Full text of "Linnaea"
Digitized by the Internet Archive
in 2011 with funding from
University of Illinois Urbana-Champaign
http://www.archive.org/details/linnaea04schl
LINNAEA.
Ein
Journal für die Botanik
in ihrem ganzen Umfange.
Ilcrausgcgcbe
i Ü
]), F. L. von Schlechte ndal,
Med. Chir. et Phil. Dr., Bot. Professor. J^&t
Vierter Band. J a h r g a ri g 1 8 2 9.
Mit fünf Kupfertafeln.
Berlin, 1829.
Bei Ludwig O c hm i g k e.
SWS
L-J-
7?
I n h a 1 t.
Original - Abhandlungen.
Seite
1. De plantis in expeditione speculatoria Romanzoffiana obser-
vatis disserere pergunt Ad. de Chamisso et Died. de Schlech-
tendal
Rubiaceae: Machaonia, Sectio IV. Psychotriaceae . . 1
Carapanulaceae arcticae auct. Adelb. de Chamisso . . -37
Rubiaceae» quae supersunt 129
Boragineae, auctore solo Chamissone (Tab. V.) . . . 435
Aquaticae quaedam diversae affinitatis recensente Adalb.
de Chamisso 497
2. Zwei botanisch -wissenschaftliche Berichte von Dr. H. Mer-
tens, Naturforscher auf der gegenwärtigen Russischen Ent-
deckungsreise, am Bord des Siniavin Capt. v. Liitkens, ge-
schrieben im Octbr. 1S27 in Kamsschatka, mitgetheilt durch
den Vater, Prof. Mertens in Bremen, mit einigen Bemer-
kungen versehn von Dr. Ad. v. Chamisso.
Erster Bericht über verschiedene Fucus -Arten ... 43
Zweiter Bericht über eine Excursion auf den Gipfel
des Werstovoi bei Neu- Archangel im Norfolk -Sund 5S
3. Medicago corymbifera. Eine neue deutsche Art, aufgefunden
und beschrieben von Dr. W. L. E. Schmidt (Tab. I.) . 74
4. De Digitali purpurea heptandra (cfr. Linn. 1. p. 571.) addit
Adelb. de Chamisso 77
5. Florida insulae Sti. Thomae Indiae occidentalis, concinnata a
D. F. L. de Schlechtendal ( Continuatio ) 78
6. De antheris et polline Asclepiadearum Schlechtendalio suo
Ehrenberg , 94
7. Ueber das periodische tägliche Wachsthum einiger Getreide-
Arten; vom Prof. E. Meyer in Königsberg 98
S. Plantarum vel novarum vel minus cognitarum descriptiones
auctore Fr. Rudolphi 114
Decas prima (Tab. II. f. 1.) , . 115
Decas secunda . 387
Dec*8tertia «MM*^ 5Ü9
IV
Seite
9. Bcssera elegans, Genus no-yum Hexandriae Monog. J. H. Schul-
tes ad Schlechtendalium epistola • 121
10.. Botrychium Lunaria. D. F. L. de Sclileclitendal ad Roepe-
rura epistola 1L2S
11. Lessingia, novum genus e familia Compositarum auct. Adelb.
de Chamisso (Tab. II. f. 2.)
12. Botanische Berichte aus Mexico, mitgetheilt vom Dr. Schiede
(Aus Briefen an den Herausgeber.)
Erster Bericht über die Vegetation um Veracrux und
über die Reise von dort nach Jalapa 205
Zweiter Bericht über die Gegend um Jalapa und Ex-
cursion auf den Volcau de Orizaba 212
Dritter Bericht über die Gegenden von Papantla und
Misantla und über die Reise von Jalapa dorthin
und zurück 554
13. De insolita qua dam Mercurialis specie, disserit Ern. Meyer
Prof. Regiomontanus 237
14. De Synanthereis Herbarii Regii Berolinensis dissertatio prima,
auetore Chr. Fr. Lessing (Tab. II.) 240
15. Hepaticarum capensium a C. F. Eckion collectarum brevem
recensionem cum Schlechtendalio suo communieavit J. G.
C. Lehmann . 357
16.. Einiges zur deutscheu Flora von Dr. C. A. Fingerhuth (Tab.
III. u. IV.) 372
17. Plantarum cotyledonearum nova genera, auetoribus Hemprich
et Ehrenberg, primis lineis adumbrat Dr. C. G. Ehrenberg 396
18. Beitrag zur Renntnifs der Varietäten und Bastardformen ein-
heimischer Gewächse von Laich in Driesen 465
19. De Meyna Roxburghii. Candollio summo botanico S. P. D.
Schlechtendalius . . . • 516
20. Enumeratio Hymenomycetum pileatorum Marchiae Branden-
burgicae nondum in Floris nostratibus nominatorum, cum
observationibus in cognitos et novorum descriptionibus,
auetore Lasch 518
Register 584
DE
P L AN TIS
IN
EXPEDITIONE SPECULATORIA ROMANZOFFIANA
OBSERVATIS
DISSEREKE PERGUNT
ADELBERTUS de CHAMISSO
ET
DIEDERICUS de SCHLECHTENDAL.
RUBIACEAE.
MACHAONIA. — Tribus IV. PSYCHOTRIACEAE.
Conspectus.
Jnsulae acquinoctiales Occani magni: Lngonia : Psy-
chotria philippensis N. ; Ixora stricta Roxb.; Coffea lugo-
niensis N. 0. Walm\ Coffea Kaduana N., Mariniana N.
Brasilia: Chiococca densifolia Mart. ; Coffea ara-
bica L. culta. E planus Sellowianis: Machaonia spi-
nosa N. j Declienxia chiococcoides H.B.K., oenanthoides
Marl., spergulifoliaMart., cordigera Marl., ^faucaMart, pulve-
rulenta Mart., mucronulataMart.jherbacealN.; Chiococca den-
sifolia Mart., anguifuga Mart.; Palicurea rigida H. B. K., fas-
tigiata N., lelraphylla JN., nicotianaefolialN., Marcgravii A. St.
IUI. ; Psychotria alba R. P., c. v. tonsa N.> philippensis N.,
•r Bd. is Heft. 1
leiocarpa N., formosa N., nitidulaN«, nonatelioides N., cus-
pidala Hb. Willd.; Tetramerium montevidense N., lati-
fblium N., stipulaccum N.
Adnoiaiio.
Supersimt in herbariis nostris sthpes bene mullae, de-
feetu vcl fruclus vel florum haud rite defmiendae , quas
pro tempore reponere maluimus, quam dubia in me-
dium ferre.
MACHAONIA.
(Char. gen. vide apud Humb. Bonpl. pl. cquin. I. t. 29
p. 101., Humb. Bonpl . Kunth Nov. gen. et sp. III.
p. 274.^
Genus singulare, nee superiori nee sequenti adnume-
randum tribui. A Knoxia diversum: stipula, numero par-
tium pluribusque. Duae innotuerunt species, tertiam affe-
rimus, omniumque tradimus characteres differentiales :
Maciiaonia acuminata Humb. Bonpl., pl. cquin. I. c,
Hb. Willd. n. 4046.
M. foliis ovato-elliptieis breviter acuminatis ulrinque
pubescentibus.
IMaciiaonia brasiliensis Hb. Willd. n. 4047.
Cincbona brasiliensis Humb. Bcrl. Mag. 1. p. 104
et p. 119, R. S. Syst. 5. /;. 13, Spreng. Syst. 1. /;. 704.
(Humboldt in Itin. edit. Svo III. p. 36 /am Macliaoniac
esse speciem suspicatur.)
M. foliis oblongo-late lanceolatis acuminatis, venis
subtus pubescentibus.
Folia illi trijpollicaria , 10 lin. lata, venis utrinsecus
7 — 8 sublus prominentibus. Cyma thyrsoidea. Fruclus
magnitudine et specie congenerum.
Maciiaonia spinosa IN.
M. foliis clliptico lanceolatis utrinque acuminalis
glabris.
In Brasilia legit Sellovv. ti.
Frutex praeter inflorescentiam , stipulas, foliorumque
juniorum petiolos glaber, spinosus, ramulis opposilis, spi-
nescentibus, e vetusliori ligno sub angulo fere semireclo
patentibus. Rami teretes, ligno albo, cortice cinnamomeo-
griseo, Internodia unguicularia. Folia pollicaria, medio
4 circiter lineas lata, elliptico-lanceolata, utrinque acumi-
nata, in petiolum angustata, apice mucronulata, membra-
nacea, firma, lacvia, supra nitida, subtus pallidiora opaca,
nervo medio prominente, immerse et pellucide reliculato-
venosa, venis primariis suboppositis , utrinsecus 3 — 5.
Petiolaris angustata pars in junioribus pubescens et sub-
ciliata. Slipula interpetiolaris squamiformis , brunnescens,
caduca, ovato-lanceolata, acuminata, pubescens, acumine
calvescente, in summitatibus modo observatur. Ex una
alterave axilla folia crumpunt gemina , rami haud evoluti
lestes. Cymae terminales, diametro 1| — 3 pollicari,
convexae, subfastigiatae, laxiusculae, pluries (3 — 6ies)
dichotomae, "opposilione in extimis ramificalionibus non-
nunquam perlurbata. Rami leretiusculi, pilis brevibus pa-
tentibus dense pubescentes; primarü foliis sufFulli, celeri
bracteis minutis lanceolatis aculis ramentaceis. Specimina
nostra omnia fruclifera. Capsula sessilis, villoso- pubescens,
oblongo-clavata, lateribus non sulcata, obscure tetragona,
2 — 2| lin. longa, denlibus calycinis 5, ellipticis, obtu-
siusculis, lnerviis, puberulis, ciliatis, erectis, \ lin. longis
coronala; bilocularis, bivalvis, quasi dicocca, ab apice nee
a basi debiscens, dissepimenlo axili parallelo (spermapo-
dio) coccis delapsis persistente. Dissepimentum lineari-
euneatum, apice acutum, e nervis marginalibus conslans
apice conniventibus atque e membrana tenui laminam ef-
ficiente. Lamina vctuslate evanescit et dissepimentum fe-
1*
4 —
nestralum evadit. Valvulae dorso convexae marginibus
inflexis coccos efliciunt indehiscentes , quorum mediain fa-
ciem ipsum semen occupat; vel aliis verbis : Valvulae
dorso convexae marginibus inflexis haud omnino claudun-
tur, sed rimam facialem ostendunt, prius dissepimento an-
gusto clausam, dein (valvula delapsa) apertam et semine
injicientc occullam, hinc cocci auctorum, qui nunquam
dehiscunt, et nunquam sunt clausi. Semen cylindraceum
ulrinque acutum, laeve, pallidum.
Tribus IV. PSYCHOTRIACEAE.
Frulices, plerumque oppositifolii, germine plerumque bi-
loculari, loculis uniovulatis. Fruclus drupaceus vel baccalus.
Affinia genera : Declieuxia, Chiococca, Ixora aliaque tri-
bui maxime naturali, scquenlia aliaque complcclenli ge-
nera, consociantur.
DECLIEUXIA. H.B.K.
(Char. gen. vide in H. B. K. Nov. Gen* et Sp. 3.
p. 11h.)
Transitum demonstrans genus a Stellaüs ad sequen
tia genera. Aliae species foliis vcrticillaHs , aliae foliis
oppositis gaudent. Declieuxiam ocnanlhoidem Asperulam
salutares, nisi corolla intus villosa, fruetus compressus dru-
paceusque, endocarpio chartaceo - coriaeeo. Dentes caly-
cini et in Stellatis, teste Sherardia, persistcre queunt.
Excludendum e charactere generico to: Stamina eoc-
serta, criterium inier plantas rubiaceas nee ad speciem
diliniendam utile. Inclusa in Declicuacia glauca observa-
vimus, subinclusa et longe exserta in Declieuxia mu-
cronulata.
Cum jam speciebus pluribus nomina dixere Martius
el Zuccarini apud R. S. Mant 3., Sellowianas noslras ce-
lebcrrimo transmisimus auctori vecognoscendas , qui bene-
vole lierbarii sui noniinibus eas ornavit. Declienxiam
herbaceam vero e genere jussit expelli, quippe cui „fruc-
ius non est baccatus" tanta invicti auctoritale congenerem
esse contendimus. Fructus fabrica, indole, characleribus-
que omnibus cum caeteris convenit speciebus, sarcocar-
pium vero, in omnibus tenue, in hac lenuius.
1. Declieuxia chiococcoidcs H. B. K. /. c. p. 276.
/. 281. R. S. Mant. 3. p. 111.
Houstonia fruticosa Hb. TVilld. n. 2688.
In vicinia urbis Rio Janeiro leetam misit Sellow. t>.
2. Declieuxia oenanthoides Marl.! R. S. Mant.
3. p. 112.
In Brasilia aequinoctiali legi! Sellow. 2j.-
Glabra, laevis. Radix albida, crassa. Caules ex eadem
radice pauci, simplices, erecti, stricti, iirmi, juncei, tere-
tes, fistulosi, striata, virides, Spollicares et 2pedales, li-
neam crassi, internodiis pollicaribus et (ki elalioribus) bi-
pollicaribus. Folia caulina terna, floralia saepe quaterna,
sessilia, ereeta subadpressa, angusle linearia, acutiuseula,
supra subcanaliculata plana, subtus subcarinata, nervo me-
dio marginibusque crassiusculis prominentibus; maxima
8 lin. longa. Panicula terminalis, e veiiicillis ramorum
saepe binis et umbella terminali cum ilore centrali com-
posita. Flores sessiles. Rami verlicilli superioris ad sum-
mumqualerni; inferiore saepe depauperato. Umbella e ver-
ticillis duobus confluentibus saepe constans, muhiradiata.
Rami radiique dichotome cymosi, post primam diefeoto-
miam indeterminati (verbis Roeperianis) ; flos alaris (termi-
nalis) evolvilur, altero ramo vel abortive, vel abbreviato
unifloro, hinc in ramo semel dicholomo flores solitarii vel
gemini alterni aut sparst foliis duobus oppositis parvulis,
germine paulo longioribus, (bracteis) suffulti. Germen den-
tibus calycinis coronatum quatuor, angustis, lanceolatis,
sinu lato discretis, longitudine dimidium germen circiter
aequantibus. Corolla 2 lin. longa, tubulosa, infundibuli-
formis, intus leviter praesertim fauce pubescens, 4fida, la-
ciniis ellipticis acutis. Stamina 4, in sinubus laciniarum
inserta easque aequantia; antheris oblongis versatilibus.
Stylus füiformis, stigmate bifido. Fructus immaturus di-
dymus, compressus, sinu dentibus calycinis 2 coronatus,
lateralibus demum oblitlerantibus.
3. Declieuxia spergulifolia Mart. in jR. et S. Mant.
3.p. 111.
In Brasilia aequinoctiali legit Sellow. t?.
Frutex glaber et laevis, ramosissimus, opposilifolius,
caule irregulariter di- et tricholomo, deliquescente , ligno
albo, epidermide cinerea fuscescente laevi. Specimina no-
slra caules v. rami sesquipedales, teretes, crassitie pennae
corvinae v. columbinae, ramis filiformibus slriato - angula-
tis erectis, apice floriferis; internodiis unguicularibus ad
pollicem usque elongatis. Folia anguste linearia, acuta,
nervo marginibusque reflexis subtus prominulis, membra-
nacea, erecta, flaccida, ad summum 15 lin. longa, | lin.
lata, opposila, mediante margine angusto membranaceo
(stipula) connata. Stipulae interfoliaceae media pars in
apiculum foliolumve producitur, foliorum verticillatorum
quasi rudimentum. Folia in quaque axiila 2 — 4 fasci-
culata observanlur; quum evolvatur ramus basi instructus
est nodis subconfluentibus subbinis foliiferis. Stipula no-
bis intcrdum juxta folii insertionem utrinque puncto
unico duobusve videbatur instructa, non autem semper.
Paniculae terminales e cymis compositae, eadem lege ac
in superiori specie dicbotomis, ramulis subcapillaribus
elongatis erectis alternifloris, floribus geminis, allero ses-
sili. Flores parvi, quam in praeccdente minores, scsqui-
lineares, dentibus calycinis brevioribus inslructae. Calyx
4dentatus, denlibus parvulis subacqualibus , Corolla tubu-
losa infundibuliformis, extus glabra, intus praeter majorem
inferiorem nudam tubi parlem albo-villosa, quadripartita,
laciniis brevibus lanceolatis. Slamina 4, inclusa, laciniis
breviora, sub sinubus earum inserta, antheris oblongis ver-
satilibus. Siylus fdiformis, fere longitudine corollae, stig-
male bifido.
4. Declieüxia cordigera Marl ! in R. S.mant 3 p. 1 12.
E Brasilia tropica misit Sellow. fr. '
Fruticulus eleganlissimus. Radix lignosa plures pro-
fert caules vel ramos subradicales, simplicissimos vel ima
basi divisos, hornolinos, teretes, crassitie pennae passerinae,
erectos, strictos, spithamaeos, foliis dense veslitos, inflo-
rcscentia terminatos. Reliquiae caulium antecedentis anni
igne adustae campeslrem stirpis sedem indicant. Tola
planta praeter inflorescentiam glabrescentem pilis brevibus
rigidulis scabrida, seabriüe in foliorum supera pagina mar-
ginem versus majori. Folia opposiia, in unico specimine
verticillata terna, cordata, sessilia, subsemiamplexicaulia,
mediante stipula inlerfoliacea brevi connata; breviter sunt
acuminata, acutissima, erecta, stricla^ costa media cauli
adpressa, lateribus saepe reflexis ; internodia ae'quant supe-
rantve, longitudine semipollicari, latitudine in aliis speci-
minibus 6, in aliis 41ineari; subslantia sunt firmia, opaca,
cleganler reticulato-venosa, costa media, venis primariis
arcuatis utrinsecus subquinis, reteque vasculoso subtus im-
primis prominentibus,, margine reflexo. Inflorescentia : pa-
nicula terminalis, erecta, subglobosa, mulliflora, subdensi-
flora, diametro circiter pollicari. Rami oppositi, angulali,
striati, flexuosi, utplurimum semel dicbotomi, hinc flori-
bus sessilibus, more generis subgeminatis sparsis omati.
Rami primarii inferiores foliis sunt suffulti caulinis simili-
bus; bracteae lineares acutiusculae ramificationcs florcsque
suffulciunt, calycibus longiores. Germen minutum, com-
8
pressum, dentibus calycinis oblongis acutiusculis ipso paulo
longioribus coronalum. Corolla tres lineas longa lon-
giorve, anguste infundibuliformis , tubo longo (bilineari)
gracili, limbo 4partlto, laciniis lanccolatis acutis. In sie
eis valde corrugata observatur, an carnosula?, extus gla-
bra, intus a medio tubo ad faucem albo-villosa. Stamina
longitudine laciniarum; filamcnta filiformia, glabra, infra
sinus laciniarum inserla ; antherae lineares , dorso affixae,
versatiles. Stylus filiformis, glaber, exserlus, apice Slig-
mate incrassato bifido. Fruclus generis drupaceus, didy-
mus, compressus, in sinu dentibus calycinis persistentibus
ornatus, diametro majori circiter lineari.
5. Declieuxia glauca. Mark in litt.
E Brasilia tropica misit Sellow, semel iterumque in-
ventam -fr.
Superiori speciei quodammodo affinis. Fruticosa, gla-
berrima, laevis, glauecscenti-pruinosa. Rami teretes, stricti,
foliis imbricatis dense vestiti, inflorescentia terminati; e
nodis infloresceniiae proximis ramos edentes eam superan-
tes, oppositos alternosque, iterum eodem lege floriferos
atque ramosos. Folia ovala, acutissima, sessilia, ereeta,
adpressa, coriacea, reticulato-venosa, nervo medio, venis
primariis utrinsecus 7 — 10 reteque vasculoso ulrinque
promin entibus. Maxima sesquipollicem longa, 8 — 10 li-
neas lata; ramulorum circiter pollicaria. Specimen adest
inflorescentia terminali, inlernodiis elongatis suifulta, foliis
bis fere longioribus; aliis folia omnia internodiis sesqui-
longiora sunt. Slipula: margo interfoliaceus exiguus,
media parte mucrone acuto instruetus, folii rudimen-
tum. Inflorescentia omni respectu ramis bracteisque illi
praeeuntis speciei similis, diametro ad summum sesqui-
pollicari, foliis semi-immersa. Germen minutum denti-
bus calycinis ipsius circiter longitudine coronatum, oblon-
gis, acutiusculis, dorso nervosis, marginibus pellucidis.
i)
Corolla praccedenlis, paulo minor, intus supcra tubi parte\^
ad Cancern usque villoso-pubescens. Stamina quatuor in-
clusa; filamenta brcvissima; antherae lineares, dorso paulo
infra medium affixae, in superiori iubi parte degentes.
Stylus filiformis capillorisve , glaber, exserlus, Stigmate
ipso crassiori bifido. Fruclus generis, dentibus, calycinis
in sinu inslructus, sarcocarpio tenuiori, diamelro majori
duas lineas metiente vel longiori.
6. Declieuxia pulvcrulenta. Marl, in litt.
Brasilia aequinoclialis. Sellow. fr.
„Quam proxime accedit Declieuxiae albae." Martius
in Sched. Ex lolo (corollis haud exceptis) pilis brevibus
articulatis reclis flexuosisque crebris subtomenlosa, qui
pili caulem et in infera foliorum pagina nervös venasque
densius investiunt luxuriantes, dum supera pagina aetate
calvescit. Caules basi lignescentes, ereeli, slricti, pedales,
teretes, crassitie sesquilineari, inferne simplices, apicc saepe
ex omni nodo tot ramis quot folia instrueti, in foliosam
abientes paniculam. Folia ovata, acuta, interdum et acu-
minata, sessilia, ereeta, opaca, supra plana vel nervo ve-
nisque leviter impressis, nervo subtus venisque primariis
utrinsecus 4 — 5 obliquis arcuatis prominentibus , mar-
gine saepe reflexo. Caulina verticillata terna, raro oppo-
sita, internodiis subaequalia, breviora longioraque; ma-
xima sesquipollicem longa, 9 lineas lata, apicem versus
sensim decrescentia, ramea semipollicaria , internodiis bre-
viora. — Stipula margo interfoliaceus exiguus, medio
processu subsetiformi instruclus. Cyma caulem terminat
multi - (5?) radiala, subfastigiata, densa. Rami teretes,
recti, pluries cum flore alari sessili dieholomi. Rami e
superioribus axillis accessorii, inferiores sallem foliosi, cy-
mis terminantur pauperioribus saepe sinipliciler pluries
"<licliolomis. Omnes ramificationfs bracleis suffulciuntur
linearibus, acutis, calyces superanlibus. Flores sessiles,
10
quam in superioribus specicbus minores. Germen minu-
tum, denlibus calycinis ipso longioribus, angustis, subula-
tis, laliori sinu disjunclis coronalum. Corolla infundibu-
liformis, limbo brevi quadriparlilo, laciniis aculis; extus,
ut tota planta, hirsuta; intus in superiori tubo pubescens.
Slamina 4, in sinu laciniarum inserta, exserta; filamenla
glabra, brevia; anlherae lineares, dorso affixae, versaiiles.
Stylus filiformis, glaber, vix exsertus, crassiori stigmate bi-
fido terminatus. Fruclus compressus, didymus, sinu den-
tibus calycinis instructus, hivsutiei germinis vestigiis as-
per, majori diametro sesqui-bilineari.
7. Declieuxia nmcromdata. Marl, in litt.
E Brasilia tropica misit Sellow. ft.
Ex toto glaberrima. Caulis bipedalis elatiorquc, in-
ferne lignescens, \\ — 2 lin. crassus, sursum ex inflorcs-
centia pluries (4) dicholomus, ramisque e nodis inflores-
centiae proximis ornatus, opposilis, decussatis, elongalis,
eadem lege dichotomis, cymam fastigiatam referens. Cau-
lis nervique teretes subbialati, nervo prominente alaeformi
e stipulae mucrone medio deorsum ad axillam folii infe-
rioris decurrente. Epidermis nitida. Internodia in infe-
riori caule saltem sesquipollicaria, foliis longiora. Folia
opposita, elliptica obovataque, basi anguslata subcuneata-
que, sessilia, apice acuta rotundataque, mucronulata, vel
potius in acumen brcve acutum ex abrupto producta, mu-
crone acumineve saepe reflexo: „essentia speciei in fo-
liis mucronulatis" Mart. in Sched. Opaca sunt, supra
nitida, plana, nervo vix prominulo ; subtus pallidiora, nervo
venisque primariis obliquis circiter 4 prominulis, margine
reflexo. Maxima caulina sesquipollicaria, 8 lin. lata; ra-
mea pollicaria brevioraque. Stipula, margo interfoliaceus
exiguus , medio mucrone brevi instructus. Inflorescentia :
cyma terminalis, Line alaris, multiflora, snbfastigiata, dia-
metro ad suminum bipollicari, breviler peduneulata, rarius
11
quadriradiata, saepius simpliciter dichotoma cum flore
alari sessili. Rami angulati, recti, eadem lege multolies
(8) dichotomi. Bracteae lineares, acutae, calycibus multo-
longiores, omnes suffulciunt dichotomias. Flores sessiles.
Germen minutum, dentibus 4 minutis acutis, sinu latiori
disjunctis coronatum. Corolla infundibuliformis , 2 lineas
longa; lubus breviusculus laciniis limbi paulo longior;
laciniae 4 ovatae acuminatae. Forma quoad genitalia
duplex occurrit. Tubus interior alterius formae in maxima
superiori parte ad faucem usque dense est villosus, villis
longis, albidis. Stamina faucem occupant; filamenta bre-
vissima, inferius inserta. Antherae lineares, inferiori dor-
sali parti affixae, summo apice e fauce emergentes. Stylus
filiformis, glaber, stigmate crassiori bifido exsertus, stamina
superans, lacinias vix aequans. Stamina in altera forma
exserta, corollam superantia; filamenta filiformia glabra in
ipso laciniarum sinu inserta; antherae lineares pariter in-
ferae dorsali parti affixae. Stylus staminibus brevior, vix
exsertus. Faux in hac forma pubescenti-villosa; pili vil-
live breviores, rariores, angustiorem occupantes zonam,
infera major inferioris tubi pars glabra. Fructus com-
presso-didymus, coccis suborbicularibus, denlibus calycinis
in sinu omatus, diametro majori subbilineari.
8. Declieüxia herbacea N.
Knoxia brasiliensis Spr. Sp. pl. 1. p. 406.
E vicinia urbis Rio Janeiro misit Scllowius.
Stirps glabra, habitu, herba, foliis, Borreriae laxae
nostrae similis, annua vel paucos annos perdurans. Ra-
dix sublignescens, albida, ramosa, herbae bipedalis tres
circiter pollices longae, crassitie pennae corvinae; unicum
extollens caulem, a basi ramosum^ ramis oppositis ad-
scendenlibus ullerius ramosis. Caulis ramique subgraciles,
recti, firmi, tereles, cadem lege ac praecedeniis spcciei
subbialati, laeves, cavo medullari tenui subfislulosi. Intcr-
12
nodia in medio maximc evoluto caule ad 4 usque polli-
ces elongata. Folia opposila, petiolala, laxiuscula, mem-
branacea , tenuia, ex ovalo lanceolata, altenuala, acuta;
barsi in petiolum angustata; nervo subtus prominente, ve-
nisque primariis obliquis utrinsecus 7 — 8 prominulis.
Maxima cum petiolo semipollicari 3 pollices longa, pol-
licem lata; apices versus decrescentia ; ramea caulinis mi-
nora. Petiolus, decurrenle lamina, supra canaliculatus,
subtus convexus. Stipula, margo interpetiolaris exiguus,
medio processu subulato, in inferiori caule 3 lineas longo,
arcuatus; inlerdum juxta petiolum utrinsecus dens minu-
tus glandulave conica, nunc simplcx nunc duplex, observa-
batur. Inflorescenlia : cyinae axillares , in summitatibus
plantae ex omnibus axillis, longe pedunculalae , folia ple-
rumque superantes, nunc solitariae, nunc ex eadem axilla
geminatae, exteriore tardius evolula. Pedunculus filifor-
mis. Cyma patula, quinqueradiata , radiis inaequaliter
evolutis, saepe abortivis, 3 — 2 radiata, flore subsessili
pro deficiente ramo. Rami semel dichotomi vel simpli-
cissimi, floribus, dichotomiae loco, subgeminatis sparsis
remotiusculis ornali. Ramus maxime evolutus 16 lin. lon-
gus, nodis 5 floriferus. Bracteolae lanceolatae minutae
omnes suffulciunt ramificationes nodosque florigeros. Ger-
men subrotundum, compressum, dentibus calycinis ipso
brevioribus, oblongis, obtusiusculis, inaequalibus corona-
lum. Corolla parvula (lineam longa), intundibuliformis
limbo 4fido, laciniis ovatis aculis lubo brevioribus; tener-
rima est diaphana, in siccis alba, nervosa: nervi 8 prima-
rii sinus apicesque laciniarum petunt, secundarii submar-
ginales in laciniis utrinsecus solitarii decurrunt. Interio-
ris tubi pars supcrior fauxque rariter villoso pubescentes.
Stamina 4, e fauce exscrta, laciniis breviora; filamenta
filiformia glabra, infra sinus inserta; antberae oblongae
linearesvc, medio dorso affixae, versatiles. Stylus fdifor-
13
mis, glaber, stigmate crassiori biüdo lacinias corollinas su-
perans. Fructus compressus didymus, dentibus calycinis
in sinu instructus, exsuccus; cocci calyce minus quam
in aliis speciebus incrassato sunt vcstili, epidermidc in
siccis baud rugosa, sed albo punctata.
CHIOCOCCA.
(Char gen. ap. H. B. K. JSov. gen. III. p. 275., Matt.
Spcc. mat. med. p. 17. )
Trcs Americanas vidimus species hujus generis;
Chiococca racemosa L., Andr. bot. Bep. t. 284,
Dill Elth. p. 306 t. 228 /. 295 (eoccludendum inter Sy-
nonyma Plnm. Amer. t. 217 f. %).
Insularum Antillarum incola, horlorum nostrorum vul-
garis hospes, frutex debilis sarmentosus, quam in plantis
cxsiccatis Marlinicensibus Sieber sub n. 83 communicavil,
quam ex Sti. Thomae insula misit C. Ebrenbergius.
Chiococca densifolia Mart. spec. mat. med. Bras.
p. 17. t. 6.
Legimus et nos ad fretum Slae. Catbarinae Brasiliae.
Pulcherrima arbuscula floribus odoratis albidis onusta. —
A Sellowio frutex dicitur alte scandens, quem in variis
Brasiliae meridionalis regionibus lectum tradidit, nee sem-
per scandentem (Campo d'Utna).
Chiococca anguifuga Mart. spec. I. c. t. 5.
Chiococca paniculata Hb. Willd. n. 4142 (Parä
Brasil. Hoffmarmsegg ) , B. Seh. Syst. 5. p. 203.
Chioc. racemosa Hb. Willd. n. 4139 (speeimen Iser-
tianum), H. B. K. Nov. gen. 3 p. 275.
Chioc. pubescens Hb. Willd. n. 4141. B. Schult.
Syst. 5 p. 202.
Chioc. parviflora Hb. Willd. n. 4140. B. Schult.
Syst. 5 p. 202.
14
Chiococcae racemosae affinis Sieber pl. exs. ins. Tri-
nit. n. 38.
A Brasilia ad Antillas insulas usque procedit, prope
Santos alibique in Brasilia tropica legit Sellow.
Corolla irifundibuliformis, tubo gracili quam praeceden-
lis speciei sesqiiilongior subsemipollicaris , limbo 5fido,
laciniis ovato-triangularibus acutis; extus glabra, intus fauce
hiriella v. glabrescens. Stamina 5; filamenta inferiori tubo
inserta, hirtella, longitudine tubi. Antherae inclusae, li-
neares, basifixae, erectae, introrsae, biloculares. Stylus co-
rollam superans, filiformis, sursum incrassatus, stigma
terminale.
Chiococca brachiata R. P. flor. Per. 2 p. 67 t. 219
ejusdem forsitan speciei synonymon, jus sibi vindicans prio-
ritatis. — Componant litem, quibus specimina autogra-
pha non deficiant.
Chiococca raccmosa Pursh Fl. Am. sept. 1. p. 160,
on the sea-shore of Georgia and Florida. Flowers yello-
wish white. It appears io differ in some respecls froni
the West-indian plant, but can be considered nothing
morc then a variety.
I X O R A.
(Char. Gen. vidc apud Roxb.fl. ind. 1 /;. 385, qui
Linnacanum genus Pavetta includit.)
1. Ixoka stricta Roxb. ß. ind. 1 p. 388. Ixora cocci-
nea Curt. mag. 169.
Ex Insula Luconia retulimus. Magna circa haue fini-
timasque species synonymorum et auetorum confusio. Ci-
tata nostram stirpem abunde illustrant.
Obs. Ixora sp. Sieber plant. Maurit. No. 66., ca-
lyce tubuloso, genninc supero, minime hujus loci.
Pavetta Cornelia Reichb. Sieber plant, exsicc. Sene-
15
gal. n. 21. est Canthium Cornelia N. (Character gen. apud
Roxb. 1 p. 169,) inter inermia Canihio didymo Gärlner
3 t. 196 (C. cymosum Pers., W'ebera cymosa Willd. herb.
5118) proximum, a quo differt: foliis ovatis subcordatis
breviter acuminatis utrinque sparse, in nervo et venis dense
pilosis. Folia venis primariis utrinsecus 6 — 8 subtus
prominentibus instructa, \\ — 3 pollices longa, -f — \\
poll. lata, peliolo billneari. Rami, pedunculi, bracteae,
germina pilosa. Cymae axillares densi- et multiflorae pe-
dunculatae, foliis breviores. Corollae in siccis coerulescen-
tes. Fructus non vidimus. — Flos, Stylus exsertus, stigma
mitraeforme generis.
PALICUREA Aubl.
(Char. gen. apud A. St. HU. plant, remarq. d.
Bres. p. 230.J
1. Palicükea rigida H. B. K. nov. Gen. et Sp. 3.
p. 289.
Psychotria rigida Herb. Willd. n. 4106 (fol. 1 Brc-
demeyer, Caracas — fol. 2. Humboldt , Cumana.J
Psychotria byrsophylla Spr. et rigida Spr. Spec. pl.
1 p. Ihn et p. 743.
Palicurea strepens Mart. Reise Vol. II e sententia
ipsius auctoris.
E Brasilia tropica misit Sellowius. £?•
,,Frutex humilis, floribus lutcis. " Bredemeyer in
schedula. Videtur celeberrimus Kunth ramos solummodo
hornotinos vidisse: annotini incrassati, crassitie digili pol-
licisve, obtuse tetragoni, ligno albo, cortice crassiori su-
beroso spongioso pallido laevi longitutlinaliter rimoso. Sti-
pula bidentata, dentibus magnis acutis, sinu amplo rotun-
dato interjecto, in ramis annotinis, indoüs corticis parliceps,
inctassata persislens, nodosque quasi corniculis stipans.
16
Fnictus in specimine Humboldtiano nostro immaturus im-
perfectusque, late ellipticus, compressiuscalus , axi circiter
bilineari, costatus, exsuccus, in vivis recognoscendus.
Specimina Sellowiana et Brcdemeyeri sub anthesi lecta.
2. Palicurea fastigiata N.
E vicinia urbis Rio de Janeiro misit Sellow. ft.
Superiori speciei subsimilis glabra laevisque. Rami
annotini teretes, laeves, nigrescentes, crassitie pennae cy-
gneae, ligno tenui, cavo medulla farcto amplo. Folia pe-
tiolata, lOpollicaria pedaliaque, 5 — 6 pollices lata, am-
pliora at minus rigida et resonanlia ac in Palicurea ri-
gida, planiora, venis paucioribus utrinsecus 10 — 14 per-
cursa; legitime evolula elliptica, utrinque acuta; semper
in petiolum attenuata, margine saepe undulato. Petiolus
sesquipollicaris , angulalus nee canaliculatus. Slipula bi-
dentata, dentibus obtusis, sinu obtuso amplo inlerjeclo.
Panicula ramosa consimilium in hac specie contrahitur di-
lalaturque, cymam subfastigiatam referens, ramosissimaiu,
multifloram, diametro 5 — 6 pollicari, ramis ramulis pc-
dicellisque allernis sparsis; peduneulo fertur 3 — 4 pol-
licari. Rami angulati, compressi; primarii bracteola squa-
miformi suffulti, sub extimis ramificationibus pedicellisque
deficienle. Specimina nostra, sub grossificatione fruetus
collecla, floribus perfectis carent. Quae supersunt flori-
bus Palicurcae rigidae minores. Calycis margo liber exi-
guus, vix dentalus, disco epigyno (neetario) placentiformi
superatus. Corolla glabra, basi gibba; tubus brevis, cras-
sus; laciniae limbi breves; cingulum in inferiori tubo
villorum albidorum, villis brevibus uniseriatis in fascicu-
los penicillatos digestis. Stamina inclusa, filamentis brevi-
bus, medio tubo insertis. Drupa dipyrena; immatura co-
lorata, subrotundo-ovata, compressiuscula, costata, disco
epigyno apiculata, axi bilineari ; pyrenis facie plana, medio
longitudinaliter sulcata; dorso öcostato, sectione transversa
/ pro-
17
profunde sinualo - 51obata. Semina matura desiderantur.
Flores permulli abortiunt, grossificantur germina pauca.
3. Palicüiiea tctraphylla N.
E Brasilia tropica inisit Sellowius. fr.
Rami telragoni, oblusanguli, laeves, alropurpurascen-
les. Folia vertieillato-qualema, brevitcr petiolata, ovato-
vel lanceolato-oblonga, in petiolum attenuata, apice acu-
minata acuta, lOpollicaria, 4 pollices lata, petiolo \ — f
poll. longo; firmia, nee lamen coriacea, plana, reticulato-
venosa, venis primariis obliquis subarcuatis utrinsecus
15 — IS; supra glabra, nervo venisque impressis; sublus
dense hirlo-pubescentia, imprimis in nervo venisque pro-
minentibus. Peliolus supra planus, subtus teres. Pubes-
cenlia per lalera petioli ad inlerpetiolarem nodi faciem
decurrit. Stipula bidentala vcl potius bifida, laciniis lineari-
lanceolalis acutis tenuissime ciliatis, sinu nunc acuto,
nunc latiori sublruncalo disjunetis. Panicula terminalis
pyramidala ampla ; pedunculus 7 pollices longus , teres,
angulatus sulcatusque, rariter pubescens; ipsa panicula se-
mipedalis, diamclro ad basin 4 — 5 pollicari, densius hirto-
pubescens. Rami allerni, sparsi, patentes, subdivaricati,
angulati, compressi, in raebidem sursum et deorsum de-
currentes, nulla suflulti bractea, sed allius bractea instrueti
lineari-lanceolala, acuta, rariter pubescente et ciliata, erecla,
quae in inferioribus ad semipollicem usque elongatur; ra-
muli pedicellique bracteis similibus multo minoribus inor-
dinate adspersi. Calyx hirto- pubescens; germen turbina-
tum, dentibus calycinis 5 ipso vix brevioribus ovato-lan-
ceolatis acutis coronatum; neclarium epigynum crassum
pyramidatum dentibus calycinis vix brevius. Corolla gla-
bra, tubulosa, 5 lineas longa, basi gibba, limbo brevi
5fido, laciniis ovatis oblusiusculis apice exlus pilis brevi-
bus raris subbarbatis. Cingulum in inferiori tubo villorum
albidorum, uniseriatorum, in fasciculos 5 penicillatorum.
4r Bd. ls Heft. 2
18
Stamina 5 medio inserta lubo; filamenta brevia; anlherae
lineares, dorso infra medium affixae, infera parle bifidae.
Fructus desideratur.
Palicureae longifoliae A. St. Hil. plant, remarq. d.
Bres. p. 232 foliis verlicillatis quaternis similis, caeterum
jam pubescentia diversa.
4. Palicurea nicotianaefolia N.
E Brasilia aequinoctiali misit Sellowius. fo.
Rami teretcs vel obsolete obtuse letragoni, laeves,
atropurpurascentes. Internodia 2 — 6 pollicaria. Folia
membranacea, pellucida, plana, breviter petiolala, ovato-
lanceolata, in petiolum atlenuata, apice acuminata acula,
acumine nunc recto nunc obliquo; 6 — 7 pollices longa,
2^ — 3 pollices lata, supra glabra, sublus pubescentia,
venis primariis parallelis obliquis arcuatis utrinsecus circi
ter 15 subtus prominulis. Petiolus semipollicaris , supra
planus^ subtus convexus. Stipula tenuiter pubescens, in-
terpetiolaris, truncala, utrinque juxta petiolum dente lan-
ceolato acuto instructa. Panicula terminalis laxiflora, cum
pedunculo 2 — 3-pollicari lOpolücaris, diametro ad ba-
sin 2-| pollicari, pubescens, pube apicem versus uberiori.
Rami alterni, sparsi, inferiores pluries ramosi, superiores
subtrillori; omnes sub anthesi erecti, sub grossiücatione
patentes, braclea lineari-lanceolata acuta pubescente suf-
fulti; ramificationes omnes similibus suffulciuntur bracteo-
lis. Calyx pubescens; germen turbinatum dentibus caly-
cinis 5 ipso multo brevioribus late ovatis aculiusculis co-
ronalum; nectarium epigynum placenliforme crassum, den-
tes calycinos aequans. Corolla extus in alabastris pubes-
cens, demum glabrescens nee omnino glabra, tubulosa, se-
mipollicem longa, basi ventricosa gibbosa, subarcuata,
limbo 5fido brevi vix* reflexo, laciniis ovatis, acutiusculis,
erectis, apice extus pilis brevibus raris obsolete subbarba-
lis, (laciniae aequales, inaequalesve ? duo interdum latiorcs
19
longioresque videbanlur). Cingulum villorum albidorum
uniseriatorum in inferiori tubo supra ejus dilatationem, e
fasciculis villorum majoribus 5 penicillalis confluentibus
constans, corolla intus caelerum glabra. Slamina 5 a cin-
gulo villoso distantia, iilamentis brevibus medio tubo in«
serlis ; antherae lineares, basi vel infimo dorso affixae, ses-
quilineam longae, apice paululum e fauce emergentes, di-
midias lacinias attingentes. Stylus filiformis, glaber, an-
theras paululum superans, apice stigmalifero paululum di-
latatus incrassatusve, vix aulem biüdus. Drupa dipyrena;
immalura colorata, dilalato-suborbiculata, complanata, cos-
tata, dentibus calycinis coronata.
Psychotrlac macrobotrydi R. et P. flor. Per. 2 p. 56.
t. 203. secundum descriptionem et iconem valde certe
aftinis; flore tarnen gravissimisque characteribus diversa,
si aucloribus est fides.
5. Palicukea Marcgravii A. St. Hil. plant, remarq.
d. Bres. p. 231 t. 22. /ig. A.
Varielatem puberulam e Brasilia tropica misit Sello-
wius, pluribus locis lectam. ff.
PSYCHOTRIA.
(Chor. gen. v. in Tl. B. Kunt h JSova gcnera et spec.
III. p. 217, quae de longitudine gcnitalium proferun-
tur .sunt delenda.)
1. Psychotkia alba Ruiz et Pavon ! 2 p. 58 £.205 a.,
Hb. JVilld. n. 4063 (speeimina autographa Rnizii flo-
rifera).
Psycbotria avdisiaefolia H. B. K. Nov. gen. et sp.
3 p. 280, Hb. Willd. n. 4060 (speeimen ßoriferum Hum-
boldtianum sub nomine Ps. densißora) , R. Seh. Syst.
5. p. 189.
Psycbotria patula Hb. Willd. n. 4057 (speeimen flo-
2*
20
riferum Humboldtianum „fluvii Nares "J , R. Seh. Syst.
5. p. 189.
In Brasilia aequinoctiali plura variis locis nee pro-
cul ab urbe Rio Janeiro legit speeimina florifera Sello-
wius, copiosa vero transmisit e Brasilia meridionali pluri-
bus locis et temporibus leeta flores frulusque gerentia
(Rio Pardo in fruticetis umbrosis, Monte Pacin, Estrella
do Campo Agudo etc.)
Icon Florae Peruanae 1. c. mala, calycem acute exi-
mie 5-dentatum sistens, qui revera in omnibus speeimini-
bus Peruvianis, Brasiliensibus, Carthagenensibus et Novo-
Granatensibus obsolete dentatus, subtruncatus. Ruiziana
speeimina foliis majoribus ad 7 usque pollices elongatis
insigniuntur , qüae in nostris sie ut in Humboldlianis 5-
circiter pollicaria, ceterum omnibus conveniunt cbarac-
teribus. .
Descriptionibus auetorum, ceterum omni modo conve-
nientibus, pauca addamus, omnibus supra laudalis speeimi-
nibus communia.
Pili breves, patentes, monostiebi, paginae adpressi, ner-
vum medium venasque primarias utrinsecus sequuntur in
pagina infera, quod in speeiminibus Ruizianis nostrisque
Brasiliensibus plurimis eximie, in Humboldlianis vero aliis-
que Brasiliae meridionalis obsoletius conspicitur igiturque
a Kunthio silenlio praeteritur. Stipulae amplectentes,
saepe marginibus invicem cohaerentes, oebream mtrapetio-
larem simulant, quae mox basi rupta, libera in ramulis
annuli ad instar haeret, margine cicalricis interioris villis
rufescenlibus stipato. Stamina longitudine laciniarum co-
rollae, iisque revolutis exserta. Drupa ellipsoidea, calyce
coronata, sub-10-costa!a^ dipyrena; pyrenis dorso 5 sulca-
lis, facie planis, pulamine tenui lignoso. Nucleus confor-
mis pulamini pariterque costalus. Axis fruetus 2 lin.
longa.
21
Var. tonsa.
In Brasilia aequinoctiali in vicinia urbis Rio Janeiro
lcgit Sellowius specimina florifera. ft.
Foliis magis obovatis, venis pancioribus , ulrinsecus
subsenis (in specie 8 — 10) et perfecta glabritie, defectu
nempe pilorum nervös marginantium , differt, characleres
gravioris momenti ad speciem distinguendam frustra quae-
sivimus.
2. Psychotria philippensis N.
Legimus in maritimis circa Tierra-alta Luconiae. ff.
Affinis similisque videtur Psychotria obtusifolia
Poir. Enc, cui autem inflorescentia terminalis et folia multo
ampliora tribuuntur, cui, ex icone, calyx acute dentalus.
Si fides est scriptis, satis superque dislincta.
Arbuscula glaberrima, e gemmis, stipulis ramulisque no-
vellis resinam exsudans diaphanam in Alcohol solubilem,
nee in aqua. Rami axillares supraaxillaresve oppositi,
bracteati, letragoni, ad nodos eompressi, internodiis brevi-
bus {\ — \\ pollicaribus). Folia coriacea, petiolata, late
obovata, obtusissima, basi in petiolum alienuata, duos pol-
lices longa, 14 lineas lata, petiolo semipollieari ; nervo
subimmerso, venis paucis pinnatis obliquis rectilineis im-
mersis; margine reflexo; petiolo snpra convexo, subtus
lamina decurrente subcanaliculato. Slipula persistens,
margo intrapeliolaris angustus, sursum leviter arcuatus,
velustiori statu dilatatus subrectus. Inflorescentia, cymae
oppositae duae axillares vel supraaxiilares in apice ramo-
rum, foliis circiter ter breviores, ter dichotomae cum flo-
ribus alaribus. Flores breviter peduneulati sessilesque.
Germen cylindraceum sesquilineare, ampliori ealycis limbo
membranaceo cupuliformi truncato subtruncatove semili-
neam longo eoronalum. Corolla infundibuliformis , tubo
bilineari, limbo 5fido, laciniis sesquilinearibus ovalo-lan-
ceolalis acutis; intus a medio tubo ad faucem villis albis
22
dense villosa. Stamina 5 laciniis corollae expansis re-
flexisve exserla; filamenta filiformia, glabra, brevia, inter
lacinias inserta; antherae sagittato -lineares, acutae, dorso
infra medium affixae, lineam longae. Stylus filiformis,
glaber, tubo corollae duplo longior, apiee clavatus; stig-
matibus filiformibus brevibus 2. Drupa oblongo-ellipsoi-
dea subcylindracea , jugis 8 acutis, sulcis totidem interje-
ctis profunde eximie exsculpta, limbo calycis tubuloso trun-
cato coronata, dipyrena. Pyrenae dorso quadrijugo, facie
plana sulco exarala; pulamen crassum exiguam fovens ca
vitatem teretem, cui nucleus conformis, cylindraceus ,
curvulus.
3. PsycHOTRiA leiocarpa N.
E Brasilia tropica misit Sellow, varietatemque e pro-
vinciis meridionalibus. ft.
Floribus tetrandris et fruclu ecostato insignis species,
genere tarnen a Psychotriis non separanda. Faramca
Aubl. Guian. 1 p. 102 T. 40. corolla telrandra, germine
biloculari, fruclu ignolo, a Psycholria numero partium,
charactere inter Rubiaceas, ut jam Stellatae nostrae evin-
cunt, levioris momenti, male distinguitur. Ps. leiocarpa
nostra a Farameis Aubl. stipula et habitu abhorret.
a. tropica.
Praeter inflorescentiam glaberrima. Rami teretes, lae-
ves, fusco-purpurascentes; novelli compressi; nodi tumi-
duli; internodia \\ — 2-f- pollicaria. Folia petiolata, an-
guste lanceolata, in acumen angustum longe attenuata,
membranacea , plana, margine interdum subsinuato, nervo
medio subtus prominente, venisque primariis patulis ar-
cuatis utrinsecus circiter 10 — 12 prominulis. Venae se-
cundariae inter primarias binae ternaeve, illis subparallelae
et subaequales, falsam folii lineati speciem mentiuntur. La-
mina 3 — 3^ pollicem longa, 6—8 lineas lata. Petio-
lus supra lamina decunente marginatus canaliculatus, sub-
23
tus convexus, 3 — 5 lineas longus. Slipula pcrsistens,
margo inlerpetiolaris laxiusculus angustus, truncatus, juxta
pctiolum ulrinque dcnte minuto subseliformi inslructus.
Inflorescentia cyma terminalis subfastigiata , breviter pe-
dunculata, foliis duplo brevior, rarius e rarnis 4 verticillatis
cum 5-to centrali, saepius perparia duo decussatis e centrali
orientibus conslans. Opposilione vero saepe perturbata
rami pseudo-opposili allenii approximati fiunt. Rami fili-
formes, sursum compressi, cymoso -bis-dichotomi, opposi-
iione saepe perturbata^ flore alari sie ut laterales pedicel-
lalo. Bracteae lineari - acutae subsetaceae ramos sufful-
ciunt, bracteolae minores ultimas eorum ramificaliones.
Inflorescentia cum calycibus corollisque oculo armato te-
nuissime pubescens. Flores tetrandri ; rarius provenientes
et pentandros observavimus, corolla 5-iida, calyce 5-den-
iato. Germen globosum, apici dilalato pedicelli sesqiü-
bilinearisve insidens, coronatum limbo campanulato caly-
cis, ipso paulo ampliori, acute 4-dentato. Corolla tubu-
losa infundibuliformis , 3 lineas longa, limbo brevi 4-fido,
laciniis ovatis acutiusculis ; intus glabra, fauce cingulo pu-
bescente instrueta. Stamina 4 ; antherae lineares, medifixae.
Stylus filiformis; stigma bilamellatum. Duplex in aliis
speeiminibus oecurrit varietas: altera slaminibus exserlis,
stylo incluso; altera staminibus inclusis, stylo exserlo.
Drupa subdidyma, suecosa, vertice limbo calycino coro-
nata, axi sesquilineari, dipyrena. Pyrenae subglobosae,
obiuse pentagonae, angulis dorsalibus tribus apicem ver-
sus subcarinatis ; facie sulco profundo exarata. Putamen
tenue. Nucleus conformis. Embryo affinium familiarium.
Costae congenerum in hac specie complanantur, sie ut
Sectio singulae pyrenae transversa obtuse pentagona, mi-
nime autem sinuato 5-lobata appareat.
ß. extratropica.
Habitu a superiori differt ut planta in nemoiibus
24
umbrosls educta a sororibus in apricis provenientibus.
Subdicholome ramosa. Rami virides, nee colorati, inter-
nodiis circiter bipollicaribus. Folia molliora, venis seeun-
dariis minus conspieuis rarioribus reticulata, nee ullam
lineationis speciem ferenlia; latiora quam in a; maxime
evoluta 3 — 4 pollicaria, 10 — 12 lineas lata latioraque,
petiolo 2 — 4 lineaii. Inflorescentia glaberrima. Flores
triandri tetrandis immixti; pentandros in hac varietate non
observavimus. Germen magis lurbinatum videbatur, den-
tes calycini acutiores inaequales; corollae nondam erant
explicatae. Fraclus paulo major; pyrenae ovoideae ma-
nifestius penlagonae, angulis minus obsolelis.
4. Psychotria formosa N.
E Brasilia aequinoctioli misit Sellowius. ff.
Deficiente fruetu quo ad genus recognoscenda species ;
germen certe biloculare. Similis Psychotriae albae R.
et P. indole et consistentia foliorum, nee non cicatrieibus
stipularum rufo - villosis ; inflorescentia caeterisque diversa.
Praeter inflorescentiam glabra. Rami teretes, grisei,
nigrescentes , internodiis inaequalibus pollicaribus tripolli-
caribusque. Folia breviler petiolata , pergamentacea sub-
coriaceave, nunc obovata, nunc elliptica, breviter acumi-
nata, basi euneata acuminatave, longius in petiolum atte-
nuata; supra plana, nervo subtus prominente venisquepri-
mariis utrinsecus 6—^8 obliquis paululum arcuatis pro-
minulis, margine inflexo, scrobiculis venarum axillaribus
vel nullis vel inconspieuis. Maxime evoluta 6 pollicaria,
2£ poll. lata, petiolo semipollicari supra piano subtus con-
vexo. Stipulae, mox deeiduae, cicatrice rufo-villosa su-
perstite, in apieibus observantur iuterpeliolares , integrae,
ovatae, acutae, parvae. Inflorescentia, panicula terminalis,
peduneulata, laxa, sub anthesi patens, pyramidata, magna,
folia superans. Pedunculus communis 2^ pollicaiis; ipsa
panicula 4 pollicaiis, diamelro öpollicari. Ramorum stricte
25
oppositorum paria circiler 6, infimi qulnquies ramosi.
Bracteolae ovatae, acutae, mox deciduae, in axillis lanu-
sine villisve rufis munitae, omnes suffulciunl ramificationes.
Rami ramulique, praesertim in superiori vel interiori la-
tere, pilis subulatis inaequaliter dissitis pubescunt. Omnis
flos pedicellatus, pedicello \\ — 2-bilineari. Pubes illa pe-
dicellos invadit rarescens, nee calyces semper omnino gla-
bri. Germen minutum biloculare. Calycis limbus germen
coronans, eo amplior, membranaceus , laxus, cupuliformis,
subtruncatus, denlibus 5minutis aculis inslructus. Corolla
infundibuliformis, 2^ lineas longa, extus glabra. Tubus
brevis, intus praeter basin glabram luteo-villosus. Laciniae
5, tubum subaequantes, lanceolatae, acutae, demum reflexae,
intus lulescenti-pubescentes et apice barbatae. Stamina
inclusa, infra medium tubum inserta; antherae lineares,
subsessiles, villis fotae, apice paululum e fauce emergen-
tes. Stylus filiformis, apice exsertus, laciniis corollinis
brevior, stigmatibus crassioribus üliformibus recurvis.
5. Psychotru mtidula N.
E Brasilia tropica misit Sellow. ft.
Fructu non viso, quo ad genus recognoscenda. Ger-
men certe biloculare, loculis uniovulatis. Pluribus cum af-
finibus glabritie foliisque lanceolatis conveniens, ob nume-
rum quinarium a Ps. leiocarpa, ob inflorescentiam im-
perturbata ramorum oppositione cymosam a Ps. nonate-
lioide facile distinguitur.
Glaberrima. Rami tereles vel obsolete obtuse tetra-
goni, brunnescentes ; novelli virides , minus quam in affini-
bus compressi. Internodia 1 — 3 pollicaria. Folia bre-
viter petiolata, lanceolata, acuminata, membranacea, pellu-
eida, firmiora et nilidiora quam in affinibus; reticulato-
venosa, costa media subtus prominente, venisque utrinse-
cus circiter 11 patulis arcuatis leviler prominulis; mar-
gine exsiccatione saepe reflexo. Longitudine variant 3 — 4
26
pollicari, latitudine 10 — IS lineari. Petiolus lamina de-
currenle supra marginatus, subtus teres, duas circiter li-
neas longus. Stipula interpetiolaris minuta; junior inte-
gra, triangularis, acuta ; persistens bifida, marcescens demum
et oblitterans. Cyma terminales, pedunculata, foliis paulo
brevior, saepius öradiata (verlicillo quaternario cum cen-
trali), rarius e ramis constans pro verlicillatis per paria
duo oppositis. Rami bracleis linearibus acutis suffulli,
filiformes, sursum compressi, bis vel ter dichotomi cum
flore alari sessili, tertia saepius bifureatione alterius pe-
dunculi defectu imcompleta. Omnes bifurcationes bracteo-
lis acutis suffultae, bracteolae sub lateralibus ultimis flori-
bus nisum indicant laterales ramos ulterius procreandi.
Germen turbinatum, minutum, limbo calycino ampliori cu-
puliformi acute ödentato coronatum. Corolla tubuloso in-
fundibuliformis, 2^ lineas longa, extus glabra; limbus
öfidus, laciniis ovalo oblongis obtusis; tubus medius in-
terne cingulo pubescenti instructus, ibidem staminum in-
sertio. Filamenta filiformia glabra; anlherae lineares me-
difixae. Stylus filiformis glaber; stigmate bifido. More
familiarium plurium variat relativa genitalium dimensio:
stamina in aliis longitudine corollae, laciniis reflexis
exserta, stylo incluso; slamina in aliis inclusa, vix apice
e fauce emergentia, stylo exserto.
6. Psychotria nonatclioides N.
Psychotria involucrata H. Ffrilld. n. 4090 (nee au~
clorum, quae Nonatelia qfßcinalis Äubl. Guian. 1 p. 182
t. 70., fruetu et genere certe diversa) Specimcn Brcde-
meyerianum e Caraccas.
E Brasilia tropica misit Sellow. ff.
Defectu fruetus incertam quo ad genus stirpem Psy-
cliotriis censuimus esse adnumerandam. Germen certo
certius biloculare, loculis uniovulatis. Inflorescenlia ad
Psycholriam cordijoliam H. B. K. ( Sidcrodcndron pa-
27
niculatum Hb. Willd. n. 2811), speciem auctori dubiam,
accedit.
Glabra laevlsque. Specimina noslra pedalia rami sunt
teretes, cortice griseo, crassitie inferne sesquilineari , ex
omni fere nodo sub angulo semirecto majorique dicho-
tomi, nodis paululum incrassalis, internodiis lf pollicari-
bus. Ramuli novelli compressi. Folia patula, lanceolaia,
basi in petiolum brevem contracta, apice longius aüenuata,
acuminata, acuta, acumine saepe obliquo; membranacea,
pellucida, reticulato-venosa, nervo venisque utrinque, sub-
tus vero magis prominulis; venis primariis utrinsecus sub-
quinis arcuatis; margine reflexo; maxima quadripollicaria,
pollicem lata latioraque. Petiolus subtus eonvexus, supra
canaliculatus, subbilinearis. Stipula exigua, persistens, bi-
dentata vel potius bifida, laciniis sesqui-trilinearibus e la-
tiori basi in acumen subsetaceum productis, sinu (in ju-
niori statu) acuto interjecto. Inflorescentia terminalis, fo-
liis dimidio brevior, cymoso-racemosa; racemo laxifloro
pedunculato, infera nuda rachidis parte (pedunculo) ilori-
feram subaequante. Flores cymoso - racemosos dicimus,
quippe qui in racemum sunt disposili, cujus pedunculi
simpliciter cymosi, triflori; flore medio alari sessili uni-
bracteato, lateralibus breviter pedicellatis tribracteatis. Pe-
dunculi nulla suflulti bractea, basi compressi et quasi
sursum in rachin decurrentes, divaricali, rarius in rachide
recta oppositi, saepius alterni sparsi, rachide plus minusve
flexuosa. Bracteae laterales minutissimi, reliquae lanceo-
latae. Germen ovale, biloculare, loculis uniovulatis, limbo
calycino coronatum brevi, subcampanulato. 5 dentato, den-
tibus triangularibus acutis. Corolla infundibuliformis, ses-
quilineam longa , 5 fida , extus glabra , intus a medio tubo
ad faucem leviter villosa, laciniis oblongis aculiusculis pa-
len libus glabris. Stamina inclusa , faucem vix superantia,
antherae 5, lineares, subsessiles, cum laciniis alternantes.
28
Stylus longitudine slaminum, glaber, apice sensim dilala-
tus et in Stigmata duo abiens. Fructus non visus.
7. Psychotria cuspidata Herb. Willd. n. 4109., R.
S. 5 p. 192. (Specimen Bredemeyerianum e Caraccas.J
E Brasilia tropica. Rio Janeiro. Sellow. ft.
Superiori speciei arctissime aftiinis et certe congener.
Habitu, glabritie, indole foliorum, stipula, inflorescenlia
convenit, paucis discrepans, at omnibus partibus major*
Foliis Psychotria e covnifolioe H. B. K. subsimilis, jam
ramis inflorescentiae alternis diversa.
Internodia 2 — 5 pollicaria. Folia ovata ellipticave,
basi cuneata acuminatave in petiolum brevem attenuata
(rarissime rotundata); apice longius in acumen producta
angustum, acutum, saepe obliquum; venis primariis utrin-
secus 10 — 12 palulis, margine reflexo; vetustiora sublus
in axillis venarum scrobiculata ; maxima in Sellowianis
speciminibus 5 pollices longa, 2|- lata, petiolo vix bili-
neari; multo majora in Bredemeyerianis 8 pollices longa,
k\ pollices lata, petiolo semipollicari. lila in apricis si-
tienlibus, haec in umbrosis humidis videntur educta, nulla
praelerea differentia. Folia subtus, in axillis praesertim ve-
narum, aeque ac inflorescentia omni pube non sunt expertia,
oculo tandem armalo cernibili, specimina Bredemeyeriana
paulo magis pubescunt. Stipula truncata, bidentata, dcn-
tibus acutis lineam, ad summum sesquilineam longis. Pa-
nicula terminalis pedunculata, foliis bis quaterve brevior,
abbreviata, semiglobosa, subfastigiata, Rami cymosi, an-
gulosi, compressi, complanati, ad ramificaliones dilatati,
patentes, demum divaricati; inferiores e verlicillo qualer-
nario, lege perlurbata, approximati allerni, bracteola vel
suffulti vel altius instructi, sub apice pluries dichotome
aut trichotome ramosi cum flore alari sessili, oppositione
saepius perturbata. Flores Ultimi terni cymosi; alaris ses-
silis, braclea minula paululum deorsum remota munitus;
29
laterales duo breviter pedunculati , unibracteati. Gcrmen
ovale, biloculare ; loculis uniovulatis. Calycis limbus ger-
men coronans brevis, subcampanulatus laxus, ödentatus,
dentibus brevibus triangularibus acutis. Corolla infundibu-
liformis (in alabastro 2< lineas longa) extus glabra, intus
in medio tubo chigulo villoso instructa, laciniis oblongis
aculiusculis. Staraina 5 inclusa, paululum e fauce emer-
genlia; filamenta brevia, glabra; antherae lineares, medi-
lixae, supra cingulum villosum sitae. Stylus filiformis,
apice paululum dilatatus. Sligma bilamellatum, rotundum,
tenuissime pubescens, Pistillum stamina superat, corollam
aequans. Quae florem attinent ex alabastri observatione
redundarunt. Fructus desideratur.
TETRAMERIUM. Gaert. Gl
(Char. Gen. apud H. B. K. Nov. Gen. et Sp. 3.
p. 291. t. 287 .J
Species subsequentes inter se et cum Coffea oeeiden-
tali Auctorum tantopere conveniunt, ut differentiae inter eas
aegre sint exprimendae, nee botanicis arrideant; tarnen
sejungere maluimus formas, quam conjungere, quum nee
omnes omni in siatu, nee Coffeae oecidentalis speeimina
completa et autographa videre licuerit.
1. Tetrameritjm montevidense N.
Telramerium odoratissimum Gaert.?
In Brasilia meridionali legit Sellow. ft.
Speeimina noslra fruetifera foliis cum speeimine Cof-
feae oecidentalis Hb. Willd. n. 4135. (Brcdemeyeri St.
Domingo, Portorico) ad amussim conveniunt, juniora for-
san basi magis attenuata; magniludine fructus cum icone
Gaertneri (3 1. 196.). Calyx tarnen anguste tubulosus trun-
catus fruetum coronans, nee ut apud Gaerlnerum (3 p. 90)
obtuse 4-dentatus connivens; semen vero convenit. In
30
icone Plumieri (Americ. t. 156 f. 2) fructus olivaeformis,
axi 7 — 8 lineari. Slipula speciminum Brasiliensium de-
cidua, minor, mucrone, quam in Willdenowiano supva
citalo, longiori instructa, aristam 3 lin. longam sistente.
Rami in apicibus (ex inflorescenlia?) dichotomi.
Obs. Species generis Telramerium inter se proximae, plu-
res forsitan sub Coffea occidentali Auctorum latent, in speci-
mine Herbarii Willdenowiani : Pedicelli circiter 3 lin. longi.
Limbus calycis liber, cupuliformis, truncatus, subintegerri-
mus, longitudine dimidii germinis. Corolla usque ad la-
ciniarum apices 14 lin. longa; laciniae 5 lin. longae, e
lanceolata basi longe acuminatae. Tubus longus, graeilis,
9 lin. longus, a basi usque ad faucem sensim dilatatus.
Stamina in summo tubo, nee in medio tubo ut Jacquin
(Amer. p. 67 t. A1J. Stylus cum stigmate longitudine di-
midii tubi, nee tubum superans ut Jacquin. Quanti rela-
tiva genitalium altitudo sit aeslumanda in Rubiaceis, com-
pertum jamjam liabemus.
2. Tetramerium latifolium N.
Tetramerium odoratissimum Gärtn.*!
In Provincia Rio de Janeiro Brasiliae aequinoclialis
legit Sellow. ff.
A Tetr. odoratissimo , cui foliis simillimum, differl:
floribus multo brevioribus, crassioribus ; a Tetr. panicu-
lato, floribus multo major ibus; a Tetr. coeruleo Nees Marl.,
inflorescentia , quae cum illa Tetr. odoratissimi alio-
rumque convenit.
Rami oppositi. Folia ad summum 5< poll. longa, 3
poll. lata, acumine et petiolo semi-pollicaribus. Stipulae
Tetr. odoratissimi, sed citius deeiduae, in apicibus modo
observandae, mucrone paulo longiori instruetae, character
ceterum levioris momenli. Pedicelli 3 lin. longi. Caly-
cis limbus dimidio germine paulo longior, denticulis 4 ob-
tusiusculis aut subintegerrimus. Corolla ad apices laci-
31
niarum usque fere 9 lin. longa, laciniis oblongo-lanceola-
lis obtusiusculis k\ lin. longis, tubo cylindraceo, crasso,
ad faucem vix crassiori, 4^ lin. longo. Stamina in medio
tubo inserta. Stylus tubum aequans, sligmalibus 2 subcla-
vatis exsertus. Fruclus non vidimus.
3. Tetkämekium siipulaceurti N.
Tetramerium odoralissimum Gärtn.?
In Brasilia aequinocliali legit Sellow. fr.
Foliis angustioribus basi atlenuatis et acutis c. Tetr.
jasminoide (H. B. K. I. c, Coffca Jlavicans Hb. Wühl.
n. 4132 spccimina Humboldtiana) convenit; folia tarnen
majora, 4f poll. longa, 14 — 15 lin. lata (in Tetr. jas-
minoide 3-pollicaria), inter venas primarias crassiores laxe
reliculato-venosa, nee ut in illo venis seeundariis minus
inaequalibus , inter primarias subternis, parallele e costa
media orientibus, dense coslato-venosa. Rami oppositi.
Stipulae arcuatae vel late ovatae, acutae, dorso in mucro-
nem excurrente, foliis quoque delapsis persistentes; margo
albidus quasi emareidus; mucro junioribus brevior, vetus-
tioribus longior validiorque, longitudine circiter ipsius sti-
pulae; hinc similiores sunt stipulis Tetr. odoratissimi
quam jasminoidis , quae magnae, deeiduae, vagina brevi
truncata superslite. Rami saepe ad basin in ipsa axilla sti-
pulis sunt instrueli; rami axillares abbreviati, paribus sti-
pularum pluribus imbricati, strobilos quasi mentiuntur; an
slatus normalis? — Calyx Tetr. odoratissimi, sed eviden-
ter denticulatus, denticulis minutis acutis. Corolla ad api-
ces laciniarum usque 7 lin. longa, laciniis e lanceolato-
acuminatis, 2 lin. longis; tubo 5 lin. longo, media parte
paululum incrassato, hie antherae; Stylus tubum aequans,
stigmatibus vix incrassatis subexsertis. Pedicelli semipol-
licares. Flores quam in praecedente graciliores. Fructus
globosus, diametro 4-lineari, calyce brevi quadridentato.
32
COFFEA L.
(Character genericus apud ff. B. K. Nov. Gen. et
Spec. 3. p. 289J
1. Coffea arabica L.
Stirpem, favente sole, ubique terrarum nunc a no-
stratibus cultam, in Brasilia primum offendimus, collegi-
musque specimina.
S p u r i a e.
Quae naturalia e turba specierum, Coffeae sub signo
militantium , prodire queant genera, disjudicent autopsia
sedulaque stirpium collatione, quibus erit datum botanici.
Quas novas hujus gentis, ne dicamus generis, adferimus
species, flore fructuque descriptis, facilius suo tempore ad
sua redigenda erunt genera.
2. Coffea Lugoniensis N.
E Luc,onia insula circa pagum Tierra alta lectam re-
tulimus. tj.
Glabra, laevis, glaucescens. Rami teretes, fistulosi.
Folia lanceolata, utrinque acuta et saepe breviter acumi-
nata, petiolata, 5 pollices longa, lf poll. lata, petiolo
6 — 9 lineas longo; chartacea, opaca, supra plana, nervo
medio venisque tenuibus utrinsecus 14 — 16 patulis sub-
tus prominulis, margine leviter reflexo. Petiolus supra
planus et lamina decurrente submarginatus , subtus leviter
convexus. Stipula subscariosa, magna, ovato - oblonga,
acuta, facilius decidua, margine cicatricis interiori villis
rarescentibus brevibus rufis obsolete stipato. Inflorescen-
tia: cyma terminalis, sessilis, sub anthesi contracta, densa,
capituliformis , stipulis spathaceo-involucrata, petiolis fb-
liorum suffulcientium saepe brcvior; sub grossificatione
fructus ramis evolutis subfastigiata, diamelro 2 — 2^ pol-
licari.
33
licari. Germen minulum, verlice (nectario epigyno) libe-
rum, inferius laxioris amplioris calycls limbo subtruncato
cinctum. Corolla 4 — 5 — 6 andra, hypocraleriformis,
extus glabra; tubus brevissimus ; limbus expansus diame-
tro ad summum 31ineari, laciniae numero staminum ova-
to-aculae; faux villis longis albis dense vestila. Stamina
breviler e fauce exserta; filamenla filiformia, glabra, infra
laciniarum sinus inserta ; antherae parvulae, ellipiicae, basi
vel inferiori dorsali parte affixae, ereciae', introrsae, bilo-
culares, loculis rima faciali debiscentibus. Stylus lllifor-
rnis, apice paululum iucrassatus, stigmate bilamellato di-
latato. Flos capituli apicalis, primus explicatus, semel
iterumque hexandrus observatus est, examini subjectorum
plures letrandri, pauci penlandri, idque in eodem speci-
mine. Bacca deprcsso-comprcsso-subglobosa, axi 2£ — 3
lineas, diameiro majori 3 — 3\ lineas metiens; basi
acuta, vertice deniibus calycinis omnino obliteratis leviter
circum notato; disperma. Semina endocarpio (arillus
Gaertn.) membranaceo vel pergamentaceo nee dehiscente
nee partibili undique teeta, late obcordaJa, dorso convexo,
angulis rotundatis, facie vix plana, invicem ineumbentia^
lamina sarcocarpii lenuissima interjeeta. Semen adhuc
immaturum nigrum, endocarpium haud explens, illi con-
forme, erectum, facie haud sulcata, funiculo umbilicali
basi inserta. Baccae inter normales oecurrunt abortu al-
terius seminis monospermae, deformes, subdimidiatae. In
his semen superstes ut in dispermis, viduum autem alte-
rius seminis loculamentum excrelum quidem, sed compla-
natum seminifero adpressum observatur.
3. Coffea Kaduana N.
In nemorosis montium Insulae O-Wahu A. D. 1817'
legimus. t?.
A sequenli specie diversa : fauce corollae imberbi, ca-
lyce ciliato et foliis eunealo - obovalis.
4r Bd. U Heft. 3
34
Glabra atque laevis. Rami grlsei, compressi, articu
lati, foliorum et stipularum cicatricibus ad nodos nolali,
apice, internodiis nondum evolutis, foliis ornali. Folia
breviter petiolata, firmia, opaca, breviter petiolata, cuneato-
obovata, angulo apicali obtuso, supra plana, nervo medio,
quam crassus latiori, venisque tenuissimis oblique arcuatis
utrinsecus 7 — 9 subtus prominulis, (pili in axillis vena-
rum aliquot scrobicularumque indicia), margine reflexo;
maxima 3 pollices longa, 14 lineas lata, petiolo 3 lineari.
Petiolus supra planus, subtus convexus. Stipula ovata,
obtusa, parvula (1£ — 2 lineas longa), interiori cicalricis
margine rufo-villosa. Inflorescentia, cyma pedunculata,
quinque - radiata , verticillo quaternario cum ramo cenirali;
vcl rarius (specimen fructiferum unicum), verticillo reso-
luto , e ramorum paribus duobus decussatis constans , sie
et cymae e. g. Corni albi ludere solent; sub antbesi ter-
minalis, conferta , folia juniora minora eam suffulcientia
subaequans; sub maturitate fruetus alaris, ramis evolutis
laxior, magis fasligiala. Rami sub apicem bis terve cum
flore alari dichotomi, floribus omnibus sessilibus, imper-
turbata oppositionis lege. Margine exiguo, sie ut caly-
ces rufo-ciliato, ramificaliones omnes bracleantur suffulciun-
turque. Gcrmen parvum, turbinatum, ampliori calycis
limbo coronatum cupuliformi, subtruncato, pilis brevibus
rigidis hirtello-ciliato. Nectarium epigynum placentiforme
basin styli non arete cingens. Corolla expansa diamelro
circiler bilineari, exlus et intus glabra, vestigiis villorum
solitorum nullis; hypocrateril'ormis, tubo brevi, limbo 5fido,
laciniis oblongis obtusis. Stamina 5, filamenta paulo in-
fra laciniarum sinus inserta, glabra, e fauce emergeniia;
anlherae parvulae, oblongae, medio dorso affixae. Stylus
fdiformis, glaber, tubum corollae superans, laciniis bre-
vior, stigmate dilatato bilamellato. Vidimus et flores qua-
dripartitos tetrandros. Bacca ellipsoidea, basi attenuata;
35
axi semipollicari diametrum plus duplo superante, vertice
llbera, limbo calycino obliteranlc moxjuxta verlicem, mox
inferius cincta zonatave, disperma. Semina endocarpio
chartaceo crassiusculo opaco undique lecta, dorso convexo,
angulis acutis, facie plana, invicem incumbentia , arcteque
adpressa nulla sarcocarpii lamina interjecta Paries fa-
cialis endocarpii a dorsali facilius, quasi valvata, scinditur,
nervo medio basi est notata, ibidem funiculus umbilica-
lis. Semen erectum, adhuc immaturum nigrum, endocar-
pio conforme, facie impressam litterae T ii^uram gerente;
basali lilterae parte dilalata excisaque funiculum umbilica-
lem recipiente. Baccae paucae abortu alterius seminis
monospermae, deformes, subdimidiatae.
4. Coffea Mariniana N.
Legimus in nemorosis montium O-Wahu A. D.
1816. fc.
Congener simillimaque Coffeac Kacluanae, differt: fauce
corollae barbata, calyce non ciliato et foliis ellipticis.
Rami minus compressi. Folia in apicibus conferfa,
elliptica, utrinque acuta, apice tarnen obtusiuscula , venis
utrinsecus 8 — 10 notata; maxima 3^ poll. longa, \\ poll.
lata, petiolo ad summum semipollicari, lamina decurrenle
marginato. Indoles et compages foliorum prorsus eadem;
eadem scrobicula venarum axillaria. Stipulae late ovatae,
acutiusculae, deciduae, minus tarnen fugaces; cicatrices
minus conspicue rufo-villosae. Cyma lerminalis peduncu-
lata, longitudine foliorum, e paribus ramorum duobus de-
cussatis. Rami inflorescentiae compressi. Bracteae margo
angustus, minime ciliatus, ramificationes suffulciens. Flo-
res sessiles, pentandri quam in praecedente majores, ex-
plicati non visi. Germen lurbinatum, ampliori calycis
limbo cupuliformi subtruncato minime ciliato coronatum.
Corolla hypocrateriformis, tubo brevi, limbo 5fido. Faux
villosa, villis penicillatis una serie inter staminum inser-
3*
36
lionem dispositis; filamenta iiliformia, glabra; antherae el-
lipticae, basi vel inferiori dorsali parte affixae. Stylus
brevis, clavatus, in Stigmata duo, ipso laliora crassioraque
abiens. Bacca paulo brcvior at crasslor quam in superiori
specie, axi 4 — 5 lineari, diametro 3| lineari, omnis fa-
brica caelerum eadem. Semen maturum nigrum, endo-
carpium explens, subrotundo - ellipticum , dorso convexo
gyroso-rugoso- impresso, facie plana impressam litlerae T
figuram gerente. Baccae exstant nobis duae tantum, utra-
que alterius seminis abortu deformis, subdimidiata. Quam
aperuimus inane fovebat loculamentum compressum, com-
planatum, semiuifero adpressum, illique ambitu aequale,
fabrica simile.
Sequentur reliquae Rubiaceae,
Coccoloba brasiliensis Spr. a Rubiaceis, quibus ni-
mis leviter adnumerari jussimus, est vemovenda. Hcdyos-
mi species est, verosimililer nova.
37
CAMPANULACEAE ARCTICAE.
AUCTORE
ADELBERTO de CHAMISSO.
Unalaschka: Campanula uniflora L., dasyantha IM.
B., lasiocarpa N.
E planus Redowsk't anis kamtschaticis: Campanula
punctata Lam., hoinallanthina Ledeb.
In omni, quam ingressi surnus, terra, ab Unalaschka
borcam versus jacente, desiderabanlur Campanulaceae.
CAMPANULA.
1. Campanula uniflora L. R. S. 5. p. 89.
In montibus Unalasclikae rara.
Cum speeiminibus Lapponicis ad amussim conveniunt
Unalaschcensia nostra. Familiarium frigoris quam maxime
patiens, sedes servat sub arclo, polo proximas, nee mon-
tes petit Europae magis australis. Uli sunt patriae : Lap-
ponia (Wahl. läpp. p. 63. ) , Groenlandia (Rottb. Act.
hafn. 10 p. 432. T. 6. flg. Vd.) , desertum inter Point
Lake et mare glaciale Americae maxime borealis (Ri-
chardson R. Brown ex Ed. Nees 1. p. A61.J, Melville
insulae (ibid p. 400 exclusis citatis omnibus ad sequen-
tem speetaniibus Andromedam tetragonam L. , cujus no-
men lapsu omissum), Unalaschka Aleutorum (nos ipsi).
2. Campanula dasyantha M.B. Taur. Canc. 3. p. 147.
In petrosis muscosisque montium Unalaschcae vul-
garis. 2L.
„C. rupestri (Biebersteiniana R. S.), saxifragae, ci-
38
liatae perquam affinis. — Sibiriae maxime Orientalis et
vicini archipelagi incola. — Ex itinere Billingsiano quon-
dam relata, et inter plantas Redowskianas Sibiriae maxime
Orientalis prostans. Synonyma dubia: C. caule unifloro,
foliis ovatis dentatis, calyce hirsuto Gmel. Sib. p. 160
No. 28. C. humilis Bellidis folio, flore majore coeruleo.
Stell, plant. Ins. Beeringil Manuscrpt. Nr. 38." M.
B. I, c.
Inter plantas Redowskianas non habemus. Exstant
specimina Pallasiana Sieversianaque in Herb. Willd. sup
plemento.
Radix crassiuscula , obliqua, alba, parce fibrillosa,
saepe multiceps, collo incrassato reliquiis foliorum emar-
cidorum vestito. Folia radicalia 6 — 10, longe petiolata,
erecta, spathulato-obovata, elliplica lanceolatave ; exteriora
primigena breviora latiora; omnia crenata, reticulato-ve-
nosa, venis pellucidis ; petiolus, dilatata praesertim basi, pi-
lis simplicibus longis albis ciliatus; Iamina obsolete ci-
liata, pilis similibus rariter adspersa, glabrescens, glabra.
Crenae inlerdum in dentes abeunt inaequales, subduplica-
to's, inflexos, mucronatos, mucrone incurvo; rarius obso-
lescunt in margine irregulariter sinuato. Caulis lateralis
adscendens, folia radicalia plus minusve superans, ad sum-
mum digitalis, teres, gracilis, glabriusculus, foliosus, uni-
florus; nunc solitarius, nunc 2 — 3 ex eodem radicis
collo. Folia caulina 3 — 8, saepius 5, sparsa, ciliata pi-
losaque, ciliis in caulem decurrentibus ; inferiora caulinis
similia, brevius petiolata, minora; sursum decrescentia ;
superiora magis pilosa, calyce breviora, sessilia, lanceo-
lata, acuta, margine obsolete crenalo et integerrimo. Flos
spectabilis, pollicaris sesquipollicarisque, cernuus, sub gros-
sificatione fruclus magis nutans. Germen turbinatum,
breve, glabrescens, siimbus calycis obtectum. Calycis la-
ciniae villosae; erectae 5 ovato-lanccolatac, intcgerrimae,
39
aculae, seniipollicares ; reflexae e sinubus earum 5, an-
guslae, acutae, 2 circiler lineas longae. Corolla magni-
tudine et forma C. Trackein, campanulata, limbo 5fido,
laciniis ovatis aculis; glabra, margine limbi villoso; coe-
rulea, nervosa, reticulato-venosa, nervis primariis 3 in
quaque lacinia dorsalibus. Stamina brevia; fdamenlorum
dilatata pars ovata, villoso -fimbriata, genilalibus caeterum
glabris; anlherae lineares, majusculae, apice mucronatae.
Slylus rectus, inclusus, sinus limbi haud superans, stig-
mate trilobo.
3. Campanula lasiocarpa N.
In collibus et montibus Unalaschcae cum praecedente,
nee minus frequens. 2\..
Exstant specimina in herb. Willd. sub Campanula
Adami N. 3861 fol. 5 et 6. — Fol. 6. nomine C. sa-
janensis signavit Fischer. — Exslat sub eodem No. et
schedula herb. Pallasiani, (nee illius manu scripta): „C.
minuta nova species allaica — C. sajanensis" — cujus
sit speeiminis incertum.
Alia est Campanula sajanensis herb. Pallasiani, herb.
Willd. sappl., R. S. 5 p. 102; nempe: Campanula mar-
supiiflora Fisch. Stirps notissima, in hortis nunc vulgaris.
Campanula sajanensis Spr. Sp. pl. 1 p. 729. nulla
praeeuntium R. et S. ralione habita, rursus ad nostram
nunc describendam speciem speclare videtur.
In tanla rerum synonymorumque confusione, nomen
stirpi decrevimus servare, sub quo jam olim cum amicis
communieavimus.
Radix gracilis, albida, vix fibrillosa, obliqua saepe et
multieeps. Folia radicalia 10 — 20 ereeta, longe petio-
lata, (exteriora majora, interiora juniora minora), membra-
nacea sunt tenuia, pellucida, reticulato-venosa, rete vas-
culoso tenui opaco. Lamina lanceolata vel rarius ellip-
üca, acuta, in peliolum latum decurrens, margine dentata,
40 '
dentibüs remolis utrinsecus 3 — 5, anguslis, acutis, nunc
patenlibus, nunc antrorsis. Petiolus, praesertim dilatata
basi, villis lenuibus albis patentibus ciliatus, ciliis in la-
/ mina evanescenlibus , caeterum cum ipsa lamina glaber.
Caulis lateralis, adscendens, folia radicalia plus minusve
superans, palmaris, digitalis, vix unquam öpollicaris, te-
res, gracilis, inferne glaber, foliosus, uniflörus (de speci-
minibus muliifloris infra), nunc solitarius, nunc 2 — 3 ean-
dem stipantes foliorum cespitem. Foliorum cespes est
vero novus caulis nondum evolutus, caule elongato eva-
nescunt folia radicalia. Folia caulina radicalibus similia,
angustiora, acutiora, lamina cum petiolo confluente; ma-
gnitudine et numero variabilia; superiora sessilia, linearia,
ciliata, dentibüs saepe produclis quasi pectinato - pinnati-
fida; calyce solent esse longiora. Flos erectus, magnitu-
dine et forma flori C. persicifoliae aequiparandus, minus
tarnen patens. Germen obconicum, angulatum, dense vil-
losum lanuginosumve , villis in superum caulem excurren-
tibus. Laciniae calycinae 5 erectae, angustae, acutae, &ub-
lineares, dentibüs productis utrinsecus 1 — 2 subpinnati-
fidae, rarius integerrimae, glabrescentes, basin versus prae-
sertim ciliatae, 4 — 5 lineas longae, corolla plus duplo
breviores, sinu latiori obtuso dissitis. Corolla subpollica-
ris, coerulea, glabra, 5nervia, tenuissime reticulato venosa,
late campanulala, limbo 5fido, laciniis semi - orbicularibus
late ovatisve, acuminatis^ dorso uninerviis. Stamina 5, stylo
breviora ; dilatata basilaris pars füamentorum brevis, semi-
circularis , leviter fimbriata , genitalibus caeterum glabris ;
filamentum inde angustatum, subulatum; antherae linea-
res. Stylus rectus, inclusus, sinus limbi haud attingens,
stigmate trilobo. Catvescit sub grossificatione Capsula tri-
locularis, subcylindracea , lOnervia, extus sub apiccm in-
ter nervös disrumpens seminaque cmiltens , calycis limbo
corollaque emarcida more generis pcrsistenlibus.
41
Speeimina duo prostant caule ramoso mullifloro, nee
quam in unifloris elatiori, insignia. E foliorum praesertim in-
feriorum axillis evumpunt rami caule breviores , foliosi , uni-
llori. Flores ramorum caulino apicali minores. Monstruosa
potius quam legilima vegetioris plantae evolutio.
4. Campanula punctata Lam., R. S. 5 p. 138.
Inier planlas Redowskianas habemus.
Specimina nunc mulliflora, latifolia , hortensibus simi-
lia; nunc macilenta, gracilia, lOpollicaria, biflora, foliis
omnibus lanceolatis.
5. Campanula homallanthina Ledeb. Act. Petro-
pol. 5 p. 524.
Inter planlas Redowskianas habemus.
Nomine salutavimus olim inventoris Campanulam lle-
dorvskianam, quam nee glabram, nee inlegerrimifoliam,
racemo sub-5floro, laciniis calycinis germine vix longiori-
bus, nee longissimis, inslructam, a descriptione Ledcbou-
riana nimis aberranlem videbamus. Nunc persuasum ha-
bemus, qui jam plures Redowskianas descripsit planlas,
celeberrimum Ledebour et nostram Campanulam de-
scripsisse.
Speciminum nostrorum descriptio : Caulis simplicissi-
mus, erectus, gracilis, spithamaeus lOpollicarisque, teres,
inferne glabrescens, sursum cum peduneulis, bracteis, ger-
minibus calyeibusque hirlellus, pilis brevibus patentibus.
Folia lineari-lanceolata, remote obsolete dentata, nonnun-
quam apice eximie. tridentala, membranacea, pellucida,
rele vasculoso tenui opaco, nervo medio sublus prominulo,
marginibus reflexis. Inferiora desunt, in medio caule ma-
jora lv| — 2^ pollicaria, 1 — 3 lineas lata; superiora
minora. Tcneriora superiora , sie ut bracteae , marginibus
et nervo ciliata, inferiora glabresccntia, glaberrimave. Spe-
eimina foliis firmioribus angustioribus erectis inslructa ma-
gis sunt hirtella ; speeimina foliis lalioribus tenuioribus
42
laxioribus patenlibus instructa glabrescunt. In racemum
abit caulis pauciflorum, sub 5florum, elongalum, folia su-
perantem, floribus remotis breviter pedunculatis nutanti-
bus. Bracteae ( folia floralia ) suffulciunt pedunculos, iisdem
paulo longiores. Pedunculus floris inferioris maxime elon-
gatus, ad summum semipollicaris. Germen turbinatum^
angulatum, hirtellum; laciniae calyclnae 5 lineares, an-
gustae, acutae, dentatae, hirtellae ciliataeve, patentes, ger-
mlne vix longiores. Corolla campanulato-rotata, expansa
diametro 8 — 10 lineari, limbo profunde (ullra medium)
quinquefido, laciniis ovato-lanceolalis acutis; önervia, te-
nuiter reticulato-venosa, nervo laciniarum dorsali exlus
pubescente, pube in speciminibus magis hirtellis totam
invadente corollam. Stamina 5, laciniis corollinis paulo
breviora; filamentorum dilatata pars ovato-lanceolata, ma-
juseula, margine et apicem versus facie favoso-villosa;
antherae 2 lineas longae, e latiori basi apicem versus at-
tenuatae. Stylus laciniis corollinis paulo longior, inferne
praesertim pubescens, stigmate tripartito.
43
Zwei botanisch -wissenschaftliche Berichte
vom Dr. Heinrich Mertens, Natur-
forscher auf der gegenwärtigen Russi-
schen Entdeckungsreise am Bord des
Siniavin, Capt. v. Lütkens, geschrieben
im October 1827 in Kamtschatka, mit-
getheilt durch den Vater, Prof. Mer-
tens in Bremen, mit einigen Bemer-
kungen versehen von Dr. Adelbert
v. Chamisso.
Erster Bericht
über verschiedene Fucus -Arten, an den Vater, Prof.
Mertens in Bremen.
