.  Hujus  loci  et  Olden- 
landia foetida  Forst,  ob  corollam  et  ob  stamina  exserta. 

1.  Gerontogea  racemosa. 

Hedyotis  racemosa  Rees  cycl.  n.  12.  —  Lmk.  Enc. 
8  p.  80.  (cxcl.  syn.  Pliuck.)  Uli  p.  270.  n.  1416.  t.  62. 


155 

flg. 2.  —  mild. Sp.  pl.  2.  p.  565.  Herb. n.  2587.  —  Spv.png. 
2.  p.  28.  —  R.  S.  3.  p.  190.  —  Blume  Bijdr.  16,  p.  972. 

Oldenlandia  paniculata  Burm.  ind.  38.  t.  15.  j£°-.  1. 
—  Roxb.  flor.  Ind.  1.  p.  443.  —  ftyre.  i?£m/.  Mal.  10, 
j?.  49,  £.  25.  ob  capsulas  loculis  dispermis,  excludendum, 
habitum  nostrae  plantae  haud  male  refert  icon.  ib.  p. 
49 ,  t.  29 ,  ob  folla  terna  et  flor  es  pentapetalos  ex- 
cludendum.J 

E  Lugonia,  nee  non  ex  insulis  coralligenis  Radack  re- 
lulimus.     In  umbrosis  crescebat  insulae  Otdia. 

Habitus  Arenariae  trinerviae,  minus  tarnen  ienera  at- 
que  flaeeida.  Folia,  quae  in  speeiminibus  Herb.  Willd. 
(Klein,  India)  2  poll.  et  3  lineas  longa,  in  nostris  9  lin., 
ad  summum  15  lineas  metiuntur.  Flos  inconspieuus.  Cap- 
sula majuscula,  axi  sesquilineari.  Plaeentae  in  basilari 
capsulae  parle  dissepimento  insident.  Semina  numerosis- 
sima,  angulata,  granulata. 

2.  Gerontogea  biflora. 

Oldenlandia  biflora  L.  (excluso  syn.  Burm.  Z.  p.  22, 
/.  11.  ob  corollam  bilabiatum.  Figur a  caeterum  habi- 
tum nostrae  plantae  optime  refert.)  —  W.  herb.  n.  3071. 

Hedyotis  biflora.  Rees.  Cycl.  n.  15.  —  Roxb.  flor. 
Ind.  1,  p.  445.  —  Roth.  nov.  plant,  sp.  p.  92?  nee 
autem  Oldenlandia  biflora  p.  97.  — 

Hedyotis  diffusa  TVilld.  herb.  n.  2588.  (vice,  ob  incon- 
gruam  descriptionem  Sp.  pl.  2,  p.  566.)  Specimina 
misit  e  Tranquebaria  Kleinius  sub  nom.:  Old.  linea- 
rifolia1  Kadinojudenvah  Tamulis.  —  Link.  En. 
alt.p.  131.  —  Non  Roxb.  fl.  Ind. 

Oldenlandia  dicholoma  Herb.  Willd.  n.  3073. 

Vulgarior  in  horlis  species  oecurrit  sub  nominibus  He- 
dyotis vel  Old.  biflora,    diffusa,  corymbosa,  umbellata  etc. 

In  Lu^onia  legimus  ipsi.  0, 

Specimina    nostra    junioris  planlae    digitalia,    ereeta. 


156  

Caules,  stipulae,  pedunculi,  germina,  calyces,  folia  etlam 
juniora  scabrida.  Folia  lineari  -  lanceolata,  pollicaria  lon- 
gioraque.  Stipula  folia  basi  connectens  tenuiter  membra- 
nacea,  lobus  acutus  laciniis  membranaceis  fimbriatus.  Pe- 
dunculi vix  dimidiae  foliorum  longitudinis,  axillares,  alterni, 
bi-  et  triflori.  Corolla  parvula,  alba,  intus  glabra.  Sta- 
mina  longitudine  circiter  laciniarum,  antheris  brevibus. 
Capsula  subglobosa,  diametro  circiter  lineari,  myriosperma. 
Placentae  in  basilari  capsulae  parte  dissepimento  affixae. 
Semina  angulata,  granulata,  dilute  brunnea. 

Species  proxima:  Oldenlandia  corymbosa  L.,  Indiae 
occidentalis ,  differt:  pedunculis  apices  ramorum  versus 
saepe  multi-  (5)  floris,  ex  umbellato-corymbosis,  majori 
glabrilie  et  habitu,  foliis  nempe  brevioribus  et  majori  flo- 
rum  copia. 

Hedyotis  lactea  W.  differt  corollis  majoribus  intus 
villosis,  staminibus  longius  exsertis,  antheris  oblongis,  et 
insuper  inflorescentia  terminali  paniculata. 

III.   KOHAUTIA.  % 

Typus:  infra  descripta  species.  Character  ex  illa  su- 
mendus,  in  pluribus  recognoscendus. 

Nomen:  in  memoriam  inventoris,  Francisci  Kohaut, 
qui  scientiac  amabilis  in  vita  et  morte  pius  cullor  in  Se- 
negalia  jacet,  (conf.  Flora.  28.  März  1823.) 

1.  Kohautia  Senegal ensis  N. 

Knoxia    senegalensis    Rchb.    Sieb.   pl.  Seneg.  exsic. 

Herba  glabra^  erecla,  gracilis.  Caulis  teres,  apice  in 
paniculam  ^biens  laxam,  foliosam,  rarifloram,  trichotomam 
dichotomamque  cum  flore  alari,  altero  exlimarum  dichoto- 
miarum  ramo  vel  aborliente  vel  minus  evoluto.  Interno- 
dia  adulta  2 — 3  poll.  longa.  Folia  angustissima,  utrinque 
attenuata,  acuta,  margine  saltem  scabriuscula ;  caulina  ses- 
qui-  et  bipollicaria,    semilineam  lata;   superiora  rameaque 


157 


minora;  floralia  in  bracteolas  abientia  minimas,  subulatas. 
Stipulae:  foliola  subulata,  juxta  basin,  vel  ex  ipsa  basi  fo- 
liorum  orienlia,  margine  interfoliaceo  reclo  excisove,  an- 
gusto,  mcmbranaceo  connexa.  Flores  breviter  pedunculati, 
erecli.  Germen  minutum,  ellipsoideum ,  laciniis  calycinis 
4  ipsius  longitudine,  acutis,  sinu  acuto  disjunctis  corona- 
tum;  vix  cum  iisdem  lineam  longum.  Corolla  tubulosa, 
supera  tubi  parte  infra  faucem  crassiori,  hinc  subinfundibu- 
liformis,  admodum  gracilis,  tubo  4-j  lin.  longo,  laciniis 
limbi  4fidi  anguste  lanceolatis  acutis  Z\  lineas  longis;  co- 
lorala,  tenuis,  diaphana ,  extus  scabrida,  intus  glabra.  Ge 
nitalia  inclusa.  Stamina  4,  antherae  lineares,  sessiles,  in- 
fera  dorsali  parte  affixac ,  crassiorem  tubi  partem  infra 
faucem  occupantes.  Stylus  filiformis,  apice  bifidus,  brevior, 
in  inferiori  graciliori  tubo  degens.  Capsula  Gerontogeae, 
membranacea,  globosa,  diametro  sesquilineari,  laciniis  ca- 
lycinis erectis,  angustis,  acutis,  sinu  dilatato  amplo  disjunctis 
coronala,  verlice  intra  calycem  latiusculo  libero;  subdi- 
cocca,  bilocularis,  loculis  poly-  (myrio)  spermis.  Placentae 
in  basilari  capsulae  parte,  (dissepimento  affixae?).  Semina 
multa,  angulata,  granulata,  grisea.  Dehiscentia  capsulae 
in  melioribus  recognoscenda,  capsulae  enim.  sub  praelo 
laesae,  nunc  loculicide,  nunc  septicide  ultra  calycem  lim- 
bum  disruptae. 

An  Kohauliae  species  Hedyotis  virgata  W.  Sp.  pl.  1. 
567.  et  Herb.  n.  3596,  habitu  et  patria  cum  noslra  conve- 
niens?  Flores  in  specimine  desunt,  capsulae  globosae,  mi- 
nutae,  omnino  Gerontogeae;  dehiscentia  normalis  loculi- 
cida  intra  limbum  calycis.  Confer.  et  Hedyotis  stricta 
Smith  Rees  Cycl.  n.  21.  in  Sierra  Leone  a  Dn.  Afzelio  lecta. 

IV.   KADUA.  N. 

Character.  Calyx  quadrifidus  quadridentatusve.  Corolla 
supera,  hypocrateriformis,  longius  tubulosa,  limbo4fido,  intus 


158         '  

glabra,  opaca,  subcoriacca,  colorata.  Genilalia  inclusa.  An- 
therae  lineares  vel  oblongae,  intra  faucem  subsessiles. 
Stylus  filiformis,  apice  crassiori  bihdus,  ramis  inlrorsum 
stigmatiferis.  Capsula  subglobosa  aut  breviter  ellipsoidea, 
bilocularis ,  subdicocca,  calyce  adnalo  semitecta,  nunc  ex 
succo,  nunc  incrassalo  carnoso ;  laciniis  deniibusve  coronata 
aut  persistentibus,  aut  (in  speciebus  nonnullis  fructu  car- 
noso) demum  obliterantibus;  matura  vertice  libero  intra 
calycem  loculicide  hians.  Loculi  poly-  (myrio)  spermi. 
Placentae  fungosae  medio  dissepimento  affixae  vel  adna- 
tae.     Semina  minuta,  angulata,  tenuiter  granulata. 

Frutices  Polynesiae,  floribus  terminalibus  cymosis,  vel 
axillaribus  solitariis  pedunculatis.  Stipula  inlerfoliacea 
acuta  integra. 

JRondeleiiae,  finitimi  generis,  species  florae  Ind.,  tum 
capsulis  vertice  intra  calycem  hiantibus  instructae,  cum 
tetrandrae,  an  earum  una  alterave  buc  sit  evocanda  nee 
ne,  erunt  recognoscendae. 

Nomen  in  honorem  amicissimi  Kadu  ex  Ulea,  duleis- 
simi  nobis  in  expeditione  Romanzoffiana  per  aliquot  men- 
ses  sodalis  atque  magistri.  (Conf.  Bemerkungen  und  An- 
sichten (Kotzebue's  Reise  III.)  pag.  85  et  seq.) 

1.  Kadtja  Cookiana  N. 

In  apricis  aridis  circa  Karakakoa  insulae  O-Waihi,  ubi 
navarchus  in  proelio  cecidil.  In  insula  O-Waliu  nobis 
non  obviam  venit.  ^. 

Fruticulus  glabrescens.  ereclus,  slriclus,  sesquipedalis. 
Radix  crassitie  pennae  anserinae,  ramosa,  brevis.  Caulis 
a  basi  ramosus,  deliquescens.  Rami  oppositi,  juncei,  tere- 
tes,  ad  nodos  paululum  compressi,  eximie  striati,  virides, 
inferne  vix  lineam  crassi ,  internodiis  pollicaribus,  semi- 
sesquipollicaribusque.  Folia  ereeta,  sublinearia,  apice  la- 
tiora,  acuta,  9  circiter  lineas  longa,  linea  vix  unquam  la- 
tiora,    subcoriacea,    nervo   medio    marginibusque     reflexis 


159 

sublus  prominenlibus,  venis  obliquis  paucis  rarius  conspi- 
cuis.  Stipulae  interfoliaceae,  foliis  subsimiles,  lineam  cir- 
citer longae,  acutae,  dorso  crassae,  membrana  tenui  laterali 
folia  ima  basi  connectentes  (rudimtenta  prodant  foliorum 
qualernorum  Stellatarum).  Inflorescentia  terminalis  pau- 
ciflora,  sub  anlhesi  contracta  subcapitata,  sub  maluritate 
fructu  evoluto  racemum  vel  cymam  biradiatam  sistens, 
floribus  brevissime,  fructibus  distinctius  pedunculatis.  Api- 
ces  floriferl,  rami,  stipulae,  folia,  calyces,  corollae,  inprimis 
autem  germina  cum  pedicellis,  sub  lente  forti  tenuissime 
pubescunt,  planta  caeterum  glabra.  Germen  turbinatum, 
laciniis  calycinis  4,  ipso  longioribus,  lineam  longis,  lance- 
olatis  acutis,  sinu  acuto  disjunctis,  coronalum.  Corolla 
crassiuscula,  2  —  3  lineas  longa,  tubulosa,  limbo  quadri- 
fido,  laciniis  breviusculis  acutis,  intus  glabra.  Stamina  4, 
antherae  ellipticae,  biloculares,  loculis  rima  faciali  debis- 
centibus,  in  fauce  sub  sinubus  laciniarum  subsessiles,  dorso 
affixae.  Stylus  non  visus.  Capsula  basilari  calycis  veslita 
parte,  turbinato-subbemisphaerica,  compressiuscula,  laciniis 
calycinis  sinu  obtuso  dilatato  disjunctis  coronata;  vertice 
intra  lacinias  calycinas  in  rostrum  e  latiori  convexa  basi 
compresso-conicum,  lateribus  (secundum  dissepimentum) 
sulcatum,  producta.  Rostrum  longitudine  circiter  reliquae 
capsulae.  Axis  capsulae  rostratae  circiter  3  linearis ,  dia- 
meter  transversus  major  circiter  bilinearis.  Capsula  con- 
sistentia  fere  lignea,  bilocularis,  loculis  polyspermis,  rostro 
loculicide  simul  et  septicide  debiscens,  hinc  sub  dissemina- 
tione  labiis  productis  quatuor  intra  lacinias  calycinas  hians, 
rimis  laciniis  oppositis,  labiis  alternantibus.  Dissepimen- 
tum e  duplici  constans  lamina,  partibile,  Capsula  subdicoc 
ca.  Placentae  fungosae  medio  dissepimento  stipitato  -  af- 
fixae, undique  liberae.  Semina  minutissima,  obtuse  angu- 
lata,  tenuissime  granulata,  fuscescentia.  —  Rostrum  capsu- 
lae pubescentiae  servat  vestigia. 


160  

2.  Kadua  cordata  N. 
Ex  insula  O-Wahu.  ft. 

Stirps  frnticosa ,  glabra ,  ülterius  recognoscenda.  Ra- 
mulus  tantum  nobis  aaest  fructiferus,  teretiusculus,  laevis, 
ad  summura  infra  inflorescenliam  nodum  crassitie  vix  li- 
neae,  quo  foliis  opposilis  instruclus  est  subsessilibus ;  in- 
feriora  forsitan  petiolala  evadunt;  quae  adsunt  16  lineas 
longa,  10  lineas  lata,  cordata,  acuminaia,  supra  plana  nervo 
impresso;  crassiori  nervi  subius  prominentis  basi  inserta, 
lamina  libera ;  venis  subtus  prominulis  6  —  7  arcuatis ,  in- 
ferioribus  approximatis ,  superioribus  remotis;  margine  re- 
flexo.  Slipula  interfoliacea  decidua,  margo  angustus,  nervo 
medio  prominente  crasso  in  mucronem  excurrente,  apice 
introrsum  quasi  glanduloso-truncatum.  Nervi  ex  inserlione 
folii  3,  singulusque  e  media  stipula,  in  nodum  paululum  in- 
crassatum  decurrunt^  mox  evanidi.  Inflorescentia  cymosa 
internodio  4  -  pollicari  sufFulta ;  rami  3 ,  sesquipollicares, 
apice  bis  dichotomi  cum  alari  aut  trichoiomi.  Bracteae  foliis 
similes,  ramificationes  suflulciunl^  iisdem  vix  breviores.  Cap- 
sulae  breviter  pedicellatae,  turbinato-hemisphaericae,  axi 
diametroque  transverso  bilinearibus,  8-nerviae,  laciniis  ca- 
lycinis  coronatae  4,  foliaceis,  reticulato-venosis,  ovato-ob- 
longis  acutis,  sin«  acuio  dislinctis;  vertice  intra  calycem 
nudo  convexiusculo  loculicide  labiis  duobus  hians.  Omnis 
capsulae  fabrica,  loculamenta,  dissepimentum,  placentae, 
omnino  ac  in  superiori  specie;  consistentia  fere  eadem. 
Semina  similia  at  majora,  magnitudine  fere  seminis  Ver- 
basci  thapsiformis,  angulata,  granulata,  fusca. 

3.  Kadüa  Menziesiana  N. 

Hedyolis  coriacea.  Smith  Rees  Cych  n.  11?  (Stirps 
a  Menziesio  in  Ins.  Sandwicensibus  detecta). 

Ex  insula  O-Wahu.  4. 

Stirps  fruticosa,  ülterius  recognoscenda.  Adsunt  nobis 
summitates  fructiferae,  flores  desunt.    Congener  ex  arbilrio 

nostro 


161 

nostro  superioribus  speciebus.  Exsuccus  in  illis,  accretus 
carnosusque  factus  in  hac  calyx  eandem  prorsus  capsulam, 
eaderaque  lege  deliiscentem  vestit;  tavdius  in  exsucco 
fructu,  facilius  in  subdrupaceo  obliterant  laciniae  calyci- 
nae:  differenliae  specilioae,  nee  genericae. 

Rami  obsolele  tclragoni,  laeves,  glabri,  cavo  medutari 
amplo  subfisiulosi.  Internodia  adulla  16  lineas  longa, 
in  apieibus  dense  foliosis  nondum  evoluta  brevia.  Folia 
subcoriaeea  elliplica  vel  ovalo-elliptica,  16  lineas  longa, 
8  lata,  in  petiolum  4  lineas  longum  decurrenlia,  breviter 
obtuse  aenminala ;  supra  glabra  alque  laevia,  nervo  medio 
impresso;  subtus  basin  versus  pubescenlia,  praesertim  in 
costa  media  atque  petiolo,  venisque  notata  ulrinsecus  4 —  5 
leviter  prominulis  et  reticulato  -  venosa.  Stipula  interpe- 
tiolaris  deeidua,  parva,  acutangiila ,  dorso  crasso  carinala, 
apice  quasi  glanduloso-  truncata.  Inflorescentia  lerminalis, 
hinc  alaris;  cyma  paueiflora,  densiuscula,  longe  peduneulata, 
ex  inferiori  nodo  ramis  brevibus  duobus  cymiferis  3  —  7 
floris  aueta.  Pedunculus  communis  compressus,  pubescens, 
sub  maturitate  fruetus  ad  inferiores  ramos  usque  2  —  4 
pollicaris,  ad  cymam  usque  terminalem  4  —  6  pollicaris. 
Ramuli  teretes,  breves,  pubescenles.  Pedicelli  breves,  gla- 
bri. Fruetus  magnitudine,  figura,  fabrica  cum  fructu  su- 
perioris  speciei  ad  amussim  convenit ,  differt  vero  epider- 
mide  crassa  carnosaj  calyx  inieram  vestiens  capsulam^ 
discusque  epigynus  fundum  floris  verlicemque  fruetus 
intra  calycem  efficiens,  pariler  incrassati.  Sarcocarpium 
crassitie  circiler  endocarpii  sul)lignescentis.  Laciniae  caly- 
cinae  lanceolatae,  acutae,  parvulae,  lineam  circiter  longae, 
sinu  amplo  disjunetae,  lacilius  obliterantes ;  superstite  e 
limbo  calycis  corona  in  fructu  conspicua.  Nervi  octo 
e  peduneulo  in  fruetum  decurrenles,  4  medias  petentes  la- 
cinias.  Vertex  convexiusculus  intra  calycem  loculieide 
quasi  bilabiatus  dehiscens.    Maturitate  hiantes  fruetus  spe- 

kv  Bd.  2s  Heft.  14 


162  

ciminum  nostrorum  jam  semina   dispersere;    elausos  inse- 
ctorum    larvis  probavimus    esse    liabitacula;    unicum  vidi 
mus  integrum  semen ,    minutum,   angulatum,    tenuissime 
granulatum,  fuscum. 

4.  Kadua  Roman zojfiensis  N. 

Ex  insula  coralligena  Romanzoffii  relulimus  floriferam 
frucliferamque ,  nee  in  insulis  Radak  vel  O-Waihi  offen- 
dimus  7\.. 

Cum  Kadua  Cookiana  omnino  convenit  flore,  cum 
Kadua  Menziesiana  fruetu  drupaceo  differentiae  nisi  le- 
viorrs  momenti  non  dantur. 

Frutex  glaber,  ramosissimus,  ex  inflorescentiis  dicho- 
tomus,  cortice  cinereo,  ramis  tetragonis  deuse  foliosis,  in- 
ternodiis  brevibus  3  —  6  linearibus  rarius  ad  pollicem 
elongatis.  Folia  obovata  ellipticave,  apice  rotundo  acumi- 
nulata  vel  obtusa ,  basi  euneata  breviter  petiolata ,  subco- 
riacea ,  supra  plana  nervo  impresso,  sublus  nervo  promi- 
nente, apice  evanescente,  basilatiori,  venis  primariis  utrin- 
secus  3 — 4  obliquis  prominulis,  margine  reflexo;  maxima 
cum  petiolo  3  lineari  2  pollices  longa,  10  lineas  lata;  ra- 
mulorum  minora  angustioraque ;  summa  floralia  unguicula- 
ria,  laliora,  breviora,  in  subrotundo  -  elliplicam  contracla 
formam.  Stipula  interfoliacea  niinula,  una  cum  foliis  de- 
eidua,  dorso  carinalo  crasso  in  mucronem  excurrente,  apice 
quasi  glanduloso  -  truncalum ;  membrana  laterali  petiolos 
connectens.  Flores  terminales,  solitarii,  axillaribusve  acce- 
dentibus  terni,  axiliaresque  solitarii  e  foliorum  summorum 
axillis,  pedunculati.  Pedunculi  3  —  6  lineares,  rami  ab- 
breviati  basin  versus  bracteolis  instrueti.  Germen  ovoide- 
um,  limbo  calycino  quadridentato  coronatum,  dentibus  la- 
tis,  brevibus,  acutiusculis,  ereclis.  Corolla  4  —  5  lineas 
longa,  crassiuscula ,  subcoriacea,  extus  et  intus  glabra.  tu- 
bulosa,  hypoerateriformis,  limbo  piano  4-fido,  laciniis  el- 
lipticis  brevibus  acutiusculis.  Genilalia  inclusa.   Stamina  4; 


163 

antherae  parvae,  oblongae,  biloculares,  Ioculis  rima  faeiali 
dehiscentibus,  in  fauce  subsessiles  dorsali  sua  infcra  parte 
affixae.  Stylus  longiludine  dimidii  lubi  corollae,  filiformis, 
apice  crassiori  biiidus,  ex  toto  glaber.  Drupa  obovoidea, 
in  pedunculum  altenuala,  subpyriformis,  axi  5  lineari,  dia- 
melro  transverso  3  lineari.  Sarcocarpium  succoso-carno- 
sum,  endocarpiu  crassius.  Endocarpium  subligr.osnm,  bi- 
loculare,  capsulare,  ovoideum,  vertice  intra  calycis  den- 
tes  obliteratos  liberum  et  malurilate  loculicide  bilabiatum 
hians.  Placentae  fungosae,  medio  dissepimento  adnatae. 
Semina  multa,  minuta,  angulata,  tenuiter  granulata, 
atro-fusca. 

5.  Kadua  acuminata  N. 
Legimus  in  nemoribus  Insulae  O-Wahu.  % 
Fructu  drupaceo  cum  Kadua  Romajizoffiensi  conve- 
nit,  segmentis  calycinis  persislentibus  diversa.   Inflorescen- 
tia  a  superioribus  Omnibus  discrepans. 

Frutex  glaber,  ligno  albo,  cortice  cinnamomeo-lutescente 
leviter  (exsiccalione)  longitudinaliter  ruguloso,  ramis  subte- 
retibus  opposilis  dense  foliosis.  Internodia  unguicularia 
pollicariaque.  Folia  lanceolala,  longe  acuminata ,  acuta, 
basi  in  adultioribus  subrotunda  in  petiolum  brevem  attenu- 
ata;  subcoriacea,  reticulato-venosa,  nen'O  venisque  prima- 
riis  utrinsecus  4  —  5  obliquis  supra  leviter  impressis; 
sublus  pallidiora,  nervo  prominente,  rete  vasculoso  leviter 
prominulo,  margine  reflexo;  peliolus  supra  planus,  subtus 
convexus.  Maxima  cum  petiolo  3  lineari  2^  pollices  longa, 
6  —  8  lineas  lata.  Stipula  inteiToliacea  triangularis,  lon- 
gius  acuminata,  cum  acumine  2  circiter  lineas  longa.  Gem- 
mae  axillares  nonnunquam  paulo  supra  axillas  erumpunt. 
Flores  solitarii,  axillares,  pedunculati.  Pedunculus  ebra- 
cteatus,  filiformis,  sub  grossificatione  ad  semi-pollicem  us- 
que  elongatus  et  tunc  apicem  versus  incrassatus,  florifer 
erectus.  fruclifer  cernuus.  Germen  turbinatum,  limbo  4-fido 

14* 


166  

densissima,  subvelutina,  lutescente.  Stipula  inter  petiolos 
semi-orbicularls,  dente  medio  subulato  pungenti,  post  fo- 
liorum  dclapsum  utraque  subulato  mucrone  demisso  longe 
persistil  in  ramis,  incrassatosque  reddit  eorum  nodos.  Cy~ 
mae  terminales,  2-  3-  4-chotome  ramosi,  flore  alari  in 
superioribus  ramificationibus  tantum  obvio,  Corolla  extus 
luleo-  vel  potius  aureo  -  hirsuta ,  9-circiter  lineas  longa; 
tubus  laeiniis  calycis  vix  lineam  longis  quinquies  longior, 
supereedila  latus,  interne  glaber;  laciniae  limbi  lanceola- 
tae,  acuminatae,  trinerviae,  patentes,  dein  sub  defloratione 
reflexae.  Stamina  summo  tubo  inserta,  filamentis  corollae 
lacinias  aequantibus  filiformibus  glabris  exsertis;  antheris 
dorso  affixis  versatilibus  oblongis.  Stylus  tubum  chciter 
aequans,  filiformis,  usque  ad  apicem  glaber,  apice  cum 
sligmatibus  duobus  sesquilineam  longis  papilloso  pilo- 
siusculo.  — 

SIPANEA 

(Char,  gen.  v.  apüd  Humb,  Bonpl.  Kth.  Nov. 
gen.  et  sp.  III.  p.  310.J 

1.  Sipänea  pratensis  Aubl.  fide  speciminis  in  Hb. 
Willd.  n.  4125.  Cayennae  a  Richardio  lecti  {Virecta 
pratensis  PF.). 

In  Brasilia  aequinoctiali  legit  Sei  low.  ft. 

Planta  perennis,  humilis,  semipedalis,  hirsuta.  Radix 
lignosa,  brevis,  crassa,  plures  emittens  ramos  parce  fibril- 
losos,  pluresque  caules  subsimplices ,  basi  adscendentes, 
apicibus  erectos,  praeter  infiman  partem  foliosos,  leviter 
articulatos,  internodiis  vix  usque  ad  poll.  longis  ^  teretes, 
pilis  erecto-patulis  sordide  lutescentibus,  praeter  basin  ple- 
rumque  nudam  et  rasam,  hirsutos ,  apice  floriferos.  Folia 
crebra,  internodiis  longiora,  lanceolala,  in  petiolum  brevis- 
simum  altenuata,    oblusiuscula,  mcmbranacea   scd   opaca, 


167 

nervo  medio  venisque  2  —  3  utrinsecus  subtus  vix  promi- 
nulis  percursa,  ad  summum  pollicem  longa  et  3  —  4  lin. 
lala,  plerumque  minora,  S  circiler  lineas  longa,  duasque 
lata,  utrinque  at  in  primis  subtus  eodem  modo  ac  caulis 
hirsuta,  aetate  provectioribus  s.  inferioribus  calvescentibus. 
Caulis  terminatur  cyma,  semel,  bis,  rarius  ter  cum  flore 
alari  dichotome  ramosa,  pauciflora  (ad  summum  in  nostris 
speciminibus  13-flora),  cujus  rami  inferiores  ex  axillis 
summorum  foliorum  caulinorum  prodeunt,  inter  quos  flos 
alaris  subsessilis  reperitur.  Inflorescenliae  ramiiicalio  si- 
inili  modo  ac  caulis  hirsuta.  Flores  subsessiles  s.  brevis- 
sime  pedunculati ,  ad  basin  bracteis  duabus  oppositis  line- 
aribus  acutis  calyce  brevioribus  hirsutis  suffulti.  Calyx 
hirsutus ;  tubus  ovarium  cingens  ovoideum  vix  lineam  lon- 
gus,  limbus  tubo  duplo  longior  in  lacinias  5  fissus  linea- 
res, acuminatas,  acutas,  persistentes,  erectas,  2  lin.  longas, 
dimidium  corollae  tubum  vix  aequantes.  Corolla  hypocra- 
teriformis ;  tubo  gracili,  sursum,  a  medio  paululum  dilatato, 
5  circiter  lineas  longo,  extus  pilis  parcis  palulis  subhir 
suto ,  intus  ima  basi  nudo  et  glabro ,  dein  usque  ad  sta- 
mina  pubescenle,  a  staminibus  ad  faucem  usque  pilis  se- 
rieeis aureis  villoso;  limbo  5-partito  glaberrimo,  laciniis 
patentibus  ovatis  basi  paullulum  attenuatis  et  margine  un- 
dulalis.  Stamina  5;  antherae  lineares  in  medio  tubo  sub- 
sessiles. Pistillum  tubum  superans,  stylo  filiformi  glabro, 
stigmate  clavato  bifida,  laciniis  compressiusculis,  Capsula 
calycis  limbo  persistente  erecto  dein  varie  flexo  coionata, 
leviter  hirsuta,  ovoidea,  axi  bilineari,  apice  loculieide  bi- 
valvis  et  hians ,  bilocularis,  valvulis  apice  leviter  bidenta- 
tis;  spermophorum  utrinque  a  basi  dissepimenti ,  ubi  af- 
fixum,  adseendens,  erectum,  liberum,  undique  seminibus 
tectum.  Semina  crebra,  subglobosa ,  minuta,  tenuissime, 
tuberculata. 


168  

2.  Sipanea  bijlora. 

Virecta  biflora  L.  JIL  et  auctorum,  Nees  et  Mart.  in 
Act.  Leop.  Carol.  XII.  p.  16. 

Rondeletia  biflora  Rottb.  Surin.  tab.  2,  ßg.  dextra. 

In  Brasilia  aequinoctiali  legit  Sellow.    2J/. 

Kunthium  aliosque  sequentes  cum  Sipanea,  haud  op- 
time  ab  Aubletio  descripta,  Kirectam,  eodem  modo  a  va- 
riis  male  observatam,  conjungimus.  Sipaneae  genus  Ron- 
deletiis  proximum  stirpes  complectitur,  corollae  fauce  bar- 
bata  et  caule  herbaceo  potissimum  ab  illis  diversas. 

Addimus  Synonyma  Herbarii  Willdenowiani  ad  Sipa- 
neas  Humboldtianas : 

Sipanea  dichotoma  H.  B.  Kth.  3.  p.  110.  est  Pty- 
chodea  pedunculata  Hb.  Willd.  n.  4123. 

Sipanea  glomerata  H.  B.  Kth.  1.  c.  est  Ptychodea 
sessilißora  Hb.  Willd.  n.  4123. 


Sectio  IX.    MANETTIEAE. 

Cajjsula  bilocularis,  septicide  dehiscens,  localis 
polyspermis.  Stamina  4. 

MANETTIA    Mut.    L. 

(Generis  characterem  v.  apud  Junsieu  Mem.  d. 
Mus.  1820.  p.  384. 

Plures  alit  Brasilia  Manettias  inter  se  maximopere 
affines ,  quarum  unam ,  inter  emeticas  illius  regionis  insi- 
gnem,  descripsit  atque  depinxit  cel.  Martius  in  Specimine 
Materiae  medicae  Brasiliensis  p.  19.  t.  7.  sub  Manettiae 
cordifoliae  nomine,  sed  nullam  inter  nosiras  possidemus, 
huic  omnibus  notis  similem,  quamvis  primo  visu  vix  dif- 
ferre   videntur    complures.     Descriptiones    specierum  nos- 


169 

trarum  quatuor   31.  cordifoliae  similium  comparativas  ex 
struimus  ut  disiinctu  faciliores  reddamus  species. 

1.  Manettia  glabra  N. 

In  Brasiliae  meridionalis  provinciis  legit  Sellow  ad 
fluviorum  ripas  (S.  Jose  do  Uruguay,  Rincon  das  Gallinas, 
Sandu  ad  Rio  negro)  fruticeta  riparia  condecorans  copia 
florum  coccineorum,  2J-. 

Volubilis,  liabitu  et  foliis  31.  cordifoliae  simillima, 
sed  omni  ex  parte  est  glaberrima.  Folia  longius  et  acu- 
tius  acuminata  quam  in  M.  cordifolia,  ceterum  figura,  ve- 
nis  et  peliolis  convenienlia,  eximie  sunt  variabilia ;  maxima 
fere  2|-  poll.  longa,  12  —  14  lin.  lala,  minora  pollicaria, 
minima  3  lin.  longa.  Stipula  margo  interpetiolaris  con- 
vexus  acumine  medio  subulato  nunc  longiori,  nunc  bre- 
viori.  Inflorescentia  M.  cordifoliae,  pedunculis  similibus 
glaberrimis.  Calycis  laciniae  angustiores,  longiores.  Corolla 
valde  similis,  certo  coccinea,  \\  poll.  fere  longa,  extus 
glaberrima,  intus  praeter  fasciam  niveo  -  villosam,  paullo 
supra  basin  tubi  sitam,  striisque  quatuor  glabris  (filamen- 
torum  corollae  innaiorum  vasis)  percursam,  omnino  glabra. 
Corollae  laciniae  sub  anthesi  reflexae,  hinc  antherae  eas 
aequantes  exsertae.  Stylus  filiformis  ultra  antheras  exser- 
tus,  stigmate  clavaeformi.     Capsulam  non  vidimus. 

Patet  ex  hisce,  differentiam  Mancttiae  glabrae  nos- 
trae  a  cordifolia  esse  petendam:  ex  absoluta  glabritie 
omnium  partium,  e  foliis  longius  et  acutius  acuminatis, 
e  stipularum  forma,  e  calycis  laciniis  angustioribus  et 
aculioribus,  e  genitalibus  longius  exsertis,  e  corolla  prae- 
ter fasciam  subbasalem  internam  plane  glabra. 

2.  Manettia  gracilis  N. 

In  Brasilia  aequinoctiali  legit  Sellow.  ff. 

Volubilis,  puberula,  pilis  brevissimis  patulis  lutescen- 
tibus.  Pubes  in  apicibus  ramorum,  petiolis,  stipulis  et 
pagina   infera  foliorum  praeserlim   ad   nervös  densior,    in 


170  

inferiore  ramorum  parte  el  superficie  foliorum  vix  ulla 
aut  aetate  decedens.  Folia  omnia  evidenter  petiolata,  in- 
ter  se  magis  aequalia,  ovato-lanceolata,  acuminata,  acuta, 
basi  obtusa  et  vix  in  petiolum  decurrentia,  hinc  interdum 
acutiuscula,  subius  pallidiora,  ad  summum  \\  poll.  longa, 
7  —  8  lin.  lata,  nervo  medio  venisque  utrinsecus  3  —  5 
subtus  prominulis,  venis  praecipue  ex  inferiore  nervi  parte 
prodeuntibus.  Petioli  \\  —  2|-  lin.  longi.  Stipula  petio- 
los  connectens,  margo  latiusculus  rectilineus,  acumine  me- 
dio subulato.  Inflorescentia  praecedentis.  Pedunculi  ca- 
pillares,  6  —  7  lin.  longi,  glabri,  prope  basin  bracteis  2 
oppositis  connatis  lanceolato  -  acuminatis  acutis  minutis  in- 
structi.  Calyx  glaber,  tubus  elliplicus,  limbi  4-fidi  laci- 
niis  linearibus  acuminatis  acutis  tubo  sublongioribus,  sinu 
rectilineo  sejunctis.  Corolla  praecedentis  sed  gracilior, 
\\  poll.  longa,  antheris  styloque,  postquam  laciniae  refle 
ctuntur,  longius  exsertis;  simili  modo  ut  in  priori  fascia 
pubescens  prope  basin  tubi,  sed  multo  debilior,  fere  oblit- 
terata,  nee  praeterea  ullum  pubescentiae  vestigium  in  Iota 
corolla.  Antherae  lineares,  2.  lin.  circiter  longae,  gracilio- 
res  quam  in  praecedente  et  cordifolia.  Stigma  styli  fili- 
formis  glabri  clavatum,  incrassatum.  Capsulam  non  vidimus. 

Hinc  differt  haec  species  a  praecedente :  pube  per  ora- 
nes  fere  partes  dispersa,  foliis  evidenter  petiolatis  angus- 
tioribus  basi  ovatis  immo  acutiusculis ,  floribus  minoribus 
gracilioribus,  laciniis  calycinis  angustioribus,  fascia  interne 
obliiterante,  antheris  linearibus  etc.;  a  cordifolia  iisdem 
nolis  praeter  pubescentiam ,  peduneulis  calyeibus  corollis- 
que  glabris  etc. 

3.  Manettia  pubescens  N. 

In  Brasilia  meridionali  legit  Sellow.  {?. 

A  praecedentibus  et  M.  cordifolia:  pube  densa  cine- 
rascente  omnes  partes  vestiente,  foliis  longius  petiolatis  ex 
ovala   et   obtusa  basi    acuminatis,    laciniis    calycis    mullo 


171 

longioribus  tubum  ejus   prius  superantibus   dein  aequanti- 
bus,  corollaque  breviore  minus  gracili  distinguenda. 

Pubes    tolam  plantam  corollam  fructusque   occupans 
composita  est  e  pilis  brevibus   varie   flexis   rigidulis   (hinc 
minime  mollibus,  sed  leviter  asperiusculis  potius)  cineras- 
cenlibus,  in   summitatibus  ramorum   omnibusque  partibus 
junioribus  densior  canescens,   aetate  provectiore  haud  eva- 
nescens  sed  minus  densa.     Caules  volubiles,    diametri  ad 
summum  \  linearis,  subteretes,  hinc  inde  tortuosi,  ad  no- 
dos incrassali,  fistulosi,  ramis  oppositis  hinc  inde  instructi 
cauli  similibus.    Folia  petiolala,  ovata,  basi  obtusa,  acumi- 
nala  acuta,  vel  ovato-lanceolata  acuminata,  lamina  ad  sum- 
mum lf  —  2  poll.  longa,  inferne  8  —  12  lin.  lata,  nervo 
medio    venisque   utrinsecus  4  —  5  a  basi  ad  medium  ex 
illo  exeuntibus  subtus  prominulis  et  dilutioribus.    Petiolus 
3  —  4  lin.  longus.   Slipula  petiolos  connectens,  margo  fere 
rectilineus,  acumine  medio  parvo  subsubulato    \   lin.  alto. 
Flores  pedunculati  in  ramis  brevibus  lateralibus  cymas  in- 
ordinatas  1-  —  5-floras  terminales,  et  ramo  suppresso,  in 
caule  axillares   efficientes.     Pedunculi    6  —  10  lin.  longi, 
teretes,  fere  filiformes,  nudi.  Calycis  tubus  ovalis,  sub  an- 
thesi  duplo  brevior  limbo  erecto,  4-fido,  laciniis  lanceola- 
tis  acuminatis  acutis,   vel  potius  a  latiore  basi  ad  apicem 
usque  acuminatis  3   lin.  longis,    sub  maturilate   illas  ae- 
quans.     Corolla  hypocrateriformis,  coccinea,  lubus  calycis 
limbo  triplo  longior,    a  basi   ad  apicem  sensim  dilatatus, 
extus  dense  pubescens ,    intus  supra   basin  fascia  (2  lin.) 
lata  albo-villosa  ut  praecedentes  species  instruclus,  ceterum 
nudus  et  gl  aber.      Limbus  brevis  4-partitus,    laciniis  late 
ovatis  obtusiusculis.     Stamina  4,  antherae  oblongae,  apice 
suo  sinus  laciniarum  corollae  atlingentes,  subsessiles.  Sty- 
lus iiliformis,  corollam  vix  paululum    excedens,    stigmate 
leviler  clavato.     Capsula   calycis   laciniis   coronata,    3   lin. 
longa,  diametro  transversali  2  lin.  metiens,  ovalis,  a  late- 


172  

rlbus  compressiuscula,  ibidemque  sulco  medio  longiludinali 
scissuram  indicante  notala,  pubescens,  bilocularis,  bivalvis, 
septicide  dehiscens,  loculis  subclausis  rima  media  apertis, 
dissepimento  c  marginibus  valvularum  introflexis  formato; 
spermophorum  in  utroque  loculo  basi  affixum,  cetero  libe- 
rum.    Semina  haud  vidimus. 

4.  Manettu  villosa  N. 

In  Brasilia  aequinoctiali  legit  Sellow.  2|.. 

Antecedenti  fflajiettiae  scilicet  pubescenti  habitu  valde 
affinis,  sed  recedit :  villis  brevibus  densis  subtomentosis  ci- 
nerascentibus  ramos  juniores  petiolos  nervosque  foliorum 
in  primis  sublus  obtegentibus ,  eadem  villositate  peduncu- 
los  calycumque  tubos  densissime  vestiente  (reliquis  parti- 
bus  plus  minusve  pubescentibus,  pube  asperiuseula ,  villo- 
sitate molliori) ;  porro  statura  robustiore,  foliis  basi  magis 
acutis,  apice  minus  acuminatis;  stipulis  potius  triangulis  et 
paulo  majoribus,  corollis  majoribus  ,  1| — \\  poll.  longis, 
tubuloso-infundibuliformibus ;  Capsula  denique  majore,  ma- 
gis oblonga  (5  lin.  longa),  laciniis  calycinis  ipsa  breviori- 
bus  (4  lin.  longis)  coronata. 

Foliorum  lamina  ad  summum  2|  poll.  longa  polli- 
cemque  lala-  nervus  venaeque  utrinsecus  5  —  6  subtus 
prominula,  majorique  villositate  sunt  insignia;  pagina  su- 
perior  inferiore  est  glabrior,  pilis  brevibus  rigidulis  asperi- 
useula. Petiolus  bilinearis.  Stipula  triangularis,  acumine 
mucroniformi  ad  2  lin.  sese  extendente,  caule  petiolisque 
multo  minus  tomenlosa,  potius  glabrescens  et  visu  facilior. 
Flores  peduneulati,  plerumque  in  ramulis  feteralibus  axil- 
lares et  in  axillis  solitarii.  Pedunculus  \  —  1  poll.  lon- 
gus.  Calycis  floriferi  laciniae  lineares,  acuminatae,  tubo  m- 
terdum  duplo  breviores,  frnetum  maturum  longitudine  au- 
tem  haud  attingentes,  interne  magis  glabrae  quam  externe, 
ubi  subhirsutae,  virides,  dum  tnbus  calycis  est  albidus  vil- 
loso-tomentosus.    Corolla  magna,  coccinea,  extus  tota  pu- 


173 

bescens,  intus  glabra,  praeter  fasclam  albo-villosam  paulo 
altius  supra  basin,  ceterum  simili  modo  ut  in  praecedenti- 
bus  positam;  linibus  5-partitus,  laciniis  e  lata  basi  acumi- 
natis,  acutis,  2  lin.  longis.  Anlherae  oblongae,  2  lin.  cir- 
citer  longae),  sub  sinubus  laciniarum  corollae  filamentis 
brevissimis  medio  insertae,  versatiles.  Stylus  filiformis, 
glaber,  corollam  circiter  aequans,  stigmate  longe  clavato. 
Capsula  levitev  villosa,  calycis  laciniis  coronata,  ex  basi 
ovata  ellipsoidea,  a  lateribus  compressa,  lue  sulco  longitu- 
dinali  notata  (infevne  3  superne  2  lin.  lata)  more  generis 
dehiscens  et  conslructa.  Seinina  orbicularia,  linea  latiora, 
plana,  nigricantia,  ala  lala  meinbranacea  fuliginea  pellucida 
cinguntur. 

5.  Manettia  ßmbriata  N. 

In  Brasilia  aequinoctiali  legit  Sellow.  7\.. 

Planta  ab  Aublelio  sub  nomine  Nacibeae  (Manet- 
tiae)  albae  depieta  (Gui.  I.  t.  37,  f.  1.  (f.  2.  in  textu) 
p.  98)  et  parcis  verbis  descripta,  postea  a  Willdenowio  no- 
mine mutato  Mancttia  pieta  denominata ;  a  Lamarckio 
contra,  quo  jure  neseimus,  ad  Coccocypsela  relala,  huic 
stirpi  similis  et  forsan  eadem;  identitate  vero  haud  pro- 
banda ,  planta  Aubletiana  ad  dubias  Manettiae  species  erit 
depellenda. 

Planta  volubilis  glaberrima.  Caules  ramive  subteretes, 
hinc  inde  angulo  prominulo  notati,  substriati,  varie  flexi 
et  lortuosi,  internodiis  maxime  quoad  extensionem  varia- 
bilibus,  foliis  multo  brevioribus  aut  longioribus.  Folia  pe- 
tiolata ,  elliptica ,  basi  acuta ,  apice  longe  aculeque  sensim 
acuminata,  ad  summum  4  poll.  longa,  in  medio  \\  poll. 
longa,  meinbranacea,  subtus  paulo  pallidiora,  nervo  medio 
subtus  prominente,  venis  vero  paucis  majoribus  (3  —  4) 
e  nervo  sub  angulo  aculo  exeuntibus  apicemque  petentibus 
vix  prominulis.  Petiolus  subtus  convexus,  supra  canalicu- 
latus,    ad  summum   7  —  8  lin.   longus.     Stipula:   margo 


174  

petiolos  connectens,  \  lin.  altus,  laxus,  angulo  medio  acu 
tiusculo  paululum  adsurgens.  Flores  pedunculati  in  ramu- 
lis  ultimis  lateralibus  cymas  efformant  depauperatas  pauci- 
(1  —  3)  floras  terminales,  quae  ramulo  abbreviato  axilla- 
res evadunt,  pedunculo  communi  tunc  apice  bibracteatOj 
bracteis  parvis  stipula  conjunctis.  Pedunculus  specialis 
3  —  6  lin.  longus,  tenuis,  sensim  in  calycem  incrassatus. 
Calycis  tubus  (sub  anthesi)  fere  obconicus,  limbus  4-parti- 
tus,  laciniis  erecto-patulis  ovato-lanceolatis  acuminatis 
acutis,  ad  3  lin.  extensis  brevioribusve.  Corolla  hypocra- 
teriformis;  tubus  cylindricus  laciniis  calycis  superans,  4 
lin.  longus,  extus  glaber,  intus  a  basi  supra  medium  gla- 
ber, dein  ad  faucem  usque  dense  pubescens  et  staminifer; 
laciniae  2-|  lin.  longae,  elliplicae,  acutiusculae ,  margine 
dense  longeque  fimbriatae,  ceterum  glabrae.  Stamina  4, 
filamenta  subnulla,  antherae  lineares,  lin.  longae,  in  summo 
tubo  subsessiles,  apicibus  faucis  marginem  attingentes, 
inclusae.  Stylus  dein  exsertus,  longitudine  lacinias  fere 
aequans,  filiformis,  glaber;  stigma  quadrilobum,  lobis  ovali- 
bus  obtusis  ciliatis  (intus  ex  tolo  stigmalosis?).  Ovarium 
biloculare,  loculis  multi-ovulatis.     Fructus  non  visus. 

6.  Manettia  Pseudo-  Biodia  N. 

Diodia  pedunculata  Spr;  Syst.  1.  p.  405. 

In  Brasilia  aequinocliali  legit  Sellow.  2\.. 

Specimen  autographum  Sprengelii  non  habemus,  sed 
satis  certum  nobis  videlur,  Diodiam  pedunculatam  Spr. 
esse  nostram  Manettiam,  nulla  alia  cum  diagnosi  congru- 
ente  stirpe  inter  plantas  Sellowianas  a  Sprengelio  schedu- 
lis  haud  instructas  superstite.  Summitates  caulium  possi- 
demus  3  pedes  et  ultra  longas,  hinc  inde  ramum  elonga- 
tum  emittentes,  abbrevialos  vero  florigeros  plurimos.  Cau- 
les  obscure  quadranguli ,  angulis  linea  elevata  nolatis  a 
petiolorum  margine  utrinque  decurrentibus ;  maxima  e  parle 
laeves  glabrique,  linea  prominula  in  ultimis  summitalibus 


175 

leviter  ciliata ,  stricii,  purpurascenles ,  fistulosi,  volubiles, 
varie  flexi,  hinc  inde  torti,  internodiis  longitudine  summo- 
perc  variantibus.  Folia  petiolata,  lale  ovalia,  'basi  acuta, 
sensim  longeque  acuminata,  acuta,  extensione  valde  varia- 
bilia  (maxima  4  poll.  longa,  in  medio  2  poll.  lata;  nrinora 
in  ramulis  summitatibusque  \\  poll.  longa,  8  —  9  lin. 
lata),  membranacea,  rigidiuscula ,  nitidula,  utrinque  glabra, 
reticulato  -  venosa  (rete  supra,  nervo  venisque  primariis 
utrinsecus  6  —  8  subtus  prominulis ) ,  margine  ciliata,  ci- 
liis  dein  evanescentibus  aut  margine  paululum  revoluto 
occultis ,  et  praesertim  versus  basin  ,  ubi  lamina  in  petio- 
lum  decurrit,  conspicuis,  brevibus,  densis,  albidis.  Petiolus 
in  foliis  maximis  semipollicaris,  in  reliquis  brevior,  subtus 
convexus,  supra  canaliculatus ,  lamina  iolii  decurrente  an- 
gustissime  marginatus,  margine  densissime  albo  -  cilialo. 
Stipula  margo  petiolos  basi  paululum  dilatatos  connectens, 
in  mediam  laciniam  triangulärem  acutam  ad  2  lin.  longam, 
adsurgens,  glaber,  margine  toio  dense  ciliato.  Flores  pe- 
dunculali  in  ramulis  lateralibus  conlractis  s.  abbreviatis 
cymas  paucifloras  1  —  2,  rarius  3-floras  formant,  hinc 
primo  adspectu  flores  1  —  3  axillares  adesse  videntur  io- 
liolis  simul  ex  axilla  propullantibus  stipäti.  Cymae  pe- 
dunculus  plerumque  brevissimus  subnullus,  apice  foliis  2 
plus  minusve  evolutis  plerumque  ad  squamas  elongatas 
virides  margine  ciliatas  redactis  et  stipula  connexis  in- 
structus;  eadem  fnrmatio  ad  basin  ramorum  cymae  s.  pe- 
dimculorurn  lateralium,  quae  omnia  in  axilla  folii  caulini 
degunt,  e  qua  solummodo  pedunculi  florum,  sub  grossifica- 
tione  elongati,  (ad  summum  pollicares),  teretiusculi,  striati, 
in  calycem  sensim  incrassati ,  glabri ,  exsurgere  solent,  ra- 
mulo  rarius  paululum  evoluto.  Calycis  tubus  subpyrifor- 
mis,  lineis  4  elevatis  a  dorso  (nervo)  laciniarum  decurren- 
tibus  subquadrangulus ,  lateribus  lineola  paululum  elevata 
a  sinu  laciniarum  decurrente  iterum  notatis,  glaber ;  laciniae 


176  

limbi  lanceolatae,    longissime    et    acutissirae    acuminatae, 

quam  tubus  triplo  longiores,  uninerviae,  nervo  extus  pro- 

minulo   sulfcarinalae,    margine   ciliatae,    celerum   glabrae, 

longissime  persistentes.     Corolla    tubulosa,    sursum  subin- 

fundibuliformis,  f  poll.  longa,  lacinias  calycinas  superans, 

extus  tota  (ferrugineo?)  grumoso-tomentosa,  tomento  e  pi- 

lis  brevibus  latiusculis  crispulatis   constante;    intus   glabra 

praeter  fasciam   (s.  cingulum)  paulo   supra   basin  glabram 

sitam,     e  pilis  latis  subferrugineis  subcrispis  tomentosam. 

Laciniae  limbi  corollini  breves,  erecto-patulae,  lineam  cir- 

citer  longae,  ovalae,  acutiusculae,  intus  glabrae.    Stam.  4, 

in  superiori  nuda  tubi  parte  subsessiles,   sat  magnae,    ob- 

longae,  utrinque  obtusae,  2  Hn.  longae,  apicibus  suis  laci- 

niarum  sinus  vixdum  attingenles.    Stylus  tubo  brevior,  fili- 

formis,  glaber,  in  medio  disco  epigymo  pulvinato  exstans, 

stigmate  bitido.     Capsula  subletragono  -  pyril'ormis,  laciniis 

calycis  persistenlibus  et  auctis  (semipollicaribus)   coronala, 

glabra,   bilocularis,    septicide   dehiscens,   dissepimento  ex 

valvularum  marginibus    utrinque   inflexis  formato,    sed  in- 

completo,   ad  basin  deficiente,   quem  locum  lamina  obcu- 

neala  nitida  fuscescens  fere  implet,  cuius  in  summa  media 

parle  affixum  est  utrumque  spermophorum  oblongum ,    li- 

bere  sursum  in  loculamentum   adscendens   libereque  deor- 

sum  descendens,  undiquc  seminibus  tectum.     Semina  cre- 

berrima,  orbicularia,  fusca,  margine  membranaceo  irregula- 

riter  dentato  s.  lacero  cincta. 

7.  ÄIanettia  cillata.  Nb. 

In  Brasilia  aequinoctiali  legit  Sellow.  2|- 

Affinitate    quadam    jungilur    cum    praecedente    haec 

species:  habitu,  modo  inflorescentiae,  caule  ad  angulos  fo- 

liisque  ciliatis,  corollisque  extus  tomentosis ;  sed  salis  su- 

perque  reeeditr  caule  subalato  semper  ciliato,  foliis  angus- 

tioribns    subcoriaceis ,    rete     vasculoso    supra    prominente 

subius  prater  nervum  prominentem    fere    impresso  v.   in- 

con 


177 

conspicuo,    pedunculis    calycibus   fructibusque  pube   dcnsa 
obtectis. 

Caules  volubiles,  varie  flexi,  tortuosi,  fistulosi,  qua- 
dranguli,  angulis  ala  angusla  densissime  ciliata  notalis,  ci- 
1Ü6  albis  patcntissimis  subreversis,  in  junioribus  potissi- 
mum  partibus  optime  conspicuis.  Internodia  longitudine 
varia.  Folia  breviter  peliolata,  lanceolata  v.  oblongo-lan- 
ceolata,  acute  acuminala,  subcoriacea  (pallide  viridia  in 
statu  sicco),  margine  ciliata,  ceierum  praeter  basin  nervi 
medii  ulrinque  puberulam  glaberrima  et  laevia,  nervo  me- 
dio  supra  impresso,  sublus  prominente,  venis  primariis 
vero  utrinsecus  7  —  9  ex  illo  prodeuntibus  cum  tolo  rete 
vasculoso  supra  (in  siccis)  prominulis  subtus  subimpressis 
aut  plane  inconspicuis.  Folia  maxima  4  poll.  et  ultra 
longa,  \\  poll.  in  medio  lala.  Petiolus  ad  summum  se- 
mipollicaris,  subtus  convexus,  supra  canaliculatus,  margini- 
bus  cilialis,  ex  toto  pubescens.  Stipula  petiolos  conne- 
ctens,  forma  ut  in  praecedenti  specie,  sed  lacinia  media 
haud  erecta,  sed  plerumque  reflexa,  ceterum  glabra ,  mar- 
gine ciliata.  Flores  pedunculati  1  —  3,  axillares,  eodem 
modo  ut  in  antecedenti  specie  disposili,  ramulo  vero  nus- 
piam  evoluto.  Pedunculus  sub  grossificatione  6  —  9  lin. 
longus,  semper  subvilloso -pubescens,  sub  calyce  sensim 
incrassatus  et  in  eum  abiens,  Calycis  tubus  sub  anthesi 
villosus  ,  dein  fruc liier  subvillosa  pube  instructus,  Omni- 
bus partibus  omnino  similis  illi  anlecedenlis  speciei.  Co- 
rolla  extus  ferrugineo - tomentosa  (ut  in  M.  Pseudo  -  Dio- 
dia)  formam  vero  ejus  et  naturam  internam  ex  unico 
prostanle  alabastro  nimis  parvo  eruere  haud  licuit.  Cap- 
sula obconico  -  pyriformis  a  lateribus  compressa,  subqua- 
drangularis,  vix  vero  lineis  elevalis  nolala,  sub  debiscen- 
tia  5  circiter  lineas  longa,  dentibus  calycinis  reflexis  co- 
ronata,  subvilloso  -  pubescens ,   ut  prioris  speciei  dchiscens 

4r  Bd.  2i  Heh.  15 


178 

intusque  conslructa.    Semina  numcrosa,  fusca,  orbicularia, 
ala  membranacea  subinlcgerrima  pellucida  cincta. 


Sectio  X.    €INCHONEAE. 

Capsula  bilocularis  septicidc  de/iiscens,  loculis  polysper- 
mis.  Stam.  5  et  plura. 

CINCHONA. 

Char.  Aug.  St.  Hil.  plant,  us.  n.  2.  T.  2.  pag.  5.  — 
Pohl,  plant.  Bras.  1.  p.  9. 

1.  Cinchona  ferruginea  Aug.  St.  Hil,  1.  c. 
E  Brasilia  aequinoctiali  misit  Sellowius.  .fr. 

BUENA  Pohl,  plant.  Bras.  Icon.  et  descript. 

Vol.  1.  p.  8.  t.  8. 

Tribus  potius  generis  Cinchonae  quam  proprium  genus* 

1.  Büena  hexandra  Pohl.  1.  c. 

In  Brasiliae  provinciis  aequinoctialibus,  pluribus  in  lo- 
cis  legit  Sellowius.  fr. 

Varia!  quo  ad  pubem  in  aliis  uberiorem,  iconi  et  de- 
scriptioni  auctoris  magis  respondentem,  in  aliis  glabrescen- 
tibus  obsoletam. 

EXOSTEMMA. 
Char.  Aug.  St.  Hil.  plant,  us.  n.  3.  t.  3.  p.  4. 

1.  Exostemma  cuspidatum.  Aug.  St  Hil.  1.  c.  fig.  A. 
E  Brasilia  aequinoctiali  misit  Sellowius.   fr. 

2.  Exostemma  austräte  Aug.  St.  Hil.  /.  c.  fig.  B, 
E  Brasilia  aequinoctiali  misit  Sellowius.  fr. 


179 

3.  Exostemma  formosUm.  N. 

a.  Icprosum,  macropbyllum,  tubo  corollae  laciniis 

breviore. 
ß.  hieve,  lancifolium,  tubo  corollae  laciniis  longiore. 

Utramquc  formam   in  Brasilia   intratropica    legit   Sel- 
lowius.  ff. 

a.  Arbor  macrophylla ,  glabra,  paniculis  terminalibus 
sessilibus  trichotomis  amplissimis.  Rami  juxta  inflores- 
centiam  crassitie  pennae  cygneae,  immo  digiti  minimi,  ob- 
tuse  tetragoni,  ligno  albo  tenui,  ductu  medullari  amplo, 
medulla  grisca  densa  aide  farclo,  cortice  opaco  brunneo 
punctis  lineolisque  elevaiis  albidis  leproso.  Folia  pedalia 
et  bipedalia  (maximum  speciminum  nostrorum  1'  11" 
longum,  10"  6"'  latum),  breviter  petiolata,  obovato-elliptica, 
utrinque  acuta,  supra  plana  et  laevia,  subtus  nervo  et  ve- 
nis  prominenlibus,  rete  venularum  prominulo,  pagina  opaca 
sub  lente  forfi  quasi  radicibus  callosis  pilorum  deficientium 
granulata,  nee  lamen  aspera^  nee  scabra;  venarum  axillae 
pilis  paucis  rigidiusculis  albis  faretae;  venae  primariae 
subrectilineae,  obliquae,  utrinsecus  circiter  20.  Petiolus 
dilatatus,  pollicaris,  vix  bipollicaris,  supra  planus  vel  levi- 
ter  canaliculatus,  subtus  convexus.  Stipula  caduca,  in  no- 
slris  speeiminibus  deficiens.  Panicula  triebotoma,  pyrami- 
data,  laxa;  ramis  compressiusculis  leprosis  pseudo-opposi- 
tis,  opposilione  apices  versus  parce  perturbata,  ad  angulum 
semireclo  majorem  palulis.  In  altero  nostrorum  speeimine 
ramus  medius  nonies  ramosus,  1'  10"  altus;  laterales  in- 
fimi  paris  octies  ramosi,  1'  4"  longi.  Apices  ut  infera  fo- 
liorum  pagina  granulati ,  vel  revera  brevissime  adpresse 
pubescentes;  bracteae  calycesque  tenuissime  ciliala.  Bra- 
cteae  squamaceae,  subscariosae,  ovatae,  acutae,  minutae 
ramificationes  suffulciunt,  sub  inferiori  nonnunquam  in  vera 
abeuntes  folia,  pollice  longiora,  lamina  parva  longe  petio 
lata.     Flores  similibus  squamulis  suil'ulti,    breviter  pedun- 

15* 


182  

17533.  —  Roocb.  fl.  ind.  2.  p.  521.    —   Mime  Biß.  16. 
933.  —  Forst,  prod.  p.  66.  n.  350. 

Jasminum  hirsutum  Willd.  sp.  pl.   1.  p.  36. 

Kava  pu  Rheed.  Mal.  4.  p.  99.  £.  47  et  48   (bona). 

Cadamba  jasminiflora  Sonn.  it.  2.  /?#g\  228.  t.  128. 
(bona)  Lmk.  Encycl.  t.  154.  /Sg*.  2. 

Ex  insulis  coralligenis  Radack  et  Romanzoffii  retuli- 
mus  specimina  elegantis  arbusculae,  quae  in  India  ma- 
xima  orientali  et  Polynesia  vulgaris  Jittora  maris  opacat. 

2.  Guettarda  viburnoides  N. 

E  Brasilia  tropica  misit  Sellowius.  ff. 
'  Duae  sunt  antillenses  Guettardae  species  foliis  supra 
scabris,  quae  saepe  ab  auctoribus  confusae,  dificillimae  sunt 
extricatu,  allera  est:  fide  herb,  Willd.  n.  17535.  Guet- 
tarda rugosa  Vahl.  Symb.!  an  Swartz?  Matthiola  scabra 
Herb.  Willd.  n.  4213  (specimen  Richardianum)  Guettarda 
scabra  Lam.  111.  t.  154.  fig.  3.  Huic  nimis  e  sententia 
ipsius  Kunthii  affinis  Guettarda  cordata  H.  ß.  K.,  defectu 
scabritiei  ut  videtur  diversa.  Altera  species  est,  e  laudatis, 
scabritie  ab  auctore  praelerita ,  Guettarda  argentea  Lam. 
Enc.  3.  p.  54.,  111.  t.  154.  fig.  1.,  Halesia  etc.  Patr.  Browne 
Jam.  p.  205.  t.  20.  fig.  1.,  Guettarda  rugosa  Sieb.  pl. 
exs.  Mart.  n.  58!  hujus  esse  loci  videtur  Matthiola  sca- 
bra L.  Plum.  pag.  166.  t.  173.  fig.  2.  (Gueltardae  species 
corollis  erosis)  ab  aliis  ad  Guettardam  scabram  pejus  re- 
lata.  Huic  lati-  et  acutifoliae  longe  pedunculatae  speciei 
maxime  affinis  est,  quae  nova  hoc  loco  proponitur  brasi- 
liana,  jam  scabritiei  defeclu  diversa. 

Rami  teretiusculi ,  novelli  cum  tola  inflorescentia  et 
inferiori  foliorum  pagina  subsericeo-tomenlosa,  tomento,  in 
siccis  saltem,  ex  cano  rufescente.  Folia  4  pollices  longa, 
2^  lata,  majoraque,  petiolo  15  lineari;  ovata,  acuta,  saepe 
acuminata,  basi  rotundala  vel  obtusa  breviter  cuneata  (vix 
unquam  subcordala);  supra  glabrescentia ,  (minime  scabra,) 


183 

nervo  vcnisque  vix  proniinulis  pube  obsitis,  venuHs  im- 
pressis;  sublus  tomcnlosa ,  nervo,  venis  primariis  ulrinse- 
cus  suh-9  et  venulis  transversis  crebris  prominentibus.  Pe- 
liolus  semiteres,  supra  planus,  pilosus.  Slipula  inlerpetio 
laris,  longius  Iriangularis ,  acuta,  intus  glabra,  eitius  deci- 
dua.  Infloreseentia  generks:  cymae  axillares  longe  pedun- 
eulatae,  folio  breviores,  bis  bilidae;  rainis  brevibus  expan- 
sis;  floribus  unilalcralibus,  eonferlis,  sessilibus.  ßracteae 
lineares,  minutac,  calyce  breviores.  Flores  saepius  pentan- 
dri,  numero  quaternario  et  senario  ludcntes,  in  primariis 
aueto ,  in  exlcrioribus  imniinulo,  hermaplirodili  omnes, 
pauei  ferliles.  Germen  turbinatum.,  parvulum,  tubo  caly- 
cino  Corona  tum  eo  longiori,  laliludtne  aequali,  margine 
subtrnncalo,  inaequali,  allcro  latere  quasi  unidenlalo«,  intus 
glabro.  Corolla  opaca,  extus  densius,  intus  tenuius  seri- 
cea,  tubo  angusto  fere  pollicari,  limbo  brevi  expanso,  la- 
ciniis  ovalibus  ohtusis  sesquilinearibus.  Antfaerae  lineares, 
basi  ineisae,  inlra  fauceni  subsessiles,  infera  terlia  suae 
longiludinis  parte  dorso  affixae,  sesquilineam  longae*  Dis- 
eus  cpigynus  pilosus.  Stylus  e  centrali  disci  fovea  filifor- 
mis,  inclusus,  inceiiac  longitudinis,  supera  praeserlim  parte 
pilosus,  apicem  versus  incrassatus  subclavatus,  apice  Irun- 
cato  stigmatifer.  Drupa  monopyrena,  depresso  -  globosa, 
diametro  transverso  semipollicari,  tubo  calycino  coronata, 
tomcnlosa,  carnosa,  sarcocarpio  molliori  crassiusculo.  Pu- 
tamen osseum,  durissimum;  lignosis  veslilum  libris  con- 
l'orme  videlur  drupae  diamelro  4|  lineas  metiente;  denu- 
datum  lobatum  exsculplumque,  ut  in  Guettarda  speciosa 
(vid.  Gaerln.).  Quot  lobi,  tot  semina,  4  —  5. 
**  Fntctu  eylindricQ-ovüidco, 
(Laügekiae.) 

3.  Guettarda  Uruguensis  N. 

Li   Brasiliae    provineüs   meridionalibus,    pluribus  loeis 
atque  temporibus  leetam,  copiose  misit  Sellowius.  —  San 


184      ,  

Jose  de  Uruguay;  ad  ripas  fluminis  Vacarüa;  Rio  negro, 
in  fruticetis  ripariis  inque  sylvis  etc. 

Sellow  in  schedulis:  „arbor  15  —  20  pedalis.  Ar- 
buscula  10  pedalis.  Rami  brachiali,  curvati,  adscenden- 
tes.  Folia  subtus  pubescentia,  venis  prominulis.  Stipulae 
caducae,  acutae.  Corolla  alba.  Pollen  vitellinum.  Stigma 
capitatum,  viride.  —  Ovarium  triloculare?  dioica?"  — 
(An  ratione  majoris  minorisve  evulotionis  styli  polygama?) 

Rami  subteretes;  novelli  cum  stipulis,  petiolis  folio- 
rumque  infera  pagina  et  omnibus  inflorescentiae  partibus 
villoso  -  pubescentes ,  subtomentosi  leviterque  canescen- 
tes.  Folia  membranacea,  forma  variabilia,  ovata,  elliptica, 
cuneato  -  elliptica  lanceolataque ,  semper  acuta,  saepe  mu- 
cronala,  basi  acuta  et  rarius  obtusa;  supra  rariter  pilosa 
glabrescentiaque ,  nervo  venisque  utrinsecus  circiter  senis 
impressis;  nervo  venisque  subtus  prominulis.  Maxima  3 
poll.  longa,  14  lineas  lata;  bipollicaria  jam  majoribus  ad- 
numeranda.  Stipulae  interpetiolares  lanceolato  -  triangulä- 
res, aculae;  intus  basi  pilosae,  apice  glabrescentes ;  caducae. 
Inflorescentia  generis:  cymae  axillares,  oppositae,  longe 
pedunculatae,  foliis  nunc  longiores,  nunc  breviores,  vix 
bis  bifidae ;  ramis  brevibus  densifloris;  floribus  unilateralibus 
sessilibus  confertis.  Bracteae  lineari  -  lanceolatae,  calyces 
saepius  superantes.  Flores  pentandri,  hermapbroditi  om- 
nes ,  fertiles  pauci.  Germen  turbinatum,  minutum,  tubo 
calycino  coronatum  eo  longiori,  latitudine  aequali,  margine 
obsolete  obtuse  trilobo-subt.runcatove  et  unidentato,  inlus 
glabro.  Corolla  sericea,  intus  glabra  vel  glabrescens;  tu- 
bulosa,  hypocrateriformis ,  tubo  gracili  subsemipollicari ; 
limbo  5-fido;  laciniis  ovalibus  obtusis  expansis  vix  linea 
longioribus.  Antherae  intra  faucem  subsessiles,  medio 
dorso  affixae,  sublineares,  a  latiori  apice  deorsum  angusta- 
tae,  basi  localis  disjunclis  leviter  incisae.  Discus  epigy- 
nus  pilosus.    Stylus  iililbrmis,  in  aliis  sileciminibus  brevis, 


■     185 

dimitlii  tubi  longitudine ;  in  aliis  longior,  exsertus ;  glaber 
sursum  sensim  paulo  incrassatus;  apice  capitatus,  trunca- 
tus;  stigmate  apicali.  Drupa  cylindrico  -  ovoidea,  axi  4 — 5 
lineari ,  tubo  calycino  coronala ,  longiiudinaliter  obsolete 
striata,  sericeo-tomentosa,  exsucea,  monopyrena,  3  —  4 
sperma.  Putamen  osseum,  durissimum,  fibris  lignosis  ob- 
duclum,  cylindricum;  basi  ellipsoidea  integra;  apice  trun- 
calo,  lobato,  et  foraminibus  instructo  tot  ac  loculamenta^ 
semina,  lobi.  Semina  pendula,  teretia,  subrecta,  cavo  pu- 
taminis  conformia,  pallida,  tunica  facilius  secedente.  Ob- 
servantur  nonnunquam  fructus,  e  germinibus  conferumi- 
natis  duobus,  didymi,  dipyreni,  limbo  calycino  communi 
coronati.  — 

Quid  Guettarda  umbellata  Spr.  Syst.  I.  p.  739.  Bra- 
sil, inter  Rubiäceas  Sellowianas  noslras  nobis  haud  obvia? 

Guettarda  parvißora  Vahl!  Herb.  Willd.  n.  17536, 
(specimen  florifcrum),  et  Matthiola  Endechii  Rieh !  Willd. 
Herb.  4214  quae  est  Laugeria  odorata  Jacq.  Willd.  sp. 
pl.  1-  p.  1081.  (specimen  fruetiferum)  nobis  non  diversae 
videntur. 

CHOMELIA. 

Char.  essent.  Tetrandra.  Calyx  quadridentatus,  persis- 
lens.  Corolla  longe  tubulosa,  limbo  explanato.  Stigma  bi- 
lidum.     Drupa  ovalis,  monopyrena,  disperma. 

Laugcriis  finitimum  genus,  stylo  bifido  disiinclum 
liabiluque. 

1.  Ciiomelia  obtusa  N. 

E  Brasilia  meridionali  misit  Sellow.    ft. 

Frutex  spiuosus,  ramosissimus.  Lignum  album.  Cor- 
lex  luride  griseus  vel  brunnescens,  opacus,  punetis  elevaiis 
pallidioribus  adspersus,  ramulis  tenerioribus  pubcscenlibus. 
Rami  terelcSj,  oppositi,  ex  apieibus  saepe  dichotomi,  ramo 
lermiuali    spinesceute;    ramuli  primarii   saepe  spineseunt, 


186  

secundarii  ex   eorum    basilari  nodo   evolvuntur,    hinc,   si 
pari  gressu  elongarentur  omnes,  quaterni  praeter  spinas  ex 
eodem  velusiioris  rami  nodo.    Internodia  unguicularia,  vix 
unquam  pollicaria.     Folia  petiolulata,  subcoriacea,  glabra, 
lacvia,  elliptica,  basi  acuta  et  in  petiolum  aüenuata.  apice 
breviter  acuminata,    semper   tarnen    obtusa;    supra  nitida, 
subtus  opaciora  et  pallidiora;    nervo  medio   utrinque  pro 
minulo,    apicem  vix  attingenle;    leviter  reticulato  vcnosa, 
vcnis  primariis  paucis  (3  —  5),    in  siccis  sallem,   subtus 
impressis,  supra  prominulis;  marginibus  reflexis;    maxima 
16  lincas  longa,  1\  lineas  lata;    ut  plurimmn  pollice  bre- 
viora,  4  —  5  lineas  lata.     Petiolus  lineam  longus,  subtus 
tercs;    supra  canaliculatus ,   pubescens  et  pilis  paulo   lon- 
gioribus  ciliatus.   Ex  axillis  saepe  foliola  minora  erumpunt 
bina  quaternave,    rami  haud  evoluti.     Stipula  in  teneriori- 
bus  apicibus  observanda,  margo  interfoliaceus  angustus,  me- 
dio in  mucronem  productus,    pubescens  ciliatusque,    pilis 
longioribus  in  mucronem  convergentibus.     Pedunculi   axil- 
lares, solitarii  vel,  e  ramulo  axillari  abbreviato  provcnien- 
les,  gemini,  filiformes,  subsetacei,  erecti,  longiludine  varia- 
biles;  inferiores  breviorcs,  3  lineas  longi,  uniflori,  bracleolis 
sub   germine  oppositis  minutissimis  instructi ;  apices  ramo- 
rum  versus  elongati,  9  lineas  longi  longioresque  (vidimus 
14  lineas  longum),    saope  triflori  (abortu  biflori),  floribus 
subsessilibus  pedicellatisve ;  bracteolae  trifurcalionem  sufful- 
ciunt.  Pedunculi,  germina,  corollae  juniori  statu  pilis  brevibus 
strigosis  raris  sunt  adspersa,    aetale  calvescunt;   crebnores 
in  bracteolis  pili  diulius  persistunl.   Flos  ereclus,  semipol- 
licaris.     Germen  clavatum,  sesquilineam  longum,  dentibus 
calyciuis  aequalibus  quatuor  minutis  ellipticis  obtusis   cre- 
ctis  coronatum.     Corolla    anguste   infundibuliformis ,    intus 
glabra :  limbus  parvus,  vix  patens,  quadrifidus ;  laciniae  bre- 
ves,  elliplicae  ,  oblusac,  semilineam  longae,  extus  apicem 
versus  pilis  strigosis  obsitae.     Stamina    quatuor,    antberae 


187 

ublongae,  sessiles,  medio  dorso  sinubus  laciniarum  affixac, 
ipice  paululum  e  fauce  emergentes.  Stylus  glaber,  filifor- 
mis,  inclusus;  apicc  inter  antheras  incrassatus,  bifidus, 
stigmatibus  facialibus.  Drupa  succosa,  colorata,  glabra,  le- 
viicr  obconlco-ellipsoidea,  dentibus  calycinis  connivenlibus 
tpiasi  apiculata,  quatuor  circiter  lineas  longa,  diametro 
Lransverso  sesqui-bilinearive;  monopyrena,  pyrena  subcylin- 
Iracea,  utrinque  obtusa,  costala,  vertice  quasi  coronata, 
ieficiente  crassiori  duriori  putamüiis  externo  strato,  lateri- 
jus  inter  loculamenta  sulcata,  bilocularis,  loculis  mono- 
spermis;  pulamen  crassum,  lignosum,  durum;  Semina 
pendula,  teretia ,  oblonga,  tenuia,  cavis  ea  continenlibus 
:onformia. 

Foliis,  calycibus  corollisque  obtusis  a  Chomclia  spi- 
20sa  Jacq.  et  Ch.  fasciculata  Sw.  diversa. 

2.  Chomelia  pubescens  N. 

E  Brasilia  intratropica  misit  Sellowius.    fr. 

Habitus  et  omnis  facies  superioris  speciei,  sed  folia 
iiec  coriacea,  nee  nitida,  et  ramorum  apices  cum  slipulis, 
spinis,  peduneulis,  calycibus,  corollis  extus,  petiolis,  folio- 
rura  margin e  et  in  inferiori  pagina  nervo  et  venis  dense 
sericeo  -  pilosi,  canescentes;  qua  nota  et  a  ceteris  differt 
speciebus. 

Frulex  ramosissimus ,  spinosus,  dense  foliosus,  ramis 
lerelibus  oppositis  erectis,  nonnunquam  ex  eadem  axilla 
geminis.  Folia  pollicaria  et  unguicularia,  petiolo  ad  sum- 
mum  3-lineari;  ovata,  acuta,  mucronulata;  supra  plana, 
nervo  venisque  utrinsecus  4 —  5,  pilis  parce  obsitis;  sub- 
tus  nervo  venisque  eximie  serieeis,  nee  in  vetustioribus 
omnino  calveseentibus.  Slipula  interpetiolaris ,  ovato-  vel 
lanceolato-triangularis,  acuta,  deeidua,  intus  basi  pilosa, 
apice  glabra.  Pedunculi  in  summitatibus  axillares,  vel 
paulo  supraaxillares,  solitarii,  spinescenles ,  variae  longitu- 
dinis,  foliis  utplurimum  dimidio  breviores,  uniflori,  duabus 


188  

sub  germine  instructi  bracleolis  filiformibus,  illud  vix  ae- 
quantibus.  Flores  hermapbrodili  tetrandri.  Germen  ovoi- 
deum,  biloculare,  loculis  uniovulatis,  limbo  calycino  ae- 
quali  coronatum,  qui  4-fidus,  intus  glaber,  tubo  brevi,  la- 
einiis  longioribus  angustis  longe  acuminatis.  Corolla  extus 
sericea,  intus  glabra  vel  glabrescens,  tubulosa,  hypocrateri- 
formis,  tubo  gracili  fere  semipollicari ,  limbo  4-fido,  laci- 
niis  late  lanceolatis  acutis,  ad  minimum  sesquilineam  lon- 
gis.  Antherae  intra  faucem  (minime  apice  exsertae)  sub- 
sessiles,  medio  dorso  affixae,  sublineares,  apice  paulo  la- 
tiores,  angustiori  basi  loculis  disjunctis  subincisae.  Dis- 
cus  epigynus  pilosus,  cujus  e  fovea  centrali  slylus  fili- 
formis,  glaber.  apiee  bindus,  ramis  brevibi^s  intus  stigma- 
tiferis,  inclusus,  tubum  subaequans.  Drupa  obconico-el- 
lipsoidea,  gracilis,  axi  circiter  4  lineari,  calyce  persistenti 
coronata,  nigra,  monopyrena,  bilocularis,  disperma,  altero 
loeulo  nonnunquam  abortiente.  Putamen  lignosum,  basi 
acutum,  apice  obtusum,  et  deficiente  exteriori  crassiori 
strato  facilius  apertu.     Semina  lerelia  pendula. 

BURNEYA   N. 

Erithalis  Forst. 

Char.  cssent.  Corolla  longe  tubulosa  hypocraterifor- 
mis.  Antherae  (4  —  5)  intra  faucem  sessiles.  Stylus  multi- 
(4  —  5)  fidus.  Drupa  sphaeroidea,  calyce  coronata,  poly- 
pyrena,  pyrenis  monospermis. 

Flores  in  Burneya  Forst  er  l  polygami.  Habitus,  in- 
florescentia,  omnia  Guettardae  genuinae,  praeter  stylum 
multiiidum  et  fructus  internam  fabricam.  Fructu  ad  Eri- 
thalidem  accedens,  caeteris  di versa. 

Nomen  in  honorem  diximus  gravissimi  auctoris  de- 
functi  James  Burney,  navigatovum  per  Polynesiam,  quam 
ipse  duce  Cookio  investigaverat,  historiographi  erudilissimi, 
doclissimi,  sagacissimi. 


- — i 189 

1.  Burneva  Forster i  N. 

Erithalis  polygama  Forst,  prod.  pag.  17.  n.  10L 
excl.  variet.  ß. 

Erithalis  cymosa  Sp.  pug.  1.  pag.  17.  —  R.  S.  5. 
p.  268.  (Speciminibus  nostris  Forsterianis  schcdula  est 
adjccta:  „Erithalis  cymosa?  uniflora.    Zeelandia") 

In  unica  insula  corolligena  Romanzofüi  nobis  obvia.  ^. 

Pedunculi  in  stirpe  fertiti  uniflori  vel  cymoso-triflori, 

floribus  lateralibus'   pedicellatis ,    centrali    sessili  similibus, 

rarius  tarnen  frucliferis.  Bracteolae  sub  germinibus  bifurca- 

tionibusve  oppositae.    Germen  glabrum  globosum,  majuscu- 

lum,   sesquilineare ,    limbo  calycino  coronatum  intus  seri- 

ceo,  margine  hirtello-ciliato,  5  —  4  dentato,  dentibus  di- 

latatis  confluentibüs  breviter  acuminatis.    Corolla  subcoria- 

cea,  extus  sericea,  intus  glabrescens,  tubo  crasso  tres  circiter 

lineas  longo;  laciniis  oblongo  :  ellipticis  acutiuaculis.     An- 

tlierae    inclusae ,    intra    faucem   subsessiles ,   dorso  affixae, 

oblongo -ellipticae,   dorsali  parte  sericeo-pilosae,    an    non 

steriles?    Discus  epigynus  sericeus,  e  cujus  centro  Stylus 

crassiusculus,  glaber,  profunde  multi-  (4  —  5)  fidus,  infra 

partitionem  tot  suleis  quot  rami  exsculptus^  apice  paululum 

e  tubo  corollae  exsertus.    Drupa  depresso-globosa,  diame- 

tro  4  lineari  majorive,  costata,  calyce   coronata,  iisdem  in 

partibus  ac  germen  glabra  et  pilosa,  nigrescens.    Sarcocar- 

pium  carnosum,  in  ambitu  tenue,  in  vertice  crassum.    Py- 

renae   numerosae,    25   pluresque,   lunato-cuneatae,    dorso 

convexae ,    circa   axin   dispositae ;    plures   mutua  pressione 

extrorsum  e   centrali  serie    repulsae.     Putamen  chartaceo- 

lignescens.    Semen  pendulum,  anle  perfectam  maturitatem 

observatum.     Cymae  in  stirpe  sterili   magis   evolutae,    ter 

cum  flore   alari  dicholomae.     Germen  turbinatum,    calyce 

acute  5 -dentato  coronatum.     Corolla  multo  gracilior,  tubo 

4  —  5  lineari,  in  supera  antherifera  parle  paulo  ampliato. 

Anlherae  intra  faucem  subsessiles,  lineares,  sesqui  fere  li- 


190  

neam  longae,  basi  loculis  discretis  subincisae,  glabrae,  lae- 
ves,  pollinc  sulphureo.  Styli  rudimentum  in  inferiori  tubo 
calyce  longius,  apice  subpartitum.  —  Folia  subtus  in  vena- 
rum  axillis  scrobiculata  et  barbata. 

Alia  ejusdem  generis  species  erit  varietas  ß  Forst. 
Erithalis  Timon  Sp.  et  R.  S.  1.  c,  Timonins  Rumph  Amb. 
3.  p.  216  t.  140.  Foliis  ad  Burneyam  Gaudichaudii  N. 
magis  accedens.  Haec  vero  cymis  magis  evolutis  et  longe 
pedunculatis  insignis. 

Guettarda  barbinervis  Sieb,  plant,  exsic.  Ins.  Mau- 
ritii  n.  61.)  admodum  est  similis  Burneyae  Forsten,  fo- 
liis ornata  prorsus  iisdem,  eximius  scrobiculatis  et  barbatis. 
Differt  cymis  serieeis  confertioribus  densifloris  floribusque 
multo  minoribus.  —  Flores  in  speeimihibus  nostris  non- 
dum  explicati,  tetrandri.  Stylus  videtur  emarginatus  vel 
bifidus,  capitatus  certe  non  est,  nee  apice  incrassatus.  — 
Fructus  desideratur.  An  Burneyae,  an  Guettardae  species? 

2.  Burneya  Gaudichaudii  N. 

Fructiferam  ex  Insula  O-Wahu,  e  Sandwicensium 
numero,  retulimus.  fc. 

Ob  florum  defectum  ulterius  inquirenda  species.  More 
superioris  polygama?  Glaberrima.  Rami  cinerei,  apice  com- 
pressi,  dense  foliosi.  Folia  elliptica,  apice  obtusiuscula  vel 
obtusa,  basi  acuta  et  in  petiolum  attenuata;  nervo  supra 
leviter  canaliculato ,  subtus  prominulo ;  venis  utrinsecus 
subsenis  tenuibus  vix  conspieuis.  Älaxima  3  pollices 
longa,  14  lineas  lata,  petiolo  9  lineari.  Stipulae  caducae 
in  apicali  gemma  observandae,  squamaceae,  ovato-lanceola- 
tae,  acutae^  interiori  pagina  viscosae  et  adhaerentes.  Cy- 
mae  oppositae,  longe  peduneulatae,  longilndine  circiter  fo- 
liorum ;  stirpis  fertilis  triflorae:  slerilis  bis  bifidae,  7-florae. 
Pedunculus  communis  complanatus;  partiales  vel  rami 
cvmae  compressi,  unguiculares.  Bracteolae  minulae  scari- 
osae  duae  primam  suffulciunt  bifurcationem,  vel  saepius  in 


191 

ipsos  adscendunt  ramos,  qui,  in  fertili  saltem  cyma,  gcni- 
culati  sunt  ubi  bracteolati.  Flores  laterales  sub  germine 
bibracteolati.  Drupa  nigrescens  globosa;  axi  et  diametro 
circiter  4  linearibus;  insigniter  costata,  calyce  coronala 
lubuloso  trancato.  Pyrenae  numerosae,  12  pluresque,  lu- 
nato-cun^atae,  dorso  convexae,  una  serie  circa  axin  dispo- 
sitae.  Putamen  osseum  durissimum.  Semen  cavo  puta- 
minis  conforme,  teretiusculum,  compressiuculum,  paululum 
arcuatum,  pendulum.  In  stirpe  sterili  corollis  casis  ger- 
mina  gracilia  inania,  amplioribus  suis  calycibus  coronala, 
cupuliformia. 


Sectio  XII.    HAMELIACEAE. 

Tribus  minus  naturalis,  cui:  Bacca  multilocularis,  loculis 
polyspermis. 

HAMELIA. 

(Char.  gen.  v.  ap.  H.  B.  Kth.  Nov.  gen.  et  sp.  3. 
pag.  322.; 

1.  Hamelia  patens  L. 

In  Brasilia  legit  Sellow.  ff. 

Hamelia  patens  Horti  nostri  botanici  ab  hac  Brasiliensi 
stirpe  differt:  pube  densiori  majori,  foliis  angustioribus; 
dubium  quod  movere  posset,  an  nostra  sit  Hamelia  patens : 
sin  vero  icones  inspieimus  a  variis  datas,  descriptiones  si 
comparamus  inter  se  et  cum  speeiminibus  aliunde  ady.ee- 
tis,  speciem  variabilem  credimus  quoad  pubem  et  foliorum 
magnitudinem,  quaefolia  inBrasiliensibus  speeiminibus  terna 
ad  summum  5  poll.  longa,  2f  poll.  lata,  petiolis  sesqui- 
pollicaribus  feruntur.  Eandem  varietatem  glabratam  a  prin- 
cipe Neovidensi  in  Brasilia  esse  leetam  ex  Actis  Acad* 
Leop.  Car  XII.  p.  16.  diseimus. 


192 


SABICEA  Aubl 

(Char.  gen.  v.  apud  Aublet  Guj.  1.  p.  192,  et  ff.  B.  K. 
Nov.  gen.   3.    pag.  325.; 

1.  Sabicea  grisea  N. 

In  Brasilia  aequinoctiali  legit  Sellow.  ft. 

Frutex?  volubilis.  Rami  parce  ramosi,  varie  flexi, 
hinc  inde  torluosi,  subteretes,  leviter  scilicet  sub  foliis  an- 
gulati,  in  apicibus  dense  albo-tomentosi ,  inferne  sensim 
sensimque  magis  calvescentes,  purpureo-fusci,  pubescentes. 
Internodia  nunc  dimidio  pede  longiora,  nunc  3-pollicaria 
minorave.  Folia  petiolata,  ovato-elliptica,  magis  minusve 
acuminata,  acumine  interdum  obliquo,  basi  plerumque 
obtusa,  interdum  leviter  acuta,  supra  pilis  brevissimis  in 
nervo  medio  majoribus  densior^busque  tenuiter  adspersa, 
vix  scabriuscula ,  subtus  lomento  sublanuginoso  denso,  in 
nervo  venisque  densiori  obtecta;  tomentum  in  junioribus 
foliis  dilute  albido  -  ferrugineum^  in  vetustioribus  magis  ci- 
nerascens  et  sordidum.  Nervus  medius  subtus  cum  venis 
prominet,  quae  utrinsecus  circiter  12  ex  eo  curvatim  pro- 
deunt,  ad  basin  folii  subpaiallelae  et  densius  positae,  ver- 
sus apicem  remotiores,  magis  adscendentes  acumenque  pe- 
tentes.  Folia  magnitudine  eximie  variabilia;  maxima  4 
poll.  et  ultra  longa,  1|  poll.  lata;  minora  bipollicaria,  cir- 
citer pollicem  lata.  Petiolus  brevis,  3  linearis  v.  brevior, 
subtus  convexus  et  lanuginoso-tomentosus,  supra  leviter 
canaliculatus  et  hirsutus.  Stipula  interpetiolaris  libera, 
subcordata,  acutiuscula,  3  —  4  lin.  lata,  tolidemque  lineas 
fere  longa,  extus  ut  caulis  tomentosa,  tomento  marginem 
versus  parciore,  margine  ipso  tomentoso-ciliato;  intus  gla- 
bra.  Flores  in  axillis  foliorum  subsessiles,  glomerati,  glo- 
merulis  alternis,  opposita  axilla  semper  vacua.  Calyx  ur- 
ceolatus,   tubus  globosus,   tomentoso-villosus,    collo  coar- 

ctato; 


193 

ctato;  limbus  5-partitus,  laciniis  lanceolato-linearibus,  tubo 
longioribus,  acutiusculis,  uninerviis,  basi  tomentoso-villosis, 
dorso  margineque  pilosis,  interne  glabris,  4  lin.  longis,  li- 
neam  fere  lalis,  ereclis  aut  varie  flexis,  persistentibus. 
Corolla  semipollicaris,  hypocrateriformis,  extus  patentim 
liispida,  pilis  albido  aureis;  lubus  gracilis,  calycis  laciniis 
paululum  longior,  fauce  vix  dilatalus,  inlus  ad  basin  gla- 
ber,  sursum  leviter  fulvo-pubescens ;  limbus  5-partitus,  la- 
ciniis lanceolatis  acutis  apice  penicillato-barbatis,  intus  ad 
basin  fulvo-villosis ,  sursum  glabris  et  medio  quasi  canali- 
culatis,  \\  circiter  liueas  longis.  Stamina  5,  fauci  summae 
inserta;  filamentis  brevissimis;  antheris  linearibus  versati- 
libus  lineam  longis.  Discus  epigynus  glandulosus,  annuli- 
formis,  siylum  laxe  cingens.  Stylus  tubo  brevior,  filifor- 
mis,  glaber,  cumstigmate  quinqueßdo,  laciniis  filiformibus, 
inclusus.  Bacca  globosa,,  calycis  limbo  coronata,  tomen- 
toso-hirsula,  5  1ocularis,  loculis  polyspermis,  spermophoris 
in  angulo  centrali  sitis,  oblongis,  mediis  i.  e.  basi  apice- 
que  liberis,  dissepimentis  tenuibus  membranaceis  forsan 
sub  maturitate  obliterantibus.  Semina  minuta,  angulata 
(mutua  pressione?),  brunnea. 

Affinis  haec  species  Sabiceae  cincreae  (Hb.  Willd. 
n.  4163)  a  qua  recedit:  superficie  foliorum  haud  floccoso- 
lanuginosa,  tomento  minus  denso,  foliorum  ligura,  stipulis 
latioribus,  floribus  gracilioribus  etc. 

AXANTHES  Blume  Bijdrag.  16.  p.  1002. 

1.  Axanthes  philipperisis  N 

Ex  interiori  Lu«?onia  specimina  retulimus  fructifera  at 
manca. 

Ulterius  inquirendam  indigitamus  speciem,  si  revera 
Blumianis  1.  c.  congener,  ab  illis  dignoscendam:  ramis 
novellis  teretiusculis  rufo-tomentosis ,  foliis  ellipticis,  basi 
obtusis,    apice  breviter  acuminatis,    supra  glabris,    subtus 

4r  Bd.  2s  Heft.  \ß 


194  

cum  cyma  alari  peduneulala  subtomenlosis.  Folia  breviter 
petiolala  3£  poll.  longa,  \\  poll.  lata.  Nervus  venaeque, 
ab  ejus  infera  parle  Orientes,  arcuatirn  apicem  petentes,  su- 
pra  vix  prominula,  subtus  prominentia.  Supera  pagina  ve- 
nulis  transversls  prominulis,  subtus  inconspicuis,  reticulato- 
venosa.  Petiolus  teres,  crassiusculus ,  4  lineas  longus,  to- 
mentosus»  ; —  Tomentum  detergibile ,  in  foliorum  infera 
pagina  inque  fructu  rarescens,  e  pilis  constat  fasciculatis, 
ramosis,  pectinatis,  pilosis.  —  Pilis  longioribus  pilosis  fo- 
liorum axillae  dense  sunt  farclae.  Cyma  foliis  brevior, 
rariflora,  terminalis,  hinc  alaris.  Baccae  pedicellatae , 
globosae,  diametro  circiter  bilineari,  limbo  calycis  integer- 
rimo  coronatae,  multi  (5)  loculari-s,  loculis  polyspermis. 
Semina  numerosissima,  minutissima,  albida,  punciulala. 

Affinia  genera  sunt  Urophyllum  et  Leycesteria  Wall, 
in  Roxb.  fl.  ind.  2.  p.  181  —  184,  jam  calyce  5-partito 
et  5-fido  diversa.  Patima  Aubl.  Gui.  p.  196.  t.  77,  genus 
non  satis  notum,  affine  videtur* 

GONZALAGUNIA  R.  et  P. 

(GONZALEA  Pers.  et  Auct.  recent.) 
Sectio  altera :  stigmate  bilamellato ,  fructu  dicocco. 

1.  Gonzala^ünia  dicocca  N. 

E  Brasilia  aequinoctiali  misit  Sellow,  in  vicinia  urbis 
Rio  Janeiro  lectam.  ft. 

Differt  ab  omnibus  descriptis  speciebus:  stigmate  bi- 
lobo,  vel  bilamellato,  fructuque  dicocco,  quam  ob  rem  et 
character  genericus  (HBK.  nov.  Gen.  et  Sp.  3.  pag.  324. 
Syn.  3.  p.  64)  emendandus;  nullo  praeterea  charactere  cum 
illis  non  convenit,  habitu  etiam  simillima. 

Frutex  videtur  circiter  bipedalis.  Caulis  crassitie  vix 
pennae  corvinae,  teres,  strigosus.     Internodia  2  —  4  pol- 


195 

licaria.  Rami  e  quovis  nodo  oppositi,  angulum  cum  caule 
semireclum  facientes.  Ramuli  nondum  evoluti  folia  ramo- 
rum  fascieulata  saepe  mentiuntur.  Spicae  terminales  soli- 
tariae  dcmum  alares.  Folia  subsessilia,  lanceolata,  utrin- 
que  acuta,  penninervia,  venis  oblique  arcuatis  utrinsecus 
7  —  10;  supra  plana,  nervo  margineque  sirigosis,  strigis 
per  laminam  rarescentibus ;  sublus  pallidiora,  nervo  ve- 
nisque  prominentibus,  pilis  longioribus  mollioribusque  ves- 
titis,  lamina  villosa;  caulina  maxima  3|  poll.  longa,  polli- 
cem  lata;  ramea  minora.  Stipula  interfoliacea  mox  e  di- 
latata  basi  in  acumen  filiforme  excurrens,  strigoso  -  pilosa. 
Spicae  erectae,  maxime  evolutae  sub  fructificatione  semipe- 
dalps,  quae  ramulos  lerminant  breviores.  Flores  subsessiles, 
subsolitarii  sparsi,  flore  abortivo  saepe,  in  inferiori  praeser- 
lim  spica,  florem  cvolutum  comitante.  Omnis  inflores- 
cenlia  substrigoso- pilosa,  inprimis  germina  et  clausarum 
corollarum  apices  clavatae.  Braclea  liliformis,  longitudine 
circiter  germinis,  florem  quemque  suffulciens.  Germen  el- 
lipsoideum,  densissime  pilosum ,  laciniis  calycinis  4  linea- 
vibus  brevibus  acutis  glabrescenlibus  coronatum.  Corolla 
tubulosa,  3  lineas  longa,  limbo  4-fido,  laciniis  brevibus 
valvatis  (explicalas  non  vidimus);  faux  villosa,  tubus  intus 
antherifera  parte  infra  faucem  pilosus,  infera  parle  glaber, 
qua  et  extus  pili  substrigosi  rarescunt.  Stamina  4;  anthe- 
rae  lineares,  infra  faucem  subsessiles,  dorso  filamentis  bre- 
vibus affixae.  Stylus  longitudine  staminuni,  filiformis,  gla- 
ber ,  stigmate  bilido  bilamellato.  Drupa  subglobosa  ,  (dia- 
melro  circiter  sesquilineari,  denies  calycinos  apice  gerens, 
pilis  substrigosis  adspersa ,  compressiuscula  ,  lateribus  sul 
catis  subdidyma  et  maturitale  nonnunquam  ab  apice  dis- 
rumpens.  Sarcocarpium  carnosum  succosumve  crassiuscu- 
lum.  Pyrenae  cbartaceae,  integrae,  dorso  convexo,  margi- 
nibus  rotundalis,  facie  plana,  medio  excavata,  quo  puncto 

16* 


196  

intus  placenta  aftixa  est.   Semina  multa,  minuta,  angulala, 
granulata,  fusca. 

Gonzalaguniae  species  ejusdem  seclionis  est:  Coc- 
cocypselum  spicalum  II.  B.  K.  Nov.  Gen.  et  Sp.  3. 
p.  317,  Ktb.  Syn.  3.  pag.  56.  —  Herb.  Willd.  n.  2846 
(nomine  Willdenowiano :  Higginsia  racemosa)  fol.  1.  „Cu- 
mana,  Santa  Cruz,  in  humbrosis  humidis,"  Humb.;  fol.  2. 
Hunib.  —  Gonzalagunia  Coccocypselum  N.  Eandem 
plantam,  a  H.  Wydler  in  Portorico  1827  leetam,  sub  nomine 
Gonzaleae  panamensis  nobiscum  communieavit  DC.  — 
vera  autem  G.  panamensis  e  descriplionibus  4-cocca,  — 
De  synonymis  a  Kunthio  allalis  dubii   haeremus. 

•  Genera  quo  ad  sectionem  indeterminata. 

PLOCAMA. 

(Clmr.  gen.  Reiclienb.  Iconogr.  exot.  p.  9.J 

Genus,  species  singularis,  numero  loculamentorum  se 
minumque  ternario  in  bacca  integra  insignis,  habilu  pecu- 
liari,  nulli  familiarium  consocianda.  Flores  pentandri,  fo- 
lia  opposita,  stipula  margo  interfoliaceus  exiguus. 

1.  Plocama  pendula  Ait. 

Bartlingia  scoparia  Reich,  icon  exot.   t.  11. 

Legimus  in  rupestribus  aridis  Teneriffae  orientalis. 

MUSSAENDA  L. 

(Char.  ex  Juss.  ann.  d.  Mus.  6.  p.  386.^ 

1.  Mussaenda  frondosa.  L.  PVilld.  sp.  pl.  2.  p.  997. 
herb.  4211.  —  Roxb.  ßor.  ind.  2.  p.  227.  —  Blume 
Bijd.  16.  p.  985. 

Mussaenda  zeylanica  Barm.  2Zeyl.  p.  165.  t.  36. 

Belilla  Rheed.  mal.  2.  p.  27.  t.  18.  (male  pro  bner- 


197 

via  pcmiincrviam  sistcns  bractcam.J* 

Folium  principessae  Rumph.  Amb.  4.  p.  111.  t.  51. 
In  Lugonia  clcgantissimani  offendimus  arbusculam. 

POSOQUERIA  Aubl.  1.  p.  134.  t.  51. 

(Cyrianthus  Schrei.     Solena  JVilld.) 

1.  PosoqtJERIA  latijolia  R.  S.  Syst.  5.  /;.  227. 

Solena  laüfolia  Rudgc  plant.  Gujan.  1,  p.  26.  t.  40. 
(c  R.  S.  I.  c.  Desideratur  opus  in  bibliothecis  nostrisj, 
mild.  herb.  4051.  Spec.  brasil.  Parä.  Com.  ab  Hoff- 
mansegg. 

A  Martin  communicatum  p rodest  in  lierbario  regio  be- 
rolinensi  speeimen  Cajennense,  qnocum  Brasiliana  Hb.  W. 
belle  conveniunL  Sellowiänis  vero  habilus  macilentior, 
folia  mullo  mmora,  oblongo-obovala,  oblusa  vel  acutius- 
cula ,  ad  summum  k\  pollices  longa,  1  poll.  11  Hn.  lata, 
venis  utrinseeus  6  (Cajennensis  ovalia,  7  poU.  longa,  3| 
lata),  caeterum  consislentia  .?lque  indolc  liaud  diversa. 
Stipulae  ovatae,  acutae,  (Cajennensis  lüxuriäntes  obovatae 
magis  et  foliaceae  —  differentia  nullius  momenti).  —  Nos- 
tris  rami  semper  opposili,  nunquam  alterni  ut  Rudge  de 
sua  specie  praedicat.  —  Tubus  corollae  gracilis,  4 circiter 
pollices  longus.. 


Sectio  ultima.    GARDENIACEAEv 

Aestivalione  contorta  e  Blume.  Bij.  16.  p.  1014.  Rubia* 
ceis  et  Slycknaceis  quasi  intermediae. 

GARDENIA  L. 

(Charact.  Blume  Bijd  16.  pag.  1014.J 

v 
1.  Gardenia  Sellowiana  N. 

E  Brasilia  aequinocliali  misit  Sellowius.  fr, 


198  

Frulicosa,  glaberrima,  exsiccatione  nigrescens,  ramosis- 
sima.  Rami  oppositi  et  alterni,  ex  inflorescentia  dicbo- 
tomi;  annotini  teretes,  crassiusculi ,  varie  flexi,  denudati, 
cicatrisati,  cortice  griseo,  ligno  albo;  liornotini  tetragoni, 
dense  foliosi,  internodiis  bi*  et  sexlinearibus,  inflorescentia 
terminati,  cyma  sessili  foliis  duobus  allernis  suffulta.  Fo- 
lia  chartacea,  late  lanceolata,  elliptico-  et  ovato-lanceolata, 
utrinque  acuta,  breviter  petiolata,  reticulato  venosa;  supra 
nitida,  planiuscula;  subtus  nervo  prominente,  venis  utrin- 
secus  6  —  8  venulisque  parcis  prominulis,  Maxima  4  poll, 
longa,  1  poll.  9  lin.  lata,  petiolo  4  lineari  supra  piano  ca. 
naliculato,  subtus  convexo.  Siipulae  parvulae,  aculae,  in- 
terpetiolares ,  intra  petiolos  connatae,  margine  membrana- 
ceo  pellucido.  Cyma  pauciflora;  flores  3  —  5,  rarius  plures, 
sessiles  subsessilesve ,  bracteolis  squamaceis  subulato-acu- 
minatis  suffulti.  Germen  clavalum,  4  circiter  lineas  lon- 
gmn,  truncatum,  coronatum  limbo  calycino  ödentato,  den- 
tibus  minutis  acutis,  sinu  dilatato  sejunctis.  Corolla  longe 
tubulosa,  recta,  erecta,  subcoriacea,  extus  et  intus  glabra; 
tubus  3-pollicaris,  sursum  sensim  amplialus,  extremafauce 
paululum  coarctatus;  limbus  aequalis,  5-fidus,  expansus, 
pollicaris ,  laciniis  ovatis ,  aestivatione  contortis.  Stamina 
5,  antherae  lanceolatae,  4  lineas  longae,  subsessiles,  infera 
dorsali  parte  affixae,  sinus  laciniarum  occupantes,  flore  ex- 
panso  integrae  in  conspectum  venientcs.  Stylus  filiformis, 
glaber,  longiludine  tubi,  stigmate  bilamellato  e  fauce  ex- 
serto.  Fructus  compago  ex  unico  sub  prelo  trito  speci- 
mine  non  salis  elucet:  bacca  corticata,  calyce  coronata, 
sphaerica,  laevis,  diametro  fere  sesquipollicari ,  insidcns 
ramo  cymae  vel  pedunculo  incrassato  et  lignefaclo. 

2.  Gardenia  ferox  N. 

Ad  rio  Padre  Brasiliae  meridionalis  legit  Sellowius.  t?. 

Gardeniae  armatac  Sw.  aflinis,  at  diversa  foliis  apice 
minhne  attenuatis  et  laciniis  corollinis  obtusissimis.    Gar- 


199 

dcniac  uliginosae  Retz  folia  sunt   glabra,    lueida,  nostrae 
subtus  pubescentia. 

„Frutex  8  —  10  pedalis,  suaveolens''  (Sellow  in  sche- 
dula).  Rami  obsolete  tetragoni,  cortice  griseo,  ligno  albo. 
Ramuli  brachiati  oppositi  alternique,  apice  4-spinosi.  Spi- 
nae validae,  subpollicares,  acutissimae,  decussatae,  patentes, 
non  vero  verticillatae,  sed  per  paria  duo  approximatae. 
E  spinarum  sinu  gemma  ramcntacca  erumpit,  e  qua  cyma 
pauciflora  in  ramulo  brevissimo  dense  folioso  apicalis  ses- 
silis  evolvitur.  Folia  floribus  coaetanea  vel  tardiora;  in- 
florescentiam  slipantia  inlerdum  nulla;  interdum  et  spinae 
defficientes.  Apices  versus  rami  nullis  suffulti  spinis 
elongantur,  hornotini  erecti,  parce  pubescentes.  Folia 
membranacea  ovata,  elliplica  obovataque,  breviter  petiolala, 
lamina  in  petiolum  decurrente;  ambitu  irregularia,  subsi- 
nuata;  apice  obtusa  et  acuta,  saepe  mucronulata;  supra 
glabra  et  plana,  subtus  plus  minusve  pubescentia,  nervo 
venisque  utrinsecus  quinis  prominentibus;  margine  pilis 
antrorsis  ciliato.  Petiolus  supra  planus,  subtus  tcres,  un- 
dique  pubescens.  Stipula  interpetiolaris  ramentacea,  mem- 
branacea, pellucida,  dorso  opaco,  ovata,  mucronata.  Flores 
cymoso-fasciculati,  breviter  peduneulati.  Germen  turbina- 
tum,  glabrum,  limbo  calycino  glabro  coronatum.  Limbus 
calycis  germen  circitcr  aequans,  2  lineas  longus,  ad  me- 
dium usque  vel  ullra  medium  5-iidus,  laciniis  lanceolatis 
acutis,  pilis  antrorsis  obsolete  cüiatis.  Corolla  subcoriacea, 
tubulosa,  hypoeratcriformis;  tubus  15  lineas  longus,  faucc 
amplialus;  limbus  5-fidus,  expansus  diametro  circitcr  15 
lineari,  aestivatione  contorlus;  laciniae  obovato  -  suborbicu- 
lares,  obtusae,  margine  pellucidae  et  reticulato  -  venosae, 
basi  faucem  versus  villosae,  corolla  caeterum  glabra.  Sla- 
mina 5;  antherae  obloogae  vel  lineares,  2  lineas  longae, 
in  extrema  fauce  subsessiles,  medio  dorso  affixae,  flore  cx- 
panso  apice  exsertae.    Discus  epigynus  depressus,  perfora- 


200  

tus,  stylum  haud  arcte  cingens.  Stylus  filiformis,  glabcr, 
stlgmate  bilamellato  vix  exserto.  Bacca  sphaerica,  dia- 
metro  10-lineari,  laevis.,  basi  calycis  coronata  laciniis  dc- 
trilis,  corticala,  cortice  coriaceo,  sub-4-locularis.  Caro  se- 
minibus  nidulantibus  repleta  a  cortice  recedit,  rudimenta 
dissepimentorum  retinente. 

3.  Gardenia  formosa  N. 

E  Brasilia  aequinocliali  misit  Sellowius  unicum,  prob 
dolor,  specimen  floriferum,  fructu  deficiente.  ft. 

Ramus  annotinus  teretiusculus ,  crassitie  pennae  an- 
serinae,  denudatus,  internodiis  3  —  4  -  pollicaribus.  Lignum 
album.  Cortex,  tomento  obliterante,  fuscescens.  Hornotina 
elongatio  e  gemma  ramentacea  erumpens,  obluse  tetragona, 
tenuiter  adpresse  incano-tomentosa,  internodiis  ad  summum 
unguicularibus  6,  terminata  cyma  contracta  sessili  12 — 15- 
flora.  Folia  subcoriacea,  breviter  petiolata,  suborbicularia, 
circiter  4  pollices  longa  et  3|  lata;  basi  nunc  aequali, 
nunc  inaequali  breviter  in  petiolum  attenuata ;  apice  brevi- 
ter  acuminata;  ambilu  irregularia,  subsinuata,  subplicata; 
supra  nervo  medio  venisque  ulrinsecus  8—10  oblique 
arcuatis  in  marginem  excurrentibus  planis  canescenti  -  to- 
mentosis,  pagina  viridi  nee  glabra,  at  pilis  brevissimis  ob- 
sessa;  subtus  incano-tomentosa,  reticulato - venosa ,  nervo 
valido,  venis  reteque  vasculoso  prominentibus.  Petiolus 
tomentosus  supra  planus  vel  breviter  canaliculatus,  subtus 
convexus,  tomentosus,  subsemipollicaris.  Stipula  interpe- 
tiolaris  deeidua,  membranacea,  triangularis,  pilis  rarescenti- 
bus  obsessa,  ciliata.  Inflorescentia  ex  toto  tomentosa. 
Bracteolae  squamaceae  minimae  deeiduae.  Flores  sessiles 
brevibusque  cymae  ramulis  suffulli.  Germen  ellipsoideum, 
calycis  limbo  breviter  at  acute  5-dentato  coronatum,  cum 
codem  4-circiter  lineas  longum.  Corolla  subcoriacea,  longa, 
lubulosa,  extus  tomentosa,  tomento  sursum  rarescente.  Tu- 
bus 4  pollices  longus,  sursum  sensim  paululum  incrassatus. 


201 

i 

Faux  in  limbum  tlilatata,  limbus  5-fidus,  patens,  expansus 

pollicaris  et  ultra,  aestivatione  contorta,  lacinüs  obovatis  la- 

tis  obtusis,  opacis ,   intus  glabrescentibus  nee  omnino  gla- 

bris.     Stamina  5;   antherae  lanceolatae,  3  lineas  longae  et 

ultra,   subsessiles,    infera  dorsali  parte  affixae,  laciniarum 

sinus  oecupantes,    flore  expanso  pro  maxima  parle  exser- 

tae.    Stylus  filiformis,  glaber,  stigmate  bilamellato  exserto- 

Antherae  in  alabaslro  aecumbunt  stigmati. 

Quid  Gardenia  brasiliensis  Sp.  syst.   1   p.  763.  inter 

plantas  Sellowianas  nostras  haud  reperiunda? 

HILLIA.    L. 

Fructu  capsulari  seminibusque  papposis  a  Gardenia 
summopere  diversum  genus.  Characler  ob  calycem  male 
intellectum  reeudendus. 

1.  Hillia  brasiliensis  N. 

E  Brasilia  aequinoctiali.     Sellow.  tj. 

Omnibus  partibus  glabra.  Caules  vel  rami  veluslio- 
res  obtuse  tetragoni,  fistulosi.  Cortex  in  sicco  iisdem 
esse  amplior  videtur,  longitudinaliter  rugosus,  facilius  disce- 
dens,  .brunneus  rubescensque,  epidermide  vestitus  tenuiori 
cinerea  vel  argentea,  detritu  faciliori.  Internodia  unguicu- 
laria  pollicariaque.  Rami  inferiores  opnositi,  rarius  al- 
terni;  summilates  dichotoinae.  Rami  hornolini  internodiis 
brevibus  foliosi.  Folia  elliptica,  utrinque  acuminata,  car- 
nosula,  exsiccata  pellucida,  nervo  vix  subtus  prominente, 
venis  tenuibus  utrinsecus  subquaternis  immersis,  margine 
diapliano  saepe  leviler  reflexo;  breviter  petiolata ;  ad  sum- 
mum  2;/  o"1  longa,  1"  3/;/  lata,  petiolo  trilineari;  inferiora 
ramulorum  minora.  Stipulae  caducae,  nisi  in  gemma  api- 
cali  observandae,  oblongae.  novem  circiter  lineas  longae, 
oblusae,  tenuiter  membranaceae.  Flos  solitarius,  termina- 
lis,  sessilis,  una  cum  gemmis  futuram  bifurcalionem  polli- 
cientibus,  stipulis  involucratus,  quas  stipulas  pro  calyce  ha- 


202  

buere  auctores;  duas  tantum  in  nostra  specie  observavi- 
mus.  Germen  sessile,  subcylindricum ,  breve,  vix  corona- 
tum  limbo  calycino  libero  subnullo;  biloculare,  loculis 
mulliovulalis.  Corolla  longe  tubulosa,  recta,  erecta,  pcllu 
cida,  tenera;  tubus  tripollicaris ,  juxta  faucem  staminifera 
parte  incrassatus;  limbus  6-fidus,  aestivatione  contortus,  ex- 
pansus  sesquipollicaris  et  ullra;  lacinlae  ovato-lanceolatae 
lanceolataeve,  obtusae,  9  lineas  longae.  Slamina  6  inclusa; 
antherae  oblongae,  duas  lineas  longae,  in  superiori  tubo 
subsessiles,  basifixae.  Stylus  fililbrmis,  inclusus,  stigmaie 
bilamellato  antheras  vix  superans.  Capsolae  post  semina 
dispersa  reliquiae:  valvae  2£  pollicarcs,  cbarlaceac,  nervo- 
sae,  nervis  6. 


Scquentur  Boragineae. 


203 

LESS1NGIA. 

Novum  genus  e  familia  Compositarum. 

(Tribus    Tageteae    Cass.) 

AUCTORE  ADELBERTO  de  CHAMISSO. 

Charact.nat.  Capitula  multiflora,  homogama,  homo- 
carpa,'radiatiformia.  Involucrum  polypbyllum,imbricatum. 
Flores  hermaphrodili,  corollistubulosis,genitalibus  inclusis. 
Corollae  disci  obconicae,  breviter  5-denlatae,  limbo  a 
tubo  haud  dislincto;  ambilus  numerosi,  palmati,  infundibu- 
liformes,  limbo  5-parlito,  laciniis  lineari-lanceolatis  ae- 
qualibus  tubum  subaequanlibus.  Antherae  connatae,  basi 
cordatae,  appendice  apicali  angustissimo  elongato;  lila- 
menta  glabra.  Stylus  longior,  glaber,  profunde  biiidus^ 
rami  acuti  inlus  marginibus  incrassatis  in  apicem  conflu- 
entibus  stigmatosi,  extus  apicem  versus  pilosi.  Pappus 
uniserialis,  longus,  multisetosus,  setis  inaequalibus  scabris. 
Achaenium  eroslratum,  obconicum,  dense  pilosum, 
callo  basilari,  nectario  epigyno. 

Nomen.  %ouoe  Gotthold  Ephraim  Lessing !  Et  in 
nepolibus  tuis  gloriabitur  patria.  Carohts  Lessing  Zeuxi- 
dis  arle,  Friedericus  Lessing,  generis  Vernoniae  mono- 
grapbus,  seientia  inclarescit  nostra.  Huic  novum  genus 
D.  D.  D< 

Lessingia  germanorum  N. 

Legimus  in  arenosis  ad  portum  Sancti  Francisci  no- 
vae  Californiae.  0. 

Radix  annua,  subsimplex,  descendens,  torluosa,  longi- 
tudinaliter  striata,  albida,  longitudine  fere  eaulis.  Herba 
tripollicaris  pcdalisque,  juniori  aclate  lanuginosa,  demum 
calvescens,  viseidula,  allemifolia,  ab  ini'ero  caule  cymoso- 
ramosissima,  ramis  subradicalibus  pluribus  accedentibus. 
Corymbusfoliosus.palulus,  laxus,  irregularis  ;  maxime  evolu- 


204  

ius  quinquies  Sexiesve  divisus,  ramis  subternis  alternis;  ra- 
mulis  monocephalis  e  superioribus  axillis  infra  divisiones 
accedenlibus.  Caulis  el  rami  teretes,  adulti  Iaeves.  Folia 
crassiuscula ;  radlcalia  pinnatifida,  laciniis  antrorsis  acutis 
mucronulatis ,  ambitu  lanceolata,  in  longiorem  altenuata 
petiolum;  caulina  sparsa,  radicalibus  similia,  sesislia;  ra- 
mea  sensim  minora,  obsolete  rariter  dentata,  basi  semi- 
amplectentia ,  supera  praeserlirn  pagina  axillaque  lanugi- 
nosa ;  summa  integerrima,  capilulis  breviora.  Capitula  tcr- 
minalia,  inferiores  occupantia  divisiones  ramulis  suffulla 
foliosis  gracilibus;  exlimis  insidentia  sessilia.  Capiiulum 
spbaeroideum  diametro  3  —  5  lineari;  foliis  eo  brevioribus 
slipatum  (foliola  extirna  involucri).  Involucrum  semiglobo- 
sum,  campanulalum ,  imbricatum;  foliola  linearia,  uniner- 
via,  acuta;  infera  tecla  parte  scariosa  et  straminea,  supera 
cxserta  parte  viridia,  foliacea,  ciliata,  ciliis  brevibus  glan- 
dulosis;  exteriora  subcarinata;  capitulo  deflorato  patenlia 
et  reflexa.  Receptaculum  depresso  -  placentiforme,  foveola- 
tnm,  nudum.  Corollae  croceae,  fauce,  nervis,  apice  laci- 
niarum  obscurioribus;  nervi  5  in  corollis  ambilus  palmal is 
conspicui  sinus  laciniarum  petunt,  hinc  divisi  ramum  in 
quamque  laciniam  intramarginalem  edunt;  laciniae  ergo 
binerviae,  marginibus  leviter  inflexis,  apice  subcucullato. 
Slamina  cum  laciniis  alternantia;  filamenta  a  basi  tubi  li- 
bera,  tenera ,  diaphana,  brevia;  antherae  in  inferiori  tubo 
latentes.  Stylus  longitudine  circiler  tubi.  Pappus  purpu- 
rascens,  e  setis  scabris  conslans  corollas  disci  aequantibus, 
brevioribus  quibusdam  immixlis.  Achaenium  sericeum  li- 
neam  circiter  longum.  Pappus,  corollae  disci,  tubus  corol- 
larum  palmatarum  circiter  sesquilinearia. 
Unica  Jiucusque  sui  generis  species. 
T.  II.  f.  2.  A.  Corolla  disci.  B.  eadem  longitudinaliter  disseeta.  C. 
limbus  cor.  ambitus,  magis  auetus.  D.  Corolla  ambitus.  E.  Staminis  su- 
pera  pars.  F.  Stylus  cum  stigmatibus.   G.  Achaenium  pappo  coronatum. 


_ 205 

Botanische  Berichte  aus  Mexico,  nlitgetheilt 
vom  Dr.  Schiede. 

(Aus  Briefen  an  den  Herausgeber.) 

Erster  Bericht  über  die  Vegetation  um  Ve- 
racruz und  über  die  Reise  von  dort  nach 
Jalapa. 

Jalapa  d.  15.  Aug.  1S2S. 

Meinen  und  Dcppe's  besten  Grufs  aus  dem  Lande  der 
Eichen,  der  Melastomm  und  baumartigen  Farrnkräutcr. 
Wie  oft  haben  wir  an  Sie,  liebster  Freund,  gedacht  beim 
Anblicke  dieser  Natur,  in  dieser  frischen,  milden  Luft,  in 
dieser  paradiesischen  Gegend.  Das  Palmenland  haben  wir 
verlassen,  nur  eine  Zwergform  dieser  edlen  Familie,  eine 
Gconoma,  verkriecht  sich,  damit  es  uns  nicht  gar  zu  hei 
misch  werde,  in  Schatten  hoher  Liquidambar,  Ei- 
chen, Mimoseen  und  baumartiger  Farm  in  den  Schluch- 
ten, die  von  rauschenden  Waldbächen  gebildet  werden.  — 
Doch  ich  spreche  zuvor  von  der  Terra  caliente  und  ver- 
suche, meinem  Versprechen  gemäfs,  Ihnen  den  Eindruck 
zu  beschreiben ,  den  die  tropische  Natur  auf  uns  gemacht 
hat.  In  Vera cruz,  der  gefürchleten  Sanddünenküstc,  ha- 
ben wir  drei  Wochen  zugebracht ,  und  obwohl  ,  die  senk- 
rechten Strahlen  der  Sonne,  Vor-  und  Nachmittags  beson- 
ders, Rücksichten  fordern,  so  haben  wir  doch  nicht  ganz 
gefeiert  und  einigemal  die  Morgenstunden,  vorzüglich  aber 
die  Abendstunden  benutzt,  die  nächsten  Umgebungen  der 
Stadt  zu  durchstreifen  und  das  Gefundene  aufzubewahren. 
Wir  haben  ungefähr  140  Arten  an  Pflanzen  beobachtet, 
die  aber  leider  gröfstentheils  unbestimmt  geblieben  sind. 
Die  Zeit  zum  Sammeln  und  zum  Trocknen  des  Gesam- 
melten wäre  darüber  verstrichen,  hätten  wir  die  Pflanzen, 


206  

welche  eine  genaue  Bestimmung  und  Untersuchung  erfor- 
dern, wie  Gräser,  Compositae  u.  a.,  gleich  bestimmen  wol- 
len, wir  mufsten  uns  begnügen,  in  dem  beifolgenden  Ver- 
zeichnifs  nur  die  Artenzahl  bei  solchen  Familien  anzuge- 
ben. Ich  habe  im  Allgemeinen  die  Küste  von  Veracruz 
nicht  so  dürr  gefunden,  als  ich  sie  mir  vorgestellt  hatte, 
doch  steht  sie  allerdings  der  Terra  caliente  weiter  land- 
einwärts z.  ß.  schon  auf  dem  Wege  von  Veracruz 
nach  Sta  Fe,  in  einer  Entfernung  von  zwei  Stunden,  an 
Üppigkeit  weit  nach.  Dicht  vor  den  Thoren  der  Stadt 
fangen  gleich  die  von  den  Winter  -  Nordstürmen  zusam- 
mengetriebenen Sandhügel  an.  Sie  sind  bedeckt  mit  Cac- 
tus  Tuna  und  einem  dem  tomrntosus  ähnlichen  graugrü- 
nen Croton,  welche  beide  gesellig  leben  und  recht  ange- 
nehm contrastiren  mit  dem  frischen  Grün  des  Convolvulus 
maritimus,  der  mit  seinen  wurzelnden  Stengeln  ebenfalls 
grofse  Strecken  überzieht  und  unter  dem  grünen  Laube  die 
schönen  rothen  Blumen  verbirgt.  An  andern  Stellen  spie- 
len die  JSyctagineen  eine  bedeutende  Rolle,  drei  Boer- 
havien  und  eine  neue  Galtung,  der  Mirabilis  wohl  am 
nächsten  stehend,  bedeckten  mit  den  gestreckten  Stengeln 
den  Boden,  und  diese  letztere  verbirgt  der  Arachis  gleich 
ihre  Früchte  unter  die  Erde.  Eine  schöne  Commelina 
mischt  ihre  blauen  Blumen  dazwischen.  Eine  schneeweifs 
blühende  Jatropha,  hier  böses  Weib  (mala  muger)  ge- 
nannt, brennt,  gleich  unsern  Nesseln,  den  sorglos  Gehen- 
den. Wir  gehen  weiter  und  finden  ferner  den  Tribulus 
maximus ,  die  Schranhia  hamata,  ebenso  sensitiv  als 
Mimosa  pudica,  einige  Portulaceen ,  eine  krautariige  As- 
clepias,  eine  Datura,  deren  schöne  grofse  lilafarbene  Blu- 
men sich  nach  Sonnenuntergang  öffnen,  und  einen  herrli- 
chen Geruch  verbreiten,  eine  neue  Herpestes  mit  weifs- 
filzigen  Blättern,  eine  neue  Mhynchosia,  Scoparia  pro- 
cumbens  und  einige  andere  Kräuter.     Wir   steigen   an  ei- 


i>97 

nem  flachen  Sandhügel  herab  und  treten  auf  eine  feuchte 
grüne  Wiese,  die  vorzugsweise  von  Ilerpestes  Monnicria 
und  einigen  perennirenden  Gräsern  gebildet  wird,  zu  die- 
sen gesellen  sich  einige  Cyperi  und  Ambrosien.  Wir 
richten  unsere  Schritte  nach  einem  andern  Sandhügel,  der 
höher  und  steiler  ist  als  der  vorige,  da  steht  die  schöne 
Jatropha  Curcas  mit  einigen  ihrer  Schwestern,  ebenfalls 
kleinen  Bäumen,  und  ein  aller  Bekannter  aus  dem  euro- 
päischen Blumengarten  überrascht  uns,  die  Lantana  Ca- 
mara,  hier  zusammenstehend  mit  einem  uns  unbekannten 
Cithareocylum  mit  weifsen  Blumen  und  rother  Frucht. 
Wir  verlassen  den  Hügel  und  vertiefen  uns  in  ein  dichtes 
Gebüsch;  nicht  so  hinterlistig  wie  die  Jatrophen  bedroht 
uns  dort  die  Bromelia  Karatas  mit  ihren  stachligen  Blät- 
tern. Noch  finden  wir  daselbt  eine  Achania,  eine  strauch- 
artige und  eine  rankende  Sapindacee,  eine  Malpighia, 
strauchartige  Solarien,  dazwischen  eine  Art  der  schönen 
Gattung  Amphilophium ,  welche  eben  anfängt  ihre  rosen- 
rothen  Blumen  zu  entwickeln,  mit  ihr  steigen  ein  Heer 
von  Convolvulaceeii  und  eine  schöne  Asclepiadee  an  den 
benachbarten  Büschen  sich  haltend  in  die  Höhe ,  und  der 
schöne  säulenförmige  Cactus  tetragonus  mit  seinen  wohl 
8  Zoll  langen  Blumen  tritt  in  dies  Gewirr.  —  Wie 
gern  hätten  wir  noch  stundenlang  in  diesen  schönen  Ge- 
büschen verweilen  mögen,  aber  die  Dämmerung  ist  kurz, 
fast  plötzlich  tritt  der  Zeitpunkt  ein,  wo  man  nichts  mehr 
erkennen  kann,  und  nöthigt  uns  nach  Hause  zurück  zu 
kehren.  — 

Obgleich  auf  dem  gestrigen  Wege  noch  viel,  sehr 
viel  nachzuholen  wäre,  so  versuchen  wir  es  heut,  in  einer 
andern  Richtung.  Wir  gehen  über  die  schattenlose  Ala- 
meda,  den  einzigen  öffentlichen  Spaziergang  der  Veracru- 
zaner,  und  finden  an  dem  Wege  die  Martynia  diandra 
und  proboseidea,  ein  krautartiges  Crotori  mit  dreilappigen 


208  

Blättern,  die  plcbs  der  tropischen  Pflanzenwelt-  die  kraut- 
artigen Siden,    hier   und  dort  von   einer  orangenfarbigen 
Cuscuia   überdeckt,    deren  Blumen   aber  noch  nicht  ent- 
wickelt waren,  ferner  Cassia  occidentalis  und  die  schöne 
Euphorbia  marginata,    die    wegen   ihrer  weifsen   Farbe 
schon  von  weitem  in  die  Augen  fallt.    Wir  durchwandern 
eine  Vorstadt  und  befinden  uns  endlich  auf  einem  grünen 
Grasplatz  aus  perennirenden  Gräsern  bestehend,    der  sich 
vor  unsern  nordischen  Wiesen  vorzüglich  durch  den  Mangel 
an  Mannigfaltigkeit   der  Grasformen   unterscheidet;    es  ist 
ein   Gras,    welches  ganze  Strecken  einnimmt,    zwischen 
dem  nur  einzelne  andere  Gräser  und  wenige  Pflanzen  an- 
derer Familien  Platz  linden.     Ein  kleiner  Bach  führt  uns 
zu  einer  Lagune,  wo  wir  die  Villarsia  Humboldtii,  eine 
wahrscheinlich   neue   Aroidecn  -  Gattung    mit   lilafarbigen 
Blumen,    und  im  Schlamme   wurzelnd  eine  Pflanze  ohne 
Blumen  und  Frucht,    vielleicht   eine  Limnocharis  linden. 
Am  Ufer  der  Lagune  steht  mit   seinen  prächtigen  weifsen 
Blumen    Pancratium    littorale.     In   einem   Gebüsch,   an 
dessen  Rande  zwischen  der  stachligen  Bromelia  Karatas 
eine  Fuirena  und  eine   sehr   grofsblättrige  Aroidee  stehn, 
zeigt  sich    die   schöne  Daphne  Bonplandiana ,    gröfsten- 
theils  schon  mit  ihren  schneeweifsen  Früchten  bedeckt,  in- 
dem Anonaceen  und  Ficus,  durchschlungen  mit  Cucurbi- 
taceen und  Ampelideen,  nebst  vielen  andprn  Bäumen  und 
Sträuchern  die  Masse  des  Waldes   bilden.     Der  Rückweg 
führt  uns  über  eine  Trift,  auf  der  eine  himmelblaue  Gen- 
tianee  mit  blafsgrünen  Blättern  prangt.    Noch  im  Gebüsch 
bemerken  wir  die  Agave  lurida  und  Psidium  pomiferum 
mit  seinen  ekelhaft  riechenden,    aber  gewürzhaft  schmek- 
kenden  Früchten.    Acacia  cornigera  mit  ihren  einige  Zoll 
langen  blassgelben  Dornen    zieht  noch  besonders  unsere 
Aufmerksamkeit  auf  sich,   es  ist  ein  Bäumchen,    welches 
den  Wuchs  der  Ceder  vom  Libanon  hat  und   den  grünen 

Plätzen, 


209 

Plälzen,  auf  denen  es  zerstreut  stehend  vorkommt,  einen 
ganz  eigenen  Charakter  verleiht,  aber  diese  und  einige  an- 
dere Mimoseen  haben  in  dieser  Jahreszeit  weder  Blumen 
noch  Frucht. 

So  verstrich  ein  Tag  nach  dem  andern,  und  ein  jeder 
brachte  etwas  Neues,  doch  werden  Sie  sich  wundern,  dafs 
ich  nicht  von  Palmen ,  Favrnkräutern  und  Orchideen  ge- 
sprochen habe,  aber  die  erste  Familie  ist  nur  durch  we- 
nige S lamme  der  Cocos  nueifera  repräsentirt,  welche  bei 
den  Ranchos  oder  Höfen  um  die  Stadt  eultivirt  werden; 
die  beiden  letzten  Familien  sind  uns  aber  gar  nicht  zu 
Gesicht  gekommen,  ebensowenig  wie  Moose  und  Flechten. 
So  können  wir  auch  von  Fucoideen  gar  nichts  berichten 
denn  das  Meeresufer  ist  überall,  wo  ich  es  sah,  sandig 
und  also  der  Entwickelung  ihrer  Formen  nicht  günstig, 
Ulva  Lactuca  ist  die  einzige,  welche  an  Gemäuer  vom 
Meere  bespült  vorkommt.  Wohl  mögen  die  Korallenriffe 
welche  die  Rheede  von  Veracruz  beschützen  und  zu- 
gleich den  einlaufenden  Schiffen  Gefahr  drohen,  andere 
Arten  hervorbringen  ,  sie  zu  besuchen  fanden  wir  aber 
nicht  Gelegenheil.  Meeresufer  -Phanerogamen  haben  wir 
ebensowenig  beobachtet,  das  Ufer  ist  pflanzenlos,  entwur- 
zelte Bäume,  durch  die  Nordstürme  angetrieben,  liegen 
zerstreut  umher,  und  eine  Unzahl  von  Krabben,  die  auf 
ihren  langen  Füfsen  über  den  Boden  hinzuschweben  schei- 
nen und  menschenscheu  ihre  Schlupflöcher  suchen,  bele- 
ben diese  Oede. 

Aus  dieser  Skizze,  lieber  Freund,  werden  Sie  sich 
schon  erklären  können,  wie  leid  es  mir  thun  mufste, 
durch  mancherlei  Umstände  gezwungen,  das  erste  tropi- 
sche Land,  was  ich  in  der  Nähe  sah,  so  bald  verlassen 
zu  müssen;  aber  es  war  ein  Trost,  dafs  die  blauen  und 
weifsen  Berge,  die  vor  uns  lagen,  uns  auch  eine  reich« 
Ausbeute  versprachen. 

4r  Bd.  2s  Heft.  17 


210  

Lassen  Sie  mich  mir  flüchtig  auf  die  zwei  Tage 
unserer  Reise  hierher  zurückblicken,  die  so  reich  an  Ge 
missen  und  Entbehrungen  waren.  Zum  erstenmal  betrat 
ich  einen  tropischen  Urwald,  aber  ich  mufste  mich  un- 
thälig  in  meiner  Lilera,  von  zwei  Maulthieren  gelragen, 
liegend,  durch  dies  Land  tragen  lassen.  Nur  auf  wenige 
Minuten  oder  Viertelstunden  war  es  uns  erlaubt  sie  zu 
verlassen  und  zu  ergreifen,  was  gerade  da  war.  Kaum 
mochten  wir  eine  gute  Stunde  Veracruz  verlassen  haben, 
als  uns  ein  dichter  Wald,  aus  den  mannigfaltigsten  Baum, 
formen  bestehend ,  in  seine  Schatten  aufnahm.  Nennen 
kann  ich  sie  nicht,  aber  viele  sind  mir  noch  im  Gedächt- 
nifs,  unter  ihnen  viele  Leguminosen  und  ein  schlanker 
PhylJanthns  mit  doppelt  gefiederten  Blättern.  Wir  ka- 
men an  einen  Sumpf,  da  prangten  Panvratium  Ulorale, 
die  schöne  Helicoiria  Bihai  mit  ihren  orangefarbenen 
Blumenscheiden  und  weit  üppiger  als  bei  Veracruz  unser 
neues  Aroiden  -  Genus.  Es  geht  einen  Hügel  hinan,  da 
bedeckte  ein  Gonolobns  mit  grüner  gewimperter  Blumen- 
krone und  starkgerippter  zur  kleinen  Blume  unverhältnifs- 
mäfsiger  Frucht  die  Büsche,  da  flattern  tausend  Schmet- 
terlinge von  den  schönsten  Formen  und  Farben.  Endlich 
treten  wir  aus  dem  Walde  in  eine  Savane;  diese  Verän- 
derung der  Scene  hatte  etwas  ungemein  Wohlthuendes 
für  mich.  Es  war  eine  Wiese  so  frisch  und  grün,  wie 
ich  sie  mir  nicht  gedacht  hatte,  durchwirkt  mit  goldgeU 
ben  Sonvitalien  oder  ähnlichen  Blumen.  Diese  weile  freie 
Gegend,  von  flachen  Hügeln  durchzogen,  wird  begränzt 
von  niedern  Waldhöhen,  hinter  denen  die  Berge  der  me- 
xicanischen  Cordilleren,  der  Cofre  de  Perote  und  der 
schneebedeckte  Volcan  de  Orizaba  majestätisch  her- 
vorragen. Schöngeformte  Baumgruppen,  meist  aus  Mimo- 
sen bestehend,  liegen  wie  Inseln  in  der  grünen  Fläche. 

Ich  fürchte,    Sie  durch  Schilderungen   der  Art  zu  er* 


211 

müden,  deswegen  übergehe  ich  die  Gegend  von  Sanla 
Fe,  welches  auf  dem  eben  erwähnten  grünen  Plane  liegt, 
bis  nach  Marantial,  wo  wir  unser  Nachtquartier  bei  ei 
nem  Rancho  aufschlugen  und  bis  Puenle  del  Hey. 
Aber  der  Wald,  der  zwischen  Puente  und  Plan  del 
Rio  liegt,  ist  zu  schön,  als  dafs  ich  ihn  mit  Stillschwei- 
gen übergehn  könnte.  Aber  es  fehlen  mir  wieder  Worte 
ihn  zu  schildern.  Bäume  sali  ich  unbekannter  Art,  gegen 
welche  unsere  gröisten  Eichen  nur  Zwerge  sind.  Aber 
der  Weg  war  gut  und  eben,  unsere  Maulthiere  giengen 
ihren  guten  Schritt,  wir  konnten  nur  sehn  und  staunen, 
aber  an  Sammeln  nicht  denken;  höchstens  waren  unsere 
Literenführer ,  die  nebenher  rillen,  zuweilen  so  gefällig, 
uns  auf  unsere  Bitte  einen  Zweig  einer  blühenden  Aca- 
cie  abzubrechen.  Mit  jedem  Blicke  sähe  ich  Neues,  bald 
war  es  eine  Agave,  weder  americana,  noch  lucida,  die 
in  Blüthe  geschossen  war,  bald  eine  Bauhinia,  die  an 
einem  Baume  aufsteigend ,  von  einem  andern  ihre  schlan- 
ken Äste  herabfallen  liefs,  bald  Loranthen,  welche  mit 
ihren  Wurzeln  Acacien  und  andere  Bäume  umklammer- 
ten. —  So  kamen  wir  reich  an  Erinnerung  des  Gesehe- 
nen, aber  arm  an  gesammelten  Pflanzen  in  Plan  del 
Rio,  welches  in  einer  überaus  mahlerischen  Gegend  liegt. 
Hier  wächst  in  grofser  Menge  die  Quina  blanca,  wel- 
che hier  zu  Lande  bei  Wechsel  fiebern  und  andern  Krank- 
heilen der  China  häufig  subslituirt  wird.  Es  ist  aber  we- 
der eine  Cinchona,  noch  ist  sie  mit  dieser  Gattung  ver- 
wandt, sondern  nach  unsern  später  hier  angestellten  Un- 
tersuchungen Croton  Eluteria  Sw.  Erst  die  botanische 
Bestimmung  brachte  mich  darauf,  dafs  es  ja  ein  und  die- 
selbe Pflanze  sei  mit  unserer  Cascarüle,  aber  unter  die- 
sem Namen  ist  sie  hier  nicht  bekannt,  doch  nannte  mir 
ein  Apotheker,  mit  welchem  ich  darüber  sprach,  die 
Pflanze,   von  welcher  die  Quina  hlanca  komme,   Croton 

17* 


212  

aromaticum.  Plan  tlel  Rio  liegt  schon  bedeutend  höher 
und  kühler,  wie  unsere  Barometer-  uod  Thermometer-Be- 
obachtungen lehrten.  Palmen,  deren  wir  besonders  zwi- 
schen Santa  Fe  und  Puen  te  del  Rey  eine  Art  sahen, 
bemerkten  wir  hier  nicht.  Leider  konnten  wir  den  Über 
gang  aus  der  Tierra  caliente  in  die  Tierra  templada  nicht 
beobachten,  weil  wir  den  Weg  von  Plan  del  Rio  nach 
Jalapa  in  der  Nacht  zurücklegten,  aber  an  der  kühleren 
Luft  bemerkten  wir  bald,  dafs  wir  uns  in  höheren  Regio- 
nen befänden.  Morgens  5  Uhr  waren  wir  in  Encero, 
wo  wir  die  ersten  Eichen  bemerkten,  noch  einige  Stun- 
den und  wir  waren  in  Jalapa.  —  Nächstens  erhalten 
Sie  auch  eine  Skizze  der  Tierra  templada,  vielleicht  auch 
ein  Bruchstück  von  der  der  Tierra  fria,  nämlich  die  Be- 
schreibung einer  Reise  auf  den  Volcan  de  Orizaba.  — 


Zweiter  Bericht  über  die  Gegend  um  Ja- 
lapa und  Excursion  auf  den  Volcan  de 
Orizaba. 


Jalapa  15.  Nov.  1828. 

Schon  über  3  Monate  sind  wir  am  östlichen  Abhänge 
des  Plateau's  von  Anahuac  in  dem  schönen  Klima  der 
mexicanischen  Tierra  templada  und  sehn  von  einer  Höhe 
von  etwa  4000  F.  östlich  unter  uns  den  von  allen  Berg- 
bewohnern gefürchleten  Strich,  der  vom  Golf  bespült  wird, 
westlich  die  hohe  Cordillere  des  Orizaba,  die  als 
eine  hohe  Vormauer  im  kegelförmigen  weit  in  die  Schnee- 
region ragenden  Citlaltepetl  oder  Volcan  de  Orizaba 
und  dem  rauhen  langgestreckten  Nauhcampatepetl  oder 


213 

Cofre  de  Perote  sich  von  Süden  nach  Norden  zieht 
und  so  die  hohe  Bergvesle  begränzt.  —  Ich  habe  Ihnen 
in  meinem  vorigen  Briefe  eine  Schilderung  der  Pflanzen- 
natur der  Tierra  templada  versprochen,  welche  ich  in  die- 
sem versuchen  will.  Ehe  ich  aber  damit  beginne ,  mufs 
ich  einige  Worte  über  das  Clima  vorausschicken.  Ja- 
lapa,  von  der  heifsen  Küste  und  dem  ewigen  Schnee  des 
Orizaba  fast  gleichweit  entfernt,  kennt  weder  das  eine 
noch  das  andre  Extrem  in  der  Temperatur.  Im  Monat 
August  iiel  das  Thermometer  weder  unter  16  °C,  noch 
slieg  es  über  25  °C.  Dabei  ist  die  tägliche  Vacillation 
vom  Minimum  und  Maximum  der  Temperatur  weder  so 
gering  wie  in  der  Tierra  caliente,  wo  gerade  das  unaus- 
gesetzt Andauernde  der  Hitze  das  den  Ankömmling  be- 
sonders Belästigende  ist,  noch  ist  sie  so  grofs  wie  auf 
der  centralen  Hochebene,  wo  kalte  Nächte  und  Morgen 
mit  warmen  Tagen  abwechseln.  Eben  so  wenig  ist  der 
Unterschied  der  Temperatur  im  Sonnenschein  und  im 
Schatten  so  grofs  als  in  der  dünnen  Luft  des  7  bis  8000 
Fufs  hohen  Plateaus,  wo  man  aus  dem  erstem  in  letztern 
tretend,  glaubt,  plötzlich  von  Kellerluft  umgeben  zu  sein. 
Das  einzige,  was  die  Tierra  templada  am  östlichen  Ab- 
hänge des  mexicanischen  Andesrückens  besonders  einem 
Naturforscher  unangenehm  macht,  ist  der  allzuviele  Re- 
gen. Die  Morgen  sind  in  der  Regel  klar,  die  Luft  ist 
dabei  so  durchsichtig,  dafs  man  den  mehrere  Tagereisen 
entfernten  Orizaba  in  der  gröfsten  Reinheit  sieht.  Aber 
schon  um  10  Uhr  Vormittags  und  oft  schon  früher  bilden 
sich  am  Orizaba  und  Cofre  de  Perote  Wolken,  bald 
darauf  auch  an  den  niedern  Bergen;  es  schickt  sich  bald 
zum  Regen  an  und  er  erfolgt  auch  Nachmittags  häufig 
bald  in  geringen ,  bald  in  starken  Güssen.  Gegen  Abend 
aber  klart  es  sich  wieder  auf.  Seilen  sieht  man  Nach- 
mittags   die  entfernten   Gebirge,    oft    aber  habe    ich   den 


214  

weifsen  Kegel  des  Volcan  de  Orizaba  in  mondhellen 
Nächten  ganz  klar  gesehn.  Das  ist  die  normale  Witte- 
rung im  Sommer:  es  fehlt  indefs  nicht  an  Ausnahmen 
von  der  Regel;  es  ist  nichts  seltenes,  dafs  3  —  4  Nichtre- 
gentage  auf  einander  folgen,  und  eben  so  geschieht  es 
zuweilen,  dafs  es  mehrere  Tage  und  Nächte,  nur  von  kur- 
zen Zwischenräumen  unterbrochen,  regnet.  Vom  Winter, 
den  ich  nicht  kenne,  sage  ich  Ihnen  nichts,  als  dafs  der 
Schnee  in  Jalapa  eine  Seltenheit  ist,  die  oft  eine  lange 
Reihe  von  Jahren  nicht  beobachtet  wird.  An  Regen  fehlt 
es  auch  in  dieser  Jahreszeit  nicht.  —  Aus  Gründen,  die 
ich  hier  nicht  entwickeln  kann,  glaube  ich,  dafs  es  das 
Vorherrschen  des  atmosphärischen  Wassers  ist,  welches 
eine  so  grofse  Mannigfaltigkeit  in  den  Pflanzenformen 
der  Tierra  templada  hervorbringt.  Ich  wage  keine  pflan- 
zentopographische Classification  und  führe  Sie  auf  ver- 
schiedenen Wegen  durch  die  Umgebungen  der  lieblichen 
Bergstadt,  mit  der  Überzeugung,  dafs  diefs  die  einzige  mir 
mögliche  Art  ist,  Ihnen  ein  Bild  unsrer  Flor  zu  geben. 
Welch  ein  Unterschied  zwischen  Vera  er  uz  und  Jalapa. 
Dort  kann  man  Wochen  und  Monate  sein,  wenn  man  sich 
blos  auf  die  innere  Sfadt  beschränkt,  was  bei  der  drük 
kenden  Hitze  und  dem  gänzlichen  Mangel  an  grünen  öf- 
fentlichen Spaziergängen  wohl  oft  geschehen  mag,  ohne 
auch  nur  etwas  mehr  Vegetation  zu  sehn,  als  ein  Paar 
kleine  Pflänzchen,  die  zwischen  dem  Steinpflaster  hervor- 
sprossen, oder  einen  gegliederten  Cactus,  der  aus  dem  Ge- 
mäuer eines  Kirchthums  hervorwächst.  Kaum  in  einem  oder 
dem  andern  Hofraume  sieht  man  einmal  eine  Gruppe  von 
Bananen  oder  einen  einzelnen  Baum,  der  aus  der  Wild- 
nifs  hierher  verpflanzt  wurde.  Die  Aussicht  von  der  Aso- 
tea  oder  dem  platten  Dache  eines  Hauses  ladet  auch  den 
Fremdling,  den  merkanlilischer  Gewinn  herführte,  eben 
nicht  sehr  zur  Betrachtung  der  Umgegend  ein,    die  nicht 


215 

so  arm  ist  als  sie  von  weitem  aussieht.  Wie  ganz  an- 
ders in  Jalapa!  Da  öffnen  sich  innerhalb  der  an  einem 
Bergabhange  liegenden  Sladt  die  malerischsten  Aussichten. 
Die  niedrigen  Häuser  sind  häufig  durch  Gärten  gelrennt, 
sie  sind  umschattet  von  Bananen,  Orangen,  Papayas,  Chi- 
rhroyas,  die  von  Grenadillas  umschlungen  sind.  Wir  tre- 
ten in  den  dunkeln  Schatten  hoher  Umzäunungen.  Da 
stean  ohne  Ordnung  vermischt  eine  dicklauhige,  baumar- 
tige Erythrina,  deren  dunkles  Laub  mit  dem  hellen  fast 
iib  gelbliche  spielendem  der  Bocconie  auf  eine  ausnehmend 
sdiöne  Weise  contrastirt,  die  Datum  arborea  stets  mit 
ilren  langen,  duftenden  Blumen  behangen  neben  einer 
s'arren  Yucca,  eine  Achania  mit  prächtig  blutrothen  Blu- 
nen  neben  dem  weifsblühenden  Hollunder,  der  dem  Eu- 
npäiscben  sehr  ähnlich  sieht.  Über  diesen  erhebt  sich 
eine  üppig  emporgeschossene  Gruppe  Phmtanos  oder  Ba- 
muen.  Aus  dem  Schatten  dieser  Hecken  treten  wir  in 
Filder  von  Mays,  dessen  Höhe  wohl  15  Fufs  übersteigt 
uid  der  reichlich  Korn  und  grünes  Futter  liefert.  Die 
IVJaysfelder  öffnen  sich  und  wir  treten  auf  eine  Wiese  von 
nannigfaltigen  Paspalev,  Kyllingen  und  blühenden  Kräu- 
tern gebildet.  Eine  schöne  goldgelbe  Chamaecrisia  steht 
lier  neben  dem  Heer  von  purpurrolhen  Cupheen,  Zwi- 
schen ihnen  begegnet  uns  ein  alter  Bekannter,  die  Pru 
iclla  vulgaris  häufig,  blaue  SLsyrincJiien,  weifse  LcpeckL 
rien,  eine  Swertia  mit  grünlichen  Blumen  neben  der 
prächtigen  seharlachrothen  Houstonia.  Über  diese  niedern 
Kräuter  erhebt  sich  eine  zierliche  Distel  mit  feuerrothen 
Biüthenköpfen.  Wir  nehmen  die  Richtung  gegen  einen 
mit  Gebüsch  bedeckten  Hügel.  Da  glänzt  uns  schon  von 
fera  die  Duranta  jalapensis  mit  ihren  langen  goldgelben 
FrLchttrauben  entgegen.  Wir  treten  näher;  da  versperrt 
uns  die  stachlige  Mimosa  sensitiva  mit  fleischfarbigen 
Blüthenrispen    den    Weg,    an  welchen    die    purpurrothe 


216  

Lopezla  hirsuta  sich  aufrecht  hält.  Wir  machen  uns 
Platz  durch  das  Gebüsch  und  finden  eine  schöne  Polyga 
leen  -  Gattung  Momiina ,  einen  Strauch  mit  dunkelblauen 
Blüthentrauben  und  schwarzen  Beeren.  Blaue  und  rothe 
Convolvidi  und  orangenrothe  Ipomoeen,  mit  ihnen  eine 
weniger  ansehnliche  Valeriana  winden  an  diesem  Ge- 
sträuch empor.  Auch  eine  Lilienform  gesellt  sich  hier 
den  windenden  Pflanzen  zu:  Ahtroemerien  mit  roserro- 
then  und  Scharia chrothen  mächtigen  Dolden  hängen  her 
von  den  hohen  Sträuchern  der  Duranta  jalapensis  hercb. 
Eine  der  prächtigsten  Blumen  aber,  die  wir  hier  findei, 
ist  eine  Lamouronxia  mit  langen,  scharlachrothen  Blüthei- 
trauben  und  fein  gelheilten  Blättern;  neben  ihr  die  sehöi- 
ste  Iridee,  die  Tigridia  Pavonia.  Auch  die  Georgine 
coccinea  finden  wir  da,  mit  den  Sträuchern  über  die  nie- 
drigen Pflanzen  hervorragend.  Nur  schwer  können  w.r 
uns  von  diesem  schönen  Gebüsch  trennen  und  uns  zun 
Rückwege  entschliefsen.  Wir  sehn  uns  in  den  Maysfeldem 
nach  den  Unkräutern  um  und  finden  gelbblühende  Synaa- 
thereen,  Heliopsides,  Wedelten  und  andere  vorherrschen!. 
Statt  unserer  Viola  arvensis  wächst  hier  ein  niedliche» 
Jonidium  mit  himmelblauer  Blume  und  neben  ihm  der 
Gongylocarpus  rubricaulis.  Der  Schatten  der  Erythri- 
nen,  Maulbeerbäume,  der  Achanien  und  baumartigen  Ur- 
tieeen,  mit  hohen  platanenblättrigen  Jatrophen  vermischt, 
nimmt  uns  wieder  auf  und  so  gelangen  wir  mit  Teiche? 
Beute  zu  Hause  an. 

Solche  Erndte  macht  uns  zu  Hause  viel  Arbeit;  doch 
können  wir  uns  nicht  versagen  am  andern  Tage  wiedar 
und  zwar  nach  einer  andern  Richtung  auszugehn.  Vir 
besuchen  zuerst  einen  südlich  von  der  Stadt  gelegeren 
Teich,  der  in  einem  Kessel  liegt.  An  seinem  Ufer  schrei- 
tet einsam  die  schwanenweifse  Ardea  Leuce  einher.  Da 
sehn  wir  eine  Antndo ,    die  unserer  Phragmites  ähnlich, 


217 

aber  viel  höher,  eine  Typha.  welche  kaum  von  unserer 
latifolia  zu  unterscheiden  ist.  Neben  diesen  bekannlen 
Formen  finden  wir  aber  auch  viel  Neues,  ein  Polygonum 
mit  scharfem  Stengel  und  weifsen  Blumen,  eine  Hete- 
ranthera,  die  grofse  Strecken  einnimmt;  zwischen  ihnen 
erhebt  sich  eine  unbekannte  Acanthacee,  mit  kleinen 
weifsen  Blumen.  Am  Rande  des  Teichs  finden  wir  ein 
kleines  Hypericum,  eine  Herpestes  und  das  niedliche, 
kriechende  Micranthemum  orbiculatum ,  welches  ganze 
Rasen  bildet.  —  Wir  verlassen  den  Teich  und  steigen 
am  Abhänge  des  Kessels,  in  welchen  er  liegt,  durch  Bac- 
cÄö/7.$gebüsche  hinan  und  gehn  auf  einen  Wald  zu.  Zu 
der  Baccharis ,  (wahrscheinlich  jalapensis  H.  B.  et  K.) 
einer  von  den  wenigen  geselligen  Pflanzen,  die  hier  vor- 
kommen, gesellen  sich  noch  andre  strauchartige  Synanthe- 
reen.  Endlich  haben  wir  den  Wald  erreicht.  Eine  hohe 
baumartige  Clethra  steht  da  in  voller  Blülhe.  Im  dun- 
keln Schatten  der  mächtigen  Liquidambar  und  Eichen 
wachsen  niedliche  Hydrocotylen  und  eine  Sanicula,  mit 
ihnen  auch  eine  Chimophila  mit  grofsen  weifsen  Blumen 
und  dunkelgrünen  Blättern.  Aber  welch  ein  Anblick!  — 
Die  Stämme  der  Liquidambar  und  Eichen  und  vieler  an- 
deren, die  wir  nicht  erkennen,  sind  mit  einer  Schaar  von 
Orchideen,  Piperaceen  und  Farrnkräutern  bedeckt,  ihre 
Aste  bis  in  die  höchsten  Verzweigungen  mit  Loranthen 
und  vielgestaltigen  prachtvollen  Tillandsien.  Es  giebt 
kein  erstaunenswürdigeres  Bild  der  Üppigkeit  tropischer 
Vegetation  als  einen  solchen  Wald.  Welch  ein  Unterschied 
zwischen  einem  nordischen  Buchenwalde  und  einem  Walde 
der  mexicanischen  Tierra  templada!  Dort  nimmt  ein  Pflan- 
zenzug ganze  grofse  Strecken  ein,  nur  den  Gipfeln  kann 
das  belebende  Licht  Leben  entlocken;  die  Stämme  sind 
glatt  und  kaum  von  einigen  Leeideen  bedeckt.  Im  Schat- 
ten des  Waldes  grünt  nichts,  als  wo  die  Mittagssonne  ei- 


218  — 

nige  gebrochene  Strahlen  herabschickt,    die   zarte  Aceto- 
sella:    oder  wo  der  Baum  lichter  steht,    da   nimmt   eine 
andre  gesellige  Pflanze,    die  Heidelbeere  den  Boden  ein, 
alles  andre  Pflanzenleben  verdrängend.    Und  so  giebt  eine 
oder  höchstens    zwei  Pflanzenarten   der   Gegend  ihren   ei- 
genthümlichen  Charakter,  während  hier  eine  Mannigfaltig- 
keit herrscht,    die  ans  Unendliche  gränzt.     Wo  das  Auge 
hinblickt,  da  ist  Leben.     Nicht  der  kühle  Boden  und  die 
verkohlende  Rinde  der  Bäume  allein  giebt  den  schönsten 
Pflanzenformen  Nahrung,  sogar  zarte  noch  grünende  Blät- 
ter werden  von  kriechenden   Moosen  bedeckt,    oder  ent- 
locken den  Millionen  herabfallenden  Saamen    der  Loran- 
then  und    Tillandsien  ihren  ersten    Keim.     Die    Saamen 
dieser  zwei  letzten  Gattungen  sind  beide  auf  verschiedene 
Weise  von  der  Natur  zum  Haften  geschickt  gemacht,  kei- 
men auf  einem  Boden,   der  ihnen  nur  Feuchtigkeit  geben 
kann  und  fallen  nach  der  Entwicklung  ihrer   ersten  Blätt- 
chen und  Würzelchen   durch  eigene  Schwere   oder    vom 
Regen  abgespült   an  günstigere   Stellen,    die  ihnen    eine 
bleibende  Stätte  sichern.     Wir  vertiefen  uns  immer  mehr 
in  den  Wald,  dem  Rauschen  eines  Wassers  folgend.     Da 
finden  wir  die   edelste    Pflanzenform,    mit  der  die    Natur 
diese  Region  ziert,    die  Farrenbaume.     Sie  vereinigen  in 
sich  den  edlen  Wuchs  der  Palmen  mit  der  Zartheit  ihrer 
niedern  Brüder.     Beides  wird  in  ihnen  zu   einem  Dritten 
verschmolzen,    dem    nichts    in     der    ganzen    Pflanzenwelt 
gleichgestellt  werden  kann.  Das  ist  ein  Bild,  welches  ich 
von  Rugendas  ausgeführt  sehn   möchte.     Der  Saum  eines 
solchen  Waldes  von   Liquidambar ,    Eichen,   Ingen  und 
zartgefiederten   Mimosen,    in    deren    Schatten    baumartige 
Farrerikrüuter   mit  ihren    breiten    Kronen    sich    erheben, 
die    3  —  4    klafterhohen  Stämme    derselben    mit    zarten 
moosarligen   Trichomanen  dicht  bedeckt;   zwischen  ihnen 
Gruppen  zierlicher  Zwergpalmen  mit  gefiederten  Blättern 


219 

und  schwarzen  Fruchtlrauben ,  die  an  corallenrolhen  Stie- 
len sitzen.  Wir  steigen  an  einem  dunkeln  Abhänge  hinan 
und  suchen  lichtere  Stellen.  Da  befinden  wir  uns  auf  ei- 
ner Anhöhe,  die  mit  Melastomen,  Rhexien,  Laurineen 
und  Myrtaceen  bedeckt  ist,  von  denen  rankende  Sapin- 
daceen  und  windende  Banisierien  mit  purpurrothe n  u  nd 
orangefarbigen  Blumen  herabhängen:  den  Boden  bedeckt 
das  frische  Grün  der  Moose  und  Lycopodien  mit  Ane- 
micn  und  andern  Farrenkräutern  untermischt.  Auch  eine 
bekannte  Form  von  Farrnkräutern,  die  Pteris  aquiüna  be- 
gegnet uns;  an  ihr  hält  sich  eine  strauchartige  Ctiphea 
mit  grofsen  purpurnen  Blumen.  Wir  folgen  dem  Rücken 
des  Gipfels  und  befinden  uns  endlich  wieder  in  der  Nähe 
der  Stadt.  — 

Ganz  in  der  Nähe  von  Jalapa  ist  kein  höherer  Berg 
als  der  Macultepec  westlich  von  der  Stadt  gelegen,  der 
sich  auch  nur  600  Fufs  über  Jalapa  erhebt,  Aber  wei- 
ter im  Westen,  nach  dem  Fufse  des  Co  Ire  de  Perote 
hin  liegen  höhere  Berge,  nach  denen  ich  mich  schon 
lange  hinsehnte.  Endlich  unternahm  ich  den  Weg  nach 
San  Andres.  Er  führte  mich  durch  ein  herrliches  Thal, 
in  welchem  Farrnbäume  von  ausnehmender  Schönheit 
grünen,  einen  Abhang  hinan,  an  welchem  mir  viele 
Pflanzen  begegneten,  die  in  der  Nähe  von  Jalapa  nicht 
vorkommen;  unter  diesen  ein  strauchartiger  Croton  mit 
grofsen  herzförmigen  Blättern,  eine  Ternstroemie  mit 
weifsen  Blumen,  die  denen  des  Theestrauches  sehr  ähn- 
lich sehn  nnd  eine  Gleichenia,  die  ersle  und  einzige, 
die  wir  bis  jetzt  gefunden  haben.  Das  Dörfchen  San 
Andres  mag  etwa  5000  Fufs  über  der  Meeresfläche  lie- 
gen. Es  ist  schon  merklich  kühler  daselbst  als  in  Ja- 
lapa. Der  Plantano  de  Guinea,  der  in  Jalapa  noch 
ziemlich  häufig  gebaut  wird,  gedeiht  hier  nicht  mehr. 
Der  Regen  hinderte  mich  an  demselben  Tage  noch  etwas 


220  

zu  unternehmen  Am  folgenden  aber  bestieg  ich  einen 
der  höhern  Berge  der  Umgegend,  den  Serro  Colorado, 
der  das  Steigen  reichlich  belohnte.  Er  hat  bis  zur  Spitze 
Maysfelder ,  die  umgeben  sind  von  einem  Walde  von 
Hainbuchen,  Erlen,  Eichen,  Clcthren,  Melastomen,  Vac- 
cinien.  Zwischen  diesem  Gebüsch  wachsen  mehrere  Hy- 
perica, ein  Ascyron,  eine  Fuchsia  mit  niedlichen  rothen 
Blumen.  Zu  den  schönsten  Pflanzen,  die  sich  fanden,  ge- 
hörte auch  ein  hohes  Eryngium  und  ein  eben  so  schönes 
Botrychium.  Auch  die  Gattung  Carex  bekam  hier  einen 
Zuwachs  von  mehreren  Arten.  Auf  dem  Rückwege  fand 
sich  in  den  Maysfeldern  häufig  eine  Castillcja.  Obgleich 
ich  wohl  mit  meiner  Ausbeute  zufrieden  sein  konnte,  so 
war  doch  mein  Wunsch  Nadelholzwälder  zu  sehen,  unbe- 
friedigt geblieben.  Die  Msiastomen  und  Rhexien,  Pflan- 
zenformen, die  ausschliefslich  der  Tierra  templada  zukom- 
men, hatten  mich  bis  zur  Spitze  des  Berges  nicht  verlas- 
sen. —  Doch  ich  sollte  sie  bald  sehn  die  herrlichen  Na- 
delholzwälder der  mexicanischen  Tierra  fria.  Die  Hoffnung, 
die  ich  in  meinem  vorigen  Briefe  aussprach,  ist  in  Erfül 
lung  gegangen:  ich  kann  Ihnen  schon  die  Relation  einer 
Reise  durch  einen  Theil  der  Tierra  fria  nach  einem  der 
beschneiten  Riesen  der  mexicanischen  Cordilleren  geben. 
—  Es  war  am  4ten  September,  wo  unser  4,  Lange  von 
Worms,  in  dessen  Hause  in  Veracruz  wir  während  un- 
seres Aufenthalts  daselbst  die  gastfreundlichste  Aufnahme 
genossen,  ein  Engländer  Boord,  Deppe  lind  ich  die  Rosse 
sattelten,  um  den  Citlaltepetl  oder  Volcan  de  Ori- 
zaba  zu  besleigen.  Den  Erkundigungen  zufolge,  die  wir 
über  den  Weg  eingezogen  hatten,  mufsten  wir  nach  dem 
Puebla  de  San  Andres  Chalchicomula ,  welches 
auf  der  Hochebene,  westlich  vom  Volcan  liegt.  Der  nächste 
Weg  wäre  nun  wohl  gewesen  durch  den  Strich  der, Tierra 
caliente,  welcher  östlich  am  Fufse   des  Berges  liegt.     An 


221 

demselben  Tage  aber,  der  zur  Abreise  bestimmt  war,  liefs 
uns  ein  Freund,  der  in  diesem  Striche  wohnte,  sagen,  die 
Wege  seien  durch  den  vielen  Regen  ungangbar  worden, 
er  rathe  daher  zur  Reise  über  Perole.  Mir  war  der 
Tausch  eben  recht,  denn  dieser  letztere  Weg  versprach 
uns  einen  längeren  Aufenthalt  auf  dem  Plateau,  welches 
ich  noch  nicht  gesehn  hatte.  Unser  Entschlufs  war  bald 
gefafst,  des  Freundes  Rath  zu  befolgen,  und  so  verliefsen 
wir,  begleitet  von  einem  der  Wege  kundigem  Manne,  aus 
San  Andres  Chalchicomula  zu  Pferde,  zweien  In- 
dianern zu  Fufs  und  zwei  Laslthieren,  Nachmittags  um 
3  Uhr  Jalapa,  stets  aufwärts  dem  kalten  Andesrücken  zu 
trabend.  Bald  gesellten  sich  zu  den  Eichen  die  Ellern, 
das  Unterholz  bildeten  Ternstroemicn ,  Mclastomen  und 
Crotones.  Hinter  San  Miguel  del  soldado  fangen  die 
Fuhren  an  einzeln  aufzutreten.  Sie  nehmen  immer  mehr 
und  mehr  zu,  bis  sie  bei  la  Joya,  wo  wir  in  der  Dun- 
kelheit ankamen,  vorherrschen.  Bald  nach  unserer  An- 
kunft machte  ich  die  für  uns  alle  und  besonders  für  mich 
sehr  traurige  Bemerkung,  dafs  mein  Barometer  von  ganz 
vorzüglicher  Construction ,  das  Geschenk  eines  verehrten 
Freundes  in  der  Heimath,  zerbrochen  war.  Das  Maulthier 
welches  ich  ritt ,  war  ein  Harttraber ,  ich  glaubte  daher 
am  besten  zu  thun,  wenn  ich  das  Instrument  einem  unse- 
rer Indianer  anvertraute ,  es  ihm  aufs  sorgfältigste  anem- 
pfehlend, und  so  war  es  am  ersten  Tage,  an  welchem  ich 
es  fremden  Händen  anvertraute,  nnbrauchbar  und  sogar 
in  diesem  Lande  irreparabel  geworden,  da  es  von  einer 
complicirten  Construction  ist,  der  einzige  Nachtheil,  den 
diese  Erfindung  des  Mechanikers  Bunten  in  Paris  zu  ha- 
ben scheint.  Es  ist  wirklich  hart,  in  einem  Lande  zwi- 
schen den  Wendekreisen,  wo  der  Druck  der  Luft  so  con- 
stant  ist,  und  gerade  auf  einer  Reise  nach  dem  Orizaba 
den  Höhenmesser  zu  verlieren. 


222  

La  J o y a  liegt  etwa  6000 F.  über  dem  Meeresspiegel, 
rings  umher  von  chaotisch  übereinander  gethürmten  Ba- 
saltmassen umgeben.  Malpays  nennen  die  Eingeborenen 
mit  Recht  den  Strich  von  la  Joya  bis  las  Vigas,  der 
nach  Humboldt  wohl  einem  Seitenausbruch  des  Nauhcam- 
patepetl,  der  auf  seiner  Höhe  nicht  vulkanisch  ist,  seine 
heutige  Gestalt  verdankt.  Nur  Kiefern  treiben  ihre  Wur- 
zeln zwischen  die  gestaltlosen  Massen  und  eine  Art  der 
Gattung  Agave  mit  einfachem  Stengel  und  dichter  Traube, 
die  voll  grüner  Früchte  sitzt.  Diese  Pflanzenform  pafst 
recht  eigentlich  zu  dem  Gestein.  Dagegen  contrastiren 
die  zierliche  Lamourouxie  mit  scharlachvother  Traube, 
die  wir  schon  bei  Jalapa  bemerkten,  die  Castillefen, 
die  Geranien  mit  grofsen  blauen  Blumen,  die  Polcmonien 
und  Eryngien  auf  eine  eigentümliche  Weise  mit  der  sie 
umgebenden  unbelebten  Natur.  Ein  alter  Bekannter  aus 
Europa,  die  gemeine  Schafgarbe,  sagt  uns,  dafs  wir  eine 
andre  Region  betreten  haben,  als  wo  die  vielfarbig  glän- 
zenden Tillandsien  und  Epidendra  in  Masse  und  Schön- 
heit mit  einander  wetteifern.  Gerste,  die  in  der  Höhe  von 
Jalapa  nicht  in  Aehren  schiefsen  soll,  haben  wir,  wo  es 
der  Boden  erlaubte,  schon  bei  la  Joya  gesehn;  bei  las 
Vigas,  wo  uns  Malpays  verläfst  und  die  Landschaft 
sich  gegen  die  Hochebene  hin  in  ein  hügligtes  Land  öff- 
net, sahen  wir  diefs  heimische  Getreide  schon  in  grösse- 
rer Ausbreitung  angebaut.  Noch  wenige  Stunden  und  wir 
sind  auf  der  Hochebene,  der  hohen  Basis  theils  fast  iso- 
lirter,  theils  in  Züge  gereihter  Berge,  deren  einige  an  der 
Küste  des  mittelländischen  Meeres  noch  die  Region  des 
ewigen  Schnees  erreichen  würden.  —  Die  Llanos  des 
Plateau's  von  Mexico,  welche  wir  zwischen  las  Vigas 
und  Perote  betreten  haben,  bilden  mit  dem  Ostabhange 
der  Cordillera  des  Orizaba  einen  schneidenden  Con- 
trast.     Wir    verlassen    die   Natur   in   ihrer   gröfsten  Fülle 


i>23 

und  Mannigfaltigkeit  und  betreten  eine  dürre  Ebene,  von 
der  mächlige  Berge  in  die  Wolken  ragen.  Auf  ihr  brei- 
ten sich  ausgedehnte  Strecken  mit  Mays  und  europäifchem 
Getreide  besäeter  Felder  aus,  mit  ihnen  Pflanzungen  von 
Maguey  (Agave  americana),  deren  kaum  gegohrner  Saft 
den  Bewohnern  des  Hochlandes  Wein  und  Bier  ersetzt. 
Nur  wenige,  aber  sehr  charakteristische  Baumformen  sind 
es,  die  den  Charakter  dieser  Naturform  besonders  bestim- 
men, die  Nadelhölzer,  die  in  der  abendländischen  Bfjhre 
und  einer  fVachholder  -  oder  Cyprcssenart  einen  grofsen 
Theil  der  Flächen  und  Bergabhänge  bedecken.  Sie  ge- 
währen dem  europäischen  Reisenden  ein  Bild  der  Heimat. 
Desto  fremdartiger  ist  für  ihn  der  Anblick  der  baumarti- 
gen Liliengewächse,  der  Yuccahrm,  die  sich  mit  ein- 
fachem, in  der  Krone  nur  wenig  getheillem  Stamme  und 
schilfartigen,  starren  Blättern  zu  der  Höhe  von  30  und 
mehr  Fufsen  erhebt  und  ebenfalls  grofse  Strecken  in  der 
Ebene  und  an  den  Bergen  einnimmt,  schattenlose  Wälder 
bildend.  Die  Tillandsien,  eine  Pflanzen gattung,  die  in 
Amerika  und  namentlich  in  Mexico  sehr  häufig  vor- 
kommt und  in  der  Tierra  templada  in  Farbenpracht  einer 
jeden  andern  den  Rang  streitig  macht,  fehlt  auch  in  den 
Llanos  de  Perote  nicht,  aber  die  parasitischen  Brome- 
liaceen  der  Tierra  fria  sind  fadenförmige,  weifse,  usneenar 
tig  von  den  fVachholdcm  und  Yucceen  herabhängende 
Gewächse,  die  dem  Baume  eher  ein  winterliches  Kleid 
geben,  als  die  Landschaft  beleben.  —  Die  Orchideen 
sind  aus  der  Zahl  der  Schmarotzer  verschwunden  und  die 
Lorantheen,  deren  eine  Art  in  der  Tierra  templada  mit 
ihren  grofsen  feuerrothen  Blumen  fernleuchtet,  werden 
hier  durch  ein  blattloses  Viscum  repräsentirt,  in  Form 
der  Salicornia.  Wo  die  zapfentragenden  Bäume  und  die 
Yuccae  fehlen,  da  nehmen  Kräuter  und  Halbsträucher  den 
dürren  Boden  ein.     Die  Schaar  der  Astragali ,    Daleen, 


224  

gelbblühende   Synanlhereen,   eine  Artemisia,   ein  kleiner 
Croton  mit  silberfarbigen  Blättern,    Cisti  überziehn  hier 
grofse  Strecken;    über   diese   erheben  sich  blaue  Lupinen 
und  weifsblättrige  Buddle jen,  Solarien  mit  blauer  und  gel- 
ber Blüte,   andre  Strecken  werden  vorzüglich  von   Tunas 
und  andern  Cactusformen  eingenommen.  Unter  den  Sträu- 
chern  ist   auch   eine   sehr  markirte   Pflanzenform  mit  ge- 
dreiten  und  gefiederten,    lichten,  starren  Blättern,  die  an 
die  Stechpalmen  erinnern,    vielleicht  eine  Rhopala.     So 
sehn    wir   hier  unter   dem  heifsen  Erdgürtel   eine  Natur- 
scene,  die,  so  eigenthümlich  sie  auch  ist,  uns  doch  manche 
Analogien  mit  der  kalten  und  gemässigten  Zone  darbietet. 
Unter  diesen  ist  besonders  das  Auflrelen  und  Vorherrschen 
geselliger  Pflanzen,    grofser  Pflanzenzüge,  die  durch  ihre 
Masse  der  Natur  ihren  Character  aufdringen,  merkwürdig. 
Das  Resultat  dieser  Erscheinung  ist   eine   gewisse  Mono- 
tonie,   die    zu  der  Mannigfaltigkeit  des  heifsen  Erdstrichs 
einen   Gegensatz  bildet.  —  Unter  solchen    und  ähnlichen 
Betrachtungen  kommen  wir   am  Abend  des  Sten  Septem- 
bers  bei   der  Hacienda   de    Tenestepec  an,    wo  wir 
übernachten.     Die  Nacht  war  kalt,    wie   alle   Nächte   der 
Tierra  fria.     Morgens    um   5£  Uhr  zeigte  das   lOOtheilige 
Thermometer  nicht  mehr  als  h\Q.     Von  hier  verliefs  uns 
die  Ebene  für  einige  Zeil.    Wir  treten  an  einem  schönen 
Morgen  in  einen  lichten  Wald  aus  Eichen  und  einem  Ar- 
butus  mit  glattem,    röthlichem  Stamme   bestehend.     Zwi- 
schen diesen  stand  einzeln  zerstreut  und  in  Gruppen  eine 
niedrige,   schmalblättrige  Yucca  und  eine  von  der  Agave 
americana    sehr    bestimmt    verschiedene  Art.     Aus    dem 
Grase  erheben  sich  blaue  und  rothe  Chelonen  und  schar- 
lachrothen  Lamourouxien :    eine  der  lieblichsten  Legumi- 
nosen,   eine  Dalea   mit  rothen,   dichtstehenden  Blumen, 
überzog   den  Boden    an  einigen  Stellen.     Auch   die   bizar- 
resten  Formen  des  Pflanzenreichs,    Melocacten  mit  gold- 
gelben 


225 

gelben  Blumen  und  MammiUarien  erscheinen  hier  zum 
erstenmale,  doch  nicht  von  der  Gröfse,  wie  sie  in  andern 
Strichen  des  Landes  vorkommen.  Ein  steiler,  steiniger 
Abhang,  an  welchem  Deppe  eine  Klapperschlange  er- 
haschte, führte  uns  in  die  Felder  von  Quautotolapa, 
Wir  erblickten  hier  aufser  dem  Volcan  de  Orizaba 
noch  zwei  andre  Riesen,  die  weit  in  die  Schneeregion 
reichen,  den  Popocalepetl  und  den  Iztaccihualt, 
vor  diesen  beiden  den  Malin  che,  einen  mächtigen  Berg, 
der  aber  nur  im  Winter  Schnee  hat.  Von  Tepetitlan 
wurde  die  Gegend  wieder  flach.  Steppen  wechselten  mit 
Mays-  und  Gersienield&n,  i^7»wvpflanzungen,  Wäldern 
von  Yucca  filamentosa  und  Wachholder ,  die  von  us- 
neenartigen  TUlandsien  mehr  weifs  als  grün  erschienen. 
So  gelangten  wir,  stets  im  Angesichte  der  Cordillere 
des  Orizaba,  am  dritten  Tage  unserer  Abreise  von  Jalapa, 
in  der  Hacienda  de  Tlachichuca  am  Fufse  des  Vol- 
can an.  Wir  hatten  wieder  Erkundigungen  über  den 
W7eg  nach  den  Bergen  eingezogen  und  erfahren,  dafs  es 
nicht  nöthig  sei,  nach  San  Andres  Chalchicomula 
zu  gehn ,  von  welchem  Dorfe  wir  noch  einige  Stunden 
entfernt  waren.  Es  wurde  daher  beschlossen:  am  folgen- 
den Tage  die  Reise  von  hier  aus  zu  unternehmen. 

Unsre  2  Indianer,  die  von  dem  angestrengten  Mar- 
sche erschöpft  waren,  liefsen  wir  in  der  Hacienda  zu 
rück,  eben  so  die  2  Lastthiere  und  nahmen  dafür  3  fri- 
sche Männer,  denen  wir  die  nöthigen  Lebensmittel  und 
andre  Nothwendigkeiten  zu  tragen  haben.  Das  Wetter 
schien  unser  Unternehmen  zu  begünstigen,  der  Volcan  lag 
in  der  gröfsten  Reinheit  vor  uns.  Durch  Pflanzungen  der 
riesenmäfsigen  Agave  trabend,  erreichten  wir  bald  einen 
hohen  Wald  von  abendländischen  Föhren,  in  deren  Gip- 
feln Schaaren  von  Papageien  krächzten.  Wrenn  wir  die 
Pflanzennalur  am  Fufse  des  Berges  mit   der  in  einer  ent- 

4r  Bd.  2s  Heft.  18 


226  

sprechenden  Höhe  in  unsern  Deutschen  Alpen  vergleichen, 
so  finden  wir  einen  grofsen  Unterschied.  Nie  werde  ich 
den  Eindruck  vergessen,  den  die  üppige  Vegetation  auf 
mich  machte,  als  ich  zum  erstenmale  von  München  aus 
die  Bairischen  Alpen  am  Schliersee  und  Tegern- 
see  besuchte.  Wie  frisch  grünen  und  blühen  da  im  Schat- 
ten der  Buchen  und  jiliornbäume  in  einer  Hohe  von 
2  —  3000  Fufs,  der  Sonchus  alpinus,  die  Cacalien,  die 
Saccifraga  rotimdifolia  und  die  niedliche  Moehringie* 
Hier  am  Fufse  des  Orizaba  und  am  Anfange  seines  west- 
lichen Abhanges,  ungefähr  in  einer  Höhe  von  8000  Fufs, 
nehmen  Ocote  oder  abendländische  Föhren  grofse  Slrek- 
ken  ein}  zwischen  ihnen  zerstreut  stehn  einzeln  immer- 
grüne Eichen  und  Ellern.  Aber  es  fehlen  die  rauschen- 
den Wässer,  die  den  Boden  erfrischen  und  also  auch  die 
üppig  aufspriefsenden  Kräuter,  das  Eigenihum  unserer  Al- 
pen. Eine  hohe  Grasaxt  in  getrennten  Haufen  stehend 
nimmt  fast  den  ganzen  Boden  ein.  Purpurrothe  Stevien, 
ein  platt  auf  der  Erde  liegendes  Eryngimn  mit  weifsen 
Hüllblättern,  Arenarien  und  gelbe  Hypoxides  bringen 
einige  Abwechselung  in  die  Monotonie  dieser  Decke.  Wir 
steigen  höher,  da  erscheint  ein  gelbes  Veilchen,  unserer 
J7.  bifloru  nicht  unähnlich,  und  eine  Ranunkel  mit  viel- 
blättriger, gelber  Blumenkrone.  Wir  steigen  1000  Fufs 
höher  und  die  Zahl  der  noch  nicht  beobachteten  Pflanzen 
nimmt  zu.  Da  wächst  mit  dem  niederliegenden  Eryngium 
eine  andre  hohe  Art.  Auf  einer  Wiese  finden  wir  eine 
grofse  violette  Chelone,  eine  kupferrolhe  Oenothere,  eine 
fast  in  Dolden  blühende  Swertie  und  ein  schwarzblumiges 
Peratrmn  mit  hoher,  ästiger  Rispe  und  linienförmigen 
Blättern.  Die  Führer  warnen,  die  Pferde  von  letzterer 
Pflanze  fressen  zu  lassen,  weil  sie  dieselben  betäube. 
Wir  erreichen  einen  höher  gelegenen  Wald  von  Eichen, 
Ellern  und    abendländischen  Föhren,    zwischen    welche 


227 

sich  Oyamel  (Pinus  religio  saj  und  Teocotc,  eine  neue, 
sehr  bestimmt  von  der  abendländischen  Führe  verschie- 
dene Art  mischt.  Das  Unterholz  wird  von  strauchartigen 
Cincr ariei i ,  Bibes  und  einem  Arbutus  oder  Rhododcn 
dron,  den  wir  nicht  blühend  finden,  gebildet.  Ein  steiler 
Pfad,  der  nur  selten  von  Leuten,  welche  Schnee  holen, 
betreten  wird,  führt  uns  endlich  an  einen  Bergkamm,  wo 
wir  im  Angesicht  des  weifsen  Kegels  zu  übernachten  be- 
schliefsen.  Hier,  wo  noch  ein  niedlicher  Trochilus  die 
prächtigen  scharlachrothen  Blumen  der  Castillejeu  um- 
summt, findet  sich  zu  unserm  Erstaunen  in  Gesellschaft 
von  Vaccinien,  einem  Hydrophyllwn ,  der  Pedicularis 
aequinoctialis  (?) ,  die  Kartoffel  im  wilden  Zustande.  Ein 
kleines  Pflänzchen,  kaum  eine  halbe  Spanne  lang,  mit 
wenigen  dunkelblauen  Blumen  geziert  und  Knollen,  kaum 
von  der  Gröfse  einer  Haselnufs.  Erfreut  über  einen  sol- 
chen Fund,  bauen  wir  noch  vor  Einbruch  der  Nacht  un 
sere  Hütten  von  den  mitgenommenen  Matten,  machen  uns 
von  abgeschnittenem  Grase  ein  weiches  Lager  und  zünden 
von  dem  verdorrten  Holze  der  Kiefern  ein  Feuer  an.  Die 
Begleiter  stimmen  nach  eingenommenem  Male  fröhliche 
Gesänge  an  und  wir  legen  uns,  nachdem  wir  den  weifsen 
Gipfel,  der  im  Mondschein  prächtig  glänzte,  noch  einmal 
angeschaut  hatten,  in  Hoffnung  eines  eben  so  schönen 
morgenden  Tages  wie  der  heutige  war,  zur  Ruhe.  Aber 
die  dünne  Luft,  die  man  in  dieser  Höhe  von  10000  — 
11000  Fufs  athmet,  liefs  die  meisten  von  uns  wenig  schla- 
fen. Nichtsdestoweniger  treten  wir  frisch  und  munter  zu 
Hofs  unsern  steilen  Weg  an.  Aber  die  Hoffnung  eines 
klaren  Tags  wurde  uns  zu  Wasser.  Schon  früh  zeigten 
sich  Wolken  am  Kegel,  die  uns  einen  trüben  Tag  pro- 
phezeielen.  Der  Weg  oder  vielmehr  die  Richtung,  die  wir 
nehmen,  denn  der  Weg  verliefs  uns  bald,  führte  uns  über 
Wiesen,  wo  mit  dem  schon  gestern  gesehenem  Veratrum 

18* 


222        * 

eine  Pediciilavis,  Disteln,  Swcrtien,  Cineraricny  strauch- 
artige Stevien  zusammen  wachsen.  Zu  diesen  gesellten 
sich  baM  ein  Cacalia  mit  rosenrother  Hülle  und  ein  Po- 
lemonium  mit  grofser  hellblauer  Blume.  Die  Föhre  und 
Pinus  religiosa  wurden  seltener  und  von  knüppelhaftem 
Wuchs.  In  dieser  Region  war  ein  blauer  Lupinus,  häufig, 
mit  ihm  das  schon  gestern  gesehene  hohe  Eryngium,  die 
grofse  violette  Chelone  und  eine  gelbblühende  strauchar- 
tige Synantheree,  eine  niedrige  Myosotis  mit  grofser, 
weifslicher  Blume.  Die  Familien  der  Cruciferae  fing  an 
in  mehreren  Arten  aufzutreten,  unter  diesen  ein  Sisym- 
binnm,  unserm  sylvesire  sehr  ähnlich.  Eine  der  köstlich- 
sten Pflanzen  hier  an  den  Gränzen  der  phanerogamischen 
Vegetation  ist  der  Cnicus  nivalis  II.  B.  et  K.  Ein  dicker 
wolliger  Stengel,  dicht  mit  dornigen  Blättern  besetzt, 
trägt  an  seiner  Spitze  einen  4  Zoll  breiten  Kopf  in  dicke 
Wolle  gehüllt,  gleichsam  um  die  zarten  blafsrothen  Blüm- 
chen vor  der  rauhen  Witterung,  die  hier  selbst  im  Som- 
mer herrscht,  zu  schützen.  Der  Gipfel  des  Berges  war 
längst  in  dicke  Wolken  verborgen  und  uns  umwehte  kalte 
Nebelluft.  Doch  sahn  wir  den  Schnee  blinken,  den  mufs- 
ten  wir  nolhwendig  erreichen.  Der  Weg  dahin  ist  ein 
Abhang  mit  grobem  Geröll  bedeckt.  Wir  liefsen  die 
Pferde  unsern  Führern  (ich  hatte  heute  meine  Mula  nicht 
bestiegen,  weil  sie  gedrückt  war)  und  begannen  die 
schwere  Arbeit  des  Steigens,  doppelt  schwer  durch  die 
colossalen  Steinmassen  und  die  dünne  Luft,  die  uns  nü- 
thigle,  sehr  häufig  zu  rasten.  Die  letzten  Spuren  pha- 
nerogamischer  Vegetation  waren  eine  Draba  und  eine 
Avena.  Ein  Trisetum  schlofs  sie  endlich.  Zwischen  den 
Porphyrmassen  fanden  sich  auch  deutliche  vulkanische 
Producle,  ein  poröser  Basalt,  ähnlich  dem  des  La  acher 
See's  und  ein  verbrannter,  ebenfalls  poröser  Lehm.  Lang- 
samen Schrittes  stiegen  wir  über  das  Gestein  hinweg,  bis 


229 

wir  endlich  am  Ziel  waren,  an  einem  Gletscher,  der  etwa 
500  Fufs  höher  liegen  mochte,  als  der  erste,  den  wir  zur 
Seile  heobachlet  hatten.  Noch  höher  zu  steigen  mufsten 
wir  leider  des  Welters  wegen  aufgeben.  Wir  rastelen  an 
einer  mit  Eiszapfen  bedeckten  Porphyrschieferwand.  Das 
uns  umgebende  Geslein  war  geschmückt  mit  schöngefärb- 
ten Lichenen,  unter  welchen  auch  Lecidea  geographica. 
Ich  kann  nicht  umhin,  Ihnen  ein  Phänomen  mitzutheilen, 
welches  uns  alle  in  Erstaunen  setzte.  In  dieser  Höhe,  die 
vielleicht  14000  Fufs  übersteigt,  wo  längst  alle  phanero- 
gamische  Vegetation  aufgehört  hat,  lebt,  wahrscheinlich 
durch  einen  aufwärts  gehenden  Luft  ström  dahin  geführt, 
ein  Insect,  und  zwar  ein  zarter  Nachtschmetterling,  zu 
Tausenden  unter  der  schiefrig  abgelösten  Fläche  des  Por^ 
phyrs.  Oft  fanden  wir,  einen  Stein  aufhebend,  der  kaum 
2  Q.  Fufs  maafs,  wohl  hundert  beisammen  sitzen»  Doch 
wir  verlassen  diese  Räume,  wo  dichte  Nebelwolken  uns 
den  Blick  nach  dem  ewig  weifsen  Gipfel,  wie  nach  der 
unter  uns  liegenden  Landschaft  versperren,  den  steilen 
Abhang  mit  Mühe  hinabsteigend,  den  wir  kurz  zuvor  mit 
Anstrengung  erklimmt  halten.  Weil  die  Dämmerung  her- 
annahte, so  nahmen  wir  das  Nachtquartier  in  einer  Fel- 
sengrolle, die  etwa  500  Fufs  über  unserra  gestrigen  Nacht- 
lager liegen  mochte.  Wir  hatten  uns  diesen  Ort,  dessen 
Wände  mit  einem  der  niedlichsten  Farrnkräuler  bekleidet 
waren ,  schon  vorher  ausersehn  und  fanden  daher  unsere 
Begleiter  schon  beim  Feuer  sitzend.  —  Der  andre  Tag 
rechtfertigte  unsern  Entsehlufs  zur  Rückkehr,  demi  es  re- 
gnete vom  Morgen  bis  in  die  Nacht  mit  kurzen  Unterbre- 
chungen. Als  wir  am  folgenden  Morgen  die  Haeienda, 
die  uns  alle  Bequemlichkeilen  gewährt  hatte,  die  man  nur 
in  diesem  Lande  auf  Reisen  findet,  verliefsen,  lag  dier 
Volcan   de   Orizaba  noch  in  tiefen  Wolken  vergraben 


230  

und  wir  sahn  ihn  auch  bis  zu  unsrer  Rückkunft  nach  Ja- 
lapa  nicht  wieder. 

Wir  nahmen,  um  einige  interessante  Punkte  zu  be- 
suchen, einen  Rückweg,  der  uns  durch  mehr  westlich  ge- 
legene Gegenden  führte,  als  der  früher  eingeschlagene. 
Die  Hacienda  de  Tepetillan  war  der  erste  Ort,  den 
wir  erreichten.  Wir  sahen  auf  diesem  Wege  von  etwa  3 
Legoas,  nichts  als  Llanos,  wie  wir  sie  hei  Perote  ge- 
sehn hatten,  Wälder  von  einer  PVachholder-  oder  Cy- 
pressenart  mit  weifsen  Tillandsien  behangen,  mit  kleinen 
Kräutern  und  Sträuchern  bewachsene  dürre  Steppen,  die 
mit  ausgedehnten  Weizen-,  Gersten-  und  May  Feldern, 
so  wie  mit  J/r/g'w^pflanzungen  abwechselten.  Kein  Frucht- 
baum erfreut  in  diesen  hohen  Gegenden  das  Auge  des 
Reisenden,  die  Tuna  ist  die  einzige  in  dieser  Höhe  er- 
zeugte Frucht.  Bei  Tepelitlan  kamen  wir  einem  merk- 
würdigen Berge  nahe,  dem  Serro  de  la  Ventana,  Fen- 
sterberg genannt  von  einer  den  Kamm  desselben  horizon- 
tal durchbrechenden  weit  sichtbaren  Öffnung.  Aber  auch 
wegen  seiner  merkwürdigen  Vegetation  zog  er  unsre  Auf- 
merksamkeit auf  sich.  Er  ist  so,  wie  mehrere  benach- 
barte, mit  lauter  acht  mexicanischen  Pflanzenformen  be- 
deckt. Mehrere  Arten  der  Gattung  Yucca  in  mäfsig  gro- 
fsen  mannshohen  Stämmen,  unter  denen  eine  mit  schma- 
len abstehend  gezähnten  Blättern,  die  an  der  Spitze  einen 
Fadenbüschel  tragen,  weswegen  wir  sie  vorläufig  Y.  ac.ro- 
tricha  genannt  haben,  obgleich  wir  sie  weder  mit  Blüthc 
noch  mit  Frucht  fanden.  Mit  diesen  mehrere  Jgavcar- 
ten,  von  denen  einige  mit  ihrer  20  Fufs  hohen  Rispe  her- 
vorragen. Die  kleinem  Pßanzen  sind  zum  Theil  ebenfalls 
Alocariige  Gewächse,  in  grofsen  Haufen  stehend,  mit  saf- 
tigen Blättern  und  starrer,  mannshoher  Rispe,  die  mit 
Früchten  bedeckt  ist,  und  Mammillcirien.  Nur  wenige 
Slräucher  und  Kräuter  von  weniger  bizarrer  Form  mischen 


— 231 

sich  unter  jene.  Denken  Sie  sich  alte  diese  Pflanzen  aus 
Felsspalten  und  Ritzen  hervorsprossend,  so  können  Sie 
sich  fast  eine  Vorstellung  des  Serxo  de  la  Ventana 
machen.  Wir  erreichten  bald  die  Hacienda  de  la  Ven- 
tana und  erkundigten  uns  nach  dem  Wege  der  zu  den 
Humeros  de  las  Retumbadas  führt.  Wir  traben  ei- 
nem Walde  zu,  der  uns  bald  in  seinen  Schalten  auf- 
nimmt. Er  besteht  aus  Föhren,  Eichen  und  einem  Ar- 
birtus  mit  glattem,  röthlichem  Stamme,  dicht  wie  unser 
Vogelbeerbaum  mit  rolhen  Beeren  behangen.  In  ihren 
Schalten  blühen  scharlachrothe  Cheloncn  und  Lamourou- 
orien,  lichtrothe,  grofsblumige  Stevien,  ein  Lotus  dem  ja- 
cobaeus  der  Gärten  ähnlich,  und  andere  der  zierlichsten  Ge- 
wächse. Wir  reiten  auf  holprigen  Wegen  bergan  und  berg- 
ab, immer  im  Walde.  Riesenmäfsige  Agaven  slehn  da  in 
Menge  zwischen  Felsmassen,  einige  erbeben  ihre  mächti- 
gen Blüthen  schatte ,  mit  der  Höhe  der  sie  umgebenden 
Bäume  welteifernd.  Endlich  bekommen  wir  ein  Gebäude 
zu  Gesicht,  öde  und  verlassen  wie  die  umliegende  Gegend. 
Hier,  sagt  man  uns,  sind  die  Humeras  oder  Dampfbä- 
der. Eine  merkwürdige  Erscheinung.  Es  ist  ein  stets 
Wärme  entwickelnder  Hügel.  Schon  beim  blofsen  Wund- 
machen der  Erde  fühlt  die  Hand  eine  wirkliche  Wärme 
und  bei  kühler  Luft  steigen  Dämpfe  auf  von  ihrer  Ober- 
fläche. Die  Hitze  nimmt  zu  mit  der  Tiefe  des  Loches, 
welches  man  gräbt.  Es  ist  eine,  so  viel  wir  wissen,  in 
Europa  noch  nicht  bekannte  vulkanische  Erscheinung,  in 
dem  von  Humboldt  angegebenem  vulkanischem  Striche,  der 
Mexico  in  diesen  Breiten  durchschneidet.  Wir  fanden 
am  Abhänge  dieses  Hügels,  aufser  vielen  schon  früher  be- 
obachteten Pflanzen  zwei  niedliche  Daleen,  und  eine  für 
uns  neue  Ascepias  mit  linienförmigen  Blättern.  Ob  der 
stets  erwärmte  Boden  gewisse  Pflanzen  begünstigt,  bleibt 
bis  zu  einer  spätem  nähern  Untersuchung  unentschieden. 


232  

Wir  verlassen  diese  in  geologischer,  wie  in  botanischer 
Hinsicht  merkwürdige  Gegend  und  gelin  zurück  über  die 
Hacienda  de  la  Ventana  nach  der  Hacienda  de  Tep  e- 
titlan,  wo  wir  in  der  Nacht  ankommen.  Wir  nehmen 
am  folgenden  Tage  den  Weg  nach  der  Laguna  de  Hu- 
etulaca,  einem  wenig  salzigen  See,  der  in  einem  Kessel 
liegt.  Am  Abhänge  desselben  finden  wir  zwischen  Opun- 
tien die  wilde  Kartoffel  sehr  häufig  und  zwar  die  weifs- 
blühende  Abart,  höher  und  vielblumiger  als  die  am  Berge 
beobachtete.  Sie  ist  hier,  so  wie  bei  den  Bewohnern 
am  Fufse  des  Orizaba  unter  dem  INamen  Papa  cimar 
von  (wilde  Kartoffel)  bekannt.  In  dem  See  fischen  wir  ein 
Exemplar  einer  neuen  Art  der  Gattung  Siren,  die  hier  so 
wie  die  im  See  von  Chalco  und  Tezcuco  den  Namen 
Aocolotl  führt.  Durch  LI  an  os,  die  den  früher  beschrie- 
benen sehr  ähnlich  sehn,  kommen  wir  am  Abend  bei  den 
Magueypüanmngen  von  Perote  an  und  am  folgenden 
Tage  steigen  wir  den  Abhang  der  Anden  herab,  bis  uns 
in  dunkler  Nacht  der  Duft  der  Datura  arborea  ankün- 
digt, dafs  wir  in  der  Nähe  von  Jalapa  sind. 

Bald  nach  unserer  Rückkehr  von  der  beschriebenen 
Reise  wurden  wir  von  einem  Haciendero ,  einem  Englän- 
der Heaven  eingeladen,  eine  Zeillang  zu  ihm  auf  seine 
Hacienda  zu  ziehn ,  welche  Einladung  wir  um  so  lieber 
annahmen,  weil  wir  hörten,  dafs  die  Natur,  welche  dies 
Landgut  umgiebl,  sich  schon  mehr  der  der  Tierra  caliente 
nähere.  Die  Hacienda  de  la  Laguna  hat  ihren  Na- 
men von  einem  versiegenden  Teich,  der  in  ihrer  Nähe 
liegt.  Sie  ist  5  Legoas  südlich  von  hier  gelegen,  und 
östlich  etwa  \\  Legoas  vom  Scrro  de  San  Marco,  ei- 
nem tief  abgestutzten  Kegel  am  Fufse  des  Cofre  de  Pe- 
rote. Der  Hauptgegenstand  der  Cultur  ist  Zuckerrohr, 
aus  welchem  ßrandwein  gebrannt  wird,  neben  ihm  wird 
Mays,    ein  wenig  Reis  und  noch  weniger  Baumwolle  ge- 


233 

pflanzt.  Die  oben  erwähnte  Laguna  hat  aufser  der  Vil- 
Imrsia  Humboldt ü ,  die  wir  schon  früher  bei  Veracruz 
landen,  und  einer  Jleteranthera,  derselben,  welche  in  der 
Laguna  von  Jalapa  wächst,  nichts  Ausgezeichnetes  von 
Sumpf-  und  Wasserpflanzen.  Von  den  höher  liegenden 
Gegenden,  die  die  Hacienda  umgeben,  sage  ich  Ihnen  nur 
im  Allgemeinen,  dafs  die  Hanuncuti,  deren  bei  Jalapa 
doch  2  Arten,  und  zwar  nicht  selten,  wachsen,  hier  ganz 
fehlen.  Dagegen  tritt  eine  Gattung  hier  in  mehreren  Ar- 
ten auf,  die  bei  Jalapa,  wie  es  scheint,  fehlt,  Ficus 
nähmlich.  Die  Barrancas  aber  oder  Bergschluchten,  die 
zur  Seite  der  Hacienda  liegen ,  müssen  ihrer  Vegetation 
wegen  schon  zur  Tierra  caliente  gerechnet  werden.  Ich 
führe  Sie  nur  in  eine,  die  Barranca  de  Tioselos.  — 
Schon  am  Rande  des  Abhanges  dieser  Schlucht,  von  ei- 
nem steilen  Felsen  betrachtet,  verspricht  uns  der  Weg  in 
die  Tiefe  eine  reiche  Natur.  Rechts  sehn  wir  den  son- 
derbar geformten  Marcusberg,  und  hinter  ihm  den  Co- 
fre  de  Perote,  mit  den  giganlischen  Felsen  auf  seiner 
Höhe.  Uni  er  uns  in  der  Tiefe  hören  wir  das  Rauschen 
des  Rio  de  Tioselos,  ohne  ihn  zu  sehn;  er  hat  sich  in 
seinem  weiten  Bette  ein  engeres  durch  die  Felsenmassen 
gebrochen ,  dessen  Tiefe  und  Abbang  von  dichten  über- 
hängenden Baummassen  in  finstre  Nacht  vergraben  sind. 
Aber  die  felsigen,  steilen  und  dann  etwas  sanfter  abfallen- 
den Gehänge  des  alten  Flufsbetts  sind  den  Augen  ein  er- 
freulicher Anblick.  Sie  sind  gröfslentheils  von  niederm 
Gebüsch  eingenommen,  aus  dem  sich  Eichen  bis  in  den 
Gipfel  mit  TiJlandsien,  Orchideen  und  Piperaceen  be- 
deckt, erheben.  Da  wo  der  Boden  weniger  steil  ist,  zu- 
mal auf  jener  Seite,  liegen  die  malerischsten  Plantanares 
oder  Ban anenpüan zungen  mit  lichtem  Grün,  aus  denen 
sich  zerstreut  stehende  dunklere  Palmen  erheben.  Auch 
die  Terrassen,  die  der  Abhang  bildet,  sind  auf  der  gegen- 


234  

überliegenden  Seite  mit  Plant  anos  bepflanzt  und  so  rei- 
chen die  letztem  fast  bis  zum  Rande  des  Abhangs.  Wir 
steigen  auf  einem  schmalen,  sleilen  Pfade  herab,  und  fin- 
den gleich  am  Eingange  eine  Heliconie  mit  blauen,  drei- 
eckigen Beeren,  die  Ban anenipü&nze  in  kleinem  Maafs- 
slabe;  eine  merkwürdige  Pflanze  zieht  neben  ihr  unsre 
Aufmerksamkeit  auf  sich,  eine  Agave  mit  grüner  Blume 
und  nicht  sehr  saftigem  Blatte,  in  Tuberosenartiger  Ge- 
stalt. Wir  treten  in  ein  Gebüsch  von  ITerbenaceen,  Gon- 
zaleen,  Hamelien,  an  denen  Smilaces  und  eine Malpighia- 
cea  mit  goldgelben  Blumen  bedeckt,  hinaufwinde l.  Wir 
betreten  einen  mit  hohen  Gräsern  bedeckten  Abhang,  aus 
welchem  sich  die  oben  erwähnte  Agave,  eine  vorher 
noch  nicht  gefundene  Lamourouaie  mit  scharlachrolher 
Blume  und  breitem  Blatte  erheben.  Auch  die  lange  er- 
sehnte Sabadilla  finden  wir  hier  zum  erstenmale,  ein 
Zwiebelgewächs  mit  linienförmigen  Blättern,  mannshohen, 
einfachen  Schäften  und  kleinen,  gelblichen  Blumen.  Wir 
gelangen  zu  einem  Felsen,  den  eine  blafsgrüne  Pepero- 
nrie,  mit  Blättern,  die  denen  der  Haselwurz  gleichen,  und 
eine  kleine  Treviranie,  mit  grofsen,  violetten  Blumen  be- 
decken. Durch  ein  Dickicht,  welches  vorzüglich  von  ei- 
nem hohen  Tripsaaim  gebildet  wird,  treten  wir  endlich 
in  einen  Plant  an  ar,  dessen  hohe  Stöcke  mit  reifen 
Früchten  beladen  sind.  In  ihren  Schatten  hat  man  auch 
die  Jatropha  Manihot  gepflanzt.  Wir  verweilen  etwas 
im  Schatten  der  heilsamen  Brodfrucht  und  nahen  uns 
endlich  dem  Rande  des  tiefausgefurchten  Elufsbettes.  Das 
Auge  sieht  hinab  und  ruht  mit  Bewunderung  auf  einem  Was- 
serfalle. Erst  nach  langem  Suchen,  denn  überall  fällt  der 
felsige  Abhang  steil  ab,  finden  wir  einen  schmalen,  kaum 
kenntlichen  Fufspfad,  dem  wir  folgen.  Da  finden  wir 
im  Schalten  der  Eichen,  Araliaccen,   Tiliaceen,  Biittnc- 


235 

riaccen  und  vieler  anderer  Bäume,  die  wir  nicht  erken- 
nen, die  niedliche  Oxalis  sensitiva  und  eine  andre  hol- 
zijre  Art  dieser  Gattung.  An  einem  Felsen  kriecht  ein 
platter  Cereus.  Wir  finden  ferner  eine  neue  Art  der 
schon  bei  Jalapa  gefundenen  Zwergpalme,  eine  Oycas, 
mehrere  Begonien,  die  eine  mit  Blättern,  die  dem  Asa- 
rum  europaeum  täuschend  ähnlich  sehn.  Tiefer  steht  eine 
baumartige  Justicia  mit  scharlachrothen  Blumen.  Endlich 
sind  wir  in  der  Tiefe.  Hohe  Cecvopien  mit  glattem, 
schlankem  Stamme,  wachsen  da  mit  dem  abendländischen 
Platanus  freundlich  beisammen,  in  ihren  Schatten  gigan- 
tische Piperarlcn  und  Heliconicn,  fast  von  der  Gröfse  der 
Mitsei  paradisiacci.  Hoch  an  den  Bäumen  hinauf  krie- 
chen Caladien  und  das  wunderbare  Dracontium  pertu- 
sum,  mit  ihnen  nehmen  Pothosarlen  mit  herzförmigen  und 
gefingerten  Blättern  den  Stamm  lebender  und  modernder 
Bäume  ein.  Ccictus  pendidus  und  eine  J^ittarici  hängen 
fadenförmig  in  Büscheln  von  den  Asten  der  Bäume  herab. 
Ein  hoher,  ungeheuerer  Platanus  bildet  die  Brücke  über 
das  mit  reifsender  Schnelligkeit  dahinfliefsende  crystallhelle 
Wasser.  Der  sonst  furchtsame  Indianer  lehrt  uns  hier 
den  Schwindel  vergessen.  Am  jenseitigen  Ufer  finden  wir 
wieder  eine  dritte  Art  der  Zwergpalme  mit  viel  gröfsern 
Früchten,  als  die  zwei  früher  beobachteten.  —  Doch  ich 
fühle  es,  ich  habe  mich  umsonst  bemüht,  Ihnen  die  Fülle 
und  Mannigfaltigkeit  dieser  Natur  zu  schildern;  so  wie 
man  in's  Einzelne  geht,  so  geht  der  Eindruck  verloren  und 
mit  einem  Blicke  lassen  sich  diese  tropischen  Wälder 
nicht  übersehn. 

Nehmen  Sie,  liebster  Freund,  diese  Blätter,  und  alle 
Freunde,  denen  Sie  sie  mittheilen,  als  eine  freundliche 
Gabe.  Oft  habe  ich,  während  ich  die  Wälder  dieses 
glücklichen  Himmclstrichs  durchzog,  Ihrer  und  meiner 
übrigen  Freunde  gedacht,  oft  Sie  zu  mir  hierhergewünscht, 


236  

um  mit  mir  diese  Nalur  zu  bewundern.  Das  Schreiben 
dieses  Briefes  hat  mir  grofses  Vergnügen  gemacht,  wenn 
es  mir  nur  gelungen  wäre,  das  zu  erreichen,  nach  dem 
ich  strebte. 

Noch  sage  ich  Ihnen,  dafs  wir,  nachdem  wir  eine 
grofse  Sendung  für  Berlin  nach  Veracruz  *)  abgeschickt 
haben,  wir  uns  zu  einer  Reise  nach  Papantla  vorberei- 
ten. Wahrscheinlich  sind  wir  in  8  Tagen  schon  auf  dem 
Wege  nach  dieser  reichen,  nördlich  gelegenen  Gegend  der 
Tierra  caliente,  wo  wir  mehrere  Monate  zu  verweilen 
gedenken. 


)  Weder  die  Sendung  von  Veracruz  noch  die  von  Jalapa,  wel- 
che 5000  Exemplare  getrockneter  Pflanzen,  Samen,  Holzarten  etc.  ent- 
halten soll,  sind  bis  jetzt  hier  angelangt.  Sobald  diese  Sendungen,  de- 
ren Ankunft  wir  entgegen  sehn,  eingetroffen  sind,  sollen  sie  sofort  ge- 
ordnet und  verkauft  werden.  Was  sich  bei  den  hier  vorhandene™ 
Hülfsmitteln  sogleich  bestimmen  läfst,  soll  in  der  Linnaea  mit  dem 
bekannt  gemacht  werden,  was  Freund  Schiede  an  Ort  und  Stelle  be- 
obachtete. Auch  an  Säugethieren,  Vögeln,  Amphibien  und  Insekten 
kommt  eine  reiche  Ausbeute.  Wer  die  aus  jenem  Lande  kommenden 
Pflanzen  so  wie  die  Droguen  mit  den  dazu  gehörigen  Pflanzen  zu  ha- 
ben wünscht,  möge  sich  bald  bei  dem  Unterzeichneten  melden. 

Der  Herausgeber. 


237 


DE   INSOLITA   QUADABI  MERCURIA- 
LIS  SPECIE. 

DISSEMT 

Ernestus  Meyer  Prof.  Regiomontanus. 

Inier  plantas  Capenses  exsiccalas,  qiiarum.  magnam 
copiam  debeo  amicissimo  Drege,  strenuo  rerum  naturaliuni 
in  illo  terrarum  angulo  invesligatori ,  plures  inveni  et  in- 
veniam  slirpes  vel  novas,  vel  minus  cognitas,  quarum  de- 
scriptiones,  simul  aique  et  amicus  permiserit  et  siverit 
otium,  Tecum  communicabo.  Hodie  illarum  singulam 
quandam  descripsi,  rogans,  ut  schedulam  istam  diario  Tuo 
inserere  velis,  tum  propter  singularem  stirpis  fabricam,  tum 
quoniam  ejusdem  semina  amicis  praebere  possum.  Nam 
semina  nonnulla  speciminulo  plantae  sicco  ablata,  terrae- 
que  commissa,  largam  praebuerunt  messem.  Est  autem 
planta,  de  qua  loculus  sum. 

MERCURIALIS  TRIANDRA  MIHI. 

Diagnosis. 

Annua,  foliis  alternis  exslipulalis,  floribus  monoicis 
solitariis,  masculis  triandris,  foemineis  absque  staminum 
rudimentis,  fructu  laevi  glabro. 

Descriptio. 

Herba  palmaris ,  annua ,  ex  omnibus  foliorum  axillis 
inde  ab  ipsis  cotyledonibus  ramos  patentes  protendens, 
caule  ramisque  irregulariter  angulosis  glaberrimis.  Cotyle- 
dones  foliaceae  persistentes  oblonge- -obovatae  obtusissimae 
subpetiolatae.  Folia  caulina  sequentis  nodi  opposita,  reli- 
qua  alterna,  omnia  petiolata,  petiolo  canaliculato,  anguste 
lanceolata,  obtusa  basi  angustata ,  plantae  spontaneae  inte- 
gerrima,  eultae  uno  alterove  dente  versus  apicem  instrueta, 


238  

glaberrima  pallide  virentla  hinc  inde  subpruinosa.  Stipulae 
nullae.  Flores  minuli  monoici  solitarii,  brevius  peduncu- 
lali,  perianthio  tripartito  laciniis  reflexis;  masculini,  in 
foliorum  superiorum  axillis,  triandri,  antheris  (omnino  ut 
in  Schkuhrii  icone)  didymis,  theca  ulraque  medio  sulcata, 
rudimento  pistillari  vix  ullo ;  foeminei  more  prorsus  inso- 
lito  alii  in  infima  ramorum  parte  ad  latus  positi,  bractea 
foliis  simili  sed  vix  sesquilineam  longa  suffulti,  alii  in  al- 
tero  ramorum  latere,  a  basi  paullo  remoti,  nisi  horum 
loco  orilur  ramulus,  eadem  lege  superius  flores  ferens. 
Stamina  sterilia  in  flore  foemineo  nulla.  Germen  jam  di- 
dymum,  sligmatibus  duobus  reflexis  puberulis.  Carpella 
laevissima  et  glaberrima,  ab  axi  persistente  serius  sece- 
dentia,  monospermia,  chartacea,  fragilia,  bivalvia,  sed  vix 
sponte  sua  deliiscentia.  Semen  ex  axeos  superiore  parte 
pendulum,  ovoideum,  caruncula  nulla,  testa  nigra  fragili, 
cuticula  tenuissima  (exteriore  cellularum  pariete)  foveolato- 
areolata.  Embryo  in  axi  albuminis  rectus,  radicula  bilum 
spectante. 

Observata. 
Quantis  et  quam  gravibus  partibus  haec  ab  Europaeis 
ejusdem  generis  speciebus  discrepat,  peritos  vix  est  quod 
moneam.  Folia  alterna,  stipularum  defectus,  inflorendi 
modus  prorsus  peculiaris,  stamina  florum  masculorum  terna, 
foemineorum  sterilia  nulla,  pericarpium  neque  muricatum, 
neque  pubescens,  habitus  denique  totius  plantae  peculia- 
ris, peculiare  genus  indicare  videntur.  Sed  pericarpium 
vel  acuminatum  vel  tomentosum ,  quod  in  generis  cbara- 
ctere  postulavit  cl.  Adr.  de  Jussieu,  desideratur  etiam  in 
Mercuriali  elliptica.  Folia  alterna  exstipulata  reperiuntur 
in  Mercuriali  alternifolia  Lam.,  cui  etiam  inflorescentia  si- 
milis  attribuitur,  quam  habet  nostra.  Nil  igitur  superest 
discriminis,  nisi  staminum  sterilium  in  floribus  foemineis 
absenlia,    ad  proprium  genus  constiluendum  minime  suffi- 


239 

ciens.  Sed  jam  tertlam  speciem  foliis  alternis  Indicam 
licet  unico  verbo  tetigit  cl.  Adr.  de  Jussieu,  de  qua  an 
aeque  ac  noslra  et  alternifolia  stipulls  eareat  nee  ne,  in- 
cevti  sumus.  Si  caret,  optime  exinde  Mercurialium  duae 
conslituerentur  sectiones  sive  subgenera,  geographicae  spe- 
cierum  dislributioni  convenienlia ,  nee  non  Euphorbiarum 
subgeneribus  respondenlia. 

Re°iomonti  d.  XIII.  Decemb.  1828, 


240 


DE 

SYNANTHEREIS  HERBAM  REGII  BE- 
ROLINENSIS  DISSERTATIO  PRIMA 

AUCTORE 

CHR.  FR.  LESSING. 

Magno  amore  in  familiam  Synantherearum  captus  al- 
que  summorum  vlrorum  auxiliis  gaudens,  clar.  Adalb.  de 
Chamisso  et  D.  F.  L.  de  Schlechtendal ,  qui  herbaria 
ditissima,  et  sua  ipsorum  et  regia,  eximia  cum  benevolen- 
tia  atque  confidentia  mihi  aperuerunt,  statui  hanc  familiam 
tractare ,  nescius  quousque  ducar.  Viris  illis,  optime  de 
me  meritis,  nee  non  amicissimo  Beyrichio,  qui  Synanlhe- 
reas,  a  se  in  Brasilia  collectas,  examinare  benigniter  mihi 
concessit,  gratias  dico  ex  imo  corde  quam  maximas.  In 
hoc  et  proximis  fasciculis  disseram  praeeipue  de  plantis 
meridionali  -  americanis,  nee  tarnen  reliquas  si  opus  esse 
mihi  videtur,  negligens,  atque  in  hoc  quidem  de  tribu 
Vernoniearum. 

Tribum  similem  atque  fere  eadem  genera  amplecten- 
tem  prius  quidem  consiituit  cel.  Cl.  Richard  *),  sed  nominavit 
et  melius  aretiusque  determinavit  summus  synantherologus 
Cassini  **).  Exclusis  e  tribu  Cassiniana  his  generibus: 
Chloenobolo  Cass.,  Epalle  Ej.,  Monarrheno  Ej.,  Munozia  R. 
et  P.,  Oligocarpha  Cass.,  Pluchea  Ej.,  Shawia  Forst.,  Tarcho- 

nantho 


*)  Cf.  Cass.  opusc.  phytol.  v.  2.  p.  13.  De6v.  journ.  d.  Bot.  I. 
pag.  23. 

**)  Journ.  d.  phys.  flor.  et  Mars  1819.  Dict.  d.  fc.  nat.  v.  20. 
p.  384  (Heliantheae)  et  v.  36.  p.  IS.  (Oligauthes).  Ej.  opusc.  phytol. 
v.  1.  p.  288.  et  v.  2.  p.  206. 


241 

nantho  L. ,  Tessaria  R.  et  P.  et  Xanthoceplialo  W.  *), 
quae  clar.  Cassini,  pilositati  superioris  styli  partis,  in  flo- 
ribus  $  quidem  constantissimae ,  in  diclinis  tarnen  valde 
variabili,  nimis  confidens,  Vernonieis  pcrperam  adscripsit, 
hanc  tribum  sequenti  modo  describam,  nolas  quae  sunt 
totius  familiae,  additis  lilteris  (f)  dcsignans  **): 

Flores  collecli  in  capitula  (f),  evolulione  centripeia  (f), 
homocarpa  aut  pl.  aequaliflora,  homogama  ***),  discoidea, 
floribus  £  aut  rarius  inaequaliflora,  heterogama,  radiata,  ra 
dii  tunc  semper  1-serialis  floribus  foemineis  aeque  ac 
disci  bermaphroditis  semper  fertilibus,  1-  oo-flora,  involu- 
crata,  involucvis  rarius  compressis  f),  rarissimc  nuda.  Ca- 
lyx  ovario  adhaerens  (f),  limbo  nunc  aborto,  nunc  sub  no- 
mine pappi  variaquc  forma  super  id  eminente.  Corolla 
gamopetala  (f),  aeslivalione  valvata,  5  rarissimc  3-nervia, 
nervis  primariis  cum  laciniis  alternanlibus  in  earumque  basi 
biturcatis,  ramis  saepissime  marginalibusff),  rarissime  intra- 
marginalibus  fff),  singulis  cum  unoquoque  nervi  proximi 
in  laciniarum  apice  conjunctis  (f),  caeterum  simplicissimis, 
rarius  secundaviis  accessoriis,  axin  laciniarum  occupantibus 
ex  earumque  apice  orientibus  atquc  inferne  pl.  evanidis  f  *), 
florum  hermaphioditorum  rcgularis  f  **),  rarius  palmata  f  ***), 


*)  Quod  est  Pyratlirum  Bonplandii  Runth. 

**)  Quas  non  omittendas  esse  censui  ad  repetit!oues  taediosissi- 
mas  •evitandas,  considerare  enim  voluerim  sectionem  quamque  supe- 
riorem  quasi  parenthesin  mathematieam,  extra  quam  netas  communes, 
intra  quam  peculiares  pr.nam. 

*  )  Unisexualia  Cass.,  qui  terminus  autem  ambiguus  de  floribus 
unico  sexu  gaudentibus  a.  cel.  Candollio  aliisque   adhibetur. 

"f)  Fig.  15.  ut  in  Gompkrenis. 

tt)  Fig.  29.  35.  39.  50.  79. 

ttt)  Fig.  21. 

t*)  Fig.  21.  52.  79. 

t**)  Fig.  1.  11.  21.  29.  50.  52.  etc.  cf.  Cass.  Dict.  d.  sc.  nat 
t.  10.  p.  13S. 

t***)  Fig.  18. 
4r  Bd.  2s  Heft.  19 


242 

5  rarlssime  3-fida,  laciniis  rarissime  obtusis,  foemineorum 
lingulata.  Slamina  tot  quot  nervi,  qnibus  sunt  filamentis 
innata,  et  laciniae  corollae,  quibuscum  allernant  (f)  *).  Fi 
lamenta  antberarum  dorsis  apice  infixa  (f),  nervis  corollae 
inferne  innala  (f),  supra  medium  articulata  (f)  **),  plano- 
dilatata  (f),  glabra,  laevia  aut  rarissime  papulosa  ***).  An- 
therae  membrana  accessoria,  tenerrima  conjunctae,  intus 
longiludinaliter  debiscentes  (f),  e  partibus  tribus  conslant 
(f),  e  parle  media  loculigera  f ) ,  in  alam  apicalem  magis 
minusve  obtusain,  pl.  oblongam,  rarius  subrolundam  pro- 
ducta (f)  ff)  et  e  duabus  alis  lateralibus  (f)  fff)  tolis 
parti  mediae  ulrinque  adnatis  ab  eaque  consislentia  minus 
coriacea  et  colore  diversis  (f)  f*).  Pollen  globosum,  echi- 
nulatum  f**).  Pislillum  unicum.  Carpella  in  ovarium  1- 
loculare,  1-spermum,  cum  rhachide  f***)  plana  vel  con- 
vexa  articulatum,  concreta.    Stylus  teres,  duobus  fasciculis 


*)  Fig.  50.  79. 

**)  Fig.  30.  51. 

*^*)  Fig.  73. 

t)  Fig.  10.  20.  30.  d. 

tt)  Fig.  10.  20.  30.  a.  Quam  cl.  Cassini  negat  in  Piqueria  trincr- 
via,  nee  tarnen  equidem  in  liac  neque  ulla  alia  Synantherea  quam  quam 
maxime  polymorpliam  desideravi. 

fff)  Fig.  10.  20.  30.  b.  et  c.  Cum  alac  laterales  basi  infra  loculos 
elongatae  ibique  liberae  sunt,  antherae  ab  auetoribus  bisetae  dieuntur 
neque  unquam  hae  setae  appendiculos  basilares  a  reliquis  partibus  di- 
versos  et  peculiares,  ut  cel.  Cassini  autumat,  sistunt. 

T*)  Consistentia  semper  diversa,  modo  tenuiori,  modo  magis  to- 
riacea  (in  Eupatorieis)  e  celluUs  brevibus  (in  Alomiae  n.  sp.  curvi- 
lineis)  nee  ut  alae  apicales  e  longe  porrectis  sunt  formatae.  Colore 
distinetissimas  praeeipue  in  Heliantheis  eas  videre  licet.  Qua  antlie- 
rarum struetura  Synanthereae  ab  affinibus  omnibus  longe  recedunt. 

t**)  Fig.  8.  13. 

•{•***)  Receptaculo  auet.  plur. ,  clinanthio  Mirb.  Cass.  quod  hoc 
sensu  a  rliaohidc  non  magis  quam  calathium  Mirb.  Cass.  a  capitulo 
differt.  Receptaculum  dixerim  pedunculum  potius  communem  capitu- 
lorum  glomerulatorum  vel  capitatorum  (calathiphore  Cass.). 


243 

vasorum  percursus  *),  cum  neclario  arliculatus,  basi  atte- 
nuaius  **)  aut  bulbosus  ***),  2-fidus,  supcrne  aequalis,  su- 
perne  ramique,  adulti  antheras  superantes,  extus  in  flori- 
bus  £  aequaliter  (subsquamuloso-)  pilosi,  in  floribus  £  gla- 
bris,  ramis  extus  convexis  (f),  intus  planis,  stigma  geren« 
tibus  (f),  semisubulatis  f),  rarius  semicylindraceis  ff). 
Stigma  biseriale,  seriebus  continuis,  marginalibus ,  pro- 
minulis ,  scabriusculis ,  ante  apicem  desinentibus  nee 
uspiam  confluentibus  fff).  Achaenium  erostre  f*),  teres 
aut  angulatum,  faciebus  nunquam  omnibus  cemeavis,  cujus 
disco  epigyno  callus  f  **)  apicalis  saepe  est  impositus,  are- 
olam  f***)    aulem,    rarius    lateralem  *f),    callus    basilaris 


*)  Fig.  45. 

••)  Fig.  45.  58.  59.  68. 

***)  Fig.  3.  31.  64. 

t)  Fig.  23.  45.  59. 

tt)  Fig.  3.  25.  31. 

fff)  Fig.  23.  25.  60.  g.  series.  —  Constat:  primum,  stigma  ve- 
rum paginam  ramorum  styli  interiorem  oecupare  et  praesertim  in  hac 
tribu  plurimisque  aliis  2-seriale  esse,  quia  hae  series  semper  adsunt,  si 
ovarium  est  fertile,  semperque  desunt,  si  ovarium  sterile;  tuiic  :  pilos 
istos,  stylum  extus  ciugentes  atque  a  clar.  Richardio  pro  stigmate  ha- 
bitos,  nonnisi  pollinis  esse  collectores,  quia  exemplis  paucissimis  exce- 
ptis  (Homogyne  Cass.  Isostigma  n.  gen.)  solummodo  in  floribus  stami- 
nigeris  oecurrunt  et  quidem  saepe  in  stylo  simplici. 

f*)  In  libris  botanicis  perperam  sermo  est  de  pappo  stipitato; 
iste  enim  stipes  pars  achaenii  nee  pappi  est  et  saepe  adest,  ubi  pappus 
deest,  et  rostri  antrum  est  continuatio  colliquamenti,  a  quo  nonnisi  in 
paucissimis  (Arnopogone  picroide,  Calendula  tomentosa)  diaphragmate 
quasi  est  disjunetum. 

f**)  Corpus  r'ungosum,  album,  disco  epigyno  impositus,  apicalis, 
arcolam  cingens,  basilaris  appellatur.  Cum  callus  basilaris  satis  lon- 
gus  est,  aebaenium  ab  auetoribus  stipitatum  saepe  vocatur. 

f***)  Areolam  dico  achaenii  partem  inferiorem,  qua  ovarium 
cum  rhachide  articulatum  est,  ab  auetoribus  hilum  injusto  ap- 
pellatum. 

*t)  Fig.  16.  17.  19.  32.  h. 


19* 


244  

semper  clngit.  Neciarium  *)  cum  ovario  contlnuum,  alve- 
olare **)  vel  slyliforme  centrum  disei  epigyni  occupat. 
Embryo  ***)  orlhotropus,  exorrhizus,  albus ,.  plumula  in- 
conspicua,  cotylcdonibus  in  radiculam  terelcm,  brevem 
continuis.  Perispermii  vesligium  membranaceum.  Differt 
ilaque  haec  tribus  a  Cichoreis  corollis  non  lingulatis,  pis- 
tillis  aliisque  nolis  ab  omnibus  reliquis. 

Plurimae  Vernonieae  habitant  Americam,  nulla  adbuc 
innoluit,  quae  Europam  vel  Novam  Hollandiam  incolat. 

I.    RHACHIS  EBRACTEATA  ft) 
1.    VERNONIA. 

(Scbrb.  gen.  pl.  2.  pag.  541.  Sw.  11.  ind.  occ.  t.  2. 
p.  1317.  tab.  16.  Scrratulac  Sp.  L.  Pers.  Conyza  sp. 
L.  Willd.  Sprg.  Eupalorii  sp.  W.  Sprg.  Huc  genera 
niJiilo  dislinguenda:  Achyrocoma  Cass.  Dict.  d.  sc.  nat. 
v.  26.  pag.  21.  Ascaricida  Cass.  Dict.  d.  sc.  nat.  v.  3. 
Suppl.  pag.  38.  Cenlvapalus  Cass.  Bull.  soc.  pbil.  Janv. 
1817.  Diel.  1.  c.  v.  7.  p.  3S2.  Distephanus  Cass.  Bull. 
I.  c.  Sptbr.  1817.    Diel.  1.  c.  v.  13.  p.  361.    Gymncmlhc- 


*)  Äuctoritate  clar.  Richardii  et  Cassini,  qui  in  eo  mcl  observarunt. 
Cum  ovario  articulatum  autumat  Cassini. 

**)  Excavatum,  stylum  basi  attenuatum  excipiens.  fig.  27.  33. 
f.  62.  83. 

***)  Solidum,  stylo  basi  bulboso  exceptum.  fig.  12.  55.  f. 

t)  Fig.  14. 

■j~f)  Nuda  auetorum;  clar.  Cassini  optime  distinxit  verc  bractea- 
tum  (squamellifore)  a  fi  mbrillifera;  bracteae  enim  sunt  folia  vera, 
parencbymate  autem  destituta,  a  rhachide  facile  detergenda  et  quasi 
cum  ea  articulata,  semper  nervis  percursa,  pl.  tot  quot  florcs  eosque 
extus  amplexantes,  involucri  foliolis  similiaj  fimbrillae  autem  sunt 
membranae,  cum  rachide  continuae,  enerviae,  irregulaviter  laciniatae, 
laciniis  modo  paleaeformibus ,  modo  piliformibus ,  verticillatim  florcs 
circurastantes,  foliolis  involucri  dissimiles,  basi  saepe  in  alveolas  non 
profundas  connatac. 


245 

mnm  Cass.  Bull.  1.  c.  Janv.  el  Avr.  1817.  Diel.  1.  c.  v.  20. 
p.  10S.  Lcpidaploa  Cass.  Dict.  1.  c.  v.  26.  p.  16.  Oli- 
ganihes  Cass.  Bull.  1.  c.  Janv.  1817.  p.  10.  et  Avr.  1828. 
p.  58.  =  Pollalesta  Kunth.  nov.  gen.  IV.  p.  36.  Lychno- 
phora  Mart.  Regensb.  Denkw.  Bd.  2.  pag.  149.  (excl.  L. 
rosmarinifolia).  Hololepis  Cand.  d.  1.  Ann.  d.  Mus. 
v.  16.  p.  190.    Cass.  Dict,  1.  c.  v.  21.  p.  308.) 

Capitulum  pluri-multifloram,  aequallflorum.  Acbaenium 
disco  epigyno  magno  *),  neetario  alveolar! ,  areola  termi- 
nal!. Corollae  regularis  limbus  profunde  5-fidus,  laciniis 
acuminalis  parlem  integram  aequantibus,  pl.  quam  ea  bre- 
vioribus,  a  tubo  haud  distinclus.  Pappus  2-  oo-serialis, 
palcaceus,  serratus,  serie  interiori  longa.  Antberarum  ala 
apicalis  laterales  lalitudine  aequat.  Filaments  laevia.  Styli 
rami  semisubulati.  Involucrum  teres,  imbrieatum,  floribus 
brevius,  foliolis  liberis,  intcrioribus  longioribus.  —  Fruti- 
ces,  suffrutices,  rarius  herbae  annuac,  capilulis  in  inflores- 
centiam  terminatam  **)  dispositis  aut  rarius  solitariis,  foliis 
cum  caule  arliculalis,  infegrls,  saepe  glandulosis,  glandulis 
sessilibus  lucentibus.  —  Species  hueusque  sunt  observa- 
tae:  3  (27.  96.  99.),  quarum  patria  est  ignota;  7  (21.  22. 
33.  67.  94.  104.  108.)  in  Africa;  11  (66.  68!  81.  94.  96. 
101.  102.  HO.  114.  116.  118.)  in  Asia;  7  (28.  29.  30.  31. 
103.  109.  113.)  in  America  boreali,  caelerae  93  in  America 
meridionali  vel  India  occidenlali,  nullaque  plnribus  orbis 
terrarum  parlibus  (nist  hominibus  divulgala)  communis  ***). 

4 

•)  Discus  epigynus  est  magnus,  cum  peripheriae  achaenii  maxiraae 
aequalis  est,  parvus,  cum  eo  minor, 

**}  Quoacl  inÜoresceiitiam ,  acutissimum  ceT.  Roeperi  traetatum  in 
Linnaea  tom.   1.  semper  sequor. 

*•*)  Vernonias  omnes,  quas  vidi,  hie  descripsi  atque  diagnosibus 
distinxi,  cacteras  aut  in  calce  ordine  alphabetico  cuumeravi  aut  pau- 
cii-simas,  quarum  loci  e  descriptionibus  satis  apparere  mihi  visi  sunt, 
in  seriem  aliarum  collocavi. 


246 


Sectio  I.     Capiiula  tcrminalia,  solitaria,  foliis  stc- 
rilibus  pluribus  basi  cincta.  Arhaenia  glaberrima. 

1.  T\  hwohicraia  *  (C?iicus  foliis  lato -lanceolalis, 
caule  ramoso,  floribus  axillaribus  pedunculatis.  Vcllozo  in 
Roem.  script.  lus.  et  bras.  p.  140.  Serratula  pedunculata 
Cand.  in  Pers.  Ench.  2.  p.  391.  Hololcpis  pedunculala 
Cand.  d.  1.  Annal.  du  Mus.  d'bist.  nat.  vol.  16.  pag.  190. 
tab.  6.  Cass.  d.  1.  Dict.  d.  sc.  nat.  vol.  21.  pag.  30S.  — 
Haynea  pedunculata  Sprg.  Syst.  III.  pag.  391.).  —  Cau- 
lis  rigidus,  sufiruticosus(?),  ramosus,  ramique  teretiusculi, 
sulcati,  striali,  mcdulla  nivea  fareti,  foliis  delapsis  nodulosi. 
Folia  penninervia,  capitulis  adstanlia  triplinervia ,  alterna, 
conferta ,  petiolata ,  capilulis  proxima  sessilia ,  coviacca, 
margine  integerrima  plana,  supra  glaberrima.,  lucida,  sub- 
tus  albida,  densissime  tomentoso-lepidota  (in  satis  adullis 
squamulae  distinetae  videri  possunt),  nervis  prominentibus, 
primario  dilatato,  petiolisque  usque  ad  S111  longis,  et  cana- 
liculatis,  multistriatis,  cinereis,  seeundariis  simpliciusculis, 
subelliptica ,  basi  acuta  aut  obtusa,  apice  breviter  acumi- 
na!a;  et  pl.  falcatim  recurvata,  ramorum  sterilium  1k  —  4" 
longa,  |  —  2"  lata,  fertilium  pl.  1"  longa,  f"  lata.  Ca- 
piiula oo-flora,  caulem  ramosque,  ex  foliorum  axillis  su- 
perioruni  prodeuntes  iisque  superatos,  cum  caule  arlicula- 
tos,  sub  capitulis  foliis  *)  pluribus  (axillis)  sterilibus,  quam 
capitula  pl.  longioribus,  obsitos,  caeterum  pl.  nudos,  ter- 
minant.  Involucri  iloribus  parum  brevioris,  fruetus  matu- 
ros  subsuperantis,  circiter  \il  longi  foliola  coriacea,  sicca, 
3-nervia,    stramineo-fusca,    extus  magis   minusve  pilosa, 


*)  Haec  folia  nou  ad  involucrum  pertinent,  quia,  parenchymatös«, 
in  ejus  foliola  more  consuetov.  c  in  Girtliamo,  Vernonia  anthelmintlüca 
etc.  non  transeunt  et  cum  caule  articulata  suut. 


247 

margincquc  lenuiori  ciliala,  ex  latis,  ovalis,  obtusis,  ia 
elongata  linearia  acuminata,  aplce  nonnunquara  rubicunda. 
Pappi  flavescentis,  latius  paleacei,  pluriserialis  series  neque 
longitudine  neque  latitudine  distinctae.  Corollae  purpureo- 
violaceae,  laciniis  apice  barbatis,  iubo  aequalibus.  Achaenia 
sob  5-gono-subcylindracea,  lucida,  pallide  fusca,  2'"  longa. 
Khacbin  paleaceo-fimbrilliferam,  fimbrillis  brevibus  in  al- 
veolas  leves  connalis,  ebractealam  nee  bracteatara,  uti 
Cand.  et  Vellozo.  1.  c,  autumant,  reperi.  —  E  Brasilia 
tropica  misit  Sellow.  Fig.  52.  corolla.  49.  achaenium.  67. 
ejus  discus  epigynus  (v.  Sp.  oo). 

2.  V.  buxdides  n.  sp.  Fruticulus.  Caulis  pennae  co- 
lumbinae  crassitudine  ramique  saepius  pseudo-oppositi, 
apice  angulali,  magis  minusve  tomenlosi,  tomento  juniori 
ferrugineo.  Folia  penninervia,  alterna,  conferta,  sessilia, 
coriacea,  integerrima,  magis  minusve  carinata,  obovala,  su- 
pra  glaberrima,  lucida,  venosa,  subtus  tomento  densissiroo, 
albido,  adpresso  vestila,  nervisque  primariis  quam  margi- 
ncs  planae  altloribus,  3  —  4'"  longa,  2/y/  lata.  Capilula 
cylindracea,  oo-  (7)  flora,  3"1  alta,  foliis  adslantibus  vix 
longiora,  caulem  ramosque  ad  apicem  usque  foliis  subim- 
bricatis  teclos  terminant.  Involucri  pauciserialis  ioliola 
coriacea,  sicca,  3-nervia,  obtusa,  margine  ciliata,  extus  pi- 
losa,  linearia.  Corollae  glabrae,  purpureae(?).  Achaenia 
oo-costa*a,  cylindracea,  obscure  fusca.  Pappi  flavescentis, 
latius  paleacei,  2-serialis  series  exterior  ab  inleriori  longi- 
tudine nee  latiludine  disüncla.  —  E  Brasilia  tropica  misit 
Sellow.  (v.  sp.  oo). 

3.  V.  erieoides  *  (Conyza  eviedides  Lam.  Enc.  II. 
p.  92.  Baccharis  erieoides  Pers.  syn.  II.  p.  425.  N.  39. 
seeunduru  descriptiones).  Caulis  fruticosus,  ramosissirous, 
ramique  conferti,  teretes,  alterni,  saepe  pseudo-oppositi  g. 
verticillati.  modo  fasligiali,  modo  suprafastigiati  caule  bre- 
viores,  tomentosi,  tomento  foliis  delapsis  areolato,  juniori 


248  

gaepe  ferrugineo.  Folia  caduca,  1-nervia,  alterna,  valde 
conferta  ,  sessilia ,  coriacea ,  magis  minusve  carinaia ,  inte- 
gerrima,  linearia  aut  obovalo-linearia,  supra  glabra,  lucida, 
subtus  lomento  densissimo,  albido,  adpresso  vestita,  ner- 
visque  primariis  quam  margines  planae  aut  subtilissime 
reflexae  altioribus,  3  —  6'"  longa,  \*u  —  V"  lala.  Capi- 
lula  cylindracea ,  oo-flora,  foliis  adstantibus  vix  longiora, 
caulem  ramosque  ad  apicem  usque  foliis  confertissimis  te- 
ctos  terminant.  Involucri  4"'  alti,  pauciserialis,  foliola  co- 
riacea, sicca,  basi  3-nervia,  oblongo - obovata  aut  linearia, 
acuta  aut  oblusiuscula,  margine  longe  ciliata,  extus  pilosa. 
Corollae  glabrae ,  purpureae(?).  Achaenia  oo-costala,  cy- 
lindi-acea,  obscure  fusca.  Pappi  flavescentis,  latius  palea- 
cei,  2-serialis  series  exterior  ab  interiori  longitudine  nee 
latitudine  distineta.  —  E  Brasilia  tropica  misit  Sellow. 
(v.  sp.  oo). 


S-ectio  II.     Capitula  in  glomerulos  terminales,  soll- 
tarios  densissime  collecta. 

§.  1.  Fruticuli  foliis  confertis,  1-nerviis,  sessilibns, 
coriaeeis,  subtus  nervis  quam  margines  revolutae  humi- 
lioribus,  in  superioribus  partibus  tecti.  Achaenia  glaber 
rima,  oo  -costata,  obscure  fusca.  Pappi  flavescentis,  la- 
tius paleacei,  2-seiialis  series  exterior  brevis  ab  inter- 
iori longitudine  nee  lalitudine  distineta,  paleis  interioris 
tortis,  caducis.  —  Lychnophora  Mart.  I.  c.  (excl.  L. 
rosmarinifolia). 

f  4.    V.  brunio'ides  *  {Lychnophora  brunidides  Mart. 
I.  c.  tab.  4.) 


)  Plantas,  quibus  crucen»  anteposui,  non  vidi. 


249 

f  5.    V.    proteaeformis  *    (Lychnophora    ericdides 
ßlart.  I.  c.  n.  2.  tab.  6. 

f  6.    V.  Pinaster  *  (Lychnophora  Pinaster  ßlart. 
I.  c.  tab.  6.) 

7.  V.  villosissima  *  (Lychnophora  villosissima  Marl. 
I.  c.  p.  149.  tab.  7.)  Arbuscula  6'  alta,  raro  allior.  Trun- 
cus  inferne  simplex,  superne  in  ramos  subflexuosos,  fasli- 
gialos,  divisus.  Tomentum  trunci  partem  superiorem  ra- 
mosque  teretes  involvens,  densissimum ,  ochroleucum  are- 
olis  crebris,  sedibus  foliorum  delapsorum,  notatum.  Folia 
in  partibus  superioribus  densissima,  erecto-patentia  et  Line 
inde  reflexa,  linearia,  obtusa  vel  acuta,  9'"  —  2"  longa, 
1  —  2"  lala,  supra  1-nervia,  reticulato  -  venosa,  glabra 
nervo  aulem  medio  basi,  aeque  ac  tota  pagina  inferior, 
dense  albido-lanalo,  lana  versus  basin  longiore.  Capitula 
pl.  4-flora  octona-dena  vel  pluria.  Involucri  subbiserialis 
foliola  linearia,  subacuta  *),  exteriora  fere  duplo  breviora. 
magis  coneava,  apice  longius  villosa.  Corollae  pallide  li- 
lacinae.  Acbaenia  obovata,  fusca.  Pappi  latius  paleacei  se- 
ries  longitudine  dislinctae,  exterior  brevissima,  paleis  se- 
milanceolatis,  interior  longitudine  tubi  corollini,  paleis  tor- 
tis,  caducis.  —  In  campis  altis  apricis  prope  Tejuco  et 
alibi  in  districtu  adamantino  Brasiliae  Martius.  E  Brasi- 
lia misit  Sellow  (v.  2.  sp.  s.) 

■f  8.     V.    hakeaefolia  *  (Lychnophora  haheaefolia 
ßlart.  I.  c.  N.  7. 

f  9.    V-  salicifolia  *  (Lychnophora  salicifolia  ßlart. 
I.  c.  tab.  10.  N.  8). 

10.     V.    staavioides  *     (Lychnophora    staavidides 
ßlart.  I.  c.  tab.  8.  N.  5.).     Arbuscula  6  —  8  pedalis,  raro 


*)  Folium  truncatum,  quod  linea  reeta,  obtusumt  quod  circuli 
segmento  quodam,  acutum,  quod  angulo  obtuso  aut  acuto  marguiibus 
convexis,  acuminatum  quod  angulo  acuto  raarginibus  rectilincis  aut 
coneavis  terminatur. 


250  

alllor.  Truncus  basi  2  s.  3"  diamelro,  in  4  —  5  pedum 
alli ludine  divisus  in  ramos  plures  erecto  -  patentes,  flexuo- 
sos,  uti  ipsa  trunci  pars  superior  tomento  densissimo  sub- 
pulvinato  a  delapsu  foliorum  scrobiculato,  infra  foliorum 
insertiones  noduloso,  primum  pallide  lulescenle  dein  ci- 
nereo  -  griseo  vestitos ,  ramulis  confertis.  Folia  sparsa, 
densa,  subhorizontaliter  patentia,  suprema  erecta,  oblongo- 
ovata,  aut  ovata,  basi  subcordata,  obtusa  (cum  mucrone  bre- 
vissimo  secundum  Mart.  quem  autem  non  vidi)  supra  glaber- 
rima,  lucida,  1-nervia,  nervo  medio  impresso,  subtus  al- 
bido  tomentosa,  sursum  sensim  minora,  3  —  9'"  longa, 
\  —  2'"  lala.  Capitula  3-flora.  Involucri  foliola  coriacea, 
sicca,  pallide  fusca,  3-nervia  margine  tenuiora,  sublililer 
pilosa,  obtusa.  Corollae  roseae,  glabrae.  Achaenia  fere 
2'"  longa,  oblonga,  trigona,  fusca.  Pappi  latius  paleacei 
albi  series  longitudine  distinclae,  exlerior  brevissima,  inte- 
rior  paleis  torlis.  —  In  summis  alpestribus  districtus  ada- 
mantini  Brasiliae  Jul.  Martins.  E  Brasilia  tropica  misit 
Sellow. 

§.  3.  fferbae,  glomerulis  caulem  simplicissimum,  to- 
tum  aut  superne  aphyllum  terminantibus.  Achaenia  dense 
longeque  pilosa,  turbinata.  Pappus  pluriserialis,  imbrica- 
tus,  angustius  paleaceus,  flave.scens,  Serie  exteriori  brevi 
ab  interiori  neque  longitudine  neque  latitudine  distincta. 

11.  J^.  scapigera  n.  sp.  Radix  lignosa  1-pluriceps 
arcualim  descendens,  crassa,  superficie  magis  minusve  ru- 
gosa.  Caulis  simplicissimus  ,  erectus ,  aphyllus ,  teres ,  la- 
nato  -  tomentosus,  circiter  3'  altus.  Folia  omnia  radicalia, 
penninervia,  coriacea,  in  petiolum  brevem,  plano-convexum 
attenuata,  spatbulata,  oblonga,  obtusa  aut  acuta,  margine 
plana,  integerrima  aut  minute  denticulata,  utrinque  reticu- 
lato-vcnosa,  nervis  prominulis,  lucida,  glaberrima,  juniora- 
que  nonnisi  peliolorumque  basis  tomento  fugaci  obtecla 
6  —  10"  longa,  2  —  2<"  lata.     Capitula  numerosa,  sub- 


—  251 

cylindracea  2  —  3  flora.  Involucrum,  foliolis  coriaceis, 
siccis,  basi  obsolete  irinerviis,  carinatis,  mucronato-acumi- 
natis,  glaberrimis,  fructus  subaequanlibus.  Corolla  pur- 
purea,  glabra.  Acbaenium  vix  1'"  longum.  —  E  Brasilia 
tropica  misit  Sellow  spec.  plura. 

12.  V.  plantaginifolia  n.  sp.  Radix  lignosa,  1-plu- 
riceps.  Caulis  simplicissimus,  erectus,  leres,  superne  aphyl- 
lus,  tomentosus,  6  —  8"  altus.  Folia  omnia  subradicalia, 
membranacea,  multiplinervia ,  nervis  parallelis,  venis  sub- 
nullis,  linearia,  aut  elongato-lanceolala,  integerrima,  obtusa 
aut  acuta,  glabriuscula,  juniora  tomentosula,  saepe  arcuata, 
obliqua,  3  —  5"  longa,  1  —  4"'  lata.  Capitula  multa 
quidem,  sed  paiiciora,  quam  in  praec.  subcylindracea  öo- 
flora.  Involucrum,  foliolis  coriaceis,  siccis,  3-nerviis,  mar- 
gine  ciliatis,  planiusculis,  glabriusculis,  acuminatis  ex  ova- 
tis  *)  in  oblongo-ovata,  fructibus  parum  minora.  Corolla  pur- 
purea  glabra.  Acbaenium  vix  1'"  longum.  —  E  Brasilia 
tropica  misit  Sellow  spec.  oo. 


Sectio  III.     Capitula  in  inßorescentiam  **J  variam 

disposita,  si  glomerulata  glomerulis  spicatis  (cvolu- 

tione  centripeta)  aut  rarius  solitaria  ramos  superne 

nudos  terminantia.    Pappus  2-serialis. 

§.  1.   Capitula  aut  dense  glomerulata  aut  fascicu- 
lata,    aut  pseudo -umbellata ,    glomerulis,  fasciculis  et 


*)  Haec  dicendi  ratio,  brevior  atque  naturae  roagis  adaequata,  si 
formae  transitoriae  incertae  atque  intellectu  faciles  sunt,  praeferenda 
nnlit  esse  videtur  ei,  qua  indoles  foliorum  (s.  involucri  foliolorum)  in- 
feriorum,  intcrmediorum  et  supcriorum  separatim  describitur. 

**)  Ad  unana  eandemque  iudoresceiitiam  omnes  flores  refero,  qui 
foliis  sterilibus  aut  nonnisi  folia  vegetativa    protrudentibus    interjectis 


252  

pseudo  »  umbellis,  a  foliis,  e  quorum  axillis  prodeurd, 
semper  superatis,  spicatis,  pseudo -umbellis  in  unica  so- 
litariis,  terminalibus. 

13  *  V.  leprosa  n.  sp.  Caulis  fr.  Rami  acule  irre- 
gulariterque  angulati,  petiolique  4  —  6"'  longi  canalicu- 
lati,  quadrangulati  tomento  quam  maxime  adpresso,  fulvo 
obtecti.  Folia  penninervia,  alterna,  petiolata,  coriacea,  ob- 
longa,  apice  acuminata,  basi  obtusa  aut  acuta,  rarius  ju- 
niora  parum  acuminata,  integerrima,  pellucido  -  glandulosa, 
utrinque  glabra ,  venosa ,  supra  parum  lucida ,  subtus  le- 
prosa, 5"  et  ultra  longa,  1"  9'"  —  2"  lata.  Capitula  nu- 
merosa,  cylindracea,  pauci-  (2  —  3)  flora,  glomerulata,  fo- 
liorum  peliolis,  e  quorum  axillis  oriuntur,  breviora.  Invo- 
lucri  foliola  coriacea,  sicca,  1-nervia,  obtusa  ex  subrolun- 
dis,  glaberrimis  in  oblonga  extus  pubescentia  margineque 
ciliata.  Corollae  ignotae.  Achaenia  matura  glabervima,  glan- 
dulosa oblonga  mulli-costata,  obcompresso  **)  trigona, 
dorso  convexo,  planis  ventralibus  subconcavis.  Pappi  ar- 
eentei  series  exterior  caduca,  ab  interiori  latiludine  atque 
loneitudine  distincta.     —    E  Brasilia  trop.  misit   Sellow 

Sp.  oo. 

14.  V.  splendens  *  (Conyza  lucida  Sprg.  N.  Entd. 
II.  p.  142.  C.  splendens  Ej.  Syst.  III.  p.  509.  Carpho- 
bolus  sessiliflorus  Schott,  sec.  Sprg.  cur.  post.  pag.  409.) 
Frutex,  caule  tereti,  obscure  fusco,  glabro,  striato,  ramoso, 
ramis  allernis,  divaricatis,  flexuosis,  forsan  volubilibus,  s. 


a  reliquis  cjusdem  individui  non  disjunguntur.  Lateralem  dico,  termi- 
nali  semper  opponens»  cujus  axis  primaria  ex  folii  cujusdam  axilla 
oritur.  — 

**)  Sensu  Cassiniano:  achaenium  compressum.  i.  e.  lateribus;   ob- 
compressum  i.  a.  posticus  et  anticus. 


253 

scandentibus,  glabris  aut  apice  junioribusque  tomentosis. 
FolJa  penninervia,  allerna,  peliolata,  coriacea,  supra  gla- 
berrima,  lucida ,  nervis  prominulis ,  subtus  tomento  albo 
denso  magis  minusve  adpresso  veslila,  margine  integer- 
rima  vix  reflexa,  brevia  *)  vel  oblonga,  aut  utrinque  atte- 
nuata  ,  aut  apiee  norihisi  attenuata  basi  ovata,  vel  cordata 
\\  —  4"  longa,  9'"  —  1|"  lata.  Petioli  tomentosi,  cana- 
liculati,  3  —  6W'  long!.  Capilula  numerosa,  cylindracea, 
sessilia,  dense  congesta,  pauci  -  (2  —  3)  flora,  glomerulata, 
petiolis  breviora,  e  quorum  axillis  prodeunt.  Involucrl 
foliola  coriacea,  sicca,  1-nervia,  obtusa,  versus  apicem 
extus  pubescenlia  margine  ciliata.  Corollae  ignotae.  Achae- 
nia  fusca,  matura  glaberrima,  multi-costata,  oblonga,  ob- 
compresso-trigona,  dorso  convexo,  planis  ventralibus  sub- 
concayis.  Pappus  ut  in  praeced.  —  E  Brasilia  trop.  misit 
Sellow.  spec.  plura. 

15.  V.  axillaris  n.  sp.  Frutex,  ramis  teretibus,  foliis 
delapsis  nodulosis,  magis  minusve  fulvo -tomentosis.  Folia 
penninervia,  alterna,  coriacea,  petiolata,  oblongo- ovata  aut 
elliptica,  basi  saepe  obliqua,  obtusa,  juniora  nonnisi  rarius 
subacuminata,  intcgcrrima  aut  denliculata,  supra  glabra,  lu- 
cida, rugosula,  nervis  impressis,  intermedio  tomentosulo, 
subtus  petiolique  10 — 12'"  longi,  fulvo -tomentosa,  2—4" 
longa,  9'"  —  1"  6'"  lata.  Capitula  cylindracea,  numerosa, 
oo-  (circiter  6)  flora,  glomerulata,  foliorum  petiolis,  e  qui- 
bus  prodeunt,  breviora.  Involucn  foliola  coriacea,  sicca, 
1-nervia,  obtusiuscule  acuminata,  glabra,  ex  ovatis  in  ob 
longa,  margine  ciliata.   Corollae  ignotae.    Achaenium  slra- 


*)  Folia  dico  brevia,  quorum  diameter  longitudinalis  transversa- 
lem superat  nee  triplo,  iisque  oppono  rotunda,  quorum  diameter  lon- 
gitudinalis  transversalem  aequat  aut  subaequat,  et  oblonga,  quorum  ille 
hunc  triplo  vel  plurics  superat,  nulla  formae  ratione  habita. 


254  

minco-fuscum  exacte  ut  in  praec.  Pappi  slraminei  series 
exterior  satis  caduca,  brevis,  ab  interiori  latitudine  longitu- 
gitudineque  dislincta.  —  E  Brasilia  trop.  misit  Sellow 
spec.  oo. 

16.  V.  rotimdifoUa  n.  sp.  Caulis  fr.,  ramis  teretibus, 
sulcato-striatis,  lanato-tomentosis.  Folia  penninervia,  al- 
terna,  petiolata,  coriacea,  rotunda  aut  elliptica,  basi  pl. 
cordata  apiceque  retusa,  supra  rugosa,  glabriuscula,  nervis 
impressis,  pubescenlibus,  lucida,  subtus  petiolique  6  —  8", 
longi,  tetragoni  lanato-iomentosa,  \\  —  2|  longa  totidem- 
que  lata.  Capitula  subcylindracea,  basi  parum  crassiora, 
3-flora,  numerosa,  glomerulata,  foliorum  petiolis,  e  quibus 
oriuntur,  breviora.  Involucri  foliola  coriacea,  sicca,  oo- 
nervia,  extus  glabra,  margine  ciliata,  fusca,  ex  ovatis,  acu- 
tis  in  oblongo  -  ovata,  acuminata.  Corollae  purpureae,  gla- 
brae.  Achaenia  immatura  glaberrima,  multi-costata,  obscurc 
fusca.  Pappi  argentei  anguste  paleacei  series  exterior  in 
interiorem  abiens.  —  E  Brasilia  trop.  misit  Sellow 
Spec.  oo. 

17.  V.  elaeagiiöides  (Kunth.  nov.  gen.  IV.  pag.  33» 
N.  20.  Ej.  Syn:  IL  p.  374.)  Frutex  ramis  alternis,  tereti- 
bus, tenuissime  sericeo- pubescenlibus,  cinereis.  Folia  pen- 
ninervia, breviter  petiolaJa  (subsessilia  Kunth)  coriacea,  ri- 
gida,  alterna,  elongato-lanceolata,  obtusa,  integerrima,  su- 
pra glaberrima,  lucida,  nervis  prominulis,  subtus  serieeo- 
tomentosa,  2  —  3"  longa,  6  —  8,/y  lata.  Capitula  multa, 
campanulata,  oo-  (16  —  20)  flora,  glomerulata  in  axillis 
foliorum  multoties  longiorum,  eorumque  petiolos  2  —  3'" 
longos  vix  superanlia.  Involucri  foliola  coriacea,  sicca  3- 
nervia,  in  medio  viridia,  margine  ciliata,  ex  ovatis,  acutis, 
extus  pilosis  in  oblonga,  obtusa,  extus  glabra.  Achaenia 
oblonga,  pilosa,  obeompresso-trigona,  dorso  convexo,  circi- 
ter  l"1  longa.  Pappi  straminei  series  exterior  brevis  ab 
interiori  longa  latitudine  atque  longitudine   distineta.     Co- 


i>55 

rollae  glabrae  (ex  Kunth).  In  montosis  pr.  fluvium  Cuellar 
Nova-Granatensium  Septbr.  Humboldt  (v.  Sp.  1.  in  herb. 
VSilld.) 

18.  V.  umbellata  *  (Conyza  ramißgra  Sprg.  syst. 
III.  p.  509.  N.  31 !)  Caulis  t>- i  scandens ,  ramis  alternis, 
lerelibus,  slrialis,  glabris,  apice  pubescenlibus,  divaricatis. 
Folia  penninervia,  alterna,  peliolata,  membranacea,  lanceo- 
lata,  integerrima,  supra  glabra,  reticulato-venosa,  subtus 
petiolique  3  —  6UI  longi  densissime  albo-tomentoso-lepi- 
dota,  squamulis  rarissime  dislinguendis,  3  —  4"  longa, 
6  —  9"'  lata.  Infiorescentiae  umbelliformes  ramis  subae- 
quallbus,  semper  1-cephalis,  capitulis  cylindraceis,  oo-  (8) 
floris,  petiolos  foliorum,  e  quorum  axillis  prodeunt,  parum 
superantibus.  Involucri  4'"  longi,  2'"  lati  foliola  coriacea, 
sicca,  1-nervia,  obscure  l'usca,  rolundato-oblusa  aut  acu- 
tiuscula,  ex  sabrotundo-ellipticis,  glabris  in  linearia,  ob- 
longa,  margine  scariosa,  apice  nonnisi  magis  minusve  pu- 
bescentia,  fructus  immaturos  aequantia.  Corollae  glabrae, 
purpureae.  Achaenia  immatura  glaberrima.  Pappi  argentei 
series  latitudine  vix  longiludine  distinclae,  sed  exterior  ita 
caduca  ut  aegre  conspiciatur.  —  E  Brasilia  trop.  misit 
Sellow  spec.  oo. 

19.  V.  ramiflora  n.  sp.  Caulis  fr  ,  scandens,  ramis 
terelibus  cinereo-tomentosis,  strialis.  Folia  penninervia, 
alterna,  petiolata,  coriacea,  rigida,  supra.  glabra,  lucida, 
pallide  viridia,  nervis  prominulis,  infra  petiolique  5  — 12'" 
longi  albida,  densissime  tomentoso-lepidota,  oblonga  vel 
brevia,  apice  obtusa,  acula,  vel  acuminata,  basi  saepe  in- 
aequali  obtusa  aut  acuta,  nunquam  acuminata,  versus  api- 
cem  plerumque  serrulala,  4  —  5|"  longa,  \\  —  2"  lata. 
Inflorescenliae  fasciculares ,  ramis  2  —  3-cephalis,  rarius 
1-cephalis,  quam  pelioli  foliorum,  e  quorum  axillis  pro- 
deunt, brevioribus,  capitulis  cylindraceis,  2  —  3  floris. 
Involucri  foliola  acula,  coriacea,  sicca,  sub  1-nervia,  pal- 


256  

lide  fusca,  versus  apicem  extus  pubescentia,  margine  bre- 
viter  ciliata,  interiora  valde  caduca,  fructus  aequantia. 
Pappi  argentei  series  exterior  brevis  ab  interiori  longitu- 
dine  atque  latitudine  dislincta.  Corollae  glabrae,  purpu- 
reae.  Achaenia  oblonga,  obcompresso-trigona,  dorso  con- 
vexo,  glaberrima,  stramineo- fusca.  —  Sellow  misit  spec. 
co  e  Brasilia  tropica. 

20.  V.  notata  n.  sp.  Caulis  fr,  forsan  scandens,  ra- 
mique  divaricati,  alterni,  tomento  quam  maxime  adpresso 
superne  junioresque  angulali,  cinerei.  Folia  penninervia, 
alterna,  petiolata,  subcoriacea,  rigida,  supra  glaberrima,  lu- 
cida,  nervis  prominulis,  obscure  viridia,  subtus  petiolique 
3  —  6'"  longi  albida,  densissime  lepidoto-tomentosa,  squa- 
mulis  ita  densis,  ut  aegre  distinctae  conspiciantur,  inleger- 
rima,  lanceolata,  basi  rarius  inaequali  breviter  acuminata, 
2  —  4"  longa,  \  —  2"  lala.  Inflorescentiae  fasciculares, 
ramis  1  —  3-cephalis,  capilulis  cylindraceis,  3-floris,  pe- 
tiolos  foliorum,  e  quorum  axillis  prodeunt,  aequantibus 
aut  parum  superantibus.  Involucri  foliola,  coriacea,  sicca, 
1-nervia,  pallide  fusca,  apice  acutiusculo  macula^  tomen- 
tosa,  constantissima  nolatis,  ex  ovatis  in  clliplico-oblonga. 
Pappi  argentei  series  exterior  submediocris,  inaequalis  ab 
interiori  nee  latitudine  vix  longitudine  distineta.  Corollae 
glabrae^  purpureae.  Achaenia  immatura  glaberrima.  —  E 
Brasilia  misit  Sellow  spec.  2. 

21.  V.  populifolia  (Sprg.  syst.  III.  pag.  434.  N.  2. 
Distephanus  populifolius  Cass.  Dict.  d.  sc.  nat.  13.  p.  361. 
Conyza  populifolia  Lam.  Enc.  II.  pag.  87.  Willd.  sp. 
pl.  III.  p.  1943.)  Arbuscula  ramis  alro-fuscis,  teretibus, 
obsolete  tomentosis,  foliis  delapsis  nodulosis,  junioribus 
albo-tomentosis,  sulcatis.  Folia  sub  tri  -  quintuplinervia, 
coriacea,  petiolata,  alterna,  juniora  utrinque  niveo-lomen- 
tosa,  adulta  nonnisi  subtus  nivea,  acuminata,  juniora  ob- 
tusa  aut  acuta,  basi  subcordata,  integerrima,  \\ — 5"  longa, 

1—3« 


257 

1  —  3"  lata.  Inflorescentiae  umbcllii'ormes,  terminales  so- 
litariae  (nee  spicatae),  foliis  summis  breviores,  ramis  1-ce- 
phalis  ternis-septenis  (Lam.  1.  c),  aequalibus,  sulcatis,  et 
niveo-tomentosis,  foliis  axillis  sterilibus,  minutis,  pl.  squa- 
niaefonnibus  obsitis,  \  —  1"  longis,  capitulis  campanula- 
tis,  5'"  altis,  oo-floris.  Involucri  flores  aequantis  foliola 
arete  imbricata,  coriacea,  sicca,  1-nervia,  extus  parte  li- 
bera  (i.  e.  ab  aliis  non  leeta)  lanato-tomenlosa,  magis  mi- 
nusve  anguste  linearia,  inermia,  acuta  aut  obtusa,  pl. 
squarrosa  (appendiculo  foliaceo,  semi-lanceolato  Cass.  1.  c.) 
Pappi  straminei,  late  paleacei  series  longitudine  atque  lati- 
tudine  distinetae,  interior  paleis  sub  apice  undique  piloso- 
serratis,  exlerior  paleis  semi-lanceolatis.  Corollae  glabrae 
colore  ignolae.  Achaenia  immatura,  oblonga,  pilosa.  Com- 
merson  in  insula  Mauritii.  —  (v.  sp.  2  in  hrb.  W.). 

§.  2.  Capitula  in  cymas  folia  super ant es  polymor- 
phas,  modo  perfecte  dichotomas ,  modo  scorpiöides, 
(Cand.  organ.  I.  p.  415.)  modo,  ramis  abortis,  spicaefor- 
mes,  evolutione  centrifuga,  modo  fasciculares  disposita 
aut  rarius  solitaria,  ramos  superne  nudos  terminantia. 

A.  Folia  perfecta  mala,  c  quorum  axillis  capitula 
siugula  (nee  ramos  inflorescentiae  repraesentantia) 
prodeant. 

22.  V.  pinifolia  *  (Conyza  cauescens  L.  suppl.  367. 
Willd.  sp.  pl.  III.  pag.  1922.  Thunb.  fl.  cap.  ed.  Schult, 
p.  665.  C.  pinifolia  Lam.  enc.  II.  p.  86.)  Caulis  herba- 
ceus,  erectus,  simplex,  slrialus,  magis  minusve  pilis  seri- 
eeis canescens,  12  —  15"  altus  (ex  Lam.),  dense  foliatus. 
Folia  1-nervia,  sessilia,  alterna,  conferta,  membranacea, 
flexuosa,  anguste  linearia,  margine  revoluta,  integerrima, 
acuta  aut  obtusa,  et  axillis  pl.  ramulos  imperfectos  pro- 
trudentia ,  supra  glabra ,  laevia ,  nervo  impresso ,  sub- 
tus  sericeo - incana ,  nervo  prominente,  1  —  2"  longa, 
\  —  \ul  lata.     Inflorescentiae   pluries   dichoiomae.    rami 

4r  Bd.  2s  Heft.  20 


258  

ficationibus  ultimis  aequallbus  aut  subaequalibus,  1-ce- 
phalis,  quam  capitüla  brevioribus,  ramis  primariis  sum- 
mis  geminis,  caeteris  accessoriis,  alternis,  ex  axillis  fo- 
liorum  superiorüm  prodeuntibus ,  eaque  superantibus ,  in- 
ferioribus  longioribus  remotioribusque  subfasligialis.  Ca- 
pitüla subcylindracea ,  oo-  (8)  flora.  Involucri  pauci- 
(2  —  3)  serialis,  fructibus  multo  brevioris,  laxe  imbricati 
foliola  1-nervia,  coriacea,  sicca,  extus  magis  minusve  pi- 
loso  -  canescentia  purpureoque  colorata ,  saepe  mucronata 
ex  oblongo  -  ovatis,  acuminatis  in  oblongo  -  elliptica  obtusa 
aut  acuta ,  !•§"'  longa.  Pappi  argentei,  angustius  paleacei 
series  exterior  inaequalis  ab  interiori  longissima,  corollas 
perfectas  aequante,  non  latitudine  vix  longitudine  distincta. 
Corollaepurpureo-violaceae,  laciniae  extus  -pilosae.  Achae- 
nia  immatura,  brevia,  sericeo  pilosa.  —  In  montibus 
Langekloof  et  Krumrivier  Cap.  b.  spei.  Dcbr.  (Thunberg) 
(v.  sp.  1.) 

23.  V.  nudißora  n.  sp.  Rhizoma  perenne,  lignosum, 
repens,  1  multiceps,  protrudens  1  multos  ramos  caulifor- 
mes,  suffruticosos,  erectos^  strialos ,  fuscos  vel  rubros ,  su- 
perne  pl.  angulatos,  saepius  simplices  quam  ramosos,  ra 
mis  glabris  vel  magis  minusve  tomentosis,  1  —  3'  altos, 
basi  vix  pennae  anserinae  crassitudine.  Folia  1  -nervia, 
sessilia,  membranacea  aut  rigida,  allerna,  conferta,  erecto- 
patentia  aut  flexuoso  divaricata,  angusle  linearia,  supra  sca- 
bra  *)  laevia ,  rugosa -lucida,  glabra,  nervo  impresso,  sub- 
tus  lanata  s.  argenteo-tomentosa,  vel  glabra,  nervoque 
prominente,  margine  integerrima  revoluta,  acuta  vel  ob- 
tusa, 1  —  5"  longa,  \  —  2"'  lata.  Inflorescentiae  ramis 
florigeris  pl.  simplicibus  1  -  cephalis,  rarius  semel  (nunquam 
vidi  pluries)  dicholomis,  ramificationibus  ultimis  aequalibus 


*)  Hoc  signo  ( — )  ut  numeros  sie  notas  extremas  separo. 


259 

aut  subaequalibus,  in  verlicillum  pl.  co-rarius  2-radiatum 
colleclis,  quam  capitula  pl.  longioribus,  caulem  ipsum  vel 
ramos  laterales  ex  axillis  foliorum  superiorum  prodeunles 
eaque  superantes,  inferiores  longiores,  remotiores,  fastigia- 
tos  vel  suprafasligiaios  terminantibus.  Capitula  cylindra. 
cea  campanulata,  4  —  6'"  alta,  3  —  6'"  lata,  oo-flora. 
Involucri  arcte  imbricatL  mulliserialis,  nonnunquam  folio- 
lis  accessoriis  turbinati ,  foliola  coriacea,  sicca,  basi  3-ner- 
via,  magis  minusve  rubro  -  colorata  aut  magis  minusve  pi- 
losa,  margine  ciliata  vel  glabra  ex  subrotundis-ovatis,  mu- 
cronato-acuminatis,  magis  minusve  pungenlibüs  in  ovato- 
oblonga,  acuta  aut  obtusa,  floribus  breviora.  Pappi  albi, 
sordidi  series  distinctae  confluentes.  Corollae  glabrae  viola- 
ceae.  Achaenia  oblonga,  pilosa.  —  E  Brasilia  mcridionali 
misit  Sellow  (v.  spec.  oo). 

24.  V.  Chamacdrys  n.  sp.  Fruticulus  altiludinem  3- 
pedalcm  forsan  non  saepe  excedens.  Caulis  inferne  gla- 
ber,  pallide  fuscus,  striatiis,  circiter  pennae  anserinae  cras- 
situdine,  superne  ramique  leretes,  alterni,  paSentes,  incano- 
tomentosi,  tomento  tenero  adpresso.  Folia  penninervia, 
alterna,  sessilia ,  coriacea,  pl,  brevia,  rarius  oblonga  vel 
subrotunda;  elliptica,  ovata  rarius  obovata,  basi  magis  mi- 
nusve cordata,  apice  acuta,  marginibus  vix  reflexis  serrata, 
superiora  integerrima,  supra  glaberrima,  lucida,  glandulis 
iinmersis  densis  excavalo -punctata,  subtus  albo-tomentosa, 
tomento  tenero,  adpresso ,  parum  obsoleto ,  nervis  pl.  gla- 
berrimis,  \  —  2"  longa,  4"'  —  1"  lata.  Inflorescentiae 
terminales  lateralesque  in  terminales  sensim  abeuntes,  sim- 
plices  vel  ramosae ,  evolutione  centrifuga ,  capitulis  Omni- 
bus sessilibus,  cylindraceis,  3"'  altis,  circiter  8-floris,  soli- 
tariis  vel  pluribus  adgregatis  vel  sub-  (pseudo)  spicatis, 
basi  foliis  paucioribus  cinclis,  ramosque  foliis  breviores 
terminantibus.  Involucri  cylindracei  foliola  coriacea  sicca 
3-nervia,  obtusa  aut  acuta,  apice  pl.  rubicunda,  magis  mi- 

20* 


260  

nusve  obsolete  tomentosa  ex  ovatis  in  oblongo  -  ovaia  mar- 
gine  scariosa.  Corollae  purpureo-violaceae,  glabrae.  Acbae- 
nia  oo-costala  pallide  fusca,  hirsutn ,  glandulosn.  Pappi 
argentei  series  ext.  brevis  ab  interiori  longiludine  laliludi- 
neque  dislincta.  —  E  Brasilia  tropica  Sellow    (v.  sp.  co). 

25.  V.  nitidula  n.  sp.  Frutieulus  5  —  10  pedalis  (ex 
Sellowio),  ramosus  ramique  tereles,  glabri,  superne  suban- 
gulati.  Folia  1- nervia  rarius  penninervia,  ncrvis  secunda- 
riis  simplicibus ,  sessilia,  alterna,  coriacea,  oblonga,  apice 
acuta  aut  obtusa  mucronulata ,  basi  attenuata,  marginibus 
integerrimis  revoluta  aut  dcnticulatis  plana,  ulrinque  gla- 
berrima  nervoque  prominente,  rarius  subtus  basi  nervi 
pilo  uno  alterove  obsita,  glandulosa,  supra  lucida,  glandu- 
lis  rarioribus  profundiusqnc  immersis,  1  —  2"  ronga, 
2  —  6"'  lata.  Inflorescentiae  breves  creberrimae  termina- 
les cymosae,  ramis  florigeris  pl.  simplicibus,  1-cepbalis,  ra- 
rius semel ,  nunquam  pluries  dicholomis ,  ramificationibus 
ullimis,  aequalibus  aut  subaequalibus,  in  verticillum  pl. 
oo-,  rarius  2-radiatum  coliectis,  caulem  ipsum  vel  ramos 
laterales,  breves,  ex  axillis  foliorum  summorum  prodeun- 
tes,  foliis  breviores,  fastigiatos  terminanlibus.  Capilula  co- 
(7  —  8)  flora,  ramis,  a  quibus  fulciuntur,  breviora.  Invo- 
lucri  turbinati,  4'"  alli,  2"'  lali,  floribus  multo  brevioris 
foliola  coriacea,  sicca,  1  -nervia,  obtusa  aut  acuta,  margine 
longe  ciliata  aut  glabra,  extus  vel  apice  solummodo,  vel 
tota  rufidulo-pilosa  aut  glabra.  Pappi  magis  minusve  ru- 
fescenlis  series  lalitudine  atque  longiludine  distinctae.  Co- 
rollae violaceae  (ex  Sellowio)  glabrae.  Achaenia  pilosa, 
multi-coslata.  —  Sellow  legit  ad  Rio  das  Pedras  aliisque 
locis  in  Campis  Octbr.  annis  1826  —  28.  (v.  sp.  oo). 

26.  V^.  lucida  n.  sp.  Frutieulus  elegans,  pedem  for- 
san  non  saepe  superans,  inferne  ramosus,  ramique  longi 
saepe  cauliformes,  superne  subangulali  glabri  basi  vix  pen- 
nae  anserinae  crassitudine.     Folia  coriacea,  1- nervia,  ses- 


261 

silia,  allerna,  utrinque  glaberrima,  lucida,  glandulosa,  glan- 
dulis  iminersis,  oblongo-elliptica,  basi  oblusa,  aplce  acula 
aut  mucronaio- acuta,  inprimis  inferiora  sacpius  falcata,  in- 
integerriraa  aut  denticulata,  conierta ,  §  —  1|"  longa, 
1  —  2^'"  lata  Cyma  pamculaeformis,  ramis  primariis  al- 
tcrnis,  summo  caulem  terminante  semel  (nunquam  vidi 
plurics)  dichotomo,  primo  evoluto,  latcralibus  ex  axillis  io- 
liorum  superiorum  prodeunlibus,  foliaque  superantibus, 
simplicibus,  sensim  inferioribus  pleiocephalis,  pluries  di- 
cliolomis ,  longioribus,  remotioribus,  pleiophyllis,  ramiiica- 
tionibus  ullimis,  prius  evolulis,  in  verlicillum  rarissime 
plus  quam  2-  (scniel  vidi  tri-)  radiatuni  colleclis,  aequali- 
bus  aut  subaequalibus,  quam  capilula  longioribus,  capilulo 
allero  rarissime  subsessili.  Capilula  oo-flora,  subcylindra- 
cea,  4'"  alta.  Involucri  cylindracei,  lunc  capitulorum  evo- 
lutorum  turbinali  foliola  coriacea ,  sicca,  3-nervia,  glaber- 
rima, parte  libera  pl.  violaceo-colorala ,  margine  scariosa, 
ex  ovatis,  acutis  in  oblongo-elliptica,  obtusa  aut  acuta. 
Pappi  argentei  series  non  laliludinc  vix  longitudine  dis- 
tinclac.  Corollae  violaceae,  glabrae.  Achacnia  oblonga,  pi- 
losa.  —  E  Brasilia  meridionali  misit  Sellow  spec.  oo. 

27.  V.  pandurata  (Hort.  Vind.,  Link.  En.  pl.  h.  be- 
rol.  alt.  II.  p.  276.).  Caulis  bcrbaeeus,  ramosus,  ramique 
divaricati,  alterni,  teretcs,  magis  minusve  villosK  Folia 
penninervia,  allerna.  scssilia,  semiamplexicaulia,  supra 
pilosa,  nervis  sublusquc  villosa,  ovala,  oblusa  aut  apicu- 
lalo -acula,  ex  spathulatis,  basi  auriculis  dilatatis,  profunde 
cordatis,  dentato-crenalis,  o\11  longis,  lf/y  latis  in  ovata 
basi  dilatata  subcordata,  integerrima,  5  —  10'"  longa, 
3  —  5'w  lata.  Cyrriae  semel  vel  pluries  dichotomae,  ra- 
mificationibus  ultimis  aequalibus  aut  subaequalibus,  1-ce- 
phalis,  quam  capitula  campanulala ,  oo-flora  longioribus, 
ramis  primariis  summis  geminatis,  caeteris  allernis  ex  fo- 
liorum  axillis  superiorum  prodeuntibus ,  inferioribus  quam 


262     :  

superlores  longioribus.  Involvier!  fructibus  parum  minoris 
foliola  coriacea,  sicca,  3-nervia,  glabra,  glandulosa,  apice 
viridia,  margine  scariosa  ex  subrotundo  -  ellipticis  in  oblongo- 
elliptica.  Pappi  argentei  ser.  ext.  minima,  ab  interiori 
longitudine  latitudineque  distineta.  Corollae  glabrae  viola- 
ceae.  Achaenia  oo-costata,  oblonga,  sparse  pilosa.  Patria 
ignota.     (v.  sp.  plura  in  hört.  bot.  berol.  eulta.) 

28.  V.  angustifolia?  (Mx.  fl.  bor.  amer.  2.  p.  94. 
Purfh.  fl.  amer.  bor.  II.  p.  511.  Nutt.  gen.  II.  pag.  134. 
Chrysocoma  angustifolia  Walt.  fl.  carol.  196  *).  Caulis 
herbaceus,  teretiusculus ,  sulcato-striatus,  erectus,  elatus, 
glabriusculus ,  apice  ramosus,  ramis  alternis,  magis  mi- 
nusve  puberulis,  caulem  ipsum  aut  aequantibus  aut  supe- 
rantibus.  Folia  sub  1-nervia,  sessilia,  alterna,  conferta, 
coriacea,  integerrima,  margine  plana,  elongato-sublinearia, 
utrinque  glabra,  subtus  imprepse  glandulosa,  nervo  valde 
prominente,  hinc  inde  pilo  uno  alterove  obsito,  lateralibus 
vix  perspieuis  neque  prominulis,  circiler  5/;  longa,  2'"  lata. 
Cymae  ramosae,  divaricatae,  nonnunquam  subscorpioides**), 
laterales  in  terminales  abeuntes ,  ramis  diebotomis,  pri- 
mariis  summis  in  verlicillum  plus  quam  2  -  radiatum 
colleclis,  inferioribus  alterna  e  foliorum  axillis  superi- 
orum  prodeuntibus  iisque  longioribus,  summis  adproxi- 
matis  eosque  superantibus ,  pedunculis  1  —  3-cephaiis. 
Capitula  circiter  4'"  alla,  oo-flora,  distanlia,  subsessilia 
aut  longius  pedieellata,  pedicellis  quam  peduneuli  pl.  bre- 
vioribus.  Involucri  campanulati,  fructibus  minovis  fuiiola 
basi  3-nervia,  coriacea,  plana,  adpressa,  sicca,  p.ulelibera 
rubro-colorata ,    glabra,    acuta,    ex  ovatis  margine  cilialis, 


•)  See.  Pursh,  sed  mihi  nulla  hujusce  nominis  oecurrit. 

**)  Ut  cymae  scorpioides  fiant,  plus  quam  una  dicholomia  opus 
est.  Ramum  hu^us  mflorescentiae,  qui  simplicis  specie,  plura  capitula 
unilateralia  gerit,  sempor  pedunculum  vocabo. 


263 

longiusve  brevlusve  mucronata  in  oblonga,  oblusa  aut 
acuta  pl.  mucronata.  Pappi  flavescentis  s.  sordide  purpu- 
rei  scr.  ext.  brevis  ab  interiori  longitudine  latitudineque 
dislincta*  Corollae  purpureae,  glabrae.  Achaenia  pallide 
fusca,  oo-coslala,  costis  hispidulis,  obcompresso-sub  3. 
gona,  dorso  convexo,  1'"  longa,  |"'  lata.  —  Quamquam 
diagnoses  mancae  salis  bene  conveniant,  valde  dubito, 
quin  sit  vera  V.  angustifolia.  Differt  a  V.  praealta  et 
altissima  achaeniis  hispidulis  foliisque  sessüibus,  coriaceis, 
impresse  glandulosis,  sub  1-nerviis  integerrimis,  praeterea 
a  V.  -praealta  *  achaeniis  capitulisque  minoribusj  a  V. 
scaberrima  foliis  sub  1-nerviis,  laevibus,  coriaceis  s.  car- 
nosis.  —  In  sylvis  slerilibus,  arenosis  e  Virginia  ad  Ge- 
orgiam.  (Pursh  1.  c.)  v.  sp.  1.  satis  mancam  a  Kinn,  ex 
Amer.  bor.  missum.) 

29.  V.  scaberrima?  (Nutt.  gen.  North,  am.  pl.  IL 
p.  134.)  Caulis  herbaceus,  simplex  (Nutt),  gracilis,  inferne 
hirsutus,  superne  glaber,  2'  altus  (Nutt),  obseure  fuscus. 
Folia  penninervia,  alterna,  approximata,  stricte  sessilia, 
membranacea  ,  elongalo-lanccolala,  iMucronato-acuminata, 
pl.  (hinc  inde  Nutt)  remote  serrulala,  saepius  subamplexi- 
caulia  (Nult),  supra  glabra,  sublus  hispidulo-.pubcscenlia, 
glandulosa,  ulrinque  scaberrima,  3  —  4"  longa,  circiler 
4"  lata  (2"  longa,  latiludinc  varia  Null).  InfloresCentia, 
capitula  parum  miuora,  corollae,  pappi  exaCle  ut  in  V. 
pvaeaha.  Achaenia  immatura  costis  hispidulis,  pilis  ex 
Nutt.  persistentibus.  —  DiflVrt  a  lr.  praealta  et  altis- 
sima achaeniis  hispidulis,  foliis  sessilibus,  a  J,r.  mea  an- 
gustifolia foliis  penninerviis  inenibranaeeis,  subtus  pubes- 
cenlibus,  serrulalis;  attamen  libenter  confitcor,  permulta 
in  hisce  speciebus,  praeeipue  earum  synonyma,  mihi 
valde  dubia  esse,  omni  descriptione  bona,  omnique  speci- 
mine  authentico  egenti.  —  Habilat  Carolinam  meridionalem 


264  

usque  ad  Florldam  (Nutt.).  —  (v.  sp.  1.  a  Kinn,  ex  Amer. 
bor.  missum). 

30.  V.  praealta  *  (V.  praealta  et  noveboracensis 
Willd.  sp.  pl.  III.  p.  1632.  et  1633.  Pursh.  fl.  bm-,  amer. 
2.  p.  511.  Nutt.  North,  amer.  pl.  II.  p.  134.  Mx.  fl.  bor. 
amer.  II.  pag.  95.  Serratula  praealta  L.  sp.  pl.  1146 Jet 
S.  noveboracensis.  hört.  Cliff.  pag.  392.  Reich,  syst.  III. 
pag.  671.  Chrysocoma  tomentosa  et  gigantea  Walt.  fl. 
carol.  196.  —  Icon:  Mill.  Dict.  t.  234.)]  Caulis  herbaceus 
perennis,  erectus,  teretiusculus .  sulcato-striatus,  elatus, 
glabriusculus ,  superne  saepe  ramosns,  ramis  alternis,  ma- 
gis  minusve  puberulis,  caulem  pl.  aut  aequantibus  aut  su- 
peranlibus.  Folia  penninervia,  alterna,  conferta,  petiolata, 
summa  nondum  perfecta  nonnisi  rarius  subsessilia,  serrato- 
denticulata,  elliptico-  vel  elongato-lanceolata,  scabra  lae- 
viuscula,  supra  glabra ,  subtus  pubescentia-glabra,  glandu- 
losa,  glandulis  sessilibus,  \\  —  8"  longa,  4"'  —  l\u  lata. 
Cymae  ramosae ,  rarius  subscorpioides ,  aut  solae  termina- 
les aut  terminales  laleralesque  in  terminales  abeuntes  eas- 
que  saepe  superantes,  ramis  divaricatis  in  verlicillos  2  — 
oo-radiatos  collectis  ,  primariis  suinmis  pl.  plus  quam  bi- 
nis  suboppositis ,  folia  longe  vel  vix  superantibus ,  pedun- 
culis  1  —  3  cephalis.  Capitula  cireiter  5  —  6IU  alta,  oo- 
flora,  distantia,  subsessilia  aut  longius  pedicellata,  pedicel- 
lis  tarnen  pl.  quam  pedunculi  brevioiibus.  Involucri  cam- 
panulati,  fructibus  minoris  foliola  enervia  3-nervia,  coria- 
cea,  adpressa,  plana,  sicca,  parle  libera  rubro-colorata, 
acuta,  saepe  appendiculis  fdiformibus,  divaricatis,  flexuosis, 
qui  modo  adsunt,  modo  desunt,  terminata,  ex  ovatis  extus 
pilosiuscula,  margine  ciliata  in  elongata,  linearia  extus 
margineque  glabra.  Pappi  modo  flavescentis  modo  sordido- 
purpurei  ser.  ext.  brevis  ab  interiori  latitudine  longitudine- 
que  distincta.  Corollae  purpureae,  glabrae,  laciniis  glan 
dulosis.   Achaenia  2'"  longa,  oblonga,  oo-costata,  teretius- 


205 

cula,  glandulosa,  immatura  pilosiuscula,  matura  glaberrima. 
Nulla  differentia  mihi  occurrit  inter  V.  noveboracensem  et 
praealtam  auct.  —  In  America  boreali  e  Canada  ad  Virgi- 
niam,  et  secundum  Linnaeum  quoque  in  Camlschatka.  — 
(v.  sp.  oo  spont.  et  culta). 

f  31.    V.    altissima    (Nutt.  gen.  north  am.  pl.  IL 
pag.  lU.J 

32.  V.  suaveolens  (Kunth.  nov.  gen.  IV.  pag.  30. 
N.  12.  Ej.  syn.  IL  pag.  372.  V.  cuspidata  W.  herb. 
N.  14825.)  Frutex  volubilis,  ramosus  ramique  alterni,  le- 
reles,  obscure  tomentosi,  tomento  in  adultis  magis  minusve 
obsoleto.  Folia  coriacea,  penninervia,  petiolata,  alterna, 
oblonga,  apice  acuminata  aut  acuta,  basi  obtusa  aut  acuta 
(nunquam  vidi  acuminata)  integerrima  aut  undulato-crenu- 
lala,  supra  obscure  pilosa,  adulta  glabra,  rugosa,  subtus 
petiolique  pl.  \11  longi  obscure  tomentosa,  nervis  promi- 
nentibus,  secundariis  parallelis,  2  —  5"  longa,  9'"  —  2" 
lata.  Inflorescentiae  terminales,  ramis  ramulisque  in  ver- 
ticillos  2-,  rarius  3-radiatos  collectis,  capitulis  oo-  (7)  flo- 
ris  ramificaliones  ultimas  aequales  aut  subaequales  capitulis 
breviores  terminanlibus.  Involucri  subturbinati  foliola  co- 
riacea,  sicca,  1-nervia,  sub  apice  obscure  maculata,  deindc 
stellato-patentia  ex  ovatis,  acutis,  extus  magis  minusve 
tomentosis  per  glabra,  margine  ciliata  in  oblonga,  obtusa, 
margine  extusque  glabra.  Pappi  albi  s.  flavescentis  series 
ext.  brevis,  caduca  ab  interiori  longiludine  latitudineque 
distineta.  Corollae  albae,  glabrae.  Achaenia  glaberrima, 
oblonga,  obeompresso-trigona,  dorso  convexa.  —  Hum- 
boldt in  regione  temperata  pr.  Ayavaca  et  fluvium  Cutaco 
altil.  800  —  1300  hex.  (regno  Novo-Granalensium).  No- 
vbr.  (v.  sp.  2.  in  hrb.  Willd.) 

33.  V.  senegalensis  *  (Eupatorium  coloratum  W. 
sp.  pl.  III.  p.  1768!  Ej.  herb.  N.  15145.  Gymnanthemum 
cupulare  Cass.  Dict.  d.  sc.  nat.  vol.  20.  p.  109.  Baccha- 


268  

36.  V.  menthacfolia  *  (Eupatorlum  mcnthacfoHuni 
Popp.  En.  pl.  Cub.  Mff.)  CaulJs  fr.  ramosus  apice  ramique 
allerni,  subhorizontaliter  divaricati,  magis  minusve  obscure 
pubescentes.  Folia  membranacea,  penninervia,  alterna,  pe- 
tiolata,  ulrinque  scabriuscula ,  subtus  magis  minusve  pilo- 
siuscula,  ovata  s.  oblonga,  apice  acuta  vel  acuminala,  basi 
obtusa  aut  acuta,  rarius  summa  nondum  perfecia,  parum 
acuminala,  1  —  3"  longa,  4  —  12'"  lala.  Cymae  subfas- 
ligiatae,  terminales  lateralesque  in  terminales  abeunles, 
perfecte  dichotomae,  divaricatae,  ramificationibus  ultimis, 
1-cephalis,  aequalibus  aut  subaequalibus ,  quam  capilula 
oo  flora,  campanulata,  3'"  alla,  pl.  longioribus.  Involucri 
fructibus  minoris  foliola  coriacea,  sicca,  1-nervia,  obscura, 
extus  glabriuscula ,  ex  subrolundo  - ovatis  ,  acutis,  margine 
ciliata,  in  oblongo-elliptica,  rotundato- obtusa,  margine 
glabra,  anguste  scariosa.  Pappi  flavescentis  series  latitu- 
dine  longitudineque  distinctae.  Corollae  glabrae.  Acbaenia 
immaiura  raro  pilosa,  matura  forsan  glaberrima.  —  Pöppig 
in  fruticetis  Cubae.     Jan.  (v.  sp.  2.) 

37.  V.  serratulo'ides  (Kunth.  nov.  gen.  IV.  pag.  26. 
t.  316.  Ej.  syn.  II.  pag.  369.  Serratnla  senriserrata  W- 
herb.  N.  14865.)  Herba  perennis,  erecta,  2  s.  3-pedalis 
habitu  Serratulae  tinctoriae  (magis  quam  S.  arvensis,  quod 
autumat  cl.  Kuntbius).  Caulis  simplex  ramique  inflores- 
centiae  purpurascenles,  glabri,  superne  hispidiusculi.  Folia 
penninervia  alterna,  breviler  petiolata,  membranacea,  erecla 
s.  erecto-patentia,  oblonga,  ovalo-lanceolala ,  basi  rolun- 
data,  apice  acuminata,  argute  serrata,  margine  plana,  utrin- 
que  glabra,  supra  dense  glandulosa,  glandulis  immersis, 
subtus  nervis  prominentibus ,  secundarüs  simpliciusculis, 
vix  pilo  mio  alterove  caduco  obsitis ,  1  —  2^"  longa, 
3  —  7'"  lala.  Petioli  1  —  2'"  longi,  canaliculatij,  pur- 
purascenles. Cymae  terminales,  longae,  pyramidales,  ra- 
mis  primaviis   capitulis    geminis  subsessilibus  aut  breviler 


269 

pedicellatis  lerminatis,  summis  geminis,  accessoriis  alternis, 
pluriinis,  ex  foliorum  axillis  superiorum  prodeunlibus  ea- 
que  superanlibus,  inferioribus  sensim  longioribus,  remolio- 
ribus,  pleiocephalis,  atquc  iterum  ex  axillis  foliorum  mi- 
imlorum  ramulos  parvos,  capilulis  solitariis  aut  geminalis 
sessilibus  aul  subsessilibus  terminatos,  protrudenlibus.  Ca- 
pitula  oo-  (circiter  10)  tlora,  circiter  3|//y  longa.  Involucri 
subcylindraceo-campanulali,  3//;  longi,  in  siccis  lf"  lati 
foliola  coriacea,  sicca  3  plurinervia,  adpressa,  planiuscula, 
versus  apicem  exlus  purpurascentia  et  magis  minusvc  pi~ 
losiuscula  margineque  ciliata,  ex  subrotundis,  longius  mu- 
cronatis,  pungentibus  in  oblongo  -  elliplica  brevius  mucro- 
nata,  obtusa  rarius  acuta.  Pappi  argen tei  series  ext.  bre- 
vis  ab  interiori  longitudine  vix  lalitudine  distineta  videtur. 
Acbaenia  immatura  pubescentia,  dense  minuta  glandulosa. 
Corollae  purpureae,  glabrae.  —  Humboldt  in  regione  tem- 
perata  prope  urbem  Valladolid  de  Mechoacan  alt.  1800 
hexap.  (regno  Mexicano).     Jul.  Aug. 

38.  V.  dichocarpa  (Sprg.  syst.  IIL  p.  437.  N.  43. 
Oliganthes  trifora  Cass.  Bull.  d.  sc.  Janv.  1817.  p.  10. 
et  Avr.  1818.  p.  58.  et  Dict.  d.  sc.  nat.  vol.  36.  p.  18. 
Pollaiesta  vernonidides  Kunth.  nov.  gen.  IV.  p.  36.  t.  331. 
Ej.  syn.  Hr.  pag.  375.  Eupatorium  cydoniaefolium  W. 
herb.  N.  15134.)  —  Arbor  7  —  8-orgyalis,  ramis  tereti- 
bus,  fulvo-tomenlosis,  tomento  inferne  magis  minusve  ob- 
soleto.  Folia  penninervia,  alterna,  petiolata,  coriacea, 
brevia ,  basi  rotundaia ,  apice  acuta ,  integerrima  supra  ru- 
gosa,  reticulato-venosa,  glabra,  nervis  impressis,  subtus 
fulvo-tomentosa,  nervis  prominentibus;  seeundariis  paralle- 
lis,  2  —  5"  longa,  1  —  24"  lata.  Petioli  4goni,  nervique 
primaria  supra,  obscure  tomentosi.  Cymae  terminales,  ra- 
mis primariis  allernis,  folia  parum  superantibus  aut 
aequantibus ,  ramulis  in  verticillos  2  -  rarius  multira- 
diatos,     capitulis     in     eorum     apice     in     verticillos     pl. 


270  

plus  quam  2-radiatos  collectis.  Capilula  cylindracea,  ob 
longa,  3-flora,  3'"  alta,  diamelro  vix  1'",  pedicellata,  pe- 
dicellis  subaequalibus,  capilulls  brevioribus.  Involucri  cy- 
lindracei,  floribus  parum  minoris  foliola  coriacea,  sicca, 
1-nervia,  acuta,  subcarinata,  exleriora  fulvo-tomenlosa, 
ovata,  extima  linearia,  oblönga,  interiora  sensim  glabriora 
longioraque.  Corollae  glabrae,  glandulosae,  albae  (?  Kunlb) 
Pappi  flavescentis  latius  paleacei  series  exierior,  paleis 
acuminatis,  longa,  inlerior  longissima,  paleis  lortis,  utra- 
que  subaequalis.  Achaenia  brevia,  obccmpresso-subturbi- 
nata,  extus  convcxa,  intus  plana,  oo-coslata,  versus  api- 
cem  irregulariter  pilosa,  (quae  vidi,  embryone  caruerunt) 
secundum  cl.  Kuntbium  glabra.  —  Humboldt  in  tempera- 
tis  provinciae  Novae  Andalusiae  juxta  Caripe  et  El  Purga- 
torio  %  fl.  Sptbr.  (v.  sp.  1.  in  hrb.  Willd.). 

39.  V.  capitata  *  (Conyza  capitata  Sprg.  syst.  III. 
p.  507.  N.  9.).  —  Caulis  ft.,  ramis  teretibus,  strialis,  ju- 
nioribus  apiceque  angulatis  cinereis.  Folia  membranacea, 
rigida,  penninervia,  allerna,  petiolata,  brevia,  basi  acula, 
rarius  summa,  nondum  perfecta  breviter  acuminala,  apice 
acuta  aut  acuminata ,  supra  lucida ,  glaberrima ,  subtus  pe- 
tiolique  4  —  6'"  longi,  albida,  densissime  lepiuot.o-to- 
mentosa,  integerrima  aut  sinuato-dentala,  2  —  3"'  longa, 
11  —  15'"  lata.  Inflorescentiae  subfastigiatae,  terminales, 
folia  superiora  superantes,  ramis  dichotomis  foliis,  e  quo- 
rum  axillis  prodeunt,  aequalibus,  vel  parum  brevioribus  vel 
longioribus^  capitulis  cylindraceis,  3-floris,  3  —  4'"  altis, 
aequaliter  pedicellatis,  pedicellis  quam  capitula  brevioribus 
aut  rarius  solitariis,  aut  pl.  paucioribus  pluribusve,  basi 
magis  minusve  connatis,  pedicellos  in  pedunculum  magis 
minusve  dilatalum  connatos,  terminantibus.  Involucri  ar- 
ctissime  imbricati ,  floribus  minoris  foliola  coriacea ,  »sicca, 
1-nervia,  acuta  ex  ovatis  extus  totis  tomentosis  in  ob- 
lönga,  sublinearia,   marginc  ciliata,   extus  glabra.     Pappi 


.      271 

lalius  paleacei,  rufcscentis  vel  flavescentis  vel  colorc*  cera- 
sino  lincü  series  longitudine  latiludineque  aequales,,  exlus 
arcuatae.  Achaenia  tereliuscula  aut  obcompresso  trigona, 
dorso  convexo,  oo-costata,  valleculis  scabris,  obscure:  fusca, 
glaberrima. —  Beyrich  legit  Jim.  1823  ad  Portam  d'Estrel- 
lam  Aug.  1822.  Sellow  misit  e  Brasilia  tropica  (v.  sjp,  oo.). 

40.  V.  ferruginea  n.  sp.  *).  Caulis  fc,  ramis  suban- 
gulatis,  fulvo-tomentosis,  alternis,  flexuosis.  Folia  petio- 
lata,  penninervia,  alterna,  coriacea,  elliptica  aut  obovato- 
oblonga,  apice  obtusa,  basi  acuta  aut  obtusa ,  margine  un- 
dulata,  integerrima,  supra  scaberrima,  puberula,  ner  vis  pu- 
bescentia,  parum  lucida,  obscure  viridia,  subius  petiolique 
4'"  longi  fulvo-tomentosa  ,  tomento  in  adultis  mag;is  mi- 
nusve  obsolelo.  Cymae  scorpioides  laterales,  foliis,  e  quo- 
rum  axillis  prodeunt,  longiores,  in  terminales  foliis  super- 
ioribus  longiores  abeunt,  ramis  varie  ramosis,  in  veriicillos 
2  —  3  radiotos  collectis,  pedunculis  oo-  (saepe)  1  —  2-ce- 
phalis.  Capilula  campanulata,  oo.flora,  omnia  sessilia.  In- 
volucri  fructibus  brevioris  foliola  coriacea  sicca  1  —  3-ner- 
via,  acuta  aut  obtusa,  margine  scariosa  ciliata,  extus  ver- 
sus apicem  pubescentia.  Corollae  glabrae,  albae(?).  Achae- 
nia atro  fusca,  glandulosa,  oo-costata,  costis  hispidis.  -— 
Pappi  flavescentis  vel  ferruginei  series  exter.  brevis  ab  in- 
teriori  longitudine  latitudineque  distincta.  —  E  Brasilia 
tropica  Sellow.  spec.  oo. 

41.  V.  odoratissima  (Kunth.  nov.  gen.  IV.  pag.  32. 
t.  318.  Ej.  syn.  II.  p.  373.  N.  19.  Conyza  clethrarfolia  et 
Eupatorlum  obovotum  Willd.  herb.  N.  15633  et  15146.) 
Caulis  t>.  5  6  —  10  pedalis,  ramosissimus,  ramis  alternis, 
striatis,  superne  subangulalis ,   magis  minusve  obscure  pu- 


)  Cymas  scorpioides  in  diagnosibus  adhibui ,  quamquam  non  in 
omnibus  sed  tarnen  in  longe  plurimis  notam  intclleatu  facillimam  spe 
ciesque  similes  pulcherrime  consociantem  sistant. 


272  

bescentibus.     Folia  penninervia,  alterna,  breviler  petiolata, 
membranacea,  rigida,  obovala  aut  obovato  -  oblonga,  basi 
obtusa  integerrima,    cuneata,  apice  serrato  vel  subinteger- 
rimo  obtusa  aut  acuta,  supra  scabra,  vel  laeviuscula,  gla- 
bra,  reliculato-venosa,  subtus  nervis  promiuentibus  petioli- 
que  1  —  2'"  longi  obscure   pubesceutia    aut  glabriuscula, 
6—24'«  (26— 28"'Kunth)  longa,  3  —  9'"  lata.  (12—14'" 
Kuntbi).     Cymae  terminales ;   suprafasligiatae ,    scorpioi'des 
compositae,  ramis  primariis,    divaricalis,   cymas  parvas  2 
oo-radiatas,    radiis   simpliciformibus    aut  iterum  2  -  fidis, 
emittentibus,   summis  in   verticillos  pl.  plus  quam  2-radi- 
atos   collectis,   accessoriis   pluribus   alternis,    ex  foliorum 
axillis   superiorum  prodeuntibus   eaque    supevanlibus,    pe- 
dunculis   subhorizontaliter    divergeniibus,    3  pleiocepbalis. 
Capilula  oo-flora,  circiter  4"'  alta,  approximata,  distantia, 
pseudo-laleralia  breviter,  pseudo-alaria  longius  pedicellata. 
Involucri  2"'  alli,    fructibus  minoris,    campanulati  foliola 
coriacea,  sicca,  adpressa,  1-nervia,  glabriuscula,  acuta,  ad 
nervum  viridia,  margin e  scariosa,    ex  ovatis  in  ovato- ob- 
longa.   Pappi  subferruginei  ser.  ext.  brevis  ab  interiori  la- 
titudine  atque  longitudine  distincta.    Achaenia  pilosa.    Co- 
rollae  albae,  glabrae.  —  Specimina  2,  in  herb.  Willd.  sub 
Conyz-a   clethrafolia   conservata,    differunt    a   speciminibus 
Eupatorii  obovati  foliis  apice  argule  serralis,  (semper?)  op- 
positis,  supra  laeviusculis ,  planis,   nee  subintegerriniis  al- 
ternis, supra  scaberrimis,  rugosis,  illa  recedunt  a  descrip- 
tione  Kuntliiana  foliis  oppositis ,    haec   foliis   subintegerri- 
mis,  sed  persuasum  habeo,  omnes  hasce  formas  ad  unam 
eandemque  speciem  pertinere.   —    Humboldt  in  siccis  pr. 
Caraccas,  Ibague,  et  Honda  inter  200  —  700  hex.  Febr. 

42.     V.  diffusa  *  (Conyza  divaricata    Sprg.    syst. 
III.  p.  508).     Caulis  ereclus,    herbaceus,  elatus,  ramosus 
ramique  magis  minusve  obscure  tomentosi,    adulli  subgla- 
bri.     Folia  penninervia,  alterna,  longe  petiolata,  membra- 
nacea, 


273 

nacea,  elliptico-lanceolata,  summa  nonnisi  nondum  perfecta 
breviter  acuminata,  margine  integerrimo  plana,  supra  opaca, 
puberula,  nervis,  sublus  petiolique  1  —  2"  longi  obscure 
tomentosa,  4  —  10"  longa,  1£  —  5'"  lata.  Cymae  scor- 
pioides,  ramis  divaricatis  summis  geminis,  inferioribus  al- 
ternis  ex  axillis  foliorum  prodeuntibus,  pedunculis  geminis, 
saepe  4-pollicaribus,  usque  ad  12-cephalis.  Capilula  ala- 
ria  longius,  caetera  brevius  pedicellata,  secunda,  pl.  cer- 
nua  et  singula,  in  siccis  vix  2/w  lata.  Involucri  subturbi- 
nati  foliola  coriacea,  sicca,  1-nervia,  acuta,  extus  lanalo- 
tomentosa  ex  ovatis  patenlibus,  subcarinatis  in  oblongo- 
ovata.  Pappi  argentei  ser.  ext.  brevis  ab  interiori  longitu- 
dine  atque  latitudine  distincta.  Achaenia  immalura  pilosa. 
Corollae  ab  evolutione  nimis  procul.  Sellow  misit  e  Bra- 
silia tropica  spec.  oo. 

43.  K.  oppositifolia  *  (Conyza  stellata  Sprg.  N.  E.  II. 
pag.  141.  N.  74.  Ej.  syst.  III.  pag.  508.).  Caulis  herba- 
ceus,  erectus,  elatus,  diametro  3;//,  ramosus  ramique  oppo- 
siti,  teretes,  super  quodque  foliorum  par  plus  minusve  in- 
crassati,  magis  minusve  obscure  tomentosi.  Folia  penni- 
nervia,  opposita,  summa  ramos  florigeros  protrudentia  non- 
nunquam  subalterna,  membranacea,  petiolata,  elliptico-  aut 
ovato-lanceolata,  apice  acuminata,  basi  obtusa  aut  rolun- 
data,  summa  nonnisi  nondum  perfecta  in  utroque  fine 
acuminata,  integerrima  aut  subintegerrima,  utrinque  sparse 
glandulosa,  glandulis  sessilibus,  subtus  magis  minusve  pu- 
bescentia,  scabra,  nervis,  subtus  petiolique  2  —  12//y  longi 
obscure -tomentosa,  4"  —  1'  et  ultra  longa,  f  —  4"  lata. 
Cymae  scorpioides  terminales  ramis  divaricatis  in  verticil- 
los  pl.  3-radiatos,  saepissime  pedunculis  1 — pleiocephalis 
.  auetos  collectis,  primariis  pl.  omnibus  oppositis,  inferiori- 
bus quam  folia  minoribus,  rarius  alternis,  pedunculis 
3  —  oo-cephalis.  Capitula  oo-flora,  ereeta,  pseudo-lateralia 

4rBd.  2s  Heft.  21 


274  

pedicellala,  pedicellis  quam  capilula  pl.  brevioribus.  Invo- 
lucri  turbinati,  fructibus  minoris,  diametro  3-lineari,  fo- 
liola  coriacea,  sicca,  1  -nervia,  extus  pilosa,  acuta,  ex  ova- 
tis  subhorizontaliter  patcntibus,  subcarinalis  in  ovato-ob- 
longa,  plana,  pvimum  erecta  deinde  stellato  patentia.  Pappi 
niVei  ser.  ext.  brevis  ab  interiori  longitudine  latiludineque 
distincta.  Achaenia  pilosa,  teretiuscula ,  oo-coslata.  Co- 
rollae  glabrae  purpureae.  —  E  Brasilia  tropica  misit  Sel- 
low.   Beyrich  legit  prope  Rio -Janeiro,  (v.  sp.  oo.) 

44.  V.  discolor  *  (Eupatoriimi  discolor  Sprg.  syst. 
III.  p.  412  *).  Conyza  odorata  L.  et  ßlikcmia  tomen- 
tosa  n.  sp.  Sprg.  in  bvb.  Ott.).  Caulis  %  ramis  alternis 
teretibus,  slriatis,  flexuosis,  cinereo  - tomentosis ,  tomenlo 
densissimo,  eximie  adpresso,  in  adultis  saepe  obsoleto. 
Folia  penninervia,  allerna,  petiolata,  membranacea ,  inte- 
gerrima,  lanceolata,  supra  glabra,  parum  lucida,  subtus  pe- 
tiolique  6  —  8"'  longi  incano-tomentosa,  tomenlo  densis- 
simo,  eximie  adpresso,  4  —  5|"  longa,  1"  3'"  —  1"  9"' 
lata.  Cymae  scorpio'ides,  aut  solae  terminales,  aut  termi- 
nales laleralesque  in  terminales  abeuntes ,  ramis  divarica- 
lis,  in  verticillos  pl.  2-radiatos,  collectis,  primariis  summis 
geminis,  inferioribus  alternis  ex  foliorum  axillis  superio- 
rum  prodeuntibus  eaque  parum  superantibus ,  pedunculis 
3  —  oo-cephalis.  Capitula  oo-flora,  erecta,  pseudo-lateralia 
pedicellata,  pedicellis  quam  capitula  pl.  brevioribus.  Invo- 
lucri  turbinati,  fructibus  minoris  foliola  coriacea,  sicca,  1- 
nervia,  acuta,  apice  nigro - maculata  ex  ovatis  subhorizon- 
taliter  patentibus,  carinatis  in  oblonga,  plana,  erecta  de- 
inde stellato  -  patentia.  Corollae  glabrae,  purpureae.  Pappi 
argentei  series  exterior  brevis  ab  interiori  latitudine  longi- 
tudineque  distincta.  Achaenia  oblonga,  pilosa,  oo-costata.« 
—  E  Brasilia  tropica  Sellow  spec.  oo. 


*)  Fol  i  is  casu  subtus  rubro-maculatis. 


275 

45.  V.  Beyrichii  n.  sp.  Caulis  herbaceus,  erectus, 
slriatus,  glaber,  teres.  Folia  penninervia,  alterna,  conferta, 
nonnunquam  easu  pseudo-veiiicillata,  membranacea,  rigida, 
petiolata,  lanceolata,  denticulala  aut  integerrima,  supra 
glaberrima,  rugosula,  infra  minute  glandulosa,  ad  nervös 
pilosiuscula ,  3  —  3{"  longa,  10  ~  11'"  lala.  Pelioli 
glabri  3"''  longi.  Cymae  scorpio'ides  terminales,  ramis  di- 
varicatis,  in  verticillos  2 —  oo-radiatos,  collectis,  primariis 
summis  geminis,  lateralibus  alternis  ex  foliornm  axillis  su- 
periorum  prodeuniibus  eaque  superantibus,  pedunculis  2  — 
pleiocephalis.  Capitula  oo-flora,  erecta,  pseudo-lateralia, 
sessilia  aut  breviler  pedicellata,  pseudo  -  alaria  longius  pe- 
dicellata  pedicellis  quam  capitula  longioribus.  Involucri 
3y//  longi,  fructibus  minoris,  turbinati  foliola  coriacea  sicca, 
oo-nervia,  medio  praecipue  viridia  ex  ovatis,  acutis,  pu- 
bescentibus  margineque  ciliatis,  horizonlaliler  patenlibus, 
subcarinatis  in  elliplico-oblonga,  obtusa,  glabra,  margine 
scariosa.  Pappi  flavescentis  series  exterior  brevis  subae- 
qualis  ab  interiori  longa  laliludine  non  distincta.  Achaenia 
oblonga  teretiuscula  oo-costala  V11  longa,  \üi  lata.  Corol- 
lae  roseae,  glabrae.  —  Beyricb  in  humidis  pr.  St.  Anna 
ad  Rio  Janeiro.     Dcbr.  1S22.  (v.  sp.  2.) 

46.  V.  serrata  n.  sp.  (Conyza  co-ßora  et  Perdi- 
cium  divaricatum  Humb.  Sprg.  in  hrb.  Ott.)  Caulis  her- 
baceus, teres,  strialus,  erectus,  ramosus,  glaber,  diametro 
2"',  superne  ramique  alterni  magis  minusve  pubescentes. 
Folia  membranacea,  tenera  penninervia,  petiolata,  alterna, 
elliptica,  utrinque  breviter  acuminata,  argule  pl.  duplicato- 
serrata,  supra  glabra,  nervis,  subtus,  peliolique  \  —  1|" 
longi,  raro  pilosiuscula,  glandulosa,  2J- —  8"  longa,  | — 4" 
lata.  Cymae,  ramosac ,  scorpioides ,  terminales  ,  ramis  di- 
varicalis  in  verticillos  2  —  3-radicatos  collectis,  primariis 
summis  geminis,  caeleris  allernis  ex  foliornm  axillis  supe- 
riorum  prodeuntibus ,    inferioribus  quam   folia   brevioribus, 

21* 


276  

pedunculis  3  —  pleiocephalis.  Capitula  multiflora,  pseudo- 
lateralia  subsessilia,  pseudo-alaria  longius  pedicellata.  Invo- 
lucri  campanulati,  fructus  aequantis  foliola  scariosa,  1-ner- 
via,  medio  viridia,  mucronulato  -  acuta ,  adpressa,  deinde 
stellato-paientia',  ex  ovatis  in  oblonge  -  ovata.  Pappi  ar- 
gentei  subplumosi  (s.  serraluris  nempe  latiludinem  palea- 
rum  superantibus)  series  exterior  brevis  ab  inleriori  longi- 
ludine  latitudineque  distineta.  Achaenia  oo-costata,  pilosa, 
subturbinata ,  brevia.  Corollae  glabrae  violacae  (?)  — 
Beyrich  in  Brasiliae  monlosis  nemorosis  Mandioccae.  Aug. 
1822.     E  Brasilia  tropica  misit  Sellow  (v.  sp.  oo). 

47.  V.  frangulaefoHa  (Kunth.  nov.  gen.  IV.  p.  29. 
N.  10.  Ej.  syn.  II.  p.  371).  Frutex  ramis  alternis,  tereti- 
bus,  villosis.  Folia  penninervia,  alterna,  breviter  petiolata, 
coriacea,  oblonga,  apice  pl.  acuta  basi  acuminata,  rarius 
superiora  apice  acuminata  basi  acuta,  integerrima ,  supra 
scabra,  pilosa,  lucida,  viridia,  reliculato -  venosa,  subtus  pe- 
tiolique  2"  longi,  villosa,  nervis  prominentibus,  seeundariis 
parallelis,  glandulosa,  glandulis  immersis,  1  —  2£/f/  longa, 
4  —  9'"  lata.  Involucri  campanulati,  fructibus  minoris 
foliola  coriacea ,  sicca ,  3  -  nervia ,  adpressa ,  extus  magis 
minusve  villosa  ex  ovatis,  acuminatis,  pungentibus  in  ob- 
longa, inermia,  acuta,  2//y  longa.  Cymae  ramosae,  scorpi- 
oides,  terminales,  ramis  divarieätis,  in  verticillos  pl.  2 — 3 
radiatos  collectis,  primariis  summis  geminis,  caeteris  alter- 
nis ex  foliorum  axillis  superiorum  prodeuntibus  eaqae  su- 
perantibus, pedunculis  4  —  oo-cephalis.  Capitula  oo-flora, 
vix  3"'  alta,  approximata,  pseudolateralia  et  pseudoalaria 
sessilia.  Corollae  glabrae,  violaceae  (ex  Kunth).  Achae- 
nia immatura,  pilosa.  Pappi  argentei  ser.  ext.  brevis  ab 
interiori  latitudine  longiludineque  distineta.  —  Humboldt 
in  calidis  pr.  urbem  Honda  Novo-Granalensium,  alt.  200 
hex.  Jun.  (v.  sp.  1.  in  hrb.  Willd.) 

48.  V.  patens  (Kunth.  nov.  gen.  IV.  p.  32.  Ej.  syn. 


277 

II.  pag.  373.  V.  patens  Kunth,  V.  divaricatae  Sw. 
synonyma  adscripta,  et  Eupatorium  polyanthes  Sprng. 
syst.  III.  p.  414.  N.  57.  et  p.  435.  Nr.  8!  Baccharis  ru- 
gosa  W.  herb.  N.  15601.)  Arbor  (ex  Kunth)  ramis  alter- 
nis  superne  junioribusque  acute  angulatis  obscureque  pu- 
bescentibus,  inferne  adultisque  leretiusculis,  cinereis.  Fo- 
lia  penninervia,  alterna,  petiolata,  summa  subsessilia, 
membranacea ,  rigida,  lanceolata,  subcrenato-undulata  aut 
denticulato-serrata,  scabra,  supra  rugosa,  glabriuscula,  sub- 
tus  petiolique  usque  ad  1"  longi  obscure  pubescentia, 
nervis  valde  prominentibus,  3  —  7"  longa,  7  —  18'"  lata. 
Cymae  ramosae,  scorpioides,  divaricatae,  laterales  minores 
in  terminales  maximas  abeuntes,  ramis  in  verticillos  sae> 
pissime  2-radialos  collectis,  primariis  summis  geminis, 
caeteris  alternis  ex  axillis  foliorum  superiorum  prodeunti- 
bus,  inferioribus  quam  folia  parum  longioribus,  pedunculis 
3  —  oo-cephalis.  Capilula  co-flora,  distantia,  solilaria, 
pseudo  -  lateralia  et  pseudo  -  alaria  sessilia  aut  subsessilia, 
circiler  3'"  alta.  Involucri  campanulali,  fructibus  minoris 
foliola  coriacea,  sicca,  plana,  adpressa,  medio  1-nervia, 
viridia,  margine  scariosa,  pilosiuscula,  ex  ovalis,  acutis  in 
ovato^elliptica  obtusa  aut  acuta.  Achaenia  pilosa,  glandu- 
losaque,  oo-costata,  oblonga,  tereiiuscula,  basi  attenuata. 
Pappi  flavescenlis,  anguste  paleacei  series  exterior  achae- 
nia subaequans  ab  inleriori  longitudine  nee  latitudine  dis- 
tineta.  Corollae  glabrae,  albae  (?).  —  Humboldt  legit  in 
America  meridionali,  Beyrich  ad  latera  viae  supra  montes 
Estrellae  pr.  Rio- Janeiro  Aug.  1822,  Sellow  misit  e  Bra- 
silia tropica,    (v.  sp.  oo). 

49.  V.  incana  n.  sp.  Rhizoma  perenne,  multieeps, 
lignosum,  repens?  infra  radices,  supra  ramos  plures,  cauli- 
formes,  herbaeeos,  teretes,  erectos,  pilis  adpressis  magis 
minusve  incanos,  simplices,  2-pedales  et  ultra  emittens. 
Folia  penninervia,  alterna,  sessilia,  membranacea,  utrinque 


278  

glandulosa ,  supra  pilosiuscula ,  sublus  pallidiora  pilisque 
adpressis  incana,  nervis  prominentibus,  primario  lato  piano, 
secundariis  simplicibus,  elongata,  e  lineari-lanceolatis,  den- 
liculalis  in  linearia,  integerrima,  1  —  6"  longa,  1  —  6'" 
lata.  Cymae  ramosae,  subfastigiatae,  scorpioides,  termina- 
les, ramis  dicbotomis,  primariis  summis  in  verticillos  plus 
quam  2-radiatos  collectis,  inferioribus  alternis  ex  foliorum 
axillis  superiorum  prodeunlibus  eaque  superantibus,  pedun- 
culis  rarius  1  —  pl.  2 —  3-cephalis.  Capitula  oo-flora,  cir- 
citer  5'"  alta,  distantia,  pseudo-lateralia  sessilia  aut  sub- 
sessilia,  pseudo-alaria  longius  pedicellata.  Involucri  sub- 
turbinati,  fructibus  multo  minoris  foliola  subcoriacea,  sicca, 
1  —  3-nervia,  plana,  adpressa,  acuta,  mutica,  extus  pi- 
loso-subincana,  margine  ciliata  ex  ovatis  in  oblongo-ovata. 
Pappi  argentei  series  neque  latitudine  neque  longitudine 
distinctae.  Corollae  violaceae,  glabrae.  Acbaenia  oo-co- 
stata,  oblonga,  pilosa  glandulosaque.  —  In  Brasilia  meri- 
dionali  legit  Sellow.  (v.  sp.  co). 

50.  V.  echidides  n.  sp.  Rbizoma  perenne,  lignosum, 
repens  (?),  supra  ramos  plures,  cauliformes,  medullosos, 
teretes,  erectos,  striato-sulcatos,  asperos,  simplices,  superne 
nudos  strigosoque  pubescentes,  usque  ad  5'  altos  emittit. 
Folia  penninervia,  sessilia,  alterna,  membranacea,  utrinque 
aspera,  nervis  laevibus,  primariis  latissimis,  glabraque  aut 
sfrigosa,  elongata,  ex  lanceolatis  margine  undulato-crenu- 
latis,  planiusculis,  5  —  10"  longis ,  ■§•  —  1"  latis  in  line- 
aria, margine  integerrimo,  revoluta,  3  — 10;/  longa,  1  —  3y,/ 
lata.  Cymae  ramosae,  divaricatae,  subfastigiatae,  scorpioi- 
des, ramis  dicbotomis,  primariis  summis  in  verlicillos  sae- 
pissime  oo  -  radiatos  collectis,  caeteris  alternis,  remotis,  ex 
axillis  foliorum  superiorum,  squamaeformium  prodeuntibus, 
pedunculis  horizontaliter  divaricatis,  4  —  oo-cephalis.  Ca- 
pitula oo-flora,  5"'  alta,  approximata,  pseudo-lateralia 
alariaque   sessilia  aut   subsessilia.     Involucri    campanujati, 


279 

fruclus  aequantis,  foliola  oblonga,  1-nervia,  glabra,  mem- 
branacea ,  sicca ,  plana ,  adpressa ,  medio  aspera ,  margine 
apiceque  rotundato  lato-scariosa,  rubro  - colorata ,  laevia. 
Pappi  nivei  series  ext.  brevis  ab  inleriori  longitudine  lati- 
ludineque  dislincla.  Corollae ,  glabrae,  violaceae.  Achae- 
nia  iramatura,  oblonga,  oo-coslata,  pilosa.  —  Ilanc  plan- 
tam  habilu  Hieracii  echioides  legit  Sellow  in  Brasilia  me- 
ridionali.  (v.  sp.  oo). 

51.  V.  obovata  n.  sp.  Caulis  herbaceus,  erectus,  te- 
rcs,  striätus,  simplex,  magis  minusve  villosus,  basi  et 
apice  nndus,  civciter  2-pedalis.  Folia  penninervia,  altevna, 
sessilia,  membranacea,  pl.  brevia,  rarius  oblonga ,  pl.  obo- 
vala  aut  rarius  elliptica,  obtusa  aut  acuta,  integerrima  aut 
undulalo-crenata,  supra  scabra,  pilosa,  subtus  villosa,  aut 
lanata,  1\  —  4"  longa,  9  —  19"'  lala.  Cymae  ramosae, 
divaricatae,  terminales,  scorpioides,  ramis  dicholomis,  pri- 
mariis  summis  geminis,  caeleris  alternis  ex  axillis  folio- 
rum  superiorum  squamaeformium  prodeuntibus,  pedunculis 
horizonlaliter  divaricatis  3  —  oo-cephalis.  Capitula  oo-flora. 
approximata,  circiter  5'"  alta,  pseudo  -  laleialia  alariaqoe 
sessilia.  Invnlucri  campanulati,  pauci-serialis,  fruclus  ae- 
quantis foliola  membranacea,  sicca,  3-nevvia,  rubro  colo- 
rata, plana,  adpressa,  cxtus  pilosa,  margine  tenuissime  ci- 
liata,  acuminata.  Pappi  argentei  ser.  ext»  brevis  ab  inter- 
riori  latitudine  longitudineque  dislincla.  Corollae  glabrae, 
violaceae.  Acbaenia  oblonga,  subsericeo  pilosa.  —  E  Bra- 
silia tropica  misit  Sellow.  (v.  sp.  oo). 

52.  V.  pellita  (Kunth  nov.  gen.  IV.  pag.  28.  N.  8. 
Ej.  syn.  II.  p.  371.  N.  8.).  Caulis  fr.  (?  Kunlb)  ramique 
alterni,  teretes,  sordide  lanali.  Folia  penninervia,  sessilia, 
alterna,  coriacea,  lanceolata,  margine  revoluta,  supra  ru- 
gosa,  scabra,  pilosa,  subtus  obscure  lanata,  \\  —  3"  et 
ultra  longa,  3  —  14'"  lata.  Cymae  terminales,  ramosae, 
subfastigiatae ,    scorpioides,    ramis    dicholomis,     primariis 


280  

summis  geminis,  caeleris  allernis  ex  axillis  foliorum  su- 
periorum  prodeuntibus  eaque  subaequantibus ,  pedunculis 
oligocephalis,  Capitula  oo-flora,  circiter  |"  alta,  approxi- 
mata,  pseudo  -  alaria  lateraliaque  sessilia.  Involucri  cam- 
panulati,  fructus  aequantis  foliola  coriacea,  sicca,  plana, 
adpressa,  acuminala,  pungentia,  exlus  intusque  aplce  longe 
denscque  sericeo-lanata,  interiora  4'"  longa.  Pappi  sor- 
didi  scr.  ext.  brevis  ab  interiori  longitudine  latitudineque 
distincta.  Corollae  extus,  praecipue  apice,  pilosae  (glabrae 
Kunth).  Achaenia  oblonga,  teretiuscula  (compressa  Kunth), 
dense  sericeo  villosa,  2"'  longa.  —  Humboldt  in  Provincia 
Caracasana?  (v.  sp.  1.  in  hrb.  W.) 

53.  V.  simplex  n.  sp.  Rhizoma  perenne,  multiceps, 
lignoso- tuberosum,  villosum,  ioferne  emittit  radices,  su- 
perne  ramos  plures  cauliformes,  simplicissimos  aut  simpli- 
ces,  teretes,  striatos,  erectos,  herbaceos,  graciles-rigidos, 
superne  nudos,  longe  pilosos,  pilis  adpressis-divergentibus, 
8  —  10''  altos.  Cymae  scorpioides,  contractae  porrectae, 
pl.  3  —  oo-cepbalae,  rarius  2-rarissime,  1-cephalae,  spicas 
simplices  solitarias  vel  geminas  fingentes,  spica  altera  mi- 
nori  meio-  saepe  1-cephala  ramos  cauliformes  terminant. 
Capitula  co.flora,  \  —  1"  alla,  pseudo -lateralia  sessilia 
aut  brevius  pedicellata.  Folia  sessilia,  alterna,  1-nervia, 
penninervia,  nervis  secundariis  simplicibus,  linearia  s.  lan- 
ceolata,  s.  oblongo-ovata-obovata ,  apice  acuta  aut  acumi- 
nata,  margine  plana -revoluta,  integerrima-undulalo  crenala, 
supra  pilosa,  subtus  villosa  aut  sericeo-lanata,  \\  —  2" 
longa,  1  —  4"'  lata.  Involucri  campanulati,  fructibus  ma- 
gis  minusve  brevioris  foliola  longe  acuminala,  subpungcn- 
tia,  3-nervia,  magis  minusve  sericeo -pilosa,  membranacea, 
sicca,  viridia,  plana,  adpressa  deinde  stellato-palentia.  Co- 
rollae albac  (?)  glabrae.  Pappi  obscure  s.  pallide  flavescen- 
tis,  anguste  paleacei  series  nee  laliludine  vix  longitudine 
distinetae.  Achaenia  brevia  longe  denseque  sericeo-pilosa.  — 


281 

Var.  1)  angustifolia ,  gracilis  caule  vix  -|"'  diametro, 
pilis  adpressis  canescente,  foliis  integerrimis ,  margine  re- 
flexis,  1-nerviis,  linearibus,  supra  pilosis,  subtus  sericeo- 
canescentibus,  \{>i  latis,  capilulis  \H  altis,  involucri  mino- 
ris  foliolis  anguslioribus,  paucioribus,  pilis  adpressis  eanes- 
ceniibus.  2)  latifolia,  rigida,  caule  diametro  ly"  foliisque 
margine  planis ;  saepe  undulato-crenatis,  lanceolatis,  usque 
ad  4'"  latis,  penninerviis  utrinque  pilis  divergentibus  hir- 
sutis  ,  capitulis  fere  1"  altis,  involucri  majoris  foliolis  la- 
tioribus,  frequentioribus  sparse  pilosis.  —  Quas  invcntor 
ipse  pro  formis  ejusdem  speciei  habens  sub  eodem  numero 
misit.  —  E  Brasilia  tropica  misit  iSellow  spec.  oo. 

54.  V.  tournefortiöides  (Kunth.  nov.  gen.  IV.  p.  27.  Ej. 
syn.  IL  p.  370.  Stachelina  solidaginoides  W.  hrb.  N.  15233. 
V.  ccntrißora  Lk.  Abb.  d.  bot.  G.  z.  Berlin  Hft.  10.  t.  55, 
peg.  117!  Huc  forsan  sine  dubio:  V.  suhrepanda  Pers. 
syn.  II.  p.  404.  N.  13.)  Caulis  superne  herbaceus,  inferne 
suffruticosus,  flexuosus  aul  volubilis,  ramosus,  ramis  magis 
minusve  obscure  pubescentibus ,  divaricatis.  Folia  penni- 
nervia,  alterna,  ex  axillis  pl.  ramulos  imperfectos  protru- 
dentia  petiolata,  membranacea,  supra  laevia,  glabra  —  pilo- 
siuscula,  subtus  pallidiora  magis  minusve  petiolique 
3  —  10/y'  longi  pubescentia  aul  pilosa,  integerrima  —  denti- 
culato-repanda,  brevia,  saepius  subrotunda,  s.  oblonga,  basi 
semper  acuminata,  apice  pl.  acuminata,  saepe  longissime, 
rarius  acuta,  1  —  6"  longa,  6'"  —  2"  lata.  Cymae  ra- 
mosae,  terminales,  saepe  subfastigiatae,  scorpio'ides,  ramis 
primariis  2-fidis  aut  simpliciformibus,  suinmis  in  verti- 
cillos  3  —  oo-radialos  collectis,  accessoriis  alternis  ex  folio- 
rum  axillis  superiorum  prodeuntibus  eaque  superantibus, 
nonnunquam  nullis,  pedunculis  subhorizontaliler  divaricatis 
1  —  6"  longis,  oo-cephalis,  curvatis.  Capitula  oo-flora, 
4'"  alta,  magis  minusve  approximata,  pseudo-lateralia  ala- 
riaque  sessilia  aut  subsessilia.  Involucri  (in  siccis)  campa- 


282  

nulati,  fructibus  maturis  minoris  foliola  membranacea, 
sicca,  3-nervia,  margine  scariosa,  extus  praecipue  versus 
apicem  pilosa,  plana,  adpressa,  deinde  slellato-patenlia, 
oblongo-ovata  acuminata  aut  filiformi-acuminata,  acumini- 
bus  divaricato-flexuosis.  Rhachis  minute  paleaceo-fim- 
brillifera.  Pappi  argentei  ser.  ext.  brevis  ab  interiori  lati- 
tudine  longitudineque  distincla.  Corollae  violaceae,  gla- 
brac.  Achaenia  nondum  perfecta  oo-costata,  valleculis  pi- 
losis ,  fusca.  Exstat  quoque  var.  elongata ,  ramis  inflores- 
centiae  sub-1-pedalibus,  foliisque  circiter  6"  longis,  1 — 2" 
latis,  ulrinque  longissime  acuminatis,  supra  glabris,  subtus 
pilosis.  Chamisso  ad  fretum  St.  Catharinae  Decbr.  1816. 
Beyrich  pr.  Rio  Janeiro  in  ruderatis  vulgaris  Septbr.  1822. 
Humboldt  reportavit  ex  America  meridionali  et  Sellow 
misit  e  Brasilia  tropica. 

55.  /^.  scorpiöides  (Pers.  syn.  II.  p.  404.  Conyza 
scorpiöides  La'm.  Enc.  II.  p.  404.  Lepidaploa  scorpiöi- 
des Cass.  Dict.  d.  sc.  nat.  v.  26.  p.  16.)  Frutex  erectus, 
ramosus  ramique  teretes,  striati,  pallide  fusci,  magis  mi- 
nusve  rufidulo  iomentosi.  Folia  penninervia,  alterna,  pe- 
tiolata,  membranacea,  integerrima  aut  denticulata ,  supra 
pilosiuscula,  laevia,  subtus  glandulosa,  petiolique  2  — 14'" 
longi,  flavido  villosa  aut  pubescentia,  brevia,  rarius  subro- 
tunda,  aut  saepissime  ovata,  apice  pl.  obtusa  saepe  mucro- 
nulata,  rarius  acuta,  basi  pl.  obtusa,  saepe  rotundata  rarius 
acuta,  aut  rarissime  obovata  s.  elliptica,  apice  rotundala, 
basi  inaequali  breviter  acuminata,  1  —  4"  longa,  \\  —  2" 
lata.  Cymae  terminales,  scorpiöides,  subfastigiatae ,  ra- 
mis primariis  summis  in  verlicillos  pl.  3  —  oo-radiatos  col- 
lectis ,  accessoriis  rarius  nullis  pl.  pluribus  alternis  ex 
foliorum  superiorum  axillis  prodeuntibus  iisque  breviori- 
bus,  vel  longioribus,  pedunculis  oo-cephalis,  curvatis,  vix 
1  —  5"  longis,  subborizonlaliter  divaricatis.  Capitula  oo- 
flora,  circiter  3"'  alla,  valde  approximata,  pseudo-lateralia 


283 

terminaliaque  sessilia.  Involucri  in  vivis  cylindracei  (in 
siccis  campanulati),  fruclibus  minoris,  circiler  2'"  alti  fo- 
liola  membranacea,  sicca,  1-nervia,  plana,  adpressa,  exlus 
pilosa,  margine  ciliata,  acuminaia,  acumine  obscuriori  gla- 
bro.  Pappi  argentei  ser.  ext.  brevis  ab  interiori  latitudine 
longitudineque  distincta.  Corollae  violaceae,  glabrae.  Achae- 
nia  tereliuscula,  oo  -  costata,  pilosa ,  vix  \lu  longa,  rubro- 
fusca,  exembryonata  straminea.  —  Quamquam  specimina 
authentica  non  viderim ,  tarnen  valde  verisimile  est,  hanc 
plantam  veram  V,  scorpiöidem  Pers.  esse,  Kunthius  enim 
dicit  K.  tournefortio'idem  a  V.  scorpiöide  foliorum  forma 
satis  esse  diversam  et  Persoon  ipse  distinguit  V.  subre- 
pandam,  quam  fT.  tournefortio'idem  esse  quam  maxime 
suspicor,  a  V.  scorpiöide  foliis  ovatis  et  ovato-lanceola- 
tis,  quae  ultima  nota  J^.  toiimefortio'idis  est.  Mea  qui- 
dem  J?%  scorpiöides  differt  a  praecedente  caule  fruticoso, 
ereeto  nee  scandente,  foliis  basi  obtusis  aut  acutis,  aut  raris- 
&ime  basi  longius  acuminatis  tunc  obovatis  apice  rotundato- 
obtusis  nee  unquam  ulrinque  acuminatis,  cymis  capitulis 
achaeniisque  minoribus,  peduneulis  brevioribus,  capitulis 
densioribus  pubeque  flavida.  —  Beyrich  in  Serra  d'Es- 
trella  pr.  Janeiro  non  rara.  —  Sellow  misit  e  Brasilia, 
(v.  sp.  oo  s.  etc.) 

56.  V.  mollis  (Kunth.  nov.  g.  IV.  p.  28.  N.  7.  Ej. 
syn.  II.  p.  371.  Eiipatorium  polystaehyum  Willd.  herb. 
N.  15158.)  Caulis  herbaceus  ramique  striati,  obscure  se- 
riceo-villosi  aut  sublanati,  teretes,  pilis  in  adultis  magis 
minusve  obsoletis.  Folia  brevissime  petiolata,  penninervia, 
alterna,  membranacea,  ovato-lanceolata,  apice  acuminata, 
basi  acuta  aut  obtusa  (angustata  Kunth),  remote  denticu- 
lata  (Kunth)  aut  inlegerrima,  supra  glabra,  reticulato  -  ve- 
nosa,  rugosa,  magic  minusve  pilosa,  subtus  dense  serieeo- 
lanata  argentea,  nervis  obscurioribus ,  1  «—  2f  longa, 
4  —  10'"  lata.     Cymae  terminales,  ramosae,  longissimae, 


284  

suprafastigiatae,  scorpioides,  ramis  primarils  summis  gemi- 
nis ,  caeleris  alternis  ex  foliorum  axillis  superiorum  prode- 
untibus  eaque  superantibus,  inferloribus  inferue  quidem  fo- 
liaiis,  sed  foliis  ex  axillis  suis  pedunculos  prolrudentibus, 
pedunculis  elongatis,  oo-cepbalis,  eurvatis,  2 — 3"  longis, 
nonnunquam  abortis  1 —  oligo-cephalis.  Capihila  oo-flora, 
pseudo-lateralia  alariaque  sessilia.  Involucri  2'"  alti,  fru- 
ctibus parum  minoris,  campanulati  foliola  membranacea, 
sicca,  1-nervia^  extus  magis  minus  ve  sericeo-pilosa,  ob- 
longa,  plana,  adpressa,  deinde  slellato-patentia  ex  angus- 
tissime-acuminatis  in  acuminata.  Pappi  argenlei  series  ext. 
brevis  ab  interiori  longitudine  latitudineque  distincla.  Co- 
rollae  ignotae.  Achaenia  vix  1'"  longa,  valleculis,.  sericeo- 
pilosa,  teretiuscula,  oo-costala.  —  Humboldt  in  ripa  flu- 
minis  Catamayo  pr.  pagum  Gonzonama  novo-Granaten- 
sium  altit.  1070  hex.  Jul.,  una  c.  V.  geminata. 

57.  V.  canescens  (Kunth.  Nov.  G.  IV.  p.  27.  N.  5. 
lab.  317.  Ej.  syn.  II.  pag.  370.  V.  reticulata  W.  herb. 
14824  et  V.  acuminata  Ej.  herb.  N.  14831.  Lepidaploa 
canescens  Cass.  Dict.  d.  sc.  nat.  vol.  26,  p.  18.).  Caulis 
suffruticosus ,  superne  herbaceus,  volubilis  (ex  Kunth),  ra- 
mique  alterni,  teretes  pilis  adpressis  magis  minusve  canes- 
centes.  Folia  penninervia,  nervis  secundariis  parallelis, 
breviter  petiolata,  alterna,  membranacea,  rigida,  apice  acu- 
minata, basi  oblusa,  aut  acuta,  ovato  aut  elliptico-lance- 
olata,  integerrima,.  supra  rugosa,  viridia,  scabra,  pilosa,  pi- 
lis e  punctulis  prodeuntibus ,  mollibus,  in  adultis  caducis, 
subtus  sericeo  -  canescentia ,  glandulosa,  2  —  5"  longa, 
5'"  —  1-j"  lata.  Cymqe  terminales,  scorpioides,  ramosae, 
in  V.  reticulata  W.  herb,  longiorcs  suprafastigiatae ,  in 
V.  acuminata  breviores  subfastigiatae,  ramis  primariis  sum- 
mis geminis,  caeteris  alternis  ex  foliorum  axillis  superio- 
rum prodeuntibus  eaque  minus  magisve  superantibus,  pe- 
dunculis solitariis  vel   geminis,    brevioribus   vel  elongatis 


i>85 

curvatis,  oligo  —  oo-cephalis.  Capitula  oo-flora,  circiler  3"' 
alla,  pseudo  -  lateralia  alariaque  sessilia.  Involucri  campa- 
nulaii,  flores  nondum  evolutos  aequantis  aut  superanlis  fo- 
liola  coriacea,  sicca,  1-nervia  (enervia  Kuntli),  ad  nervum 
tantum  viridia,  extus  pilosa  glandulosaque ,  angustissime- 
acuminata,  interiora  longiora  latioraque  2"  longa.  Pappi  ar- 
gentei  ser.  ext.  longa  ab  inleriori  latitudine  longitudineque 
dislincta.  Achaenia  immalura  villosa.  Corollae  pallide 
violaceae  (ex  Kuntli).  Humboldt  pr.  Guancabamba  Peru- 
vianorum  in  regione  temperata  altit.  127  hex.  Apr. 
(v.  sp.  2). 