— — Wir begegneten Fucus pyriferus zum ersten
Male in der INähe der Falklands -Inseln. Wie wir uns
von dort den stürmischen Gegenden näherten, die das
Cap Hörn bezeichnen, wurde er immer häufiger, in noch
südlichem Breiten nahm er mit der gröfsern Entfernung
vom Lande wieder an Menge ab: am häufigsten aber er-
schien er uns, wie wir darauf längs den Küsten Chili's
steuerten. In grofsen Massen, die schwimmenden Inseln
glichen, und bisweilen selbst mit zahlreichen Seevögeln
besetzt, trugen ihn die Wogen des Meeres vorüber. In
der Bai von Conception umzog er alle Küsten. Seltner
bot er sich um Valparaiso dar, und ich glaubte ihn zum
letzten Male geschn zu haben, als wir diese, an Seepflan-
zen überhaupt arme Rhcde verliessen, mich erinnernd,
dafs er von den Schriftstellern nur als ein Bewohner der
Küsten der südlichen Hemisphäre angeführt wird. Ich
war daher nicht wenig erstaunt, ihn an den Küsten des
nordwestlichen Amerika's wieder zu treffen.*) Der ganze
Norfolksund ist damit angefüllt, er wuchert um alle In-
seln desselben. Weniger häufig, obgleich immer noch in
Menge, kommt, er bei Unalaschka vor; an den mehr öst-
lich liegenden Inseln der Aleuten sah ich ihn nicht, eben-
sowenig nördlicher von denselben an der St. Georgs -In-
sel. Die Küsten der Matweis - Insel zeigten auch nicht
ein einziges vegetabilisches Seeprodukt. — Die Exem-
plare, die ich an dem Strande von Sitcha fand, zeigten
mir die Fructification dieser Gruppe der Tange. Der Sitz
derselben ist in einer kammförmigen Verdickung der Blalt-
substanz unmittelbar oberhalb der Blase, welche Verdik-
kuug sich durch ihre dunkle Farbe auszeichnet. Die Wur-
zel ist durchaus die der Laminarien.
Unter den Rejectamenten des Meeres zeigte sich so-
wohl in der Bucht von Conceplion als der von Valparaiso
ein anderer gigantischer Fucus**), an beiden Orten gleich
häufig, den ich nicht bestimmt unterbringen kann. Eine
sehr verzweigte Wurzel, wie wir sie bei F. saccharinus,
esculenius u. ähnlichen sehen, treibt einen runden Stipes,
der die Länge von einigen Fufscn erreicht; sein Quer-
durchmesser ist ungefähr immer derselbe, 1 — 1| Zoll.
*) Ich liabe selber diesen Tang unter dem Auswurf des Meores
in der Bucht von San Francisco (Neu-Calilomien 37° 48' N. Br.)
angetroffen, Adelh. v. Ch.
*.?) Fuats antareticus Cham, in Choris voyagc pittoresque Tra-
versre de Cronstadt an Chili p. 7, tah. VII. — Botanische Zeitung
Flora, 31. April 1823.
VUrvillea utilis Bory de St. Vincent. Ad. v. Ch.
45
Das Gewebe desselben besteht aus weiten unregelmäfsi-
gen Zellen, die mit einer dicken gallertartigen Masse an-
gefüllt sind. Dieser Stipes breitet sich zu einer, etwa ei-
nen Zoll dicken, einen Fufs hohen und 2 — 5 Fufs brei-
ten Frons aus, die in eine Menge langer, Anfangs flacher,
dann aber rund werdender Riemen- oder richtiger Slrick-
förmiger Zweige ausläuft. Diese Zweige messen bis ge-
gen 30 Fufs, und endigen sich mit einer fast fadenförmi-
gen Spitze. Ihr Bau ist durchaus der des Stipes, nur dafs
die Zellen weiter, und die ganze Consistenz weicher ist.
Beim Trocknen gewinnt der Stipes und die Frons eine
sohlenlederartige Beschaffenheit, die Zweige aber, die sich
frisch zu Tressen flechten lassen, springen in Chili's aus-
dörrender Hilzc getrocknet wie Glas, so vorsichtig man
damit auch zu Werke gehen mag. Nur mit sehr vieler
Mühe habe ich einige Exemplare in einem einigermafsen
leidlichen Zustande erhalten. Er ist ein vorzügliches Nah-
rungsmittel der ärmeren Klasse der dortigen Einwohner,
die eine schmackhafte Suppe daraus bereiten. — Mit F.
digitatus hat er nichts gemein, wie ich ihn denn auch
überhaupt nicht zu den Laminarien rechnen möchte, ob-
schon man selbst F. buccinalis dahin gebracht hat. —
Der Norfolksund, den ich die Irische Bantry-Bai der
Nordwestküste von Amerika nennen möchte, ist eben so
reich an schönen Fucis, wie er es an seltenen und merk-
würdigen Seethieren aus allen Familien ist. Ich zweifle,
dafs es irgendwo einen gesegneteren Strand an Tangen
geben kann, als diesen. Die Mannigfaltigkeit der Arten
ist eben so grofs wie die Menge in welcher sie erschei-
nen. Von den bekannten Arten führe ich, nur der augen-
blicklichen Erinnerung folgend, an: Fucus tomentosus,
floccosusl Larix! herbaceus! asplenioides! costatusl
punetatus, ulvoides, saccatusl etc. F. vesiculosus , den
ich jetzt zum ersten Male wieder sah, ist hier die hau-
46
figste Art, er kommt aber nur an Steinen vor und weicht
von dem europäischen darin ab, dafs er keine Blasen trägt,
ich war daher eine Zeitlang geneigt, ihn mehr für F. ce-
ranoides zu halten. Die Kaloschen essen den untersten
Theil des Stipes sowohl frisch als gekocht. Frisch habe
ich ihn versucht, ihm aber keinen besondern Geschmack
abgewinnen können. Fucus esculentus und saccharinus
sind häufig, beide werden gegessen, ebenso edulis, der
vorzüglich zum Wintervorrath eingesammelt wird. Fucus
costatus ist gewifs nicht aus der Turn ersehen Abbildung
zu erkennen, er ist von derberer Consistenz als digita-
tus, erreicht die Länge und Breite von saccharinus, des-
sen verschiedene Formen er überhaupt auch annimmt.
Die Fructification findet in wulstförmigen Erhabenheiten
Statt, die mit einer breiten Grundfläche an der Basis der
Frons beginnen und sich, gegen die Mitte derselben spitz
endend, längs den beiden Seiten der Rippen verlaufen.
Die vielen Arbeiten, welche mir in Sitcha oblagen,
erlaubten mir nicht, mich besonders mit den mir unbe-
kannten und vielleicht neuen Arten zu beschäftigen. Eine
Art war mir indefs zu merkwürdig, als dafs ich sie mit
Stillschweigen übergehen könnte, um so mehr, da sie un-
zertrennbar vom Bilde des Norfolksunds ist. Eine nach
Art der Laminarien verzweigte Wurzel treibt einen Bind-
faden starken, überall gleich dicken, ungefähr 2 — 3 Fufs
langen Stipes, der an seiner Spitze plötzlich zu einer voll-
kommen runden Nufs grofsen Blase anschwillt. Die obere
Hemisphäre dieser Blase trägt auf einem dieselbe halbi-
renden Bogen einen Schopf von Zwillingsblätlern, die
meistens aus fünf Stielen entspringen. Nie aber herrschte
in der Vertheilung dieser Blattstiele eine solche Symme-
trie, dafs der fünfte sich grade in der Mitte, dem Inser-
tionspunkte des Stipes an der Blase gegenüber, befunden
hätte; vielmehr waren immer auf der einen Seite drei,
47
während sich auf der andern nur zwei zeigten. Nur in
seltenen Fällen bemerkte ich vier Blattstiele, die gleich-
mäfsig auf beiden Seiten verlheilt waren. Der Scheitel-
punkt der Blase bot stets einen freien Raum dar. Die
Blätter sind lanzettförmig, an beiden Enden scharf zuge-
spitzt, von der Consistenz der Frons bei Fucus phyllitis,
etwa \\ — 2 Fufs lang, und messen in der gröfsien Breite
ungefähr 2 Zoll. In ungleicher Anzahl sieht man Längs-
nerven von der Basis bis gegen die Mitte des Blattes lau-
fen, wo sie sich in die Substanz desselben verlieren. So
ist das Bild, welches dieser Fucus im Jugendalter ge-
währt: mit der weitern Ausbildung verändert es sich fast
bis zur Unkenntlichkeit, und erst dann gewinnt es die
wichtige Bedeutung, von der ich oben sprach, und die ich
jetzt weiter erörtern werde. — Mit vorrückendem Alter
erreicht der Stipes eine ungeheure Länge, ohne jedoch
gleichmäfsig an Dicke zuzunehmen; während er an der
Basis die Dicke eines Bindfadens oder Schnürchens bei-
behält, mifst sein Durchmesser, 10 — 15 Faden von der-
selben entfernt, kaum 2| Linie. Die Blase verwandelt
sich allmählig in einen, mehr als einen Faden langen, rü-
benförmigen oder retortenarligen Cylinder, der in seiner
breitesten Dimension, nahe am blattragenden Ende 4 — 6
Zoll und selbst darüber im Durchmesser mifst, während
das untere Ende sich allmählig und ganz unmerklich in
den Stipes verliert. Die Frons hält in ihrer Ausbildung
gleichen Schritt mit diesen beiden Theilen. Die oben be-
schriebenen Blätter haben sich vielfältig der Länge naeh
gespalten, so wie die Nerven in den Jüngern Blättern die
Spaltungsstellen andeuteten. Verwirrt an ihrer Basis durch-
einander geflochten, haben sie eine sehr grofse Länge er-
reicht und gleichmäfsig an Breite zugenommen. Der
Schopf nimmt jetzt einen Ungeheuern Umfang bei sehr
bedeutender Masse ein. In einem Individuum, welches
48
keinesweges zu den gröfsten gehörte, zählte ich über 50
Blätter, welche 27 Fufs an Länge mafsen. Die Russen
nennen diesen Fucus (den ich vorläufig mit dem Namen
F. Lütkeanus belegt habe, unserm würdigen Führer zu
Ehren, der sich uns täglich als der eifrigste Beschützer
und Beförderer unserer naturhistorischen Arbeiten zeigt):
Seeotter Kohl. Die kostbare Lutra marina nämlich wählt
sich vorzüglich die Dickichte, welche dieser gesellschaft-
lich lebende Fucus bildet, zur Zuflucht und zum Aufent
haltsorte. Auch schlafen und wiegen sie sich gern auf
den langen Cylindern, die, Ungeheuern Seeschlangen gleich,
auf der Oberfläche des Meeres liegen, und einzelne Durch-
fahrten zwischen den kleinen Inseln selbst für Böte un-
wegsam machen. Den Nachrichten zufolge, die ich bei
verschiedenen Russen und Aleuten über seine Lebensdauer
einzog, ist er einjährig. Im Herbste werden diese Fuci
durch die dann herrschenden Seeslürme an das Ufer ge-
trieben, wo sie bald verfaulen, im Frühjahr zeigt sich nir-
gend eine Spur derselben. Die Aleuten benutzen den
Stipes, welcher bisweilen eine Länge von 45 Faden er-
reichen soll, zu Angelschnüren*); ich selbst habe einen
solchen Fangapparat erstanden. Des Cylinders sah ich
einst die Kadiakenser in Sitcha sich anstatt eines Hebers
bedienen, um aus ihrer Beidarka, vermittelst desselben,
Wasser auszupumpen, wozu man am Cap der guten Hoff-
nung bekanntlich den F. buccinalis auch gebraucht. Trock-
nen läfst sich dieser Fucus bei dem feuchten Klima von
Sitcha nur zufällig. Mir gelang es kaum ein einziges
Mal, welche Mühe und welches Verfahren ich auch im-
mer
*) Diese Tangleinen sind uns auf Unalaschka gezeigt worden, wir
liaben aber nicht Gelegenheit gehabt, den Fucus der sie liefert, selbst
ku betrachten. Ad. v. Ch.
49
mcr anwenden mochte, den Cylinder oder die Blase zu
trocknen; sie löste sich stets vollkommen auf; oder wenn
es einmal gelang sie ziemlich zu trocknen, so waren die
Biälter so spröde wie Glas geworden und brachen bei der
leisesten Berührung. Das Oeffnen der Blase und das Her-
auslassen des Seewassers, welches sie stets enthält, be-
förderte nur den Zersetzungsprocefs. Die Blasen von F.
pyriferus trockneten unter denselben Verhältnissen sehr
leicht und schnell. In Spiritus habe ich mir einige der
Jüngern Exemplare erhalten. Die Fruclificalion dieses
Fucus geschieht in mehr oder weniger länglichen dunkler
gefärbten Flecken, die unregelmäfsig in der Substanz der
Blätter verlheilt sind. In der Bucht von Illulak sähe ich
ihn nur an einer Stelle und späler gar nicht wieder. —
Fucus ßlenzicsii habe ich, so oft ich mich auch
nach demselben umsah, im Norfolksund nicht bemerken
können.
Mehrere der in Sitcha beobachteten Fucus fand ich
auf Unalaschka wieder. Die mit durchlöcherter Frons
waren dort aber die interessantesten Arten. Hier sah ich
zuerst den schönen Fucus Clathrus, den Agardh noch
1821 in die Rubrik der Specierum inquirendarum stellte,
obschon er Chamisso's mitgebrachte Exemplare vor sich
hatte. Seinem 3 Jahre später erschienenen Werke ver-
danken die Botaniker keine nähere Kenntnifs dieser von
Gmelin zuerst erwähnten Pflanze, denn nur wenigen
möchte die Agardhsche Diagnose, die sich auf die Worte:
„Fucus Clathrus, lamina stipitata ecostata cribrosa spira-
liter involuta" beschränkt, genügen. Es ist dieser Fucus
einer der schönsten Seesträucher, die es giebt; er erreicht
nicht selten Mannes Höhe, ist meistens sehr ästig und je-
der Ast trägt an seiner Spitze ein grofses breites Blatt,
welches sich spiralförmig entwickelt, und durch diese Ent-
wickelung grade, den Stipcs mit seinen Aesten und Ne-
4r Bd. U Heft. 4
50
benäslen erzeug!. Eine spiralförmig gewundene Leiste
auf dem Stipes zeigt das Wachslhum der Frons an. Die
Frons bildet eine grofse, eonvex gebogene Lamelle ohne
INervcn, gewissermafsen ein Blatt, dem die eine Hallte
fehlt, denn der Stipes könnte als Mittelnerv angesehen
werden. Eine Menge strahlenförmig gestellter, länglicher,
fast spallenartiger Löcher geben der Frons das Ansehn
eines durchbrochenen Fächers. Diese Foramina entstehen
durchaus gleichzeitig mit der Bildung der Frons und nicht
etwa aus Unebenheilen in derselben , wie Turner es bei
F. /Igartim annehmen möchte. Im ersten Erscheinen,
unmittelbar am Stipes, an der einwärts gewundenen Stelle
der Frons, sind diese Foramina rund mit stark nach aus-
wärts gerichteten Rändern, bei weiterer Ausbildung wer-
den sie aber immer länglicher und die Ränder verschwin-
den; in der Mille der Frons gleichen sie wahren Spalten,
gegen den ebenen Rand hin werden sie aber wieder durch
die gröfsere Entwickelung der Blattsubstnnz mehr in die
Breite gezogen und erscheinen daher mehr rund. Die
Frons ist durchaus ganzrandig, wird aber oft zerrissen an
getroffen, ihre Consistens ist pcrgamenl- lederartig. Fruc-
tiücalion habe ich nicht daran bemerkt! Die Wurzel
gleicht der der grölsern Laminarien, nur ist sie holziger.
In der Bucht von Illulak und um die ganze Insel Amak-
nak ist dieser Fucus sehr häutig. Er umzieht wie eine
dicke Hecke die felsigen Gestade in einer Entfernung von
10 — 12 Faden, und gewährt, von einer mäfsigen Höhe
betrachtet, einen sehr malerischen Anblick. Die Stengel
schmückt noch vorzüglich der liebliche Fucus astplenio'i-
(Ics, der nirgends vollkommener und üppiger angetroffen
wird. Weniger häufig, kleiner, und nicht so ästig traf
ich denselben in der Bucht von Awalscha an. —
Aufser diesem Fucus habe ich bis jetzt noch 3 an-
dere, sehr wohl von einander unterschiedene Arten mit
51
durchlöcherter Frons gefunden; es ist mir aber nicht mög-
lich, aus den Ci taten iu Turner und Agardh zu ersehen,
welche dieser drei Arten eigentlich die ist, welche Gme-
lin (dessen Werk ich hier leider nicht vergleichen kann)
ursprünglich Fiicus Agarum, nannte, ein einziger Blick
auf die Gmclinschc Abbildung, möchte sie auch noch so
schlecht sein, mül'slc meine Zweifel lösen, so verschieden
sind alle drei Arien selbst auf den ersten Anblick. Alle
drei sind Bewohner der Küsten von Kamtschatka; auf Una-
laschka glaubte ich nur eine Art unterscheiden zu kön-
nen und an andern Küsten sind mir bis jetzt keine Arten
dieser Rolle vorgekommen. Die schönste dieser drei Ar-
ten, die zugleich die gemeinste und gröfsle ist, traf ich
zuerst in Unalaschka an, ich inufsle sie nolhwendig für
Fucus Agarum halten*), und konnte nicht begreifen, wie
Turner eine so schlechte Abbildung liefern konnte; erst
in Kamtschatka fand ich die in der Historia Fucorum dar-
gestellte Art, obgleich auch sie nur wenig mit der dorti-
gen Abbildung übereinstimmt. Einige Punkte in der Tur-
nerschen und Agardhschen Beschreibung lassen mich auch
noch jetzt vermuthen , dafs dieser der eigentliche Fucus
Agarum (Tab. 32) ist, und dafs Turner eine Art unter
diesem Namen abbildet, welche ich weiter unten als Wu-
chs cribro.su.s n. sp. anführen werde.
Der aus einer stark verzweigten Wurzel hervorge-
hende, 2 — 3 Zoll lange, eine halbe spiralförmige Win-
dung beschreibende, drei Linien breite und zwei Lin. dicke
Stipes dehnt sich fast plötzlich zu einem, einen Zoll brei-
ten Nerven aus. der durch die 2 — 2\ Fufs lange Frons
läuft Die Form, welche die Frons umschreibt, ist im
Allgemeinen ein Oval, allein da die Substanz des Bialtes
*) Ganz richtig. Mcrtens Vater.
4*
52
von dem Nerven gegen den Rand zu, sehr bedeutend an
Volumen zunimmt, so wird, der dadurch entstehenden
Fallen und Buchten wegen, die Gestalt undeutlich. Das
Verhällnifs der Länge des halben Randes der Frons zur
Länge des Nerven ist ungefähr wie 1 zu 7; in einem
Exemplare nämlich, in welchem der Nerv 18 Zoll mafs,
war die Länge des Randes von der Basis des Nerven bis
zur Spitze desselben 10 Fufs und selbst noch etwas dar-
über. Die ganze Frons ist von einer Menge, gröfstentheils
fast kreisrunder Löcher ohne Ordnung durchbohrt. Die
Gröfse derselben variirt von der eines Zolls im Durchmes-
ser bis zu der einer Linie. Im Allgemeinen sind diese
Foramina, je näher dem Nerven, desto gröfser; alle, nur
nicht immer die dem Nerven zunächst liegenden, kommen
darin überein, dafs ihr Rand wellig ist, wodurch er ein
crenulirtes Ansehn bekommt. Dieser Umstand .ertheilt
der Frons ein sehr hübsches und charakterisirendes An-
sehen, er fehlt durchaus bei den übrigen Arten. Der
Rand des Blattes ist vollkommen ganz und weder gezähnt
noch ausgeschweift. Die Consistenz des Blattes ist sehr
derb, fast castilaginös-lederarlig.
Den zweiten Tang dieser Rotte, den ich vorläufig F.
cribrosus genannt habe, soll ohne Zweifel die Turnersche
Abbildung darstellen. Von der vorigen Art unterscheidet
er sich wesentlich. Er erreicht in der Regel kaum den
dritten Theil der Gröfse von jenem. Seine Frons ist
eben, bildet kaum einige Fältchen und ist fast so mem-
branös als eine Ulva. Die Gestalt ist oval -lanzettförmig
mit etwas herzförmiger Basis. Die ganze Frons ist im
eigentlichen Sinne sieb förmig durchlöchert, die Löcher,
sämmtlich mehr oder weniger rund, bieten weniger Ver-
schiedenheiten hinsichtlich ihrer Gröfse dar, die gröfsten
haben höchstens 3 — 4 Linien im Durchmesser. Der
Rand derselben hat nichts von dem crenulirten Ansehn
53
der vorigen Art. Die jüngsten, der Basis am nächsten
liegenden Löcher, haben das Eigen thümlichc, dafs ihre
Ränder abwechselnd nach der einen und andern Seite der
Frons hingerichtet sind. Der Nerv, der erst gegen die
Mitte des Blattes etwas breiter wird, ist an seiner Basis
sehr schmal, und schmaler selbst als der Stengel, wel-
cher die gleichförmige Dicke eines Bindfaden und eine
Länge von etwa 2£ Zoll hat. Der Rand der Frons ist
auch hier vollkommen ganz. Sehr häufig sah ich diese
Art von einer neuen noch unbeschriebenen Serlularie
spinnwebenartig überzogen. Nur in der Bucht von
Awatscha. —
Die dritte Art endlich, die ich vorläufig F. pertusus
genannt habe, unterscheidet sich von den beiden vorigen
dadurch, dafs die Löcher nicht beim ersten Entstehen,
z. B. an der Basis der Frons, als solche erscheinen, Statt
der Löcher nämlich bemerkt man dort nur kleine Vertie-
fungen und blasenförmige Erhabenheiten, in deren Grunde
oder auf deren Höhe erst später sich ein Mangel an Blatt-
substanz zeigt, wodurch ein anfangs kreisrundes, später
aber immer mehr verzogenes Foramen sich bildet. Aus-
serdem bemerkt man auch in der ganzen Frons, zwischen
den Löchern, ähnliche Vertiefungen und Erhabenheiten.
Die Form der Frons mag wahrscheinlich der der ersten
Art verwandt sein, bis jetzt habe ich leider kein Exem-
plar gefunden, welches sie mir vollkommen gezeigt hätte.
Die Substanz ist vollkommen die eines Kohlblattes , mit
dem es auch durch die Unebenheilen auf seiner Ober-
fläche übereinkommt. Auch diese Art traf ich nur in der
Nähe von Peter und Paul's Hafen an, wo sie unstreitig
um diese Jahreszeit diejenige Species ist, die man am
häufigsten ausgeworfen antrifft.
Höchst merkwürdig waren noch in der Umgebung
54
von Illulak die vielen und sonderbaren Varietäten des
Fucus esculentus, die ich daselbst bemerkte. Ich möchte
Unalaschka deshalb für den Centralpunkt, für die eigent-
liche Heimath dieser Art halten. Bei einigen war die
Frons ungemein breit, die Blätter der Bananen schienen
sich durch diese Form wiederholen zu wollen*); die Wo
gen des Meeres hatten sie eben so zerschlitzt wie wir so
oft die Musa angetroffen haben; der Nerv war in dieser
Form rund und homogen, in einer andern Form war der-
selbe sehr breil, deutlich viereckig, dabei hohl und fast
in unregelmäfsigen Abständen zusammengedrückt, so dafs
er ein gegliedertes Ansehn bekam, die Frons war dabei
gewöhnlich sehr schmal, manchmal nur wie eine den Ner
ven verbrämende Franze; eine noch andere Form war spi-
ralförmig gewunden**). Die Frucht tragenden Pinnen wi-
chen dabei eben so sehr an Gestalt ab, bald erschienen
sie fast rund, bald eiförmig, bald von beiden Seiten zuge-
spitzt. Diese in ihren Extremen sehr verschiedenen For-
men werden durch eine Menge Uebergangsstufen so mit-
einander verbunden, dafs es unmöglich war, anzugeben,
wo die eine aufhörte und die andere anfing. Die Kamt-
*) Der Fucus esculehtus bat in der Tliat eine täuschende Aehn-
lichkeit mit den Blättern der Banane. Als im Frühjahr 1817 der
Rurik in den Hafen von Unalaschka einlief, stand unser Freund Kadu
aus Ulea neben mir auf dem Verdeck, und betrachtete schweigsam
das neue Land, dem wir ihn zuführten, seine traurig -nackten Ufer,
seine beschneiten Höhen. AVie sich aber der Fucus um das Schill
sehen liefs, ergriff er hastig meine Hand, zeigte mir ihn und rief froh-
lockend: Kaibaran ! Kaibaran ! (Bananen! Bananen!) Ungern ent-
täuscht forderte er bald nachher mich, auf, als wir das Land betre-
ten hatten, Cocos, die er noch besafs, zur künftigen Nahrung der
Menschen hier anzupflanzen. Ad. v. Ch.
**) Unser Freund Tilesius hat uns seine trefflichen Zeichnungen
dieser Modificationeu sehen lassen. Mertens Vater.
55
schalkischen Exemplare zeichnen sich durch besondere
Kleinheit der Fruchlpinnen ans.
Die Bucht von Awafscha auf Kamtschatka, obgleich
im Allgemeinen arm an Seepflanzen, lieferte mir doch,
aufser den schon angeführten Arien, noch mehrere inter-
essante Species, von denen ich drei, als bestimmt neu,
noch gleich mit anführen kann.
Die eine derselben ist ebenfalls eine Laminaria. Die
Frons ist einfach bandartig, oft von mehr als eines Faden
Länge, ncrvenlos, mit einer spontonförmigen Basis. Die
Ohren dieses Spontons sind schneckenförmig nach innen
gekehrt, wodurch gewissermafsen zwei Füllhörner darge-
stellt werden, weshalb ich ihm den Namen Fucus Cornu-
copiae beigelegt habe. Die Slipiles, deren je zwei aus
jeder ^Yurzel entspringen, sind in entgegengesetzter Rich-
tung von einander ansteigend und senden an ihrem nie-
dergedrückten Theile noch einige Wurzelfasern herab;
sobald er sieh erhebt, breitet er sich aus und geht schnell
in die Ohren der Frons über. Diese Laminaria, die der
Laminaria saccharina am nächsten steht, kann weder
mit dieser noch mit irgend einer andern verwechselt wer-
den. Einzeln kommt sie nie vor. Die Wurzeln von 6
bis 8 Exemplaren pflegen in der Regel so in einander
verflochten zu sein , dafs man sie nicht einzeln darstellen
kann. Vielleicht ist der F. bijidtis Gmel. ein unvoll-
kommenes Exemplar dieser Art, und unvollkommen be-
schrieben. *)
Eine zweite bisher unbeschriebene Species ist eben-
falls nichts weniger als seilen an diesen Küsten Kamt-
schatkas; vorzugsweise scheint sie die Stipites des F.
Clathrus zum "Wohnorte zu wählen. Ihr Ansehn ist
*) Sehr wahrscheinlich F. bißdus Gmel. Tab. 29.
Mertens Vcuer.
56
durchaus spongiös und auf den ersten Anblick möchte
man sie für eine Spongia halten, allein eine selbst nur
flüchtige Untersuchung des innern Baues läfst keinen Zwei-
fel über ihre vegetabilische, oder vielmehr fucoidische Na-
tur obwallen. Sie möchte ihren Platz in der Nähe von
F. tomentosus , also in der Agardhschen Gatlung Codium
finden. Vorläufig habe ich sie Fucus damaecomis ge-
nannt. Die Frons ist sessilis, fast bis auf die Basis und
ohne Ordnung vielfach eingeschlitzt, die einzelnen Lap-
pen sind wieder unregelmäfsig fingerförmig gelappt, so
dafs das Ganze und die einzelnen Theile ein dammhirsch-
geweihartiges Ansehen bekommen. Die Farbe ist ein
brauner Purpur, dem Gefühl und Ansehen nach Manche-
ster -sammtartig. Der Kreis, den eine Frons umschreiben
kann, mifst nicht selten einen Fufs und darüber im Durch-
messer. Die Dicke der Frons beträgt wenigstens eine.
Linie \ schneidet man sie der Fläche nach durch, so fin-
det man zwischen Fasern eine Menge gelber, mit einer
Flüssigkeit gefüllter Körner eingebettet. Es trocknet diese
Art wider Erwarten sehr leicht, und sie verursacht dabei
keinen unangenehmen Geruch.
Der dritten neuen, hier ebenfalls sehr häufigen, ob-
gleich schwer in guten Exemplaren zu erhaltenden Spe-
cies, erwähnt freilich, wie es scheint, Turner schon in
seiner Historia Fucorum, allein die Abbildung und selbst
die Beschreibung, welche er von derselben liefert, läfst
noch sehr vieles über dieselbe zu wünschen übrig. Es
ist nämlich dies die in der Historia Fucorum als Kamt-
schatkische Form des Fucus saccatus erwähnte Art. Agardh
führt diese Form als die ursprüngliche eigentliche Gestalt
dieses Fucus auf, allein sie ist wesentlich von dem ei-
gentlichen F. saccatus, wie er sehr häufig im Norfolk-
sunde und seltener auch hier erscheint, verschieden. Ich
schweige hier von dem äufsern Ansehen der Pflanze, da
57
Agardh dasselbe ziemlich gut angiebt, und führe hier nur
an, dafs die Substanz beider Arien ganz heterogen ist.
In der amerikanischen Art ist der Sack rund, die ihn con-
stituirende Haut sehr dünn, drückt man den mit Seewas-
ser angefüllten Sack mit den Fingern zusammen, so ent-
weicht der Inhalt fonlainenartig durch eine Menge Poren
nach allen Seilen. In der hier häufigsten Art dagegen ist
der Sack platt zusammengedrückt, von pergamentartiger
Beschaffenheit. Das wenige in demselben enthaltene Was-
ser läfst sich nicht durch den Druck entfernen. Die Farbe
des Sackes ist bei diesem immer rolh, während sie bei
dem andern grün ist. Aufser diesen beiden Arten glaube
ich aber hier noch eine dritte, am meisten mit der ersten
verwandte Species unterscheiden zu müssen. Bei dieser
nämlich verläuft der Grund des Sackes in eine Spitze,
während er in der andern Art stets abgerundet ist. Die
amerikanische Art fand ich nur auf F. vesiculosus , die
hier vorkommende nur auf Steinen , die abwechselnd von
der Fluth bedeckt werden. — Schliesslich bemerke ich
noch, dafs ich in Sitcha häufig noch eine vierte sackför-
mige Art, die den F. Larioc bewohnt, eingesammelt habe,
indefs bin ich noch zweifelhaft, ob diese letzte Species
überhaupt zu den Fucis gehöre , da ein Bestreben des
Sackes, in eine gallertartige Haut überzugehn, nicht zu
verkennen ist.
Fucus digitatus kommt hier unter mancherlei Ge-
stalt vor, in diesem Augenblicke habe ich gegen ein Dut-
zend verschiedener Formen neben einander ausgebreitet,
die unmerklich in einander übergehen. Ob die Agardh-
schen Arten: Laminaria reniformis, brevipes und selbst
Belvisii wohl genau untersucht sein mögen? Die Fructi-
fication geschieht in dunkleren, erhabeneren, landchartcn-
artig umschriebenen Stellen der Frons.
In dem Fucus evanescens Agardh, den Chamisso hier
58
sammelte, möchte ich doch in der That nichts weiter
als eine Varietät des F. vcslculosu.s erkennen, ohschon
er die einzige hier vorkommende Form dieses Tanges ist.
Nach Fuchs Jlyrica habe ich mich vergebens umge-
sehn- über F. crinitus bin ich noch in Zweifel. —
Zweiter Bericht
über eine Excursion auf den Gipfel des Werstovoi
bei Neu- Archangel imlNorfolksimd, in einem Schrei-
ben an einen Freund in St. Petersburg.
Vorerinnerung von Ad. v. Chamisso.
Der Norfolk -Sund (Sitka oder Siteha der Russen),
von dessen üppiger Vegetation vor unsern Augen hier ein
gelehrter Naturforscher ein treffliches Bild entfaltet, liegt
unter dem 57. Grad N. B. an der Nordwest- Küste Ame-
rica's, im Osten des weiten Meerbusens , den diese Küste
bildet, indem sie unter dem 60. Grad N. B. in veränder-
ter Richtung nach Westen sich erstreckt, und das vulka-
nische Gebirg, welches sie bildet, sich weiter nach W.S.W,
in die Halbinsel Alaschka und die Kette der Aleutischen
Inseln verlängert. Im Westen vom Norfolksund liegt zwi-
schen der Americanischen und der entgegenstehenden Asia-
tischen Küste eine Meeresfläche von beiläufig 4000 Mei-
len Breite (60 zu einem Aequatorial- Grad), die nur
die obenerwähnte schmale Landzunge von Alaschka un-
terbricht.
Wenn wir die hochstämmigen Wälder von Siteha
mit den winterlichen Küsten von Kamtschatka vergleichen,
wo 4 Grad südlicher, bei Petro-Paul, die Birke nur noch
m
sich baumartig zu erheben vermag.*) so finden wir auch
dort das Geselz bestätigt, welches aus der Venrlciehuna;
der Klimale von Lissabon und Philadelphia. Paris und
Quebec, England und Labrador, Drontheim und Island
sich ergiebt , und nach welchem die im Osten der Meere
gelegenen Lande sich einer mildern Temperatur erfreuen,
als die ihnen im Westen gegenüberstehenden.
Die Theorie erklärt ungezwungen die Thatsachen.
Die Meere sind die Ausgleicher der Temperatur. So wie
die Ostwinde zwischen den Wendekreisen beständig sind,
sind in höheren Breiten die Westwinde vorherrschend.
Sie bedingen den westlichen Küsten der Festlande, die
sie über das wärmere Meer anwehen, einen milderen W in-
ter, und hinwiederum einen strengeren den Ostküsten, die
sie über das schneebedeckte kältere Land erreichen. Der
Seewind, der im W inter dem nördlichen Europa Wärme
zuweht, hat erst als Landwind von Grönland her, Kälte
der Insel Island zugeführt, und vergleichende meteorolo-
gische Beobachtungen erweisen in der That, dafs ein ent-
gegengesetztes Verhallen der Temperatur auf Island und
im Norden von Europa statt findet, so dafs unsere kälte-
ren W inter und Monate gelinderen W intern und Monaten
auf Island entsprechen, und umgekehrt.
Vor allen unter gleichen Breiten gelegenen Landen
ist aber Europa begünstigt. Es bildet den westlichen
Saum des Festlandes, dem es angehört; der Golfstrom
bringt in dem westlichen Meer, dem nördlichen Atlanti-
schen Ocean, eine beträchtliche Masse zwischen den Wen-
dekreisen erwännten W7assers in Umlauf; und das südli-
che Festland Africa, in einer Lage, der für die übrigen
*) Vergleiche hier und im übrigen meine Bemerkuugen und An-
sichten, Kotzebues Reise, 3. Theil, p. 155 u. f., und Linnaca I.
p. 2 u. f.
60
Welttheile nur kühlende Meere entsprechen, erwärmt die
Luft, die sich darüber hin in den oberen Regionen des
Dunstkreises von dem Aequator nach dem Pole ergies-
sen mufs. Die Südwinde, Strömungen der niedern Luft-
schicht, die mit africanischer Glut den nördlichen Rand
des mittelländischen Meerbeckens erwärmen und noch über
den 43° N. B. hinaus mit Palmen zieren, mögen die
nächsten anschaulichsten Wirkungen dieser Nähe, viel-
leicht nicht die durchgreifendsten sein.
Dennoch können die Strömungen des Luftmeers die
alleinige Wärme - zuführende Quelle wohl nicht sein, die
unsere Nordlande in Hinsicht des Climas begünstigen,
denn die mittlere Temperatur der Luft ist, nach Wahlen-
berg, im nördlichen Europa niedriger als die der Erde.
Unter dem 46° N. B. findet in Europa Gleichheit beidei
statt, und nördlicher nimmt die erste schneller ab, als
die andere.
Im Norden von Europa kommen bis gegen den 71°
N. B. Quellen und wintersfliefsende Bäche vor, die Erde
gefriert unter der Schneedecke nicht, und in wohlver-
wahrte Keller dringt der Frost nicht ein. Im Norden der
Beeringstrafse hingegen thauet schon unter dem Polar-
kreis im Kotzebues-Sund die Erde nie auf; man findet
sie da überall wenige Zoll unter der vegetabilischen Narbe
festgefroren, und unter dem Humus und einer sehr dün-
nen Lehmschicht, kommt stellenweis das Eis als die Ge-
birgsarl in Oertlichkeitcn vor, die mit den Gletschern un-
serer Berge nichts gemein haben. Die Esquimaux ver-
mögen dort nicht den Schoofs der Erde zu eröffnen, ihr
die Gebeine ihrer Todten anzuvertrauen; sie legen sie
flach auf den Boden und legen über dieselben Treibholz,
das sie, zum Schutz wider die Raublhiere, mit Stcinblök-
ken beschweren. Auf der asiatischen Küste verbrennen
die Tschuktschi ihre Todten.
61
Wenn wir über den nördlichen Küstenstrich Asiens
und Americas die Berichte sammeln, prüfen und verglei-
chen, so stimmt das Bild, das sie uns von diesen Nord-
landen hinterlassen, mit dem, was wir selber in der Bee-
ringstrafse untersucht und wahrgenommen haben, im We-
sentlichen überein. Ueberall der Boden gefroren und stel-
lenweise das Eis unter der begrünten Erddecke als Ge-
birgsarl.*) Die uns aus Buch und Wahlenberg wohlbe-
kannte Beschaffenheit des nördlichen Scandinaviens scheint
uns demnach, so wie die fortwährend allmälige Erhebung
der Schwedischen Küste am Botinischen Meerbusen, eine
einzelnstehende Thatsache zu sein, aus der der umsich-
tige Naturforscher nicht die Norm zu einer allgemeinen
Theorie machen darf.
Ad. v. Chamisso.
Mein lieber Doctor!
Ueberzeugt, dafs die Schilderung eines in botanischer
Hinsicht merkwürdigen Punktes unsrer Reise für Sie mehr
Interesse haben werde, als ein ganzer Bogen voller Ver-
sprechungen und Freundschafts -Versicherungen, führe ich
Sie gleich in den an Naturwundern aller Art so reichen
Norfolksund, und mache mit Ihnen eine Excursion vom
Gestade des Meeres bis zum Gipfel des Werstowoi. Viel-
leicht glückt es mir so, Ihnen einen ungefähren Begriff
von der Vegetation der Umgebungen von Neu -Archangel
*) Am Ausflufs der Lena, an den Ufern des Mackenzie u. a.,
wohl zu der dritten Formation zu rechnen, Saugcthiere der Vorwelt
cntlialtend. Uns sind gegenwärtig die Beobachtungen Gmelins (ilor.
Sib. praef. ), Adam's, Wrangel's, Mackcnzie's und Franklin's; Georgi
Beschr. des Buss. Beiches 3., 1. B. p. 20. — Mehrere Autoritäten
Hessen sich anführen.
62
zu geben. — Weil es vollständige Ebbe ist, da wir lan-
den, so ist es nöthig, eine kleine Strecke Weges über
eine zur Zeit der Fluth vom Meere bedeckte, leider etwas
steinige Stelle zu macben. Eine besondere Form von
Fuchs vesiculosus überziehe wie ein olivengrüner Moos-
leppicb, die spitzigen Steine, und erschwert, wegen seiner
Schlüpfrigkeit, sehr das Gehen. Auf demselben wuchert
an vielen Orten der merkwürdige Fuchs saccatus; den Fu-
chs ulvöides und den F.punctatus sahen wir häufig, gleich
rolhen Läppchen, in diese Matte verwebt. Wo zwischen
einzelnen Steinen sich noch Wasser erhalten hat, sind
Sie gewifs, den schönen F. ßoecosus anzutreffen; eben
da wächst auch F. Larix, bedeckt mit einer neuen, viel
leicht zur Tribus des saccatus gehörigen Art. Auch Fu-
chs mammillosus und gigartinus sind hier nicht selten.
Auf einzelnen kleinen Steinchen wohnt eine lange darm-
förmige Ulva ; Fucus asplenio'ides fesselt aber durch seine
liebliche Farbe vorzüglich Ihre Aufmerksamkeit, und F.
herbaceus liegt flach ausgebreitet, als wäre er fürs Her-
barium präparirt, auf diesem rolhen Grunde, und fällt auf
durch sein sallatartiges einförmiges Grün. Weiter gegen
das Land zu, kommen Sie endlich an den Rand, den bei
gewöhnlicher Fluth das Meer erreicht: er ist bezeichnet
durch eine Bande von Seepflanzen, von denen ich nur
F. Lütheanus (n. sp.), co Status, saccharinus, csculentus,
und hie und da F. edulis heraushebe. Jetzt verlassen wir
also das Meergebiet, und gehen eine Zeitlang den eigent-
lichen Strand entlang. Arenaria pcploides, Glaux ma-
ritima, einige Cariccs mit kriechender Wurzel, ein Jun-
cus, der unsern 7uaritimr/s zu ersetzen scheint, sind viel-
leicht die ersten phanerogamischen Pflanzen, die Ihnen
aufstofsen. Wenige Sclnitle von Ihnen landeinwärts kriecht
Jreronica scrpylJifolia auf dem Boden; Verönica And-
gaUis gesellt sich fast slcts derselben bei. Eben dieses
63
ist der Wohnort von Potent i IIa anscrhia und ruihenico;
ein kleines, sehr zierliches, mit schönen blauen Blumen
prangendes Sisyriuchium kommt hin und wieder unter
diesen Pflanzen vor. An einigen Orten unterscheiden Sie
schon von fern durch das ganz verschiedene Grün von den
obenerwähnten Vegetabilien zwei Plantagines und ein
TriglocJiin. Zwischen diesen pflegt sich vorzugsweise
das schöne DodeeatJicon, und an einigen Orten eine Pe-
dieularis (a.sjilenifolia ?) anzusiedeln. Die am meisten
am Strande imponirenden Pflanzen aber sind unstreitig
ein Elymus , der eine ungeheure Aehre trägt, und eine
gelbblühende, oft zwei Fuls hohe Bartsia*). Die einzel-
nen gröfscren Steine bedeckt eine vorzüglich schöne Po-
tentilla; aus den Ritzen derselben aber keimt eine aller-
liebste Campanida mit grofsen blauen Glocken ; eine drei-
blättrige Schirmpflanze, wie es scheint ein Selinum (hier
Petruschha genannt), kommt auch gern an solchen Or-
ten vor. Im Schatten solcher Steinmassen aber, vorzüg-
lich gegen den Wald hin, wuchern Angelica und Hera-
cieum, über deren Species ich mich aber nicht zu äufsern
wage. Unter ihnen kömmt auch die Sarana**) und eine
Fritdlaria nicht seilen vor. Pisum maritimum, Coch-
learla danica. lianiineidus acris, Galium borcale, Geum
uitermediinn. fiumex , Turrilis lursiita und glabra, und
eine Cardamine möchten auch hier am schicklichsten
angeführt werden können. Jetzl aber vermag ich es nicht
*) Vermuthlich unsere Castilleja pallida ß unalaschcensis, Linn.
1 p. 5S1. \ Ad. v. Ch.
**) Lilium Kami sehn tcen.se L. Die auEUnalaschka vorkommende
Form, die wir die gemeine amerkam.se] ic zu sein vermuthen, unter-
scheidet sich übrigens sehr von der kamtschatkischen, und scheint
eine eigne Art zu sein. — Lilfhm quadrifoliatum E. Meyer in Ke-
liq. Haenkeanac Fase II. p. i'2G. yid. v. Ch.
64
länger, Sie vom Walde zurückzuhalten, wohin schon lange
sehnsüchtig Ihre Blicke hingen, und längs dessen Rande
wir hart, oft unter Baumzweigen uns krümmend, und über
quer unsern Pfad durchschneidende colossale Stämme weg-
kletternd, hingegangen sind. Weiter können wir aber
nicht dringen: die jetzt eingetretene Fluth bespült unmit-
telbar die riesenhaften Bewohner desselben, und erlauben
Sie mir nur deswegen, den Bretlerweg zu suchen, wel-
chen der Held Baranow, Behufs seiner täglichen Spazier-
gänge, anlegen liefs, und der von seinen Nachfolgern zum
Theil unterhalten worden ist. Ich darf Sie nicht gleich
in das Dickicht führen, Sie würden durch das oft vergeb-
liche Bemühen, sich durchzuarbeiten, gleich alle Kräfte
zur weitern Fortsetzung unsrer Excursion verlieren, auch
würde der Total -Eindruck Ihnen verloren gehen, da Sie
hier sehr mit sich selbst beschäftigt sein müfsten. Unter-
defs schauen Sie den Wald ein wenig von aufsen an.
Sie sehen schon hier, dafs derselbe vorzüglich aus zwei
Nadelhölzern gebildet wird. Die Mittel, die uns zu Ge-
bote stehen, sind nicht hinlänglich, um die Species der-
selben zu bestimmen. Die in Sitcha wohnenden Russen
nennen die eine Art Fichte {Yely oder Jelj), die andere
Lerche (Listwenj) , ohne dafs weder die eine noch die
andere Species mit den in Rufsland unter diesen Namen
bekannten Arten Aehnlichkeit hätten. Beide werden zur
Michauxischen Gattung Äbies gezählt werden müssen.
Die sogenannte Fichte scheint mir einAnalogon der nord-
östlich- americanischen Pinus bahamea zu sein. Beide
Bäume, die sich vortrefflich zu Masten und Bauholz im
Allgemeinen eignen müfsten, erreichen eine ungeheure
Höhe; indefs schätzt man das Holz der Fichte nicht sehr.
Es soll von sehr kurzer Dauer sein; länger hält sich da-
gegen der Stamm der sogenannten Lerche. Aufser diesen
Bäumen bemerken Sie an dem Rande des Waldes eine
vor-
65
vorzüglich schöne, balsamisch riechende Eric, hier weifse
Erle genannt; ferner einen jetzt mit grofsen Blülhcn pran-
genden Crataegus ,nnd auch einen Sorbits, der aber schon
beginnt, Früchte anzusetzen. Im untern Gehölze unter-
scheiden Sie den Rubus odoratus (R. nutJianus), der auch
unsere Gärten in Europa schmückt, hier aber nur mit
weisser Blülhe erscheint und keine Früchte trägt. 311-
muhis giittatus, wie es scheint, umkränzt in der Thal den
Rand des Waldes,, und nirgends trifft man denselben in
gröfserer Ueppigkeil an. Jelzt haben wir aber endlich
den gewünschten Weg erreicht, und Sie sehen sich bald
in der Mille der ungeheuren Waldungen. Ihre Einbil
dungskrafl stellle Ihnen nie ähnliche Stämme Vor die Seele.
Kaum hallte je die Axt in diesen Wäldern wieder. Die
Wildnifs, die Sic umgiebt, ist, in der That, ungeheuer.
Sie schaudern vor derselben zurück. Seit Jahrhunderten
sanken die Stämme hier nur durch die Last ihrer Jahre.
Die vermoderten Uebcrrcstc derselben gaben, ohne die
Gestalt zu verändern, ganzen Generalionen von Bäu-
men Entstehen, Gedeihen und — Tod. Slräucher, Kräu-
ter und Moose kleiden diese natürlichen Gräber dessen
ungeachtet in das Gewand 'der Jugend. Abgründe decken
diese Stämme, Hügel werden durch sie gebildet, aber der
Fufs sinkt ein in die nur durch Jahre erzeugte Asche,
welche Cryplogamen und annuelle Gewächse trügerisch
verhüllen. Hier erblicken Sie zwei verschiedene Clayto-
nien, von denen die eine mit romer, die andere mit weis-
ser Blüthe geschmückt isl. Mehr als einmal glaubte ich
in der letzlcrn Cerasihnn aquaticum zu erblicken. Ein
Mayanihcmum , mit grösseren Blällcrn als das unsrige,
sehen Sie hier aller Orlen. Die Coriius succica trägt
meistens so grofsc Blumen, dafs sie dieselben für den
Blüthenstand der Cornns florida hallen möchten. Die
Pyrola uuiflova finden Sie überall. Dalibarda fraga-
4r Bd. is Heft. 5
66
rioides kriecht auf den vermoderten Stämmen. Eine Calla,*)
deren Spatha an Gröfse der aethiopica nicht nachsteht,
mit ungeheuren zebrastreifigen Blättern, entspriefst dem
feuchten Boden. Eine grofse strauchartige Azalea ist der
gemeinste Strauch. Eben so häufig tritt Rubus spectabi-
lis, zugleich mit Blüthe und Frucht prangend, hervor.
Zwei Ribes- Arten, von denen das eine unser Ribes ru-
brum, das andere das Ribes nigrum vorstellt, sind hier
nichts weniger als selten. Eine Segge, welche unsere
Carex Buxbaumii zu vertreten scheint, ist hier eine vor-
zügliche Zierde des Waldes. Ein Streptopus ersetzt un-
sere Convallaria multißora. Trientalis ist hier nicht
seltener als in unsern Wäldern, ebenso die Linnaea bo-
realis. Eine Malaxis kommt hier mit grüner und rother
Blüthe vor. Ein Cymbidium sucht die Gestalt unserer
Corallorhiza nachzuahmen, und Lathraea Stellen er-
scheint nur an ähnlichen Plätzen. Ein Vaccinium, dessen
Früchte Ihnen tagtäglich als Heidelbeeren vorgesetzt wer-
den, verläfst Sie auf dem ganzen Wege nicht. Plötzlich
hören Sie das Rauschen eines nicht mehr fernen Flusses,
und bald soll sich Ihren Augen ein anderes Schauspiel
enthüllen. Die reiche Flufswelt geht Ihnen auf. Einen
wilden Bergstrom sehen Sie seine Wellen durch die wüste
Waldnatur rollen- an seinen Ufern prangt eine andere
Vegetation als die bisher betrachtete, wenngleich die grös-
sern Bäume dieselben sind. Nur hier erblicken Sie die
einzige Salix -Kxl, die mir die Umgebungen von Sitcha
darboten, sie gleicht unsrer acuminata Hoffm. , scheint
aber doch von derselben verschieden. Aqtrilegia cana-
densis aber, eine neue Spiraea, ein Sonchus mit fleisch-
farbenen Blumen, ein Doroiücum, das schöne Epilobium
*) Das sogenannte Dracontium Kamtschaticum.
67
latifoUum, eine Poa , die, wie bulbosa , spelzkeimig ist,
aber zwei bis drei Fufs hoch wird, ein Elymus , der un-
sern E. Carduus vertritt, eine liebliche Luzula, sind lau-
ter Pflanzenformen , die Sie bisher kaum beobachteten.
Drei bis vier Saxifragen können Sie hier einsammeln;
einen Rumeoc , der mit unserm digynus Aehnlichkeit hat,
eine schöne Arabis, die über die nackten Flufssteine ihre
Zweige ausbreitet, Epilobium montamim, obscurum oder
tetragonum, ein Aconitum, verschiedene Stellarien, ge-
sellen sich diesen Arten zu und vermehren die Mannig-
faltigkeit. Verschiedene Filices , die aber durchaus Re-
präsentanten unsrer Formen sind, erscheinen mitunter hier
sehr üppig. Die andre Seite des Flusses bietet ein ähn-
liches Bild dar. Der Wald ist derselbe, nur ist er hier
noch dichter. Das Panax horridum aber, welches man
bis jetzt nur hin und wieder als kleinen Strauch sah, er-
theilt der Gegend bald einen ganz besondern Character.
Es erscheint jetzt sehr häufig, und nimmt in jeder Hin-
sicht die Gestalt der tropischen Cecropia an. Schwer
ist es, sich durch das Unterholz zu winden, welches er
bald ganz allein ausmacht; bald nimmt er eine kriechende
Stellung an, bald erhebt er sich palmenartig und breitet
schirmförmig seine breiten Blätter aus. Ein Glück ist es,
dafs die Stacheln, obgleich sehr spitz, doch ziemlich weich
sind ; sie haften nur an der Epidermis der Pflanze, und wenn
man mit guten Handschuhen versehn ist, kann man dreist
vorzüglich die alten Stämme angreifen. Eine Saxifraga,
vielleicht pensylvanica , kommt hier an den umgefallenen
Baumstämmen vor, und liefert vorzüglich schöne Exem-
plare. Nach und nach erreichen wir endlich den Fufs
des Berges: auf den kleinen Höhen, die wir aber noch
übersteigen müssen, wachsen Epilobium angustifolium,
und die schon am Rande des Waldes bemerkten niedri-
gem Bäume. Nun gilt es aber, den Berg hinanzuklimmen,
5*
68
und dieses ist wahrlich keine geringe Arbeit und mit
Schwierigkeiten verbunden, die ich Ihnen nicht zu schil-
dern vermag. Der stets feuchte Boden (denn es regnet
hier fast das ganze Jahr hindurch) vermehrt die Unan-
nehmlichkeiten um Vieles, er sinkt unter den Füfsen des
Wanderers weg. Wollen Sie längs den umgefallenen
Bäumen hinauf klettern, so streifen Sie bei einem, selbst
nur schwachen, Versuche sich zu halten, nicht selten die
ganze Moosrinde von denselben ab. Dabei ist der Berg
an einigen Stellen sehr steil, der Wald fast undurchdring-
lich dicht. Glücklich sind Sie, können Sie hier eine
Schlucht erreichen , in der ein Waldbach sich herunter-
stürzt, aber an solchen Orten nülhigen steile Abhänge uns
nicht selten zum Umkehren. Die Vegetation war indefs
bisher immer dieselbe, jetzt aber wird der Wald stellen-
weis lichter und die eigentliche Region des Panax be-
ginnt. Schon vom Meere aus sahen Sie zwischen dem
dunklen Nadelholz diese lichten Stellen und hielten sie
für Laubholz. Freilich kommen auch gerade an solchen
Orten hohe Stämme einer Erle vor, $\e hier rolhe Erle
genannt wird und nicht balsamisch riecht, allein nur ein-
zeln erscheinen dieselben im /towö^r-Gesträuche und um das-
selbe. Der Wald, den wir aber gleich dichter wieder vor uns
sehen, besieht von jetzt an vorzüglich aus einer herrli-
chen Thuia, wegen ihres wohlriechenden Holzes Dusch-
nik, auch Duschnoic dcrewo (Riechholz), genannt. Sie
ist das hier am meisten geschätzte Holz. Der Baum
kommt freilich auch häufig genug ganz unten am Fufse
des Berges und sogar bis am Meer hin vor; allein dort
mufs man immer nach demselben suchen; durch die Menge
der beiden andern Nadelhölzer wird er den Blicken ent-
zogen; hier aber bildet er fast ganz allein den Wald, und
nur selten noch begegnen uns die Fichte und Lerche.
Letztere hält indessen noch am längsten vor. In dieser
b9
Gegend sehen wir ein Blcchnum sehr häuüg, was uns
unten kaum auffiel. Pyrola secunda erscheint dann und
wann, desgleichen ein kleines Lycopodinm. Noch höher
Irill eine schöne Convallaria auf, unsrer latifolia ver-
wandt, aber durch rolhe Blumen ausgezeichnet. Eine gelb-
blühende Viola nimmt grofse Stellen in dem jetzt leich-
ter zu durchschreitenden Walde ein:, den Panax sehen
wir jetzt aber gar nicht mehr. Rubus, Ribes und die
andern Waldsträucher haben lange aufgehört, nur Vacci-
nia und Azalea erscheinen noch hin und wieder. . . .
Y\ enn Ihre Augen sie auch nicht sähen , so würde der
Geruch Ihnen doch jetzt die Anwesenheit einer Valeriana
verrathen, die nur in dieser Berghöhe vorkommt. Sie ist
unsrer officinalis oder eigentlich dem Phu verwandt,
möchte aber doch wohl eine eigene Art bilden. Der Ge-
ruch der Wurzel ist durchdringend, und bei weitem kräf-
tiger als die in unsern Apotheken gebräuchliche. Die
Russen nennen sie Kalochenslaia Korenj (Kaloschen-
Wurzel), weil die Ureinwohner dieser Gegend sie ganz
vorzüglich hoch schätzen. Sie wenden sie fast gegen alle
Krankheiten an und schreiben ihr Wunderkräfte zu. Der
grofsen Schwierigkeiten wegen, mit denen ihr Einsammeln
verbunden ist, steht sie in sehr hohem Preise, und nur
sehr ungern tauschen die Kalo.schcn ihren Yorralh aus.
Jetzt auch erscheint fast zum crstcnmale die sonderbare,
bisweilen fast mannshohe Eschscholtzische Pyrola*) , die
ich anfangs aufzufinden verzweifelte. Sie fängt aber jetzt
eben erst an auszuschlagen, und nur an sonnigen Stellen
können Sie Blüthen antreffen , die Früchte vom vorigen
Jahre sammeln Sie aber schon jetzt mit den jungen Blät-
tern ein. Der Wald ist indefs sehr licht geworden ; die
) fruticosa ramosissima » habitu Azaleae aut. Meuzicsiae.
70
Thuia hat an Gföfse sehr abgenommen; eine Pinus, die
unserer Mugho zu vergleichen wäre, hat sich ihr zuge-
sellt. Es bleibt diese Art, die man hier Tanne (Soma)
nennt, gewöhnlich sehr niedrig; in der Tiefe erscheint sie
auch, dort aber nur selten im eigentlichen Walde, sondern
mehr in Torfbrüchen. . . . Jetzt aber nur noch eine
schwierige Stelle und wir haben das erste Kreutz erreicht.
Verlassen Sie sich aber nicht zu sehr auf den Rasen von
Empetrum nigrum; suchen Sie sich lieber an eine Py-
rola zu hallen; diese wurzelt zwischen hohem Gesteine.
Nun sind wir oben und eine ganz neue Vegetation bietet
sich dar. Der Boden ist dicht bedeckt mit Andromeda
tetragona und einer andren Art, die ich cmpetrifolia nen-
nen möchte. Eine Menziesia mit grünen umbellenförmig
gestellten Blumen drängt sich dazwischen; an andern Stel-
len überzieht eine rasenartig kriechende Saceifraga, die
unsrer S. Stembergii an Wüchse gleicht, das Gestein.
In der Nachbarschaft des Schnees, der hier noch weite
Stellen bedeckt, schiefst ein besonderes Dodecatheon her-
vor. Eine Menyanihcs mit nierenförmigen Blättern wohnt
auch in der Nachbarschaft des ewigen Schnees, kommt
aber auch, nur in einer viel gröfsern Form, ebenfalls an
halb trockenen Sümpfen in der Tiefe vor. Ein allerlieb-
ster Aster, der unsern Ainellus vertritt, Geummontanum? ,
Andromeda polifolia, Empetrum nigrum, und zwischen
denselben versteckt Coptls trifoliata, Azcdea procumbens
und einige Alpengräser und Frühlings -Carices vollenden
das Bild dieser Region, ein Bild, welches Sie auf den
Gipfeln verschiedener Berge dieser Höhe wiederholt fin-
den. Steigen wir aber noch höher, so begegnen wir bis
zum letzten Kreuze noch einer schönen Matte, die aus
einer grofsen Anemone, einer rothblühenden Bartsla, ei-
nem Wperi-Iianunadus und mehreren der schon oben
erwähnten Kräuter zusammengesetzt ist. Auch die letzten
71
strauchartigen Nadelhölzer haben hier aufgehört, selbst eine
Art, die fast nur auf den Gipfeln der Berge vorkommt,
und die ich vorher anzuführen vergessen hatte. Den Ein-
wohnern von Sitcha schien diese Art ganz entgangen zu
sein; Keinem, dem ich sie zeigte, war sie bekannt. Es
ist eine äufserst schöne, sehr gedrungene, und in Spren-
geis System wenigstens nicht angeführte Species, mit
kleinen, umgekehrt eiförmigen, auf beiden Seiten gleich-
farbigen Blättern. ... So hätte ich Sie denn zu der
Stelle gebracht, wo bisher alle, die sich hinauf wagten,
umzukehren pflegten ; hinter uns liegt aber noch der nackte
felsigte Gipfel, den ich so gern erklimmen möchte, Frei-
lich müssen wir erst wieder zu einer bedeutenden Tiefe
hinabsteigen; allein gewifs finden wir dort einige hübsche
Alpenpflänzchen. Auf Schneefeldern rutschen wir hinab,
erreichen aber glücklich bald den Fufs der noch zu be-
steigenden pyramidenförmigen Spitze. Nur mit genauer
Nolh hält man sich hier an dem vollkommen nackten Ge-
stein; unter Ihren Füfsen rollen die Steine in ungeheure
Abgründe hinab. Nur ein einziger Fehltritt, nur ein ein-
ziges Mal eine vorragende Steinspilze unbehutsam ange-
fafst, und Sie fallen unvermeidlich in die Grausen erre-
gende Tiefe. Nur hie und da ragt eine kleine Carex
aus den Felsenspalten hervor, dort ein zierlicher Jimcils,
da eine Draba. Sie dürfen es aber kaum wagen, nach
der Cciräaminc zu greifen, die kaum einen Schritt weit
von Ihnen entfernt ist; eher können Sie es schon mit der
Achilha versuchen , die einen ziemlichen Rasen bildet.
Auch diese schwere Partie wäre denn endlieh zurückge-
legt, und jetzt können Sie sicher und ohne Gefahr den
Gipfel erreichen. Ein Cerastimn, eine Pcdicularis und
eine neue Saxifraga bringen Sie noch mit hinauf, be-
dauren aber oben, wo eine grausige Kälte wehet, dafs Sie
von allen den auf diesem gefahrvollen Wege gesammel
72
ten Pflanzen fast nur einzelne Exemplare erhalten konnten.
Lange aber werden Sie auf dem Gipfel, wo kaum fünf
Personen Platz finden, nicht verweilen, um so mehr, da
starker Nebel nicht die geringste Aussicht gestattet. Die
Kälte treibt Sie ohnedies weg, Ihre Hände sind verklammt
und das Herunterkommen erscheint Ihnen noch um vieles
gefahrvoller als das Hinaufsteigen. Allein das bleibt Ih-
nen schon überlassen und ich erwarte Sie unten am Fufs
des Berges in einem Torfmoore, um ernstlich an den
Rückzug nach Hause zu denken. Hier sehen wir eine
allerliebste kleine Gcnticma mit weifsen Blumen; eine
Careoc, die ich von unserer C. microglochin nicht zu un-
terscheiden weifs, ist aber hier die am häufigsten vorkom-
mende Pflanze. Im Ganzen aber möchten sie auf der
heutigen Excursion gegen 20 — 25 Riedgräser eingesam-
melt haben. An gTÖi'scrcn Pflanzen war Ihre Ausbeute
noch reicher. Veratmmi albinn, Scirpns midticaulis.
Eriophonim ScJ/eitcJizeri und gracile, Drosera rotundi*
folia, T^accinium Oxycoccos , Vitis -idoea ? eine dem
tdiginosmn ähnelnde Art, Ledian palustre, Andromeda
latifolia , eine grofse Hclonias, eine My rieft , Jimiperus
prostratus , Arbid us Uva ursi, Polysom im viviparum,
nehmen Sie im Vorbeigehen noch mit. An dem See, den
wir jetzt umgehen , bemerken Sie noch Cqmartan palu-
stre, Potamogeton natans , Nymphaea lutea , Montia fou-
tana, Menyanthes trifoliata, Hippuris vulgaris, Jtmcus
subvertieiljatus, und drei verschiedene Sanguisorbcn, des-
gleichen auch noch einige Umbellaten. Jetzt sind wir
Gottlob wieder nahe bei dem Etablissement. Isnpyrum
fumarioides sammeln Sie noch auf den abgehauenen Baum-
stümpfen. Zwischen den Häusern endlich haben Sie noch
Chenopodium albnm, Urtica dioica, Matricaria Chamo-
milla ohne Strahlen, Sisymbrium Barbaren , Älsinc me-
dia und einiges andere gemeine Kraut auszulesen, um so
73
beladen zu seyn , dafs Sie kaum durch die Thüre Ihres
Hauses kommen können.
Da haben Sie denn, mein theurer Doclor, meinen
botanischen Bericht über Sitcha; ich wünsche, dafs Ihnen
derselbe Vergnügen machen möge. Ich habe ihn irichl
ohne grofse Mühe und Zeitaufwand abgefafst. Möchten
Sie in demselben einen wiewohl nur schwachen Beweis
sehen, dafs ich mich stets mit wahrer Freude der
Stunden erinnere, die ich mit Ihnen zu verleben so
glücklich war. —
u
. MEDICAGO CORYMBIFERA.
Eine neue deutsche Art, aufgefunden und beschrieben
von Dr. W. L. E. Schmidt,
(Hierzu Tab. I.)
Auf einer botanischen Excursion, die ich im Spätsom-
mer des verflossenen Jahres längs der Secküste der Insel
Usedom unternahm, führte mich auch mein Weg nach
Swinemünde, von wo ich schon zu wiederholten Malen
mit sehr interessanten Pflanzen in die Heimath zurückge-
kehrt war*) Auch diesmal konnte ich der Lust nicht
widerstehen, doch wenigstens jene bekannten Plätze wie-
der aufzusuchen, wenn gleich die Hoffnung, jene Lieblinge
noch zu finden, wegen der vorgerückten Jahreszeit, sehr
schwach war. Indessen fand ich nicht nur diese noch
unter den Nachzüglern, sondern auch eine Menge anderer
Pflanzen, die ich früher hier nicht gefunden hatte, von
denen ich nur Plantago Coronopus > Sencbiera Corono-
pus > Solanum littorale Raab, Anthyllis maritima, Che-
nöpodium iPulvaria, Linaria striata, Arenaria salina,
nennen will. Während ich aber die Wiese dicht an der
Swine durchzog, um die Fufs- hohen unvergleichlichen
Exemplare von Samolus Valerandi ix\ sammeln, stiefs
ich auch auf ein Medicago, dessen Habitus und Inflores-
cenz etwas sehr x\bweichendes und Eigenthümliches zeigte.
*) Siehe Flora Sedinensis auctoribus F. G. Th. Rostkovio et G.
L. E. Schmidt Sedin. 1S24.
75
Leider fand ich nur wenige Exemplare, allein diese wa-
ren doch hinreichend genug, um hei der angestellten Un-
tersuchung diese Pflanze als eine neue Species des Genus
Medicago nachzuweisen. Ich legte späterhin dem Herrn
Geheimenrath Link und dem Herrn Professor Hayne
diese Exemplare zur Prüfung vor, und da auch diese Her-
ren die Aechtheit der Species bestätigten, so zögere ich
nicht länger, sie dem botan. Publico bekannt zu machen.
Mebicago corymbifera.
M. annua^ caule adscendenti, foliolis obovato-eunca-
tis apice denticulatis, stipulis dentatis, corymbis composi-
tis densifloris, peduneulis pedicellisque glanduloso pilosis,
leguminibus reniformibus rugosis subpilosis monospermis.
Habitat in maris baltici littore locisque humidis gra-
minosis prope Swinemundiam; floret exeunte aestate. O —
Radix fibrosa.
Caulis adscendens, tetragonus, subflexuosus, in exem-
plaribus minoribus magis quam in majoribus, inferne pu-
bescens, superne glanduloso -pilosus, simplex, stipulatus,
foliosns, 6" — i\* longus.
Slipulae ovato-acuminatae^ basi cordatae, subpubes-
centes.
Folia alterna, petiolata; petiolis magis minusve lon-
gis, pilosis. superioribus glanduloso -pilosis; ternata, folio-
lis lateralibus subsessilibus, medio petiolato, obovato-cu-
neiformibus vel euneiformibus, summis angustioribus, apice
dentatis, mucronatis, subtus pilosis, subserieeis, superiori-
bus pilis glandulosis ciliatis.
Pendunculi alterni, axillares et terminales interdum
duo simul progredientes, foliis multo longiores, teretes,
glanduloso -pilosi, interdum bracteati, apice composite-
corymbosi, pedicellis scilicet haud simplieibus sed iterum
corymbosis.
Pedicelli glanduloso-pilosi, basi bracteati, bracleis
ninutissimis setaccis; inferiores elongati, apice corymbosi.
Corymbi densiflori, compositi.
Calyx profunde 5partitus, dentibus inaequalibus.
Flores minutissirni, ochracei, permulti steriles.
Legumina atra, reniformia, rugosa, subpilosa, mono-
sperma.
Semen rolundum, ferrugineum.
Nach dieser gegebenen Beschreibung findet die Pflanze
r ihren Platz neben Medici
jedoch durch die angelühr
den ersten Blick unterscheidet.
zwar ihren Platz neben Mcdicago hipulina , von der sie
sich jedoch durch die angeführten Merkmale gleich auf
Erklärung der Kupfertafel Tab. I.
a) Der obere Theil der Pflanze in natürlicher Gröfse ;
b) der Kelch mit den Staubfäden und Pislill; c) die
Fahne ; d) ein Flügel ; e) der Nachen , und f) die
Frucht; alles, vergrölsert.
77
DE
DIGITALI PURPUREA HEPTANDRA.
(conf. Linn. I. p. 571.)
addit
ADELBERTUS de CHAMISSO.
Vigebat adhuc A. D. 1827 slirps Digitalis purpureae,
quae A. D. 1826 floribus heptandris florebat; caules au-
tem, vel ternperie vel insectis afflicti, tabescebant, nee
flores sunt explicall. In alabaslris marecscenlibus par-
tes observabantur descripto modo abnormes. Superve
niens hiems plantam neeavit.
Impregnala florum minus monstruosorum , antheris
nempe gaudentium, stigmati approximatis, germina A. 1826
semlna perfecta solverunt, quae botanicis hortulanisque
pluribus tradidi colenda. Ex iis edueta proles pluribus
in hortis nunc viget, nee tarnen biennes plantae adhuc
floruere, nisi paucae, ipsa mea cura educlae. Tres erant
slirpes, quae mihi aestate 1828 floruere: integratus in
illis speetabatur speciei legitimus typus, vesli-
gio nullo materni vitii superstite. Color caeterum
cuique diversus: ad modum pallescens, purpurascens , sa-
turale purpureus.
Aliam ejusdem speciei, nee minus insignem varieta-
tem observavit Lindley , cujus addere verba non pigebit:
aestate präeterita varietatem singularem circa Sulloniacas
spontaneam legi, floribus minoribus aequalibus
5fidis; saepe diandris, quaquaversis cum vera l>i-
gitali purpurea intermixlam. Lindl. Digit. Monog. p. 10.
/8
FLORULA INSULAE STI. THOMAE
Indiae occidentalis,
concinnata
a D. F. L. de SCHLECHTENDAL
( Continuatio, v. Linn. III. p. 251.)
GUTTIFERAE.
(DC. prodr. 1. p. 5Ö7.J
MAMMEA.
In charactere generico apud Candollium 1. c. Calyx
2-sepalus dicitur, secundum Jacquinium est monophyllus
(basi saltem) bi- aut tripartitus. Corollae sunt pelala 4
apud Candollium, totidem aut 5 aut 6 ex Jacquinio; sex
petala ipsi observamus in calyce biparliio.
37. Mammea americana L., Jacq. Amer., DC. I. c.
Arbor pulcherrima . fructus subglobosus, diamelro
4 — 5 pollicari, sapore Cydoniae. Folia elegantissime
parallele venosa, venis inter se anastomosantibus ; inter-
stitia retis vasculosi, utrinque in siccis prominentis . pun-
clis pellucidis, crebris minutisque, subrotundis, interdum
costam versus in lineas subconfluentibus, et jam extus in
utraque pagina folii sicci conspicuis insigniuntur. Flores
duo pluresve ex axillis foliorum, pedunculati. Peduncu-
lus pollicaris circiter, basi incrassalae articulalim quasi
impositus, eodemque loco bracteis duabus oppositis, par-
vis (3 lin. iongis), semiamplexicaulibus, oblongis, subspa-
thulalis, aculis, forma paululum variabilibus , mox deci-
79
duis est munitus, quibus dejectis e cupula margine trun-
cato orientem credis. Slamina numerosa, in mascnlis
floribus toium explenles spatium internum, semper recta
et in alabaslro. Filamentum basi angustura, filiforme, sensim
apicem versus dilatatur atque connectivum efformat, cui
laleraliter antherae loculamenta sibi opposila et rima lon-
gitudinali dehiscentia ila sunt affixa, ut apiculus conne-
clivi ea superat.
Clüsia alba West l c. p. 312.
Calopiiyllüm Calaba West l. c. p. 292.
ERYTHROXYLEAE.
(DC. prodr. 1. p. 573J
ERYTHROXYLUM L., DC. 1. c.
38. Erythroxylum breuipes Bertero, DC. I. c?
Eiythroaylum areolatmn Hb. Willd. n. 8873. fol. 1.,
specimen Vahlianum, exacte convenit cum planta nobis-
cum ex insula Sli. Thomae communicata , sed auctorum
deseriptiones venas duas laterales nervo subparallelas pos-
cunt, quas nee in Willdenowianis nee in nostris videmus
speeiminibus; in altera igilur sectione speciem reperiim-
dam credidimus, nee ullum aliud similius reperimus Ery-
tbroxylum, quam illud Domingense et Portoricense, valde
affine dictum Er. hyperieifolio Mauritiano, quod in Hb.
JVilld. n. 8874 possidemus. Sed folia tribuuntur illi
5 — 6 lin. tantum longa, quae in nostris ad pollicem
usque elongata offendimus, quod vero vix ullius foret mo-
menti. Non praetervidendum ceterum, Jacquinium in dc-
scriptione Er. areolati in Slirp. Amer. expressis verbis
haec adnotasse: „Folia etc. dorso leueophaea tribusque
lineis longitudinalibus basi el apice unitis (interdum ab-
sentibusl) insignita, alterna etc.," quo evincitur, lineas
80
illas laterales s. venas aream efficienles haud certum prae-
bere speciei signum, sed modo Status perfeclioris esse les
timonium, varietatem igitur slatui posse nullis lineis in-
signitam haud areolatam, nosiraque tunc specimina et
Vahliana et sine dubio et Berleriana ad hanc Er. areo-
lati genuini varielalem fore tradenda. Nee revera inter
specimina desunt folia , venae lateralis formandae nisum
manifestantia.
Epidermis ramorum juniorum fuscescens, verrueulis
crebris oblongis albidis tactu pereipiendis plus minusve ob-
sessa. Folia breviler peiiolata, obovata, obtusissima, basi
magis minusve euneata, levissime emarginata, cum mucro-
nulo minuto (medii nervi apice) in sinu; maxime evoluta
pollicem longa 8que lineas versus apicem lata, minima
3 — 4 lin. longa; venae, pennatim decedentes, versus
marginem invicem conjunguntur; rete vasculosum totum
in utraque pagina foliorum siecorum prominulum. Sti-
pula semiamplexicaulis, subiriangularis, acuta, membranacea,
fuscescens, inlrafoliacea aut extus ad basin cum petiolo
tantum unita, inter peliolum ramumque libere adstans et
folio lapso perdurans. Flores solitarii geminive peduneu-
lati ex inferioribus ramulorum axillis, in nostris haud ade-
rant, sed fruetus tantum, insidentes peduneulis circiter
3 lin. longis, calyce persistente suffulti, ipsi 3 lin. longi,
drupacei, uniloculares sed immaturi.
MALPIGHIACEAE.
(DC. prodr. I. p. 577J
BL\LPIGIIIA (DC. 1. c.)
39. Malpigiiia glaura L., DC. I. c. p. 578.
Haud omnino est glabra, ramuli novelli petioli et pe-
dunculi pilis serieeis adpressis, lentis ope conspieuis, ju-
niori
81
niori in aetate praesertlm sunt obtecti. Flores nequaquam
semper umbellati, sed saepius solitarii geminive, ut vi-
detur abortu. Pedunculi semper articulati, ad genicu-
lum bracteis paucis minutis donali. Calyx in fruclu
persistit.
Malpigiiia nitida ) rrr , „,_
) West l. c. p. 286.
— urens } r
BANISTERIA (DC. 1. c. p. 587.)
40. Banisteria periplocaefolia DC. I. c. p. 589.
Specimine a Candollio hoc sub nomine atque eadem
ex insula accepto cerlissimi sumus facti, nos eandem ha-
bere planlam, quam insuper iisdem sub formis servamus
ac Candollius, foliis eximie magniludine et forma variabi-
libus, nunc 3 fere poll. longis, sesquipollicem latis, nunc
pollice paullo longioribus, semipollicem latis, in eodem
ramo mox oblongo-linearibus, mox late elliptis subrotun-
disve. Foliorum basis saepius revera cordata. Petiolus
ad insertionem ulrinque glandula nigricante, pezizaeformi,
lateri ejus insidente, ornatus. Corymbi 20 — 30 flori, pe-
dunculis infimis vix pollicis longitudinem attingentibus,
omnibus paulo supra basin articulatis et bracteolalis. Cau-
lis dextrorsum volubilis. —
Banisteria purpurea ) T„ , „._.
i -c /• \ West l. c. p. 286.
— lancijolia } r
SAPINDACEAE.
(DC. prodr. 1. p. 601J
CARDIOSPERMUM (DC. 1. c)
41. Cardiospermum Halicacabum L., DC. 1. c.
Indiae Orientalis et forsan Caribaearum indigenum dici-
4r Bd. U Heft. 6
82
tur, omnes reliquae species Americanae, una Africana, sed
Card, grandißorum ad Congo fluv. provenit, nee non spe-
cies ab Halicacabo vix distinguenda (cfr. R. Br. verm.
Sehr. 1. p. 1SS.J
Cardiospermum bipinnatum West l. c. p. 281.
SERJANIA (DC. 1. c. p. 602.)
42. Serjania lucida Schum., Hb. Willd. n. 7723.
speeimen Vahlianum.
Caulis angulato - sulcatus, inferne glaber, ad apices pi-
lis brevibus rufidulis obsitus. Folia petiolata, biternata,
glabra, supra lucida, peliolus communis non alatus nee
rami ejus laterales, sed supra canaliculatus mediaque li-
nea elevata piligera notalus. Petioli breves pariiales s.
foliolorum sunt alati. Foliola ex ovato- aut elliptico-lan-
ceolata acuta; a medio ad apicem inaequaliter serrata, im-
paria magis evolula, paribus, lateralium saltem triadum, mi-
noribus ovalis subroiundisve. Ex axillis foliorum superio-
rum proveniunt racemi bipollicares e racemulis compositi
et sub floribus cirrhis duobus planis deorsum convolutis
instrueti. Racbis omnis et calyx extus tenuiter pulveru-
lento- quasi pubescens. Rachides partiales saepius oppo-
siti peduneulique bracteis minimis acutis suffulciuntur.
Filamenla pilosa. Fruclus non vidimus.
Paullinia curassavica West l. c. p. 281.
MEL1COCCA (DC. 1. c. p. 614.)
43. Melicocca bijuga L. (descr. et depict. apud
Jacquinium et Jussieuum.)
Specimina aeeepimus fructibus junioribus onusta. Rete
vasculosum in foliis siccis utrinque prominulum, venae, alter-
natim e costa media plana prodeuntes, marginem peiunt,
quem sequuntur usque dum cum sequenti anastomosant.
83
DODONAEA (DC. 1. c. p. 616.)
44. Dodonaea viscosa L.
Filamenta brevissima. Antherae ovales basifixae, lo-
culamentis appositis longiludinaliter dehiscentibus. Sta-
mina tota calyce paullo breviora. Stylus 2 lin. et ul-
tra longus, stigmaie bi- aut trifido, hinc fructus bi- aut
trilocularis, bi - aut trialatus in eodem ramo. Folia juniora
et fructus juniores viscosissima, quasi vernice obducta.
Spermophorum in medio dissepimento , in unoquoque lo-
culamenlo bina gerens semina subglobosa laevia atra, quo-
rum analysin vide apud Gaertnerum. Funiculus umbili-
calis hilum intrans paululum dilatatur efficitque carunculam
parvulam rubram.
MELIACEAE.
(DC. prodr. 1. p. 619J
IMELIA (DC. 1. c. p. 621.)
45. Melia Azedarach L.
Ex India orienlali orta in Sti. Thomae insula culta.
Trichilia spondioides West l. c. p. 284.
Guarea trichilioides West l. c. p. 281.
Swietenia Mahagoni West l. c. p. 285.
AMPELIDEAE.
(DC. prodr. I. p. 627.J
CISSUS (DC. 1. c. p. 627.)
46. Cissüs sicyoides L.
Ab hac, non solum in insulis Indiae occidentalis sed
eliam in Continente, vulgari specie, immerilo divulsas cre-
dimus tarn Cissum ovatam Lamarckii, quam smilacinam
6*
84
Willdenowii, satis diversam ab C. smilacina H. B. K.
«Tarn Jacquinius dicit in stirpium Americanarum descrip-
tione: ,,Folia . . . a cordata ngürä ad ovatam variantia
in locis variis. Plerumque enim in Martinica inveni ma-
gis minusve cordata, e qua insula desumpla est icon, in
Domingo e subrotundo- cordata, vel ex oblongo etiam cor-
data, nee raro lunc semipedalia ; Carthagenae ovato- cor-
data, ovata in Cuba, et oblongo - ovata in Jamaica"; in
noslris quoque speeiminibus foliorum basis mox cordata
mox ovata, lamina nunc angustior nunc dilatata. Cissi
sicyoidis Hb. Willd. n. 3009 speeimen exaete cum noslra
planla convenit, Iectum est ab Humboldtio ad Fuentes.
Cissus smilacina Willd. horli Berolinensis e foliis ob-
longo-ovatis differentialem petit notam, omnino negandam.
Ciss. ovata a nobis non est visa, disiingui vero non me-
retur ex datis cbaracleribus. Omnibus bis Cissis eadem
foliorum indoles et serratura, omnibus eadem inflorescen-
tia. Bacca in nostris speeiminibus monosperma. Semen
obovatum, basi acutum, epispermio satis duro sed tenui,
cujus testa nigricans altero latere ad basin fossulis dua-
bus fere semilunaribus est instrueta, cujus tegmen albi-
dum laevissimum albuminis cavitates intrat. Albumen
fuscescens, corneum, semini conforme, eodemque modo fos-
sulis instruetum, quae per substanliam albuminis fere
usque ad oppositum latus apicemque procedunt, cavilates-
que duas angustas efformant haud inter se confluentes, sed
ab invicem distinetas, quae in dissecto albumine variis
sub formis sese ostendunt.*) Embryo albus, parvus, in
*) Similes cavitates at minus profundas vides in Leeae (Aquili-
cia Otillis Gärtn. SemA. /.57. p. 275.) et Vitis, confinium generum,
sfminibus, locum insert ionis indicant : hinc in drupis abortu monosper-
mis seminis facilior contemplatio.
85
basl acuta albuminis, al in latere laevi haud cxsculpla (ad
dorsi basin) ercctus, radicula acuta.
47. Cissus acida L., Hb. JVilhl. n. 3011. speci-
mina hortensia.
Folia hujus plantac in statu sicco niembranacea ;
crassa et succulenta in recenti. Foliola ovala, basi cu-
neata et inlegerrima, ceterum irregulariter grosse aut sub-
inciso-serrata, serratuvis acutissimis subcuspidalis. Stipu-
lae lineari-lanceolatae. inlegerrimae, sublaleatae, vix ultra
2 lin. longae. Planta nimis fragilis.
Cissus obovata West L c. p. 270.
ZYGOPHYLLEAE.
(Adr. d. Juss. Mein, sur les Rutacees p. 67. )
TR1BULUS (Juss. 1. c. p. 08.)
48. Tribulus viaccimus L.
Propriam ul formaret scclionem in Tribuli genere di-
gnior nobis videlur haec species, quam ut cum Scopolio
genere (et nomine Kalistvoemia) dislinguatur. Omnia ge-
neris in bac slirpe praeter fructum, inermem sed lubercu-
latum; 10-coccum, nee 5-coccum; coccis monospermis,
nee di-aut polyspermis.
Tribulus clstoides West 1. c. p. 285,
CELASTRINEAE.
(DC. prodr. 2. p. %J
ELAEODENDRON Jacq. (DC. 1. c. p. 10.)
49. Elaeodendron xylocarpmn DC. 1. c. p. 11.
Cassine xylocarpa f^ent. ChoLv t. 23.
86 ;
Quaeritur sub hac specie a Candollio: An cum se-
qiiente (El. rotundatum) genus proprium? Sedulo no-
stram examinavimus stirpem, attente fructus strucluram
c. illa Elaeodendri indici in Gaertn. Sem. 1. t. 57 p. 274
comparavimus, paucasque animadvertimus differentias, non
tanti forsan aestimandas, ut novum exinde genus possit
exstrui, quas vero subjungimus aliorumque judicio submit-
timus. Fructus plantae nostrae differt a fructu Elaeoden-
dri orientalis: putamine nee extus hirto nee sulcis tribus
profundis exsculpto ; semine omnino laevi nee vasis un-
dulatis et reticulatis insignito. Quum igitur in nostra ne
minimum adsit arilli vestigium, ad sequentem potius acce-
dere videtur tribum, in qua vero semina plerumque pen-
dula, quae in nostra ereeta.
Fructus in planta Thomasiana: drupa ovato - subglo-
bosa acutiuscula (diametro transversali 10 circiter, axili
12 poll. longo). Sarcocarpium videtur exsuecum coriaceum,
est lineam crassum, arete adhaerens endocarpio, quod cras-
sum, lignosum, durum, intus triloculare. Loculamenta in-
tus laevissima, unum foventia semen, allero semper abor-
tivo et prope basin in latere axem speetante, ubi funicu-
lus prodit umbilicalis, repeviendo. Semen amygdaliforme,
(axis 6 — - 7 lin,, diameter transversalis major inter mar-
gines 4 lin. longus), margine apiceque acuto, basi subtrun-
cata, lateribus irregulariter depresso - convexis , erectum.
Epispermium tenue, albumini adhaerens, fuscum, nitidu-
lum, hilum interne altero truncatae basis in angulo, orbi-
culare, pallidius coloratum. Albumen semini conforme te-
nue, carnosum. Embryo albumine candidior, fere longitu-
dine seminis, intrarius, orthotropns ; radicula brevis tubercu-
liformis, cotyledones magnae, planae, foliaceae, ellipticae.
Flos pentamerius verlicillls alternantibus. Ovarium disco
glanduloso cinetum. Folia ab ovali (3 poll. longa) forma
ad suborbiculalam (1* poll. longain) variantia, apice nunc
87
acutiusculo nunc valde obtuso, margine hie inlegerrimo,
illic in superiori parte dentibus obsoletis subrepando. Cy-
mae florum parvulorum Iongc peduneulatae , folia tarnen
vix paululumve superanles, ex axillis foliorum in ramis
hornotinis prorumpunt, nunc oppositae, nunc alternae.
Alteram huic affinem speciem El. rotundatum DC,
a Berterone in Sancti Thomasii paludogis salsis leetam,
vix diversam, varielatem potius censemus,
MYGINDA.
(Char. gen. v. ap. H.B.K. Nov. gen. et sp. VII. p. dl.)
50. Myginda latifolia Sw., Hb. WIM. n. 3226. speci-
meu Vahtianum.
Nulluni dubium, quin nostra sit planla auetorum. Ge-
neris character apud Candollium 1. c. p. 12 minime qua-
drat in nostram speciem, cujus fruetus immaturi et maturi,
drupam praebent monopyrenam , pyrena uni- aut bilocu-
lari, loculis monospermis, semine in fundo loculi affixo
erecto. Character vero a Kunthio datus melius convenit,
licet nux drupae dicatur monosperma, quod vero ex
Swartzii descriptionc, nee ex propria resullat observatione.
Provenit et in hoc frutice abnorme florum augmen-
tum, pro cymis pauci- 3 — 5floris naseunlur paniculae mul-
tiflorae, saepe plures ex eadem axilla, floiibus vero vix
rite evolutis, degeneribus.
Celastrus polygamus n. sp. Vahl, TVesl L c, p, 276.
RHAMNEAE.
(DC. proclr. 2 p. 19.J
CEANOTHUS. (DC. I c. p. 29.)
51. Ceanothus reclinatus L'Her,, Hb. JVilld. n. 4707.
Cum Willdenowü speeimine, verosimiliter Parisiis
88
accepto, plane conveniunt coplosa hujus stirpis specimina,
nee longe ab hac specie distat C. cubensis, quem ex spe-
eimine Berleriano Domingensi novimus, nee C. colubrinus,
nondum visus et ignotus.
Omnes fere partes, pagina foliorum supera fruetibus-
que exceplis, plus minusve pilis brevibus adpressis ferrugi-
neis obteguntur, quos vero in foliis aetate magis prove-
ctis vix nisi ad nervum venasque majores observabis. Cap-
sula generis, semina atra nitida.
52. Ceanothüs ferreus DC. /. c. p. 30.
Specimina aeeepimus pauca florifera fruclusque junio-
res fefentia, bene congrua cum iis a Balbisio eodem sub
nomine aeeeptis. Omnino glaber. Rami saepe oppositi.
Folia bipollicaria, pollicem circiter lata, plane obtusa aut
obtuse acuminata, fere semper emarginata, nervo haud
prominulo, penninervia, venis margin e arcuatim coneur-
rentibus.
GOUANIA (DC. 1. c. p. 38.)
53. Gouania domingensis L., Hb. TVilld. n. 18997
fol. 1 et 3, exel fol 2.
Cirrhis, toto habitu et fruclu aliquantulum Guaniae
Serjanas et Paullinias aemulant.
Haec notissima species omnibus in Anlillis crescere
videtur, vidimus ex insula Stae. Crucis.
Rhamnus Jujuba
— ellipticus
i — colubrinus
, , > West l. c. p. 2/6.
— glabratus I
— laevigatus
— polygamus
Schaefferia completa West 1. c. p. 310.
89
SAMYDEAE.
(DC. prodr. 2 p. M.)
SAMYDA (DC. L c.)
54. Samyda serrulata L., Hb. WiUd. n. 8341/. 2.*;
Specimina vidimus ex insulls Trinita lis, Stae. Crucis
et Sti. Thomae, folia in omnibus quoad formam et magni-
tudinem valde variabilia, serraturis interdum inaequalibus.
Rami juniores flexuosi, rufo-ferrugineis villis tecti. Flo-
res dimidium pollieem circiter aequanles, extus pubescen-
tes. Fructus globosns, stylo persistente mucronatus.
Samyda decandra JVcst l. c. p. 286.
CASEARIA (DC. 1. c. p. 48.)
55. Casearia romißora Valil, Hb. JVilld. n. 8347
fol. 1. (^fol. 2. Iroucana Aubl. in schcdula signitum,
tota alia est plant a, jam foiiorum indole diversa, sed
ex specimine manco non ernenda.)
Frutex flores fasciculalim congestos pedicellatos osten-
dit in summis rarais annotinis, ex axillis foiiorum delap-
sorum, et simulac hornotini rami foliosi progerminant ex
ramorum florentium apicibus. Fructus igitur conspicis in
ramis nudis sub folioso apice, sunt cylindracei, utrinque
obtusi, breviter mucronali. Semina dilute fuscescentia,
opaca. Folia adulta c. peliolo ad sex pollices usque sese
*) In Hb. Willd. I. c. fol. 1. asscrvatur ramus plantae Domin-
gensis, quam S. velutinam Candollii fore suspicamur. Arlscriptutu est
in scliedula adjacente a Brcdemeyero : Frutex 7 — 8 ped. , floribus
majusculis albido-virentibus in axillis foiiorum solitariis; fructibus
majusculis subglobosis 3valvibus rubescentibus subpilosis, multa se-
mina parva in pulpa continentibus. Crescit in fruticetis ad colles in
6olo viliori.
90
extendunt, lalitudine 2|- pollices aequantia aut superantia,
omnino glabra, sed juniora, primum se evolventia,, in aversa
pagina, at praesertim in nervis venisque primariis ejusdem
lateris, pilis albidis sunt adspersa,, qui pili densissime in-
vestiunt stipulas subulato-acuminatas, vix 2 lin. longas,
hinc dilule - ferrugineas.
56. Casearia parviflora Willd., Hb. Wüld. n. 8350
fol. 1. (fol. 2 et 3 aliam sistunt formam foliis minori-
bus haud conspicue punctatis, sed nomine C. parviflora
Fahl signatam, de qua infra).
Rami juniores laevissimi, foliis breviter petiolalis al-
ternis, disliche dispositis, petiolo supra canaliculato 4 cir-
citer lineas longo. Foliovum lamina elliptico - ovata , basi
plus minusve obliqua et acuta, apice acuminata, acumine
protracto obtuso, margine inordinale serrato, pagina utra-
que glabra laevique et opaca, sed punctis numerosis ellip-
ticis pellucidis luci ob versa notalur. Nervus medius 'sub-
tus magis prominens, quam venae ex eo subarcuatim pro-
dientesi et antequam marginem atlingunt inter se anasto-
mosantes. Folia maxima 5 poll. longa, 2 poll. lata, alia
3 poll. longa, 13 — 15 lin. lata; dantur et minora. Flo-
res axillares, pedicellati, copiosi, pedicellis petiolum circi-
ter aequantibus. Cum hac nostra planta conveniunt et
specimina eodem sub nomine a Candollio ex insula Por-
loricco accepta.
Varietas microphylla.
Alterius huic affinis formae specimina possidemus
fructifera, a praecedenti differentia: foliis minoribus, primo
adspectu impunclatis, ad summum 3 poll. longis, 15 — 16
lin. laiis, sed minoribus quoque ultra pollicem vix extensis,
ceterum forma et serratura convenientibus. Puncla pel-
lucida haud desunl, sed visu difficiliora ; folia ut solis luci
aul lampadis flanimae obvertas oculoqne armato inspicias
necessc, minora minori in copia tunc videbis. Quae pun-
91
ctorum translucentium inopla ex provectiori pendens ae-
tale videri posset, quum omnia nostra specimina sint fru-
ctifera ut et altenim 3&. JVilld. n. 8350 /o/. 3, sed spe-
cimen /. c. fol. 2 est floriferum nee aliter diversum. Pro-
pria igitur videtur forma, proxima Cas. parviflorae Om-
nibus numeris, sed diversa foliis non conspicue pellucide
punetatis nee ullo modo iranslucentibus, insuper ex
toto minoribus. Flores simili modo dispositi. Fructus
globosus subglaber (diametro circiter 51ineari) calyce suf-
fultus et stylo pubescente lineam et ultra longo supera-
tus. Utrumque Hb. Willdenowiani speeimen ad hanc spe-
etans formam nomine Samydae parviflorae est donatum.
TEREBINTIIACEAE.
(DC. prodr. 2 p. 61.J
ANACARDIUM (DC. 1. c. p. 62.)
57. Anacardiüm Qccidentale L.
Filamentum longius anthera orbalum non observamus
in Americana planla, sed donatum anthera completa ut
minora. Folia subtus in axillis venarum scrobiculata , ve-
nae primariae apice bifurcae magnam venarum lateralium
copiam utrinque emillunt, in quarum omnium axillis
scrobiculi.
COMOCLADIA (DC. 1. c. p. 65.)
58. Comocladia ilicifolia Sw.
Folia 6 — 7 poll. longa, peliolus pilis ferrugineo-
brunneis patentibus brevibus dense obsitus, Ins el nervo-
rum inferam paginam oecupantibus. Nervus semper, ve-
nae primariae saepius, nee unquam omnes, subslantiam
folii superant spinasque breves subulatas formant, aliis ve-
92
nis anteguam marginem attingunt bifurcis. Scrobiculo-
rum vestigia adsimt. Flores minuti, glomerati, in apicibus
ramorum longis pedunculis insident, ut petioli pilosis.
SPONDIAS (DC. 1. c. p. 74.)
59. Spondias purpurea L.
Una cum foliis prorumpunt in ramis homotinis flo-
rum racemi axillares et terminales pauciflori. Flores
parvi, pedicellati; pedicellus 1 — \\ lin. longus, basi
bractea suffultus, in medio circiter bracteolis duabus sub-
opposilis instructus. Omnes bracteae minulae, squami-
formes, acutiusculae, sub lente brevissime ciliatae. Eodem
modo et sepala obtusa sunt ciliata, nullo modo autem
petala, sepalis multo longiora. Slamina longitudine peta-
lorum, filamenlis complanatis, loculis adpositis longiludi-
naliter intus dehiscentibus. Styli 4 — 5 erecti, brevissimi,
distantes, stigmatibus depresso-capitatis. Folia pinnata
c. impari, paribus 1 — 10. Foliola basi obliqua, nervo
submarginali noiata, integerrima, ad summum \\ poll.
longa. Petiolus communis et foliolorum nervi tenui pube
interdum sunt tecti.
Spondias lutea West 1. c. p. 286.
BURSERA (DC. I. c. p. 78.)
60. Bursera gummifera Jacq.
,,Ex hac arbore stillat Gummi, illi Tragacanthae sub-
simile." Ehrenberg. Descriptio Jacquini bona. Foliola ad
summum 2 poll. 10 lin. longa, 1 poll. 8 — 10 lin. inferne
lata; minora \\ poll. longa, 8 — 10 lin. lata, basi magis
ovata aut aeuia, ceterumque forma varia. Juniori in statu
petiolus communis et partialis cum basi nervi medii pi-
lis albis laxis cooperti videntur, mox vero decidunt pili,
partesque omnes glaberrimas relinquunt.
93
Mangifera indica West 1. c. p. 276.
Icioa altissima West l. c. p. 281.
Terebinthaceis affine genus:
SURIANA (DC. 1. c. p. 91.)
61. Süriana maritima L.
Frutex late vagans, satis notus, sed dubiae affinilatis,
liabiiu et embryone Cneoro affinis: ad Geraniaceas non
duceremus , melius novae familiae antistes*
Continuabitur.
94
DE ANTHERIS
ET
POLLINE ASCLEPIADEARUM.
SCHLECHTENDALIO suo EHRENBERG.
S. P. D.
Cum nuper in eo versabar, ut Asclepiadearum formas
ex Africa Berolinum a me delatas percenserem novasque
delineandas darem, in aliqua habessinica forma in characte-
rem graviusculum in ilinere a me notatum denuo inquisivi,
ejusque veritalem admiratus sum. Videram nimirum anno
CI01DCCCXXV, dum vivam plantam, Stopcliae quadran-
gulae Forskälii simillimam, in maris rubri insula Da-
lac organorum cognoscendorum caussa ad vivum reseca-
bam, corpuscula flava , antherarum et pollinis penduli no-
mine apud bolanicos venientia, non massam ceream cellulo
sam esse, sed ab utriculis distinctis, liberis, membrana se-
parabili involutis, plurimis formari. Ob gravem illum
characlerem et organorum fructificationis terminum, ipsam
corollae faucem non superantem, nee non ob massam pol
linis non utroque margine opacam, hanc plantam Caral-
lumae , Browniano generi, cui quod ad reliqua proxime
accedit, addere haesitavi et oculatissimi illius generis au-
ctoris observaliones, qua par est observantia, plurimi faciens,
novam formam una cum Stapelia quadrangula Fors-
kälii Desmidorchidis (quae, pollinis cerei loco, utricu-
95
lornm fasciculum membrana inclasum gerat ) novo generico
nomine distinguere satius duxi.
Miram dein illam fructificationis organorum diversita-
tem cum mira Carallumae asiaticae habilus exlerni simi-
litudine conjunctam denuo saepe mecum volvi saepeque de-
nuo contemplatus sum, neque semel rem aliter vidi. Jam
cum in eo ipso pollinis charactere Brownius non solum
generum, sed tribus characteres cerlos niti statuerit, ex
unico reliquis conformi genere novam Asclepiadearujn tii-
bum consliluere dubitanler molitus sum, idque tum demum
ausus sum, cum similem antlierarum strucluram in Orchi-
dearum familia a botanicis sancitam esse perpenderam.
Serius aliquando de observationum quoad antherarum
strucluram a celeberrimis viris factarum eulogia dubita-
tioni locum dedi et in vulgarium Asclepiadearum formas,
antequam publice de illis, quae supra retuli, verba face-
rem, a me ipso denuo inquirendum esse censui.
Cogitalo subito successit factum. Ad manus fuit As-
clepiadis syriacae florum umbella sicca, alius cujusdam
observalionis faciendae caussa multis diebus ante viva ex
horto botanico petita. Madefactis nonnullis floribus mas-
sam pollinis ceream dictam accuratius examinare coepi.
Ecce sortem! In vulgari Asclepiadearum forma utri-
culos pollinis ab antherae aliqua membrana bene distin-
ctos luculenter vidi. Jam alias ex horto sicco meo arces-
sivi formas Kcmahiam, Pevgulariam, Oaystclma, Calo-
tropidem, Asclepiades et Cynancha . in iisque omnibus
diversissimis ejusdem familiae formis eandem rem obser-
vavi non alio sese habere modo. Non contentus de expe-
rientia mea ex herbis siccis petita, hortum botanicum re-
gium et Ottonem nostrum adii, qui in vivarum planta-
rum floribus, hoc mense raris, discerpendis facilis subve-
nit. Stapeliam. crassam, grandifloram el vetulam pro*
montorii bonae spei africani notissimos incolas et Ascle
96
piadem curassavicam cum angustifolia, Novembre mense
Berolini florentes examinavi , neque in his omnibus ac
singulis utriculos pollinis et antherae membranam separa-
bilem distinctam frustra quaesivi.
Hyemis ineunlls tempore, varietatis et multitudinis
florum avaro, non ea, qua meretur, hanc rem cura tra-
ctare polui, attamen observationum, quam hucusque facere
licuit, haue Tibi habe summam:
•Asclepiadearum formae, quibus massa pollinis cerea
adscribi solet, quaeque physiologiae botanicae ad hunc
usque diem semper cruci et offendiculo fuerunt, a reliquis
planus quod ad antherarum apparatum perparum aberrant.
1. Corpusada flava , a cohmmae fuscis corpuscu-
lis (connecticulo s. antherlo?) pendentia, ajitherarum
singulos locidos eocacte referunt.
2. Antherae Asclepiadearum conflchintur bursa mem-
branacea interdum cellulosa in latere sutura (apud Sta-
pelias tumida et cartilaginca) instrueta et fissili, polli-
nis utriculos elongatos eorumque multos longissime cau-
datos gereute et emittente.
3. Pollinis utriculorum caudae omnes, dum bursa
sua includuntur, suturam versus speetant.
4. Pollinis utriculi , qui in reliquis plantis globi
formam appetunt, in Asclepiadeis vero elongati et cau-
dati cernuntnr, eadem in omnibus massa granulosa re-
pleti sunt.
5. Pollen, quod in reliquis plantis siecum est, apud
Asclepiadeas oleo? circumfuso et viseido perunetum de-
prehenditur, quo difßcilius dispergitur.
6. Pollinis appendices Brogniarti ab Asclepia-
dearum pollinis caudis eo differwit, quod'hae ad ipsam
pollinis naturam pertinent, illae vis vitalis alieujus ex-
ternae effectuui produnt, et in ipso pollinis flssionis
momento demum accedunt.
An-
97
Antheram Asclepiadearum (A. syriacaej latere rup-
lam etpollinis copiosos utriculos longissime caudalos prae-
pendentes aliquoties observavi.
Vere proximo fore spero, ut hujus argumenti plures,
non ideas, sed observaliones Tibi narrare possim. His
ulere mecum et fac ut valeas.
Datum Berolini d. XIX. Novembris CIOIOCCCXXVIII.
4r Bd. is Heft.
98
Ueber das periodische tägliche Wachsthum
einiger Gctreidearten.
Vom
Professor E. Meyer in Königsberg.
Im Fünften Bande der Verhandlungen des Berliner
Garlenvereins , Seile 110, habe ich einige Beobachlungen
über das Wachsthum des Schaftes einer Amaryllis Bella-
donna bekannt gemacht. Ihr Schaft ward täglich dreimal
gemessen, und zwar Mittags um 12 Uhr, Morgens und
Abends um 6 Uhr. Es ergab sich aus den Messungen,
theils, dafs das Wachsthum der Pflanze am Tage sehr
viel rascher war als bei Nacht, theils, dafs es zu allen
Zeiten rasch genug war, um bei Messungen in noch kür-
zeren Zeitabschnitten, auch ohne Hülfe eines Mikroskops,
die gröfsere oder geringere Zunahme deutlich erkennen zu
lassen. Ich zweifelte nicht, dafs noch viele andere und
gemeinere Pflanzen zu dergleichen Beobachlungen geeig-
net wären, und beschlofs, eine Reihe von Versuchen in
der Absicht anzustellen } den täglichen Gang des Wachs-
thums, wenn ich mich so ausdrücken darf, zu erforschen.
Der Schaft solcher Zwiebelgewächse, die nur eine
einzige Blume oder eine Dolde in einer Spatha tragen,
eignet sich ohne Zweifel am besten zu solchen Beobach-
lungen, nicht nur weil alle Zwiebelgewächse ihren Schaft
sehr rasch zu treiben pflegen, sondern auch, weil die
Zwiebel eine bestimmte Basis, die Spatha einen bestimm-
ten Endpunkt für die Messungen darbietet. Da es mir
99
aber an solchen Gewächsen in hinreichender Menge fehlte,
und ich wohl einsah, dafs nur die Durchschnitte aus zahl-
reichen, unter gleichen Verhaltnissen angestellten Beob-
achtungen ein ziemlich sicheres Resultat erwarten liefsen,
so entschlofs ich mich, meine ersten Beobachtungen an
keimenden Getreidearten, also an Blättern, anzustellen.
Der Erfolg übertraf meine Erwartung; ich fand, dafs die
periodischen Beschleunigungen und Retardationen des täg-
lichen Wachsthums unier ähnlichen äufsern Verhältnissen
sehr regelmäfsig sind.
Ich legle in mehrere Blumentöpfe je drei ausgesuchte
Körner, iheils von Weizen, theils von Gerste, und wählte
nach begonnener Keimung zu den Versuchen diejenigen
Töpfe, in denen die drei Pflänzchen am gleichmäfsigsten
erschienen. Diese Töpfe nahm ich aus dem Gewächs-
hause in mein Zimmer, um das Wachs ihum der Pflanzen
regelmäfsig alle zwei Stunden zu messen.
Die erste Reihe von Versuchen machte ich an sechs
Weizen- und eben so viel Gerstenpflanzen, von denen
aber eine vor Beendigung der Versuche erkrankte, vom
Uten März Abends 8 Uhr bis zum löten März Morgens
8 Uhr. Mein meteorologisches Tagebuch enthält aus die-
sem Zeitraum folgende Angaben über den Sland des Reau-
mürschen Thermometers im Freien und im Schatten, so
wie über die Klarheit oder Bedecktheit des Horizonts:
Thermometer nach
Reaumur.
Morgens iNachmit.
7 Uhr. | 3 Uhr.
Bemerkungen.
+ 1,50
0,00
+ 1,00
4- 2,00
— 0,25
16 — 0,00
4,00
3,50
1,75
2 25
2,25
2,00
Sonnenschein bis gegen Abend.
Nach 4 U. N. bedeckter Himm.
Sehr trübe und feucht.
Sonnenschein.
7*
100
Das Zimmer ward vermittelst eines ' grofsen Poreel-
lanofens täglich nur einmal des Morgens zwischen 5 und
6 Uhr geheizt, und Nachts durch sehr diehlc Fensterla-
den verschlossen, die in der Morgendämmerung wieder
geöffnet wurden. Die Töpfe standen am Tage am Fen-
ster, Nachts und während der Messung, die jedesmal fast
10 Minuten währte, auf einem Tisch, etwa 10 Fufs vom
Fenster entfernt, dem Ofen aber nur wenig näher. Ein
Reaumürsches Thermometer, welches gleichfalls am Fen-
ster in gleicher Höhe mit den Töpfen hing, beschattet
war, und vor jeder Messung beobachtet ward, zeigte die
Temperatur im Zimmer wie folgt:
den 11.
den 12. j den 13.
den 14.
den 15.
den 1<>.
8 U. Vm.
—
4- 14°,00|-
- 16°,00-
■- 15°,25
4- 16°,00
-f 16,50
-f- 14°,00
10- -
—
— 17,50 j-
- 17,00 -
■- 16,75
—
12- M.
—
-- 17,75 -
- 17,50 -
- 16,75
+ 17,25
—
2 - Nm.
—
-- 17,50 -
- 17,50 -
- 16,75
4- 16,50
—
4 - -
—
+ 17,25 -
- 17,00 -
- 16,75
+ 16,00
—
6 - -
—
+ 17,00 -
- 16,75 -
■- 16,25
4- 15,50
. —
8 - -
+ 15°,50
4- 16,25 -
4- 15,75 -
-- 16,25 -
- 15,50
+ 15,25
—
10- -
—
-- 15,75 •
- 14,75
+ 14,75
—
Es ergiebt sich hieraus, dafs der Gang der Tempera-
tmveränderungen im Zimmer, obgleich künstlich hervor-
gebracht, doch dem normalen Gange der Tempera turver-
änderungen im Freien ziemlich ähnlich war, dafs nämlich
der niedrigste Stand des Thermometers (der in der Ta-
belle nicht angegeben ist, aber niemals unter -\- 13° R.
herabsank) zwischen 5 und 6 Uhr Morgens eintreten
mufste, um die Zeit der Heizung des Ofens; dann schnelle
Erhebung der Temperatur bis gegen 2 oder 3 Uhr Nach-
mittags; von da ab aber langsames Zurücksinken bis zum
niedrigsten Thermomet.erstande. Das Licht wirkte durch
die grofsen Fensterscheiben fast eben so stark auf die ein-
geschlossenen Pflanzen , als ob sie im Freien gestanden
hätten. Begossen wurden sie mit Regenwasser durch Un-
101
tersälze unter die Töpfe und so viel wie nöthig war, um
die Oberfläche der Efdc in den Top Ten mäfsig feucht zu
halten, einmal am Abend des 12ten, nochmals am Abend
des 14ten März. Ich glaube nach dem allen hehaupten
zu dürfen, dafs die Pflanzen in meinem Zimmer unter
sehr ähnlichen äufsern Einflüssen wuchsen, als wenn sie
während des Frühlings im Freien geslanden hätten.
Zur Messung bediente ich mich eines Pariser Fufses,
dessen Zolle in 12 Theile oder Linien gclhcill sind. Die
Viertellinien konnte ich ohne Yergröfscrung noch sehr gut
sehätzen. Die ziemlich hreite Basis des Maafsstoekes
setzte ich bei jeder Messung dicht neben die Pflanze un-
mittelbar auf die Erde, und zwar jedesmal auf dieselbe
Stelle, welche vor der ersten Messung schon etwas fest-
gedrückt war, später aber so wenig als möglich gedrückt
ward. Dafs ich stets Sorge getragen habe, den Maafsstock
vertical zu richten, und das Auge beim Ablesen weder zu
hoch noch zu niedrig zu halten, so wie, dafs ich die
zwölf zu den Beobachtungen dienenden Pflanzen beständig
in derselben Reihenfolge gemessen habe, also die erste
genau um die in den nachfolgenden Tabellen bemerkte
Zeit, die folgenden regelmäfsig einige Minuten später:
dies alles versteht sich von selbst. Kleine Beobachtungs-
fehler sind ohne Zweifel vorgegangen; doch glaube ich
versichern zu können, dafs auch die grossesten niemals
mehr als höchstens ein Achtel einer Linie betragen ha-
ben, und folglich, da ich ,nur Viertellinien notirt habe,
nicht störend sind.
Noch mufs ich bemerken , dafs ich jedesmal bis zur
Spitze der ganzen Pflanze mafs, also in verschiedenen Zei-
ten bis zur Spitze verschiedener Organe. Denn bekannt-
lich erhebt sich beim Keimen der Gräser zuerst die schei-
denförmige Kotyledo über die Erde, und verlängert sich
etwa bis zu einem Zoll oder etwas darüber. Sodann tritt
102
aus ihrer Mündung das zur Spitze eingerollte zweite Blatt
hervor (ich sage das zweite Blatt, denn die Kotyledo
selbst ist nach meiner Ueberzeugung bei den Gräsern, wie
bei allen Pflanzen, nichts anders als erstes Blatt, oder
Segment des ersten vollen Blattkreises). Zu Anfang mafs
ich also bis zur Spitze des ersten Blattes; wenn aber das
zweite Blatt über dem ersten hervorgetreten war, bis zur
Spitze dieses zweiten. Hätte ich von Anfang an bis zur
Spitze des zweiten Blattes messen können, ohne das erste
zu verletzen, so würde das Wachsthum der drei Weizen-
pflanzen a, b, c. im Topf No. I, und der drei Gersten-
pflanzen g. h. i. im Topf No. III., in der ersten Hälfte
des ersten Bcobachlungstages noch etwas rascher erschie-
nen sein, als meine Tabellen es darstellen; denn diese
sechs Pflanzen hatten ihre Kotyledo beinahe schon ganz
ausgebildet, als ich die Messungen begann. Die sechs
übrigen Pflanzen in den Töpfen No. II. und No. IV. sa-
hen am Abend des 11. März kaum aus der Erde hervor,
und liefseu, mit Ausnahme der einen erkrankten, erst am
13. die Spitze des zweiten Blatts sehen, obgleich alle Kör-
ner am 7. zu gleicher Zeit gelegt waren. Bei diesen Pflan-
zen erstreckt sich daher auch der Einflufs meiner Mes
sungsweise bis zum 13.
Am Morgen des löten hatte das dritte Blatt der drei
Weizenpflanzen im Topf No. I., und der zwei gesunden
Gerstenpflanzen im Topf No. IV., etwa \ der Lamina
des zweiten Blatts erreicht; letzteres war noch in vollem
Wachsthum. Bei den drei Gerstenpflanzen im Topf
No. III. hatte das dritte Blatt um dieselbe Zeit schon
über die Hälfte der Lamina des zweiten erreicht; und bei
den Pflanzen g. und h. dieses Topfes war gar keine Ver-
längerung des zweiten Blattes in der letzten Nacht wahr-
zunehmen. Bei den drei Weizenpflanzen endlich im Topf
No. II. war das dritte Blatt noch gar nicht sichtbar.
103
Aus dem allen werden die Leser den Grad der Zu-
verlässigkeit, den jede einzelne jetzt mitzuth eilende Beob-
achtung verdient, leicht abnehmen können. Zur Beglau-
bigung der daraus gezogenen Resultate schien es mir aber
nolhwendig, die sämmtlichen Beobachtungen, nicht blofs
die daraus abgeleiteten Durchschnittszahlen, abdrucken zu
lassen.
104
Zeit
der Beobachtung.
Länge der Weizenpflanzen
1
im Topf No. I.
im Topf No. II.
Tag. 1 Stunde.
a. |.
b. 1 c.
d. !
e. | f.
März.
,„
Soch mit der Erde
11
8 Uhr
Nm.
o'
10,50
o"
8',50
O" 5,'50
gleich.
12
8 -
Vm.
1
6,00
1
4,50
1 0,00
0
4,00
0
3,00
0 3,00
10 .
.
l
8,50
1
7,50
1 1,00
0
4,25
0
4,50
0 4,Oo
12 -
_
1
8,75
1
8,50
1 2,75
0
4,50
0
5,50
0 5,25
2 .
Nm.
1
11,00
1
9,50
1 4,50 0
5,50
0
6.50
0 6,50
4 -
.
2
0,50
1
11,25
1 6,00 0
7,00
0
7,50
0 8,25
6 .
.
2
1,50
2
0,50
1 7,00
0
7,50
0
S.00
0 8,75
8 -
.
2
3,00
2
1,50
1 7,75
0
7,75
0
9,00
0 9,00
10 .
.
2
3,25
2
2,25
1 8,75
0
8,25
0
9,50
0 9,00
13
8 -
Vm.
2
9,00
2
8.00
2 2,00
1
0,00
1
1.50
1 1,00
10 .
.
2
10,50
2
9,75
2 3,00
1
1,00
i
2,00
1 1,25
12 ,
m
3
0,00
2
11,00
2 4,50
1
1,50
1
2,75
1 2,00
2 .
Nm.
3
0,75
3
1,25
2 5,50
1
2,50
1
4,50
1 3,00
4 .
3
2,50
3
1,75
2 6,50
1
3,75
1
5,25
1 4,75
6 -
„
3
4,00
3
2,75
2 7,25
1
5,00
1
6,00
1 575
8 -
,
3
5,00
3
4,50
2 8,75
1
5,50
1
7,50
l 7,00
10 .
.
3
7,25
3
6,00
2 9,75
l
7,00
1
8.50
1 7,50
14
8 -
Vm.
4
0,50
4
0,00
3 3,50
2
0,25
2
0,50
2 0,50
10 .
w
4
2.00
4
1,25
3 5,25
2
1,50
2
3,00
2 1,50
12 .
.
4
3,50
4
2,75
3 6,75
2
3,00
2
3,75
2 3,00
2 .
Nm.
4
5,00
4
4,00
3 7,50
2
4,25
2
5,00
2 4,25
4 .
,
4
6,75
4
5,75
3 9,25
2
5,75
2
6,25
2 5,75
6 -
»
4
7,25
4
6,75
3 9,75
2
6,00
2
6,50
2 6,00
8 -
.
4
8,00
4
7,75
3 11,00
2
6,25
2
7,75
2 6,25
10 -
.
4
9,25
4
9,00
4 0,00
2
8,00
2
9,00
2 8,00
15
8 -
Vm.
5
2,00
5
1,50
4 5,25
3
0,50
3
1,50
3 0,50
10 .
.
5
3,50
5
3,25
4 6,50
«
2,00
.3
2,75
3 2,00
12 .
.
5
4,50
5
4,50
4 7,50
3
3,25
3
3,50
3 3,25
2 -
Nm.
5
5,75
5
5,50
4 8,75
3
4,00
3
4,75
3 4,25
4 -
„
5
7,50
5
6,75
4 10,50
3
5,25
3
6,50
3 5,50
6 .
.
5
8,00
5
7,50
4 11,25
3
6,75
3
7,50
3 6,75
8 .
«
5
9,00
5
8.25
5 0,00
3
7,50
3
8,00
3 7,50
10 -
.
5
9,75
5
9,00
5 0,25
3
8,25
3
8,50
3 8,25
16
8 -
Vm.
6
3,00
6
2,75
5 5,75
4
1,50
4
1,75
4 1,50
105
Zeit
der Beobachtung.
Länge der Gerstenpflanzen
1
im Topf No. III.
im Topf No. IV.
Tag. 1 Stu
nde.
g. 1 h. | i. :
k. |
1. i m.
März.
tt »t»
ti !•>
>' tu
M.d Er-
„
.,. 1 „ „'
11 ,
8 Uhr
Nrn.
1 4,00
1 6,00
1 0,50
de gl.
0
3,00 0 3,00
12
S -
Vm.
1 9,00
2 0,50
1 4,50
o"
2,00
0
7,00
0 6,00
10 -
.
1 11,00
2 3,00
1 6,00
0
2,50
0
8.25
0 7,25
12 -
_
2 0,00
2 4,00
1 7,50
0
2,50
0
9/00
0 8,50
2 -
Nrn.
2 1,50 2 6;00
1 9,25
0
2,75
0
10,50
0 9,50
4 -
_
2 3,50 2 8,00 1 11,75
0
3,00
0
11,75
0 11,25
6 -
„
2 4,50 2 10,00 2 0,50
0
3,50
1
0,75
0 11,75
8 -
„
2 5,50 2 10,50' 2 1,00
0
4,00
1
1,50
1 0,00
10 -
_
2 6 00 2 11,50 i 2 2,00
0
4,75
1
2,00
1 0,75
13
8 -
Vm.
2 ll'OO;
3 3,50
2 7,00
0
6,00
1
4,00 1 3,00
10 -
.
3 0,2.'j
3 5,00
2 8,25
0
6,25
1
4,50 1 3,25
12 -
.
3 1 25
3 6,25
2 9,50
0
6,25
1
4,75 1 3,75
2 -
ISm.
3 200
3 7,50
2 10,50
0
6,25
1
5,75 1 5,25
4 -
.
3 3',50
3 8,50
2 11,25
0
6,50
1
7,00 1 6,25
6 .
.
3 4,50
3 9,50
3 0,00
0
6,50
1
8,00 1 7,50
S -
.
3 6,00
3 11,00
3 1,75
0
6,75
1
9,00
1 8,50
10 -
.
3 7,00
4 0,00
3 3,00
0
6,75
1
9,50
1 9,00
14
8 .
Vm.
3 11,75
4 5,75
3 7,50
0
7,00
2
2,00
2 1,75
10 -
_
4 1,00
4 7.50
3 8,75
0
7,00
2
3,25
2 3,00
12 -
.
4 2,50
4 8,25
3 9,50
2
4,50
2 4,25
2 .
Nm.
4 3,50
4 9,50
3 10,50
r-"
2
5,75
2 5,50
4 .
.
4 4,50
4 10,50
3 11,50
B)
2
6,50
2 6,25
6 -
.
4 5,00
4 11,00
4 0,00
C
2
7,00
2 6,75
S -
.
4 6,00
4 11,50
4 0,50
P,
2
8,00
2 8,00
10 .
.
4 6,25
5 0,25
4 1,25
cT
2
9,25
2 9,25
15
8 -
Vm.
4 10,50
5 3,25
4 5.50
rr
3
2,00
3 2.00
10 -
„
4 11,25
5 3,50
4 6,25
3
3
3,00 3 3,00
12 -
-
4 11,50
5 3,75
4 6,50
Ö*
3
3,50
3 3,75
2 .
Nm.
4 11,75
5 4,25
4 6,75
£-»
3
4,75
3 5,25
4 -
.
5 0,00
6 4,50
4 7,50
o
Q
3
6,50
3 6,75
6 -
.
5 0,00
5 4,50
4 7,50
u1
EU
3
7,50
3 7,50
8 -
.
5 0,00
5 4,50
4 7,50
jV
3
8,00
3 8,25
10 -
.
5 0,00
5 4,50
4 7,75
<T>
3
8,75
3 9,25
16
8 -
Vm.
5 0,00
5 4,50
4 9,25
4
1,50
4 1,50
106
Nach Beendigung dieser Beobachtungen entwarf ich
mir zuvörderst eine zweite, der ersten ganz entsprechende
Tabelle, in welcher ich, anstatt der absoluten Höhe, nur
die Zunahme an Höhe von einer Beobachtungszeit zur
andern notirte. Sodann nahm ich aus den vier der Ta-
geszeit nach gleichen Beobachtungen, über die Zunahme
jeder Pflanze das Mittel, woraus sich folgende Zahlen er-
gaben. Die letzte Beobachtung vom 16. März biieb da-
bei unberücksichtigt. Sie sollte nur zeigen, ob die Pflan-
zen g. h. und i. des Topfes No. III. ihr zweites Blatt
während des längern Zeitraums einer ganzen Nacht noch
merklich verlängerten, oder nicht. Die Pflanze k. ward
ganz aufser Acht gelassen; und die um 10 Uhr Nachmit-
tags beobachteten Verlängerungen wurden mit zur Nacht
gezogen, um desto bequemer eine zwölfstündige Periode
mit der andern vergleichen zu können. Ich habe den
vollen Tag je mit der achten, nicht mit der sechsten
Stunde gelheilt, weil die höchste tägliche Wärme bekannt-
lich erst einige Stunden nach Mitlag eintritt, und ich in
ihr die wichtigste äufserc Bedingung des Pflanzenwachs-
thums zu erkennen glaubte.
4
o
• ' a
C/5
cc ti co -
<J
,,c3
• » £
R 3 •
O 1) >i
des
orni.
chm
rm.
er;
'X Ol 4*- fcO ^ ** rr,
£9
cc cc »* 2-
1 i l 1 i 1 ET-
Ö =«
5! "3
' ' r" Er
o . ©
* 5
■ i i 3 • • 3
p* r->
O w
3
»j co -i-
sf* P»!"*»?*.?* ^wP^
"^*0»*M>
c "cc © Vb "©"-a *
"OB 1-* •»»
en ^i x co © cc cn
MO*-
— — : — >— . — K» CTl_
CCO-w<
O C CO CO lü CD CO»
CT. ►* i»
C O H* vi ü u w
-Jl CO CO
— o *"»• "-*■ t-*> h* ÖVi
C — CO
O -J CO ►* ,&. tO CO'
4«- CC CT»
© C^ <I X Wüik-
u< ic fca
p o m» M- o i-* cn.
*~ c-> co
*>- cc co o cc o co»
CC h-v. ~J
WvlKO^Of-
cow
►-* Q y*i »■»■ © I-* fei
i-^ cc co
O&kWCCP' cn;
d CT. O
© lO X N* h* CC ©
C tO CO
O i-» h» "■ i-* O iBn»
H* CD fcO
Co O W k* h* CO CO*
CT) CO CO
NlOClb8»MH
o< fco co
© © ^„Oj^J^^J»,
-j a-, -—
"cc © Vqb ouh ;
CO h». cc
-J til fc» <l O — ' CO
o> fco co
O © t-* fr* O ►* O.
H» C/T C*
Ol CC O tO CO ü» Ol»
»— ■ CyT a>
tavimtiKCO
cn to io
© O ►» *-» O H» CT",
*> ife- CD
© ü< tO © CO O CO»
tS CO CD
CO © cn O CO © (*■
CT* fcO IS
©©-»■»-*.©►-». ifc.
CC CD CD
CC CC fcO to © o CO»
oi co co
K vi Ol üi OC C h»
OHK3 CO
© © »»»* © K* jb- »
t3CC*>
<i x'co co'cd'»— "co^
coniw
CM »- »-. *-» CO ao ►»
107
n
t- H
ö
ff
w
ff-
^>
CO
o
co
Ö*
3
TS
PV
fO
«5
2.
©"
ft
B
*
re
H
3
o
w
*-!
CT1
oJ
^
"
2
o
Co
w
o
1— 1
co
r4-
ö
r^
H
o
Cn
j^j
►ti
rD
t©
SO
ff
N
rD
ff
m
Wer sich jemals mit ähnlichen Untersuchungen be-
schäftigt hat, das Gesetz eines geregelten Wechsels von
Erscheinungen durch Vergleichung vieler Beobachtungen
zu finden, oder sich ihm wenigstens zu nähern , den wer-
den die Abweichungen der Wachsthumsgröfsen bei den
eilf verschiedenen Pflanzen, welche die Tabelle mit einem
Blicke übersehen läfst, nicht befremden; er wird sich im
Gegentheil darüber wundern, dafs sie bei der geringen
Menge der zum Grunde gelegten Beobachtungen nicht
gröfser ausgefallen sind. Durchgängig finden wir das
Wachsthum von 8 Uhr Vormittags bis 8 Uhr Nachmit-
tags gröfser, als in der andern nächtlichen Hälfte des Ta-
ges. Durchgängig finden wir es gleichfalls gröfser in den
sechs Stunden von 8 Uhr Vormittags bis 2 Uhr Nachmit-
tags, als in den sechs folgenden Stunden. Bei jeder
Pflanze bemerke..! wir zwei Beschleunigungen und zwei
Verminderungen des täglichen Wachsthums; die erste
Beschleunigung fast bei allen Pflanzen zwischen 8 und 10
Uhr Vormittags, die zweite von längerer Dauer, zwischen
12 und 4 Uhr Nachmittags. Nur bei den zwei Pflanzen
c: und f. erreichte die erste Beschleunigung ihre mittlere
Höhe etwas später, erst zwischen 10 und 12 Uhr Vormit-
tags; doch ist auch bei ihnen der Nachlafs des Wachs-
thums, der die beiden Beschleunigungen scheidet, unver-
kennbar. Ja diese Uebereinslimmung so vieler Momente
erscheint noch merkwürdiger, wenn man erwägt, dafs die
beobachteten Pflanzen nicht einmal von gleicher Art wa-
ren, dafs sie sich zu Anfang der Beobachtungen auf sehr
verschiedenen Entwickelungsstufen befanden, und dafs bei
einigen das mefsbare Wachsthum schon vor dem Ende der
Beobachtungszeit aufgehört hatte.
Was jedoch die beiden letzten Umstände betrifft, so
mufs ich bemerklich machen, dafs dadurch zwar unstrei-
tig Fehler in die Berechnung gekommen sind, aber Fehler,
109
die sich vermuthlich gröfstentheils gegen einander aufhe-
ben. Das zweite Blatt der Pflanzen g. h. und i. hatte
schon gegen die Mitte des letzten Beobachtungstages seine
völlige Gröfse erreicht. Dadurch wurden die Durchschnitts-
zahlen, die ihr nachmittägliches Wachslhum ausdrücken
sollen, etwas kleiner, als sie sein sollten. Indem ich
aber stets die Höhe der ganzen Pflanze, und folglich an-
fangs die des ersten Blatts, später erst die des rascher
wachsenden zweiten Blattes mafs, fielen die Zahlen bei
den frühesten Beobachtungen ebenfalls etwas kleiner aus,
als sie sein würden, wenn man von Anfang an das Wachs-
thum desselben Organs messen könnte. Bei den Pflanzen
d. e. f. 1. und m., welche von einer frühem Entwicke-
lungsperiode an beobachtet wurden, vertheilt sich der aus
dieser Beobachtungsweise entsprungene Fehler über alle
Tageszeiten, und kann daher das gesetzmäfsige Verhält-
nifs der in der Tabelle enthaltenen Zahlen nur wenig stö-
ren. Hingegen bei den Pflanzen -a. b. c. g. h. i., deren
erstes Blatt beim Anfang der Beobachtungen beinahe schon
seine volle Länge erreicht hatte, erstreckt sich der Fehler
nur auf die erste Hälfte des ersten Beobachtungstages, und
ist deshalb an sich störender. Im Zusammentreffen aber
mit dem früher bemerkten Fehler, der grade die lelzte
Hälfte des letzten Bcobachtungstages trifft, dient er zu
dessen Ausgleichung.
Wie dem auch sei . so mufs ein Durchschnitt der an
allen eilf Pflanzen angestclllen Beobachtungen sämmtliehe
Fehler vermindern, und uns dem Gesetze der wechseln-
den Verzögerungen und Beschleunigungen des Pflanzen-
wachsthums näher führen. Es entsteht hieraus folgende
Zahlenreihe:
Wächst eine Weizen- oder Gerstenpflanze in 24
Stunden 11"',76, so beträgt dies Gesammlwachsthum
110
von 8 U. Vm. bis 10 U. Vm. l"27 )
- 10 - - - 12 - - 0,99/3,45
- 12 - - - 2 - Nrn. 1,19 )
- 2 - Nrn. - 4 - - 1,30
- 4 - - . 6 - - 0,79
- 6 - - - 8 - - 0,88
- 8 - - • - 8 - - 5,34
6^42
2,97
ür a.
1,12
- b.
1,06
- c.
0,81
- d.
1,12
- e.
0,81
- f.
0,37
11,76
Hierzu können wir aus unsern Materialien noch das
mittlere Wachstimm von 8 — 10 Uhr Nachmittags fügen.
Es beträgt bei den einzelnen
für g. 0,43
- h. 0,68
- i. 0,81
- 1. 0,75
- m. 0,87
und folglich im Durchschnitt 0,80
Sehr auffallend in dieser Zahlenreihe ist der dreima-
lige Wechsel der Beschleunigung und Verzögerung des
Wachsthums, am Morgen, bald nach Mittag, und noch-
mals später am Abend, nebst dem Verhältnifs der Stärke
der verschiedenen Verzögerungen zu der Stärke der ihnen
vorangegangenen Beschleunigungen. Die stärkste Beschleu-
nigung ist die von 12 — 4 Uhr Nachmittags eintretende,
und ihr folgt unmittelbar die stärkste Verzögerung. Die
schwächste Verzögerung hat zwischen 6 und S Uhr Nach:
mitlags statt, und die ihr folgende Verzögerung von S bis
10 Uhr Nachmittags ist die geringste, das heifsl, im Ver-
hältnifs zu der vorangegangenen Beschleunigung.
111
Für die erste Bedingung alles geregelten Pflanzen
wachslhums hält man mit Recht die Wärme. Sie selbst
befolgt, wie wir wissen, in ihrem Sleigen und Fallen ei-
nen regelmäfsigcn Gang; die Feuchtigkeit, deren die Pflan-
zen zum Wachsthum bedürfen, ist so wenig an bestimmte
Zeiten wie an bestimmte Menge gebunden; und das Licht,
obgleich es sich täglich periodisch verslärkt und vermin-
dert, ist zwar für die vollständige gesunde Entwickelung
der Pflanzen zu Zeiten in höherm Grade, für ihr Wachs-
thum in die Länge aber nur in sehr mäfsigem Grade er-
forderlich. Wir müssen daher zuvörderst den Gang der
Temperatur in der Umgebung der beobachteten Pflanzen
während der Beobachtungszeit untersuchen, und mit dem
Verlauf ihres Wachsthums vergleichen. Ich mufs beken-
nen, dafs ich mich zu diesen Beobachtungen eines sehr
ungenauen Thermometers bediente, da ich zu Anfang der
Beobachtungen nicht glaubte, dafs so wichtige Resultate
aus ihnen hervorgehn würden. Indefs hoffe ich, dafs die
Fehler, die dadurch entstanden sein mögen, auf unsre
Untersuchung keinen erheblichen Einflufs haben werden.
Die mittlere Temperatur der Luft vom Morgen des
12ten bis zum Abend des 15ten März betrug in der Nähe
der beobachteten Pflanzen:
um
R.
Folglich ist das Thermometer
8 Uhr Vm.
15°,31
von 8 U.Vm, R.
10 -
16,93
bis 10 - - gestieg. 1,62
12 -
17,31
von da bis 12 - - - 0,38
2 - Nrn.
17,06
- - - 2 - Nm. gefall. 0,25
4 -
16,75
- - - 4 - - - 0,31
6 -
16,37
- - - 6 - - - 0,38
8 -
15,81
- - - 8 - - - 0,56
10 -
15,25
- - - 10 - - 0,59
112
In diesen beiden Scalen der täglichen thermometri-
schen Schwankungen und der Schwankungen des Pflan-
zenwachsthums wird wohl niemand eine grofse Aehnlich-
keit finden. Der einzige Vergleichungspunkt, der sich an-
knüpfen Hesse, wäre etwa der, dafs die erste morgendli-
che Beschleunigung des Wachstimms grade in die Zeit
lallt, wo das Thermometer am raschesten stieg, in die
Stunden von 8 — 10. Wenn aber dieses Zusammentref-
fen in ursächlicher Verbindung stände, wie sollten wir
dann die folgende noch stärkere Beschleunigung erklären,
zu einer Zeit, wo das Thermometer bereits wieder im
Fallen begriffen war? oder die dritte spät am Abend?
Andre werden den Grund der Erscheinung, wenn sie
sich durch fortgesetzte Beobachtungen bestätigt, im Leben
der Pflanzen selbst suchen; und vielleicht mit Recht.
Doch ich zweifle, dafs sie auf diesem dunklen Pfade weit
vordringen werden. Vielleicht ist auch die Erscheinung
eine zusammengesetzte, so dafs etwa der Grund der Pe-
riodicität der Schwankungen im eigenthümlichen Pflanzen-
leben, der Grund ihrer verschiedenen Intensität dagegen
in aufsern Momenten läge. Doch ich enthalte mich, in
diese Vermuthungen weiter einzugelm, indem ich beken-
nen mufsj dafs die Sache selbst noch auf zu wenigen Be-
obachtungen beruht, um als vollkommen sicher betrachtet
zu werden. Auch begann ich selbst schon am 19. März
eine zweite Reihe von Versuchen derselben Art mit zwölf
neuen Getreidepflanzen. Leider ward sie aber durch ei-
nen Zufall unterbrochen; und später zogen mich andre
Untersuchungen und Geschäfte ganz ab. Ob es mir im
nächsten Sommer vergönnt sein wird, sie wieder aufzu-
nehmen, ist ungcwifsl Ich zögre daher nicht länger, was
ich gefunden habe, sachkundigen Männern zur Prüfung
vorzulegen , gern bereit , die Ehre der Entdeckung mit
An-
113
Andern zu theilen, oder ihnen ganz, zu überlassen, wenn
sich aus ferneren Beobachtungen vielleicht ein anderes
Gesetz des täglichen Wachsthums der Pflanzen ergeben
sollle, als meine wenigen Beobachtungen mich ahnen
liefsen.
Botanischer Garten zu Königsberg,
den 10. November 1828.
4r Bd. 1s Hef'r.
114
Planiarum vel novarum
vel minus cognitarum descriptiones.
AUCTORE
Fr. RUDOLPH!
(Tab. IL f. 1.)
Itineris, per triennii spatium in plures Europa e partes
instituti quaesluoi ad scientiam spectantem, quatenus ex
flagranti mihique insito mc ipsum erudiendi studio om-
nium commodo usuique inservire poterit, majori credere
operi propositum fuit , sed revertenti non inutile videtur,
quae propria, quaeque amicorum studia collectaneis suis
naluralium addiderant oculis proponere criticis. Quae ex
his nolatu digna mihi videntur, quüntum in studiis meis
vacat, in Linnaea passim relinquere cogito, prout tempus
aut animus permittant. Decadum prima Irias Fungos com-
plectetur. Algas, ex omnibus in deliciis mihi, quippe qua-
rum studio in oris Adriatici maris totum dicavi annum,
cum clarissimo communicavi Prof. Agardho, ut conlinua-
tioni Specierum Algarum, brevi edendarum, insereret, ne
rebus seorsini tractatis Synonymia, hac in familia in pri-
mis molesta, praeter necessitatem augeretur. Quam ob
rem hie solummodo aliquot postea collectas novas descri-
bam species; nomina vero earum, quas Agardho tradidi,
quaeque nomina clarissimus ille auetor iis tribuerit, si-
mulac opus ejus perfectum editumque fuerit, cum amieis
meis communicabo, ut nomina novis a me cognitis spe-
ciebus data in exemplaribus traditis mutare queant. Al-
gae, Musci, Filices Phanerogamaeque sequentur.
115
D e c a s prima.
FUNGI.
1. Püccinia pulviuulata n. sp.
Puccinia maculis nullis; acervis subrolundis pulvinu-
latis hypophyllis solitariis; sporidiis oblongis subinaequa-
liter constrictis arcte conglutinatis atris, pedicellis longis
hyallnis fragilissimis.
Hab. in pagina inferiore Frankeniae pulverulentae Eu-
ropae australioris. Autumno.
Insignis species, omnium mihi cognitarum nulli affi-
nis, nigrisque vix comminuendis, sed paene tantum cultro
perscindendis pulvillis, epidermide nee tectis nee cinclis,
primo intuitu discernenda. Primum eam vidi ex Italia in-
feriori apud amicum reverendissimum Prof. Pollini, ce-
leberrimum auetorem Florae Veronensis; dein eam a
Salzmanno collectam munificenlia celeberrimi Prof. Koch,
Erlangensis, aeeepi. Rara non esse videtur, quippe quum
plura exemplaria Frankeniae pulverulentae e Gallia meri-
dionali allata, in collectaneis meis deposita, iis operta sint.
Acervi 2 — 3"' longi \\ul crassi; sporidia irregulariter
conslricta, quum nunc superior, tunc inferior pars magni-
iudine superet, nigerrimo colore; pedicelli pellucidi, fragi-
les et vix ex acervo incolumes sejungendi, in quibus spo-
ridia admodum regulariter juxta sc posita ereeta, haud fa-
cile libera. Fortasse cum cogmatis speciebus aliquando
proprium genus facere possei.
2, Püccinia Drabae. n. sp,
Puccinia maculis subnullis, acervis oblongis convexis
confluenlibus peduneulorum et siliculorum, epidermide
rupta cinetis; sporidiis subrotundo- oblongis subinaequalitcr
constrictis, apice rotundatis. basi pediccllo brevissimo api-
culatis.
8*
116
Hab. in pedunculis siliculisque Drabae lasiocarpae
Roch. Germaniae australioris. Prima aesiale.
Ab amico Dr. Laurer, . universitatis lilerariae Gry-
phicae Proseclore, prope Muggendorf in vicinia Erlangensi
est lecta mihique benignissime communicata. Superiorem
tantum pedunculorum partem, rarius siliculas, nunquam
autem folia occupat. Acervi lineares aut oblongi, epider-
mide demum irregulariler rumpenle cincti aut perpetuo
tanquam pelliculo griseo tecti; sporidia jam in statu ju-
niore fusca, magna, vix cohaerenlia et pedicello brevis
simo apiculata.
Prope Pucciniam Saxifragarum ponenda, a qua co-
lore valde fusco, sporidiis in parle superiore rotundatis, in
inferiore pedieelli ope apiculatis, sede et habilu differt.
3. Sorospokium. n. genus Coniomycetorum. (Gymno-
mycetorum LinkiL )
Sporidia continua (non septata) epedicellata , in acer-
yos globosos congesta. alabastris plantarum viventium li-
bere insidentia. Flocci nulli.
Genus inter genera Puccinia et Sporisorium Linkii
ponendum.
Sorosporium Saponariae.
Hab. in alabastris Saponariae officinalis Germaniae.
Aestate.
Munilicentiae amiciss. Alex. Braun, pari studio sum-
moque effectu omnem scientiam naturalem ampleclentis,
insigne hoc genus in vicinia Heidelbergi collectum, debeo.
Partes interiores florales alabaslrorum non explicantur,
quarum loco sporidia totum explent spatium, usque dum
ruplione alabastri dispergantur. In meis speciminibus
cuncta alabastra iis impleta sunt, partes florales ipsae de-
biles, ceterum non abnormes.
Sporidia in globulos, oculis vix discernendos inarma-
tis, quadraginla vel quinquaginta sporidia singula continen-
117
tes conglobata, et fere concrela, ila ut non irrigalione sed
sola pressione dividantur. Quae quidem sporidia minuta,
ovata, rotundata, interdum subaeuminata , omnia lere ae-
que magna, fusco colore , atlamen pellucida, et omnino
sine floccis immixtis.
Quanti hoc genus in serie evolutionis inferiorum ho-
rum fungorum sit momenti, pluribus explicare verbis non
opus est.
Icon lab. II. fig. 1. a. Globuli sporidiorum aucti
22500ies.
— — fig. 1. b. Sporidia globuli detriti au-
cla 58564ies.
4. Asteroma macularis. n. spec.
Asteroma epiphylla, maculaeformis , fusca; fibrillis in
ambitu radiatis; cellulis minutissimis paucis.
Hab. ad folia viva Ulmi campestris Germaniae auslra-
lioris. Aestale. Autumno.
In monlibus Salisburgensibus Mönchsberg et Unters-
berg legi. Singula individua nunquam confluunt cellulae-
que non rumpuntur, sicuti in simili Asteroma Fraxini
Cand. jam in aetate media esse solet. Quae quidem cel-
lulae in siccis fere omnino evanescunt, in statu provectiore
vix sunt visibiles-
Genus Asteroma a Dothidea diversissimum credo,
quum omnes species ad illam pertinentes primo intuitu
discernantur ejusque cbaracteres generici semper, et, sal-
tem in septem a me per longum tempus observatis viven-
tibus speciebus, ad summam usqne aetatem conslantes
maneant.
5. Asteroma Padi. DC?
Asteroma epiphylla, solitaria, violaceo - fusca ; fibrillis
pulcherrime fruticuloso-ramosis flabelliformiter expansis
longissimeque radiatis, media linea alba spinulosa percur-
sis; cellulis minutissimis confertis.
118
Hab. in foliis vlvis Pruni Padi Germaniae. Aeslate.
In omni Germaniae australioris regione, praesertim in terra
Salisburgica vulgaris. Diagnosis ex statu perfectissimo
facta est ; an species Candolleana sit, non certe persuasum
habeo, cum eam solummodo ex descriptione celeberrimi
auctoris, a mea differente, norim. Speciem hanc diu mul-
tumque observavi, nunquam vero transitum ad Dothideam
inveni. Folium sub ea colorem induit flavescentem.
Pulcherrima species generis formosi.
6. Piiacidiüm Tetracerae. n. spec.
* Perithecio cum epidermide concreto.
Phacidium subliberum, orbiculare, hemisphaerico-de-
pressum, nigricans, in lacinias plures obtusas annuliformes
dehiscens; disco nigro.
Hab. folia viventia Telracerae volubilis in Cubae in-
sula. Poeppig.
Folia speciminis mei Tetracerae volubilis e plantarum
Cubensium collectione Poeppigii plane iis tecta sunt.
Primo intuilu Phacidio coronato Friesii simillimum, atta-
men disco nigro et laciniis obtusis, quae brevi tempore,
marginem minorem formantes, contrahuntur, diversissimum.
Nigra quae Phacidium, coronatum plerumque cingit linea
semper deest; solummodo in speciminibus primae aeta-
tis nexum perithecium inter et epidermidem videre licet,
serius fere liberum super eam exsurgit. Asci ovati, multo
quam in Phacidio coronato breviores.
7. Rhytisma Psidii. n. spec.
Rhytisma innatum, tuberculosum, subcircinnatum, raa-
millari-umbonatum, poroso-rumpens; disco pallescente;
intus nigrum.
Hab. in pagina superiore foliorum Psidiorum vario-
rum Americae calidioris.
Donum celsissimi ac nobilissimi Comitis de Lam-
bert. Extus nonnullis varielatibus non bcne evolutis Rhy-
119
lismalis salicini similc; intus aulem iolo coelo diversum.
Superficies non rugosa; perilliecium 2"' longum, rolunda-
tum, nit.idum, demuni apice eonsidens. Circum perithe-
cium majus plerumque qualuor sexve minora circinnatim
erumpunl. Folium fungillis implclum maculas accipit
oblitleratas.
8. IIysterium spcciosum. n. spec.
Hysterium superficiale, oblongum, atrurn; labiis tumi-
dis demum transversim rumpenlibus; disco rufo - coccineo.
Hab. ad ramos et ramulos exsiccatos Oleae Europae
auslralioris. Autumno.
In vicinia Genuae et ad Lago di Garda Tyroliae au-
stralioris hanc speciem pulcherrimam collegi, occasionem-
que specimen junius, a Salznianno e Tanger reportatum,
in herbario opulentissimo clariss. Professoris, Dr. Koch,
Erlangcnsis, plantarum germanicarum longe peritissimi, vi-
dere naclus suui. Ad primam sectionem — Denudata —
excellentissimi Systematis Mycologici Friesii pertinet, 2,tl
longum, 1 demum lj'" latum, liberum, nunc in cortice,
nunc in ligno denudato; excmplaria juniora plerumque
recta, rarius leviter incurvala; rima profunda, demum
longe aperta, suborbicularis; labiis luniidis transversim rup-
tis ideoque crenatis; discus colore ferri oxydati fusci
olim calefacli.
9. Trichia ramulosa. n sp.
Trichia flava, expansa, ramosa ; ramulis clavalis.
Hab. ad ramulos semiputridos in Peruvia.
Pulcherrime flava, caespitose crescens. Peridium sine
splendore, pluries ramosum, 3 — 4,w altum. Rami ra-
mulique l^1" crassi, fastigiali, clavati aut obovati, in in-
fima parte crassi. Capillitium, si cum sporidiis compara-
lur, minus quam in Trichia ovala Persoonü, et in sicci-
tate quoque sporidiis obduclum.
Adnot, In regionibus subalpinis Germaniae auslralio-
120
ris Triclüam nitentem in tmncis Pinorum, peridiis fere
omnino obscuris nitore carentibus, caeterum a forma vul-
gari non discrepantibus , collegi. »
10. Arcyria trichioides. n. spec.
Arcyria sparsa, capillitio subrotundo peridioque elon-
gato flavo; sporidiis lanceolatis concoloribus.
Hab. ad ligna putrescentia in Germania australi. Vere.
Eximiam hanc speciem cum comite amicissimo Alex.
Braun in ligno semiputrido, in speluncis dejecto, prope
Landshut, ante Calendas Aprilis inveni. Affinis solum-
modo Arcyriae silaceae Ditmari, (Sturm fl. germ. Sect. III.
Fase. 1. pag. 15. tab. 8.); differt autem, praeter colorem
magis flavum, capillitio rotundiore^ sporidiis lanceolatis
utrinque acuminatis peridiisque triplo majoribus, trichiae-
formibus. Crescit solitaria ; fere \\M alta; capillitium cum
peridio arete connatum, nee aetate provectiore ab eo se-
junetum, ita ut nunquam peridium vaeuum, uti in Arcy-
ria ßava vetusta, inveniatur.
121
BESSERA ELEGANS.
Genus novum Hexandriae Monogyniae.
Jul.ILSCHULTES D.F.L. de SCHLECHTENDAL
S. P.D.
Submitto tibi, vir illustrissime , descriptionem generis
novi, quod plantas hexandras inier inveni, quasD. de Kar-
bin sky inrepublica mexicana anno elapso(1827) collegil, et
quas ill. de Martius et Zuccarini benigne mecum com-
municaverunt. Specimina plura pulchrae hujus plantae nie
docuerunt eandem sisteie gcnus omnino novum et ab Om-
nibus generibus Hexandriae, mihi saltcm nunc cum patre
optimo hanc classem Systematis Vegetabilium editionis
nostrae jamjam absolventi, nolis plane diversum et facil-
limum distinctu.
Genere Besserae a patre olim condito non recepto,
BESSERAque Sprengelii nunc ab ipso auctore ad Dkype-
tem et Rumeam amandafa, novam inde consiitui Besseram
in honorem D. D. et Prof. Besser, patris mei amici op-
timi, et de rebus botanicis, ut tibi omnibusque Bolanicis
nolum, optime promeriti.
Besseka c l e g a n s.
Bulbus subglobosus, tunicatus, solitarius, \ poll. diam.,
extus fuscus, intus flavus: tunicis extcrioribus glabris, ni-
tentibus, membranaceis. Vaginae radicales plerumque 3:
extima fusca, saepius lacera; interiorcs 2 tubulosae, cylin-
dricae, truncatae, integenümae, membranaceae, pallidae,
folia radicalia scapumqüe includentes: exlerior 3 lin., in-
terior 5 lin. longa, 2 lin. in diam. Folia radicalia 2, scapo
breviora, ad medium vel ad f usque erecta . dein reflexa
et subinde veluti pendula, satis firma, ul exsiccala saltein,
122
rigidula, anguste linearia, apice subcalloso acuiiuscula,
basi ncc dilatala, nee angustata, integerrima, glaberrima,
plana, ut e siccis videlur, obsolete nervoso - striata, viridia
cum glaucedine quadam, juniora subinde etiam purpura
suffusa, 12 — 20 poll. longa, 1 — 1| lin. lata. Aquae im-
missa folia haec vero saltem basi evadunt subeylindrica,
supra sulco exarata, longitudinaliter striata, fistulosa; utrum
vero tota longitudine cylindrica, deeidere non audeo, certe
ad apicem teretiusculum supra planiusculum usque fistu-
losa sunt. Scapus solitarius, strictus, teres, fistulosus, gla-
berrimus, laevis, nudus, folia superans, virens cum rore
parco, ut videtur, glaucescenle, infra medium fere semper
purpura suffusus vel punetis numerosissimis parvis purpu-
reis, inferne crassitie pennae corvi ad pennam anseris us-
que, superne sensim, sed parum, attenuatus, parle snbler-
ranea pallida magis atlenuata, 15 — 30 poll. altus, florum
umbella terminatus. Umbella simplex, subl'asligiata, 3 — 16-
radiata. Spatha ad umbellae basin, (vel si mavis involu-
crum), triphylla, rarius tetraphylla, umbella multoties bre-
vior, erecla vel reflexa; foliola lanceolata v. ovato-lanceo-
lata, subacuminata, acuta, basi lata sessilia, vix coneava,
absolete carinata, coriaeeo-membranacea, margine tenuiora,
integerrima, glaberrima, dorso virescentia, subinde purpura
parca suffusa, margine pallida, nervis obsoletis : 2 — 5 lineas
longa , basi lineam vel paulo ultra lata ; ubi 4 adsunt fo-
liola, 2 exteriora opposila interioribus paululo majora.
Peuunculi erecti vel ereclo- patentes, (aut omnino stricti,
aut (an exsiccatione ? ) apice ita inflexi, ut flores inde sub-
nutantes), filiformes, tereles, ima basi incrassati, apice
cum corollae basi in slipilem attenuata obsolete arliculati,
rigiduli, pallide virescentes, deflorati purpura suffusi, vel
subinde omnino purpurei, crassitie setae porcinae fortioris :
in floribus expansis 1 — <2\ poll. longi; ad peduneuli cujus-
vis basin bracteola minima, ovata, acuta, spathae foliolis
123
similis, sed minor, membranacea. Flores erecti vcl cernui,
in siccis caerulei, v. violacei, fere atropurpurei v. purpu-
rei, dilnte kermesini et coccineo-crocei, ut color naturalis
ex siccis non determinandus : nee videtur sistere varietates
color adeo varius, cum in eadem umbella fere ludat in
diversis corollis; abortivi deflorati quidam ad peduneuli
articulum deeidui. Corolla infera, basi tantum cum ger-
mine connata, monopetala, campanulata, 8 — 11 lin. longa,
apice 5 — 9 lin. diam. ; emareida in floribus fruetiferis per-
sistens, supra germen convoluto-connivens, sensim expal-
lens vel fuscescens, Capsula increscente basi disrupta: (in
expansa ovata vel obovato-oblonga , laciniis exterioribus
interiora omnino fere tegentibus). Tubus brevis, erectus,
turbinato - campanulatus, 1 — 1| lin. longus, fauce \\ — 2
lin. diam., basi attenuatus in stipitem cum peduneulo ob-
solete articulatum et pedunculum quasi incrassatum refe-
rentern, \\ — 2^ lin. longum, corolla pallidiorem, quid-
quam angulosum a laciniarum (praesertim externarum) ner-
vis mediis ad articulum usque decurrentibus. Limbi laci-
niae cum tubo continuae, longitudine aequales, ereetae,
apice minime reflexae, oblongae, obtusae, planae, integer-
rimae, glaberrimae, intus sub lente nitore quodam crystal-
lino irroralae, dorso paulo intensius, quam margine, colo-
ratae, nervo medio longitudinali substantiae firmioris intus
albido, extus intense caeruleo vel purpureo vel virescenti-
fusco, vix \ lin. lato, ad apicem usque excurrente et ibi-
dem sub lente glanduloso eleganter lineatae, 5 — 7 lin.
longae; exteriores angustiores basi interioribus ineumben
tes, \.\ lin. latae; interiores latiores ovato- oblongae, mar-
gine tenuiores, 2 — 2^ lin. latae. Corona staminea (vel
neetarium) e lubi fauce, basi cum tubo arete concreta,
nee ab eodem sine disruptione separanda, germen inclu-
dens, tubulosa, cylindrica, ereeta, 6-costata, 6-dentata,
limbo vix duplo brevior, 3 — 4| lin. longa, \\ lin. diam.,
124
alba, crystalllno-micans; dentibus brevibus, ovatis, obtu-
siusculis, erectis; coslis 6 quidquam prominentibus, per
eandem longitudinaliter decurrenlibus , in finibus dentium
in filamenta desinentibus, sub lenie fere squamuloso aspe-
ratis, cyaneis vel rubescentibus. Siamina e coronae co-
slis producta, subaequalia; filamenta stricta, füiformia,
apice subulata, limbo 1 — 3 lineis longiora, sub lente
glanduloso-scabriuscula, in delloratis quidquam flexuosa,
4 — 5 lineas longa, plerumque caerulea (in siccis saltem).
Antherae oblongae, oblusae, basi emarginatae, dorso paulo
supra sinum afüxae, verticales, effetae etiam subhorizon-
tales, olivaceae, lin. fere longae: loculis 2 latere longitu-
dinaliter dehiscentibus: polline pallide flavo. Germen su-
perum , oblongum , obtuse trigonum , sexsulcum , apice in
stylum attenuatum, basi cum tubo connatum et vix a ner-
vis dorsalibus e laciniis exterioribus corollae decurrenlibus
solvendum, pallide flavescenti - virens , glabrum, sub lente
fere squamulis cryslallinis micans, Corona plus duplo bre-
vius, triloculare, tripartibile, trivalve; loculis polyspermis.
Stylus e germinis apice continualus, diu persistens, e ger-
minis valvularum nervis mediis productis quasi trigonus et
serius facili negotio triparlibilis, strictus, exsertus, primum
stamina aequans, serius eadem supcrans, saepius etiam
slaminibus paulo brevior (praeserlim in floribus aborlivis),
iisdem et sub stigmale quidquam erassior, sub lente squa-
mulis crystallinis micans, in siccis albidus vel caeru-
leus. Stigma haud magnum, subcapitatum, vertice impres-
sum, obsoletissime trilobum: lobis (non replicatis) latis,
glandulosum, primum flavescens, demum caeruleum. Ca-
psula adhuc immatura in stipile corollae persistente quasi
in pedunculo quidquam incrassato, corollae basi rupta
tecta, et a nervis 3 fortioribus tubi non secedens, ovata
vel rotundalo- ovata, apice acumine recto, in stylum adhuc
persistentem flexum produclo, obsolete trigona: angulis
125
rotundatis, suluris 6 longifudinalibus, 5 Im. longa, fusce-
scenti-virens, coriacea, glabra, interne, praeserlim ad su-
turas, punctis prominulis minulissimis, albis, quasi cryslal-
linis, trilocularis, Irivalvis, polysperma; membrana duplici:
exteriore (epicarpio cum sarcocarpio) opaca cvassiore; in-
leriore (endocarpio) sat arcte cum exteriore cohaerente,
intus fere aurea, nitente, cartilagineo-chartacea; loculis fa-
cile ab invicem secedentibus, ut Capsula inde fere triparti-
bilis: uno vel altero saepe abortivo; dissepimenlis longitu-
dinalibus duplicatis e membrana valvularum interlore in-
troflexa; valvulis ovatis, concavis, in acumen terminatis in
slyli columellas 3 extensum, medio ad suturam longitudi-
nalem non sepligeris, sed ad eandem facilibus iissu, ut
fructu maturo Capsula verosimililer ibidem dehiscens, et
tunc forte 6-valvis. Semina numerosa, plura saepius ab-
ortiva, placentae longitudinali in angulo intimo loculorum
positae, quasi bicristatae, biserialiter affixa, arcte oblique
sibi invicem incumbentia et quidquam pendula, plana,
ovata, obliqua, e pressione varie angulosa, apice acutius-
culo brevissimo, umbilicurh versus paulo attenuata, imma-
tura pallida et ad umbilicum fusca, serius atra, testa te-
nuissima membranacea. Embryo?
Inde sequitur character naturalis generis: Spaiha
3-(raro 4-) valvis, brevissima, umbellam inultifloram fo-
vens, erecta vel reflexa. Corolla infera, monopetala, cam-
panulata, profunde 6-partila, marcida, superne connivens
diuque persistens; tubus brevissimus , sublurbinatus, basi
in stipitem altenuatus; laciniae ereciae, oblongae, obtusae,
subaequales, glabrae. Corona staminea (s. NectariumJ
lubo imposita et cum laciniarum basi connala, tubulosa,
cylindrica, limbo brevior, breviter 6-dentata, 6-costata:
costis in dentium sinubus staminiferis. Stamirta. Fila-
menta 6, e sinubus coronae, filiformia, erecla, exserta.
Antherae oblongae basi emarginatae, dorso paulo supra
126
sinum affixae: loculis 2 lateribus longitudinaliler dehiscen-
iibus. Pistillum. Germen superum, in fundo coroiiae
lubique et cum ejusdem basi feie connatum, oblongum,
obtuse trigonura. Stylus filiformis, trigonus, tripartibilis,
exsertus, erectus, glaber. Stigma capitata - depressum, sub-
simplex, glandulosum, Capsula ovata, stylo mucronata,
obtuse trigona, trilocularis, trivalvis, fere tripartibilis: val-
vulis apice in styli partem attenuatis, medio non septigeris,
sed facilibus fissu, et ibidem forte dehiscentibus ; loculis
polyspermis; dissepimentis, e valvularum membrana inte-
riore introflexa. duplicatis. Semina biserialia, angulo cen-
trali affixa, numerosa, plana, angulosa, atra, testa mem-
branacea.
Unde char acter essentialia'. Spatha 3 — 4-phylla,
multiflora. Corolla infera, monopetala, campanulata, 6-
partita, diu persistens; tubo brevi, basi in stipitem atte-
nuato. Corona staminea cum tubo connata, cylindrica,
6-dentata, 6-costata. Stamina 6, e sinubus dentium coro-
nae; filamenta erecta, exserta; antherae basi emarginatae,
dorso affixae. Stylus erectus, exsertus. Stigma capitato-de-
pressum. Capsula ovata, cum lubi basi concreta, 6-sulca,
trilocularis, trivalvis, fere tripartibilis- dissepimentis dupli-
catis e valvulis margin e introflexis, Semina plura in quo-
vis loculo, angulo centrali biseriatim affixa, plana.
Familia Narcissorum Sect. I. Juss.; Hemerocal-
lidearum R. Brown, vel fortasse potius Liliacearum.
Capsula tripartibili etiam Melanthaceis, pedunculis cum
coroiiae basi in stipitem attenuata (quae aliis forte pedun-
culi pars) articulatis Asphodeleis B. Brown affinis.
Inflorescentia simillima Agapantho, similis etiam
Alströmeriis et Alliis quibusdam; coroiiae forma si-
milis illi Fritillariae, (quare D. de Karbinsly eandem
etiam nomine: „Fritillariae spec. nov. pulcherrima" misit),
Blandfordiae, et fere etiam illi Eustephiae et Phy-
127
cellae. Corona slaminea (vel si mavis neclario, vel fila-
menlis inferne membrana coalllis) Bessern Chrysi-
phialae, Pancratio, Calostemati, Massoniae et
Puschkiniae cognata, sed a prioribus germlne snpero,
a poslerioribus corollae eapsulaque struclura, ab omnibus
vero habitu, abunde diversa.
Vale et fave te veneranti et amanti.
128
BOTMCHIUM LUNARIA.
D. F. L. de SCHLECHTENDAL ROEPERO suo
S. P. D.
Eleganter quondam varias nostro depinxisti Strempe-
lio, quas subit Botrychium Lunaria, formas, maxima ex
parte abs te in regione Berolinensi collectas, nee non a
me hinc inde ilerumque reperias, specierum ut conjuncli-
onem, B. Lunariae scilicet et rutacei, perspienam face-
rent. Quae quomodo sint, nervorum decursum ut attente
in utriusque folio sterili inspicias peterem ex te, cui
major, quam mihi et regio thesauro ulenti, speeiminum
copia. Luxuriantem vero nee frequentem illius stirpis for-
mam praeterlapsa carpsimus aestate, in pratis prope pa-
gum Friedrichsfelde florum serla praebeniibus dilissima.
Copiosa perlustrans Botrychii speeimina et colore satura-
tius viridi staturaque eximia (6 — 9, pollicari ) , forma-
rumque varietate oculos allicientia, pauca mox anhnad-
verli in sterili quoque fron de fruetus gerentia. Avida cor-
ripui manu; marginem laciniarum convexum (in vulgari
forma) in quem nervi furcati excurrunt, fructibus maluri-
tate hiantibus hinc inde vidi obsessum. Nulla praeterea
reliquarnm partium abnormis formatio, nulla folii frueti-
feri nee sterilis foeeundi diminutio. Fruetus nunc confeiti
nunc distanles extremis nervis semper singuli insidebant.
Simile quid multis abhinc annis in Aspidio qnodam vul-
gari observavi, in cujus fronde duae haud explicuerant
parenehyma laciniae nervumque reliquerant medium fruc-
tigerum. Quod nee accuralius inspexisse nee diligenler
servasse valde me piget. Quae tarnen observationes nova
non probant sed nota affirmanf. Fmcliferum Bolrycbii
folium sterili magis est evoluUim, quod majori parlitione
rhachiumque seeundariorum praesentia probatur; folium ste-
rile, simili modo evolutum, B. rulaceum nobis praebet,
tunc et fruetuum haud ita rarus adventus (cfr. in icone
ad Strempelii diss. de Fil. Berol. f. 7, 8) sed rarior cerle
casus supra descriptus ubi, axi secundaria nondum evo-
luta , fruclus reperiuntur marginales in fronde simpliciori.
Sed haec hactenus — plura in posterum tibi tradam.
Quas observationum tesseras solilo amore animoque laeto
ut aeeipias quaeso. Vale.
L i t-
DE
P L A N T I S
IN
EXPEDITIONE SPECULATORIA ROMANZOFFIAINA
^OBSER VATIS
DISSERERE PERGUjNT
ADELBERTUS de CHAMSSO
ET
DIEDERICUS de SCHLECHTENDAL.
RUBIACEAE.
Quae su per sunt.
Jjisulae aeqninoctialcs Oceani magni: Lugoma: Nauclea
africana W. ;. Morinda braeteata Roxb.; Denlella repens
Forst.; Hedyolis anguslifolia TS.; Gerontogea racemosa N.,
biflora N. ; Axanthes philij>pensis N. ; Mussaenda frondosa
L. Guajan: Geophila reniformis Don. Ins. Sandwicenses :
Morinda citrifolia L.; Kadua Cookiana N. , cordata N.,
Menziesiana N. , acuminata N.; Kaduae affinis; Burneya
Gaudicbaudii N. Radack: Morinda citrifolia L. ; Geronto-
gea racemosa N. ; Gueüarda jspeciosa L. Ins. Roman-
zoffii. Kadua Romanzoffiensis N. ; Gueltarda speciosa L. ;
Burneya Forsten N.
Teneriffa: Plocama pendula L.
4r Bd. 2s Heft. \<%
130 — —
Brasilia: Coccocypselum canescens Hb. Willd., cor-
difolium Nees et Mart. E planus Sellow. Cephaelis Ipe-
cacuanha L., ruelliaefolia N. , nuda N. ; Geophila renifor-
mis Don.; Coccocypselum canescens Hb. Willd.; aureum N.,
cordifolium Nees et M. , ovalum N. , pedunculare N., ery-
throcephalum N.3 nummularifolium N.; Cephalanthus Sa-
randi N. ; Rondeletia coriacca Sp. ; Sipanea pratensis Alibi. ,
biflora Kth. ; Maneltia glabra N., gracilis N., pubescens N.,
villosa N., fimbriata N., Pseudo-Diodia N., ciliaris N.;
Cinchona ferruginea A. St. Hü.; Buena hexandra Pohl;
Exostemma cuspidatum A. St. Hil., australe A. St. Hil.,
formosum N. a et ß; Augusta lanceolata Pohl; Guettarda
viburnoides N., uruguensis N.; Chomelia obtusa N, pubes-
cens N.- Hameliä patens L. ; Sabicea grisea N. ; Gonzala-
gunia dicocca N. ; Posoqueria latifolia R. S. ; Gardenia Sel-
lowiana N., ferox N., formosa N. ; Hillia brasiliensis N.
Jßoc herb. reg. — Prom. bon. sp. Canthium Thunber-
gianumN., Mundtianum N. et ß. pubescens; Burchellia ca-
pensis R. Br. — Am. merid. Cephaelis Humboldtiana N. - —
Senegal. Kohaulia senegalensis N.
Sectioni IV. PSYCHOTRIACEARUM adden-
dum genus.
CANTHIUM.
(De generis charactere v. Roocb. Ind. I. p. 169;
cfr. Linnaea III. p. 14 et 15 .)
1. Canthium Thunbergianum N.
Serissa capensis Thbg. fl. Cap. p. 193 eccl. syn.
JVilldenowii ad vertan Serissam pertinente, Cruse Bub.
Cap. p. 20 et 24. tob. IL
Lycium barbatum Thbg. prodr. p. 37.
131
In planitie capensi aliisque loeis in Promontorio bo-
nae spei legenint Bergius, Mund et Maire t?-
2. Canthiüm Mundtianum N.
Novembri mense floriferam legerunt hanc arborem s.
arbusculam in Promont. bon. sp. ad Stofpad prope Plet-
tenberg's Bay Mundt et Maire. Incolis: Klippeseben. fj.
Habitu, inflorescentia, florisque slructura cum praece-
dente convenit haec nova species, cujus fruclus non vidimus,
sed distineta nobis videtur: foliis, ceterum forma simili-
bus, tenuioribus membranaeeis, nee subcoriaeeis ; utrinque
fere concoloribus, nee discoloribus subtus glaucescentibus ;
petiolis interne pubescentibus, nee omnino glabris; cymis
paulo longius pedunculalis; stipulis intus plane glabris, nee
(post delapsum) marginem albo-lanuginosum relinquentibus ;
floribus denique multo-minoribus.
Descriptio: Specimina nostra: rami pedales sesquipe-
dales, diametro 2 — 3 lineari, ramis (angulo semirecto dis-
cedentibus) oppositis trichotome-, et allero abortivo dicho-
tome-ramosi, leretiusculi, subnodosi, ad nodos paululum
incrassati et compressi, epidermide cinerascente laevi gla-
bra (exsiccatione ? leviter corrugata) tecti. Internodia 1 — 2
poll. longa, in ramulis lateralibus minora. Folia petiolata,
ovalia, in peliolum attenuata, breviter obtuseque acutata,
laevia, glabra, membranacea, verosimiliter deeidua, nervo
medio venisque utrinsecus 4 — 5 ab eo secedentibus et
versus marginem inter se anaslomosantibus subtus paululum
prominulis. Folia ad summum \\ poll. longa pollicemque
lala inveniuntur in nostris speeiminibus, majora evasura
facile credilu. Peliolus 2 — 3 lin. longus, subtus convexus,
supra leviter canaliculatus, pilisque brevibus erectis albidis
densis subbarbatus, pilis et in nervum medium paululum
transientibus. Stipulae late ovatae aut subrotundae, subu-
lato acumine mucronatae, ex antecedenti anno in ramo-
rum apieibus tantum aderant, ejusdem ac cortex coloris
12 *
132
et consistenliae, reliquae ramorüm annolinorum jam de-
lapsae marginem elevatum nudum, foliorum eicatriees pro-
tuberantes connectentem, reliquerant. Cymae pedunculatae,
multi- (11 — 17) florae , axillares folio suo breviores, una
cum ramulis bornotinis proveniunt, ita quldem, ut in ra-
mulo propullulante terminali cymarum oppositarum alfe-
rum par ad basin ejus nudam ex axillis foliorum praece-
dentis anni proveniat, alterum vero aut ex axillis subja-
centibus accedat, foliis igilur nullis suffultum, aut ex ra-
muli novelli infimis axillis subveniat, foliis novellis sufful-
tum. Cymae pedunculus ramique plerumque nudi, inter-
dum pilis brevissimis paululum pubescenles; in pedunculo
hinc inde una alteiave bracleola lanceolata aculissima oc-
curril. Flores pedicellati, pedicello ad 2 lin. longo. Ova-
rium obovatum fere obconicum, biloculare, loculis uni-ovu-
lalis, ovulis pendulis. Calycis limbus margo brevissimus
5-dentalus; denies, sinu latiori fere reclilineo inter se di-
stantes, irevissimi , subsulato-acuminali, vix persistentes?
Discus epigynus glandulosus, pulvinatus , calycis limbum
fere superans. Corolla ad basin germine paene latior, sub-
campanulato - infundibuliformis ; tubus bre\is, sursum pau-
lulum dilatatus, extus et intus glaber, fauce leviter albo-
villosa^ limbus 5-parlitus, laciniis ovato - triangularibus,
dein reflexis, margine tenuiler denseque villoso-ciliatis,
extus glabris, intus glabriusculis. Stamina 5-inclusa; fila-
menta brevissima vix ulla ; antberae ovales ad sinus la-
ciniarum corollae affixae. Stylus brevis, corollae tubum ae-
quans, filiformes, sensim atlenuatus, glaber, stigmate crasso
capitato. Fructus non aderant.
ß. pubescens.
In fruticetis monlis Baviansberg prope Genadendal
Novembri 1825 florentem Iegit Eckion, et nobiscum com-
municavit. t?»
133
Praecedenli tarn siinilis forma, ut ex singulo distin-
guere nequeamus specimine; differt solummodo: pubescen-
tia per foliorum paginam utramque, petiolos et cymarum
ramiiicationcm sparsa , quae in petiolis et nervo medio
densissima, in pagina infera forlinr, eodcm modo e pilis
brevibus albidis reclis ut in peliolis prioris formae est
composila. Omnia cetera (flores modo vidimus) ad amus-
sim conveniunt. Folia insecti ictu affecta tumores elavae-
formes in utraque pagina gerunt, in opposito latere albo-
rum villorum fasciculo signatos, quales in Ulmis Populis-
que apud nos Aphides construere solent, liinc forsan et
aucla pubescentia quae laesas saepius 'conconiilatur partes.
Observation
Canthia haec et praeprimis TJumbergiawtm aftinitate
maxima junguntur cum Vangueria (edidi) foliorum et
stipularum forma, modo florendi, intlorescentia, florum
structura, semin um situ et fructu baccalo eduli, ut ejnsdem
generis esse videantur , sed fallaci cbaractere sejunguntur,
loculorum baccae numero, in Cantkiis binario, in P aiigue-
ria quinario, hinc P angucria sectio potius quam pro-
prium genus.
Sectio V. CEPKAEUDEAE
floribus capUatö-faseicülatis, bacca disperma.
CEPIIAELIS Svvartz.
(Callicocca Schreb. Tapogomea Alibi.).
(Charäct. ex HBK nov. Gen. et Sp. 3, /;. 21*3^
1. Cepiiaelis Ipccaenanha Rieh. bull, d* l. fac. d.
Med. 6, p. 87., MevaU Ipec. p. 2., HBK. I. c. p. 294.
134 —
Ach. Rieh. hist. des esp. d'Ipecac. p. 21, t. I., Mqrt.
spec. mai. med. Breis, p. A, t. I., Aug. St. HU pl. us.
Bras. n. I, Hayne Arzengew. 8 n. 20.
Exquisitam notissimamque stirpem a pluribus Brasi-
liae aequincctialis locis misit Sellowius; rarius tarnen flo-
rentem vel fruetiferam.
2. Cephaelis. rnelliaefolia N.
In Brasilia aequinoctiali Sellow. f?«
Fruticosa. Ex toto pilis brevibus vestita, in foliorum
infera pagina mollioribus, densioribus, in ramis sub inflo-
rescentia retrorsis, caeterum antrorsis, curvis. Lignum al-
bum. Rami teretes, virides. Internodia pollicaria et palma-
ria. Folia semipedalia et septempollicaria, latitudine sesqui-
ct bipollicari; late lanceolata, apice et basi attenuata acuta,
lamina in petiolum brevem excurrente; membranacea ; su-
pra plana ; subtus sublineata, nervo et venis obliquis utrin-
secus 12-15 hirsulioribus prominentibus. Stipula inter-
peliolaris triangularis , apice bifida, vetustaie ad basin us-
que fissa et calvescens. Capilula florum terminalia, sessi-
lia, vel rarius breviter peduneulata; ramis e penullimo
nodo evolutis demum alaria ; apicale nonnunquam ramulis
e penullimo nodo commitalum capituliferis. Capitulum
apicale, solitare, sessile, magnitudine circiter capituli Sca-
biosae arvensis, e tribus congestis confluentibus est com-
positum, quae tria interdum discreta et breviter peduneulata
evadunt. Folia capitulum suffulcientia horizontalia, dilatata
basi connata, mediante stipula dilatata, sinu rotundato am-
plo, dentibus acutis erectis lobo arcuato obliquo extus
cum lamina folii connexis. Bracleae membranaceae, ner-
voso-reticulato-venosae; exteriores quatuor capitulum par-
tiale involucrantes subrolundo-late-ovatae, acuminalae, ex-
tus pilosae, inlus glabrescentes, corollas subaequantes vel
superanies; interiorcs minores, glabrescentes, floribus im-
mixtae, vel quemque florem involucrantes, numerosae, lan
135
ceolatae, patentim ciliatae, calycibus longiores, corollis bre-
viores. Germen minutum, turbinalum , biloculare, loculis
uniovulalis; sursum hirtum, laciniis calycinls eo longiori-
bus 5, lanceolatis, ciliatis, in urceolum dispositis, corona-
tum. Corolla infundibuliformis, limbo 5-fido, laciniis lan-
ceolatis acutis ; 5 circiter lineas longa, extus hirsula, intus
glabra at intra faucem, in medio circiter tubo, Corona villo-
rum instructa. Stamina 5, e fauce exserta, laciniis corolli-
nis breviora; filamenta filiformia fauci inserta; autherae li-
neares, erectae, medio dorso affixae. Discus epigynus co-
nicus, germine fere major, e quo Stylus filiformis,
apice haud incrassato bifidus, staminibus brevior. Deficit
fructus.
3. Cephaelis nuda N.
In vicinia urbis Rio de Janeiro legit Sellowius fr.
Fruticosa, glabra. Rami teretes, epidermide viridi laevi;
juniores compressi. Folia membranacea, elliptico-lanceo-
lata, subacuminala, acuta obtusaque, basi in petiolum bre
vem decurrentia, subquadripollicaria, lalitudine 16 - lineari,
petiolo 5 -lineari. Supera pagina obscurior, nervo leviter
prominulo ; infera pallidior, nervo gracili prominente, venis
patentibus arcualis, primariis ulrinsecus 6 — 8 prominulis.
Pedunculus supra planus vel leviter canaliculatus, subtus
convexus. Stipulae parvae, medio excisae, juxta petiolum
utrinque dente parvo acuto instruclae. Capitula florum
pauci- (3 — 9) flora, terminalia, sessilia, demum alaria, pa-
ribus foliorum saepe approximalis duobus suffulla, stipu-
lisque fota, involucro dcficiente. Squamae pro involucro
exteriores minutae quaedam (tot quot germina?), mem-
branaceae, pellucidae, mucronatae, dentatae. Gernlina (tu-
mescentia) squamis similibus (connatis?) quasi calyculata,
calyculis post fructus casos persistentibus. Calyx sub gros-
sificatione persistens, urceolatus, basi et fauce conslrictus,
limbo 5-dentato ampliato expanso; nervosus, reticulato-
136
venosus, nervis numerosis in limbo crassioribus ; fruclus 4
circiter linels superans. Corolla (unic anobis est transmissa)
glabra (lutea?), infundibuliformis, 8 circiler lineas longa;
tubus trilinearis; l'aux villis albis barbata; limbus 5-fidus;
laciniae lanceolatae oblusae. Stamina fauce paulo allius
inserta; filainenta brevia; antherae lineares, medio dorso
affixae, sinus laciniarum haud superantes. Stylus filifor-
mis, stamina superans, exsertus. Fructus ellipsoideus, axi
trilineari, costatus, bilocularis, disperrnus.
Adest specimen alio loco collectum, foliis paulo majo-
ribus (longitudine 4-| poll., latitudine \\ — 2 poll.), juniore
instructum capitulo. Capitulum terminale, 7-florum, pari-
bus foliorum tribus approximalis quasi involucratum ; folia
intimi paris minuta, lanceolata, exstipulata; involucra bra-
cteaeque caeterum nulla, bractearum squamiformium rudi-
mentis ad germinum basin vix conspicuis. Germen turbi-
natum, nudum, coronalum calyce tubuloso, nervoso, 5-den-
tato, 4 lineas longo. Corolla nondum explicata cum supra
descrlpta conveniens.
Cephaelis Humboldüana N. ab Humboldtio „in um-
brosis Javitae" lecta, inedita in Hb. JVilld. n. 4151 lalet.
Eximia species. Arborea vel fruticosa, glabra. Folia el-
liptico- lanceolata, utrinque acuminata, acuta, breviter pe-
tiolata, 2>\ poll. longa, 15 lineas lata, petiolo sub-2-line-
ari; pergamentacea, firmia^ nitida, pellucida, rete vasculoso
elegantissime in utraque pagina prominente. Venae pri-
mariae, suboppositae, e nervo medio sub angulo fere recto
oriuntur utrinsecus 12 — 14, sursum arcuatae. Venulae
crebrae, cum inter nervum et inferiores proximas venas,
tum marginem versus inter ipsas venas, subparallelae,
paululum undulalae, decurrunt transversae; cum venis au-
tem, cursu flexo, sub angulo recto anastomosant. Stipula
generis, medio recta vel excisa, utrinque juxta peliolum
dente lanceolalo aculo inslructaj nervus e medio sinu de-
137
orsum in ramum decurrit. Capitulum terminale, peduncu-
latnm (demuin alare), subglobosum, laxum, pluribus in-
volucralum foliolis membranaceis , nervosis, reticulato-ve-
nosis, purpurascenlibus ; exteriores subrotundo-ovatae, ob-
tusiusculae; inleriores sensim ampliores et acutiores
4 — 6 lineas longae. Flores desiderantur. Fructus ali-
quot bracteis ad basin instructus, oblongo-ellipsoideus, 3
lineas longus, laleribus sulcatus, calyce coronatus parvulo,
brcviter tubuloso^ 5-dentato, dentibus acutis.
GEOPIIILA Don prod. flor. nep. p. 136.
1. Geomiila rcniformis Don /. c.
Psycho Irin licrbacea L. et mict.
Cephaelis reniformis H. B. K. 3. p. 294.
a. asiatica Rheede Hort. mal. 10, t. 21.
Ex insula tiiiajan e Marianis una retulimus ipsi.
ß. americana.
E Brasilia tropica misit Sellow.
Guajanensia specimina insigniuntur foliis obtusioribus,
saepe renifot-mi-rotundatis, hinc inde mucronatis, minori-
bus, ab insertione petioli ad apicem 9 lin. longis, diamei.ro
Iransversali 13 — 14 lineari, foliis Violae palustris subsi-
milibus. Talia in Rheedii icone, pariter reniformia, obtusa,
in descriptione rotunda. Specimina americana Humbold-
tiana , \V ydleriana e Portorico , Sellowiana e Brasilia con-
veniunt: foliis cordatis acutis, majoribus, 15 lineas longis,
11 — 14 lineas latis, foliis Violae odoratae aequiparandis.
Auclores florae americanae (Kunth, Swartz,) folia acula
dicunt, in icone Jacquini (Amer. t. 46, p. 66) vero sunt
obtusa et obtusa dicuntur, sed longitudinis lalitudinisque
ratione cum reliquis Americae speciminibus conveniunl.
Quum caeteris conveniant ulriusque orbis plantae , diffe-
rentiam exislimavimus levioris momenti, quin ad speciem
condendain sufficiat.
138
Hujus generis praeter spec. fl. per. (Psychotria ma-
cropoda et gracUis) et Ccphaelis violaefolia H. B. Kv
quae Psychotria hederacea Herb. Willd. n. 4099.
Hujus loci quoque videtur Psychotria violacea Aubl.
Guij. I. p. 145, t. 55.
Sectio VI. COCCOCYPSELEAE
floribus capitato-facsiculatis, bacca biloculari poly Sperma.
COCCOCYPSELUM Patr. Browne.
Char. gen. Calycis limbus 4-partitus persislens, tu-
bus ovario adnatus subglobosus v. ovoideus. Corolla in-
fundibuliformis. limbo 4-fido. Stam. 4, antheris oblongis
inclusis, filamenlis brevissimis. Stylus inclusus, stigmati-
bus 2. Bacca subglobosa v. ovoidea, calycis limbo coro-
nata, bilocularis, loculis polyspermis. Semina subroluuda
immarginala, dissepimento medio placentifero affixa.
Condalia R. P. (Genera p. 11. tab. 2. et Fl. Per. 1,
t. 84, p. 54.) ad Coccocypsela sine ullo dubio perlinet,
quod celeberrimi auctores florae Peruanae jam animadver-
terunt, specimine Condaliae repentis cum Willdenovio sub
nomine Coccocypseli repentis a Ruizio jam communicato.
Tontanea Aubl. (Guij. tab. 42. p. 108) sequeniibüs notis:
staminibus exserlis (corollae lacinias aequantibus), antheris
subrolundis, bacca bipartibili (in coccos duos clausos dis-
solvenda), seminibus marginatis, a Coccocypselo differre
videtur, quocum pluribus notis et habitu valde convenit;
accuratius Aubletianae plantae examen certiores reddet
botanicos.
Qui de specibus ad Coccocypsela relatis verba fecere
bolanici, valde peccasse speciesque inter se dislinclissimas
nimis facile contraxisse videntur, iconibus et mancis de-
■ 139
scriplionibus utentes nee exemplaribus autographls. Nos
sequentes ad Coccocypsela dueimus species inter plantas
jam ab auetoribus descriptas:
1. Coccocypselum repens Patr. Browne Jam. p. 144,
t. 6, f. 1, Sw. Fl. ind. occ. 1. p. 245, t. 5. excl. syn,,
Hb. mild. n. 2S42 (fol. I. speeim. Swartz.J
Hab. in India occidentali, Anlillis insulis.