58.  V.  brevifolia  n.  sp.  Rhizoma  lignosum  infra 
terram  recte  descendens,  supra  eam  repens,  multos,  saepe 
plurimos  ramos  cauliformes  herbaceos,  simpliciusculos  vel 
supra  medium  ramulosos,  ramulis  alternis  ramum  pl.  supe- 
rantibus,  tereles,  striatos,  glabros  aut  apice  albo-pilosius- 
culos  *  —  \.\l  altos,  protrudit.  Folia  1-nervia,  sparsa, 
conferta,  sessilia,  membranacea  rigida,  marginibus  integer- 
rimis  reflexa,  abbreviala,  angusle  linearia,  subulala,  utrin- 
que  glabra  aut  sparse  pilosa,  3  —  9//y  longa,  \  —  f  lata. 
Capitula  oo-flora,  solitaria  ramos  primarios  secmidariosve 
apice  nudos  terminant  eaque,  quae  primarios,,  prima  evol- 
vuntur.  Involucri  1"  lati,  campanulati,  pauciserialis,  latioris 
quam  altioris,  fructus  maluros  aequantis  foliola  coriacea 
sicca  1 — 3-nervia  longe  et  acute  acuminata,  inermia,  rubro 
colorata  aut  magis  minusve  albo  pilosa.  Pappi  aequaliter 
lale  paleacei,  argentei,  corollis  minoris  series  longitudine 
distinctae.  Corollae  purpureo- violaceae,  glabrae.  Achaenia 
oblonga  longe  denseque  sericeo- pilosa.  —  Sellow  legit  in 
Campis  Brasiliae.  20  Jun.  1823.  (v.  sp.  oo). 

59.  V.  linearis  (Sprg.  syst.  III.  pag.  437.  N.  33.) 
Rhizoma  repens  lignosum  plures  ramos  cauliformes,  tere- 
tes,  erecios,  magis  minusve  obsolete  lnnaJo-tomentosos 
l'1'  crassos,  lignosos,  erectos,  striatos,  simplicissimos,  ra- 


286  

rius  raraosos  (unicum  nonnisi  demorluum  vidi  ramosum) 
1  —  2  pedales  protrudens.  Folia  1-nervia,  sparsa,  sessilia, 
coriacea,  flexuosa,  linearia,  longe  acuminata,  mucrone  pel- 
lucido  saepius  caduco  terminnta,  margine  inte£errimo  re- 
voluta,  supra  glabra,  nervo  obsoletissimo,  subtüs  lanalo  to- 
mentosa,  nervo  vix  pellucenle,  V11  lata,  fere  infima  lon- 
gissima  2  pollicaria,  superiora  scnsim  breviora,  rariora, 
quodque  summum  ex  axilla  capitulum  protrudens.  Capi- 
tula  oo-flora,  sparsa,  loliis  suis  aeqnalia  aut  minora, 
subcylindracea ,  circiler  b111  alia,  sesssilia  aut  subsessilia, 
foliis  axillis  stcrilibus  nullis  cincta,  remota  spicala,  aut 
approximata,  evolutionc  centrifnga.  Irivolucri  fructus  ae- 
quantis,  4'"  alti,  2-f  —  3'"  lau  foliola  coriacea  sicca  acu- 
minata, apice  pungenti-mucronato  subsquarrosa  extus  ara- 
chnoideo  -  magis  minusve  pilosa.  Pappi  flavescentis,  series 
latiludinc  atque  longitudine  dislinctae,  exterior  brevis. 
Achaenia  oblonga,  obconica,  dcnse  pilosa.  Corollae  pur- 
pureae,  glabrae.  —  Sellow  e  Brasilia  tropica  spec.  oo. 

60.  V.  rosmarhrifolia  n.  sp.  Caules  (num  potius 
rami  cauliformes ?)  ereclä,  leretes,  lanalo-tomentosi,  lignosi, 
vix  l'f'"  diametro,  12  —  15"  alti.  Folia  1-nervia  sparsa, 
sessilia,  coriacea,  rigida,  linearia,  acuta,  mucrone  pellucido 
saepius  caduco  terminata,  margine  iniegerrimo  revoluta, 
abbreviata,  supra  glabra,  lucida,  nervo  perspicuo  promi- 
nente, sublus  lanato-tomentosa,  nervo  pellucente,  omnia 
aequaliter  conferta  longitudineque  aequalia  aut  inferiora 
rariora  brevioraque,  4  —  9/y/  longa,  1'"  lala.  Capitula  oo- 
flora,  5  —  61"  alta,  subcylindracea,  praeter  folia  sua, 
quae  ea  aequant,  pluribus  foliis  axillis  sterilibus  capitulis 
aequalibus  vel  iis  brevioribus  circumdata,  approximata,  evo- 
lutione  centrifuga.  Involucri  4//;  alti,  3111  lati,  fructus  ae- 
quantis  foliola  coriacea,  sicca,  acuminata,  apice  pungenti- 
mucronato  subsquarrosa,  extus  margineque  praesertim  ver- 
sus apicem  albo-  pilosa.     Pappus,    achaenia  et  corollae  ut 


287 

in  praec,  cui  valde  affinis  sed  tarnen  ab  ea  dislincla  caule 
in  speciminibns  3,  quae  vidi,  ramoso,  foliis  brevioribus, 
rigidioribus,  inagis  confertis,  nervo  utrinque  valde  perspi- 
euo,  et  prominente,  acutis  nee  longe  acuminatis,  Omnibus  ae- 
qualibus  aut  infimis  brevioribus  nee  fere  infimis  longissi- 
mis,  capitulis  magis  approximalis  atque  praeter  folia  e 
quorum  axillis  prodeunt,  foliis  aKis  axillis  sterilibus  nullis 
et  in  spec. ,  quae  vidi,  capitula  nunquam  superantibus, 
circumdatis,  involucris  pilosis  nee  arachnoideo-pilosis.  — 
Sellow  e  Brasilia  tropica. 

61.  /^.  UnearifoUa  n.  sp.  Rhizoma  repens  ramos 
plures  cauliformes  inferne  lignosos,  leretes,  magis  minusve 
obsolete,  Ianato-tomentosos,  erectos,  simplices  vel  apice 
ramosos,  vix  pennae  corvinae  crassitudine,  8-10"  altos. 
Folia  1-nervia,  sessilia,  sparsa,  conferta,  linearia,  acumi- 
nata,  coriacea,  margine  inlegerrima,  revoluta,  supra  glabra 
vel  albo-pilosa,  nervo  perspicuo,  prominente,  subtus  la- 
nato-tomenlosa,  nervo  pl.  non  perlucente,  inferiora  lon- 
giora,  6  —  $IU  longa,  V"  lata.  Capitula  campanulata,  oo- 
flora,  6'"  alta  totidemque  lata,  ramos  primarios  seeunda- 
riosque  pl.  longiores,  foliaque,  e  quorum  axillis  prodeunt, 
multo  superantes,  apice  nudos  terminant.  Involucri  fruclus 
subaequantis  foliola  coriacea,  sicca,  3-nervia,  versus  api- 
cem  pl.  villosa,  ex  ovatis,  acutis,  apice  pungenli-mucrona- 
tis  subsquarrosis ,  in  oblongo-ovata,  acuminata,  mutica. 
Pappus,  achaenia  et  corolla  ut  in.  V.  lineari  Sprg.  —  E 
Brasilia  tropica  Sellow  sp.  oo. 

62.  V.  barbata  n.  sp.  Caulis  t>,  visco  nullo,  ramis 
teretibus  magis  minusve  tomentosis  foliis  subimbricatis  te- 
ctis.  Folia  penninervia,  alterna,  sessilia,  coriacea,  cor- 
data,  ovata,  acuta,  margine  integerrimo  reflexa,  supra  pi- 
losa  aut  glabra ,  scabra,  infra  plus  minusve  villosa ,  pube 
in  adultis  magis  minusve  obsoleta,  1"  3'"  longa,  9  —  13"i 
lata.    Inflorescentiae  terminales,   folia   superiora   longe  su- 


288  

perantes,  capitulis  co-floris,  omnibus  sessilibus,  ramis 
modo  perfecte  dichotomis ,  capitulo  uno  alari  in  quaque 
dichotomia  absque  folio  sessili,  modo  abortu  simplicibus, 
capitulis  vagis  spicatis  evolutione  centrifuga  singulis  a  fo- 
liis  singulis  slipatis;  summis  geminis,  inferioribus  alternis 
ex  axillis  foliorum  superiorum  prodeuntibus  iisque  longio- 
ribus.  Involucri  pauciserialis,  2'"  alti,  turbinati,  floribus 
multo  minoris  foliola  coriacea  sicca  1-nervia,  oblonga, 
acuminata,  basi  tomentosa,  versus  apicem  pubescentia  aut 
glabra.  Pappi  argentei  series  exterior  longa  ab  interiori 
latitudine  longitudineque  dislincta.  Corollae  purpureae  (?) 
laciniis  extus  longe  barbatis.  Acliaenia  iurbinata  longe 
denseque  sericeo  -  pilosa.  —  E  Brasilia  tropica  Sellow 
spec.  3.  — 

Continuatio  in  sequenti  fasciculo. 


DE 

SYNANTHEREIS  HERBARII  REGII  BE- 
ROLINENSIS 

DISSERTATIO  PRIMA 

AUCTORE 

CHR.    FR.    LESSING. 

(CONTINUATIO.) 

63.  .  ßs  ernonia  viscichila  n.  sp.  Caulis  ti  ramis  tereliusculis, 
striatis,  obscure  fuscis,  magis  minusve  viscido-pubescenti- 
bus.  Folia  penninervia,  sessilia,  coriacea,  acuta,  ovata 
aul  obovato-pblonga,  denticulala  aut  summa  integerrima, 
supra  lucida,  subtus  viscido  -  pubescentia ,  nervis  latis  gla- 
berrimis,  2"  longa,  9"'  lata,  vel  \\il  longa,  11"'  lata,  quo 
latiora,  eo  breviora.  Infloresceniiae  vel  caulem  vel  ramos 
crebros,  ex  axillis  foliorum  superiorum  prodeuntes,  simpli- 
ces>  foliis  longiores  terminantes,  varie  ramosae,  capitulis 
cx>-floris,  brevissime  pedicellatis ,  pedicellis  foliolis  involu- 
cri  imbricatis  tectis,  inque  verlicillos  pl.  plusquam  2-ra- 
diatos  in  apicibus  ramorum  ramulorumve  ( inflorescentiae ), 
brevium  (vix  1"  excedentium)  foliaque  obsoleta,  e  quorum 
axillis  prodeunt,  superantium  collectis.  Involucri  turbi- 
nati  una  cum  pedicellis  5'"  longi  foliola  coriacea,  sicca, 
1  —  3-nervia,  glabra,  oblonga,  acuminata,  straminea  apicibus 
obscurioribus,  exteriora  subcarinata.    Pappi  argentei  series 

4r  Bd.  3s  Heft.  22 


29fJ  

cxterior  brevis  ab  interiori  lalitudine  longitudineque  di- 
stincta.  Corollae  ignotae.  Achaenia  immatura  pilosa.  — 
(E  Brasilia  tropica  Sellow  1  sp. ) 

64.  ff.  rubo'ides  n.  sp.  Caulis  suffruticosus ,  stria- 
tus,  teres,  scaber,  inferne  glaber,  pennae  anserinae  cras- 
situdine,  superne  obscure  hispidulo-pubescens,  in  specimi- 
bus,  quae  suppetunt,  simplex  et  circiter  2-pedalis.  Fo- 
lia  penninervia,  alterna,  conferta,  brevissime  petiolata,  su- 
periora  subsessilia,  petiolis  autem  gibbam  satis  perspicuam 
semper  sistentibus,  membranacea,  rigida,  obovala  rarius 
oblongo  -  obovata,  versus  apicem  denticulata,  acuta  aut  ob- 
tusa,  nonnunquam  mucronata,  uirinque  scabra,  supra  pa- 
rum  lucida,  glabra,  subtus  obscure  hispidulo-pubescentia. 
1  —  3"  longa,  4 — 12"  lata.  Cymae  aut.  solae  terminales 
aut  terminales  lateralesque  in  terminales  abeuntes,  ramis 
primariis  simplicibus,  pauca  2  —  3  capitula,  sessilia  aut 
subsessilia,  oo-flora,  approjtimala  gerentibus  vel  semel, 
ad  summum  bis-dichotomis,  ramificationibus  brcvibus,  nl- 
timis  capitulis  solitariis  terminatis;  primariis  summis  op- 
positis,  accessoriis  alternis,  ex  foliorum  axiJlis  superiorum 
prodeuntibus  ab  iisque  superatis  aut  ea  parum  superanli- 
bus.  Involucri  cylindracei,  5/y/  longi,  atque  in  siccis 
l£w  lati  foliola  coriacea,  sicca,  pl.  3-nervia,  oblongo -ova- 
ta,  extus  scabra,  glabra,  margine  tenuiter  ciliata,  pallidio- 
raque,  deinde  slellato-patentia,  exteriora  longe  mucrona- 
to-acuminata,  inlcriora  breviter  acuminata,  in  capitulis  ple- 
risque  jam  caduca.  Corollae  ignotae.  Pappi  argentei  ser. 
exterior  brevis,  ab  interiori  longitudine  latitudineque  di- 
stincta.  Achaenia  multicostata,  obconica,  oblonga,  pallide 
fusca,  glabra,  nonnisi  basi  infima  et  apice  summo  pilis  ra- 
ris,  forsan  caducis,  obsita.  —  Sellow  e  Brasilia  tropica  jam 
dudum  defloratam  Iransmisit.  (v.  sp.  oo). 

65.  V.  speciosa  n.  sp.  Caulis  arboreus  ramis  tere- 
tibus,  plus  minusve  villoso-lanatis.     Folia  penninervia,  al- 


291 

terna,  brevissime  petiolata,  coriaeea^  ovata,  acuta ,  supra 
glaberrima,  glandulosa,  juniora  pilosa,  nervi  primarii  basi 
sublusque  nervis  omnibus  villoso-lanaia,  subtus  caeterum 
magis  minusve  fulvo-tomentosa,  marginibus  plana,  integer- 
rima  \\ — 2|"  longa,  12  — 14'"  lata.  Inflorescenliae  ter- 
minales spicaeformes,  evolulione  centrifuga,  foliis  superio- 
ribus  longiores,  capitulis  oo-floris,  sparsis,  solitariis  in 
axillis  foliorum  rameorum  superiorum  eaque  superantibus, 
sessilibus  vel  subsessilibus,  ramos  repraesentantibus.  Involu- 
cri  8"'  longi,  pauciserialis,  flores  aequantis  foliola  coria- 
cea,  sicca,  3 — oo-nervia.,  pallide  fusca,  extus  plus  minusve 
obsolete  tomentosa,  longe  acutissimeque  acuminata  Pappi 
aequaliter  late  paleacei  series  longitudine  distinctae,  exte- 
rior  longa.  Achaenia  immatura  turbinata,  longe  denseque 
pilosa.  —  E  Brasilia  tropica  misit  Sellow  spec.  1. 

66.  V.  cinerea  *  {Conyza  cinerea  L.  sp.  pl.  1208, 
W.  sp.  pl.  HL  p.  1925,  Reich,  syst.  III.  p.  775.  N.  16, 
Ic.  Rumph  amb.  6.  t.  14.  f.  1.  icon  pessima,  Burrm.  thes. 
Zeyl.  t.  96.  f.  1.  (male  foliis  ternis),  Cacalia  rotundifolia 
Willd.  phyt.  p.  11.  tab.  6.  f.  1!  Ej.  sp.  pl.  III.  p.  1732. 
Ej.  herb.  N.  15054.)  Radix  fibrosa  annua.  Caulis  herba- 
ceus,  ereclus  aut  basi  parum  procumbens,  ramosus  rami- 
que  alterni  pl.  subfastigiali,  teretes,  striali,  magis  minusve 
piloso  -  canescentes,  \  —  3'  altus.  Folia  penninervia,  alter- 
na,  petiolata,  membranacea,  supra  pilosa,  pilis  saepe  ob- 
soletis,  subtus  piloso  -  canescentia,  pallidiora,  rarius  pilosa, 
utrinque  viridia ,  ex  obovato  —  aut  spathulalo  -  oblongis, 
basi  subito  aut  sensim  in  petiolos  attenuatis,  subintegerri- 
mis,  vel  sinuato  —  vel  grosse  dentatis,  dentibus  apiceque 
obluso  s.  acuto  apiculato  -  mucronulatis ,  l-\u-*-  4"  longis, 
4"'  —  i\M  latis,  in  lanceolata  subintegerrima,  \  —  lf"  longa, 
1  —  2"'  lata.  Inflorescentiae  divaricatae,  pl.  subfasligiatae, 
perfecte  dichotomae,  ramificationibus  ultimis  aequalibus  aut 
subaequalibus,  gracilibus,  quam  capitula,  quibus  terminantur, 

22  * 


292  . 

longioribus,  laterales,  folils,  e  quorum  axillis  prodeunt, 
longe  longiores  in  terminales,  foliis  superioribus  longiores, 
sensim  abeuntes.  Capitula  oo-flora,  circiter  3'n  alta.  In- 
volucri  cylindraceo-subcampanulati,  deinde  turbinati,  2'" 
alti  totidemque  lati,  fructibus  brevioris  foliola  coriacea, 
sicca,  3-nervia,  extus  marginibusque  scariosis  raagis  mi- 
nusve  pilosa,  ad  nervös  apiceque  viridia,  acutissime  longe- 
que  acuminata.  Pappi  argen tei  series  latitudine  longitu- 
dineque  distincta,  exterior  minima.  Corollae  purpureo- 
violaceae,  glabrae.  Achaenia  nigra,  pilosa,  oblonga,  cy- 
lindracea.  —  Klein  in  India  orientali  1793,  cel.  de  Cha- 
misso  in  Luconia  prope  urbem  Manillam  1817.  Decbr.  (v. 
sp.  oo  et  spont.  et  culta  in  hört.  bot.  berol.  sub  Conyza 
patula. ) 

67.  V.  pauriflora  *  {Conyza  pauciflora  W.  sp.  pl. 
III.  p.  1927.  Ej.  herb.  N.  15657.)  Radix  fibrosa,  annua. 
Caulis  herbaceus,  teres,  ereclus,  apice  parum  ramosus,  ma- 
gis  minusve  hispidulo  -  pubescens  8"  —  2'  altus  (ex  nota 
dar.  Richardii).  Folia  petiolata,  penninervia,  alterna, 
membranacea,  ovato-  aut  oblongo  -  obovata ,  basi  longiu«, 
apice  brevius  acuminata.  extremitatibus  integerrima,  caete- 
rum  remote  serrata  aut  subintegerrima,  serraturis  apiceque 
apiculato  -  mucronulatis,  utrinque  glandulosa,  glandulis  ses- 
silibus,  sparsis,  lucentibus,  glabra,  aut  pilis  raris  ad  ner- 
vös crebrioribus  obsita,  1  — 2|"  circiter  longa,  \li  lata. 
Capilula  solitaria  caulem  ramosve,  folia  axillis  sterilibus 
raris  hinc  inde  gerentes  terminant.  Involucri  subhemi- 
sphaerici,  imbricati,  &"  alti,  fructus  maturos  aequantis  fo- 
liola 3-nervia,  omnia  coriacea,  rigida,  sicca,  linearia,  mu. 
cronato- acuminata  subpungentia ,  extus  pilosa,  glandulosa- 
que,  interiora  longiora  atque  latiora.  Pappi  flavescentis 
aeque  late  paleaci  series  exterior  minima,  interior  lon- 
gissima.  Corollae  glabrae.  Achaenia  immatura  pilosa.  — 
Richard  ad  fluvium  Senegal,  (v.  sp.  1.  in  herb.  W.) 


293 

68.  V.  anthclmintica  (W.  sp.  pl.  III.  p.  1634,  Ham. 
in  Linn.  Trans,  vol.  14.  p.  217.  Ascaricida  anthelmin- 
tica  Cass.  Dict.  d.  sc.  nat.  vol.  3.  suppl.  p.  38.  Conyza 
anthelmintica  L.  sp.  pl.  1207,  Retz.  obs.  bat.  I.  p.  28, 
Ic.  ßurm.  Thes.  Zeyl.  t.  95.)  Radix  annua,  fibrosa.  Cau- 
lis  herbaceus,  teres,  (angulatus,  ramis  teretibus  Ham.  1.  e.) 
erectus,  ramosus  vel  simpliciusculus ,  hispidulo  -  pubescens, 
pube  in  partibus  junioribus  densiori,  purpureo-maculatus 
(ex  cel.  Retzio),  4/; — V  et  ultra  altus.  Folia  penniner- 
via,  sessilia,  aherna,  membranacea,  oblongo  -  ovata  aut  ob- 
ovata,  basi  longius,  apice  brevius  acuminata,  extremitati- 
bns  integerrima,  caeterum  magis  minusve  profunde  serrata 
vel  subintegerrima ,  serraturis  inaequalibus ,  apiceque  mu- 
cronulatis,  ulrinque  sparse  glandulosa,  supra  hispido-pi- 
losa  vel  glabriuscula,  scabra,  subtus  villosa  vel  pubescen- 
tia  vel  pilosa ,  pilis  ad  nervös  magis  confertis ,  in  adultis 
magis  minusve  rarioribus,  1  —  4"  longa,  4 — 18'w-lata.  Ca- 
pitula  oo-flora,  campanulata,  canles  apice  nudos  vel  pe- 
dunculos  simplices  aut  semel  (nunquam  vidi  pluries)  dichoto- 
mos,  ramis  aequalibus  aut  subaequalibus  nonnunquam  sub- 
umbellatos,  eapitulis  longiores  foliisque  pl.  breviores  lermi- 
nant.  Involucri  campanulati  5 — 6ia  alfci,  fruelus  aequan» 
tis  foliola  ob  longa  3  — oo-nervia,  extus  sparse  glandulosa, 
ex  iotis  foliaceis  linearibus,  aut  obovato-linearibus,  acu- 
mina tis.  angustis ,  patentibus ,  utrinque  pilosis,  saepius  ca- 
pitula  superantibus  per  obovato  -  oblong»,  superne  foliolis 
extimis,  inferne  intimis  simillima ,  in  tota  coriacea,  sicca, 
oblongo -elliptica,  glabra ,  oblusa,  mucronulata  vel  acuta, 
medio  pallide  viridia,  margine  scariosa,  latiora.  Pappi 
flavescentis  ser.  exter.  brevis  ab  interiori  longiludine  nee 
latitudiue  distineta.  Corollae  glabrae,  purpureo-violaceae. 
Achaenia  o^-costata,  magis  minusve  pilosa,  glandulosaque- 
—  Habitat  in  India  orientali.  (v.  sp.  oo  eulta  et  spont  a 
Roxburgh  leeta.) 


•294  — 

§.  2.  Folia  perfecta,  e  quorum  axillis  capitula 
singulä  (nee  inflorescentiae  ramos  repraesentantia)  pro- 
deunt.  *) 

A.     Involucri  foliolis  intiitüs  obtusis  aut  acutis. 

69.  V.  ovata  n.  sp.  Radix  tenera,  horizontalis,  oo- 
caulis,  forsan  annua.  Caulis  herbaceus,  leres,  striatus, 
viridis,  gracilis  V  altus,  vix  \m  diametro,  simplex,  pilo- 
sus,  pilis  divergentibus  saepe  reflexis,  albis.  Folia  pen- 
ninervia,  alterna,  breviter  petiolata,  membranacea ,  tenera, 
utrinque  pilosa,  ex  obovatis,'  obtusissimis  mucronula- 
tis,  -§ — |"  longis,  6  —  lO"'  latis,  per  elliptica  utrinque 
breviter  acuminata  in  oblongo  -  elliptica  utrinque  obtusa, 
apice  mucronata,  capitula,  quae  ex  eorum  axillis  prodeunt, 
superantia.  Cymae  scorpioides,  spicas  simplicissimas  fin- 
gentes,  2 —  3-cephalae,  evolutione  ccntripela,  caules  ter- 
minant.  Capitula  oo-flora,  circiter  \u  alta,  pseudolatera- 
lia  sessilia.  Involucri  campanulati  foliola  coriacea,  sicca, 
glabra,  1-nervia,  oblonga,  margine  ciliata,  exteriora  mu- 
cronato  -  acuminata ,  pungentia,  squarrosa  .  viridia,  intima 
elongata ,  flores  subaequantia ,  linearia ,  obtusa ,  mucronu- 
lata,  versus  apicem  rubro  -  colorata.  Pappi  argenlei  ser. 
ext.  brevis  ab  interiori  longitudine  latiludineque  distineta. 
Corollae  glabrae  violaceae.  Achaenia  immatura,  pilosa.  — 
E  Brasilia  misit  Sellow.  (v.  sp.  2.) 

70.  V.  glabrata  n.  sp.  Caulis  herbaceus,  erectus, 
elatus,  superne  ramosus,  glaber  vel  pilosiusculus,  striatus, 
teres,  4-pedalis  et  ultra.  Folia  penninervia,  alterna,  bre- 
vissime  petiolata,  basi  obtusa  aut  acuta,  ovato-lanceolata, 
elongata,   membranacea,  rigida,    integerrima  aut  denticu- 


*)  In  varietatibus  1  -  cephalis,  quae  caulibus  subapliyllis  tunc 
semper  gaudent  .  et  hiac  inde  rarissime  oecurrunt  (vidi  nonnisi  in  53 
et  77  speeimina  singula),  observaci  vix  licet,  utrum  folia  ista  per- 
fecta adsint  an  desint. 


— — —  -295 

lata,  utrinque  glabra,  nervis  promincntibus ,  reliculato  ve- 
nosa,  supra  lucida,  3  —  6"  longa,  5  —  ll'"  lata.  Cymae 
longae,  scorpioides ,  terminales,  ramis  primariis  erecto-pa- 
Lenlibus,  subfastigiatis,  elongatis,  oo-cephalis,  simplicifor- 
mibus,  summis  geminis,  caeteris  alternis,  pl.  paucis,  ex 
foliorum  axillis  superiorum  prodeuntibus  eaque  superanti- 
bus.  Capitula  oo-flora,  circiter  6/y/  alta,  sessilia,  appro- 
ximata,  pl.  gemina,  rarius  solitaria  ex  axillis  foliorum 
mullo-longiorum,  superiorum  sensim  minorum  oriuntur. 
Involucri  campanulali,  fruetus  subaequantis  foliola  coria- 
cea,  sicca,  1-nervia,  extus  pilosiuscula ,  magis  minusve 
purpureo-colorata,  subsquarrosa,  plana,  ex  ovato  -  oblongis, 
mucronato  acuminatis,  subpungenlibu«  in  elongata,  linea- 
ria  apice  dilatato,  late  scarioso  rotundato-obtusa,  margine 
ciliala.  Pappi  flavescentis  ser.  ext.  brevis  ab  interiori  lon- 
gitudine  latitudineque  distincta.  Corollae  glabrae,  purpu- 
reo- violaceae.  (?)  Achaenia  oblonga,  obcompresso-  sub 
3-gona,  dorso  convexa ,  glandulosa,  stramineo-fusca,  ma- 
tura  glaberrima,  immatura  basi  nonnisi  pilosiuscula.  —  E 
Brasilia  tropica  Sellow  (v.  sp.  oo.). 

71.  V.  sericea  (Rieh.  d.  Act.  de  la  soc.  d'hist.  nat. 
Par.  p.  105.  Edwards  bot.  reg.  vol.  VII.  t.  522.)  Caulis 
4  —  5'  et  ultra  altus,  suffruticosus,  erectus,  flaeeidus,  sim- 
plex  vel  ramosus,  ramique  simplices  nee  dichotomi,  tere- 
tes,  striati,  divaricati,  pilis  longis,  albis,  apice  junioribus- 
que  densioribus  obsiti.  Folia  membranacea,  penninervia, 
sub  2-fariam  (Edw.)  alterna,  breviler  peliolata,  patentia, 
elongata,  longe  acuminata,  basi  aequali  vel  inaequali  ob- 
tusa  aut  acuta,  saepe  cordala  utrinque  pilis  serieeis,  lon- 
gis, e  tuberculis  minimis,  oculis  nee  tarnen  tactu  perci- 
piendis  orientibus,  in  pagina  inferiori  raro- glandulosa  et 
in  junioribus  densioribus,  in  superiori  in  adultis  pl.  cadu- 
cis,  supra  lucida,  laevia,  nervis  primariis  subtus  piano- di- 
lalatis,  seeundariis  subsimplieibus,  2  — 5"  longa,  \ — l'Uata. 


296  . 

Petioli  subsericeo-villosi — pilosi,  canaliculati,  1  — 2///longi. 
Corollae  \il  longae,  purpureo  - violaceae  (albae  Rieh,  qui 
aulem  eas  vidit  nonnisi  siccas).  Cymae  scorpioides,  Ion-, 
gae  s.  breves,  ramis  primariis  sumrais  pl.  geminis,  accessoriis 
alternis  vix  ullis,  spicas  simplices  geminatas  vel  solitarias, 
nonnunquam  abortu  1—2  cephalas  fingunt  atque  caulera 
ramosve  terminant.  Capitula  sessilia  aut  breviter  pedun- 
culata,  remota —  approximata,  solitaria — terna,  ex  axillis  fo- 
liorum  multoties  longiorum  prodeunt,  circitev  8'"  alta, 
oo-flora.  Involucri  campanulati  foliola  coriacea,  sicca, 
sub  1-nervia,  plana,  ex  oblongo-ovatis,  viridibus,  mucro- 
nato  -  acuminatis,  squarrosis,  margine  ubique  longe  ciliatis  in 
oblongo - elliptica ,  4^  longa,  f*M  lata,  ad  nervum  viridia, 
margine  apiceque  purpurascente,  obtuso  aut  acuto  late  sca- 
riosa,  inferne  brevissime,  superne  longe  ciliata.  Pappi  ar- 
gentei  series  ext.  brevis  longitudine  latitudineque  distineta. 
Achaenia  immatura,  pilosa.  —  Beyrich  legit  in  sylvis  ad 
Rio  Janeiro  Apr.  et  Septbr.  1822;  Le  Blond  in  Cayenne; 
e  Brasilia  missa  colitur  in  hört.  reg.  berol.  (v.  sp.  1.) 

72.  V.  obscura  n.  sp.  Caulis  "fr,  ramis  teretibus, 
striatis,  fuscis  magis  minusve  villosis,  villo  in  adultis  ob- 
soleto.  Folia  penninervia,  alterna,  brevissime  petiolata, 
coriacea,  lanceolata,  integerrima  aut  denticulata,  supra  ru- 
gosa,  scaberrima,  praesertim  ad  nervum  primarium  hirsu- 
tiuscula,  pilis  in  adultis  magis  minusve  obsoletis,  obscura, 
subtus  pallidiora,  flavescentia,  petiolique  canaliculati, 
1—2///  long!  villoso-tomentosa,  utrinque  glandulosa,  glan- 
dulis  deinde  atropurpureis ,  1|  —  5"  longa,  \  —  \il  lata. 
Cymae  terminales  longae,  scorpioides,  ramis  primariis  sim- 
pliciformibus ,  oo-cephalis,  summis  geminis,  caeteris  pau- 
cis  alternis,  saepe  abortis  contractisque  ex  foliorum  axil- 
lis superiorum  prodeuntibus  iisque  brevioribus.  Capitula 
oo-flora,  sessilia,  approximata,  circiter  6,n  alta,  pl.  bina 
vel  terna,  rarius  solitaria  ex  axillis  foliorum  multo  longio- 


297 

rum,  supcriorum  sensim  minorum  prodeunt.  Involucri 
subcylindracel ,  basi  incrassati  fructus  subaequantis ,  circi- 
ter  4'/y  alti  foliola'coriacea,  sicca,  1-nervia,  extus  pilosa, 
margine  ciliata,  plana,  adpressa,  ex  ovato-oblongis,  mu- 
cronato  -  acuminatis  in  oblongo  -  elliptica  apice  oblusis- 
simo,  dilatato,  pl.  lacero.  Pappi  sordide  flavescenlis 
ser.  ext.  brevis  ab  interiori  longitudine  lalitudineque  di- 
stincta.  Corollae  glabrae,  albae  (?).  Achaenia  matura  ob- 
longa,  oo-costata,  valleculis  hirsutis,  obcompresso  -  sub 
3-gona,  dorso  convexa,  pallide  fusca.  —  Sellow  e  Brasi- 
lia tropica  (v.  sp.  2.) 

73.  V,  aocilliflora  (Hort.  Monac.)  Caulis  fruticosus, 
ramosus.  Rami  divaricati,  magis  minusve  villosi,  teretes. 
Folia  penninervia,  breviter  petiolata,  pl.  reflexa,  alterna, 
membranacea,  basi  saepe  inaequali  acuta,  apice  acuminata 
aut  acula,  oblongo  -  ovata  s.  obovala  s.  elliptica,  supra  sea- 
bra,  opaca,  magis  minusve  pilosa,  subtus  petiolique  circi- 
ter  1'"  longi  villoso-tomeiitosa,  margine  subundulata,  sub- 
integerrima,  1 — 2/;  longa,  3  —  6'"  lata.  Cymae  scorpioi- 
des,  terminales,  longae,  ramis  primariis  simpliciformibus 
subhorizontaliter  divaricatis,  oo-cephalis,  suminis  geminis, 
caeteris  allernis  ex  foliorum  axillis  superiorum  prodeunti- 
bus  eaque  longe  superantibus.  Capitula  oo-flora,  solita- 
ria,  rarius  gemina,  ex  axillis  foliorum  multoties  longio- 
rum,  superiorum  sensim  minorum  oriuntur,  pseudo-latera- 
lia  alariaque  scssilia,  AIU  alta.  Involucri  campanulati, 
fructibus  brevioris,  2"'  alti  foliola  membranacea,  sicca, 
1-nervia  rubro  s.  purpureo  colorata,  ex  ovato-subellipticis 
apice  obtusissimo  subpungenti  -  mucronatis  margine  ciliata 
in  latiora,  oblongo -elliptica,  apice  ciliato  obtirsa  aut  acuta. 
Pappi  argentei  vel  sordidi  series  ext.  mediocris  ab  inle- 
riori  latitudine  longitudineque  distincla.  Corollae  purpu- 
reo-violaceae  glabrae.      Achaenia  brevia  turbinata,    dense 


298  !  ■— 

sericeo-pilosa.  —  Forsan  Brasiliae  incola,  colitur  in  horto 
bot.  reg.  berol.  (v.  sp.  oo.  s.  et  viv.) 

74.  V.  Cotoneaster  *  ( Conyza  Cotoneaster  W.  herb. 
N.  15620.  Sprg.  syst.  III.  p.  509.)  Caulis  herbaceus  (?), 
ruber,  striatus,  simpliciusculus,  basi  diametro  l-|/y/,  versus 
apicem  ramusque  brevis  (unicus,  qui  exstat)  magis  mi- 
nusve  tomentosus.  Folia  penninervia,  alterna,  breviter  pe- 
liolata,  membranacea ,  ovata ,  basi  rolundata  aut  obtusa, 
apice  acuta ,  margine  integerrima ,  undulata ,  scabriuscula, 
glabra,  juniora  pilosiuscula ,  subtus  petiolique  circiter  1"' 
longi  villoso-  tomentosa,  10 — 21w/  longa,  6  —  12"'  lata. 
Cymae,  longae,  scorpioides,  spicas  simplices,  geminas  s. 
solitarias  fingentes,  oo-cephalae,  evolulione  centripeta. 
Capitula  remota,  3,u  alta,  sessilia,  solitaria,  axillaria  non- 
nunquam  supra  -  axillaria ,  foliis  longitudine  latitudineque 
multoties  superata.  Involucri  campanulati ,  fructibus  ma- 
turis  brevioris  foliola  membranacea,  sicca,  1-nervia,  rubro- 
colorata,  plana,  magis  minusve  sparse  pilosa,  ex  mucro- 
nato-acuminatis  vix  squarrosis  in  oblongo-  ovata,  obtusa  mu- 
cronalaque  aut  acuta,  latiora.  Pappi  argentei  ser.  ext. 
brevis  ab  inleriori  longitudine  latitudineque  distincta.  Co- 
rollac  glabrae,  forsan  violaceae.  Achaenia  immatura,  pi- 
losa, oblonga,  oo-costala.  —  Hoffmannsegg  in  Bah  ja  Bra- 
siliae. (v.  sp.  1.) 

75.  /^.  macrocephala  n.  sp.  Rhizoma  lignosum,  re- 
pens  unum  v.  plures  ramos  cauliformes,  erectos,  inferne 
lignosos,  simplices,  teretes,  magis  minusve  villoso -tomen- 
iosos,  1  —  2pedales  et  ultra,  diametro  2"  emittit.  Folia  penni- 
nervia,  alterna,  brevissime  aut  breviter  petiolata,  intima 
sessilia,  coriacea,  supra  glabra,  scabra,  nervis  prominulis 
reliculato-venosa,  subtus  alba,  villoso  -  tomentosa,  subundu- 
lato-crenata —  integerrima,  oblonga,  basi  saepe  inaequali  ob- 
tusa aut  acuta  aut  acuminata,  apice  obtusa  —  acuminata, 
ovato-lanceolata   s.  oblongo -elliptica,    inlima  obovato-lan- 


—  299 

ceolata,  sessilia,  utrinque  acuminata,  3  — 10"  longa, 
§/// — 2|"  lata.  Cymae  terminales,  scorpio'ides,  pl.  oo-ra- 
diatae,  ramis  primariis  (pedunculis)  simpliciformibus,  erecto- 
patentibus  saepissime  elongatis,  oo-cephalis,  summis  ge- 
minis,  caeteris  alternis  ex  axillis  foliorum  superiörum  pro- 
deuntibus  eaque  superantibus,  rarius  1-radiatae  spicas  sim- 
plices  solitarias  fingenles.  Capilula  oo-flora,  erecla,  di- 
stanlia,  pseudo-laleralia  sessilia  aut  breviter  pedicellata, 
axillaria  aut  supraaxillaria  in  foliis  oblongo - ovatis  s.  ellipti- 
cis  iisque  breviora,  in  siccis  t§'f  lata.  Involucri  late  cam- 
panulati,  fructibus  parura  brevioris  foliola  coriacea,  sicca, 
3  —  plurinervia,  obtusissima ,  inernria,  ex  ellipticis 
exlus  totis  villoso-tomentosis,  in  oblongo -elliptica  apice 
nonnisi  obsolete  tomentosa.  Pappi  flavescentis  ser.  ext. 
ab  interiori  longitudine  latitudineque  distincta.  Corollae 
glabrae,  7"'  longae,  roseae.  Acbaenia,  oblonga,  sericeo- 
pilosa,  oo-costata,  pallide  fusca,  obcompresso  -  sub  3-go- 
na,  dorso  convexa,  2'"  longa.  —  E  Brasilia  meridionali 
misit  Sellow  spec.  oo. 

76.  V.  rubricaulis  (Bonpl.  et  Humb.  pl.  aequin.  II. 
p.  66.  t.  99.  Kuntli.  nov.  gen.  IV.  p.  26.  Ej.  syn.  II.  p. 
369.  N.  2.)  Rbizoma  lignosum  inferne  radices,  superne 
ramos  plures  cauliformes  herbaceos,  erectos,  striatos,  su- 
perne pl.  angulalos,  fuscos  s.  rubros,  simpliciusculos  s.  ra- 
mosos,  glabros  s.  tomentosos,  tomento  in  adultis  magis 
minusve  obsoleto,  15"  —  4'  altos,  basi  vix  pennae  anse- 
rinae  crassitudine.  Folia  1-nervia  aut  penninervia,  nervis 
secundariis,  ramosis  s.  simpliciusculis ,  alterna,  magis  mi- 
nusve conferta,  sessilia,  membranacea,  rigida  —  flexuosa, 
erecto  -patentia  —  divaricala,  elongata,  linearia  — Kneari  -  lan- 
ceolata  aut  breviora  oblongo  -  elliptica  s.  obovata ,  supra 
glabra,  scabra,  rugosa — plana,  sublus  lanato-  s.  argenteo  -  to- 
mentosa —  glabra,  integerrima,  margine  revoluta  —  plana,  acu- 
minata—  acuta,  inferiora  rarius  obtusa,  nonnunquam  retusa, 


300 

14'//  —  6"  longa,  f  —  4"'  lata.  Cymae  terminales,  aut 
rarius  terminales  laleralesque  in  terminales  abeuntes,  lon- 
gae  s.  breves,  scorpio'ides,  ramis  primariis  (pedunculis) 
simpliciformibus  s.  ramosis,  subfastigiatis  —  suprafastigiatis, 
erecto-patentibus  —  subhorizontaliter  divaricatis,  pl.  elonga- 
tis,  oo-cephalis,  rarius  brevioribus,  oligocephalis,  rarissime 
1-cephalis,  summis  in  verticillos  pl.  2 -rarius  oo-radiatos 
collectis,  caeteris  alternis  ex  foliorum  axillis  superiorum 
prodeuntibus  eaque  pl.  superantibus.  Capitula  oo  -  flora, 
circiter  \il  ajta,  pl.  distantia,  rarius  approximata,  pl.  soli- 
taria,  rarius  gemina,  a  foliis,  e  quorum  axillis  oriuntur, 
longe — vix  superata.  Involucri  campanulati,  fructibus  vix 
brevioris,  saepius  foliis  pluribus  sterilibus  pl.  minutis  cincti 
foliola  coriacea,  sicca,  basi  3-nervia,  inermia,  plana,  extus 
magis  minusve  rubro-colorata,  magis  minusve  pilosa  —  lo- 
mentosa,  exovatis,  mucronato-aculis,  adpressis  —  squarrosis 
in  ampliora,  ovato-oblonga,  acuta  aut  obtusa.  Pappi  ar- 
gentei  ser.  ext.  ab  interiori  longitudine  latituüineque  di- 
stincta.  Corollae  purpureo  -  violaceae ,  glabrae.  Achaenia 
oblonga,  obcompresso-  sub  3-gona,  dorso  convexa,  oo-co- 
stata,  valleculis  hirsutis,  stramineo-fusca,  circiter  \\tn  lon- 
ga. —  Hujusce  plantae  polymorphae  praecipue  4  formae 
memoratu  dignae  sunt:  I.  Bonplandiana;  Foliis  confertis, 
anguste  linearibus,  elongaiis,  1-nerviis,  margine  revolutis, 
flexuosis,  subtus  tomentosis,  foliolis  involucri  adpressis 
extus  pilosis,  inflorcscentiis  oo  -  cephalis,  divaricatis ;  II.  la- 
uf olia,  foliis  latioribus,  elongatis,  rarioribus,  subtus  gla- 
bris,  supra  margineque  planis,  penninerviis ,  flexuosis,  fo- 
liolis involucri  adpressis,  glabriusculis,  infloi-encentiis  erecto- 
patentibus  ,>oligocephalis  j  III.  squarrosa,  foliis  confertis, 
rigidis,  ereclis,  elongatis,  anguste  linearibus,  J  -  nerviis, 
margine  revolutis,  subtus  tomentosis,  foliolis  involucri 
squarrosis,  extus  tomentosis,  inflorescentiis  eretio  -  palenti- 
bus,   oligocephalis;    IV.  plantaginoides;    foliis  rarioribus. 


301 

flexuosis,  latioribus,  brevioribus,  penninerviis,  margine  pla- 
nis,  supra  rugosis,  sublus  tomentosis,  foliolis  involucri  squar- 
rosis,  extus  {.omentosis,  inflorescentiis  oligocephalis ,  diva- 
ricatis.  —  Humboldt  in  siccis  montosis  juxta  urbem  Iba- 
gue,  alt.  700  hex.  (regno  Novo-Granatensi.)  Jul.;  Sellow 
in  pluribus  locis  Brasiliae  meridionalis  v.  c.  ad  ripas  fl. 
Paraguay  etc.  Jan.  et  Febr. 

77.  V.  Sellowii  n.  sp.  Rhizoma  Hgnosum  repens 
inferne  radices,  superne  unum  pluresve  ramos  cauliformes, 
herbaceos,  diametro  1'"  subapliyllos,  diametro  1"',  2" —  2' 
allos,  simplices  aut  simplicissimos,  teretes,  magis  minus ve 
pubescentes,  rarius  villoso-tomentosos  emiltit.  Folia  pen- 
ainervia,  sessilia,  alterna,  membranacea,  rigida,  utrinque 
seaberrima  reticulato-venosa,  nervis  prominentibus ,  subtus 
magis  minusve  pilosa,  ex  confertis  obovatis  s.  obovato- 
oblongis,  acutis  vel  obtusissimis ,  basi  attenuatis,  obso- 
lete serratis  —  integris,  2  —  5"  longis,  4'"  —  2n  latis, 
in  rara,  remota,  linearia,  integerrima,  1  —  2"  longa, 
1  —  2"'  lata.  Cymae  scorpio'ides  pl.  3  —  oo-cephalae, 
rarius  1  —  2  cephalae  spicas  simplices  solilarias  aut  ge- 
minas,  spica  altera  minori  meio-saepe  1-cephala  fingunt 
ramosque  cauliformes  lerminant.  Capitula  oo  -  flora ,  in 
siccis  8  —  10'"  lata,  erecta,  remota,  pseudo-lateralia  ses- 
silia aut  breviter  pedicellata,  pleraque  foliis  singulis,  linea- 
ribus  suffulta  iisque  pl.  superata.  Involucri  lato  -  campa- 
nulati,  fructus  subaequantis ,  circiter  6IU  alli  foliola  coria- 
cea,  sicca,  basi  3-nervia,  viridia,  margine  saepius  rubro- 
colorata ,  rarissime  villoso  -  lanata ,  oblonga ,  spinescentia 
ex  acuminatis  in  obtusa  mucronulata.  Pappi  sordide  fla- 
vescentis  ser.  ext.  brevis  ab  interiori  longitudine  latitudi- 
neque  distincta.  Corollae  glabrae,  albae  (?).  Achaenia 
oblonga,  multicostata ,  dense  sericeo -  pilosa ,  obcompresso- 
sub  3-gona,  dorso  convexa.  —  Forma  praeter  1  et  oo-ce- 
phalas  insignis  est:  pygmaea,  caule  raro  2  pollicari,  folia 


302  

vix  superante,  villoso-tomentoso,  foliolis  involucri  exlus 
apiceque  utrinque  ferrugineo-villoso-lanatis.  —  E  Brasilia 
raeridionali  Sellow.  (v.  sp.  oo.). 

B.     Involucri  foliolis  intimis  acuminatix. 

78.  V.  arborescens  (Sw.  fl.  ind.  occ.  II.  p.  1320. 
Lepidaploa  arborescens  Cass.  Dict.  disc.  nat.  vol.  26.  p.  16. 
Conyza  arborescens  L.  Sw.  obs.  bot.  p.  304.  Willd.  sp. 
pl.  III.  p.  1944.  Plum.  spec.  10.  t.  130.  f.  2.)  Caulis 
fruticosus,  depressus,  ramis  teretibus,  gracilibus,  divarica- 
tis,  magis  minusve  villosis.  Folia  penninervia,  breviter 
petiolata,  alterna,  membranacea,  undulata,  subintegerrima, 
ovata  aut  oblongo-ovata,  basi  rotundala  apice  obtusa  aut 
acuta,  supra  pilosa,  adulta  subglabra,  sublus  piloso-cane- 
scentia,  utrinque  glandulosa,  9  —  12'"  longa,  3  —  4"'  lata. 
Cymae  terminales,  scorpio'ides ,  ramis  primariis  (peduncu- 
lis),  simpliciformibus ,  subhorizontaliter  divaricatis,  oo-ce- 
plialis,  elongatis,  summis  geminis.  Capilula  c»-flora,  3"' 
alta,  pseudo-lateralia  sessilia,  remota,  solilaria,  rarius 
gemina,  ex  axillis  foliorum  oriuntur  iisque  latitudine 
atque  longitudine  superantur.  Involucri  campanulato- 
turbinati,  fructibus  parum  brevioris  foliola  coriacea,  sicca, 
1  —  3  nervia,  extus  magis  minusve  pilosa,  apice  obscu- 
riora,  mucronato  -  acuminata.  Pappi  sordide  flavescen- 
tis  series  ext.  brevis,  ab  interiori  latitudine  longitudineque 
distincta.  Corollae  glabrae.  Acbaenia  oblonga,  sericeo- 
pilosa,.l'"  longa.  —  In  Caribaeorum  montibus  (Swartz 
1.  c).     St.  Croix  (herb,  berol.),  Porto  Ricco  (Cass.). 

79.  V.  gracilis  (Kunth.  nov.  gen.  IV.  p.  27.  Ej. 
syn.  II.  p.  370.  N.  3.  V.  elongata  W.  herb.  N.  14832.) 
Herba  4-pedalis  et  ultra,  ramosa,  ramique  elongali  alterni, 
teretes,  striati,  glabri  aut  magis  minusve  subtomenloso- 
villosi.  Folia  penninervia,  alterna,  brevissimc  petiolata, 
membranacea,  oblonga,  acuminata,  basi  acuta  aut  obtusa, 
ovato-lanceolata,    integerrima    aut    subintegerrima,    supra 


-U 303 

scabriuscula,  glabra  aut  pilosa,  subtus  puberula,  glandulosa, 
pilosa  —  subtomentoso- villosa,  saepe  reflexa,  1  —  4"  longa, 
3  —  12'«  lata.  Cymae  scorpioides,  terminales,  longae, 
ramis  primariis  (pedunculis)  simpliciformibus,  ereclo  -  pa- 
lentibus  s.  divaricatis,  elongatis,  oo-cepbalis,  summis  gemi- 
nis,  caeteris  alternis  ex  lbliorum  axillis  superiorum  pro- 
deuntibus  eaque  longe  superantibus.  Capitula  oo  -  flora, 
circiter  3"'  älta,  pseudo-lateralia  alanaque  sessilia,  magis 
minusve  remota,  solitaria  aut  conglomerata  ex  axillis  fo- 
liorum  multo  longiorum,  superiorum  sensim  minorum  oriun- 
tur.  Corollae  violaceae,  glabrae.  Involucri  subturbinalo- 
campanulati  foliola  membranacea,  sicca,  1-nervia,  extus 
magis  minusve  pilosa,  oblonga,  dcinde  stellato-patenlia  ex 
fonge  mucronato-acuminatis  in  laliora  brevius  mucronato- 
acuminata.  Achaenia  oo-costata,  valleculis  pilosis^  tere- 
tinscula,  pallide  fusca,  vix  1'"  longa.  —  Exstat  varietas 
villosa,  ramis  strictioribus ,  foliis  subtus  subtomentoso -vil- 
losis,  capitulis  magis  conglomeratis ,  minus  remotis.  — 
Humboldt  in  umbrosis  pr.  Turbaco  Novo  -  Granatensium 
alt.    180   hex.   —     Sellow    misit    ex    Basilia   tropica,    (v. 

Sp,    OO.). 

80.  V.  gcminata  (Kunlh  nov.  gen.  V.  p.  28.  Ej. 
syn.  IL  p.  370.  N.  6.)  Herba  2J.,  volubilis,  caule  ramoso 
ramique  teretes  (subangulati  Kunth),  striati  magis  minus- 
ve obscure  villosi.  Folia  alterna,  penninervia,  breviter  pe- 
tiolata,  juniora  sessilia.  membranacea,  oblongo-ovata,  basi 
obtusissima  —  acuta,  juniora  nonnunquam  subcordata,  apice 
acuta  —  acuminata,  integerrima  aut  undulato-crenulata,  su- 
pra  scabra,  rugosa,  glabra  aut  magis  minusVe  pilosa,  sub- 
tus obscure  villosa,  nervis  secundariis  parallelis,  1\  —  6" 
longa,  8  —  20,y/  lata.  Cymae  scorpio'ides,  terminales,  lon- 
gae, ramis  primariis  simpliciformibus  aut  ramosis,  divari- 
catis,  summis  geminis,  caeteris  allernis  ex  foliörum  axil- 
lis superiorum  prodeuntibus  eaque  superantibus ,   peduncu- 


304  

11s  geminis,  raro  solitariis,  elongatis,  oo-cephalis,  curvatis. 
Capitula  oo-flora,  5"'  alta,  solitaria,  approximata,  folia  pl. 
acuminala,  basi  subcordata,  e  quorum  axillis  oriuniur,  su- 
perantia,  pseudo  -  lateralia  alariaque  sessilia,  Involucri 
campanulati,  fructus  aequantis,  3rt/  lali,  4/7/  alli  foliola  co- 
riacca,  sicca,  1-nervia,  plana,  margine  scariosa,  extus  parte 
libera  magis  minusve  villosa,  ovato - oblonga,  ex  longe  mu- 
cronato-acuminatis,  squarrosis,  pungentibus  in  inermia, 
erecta,  brevius  mucronato- acuminala,  margine  ciliata,  co- 
rollis  parum  breviora.  Corollae  glabrae,  albae.  Pappi  albi 
ser.  ext.  brevis  ab  interiori  longitudine  laiitudinequc  di- 
stincla.  Achaenia  circiter  l111  longa,  sericeo-pilosa.  — 
Humboldt  in  ripa  fluminis  Caiamayo  pr.  pagum  Gonzo- 
nama  Novo  -  Granatensium  alt  1070  hex.  Jul.;  Beyrich  pr. 
Rio  Janeiro  et  Serra  d'Estrella  Aug.  182*2.  Sellow  misit 
e  Brasilia  tropica,  (v.  sp.  oo.). 

81.  K.  Chamissonis  n.  sp.  Caulis  hcrbaceus  erectus 
ramique  alterni,  teretes,  albo-villoso-tomentosi.  Folia 
penninervia,  breviter  petiolata,  alterna,  membranacea,  ri- 
gida,  ovato -lanceolata,  apice  longius,  basi  brevius  acumi- 
nata,  integerrima,  supra  rugosa,  pilosa,  pilis  e  punctis  mi- 
nutis  orientibus,  mollibus,  in  adultis  caducis,  subtus  pilis 
serieeis,  densissimis  incana,  nervis  seeundariis  parallelis, 
2  —  3"  et  ultra  longa,  9  —  14'"  lata.  Cymae  scorpioi- 
des,  terminales,  longae,  ramis  primariis  divaricaiis ,  sim- 
pliciformibus  aut  2-fidis,  summis  geminis  caeteris  alternis 
ex  foliorum  axillis  superiorum  prodeuntibus  eaque  superan- 
tibus,  peduneulis  strictiusculis,  longis,  oo-cephalis.  Capi- 
tula oo-flora,  distantia,  circiter  3'"  alta,  pseudo -lateralia 
alariaque  sessilia,  solitaria,  foliis  pl.  ovato  -  oblongis,  e 
quorum  axillis  oriuniur,  nunquam  longitudine  latitudine- 
que  superata.  Involucri  campanulati  foliola  coriacea,  sicca, 
1  nervia,  margine  longe  ciliata,  extus  magis  minusve  pi- 
losa, plana,  pl.  rubro  colorala,  longe  mucronato -acuminala, 

exte- 


I 

.  305 

exteriora  erecto-patentia  subpungentla.  Achaenia  imma- 
tura  dense  pilosa.  Pappi  flavescentis  series  latitudine  lon- 
gitudineque  distinctae.  Corollae  glabrae,  purpureo-viola- 
ceae.  —  Differt  a  V.  tomentosa  Nees:  foliolis  involucri 
campanulati  rubro  coloratis,  longe  mucronato-acuminatis, 
subpungentibus,  magis  pilosis,  margine  longe  ciliatis,  an- 
gustioribus,  exterioribus  erecto-patentibus,  foliis  discolori- 
bus,  inflorescentiae  divaricatae  ramis  (pedunculis)  multo 
longioribus ,  plura  capitula  gerentibus,  capitulisque  remo- 
tis.  —  Cel.  de  Chamisso  legit  in  Brasilia  ad  fretum  St.  Ca- 
tharinae.  Decbr.  1816. 

82.  V.  tomentosa  (Nees  amoen.  bot.  bonn.  fasc.  II. 
p.  10.  tab.  5.)  Caulis  erectus,  simplex  s.  ramosus,  basi 
lignescens,  aphyllus,  5-pedalis  et  altior,  ramique  alterni, 
patentes,  teretes  subtomentoso - villosi ,  tomento  in  caule 
adulto  magis  minusve  obsoleto.  Folia  penninervia,  alterna, 
breviter  petiolata,  membranacea,  margine  integerrima,  pla- 
na, supra  piloso-incana,  pilis  mollibus,  e  tuberculis  minu- 
tis  orientibus,  nervis  reticulatis,  impressis  rugosa,  subtus 
petiolique  2  —  Zlu  longi,  canaliculati  villosa,  alba,  glan- 
dulosa,  nervis  prominenlibus ,  ex  elliptico-lanceolatis  in 
ovato-lanceolala,  s.  rarius  ovata,  1  —  3/;  longa,  \  —  1" 
lata.  Cymae  scorpioides,  terminales,  breves,  ramis  prima- 
riis  abbreviatis,  simpliciformibus  aut  2-fidis  (Nees)  sum- 
mis  geminis,  caeteris  alternis  ex  foliorum  axillis  superio- 
rum  prodeuntibus  iisque  vix  longioribus,  pedunculis  abbre- 
viatis, 1  —  \\il  longis,  8  —  12  cephalis.  Capitula  oo 
(12)-flora,  approximata,  solitaria,  sessilia,  foliis  pl.  lanceo- 
latis,  e  quorum  axillis  oriuntur,  nunquam  longitudine  la- 
titudineque  superata,  pseudo-lateralia  alariaque  sessilia. 
Involucri  cylindracei,  fructus  aequantis  foliola  coriacea^ 
sicca,  1-nervia,  extus  sericeo- pilosa,  ex  ovatis,  breviter 
mucronato-acuminatis,  totis  stramineis,  ad  nervum  viridibus, 
in  oblonga,  lato  -  acuminata,  multo  latiora,  apice  pallide  ro- 

4r  Bd.  3s  Hefr.  N  23 


306        ,  

sea.  Corollae  glabrae,  pallide  violaceae.  Achaenia  turbi- 
nata  dense  pilosa.  Pappi  argentei  ser.  ext.  brevis,  latitu- 
dine  longitudineque  distincta.  —  In  horlis  colitur  ex  In- 
dia  orientali  missa.  (v.  s.  et  viv.) 

83.  V.  divaricata?  (Sw.  fl.  ind.  occ.  2.  p.  1319., 
secundum  descriptionem).  Caulis  fruticosus,  ereclus,  ra« 
mique  teretes,  striati,  albo-pilosi,  juniores  villosi.  Folia 
penninervia,  alterna,  breviter  peliolata,  membranacea ,  basi 
subcordata,  obtusa  aut  acuta,  apice  acuminata,  ovato-ob- 
longa,  integerrima  aut  serrulata,  utrinque  laevia,  pellucido- 
glandulosa,  pilosa,  pilis  e  tuberculis  minimis  visu  vix  tactu 
percipiendis  orientibus,  subtus  villosa  —  pilosa,  1  —  3" longa, 
4  —  12'"  lata.  Petioli  villosi,  circiter  2UI  longi.  Cymae 
terminales,  scorpioüdes,  longae,  pyramidales,  ramis  prima- 
riis  divaricatis,  simpliciformibus  s.  2-fidis,  summis  gemi- 
nis,  caeteris  alternis,  ex  foliorum  axillis  superiorum  pro- 
deuntibus  eaque  superantibus ,  pedunculis  parum  curvalis 
vel  strictis,  longis,  oo-cephalis.  Capitula  magis  minusve 
approximata,  oo-flora,  Am  alta,  circiter  l^y//  diametro, 
pseudo  -  alaria  lateraliaque  sessilia,  foliis  lanceolatis,  basi 
saepe  subcordatis,  e  quorum  axillis  oriuntur,  longiora  aut 
rarissime  breviora  tunc  multo  latiora.  Involucri  cylindra- 
cei,  circiter  3/w  alti,  fructibus  brevioris  foliola  coriacea, 
sicca,  adpressa,  plana,  1-nervia,  extus  glandulosa  pilosa- 
que,  oblonga,  ex  totis  viridibus,  ad  nervum  apiceque  ob- 
scurioribus ,  mucronalo  -  acuminatis  in  longiora  latioraque 
latius  acuminata,  ad  nervum  nonnisi  viridia,  apice  pl.  pur- 
purascentia.     Achaenia,   pappi  2"y  longi  et  corollae  ut  in 

'  V.  tomentosa  Nees,  a  qua  foliis  basi  acutis  aut  obtusis 
( summis  forsan,  capitulis  adstantibus,  exceptis ) ,  subtus  pi- 
losis,  capitulis  majoribus,  remotioribus  differt.  —  Sieber 
in  Martinique.  In  hört.  reg.  berol.  colitur,  e  Brasilia  missa. 
(v.  sp.  oo.). 

84.  V.  Vahliana  *  {Conyza  glabra  W.  sp.  pl.  III. 


307 

p.  1940.  herb.  N.  15622.  et  Eupatorium  obtusifolium  W. 
sp.  pl.  III.  p.  1768.  Ej.  herb.  N.  15144.)  Caulis  t?,  ra. 
mis  alternis,  divaricatis,  teretibus,  magis  minusve  sericeo- 
canescentibus ,  pilis  adpressis.  Folia  penninervia,  alterna, 
breviler  petiolata,  membranacea,  utrlnque  pellucido-glan- 
dulosa  pilosaque,  pilis  albis,  adpressis,  brevibus,  e  tubercu- 
lis  minimis  orientibus,  subtus  nervisque  crebrioribus,  mar- 
gine  plana,  integerrima,  praeter  ea,  quorum  axillae  capi- 
tula  prolrudunt,  semper  brevia,  basi  breviler  acuminata, 
acuta,  vel  obtusa,  apice  pl.  acuta  aut  obtusa,  retusa,  rarius 
acuminata,  1  —  Z\il  longa,  |  —  l^'.lata.  Cymae  scor- 
pioides,  breves,  terminales  solae  vel  terminales  laterales- 
que  in  terminales  abeunles,  ramis  primariis  divaricatis, 
simpliciformibus  vel  2 -fidis,  fastigiatis,  aut  pl.  caulem  su- 
perantibus,  summis  geminis,  accessoriis  alternis,  paucis, 
ex  foliorum  axillis  superiorum  prodeuntibus  iisque  brevio 
ribus  s.  longioribus,  pedunculis  parum  lungis,  curvatis  — 
strictiusculis,  pl.  oligo  (2  —  4)  -  cephalis.  Capitula  magis 
minusve  approximata,  oo-flora,  4y//  alta,  pseudo-lateralia 
alariaque  sessilia,  foliis,  quorum  axillae  capitula  singula 
protrudunt,  obtusis,  ellipticis  vel  oblongo  -  ellipticis,  rario- 
ribus,  \\  —  61"  longis,  1  —  31"  latis  pl.  longiora  rarius 
breviora.  Involucri  3IU  alti,  cylindracei,  fructibus  multo 
brevioris  foliola  coriacea,  sicca,  1-nervia,  acuminata,  extus 
sericeo - pilosa ,  plana,  adpressa,  deinde  stellato - patentia. 
Pappi  argentei,  2  —  3'"  longi  ser.  ext.  brevis  ab  interiori 
longitudine  lalitudineque  distincta.  Corollae  glabrae,  vio- 
laceae.  Aciiaenia  dense  sericeo  -  pilosa,  oblonga,  V"  longa. 
—  Differt  a  praecedenle,  cui  valde  affinis,  ramis  parum 
gracilioribus ,  inflorescentiis  fastigiatis  aut  concavis,  bre- 
vioribus,  pedunculis  meiocephalis,  foliis  basi  saepe  brevi- 
ter  acuminatis,  apice  pl.  obtusis,  integerrimis,  praeter  ob- 
tusa, aut  rarissime  acuta,  elliplica  aut  oblongo -elliptica, 
quorum  axillae  capitula  singula  protrudunt,   brevibus,   in- 

23* 


308     '  

volucro  sericeo.cancscente,  fructibus  maturis  magis  mi- 
nori,  pappis  achaeniisque  minoribus.  —  Ex  America  meri- 
dionali  communicavit  Vahl,  ex  insula  St.  Crucis  Ilor- 
nemann. 

85.  V.  obtusifolia  n.  sp.  Caulis  ti,  forsan  depres 
sus,  ramis  teretiusculis ,  fuscis,  glabris,  validis,  junioribus 
pilosiusculis ,  subangulatis.  Folia  penninervia,  nervis  se- 
cundariis  simplicibus,  petiolata,  alterna,  coriacea,  s.  car- 
nosa,  oblongo-ovata,  elliptica  s.  obovata,  basi  acuta  aut 
breviter  acuminata,  apice  obtusa,  saepe  truncata,  summa 
nonnisi  acutiuscula,  margine  piano  integerrima,  utrinque 
petiolique  pl.  2,u  longi  sparse  pilosiuscula,  supra  glandulis 
immersis  profunde  excavato  -  punctata ,  1  —  1|«  longa, 
4  —  6"'  lala.  Cymae  scorpioides,  breves,  solae  termina- 
les vel  terminales  lateralesque  in  terminales  abeuntes,  ra- 
mis primariis  divaricatis,  simpliciformibus,  accessoriis  pau- 
cis,  alternis,  ex  foliorum  axillis  superiorum  pvodeuntibus 
iisque  longioribus,  pedunculis  parum  longis,  strictiusculis, 
oligo(2  —  4)-cephalis.  Capitula  oo-flora,  4'"  alta,  pseudo- 
lateralia  alariaque  sessilia,  parum  distanlia,  foliis,  quorum 
axillae  capitula  singula  protrudunt.  quam  caulina  rarioribus 
iisque  simillimis  sed  minoribus  breviusque  petiolatis  latiora, 
iis  aequalia,  breviora,  vel  parum  longiora.  Involucri  cam- 
panulati,  fructibus  parum  brevioris  foliola  plana,  adpressa, 
coriacea,  sicca,  fusca,  sparse  pilosiuscula,  oblongo-ovata  ex 
mucronato  -  acuminatis  in  latius  acuminata,  3-nervia.  Rha- 
cbis  minute  paleaceo  -  timbrillifera.  Pappi  argenlei ,  3"' 
longi  ser.  ext.  brevis  ab  interiori  longitudine  latiludineque 
distincta.  Achaenia  et  corolla  ut  in  praec.  —  E  Brasilia 
tropica  misit  Sellow.  (v.  sp.  oo.). 

86.  V.  megapotamica  (Sprg.  syst.  III.  p.  437.  N.  35.) 
Rhizoma  perenne,  lignosum,  repens,  inferne  radices  pluri- 
mas,  superne  ramos  cauliformes  multos,  simplices.  erectos, 
stria tos.  teretes,  virides  ramosque  inflorescenliac  magis  mi 


309 

nusve  sublanalo-pilosos  et  purpurascentes,  6  —  18"  altos, 
pennae  corvinae  crassitudine  emitlit.  Folia  penninervia,  basi 
magis  minusve  cordala,  stricte  sessilia,  alterna,  conferta,  erecto- 
patentia,  membranacea,  rigida,  margine  piano  integerrima, 
ovata  aut  oblongo  -  ovala ,  rarius  acuta  s.  obtusa,  pl.  acu- 
minata,  subra  glaberrima,  lucida,  scabriuscula,  avenia,  sub- 
tus  lanato-tomentosa,  %  —  1%U  longa,  basi  3  —  6'"  lata. 
Cymae  scorpioides,  longae,  terminales,  pyramidales,  ramis 
primariis  slrictiusculis,  erecto  -  patentibus,  simpliciformi- 
bus  (pedunculis)  pl.  oligocephalis ,  summis  in  verlicillos 
pl.  plusquam  2-radialos  collectis,  accessoriis  pl.  plurimis, 
alternis,  ex  foliorum  axillis  superiorum  prodeuntibus ,  aut 
iis  longioribus,  perfectis  aut  capitulis  singulis  vel  conglo- 
meratis  repraesentatis,  quam  ea  brevioribus,  (evolutione 
centrifuga).  Capilula  pluri  (6)  flora,  circiter  5'"  alta,  ap- 
proximata  s.  distanlia,  pseudo  -  lateralia  alariaque  sessilia, 
folia,  quorum  axillae  capitula  singula  protrudunt,  caulinis 
simillima  sed  multo  breviora,  rariora  superantia.  Invo- 
lucri  4"'  alti,  diametro  17",  cylindracei,  fructibus  vix  bre- 
vioris  foliola  coriacea ,  sicca ,  1  —  plurinervia ,  extus  magis 
minusve  longe  sericeo  -  pilosa,  saepe  parte  libera  purpureo 
colorata,  subpungentia ,  plana,  ex  ovatis,  acutis,  subsquar- 
rosis  in  ovato  -  oblonga  mucronato-acuminata,  erecta.  Co- 
rollae  violaceae,  glabrae.  Pappi  argentei  ser.  ext.  subme- 
diocris ,  ab  interiori  longitudine  latitudineque  distincta. 
Achaenia  obconica,  pilosa,  oo-costata,  pallida.  -*»  E  Bra- 
silia meridionali  Sellow  (v.  sp.  oo.). 

87.  V,  sessiliflora  (W.  herb.  N.  14830.)  Radix 
fibrosa,  annua.  Caulis  erectus,  viridis,  1  -pedalis,  vix  pen- 
nae anserinae  crassitudine,  simplex  ramique  inflorescenliae 
teretes,  magis  minusve  pilosi,  pilis  albis,  mollibus,  ad- 
pressis.  Folia  penninervia,  sessilia,  alterna,  membranacea, 
utrinque  albo- pilosa,  subtüs  pallidiora,  oblonga,  in  fine 
utraque  acuminata ;    ex  obovato  -  lanceolatis ,    denticulatis, 


310  _ 

2"  longis,  -|M  latis  in  integerrima,  angusle  lanceolata.,  1|" 
longa,  3"'  lata,  integerrima.  —  Cymae  longae,  scorpioi- 
des,  terminales,  suprafastigiatae,  ramis  primariis  simplici- 
formibus  (pedunculis)  erecto-patentibus,  strictiusculis,  lon- 
gis, oo-cephalis,  summis  geminis,  accessoriis  pluribus,  re- 
motis,  altemis,  ex  foliomm  axillis  superiorum  prodeunli- 
bus  iisque  longioribus.  Capitula  oo-flora,  dislantia,  soli- 
taria,  rarius  geminata,  circiter  6y//  alta,  pseudo-lateralia 
alariaque  sessilia,,  foliis,  quorum  axillae  singula  capitula 
protrudunt,  lanceolatis  circiter  1H  longis,  V11  latis,  rariori- 
bus  subduplo  breviora.  Involucri  imbricati,  subcylindra- 
cei,  fructus  maturos  aequantis  aut  superantis  foliola  coria- 
cea,  sicca,  1-nervia,  vix  plana,  ad  nervum  viridia,  margine 
scariosa,  longe  mucronato  -  acuminata ,  subpungentia ,  ex 
angustissimis,  erecto-patentibus,  extus  glabris,  margine  ci- 
liatis,  in  latiora  longioraque  margine  glabra  extus  pilosa, 
4/w  longa.  Corollae  glabrae,  forsan  violaceae.  Pappi  ar- 
gentei  ser.  ext.  brevis  ab  interiori  latitudine  longitudine- 
que  distincta.  —  Hoffmannsegg  e  Brasilia  reportavit.  — 
(v.  sp.  1.) 

88.  V.  verbascifolia  n.  sp.  Herba  2\>.  Caulis 
erectus,  simplex,  teres,  sulcatus,  tomenloso  -  villo- 
sus,  villo  albido,  inferne  penna  anserina  parum  cras- 
sior,  3-pedalis.  Folia  penninervia,  alterna,  sessilia,  mem- 
branacea,  rigida,  conferta,  subtus  raro-glandulosa,  nervo 
primario  dilatato,  basi  striato ,  utrinque  scabra ,  villosaque, 
pilis  e  tuberculis  orientibus,  adulta  supra  pilosa,  subinte- 
gerrima,  brevia,  basi  obtusa  aut  acuta,  ex  obovatis,  acu- 
tis  s.  obtusis,  1  —  2li  latis,  2  —  5"  longis,  in  elliptica, 
breviter  acuminata ,  circiter  \\l*  longa ,  9"'  lata.  Cymae 
scorpioides,  terminales,  subfastigiatae,  ramis  primariis  sim- 
pliciformibus  vel  2-fidis,  flexuosis,  erecto-patentibus,  in 
verticillos  3  —  oo-radiatos  colleclis,  accessoriis  vix  ullis, 
pedunculis  circiter  3  —  5"  longis,  oligo  (3  — 5)-cepha- 


311 

lis.  Capitula  oo-flora,  circiter  9'"  alta,  in  siccis  saepc 
1"  lata,  remota,  pseudo-lateralia  alariaquc  sessilia,  folia, 
quorum  axillae  capitula  singula  protrudunt,  ovata,  acumi- 
nala,  circiter  |"  longa,  -§w  lata  pl.  superant.  Involucri 
campanulati,  pauciserialis,  fructibus  parum  brevioris  foliola 
ovato  -  oblonga ,  longe  latius  acuminata,  acuminibus  flexuo- 
sis,  coriacea,  sicca,  3-nervia,  plana,  subaequalia,  extus  vil- 
losa,  intus  inferne  glabra,  superne  pilosa,  circiter  10"'  lon- 
ga, V11  lata.  Achaenia  brevia,  virescentia,  undique  seri- 
ceo-hirsuta,  obeompresso  -  sub  3-gona,  dorso  convexa, 
paucicostata ,  Vn  alta.  Pappi  argentei  ser.  ext.  longa,  ab 
interiori  latitudine  longiludineque  distineta.  Corollae  vio- 
laceae,  glabrae,  6'"  longae.  —  E  ßrasilia  tropica  misit 
Sellow. 

89.  V.  flexuosa  (Sims.  bot.  mag.  vol.  51.  t.  2477.) 
Rhizoma  lignosum,  tuberosum,  perenne,  unum  s.  plures 
ramos  cauliformes,  herbaeeos,  teretiusculos ,  striatos,  ere- 
ctos,  simplices,  magis  minusve  albo-pilosos,  superne  nu- 
dos  aut  foliis  rarioribus  minoribusque  obsitos,  1  —  2-pe- 
dales  et  ultra  emiltit.  Folia  penninervia,  alterna,  sessilia, 
membranacea,  integerrima  aut  denticulata,  utrinque  magis 
minusve  scabra  et  pilosa  s.  hirsuta,  ex  obovatis  s.  obova- 
to-oblongis,  acutis  aut  oblusis,  confertis,  2  — -  5"  longis, 
\  —  |"  latis,  in  lineari-lanceolata,  rariora,  \  —  \H  longa, 
2"'  lata.  Cymae  scorpio'ides,  terminales,  subfasligiatae,  pl. 
perfeetae,  ramis  primariis  simpliciformibus  s.  2-tidis,  fle- 
xuosis  s.  strictiusculis ,  erecto  -  patentibus  —  divaricatis, 
usque  ad  1'  longis,  2  —  oo-cephalis,  in  verticillos  2  — 
oo-radiatos  collectis,  accessoriis  pl.  nullis,  rarius  uno  al- 
terove  ex  axillis  foliorum  superiorum  prodeunte  eaque 
multo  superante,  rarius  abortae  spicas  simplices  solitarias 
oligo  (2  —  4)  -  cephalas  fingentes.  Capitula  oo-flora,  in 
siccis  \  —  V>  lata,  circiter  |"longa,  solitaria — gemina,  di- 
slantia — approximala,  pseudo-lateralia  alariaque  sessilia,  fo- 


312  

Ha,  quorum  axillae  capllula  singula  protrudunt,  pl.  oblon- 
go-ovata,  acuminata  saepissime  superant.  Involucri  cam- 
panulati,  pauci — pluri-serialis,  fructibus  magis  minusve  bre- 
vioris  foliola  coriacea,  sicca,  1-nervia,  oblongo-ovata,  lon- 
gius  breviusve  mucronato-acuminata,  extus  magis  minusve 
pilosa  purpureoque  colorata,  exteriora  breviora.  Pappi  ar- 
gentei,  3  —  5/;/  longi  ser.  ext.  longa  s.  brevis  ab  interiori 
longiludine  latitudineque  aut  sola  latitudine  distincta.  Co- 
rollae  6111  longae,  glabrae,  purpureo  -  violaceae  s.  albae. 
Achaenia  pallide  fusca,  undique  pilosa  glandulosaque,  tur- 
binata,  1'"  longa,  oo  -  costata.  —  E  Brasilia  meridionali 
Sellow.  (v.  sp.  oo.  s.  et  viv.) 

90.  V.  platensis  *  ( Conyza  platensis  Sprg.  syst.  III. 
p.  509!)  Caulis  herbaceus,  teres,  striatus,  erectus,  ela- 
tus,  simplex,  magis  minusve  hirsutus  s.  pilosus  et  fuscus, 
3-|'  et  ultra  altus ,  inferne  diametro  circiter  5'/y.  Folia 
penninervia,  alterna,  sessilia,  membranacea,  ubique  con- 
ferta,  scaberrima,  elongato-lanceolata,  integerrima,  aut  un- 
dulato-crenata,  supra  rugosa,  hispida,  pilis  rigidis  e  tu- 
berculis  orientibus,  infra  pallidiora,  magis  minusve  pilosa 
s.  villosa,  canescentia,  infima  emortua,  intermedia  3  —  8" 
longa,  4  —  12/y/  lata.  Cymae  terminales,  scorpioides,  su- 
prafastigiatae ,  compositae,  ramis  primariis  ereclo-patenti- 
bus,  cymis  parvis  terminatis,  summis  in  verticillos  oo-ra- 
diatos  collectis,  accessoriis  multis,  remotis,  alternis,  sae- 
pius  abortis,  capitulis  solitariis  sessilibus  repraesentatis,  ex 
foliorum  axillis  superiorum  prodeuntibus  iisque  pl.  brevio- 
ribus  aut  parum  longioribus,  pedunculis  1  —  2%n  longis, 
oligo-polycephalis,  divaricatis,  in  verticillos  pl.  plusquam 
2-radiatos  collectis,  quam  folia,  in  quorum  axillis  oriun- 
tur,  pl.  brevioribus  vel  ea  aequantibus,  rarius  longioribus, 
atque  ramos  primarios  terminantibus.  Capitula  co-flora, 
in  siccis  3M/  lata ,  circiter  b(11  alta ,  approximata ,  pseudo- 
lateralia   alariaque  sessilia   aut  subsessilia,   foliis,    quorum 


313 

axilla  capilula  singula  protrudunt,  sublinearibus,  pl.  1"  lon- 
gis,  circiter  1'"  latis  saepissime  superata.  Involucri  cam- 
panulati,  circiter  3"'  alti  foliola  coriacea,  sicca,  1-nervia, 
oblongo  -  ovata ,  longius  breviusve  mucronato  -  acuminata, 
extus  villosa — pilosa,  exteriora  squarrosa.  Corollae  3  —  5'" 
longae,  glabrae,  purpureo  -  violaceae.  Pappi  argentei  ser. 
ext.  brevis,  ab  interiori  longitudine  latitudineque  distincta. 
Achaenia  pallida,  obconica,  undique  pilosa,  circiter  1"'  lon- 
ga. —  Differt  a  preecedente:  Caule  altiori,  crassiori,  ubi- 
que  folialo,  foliis  supra  rugosis,  hispidis,  subtus  villoso  s. 
piloso-canescentibus,  omnibus  elongato-lanceolatis,  cymis 
compositis,  ramis  accessoriis  multis,  remotis,  involucris 
squarrosis,  capilulis  foliis,  in  quorum  axillis  oriuntur,  pl. 
superatis,  corollis  minoribus.  —  E  Brasilia  meridionali  Sel- 
low  (v.  sp.  oo.). 


91.  V.  Achyrocoma  *  (Achyrocoma  tomentosa  Cass. 
Dict.  d.  sc.  nat.  vol.  26.  p.  21.)  92.  V.  affinis  (Kunth 
nov.  gen.  IV.  p.  39.  N.  14.  Ej.  syn.  II.  p.  372.) 
93.  V.  albicaulis  (Pcrs.  syn.  IL  p.  404.  Lepidaploa  al- 
bicaulis  Cass.  Dict.  d.  sc.  nat.  vol.  26.  p.  17.)  94.  V. 
amygdalina  (Delil.  Cent.  d.  pl.  d'Afr.  rec.  p.  Caillaud. 
p.  41.)  95.  V.  arborea  (Ham.  in  Trans.  Linn.  Soc.  v. 
14.  p.  218.)  96.  V.  aristata.  *  (Lepidaploa  aristata 
Cass.  Dict.  d.  sc.  nat.  vol.  26.  p.  17.)  97.  V.  aspera 
(Hamilt.  1.  c.  p.  219.  Eupatorium  asperum  Hort.  Beng.  61.) 
98.  V.  baccharoides  (Kunth  nov.  gen.  IV.  p.  32.  N.  17. 
Ej.  syn.  IL  p.  373.)  99.  V.  buxifolia  *  (Lepidaploa 
buxifolia  Cass.  Dict.  d.  sc.  nat.  vol.  26.  p.  18.)  100.  V. 
cordiaefolia  (Kunth  nov.  gen.  IV.  p.  29.  N.  11.  Ej.  syn. 
IL  p.  372.)  101.  F.  cymosa  (Blume  Bijdr.  tot.  de  Ned. 
Ind.  St.  15.  p.  894.)  102.  F.  eupatoroides  (Blume  1.  c. 
p.  894.)  103.  V.  fasciculata  (Mx.  11.  bor.  am.  II.  p.  94.) 
104.    V.  fimbrillifera  *  (Gymnanthemum  fimbrilliferum 


314  

Cass.  Dict.  d.  sc.  nat.  vol.  20.  p.  109.)  105.  V.  flori- 
bunda  (Kunth  nov.  gen.  IV.  p.  31.  N.  13.  Ej.  syn.  II. 
p.  372.)  106.  V.  fragrans  (de  la  Llave  descr.  rar.  vcg. 
fasc.  I.  p.  24.)  107.  V.  fruticosa  (Sw.  fl.  ind.  occ.  II. 
p.  1323.  Conyza  fruticosa  L.  sp.  pL  II.  p.  1209.)  108. 
V.  galamensis  *  (Centrapalus  galamensis  Cass.  Dict.  d. 
sc.  nat.  vol.  7.  p.  383.)  109.  F.  glauca  (Willd.  sp.  pl. 
III.  p.  1633.  Serratula  glauca  L.  sp.  pl.  1146.  Gron. 
virg.  116.  Serratula  marilandica  Dill.  elth.  354.  t.  262.) 
110.  V.  linifolia  (Blume  1.  c.  p.  893.)  111.  V.  longi- 
folia  ( Pers.  syn.  II.  p.  404.  ?  Lepidaploa  lanceolata  Cass. 
Dict.  d.  sc.  nat.  vol.  26.  p.  18.)  112.  V.  micrantha 
(Kunth  nov.  gen.  IV.  p.  29.  N.  17.  Ej.  syn.  II.  p.  371.) 
113.  V.  oligophylla  (Mx.  11.  bor.  amer.  II.  p.  94.  Pursh 
11.  bor.  am.  II.  p.  511.  Nutt.  gen.  North,  am.  pl.  II.  p.  134. 
Chrysocoma  acaulis  Walt.  fl.  carn.  196.)  114.  V.parvi- 
flora  (Blume  1.  c.  p.  893.)  115.  V.  remotißora  (Rieh. 
Act.  d.  la  soc.  d'hist.  nat.  Par.  p.  105.  Pers.  syn.  II. 
p.  404.)  116.  V.  revoluta  (Hamilt.  1.  c.  p.  218.)  117. 
V,  rigida  (Sw.  fl.  ind.  occ.  II.  p  1322.  Conyza  rigida 
Sw.  prdr.  p.  113.)  118.  V.  rugosa  (Blume  1.  c.  p.  894.) 
119.  V*  scabra  (Pers.  syn.  II.  p.  404.  —  Baccharis  bra- 
siliana  L.  sp.  pl.  1205.  W.  sp.  pl.  III.  p.  1917.)  120.  V. 
stellaris  (de  la  Llave  1.  c.  p.  23.)  121.  V.  triflosculosa 
(Kunth  nov.  gen.  IV.  p.  30.  N.  16.  Ej.  syn.  II.  p.  373. 
Gymnanthemum  congestum  Cass.  Dict.  d.  sc.  nat.  vol.  20. 
p.  110.  *l  vol.  26.  p.  19  et  20.) 


Falsa  species  est: 
Vemonia  triplinervia  Sprg.  syst.  III.  p.  435.  N.  19, 
quae  constiluit  novum  genus  (Polypappum)  e  tribu  Aste- 
rearum  et  seclione  Baccharidearum,  a  genere  Baccharide 
ipso  nonnisi  pappo  pluriseriali  distinetum  atque  nullo  affi- 
nitatis  vineulo  cum  Vemonia  conjunetum. 


315 

2.    DIALESTA. 

(Kunth  nov.  gen.  IV.  p.  35.  Ej.  syn.  IL  p.  375.^ 

Capitulum  2-florum,  aequaliflorum.  Achaenium  (fig.  9.) 
subcvlindraceum,  basi  parum  attenuatum,  oo-costatum,  api- 
ce  nomiisi  pilosiusculum ,  nectario  styliformi,  disco  epi- 
gyno  magno,  areola  terminali.  Pappus  (fig.  9.)  2-serialis, 
paleaceus,  serratus,  paleis  seriei  exterioris  minimis,  mul- 
tis,  inaequalibus ,  interioris  duabus  tortis,  loDgis,  aequa- 
libus,  latiusculis.  *)  Corolla  regularis,  glabra,  limbo  pro- 
funde 5-fido,  laciniis  acuminatis  parte  integra  brevioribus, 
a  lubo  haud  distincto.  Antherarum  alae  latae.  **)  Fila 
menta  laevia.  Styli  rami  semi-subulati.  Rbachis  minima, 
nuda.  Involucrum  imbricatum,  cylindraceum,  floribus  bre- 
vius,  foliolis  coriaceis,  siccis,  1-nerviis,  liberis,  interioribus 
multo  longioribus. 

D.  discolor  (Kunlh  nov.  gen.  IV.  p.  35.  tab.  320. 
Ej  syn.  II.  p.  375.  Eupatorium  cuspidatum  W.  herb. 
N.  15156.) 

3.    PIPTOCOMA. 

(Cass.  Bull.  d.  sc.  Avr.  1818.  p.  58.  Dict.  d.  sc.  nat. 
vol.  41.  p.  \U.J 
Capitulum  pluriflorum,  aequaliflorum.  Achaenium  ob- 
compresso  -  irigonum ,  ecostatum,  glaberrimum,  lucidum, 
disco  epigyno  magno,  nectario  styliformi,  areola  terminali. 
Pappus  2-serialis,  serie  exteriori  brevissima,  coroniformi, 
cartilaginea ,  irregulariter  crenata,  interiori  oo-paleacea, 
paleis  serratis,  tortis,  caducis,  longis.  Corolla  regularis, 
tenerrima,  glabra,  limbo  5-fido,  laciniis  acuminatis,  glan- 
dulosis,  parte  integra  brevioribus,  tubo  longo,  gracili.  An 
therarum   alae   oblongae,   latae.     Filamenta  laevia.     Slyli 


*)  Seriem  pappi  exteriorem  neglexit  clar.  Kunth. 
**)  cf.  suppl. 


316  

rami  semisubulati.  Rhachis  nuda.  Invoiucrum  teres,  im- 
bricatum,  floribus  brevius,  foliolis  liberis,  coriaceis,  siccis, 
ex  obovatis  in  oblongo-obovala. 

f  1.  P.  Tufescens  (Cass.  1.  c.)  Desportes  legit  in 
St  Domingo. 

2.  P.  lychnophoröides  *  {Vernonia  trichocarpha 
Sprg.  syst.  III.  p.  437.  cur.  post.  p.  298  et  299.)  —  Fru- 
ticulus  humilis,  erectus,  ramosissimus,  rami  ramulique  te- 
reles,  subfastigiati ,  saepe  pseudo-verticillati,  erecto -paten- 
tes, dense  tomentosi,  tomento  foliis  delapsis  scrobiculato, 
in  adultis  magis  minusve  obsoleto  sordidoque,  in  superio- 
ribus  partibus  foliis  densissimis  tecti.  Folia  1-nervia,  al- 
terna,  dense  conferta,  sessilia,  coriacea,  linearia,  basi  vix 
parum  dilatata,  supra  lucida,  glaberrima,  venosa,  nervis 
impressis  transversim  rugosula,  subtus  tomentosa,  nervo 
occulto,  \  —  1»  longa,  |  —  J»«  lata.  Capitula  3—4 
flora,  circiter  5//;  alta  in  glomerulos  tenninales  atque  fo- 
liis pluribus  cinctos  dense  sunt  collecta.  Invoiucrum  cy- 
lindraceum  fructus  maturos  aequans,  foliolis  3-nerviis,  pal- 
lide  fuscis  obtusis,  planis  adpressis,  margine  tenuioribus, 
versus  apicem  obscuriorem  extus  pilosiusculis  margineque 
breviler  ciliatis,  ex  obovatis  in  oblongo-obovata.  Corollae 
roseae.  Achaenia  oblonga,  matura,  oo- striata,  striis  (nee 
costis)  alternis  callosis  albis,  alternis  obscure  purpurascen- 
tibus.  —  Fig.  7.  achaenium  maturum  cum  sectione  trans- 
versa, 8.  pollen,  10.  stamen,  12.  sectio  longitudinalis  par- 
tis  achaenii  superioris,  e.  callus  apicalis,  f.  neetarium  sty- 
liforme.  —  Sellow  legit  in  Brasilia  tropica,  (v.  sp.  oo.). 

f  4.    LYCHNOPHORA  Mart.  mutat. 

L.   rosmarinifolia    (Mart.   Regensb.   Denkw.   p.    149. 
N.  6.  tab.  IX.) 


Ml 


5.    EREMANTHUS  n.  gen. 

Capilulum  1-florum,  flore  $.  Achaenium  turbinatum, 
basi  acute  attenuatum,  oo-costatum,  pilosum,  disco  epi- 
gyno  magno,  areola  terminal).  Pappus  2-serialis,  anguste 
paleaceus,  serratus,  longus,  serie  exteriori  ab  interiori  lon- 
gitudine  nee  latitudine  distlncta.  Corolla  regularis,  glabra, 
5-fida,  laciniis  acuminatis,  parte  integra  brevioribus. 
Antherarum  alae  oblongae,  lalae.  Filamenta  laevia.  Styli 
rami  semisubulati.  Rhachis  nuda.  Involucrum  cylindra- 
ceum,  imbricatum,  flore  brevius,  foliolis  coriaeeis,  siccis, 
1-nerviis,  liberis,  interioribus  longioribus. 

E.  glomerulatus  n.  sp.  Frutex  ramis  striatis,  alter- 
nis,  teretibus,  ferrugineo-tomentosis.  Folia  alterna,  con- 
ferta,  breviter,  juniora  brevissime  petiolata,  coriacea,  pen- 
ninervia,  ovata  s.  obovata  s.  elliptica,  apice  magis  minusve 
obtusa,  basi  acuminata,  integerrima,  margine  plana,  supra 
glabra,  subtus  peliolique  ad  summum  3"'  longi  albo  -  to- 
mentosa,  nervoque  primario  crasso,  piano,  striato,  3  —  4y/ 
longa,  \\  —  2"  lata.  Cyraae  suprafasligiatae,  varie  proli- 
ferae  ramis  ullimis  glomerulis,  foliis  nonnullis  cinetis, 
oo-eephaiis,  subglobosis,  solitariis  terminatis,  primariis 
summis  in  verticillos  3-radiatos  collectis,  nonnunquam  ab- 
ortu  solitariis,  accessoriis  alternis  uno  pluribusve  ex  folio- 
rum  axillis  superiorum  prodeuntibus  eaque  pl.  superanti- 
bus,  atque  iterum  cymas  parvas  protrudentibus ,  quarum 
rami  summi  in  verticillos  oo  -  radiatos  collecti  sunt ,  cau- 
lem  ramosve  terminant  Involucri  2"'  longi,  fructibus  bre- 
vioris  foliola  partibus  liberis  (i.  e.  ab  aliis  non  tectis) 
magis  minusve  tomentosa,  ex  ovalis,  acutis  in  oblongo  -  ob- 
ovata, acuminata,  margine  ciliata.  —  Sellow  misit  e  Bra- 
silia tropica,  (v.  2  sp.) 


318  

f  6.    PACOURINOPSIS. 

(Cass.  Bull.  d.  soc.  Septbr.  1817.  p.  151.  Id.  in  Diel. 
1.  c.  v.  37.  p.  212.  Pacourina  Kunth  nov.  gen.  IV.  p.  23. 
Ej.  syn.  IL  p.  367.,  nee  Aubl.) 

1.  P.  integrifolia  (Cass.  1.  c.).     In  Cayenne. 

2.  P.  dentata  (Cass.  Pacourina  cirsiifolia  Kunth. 
1.  c.).    In  regno  Quitensium. 

7.    ANDROMÄCHIA. 

(Kunth  nov.  gen.  IV.  p.  77.  (ex  parte).  Oligactis 
Cass.  Dict.  I.  c.  v.  36.  p.  16.  et  Liabi  sp.  Ej.  1.  c.  v.  26. 
p.  203.  Diplostephii  sp.  Sprg.  syst.  III.  p.  544.  Viviania 
et  Amelli  sp.  W.  herb.) 

Capitulum  mulliflorum,  inaequaliflorum.  Achaenium 
oblongum,  cylindraceum ,  gracile,  oo-cosiatum,  valleculis 
hirsutis,  disco  epigyno  magno,  neetario  styliformi,  areola 
terminali.  Pappus  2-serialis,  paleaceus,  serratus,  paleis 
seriei  interioris  longis,  angustissimis ,  linearibus.  Corolla 
disci  regularis,  glabra,  limbo  profunde  5-fido,  a  tubo  lon- 
go, gracili  distineto  eumque  parum  superante,  laciniis  acu- 
minatis,  revolutis;  radii  lingulata,  tubo  longo,  gracili  a 
lingula  oblonga,  angusta  parum  superato.  Antherae  exser- 
tae,  alis  latis,  oblongis.  Filamenta  laevia.  Styli  basi  bul- 
bosi  rami  semicylindraeei.  Rhachis  breviter  paleaceo-fim- 
brillifera.  Involucrum  teres,  imbricatum,  discum  subae- 
quans,  foliolis  liberis,  coriaeeis,  siccis,  acuminatis. 

1.  A.  melastomoides  (Kunth  nov.  gen.  IV.  p.  79. 
tab.  337.  Ej.  syu.  II.  p.  406.  Diplostephium  melastomoi- 
des Sprg.  syst.  III.  p.  544.  Viviania  bicolor  W.  herb. 
N.  16426.)  —  Fig.  1.  corolla  disci;  2.  radii,  3.  Stylus  flo- 
ris  $;  6.  achaenium  maturum  cum  pappo ,  cujus  series 
longitudine  nee  latitudine  sunt  distinetae. 

2.  A.  igniaria  (Bonpl.  pl.  aequin.  2.  p.  104.  t.  112. 


319 

Kunth  nov.  gen.  IV.  p.  78.  N.  4.  Diplostephium  ignia- 
rium  Sprg.  syst.  III.  p.  544.  Amellus  floribundus  Willd. 
herb.  N.  16370.  Liabum  Bonplandii  Cass.  Dict.  1.  c.  v. 
26.  p.  206.)  —  Pappi  series  longitudine  latitudineque  di- 
stinctae.  *) 

f  8.    LIABUM. 

(Adans.  fam.  d.  pl.  II.  p.  131.  Cass.  Dict.  1.  c.  vol. 
26.  p.  203.  Andromachiae  sp.  Kunth.  nov.  gen.  IV.  p.  76. 
et  Cass.  Bull.  d.  sc.  Novbr.  1817.  p.  184.) 

Huc  verisimiliter  pertinent: 

1.  L.  Brownei  (Cass.  Dict.  I.  c.  Andromachia  Poi- 
tcavi  Cass.  Bull.  1.  c.  Starken  umbellata  Willd.  Pers. 
Amellus  umbellatus  L.  Solidago  villosa  Brown.  Jam.  p. 
320.  t.  33.  f.  2.) 

2.  L.  Jussieui  (Cass.  Dict.  1.  c.  Andromachia  Cass. 
Bull.  I.e.) 

et  generis  Andromachiae  sectio  Chrysactinium.  Kunth.  1.  c. 

9.    CENTRATHERUM. 

(Cass.  Bull.  soc.  philom.  fevr.  1817.  Dict  d.  sc.  nat. 
v.  7.  p.  383.  et  lsonema  Cass.  Bull.  d.  soc.  Septbr.  1817. 
Dict.  1.  c.  24.  p.  25«.  Ampherephis  Kunth  nov.  gen.  IV. 
p.  24.  Ej.  syn.  II.  p.  368.  Spiocia  Schrank,  pl.  rar™  h. 
Monac.  (1819.)  II.  t.  80.) 

Capitulum  multiflorum,  aequaliflorum.  Achaenium  ob- 
longum,  subcylindraceum,  glabrum,  glandulosum,  oo-costa- 
tum,  disco  epigyno  magno,  areola  terminali.  Pappus  1  -se- 
rialis,  paleaceus,  serratus,  longus,  inaequalis,  valde  cadu- 
cus.  Corolla  regularis,  limbo  profunde  5-fido,  laciniis 
parte  Integra  brevioribus,  acuminatis,   glabris,  tubo  longo 


*)   Reliquas   adhuc  non  vidi,      Andromachia   alternifolia  Kz.   in 
Popp.  Coli.  pl.  chil.  1.  N.  243.  est  Aster  verus. 


320  

gracili.  Antherae  laciniis  corollae  inclusae ,  aus  latis,  ob- 
longis.  Filamenta  laevia.  Styli  rami  semisubulaii.  Invo- 
Jucrum  campanulatum,  imbricaturo,  tloribus  brevius,  folio- 
lis  coriaceis,  siccis,  interioribus  longioribus. 

I.     Capitulis  foliis  sterilibus  pluribus  basi  cinctis. 

I.  C.  intermedium  *  (Ampherephis  intermedia  Lk. 
Abb.  Berl.  bot.  G.  Hft.  V.  t.  29.  Spixia  violacea  Schrank 
1.  c.)  —  Herba  anmia,  rhachide  nuda.  —  Fig.  4.  achae- 
mum  immaturum;  5.  palea  pappi;  11.  corolla;  23.  styli 
rami,  altero  truncato;  g.  series  stigmatis. 

f  2.  C.  punctatum  (Cass.  Dict.  1.  c.  vol.  7.  p.  384. 
Ampherephis  aristata  Kunth  nov.  gen.  IV.  p.  25.  t.  314. 
Ej.  syn.  II.  p.  368.) 

f  3.  C.  muticum  *  {Ampherephis  mutica  Kunth  nov. 
gen.  IV.  p.  25.  t.  315.  Ej.  syn.  IL  p.  369.) 

II.  Capitulis  basi  nudis. 

4.  C.  chinense  *  {Conyza  chinensis  Lam.  Enc.  II. 
p.  83.  *)  Plük.  Alm.  tab.  87.  f.  5.  t.  177.  f.  2.  et  t.  394. 
f.  6.  (icones  nihil  valentes).  Isonema  ovata  Cass.  Bull, 
d.  soc.  Septbr.  1817.  Dict.  1.  c.  v.  24.  p.  25.  —  Varietas 
foliis  acutis  est:  Conyza  patula  Ait  hört.  Kew.  ed.  I.  v.  3. 
p.  184.  ed.  II.  v.  5  p.  26.  Willd.  sp.  pl.  III.  p.  1919.  Sprg. 
syst.  III.  p.  511.  Willd.  herb.  N.  15646.  et  Conyza  odo- 
rata  ej.  herb.  N.  15626.  Serratula  foliis  oblongo  -  obova- 
tis,  obtuse  dentatis,  caule  ramoso  patulo,  calycibus  sub- 
rotundis  mollibus,  Mill.  Gart.  Lex.  (Nürnb.  1782.  fol.) 
IL  p.  98.  vel  99.  t.  246.)  —  Radix  fibrosa  annua.  Pau- 
lis herbaceus,  erectus,  teres,  striatus,  villosus,  pilis  in- 
ferne magis  minusve  rarioribus,  rarius  simplex,  pl.  su- 
perne  vel  jam  e  basi  dichotome  ramosus,  ramis  patenti- 

bus, 

*)    Linnaeanam   quoque  esse,    afiirmare  non    audeo,    icon  cuim 
Rumph.  Amb.  6.  p.  36.  t.  14.  f.  2.  parum  quadrat. 


321 

bus  ,|  —  V  et  ultra  altus.  Folia  penninervia ,  petiolata, 
alterna,  membranacea,  supra  pilosa,  viridia,  subtus  petio- 
lique  piloso-canescentia,  pilis  in  adullis  rarioribus,  ex  spa- 
thulatis  aut  oblongo-obovatis,  basi  subito  s.  sensim  in  petio- 
los  atlenuatis,  subintegerrimis  vel  sinuato — serrato  -  dentatis, 
dentibus  apiceque  obtuso  vel  acuto  mucronulatis,  1  —  2£// 
longis,  %  —  \11  latis  in  lanceolata,  pl.  integerrima  ^  —  1« 
longa ,  1  —  3'"  lata.  Cymae  scorpio'ides ,  pedunculis  sim- 
pliciformibus ,  solitariis  vel  geminis,  2 —  3-cephalis,  folia 
superantibus,  caulem  ramosque  terminantibus,  capitulis  fo- 
liis,  e  quorum  axillis  prodeant,  nullis  aut  obsoletissimis, 
pseudo-lateralia  subsessilia  aut  pedicellata;  pedicellis  quam 
pedunculi  saepissime  brevioribus ,  approximata  —  distantia. 
Involucri  3'"  alti,  in  siccis  totidemque  lati  foliola  pluri. 
nervia,  extus  margineque  scariosa,  magis  minusve  pilosa, 
oblonga,  mucronato-acuminata,  superne  ad  nervum  inter- 
medium  magis  minusve  viridia.  Pappus  argenteus.  Rha 
cbis  breviter  fimbrillifera ,  fimbrillis  basi  coadunatis. ,  Co 
rollae  glabrae,  purpurascentes.  Achaenia  flavo-fusca,  gla- 
berrima,  hinc  inde  glandulosa,  irregulariter  4  —  5-angula, 
dorso  convexa,  callo  apicali  prominulo,  et  nectario  slyli- 
formi  minuto.  —  Panzer  e  Caribaeis  (herb.  Willd.);  clar. 
Chamisso  in  Manilla  et  Guahan ;  in  China  secundum  aucto. 
res.  (v.  sp.  oo.). 

f  10.  STOKESIA. 

(Herit.  sert.  angl.  p.  27.  Cass.  Dict.  1.  c.  v.  51.  p.  64. 
Cartesia  Cass.  Bull.  soc.  philom.  Decbr.  1816.  p.  198. 
Carthami  sp.  Hill.  hört.  Kew.  p.  57.  t.  5.)    * 

St.  cyanea  (Herit.  1.  c.  Cass.  Dict.  1.  c.  Cartesia  ceii- 
tauröides  Cass.  Bull.  1.  c.  Carthamus  laevis  Hill.  1.  c.) 

t  11.  SPIRACANTHA. 
(Kunth.  nov.  gen.  IV.  p.  22.  tab.  313.  Ej.  syn.  IL  p.  367.) 

Ht  Bd.  3«  Heft.  24 


322  

12.    ELEPHANTOSIS  n.  gen. 

Capltulum  pauciflorum,  aequaliflorum.  Achaenium 
compressiusculum ,  oo-costatum,  oblongum,  basi  allenua- 
tum,  pilosum,  disco  epigyno  magno,  nectario  alveolari, 
areola  laterali  calloque  basilavi  semilunari.  Pappus  2-se- 
rialis,  paleaceus  serratus,  serie  interiori  longa,  ab  interiori 
non  latitudme  distincta.  Corolla  palmata ,  glabra ,  limbo 
profunde  5-fido,  lacinüs  acuminatis,  parte  integra  brevio- 
ribus,  tubo  gracili.  Antberarum  alae  apice  retusae,  ob- 
ovatae,  latae.  Filamenta  laevia.  Slyli  rami  semisubu- 
lati.  Involucrum  compressum,  floribus  brevius,  2-seriale, 
foliolis  oblongis,  mucronato- acuminatis,  coriaceis,  siccis, 
3-nerviis,  scriei  cujusque  quaternis,  alternis  conduplieatis, 
alternis  planis,  conduplicatis  distichis,  interioribus  multo 
longioribus.  —  Herbae  Brasilienses,  perennes,  pilosae,  Elen- 
phantoporum  habitu,  caulibus  erectis,  teretibus,  simplici- 
bus,  foliis  membranaceis,  penninerviis,  sessilibus,  alternis, 
integris,  capitulis  numerosis  glomerulatis ,  glomerulis  irre- 
gulariter  spicatis  foliisque  parvis  sufiultis. 

1.  E.  biflora  n.  sp.  Pappi  serie  exteriori  brevi  ab 
interiori  longitudine  distincta.  —  Caulis  sesqui  —  2-peda- 
lis,  pennae  anserinae  crassitudine ,  basi  foliorum  vestigiis 
delapsorum  annulatim  cinctus,  obscureque  villosus.  Folia 
conferta,  acuta,  supra  pilosa,  subtus  villosa,  ex  oblongo- 
obovatis,  am'plexicaulibus ,  serrato-crenatis,  4"  longis,  \\il 
laus  in  oblongo-clliptica  semiamplexicaulia ,  integerrima, 
multo  minora.  Capitula  2-flora,  multa  in  glomerulos  al- 
ternos,  laterales  terminalesque,  foliis  sessilibus,  inaequali 
bus,  quam  capitula  minoribus,  4W/  longis,  \\m  latis,  ova- 
lis,  acuminatis  stipatos,  inferiores  distantes,  superiores  ad- 
proximatos  collecta.  Involucri  A111  longi  foliola  exteriora 
glabra,  interiora  apice  pilosa.  Pappi  series  exterior  bre- 
vis,  ab  interiori,  e  paleis  paucioribus,  satis  deciduis,  tortis 
constante,  longitudine  est  distincta.  —    E  Brasilia  tropica 


323 

misit  Sellow.  (v.  sp.  2.)  —  Fig.  15.  involucrum;  17.  achae- 
nium  cum  pappo,  paleis  seriei  interioris,  una  excepla,  ca- 
ducis,  cum  sectione  transversa,  h.  areola  lateralis.  — 

2.  E.  quadriflora  n.  sp.  *)  Pappi  seriebus  longitu- 
dine  non  distinctis.  —  Caulis  circiter  2-pedalis,  magis 
minusve  pilosus,  superne  villosus,  aphyllus,  foliis  capitula 
ex  axillis  suis  protrudentibus  exceptis.  Folia  integerrima, 
magis  minusve  utrinque  pilosa,  pilis  in  adultis  rarioribus, 
obtusa,  ex  oblongo-obovatis,  semiamplexicaulibus ,  basi 
magis  minusve  longe  attenuatis,  confertis,  4  —  611  longis, 
1  —  2"  latis,  in  rarissima  sublinearia,  \  —  1£"  longa, 
circiter  2'"  lata.  Capitula  4-flora,  glomerulata.  Glome- 
ruli  terminales  lateralesque ,  alterni,  foliis  pluribus  minu- 
tis,  sessilibus,  oblongo  -  ovatis ,  obtusiusculis ,  integerrimis, 
utrinque  pilosis  et  quam  capitula  saepissime  brevioribus 
cincti,  inferiores  distantes  et  ex  aus  ramos  breves,  erecto- 
patentes,  nudos,  glomerulos  iterum  gerenles  saepius  pro- 
trudentes,  superiores  approximati,  confluentes.  Involu- 
cri  foliola  extus  pilosa.  Pappi  paleae  lineares,  longe  acu- 
minatae,  aequales.  Corollae  albae  (?)  laciniae  apice  glan- 
dulosae.  —  Fig.  14.  Embryo;  16.  achaenium  cum  pappo; 
30.  anthera,  a.  ala  apice  retusa,  obovata,  b.  c.  valvae  po 
sticae,  d.  septa,  1.  filamenti  articulati  pars  superior.  — 
Sellow  misit  e  Bras.  trop.;  Beyrich  legit  ad  latera  mon- 
tium  pr.  Novo  -  Friburgo  Jan.  1823 ;  Schiede  in  collibus 
apricis  pr.  Hacienda  de  la  Laguna  Septbr.  1828.  (v.  sp  .oo.). 

13.    ELEPHANTOPUS. 

(Cass.  Dict.  d.  sc.  nat.  v.  14.  p.  341.  Elephantopi 
sp.  L.  gen.  pl.  ed.  V.  p.  355.  Schreb.  gen.  pl.  II.  p.  589. 
Juss.  gen.  pl.  p.  178.  Gaertn.  d.  sem.  II.  p.  414.  tab.  165. 
Sw.  obs.  bot.  p.  315.) 

*)  Elephantopus  nudicaulis  Poir.  Enc.  meth.  vol.  V.  p.  54.  non 
parura  quadrat,  sed  Carolinae  incola  et  E.  caroliniano  proximus. 

24* 


324  

Capitulum    pluriflorum,     aequaliflorum.       Achaenium 

compressiusculum,  multicostatum,  oblongum,  basi  attenua- 

tum,  pilosum,  nectario  alveolari,  disco  epigyno  magno,  areo, 

la  laterali  calloque   basilari  semilunari.     Pappus   1-seria- 

lis,  oo  -  paleaceus,  aequalis,  serratus,  longus,  paleis  e  basi 

infima    dilatata    integraque    superne  longissime  angustissi- 

meque  acuminatis,  rectis.     Corolla  palmata,  *)  glabra,  lim- 

bo  profunde  5-fido,   laciniis  acuminatis  parte  inlegra  bre- 

vioribus,   a  tubo  gracili  haud  distincto.     Antherarum  alae 

valvas    posticas   basi    obtusas    latitudine     aequant.       Fila- 

menta  laevia.     Styli  rami  semisubulati.     Involucrum  com- 

pressum,  floribus  brevius,  2-seriale,  foliolis  coriaceis,  sic- 

cis,  oblongis,  mucronato  -  acuminatis ,   seriei  cujusque  qiur 

ternis,  alternis  conduplicatis,  alternis  planis,  conduplicatis 

disticbis,  interioribus  multo  longioribus.    Rhachis  nuda.  — 

Herbae  Americanae,  unica  orientali  -  Indica,  perennes,  pilo- 

sae,  caulibus  erectis,  teretibus,  simplicibus,  foliis  membra- 

naceis,  penninerviis,  sessilibus,  alternis,  integris,  capitulis 

glomeruialis,  glomerulis  foliis  pluribus  cinctis,  corollis  vio- 

laceo -purpureis  vel  albis.  (ex  clar.  Kunthio.) 

I.     Capitulorum  glomerulis  omnibus  pedunculatis. 

1.  E.  carolinianus  (Willd.  sp.  pl.  III.  p.  2390.)  — 
Involucri  foliolis  interioribus  integris,  3-nerviis.  —  Radix 
repens,  lignosa,  (rhizoma?).  Caulis  strigoso  —  pilosus-vil- 
losus,  viridis,  ramos  nonnisi  florigeros  emittens,  1  —  2-pe- 
dalis  et  ultra.  Folia,  utrinque  magis  minusve  pilosa,  sub- 
tus  pallidiora,  dentato  s.  serrato  -  crenata,  crenis  apiculatis, 
ex  amplexicaulibus ,  oblongo-obovatis,  basi  longe  attenua- 
tis,  apice  obtusissimis  —  acutis,  usque  ad  8"  longis  et 
2£'/  latis,  in  lineari  -  lanceolata  —  ovata,  acuminata,  mi- 
nora,  rariora,  saepe  rarissima.  Capitula  4  —  6-flora,  plu- 
ra,  sessilia,  glomerulata,  cincta  foliis  pluribus  apice  falca- 

*)  lingulata  L.  Sw. 


325 

tim  recurvis,  integerrimis  s.  serratis,  scssilibus,  sparse  pi- 
losis,  ovatis,  magis  minusve  acuminatis,  saltem  uno  glo- 
raerulum  aequante,  aut  superante,  penni — triplinervia,  ner- 
vis  prominulis,  lateralibus,  si  adsunt,  saltem  inferne  sibi 
et  intermedio  parallelis  atque  cum  intermedio  angulo  ob- 
tuso,  ramulisque  saepissime  intermediis  concurrentibus. 
Glomeruli  in  inflorescentiam  terminalem,  suprafasligiatam 
dispositi  sunt,  cujus  rami  alterni  ».„oppositi,  folia,  e  quo 
rum  axillis  prodeunt,  saepissime  superantes,  vel  simplices 
glomerulis  solitariis  terminati  vel  varie  ramosi,  rami  in 
verticillos  2  —  oo  -  radiatos  saepe  proliferos  collecti  sunt. 
Involucri  foliola  margine  scariosa,  3-nervia,  extus  versus 
apicem  rarius  pilosa.  Achaeniorum  costae  albae,  vallecu- 
lae  obscurae.  —  Var.  inflorescentia  ramosissima,  ramis  in 
verticillos  co  -  radiatos  collectis  cauleque  subnudo ,  est : 
E.  corymbpsus  W.  herb.  N.  16768.  —  Fig.  18.  corolla; 
32.  achaenium  cum  pappo;  h.  areola  lateralis.  —  Se- 
cundum  Willdenowium  in  Carolina  et  Jamaica;  Sieber  le- 
git  in  Martinique;  Hoffmannsegg  et  Sellow  in  Brasilia; 
Beyrich  in  Corcovado  pr.  Rio  Janeiro;  Chamisso  in  Gua- 
han;  Schiede  et  Deppe  pr.  Jalapam  Mex.  1828.  (v.  sp.  oo.). 
2.  E.  scaber  (W.  sp.  pl.  III.  p.  2389.)  Involucri 
toliolis  inlerioribus  plusquarr i  3-nerviis,  foliis  inferioribus 
undulato-repandis.  —  Radix  repens.  Caulis  ramique  in- 
florescentiae  virides,  magis  minusve  strigoso-pilosi,  tere- 
tes.  Folia,  utrinque  magis  minusve  pilosa,  subtus  palli- 
diora,  ex  oblongo-obovatis,  obtusis  aut  acutis,  undulato 
repaiidis,  serrato-crenatis,  crenis  pl.  apiculatis,  conferlis, 
amplexicaulibus,  4  —  6"  longis,  1  —  li"  latis,  in  mullo 
minora,  rariora,  semiamplexicaulia,  magis  minusve  lanceo- 
lata.  Capitula  4-flora,  sessilia,  glomerulata.  Glomeruli 
foliis  pluribus  apice  falcatim  recurvis,  parum  inaequalibus, 
capitula  superantibus ,  spinuloso  -  serratis,  rigidis,  ovatis, 
acuminatis,  tri  —  multiplinerviis ,  nervis  valde  prominen- 


326  l    

tibus,  lateralibus  intermedioque  proximis,  modo  conver- 
gentibus,  versus  apicem  cum  intermedio  simplici  angulo 
acuto  ipsis  nee  ramulis  intermediis  confluentibus ,  cineti 
atque  in  inflorescenliam  suprafastigiatam,  terminalem, 
magnam,  perfecte  dicholomam  dispositis,  ramis  folia,  e  quo- 
rum  axillis  oriuntur,  superantibus  Involucri  foliola  plus- 
quam  3-nervia,  exlus  piloso-canescentia.  Corollae  pur- 
pureo  -  violaceae.  —  Differt  a  praecedente :  pube  totius 
plantae  densiori,  inflorescentia  perfecte  dichotoma,  rigi- 
diori  ramisque  magis  divaricatis,  foliis  inferioribus  undu- 
lalo-repandis,  glomerulos  cingentibus  3  aut  multiplinerviis, 
nervis  magis  prominentibus,  lateralibus  intermedioque  pro- 
ximis modo  convergentibus  atque  cum  intermedio  angulo 
acuto  coneurrentibus ,  denique  foliolis  involucri  plusquam 
3-nerviis  extusque  piloso-canescentibus.  —  Thunberg  in 
India  orienlali;  Chamisso  in  Luconia  pr.  Manillam.  (v. 
sp.  oo.). 

3.  E.  tomentosus  (L.  sp.  pl.  1314.  Reich,  syst.  veg. 
III.  p.  943.  Willd.  sp.  pl.  III.  p.  2390.?)  Involucri  folio- 
lis intcrioribus  plusquam  trinerviis,  foliis  omnibus  margine 
planis ,  integris.  —  Kinn  misit  ex  America  boreali  speci- 
men  unicum  incompletum,  ab  E.  scabro  foliis  inferioribus 
margine  planis  nee  «ndulato-repandis,  glomerulos  cingen- 
tibus laxis  nee  rigidis,  capitula  aequantibus  nee  superan- 
tibus, involucrique  foliolis  densius  sericeo  -  villosis ,  inflo- 
rescentiae  imperfecte  diebotomae  ramis  flexuosis,  serieeo- 
villosis;  ab  E.  carollniano  villo  totius  plantae  densiori, 
sericeo,  involucrique  foliolis  plusquam  3  -  nerviis  etc.  di- 
stinetum,  cujus  descriptio  haec  est:  Ramus  caulis  her- 
bacei  villosus,  villo  superne  densiori,  sericeo,  1-pedalis, 
foliis  nonnisi  paucis  exque  axillis  ramos  florigeros  pro- 
trudentibus  est  obsitus.  Folia  duo,  quae  adjacent,  forsan 
radicalia,  sunt  oblongo-obovala,  acuta,  crenata,  basi  inte- 
gerrima,  vel  minule  denticulata,  membranacea,   penniner- 


327 

via,  sessilia,  supra  scabra,  pilosa,  subtus  pallidiora,  piloso- 
canescentia,  8"  longa,  1|"  lata.  Inflorescentia  est  imper- 
fecle  dichotoma,  ramis  flexuosis.  Capitula  4-flora,  glome- 
rulata.  Glomcrulos  cingunt  folia  terna,  laxa,  minule  den- 
ticulata,  ovata,  acuminata,  sericeo-villosa,  triplinervia,  ner- 
vis  laleralibus  cum  inlermedio  simplici  angulo  acutissimo 
ipsis  nee  ramulis  intermediis  coneurrentibus,  capitula  ae- 
quanlia.     Corollae  nondum  evolutae  purpureo-violaceae. 

IL     Capitulorum  glomernlis  lateralibus  sessilibus. 

4.  E.  angustifolius  (Sw.  prdr.  p.  115.  Ej.  fl.  ind. 
occ.  2.  p.  1383.  Icon:  Sloan.  hist.  1.  p.  256.  t.  148.  f.  4.) 
Radix  crassiuscula ,  dura,  repens,  radiculis  filiformibus  ri- 
gidis  (rhizoma  ?).  Caulis,  interdum  plures  e  radice,  1  — 
2-pedalis,  viridis,  striatus,  hirsutus,  superne  hirsutp-villo- 
sus,  inanis.  Folia  utrinque  hirsuta,  pilis  ad  nervös  utrin- 
que  prominulos  densioribus,  subrugosa,  ex  confertis  am- 
plexicaulibus,  integerrimis ,  rarius  obluse  crenatis,  sublan- 
ceolatis,  basi  longissime  attenuatis,  apice  obtusis  aut  ob- 
tusiusculis,  2  —  6n  longis  .  2  —  5,u  latis  in  rarissima, 
semiamplexicaulia,  lineari-lanceolata,  obtusiuscula,  minora. 
Capitula  3  —  4-flora,  circiter  2/w  longa,  pl.  glomerulata, 
rarius  bina  s>  solitaria,  glomerulis  oligocephalis,  foliis  mi- 
nulis,  ternis  s.  quaternis,  ovatis,  acutis,  hirsutis,  inaequa- 
libus,  rarissime  quam  capitula  parum  longioribus,  sub  — 
1-nerviis  cinetis,  spicatis,  sessilibus  in  caule  vel  ramis 
brevibus,  nudis  una  cum  glomerulis  inferioribus  ex 
foliorum  axillis  prodeunlibus.  Involucri  foliola  lucida, 
extus  pilosa,  3-nervia.  A.chaenia  valde  immalura.  Co- 
rollae nondum  evolutae.  —  Swartz  in  locis  montosis  Ja- 
maicae;  Beyrich  in  Brasilia,  (v.  sp.  1.). 

14.    DISTREPTUS. 

(Cass.  Bull.  1.  c.  Avr.  1817.  Id.  Dict.  1.  c.  v.  13.  p. 
366.  Pseudo  -  Elephantopns  Rohr  in  Skrivt.  af.lN.  H.  Selsk. 


328  

Kiöbenh.  Bd.  IL  Hft.  2.  p.  213.  Elephantopi  sp.  auct. 
Gaerm.  d.  sem.  II.  p.  415.  tab.  165.) 

Capitulum  pauciflorum,  aequaliflorum.  Achaenium 
compressiusculum,  multicostatum,  oblongum,  basi  angu- 
statum,  disco  epigyno  magno,  nectario  alveolari,  areola 
laterali,  callo  basilari  semilunari.  Pappus  1-serialis,  lon- 
gus„  inaequalis,  oo-paleaceus,  serratus,  paleis  e  4  longio- 
ribus  saltem  duabus  basi  longius  dilatatis  inque  paleas 
minores  fissis,  duabus  longissimis  apice  deorsum  deinde 
sursum  plicatis.  Corolla  palmata ,  glabra ,  limbo  profunde 
5-fido,  laciniis  acuminatis,  parte  integra  brevioribus,  a 
tubo  gracili  haud  distincto.  Antherarum  alae  valvas  po- 
sticas  basi  obtusas  latiludine  aequant.  Filamenta  laevia. 
Styli  rämi  semisubulati.  Involucrum  compressum,  floribus 
brevius,  2-seriale,  foliolis  coriaceis,  siccis,  oblongis,  mu- 
cronato -acuminatis,  seriei  cujusque  quaternis,  alternis  con- 
duplicatis,  alternis  planis,  conduplicalis  distichis,  inleriori- 
bus  multo  longioribus.  Rhachis  nuda.  —  Herbae  Americae 
meridionalis  et  Indiae  occidentalis  indigenae,  perennes,  pilo- 
sae,  caulibus  teretibus,  erectis,  ramosis,  foliis  penninerviis, 
membranaceis,  sessilibus,  alternis,  integris,  capitulis  saepe 
geminis  s.  ternis,  foliis  suffultis,  spicatis. 

1.  D.  spicatus  (Cass.  Dict.  1.  c.  v.  13.  p.  366.  Ele- 
phantopus  spicatus  Sw.  prdr.  113.  Ej.  11.  ind.  occ.  II.  p. 
1380.  Icon:  Conyza  major  inodora  Sloan.  h.  1.  p.  256. 
t.  150.  f.  3.  4.)  E  foliis  capitula  cingentibus  sallem  unico 
capitula  superiora  aequante,  inferiora  saepe  duplo  supe- 
rante.  —  Caulis  \  —  \\l  altus,  magis  minusve  pilosus, 
ramis  erecto  -  patentibus  —  divaricatis.  Folia  utrinque  ma- 
gis minusve  pilosa,  serrulata  s.  integerrima,  ex  obovatis 
s.  oblongo  -  obovatis  s.  spathulatis,  basi  longe  attenuatis, 
apice  obtusissimis  —  acutis,  amplexicaulibus ,  2  —  611  lon- 
giSj  l — 2"  latis  in  lanceolata — linearia,  semiamplexicau- 
lia,  |  —  1«  longa,  1  —  2"'  lata.     Capitula  3-flora,  soli- 


329 

taria  vel  gemina,  rarius  terna,  foliis  1-^-3,  saltem  unico 
capltula  superiora  aequante,  inferiora  saepe  duplo  supe- 
rante  stlpata,  in  spicas  (evolutione  centripeta)  foliosas, 
ramos  caulesve  terminantes  disposita.  Involucri  foliola 
magis  minusve  pilosa,  glandulosaque.  Achaenia  circiter 
2"'  longa.  Callus  apicalis  papillaefonnis  (e),  estriatus, 
iigura  pentagona  cinclus,  est  interpositus  inter  nectarium 
(f)  et  achaenium  ipsum.  (Fig.  33.)  —  Elephantopus  stri- 
gosus  W.  herb.  N.  16771,  a  clar.  Humboldtio  in  Carra- 
cas  lectus,  est  hujus  var.  ramis  subhorizontaliter  divarica- 
tis,  setis  pl.  nonnisi  duabus  basi  laceris.  —  Fig.  19. 
achaenium  c.  pappo  h.  areola  lateralis;  33.  discus  epigy- 
nus  e.  callus  apicalis  papillaeformis  f.  nectarium  alveo- 
lare; 34.  pappi  paleae  unius  ex  longissimis  basis.  — 
Swartz  in  Jamaica  et  Hispaniola;  Sieber  in  Martinique  et 
Insula  Trinitatis;  Bertero  in  Guadeloupe;  Humboldt  in 
Carracas;  Chamisso  in  Luconia  pr.  Manillam  et  Guahan 
( verisimiliter  hominibus  divulgatus  cf.  Sw.  1.  c.  p.  1382.) 
(v.  sp.  oo.). 

2.  D.  nudiflorus  *  {Elephantopus  nudiflorus  W.  sp. 
pl.  III.  p.  2390.)  —  Foliis  capitula  cingentibus  vix  ea  di- 
midia  aequantibus.  —  Caulis  striatus.  Folia  semiamplexi- 
caulia,  serrata  s.  integerrima,  ovato-,  obovato-  s.  elliptico- 
lanceolata,  utrinque  magis  minusve  pilosa.  Capitula  soli- 
taria,  vel  bina,  foliis  1  s.  2,  penninerviis ,  ovatis,  acumi- 
natis,  vix  dimidia  capitula  aequantibus  stipata  atque  in 
spicas  caulem  ramosque  terminantes  disposita.  Involucri 
foliola  extus  versus  apicem  pilosa.  —  In  St.  Domingo 
lectum  comm.  clar.  Rudolph!,  (v.  sp.  !.)•*) 


*)  Elephantopi  a  me  haud  visi  sunt:  E.  nudicaulis  Poir.  E.  fle- 
xuosus  Ratin.  E.  mollis  Kunth.  E.  virgatus  Hamilt.  prdr.  £1.  ind.  occ. 
p.  52. 


330  

15.    CORYMBIUM.  *) 

(L.  gen.  pl.  ed  V.  p.  400-  ed.  Schreb.  II.  p.  595. 
Juss.  gen.  pl.  p.  176.  Cass.  Dict.  I.  c.  v.  10.  p.  580. 
Gaerln.  d.  sem.  IL  p.  42.  tab.  86.  f.  8.) 

Capilulum  1  -  florum.  Achaenium  teres,  oblongum, 
basi  longe  attenuatum,  ubique  pilis  longissimis  densisque 
obsilum,  disco  epigyno  magno,  areola  terminali,  callo  ba- 
silari  longo.  **)  Pappus  1-serialis,  coroniformis,  brevis, 
membranaceus,  apice  in  lacinias  creberrimas,  piliformes 
fissus.  Corolla  regularis,  carnosula,  glabra,  limbo  tubum 
duplum  aequante  nee  ab  eo  distineto,  usque  ad  basin 
5-partito,  laciniis  acuminatis,  margine  parum  convolutis, 
nervis  binis  intramarginalibus  singulisque  accessoriis  in 
tubo  evanidis.  Antherae  corollae  laciniis  inclusae,  alis 
quam  valvae  posticae  basi  acutae  multo  angustioribus.  Fila- 
menta  laevia.  Styli  rami  semicylindracei  corollam  aequant. 
Rhachis  puncliformis  nuda  Involucrum  cylindraceum,  quam 
flos  limbo  brevius,  2-phyllum,  calyculatum  foliolis  basi 
sese  amplexantibus,  coriaeeis,  margine  scariosis,  3-ncrviis 
neque  secum  neque  cum  ovariis  connatis.  ***) 

Hcrbae  Capenses,  radice  crassa,  repente,  perenni,  in- 
ferne fibras,  superne  caules  unum  pluresve  emittente,  sim- 
pliccs,  ad  originem  foliorum  radicalium  lana  longissima 
cinetos  atque  corymbo  dichotomo,  fastigiato  aut  subfasli- 
giato  terminatos,  cujus  dichotomiam  quamque  folium  mi- 
nutum  stipat,  et  rami  superiores  sensim  brevissimi  eva- 
dunty  foliis  coriaeeis,  sessilibus,  multiplinerviis,  nervis  sim 
plicissimis,  parallelis,  utrinque  prominentibus,  aveniis,  in- 


*)  Clar.  Sprengelius,  antecedente  Willdenowio,  Pentandriae  male 
adscripsit,  calycem  pro  involucro  descripsft  et  familiae  ipsi  Aggrega- 
tarum  consociare  voluitlÜ 

**)  qua  de  causa  cel.  Cassini  achaenium  dicit  pediccllatum. 

•**)  contra  clar.  Cassini,  cf.  1.  c. 


331 

tegcrrimis,  radicalibus  confertis,  elongatis,  basi  dilalata 
caulem  imum  amplexantibus,  caulinis  abbreviatis,  remotis, 
semiamplexicaulibus,  alternis. 

1.  C.  glabrum  (L.  Syst.  veg.  665.  syst.  pl.  ed.  Reich, 
III.  p.  953.  W.  sp.  pl.  I.  p.  1107.  Lam.  Enc.  II.  p.  129. 
Thunb.  fl.  cap.  p.  729.  Ic:  Lam.  III.  723.  f.  2.)  Involucri 
foliolis  laevibus.  —  Caules  subangulati,  rubri,  erecti  s.  ad- 
scendentes,  laeves,  glabri,  nonnisi  in  foliorum  axillis  la- 
nam  longam  eminentes,  5"  —  V  4"  alli.  Folia  utrin- 
que  plana,  glabra,  glandulisque  minutis,  oculo  quidem  ar- 
mato  nee  taclu  pereipiendis  obsila,  ex  elongatis,  lineari- 
bus  aut  sublinearibus ,  obtnsis  —  acutis,  ereclis  —  falcatim 
reflexis,  4"  —  V  4"  longis,  2  —  4'"  latis  in  oblongo- 
ovata  s.  ovata,  versus  apicem  acutum  angustata,  circiter 
<  —  1"  longa,  1  —  2'"  lata.  Corymbus  divaricatus,  am- 
plus,  ramosissirnus,  ramis  filiformibus.  Involucri  foliola 
laevia,  apice  2  —  3-crenulala.  —  Bergius  legit  in  monte 
Tabulari  Octbr.  et  Decbr.  1816,  Mundt  et  Maire  in  planitie 
Capensi  Novbr.  1816.  (v.  sp.  oo.). 

2.  C.  scabrum  (L.  suppl.  392.  Lam.  I.  c  IL  p.  129. 
Reich.  1.  c.  III.  p.  953.  Willd.  1.  c.  p.  1106.  C.  africa- 
num  L.  sp.  pl.  1317.  hört.  Cliff.  494.  Ic.  Burrm.  afr.  t.  70. 
f.  1.  Lam.  ill.  723.  f.  1.)  Involucri  foliolis  extus  murica- 
tis,  foliis  otnnibus  exlus  planis.  —  Caulis  teres,  erectus, 
flexuosus,  muricatus,  viseidus,  foliorum  demortuorum  ve- 
stigiis  basi  bulbosus,  5  —  7"  altus,  corymbo  haud  amplo 
parumque  ramoso  termiriatur.  Folia  plana,  glabra,  ex 
elongato  -  linearibus,  obtusis  —  acutis,  laevibus,  basi  canalicu- 
lalis,  superne  margine  involutis,  \  —  1"'  latis,  3  —  5" 
longis  in  elliptica,  parum  muricata,  circiter  3M/  longa, 
\\  lata.  Involucri  foliola  extus  muricata.  —  Bergius, 
Mundt  et  Maire  in  Promonlorio  bonae  spei  leetam  cum 
sequenle  confuderunt.  (v.  sp.  oo.). 

3.  C.  filiforme  (L.  suppl.  392.  Thunb.  fl.  cap.  p.  729. 


332  — 

Willd.  1.  c.  I.  p.  1107.)  Involucri  foliolis  extus  murica- 
tis,  foliis  radicalibus  extus  convexis.  —  Caulis  teres,  ere- 
ctus,  flexuosus,  muricatus,  viscidus,  4W  —  1'  allus,  folio- 
rum  vestigiis  demortuorum  basi  bulbosus,  corymbo  haud 
amplo  parumque  ramoso  ierminatur.  Folia  radicalia  semi- 
teretia,  filiformia,  intus  paullulum  canaliculata,  glabra,  stria- 
ta, flexuosa,  erecto-patentia,  3  —  8"  longa,  caulem  pl. 
subaequant,  caulina  plana,  muricata,  sublinearia,  acuta. 
Corollae  roseae.  Involucri  foliola  extus  muricata,  apice 
3-crenata.  —  Involucri  foliolis  muricatis  nee  laevibus  plu- 
ribusque  aliis  notis  differt  C.  filiforme  a  C.  gramineo  Lam. 
1.  c.  II.  p.  129.  111.  tab.  723.  f.  3,  cujus  synonymon  C. 
nervosum  Thunb.  1.  c.  p.  729.  forsitan  est,  quod  autem  a 
C.  glabro  vix  distineta  est  species.  —  Bergius  in  monte 
Tabulari  Octbr.  et  Decbr.  1816,  Mundt  et  Maire  in  planitie 
Cap.  Novbr.  a.  ej.  (v.  sp.  oo.).  *) 

Fig.  13.  pollen;  20.  stamen,  a.  ala,  b.  c.  valvae  po- 
sticae,  d.  loculi;  21.  corolla  explanata;  22.  achaenium 
cum  pappo;  24.  pappi  pars  magis  aueta;  25.  styli  rami, 
altero  truncato,  g.  series  stigmatis. 

16.    ROLANDRA. 

(Rottb.  Coli.  hafn.  2.  p.  256.  Sw.  prdr.  116.  Ej.  fl. 
ind.  occ.  II.  p.  1388.  tab.  17.  Schreb.  gen.  pl.  II.  p.  593. 
Cass.  Dict.  d.  sc.  nat.  v.  46.  p.  170.  Echinopi  sp. 
L.  Lam.) 

Capitula  (fig.  75.)  1-flora,  flore  hermaphrodito ,  in 
reeeptaculo  piloso  -  fimbrillifero  glomerulata.  Achaenium 
(fig.  44.)  tereliusculum,  4-costatum,  glandulosum,  gla- 
brum,  oblongum,  obeonicum,  basi  acute  acuminatum,  disco 
epigyno  magno,  areola  terminali,  neetario  alveolari.  Pap- 
pus  (fig.  44.)   1-serialis,    coroniformis ,    brevis,    dentatus, 


*)  Species  reliquaa  adhuc  non  vidi. 


333 

dentibus  ciliatis,  membranaceus.  Corolla  regularis,  lirobo 
inflato,  profunde  5-iido,*)  laciniis  parte  integra  breviori- 
bus,  acuminatis,  glabra,  tubo  gracili  longo.  Filamenta  lae- 
via.  Rami  sfyli  semisubulati.  Rhachis  punctiformis,  nuda. 
Involucrum  compressum,  2-phyllum,  flore  brevius,  foliolis 
inaequalibus ,  eoriaceis,  opposilis,  carinatis,  concavis  inae- 
qualiter  aristatis,  majori  minoris  basin,  utroque  achaenium 
sibi  minus  involvente. 

R.  argentea  (Rotlb.  1.  c.  Sw.  1.  c.  Echinops  f muco- 
sus L.  E.  nudißorus  Lam.  Enc.  2.  p.  335.  *Echinops 
frutescens  ad  nodos  floridus  Plum.  spec.  10.  t.  123.  f.  1. 
Amaranihöides  fruticosum  Sloan.  bist.  I.  p.  43.  t.  7.  f.  3.) 
—  Clar.  Cassini  1.  c.  ex  hac  specie  duas,  sed  ni  fallor, 
rejiciendas  constituere  voluit,  dislinguens  primum  R.  mo- 
nacantham  foliolo  involucri  minori  mutico,  pappo  brevis- 
sivo,  continuo,  inaequaliter  dentato,  receptaculo  (capitulo- 
rum)  manifeste  ramoso,  ramis  brevibus,  ramulis  pilosis, 
tunc  R.  diacantham  foliolo  involucri  minori  manifeste  ari- 
stato,  arista  autem  minori  quam  ea  majoris,  pappo  alto, 
profunde  diviso,  laciniis  subulatis,  dentatis,  receptaculo 
simplici  nee  manifeste  ramoso,  quas  autem  notas  non  sa- 
tis  firmas  variare  vidi.  —  Swartz  in  Cayenne,  Jamaica. 
Surinamo,  Sellow  in  Brasilia  tropica,  (v.  sp.  oo.).  **) 

17.    LAGASCEA. 

(Cav.  Anal,  de  Scienc.  nat.  vol.  6.  p.  333.  t.  44. 
Desv.  Journ.  d.  Bot.  I.  p.  23.  pl.  2.  Kunth  syn.  II.  p.  364. 
Noccaea  Jacq.  fragm.  bot.  p.  58.  tab.  85.  f.  1.  Cass.  Diel, 
d.  sc.  nat.  v.  25.  p.  102.) 


*)  4-fido  Rottboell.  1.  c. 

**)  Vix  ulla  alia  Synantherea  minus  afilnis  est  R.  argenteae  quam 
R.  terminalis  Sprg.  syst.  III.  p.  673,  a  Sellowio  iu  Brasilia  leeta,  He- 
lianthea  atque  toto  coelo  diversa. 


334  

Gapitula  1-flora,  glomerulata.  *)  Achaenium  obcom- 
presso**)-tetragonum,  versus  apicem  pilosum  incrassatum, 
oo-eostatum,  disco  epigyno  parvo,  areola  terminali.  Pappus 
l-serlalis,  coroniformis ,  membranaceus ,  denliculatus,  bre- 
vissimus.  Corolla  regularis,  limbo  profunde  5-fido,  laci- 
niis  acuminatis,  parte  integra  brevioribus,  a  tubo  longo  gra- 
cili  haud  distincto.  Antlierarum  alae  valvis  poslicis 
basi  oblusis  angustiores.  Filamenta  papulosa.  Styli  rami 
semisubulati  corollae  lacinias  aequanl.  Rhachis  turbinata, 
apice  concavo  florem  excipiente,  fasciculo  vasorum  unico 
percursa,  nuda.  Involucrum  1-seriale,  flore  brevius,  ga 
mophyllum,  foliolis  apice  liberis,  mucronato-adiiminatis, 
coriaceis,  viridibus,  3-nerviis,  nervo  axin  laciniarum  occu- 
pante  altlus  in  apicem  pertingenle,  lateralibus  tenerrimis 
parte  connata  glandulis  oblongis  concatenatis,  alternis  mi- 
noribus  obscurioribusque  tectis. 

L.  mollis  Cav.  1.  c.  —  fig.  36.  involucrum  explanatum; 
37.  nervi  cujusdam  lateralis  glandulae ;  38.  achaenium  cum 
pappo;  45.  slylus;  46.  corolla;  48.  rhachis;  78.  anthera. 

18.    GUNDELIA. 

(Tourn.  486.  L.  gen.  pl.  ed.  V.  p.  356.  ed.  Schreb. 
IL  p.  593.  Gaertn.  II.  p.  3S6.  tab.  163.  f.  3.  Cass.  Dict. 
1.  c.  v.  20.  p.  93.  Hacub.  Vaill.  act.  gall.  1718.  p.  150. 
f.  16.) 

Capitula  1-flora,  flore  5,  deinde  plura  (5 — 7)  usque 
fere  ad  apicem  connata,  quorum  nonnisi  unicum,  centrale, 
fertilem  profert  florem.  Achaenium  4-gonum(f),  stria- 
tum,  glaberrimum,  ***)  neciario  alveolari  basi  pyramidato, 
apice  lanquam  limbo  dilatato  aucto,  disco  epigyno  magno, 


*J  evolutione,  ni  fallor,  centrifuga. 

**)  compressum  Cass.  1.  o. 

***)  compressum,  breviter  rostratum  Gaertn.  1.  c. 


335 

areola  terminali.  Pappus  1-serialis,  coroniformis,  crasso- 
coriaceus,  ore  tenuiter  spinulosus,  brevis.  Corolla  rcgula- 
ris,  glabra,  limbo  5-fido,  laciniis  acuminalis,  parte  integra 
brevioribus,  a  lubo  distincto  eumque  parum  superanle. 
Antherae  inclusae,  alis  latis.  Filamenta  laevia.  Styli 
(basi  attenuali)  rami  semisubulati.  Rhacbis  punctiforniis. 
Involucra  obpyramidata,  gamonhylla,  1-serialia,  flore  multo 
breviora,  apice  spinosa,  spinis  angularibus  quatuor  longio- 
ribus,  deinde  cum  adstantibus  connata. 

G.  Tournefortii  (L.  et  auct.  1.  c.)  —  flg.  43.  capitula 
quina  connata,  i.  fertile;  47.  stamen;  68.  Stylus;  74.  ova- 
rium  capitis  sterilis;  76.  achaenium;  79.  corolla  explana- 
ta,  o.  filamenta;  80.  corolla  eadem  integra;  81.  capitulum 
singulum  cum  reliquis  nondum  connatum;  82.  involucri 
pars;  83.  discus  epigynus  et  nectarium  cum  limbo. 

19.    SPARGANOPHORUS. 

(Gaerln.  d.  sem.  II.  p.  395.  tab.  165.  f.  4.  Struchium 
Browne  Jam.  tab.  34.  f.  2.  Juss.  gen.  pl.  p.  184.  Ethuliae 
sp.  L.  Willd.  Sw.) 

Capitulum  oo-florum,  aequaliflorum.  Achaenium  obli- 
que obpyramidatum,  3  — •  5-costatum,  pl.  totidem  angula- 
tum,  glabrum,  glandulosum,  disco  epigyno  calloque  apicali 
magno ,  areola  terminali.  Pappus  1  -  serialis,  coronifor- 
mis, cartilagineus ,  crenulatus,  brevis.  Corolla  regularis, 
3-tida,  laciniis  acuminalis,  parte  integra  brevioribus,  limbo 
a  lubo  haud  distincto.  Antherae  inclusae.  Filamenta  lae- 
via. Styli  rami  semisubulati.  Rhachis  nuda.  Involucrum 
teres,  imbricatum,  floribus  parum  brevius,  squarrosum,  fo- 
liolis  siccis. 

Sp.  Vaillantii  (Gaertn.  1.  c.)  Vix  atque  ne  vix  qui- 
dem  distinctae  sunt  Ethulia  sparganophora  L.  et  E 
Struchium  Sw.  fl.  ind.  occ.  III.  p.  1297,    unicum  enim 


336  

discrimen,  quod  autores  proferunt,  crenarum  numerum 
pappi  variare,  ipse  vidi.  *)  —  Swartz  legit  in  subhumidis 
Jamaicae,  Beyrich  pr.  Rio  Janeiro,  (v.  sp.  oo.). 

20.    ETHULIA. 

(Cass.  Dict.  d.  sc.  nat.  v.  15.  p.  487.  (nee  Gaertn.) 
Kahiria  Forsk.  fl.  aegypl.  arab.  p.  153.**)  Ethuliae 
sp.  aut.) 

Capitulum  oo-florum,  aequaliflorum.  Achaeniura  ob- 
pyramidatum,  tetraquetrum,  4-costatuop,  apice  truncatum, 
glabrum,  glandulosum ,  neetario  alveolari,  disco  epigyno 
magno,  areola  terminali.  Pappus  1-serialis,  minimus,  co- 
roniformis,  carnosus,  integerrimus.  Corolla  regularis,  lim- 
bo  campanulato,  5-fido,  laciniis  acuminatis,  parte  integra 
brevioribus,  quam  tubus  longiori.  Antherae  inclusae,  alis 
subrhomboideis  valvas  posticas  latitudine  aequatibus.  Fi- 
lamenta  laevia.  Styli  rami  semisubulati.  Rhachis  nuda. 
Involucrum  teres,  floribus  brevius,  pluriseriale,  foliolls  sub 
foliaeeis,  acutis. 

1.  E.  conyzoides  L.  —  fig.  26.  discus  epigynus;  27.  ne- 
etarium;  35.  flos;  43.  achaenium. 

f  2.  E.  gracilis  (Delil.  Cent,  des  pl.  d'Afr.  rec.  p. 
Caillaud.  p.  44.  pl.  III.  f.  5.)  ***) 

21.    ODON- 


*)  E  Sparganophoro  verticillato  Mx.  clar.  Cassini  novum  genus 
„Sclerolepin"  e  tribu  Eupatoriearum  magno  jure  constituit.  Sp.  age- 
ratoid.es  et  obtusifolius  Lag.  sunt  Coelestinae,  ejusdem  tribus. 

*-5f)  ex  Juss.  et  Cass.  1.  c.  nee  paucis  contrariis. 

***)  Caeterae  Ethuliae  L.  sp. ,  forsan  omnes  aliis  generibus  attri- 
buendae  sunt,  sie  E.  divaricata  constituit  genus  Epalten  Cass.  (Ethu- 
lia  Gaertn.  d>  sem.  II.  p.  3S9.  tab>  164.  f.  2.),  Astereis  adscribendum» 
E.  auriculata  Thunb.  fl.  cap.  p.  623.  vix  hu  jus  loci. 


337 

21.    ODONTOLOMA. 

(Kunth  nov.  gen.  IV.  p.  34.  Ej.  syn.  II.  p.  375.) 
Capitulum  1- florum,  flore  £.  Achaenium  breve,  gla- 
berrimum,  disco  epigyno  magno,  nectario  alveolari,  areola 
terminali.  Pappus  1-serialis,  coroniformis,  coriaceus,  bre- 
vis,  ore  oo-fidus,  laciniis  acuminatis  subaequalibus.  Co- 
rolla  regularis,  glabra,  limbo  5-fido,  laciniis  acuminatis, 
parte  integra  brevioribus,  a  tubo  haud  distincto.  Antherae 
inclusae,  ala  valvas  posticas  basi  obtusas  latitudine  ae- 
quante.  Filamenta  laevia.  Styli  rami  semisubulati.  Invo- 
lucrum  cylindraceum ,  flore  brevius,  imbricatum,  foliolis 
coriaceis,  siccis,  1-nerviis,  interioribus  longioribus.  Rha 
chis  puncliformis. 

O.  acuminata  (Kunth  1.  c.  Eupatorium  cornifolium 
W.  herb.  N.  15106.)  Fig.  29.  flos.  (v.  sp.  1.) 

22.    ADENOCYCLUS  n.  gen.  *) 

Capitulum  1 -florum,  flore  $.  Achaenium  obconicum, 
breve,  sulcatum,  glaberrimum,  areola  terminali,  nectario 
alveolari,  disco  epigyno,  orbe  glandularum  notalo.  (fig.  41.) 
Pappus  0.  Corolla  regularis,  limbo  a  tubo  haud  distincto, 
profunde  5-fido,  laciniis  acuminatis,  parte  integra  brevio- 
ribus, glabra.  Antherae  inclusae,  ala  valvas  posticas  basi 
obtusas  latitudine  aequante.  Filamenta  glabra,  laevia. 
Styli  rami  semisubulati.  Rhachis  punctiformis.  Involu- 
crum  cylindraceum,  oblongum,  imbricatum,  flore  brevius, 
foliolis  coriaceis,  siccis,  1-nerviis,  interioribus  multo  lon- 
gioribus. 

A.  condensatus  n.  sp.  (Eupatorium  condensatum 
Rchbch.  mss.  in  Sieb.  fl.  exsicc.  ins.  Trinit.  N.  17.)  — 
Frutex,  Odontolomae  acuminatae  simillimus,  ramis  nigri- 
cantibus,  terelibus,  striatis,   superne  junioribusque  incano- 


)  Propter  *u*/yov  aöivcov  in  disco  epigyno. 
itr  Bd.  3s  Heft.  25 


338  

lomentosis.  Folia  penninervia,  alterna,  petiolata,  membra- 
nacea,  oblongo-ovata,  longe  acuminata,  basi  saepius  inae- 
quali  rotundata  aut  obtusa,  subintegerrima,  margine  plana, 
ulrinque  glabra,  glandulosa  et  laevia,  nervisque  aeque  ac 
petiolis  4  —  12"'  longis  incano  -  tomentosulis ,  subtus  pal- 
lidiora.  Inflorescentiae  caulem  ramosque  terminant,  plu- 
ries  dichotomae,  ramificationibus  ultimis  fasciculos  con- 
vexos,  e  capitulis  innumeris,  confertissimis  constantes  sti- 
pantibus.  Corollae  roseae.  Achaenia  pallide  fusca.  — 
Fig.  39.  flos;  40.  achaenlum;  41.  discus  cum  nectario.  — 
Sieber  in  Insula  Trinitatis.  (v.  sp.  i.) 

23.    CACOSMIA. 

(Kunth  nov.  gen.  IV.  p.  228.  Ej.  syn.  II.  p.  509. 
Xantholepis  W.  herb.  N.  16749.) 

Capilulum  oo  -  florum ,  inaequaliflorum.  Achaenium 
(fig.  55.)  obpyramidatum,  tetraquetrum,  apice  truncatum, 
glaberriinum,  disco  epigyno  magno,  nectario  styliformi, 
areola  terminali-  Pappus  0.  Corolla  disci  {fig.  53.)  re- 
gularis,  limbo  a  tubo  haud  distincto,  profunde  5-fido,  la- 
ciniis  acuminatis,  revolutis,  parte  integra  brevioribus,  gla- 
bra aeque  ac  ea  radii  lingulata,  (fig.  56.)  lingula  late  ob- 
longo  -elliplica,  apice  3-crenulata,  tubum  duplum  aequante 
atque  corollam  disci  snperante.  Antherae  exsertae,  ala 
apicali  Jalerales  basi  obtusas  latitudine  aequante.  Fila- 
menta  laevia.  Sfyli  rami  semicylindracei  (lig.  31.),  flo- 
rum 9  longiores.  Rhachis  nuda.  Involucrum  teres,  im- 
bricalum,  floribus  brevius,  foliolis  coriaceis,  siccis,  pluri- 
nprviis,   inierioribus  longioribus. 

C.  mgosa  (Kunth  1.  c.  tab.  404.  Xantholepis  tomen- 
tosa  W.  herb,  N.  16749.)  (v.  sp.  1.)  Fig.  31.  Stylus;  53. 
corolla  disci;  54.  anthera,  ala  apicali  diruta;  55.  achae- 
nium, f.  neclarium;  56.  corolla  disci. 


339 

24.     OIOSPERMUM  n.  gen. 

(Ethuliae  sp.  Nees.  Calydermos  sp.  Sprg.) 
Capilulum  multiflorum ,  aequaliflorum.  Achaenium 
turbinatum,  apice  globosum,  ubique  hispidulo  pubescens, 
glandulosum,  multicostatum ,  disco  epigyno  parvo,  necta- 
rio  alveolari,  areola  terminali.  Pappus  0.  Corolla  regu 
larls,  hispidiuscula,  limbo  5-fido,*)  laciniis  acuminatis,  parte 
integra  brevioribus,  a  lubo  gracili  haud  distincto.  Anthe- 
rae  exsertae,  ala  subrhomboidea  valvas  posticas  basi  ob- 
lusas  latitudine  aequante.  Filamenta  laevia.  Styli  rami 
exserti,  semisubulali.  Rhaehis  lata,  nuda.  Involucrum 
imbricatum,  patens,  teres,  foliolis  scariosis,  glabris,  acutis, 
ex  ovalis  in  oblongo- acuta,  radiantia,  basi  foliis  pluribus 
inaequalibus  quam  capitulo  longioribus  cinctum. 

O.  involucratum  *  {Ethulia  involucrata  Nees.  et 
Mart.  Beitr.  z.  Flor.  Bras.  in  Nov.  Act.  pbys.  med.  nat. 
cur.  v.  12.  p.  3.  Calydermos  repens  Sprg.  N.  E.  h  p.  278.) 
—  Fig.  69.  slamen;  71.  achaenium;  72.  achaenii  pars  su- 
perior,  k.  discus,  f.  nectarium;  78.  corolla.  —  Sellow  mi- 
sit  e  Brasilia  tropica,  (v.  sp.  oo.). 

II.    RHACHIS  BRACTEOLATA. 

f  25.   PACOURINA. 

(Aubl.  Gui.  fr.  IL  p.  800,  nee  Kunth).  P.  edulis 
(Aubl.  ib.  tab.  316.) 

26.    HETEROCOMA. 

(Cand.  Ann.  d.  Mus.  XVI.  p.  191.  Serratulae  sp. 
Cand.  in  Pers.  syn.  II.  p.  301.) 

Capitulum  multiflorum,    aequaliflorum.**)     Achaenium 


*)   cel    Nees.    1.  c.   dick    corollas   marginales   5-dentatas,   caeteras. 
5-fidas. 

**)  radiatum  depingit  Cand.  1.  c. 

25  * 


340  

subcylindraceum  (Cand.)  multicostatum,  glaberrimum,  disco 
epigyno  magno,  nectario  alveolar^  areola  terminali.  Pap- 
pus  2-serialis,  serie  exteriori  coroniformi,  crenulata,  bre- 
vissima,  subcartilaginea ,  interiori  longa,  oo-paleacea,  pa- 
leis serratis,  linearibus,  subaequalibus.  Corolla  regularis,, 
glabra,  limbo  a  tubo  haud  distincto,*)  5-fido,  laciniis  acu- 
minatis,  partem  integram  aequantibus.  Antherarum  alae 
valvas  posticas  basi  obtusas  latitudine  aequant.  Filamenta 
laevia.  Slyli  rami  exsertl,  semisubulali.  Rhachidis  bra- 
cteae  liberae,  corollis  aequales,  pungentes.  Involucrum 
late  campanulalum,  imbricatum,  teres,  floribus  brevius,  fo- 
liolis  coriaceis  siccis,  plurinerviis ,  interioribus  longioribus, 
apice  pungentibus. 

1.  H.  albida  (Cand.  1.  c.  tab.  7.  Serratula  Pers.  syn. 
IL  p.  301.  N.  22.  Crdcus  foliis  semiamplexicaulibus  inte- 
gerrimis  ete.  Vellozo  in  Roem.  Script,  bras.  et  lusit.  p.  141.) 
—  Fig.  50.  corolla  explanata,  o.  filamenta;  51.  stamen; 
59.  Stylus;  60.  rami  styli,  alter  truncatus,  alter  revolutus, 
g.  series  sligmatis;  61.  achaenium;  62.  ejusdem  partis  su- 
perioris  sectio  perpendicularis,  f.  nectarinm  sectum,  1.  pap- 
pus  sectus,  m.  meatus  in  colliquamentum  n.  85.  palea 
pappi  singula.     Beyrich  e  Brasilia  reportavit.  (v.  sp.  1.) 

f  2.  H.  bifrons  (Cand.  1.  c.  tab.  VIII.) 

27.    ALBERTINIA. 

(Sprg.  syst.  III.  p.  355.  N.  2678.) 

Capitulum  mulüflorum,  aequaliflorum.  Achaenium  ob- 
conicum,  oo-costatum,  pilosum,  disco  epigyno  magno,  ne- 
ctario alveolari.  areola  terminali.  Pappus  2-serialis,  pa- 
leaceus,  serratus,  serie  exteriori  longa,  paleis  crebris,  li- 
nearibus, aequalibus.  Corolla  regularis  glabra,  limbo  a 
tubo  haud  distincto,   profunde  5-fido,   laciniis  acuminatis, 


*)  limbo  inflato  non  bene  depingit  Cand.  1.  c 


. 341 

partem  integram  aequantibus.  Filamente  laevia.  Slyli 
rami  semisubulali.  Rhachidis  bracteae  numerosae,  aeutae, 
l-nervlae  gluline  vel  lana  in  alveolas  valde  profundas,  in 
quibus  achaenia  occulta  nidulanl,  sunt  conjuncta. *)  Invo- 
lucrum  teres,  foliolis  sibi  et  bracteis  magis  minusve  con- 
natis,  foliaceis.  —  Frutices  Brasilienses,  ramis  leretibus,  al- 
ternis,  striatis,  folüs  penninerviis,  petiolatis,  allernis,  sub- 
integerrimis,  margine  planis,  capitulis  cymosis. 

1.  A.  brasiliensis  (Sprg.  1.  c.  p.  434.)  —  Bracteis 
omnibus  glutine  conjunclis.  —  Rami  pallide  fusci,  magis 
minusve  obscure  hirsuio  -  pubescentes,  juniores  sublomen- 
iosi.  Folia  membranacea,  lanceolata,  repanda,  subinteger- 
rima,  margine  plana,  supra  glabriuscula ,  juniora  hirsuto- 
puberula,  sublus  praesertim  ad  nervös  petiolique  3  —  4"' 
longi  hirsuto  pubescentia  (nee  hispida)  2  —  3/;  longa, 
9  —  14'"  lato.  Cymae  terminales  parvae,  subfastigialae, 
ramis  primariis  flexuosis,  dimidium  pollicem  raro  exceden- 
tibus,  summis  simplieibus,  1-cephalis,  in  verticillos  sae- 
pissime  oo-radiatos  collectis,  accessoriis  alternis,  paucis, 
ex  axillis  foliorum  superiorum  prodeuntibus  iisque  pl.  bre- 
vioribus,  simplieibus  1  -  cephalis  aut  rarius  2  -  fidis ,  ramis 
1-ceplialis.  Involucri  piano  -hemisphaerici,  imbricati,  pau- 
ci-serialis,  floribus  multo  brevioris  foliola  extus  hirsulo- 
pubescentia,  acuminata,  squarrosa,  secum  intimaque  lon- 
giora  et  cum  rhachide  connata  ( 1  -  phyllum  squamarum 
dnplici  serie.  Sprg.  1.  c).  Rhachidis  planiusculae  bracteae 
glabrae,  omnes  glutine  conjunetae,  liberae  nullae.  Pappi 
rufescentis  ser.  ext.  medioeris,  ab  interna  latiludine  longi- 
tudineque  distineta.  —  Beyrich  legit  in  Serra  d'Estrella 
pr.  Rio  Janeiro.  Sellow  misit  e  Brasilia  tropica,  v.  sp.  oo. 
—  Fig.  64.  pars  styli  inferior. 


*)  Achaenia  alveolis  omnino  immersa  oculatissimum  Sprengcliura 
ita  fefellerunt  ut  eorum  pappum  pro  setis  rhachidis  haberet  ideoque 
hanc  setosam  diceret. 


342  

2.  A.  incana  n.  sp.  Bracteolis  et  lana  conjunctis  et 
liberis.  —  Rami  cinerei,  densissime  tomentoso  -  lepidoti. 
Folia  coriacea.  lanceolata ,  subinlegerrima,  margine  plana, 
supra  glabra,  obscure  viridia,  sublucida,  subtus  petiolique 
A"1  longi  densissime  tomentoso  -  lepidota ,  incana,  nervis- 
que  prominentibus,  primario  dilatato,  oo-slriato,  5  —  7M 
longa,  1\  —  2  2  lata.  Cymae  solae  terminales  ant  termi- 
nales lateralesque  in  terminales  abeuntes,  subfastigiatae  ra- 
mis  primariis,  summis  geminis,  simplicibus,  nonnunquam 
abortu  solitariis,  accessoriis  alternis,  ex  axillis  foliorum 
superiorum  prodeuntibus  eaque  pl.  superantibus  alque 
ipsis  cymas  parvas,  primariis  similes  saepe  prolrndentibus. 
Capitula  singula  ramificationes  inflorescentiae  ullimas  ter- 
minant.  Involucri  sub  1-serialis  foliola  inaequalia,  uno 
alterove  capitulum  pl.  superante,  acuminatis,  basi  persi- 
stentibus,  cxtus  incana.  Rhachidis  deinde  subglobosae, 
diametro  sub  4-lineari  bracleae  et  lana  apice  densissime 
conjunctae  et  liberae.  Pappi  flavescentis  series  ext.  bre- 
vis  ab  interiori  longitudine  nee  latitudine  distineta.  Acbae- 
nia  V1  alta,  straminea,  subserieeo-pilosa.  —  Sellow  mi- 
sit  e  Brasilia  tropica,  (v.  sp.  oo. ) 

28.    TRICHOSPIRA. 

(Kunth  nov.  gen.  IV.  p.  23.  Ej.  syn.  II.  p.  367.) 
Capitulum  oo-florum,  aequaliflorum.  Acbaenium  com- 
pressum,  oblongo-obovatum,  basi  acuminalum,  puberulum, 
in  medio  ulrinque  3-costatum,  disco  epigyno  parvo,  areola 
terminali.  Pappus  1-serialis,  2  —  oo-aristatus,  aristis 
duabus  longioribus,  divaricatis,  achaenio  brevioribus.  Co- 
rolla  regularis,  glabra,  limbo  campanulato,  4-fido,  laciniis 
obtusis  parte  integra  brevioribus.  Antherarum  apice  exser- 
tarum  ala  subrotunda  valvas  poslicas  laterales  basi  obtusas 
altitudine  aequat.  Styli  rami  exserti,  semisubulati.  Rha- 
chidis bracteae  margine  latissime  scariosae,  apice  fimbriato 


,     343 

trinerviae,    basi   uninerviae,  singulae  singulos  flores  extus 
cingunt  eosque   (achaeniis  nondum  maluris)  aequant.     In 
volucrum  nullum. 

Herbae  humiles,  Americae  meridionalls  et  Indiae  occi- 
dentalis  indigenae,  foliis  sublus  albo  —  lanalo  -  lomentosis, 
integris,  sessilibus,  membranaceis,  penninerviis ,  inferiori- 
bus  sterilibus  et  allernis,  superioribus  ex  axillls  eapitula 
minuta  singula  protrudentibus  et  oppositis. 

1.  Tr.  menthöides  (Kunlh  1.  c.  tab.  312.  Rolandra 
reptans  W.  herb.  N.  16785.)  Pappo  plusquam  2-aristato. 
—  Humboldt  in  arenosis  fluvii  Apures  in  provincia  Vari- 
nensi,  Majo;  Pöppig  in  Cuba.  fig.  63.  achaenium  maturuni 
(v.  sp.). 

2.  Tr.  biaristata  n.  sp.  Pappo  2-arisiato.  —  Radix 
magis  minusve  flexuosa  horizontaliter  descendit,  radicu- 
lasque  plurimas,  juniores  hinc  inde  pilosas,  *)  emiltit,  for- 
sitan  annua.  Caulis  erectus,  vix  adscendens,  1  —  3-polli- 
caris,  simplex  s.  e  basi  ad  apicera  ramosus,  ramique  adscen- 
dentes  s.  suberecti,  caulemque  saepe  superanles,  tomen- 
tosi,  lanati,  teretes.  Folia  supra  vix  scabriuscula ,  glabra 
s.  pilosiuscula ,  ex  grosse  crenato-dentatis,  spathulatis,  pl. 
obtusis,  basi  aequalibus,  6  —  18'"  longis,  3  —  6'"  latis, 
in  oblongo  -  obovata ,  basi  late  auriculata  longeque  hinc 
inde  ciliata,  subinlegerrima ,  pl.  acuta,  3  —  6'"  longa, 
1  —  2'"  lata.  Capitula  gemina,  dislicha,**)  sessilia,  auri- 
culis  foliorum  superiorum  cincta.  Pappus  2-aristatus.  — 
Differt  itaque  a  praecedente  pappo  2-aristato,  slatura 
omnium  partium  minori,  foliis  nonnisi  superioribus  basi 
auriculalis,  caule  erecto  aut  vix  adscendente.  —    Sellow 


*)  Piloä   istos,   observationcs  anteriores   illudentest   cel.  Kunthius 
in  praec.  jam  observavit. 

**)  verticillata  Kunth. 


344  

misit  e  Brasilia  tropica.  —  Fig.  65.  corolla;  66.  achae- 
nvum  immaturum  cum  pappo;  70.  stamen;  58.  slylus; 
57.  bracteola.  (v.  sp.  oo.) 


Additamentum. 

P.  242.  Descriptioni  antheraram  slructurae  substi- 
tuenda  est  haec,  observationibus  ulterioribus  emendala: 
Antherae  lineares  (f),  2-loculares  (f),  4-valves  (f),  val- 
vis  posticis*)  rigidioribus  (f),  membrana  accessoria,  tener- 
rima  **)  in  tubum  stylo  perforatum  coalitis ,  anticis  tener- 
rimis,  fugacissimis  (f)***),  alas  terminales  (f)  f)  magis 
minusve  oblusas,  pl.  oblongas  rarius  subrotundas,  a  valvis 
posticis  cousistentia  et  colore  diversas  ( f)  ff)  ad  äpicem 
gerentes,  rima  longitudinali ,  duplici  intus  dehiscunt  (f). 
Filamenta  plana  f ff),  laevia  aut  rarissime  papulosa,  in- 
ferne nervis  corollae  innata  (f),  paulo  ante  loculorum  ba- 
ses  articulata  ( f )  f  *) ,  superne  angustissima,  elongata,  ulrin- 
que  valvas  adnatas  gerentia,  inque  alas  antheras  superan- 
tes,  jam  descriptas  producta. 

P.  269.  37.  b.  V.  zeylanica  *  {Eupatorium  zeyla- 
nimm  L.  sp.  1172.  W.  sp.  pl.  3.  p.  1751.  Moris.  hist.  3. 
p.  99.  Cacalia  Burrm,  Zeyl.  52.  I.  21.)  Frutex  (?) 
caule  lignoso,  tereti,    strialo,    magis  minusve  tomenloso, 


*)  Fig.  10.  20.  30.  b  et  c.  cf.  1.  c.  notam  ftt)  et  lege  pro  „alae 
laterales"  „valvae  posticae. "    Nota  ff)  est  oranino  delcnda. 
**)  nee  glutine;  ut  Cass.  oeuvr.  phys.  1.  p.  126. 
***)  nee  angustioribus,  ut  Cass.  1.  c. 
f)  Huc  pertinet  nota  ff)  p.  242. 
tf)  Huc  nota  t*>- 

ftt)  Hie  (f)  delendum;  teretia  enim  sunt  in  Gerber a. 
t*)  Fig.  30.  51. 


345 

adulto  glabro.  Folia  alierna,  membranacea,  penninervia, 
breviter  petiolata,  margine  non  revoluta,  subundulato-cre- 
nulata,  supra  scabra,  obscure  viridia,  avenia,  glabra,  ju- 
niora  hinc  inde  pilosa,  basi  autem  nervi  primarii  acque 
ac  petiolo  brevissimo,  intus  canaliculato,  1  —  2/y/  longo 
subtusque  tomento  denso,  albo  veslifa,  infra  reticulato-ve- 
nosa ,  nervis  venisque  planis  quidem  sed  obscurioribus, 
1  —  1|"  longa,  6  —  9'"  lata,  ovato  —  elliptico  -  spathu- 
lata,  obtusissinia  —  acuta,  basi  subito  breviterque  angu- 
stata,  auriculis  subhorizontaliler  divaricatis,  obtusis,  utrin 
que,  summis  exceplis,  aucta.  Cymae  dichotomae,  divari- 
catae,  non  scorpioides,  fastigiatre,  ramis  primariis  summis 
geminis,  caeteris  alternis,  superne  nonnisi  ramosis,  ex  fo- 
liorum  axillis  suptriorum  prodeuntibus  eaque  minuta  su- 
perantibus,  supcrioribus  gradatim  brevioribus,  ultimis  ae- 
qualibus,  conferlis,  brevissimis,  quam  capitula  oo  (circi- 
ter  7)  flora,  fructifera  A"1  alta  brevioribus.  Involucri  fru- 
ctibus multo  brevioris,  subcylindracei  foliola  coriacea,  sic- 
ca, 3-nervia,  glabriuscula ,  straminea,  apice  acuto  obscu- 
riora,  adpressa,  ex  subrotundo  -  ovatis ,  tenuissime  carina- 
tis,  cilialis  in  oblongo-elliptica,  plana,  margine  glabra. 
Pappi  pallide  rufescentis,  21"  longi  ser.  ext.  brevissima, 
satis  caduca,  ab  inleriori  longitudine  latitudineque  distin- 
cta.  Corollae  desideranlur-  Achaenia,  quae  suppetunt, 
inania,  stramineo-fusca,  subobcompresso  -  tetraquetra,  4-co- 
stata,  costis  hinc  inde  hirsuta,  valleculis  glandulis  crebris, 
sessilibus  adspersa,  1"'  longa.  —  Differt  a  V.  pandurata, 
cui  omnium  simillima  est,  caule  crassiori  lignoso,  tomen- 
toso  nee  piloso  s.  villoso,  foliis  breviter  petiolatis,  subtus 
albo  -  tomentosis,  nervis  venisque  obscurioribus  nee  serieeo- 
pilosis  s.  villosis,  inferioribus  auriculas  subhorizontaliter 
divaricatas,  majores  gerentibus,  superioribus  basi  subito 
breviter  angustatis  nee  basi  ima  latissimis,  ramis  inflore- 
scenliae  ultimis  confertis,  quam  capitula  pluriflora  brevio- 


346  

ribus  nee  ea  superantibus ,  pappo  pallide  rufescenle  nee 
niveo,  involucrum  longe  nee  parum  superante.  involucri 
minoris,  subcylindracei  nee  hemisphaerico -profunde  cam- 
panulati  foliolis  minoribus,  totis  usque  ad  apicem  coria- 
ceis,  margine  vix  tenuioribus  nee  late  margine  apiceque 
scariosis,  denique  capitulis  in  apieibus  inflorescentiae  ra- 
morum  subglomerulatim  adgregatis.  —  Klein  in  India 
orientali  1793.  (v.  sp.  2.  in  h.  W.) 


Vemomearum  genera. 

I.  Rhachis  ebracteolata. 
1.  Pappus  2  —  oo  -  serialis  aut  1  -  serialis  non  coroniformis. 
A.  Involucrum  teres. 
"f  Pappus  2  —  oo- serialis. 

a.  Styli  rami  semisubulati.     Capitulum  discoi'deura. 
a.  Pappi  series  intima  longa. 

*  Capitulum  pluri  —  oo-florum. 
aa.  Pappi  series  extima  paleis  distinetis. 
ace.  intima  paleis  quam  duabus  pluribus.    1.  Ver- 

nonia  Schreb. 
/3/3.  interior  paleis  duabus.     2.  Dialesta  Kunth. 
bb.  Pappi  series  exterior  coroniformis.      3.  Pipto- 
coma  Cass. 
**  Capitulum  uniflorum. 

Pappi  series  exterior  coroniformis.    f  4.  I/ychno- 

phora  Mart. 
Pappi  series  exterior  paleis  distinetis.     5.  Ere- 
manthus  n.  gen. 
ß.  Pappus  brevis.     "f  6.  Pacourinopsis  Cass. 

b.  Slyli  rami   semicylindraeei.      Capitulum  radiatum. 

7.  Andromachia  Kunth. 


347 

ff  Pappus  1-serialis. 

a.  Styli  ranii   semicylindracei.      Capitulum   radiatum. 

f  8.  Liabum  Adans. 

b.  Slyli  rami  semisubulati.     Capiiulum  discoi'deum. 
a.  Corolla  regularis.     9.  Centratherum  Cass. 

ß.  Corolla  palmata.     f  10.  Stoke&ia  Herit. 
B.  Involucrum   compressum,   pluriseriale ,  foliolis   seriei 
cujusque   quaternis,   alternis   conduplicatis, 
alternis  planis,  conduplicatis  distichis. 
f  Capitulum  uniflorum.     f  11.  Spiracantha  Kunth. 
ff  Capitulum  pluriflorum. 

a.  Pappus  2-serialis.     12.  Elephantosis  n.  gen. 

b.  Pappus  1-serialis. 

«.  aequalis.     13.  Elephantopus  L. 
ß.  inaequalis,  paleis  2-longissimis  versus  apicem  deor- 
sum  deinde   sursum   plicatis.      14.  Distre- 
ptus  Cass. 
2.  Pappus  1-serialis  coroniformis. 

A.  Corollae     laciniae     parte    integra    multo    longiores. 

15.  Corymbium  L. 

B.  Corollae  laciniae  parte  integra  breviores. 
f  Involucrum  1-seriale. 

a.  Involucrum  2-phyllum.     16.  Rolandra  Rottb. 

b.  Involucrum  gamophyllum. 

a.  Corollae  limbus  a  tubo  haud  distinctus.     17.  La- 

gascea  Cav. 
ß.  Corollae  limbus   a  tubo  distinctus  eoque  longior. 

18.  Gundelia  Tourn. 
ff  Involucrum  imbricatum. 

a.  Capitulum  multiflorum. 

a.  Corolla  3-fida.     19.  SparganopJwrus  Gaertn. 
ß.  Corolla  5-fida.     20.  Ethulia  L. 

b.  Capitulum  1-florum.     21.  Odontoloma  Kunth. 


348  , 

3.  Pappus  omnino  nullus. 

A.  Capitulum  1-florum.     22.  Adenocyclus  n.  gen. 

B.  Capitulum  multiflorum. 

f  Achaenium  apice  truncatum,    disco   epigyno   magno. 

23.  Cacosmia  Kunth. 

ff  Achaenium  apice  globosum,    disco   epigvno   parvo. 

24.  Oiospermum  n.  gen. 
IL  Rhachis  bracteolata. 

1.  Capitulum  involucratum. 

A.  Pappus  brevis.     25.  Pacourina  Alibi. 

B.  Pappi  series  interior  longa. 

f  Bracteolae  sparsae.     26.  Heterocoma  Cand. 
ff  Bracteolae  in  alveolas  profundas  conjunclae.    27.  Al- 
bertinia  Sprg. 

2.  Capitulum  nudum.     28.   Trichosplra  Kunth. 

fernoniae  species. 

Sect.  I.  Capitula  terminalia,  solitaria,  foliis  pluribus  steri- 
libus  (nee  cum  involucro  confluentibus ) 
basi  cineta. 

1.  Rami  florigeri    solummodo    summo   apice  foliis    tecti. 

1.  involucrata.  * 

2.  Rami  florigeri  e  basi  usque  ad  apicem  foliis  imbrica- 

tis  tecti. 

A.  Folia  obovata.    2.  buxdides  n.  sp. 

B.  Folia  linearia  aut  basi  parum  angustata.  3.  eriedides.  * 
Sect.  IL  Capitula  in  glomerulos  terminales,  solitarios  den- 

sissime  collecta. 
§.  1.  Caules  ramique  in  superioribus  partibus  foliis  im- 
bricatis  tecti. 

A.  ramis  glabris.     f  4.  brunidides.  * 

B.  ramis  lessellato-tomentosis. 

f  foliis  linearibus  aut  basi  angustatis. 


349 

a.  basi  hudis,   apice  breviter  mucronatis.     f  5.  pro- 

teaeformis.  * 

b.  basi  nudis  subattenuatisque,  apice  obtusis.    f  6.  Pi- 

naster. * 

c.  basi  longe   lanuginosis,   subtus  ubique  tomentosis. 

7.  villosissima.  * 

d.  subtus  nervo  dilatato,  glabro. 

a.  involucris  4-floris.     f  8.  hakeaefolia.  * 
ß.  involucris  6-floris.     f  9.  salicifolia.  * 
ff  foliis  basi  subcordatis  dilalatis.     10.  staavidides.  * 
§.  2.  Caules  simplices  superne  nudi. 

A.  foliis  penninerviis.     11.  scapigera  n.  sp. 

B.  foliis  multiplinerviis.     12.  plantaginifolia  n.  sp. 
Sect.  III.   Capitula  in  inflorescentiam  variam  disposita,   si 

glomerulata,  glomerulis  spicatis,  aut  rarius 
solitaria  ramos  superne  nudos  tenninantia. 
§.  1.  Capilula  aut  dense  glomerulata,  aut  fasciculala,  aul 
pseudo-umbellata,  glomerulis,  fasciculis  et 
pseudo-umbellis  a  foliis,  e  quorum  axillis 
prodeunt,  semper  superatis,  spicatis,  pseu- 
do-umbellis in  unica  solitariis  terminalibus. 

A.  glomerulis  spicatis. 

f  achaeniis  glaberrimis. 

a.  nervis  in  foliorum  pagina  superiori  prominulis. 
a.  foliis  subtis  leprosis.     13.  leprosa  n.  sp. 

ß.  foliis  subtus  tomentosis.     14.  splendens  * 

b.  nervis  in  foliorum  pagina  superiori  impressis. 

a.  foliolis  involucri  intimis  acutis.    15.  axillaris  n.  sp. 
ß.  foliolis  involucri  intimis  acuminatis.     16.  rotundi- 
folia  n.  sp. 
ff  achaeniis  semper  pilosis.     17.  elaeagno'ides  Kunth. 

B.  fasciculis    vel   pseudo  -  umbellis    spicatis    aut    his   in 

unica  solitariis  terminalibus. 


350  

f  achaeniis  maturis  glaberrimis. 

a.  involucri  foliolis  apice  glabris. 

a.  foliis  basi  acuminatis.     18.  umbettata  * 

ß.  foliis  basi  aculis  aut  obtusis.     19.  ramiflora  n.  sp* 

b.  involucri  foliolis   apice   macula  tomenlosa  notatis. 

20.  notata  n.  sp. 
ff  achaeniis  semper  pilosis.     21.  populifolia  Sprg. 
§.  2.  Capitula  in  cymas  polymorphas,  folia  superantes  dis- 
posita,   aut  rarius  solitaria  ramos  superne 
nudos  terminanlia. 
A.  Folia  perfecta  nulla,   e  quorum  axillis  capitula   sin- 
gula   (nee  ramos  inflorescentiae  repraesen- 
tantia)  prodeunt. 
f  involucri  foliolis  omnibus  tolis  coriaeeis. 
a.  intimis   obtusis   aut  acutis ,   rarius  appendiculis  fili- 
formibus  auetis. 
a.  cymis  scorpioideis  nullis. 
*  foliis  omnibus  stricte  sessilibus. 
aa.  anguste  linearibus  margineque  revolutis. 
aa.  corollarum  laciniis  pilosis.     22.  pinifolia.  * 
ßß.  corollarum  laciniis  glabris.   23.  nudißora  n.  sp. 
bb.  non  angusie  linearibus  margineque  revolutis. 
aa.  frutices. 
aaa.    foliis    subtus    tomentosis.       24.    Chamae- 

drys  n.  sp. 
bbb.  foliis  subtus  glabris  aut  pubescentibus. 
aaa.  basi  acuminatis.     25.  nitidula  n.  sp. 
ßßß.  basi  rotnndatis.     26.  lucida  n.  sp. 
ßß.  herbae. 
aaa.  foliis  brevibus.     27.  pandurata  H.  V. 
bbb.  foliis  oblongis. 
aaa.  membranaeeis.     28.  angustifolia  Mx. 
ßßß.  coriaeeis  s.  carnosis.   29.  scaberrima  JSutt. 


- 351 

**  foliis  (summis  forsan   exceptis)  etsi   brevissime 
petiolatis. 
aa.  capitulis  brevibus  plusquam  3-floris. 
aa.  achaeniis  maturis  glaberrimis. 
aaa.   pappi   series   longitudine    lalitudineque    di- 

stinctae. 
aaa.  herbae. 
aaaa.  involucri  foliolis  acutis.     30.  praealta.  * 
bbbb.  involucri  foliolis   obtusis.      f  31.  altis- 
sima  Nutt. 
/3/3/3.  frutex.     32.  suaveolens  Kunth. 
bbb.  pappi   seriebus   longitudine    nee    laiiludine 
distinetis.     33.  senegalensis.  * 
ßß.  achaeniis  semper  pilosis. 
aaa.  foliis  membranaeeis. 
aaa.  involucri  foliolis  exterioribus  mulicis. 

34.  menthaefolia.  * 

ßßß.  involucri  foliolis   exterioribus   mucronatis. 

35.  serratulöides  Kunth. 
bbb.  foliis  coriaeeis. 

aaa.  supra  lucidis.     36.  mucronulata  n.  sp. 
ß3ß.  supra  opacis.     37.  cordata  Kunth. 
bb.  capilulis  oblongis,  3-floris. 
aa.  capitulis  pedicellisque  semper  distinetis. 

38.  dichocarpha  Sprg. 
ßß.  capitulis  aequaliter  pedicellatis ,  rarius  solita- 
riis,  pl.  paucioribus  pluribusve  basi 
magis  minusve  connatis  pedicellos 
magis  minusve  connatos  dilatatosque 
terminantibus.  39.  capitata.  * 
ß.  cymis  scorpioüdeis.  , 

*  foliis  (summis   forsan   exceptis)   semper  etsi  bre 
vissime  petiolatis. 
aa.  basi  obtusis  aut  acutis  (summis  forsan  exceptis.) 


354 


««.   pappi   seriebus    longitudine  latitudineque   di- 

stinctis.     64.  rubo'ides  //.  sp. 
ßß.  pappi  seriebus  confluentibus.  6b.spcciosaii.sp. 
bb.  herbae  annuae. 
au.  involucris  2nl  altis.     66.  cinerea.  * 
ßß.  involucris  61"  altis.     67.  paucißora.  * 
ff  involucri  foliolis  exterioribus  totis  foliaceis.   68.  ant- 
hclmintica  TV. 
§.  3.   Folia   perfecta,   e  quorum   axillis   singula  prodeunt 
capitula. 

A.  Involucri  foliola  intima  obtusa  aut  acuta. 

f  foliis  (saltem  intermediis)  semper  etsi  brevissime  pe- 
tiolatis. 

a.  subtus  glabris  aut  sparse  pilosis. 
a.  brevibus.     69.  ovata  tu  sp. 

ß.  oblongis. 

*  achaeniis  maturis  glaberrimis.    70.  glabrata  n.  sp. 
**  achaeniis  semper  pilosis.     71.  sericea  Rieh. 

b.  subtus  villoso-tomentosis  aut  tomentosis. 

a.  involucri  foliolis    extimis    acuminatis    aut  obtusis 
mucronatis. 

*  foliis  oblongis. 

aa.  involucris  subeylindraeeis.     72.  obscura  n.  sp. 
bb.  involucris  campanulatis.     73.  axilliflora  h.  M. 
**  foliis  brevibus.     74.  Cotoneaster.  * 
ß.  involucri  foliolis  extimis  rotundato  -  oblusis. 
75.  macroeephala  n.  sp. 
ff  foliis  stricte  sessilibus. 

a.  involucri  foliolis  exterioribus  acutis.     76.  rubricau- 

lis  Bonpl. 

b.  involucri  foliolis  exterioribus  spinescentibus,  acumi- 

natis.    77.  Sellowii  n.  sp. 

B.  Involucri  foliola  intima  acuminata. 


— 355 

f  foliis  (summis  forsan   exceplis)   semper   etsi   brevis- 
sime  petiolaiis. 

a.  membranaceis. 

a.  capitulis  a  foliis;  e  quorum  axillis  prodeunt,  sem- 
per superat.is. 

*  frutex.     78.  arborescens  Srv. 
**  herba.     79.  gracilis  Kunth. 

ß.  capitulis  a  foliis  rarioribus,  e  quorum  axillis  pro- 
deunt, nunquam  aut  rarissime  superatis, 
tunc  iis  latioribus. 

*  involucri  foliolis  exterioribus  squarrosis.     89.  ge- 

minata  Kunth. 
**  involucri  foliolis  exterioribus  adpressis  aut  erecto- 
patentibus. 
aa.  foliis  adullis  subtus  subtomentoso  -  villosis,  in- 
canis. 

aa.  foliolis  involucri  exterioribus  longc  anguste- 
que  mucronato-acuminatis,  erecto-patenti- 
bus.     81.  Chamusonis  n.  sp. 

ßß.  foliolis  involucri  exterioribus  latius   acumina- 
tis,  adpressis.     82.  tomentosa  Nees. 
bb.  foliis  adullis  subtus  glabris  —  pilosis. 

aa.  foliis,  e  quorum  axillis  singula  capitula  pro- 
deunt, acuminatis.     83.  divaricata  Sw. 

ßß.  foliis,   e   quorum  axillis  singula  capitula  pro- 
deunt,  obtusis   aut  rarissime   acutis. 
84.  Vahliana.  * 

b.  coriaceis  s.  carnosis.     85.  obtusifolia  n.  sp. 
ff  foliis  omnibus  stricte  sessilibus. 

a.  subtus  lanato-tomentosis.    86.  megapotamica  Sprg. 

b.  subtus  glabris  — villosis. 

a.  herba  annua.     87.  sessilißora  IV.  hrb. 
ß.  herbae  perennes  aut  suffrutices. 

26* 


356 


*  foliis  caulinis  obovatis.     88.  verbascifolia  n.  sp. 
**  foliis  caulinis  lanceolatis  aut  nullis. 
aa.  utrinque   pube   eadem    obsitis.       89.  ßexuosa 

Sims. 
bb.  supra  hispidis,   subtus  villoso   s.   piloso  -  cane- 
scentibus.    90.  platensis.  * 


357 


HEPATICARUM   CAPENSIUM 

A 

C.    F.    ECKLON 

COLLECTARÜM 

BREVEM     RECENSIONEM 

CUM 

SCHLECHTENDALIO  SUO 

COMMÜNICAVIT 

J.  G.  C.  LEHMANN. 


SCHLECHTENDALIO    SUO 

S.    P.    D. 
J.    G.    C.    LEHMANN. 

Non  ignoras,  vir  carissime,  jam  per  aliquod  tempus 
me  occupatum  esse  in  perscrutanda  magna  illa  plantarum 
collectione,  quam  a  promontorio  bonae  spei  vir  in  con- 
gerendis  plantis  maxime  strenuus  et  industrius,  Car. 
Fried.  Eckion,  ad  nos  perlatam  usibus  meis  commisit. 

Mullis  gravibusque  districtus  negotiis,  quae  a  mune- 
ribus  meis  publicis  mihi  imposita  parum  concedunt  ©iii, 
collectionis  hujus  Ecklonianae  recensionem  et  inquisitio- 
nem  in  longinquum  tempus  distulissem,  nisi  et  Tu  ipse 
et  alii  amicorum  singulas  stirpium  familias  accuratius  ex- 
aminandas  et  cum  generibus  et  speciebus  hucusque  de- 
scriptis  conferendas  suscepissetis.  Sed  quum  hoc  evene- 
rit,  paueis  jam  mensibus  rem  eo  perduci  posse  spero,  ut 
quae  inde  in  disciplinae  nostrae  commodum  redundent,  pu- 
blici  juris  facerem. 


358  

Hepaticas,  quae  in  collectione  illa  reperiuntur,  in 
disquisitionem  vocavit  rerum  naturalium  investigator  ut 
accuratissimus ,  ita  sagacissimus ,  Jo.  Bernh.  Guil.  Linden- 
berg» J.  U.  Dr.  Praefecturae  Bergedorfianae  administrator. 
Hamm  conspectus,  quem  nunc  Tecum  communicare  potui, 
si  ephemeridibus  Tuis  Linnaea  inscriptis  aptus  videatur,  ut 
in  eas  recipiatiir,  magnopere  cupio. 

Si  copia,  quam  saepius  mihi  fecisli,  aliquid  ad  ephe- 
merides  hasce  praeclaras  contribuendi  nunc  primum  usus 
sum,  negotiorum  multitudine,  quae  munus  flagilat,  me  Tibi 
excusatum  velim. 

Valel 
Scripsi  Hamburgi  d.  XVI. 
mensis  Martii  MDCCCXXIX. 


JUNGERMANNIA    L. 
I.    FOLIOSAE. 

*  Amphigastriatae. 

1.  J.  Ecklonii  Spreng.  Syst.  Veg.  IV.  2.  Pag.  324. 
Definitioni  addendum:  fructu  laterali,  ealyce  oblongo- 

ovato  plicato. 

Crescit  ad  radices  arborum  prope  cataractas  in  latere 
orientali  montis  Teufelsberg. 

2.  J.  obscura.     Sw. 

Crescit  in    latere   boreali   montis  Tafelberg,   in  latere 
orientali  montis  Teufelsberg.     Altitudo  tertia.  *) 


*)  Cl.  Eckion  harum  altitudinem  definitionem  dedit  in  opusculo 
quod  inscribitur:  Topographisches  Verzeichnifs  der  Pflanzensaromlung 
von  C.  F.  Eckion,  Lief.  I.  Efslingen  1827.  Pag.  X  his  verbis:  Die 
erste  Höhe  geht  von  der  Meeresfläche  bis  zu  500  Fufs;  die  zweite 
oder  die  Region  der  Silberbäume  ( Leucadendron  argenteum)  bis  zu 
1000   Fufs;   die   dritte  bis   gegen   2000   Fufs;    die   vierte  oder  die 


359 

3.  J.  dilatata.     L. 

Crescit  in  monte  Teufelsberg  prope  cataractam  et  lo- 
cis  humidis,  in  saxis  ad  radicem  montis  Tafelberg  prope 
sie  dietam:  platte  Klippe  et  in  latere  Orientali  ejusdera 
montis. 

4.  J.  lohulata  Hooker,  Muse.  Exotie.  Tab.  109. 
Crescit  locis   humidis  umbrosis  et  in  parietibus  saxo- 

rum  altitudinis  seeundae  lateris  borealis  et  orientalis  mon- 
tis Tafelberg;  in  parietibus  saxorum  montis  Teufelsberg. 

5.  J.  gvacilis  Nees  et  Bl.  Hep.  Jav.  in  Nov.  Act.  Acad. 

N.  C.  XII,  1.  Pag.  221. 
Crescit  in  saxis  lateris  borealis  montis  Tafelberg. 

6.  J.  brunnea  Spreng.  Syst.  Veg.  IV,  2.  Pag.  325. 
Addendum  characteri:  fruetu  terminali  lateralique,  ca- 

lyce  obovato  trigono,  ore  rostrato,  demum  quadrifido. 

Crescit  in  vertice  montis  Tafelberg.  Mense  Junio 
cum  fructibus. 

Obs.  Proxime  J.  squarrosae  Nees,  quae  differt:  sta- 
tura  laxiore,  auriculis  foliorum  cauli  approximatis  et  pa- 
rallelis,  foliis  squarrosis.  Foliis  apiculatis  accedit  ad  J. 
apiculatam  Nees  (cum  pluribus  ab  Cl.  Sprengelio  perpe- 
ram  ad  subdivisionem  „foliorum  auriculis  planis"  relega- 
tam)  quae  tarnen  minutie,  amphigastriorum  laciniis  inte- 
gerrimis  aliisque  notis  diversa. 

7.  J.  alata  n.  sp. 

J.  caule  erecto  simplici,  foliis  imbricatis  amplexicau- 
libus  subaequaliter  bilobis,  lobis  complicatis  oblique  ova- 
tis  acutis  spinuloso-dentatis,  amphigastriis  ovatis  bifidis-, 
laciniis  divergentibus  spinuloso-dentatis. 


eigentliche  Felsenregion  geht  bis  3000  Fufs;  die  fünfte  bis  3500  Fufs 
ist  die  Fläche  des  Tafelberges,  wo  in  starken  Wintern  bisweilen  Eis 
und  Schnee  zu  finden  ist;  zur  sechsten  rechne  ich  die  hohen  Gipfel 
der  Berge  bis  gegen  6000  Fufs,  die  alle  Winter  von  den  Monaten 
Juni  bis  September  fast  beständig  mit  Schnee  bedeckt  sind. 


360  

Crescit  in  latere  orientali  montis  Tafelberg  inter  mu- 
scos  Jungermanniasque  alias. 

Obs.  Ad  sectionem  Oligerarum  Cl.  Neesii  pertinet, 
proxime  J.  Thouaresianae  Flügge,  T/wuarsii  Hook.,  fo- 
liis  minus  imbrieatis,  inferioribus  subintegerrimis ,  aequali- 
ter  bilobis,  stipulis  ovatis  bifidis  dislinguenda.  J.  appen- 
diculata  Hook,  lobis  foliorum  pinnatifido-serrulalis  diversa, 
reliquae  ejusdem  cohorlis  amphigastriis  indivisis,  foliorum 
lobis  inaequalibus  aliisque  nolis  abunde  differunt. 

8.  J.  transversalis.     Sw. 

In  vertice  montis  Teufelsberg  ad  terram  inter  muscos 
nee  transverse  ad  arbores  crescens.  A  speeiminibus  Swar- 
tzianis  paulo  recedit  statura  minore,  colore  dilute  viridi, 
nee  fuscescente,  foliis  magis  rotundatis,  retis  areolis  minu- 
tissimis,  ampbigastriis  minus  arete  imbrieatis.  Reliqua 
conveniunt. 

9.  J.  fusca  n.  sp. 

J.  caule  procumbente  subramoso-,  foliis  approximatis 
horizontalibus  decurrentibus  oblongis  obtusis,  amphigastriis 
cordatis  subintegerrimis. 

Crescit  in  latere  orientali  montis  Tafelberg. 

Obs.  Habitu  proxime  accedit  ad  J.  squamatam 
Willd.  Web.  (non  Neesii),  sed  differt:  caule  subsimplici, 
nee  pinnatim  ramosissimo ,  foliis  majoribus  decurrentibus 
subrepandis,  compage  multo  laxiore,  amphigastriis  corda- 
tis. J.  ßava  Sw.  foliis  imbrieatis  complicatis,  colore 
flavo,  amphigastriis  bifidis  acutis;  J.  Trichomanis  Dicks. 
foliorum  amphigastriorumque  forma  satis  superque  di- 
stinetae. 

10.  J.  rotundistipula. 

J.  caule  procumbente  subsimplici,  foliis  imbrieatis  sub- 
horizontalibus  ovato-  rotundatis,  basi  subius  auriculatis,  au- 
ricula  minuta  involuta  subapiculata ,  amphigastriis  orbicu- 
latis  integerrimis.     Lindenberg  in  Nov.  Act.  Acad.  N.  C. 


361 

Crescit  in  monte  Tafelberg. 

11.  J.  serpyllifolia  Dicks.  (Lejeunia  Llb.) 

Crescit  in  latere  orientali  montis  Tafelberg.  Altitudo 
secunda. 

12.  J.  tabularis  Spreng.  1.  c.  Pag.  325. 
Crescit  in  vertice  montis  Tafelberg. 

Obs.  Caule  ereclo,  foliis  magis  ovatis,  amphigastriis 
majoribus  subcordatis  ab  affinibus  J.  serpyllifolia  et  flava 
differl. 

13.  J.  expansa  n.  sp. 

J.  caule  procumbente  diviso,  foliis  imbricatis  subho- 
rizontalibus  ovato  -  subquadratis  obtusis  integerrimis  in 
amphigaslrium  patens  ovato  -  rotundum  dentatum  abeun- 
tibus. 

Crescit  locis  humidis  in  vertice  montis  Tafelberg  ibi- 
demque  in  saxis,  ut  etiam  in  monte  Teufelsberg. 

Obs.  J.  polyantha  forma  externa  affinis,  sed  colore, 
ampbigastriis  coalitis  subaristatis,  nee  bitidis  distinguenda. 
J.  decurrens  Nees  foliis  denticulatis,  amphigastriis  majori- 
bus conliguis  appressis,  basi  sagittatis;  reliquae  cofamilia- 
res  foliis  dentatis  et  amphigastriorum  forma  pluribus  no- 
tis  differunt. 

14.  J.  vermicularis  n.  sp. 

J.  caule  erectiusculo  simplici,  foliis  imbricatis  subho- 
rizontalibus  orbiculatis  integerrimis  sursum  conniventibus, 
amphigastriis  subulatis  apice  ineurvis. 

Crescit  in  vertice  montis  Tafelberg  locis  humidis 
saxosis. 

15.  J.  ßexuosa  n.  sp. 

J.  caule  repente  adscendente  subsimplici,  foliis  remo- 
tiusculis  subhorizontalibus  orbiculatis  integerrimis,  amphi- 
gastriis lanceolatis  integris  biiidisque. 

Crescit  loco  quem  dieunt  Platte  Klippe  in  monte 
Tafelberg,  locisque  humidis  in  saxis.     Altitudo  tertia. 


362  

Obs.  Simillima  praecedenti,  quae  tarnen  differre  vi- 
detur:  statura  minore,  colore,  foliis  imbricatis,  multo  fir- 
mioribus,  amphigastriis  semper  indivisis.  DifFert  haec  no- 
slra  porro: 

a  J.  Scolari  Schrad.  foliis  remotis  minus  verticalibus, 
conniventibus,  colore  albido,  nee  laete  viridi  1.  fuscescente, 
subsfantia  teneriore,  amphigDstriis  semper  obviis  nonnun- 
quam  bifidis. 

a  J.  pallescenti  Ehrh.  foliis  orbiculatis  vix  decurren- 
libus  conniventibus,  compage  firmiore,  amphigastriis  majo- 
ribus  integris. 

a   J.  tenera  Sw.   iisdem  nolis   et  colore   haud  viridi. 
Amphigastria  in  tenera  rotunda  biloba. 
16.     J.  heteromorpha  n.  sp. 

J.  caule  adscendente  simplici,  foliis  remotiusculis  semi- 
veriicalibus  rotundis  coneavis  subemarginatis  integerrimis, 
amphigastriis  subulatis  indivisis  ovatisque  emarginaio  -  bi- 
dentatis,  fruetu  radicali,  calyce  ovato  plicato  ore  denti- 
culato. 

Crescit  locis  umbrosis  in  latere  boreali  montis  Tafel- 
berg.    Altitudo  seeunda. 

Obs.  Species  sectioni  ,,  amphigastriis  foliisque  inte- 
gris" illique  „amphigastriis  foliisque  emarginato -bifidis"  eo- 
dem  jure  adnumeranda.  Proxima  J.  albescenti  Hook,  et 
J.  Francisci.  A  priore:  caule  sterili  simplici,  colore,  fo- 
liis remotiusculis  minus  coneavis,  non  omnibus  emargina- 
tis,'  laciniis  non  conniventibus  nee  acutiusculis ,  amphiga- 
striis saepe  emarginato -bifidis;  ab  altera*  caule  non  in  lon- 
gam  radieem  abeunte,  foliis  raro  ovatis,  nee  acute  emar- 
ginatis,  textura  laxiore  j  ab  utraque :  facie  externa  et  fruetu 
plane  diversa  satis  superque  differl.  J.  flexuosa  nostra 
caule  repente,  colore,  foliis  omnibus  orbiculatis  integris, 
minus  coneavis,  conniventibus,  hyalinis,  tenerrimis  distin- 
guenda. 


363 

17.     J.  semiteres  n.  sp. 

J.  caule  procumbente  adscendente  ramoso,  loliis  im- 
bricatis  semiverticalibus  subconniventibus  orbiculato-ovalis 
integris  obtuseque  emarginatis ,  amphigastriis  magnis  ap- 
pvessis  bifidis,  laciniis  lacinulatis. 

Crescit  prope  cataractam  in  latere  orientali  montis 
Teufelsberg. 

Obs.  Differt  a  J.  polyantha,  foliis  magis  imbricatis 
subrotundis,  rarius  emarginatis,  rcpandis,  relis  areolis  multo 
minoribus  densissimis;  a  J.  expansa,  foliis  conniventibus, 
textura,  amphigastriis  liberis;  a  J.  coalita  et  decurrente 
Nees  et  Bl.  foliis  haud  dentatis,  amphigastriis  liberis. 

18.  J.  heterophylla  Sehr.  var.  simplex,  foliis  imbri- 
catis subconniventibus,  amphigastriorum  laciniis  subulatis 
ineurvis. 

Crescit  locis  umbrosis  altiludinis  seeundae  in  hiatu 
lateris  borealis  montis  Tafelberg. 

Obs.  Statura  paullo  major  quam  in  vulgari  europaea 
forma,  folia  subadscendentia,  non  albescenti-viridia,  am- 
phigastria  majora  magis  divisa.  Reliqua  omnia  conveniunt, 
quare,  nisi  in  fruetu  differentia  latitat,  haud  separanda  vi- 
detur. 

19.  J.  bidentula  Web. 

Crescit  in  vertice  montis  Tafelberg. 
Folia  saepe  margine  repanda  integerrima,  nee  semper 
bidentata,  amphigastria  nonnunquam  lacinula  aueta. 

20.  J.  bidentata  L. 

Crescit  prope  cataractam  in  latere  orientali  montis 
Tafelberg. 

21.  J.  muricata  n.  sp. 

J.  caule  procumbente  simplici,  foliis  approximatis  sub- 
horizontalibus  amphigastriisque  ovato  -  subquadratis  acute 
emarginato-bidentatis  spinuloso  -  ciliatis ,  fruetu  terminali, 
calyce  ovato  plicato,  latere  ciliato. 


364  

Crescit  in  parietibus  saxorum  in  vertice  montis  Ta- 
felberg. 

Species  cum  nulla  alia  commutanda. 

22.  J.  fasciculata  INees  ab  Esenb.  Hör.   phys.  Berol. 
Pag.  46.  Tab.  5.  Fig.  4. 

Crescit  ad  rivulos  in  vertice  montis  Tafelberg. 

23.  J.  nitida  Web.  convexa  Thunb. 

Crescit  in  monle  Tafelberg  inter  saxa.  Altitudo  quarta. 
Ramosissima;  folia  superiora  apice  magis  dentata  quam  in 
speciminibus  Thunbergianis. 

24.  J.  cupressina  Sw. 

Crescit  locis  humidis  in  parietibus  saxorum  in  verlice 
montis  Tafelberg.  Altitudo  quinta.  Mense  Aprilis  cum 
f  nie  tu. 

Obs.  Folia  non  integerrima,  ut  habet  JVeberus,  sed 
basi  margine  saepe  dentata  et  evidentius  quidem  in  no- 
stris  speciminibus,  quam  in  Swartzianis.  Color  illorum 
paullo  dilutior,  folia  siccitate  minus  involuta,  inde  surculi 
minus  teretes. 

Fructus,  nemini  quantum  seimus  hueusque  visus,  ad- 
est  in  paueulis  speciminibus.  Insidet  ramulo  dorsali  bre- 
vissimo.  Folia  perichaetialia  6  —  8  calycem  amplectan- 
tia,  exteriora  sunt  brevia  ovato-quadrata  subintegra,  inte- 
riora  ovata  convexa  apice  irregulariter  denticulata,  textura 
paullo  laxior  quam  in  foliis  caulinis.  Calyx  sesquilineam 
longus  tener  cylindricus,  apicem  versus  angustaius  arcua- 
tus,  laevis,  ore  lateraliter  fisso  denticulato.  Seta  semipol- 
licaris.  Capsula  ovata  fusca,  valvis  ovatis.  Semina  ro- 
tunda  fusca,  elateres  duplices. 

Folia  paerichaetialia  ut  in  J.  reptante,  calyx  ut  in 
trilobata. 

25.  J.  capillaris  Sw. 

Crescit  in  monte  Tafelberg.     Altitudo  quinta. 


365 

26.  J.  ochroleuca  Spreng.  Syst.  Veg.  IV.  2.  Pag.  325. 
J.  capensis  Lindenberg  in  Nov.  Act.  Acad.  N.  C.  cum 

icone. 

**  Eccamphigastriatae. 

27.  J.  complanata  L. 

Crescit  Groolvaders  Bosch,  Zwellendam  et  ad  laterem 
orientalem  montis  Teufelsberg.  Mense  Junio  cum  fructu. 
Foliorum  auriculae  acutiusculae ,  compages  firmior  ac  in 
stirpe  europaea.     Fructus  tarnen  exacte  convenit. 

28.  J.  Boryana  Web. 

Crescit  in  vertice  montis  Tafelberg;  in  latere  occiden- 
tali  ejusdem  montis  ramis  arborum  adhaerens. 

A  priori  differe  videtur:  ramorum  dispositione ,  foliis 
saepe  subovatis,  lobo  minori  cum  folio  minus  cohaerente 
eamque  ob  causam  caulem  magis,  quam  folii  partem  ob. 
tegente. 

29.  J.  hyalina  Hook.  Brit.  Jung.  Tab.  63. 

Crescit  in  monle  Löwenschwanz  et  in  sylva  quercina 
montis  Teufelsberg  ad  terram. 

30.  J.  scariosa  n.  sp. 

J.  caule  prostrato  simplici  apice  incrassato,  foliis  ar- 
ctissime  imbricatis  semiverticalibus  lato-rotundis  concavis 
margine  scariosis  integerrimis. 

Crescit  inter  saxa  in  locis  umbrosis  montis  Teu- 
felsberg. 

Obs.  A  J.  concinnata,  quae  proxime  censenda,  dif- 
fert  minutie,  caule  prostrato  simplici,  foliis  latioribus  in- 
divisis.  Ceterum  ab  omnibus  secundum  characteres  affini- 
bus:  summa  minutie,  foliorum  imbricatissimorum  forma  et 
textura  statim  dignoscenda. 

31.  J.  congesta  n.  sp. 

J.  caule  prostrato  vel  adscendente  simpliciusculo  fla- 


366  

gellifero,  foliis  imbricatis  subverticalibus  oblongis  obtusis 
apice  subreflexis. 

Crescit  humi  interque  saxa  altitudinis  tertiae  ad  la- 
tus boreale  montis  Tafelberg.  In  monte  Teufelsberg  et 
prope  van  Kamp's  Bay. 

Obs.  Simillima  J.  lanceolatae  Hook.  Brit.  Jung. 
Tab.  18.  (non  rel.  aut.  plur.);  recedit  slatura  majori,  caule 
adscendente,  foliis  magis  verticalibus  laxe  reliculatis  et  fla- 
gellorum  praesenlia. 

32.  J.  colorata  n.  sp. 

J.  caule  repente  subramoso  flagellifero,  foliis  arcle 
imbricatis  subverticalibus  orbiculatis  conniventibus ,  fructu 
terminali,  calyce  ovato  plicato,  ore  contractu  dentato. 

Crescit  in  verlice  montis  Teufelsberg  et  in  monte 
Tafelberg  loco  auf  der  Platte  dicto.  Mense  Januario  cum 
fructibus. 

Obs.  Ad  J.  Sphagni  Dicks.  et  squamatam  Nees  et 
Bl.  proxime  accedit.  Ab  illa  colore  purpurascente ,  foliis 
arcte  imbricatis  subverticalibus  et  fructu  diversissimo  di- 
stinguenda;  haec  foliis  oblique  ovatis,  basi  cordala  cauli 
circumnatis,  marginibus  incurvis  maxime  concavis  Cochlea 
riformibus  diversa.     Diffierunt  porro: 

J.  perfoliata  Sw.  statura  multo  minori,  stolonum  de 
fectu,  foliis  ovatis  connatis. 

J.  Scolaris  Sehr,  foliis  paullo  rminus  imbricatis,  pe- 
richaetialibus  similibus,  calyce  jmmerso. 

33.  J.  javanica  Sw.  meth.  musc.  Tab.  2.  Fig.  1. 
Crescit    prope    cataraetam    ad    latus   Orientale  montis 

Teufelsberg. 

34.  J.  simplex  Web. 

Crescit  in  latere  orientali  montis  Tafelberg  inier  alias 
Jungermannias. 

Folia  magis  rotundata  quam  in  speeiminibus  Weberia- 
nis,  ciliato-  spinös a. 


3<>7 

35.  J.    Lindenbergiana    Lehm,    in    Novar.    et    minus 
cognitar.  stirpium  descript.  Fase.  I. 

J.  caule  simpliciusculo  erecto  apice  ineurvo,,  folüs 
subimbricatis  verticalibus  oblique- ovatis  eultriformibus  sub- 
bicuspidatis  margine  infero  dentato  supero  inflexo. 

Crescit  humi  locis  umbrosis  prope  hortos.  urbis 
Capstadt. 

Obs.  Affinis  J.  contraetae  Nees  et  Bl.  Hepat.  Jav. 
in  Nov.  Act.  Acad.  N.  C.  XII.  1.  Pag.  233;  sed  nostra 
gracilior,  angustior;  folia  magis  remota  eullriformia  api- 
cem  versus  minus  angustata;  margo  inferior  basi  amplia- 
tus,  arete  den  latus.  J.  contracia  vero,  est  major,  duplo 
latior;  folia  aretissime  sunt  imbricata,  fere  opposita,  e 
basi  ovato-oblonga  et  apice  in  cuspidem  contraeta,  inte- 
gerrima  vel  sub  apice  obsolete  denticulata;  compages 
firmior. 

36.  J.  bicuspidata  L. 

Crescit  ad  Groolvaders  Bosch  et  Zwellendam. 

37.  J.  byssacea  Rolh. 

Crescit  in  monte  Löwenriicken. 

38.  J.  tenuissima  n.  sp. 

J.  caule  repente  simplici,  folüs  remotis  verticalibus 
subcomplicatis  bifidis ,  laciniis  erectis  lanceolalo-subulatis 
acutis  margine  subrepando  -  denliculatis ,  fruetu  terminali, 
calyce  ovato  plicato  ore  denticulato. 

Crescit  ad  latus  boreale  et  in  verlice  montis  Ta- 
felberg. 

Obs.  Proxime  J.  byssaceae  Roth,  folüs  tamein  an- 
gulo  reclo  a  caule  divergenlibus ,  laciniis  multo  lougiori- 
bus  adscendentibus  acutis  denticulalis,  folüs  perichaetiali- 
bus  aculissimis  serrulatis,  colore  flavescente.  satis  super- 
que  distineta. 

J.  Turneri  Hook,  differt:   magnitudine?  foliis  imbrica- 


368  

tis  arcte  serrato  -  dentatis  /   lacinüs   latioribus   obtusiusculis, 
reticulo  et  colore. 

J.  bicuspidata:  majori  statura,  foliis  subhorizontali- 
bus,  haud  complicatis,  lacinüs  divergentibus ,  s.  conniven- 
tibus  brevioribus,  nee  repando-denticulatis. 

39.  J.  connivens  Dicks.  Hook.  Brit.  Jung.  Tab.  15. 
Crescit  in  verlice  montis  Tafelberg. 

Ab  europaea  planta  non  recedens,  nisi  quod  folia  ma- 
gis  imbricala  sint,  eamque  ob  causam  minus  basi  de- 
currant. 

40.  J.  aurita  n.  sp. 

J.  caule  repente  adscendente  simpliciusculo,  foliis  sub- 
remotis  verticalibus  ovalo-quadratis  acute  emarginatis  sub- 
complicatis  lobo  anteriori  basi  aurito  unidentatove. 

Crescit  in  vertice  montis  Tafelberg. 

Obs.  A  J.  Funkii  Web.  et  Mohr  differt,  colore  di- 
lutiore  saepe  purpurascente,  surculis  longioribus,  foliorum, 
praesertim  lobi  anterioris  forma. 

A  J.  minuta  Dicks.  foliis  remotis  divergentibus  non 
flavis,  anterioris  lobi  forma,  textura. 

J.  emarginata  Ehrh.  toto  habitu,  statura  multo  ma- 
jore, foliis  imbricalis  obtuse  breviusque  emarginatis  aliis- 
que  notis  distinguenda. 

41.  J.  leucoxantha  n.  sp. 

J.  caule  prostrato  subsimplici,  foliis  imbricatis  hori- 
zontalibus  subquadrato-rotundis  involutis  repando-crenula- 
tis  inciso-dentatisque,  perichaetialibus  similibus,  fruetu 
terminal],  calyce  campanulato  ore  inciso-dentato. 

Crescit  nd  latus  Orientale  et  boreale  monlis  Tafel- 
berg, ad  radicem  montis  Teufelsberg  et  in  monte  Löwen- 
sebwanz  humi  inter  arbuscula. 

Obs.  J.  pusillae  radiculis  purpureis,  foliorum  quo- 
rundam  forma,  calycis  struetura  valde  similis.  Est  vero 
major,   radiculae  sunt  longiores,   folia  magis  imbricata  ro- 

tun- 


369 

tundata  tenerrima  involuta  flavescentia ,  in  surculis  fructi- 
feris  magis  incisa ,  perichaetialia  caulinis  similia,  nee  sti- 
puliformia  linearia. 

A  J.  incisa  foliorum  directione  et  textura,  nee  non 
fruetu  diversissimo  dislincta. 

Fructus  non  ex  apice  ipso,  sed  ante  apicem  e  supe- 
riori  frondis  pagina  exsurgunt,  ut  in  J.  pusilla. 

42.  J.  pusilla  Lt. 

Crescit  locis  umbrosis  ad  latus  boreale  montis  Tafel- 
berg et  in  locis  humidis  prope  hortos  ejusdem  montis, 
mense  Oclobri  cum  fructibus  leeta. 

IL    FRONDOSAE. 

43.  J.  furcata  L. 

Crescit  prope  cataraetam  ad  latus  Orientale  montis 
Teufelsberg,  in  loco  auf  der  Platte  dicto  in  monle  Tafel- 
berg saxis  adhaerens.     Altitudo  quinta. 

Var.  y  aeruginosa  Hook.  Brit.  Jung.  Tab.  55.  cum 
priori. 

44.  J.  multifida  L. 

Crescit  locis  umbrosis  humidis  in  latere  boreali  mon- 
tis Tafelberg.     Altitudo  seeunda. 

Var.  y  pinnatißda  Sw.  Dill.  Tab.  74.  Fig.  48. 

Crescit  prope  cataraetam  in  latere  orientali  montis 
Teufelsberg;  ut  etiam  in  vertice  montis  Tafelberg. 

Var.  6  crispa. 

Crescit  in  monte  Tafelberg  loco  platte  Klippe  dicto. 
Frons  procumbens,  junior  pinnatifida,  adultior  bi-tripin- 
nata,  pinnis  pinnulisque  variae  longitudinis,  membranacea, 
linearis,  versus  apicem  saepe  bi - quadrilobum  dilatata,  ob- 
tusa,  margine  sinuato- crispa,  lineas  3  —  8  longa,  semi- 
lineam,  apice  saepe  lineam  lata.  Nee  nervus  adest,  nee 
radiculas  vidimus.  Rele  obsolelum^  color  olivaceus.  Fru- 
ctus deest. 

4r  Bd.  3s  Heft.  27     n 


370  

Fremdem  paullo  latiorem,  minus  divisam,  margine 
crispatam  si  excipis,  omni  modo  cum  J.  multifida  conve- 
nit.  Vix  separanda,  nisi  in  fruetu  differentia  latet.  J.  bi- 
pinnata  Sw.  laciniis  atlenuatis  diversa  est. 

45.  J.  fastigiata  n.  sp. 

J.  fronde  procumbente  carnosa  enervi  bipinnato  -  di- 
gitata,  pinnis  erecto-patentibus  linearibus  obtusis  sinuato- 
lobatis. 

Crescit  ad  latus  Orientale  monlis  Teufelsberg  et  in 
vertice  montis  Tafelberg.  i 

Obs.  Ramulorum  divisione  et  directione,  colore  et 
textura  a  J.  multifida  recedere  videlur.  Forsan  tarnen 
nostra  quoque  nil  nisi  varietas  hujus  speciei  polymorphae. 

46.  J.  Lyellii  Hook.  Brit.  Jung.  Tab.  77. 

Crescit  in  vertice  et  ad  latus  boreale  montis  Tafel 
berg  locis  umbrosis.     Mense  Octobri  cum  fructibus  leeta. 

Obs.  Frondes  rarius  denticulatae  quam  in  specc. 
Hookerianis.  Calyx  interior  in  nostris  tres  lineas  longus 
hypoerateriformis,  basi  nempe  anguslatus,  oris  laciniis  de- 
mum  divergentibus  1.  reclinatis.  Calyptra  subinclusa,  saepe 
medium  calycis  haud  excedens.  Capsula  cylindrica,  val- 
vae  (plerumque  octo)  lineares.  Fructum  si  respicis  inter- 
media quasi  inter  J.  Lyellii  et  hybernicam ;  frondis 
forma  et  textura,  nervus,  gemmae  s.  fruetific.  masculae, 
ceteraque  omnia  exaete  conveniunt  cum  prioris  exemplis 
europaeis. 

MARCHANTIA   L. 

1.     M.  polymorpha  L. 

Crescit  locis  humidis  prope  cataraclam  lateris  orien- 
talis  monlis  Teufelsberg  et  in  vertice  montis  Tafel- 
berg. Mense  Martio  cum  fruetu  masculo  et  femineo 
leeta. 


371 

2.    M.  emarginata  Nees  et  Bl. 

Crescit  in  parietibus  humidis  saxorum  prope  catara- 
ctam  lateris  (mentalis  raontis  Tafelberg. 

FIMBRARIA  Nees  ab  Esenb. 

1.  F.  marginata    Nees  Horae  phys.   Berol.  Pag.   44. 
Tab.  5.  Fig.  3. 

Crescit  in  monte  Löwenrücken;  locis  humidis  montis 
Teufelsberg;  ad  latus  boreale  et  in  vertice  montis  Ta- 
felberg. 

2.  F.  tenella  Nees  1.  c.  (Marchantia  L.) 

Crescit  in  monte  Löwenrücken;  locis  humidis  inter 
saxa  altitudinis  secundae  montis  Tafelberg. 

RICCIA  L.  (Ricciella  Braun.) 

1.  R.  purpurascens  n.  sp. 

R.  fronde  dichotoma  sulcata,  laciniis  linearibus  apice 
furcatis  submarginatis,  Capsula  in  inferiore  frondis  pagina 
sessili  inclusa. 

Crescit  humi  in  sylvula  quercina  ad  radicem  et  ad 
latus  boreale  montis  Tafelberg. 

2.  R.  bullosa  Link  in  Nov.  Act.   Acad.  N.  C.  XIV. 
Suppl. 

Crescit  in  hiatu  umbroso  altitudinis  secundae  ad  la- 
tus boreale  montis  Tafelberg. 


27* 


372 


Einiges  zur  deutschen  Flora 


von 


Dr.  C.  A.  Fingerhuth. 


1.     Crataegus  kyrtostyla,  Fghth.  Tab.  III.  Fig.  1. 

Strauch,  oder  ein  niedriger  Baum  von  5  —  6'  Höhe, 
mit  feinrissiger  weifslich  -  grauer  Rinde.  Äste  aufrecht, 
graurindig,  glatt,  mit  kleinen  etwas  dunklen  Pünktchen 
hin  und  wieder  besetzt,  am  Ende  meist  in  zwei  aufrecht- 
stehende  Astchen  getheilt.  Die  übrigen  Astchen  abste- 
hend, abwechselnd  zu  zweien  stehend,  bräunlich -grün,  hin 
und  wieder  mit  der  graulich  -  weifsen  Oberhaut  bedeckt, 
vieldornig,  am  Grunde  meist  mit  einem,  oder  zwei  seitlich- 
stehenden Dornen  besetzt. 

Die  Dornen  von  der  Farbe  der  Seitenäslchen,  an  der 
Spitze  schwarzbraun,  trocken,  abgestorben,  abstehend. 
Die  Blätter  (12  —  1$'"  lang  und  5  —  11  —  15"'  breil) 
rautenförmig,  3  —  5  -  getheilt,  an  der  Basis  mehr  oder 
weniger  zugerundet  oder  jedoch  selten,  etwas  in  den  Blatt- 
stiel vorgezogen,  aufrechtstehend.  Bei  den  3-getheüten 
Blättern  die  Einschnitte  an  der  Basis  rundlich;  der  mitt- 
lere Lappen  drei-  oder  vier- gezähnt  oder  ganz,  mit  einer 
kleinen  Spitze  versehen;  die  beiden  seitlichen  Lappen 
ganz,  zugespitzt  oder,  jedoch  selten,  auf  der  äufsern  Seite 
mit  3  —  4  Sägezähnen  versehen,  ungleich,  etwas  abste- 
hend. An  den  5-getheilten  Blättern  die  Einschnitte  spitz- 
winkelig oder  rundlich  an  demselben  Blatt,  die  einzelnen 
Lappen  zugespitzt,  in  der  Mitte  nach  aufsen  gesägt,  oder 
in  2  —  3  grofse  zugespitzte  seitliche  Zähne  getheilt,  die 
beiden    mittlem   seitlichen    ganz  zugespitzt,    der  mittlere 


373 

ganz  zugerundet  oder  mit  2  —  4  schwachen  Zähnchen 
versehen.  Die  beiden  Blattflächen  ungleich  gefärbt,  die 
obere  glänzend  dunkel -grün,  glatt,  die  untere  blasser 
gefärbt,  nezad?ig,  mit  3  —  5  grau -grünen  Nerven,  die  be- 
sonders in  den  Winkeln  mit  Haaren  besetzt  sind.  Die 
Nebenblättchen  (4  —  5"'  lang,  1  —  2"'  breit)  oval -lan- 
zettlich, mit  seitlich  gebogener  Spitze,  einseitig  oder  in 
der  Mitte  verlaufendem  Nerven,  glatt,  am  Rande  mit  2 — 3 
schmalen  spitzigen  Sägezähnen  versehen.  Die  Blattstiele 
rundlich,  oberseits  schwach  gerinnt,  (5  —  7  —  12/w  lang) 
glatt  oder  hin  und  wieder  mit  schwachen  Wimperhaaren 
besetzt.  Die  untersten  Schüppchen  am  Grunde  der  Kno- 
spen breit,  zugespitzt,  braun,  trocken.  Die  Zweige  glatt, 
an  den  Asten  abwechselnd -aufrechtstehend,  zuweilen  seit- 
lich, am  Grunde  mit  einem  braunen  trocknen  Dorne  be- 
waffnet, mit  abwechselnd  -  stehenden  Blättern,  wovon  die 
untersten  2  —  3  ungetheilt,  kleiner,  und  nur  an  der  zu- 
gerundeten oder  trunkirten  Spitze  mit  drei  spitzen  Zäh- 
nen versehen  sind.  Die  Blüthenstiele  theils  endständig 
an  den  Spitzen  der  Zweige  zu  2  —  4  stehend  (5  —  11'" 
lang)  an  der  Basis  zuweilen  mit  einem  Nebenblättchen 
versehen;  theils  einzelnstehend  in  den  Winkeln  der  zwei 
obersten  Blätter,  haarig,  einfach  und  mit  Narben  abgefal- 
lener Blülhenstielchen  versehen,  oder  auch  oben  2  —  3- 
getheilt.  Die  einzelnen  Slielchen  am  Kelche  etwas  ver- 
dickt. Der  Kelch  verkehrt -oval,  mit  verworrenen  steif- 
lichen Haaren  besetzt,  5-theilig,  die  einzelnen  Zipfel  läng- 
lich-zugespitzt,  an  der  Spitze  rundlich,  abgestumpft,  ab- 
stehend, halbsolang  als  die  Blumenblätter;  die  dazwischen 
liegenden  Einschnitte  spitzwinkelig.  Der  Griffel  einfach, 
knieförmig  gebogen,  an  der  Basis  etwas  verdickt,  mit  stei- 
fen auf  dem  Diskus  aufsitzenden  Haaren  umwallt.  Die 
Frucht  länglich  (5  —  6W'  lang)  an  der  Basis  rundlich  mit 
einem  Grübchen,  worin  der  Fruchtstiel  sitzt,  versehen,  an 


374 

der  Spitze  abgestumpft  rundlich,  mit  den  stehenbleibenden 
anliegenden  Kelchlazinien  gekrönt,  übrigens  glatt,  glän- 
zend dunkel  -  zinnoberroth,  zu  1  —  2,  auf,  nach  dem  Ver- 
blühen verlängerten,  Stielen  sitzend,  hängend;  im  Innern 
einkernig,  der  Kern  in  einer  knöchernen  Hülle,  länglich, 
gelb -braun,  an  der  Basis  rundlich,  zugespitzt,  an  der 
Spitze  stumpf  mit  einer  unregelmäfsigen ,  stumpflichen, 
dunkler  gefärbten,  warzigen,  etwas  nach  der  Nabelseite 
hingeneigten  Erhabenheit  versehen,  auf  dem  Rücken  rund- 
lich etwas  convex,  mit  2  —  3  erhabenen  Leisten,  die 
von  der  Spitze  zur  Basis  verlaufen  und  sich  hier  einan- 
der mehr  nähern,  versehen,  auf  der  entgegengesetzten 
Seite  fast  gradlinig ,  etwas  flach ,  mit  einer  von  oben  nach 
unten  verlaufenden  Furche,  in  der  sich  unter  der  Mille 
der  Nabel,  als  ein  kleines  Grübchen,  zeigt. 

Im  Gebiete  der  Flora  der  Eiffel  bei  Schieiden  ge- 
sammelt. 

Zur  leichteren  Übersicht  und  genaueren  Bestimmung 
der  unterscheidenden  Merkmale  dieser  Species ,  will  ich 
auch  die  Beschreibung  der  beiden  verwandten  Arten  C. 
monogyna  und  C.  oxyacaniha  näher  herausheben. 

2.     Crataegus  monogyna.    Tab.  III.  Fig.  2. 

Strauch,  oder  ein  2  —  3'  hoher  trunkirter  Stamm, 
selten  ein  niedriger  Baum,  mit  grauer,  grobrissiger  Rinde. 
Die  Aste  aufrecht  oder  abstehend  mit  graugrüner  nach 
unten  etwas  rissiger  Oberhaut.  Die  Rinde  mattglänzend 
mit  dunklern  Pünktchen  hin  und  wieder  besetzt.  Die 
Astchen  abwechselnd,  aufrechtstehend,  mit  bräunlich  glän- 
zender Rinde  und  abwechselndstehenden  rölhlichbraunen 
Dornen.  Am  Grunde  der  Astchen  meist  eine  Knospe,  sel- 
ten ein  Dorn.  Die  Asteben  an  der  Spitze,  mit  Ausnahme 
der  obersten,  in  welche  der  Ast  getheilt  ist,  bedornt.  Die 
Blätter  verkehrt  -  eiförmig  fast  rautenförmig,  mit  verlänger- 
tem   Grunde    in    den    Blattstiel    übergehend,    3 -getheilt 


375 

(10  —  13"'  lang,  8  —  IV"  breit)  am  Rande  ganz,  oder 
über  der  Mitte  mit  2  —  3  schwachen  Sägezähnen  verse- 
hen, oder  fast  fiederspaltig  siebenlappig.  Der  mittlere 
Lappen  (4  —  6"'  lang)  meist  dreigetheilt,  das  einzelne 
Läppchen  zugerundet,  in  eine  kleine  Spitze  zugespitzt; 
das  mililere  Läppchen  des  Mittellappens  \  —  9ßU  länger, 
wie  die  beiden  oder  drei  seitlichen.  Die  beiden  Seiten- 
lappen der  Blätter  (4  —  5";  lang)  ganz  oder  mit  2  —  3- 
spitzigen  Zähnen  versehen,  auf  der  Oberfläche  glatt,  glän- 
zend, gelblich  -  dunkelgrün,  auf  dem  Mittelnerven  etwas  haa- 
rig, auf  der  untern  graulich- grün,  3  —  7 -nervig,  nez- 
adrig,  auf  den  Nerven  behaart,  am  Rande  ganz  oder  über 
der  Mitte  mit  2  —  3  schwachen  Sägezähnen  versehen, 
schwach  -  wimperig.  Die  Blatteinschnitte  spitzwinkelig, 
oder  bei  den  3-getheilten  Blättern,  wo  die  Lappen  abste- 
hen, fast  rechtwinkelig.  Zuweilen  findet  man  auch  Blät- 
ter, die  fast  fiederspaltig,  siebenlappig  sind,  an  einem 
und  demselben  Zweige  zugleich  mit  3-getheilten  Blättern. 

Die  Nebenblättchen  (3  —  4'"  lang,  \  —  1'"  breit) 
schwach  sichelförmig  gebogen,  lang  zugespitzt  mit  über- 
gebogener Spitze,  einseitig  an  der  Mittelrippe  verlaufend, 
ganzrandig  oder  mit  1  —  2  kleinen  Sägezähnen  versehen. 
Die  Blattstiele  rundlich  nach  oben  etwas  gerinnt,  kurz 
(3  —  4'w  lang)  und  wie  die  Basis  der  Blätter  am  Rande 
schwach  gewimpert.  Die  beiden  untersten  Schüppchen 
der  Knospen  rundlich,  etwas  zugespitzt,  an  der  stumpf- 
lichen Spitze  mit  der  leisen  Andeutung  von  2  —  3  Zähn- 
chen versehen,  mit  breiter  Basis  aufsitzend,  aufrechtste- 
hend, röthlichbraun,  am  Rande  heller  gefärbt,  nach  aufsen 
convex  mit  1  oder  2  etwas  erhabenen  Querreifen.  Die 
blüthentragenden  Zweige  glatt,  abwechselnd  -  stehend,  diver- 
girend,  am  Grunde  mit  einem  Dorne  versehen.  Die  Blät- 
ter an  diesen  Zweigen  abwechselnd  -  stehend ;  die  untern 
gewöhnlich  kleiner ,  verkehrt  -  eiförmig ,   kurz  gestielt  und 


376  — U - 

an  der  zugerundeten  Spitze  3  -zähnig.  An  der  Basis 
der  Blüthenstiele  finden  sich,  jedoch  nicht  immer,  schmale 
■§-  —  V"  breite,  glatte,  krumm- seitlich -gebogene  spitze 
Nebenblättchen.  Die  Blüthenstiele  theils  endständig,  theils 
aus  den  Winkeln  der  2  —  3  obersten  Blätter  entstehend. 
Die  endständigen  (5  —  6"'  lang)  entweder  in  2  —  3  ein- 
zelne  Blüthenstielchen  getheilt  oder  fast  vom  Grunde  an 
ästig,  mit  abwechselnd -stehenden  Blüthenstielchen;  die 
winkelständigen  länger,  einfach  oder  nach  oben  2 — 3 -ge- 
theilt, sämmtlich  glatt,  oder  an  dem,  dem  Kelche  zuge- 
kehrten etwas  verdickten  Ende,  mit  demselben  mit  steif- 
lichen Wimperhaaren  besetzt.  Der  Kelch  länglich,  fast 
urnenförmig,  glatt,  oder  schwach  bewimpert,  5-theilig,  die 
einzelnen  Lacinien  zurückgebogen,  länglich -zugespitzt,  an 
der  Spitze  stumpflich.  Die  Einschnitte  spitzwinkelig. 
Der  Griffel  länglich,  dünn,  einfach,  aufrecht,  an  der  Ba- 
sis mit  steifen,  auf  dem  Diskus  aufsitzenden  Haaren,  um- 
geben. Die  Frucht  kugelig  oder  etwas  länglich,  von  der 
Gröfse  einer  grofsen  Erbse,  dunkelroth,  zuweilen  bereift 
angelaufen,  zu  3  —  8 -stehend,  glatt,  an  der  Basis  zuge- 
rundet, an  der  Spitze  mit  den  stehenbleibenden,  aufrech- 
ten Kelchzipfeln  gekrönt.  Die  kleine  Öffnung  des  Diskus 
zuweilen  mit  3  —  4  kleinen,  spitzigen,  schuppenförmigen 
Körperchen,  aus  einigen  vertrockneten  Filamenten  gebil- 
det, fast  geschlossen;  im  Innern  1  —  2 -kernig,  die  Kerne 
in  einer  knöchernen  Hülle,  (2  — 3/;/  lang)  länglich  -  eiför- 
mig, nach  oben  stumpf,  mit  einer  nach  der  Nabelfläche 
geneigten,  spitzen,  warzigen  Erhöhung,  an  der  Basis  zu- 
gespitzt, auf  dem  Rücken  convex  mit  einer  verwischten 
Miltelleiste,  auf  der  entgegengesetzten  Seite  etwas  flacher, 
mit  einer  von  oben  nach  unten  verlaufenden  Furche,  die 
unter  der  Mitte  mit  dem  Nabelgrübchen  versehen  ist,  und 
zu    deren  Seiten    sich   zwei  längliche   (1  —  \\il*  lange) 


377 

obngefähr  |'*  über  der  Basis  beginnende,  unregelmäfsige 
Grübchen  befinden. 

3.    Crataegus  oxyacantha.   Tab.  III.  Fig.  3. 

Strauch,   selten   ein  kleiner  Baum,  mit  grofsrissiger, 
bräunlich -grauer  Rinde.     Die  Aste  sperrig,  meist  hin  und 
hergebogen,  mit  graulicher,  glänzender,  mit  blafs- bräun- 
lichen oder  weifslichen  Pünktchen  besetzter  Rinde,    viel- 
dornig,  an   der  Spitze   meist  in  3  —  4  mehr  oder  weni- 
ger abstehende  Astchen  getheilt,  die  glatt,  grünlich -bräun- 
lich, und  ohne  Dornen  sind.      Die   abstehenden    Seiten- 
zweige an  der  Spitze  bedornt ,   gräulich  -  braun  mit  braun- 
schwarzem,   am  Grunde  weifslichem  Dorn,    sonst  nackt, 
glatt,    mattglänzend.      Selten    finden   sich  an  dem  einen 
oder    andern  Seitenzweige   1  —  2   aufrechtstehende  Dor- 
nen.    Die  Blätter  verkehrt -eiförmig,   3  —  5. lappig,   die 
einzelnen  Lappen  ungleich,   der  mittlere  länger,   zugerun- 
det, mit  verlängerter  Basis  in   den  Blattstiel  übergehend, 
(7  _  9  _  15///  lang,    6  —  13"'  breit)  die  5  -  lappigen 
meist   schmäler    (5  —  12"'  breit),    glatt,    auf  der  Ober- 
fläche glänzend  schwarz  -  grün ,   zuweilen  etwas  lichter  ge- 
färbt, mit  wenigen  weichen  Härchen  auf  den  Mittel-  und 
den  Seitennerven,    auf  der  untern  Fläche  graulich  -  grün, 
nezadrig,   mit  bräunlich -grünen  Mittel-  und  Seitennerven, 
die  wie   der  Blattstiel  und  die  zahnlose  Basis  des  Blatts 
mit  Haaren  besetzt  sind.     Übrigens  sind  die  Blätter  am 
Rande  über  der  Mitte,  so  wie  der  stumpfliche  Mittellap- 
pen gesägt,  die  Zähne  an  der  Basis  breit  mit  dunkler  ge- 
färbter  Spitze,    der   mittlere   Zahn  des  Mittellappens  ge- 
wöhnlich länger,    wie   man   diefs   auch  zuweilen  an  den 
seitlichen    Lappen     beobachtet.       Die    Einschnitte    ganz, 
spitzwinkelig ,  oder  bei   den   5  -  lappigen  Blättern  der .  un- 
tere vom  untersten  Lappen  bedeckt. 

Die  lanzettlichen  (3'"  langen,    1  —  i-f"  breiten)  si- 
chelförmig gekrümmten  Nebenblättchen  zur  Seite  der  Blät- 


378  

ter  und  Blüthenstiele,  einseitig  an  dem  dicken  Nerven  ver- 
laufend, mit  langen  Sägezähnen,  die  zuweilen  wieder  ge- 
sägt sind,  und  langer  hervorstehender  Spitze,  die  meist 
gelblich  oder  bräunlich  gefärbt  ist.  Die  Blattstiele  nach 
unten  rundlich,  oberseits  gerinnt,  (4  —  l,n  lang)  und  wie 
der  Blattrand  an  der  Basis  weichhaarig.  Die  am  Grunde 
der  Knospen  stehenden  beiden  Schüppchen  rundlich,  mit 
breiter  Basis  aufsitzend,  abstehend,  aufsen  gewölbt,  röth- 
lich- braun,  stumpf,  am  Rande  graulich.  Die  blüthentra- 
genden  Zweige  weichhaarig,  divergirend,  abwechselnd 
an  den  sparrigen  Asten  stehend,  am  Grunde  mit  1  —  2 
vier  bis  sechs  Linien  langen,  abstehenden  schwarz  -  brau- 
nen oder  kastanienfarbenen,  am  Grunde  graulichen  Dor- 
nen bewaffnet,  mit  abwechselnd -stehenden  Blättern,  von 
denen  die  zwei  bis  drei  untersten  kleiner,  verkehrt -eiför- 
mig, fast  am  ganzen  Rande  gesägt  und  an  der  abgestumpf- 
ten Spitze  3-zähnig,  mit  spitzen  Zähnen  versehen  sind, 
oder  die  Spitze  ist  mehr  zugerundet,  schwach  3-lheilig 
mit  zugerundeten  kleinen  gesägten  oder  gezähnten  Läpp- 
chen. Die  Blüthenstiele  (3  —  lm  lang)  theils  endstän- 
dig, zu  2  —  4 -stehend,  theils  einzeln  in  den  Winkeln 
der  1  —  2  obersten  Blätter,  oder  ganz  seitlich,  an  den, 
an  der  Spitze  bedornten  Zweigen,  in  2  —  3  einzelne 
Stielchen  getheilt,  oder  einfach,  mit  Narben  abgefallener 
ßlüthenstielchen  versehen,  glatt  oder  schwach  bewimpert, 
etwas  verdickt  in  den  Kelch  übergehend.  Der  Kelch 
rundlich,  verkehrt  -  oval ,  glatt,  unter  den  Zipfeln  etwas 
eingeschnürt;  die  einzelnen  Kelchzipfel  flach  ausgebreitet, 
abstehend,  aus  breiter  Basis  zugespitzt,  kurz,  spitzig.  Die 
Einschnitte  im  Grunde  rundlich.  Griffel  2  —  3,  länglich, 
aufrecht,  von  denen  meist  zwei  am  Grunde  verwachsen 
und  mit  steifen  Haaren,  die  auf  dem  Diskus  aufsitzen, 
umgeben  sind.  Die  Frucht  rundlich,  fast  kugelförmig, 
zuweilen  etwas  länglich •  rund ,  zu  2  —  5 -stehend,  etwas 


379 

überhängend,  dunkel  -blutroth,  mattglänzend,  glatt,  an  der 
Basis  zugerundet,  nach  oben  mit  den  stehenbleibenden 
fast  aufrechtstehenden  trocknen  Kelchzipfeln  gekrönt,  im 
Innern  3 -kernig,  die  Kerne  mit  der  etwas  abgeflachten 
mit  einer  kantig  hervorspringenden  Leiste  versehenen  Na- 
belfläche gegeneinander  gekehrt,  von  einer  knöchernen 
Hülle  umschlossen  (3"'  lang,  2  —  1\Ui  breit)  im  Umrifs 
eiförmig,  die  Spitze  stumpf,  zugerundet,  mit  einer  nach 
der  Nabelfläche  hingeneigten  warzigen,  stumpfen  Erhö- 
bung, nach  der  Basis  hin  etwas  verschmälert- zulaufend 
stumpf,  auf  dem  Rücken  gewölbt,  mit  einer  von  oben  bis 
zur  halben  Länge  verlaufenden  etwas  erhabenen  Leiste, 
die  unter  der  Mitte  verschwindet,  an  der  entgegengesetz- 
ten Seite  abgeflacht,  mit  einer  erhabenen  nach  oben  win- 
kelig hervorstehenden  Leiste,  zu  deren  Seiten  die,  mit 
einer  fast  nierenförmigen,  von  der  Basis  bis  zur  Mitte  sich 
erstreckenden,  flachen  Grube  versehenen  Flächen,  etwas 
zurücktretend  in  den  fast  scharfen  Rand  des  Kerns  über- 
gehen; zwischen  diesen  beiden  unregelmäfsigen  Seitengru- 
ben befindet  sich  auf  der  dieselben  trennenden  Leiste 
nach  unten  das  Nabelgrübchen,  an  welcher  Stelle  die 
Leiste  etwas  breiter  und  flacher  ist. 


Gemäfs  den  aufgezählten  Merkmalen  dieser  drei  Ar- 
ten und  den,  aus  den  Beschreibungen  derselben  resulti- 
renden,  stehenden  Unterscheidungs- Kennzeichen,  möchten 
nun  folgende  specielle  Diagnosen  aufzustellen  sein: 

Crataegus  kyrtostyla. 

C.  spinosa,  foliis  utrinque  glabris  vel  subtus  nervis 
ciliatis,  floribus  corymbosis  monogynis,  stylo  deflexo,  ca 
lycibus  hirsutis,  laciniis  oblongis  acuminatis  patentibus 
apice  obtusis,  fructibus  oblongis  basi  foveolatis,  nucleum  1, 
ovato-oblongum,  fusco-brunneum,  dorso  convexum  3  —  4 


380  

sulcalum,  facie  obversa  rima  longiludinaliter  infra  medium 
umbilicata  instructa,  foventibus. 

Crataegus  monogyna. 

C.  spinosa,  foliis  basi  cum  petiolis  subtusque  in  ner- 
vis  subciliatis,  floribus  corymbosis  (plerumque)  monogy- 
nis,  stylo  reclo,  calycibus  glabris  vel  subciliatis,  laciniis 
oblongis  acuminatis.,  reflexis  apice  obtusis,  fructibus  glo- 
bosis,  nuclea  1  —  2,  oblongo-ovata,  brunnea,  dorso  con- 
vexa  2-sulcata,  sulcis  infra  medium  evanescentibus ,  facie 
obversa  planiuscula  longitudinaliter  sulcata,  basin  versus 
umbilicata,  includentibus. 

Crataegus  oacyacantha. 

C.  spinosa,  foliis  nervo  medio  basique  cum  petiolis 
pubescentibus ,  floribus  corymbosis  2  —  3-gynis,  stylis 
erectiusculis,  calycibus  glabris,  laciniis  piano  -expansis  acu- 
minatis, acutiusculis ,  fructibus  subglobosis,  nuclea  3,  ova- 
ta,  pallide  fusca,  dorso  convexa  2-sulcata,  sulcis  infra  me- 
dium evanescentibus ,  facie  obversa  excavato  -  planiuscula 
stria  longitudinali  angulato-prominula,  foventibus. 


4.    Rumex  thyrsiflorus  Fghth. 

Die  Wurzel  spindelig,  ästig,  faserig,  nur  einen  auf- 
rechten \\l  hohen  rundlichen,  gefurchten  Stengel  treibend, 
der  am  Ende  in  einen  blüthentragenden  Thyrsus  getheilt, 
und  kahl  ist.  Die  Blätter  meist  \\u  lang  und  f  breit, 
an  der  Spitze  zugerundet;  die  Wurzelblätter  oval -länglich, 
am  Rande  buchtig,  stumpf,  langgestielt,  (Blattstiel  viel 
länger  als  das  Blatt)  mit  einer  etwas  breiten  Basis  in  den 
Blattstiel  übergehend,  die  weiterfolgenden  länglich- pfeil- 
förmig,  mit  rückwärts  und  nach  aufsen  gerichteten,  mehr 
oder  weniger  zugespitzten  3  —  6"1  langen  Ohrchen;  die 
obersten  kurz  gestielt,  schmaler,  lanzettlich  -  pfeilförmig, 
mit  spitzen  kürzeren  und  im  Verhältnifs  aus  einer  brei- 
tern Basis  hervorgehenden  Ohrchen.    Die  Blattstiele  rund- 


381 

lieh,  gefurcht,  obersei ts  gerinnt,  an  der  Basis  breiter  und 
hier  am  Rande  schwach  gezähnelt,  mit  bräunlich -roth  ge- 
färbten Zähnchen.  Die  Nebenblätter  scheidig,  3  —  S'11 
lang,  3 -zähnig,  an  der  Basis  krautig,  unter  der  Linse  mit 
kleinen,  rauhen  Erhabenheiten  besetzt,  übrigens  trocken- 
häutig, rölhlich  -  braun ,  die  Einschnitte  rundlich,  die  ein- 
zelnen Zähne  ungleich,  die  beiden  seitlichen  kurz,  spitz, 
am  Stengel  anliegend,  der  mittlere  lang,  etwas  abstehend, 
an  der  Spitze  zurückgeschlagen.  Die  Blüthen  in  einem 
dichten  entständigen  Straufs,  zu  2  —  4  in  Halbquirlen. 
Die  blüthentragenden  Astchen  schwach  gefurcht,  röthlich 
angelaufen.  Die  grünlichen  feinen  Blüthenstielchen  in 
der  Mitte  mit  einem  röthlichen  Gelenk  versehen;  die  Blü- 
then zweihäusig.  Die  äufsern  Blättchen  der  Blüthenhülle 
vor  und  während  dem  Blühen  aufrecht -abstehend,  eiför- 
mig, zugespitzt,  ganzrandig,  bräunlich,  häutig,  kürzer  als 
die  innern  Klappen,  nach  dem  Verblühen  an  den  Blüthen- 
stiel  zurückgeschlagen ,  die  innern  Klappen  herz  -  eirund, 
am  Rande  hin  und  wieder  schwach  gezähnet,  etwas  wel- 
lig, häutig,  grünlich  mit  rosenrolher  Einfassung  und  dunk- 
len Adern,  an  der  Basis  mit  einem  schwieligen  Schüpp- 
chen. Der  Saamen  kastanienbraun,  halbsolang  als  die 
Klappen. 

Unterscheidet  sich  von  dem  ähnlichen  R.  acetosa, 
durch  einen  niedrigem,  am  Ende  in  einen  blüthentragenden 
Thyrsus  getheilten  Stengel,  wovon  die  einzelnen  Blüthen- 
ästchen  am  Grunde  abstehend,  dann  aufrecht  gebogen 
sind,  gedrängt  stehen  und  am  Grunde  so  wie  die  einzelnen 
Halbquirle  mit  einem  3- zähnigen  Nebenblatt  versehen 
sind,  (welche  bei  R.  acetosa  am  Ende  geschlitzt  gezähnt 
sind);  die  einzelnen  Zähne  der  Nebenblätter  durch  einen 
rundlichen  Ausschnitt  von  einander  getheilt,  der  mittlere 
Zahn  der  längste,  etwas  abstehend,  an  der  Spitze  zurück- 
gebogen; ferner  durch  die  am  Rande  buchtigen,  stumpf- 


382  

liehen  oval -länglichen,  langgestielten,  mit  kleinen  Öhrchen 
versehenen  Wurzelblätter,  länglich -pfeilförmigen  Stengel- 
blätter, mit  rückwärts  und  nach  aufsen  gerichteten  stumpf- 
lichen Ohrchen,  von  denen  die  obersten  schmaler,  kürzer 
gestielt,  lanzettlich  -  pfeilförmig  mit  kurzen  zugespitzten, 
aus  einer  breiten  Basis  hervorgehenden  Öhrchen  versehen 
sind;  durch  die  in  einem  dichten  entständigen  Straufse  ste- 
henden Blüthen,  die  zu  2  —  4  in  Halbquirlen,  auf  lan- 
gen grünlichen  Blüthenstielchen  stehen,  die  bei  R.  ace- 
tosa  in  einer  Rispe,  zu  3  —  6  in  Halbquirlen ,  auf  rothen 
Blüthenstielchen  stehen;  durch  die  vor  und  während  dem 
Blühen  abstehend- aufrechte,  eiförmige,  zugespitzte,  ganz- 
randige  Blüthenhülle ,  die  nach  dem  Verblühen  an  den 
Blüthenstiel  zurückgeschlagen  und  welk  ist;  endlich  durch 
die  rundliche  am  Rande  hin  und  wieder  schwach  gezähn- 
ten, etwas  wolligen  grünlichen,  rosenroth -  gerandeten, 
dunkeladrigen  Klappen,  die  noch  so  lang  sind  als  die 
Saamen,  die  bei  R.  acetosa  herzförmig,  ganzrandig,  bei 
R.  scutatus  lief  herzförmig  mit  purpurrothem  Adernez  und 
ohne  schwielige  Schuppen  sind.  Unterscheidet  sich  übri- 
gens noch  von  R.  arifolius  und  R.  scutatus  durch  die 
Form  der  Blätter,  Blüthenstand  und  die  Gestalt  der  Ne- 
benblätter. 

Chor.  spec.  R.  Saamenhülle  rundlich  an  der  Basis 
herzförmig,  am  Rande  hin  und  wieder  mit  kleinen  Zähn- 
chen versehen,  etwas  wellig,  am  Grunde  mit  einem 
herabgebogenen  schwieligen  Schüppchen  versehen;  die 
Blüthenhülle  aufrecht  etwas  abstehend,  nach  dem  Verblü- 
hen am  Blüthenstiel  zurückgeschlagen,  welkwerdend;  die 
Wurzelblätter  stumpf,  am  Rande  buchtig,  oval -länglich, 
langgestielt,  die  übrigen  länglich  -  pfeilförmig  mit  etwas 
abstehenden  Öhrchen;  die  Nebenblätter  dreizähnig,  der 
mittlere  Zahn  viel  länger,  an  der  Spitze  nach  abwärts  ge- 
bogen. 


383 

Auf  Bergwiesen  der  Eiffel,  bei  Manderfeld  —  2J*.  Juni. 

5.     Ornithogalum  octandrum  Fghth.     Tab.  IV. 

Diese  Art  Vogelmilch,  welche  ich  in  der  Nähe  der 
Torfgruben  bei  Lieblar  sammelte,  wächst  einzeln  auf  von 
Gras  entblöfsten,  mit  Moos  überzogenen  moorigen  Stel- 
len, und  blüht  mit  beginnendem  Frühlinge.  Viele  kleine, 
fleischige,  röthlichbraune  Zwiebelchen,  von  der  Gröfse 
eines  Stecknadelkopfs  und  gröfser,  mit  einer  weislichen, 
faserigen,  lockern  Haut  am  Grunde  umkleidet,  bilden  die 
Zwiebelwurzel  dieser  Pflanze,  aus  deren  Mitte  der  kaum 
fingerlange  Schaft  entsteht.  Die  beiden  Wurzelblätter, 
kürzer  als  der  Schaft,  fadenförmig,  halbrund,  auf  der 
obern  flachen  Seite  schwach  gerinnt,  aufreehtstehend,  nach 
oben  hin  bogenförmig  herabgebogen,  bei  der  blühenden 
Pflanze  meist  nach  oben  schon  vertrocknet,  skariös.  Der 
blätterige,  einblülhige  Schaft  aufrechtstehend,  rundlich, 
nach  unten  etwas  braun -violett  angelaufen,  glatt,  nach 
oben  behaart,  unter  der  Blüthe  verdickt.  Schaftblätter  3, 
am  Grunde  umfassend,  lang,  linealisch,  auf  der  Oberfläche 
gerinnelt,  auf  der  untern  gerippt,  die  Mittelrippe  am  mei- 
sten hervorspringend;  die  beiden  untern  länger  scheiden- 
artig-umfassend, nach  oben  zurückgerollt,  das  oberste  klei- 
ner, schmaler  und  spitzig,  übrigens  sämmtlich  gelb -grün, 
glänzend,  glatt.  Die  Korolle  grünlich  -  gelb ,  gestreift,  die 
Aufsenfläche  mit  gesättigt  grünen  Streifen  durchzogen. 
Die  einzelnen  Korollenblättchen  länglich,  oval- lanzettlich, 
etwas  abgestumpft,  an  der  Basis  der  Unterfläche  behaart. 
Aus  dem  Grunde  jedes  Blumenblatts  entsteht  ein  grünlich- 
gelber Staubfaden,  der  an  der  Basis  etwas  dicker,  nach 
der  Richtung  des  Blumenblatts  steht.  Der  Fruchtknoten 
dreieckig,  glatt.  Der  Griffel  rundlich,  gelbgrün,  gestreift, 
etwas  abstehend  mit  einer  etwas  wulstigen  Narbe,  an 
Länge  gleich  \  der  Blumenblätter. 

Char.  spec.  0.  mit  blättrigem,  einblüthigem  nach  oben 


384  

behaartem  Schafte,  abwechselnd  stehenden,  scheidenartig- 
umfassenden  _,  linealischen,  glatten,  auf  der  Oberfläche  ge- 
rinnelten  Blättern,  fadenförmigen,  gleichbreiten,  halbrun- 
den, auf  der  Oberfläche  mit  einer  schwachen  Rinne  ver- 
sehenen Wurzelblättern,  welche  kürzer  sind  als  der  Schaft; 
länglich- oval -lanzettlichen,  an  der  Basis  ihrer  Unterfläche 
behaarten,  an  der  Spitze  etwas  stumpfen  Blumenblättern 
und  einer  am  Grunde  mit  einer  weifslichen,  faserigen 
Hülle  umgebenen  vielzwiebeligen  Wurzel. 

6.     Corylüs  intermedia  Fghlh. 

Strauch  von  8  —  10'  Höhe,  mit  gefleckter,  rissiger 
Oberhaut.  Die  jungen  Triebe  und  Astchen  eben,  mit  an- 
liegenden Härchen  und  dichten,  bräunlichen  Drüsenhaaren 
besetzt,  die  einen  klebrigen  Saft  ausschwitzen.  Neben- 
blättchen länglich,  zugespitzt,  am  Rande  schwach,  an  der 
Spitze  dicht,  fast  büschelförmig  behaart.  Die  Blätter  läng- 
lich-rundlich, ziemlich  lang  zugespitzt,  an  der  Basis  herz- 
förmig ausgeschnitten,  am  Rande  mit  grofsen,  doppelt  ge- 
sägten Zähnen  versehen  und  einem  weichen  kurzen  Flaum 
besetzt;  auf  der  Oberfläche  fast  glatt,  dunkel -grün,  auf 
der  untern  Fläche  graulich -grün  mit  kurzen  anliegenden 
Härchen  besetzt,  die  auf  den  Blattrippen  länger  sind  und 
in  den  Rippenwinkeln  schwache  Büschel  bilden.  Die 
Blattstiele  kurz,  dick,  kaum  6  —  7"'  lang,  dicht  mit 
bräunlichen  Drüsenhaaren  besetzt,  die  sich  auch  nach  der 
Mittelrippe  etwas  fortsetzen. 

Die  männlichen  Kätzchen  zu  3 -stehend,  2"  —  2", 
4/;/  lang,  beim  Aufblühen  einige  Linien  länger,  cylindrisch. 
Die  einzelnen  Schuppen  verkehrt  eiförmig,  3-theilig,  be- 
haart, der  mittlere  Lappen  mehr  fleischig,  gelblich  -  grün, 
mit  dunklern  Wärzchen  besetzt.  Auf  jeder  Schuppe  fin- 
den sich  4  selten  5  Staubfäden,  die  mit  länglichen,  gel- 
ben, an  der  Spitze  bärtigen  zweifächerigen  (?)  Antheren 
versehen  sind.  Die  2  —  3  untersten  Schuppen  des  Kätz- 
chens 


^ 385 

chens  unfruchtbar,  ungetheilt,  rundlich,  behaart,  und  mit 
dunklen  Wärzchen  besetzt.  Die  weiblichen  Kätzchen  kno- 
spenförmig,  4  —  6-blüthig,  mit  dichten  ei-lanzeltlichen 
spitzen  Schüppchen  besetzt,  von  denen  die  innern  mit 
einem  dichten  feinhaarigen  Überzüge  versehen  sind.  Die 
Receptakel  sehr  klein,  schwach  behaart,  bei  der  reifen 
Frucht  fleischig  geworden,  länger  als  die  Nufs,  /est  an- 
liegend, fast  kegelförmig,  zerschlitzt.  Die  Nufs  7  —  S"4 
lang  (Tab.  III.  fig.  4),  an  der  Basis  breiter,  rundlich,  oben 
stumpf  lieh,  von  der  Seite  etwas  zusammengedrückt,  gelb- 
braun. Der  Kern  länglich -eiförmig,  zugespitzt,  weislich- 
gelb. Der  Nabelslrang  von  der  Basis  der  Nufs  rechts  ge- 
wunden zum  Nabelgrübchen  des  Kerns  verlaufend;  der  bei 
Coryl.  tubulosa  (Tab.  III.  fig.  5.)  links  gewunden  und 
bei  Coryl.  Avellana  (Tab.  III.  fig.  6.)  in  grader  Richtung 
zur  Nabelgrube  des  Kerns  hingeht. 

Char.  spec.  C.  Nebenblättchen  länglich,  zugespitzt, 
am  Rande  behaart;  Blätter  länglich  -  rundlich ,  lang  zuge- 
spitzt, am  Grunde  herzförmig  ausgeschnitten;  die  Recepta- 
cula  länger  als  die  Nufs,  fast  kegelförmig,  zerschlitzt;  die 
Nufs  etwas  zusammengedrückt,  an  der  Spitze  stumpf;  der 
Nabelstrang  vom  Grunde  der  Nufs  rechts  gewunden  zur 
Nabelgrube  des  eiförmig  zugespitzten  Kerns  verlaufend. 

Wächst  an  schattigen  Stellen  bei  Esch  im  Köllner 
Regierungs  -  Bezirk ;  blüht  sehr  früh,  selbst  bei  einer  Kälte 
von  14°,  15°  R.,  im  Januar  fand  ich  schon  weibliche 
Blüthen. 


Erklärung  der  Figuren. 
Tab.  III.  Fig.  1.  a.  Frucht,  b.  Kelch,  c.  Längen- 
durchschnitt des  Kelchs  mit  dem  knieförmig  gebogenen 
Griffel,  d.  Blumenblatt,  e.  Kern  von  der  vordem  Seite, 
f.  Kern  von  der  hintern  Seite,  g.  *Querdurchschnilt  des 
Kerns. 

kr  Bd.  3j  Heft.  28 


386  

Fig.  21  p.  Kelch,  v.  Längendurchschnitt  des  Kelchs, 
x.  Fracht,  q.  Querdurchschnitt  der  Frucht,  r.  Kern  von 
der  vordem  Seite,  s.  Kern  von  der  hintern  Seite,  t.  Quer- 
durchschnitt des  Kerns. 

Fig.  3.  y.  Frucht,  o.  Querdurchschnitt  der  Frucht, 
h.  Kelch,  i.  Längendurchschnilt  des  Kelchs,  k.  Kern  von 
der  vordem  Seite,  1.  Kern  von  der  hintern  Seite,  m.  Quer- 
durchschnitt des  Kerns. 

Fig.  4.  a.  Nufs,  b.  Längendurchschnitt  der  Nufs  mit 
dem  rechtsgewundenen  Nabelstrange  d.,  c.  Kern,  e.  Furche 
in  demselben  durch  den  Nabelstrang  hervorgebracht. 

Fig.  5.  1.  Nufs,  2.  Längendurchschnitt  der  Nufs, 
4.  Nabelstrang,  3.  Kern. 

Fig.  6.  5.  Nufs,  6.  Längendurchschnitt  der  Nufs, 
7.  Nabelstrang,  8.  Kern. 

Tab.  IV.  a.  Die  ganze  Pflanze  in  natürlicher  Gröfse, 
b.  Fruchtknoten  mit  dem  Griffel,  c.  Staubfaden. 


387 


PLANTARUM  VEL  NOVARUM  VEL  MI- 
NUS COGNITARUM  DESCRIPTIONES. 

AUCTORE 

FR.    RUDOLPHI. 


DECAS  SECUNDA. 

11.  Caeoma  cynophron.  Schldl. 

Speciem  hanc  restituendam  et  a  clarissimo  ac  amicis 
simo  Professore  Dr.  de  Schlechtendal  jara  reslitutam,  et 
in  monographia  generis  Caeoma,  (Linnaea  I.  P.  2.  pag.  242.) 
cujus,  quam  nobis  promisit,  continuationem,  multi  mecum 
summo  cum  desiderio  sperant  et  Optant,  descriptam,  fre 
quenter  in  Italiae  infcrioris  collibus,  nee  non  in  Littorali 
Austriaco,  e.  g.  prope  Tergestum  vidi.  Maculae  pallide 
viridescentes ;  folia,  fungillo  obdueta,  mox  pallescunt. 
Sporidia  etiam  longe  pedicellata  aliis  breviter  pedicellatis 
immixta  observavi. 

12.  Caeoma  —  Uredo  —  Ixiae.  n.  spec. 
Caeoma  maculis  subnullis;  acervis  amphigenis  rotun- 

dis  epidermide  rumpente;  sporidiis  ovatis  medio  punetatis 
nigris  demum  fuscis,  pedicellatis. 

Provenit  in  foliis  Ixiae  conicae  Salisb.  Africae  austra- 
lis.  Aestate.  Benignitate  illustr.  Donn,  herbarii  ditissimi 
celsiss.  comitis  de  Lambert  custodis,  —  forsan  ex  pro- 
vineiis  interioribus  Capitis  bonae  spei  reporlatam,  —  ac- 
cepi.  Caeomati  Ornithogali  Schldl.  proxima,  a  qua 
facile  pedicello  sporidio  aeque  longo,  sporidiis  triplo 
majoribus,  primum  atris,  demum  aetate  ptovectiore  fuscis 
—    in    Caeomate    Ornithogali    contrarium    invenitur,   — 

28* 


390  _ 

Habitat  in  resma  effusa  fruticum  ex  familia  Legumi- 
nosarum  Africae  australis.     Autumno. 

Ex  interioribus  Capitis  bonae  spei  a  cl.  Niven  repor- 
tatam  celsiss.  comes  de  Lambert,  Cinchonarum  Pinorum- 
que  clarissimus  Monographus,  dono  mihi  dedit. 

Species  medium  Caeoma  cancellatum  inter  et  cor- 
nutum  tenet,  ratione  Crescendi  in  corporibus  non  amplius 
viventibus  maxime  memorabilis,  et  ab  omnibus  Caeomati- 
bus  admodum  diversa. 

Ex  massa  resinosa  indurata  pseudoperidium  albicans, 
lineam  aut  sesquilineam  longum,  ad  medium  usque  fis- 
sum,  excrescit;  laciniis  —  5  ad  8  ex  singulo  proveniunt 
pseudoperidio,  —  latiusculis,  convolutis,  (primo  adspectu 
tubaeformibus, )  rectis,  obtusissimis ,  rarius  apice  paululum 
divisis,  liberis.  Sporidia  dense  compacta,  pallide  lutescen- 
tia,  globosa,  et,  ni  fallor,  interdum  pedicello  apiculata, 
aliisque  hyalinis  —  junioribus?  —  intermixta. 

Resina,  pseudoperidiis  densius  sparsis,  apertis,  laciniis- 
que  destitutis  tecta ,  formam  Sphaeriae  polymorphae  si- 
mulat. 

Characteres  differentes  ab  Caeomatibus  cancellato 
cornutoqae  repetere  et  exponere  vix  necesse  mihi  vide- 
tur.  Diagnosis  Caeomatis  penicillati  affinior;  fungi  au- 
tem  diversissimi. 

Adnot.  Pseudoperidium,  sie  dictum,  Roesteliarum 
Aecidiorumque  ex  epidermide  plantarum  formatum  esse, 
post  illustr.  Linkii  dissertationem  dignissimam  haud  du- 
bium  habui;  sed  posleaquam  speciem  descriptam  aecura- 
tius  examinavi ,  in  reliquis  Roesteliis  vix  concedo ,  in  hac 
plane  nego.  Structura  quidem  pseudoperidü  omnino  ea- 
dem  ac  in  Caeomaie  cancellato  et  cornuto;  sed  nulla  in 
resina  epidermis  adest! 

In  speeiminibus  senioribus  Caeomatis  cancellati  ma- 
mtestissime  saepius  apparet  epidermis  pseudoperidium  an- 


391 

lea  aretissime  amplectens,  ab  hoc  annuli  in  formam  solula 
et  pseudoperidium  ipsum  sub  epidermidem  descendens. 
Similiter  pseudoperidium  in  Caeomate  resinaecola  in  mas- 
sam descendit  resinosam,  quae  eodem  margine  pseudope- 
ridium circumdat,  quam  in  reliquis  speciebus  hujus  Sectio- 
nis  Caeomatum,  praeter  quod  jam  antea  sese  solvat  et 
mox  libere  stet.  Sed  etiam  in  unoquoque  specimine  per- 
fecte  evoluto  Caeomatis  cancellati  vel  cornuti  pseudo- 
peridium in  ipsam  profundiorem  substantiam  foliorum  per- 
sequi  licet;  peridium  fistulam  infra  clausam,  in  qua  spori 
dia  ja cent,  format. 

Reliquae  quoque  Caeomatum  pseudoperidiis  praeditae 
species  —  Aecidia  —  in  statu  seniori  transversim  sectae 
evidenter  annulum  ostendunt  geminum,  externum  ad  epi- 
dermidem, internum  ad  peridium  ipsum  pertinentem.  Ni- 
hilominus  observatoribus  accuralissimis  auctoritatibusque 
gravissimis  e  contra  terminos  mutare  non  ausus  sum,  sed 
mihi,  opiniones  usitalissimas  in  descriptionibus  sequenti, 
sufficit  hoc  loco,  observationes  meas  deposuisse,  quibus  ad 
accuralius  explorandam  rem  ut  incitassem  optarem. 

14.     Pücciniä  Cruciferarum.  n.  spec. 

Puccinia  maculis  nullis;  acervis  pulvinulatis  rotundis 
sparsis,  epidermide  evanescente;  sporidiis  fuscis  medio 
valde  constrictis  apiculatis;  pedicellis  nullis. 

Provenit  in  caulibus,  petiolis  foliisque  Cruciferarum 
alpinarum,  e.  g.  Cardamines  alpinae,  Lepidii  alpini,  brevi- 
caulis  etc.  alpium  Salisburgensium  Tyrolensiumque  rarius. 
Aestate. 

Pucciniae  Valantiae  proxima,  licet  diversissima.  Ara- 
phigena,  sparsa ;  acervi  minuti,  pulvinulati,  epidermide  vix 
cincli;  sporidia  minuta,  fusca,  oblonga,  infevne  apiculata, 
hyalina. 

Etiam  in  colleclione  amici  suavissimi  Müller^  unionis 
itinerariae  Stuttgardiensis  peregrinatoris,  vidi. 


392  — 

15.     Puccinia  —  Bullaria  —  Allii.  n.  spec. 

Puccinia  maculis  nullis;  acervis  oblongis  epidermide 
ßemper  tectis;  sporidiis  rufis  elongato-clavaeformibus  pe- 
dicellatis. 

Habitat  in  foliis  vaginisque  fere  siccis  Alliorum,  e.  g. 
Allii  oleracei  et  vinealis  Europae  auslralioris.     Aesiate. 

In  vicinia  Tergesti,  Venetiis  nee  non  Genuae  legi. 
Acervi  vix  lineam  longi,  sparsi,  nunquam  confluentes,  epi- 
dermide bullata  semper  tecti;  sporidia  bilocularia,  loculo 
superiore  elongato,  inferiore  paulo  minore  in  pedicellum 
attenuato;  pedicellus  loculum  inferiorem  longitudine  sub- 
aequans. 

Speciem  memorabilem  diu  observavi,  sed  epidermi- 
dem  etiam  aetate  provectissima  rarissime  tantum  rima  an- 
gusta  ruptam,  ex  qua  sporidia  non  erumpunt,  vidi.  Spo- 
ridia ipsa  multo  angustiora  longioraque,  quam  in  Puccinia 
graminis.  Pucciniae  proxima  caulium  Roehlingii,  atta- 
men  diversissima. 

Ad  not.  1.  Pucciniam  caulium  Roehl. ,  cujus  men- 
tionem  tantum  feci,  cujusque  synonymon  est  Puccinia 
graminis  s.  caulium  Alb.  et  Schw.  nro.  379,  nee  a  cla- 
rissimo  Linkio  in  Speciebus  Plantarum,  nee  a  Sprengelio 
in  Systemate  Vegetabilium  commemoratam,  gratia  celeber- 
rimi  ac  maxime  colendi  Professoris  Kunze  possideo ;  omni- 
np  propria  est  species,  pone  Pucciniam  collocanda  Bul- 
lariam  Linkii,  a  qua  colore  nigrescente,  pedicellis  lon- 
gis  etc.  differt. 

Adnot.  2.  Tres  hae  species,  Puccinia  nempe  Bul- 
laria Linkii,  caulium  Roehl.  et  Allii,  —  forsan  et  Puc- 
cinia caulincola  Neesii,  a  clariss.  Linkio  oblita,  —  pro- 
priam  Pucciniarum  generis  sectionem  —  Bullaria  nomi- 
nandam  —  constituunt;  sed  generice  non  diversae  mihi 
videniur.  A  reliquis  nimirum  Pucciniis  dinernnt  praeci- 
pue  tantum  situ  in  partibus  plantarum  siccis;   sed  ortae 


393 

haud  dubie  in  vivis,  explicationem  tantum  in  emortuis  as- 
sequuntur,  et  in  Caeomatibus  exemplum  occurrit,  siraili 
modo  a  reliquis  speciebus  aberrans.  Caeoma  scilicet,  re- 
sinaecolae  nomine  a  nie  salutatum,  et  supra  nro.  13.  de- 
scriptum,  in  resina  effluxa  indurataque  planlarum  habitat  — 
ceterum  a  charactere  generico  non  declinal.  Perduratio 
epidermidis  includenlis  cerle  minoris  est  momenti;  Pucci- 
nia  denique  caidincola  Neesii  ab  Esenbeck  (System  der 
Pilze  u.  Schwämme,  Tab.  1.  fig.  13.)  epidermide  destituta 
transilum  seclionis  ad  Puccinias  reliquas  typice  exponit. 

Adnot.  3.  Aliam  forte  ejusdem  sectionis  speciem 
ex  America  boreali  in  herbario  servo;  sed  ex  unico,  quod 
possideo,  exemplari  speciem  constituere,  haesito. 

16.     Sphaekia  radicalis.     Schweinitz. 

Sphaeria  erumpens,  aurantio-miniata,  intus  lutescens, 
ostiolis  conicis  spinulosis.  Fries  Elenchus  Fungorum  Vol.  II. 
pag.  73.  nro.  79.  a. 

In  Italia  inferiori  ad  cortices  arborum  variarum,  e.  g. 
Querci  Ilicis,  pubescentis,  Castaneae  vescae  etc.  legi. 
Autumno. 

Sphaeriam  hanc  perpulchram  et  memorabilem,  quam 
illustriss.  Fiiesius  1.  c.  pro  more  accuratissime  rectissime- 
que  descripsit,  amicis  olim  sub  nomine  Sphaeriae  Tuber- 
culariae  misi.  Nunc  demum,  cum  doctissimus  ac  venera- 
tissimus  amicus  collectionem  meam  fungorum  perlustrarel. 
jam  a  Schweinitzio  ex  America  septentrionali  sub  nomine 
Spaeriae  radicalis  acceptam,  et  in  vix  edito  Elencho 
Fungorum  descriptam  cognovi.  Qua  ex  re  illos,  quibus 
fungum  dedi,  ut  nomen  a  me  ei  tribulum  deleant,  rogo, 
speciem  tarn  memorabilem  quoque  pro  Flora  Europaea  a 
me  esse  observatam,  gaudio  correptus.  Certe  et  cives 
Florae  est  Germanicae,  quem  in  vicinia  Montis  Baldi  ad- 
huc  legi. 


394  — 

17.     Hysteriim  Crucianellae.  n.  spec. 

Hysterium  innatum,  hypophyllum,  oblongum,  nitiduln, 
alrum;  labüs  tumidis  apertis;  disco  concolore. 

Habitat  in  foliis  Crucianellae  angustifoliae  Linn.  Eu- 
ropae  australis  et  Africae  borealis.     Autumno. 

Afiinis  Hysterio  culmigeno  Fr.,  a  quo  differt  macula- 
rum  absenlia,  labüs  etiam  in  siccitale  late  apertis  notisque 
supra  indicatis.    Ab  Hysterio  herbarum  Fr.  longe  distal. 

Folia  dense,  culmos  rarius  tegit.  In  Italia  ipse  legi; 
e  Gallia,  Sardinia  Barbariaque  vidi. 

Ad  not.  Hysterium  pinastri  ß.  juniperinum  Friesii 
(Systema  Mycolog.  II.  pag.  588.)  in  sylva  Lippizensi  Lit- 
loralis  Austriae  frequenter  legi. 

18.  Hysterium  pulchellum.  n.  spec. 

Hysterium  hypophyllum,  rarius  epiphyllum,  erumpens, 
oblongum,  glabrum,  nigrum,  maculae  insidens  albicanti; 
labüs  conniventibus ;  disco  miniato  -  coccineo. 

Habitat  in  foliis  emortuis  Lauri  nobilis  Italiae.  Au- 
tumno. 

Ipse  in  horto  botanico  Paduensi  et  in  vicinia  Vero- 
nae  nee  non  Genuae  frequenter  legi;  ex  Italia  inferiore 
ab  illustr.  Gussone  aeeepi;  in  Istria  lectum  vidi.  Pulcher- 
rima  species,  solo  Hysterio  affinis  specioso*  (Linnaea  1829- 
I.  pag.  119.)  Maculae  albidae  lineis  dilutissime  nigris  cir- 
cumscriptae.  Perithecium  leviter  curvatum,  l^111  longum, 
%4H  latum,  mox  apertum,  labüs  conniventibus  glabris;  di- 
scus  pulcherrime  miniato  -coccineus. 

19.  Trentepohlia  aurea.    Mart. 

Miras  hie  fungus  in  planitiis  plerumque  ad  rivulorum 
margines  palos  asseresque,  in  subalpinis  ramos  ramulos- 
que  juniorum  Pinorum  emortuorum,  in  alpibus  editioribus 
regionibusque  maxime  borealibus  rupes  incolit. 

Male  a  recentioribus  Algis  adnumeratur,  quae  jam 
satis     superque     alienigenis    heterogenisque     intermixtae, 


_  395 

omnia  amplectuntur,  quae  commode  nulli  aliae  inseri  po- 
lerant  familiae. 

Dematium  strigosujn  Persoonii,  (Pers.  Synops.  pag.  695.) 
quod  illustr.  Linkius  in  Speciebus  Plantarum  VI.  I.  pag.  138. 
Ozonio  adnumerat  auricomo,  simulque  1.  c.  pag.  41.  AI 
gam  pronuntiat,  secundura  exemplar  a  clarissimo  ipso  Per- 
soonio  denominatum,  sine  dubio  Trentepohliae  synonymon 
aureae;  forma  est  pulvinulata,  in  arborum  plerumque  in- 
nascens  ramis,  quae  non  nisi  habitu  minore  ramulisque 
paulo  densioribus  obtusioribusque ,  vix  satis,  ut  varietatis 
nomine  ornari  queat,  differt. 

20.     Clypeolaria  aurata  et  Thujae.    Trattin. 

Utramque  a  me  in  vivis  observatam  speciem  generis 
Clypeolariae  illustriss.  Prof.  Trattinick  (Diar.  bot.  Ra- 
tisbon.  Flora  n.  1825.  pag.  681.)  minime  fungos,  sed  In- 
sectorum  tantum  opera  esse,  persuasissimum  habeo.  Ani- 
malculum,  Clypeolariam  incolens  auratum,  delineavi,  ami- 
cisque,  Zoologiae  speciali  incumbentibus ,  misi,  quorum 
nullus  autem  cognovit.  Insectum  perfecte  evolutum  — 
forsan  ex  Neuropterarum  familia  —  nondum  videre  mihi 
contigit. 

Tertiam  speciem  generis  Clypeolariae,  scilicet  excen- 
tricam  Tratt.  nunquam  vidi;  verosimillimum  maxime  au- 
tem mihi  videtur,  ejusdem  eam  originis  esse.  Genus  ideo- 
que  ex  systemate  delendum  Mycologico ! 

(  Continuatio  sequitur.) 


396 


PLANTARUM  COTYLEDONEARUM 

NOVA  GENERA 
AUCTORIBUS    HEMPRICH    ET    EHRENBERG 

PRIMIS  LINEIS  ADUMBRAT 

Dr.     C.    G.    EHREN  BERG. 


Prodromus;  Series  prima. 

I.      HEMPRICHIA  Ehrenberg. 

Ordo  Terebinthacearum. 
Familia  Burseracearum. 

Character  essentialia. 

Perianthii  partes  quaternatae,  hypogyoae. 

Stamina  monadelpha. 

Drupa  valvis  dehiscens,  dipyrena. 

Pericarpium  sesquiplex. 

Pyrenae  duae  monospermae,  ovulo  singulo,  una  fertilis. 

Embryo  inversus,  radicula  libera  apicali,  cotyledoni- 
bus  plicatis,  albumine  nullo. 

Burseracearum  familiae  proximum  genus  pyrenarum 
ovulis  singulis,  nee  binis  gravius  differt.  Ab  Amyrideis 
praeterea  nucleo  osseo,  nee  chartaceo  et  cotyledonibus  pli- 
catis, nee  carnosis  differt;  a  reliquis  multo  magis  aberrat. 
Pericarpium  internum  sueculentum,  laete  rubrum,  chara- 
cter est,  quo  ab  affinibus  facillime  distinguitur. 

Calyx  hypogynus  quadrifidus  persistens  sepalis  aesti- 
vatione  valvatis. 


397 

Petala  4,  discreta,  hypogyna,  extus  hirta,  intus  nuda, 
aequalia. 

Annulus  glandulosus  inier  petala  et  stamina  disün- 
ctus  nullus. 

Flores  hermaphroditi. 

Stamina  petalorum  numero  bis  (seu  stamina  octo), 
basi  coalita  (monadelpha)  hypogyna. 

Ovarium  ovatum. 

Stylus  brevissimus  crassus,  stigmate  parum  latiore, 
tristriato,  evanescens. 

Fructus:  Drupa  carnosa,  globosa,  viridis,  diametro  tri- 
lineari. 

Pericarpium  sesquiplex, 

externum  coriaceo-carnosum,  viride,  bi-  ad  quadri- 

valve,  deciduum; 
internum  dimidiatum,  laetissime  rubrum,  succulen- 
tum,  evalve,  bilobum,  arillum  mentiens,  pyrenas 
basi  obtegens,  persistens. 

Pyrenae  duae  osseae,  basi  pericarpio  interno  involu- 
tae,  apice  nudae,  compressae,  magnae,  altera  abortiva,  va- 
sorum  mediae  columellae  blpartitae  affixae,  pendulae. 

Ovulum  singulum  in  pyrena  fertili  singula. 

Semen  exalbuminosum. 

Embryo  inversus  radicula  supera  libera  apicali,  recta. 

Cotyledones  duae  magnae  plicatae. 


Hemprichia  erythraea:  Frutex  arborescens  et  arbor 
cortice  glabro,  epidermide  flaccida  ut  in  Betula  alba,  sed 
flavo  -  viridi.  Folia  alterna  composita  magna  foliolis  ternis 
quinisve.  Stipulae  nullae.  Inflorescentia :  paniculae  bre- 
ves  pauciflorae  axillares,  folio  multo  breviores.  Odor  nul- 
lus.    Succus  nullus.     Lignum  fragile. 

Nascitur  in  insula  Maris  rubri  vulcanica  Ketumbul. 


398  

IL    ACTINANTHUS. 

Familia  Umbellatarum, 
Tribus  Saniculearum  Kochii. 

Character   essentialia. 

Flores  monoeci,  feminei  simpliciter  capitati,  masculi 
capitato  -  umbellati. 

Flosculi  marginales  aborlivi  coalescentes  et  spinescen- 
tes,  prodigiosi. 

Cremocarpium  sectione  transversali  a  latere  com« 
pressum. 

Carpella  jugis  quinque,  alternis  validioribus. 

Valleculae  univiltatae. 

Carpophorum  adnatum. 

Commissurae  bivlttatae. 

RecepLaculum  nudum. 

Tanquam  ex  Oenanthe  et  Eryngio  conflata  forma  pe- 
culiaris.  Siquidem  Saniculeae  a  Seselineis  Kochii  jure  di- 
stinentur,  ob  umbellas,  imperfectas  quas  auctor  vocat,  ad 
Saniculeas  haec  forma  necessario  refertur.  Receptaculo 
non  paleaceo  ab  Eryngio  recedit.  Floribus  monoecis,  cre- 
mocarpio  aperte  compresso  et  carpellorum  jugis  alternis 
validioribus   ab  Oenanthe   multum  differt. 

Haec  forma  cum  Exocantha  Syriae  characterem  praebet. 


Calyx  superus  pentaphyllus ,  sepalis  distinctis  persi- 
stentibus. 

Corolla  pentapetala  supera.  Petala  aequalia,  oblonga, 
acuta,  apice  complicata,  subcirrhosa,  inflexa,  alba. 

Flores  monoeci,  in  receptaculo  dilatato  sessiles,  capi- 
tati, corollis  non  radiantibus. 

Masculorum  capitula  umbellata. 

Femineorum  capitula  simplicia;  ambo  subverticillata  ut 
in  Eryngi is. 


399 

Stamina  b,  petalis  alterna,  anthcris  ovatis  albis  (?  mar- 
cidae  flavicant). 

Ovaria  duo  libera,  nuda. 

Styli  duo  clavati  mediocres  in  disco  glanduloso  epicarpo. 

Carpella  bina,  suberosa,  obovata,  pendula,  a  latere 
parumper  compressa,  arctissime  connexa,  obtuse  inaequa- 
liter  costata ,  jugis  5  alternis  elatioribus  iisque  calycigeris, 
lateralibus  ad  marginem  positis,  contiguis.  Valleculae  an- 
gustae,  sub  subere  univiltatae.  Commissura  plana,  con- 
nata,  latior,  bivitlata.  Vittae  simplices,  nee  clavatae,  lon- 
gitudine  fruetus. 

Carpophorum  rigidum,  lotum  adnatum,  centrale,  vi  aut 
putredine  demum  finditur,  a  semine  nunquam  laxatur. 

Receptaculum  flosculorum  commune  diseoideum,  pa- 
rumper turgidum,  foveolatum. 

Semina  pendula,  in  carpellis  singula,  pericarpio  arcle 
adnata.     Albumen  copiosum. 

Embryo  inversus,  apicalis,  albumini  immersus,  sextam 
fere  albuminis  partem  longitudine  aequans-  Cotyledoncs 
in  semine  non  discretae. 


Actinanthus  syriacus :  Planta  rigida,  pedalis,  squarrosa. 
Folia  infera  ternata,  bipinnata,  pinnulis  pinnatifidis,  iner- 
mia,  herbacea.  Inflorescentia  admodum  peculiaris:  capitu- 
lorum  flores  marginales  oborliuntur,  in  fasciculos  lignosos 
coaleseunt  et  in  radios  spinescentes  bipollicares  abeunt, 
quorum  semper  sex  fortiores  reperi.  Femineorum  et  ma- 
•sculorum  capitulorum  eadem  ratio.  Involucra  nulla;  invo- 
lucella  polyphylla  foliolis  simplicibus  appressis. 

Ad  fluvium  Leontem  Coelesyriae  inter  urbem  Sachle 
et  Balbek. 

HL    LEIOTULUS. 

Familia  Umbellatarum. 

Tribus  Selinearum  Kochii. 


400  ■ 

Char acter  essentialis. 

Calyx  obsoletus. 

Corolla  Pastinacae. 

Cremocarpium  piano-  compressum,  margine  dilaiato  in- 
crassato  laevi. 

Carpella  jugis  tribus  intermediis  approximalis,  duobus 
lateralibus  valde  remotis  marginalibus. 

Valleculae  univittalae,  vittis  filiformibus. 

A  Tordylio  haec  forma  differt:  margine  carpelli  tumi- 
do,  non  crenulato,  nee  semini  contiguo,  sed  spalio  mem- 
branaceo  discreto.  Praeterea  corollis  non  radiantibus,  vit- 
tis commissurae  distantibus,  flore  flavo  et  radice  perenni 
a  Tordylii  genere  aberrat. 

A  Pastinaca  facile  distinguitur  carpellis  membranaeeis 
margine  tumidis,  glabris.  Ala  seminis  apud  Paslinacam 
jugum  est,  ala  seminis  apud  Leiotulum  vallecula  est,  quae 
jugo  turgido  terminatur.  Valor  earum  partium  e  vittarum 
dispositione  perspicilur. 

Hoc  genus  Pastinacae  generi  proxime  apponendum  est. 


Calyx  nullus. 

Corolla  pentapetala  supera.  Petala  aequalia,  flava, 
ovala,  obtusa  apice  inflexa  complicata.  (Corolla  Pastinacae.) 

Flores  hermaphroditi ,  pedicellati,  umbellati,  nee  ra- 
diantes. 

Stamina  5,  petalis  alterna,  antheris  ovatis  flavis. 

Ovaria  duo  libera  nuda. 

Styli  duo  filiformes  in  disco  glanduloso  epicarpo. 

Carpella  duo,  a  dorso  compressa,  membranacea,  laevia, 
pendula,  suborbicularia ,  ulrinque  leviter  emarginata,  mar- 
gine lumido  laevi.  Juga  tria  tenuissima,  in  medio  dorso 
approximata,  valleculis  planis.  Juga  lateralia  tumida,  mar- 
ginantia,  a  dorsalibus  jugis  valleculis  latissimis  discreta, 
ideoque  in   alis  marginalia.     Vittae   in  valleculis  singulae, 

dor- 


401 

dorsales  quatuor.  Commissura  concava,  facillime  solubilis 
bivittata.  Viltae  omnes  subclavatae,  acuminatae,  subaequa- 
les,  omnes  fructu  breviores. 

Carpophorum  selaceum  liberum  fissile. 

Semina  pendula,  in  singulis  carpellis  singula,  pericar- 
pio  arcte  adnata.     Albumen  copiosum. 

Embryo  inversus,  apicalis,  albumini  immersus.  Coty- 
ledones  duae  dislinctae. 


Leiotülus  aleccandrinus:  Herba  raro  spithama  altior. 
Foliis  bipinnatifldis.  Involucra  nulla.  Involucella  pauci 
folia  simplicia  tenuissima,  saepe  nulla. 

Nomen  a  XeTog  rvXoq,  callus  laevis. 

Prope  Alexandriam  Aegypti  in  collibus  Rosettam  versus. 

IV.    TRICHANTHERA. 

Familia  Zygophyllearum. 

Ch  ar  a  c  t  er     e  s  s  ent  i  alis. 

Perianlhium  persistens,  hypogynum,  partibus  quinariis. 

Stamina  5,  libera,  nuda,  hypogyna,  filamentis  planis, 
antberis  setaceis. 

Discus  glandulosus  nullus. 

Stylus,  e  pluribus  coalitus,  stigmate  simplici  capitatus. 

Capsula  ovata,  obtuse  pentagona,  5-locularis,  5  val- 
vis  dehiscens,  polysperma,  stipitata. 

Sporophorum  centrale,  longitudinale. 

Semina  albuminosa,  nuda. 

Slaminum  numerus  a  Zygopbylleis  hanc  formam  re- 
movere  nequit.  Reliqua  bene  quadrant.  Filamenta  dila- 
tata  ad  characterem  familiae  pertinent;  Germen  stipitatum 
in  Guajaco  etiam  reperitur. 

Habitus  singularis. 

4r  Bd.  3s  Heft.  29 


402  — 

Calyx  campanulatus  5-fidus,  inferus,  persistens. 

Corolla  calyce  parum  longior,  persistens.  Petala  quin- 
que  anguste  linearia,  obtusa,  sepalis  alterna,  receptaculo 
inserta.     Aestivatio  contorta. 

Stamina  5,  discreia,  ihecaphoro  inserta,  hypogyna,  se- 
palis opposita.  Filamenta  membranacea,  dilatata,  antheris 
latiora.  Antherae  filamentis  longiores,  filiformes  (setaceae), 
didymae,  apice  fissae,  pafallelae,  rectae,  quadriloculares. 
Pollen  globosum,  albicans,  laeve,  parvum. 

Stylus  1  (e  partibus  5  coalitus)  elongatus,  capitnlo 
subgloboso  terminatus. 

Ovarium  stipitatum,  ovatum,  stipite  longius.  Theca 
phorum  staminigerum. 

Capsula  ovata,  obtuse  pentagona,  5-locularis,  5-val- 
vis,  loculis  singulis  (carpellis)  polyspermis,  suturis  extus 
glabris  intus  setosis,  loculis  superne  dehiscentibus. 

Sporophorum  centrale  (ad  loculorum  angulos  internos 
contiguos  positum)  longitudinale. 

Funiculi  seminum  breves. 

Semina  subreniformia ,  rugoso- plicata,  infra  crassiora 
( subclavata ) ,  fusca,  nuda. 

Embryo  longitudinalis,  rectus,  inversus,  viridis,  albumine 
albo  involutus,  radicula  supera,  cotyledonibus  subfoliaceis. 


Trichanthera  modesta:  Herba  tenerrima  bi-  ad  tripol- 
licaris.  Folia  alterna  stipulata  setaceo- linearia  apice  den- 
tata.  Flores  longe  pedunculati  nutantes,  pedunculis  geni- 
culatis. 

Ex  Arabia  prope  Djeddam,  Meccam  versus. 

i 

V.    ANATROPA. 

Familia  Zygophyllearum. 


403 

Character   essentialis. 

Perianthii  persistentis  hypogyni  partes  quaternarii. 

Stamina  4  hypogyna,  petalis  alterna. 

Ovarium  unicum. 

Stylus  unicus  clavatus. 

Capsula  carnosa,  quadrilocularis,  quadrivalvis,  polyspcr- 
ma.  Septa  carnosa  crassitie  valvas  et  margine  contiguo 
loculos  et  suturas  faciunt.     (Carpella  4  connata?) 

Vasorum  axis  centralis  ramosus.  Rami  horizontales 
4,  clavati,  verticillati ,  in  loculos  singulos  protensi,  apice 
seminigeri. 


Habitus  admodum  peculiaris!  Folia  prima  ramique 
primi  opposita,  folia  caulina  pinnatifida  et  basi  stipulis 
auriculata  ad  Zygophylleas  bene  quadrant,  nee  abhorret 
struetura  plantae  sueculenta. 

Sporophorum  prodigiosum  vere  africanum. 

Perianthio  quadripartito  Porlieria  exemplum  largitur. 


Calyx  4-dentatus,  persistens,  hypogynus,  sepalis  aesti- 
vatione  valvatis. 

Petala  4,  receptaculo  inserta,  saepius  persistentia,  aesti- 
vatione  imbricata. 

Stamina  4,  hypogyna ,  petalis  alterna,  discreta,  saepe 
persistentia.  Filamenta  parum  compressa,  antherae  ova- 
tae,  flavae,  parvae. 

Ovarium  unicum,  obtuse  quadrangulum. 

Stylus  brevis,  clavatus,  simplex,  stigmate  turgescente, 
simplici. 

Fructus :  Capsula  carnosa ,  obtuse  quadrangula ,  de- 
pressa,  planiuscula,  quadrivalvis,  quadrilocularis,  loculis  in 
angulis  positis,  cum  suturis  dissepimento  carnoso  latissi- 
moque  alternis.     (Septa  carnosa  crassitie  valvas  et  margine 

29  *    ' 


404  , 

contiguo  suturas  faciunt,  ita  ut  valvae  fere  nullae  sint  ea- 
rumque  vices  a  septis  agantur,  singulari  modo.) 

Vasorum  axis  centralis  ramosus.  Rami  (sporophora 
propria)  quatuor,  cruciato-verticillali,  clavati,  horizontales, 
in  loculos  singulos  protensi,  apice  seminigeri,  funiculos  ex- 
cipienles.     (Admodum  singularis  structura!) 

Semina  in  singulis  loculis  4  -^  5,  oblonga,  fusca,  gla 
briuscula,  fnniculo  umbilicali  juxta  apicem  acutum  inserto. 

Embryo  inversus  videtur.  Semina  bene  malurala 
non  vidi. 


Anatropa  tenella:  Planta  tenella,  succulenta,  glabra, 
subquadripollicaris ,  assurgens,  annua,  fugax.  Folia  prima 
inlegra  ramique  opposita,  caulina  alterna,  pinnalilida,  basi 
stipulis  auriculata.  Flores  subspicati,  spica  ut  in  Helio- 
tropio  primum  revoluta,  ex  quo  characfere  nomen  elicui. 

Alexandriae  Martio  solum  obvia  et  maxime  frequens 
est,  reliquo  anni  tempore  ne  vesligium  quidem  relinquit. 


405 


Beitrag  zur  Kenntnifs  der  Varietäten  und 
Bastardformen  einheimischer  Gewächse 

von 

Lasch    in    Driesen. 


In  folgenden  kurzen  Abhandlungen  gebe  ich  einen 
kleinen  Beitrag,  der,  wenn  er  gröfsten  Theils  auch  nur 
Bemerkungen  über  gewöhnliche  Pflanzen  in  sich  begreift, 
doch  in  Hinsicht  einiger  Varietäten  und  natürlichen  Ba- 
starde für  die  specielle  Botanik  hoffentlich  nicht  ganz  ohne 
Nutzen  sein  möchte. 

I.    Varietäten. 
EUPHRASIA  ofßcinalis  L.  et  Rostkoviana  H. 

1.  E.  rigida,  eglandulosa;  caule  ramoso  pubescente, 
foliis  ovatis  cuspidatis  argute  -  serratis  pilosulis ,  bracteis 
his  consimilibus,  calyeibus  subbipartitis,  lacinüs  bifidis 
subglabris,  stigmatibus  nutantibus. 

Variat:  caule  simplici  v.  virgato-  v.  fasdgiato  -  ra- 
moso v.  pilis  brevibus  subhirto:  foliis  late-  vel  subrotun- 
do- ovatis  v.  oblongis,  basi  obtusis  v.  attenuatis,  grosse-  V. 
inciso- serratis  scabris  v.  inferioribus  obtusiuscule- serratis: 
stigmatibus  e  cernuo  nutantibus. 

2.  E.  laxiuscula,  subglandulosa ;  caule  ramoso  pu- 
bescente,  pilis  eglandulosis,  foliis  late -ovatis  serratis  acu- 
tis  sparsim  pilosis,  subtus  pilis  subglanduliferis ,  inferiori- 
bus obtusiuscule -serratis,  bracteis  subrotundo  -  ovatis  acute- 
serratis  calycibusque  pilis  glanduliferis  intermixtis,  stigma- 
tibus e  cernuo  nutantibus. 


406  

Variat:  foliis  inferioribus  obtusis,  bracteis  subcor- 
datis. 

3.  E.  laxa,  glandulosa;  caule  ramoso  pubescente, 
pilis  praeserlim  superioribus  glanduliferis ,  foliis  subrotun- 
de-ovatis  obtusis  obtuse  -  dentatis  pilosis,  pilis  glandulife- 
ris intermixtis ,  bracteis  subcordatis  obtusiuscule  -  serratis 
calycibusque  pilis  glanduliferis  obtectis,  stigmatibus  e  cer- 
nuo  nutanlibus. 

Variat:  foliis  rarius  subcordatis,  interdum  fere  cre 
nato- serratis,  bracteis  basi  rotundalis  et  dentibus  magis 
acutis,  laciniis  calycinis  minus  profundis. 

Erstere  wächst  von  1  Zoll  bis  über  1  Fufs  hoch  in 
Heiden  und  nur  wenig  verschieden  auf  trocknen  Wiesen. 
Ihre  Blätter  und  Haare  sind  viel  spröder  und  rauher  als 
bei  der  dritten  Form;  ihre  Blumen  kleiner,  färben  sich 
mehr  und  mehr  und  nur  selten  herrscht  die  weifse  Farbe 
vor.  Aufser  der  äufsern  Biegung  der  Unterlippe,  woran 
nicht  oft  einige  drüsentragende  Haare  fehlen,  ist  die  ganze 
Pflanze  ohne  solche.  Der  tiefere  Einschnitt  des  Kelchs 
geht  bis  ungefähr  f ,  der  flachere  bis  über  \  des  Ganzen; 
welches  ich,  so  wie  das  allmählige  Umbiegen  des  obern 
Theils  vom  Stempel,  so  wohl  an  frisch  gesammeilen,  als 
auch  14  Tage  hindurch  an  vielen  ins  Wasser  gestellten, 
vergleichend  betrachtet  und  die  etwas  schlaffere  Beschaf- 
fenheit desselben  bei  No.  3.  abgerechnet,  keinen  auffallen- 
den Unterschied  an  obigen  Formen  gefunden  habe.  No.  2. 
ist  auf  gewöhnlichen  nicht  zu  magern  und  auf  Waldwie- 
sen zu  finden,  erreicht  fast  die  Höhe  der  vorstehenden 
und  hält  entweder  die  Mitte  zwischen  1  und  3,  oder  neigt 
sich  mehr  zu  der  einen  oder  der  andern  hin.  Nur  auf 
lockern  torfigen  Wiesen  kommt  No.  3.  vor.  Sie  hat  einen 
viel  schlaffern  Habitus,  etwas  gebogenen  Stengel,  breitere 
nicht  so  runzlige  Blätter  und  gröfsere,  öfters  weifse,  mit 
gelben  Flecken  und  violetten  Streifen  gezeichnete  Blumen. 


407 

Alles  dieses  zusammengenommen,  läfst  allerdings  eine 
merkliche  Verschiedenheit  unter  obigen  drei  Formen  wahr- 
nehmen; dafs  jedoch  der  Standort  allein  diese  Verände- 
rung hervorbringen  könne,  bemerkte  ich  hauptsächlich  bei 
wiederholter  Exkursion  nach  einer  polsterartig  -  lockern 
Torfwiese  um  einen  kleinen  See,  worauf  No.  3.  in  grofser 
Menge  wuchs.  Diese  Wiese  gränzt  an  das  sandige  Ufer 
der  INetze  und  hier  fand  ich  in  einer  Richtung  von  unge- 
fähr 200  Schritten  alle  obige  Abweichungen  von  drüsen- 
losen bis  fast  ganz  mit  Drüsen  bedeckten,  nicht  etwa  un- 
termischt, sondern  in  bemerkbaren  Abstufungen,  je  nach- 
dem ich  mich,  vom  See  entfernte,  oder  vom  Sande  nach 
dem  See  hinging.  Bei  Vereinigung  obiger  Formen  sind 
wenigstens  zwei  Varietäten  zu  berücksichtigen,  welche 
man  entweder  nach  dem  Boden:  turfosa  —  arenosa,  oder 
oder  nach  der  Wirkung  desselben  auf  die  ganze  Pflanze: 
rigida  —  laxa,  oder  deren  Theile:  glandulosa  —  eglandu- 
losa  benennen  könnte.  Da  jedoch  des  erstem  jederzeit 
gedacht  wird,  so  wähle  ich  den  zweiten. 

%    Euphrasia  qfßcinalis  L.  foliis   ovatis   serrato  -  dentatis, 
laciniis  labii  corollae  inferioris  emarginatis. 

ct.  rigida,  eglandulosa ,   (foliis  minoribus,  (intermedia) 
dentibus  cuspidatis). 

ß.  laxa,  (E.  Rostkoviana  H.)  glandulosa,  (foliis  majo- 
ribus,  dentibus  obtusis.) 

CONVOLVULUS  arvensis  L. 

C.  pedunculis  superne  teretibus   subunifloris,  bracteis 
lineari - oblongis  remotis,  laciniis  calycinis  obtusis. 
a.  sagittifolius. 
ß.  hastifolius. 
y.  auriculatus. 
6.  cordifolius. 
Caulis  glaber,  scabriusculus  vel  subpilosus,  prostratus, 


408  

scandens  vel  volubilis.  Folia  elliptica,  ovata,  oblonga, 
lanceolata  vel  linearia,  glabra  aut  subpilosa;  margine  sub- 
repanda  vel  denticulata,  saepe  undulata  et  ciliata;  aplce 
obtusa,  retusa  vel  acuta,  mucronata;  basi  biloba,  lobis  di- 
varicatis,  divergentibus ,  deflexis  vel  reclis,  brevibus  vel 
elongatis,  angustls  aut  latis,  obtusis  vel  acutis,  integerri- 
mis  vel  margine  inferiori  unidentatis.  Pedunculi  superne 
teretes,  1  —  3-flori,  foliis  longiores  vel  subinde  brevio- 
res.  Bracteae  a  flore  remotae  sublineares,  acutae  vel  ob- 
tusae;  interdum  oblongae.  Laciniae  calycinae  elliplicae 
vel  oblongae,  obtusae,  retusae  et  breviter  mucronatae.  Co- 
rolla  integerrima  aut  repanda  aut  ad  angulos  retusa,  in  a.  fere 
emarginata,  intus  basi  non  frequenter  Corona  rubra  aucta; 
colore  saturate  -  rubro,  roseo,  roseo-albido  vel  albo. 

Um  mich  nicht  länger  bei  dieser  Pflanze  aufzuhallen, 
bemerke  ich  nur  noch:  dafs  zwar  obige  Formen  der  Blät- 
ter, wie  vor  mir  liegende  selbstgesammelte  Exemplare  zei- 
gen, nicht  selten  sehr  bestimmt  hervortreten,  bisweilen 
aber  auch  Zwischenbildungen  wahrnehmen  lassen. 

SONCHUS  arvensis  L.  et  palustris  W. 

S.  pedunculis  calycibusque  glanduloso  -  hispidis  vel 
glabris  subumbellatis,  foliis  subruncinatis,  laciniis  latis  ob- 
tusis rectis  spinescenti  -  dentatis ,  basi  cordatis,  radice  re- 
pente. 

Variat:  foliis  magis  sinuatis  v.  basi  cordatis  angu- 
lato- dentatis:  radice  subrepenle. 

S.  pedunculis  calycibusque  glanduloso -hispidis  vel  gla- 
bris, foliis  runcinatis,  laciniis  angustioribus  acutiusculis 
inaequaliter  spinescenti  -  dentatis,  basi  cordatis  angulalo- 
dentatis,  dentibus  duobus  reliquis  majoribus  elongatis,  ra- 
dice subrepente  interdum  crassiuscula. 

Variat:  foliis  basi  subsagittatis  vel  manifeste  sa- 
gittatis. 


409 

S.  pedunculis  etc.  üt  supra,  foliis  runcinatis,  laciniis 
lanceolalis  arcualo  -  deflexis  acutis,  dentibus  majoribus  mi- 
noribusque  spinescenlibus ,  basi  sagittatis,  radice  subfusi- 
formi. 

f^ariat:  foliis  runcinatis  acutis,  laciniis  profundis  sub- 
linearibus  incisis  acutis,  (quasi  duplicato- runcinatis),  basi 
subsagittato-cordalis  v.  sagittatis.    - 

Diese  Verschiedenheiten  fand  ich  auf  meinen  Exkur- 
sionen und  halte  sie  auch  nur  für,  durch  mehr  oder  we: 
niger  Nässe  und  Fruchtbarkeit  des  Standorts  verursachte 
Varietäten  einer  und  derselben  Species.  Die  gröfste  Form 
ist  No.  3.;  sie  wird  bis  gegen  6  Fufs  hoch  und  unten 
6  —  8  Linien  dick.  Ihre  nach  oben  ziemlich  starkwer- 
dende Wurzel  geht  tief  in  die  Erde,  weshalb  ich  nicht 
genau  untersuchen  konnte,  ob  sie  wenigstens  etwas  krie- 
chend sei?  Der  Saamen  ist  bei  allen  gleich.  Dafs  aber 
die  Blätter  sich  leicht  verändern,  hatte  ich  Gelegenheit 
sehr  bestimmt  zu  beobachten.  Ich  sähe  nemlich  auf  einem 
Schutthaufen  mehrere  Pflanzen  von  No.  1.,  worunter  einige 
etwa  einen  Finger  hoch  über  der  Wurzel  abgeschnitten 
waren.  Selbige  hatten  bei  reichlichem  Regen  aus  den 
Blattwinkeln  blühende  Aste  getrieben,  deren  Blätter  so- 
wohl durch  schmale  Einschnitte  als  auch  durch  eine  sehr 
lang-pfeilförmige  Basis  sich  auszeichneten. 

FRAGARIA  vesca  L.  et  semperflorens  Hayne. 
Ein  Freund  von  Erdbeeren,  nahm  ich  mir  vor,  beim 
Aufsuchen  derselben  auch  die  Fragaria  semperflorens  H. 
zu  beachten,  welche  Pflanze  mir  als  Art  immer  zweifel- 
haft schien.  Besonders  im  vergangenen  Sommer  unter- 
suchte ich  deshalb  in  der  Hauptsache  viele  Tausende  von 
Individuen  und  gestehe,  beide  nur  für  eine  Art  hallen  zu 
müssen.  Bei  beiden  ist  die  Wurzel  scheitelrecht  —  wa- 
gerecht;   die  Blumenstielchen  entweder  ganz  anliegend-, 


410  

oder  unten  abstehend- ,  nach  oben  zu  anliegend- behaart; 
die  Einschnitte  des  fruchttragenden  Kelchs,  auch  in  der 
Form  oft  sehr  ungleich,  entweder  mehr  oder  weniger  zu- 
rückgeschlagen, ausgebreitet,  oder  weniger  oder  mehr  der 
Frucht  sich  anschliefsend,  und  die  reifen  Früchte  selbst: 
breitrund,  kugelrund,  eiförmig,  ei  -  kegelförmig ,  elliptisch, 
länglich  oder  länglich- cylindrisch,  bisweilen  etwas  zusam- 
mengedrückt, mit  rundlicher,  abgestutzter  oder  eingedrück- 
ter Basis  und  runder,  abgestutzter  oder  ein  wenig  vor- 
gehender Spitze.  Selten  wachsen  längliche  und  runde 
Früchte  an  einer  Pflanze.  Bei  beiden  beobachtete  ich 
die  Blüthezeit  bis  im  November,  wo  der  Frost  die  Sten- 
gel tödtete.  Selbst  in  den  letzten  Tagen  genannten  Mo- 
nats sammelte  ich  im  vorigen  Jahre  an  einem  in  der 
Heide  mir  dazu  ausersehenen  Orte  noch  einige  runde  und 
längliche,  grünlichgelbe  Früchte  von  bitterlichem  Ge- 
schmacke.  Einen  ähnlichen  Geschmack  fand  ich  an  den- 
jenigen, welche  in  dunkeln  Laubwäldern  fast  ganz  des 
Lichts  und  der  Wärme  beraubt  waren.  Auch  nasses  und 
kühlos  Wetter  scheint  einen  besondern  Einflufs  auf  diese 
Früchte  auszuüben,  wenigstens  bemerkte  ich  unter  den 
langsamer  reifenden  viele  längliche,  nicht  selten  mit  an- 
liegenden Kelchen;  sie  lösen  sich  jedoch  leicht  ab  und 
sind  daher  keineswegs  für  diejenigen  der  dort  nicht  vor- 
kommenden Fr.  collina  oder  ihrer  Bastarde  anzusehen. 


II.    Varietäten  und  natürliche  Bastarde. 

SCLERANTHUS. 

1.    Scleranthüs  annuus  L. 

S.  caulibus  decumbentibus  utrinque  pubescentibus,  fo- 
liis  oppositis  subulatis  versus  basin  ciliatis,  floribus  fasci- 
culatis  subsolitariisque,  calycibus  fructiferis  glabris  bracleis 


411 

supremis  multo  brevioribus,,  laciniis  lanceolatis  acutis  mu- 
cronatis  patentibus  anguste  -  membranaceo  —  raarginatis. 

Variat:  caulibus  procumbentibus  v.  adscendentibus  v. 
junioribus  interdum  simplicibus  erectis,  rarius  subunilale- 
rali-pubescentibus:  foliis  quasi  subfasciculatis :  floribus  so- 
litariis  subfasciculatisque:  calycibus  fructiferis  inferne  latus 
dextrum  versus  sparsim  pilosis  v.  bracteis  supremis 
subaequalibus  v.  duplo  brevioribus  v.  laciniis  ovatis  acu- 
tis submucronatis  patulis  v.  margine  laterali  valde  angusto- 
membranaceo. 

2.  Scleranthüs  perennis  L. 

S.  caulibus  decumbentibus  unilaterali  -  pubescentibus, 
foliis  pseudo-fasciculatis  subulatis  remote-ciliatis,  floribus 
solitariis  fasciculatisque,  calycibus  fructiferis  inferne  pube- 
scentibus bracteis  supremis  multo  longioribus,  laciniis  late- 
ovatis  obtusissimis  conniventibus  margine  toto  late-mem- 
branaceis. 

Variat:  caulibus  procumbentibus  vel  adscendentibus: 
foliis  summis  oppositis:  floribus  fasciculatis  solitariisque: 
calycibus  fructiferis  inferne  subpubescentibus ,  laciniis  el- 
lipticis. 

3.  Scleranthüs  fastigiatus  Hochstetter?  v.  Flora  1825, 
pag.  536. 

S.  caulibus  basi  adscendentibus  ramosis,  ramis  ere- 
ctis simplicibus  unilaterali  -  pubescentibus  superne  ramu- 
losis,  ramulis  divaricatis  fastigiatis,  foliis  pseudo-fascicu- 
latis setaceis  subelongatis  remote-ciliatis,  floribus  solitariis 
subfasciculatisque,  calycibus  fruct.  etc.  etc.  ut  anteced. 

P^ariat:  caule  basi  simplici:  foliis  abbreviatis  v.  ap- 
proximatis  v.  remotis:  laciniis  calycinis  acutiusculis. 

4.  Scleranthüs  annuo -perennis. 

5.  caulibus  procumbentibus  subuni laterali- pubescenti- 
bus, foliis  quasi  fasciculatis  subciliatis,  floribus  arcte  -fasci- 
culatis subsolitariisque,  calycibus  fructiferis  inferne  subpu- 


412  

bescentibus  bracteas  supremas  subsuperantibus,  laciniis  ova- 
tis acutis  subconniventibus  margine  toto  latiuscule-mem- 
branaceis. 

Variat:  caulibus  decumbentibus  v.  adscendentibus  v. 
praesertim  superne  utrinque  pubescenlibus :  foliis  opposi- 
tis:  calycibus  fructiferis  inferne  fere  glabris  vel  pubescen- 
tibus,  laciniis  oblonge  -  ovatis  acutis  v.  ovatis  oblusis  elc. 

Die  drei  ersten  Nummern  geben  die  gewöhnlichen 
und  durch  den  Standort  veränderten  Formen  genannter 
Pflanzen,  No.  4.  die  in  der  Natur  vorkommenden  Vermi- 
schungen der  beiden  vordem  an.  No.  1.  hat  bald  kür- 
zere, bald  längere,  sehr  oft  gekrümmte,  doch  auch  gerade 
Blätler.  Ob  sie  einjährig  sei?  blieb  mir  zweifelhaft,  weil 
ich  schon  im  März  und  April  blühende  aus  kurzen  alten 
Stengeln  hervorsprossende  Aste,  und  selbst  zu  allen  Jah- 
reszeiten, wie  bei  No.  2.,  blühende,  aber  auch  abgestor- 
bene Exemplare  fand.  Doch  scheint  der  Saamen,  wie  der 
von  Alsine  media,  die  Eigenschaft,  auch  noch  im  Herbste 
seine  Keime  entwickeln  und  fortvegetiren  zu  können,  zu 
besitzen  und  erstere  waren  alsdann  halberfrorene  Spät- 
linge. Die  Blätter  in  No.  2.  pflegen  gerader,  steifer  und 
gewöhnlich  bis  gegen  die  Spitze  hin  abnehmend  bewim- 
pert zu  seyn.  In  sehr  unfruchtbaren  Heiden  oder  Fich- 
tenwäldern sammelte  ich  No.  3.,  die  beinahe  Fufs  hoch 
wird.  Mehrere  Exemplare  derselben  stimmen  ganz  mit 
der  Beschreibung  überein,  die  Hochstetter  am  genannten 
Orte  davon  gegeben  hat;  selbst  auch  der  Blüthenstand, 
welcher  sehr  demjenigen  der  hier  ebenfalls  häufig  wach- 
senden Gypsophila  fastigiata  ähnlich  ist;  jedoch  kann 
ich  die  hiesige  Pflanze,  mit  No.  2.  wohl  verglichen,  nur 
als  solche  Abart  annehmen,  wie  sie  No.  1.  ebenfalls  lie- 
fert. No.  4.  hat  ihre  Stelle  zwischen  No.  1.  und  2.,  wel- 
che Arten  sie  durch  Übergänge  innigst  verbindet.  Da  nun 
aber  No.  1.  und  2.  gesonderte  Species  sind,  wie  ich  mich 


413 

an  Orten,  wo  sie  einzeln  wachsen,  vollkommen  überzeugt 
habe;  so  können  diese  Zwischenformen  nicht  anders  als 
durch  befruchtende  Vermischung  entstanden  sein  und  sind 
daher  Bastarde.  Nur  an  Stellen,  wo  mehrere  Jahre  hin- 
durch obige  beide  gemeinschaftlich  wuchsen,  fand  ich  sie, 
und  hierin  liegt  wohl  der  Grund,  warum  v.  Voith,  v.  Flora 
1826.  p.  381.,  beide  nur  für  eine  Art  erklärt.  Auf  Heide- 
land bildet  sich  No.  1.  wie  unter  den  Varietäten  ange- 
merkt ist.  Der  Pflug  hat  auch  in  hiesiger  Gegend  Anlafs 
zur  Vermischung  gegeben;  er  wirft  die  gegenseitigen  Stand- 
örter  allmählich  zusammen  und  befördert  auf  der  einen 
Seite  die  Erzeugung  neuer  Pflanzen,  während  er  auf  der 
andern  manche  seltne  Art  begräbt.  Folgende  Diagnosen 
enthalten  die  Hauptkennzeichen: 

SCLERANTHUS   OJITMUS   L. 

S.  laciniis  calycinis  fruetiferis  acutis  mucronalis  pa- 
tentibus  anguste  membranaceo-marginalis. 

a.  arvensis,   caule   decumbenle,  bracteis  extremis  flore 

multo  longioribus. 
ß.  sylvaticus,  caule  adscendente,  bracteis  extremis  flo- 
rem  subaequantibus. 

(Plures  formae  hybridae.) 
Scleranthus  perennis  L. 

S.  laciniis  calycinis  fruetiferis  obtusis  conniventibus 
late  membranaceo  -  marginatis. 

a.  inaequiahus ,   caule  procumbente,   ramis  abbreviatis 

inaequialtis. 
ß.  fastigiatus,  caule  adscendente ,  ramis  elongatis  fasti- 
giatis. 

HYPERICUM. 

1.  Hypericum  tetrapterum  Fr.  Nov.  Flor.  Suec.  P.  IL 
(Hyp.  quadrangulare  Sm. .  Schlechtend.  Fl.  berol.  1.  pag.  397. 
sub.  nom.  H.  quadrangulare  Linn.) 


414  r — 

H.  caule  quadrialaio,  folüs  ovatis  obtusis  submucrona- 
tis  minute  pellucido  -  punctatis ,  nervoso-venoso-subrelicu- 
latis,  laciniis  calycinis  lanceolatis  acutis  mucronatis,  flori- 
bus  minoribus. 

Variat:  caule  simplici  vel  valde  ramoso:  folüs  el- 
lipticis. 

2.  Hypericum  perforatum  L. 

H.  caule  subancipiti,  folüs  elllplicis  obtusis  submucro- 
nalis  nervosis  pellucido  -  punctatis,  laciniis  calycinis  lan- 
ceolatis acutis  mucronatis,  fioribus  anteced.  duplo  majo- 
ribus. 

Variat:  folüs  subrotundis  v.  oblongo  -  ovatis  v.  el- 
liptico-oblongis  acutiusculis  v.  subpunctatis  v.  inferioribus 
epunctatis:  laciniis  calycinis  lato-  v.  angusto -lanceolatis; 
Var.  ß.  folüs  oblongis  submucronatis  nervosis  pellucido -pun- 
ctatis, laciniis  calycinis  lineari  -  lanceolatis  longe -mucrona- 
tis, margine  sparsim  mucronato  -  ciliatis. 

3.  Hypericum  quadrangulum  Linn.  (Hyper.  dubium 
Leers.  Schlecbtend.  Fl.  ber.  1.  pag.  398.) 

H.  caule  obsolete  quadrangulo,  folüs  ellipticis  submu- 
cronatis epunctatis  reticulato-venosis,  laciniis  calycinis  el- 
lipticis obtusis. 

Variat:  folüs  ovatis  obtusissimis  v.  magis  minusve 
punctatis:  laciniis  calycinis  ovatis  v.  oblonge -ovatis  obtusis. 

4.  Hypericum  tetraptero -quadrangulum. 

H.  caule  quadrangulo,  angulis  praesertim  superne 
subalatis,  folüs  ellipticis  pellucido -subpunctatis  reticulato- 
venosis,  laciniis  calycinis  lato  -  lanceolatis  acutis,  fioribus 
intermedüs. 

Variat:  angulis  caulinis  minus  membranaceis :  folüs 
dense  -  punctatis  v.  obscure  -  reticulatis :  laciniis  calycinis 
ovatis  v.  elliptico  -  oblongis  obtusiusculis :  fioribus  subma- 
joribus. 


415 

5.     Hypericum  perforato-quadrangulum. 

Kf.  caule  valde  obsolete  -quadrangulo,  foliis  ellipticis 
hyalino-subpunctatis  reticulato  -  venosis ,  laciniis  calycinis 
oblongis  acutiusculis,  floribus  submajoribus. 

J^ariat:  foliis  ellipiico- oblongis  v.  epunctatis  dense 
reliculatis:  laciniis  calycinis  lanceolatis  v.  oblongo  -  ellipti- 
cis v.  ovatis  obtusis  aut  acutis. 

Obige  Namen  von  No.  1.  und  3.  scheinen  mir  nicht 
allein  richtiger,  sondern  auch  treffender  als  die  gewöhn- 
lichen zu  sein;  richtiger,  weil  Linne  bei  seinem  H.  qua- 
drangulum  keiner  Punkte  in  den  Blättern  und  besonders 
keiner  Flügel  am  Stengel  gedenkt,  welches  schöne  Kenn- 
zeichen er  doch  bei  andern  Gewächsen,  wie  z.  ß.  bei 
Scrophul.  aquat.  nicht  ausgelassen  hat;  treffender,  weil 
letztere  keine  zweifelhafte  Art  ist  und  beide  in  Hinsicht 
der  Stengel  diese  Namen  verdienen.  Unter  andern  Schrift- 
stellern hat  auch  Ruthe  in  der  Flora  der  Mark  Branden- 
burg 1.  Thl.  pag.  400.  zwischen  No.  2.  und  3.  Übergänge 
bemerkt.  Diese  Übergänge  können  in  der  Natur  bei  zwei 
wirklichen  Arten,  wie  die  eben  genannten,  nur  durch  Ver 
mischung  entstehen.  Sie  finden  sich  auch  zwischen  No.  1. 
und  3.  und  sind  als  Bastarde  nicht  zu  verkennen.  Die 
unter  No.  2.  ß.  aufgeführte  Form  traf  ich  auf  einer  Wald- 
wiese an  und  nahm  im  Vorbeigehen  nur  einige  Exemplare 
mit.  Ihr  Hauptunterschied  besteht  in  den  sehr  schmalen 
Kelcheinschnitten,  deren  Ränder  hin  und  wieder  mit  eben 
solchen  Borsten  wie  die  Spitzen  besetzt  sind. 

GALIUM. 

1.     Galium  verum  L. 

G.  caule  obsolete  telragono  pubescente,  foliis  octonis 
linearibus  scabris  medio  unisulcatis,  margine  revolutis 
subtus  pubescentibus,  panicula  erecta  virgata,  floribus  con- 
fertis,  corollae  laciniis  acutis  intense  luteis. 


416  

J^ariat:  caule  fere  tereti  v.  praesertim  ad  genicula 
vel  toto  pubescenti  v.  glabro:  foliis  subulatis  v.  fere  seta- 
ceis  v.  superne  glabris  v.  scabriusculis  v.  utrinque  sca- 
bris:  panicula  magis  patenti:  corollae  laciniis  oblusis  au- 
reis  v.  albidis. 

2.  Galiüm  Mollugo  L. 

G.  caule,  angulis  acutiusculis ,  tetragono  glabro,  foliis 
obovato  -  oblongis  glabris  margine  deflexis  seabris,  panicula 
divaricata,  floribus  distantibus,  laciniis  corollae  acumina- 
tis  albis. 

J^ariat:  caule  tetragono  glaberrimo  v.  scabriusculo  v. 
subpubescente:  foliis  elliptico  -  lanceolatis  v.  lanceolatis 
utrinque  angustatis  v.  elliptico  -  oblongis  v.  margine  planis 
glaberrimis  v.  subpubescentibus :  panicula  patenti:  floribus 
subconfertis :  corollae  laciniis  acutis  pallidis. 

3.  Galium  vero- Mollugo  Wallr.,  Schiede. 

G.  caule  tetragono  subpubescente,  foliis  sublanceolato- 
linearibus  scabriusculis  margine  revolutis  seabris,  subtus 
puberulis,  panicula  subdivaricata ,  floribus  subdistantibus, 
corollae  laciniis  acutis  ochroleucis. 

Kariat:  caule  obsolete  v.  evidenter  tetragono  v.  den. 
se-praesertim  ad  genicula  pubescente  v.  subglabro:  foliis 
linearibus  v.  lanceolatis  utrinque  angustatis  v.  supra  gla- 
bris v.  subpubescentibus  v.  medio  subsulcatis  v.  margine 
planiusculis  v.  subtus  fere  glabris:  panicula  patenti  v.  di- 
varicata: floribus  magis  dislantibus:  laciniis  corollae  acu- 
minatis  intense  luteis  v.  albidis. 

Eine  so  häufig  vorkommende  und  so  vollständige  Ver- 
mischung, wie  unter  obigen  beiden  Species,  giebt  es  we- 
nige. Schiede  zeigt  in  seiner  Schrift  de  plant,  hybr. 
pag.  64.  nur  einige  Formen  davon  an;  ich  fand  deren 
viele,  worunter  sich  auch  die  drei  Hauptformen  befinden. 
Einige  bringen  allerdings  etwas  Saamen  zur  Reife,  andere 
hingegen  sind  oft  nicht  leicht  von  Abarten  zu  unterschei- 
den; 


417 

den;  weshalb  sie  auch  von  Schriftstellern  verkannt  und 
bald  zu  No.  1.  öfterer  jedoch  zu  No.  2.  gerechnet,  ja  zu 
eignen  Species  gemacht  wurden.  G.  agreste  Wallr.  scheint 
dahin  zu  gehören. 

MENTHA. 

1.  Mentha  hirsuta  L. 

M.  hirsuta;  caule  erecto,  foliis  petiolatis  ovatis  serra» 
tis  acutis,  floribus  capitatis,  capitulis  terminalibus  subaxil- 
laribusque,  pedicellis  retrorsum  hispidis,  calycibus  undi- 
que  hirsutis,  staminibus  exsertis. 

Kariat :  subhirsuta  v.  fere  glabra  v.  villosa :  caule  ad- 
scendente:  foliis  ellipticis  v.  oblonge- ovatis  acuminatis  v. 
late-  ovatis  obtusis  v.  basi  angustatis  v.  praesertim  inferio- 
ribus  subcordatis  v.  omnibus  magis  minusve  cordatis:  flo- 
ribus omnibus  capitatis  terminalibus  v.  capitatis  subverti- 
cillatisque:  pedicellorum  pilis  patenti-  vel  adpresso  -  rellexis : 
calycibus  intus  pilosis  v.  fauce  hirsuta :  staminibus  inclusis. 

2.  Mentha  arvensis  L. 

M.  subhirsuta ;  caule  adscendenle,  foliis  petiolatis  ova- 
tis serratis  acutis,  floribus  verticillatis ,  pedicellis  divergen- 
ti  -  hispidis ,  calycibus  cyathiformi  -  campanulatis  undique 
hirsutis,  staminibus  exsertis. 

p^ariat:  hirsuta  v.  fere  glabra:  caule  erecto  v.  dif- 
fuso:  foliis  late-  v.  oblonge  -  ovatis  v.  lanceolatis  utrinque 
attenuatis  v.  basi  obtusis  v.  subangustatis  v.  subcordatis 
v.  margine  obtuse- serratis:  verticillis  sessilibus  v.  longius- 
cule-pedunculatis,  distantibus  v.  subconfertis,  paucifloris  v. 
capitatis:  pedicellis  glabris  v.  subhispidis  v.  pilis  reflexiss 
calycibus  cyathiformibus  elongatis  v.  campanulatis  v.  fauce 
pilosis  v.  glabris:  staminibus  inclusis. 

Mentha  (dubia). 

M.  subhirsuto-pubescens;  caule  adscendente,  foliis  pe- 
tiolatis late  -  ovatis  obtuse  -  serrulatis  utrinque  obtusis  vel 

4r  Bd.  3s  Heft.  ,  30 


418 

basi  subcordatis,  verticillis  sessilibus,  bracteatis,  pedicellis 
relrorsum  subhispidis,  calycibus  campanulatis  abbreviatis 
fauceque  hispidis,  staminibus  inclusis. 

J^ariat:  caule  decumbenie:  foliis  anguslioribus  acu- 
tlusculis:  verticillis  subpedunculatis. 

3.     Mentha  arvensi  -hirsuta. 

M.  subhirsuta,  caule  erecto,  foliis  petiolatis  ovalis  ser- 
ratis  acutis,  floribus  verticillatis  capitatisque,  verticillis  su- 
perioribus  confertis  subspicatis,  pedicellis  calycibusquc  etc. 
ut  in  i  —  2. 

Mentha  arvensi -hirsuta  intermedia. 

M.  floribus  in  ramo  uno  terminalibus  capitalis,  in 
ramo  altero  verticillatis.  Mentha  hirsuta  -  arvensis  differt 
a  priori:  floribus  omnibus  verticillatis.  Formae  hybridae 
etiam  variant:  caule  adscendente:  foliis  ellipticis  obtusis 
v.  lanceolatis;  verticillis  superioribus  subdistantibus. 

Wie  aus  Obigem  zu  sehen,  so  nehme  ich  bei  der 
eigentlichen  M.  hirsuta  nur  kopfförmigen  Blüthenstand  an, 
die  Köpfe  mögen  nun  winkel-  oder  gipfelständig  sein, 
weil  unvermischt  man  sie  häufig  so  findet.  Auch  die 
winkelständigen  sind  gestielt  und  wenigstens  aus  drei  ein- 
fachen Dolden  zusammengesetzt.  Da  hingegen  die  soge- 
nannten Quirle  nur  aus  zwei  winkelständigen,  selten  aus 
vier  um  den  Stengel  befindlichen,  sitzenden  oder  gestiel- 
ten, einfachen  Dolden  bestehen  und  nur  als  Abweichung 
bei  No.  1.,  aber  ausschliefslich  bei  No.  2.  vorkommen. 
Diese  beiden  Münzen  geben  ein  Beispiel,  wie  manche 
sehr  verbreitete  Pflanzenarten  durch  geringe  Veränderung 
des  Bodens,  Standorts  etc.  die  Formen  ändern  können; 
aber  ein  Karakter  bleibt  dessen  ungeachtet  bei  ihnen  be- 
ständig und  kann  durch  keine  leichtere  Ursachen  vertilgt 
werden,  als  durch  gegenseitige  Vermischung;  nemlich  bei 
No.  1.  der  gipfelständige  Kopf,  und  die  Quirle  in  No.  2. 
Diejenigen  natürlichen  Bastarde,  welche  sich  mehr  No,  1. 


419 

nähern,  behalten  ein  sehr  kleines  gipfelständiges  Köpf- 
chen, die  Mittel  formen  haben  es  nur  theilweise,  die  andern 
sind  ohne  solches;  doch  bei  allen  drängen  sich  die 
Quirle  nach  der  Spitze  des  Stengels  oft  so  dicht  zusam- 
men und  die  Blätter  nehmen  an  Gröfse  so  schnell  ab, 
dafs  der  Blüthenstand  fast  eine  Ähre  oder  Anthurus  bildet, 
worin  man  das  vereinigte  Bild  beider  nicht  verkennen 
kann.  Wo  ich  diese  Vermischung  fand,  waren  die  Spe- 
cies  ohne  besondere  Abweichungen  verbreitet  und  an  eini- 
gen  Stellen  völlig  gesondert;  wer  sie  daher  für  gewöhn- 
liche Abarten  halten  wollte,  würde  beide  Arten  nur  für 
eine  Einzige  annehmen,  oder  an  Übergänge  der  einen  in 
die  andere,  im  strengsten  Sinne  des  Worts,  glauben 
müssen. 

Einige  zu  No.  2.  gehörige  Formen  weichen  sehr  von 
der  gewöhnlichen  ab  und  sind  nicht  selten  ziemlich  be- 
ständig, wie  z.  B.  die  mit  lanzettförmigen  Blättern,  die 
fast  kahle  oder  mit  M.  dubia  bezeichnete,  welche  der 
dort  nicht  wachsenden  M.  Pulegium  L.  sich  nähert,  allein 
diese  Kennzeichen  erscheinen  nicht  begränzt  genug,  um 
Arten  darauf  zu  gründen,  weshalb  ich  sie  in  Folgendem 
nur  als  Abarten  benenne: 
Mentha  hirsnta  L. 

M.  capilulis  terminalibus  subaxillaribusque ,   foliis   pe- 
tiolatis,  calycibus  undique  hirsulis,  pedicellis  hispidis. 
a.  vulgaris,    foliis    ovatis    serratis   subhirsutis  basi  ro- 

tundatis. 
ß.  cordifolia,   foliis    ovatis    serratis    glabriusculis    basi 

cordatis. 
y.  villosa,    albo    villosissima ,    foliis    o^ratis   supra  gla- 
briusculis. 
6.  capitata,  capitulis  omnibus  terminalibus. 
t.  capitato  -  verticillata ,   floribus  capitatis  ( Plures  for- 
mae  hybridae)  subverticillatisque. 

30* 


420  

Mentha  arvensis  L. 

M.  floribus  verticillatis,  foliis  petiolatis,  calycibus  cya- 
thiformi  -  campanulatis  undique  hirsutis,  pedicellis  sub- 
hispidis. 

a.  iürsuta,  foliis  ovatis  serratis  acutis,   pedicellis  hispi- 

dis,  calycibus  cyathiformibus. 
ß.  glabrata ,  foliis  ovatis  serratis  acutis,  pedicellis  gla- 

bris,  calycibus  cyathiformibus. 
y*  angustifolia ,   foliis   oblongo  -  lanceolatis  utrinque  at- 
tenuatis   acute  -  serratis  pilosis,    calycibus   subcampa- 
nulatis. 
6.  florida,  foliis  ovatis  subserratis  obtusiusculis,  calyci- 
bus campanulatis,  verticillis  confertis  numerosis. 
e.  latifolia,  foliis  late- ovatis  obtuse- serrulatis  obtusis 
basi  subeördatis,    calycibus   campanulatis    abbreviatis 
fauce  hirsutis. 

VERBASCUM. 

1.     Verbascüm  thapsiforme  Sehr. 

V.  dense  -  flavido  -  tomentosum ;  caule  simplici ,  foliis 
lato -lanceolatis  acutis  crenulatis,  inferioribus  basi  atlenua- 
tis,  superioribus  acuminalis  in  stipitem  longe-decurrentibus, 
racemo  spicato  elongato  denso,  laciniis  calycinis  lanceola- 
tis, corollae  laciniis  obovatis,  filamentis  tribus  barbatis  duo- 
bus  glabris,  antheris  duabus  oblongis. 

J^ariat :  subtomentosum  v.  magis  viridi  -  pubescens : 
caule  superne  ramoso,  ramis  2  —  6:  foliis  inferioribus 
ellipticis  v.  obovatis  basi  angustatis  v.  obovato- lanceolatis 
v.  laeviusculis  v.  valde  rugosis  v.  acute  dentatis  v.  supe- 
rioribus anguste  -  lanceolatis  integerrimis :  racemo  abbre- 
viato  v.  interrupto:  floribus  solitariis  v.  fasciculalis :  laci- 
niis calycinis  latioribus:  corollis  f  —  \\  uncialibus  v.  la- 
ciniis subrotundis:  fdamentis  tribus  dense,  duobus  sparsim 
barbatis. 


421 

2.  Verbascum  thapsiformi -nigrum  Schiede. 

V.  subtomentosum;  caule  simplici,  foliis  inferioribus 
ovatis  obtusiusculis  in  petiolum  brevem  decurrentibus  gros- 
se -inaequaliter- crenatis,  superioribus  sessilibus  longe-acu- 
minalis  subdecurrentibus ,  floribus  fasciculatis  in  racemum 
spicatum  longum  interruptum  dispositis,  laciniis  calycinis 
lanceolato-linearibus,  corollarum  circiter  uncialium  laciniis 
subrotundis,  filamentis  tribus  utrinque  —  duobus  subuni- 
laterali-barbatis,  villis  dilute-violaceis  inferne  cum  albis  in- 
termixlis,  antheris  subinaequalibus. 

Variat:  foliis  magis  pubescentibus :  inferioribus  lato- 
lanceolalis  utrinque  angustatis:  filamentis  omnibus  utrin- 
que barbatis  v.  duobus  sublongioribus. 

3.  Verbascum  nigrum  L« 

V.  pubescens;  caule  superne  subramoso,  foliis  infe- 
rioribus petiolatis  oblonge  -  ovatis  obtusis  duplicato  -  crena- 
tis  basi  cordatis,  superioribus  subsessilibus  acuminatis  basi 
subcordatis,  racemo  spicato  subcomposito  inferne  inter- 
rupto,  floribus  fasciculatis,  laciniis  calycinis  linearibus  acu- 
minatis, laciniis  corollae  obovatis,  filamentis  omnibus  sa- 
iurate  -  violaceo  -  barbatis. 

Variat:  subglabrum  vel  tomentosum:  caule  simplici 
v.  subramosissimo ,  ramis  ad  10:  foliis  inferioribus  ovatis 
v.  ovato  -  oblongis  v.  fere  elliplicis  v.  aculis  v.  simpliciter 
crenatis  v.  subduplicato  -  dentatis  v.  basi  subcordatis  v.  su- 
perioribus basi  rotundatis  v.  cordatis:  filamentis  albido- vio- 
laceo-barbatis.  * 

4.  Verbascum  thapsiformi -Lychnitis  Schiede. 

V.  caule  subtomentoso  superne  subramoso  foliis  infe- 
rioribus oblongo-lanceolatis  acutis  inaequaliter  crenatis  in 
petiolum  decurrentibus  subtonientosis,  superioribus  ovatis 
acuminatis  subintegerrimis  basi  parum  decurrentibus,  race- 
mo spicato  subcomposito  interrupto,  floribus  fasciculatis, 
calycinis  laciniis   anguslo  -  lanceolatis  tomentosis,   corollae 


422  

laciniis    obovatis ,     filamentis    flavido  -  villosis    anlherisque 
subaequalibus. 

Variat:  caule  magis  tomentoso  v.  superne  ramoso, 
ramis  ad  8.  brevibus  v.  elongatis:  foliis  praesertim  subtus 
tomentosis  v.  inferioribus  oblongis  obtusis  duplicato-cre- 
natis  v.  dentatis  v.  superioribus  oblongis  v.  ovalo  -  oblon- 
gis: corollis  10  —  15  lin.  latis:  filamentis  duobus  sub- 
longioribus  minus  barbatis:  antheris  duabus  parum  lon- 
gioribus. 

5.  Verbascum  nigro  -  Lychnitis  Schiede. 

V.  caule  leviter  tomentoso  superne  ramoso,  foliis  in- 
ferioribus petiolatis  subovato  -  ellipticis  obtusis  duplicato- 
crenatis  supra  subpubescentibus  subtus  subtomentosis  basi 
parum  angustatis,  superioribus  sessilibus  ovatis  acumina- 
tis,  racemo  spicato  composilo,  floribus  fasciculatis,  laciniis 
calycinis  angusto-lanceolaiis  praesertim  inferne  albido- to- 
mentosis, corollae  laciniis  obovatis,  filamentis  superne  vio- 
laceo-,  inferne  albo -barbatis,  antheris  aequalibus. 

P^ariat:  caule  magis  glabro  v.  simplici  v.  superne  ra- 
mosissimo,  ramis  ad  18:  foliis  inferioribus  ovalis  v.  ovato- 
oblongis  v.  ovato  -  lanceolatis ,  lato-lanceolatis  v.  oblongis, 
obtusis  v.  acutis  v.  simpliciter  v.  triplicato-crenatis  v.  utrin- 
que  attenuatis  v.  basi  attenuatis  v.  obtusis  v.  inaequalibus 
v.  subcordatis  v.  subauriculatis  v.  supra  glabris  v.  subtus 
pubescentibus  v.  superioribus  lanceolatis  basi  subangusta- 
lis:  floribus  5  —  9  lin.  latis:  laciniis  calycinis  albo -to- 
mentosis :  filamentorum  barba  dilule  -  violacea  v.  salurate- 
violacea  v.  villis  albis  intermixtis. 

6.  Verbascum  Lychnitis  L. 

V.  caule  sub tomentoso  superne  ramoso,  foliis  inferio- 
ribus petiolatis  lato  -  lanceolatis  crenatis  utrinque  angusta- 
tis subtus  subtomentosis  supra  fere  glabris,  superioribus 
sessilibus  ovatis  acuminatis,  racemo  spicato  composito  pa- 
niculato,  floribus  fasciculatis,  laciniis  calycinis  anguste-lan- 


423 

ceolatis  albido  -  tomentosis ,  laciniis  corollae  obovatis ,  fila- 
mentis  aequalibus  pallide-barbatis. 

J^ariat:  caule  subsimplici  v.  ramis  virgalls  v.  subfa- 
sligiatis  v.  fere  glabro  v.  albo-tomentoso:  foliis  Omnibus 
subtus  albo- tomentosis  v.  inferioribus  angusto  -  lanceolatis 
acutis  basi  longe-attenuatis  v.  obovato  -  lanceolatis  obtusis 
v.  summis  ovalis  basi  subcordatis  v.  duplicato  -  crenatis,  re- 
pandulis  .v.  inaequaliter  grosse  -dentatis  v.  superioribus  sub- 
cordatis v.  lanceolatis:  corolla  \  —  \  unciali  lutea  vei 
albida. 