Species florum capitnlis in axillis foliorum subsessi-
libns primo visu dislincta a peruviana (C. Condalia), cui
praelerea dissimilis.
2. Coccocypselum Condalia Pers.
Condalia repens Ruiz et Pav. Per. I, p. 54, /. 84.
Coccocypselum capitatum TV. Hb. n. 2843 (speclmen
a Ruizio communicatum sub nomine Coccocypseli repentis).
Praeter flores longe peduneulatos pluribus differl no-
tis a praecedente.
3. Coccocypselum lanceolatum Pers.
Condalia lanceolaia Ruiz et Pav. Per. I, p. 54 (spe-
eimen in Herb, regio).
4. Coccocypselum canescens Hb. Willd. n. 2844 (spe-
eimen Humboldtianum) R. Seh. Munt. 3. p. 130.
Bellardia mollis Hb. Willd. n. 2874 (speeimen Hum-
boldtianum „Buenavista prope Caraccas").
Coccocypselum repens H. R. Kth, nov. gen. et sp. 3.
p. 316, eocclusis omnibus synonymis, descriptio optima!
Schwenkfeidia aspera Spr. JV. Entd. I. p. 281/ ex~
clusis omnibus synonymis.
In Brasilia aequinoctiali et extratropica pluribus legit
locis Sellow, ad St. Catharinae fretum nos ipsi collegimus f..
5. Coccocypselum aureum Nb.
Schwenkfeidia aurea Spr. ffl. Entd. I. p. 280/ Ejusd,
syst. I. p. 764.
In Brasilia tropica legit Sellow. fj.
A. C. canescente, cui primo adspectu simillimum, differl:
140 —
capitulis paucifloris in axillis sessilibus, nec mullifloris
crassis pedunculatis, calycis lacinils bracteisque angustiori-
bus, corollis gracilioribus paullo majoribus minus pilosis,
laciniis longioribus acutioribus , denique pilorum in omni
parte copia minori et foliis magis lanceolatis basique acu-
tis, nec ovatis basi plus minusve obtusis.
6. Coccocypselum cordifolium Nees et Mart. in Act.
Ac. Leop. Car. XII. p. 14.
Ad fretum Stae. Catharinae Brasiliae legimus ipsi, e
Brasilia tropica misit Sellow 2|«
7. Coccocypselum campanuliflorwji N.
Hedyotis campanuliflora Hook.
Brasiliae incola, colitur in horto regio bolanieo Bero-
linensi (prius sub nomine Cocc. violacei). 7\..
Flores capitalo-conferli in pedunculo foliis mullo lon-
giore, bracteis linearibus suffulti. Calycis laciniae 4 lance-
olatae tubo ipsius longiores, paululum praeserlim quoad la-
titudinem inaequales, sinu laio disjunctae, obtusiusculae.
Corolla satis magna, tenera, violacea, 5 — 6 lin. longa,
extus pilis nonnullis dispcrsis, paienlibus, in apicibus la-
ciniarum paulo majoribus , instructa v. subglabra , e tubo
brevi intus glabro campanulato-infundibuliformis, 4-partita,
laciniis patulis, 3 fere lineas longis, ellipticis, aculiusculis,
haud exacte inter se aequalibus. Slamina 4, in infima
fauce villosa ; arilherae minutae, oblongae, subsessiles, basi-
fixae. Stylus filiformis glabcr, apice bifidus, ramis inlus
stigmatosis. Germen ovoideum compressiusculum bilocu-
lare, loculis midti-ovulatis, placcntis in basilari loculorum
parle sitis.
Dubiae Coccocypseli species nobis sunl suffrulices se-
quentes, a Ruizio et Pavone ad Condalias delalae:
8 Coccocypselum sessile Pers.
Condalia sessilis R. P. fl. per. I. p. 54.
141
9. Coccocypselum ohovcitum Pers.
Condalia obovata R. P. I. c.
False ad Coccocypsela mandalae videnlur species se-
quentes :
Coccocypse1umwiiflorumV?\\\&.\ ad Fernelia e genus
— biflorum Willd. > a Commersonio conslilu-
— bnxifolium Spr.Jtum et restituendura.
— parvifolium Willd. Fernelia? ex Bory St.
Vincent ; speeimen Hb. Willd. non sufficit.
— spieatum Kunlh est Gonzalagnnia Cocco-
cypselum N. vide sub Gonzalagunia.
— Tontanea Kunth est Tontanea guianensis
Aubl., Bellardia Auch
— virgatum Lam. est Manettia alba Aubl. (sub
Nacibea) v. sub Manetlia.
Supersunt novae non dum descriptae ad Coccocypsela
perlinenles species sequentes.
10. Coccocypselum ovatum N.
In Brasilia legit Sellow 2$,.?
Species haec, cujus florifera modo possidemus speci-
mina pauca, affinitate maxima jungitur cum C. Condalia
et C. lanceolato, ab utroque diversam se praebet, folio-'
rum forma ovata basique obtusa, a priore: statura minori,
pube breviori et magis parca, stipula breviore; a poste-
riore, quo vix major, pube crebriori partesque florales
praeeipue multo magis obvestiente.
Caules subtetragoni , basi procumbentes, dein adscen-
dentes apieibus erectis, parce dicholome ramosi, ramo sci-
licet hinc inde ex altera tantum axilla proveniente; geni-
culati^ ad genicula vix incrassati et, ubi terram tangunt, ra-
rius radicuras agentes, in superiore parte praesertim pilis
parvulis adpressis obsiti, in summitatibus ultimis leviter ci-
nerascentes , ad summum pedales, foliosi, inlernodiis ad
142
summum bipollicaribus. Folia petiolata, ovata, acuta, basl
obtusissima, ad summum 1| poll. longa, 10 lin. lata, pilis
adpressis brevissimis, in nervo venisque primariis (subtus
prominulis) utrinque nee non in margine densioribus, in
ulraque pagina dissitis et aetate provectiore raris instrueta.
Petiolus circiter semipollicaris, densius istis pilis brevissi-
mis tectus. Stipula : margo rectilineus petiolos connectens,
cui in medio inpositum mucro linearis brevis, vix \ lin.
longus; stipula tola pilis brevissimis adspersa, margo au-
lem et mucro vix' longioribus at densioribus. Flores capi-
tatim congesti peduneulo insidenl foliis breviori, in sum-
mitatibus plantae ex altera modo axilla provenienti ., den-
sius strigoso-pubescenti. Flores 8 — 10 circiter, sessiles
bracteisque" aliquot angusle lanceolatis, praesertim in mar-
gine strigoso - pubescentibus, calyces circiter aequantibus,
suffulti. Calyx pilis brevissimis adpressis densioribus te-
ctus, tubus ovoidens, mullo brevior quam limbus, qui qua-
driparlilus, laciniis angustis acutis, in margine pilis pluribus
instruetis, ceterum tubo glabrioribus. Corolla ex lubo brevi
infundibuliformis , extus strigoso -pubescens, 4 — 5 lin.
longa, 4-partita, laciniis oblongis bilinearibus acutiusculis
erecto-patulis (apieibus forsan reflexis). Tubus lin. longus,
interne glaber, dein dilatata pars per lineae spatium densa
pube obtegitur usque ad filamentorum insertionem, pubes-
centia ultra cito evanescente, laciniis intus glabris. Fila-
menta 4, filiformia, glabra, 2 circiter lin. supra basin co-
rollae inserta, libere usque ad laciniarum sinus procedunt,
antherasque versatiles, medio dorso affixas, lineares ferunt.
Stylus brevis bilinearis glaber, stigmate bifido. Ovarium
biloculare, loculis multi-ovulatis. Fructus nee junior visus.
11. Coccocypselüm pediijiculcire N.
In Brasilia aequinoctiali legit Sellow. 7\..1
Species bene distineta : foliis lanceolato- oblongis, mar-
143
gine revolulis; pedunculis ultra folia elongalls, dein ple-
rumque reflexis.
Planta herbacea, tota plus mlnusve pilis brevibus
subulatis arcle adpressis pubescenti-strigosa, strigis in ra
morum summitatibus, foliorum nervis, pagina superiori
(praecipue foliorum juniorum), pedunculis, calycis tubo,
densius dispositis, reliquis in partibus dispersis et aetate
rarioribus. Specimina, quae habemus, caules sistunt semi-
pedales pedalesve, basi terrae incumbentes, rhizoma quasi
formantes e caule velustiori (tunc ex nodis infimis radicu-
las paucas agentes), aut in radicem teretem flexuosam ni-
gricantem vix ramosam, parce fibrillosam abeuntes ; majori
superiori parte aut erectos aut adscendentes, foliosos, nunc
simplicissimos, nunc saepius rariusve dichotomos, subqua-
drangulares, internodiis ad maximum pollicaribus, interdum
basi ramorum cauliumve nonnullas tantum lineas allis.
Folia brevissime petiolata, lanceolato-oblonga, obtusiuscula,
basi in petiolum attenuata, margine revoluta, ad summum
bipollicaria, 4 — 5 lin. longa plerumque minora, nervo
venisque utrinsecus circiter 6, vix subtus prominulis in-
signita, nervo medio supra prominulo, venis subimpressis.
Petiolus 1 — \.\ lin. longus, subtus convexus, supra cana-
liculalus. Stipula: margo rectilineus laxiusculus petiolos
connectens, quo in medio mucro subulatus 2 lin. circiter
longus est positus ; eodem modo ac reliquae partes est
pubescenti-strigosa. Pedunculi ex alternis axillis nunc per
tolum caulem, nunc in apice, nunc sparsim hinc inde pro-
venientes, nudi, subteretes, foliis longiores, prius breviores
erecti, dein elongati (ad 3 usque poll. exlensi) reflectun-
tirr. Flores 10 — 12 pluresve in apice pedunculi sessiles,
glomerato-capitati, bracteis aliquot linearibus brevibus slri-
gosis suffulti. Calycis tubus subgloboso-ovoideus lineam sub
anthesi longus, dense strigoso-pilosus; limbus 4-fidus, la-
ciniis linearibus, acutiusculis, tubum calycis superantibus
144 —
parce pilosis, slnu obtuso sejunclis, in fructu longe per-
sistenlibus. »Corolla 2% lin. longa, e tubo brevissimo in-
fundibiiliformis , extus pvaesertim in laciniarum dorso stri-
goso-pilosa, intus infima basi glabra, dein a staminum
inserlione usque ad laciniarum sinus pube sensim descres-
centi instructa, laciniis glabris, ceterum oblongis, \\ lin.
longis, aculiusculis, erecto-patulis. Siam. 4, profunde in-
clusa, filamentis brevissimis paullo supra basin corollae
insertis, antlieris angusto-elliplicis, sinus laciniarum haud
attingenlibus, dorso afiixis, versatilibus. Stylus laciniarum
sinus paullulum superans, filiformis, glaber, stigmate bifido.
Bacca subglobosa, in speciminibus nosiris (ubi axis ejus
3 — 4 linearis) semper calycis limbo auclo coronata, ple-
rumque parce pilosa, bilocularis, loculis oligospermis. Se-
mina 2 — 3 plurave in unoquoque, loculo, ovalia compressa,
margine acuto, tenuissime tuberculala.
12. Coccocypselum? evylhrocephalum N.
In Brasilia aequinoctiali legit Sellow. 2|i.?
Ob magnam cum generis speciebus similitudinem hie
adnectimus novam speciem e duobus speciminibus, capitula
quidem, nullos autem flores fructusque ferentibus, inslitutam.
Caules s. rami 8 — 12 poll. longi, subquadrangulares,
simplices, foliosi, inlernodiis 2 — 3 poll. longis, pilis rigi-
diusculis palentibus apices versus copiosioribus hirsuti.
Folia breviter petiolata, ovata, sensim acutata, acuta, basi
obtusa, ad summum 3 poll. longa, !■§ poll. lata, utrinque
pilis in nervo venisque majoribus (utrinsecus 6 — 7) copio-
sioribus hirsuta, subtus saepe purpurascentia. Petioli hirsu-
tissimi 3—4 lin. longi. Stipula: margo petiolos conne-
ctens, utrinque leviter in mucronem bilinearem angustum
subsubulalum adscendens, hirsuta, margine hirsutiore. Ca-
pitulum florum breviter pedunculalum, subglobosum (dia-
metri semipollicaris in nosiris) c. pedunculo (in altero
specimine subnullo, in altero 8. lin. longo) pilis purpuras-
centibus
145
centibus hirsutum. Calycis laciniae lineares acuminalae hir-
sutae. Pili ad nodos inque nervo medio saepius pnrpura
sunt affusi.
Species ab omnibus disüncta, facilis recognitu.
Coccocypselum mnnmularifoluim N.
In Brasilia aequinocliali legit Sellow. 2\.>
Species habitu omni maxime affinis C. campanulifloro,
a quo foliis brevius petiolatis, magis rotundatis floribusque
multo minoribus est distinguendum. Ab utraque specie
C. cordifolium distinguitur foliis cordatis, magniludine
florum cum nummnlarifolio conveniens.
Planta in Hb. IVilld. n. 2873 sub nomine Bellardiae
repentis asservata, e provincia Parä Brasiliae, ad C. cam-
panuliflorum pertinere videtur, quod vero florum defectu
difficilius evincitur.
Herba perennis hirsuta. Caules prostrati di- aut tri-
chotome parce ramosi, geniculati, lbliosi, ad genicula ra-
diculas fibrillosas nigricantes protrudentes, pilis patentibus
praeserlim ad apices adscendentes hirsutissimi, saepe ultra
pedem longi, inlernodiis nunc abbreviatis nunc elongatis
lere 3-pollicaribus. Folia breviter peliolala, ovato-rolun-
data, basi obtusissima, apice oblusa aut minulissimo impo-
sito acumine acutiuscula, ad summum 12 — 14 lin. longa,
10 — 12 lin. lata, utrinquc praesertim ad nervum venasque,
utrinsecus 5 — 6 ex eo prodeuntes sublusque prominulas,
hirsuta (multo minus vero quam caulis). Petiolus ad sum-
mum 2 — 3 linearis hirsulissimus. Stipula hirsutissima,
margo petiolos connectens, medio mucrone filiformi, inter-
dum semipollicari, superatus. Flores glomerato- capitata, ses-
siles, bracteis linearibus, lanceolatis v. lanceolato-spathula-
tis hirsutis Suffulti. Capitulum pedunculatum , diametro
(relictis corollis) 3 — 4 lineari. Pedunculus brevis, folio bre-
vior, semipollicaris circiter, ut caulis hirsutissimus. Calyx
pilis longis patentibus sparsis subhirsulus; tubus brevis,
4r Bd. 2s Heft. 13
146
limbi laciniae multo longiores quam tubus brevis glabres
cens, lineares v. lanceolatae, in eodem ilore latitudine di-
versae, vix vero longitudine, ultra lineam longae. Corolla
violacea, 3 lin. longa, e tubo brevissimo infundibuliformis,
4-fida, exlus, praesertin ad apices laciniarum, pilis patenti-
bus adspersa; laciniis oblongis acutiusculis, inlus glabris, ex-
lus apice barbatis ; tubo intus ad basin glabro, dein ubi di-
latatus pubescens, pubescentia usque ad laciniarum sinus
tendente, sensim vero diminuta. Situs staminum varius
nunc inferius in tubo supra partem glabram positorum, nunc
in fauce sub sinubus laciniarum, antheris ellipticis, fila-
mentis brevissimis. Stylus brevis, glaber, stigmate bifido,
staminum ralione paululum variabilis evadit, minus tarnen
quam simili in casu vulgo accedere solet. Fruclus non
vidimus, ovarium orbiculari-ovoideum, biloculare, loculis
multi- ovulatis.
Caulis saepe purpurascens, pili ad genicula, capitula,
pedunculos, petiolos foliorum, medii nervi basin, ut in affi-
nibus saepe purpurascentes, ceterum sordide albidi.
BURCHELLIA R. Br.
in Bot. Reg. Vol. 6, n, 466.
i. Burchellia copensis R. Br, 1. c.
In promontorio bonae spei legerunt Krebs, Mundt et
Maire fr
Descriptio Thunbergii in Flora Capensi, praeter fru-
ctum omnino alienum, bene congruit cum nostra planta,
nee icon et descriptio 1. c. differunt; sed foliorum basis
subcordata rarius in nostris speeiminibus oecurrit, hie ob-
tusam et subobliquam reperis, illic acutam. Stipula cito
deeidua intus albo villosa, axilla ejus et foliorum albo-vil-
losa. Foliorum extensio, et in eodem ramo , maximopere
variabilis, ut jam Thunbergius indicat. Corollae 9 — 10 lin.
147
longae. Florum capitulum nunc foliis duobus suffullum, nunc
liberum, pedunculatum, squamis duabus stipuliformibus basi
cinctum. Bacca junior hirta, aetate calvescens.
Sectio VII. CEPHALANTHEAE
ßoribus globoso - capitatis , fructu vario,
A Cephalantho salis superque diversum genus Nau-
clea. Utrique habiius speciesque omnis eadem; illi nu-
merus quaternarius , loculi fructus indehiscentes mono-
spermi; huic numerus quinarius passim in quaternarium
ludens, loculi frucius dehiscentes polyspermi. Ourouparia
Aubl. (Uncaria Schreb.^ Naucleae forma scandens, di-
versa: floribus laxe aggregatis, calyce urceolato, capsulis
pedicellatis. (Vidimus speciem primariam Willd. herb. 3909
sub Nauclea aculeata. Conf. Blume bijd. 16 p. 1010 qui
genus non separat). Genus indescriptum guineense, de
quo R. Br. narai. of an exped. to expl. the riv. Zaire ap.
5. p. 448, ex edil. Nees ab Es. 1. p. 245, superiora ge-
nera cum Morinda connectit.
Rees Cycl., difficile nobis aditu at gravissimum opus
ad voces: Cephalanthus , Nauclea, Uncaria consulen-
dum, haud consuluisse fatemur.
CEPHALANTHUS Gaert. 2 p. 41 t. 86 f. 7.
1. Cephäläjvthus Sarandi N.
Buddlea glabrata Sp.
E Brasilia merid. Sellow. Vid. Linn. 2 p. 610.
Adn. Nauclea tetrandraKoxb. fl. ind.2, p. 125, germine
biloculari, loculis uniovulatis, absque dubio Cephalanthi
species. Alia est Nauclea tomentosa Willd. herb. 3910'
R. S. 5 p. 221, floribus 5andris gaudens et Nauclea vera.
13*
148
NAUCLEA Gaert. 1 p. 151. /. 30 %. 8.
1. Nauclea afriemia Wittd. Sp. pl. 1, p. 929 herb,
no. 3908.
Uncaria inermis Willd. in Ust. delect. 2. p. 199 /. 3.
Cephalanthus africanus Kchb. Sieb. pl. Seneg. eors. n. 20.
Ex Insula Luconia Philippinarum ipsi retulimus spe-
cimina ft.
Folia 1\ pollices longa, 2 pollices lata, petiolo 2 — 5
lineari ; basi rotundata (juniora acuta, maxime evoluta sub-
cordata); apice breviter et obtuse acuminata; supra plana;
subtus eleganter relieulato-venosa, nervo venisque prima-
riis utrinsecus 4 — 6 prominentibus. Stipulae foliaceae,
ovatae lanceolataeve , gemmam apicalem munientes , in-
teriore pagina viscidae. Capitula florum solitaria, termina-
lia, subsessilia, magnitudine et specie capilulorum Cepha-
lanthi occidentalis. Flos cum stylo exserlo et stigmale
subsemipollicaris. Corolla extus glabra; laciniae lanceola
tae, angustae, acutae, dimidiae tubi longitudinis; faux cum
supera tubi alque infera laciniarum parte eximie villosa.
Antherae subsagittatae, oblongae, e sinubus laciniarum de-
pendentes, albidae. Stylus tubo coroljae dnplo longior,
filiformis, glaber. Stigma crassiusculum, cylindraceum vel
truncato - conicüm, | lineas longum, basi apiceque truncatis
albido-papillosis. Germen biloculare, loculis multiovulatis.
lnter flores pentandros rarius unus vel alter telrandrus.
Specimina herbarii Willdenowiani fere glabra, corollis
fauce parcius barbatis; Sieberiana magis pilosa, ramis, pe-
tiolis, nervis atque venis in inferiore foliorum pagina pu-
bescenlibus; maxime hirsuto-pubescenlia Luconiana nostra,
infera foliorum pagina pubescente, supera in junioribus
saltem non omnino glabra, corollis fauce densissime bar-
batis. Ceterum differentia nulla.
149
MORINDA
(Charact. Gaert. I, p. 144, T. 29, fig. \., H. B. K.
]Sov. Gen. et Sp 3, p. 296 J
Oppositifolia dicitur inflorescentia plurimis Morindae
speciebus communis. Sic res se habet. Stipulae intra pe-
liolos connatae vaginulam sislunt, dilatatis interpeliolari-
bus laleribus in lobos rotundatos vel acutos auctam. Ca-
pilula florum solitaria, alterna, ex inleriori sinn vaginulae
erumpunt, folio ejusdem lateris ulplurimum abortiente, al-
terius lateris evolulo.
1- Morinda citrifolia L. et auct. Gaertn. I. c. —
Forst, de plant, esc. p. 41. — Lour. Cochin. I, p. 174.
— Barm. ind. p. 52. — Roxb. ß. ind. % p. 196. —
Blume Bijd. 16, p. 1005.
(3ada pilava Bheed. Mal. I, pi 97, t. 52.
Banculus latifolia Rumph. Amb. 3, pag. 158, /. 99.
(mala icon, natura ter minor).
Morinda arborea L. ß. Zeil.
E Radack atque ex 0 - Wabu speeimina retulimus.
Stirps in India maxime orientali et in omni Polyne-
sia vulgaris, spontanca passimque eulta. Tinctoria apud
O-Waihienses fulgentem solvil rubrum pigmentum, quo
virile cingulum infici solet; eultamque invenies. Ajebant
fruetus esse edules, crudos probavimus ingrati, vix tolera-
bilis esse saporis. Apud Radaccenses inutitis alqite neglecta.
Nee penuria doeuit eos fruetus comedere.
2. Morinda hracteata Roxb. ß. ind. 2, p. 198. Blume
Bijd. 16, p. 1006.
Banculus angustifolia Rumph Amb. 3, p. 157, t. 98.
(mala icon, natura ter minor).
E Luconia retulimus speeimina.
Superiori specie neglecta, hanc in Indine maxime orien-
talis insulis esse tinetoriam Rumphius 1. c. referl.
150
Sectio VIII. HEDYOTIDEAE.
Capsula bilocularis, loculicide dehiscens (indchiscens in
Dentella) , loculis polyspermis.
DENTELLA Forst. Char. gen. plant. 25.
Fructu indehiscente ab afßnibus diver sum germs.
1. Dentella repens Forst 1. c.
Oldenlandia repens L. (optima laudatarum iconum
Rumph. Amb. 6, p. 460, t. 170, /. k.)
Denlella repens Roth. nov. plant, sp. 139., Roxburgh
ß. Ind. 2, p. 159., Blume Bijdragen tot de Flora v.
Nederlandsch Indie 16, p. 990.
Hedyotis repens Lamk. HL d. Gen. 1, p. 271, n. 1424.
Legimus in insula Lu§onia prope Tierra alta.
Cum indica Linnaeana planla Novo-caledonicam Forste-
rianam specie convenire ex auctoritale recepimus. Haec so-
lummodo ex icone Forsleriana 1. c. nobis nota, corolla caly-
cem mullo superante, et laciniis limbi dentalis (unde no-
men) insignis. Nee Linnaeus, nee Roth corollam suae
plantae observarunt, Roxburgh vero lacinias lineares tri-
dentatas dixit. Blume lacinias tridentas, et corollam intus
hirsutam. Quae e Luconia retulimus speeimina, cum spe-
eiminibus indicis a Kleinio communicatis (Herb. Willd. n.
4120 fol. 1, et Herb. Gen.) belle conveniunt, corollis illa
destituta, nostra instrueta. Non poluimus in noslris denies
laciniarum corollae recognoscere , ut a Forstero adumbra-
tos, disquisitio certe in siccis difücilis. Longiores insuper
laciniae calycinae corollam aequant, superant.
Planta humistrata, ramosissima, e nodis radicans, ma-
gnitudine et figura foliorum, hirsutie majori minorive valde
ludens. Vegeliora speeimina nosfra glabreseunt, cespites
151
cfformant laxos, diametro plusquam pedali. Caulium fili-
formium inlern odia pollicaria. Rami saepius alterni, folia
scmipollicaria, elliptica lanceolata spathulataque, acuta ob-
tusaque, basi angustata et quasi in petiolum attenuata, sub-
avenia. Stipula membranacea, minuta, triangularis, integra.
folia conneclens. Flores axillares , solitarii , distincle pe-
dunculati, pedunculo sub grossificatione saltem sesquiline-
ari. Germen depresso-globosum, pilis crassiusculis albis
eximie hirsuto-villosum, vertice limbo calycino infundibu-
lil'ormi coronatum. Tubus calycis brevis, mox ampliatus,
in lacinias abiens 5 lanceolalas, acutas, sesquilineares,
sub anthesi patentes. Corolla circiter sesquilinearis , te-
nera, alba, tubulosa, infundibuliformis , limbo quinqHefido
expanso, laciniis ovatis aculis (latere unideniatis?); intus
villosula videbatur. Stamina in inferiori tubo quinque ; fila-
mcnta tenuia brevia, antherae oblongae, basi latiore emar-
ginata affixae, erectae. Stylus brevis bifidus. Capsula
membranacea (bacca exsucca), subglobosa, diametro circiter
lineari, hirsutiem germinis servans, limbum calycinum ver-
tice gerens laciniis conniventibus ; bilocularis, nunquam no-
bis, nee sub maturifate, debiscens Visa est. Placentae me-
dio dissepimento affixae. Semina multa, minuta, angulata,
granulata vel scrobiculata, brunnea.
Apices plantae junioresque rami semper pilis albis
crassiusculis patentibus plus minusve sunt muniti, qui in-
primis nodos caulis et stipulas, marginem et superiorum
foliorum paginam oecupant. Specimina microphylla hirsu-
tiora sunt, foliis eximius ciliatis.
Obs. Unica hueusque sui generis species. Dentella
ereeta Roth nov. plant, sp. p. 140. {Dentella perotifolia
Herb. Willd. 4121) nee generis, nee familiae, Calyx illi
inferus, liberus, 5fidus, fundo extus villosus (quod fefellit
celeberrimos auetores). Corolla deeidua in speeiminibus
desideratur. Stylus trifidus longitudine calycis. Fructus:
152
carpella Iria, calyce persistente breviora, laciniis conniventi
bus obtecta, tenuiter membranacea, polysperma. Semina
oblongo - ovalia , minuta, brunnea. — Folia exstipulala,
alterna. i—
HEDYOTIS.
Hedyotidis sub signo Lamarckius Oldenlandias et He-
dyotides L. conjunxit (111. d. Gen. p. 270) , quod commode
esse faciendum jam Schreberus monuerat (Gen. pl. ed. 8.
pag. 820).
Genere Linnaeano Oldenlandia ad genus Hedyotis
redacto, J. E. Smith (in Rees. Cycl. ad voces Hedyotis
T. 17, et Oldenlandia T. 25) novum sub veteri nomine
genus proposuit, e spuriis collatum speciebus poly - (5) pe-
talis, plantis Succulentis L., Saxif rageis Juss. adnume-
randum. Typus illi fuit Oldenlandia dichotoma (O. pen-
tandra Retz.), quae est O. biflora Roth. nov. pl. sp. p.
97. Hinc videntur Oldenlandiae Rothii 1. c. p. 95 poly-
(4) petalae, e Rubiaceis certe depellendae, Smithianis esse
consociandae.
Denuo Roxburgh (fl. ind. 1. pag. 368 s. et 442 s.)
ab Hedyotide vix diversum resurrexit genus Oldenlandia,
unico levioris momenli insufficieniique ex ipsius sentenlia
characteri innixum: e Gaertnero nempe ,,receptacnla (sper-
mophora s. placentae) libera, basi tantum dissepimento ad-
nata", cum in Hedyotide „undique sint adnata". (Charac-
teres vero e proximis haud disjungendis speciebus Olden-
landia corymbosa et Hedyotide herbacea mutuati. Gaertn.
de fruct. p. 147. 8. T. 30.)
Hedyotides ergo (Hedyotis et Oldenlandia h.J di-
cuntur plantae, quibus sunt:
Calyx 4dentatus aut 4 partitus. Corolla monope-
tala, supera, subregularis, limbo 4partito. Stamina 4.
Stylus 1, stigmate bifido aut bilobo. Capsula subglo-
153
bosa, calyce coronata, bilocularis, polysperma, matu-
ritate intra calycem loculicide bilabiata hians. Semina
aplera, angulata, granulata.
His autem characteribus species consociantur habitu
caeterisque parum convenientes. Quas disjunximus, pro-
priisque donavimus nominibus formae, an unius ejusdem-
que generis secliones, an genera sint dicendae, doceat, qui
et reliquas recensebit formas. Sic americanae Kunthii (in
Nov. Gen. et Sp.) species oligospermae jam habitu ab
asiaticis abhorrent.
I. HEDYOTIS.
Typus : Hedyotis aurlcularia L., primaria generis Lin-
naeani species. -Character recognoscendus : e collatione
auctorum: corolla tubulosa, fauce barbata, stamina exserta,
antherae minutae orbiculares. Ex autopsia: Capsula ovoi-
dea, basi latior, verlice altenuata, laciniis calycinis coro-
nata, basi sinu acuto conjunctis, ereclis, connivenlibus ;
oligosperma in ff. nervosa Link, Willd. herb. 2602 (H.
auricularia L.?), polysperma in ff. paniculata Link, W.
herb. 2603 (ff. fruticosa L.?) — Stirpes fruticulosae et
herbaceae , spermacoceoides, floribus glomeratis saepius
axillaribus (verticillatis), rarius paniculalis.
1. Hedyotis angustifolia N.
Ex insula Luconia unicum retulimus specimen fructi-
fcrum 0.
Species jam ob defeclum florum ulterius inquirenda.
Radix annua, ramosa, parva, parce fibrillosa. Caulis a basi
trichotome divisus et deliquescens. Rami subradicalcs
erecli, digitales, subsimplices , filiformes, tetragoni, nodis
2 — 4 instructi; juniores versus nodos et in angulis hir-
telli; vetustiores glabrescunt. Folia semipollicem longa, li-
nearia angustissima acuta, marginibus revolutis, pilis brevi-
bus antrorsis scaberrima. Stipula folia connectens mein
154
branacea, tenuis, hirta, lobum obtusangulum sistens, laci-
niis membranaceis angustis, nee setis rigidis fimbriatum.
Flores ad nodos, inque apieibus ramorum glomerati 3 — 6
subsessiles breviterque pedicellati (verticillati et capitati).
Glomeruli foliis propriis instrueli, rami sunt axillares ab-
breviati. Capsula ovoidea, axi lineam metiente, pilis vali-
dis albis hirta, utroque latere seeundum dissepimentum
sulco notata, coronala laciniis calycinis brevibus acutis ci-
liatis erectis conniventibus, apice interdum subreflexis.
Nervus laciniarum dorsalis conspieuus, coloratus, in cap-
sulam decurrens. Sinus inter eas acutus angustus. Vertex
capsulae intra calycem tardius loculieide debiscens, placentis
tum liberis. Semina multa , minuta , angulata , sub lente
forti tenuissime granulata seu scrobiculata, dilute brunnea.
IL GERONTOGEA N.
( Oldenlandia : si Rubiaceis vindicandum est nomen,
a Smithiano novo genere usurpatum.)
Character: Corolla tenera, breviter tubulosa, intus vil-
losa aut rarius glabra, albida. Stamina exserta; antherae
parvae orbiculares aut oblongae. Capsula subglobosa laci-
niis calycinis erectis, sinu dilatato sejunetis coronata; raa-
turitate vertice diseoideo intra calycem bilabiata hians;
loculi poly- (myrio) spermi. Stirpes alsinoideae herbaceae,
rarius fruticulosae, peduneulis uni- vel multifloris, solita-
riis geminisque, axillaribus vel in apieibus laxe paniculatis.
Synonymia specierum in hac viliori grege perdifficilis.
Hie pertinent praeter species infra allatast Oldenlan-
dia umbcllata L., corymbosa L. , capensis Thunb., He-
dyotis herbacea L., lactea W. etc. Hujus loci et Olden-
landia foetida Forst, ob corollam et ob stamina exserta.
1. Gerontogea racemosa.
Hedyotis racemosa Rees cycl. n. 12. — Lmk. Enc.
8 p. 80. (cxcl. syn. Pliuck.) Uli p. 270. n. 1416. t. 62.
155
flg. 2. — mild. Sp. pl. 2. p. 565. Herb. n. 2587. — Spv.png.
2. p. 28. — R. S. 3. p. 190. — Blume Bijdr. 16, p. 972.
Oldenlandia paniculata Burm. ind. 38. t. 15. j£°-. 1.
— Roxb. flor. Ind. 1. p. 443. — ftyre. i?£m/. Mal. 10,
j?. 49, £. 25. ob capsulas loculis dispermis, excludendum,
habitum nostrae plantae haud male refert icon. ib. p.
49 , t. 29 , ob folla terna et flor es pentapetalos ex-
cludendum.J
E Lugonia, nee non ex insulis coralligenis Radack re-
lulimus. In umbrosis crescebat insulae Otdia.
Habitus Arenariae trinerviae, minus tarnen ienera at-
que flaeeida. Folia, quae in speeiminibus Herb. Willd.
(Klein, India) 2 poll. et 3 lineas longa, in nostris 9 lin.,
ad summum 15 lineas metiuntur. Flos inconspieuus. Cap-
sula majuscula, axi sesquilineari. Plaeentae in basilari
capsulae parle dissepimento insident. Semina numerosis-
sima, angulata, granulata.
2. Gerontogea biflora.
Oldenlandia biflora L. (excluso syn. Burm. Z. p. 22,
/. 11. ob corollam bilabiatum. Figur a caeterum habi-
tum nostrae plantae optime refert.) — W. herb. n. 3071.
Hedyotis biflora. Rees. Cycl. n. 15. — Roxb. flor.
Ind. 1, p. 445. — Roth. nov. plant, sp. p. 92? nee
autem Oldenlandia biflora p. 97. —
Hedyotis diffusa TVilld. herb. n. 2588. (vice, ob incon-
gruam descriptionem Sp. pl. 2, p. 566.) Specimina
misit e Tranquebaria Kleinius sub nom.: Old. linea-
rifolia1 Kadinojudenvah Tamulis. — Link. En.
alt.p. 131. — Non Roxb. fl. Ind.
Oldenlandia dicholoma Herb. Willd. n. 3073.
Vulgarior in horlis species oecurrit sub nominibus He-
dyotis vel Old. biflora, diffusa, corymbosa, umbellata etc.
In Lu^onia legimus ipsi. 0,
Specimina nostra junioris planlae digitalia, ereeta.
156
Caules, stipulae, pedunculi, germina, calyces, folia etlam
juniora scabrida. Folia lineari - lanceolata, pollicaria lon-
gioraque. Stipula folia basi connectens tenuiter membra-
nacea, lobus acutus laciniis membranaceis fimbriatus. Pe-
dunculi vix dimidiae foliorum longitudinis, axillares, alterni,
bi- et triflori. Corolla parvula, alba, intus glabra. Sta-
mina longitudine circiter laciniarum, antheris brevibus.
Capsula subglobosa, diametro circiter lineari, myriosperma.
Placentae in basilari capsulae parte dissepimento affixae.
Semina angulata, granulata, dilute brunnea.
Species proxima: Oldenlandia corymbosa L., Indiae
occidentalis , differt: pedunculis apices ramorum versus
saepe multi- (5) floris, ex umbellato-corymbosis, majori
glabrilie et habitu, foliis nempe brevioribus et majori flo-
rum copia.
Hedyotis lactea W. differt corollis majoribus intus
villosis, staminibus longius exsertis, antheris oblongis, et
insuper inflorescentia terminali paniculata.
III. KOHAUTIA. %
Typus: infra descripta species. Character ex illa su-
mendus, in pluribus recognoscendus.
Nomen: in memoriam inventoris, Francisci Kohaut,
qui scientiac amabilis in vita et morte pius cullor in Se-
negalia jacet, (conf. Flora. 28. März 1823.)
1. Kohautia Senegal ensis N.
Knoxia senegalensis Rchb. Sieb. pl. Seneg. exsic.
Herba glabra^ erecla, gracilis. Caulis teres, apice in
paniculam ^biens laxam, foliosam, rarifloram, trichotomam
dichotomamque cum flore alari, altero exlimarum dichoto-
miarum ramo vel aborliente vel minus evoluto. Interno-
dia adulta 2 — 3 poll. longa. Folia angustissima, utrinque
attenuata, acuta, margine saltem scabriuscula ; caulina ses-
qui- et bipollicaria, semilineam lata; superiora rameaque
157
minora; floralia in bracteolas abientia minimas, subulatas.
Stipulae: foliola subulata, juxta basin, vel ex ipsa basi fo-
liorum orienlia, margine interfoliaceo reclo excisove, an-
gusto, mcmbranaceo connexa. Flores breviter pedunculati,
erecli. Germen minutum, ellipsoideum , laciniis calycinis
4 ipsius longitudine, acutis, sinu acuto disjunctis corona-
tum; vix cum iisdem lineam longum. Corolla tubulosa,
supera tubi parte infra faucem crassiori, hinc subinfundibu-
liformis, admodum gracilis, tubo 4-j lin. longo, laciniis
limbi 4fidi anguste lanceolatis acutis Z\ lineas longis; co-
lorala, tenuis, diaphana , extus scabrida, intus glabra. Ge
nitalia inclusa. Stamina 4, antherae lineares, sessiles, in-
fera dorsali parte affixac , crassiorem tubi partem infra
faucem occupantes. Stylus filiformis, apice bifidus, brevior,
in inferiori graciliori tubo degens. Capsula Gerontogeae,
membranacea, globosa, diametro sesquilineari, laciniis ca-
lycinis erectis, angustis, acutis, sinu dilatato amplo disjunctis
coronala, verlice intra calycem latiusculo libero; subdi-
cocca, bilocularis, loculis poly- (myrio) spermis. Placentae
in basilari capsulae parte, (dissepimento affixae?). Semina
multa, angulata, granulata, grisea. Dehiscentia capsulae
in melioribus recognoscenda, capsulae enim. sub praelo
laesae, nunc loculicide, nunc septicide ultra calycem lim-
bum disruptae.
An Kohauliae species Hedyotis virgata W. Sp. pl. 1.
567. et Herb. n. 3596, habitu et patria cum noslra conve-
niens? Flores in specimine desunt, capsulae globosae, mi-
nutae, omnino Gerontogeae; dehiscentia normalis loculi-
cida intra limbum calycis. Confer. et Hedyotis stricta
Smith Rees Cycl. n. 21. in Sierra Leone a Dn. Afzelio lecta.
IV. KADUA. N.
Character. Calyx quadrifidus quadridentatusve. Corolla
supera, hypocrateriformis, longius tubulosa, limbo4fido, intus
158 '
glabra, opaca, subcoriacca, colorata. Genilalia inclusa. An-
therae lineares vel oblongae, intra faucem subsessiles.
Stylus filiformis, apice crassiori bihdus, ramis inlrorsum
stigmatiferis. Capsula subglobosa aut breviter ellipsoidea,
bilocularis , subdicocca, calyce adnalo semitecta, nunc ex
succo, nunc incrassalo carnoso ; laciniis deniibusve coronata
aut persistentibus, aut (in speciebus nonnullis fructu car-
noso) demum obliterantibus; matura vertice libero intra
calycem loculicide hians. Loculi poly- (myrio) spermi.
Placentae fungosae medio dissepimento affixae vel adna-
tae. Semina minuta, angulata, tenuiter granulata.
Frutices Polynesiae, floribus terminalibus cymosis, vel
axillaribus solitariis pedunculatis. Stipula inlerfoliacea
acuta integra.
JRondeleiiae, finitimi generis, species florae Ind., tum
capsulis vertice intra calycem hiantibus instructae, cum
tetrandrae, an earum una alterave buc sit evocanda nee
ne, erunt recognoscendae.
Nomen in honorem amicissimi Kadu ex Ulea, duleis-
simi nobis in expeditione Romanzoffiana per aliquot men-
ses sodalis atque magistri. (Conf. Bemerkungen und An-
sichten (Kotzebue's Reise III.) pag. 85 et seq.)
1. Kadtja Cookiana N.
In apricis aridis circa Karakakoa insulae O-Waihi, ubi
navarchus in proelio cecidil. In insula O-Waliu nobis
non obviam venit. ^.
Fruticulus glabrescens. ereclus, slriclus, sesquipedalis.
Radix crassitie pennae anserinae, ramosa, brevis. Caulis
a basi ramosus, deliquescens. Rami oppositi, juncei, tere-
tes, ad nodos paululum compressi, eximie striati, virides,
inferne vix lineam crassi , internodiis pollicaribus, semi-
sesquipollicaribusque. Folia ereeta, sublinearia, apice la-
tiora, acuta, 9 circiter lineas longa, linea vix unquam la-
tiora, subcoriacea, nervo medio marginibusque reflexis
159
sublus prominenlibus, venis obliquis paucis rarius conspi-
cuis. Stipulae interfoliaceae, foliis subsimiles, lineam cir-
citer longae, acutae, dorso crassae, membrana tenui laterali
folia ima basi connectentes (rudimtenta prodant foliorum
qualernorum Stellatarum). Inflorescentia terminalis pau-
ciflora, sub anlhesi contracta subcapitata, sub maluritate
fructu evoluto racemum vel cymam biradiatam sistens,
floribus brevissime, fructibus distinctius pedunculatis. Api-
ces floriferl, rami, stipulae, folia, calyces, corollae, inprimis
autem germina cum pedicellis, sub lente forti tenuissime
pubescunt, planta caeterum glabra. Germen turbinatum,
laciniis calycinis 4, ipso longioribus, lineam longis, lance-
olatis acutis, sinu acuto disjunctis, coronalum. Corolla
crassiuscula, 2 — 3 lineas longa, tubulosa, limbo quadri-
fido, laciniis breviusculis acutis, intus glabra. Stamina 4,
antherae ellipticae, biloculares, loculis rima faciali debis-
centibus, in fauce sub sinubus laciniarum subsessiles, dorso
affixae. Stylus non visus. Capsula basilari calycis veslita
parte, turbinato-subbemisphaerica, compressiuscula, laciniis
calycinis sinu obtuso dilatato disjunctis coronata; vertice
intra lacinias calycinas in rostrum e latiori convexa basi
compresso-conicum, lateribus (secundum dissepimentum)
sulcatum, producta. Rostrum longitudine circiter reliquae
capsulae. Axis capsulae rostratae circiter 3 linearis , dia-
meter transversus major circiter bilinearis. Capsula con-
sistentia fere lignea, bilocularis, loculis polyspermis, rostro
loculicide simul et septicide debiscens, hinc sub dissemina-
tione labiis productis quatuor intra lacinias calycinas hians,
rimis laciniis oppositis, labiis alternantibus. Dissepimen-
tum e duplici constans lamina, partibile, Capsula subdicoc
ca. Placentae fungosae medio dissepimento stipitato - af-
fixae, undique liberae. Semina minutissima, obtuse angu-
lata, tenuissime granulata, fuscescentia. — Rostrum capsu-
lae pubescentiae servat vestigia.
160
2. Kadua cordata N.
Ex insula O-Wahu. ft.
Stirps frnticosa , glabra , ülterius recognoscenda. Ra-
mulus tantum nobis aaest fructiferus, teretiusculus, laevis,
ad summura infra inflorescenliam nodum crassitie vix li-
neae, quo foliis opposilis instruclus est subsessilibus ; in-
feriora forsitan petiolala evadunt; quae adsunt 16 lineas
longa, 10 lineas lata, cordata, acuminaia, supra plana nervo
impresso; crassiori nervi subius prominentis basi inserta,
lamina libera ; venis subtus prominulis 6 — 7 arcuatis , in-
ferioribus approximatis , superioribus remotis; margine re-
flexo. Slipula interfoliacea decidua, margo angustus, nervo
medio prominente crasso in mucronem excurrente, apice
introrsum quasi glanduloso-truncatum. Nervi ex inserlione
folii 3, singulusque e media stipula, in nodum paululum in-
crassatum decurrunt^ mox evanidi. Inflorescentia cymosa
internodio 4 - pollicari sufFulta ; rami 3 , sesquipollicares,
apice bis dichotomi cum alari aut trichoiomi. Bracteae foliis
similes, ramificationes suflulciunl^ iisdem vix breviores. Cap-
sulae breviter pedicellatae, turbinato-hemisphaericae, axi
diametroque transverso bilinearibus, 8-nerviae, laciniis ca-
lycinis coronatae 4, foliaceis, reticulato-venosis, ovato-ob-
longis acutis, sin« acuio dislinctis; vertice intra calycem
nudo convexiusculo loculicide labiis duobus hians. Omnis
capsulae fabrica, loculamenta, dissepimentum, placentae,
omnino ac in superiori specie; consistentia fere eadem.
Semina similia at majora, magnitudine fere seminis Ver-
basci thapsiformis, angulata, granulata, fusca.
3. Kadüa Menziesiana N.
Hedyolis coriacea. Smith Rees Cych n. 11? (Stirps
a Menziesio in Ins. Sandwicensibus detecta).
Ex insula O-Wahu. 4.
Stirps fruticosa, ülterius recognoscenda. Adsunt nobis
summitates fructiferae, flores desunt. Congener ex arbilrio
nostro
161
nostro superioribus speciebus. Exsuccus in illis, accretus
carnosusque factus in hac calyx eandem prorsus capsulam,
eaderaque lege deliiscentem vestit; tavdius in exsucco
fructu, facilius in subdrupaceo obliterant laciniae calyci-
nae: differenliae specilioae, nee genericae.
Rami obsolele tclragoni, laeves, glabri, cavo medutari
amplo subfisiulosi. Internodia adulla 16 lineas longa,
in apieibus dense foliosis nondum evoluta brevia. Folia
subcoriaeea elliplica vel ovalo-elliptica, 16 lineas longa,
8 lata, in petiolum 4 lineas longum decurrenlia, breviter
obtuse aenminala ; supra glabra alque laevia, nervo medio
impresso; subtus basin versus pubescenlia, praesertim in
costa media atque petiolo, venisque notata ulrinsecus 4 — 5
leviter prominulis et reticulato - venosa. Stipula interpe-
tiolaris deeidua, parva, acutangiila , dorso crasso carinala,
apice quasi glanduloso- truncata. Inflorescentia lerminalis,
hinc alaris; cyma paueiflora, densiuscula, longe peduneulata,
ex inferiori nodo ramis brevibus duobus cymiferis 3 — 7
floris aueta. Pedunculus communis compressus, pubescens,
sub maturitate fruetus ad inferiores ramos usque 2 — 4
pollicaris, ad cymam usque terminalem 4 — 6 pollicaris.
Ramuli teretes, breves, pubescenles. Pedicelli breves, gla-
bri. Fruetus magnitudine, figura, fabrica cum fructu su-
perioris speciei ad amussim convenit , differt vero epider-
mide crassa carnosaj calyx inieram vestiens capsulam^
discusque epigynus fundum floris verlicemque fruetus
intra calycem efficiens, pariler incrassati. Sarcocarpium
crassitie circiler endocarpii sul)lignescentis. Laciniae caly-
cinae lanceolatae, acutae, parvulae, lineam circiter longae,
sinu amplo disjunetae, lacilius obliterantes ; superstite e
limbo calycis corona in fructu conspicua. Nervi octo
e peduneulo in fruetum decurrenles, 4 medias petentes la-
cinias. Vertex convexiusculus intra calycem loculieide
quasi bilabiatus dehiscens. Maturitate hiantes fruetus spe-
kv Bd. 2s Heft. 14
162
ciminum nostrorum jam semina dispersere; elausos inse-
ctorum larvis probavimus esse liabitacula; unicum vidi
mus integrum semen , minutum, angulatum, tenuissime
granulatum, fuscum.
4. Kadua Roman zojfiensis N.
Ex insula coralligena Romanzoffii relulimus floriferam
frucliferamque , nee in insulis Radak vel O-Waihi offen-
dimus 7\..
Cum Kadua Cookiana omnino convenit flore, cum
Kadua Menziesiana fruetu drupaceo differentiae nisi le-
viorrs momenti non dantur.
Frutex glaber, ramosissimus, ex inflorescentiis dicho-
tomus, cortice cinereo, ramis tetragonis deuse foliosis, in-
ternodiis brevibus 3 — 6 linearibus rarius ad pollicem
elongatis. Folia obovata ellipticave, apice rotundo acumi-
nulata vel obtusa , basi euneata breviter petiolata , subco-
riacea , supra plana nervo impresso, sublus nervo promi-
nente, apice evanescente, basilatiori, venis primariis utrin-
secus 3 — 4 obliquis prominulis, margine reflexo; maxima
cum petiolo 3 lineari 2 pollices longa, 10 lineas lata; ra-
mulorum minora angustioraque ; summa floralia unguicula-
ria, laliora, breviora, in subrotundo - elliplicam contracla
formam. Stipula interfoliacea niinula, una cum foliis de-
eidua, dorso carinalo crasso in mucronem excurrente, apice
quasi glanduloso - truncalum ; membrana laterali petiolos
connectens. Flores terminales, solitarii, axillaribusve acce-
dentibus terni, axiliaresque solitarii e foliorum summorum
axillis, pedunculati. Pedunculi 3 — 6 lineares, rami ab-
breviati basin versus bracteolis instrueti. Germen ovoide-
um, limbo calycino quadridentato coronatum, dentibus la-
tis, brevibus, acutiusculis, ereclis. Corolla 4 — 5 lineas
longa, crassiuscula , subcoriacea, extus et intus glabra. tu-
bulosa, hypoerateriformis, limbo piano 4-fido, laciniis el-
lipticis brevibus acutiusculis. Genilalia inclusa. Stamina 4;
163
antherae parvae, oblongae, biloculares, Ioculis rima faeiali
dehiscentibus, in fauce subsessiles dorsali sua infcra parte
affixae. Stylus longiludine dimidii lubi corollae, filiformis,
apice crassiori biiidus, ex toto glaber. Drupa obovoidea,
in pedunculum altenuala, subpyriformis, axi 5 lineari, dia-
melro transverso 3 lineari. Sarcocarpium succoso-carno-
sum, endocarpiu crassius. Endocarpium subligr.osnm, bi-
loculare, capsulare, ovoideum, vertice intra calycis den-
tes obliteratos liberum et malurilate loculicide bilabiatum
hians. Placentae fungosae, medio dissepimento adnatae.
Semina multa, minuta, angulata, tenuiter granulata,
atro-fusca.
5. Kadua acuminata N.
Legimus in nemoribus Insulae O-Wahu. %
Fructu drupaceo cum Kadua Romajizoffiensi conve-
nit, segmentis calycinis persislentibus diversa. Inflorescen-
tia a superioribus Omnibus discrepans.
Frutex glaber, ligno albo, cortice cinnamomeo-lutescente
leviter (exsiccalione) longitudinaliter ruguloso, ramis subte-
retibus opposilis dense foliosis. Internodia unguicularia
pollicariaque. Folia lanceolala, longe acuminata , acuta,
basi in adultioribus subrotunda in petiolum brevem attenu-
ata; subcoriacea, reticulato-venosa, nen'O venisque prima-
riis utrinsecus 4 — 5 obliquis supra leviter impressis;
sublus pallidiora, nervo prominente, rete vasculoso leviter
prominulo, margine reflexo; peliolus supra planus, subtus
convexus. Maxima cum petiolo 3 lineari 2^ pollices longa,
6 — 8 lineas lata. Stipula inteiToliacea triangularis, lon-
gius acuminata, cum acumine 2 circiter lineas longa. Gem-
mae axillares nonnunquam paulo supra axillas erumpunt.
Flores solitarii, axillares, pedunculati. Pedunculus ebra-
cteatus, filiformis, sub grossificatione ad semi-pollicem us-
que elongatus et tunc apicem versus incrassatus, florifer
erectus. fruclifer cernuus. Germen turbinatum, limbo 4-fido
14*
166
densissima, subvelutina, lutescente. Stipula inter petiolos
semi-orbicularls, dente medio subulato pungenti, post fo-
liorum dclapsum utraque subulato mucrone demisso longe
persistil in ramis, incrassatosque reddit eorum nodos. Cy~
mae terminales, 2- 3- 4-chotome ramosi, flore alari in
superioribus ramificationibus tantum obvio, Corolla extus
luleo- vel potius aureo - hirsuta , 9-circiter lineas longa;
tubus laeiniis calycis vix lineam longis quinquies longior,
supereedila latus, interne glaber; laciniae limbi lanceola-
tae, acuminatae, trinerviae, patentes, dein sub defloratione
reflexae. Stamina summo tubo inserta, filamentis corollae
lacinias aequantibus filiformibus glabris exsertis; antheris
dorso affixis versatilibus oblongis. Stylus tubum chciter
aequans, filiformis, usque ad apicem glaber, apice cum
sligmatibus duobus sesquilineam longis papilloso pilo-
siusculo. —
SIPANEA
(Char, gen. v. apüd Humb, Bonpl. Kth. Nov.
gen. et sp. III. p. 310.J
1. Sipänea pratensis Aubl. fide speciminis in Hb.
Willd. n. 4125. Cayennae a Richardio lecti {Virecta
pratensis PF.).
In Brasilia aequinoctiali legit Sei low. ft.
Planta perennis, humilis, semipedalis, hirsuta. Radix
lignosa, brevis, crassa, plures emittens ramos parce fibril-
losos, pluresque caules subsimplices , basi adscendentes,
apicibus erectos, praeter infiman partem foliosos, leviter
articulatos, internodiis vix usque ad poll. longis ^ teretes,
pilis erecto-patulis sordide lutescentibus, praeter basin ple-
rumque nudam et rasam, hirsutos , apice floriferos. Folia
crebra, internodiis longiora, lanceolala, in petiolum brevis-
simum altenuata, oblusiuscula, mcmbranacea scd opaca,
167
nervo medio venisque 2 — 3 utrinsecus subtus vix promi-
nulis percursa, ad summum pollicem longa et 3 — 4 lin.
lala, plerumque minora, S circiler lineas longa, duasque
lata, utrinque at in primis subtus eodem modo ac caulis
hirsuta, aetate provectioribus s. inferioribus calvescentibus.
Caulis terminatur cyma, semel, bis, rarius ter cum flore
alari dichotome ramosa, pauciflora (ad summum in nostris
speciminibus 13-flora), cujus rami inferiores ex axillis
summorum foliorum caulinorum prodeunt, inter quos flos
alaris subsessilis reperitur. Inflorescenliae ramiiicalio si-
inili modo ac caulis hirsuta. Flores subsessiles s. brevis-
sime pedunculati , ad basin bracteis duabus oppositis line-
aribus acutis calyce brevioribus hirsutis suffulti. Calyx
hirsutus ; tubus ovarium cingens ovoideum vix lineam lon-
gus, limbus tubo duplo longior in lacinias 5 fissus linea-
res, acuminatas, acutas, persistentes, erectas, 2 lin. longas,
dimidium corollae tubum vix aequantes. Corolla hypocra-
teriformis ; tubo gracili, sursum, a medio paululum dilatato,
5 circiter lineas longo, extus pilis parcis palulis subhir
suto , intus ima basi nudo et glabro , dein usque ad sta-
mina pubescenle, a staminibus ad faucem usque pilis se-
rieeis aureis villoso; limbo 5-partito glaberrimo, laciniis
patentibus ovatis basi paullulum attenuatis et margine un-
dulalis. Stamina 5; antherae lineares in medio tubo sub-
sessiles. Pistillum tubum superans, stylo filiformi glabro,
stigmate clavato bifida, laciniis compressiusculis, Capsula
calycis limbo persistente erecto dein varie flexo coionata,
leviter hirsuta, ovoidea, axi bilineari, apice loculieide bi-
valvis et hians , bilocularis, valvulis apice leviter bidenta-
tis; spermophorum utrinque a basi dissepimenti , ubi af-
fixum, adseendens, erectum, liberum, undique seminibus
tectum. Semina crebra, subglobosa , minuta, tenuissime,
tuberculata.
168
2. Sipanea bijlora.
Virecta biflora L. JIL et auctorum, Nees et Mart. in
Act. Leop. Carol. XII. p. 16.
Rondeletia biflora Rottb. Surin. tab. 2, ßg. dextra.
In Brasilia aequinoctiali legit Sellow. 2J/.
Kunthium aliosque sequentes cum Sipanea, haud op-
time ab Aubletio descripta, Kirectam, eodem modo a va-
riis male observatam, conjungimus. Sipaneae genus Ron-
deletiis proximum stirpes complectitur, corollae fauce bar-
bata et caule herbaceo potissimum ab illis diversas.
Addimus Synonyma Herbarii Willdenowiani ad Sipa-
neas Humboldtianas :
Sipanea dichotoma H. B. Kth. 3. p. 110. est Pty-
chodea pedunculata Hb. Willd. n. 4123.
Sipanea glomerata H. B. Kth. 1. c. est Ptychodea
sessilißora Hb. Willd. n. 4123.
Sectio IX. MANETTIEAE.
Cajjsula bilocularis, septicide dehiscens, localis
polyspermis. Stamina 4.
MANETTIA Mut. L.
(Generis characterem v. apud Junsieu Mem. d.
Mus. 1820. p. 384.
Plures alit Brasilia Manettias inter se maximopere
affines , quarum unam , inter emeticas illius regionis insi-
gnem, descripsit atque depinxit cel. Martius in Specimine
Materiae medicae Brasiliensis p. 19. t. 7. sub Manettiae
cordifoliae nomine, sed nullam inter nosiras possidemus,
huic omnibus notis similem, quamvis primo visu vix dif-
ferre videntur complures. Descriptiones specierum nos-
169
trarum quatuor 31. cordifoliae similium comparativas ex
struimus ut disiinctu faciliores reddamus species.
1. Manettia glabra N.
In Brasiliae meridionalis provinciis legit Sellow ad
fluviorum ripas (S. Jose do Uruguay, Rincon das Gallinas,
Sandu ad Rio negro) fruticeta riparia condecorans copia
florum coccineorum, 2J-.
Volubilis, liabitu et foliis 31. cordifoliae simillima,
sed omni ex parte est glaberrima. Folia longius et acu-
tius acuminata quam in M. cordifolia, ceterum figura, ve-
nis et peliolis convenienlia, eximie sunt variabilia ; maxima
fere 2|- poll. longa, 12 — 14 lin. lala, minora pollicaria,
minima 3 lin. longa. Stipula margo interpetiolaris con-
vexus acumine medio subulato nunc longiori, nunc bre-
viori. Inflorescentia M. cordifoliae, pedunculis similibus
glaberrimis. Calycis laciniae angustiores, longiores. Corolla
valde similis, certo coccinea, \\ poll. fere longa, extus
glaberrima, intus praeter fasciam niveo - villosam, paullo
supra basin tubi sitam, striisque quatuor glabris (filamen-
torum corollae innaiorum vasis) percursam, omnino glabra.
Corollae laciniae sub anthesi reflexae, hinc antherae eas
aequantes exsertae. Stylus filiformis ultra antheras exser-
tus, stigmate clavaeformi. Capsulam non vidimus.
Patet ex hisce, differentiam Mancttiae glabrae nos-
trae a cordifolia esse petendam: ex absoluta glabritie
omnium partium, e foliis longius et acutius acuminatis,
e stipularum forma, e calycis laciniis angustioribus et
aculioribus, e genitalibus longius exsertis, e corolla prae-
ter fasciam subbasalem internam plane glabra.
2. Manettia gracilis N.
In Brasilia aequinoctiali legit Sellow. ff.
Volubilis, puberula, pilis brevissimis patulis lutescen-
tibus. Pubes in apicibus ramorum, petiolis, stipulis et
pagina infera foliorum praeserlim ad nervös densior, in
170
inferiore ramorum parte el superficie foliorum vix ulla
aut aetate decedens. Folia omnia evidenter petiolata, in-
ter se magis aequalia, ovato-lanceolata, acuminata, acuta,
basi obtusa et vix in petiolum decurrentia, hinc interdum
acutiuscula, subius pallidiora, ad summum \\ poll. longa,
7 — 8 lin. lata, nervo medio venisque utrinsecus 3 — 5
subtus prominulis, venis praecipue ex inferiore nervi parte
prodeuntibus. Petioli \\ — 2|- lin. longi. Stipula petio-
los connectens, margo latiusculus rectilineus, acumine me-
dio subulato. Inflorescentia praecedentis. Pedunculi ca-
pillares, 6 — 7 lin. longi, glabri, prope basin bracteis 2
oppositis connatis lanceolato - acuminatis acutis minutis in-
structi. Calyx glaber, tubus elliplicus, limbi 4-fidi laci-
niis linearibus acuminatis acutis tubo sublongioribus, sinu
rectilineo sejunctis. Corolla praecedentis sed gracilior,
\\ poll. longa, antheris styloque, postquam laciniae refle
ctuntur, longius exsertis; simili modo ut in priori fascia
pubescens prope basin tubi, sed multo debilior, fere oblit-
terata, nee praeterea ullum pubescentiae vestigium in Iota
corolla. Antherae lineares, 2. lin. circiter longae, gracilio-
res quam in praecedente et cordifolia. Stigma styli fili-
formis glabri clavatum, incrassatum. Capsulam non vidimus.
Hinc differt haec species a praecedente : pube per ora-
nes fere partes dispersa, foliis evidenter petiolatis angus-
tioribus basi ovatis immo acutiusculis , floribus minoribus
gracilioribus, laciniis calycinis angustioribus, fascia interne
obliiterante, antheris linearibus etc.; a cordifolia iisdem
nolis praeter pubescentiam , peduneulis calyeibus corollis-
que glabris etc.
3. Manettia pubescens N.
In Brasilia meridionali legit Sellow. {?.
A praecedentibus et M. cordifolia: pube densa cine-
rascente omnes partes vestiente, foliis longius petiolatis ex
ovala et obtusa basi acuminatis, laciniis calycis mullo
171
longioribus tubum ejus prius superantibus dein aequanti-
bus, corollaque breviore minus gracili distinguenda.
Pubes tolam plantam corollam fructusque occupans
composita est e pilis brevibus varie flexis rigidulis (hinc
minime mollibus, sed leviter asperiusculis potius) cineras-
cenlibus, in summitatibus ramorum omnibusque partibus
junioribus densior canescens, aetate provectiore haud eva-
nescens sed minus densa. Caules volubiles, diametri ad
summum \ linearis, subteretes, hinc inde tortuosi, ad no-
dos incrassali, fistulosi, ramis oppositis hinc inde instructi
cauli similibus. Folia petiolala, ovata, basi obtusa, acumi-
nala acuta, vel ovato-lanceolata acuminata, lamina ad sum-
mum lf — 2 poll. longa, inferne 8 — 12 lin. lata, nervo
medio venisque utrinsecus 4 — 5 a basi ad medium ex
illo exeuntibus subtus prominulis et dilutioribus. Petiolus
3 — 4 lin. longus. Slipula petiolos connectens, margo fere
rectilineus, acumine medio parvo subsubulato \ lin. alto.
Flores pedunculati in ramis brevibus lateralibus cymas in-
ordinatas 1- — 5-floras terminales, et ramo suppresso, in
caule axillares efficientes. Pedunculi 6 — 10 lin. longi,
teretes, fere filiformes, nudi. Calycis tubus ovalis, sub an-
thesi duplo brevior limbo erecto, 4-fido, laciniis lanceola-
tis acuminatis acutis, vel potius a latiore basi ad apicem
usque acuminatis 3 lin. longis, sub maturilate illas ae-
quans. Corolla hypocrateriformis, coccinea, lubus calycis
limbo triplo longior, a basi ad apicem sensim dilatatus,
extus dense pubescens , intus supra basin fascia (2 lin.)
lata albo-villosa ut praecedentes species instruclus, ceterum
nudus et gl aber. Limbus brevis 4-partitus, laciniis late
ovatis obtusiusculis. Stamina 4, antherae oblongae, apice
suo sinus laciniarum corollae atlingentes, subsessiles. Sty-
lus iiliformis, corollam vix paululum excedens, stigmate
leviler clavato. Capsula calycis laciniis coronata, 3 lin.
longa, diametro transversali 2 lin. metiens, ovalis, a late-
172
rlbus compressiuscula, ibidemque sulco medio longiludinali
scissuram indicante notala, pubescens, bilocularis, bivalvis,
septicide dehiscens, loculis subclausis rima media apertis,
dissepimento c marginibus valvularum introflexis formato;
spermophorum in utroque loculo basi affixum, cetero libe-
rum. Semina haud vidimus.
4. Manettu villosa N.
In Brasilia aequinoctiali legit Sellow. 2|..
Antecedenti fflajiettiae scilicet pubescenti habitu valde
affinis, sed recedit : villis brevibus densis subtomentosis ci-
nerascentibus ramos juniores petiolos nervosque foliorum
in primis sublus obtegentibus , eadem villositate peduncu-
los calycumque tubos densissime vestiente (reliquis parti-
bus plus minusve pubescentibus, pube asperiuseula , villo-
sitate molliori) ; porro statura robustiore, foliis basi magis
acutis, apice minus acuminatis; stipulis potius triangulis et
paulo majoribus, corollis majoribus , 1| — \\ poll. longis,
tubuloso-infundibuliformibus ; Capsula denique majore, ma-
gis oblonga (5 lin. longa), laciniis calycinis ipsa breviori-
bus (4 lin. longis) coronata.
Foliorum lamina ad summum 2| poll. longa polli-
cemque lala- nervus venaeque utrinsecus 5 — 6 subtus
prominula, majorique villositate sunt insignia; pagina su-
perior inferiore est glabrior, pilis brevibus rigidulis asperi-
useula. Petiolus bilinearis. Stipula triangularis, acumine
mucroniformi ad 2 lin. sese extendente, caule petiolisque
multo minus tomenlosa, potius glabrescens et visu facilior.
Flores peduneulati, plerumque in ramulis feteralibus axil-
lares et in axillis solitarii. Pedunculus \ — 1 poll. lon-
gus. Calycis floriferi laciniae lineares, acuminatae, tubo m-
terdum duplo breviores, frnetum maturum longitudine au-
tem haud attingentes, interne magis glabrae quam externe,
ubi subhirsutae, virides, dum tnbus calycis est albidus vil-
loso-tomentosus. Corolla magna, coccinea, extus tota pu-
173
bescens, intus glabra, praeter fasclam albo-villosam paulo
altius supra basin, ceterum simili modo ut in praecedenti-
bus positam; linibus 5-partitus, laciniis e lata basi acumi-
natis, acutis, 2 lin. longis. Anlherae oblongae, 2 lin. cir-
citer longae), sub sinubus laciniarum corollae filamentis
brevissimis medio insertae, versatiles. Stylus filiformis,
glaber, corollam circiter aequans, stigmate longe clavato.
Capsula levitev villosa, calycis laciniis coronata, ex basi
ovata ellipsoidea, a lateribus compressa, lue sulco longitu-
dinali notata (infevne 3 superne 2 lin. lata) more generis
dehiscens et conslructa. Seinina orbicularia, linea latiora,
plana, nigricantia, ala lala meinbranacea fuliginea pellucida
cinguntur.
5. Manettia ßmbriata N.
In Brasilia aequinoctiali legit Sellow. 7\..
Planta ab Aublelio sub nomine Nacibeae (Manet-
tiae) albae depieta (Gui. I. t. 37, f. 1. (f. 2. in textu)
p. 98) et parcis verbis descripta, postea a Willdenowio no-
mine mutato Mancttia pieta denominata ; a Lamarckio
contra, quo jure neseimus, ad Coccocypsela relala, huic
stirpi similis et forsan eadem; identitate vero haud pro-
banda , planta Aubletiana ad dubias Manettiae species erit
depellenda.
Planta volubilis glaberrima. Caules ramive subteretes,
hinc inde angulo prominulo notati, substriati, varie flexi
et lortuosi, internodiis maxime quoad extensionem varia-
bilibus, foliis multo brevioribus aut longioribus. Folia pe-
tiolata , elliptica , basi acuta , apice longe aculeque sensim
acuminata, ad summum 4 poll. longa, in medio \\ poll.
longa, meinbranacea, subtus paulo pallidiora, nervo medio
subtus prominente, venis vero paucis majoribus (3 — 4)
e nervo sub angulo aculo exeuntibus apicemque petentibus
vix prominulis. Petiolus subtus convexus, supra canalicu-
latus, ad summum 7 — 8 lin. longus. Stipula: margo
174
petiolos connectens, \ lin. altus, laxus, angulo medio acu
tiusculo paululum adsurgens. Flores pedunculati in ramu-
lis ultimis lateralibus cymas efformant depauperatas pauci-
(1 — 3) floras terminales, quae ramulo abbreviato axilla-
res evadunt, pedunculo communi tunc apice bibracteatOj
bracteis parvis stipula conjunctis. Pedunculus specialis
3 — 6 lin. longus, tenuis, sensim in calycem incrassatus.
Calycis tubus (sub anthesi) fere obconicus, limbus 4-parti-
tus, laciniis erecto-patulis ovato-lanceolatis acuminatis
acutis, ad 3 lin. extensis brevioribusve. Corolla hypocra-
teriformis; tubus cylindricus laciniis calycis superans, 4
lin. longus, extus glaber, intus a basi supra medium gla-
ber, dein ad faucem usque dense pubescens et staminifer;
laciniae 2-| lin. longae, elliplicae, acutiusculae , margine
dense longeque fimbriatae, ceterum glabrae. Stamina 4,
filamenta subnulla, antherae lineares, lin. longae, in summo
tubo subsessiles, apicibus faucis marginem attingentes,
inclusae. Stylus dein exsertus, longitudine lacinias fere
aequans, filiformis, glaber; stigma quadrilobum, lobis ovali-
bus obtusis ciliatis (intus ex tolo stigmalosis?). Ovarium
biloculare, loculis multi-ovulatis. Fructus non visus.
6. Manettia Pseudo- Biodia N.
Diodia pedunculata Spr; Syst. 1. p. 405.
In Brasilia aequinocliali legit Sellow. 2\..
Specimen autographum Sprengelii non habemus, sed
satis certum nobis videlur, Diodiam pedunculatam Spr.
esse nostram Manettiam, nulla alia cum diagnosi congru-
ente stirpe inter plantas Sellowianas a Sprengelio schedu-
lis haud instructas superstite. Summitates caulium possi-
demus 3 pedes et ultra longas, hinc inde ramum elonga-
tum emittentes, abbrevialos vero florigeros plurimos. Cau-
les obscure quadranguli , angulis linea elevata nolatis a
petiolorum margine utrinque decurrentibus ; maxima e parle
laeves glabrique, linea prominula in ultimis summitalibus
175
leviter ciliata , stricii, purpurascenles , fistulosi, volubiles,
varie flexi, hinc inde torti, internodiis longitudine summo-
perc variantibus. Folia petiolata, lale ovalia, 'basi acuta,
sensim longeque acuminata, acuta, extensione valde varia-
bilia (maxima 4 poll. longa, in medio 2 poll. lata; nrinora
in ramulis summitatibusque \\ poll. longa, 8 — 9 lin.
lata), membranacea, rigidiuscula , nitidula, utrinque glabra,
reticulato - venosa (rete supra, nervo venisque primariis
utrinsecus 6 — 8 subtus prominulis ) , margine ciliata, ci-
liis dein evanescentibus aut margine paululum revoluto
occultis , et praesertim versus basin , ubi lamina in petio-
lum decurrit, conspicuis, brevibus, densis, albidis. Petiolus
in foliis maximis semipollicaris, in reliquis brevior, subtus
convexus, supra canaliculatus , lamina iolii decurrente an-
gustissime marginatus, margine densissime albo - cilialo.
Stipula margo petiolos basi paululum dilatatos connectens,
in mediam laciniam triangulärem acutam ad 2 lin. longam,
adsurgens, glaber, margine toio dense ciliato. Flores pe-
dunculali in ramulis lateralibus conlractis s. abbreviatis
cymas paucifloras 1 — 2, rarius 3-floras formant, hinc
primo adspectu flores 1 — 3 axillares adesse videntur io-
liolis simul ex axilla propullantibus stipäti. Cymae pe-
dunculus plerumque brevissimus subnullus, apice foliis 2
plus minusve evolutis plerumque ad squamas elongatas
virides margine ciliatas redactis et stipula connexis in-
structus; eadem fnrmatio ad basin ramorum cymae s. pe-
dimculorurn lateralium, quae omnia in axilla folii caulini
degunt, e qua solummodo pedunculi florum, sub grossifica-
tione elongati, (ad summum pollicares), teretiusculi, striati,
in calycem sensim incrassati , glabri , exsurgere solent, ra-
mulo rarius paululum evoluto. Calycis tubus subpyrifor-
mis, lineis 4 elevatis a dorso (nervo) laciniarum decurren-
tibus subquadrangulus , lateribus lineola paululum elevata
a sinu laciniarum decurrente iterum notatis, glaber ; laciniae
176
limbi lanceolatae, longissime et acutissirae acuminatae,
quam tubus triplo longiores, uninerviae, nervo extus pro-
minulo sulfcarinalae, margine ciliatae, celerum glabrae,
longissime persistentes. Corolla tubulosa, sursum subin-
fundibuliformis, f poll. longa, lacinias calycinas superans,
extus tota (ferrugineo?) grumoso-tomentosa, tomento e pi-
lis brevibus latiusculis crispulatis constante; intus glabra
praeter fasciam (s. cingulum) paulo supra basin glabram
sitam, e pilis latis subferrugineis subcrispis tomentosam.
Laciniae limbi corollini breves, erecto-patulae, lineam cir-
citer longae, ovalae, acutiusculae, intus glabrae. Stam. 4,
in superiori nuda tubi parte subsessiles, sat magnae, ob-
longae, utrinque obtusae, 2 Hn. longae, apicibus suis laci-
niarum sinus vixdum attingenles. Stylus tubo brevior, fili-
formis, glaber, in medio disco epigymo pulvinato exstans,
stigmate bitido. Capsula subletragono - pyril'ormis, laciniis
calycis persistenlibus et auctis (semipollicaribus) coronala,
glabra, bilocularis, septicide dehiscens, dissepimento ex
valvularum marginibus utrinque inflexis formato, sed in-
completo, ad basin deficiente, quem locum lamina obcu-
neala nitida fuscescens fere implet, cuius in summa media
parle affixum est utrumque spermophorum oblongum , li-
bere sursum in loculamentum adscendens libereque deor-
sum descendens, undiquc seminibus tectum. Semina cre-
berrima, orbicularia, fusca, margine membranaceo irregula-
riter dentato s. lacero cincta.
7. ÄIanettia cillata. Nb.
In Brasilia aequinoctiali legit Sellow. 2|-
Affinitate quadam jungilur cum praecedente haec
species: habitu, modo inflorescentiae, caule ad angulos fo-
liisque ciliatis, corollisque extus tomentosis ; sed salis su-
perque reeeditr caule subalato semper ciliato, foliis angus-
tioribns subcoriaceis , rete vasculoso supra prominente
subius prater nervum prominentem fere impresso v. in-
con
177
conspicuo, pedunculis calycibus fructibusque pube dcnsa
obtectis.
Caules volubiles, varie flexi, tortuosi, fistulosi, qua-
dranguli, angulis ala angusla densissime ciliata notalis, ci-
1Ü6 albis patcntissimis subreversis, in junioribus potissi-
mum partibus optime conspicuis. Internodia longitudine
varia. Folia breviter peliolata, lanceolata v. oblongo-lan-
ceolata, acute acuminala, subcoriacea (pallide viridia in
statu sicco), margine ciliata, ceierum praeter basin nervi
medii ulrinque puberulam glaberrima et laevia, nervo me-
dio supra impresso, sublus prominente, venis primariis
vero utrinsecus 7 — 9 ex illo prodeuntibus cum tolo rete
vasculoso supra (in siccis) prominulis subtus subimpressis
aut plane inconspicuis. Folia maxima 4 poll. et ultra
longa, \\ poll. in medio lala. Petiolus ad summum se-
mipollicaris, subtus convexus, supra canaliculatus, margini-
bus cilialis, ex toto pubescens. Stipula petiolos conne-
ctens, forma ut in praecedenti specie, sed lacinia media
haud erecta, sed plerumque reflexa, ceterum glabra , mar-
gine ciliata. Flores pedunculati 1 — 3, axillares, eodem
modo ut in antecedenti specie disposili, ramulo vero nus-
piam evoluto. Pedunculus sub grossificatione 6 — 9 lin.
longus, semper subvilloso -pubescens, sub calyce sensim
incrassatus et in eum abiens, Calycis tubus sub anthesi
villosus , dein fruc liier subvillosa pube instructus, Omni-
bus partibus omnino similis illi anlecedenlis speciei. Co-
rolla extus ferrugineo - tomentosa (ut in M. Pseudo - Dio-
dia) formam vero ejus et naturam internam ex unico
prostanle alabastro nimis parvo eruere haud licuit. Cap-
sula obconico - pyriformis a lateribus compressa, subqua-
drangularis, vix vero lineis elevalis nolala, sub debiscen-
tia 5 circiter lineas longa, dentibus calycinis reflexis co-
ronata, subvilloso - pubescens , ut prioris speciei dchiscens
4r Bd. 2i Heh. 15
178
intusque conslructa. Semina numcrosa, fusca, orbicularia,
ala membranacea subinlcgerrima pellucida cincta.
Sectio X. €INCHONEAE.
Capsula bilocularis septicidc de/iiscens, loculis polysper-
mis. Stam. 5 et plura.
CINCHONA.
Char. Aug. St. Hil. plant, us. n. 2. T. 2. pag. 5. —
Pohl, plant. Bras. 1. p. 9.
1. Cinchona ferruginea Aug. St. Hil, 1. c.
E Brasilia aequinoctiali misit Sellowius. .fr.
BUENA Pohl, plant. Bras. Icon. et descript.
Vol. 1. p. 8. t. 8.
Tribus potius generis Cinchonae quam proprium genus*
1. Büena hexandra Pohl. 1. c.
In Brasiliae provinciis aequinoctialibus, pluribus in lo-
cis legit Sellowius. fr.
Varia! quo ad pubem in aliis uberiorem, iconi et de-
scriptioni auctoris magis respondentem, in aliis glabrescen-
tibus obsoletam.
EXOSTEMMA.
Char. Aug. St. Hil. plant, us. n. 3. t. 3. p. 4.
1. Exostemma cuspidatum. Aug. St Hil. 1. c. fig. A.
E Brasilia aequinoctiali misit Sellowius. fr.
2. Exostemma austräte Aug. St. Hil. /. c. fig. B,
E Brasilia aequinoctiali misit Sellowius. fr.
179
3. Exostemma formosUm. N.
a. Icprosum, macropbyllum, tubo corollae laciniis
breviore.
ß. hieve, lancifolium, tubo corollae laciniis longiore.
Utramquc formam in Brasilia intratropica legit Sel-
lowius. ff.
a. Arbor macrophylla , glabra, paniculis terminalibus
sessilibus trichotomis amplissimis. Rami juxta inflores-
centiam crassitie pennae cygneae, immo digiti minimi, ob-
tuse tetragoni, ligno albo tenui, ductu medullari amplo,
medulla grisca densa aide farclo, cortice opaco brunneo
punctis lineolisque elevaiis albidis leproso. Folia pedalia
et bipedalia (maximum speciminum nostrorum 1' 11"
longum, 10" 6"' latum), breviter petiolata, obovato-elliptica,
utrinque acuta, supra plana et laevia, subtus nervo et ve-
nis prominenlibus, rete venularum prominulo, pagina opaca
sub lente forfi quasi radicibus callosis pilorum deficientium
granulata, nee lamen aspera^ nee scabra; venarum axillae
pilis paucis rigidiusculis albis faretae; venae primariae
subrectilineae, obliquae, utrinsecus circiter 20. Petiolus
dilatatus, pollicaris, vix bipollicaris, supra planus vel levi-
ter canaliculatus, subtus convexus. Stipula caduca, in no-
slris speeiminibus deficiens. Panicula triebotoma, pyrami-
data, laxa; ramis compressiusculis leprosis pseudo-opposi-
tis, opposilione apices versus parce perturbata, ad angulum
semireclo majorem palulis. In altero nostrorum speeimine
ramus medius nonies ramosus, 1' 10" altus; laterales in-
fimi paris octies ramosi, 1' 4" longi. Apices ut infera fo-
liorum pagina granulati , vel revera brevissime adpresse
pubescentes; bracteae calycesque tenuissime ciliala. Bra-
cteae squamaceae, subscariosae, ovatae, acutae, minutae
ramificationes suffulciunt, sub inferiori nonnunquam in vera
abeuntes folia, pollice longiora, lamina parva longe petio
lata. Flores similibus squamulis suil'ulti, breviter pedun-
15*
182
17533. — Roocb. fl. ind. 2. p. 521. — Mime Biß. 16.
933. — Forst, prod. p. 66. n. 350.
Jasminum hirsutum Willd. sp. pl. 1. p. 36.
Kava pu Rheed. Mal. 4. p. 99. £. 47 et 48 (bona).
Cadamba jasminiflora Sonn. it. 2. /?#g\ 228. t. 128.
(bona) Lmk. Encycl. t. 154. /Sg*. 2.
Ex insulis coralligenis Radack et Romanzoffii retuli-
mus specimina elegantis arbusculae, quae in India ma-
xima orientali et Polynesia vulgaris Jittora maris opacat.
2. Guettarda viburnoides N.
E Brasilia tropica misit Sellowius. ff.
' Duae sunt antillenses Guettardae species foliis supra
scabris, quae saepe ab auctoribus confusae, dificillimae sunt
extricatu, allera est: fide herb, Willd. n. 17535. Guet-
tarda rugosa Vahl. Symb.! an Swartz? Matthiola scabra
Herb. Willd. n. 4213 (specimen Richardianum) Guettarda
scabra Lam. 111. t. 154. fig. 3. Huic nimis e sententia
ipsius Kunthii affinis Guettarda cordata H. ß. K., defectu
scabritiei ut videtur diversa. Altera species est, e laudatis,
scabritie ab auctore praelerita , Guettarda argentea Lam.
Enc. 3. p. 54., 111. t. 154. fig. 1., Halesia etc. Patr. Browne
Jam. p. 205. t. 20. fig. 1., Guettarda rugosa Sieb. pl.
exs. Mart. n. 58! hujus esse loci videtur Matthiola sca-
bra L. Plum. pag. 166. t. 173. fig. 2. (Gueltardae species
corollis erosis) ab aliis ad Guettardam scabram pejus re-
lata. Huic lati- et acutifoliae longe pedunculatae speciei
maxime affinis est, quae nova hoc loco proponitur brasi-
liana, jam scabritiei defeclu diversa.
Rami teretiusculi , novelli cum tola inflorescentia et
inferiori foliorum pagina subsericeo-tomenlosa, tomento, in
siccis saltem, ex cano rufescente. Folia 4 pollices longa,
2^ lata, majoraque, petiolo 15 lineari; ovata, acuta, saepe
acuminata, basi rotundala vel obtusa breviter cuneata (vix
unquam subcordala); supra glabrescentia , (minime scabra,)
183
nervo vcnisque vix proniinulis pube obsitis, venuHs im-
pressis; sublus tomcnlosa , nervo, venis primariis ulrinse-
cus suh-9 et venulis transversis crebris prominentibus. Pe-
liolus semiteres, supra planus, pilosus. Slipula inlerpetio
laris, longius Iriangularis , acuta, intus glabra, eitius deci-
dua. Infloreseentia generks: cymae axillares longe pedun-
eulatae, folio breviores, bis bilidae; rainis brevibus expan-
sis; floribus unilalcralibus, eonferlis, sessilibus. ßracteae
lineares, minutac, calyce breviores. Flores saepius pentan-
dri, numero quaternario et senario ludcntes, in primariis
aueto , in exlcrioribus imniinulo, hermaplirodili omnes,
pauei ferliles. Germen turbinatum., parvulum, tubo caly-
cino Corona tum eo longiori, laliludtne aequali, margine
subtrnncalo, inaequali, allcro latere quasi unidenlalo«, intus
glabro. Corolla opaca, extus densius, intus tenuius seri-
cea, tubo angusto fere pollicari, limbo brevi expanso, la-
ciniis ovalibus ohtusis sesquilinearibus. Antfaerae lineares,
basi ineisae, inlra fauceni subsessiles, infera terlia suae
longiludinis parte dorso affixae, sesquilineam longae* Dis-
eus cpigynus pilosus. Stylus e centrali disci fovea filifor-
mis, inclusus, inceiiac longitudinis, supera praeserlim parte
pilosus, apicem versus incrassatus subclavatus, apice Irun-
cato stigmatifer. Drupa monopyrena, depresso - globosa,
diametro transverso semipollicari, tubo calycino coronata,
tomcnlosa, carnosa, sarcocarpio molliori crassiusculo. Pu-
tamen osseum, durissimum; lignosis veslilum libris con-
l'orme videlur drupae diamelro 4| lineas metiente; denu-
datum lobatum exsculplumque, ut in Guettarda speciosa
(vid. Gaerln.). Quot lobi, tot semina, 4 — 5.
** Fntctu eylindricQ-ovüidco,
(Laügekiae.)
3. Guettarda Uruguensis N.
Li Brasiliae provineüs meridionalibus, pluribus loeis
atque temporibus leetam, copiose misit Sellowius. — San
184 ,
Jose de Uruguay; ad ripas fluminis Vacarüa; Rio negro,
in fruticetis ripariis inque sylvis etc.
Sellow in schedulis: „arbor 15 — 20 pedalis. Ar-
buscula 10 pedalis. Rami brachiali, curvati, adscenden-
tes. Folia subtus pubescentia, venis prominulis. Stipulae
caducae, acutae. Corolla alba. Pollen vitellinum. Stigma
capitatum, viride. — Ovarium triloculare? dioica?" —
(An ratione majoris minorisve evulotionis styli polygama?)
Rami subteretes; novelli cum stipulis, petiolis folio-
rumque infera pagina et omnibus inflorescentiae partibus
villoso - pubescentes , subtomentosi leviterque canescen-
tes. Folia membranacea, forma variabilia, ovata, elliptica,
cuneato - elliptica lanceolataque , semper acuta, saepe mu-
cronala, basi acuta et rarius obtusa; supra rariter pilosa
glabrescentiaque , nervo venisque utrinsecus circiter senis
impressis; nervo venisque subtus prominulis. Maxima 3
poll. longa, 14 lineas lata; bipollicaria jam majoribus ad-
numeranda. Stipulae interpetiolares lanceolato - triangulä-
res, aculae; intus basi pilosae, apice glabrescentes ; caducae.
Inflorescentia generis: cymae axillares, oppositae, longe
pedunculatae, foliis nunc longiores, nunc breviores, vix
bis bifidae ; ramis brevibus densifloris; floribus unilateralibus
sessilibus confertis. Bracteae lineari - lanceolatae, calyces
saepius superantes. Flores pentandri, hermapbroditi om-
nes , fertiles pauci. Germen turbinatum, minutum, tubo
calycino coronatum eo longiori, latitudine aequali, margine
obsolete obtuse trilobo-subt.runcatove et unidentato, inlus
glabro. Corolla sericea, intus glabra vel glabrescens; tu-
bulosa, hypocrateriformis , tubo gracili subsemipollicari ;
limbo 5-fido; laciniis ovalibus obtusis expansis vix linea
longioribus. Antherae intra faucem subsessiles, medio
dorso affixae, sublineares, a latiori apice deorsum angusta-
tae, basi localis disjunclis leviter incisae. Discus epigy-
nus pilosus. Stylus iililbrmis, in aliis sileciminibus brevis,
■ 185
dimitlii tubi longitudine ; in aliis longior, exsertus ; glaber
sursum sensim paulo incrassatus; apice capitatus, trunca-
tus; stigmate apicali. Drupa cylindrico - ovoidea, axi 4 — 5
lineari , tubo calycino coronala , longiiudinaliter obsolete
striata, sericeo-tomentosa, exsucea, monopyrena, 3 — 4
sperma. Putamen osseum, durissimum, fibris lignosis ob-
duclum, cylindricum; basi ellipsoidea integra; apice trun-
calo, lobato, et foraminibus instructo tot ac loculamenta^
semina, lobi. Semina pendula, teretia, subrecta, cavo pu-
taminis conformia, pallida, tunica facilius secedente. Ob-
servantur nonnunquam fructus, e germinibus conferumi-
natis duobus, didymi, dipyreni, limbo calycino communi
coronati. —
Quid Guettarda umbellata Spr. Syst. I. p. 739. Bra-
sil, inter Rubiäceas Sellowianas noslras nobis haud obvia?
Guettarda parvißora Vahl! Herb. Willd. n. 17536,
(specimen florifcrum), et Matthiola Endechii Rieh ! Willd.
Herb. 4214 quae est Laugeria odorata Jacq. Willd. sp.
pl. 1- p. 1081. (specimen fruetiferum) nobis non diversae
videntur.
CHOMELIA.
Char. essent. Tetrandra. Calyx quadridentatus, persis-
lens. Corolla longe tubulosa, limbo explanato. Stigma bi-
lidum. Drupa ovalis, monopyrena, disperma.
Laugcriis finitimum genus, stylo bifido disiinclum
liabiluque.
1. Ciiomelia obtusa N.
E Brasilia meridionali misit Sellow. ft.
Frutex spiuosus, ramosissimus. Lignum album. Cor-
lex luride griseus vel brunnescens, opacus, punetis elevaiis
pallidioribus adspersus, ramulis tenerioribus pubcscenlibus.
Rami terelcSj, oppositi, ex apieibus saepe dichotomi, ramo
lermiuali spinesceute; ramuli primarii saepe spineseunt,
186
secundarii ex eorum basilari nodo evolvuntur, hinc, si
pari gressu elongarentur omnes, quaterni praeter spinas ex
eodem velusiioris rami nodo. Internodia unguicularia, vix
unquam pollicaria. Folia petiolulata, subcoriacea, glabra,
lacvia, elliptica, basi acuta et in petiolum aüenuata. apice
breviter acuminata, semper tarnen obtusa; supra nitida,
subtus opaciora et pallidiora; nervo medio utrinque pro
minulo, apicem vix attingenle; leviter reticulato vcnosa,
vcnis primariis paucis (3 — 5), in siccis sallem, subtus
impressis, supra prominulis; marginibus reflexis; maxima
16 lincas longa, 1\ lineas lata; ut plurimmn pollice bre-
viora, 4 — 5 lineas lata. Petiolus lineam longus, subtus
tercs; supra canaliculatus , pubescens et pilis paulo lon-
gioribus ciliatus. Ex axillis saepe foliola minora erumpunt
bina quaternave, rami haud evoluti. Stipula in teneriori-
bus apicibus observanda, margo interfoliaceus angustus, me-
dio in mucronem productus, pubescens ciliatusque, pilis
longioribus in mucronem convergentibus. Pedunculi axil-
lares, solitarii vel, e ramulo axillari abbreviato provcnien-
les, gemini, filiformes, subsetacei, erecti, longiludine varia-
biles; inferiores breviorcs, 3 lineas longi, uniflori, bracleolis
sub germine oppositis minutissimis instructi ; apices ramo-
rum versus elongati, 9 lineas longi longioresque (vidimus
14 lineas longum), saope triflori (abortu biflori), floribus
subsessilibus pedicellatisve ; bracteolae trifurcalionem sufful-
ciunt. Pedunculi, germina, corollae juniori statu pilis brevibus
strigosis raris sunt adspersa, aetale calvescunt; crebnores
in bracteolis pili diulius persistunl. Flos ereclus, semipol-
licaris. Germen clavatum, sesquilineam longum, dentibus
calyciuis aequalibus quatuor minutis ellipticis obtusis cre-
ctis coronatum. Corolla anguste infundibuliformis , intus
glabra : limbus parvus, vix patens, quadrifidus ; laciniae bre-
ves, elliplicae , oblusac, semilineam longae, extus apicem
versus pilis strigosis obsitae. Stamina quatuor, antberae
187
ublongae, sessiles, medio dorso sinubus laciniarum affixac,
ipice paululum e fauce emergentes. Stylus glaber, filifor-
mis, inclusus; apicc inter antheras incrassatus, bifidus,
stigmatibus facialibus. Drupa succosa, colorata, glabra, le-
viicr obconlco-ellipsoidea, dentibus calycinis connivenlibus
tpiasi apiculata, quatuor circiter lineas longa, diametro
Lransverso sesqui-bilinearive; monopyrena, pyrena subcylin-
Iracea, utrinque obtusa, costala, vertice quasi coronata,
ieficiente crassiori duriori putamüiis externo strato, lateri-
jus inter loculamenta sulcata, bilocularis, loculis mono-
spermis; pulamen crassum, lignosum, durum; Semina
pendula, teretia , oblonga, tenuia, cavis ea continenlibus
:onformia.
Foliis, calycibus corollisque obtusis a Chomclia spi-
20sa Jacq. et Ch. fasciculata Sw. diversa.
2. Chomelia pubescens N.
E Brasilia intratropica misit Sellowius. fr.
Habitus et omnis facies superioris speciei, sed folia
iiec coriacea, nee nitida, et ramorum apices cum slipulis,
spinis, peduneulis, calycibus, corollis extus, petiolis, folio-
rura margin e et in inferiori pagina nervo et venis dense
sericeo - pilosi, canescentes; qua nota et a ceteris differt
speciebus.
Frulex ramosissimus , spinosus, dense foliosus, ramis
lerelibus oppositis erectis, nonnunquam ex eadem axilla
geminis. Folia pollicaria et unguicularia, petiolo ad sum-
mum 3-lineari; ovata, acuta, mucronulata; supra plana,
nervo venisque utrinsecus 4 — 5, pilis parce obsitis; sub-
tus nervo venisque eximie serieeis, nee in vetustioribus
omnino calveseentibus. Slipula interpetiolaris , ovato- vel
lanceolato-triangularis, acuta, deeidua, intus basi pilosa,
apice glabra. Pedunculi in summitatibus axillares, vel
paulo supraaxillares, solitarii, spinescenles , variae longitu-
dinis, foliis utplurimum dimidio breviores, uniflori, duabus
188
sub germine instructi bracleolis filiformibus, illud vix ae-
quantibus. Flores hermapbrodili tetrandri. Germen ovoi-
deum, biloculare, loculis uniovulatis, limbo calycino ae-
quali coronatum, qui 4-fidus, intus glaber, tubo brevi, la-
einiis longioribus angustis longe acuminatis. Corolla extus
sericea, intus glabra vel glabrescens, tubulosa, hypocrateri-
formis, tubo gracili fere semipollicari , limbo 4-fido, laci-
niis late lanceolatis acutis, ad minimum sesquilineam lon-
gis. Antherae intra faucem (minime apice exsertae) sub-
sessiles, medio dorso affixae, sublineares, apice paulo la-
tiores, angustiori basi loculis disjunctis subincisae. Dis-
cus epigynus pilosus, cujus e fovea centrali slylus fili-
formis, glaber. apiee bindus, ramis brevibi^s intus stigma-
tiferis, inclusus, tubum subaequans. Drupa obconico-el-
lipsoidea, gracilis, axi circiter 4 lineari, calyce persistenti
coronata, nigra, monopyrena, bilocularis, disperma, altero
loeulo nonnunquam abortiente. Putamen lignosum, basi
acutum, apice obtusum, et deficiente exteriori crassiori
strato facilius apertu. Semina lerelia pendula.
BURNEYA N.
Erithalis Forst.
Char. cssent. Corolla longe tubulosa hypocraterifor-
mis. Antherae (4 — 5) intra faucem sessiles. Stylus multi-
(4 — 5) fidus. Drupa sphaeroidea, calyce coronata, poly-
pyrena, pyrenis monospermis.
Flores in Burneya Forst er l polygami. Habitus, in-
florescentia, omnia Guettardae genuinae, praeter stylum
multiiidum et fructus internam fabricam. Fructu ad Eri-
thalidem accedens, caeteris di versa.
Nomen in honorem diximus gravissimi auctoris de-
functi James Burney, navigatovum per Polynesiam, quam
ipse duce Cookio investigaverat, historiographi erudilissimi,
doclissimi, sagacissimi.
- — i 189
1. Burneva Forster i N.
Erithalis polygama Forst, prod. pag. 17. n. 10L
excl. variet. ß.
Erithalis cymosa Sp. pug. 1. pag. 17. — R. S. 5.
p. 268. (Speciminibus nostris Forsterianis schcdula est
adjccta: „Erithalis cymosa? uniflora. Zeelandia")
In unica insula corolligena Romanzofüi nobis obvia. ^.
Pedunculi in stirpe fertiti uniflori vel cymoso-triflori,
floribus lateralibus' pedicellatis , centrali sessili similibus,
rarius tarnen frucliferis. Bracteolae sub germinibus bifurca-
tionibusve oppositae. Germen glabrum globosum, majuscu-
lum, sesquilineare , limbo calycino coronatum intus seri-
ceo, margine hirtello-ciliato, 5 — 4 dentato, dentibus di-
latatis confluentibüs breviter acuminatis. Corolla subcoria-
cea, extus sericea, intus glabrescens, tubo crasso tres circiter
lineas longo; laciniis oblongo : ellipticis acutiuaculis. An-
tlierae inclusae , intra faucem subsessiles , dorso affixae,
oblongo -ellipticae, dorsali parte sericeo-pilosae, an non
steriles? Discus epigynus sericeus, e cujus centro Stylus
crassiusculus, glaber, profunde multi- (4 — 5) fidus, infra
partitionem tot suleis quot rami exsculptus^ apice paululum
e tubo corollae exsertus. Drupa depresso-globosa, diame-
tro 4 lineari majorive, costata, calyce coronata, iisdem in
partibus ac germen glabra et pilosa, nigrescens. Sarcocar-
pium carnosum, in ambitu tenue, in vertice crassum. Py-
renae numerosae, 25 pluresque, lunato-cuneatae, dorso
convexae , circa axin dispositae ; plures mutua pressione
extrorsum e centrali serie repulsae. Putamen chartaceo-
lignescens. Semen pendulum, anle perfectam maturitatem
observatum. Cymae in stirpe sterili magis evolutae, ter
cum flore alari dicholomae. Germen turbinatum, calyce
acute 5 -dentato coronatum. Corolla multo gracilior, tubo
4 — 5 lineari, in supera antherifera parle paulo ampliato.
Anlherae intra faucem subsessiles, lineares, sesqui fere li-
190
neam longae, basi loculis discretis subincisae, glabrae, lae-
ves, pollinc sulphureo. Styli rudimentum in inferiori tubo
calyce longius, apice subpartitum. — Folia subtus in vena-
rum axillis scrobiculata et barbata.
Alia ejusdem generis species erit varietas ß Forst.
Erithalis Timon Sp. et R. S. 1. c, Timonins Rumph Amb.
3. p. 216 t. 140. Foliis ad Burneyam Gaudichaudii N.
magis accedens. Haec vero cymis magis evolutis et longe
pedunculatis insignis.
Guettarda barbinervis Sieb, plant, exsic. Ins. Mau-
ritii n. 61.) admodum est similis Burneyae Forsten, fo-
liis ornata prorsus iisdem, eximius scrobiculatis et barbatis.
Differt cymis serieeis confertioribus densifloris floribusque
multo minoribus. — Flores in speeimihibus nostris non-
dum explicati, tetrandri. Stylus videtur emarginatus vel
bifidus, capitatus certe non est, nee apice incrassatus. —
Fructus desideratur. An Burneyae, an Guettardae species?
2. Burneya Gaudichaudii N.
Fructiferam ex Insula O-Wahu, e Sandwicensium
numero, retulimus. fc.
Ob florum defectum ulterius inquirenda species. More
superioris polygama? Glaberrima. Rami cinerei, apice com-
pressi, dense foliosi. Folia elliptica, apice obtusiuscula vel
obtusa, basi acuta et in petiolum attenuata; nervo supra
leviter canaliculato , subtus prominulo ; venis utrinsecus
subsenis tenuibus vix conspieuis. Älaxima 3 pollices
longa, 14 lineas lata, petiolo 9 lineari. Stipulae caducae
in apicali gemma observandae, squamaceae, ovato-lanceola-
tae, acutae^ interiori pagina viscosae et adhaerentes. Cy-
mae oppositae, longe peduneulatae, longilndine circiter fo-
liorum ; stirpis fertilis triflorae: slerilis bis bifidae, 7-florae.
Pedunculus communis complanatus; partiales vel rami
cvmae compressi, unguiculares. Bracteolae minulae scari-
osae duae primam suffulciunt bifurcationem, vel saepius in
191
ipsos adscendunt ramos, qui, in fertili saltem cyma, gcni-
culati sunt ubi bracteolati. Flores laterales sub germine
bibracteolati. Drupa nigrescens globosa; axi et diametro
circiter 4 linearibus; insigniter costata, calyce coronala
lubuloso trancato. Pyrenae numerosae, 12 pluresque, lu-
nato-cun^atae, dorso convexae, una serie circa axin dispo-
sitae. Putamen osseum durissimum. Semen cavo puta-
minis conforme, teretiusculum, compressiuculum, paululum
arcuatum, pendulum. In stirpe sterili corollis casis ger-
mina gracilia inania, amplioribus suis calycibus coronala,
cupuliformia.
Sectio XII. HAMELIACEAE.
Tribus minus naturalis, cui: Bacca multilocularis, loculis
polyspermis.
HAMELIA.
(Char. gen. v. ap. H. B. Kth. Nov. gen. et sp. 3.
pag. 322.;
1. Hamelia patens L.
In Brasilia legit Sellow. ff.
Hamelia patens Horti nostri botanici ab hac Brasiliensi
stirpe differt: pube densiori majori, foliis angustioribus;
dubium quod movere posset, an nostra sit Hamelia patens :
sin vero icones inspieimus a variis datas, descriptiones si
comparamus inter se et cum speeiminibus aliunde ady.ee-
tis, speciem variabilem credimus quoad pubem et foliorum
magnitudinem, quaefolia inBrasiliensibus speeiminibus terna
ad summum 5 poll. longa, 2f poll. lata, petiolis sesqui-
pollicaribus feruntur. Eandem varietatem glabratam a prin-
cipe Neovidensi in Brasilia esse leetam ex Actis Acad*
Leop. Car XII. p. 16. diseimus.
192
SABICEA Aubl
(Char. gen. v. apud Aublet Guj. 1. p. 192, et ff. B. K.
Nov. gen. 3. pag. 325.;
1. Sabicea grisea N.
In Brasilia aequinoctiali legit Sellow. ft.
Frutex? volubilis. Rami parce ramosi, varie flexi,
hinc inde torluosi, subteretes, leviter scilicet sub foliis an-
gulati, in apicibus dense albo-tomentosi , inferne sensim
sensimque magis calvescentes, purpureo-fusci, pubescentes.
Internodia nunc dimidio pede longiora, nunc 3-pollicaria
minorave. Folia petiolata, ovato-elliptica, magis minusve
acuminata, acumine interdum obliquo, basi plerumque
obtusa, interdum leviter acuta, supra pilis brevissimis in
nervo medio majoribus densior^busque tenuiter adspersa,
vix scabriuscula , subtus lomento sublanuginoso denso, in
nervo venisque densiori obtecta; tomentum in junioribus
foliis dilute albido - ferrugineum^ in vetustioribus magis ci-
nerascens et sordidum. Nervus medius subtus cum venis
prominet, quae utrinsecus circiter 12 ex eo curvatim pro-
deunt, ad basin folii subpaiallelae et densius positae, ver-
sus apicem remotiores, magis adscendentes acumenque pe-
tentes. Folia magnitudine eximie variabilia; maxima 4
poll. et ultra longa, 1| poll. lata; minora bipollicaria, cir-
citer pollicem lata. Petiolus brevis, 3 linearis v. brevior,
subtus convexus et lanuginoso-tomentosus, supra leviter
canaliculatus et hirsutus. Stipula interpetiolaris libera,
subcordata, acutiuscula, 3 — 4 lin. lata, tolidemque lineas
fere longa, extus ut caulis tomentosa, tomento marginem
versus parciore, margine ipso tomentoso-ciliato; intus gla-
bra. Flores in axillis foliorum subsessiles, glomerati, glo-
merulis alternis, opposita axilla semper vacua. Calyx ur-
ceolatus, tubus globosus, tomentoso-villosus, collo coar-
ctato;
193
ctato; limbus 5-partitus, laciniis lanceolato-linearibus, tubo
longioribus, acutiusculis, uninerviis, basi tomentoso-villosis,
dorso margineque pilosis, interne glabris, 4 lin. longis, li-
neam fere lalis, ereclis aut varie flexis, persistentibus.
Corolla semipollicaris, hypocrateriformis, extus patentim
liispida, pilis albido aureis; lubus gracilis, calycis laciniis
paululum longior, fauce vix dilatalus, inlus ad basin gla-
ber, sursum leviter fulvo-pubescens ; limbus 5-partitus, la-
ciniis lanceolatis acutis apice penicillato-barbatis, intus ad
basin fulvo-villosis , sursum glabris et medio quasi canali-
culatis, \\ circiter liueas longis. Stamina 5, fauci summae
inserta; filamentis brevissimis; antheris linearibus versati-
libus lineam longis. Discus epigynus glandulosus, annuli-
formis, siylum laxe cingens. Stylus tubo brevior, filifor-
mis, glaber, cumstigmate quinqueßdo, laciniis filiformibus,
inclusus. Bacca globosa,, calycis limbo coronata, tomen-
toso-hirsula, 5 1ocularis, loculis polyspermis, spermophoris
in angulo centrali sitis, oblongis, mediis i. e. basi apice-
que liberis, dissepimentis tenuibus membranaceis forsan
sub maturitate obliterantibus. Semina minuta, angulata
(mutua pressione?), brunnea.
Affinis haec species Sabiceae cincreae (Hb. Willd.
n. 4163) a qua recedit: superficie foliorum haud floccoso-
lanuginosa, tomento minus denso, foliorum ligura, stipulis
latioribus, floribus gracilioribus etc.
AXANTHES Blume Bijdrag. 16. p. 1002.
1. Axanthes philipperisis N
Ex interiori Lu«?onia specimina retulimus fructifera at
manca.
Ulterius inquirendam indigitamus speciem, si revera
Blumianis 1. c. congener, ab illis dignoscendam: ramis
novellis teretiusculis rufo-tomentosis , foliis ellipticis, basi
obtusis, apice breviter acuminatis, supra glabris, subtus
4r Bd. 2s Heft. \ß
194
cum cyma alari peduneulala subtomenlosis. Folia breviter
petiolala 3£ poll. longa, \\ poll. lata. Nervus venaeque,
ab ejus infera parle Orientes, arcuatirn apicem petentes, su-
pra vix prominula, subtus prominentia. Supera pagina ve-
nulis transversls prominulis, subtus inconspicuis, reticulato-
venosa. Petiolus teres, crassiusculus , 4 lineas longus, to-
mentosus» ; — Tomentum detergibile , in foliorum infera
pagina inque fructu rarescens, e pilis constat fasciculatis,
ramosis, pectinatis, pilosis. — Pilis longioribus pilosis fo-
liorum axillae dense sunt farclae. Cyma foliis brevior,
rariflora, terminalis, hinc alaris. Baccae pedicellatae ,
globosae, diametro circiter bilineari, limbo calycis integer-
rimo coronatae, multi (5) loculari-s, loculis polyspermis.
Semina numerosissima, minutissima, albida, punciulala.
Affinia genera sunt Urophyllum et Leycesteria Wall,
in Roxb. fl. ind. 2. p. 181 — 184, jam calyce 5-partito
et 5-fido diversa. Patima Aubl. Gui. p. 196. t. 77, genus
non satis notum, affine videtur*
GONZALAGUNIA R. et P.
(GONZALEA Pers. et Auct. recent.)
Sectio altera : stigmate bilamellato , fructu dicocco.
1. Gonzala^ünia dicocca N.
E Brasilia aequinoctiali misit Sellow, in vicinia urbis
Rio Janeiro lectam. ft.
Differt ab omnibus descriptis speciebus: stigmate bi-
lobo, vel bilamellato, fructuque dicocco, quam ob rem et
character genericus (HBK. nov. Gen. et Sp. 3. pag. 324.
Syn. 3. p. 64) emendandus; nullo praeterea charactere cum
illis non convenit, habitu etiam simillima.
Frutex videtur circiter bipedalis. Caulis crassitie vix
pennae corvinae, teres, strigosus. Internodia 2 — 4 pol-
195
licaria. Rami e quovis nodo oppositi, angulum cum caule
semireclum facientes. Ramuli nondum evoluti folia ramo-
rum fascieulata saepe mentiuntur. Spicae terminales soli-
tariae dcmum alares. Folia subsessilia, lanceolata, utrin-
que acuta, penninervia, venis oblique arcuatis utrinsecus
7 — 10; supra plana, nervo margineque sirigosis, strigis
per laminam rarescentibus ; sublus pallidiora, nervo ve-
nisque prominentibus, pilis longioribus mollioribusque ves-
titis, lamina villosa; caulina maxima 3| poll. longa, polli-
cem lata; ramea minora. Stipula interfoliacea mox e di-
latata basi in acumen filiforme excurrens, strigoso - pilosa.
Spicae erectae, maxime evolutae sub fructificatione semipe-
dalps, quae ramulos lerminant breviores. Flores subsessiles,
subsolitarii sparsi, flore abortivo saepe, in inferiori praeser-
lim spica, florem cvolutum comitante. Omnis inflores-
cenlia substrigoso- pilosa, inprimis germina et clausarum
corollarum apices clavatae. Braclea liliformis, longitudine
circiter germinis, florem quemque suffulciens. Germen el-
lipsoideum, densissime pilosum , laciniis calycinis 4 linea-
vibus brevibus acutis glabrescenlibus coronatum. Corolla
tubulosa, 3 lineas longa, limbo 4-fido, laciniis brevibus
valvatis (explicalas non vidimus); faux villosa, tubus intus
antherifera parte infra faucem pilosus, infera parle glaber,
qua et extus pili substrigosi rarescunt. Stamina 4; anthe-
rae lineares, infra faucem subsessiles, dorso filamentis bre-
vibus affixae. Stylus longitudine staminuni, filiformis, gla-
ber , stigmate bilido bilamellato. Drupa subglobosa , (dia-
melro circiter sesquilineari, denies calycinos apice gerens,
pilis substrigosis adspersa , compressiuscula , lateribus sul
catis subdidyma et maturitale nonnunquam ab apice dis-
rumpens. Sarcocarpium carnosum succosumve crassiuscu-
lum. Pyrenae cbartaceae, integrae, dorso convexo, margi-
nibus rotundalis, facie plana, medio excavata, quo puncto
16*
196
intus placenta aftixa est. Semina multa, minuta, angulala,
granulata, fusca.
Gonzalaguniae species ejusdem seclionis est: Coc-
cocypselum spicalum II. B. K. Nov. Gen. et Sp. 3.
p. 317, Ktb. Syn. 3. pag. 56. — Herb. Willd. n. 2846
(nomine Willdenowiano : Higginsia racemosa) fol. 1. „Cu-
mana, Santa Cruz, in humbrosis humidis," Humb.; fol. 2.
Hunib. — Gonzalagunia Coccocypselum N. Eandem
plantam, a H. Wydler in Portorico 1827 leetam, sub nomine
Gonzaleae panamensis nobiscum communieavit DC. —
vera autem G. panamensis e descriplionibus 4-cocca, —
De synonymis a Kunthio allalis dubii haeremus.
• Genera quo ad sectionem indeterminata.
PLOCAMA.
(Clmr. gen. Reiclienb. Iconogr. exot. p. 9.J
Genus, species singularis, numero loculamentorum se
minumque ternario in bacca integra insignis, habilu pecu-
liari, nulli familiarium consocianda. Flores pentandri, fo-
lia opposita, stipula margo interfoliaceus exiguus.
1. Plocama pendula Ait.
Bartlingia scoparia Reich, icon exot. t. 11.
Legimus in rupestribus aridis Teneriffae orientalis.
MUSSAENDA L.
(Char. ex Juss. ann. d. Mus. 6. p. 386.^
1. Mussaenda frondosa. L. PVilld. sp. pl. 2. p. 997.
herb. 4211. — Roxb. ßor. ind. 2. p. 227. — Blume
Bijd. 16. p. 985.
Mussaenda zeylanica Barm. 2Zeyl. p. 165. t. 36.
Belilla Rheed. mal. 2. p. 27. t. 18. (male pro bner-
197
via pcmiincrviam sistcns bractcam.J*
Folium principessae Rumph. Amb. 4. p. 111. t. 51.
In Lugonia clcgantissimani offendimus arbusculam.
POSOQUERIA Aubl. 1. p. 134. t. 51.
(Cyrianthus Schrei. Solena JVilld.)
1. PosoqtJERIA latijolia R. S. Syst. 5. /;. 227.
Solena laüfolia Rudgc plant. Gujan. 1, p. 26. t. 40.
(c R. S. I. c. Desideratur opus in bibliothecis nostrisj,
mild. herb. 4051. Spec. brasil. Parä. Com. ab Hoff-
mansegg.
A Martin communicatum p rodest in lierbario regio be-
rolinensi speeimen Cajennense, qnocum Brasiliana Hb. W.
belle conveniunL Sellowiänis vero habilus macilentior,
folia mullo mmora, oblongo-obovala, oblusa vel acutius-
cula , ad summum k\ pollices longa, 1 poll. 11 Hn. lata,
venis utrinseeus 6 (Cajennensis ovalia, 7 poU. longa, 3|
lata), caeterum consislentia .?lque indolc liaud diversa.
Stipulae ovatae, acutae, (Cajennensis lüxuriäntes obovatae
magis et foliaceae — differentia nullius momenti). — Nos-
tris rami semper opposili, nunquam alterni ut Rudge de
sua specie praedicat. — Tubus corollae gracilis, 4 circiter
pollices longus..
Sectio ultima. GARDENIACEAEv
Aestivalione contorta e Blume. Bij. 16. p. 1014. Rubia*
ceis et Slycknaceis quasi intermediae.
GARDENIA L.
(Charact. Blume Bijd 16. pag. 1014.J
v
1. Gardenia Sellowiana N.
E Brasilia aequinocliali misit Sellowius. fr,
198
Frulicosa, glaberrima, exsiccatione nigrescens, ramosis-
sima. Rami oppositi et alterni, ex inflorescentia dicbo-
tomi; annotini teretes, crassiusculi , varie flexi, denudati,
cicatrisati, cortice griseo, ligno albo; liornotini tetragoni,
dense foliosi, internodiis bi* et sexlinearibus, inflorescentia
terminati, cyma sessili foliis duobus allernis suffulta. Fo-
lia chartacea, late lanceolata, elliptico- et ovato-lanceolata,
utrinque acuta, breviter petiolata, reticulato venosa; supra
nitida, planiuscula; subtus nervo prominente, venis utrin-
secus 6 — 8 venulisque parcis prominulis, Maxima 4 poll,
longa, 1 poll. 9 lin. lata, petiolo 4 lineari supra piano ca.
naliculato, subtus convexo. Siipulae parvulae, aculae, in-
terpetiolares , intra petiolos connatae, margine membrana-
ceo pellucido. Cyma pauciflora; flores 3 — 5, rarius plures,
sessiles subsessilesve , bracteolis squamaceis subulato-acu-
minatis suffulti. Germen clavalum, 4 circiter lineas lon-
gmn, truncatum, coronatum limbo calycino ödentato, den-
tibus minutis acutis, sinu dilatato sejunctis. Corolla longe
tubulosa, recta, erecta, subcoriacea, extus et intus glabra;
tubus 3-pollicaris, sursum sensim amplialus, extremafauce
paululum coarctatus; limbus aequalis, 5-fidus, expansus,
pollicaris , laciniis ovatis , aestivatione contortis. Stamina
5, antherae lanceolatae, 4 lineas longae, subsessiles, infera
dorsali parte affixae, sinus laciniarum occupantes, flore ex-
panso integrae in conspectum venientcs. Stylus filiformis,
glaber, longiludine tubi, stigmate bilamellato e fauce ex-
serto. Fructus compago ex unico sub prelo trito speci-
mine non salis elucet: bacca corticata, calyce coronata,
sphaerica, laevis, diametro fere sesquipollicari , insidcns
ramo cymae vel pedunculo incrassato et lignefaclo.
2. Gardenia ferox N.
Ad rio Padre Brasiliae meridionalis legit Sellowius. t?.
Gardeniae armatac Sw. aflinis, at diversa foliis apice
minhne attenuatis et laciniis corollinis obtusissimis. Gar-
199
dcniac uliginosae Retz folia sunt glabra, lueida, nostrae
subtus pubescentia.
„Frutex 8 — 10 pedalis, suaveolens'' (Sellow in sche-
dula). Rami obsolete tetragoni, cortice griseo, ligno albo.
Ramuli brachiati oppositi alternique, apice 4-spinosi. Spi-
nae validae, subpollicares, acutissimae, decussatae, patentes,
non vero verticillatae, sed per paria duo approximatae.
E spinarum sinu gemma ramcntacca erumpit, e qua cyma
pauciflora in ramulo brevissimo dense folioso apicalis ses-
silis evolvitur. Folia floribus coaetanea vel tardiora; in-
florescentiam slipantia inlerdum nulla; interdum et spinae
defficientes. Apices versus rami nullis suffulti spinis
elongantur, hornotini erecti, parce pubescentes. Folia
membranacea ovata, elliplica obovataque, breviter petiolala,
lamina in petiolum decurrente; ambitu irregularia, subsi-
nuata; apice obtusa et acuta, saepe mucronulata; supra
glabra et plana, subtus plus minusve pubescentia, nervo
venisque utrinsecus quinis prominentibus; margine pilis
antrorsis ciliato. Petiolus supra planus, subtus tcres, un-
dique pubescens. Stipula interpetiolaris ramentacea, mem-
branacea, pellucida, dorso opaco, ovata, mucronata. Flores
cymoso-fasciculati, breviter peduneulati. Germen turbina-
tum, glabrum, limbo calycino glabro coronatum. Limbus
calycis germen circitcr aequans, 2 lineas longus, ad me-
dium usque vel ullra medium 5-iidus, laciniis lanceolatis
acutis, pilis antrorsis obsolete cüiatis. Corolla subcoriacea,
tubulosa, hypoeratcriformis; tubus 15 lineas longus, faucc
amplialus; limbus 5-fidus, expansus diametro circitcr 15
lineari, aestivatione contorlus; laciniae obovato - suborbicu-
lares, obtusae, margine pellucidae et reticulato - venosae,
basi faucem versus villosae, corolla caeterum glabra. Sla-
mina 5; antherae obloogae vel lineares, 2 lineas longae,
in extrema fauce subsessiles, medio dorso affixae, flore cx-
panso apice exsertae. Discus epigynus depressus, perfora-
200
tus, stylum haud arcte cingens. Stylus filiformis, glabcr,
stlgmate bilamellato vix exserto. Bacca sphaerica, dia-
metro 10-lineari, laevis., basi calycis coronata laciniis dc-
trilis, corticala, cortice coriaceo, sub-4-locularis. Caro se-
minibus nidulantibus repleta a cortice recedit, rudimenta
dissepimentorum retinente.
3. Gardenia formosa N.
E Brasilia aequinocliali misit Sellowius unicum, prob
dolor, specimen floriferum, fructu deficiente. ft.
Ramus annotinus teretiusculus , crassitie pennae an-
serinae, denudatus, internodiis 3 — 4 - pollicaribus. Lignum
album. Cortex, tomento obliterante, fuscescens. Hornotina
elongatio e gemma ramentacea erumpens, obluse tetragona,
tenuiter adpresse incano-tomentosa, internodiis ad summum
unguicularibus 6, terminata cyma contracta sessili 12 — 15-
flora. Folia subcoriacea, breviter petiolata, suborbicularia,
circiter 4 pollices longa et 3| lata; basi nunc aequali,
nunc inaequali breviter in petiolum attenuata ; apice brevi-
ter acuminata; ambilu irregularia, subsinuata, subplicata;
supra nervo medio venisque ulrinsecus 8—10 oblique
arcuatis in marginem excurrentibus planis canescenti - to-
mentosis, pagina viridi nee glabra, at pilis brevissimis ob-
sessa; subtus incano-tomentosa, reticulato - venosa , nervo
valido, venis reteque vasculoso prominentibus. Petiolus
tomentosus supra planus vel breviter canaliculatus, subtus
convexus, tomentosus, subsemipollicaris. Stipula interpe-
tiolaris deeidua, membranacea, triangularis, pilis rarescenti-
bus obsessa, ciliata. Inflorescentia ex toto tomentosa.
Bracteolae squamaceae minimae deeiduae. Flores sessiles
brevibusque cymae ramulis suffulli. Germen ellipsoideum,
calycis limbo breviter at acute 5-dentato coronatum, cum
codem 4-circiter lineas longum. Corolla subcoriacea, longa,
lubulosa, extus tomentosa, tomento sursum rarescente. Tu-
bus 4 pollices longus, sursum sensim paululum incrassatus.
201
i
Faux in limbum tlilatata, limbus 5-fidus, patens, expansus
pollicaris et ultra, aestivatione contorta, lacinüs obovatis la-
tis obtusis, opacis , intus glabrescentibus nee omnino gla-
bris. Stamina 5; antherae lanceolatae, 3 lineas longae et
ultra, subsessiles, infera dorsali parte affixae, laciniarum
sinus oecupantes, flore expanso pro maxima parle exser-
tae. Stylus filiformis, glaber, stigmate bilamellato exserto-
Antherae in alabaslro aecumbunt stigmati.
Quid Gardenia brasiliensis Sp. syst. 1 p. 763. inter
plantas Sellowianas nostras haud reperiunda?
HILLIA. L.
Fructu capsulari seminibusque papposis a Gardenia
summopere diversum genus. Characler ob calycem male
intellectum reeudendus.
1. Hillia brasiliensis N.
E Brasilia aequinoctiali. Sellow. tj.
Omnibus partibus glabra. Caules vel rami veluslio-
res obtuse tetragoni, fistulosi. Cortex in sicco iisdem
esse amplior videtur, longitudinaliter rugosus, facilius disce-
dens, .brunneus rubescensque, epidermide vestitus tenuiori
cinerea vel argentea, detritu faciliori. Internodia unguicu-
laria pollicariaque. Rami inferiores opnositi, rarius al-
terni; summilates dichotoinae. Rami hornolini internodiis
brevibus foliosi. Folia elliptica, utrinque acuminata, car-
nosula, exsiccata pellucida, nervo vix subtus prominente,
venis tenuibus utrinsecus subquaternis immersis, margine
diapliano saepe leviler reflexo; breviter petiolata ; ad sum-
mum 2;/ o"1 longa, 1" 3/;/ lata, petiolo trilineari; inferiora
ramulorum minora. Stipulae caducae, nisi in gemma api-
cali observandae, oblongae. novem circiter lineas longae,
oblusae, tenuiter membranaceae. Flos solitarius, termina-
lis, sessilis, una cum gemmis futuram bifurcalionem polli-
cientibus, stipulis involucratus, quas stipulas pro calyce ha-
202
buere auctores; duas tantum in nostra specie observavi-
mus. Germen sessile, subcylindricum , breve, vix corona-
tum limbo calycino libero subnullo; biloculare, loculis
mulliovulalis. Corolla longe tubulosa, recta, erecta, pcllu
cida, tenera; tubus tripollicaris , juxta faucem staminifera
parte incrassatus; limbus 6-fidus, aestivatione contortus, ex-
pansus sesquipollicaris et ullra; lacinlae ovato-lanceolatae
lanceolataeve, obtusae, 9 lineas longae. Slamina 6 inclusa;
antherae oblongae, duas lineas longae, in superiori tubo
subsessiles, basifixae. Stylus fililbrmis, inclusus, stigmaie
bilamellato antheras vix superans. Capsolae post semina
dispersa reliquiae: valvae 2£ pollicarcs, cbarlaceac, nervo-
sae, nervis 6.
Scquentur Boragineae.
203
LESS1NGIA.
Novum genus e familia Compositarum.
(Tribus Tageteae Cass.)
AUCTORE ADELBERTO de CHAMISSO.
Charact.nat. Capitula multiflora, homogama, homo-
carpa,'radiatiformia. Involucrum polypbyllum,imbricatum.
Flores hermaphrodili, corollistubulosis,genitalibus inclusis.
Corollae disci obconicae, breviter 5-denlatae, limbo a
tubo haud dislincto; ambilus numerosi, palmati, infundibu-
liformes, limbo 5-parlito, laciniis lineari-lanceolatis ae-
qualibus tubum subaequanlibus. Antherae connatae, basi
cordatae, appendice apicali angustissimo elongato; lila-
menta glabra. Stylus longior, glaber, profunde biiidus^
rami acuti inlus marginibus incrassatis in apicem conflu-
entibus stigmatosi, extus apicem versus pilosi. Pappus
uniserialis, longus, multisetosus, setis inaequalibus scabris.
Achaenium eroslratum, obconicum, dense pilosum,
callo basilari, nectario epigyno.
Nomen. %ouoe Gotthold Ephraim Lessing ! Et in
nepolibus tuis gloriabitur patria. Carohts Lessing Zeuxi-
dis arle, Friedericus Lessing, generis Vernoniae mono-
grapbus, seientia inclarescit nostra. Huic novum genus
D. D. D<
Lessingia germanorum N.
Legimus in arenosis ad portum Sancti Francisci no-
vae Californiae. 0.
Radix annua, subsimplex, descendens, torluosa, longi-
tudinaliter striata, albida, longitudine fere eaulis. Herba
tripollicaris pcdalisque, juniori aclate lanuginosa, demum
calvescens, viseidula, allemifolia, ab ini'ero caule cymoso-
ramosissima, ramis subradicalibus pluribus accedentibus.
Corymbusfoliosus.palulus, laxus, irregularis ; maxime evolu-
204
ius quinquies Sexiesve divisus, ramis subternis alternis; ra-
mulis monocephalis e superioribus axillis infra divisiones
accedenlibus. Caulis el rami teretes, adulti Iaeves. Folia
crassiuscula ; radlcalia pinnatifida, laciniis antrorsis acutis
mucronulatis , ambitu lanceolata, in longiorem altenuata
petiolum; caulina sparsa, radicalibus similia, sesislia; ra-
mea sensim minora, obsolete rariter dentata, basi semi-
amplectentia , supera praeserlirn pagina axillaque lanugi-
nosa ; summa integerrima, capilulis breviora. Capitula tcr-
minalia, inferiores occupantia divisiones ramulis suffulla
foliosis gracilibus; exlimis insidentia sessilia. Capiiulum
spbaeroideum diametro 3 — 5 lineari; foliis eo brevioribus
slipatum (foliola extirna involucri). Involucrum semiglobo-
sum, campanulalum , imbricatum; foliola linearia, uniner-
via, acuta; infera tecla parte scariosa et straminea, supera
cxserta parte viridia, foliacea, ciliata, ciliis brevibus glan-
dulosis; exteriora subcarinata; capitulo deflorato patenlia
et reflexa. Receptaculum depresso - placentiforme, foveola-
tnm, nudum. Corollae croceae, fauce, nervis, apice laci-
niarum obscurioribus; nervi 5 in corollis ambilus palmal is
conspicui sinus laciniarum petunt, hinc divisi ramum in
quamque laciniam intramarginalem edunt; laciniae ergo
binerviae, marginibus leviter inflexis, apice subcucullato.
Slamina cum laciniis alternantia; filamenta a basi tubi li-
bera, tenera , diaphana, brevia; antherae in inferiori tubo
latentes. Stylus longitudine circiler tubi. Pappus purpu-
rascens, e setis scabris conslans corollas disci aequantibus,
brevioribus quibusdam immixlis. Achaenium sericeum li-
neam circiter longum. Pappus, corollae disci, tubus corol-
larum palmatarum circiter sesquilinearia.
Unica Jiucusque sui generis species.
T. II. f. 2. A. Corolla disci. B. eadem longitudinaliter disseeta. C.
limbus cor. ambitus, magis auetus. D. Corolla ambitus. E. Staminis su-
pera pars. F. Stylus cum stigmatibus. G. Achaenium pappo coronatum.
_ 205
Botanische Berichte aus Mexico, nlitgetheilt
vom Dr. Schiede.
(Aus Briefen an den Herausgeber.)
Erster Bericht über die Vegetation um Ve-
racruz und über die Reise von dort nach
Jalapa.
Jalapa d. 15. Aug. 1S2S.
Meinen und Dcppe's besten Grufs aus dem Lande der
Eichen, der Melastomm und baumartigen Farrnkräutcr.
Wie oft haben wir an Sie, liebster Freund, gedacht beim
Anblicke dieser Natur, in dieser frischen, milden Luft, in
dieser paradiesischen Gegend. Das Palmenland haben wir
verlassen, nur eine Zwergform dieser edlen Familie, eine
Gconoma, verkriecht sich, damit es uns nicht gar zu hei
misch werde, in Schatten hoher Liquidambar, Ei-
chen, Mimoseen und baumartiger Farm in den Schluch-
ten, die von rauschenden Waldbächen gebildet werden. —
Doch ich spreche zuvor von der Terra caliente und ver-
suche, meinem Versprechen gemäfs, Ihnen den Eindruck
zu beschreiben , den die tropische Natur auf uns gemacht
hat. In Vera cruz, der gefürchleten Sanddünenküstc, ha-
ben wir drei Wochen zugebracht , und obwohl , die senk-
rechten Strahlen der Sonne, Vor- und Nachmittags beson-
ders, Rücksichten fordern, so haben wir doch nicht ganz
gefeiert und einigemal die Morgenstunden, vorzüglich aber
die Abendstunden benutzt, die nächsten Umgebungen der
Stadt zu durchstreifen und das Gefundene aufzubewahren.
Wir haben ungefähr 140 Arten an Pflanzen beobachtet,
die aber leider gröfstentheils unbestimmt geblieben sind.
Die Zeit zum Sammeln und zum Trocknen des Gesam-
melten wäre darüber verstrichen, hätten wir die Pflanzen,
206
welche eine genaue Bestimmung und Untersuchung erfor-
dern, wie Gräser, Compositae u. a., gleich bestimmen wol-
len, wir mufsten uns begnügen, in dem beifolgenden Ver-
zeichnifs nur die Artenzahl bei solchen Familien anzuge-
ben. Ich habe im Allgemeinen die Küste von Veracruz
nicht so dürr gefunden, als ich sie mir vorgestellt hatte,
doch steht sie allerdings der Terra caliente weiter land-
einwärts z. ß. schon auf dem Wege von Veracruz
nach Sta Fe, in einer Entfernung von zwei Stunden, an
Üppigkeit weit nach. Dicht vor den Thoren der Stadt
fangen gleich die von den Winter - Nordstürmen zusam-
mengetriebenen Sandhügel an. Sie sind bedeckt mit Cac-
tus Tuna und einem dem tomrntosus ähnlichen graugrü-
nen Croton, welche beide gesellig leben und recht ange-
nehm contrastiren mit dem frischen Grün des Convolvulus
maritimus, der mit seinen wurzelnden Stengeln ebenfalls
grofse Strecken überzieht und unter dem grünen Laube die
schönen rothen Blumen verbirgt. An andern Stellen spie-
len die JSyctagineen eine bedeutende Rolle, drei Boer-
havien und eine neue Galtung, der Mirabilis wohl am
nächsten stehend, bedeckten mit den gestreckten Stengeln
den Boden, und diese letztere verbirgt der Arachis gleich
ihre Früchte unter die Erde. Eine schöne Commelina
mischt ihre blauen Blumen dazwischen. Eine schneeweifs
blühende Jatropha, hier böses Weib (mala muger) ge-
nannt, brennt, gleich unsern Nesseln, den sorglos Gehen-
den. Wir gehen weiter und finden ferner den Tribulus
maximus , die Schranhia hamata, ebenso sensitiv als
Mimosa pudica, einige Portulaceen , eine krautariige As-
clepias, eine Datura, deren schöne grofse lilafarbene Blu-
men sich nach Sonnenuntergang öffnen, und einen herrli-
chen Geruch verbreiten, eine neue Herpestes mit weifs-
filzigen Blättern, eine neue Mhynchosia, Scoparia pro-
cumbens und einige andere Kräuter. Wir steigen an ei-
i>97
nem flachen Sandhügel herab und treten auf eine feuchte
grüne Wiese, die vorzugsweise von Ilerpestes Monnicria
und einigen perennirenden Gräsern gebildet wird, zu die-
sen gesellen sich einige Cyperi und Ambrosien. Wir
richten unsere Schritte nach einem andern Sandhügel, der
höher und steiler ist als der vorige, da steht die schöne
Jatropha Curcas mit einigen ihrer Schwestern, ebenfalls
kleinen Bäumen, und ein aller Bekannter aus dem euro-
päischen Blumengarten überrascht uns, die Lantana Ca-
mara, hier zusammenstehend mit einem uns unbekannten
Cithareocylum mit weifsen Blumen und rother Frucht.
Wir verlassen den Hügel und vertiefen uns in ein dichtes
Gebüsch; nicht so hinterlistig wie die Jatrophen bedroht
uns dort die Bromelia Karatas mit ihren stachligen Blät-
tern. Noch finden wir daselbt eine Achania, eine strauch-
artige und eine rankende Sapindacee, eine Malpighia,
strauchartige Solarien, dazwischen eine Art der schönen
Gattung Amphilophium , welche eben anfängt ihre rosen-
rothen Blumen zu entwickeln, mit ihr steigen ein Heer
von Convolvulaceeii und eine schöne Asclepiadee an den
benachbarten Büschen sich haltend in die Höhe , und der
schöne säulenförmige Cactus tetragonus mit seinen wohl
8 Zoll langen Blumen tritt in dies Gewirr. — Wie
gern hätten wir noch stundenlang in diesen schönen Ge-
büschen verweilen mögen, aber die Dämmerung ist kurz,
fast plötzlich tritt der Zeitpunkt ein, wo man nichts mehr
erkennen kann, und nöthigt uns nach Hause zurück zu
kehren. —
Obgleich auf dem gestrigen Wege noch viel, sehr
viel nachzuholen wäre, so versuchen wir es heut, in einer
andern Richtung. Wir gehen über die schattenlose Ala-
meda, den einzigen öffentlichen Spaziergang der Veracru-
zaner, und finden an dem Wege die Martynia diandra
und proboseidea, ein krautartiges Crotori mit dreilappigen
208
Blättern, die plcbs der tropischen Pflanzenwelt- die kraut-
artigen Siden, hier und dort von einer orangenfarbigen
Cuscuia überdeckt, deren Blumen aber noch nicht ent-
wickelt waren, ferner Cassia occidentalis und die schöne
Euphorbia marginata, die wegen ihrer weifsen Farbe
schon von weitem in die Augen fallt. Wir durchwandern
eine Vorstadt und befinden uns endlich auf einem grünen
Grasplatz aus perennirenden Gräsern bestehend, der sich
vor unsern nordischen Wiesen vorzüglich durch den Mangel
an Mannigfaltigkeit der Grasformen unterscheidet; es ist
ein Gras, welches ganze Strecken einnimmt, zwischen
dem nur einzelne andere Gräser und wenige Pflanzen an-
derer Familien Platz linden. Ein kleiner Bach führt uns
zu einer Lagune, wo wir die Villarsia Humboldtii, eine
wahrscheinlich neue Aroidecn - Gattung mit lilafarbigen
Blumen, und im Schlamme wurzelnd eine Pflanze ohne
Blumen und Frucht, vielleicht eine Limnocharis linden.
Am Ufer der Lagune steht mit seinen prächtigen weifsen
Blumen Pancratium littorale. In einem Gebüsch, an
dessen Rande zwischen der stachligen Bromelia Karatas
eine Fuirena und eine sehr grofsblättrige Aroidee stehn,
zeigt sich die schöne Daphne Bonplandiana , gröfsten-
theils schon mit ihren schneeweifsen Früchten bedeckt, in-
dem Anonaceen und Ficus, durchschlungen mit Cucurbi-
taceen und Ampelideen, nebst vielen andprn Bäumen und
Sträuchern die Masse des Waldes bilden. Der Rückweg
führt uns über eine Trift, auf der eine himmelblaue Gen-
tianee mit blafsgrünen Blättern prangt. Noch im Gebüsch
bemerken wir die Agave lurida und Psidium pomiferum
mit seinen ekelhaft riechenden, aber gewürzhaft schmek-
kenden Früchten. Acacia cornigera mit ihren einige Zoll
langen blassgelben Dornen zieht noch besonders unsere
Aufmerksamkeit auf sich, es ist ein Bäumchen, welches
den Wuchs der Ceder vom Libanon hat und den grünen
Plätzen,
209
Plälzen, auf denen es zerstreut stehend vorkommt, einen
ganz eigenen Charakter verleiht, aber diese und einige an-
dere Mimoseen haben in dieser Jahreszeit weder Blumen
noch Frucht.
So verstrich ein Tag nach dem andern, und ein jeder
brachte etwas Neues, doch werden Sie sich wundern, dafs
ich nicht von Palmen , Favrnkräutern und Orchideen ge-
sprochen habe, aber die erste Familie ist nur durch we-
nige S lamme der Cocos nueifera repräsentirt, welche bei
den Ranchos oder Höfen um die Stadt eultivirt werden;
die beiden letzten Familien sind uns aber gar nicht zu
Gesicht gekommen, ebensowenig wie Moose und Flechten.
So können wir auch von Fucoideen gar nichts berichten
denn das Meeresufer ist überall, wo ich es sah, sandig
und also der Entwickelung ihrer Formen nicht günstig,
Ulva Lactuca ist die einzige, welche an Gemäuer vom
Meere bespült vorkommt. Wohl mögen die Korallenriffe
welche die Rheede von Veracruz beschützen und zu-
gleich den einlaufenden Schiffen Gefahr drohen, andere
Arten hervorbringen , sie zu besuchen fanden wir aber
nicht Gelegenheil. Meeresufer -Phanerogamen haben wir
ebensowenig beobachtet, das Ufer ist pflanzenlos, entwur-
zelte Bäume, durch die Nordstürme angetrieben, liegen
zerstreut umher, und eine Unzahl von Krabben, die auf
ihren langen Füfsen über den Boden hinzuschweben schei-
nen und menschenscheu ihre Schlupflöcher suchen, bele-
ben diese Oede.
Aus dieser Skizze, lieber Freund, werden Sie sich
schon erklären können, wie leid es mir thun mufste,
durch mancherlei Umstände gezwungen, das erste tropi-
sche Land, was ich in der Nähe sah, so bald verlassen
zu müssen; aber es war ein Trost, dafs die blauen und
weifsen Berge, die vor uns lagen, uns auch eine reich«
Ausbeute versprachen.
4r Bd. 2s Heft. 17
210
Lassen Sie mich mir flüchtig auf die zwei Tage
unserer Reise hierher zurückblicken, die so reich an Ge
missen und Entbehrungen waren. Zum erstenmal betrat
ich einen tropischen Urwald, aber ich mufste mich un-
thälig in meiner Lilera, von zwei Maulthieren gelragen,
liegend, durch dies Land tragen lassen. Nur auf wenige
Minuten oder Viertelstunden war es uns erlaubt sie zu
verlassen und zu ergreifen, was gerade da war. Kaum
mochten wir eine gute Stunde Veracruz verlassen haben,
als uns ein dichter Wald, aus den mannigfaltigsten Baum,
formen bestehend , in seine Schatten aufnahm. Nennen
kann ich sie nicht, aber viele sind mir noch im Gedächt-
nifs, unter ihnen viele Leguminosen und ein schlanker
PhylJanthns mit doppelt gefiederten Blättern. Wir ka-
men an einen Sumpf, da prangten Panvratium Ulorale,
die schöne Helicoiria Bihai mit ihren orangefarbenen
Blumenscheiden und weit üppiger als bei Veracruz unser
neues Aroiden - Genus. Es geht einen Hügel hinan, da
bedeckte ein Gonolobns mit grüner gewimperter Blumen-
krone und starkgerippter zur kleinen Blume unverhältnifs-
mäfsiger Frucht die Büsche, da flattern tausend Schmet-
terlinge von den schönsten Formen und Farben. Endlich
treten wir aus dem Walde in eine Savane; diese Verän-
derung der Scene hatte etwas ungemein Wohlthuendes
für mich. Es war eine Wiese so frisch und grün, wie
ich sie mir nicht gedacht hatte, durchwirkt mit goldgeU
ben Sonvitalien oder ähnlichen Blumen. Diese weile freie
Gegend, von flachen Hügeln durchzogen, wird begränzt
von niedern Waldhöhen, hinter denen die Berge der me-
xicanischen Cordilleren, der Cofre de Perote und der
schneebedeckte Volcan de Orizaba majestätisch her-
vorragen. Schöngeformte Baumgruppen, meist aus Mimo-
sen bestehend, liegen wie Inseln in der grünen Fläche.
Ich fürchte, Sie durch Schilderungen der Art zu er*
211
müden, deswegen übergehe ich die Gegend von Sanla
Fe, welches auf dem eben erwähnten grünen Plane liegt,
bis nach Marantial, wo wir unser Nachtquartier bei ei
nem Rancho aufschlugen und bis Puenle del Hey.
Aber der Wald, der zwischen Puente und Plan del
Rio liegt, ist zu schön, als dafs ich ihn mit Stillschwei-
gen übergehn könnte. Aber es fehlen mir wieder Worte
ihn zu schildern. Bäume sali ich unbekannter Art, gegen
welche unsere gröisten Eichen nur Zwerge sind. Aber
der Weg war gut und eben, unsere Maulthiere giengen
ihren guten Schritt, wir konnten nur sehn und staunen,
aber an Sammeln nicht denken; höchstens waren unsere
Literenführer , die nebenher rillen, zuweilen so gefällig,
uns auf unsere Bitte einen Zweig einer blühenden Aca-
cie abzubrechen. Mit jedem Blicke sähe ich Neues, bald
war es eine Agave, weder americana, noch lucida, die
in Blüthe geschossen war, bald eine Bauhinia, die an
einem Baume aufsteigend , von einem andern ihre schlan-
ken Äste herabfallen liefs, bald Loranthen, welche mit
ihren Wurzeln Acacien und andere Bäume umklammer-
ten. — So kamen wir reich an Erinnerung des Gesehe-
nen, aber arm an gesammelten Pflanzen in Plan del
Rio, welches in einer überaus mahlerischen Gegend liegt.
Hier wächst in grofser Menge die Quina blanca, wel-
che hier zu Lande bei Wechsel fiebern und andern Krank-
heilen der China häufig subslituirt wird. Es ist aber we-
der eine Cinchona, noch ist sie mit dieser Gattung ver-
wandt, sondern nach unsern später hier angestellten Un-
tersuchungen Croton Eluteria Sw. Erst die botanische
Bestimmung brachte mich darauf, dafs es ja ein und die-
selbe Pflanze sei mit unserer Cascarüle, aber unter die-
sem Namen ist sie hier nicht bekannt, doch nannte mir
ein Apotheker, mit welchem ich darüber sprach, die
Pflanze, von welcher die Quina hlanca komme, Croton
17*
212
aromaticum. Plan tlel Rio liegt schon bedeutend höher
und kühler, wie unsere Barometer- uod Thermometer-Be-
obachtungen lehrten. Palmen, deren wir besonders zwi-
schen Santa Fe und Puen te del Rey eine Art sahen,
bemerkten wir hier nicht. Leider konnten wir den Über
gang aus der Tierra caliente in die Tierra templada nicht
beobachten, weil wir den Weg von Plan del Rio nach
Jalapa in der Nacht zurücklegten, aber an der kühleren
Luft bemerkten wir bald, dafs wir uns in höheren Regio-
nen befänden. Morgens 5 Uhr waren wir in Encero,
wo wir die ersten Eichen bemerkten, noch einige Stun-
den und wir waren in Jalapa. — Nächstens erhalten
Sie auch eine Skizze der Tierra templada, vielleicht auch
ein Bruchstück von der der Tierra fria, nämlich die Be-
schreibung einer Reise auf den Volcan de Orizaba. —
Zweiter Bericht über die Gegend um Ja-
lapa und Excursion auf den Volcan de
Orizaba.
Jalapa 15. Nov. 1828.
Schon über 3 Monate sind wir am östlichen Abhänge
des Plateau's von Anahuac in dem schönen Klima der
mexicanischen Tierra templada und sehn von einer Höhe
von etwa 4000 F. östlich unter uns den von allen Berg-
bewohnern gefürchleten Strich, der vom Golf bespült wird,
westlich die hohe Cordillere des Orizaba, die als
eine hohe Vormauer im kegelförmigen weit in die Schnee-
region ragenden Citlaltepetl oder Volcan de Orizaba
und dem rauhen langgestreckten Nauhcampatepetl oder
213
Cofre de Perote sich von Süden nach Norden zieht
und so die hohe Bergvesle begränzt. — Ich habe Ihnen
in meinem vorigen Briefe eine Schilderung der Pflanzen-
natur der Tierra templada versprochen, welche ich in die-
sem versuchen will. Ehe ich aber damit beginne , mufs
ich einige Worte über das Clima vorausschicken. Ja-
lapa, von der heifsen Küste und dem ewigen Schnee des
Orizaba fast gleichweit entfernt, kennt weder das eine
noch das andre Extrem in der Temperatur. Im Monat
August iiel das Thermometer weder unter 16 °C, noch
slieg es über 25 °C. Dabei ist die tägliche Vacillation
vom Minimum und Maximum der Temperatur weder so
gering wie in der Tierra caliente, wo gerade das unaus-
gesetzt Andauernde der Hitze das den Ankömmling be-
sonders Belästigende ist, noch ist sie so grofs wie auf
der centralen Hochebene, wo kalte Nächte und Morgen
mit warmen Tagen abwechseln. Eben so wenig ist der
Unterschied der Temperatur im Sonnenschein und im
Schatten so grofs als in der dünnen Luft des 7 bis 8000
Fufs hohen Plateaus, wo man aus dem erstem in letztern
tretend, glaubt, plötzlich von Kellerluft umgeben zu sein.
Das einzige, was die Tierra templada am östlichen Ab-
hänge des mexicanischen Andesrückens besonders einem
Naturforscher unangenehm macht, ist der allzuviele Re-
gen. Die Morgen sind in der Regel klar, die Luft ist
dabei so durchsichtig, dafs man den mehrere Tagereisen
entfernten Orizaba in der gröfsten Reinheit sieht. Aber
schon um 10 Uhr Vormittags und oft schon früher bilden
sich am Orizaba und Cofre de Perote Wolken, bald
darauf auch an den niedern Bergen; es schickt sich bald
zum Regen an und er erfolgt auch Nachmittags häufig
bald in geringen , bald in starken Güssen. Gegen Abend
aber klart es sich wieder auf. Seilen sieht man Nach-
mittags die entfernten Gebirge, oft aber habe ich den
214
weifsen Kegel des Volcan de Orizaba in mondhellen
Nächten ganz klar gesehn. Das ist die normale Witte-
rung im Sommer: es fehlt indefs nicht an Ausnahmen
von der Regel; es ist nichts seltenes, dafs 3 — 4 Nichtre-
gentage auf einander folgen, und eben so geschieht es
zuweilen, dafs es mehrere Tage und Nächte, nur von kur-
zen Zwischenräumen unterbrochen, regnet. Vom Winter,
den ich nicht kenne, sage ich Ihnen nichts, als dafs der
Schnee in Jalapa eine Seltenheit ist, die oft eine lange
Reihe von Jahren nicht beobachtet wird. An Regen fehlt
es auch in dieser Jahreszeit nicht. — Aus Gründen, die
ich hier nicht entwickeln kann, glaube ich, dafs es das
Vorherrschen des atmosphärischen Wassers ist, welches
eine so grofse Mannigfaltigkeit in den Pflanzenformen
der Tierra templada hervorbringt. Ich wage keine pflan-
zentopographische Classification und führe Sie auf ver-
schiedenen Wegen durch die Umgebungen der lieblichen
Bergstadt, mit der Überzeugung, dafs diefs die einzige mir
mögliche Art ist, Ihnen ein Bild unsrer Flor zu geben.
Welch ein Unterschied zwischen Vera er uz und Jalapa.
Dort kann man Wochen und Monate sein, wenn man sich
blos auf die innere Sfadt beschränkt, was bei der drük
kenden Hitze und dem gänzlichen Mangel an grünen öf-
fentlichen Spaziergängen wohl oft geschehen mag, ohne
auch nur etwas mehr Vegetation zu sehn, als ein Paar
kleine Pflänzchen, die zwischen dem Steinpflaster hervor-
sprossen, oder einen gegliederten Cactus, der aus dem Ge-
mäuer eines Kirchthums hervorwächst. Kaum in einem oder
dem andern Hofraume sieht man einmal eine Gruppe von
Bananen oder einen einzelnen Baum, der aus der Wild-
nifs hierher verpflanzt wurde. Die Aussicht von der Aso-
tea oder dem platten Dache eines Hauses ladet auch den
Fremdling, den merkanlilischer Gewinn herführte, eben
nicht sehr zur Betrachtung der Umgegend ein, die nicht
215
so arm ist als sie von weitem aussieht. Wie ganz an-
ders in Jalapa! Da öffnen sich innerhalb der an einem
Bergabhange liegenden Sladt die malerischsten Aussichten.
Die niedrigen Häuser sind häufig durch Gärten gelrennt,
sie sind umschattet von Bananen, Orangen, Papayas, Chi-
rhroyas, die von Grenadillas umschlungen sind. Wir tre-
ten in den dunkeln Schatten hoher Umzäunungen. Da
stean ohne Ordnung vermischt eine dicklauhige, baumar-
tige Erythrina, deren dunkles Laub mit dem hellen fast
iib gelbliche spielendem der Bocconie auf eine ausnehmend
sdiöne Weise contrastirt, die Datum arborea stets mit
ilren langen, duftenden Blumen behangen neben einer
s'arren Yucca, eine Achania mit prächtig blutrothen Blu-
nen neben dem weifsblühenden Hollunder, der dem Eu-
npäiscben sehr ähnlich sieht. Über diesen erhebt sich
eine üppig emporgeschossene Gruppe Phmtanos oder Ba-
muen. Aus dem Schatten dieser Hecken treten wir in
Filder von Mays, dessen Höhe wohl 15 Fufs übersteigt
uid der reichlich Korn und grünes Futter liefert. Die
IVJaysfelder öffnen sich und wir treten auf eine Wiese von
nannigfaltigen Paspalev, Kyllingen und blühenden Kräu-
tern gebildet. Eine schöne goldgelbe Chamaecrisia steht
lier neben dem Heer von purpurrolhen Cupheen, Zwi-
schen ihnen begegnet uns ein alter Bekannter, die Pru
iclla vulgaris häufig, blaue SLsyrincJiien, weifse LcpeckL
rien, eine Swertia mit grünlichen Blumen neben der
prächtigen seharlachrothen Houstonia. Über diese niedern
Kräuter erhebt sich eine zierliche Distel mit feuerrothen
Biüthenköpfen. Wir nehmen die Richtung gegen einen
mit Gebüsch bedeckten Hügel. Da glänzt uns schon von
fera die Duranta jalapensis mit ihren langen goldgelben
FrLchttrauben entgegen. Wir treten näher; da versperrt
uns die stachlige Mimosa sensitiva mit fleischfarbigen
Blüthenrispen den Weg, an welchen die purpurrothe
216
Lopezla hirsuta sich aufrecht hält. Wir machen uns
Platz durch das Gebüsch und finden eine schöne Polyga
leen - Gattung Momiina , einen Strauch mit dunkelblauen
Blüthentrauben und schwarzen Beeren. Blaue und rothe
Convolvidi und orangenrothe Ipomoeen, mit ihnen eine
weniger ansehnliche Valeriana winden an diesem Ge-
sträuch empor. Auch eine Lilienform gesellt sich hier
den windenden Pflanzen zu: Ahtroemerien mit roserro-
then und Scharia chrothen mächtigen Dolden hängen her
von den hohen Sträuchern der Duranta jalapensis hercb.
Eine der prächtigsten Blumen aber, die wir hier findei,
ist eine Lamouronxia mit langen, scharlachrothen Blüthei-
trauben und fein gelheilten Blättern; neben ihr die sehöi-
ste Iridee, die Tigridia Pavonia. Auch die Georgine
coccinea finden wir da, mit den Sträuchern über die nie-
drigen Pflanzen hervorragend. Nur schwer können w.r
uns von diesem schönen Gebüsch trennen und uns zun
Rückwege entschliefsen. Wir sehn uns in den Maysfeldem
nach den Unkräutern um und finden gelbblühende Synaa-
thereen, Heliopsides, Wedelten und andere vorherrschen!.
Statt unserer Viola arvensis wächst hier ein niedliche»
Jonidium mit himmelblauer Blume und neben ihm der
Gongylocarpus rubricaulis. Der Schatten der Erythri-
nen, Maulbeerbäume, der Achanien und baumartigen Ur-
tieeen, mit hohen platanenblättrigen Jatrophen vermischt,
nimmt uns wieder auf und so gelangen wir mit Teiche?
Beute zu Hause an.
Solche Erndte macht uns zu Hause viel Arbeit; doch
können wir uns nicht versagen am andern Tage wiedar
und zwar nach einer andern Richtung auszugehn. Vir
besuchen zuerst einen südlich von der Stadt gelegeren
Teich, der in einem Kessel liegt. An seinem Ufer schrei-
tet einsam die schwanenweifse Ardea Leuce einher. Da
sehn wir eine Antndo , die unserer Phragmites ähnlich,
217
aber viel höher, eine Typha. welche kaum von unserer
latifolia zu unterscheiden ist. Neben diesen bekannlen
Formen finden wir aber auch viel Neues, ein Polygonum
mit scharfem Stengel und weifsen Blumen, eine Hete-
ranthera, die grofse Strecken einnimmt; zwischen ihnen
erhebt sich eine unbekannte Acanthacee, mit kleinen
weifsen Blumen. Am Rande des Teichs finden wir ein
kleines Hypericum, eine Herpestes und das niedliche,
kriechende Micranthemum orbiculatum , welches ganze
Rasen bildet. — Wir verlassen den Teich und steigen
am Abhänge des Kessels, in welchen er liegt, durch Bac-
cÄö/7.$gebüsche hinan und gehn auf einen Wald zu. Zu
der Baccharis , (wahrscheinlich jalapensis H. B. et K.)
einer von den wenigen geselligen Pflanzen, die hier vor-
kommen, gesellen sich noch andre strauchartige Synanthe-
reen. Endlich haben wir den Wald erreicht. Eine hohe
baumartige Clethra steht da in voller Blülhe. Im dun-
keln Schatten der mächtigen Liquidambar und Eichen
wachsen niedliche Hydrocotylen und eine Sanicula, mit
ihnen auch eine Chimophila mit grofsen weifsen Blumen
und dunkelgrünen Blättern. Aber welch ein Anblick! —
Die Stämme der Liquidambar und Eichen und vieler an-
deren, die wir nicht erkennen, sind mit einer Schaar von
Orchideen, Piperaceen und Farrnkräutern bedeckt, ihre
Aste bis in die höchsten Verzweigungen mit Loranthen
und vielgestaltigen prachtvollen Tillandsien. Es giebt
kein erstaunenswürdigeres Bild der Üppigkeit tropischer
Vegetation als einen solchen Wald. Welch ein Unterschied
zwischen einem nordischen Buchenwalde und einem Walde
der mexicanischen Tierra templada! Dort nimmt ein Pflan-
zenzug ganze grofse Strecken ein, nur den Gipfeln kann
das belebende Licht Leben entlocken; die Stämme sind
glatt und kaum von einigen Leeideen bedeckt. Im Schat-
ten des Waldes grünt nichts, als wo die Mittagssonne ei-
218 —
nige gebrochene Strahlen herabschickt, die zarte Aceto-
sella: oder wo der Baum lichter steht, da nimmt eine
andre gesellige Pflanze, die Heidelbeere den Boden ein,
alles andre Pflanzenleben verdrängend. Und so giebt eine
oder höchstens zwei Pflanzenarten der Gegend ihren ei-
genthümlichen Charakter, während hier eine Mannigfaltig-
keit herrscht, die ans Unendliche gränzt. Wo das Auge
hinblickt, da ist Leben. Nicht der kühle Boden und die
verkohlende Rinde der Bäume allein giebt den schönsten
Pflanzenformen Nahrung, sogar zarte noch grünende Blät-
ter werden von kriechenden Moosen bedeckt, oder ent-
locken den Millionen herabfallenden Saamen der Loran-
then und Tillandsien ihren ersten Keim. Die Saamen
dieser zwei letzten Gattungen sind beide auf verschiedene
Weise von der Natur zum Haften geschickt gemacht, kei-
men auf einem Boden, der ihnen nur Feuchtigkeit geben
kann und fallen nach der Entwicklung ihrer ersten Blätt-
chen und Würzelchen durch eigene Schwere oder vom
Regen abgespült an günstigere Stellen, die ihnen eine
bleibende Stätte sichern. Wir vertiefen uns immer mehr
in den Wald, dem Rauschen eines Wassers folgend. Da
finden wir die edelste Pflanzenform, mit der die Natur
diese Region ziert, die Farrenbaume. Sie vereinigen in
sich den edlen Wuchs der Palmen mit der Zartheit ihrer
niedern Brüder. Beides wird in ihnen zu einem Dritten
verschmolzen, dem nichts in der ganzen Pflanzenwelt
gleichgestellt werden kann. Das ist ein Bild, welches ich
von Rugendas ausgeführt sehn möchte. Der Saum eines
solchen Waldes von Liquidambar , Eichen, Ingen und
zartgefiederten Mimosen, in deren Schatten baumartige
Farrerikrüuter mit ihren breiten Kronen sich erheben,
die 3 — 4 klafterhohen Stämme derselben mit zarten
moosarligen Trichomanen dicht bedeckt; zwischen ihnen
Gruppen zierlicher Zwergpalmen mit gefiederten Blättern
219
und schwarzen Fruchtlrauben , die an corallenrolhen Stie-
len sitzen. Wir steigen an einem dunkeln Abhänge hinan
und suchen lichtere Stellen. Da befinden wir uns auf ei-
ner Anhöhe, die mit Melastomen, Rhexien, Laurineen
und Myrtaceen bedeckt ist, von denen rankende Sapin-
daceen und windende Banisierien mit purpurrothe n u nd
orangefarbigen Blumen herabhängen: den Boden bedeckt
das frische Grün der Moose und Lycopodien mit Ane-
micn und andern Farrenkräutern untermischt. Auch eine
bekannte Form von Farrnkräutern, die Pteris aquiüna be-
gegnet uns; an ihr hält sich eine strauchartige Ctiphea
mit grofsen purpurnen Blumen. Wir folgen dem Rücken
des Gipfels und befinden uns endlich wieder in der Nähe
der Stadt. —
Ganz in der Nähe von Jalapa ist kein höherer Berg
als der Macultepec westlich von der Stadt gelegen, der
sich auch nur 600 Fufs über Jalapa erhebt, Aber wei-
ter im Westen, nach dem Fufse des Co Ire de Perote
hin liegen höhere Berge, nach denen ich mich schon
lange hinsehnte. Endlich unternahm ich den Weg nach
San Andres. Er führte mich durch ein herrliches Thal,
in welchem Farrnbäume von ausnehmender Schönheit
grünen, einen Abhang hinan, an welchem mir viele
Pflanzen begegneten, die in der Nähe von Jalapa nicht
vorkommen; unter diesen ein strauchartiger Croton mit
grofsen herzförmigen Blättern, eine Ternstroemie mit
weifsen Blumen, die denen des Theestrauches sehr ähn-
lich sehn nnd eine Gleichenia, die ersle und einzige,
die wir bis jetzt gefunden haben. Das Dörfchen San
Andres mag etwa 5000 Fufs über der Meeresfläche lie-
gen. Es ist schon merklich kühler daselbst als in Ja-
lapa. Der Plantano de Guinea, der in Jalapa noch
ziemlich häufig gebaut wird, gedeiht hier nicht mehr.
Der Regen hinderte mich an demselben Tage noch etwas
220
zu unternehmen Am folgenden aber bestieg ich einen
der höhern Berge der Umgegend, den Serro Colorado,
der das Steigen reichlich belohnte. Er hat bis zur Spitze
Maysfelder , die umgeben sind von einem Walde von
Hainbuchen, Erlen, Eichen, Clcthren, Melastomen, Vac-
cinien. Zwischen diesem Gebüsch wachsen mehrere Hy-
perica, ein Ascyron, eine Fuchsia mit niedlichen rothen
Blumen. Zu den schönsten Pflanzen, die sich fanden, ge-
hörte auch ein hohes Eryngium und ein eben so schönes
Botrychium. Auch die Gattung Carex bekam hier einen
Zuwachs von mehreren Arten. Auf dem Rückwege fand
sich in den Maysfeldern häufig eine Castillcja. Obgleich
ich wohl mit meiner Ausbeute zufrieden sein konnte, so
war doch mein Wunsch Nadelholzwälder zu sehen, unbe-
friedigt geblieben. Die Msiastomen und Rhexien, Pflan-
zenformen, die ausschliefslich der Tierra templada zukom-
men, hatten mich bis zur Spitze des Berges nicht verlas-
sen. — Doch ich sollte sie bald sehn die herrlichen Na-
delholzwälder der mexicanischen Tierra fria. Die Hoffnung,
die ich in meinem vorigen Briefe aussprach, ist in Erfül
lung gegangen: ich kann Ihnen schon die Relation einer
Reise durch einen Theil der Tierra fria nach einem der
beschneiten Riesen der mexicanischen Cordilleren geben.
— Es war am 4ten September, wo unser 4, Lange von
Worms, in dessen Hause in Veracruz wir während un-
seres Aufenthalts daselbst die gastfreundlichste Aufnahme
genossen, ein Engländer Boord, Deppe lind ich die Rosse
sattelten, um den Citlaltepetl oder Volcan de Ori-
zaba zu besleigen. Den Erkundigungen zufolge, die wir
über den Weg eingezogen hatten, mufsten wir nach dem
Puebla de San Andres Chalchicomula , welches
auf der Hochebene, westlich vom Volcan liegt. Der nächste
Weg wäre nun wohl gewesen durch den Strich der, Tierra
caliente, welcher östlich am Fufse des Berges liegt. An
221
demselben Tage aber, der zur Abreise bestimmt war, liefs
uns ein Freund, der in diesem Striche wohnte, sagen, die
Wege seien durch den vielen Regen ungangbar worden,
er rathe daher zur Reise über Perole. Mir war der
Tausch eben recht, denn dieser letztere Weg versprach
uns einen längeren Aufenthalt auf dem Plateau, welches
ich noch nicht gesehn hatte. Unser Entschlufs war bald
gefafst, des Freundes Rath zu befolgen, und so verliefsen
wir, begleitet von einem der Wege kundigem Manne, aus
San Andres Chalchicomula zu Pferde, zweien In-
dianern zu Fufs und zwei Laslthieren, Nachmittags um
3 Uhr Jalapa, stets aufwärts dem kalten Andesrücken zu
trabend. Bald gesellten sich zu den Eichen die Ellern,
das Unterholz bildeten Ternstroemicn , Mclastomen und
Crotones. Hinter San Miguel del soldado fangen die
Fuhren an einzeln aufzutreten. Sie nehmen immer mehr
und mehr zu, bis sie bei la Joya, wo wir in der Dun-
kelheit ankamen, vorherrschen. Bald nach unserer An-
kunft machte ich die für uns alle und besonders für mich
sehr traurige Bemerkung, dafs mein Barometer von ganz
vorzüglicher Construction , das Geschenk eines verehrten
Freundes in der Heimath, zerbrochen war. Das Maulthier
welches ich ritt , war ein Harttraber , ich glaubte daher
am besten zu thun, wenn ich das Instrument einem unse-
rer Indianer anvertraute , es ihm aufs sorgfältigste anem-
pfehlend, und so war es am ersten Tage, an welchem ich
es fremden Händen anvertraute, nnbrauchbar und sogar
in diesem Lande irreparabel geworden, da es von einer
complicirten Construction ist, der einzige Nachtheil, den
diese Erfindung des Mechanikers Bunten in Paris zu ha-
ben scheint. Es ist wirklich hart, in einem Lande zwi-
schen den Wendekreisen, wo der Druck der Luft so con-
stant ist, und gerade auf einer Reise nach dem Orizaba
den Höhenmesser zu verlieren.
222
La J o y a liegt etwa 6000 F. über dem Meeresspiegel,
rings umher von chaotisch übereinander gethürmten Ba-
saltmassen umgeben. Malpays nennen die Eingeborenen
mit Recht den Strich von la Joya bis las Vigas, der
nach Humboldt wohl einem Seitenausbruch des Nauhcam-
patepetl, der auf seiner Höhe nicht vulkanisch ist, seine
heutige Gestalt verdankt. Nur Kiefern treiben ihre Wur-
zeln zwischen die gestaltlosen Massen und eine Art der
Gattung Agave mit einfachem Stengel und dichter Traube,
die voll grüner Früchte sitzt. Diese Pflanzenform pafst
recht eigentlich zu dem Gestein. Dagegen contrastiren
die zierliche Lamourouxie mit scharlachvother Traube,
die wir schon bei Jalapa bemerkten, die Castillefen,
die Geranien mit grofsen blauen Blumen, die Polcmonien
und Eryngien auf eine eigentümliche Weise mit der sie
umgebenden unbelebten Natur. Ein alter Bekannter aus
Europa, die gemeine Schafgarbe, sagt uns, dafs wir eine
andre Region betreten haben, als wo die vielfarbig glän-
zenden Tillandsien und Epidendra in Masse und Schön-
heit mit einander wetteifern. Gerste, die in der Höhe von
Jalapa nicht in Aehren schiefsen soll, haben wir, wo es
der Boden erlaubte, schon bei la Joya gesehn; bei las
Vigas, wo uns Malpays verläfst und die Landschaft
sich gegen die Hochebene hin in ein hügligtes Land öff-
net, sahen wir diefs heimische Getreide schon in grösse-
rer Ausbreitung angebaut. Noch wenige Stunden und wir
sind auf der Hochebene, der hohen Basis theils fast iso-
lirter, theils in Züge gereihter Berge, deren einige an der
Küste des mittelländischen Meeres noch die Region des
ewigen Schnees erreichen würden. — Die Llanos des
Plateau's von Mexico, welche wir zwischen las Vigas
und Perote betreten haben, bilden mit dem Ostabhange
der Cordillera des Orizaba einen schneidenden Con-
trast. Wir verlassen die Natur in ihrer gröfsten Fülle
i>23
und Mannigfaltigkeit und betreten eine dürre Ebene, von
der mächlige Berge in die Wolken ragen. Auf ihr brei-
ten sich ausgedehnte Strecken mit Mays und europäifchem
Getreide besäeter Felder aus, mit ihnen Pflanzungen von
Maguey (Agave americana), deren kaum gegohrner Saft
den Bewohnern des Hochlandes Wein und Bier ersetzt.
Nur wenige, aber sehr charakteristische Baumformen sind
es, die den Charakter dieser Naturform besonders bestim-
men, die Nadelhölzer, die in der abendländischen Bfjhre
und einer fVachholder - oder Cyprcssenart einen grofsen
Theil der Flächen und Bergabhänge bedecken. Sie ge-
währen dem europäischen Reisenden ein Bild der Heimat.
Desto fremdartiger ist für ihn der Anblick der baumarti-
gen Liliengewächse, der Yuccahrm, die sich mit ein-
fachem, in der Krone nur wenig getheillem Stamme und
schilfartigen, starren Blättern zu der Höhe von 30 und
mehr Fufsen erhebt und ebenfalls grofse Strecken in der
Ebene und an den Bergen einnimmt, schattenlose Wälder
bildend. Die Tillandsien, eine Pflanzen gattung, die in
Amerika und namentlich in Mexico sehr häufig vor-
kommt und in der Tierra templada in Farbenpracht einer
jeden andern den Rang streitig macht, fehlt auch in den
Llanos de Perote nicht, aber die parasitischen Brome-
liaceen der Tierra fria sind fadenförmige, weifse, usneenar
tig von den fVachholdcm und Yucceen herabhängende
Gewächse, die dem Baume eher ein winterliches Kleid
geben, als die Landschaft beleben. — Die Orchideen
sind aus der Zahl der Schmarotzer verschwunden und die
Lorantheen, deren eine Art in der Tierra templada mit
ihren grofsen feuerrothen Blumen fernleuchtet, werden
hier durch ein blattloses Viscum repräsentirt, in Form
der Salicornia. Wo die zapfentragenden Bäume und die
Yuccae fehlen, da nehmen Kräuter und Halbsträucher den
dürren Boden ein. Die Schaar der Astragali , Daleen,
224
gelbblühende Synanlhereen, eine Artemisia, ein kleiner
Croton mit silberfarbigen Blättern, Cisti überziehn hier
grofse Strecken; über diese erheben sich blaue Lupinen
und weifsblättrige Buddle jen, Solarien mit blauer und gel-
ber Blüte, andre Strecken werden vorzüglich von Tunas
und andern Cactusformen eingenommen. Unter den Sträu-
chern ist auch eine sehr markirte Pflanzenform mit ge-
dreiten und gefiederten, lichten, starren Blättern, die an
die Stechpalmen erinnern, vielleicht eine Rhopala. So
sehn wir hier unter dem heifsen Erdgürtel eine Natur-
scene, die, so eigenthümlich sie auch ist, uns doch manche
Analogien mit der kalten und gemässigten Zone darbietet.
Unter diesen ist besonders das Auflrelen und Vorherrschen
geselliger Pflanzen, grofser Pflanzenzüge, die durch ihre
Masse der Natur ihren Character aufdringen, merkwürdig.
Das Resultat dieser Erscheinung ist eine gewisse Mono-
tonie, die zu der Mannigfaltigkeit des heifsen Erdstrichs
einen Gegensatz bildet. — Unter solchen und ähnlichen
Betrachtungen kommen wir am Abend des Sten Septem-
bers bei der Hacienda de Tenestepec an, wo wir
übernachten. Die Nacht war kalt, wie alle Nächte der
Tierra fria. Morgens um 5£ Uhr zeigte das lOOtheilige
Thermometer nicht mehr als h\Q. Von hier verliefs uns
die Ebene für einige Zeil. Wir treten an einem schönen
Morgen in einen lichten Wald aus Eichen und einem Ar-
butus mit glattem, röthlichem Stamme bestehend. Zwi-
schen diesen stand einzeln zerstreut und in Gruppen eine
niedrige, schmalblättrige Yucca und eine von der Agave
americana sehr bestimmt verschiedene Art. Aus dem
Grase erheben sich blaue und rothe Chelonen und schar-
lachrothen Lamourouxien : eine der lieblichsten Legumi-
nosen, eine Dalea mit rothen, dichtstehenden Blumen,
überzog den Boden an einigen Stellen. Auch die bizar-
resten Formen des Pflanzenreichs, Melocacten mit gold-
gelben
225
gelben Blumen und MammiUarien erscheinen hier zum
erstenmale, doch nicht von der Gröfse, wie sie in andern
Strichen des Landes vorkommen. Ein steiler, steiniger
Abhang, an welchem Deppe eine Klapperschlange er-
haschte, führte uns in die Felder von Quautotolapa,
Wir erblickten hier aufser dem Volcan de Orizaba
noch zwei andre Riesen, die weit in die Schneeregion
reichen, den Popocalepetl und den Iztaccihualt,
vor diesen beiden den Malin che, einen mächtigen Berg,
der aber nur im Winter Schnee hat. Von Tepetitlan
wurde die Gegend wieder flach. Steppen wechselten mit
Mays- und Gersienield&n, i^7»wvpflanzungen, Wäldern
von Yucca filamentosa und Wachholder , die von us-
neenartigen TUlandsien mehr weifs als grün erschienen.
So gelangten wir, stets im Angesichte der Cordillere
des Orizaba, am dritten Tage unserer Abreise von Jalapa,
in der Hacienda de Tlachichuca am Fufse des Vol-
can an. Wir hatten wieder Erkundigungen über den
W7eg nach den Bergen eingezogen und erfahren, dafs es
nicht nöthig sei, nach San Andres Chalchicomula
zu gehn , von welchem Dorfe wir noch einige Stunden
entfernt waren. Es wurde daher beschlossen: am folgen-
den Tage die Reise von hier aus zu unternehmen.
Unsre 2 Indianer, die von dem angestrengten Mar-
sche erschöpft waren, liefsen wir in der Hacienda zu
rück, eben so die 2 Lastthiere und nahmen dafür 3 fri-
sche Männer, denen wir die nöthigen Lebensmittel und
andre Nothwendigkeiten zu tragen haben. Das Wetter
schien unser Unternehmen zu begünstigen, der Volcan lag
in der gröfsten Reinheit vor uns. Durch Pflanzungen der
riesenmäfsigen Agave trabend, erreichten wir bald einen
hohen Wald von abendländischen Föhren, in deren Gip-
feln Schaaren von Papageien krächzten. Wrenn wir die
Pflanzennalur am Fufse des Berges mit der in einer ent-
4r Bd. 2s Heft. 18
226
sprechenden Höhe in unsern Deutschen Alpen vergleichen,
so finden wir einen grofsen Unterschied. Nie werde ich
den Eindruck vergessen, den die üppige Vegetation auf
mich machte, als ich zum erstenmale von München aus
die Bairischen Alpen am Schliersee und Tegern-
see besuchte. Wie frisch grünen und blühen da im Schat-
ten der Buchen und jiliornbäume in einer Hohe von
2 — 3000 Fufs, der Sonchus alpinus, die Cacalien, die
Saccifraga rotimdifolia und die niedliche Moehringie*
Hier am Fufse des Orizaba und am Anfange seines west-
lichen Abhanges, ungefähr in einer Höhe von 8000 Fufs,
nehmen Ocote oder abendländische Föhren grofse Slrek-
ken ein} zwischen ihnen zerstreut stehn einzeln immer-
grüne Eichen und Ellern. Aber es fehlen die rauschen-
den Wässer, die den Boden erfrischen und also auch die
üppig aufspriefsenden Kräuter, das Eigenihum unserer Al-
pen. Eine hohe Grasaxt in getrennten Haufen stehend
nimmt fast den ganzen Boden ein. Purpurrothe Stevien,
ein platt auf der Erde liegendes Eryngimn mit weifsen
Hüllblättern, Arenarien und gelbe Hypoxides bringen
einige Abwechselung in die Monotonie dieser Decke. Wir
steigen höher, da erscheint ein gelbes Veilchen, unserer
J7. bifloru nicht unähnlich, und eine Ranunkel mit viel-
blättriger, gelber Blumenkrone. Wir steigen 1000 Fufs
höher und die Zahl der noch nicht beobachteten Pflanzen
nimmt zu. Da wächst mit dem niederliegenden Eryngium
eine andre hohe Art. Auf einer Wiese finden wir eine
grofse violette Chelone, eine kupferrolhe Oenothere, eine
fast in Dolden blühende Swertie und ein schwarzblumiges
Peratrmn mit hoher, ästiger Rispe und linienförmigen
Blättern. Die Führer warnen, die Pferde von letzterer
Pflanze fressen zu lassen, weil sie dieselben betäube.
Wir erreichen einen höher gelegenen Wald von Eichen,
Ellern und abendländischen Föhren, zwischen welche
227
sich Oyamel (Pinus religio saj und Teocotc, eine neue,
sehr bestimmt von der abendländischen Führe verschie-
dene Art mischt. Das Unterholz wird von strauchartigen
Cincr ariei i , Bibes und einem Arbutus oder Rhododcn
dron, den wir nicht blühend finden, gebildet. Ein steiler
Pfad, der nur selten von Leuten, welche Schnee holen,
betreten wird, führt uns endlich an einen Bergkamm, wo
wir im Angesicht des weifsen Kegels zu übernachten be-
schliefsen. Hier, wo noch ein niedlicher Trochilus die
prächtigen scharlachrothen Blumen der Castillejeu um-
summt, findet sich zu unserm Erstaunen in Gesellschaft
von Vaccinien, einem Hydrophyllwn , der Pedicularis
aequinoctialis (?) , die Kartoffel im wilden Zustande. Ein
kleines Pflänzchen, kaum eine halbe Spanne lang, mit
wenigen dunkelblauen Blumen geziert und Knollen, kaum
von der Gröfse einer Haselnufs. Erfreut über einen sol-
chen Fund, bauen wir noch vor Einbruch der Nacht un
sere Hütten von den mitgenommenen Matten, machen uns
von abgeschnittenem Grase ein weiches Lager und zünden
von dem verdorrten Holze der Kiefern ein Feuer an. Die
Begleiter stimmen nach eingenommenem Male fröhliche
Gesänge an und wir legen uns, nachdem wir den weifsen
Gipfel, der im Mondschein prächtig glänzte, noch einmal
angeschaut hatten, in Hoffnung eines eben so schönen
morgenden Tages wie der heutige war, zur Ruhe. Aber
die dünne Luft, die man in dieser Höhe von 10000 —
11000 Fufs athmet, liefs die meisten von uns wenig schla-
fen. Nichtsdestoweniger treten wir frisch und munter zu
Hofs unsern steilen Weg an. Aber die Hoffnung eines
klaren Tags wurde uns zu Wasser. Schon früh zeigten
sich Wolken am Kegel, die uns einen trüben Tag pro-
phezeielen. Der Weg oder vielmehr die Richtung, die wir
nehmen, denn der Weg verliefs uns bald, führte uns über
Wiesen, wo mit dem schon gestern gesehenem Veratrum
18*
222 *
eine Pediciilavis, Disteln, Swcrtien, Cineraricny strauch-
artige Stevien zusammen wachsen. Zu diesen gesellten
sich baM ein Cacalia mit rosenrother Hülle und ein Po-
lemonium mit grofser hellblauer Blume. Die Föhre und
Pinus religiosa wurden seltener und von knüppelhaftem
Wuchs. In dieser Region war ein blauer Lupinus, häufig,
mit ihm das schon gestern gesehene hohe Eryngium, die
grofse violette Chelone und eine gelbblühende strauchar-
tige Synantheree, eine niedrige Myosotis mit grofser,
weifslicher Blume. Die Familien der Cruciferae fing an
in mehreren Arten aufzutreten, unter diesen ein Sisym-
binnm, unserm sylvesire sehr ähnlich. Eine der köstlich-
sten Pflanzen hier an den Gränzen der phanerogamischen
Vegetation ist der Cnicus nivalis II. B. et K. Ein dicker
wolliger Stengel, dicht mit dornigen Blättern besetzt,
trägt an seiner Spitze einen 4 Zoll breiten Kopf in dicke
Wolle gehüllt, gleichsam um die zarten blafsrothen Blüm-
chen vor der rauhen Witterung, die hier selbst im Som-
mer herrscht, zu schützen. Der Gipfel des Berges war
längst in dicke Wolken verborgen und uns umwehte kalte
Nebelluft. Doch sahn wir den Schnee blinken, den mufs-
ten wir nolhwendig erreichen. Der Weg dahin ist ein
Abhang mit grobem Geröll bedeckt. Wir liefsen die
Pferde unsern Führern (ich hatte heute meine Mula nicht
bestiegen, weil sie gedrückt war) und begannen die
schwere Arbeit des Steigens, doppelt schwer durch die
colossalen Steinmassen und die dünne Luft, die uns nü-
thigle, sehr häufig zu rasten. Die letzten Spuren pha-
nerogamischer Vegetation waren eine Draba und eine
Avena. Ein Trisetum schlofs sie endlich. Zwischen den
Porphyrmassen fanden sich auch deutliche vulkanische
Producle, ein poröser Basalt, ähnlich dem des La acher
See's und ein verbrannter, ebenfalls poröser Lehm. Lang-
samen Schrittes stiegen wir über das Gestein hinweg, bis
229
wir endlich am Ziel waren, an einem Gletscher, der etwa
500 Fufs höher liegen mochte, als der erste, den wir zur
Seile heobachlet hatten. Noch höher zu steigen mufsten
wir leider des Welters wegen aufgeben. Wir rastelen an
einer mit Eiszapfen bedeckten Porphyrschieferwand. Das
uns umgebende Geslein war geschmückt mit schöngefärb-
ten Lichenen, unter welchen auch Lecidea geographica.
Ich kann nicht umhin, Ihnen ein Phänomen mitzutheilen,
welches uns alle in Erstaunen setzte. In dieser Höhe, die
vielleicht 14000 Fufs übersteigt, wo längst alle phanero-
gamische Vegetation aufgehört hat, lebt, wahrscheinlich
durch einen aufwärts gehenden Luft ström dahin geführt,
ein Insect, und zwar ein zarter Nachtschmetterling, zu
Tausenden unter der schiefrig abgelösten Fläche des Por^
phyrs. Oft fanden wir, einen Stein aufhebend, der kaum
2 Q. Fufs maafs, wohl hundert beisammen sitzen» Doch
wir verlassen diese Räume, wo dichte Nebelwolken uns
den Blick nach dem ewig weifsen Gipfel, wie nach der
unter uns liegenden Landschaft versperren, den steilen
Abhang mit Mühe hinabsteigend, den wir kurz zuvor mit
Anstrengung erklimmt halten. Weil die Dämmerung her-
annahte, so nahmen wir das Nachtquartier in einer Fel-
sengrolle, die etwa 500 Fufs über unserra gestrigen Nacht-
lager liegen mochte. Wir hatten uns diesen Ort, dessen
Wände mit einem der niedlichsten Farrnkräuler bekleidet
waren , schon vorher ausersehn und fanden daher unsere
Begleiter schon beim Feuer sitzend. — Der andre Tag
rechtfertigte unsern Entsehlufs zur Rückkehr, demi es re-
gnete vom Morgen bis in die Nacht mit kurzen Unterbre-
chungen. Als wir am folgenden Morgen die Haeienda,
die uns alle Bequemlichkeilen gewährt hatte, die man nur
in diesem Lande auf Reisen findet, verliefsen, lag dier
Volcan de Orizaba noch in tiefen Wolken vergraben
230
und wir sahn ihn auch bis zu unsrer Rückkunft nach Ja-
lapa nicht wieder.
Wir nahmen, um einige interessante Punkte zu be-
suchen, einen Rückweg, der uns durch mehr westlich ge-
legene Gegenden führte, als der früher eingeschlagene.