Unter  No.  1.  zeichnet  sich  eine  Varietät  mit  ästigem 
Stengel,  und  den  beiden  sonst  kahlen  hier  ebenfalls  etwas  zot- 
tigen Staubfäden  aus.  Sie  hat  öfters  einen  gedrungenem, 
kräftigern  Habitus,  gröfsere  Blätter  und  Blumen,  und  ist 
leicht  von  den  Bastarden  zu  unterscheiden.  Die  Vermi- 
schungen sind  in  der  Hauptsache  schon  durch  Schiede 
und  andre  Schriftsteller  hinreichend  bekannt;  ich  fand  nur 
mehrere  Zwischenformen,  welche  also  auch  in  dieser  Gat- 
tung gebildet  werden.  No.  2.  nnd  4.  ändern  auch  in  Hin- 
sicht der  Staubgefäfse  nach  Verhältnifs  der  Annäherung 
zur  einen  oder  andern  Ursprungs -Pflanze  ab.  Am  häufig- 
sten kommt  No.  5.  in  hiesiger  Gegend  vor.  Gegen 
50  Exemplare,  welche  ich  in  vorigem  Jahre  davon  unter- 
suchte, zeigten  zu  meiner  Vermunderung  eine  so  grofse 
Unbeständigkeit,  dafs,  besonders  in  den  Blättern,  selten 
ein  Invividuum  mit  dem  andern  übereinstimmte;  dessen 
ungeachtet  bleiben  sie  in  den  Gränzen  der  beiden  Spe- 
cies.  Einige  derselben  nähern  sich  der  einen  oder  andern 
Abstammungsart  so  sehr,  dafs  man  nur  noch  beim  V. 
Lyelmitis  violettzottige-,  beim  V.  nigrum  hingegen  halb- 
weifszottige  Staubfäden  bemerkt  und  scheinen  daher  gleich- 
sam zu  ihnen  zurückkehren  zu  wollen.  Als  kurze  Diagno- 
sen dienen  folgende: 


424  

1.    Verbascüm  thapsiforme  Schrad. 
V.  tomentosum ,  foliis  decurrentibus ,  staminibus  duo- 
bus  subglabris,  antheris  duabus  oblongls. 

a.  simplex,  caule  simplici,  filamentis  duobus  glabris. 
ß.  ramosum,   caule   ramoso,   filamenlis  duobus  subbar- 
batis. 
2-    Verbascüm  nigrum  L. 

V.  foliis  inferioribus  cordatis,  filamentis  omnibus 
barbatis. 

a.  tomentosian,  caule  magis  simplici. 
ß.  pubescens,  caule  magis  ramoso. 
3.    Verbascüm  Lychnitis  L. 

V.  subtomeutosum ,  foliis  inferioribus  basi  attenuatis, 
filamentis  omnibus  barbatis. 

a.  latifolium,  foliis  inferioribus  lanceolatis  acutis. 
ß.  angustifolium,  foliis  inferioribus  lanceolalis  acutis. 
y.  diversifolium,  foliis  summis  subcordatis. 
(Multae  formae  hybridae  inter  1  et  2,  1  et  3  et  prae- 
sertim  inter  2  et  3.) 

POLYGONUM. 

Angränzende  Arten  einer  Gattung,  oder  auch  Abarten, 
wenn  sie  häufig  und  auf  verschiedenem  Boden  in  einer 
Gegend  vorkommen,  geben  gewöhnlich  bei  dem  eben  nicht 
feststehenden  Begriffe  von  Art  zu  Unbestimmtheiten  An- 
lafs.  So  das  Polygonum  Persicaria  L.  Manche  Formen 
desselben  weichen  auch  unter  gleichen  Umständen  sehr, 
ich  möchte  sagen  zu  sehr  von  einander  ab,  weshalb  einige 
Botaniker  drei  Arten  daraus  gebildet  haben,  obgleich  es 
mir  noch  nicht  möglich  ist  mit  Bestimmtheit  zwei  derglei- 
chen nachweisen  zu  können,  so  verschieden  auch  folgende 
Formen  erscheinen  mögen: 

Polygonum  Persicaria  L.  variet.  nodosum  et  incanum. 

1.     P.  caule  prostrato  vel  subadscendente,   foliis  lan- 


—  425 

ceolatis  glabris  ciliatis  basi  obtusis,  ochreis  setosis  cilia- 
tis,  pedunculis  glabris,  spicis  cylindricis  oblongis,  achae. 
niis  compressis  vel  triquetris. 

2r  P.  caule  erecto,  foliis  ovato  -  lanceolatis  ciliatis 
sparsim  pilosis  vel  superne  subpubescentibus  sublus  albo- 
tomentosis  basi  subangustatis,  ochreis  glabris  subciliatis, 
pedunculis  tuberculosis ,  spicis  cylindricis  oblongis,  achae- 
niis  compressis  raro  triquetris. 

Nur  von  No.  1.  und  einer  Mittelform,  mit  lanzettför 
migen  an  beiden  Enden  zugespitzten,  fast  unbehaarten 
Blättern  und  dem  gewöhnlichen  P.  minus  mit  linien- lan- 
zettförmigen Blättern,  habe  ich  an  vier  Orten  wirkliche 
Bastarde,  jedoch  nur  9  Exemplare  mit  und  ohne  Saamen 
gesammelt.     Ihre  Kennzeichen  folgen  hier: 

Polygonum  minori-Persicaria  ( dubio -Persicaria  Braun 
1.  c.  p.  360.) 

P.  caule  procumbente  ramoso,  foliis  oblongo- lanceo- 
latis utrinque  angustatis  glabris  ciliatis,  ochreis  setosis 
omnibus  longe  -  ciliatis,  spicis  erectis  linearibus  obtusis, 
achaeniis  compressis  vel  obsolete  triquetris. 

J^ariat :  caule  adscendente  subradicato :  foliis  angusto- 
lanceolatis  v.  submaculalis  subtus  nervo  intermedio  sub- 
hirto :  spicis  interruptis  v.  oblongo  -  linearibus  superne  sub- 
incrassatis. 

Polygonum  Persicariae  -  minus  (minori  -  Persicaria 
Braun  1.  c.  p.  359.) 

P.  caule  adscendente  ramoso,  foliis  lineari  -  lanceolatis, 
hasi  obtusis,  ochreis  setosis  omnibus  longe -ciliatis,  spicis 
erectis  subcylindraceis  oblongis  interruptis. 

T^ariat:  caule  ramosissimo  v.  erecto  subsimplici:  fo- 
liis angusto- lanceolatis  basi  subangustatis:  spicis  valde  te- 
nuibus. 

Nachstehende  Form  hielt  ich  in  Hinsicht  der  Ähre 
und  des  zwar  nur  etwas  scharfen  Geschmacks  für  P.  Hy- 


426  — 

dropiper  L.  und  nahm  nur  zwei  Exemplare  davon  mit. 
Bei  der  Untersuchung  hingegen  zeigten  sich  auf  Vermi- 
schung hindeutende  Abweichungen,  nemlich:  lang  bewim- 
perte Tuten,  drüsenlose  Kelche  und  andre  Blätter.  Ich 
halte  sie  daher  mit  folgender  Diagnose  für  einen  Bastard: 

Polygomum  minori  -  Hy  dropiper. 

P.  caule  adscendente  ramoso,  foliis  sublineari-lanceo- 
latis  basi  obtusis  vel  subangustatis  ciliatis  subtus  cosla 
media  scabriusculis,  ochreis  setosis  Omnibus  longe- ciliatis, 
calycibus  eglandulosis ,  spicis  filiformibus  cernuis,  achae- 
niis  compressis  triquetrisque. 

DROSERA. 

Auch  die  beiden  hier  häufig-  und  gemeinschaftlich- 
wachsenden Sonnenlhauarten ,  vermischen  sich  wie  schon 
Schiede  pag.  69.  angegeben  hat;  die  daraus  entspringen- 
den Bastarda  sind  ebenfalls  verschieden. 

Es  sei  mir  erst  erlaubt  einige  Abänderungen,  beson- 
ders der  Blätter  dieser  ähnlich  gebildeten  Gewächse  zu 
bezeichnen.  Selbige  finden  sich  bei  Dr.  rotundifol.  L. 
entweder  breit-  oder  zirkelrund,  an  der  Basis  breit-  und 
länger-  oder  schmal-  und  kürzer  herunterlaufend;  bei  Dr. 
anglica  H.  hingegen:  fast  spatel- lanzettförmig,  umgekehrt- 
schmal-ei -lanzettförmig  oder  elliptisch- länglich,  jederzeit 
an  der  Spitze  rundlich  und  am  Grunde  verschmälert  in 
den  Blattstiel  sich  verlierend. 

Die  wenigen  Vermischungen,  welche  ich  am  Nibling- 
see  fand,  nähern  sich  der  Mittelform.  Ihre  Blätter  ent- 
standen aus  den  umgekehrt- schmal- ei -lanzettförmigen  und 
den  breitrunden  der  Altern,  und  wurden  umgekehrt  -  eiför- 
mig in  eine  herunterlaufende  Spitze  sich  endigend, 
( obovato  -  acuminata ).  Die  Kelcheinschnitle  halten  auch 
so  ziemlich  die  Mitte;  sie  sind  nemlich  nicht  ganz  so 
treit    und    so    stumpf  wie   die   der  dortigen  Dr.   anglica, 


427 

nähern  sich  daher  mehr  den  schmalem  und  bisweilen  den 
ßpilzern  der  andern  Art.     Sie  setzen  Saamenkapseln  an. 

POTENTILLA. 

1.      POTENTILLA   SubdCClulis  L. 

P.  caulibus  decumbentibus ,  foliis  inferioribus  quinatis 
iernatisque,  foliolis  obovato-cuneatis  obtusis  dentatis,  den- 
libus  7  —  13  obtusis,  pilis  confertissimis  stellatis  sub- 
simplicibusquc  albido-tomentosis^  laciniis  calycinis  majori- 
bus  ovatis  acutis,  minoribus  elliplicis  obtusis,  petalis  ob- 
cordalis  calyce  fere  duplo  longioribus. 

T^ariat:  caulibus  procumbentibus :  foliis  inferioribus 
omnibus  ternatis  v.  quinatis  v.  septenatis  quinatis  terna- 
tisque:  foliolis  triangulari-cuneatis  v.  subrotundis,  oblongo- 
obovatis  v.  obovato-lanceolatis  v.  ad  basin  abbrevialo-  v. 
elongato-,  rotundalo-  v.  rccto-cuneatis  v.  apice  rolunda- 
tis,  truncatis  v.  profunde  emarginatis  v.  usque  ad  basin  v. 
ad  dimidium  v.  apice  v.  obluse-  v.  acute -serratis  v.  cre- 
natis,  denlibus  4  —  17  subinde  valde  profundis:  pilis  su- 
pra  minus  confertis  viridiuscule  -  sublomentosis  v.  subtus 
albo-tomentosis:  laciniis  calycinis  omnibus  longitudine  ae- 
qualibus  v.  inaequalibus  v.  majoribus  oblonge  -  ovatis  v. 
lanceolatis  obtusis  v.  acutis  v.  acuminatis  v.  minoribus 
subrotundis  v.  oblongis  v.  brevissimis:  petalis*  calycem  sub- 
aequantibus  v.  duplo  superantibus. 

Potentilla  subcicauli -  opaca. 
P.  verna  Lina. 

P.  caulibus  procumbentibus  subfiliformibus ,  foliis  in- 
ferioribus septenatis  quinatisque,  foliolis  oblongo- obovato- 
cuneatis  subretusis  obtuse- serratis,  dentibus  5  —  11,  utrin- 
que  pilis  substellaiis  simplicibusque  subcano  -  pubescenti- 
bus,  laciniis  calycinis  majoribus  ovatis  acutis,  minoribus 
ellipticis,  petalis  obcordatis  calycem  superantibus. 

Variat:    caulibus   decumbentibus:    foliis    inferioribus 


428  

quinatis  ternatisque  v.  septenatis  quinatis  ternatisque:  fo- 
liolis  obovato-cuneatis  v.  obovato-lanceolatis  v.  apice  ob- 
tusis,  rotundatis  v.  retusis  v.  versus  apicem  v.  usque  ad 
basin  serratis  v.  dentibus  3  —  17  acutis,  subindc  profun- 
dis,  v.  subtomentosis  v.  utrinque  viridibus,  pilis  substella- 
tis  fere  deficientibus  v.  in  pagina  superiori  viridibus,  pilis 
minori  ex  parte,  in  inferiori  ex  majori  parte  incompleti- 
stellatis:  laciniis  calycinis  longitudine  aequalibus  vel  in- 
aequalibus:  majoribns  obtusis  v.  minoribus  oblonge  -  ovatis 
obtusis:  pelalis  calyce  duplo-circiter  longioribus. 

POTENTILLA   OpdCCl   L. 

P.  caulibus  decumbentibus  filiformibus,  foliis  inferiori- 
bus  septenatis  quinatisque,  foliolis  obovato-lanceolatis  ob- 
tusis profunde -serratis,  dentibus  5  —  15,  utrinque  viridi- 
bus, pilis  simplicibus  longis  subvillosis,  laciniis  calycinis 
majoribus  ovatis  acutis,  minoribus  oblongis  obtusis,  peta- 
lis  obcordatis  calycem  aequantibus. 

Variat:  caulibus  procumbentibus:  foliis  inferioribus 
novenatis  —  ternatisque  v.  foliolis  obovalo-cuneatis  v.  ob- 
longo  -  obovatis  basi  cunealis  v.  truncatis  v.  retusis  v.  ver- 
sus apicem  v.  usque  ad  basin  acute-  v.  obtuse-  v.  inciso- 
serratis:  laciniis  calycinis  allernis,  majoribus  oblongo- ova- 
tis, minoribus  multoties  brevioribus  angustioribusque  v. 
omnibus  longitudine  aequalibus:  petalis  calyce  brevioribus 
v.  parum-  v.  duplo  -  longioribus. 

Die  unter  No.  1.  genannte  Potentilla  gehört,  eben 
weil  sie  sich  so  verschiedene  Standörter  anzueignen  weifs, 
zu  den  veränderlichsten  Pflanzen  nicht  allein  der  Mark, 
sondern  aller  Orte  wo  sie  nur  vorkommt.  So  wie  vom  Thy- 
mus Serpillum  L.,  lassen  sich  auch  schon  von  den  hiesigen 
Formen  mehrere  Scheinspecies  bilden,  die,  wie  bei  jenem, 
nach  genauer  Erwägung  der  Unterschiede  und  des  verän- 
dernden Bodens  etc.,  wieder  in  die  eine  ächte  sich  auf- 
lösen. 


429 

Meine  Vermuthung,  dafs  die  P.  verna  L.  nicht  zu 
den  Arten  gehöre,  erhielt  durch  fernere  Beobach- 
tung und  Auffindung  einer  grofsen  Menge  Stufenformen 
zwischen  No.  1.  und  3.  Gewifsheit  und  ich  erkläre  dem- 
nach, wenigstens  die  hier  mit  ihren  Übergangen  beschrie- 
bene, für  einen  Bastard.  Ob  die  Bedeckung  derselben 
wirklich  so  vorkommt,  wie  mehrere  Schriftsteller  sie  be- 
schrieben, nemlich  mit  durchaus  einfachen  langen  Haaren, 
mufs  ich  bezweifeln,  weil  ich  selbige  jederzeit  mit  mehr 
oder  weniger  unvollkommen  -  sternförmigen  Haaren  unter- 
mengt gefunden  habe.  Bei  dieser  Vermischung  können 
sie  auch  nicht  anders  sein.  Es  giebt  zwar  Individuen 
darunter,  die  in  die  eine  oder  andre  Ursprungsform  zurück- 
gekehrt sind  und  nur  noch  ein  kleines  Kennzeichen  ihres 
vorigen  Zustandes  an  sich  tragen,  wie  z.  B.  6  Finger  an 
den  Blättern,  oder  5  Finger  mit  etwas  stumpfen  Zähnen; 
aber  erstere  rechne  ich  schon  wegen  ihres  filzigen  Über- 
zugs zu  No.  1.,  letztere  weil  sie  einfache  Haare  besitzen 
und  diese  hier  entscheiden  zu  No.  3. 

PULSATILLA. 

Die  in  der  Linnaea  1828.  Hft.  2.  pag.  164.  von  mir 
unter  dem  Namen  Puls,  intermedia  aufgeführte  Zwischen- 
art, ist  nach  meinen  neuern  Beobachtungen  durch  Vermi- 
schung entstanden.  Ihre  Altern  sind  P.  patens  und  ver- 
nalis.  Sie  gehört  zu  den  Mittelformen,  unterscheidet  sich 
daher  am  meisten  von  den  übrigen,  deren  es  nicht  we- 
nige giebt  und  welche  sich  mit  sehr  geringen  Kennzeichen 
bis  in  die  Ursprungsformen  verlieren. 

Aufser  den  hier  genannten  natürlichen  Bastarden  giebt 
es  gewifs  in  jeder  Gegend  noch  viele  unbekannte,  deren 
Kenntnifs  für  die  specielle  Botanik  nicht  ohne  Nutzen 
sein  würde.  Ich  selbst  könnte  noch  einige  unter  den  Epi- 
lobien,   Galeopsiden  anführen;  da  sie  jedoch  seltener  mir 


430  

vorgekommen  sind  und  weniger  vollständig  erscheinen 
würden,  so  übergehe  ich  selbige  für  diesmal  und  schliefse 
mit  einigen  allgemeinern  Bemerkungen. 

Unter  gewissen  Umständen  variiren  alle  Pflanzenar- 
ten entweder  mehr  oder  weniger;  die  am  häufigsten  wach- 
senden und  den  verschiedenartigsten  Boden  sich  aneignen- 
den gewöhnlich  am  meisten  und  in  fast  allen  Theilen, 
so,  dafs  es  beinahe  unmöglich  wird,  von  letztern  kurze 
bestimmte  Diagnosen  zu  geben.  Ist  die  Varietät  auf  glei- 
chem Boden  von  gleicher  Beschaffenheit;  so  scheint  die 
Ursache  der  Verschiedenheit  einleuchtender,  als  wenn  auf 
gleichem  Boden  ungleiche  Formen  sich  erzeugen.  Letz- 
tere nähern  sich  schon  mehr  einer  unächten  Art  (Unter- 
art, Subspecies)  und  ihre  Saamen  halten  diese  Form  schon 
fester  als  die  der  Ortsvarietäten,  obgleich  auch  der  Saa- 
men von  diesen  schon  ein  Bestreben  zeigt  eine  gleiche 
Form  hervorzubringen,  wie  einige  Versuche  im  Freien  zu 
beweisen  scheinen.  Nämlich  die  Saamen  vom  Epilobium 
palustre  L.  v.  turfosa,  (caule  simplicissimo,  foliis  lineari- 
bus  abbreviatis)  und  vom  gewöhnlichen,  an  einem  mitt- 
lem Standort  ausgesäet,  wurden  erst  nach  einigen  Genera- 
tionen zu  fast  gleichen  Formen ;  eben  so  andre  weniger  ver- 
schiedene. Die  Subspecies  halten  auf  gleichem  Boden 
durch  den  Saamen  ihre  Formen  fest,  auf  ungleichem  schlie- 
fsen  sie  sich  allmählich  einer  ächten  Art  an.  Wegen 
ihrer  geringen,  nicht  wesentlichen  Unterschiede,  sind  sie 
durchaus  nicht  als  ächte  Arten  anzuerkennen;  zu  welchen 
ich  nur  solche  Pflanzen  rechnen  möchte,  die  aufser  der 
Entstehung  aus  Saamen,  auch  auf  jedem  Standorte,  den 
sie  sich  zueignen ,  wenigstens  durch  einige  wesentliche 
Unterschiede     vor     jeder     andern     sich    auszeichneten.  *) 


*)   Die  nöthige  Grenze   hier   zu   ziehen  überlasse  ich   gern  einem 
gelehrtern  Botaniker  als  ich  bin,  mit  der  Bemerkung,  dafs  die  Natur 


431 

Dafs  man  besonders  in  neuem  Zeiten,  nur  zu  sehr  ge- 
neigt ist,  Scheinarten  für  ächte  zu  nehmen,  brauche  ich 
wohl  nicht  erst  zu  erwähnen.  Es  läfst  sich  jedoch  ent- 
schuldigen, wenn  die  Ursachen,  welche  so  leicht  Täu- 
schung veranlassen,  nicht  genau  bekannt  sind.  Findet 
man  daher  eine  ächte  Art,  deren  Varietäten  immer  mehr 
und  mehr  hervortreten,  je  mehr  der  Standort  von  ihrem 
gewöhnlichen  abweicht;  so  bleiben  diese  doch  nur  Abar- 
ten, sie  mögen  auch  noch  so  verschieden  erscheinen:  weil 
keine  Art  nur  allein  durch  veränderten  Boden  etc.  sich  in 
eine  andre  verwandeln  kann.  Zeigen  sich  hingegen  auf 
gleichartigem  Boden  zwischen  zwei  ächten  Arten  stufen- 
weise Übergänge,  so,  dafs  die  Kennzeichen  beider  sich 
theilweise  oder  ganz  zu  einer  Form  vereinigt  haben,  so 
sind  dies  Bastarde.  Erstere  erreichen  nie  die  zunächst- 
slehende  Art;  Letztere,  wo  sie  nicht  zu  selten  wachsen, 
jederzeit. 

Da  nun  die  natürlichen  Bastarde  gewöhnlich  nur  bei 
zwei  unter-  und  nebeneinander  wachsenden  ähnlichen  Ar- 
ten sich  finden,  so  unterscheiden  sie  sich  nicht  allein  bei 
vermischten  Kennzeichen  selten  hinreichend,  um  nach  obi- 
gem Begriff  von  Art  als  solche  gelten  zu  können,  sondern 
ihre  Unbeständigkeit  in  Festhaltung  der  Formen  auch  auf 
gleichem  Boden,  machen  sie  dem  Botaniker  in  der  freien 
Natur  kenntlich  und  dem  ächte  Arten  liebenden  als  solche 
verdächtig.  Dennoch  zeigen  sie  sich  gegen  die  Selbst- 
ständigkeit der  Arten  nicht   ganz   unschädlich.     Zwar  be- 


hierin  oft  keinen  so  bestimmten  Unterschied  macht  als  der  Mensch 
zur  leichten  Übersicht  und  um  nicht  ins  Kleinliche  zu  fallen,  bedarf. 
Solche  auf  geeignetem  Boden  durch  Saamen  unverändert  sich  erzeu- 
gende Species,  wie  Viola  arenaria,  arvensis,  Euphras.  Rostkoviana, 
Anagall.  coerulea  stecken  in  der  hiesigen  Potent,  subacaulis  wenig- 
stens 6  und  so  in  vielen  andern.  Unterschiede  sind  zwar  da,  aber 
amch  wesentliche? 


432  

merkte  auch  ich,  dafs  die  der  einen  oder  andern  Abstam- 
mungsart am  nächsten  stehenden  Bastardformen,  gewöhnlich 
die  fruchtbarsten  sind;  aber  nichts  destoweniger  giebt  es, 
wiewohl  seltener,  auch  unter  den  iYJittelformen  Frucht- 
bringende und  gerade  diese  sind  es,  welche  sich  von  allen 
andern  am  meisten  unterscheiden,  durch  den  Saamen  ihre 
Formen  beharrlicher  festhalten  und  zur  Bildung  leidlicher 
Arten  Anlafs  geben  können.  *)  Die  andern  gehen  von 
einer  Generation  zur  andern  mehr  in  die  zunächst  stehende 
Art  über  und  man  kann  ihre  Spuren  bisweilen  noch  weit 
darin  verfolgen ,  wenn  man  aufmerksam  ihre  Theile  mit 
denen  der  nie  vermischt  gewesenen  Individuen  vergleicht. 
Die  Potent,  subacaulis  erhält  dadurch  öfter  schärfere  Zähne 
oder  2  Blättchen  mehr  im  Blatte,  P.  opaca  2  Blättchen 
weniger  oder  stumpfere  Zähne;  Pulsat.  vernalis  matt-vio- 
lette Blumen,  hingegen  P.  patens  gelbe  Zotten  an  der 
Hülle;  Verbasc.  Lychnitis  violette  Staubfäden  etc.  Will 
man  die  Anzahl  der  einzelnen  Bastardformen  bestimmen, 
welche  zwischen  zwei  Arten  stattfinden,  so  erscheint  sie 
um  so  gröfser  je  mehr  die  Arten  unter  sich  selbst  ab- 
weichen, beim  Verbasc.  nigro  -  Lychnitis,  Potentilla  subacau- 
li- opaca  lassen  sich  ungefähr  40,  30;  beim  Galium  vero- 
Mollugo  20,  beim  Scleranthus  annuo-perennis  und  Hype- 
ricum tetraptero - quadrangulum  gegen  10  nachweisen;  dafs 
aber  diese  Stufen  öfters  nur  sehr  geringe  Unterschiede  dar- 
bieten, ist  leicht  einzusehen ;  daher  möchte  ich  nur  3  Haupl- 
formen,  nemlich  eine  Mittel-  und  2  Seitenformen  an- 
nehmen. 

Auf  welche  Art  nun  diese  Bastarde  in  der  freien  Na- 
tur erzeugt  werden,  glaube  ich  nicht  nur  ohne  Schwierig- 
keit aus  Conr.  Sprengeis  trefflichen  Beobachtungen  (s.  des- 
sen 

*)  Im  Grunde   doch  nur  bei  zu  weit  ausgedehntem  und  schwan« 
kendem  Begriffe  von  Art, 


433 

sen  entdecktes  Geheimnifs  der  Natur  etc.  Berlin  1793.) 
sondern  auch  aus  eigner  Erfahrung  erklären  zu  können. 
Wenigstens  bemerkte  ich  verschiedene  Insecten  die  um  Nah- 
rung aufzusuchen  von  Blume  zu  Blume  flogen.  Sei  es 
nun,  dafs  diese  Thierchen  ähnliche  Blumen  nicht  so  ge- 
nau wie  ein  Botaniker  zu  unterscheiden  wissen,  oder  hat 
ihnen  die  Erfahrung  schon  gelehrt,  dafs  sie  für  sie  dasselbe 
darbieten,  kurz,  sie  flogen  nicht  selten  von  einer  zur  an- 
dern der  oben  genannten  Arten  und  mufsten  dadurch  not- 
wendigerweise den  Befruchtungsstaub,  der  auf  keinem  wei- 
len Wege  verloren  gehen  konnte,  an  ihrem  damit  be- 
schmutzten Körper  von  einer  zur  andern  Art  übertragen. 
Der  Morgen  ist  zu  dieser  Befruchtung  am  günstigsten  und 
es  treffen  dabei  gewöhnlich  dreierlei  Umstände  zusammen, 
nemlich:  1.  die  Narbe  ist  (oder  wo  viele,  sind  sie  oft 
nur  theilweise)  in  der  aufbrechenden  Blume  eben  ausge- 
bildet, 2.  die  Staubbeutel  hingegen  noch  zu  feucht  um 
aufplatzen  zu  können  und  3.  bringt  nun  ein  Insect  den 
fremden  Staub  von  altern  Blumen  und  die  Befruchtung 
geschieht.  Nicht  so  gern  fliegt  ein  Insect  auf  verschiedene 
als  auf  gleichfarbige  Blumen,  um  dies  an  den  beiden  Pul- 
satillen  zu  beobachten  und  nichts  dazu  beizutragen,  mufste 
ich  lange  Geduld  üben.  Ob  beim  Galium  verum  und  Mollu- 
go,  wenn  ihre  Stengel  über  einander  liegen,  nicht  auch 
der  Wind  zur  Baslardbefruchtung  beilrage,  will  ich  zwar 
nicht  bestreiten,  kann  aber  darüber  keine  bestimmte  That- 
sache  angeben;  aber  wohl,  dafs  dieselben  kleinen  Insecten 
die  Blumen  beider  Arten  besuchen.  Sind  einmal  blühende 
Bastarde  da,  so  werden  auch  diese  untereinander  befruch- 
tet und  es  entsteht  ein  solch  buntes  Gemisch,  wie  an 
einem  Orte  hier  Mentha,  am  andern  Galium  darbietet.  Die 
Frage,  ob,  und  in  wie  weit  diese  natürlichen  Bastarde  im 
System  aufzunehmen  seien?  glaube  ich  dahin  beantworten 
zu  müssen,  dafs  sie  allerdings  ein  kleines  Plätzchen  darin 

4r  Bd.  3»  Heft.  31 


434  -r 

verdienen  und  dieses  vielleicht  am  Ende  jeder  Galtung 
sich  befinden  dürfte,  wie  das  der  Subspccies  am  Ende 
jeder  Art.  Sind  die  Diagnosen  der  ächten  Arten  bestimmt 
gegeben,  so  folgen  (bei  den  jetzt  bekannten  wenigstens) 
aus  Urnen  schon  von  selbst  die  Bastardformen  und  nur  in 
Floren  kleinerer  Gegenden  wären  aufser  den  Subspecies 
und  Varietäten,  die  drei  Hauplformen  zwischen  zwei  Ar- 
ten anzumerken  nöthig,  von  welchen  zwei  sich  auch 
durch  das  Wörlchen  „sub"  ausdrücken  lassen,  z.  B.  Puls, 
subvernali-patens,  patenti  vernalis  und  subpatenti-vernalis. 
Durch  diese  Benennungen  will  ich  nur  das  Verhältnifs  der 
Ähnlichkeit  bezeichnen,  wohl  wissend,  dafs  sich  die  Mut- 
terpflanze nicht  jederzeit  herausfinden  läfst. 


DE 

P  L  A  N  T  I  S 

IN 

EXPEDITIONE    SPECÜLATORIA    ROMANZOFFIANA 
OBSERVATIS 

DISSERERE     PERGUNT 

ADELBERTUS  de  CHAMISSO 

ET 

DIEDERICUS  de  SCHLECHTENDAL. 


BORAGINEAE  Juss. 

(R.  B.  prod.  p.  492.  ed.  Nees.  p.  348.; 


Auetore  solo  CHAMSSONE. 


JLnsulae  et  littora  aretica  eis  et  trans  fretum  Beerin- 
gianum.  Myosotis  alpestris  Schm.,  villosa  Ledeb.,  aretioi- 
des  N.;  Lithosperraum  plebejum  N.;  Pulmonaria  (Merten- 
sia)  maritima  £.,  denticulata  Lehm,  (sub  Lithospermo), 
pilosa  N. 

Insulae  aequinoctiales  Oceani  magni.  Lugonia. 
Trichodesma  indicum  R.  B.,  ceylonicum  R.  B.;  Tourne- 
fortia  Urvilleana  N.;  Cordia  subcordata  Lam.  Gua/an. 
Tiaridium  indicum  Lehm.;    Heliotropium   (gracilis  R.  B. 

4rBd.  4s  Heft.  33 


436  

var.  ?)  depressum  N.  O-TVahu.  Heliotropium  curassavi- 
cum  L.;  Cordia  subcordata  Lam.  Radack  Tournefortia 
argentea  L. ;  Cordia  subcordata  Lam.  Ins.  Romanzofßi. 
Lithospermum  incanum  Forst.;  Tournefortia  argentea  L. 

California.  Myosotis  Chorisiana  N.;  Phacelia  cali- 
fornica  N.,  malvaefolia  N. 

Chile  Phacelia  circinata  Jacq. 

Brasilia.  Tournefortia  laevigata  Lam. ;  Cordia  curas- 
savica  R.  S.  E  plantis  Sellowianis.  Anchusa  dasyan- 
tha  N.,  cruciata  N.,  stoechadifolia  N.,  ciliata  N. ;  Echium 
plantagineum  L. ;  Tiaridium  elongatum  Lehm. ;  Heliotro- 
pium iiaridioides  N.,  monostachyum  N.,  curassavicum  L., 
filiforme  H.  B.  K.,  inundatum  Sw.,  anchusaefolium  Poir., 
sidaefolium  N.,  phylicoides  N. ,  polyphyllum  Lehm.,  hu- 
mistratum  N.,  oceUatum  N.;  Tournefortia  laevigata  Lam,, 
floribunda  H.  B.  K.,  paniculata  N. ,  elegans  N.;  Cordia 
(Gerascanthi  variet.?)  tomentosa  N.,  grandis  N.,  superba 
N.  var.  cuneata  et  elliptica,  magnoliaefolia  N.,  diospyri- 
folia  N.,  (macrophyllae  variet.?)  Sellowiana  N.,  obscura  N.» 
salicifolia  N.,  discolor  N.,  urticifolia  N.,  hermanniaefolia  N. 
cum  variet.  calycinaf  patens  H.  B.  K.  variet.  monocephala 
et  polycephala  N.,  calocephala  N.,  sessilifolia  N.;  (marti- 
nicensis  variet. )  multispicata  N. ;  Patagonula  americana  L. 
variet.  glabra  N. 

Promontorium  bonae  Spei,  ex  herbariis  regiis.  Myo- 
sotis sylvatica  Ehr.  variet.  capensis  N.,  intermedia  Link.; 
Heliotropium  curassavicum  L. ;  Tournefortia  tuberculosa  N. 

Teneriffa  Anchusa  italica  Retz.;  Echium  plantagi- 
neum L. 


437 

I.     NUCÜLATAE. 

Nucibus  discretis. 
*  monospermis  4.    (**  dispermis  2.     ONOSMA.) 

ANCHUSA  L. 
(Lehm.  Asp.  p.  211. ) 

%.  i.     Calycibus  5-partitis  in  fmctu  erectis. 

1.  Anchüsa  italica  Reiz,  auctorumque  plurium.  — 
Link  in  herb.  Canar. 

Auchusa  paniculata  Ait.  Kew.,  Lehm.  1.  c.  230.  — 
R.  S.  —  Spr.  Syst.  pl.  etc. 

Ipsl  In  rupesiribus  Tencriffae  legimus,  quam  et  in 
agro  Lemano  legeramus,  stirpem,  per  omnem  maris  Me- 
diterranei  et  Caspici  ditionem,  a  Canariis  ad  Caucasum, 
Tiflin  et  ad  Volgam  usque  late  dispersam.  —  JNimis  certe 
affinis  Anchusa  sirigosa  Labil.,  aflinis  et  Anchusa  ma- 
crophylla  Lmk.,  quarum  autographa  specimina  deside- 
ramus. 

2.  Anchusa  dasyantha  IS. 

E  Brasilia  tropica  misit  Sellowius  2\>. 

Proxime  affinis  Anchusae  sempervirenti ,  cui  habitu 
et  omni  specie  simillima;  di versa  floribus  dimidio  minori- 
bus,  calyce  vix  ad  medium  usque  5-fido,  corollis  extus 
hirsutis,  fornicibus  abbreviatis  eximie  barbatis,  vel  fauce 
potius  barbata  quam  fornicata,  foliorum  forma,  minori 
hirsutie. 

Specimina  nostra  (summitates  plantae)  sub  incipiente 
anthesi  sunt  collecta,  fructuque  carent.  Folia  angusliora; 
inferos  suöiilcientia  ramos  floriferos  oblongo  -  cuneata,  apice 
nunc  acuta,  nunc  rotundata  atque  breviter  acuminata, 
3£  poll.  longa,  15  lineas  lata;  superiora  basi  dilatata,  apice 
acutiora.  Bracteae  subcordatae,  late  ovatae,  acutae,  magni. 
tudine  circiter  florum.    Cymae  vel  spicae  glomeratae.  Flo- 

33* 


438  

res  sessiles,  quisque  bractea  suftuUus.  Calyx  minutus, 
minime  5-partilus,  vix  ad  medium  usque  5  fidus,  laeiniis 
acutiusculis.  Corolla  breviler  i rifun dibuli form! s ,  hirsutie 
brevi  at  densa  extus  vestita  •  tubus  calycem  superans ;  lim- 
bus  5-fiduSj  aequalis,  expansus  diametro  circiter  3-lineari; 
laciniae  ellipticae  tubo  breviores;  faux  barbata,  vestigiis 
fornicum  in  marginem  confluentibus  angustum,  villöso  bar- 
batum.  Staminum  filamenta  in  inferiori  tubo  inserta;  an- 
therae  minutae,  ellipticae,  inter  faucis  villos  degentes.  Ger- 
mina 4.  Stylus  brevis,  calyce  brevior,  stigmate  bilobo. 
Herba  viridis ;  hirsuties  simili  indole  ac  Anchusae  sempcr- 
virentis,  at  parcior  simul  atque  brevior.  Folia  juniora  bre- 
viter  patentim  ciliata. 

3.    Anchusa  cruciata  N. 

E  provinciis  Brasiliae  meridionalibus  misit  Sellowius.  t? 

Ab  Anchusa  oppositifolia  H.  B.  K.     (A.  lanceolata 

Willd.  herb.  n.  3316.  et  A.  linifolia  Wüld.   herb.   3315. 

Lehm,  et  Spr.),   simili  proximaque  specie,    inflorescentia 

summopere  differt. 

Fruticulus  pedalis  ulnarisque,  strigoso-pilosus,  apici- 
bus  canescentibus,  ramosissimus,  ramis  adscendentibus,  fo- 
liis  lineari  -  lanceolatis  ima  basi  connatis  ramulisque  axil- 
laribus  stricte  oppositis,  cymis  scorpioidibus ,  in  apicibus 
paniculatis,  bracteis  instruclis  calycibus  vix  longioribus. 

Radix  ramosa,  parva.  Caules  ramique  lignescentes 
crassitie  circiter  pennae  corvinae,  teretes,  ligno  albo,  epi- 
dermide  membranacea  brunnea  strigosa  demum  secedente. 
Internodia  unguicularia,  apices  versus  in  ramis  floriferis 
ad  sesquipollicem  usque  elongata.  Folia  ad  stimmum  ses- 
quipollicaria,  3  lineas  lata;  apices  versus  decrescentia,  un- 
guicularia; semper  sublinearia,  apice  attenuata,  acutiuscula, 
mutica;  basi  vix  attenuata  semiamplexicaulia ,  connata; 
opaca,  vix  obscure  pellucida,  uninervia,  subavenia,  venis 
parcis  immersis  fere  inconspicuis ;  nervo  supra  impresso, 


439 

subtus  prominente  et  eximius  piloso.  Juniora  pilis  rigidu- 
lis  antrorsis  canescenti  -  pilosa ,  velustiora  supra  saltem  cal~ 
lis  pilorum  basilaribus  tenuiter  albo-punctulata.  Gemmae 
axillares  in  ramis  hornotinis  apices  versus  citius  liberius 
que  evolvuntur,  semper  oppositi,  primo  allerove  nodo  in 
ioflorescentiam  scorpioideo  -  cymosam  divisi,  pilis  uberiori- 
bus  incanam.  Specimina  nostra  sub  incipienle  anthesi 
sunt  lecta,  ramis  cymarum  nondum  elongatis  densifloris, 
fruclu  deficiente.  Flores  brevissime  pedicellati,  bracteis 
lateralibus  foliaceis  iisdem  vix  longioribus  comitati,  mi- 
nores quam  Anchusae  oppositifoliae.  Calyx  circiter  ses- 
quilinearis,  extus  valde  pilosus,  intus  glabreseens,  5  parti- 
tus,  laciniis  lanceolatis  inaequalibus ,  exterioribus  duabus 
majoribus.  Corolla  calycem  vix  excedens;  tubus  brevis; 
limbus  5-fidus,  subaequalis;  laciniae  longitudine  tubi  lon- 
gioresve,  apicc  rolundatae  et  extus  tenuiter  pubescenti-bar- 
batae.  Fornices  ad  basin  laciniarum  rolundatae,  (papillo 
so-?)  fimbriatae.  Genitalia  inclusa;  filamenta  brevissima, 
medio  tubo  inserta;  antberae  versatiles,  ellipticae,  loculis 
basi  discrelis.  Germina  4.  Stylus  brevis,  crassiusculus, 
stigmate  apicali  leviter  emarginato. 

4.     Anchüsa  stoechadifolia  N, 

E  Brasilia  meridionali  misit  Sellowius.   fr. 

Affinis  Anchusae  cruciatae  pariterque  oppositifoliaj 
diversa:  inflorescentia ,  cymis  solitariis  terminalibus ;  flo- 
ribus  majoribus;  foliis  linearibus,  margine  revolutis,  cine- 
reo-canis,  habituque. 

Fruticulus  pedalis,  erectus,  ramosus,  habitu  Lavan- 
dulae  vel  Gnaphalii  Stoechadis,  ex  toto  pilis  adpressis 
longiusculis  rigidulis  cinereo  -  canus,  qui  pili,  praesertim  in 
calycibus  inflorescentiis  et  summitatibus  magis  albicanti- 
bus  subsericeis,  setulae  sunt  inarticulatae ,  conicae,  pecu- 
liari  insignique  scabritie  sub  lente  forti  micantes.  Caulis 
crassitie  pennae  corvinae  vel  anserinae,  denudatus,  epider- 


440  — 

mide  membranacea  brunnea  secedente,  ligno  albo  duro, 
cavo  medullari  exiguo.  Rami  simplices,  erecti,  striali,  dense 
foliosi,  intern odiis  2  —  6-linearibus,  terminali  cyma  bi- 
fida, ramulis  sub  5-floris  erectis;  floribus  pedicellatis ,  re- 
motiusculis,  breviter  bracteatis.  Folia  stricte  opposita,  basi 
subconnata,  ramis  axillaribus  haud  evolulis  fasciculata;  in- 
feriora  longiora  atque  internodiis  crebris  densiora,  supe- 
riora  breviora  atque  internodiis  elongatis  remotiora;  omnia 
linearia,  obtusiuscula ,  supra  canaliculata ,  subtus  margini- 
bus  revolutis  et  costa  media  prominentibus ;  firmia,  erecta 
vel  arcualim  recurva  patula;  circiter  unguicularia,  maxima 
pollicaria,  latiludine  lineari.  Bracteae  oppositi-  vel  lateri- 
florae,  pedicellis  longiores,  calycibus  breviores.  Flores 
erecti,  intervallis  eos  subaequantibus  dissiti.  Calyx  5-co- 
status,  profunde  5-fidus  vel  5-partitus,  laciniis  lanceolatis 
obtusiusculis  erectis  intus  glabris;  sesqui-  bilinearis,  pedi- 
cello  aequali  vel  breviori  insidens.  Corolla  breviter  infun- 
dibuliformis;  tübus  calyce  brevior;  limbus  in  siccis  adhuc 
amoene  caeruleus,  5-fidus-  expansus  diametro  circiter  tri- 
lineari,  laciniis  rotundatis  obtusis  extus  margineque  villo- 
sulis;  faux  fornicibus  carnosis  papillosis  erectis  clausa. 
Stamina  inclusa,  antheris  ellipticis,  filamentis  brevibus 
medio  tubo  insertis.  Stylus  crassiusculus  dimidii  calycis 
longitudine,  stigmate  apicali  crassiori  subcapitato.  Ger- 
mina laevia.  Nuces  parvulae  (axi  linea  breviori)  quatuor 
discretae,  in  fundo  calycis  paululum  aucti  absconditae; 
subtriquetro-pyramidatae,  angulo  faciali  acuto,  lateralibus 
rotundatis;  basi  ad  insertionem  (in  angulo  faciali)  perfo- 
ratae;  glabrae,  tuberculato-granulatae,  griseae,  consisten- 
tia  papyracea  majorique. 

5.    Anchusa  ciliata  N. 

E  Brasilia  tropica  et  extratropica  misit  Sellowius  plu- 
ribus  locis  atque  temporibus  lectam.  2\.. 

Pulchra  insignisque  stirps,  habitu  peculiari;  ad  Jffyo- 


441 

sotidem  defectu  bractearum  accedens,  sed  proprium  potius 
genus  quam  Myosotidis  species  (confer  R.  B.  prod.  p.  494., 
350..  ed.  Nees.);  affinior  e  sententia  nostra  Anchusae. 

Radix  obliqua,  crassitie  digiti,  supera  parte  reliquüs 
foliorum  praecedentium  annorum  vestita;  fibras  crassiuscu- 
las,  simplices,  brunnescentes  demittens;  folia  ex  collo  ex- 
tollens  caespitosa,  magna,  obovata,  elliptica,  lanceolata 
saepius  et  lineari- lanceolata,  caulemque  ea  superantem  ad 
summum  ulnarem,  basi  leviter  adscendentem,  substrictum, 
interne  simplicem,  foliis  minoribus  erectis  vestitum,  sur- 
sum  decrescentibus,  terminatum  inflorescentia  e  cymis 
ebracteatis  scorpioidibus  paniculatis  constante.  Folia  ra- 
dicalia  nunc  pedalia  nunc  palmaria,  latitudine  luden- 
tia  nunc  2-f-  nunc  \  poll.,  apice  mucronata  (vix  acuminu- 
lata),  basi  in  petiolum  attenuata,  papyracea,  opaca,  supra 
plana,  subtus  nervo  et  venis  eleganter  sursum  arcuatis 
prominentibus ,  utrinque  viridia  at  pilis  brevissimis  sub 
lente  conspieuis  munita,  qui  pili  in  supera  pagina  antrorsi 
scabritiem  parant,  in  infera  molliores  retrorsi;  in  supera 
pagina  marginem  versus  elongantur  ciliisque  breviusculis  ri- 
gidis  crebris  albis  ipsam  marginem,  ut  et  subtus  nervum 
venasque  muniunt.  Hirsutie  et  scabritie  majoribus  et  mi- 
noribus ludit  planta;  sunt  et  speeimina  (minora)  foliis  ra 
dicalibus  specie  glabris  instrueta,  ciliis  insconspieuis ;  et 
in  illis  scabritiem  et  cilias  invenies  oculo  armato,  tactu. 
Caulis  saepius  solilarius  (rarius  duo)  crassitie  pennae  co- 
lumbinae  corvinaeque,  finnus,  solidus,  grosse  obsolete 
striatus,  patentim  hirsutus,  hirsutie  sursum  majori,  ut  et 
folia  superiora  hirsutiora  evadunt.  Folia  caulina  alterna, 
sparsa,  internodiis  nunc  longiora,  nunc  breviora;  infe- 
riora  remoliora,  radicalibus  similiora,  subsessilia,  apice  at- 
tenuata acuminata  acuta,  vix  unquam  tripollicaria ;  supe- 
riora minora,  sessilia,  subsemiamplexicaulia,  ex  ovata  basi 
attenuata  acuta;  summa  unguicularia.     Cymae  scorpioides 


442  

in  apice  caulis  paniculatae,  omnes  saepe,  ut  ipsi  flores, 
ebracteati,  inferiores  longius  pedunculati  interdum  ex  axil- 
lis  summorum  foliorum  erumpentes;  sub  anthesi  glqme- 
ralae,  sub  grossificatione  laxae,  ramis  elongatis  ad  summum 
tripollicaribus.  Flores  sessiles,  ebracteati,  duplici  ordine 
alterni.  Calyx  hirsutus,  5-partilus,  2£  lineas  longus,  laci- 
niis  aequalibus  lanceolatis  acutis  muticis,  pilis  aliquot  lon- 
gioribus  dorso  instructis,  intus  glabrescentibus.  Corolla 
extus  praesertim  sursum  hirsuta,  tubulosa;  tubo  4-lineari, 
sursum  paululum  ampliato;  limbo  subaequali  5  fido;  laci- 
niis  lanceolatis  acutis,  2  lineas  longis.  Fornices  supra  la- 
ciniarum  basin  insertae,  erectae,  ellipticae,  fimbriatae,  bar- 
batae.  Stamina  5  laciniarum  sinubus  inseirta,  filamenta 
filifonnia  fornicura  longitudine;  antherae  versatiles,  oblon- 
gae,  utrinque  obtusae,  loculis  basi  discretis.  Germina  4; 
Stylus  filiformis  exsertus,  stigmate  capitato  vix  emarginato. 
Nux  abortu  saepe  solitaria,  oblique  subovoidea,  calycem 
haud  auctum  fere  explens,  axi  sesquilineari ,  facie  et  ver- 
tice  acutis,  basi  pervia;  chartacea,  raargaritacea ,  nitida, 
unilocularis,  monosperma. 

MYOSOTIS.     R.    B.   prod.    p.    494.    ed.   Nees   350.    — 
Lehm.  asp.  p.  78.  —  Mert.  et  Koch,  germ  2.  p.  38.  — 

1.  Myosotis  alpestris  Schmidt.  M.  K.  p.  44.  — 
Lehm.  p.  86. 

E  sinu  Sancti  Laurentii  terrae  Tschucktschorum  retu- 
limus  specimina  ad  amussim  cum  Europaeis  alpinis  nostris 
convenientia. 

2.  Myosotis  villosa  Ledeb.  act.  Petr.  1814.  vol.  5. 
p,  516.  —  Lehm.  asp.  p.  100. 

Ad  sinum  Sancti  Laurentii  una  cum  praecedente. 

Autographa  plantae  Ledebourianae  non  vidimus  spe- 
cimina, in  genere  tarn  difficili  nonnihil  de  identitate  du- 
bii  superesse  fatemur. 


443 

Nostra  platita  Myosotidi  nanae  Vill.,  M.  K.  p.  52.  fa- 
cie  admodum  similis;  ab  illa  diversa:  cyma  biradiata,  flo- 
ribus  sub  anthesi  glomeratls,  calycibus  multo  (plus  duplo) 
minoribus,  foliis  latioribus  rotundatis  obtusis,  similibus  for- 
ma foläs  Eellidis;  vix  autem  pedicellis  gracilibus  longiori- 
bus  et  corollis  paulo  minoribus.     Fructus  nos  effugit. 

3.    Myosotis  aretioides  N. 

Ad  sinum  St.  Laurentii  mixtim  cum  praecedente,  me- 
lioraque  specimina  in  insula  Sancti  Laurentii  1817  colle- 
gimus.  ^. 

Tertia  e  Beeringianis  regionibus  Myosolidis  species 
adlata,  characterem  quam  maxime  arcticum  et  hiemalem 
praeferens,  habitu  aretioide  insignis.  Valde  certe  Myoso- 
tidi villosae  aßinis,  cujus  formam  quam  maxime  frigore  af- 
flictam  et  contractam  crederes ;  sed,  praeter  habitum,  constan- 
ter  diversa:  foliis  acutiusculis ,  angulo  semper  terminatis, 
nunquam  rotundatis.  Affinis  et  Myosotidi  nanae,  at  di- 
versa: inflorescentia  cymoso-glomerata,  calycibus  multo 
minoribus,  majori  villositale,  caeterisque. 

Caespites  ex  unica  centrali  radice  pulvinali,  densi, 
diametro  2  —  5  pollicari.  Caules  ex  inflorescentiis  di- 
visi,  ex  toto  foliis  vestiti  in  infera  parle  persistentibus  cal- 
vescentibus  turfoso-brunnescenlibus  adustis.  Folia  erecta, 
plana,  densissime  imbricata,  sessilia,  e  cuneata  basi  lan- 
ceolata,  apice  acutiuscula,  aequalia,  lamina  vix  linea  la- 
tiori;  pilis  longis  argenteis  rigidulis  crassiusculis  vestiia  et 
ciliata,  qui  pili  erecti  apicem  versus  crebrescunt ,  in  inte- 
riori  pagina  et  basin  versus  rarescunt,  ciliis  basin  folii 
versus  patulis;  laxiores  occurrunt  interdum  surculi  proser- 
pentes,  nee  radicantes,  foliis  remotioribus  laxius  vestiti, 
caeterum  caulibus  caespitosis  haud  dissimiles.  Inflorescen- 
th  lerminalis,  cyma  biradiata,  glomerata,  5—  7-flora, 
utioque  ramo  folio  ad  basin  ornato ;  inter  rosulas  foliorum 
apikales  primum  latens  vel  paululum  ex  iisdem  emergens; 


444  ,  

demum,  pedunculo  communi  elongato,  exserla.  Peduncu- 
lus  praecedenlium  annorum  superstes  pollicaris,  strictus, 
sat  crassus,  angulatus,  viilosus,  foliis  parvis  ima  basi  in- 
structus,  sursum  nudus;  ramis  inflorescentiae  unifolialis 
pedicellisque  erectis  incrassatis  rigescentibus ,  pedicellis 
tunc  temporis  calyce  longioribus.  Calyx  5-fidus,  minu- 
tus,  laciniis  lanceolatis  acutiusculis  f  lin.  circiler  longis. 
Corollae  hypocrateriformis  limbus  amoene  intense  caeru- 
leus,  quam  in  M.  nana  et  villosa  multo  minor,  expansus 
sesqui-  ad  summum  bilinearis.  Faux  fornicibus  papillosis 
clausa,  genitalia  inclusa  et  caetera  generis.  Germina  lae- 
via,  stylo  brevi;  nuces  nee  sub  maturitate  nee  sub  grossi- 
ficatione  observatae.  Jam  monuimus  dolendo,  stirpes  alpi- 
nas  et  areticas  plures  aegre  perficere  fruetus. 

4.    Myosotis  Chorisiana  N. 

Legimus  ad  portum  Sti.  Francisci  novae  Califor- 
niae.  0.  cf. 

Calycibus  adpresso  -  strigoso  -  pilosis  durationeque  an- 
nua  (vel  bienni)  cum  Myosotidi  cespitosa  Schulz  conve- 
nit,  racemis  inferne  foliosis  cum  Myosotidi  parviflora.  Ab 
utraque  differt:  nueibus  rugosis  et  habitu  peculiari,  foliis 
nempe  linearibus,  radicalibus  pluribus  caulibusque  adscen- 
dentibus  subeespitosis. 

Digitalis  spithamaeaque,  pilis  slrigosis  albis,  vetustate 
basi  callosis  obsita.  Radix  subsimplex,  descendens,  cespi- 
tem  foliorum  edens  linearium  cauliumque  adscendentium 
illa  superantium.  Folia  radicalia  variae  magnitudinis ,  tri- 
pollicaria  duas  lineas  lata,  sesquipollicariaque  semilineam 
lata,  acuta,  uni-,  obscure  trinervia;  pilis  strigosis  basi  cal- 
losis basi  et  subtus  rarescentibus  nunc  densius  nunc  ra- 
rius  adspersa  et  ciliata,  ciliis  patulis.  Caules  filiformes, 
adscendentes,  debiles,  saepius  simplicissimi  et  ab  ipsa  bssi 
racemoso-floriferi,  foliis  inferne  floribus  immixtis,  radicali- 
bus   similibus    at   minoribus   et   paulo    densius    slrigJsis. 


445 

Caules,  pedunculi,  calyces,  densius  quam  folia  pilis  debi- 
lioribus  vix  basi  callosis  obsitl.  Pednnculi  patuli  2  —  3 
lineas  longi,  interjectls  intervallis  breviores.  Calyx  5-parli- 
lus,  laciniis  lanceolatis  acutis,  apice  subbarbatis.  Corolla 
rotata,  expansa  sesqul-,  bilineäris,  fauce  fornicibus  minulis 
munlla.  Stamina  inclusa,  antherae  infra  faucem  subsessi- 
les.  Stylus  brevis,  inclusus,  Stigma  capitatum.  Calyx 
sub  fruclificalione  paulo  auctus,  patulus  vel  laxus.  Nuces 
4  brunnescenles ,  parvae,  subtriquetrae ,  dorso  convexae, 
facie  cuneatae,  angulo  faciali  acuto,  basi  imperforatae, 
puncto  inserlionis  margine  producta  nullo  circumscripto ; 
ex  toto  rugosae,  nee  laeves,  nee  nitidae. 

-5.    Myosotis  sylvatica  Ehrhardt.    Mert.  et  K.  Germ. 
2.  p.  43.     Lehm.  asp.  85. 

J^ariet.  capensis  Nob. 

Hanc  et  sequentem  in  promontorio  bonae  spei  legere 
Mundt  et  Maire.  k>. 

Vegelior,  hirsulie  minori,  majori  asperifate  donata  ac 
vulgaris  Europaea  stirps.  Pili  in  superiori  foliorum  pagina 
atque  caule  basi  callosi,  breviores,  subslrigosi;  rarius  lon- 
giores,  patentes.  (Et  in  nostra  Europaea  vetustate  in 
foliis  radicalibus  callosa  evadunt.)  Folia  acutiora.  Gravio- 
ris  momenti  differentia  e  fruclificalionis  partibus  dedu- 
cenda  nulla.  —  Stylus  in  planta  Europaea  calyce  brevior, 
in  Capensi  calycem  aequans  nobis  videbatur,  fallax  certe 
characler. 

6.    Myosotis  intermedia  Link.    M.  et  K.  I.  c.  p.  46. 

Una  cum  praecedente  e  promontorio  bonae  spei  mi- 
sere  Mundt  et  Maire.  —  Utraque  apud  Thunb.  fl.  cap. 
p.  163.  sub  Myosotide  scorpioide  L. 


Adn.     Myosotis  peduneularis  Trev.   una   eademque 
ac  Myosotis  clavata  auet.  flor.  Rossicae. 

Myosotis  albida  H.  B.  K.   Synonymis  adde  Litho- 


446  

spermum  ramosum  Lehm.  asp.  p.  328.  Herb.  Willd.  3292. 
(Specimen  Humboldlianum. ) 

LITHOSPERMUM  L. 

1.  Lithospermüm  incanum  Forst,  prod.  p.  12.  Herb. 
Willd.  n.  3290!     Lehm.  asp.  p.  331. 

Ex  insula  coralligena  Romanzoffii  retulimus. 

Stirps  heliotropioides  nunc  ex  to!o  cinereo  -  pilosa, 
nunc  glabrescens.  Caules  saepe  pedales  sesquipedales- 
que,  humistrati,  nonnunquam  radicantes.  Nuces  qualuor 
discretae,  dorso  sursum  pilis  brevibus  ereclls  hirtae,  cae- 
terum  laeves. 

2.  Lithospermüm  plebcjum  N. 

Unalaschcae  Aleutorum  in  littore  arenoso  circa  domos 
Rulhenorum  frequens.  Specimen  ex  herbario  Pallasii  in 
H.  Willd.  suppl.  transiit,  schedula  adjecta:  „A  Crasnoi  lar 
in  4  Stadia  in  ripis  arenosis  fluvii  Busan  sub  iinem 
Aprilis."  0. 

Radix  annua,  exigua,  descendens,  fibrillosa.  Caulis 
rarius  unicus  erectus,  saepius  plures  humistrati  digitales 
et  spilhamaei,  ad  nodos  tricholomi,  foliisque  oppositis  in- 
structi,  oppositione  vero  saepe  perturbala,  internodiis  ses- 
qui-  et  tripollicaribus.  Rami  alares  lateraliumque  ultimi 
spicae  sunt  scorpioides,  foliosae,  secundae,  demum  remo- 
tiflorae,  elongatae;  floribus  subsessilibus,  juxta  folium  extra- 
axillaribus,  intervallo  ( sub  grossificatione  fructus)  unguicu 
lari  pollicarique  remotis,  inhmo  saepe  in  ipsa  ala  sito. 
Caules  juniori  statu  pilis  erectis  dense  vestiti,  adulti  re- 
mole  strigosi.  Folia  sessilia,  linearia  vel  lineari-lanceo- 
lata,  obtusa,  membranacea,  costa  media  subtus  prominula, 
nervo  tenui  utrinsecus  submarginali  venisque  reticularis 
immersis;  supra  nudiuscula,  subtus  pilis  strigosis  apicem 
versus  crebrescentibus  adspersa,  margine  ciliis  erectis  pa- 
tulisque  subgeminatis  irregulariter  munita;  callus  radicalis 


447 

pilorum  vetuslalc  demum  fit  conspicuus,  foliaque  albo- 
punctata  et  marginata  evadunt;  maxima  tripollicaria,  4  li- 
neas  lata ;  floralia  unguicularia.  Flores  parvi.  Calyx  cum 
pedicello  eodem  breviofe  pilis  rigidis  erectis  dense  vesti- 
tus,  profunde  5-fidus,  5-partitusve,  laciniis  lanceolatis  acu- 
tiusculis  vix  lineam  longis,  sub  grossificatione  fructus  cir- 
ciler  sesquilinearibus ,  intus  glabrescentibus.  Corolla  hy- 
poerateriformis ,  calycem  vix  superans,  tenera,  glabra,  al- 
bida,  vel  pallide  ochrolcuca,  limbo  parvo  5-fido,  fauce 
nuda.  Stamina  inclusa;  antherae  rainutae,  oblongo-ellipfi- 
cae,  subsessiles.  Germina  laevia ;  Stylus  brevis,  tertiac  tu 
bi  longitudinis,  crassiusculus ,  stigmale  paulo  dilatatö  ter- 
minatus.  Nuces  parvae  (axi  circiter  f  lin.),  triquetro-py- 
ramidatae,  carina  faciali  laevi,  caelerum  undique  exinue 
grosse  rugosae,  glabrae,  minime  lapideae,  consistentia 
membranacea,  vix  chartacea,  basi  imperforatae. 


Adn.  Lithospermi  species  videtur  esse  Cynoglossum 
rugosum  Wiild.  Herb.  no.  3336.  R.  S.  4.  p.  764.  Speci- 
men  mancmn. 

PULMONARIA  L. 

§.  2.     Calycibus  abbreviatis  5-partitis. 

(Mertensia  Roth.    Lithospermi  species  Lehm.) 

Refragrante  natura  stirpes  Puhnonariis  quam  maxime 
similes,  cum  dissimilibus  Lithospermis  consociantur.  Com- 
mode  genus  novum  proposuit  Roth:  nomen  nunc  in  aliud 
est  usurpatum.  Species  n ostras  huc  pertinentes  enumera- 
mus;  dicat  illis  nomen,  qui  optatissimam  generum  Bora- 
ginearum  emendationem  suseipiet. 

1.     Pülmonaria  maritima  L.  et  auet. 

Pulmonaria  parviflora  Michx.  Am.  1.  p.  131.  Pursh. 
Am.  1.  p.  131. 


448  

Lithospermum  maritimum  Lehm.  asp.  p.  291.  Mert. 
et  K.  Germ.  2.  p.  58. 

Mertensia  pulraonarioides  Roth  Catal.  bot.  p.  34. 

Mertensia  maritima  Link.  Handb.  z.  Erkenn,  der  Ge- 
wächse 1.  p.  580. 

Plantam  maritimam  polum  arclicum  in  omncm  ambi- 
tum  circumvagantem  ex  Insula  Chamissonis.  c  sinu  Esch- 
scholzii  Araericae,  e  sinu  Sli.  Laurentii  Asiae,  ex  insulis 
Sti.  Pauli  et  Unalaschka  retuliraus. 

Stirps  quo  ad  dimensionem  partium,  imprimis  quo  ad 
longitudinem  corollarum,  quam  maxime  variabilis.  Quo 
magis  septentrionem  versus,  eo  gracilior  et  parvißorae 
nomine  dignior.  Exstat  specimen  in  herb.  Willd.  no.  3355. 
insigne  corollis  5-lineas  longis!  ( communicavit  Hunne 
mann,  patria  ignota. ). 

2.     Pclmonaria  denticulata. 

Lithospermum  denliculatum  Lehm.  p.  294. 

Pulmonaria  Sibirica  plurium.  Herb.  WiUd.  no.  3352. 
(Specimen  Sibiricum  a  Stephan  communicatum.)  — 
Pursh.  Am.  2.  p.  729.  ex  Lehm.  1.  c. 

Habemus  inter  plantas  Redowskianas  in  Sibiria  maxime 
orientali  inque  Kamtschatka  collectas. 

Stirps  ergo  asiatica  simul  et  americana.  Nullum  de 
identitate  dubium;  descriptio  Lehm.  1.  c.  sufficiens.  Spe- 
cimina  nostra  florifera  deficiente  fructu. 

Confusa  saepe  cum  Pulmonaria  Sibirica  auct  plur. 
Palll  Fisch.!  Lithospermum  Sibiricum  Lehm.  p.  293, 
cui  addendum  est  synonymon:  Pulmonaria  bracteata 
Herb.  Willd.  suppl.  (P.  Sibirica  Pall.  in  schedula,  e  monte 
Sinaja  Sobka)  R.  S.  4.  p.  747.  —  Specimina  Fischeriana 
ex  Altai  proveniunt. 

Dubium  an  Anchusa  etc.  Gmel.  Lib.  4.  p.  75.  t.  39. 
(ad  Lenam  fluvium  copiose),  quae  est  P.  Sibirica  L.,  ad 


, 449 

P.  sibiricam  recentiorum,  an  ad  P.  dertticulatam.  referri 
debeat 

3.     Pülmonaria  pilosa  N. 

E  siuu  Eschscholzii  Americae  transbeeringianae  retu- 
limus.    2\.. 

Habitus  praecedentis  et  consimilium.  jam  pilis  molli- 
bus  diversa.  Herba  erecta,  sesqulpedalis  bipedalisque, 
pilosa;  supera  foliorum  pagina  pilis  brevibus  rigidis,  basi 
callosis  plus  minus  aspera  vel  scabrida .  infera  margines- 
que  et  caulis,  praesertim  ad  nodos,  pilis  longioribus  mol- 
lioribus  laxis  sparsis  basi  minus  callosis  obsita.  Radix 
perennis,  mulliceps.,  folia  radicalia  et  caules  seorsim  ge- 
rens.  Folia  radicalia  longe  petiolata,  subcordato-ovata,  e 
sinu  in  peliolum  producta  et  decurrentia,  apice  breviler 
acuminata  acutissima;  membranacea,  nervis  venisve  e  pe- 
tiolo  et  inferiori  costa  media  orientibus  et  arcuatim  api- 
cem  petentibus  utrinsecus  3  —  4  utrinque  prominulis; 
sub  anthesi  provectiori,  incipiente  grossificatione  fructus, 
3£  pollices  longa,  2  poll.  lata,  petiolo  4-pollicari  longiori- 
que.  Peliolus  anguste  alatus,  complicatus,  margine  pilis 
longioribus  ciliatus.  Caules  subsimplices  ramosique,  angu- 
lati,  fistulosi,  foliosi,  ad  insertionem  praesertim  foliorum 
pilosi,  villosuli,  floribus  apice  ornati  lege  inflorescentiae 
detinitae  laxe  paniculatis  cernuis.  Folia  caulina  sparsa, 
internodiis  ut  plurimum  longiora,  radicalibus  similia,  an- 
gustiora  nee  cordata;  inferiora  longius  in  petiolum  brevio. 
rem  altenuata  (maxima  speeiminum  nostrorum  5^  poll. 
longa,  2|  lata,  petiolo  pollicari);  superiora  sensim  minora, 
sessilia,  ex  ovata  basi  lanceolata;  omnia  acuminata,  acu- 
tissima. Cymae  in  caule  ramisque  axillaribus  internodio 
nullo  elongatis  (peduneulis?)  terminales,  bifidae,  laxae, 
quarum  rami  bipollicares ,  foliis  suffulcientibus  longiores, 
folio  vel  bractea  nunc  instrueti,  nunc  denudati,  apice  pau- 
ci  -  ( 3  —  5  )  flori.    Pedunculi  florentes  cernui,  alares  frueti 


450  

feri  penduli  6  —  9  lineas  longi,  semper  filiformes,  sub 
calyce  paululum  incrassati,  cum  eodem  pilis  subvillosis 
crebrescentibus  canescentcs.  Calyx  5-partitus;  laciniae 
anguste  lanceolatae,  acuminatae,  acutissimae,  sub  anthesi 
sesquilineam ,  sub  grossificatione  3  lineas  et  ultra  metien- 
tes.  Corolla  circiter  sesquipollicaris ,  tenera,  laete  coeru- 
lea,  nervoso-reticulata,  extusglabra;  lubus  dimidiae  totius 
longiludinis  intus  pilosulus;  limbus  campanulalus,  5-lobus, 
lobis  rotundatis  integris  obtusis.  Faux  staminifera,  fornici- 
bus  inter  filamentorum  insertionem  arcuatis  minutis  carno- 
sis  glandulosis  instructa.  Staminum  filamenta  linearia,  la- 
ta, brevia;  antherae  filamentis  latiiudine,  lineares,  antror- 
sae,  erectae,  dorsali  basali  parte  filamenlo  adnatae,  eo- 
dem longiores,  limbo  corollae  tertia  circiter  parte  brevio- 
res.  Stylus  subulatus,  tenuis,  glaber,  longitudine  corollae, 
stigmate  exiguo  capitellato  terminatus.  Nuces  4,  faciebus 
receptaculi  pyramidato-acutanguli  insidentes,  stylum  libe- 
rum arcte  ambientes,  imperforatae ,  depresso  -  iriquetro  -  py- 
ramidatae,  axi  bilineari,  angulo  faciali  acuto,  dorso  piano 
rugis  cristatis  eximie  exsculpto  et  insuper  tenuiter  elegan- 
ter granulato;  consistentia  subcrustacea. 

Vulgaris  in  Pulmonariis  genuinis  duplex  genitalium 
relaliva  dimensio  nee  in  hoc  nee  in  affinibus  speciebus 
possibilis,  in  quibus  nempe  stamina,  stylo  maxime  evo- 
lulo,  superiorem  suam  tenent  sedem. 

In  Pul.  sibirica  et  virginica  deficientia  rudimenta 
fornicum,  glanduloso-callosa  observavimus  et  in  Pul.  den- 
ticulata  et  maritima  munientia  faucem,  Lehmann  p.  296. 
in  Pulmonaria.  davurica.  Character  differentialis  generis 
Symphyti  e  fornieibus  petilur  maxime  evolutis  triangula- 
ribus  erectis. 

Pulmonaria  pumila  Schrank,  Lithospermum  Schre- 
berianum  Spr.  (e  Kamtschatka)  nobis  est  incognita  stips. 

Pulmonaria  gracilis  Herb.  Willd.  n.  3353.    R.  S.  4. 

p.  747. 


451 

p.  747.  est  P.  dahurica  Sims.     Lithospermum  dahuri- 
cum  Lehm. 

TR1CH0DESMA  R.  B. 

(Prod.  p.  497.  ex  ed.  Nees.  p.  352.  —   Lehm»  asp, 
p.  192.; 

1.  Trichodesma  indicum  R.  B.  /.  c.  Lehm.  p.  193. 
Borago  indica  L. 

2.  Trichodesma  ceylonicum  R.  B.  /.  c.  Lehm.  p.  194. 
Borago  ceylonica  L. 

Utraque  species  per  omnem  Indiam  orientalem  vulga- 
ris, utraque  et  in  hortis  nostris  hospitans.  Utramque  e 
Luconia  retulimus  ipsi,  utramque  et  inter  plantas  exsica- 
tas  Mauritii  Sieberianas  invenies  falsis  sub  nominibus. 

ECHIUM  L. 

1.  Echiüm  plantagineum  L.  —  Aug.  St.  HU.  Plant. 
JJsu.  des  Bras.  t.  25. 

Ecbium  bonariense  Poir.  Enc.  8.  p.  674. 

E  Montevideo  misit  Sellow  specimina  bipedalia  ela- 
tioraque. 

In  rupestribus  Teneriffae  legimus  ipsi  specimina  mi- 
nore, europaeis  similiora. 

Vulgo  sub  nominibus  Ech.  violacei  et  plantaginei 
unum  idemque  Echium  violaceum  in  hortis  colitur.  — 
Genuinum  Ech.  plantagineum  nondum  offendimus  cultum. 


Adn.  Lycopsis  pulchra  Willd,  herb.  n.  3396. 
R.  S.  4.  p.  756.  est  Lycopsis  echioides  Lehm.  asp. 
p.  270. 


kr  Bd.  Ha  Heft.  34 


452  

IL     HELIOTROPIEAE. 

Nucibus  cohaerentibus. 

TIARIDIUM    Lehm. 

(R.  B.  prod.  p.  493.  ed.  Nees  349.  Lehm.  asp.  p.  13. 
Character  vero  emendandus  ob  segmenta  loborum  nu- 
cis  mitriformis  in  altera  specie  unilocularia,  vel  haec 
ipsa  species  ■  e  gener e  depellenda.  Tiaridio  elongato 
nimis  affine  est  Heliotropium  liaridioides  N.  An  ex 
ambobus  conjunctis  novum  debeat  prodire  genus,  an 
quidque  pro  proprio  genere  sit  habendum,  pronnntient 
alii.  JSobis  vero  tot  species  sunt  generis  naturalis 
Heliotropii  anomalae.) 

§.  *    Bilocularia. 

1.  TiARiDiUM  indicum  Lehm.  /.  c.  p.  14. 
Heliotropium  indicum  L.  et  auct. 

Ex  insula  Marianarum  Guajan  ipsi  retulimus  speci- 
mina  ad  amussim  cum  americanis  (Sieb.  Mark  No.  52.) 
atque  hortensibus  convenientia. 

Stirps  notissima,  in  utraque  India  inquilina,  hortorum 
nostrorum  vulgaris  hospes. 

§.  **     Unilocularia. 

2.  Tiabidium  elongatum  Lehm.  /.  c.  p.  16. 
Heliotropium  elongatum  Herb.  fVilld.  n.  3228. 

E  Brasilia  tropica  misit  Sellowius.  Specimen  herba- 
rii  Willdenowiani  fructu  carens  e  Parä  Brasiliae  misit 
Sieber,  Comitis  ab  Hoffmannsegg  collector,  in  schedula 
adnolans:  „planta  arenicola,  magnitudine  portentosa*)  nee 
possibilis  exsiccatu.  Infera  florum  pars  coerulescens ,  su- 
pera  lutea."  Adjecit  Willdenowius :  „caule  fruticoso  de- 
cumbente."     Qua  ex  auetoritate  quaeritur.       .  . 


*)  „Ist  ebenfail»  ein  Ungeheuer  und  nicht  einzulegen." 


453 

Specimina  Sellowiana  summitates  sesquipedales ,  her- 
baceae,  erectae,  ramis  fistulosis  crassitie  pennae  anserinae 
pluries  ramosis,  habitu  omnibusque  partibus  exacte  cum 
superiori  specie  convenientes ,  characterem  differentialem 
nullum,'nec  oculo  armato-praebentes,  nisi  unicum  gravis- 
simumque  in  fructu  situm.  Nux  T.  indici  verbis  summi 
magistri  R.  B.  1.  c.  .,alte  biloba,  mitraeformis ,  lobis  bi- 
partibilibus,  segmentis  bilocularibus,  loculo  venlrali  vacuo." 
Nux  T.  elongati  haud  alle  biloba,  sinu  lobis  interjecto 
rectangulo,  vix  tertiam  iotius  longitudinis  partem  efficien- 
le;  mitraeformis,  lobis  (planis  eorum  dorsalibus)  paralel- 
lis,  nee  divergentibus ,  dificilius  bipartibilibus ;  segmentis 
unilocularibus ,  deficiente  loculo  venlrali  vacuo;  loculis 
angulos  nucis  oecupantibus ,  intervallo  inani  crueiformi  in- 
terjecto. Major  est  nuce  T.  indici,  altitudine  fere  bilineari 
latitudinem  crassitudinemque  lerlia  circiter  parte  excedente. 
Simili  modo,  at  eximius  est  nervosa  et  coslata;  quisque 
lobus,  a  dorso  ovatus  acutus,  carina  media  nervisque  vel 
jugis  utrinsecus  lateralibus  ternis,  valleculis  leviter  exca- 
vatis  interjeetis;  nervorum  autem  lateralium  medius  vali- 
dior,  accessoriis  quasi  comitatus. 

T.  V.  fig.  1.  Nux  ter  aueta  T.  elongati  (et  collationis  gratia  fig.  2. 
T.  indici)  a)  a  basi,  b)  a  latere  visaj  c)  lobus  a  dorso,  d)  a  facie 
visus;  e)  Sectio  transversa  lobi  bilocularis  dispermi  et  e*)  quadrilocu* 
laris  dispermi  in  T.  indico. 

HELIOTROPIÜM  L. 

(Char.  apud  R.  B.  prod.  p.  492.  ex  ed.  N.  348.J 
1.     Spicis  ebracteatis   scorpioidibus. 

*    Species  ambiguae. 

1.  Heliotropium  tiaridioides  N.  (Vel  si  mavis  Tia- 
ridium  heliotropioides.  De  genere  confer  quae  supra  sub 
Tiaridio  sunt  dieta.) 

E  Brasilia  meridionali  misit  Sellowius.   "fo. 

34* 


454  

Stirps  inier  Tiaridium  elongatum  et  Heliotropium 
parviflorum  ambigua,  ad  illud  fructu,  ad  hoc  habita  cae- 
terisque  accedens,  diversa  praeter  fructum  caule  fruticoso 
et  breviori  pube. 

Nux  pericarpiö  tenuiter  adpresse  tomentostf  obducta, 
integra,  bipartibilis ,  segmen.tis  bilocularibus ,  loculis  mo 
nospermis;  tetraquetro-sphaeroidea,  linea  paulo  altlor  at- 
que  crassior;  Vertex  inter  segmentorum  margines  concavus; 
latera  sulco  profundo  secundum  suluram  utrinsecus  exca- 
vata,  sulcis  saepe  in  unicam  confluentibus  foveam;  dorsa 
segmentorum  convexa,  leviter  costata,  apice  dilalato  sinu 
profundo  emarginata. 

Frutex  ulnaris,  ramosus.  Caules  crassilie  vix  pennae 
corvinae  ramique  tereles.  Lignum  album.  Cortex  tenuis 
cinerascens,  juniori  aetate  pills  brevibus  erectis  adpressis 
dense  pubescens,  demum  calvescens.  Internodia  adulta 
subbipollicaria.  Folia  pseudo-opposita  et  alterna,  late  lan- 
ceolata,  utrinque  acuta,  in  petiolum  brevem  attenuata, 
2|  —  4  pollicaria,  1  —  1|  poll.  lata,  petiolo  2  —  4  li- 
neari;  membranacea,  supra  punctis  elevatis  scabrida,  sub- 
tus  tenuissime  pubescentia;  penninervia,  reticulato-veno- 
sa,  nervo  venisque  primariis  utrinsecus  6  —  9  supra  le- 
viter impressis,  subtus  prominulis  et  pilis  longioribus  ere- 
ctis adpressis  munitis.  Cymae  bifidae  (spicae  geminatae) 
terminales,  elongatione  laterali  rami  laterales,  more  fami- 
liarium  extra  axillares,  rarius  alares.  Pedunculus  commu- 
nis teres,  densius  caule  pubescentia  simili  vestitus,  subpol- 
licaris.  Spicae  ebracteatae,  leviter  scorpioides,  densiflorae, 
sub  fructificatione  relaxatae,  elongatae,  3  —  4  pollices 
longae.  Flores  sessiles.  Calyx  linea  brevior,  uberiori 
pube  vestitusj,  5-partitus,  laciniis  angustis  acutis.  Corolla 
hjrpocrateriformis ;  tubus  calycem  superans,  sesqui-,  bilinea- 
ris,  extus  eximie  pubescens,  5-nervis,  pube  per  nervös  in 
lacinias  limbi  decurrente;  limbus  expansus  sesqui-,  bili- 


-. 455 

nearis,  5-fidus,  laciniis  obtusis  rotundatis,  sinubus  plica 
tis  edentulis.  Stamina  in  inferiori  tubo  inclusa.  Germen 
laeve,  basi  glandulosa  -  cinctum,  stigmate  conico-corona- 
tum.    Fructus  ut  supra. 

T.  V.  fig-  3.  Nux  magnitudine  ter  aucta  A)  a  vertice,  B)  a  la- 
tere,  C)  a  dorso  ejusdem  segmeuti  visa;  E)  Sectio  transversa  segmeuti 
bilocularis  dispermi. 

2.    Heliotropiüm  monostachyum  K. 

£  Brasilia  tropica  misit  Sellovius.   tt- 

Superiori  spcciei  admodum  simile;  diversum  tarnen 
e  pluribus  speciminibus  nobis  est  visum:  spicis  simpli- 
cibus  solitariis ,  nunquam  geminatis ,  et  oppositione  folio 
rum  minus  perturbata,  caule  ex  inflorescentiis  semper  di- 
chotomo.  Fructus  immaturus  convenit,  perfectus  deside- 
ratur.  Pro  deflciente  pube  pili  longiores,  adpressi,  sub- 
strigosi,  sparst,  qui  et  in  superiori  foliorum  pagina  raris 
simi  observantur.  Slirps  vegetior.  Folia  cum  petiolo 
4  —  &%  pollicaria,  latitudine  pollicis  vel  15  linearum. 
Spicae  adultae  semipedales.  An  mera  superioris  speciei 
varietas?  et  Heliotropiüm  parviflorum  spicis  variat  sim- 
plicibus  et  geminatis. 

Adn.  Heliotropiüm  parviflorum  L.  Lehm.  asp.  p.  44. 
Species  notissima,  hortorum  nostrorum  vulgaris  hospes. 
Icon  Dill.  hört.  Elth.  t.  146.  —  Tournef.  instit.  1.  p.  139. 
5ta.  species.  Heliotropiüm  minus,  supinum  C.  B.  pin. 
253.  et  cet.  fide  herb.  Gundelsheimer.  Synonymis  adde: 
Heliotropiüm  scorpioides  H.  B.  K.  Nov»  Gen.  et  Sp.  3. 
p.  70.  e  cit.  H.  Willd.  in  Syn.  2.  p.  207.  Heliotropiüm 
latifolium  Herb.  Willd.  3230.!  Lehm.  aps.  p.  33.  R.  S. 
4.  p.  729.  (eadem  Humboldtiana  planta  in  herb.  Willd. 
sub  H.  parvifloro  n.  3231.  fol.  2.  loco  natali  in  schedula 
non  adjecto).  Specimina  ex  India  orientali  non  vidimus, 
nee  reperitur  apud  Roxburgh,  Don,  Blume,  R.  Brown  enu- 
meratum.    Patria:   Cumana  Humb.,  Tampico  de  Tamauli- 


456  

pas  Berlandier.  Martinica  Sieber.  n.  277.  Huic  speciei 
fructus  est  subdrupaceus,  nucae  (pyrenae)  duae,  nee  qua- 
tuor,  quaque  bilocularis  disperma  —  ad  sectionem  ergo 
Heliophyia  accedit. 

**    Species  legitimae.    Nucibus  quatuor  monospermis. 

3.  Heliothopium  curassavicum  L.    Lehm.  p.  34. 
Ipsi  ex  Insula  O-Wahu  Sandwicensium  pluribus  lo- 

cis  et  temporibus  lectum  retulimus.  E  Brasiliae  meridio- 
nalis  provincia  Cisplatina  misit  Sellowius.  In  promonto- 
rio  bonae  spei  ad  Gamska  -  rivier  legere  Mundt  et  Maire. 
Habemus  eliam  e  Martinica,  e  Cumana,  e  Porto  Cabello. 

4.  Heliotropium  filiforme  H.  B.  K.  nov.  Gen.  et  Sp. 
3.  p.  67.  t.  204.  Willd.  herb.  no.  3246./  Lehm.  asp. 
p.  37. 

Heliotropium  tenue  Herb.  Willd.  n.  3248.  R.  S.  4. 
p.  737.  (Hoffmannsegg  e  Brasiliae  Provincia  Parä 
ad  Tocantinos). 

E  Brasilia  tropica  misit  Sellow. 

5.  Heliotropium  inundatum  Sw.  Lehm.  asp.  p.  63. 
(fide  speeiminis  ab  ipso  Lehm,  communicati  in  herb. 
Berol.  general.  asservati.) 

Heliotropium  procumbens  H.  B.  K.  nov.  gen.  et 
spec.  3.  p.  69.  fide  Syn.  2.  p.  206,  certe  autemi 

Heliotropium  decumbens  Herb.  Willd.  n.  3239.  Lehm, 
act.  Soc.  Nat.  cur.  Halens.  3.  fasc.  2.  p.  16.  Asp.  39. 
(Spicae  ternae  quaternaeque,  caulis  erectus.) 

Heliotropium  canescens  H.  B.  K.  nov.  gen.  et  sp.  3. 
p.  69.  (e  descriptione). 

Heliotropium  canescens  Herb.  Willd.  n.  3242.  (Hoff- 
mannsegg Parä  Brasiliae).  Lehm.  asp.  p.  38 

Heliotropium  cinereum  Herb.  Willd.  3240.  fol.  1. 
(nee  fol.  2.  quod  est  genuinum  H.  cinereum  H.  B.  K. 
affinis  sed  diversa  species.     Utrumque  speeimen  Hum- 


457 

boldtianumj.    Sub  eodem  nomine:  Sieb,  pl.  exs.  Trinit. 
No,  89.  —  Pbppig  in  udis  Cubae  ad  Caobas. 

E  Brasilia  misit  Sellow. 

6.    Heliotropiüm  gracile  R.  ß.  prod.  p.  493.  ex  ed. 
Nees.  p.  349.? 

ß  depressum  N.  variet  vcl  propria  species. 

Ex  insula  Guajan  retulimus.  t?. 

Novam,  de  identitate  dubii,  noluimus  proponere  spe 
ciem.  Speciminibus  nostris  caulis  est  decumbens,  nee 
erectus  ut  R.  B.  1.  c.  in  diagnosi  poscit.  Caeterae  notae 
adlatae  conveniunt.  Convenit  et  nostra  planta  cum  ff. 
ovalifolio  Forsk.,  coromandelia.no  Retz.  affinibusque :  ca- 
lycibus  inaequalibus,  floribus  minutis,  fructibus  hispidis 
simis. 

Gaules  pedales  et  ultra,  fruticulosi,  decumbentes,  tor- 
tuosi,  crassitudine  pennae  columbinae  majorique,  ramosis- 
simi,  internodiis  adultis  sesquipollicaribus;  ramos  extol 
lentes  erectos,  pollicares,  qui  et  ipsi  lapsu  temporis  pro- 
sternabuntur.  Stirps  cinerascenti  -  viridis ,  ex  toto  prae- 
ter caules  vetustiores,  pilis  albis  longiusculis  erectis  ad- 
pressis  rigidulis  instrueta,  quibus  pilis  ramuli  teneriores 
et  gemmae  caneseunt.  Folia  pseudo-opposita  et  alterna, 
creeta,  internodiis  longiora,  lanceolata,  acuta  in  petiolum 
tertiae  dimidiaeve  laminae  longitudinis  attenuata,  cum  pe 
tiolo  f  poll.,  ad  summum  pollicem  longa,  latitudine  ses- 
quilineari,  ad  summum  bilineari;  vix  pellucida,  nervo  me- 
dio  tenui  plus  minusve  conspicuo,  avenia.  Gemmae  axil- 
lares nonnunquam  evolutae  folia  fasciculata  simulant.  Spi- 
cae  solitariae  et  geminatae,  longius  breviusque  peduncula- 
iae,  oppositifoliae,  id  est  terminales,  singulo  suffultae  folio, 
gemma  axillari  innovante  ramum;  ereetae,  maxime  evolu- 
tae pollicares  bipollicaresque ,  calyeibus  non  arete  adpres 
sis.  Flores  minuti,  semilineam  circiter  metientes.  Calyx 
5-parütus,  intus  glabrescens,  in  fruetu  ter  circiter  auetus 


458  

patulus;  laciniae  lanceolatae,  acutae,  inaequales;  quae  in 
spica  disticha  extrorsum  spectat  major  latiorque.  Corollae 
tubus  calycem  superans  extus  pilosus.  Fructus  axi  vix 
seroilineari,  depresso-tetragono-sphaeroideus,  stigmate  co- 
nlco  apiculatus,  e  micibus  4  constans,  carina  faciali  acuta, 
lateribus  planis  glabris,  dorso  convexo  hispido. 

Adnot.  Hei.  filiforme,  inundatum  et  gracile  species 
sunt  affines,  levioris  tantum  raomenti  characteribus  di- 
versae. 

Heliotropium  europaeum  et  H.  villosum  specie  non 
diversa.  Varietas  villosa  Omnibus  gradibus  in  ff  euro- 
paeum vulgare  transit.  Nee  diversum  Heliotropium  ob- 
longifolium  Link.  En.  alt.  1.  p.  163. 

***  Specfes  nueibus  duobus  bilocularibus  dispermis.    Heliophytum  N. 

Adnot.  Eadem  differentia  fructus  ac  in  genere  Tour- 
nefortia.  —  Noluimus  in  diversa  removere  genera  species 
caeteris  characteribus  habituque  consociatas. 

7.  Heliotropium  anchusaefolium  Poir.  Enc.  11. 
p.  23. 

Magnam  speeiminum  copiam  in  provineiis  Brasiliae 
meridionalibus  (e  Montevideo,  Salto  etc.)  pluribus  locis 
atque  temporibus  collectorum  misit  Sellowius. 

Planta  admodum  polymorpha.  Glabriorem  latifoliam 
varietatem  descripsisse  videtur  auetor,  sub  ineipiente  an- 
thesi  leetam,  spicis  nondum  evolutis.  Forsitan  et  Helio- 
tropium amplexicaule  Vahl  Symb.  bot.  3.  p.  21.  Lehm, 
asp.  p.  25.  huc  ducendum,  verbis  vero  parum  convenien- 
tibus:  „folia  minime  lineata,  seeundum  nervös  glabra." 

Fruticulus  spithamaeus  et  ulnaris,  pilis  articulatis  vi- 
scidulis  nunc  ex  toto  velutino  tomentosus  canescensque, 
foliis  subtus  incanis;  nunc  viridis,  foliis  supra  calvescen- 
tibus,  radieibus  pilorum  tenuiter  granulatis  rigidulis.  Cau- 
lis  basi  lignescens,  in  vegetioribus  speeiminibus  crassitie 


—  459 

digiti,  in  ramos  abiens  plus  minusve  erectos,  ulterius  po- 
tissimum  ex  inflorescentiis  ramosos,  densius  vel  laxiuscule 
foliosos;  ramis  foliisque  alternis.  Folia  plus  minusve  li- 
neata,  venis  pennatis  utrinsecus  8  —  5  supra  impressis, 
subtus  prominentibus ;  semiamplexicaulia  aut  sessilia;  ob- 
tusa  aut  acutiuscula;  plana  margine  rectilineo,  aut  undu- 
laia  sinuata,  aut  margine  revoluto;  linear! -lanceolata,  lan- 
ceolata,  oblongo-elliptica^  maxima  in  aliis  formis  3"  lon- 
ga, 7'"  lata;  1|«  longa,  5'"  lata;  t§*  longa,  2'"  lata; 
9//;  longa,  2ln  lata.  Cymae  scorpioides  bifidae,  trifidae, 
bisbifidaeque ,  pedunculatae;  sub  anthesi  terminales,  sub- 
glomeratae;  hinc  evolulione  ramorum  e  superioribus  (non 
semper  e  summis)  axillis  prorumpentium ,  laterales  et 
pseudo-alares,  oppositifoliae  et  symphysi  extrafoliaceae, 
pedunculo  basi  uno  alterove  folio  instructo;  evolutae  fra- 
cliferae  ut  congenerum  erectae,  elongatae,  calycibus  remo- 
tiusculis,  2  —  5  pollicares.  Flores  magnitudine  Helio- 
tropii  peruviani  majorique.  Calyx  5-parlitus,  laciniis  sub- 
aequalibus  lanceolatis  acutis.  Corollae  tubus  extus  visci- 
dulo-pilosus  calycem  superans^  limbus  ampliatus  5-lobus, 
lobis  rolundatis;  faux  et  tubus  interior  infra  faucem  villo- 
sula.  Stamina  inclusa,  antherae  parvulae,  e  cordata  basi 
angustatae  acutae,  in  infirao  tubo  subsessiles,  basi  fixae. 
Stigma  peltato-depressum,  germini  glabro  superpositum. 
Fruclus  axi  fere  sesquilineari ,  e  latiori  basi  attenuatus, 
obtusus,  obsolete  tuberculatus,  glaber;  e  nucibus  constans 
duabus  bilocularibus  dispermis;  dorsum  singulae  convexum; 
facies  cavo  interloculari  ore  oblongo  verticali  quasi  tri- 
labiato  hiante  insignis ;  substantia  nucis  lignosa,  durissima, 
fragilis. 

T.  V.  fig.  4.    Nux  magnitudine  ter  aucta,    C*)  a  dorso,   D*>  a 
facie  visa;  E*)  ejusdem  Sectio  transversa. 

Adn.    Mirandum  est  celeberrimos  viros  monographum 
Lehmann,  pangraphumque  Sprengel  de  Hdiotropiis  Poi- 


460  — i 

retianis  anchusaefolio,  nicotianaefolio,  polystachyo  et  to- 
mentoso  tacuisse. 

8.  Heliotropium  sidaefoliurn  N. 

E  Brasilia  misit  Sellowius  semel  iterumque  lectum. 
Specimina  pauca,  at  inter  se  bell«  convenientia.   tj. 

Species  Heliotropio  anchusaefolio  finitima,  quocum 
duratione,  habitu,  stalura,  indole  pilorum,  inflorescentia, 
flore  fructuque  convenit.  Differt  vero  foliis  lanceolatis 
ovato  -  lanceolatisque  petiolatis. 

Rami  spithamaei  ulnaresque,  lignescentes,  crassitie  pen- 
nae  columbinae  majorique.  Folia  altema,  internodiis  lon- 
giora,  saepius  erecla,  lanceolata,  ovato  -lanceolataque,  in 
petiolum  a  lamina  satis  distinctnm  decurrentia,  acuta  et 
obtusiuscula,  penninervia,  nervo  venisque  utrinsecus  4—6 
supra  impressis  subtus  prominentibus  vel  prominulis;  pi- 
lis  viscidulis  nunc  uberioribus  vestita,  nunc  pilis  breviori- 
bus  supra  rigidula;  juniora  subsericea;  maxima  bipollica- 
ria,  latitudine  10-lineari,  petiolo  2  —  4-lineari;  apices 
versus  decrescentia.  Cyma  superioris  speciei  terminalis, 
paulo  laxior,  parcius  vel  tardius  ramis  e  foliorum  superio- 
rum  axillis  evolutis  comitata.  Flores  subsessiles,  infe- 
riores nonnunquam  breviter  pedicellati.  Calyx  5-partitus, 
subaequalis;  laciniis  angustis  acutis  sub  fructificatione  bili- 
nearibus.  Corolla  praecedentis,  paulo  longius  tubulosa, 
limbo  minus  amplo;  extus  hirta,  intus  fauce  et  superiori 
tubo  villosula.  Antherae  paulo  altius  sitae;  stigrna  de 
presso-conicum,  pilosulum,  germini  glabro  insidens.  Fru- 
ctus  praecedentis,  paulo  minor,  tuberculis  minoribus,  raa- 
gis  obsoletis.  Nuces  durissimae,  biloculares,  dorso  inter 
loculos  sulco  notatae,  facie  a  superiori  specie  diversae; 
facies  nempe  leviter  late  excavata,  processibus  labiifor- 
mibus  submarginalibus. 

9.  Heliotropium  phylicoides  N. 

In  Brasilia  meridionali  (Rincon  de  Gallinas;  Campo, 


461 

Cap  Nueba  alibique)  lectam  misit  Sellowius,  schedula  ad- 
jecta:  „Incana.  Folia  margine  reflexa.  Corollae  tubus 
intus  vitellinus,  margine  pallidus,  limbus  coeruleus."  t*. 

A  superioribus,  quibus  maxime  affinis,  jam  primo  in- 
tuitu  diversa:  villis  argenteis  minime  viscidis,  foliis  mi- 
noribus  sessilibus  ereclis,  ex  ovata  in  linearem  transeunti- 
bus  formam,  pseudo-verticillato-ternis,  alternis. 

Frutex  spithamaeus  et  ulnaris,  ex  toto  albido-  villo- 
sus,  apices  versus  magis,  foliis  subtus  incanis  candidisve. 
Caulis  denudalus  brevis,  epidermide  membranacea  tenui  se- 
cedenle  brunneus,  ramosus.  Raini  ut  plurimum  e  supe- 
rioribus infra  inflorescentiam  vetustam  axillis  editi,  erecti, 
substricti,  dense  foliosi.  Folia  in  latifolia  forma  ovato- 
acuta;  inferiora  maxima  ad  summum  10'"  longa,  6'"  lata, 
apices  versus  sensim  decrescentia ,  summa  angustiora  vix 
3  lineas  longa;  planiuscula,  margine  recto  vel  leviter  si- 
nuato  et  undulato,  vix  reflexo,  nervo  venisque  pennatis, 
numero  variabili,  plus  minusve  supra  iinpressis  et  subtus 
prominentibus.  In  forma  angustifolia  sublinearia,  infima 
ad  summum  pollicem  longa  2|-  lineas  lata,  ramea  vix  un- 
guicularia  angustiora,  marginibus  insigniter  revolutis;  api- 
ces versus  sensim  minora.  Cyma  terminalis  pedunculata, 
trifida  et  bis- bifida,  scorpioides,  primum  compacta,  ramis 
demum  elongatis  sesqui  -  tripollicaribus ,  calycibus  eximie 
bifariis  remotiusculis.  Fructificatione,  disseminationeque 
peractis,  rami  demum  elongantur  e  superioribus  axillis 
prorumpentes.  Flores  sessiles,  illis  superioris  speciei  si- 
miles,  paululum  minores.  Calyx  5-partitus  subaequalis, 
laciniis  lanceolatis  acutis  intus  glabrescentibus,  sub  fructifi- 
catione elongatis  anguslis  sub  -  sesqui  -  linearibus.  Corolla 
extus  tubo  praesertim  albo-villosa,  intus  fauce  et  supe- 
riori  tubo  villosula,  stamina  in  interiori  nee  in  infimo  tubo 
sita.  Stigma  depresso  -  conicum.  Fructus  illi  Heliotropii 
anchusaefoliij  maxime  similis,  pariter  tuberculatus,  sulco  in- 


462       '  

ter  nuces  notatus.     Nucum  facies  ore  breviori  latiorique 
trilabialo  hiante,  labio  inferiore  altius  porrecto. 


2.     Spicis  bracteatis. 

10.  Heliotropiüm  polyphyllum  Lehm.  act.  halens.  3. 
fasc.  2.  p.  10.,  asp.  p.  63. 

Heliotropiüm  foliosum  Herb.  Willd.  n.  3252.  (Spec. 
Humboldtianum  ad  Rio  Apure  in  arenosis  lectum.  Spe- 
cies  caeterum  in  nov.  gener.  et  sp.  inque  Synopsi  de- 
ficiens.) 

E  Brasilia  misit  Sellowius. 

Fruliculus  densifolius,  ramosissimus,  proslratus  et  ere- 
clus,  habitu  quodam  modo  Polygonorum  e  tribu  avicula- 
ris  sed  densius  semper  foliosus.  Truncus  crassitie  digiti 
in  ramos  abiens  subradicales ,  tortuosos,  ramosos;  maximi 
sesquipedales,  crassitie  pennae  gallinaceae  vel  corvinae ;  ra- 
muli  foliis  circiter  trilinearibus  densissime  vestiti.  Spicae 
terminales,  foliaceae,  subscorpioides,  apice  recurvae.  Corolla 
2  lineas  circiter  longa;  faux  coronula  pilorum  erectorum 
munita ;  interius  tubus  villosulus.  Stamina  generis,  anthe 
rae  lanceolatae,  acutae,  in  inferiori  tubo  subsessiles. 

11.  Heliotropiüm  humistratum  N. 

In  Brasilia  aequinoctiali,  solo  argilloso,  inter  gramina 
emortua.    Misit  Sellowius.  ©. 

Elegans  plantula  more  Paronychiarum  vel  Hernia- 
riarum  caespitosa  et  humifusa.  Radix  descendens,  satis 
crassa,  longitudine  circiter  caulium,  tortuosa,  ramulis  fibril- 
losis  instructa.  Caules  e  radice  plures  radiatim  exorien- 
tes,  ad  summum  sexpollicares,  simplices  et  parce  ramosi, 
infera  sua  parte  foliis  dorso  villosis  densissime  imbricatis 
vestiti,  facie  Myositidis  nanae  vel  potius  aretioidis;  api- 
ces  versus  elongati,  filiformes,  villosi,  foliis  remotiusculis 
laxis  supera  pagina  minus  villosis,  floribusque  pedicellatis 


463 

sparsis  instructi,  faciem  polius  Veronicac  arvensis  affi- 
niumque  mutuantes.  Folia  lanceolata,  acuta,  basi  angu- 
stata,  internodiis  longiora,  duas  circiter  lineas  longa,  sub* 
tus  villis  albis  longis  vestita;  supra  in  margine  et  nervo 
tantum  villis  aliquot  ornata.  FLores  pedicellati,  sparsi, 
symphysi  pedicellorum  extrafoliacei ,  folia  aequantia  su 
perantiaque,  magnitudine  florum  Heliotropii  parvißori, 
vel  paulo  majores.  Pedicellus  longitudine  calycis.  Calyx 
5-partitus,  laciniis  aequalibus  lanoeolatis  acutis  parce  villo- 
sis,  villis  in  margine  et  in  apice  erebrescentibus.  Corolla 
parva,  extus  villosa;  tubus  brevis,  calyce  brevior;  limbus 
major,  5-fidus,  laciniis  ovato  -  obl.ongis  acutis;  intus  fauce 
corona  pilorum  brevium  erectorum  cincta,  caeterum  gla- 
bra.  Stamina :  antherae  in  medio  tubo  subsessiles,  parvulae, 
ellipticae,  utrinque  obtusae,  apice  barbatae!  Germen  gla- 
brum ,  laeve ,  stigmate  superatum ,  depresso  -  conico ,  vel 
umbonato  pileiformi,  margine  puberulo.  Fructus  pyra- 
midatus  rostratus,  apice  nempe  attenuato  producto,  4-co- 
slatus,  4-sulcus,  pilis  parcis  instructus,  laciniis  calycinis 
vix  auctis  ereclis  fautus,  iisdem  paulo  brevior;  constans  e 
nucibus  4  monospermis  crustaceis,  angulo  faciali  acuto, 
lateribus  planis. 

12.    Heliotropiüm  ocellatum  N. 

E  Brasilia  misit  Sellowius  ter  lectum.  0. 

Herba  annua,  palmaris,  vix  unquam  semipedalis,  pseu- 
do  -  oppositifolia  alternifolia ;  ex  toto  strigoso-pilosa,  ex  vi- 
ridi-cinerascens,  ramis  novellis  apicibusque  densius  stri- 
gosis  cinereis;  pilis  vetustiori  aetate  demum  basi  albo- 
callosis.  Radix  crassiuscula ,  simpliciuscula ,  tortuosa,  de- 
scendens,  brevis.  Caulis  erectus,  ramos  ex  omnibus  axillis 
edens;  internodiis  infimis  abbreviatis  ramis  stipatus  subra- 
dicalibus  pluribus  adscendentibus  eodem  longioribus.  In- 
ternodia  maxime  evoluta  unguicularia.  Folia  lanceolata, 
obtusiuscula,  basi  attenuata,  subcuneata,  petiolata;  petiolo 


464  

brevi  laminae  tertiam  partem  vix  unquam  aequante.  Ner- 
vus medius  subtus  prominulus,  magis  strigosus,  anle  api- 
cem  evanescens.  Venae  nullae  vel  inconspicuae.  Pelio- 
lus  teres,  supra  planiusculus.  Lamina  circiter  semipolli- 
caris,  latitudine  variabitli  saepius  bilineari.  Apices  ramo- 
rum  ramulique  in  spicas  abeunt  simpliccs,  secundas,  di- 
ßlichas,  sub  fructificatione  raaxime  elongatas  sesquipollica- 
res,  ad  summum  tripollicares,  calycibus  tum  temporis  laxe 
approximatis.  Folia  floralia  (bracteae)  lateriflora,  rameis 
breviora,  flores  aequantia  superantiaque;  sub  fruetiiieatione 
magis  evoluta  calycibus  duplo  longiora.  Flores  parvuli 
(magnitudine  florum  Heliotropii  parviflori') ,  brevissime 
at  distinete  pedicellati.  Calyx  5-partitus,  laciniis  inaequa- 
libus  lanceolatis  acutis  intus  glabris.  Corolla  tenera,  (pal- 
lida?),  extus  praesertim  tubo  strigoso - pilosa ;  tubus  calyce 
brevior;  limbus  5  fidus,  laciniis  ovalis  oblusis,  sinubus 
plicatis  dentatis,  (dentibus  minoribus  5  cum  laciniis  alter- 
nanlibus);  faux  pervia;  tubus  interior  supra  stamina  villo- 
sus,  villis  sursum  evanescentibus.  Stamina  generis;  anthe- 
rae  ex  ovato-lanceolatae  in  infero  (nee  in  infimo)  tubo 
subsessiles,  infera  dorsali  parte  affixae.  Nervi  ab  ima  basi 
tripartiti  aut  triplices  per  interstitia  staminum  in  laci- 
nias  limbi  decurrunt.  Germern  sphaeroideum,  4-costatum, 
glabrum,  stigmate  superatum  peltato  -  depresso  -  conico  sub- 
pileiformi.  Fructus  inter  lacinias  calycinas  paulo  auetas 
ereetas  latens,  sphaeroideo-apiculatus,  strigoso  -  hirtus ;  e 
nueibus  constans  4  crustaeeis,  monospermis;  angulo  faciali 
acuto;  lateribus  glabris  paululum  depressis,  et  foveola  cir- 
culari  insigni  ocellatis! 

T.  V.  fig.  5.    Nux  Heliotropii  ocellati  1)  a  dorso,   2)  a  facie, 
3)  a  latere  visa,  ter  aueta. 


465 

HI.    TOURNEFORTIEAE. 

Fructu  drupaceo  2  —  4  pyreno,  pyrenis  1  —  2  spermis ; 
stylo  simplici. 

TOÜRNEFORTIA  L. 
(H.  B.  K.  nov.  Gen.  et  Sp.  3.  p.  6.  Syn.  2.  p.  199.J. 

§.  .1.     Drupa  subglobosa  dipyrena,   pyrenis  bilocularibus 
dispermis. 

(ToüRNEFORTIA  R.  B.      MeSSERSCHMIDTIA  L. 
PlTTONIAE  H.   B.   K,) 

1.  Toürnefortia  argentea  L.  et  auct. 

Ab  insula  Mauritii  ad  fines  usque  Polynesiae  orien- 
tem  versus  late  inter  tropicos  dispersa,  vulgaris  littoralis 
elegansque  arbuscula,  insulas  coralligenas  primis  suis  se- 
riceo  -  argenteis  frondibus  honestans  atque  opacans.  8pe- 
cimina  ex  insulis  Radack  et  Romanzoffii  retulimus.  Spe- 
cimina  Mauritiana  densius  sunt  sericeo  -  velutina  nosiris, 
caeterum  non  diversa. 

2.  Toürnefortia  laevigata  Lmk.  Enc.  bot.  5.  p.  356. 
(excl.  syn.  T.  bicolor  Sw.J  ff.  JB.  K.  nov.  Gen.  et  Sp. 
3.  p.  14/  (quae  est  T.  latifolia  Herb.  Willd.  p.  3436. 
R.  S.  4.  p,  540^  —  Sieb.  pl.  exsic.  Trinit.  n.  40. 

Toürnefortia  bicolor  Sieb.  Mart.  n.  62. 

Toürnefortia  laurifolia  Pöppig  pl.  Cub. 

Ad  fretum  Sanctae  Catharinae  Brasiliae  extratropicae 
legimus  ipsi;  Sellowius  e  Brasilia  aequinoctiali  misit  flo- 
riferara  fructiferamque  pluribus  locis  lectam. 

£  laudatis  vulgaris  atque  late  pandens  species. 

3.  Toürnefortia  Urvilleana  N. 
E  Luconia  retulimus.   ti. 

A.  T.  orientali  R.  B.  foliis  pilosis  et  scabris;  a  T. 
tetrandra  Bl.  floribus  pentameris;  a  T.  arborescente  Lmk. 


466  

foliis  brevioribus  latioribusque  nunquam  subtus  tomentosis 
spicisque  haud  brevissimis  diversa. 

Rami  scabri,  angulali,  striati,  sulcati,  sulco  ab  inser- 
tione  petiolorum  deorsum  decurrente,  paululum  flexuosi, 
erecti  et  foliis  resupinatis  penduli,  (fuit  num  caulis  scan- 
dens?  nos  fefellit  memoria).  Folia  breviler  petiolata,  ova- 
ta,  acuta,  (forma  caeterum  variabili,  oblonga,  lanceolata  et 
obovata,);  basi  rotundata  aequali,  (s  üb  cor  data,  inaequali, 
vix  attenuata  acuta);  non  nun  quam  recurva  et  complicata. 
Sunt  porrö  papyracea,  opaca,  penninervia,  obsolete  relicu- 
lato  venosa;  costa  media  supra  impressa  vel  paululum 
prominula,  subtus  prominente,  venis  primariis  utrinsecus 
6  —  8  arcuatis,  inlra  marginem  anastomosantibus,  supra 
impressis,  subtus  prominulis;  margine  saepe  reflexo. 
Ex  toto  sunt  scabrida,  pilis  insuper  brevibus  albis 
in  nervo  utrinque  et  subtus  in  venis  crebrescentibus 
adspersa.  His  pilis  juniora  subtus  ramique  novelli 
canescunt,  vix  tomentosa  diceres.  Maxima  specimi- 
num  nostrorum  3''  9'"  longa,  2  poll.  lata,  petiolo  ad 
summum  semipollicari.  Petiolus  teres,  sulco  levi  supra 
exaratus,  ut  costa  folii  pilosus  et  scaber.  Inflorescentia 
terminalis,  cyma  ebracteata,  pluries  dicbotoma,  ramis  in- 
aequaliter  evolutis  irregularis,  fastigiata,  Iaxa;  floribus  ala- 
ribus  saepe  abortivis.  Rami  inflorescentiae  elongati,  com- 
pressi,  piloso-canescentes;  spicae  scorpioides,  pollicares 
bipollicaresque,  densiflorae,  basi  relaxatae,  floribus  sessili- 
bus  distichis  secundis.  Calyx  extus  et  intus  incano-  pilo- 
sus, 5-partitus,  minutus;  expansus  (fructum  suffulciens) 
diametro  vix  sesquilineari ,  laciniis  ovatis  acutis.  Corolla 
subcoriacea,  extus  pilosa,  intus  glabra,  tubulosa,  infundi- 
buliformis,  in  aliis  4  lineas  longa,  in  aliis  brevior;  limbo 
pellucido,  5-fido,  expanso  vix  sesquilineari;  lobis  obtusis 
mucronulatis ;  sinubus  plicatis.  Tubus  5-costatus,  costis 
e  mediis  laciniis  decurrentibus,    sulcis  plicis  sinuum  re- 

spon- 


467 

spondentibus;  infra  medium  paululum  inilatus,  ibidem  sta« 
minifer.  Stamina;  antherae  subsessiles,  lineares,  basifixae. 
Germen  glabrum;  Stylus  crassiusculus,  brevis,  stigmate  ob- 
tuse  conico.  Drupa  glabra,  laevis,  ovoidea,  acuta,  stylo 
apiculata,  axi  bilineari,  diametro  transverso  plus  quam  ses- 
quilineari;  dipyrena;  pyrenis  cellulosis,  dispermis,  a  facie 
bipartibilibus ;  segmentis  monospermis.  Hinc  facile  pro 
tetrapyrena  haberes  drupam  caeterum  omni  specie  et  figu- 
ra  cum  dipyrenis  convenientem. 

4.    Tournefortia  tuberculosa  N. 

In  promontorio  bonae  spei  ad  Gamkarivier  Martio 
1819  legere  Mundt  et  Maire.  2fc 

Herbacea,  ut  Tournefortia  Arguzia,  illique  quam  cae- 
teris  afiinior;  dissimilis  habitu  quodammodo  chenopodioide 
vel  atriplicoide ,  fructu  tuberculoso  ab  omnibus  descriptis 
diversa. 

Herba  erecta,  ramosa,  ex  toto  pilis  brevissimis  antror- 
sis  basi  callosis  scaberrima.  In  caule  et  ramis  inque  fo> 
liorum  costa  nervis  et  marginibus  pili  longiores  conici 
strigosi  persistunt;  utraque  laminae  foliorum  pagina  callis 
minutim  albo-punctulata,  pilis  subnullis.  Caules  ramique 
erecti,  angulati,  apices  versus  ad  ramificationes  paululum 
dilatati.  Folia  sparsa,  lanceolata,  sinuato-undulata  et  leviter 
crispata,  in  petiolum  brevem  attenuata,  apice  acuta,  opaca, 
nervo  venisque  utrinsecus  2  —  3  supra  leviter  impressis, 
nudis;  subtus  prominulis,  strigosis,  costa  latiuscula  in  pe- 
tiolum abiente.  Maxima  2  pollicaria,  9  lineas  lata;  ra- 
mea  minora.  Cymae  terminales  bifidae,  vel  spicae  gemi- 
natae  leviter  scorpioides,  erectae,  filiformes,  rariflorae,  sub 
grossificatione  ad  6  pollices  usque  et  ultra  elongatae,  in- 
terstitiis  druparum  3  -  linearibus.  Rachis  basi  saltem  ad 
bifurcationem  compressa,  ut  caulis  strigoso-aspera,  pilis 
minoribus  brevioribus.  Flores  sessiles.  Calyx  5-partitus, 
minimus,  expansus  diametro  vix  lineari,  laciniis  ovatis  acu- 

4r  Bd.  4»  Heft.  35 


468  

tis  calloso  -  ciliatis.  Corolla  tubuloso  .  hypocrateriformis, 
consistentia  plusquam  membranacea ,  limbo  exlus  leviter 
calloso,  caeterum  extus  et  intus  glabra;  tubus  2  —  2£  li- 
neas  longus,  media  supera  parte,  ubi  staminifer,  crassior; 
limbus  5-fidus,  expansus  sesqui-,  vix  bilinearis,  laciniis 
triangularibus  longe  subcuspidato  -  acuminatis.  Stamina ; 
antherae  lineares  in  superiori  tubu  subsessiles,  basali  dor- 
sali  parte  affixae,  basi  obtusae,  apice  emarginatae,  subbi- 
cornes,  subexsertae.  Germen  laeve;  Stylus  tenuis,  deciduus, 
lineam  longus;  stigma  crassius,  acute  conicum,  semi  lineam 
longum.  Drupa  late  ellipsoidea,  axi  sesquilineari,  viridis, 
glabra,  tuberculoso-cristata,  sarcocarpio  tenui  subexsucca, 
dipyrena ,  abortu  alterius  pyrenae  saepius  difformis ;  pyre- 
nae  lignescentes,  dorso  tuberculoso-echinatae,  dispermae. 

§.  2.     Drupa  tetradyma,   tetrapyrena. 

*     Pyrenis  monospermis. 

(Messerschmidtiae  H.  B.  K.  —  Proprium  genus  e  senten- 
tia  R.  Br.y   cid  aduuere  nequimus.) 

Adnot.  Pyrenae,  ex  autopsia,  revera  dispermae  in 
Tournefortia  scandente  Willd.  id  est  T.  volubilis  R.  et 
P.  fl.  per.  2.  t.  148.  Herb.  Willd.  3434. 

5.  Tournefortia  floribunda  H.  B.  K.  nov.  gen.  et 
Sp.  3.  p.  62.  Herb:  Willd.  n.  3443. 

E  Brasilia  misit  Sellow,  introduxitque  in  horlum  bo- 
tanicum  berolinensem,  ubi  A.  D.  1828  florebat. 

6.  Tournefortia  paniculata  N. 

E  Brasilia  intratropica  misit  Sellow.   2J*. 

Similis  T.  scandenti  W. ,  diversa  pyrenis  monosper- 
mis, pubescentia,  panicula  amplissima,  et,  si  fides  est  spe- 
ciminibus,  caule  non  scandente. 

Specimina  nostra  fructifera,  deficiente  flore.  Rami 
obtuse  obsolete  angulosi,   infera  calvescente  parte  pallidi, 


— 469 

sursum  cum  ramis  inflorescentiae  pube  densa  adpressa  ve- 
stiti.  Folia  intervallo  unguiculari  pollicarive  sparsa,  petio- 
lata,  ovata,  basi  rotundata  vel  obtuse  cuneata  rarius  in- 
aequalia,  apice  acuminala  acuta;  membranacea,  firraia,  vix 
pellucida,  plana,  nervo  venisque  utrinsecus  6  —  7  supra 
leviter  impressis,  subtus  prominulis  prominenlibusque :  in- 
conspicue  rariter  reticulato- venosa;  utrinque  rariter  tenui- 
ter  pubescenlia,  pube  in  venis  uberiori.  Lamina  oculo 
armato,  praeter  pubem,  et  tenuiter  granulatam  sese  prae- 
bet.  Longitudo  eorum  4  pollices,  latitudo  2|  poll.  Pe- 
tiolus  6  —  9  linearis,  haud  crassus,  tereciusculus,  supra 
canaliculatus.  Rami  in  paniculam  desinunt  ebracteatam, 
pyramidatam ,  erectam,  rectam,  laxam,  amplam,  semipeda« 
lern  majoremque,  diaraetro  semipedali,  cymis  suprade- 
compositis  cons lautem  et  terminatam,  drupis  distichis  in- 
tervallo 3  —  4  lineari  distantibus  brevissime  pedicellatis. 
Rami  angulati  et  compressi.  Pedicelli  calyce  breviores, 
complanati,  inque  ramum  sursum  et  deorsum  decurrentes. 
Calyx  5-parlitus,  expansus,  sesquilinearis  et  ultra,  laci- 
niis  acutis,  utrinque  canescenti-pubescentibus  ciliatisque. 
Drupa  tetradyma,  depresso-quadrangularis,  latere  subses- 
quilineari,  glabra,  telrapyrena,  pyrenis  monospermis. 

7.    Toürnefortia  elegans  N. 

E  Brasilia  meridionali  misit  Sellow.    t>. 

Deficiente  fructu  recognoscenda. 

Rami  annotini  obsolete  angulati,  cortice  griseo  gla- 
bro ;  ligno  haud  duro ,  tenui,  albido ;  medulla  crassa ;  ramos 
ex  omni  nodo  proferentes  hornotlnos,  frondosos,  sesqui- 
pedales,  pedales  semipedalesque ,  angulatos,  grosse  Stria- 
tos,  pilis  erectis  dense  pubescentes,  patentes,  subgraCiles, 
laxos,  apice  panicula  adscendente  flexuosa  ornatos.  Inter- 
nodia  adulta  maxime  elongata  bipollicaria ;  ramulorum  un- 
guiculari a  brevioraque.  Folia  petiolata,  ex  ovato  elliptico- 
lanceolata,  utrinque  attenuata,  apice  longe  acuminata,  acu- 

35  * 


470  

ta;  membranacea,  plana,  viridia,  utrinque  pilis  minutis  ad- 
pressis  sparsis  pubescentia,   in  nervo  et  venis  crebrescen- 
tibus.      Venae   utrinsecus   5  —  6  sublus  cum  costa  pro- 
minulae,    supra   serie  pilorum  obsolete  delineatae.      Folia 
ramulorum  maxima  Z\  poll.  longa,  15  lineas  lata,  petiolo 
4-lineari;    qui  petiolus  tenuis,    teres,   supra  canaliculatus, 
pubescens.     Panicula  terminalxs,  duplo  longior  quam  lata, 
3  —  5  pollicaris  adscendens;  ramis  cymosis  8  —  12,  di- 
stichis,  alternis,  patentibus;  rachis  geniculato  -  flexuosa,  an- 
gulata,  striata,  ad  genicula  dilatato-compressa,  pubescens. 
Cymis  inferioribus  bisbifidis,  infima  nonnunquam  foliolo  in 
pedunculo  communi  ornata;    floribus  sessilibus  approxima- 
tis  nee  dense  confertis.     Calyx  minutus,  semilinearis,   5- 
partitus ,   laciniis   angustis  acutis  piloso  -  pubescentibus   et 
erecto-ciliatis.      Corolla  tubuloso-hypoerateriformis,  extus 
pubescens,  intus  glabra,  consistentia  plus  quam  membrana- 
cea.    Tubus  trilinearis,  gracilis,  sub  fauce  ubi  staminifer  in- 
flatus.     Limbus  5-fidus,  expansus  vix  sesquilinearis ;   laci- 
niis e  latiori  basi  angustatis  acutis;  sinubus  introplicatis. 
Antherae  in  inflato   superiori   tubo    subsessiles,    minutae, 
lanceolatae,  acutae,  apice  subexsertae.     Germen  glabrum; 
Stylus  longitudine    fere   tubi,    glaber,  sursum  incrassatus; 
Stigma  basi  coaretatum  ovoideum. 


Adn.  Tournefortia  psilostaehya  H.  B.  K.  (  T.  tri- 
staehya  Herb.  Willd.  n.  3433.)  Synonymis  adde:  Mes- 
serschmidtia  punctata  Spr.  N.  Ent.  3.  p.  28.  Tourne- 
fortia punctata  Spr.  Syst.  1.  p.  643.!  Tournefortia 
scandens  Sieb.  Mart.  n.  63.! 

'  Tournefortia  volubilis  L.  Synonymis  adde :  Tourne- 
fortia microphylla  Berter.  Spr.  Syst.  1.  p,  644.! 

Tournefortia  corymbosa  Herb.  Willd.  3444.  R.  S.  4. 
p.  541.  ad  Tournefortiam  foetidissimam  Willd.,  plantam 
horlensem  bene  nolam,  pertinet.  —    Tournefortia  corym- 


—  471 

bosa  Sieb,  plant.  Trinit  exs.  439.  ad  Toumefortiam  hir- 
sutissimam  Sw.! 

Icon  Sloan.  Jam.  t.  162.  fig.  4.  ad  Toumefortiam 
suffruticosam  L.  laudata  est  Suriana  maritima. 

Tournefortia  tenuiflora  Herb.  Willd.  Cumana 
Humbdt.  R.  S.  4.  p.  540.  est  Declieuxia  herbacea  IN. 
Linnaea  4.  p.  11.    Knoxia  brasiliensis  Spr. 


IV.    CORDIEAE. 

Fructu  drupaceo,   stylo  bißdo  dichotomoquc. 
(Conf.  R.  Br.  I.  c.J 

CORDIA  L. 

(Varronia  L.  —  Gekascanthiis  P.  Browne.  —  Cerdana  R.  P.) 

(Charact.  R.  Br.  prod.  p.  498.  ex  ed.  Nees.  354.  — 
Cotyledoncs  plicatae,) 

1.     Calyce  decemstriato :   (Gerascanthus.  —  Cerdana.) 

Cordia  Gerascanthus  Jacq.  Amer.  p.  43.  t.  75.  f.  3. 
Indiae  occidentalis  incola.  Specimina  Sieb.  Mark  282. 
Wydler  Portorico  425.  aliaque. 

Asserere  non  audemus,  unam  eandemque  speciem  hoc 
sub  nomine  habuisse  auctores.  Stamina  in  nostris  speci- 
minibus  fauci  villosae  inserta,  longitudine  corollae  (ut 
Jacq.  1.  c.)  —  Gerascanthus  Browne  Jam.  170.  t.  29.  f.  3. 
Cordia  Gerascanthus  Enc.  7.  p.  42.  t.  96.  f.  2.,  H.  B.  K. 
nov.  Gen.  et  Sp.  3.  p.  54.,  staminibus  profundius  insertis 
inclusis  differre  videntur.  —  An  variabilis  genitalium  ra- 
tio in  Pulmonariis  pluribusque  familiis  et  generibus  usi- 
tata?  —  Folia  quo  ad  formam  certe  variabilia,  ab  aliis 
aliter  describuntur.  De  pilis  stellatis  tacuisse  omnes  mi- 
randum.    Excludendum  est  syn.  a  Kunthio  Syn.  2.  p.  192. 


472  

laudatum:   Cordia  linifolia  Willd.  herb.  4570.  R.  S.  4. 
p.  799,  species  toto  coelo  diversa. 

A  Cordia  Gerascantho  nostra  vix  specie  differt:  Cer- 
dana  alliodora  R.  et  P.  fl.  per.  2.  p,  46.  t.  184.  Herb. 
Willd.  n.  4598!  pubescentia  stellata  insigni,  inflorescentia, 
omnibusque  floris  partibus,  fauce  villosa,  staminibus  fauci 
insertis  lacinias  corollinas  aequatitibus  conveniens.  —  Fru- 
ctus  utriusque  desideratur.  Magis  inter  se  differunt  quoad 
flores,  amplitudinemque  florum  specimina  Indiae  occiden- 
talis,  quam  ab  illis  peruvianum  supra  laudatum.  Foliis 
tantum  distingui  potest  Ruiziana  planta  latioribus  brevios 
ribusque,  in  icone  ovatis,  in  specimine  magis  obovatis  et 
acutls.  Folia  autem  Cordiae  Gerascanthi  in  omnibus 
nostris  speciminibus  sunt  lanceolata,  oblonga,  utrinque 
producta  (ut  Browne  poscit),  utrinque  acuta,  (nee  ut 
Kunth,    basi  rotundata   aut  cordata),    rarius  basi  obtusa; 

3  —  6  pollicaria,  peduneulo  semipollicari  et  pollicari. 

Tertiam  his  duabus  dissimilioremque  adjicimus  for- 
mam,  Cordiae  Gerascanthi  varietatem,  aut  speciem  illi 
finilimam,  nempe: 

1.     Cordu  (Gerascanthus?)  tomentosa  N. 

£  Brasilia  aequinoctiali  misit  Sellow.   t?. 

Diversa:  floribus  majoribus,  staminibus  corolla  bre- 
vioribus,  pilis  iisdem  stellatis  multo  uberioribus.  Foliis 
latioribus  brevioribusque  cum  Ruiziana  planta  convenit. 

Folia  ovoidea,  ellipticaque  in  ovatam  et  obovatam  lu 
dentia  formam,  rarius  oblonga;  acuminata,  acuta;  basi 
saepius  acuta  et  paululum  in  petiolum  producta,  rarius 
obtusa,  saepe  inaequalia ;  maxima  4"  9"'  longa,  2"  9'"  la- 
ta, petiolo  ad  summum  15'"  longo.  Rami  juniores,  pe- 
tioli,  infera  foliorum  pagina,  rami  inflorescentia  e  et  caly- 
ces  adpresse  tomentosa,  sordide  canescentia,  pilis  stellatis 
in  supera  foliorum   pagina   rarescentibus  dissitis.      Calyx 

4  lineas  longus.     Laciniae  corollinae  totidem,   apice  ro- 


473 

tundato  quam  basi  paulo  latiores.     Stamina  tertia  circiter 
parte  lacinüs  corollinis  breviora. 

Aliis  speciminibus    alio  loco  collectis   folia  sunt  an 
eustiora,  longiora,  magis  in  lanceolatam  vergentia  formam, 
ad  summum  5"  9"'  longa,  2''  3'"  lata;  quae  autem  minus 
elongantur  latiora   evadunt.     Tomentum  illis  uberius,   mi- 
nus adpressum,  mollius,  paulo  magis  canescens. 

Cordia  Gerascanthoides  H.  B.  K.  nov.  Gen.  et  Sp.  2. 
p.  54.  (C.  Gerascanthus  Herb.  Willd.  4569. )  defectu  pu- 
bis  stell atae,  calyce  hispido,  corolla  majori,  fauce  nuda 
caeterisque  abunde  divcrsa. 

2.     Cordia  grandis  N. 

E  Brasilia  tropica  misit  Sellowius.    t?. 

Rami  teretes,  cortice  brunneo  demum  calvescente, 
ligno  albo;  juniores  subangulati,  substriati,  fuscescenti-bir- 
suti.  Folia  magna,  intervallis  pollicaribus  tripollicaribus- 
que  alterna,  sparsa,  brevissime  petiolata,  anguste  ovata  vel 
elliptica,  suboblonga,  basi  obtusa  subcordataque ;  apice  bre- 
viter  acuminata,  acuta;  margine  inaequali  subsinuato  re- 
flexo;  rugosissima,  rete  vasculoso  subtus  prominente,  su- 
pra  praeter  costam  mediam  prominulam  hirtellam  impres- 
so, venis  primariis  utrinsecus  6  —  10;  infera  pagina  hir- 
tello-pubescente,  supera  scabra.  Maxima  speciminum  no- 
strorum  11  pollices  longa,  4^-  lata,  petiolo  4  lineari. 
Cyma  terminalis,  sessilis,  foliis  minor,  triradiata;  radiis 
apice  divisis  vel  ramosis,  ramis  bis  circiter  dichotomis,  spi- 
cis  secundis  sub  anthesi  densifloris  brevibus  revolutis. 
Calyx  sessilis,  tubulosus,  leviler  obconicus,  10  striatus, 
3  —  5  dentatus,  dentibus  rotundalis  mucronatis  erectis; 
extus  pubescens,  intus  glaber,  tres  lineas  longus  vel  paulo 
longior.  Corolla  hypocrateriformis  glabra;  tubo  longitu- 
dine  calycis,  limbo  5-fido,  lacinüs  anguste  ellipticis  obtu- 
sis  uninerviis  dimidiae  tubi  longitudinis.  Stamina  exserta, 
lacinüs  paulo  longiora ;  iilamenta  fauci  inserta ,   ima  basi 


476  

Flores   maximi.      Caetera    eonveniunt,    nee    de  identitate 
speciei  dubitare  fas  est. 

**    Micranthae. 

5.     Cordia  magnoliaefolia  N. 

£  Brasilia  aequinoctiali  misit  Sellowius.    t?. 

Insignis  species  micrantha,  macrophylla ,  foliis  eunea- 
tis  acuminatis  subtricuspidatis  glaberrimis. 

Specimina  florifera:  Rami  dense  foliosi,  jugis  ab  in- 
serlione  petiolorum  deorsum  decurrentibus  obtuse  multan- 
guli,  brunnei,  calvescentes ,  pilis  erectis  sparsis  intra  juga 
superstitibus;  crassitie  infra  infloresceniiam  3  —  5-lincari; 
ligno  albo  temri  tenero;  cavo  medullari  amplo.  Folia  bre- 
viler  petiolata,  euneata,  antica  parte  elliplica,  acuminata, 
acuta,  mucronata;  rarius  juxta  acumen  dente  accessorio 
instrueta,  saepius  integerrima ;  subcoriaeea,  penninervia,  re- 
ticulato-venosa;  costa,  venis  utrinsecus  subduodenis  venu- 
lisque  supra  prominulis,  subtus  prominentibus ;  raargine 
leviter  reflexo;  9  pollices  longa,  2"  10'"  lata;  petiolo 
crasso  supra  piano,  subtus  convexo  4  lineas  longo;  adulta 
glaberrima;  novella  cum  primum  e  gemma  erumpunt,  pi- 
lis substrigosis  vesliuntur  densioribus  quam  in  inßorescen- 
tiae  ramis.  Inflorescentia  terminalis  sessilis:  panicula 
ebracteata,  subfastigiata,  ampla,  e  cymis  pluries-  (3  —  5) 
tri-  et  dichotomis  constans,  diametro  6  —  10  pollicari; 
rami  angulati,  compressi,  pilis  brevibus  rigidulis  apices 
versus  dense  vestiti.  Flores  sessiles.  Calyx  coriaceus, 
intus  et  extus  pilis  minutis  erectis  obsitus,  ante  anthesin 
ellipsoideus^  sub  anthesi  lobis  3  —  5  irregulariter  apertus, 
tubuloso-campanulatus,  duas  circiter  lineas  longus.  €o- 
rolla  hypoerateriformis  intus  et  extus  glabra;  tubo  haud 
angusto,  sursum  paulo  ampliato,  longitudine  calycis;  lim- 
bo  5-fido,  expanso  subtrilineari ;  laciniis  anguste  ellipticis 
obtusis  dimidio  tubo  longioribus.     Stamina  5  longe  exserta, 


477 

filamenta  fauci  imberbi  inserta,  basi  villosa,  supeme  gla- 
bra,  tenuia,  laciniis  longiora,  longitudine  circiter  tubi;  an- 
therae  sagittatae,  loculis  tenuibus  majori  ex  parte  discre- 
tis.  Germen  glabrum;  Stylus  filiformis,  glaber,  faucem  vix 
superans,  apice  bis-bifidus,  stigmatibus  crassioribus  la- 
mellatis. 

Specimen  fructiferum:  Ramus  adultiori  aetate  teres, 
glaber;  cortex  crassior,  brunneus,  lenticellis  crebris  albis 
tuberculatus.  Folia  octopollicaria,  firmiora,  nitida,  saepius 
tricuspidata ,  ullimis  penultimisve  venis  juxta  acumen  in 
dentes  excurrentibus.  —  Adjecta  sunt  folia  maxima  duo 
14  pollicaria,  k\  poll.  lata,  petiolo  semipollicari.  —  Pani« 
cula  maxime  evoluta,  ramulis  elongatis  diametro  circiter 
pedali;  ramis  calvescentibus  apices  versus  pubem  vel  hir- 
sutiem  retinentibus.  Calyx  expansus,  explanatus,  irregu- 
lariter  lobatus,  diametro  4- linear!,  ut  in  flore  utrinque  pi- 
losus,  drupam  suflulcit  ovoideam,  succosam,  globosam,  ni- 
gram,  magnitudine  fere  Cerasi  avium,  monopyrenam.  Pu- 
tamen ovoideum,  putamine  Cerasi  majus,  rugosum,  rimo- 
sum,  lignosum,  durissimum,  abortu  trium  ovulorum  unilo- 
culare;  nucleus  cavum  explens;  testa  seminis  alba;  coty- 
ledones  crassae,  plicatae. 

6.     Cordia  diospyrifolia  N. 

£  Brasilia  aequinocliali  misit  Sellowius  specimina  flo- 
rifera,  fructu  deficiente.   % 

Superiori  speciei  proxima,  a  qua  foliis  differt  minori- 
bus,  ellipticis  obovatisve,  utrinque  pilis  raris  adspersis, 
staminibus  lacinias  corollinas  subaequantibus,  nee  superan- 
tibus;  vix  aliis  notis. 

Folia  breviter  petiolata,  7  pollicaria,  latitudine  3  pol- 
licari,  elliptica  et  obovata,  interdum  oblonga;  basi  atte- 
nuata  et  acuta,  aequalia  aut  rarius  inaequalia,  ambitu  le- 
viter  undulata;  apice  obtusiuscule  acuminata,  mucronataj 
subcoriacea,  penninervia,  reliculato-venosa;  rete  vasculoso 


478  _ 

utrinque  leviter  prominente;  margine  LauJ  retlexo;  ulrin- 
que  pilis  raris  adspersa;  subtus  nitida,  supra  opaciora. 
Panicula  convexo-expansa,  brevius  longiusve  pedunculata, 
folia  subaequans  superansque,  apices  versus  inagis  pilosa; 
pilis  alas  axillasque  ramorum  farcientibus.  Calyx  exlus 
pilis  erectis  raris  adspersus,  intus  sericeo-pilosus,  saepius 
5-fidus.  Tubus  corollae  cylindricus.  Stamina  paulo  in- 
ferius  inserta,  laciniis  breviora;  antberae  aeque  pro- 
funde sagitlatae,  breviores,  loculis  latioribus.  Caetera 
eonveniunt. 

7.  Cordia  (macrophylla?  pubesccns?)  ScllowianaN. 

E  Brasilia  aequinoctiali  misit  Sellowius  iloriferam 
fruclu  deficiente.   "fc. 

Simillimae  certe,  quas  species  varietalesve  dicerc  non 
audemus:  Cordia  macrophylla  L.  et  auct.  ex  India  occi- 
dentali,  Herb.  Willd.  4578.  Spccimina  a  Valilio  aceepta, 
aliaque  quae  Willdenowius  e  Lutetia  Parisiorum  rclulit, 
an  culta?  conf.  Desf.  an.  d.  Mus.  1.  p.  205.  —  Cordia 
pubesccns  Herb.  Willd.  4577.  R.  S.  4.  p.  SOo.  Brede- 
meyer  Caracas.  —  Cordia  Sellotviana  nostra  Brasiliensis, 
et  Cordia  lieterophylla  Herb.  Willd.  4574.  Cajennensis. 
—  Nostram  e  specirninibus  pluribus  describemus,  differen- 
tiasque  caeterarum  e  speciniinibus  minus  completis  ad- 
demus. 

Kami  teretes  adpresse  rufescente  tomentosi  ex  inflo- 
rescentiis  di-  et  trichotomi.  Folia  breviter  petiolatn,  ova- 
ta,  integerrima,  basi  in  petiolum  breviter  obtuse  cuneata, 
apice  attenuata,  in  acumen  tenue  et  acutum  producta; 
penninervia,  reticulato-venosa,  nervo  venisque  primariis 
utrinsecus  6  —  10  supra  uberiori  pube  conspicuis,  omni 
rete  vasculoso  subtus  prominente;  juniori  aetate  supra  ve- 
lutina,  tardius  pubescentia.  vetustiora  demum  nitidula  sca- 
brida,  firmiora  tunc  temporis  atque  pergamentacea ;  subtus 
discolora,  velutino  -  tomentosa ,  pube  tomentoque  in  siccis 


479 

saltera  seraper  rofescentibus ;  maxima  cum  acumine  10  pol- 
licaria,  3"  &"'  lata,  petiolo  4-lineari.  Inflorescentia  alaris 
sessilis,  (semel  breviter  pedunculata).  Cyma  ampla.  plu- 
neg  (3  —  6)  tri-  et  dichotoma.  ex  toto  toraentosa,  ramis 
teretibus  sursum  ramificationes  versus  paululum  dilatatis 
sulcoque  fuluram  indicanle  divisionem  notatis.  Flores  ses- 
siles;  alabastra  subglobosa.  Calyx  breviter  campanulatus, 
5-dentatus,  dentibus  acutis  erectis,  sesqui  circlter  lineam 
longus,  intus  pubescens.  Corolla  hypocrateriformis  glabra ; 
tubus  cylindricus  longitudine  calycis;  laciniae  breviores, 
obtusae,  reflexae.  Stamina  longe  exserla,  laciniis  plus  du- 
plo  longiora;  filamenta  fauci  inserta,  ad  insertionem  et 
infira  insertionem  corollae  adnata  parle  villosissima ,  tubo 
caeterum  glabro,  exserta  parte  glabra;  antherae  sagittatae, 
latiusculae,  breves,  obtusae.  Germen  globosum,  glabrum. 
Stylus  conica  basi  pilis  brevibus  erectis  rigidulis  hirtus, 
ad  basin  fere  usque  bifidus,  ramis  biüdis;  Stigmata  dilatata 
generis,  faucem  corollae  paululum  superantia. 

Cordia  pubescens.  Stamina  quam  in  Sellorriana  bre- 
viora,  laciniis  corollinis  paulo  longiora;  filamenta  fauci 
glabrae  inserta,  ab  insertione  sursum  libera,  lacinias  circi- 
ter  aequante  parte  valde  villosa  (minime  deorsum  corol- 
lae adnata  parte),  apice  glabra.  Germen  stylusque  bisbi- 
fidus  praecedentis.  Stigmata  autem  in  floribus  dissectis 
non  observata  sunt  more  generis  dilatata  ( Stigmata  4  ca- 
pillaria  Cordiae  macrophyllae  Desf.  1.  c).  —  An  Status 
normalis  floris  hermaphroditi  perfecta?  Folia  haud  diver- 
sa,  paulo  majora;  maximum  9  poll.  longum,  3|  Iatum, 
margine  leviter  flexuoso,  venis  utrinsecus  10  —  12.  Pu- 
bes  tomentumque  parciora  et  breviora,  ut  infera  foliorum  pa. 
gina  vix  tomentosa  dici  possit  —  .,  Arbor  procera,  fructu 
ex  toto  albo  viscosissimo."     Bredm.  in  schedula. 

Cordia  macrophylla.  Flos  flori  Cordiae  pubescentis 
maxime   similis.     Stamina   laciniis  corollinis  vix  longiora; 


4S0  

filamenta  fauci  villosulae  inserta,  inferne  ab  insertione  sur 
sum  villosa,  superne  glabra;  tubo  corollae_  intus  nudo  at- 
que  glabro.  Germen  cnm  stylo  laeve  atque  glabrum,  Sty- 
lus bisbifidus,  in  unico  dissecto  flore  brevis,  vix  rite  evo- 
lutus.  Folia  integerrima ,  sinuata  obsolete  dentataque;  la- 
tiora,  minus  altenuata,  brevius  acuminala,  basi,  cum  ma- 
xime  sint  evoluta,  rotunda  et  subcordata;  venis  utrinsecus 
10  —  12;  pedalia,  (ex  auctoribus  sesquipedalia).  Pubes 
ut  in  superiori. 

Cordia  heterophylla.  Folii  forma  cum  pubescente, 
tomento  et  pube  cum  Sellorviana  conveniens,  diversa  vi- 
detur  inflorescentia  et  flore.  Specimen  inflorescentiis  dua- 
bus  ornatum  cymas  pedunculatas  fert  e  terminalibus  late- 
rales extraaxillares  factas,  ramo  pro  duobus  unico  evoluto. 
Calyces  angustiores  clavati,  nee  globosi.  Corolla  angu- 
stior,  laciniis  brevioribus  calycem  paulo  superans.  Stamina 
lacinias  vix  aequantia.  Faux  corollae  filamentaque  stami- 
num  ex  toto  glabra.  Germen  oblongo  -  ellipsoideum ,  su- 
pera  parle  ut  in  Sellorviana  hirtum;  Stylus  stigmataque 
dilatata  gencris. 

8.    Cordia  obscura  N. 

£  Brasilia  tropica  misit  Sellowius  speeimina  flori- 
fera.  tt. 

Superioribus  valde  affinis ,  primo  intuitu  tarnen  di- 
versa: foliis  subsessilibus  pergamentaeeis,  minime  serieeis, 
pilis  brevibus  rigidulis  crebris  utrinque  munitis;  rete  vascu- 
loso  tenuissimo  in  supera  facie  prominente;  cymis  mi- 
noribus  breviler  pedunculalis  terminalibus  lateralibus  ala- 
ribusque. 

Rami  novelli  angulati,  pilis  (in  siccis)  brunneis,  nee 
rufescentibus ,  una  cum  petiolis  foliorum  brevissimis  sub- 
tomentosi;  adulli  tardius  calvescentes,  teretes,  cortice  brun- 
neo.  Folia  subdistieba,  sparsa,  intervallis  bipollicaribus 
longioribusque  dissita,   ad  summum  semipedalia,    2|  poll. 


481 

lata,  ovata,  acuta,  acumine  angusto  brevi  terminata,  nervo 
excurrente  saepc  eximic  mucronata;  margine  integerrima, 
sinuata,  rariusque  apicem  versus  dentata;  penninervia,  re- 
ticulato-venosa,  nervo  medio,  venis  primär  iis  utrinsecus 
6  —  10  venulisque  subtus  prominentibus,  supra  pilis  ube- 
rioribus  vestitis  leviterque  prorainulis.  Tenuissimum  rete 
ultimarum  venularum  in  superiori  pagina  prominens,  oculo 
armato  insigne,  in  affinibus  plane  desideratur.  Cymae  fa- 
stigiatae,  quater  circiter  bifidae,  diametro  vix  bipoll icari; 
pedunculus  ramique  angulati  brunneo-subtomentosi.  Mo- 
res sessiles,  floribus  superioris  speciei  valde  similes,  paulo 
majores.  Calyx  ante  anthesin  obovoideus,  sub  anthesi  duas 
fere  lincas  metiens,  more  superioris  speciei  extus  et  intus 
tenuiori  adpressa  pube  vestilus.  Laciniae  corollinae  ob- 
longae,  obtusae,  tubo  paulo  breviores.  Stamina  exserta  vix 
longitudine  laciniarum,  filamenta  fauci  inserta  ad  ipsam 
insertionem  valde  villosa.  Germen  cum  stylo  glaberrimum; 
Stylus  bis  bifidus,  Stigmata  generis  paululum  e  fauce  emer- 
genlia. 

9.     Cordia  salicifolia  N. 

E  Brasilia  aequinoctiali  misit  Sellowius  specimina 
florifera.   f?. 

Praeter  gemmas  summosque  inflorescentiae  ramulos 
glaberrima.  Specimina  nostra  exsiccatione  praeter  corollas 
pallidas  fuscescentia,  foliaque  amittentia.  Bami  erecti,  ex 
inflorescentiis  trichotomi  dichotomive,  nonnunquam  et  te- 
tratomi;  subgraciles,  infra  quartam  dichotomiam  crassitie 
vix  pennae  corvinae;  teretes,  laeves,  ligno  albo.  Folia 
sparsa,  tenuia,  firmia,  vix  pellucida;  lanceolata,  acuminata, 
acuta,  in  petiolum  attenuata;  penninervia,  tenuiter  reticu- 
lato-venosa,  nervo  medio  venisque  crebris  patentim  arcua- 
tis  utrinque  prominulis;  cum  petiolo  semipollicari  quin- 
quepollicaria ,  pollicem  lata;  ab  insectis  saepe  erosa,.  Cy- 
mae tardius  cvolutae  ramis,  alares,  breviter  pedunculatae, 


482  

subsessiles  longiusve  pedunculatae,  erectae,  subfastigiatae, 
diametro  sesqui  et  2|-  pollicari,  3  —  5  dichotomae,  ra- 
mulis  ulterius  ramulosis.  Rami  teretiusculi ,  sursum  et  in 
alis  pilis  brevibus  obsiti.  Flores  pedicellati,  vel  potius  in 
ramulis  terminales,  nee  spicati.  Alabastrum  obovoideum. 
Calyx  sub  anthesi  breviter  campanulatus ,  irregulariter  lo- 
bis  2  —  5  apertus,  vel  cupuliformis  quasi  calyptratus  cir- 
eumscisse  disruptus;  extus  glaber  et  laevis,  intus  erecto- 
pilosus;  integer  subbilinearis.  Corolla  hypoerateriformis, 
tubo  longitudine  calycis,  limbo  5-fido;  laciniis  reflexis,  an- 
guste  ellipticis,  obtusis,  dimidiae  tubi  longitudinis  vel  paulo 
longioribus.  Stamina  longe  exserta,  laciniis  duplo  longio- 
xa;  filamenta  paulo  infra  faucem  inserta,  inclusa  parte  vil- 
losa,  exserta  glabra;  antherae  sagittatae  obtusae.  Germen 
ellipticum,,  glabrum;  Stylus  glaber  profunde  bifidus,  ramis 
bifidis;  Stigmata  dilatata  crassioraque  generis,  e  fauce  co- 
rollae  emergentia. 

B.   Flores  glomerati,  capitati  vel  spicati.  (  Varronia  L.) 

*    Cyma  sub  anthesi  glomerata,  sub  fruetificatione  evoluta. 

10.    Cordia  discolor  N. 

Florentem  e  Brasilia  tropica  misit  Sellowius.   t/.    . 

Fruticulosa  videtur.  Specimina  nostra  rami  sesqui- 
pedales,  teretes,  recti,  pseudo  -  oppositifolii ,  ramosissimi, 
internodiis  adultis  pollicaribus  bipollicaribusque ,  ramulos 
e  quoque  nodo  sub  angulo  semirecto  majori  emittentes, 
inferiores  alternos,  summos  oppositos;  juniores  tenuiter 
adpresse  dense  pubescentes  tomentosive,  simulque  strigoso 
pilosi,  strigis  sparsis  in  adultis  diutius  persistentibus.  Fo- 
lia  breviter  petiolata,  internodia  subaequantia,  maxima  sub- 
bipollicaria,  latitudine  10  lineari,  petiolo  lineam  sesqui- 
lineamve  longo;  maxime  evoluta  ovata,  basi  rolundata; 
,     juniora  ex  ovato-lanceolata,  basi  acuta;   omnia  acuta,  in- 

aequa- 


483 

aequaliter  grosse  dentata,  subinlegerrimaque;  penninervia, 
nervo  venisque  utrinsecus  5  —  6  supra  impressis,  pilis- 
que  strigosis  obsitis,  subtus  prominentibus  strigosisque ; 
venulis  reticulatis  paucis  süpra  impressis,  subtus  subincon- 
spicuis;  supera  pagina  tenuiter  granulata,  scabra,  pilis  sub- 
strigosis  parvis  sparsis  obsita;  infera  pagina  lomento  te- 
nuissimo  brevissimo  adpressö  e  lurido-ferrugineo  vestita, 
pilis  strigosis  immixtis  nervura  venasque  imprimis  munien- 
iibus;  tomentum  vero  tarn  est  tenue,  ut  oculo  nudo  su- 
perficiem  opacam  pro  glabra  possis  habere;  margo  leviler 
reflexus.  Cymae  bis-ter-bifidae,  in  ramis  ramulisque  ter- 
minales, pedunculatae  subsessileque ,  sub  anthesi  glo- 
meratae,  pseudo-capitatae;  sub  grossificatione  fructus  evo- 
lutae,  ramis  elongatis  semipollicaribus  longioribusque,  spi- 
cis  secundis  densis.  Ramuli  e  summis  infra  inflorescen- 
tiam  terminalem  nodis  opposili,  breves,  inflorescentia  or- 
nati,  paniculam  sistunt  foliosam.  Pili  strigosi  sursum  in 
inflorescentia  crebreseunt,  tomentumque  in  calycibus  opa- 
cant.  Flores  pentameri,  interdum  et  tetrameri.  Alabastra 
globosa.  Calyx  linea  paulo  major,  intus  glaber,  obconico- 
campanulatus ,  5  dentatus,  dentibus  acutis  erectis.  Co- 
rolla  calycem  superans,  duas  fere  lineas  longa,  e  tubu- 
loso  -  campanulata  infundibuliformisve ,  limbo  tubum  sub- 
aequante  subintegro  obtuse  brevissime  5  -  lobato ;  extus 
glabra,  tubo  intus  villoso.  Stamina  inclusa ;  filamenta  bre- 
via  fauci  inserta;  antherae  minutae,  late  ellipticae,  loculis 
basi  discretis  subsagittatae.  Germen  globosum,  glabrum; 
Stylus  glaber,  flliformis,  apice  in  ramos  quatuor  divisus, 
stigmatibus  more  generis  dilatatis  et  incrassatis  stamina 
aequantibus.  Germen  sub  grossificatione  observatum  globo- 
sum, calyce  tectum  dentibus  in  vertice  conniventibus  clau- 
so;  biloculare  videbatur. 

11.     Cordia  urticifolia  N. 

E  Brasilia  aequinoctiali  misit  Sellowius  specimjna  pau- 

4rBd.  4s  Heft.  36 


484  

ca,  male   servata,  foliis  utplurimum  amissis,   e  ramis  su- 
perioribüs  florifera,  ex  inferioribus  fructifera.   %. 

Habitus  omnino  superioris  speciei;  diversa:  hirsutie, 
foliis  majoribus  caeterisque. 

Rami  juniores  cam  inflorescentiis  pilis  patentibus  ru- 
fescenlibus  hirsuti,  vetustiori  aetale  demüm  calvescentes. 
Folia  breviter  petiolata,  internodiis  longiora,  ovata,  sub- 
acuminata,  acuta,  basi  obtusa,  grosse  simpliciter  et  dupli- 
cato - serrata ,  tripollicaria ,  \\  —  \\  pollices  lata,  majora- 
que,  petiolo  sesqui  -  trilineari ,  ramea  minora;  penninervia, 
reticulato-venosa,  nervo  venis  utrinsecus  5  —  7  venulis- 
que  supra  impressis,  subtus  prominulis;  subtus  praesertim 
in  rete  vasculoso  hirsuta,  pilis  supra  brevioribus  rariori- 
bus  obsita;  margine  pilis  brevibus  antrorsis  scabra.  Cy- 
mae  sub  anthesi  glomeratae,  sub  grossificatione  evolutae, 
bis-terque  bifidae.  Ramuli  axillares  alterni  cymiferi  api- 
cem  ramorum  panicula  decorant  foliosa.  Calyx  cupulifor- 
mis  campanulatusve,  hirsutus,  ciliatus,  intus  glaber,  5-den- 
tatus,  dentibus  erectis  acutis  acuminatis.  Corolla  tubu- 
loso  -  campanulata ,  calycem  superans,  duas  circiter  lineas 
longa,  tubo  lineam  longo,  limbo  ampliato  subintegro  levi- 
ter  obtuse  5-lobo,  extus  glabra,  tubo  intus  villoso.  Sla- 
mina  inclusa ;  filamenta  fauci  inserta  sursum  glabra ;  an- 
therae  minutae,  ovatae,  vix  sagittatae.  Germen  cum  stylo 
glabrum;  Stylus  inclusus,  apice  in  ramos  4  divisus;  Stig- 
mata latiora  crassiora.  Drupa  ovoidea,  axi  bilineari,  ca- 
lyce  persistente  inclusa  et  tunicata,  vertice  libera,  vix  suc- 
cosa,  monopyrena ;  putamen  sublignescens,  abortu  unilocu- 
lare,  monospermum. 

12.     Cordia  hermanniaefolia  N. 

E  Brasilia  misit  Sellow  floriferam.    ti. 

Cordiae  discolorl  affinis,  quacum  praesertim  convenit 
indole  tomenti  et  pilorum  majorum  in  infera  foliorum  pa- 
gina  observatorum.     Pili  tarnen   crebriores.     In  ramis  ju- 


485 

nioribus  inque  inflorescentiis  deficit  tomenlum  et  pili  la- 
xiores,  patuli,  nitore  subvelutino  donantur.  —  Differt  fo- 
liorum  forma,  caeterisque. 

Frutex  pseudo  -  oppositifolius,  erectus,  ramosissimus, 
rarais  erectis  caule  brevioribus ;  inlemodiis  caulis  subbi- 
pollicaribus,  ramorum  frondescentium  vix  unguicularibus; 
cyrais  sub  anthesi  glomeratis  sessilibus  et  breviter  pedun- 
culalis  in  apicibus  raraorum  .  paniculatis.  Folia  breviter 
petiolata,  internodiis  majora,  ad  summura  sesquipollicaria, 
semipollicem  lata,  peliolo  lineam  circiter  longo;  elliptico- 
vel  ovato-lanceolata;  basi  nunc  obtusa  rotundata,  nunc 
acuta;  apice  nunc  obtusiuscula,  nunc  acuta;  margine  sim- 
pliciter  vel  obsolete  duplicato  serrata,  serraturis  nunc  acu- 
tis,  nunc  obtusis  (subcrenata);  penninervia,  reticulato-ve- 
nosa,  nervo,  venis  utrinsecus  subquinis  venulisque  supra 
impressis  nudiusculis,  subtus  prominulis  pilisque  longiori- 
bus  vestitis;  supra  granulata,  inter  nervös  pilis  strigosis 
brevibus  albis  rigidis  obsita  scabridaque;  margine  scabra. 
Cymae  florentes  densae ,  diamelro  circiter  5-lineari;  termi- 
nales subsessiles  ramulis  comitati  cymiferis  iisdem  Ion. 
gioribus.  Ramuli  axillares  cymiferi,  unico  foliolo  instru- 
cti,  foliis  eos  suffulcientibus  breviores  esse  solent.  Calyx 
subcampanulatus.  5-dentatus,  dentibus  erectis  acutis,  apice 
crassioribus  subacuminatis ,  intus  glaber.  Corolla  tubu- 
loso.campanulata,  calycem  superans,  duas  circiter  lineas 
longa,  extus  glabra;  limbus  longitudine  circiter  tubi,  levi- 
ter  obtuse  5-lobus;  tubus  intus  villosus,  filamenta  nempe 
corollae  adnata  parte  ab  insertione  deorsum  villosissima. 
Stamina  inclusa;  filamenta  fauci  inserta,  limbo  corollae 
breviora;  antherae  minutae,  breves,  obtusae,  limbum  haud 
superantes.  Germen  cum  stylo  glabrum,  Stylus  calyce  lon- 
gior,  longitudine  staminum,  apice  in  quatuor  ramos  divisus; 
Stigmata  more  generis  crassiora.  latiora. 

36* 


486  

ß    Calycina. 

E  Brasilia  meridionali  Sellow. 

Differt  habitu,  ut  specimina  in  humidis  umbrosis  edu- 
cta   ab  aliis    ejusdem  speciei  in   apricis  sitientibus  enatis 
differre  solent    Gracilior,  laxior.    Internodia  ad  3  pollices 
usque  elongata.     Folia  saepius  alterna,  longiora  latioraque, 
in  ovatam  ludentia  formam,  1\  poll.  longa,  9  lineas  lata, 
basi   in  longiorem  petiolum  .  acutius  attenuata ,   apice  acu- 
tiora,    attenuata,  acuminata,    dentibus  acutioribus  eximius 
serrata.    Tomentum  tenuius,  minorque  copia  pilorum  lon- 
giorum.      Inflorescentiae  laxius  glomeratae,  cymae  paulo 
minores,  longius  pedunculatae ,  pedunculis  longitudine  cir- 
citer  foliorum.    His  levioris  momenti  differentiis,  quae  fa 
eile  a  loco  natalis  aliisque  fortuitis  pendere  crederes,  gra- 
viores  accedunt  in  flore  observatae.   Flores  paulo  majores. 
Dentes  calycini  produetiores ,   eximie  acuminati.     Gorollae 
internus  tubus  glabrescens,  obsolete  villosulus ;  villosa  tan- 
tum  filamenta  staminum  ubi  fauci  inserta  sunt.  —  Stamina 
longiora,   antherae  exsertae  corollam  superantes.     Stylus 
contra  brevior,    calycis  longitudinem  haud  aequans.     An 
duplex  genilalium  ratio  pluries  memorata?  an  species? 

**    Flores  capitati,  spica  capitata  globosa. 

13.  Cordiä  patens  H.  ß.  K.  Nov.  Gen.  et  Sp.  2. 
p.  59i 

Duplicem  Sellowius  e  Brasilia  tropica  misit  formam. 

<x  Monocephala.  Capitulis  semper  solitariis.  Speci- 
mina fruetifera,  pedunculis  tripollicaribus. 

p  Polycephala.  Capitulis  saepe  lernis,  terminali  ac 
cessoriis  lateralibus  duobus  approximatis  adpressis  stipato. 
Specimina  sub  ineipiente  anthesi  lecla,  pedunculis  brevibus. 

Fuscescenti-hirsuta.  a.  Rami  apices  versus  angulati, 
striati.  Folia  alterna,  internodiis  paulo  longiora,  4  —  h\ 
poll.  longa,  \\  — .  2  poll.   lata,  petiolo  4-lineari;  ovata, 


487 

basi  rotundata,  obtusa,  apice  acuminata,  acuta;  serrata, 
serraturis  basali  parte  obsoletis;  plana,  penninervia,  reti- 
culato-venosa;  subtus  tomenlosa,  supra  pilis  rarioribus  bre- 
vioribus  rigidioribus  basi  subcallosis  obsita,  nee  tarnen 
scabra;  nervus,  venae  utrinsecus  snb  7  venulaeque  subtus 
leviter  prominula,  densioribus  obscurioribusque  pilis  in. 
signia;  supra  vel  leviter  impressa  vel  plane  inconspicua» 
nervo  tantum  insigniter  piloso.  Capitulum  terminale  eva- 
d!t  demum  alare  vel  laterale,  ramis  duobus  oppositis  vel 
unico  ex  ipso  peduneulo  evolutis,  nullo  suflultis  folio.  Pe- 
duneuli  axillares  patentes  vel  patuli,  folia  subaequantes, 
inferius  in  raroulos  abientes  foliis  instruetos.  Foliolum 
nonnunquam  sub  ipso  capitulo  ad  instar  involucri  erumpit 
Capitulum  Ceraso  paulo  minor:  spica  polysticha,  brevis- 
sima,  capitato-globosa;  rachide  ellipsoideo-incrassala,  fo. 
veolata;  foveolis  calyces  sessiles  reeipientibus  setoso-fim- 
briatis  stellatis.  Calyx  obeonicus,  duas  lineas  longus  Ion- 
giorque,  extus  hirsutus,  intus  glaber  laevisque,  5  -  dentatus ; 
dentibus  a  cutis  apice  crassioribus  breviler  acuminatis.  Co- 
rolla  tubuloso  -  campanulata ,  calycem  tertia  circiter  parte 
superans,  extus  glabra;  limbus  tubo  brevior,  subinteger; 
tubus  intus  villosus.  Stamina  haud  exserta  (ut  Kunth 
1.  c),  sed  limbo  corollae  paulo  breviora;  filamenta  fauci 
inserta;  antherae  breves,  ellipticae,  oblusae,  loculis  basi  dis- 
cretis  subsagittatae.  Germen  cum  stylo  glabrum ;  Stylus  ca- 
lycem vix  superans,  apice  in  4  ramos  divisus,  Stigmata 
generis,  minuta.  Fructus:  drupa  glabra,  laevis,  ovoidea, 
axi  circiter  bilineari,  basi  slyli  apiculata,  calyce  persistente 
haud  adhaerente  tunicata,  vertice  libera ;  monopyrena;  sar 
cocarpio  tenuissimo;  putamine  chartaceo  abortu  unilocu- 
lari  monospermo. 

ß.  Status  plantae  minus  evolutus,  ramis  nondum 
elongatis.  Folia  minora,  angustiora,  basi  minus  rotundata, 
mollius    tomenlosa.      Capitula    primos   explicantia    flores 


frucliferis  minora,  superiora  subsessilia,  inferiora  provectiora 
pedunculis  subpollicaribus  insidentia.  Flores  cum  floribus 
superioris  formae  sedule  collati  ad  amussim  conveniunt. 

14.  Cordia  calocephala  N. 

Unicum  e  Brasilia  tropica  misit  Sellowius  specimen.  t?. 

Proxima  species  Cordiae  macrocephalae  H.  B.  K. 
Herb.  Willd.  4542.  Haec  vero  tomento  tenuissirao  ad- 
presso  e  pilis  stellatis  constante  est  vestita,  nostra  contra 
tomento  uberiori  longiori  lanuginoso,  pilis  haud  stellatis. 

Folia  late  ovata,  subcordata,  obtusa,  crenata,  sesqui- 
pollicem  longa,  15  lineas  lata,  petiolo  trilineari;  supra 
canescentia,  subtus  incana,  rete  vasculoso  fuscescente.  Ca- 
pitulum  sub  incipiente  anthesi  breviter  pedunculatum ,  fu- 
scescenti-hirsutum,  magnitudine  Cerasi.  Denies  calycini 
setacei,  hirsuli.  Corollae  nondum  forsitam  perfecte  evo- 
lutae  quam  in  €.  macrocephala  dimidio  minores.  Rachis 
capituli  clavata. 

15.  Cordia  sessilifolia  JN. 
Brasilia  tropica.     Sellowius.    %. 

Fruticulus  birsutus  et  asper.  Caules  erecti,  10-polli- 
cares  monocephali,  bipedales  polycephali;  elatiores  denu- 
data  basi  crassitie  pennae  galinaceae,  teretes,  ligno  albo, 
cortice  fusco  demum  calvescente;  sursum  pilis  patentibus 
albis  hirsuti,  ramosi,  foliosi;  foliis  sessilibus  erectis,  inter- 
vallo  vix  unguiculari  alternis  sparsis.  Folia  lanceolata, 
acuta,  nunc  simpliciter  serrata,  nunc  (praesertim  inferiora) 
duplicato -inciso  -  serrata,  subpinnatifida ;  *2|- poll.  circiter 
longa,  semjpollicem  lata  latioraque,  apices  versus  paulo 
minora;  penninervia,  reticulato-venosa,  venis  crebris  (utrin- 
secus  8  —  12)  subrectilineis  parallelis  angulum  30  gradus 
cum  costa  media  facientibus;  rete  vasculoso,  vetusliori 
praesertim  aetate,  subtus  prominulo,  supra  leviter  impresso; 
utraque  pagina  hirsuta ;  hirsutie  subtus  uberiori  molliori- 
mie;  supra  rariori,  pilis  vetustiori  aetate  basi  callosis,  callo 


489 

albo.  Capitula  pediinculata ,  terminalia,  hinc  laleralia  aut 
alaria;  subglobosa,  axi  diametrum  transversum  paululum 
superante,  semipolliccm  pollicemque  absque  corollis  me- 
tiente;  hirsuta.  Pedunculus  foliis  summis  paulo  brevior, 
circiter  pollicaris;  rachis  vix  incrassata,  int  er  calyces  pilis 
albis  dense  hirsuta.  Calyx  obconicus,  5-dentatus,  denti- 
bus  subsetaceo-acuminatis,  cum  dentibus  Ires  fere  lineas 
longus;  extus  infera  spicae  immersa  parte  glaber;  supera 
libera  parte  denlibusque  hirsutus;  intus  glaber  et  laevis. 
Corolla  infundibuliformis ,  tenera,  extus  glabra,  5  circiter 
lineas  longa;  limbo  amplo  5-lobo,  lobis  bilobis,  lobulis 
arcuatis  obtusis;  interior  tubus  obsolete  villosulus.  Sta- 
mina  limbo  multo  breviora;  iilamenta  fauci  inserta,  bre- 
via,  glabra;  antherae  parvulae,  loculis  ellipticis  compres- 
sis,  more  generis  oppositis  et  basi  discretis.  Germen  cum 
stylo  glabrum;  Stylus  filiformis,  apice  in  4  ramos  divisus, 
stamina  paulo  superans;  Stigmata  quam  in  congeneribus 
graciliora,  longiora;  fructus,  quem  unicum  examini  sub- 
jicere  licuit,  calyce  persistente  paululum  aucto  laxe  tuni- 
catus:  drupa,  sarcocarpio  tenuissimo,  exsucca,  oblique  sub 
globosa,  muricata,  rostro  laeviori  conico  crasso  oblique 
apiculata,  cum  rostro  r6\  circiter  lineas  alta;  pulamen 
lignosum  conforme,  abortu  uniloculare,  loculo  abortivo  ro- 
slrum  constituente;  nucleus  albus  cavo  conformis. 

'***     Flores  spicati,  spica  elongata. 

16.     Cördu  curassavica  R.  S.  4.  p.  460. 

Varronia  curassavica  Desv»  et  artet,  (exclusis  e  de- 
scriptionibus  Jacquinianis  verbis:  Stylus  brevis.  Stigmate 
capitato  brevi  et:  Calycis  inflati  laciniae  subovatae  desinunt 
in  denticulos  setaeeos  ejusdem  secum  longitudinis ,  quibus 
verbis  synonymon  Jacq,  infirmitur). 

Cordia  martinicensis  Link  En.  all.  i.  p.  162. 

(Cordia   martinicensis   Sieb,  plant,  exsic.  Insul.   Tri- 


490  

nitatis  no.  42.  est  varieU  vegetior,  foliis  majoribus^  la- 
tioribus,  acutioribus,  obsoletius  crenatis.J 

Hortorum  nostrorum  vulgarem  hospitem  ipsi  ad  fre- 
tum  Slae.  Catharinae  Brasiliae  legimus. 

Frutex.  Rami  angulatt,  striati,  apices  versus  brevis- 
sima  adpressa  subpruinosa  pube  vestiti.  Folia  alterna,  el- 
liptica  lanceolata  oblongave,  obtusa  acutiusculave ,  crenats 
subserratave ,  penninervia,  reticulato-venosa,  subrugulosa; 
subtus  canescenti  -  dense  pubescentia  subtomentosa ;  supra 
scabrida.  Spicae  solitariae  terminales,  hinc  alares,  sub- 
graciles,  laxiflorae,  floribus  inferioribus  abortivis  glanduli- 
formibus.  Calyx  extus  pubescens,  intus  glaber,  breviter 
campanulatus,  5-dentatus,  dentibus  acutis  apice  crassiori- 
bus  minime  acuminatis.  Corolla  campanulata,  calyce  ter- 
longior,  4  lineas  longa,  limbo  5-fido,  laciniis  ellipticis  ob- 
tusis ;  tenera ,  extus  glabra ,  intus  ab  insertione  staminum 
deorsum  villosa.  Stamina  exserta,  longitudine  laciniarum 
corollae.  Germen  cum  stylo  glabrum.  Stylus  inclusus, 
vix  insertionem  staminum  superans,  apice  in  4  ramos  di- 
visus;  Stigmata  generis. 

Varronia  rugosa  Herb.  Willd.  4550,  quae  Cordia 
canescetis  H.  B.  K.,  longiori  pube  hirsutieve  ramorum 
aliisque  levioris  momenti  notis  videtur  diversa.  —  Varro 
nia  angustifolia  West.  Desv.  1.  c.  p.  271.  t.  10.  Simil- 
limam,  habitu  constanter  diversam  ajunt. 

17.    Cordia  (martinicensis?)  multispicata  N. 

E  Brasilia  tropica  misit  Sellowius. 

Cordiae  martinicensi  (Jacq.  am.  t.  32.  Sieb.  pl.  exsic. 
Mart.  no.  60.)  proxima  species,  vel  ejusdem  varietas.  Fo- 
liis ad  amussim  convenit,  differt  vero  spicis  gracilioribus 
(sesqui-tripollicaribus)  basi  relaxatis,  terminalibus  subter- 
nis  axillaribusque  solitariis  in  apicibus  ramorum  panicula- 
tis.  Calycibus  (caeterum  similibus)  minoribus;  fructiferis 
minus  inflatis;  dentibus  acutis  brevius,  vel  minime  acu 


491 

minatis.    (In  speciminibus  nostrls  C.  martinicensis  deside- 
rantur  corollae.) 

Rami  juniores  cum  pedunculis  atque  pctiolis  pilis 
brevibus  minus  quam  in  C.  martinicensi  adpressis 
furfurascunt.  Petioli  cum  pedunculo  vel  ramo  axillari 
basi  sunt  connati.  Folia  ovata,  acuminata,  acuta,  dentala, 
basi  integerrima  obtuse  cuneata  et  in  petiolum  decurren- 
tia;  penninervia,  reticulato  -  venosa ;  rete  vasculoso  subtus 
prominente;  supra  leviter  impresso,  nervo  tantum  promi- 
nulo  et  piloso;  infera  pagina  molliter  pilosa  vel  pube- 
scens,  supera  pilis  brevibus  conicis  anlrorsis  scabra;  mar- 
gine  scabro  leviter  reflexo;  maxima  sexpollicaria ,  latitu- 
dine  tripoll icari ,  petiolo  9  lineari;  ramea  floraliaque  mi- 
nora.  Spicae  oblong© -clavatae,  subcylindricae,  crassilie 
4  —  5  lineari,  erectae  vel  patulae,  folia  paulo  superantes, 
pedunculo  circiter  ipsius  spicae  longitudine.  Calyx  cam- 
panulatus  duas  fere  lineas  metiens,  extus  pubescens,  intus 
glaber,  5-dentatus,  dentibus  acutis  apice  crassioribus  sub- 
acuminatis.  Corolla  subcampanulata ,  tenera,  limbo  (sub- 
integro?)  calycem  paulo  superans,  extus  glabra,  intus  ab 
insertione  staminum  deorsum  villosa.  Stamina  variae  lon- 
giludinis,  in  aliis  speciminibus  brevia,  limbo  breviora;  in 
aliis  exserta,  limbo  longiora.  Stylus  cum  germine  glaber, 
apice  in  4  ramos  divisus  stigmataque  generis.  Drupa 
ovoidea,  calyce  paulo  inflato  laxe  tunicata,  basi  stylis  api- 
culata,  glabra,  laevis,  monopyrena.  Putamen  abortu  uni- 
loculare  monospermum. 

Adnot.  Cordia  dentata  Vahl.  Hie  pertinet  Cor- 
dia  corylifolia  W.  corymbosa  Schlecht,  pat.  Herb.  Willd. 
no.  4566.  —  Nee  diversa  Cordia  divaricata  Herb.  Willd. 
no.  4581. 

Cordia  Bonplandiana  H.  B.  K.  hie  Varronia  glo- 
bulifera  Herb.  Willd.  454t. 


492  

Cordia  grandiflora  H.  B.  K.  hie  Varronia  lanta- 
noides  H.  W.  4543. 

Cordia  mariquitensis  H.  B.  K.  hie  Varronia  lanceo- 
lata  H.  W.  4546.  fol.  2. 

Cordia  corylifoüa  Herb.  Willd.  (Humboldt  Quindiu) 
species  videtur  apud  H.  B.  K.  haud  reperiunda. 

Cordia  pilulifera  H.  W.  (nunc  in  herb,  generale) 
R.  S.  4.  p.  801.  est  Cordia  globosa  R.  S.  4.  p.  264. 
Sloane  2.  t.  194.  fig.  2. 

Affines  sunt  Cordia  graveolens  et  polystaehya  H.  B. 
K.,  toto  coelo  diversa  Cordia  divaricata  H.  B.  K.  male 
cum  iisdem  a  Sprengelio  celeberrimo  conjuneta. 

Cordia  asperrima  Spr.  Syst.  1.  p.  649.!  plan  In  est 
ex  ordine  —  eheu!  —  Labiatarum! 

Quid  Ehretia  montevidensis  Sp.  syst.  1.  p.  647.  in- 
ter  Asperifolias  Sellowianas  nostras  haud  reperiunda? 

PATAGONÜLA  L. 

1.    Patagonula  americana  L. 

Cordia  Patagonula  Ait  Kew.  ed.  2.  2.  p.  10. 

Patagonica  etc.  Dill.  EU.  p.  304.  t.  226.  fig.  293. 

Variet  glabra  N. 

E  Brasilia  aequinoctiali  misit  Sellowius.   %. 

Ob  majorem  glabritiem  speciem  proponere  noluimus, 
cum  caeterum  icon  laudata  nostram  plantam  optime  refe- 
rat.  Frutex  ramosissimus.  Rami  teretes,  cortice  albo; 
hornotini  foliosi.  Gemmae  apicesque  teneriores  ramorum, 
pilis  longioribus  parce  obsita.  Folia  alterna,  vix  pseudo- 
opposita,  lanceolata,  basi  in  petiolum  brevem  attenuaia  et 
subeuneata,  apice  acuta  et  rarius  obtusa;  juniora  euneato- 
obovata;  integerrima  vel  apices  versus  serrata;  inaequalia, 
maxima  1\  pollices  longa ;  consistentia  nitore  glabrilieque  fo- 
liorum  Lauri  nobilis ;  marginata;  novella  basin  versus  una 
alterave  cilia  instxucta.     Inflorescentia  terminalis;  panicula 


493 

ebracteata  e  cymis  paucifloris  constans,  floribus  parvulis 
pedicellatis.  Calyx  profunde  5  (rarius  4  —  6)  ildus,  mox 
excrescens.  Corolla  rotata,  diametro  circiter  bilineari,  gla- 
bra,  tubo  brevissimo,  limbo  5-fido,  laciniis  ellipticL  acu- 
tiusculis.  Stamina  laciniis  paulo  breviora,  ex  toto  glabra; 
iilamenta  fauci  inserta;  antherae  parvae,  obtusae,  bilocula- 
res,  loculis  oppositis.  Stylus  cum  germine  glaber,  bis  di- 
cholomus,  stigmataque  Cordiae.  Laciniae  calycinae  sub 
grossificatione  fructus  auclae,  oblongae,  obtusae,  basi  an- 
gustalae,  pollicares,  duas  lineas  latae.  Fructus  immalu- 
rus:  drupa  subglobosa,  in  rostrum  acutum  (basin  styli)  at- 
tenuata  et  producta ,  cum  rostro  axi  2  —  3  lineari ;  sarco- 
carpio  tenuissimo  exsucca,  monopyrena;  putamen  ligne- 
scens,  uniloculare;  cavum  conforme  materia  reperuimus  semi- 
repletum  spongiosa,  quasi  medullari,  centro  inane.  Rudi- 
mentum  embryonis  penduli  obscure  visum. 

V.     HYDROPHYLLEAE. 

Frucht   capsulari.  —    Propria  Familia.  ,  R.  Br.  prod. 
p.  492.  ex  ed.  Nees  p.  348. 

PHACELIA  Michx.  R.  Br.  1.  c. 

1.    Puacelia  circinata  Jacq.  Spr.  syst,  1.  p.  584. 

Hydrophyllum  magellanicum  Lmk.  Journ.  dhist.  nat. 
i.  p.  373.  t.  19.  Enc.  met.  supp%  11.  p.  79.  ill.  des  gen. 
p.  426. 

Heliotropium  pinnatum  Vahl.  Sym.  bot.  3.  p.  21. 

Legimus  in  Chile  circa  Talcaguano  portum  urbis  Con- 
ceptionis. 

Saepe  confunditur  cum  Phacelia  peruviana  Spr.  I.  c, 
id  est:  Aldaea  pinnata  R.  et  P.  fl.  per.  2.  p.  8.  t.  114., 
cui  nunc  vulgari  hortorum  hospiti  et  synonyma  hortensia 
pertinent:  Aldaea  circinata  Willd.  En.  Suppl.  p.  9.     ffy- 


494  

drophyllum  magellanicum  Link  En.  alt.  1.  p.  174.  He- 
liotropium  pinnatum  Herb.  Willd.  no.  3262.  Utraque 
perennis,  altera  false  in  Enumeralionibus  Gsignata;  utra- 
qne  :.n  Chile  iisdem  locis  proveniens;  ubi  suam  R.  et  P., 
alteram  nos  legimus,  utramque  ad  Cocon  legit  Pöppig. 
Quam  maxime  similes,  vix  ullo  gravioris  momenti  cha- 
ractere  diversae,  indole  et  copia  pilorum  facile  distin- 
guuntur : 

Phacelia  circinata:  pilis  villosulis  brevioribus  dense 
pubescens,  pilis  mollibus  longioribus  albis  erectis  (in  in- 
feriori  caule,  petiolis,  nervis  foliorum  sublus  et  in  calyci- 
bus)  densius  parciusve  immixlis.  Folia  subsericea.  (Chi- 
lensia  specimina  pedalia,  Magellanica  digitalia). 

Phacelia  peruviana:  minus  pubescens,  magis  hir- 
suta.  Pili  caulis  rigidi,  patenlissimi,  sesquilineam  longi. 
Inflorescentia,  petioli,  nervi  foliorum  subtus  marginesque 
pilis  similibus  hirsuti;  pili  superae  paginae  rarescentes 
substrigosi. 

Tertiam  e  portu  Sancti  Francisci  novae  Californiae 
retulimus  formam,  eadera  lege,  pilorum  indole  atque  co- 
pia, ab  ulraque  distinguendam,  similiorem  Phaceliae  cir- 
cinatae  quam  peruvianae. 

Phacelia  californica  N.  pilis  villosulis  brevioribus 
albidis  dense  pubescens,  pilis  niveis  rigidis  longioribus 
crebris  erecto-patentibus  immixtis,  qui  pili  in  inferiori- 
bus  praesertim  petiolis  sesquilineam  longi  rigescunt.  Fo- 
lia eximie  lineata,  costis  subtus,  jugis  intercostalibus  su- 
pra,  marginibusque  pilis  similibus  munitis  atque  candican 
tibus.  Pili  calycum  atque  inflorescentiae  debiliores.  (Spe- 
cimina 8  circiter  pollices  alta.) 

An  tot  species,  an  unius  ejusdemque  speciei  varieta- 
tes  sint,  relinquimus  incertum. 

2.     Phacelia  malvaefolia  N. 

Legimus  ad  Portum  Sancti  Francisci  Californiae  O? 


-  495 

Superioribus  flore  et  fructu  arcte  affinis,  habitu  quam 
maxime  aliena. 

Herba  ramosa,    pilis   brevioribus  articulatis  flexuosis 
apice  glandulosis  adspersa,  pilisque  simplicibus /rigidis  pa- 
tentissimis  (in  ramis  majoribus)  sesquilineam  longis  hor- 
rida.    Summilates  tantum  plantae  nobis  adsunt.    Rami  te- 
retes,  fistulosi,  patuli,  iterum  ramulosi,  ad  nodos  flexuosi. 
Internodia  bipollicaria.    Folia  petiolata,  cordato-late  ovata, 
lobata,  serrala,  membranacea,  nervis  opacis,  1-J-  poll.  lon- 
la,  \\  poll.  lata,  petiolo  \  poll.  longo;  (inferiöra  caulina 
fors  majora).     Supra  sunt  plana,   pilis  rigidis  sparsis  hor- 
rida;  subtus  nervis  laleralibus  sublernis  a  petiolo,  venis- 
que  totidem  a   costa    media  utrinsecus   orienlibus  leviter 
prominulis  notata,  pilis  rigidis  raris  in  nervis  obsita,  se- 
cundum  nervös  pilis  laminae  adpressis  instructa.      Costa 
media  dilatata  in  similem  transit  petiolum.     Racemi  ebra- 
cteati,   densiflori,  scorpioides,  simplices ,  hirsutissimi ,  ter- 
minales et  axillares,  more  Boraginearum  symphysi  pedun- 
culi    cum  ramo    extraaxillares;    florentes    foliis    breviores. 
Flores  brevissime  pedicellati,  duplici  serie  secundi.     Ca- 
lyx  5-partitus;  laciniae  inaequales,  lineari-spathulatae  et 
spatliulatae ,    altera   maxima   extrorsum  speclans  cuneato- 
obovata,  omnes  obtusae,  hirsutissimae,  intus  glabrescentes. 
Corolla  campanulata,  calyce  paulo  longior,  3  circiter  lineas 
longa,  limbo  inaequaliter  5-lobo,  lobis  rotundatis  obtusis; 
tenera,   reticulato- nervosa,  extus  ad  nervös  pilosula.     Ge- 
nitalia  longe  exserta,  corolla  fere   duplo  longiora.     Fila- 
menta  inferiori  corollae  inserta,  filiformia,  glabra,  apice 
subulata;  antherae  minutae,  ellipticae,  dorso  affixae,  ver- 
satiles.     Germen   oblongo-ellipticum,  sursum  villis  longis 
barbatum;  Stylus  filiformis,  fere  ad  basin  usque  bipartitus, 
erecto-pilosus,  ramis  supera  parte  glabrescentibus.     Cap- 
sula ellipsoideo-globosa,  calyce  brevior,  axi  sesquilineari ; 


496 

membranacea,  nervoso-reticulata,  supera  parte  hirtella  vel 
pilosa;  bilocularis,  bivalvis,  septicide  dehiscens,  valvis  de 
mum  bifidis,  tetrasperma.  Singulum  semen  quartana  ex* 
plens  capsulae  partem,  dissepimento  secundum  axin  affl- 
xum,  brunneum,  tenuiter  scrobiculatum. 


497 


AQÜATICAE 

QUAEDAM  DIVERSAE  AFFINITATIS. 

RECENSENTE  ADELBERTO  de  CHAMISSO. 


Conspectus. 

Insulae  et  littora  arctica  eis  et  trans  fretum  Bee- 
ringianum.  Zostera  marina  L.;  Callitriche  verna  L.;  Hip- 
puris  vulgaris  L.  cum  variet.  marina  et  intermediis,  mon- 
tana  Ledeb. 

Insulae  aequinoctiales  oceani  magni.  0  -  JVahu. 
Najas  major  All. 

California.  Najas  flexilis  Willd.  sub  Caulinia;  Cera- 
tophyllum  apiculatum  N. ;  Myriophyllum  scabratum  Michx. 

Petropoli.     Callitriche  autumnalis  L. 

Recognoscuntur  species  generum  Najadis  et  Cerato- 
phylli. 


I.     ENDOGENAE. 

ZOSTERA  L. 

(Aroideis  affine  genus  R.  Br.  prodr.  p.  338.  ed.  Nees  ab 
Es.  p.  194.) 

Zostera  marina  L.  et  auet.  —  M.  et  K.  Germ.  1. 
p.  280. 

Unalaschcae  Aleutorum  in  stagnis  maritimis  haud  pro- 
fundis,  littore  arenoso  ab  alto  secretis  vigebat,  crebre  fru- 
ctificans. 

Specimina  nostra  cum  speeiminibus  maris  baltici  fruetu 


498  

characteribusque  omnibus  conveniunl.    Statura  pro  ratione 
aquarum  minor,  ut  et  apud  nos  occurrit. 

NAJAS  L. 

(Fluvialis  Vaül.  Pers.  —  Ittnera  Gmel.  —  Caulinia  Willd.) 

(Hvdroch arideis  affine  genus  R.  Br.  prod.  p.  345.  ex  edit. 
Nees  ab  Es.  p.  201.  —  Najades.) 

Adn.  Quod  pro  flore  masculo  Fluvialium  latifoUa- 
rum  suarum  descripsit  adumbravitque  Micheli,  omni  caete- 
rum  laude  dignus  auctor,  quod  ante  Michelium  Vaillan- 
tius,  masculus  JSajadis  flos  certe  non  erat,  quid  autem 
erat,  haud  eruendum  est.  Hoc  ab  infelici  fönte  Linnaei 
auctorumque  erga  hoc  genus  hallucinationes.  Oculatissi- 
mus  Schkuhr  Najadem  minorem  examini  subjecit,  quae 
de  Na/ade  majore  erant  tradita,  parum  in  illa  convenien- 
tia  cognovit.  Auctoritati  Michelii  nimis  confisus,  genere 
diversam  suspicavit,  cui  generi  demum  Willdenowius  ad- 
jecit  nomcn  (Caulinia)  repetita  Schkuhrii  icone  illustrato. 
Sic  augebatur  synonymia. 

Quinque  Najadis  species  ex  autopsia  nobis  sunt  no- 
tae,  sextam  indigitant  auctores;  de  illis  dicemus  paucis 
verbis. 

1.  Najas  major  All.  ped.  2.  p.  221.  —  Roth  Germ. 
2.  pars  2.  p.  499.  —  Cham,  adnot.  ad  flor.  Berol.  p.  12. 
—  Schlecht,  ß  Berol.  1.  p.  LXX.  et  498. 

Potamogeiton  fluviale  Pluk.  alm.  t.  216.  f.  4. 

Fluvialis  vulgaris  latifolia  Vaül.  act.  Paris.  1719. 
p.  13.  /.  1.  fig.  2.  (deleatur  flos  incompletus,  regularist 
monopetalus,  masculus  h.) 

Apud  Linn.  sub  Na  jade  marina. 

Enc.  bot.  4.  p.  416.  sub  Najade  fluviatili. 

..Dioica,  monandra.  cf.  Calyx  nullus  (si  non  mem- 
brana  externa  antherae ).     Corolla  nulla.     Stamen :  filamen- 

tum 


499 

tum  nulluni;  anthera  subrotundo -  oblonga ,  quadrivalvis, 
ante  dehiscentiam  membrana  tenui  obducta,  in  axillis  fo- 
liorum  sessilis,  solitaria.  —  Najas  tetrasperma  Kunth  flor. 
berol.  p.  254.1 

„9  Calyx  nullus.  Corolla  nulla.  Stylus  2 —  3-fidus. 
Drupa  ovata,  monosperma,  stylo  persistente  mucronala. 
—  Najas  monosperma  Kunth  L  c.!"  Cham.  1.  c.  A. 
D.  1815. 

Jam  Michelium  antheram  magnam,  quadrilocularem, 
quadrivalvem  pro  fructu  tetraspermo,  vel  potius  pro  ova- 
rio  quadriovulato  habuisse,  facile  creditu.  Hinc  (flore  pe- 
dunculato,  ut  monuimus,  deleto)  ad  Najadem  majorem  c? 
referenda : 

Fluvialis  latifolia ,  fructu  obtuso  tetraspermo  Mich, 
nov.  plant,  gen.  p.  11.  t.  8.  fig.  1.  (eadem  repetita  Enc. 
met.  t.  799.  p.  1.)  quae  est  mutato  nomine: 

Najas  tetrasperma  Willd.  sp.  pL  4.  p.  331.  et  auct 

Ad  Najadem  majorem  2  referenda: 

Fluvialis  latifolia,  fructu  minus  obtuso,  monospermo. 
Mich.  1.  c.  fig.  2.,  quae  est,  mutato  nomine: 

Najas  monosperma  Willd.  1.  c.  et  auct. 

In  lacubus  Germaniae  septentrionalis  vulgaris.  Annua. 
Junio,  Julio  frondescit;  Augusto  floret;  nuptiis  peractis  eva- 
nescit  planta  mascula,  et  sero  autumno,  Seplembri,  Oclo- 
bri,  sola  femina  reperitur  fructifera. 

Haec  eadem  nostra  Najas  major  in  aretis  Insulae 
O-Wahu  Sandwicensium  vigebat,  ab  inquilinis  Europaeis 
Laelucarum  vice,  sale  oleo  et  aceto  condita,  in  cibum 
usurpata. 

Forma  gracilior,  caule  elongato,  minus  muri cato;  fo- 
liis  angustioribus ,  levius  dentatis;  fructibus  antherisque 
paulo  minoribus.  Et  apud  nos  planta  pro  ratione  aqua- 
rum  natalium  variabili,   sie  ut  aquaticae  omnes,  variabilis 

4r  Bd.  4«  Heft.  37 


502 

lupa  Bertero)  diversa  non  videtur.     Specimina  autographa 
non  vidimus. 

Najas  canadensis  Michx.  Pursh  am.  2.  p.  602.  e 
brevi  diagnosi  haud  eruenda,  an  hu  jus  loci? 

Vidimus  specimen  pensylvanicum  Mühlenbergianum 
Herb.  Willd.  17094,  quod  speciei  condendae  fuit  typo. 
Ipsi  in  stagnis  prope  San  Francisco  novae  Californiae  col- 
legimus.  In  aquis  fluentibus  prope  Hacienda  de  la  La. 
guna  in  vicinia  urbis  Jalapae  regni  Mexicani  legere  Schiede 
et  Deppe.  Exstant  specimina  Domingensia  Herb.  Willd. 
17094  bis.  —  Vidimus  specimina  florae  Sedinensis  Rostko- 
wiana.  Exstant  in  herb.  Chamissoniano  specimina  florae 
Berolinensis  a  Mundtio  collecta. 

Planta  germanica  nostra  ab  americana  minime  est  di- 
versa. Variat  autem  in  utroque  orbe ,  pro  ratione  aqua- 
rum  fluentium  vel  stagnantium  caeterorumque,  ut  conge- 
neres  solent:  caule  nunc  elongato,  nunc  contractu ;  foliis 
longioribus  et  brevioribus,  lationbus  et  angustioribus ,  ob- 
tusioribus  et  acutioribus,  plus  minusve  denticulatis.  Folia 
autem  in  ipso  specimine  pensylvanico  tema,  nee  sena, 
ramo  axillari  accedente  pseudo  •  sena  pseudo  -  fasciculata- 
que,  prorsus  ut  in  congeneribus ;  ad  basin  usque  incon- 
spicue  tenuissime  spinuloso-denticulata,  denticulis  antror 
sis  apicem  versus  crebrescentibus  majoribusque.  Stipula 
adnata  (vaginula)  utrinque  obtusa,  deorsum  arcuata,  spi- 
nuloso-denticulata.    Drupa  monopyrena,  monosperma. 

Najas  alagnensis  Pollin.  flor.  Veron.  3.  p.  49.  (Cau- 
linia  intermedia  Balb.  flor.  Ticinensis  2.  p.  163.  t.  15.) 
JSajadi  flexili  caeterum  simillima  differre  dicitur:  vagi- 
nula utrinque  unidentata,  qui  character  differentialis  in 
icone  haud  expressus  est.  Icon  insuper  dentes  foliorum 
e  descriptione  „minutissimos,  oculo  nudo  vix  conspieuos," 
nimis  grosse  reddit.    ' 

Najas  graminea  Delil.  Aegypt.  p.  282.  t.  50.  fig.  3. 


503 

simillima  etiam  Najadi  flexilu  Icon  vaginulam  utrinqae 
unidentatam  sistit,  ut  de  Najade  alagnensi  poscitur-  sti- 
pulam  nempe  adnatam,  a  folio  utrinque  dente  acuto  pro* 
ducto  discedeniem  (ut  stipula  Rosarum  a  petiolo.) 

Suntne  üajades  alagnensis  et  graminea  conjungen- 
dae?    Species  Najadi  flexili  similis,  at  stipulis  diversa. 

IL     E  X  O  G  E  N  A  E. 

CERATOPHYLLUM  L.  —  D.  C.  prod.  3.  p.  73. 
(Ceratophylleab  Gray.) 

Cbratophyllum  submersum  DC.  1.  c. 

Cerotophyllum  demersum  Schkühr  Handb.  3.  p.  253. 
/.297. 

fCeratophyllum  apiculalum  N.} 

In  stagnis  prope  San  Francisco  novae  Califomiae  col- 
legimus,  fructibus  suis  instructum,  belle  cum  icone  lau- 
data  conveniens.    Confer  icon  nostra  T.  V.  fig.  6.  e. 

Occurrunt  Ceratophyllorum  formae,  fructu  facile  di- 
stinguendae,  plures,  quam  buc  usque  distinxere  auctores. 
Monographia  indiget  genus,  strenuo  studio  atque  labore, 
longo  tempore,  multorumque  subsidiorum  ope  nobis  defi- 
cientium  elaboranda.  Rem  absolvere  nequimus,  indigitasse 
viam  nobis  satis  erit. 

Herba  cujusvis  speciei  vel  formae,  ut  plantarum  aqua- 
ticarum  omnium,  polymorpba,  foliis  semel,  bis-,  ter-di- 
chotomis  subtrichotomisque,  setaceis  dilatatisque ,  longiori- 
bus  et  brevioribus,  plus  minusve  deniatis,  ceratoidibus  fra- 
gilibus  et  phylloidibus  mollibus  ludens;  verticillis,  pro  ra- 
tione  aquarum,  dense  imbricalis,  approximalis,  laxis  et  re- 
motissimis.  Herba,  nisi  viva  stirpe  per  longum  tempus 
inquisita,  characteres  difierentialcs  haud  praebebit.  Slabi- 
liores  e  fructu  erunt  petendi.  An  species,  an  varietates 
sint,  quas  observavimus  ipsi  fructus  formas,  brevibus  ver- 


504      .  

bis  dicemus,  iconibus  eas  illustrantes.  Sub  Ceratophyllo 
demerso  quatuor  formas,  indigenas  duo,  exoticas  totidem 
distinguimus ;  sub  Ceratophyllo  submerso  duas,  quarum 
altera,  nobis  haud  visa,  ex  icone  Vaillantii  mutuata  est. 

1.  Ceratophyllum  platyacanthum,  fructu  obovoideo, 
trispinoso,  alato;  spinis  elongatis,  lateralibus  complanatis; 
ala  in  spinas  producta  et  decurrente,  inter  spinas  irregu- 
lariter  paucidentata ,  dentibus  subspinescentibus ;  faciebus 
cojivexis,  gibbosis,  subcarinatis ;  carina  sursum  in  gibbum 
excrescente.    T.  V.  fig.  6.  a. 

Vulgarior  apud  nos  forma:  Ceratophyllum  demersum 
Schlecht,  fl.  berol.  1.  p.  486.  et  hujus  loci  videtur  esse 
Ceratophyllum  demersum  Nolte  Nov.  Fl.  Hols.  p.  79. 

2.  Ceratophyllum  occyacanthum,  fructu  elliptico, 
compresso,  trispinoso;  spinis  teretiusculis  elongatis;  facie- 
bus convexiusculis.  (Ala  gibbisque  nullis).     T.  V.  fig.  6.  b. 

Rarior  apud  nos  forma.  Vidimus  specimina  beroli- 
nensia  in  herbario  doctissimi  amicissimique  pharmacopo- 
lae  Lucae.  Hie  pertinere  videtur  Gaertn.  de  Fruct.  1. 
t.  44.  Encycl.  t.  775.  fig.  2.  ad  dextram.  —  Minus  con- 
grua  icon  Vaill.  Hydroceratophyllon  folio  aspero,  qua- 
tuor cornubus  donato  act.  Paris.  1719.  t.  2.  fig.  2.  1, 
Encycl.  1.  c.  fig.  2.  ad  siuistram. 

3.  Ceratophyllum  muricatum,  fructu  elliptico,  com- 
presso, trispinoso,  alato,  muricato;  spinis  gracilibus  debili- 
bus;  ala  angusta  multidentata  j  faciebus  convexiusculis, 
muricatis.     (Gibbis  nullis).    T..  V,  fig.  6.  c. 

Ceratophyllum  demersum  Sieb,  plant,  aegypt.  exsic. 
ad  Damiatte  lectum. 

4.  Ceratophyllum  tuberculatum  fructu  ellipsoideo, 
compressiusculo ,  trispinoso,  tenuiter  tuberculato;  spinis 
gracilibus  debilibus;  faciebus  convexis.  (Ala  gibbisque  nul- 
lis.)   T.  V.  fig.  6.  d. 

Ceratophyllum  indicum  Herb.  Willd.  17546.     Cera- 


505 

tophyllum  demersum  Klein  in  schedula,  qui  e  Tranque- 
bavia  misit  Febr.  1798. 

„Pasi  Tarn.  Planta  in  stagnis  Indiae  frequentissima. 
&  Cal.:  perianthium  monophyllum,  multipartitum ;  lacinäs 
10—12  lanceolatis.  Corolla  nulla.  Stamina:  filamenta 
nulla;  antherae  receptaculo  insidentes  5  —  20  ovatae. 
9  Cal.  et  cor.  ut  in  cf.  Pist. :  gerraen  ovatum,  calcara- 
tuni;  calcaribus  duobus  opposilis;  Stylus  subulatus;  stigma 
simplex.  Pericarpium:  bacca  drupacea,  unilocularis ,  mo- 
nosperma.  Caulis  herbaceus,  ramosissimus.  Folia  in  ver- 
ticillo  sessilia,  pinnatiiida,  serrata.  Flores  solitarii,  in  axil- 
lis  foliorum  sessilcs."     Klein  1.  c.  in  sclied. 

Maxime  Ceratophyllo  oxyacantho  affine,  a  qxio  di- 
versum:  spinis,  vel  potius  appendicibus  carnosis,  debili- 
bus  mollibus,  fructu  minus  compresso,  superficie  tenuitei 
tuberculata.  . 

5.  Ceratophyllum  apiculatum  (e  speciminibus  cali- 
fornicis .  europaeis  deficientibus. )  fructu  elliptico  com- 
presso, spina  debili  apiculato;  lateribus  unituberculatis; 
faciebus  convexiusculis.  (Ala  gibbisque  nullis).  T.  V. 
fig.  6.  e. 

Apud  nos  rarissimum,  proveniens  tarnen.  Vidimus 
ölim  specimina  berolinensia ,  quae,  si  memoriae  fides  est 
habenda,  hujus  erant  loci.  Ceratophyllum  submersum  DC, 
demersum  Schkuhr.  1.  c, 

6.  Ceratophyllum,  muticwm  erit  nobis  Hydrocerato- 
phyllon  folio  laevi  octo  cornubus  donato  Vaill.  act.  Pa 
ris.  1719.  t.  2.  fig.  2  -,  2.,-Encycl.  met.  t,  775.  fig.  1. 

Ceratophyllum  submersum  Nolte  Nov.  Fl.  Hols.  p. 
77  —  79. 

Ex  icone  longe  a  Ceratophyllo  apiculato  abhorret. 
Herba  dicitur  differre:  foliis  laevioribus,  magus  partitis. 


506 

MYRIOPHYLLUM  L.  —  DC.  prod.  3.  p.  68. 
(Halorageae  R.  Br.  ed.  Nees  ab  Es.  1.  p.  43.  —  DC.  1.  c.) 

1.    Myriophyllüm  scabratum  Michx.  Pursh.  Am.  1. 

p.  274.  (fide  speciminis  Herb.  Willd.  17550.  a  Mühlen- 

bergio  communicati.) 

Sterile  ad  portum  Sancti  Francisci  Callforniae  Iegimus 
Laciniae  foliorum  paulo  angusliores,  quam  in  speci- 

mine  laudato,  caetera  conveniunt. 

CALLITRICHE  L.  —  DC.  prod.  3.  p.  70. 

(Halorageae  R.  Br.  ex  ed.  Nees  ab  Es.  1.  p.  43.  —  DC. 
1.  c.  —  Callitrichineae  Link.  En.  alt.  1,  p.  7.) 

1.  Callitriche  verna  L.  —  DC.  I.  c. 
Callitriche  pallens  Goldb.  act.  Mosq.  5.  p.  118.  M. 

B.  Taur.  Cauc.  3.  p.  6. 

Varietatem  caespitosam  Schulz  Starg.   p.  3.   e   sinu 
Escbscholzii  retulimus. 

2.  Callitriche  autumnalis  L.  —  DC.  I.  c. 
Callitriche   virens  Goldb.  act.  Mosq.  5.  p.   119.  — • 

M.  B.  Taur.  Cauc.  3.  p.  7. 

Pelropoli  ad  ripas  fluvii  Nevae  cespites'  intense  vv 
rides  sub  aquis  efibrmantem  Iegimus. 

HIPPURIS  L.  —  DC.  prod.  3.  p.  71. 

(Halorageae  R.  Br.  ex  ed.  Nees  ab  Es.  1.  p.  43.  —  DC. 
1.  c.  —  Hippurideae  Link.  En.  alt.  1.  p.  5.) 

1.    Hippüris  vulgaris  L. 

Planta  polymorpha. 

Aquatica,  sterilis.  Caule  20  pollicari,  erecto,  debi- 
liori,  apice  tantum  ex  aquis  emergente;  verticillis  circiter 
8  phyllis;  foliis  linearibus,  inundatis  tenuibus  flaccidis 
elongalis  sesqui-bipollicaribusque,  emersis  brevibus  3  —  4 
lineas  longis. 


507 

Ad  frelum  bonae  spei  Americae  transbeeringianae  in 
aquis  stagnantibus  nobis  obyiam  venit. 

Intermedia  inter  vulgarem  et  maritimamy  juniori 
statu  nondum  fructificans,  altitudine  digital! ;  verlicillis 
5  —  6  phyllis ,  foliis  linearibus  brevibus  2  —  3  lineas 
longis. 

In  insula  Sancli  Georgi  crescebat. 

Tetraphylla  L.  suppl.  maritima  Hell.  DC.  prod.  3. 
p.  72.  Caule  10  pollicari  sub  incipiente  anthesi,  verticil- 
lis  4  —  5  phyllis,  foliis  oblongo-ellipticis  sublinearibus- 
que  brevibus,  tres  cir eiler  lineas  longis,  lineam  latis. 

Ad  fretum  Schischmareffii  Americae  maxime  borealis. 

Eadem  pedalis,  fructificans,  foliis  latioribus  ellipticis 
obovatisque,  4  lineas  longis,  ad  summum  duas  lineas  latis. 

Ad  sinum  Eschscholzii. 

Fructus  Hippuridis  maritimae  non  difFerre  videtur  ab 
illo  Hippuridis  vulgaris,  et  formae  transitoriae  in  vivis 
observatae,  in  herbariisque  recognitae,  in  sententiam  nos 
traxere  oculatissimi  Wahlenbergii  utramque  conjungentis. 

2.  Hippuris  montana  Ledeb.  —  Reichb.  icon.  1.  p. 
71.  no.  181.  t.  86.  —  DC.  prod.  3.  p.  71. 

Hippuris  Eschscholzii  Cham,  in  Litt. 

In  turfosis  montium  Unalaschcae  editiorum  inter  cari- 
eum  radices  primum  indagavit  consors  Eschscholzius. 

Hanc  pro  specie  nee  pro  varietate  Hippuridis  vuh . 
garis  habemus.  Plantula  gracilis  haud  incongrue  galioi- 
des  nuneupata.  Rhizoma  (truneus  subterraneus )  adscen- 
dens,  apice  et  nodis  superioribus  solilarios  extollens  cau- 
les  filiformes,  2  —  3  pollicares.  Verticilli  6  —  7  phylli. 
Folia  linearia,  acuta,  patentia,  4  lineas  longa,  quartam 
circiter  lineae  partem  lata,  internodiorum  circiter  longitu- 
dine.  Inflorescenlia  Hippuridis  vulgaris.  Fructus  matu- 
rus  deficit;  immaturus  videbatur  oblongo-pyriformis,  tenui- 
ter  granulatus,  stylo  breviori,  ad  basin  crassiori  instruetus. 


508  

Omnes  autem  floris  et  fructus  partes  in  melioribus  speci- 
minibus  ulterius  sunt  inquirendae.  Planta  secundum  Esch- 
scholzium  polygama  —  specimen  nostrum  femineum? 


P.  S.  Dum  jam  praelo  haec  tenebantur,  Ceratophyl- 
lum  oocyacanthum  nostrum  in  piscina  ipsius  horli  regii  bo- 
tanici  solum  congenerum  vigens  mense  Julii  sub  grossifi- 
catione  fructus  recognovimus.  Certe  a  Ceratophyllo  pla- 
tyacantho  specie  diversum,  a  Ceratophyllo  apiculato  mi- 
nus abhorrens.  Fructus  punctulatus;  spina  apicalis  (Sty- 
lus) semper  apice  uncinata;  Spinae  laterales  tardius  evo- 
lutae,  juniori  aetate  vix  adsunt,  debiliores  et  breviores, 
validiores  et  longiores  in  aliis  deprehenduntur  specimi- 
nibus. 


509 


PLANTARUM  VEL  NOVARUM  VEL  MI- 
NUS  COGNITARUM  DESCRIPTIONES. 

AUCTORE 

FR.     RUDOLPH]. 


DECAS  TERTIA. 

30.     Caeobia  (JJredo)  Zeae  Schw.? 

In  Italia  septentrionali ,  e.  g.  prope  Venetias ,  Pata. 
vium ,  Mediolanum ,  inveni  Uredinem ,  inter  species  a  me 
cognitas  longe  maximam,  forsan  cum  Uredine  Zeae  Schwei- 
nilzii  (Fung.  Carolin,  pag.  45.)  ex  descriptione  illustriss. 
Linkii  (Spec.  Plant.  VI.  2.  pag.  3.  nro.  4.)  congruens. 
Cum  autem  opus  cl.  Schweinitzii  non  possideam,  dubium 
mihi  remanet;  quam  ob  rem  descriptionem  fungi  collecti 
praebeo,  ut,  qui  americanum  fungum  possideant,  ex  com- 
paratione  me  edocere  queant. 

Fungus,  mense  Augusto  a  me  lectus  spicam  occupat 
masculam  Zeae  Maydis ;  masculam  credo,  quum  essent  ter- 
minales —  per  prolificationem  caulium  interdum  tantum 
simulate  laterales  — ;  ex  magnitudine  glumarum  autem 
destriictarum  femineas  crediderim.  Partes  florales]  ipsae 
omnino  devastatae  sibique  dissimiles.  Glumas  inter  ma- 
xime  inflatas  libere  pulvis  jacet  ruscus,  copiosissimus  — 
ex  unica  spica  collegi  uncias  sex  — ,  humidus;  serius 
ruptione  glumarum  erumpens,  Sporidia  ipsa  minutissima, 
sphaerica,  inodora. 

Reliquas  plantae  partes  non  invaserat  fungus.  ab  Ure- 
dine Maydis  Candollii  diversum  persuasissimum  habeo. 
Iconem,   habitum  bene   exprimentem,   in  dissertatione  in- 


510  

veni:  „Zeae  Maydis  morbus  ad  ustilaginem  vulgo  relatus; 
speciraen  physico-medicum.auct.  F.  I.  Imhof;  1784.  Ar- 
gcntorati.  C.  tabula  aenea."  —  ubi  tarnen  spica  foeminea 
fungum  produxit. 

Eliam  in  Germania,  e.  g.  prope  Hanoviam  (Gaertner!) 
Argentoratumque  (Imhof)  occurrit. 

AdnoU  Caeoma  destruens  Schlechtendalii  in  glu- 
mis  caryopsidibusque  Panici  Dactylon  Digitariaeque  varia- 
rum  specierum  Italiae  superioris  et  Littoralis  Austriaca, 
nee  non  Panici  — >  Capilis  bonae  Spei  vidi. 

31.  Caeoma  (Aecidium)  Valerianae  nov.  spec. 
Caeoma  maculis  pallidis;  acervis  irregularibus;  pseu- 

doperidüs  seriaiis  cylindricis,  margine  crenulatis;  sporidüs 
pallide  -  flavescentibus. 

Hab.  in  pagina  inferiore  foliorum  Valerianae  dioieae 
Gerroaniae  nee  non  Fediae  dentatae  Africae  börealis  Euro- 
paeque  australis.  Ex  monte  pinifero  dedit  amiciss^  Funk; 
e  Tanger  reportavit  Salzmann,  e  Barbaria  Schousboe;  in 
Ducatu  Megapolitano,  in  Bavaria  et  Ilalia  superiore  ipse 
legi.     Junio. 

Sporidia  ovata;  pseudoperidia  magna! 

Caeoma  proximum  Violae;  differt  maculis  pallidiori- 
bus,  acervis  minoribus  non  effusis,  pseudoperidiis  margine 
magis  crenulatis  sporidiisque  multo  pallidioribus. 

32.  Caeoma  (Aecidium)  Statices  nov.  spec. 
Caeoma  maculis  oblitteratis ;  acervis  crassis  cupulifor- 

mibus;  pseudoperidiis  densissime  congestis,  margine  sub- 
integro  erecto;  sporidüs  pallidis  ovato-globosis  apiculatis. 

Hab.  amphigenum  in  foliis  Statices  Limonii  Linn.' 
Europae  australioris. 

Ad  littora  roaris  Adriatici  ubique  frequens.  Junio,  Julio. 

Pseudoperidia  interdum  orbiculaiim  posita,  centro  li- 
bero;  plerumque  autem  densissime  aggregata,  centro  co- 
operto. 


511 

Affin  Is  Caeomati  rubellatoj  differt  autem  defectu  ma- 
cularum,  acervis  multo  crassioribus  triplo  minoribusque, 
pseudoperidüs  margine  erectis  vix  tenuissime  irregulariter 
crenulatis. 

34.    Caeoma  (Aecidium)  amoenum  nov.  spec. 

Caeoma  maculis  pallidis  flavisve;  acervis  hypophylli« 
rotundis,  cenlro  peridiis  tecto ;  pseudoperidüs  brevibus  den- 
sis  concentricis,  margine  crasso  subincurvo;  sporidiis  flavis. 

Hab.  hypophyllum  in  foliis  Listerae  ovatae  Rieh.  Ger- 
maniae  borealis  nee  non  alpium  Salisburgensium.  Vere 
—  in  alpibus  Aestate. 

Affinis  Caeomati  eleganti  Schlechtendalii  (Flora  Be- 
rolin.  II.  pag.  15.  Caeom.  Convallariato  Linkü)  sequenti- 
qae  Caeomati  Ari.  Ab  illo  pseudoperidüs  differt  densio- 
ribus,  margine  crasso  subincurvo,  medium  quoque  acer- 
vorum  oecupantibus  sporidiisque  magis  flavis. 

A  Caeomate  Ari  discrepat  maculis  flavidis,  acervis 
majoribus  centro  pseudoperidüs  tecto,  pseudoperidüs  bre- 
vioribus  margine  crasso  subincurvo  sporidiisque  pallidio- 
ribus. 

Caeoma  hoc  plures  ante  annos  illustrissimo  ac  ami- 
cissimo  Schlecht endalio  pro  varietate  Caeomatis  elegantis 
Schldl.  misi;  serius  autem  de  discrimine  speeifico  me  edo- 
cuit  amiciss.  ille  Auetor,  nomenque  Caeomatis  pulchelli 
proposuit,  forsitan  ob  seriorem  Schraderianam  speciem 
hujus  nominis  rejiciendum. 

Adnot.  Clariss.  et  amiciss.  Prof.  Dr.  Kunze  sub 
nomine  Caeomatis  Orchidis  speciem,  summae  quae  ei  est, 
benignitati  debeo,  Caeomati  amoeno  certe  proximam,  nisi 
identicam.  Quum  exemplar  autem,  gratia  clariss.  Aucto- 
ris aeeeptum,  in  statu  nondum  evoluto  lectum  esset,  de- 
scriptionemque  nusquam  invenerim,  de  affinitate  aut  di- 
versitate  vix  certus  sum.  Nomen  supra  datum  etsi  nulla 
existeret  differentia  servandum  credo,  quum  illustriss.  Lin- 


512  

kius  (in  Specieb.  Plantar.  Willd.  VI.  II.  pag.  9.  Nro.  20.) 
Caeoma  jam  Orchidum  denominavit  descripsitque  —  spe- 
ciem  scilicet  cum  Kunzeana  specie  solummodo  nomine 
congruentem. 

35.  Caeoma  (Aecidium)  Ari  nov.  spec. 

Caeoma  maculis  viridi-lutescentibus;  acervis  regulari- 
bus  subrotundis  planis,  centro  libero;  pseudoperidüs  dense 
congestis  brevibus  cylindricis,  margine  denticulato  subre- 
ilexo;  sporidüs  intense  aurantiacis. 

Hab.  hypophyilum  rarissime  et  epiphyllum  in  foliis 
Ari  maculati  L.  Germaniae  borealis  —  Ari  italici  L. 
Italiae  superioris.  Vere.  Prope  Lubeccam  legerunt  com- 
municaveruntque  amiciss.  Sager  et  Wiesel;  e  Guestpbalia 
amiciss.  misit  Dr.  Weihe. 

Acervi  4  —  6,u  longi. 

Species  Caeoma  inter  Lonicerae  Schlecht.  (Flor.  Be- 
rolin.  II.  pag.  115.  n.  16.)  et  Caeoma  elegans  Schlecht. 
(1.  c.  nro.  18.)  ponenda,  cum  Caeomate  autem  aroidato 
Linkü  (Spec.  Plantar.  Willd.  VI.  2.  pag.  43.  n.  118.) 
nulluni  habet  similitudinem. 

A  Caeomate  Lonicerae  distinguitur  acervis  planis  ir- 
regularibus,  pseudoperidüs  brevioribus  margine  profundius 
denticulatis  sporidiisque  intensius  coloratis. 

A  Caeomate  amoeno  discrepat  maculis  pallidioribus, 
pseudoperidüs  densioribus  sporidiisque  intense  aurantiacis. 

Adnot.  Fungus  in  Aro  italico  Europae  australioris 
differt  acervis  paulo  majoribus,  colore  intensiore  pseudo- 
peridiisque  margine  reflexis. 

36.  Caeoma  (Aecidium)  cylindricum  nov.  spec. 
Caeoma  maculis  nullis  pallidisve;  acervis  regularibus; 

pseudoperidüs  dense  seriatimque  congestis  cylindricis,  mar- 
gine denticulato  erecto;  sporidüs  pallide  aurantiacis, 

Hab.  in  petiolis  rarius  et  foliis  Ferulae  nodiflorae 
Europae   australioris.      In  Dalmatia,   Italia,   Littorali  Au- 


513 

striaco;  in  monle  Spaccato  Tergesti  copiose.  Junio, 
Julio. 

Mira  species',  in  vicinia  Caeomatis  collocanda  Berbe- 
ridis,  transitum  fere  ad  Roestelias  sistens;  characterem  au- 
tem Roesteliarum  minus  in  forma  aut  longitudine  pseu- 
doperidiorum,  quam  in  margine  laciniato  ponendum  credo. 

Acervi  in  statu  perfecto  vix  incrassati;  post  pseudo- 
peridiorum  autem  lapsum  valde  tumescunt  petiolumque 
deformatum  vermiformiter  flectunt.  Pseudoperidia  sesqui- 
lineam  longa,  exacte  cylindrica,  alba,  siccitate  pallida,  mar- 
gine breviter  denticulata  crenulatave  denticulis  erectis. 
Sporidia  rotundata  aut  subovata  epedicellata. 

Acervis  in  senioribus  persaepe  Puccinia  mea  Ferulae 
(nro.  37.)  nidulatur,  serius  longeque  erumpens  Caeoma 
obducens;  qua  ex  re  sporidia  utriusque  saepius  speciei 
junctim  in  conspectum  veniunt. 

37.    Puccinia  (Dicaeoma)  Ferulae  nov.  spec. 

Puccinia  maculis  nullis;  acervis  sparsis  oblongis  pul- 
vinulatis  epidermide  rimatim  rupta  cinctis;  pulvere  prius 
profunde  fusco  dein  nigro;  sporidiis  lanceolatis  pellucidis 
vix  constrictis  longe  pedicellatis ;  pedicellis  sporidiorum 
plerumque  longitudine. 

Provenit  in  caulibus,  petiolis  folüsque  Ferulae  nodi- 
florae  Europae  australioris ,  Italiae,  Dalmatiae,  Littoralis 
Austriae.     Junio,  Julio. 

Pucciniam  Umbelliferarum  Candollii  ex  descriptione 
tantum  novi;  ab  hac  discrepat  species  modo  descripta 
acervis  pulvinulatis  oblongis  rotundis  —  non  planis  —  t 
sporidiis  fusco  nigris,  pedicellis  longis  —  non  brevissi- 
mis  — ,  maculisque  omnino  nullis.  A  Puccinia  Umbelli- 
ferarum Schlechtendalü,  (Flor.  Berol.  II.  pag.  133.  n.  93.) 
quam  gratiae  Auctoris  debeo,  magis  adhuc  declinat. 

Acervi  valde  dense  sparst,  in  statu  normali  nunquam 
confluunt;  si  autem  species  liaec  in  acervis  nidificat  Caeo- 


514  . 

matis  cylindrici  (nro.  36.)  paulo  post  caulis  deformatus 
incrassatusque ,  fungum  ferens,  Ferulae  nodiflorae  longilu- 
dinaliter  rumpit  et  mox  sporidia  illius  Pucciniae  super- 
ficiem  fissurae  obducunt  strato  crasso,  nulluni  in  hoc  casu 
verum  producentia  acervum. 

38.  Pügcinia  (Büllaria)  Bupleuri  nbv.  spec. 
Puccinia  maculis  nullis;   acervls  oblongis  epidermide 

semper  tectis ;  sporidiis  atris  rotundato  •  oblongis  epedi- 
cellatis. 

Habitat  in  caulibus  foliisque  fere  siccis  Bupleuri  an- 
statt Bartl.  Europae  australioris.  In  vicioia  fluminis.  Isonzo 
aliisque  regionibus  Italiae  superioris  frequentissime  legi. 

Acervi  \ul  longi,  dense  sparsi,  epidermide  bullata  sem- 
per demum  rimatim  rupta  tecti.  Sporidia  medio  con- 
stricta,  ulrinque  rotundata,  plerumque  rotundato  -oblongata, 
atra,  sub  microscopio  badia. 

Primo  intuitu  tarn  affinis  Pucciniae  est  Allii  (Lin- 
naea  1829.  IV.  pag.  392.  nro.  15.),  ut  vix  sine  explora- 
tionc  microscopica  distinguas.  Sporidia  autem  dissimillima. 

Adnot.  Illustriss.  Friesius  in  opere  suo  herum  ite- 
rumque  —  at  vix  satis  —  laudato,  (Plantae  Homonemeae 
I.  pag.  195.)  genus  Bullariae  Candollii  reslituit,  et  ab 
Pucciniis  longe  removit.  Characterem  genericum  his  ver- 
bis  conslituit:  „Sporidia  oblonga,  medio  constricta,  didy. 
ma,  pedicello  destiluta;  sub  epidermide  annua  mortua 
semper  latentia."  At  etiam  post  iteratum  Pucciniarum 
genere  Bullariae  Cand.  adaugendarum  examen  senten- 
tiam  meam,  in  Linnaea  1.  c.  depositam,  repetere  coa- 
ctus  sum. 

39.  Asteroma  (Dothidea  Fr.)  Tiliae  nov.  spec. 
Asteroma  epiphyllum,   fuscum  demum  nigrum;   fibril- 

lis  r amosissimis ,  divaricatis ,  longe  radiatis ,  catenulatim 
constrictis;  cellulis  minutis  confertissimis. 

Pro- 


515 

Provenit  in  foliis  Tiliae  parvifoliae  Germaniae  nuslra 
lis.     Aulumno. 

Folium  sub  fungillo  colorem  induit  flavescentem.  Ma- 
cula nulla.  Fibrillae  demum  nigrae  valdeque  flexuosae 
divaricalae,  mappae  similes  geographicae.  Constrictiones 
fibrillarum  catenulatae  maxime  memorabiles.  Asteromali 
geographico  Candollii  cognata,  non  similis  species. 

40.    Erineüm  violaceum  nov.  spec. 

Erineum  hypophyllum,  subnervisequum,  rotundatum, 
violaceo-rufum,  floccis  erectis  curvalis  inlerdum  ramosis 
oblique  clavatis ,  extremitalibus  superioribus  globoso  -  ro- 
tundatis. 

Habitat  in  foliis  Melastomatis Americae  au- 

stralis. 

Flocci  parvi,  (saepius  oblique-)  clavati,  superne  glo- 
boso -rotundati,  obscuri,  inferne  flavo-brunnei  pellucidi, 
saepius  uncinalim  curvati,  interdum  ramosi,  ramis  diyari- 
catis  apice  globosis. 

Erineis  betulino  minuiissimoque  ex  floecorum  forma 
affine;  Taphriae  Erineorum  proximum! 

(Contiauatio  sequitur. ) 


4r  Bd.  4t  Heft.  38 


516 


DE  MEYNA  ROXBURGHH. 

CANDOLLIO  SUMMO  BOTANICO  $.  P.  D. 
SCHLECHTENDALIUS. 


Progressum  Te  esse,  vir  aestumatissime ,  usque  ad 
illam  maxime  naturalem  sed  aegre  dispescendam  Rubia- 
cearum  familiam,  abs  Te  comperi,  stalimque  Tecum  com- 
municavi',  quae  juncto  amici  studio  de  hac  grege  in  pu- 
blicum sint  prolata,  Tecumque  nunc  iterum  communico 
noliunculani  nuperrime  ex  herbario  Willdenowiano  hau- 
stanu  Diandriae  classem  fortuito  volventi  obviam  venit 
Meyna  spinosa  Roxburghii ,  quae  tantam  cum  Rubiaceis 
nonnullis  illico  praebuit  similitudinem,  ut  accuratius  ad 
examen  invitaret.  Genus  in  pluribus  operibus  frustra  quae* 
sivi,  pauca  lantum  de  hac  stirpe  Linkius  offert  (Jahrb. 
d.  Bot.  Heft  3.  p.  32.)  quam  pone  Sideroxylon  ponen- 
dam  jübet;  nomine  in  Meyniam  mutato  (quum  jam  nobis 
sit  Mciyna)  Schultesius  ad  Sapoteas  eam  ducit  (Man- 
tissa  prima);  Roxburghius  vero  in  Florae  Indicae  primo 
volumine  Meynae  nomen,  nee  inter  genera  nee  inter  ver- 
nacula  nomina  prodit.  Miratus  insuper,  plantam  existere 
Rubiaceam  diandram  flore  reliquo  pentamero,  in  speci- 
mina  Roxburghiana  accuratius  inquisivi  staminaque  5,  uno 
alterove  tanlum  fortuito  rupto,  e  fauce  albo-villosa  vidi 
emergenlia,  summamque  vidi  cum  Canthio  Vangueriaque 
affinitatem.  Nova  face  accensa  alterum  Florae  Indicae 
volumen  perlustravi,  nee  inter  Canthia  ullam  noslrae  si- 
milem  reperi  stirpem  sed,  in  p^angueria  spinosa,  quae 
Bengalis  Muyna,  Meynani  spinosam  Roxburghii  et  Her* 


517 

barii  Willdenowiani  recognovi,  errore  gravi  abs  Willde- 
nowio  eumque  sequentibus  ad  Dlandriam  protractam,  a 
Linkio  dein  Sideroxylo  adnexam,  atque  eodem  duce  ad 
Sapoteas  a  Schultesio  ductam.  Expungatur  igitur  hoc  ge- 
nus,  infelici  judicio  a  variis  sustenlatum,  P^angueriaeqae 
evadat  synonymon,  quae  ntilla  alia  ratione,  nisi  fructu 
4  —  5-spermo  nee  2-spermo,  a  Canthio  potest  discerni, 
seclionem  potius  quam  proprium  genus  e  nostra  senten- 
tia  formans,  solus  enim  partium  numerus  ad  genera  distin- 
guenda  nil  valet,  nee  video  cur  in  fruetus  major  quam  in 
staminum  numero  sit  auetoritas.  Sed  ne  ultra  proceda- 
mus.  Integrum  Te  servent  Dii.  Nobis  favere  perge. 
Vale. 


58* 


518 


ENUMERATIO  HYMENOMYCETUM  PI- 
LEATORUM  MARCHIAE  BRANDEN- 
BURGICAE,  NONDUM  IN  FLORISNO- 
STRATIBUS  NOMINATORUM,  CUM 
OBSERVATIONffiUS  IN  COGNITOS 
ET  NOVORUM  DESCRIPTIONIBUS. 

AUCTORE    LASCH. 


(Cantharello»  et  Merulios;  praeeipue  vero  Agaricos  circum  Dricsen 
collectos,  continens. ) 

497.    Agaricüs  hispidus  n. 

Char.  ess.  Pilei  epidermide  in  papillas  squamas- 
que  secedente,  lamellis  latis  confertis  simplieibus,  stipite 
squamuloso  subpapillato,  annulo  fugaci. 

Descr.  br.  Agar.  Friesii  subsimilis,  sed  aliquolies 
minor  et  satis  distinetus.  Junior  tolus  tomento  papillis- 
que  densis  aculis  vel  acuminatis  vestitus.  Lamellae  sine 
collario  stipiti  approximatae,  oblongae,  2  —  4  seriales, 
denticulatae ,  ex  albido  pallescentes;  postice  latae,  rotun- 
datae;  antice  angustatae,  acutae.  Pileus  e  campanulato- 
convexus,  \\  —  2  unc.  latus,  obtuse  umbonatus,  papillis 
conicis  subangulosis  subdeeiduis,  versus  marginem  squa- 
mis  pilosis  obtectus,  pallide  -  brunneus.  Stipes  \\  —  2 
unc.  longus,  \\  —  1\  lin.  crassus,  floecoso  -  squamulosus, 
colore  pilei,  basin  versus  parum  incrassalus,  subpapillatus ; 
intus  fibrilloso  -  faretus.  Annulus  superne  adnatus ,  fibril- 
loso-floccosus,  incompletus.  Sapor  vix  ullus.  Odor  pro- 
prius  subfortis. 


519 

Variat:  pileo  subminori  tomentoso-villoso,  papillis 
atro-brunneis:  lamellis  subdistantibus  dentatis  flavidis  vel 
subochraceis :  annulo  fugacissimo. 

In  sylvis  frondosis  opacis  humidis  subgregarie;  variet. 
in  terra  humosa  circa  Coryli  truncos,  non  frequens. 
Aug.  Septbr. 

498.  Agaricüs  Persoonii  Fr.  in  sylvis  frondosis  hu- 
mosis  subinde  gregatim  crescit  Septbr.  Octbr.  Agar,  len- 
ticularis m.  hujus  varietas  est. 

499.  Agaricüs  cyclopeus  n. 

Char.  ess.  Compactus,  pileo  sicco  fibrilloso,  medio 
saepe  squamoso,  spadiceo,  lamellis  emarginatis  confertis 
laliusculis  albidis,  stipite  brevi  subsquamoso  fibrilloso,  an- 
nulo floccoso. 

Des  er.  br.  Ag.  bulbigero  affinis.  Pileus  junior 
campanulatus  obtusus,  ad  marginem  involutus,  dein  sub- 
convexus  vel  planus,  flexuosus,  2  —  6  unc.  latus,  fibril- 
lis  innatis  virgatus  vel  glabriusculus ,  saepe  diffracto-  squa- 
mosus aut  rimosus;  etiam  badius,  subfulvus  vel  rufescens- 
Lamellae  2  —  4  seriales,  dentibus  decurrentes,  tenuiuscu- 
lae,  integerrimae ,  sub  tactu  in  rubellum  transeuntes  colo- 
rum;  interdum  demum  fere  liberae  et  subfusco-maculatae. 
Slipes  1  —  2£  unc.  longus,  \  —  1  unc.  crassus,  solidus, 
colore  pilei,  nunc  floccoso  -  fibrillosus  nunc  magis  squamo- 
sus, cylindraceus  aut  versus  basin  subattenuatus  aut  non 
rarius  marginato  -  bulbosus ,  radicatus ,  superne  floecoso- 
squamulosus  albus.  Radix  brevis  saepe  obliqua.  Annu- 
lus  floccoso -tumidus  depauperatus  inferus,  ex  albido  ru- 
bescens.  Caro  compaeta,  alba,  edulis ;  sapore  non  ingrato. 
In  pinetis  arenosis  frequens.     Septbr.  Octbr. 

500.  Agaricüs  malleipes  n. 

Char.  ess.  Pileo  convexo  obtuso  glabro  subgilvo 
marginem  versus  subaraneoso,  lamellis  emarginatis  tenui- 


520  

sculis  subconfertis  pallidis,  stipite  cylindrico  fibrilloso  basi 
marginato  bulboso,  velo  fibrilloso  subpersislente. 

Des  er.  br.  Species  subheteroclila  valde  distincta. 
Pileus  primum  campanulato-convexus,  floccis  araneosis  ob- 
tectus,  margine  involulo  breviter  villoso,  dein  applanatus, 
2  —  3|  unc.  latus,  carnosus,  obtuse-  vel  vix  umbonatus, 
alutaceus,  subgilvus  vel  dilute  crystallinus.  Lamellae 
4  —  8  seriales,  etiam  fere  liberae  vel  rotundato-dentibus 
brevibus  -  adnexae  latae,  erosulae,  pallescenti-albidae,  spo- 
ridiis  albis.  Stipes  2f  —  3£  unc.  longus,  6  —  8  lin, 
crassus,  plerumque  aequalis,  iibrillosus,  albus,  intus  e  so- 
lido  subcavus,  basi  bulbo  lato  saepe  marginato  atque  fibril- 
lis  suffultus.  Cortina  fibrillosa  superne  adnata,  stipitem 
juniorem  annulatim  cingens.  Inodorus,  scd  sapore  non 
ingrato.     Caro  floccosa  mollis,  alba. 

In  sylvis  acerosis,  frondosis,  vel  mixtis,  solitarie  vel 
gregarie;  non  frequens.    Aug.  Septbr. 

501.  Agaricüs  discoideus  Pers,  passim  in  pinetis. 
Aug.  Septbr. 

502.  Agaricüs  fusco -albus  n. 

Char.  ess.  Pileo  obtuso  laevi  glabro  fusco,  lamel- 
lis  latis  crassiusculis  niveis,  stipite  solido  squamuloso  albo. 

Des  er*  br.  Forma  fere  Ag.  olivaceo  -  albi  Fr.  Pi- 
leus obtuse -umbonatus  vel  obtusissimus ,  medio  dein  levi- 
ter  depressus,  \\  •— «  1\  unc.  latus,  viscosus,  interdum 
fusco  -  cinereus ;  primum  margine  involuto  albo-floecoso. 
Lamellae  2  —  4  seriales,  subdecurrentes ,  distantes;  sub- 
inde  furcatae,  dein  venis  connexae.  Stipes  2  —  3  unc. 
longus,  3  —  6  lin.  crassus,  floecoso-squamulosus,  neque 
maculatus  nee  viscosus,  basi  rarius  subattenuatus.  Inodo- 
rus.    Sapor  mucilaginosus. 

In  pinetis  muscosis,  solitarie  aut  subgregarie.  Septbr. 
Octbr. 

503.  Agaricüs  prasinus  Schaeff. 


521 

Char.  ess.  Pileo  compacto  planiusculo  squamuloso 
viscoso  luteo-viridi  vario,  lamellis  lifoeris  stipiteque  solido 
crasso  basi  bulboso  luteis. 

Agar,  flavo  -  virenti  forte  affinis.  In  pinetis.  Seplbr. 
Octbr. 

504.  Agaricüs  luridus  Pers.? 

Char.  ess.  Pileo  flexuoso  subvirgato  viscoso  oliva- 
ceo-cinereo,  lamellis  emarginatis  latiusculis  subconfertis 
stipiteque  solido  crasso  subsquamuloso  lutescentibus. 

Descr.  br.  Habitu  Ag.  fucati.  Stipes  subbulbosus, 
tibrillosus,  colore  dilutiori.  Lamellae  2  —  4  seriales,  ju- 
niores albae  vel  incanae,  dein  latae.  Caro  alba  sublute- 
scens.     Sapor  fere  farinae. 

Variat:  pileo  late-umbonato  vel  subdepresso  virgato 
fuligineo,  olivaceo- fuligineo,  cinereo  subnigro,  atro-coeru- 
leo,  livido  vel  subspadiceo:  lamellis  subliberis  citrinis: 
stipite  albo  vel  citrino. 

In  pinetis  firequens.     Septbr.  Octbr. 

505.  Agaricüs  nigro -marginatus  n. 

Char.  ess.  Pileo  aeuto  subsquamuloso  -villoso  snb- 
livido,  lamellis  subadnexis  confertis  cinereis  nigro-margi- 
natis,  stipite  solido  fibrilloso  subsquamuloso  albido. 

Descr.  br.  Varietas  forsan  localis  Ag.  gausapati. 
Pileus  e  conico  acuto-convexus  vel  fere  planus,  flexuo- 
sus,  acute  umbonatus,  carnosus,  2^  —  3  unc.  latus;  villis 
interdum  adpressis  subinnatis,  colore  cinereo -livido,  coc- 
ruleo  -  livido  vel  fuligineo  -  livido.  Lamellae  4  -  seriales, 
fere  liberae,  poslice  rotundatae,  latae,  subcrassae,  denlicu- 
latae,  venis  decurrentibus  connexae,  pileo  dilutiores  cine- 
reae  aut  canescentes.  Stipes  2^  ■—  3  unc.  longus,  \  unc. 
crassus,  basi  parum  incrassatus;  rarius  subcavus.  Tactu 
vel  diffractus  rubescit.  Fragilis.  Sapor  subingratus,  odor 
nullus. 


522  

In  sylvis  mixtis  humidis  subgregarie,  rarius.  Septbr. 
Octbr. 

506.  Agaricus  atro-virens  Pers.  satis  frequens  soli- 
larie  aut  fere  gregarie.,  cum  in  fagelis  tum  in  pinelis  mihi 
obvius:  pileo  subtenui  (tenuiori  quam  in  Ag.  Myomyce, 
cui  valde  affinis)  obscure  viridi,  nigricante  -  squamuloso, 
lamellis  emarginatis  subdistantibus  pallidis  vel  dilute  ci- 
trinis,  stipite  solido  sublongo  curvalo,  colore  dilutiore  pi- 
lei,  nigro  squamuloso-fibrilloso. 

507.  Agaricus  impolitus  n. 

Char.  ess.  Pileo  subtenui  molli  demum  saepe  sub- 
rimoso-squamuloso  subochraceo,  lamellis  rotundalis  con- 
fertis  albidis,  stipite  solido  fibrilloso  subfloccoso  albo. 

Ab  A.  Columbelta  sat  diversus.  Pileus  initio  albidus, 
floccis  fibrillosis  mollis,  ad  marginem  involutum  breviter 
villosus,  dein  explanatus,  3  —  6  unc.  latus,  obtusus,  vel 
subrimoso- squamosus,  medio  granulato-squamulosus  vel 
laevis ,  ochroleucus ,  subfusco  -  ochraceus  aut  alutaceus. 
Lamellae .  4  — -  8  -  seriales  dentibus  non  semper  adfixae, 
non  valde  tenues,  subangustae  aut  latae;  interdum  furca- 
tae,  ex  albo  pallescentes.  Slipes  2-§-  —  4  unc.  longus, 
4  —  8  lin.  crassus,  fibrillosus,  albus,  superne  floccoso- 
squamulosus,  basi  parum  incrassatus  aut  subradicatus. 
Caro  floccosa,  densa,  alba,  lnodorus  fere,  sed  sapore  non 
grato  subsalso,  postea  piperito. 

In  sylvis  frondosis  vel  graminosis  sylvaticis,  per  series 
longas  subcircinatim  vel  gregatim  et  frequenter  crescens. 
Aug.  —  Octbr. 

508.  Agaricus  conspicuus  n. 

Char.  ess.  Pileo  obtuso  sicco  squamulis  minulis 
scabro  cinnamomeo,  lamellis  emarginatis  lineatim  decur- 
rentibus  confertissimis  angustis  niveis,  stipite  solido  fari- 
naceo  albo. 

Des  er.  br.     Optima  Clytocybis  forsan  adnumeranda 


523 

speeies.  Pilcus  campanulato  -  convexus ,  margine  inflexus 
albo  floccoso-fibriliosus,  dein  obtuse  -  umbonatus  vel  obtu- 
sissimus,  3  —  5  unc.  latus,  versus  marginem  remote- 
(non  pellucide)  slriatus,  epidermide  in  squamulas  pulve- 
rulentas  vel  subgranuliformes  rimata,  aequaliter  gilvus  aut 
cinnamomeus.  Lamellae  4  —  8-seriales  circiter,  emargi- 
nato-  vel  ventricoso-adnalae,  dentibus  lineari-decurrentes, 
tenues,  margine  subundulatae,  proprie  repetito  -  dichotomae, 
venis  non  connexae,  integerrimae  aut  ex  ascis  quasi  den- 
ticulatae.  Stipes  2-§  —  4  unc.  longus,  4  —  8  lin.  cras 
sus,  carnosus,  floccoso - farinaceus  albus,  basi  saepe  sub- 
incrassatus.  Caro  sat  compacta  albissima.  Odor  fortis  in- 
gratus.     Sapor  valde  amarus  subacris. 

Ad  margines  sylvarum,  praesertim  frondosarum,  gre- 
garius  aut  subcespitosus,  passim.     Septbr.  Octbr. 

509.  Agaricus  frumentaceus  Bull,  est  Ag.  Myomy- 
ces  varietas;  provenit  etiam  in  pinetis:  pileo  convexo  ob- 
tusissimo  glabro  fusco-rubello,  lamellis  emarginalis  albidis 
dein  liberis  lutescentibus ,  stipite  solido  vel  subcavo  fibris 
rubris  manifeste  -striato.  Fractus  rubescens,  odore  sub- 
murino. 

510.  Agaricus  ursipes  n. 

Char.  ess.  Cespitosus,  pileo  subcompacto  leviter 
depresso  glabro,  circulis  minoribus  notato  subbrunneo  -  pal- 
lido,  lamellis  rotundatis  confertis  stipiteque  farcto  villo- 
sissimo  albis. 

Descr.  br.  Pileus  junior  convexus,  margine  inflexus 
albo  floccoso  -pruinosus;  postea  medio  obtusus  vel  subde- 
pressus,  versus  marginem  saepe  flexuosus  lobatusque,  cir- 
culis minoribus  inaequalibus  superficialibus  magis  minusve 
(etiam  in  juniori)  signatus.  Lamellae  8  —  12  -  seriales, 
dentibus  brevibus  adfixae  aut  liberae,  subtenues,  latiuscu- 
lae  vel  latae.  Stipes  dein  subcavus,  versus  basin  sensim 
incrassatus,    connatus,    villis    inferioribus    erectis.      Caro 


524  , 

aquosa.     Odor  non  ingralus  et  sapor  amaricans.     Magnitu- 
dine  et  forma  cum  A.  decast.  Fr.  fere  convenit. 

Circa  truncos  fagi  bis  repertus;  anno  pluvioso  1828 
specimina  30  circiter  in  uno  cespite  concreta. 

511.  Agaricus  fallax  n. 

Char.  ess»  Pileo  obtuse-umbonato  glabro  subviola- 
ceo  vario,  lamellis  emarginatis  confertis  laceratis  albis  pal- 
lescentibus,  stipite  subaequali  farcto  fibrilloso  pileo  sub- 
concolore. 

Descr.  br.  Agar,  persicini  forte  varietas.  Pileus 
primo  convexus,  margine  involuto  albo-floccoso-pruinosus, 
obscure  violaceus,  subbrunneo -violaceus  vel  saturate  -  livi- 
dus,  dein  1  —  \\  unc.  latus,  mollis,  carnosus,  haud  de- 
pressus,  sub violaceus  vel  lilacinus,  medio  fuscescens.  La- 
mellac  ex  toto-  dein  etiam  rotundato-adnexae,  tenues, 
4  —  8-seriales,  paululum  erosae.  Slipes  \\  unc.  longus, 
2  —  3  lin.  crassus,  subinde  cinereo-lividus  vel  magis  ci- 
nereus,  superne  subincrassatus,  basi  fibrillosus.  Odor  et 
sapor  subfarinosus.     Subfragilis. 

Variati  pileo  stipiteque  rubello  -  brunneo ,  umbrino- 
fusco  vel  fusco-purpureo:  lamellis  subangustis:  stipite  su- 
perne squamuloso. 

In  humo  truncorum  Coryli  et  var.  in  locis  opacis  hu- 
midis  sylvarum,  rarius.    Augusto,  Septembri. 

512.  Agaricus  furcatus  Pers.  v.  fuligineus  n. 
Char.  ess.     Felleus,   pileo  leviter  depresso  margine 

dein  sulcato  fuligineo,  lamellis  distantibus  furcatis  albis. 

Descr.  br.  Pileus  3  —  4  unc.  latus,  viscosus,  ad 
marginem  etiam  subgranulatus,  interdum  fusco-cinereus. 
Lamellae  latiusculae,  nee  dimidiatae.  Slipes  2  ■—  2<  unc. 
longus,  6  —  8  lin.  crassus,  subeavus,  albus  vel  inferne 
flavescens.  Caro  ex  pallido  subfuscescens.  Sapor  amarus 
subacris.     Odor  subingratus. 

In  quercetis  passim.    Aug.  Septbr. 


— 525 

513.  Agaricus  uvidns  Fr.  in  sylvis  frondosis,  prac- 
serlim  quercetis,  frcquens. 

514.  •  Agaricus  vietus'ß.  cyathula. 

515.  Agaricus  insulsus  Fr.? 

Char.  ess.  Pileo  depresso  viscoso  flavo,  fulvozo- 
nato,  lamellis  conferlis  angustis  pallidis,  stipite  brevi  al- 
bido,  lade  flavescente. 

Descr.  br.  Habitu  et  colore  fere  Ag.  deliciosi.  Pi- 
leus  primum  umbilicatus ,  ad  marginem  involutum  leviter 
albo-tomentosus,  dein  2  —  Z\  unc.  latus,  acute  depres- 
sus,  glaber,  subinde  dense  zonatus.  Lamellae  4  —  8-se- 
riales,  utrinque  acutae,  subtenues,  rarius  furcatae,  ex  al- 
bido  subincarnato-pallidae.  Stipes  brevis  vel  brevissimus, 
cyliridricus ,  glaber,  albus  pallescens,  sub  tactu  flavescens, 
superne  albo  floccoso-pruinosus.  Caro  alba.  Lac  subcon- 
centratum  album,  in  charta  sensim  flavescens,  sapore  acer- 
rimo  piperato. 

In  sylvis  frondosis  subgregarie,  rarius.  Augusto, 
Seplembri. 

516.  Agaricus  volemus  variet?  crassus  n. 

Char.  ess.  Praegrandis  mitis,  pileo  subdepresso 
glabro  sicco  flavo  -  cinnamomeo ,  lamellis  distantibus  latius- 
culis  crassis  pallidis,  stipite  solido  obeso  colore  pilei. 

Descr.  br.  Pileus  e  convexo  subdepressus,  dein  ver- 
sus medium  subrimosus,  saturate  -  cinnamomeus  subbrun- 
nescens,  5  —  7  unc.  latus,  in  centro  1  unc.  crassus.  La- 
mellae 2  —  4-,  rarius  6-seriales,  postice  acutae,  antice 
ex  acuto  obtusiuseulae ,  3f  unc.  circiter  longae,  4  —  5 
lin.  latae,  ex  albo  pallescentes ,  subinde  furcatae,  venis 
non  connexae.  Stipes  \\  —  2  unc.  longus,  \\  —  lf  unc. 
crassus,  glaber,  basi  obtusus.  Lac  copiosum  subconcen- 
tratum  viscidum,  album,  dein  pallescens.  Caro  rigida,  fra- 
gilis,  alba,  mox  impure  -  flavescens  subfuscescens ,  odore 
non  grato. 


526  

In  fagetis  et  quercetis  subsolitarie,  (bis  repertus). 
Aug.  Septbr. 

517.  Agaricus  cerealis  n. 

Char..ess.  Praegrandis,  pileo  ex  obtuso  subdepresso 
diffracto  -  squamuloso  flavescente ,  lamellis  decurrentibus 
postice  anastomosantibus  albis,  stipite  solido  brevi  sub- 
squamuloso. 

Descr.  br.  Forma  ambigua  inter  Tricholomata  et 
Clitocybas.  Pileus  junior  convexus  lale-  et  obtuse-umbo- 
natus,  mollis,  ad  marginem  involutum  breviter  tomenlo- 
sus,  albus  in  flavidum  transieris,  deinde  4  —  9  unc.  la- 
tus, sat  crassus,  medio  subdepressus ,  epidermide  granu- 
loso-squamulata  exasperatus,  margine  convexus,  flexuo- 
sus,  colore  dilute  ochraceo-flavido.  Lamellae  8  —  12-  se- 
riales,  latiusculae,  subcrassae,  utrinque  acutae,  subdistan- 
tes,  dein  venis  connexae,  postice  saepe  furcatae  et  sem- 
per  subreticulatae  lineatim  -  decurrentes.  Stipes  2  —  4 
unc.  longus,  1  —  2  unc.  circiter  crassus,  mollis,  subsqua- 
mulosus,  inlerdum  leviter  fibrillosus,  albus  pallescens;  ju- 
nior versus  basin  incrassatus.  Caro  compacte,  densa,  alba, 
odore  subdulci  et  sapore  praesertim  junioris,  grato.     Edulis. 

Variat  subinde:  lamellis  arcuato-decurrentibus. 

In  sylvis  frondosis,  solitarius  vel  gregarius,  non  fre- 
quens.    Septbr.  Octbr. 

518.  Agaricus  mundulus  n. 

Char.  ess.  Pileo  tenui  subdepresso  molli  candido, 
lamellis  longe  -  decurrentibus  confertissimis  angustis  palli- 
dis,  stipite  solido  utrinque  subincrassato  albo. 

Descr.  br.  Species  pulchra  constans.  Pileus  con- 
vexus, subumbonatus ,  floccoso -mollis,  niveus,  ad  margi. 
nem  inflexus,  dein  1  —  1\  unc.  latus,  subdepressus;  ra- 
riüs  leviter  umbonatus,  rimulosus  vel  pallescens.  Lamel- 
lae 8  —  16-seriales,  tenues,  integerrimae,  venis  non  con- 
nexae, subinde  furcatae,  ex  albo  lutescentes,  demum  fere 


527 

incarnato-pallidae.  Slipes  \  —  1  unc.  longus,  1  —  1\ 
lin.  crassus,  junior  floccoso -mollis,  dein  magis  glaber,  basi 
valde  lanalus  et  fibroso-radicalus;  variat:  excentralis.  To- 
lus  tenax.  Caro  floccosa  mollis.  Sapor  amaricans  sub- 
acris. 

In  sylvis  frondosis  et  in  fruticetis  colliculosis  inter  fo- 
lia,  ramulos  elc.  gregarius,  satis  frequens;  interdum  basi 
connatus.     Julio  —  Octbr. 

519.  Agaricus  solidus  n. 

Char.  ess.  Pileo  subdepresso  laevi  subalutaceo,  la- 
mcllis  confertis  latis  decurrentibus  albidis,  stipite  solido 
valido  aequali  subfibrilloso. 

Des  er.  br.  Ag.  dialreto  proximus.  Pileus  obtusis- 
simus  vel  obluse-umbonatus,  mollis,  margine  involuto 
albo-tomentosus,  dein  subconvexus  vel  leviter  depressus 
carnosus,  \\  unc.  latus,  subflexuosus,  glaber,  albidus,  alu- 
taceus  vel  ochraceus.  Lamellae  4  —  8-seriales,  crassius- 
culae,  ex  albido  pallescenles  vel  fere  colore  pilei.  Stipes 
uncialis,  2^  lin.  crassus,  basi  fibrillosus,  lanatus,  rarius 
subincrassatus.  Sat  tenax.  Insipidus  et  inodorus.  In 
graminosis  sylvaticis  et  pasciiis,  gregarius  aut  cespitosus, 
frequens.     Aug.  —  INovbr. 

520.  Agaricus  simplus  n. 

Char.  ess.  Pileo  carnoso  subconvexo  obtuso  laevi 
albido,  lamellis  decurrenlibus  latis  subdistantibus  stipite- 
que  solido  basi  incrassato  albis. 

Dcscr.  br.  Pileus  initio  convexus,  mollis,  ad  mar- 
ginem  inflexum  leviter  floecoso  -  tomentosus ;  postea  2—6 
unc.  latus,  piano -convexus  vel  medio  paululum  depressus, 
4  — 9  lin.  crassus,  subinde  rugulosus,  flavescens.  Lamel- 
lae 4-seriales  circiter,  crassiusculae,  interdum  2  unc.  lon- 
gae,  4  —  5  lin.  latae,  venis  non  connexae,  rarius  furca- 
tae;  demum  antice  obtusae.    Stipes  1\  —  3  unc.  longus. 


528  

3  —  8  lin.  crassus ,  subfibrillosus.    Caro  floccosa ,  mollis, 
alba.     Odor  et  sapor  non  ingratus. 

In  sylvis  frondosis  umbrosis  gregarie  aut  serialim 
crescens.    Seplbr.  Octbr. 

521.  Agaricus  nigresceiis  n. 

Char.  ess.  Albidus,  pileo  tenui  molli  dein  subde- 
presso,  lamellis  dccurrentibus  confertissimis  angustis,  sti- 
pite  solido  lomentoso. 

Descr.  br.  Junior  albus  pallescens,  mox  cinereo- 
vel  fuligineo  -  maculatus,  fractus  interdum  virescens  aut  ru- 
bescens,  dein  extus  intusque  nigrescens.  Pileus  primum 
convexus  obtusus  vel  obtuse-umbonatus,  floccis  fibrillosis 
mollis,  margine  involutus,  dein  explanatus,  subumbonatus 
vel  leviter  depressus,  2  —  3  unc.  latus,  flexuosus,  sub- 
inde  lobatus  nee  slriatus.  Lamellae  4  —  8-seriales,  te- 
nues,  integerrimae,  non  rarius  valde  angustae,  dein  venis 
connexae,  postice  saepe  distantes  et  linealim  decurrentes. 
Stipes  \\  —  \\  unc.  longus,  2  —  3  lin.  crassus,  utrin- 
que  subincrassatus ,  magis  minusve  floccoso-tomentosus; 
etiam  excentralis,  basi  fibrillis  albis  radicatus.  Sapor  in- 
gratus amaricans  subsalsus.     Odor  subdulcis.     Sat  tenax. 

In  sylvis  frondosis  umbrosis  humidis  gregarie  aut  in 
seriebus  proveniens.    Aug.  Septbr. 

522.  Agaricus  obolus  Fr.  in  pinetis.     Octbr. 

523.  Agaricus  angustissimus  n. 

Char.  ess.  Pileo  tenui  piano  subumbilicato  laevi, 
lamellis  valde  confertis  angustissimis  subdecurrentibus,  sti- 
pite  fareto  fibrilloso  utrinque  subincrassato. 

Descr.  br.  Forma  inter  Ag.  flaeeidum  et  dealba- 
tum.  Pileus  e  convexo  inflexo  submolli- planus,  raro  sub- 
depressus,  i-|  —  3  unc.  latus,  margine  subflexuosus.  La. 
mellae  8-seriales  circiter,  tenucs,  f  —  1\  unc.  longae, 
\  —  1  lin.  latae.    Stipes  1  —  2f  unc.  longus,  1|  —  2£ 


529 

lin.  crassus,  basi  villosus,  lanatus,  dein  subcavus.  Sapor 
subadiposus. 

Variat:  colore  albido,  pallido,  griseo  vel  fusco-cine- 
reo:  lamellis  angustis. 

In  sylvis  humidis,  praesertim  acerosis,  inter  folia  gre- 
garius.     Aug.  Septbr. 

524.  Agaricus  puniceus  Fr.  y.  conicus  n. 

Chat.  ess.  Albus,  pileo  conieo-campanulato  lobato, 
lamellis  adnatis  dcntibus  decurrentibus  distantibus,  stipite 
inaequali  subcompresso. 

Des  er.  br.  Medius  inter  A.  conicum  et  puniceum. 
Pileus  junior  conicus  obtusus  vel  acutiusculus ,  dein  sub- 
expansus  uncialis;  subviscosus.  Lamellae  adscendentes, 
4  —  8-seriales,  praesertim  juniores  totae  adnatae,  dein 
venis  connexae  et  postice  subanguslatae,  sed  semper  den- 
tibus  decurrentes.  Stipes  2  unc.  longus,  sericeo  -  slriatus, 
cavus,  valde  inaequalis,  vel  2  lin.  crassus  subeylindricus, 
basi  leviter  incrassalus  vel  6  —  8  lin.  crassus  ventricosus 
aut  compressus,  superne  subinde  squamulosus.  Fragilis, 
fractura  haud  nigrescens. 

Variat:  pileo  fusco  vel  fusco-cinereo,  lamellis  stipi- 
teque  dilutioribus.     (Ag.  compressus  VYither.?) 

Ab  Ag.  conico  praeeipue  differt:  pileo  magis  obtuso, 
lamellis  ex  toto  adnatis  semper  deniibus  decurrentibus, 
stipite  saepe  difformi  et  colore  persistente. 

In  paseuis  et  pratis  passim.    Aug.  —  Octbr. 

525.  Agaricus  trichaeus  Pers.  forte  sequentis  varie 
tas,  ad  truncos  et  ligna  putrida  Pini  rarius  crescens. 

526.  Agaricus  galbanus  n. 

Char.  ess.  Pileo  subcarnoso  leviter  depresso  gla- 
briusculo  subfusco-luteo,  lamellis  arcuato  -  adnatis  subcon- 
fertis  latis  stipiteque  cavo  aequali  superne  squamuloso 
Jlavis. 

Des  er.  br.     Pileus   \\  —  2i  unc.  latus,    humidus 


530  

striatus,  subinde  lacerus  et  floccoso-fibrillosus.  Lameline 
4  -  seriales ,  eliam  emarginato  -  adncxae  dentibus  brevibus 
decurrenles  dein  erosae,  venis  connexae.  Stipes  2  —  2£ 
unc.  longus,  fibrillosus,  basi  subincrassatus  villosus,  vel 
attenualus  vere  radicatus. 

J^ariat:  pileo  magis  carnoso  subsquamuloso. 

Ad  truncos  cariosos  aut  in  bumo  truncorum  Pini  gre- 
garius,  subinde  ad  basin  connatus,  non  frequens.  Seplbr. 
Octbr. 

527.  Agaricus  flavus  n. 

Char*  ess.  Pileo  carnoso  obtuso  glabriusculo  sub- 
rufo«flavo,  lamellis  emarginatis  confertis  laliusculis  stipi- 
leque  farcto  aequali  flavis. 

Descr.  br.  Forma  constans,  an  hujus  sectionis? 
Pileus  primum  convexus,  mollis,  margine  recto,  dein  levi- 
ter  umbonatus  vel  obtusissimus,  nullo  tempore  depressus, 
fere  uncialis,  laevis,  subfragilis,  squamulosus  vel  saepius 
glaber,  subbrunneo  luteus  vel  crystallinus.  Lamellae 
4  —  8 -seriales,  interdum  arcuato-adnatae,  planae,  sub- 
tenues,  integcrrimae,  venis  non  connexae  amoene  flavae. 
Stipes  1  —  1\  unc.  longus,  1  lin.  circiter  crassus,  sub- 
floecoso- fibrillosus j  colore  pilei  dilutiori  vel  flavus,  basi 
villosus,  dein  subeavus.     Caro  flava.     Insipidus,  inodorus. 

In  pinetis,  collibus  arenosis  subsolilarius,  rarior. 
Octbr.  —  Decbr. 

528.  Agaricus  rugulosus  n. 

Char.  ess.  Pileo  leviter  carnoso  umbilicato  glabro 
ruguloso  subbrunneo -pallido,  lamellis  arcuato  -  adnatis  sub- 
distantibus  paUidis,  stipite  cavo  fibrilloso  basi  subin- 
crassato. 

Descr.  br.  Pileus  campanulato  -  convexus ,  medio 
retusus,  mox  convexus  umbilicatus,  \  —  1  unc.  latus,  le- 
viter ruguloso -sulcatus,  submollis.  Lamellae  4  —  6 -se- 
riales, valde  latae,   suberassae,   venis   copiosis  decurrenti- 

bus 


531 

bus  connexae,  subinde  furcatae.  Stipes  1  —  2  unc.  lon- 
gus,  X  lin.  circiter  crassus,  apice  saepe  subfioccosus,  co- 
lore  pilei.  Sapor  vlx  ullus.  In  collibus  muscosis  vel  gra- 
minosis,  passim.     Octbr.  Novbr. 

529.  Agaricus  murinus  Batsch,  in  pascuis  rarius. 
Septbr. 

530.  Agaricus  fusco  -  purpureus  Pers.  interdum  in 
fagetis.     Aug.  Septbr. 

531.  Agaricus  rigidus  n. 

Char.  ess.  Pileo  leviter  carnoso  subumbonato  slriato 
subbrunneo-flavo.,  lamellis  liberis  distantibus  latis  pallidis, 
stipite  longo  fisluloso  nitido  deorsum  strigoso  radicato 
nigrescente. 

Descr.  br.  Pileus  e  campanulaio-convexus  vel  pla- 
nus, 1  —  \\  unc.  latus,  semper  obtuse  umbonatus,  sub- 
mollis,  humidus  magis  fuscus  vel  obscure  cinnamoraeus, 
siccus  flavidus  vel  pallidus.  Lamellae  4  —  8  -  seriales, 
subcrassae,  integerrimae,  dein  venis  connexae,  sub  lente 
saepius  ex  ascis  fuscis  magnis  obscure  marginatae.  Stipes 
2  —  2^  unc.  longus,  1  lin.  crassus,  cartilagineus ,  rigidus, 
subinde  tortilis  et  striatus,  superne  subincrassatus  albus 
et  saepe  compressus,  versus  basin  ex  pallido-spadiceo  ni- 
grescens.     Totus  tenax.     Insipidus. 

In  sylvis  frondosis  humidis,  präesertim  circa  truncos 
inter  folia  etc.  subgregarie.    Septbr.  Octbr. 

532.  Agaricus  pravus  n. 

Char.  ess.  Fusco -rubellüs,  pileo  subcarnoso  umbo- 
nato  molli,  lamellis  subliberis  latiusculis  denticulatis ,  sti- 
pite flexuoso  cavo  floccoso-squamuloso. 

Descr.  br.  Ag.  carneo  affinis.  Pileus  primum  cam- 
panulatus  acutus,  dein  planus  uncialis  circiter,  laevis,  sub 
lente  breviter  tomentosus,  saepe  flexuosus,  colore  roseo- 
fuscus,  sublividus,  fusco -purpureus  vel  subfusco-lilacinus. 
Lamellae  8 -seriales,  crassiusculae,  subdislantes,  albo-pul- 

4r  Bd.  Hs  Heft.  .        39 


532  

verulentae;  anlice  angustatae  acutae,  postice  latiores  ro- 
tundato-adnexae,  dentibus  brevibus  terminatae,  sensim  se- 
cedentes,  caesio-rubellae  vel  sublivido-cinereae,  venis  non 
connexae.  Stipes  1  —  \\  unc.  longus,  1  lin.  crassus, 
dein  magis  glaber,  fibrillosus,  purpureo  -  fuscus ,  superne 
subincrassalus ,  subinde  tortilis;  junior  intus  subfloccosus 
albidus,  sed  mox  cavus.    Fragilis.    Sapor  vix  ullus. 

Locis  praeruptis  humosis,  circa  truncos  Alni,  grega- 
rius.    Aug.  Septbr. 

533.  Agaricus  aridus  n. 

Char.  ess.  Pileo  subcarnoso  glabro  pallido,  lamel- 
lis  adnatis  subdistantibus  crassiusculis  albidis,  stipite  Ion- 
giusculo  subfarcto  basi  fibrilloso. 

Descr.br.  Ag.  tenacello  subsimilis.  Pileus  obtu- 
sus vel  medio  leviter  depressus,  6  —  8  lin.  latus,  sub« 
mollis,  humidus  striatus  subfusco  -  pallidus.  Lamellae 
2  —  4-seriales,  latiu$culae,  postice  dein  obtuso  -  adnatae, 
demum  venis  sparsis  connexae.  Slipes  1  —  \\  unc.  lon- 
gus, %  lin.  crassus,  subfibrillosus ,  e  farcto  cavus,  utrinque 
partim  incrassatus,  colore  pilei.     Totus  tenax.     Insipidus. 

Ad  stipites,  ramulos  et  folia  Pini  passim.  Octbr.  — - 
Decbr. 

534.  Agaricus  anthracophilus  n. 

Char.  ess.  Fuligineus,  pileo  subcarnoso  planiusculo 
glabro,  lamellis  adnatis  subdistantibus  latis  pallidioribus, 
stipite  longiusculo  subcavo  apice  floccoso  basi  villoso. 

Descr.  br.  Notabilis  species,  saepe  cum  Ag.  mon- 
lano  simili  sociatim  crescens.  Pileus  e  convexo  obtuso 
vel  umbonalo-planiusculus,  medio  subumbonatus  vel  sub- 
depressus,  4  —  8  lin.  latus,  submollis,  humidus  pellucido- 
striatus,  fuligineus  vel  fusco-cinereus  non  viscosus,  siccus 
magis  pallens.  Lamellae  4-seriales  circiter,  planae,  den- 
tibus brevibus  adnatae,  crassiusculae,  integerrimae ,  rarius 
venis  minoribus  demum  connexae,  ex  albido  subfusco -pal 


533 

lidae,  siccatae  albo  •  pruinosae.  Stipes  1  —  1|  unc.  lon- 
gus,  \  lin.  crassus,  utrinque  subincrassatus ,  intus  leviter 
fistulosus,  basi  subcurvalus.  Sat  tenax.  Fere  insipidus 
et  inodorus* 

Variat:  pileo  fere  membranaceo  campanulato  sub- 
acuto,  lameltis  adscendentibus  latioribus. 

In  pinetis  inter  carbonum  reliquias  ad  ustrina  parva, 
gregarius.     Novbr.  Decbr. 

535.  Agaricus  amadelphus  Bull,  ad  truncos  et  radi- 
ces  Alni,  Carpini  ?  etc.  gregarie  provenit :  pileo  subcarnoso 
lenaci  e  convexo  depresso  rufescente  vel  subfulvo,  lamel- 
lis  postice  latioribus  subdecurrentibus  rufescentibus  dein 
rotundatis,  stipitc  farcto  puberulo.  Ag.  ramealis  varie- 
tas  est. 

536.  Agaricus  galericulatus  Scop.  8.  hyemalis  n. 

Char.  ess.  Cespitosus,  pileo  e  campanulato  con- 
vexo laeviusculo  subviscoso,  lamellis  adnatis  dentibus  de- 
currentibus  planis  confertis,  stipite  laevi  tenaci  basi  radi- 
cato  strigoso. 

Descr.  br.  Forma  constans.  Pileus  hemisphaeri- 
cus  umbonatus  vel  obtusissimus,  rarius  magis  expansus, 
6  —  12  lin.  latus,  leviter  striatus,  nitidulus  nee  rugosus. 
Lamellae  4  —  8  seriales,  oblongo-triquetrae  ex  coneavo- 
planae,  neutiquam  subventricosae,  tenuiusculae,  dein  ven^s 
connexae,  demum  aut  exsiccatae  saepe  incarnatae.  Stipes 
1  —  3  unc.  longus,  \  —  1  lin.  crassus,  nitidus.  Color 
variat  in  pileo:  albus,  niger,  fuligineus,  fuscus,  cinereus, 
subcoeruleus ,  lividus,  brunneus  vel  spadiceus  sensim  ex 
pallescens;  in  lamellis:  magis  minusve  cinereus  aut  pileo 
dilutior,  albus  vel  subcoeruleus;  in  stipite:  instar  pilei 
fere  aut  superne  coeruleus.  Tandem  maculis  fulvo-spadi- 
ceis  pictus.     Inodorus,  sed  sapore  postea  subacri. 

Ad  truncos  Alni,  Fagi,  Carpini,  Salicis  etc.  autumno 

39* 


534  

sero  et  praesertim  hyeme  frequentissimus,  cespites  densos 
magnos  formans. 

537.  Agaricus  atro- albus  Bolt. 

538.  Agaricus  excisus  n. 

Char.  ess.  Pileo  convexo  subumbonato  ruguloso 
subfusco,  lamellis  subexciso-liberis  ventricosis  crassis  ca- 
nis,  stipite  laevi  basi  radicato  glabriusculo. 

Descr.  br.  Ag.  polygrammo  proximus.  Pileus  e 
campanulato-convexus  obtusissimus  vel  urabonatus,  uncia- 
lis  pleramque,  disco  leviter  carnosus,  fusco  -  pallidus  vel 
fuseo  -  cinereus.  Lamellae  4  -  seriales ,  subdistantes ,  venis 
connexae,  colore  pilei  diluto,  antice  dein  ventricosae,  valde 
latae,  postice  fere  exciso-angustatae,  vix  adnexae.  Stipes 
\\  linc..  longus,  \.\  —  2  lin.  crassus,  glaber,  griseus.  Te- 
nax,  fere  inslpidus. 

Ad  truncos  praecipue  Pini,  gregarie.    Sept.  —  Nov. 

539.  Agaricus  raeborhizus  n. 

Char.  ess.  Pileo  acuto  striato  subfulvo,  lamellis 
subliberis  adscendentibus  subdistantibus  latis  albidis,  sti- 
pite longo  pruinoso  basi  radicato  curvato. 

Descr.  br,.  Distincta  species.  Pileus  initio  conicus 
vel  acute -campanulatus,  dein  sube«pansus,  4  —  8  lin.  la- 
tus et  allus,  membranaceus ,  glaber,  haud  viscosus,  rufes- 
cente-flavus,  fulvus  vel  magis  pallidus.  Lamellae  4- seria- 
les, primo  adnexae,  mox  secedentes,  crassiusculae,  inte- 
gerrimae,  antice  acutae,  postice  sensim  laliores  obtusae, 
dein  venis  connexae.  Stipes  1  —  2  unc  longus,  \  —  1 
lin.  crassus,  tenax,  floccoso-pruinosus,  albus,  radice  lon- 
gissima,  curvata  suftultus.     Fere  insipidus  et  inodorus.) 

Locis  praeruptis  humosis,  circa  truncos  Alni  et  Car- 
pini?  gregarius,  non  frequens.     Octbr.  Novbr. 

540.  Agaricus  Scopolii. 

Char.  ess.  Pileo  campanulato  obtuso  striato  fulvo> 
coccineo,  lamellis  subadnexis  adscendentibus  latis  subdi- 


535 

stantibus  stipiteque  capi llaceo  apice  pruinoso  basi  radi- 
cato  villoso  luteis. 

Des  er.  br.  Nitida,  ab  Ag.  strobilino  sat  diversa 
species.  Pileus  ex  infantia  campanulatus  obtusus,  mem- 
branaceus,  glaber,  tenuiter  sulcatus,  1  —  2  lin.  latus, 
amoene  coccineus  vel  auranliacus.  Lamellae  biseriales, 
primum  adnexae,  dein  secedentes*  subtenues,  postice  la- 
tiores  obtusae  antice  angustatae,  luteae,  albidae  vel  basi 
subrubellae.  Stipes  longissimus.,  fistulosus,  superne  albo 
floccoso-prüinosus.     Totus  tenax.  |  Insipidus,  inodorus. 

Variat:  lamellis  stipiteque  albis  (Agar,  coecineus 
Scop.) 

Locis  humidis  muscosis  ad  truncorum  basin  Salicis, 
solitarius  vel  subgregarius.     Majo  —  Novembri. 

541.  Agaricüs  alcalinus  ß.  leptoeephalus  P- 

542.  Agaricüs  oligophyllus  n, 

Char.  ess.  Pileo  acuto  sulcato  nigro-fusco,  lamel- 
lis adnatis  oblongis  crassis  distantissimis  albidis,  stipite 
longo  laevi  basi  villoso. 

Deser.  br.  Pileus  e  conico  campanulatus  acutus, 
late- sulcatus,  6  —  9  lin.  latus,  etiam  fuligineus.  Lamel- 
lae 2  —  4  seriales,  dentibus  brevibus  adnatae,  antice  dein 
obtusae  et  albae,  subinde  venis  connexae..  Stipes  2  unc 
circiter  longus,  1  lin.  crassus,  glaber,  colore  pilei.  Sat 
tenax.     Humorem  redolet,  insipidus. 

Circa  truncos  Carpini,  Pini,  Coryli,  gregarie.  Octbr. 
Novbr. 

543.  Agaricüs  elegans  Pers.  valde  varial:  colore  in- 
terdum  citrino;  lamellis  etiam  purpureo-,  croceo-,  fulvo- 
vel  vix  marginatis.  In  pinetis,  locis  arenosis  ad  radices 
graminum,  praeeipue  Airae  cristatae  et  Festucae  ovinae. 

544.  Agaricüs  rubro -marginatus  ß.  erosus  n. 
Char.  ess.    Fusco- purpureum,  pileo  obtuso  striatulo, 

lamellis  adnatis  subdistantibus  latis  erosis  brunneo-margi- 


536  

natis,    stipite    leviter    striato    subaraneoso    basi    radicato 
villoso. 

Sub  cacumine  in  truncis  Salicis  gregarius,  rarior. 
Octbr.  Novbr. 

545.  Agäricüs  adscendens  n. 

Char.  ess.  Albus,  pileo  tenui  camp anu lato  obtuso 
floccoso  subsulcato,  laraellis  dentibus  decurrentibus  adscen- 
dentibus  angustis  distantibus,  stipite  incurvo  puberulo. 
Ab  Agar,  corticola,  cui  affinis,  praesertim  differt:  pileo 
semper  obtuso  albo  aut  rarius  pallido:  lamellis  angustis 
anlice  aculis:  teneritate  et  modo  Crescendi. 

Ad  truncorum  cortices  Salicis,  Populi  etc.,  confertius 
provenit.    Octbr.  Novbr. 

546.  Agakicüs  Dunalii  Dec.  varietas  forsan  Ag.  ti- 
grini  est.  Ad  truncos  Salicis  saepe  valde  inaequalis  mibi 
obvius.     Majo. 

547.  Agäricüs  corticatus  Fr. 

Char.  ess.  Pileo  convexo  squamoso-piloso  subfusco- 
pallido;  lamellis  decurrentibus  sub  distantibus  latiusculis 
albis,  stipite  excentrico  incurvo  fibrilloso,  velo  submem- 
branaceo  Iacero. 

Solitarius  aut  subcespitosus.  Lamellae  postice  sub- 
reticulatae.  Ad  truncos  Carpini ,  praecipue  Populi  tremu- 
lae.     Septbr.  Octbr. 

548.  Agaricus  pulvinatus  Pers.? 

Char.  ess.  Pileo  subpulvinato  repando  excentrico 
molli  albido,  lamellis  decurrentibus  simplicibus  confertis 
angustis  niveis,  stipite  brevi  curvato  albo. 

Descr.  br.  Subcespitosus.  Pileus  junior  involutus 
albo-tomentosus,  dein  convexus,  eliam  flexuosus  et  loba- 
tus,  2  —  3^  unc.  latus.  Lamellae  multiseriales,  subemar- 
ginato  -  vel  arcuato  -  adnatae ,  dentibus  longe  -  decurrentes 
nee  anastomosantes,  tenues,  integerrimae.  Stipes  1  —  1^ 
unc.  longus,  3  —  6  lin.  crassus,  leviter  floccoso  -tomento- 


537 

sus,  rarius  centralis.     Caro  floccosa,  mollis,  tenax,    Sapor 
odorque  subfarinosus. 

Ad  truncos  Fagi  rarius.     Septbr.  Qctbr. 

549.  Agaricus  atrocoeruleus  Fr.? 

Char.  ess.  Pileo  subcarnoso  convexo  plumoso-to- 
mentoso  subfuligineo ,  lamellis  conferlis  angustis  flave 
scentibus. 

Descr.  br.  Pileus  initio  ad  marginem  inflexum  albo- 
floccosus,  dein  obovalus  vel  reniformis,  strato  superiori 
gelatinös o,  \  —  \\  unc.  latus,  praesertim  basin  versus  vil- 
lis  erectis  plumosis  dense-tomentosus,  subcoeruleo  -  fuligi 
neus,  nigro-fuscüs  vel  subfusco-ochraceus,  dein  expalle- 
scens.  Lamellae  4 —  12-seriales,  subtenues,  ex  albo  fla- 
ventes  vel  pallidae,  subinde  furcalae.  Stipes  brevissimus, 
albo-villosus  vel  saepissime  nullus.     Tenax. 

Ad  cortices  truncorum  vetustorum  Populi  nigrae  et 
tremulae,  gregarius  aut  basi  connatus.     Octbr.  Novbr. 

550.  Agaricus  atropunctus  Pers.  in  fagetis  et  alnetis 
raro.    Augusto. 

551.  Agaricus  floccosus  n. 

Char.  ess.  Pileo  membranaceo  obtuso  sericeo-floc- 
coso  niveo,  lamellis  subdecurrentibus  crassis  distantibus 
incarnato  albis,  stipite  deorsum  attenuato  subcavo  albido. 

Descr.  br.  Heteroclita  species,  habitu  Ag.  con- 
sperso  subsimilis.  Pileus  convexus  obtusissimus  vel  ob- 
tuse-umbonatüs,  4  —  6  lin.  latus,  floccis  villosis  nitido- 
sericeus,  margine  erecto  subflexuoso,  dein  saepe  lacerus. 
Lamellae  2  —  4-seriales,  subadscendenti-adnatae  dentibus 
longis  decurrentes,  lineares,  integerrimae,  ex  niveo  subin 
carnatae.  Stipes  6  —  10  lin.  longus,  apice  1  lin.  crassus, 
floccoso-pruinosus  et  interdum  compressus,  albus,  dein 
subgriseus,  basi  fibrillosus,  Substantia  floccosa  mollissima. 
Sporidia  camea. 


538  

Locis  nemorosis  hümidis  inter  Hypna  et  Jungerman- 
nias,  rarior.     Octobri. 

552.  Agaricus  fertilis  P.  ß.  intybaceus  Bull,  in  pa- 
scuis.    Majo. 

553.  Agaricus  sinuatus  Bull,  in  sylvis  humosis  gre- 
garie  crescit.    Aug.  Octbr. 

ß.  camelinus. 

Charge ss.  Pileo  carnoso  compacto  obtuso  glabrius- 
culo  pallido,  lamellis  emarginatis  subconfertis  laliusculis 
incarnato-pallidis,  stipite  solido  aequali  basi  curvato. 

Descr.  br.  Pileus  primo  convexus  ad  marginem  in- 
flexum  floccoso-tomentosus  dein  obtusissimus  vel  late  et 
obtuse  -  umbonatus ,  flexuosus  aut  lobatus,  3  —  7  unc.  la- 
tus, mollis  aut  subinde  squamuloso-pilosus,  alutaceus,  in- 
carnatus  vel  subrufo -pallidus.  Lamellae  4 —  12-seriales, 
cum  aut  sine  dentibus-rotundato  vel  emarginato  -  adnexae, 
subtenues.  saepe  erosae,  ex  albido  incarnato-pallidae  vel 
demura  subrufescenies  et  venis  connexae.  Stipes  \\ —  2|- 
unc.  longus,  \  —  1  unc.  crassus,  floccoso-farinaceus  vel 
subquamulosus  aut  fibrillosus,  albus  pallescens,  basi  lana- 
tus.  Caro  compacta  alba.  Sporidia  incarnato-pallida  vel 
subrufo  -  carnea.     Sapor  odorque  non  ingratus. 

In  sylvis  frondosis,  dumetis,  pascuis  aut  juxta  vias, 
solitarius,  gregarius  vel  cespitosus,  anno  pluvioso  1828  co- 
piosissime.    Aug.  — •  Octbr. 

y.  cavipes  n. 

Char.  ess.  Pileo  subcompacto  molli  alutaceo,  la- 
mellis subdecurrentibus  confertis  angustis  subrufo- carneis, 
stipite  subcavo  aequali  floccoso  fibrilloso  pallido. 

Descr.  br.  An  distincta  species?  Antecedenti  certe 
affinis.  Pileus  junior  floccoso -fibrillosus,  dein  2  —  4  unc. 
latus,  subtenuis,  interdum  medio  leviter  depressus  et  cin- 
namomeus.  Lamellae  4  —  8  -  seriales.,  2  —  3  lin.  latae, 
acute -subdecurrentes,  dein  subventricoso-adnatae  dentibus 


539 

decurrentes,  passim  subrubello-cinnamomeae,  venis  non 
connexae.  Stipes  lf  —  2  unc.  longus,  \  unc.  crassus, 
apice  subinde  squamulosus,  saepe  excentralis,  primum  ca- 
vus,  basi  subradicatus.  Sporidia  amoene  saturate  -  rosea. 
Caro  palllda.     Sapor  odorque  fere  cucumerinus. 

In  sylvis  humosis  umbrosis  subgregarie.    Sept.  Oct. 

554.  Agäricus  pellitus  Pers.  in  humo  trancorum  Cö- 
ryli  et  Fagi  rarius.     Aug.  Septbr. 

555.  Agäricus  roseo- albus  Hern.? 

Char.  ess.  Pileo  leviter  carnoso  glabro  nitidulo  la- 
mellisque  lalis  subdistantibus  carneis,  stipite  solido  flocco 
so-pruinoso  albido. 

Des  er.  br.  Antec.  affinis.  Pileus  \\  unc.  circiler 
latus.  Stipes  2  unc.  longus,  inferne  2,  superne  1  lin.  cras- 
sus, subincarnatus. 

Ad  et  circa  truncos  arborum  frondosarum,  Julio,  Au- 
gusto. 

556.  Agäricus  leoninus  Schaeff.    Majo  -^  Octbr. 

557.  Agäricus  salicinus  P.  ß.  beryllus  ad  basin  trunc. 
Alni;  etiam  pileo  subumbilicato.     Seplbr. 

558.  Agäricus  placidus  Fr.  ad  truncos  Fagi  et  Alni 
passim.     Aug.  Septbr. 

559.  Agäricus  Linhii  Fr.  ad  truncos  Fagi  rarior. 

560.  Agäricus  Atrides  n. 

Char.  ess.  Pileo  umbilicato  subsquamuloso-piloso 
subfusco-cinereo,  lamellis  subdecurrentibus  distantibus  la- 
tis  cano- carneis  nigro  marginatis,  stipite  fistuloso  nigro- 
squamuloso  colore  pilei. 

Descr.  br.  Leptoniarum  et  Ecciliarum  tribus  quasi 
conjugans ,  affinis  quoque  Ag.  atropuneto.  Pileus  ex  he- 
misphaerico  convexus,  subcarnoso-membranaceus,  umbili- 
catus,  1  —  1^  unc.  latus,  subslriatus,  sericeo -nitidus  vel 
fusco-cinereus,  niger  vel  griseus,  versus  medium  squamu- 
losus obscurior.     Lamellae  semper  attenuato  -  subdecurren 


540 

tes,  tenulusculae ,  pallidae,  demum  denticulatae.  Stipes 
2  —  2£  unc.  longus,  1  —  \\  lin.  crassus,  junior  fuma 
lus,  subaequalis,  praesertim  apicem  versus  tenuiter  nigro- 
punctatus,  basi  fibrillosus,  lanatus. 

Variatz  pileo  sericeo  -  fibrilloso  (non  squamuloso) 
atro,  lamellis  subcoeruleis  alro-marginatis  integerrimis,  sti- 
pite  atro  -  coeruleo  -  punctato. 

Ad  et  circa  truncos  Alni,  in  humo,  subgregarie,  non 
frequens.    Aug.  Septbr. 

561.  Agaricus  anatinus  n. 

Char.  ess.  Pileo  campanulato  obtuso  squamoso- 
fibrilloso  subfusco -  griseo ,  lamellis  adnexis  confertis  latis 
cano  -  carneis,  stipite  cavo  subcoeruleo. 

Des  er.  br.  Statura  Ag.  griseoeyanei.  Pileus  junior 
hemisphaericus,  dein  campanulatus ,  late-  et  obtuse-umbo 
natus,  dense  rugoso- squamosus,  margin em  versus  fibrillo- 
sus, subinde  lacerus,  1^  —  2  unc.  latus.  Lamellae  4  —  S» 
seriales,  leviter  adnatae,  subadscendentes,  ventricosae,  cras- 
siusculae,  integerrimae ,  dein  secedentes.  Stipes  \\  —  2 
unc.  longus,  2  —  3  lin.  crassus,  primo  coeruleo  -  pruino- 
sus,  dein  floecoso-squamulosus  subfibrillosus,.  basi  albo-  la- 
natus ;  passim  tortilis  et  inferne  subincrassatus.  Insipidus 
et  inodorus. 

In  paseuis  gregarius,  frequens.    Julio,  Septembri. 

ß.  conicus  n. 

Char.  ess.  Pileo  conico  -  campanulato ,  lamellis  ad- 
scendenlibus  attenuato  -liberis  cano-pallidis. 

Des  er.  br.  Pileus  junior  conicus,  dein  magis  cam- 
panulatus acutus,  Tarius  elongato- conicus,  9  lin.  latus, 
9—15  lin.  altus.  Lamellae  antice  ventricosae,  latae,  ob- 
tusae,  postice  attenuato  -liberae.  Stipes  2  —  3  unc.  lon- 
gus, \\  lin.  crassus.     Cum  priori. 

562.  Agaricus  Cyanulus  n. 

Char.  ess.    Tenellus,  pileo  membranaceo  subumbi- 


541 

licato  ruguloso  floccoso-villoso  atro  -  coeruleo ,  lamellis  ad- 
natis  latissimis  distantibus  glauco  -  carneis ,  stipite  capilla 
ceo  pruinoso  colore  pilei. 

Descr.  br.  Agarico  lamprop.  Fr.  proximus,  sed  mul- 
toties  tenuior.  Pileus  planiusculus ,  Stria tus,  2  — •  2£  lin. 
latus.  Lamellae  2-seriales,  denticulis  decurrentes,  antice 
obtusae,  1  lin.  longae  lataeque,  ventricosae,  crassiusculae, 
integerrimae,  venis  non  connexae.  Stipes  1  — -  1£  unc. 
longus,  subtenax,  leviter  fistulosus,  basi  floccosus.  In 
humo  circa  truncos  Alni,  passim.    Aug.  Septbr. 

563.  Agaricus  cetratus  Fr. 

Char.  ess.  Pileo  obluso  nitidulo  stipiteque  longo 
fistuloso  fibroso. Stria to  stramineis,  lamellis  adnexis  distan- 
tibus incarnato  -  pallidis. 

Descr.  br.  Pileus  1  —  1£  unc.  latus,  medio  etiam 
subumbonatus ,  crasso  -  membranaceus,  humidus  subochra- 
ceus,  siccus  flavidus  vel  stramineus.  Lamellae  4  —  8-se- 
riales,  latae,  ventricosae,  subadscendentes.  Stipes  3  —  4 
unc.  circiter  longus,  1  —  \\  lin.  crassus,  tortilis,  fragilis, 
apice  floccoso-farinaceus,  basi  lanatus. 

In  pinetis  inter  muscos.    Aug.  —  Octbr. 

564.  Agaricus  asprellus  Fr.  in  graminosis.    Aug. 

565.  Agaricus  parilis  n. 

Char.  ess.  Pileo  subdepresso  striato  submolli  fusco- 
pallido,  lamellis  piano  -  decurrentibus  latis  subconfertis  pal- 
lidis, stipite  subcavo  floccoso-fibrilloso. 

Descr.  br.  Pileus  ex  hemisphaerico-convexus,  me- 
dio subdepressus  vel  umbilicatus  subcarnoso  -  membrana- 
ceus,  leviter  sulcatus,  f  —  \\  unc.  latus,  humidus  colore 
saturatiore,  siccus  pallidus,  opacus.  Lamellae  2  —  6-se- 
riales,  subtenues,  integerrimae,  subinde  furcatae,  dein  ve- 
nis connexae,  ex  albo  incarnato -pallidae,  sporidiis  conco- 
loribus.  Stipes  1  —  \\  unc.  longus,  1  —  \\  lin.  cras- 
sus,  colore  pilei,  basi  villosus.    Subtenax.     Insipidus 


542 

In  pinetis  inter  muscos  gregarius,  frequens.  Ocibr. 
—  Decbr. 

566.  Agabicüs  griseo  rubellus  n. 

Char.  ess.  Pileo  sericeo  subcinereo,  lamellis  sub- 
decurrentibus  latiusculis  subdistantibus  cano-carneis,  sti- 
pite  farcto  fibrilloso  basi  subincrassalo. 

Des  er.  br.  Pileus  membranaceus  subconvexus  nm- 
bilicatus,  f  —  \\  unc.  latus,  subinde  flexuosus,  humidus 
subfusco -griseus,  striatus,  siecus  griseus  sericeo -fibrillosus, 
saepe  lacerus.  Lamellae  4  —  8  seriales,  postice  attenua- 
tae,  subtenues,  integerrimae ;  etiam  latae.  Stipes  1  —  \\ 
unc.  longus,  1  —  \\  ün.  crassus,  subclnereus  vel  griseus, 
apice  leviter  floecosus,  basi  lanatus,  fibrillosus,  demum 
subeavus.     Subfragilis.     Odor  farinae. 

In  sylvis  umbrosis ,  praesertim  circa  Coryli  truncos, 
subgregarie.     Aug.  Septbr. 

567.  Agaricus  rhodoeylix  n. 

Char.  ess.  Pileo  ruguloso  molli  subgriseo,  lamellis 
longe  decurrentibus  distantissimis  suberassis  latis  albido- 
carneis,  slipite  tenui  farclo  ineurvo  glabro. 

Descr.  br.  Forma  Ag.  pyxidali.  Pileus  4  —  6  lin. 
latus,  membranaceus,  umbilicatus,  floccoso-mollis,  ad  mar- 
ginem  convexus,  leviter  sulcatus  vel  rugulosus,  dein  ma- 
gis  infundibuliformis ,  subfusco -griseus  vel  incanus.  La- 
mellae 2  —  3 -seriales,  neque  connexae  nee  furcatae,  in- 
terdum  crassae  aut  minus  dislantes.  Stipes  \  —  1  unc. 
longus,  \  lin.  circiter  crassus,  colore  pilei,  superne  sub- 
incrassatus,  basi  floecosus.  Sat  tenax.  Sporidia  saturate- 
carnea. 

Ad  truncos  putridos  Alni,  Rhamni  Frang.?  et  in  eo- 
rum  vicinitate,  rarius.     Aug.  Septbr. 

568.    Agakicus  latus  Pers. 

Char.  ess.  Magnus,  compactus;  pileo  subconvexo- 
plano   cryslallino,   lamellis  emarginatis   contertis  subangu- 


543 

stis  ex  argillaceo  cinnamomeis ,  stipite  brevi  crasso  fibril- 
loso  albo  basi  incrassato,  corlina  fibrillosa  subpersistente. 
Ag.  glaucopod.  affihis.     Pileus  subviscosus. 

In  sylvaticis  humidis  gregarius,  frequens.     Aug.  Sept. 

569.  Agaricüs  decoloratus  Fr.  in  pinetis  colliculo- 
sis.    Seplbr. 

570.  Agaricüs  callisteus  Fr.? 

Char.  ess.  Pileo  carnoso  umbonato  villoso  sub- 
squamuloso  opaco  subfulvo,  lamellis  adnatis  subdistanti- 
bus  latis  crassis  stipiteque  solido  subaequali  fulvis. 

Des  er.  br.  Pileus  convexus  acute-  vel  obtuse-um- 
bonatus,  2  —  3  unc.  latus,  villis  tenuissimis  opacis  sub- 
brunneo- fulvis  vel  subaeneis  dense  obtectus,  tactu  rube- 
scens.  Lamellae  2  —  4-seriales,  arcuato-  vel  subemargi- 
nato-adnatae,  dentibus  decurrentes,  venis  connexae,  sub- 
inde  saturate  flavae.  Stipes  2j-  —  Z\  unc.  longus,  \  unc. 
circiter  crassus,  fibroso-striatus,  basi  rarius  subincrassatus. 
Caro  dilutiori  colore.  Sporidia  saturate  flava.  Sapor  non 
ingratus.     Inodorus. 

In  sylvis  acerosis  et  frondosis,  non  frequens.  Aug. 
—  Oclbr. 

571.  Agaricüs  purpureus  Bull. 

Char.  ess.  Pileo  carnoso  obtuse  -  umbonato  fibril- 
loso  stipiteque  aequali  solido  fibroso-striato  coccineo-ru- 
bris,  lamellis  adnatis  distantibus  crassis  latis  satura- 
tioribus. . 

Pileus  ad  1\  unc.  latus.  Stipes  2  unc.  longus,  •§  unc. 
crassus.  Variat:  minor,  tenuior,  colore  magis  fulvo  vel 
croeeo. 

In  fagetis,  gregarie  vel  subeespitose.  Augusto  — 
Octobri. 

572.  Agaricüs  flabellus  Fr.? 

Char.  ess.  Pileo  sub carnoso  obtuso  pallido  albo- 
serieeo-squamuloso,  lamellis  emarginatis  subdistantibus  la 


546  

577.  Agaricus  hirsutus  n. 

Char.  ess.  Pileo  leviter  carnoso  e  conico  campa- 
nulalo,  squarroso-piloso,  subfusco,  lamellis  adnexis  angu- 
stis  subfusco-pallidis,  stipite  longo  solido  apice  floccoso 
basi  subincrassato  virescente. 

Descr.  br.  Pileus  6  —  8  Im.  latus  et  altus,  ob- 
tuse-  vel  acute -umbonatus,  ad  marginem  fimbriatus,  fuscus 
vel  fusco-ochraceus,  medio  subinde  virescens.  Lamellae 
4-seriales,  sublenues,  albo  -  denticulalae ,  antice  aculae. 
Stipes  2|  —  3  unc  longus,  1  lin.  crassus,  fibrillosus,  ba- 
sin versus  obscure  -viridis. 

In  fagelis  humidis,  rarius.     Aug.  Seplbr. 

578.  Agabicüs  sambucinus  Fr. 

Char.  ess.  Pileo  carnoso  obtuso  sericeo-fibroso  al- 
bido,  lamellis  subadnexis  latis  crassiusculis  cano-pallidis; 
stipite  crasso  solido  striato  floccoso -squamuloso  albo. 

Descr.  br.  Varietas  forsan  Ag.  repandi  B.  Pileus 
\\  —  2£  unc.  latus,  versus  medium  3  —  4  lin.  crassus, 
subinde  leviter  umbonatus,  flexuosus  et  rimosus,  raro  slra- 
mineus.  Lamellae  2  —  4-seriales,  juniores  subangustae, 
dein  latae,  subdistantes.  Stipes  1  —  \\  unc.  longus, 
5  —  10  lin.  crassus,  basi  interdum  subincrassatus.  Odor 
subbircinus. 

In  fagetis  etiam,  gregarie  et  subcespitose  repertus. 
Aug.  Septbr. 

579.  Agaricus  petiginosus  Fr. 

580.  Agaricus  spicuhis  n. 

Char.  ess.  Pileo  membranaceo  acuto  molli  sub- 
ochraceo,  lamellis  adnatis  adscendentibus  subdistantibus 
latis  flavo-cinnamomeis,  stipite  longo  apice  floccoso  basi 
subincrassato. 

Descr.  br.  Agar,  ravido  Fr.  proximus.  Pileus  ex 
conico  campanulatus  acutus,  4  —  8  lin.  latus,  humidus 
striatus  subbrunneo-ocbraceus,  siccus  laevis,  floccoso  -mol- 

lis, 


— 547 

lis,  albidus  vel  subochraceus;  variat:  magis  obtusus.  La- 
racllae  4-seriales,  crassiusculae,  totae  adnatae,  dein  sub- 
vcntricosae.  Stipes  \\  —  2  unc.  longus,  \  lin.  crassus, 
tibrillosus,  fuscescenle  -  ochraceus,  basi  villosus.  Sub- 
fragilis. 

Ad  truncos  putridos  Pini,  gregarie.     Seplbr.  Oclbr. 

581.     Agaricus  infirmus  n. 

Char.  ess.  Pileo  membranaceo  campanulato  sub- 
sulcato  albido,  lamellis  leviter  adnexis  linearibus  subochra- 
ceis,  slipile  tenui  pulverulento  basi  incrassato. 

Descr.  br.  Affinis  Ag.  opalo  Fr.  Pileus  junior  co- 
nicus  obtusus,  dein  oblonge  -  campanulatus,  4  —  5  lin.  cir- 
citer  latus,  6  —  7  lin.  altus,  fragilis,  siccus,  punctis  niti- 
dulis  mollis,  pallescens.  Lamellae  secedentes,  angustae, 
tenues,  antice  obtusae,  postice  acutae,  tempestate  bumida 
subliquescentes,  sporidiis  saturate  - ochraceis.  Stipes  \\  unc. 
longus,  \  lin.  crassus,  albidus,  saepissime  basi  fere  bul- 
bosus. 

In  paseuis,  post  pluvias,  gregarius  aut  subsolitarius, 
interdum  frequens.     Junio  —  Aug. 

5S2.    Agaricus  alveolas  n. 

Char.  ess.  Pileo  carnoso  sessili  obovato  molli  sub- 
ochraceo,  basin  versus  tomentoso-villoso,  lamellis  adnatis 
confertis  latiusculis  subfusco- ochraceis. 

Descr.  br.  Pileus  convexus,  tenax,  subinde  lale- 
obovatus,  basi  subangustatus ,  1—2  unc.  latus  et  longus, 
humidus  subfusco -ochraceus  ad  marginem  passim  virescens, 
siccus  flavidus  vel  ocbraceo  -  pallidus.  Lamellae  multi- 
seriales,  non  decurrentes,  postice  obtusae  vel  rarius  acu- 
tae, tenues,  simplices  3  —  5  lin.  latae,  dein  venis  con- 
nexae.  Sporidia  humida  brunnea,  sicca  subfusco  -  ochra- 
cea.     Caro  alba,  floccosa,  mollis. 

Ad  truncos  Fagi  rarius.     Octbr.  Novbr. 

583.    Agaricus  proboscideus  Fr.  ad  truncos  Pini  gre- 

<tr  Bd.  /is  Heft.  40 


548  

garie  aut  cespitose  crescens:  pileo  1  —  2  unciali.  lamel- 
lis  confertis  angustls.    Julio,  Augusto. 

584.  Agaricüs  variabilis  P.  e.  acerinus  n. 

Char.  ess.  Pileo  subinembranaceo  convexo  rugu- 
loso  molli  pallido  basi  reluso,  lamellis  venlricosis  distan- 
libus  latis  crassiusculis  ochroleucis,  stipite  subnullo. 

Des  er.  br.  Pileus  e  resupinato  reflexus,  subrotun- 
dus,  \\  —  2^  lin.  latus,  floecoso - mollis ,  margine  fimbria- 
tus.  Lamellae  2  —  6-seriales,  saepe  emarginato-adnexae 
dentibus  ierminatae,  fimbriatae,  pallidae,  dein  rufescentes. 
Stipes  excentralis  vel  lateralis,  albo  floecosus,  basi  villo- 
sus,  interdum  vix  ullus.     Sporidia  subfusco-ochracea. 

Ad  truncos  Aceris  Pseudoplatani,  subgregarie.  Octbr. 
Novbr. 

585.  Agaricüs  volvaceus  Bull,  inter  pulverem  coria- 
rium,  in  hortis  interdum  copiosissime.  Julio  —  Septbr. 
(1828,  Amtsgarten). 

5S6.     Agaricüs  rhodomelas  n. 

Char.  ess.  Pileo  squamuloso - villoso  viscoso  subfu- 
Hgineo,  lamellis  subconfertis  rubellis,  stipite  solido  pube- 
scente,  volva  laxa  colore  pilei. 

Descr.  br.  Forma  inter  Ag.  volvaceum  et  specio- 
sum.  Pileus  e  campanulato  piano  -  convexus  leviter  um- 
bonatus,  \\  —  2  unc.  latus,  nee  fibrillis  longis  vere-vir- 
gatus,  cinereus  vel  fuligineus,  dein  subexpallens.  Stipes 
\\  —  2  unc.  longus,  2  —  2^  lin.  crassus,  attenuatus,  te- 
nuiter  floecoso -pubescens,  albus,  dein  subglaber,  basi  le- 
viter incrassatus.  Volva  parva,  membranacea,  inaequaliter 
lobata ,  floecosa ,  subviscosa.  Lamellae  1  —  3  -  seriales, 
latae,  subtenues,  carneo-rubellae,  albo-denticulatae.  Spo- 
ridia fuscescenti-rubella.  Inodorus,  sed  sapore  subingrato 
cui  paululum  acredinis. 

In  fagetis  humidis,  inter  muscos,  rarissime.  Aug. 
Septbr.     (INieblingsee). 


549 

587.  Agaricus  fulvo -denticulatus  n. 

Char.  ess.  Pileo  carnoso  subsquamuloso-fibrilloso 
flavido  subrubello,  lamellis  Hberis  latiusculis  canescentibus 
fulvo  -  denticulalis ,  stipite  farcto  fibroso  flavescente  basi 
subbulboso. 

Descr.  br.  Ag.  campestris  forte  varietas.  Pileus 
convexus  obtusissimus ,  \\  —  2  unc.  latus,  flavescens, 
fibrillis  saluratioribus  vel  fulvis,  versus  medium  subsqua- 
mosus,  rubescens;  subinde  laevis,  glabriusculus.  Lamellae 
1  —  3-seriales,  poslice  obtusae,  subtenues,  e  pallido  ca- 
nae,  initio  luteo-demum  obscure-  fulvo  -marginatae,  spori- 
diis  subfusco  -  cinereis.  Stipes  1\  — -2  unc.  longus,  seri- 
ceo-fibrosus,  albus  flavescens,  intus  dein  cavus,  maculis 
fulvis.  Annulus  supenie  adnatus,  reflexus.  Caro  com- 
pacta  alba,  sapore  subaromatico  grato. 

Ad  margines  sylvarum  acerosarum,  rarius.  Octbr. 
Novbr. 

588.  Agaricus  ignescens  n. 

Char.  ess.  Pileo  carnoso  umbonato  villoso  sub- 
fulvo,  lamellis  adnatis  confertis  subangustis  griseo  fusce. 
scentibus,  stipite  farcto  fibroso  rubescente  apice  furfuraceo. 

Descr.  br.  Agarico  velutino  Pers.  affinis.  Pileus 
e  subconico  -  campanulalo  planus,  magis  minusve  acute- 
umbonatus,  2^  —  3  unc.  latus,  flavidus,  fulvus  vel  rubel- 
lus,  fibrillis  densis  subliberis  albis  villosus,  mox  rimosus, 
laceratus,  interdum  lobatus,  flexuosus  aut  inaequalis.  La- 
mellae 4-seriales,  utrinque  angustatae,  postice  dcnlibus 
decurrentes,  subtenues,  venlricosae,  ex  albo,  canescente- 
subviridi  fuscescentes,  passim  fulvo -maculatae  et  albo- den- 
ticulatae.  Stipes  2^  —  3  unc.  longus,  \  unc.  crassus, 
striato-fibrosus,  albidus  rubescens,  demum  subcavus,  api- 
cem  versus  furfuraceo  -  squamulosus ,  basi  subincrassatus. 
Valde  fragilis,  insipidus,  sed  odore  proprio.      Substantia 

40  *       ■ 


550  

exsiccala  e  fulvo  rubescens.     Sporidia  brunnea,  sicca  ob- 
scure  -  cinnamomea. 

Circa  truncos  arbörum  frondosarum,  in  hortis  et  syl- 
vis,  gregarie  aut  subcespitose,  interdum  frequenter.  Junio, 
Julio. 

589.  Agaricüs  medealis  n. 

Char.  ess.  Rubello-cinereus,  pileo  subcarnoso  pia- 
no glabro  sicco,  lamellis  adnexis  subdistanlibus  latis  atro- 
purpureo-marginatis,  stipite  fistuloso  striato  superne  squa- 
muloso  inferne  subradicato  villoso. 

Des  er.  br.  Similis  Ag.  canobrunneo  Bai  seh.  Pileus 
primum  campanulalo  -  convexus  obtusus ,  mox  planus, 
\\  —  2  unc.  latus,  humidus  slrialus  sublivido-  vel  car- 
neo  -  cinereus,  siecus  laevis,  carneus,  cano-carneus  vel  sub- 
runis.  Lamellae  4  —  8-seriales,  juniores  adnatae  denti- 
bus  decurrentes,  dein  saepius  subsecedentes,  postice  latio- 
res,  ventricosae,  subtenues,  venis  copiosis  regulariier  con- 
nexae,  cinereae  subincarnatae,  margine  crenatae,  ex  ascis 
atro  -  purpureis  lenuiter  fimbriatae.  Slipes  1\  —  3  unc. 
loDgus,  2  —  3  lin.  crassus,  corneus,  albidus,  rubescenti- 
fibroso-strialus,  apicem  versus  floccoso-squamulosus,  sub- 
inde  tortilis,  basi  villosus  vel  passim  radicatus.  Subfragi- 
lis.  Sporidia  atro  -  purpurea.  Sapor  odorque  subrapha- 
ninus. 

In  sylvis  frondosis  umbrosis  humidis ,  gregarie.  Aug. 
Septbr. 

590.  Agaricüs  amblycepJudus  n. 

Char.  ess.  Pileo  membranaceo  campanulato  furfii- 
rato  subalutaceo  dein  lacerato,  lamellis  subliberis  latiuscu- 
lis  subconfertis  ex  pallido  cinerascentibus,  stipite  longo 
albo  basi  subincrassato. 

Descr.  br.  Ag.  hydrophoro  proximus.  Pileus  ex 
ovato  campanulatus  obtusus,  1  —  2  unc.  latus  et  altus, 
fragilis,   substriatus,   nitido  -  furfuratus ,   alutaceus,  pallidus 


551 

vel  subincarnatus.  Lamellae  8-seriales,  leviter  adnexae, 
mox  secedentes,  oblongae,  ulrinque  obtusiusculae,  tenues, 
primum  pallidae  albo-marginatae,  dein  fusco  -  cinerea e,  de- 
mum  arescentes,  incarnato- pallidae,  sporidiis  sparsis  atris 
inquinatae  vel  rarius  subliqueseentes.  Stipes  4  —  6  unc. 
longus  ,2  —  3  lin.  crassus ,  fistulosus ,  sericeo  -  striatus, 
basi  lanalus,  apice  floccoso  -  pruinosus.  Insipidus  fere  et 
inodorus. 

Ad  margines  sylvarum  frondosarum  grammosos  grega- 
rius.     Septbr.  Octbr. 

591.    Agäricüs  (Copr.)  luteolus  n. 

Char.  ess.  Pileo  campanulato  glabriusculo  plicato 
sulcalo  flavo,  lamellis  liberis  latis  ex  flavido  cinereis,  sti- 
pite  tenui  nudo  aequali  pallido. 

Descr.  br.  Affinis  A.  ephemero.  Pileus  junior  ova- 
tus  obtusus,  umbone  excepto  striatus,  mollis,  flavo -rubi- 
ginosus,  dein  membranaceus,  campanulatus,  obtusus,  vix 
raagis  expansus,  fragilis,  \  unc.  latus,  subochraceus  vel 
flavus,  demum  nigrescente  diffluens.  Lamellae  liberae, 
tenues,  albo-fimbriatae,  e  pallido  flavescenies,  dein  nigrae, 
sporidiis  atris.  Stipes  \\  unc.  longus,  \  lin.  crassus,  sub- 
glaber,  demum  ex  rufo  fuscescens,  basi  vix  incrassatus. 

In  hortis  post  pluvias  gregarius,  non  frequens.  Aug. 
Septbp. 

CANTHARELLUS  Adans. 

1.  Caotharellus  umbonahis  Pers.  et  ß.  ßlerul.  car- 
bonarius  A.  S.  in  pinetis  inter  muscos,  subinde  frequens. 
Septbr.  —  Novbr. 

2.  Canthaeellüs  aurantiacns  ß.  C.  lactcus  cum  a, 
etiam  ad  et  circa  truncos  putridos  Pini  repertus. 

3.  Cantharellus  cibarius  Fr.  ß.  candidus,  gregarie 
in  pinetis,  rarior. 


552  

4.  Cantharellus  sinuosus  Fr.  in  fagetis  quercetisque 
anno  pluvioso  1828,  frequens.     Aug.  Septbr. 

5.  Cantharellus  tubaeformis  Pers.  (sub  nom.  Merul.) 
in  pinelis,  ad  et  circa  truncos  Pini,  passim.  Septbr.  — 
Novbr. 

6.  Cantharellus  einer eus  Pers.  (Merul.)  In  collibus 
sylvaticis  muscosis.    Septbr.       ; 

7.  Cantharellus  retirugus  Bull.  (Helvell.)  subinde 
valde  minutus  vix  1  lin.  latus,  in  pratis  aut  paseuis  siccis, 
ad  muscos  minores,  stipites  etc.  provenit.    Octbr.  —  Decbr. 

8.  Cantharellus  laevis  Fr.  rarius;  Octbr. 

9.  Cantharellus  bryophilus  Pers.  (Merul.)  ad  muscos 
in  pinetis.    Octbr.  Novbr. 

MERULIUS  Haller. 

1.  Merulius  serpens  Tode,  ad  ramos  denudatos  Pini. 

2.  Merulius  fugax  Fr.  ad  ligna  putrida  varia. 

3.  Merulius  molluscus  Fr.  cum  anteced. 

4.  Merulius  fulvus  n. 

Char.  ess.  Effusus  carnoso-membranaceus,  margine 
limbriato  aurantiaco,  plicis  inaequalibus  rugaeformibus  dein 
tuberculato  -  dentatis  e  fulvo  cinerascente  -  incarnatis. 

Des  er.  br.  Junior  subrotundus  aurantiacus,  dein 
1  —  2£  unc.  circiter  latus,  1  —  4  unc.  longus,  ßed  sae- 
pissime  confluens,  medio  2  lin.  crassus,  subfragilis,  ad 
marginem  tenuis,  tenax,  tibrilloso-fimbriatus.  Plicae  primo 
magis  reetae,  dein  flexuosae  tuberculatae  vel  obtuse-den- 
latae.,  inlerdum  dilute  fusco-purpureae,  sporidiis  albis  ad- 
spersae.  Subtus  passim  leviter  adnatus,  albidus,  floecosus 
vel  villosus.     Insipidus,  inodorus. 

Ad  corlicem  et  muscos  truncorum  ßetulae  albae, 
perennis. 

5.  Merulius  himantioides  Fr.  ad  ramog  denudatos 
putridos  Pini. 


_  553 

ß.  betulinus. 

Char.  ess.  Effusus  membranaceus  mollis  margine 
albo  byssino,  plicls  mlnoribus  flexuosis  subporiformibus 
virescente  -  fulvis. 

Des  er.  br.  Satis  adhaerens,  3  —  5  unc.  longus, 
1^  —  2  unc.  circiter  latus,  tenuis,  siecus  subtenax.  Pli- 
cae  subaequales,  densissimae,  demum  magis  gyrosae;  ju- 
niores flavidae,  rubescentes,  auranliacae,  dein  in  viridem 
Irans euntes,  sub  tactu  olivascentes. 

Ad  truncos  juniores  putridos  Belulae.    Octbr.  —  Decbr. 

6.    Meruliüs  interplicatus  n. 

Char.  ess.  Effusus  membranaceus  margine  floecoso 
albo,  plicis  tumidis  dein  flexuosis  tuberculatis  ex  albo  lu- 
tescentibus. 

Des  er.  br.  Persistens,  late  longeque  effusus.  Junior 
mollissimus,  submembranaceus,  fere  spurie  papillatus,  mox 
plicato-rugosus,  dein  membranaceus,  subtus  floecosus  al- 
bus et  fibris  longis  repentibus  radicatus.  Plicae  valde  in- 
aequales  flexuosae,  tuberculato  -  dentatae ,  subinde  pallidae 
aut  ochroleucae.    Humorem  redolens.     Sporidia  alba. 

Ad  lignum  et  corticem  Pini,  ad  muscos  etc. 


554 


Botanische   Berichte   aus   Mexico,    mitge- 
theilt  vom  Dr.  Schiede. 

(Ans     Briefen    an    den    Herausgeber.) 


Dritter  Bericht;*)  über  die  Gegenden  von  Papantla 
und  Misantla  und  über  die  Reise  von  Jalapa  dort- 
hin und  zurück. 

Misantla,  den  20.  März  1820. 
Ich  fahre  fort,  liebster  Freund,  Ihnen,  wie  ich  in 
Jalapa  angefangen  habe,  einige  Bemerkungen  über  unsere 
Reisen  in  diesem  Lande  mitzutheilen.  Den  Winter  ha- 
ben wir,  wie  Sie  aus  unsern  Briefen  vom  November  wis- 
sen nicht  in  Jalapa,  sondern  in  einer  nördlich  gelegenen, 
von  Naturforschern  bis  dahin  unbesuchten  Gegend  zuge- 
bracht, in  dem  an  Naturproducten  so  reichen  Striche  von 
Papantla  und  Misantla.  Ich  beginne  mit  der  Reise  da- 
hin. —  Am  28.  Novbr.  verliefsen  wir  Jalapa.  Ein  schö- 
ner Morgen  zeigte  uns  die  Natur  in  ihrem  herbstlichen 
Kleide.  Eine  baumartige  Erythrina,  die  hier  überall 
häufig  ist,  fängt  an  sich  zu  entblättern  und  die  dichten 
scharlachrothen  Blüthenähren ,  die  winterliche  Zierde  der 
Tierra  templada  zu  entwickeln.  Das  dunkle  Grün  des 
Liquidambar  Styraciflua  ist  mit  Gelb  untermischt,  die 
wenigen  Nordstürme  haben  ihn  zum  Theil  entblättert. 
Die  Flur  ist  ärmer  an  blühenden  Pflanzen,  als  einige  Mo- 
nate vorher ;  doch  finden  wir  manche   Pflanzen  blühend, 


*)•  Die  beiden  ersten  Berichte  befinden  sich  im   2ten  Stücke  des 
laufenden  Jahrgangs  S.  205  und  212. 


555 

die   wir   früher   nicht   oder    nur    sehr   sparsam    in    ihrem 
Schmucke  gesehn  hatlen,   unter   ihnen  eine  hohe  rothblü- 
hende  Lobelia.     Aus  mehrern   Gründen  hatlen   wir  zum 
Hinwege  nach  Papantla  den  weniger  interessanten  ein- 
zuschlagen vorgezogen,  der  uns  gleich  am  ersten  Tage,  am 
Ostabhange   der  Anden  hinan,   an  den  Rand  des  Plateaus 
führte.     Der  erste  Theil  dieses  Wegs  ist  Ihnen  schon  aus 
einem  frühem  Briefe  bekannt,  wir  sahen  bald  la  Bande- 
rilla,   erreichten   dann  San   Miguel   del   soldado,    la 
Joya  und  langten  Abends  in  las  Vigas  an.     Die  Nadel- 
holzwälder von  la   Joya   an    oder  etwas  früher   bis  las 
Vigas  bestehn  nicht,  wie  wir  früher  irrig  glaubten,   aus 
der  abendländischen  Föhre,  sondern  aus  einer  wahrscheinlich 
unbeschriebenen  Art,  die  wir  vorläufig  Pinus  patula  nen- 
nen wollen.      Der  Unterschied   der  Temperatur  von  las 
Vigas,  welches  Dorf  in  Tierra  fria  liegt,  und  Jalapa, 
war  um  so  bemerklicher  und  unangenehmer ,   da  es  den 
ganzen   Abend   regnete.    —     Bei    Cruzbianca,     einem 
Dorfe,  wo  eine  Ebene  beginnt,   die  ich  in  meinem  vori- 
gen Briefe  zu  schildern  versucht  habe^  verliefsen  wir  die 
nach  Puebla  und  Mexico  führende  Heerstrafse  und  folg 
ten   einem  nordwärts  führenden  Wege.     Der  Anblick  der 
Natur  liefs  uns  nicht  zweifeln,  dafs  der  Winter  hier  wirk- 
lich eingetreten  sei.     Die  grüne  Decke  ist,  wo  sie  vor- 
zugsweise   aus   Gräsern   besteht,    verblichen;   wo    andere 
Kräuter,  Potentillae,  Gerania,  Ranunculi,  Umbelliferae 
ihre  Stelle  einnehmen,    da  ist  sie  wenigstens  blüthenleer. 
Nicht  eine  einzige  Pflanze,   deren  eigentliche  Blühzeit  in 
diese  Jahreszeit  fällt.     Da  die  Nadelholzwälder  uns  heute 
fast  nicht  verlassen,    so  verweilen  wir  etwas   länger  bei 
ihnen.     Schon   unsere  Reise  nach  dem  Volcan  de  Ori- 
zaba  lieferte    eine    neue   Art  dieser  Pflanzengruppe  und 
zwar  eine   Föhre   mit  zu  dreien    stehenden  Nadeln,    die 
Pinus  Tcocote..     Gestern  fanden  wir  zwischen  la  Joya 


556  

und  las  Vi  gas  unsere  Pinus  patula  und  heute  eine  dritte 
ebenfalls  neue  Art,  die  wir  vorläufig  P.  leiophylla  nen- 
nen, beides  Föhren  mit  zu  fünf  stehenden  Nadeln.  Rech- 
nen wir  zu  diesen  dreien  noch  die  Pinus  occidentalis  Sw. 
und  P.  rellgiosa  H.  B.  et  K.  die  wir  ebenfalls  gefunden 
haben  und  die  P.  hirtella  H.  B.  et  K.  die  uns  noch  nicht 
zu  Gesichte  gekommen  ist,  so  zählen  wir  schon  6  mexi- 
canische  Pinus -Arten.  Deppe  beobachtete  ferner  auf  sei- 
ner frühern  Reise  in  der  Gegend  von  Puebla  eine  Föhre 
mit  glattem  Stamme,  die  er  nicht  von  P>  Strobus  unter- 
scheiden konnte.  Und  in  Jalapa  haben  wir  endlich  noch 
von  einer  Art  sprechen  hören,  deren  efsbare  Früchte  dort- 
hin zu  Markte  gebracht  werden.  Ist  diese  letztere  wirk- 
lich eine  Pinus,  so  würde  es  die  8te  in  Mexico  wachsende 
Art  dieser  Gattung  sein.  Von  Cruzbianca,  am  Ostab- 
hange  der  Mexicanischen  Anden  herab  bis  Jalacingo, 
bemerkten  wir  an  einem  Tage,  oft  zusammenwachsend, 
vier  Arten  P.  occidentalis,  Teocote,  patula  und  leio- 
phylla. Sie  bilden  daselbst  die  Masse  der  Baumvegeta- 
tion. Einige  Abwechslung  bringen  in  die  Einförmigkeit 
dieser  Wälder,  eine  Erle  und  mehrere  Eichen,  Laubhöl- 
zer denen  die  Winterfröste  ihr  grünes  Kleid  nicht  rauben. 
Das  Unterholz  bildet  gröfstentheils  die  Baccharis  jala- 
pensis,  ein  etwas  über  mannshoher  Strauch,  der  aus  der 
kalten  Region,  aus  einer  absoluten  Höhe  von  7000  Fufs 
und  drüber,  in  die  gemäfsigte  von  Jalapa  und  tiefer  her- 
absteigt und  den  wir  nun  auch  kürzlich  bei  Nautla  fast 
in  gleichem  Niveau  mit  dem  Meere  fanden;  eine  von  den 
wenigen  Holzarten,  die  die  ganze  Scala  des  bewohnten 
tropischen  Mexico  durchläuft.  In  der  Nähe  von  Jala- 
cingo nehmen  die  Nadelhölzer  an  Masse  ab,  Eichen  neh- 
men ihre  Stelle  ein;  Gebüsche  von  Terustroemien,  einem 
Croton  mit  grofsen  herzförmigen  Blättern,  Melastomen 
zeigen  uns,   dafs  wir  aus  der  kalten  Region  in  die  gemä- 


557 

fsigte  übergetreten  sind.  Das  Dorf  Jalacingo  mag  etwa 
in  gleicher  Höhe  mit  San  Miguel  dcl  soldado  liegen, 
etwa  in  5000  Fufs  absoluter  Höhe.  Es  liegt  über  der  Ba- 
nanenkultur, die  in  Jalapa  aufhört  und  unter  der  der  Cc- 
realien  der  alten  Welt,  die  wohl  nicht  viel  tiefer  als  6000 
Fufs  herabgeht.  Gerste  wird  wenigstens  in  Jalapa  und 
Jalacingo  nur  als  grünes  Futter  benutzt  und  zu  diesem 
Zwecke  im  September  gesäet  und  im  November  und  den 
folgenden  Monaten  geschnitten.  Jalacingo  liegt  auf 
einer  Vorstufe  der  Anden,  umgeben  von  malerischen  Ge- 
birgen, unter  welchen  sich  besonders  das  von  Chinantla 
auszeichnet,  dessen  höchste  Gipfel  wohl  einige  1000  Fufs 
über  dem  Niveau  von  Jalacingo  liegen  mögen.  Da  wir 
in  diesem  Dorfe  uns  zwei  ganze  Tage  aufzuhalten  genö- 
thigt  waren,  so  hatten  wir  Gelegenheit  die  nächsten  Um- 
gebungen botanisch  zu  untersuchen.  Unsere  Erndte  war 
indefs  nicht  reich;  auch  hier  sah  es  herbstlich  aus,  die 
Bäume  zwar  grün,  aber  wie  die  Flur  blüthenleer.  Die 
Wälder  an  den  Abhängen  der  Schluchten  bestanden  aus 
Eichen,  Erlen,  sparsam  mit  Nadelhölzern  untermischt;  die 
Gebüsche  aus  Ternstroemien,  Croton,  Melastomen,  denen 
eine  niedliche  Fuchsia  sish  anschmiegte.  Die  Felsen  mit 
Moosen  und  Hymenophyllen  bekleidet,  zwischen  welchen 
eine  krautartige,  kriechende  Rheccia  ihre  verspäteten  pur- 
purroten Blumen  entwickelte.  —  Der  Weg  nach  Pa- 
pantla  wurde  uns  als  äufserst  schlecht  und  unwirthlich 
geschildert.  Es  war  deshalb  nöthig,  die  zwei  Lastthiere, 
die  unsere  Reisenothwendigkeiten  von  Jalapa  hergebracht 
hatten,  mit  vier  frischen  zu  vertauschen  und  uns  mit 
Mundvorrath  für  die  Dauer  unserer  Reise  zu  versehn. 
Am  2ten  Decbr.  traten  wir  endlich  die  Winterreisc  an. 
Wir  kamen  an  diesem  Tage  durch  den  schönsten  Strich 
der  Tierra  templada,  den  ich  bis  jetzt  gesehn  habe. 
1^    Legoas    von    Jalacingo    fängt    die    steile    Cuesta 


558 

grande  an,  ein  Bergabhang,  der  etwa  in  einer  absoluten 
Höhe  von  4000  Fufs  anfängt  und  bis  in  die  Tierra  ca- 
li ente  herabreicht.  Mit  einemmale  traten  wir  aus  einer 
warmen  Luft  in  die  Kühle  eines  Waldes  von  ehrwürdigen 
Liquidambar  -  Stämmen  von  ausnehmender  Höhe  und 
Schönheit,  links  braust  schäumend  im  tiefen  Abgrunde 
ein  Waldstrom,  der  sich  sein  Bette  durch  enge  Felsspal- 
ten gebahnt  hat ;  gigantische  Begonien  schwanken  da  zwi- 
schen den  Ritzen  der  Felsen,  die  den  Flufs  einengen,  ein 
Spiel  des  stets  wiederkehrenden  vom  Wassersturz  verur- 
sachten Luflstroms.  Um  uns  ist  Alles  frisch  und  grün. 
Im  Schatten  hoher  Waldbäume  ist  eine  fast  baumartige 
Fuchsia  mit  rosenrothen  Blülhen  bedeckt,  unter  ihr  eine 
Gonzulea ,  ein  herrlicher  Strauch  mit  tiefgrünen,  auf  der 
untern  Fläche  bläulich  weifsen  Blättern,  der  Ihnen  schon 
vom  Serro  colorado  bei  Jalapa  bekannt  ist,  hängt 
voll  schwarzer  Beeren;  der  schönste  Schmuck  der  Tier- 
ra templada  endlich,  die  Farrnbäume  umschirmen  in 
grofsen  Massen,  überall  wo  das  Auge  hinblickt,  die  nie- 
dern  Sträucher;  die  alternden  Bäume  und  die  Felsen  sind 
mit  Trichomanen,  Hymenopkyllen  und  andern  der  schön- 
sten Farrenkrautformen ,  mit  den  zartesten  Peperomien, 
mit  kriechenden  Mubiaceen  mit  scharlachrothen  und 
schwarzen  Früchten  bekleidet.  Nichts  verkündigt  den 
Eintritt  des  Winters.  Hier  mufs  ewiger  Frühling  herr- 
schen. Wir  verlassen  diese  Statte,  in  welcher  die  ewige 
Frische  der  belebten  Natur  so  herrlich  mit  der  unbeleb- 
ten, mit  dem  Brausen  des  wilden  Elements  conlrastirt, 
um  unser  Auge  an  einer  sanftem  Naturscene  zu  ergötzen. 
Der  dunkle  Wald  der  Liquidambar  verläfst  uns,  aber 
nicht  die  Form  der  Farrnbäume.  Sie  nimmt  mehr  zu  als 
ab;  ganze  Hügel  sind  von  ihr  geschmückt.  Wir  gehen 
bald  steil  bergab,  bald  weite  Strecken  auf  Bergrücken  ent- 
lang,  von  welchen  wir  eine  freie  Aussicht  in  die  tiefen 


»  559 

Thäler  und  nach  den  fernen  grotesken  Formen  der  Ge- 
birge von  Misantla  haben.  Zu  den  Farren,  einer  bäum- 
artigen  Ternstroemia  und  vielen  andern  uns  unbekannten 
Bäumen  gesellen  sich  bald  2  Pflanzenformen,  die  den 
Uebergang  zur  Tierra  caliente  verkündigen,  es  ist  die 
Cecropia  peltata  mit  hohem  schlankem  geringeltem  Stam- 
me  und  grofsen  handfbrmig  getheilten  Blättern  über  die 
niedern  Bäume  hervorragend,  und  ein  strauchartiger  Hi- 
biscus  mit  grofsen  blutrolhen  Blumen.  Aus  dem  dichten 
Gebüsch  blinken  Orangenbäume  mit  goldenen  Früchten 
beladen  hervor,  eine  der  schönsten  Ternstroemiaceen,  die, 
obgleich  die  Blumen  kleiner,  doch  an  Schönheit  mit  der 
Camcllia  japonica  wetteifert,  schmückt  den  Rand  der 
Gebüsche.  An  sonnigen  Plätzen  nimmt  Pteris  aqnilina 
mit  einer  Gleichenia  ganze  Strecken  ein.  So  gelangen 
wir  zu  unsenn  dritten  Nachtlager  Huitamalco,  einem 
Dorfe,  welches  von  Wäldern  hoher  Hcmitelien  und  Ce- 
cropien,  Gebüschen  von  /yi^brsträuchern  und  Mclasto- 
meti  umgeben  ist.  Die  Hütten,  deren  Dach  auf  Farrn- 
stämmen  ruhen,  sind  umschattet  von  Bananen.  Am  an- 
dern Morgen  setzten  wir  unsre  Reise  weil  er  fort.  Wir 
stiegen  immer  bergab  bis  Metapalco  einer  Hacienda, 
welche  an  einem  Flüfschen  gelegen  ist,  an  dessen  Ufern 
der  abendländische  Platanus  in  mächtigen  Exemplaren 
vegetirl.  Bei  Metapalco  sahen  wir  zum  erstenmale 
Bainbusenw äldev.  Die  Form  der  baumartigen  Gräser  ist 
eine  der  lieblichsten,  die  ich  kenne.  Mit  vollem  Rechte 
stellt  sie  Humboldt  neben  die  der  Palmen  und  Farm 
bäume.  Denken  Sie  sich  40  —  50  Fufs  hohe  meist  ge- 
neigt aufwärts  strebende  Halme,  unten  einen  halben  Fufs 
dick,  nach  oben  immer  schlanker  werdend  und  die  Spilze 
in  einem  sanften  Bogen  abwärts  fallend,  mit  zweizeiligen 
Aesten  und  zarten  Grasblättern  vom  lichtesten  Grün,  die 
schlanken  Wipfel  beim  leisesten  Winde  hin  und   hervvo 


560  

gend.  Mit  diesem  leichlbeweglichen  Dickicht  contrastirt 
der  unentwickelte  Halm,  starr  und  ungelhcill,  die  Aesle 
in  den  Scheiden  verbergend.  —  Bei  Metapalco  traten 
wir  in  eine  flachhüglige  Gegend.  Abwechselnd  im  Schal- 
ten der  Bambusen  und  anderer  hoher  Waldbäume,  legten 
wir  den  Weg  nach  Cuapa  zurück.  Fleischrothe  grofs- 
hlumige  Malvaceen,  Heliconien  mit  goldgelber  Blume 
und  blutrolhen  Blumenscheiden,  Acacien  mit  langen  pur- 
purroten Staubfäden  bildeten  das  Gebüsch.  Die  Form 
der  Farrnbäume  wurde  seltner,  wir  mufsten  sie  endlich 
für  die  baumartigen  Gräser  ganz  hingeben.  Der  Ranch o 
Cuapa  liegt  auf  einem  niedern  Hügel  rings  umgeben  von 
Waldungen.  Der  Blick  in  die  Ferne  gewährte  uns  an 
einem  schönen  Abende  eine  der  schönsten  Naturscenen 
der  ganzen  Reise.  Im  Süden  lag  der  Cofre  de  Perote, 
der  den  Volcan  de  Orizaba  verdeckt,  mehr  nach  We- 
sten das  Gebirge  von  Chinanlla,  im  Osten  der  Meeres- 
spiegel, zwischen  ihm  und  dem  Cofre  de  Perote  die 
Gebirge  von  Misantla.  Von  Cuapa  traten  wir  am  fol- 
genden Tage  in  einen  dunkeln  Wald,  der  uns  mehrere 
Stunden  lang  das  Blau  des  Himmels  verbarg.  Eingeengt 
zwischen  dornige  Bambusen,  die  mit  Myrtus  Pimenta, 
Annonaceen ,  bitlern  Orangen  und  vielen  andern  unbe- 
kannten Bäumen  abwechselten,  gelangten  wir  auf  den  ko- 
thigsten  Wegen  endlich  in  die  Savanen  von  M esachic a, 
wo  wir  nicht  allein  zu  übernachten,  sondern  einen  Tag 
zu  verweilen  beschlossen.  —  Diese  Savanen  in  einer 
Ebene  liegend,  unterbrochen  von  gröfsern  und  kleinern 
Wäldern,  bieten  uns  manche  interessante  Beobachtung  dar. 
Zuerst  fällt  uns  der  tropisch  winterliche  Zustand  der  Na- 
lur  auf.  Während  wir  wenige  Tage  zuvor  in  einer  Ge- 
gend, deren  absolute  Höhe  wenigstens  2  wo  nicht  3000 
Fufs  mehr  beträgt,  die  üppigste  Vegetation  bemerkten, 
traten  wir  hier,   wo  zahllose  Moskiten  in  jeder  Jahreszeit 


.     561 

die  Qual  der  Bewohner  sind,  auf  Wiesen,  deren  Grün 
fast  gänzlich  verblichen  ist.  Eine  violette  Calceolaria, 
eine  Orchidee,  die  im  Habitus  wenig  von  unsern  Euro- 
päischen  wahren  Orch warten  abweicht,  einige  Spätlinge 
einer  weifsen  Iridce  sind  die  wenigen  Blumen,  die  man 
auf  der  Flur  bemerkt.  Die  in  der  Fläche  liegenden  Wäl- 
der bestehn  gröfstentheils  aus  einer  Eiche,  deren  Stamm 
und  Aeste  mit  zahlreichen  Aroideen  und  Tillandsien  be- 
deckt sind.  Die  Orchideen  und  Farrnkräuler,  welche  in 
der  Regio  temperata  in  so  überaus  grofser  Menge  die 
verkohlende  Rinde  der  Bäume  bewohnen,  treten  hier  an 
Zahl  der  Arten  wie  an  Masse  zurück.  Von  Tilland.sicn 
ist  keine  so  häufig  als  die  nsncoides,  was  diesen  Eichen- 
wäldern ein  mehr  dürres  als  frisches  Ansehn  giebt.  Das 
Vorkommen  der  Eichen  in  einem  Striche  der  Tierra 
caliente  überraschte  uns  nicht,  da  sie  Deppe  auf  seiner 
frühern  Reise  in  der  Palmenregion  bei  Alvarado,  ein 
anderer  Freund  am  RioGoazacoalco  sie  auch  dort  fast 
in  gleichem  Niveau  mit  dem  Meere  beobachtete.  Im  fer- 
nen! Verlauf  unserer  Reise  haben  wir  sie  an  mehrern  Or- 
ten derselben  Region,  und  namentlich  einmal  bei  San 
Antonio  in  der  Nähe  von  Nantla,  gewifs  unter  der  ab- 
soluten Höhe  von  100  Fufs  in  Menge  wachsend  gefunden. 
Fast  immer  fanden  wir  sie  in  Ebenen,  nur  sparsam  mit 
andern  Holzarten,  Guazuma,  der  Palme  Coyole,  einigen 
Säulen- Cactus  untermischt,  nie  in  den  dunkeln  Waldun- 
gen ,  die  aus  Feigen ,  Myrtus  Pimenta  und  Bambusen, 
Sapoteen  und  vielen  andern  Baumformen  bestehen,  welche 
eine  beständige  Feuchtigkeit  lieben.  Nur  eine  Eichenart 
ist  es,  welche  wir  in  der  Tierra  caliente  fanden  und 
zwar  von  Mesachica  an  bis  zum  Paso  del  Estero 
am  Rio  de  Tecoluta  und  im  fernem  Verlaufe  unserer 
Reise  an  vielen  andern  Orten,  die  ich  später  anführen 
werde.     Wir  wissen  noch  nicht,  ob  es  eine  der  vielen  be- 


562  

•kannten  oder  eine  neue  Art  ist.  Sie  scheint  dem  heifsen 
Striche  eigenlhümlich.  Früher  haben  wir  sie  nirgends 
beobachtet,  als  in  der  Nähe  der  Hacienda  de  la  La- 
g|una,  einer  Gegend,  die  Ihnen  aus  meinem  vorigen 
Briefe  bekannt  ist.  Von  Mesachica  gelangten  wir  bald 
über  Savanen,  bald  dureh  lichte  Eichenwälder,  die  mit 
dunkeln  Waldungen  abwechselten,  über  die  Ruinen  einer 
untergegangenen  Stadt  Mapilque,  in  einen  Rancho, 
der  den  letztem  Namen  führt,  an.  Wir  waren  genöthigt, 
des  Regens  wegen,  einen  ganzen  Tag  an  diesem  traurigen 
Orle  zu  verweilen,  wo  uns  Alles  gebrach,  die  Zeit  nütz- 
lich zu  verwenden.  Der  andauernde  Regen,  der  uns  hin- 
derte, die  nahe  gelegenen  jetzt  unter  Wasser  stehenden 
Wiesen  wie  die  dunkeln  Wälder  umher  zu  unl  ersuchen 
und  der  sehr  beschränkte  Aufenthalt  in  der  ärmlichsten 
Hülle,  deren  Wände  aus  Bambusstäben  das  aus  Palmbläl- 
tern  bestehende  Dach  trugen,  in  welcher  weder  wir  noch 
unsere  Sachen  vor  dem  eindringenden  Regen  zu  schützen 
waren,  hinderte  uns  an  Allem.  Unser  nächstes  Nacht 
lager  war  das  Dorf  Estero,  sehr  freundlich  am  hohen 
Ufer  auf  der  rechten  Seite  des  Rio  de  Tecoluta  gele- 
gen. Nur  noch  wenige  Stunden  und  wir  waren  am  Ziel 
unserer  Reise,  in  dem  grofsen  Indianerdorfe  Papantla. 
Da  wir  uns  hier  volle  zwei  Monate  aufhielten,  so  werden 
Sie  eine  etwas  ausführlichere  Schilderung  seiner  Natur 
erwarten,  die  ich  im  vollen  Vertrauen  auf  Ihre  Nachsicht 
wagen  will. 