Die Hacienda de Tepetillan war der erste Ort, den
wir erreichten. Wir sahen auf diesem Wege von etwa 3
Legoas, nichts als Llanos, wie wir sie hei Perote ge-
sehn hatten, Wälder von einer PVachholder- oder Cy-
pressenart mit weifsen Tillandsien behangen, mit kleinen
Kräutern und Sträuchern bewachsene dürre Steppen, die
mit ausgedehnten Weizen-, Gersten- und May Feldern,
so wie mit J/r/g'w^pflanzungen abwechselten. Kein Frucht-
baum erfreut in diesen hohen Gegenden das Auge des
Reisenden, die Tuna ist die einzige in dieser Höhe er-
zeugte Frucht. Bei Tepelitlan kamen wir einem merk-
würdigen Berge nahe, dem Serro de la Ventana, Fen-
sterberg genannt von einer den Kamm desselben horizon-
tal durchbrechenden weit sichtbaren Öffnung. Aber auch
wegen seiner merkwürdigen Vegetation zog er unsre Auf-
merksamkeit auf sich. Er ist so, wie mehrere benach-
barte, mit lauter acht mexicanischen Pflanzenformen be-
deckt. Mehrere Arten der Gattung Yucca in mäfsig gro-
fsen mannshohen Stämmen, unter denen eine mit schma-
len abstehend gezähnten Blättern, die an der Spitze einen
Fadenbüschel tragen, weswegen wir sie vorläufig Y. ac.ro-
tricha genannt haben, obgleich wir sie weder mit Blüthc
noch mit Frucht fanden. Mit diesen mehrere Jgavcar-
ten, von denen einige mit ihrer 20 Fufs hohen Rispe her-
vorragen. Die kleinem Pßanzen sind zum Theil ebenfalls
Alocariige Gewächse, in grofsen Haufen stehend, mit saf-
tigen Blättern und starrer, mannshoher Rispe, die mit
Früchten bedeckt ist, und Mammillcirien. Nur wenige
Slräucher und Kräuter von weniger bizarrer Form mischen
— 231
sich unter jene. Denken Sie sich alte diese Pflanzen aus
Felsspalten und Ritzen hervorsprossend, so können Sie
sich fast eine Vorstellung des Serxo de la Ventana
machen. Wir erreichten bald die Hacienda de la Ven-
tana und erkundigten uns nach dem Wege der zu den
Humeros de las Retumbadas führt. Wir traben ei-
nem Walde zu, der uns bald in seinen Schalten auf-
nimmt. Er besteht aus Föhren, Eichen und einem Ar-
birtus mit glattem, röthlichem Stamme, dicht wie unser
Vogelbeerbaum mit rolhen Beeren behangen. In ihren
Schalten blühen scharlachrothe Cheloncn und Lamourou-
orien, lichtrothe, grofsblumige Stevien, ein Lotus dem ja-
cobaeus der Gärten ähnlich, und andere der zierlichsten Ge-
wächse. Wir reiten auf holprigen Wegen bergan und berg-
ab, immer im Walde. Riesenmäfsige Agaven slehn da in
Menge zwischen Felsmassen, einige erbeben ihre mächti-
gen Blüthen schatte , mit der Höhe der sie umgebenden
Bäume welteifernd. Endlich bekommen wir ein Gebäude
zu Gesicht, öde und verlassen wie die umliegende Gegend.
Hier, sagt man uns, sind die Humeras oder Dampfbä-
der. Eine merkwürdige Erscheinung. Es ist ein stets
Wärme entwickelnder Hügel. Schon beim blofsen Wund-
machen der Erde fühlt die Hand eine wirkliche Wärme
und bei kühler Luft steigen Dämpfe auf von ihrer Ober-
fläche. Die Hitze nimmt zu mit der Tiefe des Loches,
welches man gräbt. Es ist eine, so viel wir wissen, in
Europa noch nicht bekannte vulkanische Erscheinung, in
dem von Humboldt angegebenem vulkanischem Striche, der
Mexico in diesen Breiten durchschneidet. Wir fanden
am Abhänge dieses Hügels, aufser vielen schon früher be-
obachteten Pflanzen zwei niedliche Daleen, und eine für
uns neue Ascepias mit linienförmigen Blättern. Ob der
stets erwärmte Boden gewisse Pflanzen begünstigt, bleibt
bis zu einer spätem nähern Untersuchung unentschieden.
232
Wir verlassen diese in geologischer, wie in botanischer
Hinsicht merkwürdige Gegend und gelin zurück über die
Hacienda de la Ventana nach der Hacienda de Tep e-
titlan, wo wir in der Nacht ankommen. Wir nehmen
am folgenden Tage den Weg nach der Laguna de Hu-
etulaca, einem wenig salzigen See, der in einem Kessel
liegt. Am Abhänge desselben finden wir zwischen Opun-
tien die wilde Kartoffel sehr häufig und zwar die weifs-
blühende Abart, höher und vielblumiger als die am Berge
beobachtete. Sie ist hier, so wie bei den Bewohnern
am Fufse des Orizaba unter dem INamen Papa cimar
von (wilde Kartoffel) bekannt. In dem See fischen wir ein
Exemplar einer neuen Art der Gattung Siren, die hier so
wie die im See von Chalco und Tezcuco den Namen
Aocolotl führt. Durch LI an os, die den früher beschrie-
benen sehr ähnlich sehn, kommen wir am Abend bei den
Magueypüanmngen von Perote an und am folgenden
Tage steigen wir den Abhang der Anden herab, bis uns
in dunkler Nacht der Duft der Datura arborea ankün-
digt, dafs wir in der Nähe von Jalapa sind.
Bald nach unserer Rückkehr von der beschriebenen
Reise wurden wir von einem Haciendero , einem Englän-
der Heaven eingeladen, eine Zeillang zu ihm auf seine
Hacienda zu ziehn , welche Einladung wir um so lieber
annahmen, weil wir hörten, dafs die Natur, welche dies
Landgut umgiebl, sich schon mehr der der Tierra caliente
nähere. Die Hacienda de la Laguna hat ihren Na-
men von einem versiegenden Teich, der in ihrer Nähe
liegt. Sie ist 5 Legoas südlich von hier gelegen, und
östlich etwa \\ Legoas vom Scrro de San Marco, ei-
nem tief abgestutzten Kegel am Fufse des Cofre de Pe-
rote. Der Hauptgegenstand der Cultur ist Zuckerrohr,
aus welchem ßrandwein gebrannt wird, neben ihm wird
Mays, ein wenig Reis und noch weniger Baumwolle ge-
233
pflanzt. Die oben erwähnte Laguna hat aufser der Vil-
Imrsia Humboldt ü , die wir schon früher bei Veracruz
landen, und einer Jleteranthera, derselben, welche in der
Laguna von Jalapa wächst, nichts Ausgezeichnetes von
Sumpf- und Wasserpflanzen. Von den höher liegenden
Gegenden, die die Hacienda umgeben, sage ich Ihnen nur
im Allgemeinen, dafs die Hanuncuti, deren bei Jalapa
doch 2 Arten, und zwar nicht selten, wachsen, hier ganz
fehlen. Dagegen tritt eine Gattung hier in mehreren Ar-
ten auf, die bei Jalapa, wie es scheint, fehlt, Ficus
nähmlich. Die Barrancas aber oder Bergschluchten, die
zur Seite der Hacienda liegen , müssen ihrer Vegetation
wegen schon zur Tierra caliente gerechnet werden. Ich
führe Sie nur in eine, die Barranca de Tioselos. —
Schon am Rande des Abhanges dieser Schlucht, von ei-
nem steilen Felsen betrachtet, verspricht uns der Weg in
die Tiefe eine reiche Natur. Rechts sehn wir den son-
derbar geformten Marcusberg, und hinter ihm den Co-
fre de Perote, mit den giganlischen Felsen auf seiner
Höhe. Uni er uns in der Tiefe hören wir das Rauschen
des Rio de Tioselos, ohne ihn zu sehn; er hat sich in
seinem weiten Bette ein engeres durch die Felsenmassen
gebrochen , dessen Tiefe und Abbang von dichten über-
hängenden Baummassen in finstre Nacht vergraben sind.
Aber die felsigen, steilen und dann etwas sanfter abfallen-
den Gehänge des alten Flufsbetts sind den Augen ein er-
freulicher Anblick. Sie sind gröfslentheils von niederm
Gebüsch eingenommen, aus dem sich Eichen bis in den
Gipfel mit TiJlandsien, Orchideen und Piperaceen be-
deckt, erheben. Da wo der Boden weniger steil ist, zu-
mal auf jener Seite, liegen die malerischsten Plantanares
oder Ban anenpüan zungen mit lichtem Grün, aus denen
sich zerstreut stehende dunklere Palmen erheben. Auch
die Terrassen, die der Abhang bildet, sind auf der gegen-
234
überliegenden Seite mit Plant anos bepflanzt und so rei-
chen die letztem fast bis zum Rande des Abhangs. Wir
steigen auf einem schmalen, sleilen Pfade herab, und fin-
den gleich am Eingange eine Heliconie mit blauen, drei-
eckigen Beeren, die Ban anenipü&nze in kleinem Maafs-
slabe; eine merkwürdige Pflanze zieht neben ihr unsre
Aufmerksamkeit auf sich, eine Agave mit grüner Blume
und nicht sehr saftigem Blatte, in Tuberosenartiger Ge-
stalt. Wir treten in ein Gebüsch von ITerbenaceen, Gon-
zaleen, Hamelien, an denen Smilaces und eine Malpighia-
cea mit goldgelben Blumen bedeckt, hinaufwinde l. Wir
betreten einen mit hohen Gräsern bedeckten Abhang, aus
welchem sich die oben erwähnte Agave, eine vorher
noch nicht gefundene Lamourouaie mit scharlachrolher
Blume und breitem Blatte erheben. Auch die lange er-
sehnte Sabadilla finden wir hier zum erstenmale, ein
Zwiebelgewächs mit linienförmigen Blättern, mannshohen,
einfachen Schäften und kleinen, gelblichen Blumen. Wir
gelangen zu einem Felsen, den eine blafsgrüne Pepero-
nrie, mit Blättern, die denen der Haselwurz gleichen, und
eine kleine Treviranie, mit grofsen, violetten Blumen be-
decken. Durch ein Dickicht, welches vorzüglich von ei-
nem hohen Tripsaaim gebildet wird, treten wir endlich
in einen Plant an ar, dessen hohe Stöcke mit reifen
Früchten beladen sind. In ihren Schatten hat man auch
die Jatropha Manihot gepflanzt. Wir verweilen etwas
im Schatten der heilsamen Brodfrucht und nahen uns
endlich dem Rande des tiefausgefurchten Elufsbettes. Das
Auge sieht hinab und ruht mit Bewunderung auf einem Was-
serfalle. Erst nach langem Suchen, denn überall fällt der
felsige Abhang steil ab, finden wir einen schmalen, kaum
kenntlichen Fufspfad, dem wir folgen. Da finden wir
im Schalten der Eichen, Araliaccen, Tiliaceen, Biittnc-
235
riaccen und vieler anderer Bäume, die wir nicht erken-
nen, die niedliche Oxalis sensitiva und eine andre hol-
zijre Art dieser Gattung. An einem Felsen kriecht ein
platter Cereus. Wir finden ferner eine neue Art der
schon bei Jalapa gefundenen Zwergpalme, eine Oycas,
mehrere Begonien, die eine mit Blättern, die dem Asa-
rum europaeum täuschend ähnlich sehn. Tiefer steht eine
baumartige Justicia mit scharlachrothen Blumen. Endlich
sind wir in der Tiefe. Hohe Cecvopien mit glattem,
schlankem Stamme, wachsen da mit dem abendländischen
Platanus freundlich beisammen, in ihren Schatten gigan-
tische Piperarlcn und Heliconicn, fast von der Gröfse der
Mitsei paradisiacci. Hoch an den Bäumen hinauf krie-
chen Caladien und das wunderbare Dracontium pertu-
sum, mit ihnen nehmen Pothosarlen mit herzförmigen und
gefingerten Blättern den Stamm lebender und modernder
Bäume ein. Ccictus pendidus und eine J^ittarici hängen
fadenförmig in Büscheln von den Asten der Bäume herab.
Ein hoher, ungeheuerer Platanus bildet die Brücke über
das mit reifsender Schnelligkeit dahinfliefsende crystallhelle
Wasser. Der sonst furchtsame Indianer lehrt uns hier
den Schwindel vergessen. Am jenseitigen Ufer finden wir
wieder eine dritte Art der Zwergpalme mit viel gröfsern
Früchten, als die zwei früher beobachteten. — Doch ich
fühle es, ich habe mich umsonst bemüht, Ihnen die Fülle
und Mannigfaltigkeit dieser Natur zu schildern; so wie
man in's Einzelne geht, so geht der Eindruck verloren und
mit einem Blicke lassen sich diese tropischen Wälder
nicht übersehn.
Nehmen Sie, liebster Freund, diese Blätter, und alle
Freunde, denen Sie sie mittheilen, als eine freundliche
Gabe. Oft habe ich, während ich die Wälder dieses
glücklichen Himmclstrichs durchzog, Ihrer und meiner
übrigen Freunde gedacht, oft Sie zu mir hierhergewünscht,
236
um mit mir diese Nalur zu bewundern. Das Schreiben
dieses Briefes hat mir grofses Vergnügen gemacht, wenn
es mir nur gelungen wäre, das zu erreichen, nach dem
ich strebte.
Noch sage ich Ihnen, dafs wir, nachdem wir eine
grofse Sendung für Berlin nach Veracruz *) abgeschickt
haben, wir uns zu einer Reise nach Papantla vorberei-
ten. Wahrscheinlich sind wir in 8 Tagen schon auf dem
Wege nach dieser reichen, nördlich gelegenen Gegend der
Tierra caliente, wo wir mehrere Monate zu verweilen
gedenken.
) Weder die Sendung von Veracruz noch die von Jalapa, wel-
che 5000 Exemplare getrockneter Pflanzen, Samen, Holzarten etc. ent-
halten soll, sind bis jetzt hier angelangt. Sobald diese Sendungen, de-
ren Ankunft wir entgegen sehn, eingetroffen sind, sollen sie sofort ge-
ordnet und verkauft werden. Was sich bei den hier vorhandene™
Hülfsmitteln sogleich bestimmen läfst, soll in der Linnaea mit dem
bekannt gemacht werden, was Freund Schiede an Ort und Stelle be-
obachtete. Auch an Säugethieren, Vögeln, Amphibien und Insekten
kommt eine reiche Ausbeute. Wer die aus jenem Lande kommenden
Pflanzen so wie die Droguen mit den dazu gehörigen Pflanzen zu ha-
ben wünscht, möge sich bald bei dem Unterzeichneten melden.
Der Herausgeber.
237
DE INSOLITA QUADABI MERCURIA-
LIS SPECIE.
DISSEMT
Ernestus Meyer Prof. Regiomontanus.
Inier plantas Capenses exsiccalas, qiiarum. magnam
copiam debeo amicissimo Drege, strenuo rerum naturaliuni
in illo terrarum angulo invesligatori , plures inveni et in-
veniam slirpes vel novas, vel minus cognitas, quarum de-
scriptiones, simul aique et amicus permiserit et siverit
otium, Tecum communicabo. Hodie illarum singulam
quandam descripsi, rogans, ut schedulam istam diario Tuo
inserere velis, tum propter singularem stirpis fabricam, tum
quoniam ejusdem semina amicis praebere possum. Nam
semina nonnulla speciminulo plantae sicco ablata, terrae-
que commissa, largam praebuerunt messem. Est autem
planta, de qua loculus sum.
MERCURIALIS TRIANDRA MIHI.
Diagnosis.
Annua, foliis alternis exslipulalis, floribus monoicis
solitariis, masculis triandris, foemineis absque staminum
rudimentis, fructu laevi glabro.
Descriptio.
Herba palmaris , annua , ex omnibus foliorum axillis
inde ab ipsis cotyledonibus ramos patentes protendens,
caule ramisque irregulariter angulosis glaberrimis. Cotyle-
dones foliaceae persistentes oblonge- -obovatae obtusissimae
subpetiolatae. Folia caulina sequentis nodi opposita, reli-
qua alterna, omnia petiolata, petiolo canaliculato, anguste
lanceolata, obtusa basi angustata , plantae spontaneae inte-
gerrima, eultae uno alterove dente versus apicem instrueta,
238
glaberrima pallide virentla hinc inde subpruinosa. Stipulae
nullae. Flores minuli monoici solitarii, brevius peduncu-
lali, perianthio tripartito laciniis reflexis; masculini, in
foliorum superiorum axillis, triandri, antheris (omnino ut
in Schkuhrii icone) didymis, theca ulraque medio sulcata,
rudimento pistillari vix ullo ; foeminei more prorsus inso-
lito alii in infima ramorum parte ad latus positi, bractea
foliis simili sed vix sesquilineam longa suffulti, alii in al-
tero ramorum latere, a basi paullo remoti, nisi horum
loco orilur ramulus, eadem lege superius flores ferens.
Stamina sterilia in flore foemineo nulla. Germen jam di-
dymum, sligmatibus duobus reflexis puberulis. Carpella
laevissima et glaberrima, ab axi persistente serius sece-
dentia, monospermia, chartacea, fragilia, bivalvia, sed vix
sponte sua deliiscentia. Semen ex axeos superiore parte
pendulum, ovoideum, caruncula nulla, testa nigra fragili,
cuticula tenuissima (exteriore cellularum pariete) foveolato-
areolata. Embryo in axi albuminis rectus, radicula bilum
spectante.
Observata.
Quantis et quam gravibus partibus haec ab Europaeis
ejusdem generis speciebus discrepat, peritos vix est quod
moneam. Folia alterna, stipularum defectus, inflorendi
modus prorsus peculiaris, stamina florum masculorum terna,
foemineorum sterilia nulla, pericarpium neque muricatum,
neque pubescens, habitus denique totius plantae peculia-
ris, peculiare genus indicare videntur. Sed pericarpium
vel acuminatum vel tomentosum , quod in generis cbara-
ctere postulavit cl. Adr. de Jussieu, desideratur etiam in
Mercuriali elliptica. Folia alterna exstipulata reperiuntur
in Mercuriali alternifolia Lam., cui etiam inflorescentia si-
milis attribuitur, quam habet nostra. Nil igitur superest
discriminis, nisi staminum sterilium in floribus foemineis
absenlia, ad proprium genus constiluendum minime suffi-
239
ciens. Sed jam tertlam speciem foliis alternis Indicam
licet unico verbo tetigit cl. Adr. de Jussieu, de qua an
aeque ac noslra et alternifolia stipulls eareat nee ne, in-
cevti sumus. Si caret, optime exinde Mercurialium duae
conslituerentur sectiones sive subgenera, geographicae spe-
cierum dislributioni convenienlia , nee non Euphorbiarum
subgeneribus respondenlia.
Re°iomonti d. XIII. Decemb. 1828,
240
DE
SYNANTHEREIS HERBAM REGII BE-
ROLINENSIS DISSERTATIO PRIMA
AUCTORE
CHR. FR. LESSING.
Magno amore in familiam Synantherearum captus al-
que summorum vlrorum auxiliis gaudens, clar. Adalb. de
Chamisso et D. F. L. de Schlechtendal , qui herbaria
ditissima, et sua ipsorum et regia, eximia cum benevolen-
tia atque confidentia mihi aperuerunt, statui hanc familiam
tractare , nescius quousque ducar. Viris illis, optime de
me meritis, nee non amicissimo Beyrichio, qui Synanlhe-
reas, a se in Brasilia collectas, examinare benigniter mihi
concessit, gratias dico ex imo corde quam maximas. In
hoc et proximis fasciculis disseram praeeipue de plantis
meridionali - americanis, nee tarnen reliquas si opus esse
mihi videtur, negligens, atque in hoc quidem de tribu
Vernoniearum.
Tribum similem atque fere eadem genera amplecten-
tem prius quidem consiituit cel. Cl. Richard *), sed nominavit
et melius aretiusque determinavit summus synantherologus
Cassini **). Exclusis e tribu Cassiniana his generibus:
Chloenobolo Cass., Epalle Ej., Monarrheno Ej., Munozia R.
et P., Oligocarpha Cass., Pluchea Ej., Shawia Forst., Tarcho-
nantho
*) Cf. Cass. opusc. phytol. v. 2. p. 13. De6v. journ. d. Bot. I.
pag. 23.
**) Journ. d. phys. flor. et Mars 1819. Dict. d. fc. nat. v. 20.
p. 384 (Heliantheae) et v. 36. p. IS. (Oligauthes). Ej. opusc. phytol.
v. 1. p. 288. et v. 2. p. 206.
241
nantho L. , Tessaria R. et P. et Xanthoceplialo W. *),
quae clar. Cassini, pilositati superioris styli partis, in flo-
ribus $ quidem constantissimae , in diclinis tarnen valde
variabili, nimis confidens, Vernonieis pcrperam adscripsit,
hanc tribum sequenti modo describam, nolas quae sunt
totius familiae, additis lilteris (f) dcsignans **):
Flores collecli in capitula (f), evolulione centripeia (f),
homocarpa aut pl. aequaliflora, homogama ***), discoidea,
floribus £ aut rarius inaequaliflora, heterogama, radiata, ra
dii tunc semper 1-serialis floribus foemineis aeque ac
disci bermaphroditis semper fertilibus, 1- oo-flora, involu-
crata, involucvis rarius compressis f), rarissimc nuda. Ca-
lyx ovario adhaerens (f), limbo nunc aborto, nunc sub no-
mine pappi variaquc forma super id eminente. Corolla
gamopetala (f), aeslivalione valvata, 5 rarissimc 3-nervia,
nervis primariis cum laciniis alternanlibus in earumque basi
biturcatis, ramis saepissime marginalibusff), rarissime intra-
marginalibus fff), singulis cum unoquoque nervi proximi
in laciniarum apice conjunctis (f), caeterum simplicissimis,
rarius secundaviis accessoriis, axin laciniarum occupantibus
ex earumque apice orientibus atquc inferne pl. evanidis f *),
florum hermaphioditorum rcgularis f **), rarius palmata f ***),
*) Quod est Pyratlirum Bonplandii Runth.
**) Quas non omittendas esse censui ad repetit!oues taediosissi-
mas •evitandas, considerare enim voluerim sectionem quamque supe-
riorem quasi parenthesin mathematieam, extra quam netas communes,
intra quam peculiares pr.nam.
* ) Unisexualia Cass., qui terminus autem ambiguus de floribus
unico sexu gaudentibus a. cel. Candollio aliisque adhibetur.
"f) Fig. 15. ut in Gompkrenis.
tt) Fig. 29. 35. 39. 50. 79.
ttt) Fig. 21.
t*) Fig. 21. 52. 79.
t**) Fig. 1. 11. 21. 29. 50. 52. etc. cf. Cass. Dict. d. sc. nat
t. 10. p. 13S.
t***) Fig. 18.
4r Bd. 2s Heft. 19
242
5 rarlssime 3-fida, laciniis rarissime obtusis, foemineorum
lingulata. Slamina tot quot nervi, qnibus sunt filamentis
innata, et laciniae corollae, quibuscum allernant (f) *). Fi
lamenta antberarum dorsis apice infixa (f), nervis corollae
inferne innala (f), supra medium articulata (f) **), plano-
dilatata (f), glabra, laevia aut rarissime papulosa ***). An-
therae membrana accessoria, tenerrima conjunctae, intus
longiludinaliter debiscentes (f), e partibus tribus conslant
(f), e parle media loculigera f ) , in alam apicalem magis
minusve obtusain, pl. oblongam, rarius subrolundam pro-
ducta (f) ff) et e duabus alis lateralibus (f) fff) tolis
parti mediae ulrinque adnatis ab eaque consislentia minus
coriacea et colore diversis (f) f*). Pollen globosum, echi-
nulatum f**). Pislillum unicum. Carpella in ovarium 1-
loculare, 1-spermum, cum rhachide f***) plana vel con-
vexa articulatum, concreta. Stylus teres, duobus fasciculis
*) Fig. 50. 79.
**) Fig. 30. 51.
*^*) Fig. 73.
t) Fig. 10. 20. 30. d.
tt) Fig. 10. 20. 30. a. Quam cl. Cassini negat in Piqueria trincr-
via, nee tarnen equidem in liac neque ulla alia Synantherea quam quam
maxime polymorpliam desideravi.
fff) Fig. 10. 20. 30. b. et c. Cum alac laterales basi infra loculos
elongatae ibique liberae sunt, antherae ab auetoribus bisetae dieuntur
neque unquam hae setae appendiculos basilares a reliquis partibus di-
versos et peculiares, ut cel. Cassini autumat, sistunt.
T*) Consistentia semper diversa, modo tenuiori, modo magis to-
riacea (in Eupatorieis) e celluUs brevibus (in Alomiae n. sp. curvi-
lineis) nee ut alae apicales e longe porrectis sunt formatae. Colore
distinetissimas praeeipue in Heliantheis eas videre licet. Qua antlie-
rarum struetura Synanthereae ab affinibus omnibus longe recedunt.
t**) Fig. 8. 13.
•{•***) Receptaculo auet. plur. , clinanthio Mirb. Cass. quod hoc
sensu a rliaohidc non magis quam calathium Mirb. Cass. a capitulo
differt. Receptaculum dixerim pedunculum potius communem capitu-
lorum glomerulatorum vel capitatorum (calathiphore Cass.).
243
vasorum percursus *), cum neclario arliculatus, basi atte-
nuaius **) aut bulbosus ***), 2-fidus, supcrne aequalis, su-
perne ramique, adulti antheras superantes, extus in flori-
bus £ aequaliter (subsquamuloso-) pilosi, in floribus £ gla-
bris, ramis extus convexis (f), intus planis, stigma geren«
tibus (f), semisubulatis f), rarius semicylindraceis ff).
Stigma biseriale, seriebus continuis, marginalibus , pro-
minulis , scabriusculis , ante apicem desinentibus nee
uspiam confluentibus fff). Achaenium erostre f*), teres
aut angulatum, faciebus nunquam omnibus cemeavis, cujus
disco epigyno callus f **) apicalis saepe est impositus, are-
olam f***) aulem, rarius lateralem *f), callus basilaris
*) Fig. 45.
••) Fig. 45. 58. 59. 68.
***) Fig. 3. 31. 64.
t) Fig. 23. 45. 59.
tt) Fig. 3. 25. 31.
fff) Fig. 23. 25. 60. g. series. — Constat: primum, stigma ve-
rum paginam ramorum styli interiorem oecupare et praesertim in hac
tribu plurimisque aliis 2-seriale esse, quia hae series semper adsunt, si
ovarium est fertile, semperque desunt, si ovarium sterile; tuiic : pilos
istos, stylum extus ciugentes atque a clar. Richardio pro stigmate ha-
bitos, nonnisi pollinis esse collectores, quia exemplis paucissimis exce-
ptis (Homogyne Cass. Isostigma n. gen.) solummodo in floribus stami-
nigeris oecurrunt et quidem saepe in stylo simplici.
f*) In libris botanicis perperam sermo est de pappo stipitato;
iste enim stipes pars achaenii nee pappi est et saepe adest, ubi pappus
deest, et rostri antrum est continuatio colliquamenti, a quo nonnisi in
paucissimis (Arnopogone picroide, Calendula tomentosa) diaphragmate
quasi est disjunetum.
f**) Corpus r'ungosum, album, disco epigyno impositus, apicalis,
arcolam cingens, basilaris appellatur. Cum callus basilaris satis lon-
gus est, aebaenium ab auetoribus stipitatum saepe vocatur.
f***) Areolam dico achaenii partem inferiorem, qua ovarium
cum rhachide articulatum est, ab auetoribus hilum injusto ap-
pellatum.
*t) Fig. 16. 17. 19. 32. h.
19*
244
semper clngit. Neciarium *) cum ovario contlnuum, alve-
olare **) vel slyliforme centrum disei epigyni occupat.
Embryo ***) orlhotropus, exorrhizus, albus ,. plumula in-
conspicua, cotylcdonibus in radiculam terelcm, brevem
continuis. Perispermii vesligium membranaceum. Differt
ilaque haec tribus a Cichoreis corollis non lingulatis, pis-
tillis aliisque nolis ab omnibus reliquis.
Plurimae Vernonieae habitant Americam, nulla adbuc
innoluit, quae Europam vel Novam Hollandiam incolat.
I. RHACHIS EBRACTEATA ft)
1. VERNONIA.
(Scbrb. gen. pl. 2. pag. 541. Sw. 11. ind. occ. t. 2.
p. 1317. tab. 16. Scrratulac Sp. L. Pers. Conyza sp.
L. Willd. Sprg. Eupalorii sp. W. Sprg. Huc genera
niJiilo dislinguenda: Achyrocoma Cass. Dict. d. sc. nat.
v. 26. pag. 21. Ascaricida Cass. Dict. d. sc. nat. v. 3.
Suppl. pag. 38. Cenlvapalus Cass. Bull. soc. pbil. Janv.
1817. Diel. 1. c. v. 7. p. 3S2. Distephanus Cass. Bull.
I. c. Sptbr. 1817. Diel. 1. c. v. 13. p. 361. Gymncmlhc-
*) Äuctoritate clar. Richardii et Cassini, qui in eo mcl observarunt.
Cum ovario articulatum autumat Cassini.
**) Excavatum, stylum basi attenuatum excipiens. fig. 27. 33.
f. 62. 83.
***) Solidum, stylo basi bulboso exceptum. fig. 12. 55. f.
t) Fig. 14.
■j~f) Nuda auetorum; clar. Cassini optime distinxit verc bractea-
tum (squamellifore) a fi mbrillifera; bracteae enim sunt folia vera,
parencbymate autem destituta, a rhachide facile detergenda et quasi
cum ea articulata, semper nervis percursa, pl. tot quot florcs eosque
extus amplexantes, involucri foliolis similiaj fimbrillae autem sunt
membranae, cum rachide continuae, enerviae, irregulaviter laciniatae,
laciniis modo paleaeformibus , modo piliformibus , verticillatim florcs
circurastantes, foliolis involucri dissimiles, basi saepe in alveolas non
profundas connatac.
245
mnm Cass. Bull. 1. c. Janv. el Avr. 1817. Diel. 1. c. v. 20.
p. 10S. Lcpidaploa Cass. Dict. 1. c. v. 26. p. 16. Oli-
ganihes Cass. Bull. 1. c. Janv. 1817. p. 10. et Avr. 1828.
p. 58. = Pollalesta Kunth. nov. gen. IV. p. 36. Lychno-
phora Mart. Regensb. Denkw. Bd. 2. pag. 149. (excl. L.
rosmarinifolia). Hololepis Cand. d. 1. Ann. d. Mus.
v. 16. p. 190. Cass. Dict, 1. c. v. 21. p. 308.)
Capitulum pluri-multifloram, aequallflorum. Acbaenium
disco epigyno magno *), neetario alveolar! , areola termi-
nal!. Corollae regularis limbus profunde 5-fidus, laciniis
acuminalis parlem integram aequantibus, pl. quam ea bre-
vioribus, a tubo haud distinclus. Pappus 2- oo-serialis,
palcaceus, serratus, serie interiori longa. Antberarum ala
apicalis laterales lalitudine aequat. Filaments laevia. Styli
rami semisubulati. Involucrum teres, imbrieatum, floribus
brevius, foliolis liberis, intcrioribus longioribus. — Fruti-
ces, suffrutices, rarius herbae annuac, capilulis in inflores-
centiam terminatam **) dispositis aut rarius solitariis, foliis
cum caule arliculalis, infegrls, saepe glandulosis, glandulis
sessilibus lucentibus. — Species hueusque sunt observa-
tae: 3 (27. 96. 99.), quarum patria est ignota; 7 (21. 22.
33. 67. 94. 104. 108.) in Africa; 11 (66. 68! 81. 94. 96.
101. 102. HO. 114. 116. 118.) in Asia; 7 (28. 29. 30. 31.
103. 109. 113.) in America boreali, caelerae 93 in America
meridionali vel India occidenlali, nullaque plnribus orbis
terrarum parlibus (nist hominibus divulgala) communis ***).
4
•) Discus epigynus est magnus, cum peripheriae achaenii maxiraae
aequalis est, parvus, cum eo minor,
**} Quoacl inÜoresceiitiam , acutissimum ceT. Roeperi traetatum in
Linnaea tom. 1. semper sequor.
*•*) Vernonias omnes, quas vidi, hie descripsi atque diagnosibus
distinxi, cacteras aut in calce ordine alphabetico cuumeravi aut pau-
cii-simas, quarum loci e descriptionibus satis apparere mihi visi sunt,
in seriem aliarum collocavi.
246
Sectio I. Capiiula tcrminalia, solitaria, foliis stc-
rilibus pluribus basi cincta. Arhaenia glaberrima.
1. T\ hwohicraia * (C?iicus foliis lato -lanceolalis,
caule ramoso, floribus axillaribus pedunculatis. Vcllozo in
Roem. script. lus. et bras. p. 140. Serratula pedunculata
Cand. in Pers. Ench. 2. p. 391. Hololcpis pedunculala
Cand. d. 1. Annal. du Mus. d'bist. nat. vol. 16. pag. 190.
tab. 6. Cass. d. 1. Dict. d. sc. nat. vol. 21. pag. 30S. —
Haynea pedunculata Sprg. Syst. III. pag. 391.). — Cau-
lis rigidus, sufiruticosus(?), ramosus, ramique teretiusculi,
sulcati, striali, mcdulla nivea fareti, foliis delapsis nodulosi.
Folia penninervia, capitulis adstanlia triplinervia , alterna,
conferta , petiolata , capilulis proxima sessilia , coviacca,
margine integerrima plana, supra glaberrima., lucida, sub-
tus albida, densissime tomentoso-lepidota (in satis adullis
squamulae distinetae videri possunt), nervis prominentibus,
primario dilatato, petiolisque usque ad S111 longis, et cana-
liculatis, multistriatis, cinereis, seeundariis simpliciusculis,
subelliptica , basi acuta aut obtusa, apice breviter acumi-
na!a; et pl. falcatim recurvata, ramorum sterilium 1k — 4"
longa, | — 2" lata, fertilium pl. 1" longa, f" lata. Ca-
piiula oo-flora, caulem ramosque, ex foliorum axillis su-
perioruni prodeuntes iisque superatos, cum caule arlicula-
tos, sub capitulis foliis *) pluribus (axillis) sterilibus, quam
capitula pl. longioribus, obsitos, caeterum pl. nudos, ter-
minant. Involucri iloribus parum brevioris, fruetus matu-
ros subsuperantis, circiter \il longi foliola coriacea, sicca,
3-nervia, stramineo-fusca, extus magis minusve pilosa,
*) Haec folia nou ad involucrum pertinent, quia, parenchymatös«,
in ejus foliola more consuetov. c in Girtliamo, Vernonia anthelmintlüca
etc. non transeunt et cum caule articulata suut.
247
margincquc lenuiori ciliala, ex latis, ovalis, obtusis, ia
elongata linearia acuminata, aplce nonnunquara rubicunda.
Pappi flavescentis, latius paleacei, pluriserialis series neque
longitudine neque latitudine distinctae. Corollae purpureo-
violaceae, laciniis apice barbatis, iubo aequalibus. Achaenia
sob 5-gono-subcylindracea, lucida, pallide fusca, 2'" longa.
Khacbin paleaceo-fimbrilliferam, fimbrillis brevibus in al-
veolas leves connalis, ebractealam nee bracteatara, uti
Cand. et Vellozo. 1. c, autumant, reperi. — E Brasilia
tropica misit Sellow. Fig. 52. corolla. 49. achaenium. 67.
ejus discus epigynus (v. Sp. oo).
2. V. buxdides n. sp. Fruticulus. Caulis pennae co-
lumbinae crassitudine ramique saepius pseudo-oppositi,
apice angulali, magis minusve tomenlosi, tomento juniori
ferrugineo. Folia penninervia, alterna, conferta, sessilia,
coriacea, integerrima, magis minusve carinata, obovala, su-
pra glaberrima, lucida, venosa, subtus tomento densissiroo,
albido, adpresso vestila, nervisque primariis quam margi-
ncs planae altloribus, 3 — 4'" longa, 2/y/ lata. Capilula
cylindracea, oo- (7) flora, 3"1 alta, foliis adslantibus vix
longiora, caulem ramosque ad apicem usque foliis subim-
bricatis teclos terminant. Involucri pauciserialis ioliola
coriacea, sicca, 3-nervia, obtusa, margine ciliata, extus pi-
losa, linearia. Corollae glabrae, purpureae(?). Achaenia
oo-costa*a, cylindracea, obscure fusca. Pappi flavescentis,
latius paleacei, 2-serialis series exterior ab inleriori longi-
tudine nee latiludine disüncla. — E Brasilia tropica misit
Sellow. (v. sp. oo).
3. V. erieoides * (Conyza eviedides Lam. Enc. II.
p. 92. Baccharis erieoides Pers. syn. II. p. 425. N. 39.
seeunduru descriptiones). Caulis fruticosus, ramosissirous,
ramique conferti, teretes, alterni, saepe pseudo-oppositi g.
verticillati. modo fasligiali, modo suprafastigiati caule bre-
viores, tomentosi, tomento foliis delapsis areolato, juniori
248
gaepe ferrugineo. Folia caduca, 1-nervia, alterna, valde
conferta , sessilia , coriacea , magis minusve carinaia , inte-
gerrima, linearia aut obovalo-linearia, supra glabra, lucida,
subtus lomento densissimo, albido, adpresso vestita, ner-
visque primariis quam margines planae aut subtilissime
reflexae altioribus, 3 — 6'" longa, \*u — V" lala. Capi-
lula cylindracea , oo-flora, foliis adstantibus vix longiora,
caulem ramosque ad apicem usque foliis confertissimis te-
ctos terminant. Involucri 4"' alti, pauciserialis, foliola co-
riacea, sicca, basi 3-nervia, oblongo - obovata aut linearia,
acuta aut oblusiuscula, margine longe ciliata, extus pilosa.
Corollae glabrae , purpureae(?). Achaenia oo-costala, cy-
lindi-acea, obscure fusca. Pappi flavescentis, latius palea-
cei, 2-serialis series exterior ab interiori longitudine nee
latitudine distineta. — E Brasilia tropica misit Sellow.
(v. sp. oo).
S-ectio II. Capitula in glomerulos terminales, soll-
tarios densissime collecta.
§. 1. Fruticuli foliis confertis, 1-nerviis, sessilibns,
coriaeeis, subtus nervis quam margines revolutae humi-
lioribus, in superioribus partibus tecti. Achaenia glaber
rima, oo -costata, obscure fusca. Pappi flavescentis, la-
tius paleacei, 2-seiialis series exterior brevis ab inter-
iori longitudine nee lalitudine distineta, paleis interioris
tortis, caducis. — Lychnophora Mart. I. c. (excl. L.
rosmarinifolia).
f 4. V. brunio'ides * {Lychnophora brunidides Mart.
I. c. tab. 4.)
) Plantas, quibus crucen» anteposui, non vidi.
249
f 5. V. proteaeformis * (Lychnophora ericdides
ßlart. I. c. n. 2. tab. 6.
f 6. V. Pinaster * (Lychnophora Pinaster ßlart.
I. c. tab. 6.)
7. V. villosissima * (Lychnophora villosissima Marl.
I. c. p. 149. tab. 7.) Arbuscula 6' alta, raro allior. Trun-
cus inferne simplex, superne in ramos subflexuosos, fasli-
gialos, divisus. Tomentum trunci partem superiorem ra-
mosque teretes involvens, densissimum , ochroleucum are-
olis crebris, sedibus foliorum delapsorum, notatum. Folia
in partibus superioribus densissima, erecto-patentia et Line
inde reflexa, linearia, obtusa vel acuta, 9'" — 2" longa,
1 — 2" lala, supra 1-nervia, reticulato - venosa, glabra
nervo aulem medio basi, aeque ac tota pagina inferior,
dense albido-lanalo, lana versus basin longiore. Capitula
pl. 4-flora octona-dena vel pluria. Involucri subbiserialis
foliola linearia, subacuta *), exteriora fere duplo breviora.
magis coneava, apice longius villosa. Corollae pallide li-
lacinae. Acbaenia obovata, fusca. Pappi latius paleacei se-
ries longitudine dislinctae, exterior brevissima, paleis se-
milanceolatis, interior longitudine tubi corollini, paleis tor-
tis, caducis. — In campis altis apricis prope Tejuco et
alibi in districtu adamantino Brasiliae Martius. E Brasi-
lia misit Sellow (v. 2. sp. s.)
■f 8. V. hakeaefolia * (Lychnophora haheaefolia
ßlart. I. c. N. 7.
f 9. V- salicifolia * (Lychnophora salicifolia ßlart.
I. c. tab. 10. N. 8).
10. V. staavioides * (Lychnophora staavidides
ßlart. I. c. tab. 8. N. 5.). Arbuscula 6 — 8 pedalis, raro
*) Folium truncatum, quod linea reeta, obtusumt quod circuli
segmento quodam, acutum, quod angulo obtuso aut acuto marguiibus
convexis, acuminatum quod angulo acuto raarginibus rectilincis aut
coneavis terminatur.
250
alllor. Truncus basi 2 s. 3" diamelro, in 4 — 5 pedum
alli ludine divisus in ramos plures erecto - patentes, flexuo-
sos, uti ipsa trunci pars superior tomento densissimo sub-
pulvinato a delapsu foliorum scrobiculato, infra foliorum
insertiones noduloso, primum pallide lulescenle dein ci-
nereo - griseo vestitos , ramulis confertis. Folia sparsa,
densa, subhorizontaliter patentia, suprema erecta, oblongo-
ovata, aut ovata, basi subcordata, obtusa (cum mucrone bre-
vissimo secundum Mart. quem autem non vidi) supra glaber-
rima, lucida, 1-nervia, nervo medio impresso, subtus al-
bido tomentosa, sursum sensim minora, 3 — 9'" longa,
\ — 2'" lala. Capitula 3-flora. Involucri foliola coriacea,
sicca, pallide fusca, 3-nervia margine tenuiora, sublililer
pilosa, obtusa. Corollae roseae, glabrae. Achaenia fere
2'" longa, oblonga, trigona, fusca. Pappi latius paleacei
albi series longitudine distinclae, exlerior brevissima, inte-
rior paleis torlis. — In summis alpestribus districtus ada-
mantini Brasiliae Jul. Martins. E Brasilia tropica misit
Sellow.
§. 3. fferbae, glomerulis caulem simplicissimum, to-
tum aut superne aphyllum terminantibus. Achaenia dense
longeque pilosa, turbinata. Pappus pluriserialis, imbrica-
tus, angustius paleaceus, flave.scens, Serie exteriori brevi
ab interiori neque longitudine neque latitudine distincta.
11. J^. scapigera n. sp. Radix lignosa 1-pluriceps
arcualim descendens, crassa, superficie magis minusve ru-
gosa. Caulis simplicissimus , erectus , aphyllus , teres , la-
nato - tomentosus, circiter 3' altus. Folia omnia radicalia,
penninervia, coriacea, in petiolum brevem, plano-convexum
attenuata, spatbulata, oblonga, obtusa aut acuta, margine
plana, integerrima aut minute denticulata, utrinque reticu-
lato-vcnosa, nervis prominulis, lucida, glaberrima, juniora-
que nonnisi peliolorumque basis tomento fugaci obtecla
6 — 10" longa, 2 — 2<" lata. Capitula numerosa, sub-
— 251
cylindracea 2 — 3 flora. Involucrum, foliolis coriaceis,
siccis, basi obsolete irinerviis, carinatis, mucronato-acumi-
natis, glaberrimis, fructus subaequanlibus. Corolla pur-
purea, glabra. Acbaenium vix 1'" longum. — E Brasilia
tropica misit Sellow spec. plura.
12. V. plantaginifolia n. sp. Radix lignosa, 1-plu-
riceps. Caulis simplicissimus, erectus, leres, superne aphyl-
lus, tomentosus, 6 — 8" altus. Folia omnia subradicalia,
membranacea, multiplinervia , nervis parallelis, venis sub-
nullis, linearia, aut elongato-lanceolala, integerrima, obtusa
aut acuta, glabriuscula, juniora tomentosula, saepe arcuata,
obliqua, 3 — 5" longa, 1 — 4"' lata. Capitula multa
quidem, sed paiiciora, quam in praec. subcylindracea öo-
flora. Involucrum, foliolis coriaceis, siccis, 3-nerviis, mar-
gine ciliatis, planiusculis, glabriusculis, acuminatis ex ova-
tis *) in oblongo-ovata, fructibus parum minora. Corolla pur-
purea glabra. Acbaenium vix 1'" longum. — E Brasilia
tropica misit Sellow spec. oo.
Sectio III. Capitula in inßorescentiam **J variam
disposita, si glomerulata glomerulis spicatis (cvolu-
tione centripeta) aut rarius solitaria ramos superne
nudos terminantia. Pappus 2-serialis.
§. 1. Capitula aut dense glomerulata aut fascicu-
lata, aut pseudo -umbellata , glomerulis, fasciculis et
*) Haec dicendi ratio, brevior atque naturae roagis adaequata, si
formae transitoriae incertae atque intellectu faciles sunt, praeferenda
nnlit esse videtur ei, qua indoles foliorum (s. involucri foliolorum) in-
feriorum, intcrmediorum et supcriorum separatim describitur.
**) Ad unana eandemque iudoresceiitiam omnes flores refero, qui
foliis sterilibus aut nonnisi folia vegetativa protrudentibus interjectis
252
pseudo » umbellis, a foliis, e quorum axillis prodeurd,
semper superatis, spicatis, pseudo -umbellis in unica so-
litariis, terminalibus.
13 * V. leprosa n. sp. Caulis fr. Rami acule irre-
gulariterque angulati, petiolique 4 — 6"' longi canalicu-
lati, quadrangulati tomento quam maxime adpresso, fulvo
obtecti. Folia penninervia, alterna, petiolata, coriacea, ob-
longa, apice acuminata, basi obtusa aut acuta, rarius ju-
niora parum acuminata, integerrima, pellucido - glandulosa,
utrinque glabra , venosa , supra parum lucida , subtus le-
prosa, 5" et ultra longa, 1" 9'" — 2" lata. Capitula nu-
merosa, cylindracea, pauci- (2 — 3) flora, glomerulata, fo-
liorum peliolis, e quorum axillis oriuntur, breviora. Invo-
lucri foliola coriacea, sicca, 1-nervia, obtusa ex subrolun-
dis, glaberrimis in oblonga extus pubescentia margineque
ciliata. Corollae ignotae. Achaenia matura glabervima, glan-
dulosa oblonga mulli-costata, obcompresso **) trigona,
dorso convexo, planis ventralibus subconcavis. Pappi ar-
eentei series exterior caduca, ab interiori latiludine atque
loneitudine distincta. — E Brasilia trop. misit Sellow
Sp. oo.
14. V. splendens * (Conyza lucida Sprg. N. Entd.
II. p. 142. C. splendens Ej. Syst. III. p. 509. Carpho-
bolus sessiliflorus Schott, sec. Sprg. cur. post. pag. 409.)
Frutex, caule tereti, obscure fusco, glabro, striato, ramoso,
ramis allernis, divaricatis, flexuosis, forsan volubilibus, s.
a reliquis cjusdem individui non disjunguntur. Lateralem dico, termi-
nali semper opponens» cujus axis primaria ex folii cujusdam axilla
oritur. —
**) Sensu Cassiniano: achaenium compressum. i. e. lateribus; ob-
compressum i. a. posticus et anticus.
253
scandentibus, glabris aut apice junioribusque tomentosis.
FolJa penninervia, allerna, peliolata, coriacea, supra gla-
berrima, lucida , nervis prominulis , subtus tomento albo
denso magis minusve adpresso veslila, margine integer-
rima vix reflexa, brevia *) vel oblonga, aut utrinque atte-
nuata , aut apiee norihisi attenuata basi ovata, vel cordata
\\ — 4" longa, 9'" — 1|" lata. Petioli tomentosi, cana-
liculati, 3 — 6W' long!. Capilula numerosa, cylindracea,
sessilia, dense congesta, pauci - (2 — 3) flora, glomerulata,
petiolis breviora, e quorum axillis prodeunt. Involucrl
foliola coriacea, sicca, 1-nervia, obtusa, versus apicem
extus pubescenlia margine ciliata. Corollae ignotae. Achae-
nia fusca, matura glaberrima, multi-costata, oblonga, ob-
compresso-trigona, dorso convexo, planis ventralibus sub-
concayis. Pappus ut in praeced. — E Brasilia trop. misit
Sellow. spec. plura.
15. V. axillaris n. sp. Frutex, ramis teretibus, foliis
delapsis nodulosis, magis minusve fulvo -tomentosis. Folia
penninervia, alterna, coriacea, petiolata, oblongo- ovata aut
elliptica, basi saepe obliqua, obtusa, juniora nonnisi rarius
subacuminata, intcgcrrima aut denliculata, supra glabra, lu-
cida, rugosula, nervis impressis, intermedio tomentosulo,
subtus petiolique 10 — 12'" longi, fulvo -tomentosa, 2—4"
longa, 9'" — 1" 6'" lata. Capitula cylindracea, numerosa,
oo- (circiter 6) flora, glomerulata, foliorum petiolis, e qui-
bus prodeunt, breviora. Involucn foliola coriacea, sicca,
1-nervia, obtusiuscule acuminata, glabra, ex ovatis in ob
longa, margine ciliata. Corollae ignotae. Achaenium slra-
*) Folia dico brevia, quorum diameter longitudinalis transversa-
lem superat nee triplo, iisque oppono rotunda, quorum diameter lon-
gitudinalis transversalem aequat aut subaequat, et oblonga, quorum ille
hunc triplo vel plurics superat, nulla formae ratione habita.
254
minco-fuscum exacte ut in praec. Pappi slraminei series
exterior satis caduca, brevis, ab interiori latitudine longitu-
gitudineque dislincta. — E Brasilia trop. misit Sellow
spec. oo.
16. V. rotimdifoUa n. sp. Caulis fr., ramis teretibus,
sulcato-striatis, lanato-tomentosis. Folia penninervia, al-
terna, petiolata, coriacea, rotunda aut elliptica, basi pl.
cordata apiceque retusa, supra rugosa, glabriuscula, nervis
impressis, pubescenlibus, lucida, subtus petiolique 6 — 8",
longi, tetragoni lanato-iomentosa, \\ — 2| longa totidem-
que lata. Capitula subcylindracea, basi parum crassiora,
3-flora, numerosa, glomerulata, foliorum petiolis, e quibus
oriuntur, breviora. Involucri foliola coriacea, sicca, oo-
nervia, extus glabra, margine ciliata, fusca, ex ovatis, acu-
tis in oblongo - ovata, acuminata. Corollae purpureae, gla-
brae. Achaenia immatura glaberrima, multi-costata, obscurc
fusca. Pappi argentei anguste paleacei series exterior in
interiorem abiens. — E Brasilia trop. misit Sellow
Spec. oo.
17. V. elaeagiiöides (Kunth. nov. gen. IV. pag. 33»
N. 20. Ej. Syn: IL p. 374.) Frutex ramis alternis, tereti-
bus, tenuissime sericeo- pubescenlibus, cinereis. Folia pen-
ninervia, breviter petiolaJa (subsessilia Kunth) coriacea, ri-
gida, alterna, elongato-lanceolata, obtusa, integerrima, su-
pra glaberrima, lucida, nervis prominulis, subtus serieeo-
tomentosa, 2 — 3" longa, 6 — 8,/y lata. Capitula multa,
campanulata, oo- (16 — 20) flora, glomerulata in axillis
foliorum multoties longiorum, eorumque petiolos 2 — 3'"
longos vix superanlia. Involucri foliola coriacea, sicca 3-
nervia, in medio viridia, margine ciliata, ex ovatis, acutis,
extus pilosis in oblonga, obtusa, extus glabra. Achaenia
oblonga, pilosa, obeompresso-trigona, dorso convexo, circi-
ter l"1 longa. Pappi straminei series exterior brevis ab
interiori longa latitudine atque longitudine distineta. Co-
i>55
rollae glabrae (ex Kunth). In montosis pr. fluvium Cuellar
Nova-Granatensium Septbr. Humboldt (v. Sp. 1. in herb.
VSilld.)
18. V. umbellata * (Conyza ramißgra Sprg. syst.
III. p. 509. N. 31 !) Caulis t>- i scandens , ramis alternis,
lerelibus, slrialis, glabris, apice pubescenlibus, divaricatis.
Folia penninervia, alterna, peliolata, membranacea, lanceo-
lata, integerrima, supra glabra, reticulato-venosa, subtus
petiolique 3 — 6UI longi densissime albo-tomentoso-lepi-
dota, squamulis rarissime dislinguendis, 3 — 4" longa,
6 — 9"' lata. Infiorescentiae umbelliformes ramis subae-
quallbus, semper 1-cephalis, capitulis cylindraceis, oo- (8)
floris, petiolos foliorum, e quorum axillis prodeunt, parum
superantibus. Involucri 4'" longi, 2'" lati foliola coriacea,
sicca, 1-nervia, obscure l'usca, rolundato-oblusa aut acu-
tiuscula, ex sabrotundo-ellipticis, glabris in linearia, ob-
longa, margine scariosa, apice nonnisi magis minusve pu-
bescentia, fructus immaturos aequantia. Corollae glabrae,
purpureae. Achaenia immatura glaberrima. Pappi argentei
series latitudine vix longiludine distinclae, sed exterior ita
caduca ut aegre conspiciatur. — E Brasilia trop. misit
Sellow spec. oo.
19. V. ramiflora n. sp. Caulis fr , scandens, ramis
terelibus cinereo-tomentosis, strialis. Folia penninervia,
alterna, petiolata, coriacea, rigida, supra. glabra, lucida,
pallide viridia, nervis prominulis, infra petiolique 5 — 12'"
longi albida, densissime tomentoso-lepidota, oblonga vel
brevia, apice obtusa, acula, vel acuminata, basi saepe in-
aequali obtusa aut acuta, nunquam acuminata, versus api-
cem plerumque serrulala, 4 — 5|" longa, \\ — 2" lata.
Inflorescenliae fasciculares , ramis 2 — 3-cephalis, rarius
1-cephalis, quam pelioli foliorum, e quorum axillis pro-
deunt, brevioribus, capitulis cylindraceis, 2 — 3 floris.
Involucri foliola acula, coriacea, sicca, sub 1-nervia, pal-
256
lide fusca, versus apicem extus pubescentia, margine bre-
viter ciliata, interiora valde caduca, fructus aequantia.
Pappi argentei series exterior brevis ab interiori longitu-
dine atque latitudine dislincta. Corollae glabrae, purpu-
reae. Achaenia oblonga, obcompresso-trigona, dorso con-
vexo, glaberrima, stramineo- fusca. — Sellow misit spec.
co e Brasilia tropica.
20. V. notata n. sp. Caulis fr, forsan scandens, ra-
mique divaricati, alterni, tomento quam maxime adpresso
superne junioresque angulali, cinerei. Folia penninervia,
alterna, petiolata, subcoriacea, rigida, supra glaberrima, lu-
cida, nervis prominulis, obscure viridia, subtus petiolique
3 — 6'" longi albida, densissime lepidoto-tomentosa, squa-
mulis ita densis, ut aegre distinctae conspiciantur, inleger-
rima, lanceolata, basi rarius inaequali breviter acuminata,
2 — 4" longa, \ — 2" lala. Inflorescentiae fasciculares,
ramis 1 — 3-cephalis, capilulis cylindraceis, 3-floris, pe-
tiolos foliorum, e quorum axillis prodeunt, aequantibus
aut parum superantibus. Involucri foliola, coriacea, sicca,
1-nervia, pallide fusca, apice acutiusculo macula^ tomen-
tosa, constantissima nolatis, ex ovatis in clliplico-oblonga.
Pappi argentei series exterior submediocris, inaequalis ab
interiori nee latitudine vix longitudine distineta. Corollae
glabrae^ purpureae. Achaenia immatura glaberrima. — E
Brasilia misit Sellow spec. 2.
21. V. populifolia (Sprg. syst. III. pag. 434. N. 2.
Distephanus populifolius Cass. Dict. d. sc. nat. 13. p. 361.
Conyza populifolia Lam. Enc. II. pag. 87. Willd. sp.
pl. III. p. 1943.) Arbuscula ramis alro-fuscis, teretibus,
obsolete tomentosis, foliis delapsis nodulosis, junioribus
albo-tomentosis, sulcatis. Folia sub tri - quintuplinervia,
coriacea, petiolata, alterna, juniora utrinque niveo-lomen-
tosa, adulta nonnisi subtus nivea, acuminata, juniora ob-
tusa aut acuta, basi subcordata, integerrima, \\ — 5" longa,
1—3«
257
1 — 3" lata. Inflorescentiae umbcllii'ormes, terminales so-
litariae (nee spicatae), foliis summis breviores, ramis 1-ce-
phalis ternis-septenis (Lam. 1. c), aequalibus, sulcatis, et
niveo-tomentosis, foliis axillis sterilibus, minutis, pl. squa-
niaefonnibus obsitis, \ — 1" longis, capitulis campanula-
tis, 5'" altis, oo-floris. Involucri flores aequantis foliola
arete imbricata, coriacea, sicca, 1-nervia, extus parte li-
bera (i. e. ab aliis non leeta) lanato-tomenlosa, magis mi-
nusve anguste linearia, inermia, acuta aut obtusa, pl.
squarrosa (appendiculo foliaceo, semi-lanceolato Cass. 1. c.)
Pappi straminei, late paleacei series longitudine atque lati-
tudine distinetae, interior paleis sub apice undique piloso-
serratis, exlerior paleis semi-lanceolatis. Corollae glabrae
colore ignolae. Achaenia immatura, oblonga, pilosa. Com-
merson in insula Mauritii. — (v. sp. 2 in hrb. W.).
§. 2. Capitula in cymas folia super ant es polymor-
phas, modo perfecte dichotomas , modo scorpiöides,
(Cand. organ. I. p. 415.) modo, ramis abortis, spicaefor-
mes, evolutione centrifuga, modo fasciculares disposita
aut rarius solitaria, ramos superne nudos terminantia.
A. Folia perfecta mala, c quorum axillis capitula
siugula (nee ramos inflorescentiae repraesentantia)
prodeant.
22. V. pinifolia * (Conyza cauescens L. suppl. 367.
Willd. sp. pl. III. pag. 1922. Thunb. fl. cap. ed. Schult,
p. 665. C. pinifolia Lam. enc. II. p. 86.) Caulis herba-
ceus, erectus, simplex, slrialus, magis minusve pilis seri-
eeis canescens, 12 — 15" altus (ex Lam.), dense foliatus.
Folia 1-nervia, sessilia, alterna, conferta, membranacea,
flexuosa, anguste linearia, margine revoluta, integerrima,
acuta aut obtusa, et axillis pl. ramulos imperfectos pro-
trudentia , supra glabra , laevia , nervo impresso , sub-
tus sericeo - incana , nervo prominente, 1 — 2" longa,
\ — \ul lata. Inflorescentiae pluries dichoiomae. rami
4r Bd. 2s Heft. 20
258
ficationibus ultimis aequallbus aut subaequalibus, 1-ce-
phalis, quam capitüla brevioribus, ramis primariis sum-
mis geminis, caeteris accessoriis, alternis, ex axillis fo-
liorum superiorüm prodeuntibus , eaque superantibus , in-
ferioribus longioribus remotioribusque subfasligialis. Ca-
pitüla subcylindracea , oo- (8) flora. Involucri pauci-
(2 — 3) serialis, fructibus multo brevioris, laxe imbricati
foliola 1-nervia, coriacea, sicca, extus magis minusve pi-
loso - canescentia purpureoque colorata , saepe mucronata
ex oblongo - ovatis, acuminatis in oblongo - elliptica obtusa
aut acuta , !•§"' longa. Pappi argentei, angustius paleacei
series exterior inaequalis ab interiori longissima, corollas
perfectas aequante, non latitudine vix longitudine distincta.
Corollaepurpureo-violaceae, laciniae extus -pilosae. Achae-
nia immatura, brevia, sericeo pilosa. — In montibus
Langekloof et Krumrivier Cap. b. spei. Dcbr. (Thunberg)
(v. sp. 1.)
23. V. nudißora n. sp. Rhizoma perenne, lignosum,
repens, 1 multiceps, protrudens 1 multos ramos caulifor-
mes, suffruticosos, erectos^ strialos , fuscos vel rubros , su-
perne pl. angulatos, saepius simplices quam ramosos, ra
mis glabris vel magis minusve tomentosis, 1 — 3' altos,
basi vix pennae anserinae crassitudine. Folia 1 -nervia,
sessilia, membranacea aut rigida, allerna, conferta, erecto-
patentia aut flexuoso divaricata, angusle linearia, supra sca-
bra *) laevia , rugosa -lucida, glabra, nervo impresso, sub-
tus lanata s. argenteo-tomentosa, vel glabra, nervoque
prominente, margine integerrima revoluta, acuta vel ob-
tusa, 1 — 5" longa, \ — 2"' lata. Inflorescentiae ramis
florigeris pl. simplicibus 1 - cephalis, rarius semel (nunquam
vidi pluries) dicholomis, ramificationibus ultimis aequalibus
*) Hoc signo ( — ) ut numeros sie notas extremas separo.
259
aut subaequalibus, in verlicillum pl. co-rarius 2-radiatum
colleclis, quam capitula pl. longioribus, caulem ipsum vel
ramos laterales ex axillis foliorum superiorum prodeunles
eaque superantes, inferiores longiores, remotiores, fastigia-
tos vel suprafasligiaios terminantibus. Capitula cylindra.
cea campanulata, 4 — 6'" alta, 3 — 6'" lata, oo-flora.
Involucri arcte imbricatL mulliserialis, nonnunquam folio-
lis accessoriis turbinati , foliola coriacea, sicca, basi 3-ner-
via, magis minusve rubro - colorata aut magis minusve pi-
losa, margine ciliata vel glabra ex subrotundis-ovatis, mu-
cronato-acuminatis, magis minusve pungenlibüs in ovato-
oblonga, acuta aut obtusa, floribus breviora. Pappi albi,
sordidi series distinctae confluentes. Corollae glabrae viola-
ceae. Achaenia oblonga, pilosa. — E Brasilia mcridionali
misit Sellow (v. spec. oo).
24. V. Chamacdrys n. sp. Fruticulus altiludinem 3-
pedalcm forsan non saepe excedens. Caulis inferne gla-
ber, pallide fuscus, striatiis, circiter pennae anserinae cras-
situdine, superne ramique leretes, alterni, paSentes, incano-
tomentosi, tomento tenero adpresso. Folia penninervia,
alterna, sessilia , coriacea, pl, brevia, rarius oblonga vel
subrotunda; elliptica, ovata rarius obovata, basi magis mi-
nusve cordata, apice acuta, marginibus vix reflexis serrata,
superiora integerrima, supra glaberrima, lucida, glandulis
iinmersis densis excavalo -punctata, subtus albo-tomentosa,
tomento tenero, adpresso , parum obsoleto , nervis pl. gla-
berrimis, \ — 2" longa, 4"' — 1" lata. Inflorescentiae
terminales lateralesque in terminales sensim abeuntes, sim-
plices vel ramosae , evolutione centrifuga , capitulis Omni-
bus sessilibus, cylindraceis, 3"' altis, circiter 8-floris, soli-
tariis vel pluribus adgregatis vel sub- (pseudo) spicatis,
basi foliis paucioribus cinclis, ramosque foliis breviores
terminantibus. Involucri cylindracei foliola coriacea sicca
3-nervia, obtusa aut acuta, apice pl. rubicunda, magis mi-
20*
260
nusve obsolete tomentosa ex ovatis in oblongo - ovaia mar-
gine scariosa. Corollae purpureo-violaceae, glabrae. Acbae-
nia oo-costala pallide fusca, hirsutn , glandulosn. Pappi
argentei series ext. brevis ab interiori longiludine laliludi-
neque dislincta. — E Brasilia tropica Sellow (v. sp. co).
25. V. nitidula n. sp. Frutieulus 5 — 10 pedalis (ex
Sellowio), ramosus ramique tereles, glabri, superne suban-
gulati. Folia 1- nervia rarius penninervia, ncrvis secunda-
riis simplicibus , sessilia, alterna, coriacea, oblonga, apice
acuta aut obtusa mucronulata , basi attenuata, marginibus
integerrimis revoluta aut dcnticulatis plana, ulrinque gla-
berrima nervoque prominente, rarius subtus basi nervi
pilo uno alterove obsita, glandulosa, supra lucida, glandu-
lis rarioribus profundiusqnc immersis, 1 — 2" ronga,
2 — 6"' lata. Inflorescentiae breves creberrimae termina-
les cymosae, ramis florigeris pl. simplicibus, 1-cepbalis, ra-
rius semel , nunquam pluries dicholomis , ramificationibus
ullimis, aequalibus aut subaequalibus, in verticillum pl.
oo-, rarius 2-radiatum coliectis, caulem ipsum vel ramos
laterales, breves, ex axillis foliorum summorum prodeun-
tes, foliis breviores, fastigiatos terminanlibus. Capilula co-
(7 — 8) flora, ramis, a quibus fulciuntur, breviora. Invo-
lucri turbinati, 4'" alli, 2"' lali, floribus multo brevioris
foliola coriacea, sicca, 1 -nervia, obtusa aut acuta, margine
longe ciliata aut glabra, extus vel apice solummodo, vel
tota rufidulo-pilosa aut glabra. Pappi magis minusve ru-
fescenlis series lalitudine atque longiludine distinctae. Co-
rollae violaceae (ex Sellowio) glabrae. Achaenia pilosa,
multi-coslata. — Sellow legit ad Rio das Pedras aliisque
locis in Campis Octbr. annis 1826 — 28. (v. sp. oo).
26. V^. lucida n. sp. Frutieulus elegans, pedem for-
san non saepe superans, inferne ramosus, ramique longi
saepe cauliformes, superne subangulali glabri basi vix pen-
nae anserinae crassitudine. Folia coriacea, 1- nervia, ses-
261
silia, allerna, utrinque glaberrima, lucida, glandulosa, glan-
dulis iminersis, oblongo-elliptica, basi oblusa, aplce acula
aut mucronaio- acuta, inprimis inferiora sacpius falcata, in-
integerriraa aut denticulata, conierta , § — 1|" longa,
1 — 2^'" lata Cyma pamculaeformis, ramis primariis al-
tcrnis, summo caulem terminante semel (nunquam vidi
plurics) dichotomo, primo evoluto, latcralibus ex axillis io-
liorum superiorum prodeunlibus, foliaque superantibus,
simplicibus, sensim inferioribus pleiocephalis, pluries di-
cliolomis , longioribus, remotioribus, pleiophyllis, ramiiica-
tionibus ullimis, prius evolulis, in verlicillum rarissime
plus quam 2- (scniel vidi tri-) radiatuni colleclis, aequali-
bus aut subaequalibus, quam capilula longioribus, capilulo
allero rarissime subsessili. Capilula oo-flora, subcylindra-
cea, 4'" alta. Involucri cylindracei, lunc capitulorum evo-
lutorum turbinali foliola coriacea , sicca, 3-nervia, glaber-
rima, parte libera pl. violaceo-colorala , margine scariosa,
ex ovatis, acutis in oblongo-elliptica, obtusa aut acuta.
Pappi argentei series non laliludinc vix longitudine dis-
tinclac. Corollae violaceae, glabrae. Achacnia oblonga, pi-
losa. — E Brasilia meridionali misit Sellow spec. oo.
27. V. pandurata (Hort. Vind., Link. En. pl. h. be-
rol. alt. II. p. 276.). Caulis bcrbaeeus, ramosus, ramique
divaricati, alterni, teretcs, magis minusve villosK Folia
penninervia, allerna. scssilia, semiamplexicaulia, supra
pilosa, nervis sublusquc villosa, ovala, oblusa aut apicu-
lalo -acula, ex spathulatis, basi auriculis dilatatis, profunde
cordatis, dentato-crenalis, o\11 longis, lf/y latis in ovata
basi dilatata subcordata, integerrima, 5 — 10'" longa,
3 — 5'w lata. Cyrriae semel vel pluries dichotomae, ra-
mificationibus ultimis aequalibus aut subaequalibus, 1-ce-
phalis, quam capitula campanulala , oo-flora longioribus,
ramis primariis summis geminatis, caeteris allernis ex fo-
liorum axillis superiorum prodeuntibus , inferioribus quam
262 :
superlores longioribus. Involvier! fructibus parum minoris
foliola coriacea, sicca, 3-nervia, glabra, glandulosa, apice
viridia, margine scariosa ex subrotundo - ellipticis in oblongo-
elliptica. Pappi argentei ser. ext. minima, ab interiori
longitudine latitudineque distineta. Corollae glabrae viola-
ceae. Achaenia oo-costata, oblonga, sparse pilosa. Patria
ignota. (v. sp. plura in hört. bot. berol. eulta.)
28. V. angustifolia? (Mx. fl. bor. amer. 2. p. 94.
Purfh. fl. amer. bor. II. p. 511. Nutt. gen. II. pag. 134.
Chrysocoma angustifolia Walt. fl. carol. 196 *). Caulis
herbaceus, teretiusculus , sulcato-striatus, erectus, elatus,
glabriusculus , apice ramosus, ramis alternis, magis mi-
nusve puberulis, caulem ipsum aut aequantibus aut supe-
rantibus. Folia sub 1-nervia, sessilia, alterna, conferta,
coriacea, integerrima, margine plana, elongato-sublinearia,
utrinque glabra, subtus imprepse glandulosa, nervo valde
prominente, hinc inde pilo uno alterove obsito, lateralibus
vix perspieuis neque prominulis, circiler 5/; longa, 2'" lata.
Cymae ramosae, divaricatae, nonnunquam subscorpioides**),
laterales in terminales abeuntes , ramis diebotomis, pri-
mariis summis in verlicillum plus quam 2 - radiatum
colleclis, inferioribus alterna e foliorum axillis superi-
orum prodeuntibus iisque longioribus, summis adproxi-
matis eosque superantibus , pedunculis 1 — 3-cephaiis.
Capitula circiter 4'" alla, oo-flora, distanlia, subsessilia
aut longius pedieellata, pedicellis quam peduneuli pl. bre-
vioribus. Involucri campanulati, fructibus minovis fuiiola
basi 3-nervia, coriacea, plana, adpressa, sicca, p.ulelibera
rubro-colorata , glabra, acuta, ex ovatis margine cilialis,
•) See. Pursh, sed mihi nulla hujusce nominis oecurrit.
**) Ut cymae scorpioides fiant, plus quam una dicholomia opus
est. Ramum hu^us mflorescentiae, qui simplicis specie, plura capitula
unilateralia gerit, sempor pedunculum vocabo.
263
longiusve brevlusve mucronata in oblonga, oblusa aut
acuta pl. mucronata. Pappi flavescentis s. sordide purpu-
rei scr. ext. brevis ab interiori longitudine latitudineque
dislincta* Corollae purpureae, glabrae. Achaenia pallide
fusca, oo-coslala, costis hispidulis, obcompresso-sub 3.
gona, dorso convexo, 1'" longa, |"' lata. — Quamquam
diagnoses mancae salis bene conveniant, valde dubito,
quin sit vera V. angustifolia. Differt a V. praealta et
altissima achaeniis hispidulis foliisque sessüibus, coriaceis,
impresse glandulosis, sub 1-nerviis integerrimis, praeterea
a V. -praealta * achaeniis capitulisque minoribusj a V.
scaberrima foliis sub 1-nerviis, laevibus, coriaceis s. car-
nosis. — In sylvis slerilibus, arenosis e Virginia ad Ge-
orgiam. (Pursh 1. c.) v. sp. 1. satis mancam a Kinn, ex
Amer. bor. missum.)
29. V. scaberrima? (Nutt. gen. North, am. pl. IL
p. 134.) Caulis herbaceus, simplex (Nutt), gracilis, inferne
hirsutus, superne glaber, 2' altus (Nutt), obseure fuscus.
Folia penninervia, alterna, approximata, stricte sessilia,
membranacea , elongalo-lanccolala, iMucronato-acuminata,
pl. (hinc inde Nutt) remote serrulala, saepius subamplexi-
caulia (Nult), supra glabra, sublus hispidulo-.pubcscenlia,
glandulosa, ulrinque scaberrima, 3 — 4" longa, circiler
4" lata (2" longa, latiludinc varia Null). InfloresCentia,
capitula parum miuora, corollae, pappi exaCle ut in V.
pvaeaha. Achaenia immatura costis hispidulis, pilis ex
Nutt. persistentibus. — DiflVrt a lr. praealta et altis-
sima achaeniis hispidulis, foliis sessilibus, a J,r. mea an-
gustifolia foliis penninerviis inenibranaeeis, subtus pubes-
cenlibus, serrulalis; attamen libenter confitcor, permulta
in hisce speciebus, praeeipue earum synonyma, mihi
valde dubia esse, omni descriptione bona, omnique speci-
mine authentico egenti. — Habilat Carolinam meridionalem
264
usque ad Florldam (Nutt.). — (v. sp. 1. a Kinn, ex Amer.
bor. missum).
30. V. praealta * (V. praealta et noveboracensis
Willd. sp. pl. III. p. 1632. et 1633. Pursh. fl. bm-, amer.
2. p. 511. Nutt. North, amer. pl. II. p. 134. Mx. fl. bor.
amer. II. pag. 95. Serratula praealta L. sp. pl. 1146 Jet
S. noveboracensis. hört. Cliff. pag. 392. Reich, syst. III.
pag. 671. Chrysocoma tomentosa et gigantea Walt. fl.
carol. 196. — Icon: Mill. Dict. t. 234.)] Caulis herbaceus
perennis, erectus, teretiusculus . sulcato-striatus, elatus,
glabriusculus , superne saepe ramosns, ramis alternis, ma-
gis minusve puberulis, caulem pl. aut aequantibus aut su-
peranlibus. Folia penninervia, alterna, conferta, petiolata,
summa nondum perfecta nonnisi rarius subsessilia, serrato-
denticulata, elliptico- vel elongato-lanceolata, scabra lae-
viuscula, supra glabra , subtus pubescentia-glabra, glandu-
losa, glandulis sessilibus, \\ — 8" longa, 4"' — l\u lata.
Cymae ramosae , rarius subscorpioides , aut solae termina-
les aut terminales laleralesque in terminales abeuntes eas-
que saepe superantes, ramis divaricatis in verlicillos 2 —
oo-radiatos collectis , primariis suinmis pl. plus quam bi-
nis suboppositis , folia longe vel vix superantibus , pedun-
culis 1 — 3 cephalis. Capitula cireiter 5 — 6IU alta, oo-
flora, distantia, subsessilia aut longius pedicellata, pedicel-
lis tarnen pl. quam pedunculi brevioiibus. Involucri cam-
panulati, fructibus minoris foliola enervia 3-nervia, coria-
cea, adpressa, plana, sicca, parle libera rubro-colorata,
acuta, saepe appendiculis fdiformibus, divaricatis, flexuosis,
qui modo adsunt, modo desunt, terminata, ex ovatis extus
pilosiuscula, margine ciliata in elongata, linearia extus
margineque glabra. Pappi modo flavescentis modo sordido-
purpurei ser. ext. brevis ab interiori latitudine longitudine-
que distincta. Corollae purpureae, glabrae, laciniis glan
dulosis. Achaenia 2'" longa, oblonga, oo-costata, teretius-
205
cula, glandulosa, immatura pilosiuscula, matura glaberrima.
Nulla differentia mihi occurrit inter V. noveboracensem et
praealtam auct. — In America boreali e Canada ad Virgi-
niam, et secundum Linnaeum quoque in Camlschatka. —
(v. sp. oo spont. et culta).
f 31. V. altissima (Nutt. gen. north am. pl. IL
pag. lU.J
32. V. suaveolens (Kunth. nov. gen. IV. pag. 30.
N. 12. Ej. syn. IL pag. 372. V. cuspidata W. herb.
N. 14825.) Frutex volubilis, ramosus ramique alterni, le-
reles, obscure tomentosi, tomento in adultis magis minusve
obsoleto. Folia coriacea, penninervia, petiolata, alterna,
oblonga, apice acuminata aut acuta, basi obtusa aut acuta
(nunquam vidi acuminata) integerrima aut undulato-crenu-
lala, supra obscure pilosa, adulta glabra, rugosa, subtus
petiolique pl. \11 longi obscure tomentosa, nervis promi-
nentibus, secundariis parallelis, 2 — 5" longa, 9'" — 2"
lata. Inflorescentiae terminales, ramis ramulisque in ver-
ticillos 2-, rarius 3-radiatos collectis, capitulis oo- (7) flo-
ris ramificaliones ultimas aequales aut subaequales capitulis
breviores terminanlibus. Involucri subturbinati foliola co-
riacea, sicca, 1-nervia, sub apice obscure maculata, deindc
stellato-patentia ex ovatis, acutis, extus magis minusve
tomentosis per glabra, margine ciliata in oblonga, obtusa,
margine extusque glabra. Pappi albi s. flavescentis series
ext. brevis, caduca ab interiori longiludine latitudineque
distineta. Corollae albae, glabrae. Achaenia glaberrima,
oblonga, obeompresso-trigona, dorso convexa. — Hum-
boldt in regione temperata pr. Ayavaca et fluvium Cutaco
altil. 800 — 1300 hex. (regno Novo-Granalensium). No-
vbr. (v. sp. 2. in hrb. Willd.)
33. V. senegalensis * (Eupatorium coloratum W.
sp. pl. III. p. 1768! Ej. herb. N. 15145. Gymnanthemum
cupulare Cass. Dict. d. sc. nat. vol. 20. p. 109. Baccha-
268
36. V. menthacfolia * (Eupatorlum mcnthacfoHuni
Popp. En. pl. Cub. Mff.) CaulJs fr. ramosus apice ramique
allerni, subhorizontaliter divaricati, magis minusve obscure
pubescentes. Folia membranacea, penninervia, alterna, pe-
tiolata, ulrinque scabriuscula , subtus magis minusve pilo-
siuscula, ovata s. oblonga, apice acuta vel acuminala, basi
obtusa aut acuta, rarius summa nondum perfecia, parum
acuminala, 1 — 3" longa, 4 — 12'" lala. Cymae subfas-
ligiatae, terminales lateralesque in terminales abeunles,
perfecte dichotomae, divaricatae, ramificationibus ultimis,
1-cephalis, aequalibus aut subaequalibus , quam capilula
oo flora, campanulata, 3'" alla, pl. longioribus. Involucri
fructibus minoris foliola coriacea, sicca, 1-nervia, obscura,
extus glabriuscula , ex subrolundo - ovatis , acutis, margine
ciliata, in oblongo-elliptica, rotundato- obtusa, margine
glabra, anguste scariosa. Pappi flavescentis series latitu-
dine longitudineque distinctae. Corollae glabrae. Acbaenia
immaiura raro pilosa, matura forsan glaberrima. — Pöppig
in fruticetis Cubae. Jan. (v. sp. 2.)
37. V. serratulo'ides (Kunth. nov. gen. IV. pag. 26.
t. 316. Ej. syn. II. pag. 369. Serratnla senriserrata W-
herb. N. 14865.) Herba perennis, erecta, 2 s. 3-pedalis
habitu Serratulae tinctoriae (magis quam S. arvensis, quod
autumat cl. Kuntbius). Caulis simplex ramique inflores-
centiae purpurascenles, glabri, superne hispidiusculi. Folia
penninervia alterna, breviler petiolata, membranacea, erecla
s. erecto-patentia, oblonga, ovalo-lanceolala , basi rolun-
data, apice acuminata, argute serrata, margine plana, utrin-
que glabra, supra dense glandulosa, glandulis immersis,
subtus nervis prominentibus , secundarüs simpliciusculis,
vix pilo mio alterove caduco obsitis , 1 — 2^" longa,
3 — 7'" lala. Petioli 1 — 2'" longi, canaliculatij, pur-
purascenles. Cymae terminales, longae, pyramidales, ra-
mis primaviis capitulis geminis subsessilibus aut breviler
269
pedicellatis lerminatis, summis geminis, accessoriis alternis,
pluriinis, ex foliorum axillis superiorum prodeunlibus ea-
que superanlibus, inferioribus sensim longioribus, remolio-
ribus, pleiocephalis, atquc iterum ex axillis foliorum mi-
imlorum ramulos parvos, capilulis solitariis aut geminalis
sessilibus aul subsessilibus terminatos, protrudenlibus. Ca-
pitula oo- (circiter 10) tlora, circiter 3|//y longa. Involucri
subcylindraceo-campanulali, 3//; longi, in siccis lf" lati
foliola coriacea, sicca 3 plurinervia, adpressa, planiuscula,
versus apicem exlus purpurascentia et magis minusvc pi~
losiuscula margineque ciliata, ex subrotundis, longius mu-
cronatis, pungentibus in oblongo - elliplica brevius mucro-
nata, obtusa rarius acuta. Pappi argen tei series ext. bre-
vis ab interiori longitudine vix lalitudine distineta videtur.
Acbaenia immatura pubescentia, dense minuta glandulosa.
Corollae purpureae, glabrae. — Humboldt in regione tem-
perata prope urbem Valladolid de Mechoacan alt. 1800
hexap. (regno Mexicano). Jul. Aug.
38. V. dichocarpa (Sprg. syst. IIL p. 437. N. 43.
Oliganthes trifora Cass. Bull. d. sc. Janv. 1817. p. 10.
et Avr. 1818. p. 58. et Dict. d. sc. nat. vol. 36. p. 18.
Pollaiesta vernonidides Kunth. nov. gen. IV. p. 36. t. 331.
Ej. syn. Hr. pag. 375. Eupatorium cydoniaefolium W.
herb. N. 15134.) — Arbor 7 — 8-orgyalis, ramis tereti-
bus, fulvo-tomenlosis, tomento inferne magis minusve ob-
soleto. Folia penninervia, alterna, petiolata, coriacea,
brevia , basi rotundaia , apice acuta , integerrima supra ru-
gosa, reticulato-venosa, glabra, nervis impressis, subtus
fulvo-tomentosa, nervis prominentibus; seeundariis paralle-
lis, 2 — 5" longa, 1 — 24" lata. Petioli 4goni, nervique
primaria supra, obscure tomentosi. Cymae terminales, ra-
mis primariis allernis, folia parum superantibus aut
aequantibus , ramulis in verticillos 2 - rarius multira-
diatos, capitulis in eorum apice in verticillos pl.
270
plus quam 2-radiatos collectis. Capilula cylindracea, ob
longa, 3-flora, 3'" alta, diamelro vix 1'", pedicellata, pe-
dicellis subaequalibus, capilulls brevioribus. Involucri cy-
lindracei, floribus parum minoris foliola coriacea, sicca,
1-nervia, acuta, subcarinata, exleriora fulvo-tomenlosa,
ovata, extima linearia, oblönga, interiora sensim glabriora
longioraque. Corollae glabrae, glandulosae, albae (? Kunlb)
Pappi flavescentis latius paleacei series exierior, paleis
acuminatis, longa, inlerior longissima, paleis lortis, utra-
que subaequalis. Achaenia brevia, obccmpresso-subturbi-
nata, extus convcxa, intus plana, oo-coslata, versus api-
cem irregulariter pilosa, (quae vidi, embryone caruerunt)
secundum cl. Kuntbium glabra. — Humboldt in tempera-
tis provinciae Novae Andalusiae juxta Caripe et El Purga-
torio % fl. Sptbr. (v. sp. 1. in hrb. Willd.).
39. V. capitata * (Conyza capitata Sprg. syst. III.
p. 507. N. 9.). — Caulis ft., ramis teretibus, strialis, ju-
nioribus apiceque angulatis cinereis. Folia membranacea,
rigida, penninervia, allerna, petiolata, brevia, basi acula,
rarius summa, nondum perfecta breviter acuminala, apice
acuta aut acuminata , supra lucida , glaberrima , subtus pe-
tiolique 4 — 6'" longi, albida, densissime lepiuot.o-to-
mentosa, integerrima aut sinuato-dentala, 2 — 3"' longa,
11 — 15'" lata. Inflorescentiae subfastigiatae, terminales,
folia superiora superantes, ramis dichotomis foliis, e quo-
rum axillis prodeunt, aequalibus, vel parum brevioribus vel
longioribus^ capitulis cylindraceis, 3-floris, 3 — 4'" altis,
aequaliter pedicellatis, pedicellis quam capitula brevioribus
aut rarius solitariis, aut pl. paucioribus pluribusve, basi
magis minusve connatis, pedicellos in pedunculum magis
minusve dilatalum connatos, terminantibus. Involucri ar-
ctissime imbricati , floribus minoris foliola coriacea , »sicca,
1-nervia, acuta ex ovatis extus totis tomentosis in ob-
lönga, sublinearia, marginc ciliata, extus glabra. Pappi
. 271
lalius paleacei, rufcscentis vel flavescentis vel colorc* cera-
sino lincü series longitudine latiludineque aequales,, exlus
arcuatae. Achaenia tereliuscula aut obcompresso trigona,
dorso convexo, oo-costata, valleculis scabris, obscure: fusca,
glaberrima. — Beyrich legit Jim. 1823 ad Portam d'Estrel-
lam Aug. 1822. Sellow misit e Brasilia tropica (v. sjp, oo.).
40. V. ferruginea n. sp. *). Caulis fc, ramis suban-
gulatis, fulvo-tomentosis, alternis, flexuosis. Folia petio-
lata, penninervia, alterna, coriacea, elliptica aut obovato-
oblonga, apice obtusa, basi acuta aut obtusa , margine un-
dulata, integerrima, supra scaberrima, puberula, ner vis pu-
bescentia, parum lucida, obscure viridia, subius petiolique
4'" longi fulvo-tomentosa , tomento in adultis mag;is mi-
nusve obsolelo. Cymae scorpioides laterales, foliis, e quo-
rum axillis prodeunt, longiores, in terminales foliis super-
ioribus longiores abeunt, ramis varie ramosis, in veriicillos
2 — 3 radiotos collectis, pedunculis oo- (saepe) 1 — 2-ce-
phalis. Capilula campanulata, oo.flora, omnia sessilia. In-
volucri fructibus brevioris foliola coriacea sicca 1 — 3-ner-
via, acuta aut obtusa, margine scariosa ciliata, extus ver-
sus apicem pubescentia. Corollae glabrae, albae(?). Achae-
nia atro fusca, glandulosa, oo-costata, costis hispidis. -—
Pappi flavescentis vel ferruginei series exter. brevis ab in-
teriori longitudine latitudineque distincta. — E Brasilia
tropica Sellow. spec. oo.
41. V. odoratissima (Kunth. nov. gen. IV. pag. 32.
t. 318. Ej. syn. II. p. 373. N. 19. Conyza clethrarfolia et
Eupatorlum obovotum Willd. herb. N. 15633 et 15146.)
Caulis t>. 5 6 — 10 pedalis, ramosissimus, ramis alternis,
striatis, superne subangulalis , magis minusve obscure pu-
) Cymas scorpioides in diagnosibus adhibui , quamquam non in
omnibus sed tarnen in longe plurimis notam intclleatu facillimam spe
ciesque similes pulcherrime consociantem sistant.
272
bescentibus. Folia penninervia, alterna, breviler petiolata,
membranacea, rigida, obovala aut obovato - oblonga, basi
obtusa integerrima, cuneata, apice serrato vel subinteger-
rimo obtusa aut acuta, supra scabra, vel laeviuscula, gla-
bra, reliculato-venosa, subtus nervis promiuentibus petioli-
que 1 — 2'" longi obscure pubesceutia aut glabriuscula,
6—24'« (26— 28"'Kunth) longa, 3 — 9'" lata. (12—14'"
Kuntbi). Cymae terminales ; suprafasligiatae , scorpioi'des
compositae, ramis primariis, divaricalis, cymas parvas 2
oo-radiatas, radiis simpliciformibus aut iterum 2 - fidis,
emittentibus, summis in verticillos pl. plus quam 2-radi-
atos collectis, accessoriis pluribus alternis, ex foliorum
axillis superiorum prodeuntibus eaque supevanlibus, pe-
dunculis subhorizontaliter divergeniibus, 3 pleiocepbalis.
Capilula oo-flora, circiter 4"' alta, approximata, distantia,
pseudo-laleralia breviter, pseudo-alaria longius pedicellata.
Involucri 2"' alli, fructibus minoris, campanulati foliola
coriacea, sicca, adpressa, 1-nervia, glabriuscula, acuta, ad
nervum viridia, margin e scariosa, ex ovatis in ovato- ob-
longa. Pappi subferruginei ser. ext. brevis ab interiori la-
titudine atque longitudine distincta. Achaenia pilosa. Co-
rollae albae, glabrae. — Specimina 2, in herb. Willd. sub
Conyz-a clethrafolia conservata, differunt a speciminibus
Eupatorii obovati foliis apice argule serralis, (semper?) op-
positis, supra laeviusculis , planis, nee subintegerriniis al-
ternis, supra scaberrimis, rugosis, illa recedunt a descrip-
tione Kuntliiana foliis oppositis , haec foliis subintegerri-
mis, sed persuasum habeo, omnes hasce formas ad unam
eandemque speciem pertinere. — Humboldt in siccis pr.
Caraccas, Ibague, et Honda inter 200 — 700 hex. Febr.
42. V. diffusa * (Conyza divaricata Sprg. syst.
III. p. 508). Caulis ereclus, herbaceus, elatus, ramosus
ramique magis minusve obscure tomentosi, adulli subgla-
bri. Folia penninervia, alterna, longe petiolata, membra-
nacea,
273
nacea, elliptico-lanceolata, summa nonnisi nondum perfecta
breviter acuminata, margine integerrimo plana, supra opaca,
puberula, nervis, sublus petiolique 1 — 2" longi obscure
tomentosa, 4 — 10" longa, 1£ — 5'" lata. Cymae scor-
pioides, ramis divaricatis summis geminis, inferioribus al-
ternis ex axillis foliorum prodeuntibus, pedunculis geminis,
saepe 4-pollicaribus, usque ad 12-cephalis. Capilula ala-
ria longius, caetera brevius pedicellata, secunda, pl. cer-
nua et singula, in siccis vix 2/w lata. Involucri subturbi-
nati foliola coriacea, sicca, 1-nervia, acuta, extus lanalo-
tomentosa ex ovatis patenlibus, subcarinatis in oblongo-
ovata. Pappi argentei ser. ext. brevis ab interiori longitu-
dine atque latitudine distincta. Achaenia immalura pilosa.
Corollae ab evolutione nimis procul. Sellow misit e Bra-
silia tropica spec. oo.
43. K. oppositifolia * (Conyza stellata Sprg. N. E. II.
pag. 141. N. 74. Ej. syst. III. pag. 508.). Caulis herba-
ceus, erectus, elatus, diametro 3;//, ramosus ramique oppo-
siti, teretes, super quodque foliorum par plus minusve in-
crassati, magis minusve obscure tomentosi. Folia penni-
nervia, opposita, summa ramos florigeros protrudentia non-
nunquam subalterna, membranacea, petiolata, elliptico- aut
ovato-lanceolata, apice acuminata, basi obtusa aut rolun-
data, summa nonnisi nondum perfecta in utroque fine
acuminata, integerrima aut subintegerrima, utrinque sparse
glandulosa, glandulis sessilibus, subtus magis minusve pu-
bescentia, scabra, nervis, subtus petiolique 2 — 12//y longi
obscure -tomentosa, 4" — 1' et ultra longa, f — 4" lata.
Cymae scorpioides terminales ramis divaricatis in verticil-
los pl. 3-radiatos, saepissime pedunculis 1 — pleiocephalis
. auetos collectis, primariis pl. omnibus oppositis, inferiori-
bus quam folia minoribus, rarius alternis, pedunculis
3 — oo-cephalis. Capitula oo-flora, ereeta, pseudo-lateralia
4rBd. 2s Heft. 21
274
pedicellala, pedicellis quam capilula pl. brevioribus. Invo-
lucri turbinati, fructibus minoris, diametro 3-lineari, fo-
liola coriacea, sicca, 1 -nervia, extus pilosa, acuta, ex ova-
tis subhorizontaliter patcntibus, subcarinalis in ovato-ob-
longa, plana, pvimum erecta deinde stellato patentia. Pappi
niVei ser. ext. brevis ab interiori longitudine latiludineque
distincta. Achaenia pilosa, teretiuscula , oo-coslata. Co-
rollae glabrae purpureae. — E Brasilia tropica misit Sel-
low. Beyrich legit prope Rio -Janeiro, (v. sp. oo.)