Lassen  Sie  uns,  ehe  wir  zur  Betrachtung  der  Vege- 
tation übergehen,  einen  Blick  auf  die  geognostische  und 
atmosphärische  Beschaffenheit  der  Gegend  werfen.  Pa- 
pantla liegt  etwa  10  Legoas  von  der  Meeresküste  ent- 
fernt von  Hügeln  umgeben,  die  einer  jungen  Formation 
angehören,  die  mir  der  des  Grobkalks  analog  zu  sein 
scheint.     Ein  an  Muschelversteinerungen  reicher  bald  fester 

bald 


563 

bald  lockerer  Kalkslein  wechselt  mit  einem  gewöhnlich 
lockern  Sandstein  und  einem  nagelfluhartigen  Gebilde, 
und  diesen  Gliedern  einer  und  derselben  Fojpnation  ist  an 
vielen  Stellen  ein  gelber  Lehm  aufgelagert.  Weder  von 
einem  vulkanischen  Gebilde  noch  von  einer  altem  For- 
mation haben  wir  irgendwo  im  Umkreise  des  Dorfs  eine 
Spur  bemerkt.  Diese  Gegend  ist,  von  einem  höhern  freien 
Orte  betrachtet,  sehr  einförmig;  es  wiederholen  sich  nach 
allen  Wellgegenden,  wo  man  hinblickt,  Hügelreihen  von 
unbeträchtlicher  Erhebung.  Wo  ein  gröfserer  Flufs,  z.  ß. 
der  Rio  de  Tecoluta  sein  Bette  fast  bis  zum  Niveau 
des  Meeres  ausgefurcht  hat,  erscheinen  diese  Hügel  etwa 
600  Fufs  hoch.  Dieses  hüglichte  Land  zeichnet  sich  von 
andern  Strichen  der  Tierra  caliente  durch  einen  regen- 
reichen Winter  aus.  Heftige  Regengüsse  sind  seltener, 
um  so  häufiger  aber  feine  Nebelregen,  die  gewöhnlich 
mehrere  Tage  anhalten,  das  Tageslicht  verfinstern  und  die 
Temperatur  oft  bedeutend  herabdrücken.  Ein  Thermome- 
ter hatte  auf  der  Reise  nach  Papantla  dasselbe  Schick- 
sal, wie  früher  unser  Barometer,  ich  kann  daher  keine 
Temperaturbeobachtungen  mittheilen.  Die  Nordstürme, 
welche  die  herrschenden  im  Winter  sind  und  hier  fast 
immer  von  trübem  Himmel  oder  Regen  begleitet  werden, 
scheinen  in  Papantla  nie  so  heftig  zu  sein  als  an  der 
Küste.  Auf  dieser  Beschaffenheit  der  Atmosphäre  beruht 
gewifs  vorzüglich  der  Charakter  der  Vegetation,  auf  ihr 
beruht  der  Reichthum  an  Produkten,  die  das  Eigenthum 
dieses  regen-  und  nebelreichen  Striches  siud.  —  Pa- 
pantla liegt  in  einem  engen  Thale  von  einer  Menge  Hü- 
gel begränzt;  nur  von  einem  kleinen  Bache  wird  es  be- 
wässert. Seine  nächsten  Umgebungen  haben  durch  eine 
Bevölkerung  von  etwa  4000  Seelen  sehr  von  ihrer  ur- 
sprünglichen Vegetation  verloren,  gar  nicht  durch  den  po- 
sitiven Einflufs  der   Cultur,    sondern  fast  nur  durch   daß 

4r  Bd.  /is  Heft  41 


564  

Umhauen  der  gröfsern  Bäume.  Aus  hohen  schattenreichen 
Waldungen  sind  Gebüsche  worden,  die  aus  Annotiert,  Ha- 
mellien,  Guilandinen,  Clerodendron,  Buddle jen,  Asclepia- 
deen  bestehn,  an  welchen  sich  Convolvuli,  Smilaces  und 
andre  Lianen  hinaufwinden.  Die  grofse  Anzahl  der  zah- 
men Schweine,  welche  beständig  frei  im  Dorfe  und  in 
den  nahen  Gebüschen  umherlaufen,  machen  die  Cultur 
von  Nutzpflanzen  in  der  Nähe  des  Dorfs  unmöglich.  Die 
Zucker-,  Mais-  und  Bananenpflanzungen  liegen  fern  vom 
Dorfe  in  den  dichten  Wäldern  vergraben.  Im  Dorfe  selbst, 
dessen  Häuser  vollkommen  regellos  zerstreut  liegen,  sieht 
man  nur  wenige  Bananen  angepflanzt,  die  sorgfältig  ein- 
gezäunt sind;  ferner  wachsen  theils  wild,  theils  zur  Zierde 
angepflanzt,  eine  Annona,  eine  Spondias,  eine  Swietenia, 
wenige  Stämme  der  Cocos  nueifera  und  der  Palme  Coyo- 
te, Plumerien,  Poincianeti,  und  ein  prächtiger  Bombax 
mit  grofsen  polyandrischen  Blumen ,  die  im  Monate  Fe- 
bruar anfangen  sich  zu  entwickeln.  Glücklicherweise  sind 
die  dichten  Wälder,  von  denen  Papantla  umgeben  ist, 
nach  allen  Richtungen  hin ,  von ,  wenn  auch  sehr  kothi- 
gen  Wegen  durchschnitten,  welche  nach  den  entfernten 
Orten,  nach  den  Ranchos  und  Saatfeldern  führen.  Durch 
sie  ist  doch  einigermafsen  die  Vegetation  dem  Blicke  auf- 
geschlossen, ohne  sie  würden  die  Schätze  des  Pflanzen- 
reichs in  ein  undurchdringliches  Dickicht  vergraben  sein. 
Einem  dieser  Wege  folgend  treten  wir  bald  in  einen  ho- 
hen dichten  Wald.  Hier  fällt  uns  auf  die  Form  der  dicht- 
belaubten Sapoteen,  ein  ungeheurer  Feigenbaum  mit  mäch- 
tigern  Stamme,  aus  einer  Höhe  von  30  —  40  Fufs  Luft- 
wurzeln herabsendend,  die  zum  Theil  armsdick,  zum  Theil 
mehrere  Fufs  Durchmesser  haben  und  so  die  weit  aus- 
gebreitete Krone  ihrer  Mutter  stützen,  der  glatte  weifs- 
liche  Stamm  des  Piments,  dessen  Rinde  sich  nach  Art 
der  Platanen  schält,  eine  Crescentia,   aus   deren  uraltem 


565 

Stamme,  unmittelbar  aus  der  rauhen  Rinde  hervorbrechend 
sich  zarte  grünliche  Blumen  entwickeln.  Hier  finden  wir 
auch  das  Elaphrium,  welches  den  hiesigen  Copal,  den 
Baum  Ule  (wahrscheinlich  Caslilloa  elastica),  der  das  hie- 
sige Cautchuc  liefert.  Diese  und  viele  andre  Bäume  bil- 
den das  dichte  Gewölbe,  in  dessen  Schatten  Heliconien, 
Papayas  und  Zwergpalmen  vegetiren.  Die  heilsame  Sar- 
saparille mit  dornigem  Stengel,  sich  am  benachbarten 
Gesträuch  mit  ihren  Ranken  festhaltend,  strebt  nach  dem 
Lichte  um  ihre  Blüthen  zu  entwickeln.  Die  köstliche 
Vanilla  schmiegt  sich  parasitisch  der  Rinde  alternder 
Bäume  an.  Andre  Stämme  sind  bedeckt  von  tiefgrünen 
Aroideen.  Von  ihnen  hängen  fadenförmige  Luftwurzeln 
von  20  —  30  Fufs  Länge  herab.  Gigantische  Bromelia- 
ceen  nehmen  die  Gabeln  und  den  geneigten  Stamm  mäch- 
tiger Feigenbäume  ein;  sie  fielen  häufig  durch  eigene 
Schwere  herab ,  blieben  aber  zuweilen  in  dem  verwirrten 
Netze  der  Lianen  hängen  und  vegetiren  nun  in  der  Luft 
schwebend  fort,  von  dem  mitgerissenen  Rindentheile  küm- 
merlich zehrend.  Rhipsalis-  und  Cereus- Arten  leben  in 
den  Kronen  hoher  Terebinthaceen.  Ueber  dem  sanft  da- 
hin fliefsenden  Bache  sehwanken  die  oben  leicht  beweg- 
lichen Halme  baumartiger  Gräser:  Cecropien  dringen  aus 
dem  lichten  Schilfe  und  breiten  schirmförmig  ihre  Kronen 
über  demselben  aus.  Wie  die  Bergformen  von  Papantla 
einförmig  sind,  so  bietet  auch  der  Charakter  der  Vegeta- 
tion wenig  Abwechslung  dar.  Fast  nichts  als  Wälder, 
wie  ich  sie  Ihnen  eben  beschrieben  habe,  bedecken  Berg 
und  Thal.  An  einigen  erhabenem  Orten  nehmen  indefs 
Grasfluren  ihre  Stelle  ein,  die  eine  weite  Aussicht  erlau- 
ben, so  z.  B.  die  Savanen  nach  San  Pablo  hin,  einem 
Dörfchen  am  linken  Ufer  des  Rio  de  Tecoluta.  Wir 
bemerken  auf  diesen  Savanen  eine  schmalblättrige  Agave, 
die  der  Tierra  caliente   eigenthümlich  zu  sein  scheint, 

41  * 


566 

eine  Cycas,  strichweise   sehr  häufig  aber  nicht  fructifici- 
rend,  Helianthoideen ,  ein  Eryngium  und  eine  Solidago. 
Uebrigens  fällt  uns  hier  wie  in  den  Wäldern  die  verhält- 
nifsmäfsig    geringe  Anzahl  blühender  Pflanzen   auf,    trotz 
der   stets  fortdauernden  Feuchtigkeit  in  dieser  Jahreszeit. 
—  Zu  Ende    des  Monats  Januar    machten    wir  von   Pa- 
pantla    aus    eine    kleine    Reise   über    San  Pablo  nach 
dem  Dorfe  Tecoluta   am  Ausflusse   des   Rio   de  Tee o- 
luta.     Von  hier  aus  untersuchten  wir  die  nahe  Küste  wie 
die  Ufer  des  sich  mehrfach  verzweigenden  Flusses.     Die 
letztern  bieten  uns,  durch  ihre  JRhizophorengehüsche  einen 
neuen  interessanten  Anblick  dar.      Gesellig  die  sumpfigen 
Ufer  bedeckend,  durch  die  weitüberhängenden  Aeste,  welche 
von   einem  Walde   von  Wasserwurzeln   genährt   und   ge- 
stützt werden,  den  sanft  dahinfliefsenden  Flufs  einengend, 
ist  diese  Baumform  in  ihrer  ewigen  Frische  die  lieblichste 
Zierde  der  Mündungen  tropischer  Gewässer.     In  den  Rhi- 
zophorengebäseken  verbergen  sich  der  weifse  Ibis,   eine 
Platalea  mit  rosenrolhen  Flügeln  und   eine   grofse  Man- 
nichfaltigkeit  von  Reiherarteh.     Wo  das  Wasser  kaum  zu 
fliefsen  scheint,  da  bedecken   es  verschiedene  Salvinien. 
Mit  dieser  sanften  Naturscene  steht  im  schneidenden  Con- 
trast    die   stets    von  heftiger    Brandung   bewegte   Meeres- 
küste.     Sie  wird  nur  von  Strandläufern    belebt,    welche 
schnellfüfsig  der  ankommenden  Welle  ausweichen,  wie  sie 
der  zurücktretenden   folgen  um   die  ausgeworfenen  Thiere 
eiligst  zu  erhaschen.     Da  wo  frühere  Stürme  den  Sand 
anhäuften,   siedelt  sich  eine  geringe  Anzahl  von  Küsten- 
pflanzen an,  unter  welchen  die  häufigsten  ein  graugrünes 
Croton,  eine  niedliche  Chamaecrista,  eine  Composita  mit 
lilafarbner  Blume  und  ein  weitauslaufender  Dolichos  sind. 
Wo   diese  kleinen  Halbsträucher    den  Boden  eine   Reihe 
von  Jahren  zu   kräftigerer  Vegetation    vorbereitet   haben, 
da  nehmen  ihn    Holzarten,    Chrysobalanus  Icaco,    eine 


567 

Malvacee,  eine  Laurinee  und  einige  andre  zum  Theil 
dornige  Sträucher  ein,  welche  schon  einen  Steinwurf  vom 
Meere  entfernt,  durch  das  dichte  Verwachsen  ihrer  Zwei- 
ge das  Eindringen  in  den  dahinterliegenden  höhern  Wald 
ganz  unmöglich  machen.  Unter  den  Bäumen  der  Küste 
bemerken  wir  auch  eine  Coccoloba,  Uva  genannt,  mit 
efsbarer  Frucht,  die  für  sich  bestehende  Wäldchen  von 
runden  Umrissen  bildet.  —  Nach  achtägigem  Aufenthalte 
in  Tecoluta  kehrten  wir  nach  Papantla  zurück.  Zu 
Ende  Februars  brachen  wir  abermals  von  Papantla  auf 
um  unsre  Rückreise  über  Misantla  anzutreten.  Wir  sa- 
hen Tecoluta  zum  zweiten  Male  und  blieben  von  da 
immer  an  der  Küste  bis  Nautla  an  dem  Flusse  gleiches 
Namens.  Es  ist,  wie  man  uns  sagt,  derselbe,  den  wir 
im  Anfange  Decembers  an  der  Cuesta  grande  in  der 
Region  der  Farrnbäume  gesehn  hatten.  Wir  schickten 
unsre  Pferde  und  Maulthiere  zu  Lande  nach  dem  Dorfe, 
welches  etwa  ein  Stündchen  vom  Ausflusse  entfernt  liegt 
und  setzten  uns  in  einen  Nachen,  der  uns  auf  einem  kür- 
zern und  schönern  Wege  dahin  führte.  Welch  eine  Au- 
genweide, nach  einer  Reise  von  fast  2  vollen  Tagen,  im- 
mer der  einförmigen  Küste  entlang,  ermüdet  vom  eintöni- 
gen Brausen  der  Brandung,  uns  auf  einmal  zwischen  llhi* 
zophorengebüsche  versetzt  zu  sehn,  hinter  denen  sich  im 
Hintergrunde  die  hohen  Berge  der  Sierra  de  Misantla 
in  kühnen  Formen  aufthürmen!  Bei  Tecoluta  halten 
wir  nur  eine  Rhizophorenart  bemerkt,  den  Mangle  tinto, 
welcher,  wie  ich  schon  oben  anführte,  aus  den  Aeslen 
eine  Menge  Luftwurzeln  nach  dem  Wasser  schlägt.  Bei 
Nautla  beobachteten  wir  eine  zweite  Art,  den  Mangle 
blanco,  dem  die  aus  den  Aesten  entstehenden  Luftwur- 
zeln gänzlich  fehlen,  der  dafür  aber  mit  vielleicht  analo- 
gen Organen  versehen  ist,  die  aus  der  Wurzel  in  weitem 
Umkreise   des    Stammes   in  gröfster   Menge   ausschlagen. 


568  . 

Die  feuchten  mit  diesem  Baume  bedeckten  Ufer  des  Flus- 
ses sahen  wir  dicht  besäet  wie  ein  Getreidefeld  mit  die- 
sen stets  blätterlosen,  nie  die  Höhe  eines  Fufses  erreichen- 
den Organen,  deren  Funktion  mir  so  unbekannt  ist  wie 
ihre  Natur.  Dieser  Mangle  blanco ,  wahrscheinlich  eine 
Avicennia,  kommt  wahrscheinlich  an  den  meisten  Flufs- 
mündungen  im  Mexicanischen  Golf  vor  und  wir  verspre- 
chen Ihnen  bei  der  nächsten  sich  darbietenden  Gelegen- 
heit die  Erscheinung  gründlicher  zu  untersuchen.  Aufser 
dem  Mangle  tinto  und  31.  blanco  spricht  man  noch  von 
einem  Mangle  prieto,  der  ebenfalls  bei  Nautla  wachsen 
soll,  den  wir  aber  nicht  kennen.  Bei  Tuspan,  eine 
Tagereise  nördlich  von  Tecoluta,  soll  endlich  noch  eine 
vierte  Art,  der  M.  botoncillo,  wachsen.  An  folgenden 
Tage  mufsten  wir  abermals  eine  Strecke  von  2  Legoas 
an  der  Küste  entlang  gehn,  bis  zur  Barra  de  Palmas, 
von  wo  wir  über  San  Antonio  durch  das  Thal,  welches 
vom  Rio  deMisantla  gebildet  wird,  endlich  an  unserm 
Ziele  ankamen.  Das  Dorf  Misantla  liegt  am  Flusse 
gleiches  Namens  in  einer  absoluten  Höhe,  die  schwerlich 
1000  Fufs  übersteigt,  am  östlichen  Fufse  eines  hohen  Ge- 
birges. Die  Temperatur  ist  trotz  der  geringen  Erhebung 
wegen  der  Nähe  der  hohen  Berge  doch  viel  kühler  als 
an  der  10  Legoas  entfernten  Küste.  Dabei  ist  es  ein 
Strich  Landes,  der,  so  wiePapantla,  einen  regenreichen 
Winter  hat.  Nur  im  April  und  Mai,  sagt  man,  regne  es 
wenig.  Wir  machten  in  Misantla  die  Bekanntschaft 
eines  Franzosen  Frangois  Clausel,  dessen  Güte  mich  in 
den  Stand  setzt,  Ihnen  die  Temperaturbeobachtungen  wäh- 
rend 10  Tagen  unseres  dortigen  Aufenthalts  mitzutheilen. 
Sie  werden  darin  ein  tropisches  Alpenthalklima  erkennen, 
ziemlich  warme  Tage  wechselnd  mit  kühlen  Nächten. 
Ich  theile  Ihnen  nur  das  Minimum  und  Maximum  der 
täglichen  Beobachtungen  mit: 


569 

1829.  den  8.  März  6  U.  VM.  8°  R.,   3  ü.  NM.  17°  R. 
ein  klarer  sonniger  Tag. 

—  den  9.  März  4|  U.  VM.  8°  R.,   2  U.  NM.  22°  R. 

wie  gestern. 

—  den  10.  März  4|  U.  VM.  11,5°  R.,  2  U.  NM.  23,5°  R. 

wie  gestern. 

—  den  11.  März  5  U.  VM.  11°  R.,  1  U.  NM.  15°  R. 

ein  trüber  nebliger  Tag. 

—  den  12.  März  5  U.  VM.  11°  R.,  2  U.  NM.  13°  R. 

ein  Regentag. 

—  den  13.  März  5  U.  VM.  12,5°  R.,  12  U.  Mitt.  17,5° R. 

meist  trüb,  wenig  Sonnenschein. 

—  den  14.  März  5  U.  VM.  13°  R.,  1  ü.  NM.  18,5°  R. 

wie  gestern. 

—  den  15.  März  5  U.  VM.  13,5°  R.,  3  U.  NM.  22,5°  R; 

ein  sonniger  Tag. 

—  den  16.  März  5  U.  VM.  13°  R.,  1  U.  NM.  25°  R. 

wie  gestern. 

—  den  17.  März  5  U.  VM  13,5°  R.,  2  U.  NM.  18°  R. 

ein  meist  trüber  Tag. 
Misantla  liegt  gleichsam  in  einem  Walde  von  Oran- 
gen, Annonen,  Melia  sempervirens  und  andern  Bäumen, 
die  man  theils  des  Nutzens,  theils  der  Zierde  wegen  an- 
gepflanzt hat.  Die  Wälder,  welche  das  Thal  umgeben, 
sind  denen  von  Papantla  ähnlich,  tragen  aber  doch  mehr 
den  Charakter  der  Tierra  templada.  Die  Gattung  Me- 
lastoma  tritt  hier  in  mehrern  Arten  auf,  die  bei  Pa- 
pantla meist  fehlen,  Orchideen,  Tillandsien  und  Farm- 
formier,  die  den  Stamm  und  die  Aeste  der  Waldbäume 
zieren,  sind  schon  häufiger  hier  als  bei  Papantla.  Baum- 
artige Famen  fangen  schon  in  geringer  Entfernung  vom 
Dorfe  an.  Das  ganze  Thal  prangt  von  abendländischen 
Platanen.  Baumartige  Gräser  fehlen  bei  Misantla  wie 
es   scheint  ganz,   eben  so  die  ansehnlichem  Palmen,   de- 


570  

ren  Papanlla  doch  eine  hat.    Nur  niedere  Zwergpalmen 
zieren  die  schattigen  Wälder. 

Jalapa,   den   1.  April.      Bei   dem  Reichtimm  von 
Misantla  an  den  herrlichsten  Pflanzen,  bei  der  Nähe  ho- 
her Gebirge,   die   schon   eine  Excursion  von  einem  Tage 
mit  Pflanzen  einer  andern  Region  lohnen ,  müssen  wir  es 
bedauern,    aus  verschiedenen   Gründen    nicht  länger  dort 
haben    bleiben    zu  können.      Deppe  kehrte   schon  früher 
als    ich    durch    das    Gebirge    über    Chiconquiaco    nach 
Jalapa   zurück:  ich   schlug  8  Tage  später  in   der  Mitte 
des  vorigen  Monats   einen   andern  weitern  Weg  ein,   der 
mich  durch  einen  Strich    der  Tierra    caliente    führte, 
welcher  so  viel  Eigentümliches  hat,   dafs  ich   es  nölhig 
finde,  etwas  länger  bei   dem  eben  Gesehenen  zu  verwei- 
len.    Am  ersten  Tage  meiner  Reise  kam  ich  nur  bis  Co- 
lipa,   dessen  Natur  sehr  mit  der  von  Misantla  überein- 
stimmt.    Die  Lage  mag  auch  etwas  tiefer,  die  Luft  etwas 
wärmer  und  trockner  sein.     Von  Colipa  schlug  ich  den 
nächsten  Weg  nach  der  Küste  ein.     Die   Gegend  wurde 
immer  trockner.      Ich  sah  hier  Eichenwälder  nicht  blos 
in  den  Ebenen,    sondern    ganze   Hügelketten    bedeckend. 
Am  Abende  kam  ich  an  der  Barra  del  rancho  nuevo 
an,  am  Ausflusse  eines  kleinen  Flüfschens,     Ich  verfolgte 
nun  immer  den  Weg  an  der  Küste.     Es  ergiefsen  sich  da 
mehrere    fast   stagnirende  Flüfschen    ins    Meer,    die    von 
einer  prächtigen  weifsen  Nymphaea  geziert  werden.     Ne- 
ben der  Palme    Coyole   treten    noch  zwei  andre  Palmen 
auf,  besonders   die  Ufer  der  Flüsse  einnehmend;  die  eine 
derselben   trägt  gefiederte  Blätter,   die   andre  ist  eine  Fä- 
cherpalme.    Die  Gegend  wird  hüglichter,   die  Flüsse  und 
Lagunen   bekommen  durch  die  immer  zahlreicher  werden- 
den Palmen  einen  besondern  Reiz.     Wir  erreichen  ein  fel- 
siges Ufer,   welches  aus   einem  schlackenartigen  vulkani- 
schen  Gestein  besteht.     Ein  Dörfchen,  welches  hier  er- 


— 571 

baut  ist,  führt  den  Namen  el  Morro.     Von  da  treten  wir 
auf  eine  etwas  höhere  Ebene,  auf  welcher  ein  ähnliches 
Gestein  gestreut  liegt.     Da  sehen  wir  zum  erstenmale  in 
der  Tierra  caliente  .einen  Melocactus,  in  Menge  die  Fel- 
sen bedeckend.     Auch  Cerei  und  Opuntien  gesellen  sich 
zu   demselben.      Wir   entfernen    uns    endlich  etwas  vom 
Meere  und  übersteigen  einen  Hügel,  der  uns  die  Laguna 
verde  zeigt,  einen  schönen  See,  in  welchem  sich  die  Fä- 
cherpalmen  spiegeln.     Die  Natur,    welche   uns  hier  um 
giebt,   ist   sehr  verschieden  von   der  von  Papantla  und 
Misantla;  es  regnet  hier  in  dieser  Jahreszeit  selten,  die 
Bache  sind   ausgetrocknet,    ein  grofser  Theil  der  Bäume 
hat  sein  Laub  verloren,  nur  einzelne  goldgelbe  und  rosen- 
rothe  Bignouien  stehen  entblättert  in  voller  Blüthe.     Der 
Blick  von  der  Gegend  der  Laguna  verde  aufs  Meer  ge- 
währt  ein  interessantes  Bild;    die  Küste  ist  hüglicht  und 
es  ragen   schroffe  Felsen  theils  am  Ufer,   theils  aus  dem 
xMeere  selbst  hervor.     Man  zeigt  uns   die  Stelle,  wo  die 
Conquistadores   zuerst  landeten.      So  kamen  wir  am  fol- 
genden Tage   auch  der  Stelle  nahe,   wo  die  Spanier  ihre 
erste  Stadt  Villa  rica  erbauten,  eine  heifse  sandige  Küste. 
Von  hier  verliefsen  wir  endlich  das  Meer  und  schlugen 
die  Richtuug   von  Actopan  ein.     Der  Weg  dahin  wird 
bald  sehr  uneben.      Der   Anblick  der  Wälder  gleicht  in 
der  Ferne    einigermafsen    denen  des  nördlichen  Deutsch- 
lands.    Oft  erinnerten  mich  das  Cochlospermum  hibiseoi- 
des  und  die  Bignonia  aesculifolia?   an   die  Sahl weiden, 
die  in   dieser  Jahreszeit  ebenfalls,   ehe  noch   der  Saft  in 
die  Birken  steigt,  unsre  Wälder  mit  gelben  Flecken  zie- 
ren.     Actopan,   ein  Dörfchen,  welches  nicht  mit  dem 
gleiches  Namens  in  Tierra  fria  verwechselt  werden  darf, 
liegt  in   einem   heifsen  Thale   an    einem  Flusse,    dessen 
grüne  Ufer  sehr  mit  den  jetzt  fast  ganz  entblätterten  Wäl- 
dern am  Abhänge  und  auf  der  Höhe  der  Berge  contrasti- 


572  

ren.  Das  Dorf  mag  mit  Papantla  ungefähr  in  gleicher 
Höhe  liegen,  aber  die  Trockenheit  während  eines  grofsen 
Theils  des  Jahres  hat  hier  eine  ganz  verschiedene  Nalur- 
form  erzeugt.  Während  die  Hügel  von  Papanlla  mit 
ihren  Wäldern  von  Sajmtcen,  Feigen,  Sapindaceen,  Bur- 
seraceen,  Swietenicii ,  Bambusen  im  ewigen  Grün  pran- 
gen, bemerken  wir  hier  Dürre  überall  wo  das  Auge  hin- 
blickt. Die  angeführten  Baumformen  fehlen  entweder  ganz- 
lieh  oder  sind  wenigstens  weit  entfernt  durch  ihre  Masse 
den  Charakter  der  Gegend  zu  bestimmen.  An  ihrer  Statt 
treten  hier  eine  Menge  von  Mimoseen  auf,  die  dagegen 
bei  Papantla  an  Zahl  der  Arten,  wie  an  Masse  sehr  zu- 
rücktreten; mit  ihnen  bewohnen  diesen  trocknen  Strich 
eine  grofse  Zahl  Bignoniaceen ,  theils  baumartig,  theils 
schlingend  und  gröfstentheils  jetzt  in  voller  Blüthe  ste- 
hend, sie  fehlen  bei  Papantla  ebenfalls;  das  Cochlospcr- 
jnum  und  viele  andre  Bäume  und  Sträucher,  die  jetzt 
gröfstentheils  wegen  Mangel  an  Blättern,  Blüthen  und 
Früchten  unkenntlich  sind.  Cerei  und  Opuntien  sind  eben- 
falls häufig  und  mit  ihnen  eine  schmalblättrige  Agave, 
die  bei  Papantla  nur  auf  den  Savanen  vorkommt.  Wie 
der  Charakter  der  Vegetation,  so  sind  auch  die  Produkte 
aus  dem  Pflanzenreich,  die  die  Natur  freiwillig  giebt, 
höchst  verschieden.  Reich  ist  der  Strich  von  Papantla 
an  3  Hauptprodukten  aus  dem  Pflanzenreich,  Vanille, 
Piment,  Sarsaparille ,  ferner  an  Copal  von  einem  Ela- 
phrium,  an  Cautchuc,  an  trefflichen  Nutzhölzern,  z.  B. 
dem  einer  Swietenia.  Aus  dem  Striche  von  Actopan 
kann  ich  dagegen  nur  nennen  eine  Art  Cascarille,  die 
der  von  Plan  del  Rio  nachzustehen  scheint,  die  treff- 
liche adstringirende  Rinde  einer  Malpighiacea,  und  einen 
CopaivabaAsam,  der  aber,  wie  es  scheint,  noch  nicht  in 
andre  Gegenden  ausgeführt  wird.  Von  Actopan  führt 
der  Weg  fast  immer  bergan  nach  dem  10  Legoas  entfern- 


573 

ten  Jalapa.  Schon  wenige  Legoas  von  Actopan  fängt 
ein  aus  verschiedenen  Arten  von  Eichen  bestehender  Wald 
an,  der  uns  bis  in  die  Nachbarschaft  von  Jalapa  beglei- 
tet. Von  Deppe  erfuhr  ich  bei  meiner  Ankunft,  dafs  er 
auf  wenige  Tage  in  Veracruz  gewesen  sei.  Er  be- 
schreibt die  Natur  ganz  so  wie  ich  sie  bei  Actopan  und 
bei  der  Laguna  verde  fand,  bringt  fast  dieselben  Pflan- 
zen mit  die  ich  fand,  aber  auch  zwei  merkwürdige  Arze- 
neipflanzen  die  mir  nicht  begegneten,  nämlich  die  Guina 
blanca  von  Plan  del  rio  und  eine  Juckerbse  aus  der 
Nachbarschaft  von  Vera  er  uz,  die  hier  wie  Dolichos  pru- 
riens  als  Anthelminthicum  benutzt  wird.  Ob  sie  von  der 
in  unserm  Arzneischatze  bekannten  Art  verschieden  ist, 
überlassen  wir  Ihrem  Urtheile. 

Es  bleibt  mir  nun  noch  übrig,  einige  Bemerkungen 
über  die  merkwürdigem  Produkte  aus  dem  Pflanzenreiche 
nachzutragen,  die  das  Eigenthum  der  von  uns  besuchten 
Gegenden  sind.  In  Hinsicht  der  Wichtigkeit  in  merkanti- 
lischer  Hinsicht  steht  wohl  die  Kanüle  an  der  Spitze. 
Vier  Formen  dieser  Gattung  sind  es,  welche  wir  in  dem 
regenreichen  Striche  beobachteten.  Ihre  Charakteristik 
mag  voran  stehn. 

1.  Vanilla  sativa,  foliis  oblongis  sueculentis,  florali- 
bus  minimis,  fructibus  esulcatis. 

ßaynilla  mansa  Hispano-Mexicanorum. 
Hab.  sponte  Papantlae,  Misantlae,  Nautlae  et  Colipae 
inque  iisdem  pagis  colitur. 

2.  V.  sylvestris,  foliis  oblongo  -  lanceolatis  sueculen- 
tis, floralibus  minimis,  fructibus  bisulcatis. 

Baynilla  eimarrona,  Hispano  -  Mexicanorum. 
Hab.  Papantlae,  Nautlae,  Colipae. 

3.  V.  Pompona,  maxima^  foliis  oblongis,  sueculentis 
subinde  latissimis,  et  basi  subcordatis,  floralibus  minimis, 
fructibus  bisulcatis. 


574  

Baynilla  pompona  Hispano-Mexicanorum. , 

Foliorum  forma  plerumque  cum  V.  sativa  convenit. 
Fructus  maximus. 

Hab.  Papantlae  et  Colipae. 

4.  V.  inodora ,  foliis  ovatis  vel  ovato  .  lanceolatis, 
membranaceis ,  floralibus  maximis,  fructibus  bisulcatis  in- 
odoris. 

Baynilla  de  puerco  Misantlensium. 

Species  distinctissima. 

Hab.  Misanllae. 

Unsre  J^anilla  sativa  und  V.  sylvestris  sind  wahr- 
scheinlich bisher  unter  dem  Namen  V.  planifolia  ver- 
wechselt worden.  Da  ihre  Unterscheidung  im  Handel  von 
Wichtigkeit  ist,  so  haben  wir  die  beiden  Formen  mit  be- 
sonderen Namen  belegt,  obgleich  uns  die  Uebergänge  nicht 
entgangen  sind.  In  Kunths  Syn.  pl.  aeq.  o.  n.  finden  wir 
die  südamerikanische,  westindische  und  mexicanische  Va- 
nille unter  dem  gemeinschaftlichen  Namen  J^.  aromatica 
und  der  R.  Brownschen  Diagnose,  die  doch  nur  der  äch, 
len  (südamerikanischen)  W.  aromatica  zukommt.  Die 
Blumen  aller  von  uns  beobachteten  Vanillen  sind  uns  un- 
bekannt, vielleicht  können  wir  noch  vor  dem  Schlüsse 
dieses  Briefs  etwas  Näheres  über  die  der  V.  sativa  mit- 
theilen. —  Die  V.  sativa  gilt  überall  für  die  beste  und 
nur  in  Papantla  wird  aufser  ihr  noch  die  V.  sylvestris 
gesammelt.  Nur  die  V,  sativa  ist  Gegenstand  der  Cul- 
lur.  V'  Pompona  ist  reich  an  ätherischem  Oel  und  hat 
einen  trefflichen  Geruch,  läfst  sich  aber  nicht  in  dem 
Maafse  trocknen  um  sie  nach  Europa  versenden  zu  kön- 
nen ;  sie  bleibt  immer  teigig.  Deswegen  ist  sie  kein  Han- 
delsartikel. Die  V.  inodora  endlich  ist  diejenige,  welche 
wegen  des  gänzlich  mangelnden  ätherischen  Oels  vollkom- 
men unbrauchbar  ist.  Man  spricht  aufserdem  noch  von 
einer  V.  de  mono,  die  uns  unbekannt  geblieben  ist.    Was 


575 

man  Baynilla  mestiza  nennt,  ist  nichts  als  eine  Frucht, 
die  in  der  Mitte  steht  zwischen  V.  sativa  und  sylvestris 
und  zwar  sowohl  in  Form  als  Qualität.  —    Die  Vanillen- 
dörfer in  dem  oben  bezeichneten  Striche  sind  Papantla, 
Misantla,  Colipa  und  Nautla.     Von  allen  diesen  pro- 
duciit  Papantla   die  meiste  Vanille,  aber  sie  steht  des- 
wegen  der   der  übrigen  Dörfer  nach,    weil  man  viel   V. 
sylvestris   sammelt   und    diese  mit    JT.  sativa  vermengt, 
und  dann  auch,  weil  man  sie  etwas  früher  vor  ihrer  voll- 
kommnen  Reife  sammelt.     Die  Cultur  der  Vanille  ist  sehr 
einfach;  man   legt  Stengel  derselben  an  passende  Stellen, 
bedeckt  sie  am  untern  Theil  etwas   mit  Erde  und  heftet 
sie  dem  Baume  an,  der  sie  ernähren  soll.     Man  wählt  dazu 
nicht   die   schattigsten  Wälder,    sondern   solche,    die  der 
Sonne    einigen    Durchgang   gestatten.      Die    ganze    Sorge 
dieser  Baynillales    oder  Pflanzungen    besteht    darin,    dafs 
man  einmal  im  Jahre  und  zwar  im  Frühjahr  das  was  den 
Pflanzen  Luft  und  Licht  nimmt,  wegschafft.     Die  Vanillen- 
erndte  fängt  im  Monat  December  an  und  dauert  immer 
abnehmend  bis  in  den  März.     Sie  ist  fast  ausschliefsliches 
Geschäft  der  Indianer.     Sie  gehen  aus  in  die  Wälder,  wo 
die  Pflanze  wild  wächst  und  wo  sie  dieselben  angepflanzt 
haben  und  bringen  ihre  tägliche  Ausbeute  den  Einkäufern, 
welche  sie  nach  den  verschiedenen  Arten  und  Qualitäten 
sondern,  um  darnach  den  Preis  zu  bestimmen.    Die  Sorge 
bei  der  Zugutemachung  ist,  die  Früchte,   nachdem  sie  ei- 
nige Tage  an   einem   schattigen   Orte   gelegen   haben,  an 
der  Sonne   zu  trocknen  und  sie   dabei   sorgfältig  vor  Re- 
gen   zu    schützen.     Sind  sie  trocken,    so   werden    sie  in 
Bündel  von  50  Stück  (mazos)  gebunden  und  ohne   ande- 
res Material  in  Blechkästen  gelegt,    auf  welche  Weise  sie 
sich  am  besten   conserviren.      Die  Etymologie    von    Va- 
nilla    ist    folgende:    das    spanische    Wort   Bayna    heifst 
Schote  oder  Hülse  und  Baynilla  ist  das  Diminutivuni  die- 


ö7b  ■ 

ses  Wortes,  so  wie  Cascarilla  das  Diminutivum  von 
cascara  (Rinde)  ist. 

Ein  anderes  für  dieselbe  Gegend  wichtiges  Naturpro- 
dukt ist  die  Frucht  der  Myrtus  Pimenta ,  Pimienta  de 
Tabasco  genannt.  Der  Baum  erreicht  die  ansehnliche 
Dicke  von  2  Fufs  im  Durchmesser.  Er  wächst  in  den 
schattigen  Wäldern  zwischen  Metapalco  und  Papantla 
und  weiter  nördlich,  so  wie  zwischen  Nautla  und  Mi- 
santla.  Die  Erndte  der  Frucht,  welche  unreif  gesammelt 
wird,  fällt  in  den  Monat  November.  Da  der  Baum  hoch  ist 
und  die  Früchte  an  den  dünnen  Zweigen  sitzen  und  grade 
deswegen  weil  sie  unreif  gesammelt  werden,  nicht  ge- 
schüttelt werden  können,  so  hauen  die  Indianer  in  der 
Regel  den  Baum  um,  um  sie  abzupflücken.  Andre  berau- 
ben ihn  nur  seiner  Aeste.  Das  erstere  Verfahren  ist  ein 
sehr  verderbliches  und  drobt  für  die  Folge,  trotz  dem 
dafs  der  Baum  häufig  ist,  eine  Verringerung,  die  das  gänz- 
liche Aufhören  dieses  Landesproduktes  zur  Folge  haben 
kann.  Schon  ist  er  in  der  Nähe  von  Papantla  fast  nicht 
mehr  zu  finden.  Das  seltnere  Abhauen  der  Aeste  ist,  wie 
leicht  einzusehen,  viel  weniger  gefährlich  für  die  Folge. 
Die  Behandlung  der  Frucht  ist  sehr  einfach,  sie  wird  an 
der  Sonne  getrocknet  und  so  zum  Kauf  gebracht. 

Unter  der  grofsen  Anzahl  von  Arien  der  Gattung 
Smilax,  welche  am  Ostabhangc  der  Mexicanischen  Anden 
und  an  der  angränzenden  Küste  wachsen,  ist  eine  Art, 
die  aus  den  Dörfern  Papantla,  Tuspan,  Nautla,  Mi- 
santla  u.  s.  w.  über  Veracruz  unter  dem  Namen  Zar- 
zaparilla  in  den  Europäischen  Handel  gelangt.  Ob  diese 
Art  verschieden  ist  von  der  westindischen,  von  der  von 
Honduras,  der  vom  Orinoco,  müssen  wir  Ihnen  zu 
entscheiden  überlassen.  Wir  wissen  nicht  einmal,  ob  die 
Sarsaparilla    vom  Orizaba    dieselbe    ist.     Die  Wurzel 


577 

wird,   wie  man  uns  sagt,   das  ganze  Jahr  hindurch  gegra- 
jen,  an  der  Sonne  getrocknet  und  in  Bündel  gebunden. 

•  In  dem  ganzen  regenreichen  Küstenstrich,  namentlich 
jei  Papantla,  Nautla  und  Blisantla  ist  ein  Ela- 
ihrium  häufig,  welches  man,  so  wie  den  aus  der  verwun- 
leten  Rinde  ausfliegenden  Balsam,  Copal  nennt.  Ob  es 
lern  Nordamerikanischen  Copal,  den  Iihus  copallinum 
iefert,  ähnlich  sei,  ist  uns  unbekannt.  Er  wird  nur  zum 
nländischen  Verbrauch  gesammelt. 

Ein  anderer  Baum,  der  bei  Papantla,  San  Pa- 
>lo,  Tecoluta  u.  s.  w.  häufig  ist,  liefert  in  Menge  ein 
Cautchuc,  welches  dem  im  Europäischen  Handel  vorkom- 
nenden  vollkommen  ähnlich  ist.  Der  Baum,  wie  der  an  der 
Luft  verdichtete  Saft,  führt  hier  den  Namen  Ule  (Castil- 
\oa  elastica  wie  es  scheint).  Man  sagt,  der  letztere  ver 
lichte  sich  augenblicklich  mittelst  weniger  hinzugemisch- 
ter Tropfen  einer  Schlingpflanze.  Es  wurde  uns  eine  lak- 
Lescirende  Convolvulacce  gezeigt,  die  diese  Kraft  haben 
solle.  Leider  fehlle  uns  in  den  letzten  Tagen  unseres 
\ufenthalts  in  Papantla  die  Zeit,  den  Versuch  anzu- 
stellen. Ohne  dieses  Mittel,  sagt  man,  daure  es  wochen- 
lang bis  eine  ansehnliche  Monge  coagulire.  Wir  kennen 
weder  Blume  noch  Frucht  des  Ule  von  Papantla.  Die 
Substanz  wird  nicht  aufser  Landes  geführt. 

Ein  anderer  merkwürdiger  an  der  Luft  verdickter 
Saft  ist  der  einer  Sapotee  ( ChicozapoteJ ,  über  dessen 
Natur  ich  gern  etwas  Näheres  erführe.  Harziger  Natur 
ist  er  nicht  und  wenn  ich  nicht  irre,  so  ist  er  keinem  der 
unmittelbaren  Bestandteile  näher  verwandt  als  dem  Caut- 
chuc, trotz  seiner  (nicht  elastischen)  Verschiebbarkeit  in 
seinen  kleinsten  Theilen.  Wir  sind  ungewifs,  ob  wir  ihn 
tu  den  Diaeleticis  rechnen  sollen;  er  wird  nämlich  nicht 
allein  von  Kindern,  sondern  auch  von  Alten  besonders 
Weibern  leidenschaftlich  gekaut.     Mit  dem  Speichel  ver- 


578  

mischt  wird  er  milder,  bleibt  aber  immer  geschmacklos. 
Auch  zu  plastischen  Arbeiten  dient  diese  Substanz,  die 
den  Namen  Chicle  führt. 

Eine  Art  der  Gattung  Croton,  welche  häufig  bei 
Cuapa,  Estero,  Papantla,  San  Pablo,  auch  in  der 
«Nähe  von  Jalapa,  am  häufigsten  aber  bei  Misantla 
wächst  und  unter  dem  Namen  Sangre  de  Dragon  be- 
kannt ist,  liefert  ein  treffliches  Drachenblut,  welches  ge- 
wifs  mit  Nulzen  in  der  Arzneikunst  angewendet  werden 
könnte.  Als  adstringirendes  Zahnmittel  ist  es  da,  wo  es 
wächst,  bekannt  genug.  Wir  gaben  diesem  Baume  in  Pa- 
pantla interimistisch  den  Namen  Croton  sanguiflitus, 
ohne  zu  wissen,  dafs  ein  ähnlicher  unter  diesem  Namen 
von  Kunth  beschrieben  sei. 

Auch  die  trefflichen  Nutzhölzer  der  regenreichen  Re- 
gion darf  ich  nicht  übergehen.  Obenan  steht  eine  Sntie- 
tenia,  die  wir  mit  dem  Namen  S.  multijuga  belegt  ha- 
ben. Sie  ist  häufig  bei  Papantla,  Estero  und  wahr- 
scheinlich in  der  ganzen  Region  und  unter  dem  Namen 
Cedro  bekannt.  Das  Holz  dieses  Baumes  hat  eine  bräun- 
liche Farbe,  ist  leicht  zu  verarbeiten  und  ersetzt  in  dem 
Küstenstrich  die  Nadelhölzer.  Es  darf  nicht  verwechselt 
werden  mit  Cedro  der  Tierra  fria,  welches  Taxodium 
distichum  ist.  Caoba  ist  ein  ähnliches  härteres  Holz, 
vielleicht  von  einer  andern  Art  derselben  Gattung  Swlctc- 
nia.  Leider  kennen  wir  den  Baum  nicht,  der  auch  nicht 
gar  weit  von  Papantla' wachsen  soll.  Der  Chij'ol  ist 
ein  Baum,  dessen  Holz  die  merkwürdige  Eigenschaft  hat 
in  der  Erde  vergraben  zu  versteinern.  Es  eignet  sich  des- 
halb ganz  vorzüglich  zu  Thürpfosten.  Er  trägt  gefiederte 
Blätter;  seine  Blumen  und  Früchte  sind  uns  unbekannt. 
Häufig  ist  er  zu  finden  bei  Papantla  und  zwischen 
Nautla  und  Misantla.  Die  Sapoteen  liefern  treffliche 
Nuftzhölzer,  eins  der  schönsten  ist  das  des  Chicozapote. 

Alles 


579 

Alles  dieses  sind  Produkte  der  kühlem  regenreichen 
Region.  Weniger  lang  ist  die  Reihe  der  Produkte  aus 
der  im  Winter  trocknen  Region,  in  welcher  Veracruz  und 
der  ganze  Strich  bis  Plan  del  rio  und  etwas  weiter 
aufwärts  nach  Jalapa  hin  liegt,  ferner  die  Gegend  der 
Laguna  verde,  Actopan.  Der  letztere  Strich  ist  uns^ 
indefs  nur  durch  flüchtige  Reisen  bekannt  und  verspricht 
uns  für  die  Folge  eine  reichere  Ausbeute.  —  Bekannt  ist 
Ihnen  schon  aus  unsern  frühern  Briefen  die  Guina  blanca, 
das  Bäumchen,  welches  wir  vor  der  Hand  für  Croton 
JE  Int  er  ia  Swartz  halten  müssen,  dessen  Rinde  uns  iden- 
tisch zu  sein  scheint  mit  unserem  Cortex  Cascarillae. 
Wir  haben  sie  bis  jetzt  nur  zwischen  Plan  del  rio  und 
Puente  gefunden.  Sehr  häufig  ist  zwischen  der  Lagu- 
na verde  und  Actopan  und  etwas  weiter  aufwärts  nach 
Jalapa  hin  ein  ähnlicher  kleiner  Baum,  der  in  allen 
Theilen  kleiner  ist  und  den  man  ebenfalls  mit  dem  Na- 
men Guina  blanca  belegt.  Man  rühmt  seine  Rinde  so 
wie  die  der  vorigen  Art  als  treffliches  Febrifugum.  Ich 
fand  sie  weniger  aromatisch  als  die  der  vorigen.  —  Schon 
oben  sprach  ich  von  einer  Copaifera,  welche  in  der  Nähe 
von  Actopan  häufig  vorkommt.  Man  nennt  sie  hier 
Zarzafvas  und  rühmt  den  Balsam  wie  die  Rinde  in  man- 
cherlei Krankheiten.  Die  wenigen  halbdürren  Blätter,  die 
ich  fand,  so  wie  die  Beschaffenheit  des  in  Menge  aus  der 
verwundeten  Rinde  f liefsenden  Saftes  läfst  mich  nicht 
zweifeln,  dafs  es  eine  Copaifera  sei.  Wir  werden  uns 
bemühen,  Blumen  und  Früchte  näher  kennen  zu  lernen, 
nm  sie  dem  sehr  gründlichen  Monographen  dieser  Gat- 
tung, Prof.  Ilayne  vorzulegen.  —  Ein  treffliches  Adstrin- 
gens ist  die  Rinde  einer  Malpighiacea ,  welche  sowohl 
zwischen  Laguna  verde  und  Actopan  als  auch  nahe 
an  der  Küste  zwischen  Tecoluta  und  Nautla  in  Menge 
wächst.     Sie   liebt  trocknere   freie  Gegenden  und  ist  des- 

4r  Bd.  4s  Heft.  42 


580  

halb  nicht  bei  Misantla  und  Papantla  zu  finden.     Da, 
so  viel  wir  wissen,  noch  keine  Malpighiacea  in  den  Eu- 
ropäischen Arzneischatz  aufgenommen  ist,  so   ist  eine  ge- 
nauere Untersuchung  dieser  Rinde   wohl  der  Mühe  werth. 
—  Eine  Juckerbse,   welche  Deppe  zwischen  Veracruz 
und  Puente  fand  und  die  auch  in  dem  Striche  zwischen 
Villa  rica  und  Veracruz  wachsen  soll,  wird  als  Ant- 
helminthicum  sehr  gerühmt.     Wir  bitten  Sie  um  Verglei- 
chung  derselben  mit  dem  aus  andern  Gegenden  Amerikas 
nach  Europa  kommenden  Dolichos  pruriens.     Die  Pflanze 
führt  hier  den  Namen  Pica  pica.  —  Jalapa,  den  2.  Mai. 
Ich  hoffte  Ihnen  noch  in  diesem  Briefe  eine  Schilderung 
des  Gebirges  von  Chiconquiaco,   an   dessen   östlichem 
Fufse  Misantla  liegt,   geben  zu  können,   allein  die  vie- 
len  Arbeiten  vor    der   Absendung    eines   Transportes    von 
Materialien   machten   eine  Reise   dahin,    die  sich  wohl  in 
4   Tagen   beendigen  liefse,    völlig  unausführbar.      Deppe 
hat  mir   eine    so  reizende  Schilderung    seiner  Reise    von 
Misantla   nach  Jalapa  gemacht,   die  ihn  durch  die  ge- 
nannte Sierra  führte,    er  hat  so  wunderschöne  Proben 
der  Vegetation  mitgebracht,   dafs   es  mir  sehr  wehe  thut, 
Jalapa  verlassen   zu  müssen,   ohne  diesen  reichen  Strich 
der  Tierra  fria  und  templada  gesehn  zu  haben.     Un- 
ter vielen  Seltenheiten  nenne  ich  nur  mehrere  Arten  der 
zierlichen  Ericeen-  Galtung    Thibaudia   und   eine   Zwerg- 
palme, nun  schon  die  5te  Art  einer  Gattung*),   die  wir 
bis  jetzt  nur  in  der  Regio  temperata  undcalida  plu- 
viosa  von  Papantla,   nicht  aber   in  der  Regio  calida 
sicca,  ausgenommen  in  dem  tiefen  kühlen  Flufsthale  von 
T  i  o  s  e  1  o   gefunden  haben.  —    Drei  Legoas  nördlich  von 
Jalapa,  auf  dem  Wege  nach  Naulingo   und  Chicon- 


*)  Chamaedorca  nach  v.  Martius  Bestimmung. 

(Herausgeber.) 


581 

quiaco  liegt  ein  breiter  erstarrter  Lavastrom,  der  ein 
weites  Thal  fast  ganz  ausfüllt.  Nach  ihm  machte  ich  vor 
8  Tagen  eine  Excursion  und  fand  den  Charakter  der  Ve- 
getation dieses  Malpays  de  Naulingo  so  eigenthüm- 
lich,  dafs  ich  den  Brief  unmöglich  schliefsen  kann,  ohne 
Ihnen  zuvor  eine  kurze  Schilderung  desselben  zu  geben. 
Das  Thal  mag  etwa  1000  Fufs  tiefer  als  Jalapa,  also 
in  einer  absoluten  Höhe  von  3000  F.  liegen.  So  wie  das 
Malpays  de  la  Joya,  von  welchem  ich  schon  oben  und 
in  einem  frühem  Briefe  sprach,  und  welches,  was  das 
schlackenartige  Gestein  betrifft,  dem  Malpays  de  Nau 
lingo  ähnlich,  mit  einem  Walde  von  Pinus  patula  be- 
deckt ist,  so  nehmen  dieses  hier  Baum-  und  Strauchfor- 
men eines  wärmern  Himmels  ein,  die  Eiche  der  Regio 
calida,  ein  polyandrischer  Bombax,  derselbe  den  man  in 
Misantla  und  Papantla  der  Zierde  wegen  anpflanzt, 
eine  duftende  schneeweifs -blühende  Plumerie,  eine  Clu- 
sia,  die  jetzt  mit  Früchten  beladen  ist,  strauchartige  Aca- 
cien,  Dodonaeen  und  Meliaceen  treiben  ihre  Wurzeln  in 
das  zerklüftete  Gestein;  Cerei,  Epiphylli  und  eine  cylin- 
drische  Mammillaria ,  alles  Arten  die  uns  früher  noch 
nicht  vorgekommen  waren,  Bromeliaceen,  die  den  Habi- 
tus der  Gattung  Aloe  haben,  füllen  die  Zerklüftungen  aus. 
Was  aber  die  beiden  Naturformen,  die  hier  der  Sprach- 
gebrauch mit  demselben  Worte  (Malpays)  bezeichnet, 
auffallend  nähert,  ist  die  acht  mexicanische  Pflanzenform 
der  Agaven,  die  hier  wie  dort,  wenn  auch  nicht  durch 
Masse,  doch  durch  den  eigenthümlichsten  Charakter  vor- 
herrscht. Hier  in  dem  Malpays  de  Naulingo  ist  es 
eine  Art  mit  einfachem  20  Fufs  hohem  Stengel,  der  dicht 
mit  gelblichen  Blumen  bedeckt  ist.  Es  ist  nun  schon  die 
siebente  Art  der  Gattung  Agave,  die  wir  hier  im  Lande 
beobachten.  Die  erste  und  allbekannte  ist  die  Ag.  ame- 
ricana,  die  den  Wein  der  Mexikaner  (Pulque)  liefert,  die 

42* 


582  

zweite  Ag.  Inrida,  die  wir  bei  Veracruz  beobachteten, 
die  dritte  ebenfalls  eine  Art  der  Regio  calida,  welche 
wir  bei  Papantla,  Actopan  und  zwischen  Puente 
und  Plan  del  rio  sahen  mit  schmalen  graugrünen  Blät- 
tern; die  vierte  eine  Art  der  Regio  frigid  a,  welche 
man  Maguey  cimarron  nennt  und  die  keiner  ähnlicher 
ist  als  der  americana,  mit  welcher  sie  oft  gemeinschaft- 
lich wächst.  So  weit  sind  es  Species  paniculatae,  die 
drei  folgenden  haben  einen  einfachen  Stengel;  die  fünfte 
ist  die  von  La  Joya,  die  sechste  unsere  Ag.  polyanthoi- 
des  aus  der  Regio  subcalida  bei  derHacienda  de  la 
Laguna,  die  siebente  endlich  die  Agave  des  Malpays 
de  Naulingo,  welche  wir  mit  dem  Namen  Ag.  lophan- 
tha  belegt  haben. 

Und  nun  liebster  Freund  nehme  ich  von  Ihnen  und 
von  allen  Freunden,  die  den  Brief  lesen  werden,  herz- 
lichen Abschied.  Wir  rüsten  uns  zur  Reise  nach  der 
Hauptstadt,  Begleiten  Sie  mich  daher  in  diesem  Sommer 
durch  die  Magueypflanzungen ,  Cactussteppen  und  durch 
die  stillen  Eichen-  und  Föhrenwälder  des  Hochlandes 
Anahuac.    Valete  et  favete!  — 


Nachschrift  des  Herausgebers. 

Die  beiden  ersten  Sendungen  von  Veracruz  und  Ja- 
lapa  sind  in  unsern  Händen  und  werden  schon  einer  ge- 
nauen Besiimmung  unterworfen,  deren  Resultate  wir  durch 
den  Druck  bekannt  machen  wollen.  Erfordert  dies  gleich 
einen  etwas  längern  Aufenthalt,  verzögert  es  gleich  die 
Verbreitung  der  gesendeten  Pflanzen  um  einige  Wochen, 
so  hoffen  wir  doch  etwas  Verdienstliches  zu  thun,  da  die 
Humboldtschen  Pflanzen  jener  Gegenden  uns  zu  Gebot 
stehn  und  manches  andere  Hülfsmiltcl,   dessen  sich  nicht 


583 

■  •  ■*.  " 
jeder  erfreuen  kann;  da  es  ferner  leichter  ist  aus  der 
Fülle  der  Exemplare  richtige  Bestimmungen  zu  geben, 
als  aus  einzelnen  Proben;  da  wir  endlich  dadurch  den 
neuen  Arten  und  Gattungen  eine  sicherere  Aufnahme  ver- 
mitteln als  durch  blofs  auf  Etiquetten  verzeichnete  Namen, 
indem  wir  die  unterscheidenden  Charactere  herausheben 
oder  distinguirend  beschreiben. 

. 


Register 

der 

in  den  Abhandlungen  enthaltenen  Pflanzen- 
Namen. 


Acacia  cornigera  208. 

Achyrocoma  tomentosa  3 13. 

Actinanthus  syriacus  399. 

Adenocyclus  condensatus  337. 

Agaricus  adscendens  536,  alcalinus  ß  leptoceplialus  535,  alveolus  547, 
amadelphus  533,  amblycephalus  550,  anatinus  ß  conicus  540,  an- 
gustissimus  528,  anthracophilus  532,  aridus  532,  asprellus  541, 
Atrides  539,  atro- albus  534,  atro-coeruleus  537,  atropunctus  537, 
9,  atrovirens  522,  aureus  545,  aurivellus  544,  bulbiger  519,  calli- 
steus  543,  campestris  549,  cano-brunneus  550,  carneus  531,  cerea- 
lis  526,  cetratus  541,  coccineus  535,  Coluinbetta  522,  conicus  529, 
conspersus  537,  conspicuus  522,  corticatus  536,  cyanulus  540,  cy- 
clopeus  519,  dealbatus  528,  decoloratus  543,  deliciosus  525,  dia- 
tretus  527,  discoideus  520,  Dunalii  536,  elegans  535,  ephemerus 
551,  excisus  534,  Mlax  524,  fertilis  ß  intybaceus  538.  flabellus 
543,  flaccidus  528,  flammiger  544,  flavus  530,  flavo-Tirens  521, 
flexipes  544,  £loccor,u&  537,  Friesii  518,  frumentaceus  523,  fucatus 
521,  fulvo  -  denticulatus  549,  furcatus  524,  fusco  -  albus  520,  f  usco- 
purpureus  531,  galbanus  529,  galericulatus  S  hyemalis  533,  gauia- 
patus  521,  glaucopus  543,  griseo-cyaneus  540,  griseo .  rubellus  542, 
nirsutus  546,  liispidu»  518,  hydrophorus  520,  ienescens  549,  im- 
pexus  545,  impolitus  522,  infirmus  547,  inopus  o45,  insulsus  525, 
lacerus  545,  lampropus  541,  latus  542,  leomnus  539,  Linkii  539, 
luridus  521,  luteolus  551,  malleipes  519,  medealis  550,  montanus 
532,  mundulus  526,  murinus  531,  Myomyce  522,  3,  nigrescens  528, 
nigro-marginatus  521,  obolus  52S,  oligophyllus  535,  olivaceo- al- 
bus 520,  opalus  547,  parilis  541,  peilitus  539,  persicinus  524, 
Persooiiii  519,  petiginosus  546,  placidus  539,  polygrammus  534, 
prasinus  520,  pravus  531,  proboscideus  547,  pulvinatus  536,  pu- 
niceus  c.  7  conicus  529,  purpureus  543,  pyxidatus  542,  quercico- 
la  544,  radicosus  544,  raeborhizus  534,  ravidus  546,  repandus  546, 


585 

rhodocylix  542,  rhodomelas  548.  rigidus  531,  roseo -albus  539, 
rubro-marginatus  ß  erosus  535,  ruguiosus  530,  salicinus  ß  beryl- 
lus  539,  sambucinus  546,  scaber  545,  Scopolii  534,  simplus  527, 
sinuatus  ß  camelinus  7  cavipes  538,  solidus  527,  speciosus  54S, 
spiculus  546,  strobilinus  535,  tigrinus  536,  trichaeus  529,  ursipes 
523,  uvidus  525,  variabilis  £  acerinus  548.  velutinus  549,  vietus 
ß  cvathulus  525,  volemus  v.  crassus  525,  volvaceus  548. 

Agave  americana  211,  23,  581,  2,  lophantha  582,  lurida  208,  11,  5S2, 
polyanthoides  5S2. 

Albertinia  brasiliensis  341,  incana  342. 

Alda*ea  circinata  et  pinnata  493. 

Allium  oleraceum  et  yineale  392. 

Alsine  media  72. 

Amellus  floribundus  et  umbellatus  319. 

Ampherepbis  aristata,  intermedia,  mutica  omn.  320. 

Anacardium  occidentale  91. 

Anagallis  coerulea  431. 

Anatropa  tenella  404. 

Anchusa  ciliata  440,  cruciata  43S,  9,  dasyantha  437,  italica  437,  lan- 
ceolata  438,  linifolia  43S,  macropbylla  437,  oppositifolia  438,  pa. 
niculata  437,  sempervirens  437,  8,  stoechadifolia  439,  Mrigosa  437. 

Andromachia  alternifolia  319,  igniaria  318,  Jussieui  319,  melastomoi- 
des  318,  Poiteavii  319. 

Andromeda  empetrirblia  70,   latifolia  72,   populifolia  70,  tetragona  70. 

Anemone  nemorosa  3S9. 

Ajathyllis  maritima  74. 

Aquilegia  canadensis  66. 

Aquilicia  Otillis  84. 

Arbutus  uva  ursi  72. 

Arcyria  flava,  silacea,  trichioides,  omn.  120. 

Arenaria  peploides  62,  salina  74. 

Arnopogon  picroides  243. 

Arum  italicum  et  maculatum  512. 

Arundo  Phragmites  216. 

Ascaricida  anthelmintbica  293. 

Asclepias  angustifolia  96,  curassavica  96,  syriaca  97. 

Asteroma  Fraxini  117,  geographicum  515,  macularis  117,  Padi  117. 
Tiliae  514. 

Augusta  lanceolata  181. 

Axanthes  philippensis  193. 

Azalea  procumbens  70. 

Baccharis  brasiliana  314,  ericoidcs  247,  jalapensis  217,  556,  rugosa  277, 

senegalensis  264. 
Banculus  angustifolia  et  latifolia  149. 
Banisteria  lancifolia»  periplocaefolia,  purpurea  omn.  81. 
Bartlingia  scoparia  196. 
Bellardia  mollis  135,  repcns  145. 
Bessera  elegans  121. 
Bignonia  aesculifolia  571. 
Borago  cevlonica  et  indica  451. 
Borreria  laxa  11. 
Botrychium  Li    ma  et  rutaceum  128. 


586  

Bromelia  Karatas  207,  8. 

Buddlea  glabrata  147. 

Buena  hexandra  178. 

Bupleurum  aristatum  514. 

Burchellia  capensis  146. 

Burneya  barbinervis  190,  Forsteri  188,  9,  90,  Gaudtchaudii  190. 

Bursera  gummi&ra  92. 

Cacalia  rotundifolia  291. 

Cacosmia  rugosa  338. 

Cactus  peudulus  235,  tetragonus  207,  Tuna  206. 

Cadamba  jasminiflora  182. 

Caeoma  amoenum  511,  aroidatum  512,  Ari  511,  2,  Berberidis  389,  513, 
cancellatum  390,  1,  Convallariatum  511,  comutum  390,  1,  cylin- 
dricum  512,  4,  cynophron  387,  destruens  510,  elcgans  511,  2. 
Ixiae  387,  leucospermum  388,  Lonicerae  512,  miniatum  388,  9, 
Orchidis  5 11,  2,  Ornithogali  387,  8,  penicillatum  390,  resinaecola 
389,  91,  3,  rubellatum  511,  Statices  510,  Valerianae  510,  Violae 
510,  Zeae  509. 

Calendula  tomentosa  243. 

Calla  aethiopica  66* 

Callitriche  autumnalis,  caespitosa,  pallens,  verna,  virens,  omn.  506. 

Calophyllum  Calaba  79. 

Calydermos  repens  339. 

Camellia  japonica  559. 

Campanula  Adami  39,  ciliata  37,  dasyantha  37,  homallanthina  41.  la- 
siocarpa  39,  marsupiiflora  39,  punctata  41,  Redowskiana  41,  ru- 
pestris  37,  sajanensis  39,  Saxifraga  37,  Trachelium  39,  uniflora  37. 

Cantharellus  aurantiacus  551,  bryophilus  552,  cibarius  ß  candidus  551, 
cinereus  552,  lacteus  551,  laevis  552,  retirugus  552,  sinuosus  552, 
tubaeformis  552.  umbonatus  551. 

Canthium  Cornelia  15,  cymosum  15,  didymum  15,  Mundtianum  131, 
Mundt.  ß  pubescens  132,  Thunbergianum  130,  3. 

Cardamine  alpina  391. 

Cardiospermum  bipinnatum  82,  grandiflorum  82,  Halicacabum  81. 

Carcx  Buxbaumii  66,  microglochin  72. 

Carphobolus  sessiliflorus  252. 

Cartesia  ccntauroides  321. 

Cartbamus  laevis  321. 

Ca»earia  parviilora  90,  1,  ramiflora  89. 

Cassia  occidentalis  208. 

Cassine  xylocarpa  85. 

Castanea  vesca  393. 

Castilleja  palÜda  ß  unalaschceusis  63. 

Castilloa  elastica  565. 

Caulinia  atternifolia  501,  flexilis  501,  fragilis  500,  guadalupeiisis  501, 
intero.edia  502. 

Ceanotbus  colubrinus  88,  cubcnsis  88,  ferreus  88,  reolinatus  87. 

Cecropia  peltata  559. 

Celastrus  polygamus  87. 

Centrapalus  galaraensis  314. 

Centratherum  chinense,   intermcdium,  muticum,  puiictatum,  omn.  320. 


587 


Cephaelis  Humboldtiana  136,   Ipecacuanha  133,   nuda  135,   reniformis 

137,  ruelliaefolia  134,  violaefolia  13S. 
r-.     i    i      .i     _   _  c- _   *  /.c    o j_-    i  t.n 


io/,  rueuiaeioua  i^,  vioiaeroua  mo 
Ccplialanthus  africanus  14S,  Sarandi  147. 
Cerastium  aquaticum  65. 


ceraana  auioaora  ■*/•*. 

Clienopodium  album  72,  Vulvaria  74. 

Cliiococca  auguifuga  13,  brachiata  14,  densifolia  13,  paniculata  13, 
parviilora  13,  pubesceus  13,  racemosa  13,  4. 

Chcmelia  fasciculata  1S7,  obtusa  1S5,  pubescens  187,  spinosa  187. 

Clirysobalanus  Icaco  566. 

Chrysocoma  acaulis  314,  angustifolia  262.  gigantea  264,  tomentosa  264. 

Cinchona  brasiliensis  2,  Jt'erruginea  178. 

Cissus  acida  S5,  obovata  So,  ovata  83,  4,  sicyoides  83,  4,  smila- 
cina  S3,  4. 

Clusia  alba  79. 

Clypeolaria  aurata,  excentrica,  Thujae,  omn.  395. 

Cnicus  nivalis  228. 

Coccocypselum  aureum  139,  biflorum  141,  buxifolium  141,  campanuli- 
florum  140,  5,  canescens  139,  capitatum  139,  Condalia  139,  41, 
cordifolium  140,  5,  erythrocepbalum  144,  lanceolatum  139,  41, 
nummularifolium  145,  obovatum  141,  ovatum  141,  parvifolium 
141,  pedunculare  141,  repens  138,  9,  sessile  140,  spicatum  141,  96, 
Tontanea  141,  uniflorum  141,  yirgatum  141. 

Coccoloba  brasiliensis  36. 

Cochlearia  danica  63. 

Cochlospermum  hibiscoides  571. 

Cocos  nucifera  209,  564. 

Coffea  arabica  32,  flavicans  31,  Kaduana  33,  5,  Lugoniana  32,  Mari- 
niaaa  35.  occidentalis  29,  30. 

Comarum  palustre  72. 

Comocladia  ilicifolia  91. 

Condalia  lanceolata  139,  obovata  141,  repens  139,  sessilis  140. 

Convallaria  latifolia  69,  multiflora  66. 

Convolvulus  arvensis  407. 

Conyza  anthelmintbica  293,  arborescens  302,  canescens  257,  capitata 
270,  chinensis  320,  cinerea  291,  clethraefolia  271,  Cotoneaster  298, 
divaricata  272,  ericoides  247,  fruticosa  314,  glabra  306,  multiflo- 
ra 275,  odorata  274,  320,  patula  320,  pauciflora  292,  pinifolia 
257,  platensis  312,  populifolia  256,  ramiilora  255,  rigida  314, 
scorpioides  282,  splendens  252,  stellata  273. 

Coptis  trifoliata  70. 

Cordia  asperrima  492,  Bonplandiana  491,  calocephala  488,  campanu- 
lata  474,  canescens  49ff,  corylifolia  491,  2,  corymbosa  491,  curas- 
savica  489,  dentata  491,  diospyrifolia  477,  discolor  482,  4,  diva 
ricata  491,  2,  Gerascanthoides  473,  Gerascanthus  471,  2,  3,  globo- 
»a  492,  grandülora  492,  grandis  473,  graveolens  492,  hermanniae 
folia  4S4,  herm.  ß  calycina  486,  heterophylla  478,  80,  hexandra 
474,  linifolia  472,  macrocephata  488.  macrophylla  378,  9,  magno- 
liaefolia  476,  mariquitensis  492.  martinicensis  489,  90,  1,  multi- 
spicata  490,   obscura  480,   orientalis  474,  Patagonula  492,  patens 


588  

monocephala  et  polycephala  486,  pilulifera  492,  polystachya  492, 
pubescens  478,  9,  80,  Kumphii  474,  salicifolia  481,  Sebestena  474, 
Sellowiana  478,  9,  80,  sessilifolia  488,  subcordata  474,  superba  a, 
cuneata  et  ß  elliptica  474,  tomentosa  472,  urticifolia  483. 

Cornus  llorida  et  suecica  65. 

Corylus  Avellana  385,  intermedia  384,  tubulosa  385. 

Corymbium  africanum  331,  filiforme  331,  2,  glabrum  331,  2,  grami- 
neum  331,  nervosum  332,  scabrum  331. 

Crataegus  kyrtostyla  372,  9,  monogyna  374,  80,  oxyacantha  374,  7,  80. 

Croton  aromaticum  211,  Eluteria  211,  579,  sanguifluus  578,  tomento- 
sus  206.  ° 

Crucianella  angustifolia  395. 

Cymbidium  Corallorhiza  66. 

Cynoglossum  rugosum  447. 

Dalibarda  fragarioides  65. 

Daphne  Bonplandiana  20S. 

Datura  arborea  215,  32. 

Declieuxia  alba  9,  chiococcoides  5,    cordigera  7,  glauca  4,  5,  herbacea 

5,   11,  471,  mucronulata  4,   10,  oenanthoides  5,    pulverulenta  9, 

spergulifolia  6. 
Dematium  strigosum  395. 

Dentella  erecta  151   perotifolia  151,  repens  150. 
Dialesta  discolor  315. 
Digitalis  purpurea  et  purp,  heptandra  77. 
Diodia  pedunculata  174. 

Diplostepliium  igniarium  319,  melastomoides  318. 
Distephanus  populifolius  256. 
Distreptus  nudillorus  329,  spicatus  328. 
Dodonaea  viscosa  83. 
Dolichos  pruriens  573,  80. 
Draba  lasiocarpa  116. 

Dracontium  kamtschaticum  66,  pertusum  235. 
Drosera  anglica  426,  rotundifolia  72,  426, 
Duranta  jalapensis  215,  6. 

Echinops  fruticosus  et  nudillorus  333. 

Echium  bonariense,  plantagineum»  violaceum,  omn.  451. 

Ehretia  monteridensis  492. 

Elacodendron  indicum  86,    Orientale  86,  rotundatum  86,  7,  xylocar- 

pum  85. 
Elephantopus  angustifolius  327,  carolinianus  323,  4,  6,  corymbosus  325. 

flexuosus  329,  mollis  329,  nudicaulis  323,  9,  nudillorus  329,  sca- 

ber  325,   6,  spicatus  328,   strigosus  329,  tomentosus  326,  virga- 

tus  329. 
Elephantosis  biflora  322,  quadriflora  323. 
Elymus  caninus  67. 
Empetrum  nigrum  70. 
Epilobium  angustifolium  68,  montanum  67.  obscurum  67,  palustre  430, 

tetragonum  67. 
Eremanthus  glomerulatus  317. 

Erineum  betulinum,  minutissimum,  "violaceum,  omn.  515. 
Eriophorum  gracile  et  Scheuchzeri  72. 


589 


jtonum  asperum  6±o,    coloratum  aoo,   condensatura  oöl ,   co 
lium  337,  cuspidatum  315,  cydoniaefolium  269,  discolor  274,  men- 
thaefolium  268,  obovatum  271,  obtusifolium  307,  polyanthes  277, 
polystachyum  283,  zcylauicum  341. 

Euphorbia  marginata  208. 

Euphrasia  officinalis  405,  7,  Rostkoyiana  405,  7,  31. 

Exostemma  australe  178,  cuspidatum  17S,  formosum  179. 

Faramea  22. 

Fedia  dentata  510. 

Ferula  nodiflora  512.  3,  4. 

Fimbraria  marginata  et  tenclla  371. 

Fragaria  collina  410,  semperflorens  409,  vesca  409. 

Frankenia  pulverulenta  115. 

Fucus  Agarum  50,  51,   antarcticus  44,    asplenio»*»« 

55,  buccinalis  45,  8,  Clathrus  49,  55,  Con 

6.  62.  r.ribroxus  51.  2.  r.rinitus  58.  damaeco 


6.  62,  cribrosus  - 
edulis  62,  esculer 


Galium  agTeste  417,  boreale  63,    Mollugo  416.  33,  vero  -  Mollugo  416, 

32,  verum  415,  33. 
Gardenia  armata  198,   brasiliensis  201,   ferox  19S,   formosa  200,  Sello- 

wiana  197,  uliginosa  199. 
Gaophila  reniformis  137. 
Georgina  coccinea  216. 
Gerontogea  bülora  155,  racemosa  154. 
Geum  intermedium  63,  montanum  70. 
Glaux  maritima  62. 
Gnaphalium  Stoechas  439. 
Gongylocarpus  rubricaulis  216. 
Gonzalagunta  Coccocypselum  141,  96,  dicocca  194. 
Gonzalea  panamensis  196. 
Gouania  domingensis  88. 
Guarea  trichilioides  83. 
Guettarda  argentea  182,  cordata  182,  parviflora  185;  rugosa  182,  sca- 

bra  1S2,   speciosa  181,  3,   umbellata  185,   urugucnsis  183,   yibur- 

noides  1S2. 
GundeUa  Tournefortü  335. 
Gymnanthemum  congestum  314,  cupulare  265,  fimbrilliferum  313. 

Hamelia  patens  191. 

Haynea  pedunculata  246. 

Hedyosmum  36. 

Hedyotis  angustifolia  153,  auricularia  153,  biflora  155,  campanuliflora 


590 


140,  coriacea  160,  5,  diffusa  155,  fruticosa  153,  Iicrbacea  152,  4, 
lactea  154,  6,  nervosa  153,  paniculata  153,  5,  raccmosa  154,  re- 
pens  150,  stricta  157,  virgata  157. 

Heliconia  Bihai  210. 

Heiiotropium  amplexicaule  458,  anchusaefolium  45S,  9,  60,  1,  canc- 
scens  456,  cinereum  456,  coromandelinum  457.  curassavicum  45o, 
decumbens  456,  elongatum  452,  europaeum  458,  filiforme  456,  8, 
foliosum  462,  gracile  ß  depressum  4i>  7,  8,  humistratum  462,  indi- 
cum  452,  inundatnm  456,  S,  latifolium  455,  monostachyum.  455, 
nicotianaefolium  460,  oblongifolium  458,  ocellatum  463,  4,  ovali- 
folium  457,  parviflorum  454,  5,  63,  4,  peruvianum  459,  pliylicoi- 
dej>  460,  pinnatum  493.  4,  polyphyllum  462,  polystachyum  460, 
procumbens  456,  scorpioides  455,  sidaefoliuiu  4b0,  tenue  456,  tia- 
ridioides  452,  3,  tomentosum  460,  villosum  458. 

Hemprichia  erythraea  397. 

Herpestes  Monnieria  207. 

Heterocoma  albida  et  bifrons  340. 

Higginsia  racemosa  196. 

Hiilia  brasiliensis  201. 

Hippuris  Eschscholzii  507,  maritima  507,  montaua  507,  tetraphylla 
507,  vulgaris  72,  506,  7. 

Hololcpis  pedunculata  246. 

Houstonia  fruticosa  5. 

Hydrophyllum  magellanicum  493,  4. 

Hypericum  dubium  414,  perforatum  414,  perforato-quadranguhmi  415. 
quadrangulare  413,  4,  tetraptero-quadrangulum  414,  32.  tetrapte- 
rum  413. 

Hystcrium  Crucianellae  394,  culmigenum  394,  herbarum  394.  piuastri 
394,  pulchellum  394,  speciosum  119,  394. 

Jasminum  Iiirsutum  182. 

Jatropba  Curcas  207,  Manihot  234. 

Icica  altissima  93. 

Isonema  ovata  320. 

Isopyrum  fumarioidcs  72. 

Juncus  maritimus  62,  subverticillatus  72. 

Jungermanuia  alata  359,   albescens  362, 


ta  ob»,  expansa  oul,  tasciculata  ob4;  tastigiata  oiö,  flava  obü,  1, 
flexuosa  361,  2,  Francisci  362,  Funckii  36S,   furcata  «y  aeruginosa 

369,  fusca  360,  gracilis  359,  heteromorpba  362,  heterophylla  363, 
hyalina  365,  hybernica  370,  incisa  369,  Javanica  366,  lanceolata 
366,   leucoxantha  368,   Lindenbergiana  367,   lobulata  359,  Lyellii 

370,  multifida  c.  var.  7  pinnatifida  et  ö  crispa  369,  70,  muricata 
363,  nitida  364,  obscura  35S,  ochroleuca  365,  pallescens  362,  per- 
foliata  366,  jpolyantlia  361,  3,  pusilla  368,  9,  reptans  364,  rotun- 
distipula  360,  scalaris  362,  6,  scariosa  365,  semiteres  363,  serpylli- 
folia  361,  simplex  366,  Spbagni  366,  squamata  360,  6,  squarrosa 
359,  tabularis  361,  tenera  362,  tenuissima  367,  Tliouaresiana  360, 

■Tl. ... 


591 

Thouarsii  360,   transversalis  360,  Trichomanis  360,  trilobata  364, 

Turneri  367,  vermicularis  361. 
Juniperus  prostratus  72, 
Ixia  conica  3S7. 
Ixora  coccinea  et  stricta  14. 

• 
Kadua  acumiuata  163,   affinis  164,   Cookiana    15S,   62,   cordata   160, 

Menziesiaua  160,  2,  Romanzofiiensis  162,  3. 
Knoxia  brasiliensis  11,  471,  senegalcnsis  156. 
Koliautia  senegalensis  156. 

Lagascea  mollis  334. 

Laminaria  Belvisii  57,  breripes  57,  reniformis  57,  saccharina  55. 

Lathraea  Stellen  66. 

Laugeria  odorata  185. 

Lavandula  Stoechas  439. 

Lecidea  geographica  229. 

Ledum  palustre  72. 

Leiotulus  alsxandrinus  401. 

Lepidaploa  albicaulis  313,  arborcscens  302,  aristata  313,  buxifolia  313, 

canescens  2S4,  lanceolata  314,  scorpioides  282. 
Lepidium  alpiuum  et  brevicaule  391. 
Lessingia  germanorum  203. 

Liabum  Bonplandü,  Browuii,  Jussieui,  omn,  319- 
Lilium  kamtschaticum  et  quadrifoliatum  63. 
Linaria  striata  74. 
Linnaea  borealis  66.   ■ 
Liquidambar  Styraciflua  554. 
Listera  ovata  511. 
Lithospermum  dahuricum  45  i,  denticulatum  448,   incauum  446,  mari- 

timum  44S,    plebejum  446,   ramo.su  m  446,   Schreberianum  450,  si- 

biricum  44S. 
Lopezia  hirsuta  216. 
Lotus  jacobaeus  231- 
Lychnophora  brunioides  24S,  ericoides  249,   liakeaefolia  249,  Pinaster 

249,  rosmarinifolia  316,  salicil'olia  249,  staavioides  249,  villosissi- 

ma  249. 
Lycium  barbatum  130. 
Lycopsis  echioides  et  pulchra  451. 

Macliaonia  acumiuata,  brasiliensis,  spinosa,  omn.  2. 
Malpighia  glabra  80,  nitida  81,  urens  81. 
Mammea  araericana  78. 

Manettia  alba  141,  69,  73,  ciliata  176,  cordifolia  168,  9,  70,  fimbriata 
173,  gracilis  169,  picta  173,  Pseudo-Diodia  174,  pubescens  170,  1. 
villosa  171. 
Mangiferaindica  93. 

Marehantia  emarginata  371,  polymorplia  370. 
Martynia  diandra  et  proboscidea  207. 
Matricaria  Chamomilla  72. 
Matthiola  Endecchi  185,  scabra  182. 
Medfcago  corymbifera  74,  5,  lupulina  76. 
Melia  Azedarach  83,  semperviiens  569. 

4rBd.  4s  Heft.  43 


592  

Melicocca  bijuga  82. 

Mentha  arvensi- hirsuta  418,   arvensi - hirsuta  intermedia  418,   arvensis 

417,  20,  dubia  417,  hirsuta  417,  8.  9,  hirsuta -arvensis  418. 
Menyanthes  trifoliata  72. 

Mercurialis  alternifolia  23S,  elliptica  238,  triandra  237. 
Mertensia  maritima  et  pulmonarioides  448.  » 

Merulius  carbonarius   551.   fugax  552,   lulvus  552,   himantioide«  552, 

hiraant.   ß   betulinus   553.   interplicatus  553,   molluscus  552,   ser- 

pens  552. 
Messerschraidtia  punctata  470. 
Meyna  spinosa  516. 
Micranthemum  orbiculatum  217- 
Mikania  tomentosa  274. 
Mimosa  pudica  206,  sensitiva  215. 
Mimulus  guttatus  65. 
Montia  fontana  72. 

Morinda  arborea,  bracteata,  citrifolia,  omn.   149. 
Musa  paradisiaca  235. 

Mussaenda  coriacea  165,  frondosa  196,  zeylanica  196. 
Myginda  latifolia  87. 
Myosotis  albida  445,    alpestris  442,   aretioides   443,    62,  cespitosa  444, 

Chorisiana  444,  clavata  445,  intermedia  445,  nana  443,  4,  62.  par- 

viflora  444,   pcduncularis  445,   scorpioides  445,   sylvatica  var.  ca- 

pensis  445,  villosa  442,  3,  4. 
Myriophyllum  scabratum  506. 
Myrtus  Pimeuta  560,  76. 

Najas  alaguensis  502,  3,  australis  501,  canadensis  502,  flexilis  501,  2,  3, 
fluviatilis  498,  500,  gramüiea  501,  2,  3,  indica  501,  major  498,9, 
marina  498,  500,  minor  498,  500,  monosperma  499,  muricata  500, 
tenuiiolia  501,  tetrasperma  499. 

Nauclea  aculeata  147,  africana  148,  tetrandra  147j  tomentosa  147. 

Nonatelia  involucrata  26. 

Nymphaea  lutea  72. 

Odontcloma  acuminata  337. 

Oiospermum  involucratum  '339. 

Oldeulandia  billora  152,  5,   capensis  154,   corymbosa  152,  4,  6,   dicho- 

toma  152,  5,  foctida  154,  liuearifolta  155,  pentaudra  152,  repeus 

150,  umbellata  154. 
Oliganthes  triflora  269. 
Ornithogalum  arvense  3S8,  fistulosum  388,  octandrum  383,  spathaceum 

38S,  stenopetalum  3SS,  Sternbergii  38S. 
Oxalis  sensitiva  235. 
Ozonium  auricomum  395. 

Pacourina  edulis  339. 

Pacourinopsis  dentata  et  integrifolia  318. 

Palicourea  fastigiata  16,  longifolia  IS,   Marcgravü  19,   nicotianaefolia 

18,  rigida  15,  6,  tetraphylla  17. 
Panax  horridum  67. 
Pancratium  littoralc  20S,  10. 
Patagonula  americana  492. 


593 

Paullinia  cusassavica  82. 

Pavetta  Cornelia  14.^ 

Pedicularis  aequinoctialis  227,  asplenifolia  63. 

Perdicium  divaricatum  275. 

Phacelia  californica  494,  circinata  493,  4,  malvaefolia  494,  peruvia- 
na 493,  4. 

Phacidium  coronatum  et  Tetracerae  HS. 

Phragmidium  mucronatum  388. 

Pinus  balsamea  64,  hirtella  556,  leiopliylla  556,  occidentalis  556,  pa- 
tula  551,  6,  81,  rebgiosa  227,  8,  55b,  Strobus  556,  Tcocote  555,  6. 

Piptocoma  lyehnopboroides  et  rufescens  316.. 

Pisum  maritimum  63. 

Plantago  Coronopus  74. 

Plocama  pendula  196. 

Poa  bulbosa  67. 

Pollalesta  yernonioides  269. 

Polygonum  aviculare  462.  Hydropiper  425,  minori-Hydropiper  426, 
minori-Persicaria  425,  Persicaria  424,  Peraicariae- minus  425,  yi. 
viparum  72. 

Posoqueria  latifolia  197. 

Potamogeton  natans  72, 

Potentilla  anserina  63,  opaca  428,  32,.  ruthenica  63,  subacauli  -  opaca 
427,  32,  subacaulis  427,  31,  2,  verna  427. 

Prunella  vulgaris  215. 

Prunus  Padus  118. 

Psychotria  alba  19,  24,  alba  v.  tonsa  21'.  ardisiaefolia  19,  Jiyrsopbylla 


ii*  iuu,  iieuciawcti  jw,  iieiucicea  iu/,  iiivuiuciulci  ^",  leiocarpa  &&, 
5,  leioc.  a.  tropica  22,  leioc.  ß  extra  tropica  23,  macrobotrys  19, 
macropoda  138,  nitidula  25,  nonatelioides  25,  6,  obtusifolia  21, 
patula  19,  philippensis  21,  rigida  15,  strepens  15,  violacea  138. 

Pteris  aquilina  219,  559. 

Ptychodea  pedunculata  et  sessilülora  168. 

Puccinia  Allii  392,  514,  Anemones  3S8,  9,  Bullaria  392,  Bupleuri  514, 
caulincola  392,  3,  caulium  392,  Cruciferarum  391,  Drabae  H5„ 
Ferulae  513,  graminis  392,  pulvinulata  115,  Saxifragarum  116, 
Umbelliferarum  513,  Valantiae  391. 

Pulmonaria  bracteata  448,  davurica  450,  1,  d'enticulata  448,  9.  50, 
gracilis  450.  maritima  447,  56,  parviflora  447,  S,  pilosa  449,  pu- 
roila  460,  sibirica  448,  9,  50,  virginica  450. 

Pulsatilla  intermedia  429,  patens  429,  32,  vernalis  429,  32. 

Pyretbrum  Bonplandii  24  i« 

Pyrola  Escbscholzii  69.  secunda  69,  uniflora  65. 

Quercus  Hex  et  pubescens  393^ 

Ranunculus  acris  63,  Ficaria  389,  larmginosus  389. 

Rhamnus  colubrinus,  ellipticus,  glabratus,  Jujuba,  laevigatus,  polyga- 

mus,  omn.  88. 
Rhus  copallinum  577. 
Rhytisma  Psidii  118,  salicinum  119. 
Ribes  nigrum  et  rubrum  66. 
Riccia  bullosa  et  purpurascena  371. 

43* 


594  

Rolandra  argentea  333.  diacantha  333,  monacantha  333,  reptans  343. 
Rondeletia  biflora  168,  coriacca  165. 
Rubus  uutkanus  65,  odoratus  65,  spectabilis  66. 

Rumex  acetosa  381,  2,  arifolius  382,  digynus  67,  scutatus  3S2,  thyrsi- 
ilorus  380. 

Sabicea  cinerea  193,  grisea  192. 

Salix  acuminata  60. 

Samolus  Valerandi  74. 

Samyda  decandra,  serrulata,  yalutina,  omn.  89. 

Saponaria  officinalis  116. 

Saxifraga  pensylvanica  67,  rotundifolia  226,  Stcrnbergii 

Scliaefferia  completa  88 

Schrankia  hamata  206. 

Schwenk  feldia  aspera  et  aürea  139. 

Scirpus  multicauhs  72. 

Sclerantlius  annuo-perennis  411,  32,   annuus  410,  3,  fastigiatus  411, 

perennis  411,  3. 
Scoparia  procumbens  206. 
Senebiera  Coronopus  74. 
Seriania  lucida  82. 
Serissa  capensis  130. 
Serratula  albida  340,  glauca  314,  marilandica  314,  noveboraecnsis  264, 

pedunculata  246,  praealta  264,  gemiserrata  268. 
Stderodendron  paniculatum  26. 

Sipanea  biflora  168,  dichotoma  168,  glomerata  16S,  pratensis  166. 
Sisymbrium  Barbarea  72,  sylvestre  228. 
Solanum  littorale  74. 
Solena  latifolia  197. 
Solidago  villosa  319. 

Soncbus  alpinus  226,  arvensis  408,  palustris  408. 
Sorosporium  Saponariae  116. 
Sparganophorus  ageratoides  336.   obtusifolius  336,   Vaillantii  335,  ver- 

ticillatus  336. 
Spbaeria  polymorpha  393,  radicalis  393,  Tubercularia  393. 
Spiracantha  393. 
Spixia  violacea  326. 
Spondias  lutea  et  purpurea  92. 
Staehelina  solidaginoides  2S1. 

Stapelia  crassa  95,  grandiflora  95,  quadrangula  94,  vetula  95. 
Starkea  umbellata  319. 
Statice  Limonium  513. 
Stockesia  cyanea  321. 
Suriana  maritima  93,  471. 
Swietenia  Mahagoni  83.  multijuga  57S. 

Taxodium  distichum  578. 
Tetracera  volubilis  IIS. 

Tetramcrium  coerulcum   30,   jasroinoides  31,    latifolium  30,    monteAri- 
dense  29,  odoratissimum  29,  30,  1,  paniculatum  30,  stipulaccum  31. 
Tiaridium  elongatum  452,  4,  heliotropoides  453,  indicum  452,  3. 
Tigridia  pavonia  216. 
Tilia  parvifolia  515. 


595 


Tillandsia  usneoides  561. 
Tontanea  guianensis  141. 
Tournefortia  arborcscens  465,  argentea  465,  Arguzia  467,   bicolor  465, 

^n^mlin^    A70     fllonra-ric    Afi!)      HivriVmnrl:!   4fiS     Fn/>tirlis!iima  £70     l»t«._ 


470,  hU> 
micro- 


phylla  470,  orientalis  465,  paniculata  468,  psilostacliya  470,  pun- 
ctata 470,  scandens  46S,  70,  suffruticosa  471,  tenuiflora  471,  te- 
trandra  465,  tristachya  470,  tuberculosa  467,  Urvilleana  465,  vo- 
lubilis  468,  70. 


Trentepohba  aurea  394. 

Tribulus  cistoides  et  maximus  85. 

Trichanthera  modesta  402. 

Trichia  intens  120,  ovata  119,  ramulosa  119. 

Trichilia  spondioides  Sä. 

Trichodesrna  ceylonicum  et  indieum  451. 

Trichospira  biaristata  et  meuthoides  343. 

Turritis  glabra  et  hirsuta  63. 

Typha  latifolia  217. 

Ulmus  campest ris  117. 
Ulva  Lactuca  209. 
Uncaria  inermis  14S. 
Uredo  Maydis  et  Zeae  509. 
Urtica  dioica  72. 
d'Urvillea  utilis  44. 

Vaccinium  Oxycoccos,  uliginosum,  Vitis  idaea,  omn.  72. 

Valeriana  dioica  510,  officinalis  69,  Phu  69. 

Vangueria  cdulis  133,  spinosa  516. 

Vanüla  inodora  574,  planifolia  574,  Pompona  573,  sativa  573,  5,  syl- 
vestris 573,  4. 

Varronia  angustifolia  490,  curassavica  4S9,  globulifera  491,  lanceolata 
492,  lantanoides  492,  rugosa  490. 

Veratrum  album  72,  Sabadilla  234. 

Verbascum  Lychnitis  422,  3,  4,  32,  nigro-Lychnitis  422,  32,  nigrum 
421,  3,  4,  thapsiforme  420,  4,  thapsiformi  -  Lychnitis  421,  thapsi- 
formi-nigrum  421. 


canescens  2S4,  o9ö,  capitata  270,  351,  centriflora  281,  Chamaedrvs 
259,  350,  Chamissonis  304,  55,  cinerea  291,  354,  cordata  267,  351, 
cordiaefolia  313,  cordifolia  267,  Cotoneaster  298,  354,  cuspidata 
265,  cymosa  313,  dichocarpa  269,  351,  diffusa  272,  352,  discolor 
274,  352,  divaricata  277,  306,  55,  echioides  27S,  352,  elaeagnoides 
254,  349,  elongata  302,  ericoides  247,  348,  eupatorioides  313,  fa- 
sciculata  313,  l'erruginea  271,  352,  fimbrillifera  313,  flexuosa  311, 
55,  floribunda  3 14,  fragrans  314,  r'rangulaefolia  276,  352,  fruti- 
cosa  314,  galamensis  314,  geminata  303,  55,  glabrata  294,  354, 
glauca  314,  graciÜ»  302,  55,  hakeaefolia  249,  349,  incana  277,  352. 


596 


involucrata  "246,  34S,  leprosa  252,  349,  linearifolia  2S7,  333,  linea- 
ris 2S5,  353.  linifolia  3l4,  longifolia  3l4,  lucida  260,  350,  roacro- 
i,-i»  oqq    :r^A    wary,^««^-.™;^:.  nns    kr    ~_»i c_i:_  ok«    *^i 


rubricaulis  299.  354,   rubr.  Bonplandiana  300,  rubr.  latifolia  300,  , 
rubr.  plautaginoides  300,  rubr.   squarrosa  300,  rugosa  314,   salici- 
folia  249,  349,  scaberrima  263',  350.  scabra  314,  scapigera  250,  349, 
c^,.n;^r»P*  k2S-2    3.  353L   «Ul™™  3flt    354    Soll    tv™™,»*  301    «<>- 


cea  -fj,  ou-*,  sessumora  ow,  o<j,  simpiex.  -ou,  ojo,  speciosa  -; 
354,  splendens_  252,  349,  staavioides  249,  349,  stellaris  314,  sua- 
-veolens  265,  351,  subrepanda  281.  trichocephala  316,  triflosculosa 
314,  triplinervia  314,  tomentosa  304,  5.  55;  tournefortioides  281. 
3,  353,  umbellata  255,  350,  Vahliana  306,  55,  verbascifolia  310,  55, 
Tiscidula  2S9,  353,  zeylanica  344. 

Veronica  Anagallis  62,  arvensis  463,  serpyllifoUa  62, 

Villarsia  Humboldtii  20S,  33. 

Viola  arenaria  431.  arvensis  216,  431,  bülora  226. 

Virecta  bülora  16S.  pratensis  166. 

Viviania  bicolor  3  IS. 

Webera  cymosa  15, 

Xantliolepis  tomentosa  33S. 

Yucca  acrotricha  230,  filamentosa  225. 

Zea  Mays  509,  10. 
Zoster*  marina  497. 


Anzeige 

die 

fernere  Fortsetzung  der  Linnaea  betreffend. 

Der  bisherige  Umfang  des  von  dem  Unterzeichneten 
herausgegebenen  Journals  Linnaea  (40  Bogen  jährlich)  er- 
laubte es  nicht,  dafs  bei  der  vermehrten  Anzahl  gütigst 
mitgelheiller  Beiträge  in  dem  nun  beendeten  vierten  Jahr- 
gange die  Litteratur  in  ihrem  ganzen  Umfange  gleichlau- 
fend beachtet  werden  konnte.  Um  diesem  Uebel  abzu- 
helfen, ohne  der  Publication  der  Original  Abhandlungen 
zu  nahe  zu  treten,  wird  vom  Jahrgang  1830  an,  die  Bo- 
genzahl jährlich  um  10  verstärkt  (also  50  Bogen  jährlich), 
aber  auch  bei  möglichster  Vermehrung  der  Kupfer  der 
Preis  bis  zu  4  Thaler  Pr.  Cour,  erhöht  (bisher  3Thlr. 
22^  Sgr.),  so  dafs  also  jedes  Quarlalheft  künftig  1  Thlr. 
Pr.  Cour,  kosten  wird. 

Diese  Veränderung,  wobei  Tendenz,  Format  und  Aus- 
stattung fast  gleich  bleiben ,  wurde  nur  dadurch  möglich, 
dafs  der  unterzeichnete  Herausgeber  die  fernere  Heraus- 
gabe auf  eigene  Kosten  unternahm.  Der  bisherige  Verle- 
ger, Hr.  Ludwig  Oebmigke  (Berlin,  Posistrafse  No.  29.), 
wird  wie  früher  den  Verlricb  der  Hefte  besorgen  und  wer- 
den solche  nur  durch  ihn  zu  beziehen  sein. 

Bei  der  freundlichen  Theilnahme  und  der  ehrenvollen 
Aufnahme,  welche  diese  Zeitschrift  bisher  von  vielen  Sei- 
ten erfahren  hat,  scheint  derselben  dennoch  nicht  eine  all- 
gemeine Anerkennung  und  Berücksichtigung  zu  Theil  ge- 
worden zu  sein,  vielleicht  weil  sie  zu  streng  wissenschaft- 
lich in  Form  und  Wort  gehallcn  ward,  was  manchen  ab 
schrecken  mag,  der  mehr  Unterhaltung  sucht.  Aber  es 
war  grade  die  Absicht  des  Herausgebers  für  kleine  bota- 
nische Mittheilungen  ein  mehr  geeigneles  Publica tions- Or- 
gan zu  haben,  als  die  alles  mengenden  Gesellschaflsschrif- 
ten  darbieten,  die  nur  für  Bibliotheken  berechnet,  dem  ein- 
zelnen häufig  eine  iners  moles  werden,  aus  denen  das 
Beste  oft  nicht  an  den  rechten  Mann  kommt.  Es  war  fer- 
ner für  den  Herausgeber  in  seiner  Stellung  bei  einer  be- 
deutenden Sammlung  wichtig,  stets  eine  Gelegenheit  zu 
haben,  das  dargebotene  Neue,  eigene  und  fremde  Beobach- 
tung, sogleich  durch  den  Druck  bekannt  zu  machen,  um 
so  mehr,  da  bei  dem  Handel  und  Wandel  der  mit  den 
Doublellen  gelrieben  werden  mufs,  diese  erst  durch  die 
Publication  eine  gewisse  Wichtigkeit  und  Sicherheil  er- 
langen. 


Wir  empfehlen  also  unser  Journal  ven  Neuem  allen 
Pflanzenkennern  und  Pflanzenfreunden  und  versprechen 
für  reichen  Inhalt,  Mannigfaltigkeit  und  Gediegenheit  mög- 
lichst Sorge  zu  tragen.  Das  nächste  Heft,  das  erste  des 
fünften  Bandes  wird  z.  B.  eine  Fortsetzung  der  Betrach- 
tung der  Synanthereen  der  Berliner  Sammlung  von  Lessing, 
Berichte  über  die  Flor  der  Gegenden  ah  der  Behringstrafse 
von  Mertens,  Bestimmungen  eines  Thcils  der  mexicani- 
schen  Pflanzen  von  Schiede  und  Deppe,  Fortsetzungen  der 
Bestimmung  der  auf  der  Romanzoffschen  Expedition  ge- 
sammelten Pflanzen  von  Chamisso  und  dem  Herausgeber, 
des  letzt  ern  Forlsetzung  der  Flor  der  St.  Thomas -Insel 
u.  s.  w.  nebst  Lilteratur  enlhalten  und  im  Januar  1830 
erscheinen. 

—  —  et  honos  erit  huic  quoque  pomb! 

Die  Lilteralurberichte  werden  sich  mehr  und  mehr 
darauf  beschränken  von  rein  botanischen  Werken  nur  den 
Inhalt  im  Allgemeinen,  von  zerstreuten  botanischen  Ab- 
handlungen aber  breitere  Auszüge  und  weitläufigere  An- 
zeigen zu  liefern.  Vollständigkeit  hier  zu  erreichen  ist 
bei  dem  besten  Willen  unmöglich,  sich  ihr  zu  nähern  un- 
ser eifrigstes  Bestreben;  Tadel  und  Lob  vom  kritischen 
Richterstuhle  herab  zu  spenden  ist  nicht  unsere  Absicht 
und  übersteigt  unsere  Kräfte.  Was  uns  gefällt,  erwähnen 
wir  lobend,  was  uns  nicht  anspricht,  tadelnd;  möge  nie- 
mand darin  Persönlichkeiten  suchen,  wir  lieben  sie  nicht 
und  suchen  uns  davon  frei  zu  erhalten. 

Denen,  welche  uns  freundliche  Mittheilungen  im  Sinn 
und  Zweck  unserer  Zeilschrift  machen  wollen,  rufen  wir 
mit  dem  Manluanischcn  Sänger  zu: 

Quin  agc,  si  quid  habes,   in  mc  inora  non  erit  ulla 
Nee  quemquam  fugio 

Wir  sind  aber  nicht  im  Stande  etwas  anderes  dafür 
zu  bieten,  als  besondere  Abdrücke,  welche  wir  auf  Ver- 
langen gern  geben,  und  das  aufnehmende  Heft  gleich  nach 
dem  Erscheinen. 

Möge  der  neue  Jahrgang  sich  den  frühern  wenigstens 
an  Einsalz  und  Absatz  gleich  stellen,  damit  unsere  Lin- 
naea  eine  immer  blühende  werde  und  jeder  der  neu  erblü- 
henden Knospe  gern  entgegensehe.  Der  botanischen  Welt 
unsern  herzlichsten  frundlichsten  Grufs. 

Berlin  im  October  1829. 

D.  F.  L.  von  Schlcchtendal,  Dr.  u.  Prof. 


*>/      fr 


Tal.M.. 


<z 


7\    (ria.liyt~el_/c 


.».*<&  S.2IT2Z3. 


MAeA 


''/""" 


>ys//Artfs///o 


TS.JV. 


/Y///Ar</////'/#  c  v/<//?<//w//t . 


/"^Wwu/.  /i. 


'TäL.N: 


///?  (\rf?/?d/MK 


f.  (juirn/Lt^ ■  / 


Tai.V. 


•a.f. 


%-*. 


TabV. 


,.<?. 


E 


Ex 


2     3 


t 

e 

t 


^  iP?xu?*fi-£2  '   'c 


Litteratur  -  Bericht 


zur 


LINNAEA 

für  das 

Jahr       1829. 


Herausgegeben 


von 


D.  F.  L.  von  Schlechtendal, 

Med.  Chir.  et  Phil.  Dr.  und  Professor. 


Berlin,  1829. 
Bei    Ludwig    Oehmieke. 


L  i  t  t  e  r  a  t  u  r. 


A.     Der    Deutschen. 


Abbildung  und  Beschreibung  der  in  '  Deutschland 
wild -wachsenden,  in  Gärten  und  im  Freien  aus- 
dauernden Giftgewächse,  nach  natürlichen  Familien 
erläutert  von  Dr.  J.  F.  Brandt  und  Dr.  J.  T.  C. 
Ratze  bürg.  Heft  1.  Berlin,  auf  Kosten  der 
Verfasser.  1828.  4to.  (mit  5  illum.  Kupfer- 
tafeln. ) 

Es  giebt  der  Giftpflanzen -Bilderbücher  schon  viele, 
aber  keines,  das  mit  so  viel  Fleifs  gearbeitet  und  ausge- 
führt wäre  als  das  vorliegende.  Auch  der  Botaniker  wird 
sich  bewogen  finden,  dies  Werk  zu  benutzen,  da  die  treu 
nach  der  Natur  gefertigten  Pflanzenbilder  mit  trefflicher 
und  ausführlicher  Analyse,  nicht  blofs  der  Blumentheile, 
sondern  auch  des  Saamens  und  des  Reimens  versehen 
sind.  Die  in  diesem  ersten  Hefte  dargestellten  Pflanzen 
sind:  Lolium  temulentum,  Fritillaria  imperiatis,  Narcis- 
sus  Pseudonarcissus ,  Colchicum  autumnale  u.  Veratrum 
album.  Text  sind  zu  diesem  Hefte  3  Bogen,  da  noch 
eine  Einleitung  und  eine  allgemeine  Betrachtung  der  Pflan- 
zengifte vorangeht.  Dedicirt  ist  das  Heft  dem  Minister 
von  Altenstein.  Mögen  die  Verf.,  durch  reichlichen  Absatz 
für  ihre  Kosten  und  die  Mühe  entschädigt,  die  Freude 
geniefsen,  welche  die  allgemeine  Anerkennung,  etwas  Gu- 
tes geleistet  zu  haben,  gewährt. 

4r  Bd.   U  Heft.  i) 


Frankens  und  Thüringens  Flora  in  naturgetreuen  Ab- 
bildungen, von  T.  P.  Eckart.  1.  lieft  mit  einem 
Theile  der  Kleearten.  Bamberg  u.  Asciiaffenburg. 
1828.     4to.     (mit  2  Steindruck  tafeln.) 

Auf  2  Quarttafeln  sind  15  Kleearlen  dargestellt,  und 
zwar  ein  Theil  der  blühenden  Pflanze  nebst  Zergliederung 
der  Blume,  Die  Zeichnungen  sind  vom  Verf.  selbst  an- 
gefertigt und  die  Ausführung  auf  dem  Stein  ist  nicht  übel. 
Der  Verf.  hofft  auf  diese  Weise  ein  compendiöses ,  wohl- 
feiles und  allgemein  brauchbares  Werk  über  die  Pflanzen 
Thüringens  und  Frankens  zu  liefern;  wir  wünschen,  dafs 
der  Verf.  es  ausführen  möge,  nicht  zweifelnd  an  der  Nütz- 
lichkeit des  Werks.  Die  Beschreibungen  sind  kurz,  ein 
Paar  Synonyme  zeigen  auf  eine  Abbildung  und  Beschrei- 
bung hin.  Ferner  ist  Blüthezeit,  Dauer,  allgemeiner  und 
specieller  Standort  angegeben.  Alles  in  deutscher  Sprache. 

Festa  natalitia  aug.  ac  pot.  regis  Würtembergiae 
Guiliehni  I.  etc.  etc.  publica  oratione  a  gymnasio 
illustri  Stuttgardiano  pie  celebranda  indicit  Med. 
Dr.  G.  F.  Jäger  etc.  Praemittuntur  observatio- 
nes  de  quibusdam  Pini  silvestris  monstris.  Stutt- 
gardiae  1828.     4to  maj.   c.  tab.  lithogr. 

Der  Verf.  bildet  ab  und  beschreibt  ein  luxuriöses  Vor- 
kommen von  weiblichen  Zapfen  bei  Pinus  sylvestris,  wel- 
che sich  regelmäfsig  spiralförmig  gestellt  zeigten,  wie  die 
Nadelbüschel,  deren  Stelle  sie  auch  an  einem  Theil  der 
neuen  Triebe,  einnahmen,  dabei  war  in  einem  Falle  auch 
zugleich  luxuriöse  Nadelbildung,  da  je  drei,  länger  als  ge- 
wöhnlich, den  Büschel  bildeten.  Der  Verf.  ist  der  Mei- 
nung, dafs  durch  Metamorphose  aus  den  Nadelbüscheln 
diese  Zapfen  entstanden  seien,  wozu  die  Gründe  angeführt 
werden,  und  wobei  noch  der  zapfenähnlichen  Bildungen, 
durch  den  Stich  eines  Chermes  liervorgebracht ,  gedacht 
wird.  Die  beigefügte  lithographirte  Tafel  erläutert  alles 
dieses  durch  Abbildungen. 

Samueli  Thomae  a  Soemmering  etc.  de  quinqua- 
ginta  annis  etc.  etc.  gratulantur  Regiae  Academiae 


scientiarum  Monacensis  classis  pbysico-mathemati- 
cae  sodales,  additis  simul  aliquot  studiorum  suo- 
rum  documentis  nomini  jubilaei  honoratissimi  in- 
scriptis.     Cum  II  tabulis.     Monachii  1828.    4to. 

Soemmeringia  iiovum  plantarum  genus  constituit 
Dr.  C.  F.  P.  cle  Martins  p.  25.  c.  tab. 

Soemmeringia  Ord.  nat.  Leguminosac  Juss.  Trib.  He- 
dysareae  DC.  Char.  diff. :  Cal.  profunde  bilabiatus,  labio 
superiore  latiore,  inferiore  fripavtito.  Cor.  reticulato-ve- 
nosa,  scarioso-persisiens.  Vexillum  magnum,  complicatum, 
alas  parvas  et  carinam  subdipetalam  obvolvens.  Stam. 
monadelpha,  tubo  bipartilo,  antheris  minimis.  Lomentum 
bi-quinquecameratum,  monili forme,  articulis  indehiscenti- 
bus.  —  Hierauf  folgt  Char.  naturalis  und  die  sehr  aus- 
führliche Beschreibung  der  einen  Art:  Soemmeringia  sem- 
perßore?is,  welche  auf  der  beigefügten  Tafel  abgebildet 
ist  und  vom  Verf.  auf  nassen  überschwemmten  Wiesen  in 
Brasilien  gefunden  wurde.  Die  Gattung  steht  zwischen 
Adesmia  und  Aeschynomene.  Die  Pflanze  ist  glatt,  kahl 
und  ästig,  spannen-  oder  fufslang,  Blätter  paarweise  ge- 
fiedert, der  Hauptstiel  in  eine  Spitze  ausgehend.  Neben- 
blätter häutig,  stehnbleibend,  angewachsen.  Blumen  in 
kleinen  2  —  4-blüthigen  achselständigen  Trauben,  mit 
Bracteen  versehen,  weifs  und  trocken -häutig  stehenblei- 
bend ;  Hülse  4  —  6  Linien  lang  mit  2  —  5  Gliedern. 

Epistola  de  Symphysia  novo  genere  plantarum  ad 
ill.  Lib.  Bar.  Joseph,  de  Ja c quin  etc.  data  a  C. 
B.  Presl.     4to  sine  1.  et  a.  c.  tab. 

Die  von  Sieber  in  dem  Herb.  Martinicense  Suppl. 
n.  38.  unter  dem  Namen  Maregravia  umbellata  mitge- 
theilte  Pflanze  wird  hier  als  eine  neue  Gattung  der  Eri- 
caceen  (Dodecandria  Monog. )  unter  dem  Namen  Symphy- 
sia aufgestellt,  beschrieben  und  abgebildet.  Char.  diff. 
Calyx  monophyllus,  urceolatus,  6  denlatus.  Cor.  mono- 
phylla,  calyptraeformis.,  integra  secedens.  Parapetala  12. 
Stam.  12:  antherae  sessiles,  introrsae,  parapetalis  affixae, 
4-loculares.  apice  bicoines  et  poro  apicali  dehiscentes. 
Styl,  simplex,  cylindricus.  Stigma  obtusum.  Bacca  infera, 
calvce  coronata,  sexlocularis,  polysperma,  placentis  divisis. 

9* 


4  

Darauf  folgt  Chav.  naturalis,  Habitus,  Affinitas,  Elymolo- 
gia,  Descriplio.  Symphysia  martinicensis  Presl.  Ob  die 
Pflanze  ein  Baum  oder  Strauch  sei,  ist  unbekannt. 

Resultate  chemischer  Untersuchungen  der  Cynareen, 
Eupatorinen,  Radiaten,  Cichoreen,  Aggregaten,  Va- 
lerianeen  und  Caprifolien,  in  Auffindung  und  Nach- 
weisung eines  diesen  Pflanzenfamilien  eigenthümli- 
chen  Stoffes.  Der  hochgeehrten  Versammlung 
deutscher  Naturforscher  und  Aerzte  zu  Berlin  am 
18ten  Sept.  1828  hochachtungsvoll  zugeeignet  von 
Dr.  Runge  in  Breslau.  Breslau  1828.     4.     19  S. 

Der  Verf.  entdeckte  zuerst  in  den  Dipsaceen ,  später 
auch  in  den  Compositis,  Umbellaten  und  Plantagineen, 
sonst  aber  bis  jetzt  in  keiner  andern  Familie,  einen  Stoff 
eigenthümlicher  Art,  der  sich  wie  eine  Pflanzensäure  ver- 
hält und  die  merkwürdige  Eigenschaft  besitzt,  mit  Ammo- 
niak eine  gelbgefärbte  Verbindung  zu  bilden,  die  durch 
Luftberührung  in  eine  blaugrüne  übergeht.  Diesen  Stoff 
nennt  der  Verf.  Grdnsäure;  sie  findet  sich  nun  auf  ver- 
schiedene Weise,  bald  in  diesem,  bald  in  jenem  Organ  der  zu  je- 
nen Familien  gehörigen  Pflanzen  und  ist  selbst  in  der  getrock- 
neten Pflanze  leicht  aufzufinden.  Der  Verf.  hofft,  in  der 
eigenthümlicheu  Weise  des  Vorkommens  dieses  Stoffes 
bei  jeder  Species  auch  chemische  Charactere  für  die  ver- 
schiedenen Pflanzenarten,  z.  B.  der  Scabiosen  u.  s.  w.. 
zu  finden.  —  In  den  Rubiaceen  fand  der  Verf.  wiederum 
einen  eigenthümlichen  Stoff  für  diese  Familie,  welcher 
durch  Erhitzen  mit  verdünnter  Salzsäure  blau  wird.  — 
Die  angehängten  Tabellen  zeigen,  welche  Arten  vom  Verf. 
untersucht  sind,  woher  und  in  welchem  Entwickelungszu- 
stande  sie  waren,  die  Anzahl  der  untersuchten  Organe  und 
die  Zahl  derjenigen,  welche  den  Stoff  enthielten  und  nicht 
enthielten. 

Ueber  den  Character  der  Vegetation  auf  den  Inseln 
des  Indischen  Archipels.  Vortrag,  gehalten  in  der 
Versammlung  deutscher  Naturforscher  und  Aerzte 
in  Berlin,    am  20s  ten  September   1828,    von  Dr. 


C.    G.    C.    Reinwardt    etc.     Berlin   1828.     4to. 
18  Seiten. 

Der  Verf.  schildert  in  allgemeinen  Zügen  die  unge- 
mein reiche  und  üppige  Natur  von  Java,  welche  er  für 
die  reichste  und  üppigste  der  Tropenwelt  hält,  deren  Pro- 
ductivilät  besonders  durch  die  eigenthümliche  Erdart  be- 
dingt wird,  welche  dort  aus  dem  vulkanischein  Gestein 
entsteht. 

Lehrbuch  der  Botanik.  Herausgegeben  von  Dr.  F. 
S.  Voigt  etc.  etc.  Zweite  umgearbeitete  Ausgabe. 
Jena  1827.    8vo.    X  u.  485  S. 

Ein  brauchbares  Hand-  und  Lehrbuch,  welches  mit 
grofser  Klarheit  seine  Lehren  vorträgt,  mit  denen  wir  frei- 
lich nicht  immer  unsere  Ansichten  vereinigen  können. 
Nach  der  Einleitung  handelt  der  erste  Theil:  vom  botani- 
schen Studium,  von  der  vegetabilischen  Bildung  überhaupt, 
vom  Linneisehen  Pflanzensystem,  von  der  botanischen 
Kunstsprache,  von  der  systematischen  Anordnung  der  Ge- 
wächse ,  wobei  der  Verf.  ein  Verzeichnis  der  Familien 
mit  den  dazu  gehörigen  Gattungen  giebt.  Im  zweiten 
Theile  spricht  der  Verf.  von  der  Phylogenie  oder  der  Ent- 
stehung der  Pflanzen  überhaupt,  von  der  Geschichte  der 
Pflanzen,  von  der  Geographie  der  Gewächse,  von  der  Wir- 
kung der  äufsern  Einflüsse  auf  die  Pflanzen  oder  der  Phy- 
sionomie  der  Gewächse,  vom  anatomischen  Bau  der  Ge- 
wächse, von  den  Lebensfunctionen  derselben,  von  der 
angewandten  Botanik.  Ein  Index  generum  beschliefst 
das  Werk. 


Anatomisch  physiologische  Untersuchungen  über  den 
Inhalt  der  Pflanzen- Zellen.  Von  F.  J.  F.  Meyen, 
Dr.     Berlin  1828:    8vo.    92  S. 

Dedication  dein  Präsidenten  Nees  von  Esenbek. 
Durch  Angabe  des  Inhalts  glauben  wir  auf  dies  Werk 
hinreichend  aufmerksam  zu  machen.  In  einer  Vorerinne- 
rung  glaubt  der  Verf.  es  nöthig,  zu  bemerken,  dafs  eine 
Pflanzenzelle     ein    von    einer    Membrana     umschlossener, 


durchaus  geschlossener  Raum  sei,  er  geht  hierauf  zur  Be- 
trachtung des  Inhalts  des  Zellensafts,  und  findet,  dafs  sich 
zweierlei  Gebilde  darin  vorlinden,  1)  von  organischer 
Structur,  wohin  zu  rechnen  die  Bildung  von  Kugel chen 
und  von  Bläschen  im  Zellensaft,  die  Umwandlung  der 
Zellensaftbläschen  in  Infusorien,  die  Saamenthierchen  der 
Pflanzen,  die  vorkommende  Faserbildung  im  Zellensaft, 
die  Thierbildung  in  den  Zellen  der  Spirogyra  princeps 
Lk,,  und  endlich  die  secernirten  harzartigen  Stoffe  in  den 
Zellen-  2)  Gebilde  von  krystallinischer  Structur,  wobei 
über  das  Vorkommen  der  Krystalle,  ihre  verschiedene 
Form,  Lage  und  Bedeutung  gesprochen  wird.  Darauf 
folgt  ein  Abschnitt  von  der  kreisenden  Bewegung  des  Zel- 
lensafts. Den  Beschlufs  macht  endlich  die  Bedeutung  der 
Zellen  in  den  Pflanzen  und  Betrachtungen  über  ihre  inne- 
ren Thätigkeiten. 


Versuch  einer  Alpen -Flora  der  Schweiz,  in  Abbil- 
dungen auf  Stein,  nach  der  Natur  gezeichnet  und 
beschrieben  von  Dr.  C.  T.  Zollikofer  etc.  Heft  1. 
mit  10  Steindrucktafeln.     St.  Gallen.     4to. 

Auch  unter  dem  lateinischen  Titel: 

Tentamen  Florae  alpinae  Helvetiae  iconibus  Japide 
excudis  et  descriptionibus  illustratae  auct.  C.  T. 
Zollikofer,  M.  Dr. 

Dieses  erste  Heft  enthält  Veronica  saxatilis,  Vale- 
riana Tripteris ,  Campanula  pusilla,  Camp,  barbata, 
Androsace  villosa,  Rhododendron  ferrngineum ,  Rhod. 
hirsutum,  Potentilla  frigida,  Anemone  narcissiflora,  Hic- 
racium  hyoseridifolium.  Die  Abbildungen  der  Pflanzen 
sind  recht  gut,  auch  gut  colorirt,  Zergliederung  ist  nur 
sparsam  und  dürftig  gegeben.  Zu  jeder  Tafel  gehört  auch 
ein  Blatt  Text,  welches  auf  der  einen  Seite  deutsch, 
auf  der  andern  lateinisch,  die  Beschreibung,  Syno- 
nyme u.  s.  w.  der  abgebildeten  Pflanze  enthält.  Weder 
Tafeln  noch  Text  sind  mit  Zahlen  bezeichnet,  was  die 
Bequemlichkeit  jeder  möglichen  Anordnung  gewährt. 


De  organis  plantarum  scripsit  Joannes  lloeper  etc. 
Basileae  1828.     4to.     23  S. 

Dedlcaüon  dem  zeitigen  Kector  Prof.  Jung.  Der  Verf. 
spricht  in  dieser  kleinen  Geiegcnhcits- Schrift  von  den  Or- 
ganen der  Pflanzen,  welche  Theile  man  eigentlich  nur 
Organe  nennen  dürfe,  und  welche  auf  andere  Benennun- 
gen Anspruch  machen  müfsten;  er  zeigt,  dafs  hei  der  Be- 
nennung der  Theile,  bei  der  Terminologie,  eine  gränzen- 
lose  W  illkühr  im  Schaffen  neuer  Kunslausdrüeke  geherrscht 
habe,  dals  dieses  aber  dem  Versländnifs  der  Pflanze  und 
des  Pflanzenlebens  sehr  nachtheilig  sei,  man  habe  bei  den 
Benennungen  nicht  auf  die  Verwandschaft  oder  Identität 
mit  andern  Bildungen  Rücksicht  genommen  u.  s.  w.  Die- 
sem abzuhelfen  und  in  die  Terminologie  eine  gewisse  Ein- 
heit zu  bringen,  ist  des  Verf.  Wunsch;  er  betrachtet  da- 
her kurz  die  verschiedenen  Pflanzentheile  und  erläutert 
ihre  eigentliche  Stellung  und  Beziehung.  Er  beginnt  von 
den  Elemeniarthcilcn  der  vollkommnern  Pflanzen,  den  Zel- 
len, und  geht  zu  den  zusammengesetzten  Theilen  dersel- 
ben über,  von  denen  er  drei  verschiedene  Arten  unter- 
scheidet, giebt  eine  Erklärung  von  Organen  (quaelibet 
pars  composila,  quae  e  singulo  nodo  singula  prodit,  ne- 
que  ad  systema  centrale  referri  potest).  Hierauf  nimmt 
er  die  wichtigern  Formen  und  die  wichtigem  Termini  ein- 
zeln kritisch  durch.  Es  würde  sehr  erfreulich  sein,  eine 
in  diesem  Sinne  bearbeitete  Terminologie  zu  haben,  sie 
würde  der  furchtbaren  Trockenheit  und  Leere  entbehren, 
wodurch  die  Terminologie,  wie  sie  gewohnlich  vorgetra- 
gen und  gelehrt  wird,  wie  der  Verf.  sehr  wahr  bemerkt, 
so  Viele  von  einer  Wissenschaft  abschreckt >  die  nichts 
weniger  als  trocken  und  leer,  sondern  genulsreich  und 
durch  ihre  unzähligen  innern  Beziehungen,  durch  ihr  Le- 
ben so  äufserst  anziehend  wird.  Wir  hoffen,  der  Verf. 
werde  diesen  jetzt  nur  kurz  behandelten  Gegenstand  künf- 
tig weiter  ausführen  und  verarbeiten. 

Pharmaceutisclie  Waarenkunde,  mit  ifluminirten  Kup- 
fern. Von  Dr.  Friedemann  Goebel  (früher  Prof. 
in  Jena,  jetzt  in  Dorpat)  etc.  Eisenach.  4to. 
1.  Band.     Heft  1  —  4  incl.     1827  —  28. 

Wenn  gleich  dies  treffliche  Werk  weniger  vor  das  Fo- 
rum des  Botanikers  gehört,  so  verdient  es  doch  allgemein 


8  

gekannt  zu  sein,  da  es  uns  mit  sehr  guten  Abbildungen 
der  in  der  Medicin  benutzten  Gegenstände  des  Pflanzen- 
reichs, den  Zustand  der  Kenntnisse  über  diese  Dinge  vor- 
legt, und  den  Botanikern,  besonders  den  reisenden,  zeigt 
und  sie  ermahnt,  wieviel  hier  noch  zu  thun  und  zu  er- 
forschen sei.  Vom  dritten  Hefte  an  beginnt  aber  in  die- 
ser Waarenkunde  noch  ein  eigenes  rein  botanisches  Werk 
vom  Prof.  Zenker:  Kryptogamische  Parasiten  auf  of- 
ficinellen  Rinden  (p.  109  seqq.),  welche  durch  beige- 
fügte Abbildungen  erläutert  werden  (Tab.  XV.  XVI.  XVII.). 
Diese  Darstellung  beginnt  in  der  ersten  Scction  mit  all- 
gemeinen Betrachtungen  über  die  Flechten,  und  zwar  nach 
einer  Vorerinnerung  unter  folgenden  Rubriken:  Kryptoga- 
mische  Parasiten;  Begriffbestimmung  der  Flechten;  Ver- 
wandtschaft der  Flechten;  Beslandtheile;  Elementare  Zeu- 
gung und  Forlpflanzung;  Leben  der  Flechten;  Wohnörter 
und  geographische  Verbreitung  der  Flechlen;  Uebersicht 
der  einzelnen  Flechtenga Illingen  nach  Zünften  und  Fami- 
lien; Litleralur.  In  der  2ten  Section  befinden  sich  die 
Beschreibungen  der  abgebildeten  Kryptogamen  in  deut- 
scher Sprache,  mit  Diagnose  der  benannten  Arten  und 
Gattungen,  und  kritische  Erörterungen  und  Vergleichun- 
gen  nahe  verwandter  Formen.  Wir  lassen  nun  die  Na- 
men der  bekannten  und  die  Diagnosen  der  unbekannten, 
bei  steter  Angabe  der  Abbildung,  folgen:  Hypochnus  ru- 
bra -cinctus  Ehrb.  Tab.  XV.  f.  2.  b  —  f.  Lepra  flava 
Ach.  Tab.  XV.  f.  1.  L.  farino.m  Ach.  Tab.  XV.  f.  2.  a. 
Asterisca  Cincliortarmn  Spr.  Tab.  XV.  f.  3.  Graphis 
haematites  Fee  Tab.  XV.  f.  4.  Lecanora  punicea  Ach. 
Tab.  XV.  f.  5.  Kerruearia  myriococca  Spr.  Tab.  XV. 
f.  9.  J7.eryuea.ria  socialis  Zenk.  Tab.  XV.  f.  6.  Frucht- 
lager (veränderte  Rinde)  häutig,  cartilaginös ,  sehr  glatt, 
graulich -oekei-gelb.  unbegrenzt.  Apothekien  ganz  schwarz, 
frei  hervortretend,  zu  Häufchen  innig  vereinigt,  mit  schwar- 
zer Oeflnung  und  gleich  schwarzen  Nüfschen.  Cort.  Chin. 
<jiianuco.  Oeellularia  thelotrematoides  Zenk.  Tab.  XV, 
f.  8.  Thallus  graulich  -  grün ,  fast  häutig,  ungleich,  fast 
körnig.  Apothekien  (Warzen)  fast  kugelig,  oben  etwas 
eingedrückt,  in  der  Mitte  durchbohrt,  mit  rundlicher,  sel- 
ten eckiger,  fast  geränderter  Oeffnung,  bräunlichgelb,  oft 
ins  Rothbräunliche  (fulvus)  übergehend.  Cort.  Chin.  Gua- 
nuco.  Parmelia  Goebelii  Zenk.  Tab.  XV.  f.  7.  Thal- 
lus   laubarlig   gestaltet,    niedergedrückt,    angeheftet,    fast 


9 

# 

kreisförmig,  glatt,  die  einzelnen  Abschnitte  oder  Lappen 
vielfach  getheilt,  an  den  Enden  flach,  oben  gelblich",- grün, 
unten  ganz  schwarz,  init  vielen  bisweilen  wiederum  ver- 
ästelten Fasern.  Apothekien  (Schüsselchen)  kreisrund, 
concav,  hellbraun,  mit  schwachem  Thallusrande.  Cort. 
Chin.  Loxa.  Usnea  barbata  Ach.  Tab.  XV.  f.  10.  Le- 
cidea  rufo-coccinea  Zenk.  Tab.  XVI.  f.  1.  a.  c.  d.  Thal- 
lus  krustig,  feinkörnig,  gelblichweifs ,  ins  Graulichgrüne 
spielend,  unbegrenzt  ausgebreitet,  Apothekien  rundlich, 
fast  lappig,  flach  convex,  oft  ganz  niedergedrückt,  unge- 
randet,  fest  aufsitzend,  bräunlich -Scharlach  gefärbt.  Cort. 
Chinae  Californiae.  Lccidea  brimneo -  atra  Zenk.  Tab. 
XVI.  f.  2.  Thallus  krustenarlig,  häutig,  dick,  runzlieh, 
höckrig,  rissig,  unbegrenzt  ausgebreitet,  bläulich -gelbgrün- 
lich. Apothekien  kreisrund,  convex,  einzeln,  oben  dun- 
kelschwarzbraun, unter  dem  Rande  gelblichbraun,  im  In- 
nern gelblich,  hornarlig.  gleich  unter  der  schwarzen  Keim- 
platte mit  einer  fast  scbarlachrolhen  dünnen  Schicht.  In 
cort.  vetust.  Chinae  regiae.  Lccidea  parasema"  Ach. 
Tab.  XVI.  f.  3.  Lecanora  fariiio.so-marginata  Zenk. 
Tab.  XVI.  f.  1.  a.  e.  f.  Thallus  krustenartig,  häutig,  fast 
körnig,  daher  ungleich  braun,  aschgrau,  unbestimmt  aus- 
gebreilet,  ungerandet.  Apothekien  rundlich,  häufig  eckig, 
unregelmäfsig,  mit  schwarzbrauner  flacher  Keimplatte,  im 
Innern  gelblich  -  braun ,  knorpelig,  Rand  weiis  pulverartig 
(mehlartig)  vom  Thallus  gebildet.  Cort.  Chin.  Californiae. 
Lccanora  russula  Fee  Tab.  XVI.  f.  4.  (Lecidea  russula 
Ach.  wird  davon  für  verschieden  gehalten,  gegen  Fee). 
Verrucaria  parasema  Zenk.  Tab.  XVI.  f.  5.  Thallus 
dünn,  häutig,  glatt,  olivengrün,  schwarz  begrenzt.  Apo- 
thekien einzeln,  häufig  zusammengedrängt  und  verschmol- 
zen, kugelförmig,  oft  sehr  zusammengedrückt,  schwarz, 
oben  durchlöchert  mit  offener  Mündung,  innen  gleichfar- 
big. Cort.  Chin.  Guanuco.     Graphis  subertrva  Zenk.  Tab. 

XVI.  f  6.  Thallus  dünn,  krustig,  fast  häutig,  ungleich 
weifslich,  fast  bestäubt,  unbegrenzt  ausgebreitet.  Apothe- 
kien (Rillen)  einzeln,  einfach,  klein,  ungleich,  länglich, 
an  beiden  Seiten  meist  spitzig  zulaufend,  selten  stumpf, 
gewöhnlich  etwas  gekrümmt,  schwarz,  weifslich  bednftet, 
dünn  gerandet.  Cort.  Chin.  reg.  Sticta  macrophylla 
Delise     Tab.  XVI.    f.   7.     Parmelia   tiliacea  Ach.     Tab. 

XVII.  f.  1.  Graphis  subbifida  Zenk.  Tab.  XVII.  f.  2. 
Thallus  ohne  bestimmte  Figur,  ausgebreitet,  fast  begrenzt. 


10  

dünn,  fast  membranös,  glatt,  weislich  -  aschgrau ,  bisweilen 
ins  Gelbe  spielend.  Apolhekien  gekrümmt,  schmal,  klein, 
ziemlich  gehäuft,  oft  einfach,  selten  doppelt  gabelförmig 
getheilt,  und  bisweilen  noch  einfach  verästelt,  vom  Thal- 
lus  schwach  gerandet,  eigener  Rand  schmal  und  schnei- 
dend, geschlängelt,  Enden  ziemlich  stumpf,  Keimplatte 
(Rinne)  bei  alten  mit  weifslichem  Keimstaub  überstreut. 
Cort.  Chin.  Guanuco.  Grapkis  fulminalricc  Zenk.  Tab. 
XVII.  f.  7.  Thallus  dünn,  weifslich-grau,  uneben,  unbe- 
grenzt, fein  bestäubt.  Apothekien  (Rillen)  im  Zickzack 
(blitzförmig)  gebogen,  verschiedentlich  gestaltet  und  ge- 
krümmt, einfach  oder  verästelt,  einzeln,  carminroth,  Iok- 
ker,  fast  staubartig,  Substanz  im  Innern  gleichartig,  meist 
spitz  zulaufend,  Rinne  (discus)  ziemlich  breit,  mit  schwa- 
chem eigenem  Rande.  Cort.  jun.  Chinae  regiae.  Grapltis 
aurantiaca  Zenk.  Tab.  XVII.  f.  S.  Thallus  häutig,  ziem- 
lieh  glatt,  etwas  uneben,  gelblich -aschgrau,  unregelmäfsig 
ausgebreitet,  schwarz  begrenzt.  Apolhekien  (Rillen)  ganz 
einfach,  einzeln,  klein,  mehr  oder  minder  länglich,  her- 
vorstehend, mit  spaltförmiger  intensiv  orangefarbener  Keim- 
platte (discus)  vom  Thallus  schwach  gerändert.  Cort. 
Chinae  Huamalies.  Graphis  atro-sanguinea  Zenk.  Tab. 
XVII.  f.  9.  Thallus  unbegrenzt  ausgebreitet,  graulich- 
weifs,  fast  glatt,  sehr  dünn,  häutig.  Apothekien  klein, 
linienförmig,  schmal,  oft  fast  punktförmig,  einfach,  ein- 
zeln, meist  grade,  selten  etwas  gekrümmt,  schwarz -pur- 
purfarbig, mit  einem  dunklern  Rande,  im  Innern  gleich- 
farbig, vom  Thallus  schwach  gerandet,  an  beiden  Enden 
stumpf,  Discus  breit,  dunkelpurpurfarbig.  In  Cort.  Chinae 
regiae.  Lecidea  ruhrica  Zenk.  Tab.  XVII.  f.  3.  Thal- 
lus unbegrenzt,  dünnkrustig,  etwas  körnig,  blafs- ziegelrot h. 
Apothekien  klein,  kreisrund,  einzeln,  mit  dünnem  eigenem 
Rande,  Scheibe  dunkel -zinnoberrolh,  innen  gleichfarbig. 
Cort.  Cinchonae  scrobiculatae.  Lecidea  leueoxantha  Spr. 
Tab.  XVII.  f.  4.  Lecidea  olivaceo-mfa  Zenk.Tab.  XVII. 
f.  6.  Thallus  krustig,  pulverarlig,  körnig,  dünn,  aschgrau- 
lich -olivengrün,  ungleich  ausgebreitet,  fast  begrenzt.  Apo- 
lhekien einzeln,  klein,  kreisrund,  convex,  dunkelrothbraun, 
mit  sehr  dunkelbraunem  eigenem  Rande,  innen  mit  einer 
(oberen)  hellen  Keimlage,  und  darunter« mit  einer  dunkel- 
rothbraunen  Schicht.  Cort.  Chin.  regiae.  J^ariolaria 
depressa  Zenk.  Tab.  XVII.  f.  5.  Thallus  ungleichförmig, 
unbegrenzt  und  unbestimmt  ausgebreitet,  dünnhäutig,   last 


11 

krustig,  bläulich -aschgrau.  Apothekien  blatterfürmig,  an- 
fangs kugelig,  weifs  pulverig  bestäubt,  nachher  flach  nie- 
dergedrückt, oben  meist  eine  röthlichgelbe  Keimplalte. 
Cort.  Chinae  Loxa.  Ocellularia  urccolaris  Spr.  Tab.  XVII. 
f.  10.  Beschreibungen  folgen  noch  einige  in  dem  ersten 
Hefte,  da  aber  die  Abbildungen  dazu  noch  nicht  erschie- 
nen sind,  so  versparen  wir  deren  Anzeige  bis  zu  jenem 
Zeitpunkt. 

Das  Pflanzenreich  nach  natürlichen  Familien.  Ein 
Leitfaden  beim  pflanzenkundlichen  Unterrichte  auf 
Schullehrer-Seminarien,  höhern  und  niedern  Bür- 
gerschulen. Von  Servatius  Muni,  Lehrer  am  K. 
Pr.  Schullehrer- Seminar  zu  Trier.  Trier  1828. 
8vo.    XXXII  u.  Ib3  S. 

Für  den  Zweck,  den  der  Titel  angiebt,  mag  das  Werk- 
chen ganz  passend  sein,  es  ist  gewifs  gut,  dafs  die  Kennl- 
nifs  der  natürlichen  Familien  immer  mehr  verbreitet  werde. 
Die  Namen  der  Familien  sind  im  Deutschen  wohl  nicht 
immer  glücklich  gebildet,  warum  nimmt  man  nicht  von 
einer  bekannten  Gattung  den  Familiennamen.  Vcronica 
steht  falsch  bei  den  Bitterlingen   (Gentianeen). 

Schriften  der  Gesellschaft  zur  Beförderung  der  ge- 
sammten  Naturwissenschaften  in  Marburg.  Zwei- 
ter Band.     Drittes  Heft.     Marburg  1828.     8vo. 

Auch  unter  dem  besondern  Titel: 

Ueber  die  Aufeinanderfolge  des  ersten  Auftretens 
der  verschiedenen  organischen  Gestalten.  Von 
Ferd.  Aug.  Ritgen  etc.  Marburg  1828.  98  S. 
u.  1  Tabelle. 

Wir  erwähnen  dieser  Abhandlung  hier,  weil  darin  S.  39 
als  zweite  Abtheilung  vorkommt:  Andeutungen  zu  einer 
natürlichen  Gruppirung  der  Pflanzenwelt,  von  demsel- 
ben Verf.,  Andeutungen  von  denen  wir  jedoch  nicht  glau- 
ben, dafs  sie  je  werden  ausgeführt  werden,  wenigstens 
nicht  durch  Botaniker,  oder  solche,  die  sich  mit  der  Sache 
innig  vertraut  gemacht  haben. 


12  

Encyclopädisches  Pflanzen  -  Wörterbuch  aller  ein- 
heimischen und  fremden  Vegetabilien,  welche  sich 
durch  Nutzen,  Schönheit,  Seltenheit  oder  sonstige 
Eigentümlichkeiten  besonders  auszeichnen;  ihrer 
botanischen,  deutschen,  französ.  u.  engl.  Benennun- 
gen; ihrer  Dauer,  Heimath,  Formen,  Eigenschaften, 
Verwendung,  Cultur,  Vermehrung,  Synonymen  etc. 
Mit  beständiger  Hinweisung  auf  das  natürliche  u. 
das  Sexual- System.  Nebst  einem  angehängten  Po- 
lyglotten-Lexicon.  Ein  gemeinnütziges  Hand-  und 
Hülfsbuch  für  Botaniker,  Gartenfreunde,  Blumisten, 
Pornologen,  Handelsgärtner,  Land-  und  Hauswirthe, 
Forstmänuer,  Technologen,  und  überhaupt  für  Lieb- 
haber der  Gewächskunde.  Bearbeitet  von  Johann 
K  achler.  Wien,  bei  Sollinger.  1829.  Erster 
Band.    A  —  L.     8vo.     2%  S. 

Der  Zweck  dieses  Buchs,  so  wie  der  Kreis,  für  wel- 
chen es  verfasst  ist,  ergiebt  sich  aus  dem  Titel;  dem  ei- 
gentlichen Botaniker  wird  es  weniger  nützlich  sein,  als 
allen ,  welche  mit  der  angewandten  Botanik  zu  thun  ha- 
ben, den  Gärtnern  und  Gartenfreunden,  den  Oeeonomen, 
Forstleuten  und  Technologen ;  sie  werden  hier  auf  eine 
bequeme  Weise  vereinigt  finden,  was  sie  sonst  in  vielen 
Büchern  suchen  müfslen,  die  nicht  jedem  zu  Gebote  steh«, 
und  dabei  in  der  bequemsten  Form.  Die  typische  Ein- 
richtung ist  sehr  gut   und  bequem. 


Erfahrungstheorie  der  Pflanzen-  und  Thierproduction, 
nebst  Anwendung  derselben  zu  Feststellung  siche- 
rer Grundregeln  für  den  Feldbau  und  die  land- 
wirtschaftliche Thierzucht.  Aus  den  Erscheinun- 
gen der  Natur,  so  wie  sich  solche  den  Beobach- 
tungen in  der  Chemie,  in  angestellten  Versuchen  u. 
in  den  Erfolgen  der  Landwirthschaft  darbieten, 
hergeleitet  und  entwickelt  von  W.  A.  Kreys- 
sig  etc.  1.  u.  2terTheil.  Königsberg  1828.  8vo. 
I)  VI  u.  456  S.    2)  VI  u.  304  S. 


13 

Gemeinnütziges    Handbuch    der    Gewächskunde    etc.  . 
von  Mössler.     2te    Aufl.    f.    Reichenbach    (s. 
Linnaea  III.  Litt.    p.  3.)    Bd.  II.    Theil  1.    Seite 
785  —  1187  incl.    . 

Dieser  Theil  umfafsl  die   Hie  bis    löte  Klasse.     Der 
Schlufsband  soll  im  Laufe  des  Winters  beendet  werden. 


Verhandlungen  des  Vereins  zur  Beförderung  des  Gar- 
tenbaues etc.  Neunte  Lieferung.  Berlin  1828. 
(s.  Linnaea  III.  Litt.  p.  49.) 

Nachricht  über  die  im  Grüß.  Harrachischen  Garten  zu 
Bruch  an  d.  Leitha  blühende  weibliche  Sago -Palme 
(Cycas  revoluta  L.J ,  von  Ch.  Lübeck,  Garten -Di- 
rektor,   p.  227. 

Wir  fügen  zu  dieser  Nachricht  hinzu,  dafs  auch  im 
Berliner  bot.  Garten  ein  weibliches  Exemplar  derselben 
Pflanze  geblüht  habe. 


Ueber  Anzucht  der  Farrnkrüutcr  aus  Samen,  deren 
Vermehrung  und  Behandlung,  vom  bot.  Gärtner  Hrn. 
Seitz  in  München,    p.  320. 

Ein  recht  interessanter  Aufsatz,  in  welchem  der  Verf. 
auch  eine  Eintheilung  der  Farm  nach  ihrer  Fortpflanzungs- 
weise  durch  Knospenbildung  vorträgt.  Die  Gemmae  sind 
entweder  fixae  oder  deeiduae,  die  ersteren  befinden  sich 
entweder  am  Rhizom  oder  am  Blatt,  danach  Filices  tu- 
rioniferae  (Gemmen  am  Rhizom  von  sehr  verschiedener 
Natur),  Filices  proliferae  (Gemme  an  der  Hauptrippe  des 
Blatts),  Filices  viviparae  (Gemme  an  der  Blattsubstanz, 
besonders  in  den  Buchten  derselben);  die  mit  gemmis  de- 
eiduis  versehenen  Farrn  nennt  der  Verf.  Fil.  bulbiferae. 

Auszug  aus  den  Verhandlungen  des  Vereins  für  Acker- 
und  Gartenbau  in  Jamaica.  Bericht  über  die  Arra- 
cacha  nebst  einer  Beschreibung  ihrer  bot.  Kennzei- 
chen.    Von  Ed.  JSath.  B  an  er  oft.    p.  «382. 

Wir  nehmen  aus  dieser  nach  dem  Original  übersetz- 
ten Abhandlung  die  Beschreibung,    welche   der  Verf.  von 


14  

diesem  berühmten  Knollengewächs  Südamerikas  liefert, 
indem  er  die  sonst  zu  Apitim  gerechnete  Pflanze  zu  ei- 
ner eigenen  Gattung',  Arracacia,  mit  folgenden  Kennzei- 
chen erhebt.  Iiivolucrum  universale  submonophyllum  aut 
nullum,  partiale  3  —  8  phyll.  sublaterale.  Flosculi  plu- 
rimi  steriles.  Corolla  petalis  aequalibus  incurvis  fraena- 
tis.  Fructus  oblongus,  compressus,  utrinque  Scostatus.  Se- 
mina conformia,  basi  emarginata,  valleculis  4  multivittalis, 
commissura  fasciata.  Folgendes  ist  die  Beschreibung  der 
Arracacia   ocanthorhiza: 

Die  Wurzel  ist  einjährig,  fleischig,  fest,  knollenför- 
mig und  auf  der  Aufsenseile  mit  vielen  Höckern  versehen. 
Im  Innern  ist  sie  von  hellgelber  Farbe  und  wächst  bis 
zur  Stärke  von  8  bis  9  Zoll  im  Durchmesser.  Diese 
Knollen  sind  von  zweierlei  Art;  die  einen  sind  verhällnifs- 
mäfsig  dünn ,  entspringen  aus  dem  obersten  Theil  oder 
der  Krone  der  Wurzel,  neigen  sich  nach  oben  und  trei- 
ben jede  verschiedene  Keime  oder  Schöfslinge  nach  dem 
Ende,  sie  sind  an  der  Basis  mit  horizontalen  Ringen  ge- 
zeichnet, welche  dünne  häutige  Scheiden  tragen,  die  nach 
und  nach  einschrumpfen  und  vergehen.  Die  anderen  oder 
gröfseren  und  efsbaren  wachsen  an  der  Aufsenseite  der 
eben  erwähnten,  acht  bis  zehn  an  der  Zahl,  nebst  einigen 
kleineren,  und  senken  sich  in  die  Erde  hinab.  Die  gröfs- 
ten  derselben  sind  8  bis  9  Zoll  lang,  2  bis  2<  Zoll  im 
Durchmesser  stark,  und  sind  beinahe  durchgängig  in  ihrer 
ganzen  Länge  von  gleichem  Umfange,  werden  an  der  Spitze 
auf  einmal  dünn,  und  haben  am  Ende  einige  wenige  kleine 
Wurzelfasern.  Ihre  Oberfläche  ist  beinahe  glatt  (smooth) 
und  mit  einer  dünnen  Haut  bedeckt,  welche  queer  über  mit 
einigen  transversalen  Ritzen,  wie  die  Mohrrüben,  gezeichnet 
sind.  Der  Stengel  ist  krautarlig,  aufrecht,  rund,  mit  Gelen- 
ken versehn,  hohl  zwischen  denselben,  mit  wenig  Aesten, 
glatt,  gestreift  mit  purpurfarbenen  Strichen,  2|  bis  3,  zu- 
weilen bis  4  Fufs  hoch,  einen  halben  Zoll  oder  etwas 
mehr  im  Durchmesser  an  der  Basis.  Er  hat  gewöhnlich 
7  oder  8  Gelenke,  bringt  Blüthen  tragende  Zweige  in  den 
Blattwinkeln  hervor,  und  wird  an  den  zwei  oder  drei  ober- 
sten Gelenken  dreitheilig  (üichotomous).  Der  Wurzelblät- 
ter sind  gewöhnlich  zwei,  zuweilen  drei,  gestielt,  gedreit- 
geiiedert,  (das  mittelste  Blättchen  ist  beinahe  zweimal  so 
lang  als  die  äufseren )  glatt ,  glänzend  auf  beiden  Flächen 
und  mit  Nerven  versehen,  auf  der  unteren  Fläche  geädert, 


15 

und  messen    ohne   den  Blattstiel  6  —  9  Zoll;    die  Blält- 
chen    sind   gestielt,    lanzettförmig,    eingeschnitten -gesägt 
(die  Zähne  bei  den  mehrsten  Pflanzen  haben  gelbe  Spit- 
zen),  die  Fiedern   sitzend.     Die  Stiele   der  Wurzelblätter 
sind  an  der  Basis  scheidenartig,    beinahe   aufrecht,   cylin- 
drisch,  glatt,  gestreift,  und  10 — 15  Zoll  lang.     Die  Schei- 
den derselben  sind  am  oberen  Ende  geöhrt,  die  Stiele  der 
Blättchen  sind  rinnenförmig.     Die  Blätter  am  Stengel  ste- 
hen bei  den  unteren  Gliedern  wechselweise,  bei  den  ober- 
sten Gliedern  aber  einander  gegenüber,    sind   kleiner    als 
die  Wurzelblätter,    gleichen  diesen  aber  in  jeder  anderen 
Rücksicht.     Ihre  Blattstiele  sind  ungefähr  6  Zoll  lang,  im 
Uebrigen  aber  auch  denen  der  Wurzelblätter  gleich.     Die 
allgemeinen  Dolden    sind    endsländig    und    winkelsländig, 
gestielt,    flachgewölbt,    und  haben  gewöhnlich  10  bis  12 
Strahlen  (radii);   die  Blumenhülle,  wenn  eine  solche  vor- 
handen ist,   besieht   aus   einem  pfriemförmigen  hinfälligen 
Blatte,    zuweilen  aus  zwei.     Die  Blumenstiele   sind  rund, 
gestreift,  glatt,  purpurslreifig,  und  von  verschiedener  Länge ; 
die   aus  den  unteren   Blatt -Winkeln   entspringenden    sind 
12  bis  18  Zoll  lang,    die  aus   den  oberen   6  oder  8  Zoll, 
und  die  endständigen  nur   1  bis  2  Zoll.     Die  besonderen 
Dolden  sind  etwas  flach  und  haben  10  —  30  Blumenstiele, 
welche  gestreift  und  gerieft  sind.     Die  Blumenhüllen   der- 
selben sind    bleibend   (persistentia),     mehr    oder    veniger 
nach  aufsen  einseitswendig   (dimidiala),     und  aus  3  —  8 
Blättern  gebildet,  welche  pfriemenförmig,  ungleich,  ausge- 
breitet,   und  kürzer  als   die  Blumenstiele  sind.     Die  Blu- 
men sind  klein  und  anfangs  von  hellgelber  Farbe,  welche 
gewöhnlich    ins    Purpurröthliche    übergeht.      Der    gröfste 
Theil  der  Blümchen   ist  unfruchtbar  und  an  diesen  entfal- 
let sich  die  Blumenkrone   nicht,     sie   fällt   vielmehr  noch 
zugeschlossen  ab.     Die  Staubfäden  sind  zuerst  grün,  dann 
ins  Purpurrothe  fallend;  die  Anlheren  sind  verhältnifsmäs- 
sig  grofs;    sie  gleichen   zwei  Eiern,    welche  an  der  Seite 
verbunden  sind,   und  sind  hochgelb,    sie  öffnen  sich  nach 
aufsen  und  enthalten   einen  Pollen,    welcher  aus  kleinen 
weifsen  Kügelchen    besteht.     Die   Griffel    verändern    sich 
ebenfalls  von  Grün  in  Purpur,  ihre  Narben  aber  sind  weifs- 
lich  und  halb  durchsichtig.     In  den  unfruchtbaren  Blüthen 
sind  nur  Anlagen  zu  Griffeln.     In  solchen  Blüthen,  welche 
dem  Anschein  nach  für  fruchtbar  gehalten  werden  können, 
wächst  die  Frucht  fort,  bis  sie  ihre  völlige  Gröfse  erreicht 


16  

hat,  wo  sie  dann  zu  vertrocknen  anfängt,  und  der  Säamen 
kommt,  wie  es  scheint,  sehr  selten  zur  Vollkommenheil. 
Im  Vergleich  mit  den  mehrsten  andern  Doldengewächsen 
ist  dieser  Saame  übrigens  von  bedeutender  Gröfse.  Mir 
liegen  einige  vor,  die  f  Zoll  lang  sind. 

Verhandlungen  des  Vereins.  Zehnte  Lieferung.  Ber- 
lin  1828. 

lieber  die  Temperatur,  welche  Baum-  n.  Straucharten 
im  Klima  Deutschlands  zu  ertragen  im  Stande  sind, 
mit  einer  tabellarischen  Uebersicht  der  Beobachtung 
der  Kältegrade,  bei  welchen  mehrere  derselben  erfrie- 
ren, von  Hrn.  Prof.  Schübler  in   Tübingen,    p.^,1. 

Der  Verf.  zeigt,  dafs  es  noch  höchst  zweifelhaft  sei, 
ob  irgend  eine  Pflanze  sich  schon  durch  Cultur  mehr  an 
das  Clima  gewöhnt  habe.  Je  besser  sich  eine  Pflanze 
ausbilden  kann ,  um  desto  besser  wird  sie  der  Kälte  wi- 
derstehen, daher  die  zweckmäfsige  Cultur  und  die  Be- 
schaffenheit der  Sominertemperalur  sehr  viel  zur  bessern 
Erlragnng  von  Kälte  beitragen.  Die  Beobachtungen  sind 
zu  Carlsberg  im  Zweibrückschen ,  zu  Tübingen,  zu  Her- 
renhausen, zu  München  und  Berlin  an  einer  grofsen  An- 
zahl vo.i  Gewächsen  angestellt. 

Beschreibung  des  kaiserlichen  Gartens  zu  Nikita,  vom 
Dr.  v.  Steven  etc.   zu  Sympheropol.    p.  103. 

Obgleich  diese  Beschreibung  mehr  in  Rücksicht  auf 
Obstkultur  abgefafst  ist,  so  finden  sich  darin  doch  viele 
interessante  Notizen,  vorzüglich  in  Bezug  auf  das  Klima 
jener  Gegend  und   die  dadurch  mögliche  Vegetation. 

Beobachtungen  über  Pflanzen- TV achsthum,  in  Bezug 
auf  die  verschiedenen  Tageszeiten,  von  Prof  E. 
Meyer  in  Königsberg  i.  Pr.    p.  110. 

Die  Beobachtung  wurde  an  dem  Schaft  der  Ämaryl- 
lis  Belladonnae  angestellt,  welcher  täglich  dreimal  ge- 
messen und  zugleich  die  Lufttemperatur  dabei  beobachtet 
wurde.  Es  ergab  sich,  dafs  die  Pflanze  von  6  Uhr  Mor- 
gens bis  6  Uhr  Abends  -fast  noch  einmal  so  rasch  wuchs 
als  in  der  Nacht. 

Be- 


17 

Beschreibung  einer  blühenden  Zamia  horrida,  von  Hrn. 
Schelhas  in  Cassel.    p.  186. 

Es  war  ein  männliches  Exemplar,  die  einfächrigen, 
fast  kugelrunden  Anlheren  stelm  in  grofser  Anzahl  (von 
30  bis  einigen  100)  auf  der  hinein  Fläche  der  Schuppen, 
in  kleinen  unregelmäfsigen  Vertiefungen  wie  mit  haarför- 
migen  Wurzeln  angewachsen  und  zwischen  solchen  sehr 
dicht  zusammengedrängt,  aber  doch  einigcrinafsen  wie  in 
regelmafsigen  Reihen ,  beisammen.  Hr.  Prof.  Wcnderolh 
giebt  folgende  Diagnose  von  dieser  Pflanze:  Folioiis  lan- 
ceolatis  acutis  oblique  cuspidatis  glaueo-pruinosis  integris 
mediove  extus  spinoso-bi-iricuspidalis,  slipite  obsolete  tri- 
gono  truncoque  glabris. 

Gesnera  latifolia  Marl.,  eine  neue  Schmuckpflanze  war- 
mer Häuser,  mitgethcilt  durch  Fr.  Otto  etc.,  mit 
Abbildung  Tab.  I.  p.  218. 


Nach  Angabe  der  Cullur  durch  Otto,  folgt  Diagnose 
Vaterland  und  Vergleichung  mit  den  zunächst  verwandten 
von  Marlius,  und  eine  ausführliche  Beschreibung  von 
Schlechtendal.  Es  gehört  hierzu  eine  illuminirte  Folio- 
tafel mit  der  Pflanze  in  nalürl.  Gr.  Gesnera  latifolia 
Mart.,  G.  radice  tuberosa,  caule  superne  rufo-villoso;  fo- 
liis  oppositis,  villosis,  crenatis,  inferioribus  late  et  subor- 
biculan-ovatis,  oblusis,  petiolatis;  superioribus  subsessili- 
bus  acutiusculisj  racemis  axillaribus  6  —  10  floris,  corol- 
lis  cylindricis,  limbo  ereeiiusculo  brevi  subaequali,  (tubo 
basi  sursum  late  bigibboso).  Habilat  in  Brasilia  extratro- 
pica:  Sellow;  —  in  provincia  Minarum  locis  udis  umbro- 
sis,  e.  g.  ad  Villa  de  S.  Joao  do  Principe  etc.  Martins, 
Flor.  ibid.  Januario.  2L-  Dislingualur  ab  hac  caute:  6r. 
aggregata  Ker.  (Bot.  Reg.  t.  329).  G.  radice  tuberosa, 
herba  subviscidulo-villosa,  foliis  opposilis  oblongo-ovalis 
acutis  crenatis,  peduneulis  2  —  4 —  6  verticillalo- axillari- 
bus, corollis  cylindricis,  limbo  ereeiiusculo  brevi  subae- 
quali (tubo  basi  sursum  late  bigibboso).  Gesnera  bulbosa 
Ker.  distinguitur  labio  superiore  corollae  longe  protracto. 
Descriptio.  Tuber  crassissimum,  depresso-globosum,  par- 
tim e  terra  emergens,  fuscescens.  Caules  plures,  3  —  4 
pedales,  reeli,  simplices,  tereles,  basi  paululum  dilatati 
atque  inferne  purpurascentes.  ceterum  virides  et  hinc  inde 

4r  Bd.    i«  Heft.  10 


18  

lineolis  abruptis  miniato-rubris  notati,  pilis  brevibus  re- 
versis  densissime  disposltis  sericeo-villosi.  Eadem  villo- 
sitate  petioli,  pedunculi  et  calyces  obteguntur;  eadem  at 
densiori  foliorum  pagina  inferior,  quae  tomentosa.  Folia 
opposita,  petiolata,  ovata,  aut,  superiora  praeserlim,  ma- 
gis  orbicularia  basique  cordata,  apice  acutiusculo,  vel  bre- 
vissime  acuminata,  margine  ad  basin  integerrimo ,  sursum 
inaequaliter  obtuse  serrato,  serratnris  glandula  minuta  mi- 
niato- rubra  terminatis,  fere  mucronulalis.  Nervus  medius 
et  rete  vasculosum  subtus  prominentia  paginam  inferam 
albido-tomentosam  et  rugosam  reddunt,  dum  superficies 
minutissime  rugulosa  et  viridis  pilis  brevibus  aequaliter 
dispersis  et  sursum  versis  sit  scabrido-pilosiuscula,  nee 
nisi  oblique  inspecla  canescat.  Nervus  pinnatipartitus, 
venis  alternis;  in  foliis  superioribus  vero  ad  basin  digi- 
tato-partilus  supra  basin  pinnatipartitus;  venis  pvimariis 
juxta  marginem  semper  inflexis  et  cum  insequente  clarius 
obscuriusve  anaslomosantibus.  Petiolus  teres,  in  super- 
ficie  anguste  canalieulatus ,  margine  folii  scilicet  anguslis- 
simo  procurrente.  Folia  inferiora  et  superiora  minora, 
intermedia  maxima,  6  poll.  fere  longa,  4  lala,  petiolo  pol- 
licari,  apicem  versus  decreseunt,  fiunt  minora ,  rotundiora, 
subcordala  et  cordata,  breviter  acuminata,  acumine  deflexo, 
citius  dein  transeunt  in  bracteas  fere  subrbombeas  lanceo- 
latasve,  e  quarum  (sie  ut  e  summorum  foliorum)  axillis 
oriuntur  cymae  breviter  peduneulatae,  corymbosae  5 — 11 
florae,  floribus  pedicellatis.  Pedunculus  inferiorum  pol- 
lice,  superiorum  dimidio  pollice  brevior,  apice  bibractea- 
tus,  bracteis  parvis  lanceolatis.  Pedicelli  4  —  5  lin.  longi 
apice  incrassato  calycem  fulciunt.  Calyx  gamosepalus, 
campaniilalus,  5partitus,  laciniis  triangularibus  argute  lon- 
geque  acuminatis,  aestivalione  valvata.  Corolla  tubulosa, 
pollicaris  circiter,  miniato- rubra,  extus  pilis  brevissimis 
rectis  patentibus  pubens,  intus  glabra.  Tubus  ineurvus 
subirregularis ;  ima  ejus  basis  quasi  cariilaginea,  depresso- 
dilatata ,  intus  coneava  et  neetarifera ,  hoc  cavum  a  proja- 
cenii  staminum  latiore  basi  et  rudimento  quinti  mutili 
cancellis  quasi  clauditur.  Tubus  dein  subilo  contractus 
sensim  dilatatur,  fit  oblique  ventricosus,  tunc  ad  faucem 
ilerum  constringitur  et  expandit  sese  in  limbum  subae- 
qualem,  öfidum,  laciniis  brevibus  rotundatis  patentibus, 
quarum  duae  superiores,  magis  approximatae ,  sibi  ineum- 
benles    labium    formant    superiusj     tres    vero    inferiores, 


19 

distinctae  et  ad  basin  punctis  sex  orbicularibus  violaceis 
notatae,  labium  inferius.  Aeslivatio  corollae:  laclnia  me- 
dia labii  inferioris  tegitur  laciniis  labii  superioris,  in  quas 
omnes  labii  inferioris  laciniae  laterales  incumbunt.  Sta- 
mina  4,  cum  rudimenlo  quinti.  Filamenta  filiformia,  basi 
dilatata,  glabra,  longiludine  tubi,  apice  incurva,  per  paria 
majora  et  minora  antheras  gerunt,  inter  se  leviter  conne- 
xas,  per  paria  oppositas,  pari  altero  super  alterum  posito. 
Anlherae  subglobosae  biloculares,  dorso  aftixae,  regulariter 
dehiscentes,  polline  albido.  Pistillum  unicum;  germen 
ovali  -  conicum  pubescens ,  in  dorso  glandulas  duas  lutes- 
centes  sat  magnas  gerens.  Stylus  filiformis,  rubens,  vis- 
cido-scaber,  prius  brevis,  dein  ultra  filamenta  elongalus, 
apice  leviter  bamatus;  stigma  terminale,  convexum.,  stylo 
aequilatum.  Capsula  immatura  conica  unilocularis ,  sper- 
mophoris  geminis  sibi  oppositis  parietalibus.  Ovula  co- 
piosa  oblonga,  utrinque  obtusa.  Capsulam  maturam  non 
vidimus. 


B.    Der  Franzosen. 

Collection  de  memoires  pour  servir  ä  l'hisioire  du 
regne  vegetal.  Premier  Memoire  sur  la  famille  des 
Melastomacees ,  par  M.  A.  P.  De  Candolle  etc. 
Avec  dix  plauches.    Paris  182S.    4to.    II  u.  84  S. 

Diese  Abhandlungen  von  De  Candolle  werden  eine 
treffliche  Erläuterung  gewahren  zu  seinem  Prodrom.  Sy- 
stemalis veget. ,  da  er  in  ihnen  Raum  gewinnt,  was  in 
diesem  nur  mit  kurzen  Worten  gesagt  werden  konnle, 
weiter  zu  entwickeln  und  auszuführen.  Zugleich  scheint 
er  aufser  den  Beleuchtungen  der  Gattungen  auch  über  die 
neuen  Arten,  welche  im  Prodromus  nur  mit  einer  kurzen 
Diagnose  aufgeführt  werden  können,  nähere  Erörterungen 
geben  zu  wollen,  was  allen  Dank  verdient,  da  Mitlheilung 
neuer  Arten,  nur  mit  Diagnosen  versehen,  eher  Ver- 
wirrung als  Nutzen  stiften  kann,  jedenfalls  zu  unglückli- 
cher Vermehrung  der  Synonymie    nur   zu   sehr  die  Hand 

10* 


20  

bietet.  Von  diesen  Abhandlungen  wird  eine  jede  beson- 
ders paginirt,  betitelt  und  Verkäuflich  sein,  doch  werden 
ihrer  zehn  einen  Band  bilden,  welcher  ein  alphabetisches 
Register  erhalten  wird.  —  In  dieser  Abhandlung  über 
die  Melastomaceen  betrachtet  der  Verf.  im  ersten  Theile 
die  ganze  Familie,  und  geht  im  2ten  zu  den  einzelnen 
Gattungen  über,  wobei  denn  auch  zugleich  hier  und  dort 
einzelner  Arten  Erwähnung  geschieht.  Folgende  Pflanzen 
sind  auf  den  10  Tafeln  abgebildet:  T.  1.  Conspeclus 
Melastomacearum  synopticus.  T.  2.  Lavoisiera  insignis. 
T.  3.  Davya  suianensis.  4.  Oxyspora  paniculata. 
5.  Marcetia  Sertularia.  6.  Macairca  Adenostemon. 
7.  Lasiandra  Candolleaiia.  8.  Chaetogastra  Havancn- 
sis.     9.   Tschudyä  rufescens.     10.    Huberia  laurina. 

Collection  de  memoires  etc.  Second  memoire  sur 
la  famille  des  Crassulacees,  pal-  M.  A.  P.  De 
Candolle  etc.  Avec  treize  planches.  Paris  1828. 
4to.     47  S. 

Diese  zweite  Abhandlung  des  fleifsigen  De  Candolle 
ist  auf  ähnliche  Weise  wie  die  erste  durchgeführt.  Auf 
der  ersten  Tafel  befinden  sich  die  Analysen  der  Blumen 
oder  Früchte  von  folgenden  neun  Gattungen:  Sedum, 
Crassula,  Iiochea,  Sempervivum ,  Pistorinia,  Gramman- 
thes,  Cotyledon,  Penthor  um  und  Diamorpha.  Die  2te 
Tafel  zeigt  bildlich  die  Verwandtschaft  der  Familie  mit 
andern,  und  der  Gattungen  unter  sich.  Tai".  3.  Dasystc- 
mon  calycinum.  4.  A.  Sedum  brevifolium.  4.  B.  Um- 
bilicus  sedoides.  5.  Echeveria  gibbiflöra.  6.  A.  Ecke- 
veria  teretifolia.  '  6.  B.  Sedum  ebracteaium.  7.  Sedum 
ampleocicaule.  8.  Sedum  anopetalum.  9.  Sedum  den- 
droideum.  10.  Sempervivum  ciliatum.  11.  Sempervivum 
dodrantale.  12.  Sempervivum  punetatum.  13.  Pcntho- 
rum  chinense. 

Annales  de  la  sociele  Linneenne  de  Paris.  Vol. 
VI.    8vo. 

Prodrome  de  la  famille  des  fougeres;  par  M.  Des- 
vaux.    p.  Hl' et  213. 

In  dieser  Abhandlung  befindet  sich    eine  Uebersicht 


21 

der  Farmgallungen,  gelheill  in  5  Hauptgruppen,  Marsilees, 
Lycopodiees,  Osinondccs,  Marathecs,  Filicees.  Mehrere 
neue  Gallungen  sind  aufgestellt,  wie  uns  aus  dem  Aus- 
züge scheint,  mehr  als  nölhig.  Abbildungen  von  18  Gat- 
tungen oder  Arten  gehören  zu  dieser  Abhandlung.  (Bull, 
d.  sc.  mit.  1828  Avril  p.  420.) 

Esguisse  de  Thistgire  naturelle    des  Planiaginees,   par 
3L  Rapin.    p.  437. 

Diese  Abhandlung  ist  auch  mit  eigenem  Titel  beson- 
ders abgedruckt  (Paris  1827.  Svo.  55  S.J.  Der  Verf. 
hat  diese  Arbeit  mit  Hülfe  der  Herbarien  von  De  Can- 
dollc,  Seringe,  Gaudin  u.  s.  w.  angefertigt,  er  wünscht, 
eine  vollständige  Monographie  dieser  Gatlung  schreiben 
zu  können,  und  bittet  daher  um  Beiträge  nach  seinem 
Wohnort  Payerne  en  Suisse.  Der  allgemeine  Theil  um- 
fal'sl  folgende  Paragraphen:  1)  Organe  der  Vegetation. 
2)  Organe  der  Keproduction.  3)  Natürliche  Verwandt- 
schaft der  Piantagincen.  4)  Vaterland  derselben.  5)  Ein- 
theilung  der  Galtung  Planlago.  Dann  folgt  im  ölen  §. 
die  Beschreibung  der  Galtung  und  die  Diagnosen,  Syno- 
nymen und  Varietäten  von  101  Art.  Neue  Arien  finden 
sich  sehr  wenige,  aber  Vieles  hat  der  Verf.  vereinigt. 
Anhangsweise  folgt  die  Galtung  Liltorella. 

Memoires  de  la  societe  d'liistoire  naturelle  de  Paris. 
Tome  IH.     4to. 

Monographie  des  genres  Xerauthemum  et  Chardinia  par 
M.  J.  Gay.    p.  325. 

Nach  einer  sehr  ausführlichen  geschichtlichen  Erläu- 
terung der  Gatlung  Xeranthemum  geht  der  Verf.  die  Cha- 
raclere  derselben  und  die  Arien  durch,  es  sind  deren  drei, 
X.  annuum,  inppertum  u.  cylindraccmn,  sie  werden  sehr 
genau  unterschieden  und  ihr  Vaterland  angegeben.  Die 
Gattung  Chardinia  unterscheidet  sich  von  Xeranthemum 
dadurch ,  dafs  in  den  hermaphrodilischen  Blumen  die  Fi- 
lamente mit  der  Corolle  einen  grofsen  Theil  ihrer  Länge 
nach  verwachsen  sind,  und  monadelphisch  da,  wo  sie  sich 
von  ihr  trennen,  dafs  die  weibl.  Blumen  fruchtbar  sind, 
und  dafs  deren  Griffel  sich   etwas    über   der  Basis    kröpf- 


22  

artig  erweitert.  Die  eine  Art  dieser  Gattung,  Chardinia 
cveranthemoides  wird  beschrieben.  Es  gehören  hierzu 
auch  noch  Zeichnungen  der  Analysen  beider  Galtungen. 
(Bull  de  sc.  nat.  182&  Avril.    p.  iib.J 

Notice  sur  la  Balsaminc  des  Jardins  (Impatiens  Bal- 
samina L.J ,  par  31.  Charles  Kujith.    p.  384. 

Diese  auch  mit  besonderem  Titel  erschienene  Ab- 
handlung (Paris  1827.  Ato.  8  S.J  stellt  eine  neue  An- 
sicht der  Blume  der  Balsamine  auf.  Der  Verf.  betrachtet 
die  beiden  21appigen  Blumenblätter  als  4  Petala ,  je  2  an 
der  Basis  verwachsen,  das  5te  Petalum  fehlt.  Die  drei 
andern  blumenblattartigen  Theile  gehören  dem  Kelche, 
der  also  aus  5  Blättern  besteht,  von  denen  eins  gespornt 
ist.  Eine  ausführliche  Beschreibung  der  Blume,  der  Frucht 
und  des  Samen  ist  beigefügt.  Schliefslich  bemerkt  der 
Verf..  dafs  nach  seinem  Dafürhalten  diese  Galtung  Impa- 
ticns L.  keine  besondere  Familie,  sondern  nur  eine  Ab- 
theilung der  Geranieen  bilden  müsse 

Bulletin  des  sciences  naturelles  et  de  Geologie  etc. 
2e  Section  du.  Bulletin  universel  etc.  Paris 
182S.     Sxo. 

Note  sur  le  Cynodon  Phragmites  Rasp.  (Arundo  Phrag- 
mites  L.J  et  ses  deuev  nouvelles  varietes;  par  JI. 
Baspail  (ExtraitJ.  Juin.  p.  236. 

Nach  einigen  derben  Ausfällen  auf  Alle,  die  vor  ihm 
Gräser  betrachtet  haben,  beschreibt  der  Verf.  mit  lateini- 
schen Worten  sehr  ausführlich  das  gemeine  Schilfrohr, 
welches  er  zu  seiner  Gattung  Cynodon  bringt,  und  führt 
2  Varietäten  auf:  ß  Petiti ,  welches  überhaupt  gröfser, 
gröfsere  und  breitere,  am  Rande  ganz  glatte  Blätter,  eine 
gelblich -grüne,  nachher  goldgelbe  Rispe  hat;  und  y  dl '■'/•- 
villi,  der  gewöhnlichen  Form  gleich,  die  Rispe  wie  bei 
der  vorigen  Var.,  und  die  Blunientheile  insgesammt  grös- 
ser als  bei  den  vorigen  Formen;  von  Conception  in  Chile. 
Dies  könne  die  Aritndo  nitida  Kunth  (N.  gen.  I.  p.  149 
et  VII.  t.  688  bis)  sein,  nur  seien  grofse  Verschieden- 
heiten zwischen  Beschreibung  und  Abbildung.  Endlich 
fügt  der  Verf.  noch  hinzu,   dafs  er  an  der  Arundo  Phrag- 


%i 

nitis  }<<  j  Century  Mutterkorn  rr  fluiden,  welches  stärke- 
■ichlartige  Komet  enthalten  habe,  die  eben  soviel  mal 
gröfser  wüten  als  die  Stärkemehlkömer  des  gebunden  Sa- 
■MBB  als  das  Mutterkorn  grofser  als  dieser  ist,  woraus  er 
wiederum  folgert,  dalb  sowohl  das  Mutterkorn  als  dessen 
Lörniger  Inhalt  eine  krankhalte  Enlwickelung  des  Sa 
BM  sei. 

J\'o/e  sur  l'herhier  de  Linne  (Exlr.  dune  lettre  de  M. 
Jjumortier  de  Tournay  adressee  ü  Mr.  Fee). 
Juin.    p.   246. 

Diese  Notiz  enthält  nichts  Unbekanntes  oder  Interes- 
santes, sie  betrifft  besonders  das  Geschichtliche  dieser  be- 
rühmten Sammlung. 

Recaefl    des    travaux    de    la    Soc.   d'amat.   de   Lille 

1823  et  1*21. 

Memoire  sur  l  Insertion  des  etamines  des  Cruciferes; 
fjfir  M.   Thihn.  Lest i ho  udois.    p.   243. 

Die  kleinen  Staubfaden  sollen  immer  auf  der  Sub- 
stanz einer  Clandel  stehn,  welche  durch  verschiedene  In- 
sertion (höhere,  tiefere  u.  s.  w.)  ein  verschiedenes  An- 
sehen gewinnt.  Die  Gfendeln  aber  seien  abortirte  Staub- 
eefafee  und  die  Blume  der  Ouciferen  habe  ursprünglich 
deren  8.     (JiulL.  des  sc.  not.  «28  Mars.  p.  V&.) 

Memoire*  sur  le  Catma  Indira  et  sur  les  familles  des 
Jialisiers  et  des  Jianuniers ,  pur  M.  Thern.  Lesti- 
ho  udois.    p.  248,  2:j;j  et  202. 

Das  Stamm  soll  bei  Canna  aus  zweien  gebildet  sein, 
von  denen  eins  fruchtbar,  das  andere  unfruchtbar  ist,  das 
zurückgerollte  Blatt  ist  das  dritte  abortirte  Stamen.  Die 
dm  andern  Blumenblätter  sind  die  andern  3  Slaubgefäfise, 
der  Kelch  ist  Otheilig,  mit  3  äufsern  und  3  innern  Thei- 
len.  Eben  diese  Bildung  weiset  der  Vet£  auch  bei  den 
übrigen  Scitamineen  nach,  und  schlägt  endlich  vor,  die 
Familie  der  Bananen  mit  den  Scitamineen  zu  vereinigen. 
(Bull.  I.  c.  Juin.  p.  %2ß.J 


24  

Sur  le  Ttumeoc  nemorosus  Sehr,  et  sur  le  R.  Nemolapa- 
thwn  L.  fih,  par  31.  J.  B.  H.  J.  Desmazieres, 
p.  235. 

Nähere  Angaben  zur  Unterscheidung  dieser  beiden 
Arten  von  Rumex.     (Bull.  I.  c.  Jiiin.  p.  23A.J 

Elemens  de  botanique  ou  histoire  des  plantes  consi- 
derees  sous  le  rapport  de  leurs  proprietes  medi- 
cales  et  de  leurs  usages  dans  l'economie  domes- 
tique  et  les  arts  industriels.  Par  M.  M.  Brierre 
et  Pottier  (de  Rouen).  Paris  1825.  XII  u.  367 
S.  in  kl.  8m 

Caroli  Lirmaei  philosophia  botanica,  editio  aueta 
et  emendata.   Tournay,     1824.     8vo. 

Nouveau  manuel  de  botanique,  ou  prineipes  elemen- 
taires  de  physique  vegetale,  contenant  l'Organo- 
graphie,  la  physiologie,  la  taxonomie  et  la  descrip- 
tion  des  cent  quatre-vingt-treize  familles  natu- 
relles connues,  orne  de  12  planches,  par  M.  M. 
J.  Girardin  et  Jul.  Juillet.     Paris  1827.     12. 

Histoire  des  vegetans  fossiles,  ou  reclierches  bota- 
niques  et  geologiques  sur  les  vegetaux  renfermes 
dans  les  diverses  couches  du  globe;  par  M.  Ad. 
Brongniart.  Paris  1828.  4to,  Ire.  Li\Tais.  XII 
u.  80  p.,  aecomp.  de  18  pl. 

Mousses  de  la  Normandie,  receuillies  et  publiees  par 
L.  AJph.  de  Brebisson.     Caen  1826  —  28.    8vo. 

fasc.    1  et  2. 

Jedes  Heft  enthalt  25  getrocknete  Moose  mit  gedruck- 
ten Etiquetten,  Titel  und  Inhalt.  Die  ganze  Sammlung 
wird  8  Hefte  füllen,  also  200  Moose  enthalten.  (Bull, 
d,  sc.  nat.     Juifi.    p.  2Ü-J 


25 

Concordance  de  Persoon  (Synopsis  metli.)  avec  De 
Candolle  (FL  fr.  Vol.  11/  et  "VI.)  et  avec  Fries 
(Syst.  mycol.)  et  de  De  Candolle  et  des  figures 
de  Champignons  de  Bulliard,  avec  la  nomenclature 
de  Fries;  par  Mr.  le  Tur  eruier  de  Longchamp. 
Rouen  1828.  8vo.  6  S. 

Histoire  de  la  botanique  de  la  Bourgogne,  par  M. 
Yallot.     Dijon  1828.  8vo.  51  S. 

Flora  gallica  seu  enumeratio  plantarum  in  Gallia 
sponte  nascentinm  secundum  Linneanum  systema 
digestaruni,  addita  faniiliarum  naturalium  synopsi, 
auctore  J.  L.  A.  Loiseleiir-Deslongchamps. 
Editio  secunda,  aucla  et  emendata.  Paris  1828. 
8vo.  c.  tab.  XXXI.  Vol.  I.  v.  407  S.  Vol.  IL 
v.  396  S. 

Rosetum  gallicum,  ou  enumeration  inethodique  des 
especes  et  varietes  du  genre  Rosier;  par  N.  Des- 
portes.     Paris  1828.  8vo.  X\II  u.  124  S. 


C.    Der  Engländer. 

Flora  australasica  or  the  plants  of  New  Holland  and 
the  South-Sea  Islands.  Each  number  will  contain 
four  faitlifoully  coloured  figures  witb  magnified  dis- 
sections  of  tbeir  most  essential  parts,  their  nanies, 
descriptions  and  a  füll  account  of  the  best  nietbod 
of  cultivation  and  propagation.  By  Robert  Sweet 
etc.  London.  8vo.  No.  I.  June  1827  —  XII. 
Mai  1828. 

Zu  jedem  illuminirlen  Kupfer  gehört  ein  Blatt  Text, 
auf  welchem  der  Namen,  lateinisch  u.  englisch,  Linneische 
Klasse  und  Ordnung,    nalürl.   Familie,    Gattungscharaclcr 


26  

Diagnose  und  Synonymie  lateinisch,  Beschreibung  und  Be- 
merkungen, so  wie  Erklärung  der  Tafel  englisch  angege- 
ben sind.  Die  Zeichnungen  sind  von  E.  D.  Smith,  die 
Zergliederungen  sind  mitunter  etwas  klein.  Inhalt  der 
ersten  12  Hefte.  1)  Correa  pulchella  Mackay  msr.,  fo- 
liis  cordato-ovatis  obtusis  undulatis  coriaceis  stellato-pu- 
bescentibus,  adultis  glabris,  floribus  solitariis  pendulis,  ca- 
lycibus  truncatis  edenlulis,  corolla  tubulosa,  fauce  dila- 
tata.  In  Kangarov  island  ad  litlus  australe  Novae  Hollan- 
diae.  t>.  2)  Plagiolobium  chorizemaefolium.  Plagiolo- 
bium  n.  gen.  Cal.  bilab. ,  labio  sup.  lato  retuso,  infer. 
3-parlito.  Carina  obtusa.  Stam.  diadelpha  (9  et  1).  Ovar, 
sessile.  Styl,  persistens  unilateralis.  Legum.  oblalum  co- 
riaceum  ventricosum  dispermum.  Sem.  strophiolala.  — 
Frutices.  Fol.  allerna  simplicia  spinoso- den  lata.  Stipu- 
lae  spinosae.  Flores  axillares  coerulei  aut  purpurei  bre- 
viter  pediculali.  P.  choryzf.  fol.  lanceolato-oblongis  si- 
nuato-spinosis  mucronatis  coriaceis  glabris,  pedunculis 
axillaribus  subquaternis,  leguminibus  oblatis  intus  et  ex- 
tus  glabris  (Hovea  chorizf.  DC.)  Eine  andere  Art,  eben- 
falls aus  Neu -Holland,  wird  aus  Lamberts  Herb,  mit  fol- 
gender Diagnose  versehn:  Plag,  ilicifolium ,  fol.  ovatis 
ellipticisve  sinuato-spinosis  mucronatis  glabris,  pedunculis 
axillaribus  geminis,  leguminibus  obremformibus  intus  et 
extus  pubescentibus.  3)  Dryandra  Jongifolia  R.  Br.  4) 
JEpacris  impresso,  Labill.  5)  Oxylohium  obtusifolium  n. 
sp.,  fol.  oblongo-liuearibus  obtusis,  supra  glabris  reticula- 
ris, sublus  tomentoso- serieeis,  marginibus  revolutis,  co- 
rymbis  laxiusculis,  bracteolis  ad  apicem  pedicelli  persisten- 
tibus,  calyc.  tomentoso -serieeis,  alis  corollae  reflexis.  King 
George's  Sound  Nov.  Hell.  t?.  6)  Acacia  Oxycedrus 
Sieb.  DC.  7)  Grevillea  concinna  R.  Br.  8)  Pimelca  de- 
cussata  R.  Br.  (P.  feruginea  Labill.)  9)  Bossiaea  rhom- 
bifolia  Sieb.  DC.  10)  Melaleuca  ^mR.Br.  11)  Or- 
throsanthus  (Irideae)  Spatha  multiflora  bivalvis  carinata, 
margine  scarioso  membranaeeo.  Perianth.  petaloideum  hy- 
poerateriforme ,  tubo  brevissimo  triangularij  limbo  6-par- 
tito,  lacin.  aequal.  Stam.  3,  filamenta  infra  connata  basi 
laciniarum  exteriorum  inserla.  Stigm.  3,  filiformia,  basi 
dilatata',  apice  obtusa  fimbriata.  Caps,  oblonga  trigona. 
Sem.  numerosa.  Orthr.  multiflorus ,  fol.  lineari-ensiformi- 
bus  slriatis  glabris,  scapo  ramoso,  spathis  multifloris. 
Lucky  Bay  in  Nov.  Holl.   2|«.      12)    Acacia    mollissima 


27 

Willd.     13)  Hovca  purpuren,  ramis  erectis  ferrugineo-to- 
mentosis,  fol.  oblongo- linearibus  obtusis  mucronulalis  mar- 
glne  revolutis  supra  glabris  reticulato-venosis    sublus    to- 
mentosis,    stipulis   subulatis  minimis,    pedunc.  axillaribus 
geminis,  bracleis  duabus  calyci  proximis,  tertia  remota ,  ca- 
lvce    ferrugineo-tomentoso    New    Soutb. -Wales    -fr.      14) 
Bnnhsin  mnrcescens  R.  Br.    (B.  praemorsa  Andr.,    asple- 
niifolia  Salisb.)     15)  Pnter-sonin  lannia  R.  Br.      16)   An- 
thocercis  nlbicnns  Cuningh.     17)  Anthocercis  Uttorea  La- 
bill.     18)  Chnrhvoodin  (Asphodeleae)  Perianlh.   6-fid.   cy- 
lindrico-campanulatum  persistens,   lacin.   3  exter.  breviori- 
bus  ereclis,  inter.  3  alternis  reflexis.     Stam.  (6,    basi  laci- 
niarum  inserta.     Filam.  subulata  glabra.      Antb.  versatiles 
basi  bifidae,  Ovar,  loculis  polyspermis.     Styl.   1   triqueter. 
Stigma  parvum   3-lobum.     Caudex  fruticosus.     Fol.    elon- 
gata   nervoso-slriata.     Panicula  lateralis    e   spicis   alternis 
multifloris.     Fl.  3-bracteati.     Pedicelli  solitarii  v.  2.,   cum 
periantbio  articulati.     Ch.  congesta  (Dracaena  Sweet  bort, 
brit.  p.  424)  fol.  amplexicaulibus  elongato-lanceolatis  ner- 
voso-strialis  eroso  -  serrulatis ,  apice  acuminatis,   flor.  pani- 
culatis  congestis,  pedicellis  inferior.  2-,  superior.    1-floris, 
bract.    exter.    acutis,    interior.    subbrevioribus    pedicellum 
subaequantibus.     Zu  derselben  Gattung  gehört   auch  Dvu- 
cnenn  stricta  Bot.  Mag.  Neu-Holland.     19)   Boronia   ser- 
rulnta  Smith.     20)  Bossinen  cordifolia   n.  sp.,   ramis  te- 
retibus   conferte  foliosis  lanato-villosis,    caule    erecto    ra- 
moso,    fol.   subsessilibus    cordatis  acutis  spinoso-mucrona- 
tis  supra  scabris  sublus  nervis  pilosis,  marginibus  recurvis, 
peduneulis  bibracteatis  foliis   subaequalibus.     Littus  austr. 
Nov.  Holl.     21)  Eudesmin  tctmgonu  R.  Br.     22)  Drynn- 
dm  nervosn  Mackay  Mss.,  foliis  pinnatifidis,  subtus  ferru- 
gineo-tomentosis,    lobis  lanceolatis  acutis  mucronatis  mar- 
gine  et  apice  subrecurvis  basi  dilatatis  subtus  nervosis,  ra- 
mis brevibus  tomentosis,   involucris  tomentosis,    bract.    ex- 
ter. ovatis  inter.  linearibus  margine  barbatis ,   perianthii  un- 
guibus    ferrugineo-lanatis,    laminis    linearibus    longissimis 
apice  barbatis  folliculis  glabris  venosis.     Littus  austr.  Nov. 
Holl.     23)    Kcnnedyn  coccinen  Vent.     24)    Acncin    orni- 
thophora  n.  sp.,    stipulis  spinescentibus   persist.  phyllodiis 
parum  brevioribus,    phyllodiis  dimidiato-lanceolato-oblon- 
gis  1-nerviis   pilosiusculis   apice  rostrato- mucronatis   mar- 
gine superiore  dente   minimo    1-glandulif.,    ramis  birsutis, 
capitulis  peduneulatis  solitariis  geminisve  nurnerosis  (Inter 


28  

Ac.  paradoxam  ct.  armatam).  Nov.  Holl.     25)  Pittosporum 
fnlvian  Rudge.     26)  Lcchenaultia  formosa    R.  Br.     Von 
dieser  wird  als  eigene  Art    unter  dem   Namen    L.  oblnta 
die  L.  formosa  Bot.  Mag.  t.  2600  unterschieden  durch  aus- 
sen rauhhaarige  Kronen,  2 lappige  Oberlippe,  zottige  Staub- 
fäden und  breitere  Einschnitte   der  Unterlippe.      27)    Ha- 
lica  saligna  R.  Br.     28)   Eutaacia  pungcns  (Dillwynia  p. 
Mackay  mss.),  racemis  axillaribus  paucifloris  congeslis,  ova- 
rio  villoso,  ramis  pediccllis  calycibusque  adpresse  canescen- 
tibus,   fol.   sparsis  verlicillatisque    acicularibus    subrecurvis 
mucronato-pnngentibus    glabris    margine    revolutis.      Litt, 
austr.  Nov.  Holl.      29)    Callistemon   (R.  Br.)  lophautum 
(Metrosideros  loph.  Vent.).     Dieser  ähnlich  ist  C.  leptosta- 
chyum,    fol.    lanceolatis   acutis   mucronatis  basi  attenuatis 
multipunctntis  1-nerviis  penninerviis,  adultis  glabris,  junio- 
ribus  ramisqne  scriceo-tomenlosis,  spicis  longis  gvaeilibus, 
calycibus  pilosis,  petalis  pubescentibus  ciliatis,  ovariis  gla- 
briusculis,    capsulis  congeslis.     Ferner   gehören  noch  fol- 
gende Metrosideros- Arien   zu    dieser    Gattung:      M.  glauca 
Bonpl.  (speciosa  Sims) ,    lanceolata  Sm. ,    marginata   Cav., 
saligna  Lm.,  viridiflora  Sims,  linearis  Sm.,  pinifolia  Sm.  — 
30)    Grevillea    rosmarinifolia    Cuningh.      31)     Davallia 
gibberosa  Sw.     32)  Cassia  Barclay arta   n.  sp.  (Sect.  V. 
Chamaesenna)  foliol.  6  —  8  jugis   lineari-lanceolatis   acu- 
tis glabris,   glandulis    minimis   fasciculatis   inter  omnia  fo- 
liolorum  paria;    una  magna  depressa  ad  basin  petioli,  pe- 
dunculis  axillai'ibus  terminalibusque  multifloris  folio  mullo 
brevioribus,  slara.  4  sterilibus.  Nov.  Holl.      33)    Pittospo- 
rum tqmentomm  Bonpl.     —     34)    Mirbelia  speciosa  DC 
35)  Pultenaea  ßcxilis  Sm.     36)  Leptospcnnum  obovatum 
n.  sp.,  fol.  obovalis  emarginatis  obscure  3  —  5*nervis  gla- 
bris, ramis  alato-angulatis,  calycibus  glabris ;  dentibus  mem- 
branaceis    coloratis.      New  South  Wales.     37)    Pultenaea 
nolygalifolia  Rudge.     38)   Grevillea   mucronulata  R.  Br. 
39)  Patersonia  longiscapa  n.  sp.   (Pat.  glauca  Bot.   mag. 
2677  excl.  syn.)  stigmale   scrrulalo  deflexo,    stylo    articu- 
lato,    spathis  multifloris,  perianthii  laciniis  interioribus  in- 
conspicuis,  scapo  filiformi  longissimo,   fol.  linearibus  con- 
vexiusculis  slrialis    glaucis,     marginibus    carinaque    baseos 
nudis.     Litt,  austr.     Nov.  Holl.     40)   Chorizema  rhombea 
R.  Br.     41)    Pomaderris    discolor  DC.    (Ceanothus  disc. 
Vent.)     42)  Acacia  hmata  Sieb.  (Ac.  lunata   et  brevifolia 
Lodd.  bot.  Cab.)  —  43)  Hahea  linearis  R.  Br.   44)  Sphc- 


29 

notoma  (seciio  gcncris  Dracophyllum  ap.  R.  ßr.)  gracilis 
R.  Br.  45)  Hakea  ferruginea  n  sp.,  fol.  scssilibus  ellip- 
tico-oblongis  Iriplinervibus  mucronaiis,  margine  cartilagi- 
neis  crenulatis;  adultis  glabris,  junioribusramulisque  dense 
ferrugineo-lomentosis,  bracleis  deciduis  slriatis,  perianthiis 
glabris-  Nov.  Holl.  —  46)  LecJienaultia  oblata  n.  sp., 
florib.  axill.  terminal,  solitariis  cbracteatis  subnulantibus, 
cor.  bilabiatis  extus  hirsuto-pubesccntibus;  T  *bio  super,  bi- 
lobo,  infer.  3-parlito,  lacin.  oblatis,  ßlamenlis  tomentoso- 
pubescentibus.  Cfr.  supra  n.  26.  47)  Lcucopogon  lajiceo- 
latus  R.  Br.  (Styphelia  lanc.  Sm.,  parviflora  Andr.,  gni- 
dium  Venl.)     48)  Boronia  alata  Sm. 

The  english  Flora,    by  Sir  .Tarn.    Edw.  Smith    etc. 
Vol.  IV.    London  1828.    8vo.     (s.  Linn.  I.  p.  155.) 

Mit  diesem  Bande  schliefst  sich  diese  neue  englische 
Flor,  den  fünften  Band  zu  vollenden  hat  der  Tod  dem 
berühmten  Verf.  nicht  erlaubt.  Der  vorliegende  4te  Band 
umfafst  die  Gynandria  bis  Polygamia,  dann  folgen  Ver- 
besserungen und  Zusätze  zu  den  ersten  vier  Bänden. 
Den  Beschlufs  machen  die  Farrnkräuter  und  das  Register 
des  Bandes. 


Icones  Filicum  etc.  By  W.  J.  Hooker  and  R.  K. 
Greville.  Fase.  HI.  Londini  1S27.  (s.  Linn. 
HI.  Litt.    p.  25.) 

41.  Polypodiinn  ovaimn  Wall,  mss.,  frondibus  indi- 
visis  stipitatis  membranaeeis  e  basi  deemrente  ovalis  acu- 
minatis  integerrimis  costatis  nervis  paralielis,  soris  inter 
nervös  simplici  serie.  Ind.  or.  42.  Polyp,  scolopendri- 
oides  L.  Martinica,  Jamaica.  43.  Grammilis  lanecolala 
Sw.  (Asplenium  plantagineum  ß  Lam.)  Ins.  Maur.  et  Borb. 
44.  Niphobolus  bicolor.  Kaulf.  (Polyp,  slellatum  Vahl,  ser- 
pens  Forst. ,  stoloniferum  Gn.)  Nov.  Zeel.  45.  Gymno- 
gramma  chaerophylla  Desv.  (Hemionilis.  chaer.  Poir., 
Hem.  Cicutaria  Hb.  Banks)  Paraguay,  Brasil.  Jam.  46. 
Antrophyum  pumihtm  Kaulf.  (Hemionilis  immersa  Bory, 
Willd.)  Ins.  Borb.  Maur.  47.  Schizoea  pusilla  Pursh,  Am. 
sept.  (ist  abgebildet  auf  Tab.  48.)     48.   Schizaea  rupestris 


30  

R.  Br.  Nov.  Holl.  (abgebildet  Tab.  47.)  49.  Lycopodium 
subulifolium,  caule  dichotomo,  foliis  erectis  imbricatis  su- 
bulatis  rigidis  integerrimis  vix  nervosis,  capsulis  in  parte 
superiore  caulis  axillaribus.  Nepalia.  50.  Lycopodium 
gnidioides  L.  (funiculosum  Lam.,  flagelliforme  Schrad.,  pi- 
nit'olium  Kaulf.)  Ins.  Maur.,  Cap.  b.  sp.  51.  Danaea  el- 
liptica  Smith  in  Rees  Cycl.  (Filix  major  etc.  Sloane  Jam. 
t.  41.  f.  1.)  Jam.  St.  Vincent.  52.  Danaea  nodosa  Smith 
(Asplenium  L.)  Jam.,  Hispaniola,  Martinica,  St.  Vincentii 
ins.,  Caraccas.  53.  Grammitis  involuta  Don,  Nepalia. 
54.  Schizaea  trilateralis  Schk.  (Schiz.  incurvata  Meyer 
Esseq.)  Am.  merid.  55.  Lygodium  dichotomum  Sw.  Inss. 
Marian.  et  Philipp.  56.  Polypodium  Scouleri,  fronde  co- 
riacea  profunde  pinnatifida,  lobis  subquinis  oblongis  obtu- 
sissimis  obscure  crenatis  basi  sublobulatis  terminali  majore 
sorifero,  soris  approximatis  biserialibus.  Ad  flum.  Colum- 
biam  in  Am.  sept.  occid.  57.  Lycopodium  fVilldenoroii 
Desv.  (Lyc.  laevigalum  Willd.)  Ind.  or.,  ins.  Prince  of 
Wales  Isl.  58.  Gleichenia  alpina  R.  Br.  Ins.  Van  Die- 
men. 59.  Aspidium  rhizophyllum  Sw.  Jamaica.  60. 
HymcnophyUum  dilatatum  Sw.,  Inss.  Mar.  Pacifici. 


D.    Der  Holländer. 

Compendium  florae  Belgicae;  auct.  A.  L.  S.  Le- 
jeune  et  R.  Courtois.  Liege  1828.  12.  Vol.  I. 
XX  u.  264  S. 

Enumeratio  plantarum  Javae  et  insularum  adjacentium 
minus  cognitarum  vel  novarum  ex  herbariis  Rein- 
wardtii,  Kuhlii.  Hasseltii  et  Blumii;  auct.  Car. 
Lud.  Blume,  M.  Dr.    Fase.  I.  et  IL    Lugd.  Bat. 

1827  —  1828.     8vo. 

Flora  Javae  nee  non  insularum  adjeeentium,  auetore 
Car.  Lud.  Blume  etc.,  adjutore  Joan.  Bapt.  Fi- 
scher.    Cum  tabulis  lapide  aereque  incisis.     Bru- 


31 

xellis  1828.    Folio.    Fase.  I.  et  II.    X    u.   24  S. 
lind  6  Doppelfolio -Tafeln. 

Dies  wichtige  Werk,  typographisch  und  lithographisch 
schön    ausgestattet,      die    vegetabilischen    Schätze     eines 
der  reichsten  Länder  der  Welt  vor  uns   entfaltend,   giebt 
uns  im  ersten  Doppelhefte  zwei  jener  rälhselhaften  Para- 
sitenblumen, von  denen  bis  jetzt  erst  eine  naher  bekannt 
war.     Nachdem  der  Verf.  sein  Werk  dem  Könige  der  Nie- 
derlande dedicirt    und    für  die    ihm    erwiesene   Gunst  ge- 
dankt hat,  wendet  er  sich   an  den  Leser,    um   demselben 
eine  Uebersicht  der  Bestrebungen  zu  geben,  durch  welche 
dieses  Werk  möglich  und  ausgeführt  sei,    er  erwähnt  der 
Opfer,  welche  den  Wissenschaften  in  Java  fielen,  und  wie 
er  selbst  kaum  dem  Tode    entronnen    sei,     er    führt    die 
Masse  der  neuen  Gegenstände  auf,  welche  er  bekannt  ma- 
chen wird  (3000  Arten),    indem  er  eine  Uebersicht  sei- 
ner schon  gelieferten  Arbeiten  giebt,   er  fügt  hinzu,    wie 
dies  Werk  alle   von  Reinwardt,    Kühl,    van  Hasselt  und 
ihm  selbst  gesammeilen  Pflanzen  enthalten  werde,  wie  er 
durch  königliche  Grofsmuth  unterstützt  werde,  und  wie  er 
sich  bewogen  gefühlt  habe,  das  Werk  in  lateinischer  Spra- 
che herauszugeben,  um  es  gemeinnütziger  zu  machen,  und 
zur  schnellern  Förderung  und  Anfertigung  der  lateinischen 
Beschreibungen  den  Dr.  Fischer,  einen  Schüler  von  Schut- 
tes, sich  adjungirt  habe.     Die  Bearbeitung  geschieht  nach 
natürlichen  Familien,     so   dafs  jede  Familie  ein  geschlos- 
senes Ganze  macht.     Hundert  Lieferungen    werden    nach 
dem  Prospectus  von  diesem  Werke  erscheinen   und  je  25 
einen  Band  bilden.     Nach    der  Einleitung   wird  die  Fami- 
lie der  lihizanthcac  abgehandelt,    umfassend   die  Gattun- 
gen  Rajflcsia    und    Brugman.sia,     jede    mit    einer    Art 
Ra'ffl.  Palma  und  Rvugmansia  Zippelii,    beide   auf  den 
Wurzeln  von  Cissus-Ar  len  parasitisch  wachsend.     Die  beige- 
fügten Tafeln   geben  die  Pflanzen  selbst  in  verschiedenen 
Entwickelungszuständen  und  Durchschnitten,  und  Analysen 
nebst  anatomischer  Zergliederung. 

Bydragen  tot  de  Natuurkundige  Wetenscliappen,  ver- 
zameld  door  H.  C.  van  Hall,  W.  Vrolik  en  G. 
J.  Mulder.  Amsterdam  8vo.  Tweede  Deel  1827. 
(s.  Linn.  III.  Litt.  p.  34.) 


Proeven  over  den  invloed  van  vergiften  op  zoogenaamd 
gevoelige  en  eenige  aridere  planten.  Door  Claas 
Mulder,  Hoogleerar  te  Franeher.  p.  38. 

Diese  Abhandlung  enthält  Gegenversuche  zu  den  von 
Macaire  -  Prinsep  und  Marcet  angestellten,  über  die  Wir- 
kungen verschiedener  Gifte,  Opium,  Sublimat,  Blausäure, 
auf  die  Sensibilität  oder  Beweglichkeit  von  Pflanzen- 
theilen,  besonders  der  Blätter  der  Mimosa  pudica,  fer- 
ner des  Pistills  von  Mimulus  luteus  (als  Gegenversuch 
zu  den  von  Berberis,  welche  der  Verf.,  da  sie  nicht 
mehr  blühte,  nicht  anwenden  konnte)  und  der  Strahlen- 
blumen bei  Calendula  stellata. 

Verhandeling  over  de  Ranunculaceae  der  nederlandsche 
Flora-,  medegedeeld  door  A.  L.  S.  Lejeune,  Med. 
Dr.  etc.  en  R.  Courtois,  Med.  Dr.  etc.  p.  69. 

Aufzählung  der  in  den  Niederlanden  anfgefundenen 
Ranunculaceen  nach  der  Anordnung  von  De  Candolle, 
mit  genauerer  Angabe  der  Standorte,  Finder  und  inländi- 
schen Floren^  übrigens  nichts  Neues  enthaltend. 

Twecde  Nalezing  op  de  Flora  Belgii  septentrionalis ; 
door  IL  C.  van  Hall,    p,  110. 

Zu  der  schon  früher  gehaltenen  Nachlese  (Theil  I. 
p.  135)  kommen  noch  folgende:  Blitum  virgatum  in  der 
Umgegend  von  Breda;  Eriophorum  latifolium  b.  Gronin- 
gen; Festuca  duriuscula  y  dumetorum  b.  Groningen 
Tillaea  muscosa  b.  Nimwegen;  T^iola.  Riviniana  Rchb. 
b.  Hoorn;  Ruuiex  conglomeratus  b.  Utrecht;  Scheuchzc- 
ria  palustris  b.  Nimwegen;  Paris  quadrifolia  b.  Breda; 
Crataegus  oxyacanthoides  DC.  bei  Groningen,  wobei 
eine  Vergleichung  zwischen  dieser  Art  und  Cr.  oxyacan- 
tha.  Rubus  Sprengelii  Weihe  b.  Groningen;  Thymus 
Calamintha,  in  den  Vestungswerken  von  Nimwegen;  Cir- 
sium  anglicum  bei  s'Gravenhage:  Ophrys  myodcs,  in  See- 
land und  auf  Walchern. 

Bcschryving  van  Rhizomorpha  cingens ',  door  ff.  C. 
van  Hall.    p.  222. 

Diese  neue  Art  von  Rhizomorpha  wird  cingens  ge- 
nannt,   da  sie    sich  gürtelartig  um  den  untern  Theil  der 

Stämme 


33 

Stämme  schlingt,  sie  hat  ganz  das  Ansehn  von  Pferdehaa- 
ren  lih.  cingens:  leres  capillaris  simplex  glabra  nitida 
atra  apicibns  fuscis;  arborum  Ivuncos  directione  saepe 
obliqua  cingens. 

Bcschryving  van  twee  planta ardige  Misswassen ;  mede- 
gedeeld  door  R.  Cour  toi  s,  3Id.  Dr.  etc.    p.  226. 

Die  erste  Monstrosität  zeigte  sich  an  JE rysimum  chei- 
ranthoides,  bei  welchem  der  Blütheusiand  ästig,  und  alle 
Blumentheile  blattarlig  grün  waren,  das  Pistill  war  länger 
als  die  Blume,  auch  gestielt;  der  Stiel  verlängert  sich  und 
trägt  an  seinem  obern  Ende  zwei  kleine  gegenüberstehende 
ßlättchen  (vielleicht  Fruchtklappen),  aus  der  Mitte  dieser 
Blättchen  kommen  neue  Blumen,  die  sich  weiterhin  wie- 
der ebenso  entwickeln.  Bei  andern  geschieht  die  weitere 
Ausbildung  seillich,  d.  h.  aus  den  Achseln  der  Blumen- 
blätter. —  Die  andere  Monstrosität  wird  an  einer  J^ero- 
nica  beobachtet:  die  Kelchblätter  waren  unverändert,  aus 
ihrer  Mitte  trat  ein  Slielchen  hervor,  welches  einen  neuen 
Kelch  trägt,  aus  der  Achsel  der  Kelchblätter  entstehen 
neue  Stielchen,  jedes  mit  einem  4 blättrigen  Kelche,  an 
welchem  sich  in  der  Mitte  und  seitwärts  solch  Sprossen 
fortgesetzt  zeigt.  Diese  Monstrosität  erhält,  sich  schon 
viele  Jahre  im  Pflanzengarten  von  Luik,  scheint  zu  Ver. 
media  zu  gehören,  also  Per.  med.  phyllantha. 

EcJie  nanschapenheid.  der  Bloemen  van  Lonicera  Peri- 
clymenum  ( Bosch -kamperfoelie)  ',  rvaargenomen  door 
A.  de  Körting,     p.  226   et   Tab.  IL 

Naschrift  op  de  voorgaande  waarneming ,  door  IL  C. 
van  Hall     p.  237. 

Der  Verf.  schickt  eine  ausführliche  Beschreibung  der 
ganzen  Pflanze  von  Lonicera  Pcriclymenuni  und  des  nor- 
malen Baues  der  Blumen  voraus,  und  giebt  dann  die  Be- 
schreibung der  von  ihm  gefundenen  Monstrosität.  Die 
Germina  fehlten  fast  ganz.  Der  Kelch  war  kleiner  als 
gewöhnlich,  aber  nicht  anders  gebildet.  Die  Blumenkrone 
war  mehr  als  die  Hälfte  kleiner,  röhrig,  mehr  regelmässig 
5-  oder  4-theilig,  mit  lanzetllichen  mehr  oder  weniger  um- 
gerollten Zipfeln.  Die  Staubgefäfse  waren  blumenblattar- 
tig,   in    einigen  mit   einander  in    eine  Röhre   verwachsen 

4r  Bd.    lsHaft.  1t 


34  

und  bildeten  eine  zweite  Krone  in  der  ersten,  welche  aber 
mehr  als  zur  Hälfte  über  jene  herausragte  und  schmale 
umgerollte  Zipfel  hatte,  in  andern  waren  sie  nur  in  lan- 
zettförmige Petala  von  sehr  ungleicher  Länge  verändert. 
Der  Stempel  war  sehr  verlängert,  länger  als  diese  innere 
Blumenkrone,  in  eioigen  fadenförmig,  mit  dreitheiligem 
Stigma,  in  andern  lanzett-  oder  linienförmig  blumenblatt- 
artig. Frucht  setzten  sie  nicht  an.  Uebrigens  hatten  sie 
die  Färbung  der  gewöhnlichen  Bildung.  Merkwürdig  war 
es,  dafs  derselbe  Slrauch  an  andern  Zweigen  gewöhnlich 
gebildete  Blumen  trug. 

In  der  Nachschrift  wird  noch  im  Allgemeinen  die 
Mifsbildung  der  Blumenkrone  betrachtet,  und  auf  andere 
ähnliche  Fälle,  wo  sich  aus  unregelmäfsiger  Blume  eine 
regelmäfsige  bildet,  aufmerksam  gemacht. 


Over  een  nieuw  plant  engeschlacht ,  de  Brugmansia.  uit 
de  natuurlyke  Familie  der  Rhizantheae;  door  C.  L. 
Blume,    p.  419. 

Der  Verf.  giebt  hier  in  der  Kürze  Nachricht  von  sei- 
ner Familie  der  Rhizantheen,  und  von  den  dazu  gehöri 
gen  Arten  und  Gattungen,  2  Rafflesien  und  1  Brugmansia, 
welches  man  weitläufiger  ausgeführt  findet  in  dessen  Flora 
Javae.  Der  Name  Brugmansia  war  schon  von  Persoon 
zur  Abtrennung  einiger  Daturen  gebraucht,  welche  aber 
als  eigene  Gattung  nicht  bestehn  konnten. 

Verfiandeling  over  de  Stajidelkruiden  (Orchideac)  van 
het  Groothertogdom  Luxemburg;  medegedeeld  door 
den  Heer  L.  Marchand  etc.    p.  423  u.  Taf.  VI. 

Der  Verf.  giebt  genau  die  Varietäten  und  die  Stand- 
orte von  den  Orchideen,  welche  im  Grofsherzogthum  Lu- 
xemburg vorkommen,  er  beschreibt  noch  genau  die  Arten 
von  Orchis,  und  stellt  hier  eine  neue  Art  ?  auf,  welche 
aber  auch  wohl  nach  dem  Verf.  nur  Varietät  von  O.  mi- 
litaris  sein  kann;  er  nennt  sie  O.  ncrvata,  und  giebt 
folgende  Beschreibung  der  Blumentheile,  welche  nebst  de- 
nen der  Or.  militaris  und  fusca  abgebildet  sind:  Label- 
lum  öparlitum  denticulatum,  punctis  raris  scabrum;  pe- 
tala conniventia  lanceolata  mucronata,  intus  nervis  purpu- 
reis regulariter  lineata;  calcar  obtusum  subincurvum,  dimi- 


35 

diam  ovarii  longitudinem  excedens.  Spica  ovata  pauci- 
ilora,  flores  purpurascentes.  (Labellum  3-fidum,  punctis 
raris  scabrum,  lacin.  lateral,  linearibus,  media  biloba  pro- 
duciiore;  lobis  oblique  divergentibus ,  obsolete  dentatis, 
cum  mucrone  interjecto;    bracteae  squamiformes). 

Opmerhingen  ovcr  den  grond  en  de  gewassen  van  de 
oevers  der  Sure  en  omstrehen,  in  hei  Groothertogdom 
Luxemburg;  medcgedeeld  door  den  Heer  Frangois  Ti- 
li an  t  te  Luxemburg,    p.  516. 

Der  Verf.  giebt  uns  Namenkataloge  der  Pflanzen  an 
den  verschiedenen  Punkten  seiner  Streifzüge,  wie  schon 
früher  in  demselben  Journal,  indem  er  zugleich  den  Bo- 
den und  die  Gegend  beschreibt. 

Perslag  van  een  plant-  end  landbouwkundig  reis  je,  ge- 
daan  in  July  1826,  längs  de  oevers  der  Maas,  van 
Luik  naar  Dinant ,  in  de  Ardennes  en  het  Groother- 
togdom Luxemburg ;  door  M.  Bronn  en  R.  Cour- 
lois  etc.    p.  450. 

Die  Verf.  führen  stets  namentlich  die  Pflanzen  und 
deren  Varietälen  an.  welche  sie  an  den  verschiedenen 
Orlen  ihrer  Reise  fanden;  hat  daher  in  geographischer  und 
floristischer  Hinsich  I    Interesse. 


E.     Der    Italiäner. 

Stirpium  sardoarum  elenchus;  auct.  J.  H.  Moris. 
Cagliari  1827.  4to.  Fase.  I.  VI  u.  55  S.  Fase. 
IL    12  S. 

Florae  siculae  prodromus  sive  plantarum  in  Sicilia 
ulteriori  nascentium  enumeratio  seeundum  systema 
Linnaeanum;  auetore  Joanne  Gussone.  Vol.  I. 
Neapoli  1827.    8\o.    592  S. 

11  * 


36  

Index  seminum  anni  1825,  quae  ab  horto  regio  in 
Boccadifalco  pro  mutua  commutatione  exniben- 
tnr.     4to. 

Dieser  alphabelisch  geordnete  Saamenkatalog.  von 
Joannes  Gussone,  als  Vorstand  des  Gartens,  unterzeichnet, 
enthält  einige  Bemerkungen  zu  den  neuen  von  demselben 
genannten  Pflanzen,  welche  wir  hier  ausheben.  Der  bei- 
gesetzte Stern  bedeutet,  dafs  die  Pflanze  aus  Sicilien,  das 
G.,  dafs  sie  von  Gussone  benannt  sei.  Auch  blofse  Syno- 
nymebericlitigungen  haben  wir  beigefügt.  —  Agave  yuc- 
caefolia  Red.  (Ag.  spicata  Guss.  nee  DC).  Agrostis  ni- 
tens  G.  *  Habitu  Milii  scabri  Pr.  sed  characteres  generici 
Agrostidis.  Corollinis  glumis  undique  villosis,  setisqne 
glumae  majoris  elongatis  ab  aliis  diversa.  Allirnn  arvensc 
G.  *  Habitus  et  summa  aftinitas  c.  A.  sphaeroeephalo, 
sed  flores  albidi,  capitula  ovato-subrolunda,  laxiora;  sta- 
mina  petalis  subaequalia.  Allium  pusillmn  Cyr.  non 
Willd.  (A.  maritimum  Raf.,  obtusiflorum  Red.).  Asiraga- 
lus  sicidus  Raf.  A.  Echinus  Guss.  non  DC,  a  qua  specie 
differt  dentibus  calycinis  linearibus  elongatis  longe  lana- 
tis.  Avena  puberula  G.  *  Panicula  spieiformis  coaretata 
lineari-lanceolata,  arista  dorsalis  setiformis,  recla,  glumis 
brevior.  0.  Brassica  macrocarpa  G.  *  Habitus  et  fo- 
lia  B.  balearicae,  sed  siliqua  crassissima  diametro  digiti 
minoris  a  reliquis  distineta.  JBt/pleurum  Fontanesii  G.  * 
Affinis  B.  odontite  quocum  semper  cönfusum,  at  floribus 
longe  et  inaequaliter  peduneulatis,  involucris  membrana- 
eeis  magisque  reticulatis  ab  illo  diversum.  Calendula 
maritima  G.  *  C.  incanae,  pro  qua  habui,  et  C.  margi- 
natae  Willd.  En.  proxima,  sed  foliis  integerrimis  et  visco- 
sitate  omnium  partium,  quae  eultura  perstat,  ab  utraque 
distineta.  Carduus  moschatus  G.  Fol.  superne  arachnoi- 
dis  subtus  albo-tomentosis,  integris  pinnatifidisque ,  laci- 
nia  extima  ceteris  longiore  et  odore  totius  plantae  mo- 
schato  a  C.  molli  diversus.  In  Japygia.  Crepis  glandu- 
losa  G.  *  Habitus  et  odor  C.  foetidae  sed  caule  erecto 
strialo  basi  simplicissimo,  foliis  minus  pinnatifidis  et  pi- 
lis  glanduliferis  calycem  et  ramorum  apicem  oblegenti- 
bus,  distineta.  Crotalaria  havanensis  G.  Glabra,  foliola 
oblonga,  emarginata,  basi  allenuata,  flores  racemosi,  legu- 
mina  oblongo-cylindracea  pendula.  E  seminibus  indeterm. 
ab  Havana  missis.     Dianthus  ciliatus  G.     D.  Horneinanni 


37 

DC.  affinis  sed  distinguitur  petalis  nunquam  incisis  foliis 
enerviis.  In  Aprutio.  Dixnith.  velutinus  G.  *  D.  pro- 
lifero  proximus  al  caule  pubescenle  velutino,  squamis  ca- 
lycinis  exterioribus  duabus  acutis  mucronatis,  floribus  in: 
ter  squamas  pedynculatis  diversus.  Bchium  arenarium 
G.  *  Caule  diffuso,  fol.  oblusis,  corolla  parva  tubulosa, 
calycibus  slrigoso-liispidis  ab  E.  diffuso  Sibth.  et  lenue, 
quibus  affine,  differt.  Fedia  sicula  G.  *  Affinis  F.  coro- 
natae,  a  qua  differt.  coronae  denlibus  lanceolatis  erectis 
interne  dense  villosis.  Hcclysarum  echinatum  G.  Proxi- 
mum  IT.  albo  WK.,  sed  radices  vix  digitales,  laciniae  ca- 
lycinae  seiaceae,  legumina  crislata,  aculeata,  lateribus  fo- 
veolata.  In  Japygia.  Heliolropium  Bocconi  G.  *  An 
H.  suaveolensBbrst.  ob  synonymum  Bocconi?  at  in  nostro 
nee  folia  calycesque  tomentosi,  nee  calycis  laciniae 
subulatae,  nee  caulis  minus  divaricalus  ac  semina  minora 
H.  europaei.  JUeracium  lucidum  G.  *  Quoad  foliorum 
figuram  et  babiium  H.  crinito  Sibih.  affine;  sed  folia  sub- 
coriacea  lucida  glaberrima;  caules  subfarinosi;  calyces  pi- 
lis  brevibus  glandulosis  tecti.  Ipomöea  compvessa  G. 
Caulis  volubilis  compressus,  folia  cordalo-ovata  integra; 
peduneuli  1-flori  petiolo  breviores.  Tota  planta  villoso- 
pilosa.  Ex  seminibus  Indiae.  Muscari  aulumnalc  G.  * 
M.  botrymdi  omnino  shnile,  sed  diversum  florendi  tem- 
pore autnmnali,  foliis  omnibus  linearibus  non  apice  dila- 
tatis,  corollis  amelhyslinis.  Ononis  pnlymorpha  G.  * 
Affinis  On.  viscosae,  sed  odor  omnino  diversus,  peduneuli 
mutici  vel  aristati,  corollae  calycibus  aequales.  Ornitho- 
galum  coJVuium  G.  *  Omnino  simile  Orn.  nano,  sed  fo- 
lia ad  margines  ciliata.  Panicum  zonale  G.  *  Fol.  ma- 
culatis  zonatis,  flosculis  glabriusculis  muticis  et  babitu 
a  P.  crus  galli  ac  colono  diversum.  Physospermum  an- 
gelicapfoHum  G.  *  P.  actaeaelolio  Presl.  affine  habitu  et 
involucro:  sed  folia  subius  villoso-pubescenlia.  foliolis  non 
divaricatis,  basi  subbilobis  inciso-dentalis,  illis  Angelicae 
sylvestris  omnino  similibus.  Fructus  ovati  ac  obsolete 
&triali  ut  in  illo.  Quercus  Fontanesii  G.  *  Hacc  est 
Q.  pseudo-suber  Desi.  quae  a  Q.  pseudo-subere  Senti 
omnino  differt  foliis  deeiduis  non  perennmtibus.  Sapona- 
ria  calabrica  G.  Facies  S.  oeymoidis,  sed  abunde  di- 
versa ,  radice  annua  et  petalorum  laminis  rotundis  basi 
conslrictis.  In  Calabria.  Scandix  brachycarpa  G.  * 
S.  australi  et  falcatac  Bbrst.  affinis,    sed    seminum   rostro 


38 

bifariam  non  undique  hirto  ab  australi;    et   caule  glaberri- 
mo,   ramis  divaricalis,    fructibus  medio  ad  basin  valde  in 
crassatis  ab  utrisque  diversa.      Scilla   Cupani    G.  *      Est 
Ornithogalum    coeruleum  Raf.    sed    genere    huc    spectat. 
Scilla  intermedia  G.  *     Flores  Sc.  aulumnalis,   folia  fere 
Sc.  parviflorae,  Capsula  obcordata.     Scorzonera  Columnae 
G.  *    Diff.  a  Sc.  hirsuta,    cui  ceterum  similis,    seminibus 
glabris,  spinulis  sursum   versis    asperis.     Scorzonera    deli- 
ciosa  G.  *      Sc.  undulatae  purpureae   et  tuberosae  affinis, 
at  radicc  tuberosa  oblongo-cylindracea,   caule  simplici  vel 
basi  tantum  ramoso,  foliis  basi  farinoso-tomentosis,  squa- 
rais  calycinis  imbricatis  glaberrimis  acatis  ab  illis  diversa. 
Cor.  purpurea.      Seeale  montanum   G.  *     Diff.    a    S.    ce- 
reale,    radice  perenni  et  spica  per  arliculos   dissilienle;   a 
S.  sylvestri   et  fragili  Bbrst.    calyeibus  brevissime  aristatis. 
Serratula  Bocconi  G.  *      Inter  S.    humilem    et    mollem 
species  media.     Calycis  squamae  laxae  ut  in  priore,  folio- 
lorum  vero  laciniae  obtusae  ut  in  posteriore.      Ab    utris- 
que diversa  reeeptaculi  paleis  setaeeis  integris.     Icon  Boc- 
coni Mus.  t.  109,  banc  exaete  refert.     Silene  Graefferi  G. 
Diff.  a  S.  ciliata  DC.   cum    qua    saepius    confusa,    radice 
fibrosa   minime    caespitosa    ac    lignosa,     foliis    latioribus. 
Spartium  Gasparrinii  G.  *      Frutex    puleberrimus   ramis 
gracilibus  virgatis  floribusque  luteis   odoris   undique   vesti- 
tus.     Folia  inferiora  ternata,  superiora  simplicia  et  Sp.  ra- 
diato  similia,    sed   in  nostro  sparsa  non  opposila  et  flores 
racemosi  alterni  solitarii.      Stachytarpheta  mutabilis  hy- 
brida  G.     Varielas  in  horto  enata  a  S.  jamaicensi  et  mu- 
tabili.     Flores  prioris,     folia  vero    et  habitus    posterioris. 
Thlaspi  pubescens  G.  *      Thl.   hirto  proximum,     sed  ha- 
bitu,     pubescentia ,     siliculis  oblongis ,     apice  emarginatis, 
stylo   ultra  emarginaturam  exserto   diversum.      Triglochin 
laxiflorum  G.  *     Potius  Tr.  bulboso  quam  aliis  speciebus 
affine,    sed    ab  hoc  discriminatur  tempore  florendi  autum- 
nali,    scapis  adscendenlibus  non  ereeiis,    foliis  supra  pla- 
nis  non  canaliculatis ,  floribus  distantibus,   peduneulis  bre- 
vioribus. 


39 


I.    Der   Amerikaner. 

Journal   of  the  Academy    of  Philadelphia.      Vol.    II. 
1821.    8vo.     (s.  Linnaea  HI.  Litt.  p.  161.) 

A  dcscription  of  some  new  species  of  plant s,  recently 
introduced  into  the  gardens  of  Philadelphia,  from 
the  Arkansa  territory.  By  Thomas  Nuttal.  p.  114 
(read  Aug.   182  LJ 

Coreopsis  tinctoria,  fol.  radicalibus  pseudobipinnatis, 
foliolis  subovalibus  integris  glabris,  superioribus  pseudo- 
pinnalis,  laciniis  linearibus,  floribus  binatis  ternatisve,  ca- 
lycibus  exterioribus  brevissimis,  radiis  bicoloribus,  semini- 
bus  nudis  immarginal  is.  Blüht  vom  Juni  bis  October, 
auf  Wiesen,  die  überschwemmt  werden,  am  rothen  Flufs. 
Die  Blumen  geben  eine  gelbe  Farbe,  mit  denen  von  Cor. 
senifolia.  —  Helianthus  petiolaris,  annuus,  fol.  alternis 
ovatis  acutis  integriuseulis,  longissime  petiolatis,  scabris; 
caule  erecto  ramoso,  floribus  longe  pedunculalis ,  semini- 
bus  villosis.  An  den  sandigen  Ufern  des  Arkansa,  bl.  im 
August.  Eine  durch  ihre  kleinen  Blätter  und  langen  Blatt- 
stiele ausgezeichnete  Art,  die  Blumen  haben  3  —  4  Zoll 
im  Durchmesser.  —  Aster  graveolens  (Ast.  oblongifolius 
Nutt.  gen.)  viscosus,  caule  pumilo  ramosissimo  recurvato 
rigido,  fol.  crebris  consimilibus  lineari-oblongis,  acutis, 
subamplexicaulibus  integerrimis ;  ramulis  exserlis  unifloris, 
calycibus  squarrosis.  Bl.  vom  August  bis  December.  An 
Felsenabhängen  und  auf  den  Bänken  des  Arkansa  und 
Missuri.  Mit  blauen  und  gelben  Blumen,  eine  sehr  harte 
Pflanze,  welche  spät,  wenn  alles  schon  durch  den  Frost 
getödtet  wird,  blüht.  Den  früheren  Namen  verwirft  der 
Verf.,  da  er  unpassend  von  einem  unvollständigen  Exem- 
plarhergenommen wurde.  —  Centaurea  (Phrygia)  ame- 
ricana,  annua,  caule  praealto  parce  ramoso  sulcato;  fol. 
sessilibus,  inferior,  oblongo-  ovatis  repando-denticulatis, 
superior.  lanceolatis  acutis,  pedunc.  apice  incrassatis,  fo- 
liol.  calycinis  ovalibus  appendiculato-pennatis  recurvatis. 
Auf  Flufsbänken  und  angeschwemmtem  Lande  im  obern 
Theile  des  Arkansa -Landes.  Bl.  Juli  u.  August.  Scheint 
kaum  unterscheidbar  von  C.  austriaca.  —  Doriia  ciliata, 


40  

fol.  oblongis  obtusis  subamplexicaulibus  eiliato-serratis; 
laciniis  calycinis  linearibus  planis  seta  acuminatis;  caule 
herbaceo.  Angeschwemmte  Bänke  des  Arkansa  und  Great 
Salt  Flusses.  Die  goldgelben  grofsen  Blumen  sitzen  an 
den  Spitzen  der  Zweige.  —  Oenothera  triloha,  acaulis, 
foliis  interrupte  pinnatifidis  dentatis  glabris,  pelalis  apice 
trilobis  eapsulis  quadrialatis  magnis.  Auf  dürren  zum  Tbeil 
entblöfsten  Wiesen  am  Redriver.  —  Oenothera  speciosa, 
puberula,  fol.  oblonge -lanceolatis  dentatis,  subpinnatifidis. 
racemo  nudo,  primo  nutante,  caps.  obovatis  angularis; 
caule  suffruticoso.  Bl.  Juni  u.  Juli.  Auf  Ebenen  am  Red- 
river. Die  Blumen  sind  grofs  und  weifs,  werden  beim 
Verblühen  rosenroth,  und  blühen  am  Tage.  —  Oeno- 
thera linifolla,  fol.  integris,  radicalib.  lanceolatis,  cauli- 
nis  linearibus  conferiis,  racemo  nudo  terminali,  caps.  obo- 
vatis angulalis  pubescenlibus;  petalis  obeordatis  stamini- 
bus  longioribus,  stigmate  41obo.  Auf  den  Gipfeln  der 
dürren  Hügel  und  an  den  Felsenabhängen  nächst  den  Bän- 
ken des  Arkansa.  —  Oenothera  serrulata  Nutt.  Gen., 
fol.  linearibus,  spinuloso-serratis  acutis;  florib.  axillarib., 
calycis  foliolis  carinatis,  stigmate  4-lobo,  eapsulis  cylin- 
dricis  erectis,  caule  suffruticoso.  Auf  Hügeln  in  der  Ebene 
am  Redriver  und  Missouri.  —  Stevia  callosa ,  annua, 
fol.  linearibus  conferiis  crassiusculis,  apice  callosis,  supe- 
rioribus  alternis,  florib.  divaricatis  subcorymbosis ,  pappus 
sub-8-phyll.  erosus  brevissimus.  Auf  kiesigen  Bänken 
am  Arksana,  seifen.  Bl.  Sept.  u.  Oclob.  —  Astragahis 
micranthus,  decumbens;  foliolis  ellipticis  emarginatis  gla- 
bris, pedunc.  subbifioris  petiolo  longioribus,  legum.  falca- 
tis  bicarinatis  glabris;  seminibus  truncatis.  Ebenen  am 
Redriver.  Bl.  v.  Mai  bis  August.  —  Kcrhena ,  subge- 
nus:  Glandularia  Gmel.,  Cal.  tubulosus,  5dent.,  denti- 
bus  setaeeis  inaequalibus.  Cor.  limbus  5fid.  subaequalis, 
lobis  emarginatis,  ore  villoso.  Stigma  bilabiatum.  Foliis 
trifidis  laciniatis  oppositis,  spica  solitaria  peduneulata.  Cor. 
Buchnerae.  Jrerb.  Glandularia  hipiunatißcla ,  subereeta, 
hirsula,  fol.  trifidis  bipinnatifidis,  lacin.  linearibus,  sem. 
impresso-punetaiis.  Auf  offenen  Kalkhügeln  am  Redriver. 
Bl.  Mai  u.  Juni.  Sehr  ähnlich  der  V.  Aubletia,  mit  wel- 
cher sie  in  dieselbe  Abtheiinng  gehört,  welche  schon  von 
Gmelin  als  Gattung  getrenn l  ist.  —  Eine  jede  der  hier 
angeführten  Pflanzen  ist  noch  kurz  beschrieben. 


41 

Uescriptions  of  rare  plants  rccenlly  introduced  info  the 
gardens  of  Philadelphia.  By  Tliomas  JSuttal  {read 
Jlarch  1822)  /;.  179. 

Nemophila.  Cal.  10  ßd. ,  lacin.  exter.  reflexis.  Cor. 
subcampanulata  5-lobata,  lobis  emarginatis,  ad  basin  fo- 
veolis  marginales  slaminiferis.  Stam.  brevia  filamentis  nu- 
dis.  Caps,  carnosa,  1-locul. ,  2-valv.  Sem.  4.  Herba 
succulenta  annua.  caule  triqueiro,  fol.  alternis  pinnatifidis, 
pedunculi  longissimi  lflori  opposilifolii  et  terminales  sub- 
racemosi,  racemis  ineurvis,  fructibus  deflexis.  Cor.  aesti- 
vatione  convoluta.  Ilydrophyllum  affine.  JSem.  phaceli- 
oides.  Beschreibung.  In  schattigen  Ceder -Wäldern,  10 
Meilen  vom  Fort  Smith,  und  an  ähnlichen  Standorten  an 
den  Quellen  des  Potloe.  Bl.  im  Mai.  —  Callirhoe  Cal. 
simplex  öiid.  Caps,  plurimae  monospermae  in  annulum 
congeslae.  Ilabilu  Sidae  consimilis.  Cal.  digitata,  glau- 
ca,  foliis  inlerioribus  pseudo-digilatis,  subpeltalis,  lacin. 
linearibus  subdivisis  glabriusculis  supremis  tripartitis  sim- 
plicibusque,  pedunc.  subracemosis  longissimis.  Nicht  sehr 
gemein  an  buschigen  Stellen  auf  offenen  Wiesen  bei  Fort 
Smith.  Bl.  Mai  u.  Juni.  Folgt  die  Beschreibung.  Perenui- 
rendes  Gewächs  mit  carminrolhen  Blumen,  bildet  ein  Ver- 
bindungsglied zwischen  Sida  und  Malva.  Wurde  zuerst 
von  Mr.  Will.  Dick  zu  Ehren  des  Verf.  benannt,  im  Gar- 
ten der  Universität  von  Pensylvanien. 

On  iwo  remarhable  Hepaiic  Blosses  fourid  in  jYorth- 
Carolina,  by  L.  I).  Schweinitz  (read  Nov.  1822^ 
p.  361.  c.  tab. 

In  seinem  Werke:  Specialen  florae  Americae  sep- 
tentr.  Cryptogamicae  etc.  Rahigh  1821.  Svo.,  hat  der 
uns  Deutschen  längst  bekannte  Verf.  zwei  Pfl.  aufgeführt, 
Sphacrocarpus  terrestris  Micheli  und  Targionia  orbiai- 
laris  n.  sp.j  welche  der  Verf.  hier  durch  Beschreibung 
und  Zeichnung  noch  näher  zu  erläutern  sucht.  Von  Sphae- 
rocarpus  wird  zuerst  eine  Beschreibung  der  Gattungskenn- 
zeichen gegeben,  und  dann  Beobachtungen  über  die  Pflanze 
und  ihre  Theile.  Char.  gen.  Calycibus  multis  magnis  in 
fronde  minuta  fasciculato-aggregaiis  globoso-turbinatis  re- 
ticulatis  subdiaphanis,  apicc  perforatis  capsulam  includen- 
tibus.     Capsula   in  fundo  calycis    sessili,    sphaerica,    qua- 


42  

druplo-minori  e  membrana  tenuissima  diaphana  confecta, 
continenti  Sporangia  mimerosa  e  globoso-lenticularia  in- 
ier se  libera ,  quasi  quadricocca ,  superficie  granulata  ( a 
sporis  globosis  inclusis)  ac  muricato-exasperata.  Fronde 
reticulata  subdiaphana,  substantia  calycis  etiamque  viridis: 
sima.  Hierher  gehört  denn  auch  Fig.  La  —  i,  auf  der 
beigefügten  Tafel.*)  Aus  der  Targionia  orbicularis  Spe- 
cinio  fl.  Crypt.  p.  28,  wird  darauf  eine  eigene  Gattung 
Carpobolus  gebildet,  mit  folgendem  Gattungscharacter: 
Capsula  oblongo-sphaeroidea  compressa  desiliente,  apice 
rima  notata  (an  dehiscenti?)  sporis  minutis  globosis  re- 
pleta,  inter  se  liberis.  Calyce  majusculo  bifido  erecto  aut 
inclinato,  Capsula  ejecta  inani  persistenti.  Fronde  oblongo- 
orbiculari,  in  ambitu  varie  lobato- plicata,  plicis  omnibus 
in  cenlrum  convergentibus ,  marginibus  elevaiis  crenatis, 
subsiantia  Anthoceri.  Plures  frondes  confluunl,  nunquam 
autem  sese  invicem  superincumbunt.  Auch  diese  Pflanze, 
welche  in  Gärten  an  der  Erde,  im  December  und  Januar 
mit  reifen  Kapseln  gefunden  ward,  wird  ausführlich  be- 
schrieben und  abgebildet  Fig.  II.  a  —  1.  Ohne  Früchte 
hat  die  Frons  das  Ansehn  eines  Collema  oder  Anihoceros, 
braun  und  grünlich  gefärbt.  Die  Kapseln  sind  hellbraun 
oder  gelb,  elliptisch,  ziemlich  grofs  und  mit  goldgelben 
Körnern  gefüllt. 

Journal  of  the  Academy  of  nat.  sc.    of  Philadelphia. 
Vol.  III.     1823. 

Observation.*  on  ihe  genus  Oryzopsis.     By  T.  Nuttall. 
Read  Juli  1.  1S23.     Part.  I.  p.  125. 

Der  Verf.  berührt  zuerst  das  Geschichtliche  der  Gat- 
tung und  der  Arten:  wie  Sprengel  sie  höchst  falsch  den 
Oryzeen  angereiht  habe,  und  Smith  eine  Art  zu  Milium 
brachte,  wozu  die  europäische  Art  schon  früher  gerechnet 
wurde.     Darauf  werden  die  bekannten  Arten,  nebst  einer 


*)  Vergleicht  man  mit  dieser  Beschreibung^  und  Abbildung  die 
von  der  europäischen  Pfl.  jüngst  durch  Bischoff  in  den  Verhandlun- 
gen der  Academia  Leop.  Carol.  gegebene,  so  finden  sich  bei  äusserer 
grofser  Aehnlichkeit  Verschiedenheiten  im  innern  Bau,  so  dafs  wohl 
die  nordamerikanische  Pfl.  mit  der  europäischen  nicht  identisch  sein 
möchte.  Herausgeber. 


43 

neuen,  aufgeführt,  und  mit  folgenden  Diagnosen  versehen. 
Oryzopsis  parviflora  Nutt.  Culmo  nudiusculo  paniculato, 
eorolla  villosa  brevissime  aristata,  calyce  retuso  excedente. 
Beschreibung  in  englischer  Sprache.  Die  Kleinheit  und 
gröfsere  Anzahl  der  zottigen  Blumen,  der  stumpfe  Kelch 
und  die  sehr  kurze  Granne,  unterscheiden  diese  Art  beim 
ersten  Anblick.  In  einem  Tannenwald  am  Ufer  des  Con- 
necticut. Bl.  im  Mai.  Oryz.  asperifolia  Mchx.,  culmo 
nudiusculo  subracemoso,  eorolla  glabra  calyce  acuto  sub- 
aequali,  arista  eorolla  duplo  longiore.  Berge  an  der  Hud- 
son's-Bai  durch  Neu -England  bis  Virginien.  Oryz.  mela- 
nocarpa  Mühlenb.  Gram,  descr.  ( (Milium  racemosum Smith 
in  Rees  Cycl.)  culmo  folioso,  panicula  patente  paueiflora, 
arista  praelonga  reeta  seminibus  lanceolatis  nigrescentibus. 
Von  Pensylvanien  bis  Neu -England.  Oryz.  paradoxa 
Nutt.  (Milium  par.  L.,  Agrostis  parad.  Scop.)  culmo  fo- 
lioso, panicula  patentissima  paueiflora,  arista  praelonga  un- 
dulala,  seminibus  ellipticis  nigrescentibus.     Eur.  austr. 

Remarlis  on  the  species  of  Corallorhiza  indigenous  to 
the  United  Statrs.  By  Thom.  Nutt  all.  Read  Au. 
gast  ö,  1823.     Part.  I.  p.  135. 

Nach  kurzer  geschichtlicher  Einleitung  zählt  der  Verf. 
die  Arten  auf,  welche  in  den  Vereinigten  Staaten  Nord- 
amerika^ vorkommen.  Corallorhiza  venia  Nutt.  (Cym- 
bidium  Corallorh.  Mühlb.  Cat.,  Corallorhiza  innata  Eaion's 
Manual  of  Botany  ed.  3,  p.  250.)  aphylla,  petalis  Omni- 
bus lineari -lanceolatis  patentibus,  labello  oblongo  imma- 
culato,  basi  bidentato,  apice  recurvo  ovato,  calcare  obsoleto 
innato.  Abgebildet  Taf.  VII.  Fig.  sinistra.  Cor.  odon- 
torhiza  Nutt.  (Cymbidium  odont.  W  illd.  sp.,  Ophrys  co- 
rallorhiza Michx.,"Jc.  Pluck.  t.  211,  f.  1.  2.)  aphylla,  la- 
bello ovali  indiviso  maculato,  calcare  obsoleto  innato,  Cap- 
sula subglobosa.  Cor.  multiflora  Nutt.  (Cor.  innata  Nutt. 
gen.  Am.  2,  p.  197.  excl.  planta  Europaea,  R.  Br.)  aphvlla, 
scapo  inultifloro  (15  —  30),  labello  euneato  -  ovali  tri- 
parlilo  recurvo  maculato,  calcare  conspicuo  adnato.  Ab- 
bild. Tab.  VII.  Fig.  dextra.  —  Ein  Subgenus  bildet  Co- 
rallorhiza hiemalis  Nutt.  (Cymbidium  hiem.  Willd.),  fo- 
lio  radicali  ovato,  labello  euneato  trifido  unguiculato  im- 
maculato,    petalis   erectis;    unter  dem  Namen  Aplectrum. 


44 — 

Labium    ungnieulalum.      Calcare    nullo,      Rad.    tuberosa. 
Folia  radicalia  solitaria  aut  florescenlia  marcescens. 

Journal  of  the  Acadeiny  of  nat.  sc.  of  Philadelphia. 
Vol.  V.*)     1825, 

Description  of  a  number  of  nerv  American  species  of 
Sphaeriae.  By  Lewis  D.  de  Schrveiuitz.  Read  Fe- 
bruary  15,  1825.     Part.  1.  p.  3. 

Der  Verf.  liefert  hier  einen  Nachtrag;  zu  seiner  Syn- 
opsis der  Schwämme  von  Carolina  in  den  Schriften  der 
naturforschenden  Gesellschaft  zu  Leipzig,  indem  er  eine 
Anzahl  von  Sphaerien  beschreibt,  abbildet,  oder  nur  an- 
führt. Sphaeria  §.  1.  Cordyceps.  a,  Series.  Hypocrea 
1)  Sph.  geoglossmh  Schwtz.  p.  4,  Tab.  1.  f.  4.**)  Sub- 
stantia  carnosa,  valde  similis  Geoglossi,  intus  albida,  ex- 
tus  aterrima.  Capitulum  s.  clavula  linguiformis,  medio 
compressum  et  canaliculatum,  apice  obtuso  subfalcato, 
dense  obtecto  sphaerulis  valde  parvis  obloniiis  confertis, 
substantiae  immersis,  sed  conspicuc  e  superficie  atra  pro- 
minentibus;  ostiola  parva  vix  prominentia.  Slipes  clavula 
fere  triplo  longior,  aliquantulum  sqnamulosus  et  hirsutus, 
cum  clavula  concolor,  carnosus,  librose  dividendus  intus- 
que  albus.  Tota  plantula  pollicem  circiler  longa,  valde 
gracilis.  A  Sph.  ophioglossoide  diff.  subslantia  tenui  et 
fragili,  gracili  forma  et  defectu  coloris  lutei  interni.  New- 
York.  2)  Sph.  capitata  Fries,  sine  tubere,  nee  in  Sclerod. 
cervino  (in  Am.  bor.  hueusque  nondum  detecto)  reperlum 
prope  Salem.  3)  Sph.  mucronata  Schwtz.  p.  5,  tab.  1. 
f.  i.  —  b.  Series  Hypoxylon.  4)  Sph.  snbterravca 
Schwtz.  p.  5,  tab.  1.  f.  3.  Caulescens  suberosa,  indivisa. 
longissima,  apice  elongäto  griseo,  pulvernlento ,  integro. 
ex  reliqno  nigricans.  Qui  caules,  dimidium  pedem  et 
ultra  longi,  r.ascuntur  ex  hirsuta,  suberosa  saepissimeque 
varie  flexa  basi,  strueturae  suberosae,  et  a  basi  ad  medium 
usque    tomento    tenui    brunneo-nigro   vestita.     Perithecia 


*)    W<der  der   2te  Theil    des   3ten  Bandes,     noch  der  4te  Band, 
enthalten   botanische  Aufsätze.  Herausgeber. 

**)  Wir  gehen  die  englischen  Beschreibungen  in  lateinischer  Spra- 
che wieder,  als  ein  sicheres  Mittel,    den  rechten  Ausdruck  zu  treffen. 

Herausgeber. 


4.) 

hine  inde  dispersa  in  parte  rmlvcrulcnla  eäults  raro  appa- 
renlia.  In  fodinis  et  puleis  Ncw-Jcrscv.  5)  Sph.  flabel- 
lij'ormis  Schwtz.  (Mensma  nigripes  Ejusd.  Synops.)  Tab.  1, 
f.  5.  Perithecia  nascuntuv  in  sumniitalibus  palmatim  ex- 
pansis  fimbriatis  colorc  vivlde  incavnalo  tinclis.  Specimi- 
num  fertilium  apices  sunt  minus  expansi,  inlerdum  feie 
cylindrici,  uec  pulverulenti,  bulbus  basalis  inlerdum  ra- 
lione  maximus,  caules  crassissimi,  ralione  alliludinis  di- 
midium  poll.  non  excedentis.  In  ramis  vetuslis  lignorum 
molliorum,  Salicis,  "Viburni,  in  sylvis  humidis.  Salem. 
§.  IL  Poronia.  6)  Sph.  pocula  Schwtz.  Tab.  IL  f.  6. 
Pezizam  inversam  aemulans .  fasciculalim  deorsum  erum- 
pens  ex  epidermide,  cupulis  2  —  4  pcdicellatis  pendulis 
iasciculum  efiicientibus,  margine  intus  flcxo  et  crasso, 
disco  piano,  pruinoso.  Color  totius  tungi  albus,  brunneo 
tinctus;  magnitudo  cujusvis  cupulae  circiler  1  —  2  lin. 
Perithecia  parva  oblonga  lutescentia,  monoslicha,  tola  disco 
pruinoso  pulverulento  immersa,  ostiolis  nigris  vix  promi- 
nulis ;  substantia  interna  suberosa  albescens,  externe  cupu- 
lae et  stipes  ralione  crassus  in  quem  contrahuntur  aliquanlu- 
lum  sunt  squamosae  aut  furfiiraceae.  Sub  epid.  Fraxini.  Sph. 
pimctatam  s.  Poronia  nondum  in  Am.  bor.  reperit  auctor. 
Sph.  Candida  Schwtz.  Synops.  Car.  n.  20  a  Friesio  huc 
relata,  interhanc  et  sequentem  tribum  ambil  ut  et,  sequens: 
7)  Sph.  intermedia  Schwtz.  In  juniori  statu  pulvinata, 
in  provectiori  maturo  est  substipitata,  efformans  cupulam 
liberam  repando-undulatam,  corlici  interiori  aflixam  brevis- 
simo  crassoque  stipite,  subtus  plicatam  et  cincreo-nigram; 
superficies  s.  discus  est  pulvinata  sed  appbmata  et  inae- 
qualis,  copiosis  tecta  sphaerulis  varie  disposilis,  plus  mi 
nusve  prominentibus,  incarnato-  brunneis,  et  substantia  gri- 
seo-furfuraeea  tecta,  quae  ostiola  perforata  circumdat  ita 
ut  impressa  appareant.  Apothecia  numerosa  sunt  immersa 
substantiae  internae  brunneo -nigrae,  quae  omnino  analoga 
illi  sequentis  tribus,  cortex  ejus  superus  sphaerulas  for- 
mat,  in  superiicie  conspicuas.  ovatas,  confertas,  saepe 
cum  superficie  communicanles  brevibns  lenuibusque 
aperturis  s.  ostiolis.  Haec  Sphaeria  in  coriice  interiore 
crescit,  epidermide  stellatim  rumpente  cingitur,  nunc  soli- 
taria  nunc  aggregata  varias  formas  exhibens,  semper  in 
margine  libera,  solummodo  peculiari  stipite  affixa.  Prope 
Bethlehem  in  ramis  emortuis  Pruni.  Proxima  Sph.  candi- 
dae.     §.  III.  Pulvinatae.     8)  Sph.  vernicosa  Schwtz.  Tab.  I. 


46  

f.  2.    Maxima  hujus  tribus,    unciam   alta,    versus  aplcem 
turbinata,  subito  in  slipitem  crassum  attenuata,  valde   si- 
milis  varietali :    obovata  Sph    concentricae.     Corticis  exte- 
rioris  color  atro  splendens-vernicosus,  superficie  turbinalae 
partis,    ex   subjacentibus  sphaerulis  quasi,    minime  plana. 
Nulla  et  fortiori  lente  aperturas  detexi  in  superficie,  quae 
tarnen  existunt,  quum  superficies  massa  nigra,  pulverulenta, 
apothecia  replenle,    copiosa,    sit  Jnterdum  tecta  ut  in  S. 
concentrica,  rubiformi  aliisque.     Intus  non  solum  superior 
pars  sed  etiam  stipes  numerosis  concentricisque  stratis  apo- 
theciorum  dense  stipatorum  parvorum  replelur,  quae  integra 
remanent,  pulvere  jam  disperso,  si  fungus  interne  est  plane 
albus.     Latitudo  partis  sup.   lalioris  circiter  semipollicaris. 
Primum  Sph.  enleroleucam  nominavi.     In    postibus    sepi- 
mentorum  prope  terram,  ad  Salem.    —     9)    Sph.   entero- 
mehi  Schwtz.     Ovata,  oblonge  pulvinata,    longitudinaliter 
confluens,    rubiginoso-brunnea.     Cort.    ext.  subsquamosus, 
haud  conspicue  granulatus  subjacentibus  sphaerulis,   facile 
secedens,  substantiam  interiorem  denudans  nigram  nee  lu- 
eidam,    cui  apothecia  minuta    sunt  immersa   formae    fere 
globosae  sine  prominente  osliolo.     Haec  Sphaeria,   fragi- 
formi  affinis,  ad  minimum  \  poll.  lata,  nunquam  immersa, 
plures  interdum  usque   ad  pedis  longitudinem  confluentes. 
Ex  rimoso  Fraxini  cortice  prorumpunt  ejus  series  confluen- 
tes,   raro  in  Lehigh  montibus    ad   Bethlehem.      10)    Sph. 
teres  Schwtz.  Tab.  2,  f.  7.,  tereti-cylindrica,  apice  obtuse 
rotundato,    solitarie   et  superticialiter  crescens;     cort.  ext. 
rubiginosus,  prominentiis  haud  ita  elevatis  sed  latis  tuber- 
culosis;    substantia  interna  fuliginoso-nigi'a,    aliquantulum 
straligera;     apothecia  substanliae  internae  immersa,    lata, 
non  conferta,  undique  proluberantia.     Tota  Sphaeria  3  lin, 
alta,     lin.   lata.     In  cortice    ignoto.       11)    Sph.   annulata 
Schwtz.  Tab.  2,    f.  8.     Superficialiter    crescens  late  sese 
pandens,   inusitatum  in  modum  confluens,   fortuito   solita- 
ria,    tunc  belle  pulvinata,    orbicularis;    quae   forma  et  in 
confluentibus  satis  conspicua.     Juniori  in  statu  ochroleuca, 
sensim  obscurior,    usquedum    cort.    ext.  sit  omnino  niger 
nee  lucidus,    qui   dense   et  regulariter  est  granulatus  apo- 
theeiis  periphericis  in  superficie  prominent ibus.     In   statu 
maturo  qaodque   elevatum  perithecium  horizontaliter  vide- 
tur  truncatum  cum  annuliformi  prominentia  in  margine  par- 
tis truncatae,  centrum  exsurgit  in  ostiolum  depresso  -  coni- 
cum,  omnino  glabrum  et  lucens,    dum  reliqua  sphaerulae 


47 

elevatae  pars  sit  scabrlda;    stroma  Internum  nigrum,    cui 
immersa  sunt  perithecia  numerosa   peripherica  subglobosa 
uniseriata  sacculo  s.  velo  interno  albo.     Conflucntes  Sphae- 
rulae  saepe  locum  4  —  6  poll.  longum  latumque  in  cor- 
tice occupant,  unoquoque  %  poll.  lato.     Valde  similis  Sph. 
multiflori  Fr.     In  cortice  Quercuum.     12)  Sph.  gelatinosa 
Fr.     In    Sambuco    canadensi  Bethlehem.     Nimis    proxima 
Sph.   rufae.     13)    Sph.  stercorum   Schwtz.     Polymorphe, 
undulatim  expansa  et  aliquantulum  lobata  in  circuitu,  evi- 
denter plicata   in   superficie,    levitert  tarnen  pulvinata,  in 
superficie  dilute   brunnea.     In   juniori    statu  tomento  albo 
evanido  ad  basin  est  circumdata  et  magis  elevata,  sed  valde 
irregularis;    solitaria    occurrit,   plerunique    longitudinaliter 
confluens  et  praecipue  ai'fixa  plicis  angustis,  quae  in  The- 
lephora,  cui  innascitur,  externo  impedimento  efficiuntur,  ex 
Ulis  sese  extendit  more  Collematis  pulposi    super    hyme- 
nium  imprimis,    nonnunquam    vero    et   in  pileo  nascens. 
Textura  ejus  haud  gelalinosa,  semper  autem  mollior  quam 
congenerum,   exceptis  rufa  et  gelatinosa.     Apotheciorum 
ostiola  minula  et  densa,  colore  obscure  brunneo  in  super- 
iicie  prominent,   eamque  granulatam   reddunt;     massa  in- 
terna  omnino  est  alba    suberoso-pulverulenta,    apothecia 
globosa  huic  non  sunt  immersa,    sed  solummodo  in  cort. 
ext.  pro  ratione  crasso.      Maculae    confluentes  saepe  pol- 
lice  sunt  longiores,  3  lin.  latae,    singulum  Individuum  in 
orbicularem  vergit  formam  diametro  circiter  1  —  2  lineari. 
Species  superficialiter  affixa,  libero  margine,  praesertim  in 
speciminibus  lobatis.     Pulvis    ex    apotlieciis    expulsus  al- 
bus, abundans.     Pulchra  species  affinis     S.    rufae   et  gela- 
tinosae,  crescens  in  hymenio  Tbeleph.  (Slereum)  fasciatae 
Schwtz.  —     §.  4.  Connatae.     14)  Sph.  lactea  Fr.     In  in- 
teriori  corticis  emortui  latere.     Bethlehem.     15)    Sph.   co- 
prophila  Fr.     Raro  in  Carolina  sept.   in  locis  humidis  ad 
ligna  fimo  vaccino  tecta.     16)    Sph.  confluens  Fr.     Prope 
Bethlehem  non  rara.     17)    Sph.   atramentosa  Fr.     Prius 
cum  amicis    communicala    sub    nomine    Sph.   cohortinae 
Schwtz..  color  ejus  variabih!r. ,  nunc  aterrimus,  nunc  oliva- 
ceo-brunneus.     18)  Sph.  hydnicola  Schwtz.  Tab.  2,  f.  9., 
undulatim  effigurata,    cras&a,    brevis   et  pro  ratione  valde 
elevata,  fortuito  confluens,  cort.  ext.  intense  ater,  inaequa- 
liter  granulosus,  inque  tubercula  elevatus  ex  subjacentibus 
sphaerulis,  quae  latae  et  distantes,  stromati  albo  immersae, 
velo  interno  s.  sacculo  brunneo;   osliolis  conspicue  promi- 


48  

nulis;  interdum  si  crescit  in  dentibus  subulalis  majoribus 
Hydni,  hi  cum  Sphaeria  concrescunt  et  speciem  pedicelli 
crassi  deformis  prae  se  ferunl.  Ilaro  in  subulis  Hydni 
emortui,  subslantiam  ejus  saepe  penelrans.  Proxima  S. 
confluenti  et  udae.  Singula  capitella  circiter  diametri 
|  poll.  —  19)  Sph.  calloslroma  Schwlz.  tab.  %  f.  10. 
Diffuse  expansa  in  maculas  forma  valde  irreguläres,  non- 
nullos  pollices  longas,  primo  inspeclu  compositas  ex  ma- 
gna copia  contigue  confertarum  spbaerularum  magnitudine 
minoris  grandinis  plumbeae  (Schrot),  quae  vero  in  sec- 
lione  Iransversali  evidenter  communi  cortice  connectuntur, 
qui  granulosus  niger  rugosus  haud  planus.  Quaelibet 
sphaerula  in  apice  irregulariter  est  truncata,  ibique  in- 
structa  osliolo  leviter  elevato ,  conico,  obtuso.  Sub  cor- 
tice externo  nigro  stroma  crasso-pulverulentum  colore  vi- 
vido  rubro-ochraceo  parce  circnmdat  lata  apolhecia,  irre- 
regulariter  in  unam  pluresve  series  disposita,  quil)us  forma 
ovalis.  velo  nigro  lucente,  et  cum  ostiolo  externo  ope  colli 
s.  duclus  satis  conspicui  connexus.  Locis  bumidis  et  um- 
brosis  ad  corticem  emortuum  Corvli.  Bethlebem.  20) 
Sph.  fusco-purpurea  Sehwtz.  Tab.  2,  f.  11.  Laie  ex- 
pansa  in  maculas  varie  effiguratas  monstruosas,  in  exten- 
sionem  longitudinalem  semper  lendentes,  utplurimum  mar- 
ine slerili.  Cort.  ext.  in  sectione  transversa  niger,  sed 
in  superficie  interdum  byssaceo-tomentosa  colore  gaudet 
pulchre  purpureo-fusco,  celerum  minime  planus  sed  ele- 
vatus  in  tuberula  variiformia,  omnia  grandi-gr^nulata  sub- 
jacenlibus  sphaerulis.  Stroma  parcum  sed  nigrum  lucidum, 
cui  apothecia  numero^a  una  pluribusve  senebus  sunt  in- 
strata,  quae  fere  regulariter  oblongo-ovata,  lucenti- nigra, 
velo  interno  albido.  Tota  sphaeria  non  valde  elevata,  tin- 
git  subjacens  lignum  s.  corticem,  in  quo  superficialis  sed 
haud  separabilis,  colore  nigro.  In  ligno  molliori  emortuo 
inque  cortice  talium   arborum.*) 


*)  Die  Fortsetzung    der   noch    in   diesem   Bande  enthaltenen  Al>- 
handlungen  folgt  im  nächslen  Hefte.  Herausgeber. 


L  i  1 1  e  r  a  t  u  r. 


E.      Der    Italiener. 

Memoria  sul  pruno  Cocumiglia  di  Calabria  del  socio 
ordinario  Cav.  Micliele  Tenore.  Letta  nell'  adimanza 
del  R.  Isiitulo  d'Incoraggiamento  alle  scienze  na- 
turali  de'  15.  dicembre  1&27  ed  estratto  dal  IV  Vo- 
lume de'  suoi  Atti  accademici.  Napoli  1828.  4to. 
9  S.  u.  1  Tafel. 

Die  Rinde  dieser  Prunus -Art,  welche  auf  den  Ber- 
gen Calabriens  häufig  wächst,  und  der  gemeinen  Pflaume 
sehr  ähnlich  ist,  wird  von  den  Einwohnern  als  ein  Mittel 
gegen  Wechselfieber  gebraucht  und  hat  sich  als  solches 
bewährt.  Der  Verf.  stellt  alle  Nachrichten  über  diesen 
schon  in  der  Flora  Neapolitana  von  ihm  aufgeführten 
Baum  hier  zusammen  und  giebt  eine  Abbildung  dessel- 
ben. Die  ausführliche  Beschreibung  des  Baumes  möge 
hier  einen  Platz  finden.  Primus  Cocumilia  (Cocumiglia 
in  lingua  vernacula),  pedunc.  brevibus  geminis;  fol.  el- 
lipticis  v.  elliptico-obovatis  ulrinque  acuminatis  glabrisque 
crenulatis,  crenis  peduneulisque  glandulosis  glandulis  de- 
eiduis,  fruet.  ovalo-oblongis  mucronulatis.  —  Arbor  ha- 
bitu  et  magniludine  a  Pr.  domeslica  haud  dissimilis, 
lignum  rubro-fuscum;  cortex  intus  fulvo-fusca.  exlus  bru 
no -cinerea,  rugosa,  rimisque  irregularibus  in  trunco  et  in 
ramis  vetustioribus,  tissa,  laevis  et  cinerea  in  junioribus, 
rugosa  et  circinatim  striata  in  radieibus.  Fol.  alterna  el- 
liptica  v.  obovata,  plana,  venosa,  glabra  in  utraque  super- 

31  * 


50  

ficie;  utrinque  acuminata,  breviter  petiolata  (22  lin.  longa, 
11  lin.  lata)  dentibus  obtusis  glandulosis  leviter  crenulata. 
Petioli  teretes  (4  lin.  longi)  glandula  una  v.  altera  fusca 
sessili  decidua  instrncti.  Gemmae  communes  subglobosae 
v.  ovatae  obtusae,  gemmae  foliares  oblongae  acutae.  Fl. 
gemini  pedunculis  brevissimis  instructi.  Cal.  inferus 
1-phyllus,  campanulatus,  5-fidus,  deciduus.  Cor.  perigyna, 
rosacea,  5-petala,  petalis  subrolundis  concavis  patentibus 
albis  v.  albo  -  luteolis.  Drupa  ovato-elliptica,  laevis,  fulva 
v.  dilute  violacea,  apice  leviter  mucronalo  incurvo  (long, 
poll.  1.,  lat.  lin.  8.)  sapore  aeido  stiptico.  Nux  lignosa 
ovoidalis  utroque  latere  suturis  excavatis  ( 8.  lin.  long., 
5  lin.  lat).  Semen  ovalum  albo-luleolum,  amarum.  Hab. 
in  montibns  Calabriae  in  expositionibus  ad  meridiem  v.  ad 
occidcntem  aut  orienlem  vergenlibus;  ad  3000  ped.  altitu- 
dinem.  Abunde  crescit  in  montibus  Vibonensibus ,  Crolo- 
niensibus,  Silarum.  Fl.  Aprili,  fructif.  Seplembri.  Auf 
der  beigefügten  lilhographirten  v.  Dehnhardt  gezeichneten 
Tafel  ist  ein  Ast  mit  Blüthen  und  einer  mit  Früchten,  so 
wie  eine  Pflaume  mit  ihrem  Kern  abgebildet. 

Opuscoli  chimici  del  farmacista  Bartolomeo  Bizio. 
Tomo  I.  Venezia  1827. 

Enthält  eine  Abhandlung  über  das  Lolium  temulen- 
tum,  worin  der  Verf.  zwei  eigen thümliche  Substanzen  fand: 
Lolino,  welches  opiumähnliche  narcotische  Wirkungen  her- 
vorbringen soll  und  Glojololico;  ferner  über  die  Zcina,  so 
wie  über  den  Feigensaft  und  den  Saft  des  Canarium  com- 
mune.   (Froriep  Notizen  N.  488.) 

Hortus  ripulensis,  seu  Enumeratio  plantarum,  quae 
Ripulis  coluntur,  ab  Aloysio  Colla;  additis  stirpium 
rariorum  vel  nondum  satis  cognitarum  aut  forte  no- 
varum  notis,  descriptionibus  et  iconibus.  Augustae 
Taurinorum.  1824.  4to.  163  S.  mit  40  Stein- 
drücken. 

Aloysii  Colla  illustrationes  et  icones  rariorum  stir- 
pium, quae  in  ejus  horto  Ripulis  florebant,  anno 
1824,  addita  ad  hortum  ripidensem  appendice  I. 
(Besonders    abgedruckt    aus    den    Memprie    della 


— 51 

reale  Accademia  delle  Scienze  di  Torino.  T.  XXI. 
S.  11t  —  138  mit  7  Steindrücken.) 

Aloysii   Colla   illustrationes    et  icones  rariorum  stir- 
pium,   quae  in  ejus   horto  Ripulis  florebant,  anno 

1825,  addita  ad  hortum  ripulensem  appendice  II. 
(Besonders  abgedruckt  aus  den  angeführten  Memo- 
rie  etc.  S.  319  —  358  mit  9  Steindrücken.) 

Aloysii  Colla   illustrationes    et   icones   rariorum  stir- 
pium,   quae   in  ejus   horto  Ripulis  florebant,  anno 

1826,  addita  ad  hortum  ripulensem  appendice  III. 
(Abgedruckt  aus  obigen  Memorie  etc.  T.  XXXIII. 
S.  1  —  54  mit  12  Kupferstichen.) 

Der  durch  mehrere  botanische  Abhandlungen  *)  und 
vorzüglich  durch  Verbreitung  der  Botanik  und  Gartencul- 
lur  in  Piemont  hochverdiente  Hr.  Verfasser  giebt  uns  in 
seinem  Horius  Ripulensis  ein  Verzeichnifs  jener  Pflan 
zen,  welche  in  seinem  herrlichen  Garten  zu  Ripuli  gezo- 
gen werden.  Dieser  Katalog  ist  sehr  zweckmälsig  einge- 
richtet; sowohl  Gattungen  als  Arten  sind  alphabetisch  ge- 
ordnet; bei  einer  jeden  der  letztern  ist  einer  der  vorzüg 
lichern  Autoren,  eine  der  besten  Abbildungen,  die  Syno- 
nymie,  das  Vaterland,  der  Stand  im  Glashause  oder  Treib- 
hause etc.,  die  Dauer  und  die  Blülhezeit  angegeben.  In 
Noten  findet  man  viele  sehr  interessante  Anmerkungen  zu 
bekannten  Arten  und  die  Beschreibungen  der,  als  neu, 
aufgestellten.  Wir  beschränken  uns  hier  darauf,  die  Dia- 
gnosen der  letzleren  unseren  Lesern  mitzutheilen,  und  das 
ganze  Werk  sowohl  Botanikern,  als  vorzüglich  Garten- Be- 
sitzern zu  empfehlen. 

*)  Memoria  sul  genere  Musa  e  monografia  det  medesimo  dell'  av- 
vocato  collegiato  Luigi  Colla,  membro  dclla  reale  accademia  delle 
scienze  di  Torino,  della  societa  d'Agricoltura  e  di  altrc  societa  scien- 
tiiiclie.  In  den  Memorie  delV  accademia  reale  delle  scienze  di  To' 
rino  T.  XXV.  h.  333. 

Ad  Verhascum  cisalpinum  a  cl.  medico  Joanne  Biroli  Nova- 
riensi  descriptum  Aloysii  Colla  observationes.  In  denselben  Memorie 
T.  XXVI. 

Aloysii  Colla  illustratio  generis  Dy sodii,  acldita  icone  nondum 
cognita  speciei,  quam  divaricati  nomine  designarunt  botanici.  In 
obigen  Memorie  T.  XXVII. 

Aloysii  Colla  Freyliniac   genus   addita   iconfc.    ^to.    ^  S. 

L.  Colla,  antolegista  botanico.  VI  vol. 


52  

Acacia  Bancroftiana  Bertero;  aculeata;  foliis  bi- 
pinnatis:  partialibus  propriisque  subtrijugis,  obcordatis,  ex- 
timis  majoribus  obliquis  glaberrimis  subtus  pruinoso  -  glau- 
cis  punctatis;  petiolis  eglandulosis ;  aculeis  rameis  sparsis, 
petiolaribus    ternis.     Ad  sepes   in    locis   sylvaf.    aridisque 
sec.   viam  Spanish  Town   prope  Ferry  in   Antillis.    t?.   — 
Achyranthes  capituliflora  Bertero;  foliis  oppositis,  pe- 
tiolatis,   ovato-oblongis,    acuminatis,   glabris;    caule  debili 
ramisque  dichotomis;  floribus  terminalibus  longe  peduncu- 
latis,   capitatis.     Ad  vias   Baranguillae,   Soledad,   S.  Mar- 
thae.  2+..  Abgebildet  T.  XV HI.  —  Aloe  trichotoma  Colla; 
foliis  ensiformibus ,  patentibus,  margine  spinosis,  utrinque 
pictis  maculis   fasciato  -  interruptis  albicanlibus ;    scapo  tri- 
chotomo;  racemis  conicis;  floribus  subcylindricis,  pendulis. 
Eine  Abart,  wie  es  scheint,  von  A.  Saponaria;  als  Syno- 
nym citirt  der  Hr.  Verf.  A.  umbellata  ß  picta  H.  Dyck; 
eine   Abbildung   giebt    T.   XIII.  —     Billottia   acerosa 
Colla;    eine    neue   Galtung,    welche    der   Hr.    Verf,   nach 
einer  Pflanze  aufstellte,  die  er  unter  dem  Nahmen  Beau- 
fortia  pinifolia  H.    Cels   erhielt.      Char:  gen.  Billot- 
tia:  Cal.  4-fidus,  laciniis  rotundatis.     Petala  4.     Stam. 
in  4  fasciculos  a  basi  ad  medium  connata.      Caps,  infera, 
semivestita,  4-locularis,  loculis  polyspermis.     Char.  spec. 
B.  acerosa;  foliis  sparsis,  acerosis,  villosiusculis,  puncta- 
to-pellucidis,  spicis  lateralibus,  glomeratis.     In  Nova  Hol- 
landia.     (Im  ersten  Nachtrage  zieht  der  Hr.  Verf.  Calo- 
th am n ns  quadrifida  RBr.    als  Synonym    hierher;    be- 
steht aber  auf  der  generischen  Verschiedenheit.)  —   Bo- 
rt ellia    Cavanillesii   Bertero;     eine    neue    Gallung    aus 
Jacquinia    macrocarpa    Cav.    gebildet    mit    folgendem 
Character:   Cal.  5-partitus.     Cor.  10-fida;  laciniis  interio- 
ribus  allernis  minoribus  erectiusculis.     Stam.  fundo  corol- 
lae  inserta.     Stigm.   capitatum.     Bacca  corticosa.     Sem. 
12  —  14  receptaculo  pulposo  semi-immersa.  —  Cactus 
Lecchii  Colla;  ovato - erectus,  20- angularis,  angulis  appro- 
ximatis,  obtusis;  spinis  aureis  lana  valde  longioribus.     Ac- 
cedit  ad  multangularem  TVUld.;  an  varietas?     Synonym 
ist   C.  lanuginosus  aureus  H.  Medial.  —    Cassia   Ber- 
ten Colla;  fruticosa;  foliis  3-jugis:  foliolis  ovatis,  glabris, 
alba  -  marginatis .   apice  mucronulatis;   glandula   pedicellata 
inter  infima;   stipulis  lineari-lanceolatis   brevibus;   floribus 
axillaribus,  racemosis.     In  Guadalupa:  Bertero.  tt.    Abge- 
bildet T.  XXIV.  — ■  Convolvulus  ptcrocarpus  Bertero; 


53 

foliis  petiolalis,  oblongo  -  lanceolatis ,  acuminatis,  mucronu- 
lalis,  oasi  attenuatis;  pedunculis  bifloris-  foliolis  calycinis 
cordato-ovatis,  acuminatis,  in  pedunculum  decurrentibus ; 
caule  volubili.  In  Guadalupa.  0.  —  Convolvulus  ven- 
tricosus  Bertero;  foliis  lato-cordatis,  acuminatis,  integer- 
rimis,  glabris;  pedunculis  sub  4-floris,  bracteatis;  calyci- 
bus  acutis,  coriaceis,  ventricosis;  caule  petiolisque  glabris. 
In  horiis  Guadalupae,  ubi  ex  ins.  S.  Bartholomaei  alla- 
tus.  0.  —  Cussonia  tviptera  Colla;  foliis  septenis;  fo- 
liolis 2  —  3-pleris:  ala  summa  3-partita;  laciniis  3  —  5- 
dentatis.  Synonym  ist  C.  quercifolia  ffbrtul.  —  Ma- 
scagnia  americana  Bertero,  zu  welcher  Hiraea  ma- 
eradena  Dec.  als  Synonym  gehört.  Char.  gen.  Cal.  5- 
phyllus;  foliolis  4  basi  extus  poris  binis  melliferis,  quinto 
nudo.  Petala  unguiculata,  subrolunda,  integra,  basi  trun- 
cato-cordata.  Samarae  3  monospermae  ala  indivisa  circum- 
datae.  —  Oocalis  Piottae  Colla;  caule  subnullo,  cespi- 
iosoj  pedunculis  unifloris,  petiolis  duplo  longioribus;  Fo- 
liis petiolalis,  ternatis:  foliolis  sessilibus,  obcordalis,  pun- 
clatis;  stylis  staminibus  interioribus  longioribus;  (petalis 
roseo-maculatis,   basi   flavis).     In  Cap.     Abgebildet  T.  I, 

—  Passiflora  maailata  Scanagalta;  foliis  omnibus 
trilobis:  infcriorum  lobis  maculatis,  lanceolato  -  acutis ,  ae- 
qualibus,  superiorum  rotundatis:  intermedio  majore;  petio- 
lis eglandulosis ;  stipulis  linearibus;  (floribus  parvis,  viri- 
descentibus,  versus  apicem  ramulorum).  Hab.  ?  2|<.  — 
Pelargonium  Spinn  Colla;  umbellis  paucifloris;  foliis 
palmatis,  5  —  7-fidis:  laciniis  oblongis,  rotundalis:  supe- 
rioribus  subindivisis ,  margine  cristato  denticulalis,  inferio- 
ribus  lobalis;  petalis  apice  truncatis,  dentatis.  P.  Helenae 
Hortul.  —  Prockia  racemosa  ff.  Lecchi;  caule  ramis- 
que  scandentibus ,  apicem  versus  cirrhosis,  foliis  allernis, 
oblongo  -  ovatis ,  acuminatis ,  dentalis.  Habitat  ?  t>.  — •■ 
Sida  pnlchra  Bertero;  caule  erecto  petiolisque  villosissi 
mis;  foliis  orbiculato-cordatis,  inaequaliler  denlatis,  apice 
subtrilobis,  villosis;  pedunculis  solilariis,  unifloris  brevio- 
ribus,  capsulis  10  —  12.  globoso  -  aggregatis ,  truncatis, 
muticis,  3-spermis.  In  S.  Martha,  t?.  Abgebildet  T.  XXXIV. 

—  Tenor ea  Berteri;  eine  neue  Gattung,  welche  Colla 
und  Bertero,  (dieser  unter  dem  Nahmen  T.  catyculata), 
aus  Perdicium  radiale  Willd.  bildeten,  und  mit  fol- 
genden Worten  definirten:  Cal.  8-phyllus,  cylindricus, 
sulcalus,  basi  calyculo  auclus.     Cor.  disci  3-üdae:  laciniis 


54  

revolutls ;  radii  2  -  fidae :  lacinia  exteriore  patente.  Re- 
ceptaculum  punctatum,  pilosum.  Pappus  pilosus,  sessilis. 
Sem.  cylindrica.  — -  Thiebautia  nervosa  Colla,  aus 
Limo  clor  um  purpureum  gebildet.  —  Thunbergia  cor- 
data  Colla;  foliis  cordaiis,  acutis,  obsolete  dentalis,  longe 
petiolalis;  pedunculis  axillaribus,  unifloris;  caule  volubili. 
Der  Hr.  Verf.  erhielt  sie  als  Th.  volubilis;  er  liefs  sie 
T.  XXI.  abbilden.  —  Urena  Sieberi  Colla;  foliis  subtus 
uniglandulosis ,  hirsutiusculis ,  orbiculatis,  sinuato-seplem- 
lobatis,  inciso-dentatis,  obtusis;  calyce  exteriore  10-fido; 
(floribus  violaceis).  Aus  Urena  mauritiana  Sieber  ge- 
zogen und  T.  XXIX.  abgebildet.  —  Die  Diagnosen  meh- 
rerer Arten,  welche  theils  aus  den  Gärten  von  Cels,  theils 
aus  englischen  Gärten  abstammen,  und  welche  meistens 
schon  mehr  bekannt  sind,  haben  wir  übergangen.  Aufser 
den  bereits  erwähnten  Arten  sind  hier  noch  abgebildet: 
Monsonia  pilosa  var.  sujffruticosa  H.  Ripul.;  Ama- 
ryllis  lineata  Lam.^  Magnolia  fuscata  var.  annonae- 
jvliaDC',  Pelargonium  elatum  Hort.;  Baeckeavir- 
gata  H.  Cantab.;  Ficus  coronata  Spin.;  Acacia 
grandißora  Herit.;  C actus  spcciosus  TVilld.;  M al- 
pighia  macrophylla  TVilld.;  Harrachia  speciosa 
Jacq.;  Pelargonium  ardens  H.  Lond.;  Melaleuca 
desussata  RBr. ;  Salvia pulchella  Dec;  Acacia  alata 
RBr.;  Aesculus  macrostachya  Mich.;  Cactus  alatus 
Sw.;  Beaufortia  decussata  RBr.;  Xenopoma  obova- 
tum  TVilld.;  Acacia  dodonaeifolia  Desf. ;  Elaeagnus 
argentea  Pursh;  Er anthemum  fiavum  TVilld.;  Erlö- 
stemum  dentatum  H.  Cels  (welches  im  ersten  Nach- 
trage für  Elaeocarpus  cyaneus  Sims  erklärt  wird); 
V erbe sin a  atripUcifolia  Desf.;  Visnea  Mocanera 
L.;  Pelargonium  5-lobum  Lam.;  Melanopsidium 
nigrum  Hort.,  (aus  welchem  der  Hr.  Verf.  im  ersten  An- 
hange und  in  den  Annales  de  la  Soc.  Linn.  d.  Paris  die 
Gattung  Viviania  psychotrioides  mit  folgendem  Char. 
gen.  bildete;  Cal.  semisuperus,  5  —  7-partitus.  Cor.  hy- 
pocrateriformis ,  tubo  intus  barbato-setoso;  limbo  5  —  7- 
partito.  Stam.  5  —  7,  tubo  adnata.  Germ,  extus  calyce 
cinctum,  superne  annulo  nectarifero  tectum.  Stigmata  5. 
Drupa  abortu  monosperma);  Mespilus  glabra  H.  Lond.; 
Melaleuca  tomentosa  H.  Angl.;  Ternströmia  bre- 
vipes  Dec;  Poterium  caudatum  AU. 

Die  drei  bis  jetzt  erschienenen  Nachträge  zu  diesem 


55 

Hortus  Ripulensis  sind  sämmtlich  in  2  Abschnitte  getheilt; 
der  erste  enthält  jedesmal  Beschreibungen  und  Abbil- 
dungen neuer  oder  seltener  Arten;  der  zweite  den  Zu- 
wachs an  Pflanzen  in  alphabetischer  Ordnung  und  mit  vie- 
len interessanten  Noten.  Im  ersten  Nachtrage  werden  ab- 
gebildet und  beschrieben:  Leptospermnm  flcxuosum 
Spreng,  (früher  schon  von  Bertolcmi  Leptospermnm 
resiniferum  genannt;  Synonym  davon  ist  Metrosideros 
ßexuosa  JVilld.);  Hakea  rubricaulis  H.  Ceh.;  Mela- 
leuca  densa  HBr.;  Nemophila  Nuttallii  Colla  (Syno- 
nym sind:  Nemoph.  phacelioides  Nutt.  und  Nemoph. 
nemorosa  Reuben  -  Haines) ;  Centaurea  americana  Nutt. 
in  Journ.  of  the  Acad.  of  natur.  Scienc.  of  Philad.  II. 
p.  117.;  Euphorbia  variegata  Nutt.;  umbella  trira- 
diata,  trichotoma:  radiis  foliosis;  involucellis  lanceolatis, 
variegatis;  foliis  alternis,  sessilibus,  subplicatis,  ovatis, 
acutiusculis ,  integerrimis ;  petalis  glandulosis;  capsulis  vil- 
losis;  caule  herbaeeo.  In  terrilorio  Arkanliae:  Nuttall.  0. 
(Ob  Euph.  variegata  Sims  verschieden  ist,  weifs  der 
Hr.  Verf.  nicht.);  und  endlich  Eugenia  australis  JVendl., 
wozu  Tristania  corymbosa  Hortul.  als  Synonym  ge- 
hört. Im  zweiten  Abschnitte  sind  keine  neuen  Arten; 
aber  viele  Beobachtungen  über  allere,  und  über  Pflanzen 
der  französischen  und  englischen  Handelsgärtner. 

Im  ersten  Abschnitte  des  zweiten  Nachtrages  werden 
ausführlich  beschrieben  und  abgebildet:  Hakea  pectinata 
Dum.  Cours.,  die  dem  Verf.  von  H.  suaveolens  RBr. 
verschieden  zu  seyn  scheint;  Cineraria  platanifolia 
Desf.;  Raphiolepis  indica  Lindl.;  Lavatera  pic- 
he ja  DC;  Calothamnus  villosa  RBr.;  Viburnum 
sinense  H.  Cels.;  Salvia  splendcns  Sello;  Molineria 
plicata  Colla,  eine  neue  Galtung  aus  Curculigo  suma- 
trana  H.  Cels  gebildet  mit  folgendem  Char.  gen.:  Cor. 
1-petala,  semisupera,  6-fida.  Spatha  1-valvis.  Styl,  lon- 
gissimus.  Stigm.  capitatum.  Caps,  (ex  germine)  1  locu- 
laris,  3-valvis,  polysperma,  apice  foveola  insculpta.  Sem. 
inapendiculata ;  und  endlich  Pourretia  magnispatha 
Colla,  zu  welcher  Till and sia  amoena  Link,  Loddig. 
etc.  gehört.  In  den  Noten  zum  zweiten  Abschnitte,  der 
wieder  ein  alphabetisches  Verzeichnifs  des  Zuwachses  des 
Gartens  zu  Ripuli  enthält,  werden  als  neu  aufgeführt: 
Acacia  alba  H.  Frcylin.,  inermis;  fol.  bipinnatis:  par- 
tialibus  4  —  6-jugis,  propriis  multijugis;  foliolis  lineari- 


56  

bus,  apice  rotundatis;  petiolo  communi  lanuginoso;  spieis 
globosis,  pedunculatis,  terminalibus  paniculatis,  axillaribus 
solitariis;  filamentis  longis,  albis.  Diese  Art  ist  verschie- 
den von  Acacia  alba  PVilld.  und  A.  portoricensis  Dec. 
( A.  alba  Hort.);  ob  sie  aber  eine  neue  Art  ist,  weifs 
der  Hr.  Verf.  nicht.  —  Acacia  visneoides  Colla  aus 
Ac.  comprcssa  Baron  Fields,  die  aber  noch  nicht  blühte. 
—  C actus  chiloensis  H.  Burdin;  ovato  erectus,  10 -an- 
gularis: angulis  obtusis;  spinis  pallido-pellucidis:  media 
validiore,  lanugine  brevissima.  In  Chiloe?  - —  Cassia 
acisperma  Schranck;  fruticosa;  foliis  trijugis;  foliolis  basi 
oblique  subcordatis ,  mucronulatis ,  margine  cilialis:  infe- 
rioribus  brevioribus  subovatis,  superioribus  cuneiformibus ; 
glandula  conica  clavata  inter  infima;  stipulis  lanceolatis; 
seminibus  polyedris,  acutis.  Hab.?  —  Cassia  Barren- 
ßeldii  Colla;  fruticosa;  foliis  8  —  12 -jugis,  erectis;  folio- 
lis lanceolatis,  acuminatis,  nitidis,  rigidis;  glandula  conica 
inter  singula  paria;  stipulis  subulatis.  Nondum  floruit;  in 
Nov.  Holl.  t>-  (Der  Nähme  ist  in  C.  Fieldii  geändert, 
da  er  durch  einen  Schreibfehler  entstand.)  —  Cassia 
graveolens  Colla ;  foliis  2  —  4 .  jugis ;  foliolis  oblongo- 
ellipticis,  latere  externo  gibbis,  acutis,  sublus  pubescenti- 
mollibus;  petiolis  eglandulosis;  pilis  inter  foliolorum  pa 
ria  crebrioribus ,  apice  incrassato-glandulosis.  In  Guada* 
lupa:  Bertero ,  qui  nomine  C.  emarginatae?  misit.  Affi- 
nis  C.  mollissimae  Humb.  et  Bonpl.  —  Cassia  Schul- 
tesii  Colla;  fruticulosa ;  foliis  4  —  7 -jugis,  patentibus;  fo- 
liolis lineari- lanceolatis,  acutis,  nitidis,  margine  revolutis; 
glandula  cylindrica  inter  singula  paria;  stipulis  linearibus; 
ovario  arcuato.  In  Nov.  Holl.  t?.  —  Corraea  speciosa 
Andr.  scheint  dem  Hrn.  Verf.  eine  eigene  Gattung  zu  bil- 
den, welche  er  Antommarchia  nennt  und  mit  folgen- 
den Worten  definirt:  Cal.  subintegerrimus ,  persistens. 
Cor.  gamopelala,  cylindracea;  limbo  4 -fido,  erecto.  Stam.S, 
inaequalia,  erecta,  quorum  4  vix  exserta.  (Flores  pen- 
duli).  Die  Definition  der  Gattung  Corraea  dagegen  ist: 
Cal.  4-dentatus,  persistens.  Petala  4  patentia,  caduca. 
Slam.  8,  subaequalia,  patentia.  Ovar,  lanuginosum,  8-sul- 
catum,  glandulis  8  basi  cinctum.  Styl.  1,  persistens. 
Caps.  4-cocca;  loculis  2  —  o-spermis.  Sem.  nitida,  co- 
tylcdonibus  extus  convexis.  (Flores  erecti.)  —  Indigo- 
jfera  madagascariensis  Schranck;  caule  suffruticoso, 
erecto;  foliis  pinnatis,  oblongis,  5  —  6 -jugis;  foliolis  ob- 


longo  ellipticis,  superloribus  majoribus;  racemis  foliis  mul- 
toties  brevioribus:  leguminibus  teretibus,  subfalcatis.  In 
Madagascar.  tt-  An  Ind.  Anil  y  orthocarpa  DC.  ?  — 
Ipomoea  Bona  nox  var.  rubescens ;  fol.  subcordatis,  acu- 
tis;  peliolis  nudls:  caule  aculeato;  floribus  subternis;  co- 
rollae  limbo  basi  rubescente,  superius  pallidiore,  plicis  ex- 
terne rubescentibus.     Colin.     In  Indiis.  0.  — 

Im   ersten  Abschnitte   des   dritten  Nachtrages  finden 
wir  beschrieben   und   abgebildet:    Ribes  ßavum   Colla; 
inerme,  glaberrimum;  foliis  junioribus  trilobis,  adultioribus 
sub  —  5-lobis.  grosse  multidenlatis,  petiolum  ciliatum  sub- 
aequantibus;   racemis  abbreviatis,  4  —  5-floris;   calycibus 
tubulosis,  pedicello  multolies  longioribus;  tubo  gracili;   la- 
ciniis   subspathulatis   reflexis;   petalis  laciniis  calycinis  du- 
plo  brevioribus;  bracteis   ellipticis,   pedicello   1  —  2  lon- 
gioribus;  baccis  oblongis,  glabris.     Synonym  hiervon  sind 
ihm :   R.   aureum  B.   Reg.   u.  Spreng. ,  u.   R.  pahnntian 
Desf.;  für  verschieden  hält  er   aber:    R.  aureum  Pursh 
u.   Desf.  mit  folgender   Definition:    R.   aureum:  inerme, 
glaberrimum;    foliis   trilobis,  inciso -paueidentatis,    petiolo 
basi   ciliato    brevioribus;    racemis  laxis,   dense  multifloris; 
calycibus  tubulosis,    pedicello   duplo  longioribus  tubo  gra- 
cili :  laciniis  oblongis ,   obtusis ;  petalis  linearibus ,   laciniis 
calycinis  duplo  brevioribus ;  brneteis  linearibus,  longitudine 
pedicellorum;  baccis  glabris.     Ganz  anderer  Meinung  hier- 
über ist  aber  Lindley  in  Trans.  Hortic.  Soc.  Vol.  VII.  — 
Pelargonium   Murray anum  H.  Burdin;    caule  fruticoso, 
erectiusculo,  2  —  3-chotomo;  foliis  basi  cordatis,  3-lobis: 
lobis   3-sinuatis   inaequalibus;   stipulis  sagittatis;   umbellis 
6  —  10-floris;   tubo   neetarifero  laciniis   calycinis  dimidio 
breviore;   (petala  pallide  rosea,    2   superiora  vix  approxi- 
mata   paullo  majora  lineis  ramosis   atro  -  sanguineis   ulrin- 
que  conspieuis.)  —  Pelargonium  Burdini  Colla;  caule 
fruticoso,  erecto;  foliis  suborbiculatis,  obsolete  lobatis,  car- 
tilagineo-dentatis,  adultioribus  subreniformibus,  mediis  cor- 
datis, superioribus  basi  indivisis;   stipulis  cordatis;  umbel- 
lis compositis;   umbellulis  3  —  6-floris;   tubo   neetarifero 
lacinias   calycinas  subaequante;   (petala   albo-rosea,   2  su- 
periora valde  approximata,   obovata,  lineis   sanguineis   ra- 
mosis.)    Synonym   ist   P.    elegantissimum  ff.  Burdin.  — 
Pelargonium   Bertcrianum    Spin.;     caule    sublignoso, 
erecto,  flexuoso;  foliis  3-lobis,  planis,  utrinque  laevibus, 
superne  connatis:  lobis  divaricatis,  obsolete  inciso -dent aus. 


58  

medio  2  —  3-plo  majore,  stipulis  ovalis,  acuminalis;  pe- 
dunculis  1  —  3-floris;  tubo  neclarifero  calycem  externe 
margineque  ciliatum  subaequante;  (petala  violacea,  2  su- 
periora  ovata,  subemarginata  lineis  brevibus  alropurpureis; 
3  inferiora  lineari-spathulata).  Synonym  ist  P.  Nissonia- 
num  H.  Lecchi.  —  Acacia  Spinii  Balbis.  —  Passi- 
flora sangninea  Colla;  foliis  3  —  5  lobis,  rigidis,  sub- 
seariosis:  lobo  medio  basi  glanduloso-denticulalo;  petiolis 
2  —  4-glandulosis;  stipulis  oblique  cordatis,  mucronatis; 
involucro  3-phyllo,  integerrimo;  iilis  coronae  exterioribus 
corolla  dimidio  brevioribus.  (Flores  sangninei,  magni,  ino- 
dori).  Synonym  ist  P.  caerulea  var.  H.  Burdin.  t?.  — 
C actus  Lamarckii  Colla;  ovatus,  basi  subplanus,  su~ 
perne  14  —  20-angulatus:  angulis  subobliquis,  dorso  ob- 
tusiusculis;  spinis  rubris,  rigidis,  subincurvis,  in  fasciculis 
approximatis  versus  apicem  angulorum  valde  lanuginosis; 
pileo  subrotundo,  spinis  setaceis  rubris  patentissimis  ad- 
spersoj  (floribus  roseis).  Synonym  hiervon  ist  C.  corona- 
tus  Lam.  (nee  JVilld.)  C actus  Melocactus  wird  zum 
Unterschiede  definirt:  C.  hemisphaericus,  14-angularis:  an- 
gulis rectis,  dorso  acutis,  spinis  albidis,  rigidissimis,  rectis, 
in  fasciculis  distanlibus,  versus  apicem  angulorum  vix  la 
nuginosis;  pileo  cylindrico,  spinis  tomenlaceis  fuscis  bre- 
vissimis  tecto;  (floribus  rubris).  —  Eupatorium  Ber- 
terianum  Colla;  glaberrimum;  foliis  oppositis,  petiolatis, 
rhombeis,  angulo  superiore  acuto,  inferiore  in  petiolum 
attenuato ,  superne  serratis ;  paniculis  axillaribus  terminali- 
busve  diffusis.  In  Antillis.  0.  Diefs  scheint  dem  Hrn. 
Verf.  die  Mikania  Berteriana  Spreng,  zu  seyn;  wenig- 
stens erhielt  er  es  unter  diesem  Nahmen;  zuverlafsig  ist 
es  keine  Mikania.  —  Alternanthera  tenella  R.  et 
Schult.  —  Cassia  Schultcsii  Colla,  schon  oben  beschrie- 
ben. —  Cactus  Spini  Colla,  schon  bekannt.  —  Aster 
concinnus  TVilld.  —  Im  zweiten  Abschnitte  finden  wir 
unter  vielen  wichtigen  Beobachtungen  die  Beschreibungen 
von  Celsia  sinuata  Colla;  foliis  radicalibus,  petiolatis, 
lyrato-sinuatis,  basi  pinnatifidis ,  glabris:  superioribus  ses- 
silibus,  amplexicaulibus ,  dentatis;  bracteis  lanceolato- acu- 
tis, pedicello  2  —  3 -brevioribus;  laciniis  calycinis  aequa- 
libus,  ovatis,  apice  subrevolutis  pcdicellisque  glanduloso- 
villosis.  Hab.?  t?.  —  Fcdia  paniculata  Balb.;  foliis 
inferioribus  spathulatis,  subintegris,  mediis  lanceolatis  ob- 
solete dentatis ,   summis  lincari  -  lanceolatis ,  integerrimis ; 


59 

caule  erecto,  glabro;  floribus  paniculatis;  paniculis  dicho- 
tomis.  Hab.  ?  0.  —  Wir  übergingen  auch  hier  wieder 
die  Anführung  der  Definitionen  mehrerer  neueren  Pflan- 
zen, welche  jedoch  in  den  Gärlen  Deutschlands  schon 
mehr  bekannt  sind,  so  wie  die  mehrerer  vermulhlich 
neuen  Arten,  die  noch  nicht  geblüht  haben.  Wir  dürfen 
vom  Hrn.  Verfasser  über  letzlere  den  sichersten  Aufschlufs 
erwarten.  Wir  bemerken  nur  noch,  dafs  sämmlliche  Zeich- 
nungen von  der  Tochter  des  Hrn.  Verf.,  der  geistreichen 
Dame  Tecophila  Billotti,  trefflich  ausgeführt  sind;  die 
Steindrücke  im  Hortus  Ripulensis  und  im  ersten  Nach- 
trage sind  weniger  gelungen  als  die  Kupferstiche  im  drit- 
ten Nachtrage,  welche  ausgezeichnet  sind. 

Stirpium  Sardoarum  Elenchus.  Auetore  Josepho  Hya- 
cintho  Moris,  in  Regio  Caralitano  Athenaeo  clini- 
ces  professore,  Collegii  medicorum  Taurinensis  et 
R.  societ.  agrariae  et  oeconomicae  Caralitanae  so- 
cii.  Fase.  I.  Carali  ex  typis  regiis,  1827.  IV.  und 
55  Seiten  in  4to. 

In  der  Praefatio  zeigt  der  durch  einige  Citate  in  De 
Candolle's  Synops.  plantar,  in  Flora  Gall.  descr.  und  in 
Persoon's  Enchirid.  uns  schon  bekannte  Verf.  an,  dafs  er 
durch  Aufforderung  von  Seiten  des  Königs  veranlafst  wor- 
den sey,  die  botanische  Durchforschung  der  gewifs  nicht 
wenig  versprechenden  Insel  zu  unternehmen,  da  bisher 
nur  eine  sehr  geringe  Anzahl  ihrer  vegetabilischen  Pro- 
dukte, die  vom  Chirurgus  Piazza,  und  zwar  blofs  im  Kirch- 
spiele von  Cagliari,  gesammelt  und  im  Jahre  1769  von 
Allioni  (in  den  Miscellan.  philos.-malhemat.  societ.  priva« 
tae  Taurinensis,  tom.  I.  p.  88.)  bekannt  gemacht  wor- 
den, zur  Kenntnifs  der  Botaniker  gelangt  sey.  Durch 
seine,  nunmehr  im  dritten  Jahre  laufenden  Forschungen 
habe  er  sich  die  mehrslen  mono-  und  dicotyledonischen 
Pflanzen  des  mittlem  und  südlichen  Sardiniens  verschafft; 
sie  sind  es,  die  den  Gegenstand  gegenwärtigen  Elenchus 
ausmachen.  Die  vom  Verf.  durchsuchten  Theile  der  In- 
sel sind  insbesondre:  die  östlichen  und  südlichen  Seckü- 
sten,  zwischen  der  Meerenge  von  Orosci,  Capo  Carbonara, 
Pula  und  Tegulara  bis  St.  Antioco,  von  da  westwärts  bis 
zum  Capo  Marrargue,  die  Insel  St.  Pietro,  und  die  von 
diesen  Küsten  umschriebenen,  theils  ebenen,  theils  ber- 


60  

gichten  Gegenden  der  Provinzen  Oleastro,  Cagliari,  Igle- 
sias,  Oristano,  Culeri,  Ocieri  und  Nueri.  Anfangs  beglei- 
tete ihn  Joan.  Bapt.  Bertero,  M.  D.,  der  uns  schon  hin- 
länglich bekannte  Sardinische  Bolaniker;  dann  Philip 
Thomas.  Einige  brieflich  milgetheilte  Notizen  über  Sar- 
dinischc  Pflanzen  verdankt  der  Verf.  seinem  Lehrer  Bal- 
bis  und  Ant.  Bertoloni.  —  Über  Höhenbestimmungen  der 
Fundorte,  Beschaffenheit  des  Bodens  und  andre  auf  die 
geographische  Botanik  Bezug  habende  Punkte,  verhelfst 
uns  der  Verf.  in  einer  allgemeinen  Flora  Sardiniens,  die 
er  mit  genaueren  Beschreibungen  und  Abbildungen  heraus- 
zugeben gedenkt,  umständliche  Mittheilungen,  und  be 
schränkt  sich  einstweilen  nur  auf  Angabe  der  Fundorte 
und  Blüthezeit,  die  er  bei  jeder  Species  fleifsig  und  ge~ 
nau  anführt.  Bei  der  Ordnung  seiner  Pflanzen  im  gegen 
wärtigen  Elenchus  ist  er  ganz  der  von  DC.  io  der  Theor. 
element.  ed.  2.  aufgestellten  Nomenklatur  und  Reihenfolge 
der  natürlichen  Familien,  bei  der  Annahme  der  Gattungs- 
Namen  vorzüglich  De  Candolle's  Prodromus  und  Spren- 
geis Systema  gefolgt.  Endlich  bittet  der  Verf.  wegen  der 
von  ihm,  aus  Mangel  an  Gelegenheit,  alle  Autoren  zu  ver- 
gleichen, vielleicht  zu  voreilig  als  neu  aufgestellten  Arten, 
um  Nachsicht. 

Die  Familien  werden  also  in  der  genannten  Ordnung 
aufgeführt,  die  Gattungen  und  Arten  aber  in  einer  jeden 
der  Bequemlichkeit  wegen  blofs  alphabetisch  geordnet. 
Nur  die  neuen  Arten  sind  mit  einer  Diagnose  und  kurzen 
Bemerkungen,  die  übrigen  blofs,  wo  es  nölhig  schien,  mit 
einem  oder  mehreren  Synonymen  der  wesentlichsten  sy- 
stematischen Schriftsteller  versehen,  und  bei  allen  ist,  wie 
schon  bemerkt,  Fundort  und  Zeit  dss  Blühens  genau  an- 
gezeigt. Über  die  richtige  Bestimmung  der  aufgezählten 
Pflanzen  läfst  sich  daher  durchaus  kein  kritisches  Urtheil 
fällen.  Auf  jeden  Fall  aber  verdient  der  Verf.  durch  die- 
sen Beilrag  zur  Floren -Kunde  dankbare  Anerkennung  sei- 
nes Bestrebens;  wir  werden  dadurch  wenigstens  in  den 
Stand  gesetzt,  von  den  vegetabilischen  Erzeugnissen  eines 
seiner  geographischen  Lage  und  physikalischen  Beschaffen- 
heit nach  so  merkwürdigen  Landes,  von  dem  wir  aber, 
in  dieser  Hinsicht,  noch  kaum  so  viel  Kunde  erhalten  ha- 
ben, als  von  der  entlegensten  Insel  der  Südsee,  einen  all- 
gemeinen Überblick  zu  erlangen.  Ref.  glaubt  daher,  zu- 
mal  da  gegenwärtige  Schrift  weder  sehr  allgemein,  noch 


Ol 

sehr  schnell  unter  die  Botaniker  verbreitet  werden  dürfte, 
letztem,  und  besonders  den  Pflanzen -Geographen,  einen 
nicht  überflüfsigen  Dienst  zu  erweisen,  indem  er  hier  so- 
wohl alle  als  neu  aufgestellten,  als  auch  diejenigen  Pflan- 
zen-Arten anführt,  die  wegen  ihres  Vorkommens  auf  der 
Insel  Sardinien  von  besonderem  Interesse  sind.*)  Von 
letzleren  schliefsen  wir  indessen  nicht  nur  alle  durch  ganz 
Europa  verbreiteten,  sondern  auch  die  meisten  als  Bewoh- 
ner des  südlichen  Frankreichs  und  Italiens  längst  und 
sattsam  bekannten  Arten  aus.  Endlich  geben  wir  die 
Zahl  der  im  gegenwärtigen  Elenchus  unter  jeder  Familie 
aufgezählten  Arten  an. 

1.  Ranunculaceae  (33  sp.)  Anemone  palmata.  Linn. 
(Portugal,  Algier.)     Clematis  Balearica   Rieh.    (Minorca.) 

—  (calycina  Ait.)  Ranunculus  bullatus  Linn.  (Portugal, 
Creta,  Nord-Africa.)  Ranunculus  cymbalarifolius  Balb. 
in  litt.  (Moris  elench.  p.  2.)  „R.  radice  fasciculata,  fol. 
subhirsutis,  radicalibus  longe  petiolatis  orbiculatis  trilobis, 
lobis  grosse  crenatis,  caule  ramoso-dichotomo  nudiusculo 
filiformi,  carpellis  laevibus  uncinatis.  Moris  1.  c.  Perennis. 
Hab.  juxta  rivulos  montis  Genergentu;  floret  Junio,  Julio. 

—  Affinis  Ranunc.  palustri  var  ß.  Corsico  DC.  Syst.,  sed 
foliorum  radicalium  lobis  crenatis,  nee  insico-dentalis  cae- 
terisque  differt. "  —  trilobus  Desf.  (Barbarei.)  Paeonia 
Russi.  Bivon.  (Sicilia.)  2.  Berberideae.  (1  sp.)  3.  Nym- 
phaeaceae.  (2  sp.)  4.  Papaveraceae.  (lOsp.)  Papaver 
obtusifolium  Desf.  (in  Allante. )  5.  Fumariaceae.  (4  sp.) 
6.  Cruciferae.  (53  sp.)  Brassica  Cretica.  Lam.  (Insul.  Ar- 
chipelagi.)  —  sabularia  Brot.  (Lusitania. )  (Sisymbrium 
Parra  Linn.)  Sinapis  disseeta.  Lag.  (Hispan.)  Barbarea 
rupicola  Moris  elench.  pag.  55.  ,,B.  caespitosa,  fol.  in- 
ferioribus  longe  petiolatis  simplieibus  sublyratisve ,  lobo 
terminali  cordato  -  ovato ,  summis  inciso  -  pinnatifidis ,  sili 
quis  longiusculis  rectis,  petalis  obovato-spathulatis.  Per 
ennis.  —  Species  affinis  Barbareae  praecoci  Br. ,  habitu 
vero  diversa.  —  Hab.  inter  fissuras  rupium  in  monlibus, 
fl.  Majo."  Iberis  integerrima  Moris  elench.  pag-  4. 
,,I.  basi  suffrutescens ,  superne  pruinoso-pubescens,  fol. 
oblongo  -  spathulatis   carnosis   mtegernmis  subconeavis,   su- 

*)  Zugleich  setzen  wir  in  Parenthesen  die  Länder  bei,  in  wel- 
chen die  genannten  Arten,  den  Autoren  zufolgs,  bisher  gefunden  wor- 
den. Die  in  Parenthesen  beigesetzten  Namen  sind  die  von  Moris  selbst 
citirtrn  Svnonvme. 


62 


perioribns  ciliolatis,  siliculis  racemoso  -  corymbosis   emar 
Plnalis    —   Species  media  mtcr  Iber.  Tenoreanam  DC.  et 
Iber    Prnili  Tin.  -    Crescit  Iglesias  ad  fodmam   Monle- 
noni    etMareanoi  (carbon.  calc),  in  aspens   lonnen  d  lr- 
&,     (earbon.  calc.),   flor.  Majo,   Junio.  -    Corolla   dilnte 
rubella Tel  alba."     7.  Capparideae.  (1  sp.)     S.Cisüneae. 
m  sp  )     Hcnanthemnm  ^alimifolium  Willd.  (Hispan  Lu- 
ä  )  ll  Niloticum  Pers.  (Europ.  austr.  Aegypt.)  -  Aegy- 
ptiacum  Mill.  (ibid.)    -.ciliatum  Pers.   (ihd  )    -   ™de 
Tenore.   (Sicilia.)     9.  Fwlaneae.  (4  sp.)     10.  Drosera- 
ceae     (1   sp.     Aldrovanda   vesiculosa.)      11.    Polygaleae. 
(2  sp)     12.  Frankeniaceae.  (3  sp.)     13    Caryophylleae. 
44  sp.)     Arenaria  Balearica  Linn.  (Ins.  Balear.)  —  pro- 
cumbens  Vabl.  (Aegypl.  Tnnis.)  -  (henuanaefolia  Desf.) 
Snis  coeli-rosa  "Desrouss.   (Sieila,   Barbaria.)     (Agro- 
,Ia  -  Linn.)     Lychnis  laeta.  Alt  (Lnaitan.)     Silene 
f--Tanpfif     Barbar  )  —  Cretica  Linn.  (Greta.)    Silene 
M»(Sri-Ä.  p.  8.     „S.  glanduloso-hispi- 
Ha     cauHbus   erectis,  fol.  crassiusculis  oblonge  ovaüa  lan- 
lolaUsve  undulatis;  florib.   paniculato-dichotomis  erectis, 
calvcibus  clavatis,  petalis  sub  -  emarginatis ;  annua.  -  Hab. 
Z  arvis  Cagliari,   Quarto.     Floret  Martio,   Aprili.  -    Co- 

M7   SD)     Malva  althaeoides   Cav.   (Hispan.)—    ^urUa- 
nica  Sp  .  (Mauritania.)      Althaea  Lndwign  Linn.   (Sicil.a, 
Ae^YPU     Lavatera  sylvestris  Brot.  (Lnaitan.)     Lavatera 
molchata  Moris  elench.  pag.  9.     „L.  stellato - lomentosa, 
^aule  fruücoso,  foliis  nndufatis  crispis   obsolete  qmnque- 
lobis     lob  s  rotnndatis,   summis  trilobis,   shpulis  foliaeeis, 
pTduneolis    axillaribns  .aggregatis  ™*™J*£%h^ 
Ls    involucello  3-parülo.  —    Crescit  m  Insula  5>.  Fietro, 
Äar^sepes;  Lr.  Majo.  -  Corolla  CT^^J 
ceptaculum   frnetus   conicum  exsertunn u      foU  plante  mo 
«rW  redolet."   —   trimestns  Linn.   (kicil.,  öyria.)     io. 
H^rkTneae     (8    sn.)       /^moim    annulatum    Mens 
eletch    V   l      ,H.   cinereo-pubeseens,    snperne  glabrum, 
lule  herbaeeo,'  foliis  ovali  -  oblongis  amplexieau libus  pelhi- 
c  do  punetatis  margine  nigro  -  pnnctatis ,  braeteohs   fUndn- 
lis  conferlis  pedieellatis  bas    annulatis,    sepahsque ^mceo. 
latis  acutis  cYlialo-glandnlosis:  perenne.  -  Hab    »nter  rn 
nium    schistosarum  fissuras    in  summo  monte   S.    Vittoria 
CgiH;  floret  Julio.     Stvli  3,  antherae  mgro-pnoctatae^ 
il    lerineae.  (1   sp.)     fe.  Geraniaceae.  (14  sp.)    Ero- 


63 

dium  botrys  Bertol.  (Corsica,  Ilalia  austral.)  —  (gruinum 
ß.  Willd.)  —  laciniatum  Cav.  (Lusitan.  Creta.)  (Gera- 
nium  —  Desf.)  19.  Oxalideae.  (1  sp.  Oxalis  slricla  L.) 
20.  Zygophylleae.  (1  sp.  Tribulus  terreslris  L.)  21.  Ru- 
taccae.  (2  sp.)  Ruta  Corsica  DC.  (Corsica.)  —  macro- 
phylla  Sol.  (in  Africa,  in  agro  Chalepensi.)  22.  Celastri- 
neae.  (2  sp.)  23.  Rhamneae.  (3  sp.)  Rharanus  amygda- 
linus  Desf.  (Archipel.)  24.  Terebinthaceae.  (2' sp.)  25. 
Lcguminosae.  (150  sp. )  Anlhyllis  Hermanniae  Linn. 
(Archipel.  Crela.)  Astragalus  Baelicus  Linn.  (Sicil.  Bar- 
bar.) Astragalus  Genargenteus  Moris  elench.  pag.  11. 
,,A  frutescens,  petiolis  stipulafis  spinescentibus,  foliolis  el- 
lipticis  hispido-canescentibus  multijugis,  pedunculis  axilla- 
ribus  sub  —  5-floris  folio  brevioribus,  calycinis  dentibus 
angustis  acutis  brevissimis.  —  Corolla  ochroleuca,  ca- 
rina  apice  atropurpurea.  Species  media  inter  Astrag. 
Massilimsem  Lamck.  et  A.  aristatum  L'Her.  —  Hab.  in 
editioribus  paseuis  Genargenlu  Sardiniae  montis  principis: 
1S00  melr.  circiter  supra  maris  superficiem."  Astraga- 
lus verrucosus  Moris  elench.  p.  12.  „A.  pilosus,  decum- 
bens,  stipulis  concretis  opposilifoliis  lanceolato-subulatis, 
foliolis  oblongo -ovatis  10  —  12-jugis,  racemis  folio  lon- 
gioribus  mullifloris,  leguminibus  arcuatis  oblongo  -  acumi- 
nalis  subuncinatis  piloso  -  verrueosis.  Annuus.  Corolla 
purpurascens.  —  Hab.  in  paseuis  aridis  maritimis  circa 
Flumentorgiu.  Floret  Aprili,  Majo."  Cytisus  lanigerus  DC. 
(Creta,  Corsica.)  Dorycnium  parviflorum  Ser.  (Corsica.) 
Ervum  nigricans  M.  B.  (Tauria.)  Genista  ephedroides  DC. 
(Sardinia.)  —  Aetnensis  DC.  (Aetna.)  Genista  micro- 
phylla  Moris  elench.  pag.  13.  „G.  hirsuta,  foliis  alter- 
nis  3-foliolatis  subsessilibus  summis  simplieibus,  foliolis 
oblongo -linearibus  acutis  complicatis  superne  glabris,  in- 
fimis  obovatis,  ramis  confertis  spinosissimis  alternis,  ju- 
nioribus  sulcatis,  floribus  racemosis.  —  Suffrutex  pedalis, 
cubitalisve.  —  Crescit  in  paseuis  aridis  saxosis  Siliqua, 
Samassi,  Uras;  floret  Majo,  Junio.  —  Corolla  glabra,  le- 
gumina  4  —  6-sperma  linearia  villosa."  Hedysarum  pal- 
lidum Desf.  (Atlas.)  Lalhyrus  Cicera  Linn.  (Hispan.)  Me- 
lilotus  sulcata  Desf.  (Barbar.)  Medicago  Sardoa  Moris 
elench.  pag.  15.  „M.  glabriuscula ,  foliolis  rhombeo- ob- 
ovatis denticulalis  mucronatis,  stipulis  laciniatis,  peduncu- 
lis multifloris,  leguminibus  cochleatis  cylindricis  ulrinque 
planis,    anfractibus  4  reticulato  -  nervosis  margine  utrinque 

4r  Bd.  3s  Heft.  32 


64  

sulcatis  brevi  aculeatis,   äculeolis  conicis.  —    Species  affi- 
nis  Medic.   Catalonicae  Schrank,   et  Med.  spinulosae  DC. 
fl.  fr.  —   Crescit  inter  segetes;   flor.  Aprili,  Majo;  —  an-  • 
nua."     Lotus  Coimbricensis  Brot.  TVilld.     (Lolus  arista- 
lus   et  glaberrimus  DC.)  —  Moris  cl.  p.  14.     „L.  herba- 
ceus  glabriusculus ,  foliolis  obovatis,  lateralibus  inaequali- 
bus  acutiusculis ,   stipulisque   ovatis  glabris  ciliatisve,   pe- 
dunculis  axillaribus  solitariis  brevibus,   leguminibus  tereti- 
linearibus  subarcuatis  aristatis.  —  In  collibus  maritimis  Ge- 
remejas    et  Villacidro.      Aprili,    Majo."       Lotus   Creticus 
Linn.   (Syria,  Hispan.)      Psoralea  Palaestina  Göuan.   (Pa- 
laestina,  Tauria,  Byzant.)     Ononis  villosissima  Desf.   (Al- 
geria.)    Vicia  atropurpurea  Desf.  (ibid.)    —  glauca  Presl. 
26.  Rosaceae.    (24  sp.)      Cerasus   prostrata   Ser.   (Creta, 
Libanon.)     Cerasus  humilis  Moris  elench.  pag.  17.     „C. 
caulibus  depressis,   florib.  subsolitariis   subpedicellatis,   ca- 
lycibus  tubulosis,  fol.  oblongis  ovatisve  inaequaliter  serra- 
tis    utrinque   glabris    virentib. ,    sublus    reticulato  -  venosis, 
fructibus  ovatis.  —    Frutex  habitu  Ceras.  prostratam  re- 
ferens,  caeterum  foliis  nunquam  incano-lomentosis,  ramis 
junioribus  haud  virgatis  caeterisque  diversus.     Petala  ova- 
ta,  dilute  rosea.  —  Hab.  in  petrosis  rupestribusque  summi 
montis   Genargentu   (su  Xuxu);  flor.   Junio,   Julio."     Po- 
tentilla  glauca  Moris  elench.  p.    18.     „P.  viscosissima, 
caulibus  adscendentibus ,  foliis  radicalibus  quinatis,   supe- 
rioribus  ternatis  simplicibusque ,   foliolis   obovato  -  cuneitor- 
mibus,  utrinque  pubescentibus ,  apice  obtuse  aequaliterque 
multidentatis ,  corymbo  paucifloro.     Perennis.   —    Species 
ad  Potent,  caulescentem  Linn.  habitu  accedens,  at  praeter 
descriptas   notas,    foliorum    dentibus   haud    conaiventibus, 
stipulis  calycibusque  acutiusculis,  neutiquam  vero  acumina- 
tisdiversa.     Corolla  albo-lutescens."     Poterium  spinosum 
Linn.  (Byzant.)     27.  Salicariae.  (3  sp.)     28.   Tamarisci- 
neae.  (2  sp.)  Tamarix  Africana  Desf.  (Algeria.)     29.  Myr- 
tineae.  (2  sp.)     30.  Cucurbitaceae.  (2  sp.)     31.  Onagra- 
rieac.   (8  sp.)     32.   Ficoideae.   (3  sp.)     Glinus  lotoides 
Linn.  (Hispan.  Barbar.)     Mesembryanthemum  crystallinum 
L.  (Corsica,  Athen,  Sicil.?  Barb.)  —  nodiflorum  L.  (Nea- 
pol.)     33.  Paronychieae.  (4  sp.)     34.  Portulaceac.  (5  sp.) 
35.  Grossularieae.   (1  sp.  Ribes  petraeum.)      36,   Crassu- 
laceae.  (18  sp.)     Sedum  azureum  Desf.  (Tunis.)      Sedum 
glandulosum  Moris  elench.  pag.  20.     ,,S.  piloso-glandu- 
losum,  caule  ereclo,  foliis  cylindraceis  ereclis  basi  solutis, 


65 

racemis  multifloris,  petalis  oblongis  acutis.  Annuum.  — 
Afiine  Sedo  villoso  Linn.)  sed  foliis,  petalis,  racemis  mul- 
tifloris antherisque  flavis  diversum.  Flores  albo  -  roseoque 
variegali.  —  Hab.  in  udis  montanis  Morgongiori  et  Genar- 
gentu.  Floret  Junio. ''  Crassula  globulifolia  Moris  elenck. 
p.  20.  „C.  glabra,  caule  humili,  foliis  ovato-sphaericis 
imbricatis  basi  solutis ,  racemis  foliosis  confertis  corymbo 
sis,  pelalis  erectis  carinatis  acutis.  Annua.  —  Hab.  in 
apicis  montanis  aridis.  Floret  Majo,  Junio.  Flores  albi 
roseive."  Sempervivum  arboreum  Linn.  (Archipel.  Barbar.) 
37.  Saxifrageae.  (4  sp.)  Saxifraga  cervicornis  Viv.  Flor. 
Cors.  (Corsica.)  38.  Umbelliferae.  (57  sp.)  Oenanlhe 
globulosa  Linn.  (Lusitan.  Tunis.)  Daucus  muricatus  Desf. 
(Mauritan.)  Alhamanta  panacisfolia  Spr.  (Lusitan.  Hisp.) 
Eryngium  pusillum  Linn.  (Hispan.  Orient.)  39.  Caprijo- 
liaceae.  (5  sp.)  40.  Rubiaceüe.  (25  sp.)  Galium  maxi- 
mum  Moris  elench.  pag.  55.  ,,G.  glabrum,  foliis  senis 
oblongo  -  linearibus  margine  antrorsum  scabriusculis  oblu- 
sis,  rameis  quaternis,  caule  laeviusculo  ramosissimo,  pe- 
dunculis  trichotomis ,  fructu  glabro.  Perenne.  —  Planta 
3  —  4-pedalis,  corolla  alba  acutiuscula.  —  Hab.  inter 
dumeta  in  pascuis  udis  maritimis;  floret  Junio. "  41.  Va~ 
lerianeae.  (4  sp.)  Centranthus  Calcitrapa  Dufr.  (Lusitan. 
Barbar.)  Fedia  cornucopiae  Vahl.  (Hispan.)  —  coronata 
Vahl.  (Lusitan.)  42.  Dipsaceae.  (6  sp. )  Scabiosa  holo- 
sericea  Bertol.  (Italia.)  —  stellala  Linn.  (Hispan.)  Dipsa- 
cus  ferox  Lois.  (Corsica,  Bohemia  etc.  etc.)  43.  Compo- 
sitae.  (131  sp.)  Acarna  cancellata  Willd.  (Hispan.  Creta.) 
Anthemis  fuscata  Brot.  (Lusitan.)  Balsamita  ageratifolia 
Willd.  (Creta.  Bellium  crassifolium  Moris  elench.  p.  26. 
„B.  caule  folioso  foliisque  pilosis  longe  spathulatis  eras- 
sis  integerrimis,  pedunculo  nudo  1  -  floro.  Perenne.  — 
Hab.  inter  rupium  maritimarum  fissuras  S.  Elia  (Carbon, 
calc.)  Cala-Vinagra  in  Insula  S.  Peiri  (Trachit.).  Flo- 
ret Majo,  Junio.  Flores  magnitudine  Bellidis  perennis. 
Semina  4  —  6-aristata."  Carduus  Morisii  Balb-  in  litt. 
(Moris  elencb.  p.  26.)  „C.  foliis  sinuato-pinnatifidis  inter- 
rupte  decurrentibus ,  segmentis  laciniato  -  palmatis  crispis 
dentato-spinosissimis  arachnoideis,  florib.  glomeratis,  squa- 
mis  antbodii  subsessilibus  lanceolatis  adpressis  nitidis  spi- 
nulosis,  summis  inermibus.  (Moris.)  Biennis?  Hab,  in  mon- 
tanis Perdisterris ,  Buddui,  in  collibus  Insulae  S.  Pietro; 
floret  Majo,   Junio.     Flores  albi;  caulis  appendices  alares 

32* 


66  

conferti;  spin.  implexae."     Centaurea  ceratophylla  Mo- 
ris elench.  pag.   55.      „C.   foliis  subvillosis,   inferioribus 
decursive   subbipinnalis,   pinnis,    foliisque   summis  indivi- 
sis,  lineari  subulatis,  caule  sulcalo,  anthodii  squamis  pec- 
tinato  -  ciliatis  apice  spinulosis  recurvis.    Perennis.  —  Hab. 
inter  fissuras  rupium  (carbon.  calc  )  Garleli,  Dorgali,  Olie- 
na,    Baunei;    floret    Junio.      Corollulae    albae    apice    ro- 
seae."     Centaurea  Sicula  Linn.  (Sicilia.)  —  napifolia  Linn. 
(Creta,  Barbaria.)     Carlina  sulphurea  Desf.  (Algeria.)     Cir- 
sium  giganteum  Spr.  (Alger.)  —  Syriacum  Gaertn.  (Hispan. 
Syria.)     Conyza  rupestris  Linn.  (Arabia.)     Cynara  humilis 
Linn.  (ager  Tingitan.)     Gnaphalium  microphyllum  Willd. 
(Creta.)     Onobroma   coeruleum  Gaertn.  (Hispan.  Barbar.) 
Roberlia  taraxacoides    DC.      Senecio  delphinifolius  Vahl. 
(Barbaria.)      Tussilago  fragrans  Vill.  Willd.     Scorzonera 
callosa  Moris  elench.  pag.  29.    „S.  villosa,  foliis  lineari- 
b'us  planis  nervosis  apice  callosis,   caule  basi  subramoso, 
anthodii   squamis   lanceolatis  margine  villosis,    pappö  ses 
sili.     Perennis.      Habitat  in  pascuis   aridis   calcareis   Arci- 
dano,   Oliaslraj    floret  Junio.  —    Flores  flavi  extus   pur- 
purascentes;    semina   glabra    pedicellata.      (Podospermum 
DC.)."     44.  Campanulaceae.   (5  sp.)     45.  Lobeliaceae. 
(3  sp.)     Lobelia  Laurentia  Linn.  (Italia,  Creta.)     46.  Eri- 
cineae.  (4  sp.)     47.    Oleineae.  (6  sp  )     48.   Apocynene. 
(4  sp.)      Gomphocarpus    fruticosus  R.  Br.    (Cap.   b.  Sp. 
Dalmat. )     49.    Gentianeae.  (6  sp.)      50.   Convolvulaceae. 
(9  sp.)     Cressa  Cretica  Linn.  (Creta,  Tunis.)     51.  Borra- 
gineae.  (23  sp.)    Cynoglossum  clandestinum  Desf.  (Alger.) 
Echium  grandiilorum  Desf.     Anchusa  paniculata  Ait.  (Ma- 
deira.)      Lithospermum    tinctorium    Linn.    DC.    (Chile?) 
52.  Solaneae.  (18  sp.)    Celsia  Cretica  Linn.  (Creta,  Africa 
boreal.)      Datura  Metel  Linn.  (Asia,   Afr.  et  ins.  Canar.) 
Physalis  somnifera  Linn.  (Creta,  Hispan.,  Mexico.)     Sola- 
num  Sodomeum   Linn.    (Sicilia,   Afr.   bor.)    —  miniatum 
Willd.   Dun.      Verbascum  plantagineum   Moris    elench. 
p.  33.     „V.  fulvo-tomentosum,  foliis   obsolete  crenulatis 
crassis,    caulinis  decurrentibus  confertis  oblongis,  radicali- 
bus  imisque  in  petiplum  attenuatis  ovato-elliplicis  obtusis, 
racemis  dense  spicatis,  filamentis  croceo  -  villosis.     Bienne. 
—  Affine  Verhasco  thapsoidi  Hoffmsgg.  et  Link  fl.  Port., 
differt  foliis  vix  crenulatis  crassioribus ,   caulinis  infimis  et 
radicalibus   breviter   productis    caeterisque.   —    Crescit  in 
pascuis  collinis  aridis  Cala  d'Ostia  Pula  et  circa  Teulada; 


67 

florct  Majo."     53.   Antirrhineae  Juss.   (22  sp.)     Digitalis 
tomentosa  Link.  (Lusitan.)     Nota.  „Est  species  quae  usui 
mcdico  in  universa  Sardinia  inservit:  observationibus  vero 
quadriennio  habitis   in  clinico  instituto,   efficacia  hanc  di- 
gitalem purpuream  Linn.  antecellere  pulaverim."     (Moris, 
pag.  34.)     Linaria  cirrhosa  Willd.  (Aegypt.  Sicil.)  —  par- 
viflora   Desf.   (Orient.   Barbar.)  —  flava  Desf.   —  reflexa 
Desf.  (ib.  ib.)     Scrophularia  sambucifolia  Linn.  (Hispan., 
Orient.)     54.    Rhinanthaceae.   (19  sp.)      55.    Labiatae. 
(43  sp.)     Marrubium  Alysson  Linn.  (Hispan.)     Stachys  glu- 
tinosa  Linn.  (Crela.)     Satureja  Thymbra  Linn.  —  capitata 
Linn.  (Creta,  Tripolis.)     56.  Pyrenaceae.  (3  sp.)   Verbena 
supina  Linn.  (Hispan.)     57.  Acanthaceae.  (1  sp.  Acanthus 
mollis  Linn.)     58.  Primulaceae.  (7  sp)     Ariagallis  collina 
Schousb.  (Barbaria.)  ( —  fruticosa  Vent.)     59.  Globulariae 
Lam.  et  DC.  (1  sp.   Gl.  Alypum.  L.)     60.  Plumbagineae. 
(7  sp.)     Statice  auriculaefolia  Vahl.  (Barbaria.)  —  articulata 
Lois.  —  dichotoma  Cav.  (Sicil.)     61.  Plantagineae.  (10  sp.) 
62.  Amaraniliaceae.  (5  sp.)     Achyranthes  argentea  Lam. 
(Sicil.  Cap.  B.  Sp.)    Amaranthus  albus  Linn.  —  retroflexus 
Linn.   ( Pensylvania.    —    an  spont.?)      63.   Chenopodeae. 
(22  sp.)     Atriplex  Halimus  Linn.  (Anglia,  Hispan.)  —  por- 
tulacoides  Linn.  ( Litora  Europ.  boreal. )  —  hastata  Linn. 
—   laciniata  Linn.    (Europa   boreal.)      Beta    trigyna    Kit. 
(Hungaria.)      64.    Polygoneae.  (19  sp.)    Emex  spinosus 
Campd.  (Creta.)      Polygonum   equisetiforme   Sm.   (Creta, 
Corsica.)     65.  Laurineae.   (1  sp.  Laurus  nobilis  L.)     66. 
Thymeleae.  (4  sp.)     Daphne  glandulosa  Bertol.     67.  San- 
taleae  Br.  (2sp.)  Thesium  humile  Vahl.  Willd.     68.  Ari- 
stolochieae.  (3  sp.)     69.  Euphorbiaceae.  (22  sp.)    Euphor- 
bia Terracina  Linn.  (Italia.)  —  seticornis  Poir.   —   semi- 
perfoliata  Viv.  flor.  Cors.     Mercurialis  elliplica  Vent.  Willd. 
(Lusitan.  Madeira.)     Ricinus  scaber  Bertol.  ined.    (Moris 
el.  p.  41.)    „R.  foliis  peltatis  palmatis,  lobis  oblongo-acu- 
minatis  inaequaliter  serratis ,    caule   fruticoso  glauco  -  prui- 
noso,    petiolis    scabris,    capsulis    echinatis.      (Moris.)    — 
Frutex   a   Ricino    Africano  Willd.    caule    semper    glauco- 
pruinoso,    petiolis    conslanter    scabris    diversus:    Stigmata 
tria  bifida.  —    Crescit   in   arenosis  Flumini- major,   Pula, 
Sarrabus,  Bari,  Orosei.     Floret  autumno."     70.   Urticeae. 
(9  sp.)  Parietaria  Cretica  Linn.  (Creta.)     71.  Amentaceae. 
(16  sp.)     Quercus  Suber  Linn.  (Hispan.  Sicil.)   —  pseudo- 
coccifera  Desf.   (Algeria.)      72.  Coniferae.  (6  sp.)    Pinus 


68  

Halepensis  Aii.  Desf.  (Orient.)  73.  Älismaccae.  (13  sp.) 
Alisma  Damasonium  Linn.  Ruppia  maritima  Linn.  var.  a. 
spiraliS)  peduncul.  fruclifer.  longis  in  spiram  contractis 
demersis  etc.  var.  ß.  recta,  pedunc.  fructif.  breviter  pro- 
duclis  reclis.  Triglochin  Barrelieri  Lois.  74.  Orchideae. 
(31  sp.)  Ophrys  lutea  Cav.  —  ciliata  Bivon.  (Ophr.  Sco- 
lopax  Brot.)  (Hispan.  Lusilan.)  —  tabanifera  Willd.  —  ten- 
thredinifera  Willd.  (Barbaria.)  Orchis  acuminata  Desf. 
—  condensata  Desf.  —  longicornu  Poir.  (Algeria.)  —  Bran- 
ciforlii  Bivon.  (Orch.  quadripunctata  Tenor.)  —  papiliona 
cea  Linn.  (Gall.  Austr.,  Hisp. ,  Carniol.,  Alger.)  —  secun- 
diflora  Bertol.  75.  Irideae.  (9  sp.)  Gladiolus  Byzantinus 
Gawl.  (Gl.  Ludoviciae.  Jan.)  Iris  alata  Poir.  (Iris  scor- 
pioides  Desf.)  —  (Algeria.)  —  foetidissima  Linn.  Moraea 
Sisyrinchium  Ker.  (Hispan.  Lusitan.)  (Iris  —  Linn.)  76. 
Amaryl lideae  Br.  (7  sp.)  Leucojum  autumnale  Linn. 
(Hispan.  Barbar.)  77.  Smilaceae  Br.  (4  sp.)  Asparagus 
albus  Linn.  (Hispan.  Lusitan.)  —  aphyllus  Linn.  (ibid. 
Sicil.)  78.  Liliaceae  DC.  (26  spec.)  Bulbine  planifolia 
Spr.  (Lusitan.  Barb.)  Ornithogalum  Arabicum  Linn.  (Arab. 
et  Barb.)  Scilla  maritima  Linn.  (Hispan.  Sicil.)  — -  obtu- 
sifolia  Poir.  —  undulata  Desf.  (Barbaria.)  Anthericum 
fugax  Moris  elench.  pag.  46.  „A  bulbosum,  glabrum, 
lol.  lineari  -  filiformibus  canaliculatis  scapo  tortuoso  sim- 
plici  brevioribus,  florib.  laxe  racemosis,  pedunculis  articu- 
latis,  filamentis  medio  sub-incrassatis.  —  Hab.  in  collinis 
aridis  Sardiniae  australioris:  floret  Augusto,  Septembri.  — 
Plores  ephemeri;  perigon.  profunde  6-partitum,  laciniis 
candidis  linea  media  purpurascente. "  79.  Colchicaceae 
DC.  (1  sp.  Colchicum  montanum  L.)  80.  Junceae  DC. 
(12  sp.)  81.  Palmae  Juss.  (1  sp.  Chamaerops  humilis 
L.)  82.  Typhaceae  Juss.  (2  sp.)  83.  Aroideae  Juss. 
(8  sp.)  Ambrosinia  Bassn  Linn.  (Sicil.  Barbar.)  Ejusque 
var.  foliis  maculatis.  (Ambr.  maculata  Ucr.)  Arum  crini- 
tum  Ait.  (A.  muscivorum  Linn.  suppl.)  —  (Minorca.)  —  Co- 
locasia  Linn.  (Creta.  Aegypt. )  Cynomorium  coccineum 
Linn.  (Sicilia,  Barbaria.)  84.  Cyperaceae  Juss.  (22  sp.) 
Carex  microcarpa  Bertol.  in  litt.  (Moris  elench.  pag.  48  ) 
,,C.  spicis  tereti-Iinearibus,  terminali  mascula  subsolitaria, 
androgynis  superne  masculis  subquinis ,  inferiorib.  incluse 
pedunculatis  remotis,  fructib.  ovato  -  triquetris  apiculatis 
truncatis  subeinarginalis  squama  ovaio  -  acuminata  paullo 
longioribus.  (Moris.)     Planta  2  —  3-pedalis,  culmus  folio- 


69 

sus  triquelrus,  stigmala  3.  —  Est  frequens  in  montibus 
juxta  rivulos.  Floret  Majo."  Schoenus  Mariscus  Linn. 
(Vera -Cruz.)  85.  Gramineae.  (100  sp.)  Aegilops  caudata 
Linn.  —  triuncialis  Linn.  (Candia.)  Agrostis  maritima 
Lamck.  (Arabia.)  Phalaris  paradoxa  Linn.  (Lusitan.  Orient.) 
-—  tuberosa  Pers.  (bulbosa  Cav.)  —  (Hispan.)  Panicum 
repens  Linn.  (Hispan.,  Lusilan.,  Orient.)  Milium  coeru- 
lescens  Schousb.  Desf.  (Alias.)  Andropogon  hirtum  Linn. 
(Lusilan.,  Sicil.,  Baibar.)  Arundo  tenax  Vahl.  (Barbaria.) 
Bromus  Matrilensis  Linn.  (Hispan.,  Anglia.)  Festuca  sli- 
poides  Desf.  (Ins.  Majorca,  Barbar.)  Chrfsurus  gracilis 
Moris.  elench.  pag.  50.  (sine  diagnosi,  sed  cum  synony- 
mo :  Cynosurus  gracilis  Viv.  ß.  Cors. )  Avena  gracilis 
Moris  elench.  pag.  50.  „A  panicula  subovata ,  spiculis 
sub  —  4-floris,  aristis  geniculatis,  corollis  basi  barbalis 
apice  bifido-seligeris  calycem  aequantibus,  cuimo  erecto, 
foliis  brevissimis  rigidis,  radice  fibrosa.  Perennis.  —  Spec. 
affinis  Avenae  distichophyllae  Vill.,  sed  radice  nee  arlicu- 
lata,  nec  repente,  eulmis  neutiquam  repentinus,  spiculis 
saepius  4-floris  plane  diversa;  bab.  in  paseuis  monlis  Ge- 
nargentu,  Montis  S.  Padre,  et  Macomer.  Floret  Junio. " 
86.  Na  fades  Juss.  (6  sp.)  87.  Equisetaceae.  (1  sp.  Equi- 
setum  paluslre  y.  Sm.  fl.  Brit.)  88.  Marsileaceae  ßr. 
(1  sp.  Marsilea  quadrifolia  Linn.)  89.  Lycopodiaccae. 
(1  sp.  Lycopodium  denticulatum  Linn.)  90.  Filices  Juss. 
(19  sp. )  Chcilanlhes  odora.  Sw.  Willd.  Gymnogramme 
leplopbylla  Desv.  (Polypodium  —  Linn.)  Lomaria  Spi- 
cant.  Desv.  (Osmunda  —  Linn.)  Nolochlaena  lanugi- 
nosa  Desv.  (Acroslichum  velleum  Ait.  Willd.)  Ophio- 
glossum  Lusitanicum  Linn. 

Der  ganze  Elencbus  enthält  also  1081  Species  Dico- 
tyledonen,  236  phanerogamische  Monocotyledonen  und 
27  cryptogamische  Monocotyledonen,  Summa  1344  Pflan- 
zen-Arten, worunter  25  vom  Verf.  als  neu  beschriebene. 
—  Aus  den  in  gegenwärtigem  Auszug  hervorgehobenen 
Arten  ersieht  man  leicht  die  Verwandtschaft  der  Sardini- 
schen Flora  mit  der  allgemeinen  mediterranischen ,  und 
insbesondre  mit  der  Sicilianischen ,  Cretensischen  und  der 
jenigen  des  nördlichen  Afrikas. 

Di\  Meisner. 


70 

F.    Der   Schweden. 

Stirpium  agri  Femsionensis  index,  observationibus  il- 
lustrata  ab  El.  Fries,  Lundae  1825,  26.  8vo.  100  S. 
Nach  einer  Einleitung,  welche  uns  mit  der  Lage  und 
den  Verhältnissen  des  Kirchspiels  Femsiö  (57°  N.  Br.) 
bekannt  macht,  giebt  uns  der  Verf.  eine  Aufzählung  der 
von  ihm  dort  aufgefundenen  Pfl.,  Phanerogamen  und  Cry 
ptogamen,  nach  Linne  s  System.  In  Noten  finden  sich  zu 
dem  trocknen.  Namenverzeichnifs  eine  grofse  Menge  ver- 
schiedenartiger interessanter  Bemerkungen,  Synonymie, 
Vaterland,  Formen,  Verschiedenheit  betreffend,  meist  cri- 
tischer  Natur.  Den  Beschlufs  machen  noch  einige  Nach- 
träge, die  Aufzählung  der  Culturpflanzen  dieser  Gegend 
nebst  dazu  gehörigem  Excurs. 

Eliae  Fries  Prof.  etc.  Novitiae  Florae  Suecicae.  Ed. 
altera,  auctior  et  in  formam  commentarii  in  cei. 
Wablenbergii  Floram  •  Suecicäm  redacta.  Londini 
Gothorum  1828.  8vo.  XII.  u.  306  S. 

Von  1814  -  1823  gab  der  Verf.  in  academischen  Dis- 
sertationen schon  Nach-  und  Beiträge  zur  Flora  von  Schwe- 
den heraus  und  diese  bilden  die  erste  Ausgabe  des  vorlie- 
genden Werks,  welches  nun  als  ein  Ganzes  neu  bearbei- 
tet und  vermehrt  einen  Nachtrag  und  Cummenlar  zu  Wah 
lenbergs  schwedischer  Flor  bildet.  Dieses  Werk,  die  Pfl. 
nach  Linneischem  System  vorführend,  enthält  einen  grofsen 
Schatz  von  Ireuen  Naturbeobachtungen  und  eine  Fülle  der 
treffendsten  Kritik.  Viele  der  schwierigen  Gattungen  sind 
mit  Ausführlichkeit  und  Liebe  bearbeitet,  wir  nennen  nur 
Potamogeton  und  Hieracium.  Die  Linneischen  Namen  er- 
halten hier  nach  der  Natur  oft  eine  andere  Deutung,  als  nach 
dem  Herbarium  Linne's  durch  Smith,  es  fragt  sich,  welcher 
Deutung  der  Vorzug  zu  geben  sei.  Jedem,  der  Herbarien 
kennt  und  weifs  wie  es  darin  zugehn  kann,  wird  es  ein- 
leuchten, dafs  es  sicherer  sei,  die  Pflanzen  nach  dem  Stand- 
ort wieder  aufzusuchen.  Freilich  entstehn  dadurch  neue 
Ümtaufungen,  und  das  Placken  mit  immer  gewaltiger  an- 
wachsender Synonymie  nimmt  dadurch  nicht  ab  sondern 
zu,  aber  auf  keinem  andern  Wege  ist  völlige  Sicherheit 
zu  erlangen. 


Verzeichnifs  der  Pflanzennamen, 

welche 

mit  Diagnosen   oder  Bemerkungen   versehn 
vorkommen. 


Acacia  alba  55,  Bancroftiana  52,  ornithophora  27,  visneoides  56. 
Achyranthes  capitulülora  52. 


Agrostis  nitens  36. 

Allium  arvense  et  pusillum  36. 

Aloe  trichotoma  52. 

Amaryllis  Belladonnae  16. 

Anthericum  fugax  68. 

Antommarcliia  56. 

Apleetrum  43. 

Aracacia  xanthorhiza  14. 

Arundo  Phragmite»  22. 

Aster  graveolens  39. 

Astragalus  Genargenteus  63,  micranthus  40,  siculus  36,  verrucosus  63. 

Avena  gracilis  69,  puberula  36. 

Barbarea  rupicola  61. 
Bellium  crassifolium  65. 
Billottia  acerosa  52. 
Bonellia  Cavanülesii  52. 
Bossiaea  cordifolia  27. 
Brassica  macrocarpa  36, 
Bupleurum  Fontanesii  36. 

Cactus  chiloensis  56,  Lamarckü  58,  Lecchii  52,  Melocactus  58. 

Calendula  maritima  36. 

Callirhoe  digitata  41. 

Callistemon  leptostachyum  2S. 

Canna  23. 

Carduus  Morisii  65,  moschatus  36. 

Carex  microcarpa  68. 

Carpobolus  42. 


72  ,      • 

Cassia  aclsperma  56,   Barclayana  2S,  Barrenfieldii  56,  Bcrteri  52,  Fiel- 

dii  56,  graveolens  56,  Schultcsii  56. 
Celsia  sinuata  58. 

Centaurea  americana  39,  ceratophylla  66. 
Cerasus  humilis  64. 
Cliardinia  21. 
Charlwoodia  congesta  27. 
Convolvulus  pterocarpus  52,  veutricosus  53. 
Corallorhiza  Riemalis,  multiilora,  odontorhiza,  verna,  omn.  43. 
Coreopsis  tinctoria  39. 
Correa  pulchella  26,  speciosa  56. 
Crassula  globulifolia  65. 
Crepis  glandulosa  36.' 
Crotalaria  havanensis  36. 
Cussonia  triptera  53. 
Cynodon  Phragmitcs  22,  Phr.  ß  Petiti  22,  Phr.  7  d'Urviüi  22. 

Dianthus  ciliatus  36,  velutinus  37. 
Digitalis  tomentosa  67. 
Donia  ciliata  39. 
Dryandra  nervosa  27. 

Echiura  arenarium  37. 
Eupatorium  Berterianum  58. 
Euphorbia  yariegata  55. 
Eutaxia  pungens  2S. 

Fedia  paniculata  58,  sicula  37. 

Galium  maximum  65. 
Genista  microphylla  63. 
Gesnera  latifolia  17. 

Graphis  atro  -  sanguinea  10,  aurantiaca  10,  fulminatrix  10,  subbifida  9, 
subrecurva  9. 

Hakea  ferruginea  29. 
Hedysarum  echinatum  37. 
HeHanthus  petiolaris  39. 
Hehotropium  Bocconi  37. 
Hieracium  lucidum  37. 
Hovea  purpurea  27. 
Hypericum  annulatum  62. 

Iberis  integerrima  61. 

Indigofera  madagascariensis  56. 

Ipomoea  bona  nox  var.  rubescens  57,  cornpressa  37. 

Lavatera  moschata  62. 

Lechenaultia  formosa  28,  oblata  29. 

Lecidea  brunneo-atra  9,  farinoso-marginata  9,  olivaceo-rufa  10,  ru- 

brica  10,  rufo-coccinea  9. 
Leptospermum  obovatum  28. 
Lolium  temulentum  50. 


73 

Lonicera  Periclymenum  33. 
Lotus  coimbricensis  64. 
Lycopodium  subulifolium  30. 

Mascagnia  araericana  53. 
Medicago  sardoa  63. 
Molineria  plicata  55. 
Muscari  autumnale  37. 

Nemophila  pliacelioidcs  41. 

Ocellularia  thelotrematoides  8. 

Oenothera  linifolia,  serrulata,  speciosa,  triloba,  omn.  40. 

Ononis  polymorpha  37. 

Orchis  nervata  o4. 

Ornithogalum  collinum  37. 

Orthrosanthus  multiflorus  26. 

Oryzopsis  asperifolia,  melanocarpa,  paradoxa,  parviilora,  omu.  43. 

Oxalis  Piottac  55. 

Oxylobium  obtusifolium  26. 

Panicum  zonale  37. 

Parmelia  Goebelii  8. 

Passiflora  maculata  53,  sanguinea  58. 

Patersonia  longiscapa  28. 

Pelargonium  Berterianum  57,  Burdini  57,   Murrayanum  57,  Spinii  53. 

Physospermum  angelicaefolium  37. 

Pinus  sylvestris  2. 

Potentilla  glauca  64. 

Plagiolobium  chorizemaefolium  et  ilicifolium  26. 

Prockia  racemosa  53. 

Prunus  Cocumilia  49. 

Quercus  Fontanesii  37. 

Ranunculus  cymbalarifclius  61. 
Rhizomorpha  cingens  33. 
Ribes  aureum  et  flavum  57. 
Ricinus  scaber  67. 
Ruppia  maritima  6S. 

Saponaria  calabrica  37. 

Scandix  brachycarpa  37. 

Scilla  Cupani  et  intermedia  38. 

Scorzonera  callosa  66,  Columnac  38,  deliciosa  38. 

Seeale  montanum  38. 

Sedum  glandulosum  64. 

Serratula  Bocconi  38. 

Sida  pulchra  53. 

Silene  Graeßeri  38. 

Silene  undulatifolia  62. 

Soemmeringia  semperllorens  3. 

Spartium  Gasparrinii  38. 


74 

Sphaeria  annulata  46,  atramentosa  47,  callostroma  48,  Candida  45,  ca- 
pitata 44,  cohortina  47,  confluens  47,  coprophila  47,  enteromela 
46,  flabelliformis  45,  fusco-purpurea  48,  gelatinosa  47,  geo°lossum 
44,  hydnicola  47,  intermedia  45,  lactea  47,  pocula  45,  punctata  45, 
stereorum  47,  subterranea  44,  teres  46,  vernicosa  45. 

Sphaerocarpus  terrestris  41. 

Stachytarpneta  mutabilis  hybrida  38. 

Stevia  callosa  40, 

Symphysia  martinicensis  34. 

Targionia  orbicularis  42. 
Tenorea  Berteri  53. 
Thiebautia  nervosa  54. 
Thlaspi  pubescens  38. 
Triglochin  laxiflorum  3S. 
Thunbcrgia  cordata  54. 

Urena  Sieberi  54. 

Variolaria  depressa  10. 
Verbascum  plantagineum  66. 
Verbena  bipinnatifida  40. 
Verrucaria  parasema  9,  socialis.  8. 
Viviania  psychotrioides  54. 

Zamia  horrida  17.         ■ 


75 


Verzeichnifs  der  Schriftsteller, 

deren    Arbeiten     angezeigt    sind. 


Bancroft  13. 

Bizio  50. 

Blume  30,  4. 

Brandt  1. 

Brebisson  24. 

Brierre  24. 

Brongniart  24. 

Brown  35. 

de  Candolle  19,  20. 

Colla  50,  1. 

Courtois  30,  2,  3.  5. 

Desmazieres  24. 

Desportcs  25. 

Desvaux  20. 
Dumortier  23. 
Eckart  2. 
Fries  70. 
Gay  21. 
Girardin  24. 
Goebel  7. 
Greville  29. 
Gussone  35,  6. 
van  Hall  31,  2,  3, 
Kooker  29. 
Jäger  2. 
Juillet  24. 
Kachler  12. 


de  Koning  33. 

Kreissig  12. 

Kunth  22. 

Lejeune  30,  2. 

Lestiboudois  l23. 

Loiseleur-Dealotigchamps  25. 

Lübeck  13. 

Marchand  34. 

v.  Martius  3. 

Meyen  5. 

Meyer  E.  10. 

Möfsler  13. 

Moris  35,  59. 

Mubl  11. 

Mulder  31,  2. 

Nuttal  39,  41,  2,  3. 

Otto  17. 

Pottier  24. 

Presl  3. 


Ha 


,pm 


21. 


Raspail  22. 
Ratzeburg  I. 
Reicbenbacb   13. 
Reinwardt  5. 
Ritgen  11. 
Röper  7. 
Runge  4. 


76 

Sclielhas  17. 
Schübler  16. 
v.  Schweinrtz  41,  4. 
Seitz  13. 
Smith  29. 
v.  Steven  16. 
Sweet  25. 
Tenorc  49. 


Tinant  35. 

le  Turquier  de  Longcliamp  25. 

Vallot  25. 

Voigt  5. 

Vrolik  31. 

Zenker  S. 

Zollikofer  6. 


Gedruckt   bei   Trowitasch   und   Sohn. 


580. 5LI 
LINNAEA 
4  1829 


UNIVERSITY  OF  ILLINOIS-URBANA 

com 


3  0112  009555043 


KGüfinC 

'W:> 

■ 
H 


■ 


I  u..