44. V. discolor * (Eupatoriimi discolor Sprg. syst.
III. p. 412 *). Conyza odorata L. et ßlikcmia tomen-
tosa n. sp. Sprg. in bvb. Ott.). Caulis % ramis alternis
teretibus, slriatis, flexuosis, cinereo - tomentosis , tomenlo
densissimo, eximie adpresso, in adultis saepe obsoleto.
Folia penninervia, allerna, petiolata, membranacea , inte-
gerrima, lanceolata, supra glabra, parum lucida, subtus pe-
tiolique 6 — 8"' longi incano-tomentosa, tomenlo densis-
simo, eximie adpresso, 4 — 5|" longa, 1" 3'" — 1" 9"'
lata. Cymae scorpio'ides, aut solae terminales, aut termi-
nales laleralesque in terminales abeuntes , ramis divarica-
lis, in verticillos pl. 2-radiatos, collectis, primariis summis
geminis, inferioribus alternis ex foliorum axillis superio-
rum prodeuntibus eaque parum superantibus , pedunculis
3 — oo-cephalis. Capitula oo-flora, erecta, pseudo-lateralia
pedicellata, pedicellis quam capitula pl. brevioribus. Invo-
lucri turbinati, fructibus minoris foliola coriacea, sicca, 1-
nervia, acuta, apice nigro - maculata ex ovatis subhorizon-
taliter patentibus, carinatis in oblonga, plana, erecta de-
inde stellato - patentia. Corollae glabrae, purpureae. Pappi
argentei series exterior brevis ab interiori latitudine longi-
tudineque distincta. Achaenia oblonga, pilosa, oo-costata.«
— E Brasilia tropica Sellow spec. oo.
*) Fol i is casu subtus rubro-maculatis.
275
45. V. Beyrichii n. sp. Caulis herbaceus, erectus,
slriatus, glaber, teres. Folia penninervia, alterna, conferta,
nonnunquam easu pseudo-veiiicillata, membranacea, rigida,
petiolata, lanceolata, denticulala aut integerrima, supra
glaberrima, rugosula, infra minute glandulosa, ad nervös
pilosiuscula , 3 — 3{" longa, 10 ~ 11'" lala. Pelioli
glabri 3"'' longi. Cymae scorpio'ides terminales, ramis di-
varicatis, in verticillos 2 — oo-radiatos, collectis, primariis
summis geminis, lateralibus alternis ex foliornm axillis su-
periorum prodeuniibus eaque superantibus, pedunculis 2 —
pleiocephalis. Capitula oo-flora, erecta, pseudo-lateralia,
sessilia aut breviler pedicellata, pseudo - alaria longius pe-
dicellata pedicellis quam capitula longioribus. Involucri
3y// longi, fructibus minoris, turbinati foliola coriacea sicca,
oo-nervia, medio praecipue viridia ex ovatis, acutis, pu-
bescentibus margineque ciliatis, horizonlaliler patenlibus,
subcarinatis in elliplico-oblonga, obtusa, glabra, margine
scariosa. Pappi flavescentis series exterior brevis subae-
qualis ab interiori longa laliludine non distincta. Achaenia
oblonga teretiuscula oo-costala V11 longa, \üi lata. Corol-
lae roseae, glabrae. — Beyricb in humidis pr. St. Anna
ad Rio Janeiro. Dcbr. 1S22. (v. sp. 2.)
46. V. serrata n. sp. (Conyza co-ßora et Perdi-
cium divaricatum Humb. Sprg. in hrb. Ott.) Caulis her-
baceus, teres, strialus, erectus, ramosus, glaber, diametro
2"', superne ramique alterni magis minusve pubescentes.
Folia membranacea, tenera penninervia, petiolata, alterna,
elliptica, utrinque breviter acuminata, argule pl. duplicato-
serrata, supra glabra, nervis, subtus, peliolique \ — 1|"
longi, raro pilosiuscula, glandulosa, 2J- — 8" longa, | — 4"
lata. Cymae, ramosac , scorpioides , terminales , ramis di-
varicalis in verticillos 2 — 3-radicatos collectis, primariis
summis geminis, caeleris allernis ex foliornm axillis supe-
riorum prodeuntibus , inferioribus quam folia brevioribus,
21*
276
pedunculis 3 — pleiocephalis. Capitula multiflora, pseudo-
lateralia subsessilia, pseudo-alaria longius pedicellata. Invo-
lucri campanulati, fructus aequantis foliola scariosa, 1-ner-
via, medio viridia, mucronulato - acuta , adpressa, deinde
stellato-paientia', ex ovatis in oblonge - ovata. Pappi ar-
gentei subplumosi (s. serraluris nempe latiludinem palea-
rum superantibus) series exterior brevis ab inleriori longi-
ludine latitudineque distineta. Achaenia oo-costata, pilosa,
subturbinata , brevia. Corollae glabrae violacae (?) —
Beyrich in Brasiliae monlosis nemorosis Mandioccae. Aug.
1822. E Brasilia tropica misit Sellow (v. sp. oo).
47. V. frangulaefoHa (Kunth. nov. gen. IV. p. 29.
N. 10. Ej. syn. II. p. 371). Frutex ramis alternis, tereti-
bus, villosis. Folia penninervia, alterna, breviter petiolata,
coriacea, oblonga, apice pl. acuta basi acuminata, rarius
superiora apice acuminata basi acuta, integerrima , supra
scabra, pilosa, lucida, viridia, reliculato - venosa, subtus pe-
tiolique 2" longi, villosa, nervis prominentibus, seeundariis
parallelis, glandulosa, glandulis immersis, 1 — 2£/f/ longa,
4 — 9'" lata. Involucri campanulati, fructibus minoris
foliola coriacea , sicca , 3 - nervia , adpressa , extus magis
minusve villosa ex ovatis, acuminatis, pungentibus in ob-
longa, inermia, acuta, 2//y longa. Cymae ramosae, scorpi-
oides, terminales, ramis divarieätis, in verticillos pl. 2 — 3
radiatos collectis, primariis summis geminis, caeteris alter-
nis ex foliorum axillis superiorum prodeuntibus eaqae su-
perantibus, pedunculis 4 — oo-cephalis. Capitula oo-flora,
vix 3"' alta, approximata, pseudolateralia et pseudoalaria
sessilia. Corollae glabrae, violaceae (ex Kunth). Achae-
nia immatura, pilosa. Pappi argentei ser. ext. brevis ab
interiori latitudine longiludineque distineta. — Humboldt
in calidis pr. urbem Honda Novo-Granalensium, alt. 200
hex. Jun. (v. sp. 1. in hrb. Willd.)
48. V. patens (Kunth. nov. gen. IV. p. 32. Ej. syn.
277
II. pag. 373. V. patens Kunth, V. divaricatae Sw.
synonyma adscripta, et Eupatorium polyanthes Sprng.
syst. III. p. 414. N. 57. et p. 435. Nr. 8! Baccharis ru-
gosa W. herb. N. 15601.) Arbor (ex Kunth) ramis alter-
nis superne junioribusque acute angulatis obscureque pu-
bescentibus, inferne adultisque leretiusculis, cinereis. Fo-
lia penninervia, alterna, petiolata, summa subsessilia,
membranacea , rigida, lanceolata, subcrenato-undulata aut
denticulato-serrata, scabra, supra rugosa, glabriuscula, sub-
tus petiolique usque ad 1" longi obscure pubescentia,
nervis valde prominentibus, 3 — 7" longa, 7 — 18'" lata.
Cymae ramosae, scorpioides, divaricatae, laterales minores
in terminales maximas abeuntes, ramis in verticillos sae>
pissime 2-radialos collectis, primariis summis geminis,
caeteris alternis ex axillis foliorum superiorum prodeunti-
bus, inferioribus quam folia parum longioribus, pedunculis
3 — oo-cephalis. Capilula co-flora, distantia, solilaria,
pseudo - lateralia et pseudo - alaria sessilia aut subsessilia,
circiler 3'" alta. Involucri campanulali, fructibus minoris
foliola coriacea, sicca, plana, adpressa, medio 1-nervia,
viridia, margine scariosa, pilosiuscula, ex ovalis, acutis in
ovato^elliptica obtusa aut acuta. Achaenia pilosa, glandu-
losaque, oo-costata, oblonga, tereiiuscula, basi attenuata.
Pappi flavescenlis, anguste paleacei series exterior achae-
nia subaequans ab inleriori longitudine nee latitudine dis-
tineta. Corollae glabrae, albae (?). — Humboldt legit in
America meridionali, Beyrich ad latera viae supra montes
Estrellae pr. Rio- Janeiro Aug. 1822, Sellow misit e Bra-
silia tropica, (v. sp. oo).
49. V. incana n. sp. Rhizoma perenne, multieeps,
lignosum, repens? infra radices, supra ramos plures, cauli-
formes, herbaeeos, teretes, erectos, pilis adpressis magis
minusve incanos, simplices, 2-pedales et ultra emittens.
Folia penninervia, alterna, sessilia, membranacea, utrinque
278
glandulosa , supra pilosiuscula , sublus pallidiora pilisque
adpressis incana, nervis prominentibus, primario lato piano,
secundariis simplicibus, elongata, e lineari-lanceolatis, den-
liculalis in linearia, integerrima, 1 — 6" longa, 1 — 6'"
lata. Cymae ramosae, subfastigiatae, scorpioides, termina-
les, ramis dicbotomis, primariis summis in verticillos plus
quam 2-radiatos collectis, inferioribus alternis ex foliorum
axillis superiorum prodeunlibus eaque superantibus, pedun-
culis rarius 1 — pl. 2 — 3-cephalis. Capitula oo-flora, cir-
citer 5'" alta, distantia, pseudo-lateralia sessilia aut sub-
sessilia, pseudo-alaria longius pedicellata. Involucri sub-
turbinati, fructibus multo minoris foliola subcoriacea, sicca,
1 — 3-nervia, plana, adpressa, acuta, mutica, extus pi-
loso-subincana, margine ciliata ex ovatis in oblongo-ovata.
Pappi argentei series neque latitudine neque longitudine
distinctae. Corollae violaceae, glabrae. Acbaenia oo-co-
stata, oblonga, pilosa glandulosaque. — In Brasilia meri-
dionali legit Sellow. (v. sp. co).
50. V. echidides n. sp. Rbizoma perenne, lignosum,
repens (?), supra ramos plures, cauliformes, medullosos,
teretes, erectos, striato-sulcatos, asperos, simplices, superne
nudos strigosoque pubescentes, usque ad 5' altos emittit.
Folia penninervia, sessilia, alterna, membranacea, utrinque
aspera, nervis laevibus, primariis latissimis, glabraque aut
sfrigosa, elongata, ex lanceolatis margine undulato-crenu-
latis, planiusculis, 5 — 10" longis , ■§• — 1" latis in line-
aria, margine integerrimo, revoluta, 3 — 10;/ longa, 1 — 3y,/
lata. Cymae ramosae, divaricatae, subfastigiatae, scorpioi-
des, ramis dicbotomis, primariis summis in verlicillos sae-
pissime oo - radiatos collectis, caeteris alternis, remotis, ex
axillis foliorum superiorum, squamaeformium prodeuntibus,
pedunculis horizontaliter divaricatis, 4 — oo-cephalis. Ca-
pitula oo-flora, 5"' alta, approximata, pseudo-lateralia
alariaque sessilia aut subsessilia. Involucri campanujati,
279
fruclus aequantis, foliola oblonga, 1-nervia, glabra, mem-
branacea , sicca , plana , adpressa , medio aspera , margine
apiceque rotundato lato-scariosa, rubro - colorata , laevia.
Pappi nivei series ext. brevis ab inleriori longitudine lati-
ludineque dislincla. Corollae , glabrae, violaceae. Achae-
nia iramatura, oblonga, oo-coslata, pilosa. — Ilanc plan-
tam habilu Hieracii echioides legit Sellow in Brasilia me-
ridionali. (v. sp. oo).
51. V. obovata n. sp. Caulis herbaceus, erectus, te-
rcs, striätus, simplex, magis minusve villosus, basi et
apice nndus, civciter 2-pedalis. Folia penninervia, altevna,
sessilia, membranacea, pl. brevia, rarius oblonga , pl. obo-
vala aut rarius elliptica, obtusa aut acuta, integerrima aut
undulalo-crenata, supra scabra, pilosa, subtus villosa, aut
lanata, 1\ — 4" longa, 9 — 19"' lala. Cymae ramosae,
divaricatae, terminales, scorpioides, ramis dicholomis, pri-
mariis summis geminis, caeleris alternis ex axillis folio-
rum superiorum squamaeformium prodeuntibus, pedunculis
horizonlaliter divaricatis 3 — oo-cephalis. Capitula oo-flora.
approximata, circiter 5'" alta, pseudo - laleialia alariaqoe
sessilia. Invnlucri campanulati, pauci-serialis, fruclus ae-
quantis foliola membranacea, sicca, 3-nevvia, rubro colo-
rata, plana, adpressa, cxtus pilosa, margine tenuissime ci-
liata, acuminata. Pappi argentei ser. ext» brevis ab inter-
riori latitudine longitudineque dislincla. Corollae glabrae,
violaceae. Acbaenia oblonga, subsericeo pilosa. — E Bra-
silia tropica misit Sellow. (v. sp. oo).
52. V. pellita (Kunth nov. gen. IV. pag. 28. N. 8.
Ej. syn. II. p. 371. N. 8.). Caulis fr. (? Kunlb) ramique
alterni, teretes, sordide lanali. Folia penninervia, sessilia,
alterna, coriacea, lanceolata, margine revoluta, supra ru-
gosa, scabra, pilosa, subtus obscure lanata, \\ — 3" et
ultra longa, 3 — 14'" lata. Cymae terminales, ramosae,
subfastigiatae , scorpioides, ramis dicholomis, primariis
280
summis geminis, caeleris allernis ex axillis foliorum su-
periorum prodeuntibus eaque subaequantibus , pedunculis
oligocephalis, Capitula oo-flora, circiter |" alta, approxi-
mata, pseudo - alaria lateraliaque sessilia. Involucri cam-
panulati, fructus aequantis foliola coriacea, sicca, plana,
adpressa, acuminala, pungentia, exlus intusque aplce longe
denscque sericeo-lanata, interiora 4'" longa. Pappi sor-
didi scr. ext. brevis ab interiori longitudine latitudineque
distincta. Corollae extus, praecipue apice, pilosae (glabrae
Kunth). Achaenia oblonga, teretiuscula (compressa Kunth),
dense sericeo villosa, 2"' longa. — Humboldt in Provincia
Caracasana? (v. sp. 1. in hrb. W.)
53. V. simplex n. sp. Rhizoma perenne, multiceps,
lignoso- tuberosum, villosum, ioferne emittit radices, su-
perne ramos plures cauliformes, simplicissimos aut simpli-
ces, teretes, striatos, erectos, herbaceos, graciles-rigidos,
superne nudos, longe pilosos, pilis adpressis-divergentibus,
8 — 10'' altos. Cymae scorpioides, contractae porrectae,
pl. 3 — oo-cepbalae, rarius 2-rarissime, 1-cephalae, spicas
simplices solitarias vel geminas fingentes, spica altera mi-
nori meio- saepe 1-cephala ramos cauliformes terminant.
Capitula co.flora, \ — 1" alla, pseudo -lateralia sessilia
aut brevius pedicellata. Folia sessilia, alterna, 1-nervia,
penninervia, nervis secundariis simplicibus, linearia s. lan-
ceolata, s. oblongo-ovata-obovata , apice acuta aut acumi-
nata, margine plana -revoluta, integerrima-undulalo crenala,
supra pilosa, subtus villosa aut sericeo-lanata, \\ — 2"
longa, 1 — 4"' lata. Involucri campanulati, fructibus ma-
gis minusve brevioris foliola longe acuminala, subpungcn-
tia, 3-nervia, magis minusve sericeo -pilosa, membranacea,
sicca, viridia, plana, adpressa deinde stellato-palentia. Co-
rollae albac (?) glabrae. Pappi obscure s. pallide flavescen-
tis, anguste paleacei series nee laliludine vix longitudine
distinetae. Achaenia brevia longe denseque sericeo-pilosa. —
281
Var. 1) angustifolia , gracilis caule vix -|"' diametro,
pilis adpressis canescente, foliis integerrimis , margine re-
flexis, 1-nerviis, linearibus, supra pilosis, subtus sericeo-
canescentibus, \{>i latis, capilulis \H altis, involucri mino-
ris foliolis anguslioribus, paucioribus, pilis adpressis eanes-
ceniibus. 2) latifolia, rigida, caule diametro ly" foliisque
margine planis ; saepe undulato-crenatis, lanceolatis, usque
ad 4'" latis, penninerviis utrinque pilis divergentibus hir-
sutis , capitulis fere 1" altis, involucri majoris foliolis la-
tioribus, frequentioribus sparse pilosis. — Quas invcntor
ipse pro formis ejusdem speciei habens sub eodem numero
misit. — E Brasilia tropica misit iSellow spec. oo.
54. V. tournefortiöides (Kunth. nov. gen. IV. p. 27. Ej.
syn. IL p. 370. Stachelina solidaginoides W. hrb. N. 15233.
V. ccntrißora Lk. Abb. d. bot. G. z. Berlin Hft. 10. t. 55,
peg. 117! Huc forsan sine dubio: V. suhrepanda Pers.
syn. II. p. 404. N. 13.) Caulis superne herbaceus, inferne
suffruticosus, flexuosus aul volubilis, ramosus, ramis magis
minusve obscure pubescentibus , divaricatis. Folia penni-
nervia, alterna, ex axillis pl. ramulos imperfectos protru-
dentia petiolata, membranacea, supra laevia, glabra — pilo-
siuscula, subtus pallidiora magis minusve petiolique
3 — 10/y' longi pubescentia aul pilosa, integerrima — denti-
culato-repanda, brevia, saepius subrotunda, s. oblonga, basi
semper acuminata, apice pl. acuminata, saepe longissime,
rarius acuta, 1 — 6" longa, 6'" — 2" lata. Cymae ra-
mosae, terminales, saepe subfastigiatae, scorpio'ides, ramis
primariis 2-fidis aut simpliciformibus, suinmis in verti-
cillos 3 — oo-radialos collectis, accessoriis alternis ex folio-
rum axillis superiorum prodeuntibus eaque superantibus,
nonnunquam nullis, pedunculis subhorizontaliler divaricatis
1 — 6" longis, oo-cephalis, curvatis. Capitula oo-flora,
4'" alta, magis minusve approximata, pseudo-lateralia ala-
riaque sessilia aut subsessilia. Involucri (in siccis) campa-
282
nulati, fructibus maturis minoris foliola membranacea,
sicca, 3-nervia, margine scariosa, extus praecipue versus
apicem pilosa, plana, adpressa, deinde slellato-patenlia,
oblongo-ovata acuminata aut filiformi-acuminata, acumini-
bus divaricato-flexuosis. Rhachis minute paleaceo-fim-
brillifera. Pappi argentei ser. ext. brevis ab interiori lati-
tudine longitudineque distincla. Corollae violaceae, gla-
brac. Achaenia nondum perfecta oo-costata, valleculis pi-
losis , fusca. Exstat quoque var. elongata , ramis inflores-
centiae sub-1-pedalibus, foliisque circiter 6" longis, 1 — 2"
latis, ulrinque longissime acuminatis, supra glabris, subtus
pilosis. Chamisso ad fretum St. Catharinae Decbr. 1816.
Beyrich pr. Rio Janeiro in ruderatis vulgaris Septbr. 1822.
Humboldt reportavit ex America meridionali et Sellow
misit e Brasilia tropica.
55. /^. scorpiöides (Pers. syn. II. p. 404. Conyza
scorpiöides La'm. Enc. II. p. 404. Lepidaploa scorpiöi-
des Cass. Dict. d. sc. nat. v. 26. p. 16.) Frutex erectus,
ramosus ramique teretes, striati, pallide fusci, magis mi-
nusve rufidulo iomentosi. Folia penninervia, alterna, pe-
tiolata, membranacea, integerrima aut denticulata , supra
pilosiuscula, laevia, subtus glandulosa, petiolique 2 — 14'"
longi, flavido villosa aut pubescentia, brevia, rarius subro-
tunda, aut saepissime ovata, apice pl. obtusa saepe mucro-
nulata, rarius acuta, basi pl. obtusa, saepe rotundata rarius
acuta, aut rarissime obovata s. elliptica, apice rotundala,
basi inaequali breviter acuminata, 1 — 4" longa, \\ — 2"
lata. Cymae terminales, scorpiöides, subfastigiatae , ra-
mis primariis summis in verlicillos pl. 3 — oo-radiatos col-
lectis , accessoriis rarius nullis pl. pluribus alternis ex
foliorum superiorum axillis prodeuntibus iisque breviori-
bus, vel longioribus, pedunculis oo-cephalis, curvatis, vix
1 — 5" longis, subborizonlaliter divaricatis. Capitula oo-
flora, circiter 3"' alla, valde approximata, pseudo-lateralia
283
terminaliaque sessilia. Involucri in vivis cylindracei (in
siccis campanulati), fruclibus minoris, circiler 2'" alti fo-
liola membranacea, sicca, 1-nervia, plana, adpressa, exlus
pilosa, margine ciliata, acuminaia, acumine obscuriori gla-
bro. Pappi argentei ser. ext. brevis ab interiori latitudine
longitudineque distincta. Corollae violaceae, glabrae. Achae-
nia tereliuscula, oo - costata, pilosa , vix \lu longa, rubro-
fusca, exembryonata straminea. — Quamquam specimina
authentica non viderim , tarnen valde verisimile est, hanc
plantam veram V, scorpiöidem Pers. esse, Kunthius enim
dicit K. tournefortio'idem a V. scorpiöide foliorum forma
satis esse diversam et Persoon ipse distinguit V. subre-
pandam, quam fT. tournefortio'idem esse quam maxime
suspicor, a V. scorpiöide foliis ovatis et ovato-lanceola-
tis, quae ultima nota J^. toiimefortio'idis est. Mea qui-
dem J?% scorpiöides differt a praecedente caule fruticoso,
ereeto nee scandente, foliis basi obtusis aut acutis, aut raris-
&ime basi longius acuminatis tunc obovatis apice rotundato-
obtusis nee unquam ulrinque acuminatis, cymis capitulis
achaeniisque minoribus, peduneulis brevioribus, capitulis
densioribus pubeque flavida. — Beyrich in Serra d'Es-
trella pr. Janeiro non rara. — Sellow misit e Brasilia,
(v. sp. oo s. etc.)
56. V. mollis (Kunth. nov. g. IV. p. 28. N. 7. Ej.
syn. II. p. 371. Eiipatorium polystaehyum Willd. herb.
N. 15158.) Caulis herbaceus ramique striati, obscure se-
riceo-villosi aut sublanati, teretes, pilis in adultis magis
minusve obsoletis. Folia brevissime petiolata, penninervia,
alterna, membranacea, ovato-lanceolata, apice acuminata,
basi acuta aut obtusa (angustata Kunth), remote denticu-
lata (Kunth) aut inlegerrima, supra glabra, reticulato - ve-
nosa, rugosa, magic minusve pilosa, subtus dense serieeo-
lanata argentea, nervis obscurioribus , 1 «— 2f longa,
4 — 10'" lata. Cymae terminales, ramosae, longissimae,
284
suprafastigiatae, scorpioides, ramis primarils summis gemi-
nis , caeleris alternis ex foliorum axillis superiorum prode-
untibus eaque superantibus, inferloribus inferue quidem fo-
liaiis, sed foliis ex axillis suis pedunculos prolrudentibus,
pedunculis elongatis, oo-cepbalis, eurvatis, 2 — 3" longis,
nonnunquam abortis 1 — oligo-cephalis. Capihila oo-flora,
pseudo-lateralia alariaque sessilia. Involucri 2'" alti, fru-
ctibus parum minoris, campanulati foliola membranacea,
sicca, 1-nervia^ extus magis minus ve sericeo-pilosa, ob-
longa, plana, adpressa, deinde slellato-patentia ex angus-
tissime-acuminatis in acuminata. Pappi argenlei series ext.
brevis ab interiori longitudine latitudineque distincla. Co-
rollae ignotae. Achaenia vix 1'" longa, valleculis,. sericeo-
pilosa, teretiuscula, oo-costala. — Humboldt in ripa flu-
minis Catamayo pr. pagum Gonzonama novo-Granaten-
sium altit. 1070 hex. Jul., una c. V. geminata.
57. V. canescens (Kunth. Nov. G. IV. p. 27. N. 5.
lab. 317. Ej. syn. II. pag. 370. V. reticulata W. herb.
14824 et V. acuminata Ej. herb. N. 14831. Lepidaploa
canescens Cass. Dict. d. sc. nat. vol. 26, p. 18.). Caulis
suffruticosus , superne herbaceus, volubilis (ex Kunth), ra-
mique alterni, teretes pilis adpressis magis minusve canes-
centes. Folia penninervia, nervis secundariis parallelis,
breviter petiolata, alterna, membranacea, rigida, apice acu-
minata, basi oblusa, aut acuta, ovato aut elliptico-lance-
olata, integerrima,. supra rugosa, viridia, scabra, pilosa, pi-
lis e punctulis prodeuntibus , mollibus, in adultis caducis,
subtus sericeo - canescentia , glandulosa, 2 — 5" longa,
5'" — 1-j" lata. Cymqe terminales, scorpioides, ramosae,
in V. reticulata W. herb, longiorcs suprafastigiatae , in
V. acuminata breviores subfastigiatae, ramis primariis sum-
mis geminis, caeteris alternis ex foliorum axillis superio-
rum prodeuntibus eaque minus magisve superantibus, pe-
dunculis solitariis vel geminis, brevioribus vel elongatis
i>85
curvatis, oligo — oo-cephalis. Capitula oo-flora, circiler 3"'
alla, pseudo - lateralia alariaque sessilia. Involucri campa-
nulaii, flores nondum evolutos aequantis aut superanlis fo-
liola coriacea, sicca, 1-nervia (enervia Kuntli), ad nervum
tantum viridia, extus pilosa glandulosaque , angustissime-
acuminata, interiora longiora latioraque 2" longa. Pappi ar-
gentei ser. ext. longa ab inleriori latitudine longitudineque
dislincta. Achaenia immalura villosa. Corollae pallide
violaceae (ex Kuntli). Humboldt pr. Guancabamba Peru-
vianorum in regione temperata altit. 127 hex. Apr.
(v. sp. 2).
58. V. brevifolia n. sp. Rhizoma lignosum infra
terram recte descendens, supra eam repens, multos, saepe
plurimos ramos cauliformes herbaceos, simpliciusculos vel
supra medium ramulosos, ramulis alternis ramum pl. supe-
rantibus, tereles, striatos, glabros aut apice albo-pilosius-
culos * — \.\l altos, protrudit. Folia 1-nervia, sparsa,
conferta, sessilia, membranacea rigida, marginibus integer-
rimis reflexa, abbreviala, angusle linearia, subulala, utrin-
que glabra aut sparse pilosa, 3 — 9//y longa, \ — f lata.
Capitula oo-flora, solitaria ramos primarios secmidariosve
apice nudos terminant eaque, quae primarios,, prima evol-
vuntur. Involucri 1" lati, campanulati, pauciserialis, latioris
quam altioris, fructus maluros aequantis foliola coriacea
sicca 1 — 3-nervia longe et acute acuminata, inermia, rubro
colorata aut magis minusve albo pilosa. Pappi aequaliter
lale paleacei, argentei, corollis minoris series longitudine
distinctae. Corollae purpureo- violaceae, glabrae. Achaenia
oblonga longe denseque sericeo- pilosa. — Sellow legit in
Campis Brasiliae. 20 Jun. 1823. (v. sp. oo).
59. V. linearis (Sprg. syst. III. pag. 437. N. 33.)
Rhizoma repens lignosum plures ramos cauliformes, tere-
tes, erecios, magis minusve obsolete lnnaJo-tomentosos
l'1' crassos, lignosos, erectos, striatos, simplicissimos, ra-
286
rius raraosos (unicum nonnisi demorluum vidi ramosum)
1 — 2 pedales protrudens. Folia 1-nervia, sparsa, sessilia,
coriacea, flexuosa, linearia, longe acuminata, mucrone pel-
lucido saepius caduco terminnta, margine inte£errimo re-
voluta, supra glabra, nervo obsoletissimo, subtüs lanalo to-
mentosa, nervo vix pellucenle, V11 lata, fere infima lon-
gissima 2 pollicaria, superiora scnsim breviora, rariora,
quodque summum ex axilla capitulum protrudens. Capi-
tula oo-flora, sparsa, loliis suis aeqnalia aut minora,
subcylindracea , circiler b111 alia, sesssilia aut subsessilia,
foliis axillis stcrilibus nullis cincta, remota spicala, aut
approximata, evolutionc centrifnga. Irivolucri fructus ae-
quantis, 4'" alti, 2-f — 3'" lau foliola coriacea sicca acu-
minata, apice pungenti-mucronato subsquarrosa extus ara-
chnoideo - magis minusve pilosa. Pappi flavescentis, series
latiludinc atque longitudine dislinctae, exterior brevis.
Achaenia oblonga, obconica, dcnse pilosa. Corollae pur-
pureae, glabrae. — Sellow e Brasilia tropica spec. oo.
60. V. rosmarhrifolia n. sp. Caules (num potius
rami cauliformes ?) ereclä, leretes, lanalo-tomentosi, lignosi,
vix l'f'" diametro, 12 — 15" alti. Folia 1-nervia sparsa,
sessilia, coriacea, rigida, linearia, acuta, mucrone pellucido
saepius caduco terminata, margine iniegerrimo revoluta,
abbreviata, supra glabra, lucida, nervo perspicuo promi-
nente, sublus lanato-tomentosa, nervo pellucente, omnia
aequaliter conferta longitudineque aequalia aut inferiora
rariora brevioraque, 4 — 9/y/ longa, 1'" lala. Capitula oo-
flora, 5 — 61" alta, subcylindracea, praeter folia sua,
quae ea aequant, pluribus foliis axillis sterilibus capitulis
aequalibus vel iis brevioribus circumdata, approximata, evo-
lutione centrifuga. Involucri 4//; alti, 3111 lati, fructus ae-
quantis foliola coriacea, sicca, acuminata, apice pungenti-
mucronato subsquarrosa, extus margineque praesertim ver-
sus apicem albo- pilosa. Pappus, achaenia et corollae ut
287
in praec, cui valde affinis sed tarnen ab ea dislincla caule
in speciminibns 3, quae vidi, ramoso, foliis brevioribus,
rigidioribus, inagis confertis, nervo utrinque valde perspi-
euo, et prominente, acutis nee longe acuminatis, Omnibus ae-
qualibus aut infimis brevioribus nee fere infimis longissi-
mis, capitulis magis approximalis atque praeter folia e
quorum axillis prodeunt, foliis aKis axillis sterilibus nullis
et in spec. , quae vidi, capitula nunquam superantibus,
circumdatis, involucris pilosis nee arachnoideo-pilosis. —
Sellow e Brasilia tropica.
61. /^. UnearifoUa n. sp. Rhizoma repens ramos
plures cauliformes inferne lignosos, leretes, magis minusve
obsolete, Ianato-tomentosos, erectos, simplices vel apice
ramosos, vix pennae corvinae crassitudine, 8-10" altos.
Folia 1-nervia, sessilia, sparsa, conferta, linearia, acumi-
nata, coriacea, margine inlegerrima, revoluta, supra glabra
vel albo-pilosa, nervo perspicuo, prominente, subtus la-
nato-tomenlosa, nervo pl. non perlucente, inferiora lon-
giora, 6 — $IU longa, V" lata. Capitula campanulata, oo-
flora, 6'" alta totidemque lata, ramos primarios seeunda-
riosque pl. longiores, foliaque, e quorum axillis prodeunt,
multo superantes, apice nudos terminant. Involucri fruclus
subaequantis foliola coriacea, sicca, 3-nervia, versus api-
cem pl. villosa, ex ovatis, acutis, apice pungenli-mucrona-
tis subsquarrosis , in oblongo-ovata, acuminata, mutica.
Pappus, achaenia et corolla ut in. V. lineari Sprg. — E
Brasilia tropica Sellow sp. oo.
62. V. barbata n. sp. Caulis t>, visco nullo, ramis
teretibus magis minusve tomentosis foliis subimbricatis te-
ctis. Folia penninervia, alterna, sessilia, coriacea, cor-
data, ovata, acuta, margine integerrimo reflexa, supra pi-
losa aut glabra , scabra, infra plus minusve villosa , pube
in adultis magis minusve obsoleta, 1" 3'" longa, 9 — 13"i
lata. Inflorescentiae terminales, folia superiora longe su-
288
perantes, capitulis co-floris, omnibus sessilibus, ramis
modo perfecte dichotomis , capitulo uno alari in quaque
dichotomia absque folio sessili, modo abortu simplicibus,
capitulis vagis spicatis evolutione centrifuga singulis a fo-
liis singulis slipatis; summis geminis, inferioribus alternis
ex axillis foliorum superiorum prodeuntibus iisque longio-
ribus. Involucri pauciserialis, 2'" alti, turbinati, floribus
multo minoris foliola coriacea sicca 1-nervia, oblonga,
acuminata, basi tomentosa, versus apicem pubescentia aut
glabra. Pappi argentei series exterior longa ab interiori
latitudine longitudineque dislincta. Corollae purpureae (?)
laciniis extus longe barbatis. Acliaenia iurbinata longe
denseque sericeo - pilosa. — E Brasilia tropica Sellow
spec. 3. —
Continuatio in sequenti fasciculo.
DE
SYNANTHEREIS HERBARII REGII BE-
ROLINENSIS
DISSERTATIO PRIMA
AUCTORE
CHR. FR. LESSING.
(CONTINUATIO.)
63. . ßs ernonia viscichila n. sp. Caulis ti ramis tereliusculis,
striatis, obscure fuscis, magis minusve viscido-pubescenti-
bus. Folia penninervia, sessilia, coriacea, acuta, ovata
aul obovato-pblonga, denticulala aut summa integerrima,
supra lucida, subtus viscido - pubescentia , nervis latis gla-
berrimis, 2" longa, 9"' lata, vel \\il longa, 11"' lata, quo
latiora, eo breviora. Infloresceniiae vel caulem vel ramos
crebros, ex axillis foliorum superiorum prodeuntes, simpli-
ces> foliis longiores terminantes, varie ramosae, capitulis
cx>-floris, brevissime pedicellatis , pedicellis foliolis involu-
cri imbricatis tectis, inque verlicillos pl. plusquam 2-ra-
diatos in apicibus ramorum ramulorumve ( inflorescentiae ),
brevium (vix 1" excedentium) foliaque obsoleta, e quorum
axillis prodeunt, superantium collectis. Involucri turbi-
nati una cum pedicellis 5'" longi foliola coriacea, sicca,
1 — 3-nervia, glabra, oblonga, acuminata, straminea apicibus
obscurioribus, exteriora subcarinata. Pappi argentei series
4r Bd. 3s Heft. 22
29fJ
cxterior brevis ab interiori lalitudine longitudineque di-
stincta. Corollae ignotae. Achaenia immatura pilosa. —
(E Brasilia tropica Sellow 1 sp. )
64. ff. rubo'ides n. sp. Caulis suffruticosus , stria-
tus, teres, scaber, inferne glaber, pennae anserinae cras-
situdine, superne obscure hispidulo-pubescens, in specimi-
bus, quae suppetunt, simplex et circiter 2-pedalis. Fo-
lia penninervia, alterna, conferta, brevissime petiolata, su-
periora subsessilia, petiolis autem gibbam satis perspicuam
semper sistentibus, membranacea, rigida, obovala rarius
oblongo - obovata, versus apicem denticulata, acuta aut ob-
tusa, nonnunquam mucronata, uirinque scabra, supra pa-
rum lucida, glabra, subtus obscure hispidulo-pubescentia.
1 — 3" longa, 4 — 12" lata. Cymae aut. solae terminales
aut terminales lateralesque in terminales abeuntes, ramis
primariis simplicibus, pauca 2 — 3 capitula, sessilia aut
subsessilia, oo-flora, approjtimala gerentibus vel semel,
ad summum bis-dichotomis, ramificationibus brcvibus, nl-
timis capitulis solitariis terminatis; primariis summis op-
positis, accessoriis alternis, ex foliorum axiJlis superiorum
prodeuntibus ab iisque superatis aut ea parum superanli-
bus. Involucri cylindracei, 5/y/ longi, atque in siccis
l£w lati foliola coriacea, sicca, pl. 3-nervia, oblongo -ova-
ta, extus scabra, glabra, margine tenuiter ciliata, pallidio-
raque, deinde slellato-patentia, exteriora longe mucrona-
to-acuminata, inlcriora breviter acuminata, in capitulis ple-
risque jam caduca. Corollae ignotae. Pappi argentei ser.
exterior brevis, ab interiori longitudine latitudineque di-
stincta. Achaenia multicostata, obconica, oblonga, pallide
fusca, glabra, nonnisi basi infima et apice summo pilis ra-
ris, forsan caducis, obsita. — Sellow e Brasilia tropica jam
dudum defloratam Iransmisit. (v. sp. oo).
65. V. speciosa n. sp. Caulis arboreus ramis tere-
tibus, plus minusve villoso-lanatis. Folia penninervia, al-
291
terna, brevissime petiolata, coriaeea^ ovata, acuta , supra
glaberrima, glandulosa, juniora pilosa, nervi primarii basi
sublusque nervis omnibus villoso-lanaia, subtus caeterum
magis minusve fulvo-tomentosa, marginibus plana, integer-
rima \\ — 2|" longa, 12 — 14'" lata. Inflorescenliae ter-
minales spicaeformes, evolulione centrifuga, foliis superio-
ribus longiores, capitulis oo-floris, sparsis, solitariis in
axillis foliorum rameorum superiorum eaque superantibus,
sessilibus vel subsessilibus, ramos repraesentantibus. Involu-
cri 8"' longi, pauciserialis, flores aequantis foliola coria-
cea, sicca, 3 — oo-nervia., pallide fusca, extus plus minusve
obsolete tomentosa, longe acutissimeque acuminata Pappi
aequaliter late paleacei series longitudine distinctae, exte-
rior longa. Achaenia immatura turbinata, longe denseque
pilosa. — E Brasilia tropica misit Sellow spec. 1.
66. V. cinerea * {Conyza cinerea L. sp. pl. 1208,
W. sp. pl. HL p. 1925, Reich, syst. III. p. 775. N. 16,
Ic. Rumph amb. 6. t. 14. f. 1. icon pessima, Burrm. thes.
Zeyl. t. 96. f. 1. (male foliis ternis), Cacalia rotundifolia
Willd. phyt. p. 11. tab. 6. f. 1! Ej. sp. pl. III. p. 1732.
Ej. herb. N. 15054.) Radix fibrosa annua. Caulis herba-
ceus, ereclus aut basi parum procumbens, ramosus rami-
que alterni pl. subfastigiali, teretes, striali, magis minusve
piloso - canescentes, \ — 3' altus. Folia penninervia, alter-
na, petiolata, membranacea, supra pilosa, pilis saepe ob-
soletis, subtus piloso - canescentia, pallidiora, rarius pilosa,
utrinque viridia , ex obovato — aut spathulalo - oblongis,
basi subito aut sensim in petiolos attenuatis, subintegerri-
mis, vel sinuato — vel grosse dentatis, dentibus apiceque
obluso s. acuto apiculato - mucronulatis , l-\u-*- 4" longis,
4"' — i\M latis, in lanceolata subintegerrima, \ — lf" longa,
1 — 2"' lata. Inflorescentiae divaricatae, pl. subfasligiatae,
perfecte dichotomae, ramificationibus ultimis aequalibus aut
subaequalibus, gracilibus, quam capitula, quibus terminantur,
22 *
292 .
longioribus, laterales, folils, e quorum axillis prodeunt,
longe longiores in terminales, foliis superioribus longiores,
sensim abeuntes. Capitula oo-flora, circiter 3'n alta. In-
volucri cylindraceo-subcampanulati, deinde turbinati, 2'"
alti totidemque lati, fructibus brevioris foliola coriacea,
sicca, 3-nervia, extus marginibusque scariosis raagis mi-
nusve pilosa, ad nervös apiceque viridia, acutissime longe-
que acuminata. Pappi argen tei series latitudine longitu-
dineque distincta, exterior minima. Corollae purpureo-
violaceae, glabrae. Achaenia nigra, pilosa, oblonga, cy-
lindracea. — Klein in India orientali 1793, cel. de Cha-
misso in Luconia prope urbem Manillam 1817. Decbr. (v.
sp. oo et spont. et culta in hört. bot. berol. sub Conyza
patula. )
67. V. pauriflora * {Conyza pauciflora W. sp. pl.
III. p. 1927. Ej. herb. N. 15657.) Radix fibrosa, annua.
Caulis herbaceus, teres, ereclus, apice parum ramosus, ma-
gis minusve hispidulo - pubescens 8" — 2' altus (ex nota
dar. Richardii). Folia petiolata, penninervia, alterna,
membranacea, ovato- aut oblongo - obovata , basi longiu«,
apice brevius acuminata. extremitatibus integerrima, caete-
rum remote serrata aut subintegerrima, serraturis apiceque
apiculato - mucronulatis, utrinque glandulosa, glandulis ses-
silibus, sparsis, lucentibus, glabra, aut pilis raris ad ner-
vös crebrioribus obsita, 1 — 2|" circiter longa, \li lata.
Capilula solitaria caulem ramosve, folia axillis sterilibus
raris hinc inde gerentes terminant. Involucri subhemi-
sphaerici, imbricati, &" alti, fructus maturos aequantis fo-
liola 3-nervia, omnia coriacea, rigida, sicca, linearia, mu.
cronato- acuminata subpungentia , extus pilosa, glandulosa-
que, interiora longiora atque latiora. Pappi flavescentis
aeque late paleaci series exterior minima, interior lon-
gissima. Corollae glabrae. Achaenia immatura pilosa. —
Richard ad fluvium Senegal, (v. sp. 1. in herb. W.)
293
68. V. anthclmintica (W. sp. pl. III. p. 1634, Ham.
in Linn. Trans, vol. 14. p. 217. Ascaricida anthelmin-
tica Cass. Dict. d. sc. nat. vol. 3. suppl. p. 38. Conyza
anthelmintica L. sp. pl. 1207, Retz. obs. bat. I. p. 28,
Ic. ßurm. Thes. Zeyl. t. 95.) Radix annua, fibrosa. Cau-
lis herbaceus, teres, (angulatus, ramis teretibus Ham. 1. e.)
erectus, ramosus vel simpliciusculus , hispidulo - pubescens,
pube in partibus junioribus densiori, purpureo-maculatus
(ex cel. Retzio), 4/; — V et ultra altus. Folia penniner-
via, sessilia, aherna, membranacea, oblongo - ovata aut ob-
ovata, basi longius, apice brevius acuminata, extremitati-
bns integerrima, caeterum magis minusve profunde serrata
vel subintegerrima , serraturis inaequalibus , apiceque mu-
cronulatis, ulrinque sparse glandulosa, supra hispido-pi-
losa vel glabriuscula, scabra, subtus villosa vel pubescen-
tia vel pilosa , pilis ad nervös magis confertis , in adultis
magis minusve rarioribus, 1 — 4" longa, 4 — 18'w-lata. Ca-
pitula oo-flora, campanulata, canles apice nudos vel pe-
dunculos simplices aut semel (nunquam vidi pluries) dichoto-
mos, ramis aequalibus aut subaequalibus nonnunquam sub-
umbellatos, eapitulis longiores foliisque pl. breviores lermi-
nant. Involucri campanulati 5 — 6ia alfci, fruelus aequan»
tis foliola ob longa 3 — oo-nervia, extus sparse glandulosa,
ex iotis foliaceis linearibus, aut obovato-linearibus, acu-
mina tis. angustis , patentibus , utrinque pilosis, saepius ca-
pitula superantibus per obovato - oblong», superne foliolis
extimis, inferne intimis simillima , in tota coriacea, sicca,
oblongo -elliptica, glabra , oblusa, mucronulata vel acuta,
medio pallide viridia, margine scariosa, latiora. Pappi
flavescentis ser. exter. brevis ab interiori longiludine nee
latitudiue distineta. Corollae glabrae, purpureo-violaceae.
Achaenia o^-costata, magis minusve pilosa, glandulosaque-
— Habitat in India orientali. (v. sp. oo eulta et spont a
Roxburgh leeta.)
•294 —
§. 2. Folia perfecta, e quorum axillis capitula
singulä (nee inflorescentiae ramos repraesentantia) pro-
deunt. *)
A. Involucri foliolis intiitüs obtusis aut acutis.
69. V. ovata n. sp. Radix tenera, horizontalis, oo-
caulis, forsan annua. Caulis herbaceus, leres, striatus,
viridis, gracilis V altus, vix \m diametro, simplex, pilo-
sus, pilis divergentibus saepe reflexis, albis. Folia pen-
ninervia, alterna, breviter petiolata, membranacea , tenera,
utrinque pilosa, ex obovatis,' obtusissimis mucronula-
tis, -§ — |" longis, 6 — lO"' latis, per elliptica utrinque
breviter acuminata in oblongo - elliptica utrinque obtusa,
apice mucronata, capitula, quae ex eorum axillis prodeunt,
superantia. Cymae scorpioides, spicas simplicissimas fin-
gentes, 2 — 3-cephalae, evolutione ccntripela, caules ter-
minant. Capitula oo-flora, circiter \u alta, pseudolatera-
lia sessilia. Involucri campanulati foliola coriacea, sicca,
glabra, 1-nervia, oblonga, margine ciliata, exteriora mu-
cronato - acuminata , pungentia, squarrosa . viridia, intima
elongata , flores subaequantia , linearia , obtusa , mucronu-
lata, versus apicem rubro - colorata. Pappi argenlei ser.
ext. brevis ab interiori longitudine latiludineque distineta.
Corollae glabrae violaceae. Achaenia immatura, pilosa. —
E Brasilia misit Sellow. (v. sp. 2.)
70. V. glabrata n. sp. Caulis herbaceus, erectus,
elatus, superne ramosus, glaber vel pilosiusculus, striatus,
teres, 4-pedalis et ultra. Folia penninervia, alterna, bre-
vissime petiolata, basi obtusa aut acuta, ovato-lanceolata,
elongata, membranacea, rigida, integerrima aut denticu-
*) In varietatibus 1 - cephalis, quae caulibus subapliyllis tunc
semper gaudent . et hiac inde rarissime oecurrunt (vidi nonnisi in 53
et 77 speeimina singula), observaci vix licet, utrum folia ista per-
fecta adsint an desint.
— — — -295
lata, utrinque glabra, nervis promincntibus , reliculato ve-
nosa, supra lucida, 3 — 6" longa, 5 — ll'" lata. Cymae
longae, scorpioides , terminales, ramis primariis erecto-pa-
Lenlibus, subfastigiatis, elongatis, oo-cephalis, simplicifor-
mibus, summis geminis, caeteris alternis, pl. paucis, ex
foliorum axillis superiorum prodeuntibus eaque superanti-
bus. Capitula oo-flora, circiter 6/y/ alta, sessilia, appro-
ximata, pl. gemina, rarius solitaria ex axillis foliorum
mullo-longiorum, superiorum sensim minorum oriuntur.
Involucri campanulali, fruetus subaequantis foliola coria-
cea, sicca, 1-nervia, extus pilosiuscula , magis minusve
purpureo-colorata, subsquarrosa, plana, ex ovato - oblongis,
mucronato acuminatis, subpungenlibu« in elongata, linea-
ria apice dilatato, late scarioso rotundato-obtusa, margine
ciliala. Pappi flavescentis ser. ext. brevis ab interiori lon-
gitudine latitudineque distincta. Corollae glabrae, purpu-
reo- violaceae. (?) Achaenia oblonga, obcompresso- sub
3-gona, dorso convexa , glandulosa, stramineo-fusca, ma-
tura glaberrima, immatura basi nonnisi pilosiuscula. — E
Brasilia tropica Sellow (v. sp. oo.).
71. V. sericea (Rieh. d. Act. de la soc. d'hist. nat.
Par. p. 105. Edwards bot. reg. vol. VII. t. 522.) Caulis
4 — 5' et ultra altus, suffruticosus, erectus, flaeeidus, sim-
plex vel ramosus, ramique simplices nee dichotomi, tere-
tes, striati, divaricati, pilis longis, albis, apice junioribus-
que densioribus obsiti. Folia membranacea, penninervia,
sub 2-fariam (Edw.) alterna, breviler peliolata, patentia,
elongata, longe acuminata, basi aequali vel inaequali ob-
tusa aut acuta, saepe cordala utrinque pilis serieeis, lon-
gis, e tuberculis minimis, oculis nee tarnen tactu perci-
piendis orientibus, in pagina inferiori raro- glandulosa et
in junioribus densioribus, in superiori in adultis pl. cadu-
cis, supra lucida, laevia, nervis primariis subtus piano- di-
lalatis, seeundariis subsimplieibus, 2 — 5" longa, \ — l'Uata.
296 .
Petioli subsericeo-villosi — pilosi, canaliculati, 1 — 2///longi.
Corollae \il longae, purpureo - violaceae (albae Rieh, qui
aulem eas vidit nonnisi siccas). Cymae scorpioides, Ion-,
gae s. breves, ramis primariis sumrais pl. geminis, accessoriis
alternis vix ullis, spicas simplices geminatas vel solitarias,
nonnunquam abortu 1—2 cephalas fingunt atque caulera
ramosve terminant. Capitula sessilia aut breviter pedun-
culata, remota — approximata, solitaria — terna, ex axillis fo-
liorum multoties longiorum prodeunt, circitev 8'" alta,
oo-flora. Involucri campanulati foliola coriacea, sicca,
sub 1-nervia, plana, ex oblongo-ovatis, viridibus, mucro-
nato - acuminatis, squarrosis, margine ubique longe ciliatis in
oblongo - elliptica , 4^ longa, f*M lata, ad nervum viridia,
margine apiceque purpurascente, obtuso aut acuto late sca-
riosa, inferne brevissime, superne longe ciliata. Pappi ar-
gentei series ext. brevis longitudine latitudineque distineta.
Achaenia immatura, pilosa. — Beyrich legit in sylvis ad
Rio Janeiro Apr. et Septbr. 1822; Le Blond in Cayenne;
e Brasilia missa colitur in hört. reg. berol. (v. sp. 1.)
72. V. obscura n. sp. Caulis "fr, ramis teretibus,
striatis, fuscis magis minusve villosis, villo in adultis ob-
soleto. Folia penninervia, alterna, brevissime petiolata,
coriacea, lanceolata, integerrima aut denticulata, supra ru-
gosa, scaberrima, praesertim ad nervum primarium hirsu-
tiuscula, pilis in adultis magis minusve obsoletis, obscura,
subtus pallidiora, flavescentia, petiolique canaliculati,
1—2/// long! villoso-tomentosa, utrinque glandulosa, glan-
dulis deinde atropurpureis , 1| — 5" longa, \ — \il lata.
Cymae terminales longae, scorpioides, ramis primariis sim-
pliciformibus , oo-cephalis, summis geminis, caeteris pau-
cis alternis, saepe abortis contractisque ex foliorum axil-
lis superiorum prodeuntibus iisque brevioribus. Capitula
oo-flora, sessilia, approximata, circiter 6,n alta, pl. bina
vel terna, rarius solitaria ex axillis foliorum multo longio-
297
rum, supcriorum sensim minorum prodeunt. Involucri
subcylindracel , basi incrassati fructus subaequantis , circi-
ter 4'/y alti foliola'coriacea, sicca, 1-nervia, extus pilosa,
margine ciliata, plana, adpressa, ex ovato-oblongis, mu-
cronato - acuminatis in oblongo - elliptica apice oblusis-
simo, dilatato, pl. lacero. Pappi sordide flavescenlis
ser. ext. brevis ab interiori longitudine lalitudineque di-
stincta. Corollae glabrae, albae (?). Achaenia matura ob-
longa, oo-costata, valleculis hirsutis, obcompresso - sub
3-gona, dorso convexa, pallide fusca. — Sellow e Brasi-
lia tropica (v. sp. 2.)
73. V, aocilliflora (Hort. Monac.) Caulis fruticosus,
ramosus. Rami divaricati, magis minusve villosi, teretes.
Folia penninervia, breviter petiolata, pl. reflexa, alterna,
membranacea, basi saepe inaequali acuta, apice acuminata
aut acula, oblongo - ovata s. obovala s. elliptica, supra sea-
bra, opaca, magis minusve pilosa, subtus petiolique circi-
ter 1'" longi villoso-tomeiitosa, margine subundulata, sub-
integerrima, 1 — 2/; longa, 3 — 6'" lata. Cymae scorpioi-
des, terminales, longae, ramis primariis simpliciformibus
subhorizontaliter divaricatis, oo-cephalis, suminis geminis,
caeteris allernis ex foliorum axillis superiorum prodeunti-
bus eaque longe superantibus. Capitula oo-flora, solita-
ria, rarius gemina, ex axillis foliorum multoties longio-
rum, superiorum sensim minorum oriuntur, pseudo-latera-
lia alariaque scssilia, AIU alta. Involucri campanulati,
fructibus brevioris, 2"' alti foliola membranacea, sicca,
1-nervia rubro s. purpureo colorata, ex ovato-subellipticis
apice obtusissimo subpungenti - mucronatis margine ciliata
in latiora, oblongo -elliptica, apice ciliato obtirsa aut acuta.
Pappi argentei vel sordidi series ext. mediocris ab inle-
riori latitudine longitudineque distincla. Corollae purpu-
reo-violaceae glabrae. Achaenia brevia turbinata, dense
298 ! ■—
sericeo-pilosa. — Forsan Brasiliae incola, colitur in horto
bot. reg. berol. (v. sp. oo. s. et viv.)
74. V. Cotoneaster * ( Conyza Cotoneaster W. herb.
N. 15620. Sprg. syst. III. p. 509.) Caulis herbaceus (?),
ruber, striatus, simpliciusculus, basi diametro l-|/y/, versus
apicem ramusque brevis (unicus, qui exstat) magis mi-
nusve tomentosus. Folia penninervia, alterna, breviter pe-
liolata, membranacea , ovata , basi rolundata aut obtusa,
apice acuta , margine integerrima , undulata , scabriuscula,
glabra, juniora pilosiuscula , subtus petiolique circiter 1"'
longi villoso- tomentosa, 10 — 21w/ longa, 6 — 12"' lata.
Cymae, longae, scorpioides, spicas simplices, geminas s.
solitarias fingentes, oo-cephalae, evolulione centripeta.
Capitula remota, 3,u alta, sessilia, solitaria, axillaria non-
nunquam supra - axillaria , foliis longitudine latitudineque
multoties superata. Involucri campanulati , fructibus ma-
turis brevioris foliola membranacea, sicca, 1-nervia, rubro-
colorata, plana, magis minusve sparse pilosa, ex mucro-
nato-acuminatis vix squarrosis in oblongo- ovata, obtusa mu-
cronalaque aut acuta, latiora. Pappi argentei ser. ext.
brevis ab inleriori longitudine latitudineque distincta. Co-
rollac glabrae, forsan violaceae. Achaenia immatura, pi-
losa, oblonga, oo-costala. — Hoffmannsegg in Bah ja Bra-
siliae. (v. sp. 1.)
75. /^. macrocephala n. sp. Rhizoma lignosum, re-
pens unum v. plures ramos cauliformes, erectos, inferne
lignosos, simplices, teretes, magis minusve villoso -tomen-
iosos, 1 — 2pedales et ultra, diametro 2" emittit. Folia penni-
nervia, alterna, brevissime aut breviter petiolata, intima
sessilia, coriacea, supra glabra, scabra, nervis prominulis
reliculato-venosa, subtus alba, villoso - tomentosa, subundu-
lato-crenata — integerrima, oblonga, basi saepe inaequali ob-
tusa aut acuta aut acuminata, apice obtusa — acuminata,
ovato-lanceolata s. oblongo -elliptica, inlima obovato-lan-
— 299
ceolata, sessilia, utrinque acuminata, 3 — 10" longa,
§/// — 2|" lata. Cymae terminales, scorpio'ides, pl. oo-ra-
diatae, ramis primariis (pedunculis) simpliciformibus, erecto-
patentibus saepissime elongatis, oo-cephalis, summis ge-
minis, caeteris alternis ex axillis foliorum superiörum pro-
deuntibus eaque superantibus, rarius 1-radiatae spicas sim-
plices solitarias fingenles. Capilula oo-flora, erecla, di-
stanlia, pseudo-laleralia sessilia aut breviter pedicellata,
axillaria aut supraaxillaria in foliis oblongo - ovatis s. ellipti-
cis iisque breviora, in siccis t§'f lata. Involucri late cam-
panulati, fructibus parura brevioris foliola coriacea, sicca,
3 — plurinervia, obtusissima , inernria, ex ellipticis
exlus totis villoso-tomentosis, in oblongo -elliptica apice
nonnisi obsolete tomentosa. Pappi flavescentis ser. ext.
ab interiori longitudine latitudineque distincta. Corollae
glabrae, 7"' longae, roseae. Acbaenia, oblonga, sericeo-
pilosa, oo-costata, pallide fusca, obcompresso - sub 3-go-
na, dorso convexa, 2'" longa. — E Brasilia meridionali
misit Sellow spec. oo.
76. V. rubricaulis (Bonpl. et Humb. pl. aequin. II.
p. 66. t. 99. Kuntli. nov. gen. IV. p. 26. Ej. syn. II. p.
369. N. 2.) Rbizoma lignosum inferne radices, superne
ramos plures cauliformes herbaceos, erectos, striatos, su-
perne pl. angulalos, fuscos s. rubros, simpliciusculos s. ra-
mosos, glabros s. tomentosos, tomento in adultis magis
minusve obsoleto, 15" — 4' altos, basi vix pennae anse-
rinae crassitudine. Folia 1-nervia aut penninervia, nervis
secundariis, ramosis s. simpliciusculis , alterna, magis mi-
nusve conferta, sessilia, membranacea, rigida — flexuosa,
erecto -patentia — divaricala, elongata, linearia — Kneari - lan-
ceolata aut breviora oblongo - elliptica s. obovata , supra
glabra, scabra, rugosa — plana, sublus lanato- s. argenteo - to-
mentosa — glabra, integerrima, margine revoluta — plana, acu-
minata— acuta, inferiora rarius obtusa, nonnunquam retusa,
300
14'// — 6" longa, f — 4"' lata. Cymae terminales, aut
rarius terminales laleralesque in terminales abeuntes, lon-
gae s. breves, scorpio'ides, ramis primariis (pedunculis)
simpliciformibus s. ramosis, subfastigiatis — suprafastigiatis,
erecto-patentibus — subhorizontaliter divaricatis, pl. elonga-
tis, oo-cephalis, rarius brevioribus, oligocephalis, rarissime
1-cephalis, summis in verticillos pl. 2 -rarius oo-radiatos
collectis, caeteris alternis ex foliorum axillis superiorum
prodeuntibus eaque pl. superantibus. Capitula oo - flora,
circiter \il ajta, pl. distantia, rarius approximata, pl. soli-
taria, rarius gemina, a foliis, e quorum axillis oriuntur,
longe — vix superata. Involucri campanulati, fructibus vix
brevioris, saepius foliis pluribus sterilibus pl. minutis cincti
foliola coriacea, sicca, basi 3-nervia, inermia, plana, extus
magis minusve rubro-colorata, magis minusve pilosa — lo-
mentosa, exovatis, mucronato-aculis, adpressis — squarrosis
in ampliora, ovato-oblonga, acuta aut obtusa. Pappi ar-
gentei ser. ext. ab interiori longitudine latituüineque di-
stincta. Corollae purpureo - violaceae , glabrae. Achaenia
oblonga, obcompresso- sub 3-gona, dorso convexa, oo-co-
stata, valleculis hirsutis, stramineo-fusca, circiter \\tn lon-
ga. — Hujusce plantae polymorphae praecipue 4 formae
memoratu dignae sunt: I. Bonplandiana; Foliis confertis,
anguste linearibus, elongaiis, 1-nerviis, margine revolutis,
flexuosis, subtus tomentosis, foliolis involucri adpressis
extus pilosis, inflorcscentiis oo - cephalis, divaricatis ; II. la-
uf olia, foliis latioribus, elongatis, rarioribus, subtus gla-
bris, supra margineque planis, penninerviis , flexuosis, fo-
liolis involucri adpressis, glabriusculis, infloi-encentiis erecto-
patentibus ,>oligocephalis j III. squarrosa, foliis confertis,
rigidis, ereclis, elongatis, anguste linearibus, J - nerviis,
margine revolutis, subtus tomentosis, foliolis involucri
squarrosis, extus tomentosis, inflorescentiis eretio - palenti-
bus, oligocephalis; IV. plantaginoides; foliis rarioribus.
301
flexuosis, latioribus, brevioribus, penninerviis, margine pla-
nis, supra rugosis, sublus tomentosis, foliolis involucri squar-
rosis, extus {.omentosis, inflorescentiis oligocephalis , diva-
ricatis. — Humboldt in siccis montosis juxta urbem Iba-
gue, alt. 700 hex. (regno Novo-Granatensi.) Jul.; Sellow
in pluribus locis Brasiliae meridionalis v. c. ad ripas fl.
Paraguay etc. Jan. et Febr.
77. V. Sellowii n. sp. Rhizoma Hgnosum repens
inferne radices, superne unum pluresve ramos cauliformes,
herbaceos, diametro 1'" subapliyllos, diametro 1"', 2" — 2'
allos, simplices aut simplicissimos, teretes, magis minus ve
pubescentes, rarius villoso-tomentosos emiltit. Folia pen-
ainervia, sessilia, alterna, membranacea, rigida, utrinque
seaberrima reticulato-venosa, nervis prominentibus , subtus
magis minusve pilosa, ex confertis obovatis s. obovato-
oblongis, acutis vel obtusissimis , basi attenuatis, obso-
lete serratis — integris, 2 — 5" longis, 4'" — 2n latis,
in rara, remota, linearia, integerrima, 1 — 2" longa,
1 — 2"' lata. Cymae scorpio'ides pl. 3 — oo-cephalae,
rarius 1 — 2 cephalae spicas simplices solilarias aut ge-
minas, spica altera minori meio-saepe 1-cephala fingunt
ramosque cauliformes lerminant. Capitula oo - flora , in
siccis 8 — 10'" lata, erecta, remota, pseudo-lateralia ses-
silia aut breviter pedicellata, pleraque foliis singulis, linea-
ribus suffulta iisque pl. superata. Involucri lato - campa-
nulati, fructus subaequantis , circiter 6IU alli foliola coria-
cea, sicca, basi 3-nervia, viridia, margine saepius rubro-
colorata , rarissime villoso - lanata , oblonga , spinescentia
ex acuminatis in obtusa mucronulata. Pappi sordide fla-
vescentis ser. ext. brevis ab interiori longitudine latitudi-
neque distincta. Corollae glabrae, albae (?). Achaenia
oblonga, multicostata , dense sericeo - pilosa , obcompresso-
sub 3-gona, dorso convexa. — Forma praeter 1 et oo-ce-
phalas insignis est: pygmaea, caule raro 2 pollicari, folia
302
vix superante, villoso-tomentoso, foliolis involucri exlus
apiceque utrinque ferrugineo-villoso-lanatis. — E Brasilia
raeridionali Sellow. (v. sp. oo.).
B. Involucri foliolis intimis acuminatix.
78. V. arborescens (Sw. fl. ind. occ. II. p. 1320.
Lepidaploa arborescens Cass. Dict. disc. nat. vol. 26. p. 16.
Conyza arborescens L. Sw. obs. bot. p. 304. Willd. sp.
pl. III. p. 1944. Plum. spec. 10. t. 130. f. 2.) Caulis
fruticosus, depressus, ramis teretibus, gracilibus, divarica-
tis, magis minusve villosis. Folia penninervia, breviter
petiolata, alterna, membranacea, undulata, subintegerrima,
ovata aut oblongo-ovata, basi rotundala apice obtusa aut
acuta, supra pilosa, adulta subglabra, sublus piloso-cane-
scentia, utrinque glandulosa, 9 — 12'" longa, 3 — 4"' lata.
Cymae terminales, scorpio'ides , ramis primariis (peduncu-
lis), simpliciformibus , subhorizontaliter divaricatis, oo-ce-
plialis, elongatis, summis geminis. Capilula c»-flora, 3"'
alta, pseudo-lateralia sessilia, remota, solilaria, rarius
gemina, ex axillis foliorum oriuntur iisque latitudine
atque longitudine superantur. Involucri campanulato-
turbinati, fructibus parum brevioris foliola coriacea, sicca,
1 — 3 nervia, extus magis minusve pilosa, apice obscu-
riora, mucronato - acuminata. Pappi sordide flavescen-
tis series ext. brevis, ab interiori latitudine longitudineque
distincta. Corollae glabrae. Acbaenia oblonga, sericeo-
pilosa,.l'" longa. — In Caribaeorum montibus (Swartz
1. c). St. Croix (herb, berol.), Porto Ricco (Cass.).
79. V. gracilis (Kunth. nov. gen. IV. p. 27. Ej.
syn. II. p. 370. N. 3. V. elongata W. herb. N. 14832.)
Herba 4-pedalis et ultra, ramosa, ramique elongali alterni,
teretes, striati, glabri aut magis minusve subtomenloso-
villosi. Folia penninervia, alterna, brevissimc petiolata,
membranacea, oblonga, acuminata, basi acuta aut obtusa,
ovato-lanceolata, integerrima aut subintegerrima, supra
-U 303
scabriuscula, glabra aut pilosa, subtus puberula, glandulosa,
pilosa — subtomentoso- villosa, saepe reflexa, 1 — 4" longa,
3 — 12'« lata. Cymae scorpioides, terminales, longae,
ramis primariis (pedunculis) simpliciformibus, ereclo - pa-
lentibus s. divaricatis, elongatis, oo-cepbalis, summis gemi-
nis, caeteris alternis ex lbliorum axillis superiorum pro-
deuntibus eaque longe superantibus. Capitula oo - flora,
circiter 3"' älta, pseudo-lateralia alanaque sessilia, magis
minusve remota, solitaria aut conglomerata ex axillis fo-
liorum multo longiorum, superiorum sensim minorum oriun-
tur. Corollae violaceae, glabrae. Involucri subturbinalo-
campanulati foliola membranacea, sicca, 1-nervia, extus
magis minusve pilosa, oblonga, dcinde stellato-patenlia ex
fonge mucronato-acuminatis in laliora brevius mucronato-
acuminata. Achaenia oo-costata, valleculis pilosis^ tere-
tinscula, pallide fusca, vix 1'" longa. — Exstat varietas
villosa, ramis strictioribus , foliis subtus subtomentoso -vil-
losis, capitulis magis conglomeratis , minus remotis. —
Humboldt in umbrosis pr. Turbaco Novo - Granatensium
alt. 180 hex. — Sellow misit ex Basilia tropica, (v.
Sp, OO.).
80. V. gcminata (Kunlh nov. gen. V. p. 28. Ej.
syn. IL p. 370. N. 6.) Herba 2J., volubilis, caule ramoso
ramique teretes (subangulati Kunth), striati magis minus-
ve obscure villosi. Folia alterna, penninervia, breviter pe-
tiolata, juniora sessilia. membranacea, oblongo-ovata, basi
obtusissima — acuta, juniora nonnunquam subcordata, apice
acuta — acuminata, integerrima aut undulato-crenulata, su-
pra scabra, rugosa, glabra aut magis minusVe pilosa, sub-
tus obscure villosa, nervis secundariis parallelis, 1\ — 6"
longa, 8 — 20,y/ lata. Cymae scorpio'ides, terminales, lon-
gae, ramis primariis simpliciformibus aut ramosis, divari-
catis, summis geminis, caeteris allernis ex foliörum axil-
lis superiorum prodeuntibus eaque superantibus , peduncu-
304
11s geminis, raro solitariis, elongatis, oo-cephalis, curvatis.
Capitula oo-flora, 5"' alta, solitaria, approximata, folia pl.
acuminala, basi subcordata, e quorum axillis oriuniur, su-
perantia, pseudo - lateralia alariaque sessilia, Involucri
campanulati, fructus aequantis, 3rt/ lali, 4/7/ alli foliola co-
riacca, sicca, 1-nervia, plana, margine scariosa, extus parte
libera magis minusve villosa, ovato - oblonga, ex longe mu-
cronato-acuminatis, squarrosis, pungentibus in inermia,
erecta, brevius mucronato- acuminala, margine ciliata, co-
rollis parum breviora. Corollae glabrae, albae. Pappi albi
ser. ext. brevis ab interiori longitudine laiitudinequc di-
stincla. Achaenia circiter l111 longa, sericeo-pilosa. —
Humboldt in ripa fluminis Caiamayo pr. pagum Gonzo-
nama Novo - Granatensium alt 1070 hex. Jul.; Beyrich pr.
Rio Janeiro et Serra d'Estrella Aug. 182*2. Sellow misit
e Brasilia tropica, (v. sp. oo.).
81. K. Chamissonis n. sp. Caulis hcrbaceus erectus
ramique alterni, teretes, albo-villoso-tomentosi. Folia
penninervia, breviter petiolata, alterna, membranacea, ri-
gida, ovato -lanceolata, apice longius, basi brevius acumi-
nata, integerrima, supra rugosa, pilosa, pilis e punctis mi-
nutis orientibus, mollibus, in adultis caducis, subtus pilis
serieeis, densissimis incana, nervis seeundariis parallelis,
2 — 3" et ultra longa, 9 — 14'" lata. Cymae scorpioi-
des, terminales, longae, ramis primariis divaricaiis , sim-
pliciformibus aut 2-fidis, summis geminis caeteris alternis
ex foliorum axillis superiorum prodeuntibus eaque superan-
tibus, peduneulis strictiusculis, longis, oo-cephalis. Capi-
tula oo-flora, distantia, circiter 3'" alta, pseudo -lateralia
alariaque sessilia, solitaria, foliis pl. ovato - oblongis, e
quorum axillis oriuniur, nunquam longitudine latitudine-
que superata. Involucri campanulati foliola coriacea, sicca,
1 nervia, margine longe ciliata, extus magis minusve pi-
losa, plana, pl. rubro colorala, longe mucronato -acuminala,
exte-
I
. 305
exteriora erecto-patentia subpungentla. Achaenia imma-
tura dense pilosa. Pappi flavescentis series latitudine lon-
gitudineque distinctae. Corollae glabrae, purpureo-viola-
ceae. — Differt a V. tomentosa Nees: foliolis involucri
campanulati rubro coloratis, longe mucronato-acuminatis,
subpungentibus, magis pilosis, margine longe ciliatis, an-
gustioribus, exterioribus erecto-patentibus, foliis discolori-
bus, inflorescentiae divaricatae ramis (pedunculis) multo
longioribus , plura capitula gerentibus, capitulisque remo-
tis. — Cel. de Chamisso legit in Brasilia ad fretum St. Ca-
tharinae. Decbr. 1816.
82. V. tomentosa (Nees amoen. bot. bonn. fasc. II.
p. 10. tab. 5.) Caulis erectus, simplex s. ramosus, basi
lignescens, aphyllus, 5-pedalis et altior, ramique alterni,
patentes, teretes subtomentoso - villosi , tomento in caule
adulto magis minusve obsoleto. Folia penninervia, alterna,
breviter petiolata, membranacea, margine integerrima, pla-
na, supra piloso-incana, pilis mollibus, e tuberculis minu-
tis orientibus, nervis reticulatis, impressis rugosa, subtus
petiolique 2 — Zlu longi, canaliculati villosa, alba, glan-
dulosa, nervis prominenlibus , ex elliptico-lanceolatis in
ovato-lanceolala, s. rarius ovata, 1 — 3/; longa, \ — 1"
lata. Cymae scorpioides, terminales, breves, ramis prima-
riis abbreviatis, simpliciformibus aut 2-fidis (Nees) sum-
mis geminis, caeteris alternis ex foliorum axillis superio-
rum prodeuntibus iisque vix longioribus, pedunculis abbre-
viatis, 1 — \\il longis, 8 — 12 cephalis. Capitula oo
(12)-flora, approximata, solitaria, sessilia, foliis pl. lanceo-
latis, e quorum axillis oriuntur, nunquam longitudine la-
titudineque superata, pseudo-lateralia alariaque sessilia.
Involucri cylindracei, fructus aequantis foliola coriacea^
sicca, 1-nervia, extus sericeo- pilosa, ex ovatis, breviter
mucronato-acuminatis, totis stramineis, ad nervum viridibus,
in oblonga, lato - acuminata, multo latiora, apice pallide ro-
4r Bd. 3s Hefr. N 23
306 ,
sea. Corollae glabrae, pallide violaceae. Achaenia turbi-
nata dense pilosa. Pappi argentei ser. ext. brevis, latitu-
dine longitudineque distincta. — In horlis colitur ex In-
dia orientali missa. (v. s. et viv.)
83. V. divaricata? (Sw. fl. ind. occ. 2. p. 1319.,
secundum descriptionem). Caulis fruticosus, ereclus, ra«
mique teretes, striati, albo-pilosi, juniores villosi. Folia
penninervia, alterna, breviter peliolata, membranacea , basi
subcordata, obtusa aut acuta, apice acuminata, ovato-ob-
longa, integerrima aut serrulata, utrinque laevia, pellucido-
glandulosa, pilosa, pilis e tuberculis minimis visu vix tactu
percipiendis orientibus, subtus villosa — pilosa, 1 — 3" longa,
4 — 12'" lata. Petioli villosi, circiter 2UI longi. Cymae
terminales, scorpioüdes, longae, pyramidales, ramis prima-
riis divaricatis, simpliciformibus s. 2-fidis, summis gemi-
nis, caeteris alternis, ex foliorum axillis superiorum pro-
deuntibus eaque superantibus , pedunculis parum curvalis
vel strictis, longis, oo-cephalis. Capitula magis minusve
approximata, oo-flora, Am alta, circiter l^y// diametro,
pseudo - alaria lateraliaque sessilia, foliis lanceolatis, basi
saepe subcordatis, e quorum axillis oriuntur, longiora aut
rarissime breviora tunc multo latiora. Involucri cylindra-
cei, circiter 3/w alti, fructibus brevioris foliola coriacea,
sicca, adpressa, plana, 1-nervia, extus glandulosa pilosa-
que, oblonga, ex totis viridibus, ad nervum apiceque ob-
scurioribus , mucronalo - acuminatis in longiora latioraque
latius acuminata, ad nervum nonnisi viridia, apice pl. pur-
purascentia. Achaenia, pappi 2"y longi et corollae ut in
' V. tomentosa Nees, a qua foliis basi acutis aut obtusis
( summis forsan, capitulis adstantibus, exceptis ) , subtus pi-
losis, capitulis majoribus, remotioribus differt. — Sieber
in Martinique. In hört. reg. berol. colitur, e Brasilia missa.
(v. sp. oo.).
84. V. Vahliana * {Conyza glabra W. sp. pl. III.
307
p. 1940. herb. N. 15622. et Eupatorium obtusifolium W.
sp. pl. III. p. 1768. Ej. herb. N. 15144.) Caulis t?, ra.
mis alternis, divaricatis, teretibus, magis minusve sericeo-
canescentibus , pilis adpressis. Folia penninervia, alterna,
breviler petiolata, membranacea, utrlnque pellucido-glan-
dulosa pilosaque, pilis albis, adpressis, brevibus, e tubercu-
lis minimis orientibus, subtus nervisque crebrioribus, mar-
gine plana, integerrima, praeter ea, quorum axillae capi-
tula prolrudunt, semper brevia, basi breviler acuminata,
acuta, vel obtusa, apice pl. acuta aut obtusa, retusa, rarius
acuminata, 1 — Z\il longa, | — l^'.lata. Cymae scor-
pioides, breves, terminales solae vel terminales laterales-
que in terminales abeunles, ramis primariis divaricatis,
simpliciformibus vel 2 -fidis, fastigiatis, aut pl. caulem su-
perantibus, summis geminis, accessoriis alternis, paucis,
ex foliorum axillis superiorum prodeuntibus iisque brevio
ribus s. longioribus, pedunculis parum lungis, curvatis —
strictiusculis, pl. oligo (2 — 4) - cephalis. Capitula magis
minusve approximata, oo-flora, 4y// alta, pseudo-lateralia
alariaque sessilia, foliis, quorum axillae capitula singula
protrudunt, obtusis, ellipticis vel oblongo - ellipticis, rario-
ribus, \\ — 61" longis, 1 — 31" latis pl. longiora rarius
breviora. Involucri 3IU alti, cylindracei, fructibus multo
brevioris foliola coriacea, sicca, 1-nervia, acuminata, extus
sericeo - pilosa , plana, adpressa, deinde stellato - patentia.
Pappi argentei, 2 — 3'" longi ser. ext. brevis ab interiori
longitudine lalitudineque distincta. Corollae glabrae, vio-
laceae. Aciiaenia dense sericeo - pilosa, oblonga, V" longa.
— Differt a praecedenle, cui valde affinis, ramis parum
gracilioribus , inflorescentiis fastigiatis aut concavis, bre-
vioribus, pedunculis meiocephalis, foliis basi saepe brevi-
ter acuminatis, apice pl. obtusis, integerrimis, praeter ob-
tusa, aut rarissime acuta, elliplica aut oblongo -elliptica,
quorum axillae capitula singula protrudunt, brevibus, in-
23*
308 '
volucro sericeo.cancscente, fructibus maturis magis mi-
nori, pappis achaeniisque minoribus. — Ex America meri-
dionali communicavit Vahl, ex insula St. Crucis Ilor-
nemann.
85. V. obtusifolia n. sp. Caulis ti, forsan depres
sus, ramis teretiusculis , fuscis, glabris, validis, junioribus
pilosiusculis , subangulatis. Folia penninervia, nervis se-
cundariis simplicibus, petiolata, alterna, coriacea, s. car-
nosa, oblongo-ovata, elliptica s. obovata, basi acuta aut
breviter acuminata, apice obtusa, saepe truncata, summa
nonnisi acutiuscula, margine piano integerrima, utrinque
petiolique pl. 2,u longi sparse pilosiuscula, supra glandulis
immersis profunde excavato - punctata , 1 — 1|« longa,
4 — 6"' lala. Cymae scorpioides, breves, solae termina-
les vel terminales lateralesque in terminales abeuntes, ra-
mis primariis divaricatis, simpliciformibus, accessoriis pau-
cis, alternis, ex foliorum axillis superiorum pvodeuntibus
iisque longioribus, pedunculis parum longis, strictiusculis,
oligo(2 — 4)-cephalis. Capitula oo-flora, 4'" alta, pseudo-
lateralia alariaque sessilia, parum distanlia, foliis, quorum
axillae capitula singula protrudunt. quam caulina rarioribus
iisque simillimis sed minoribus breviusque petiolatis latiora,
iis aequalia, breviora, vel parum longiora. Involucri cam-
panulati, fructibus parum brevioris foliola plana, adpressa,
coriacea, sicca, fusca, sparse pilosiuscula, oblongo-ovata ex
mucronato - acuminatis in latius acuminata, 3-nervia. Rha-
cbis minute paleaceo - timbrillifera. Pappi argenlei , 3"'
longi ser. ext. brevis ab interiori longitudine latiludineque
distincta. Achaenia et corolla ut in praec. — E Brasilia
tropica misit Sellow. (v. sp. oo.).
86. V. megapotamica (Sprg. syst. III. p. 437. N. 35.)
Rhizoma perenne, lignosum, repens, inferne radices pluri-
mas, superne ramos cauliformes multos, simplices. erectos,
stria tos. teretes, virides ramosque inflorescenliac magis mi
309
nusve sublanalo-pilosos et purpurascentes, 6 — 18" altos,
pennae corvinae crassitudine emitlit. Folia penninervia, basi
magis minusve cordala, stricte sessilia, alterna, conferta, erecto-
patentia, membranacea, rigida, margine piano integerrima,
ovata aut oblongo - ovala , rarius acuta s. obtusa, pl. acu-
minata, subra glaberrima, lucida, scabriuscula, avenia, sub-
tus lanato-tomentosa, % — 1%U longa, basi 3 — 6'" lata.
Cymae scorpioides, longae, terminales, pyramidales, ramis
primariis slrictiusculis, erecto - patentibus, simpliciformi-
bus (pedunculis) pl. oligocephalis , summis in verlicillos
pl. plusquam 2-radialos collectis, accessoriis pl. plurimis,
alternis, ex foliorum axillis superiorum prodeuntibus , aut
iis longioribus, perfectis aut capitulis singulis vel conglo-
meratis repraesentatis, quam ea brevioribus, (evolutione
centrifuga). Capilula pluri (6) flora, circiter 5'" alta, ap-
proximata s. distanlia, pseudo - lateralia alariaque sessilia,
folia, quorum axillae capitula singula protrudunt, caulinis
simillima sed multo breviora, rariora superantia. Invo-
lucri 4"' alti, diametro 17", cylindracei, fructibus vix bre-
vioris foliola coriacea , sicca , 1 — plurinervia , extus magis
minusve longe sericeo - pilosa, saepe parte libera purpureo
colorata, subpungentia , plana, ex ovatis, acutis, subsquar-
rosis in ovato - oblonga mucronato-acuminata, erecta. Co-
rollae violaceae, glabrae. Pappi argentei ser. ext. subme-
diocris , ab interiori longitudine latitudineque distincta.
Achaenia obconica, pilosa, oo-costata, pallida. -*» E Bra-
silia meridionali Sellow (v. sp. oo.).
87. V, sessiliflora (W. herb. N. 14830.) Radix
fibrosa, annua. Caulis erectus, viridis, 1 -pedalis, vix pen-
nae anserinae crassitudine, simplex ramique inflorescenliae
teretes, magis minusve pilosi, pilis albis, mollibus, ad-
pressis. Folia penninervia, sessilia, alterna, membranacea,
utrinque albo- pilosa, subtüs pallidiora, oblonga, in fine
utraque acuminata ; ex obovato - lanceolatis , denticulatis,
310 _
2" longis, -|M latis in integerrima, angusle lanceolata., 1|"
longa, 3"' lata, integerrima. — Cymae longae, scorpioi-
des, terminales, suprafastigiatae, ramis primariis simplici-
formibus (pedunculis) erecto-patentibus, strictiusculis, lon-
gis, oo-cephalis, summis geminis, accessoriis pluribus, re-
motis, altemis, ex foliomm axillis superiorum prodeunli-
bus iisque longioribus. Capitula oo-flora, dislantia, soli-
taria, rarius geminata, circiter 6y// alta, pseudo-lateralia
alariaque sessilia,, foliis, quorum axillae singula capitula
protrudunt, lanceolatis circiter 1H longis, V11 latis, rariori-
bus subduplo breviora. Involucri imbricati, subcylindra-
cei, fructus maturos aequantis aut superantis foliola coria-
cea, sicca, 1-nervia, vix plana, ad nervum viridia, margine
scariosa, longe mucronato - acuminata , subpungentia , ex
angustissimis, erecto-patentibus, extus glabris, margine ci-
liatis, in latiora longioraque margine glabra extus pilosa,
4/w longa. Corollae glabrae, forsan violaceae. Pappi ar-
gentei ser. ext. brevis ab interiori latitudine longitudine-
que distincta. — Hoffmannsegg e Brasilia reportavit. —
(v. sp. 1.)
88. V. verbascifolia n. sp. Herba 2\>. Caulis
erectus, simplex, teres, sulcatus, tomenloso - villo-
sus, villo albido, inferne penna anserina parum cras-
sior, 3-pedalis. Folia penninervia, alterna, sessilia, mem-
branacea, rigida, conferta, subtus raro-glandulosa, nervo
primario dilatato, basi striato , utrinque scabra , villosaque,
pilis e tuberculis orientibus, adulta supra pilosa, subinte-
gerrima, brevia, basi obtusa aut acuta, ex obovatis, acu-
tis s. obtusis, 1 — 2li latis, 2 — 5" longis, in elliptica,
breviter acuminata , circiter \\l* longa , 9"' lata. Cymae
scorpioides, terminales, subfastigiatae, ramis primariis sim-
pliciformibus vel 2-fidis, flexuosis, erecto-patentibus, in
verticillos 3 — oo-radiatos colleclis, accessoriis vix ullis,
pedunculis circiter 3 — 5" longis, oligo (3 — 5)-cepha-
311
lis. Capitula oo-flora, circiter 9'" alta, in siccis saepc
1" lata, remota, pseudo-lateralia alariaquc sessilia, folia,
quorum axillae capitula singula protrudunt, ovata, acumi-
nala, circiter |" longa, -§w lata pl. superant. Involucri
campanulati, pauciserialis, fructibus parum brevioris foliola
ovato - oblonga , longe latius acuminata, acuminibus flexuo-
sis, coriacea, sicca, 3-nervia, plana, subaequalia, extus vil-
losa, intus inferne glabra, superne pilosa, circiter 10"' lon-
ga, V11 lata. Achaenia brevia, virescentia, undique seri-
ceo-hirsuta, obeompresso - sub 3-gona, dorso convexa,
paucicostata , Vn alta. Pappi argentei ser. ext. longa, ab
interiori latitudine longiludineque distineta. Corollae vio-
laceae, glabrae, 6'" longae. — E ßrasilia tropica misit
Sellow.
89. V. flexuosa (Sims. bot. mag. vol. 51. t. 2477.)
Rhizoma lignosum, tuberosum, perenne, unum s. plures
ramos cauliformes, herbaeeos, teretiusculos , striatos, ere-
ctos, simplices, magis minusve albo-pilosos, superne nu-
dos aut foliis rarioribus minoribusque obsitos, 1 — 2-pe-
dales et ultra emiltit. Folia penninervia, alterna, sessilia,
membranacea, integerrima aut denticulata, utrinque magis
minusve scabra et pilosa s. hirsuta, ex obovatis s. obova-
to-oblongis, acutis aut oblusis, confertis, 2 — - 5" longis,
\ — |" latis, in lineari-lanceolata, rariora, \ — \H longa,
2"' lata. Cymae scorpio'ides, terminales, subfasligiatae, pl.
perfeetae, ramis primariis simpliciformibus s. 2-tidis, fle-
xuosis s. strictiusculis , erecto - patentibus — divaricatis,
usque ad 1' longis, 2 — oo-cephalis, in verticillos 2 —
oo-radiatos collectis, accessoriis pl. nullis, rarius uno al-
terove ex axillis foliorum superiorum prodeunte eaque
multo superante, rarius abortae spicas simplices solitarias
oligo (2 — 4) - cephalas fingentes. Capitula oo-flora, in
siccis \ — V> lata, circiter |"longa, solitaria — gemina, di-
slantia — approximala, pseudo-lateralia alariaque sessilia, fo-
312
Ha, quorum axillae capllula singula protrudunt, pl. oblon-
go-ovata, acuminata saepissime superant. Involucri cam-
panulati, pauci — pluri-serialis, fructibus magis minusve bre-
vioris foliola coriacea, sicca, 1-nervia, oblongo-ovata, lon-
gius breviusve mucronato-acuminata, extus magis minusve
pilosa purpureoque colorata, exteriora breviora. Pappi ar-
gentei, 3 — 5/;/ longi ser. ext. longa s. brevis ab interiori
longiludine latitudineque aut sola latitudine distincta. Co-
rollae 6111 longae, glabrae, purpureo - violaceae s. albae.
Achaenia pallide fusca, undique pilosa glandulosaque, tur-
binata, 1'" longa, oo - costata. — E Brasilia meridionali
Sellow. (v. sp. oo. s. et viv.)
90. V. platensis * ( Conyza platensis Sprg. syst. III.
p. 509!) Caulis herbaceus, teres, striatus, erectus, ela-
tus, simplex, magis minusve hirsutus s. pilosus et fuscus,
3-|' et ultra altus , inferne diametro circiter 5'/y. Folia
penninervia, alterna, sessilia, membranacea, ubique con-
ferta, scaberrima, elongato-lanceolata, integerrima, aut un-
dulato-crenata, supra rugosa, hispida, pilis rigidis e tu-
berculis orientibus, infra pallidiora, magis minusve pilosa
s. villosa, canescentia, infima emortua, intermedia 3 — 8"
longa, 4 — 12/y/ lata. Cymae terminales, scorpioides, su-
prafastigiatae , compositae, ramis primariis ereclo-patenti-
bus, cymis parvis terminatis, summis in verticillos oo-ra-
diatos collectis, accessoriis multis, remotis, alternis, sae-
pius abortis, capitulis solitariis sessilibus repraesentatis, ex
foliorum axillis superiorum prodeuntibus iisque pl. brevio-
ribus aut parum longioribus, pedunculis 1 — 2%n longis,
oligo-polycephalis, divaricatis, in verticillos pl. plusquam
2-radiatos collectis, quam folia, in quorum axillis oriun-
tur, pl. brevioribus vel ea aequantibus, rarius longioribus,
atque ramos primarios terminantibus. Capitula co-flora,
in siccis 3M/ lata , circiter b(11 alta , approximata , pseudo-
lateralia alariaque sessilia aut subsessilia, foliis, quorum
313
axilla capilula singula protrudunt, sublinearibus, pl. 1" lon-
gis, circiter 1'" latis saepissime superata. Involucri cam-
panulati, circiter 3"' alti foliola coriacea, sicca, 1-nervia,
oblongo - ovata , longius breviusve mucronato - acuminata,
extus villosa — pilosa, exteriora squarrosa. Corollae 3 — 5'"
longae, glabrae, purpureo - violaceae. Pappi argentei ser.
ext. brevis, ab interiori longitudine latitudineque distincta.
Achaenia pallida, obconica, undique pilosa, circiter 1"' lon-
ga. — Differt a preecedente: Caule altiori, crassiori, ubi-
que folialo, foliis supra rugosis, hispidis, subtus villoso s.
piloso-canescentibus, omnibus elongato-lanceolatis, cymis
compositis, ramis accessoriis multis, remotis, involucris
squarrosis, capilulis foliis, in quorum axillis oriuntur, pl.
superatis, corollis minoribus. — E Brasilia meridionali Sel-
low (v. sp. oo.).
91. V. Achyrocoma * (Achyrocoma tomentosa Cass.
Dict. d. sc. nat. vol. 26. p. 21.) 92. V. affinis (Kunth
nov. gen. IV. p. 39. N. 14. Ej. syn. II. p. 372.)
93. V. albicaulis (Pcrs. syn. IL p. 404. Lepidaploa al-
bicaulis Cass. Dict. d. sc. nat. vol. 26. p. 17.) 94. V.
amygdalina (Delil. Cent. d. pl. d'Afr. rec. p. Caillaud.
p. 41.) 95. V. arborea (Ham. in Trans. Linn. Soc. v.
14. p. 218.) 96. V. aristata. * (Lepidaploa aristata
Cass. Dict. d. sc. nat. vol. 26. p. 17.) 97. V. aspera
(Hamilt. 1. c. p. 219. Eupatorium asperum Hort. Beng. 61.)
98. V. baccharoides (Kunth nov. gen. IV. p. 32. N. 17.
Ej. syn. IL p. 373.) 99. V. buxifolia * (Lepidaploa
buxifolia Cass. Dict. d. sc. nat. vol. 26. p. 18.) 100. V.
cordiaefolia (Kunth nov. gen. IV. p. 29. N. 11. Ej. syn.
IL p. 372.) 101. F. cymosa (Blume Bijdr. tot. de Ned.
Ind. St. 15. p. 894.) 102. F. eupatoroides (Blume 1. c.
p. 894.) 103. V. fasciculata (Mx. 11. bor. am. II. p. 94.)
104. V. fimbrillifera * (Gymnanthemum fimbrilliferum
314
Cass. Dict. d. sc. nat. vol. 20. p. 109.) 105. V. flori-
bunda (Kunth nov. gen. IV. p. 31. N. 13. Ej. syn. II.
p. 372.) 106. V. fragrans (de la Llave descr. rar. vcg.
fasc. I. p. 24.) 107. V. fruticosa (Sw. fl. ind. occ. II.
p. 1323. Conyza fruticosa L. sp. pL II. p. 1209.) 108.
V. galamensis * (Centrapalus galamensis Cass. Dict. d.
sc. nat. vol. 7. p. 383.) 109. F. glauca (Willd. sp. pl.
III. p. 1633. Serratula glauca L. sp. pl. 1146. Gron.
virg. 116. Serratula marilandica Dill. elth. 354. t. 262.)
110. V. linifolia (Blume 1. c. p. 893.) 111. V. longi-
folia ( Pers. syn. II. p. 404. ? Lepidaploa lanceolata Cass.
Dict. d. sc. nat. vol. 26. p. 18.) 112. V. micrantha
(Kunth nov. gen. IV. p. 29. N. 17. Ej. syn. II. p. 371.)
113. V. oligophylla (Mx. 11. bor. amer. II. p. 94. Pursh
11. bor. am. II. p. 511. Nutt. gen. North, am. pl. II. p. 134.
Chrysocoma acaulis Walt. fl. carn. 196.) 114. V.parvi-
flora (Blume 1. c. p. 893.) 115. V. remotißora (Rieh.
Act. d. la soc. d'hist. nat. Par. p. 105. Pers. syn. II.
p. 404.) 116. V. revoluta (Hamilt. 1. c. p. 218.) 117.
V, rigida (Sw. fl. ind. occ. II. p 1322. Conyza rigida
Sw. prdr. p. 113.) 118. V. rugosa (Blume 1. c. p. 894.)
119. V* scabra (Pers. syn. II. p. 404. — Baccharis bra-
siliana L. sp. pl. 1205. W. sp. pl. III. p. 1917.) 120. V.
stellaris (de la Llave 1. c. p. 23.) 121. V. triflosculosa
(Kunth nov. gen. IV. p. 30. N. 16. Ej. syn. II. p. 373.
Gymnanthemum congestum Cass. Dict. d. sc. nat. vol. 20.
p. 110. *l vol. 26. p. 19 et 20.)
Falsa species est:
Vemonia triplinervia Sprg. syst. III. p. 435. N. 19,
quae constiluit novum genus (Polypappum) e tribu Aste-
rearum et seclione Baccharidearum, a genere Baccharide
ipso nonnisi pappo pluriseriali distinetum atque nullo affi-
nitatis vineulo cum Vemonia conjunetum.
315
2. DIALESTA.
(Kunth nov. gen. IV. p. 35. Ej. syn. IL p. 375.^
Capitulum 2-florum, aequaliflorum. Achaenium (fig. 9.)
subcvlindraceum, basi parum attenuatum, oo-costatum, api-
ce nomiisi pilosiusculum , nectario styliformi, disco epi-
gyno magno, areola terminali. Pappus (fig. 9.) 2-serialis,
paleaceus, serratus, paleis seriei exterioris minimis, mul-
tis, inaequalibus , interioris duabus tortis, loDgis, aequa-
libus, latiusculis. *) Corolla regularis, glabra, limbo pro-
funde 5-fido, laciniis acuminatis parte integra brevioribus,
a lubo haud distincto. Antherarum alae latae. **) Fila
menta laevia. Styli rami semi-subulati. Rbachis minima,
nuda. Involucrum imbricatum, cylindraceum, floribus bre-
vius, foliolis coriaceis, siccis, 1-nerviis, liberis, interioribus
multo longioribus.
D. discolor (Kunlh nov. gen. IV. p. 35. tab. 320.
Ej syn. II. p. 375. Eupatorium cuspidatum W. herb.
N. 15156.)
3. PIPTOCOMA.
(Cass. Bull. d. sc. Avr. 1818. p. 58. Dict. d. sc. nat.
vol. 41. p. \U.J
Capitulum pluriflorum, aequaliflorum. Achaenium ob-
compresso - irigonum , ecostatum, glaberrimum, lucidum,
disco epigyno magno, nectario styliformi, areola terminali.
Pappus 2-serialis, serie exteriori brevissima, coroniformi,
cartilaginea , irregulariter crenata, interiori oo-paleacea,
paleis serratis, tortis, caducis, longis. Corolla regularis,
tenerrima, glabra, limbo 5-fido, laciniis acuminatis, glan-
dulosis, parte integra brevioribus, tubo longo, gracili. An
therarum alae oblongae, latae. Filamenta laevia. Slyli
*) Seriem pappi exteriorem neglexit clar. Kunth.
**) cf. suppl.
316
rami semisubulati. Rhachis nuda. Invoiucrum teres, im-
bricatum, floribus brevius, foliolis liberis, coriaceis, siccis,
ex obovatis in oblongo-obovala.
f 1. P. Tufescens (Cass. 1. c.) Desportes legit in
St Domingo.
2. P. lychnophoröides * {Vernonia trichocarpha
Sprg. syst. III. p. 437. cur. post. p. 298 et 299.) — Fru-
ticulus humilis, erectus, ramosissimus, rami ramulique te-
reles, subfastigiati , saepe pseudo-verticillati, erecto -paten-
tes, dense tomentosi, tomento foliis delapsis scrobiculato,
in adultis magis minusve obsoleto sordidoque, in superio-
ribus partibus foliis densissimis tecti. Folia 1-nervia, al-
terna, dense conferta, sessilia, coriacea, linearia, basi vix
parum dilatata, supra lucida, glaberrima, venosa, nervis
impressis transversim rugosula, subtus tomentosa, nervo
occulto, \ — 1» longa, | — J»« lata. Capitula 3—4
flora, circiter 5//; alta in glomerulos tenninales atque fo-
liis pluribus cinctos dense sunt collecta. Invoiucrum cy-
lindraceum fructus maturos aequans, foliolis 3-nerviis, pal-
lide fuscis obtusis, planis adpressis, margine tenuioribus,
versus apicem obscuriorem extus pilosiusculis margineque
breviler ciliatis, ex obovatis in oblongo-obovata. Corollae
roseae. Achaenia oblonga, matura, oo- striata, striis (nee
costis) alternis callosis albis, alternis obscure purpurascen-
tibus. — Fig. 7. achaenium maturum cum sectione trans-
versa, 8. pollen, 10. stamen, 12. sectio longitudinalis par-
tis achaenii superioris, e. callus apicalis, f. neetarium sty-
liforme. — Sellow legit in Brasilia tropica, (v. sp. oo.).
f 4. LYCHNOPHORA Mart. mutat.
L. rosmarinifolia (Mart. Regensb. Denkw. p. 149.
N. 6. tab. IX.)
Ml
5. EREMANTHUS n. gen.
Capilulum 1-florum, flore $. Achaenium turbinatum,
basi acute attenuatum, oo-costatum, pilosum, disco epi-
gyno magno, areola terminal). Pappus 2-serialis, anguste
paleaceus, serratus, longus, serie exteriori ab interiori lon-
gitudine nee latitudine distlncta. Corolla regularis, glabra,
5-fida, laciniis acuminatis, parte integra brevioribus.
Antherarum alae oblongae, lalae. Filamenta laevia. Styli
rami semisubulati. Rhachis nuda. Involucrum cylindra-
ceum, imbricatum, flore brevius, foliolis coriaeeis, siccis,
1-nerviis, liberis, interioribus longioribus.
E. glomerulatus n. sp. Frutex ramis striatis, alter-
nis, teretibus, ferrugineo-tomentosis. Folia alterna, con-
ferta, breviter, juniora brevissime petiolata, coriacea, pen-
ninervia, ovata s. obovata s. elliptica, apice magis minusve
obtusa, basi acuminata, integerrima, margine plana, supra
glabra, subtus peliolique ad summum 3"' longi albo - to-
mentosa, nervoque primario crasso, piano, striato, 3 — 4y/
longa, \\ — 2" lata. Cyraae suprafasligiatae, varie proli-
ferae ramis ullimis glomerulis, foliis nonnullis cinetis,
oo-eephaiis, subglobosis, solitariis terminatis, primariis
summis in verticillos 3-radiatos collectis, nonnunquam ab-
ortu solitariis, accessoriis alternis uno pluribusve ex folio-
rum axillis superiorum prodeuntibus eaque pl. superanti-
bus, atque iterum cymas parvas protrudentibus , quarum
rami summi in verticillos oo - radiatos collecti sunt , cau-
lem ramosve terminant Involucri 2"' longi, fructibus bre-
vioris foliola partibus liberis (i. e. ab aliis non tectis)
magis minusve tomentosa, ex ovalis, acutis in oblongo - ob-
ovata, acuminata, margine ciliata. — Sellow misit e Bra-
silia tropica, (v. 2 sp.)
318
f 6. PACOURINOPSIS.
(Cass. Bull. d. soc. Septbr. 1817. p. 151. Id. in Diel.
1. c. v. 37. p. 212. Pacourina Kunth nov. gen. IV. p. 23.
Ej. syn. IL p. 367., nee Aubl.)
1. P. integrifolia (Cass. 1. c.). In Cayenne.
2. P. dentata (Cass. Pacourina cirsiifolia Kunth.
1. c.). In regno Quitensium.
7. ANDROMÄCHIA.
(Kunth nov. gen. IV. p. 77. (ex parte). Oligactis
Cass. Dict. I. c. v. 36. p. 16. et Liabi sp. Ej. 1. c. v. 26.
p. 203. Diplostephii sp. Sprg. syst. III. p. 544. Viviania
et Amelli sp. W. herb.)
Capitulum mulliflorum, inaequaliflorum. Achaenium
oblongum, cylindraceum , gracile, oo-cosiatum, valleculis
hirsutis, disco epigyno magno, neetario styliformi, areola
terminali. Pappus 2-serialis, paleaceus, serratus, paleis
seriei interioris longis, angustissimis , linearibus. Corolla
disci regularis, glabra, limbo profunde 5-fido, a tubo lon-
go, gracili distineto eumque parum superante, laciniis acu-
minatis, revolutis; radii lingulata, tubo longo, gracili a
lingula oblonga, angusta parum superato. Antherae exser-
tae, alis latis, oblongis. Filamenta laevia. Styli basi bul-
bosi rami semicylindraeei. Rhachis breviter paleaceo-fim-
brillifera. Involucrum teres, imbricatum, discum subae-
quans, foliolis liberis, coriaeeis, siccis, acuminatis.
1. A. melastomoides (Kunth nov. gen. IV. p. 79.
tab. 337. Ej. syu. II. p. 406. Diplostephium melastomoi-
des Sprg. syst. III. p. 544. Viviania bicolor W. herb.
N. 16426.) — Fig. 1. corolla disci; 2. radii, 3. Stylus flo-
ris $; 6. achaenium maturum cum pappo , cujus series
longitudine nee latitudine sunt distinetae.
2. A. igniaria (Bonpl. pl. aequin. 2. p. 104. t. 112.
319
Kunth nov. gen. IV. p. 78. N. 4. Diplostephium ignia-
rium Sprg. syst. III. p. 544. Amellus floribundus Willd.
herb. N. 16370. Liabum Bonplandii Cass. Dict. 1. c. v.
26. p. 206.) — Pappi series longitudine latitudineque di-
stinctae. *)
f 8. LIABUM.
(Adans. fam. d. pl. II. p. 131. Cass. Dict. 1. c. vol.
26. p. 203. Andromachiae sp. Kunth. nov. gen. IV. p. 76.
et Cass. Bull. d. sc. Novbr. 1817. p. 184.)
Huc verisimiliter pertinent:
1. L. Brownei (Cass. Dict. I. c. Andromachia Poi-
tcavi Cass. Bull. 1. c. Starken umbellata Willd. Pers.
Amellus umbellatus L. Solidago villosa Brown. Jam. p.
320. t. 33. f. 2.)
2. L. Jussieui (Cass. Dict. 1. c. Andromachia Cass.
Bull. I.e.)
et generis Andromachiae sectio Chrysactinium. Kunth. 1. c.
9. CENTRATHERUM.
(Cass. Bull. soc. philom. fevr. 1817. Dict d. sc. nat.
v. 7. p. 383. et lsonema Cass. Bull. d. soc. Septbr. 1817.
Dict. 1. c. 24. p. 25«. Ampherephis Kunth nov. gen. IV.
p. 24. Ej. syn. II. p. 368. Spiocia Schrank, pl. rar™ h.
Monac. (1819.) II. t. 80.)
Capitulum multiflorum, aequaliflorum. Achaenium ob-
longum, subcylindraceum, glabrum, glandulosum, oo-costa-
tum, disco epigyno magno, areola terminali. Pappus 1 -se-
rialis, paleaceus, serratus, longus, inaequalis, valde cadu-
cus. Corolla regularis, limbo profunde 5-fido, laciniis
parte Integra brevioribus, acuminatis, glabris, tubo longo
*) Reliquas adhuc non vidi, Andromachia alternifolia Kz. in
Popp. Coli. pl. chil. 1. N. 243. est Aster verus.
320
gracili. Antherae laciniis corollae inclusae , aus latis, ob-
longis. Filamenta laevia. Styli rami semisubulaii. Invo-
Jucrum campanulatum, imbricaturo, tloribus brevius, folio-
lis coriaceis, siccis, interioribus longioribus.
I. Capitulis foliis sterilibus pluribus basi cinctis.
I. C. intermedium * (Ampherephis intermedia Lk.
Abb. Berl. bot. G. Hft. V. t. 29. Spixia violacea Schrank
1. c.) — Herba anmia, rhachide nuda. — Fig. 4. achae-
mum immaturum; 5. palea pappi; 11. corolla; 23. styli
rami, altero truncato; g. series stigmatis.
f 2. C. punctatum (Cass. Dict. 1. c. vol. 7. p. 384.
Ampherephis aristata Kunth nov. gen. IV. p. 25. t. 314.
Ej. syn. II. p. 368.)
f 3. C. muticum * {Ampherephis mutica Kunth nov.
gen. IV. p. 25. t. 315. Ej. syn. IL p. 369.)
II. Capitulis basi nudis.
4. C. chinense * {Conyza chinensis Lam. Enc. II.
p. 83. *) Plük. Alm. tab. 87. f. 5. t. 177. f. 2. et t. 394.
f. 6. (icones nihil valentes). Isonema ovata Cass. Bull,
d. soc. Septbr. 1817. Dict. 1. c. v. 24. p. 25. — Varietas
foliis acutis est: Conyza patula Ait hört. Kew. ed. I. v. 3.
p. 184. ed. II. v. 5 p. 26. Willd. sp. pl. III. p. 1919. Sprg.
syst. III. p. 511. Willd. herb. N. 15646. et Conyza odo-
rata ej. herb. N. 15626. Serratula foliis oblongo - obova-
tis, obtuse dentatis, caule ramoso patulo, calycibus sub-
rotundis mollibus, Mill. Gart. Lex. (Nürnb. 1782. fol.)
IL p. 98. vel 99. t. 246.) — Radix fibrosa annua. Pau-
lis herbaceus, erectus, teres, striatus, villosus, pilis in-
ferne magis minusve rarioribus, rarius simplex, pl. su-
perne vel jam e basi dichotome ramosus, ramis patenti-
bus,
*) Linnaeanam quoque esse, afiirmare non audeo, icon cuim
Rumph. Amb. 6. p. 36. t. 14. f. 2. parum quadrat.
321
bus ,| — V et ultra altus. Folia penninervia , petiolata,
alterna, membranacea, supra pilosa, viridia, subtus petio-
lique piloso-canescentia, pilis in adullis rarioribus, ex spa-
thulatis aut oblongo-obovatis, basi subito s. sensim in petio-
los atlenuatis, subintegerrimis vel sinuato — serrato - dentatis,
dentibus apiceque obtuso vel acuto mucronulatis, 1 — 2£//
longis, % — \11 latis in lanceolata, pl. integerrima ^ — 1«
longa , 1 — 3'" lata. Cymae scorpio'ides , pedunculis sim-
pliciformibus , solitariis vel geminis, 2 — 3-cephalis, folia
superantibus, caulem ramosque terminantibus, capitulis fo-
liis, e quorum axillis prodeant, nullis aut obsoletissimis,
pseudo-lateralia subsessilia aut pedicellata; pedicellis quam
pedunculi saepissime brevioribus , approximata — distantia.
Involucri 3'" alti, in siccis totidemque lati foliola pluri.
nervia, extus margineque scariosa, magis minusve pilosa,
oblonga, mucronato-acuminata, superne ad nervum inter-
medium magis minusve viridia. Pappus argenteus. Rha
cbis breviter fimbrillifera , fimbrillis basi coadunatis. , Co
rollae glabrae, purpurascentes. Achaenia flavo-fusca, gla-
berrima, hinc inde glandulosa, irregulariter 4 — 5-angula,
dorso convexa, callo apicali prominulo, et nectario slyli-
formi minuto. — Panzer e Caribaeis (herb. Willd.); clar.
Chamisso in Manilla et Guahan ; in China secundum aucto.
res. (v. sp. oo.).
f 10. STOKESIA.
(Herit. sert. angl. p. 27. Cass. Dict. 1. c. v. 51. p. 64.
Cartesia Cass. Bull. soc. philom. Decbr. 1816. p. 198.
Carthami sp. Hill. hört. Kew. p. 57. t. 5.) *
St. cyanea (Herit. 1. c. Cass. Dict. 1. c. Cartesia ceii-
tauröides Cass. Bull. 1. c. Carthamus laevis Hill. 1. c.)
t 11. SPIRACANTHA.
(Kunth. nov. gen. IV. p. 22. tab. 313. Ej. syn. IL p. 367.)
Ht Bd. 3« Heft. 24
322
12. ELEPHANTOSIS n. gen.
Capltulum pauciflorum, aequaliflorum. Achaenium
compressiusculum , oo-costatum, oblongum, basi allenua-
tum, pilosum, disco epigyno magno, nectario alveolari,
areola laterali calloque basilavi semilunari. Pappus 2-se-
rialis, paleaceus serratus, serie interiori longa, ab interiori
non latitudme distincta. Corolla palmata , glabra , limbo
profunde 5-fido, lacinüs acuminatis, parte integra brevio-
ribus, tubo gracili. Antberarum alae apice retusae, ob-
ovatae, latae. Filamenta laevia. Slyli rami semisubu-
lati. Involucrum compressum, floribus brevius, 2-seriale,
foliolis oblongis, mucronato- acuminatis, coriaceis, siccis,
3-nerviis, scriei cujusque quaternis, alternis conduplieatis,
alternis planis, conduplicatis distichis, interioribus multo
longioribus. — Herbae Brasilienses, perennes, pilosae, Elen-
phantoporum habitu, caulibus erectis, teretibus, simplici-
bus, foliis membranaceis, penninerviis, sessilibus, alternis,
integris, capitulis numerosis glomerulatis , glomerulis irre-
gulariter spicatis foliisque parvis sufiultis.
1. E. biflora n. sp. Pappi serie exteriori brevi ab
interiori longitudine distincta. — Caulis sesqui — 2-peda-
lis, pennae anserinae crassitudine , basi foliorum vestigiis
delapsorum annulatim cinctus, obscureque villosus. Folia
conferta, acuta, supra pilosa, subtus villosa, ex oblongo-
obovatis, am'plexicaulibus , serrato-crenatis, 4" longis, \\il
laus in oblongo-clliptica semiamplexicaulia , integerrima,
multo minora. Capitula 2-flora, multa in glomerulos al-
ternos, laterales terminalesque, foliis sessilibus, inaequali
bus, quam capitula minoribus, 4W/ longis, \\m latis, ova-
lis, acuminatis stipatos, inferiores distantes, superiores ad-
proximatos collecta. Involucri A111 longi foliola exteriora
glabra, interiora apice pilosa. Pappi series exterior bre-
vis, ab interiori, e paleis paucioribus, satis deciduis, tortis
constante, longitudine est distincta. — E Brasilia tropica
323
misit Sellow. (v. sp. 2.) — Fig. 15. involucrum; 17. achae-
nium cum pappo, paleis seriei interioris, una excepla, ca-
ducis, cum sectione transversa, h. areola lateralis. —
2. E. quadriflora n. sp. *) Pappi seriebus longitu-
dine non distinctis. — Caulis circiter 2-pedalis, magis
minusve pilosus, superne villosus, aphyllus, foliis capitula
ex axillis suis protrudentibus exceptis. Folia integerrima,
magis minusve utrinque pilosa, pilis in adultis rarioribus,
obtusa, ex oblongo-obovatis, semiamplexicaulibus , basi
magis minusve longe attenuatis, confertis, 4 — 611 longis,
1 — 2" latis, in rarissima sublinearia, \ — 1£" longa,
circiter 2'" lata. Capitula 4-flora, glomerulata. Glome-
ruli terminales lateralesque , alterni, foliis pluribus minu-
tis, sessilibus, oblongo - ovatis , obtusiusculis , integerrimis,
utrinque pilosis et quam capitula saepissime brevioribus
cincti, inferiores distantes et ex aus ramos breves, erecto-
patentes, nudos, glomerulos iterum gerenles saepius pro-
trudentes, superiores approximati, confluentes. Involu-
cri foliola extus pilosa. Pappi paleae lineares, longe acu-
minatae, aequales. Corollae albae (?) laciniae apice glan-
dulosae. — Fig. 14. Embryo; 16. achaenium cum pappo;
30. anthera, a. ala apice retusa, obovata, b. c. valvae po
sticae, d. septa, 1. filamenti articulati pars superior. —
Sellow misit e Bras. trop.; Beyrich legit ad latera mon-
tium pr. Novo - Friburgo Jan. 1823 ; Schiede in collibus
apricis pr. Hacienda de la Laguna Septbr. 1828. (v. sp .oo.).
13. ELEPHANTOPUS.
(Cass. Dict. d. sc. nat. v. 14. p. 341. Elephantopi
sp. L. gen. pl. ed. V. p. 355. Schreb. gen. pl. II. p. 589.
Juss. gen. pl. p. 178. Gaertn. d. sem. II. p. 414. tab. 165.
Sw. obs. bot. p. 315.)
*) Elephantopus nudicaulis Poir. Enc. meth. vol. V. p. 54. non
parura quadrat, sed Carolinae incola et E. caroliniano proximus.
24*
324
Capitulum pluriflorum, aequaliflorum. Achaenium
compressiusculum, multicostatum, oblongum, basi attenua-
tum, pilosum, nectario alveolari, disco epigyno magno, areo,
la laterali calloque basilari semilunari. Pappus 1-seria-
lis, oo - paleaceus, aequalis, serratus, longus, paleis e basi
infima dilatata integraque superne longissime angustissi-
meque acuminatis, rectis. Corolla palmata, *) glabra, lim-
bo profunde 5-fido, laciniis acuminatis parte inlegra bre-
vioribus, a tubo gracili haud distincto. Antherarum alae
valvas posticas basi obtusas latitudine aequant. Fila-
menta laevia. Styli rami semisubulati. Involucrum com-
pressum, floribus brevius, 2-seriale, foliolis coriaceis, sic-
cis, oblongis, mucronato - acuminatis , seriei cujusque qiur
ternis, alternis conduplicatis, alternis planis, conduplicatis
disticbis, interioribus multo longioribus. Rhachis nuda. —
Herbae Americanae, unica orientali - Indica, perennes, pilo-
sae, caulibus erectis, teretibus, simplicibus, foliis membra-
naceis, penninerviis, sessilibus, alternis, integris, capitulis
glomeruialis, glomerulis foliis pluribus cinctis, corollis vio-
laceo -purpureis vel albis. (ex clar. Kunthio.)
I. Capitulorum glomerulis omnibus pedunculatis.
1. E. carolinianus (Willd. sp. pl. III. p. 2390.) —
Involucri foliolis interioribus integris, 3-nerviis. — Radix
repens, lignosa, (rhizoma?). Caulis strigoso — pilosus-vil-
losus, viridis, ramos nonnisi florigeros emittens, 1 — 2-pe-
dalis et ultra. Folia, utrinque magis minusve pilosa, sub-
tus pallidiora, dentato s. serrato - crenata, crenis apiculatis,
ex amplexicaulibus , oblongo-obovatis, basi longe attenua-
tis, apice obtusissimis — acutis, usque ad 8" longis et
2£'/ latis, in lineari - lanceolata — ovata, acuminata, mi-
nora, rariora, saepe rarissima. Capitula 4 — 6-flora, plu-
ra, sessilia, glomerulata, cincta foliis pluribus apice falca-
*) lingulata L. Sw.
325
tim recurvis, integerrimis s. serratis, scssilibus, sparse pi-
losis, ovatis, magis minusve acuminatis, saltem uno glo-
raerulum aequante, aut superante, penni — triplinervia, ner-
vis prominulis, lateralibus, si adsunt, saltem inferne sibi
et intermedio parallelis atque cum intermedio angulo ob-
tuso, ramulisque saepissime intermediis concurrentibus.
Glomeruli in inflorescentiam terminalem, suprafasligiatam
dispositi sunt, cujus rami alterni ».„oppositi, folia, e quo
rum axillis prodeunt, saepissime superantes, vel simplices
glomerulis solitariis terminati vel varie ramosi, rami in
verticillos 2 — oo - radiatos saepe proliferos collecti sunt.
Involucri foliola margine scariosa, 3-nervia, extus versus
apicem rarius pilosa. Achaeniorum costae albae, vallecu-
lae obscurae. — Var. inflorescentia ramosissima, ramis in
verticillos co - radiatos collectis cauleque subnudo , est :
E. corymbpsus W. herb. N. 16768. — Fig. 18. corolla;
32. achaenium cum pappo; h. areola lateralis. — Se-
cundum Willdenowium in Carolina et Jamaica; Sieber le-
git in Martinique; Hoffmannsegg et Sellow in Brasilia;
Beyrich in Corcovado pr. Rio Janeiro; Chamisso in Gua-
han; Schiede et Deppe pr. Jalapam Mex. 1828. (v. sp. oo.).
2. E. scaber (W. sp. pl. III. p. 2389.) Involucri
toliolis inlerioribus plusquarr i 3-nerviis, foliis inferioribus
undulato-repandis. — Radix repens. Caulis ramique in-
florescentiae virides, magis minusve strigoso-pilosi, tere-
tes. Folia, utrinque magis minusve pilosa, subtus palli-
diora, ex oblongo-obovatis, obtusis aut acutis, undulato
repaiidis, serrato-crenatis, crenis pl. apiculatis, conferlis,
amplexicaulibus, 4 — 6" longis, 1 — li" latis, in mullo
minora, rariora, semiamplexicaulia, magis minusve lanceo-
lata. Capitula 4-flora, sessilia, glomerulata. Glomeruli
foliis pluribus apice falcatim recurvis, parum inaequalibus,
capitula superantibus , spinuloso - serratis, rigidis, ovatis,
acuminatis, tri — multiplinerviis , nervis valde prominen-
326 l
tibus, lateralibus intermedioque proximis, modo conver-
gentibus, versus apicem cum intermedio simplici angulo
acuto ipsis nee ramulis intermediis confluentibus , cineti
atque in inflorescenliam suprafastigiatam, terminalem,
magnam, perfecte dicholomam dispositis, ramis folia, e quo-
rum axillis oriuntur, superantibus Involucri foliola plus-
quam 3-nervia, exlus piloso-canescentia. Corollae pur-
pureo - violaceae. — Differt a praecedente : pube totius
plantae densiori, inflorescentia perfecte dichotoma, rigi-
diori ramisque magis divaricatis, foliis inferioribus undu-
lalo-repandis, glomerulos cingentibus 3 aut multiplinerviis,
nervis magis prominentibus, lateralibus intermedioque pro-
ximis modo convergentibus atque cum intermedio angulo
acuto coneurrentibus , denique foliolis involucri plusquam
3-nerviis extusque piloso-canescentibus. — Thunberg in
India orienlali; Chamisso in Luconia pr. Manillam. (v.
sp. oo.).
3. E. tomentosus (L. sp. pl. 1314. Reich, syst. veg.
III. p. 943. Willd. sp. pl. III. p. 2390.?) Involucri folio-
lis intcrioribus plusquam trinerviis, foliis omnibus margine
planis , integris. — Kinn misit ex America boreali speci-
men unicum incompletum, ab E. scabro foliis inferioribus
margine planis nee «ndulato-repandis, glomerulos cingen-
tibus laxis nee rigidis, capitula aequantibus nee superan-
tibus, involucrique foliolis densius sericeo - villosis , inflo-
rescentiae imperfecte diebotomae ramis flexuosis, serieeo-
villosis; ab E. carollniano villo totius plantae densiori,
sericeo, involucrique foliolis plusquam 3 - nerviis etc. di-
stinetum, cujus descriptio haec est: Ramus caulis her-
bacei villosus, villo superne densiori, sericeo, 1-pedalis,
foliis nonnisi paucis exque axillis ramos florigeros pro-
trudentibus est obsitus. Folia duo, quae adjacent, forsan
radicalia, sunt oblongo-obovala, acuta, crenata, basi inte-
gerrima, vel minule denticulata, membranacea, penniner-
327
via, sessilia, supra scabra, pilosa, subtus pallidiora, piloso-
canescentia, 8" longa, 1|" lata. Inflorescentia est imper-
fecle dichotoma, ramis flexuosis. Capitula 4-flora, glome-
rulata. Glomcrulos cingunt folia terna, laxa, minule den-
ticulata, ovata, acuminata, sericeo-villosa, triplinervia, ner-
vis laleralibus cum inlermedio simplici angulo acutissimo
ipsis nee ramulis intermediis coneurrentibus, capitula ae-
quanlia. Corollae nondum evolutae purpureo-violaceae.
IL Capitulorum glomernlis lateralibus sessilibus.
4. E. angustifolius (Sw. prdr. p. 115. Ej. fl. ind.
occ. 2. p. 1383. Icon: Sloan. hist. 1. p. 256. t. 148. f. 4.)
Radix crassiuscula , dura, repens, radiculis filiformibus ri-
gidis (rhizoma ?). Caulis, interdum plures e radice, 1 —
2-pedalis, viridis, striatus, hirsutus, superne hirsutp-villo-
sus, inanis. Folia utrinque hirsuta, pilis ad nervös utrin-
que prominulos densioribus, subrugosa, ex confertis am-
plexicaulibus, integerrimis , rarius obluse crenatis, sublan-
ceolatis, basi longissime attenuatis, apice obtusis aut ob-
tusiusculis, 2 — 6n longis . 2 — 5,u latis in rarissima,
semiamplexicaulia, lineari-lanceolata, obtusiuscula, minora.
Capitula 3 — 4-flora, circiter 2/w longa, pl. glomerulata,
rarius bina s> solitaria, glomerulis oligocephalis, foliis mi-
nulis, ternis s. quaternis, ovatis, acutis, hirsutis, inaequa-
libus, rarissime quam capitula parum longioribus, sub —
1-nerviis cinetis, spicatis, sessilibus in caule vel ramis
brevibus, nudis una cum glomerulis inferioribus ex
foliorum axillis prodeunlibus. Involucri foliola lucida,
extus pilosa, 3-nervia. A.chaenia valde immalura. Co-
rollae nondum evolutae. — Swartz in locis montosis Ja-
maicae; Beyrich in Brasilia, (v. sp. 1.).
14. DISTREPTUS.
(Cass. Bull. 1. c. Avr. 1817. Id. Dict. 1. c. v. 13. p.
366. Pseudo - Elephantopns Rohr in Skrivt. af.lN. H. Selsk.
328
Kiöbenh. Bd. IL Hft. 2. p. 213. Elephantopi sp. auct.
Gaerm. d. sem. II. p. 415. tab. 165.)
Capitulum pauciflorum, aequaliflorum. Achaenium
compressiusculum, multicostatum, oblongum, basi angu-
statum, disco epigyno magno, nectario alveolari, areola
laterali, callo basilari semilunari. Pappus 1-serialis, lon-
gus„ inaequalis, oo-paleaceus, serratus, paleis e 4 longio-
ribus saltem duabus basi longius dilatatis inque paleas
minores fissis, duabus longissimis apice deorsum deinde
sursum plicatis. Corolla palmata , glabra , limbo profunde
5-fido, laciniis acuminatis, parte integra brevioribus, a
tubo gracili haud distincto. Antherarum alae valvas po-
sticas basi obtusas latiludine aequant. Filamenta laevia.
Styli rämi semisubulati. Involucrum compressum, floribus
brevius, 2-seriale, foliolis coriaceis, siccis, oblongis, mu-
cronato -acuminatis, seriei cujusque quaternis, alternis con-
duplicatis, alternis planis, conduplicalis distichis, inleriori-
bus multo longioribus. Rhachis nuda. — Herbae Americae
meridionalis et Indiae occidentalis indigenae, perennes, pilo-
sae, caulibus teretibus, erectis, ramosis, foliis penninerviis,
membranaceis, sessilibus, alternis, integris, capitulis saepe
geminis s. ternis, foliis suffultis, spicatis.
1. D. spicatus (Cass. Dict. 1. c. v. 13. p. 366. Ele-
phantopus spicatus Sw. prdr. 113. Ej. 11. ind. occ. II. p.
1380. Icon: Conyza major inodora Sloan. h. 1. p. 256.
t. 150. f. 3. 4.) E foliis capitula cingentibus sallem unico
capitula superiora aequante, inferiora saepe duplo supe-
rante. — Caulis \ — \\l altus, magis minusve pilosus,
ramis erecto - patentibus — divaricatis. Folia utrinque ma-
gis minusve pilosa, serrulata s. integerrima, ex obovatis
s. oblongo - obovatis s. spathulatis, basi longe attenuatis,
apice obtusissimis — acutis, amplexicaulibus , 2 — 611 lon-
giSj l — 2" latis in lanceolata — linearia, semiamplexicau-
lia, | — 1« longa, 1 — 2"' lata. Capitula 3-flora, soli-
329
taria vel gemina, rarius terna, foliis 1-^-3, saltem unico
capltula superiora aequante, inferiora saepe duplo supe-
rante stlpata, in spicas (evolutione centripeta) foliosas,
ramos caulesve terminantes disposita. Involucri foliola
magis minusve pilosa, glandulosaque. Achaenia circiter
2"' longa. Callus apicalis papillaefonnis (e), estriatus,
iigura pentagona cinclus, est interpositus inter nectarium
(f) et achaenium ipsum. (Fig. 33.) — Elephantopus stri-
gosus W. herb. N. 16771, a clar. Humboldtio in Carra-
cas lectus, est hujus var. ramis subhorizontaliter divarica-
tis, setis pl. nonnisi duabus basi laceris. — Fig. 19.
achaenium c. pappo h. areola lateralis; 33. discus epigy-
nus e. callus apicalis papillaeformis f. nectarium alveo-
lare; 34. pappi paleae unius ex longissimis basis. —
Swartz in Jamaica et Hispaniola; Sieber in Martinique et
Insula Trinitatis; Bertero in Guadeloupe; Humboldt in
Carracas; Chamisso in Luconia pr. Manillam et Guahan
( verisimiliter hominibus divulgatus cf. Sw. 1. c. p. 1382.)
(v. sp. oo.).
2. D. nudiflorus * {Elephantopus nudiflorus W. sp.
pl. III. p. 2390.) — Foliis capitula cingentibus vix ea di-
midia aequantibus. — Caulis striatus. Folia semiamplexi-
caulia, serrata s. integerrima, ovato-, obovato- s. elliptico-
lanceolata, utrinque magis minusve pilosa. Capitula soli-
taria, vel bina, foliis 1 s. 2, penninerviis , ovatis, acumi-
natis, vix dimidia capitula aequantibus stipata atque in
spicas caulem ramosque terminantes disposita. Involucri
foliola extus versus apicem pilosa. — In St. Domingo
lectum comm. clar. Rudolph!, (v. sp. !.)•*)
*) Elephantopi a me haud visi sunt: E. nudicaulis Poir. E. fle-
xuosus Ratin. E. mollis Kunth. E. virgatus Hamilt. prdr. £1. ind. occ.
p. 52.
330
15. CORYMBIUM. *)
(L. gen. pl. ed V. p. 400- ed. Schreb. II. p. 595.
Juss. gen. pl. p. 176. Cass. Dict. I. c. v. 10. p. 580.
Gaerln. d. sem. IL p. 42. tab. 86. f. 8.)
Capilulum 1 - florum. Achaenium teres, oblongum,
basi longe attenuatum, ubique pilis longissimis densisque
obsilum, disco epigyno magno, areola terminali, callo ba-
silari longo. **) Pappus 1-serialis, coroniformis, brevis,
membranaceus, apice in lacinias creberrimas, piliformes
fissus. Corolla regularis, carnosula, glabra, limbo tubum
duplum aequante nee ab eo distineto, usque ad basin
5-partito, laciniis acuminatis, margine parum convolutis,
nervis binis intramarginalibus singulisque accessoriis in
tubo evanidis. Antherae corollae laciniis inclusae, alis
quam valvae posticae basi acutae multo angustioribus. Fila-
menta laevia. Styli rami semicylindracei corollam aequant.
Rhachis puncliformis nuda Involucrum cylindraceum, quam
flos limbo brevius, 2-phyllum, calyculatum foliolis basi
sese amplexantibus, coriaeeis, margine scariosis, 3-ncrviis
neque secum neque cum ovariis connatis. ***)
Hcrbae Capenses, radice crassa, repente, perenni, in-
ferne fibras, superne caules unum pluresve emittente, sim-
pliccs, ad originem foliorum radicalium lana longissima
cinetos atque corymbo dichotomo, fastigiato aut subfasli-
giato terminatos, cujus dichotomiam quamque folium mi-
nutum stipat, et rami superiores sensim brevissimi eva-
dunty foliis coriaeeis, sessilibus, multiplinerviis, nervis sim
plicissimis, parallelis, utrinque prominentibus, aveniis, in-
*) Clar. Sprengelius, antecedente Willdenowio, Pentandriae male
adscripsit, calycem pro involucro descripsft et familiae ipsi Aggrega-
tarum consociare voluitlÜ
**) qua de causa cel. Cassini achaenium dicit pediccllatum.
•**) contra clar. Cassini, cf. 1. c.
331
tegcrrimis, radicalibus confertis, elongatis, basi dilalata
caulem imum amplexantibus, caulinis abbreviatis, remotis,
semiamplexicaulibus, alternis.
1. C. glabrum (L. Syst. veg. 665. syst. pl. ed. Reich,
III. p. 953. W. sp. pl. I. p. 1107. Lam. Enc. II. p. 129.
Thunb. fl. cap. p. 729. Ic: Lam. III. 723. f. 2.) Involucri
foliolis laevibus. — Caules subangulati, rubri, erecti s. ad-
scendentes, laeves, glabri, nonnisi in foliorum axillis la-
nam longam eminentes, 5" — V 4" alli. Folia utrin-
que plana, glabra, glandulisque minutis, oculo quidem ar-
mato nee taclu pereipiendis obsila, ex elongatis, lineari-
bus aut sublinearibus , obtnsis — acutis, ereclis — falcatim
reflexis, 4" — V 4" longis, 2 — 4'" latis in oblongo-
ovata s. ovata, versus apicem acutum angustata, circiter
< — 1" longa, 1 — 2'" lata. Corymbus divaricatus, am-
plus, ramosissirnus, ramis filiformibus. Involucri foliola
laevia, apice 2 — 3-crenulala. — Bergius legit in monte
Tabulari Octbr. et Decbr. 1816, Mundt et Maire in planitie
Capensi Novbr. 1816. (v. sp. oo.).
2. C. scabrum (L. suppl. 392. Lam. I. c IL p. 129.
Reich. 1. c. III. p. 953. Willd. 1. c. p. 1106. C. africa-
num L. sp. pl. 1317. hört. Cliff. 494. Ic. Burrm. afr. t. 70.
f. 1. Lam. ill. 723. f. 1.) Involucri foliolis extus murica-
tis, foliis otnnibus exlus planis. — Caulis teres, erectus,
flexuosus, muricatus, viseidus, foliorum demortuorum ve-
stigiis basi bulbosus, 5 — 7" altus, corymbo haud amplo
parumque ramoso termiriatur. Folia plana, glabra, ex
elongato - linearibus, obtusis — acutis, laevibus, basi canalicu-
lalis, superne margine involutis, \ — 1"' latis, 3 — 5"
longis in elliptica, parum muricata, circiter 3M/ longa,
\\ lata. Involucri foliola extus muricata. — Bergius,
Mundt et Maire in Promonlorio bonae spei leetam cum
sequenle confuderunt. (v. sp. oo.).
3. C. filiforme (L. suppl. 392. Thunb. fl. cap. p. 729.
332 —
Willd. 1. c. I. p. 1107.) Involucri foliolis extus murica-
tis, foliis radicalibus extus convexis. — Caulis teres, ere-
ctus, flexuosus, muricatus, viscidus, 4W — 1' allus, folio-
rum vestigiis demortuorum basi bulbosus, corymbo haud
amplo parumque ramoso ierminatur. Folia radicalia semi-
teretia, filiformia, intus paullulum canaliculata, glabra, stria-
ta, flexuosa, erecto-patentia, 3 — 8" longa, caulem pl.
subaequant, caulina plana, muricata, sublinearia, acuta.
Corollae roseae. Involucri foliola extus muricata, apice
3-crenata. — Involucri foliolis muricatis nee laevibus plu-
ribusque aliis notis differt C. filiforme a C. gramineo Lam.
1. c. II. p. 129. 111. tab. 723. f. 3, cujus synonymon C.
nervosum Thunb. 1. c. p. 729. forsitan est, quod autem a
C. glabro vix distineta est species. — Bergius in monte
Tabulari Octbr. et Decbr. 1816, Mundt et Maire in planitie
Cap. Novbr. a. ej. (v. sp. oo.). *)
Fig. 13. pollen; 20. stamen, a. ala, b. c. valvae po-
sticae, d. loculi; 21. corolla explanata; 22. achaenium
cum pappo; 24. pappi pars magis aueta; 25. styli rami,
altero truncato, g. series stigmatis.
16. ROLANDRA.
(Rottb. Coli. hafn. 2. p. 256. Sw. prdr. 116. Ej. fl.
ind. occ. II. p. 1388. tab. 17. Schreb. gen. pl. II. p. 593.
Cass. Dict. d. sc. nat. v. 46. p. 170. Echinopi sp.
L. Lam.)
Capitula (fig. 75.) 1-flora, flore hermaphrodito , in
reeeptaculo piloso - fimbrillifero glomerulata. Achaenium
(fig. 44.) tereliusculum, 4-costatum, glandulosum, gla-
brum, oblongum, obeonicum, basi acute acuminatum, disco
epigyno magno, areola terminali, neetario alveolari. Pap-
pus (fig. 44.) 1-serialis, coroniformis , brevis, dentatus,
*) Species reliquaa adhuc non vidi.
333
dentibus ciliatis, membranaceus. Corolla regularis, lirobo
inflato, profunde 5-iido,*) laciniis parte integra breviori-
bus, acuminatis, glabra, tubo gracili longo. Filamenta lae-
via. Rami sfyli semisubulati. Rhachis punctiformis, nuda.
Involucrum compressum, 2-phyllum, flore brevius, foliolis
inaequalibus , eoriaceis, opposilis, carinatis, concavis inae-
qualiter aristatis, majori minoris basin, utroque achaenium
sibi minus involvente.
R. argentea (Rotlb. 1. c. Sw. 1. c. Echinops f muco-
sus L. E. nudißorus Lam. Enc. 2. p. 335. *Echinops
frutescens ad nodos floridus Plum. spec. 10. t. 123. f. 1.
Amaranihöides fruticosum Sloan. bist. I. p. 43. t. 7. f. 3.)
— Clar. Cassini 1. c. ex hac specie duas, sed ni fallor,
rejiciendas constituere voluit, dislinguens primum R. mo-
nacantham foliolo involucri minori mutico, pappo brevis-
sivo, continuo, inaequaliter dentato, receptaculo (capitulo-
rum) manifeste ramoso, ramis brevibus, ramulis pilosis,
tunc R. diacantham foliolo involucri minori manifeste ari-
stato, arista autem minori quam ea majoris, pappo alto,
profunde diviso, laciniis subulatis, dentatis, receptaculo
simplici nee manifeste ramoso, quas autem notas non sa-
tis firmas variare vidi. — Swartz in Cayenne, Jamaica.
Surinamo, Sellow in Brasilia tropica, (v. sp. oo.). **)
17. LAGASCEA.
(Cav. Anal, de Scienc. nat. vol. 6. p. 333. t. 44.
Desv. Journ. d. Bot. I. p. 23. pl. 2. Kunth syn. II. p. 364.
Noccaea Jacq. fragm. bot. p. 58. tab. 85. f. 1. Cass. Diel,
d. sc. nat. v. 25. p. 102.)
*) 4-fido Rottboell. 1. c.
**) Vix ulla alia Synantherea minus afilnis est R. argenteae quam
R. terminalis Sprg. syst. III. p. 673, a Sellowio iu Brasilia leeta, He-
lianthea atque toto coelo diversa.
334
Gapitula 1-flora, glomerulata. *) Achaenium obcom-
presso**)-tetragonum, versus apicem pilosum incrassatum,
oo-eostatum, disco epigyno parvo, areola terminali. Pappus
l-serlalis, coroniformis , membranaceus , denliculatus, bre-
vissimus. Corolla regularis, limbo profunde 5-fido, laci-
niis acuminatis, parte integra brevioribus, a tubo longo gra-
cili haud distincto. Antlierarum alae valvis poslicis
basi oblusis angustiores. Filamenta papulosa. Styli rami
semisubulati corollae lacinias aequanl. Rhachis turbinata,
apice concavo florem excipiente, fasciculo vasorum unico
percursa, nuda. Involucrum 1-seriale, flore brevius, ga
mophyllum, foliolis apice liberis, mucronato-adiiminatis,
coriaceis, viridibus, 3-nerviis, nervo axin laciniarum occu-
pante altlus in apicem pertingenle, lateralibus tenerrimis
parte connata glandulis oblongis concatenatis, alternis mi-
noribus obscurioribusque tectis.
L. mollis Cav. 1. c. — fig. 36. involucrum explanatum;
37. nervi cujusdam lateralis glandulae ; 38. achaenium cum
pappo; 45. slylus; 46. corolla; 48. rhachis; 78. anthera.
18. GUNDELIA.
(Tourn. 486. L. gen. pl. ed. V. p. 356. ed. Schreb.
IL p. 593. Gaertn. II. p. 3S6. tab. 163. f. 3. Cass. Dict.
1. c. v. 20. p. 93. Hacub. Vaill. act. gall. 1718. p. 150.
f. 16.)
Capitula 1-flora, flore 5, deinde plura (5 — 7) usque
fere ad apicem connata, quorum nonnisi unicum, centrale,
fertilem profert florem. Achaenium 4-gonum(f), stria-
tum, glaberrimum, ***) neciario alveolari basi pyramidato,
apice lanquam limbo dilatato aucto, disco epigyno magno,
*J evolutione, ni fallor, centrifuga.
**) compressum Cass. 1. o.
***) compressum, breviter rostratum Gaertn. 1. c.
335
areola terminali. Pappus 1-serialis, coroniformis, crasso-
coriaceus, ore tenuiter spinulosus, brevis. Corolla rcgula-
ris, glabra, limbo 5-fido, laciniis acuminalis, parte integra
brevioribus, a lubo distincto eumque parum superanle.
Antherae inclusae, alis latis. Filamenta laevia. Styli
(basi attenuali) rami semisubulati. Rhacbis punctiforniis.
Involucra obpyramidata, gamonhylla, 1-serialia, flore multo
breviora, apice spinosa, spinis angularibus quatuor longio-
ribus, deinde cum adstantibus connata.
G. Tournefortii (L. et auct. 1. c.) — flg. 43. capitula
quina connata, i. fertile; 47. stamen; 68. Stylus; 74. ova-
rium capitis sterilis; 76. achaenium; 79. corolla explana-
ta, o. filamenta; 80. corolla eadem integra; 81. capitulum
singulum cum reliquis nondum connatum; 82. involucri
pars; 83. discus epigynus et nectarium cum limbo.
19. SPARGANOPHORUS.
(Gaerln. d. sem. II. p. 395. tab. 165. f. 4. Struchium
Browne Jam. tab. 34. f. 2. Juss. gen. pl. p. 184. Ethuliae
sp. L. Willd. Sw.)
Capitulum oo-florum, aequaliflorum. Achaenium obli-
que obpyramidatum, 3 — • 5-costatum, pl. totidem angula-
tum, glabrum, glandulosum, disco epigyno calloque apicali
magno , areola terminali. Pappus 1 - serialis, coronifor-
mis, cartilagineus , crenulatus, brevis. Corolla regularis,
3-tida, laciniis acuminalis, parte integra brevioribus, limbo
a lubo haud distincto. Antherae inclusae. Filamenta lae-
via. Styli rami semisubulati. Rhachis nuda. Involucrum
teres, imbricatum, floribus parum brevius, squarrosum, fo-
liolis siccis.
Sp. Vaillantii (Gaertn. 1. c.) Vix atque ne vix qui-
dem distinctae sunt Ethulia sparganophora L. et E
Struchium Sw. fl. ind. occ. III. p. 1297, unicum enim
336
discrimen, quod autores proferunt, crenarum numerum
pappi variare, ipse vidi. *) — Swartz legit in subhumidis
Jamaicae, Beyrich pr. Rio Janeiro, (v. sp. oo.).
20. ETHULIA.
(Cass. Dict. d. sc. nat. v. 15. p. 487. (nee Gaertn.)
Kahiria Forsk. fl. aegypl. arab. p. 153.**) Ethuliae
sp. aut.)
Capitulum oo-florum, aequaliflorum. Achaeniura ob-
pyramidatum, tetraquetrum, 4-costatuop, apice truncatum,
glabrum, glandulosum , neetario alveolari, disco epigyno
magno, areola terminali. Pappus 1-serialis, minimus, co-
roniformis, carnosus, integerrimus. Corolla regularis, lim-
bo campanulato, 5-fido, laciniis acuminatis, parte integra
brevioribus, quam tubus longiori. Antherae inclusae, alis
subrhomboideis valvas posticas latitudine aequatibus. Fi-
lamenta laevia. Styli rami semisubulati. Rhachis nuda.
Involucrum teres, floribus brevius, pluriseriale, foliolls sub
foliaeeis, acutis.
1. E. conyzoides L. — fig. 26. discus epigynus; 27. ne-
etarium; 35. flos; 43. achaenium.
f 2. E. gracilis (Delil. Cent, des pl. d'Afr. rec. p.
Caillaud. p. 44. pl. III. f. 5.) ***)
21. ODON-
*) E Sparganophoro verticillato Mx. clar. Cassini novum genus
„Sclerolepin" e tribu Eupatoriearum magno jure constituit. Sp. age-
ratoid.es et obtusifolius Lag. sunt Coelestinae, ejusdem tribus.
*-5f) ex Juss. et Cass. 1. c. nee paucis contrariis.
***) Caeterae Ethuliae L. sp. , forsan omnes aliis generibus attri-
buendae sunt, sie E. divaricata constituit genus Epalten Cass. (Ethu-
lia Gaertn. d> sem. II. p. 3S9. tab> 164. f. 2.), Astereis adscribendum»
E. auriculata Thunb. fl. cap. p. 623. vix hu jus loci.
337
21. ODONTOLOMA.
(Kunth nov. gen. IV. p. 34. Ej. syn. II. p. 375.)
Capitulum 1- florum, flore £. Achaenium breve, gla-
berrimum, disco epigyno magno, nectario alveolari, areola
terminali. Pappus 1-serialis, coroniformis, coriaceus, bre-
vis, ore oo-fidus, laciniis acuminatis subaequalibus. Co-
rolla regularis, glabra, limbo 5-fido, laciniis acuminatis,
parte integra brevioribus, a tubo haud distincto. Antherae
inclusae, ala valvas posticas basi obtusas latitudine ae-
quante. Filamenta laevia. Styli rami semisubulati. Invo-
lucrum cylindraceum , flore brevius, imbricatum, foliolis
coriaceis, siccis, 1-nerviis, interioribus longioribus. Rha
chis puncliformis.
O. acuminata (Kunth 1. c. Eupatorium cornifolium
W. herb. N. 15106.) Fig. 29. flos. (v. sp. 1.)
22. ADENOCYCLUS n. gen. *)
Capitulum 1 -florum, flore $. Achaenium obconicum,
breve, sulcatum, glaberrimum, areola terminali, nectario
alveolari, disco epigyno, orbe glandularum notalo. (fig. 41.)
Pappus 0. Corolla regularis, limbo a tubo haud distincto,
profunde 5-fido, laciniis acuminatis, parte integra brevio-
ribus, glabra. Antherae inclusae, ala valvas posticas basi
obtusas latitudine aequante. Filamenta glabra, laevia.
Styli rami semisubulati. Rhachis punctiformis. Involu-
crum cylindraceum, oblongum, imbricatum, flore brevius,
foliolis coriaceis, siccis, 1-nerviis, interioribus multo lon-
gioribus.
A. condensatus n. sp. (Eupatorium condensatum
Rchbch. mss. in Sieb. fl. exsicc. ins. Trinit. N. 17.) —
Frutex, Odontolomae acuminatae simillimus, ramis nigri-
cantibus, terelibus, striatis, superne junioribusque incano-
) Propter *u*/yov aöivcov in disco epigyno.
itr Bd. 3s Heft. 25
338
lomentosis. Folia penninervia, alterna, petiolata, membra-
nacea, oblongo-ovata, longe acuminata, basi saepius inae-
quali rotundata aut obtusa, subintegerrima, margine plana,
ulrinque glabra, glandulosa et laevia, nervisque aeque ac
petiolis 4 — 12"' longis incano - tomentosulis , subtus pal-
lidiora. Inflorescentiae caulem ramosque terminant, plu-
ries dichotomae, ramificationibus ultimis fasciculos con-
vexos, e capitulis innumeris, confertissimis constantes sti-
pantibus. Corollae roseae. Achaenia pallide fusca. —
Fig. 39. flos; 40. achaenlum; 41. discus cum nectario. —
Sieber in Insula Trinitatis. (v. sp. i.)
23. CACOSMIA.
(Kunth nov. gen. IV. p. 228. Ej. syn. II. p. 509.
Xantholepis W. herb. N. 16749.)
Capilulum oo - florum , inaequaliflorum. Achaenium
(fig. 55.) obpyramidatum, tetraquetrum, apice truncatum,
glaberriinum, disco epigyno magno, nectario styliformi,
areola terminali- Pappus 0. Corolla disci {fig. 53.) re-
gularis, limbo a tubo haud distincto, profunde 5-fido, la-
ciniis acuminatis, revolutis, parte integra brevioribus, gla-
bra aeque ac ea radii lingulata, (fig. 56.) lingula late ob-
longo -elliplica, apice 3-crenulata, tubum duplum aequante
atque corollam disci snperante. Antherae exsertae, ala
apicali Jalerales basi obtusas latitudine aequante. Fila-
menta laevia. Sfyli rami semicylindracei (lig. 31.), flo-
rum 9 longiores. Rhachis nuda. Involucrum teres, im-
bricalum, floribus brevius, foliolis coriaceis, siccis, pluri-
nprviis, inierioribus longioribus.
C. mgosa (Kunth 1. c. tab. 404. Xantholepis tomen-
tosa W. herb, N. 16749.) (v. sp. 1.) Fig. 31. Stylus; 53.
corolla disci; 54. anthera, ala apicali diruta; 55. achae-
nium, f. neclarium; 56. corolla disci.
339
24. OIOSPERMUM n. gen.
(Ethuliae sp. Nees. Calydermos sp. Sprg.)
Capilulum multiflorum , aequaliflorum. Achaenium
turbinatum, apice globosum, ubique hispidulo pubescens,
glandulosum, multicostatum , disco epigyno parvo, necta-
rio alveolari, areola terminali. Pappus 0. Corolla regu
larls, hispidiuscula, limbo 5-fido,*) laciniis acuminatis, parte
integra brevioribus, a lubo gracili haud distincto. Anthe-
rae exsertae, ala subrhomboidea valvas posticas basi ob-
lusas latitudine aequante. Filamenta laevia. Styli rami
exserti, semisubulali. Rhaehis lata, nuda. Involucrum
imbricatum, patens, teres, foliolis scariosis, glabris, acutis,
ex ovalis in oblongo- acuta, radiantia, basi foliis pluribus
inaequalibus quam capitulo longioribus cinctum.
O. involucratum * {Ethulia involucrata Nees. et
Mart. Beitr. z. Flor. Bras. in Nov. Act. pbys. med. nat.
cur. v. 12. p. 3. Calydermos repens Sprg. N. E. h p. 278.)
— Fig. 69. slamen; 71. achaenium; 72. achaenii pars su-
perior, k. discus, f. nectarium; 78. corolla. — Sellow mi-
sit e Brasilia tropica, (v. sp. oo.).
II. RHACHIS BRACTEOLATA.
f 25. PACOURINA.
(Aubl. Gui. fr. IL p. 800, nee Kunth). P. edulis
(Aubl. ib. tab. 316.)
26. HETEROCOMA.
(Cand. Ann. d. Mus. XVI. p. 191. Serratulae sp.
Cand. in Pers. syn. II. p. 301.)
Capitulum multiflorum, aequaliflorum.**) Achaenium
*) cel Nees. 1. c. dick corollas marginales 5-dentatas, caeteras.
5-fidas.
**) radiatum depingit Cand. 1. c.
25 *
340
subcylindraceum (Cand.) multicostatum, glaberrimum, disco
epigyno magno, nectario alveolar^ areola terminali. Pap-
pus 2-serialis, serie exteriori coroniformi, crenulata, bre-
vissima, subcartilaginea , interiori longa, oo-paleacea, pa-
leis serratis, linearibus, subaequalibus. Corolla regularis,,
glabra, limbo a tubo haud distincto,*) 5-fido, laciniis acu-
minatis, partem integram aequantibus. Antherarum alae
valvas posticas basi obtusas latitudine aequant. Filamenta
laevia. Slyli rami exsertl, semisubulali. Rhachidis bra-
cteae liberae, corollis aequales, pungentes. Involucrum
late campanulalum, imbricatum, teres, floribus brevius, fo-
liolis coriaceis siccis, plurinerviis , interioribus longioribus,
apice pungentibus.
1. H. albida (Cand. 1. c. tab. 7. Serratula Pers. syn.
IL p. 301. N. 22. Crdcus foliis semiamplexicaulibus inte-
gerrimis ete. Vellozo in Roem. Script, bras. et lusit. p. 141.)
— Fig. 50. corolla explanata, o. filamenta; 51. stamen;
59. Stylus; 60. rami styli, alter truncatus, alter revolutus,
g. series sligmatis; 61. achaenium; 62. ejusdem partis su-
perioris sectio perpendicularis, f. nectarinm sectum, 1. pap-
pus sectus, m. meatus in colliquamentum n. 85. palea
pappi singula. Beyrich e Brasilia reportavit. (v. sp. 1.)
f 2. H. bifrons (Cand. 1. c. tab. VIII.)
27. ALBERTINIA.
(Sprg. syst. III. p. 355. N. 2678.)
Capitulum mulüflorum, aequaliflorum. Achaenium ob-
conicum, oo-costatum, pilosum, disco epigyno magno, ne-
ctario alveolari. areola terminali. Pappus 2-serialis, pa-
leaceus, serratus, serie exteriori longa, paleis crebris, li-
nearibus, aequalibus. Corolla regularis glabra, limbo a
tubo haud distincto, profunde 5-fido, laciniis acuminatis,
*) limbo inflato non bene depingit Cand. 1. c
. 341
partem integram aequantibus. Filamente laevia. Slyli
rami semisubulali. Rhachidis bracteae numerosae, aeutae,
l-nervlae gluline vel lana in alveolas valde profundas, in
quibus achaenia occulta nidulanl, sunt conjuncta. *) Invo-
lucrum teres, foliolis sibi et bracteis magis minusve con-
natis, foliaceis. — Frutices Brasilienses, ramis leretibus, al-
ternis, striatis, folüs penninerviis, petiolatis, allernis, sub-
integerrimis, margine planis, capitulis cymosis.
1. A. brasiliensis (Sprg. 1. c. p. 434.) — Bracteis
omnibus glutine conjunclis. — Rami pallide fusci, magis
minusve obscure hirsuio - pubescentes, juniores sublomen-
iosi. Folia membranacea, lanceolata, repanda, subinteger-
rima, margine plana, supra glabriuscula , juniora hirsuto-
puberula, sublus praesertim ad nervös petiolique 3 — 4"'
longi hirsuto pubescentia (nee hispida) 2 — 3/; longa,
9 — 14'" lato. Cymae terminales parvae, subfastigialae,
ramis primariis flexuosis, dimidium pollicem raro exceden-
tibus, summis simplieibus, 1-cephalis, in verticillos sae-
pissime oo-radiatos collectis, accessoriis alternis, paucis,
ex axillis foliorum superiorum prodeuntibus iisque pl. bre-
vioribus, simplieibus 1 - cephalis aut rarius 2 - fidis , ramis
1-ceplialis. Involucri piano -hemisphaerici, imbricati, pau-
ci-serialis, floribus multo brevioris foliola extus hirsulo-
pubescentia, acuminata, squarrosa, secum intimaque lon-
giora et cum rhachide connata ( 1 - phyllum squamarum
dnplici serie. Sprg. 1. c). Rhachidis planiusculae bracteae
glabrae, omnes glutine conjunetae, liberae nullae. Pappi
rufescentis ser. ext. medioeris, ab interna latiludine longi-
tudineque distineta. — Beyrich legit in Serra d'Estrella
pr. Rio Janeiro. Sellow misit e Brasilia tropica, v. sp. oo.
— Fig. 64. pars styli inferior.
*) Achaenia alveolis omnino immersa oculatissimum Sprengcliura
ita fefellerunt ut eorum pappum pro setis rhachidis haberet ideoque
hanc setosam diceret.
342
2. A. incana n. sp. Bracteolis et lana conjunctis et
liberis. — Rami cinerei, densissime tomentoso - lepidoti.
Folia coriacea. lanceolata , subinlegerrima, margine plana,
supra glabra, obscure viridia, sublucida, subtus petiolique
A"1 longi densissime tomentoso - lepidota , incana, nervis-
que prominentibus, primario dilatato, oo-slriato, 5 — 7M
longa, 1\ — 2 2 lata. Cymae solae terminales ant termi-
nales lateralesque in terminales abeuntes, subfastigiatae ra-
mis primariis, summis geminis, simplicibus, nonnunquam
abortu solitariis, accessoriis alternis, ex axillis foliorum
superiorum prodeuntibus eaque pl. superantibus alque
ipsis cymas parvas, primariis similes saepe prolrndentibus.
Capitula singula ramificationes inflorescentiae ullimas ter-
minant. Involucri sub 1-serialis foliola inaequalia, uno
alterove capitulum pl. superante, acuminatis, basi persi-
stentibus, cxtus incana. Rhachidis deinde subglobosae,
diametro sub 4-lineari bracleae et lana apice densissime
conjunctae et liberae. Pappi flavescentis series ext. bre-
vis ab interiori longitudine nee latitudine distineta. Acbae-
nia V1 alta, straminea, subserieeo-pilosa. — Sellow mi-
sit e Brasilia tropica, (v. sp. oo. )
28. TRICHOSPIRA.
(Kunth nov. gen. IV. p. 23. Ej. syn. II. p. 367.)
Capitulum oo-florum, aequaliflorum. Acbaenium com-
pressum, oblongo-obovatum, basi acuminalum, puberulum,
in medio ulrinque 3-costatum, disco epigyno parvo, areola
terminali. Pappus 1-serialis, 2 — oo-aristatus, aristis
duabus longioribus, divaricatis, achaenio brevioribus. Co-
rolla regularis, glabra, limbo campanulato, 4-fido, laciniis
obtusis parte integra brevioribus. Antherarum apice exser-
tarum ala subrotunda valvas poslicas laterales basi obtusas
altitudine aequat. Styli rami exserti, semisubulati. Rha-
chidis bracteae margine latissime scariosae, apice fimbriato
, 343
trinerviae, basi uninerviae, singulae singulos flores extus
cingunt eosque (achaeniis nondum maluris) aequant. In
volucrum nullum.
Herbae humiles, Americae meridionalls et Indiae occi-
dentalis indigenae, foliis sublus albo — lanalo - lomentosis,
integris, sessilibus, membranaceis, penninerviis , inferiori-
bus sterilibus et allernis, superioribus ex axillls eapitula
minuta singula protrudentibus et oppositis.
1. Tr. menthöides (Kunlh 1. c. tab. 312. Rolandra
reptans W. herb. N. 16785.) Pappo plusquam 2-aristato.
— Humboldt in arenosis fluvii Apures in provincia Vari-
nensi, Majo; Pöppig in Cuba. fig. 63. achaenium maturuni
(v. sp.).
2. Tr. biaristata n. sp. Pappo 2-arisiato. — Radix
magis minusve flexuosa horizontaliter descendit, radicu-
lasque plurimas, juniores hinc inde pilosas, *) emiltit, for-
sitan annua. Caulis erectus, vix adscendens, 1 — 3-polli-
caris, simplex s. e basi ad apicera ramosus, ramique adscen-
dentes s. suberecti, caulemque saepe superanles, tomen-
tosi, lanati, teretes. Folia supra vix scabriuscula , glabra
s. pilosiuscula , ex grosse crenato-dentatis, spathulatis, pl.
obtusis, basi aequalibus, 6 — 18'" longis, 3 — 6'" latis,
in oblongo - obovata , basi late auriculata longeque hinc
inde ciliata, subinlegerrima , pl. acuta, 3 — 6'" longa,
1 — 2'" lata. Capitula gemina, dislicha,**) sessilia, auri-
culis foliorum superiorum cincta. Pappus 2-aristatus. —
Differt itaque a praecedente pappo 2-aristato, slatura
omnium partium minori, foliis nonnisi superioribus basi
auriculalis, caule erecto aut vix adscendente. — Sellow
*) Piloä istos, observationcs anteriores illudentest cel. Kunthius
in praec. jam observavit.
**) verticillata Kunth.
344
misit e Brasilia tropica. — Fig. 65. corolla; 66. achae-
nvum immaturum cum pappo; 70. stamen; 58. slylus;
57. bracteola. (v. sp. oo.)
Additamentum.
P. 242. Descriptioni antheraram slructurae substi-
tuenda est haec, observationibus ulterioribus emendala:
Antherae lineares (f), 2-loculares (f), 4-valves (f), val-
vis posticis*) rigidioribus (f), membrana accessoria, tener-
rima **) in tubum stylo perforatum coalitis , anticis tener-
rimis, fugacissimis (f)***), alas terminales (f) f) magis
minusve oblusas, pl. oblongas rarius subrotundas, a valvis
posticis cousistentia et colore diversas ( f) ff) ad äpicem
gerentes, rima longitudinali , duplici intus dehiscunt (f).
Filamenta plana f ff), laevia aut rarissime papulosa, in-
ferne nervis corollae innata (f), paulo ante loculorum ba-
ses articulata ( f ) f *) , superne angustissima, elongata, ulrin-
que valvas adnatas gerentia, inque alas antheras superan-
tes, jam descriptas producta.
P. 269. 37. b. V. zeylanica * {Eupatorium zeyla-
nimm L. sp. 1172. W. sp. pl. 3. p. 1751. Moris. hist. 3.
p. 99. Cacalia Burrm, Zeyl. 52. I. 21.) Frutex (?)
caule lignoso, tereti, strialo, magis minusve tomenloso,
*) Fig. 10. 20. 30. b et c. cf. 1. c. notam ftt) et lege pro „alae
laterales" „valvae posticae. " Nota ff) est oranino delcnda.
**) nee glutine; ut Cass. oeuvr. phys. 1. p. 126.
***) nee angustioribus, ut Cass. 1. c.
f) Huc pertinet nota ff) p. 242.
tf) Huc nota t*>-
ftt) Hie (f) delendum; teretia enim sunt in Gerber a.
t*) Fig. 30. 51.
345
adulto glabro. Folia alierna, membranacea, penninervia,
breviter petiolata, margine non revoluta, subundulato-cre-
nulata, supra scabra, obscure viridia, avenia, glabra, ju-
niora hinc inde pilosa, basi autem nervi primarii acque
ac petiolo brevissimo, intus canaliculato, 1 — 2/y/ longo
subtusque tomento denso, albo veslifa, infra reticulato-ve-
nosa , nervis venisque planis quidem sed obscurioribus,
1 — 1|" longa, 6 — 9'" lata, ovato — elliptico - spathu-
lata, obtusissinia — acuta, basi subito breviterque angu-
stata, auriculis subhorizontaliler divaricatis, obtusis, utrin
que, summis exceplis, aucta. Cymae dichotomae, divari-
catae, non scorpioides, fastigiatre, ramis primariis summis
geminis, caeteris alternis, superne nonnisi ramosis, ex fo-
liorum axillis suptriorum prodeuntibus eaque minuta su-
perantibus, supcrioribus gradatim brevioribus, ultimis ae-
qualibus, conferlis, brevissimis, quam capitula oo (circi-
ter 7) flora, fructifera A"1 alta brevioribus. Involucri fru-
ctibus multo brevioris, subcylindracei foliola coriacea, sic-
ca, 3-nervia, glabriuscula , straminea, apice acuto obscu-
riora, adpressa, ex subrotundo - ovatis , tenuissime carina-
tis, cilialis in oblongo-elliptica, plana, margine glabra.
Pappi pallide rufescentis, 21" longi ser. ext. brevissima,
satis caduca, ab inleriori longitudine latitudineque distin-
cta. Corollae desideranlur- Achaenia, quae suppetunt,
inania, stramineo-fusca, subobcompresso - tetraquetra, 4-co-
stata, costis hinc inde hirsuta, valleculis glandulis crebris,
sessilibus adspersa, 1"' longa. — Differt a V. pandurata,
cui omnium simillima est, caule crassiori lignoso, tomen-
toso nee piloso s. villoso, foliis breviter petiolatis, subtus
albo - tomentosis, nervis venisque obscurioribus nee serieeo-
pilosis s. villosis, inferioribus auriculas subhorizontaliter
divaricatas, majores gerentibus, superioribus basi subito
breviter angustatis nee basi ima latissimis, ramis inflore-
scenliae ultimis confertis, quam capitula pluriflora brevio-
346
ribus nee ea superantibus , pappo pallide rufescenle nee
niveo, involucrum longe nee parum superante. involucri
minoris, subcylindracei nee hemisphaerico -profunde cam-
panulati foliolis minoribus, totis usque ad apicem coria-
ceis, margine vix tenuioribus nee late margine apiceque
scariosis, denique capitulis in apieibus inflorescentiae ra-
morum subglomerulatim adgregatis. — Klein in India
orientali 1793. (v. sp. 2. in h. W.)
Vemomearum genera.
I. Rhachis ebracteolata.
1. Pappus 2 — oo - serialis aut 1 - serialis non coroniformis.
A. Involucrum teres.
"f Pappus 2 — oo- serialis.
a. Styli rami semisubulati. Capitulum discoi'deura.
a. Pappi series intima longa.
* Capitulum pluri — oo-florum.
aa. Pappi series extima paleis distinetis.
ace. intima paleis quam duabus pluribus. 1. Ver-
nonia Schreb.
/3/3. interior paleis duabus. 2. Dialesta Kunth.
bb. Pappi series exterior coroniformis. 3. Pipto-
coma Cass.
** Capitulum uniflorum.
Pappi series exterior coroniformis. f 4. I/ychno-
phora Mart.
Pappi series exterior paleis distinetis. 5. Ere-
manthus n. gen.
ß. Pappus brevis. "f 6. Pacourinopsis Cass.
b. Slyli rami semicylindraeei. Capitulum radiatum.
7. Andromachia Kunth.
347
ff Pappus 1-serialis.
a. Styli ranii semicylindracei. Capitulum radiatum.
f 8. Liabum Adans.
b. Slyli rami semisubulati. Capiiulum discoi'deum.
a. Corolla regularis. 9. Centratherum Cass.
ß. Corolla palmata. f 10. Stoke&ia Herit.
B. Involucrum compressum, pluriseriale , foliolis seriei
cujusque quaternis, alternis conduplicatis,
alternis planis, conduplicatis distichis.
f Capitulum uniflorum. f 11. Spiracantha Kunth.
ff Capitulum pluriflorum.
a. Pappus 2-serialis. 12. Elephantosis n. gen.
b. Pappus 1-serialis.
«. aequalis. 13. Elephantopus L.
ß. inaequalis, paleis 2-longissimis versus apicem deor-
sum deinde sursum plicatis. 14. Distre-
ptus Cass.
2. Pappus 1-serialis coroniformis.
A. Corollae laciniae parte integra multo longiores.
15. Corymbium L.
B. Corollae laciniae parte integra breviores.
f Involucrum 1-seriale.
a. Involucrum 2-phyllum. 16. Rolandra Rottb.
b. Involucrum gamophyllum.
a. Corollae limbus a tubo haud distinctus. 17. La-
gascea Cav.
ß. Corollae limbus a tubo distinctus eoque longior.
18. Gundelia Tourn.
ff Involucrum imbricatum.
a. Capitulum multiflorum.
a. Corolla 3-fida. 19. SparganopJwrus Gaertn.
ß. Corolla 5-fida. 20. Ethulia L.
b. Capitulum 1-florum. 21. Odontoloma Kunth.
348 ,
3. Pappus omnino nullus.
A. Capitulum 1-florum. 22. Adenocyclus n. gen.
B. Capitulum multiflorum.
f Achaenium apice truncatum, disco epigyno magno.
23. Cacosmia Kunth.
ff Achaenium apice globosum, disco epigvno parvo.
24. Oiospermum n. gen.
IL Rhachis bracteolata.
1. Capitulum involucratum.
A. Pappus brevis. 25. Pacourina Alibi.
B. Pappi series interior longa.
f Bracteolae sparsae. 26. Heterocoma Cand.
ff Bracteolae in alveolas profundas conjunclae. 27. Al-
bertinia Sprg.
2. Capitulum nudum. 28. Trichosplra Kunth.
fernoniae species.
Sect. I. Capitula terminalia, solitaria, foliis pluribus steri-
libus (nee cum involucro confluentibus )
basi cineta.
1. Rami florigeri solummodo summo apice foliis tecti.
1. involucrata. *
2. Rami florigeri e basi usque ad apicem foliis imbrica-
tis tecti.
A. Folia obovata. 2. buxdides n. sp.
B. Folia linearia aut basi parum angustata. 3. eriedides. *
Sect. IL Capitula in glomerulos terminales, solitarios den-
sissime collecta.
§. 1. Caules ramique in superioribus partibus foliis im-
bricatis tecti.
A. ramis glabris. f 4. brunidides. *
B. ramis lessellato-tomentosis.
f foliis linearibus aut basi angustatis.
349
a. basi hudis, apice breviter mucronatis. f 5. pro-
teaeformis. *
b. basi nudis subattenuatisque, apice obtusis. f 6. Pi-
naster. *
c. basi longe lanuginosis, subtus ubique tomentosis.
7. villosissima. *
d. subtus nervo dilatato, glabro.
a. involucris 4-floris. f 8. hakeaefolia. *
ß. involucris 6-floris. f 9. salicifolia. *
ff foliis basi subcordatis dilalatis. 10. staavidides. *
§. 2. Caules simplices superne nudi.
A. foliis penninerviis. 11. scapigera n. sp.
B. foliis multiplinerviis. 12. plantaginifolia n. sp.
Sect. III. Capitula in inflorescentiam variam disposita, si
glomerulata, glomerulis spicatis, aut rarius
solitaria ramos superne nudos tenninantia.
§. 1. Capilula aut dense glomerulata, aut fasciculala, aul
pseudo-umbellata, glomerulis, fasciculis et
pseudo-umbellis a foliis, e quorum axillis
prodeunt, semper superatis, spicatis, pseu-
do-umbellis in unica solitariis terminalibus.
A. glomerulis spicatis.
f achaeniis glaberrimis.
a. nervis in foliorum pagina superiori prominulis.
a. foliis subtis leprosis. 13. leprosa n. sp.
ß. foliis subtus tomentosis. 14. splendens *
b. nervis in foliorum pagina superiori impressis.
a. foliolis involucri intimis acutis. 15. axillaris n. sp.
ß. foliolis involucri intimis acuminatis. 16. rotundi-
folia n. sp.
ff achaeniis semper pilosis. 17. elaeagno'ides Kunth.
B. fasciculis vel pseudo - umbellis spicatis aut his in
unica solitariis terminalibus.
350
f achaeniis maturis glaberrimis.
a. involucri foliolis apice glabris.
a. foliis basi acuminatis. 18. umbettata *
ß. foliis basi aculis aut obtusis. 19. ramiflora n. sp*
b. involucri foliolis apice macula tomenlosa notatis.
20. notata n. sp.
ff achaeniis semper pilosis. 21. populifolia Sprg.
§. 2. Capitula in cymas polymorphas, folia superantes dis-
posita, aut rarius solitaria ramos superne
nudos terminanlia.
A. Folia perfecta nulla, e quorum axillis capitula sin-
gula (nee ramos inflorescentiae repraesen-
tantia) prodeunt.
f involucri foliolis omnibus tolis coriaeeis.
a. intimis obtusis aut acutis , rarius appendiculis fili-
formibus auetis.
a. cymis scorpioideis nullis.
* foliis omnibus stricte sessilibus.
aa. anguste linearibus margineque revolutis.
aa. corollarum laciniis pilosis. 22. pinifolia. *
ßß. corollarum laciniis glabris. 23. nudißora n. sp.
bb. non angusie linearibus margineque revolutis.
aa. frutices.
aaa. foliis subtus tomentosis. 24. Chamae-
drys n. sp.
bbb. foliis subtus glabris aut pubescentibus.
aaa. basi acuminatis. 25. nitidula n. sp.
ßßß. basi rotnndatis. 26. lucida n. sp.
ßß. herbae.
aaa. foliis brevibus. 27. pandurata H. V.
bbb. foliis oblongis.
aaa. membranaeeis. 28. angustifolia Mx.
ßßß. coriaeeis s. carnosis. 29. scaberrima JSutt.
- 351
** foliis (summis forsan exceptis) etsi brevissime
petiolatis.
aa. capitulis brevibus plusquam 3-floris.
aa. achaeniis maturis glaberrimis.
aaa. pappi series longitudine lalitudineque di-
stinctae.
aaa. herbae.
aaaa. involucri foliolis acutis. 30. praealta. *
bbbb. involucri foliolis obtusis. f 31. altis-
sima Nutt.
/3/3/3. frutex. 32. suaveolens Kunth.
bbb. pappi seriebus longitudine nee laiiludine
distinetis. 33. senegalensis. *
ßß. achaeniis semper pilosis.
aaa. foliis membranaeeis.
aaa. involucri foliolis exterioribus mulicis.
34. menthaefolia. *
ßßß. involucri foliolis exterioribus mucronatis.
35. serratulöides Kunth.
bbb. foliis coriaeeis.
aaa. supra lucidis. 36. mucronulata n. sp.
ß3ß. supra opacis. 37. cordata Kunth.
bb. capilulis oblongis, 3-floris.
aa. capitulis pedicellisque semper distinetis.
38. dichocarpha Sprg.
ßß. capitulis aequaliter pedicellatis , rarius solita-
riis, pl. paucioribus pluribusve basi
magis minusve connatis pedicellos
magis minusve connatos dilatatosque
terminantibus. 39. capitata. *
ß. cymis scorpioüdeis. ,
* foliis (summis forsan exceptis) semper etsi bre
vissime petiolatis.
aa. basi obtusis aut acutis (summis forsan exceptis.)
354
««. pappi seriebus longitudine latitudineque di-
stinctis. 64. rubo'ides //. sp.
ßß. pappi seriebus confluentibus. 6b.spcciosaii.sp.
bb. herbae annuae.
au. involucris 2nl altis. 66. cinerea. *
ßß. involucris 61" altis. 67. paucißora. *
ff involucri foliolis exterioribus totis foliaceis. 68. ant-
hclmintica TV.
§. 3. Folia perfecta, e quorum axillis singula prodeunt
capitula.
A. Involucri foliola intima obtusa aut acuta.
f foliis (saltem intermediis) semper etsi brevissime pe-
tiolatis.
a. subtus glabris aut sparse pilosis.
a. brevibus. 69. ovata tu sp.
ß. oblongis.
* achaeniis maturis glaberrimis. 70. glabrata n. sp.
** achaeniis semper pilosis. 71. sericea Rieh.
b. subtus villoso-tomentosis aut tomentosis.
a. involucri foliolis extimis acuminatis aut obtusis
mucronatis.
* foliis oblongis.
aa. involucris subeylindraeeis. 72. obscura n. sp.
bb. involucris campanulatis. 73. axilliflora h. M.
** foliis brevibus. 74. Cotoneaster. *
ß. involucri foliolis extimis rotundato - oblusis.
75. macroeephala n. sp.
ff foliis stricte sessilibus.
a. involucri foliolis exterioribus acutis. 76. rubricau-
lis Bonpl.
b. involucri foliolis exterioribus spinescentibus, acumi-
natis. 77. Sellowii n. sp.
B. Involucri foliola intima acuminata.
— 355
f foliis (summis forsan exceplis) semper etsi brevis-
sime petiolaiis.
a. membranaceis.
a. capitulis a foliis; e quorum axillis prodeunt, sem-
per superat.is.
* frutex. 78. arborescens Srv.
** herba. 79. gracilis Kunth.
ß. capitulis a foliis rarioribus, e quorum axillis pro-
deunt, nunquam aut rarissime superatis,
tunc iis latioribus.
* involucri foliolis exterioribus squarrosis. 89. ge-
minata Kunth.
** involucri foliolis exterioribus adpressis aut erecto-
patentibus.
aa. foliis adullis subtus subtomentoso - villosis, in-
canis.
aa. foliolis involucri exterioribus longc anguste-
que mucronato-acuminatis, erecto-patenti-
bus. 81. Chamusonis n. sp.
ßß. foliolis involucri exterioribus latius acumina-
tis, adpressis. 82. tomentosa Nees.
bb. foliis adullis subtus glabris — pilosis.
aa. foliis, e quorum axillis singula capitula pro-
deunt, acuminatis. 83. divaricata Sw.
ßß. foliis, e quorum axillis singula capitula pro-
deunt, obtusis aut rarissime acutis.
84. Vahliana. *
b. coriaceis s. carnosis. 85. obtusifolia n. sp.
ff foliis omnibus stricte sessilibus.
a. subtus lanato-tomentosis. 86. megapotamica Sprg.
b. subtus glabris — villosis.
a. herba annua. 87. sessilißora IV. hrb.
ß. herbae perennes aut suffrutices.
26*
356
* foliis caulinis obovatis. 88. verbascifolia n. sp.
** foliis caulinis lanceolatis aut nullis.
aa. utrinque pube eadem obsitis. 89. ßexuosa
Sims.
bb. supra hispidis, subtus villoso s. piloso - cane-
scentibus. 90. platensis. *
357
HEPATICARUM CAPENSIUM
A
C. F. ECKLON
COLLECTARÜM
BREVEM RECENSIONEM
CUM
SCHLECHTENDALIO SUO
COMMÜNICAVIT
J. G. C. LEHMANN.
SCHLECHTENDALIO SUO
S. P. D.
J. G. C. LEHMANN.
Non ignoras, vir carissime, jam per aliquod tempus
me occupatum esse in perscrutanda magna illa plantarum
collectione, quam a promontorio bonae spei vir in con-
gerendis plantis maxime strenuus et industrius, Car.
Fried. Eckion, ad nos perlatam usibus meis commisit.
Mullis gravibusque districtus negotiis, quae a mune-
ribus meis publicis mihi imposita parum concedunt ©iii,
collectionis hujus Ecklonianae recensionem et inquisitio-
nem in longinquum tempus distulissem, nisi et Tu ipse
et alii amicorum singulas stirpium familias accuratius ex-
aminandas et cum generibus et speciebus hucusque de-
scriptis conferendas suscepissetis. Sed quum hoc evene-
rit, paueis jam mensibus rem eo perduci posse spero, ut
quae inde in disciplinae nostrae commodum redundent, pu-
blici juris facerem.
358
Hepaticas, quae in collectione illa reperiuntur, in
disquisitionem vocavit rerum naturalium investigator ut
accuratissimus , ita sagacissimus , Jo. Bernh. Guil. Linden-
berg» J. U. Dr. Praefecturae Bergedorfianae administrator.
Hamm conspectus, quem nunc Tecum communicare potui,
si ephemeridibus Tuis Linnaea inscriptis aptus videatur, ut
in eas recipiatiir, magnopere cupio.
Si copia, quam saepius mihi fecisli, aliquid ad ephe-
merides hasce praeclaras contribuendi nunc primum usus
sum, negotiorum multitudine, quae munus flagilat, me Tibi
excusatum velim.
Valel
Scripsi Hamburgi d. XVI.
mensis Martii MDCCCXXIX.
JUNGERMANNIA L.
I. FOLIOSAE.
* Amphigastriatae.
1. J. Ecklonii Spreng. Syst. Veg. IV. 2. Pag. 324.
Definitioni addendum: fructu laterali, ealyce oblongo-
ovato plicato.
Crescit ad radices arborum prope cataractas in latere
orientali montis Teufelsberg.
2. J. obscura. Sw.
Crescit in latere boreali montis Tafelberg, in latere
orientali montis Teufelsberg. Altitudo tertia. *)
*) Cl. Eckion harum altitudinem definitionem dedit in opusculo
quod inscribitur: Topographisches Verzeichnifs der Pflanzensaromlung
von C. F. Eckion, Lief. I. Efslingen 1827. Pag. X his verbis: Die
erste Höhe geht von der Meeresfläche bis zu 500 Fufs; die zweite
oder die Region der Silberbäume ( Leucadendron argenteum) bis zu
1000 Fufs; die dritte bis gegen 2000 Fufs; die vierte oder die
359
3. J. dilatata. L.
Crescit in monte Teufelsberg prope cataractam et lo-
cis humidis, in saxis ad radicem montis Tafelberg prope
sie dietam: platte Klippe et in latere Orientali ejusdera
montis.
4. J. lohulata Hooker, Muse. Exotie. Tab. 109.
Crescit locis humidis umbrosis et in parietibus saxo-
rum altitudinis seeundae lateris borealis et orientalis mon-
tis Tafelberg; in parietibus saxorum montis Teufelsberg.
5. J. gvacilis Nees et Bl. Hep. Jav. in Nov. Act. Acad.
N. C. XII, 1. Pag. 221.
Crescit in saxis lateris borealis montis Tafelberg.
6. J. brunnea Spreng. Syst. Veg. IV, 2. Pag. 325.
Addendum characteri: fruetu terminali lateralique, ca-
lyce obovato trigono, ore rostrato, demum quadrifido.
Crescit in vertice montis Tafelberg. Mense Junio
cum fructibus.
Obs. Proxime J. squarrosae Nees, quae differt: sta-
tura laxiore, auriculis foliorum cauli approximatis et pa-
rallelis, foliis squarrosis. Foliis apiculatis accedit ad J.
apiculatam Nees (cum pluribus ab Cl. Sprengelio perpe-
ram ad subdivisionem „foliorum auriculis planis" relega-
tam) quae tarnen minutie, amphigastriorum laciniis inte-
gerrimis aliisque notis diversa.
7. J. alata n. sp.
J. caule erecto simplici, foliis imbricatis amplexicau-
libus subaequaliter bilobis, lobis complicatis oblique ova-
tis acutis spinuloso-dentatis, amphigastriis ovatis bifidis-,
laciniis divergentibus spinuloso-dentatis.
eigentliche Felsenregion geht bis 3000 Fufs; die fünfte bis 3500 Fufs
ist die Fläche des Tafelberges, wo in starken Wintern bisweilen Eis
und Schnee zu finden ist; zur sechsten rechne ich die hohen Gipfel
der Berge bis gegen 6000 Fufs, die alle Winter von den Monaten
Juni bis September fast beständig mit Schnee bedeckt sind.
360
Crescit in latere orientali montis Tafelberg inter mu-
scos Jungermanniasque alias.
Obs. Ad sectionem Oligerarum Cl. Neesii pertinet,
proxime J. Thouaresianae Flügge, T/wuarsii Hook., fo-
liis minus imbrieatis, inferioribus subintegerrimis , aequali-
ter bilobis, stipulis ovatis bifidis dislinguenda. J. appen-
diculata Hook, lobis foliorum pinnatifido-serrulalis diversa,
reliquae ejusdem cohorlis amphigastriis indivisis, foliorum
lobis inaequalibus aliisque nolis abunde differunt.
8. J. transversalis. Sw.
In vertice montis Teufelsberg ad terram inter muscos
nee transverse ad arbores crescens. A speeiminibus Swar-
tzianis paulo recedit statura minore, colore dilute viridi,
nee fuscescente, foliis magis rotundatis, retis areolis minu-
tissimis, ampbigastriis minus arete imbrieatis. Reliqua
conveniunt.
9. J. fusca n. sp.
J. caule procumbente subramoso-, foliis approximatis
horizontalibus decurrentibus oblongis obtusis, amphigastriis
cordatis subintegerrimis.
Crescit in latere orientali montis Tafelberg.
Obs. Habitu proxime accedit ad J. squamatam
Willd. Web. (non Neesii), sed differt: caule subsimplici,
nee pinnatim ramosissimo , foliis majoribus decurrentibus
subrepandis, compage multo laxiore, amphigastriis corda-
tis. J. ßava Sw. foliis imbrieatis complicatis, colore
flavo, amphigastriis bifidis acutis; J. Trichomanis Dicks.
foliorum amphigastriorumque forma satis superque di-
stinetae.
10. J. rotundistipula.
J. caule procumbente subsimplici, foliis imbrieatis sub-
horizontalibus ovato- rotundatis, basi subius auriculatis, au-
ricula minuta involuta subapiculata , amphigastriis orbicu-
latis integerrimis. Lindenberg in Nov. Act. Acad. N. C.
361
Crescit in monte Tafelberg.
11. J. serpyllifolia Dicks. (Lejeunia Llb.)
Crescit in latere orientali montis Tafelberg. Altitudo
secunda.
12. J. tabularis Spreng. 1. c. Pag. 325.
Crescit in vertice montis Tafelberg.
Obs. Caule ereclo, foliis magis ovatis, amphigastriis
majoribus subcordatis ab affinibus J. serpyllifolia et flava
differl.
13. J. expansa n. sp.
J. caule procumbente diviso, foliis imbricatis subho-
rizontalibus ovato - subquadratis obtusis integerrimis in
amphigaslrium patens ovato - rotundum dentatum abeun-
tibus.
Crescit locis humidis in vertice montis Tafelberg ibi-
demque in saxis, ut etiam in monte Teufelsberg.
Obs. J. polyantha forma externa affinis, sed colore,
ampbigastriis coalitis subaristatis, nee bitidis distinguenda.
J. decurrens Nees foliis denticulatis, amphigastriis majori-
bus conliguis appressis, basi sagittatis; reliquae cofamilia-
res foliis dentatis et amphigastriorum forma pluribus no-
tis differunt.
14. J. vermicularis n. sp.
J. caule erectiusculo simplici, foliis imbricatis subho-
rizontalibus orbiculatis integerrimis sursum conniventibus,
amphigastriis subulatis apice ineurvis.
Crescit in vertice montis Tafelberg locis humidis
saxosis.
15. J. ßexuosa n. sp.
J. caule repente adscendente subsimplici, foliis remo-
tiusculis subhorizontalibus orbiculatis integerrimis, amphi-
gastriis lanceolatis integris biiidisque.
Crescit loco quem dieunt Platte Klippe in monte
Tafelberg, locisque humidis in saxis. Altitudo tertia.
362
Obs. Simillima praecedenti, quae tarnen differre vi-
detur: statura minore, colore, foliis imbricatis, multo fir-
mioribus, amphigastriis semper indivisis. DifFert haec no-
slra porro:
a J. Scolari Schrad. foliis remotis minus verticalibus,
conniventibus, colore albido, nee laete viridi 1. fuscescente,
subsfantia teneriore, amphigDstriis semper obviis nonnun-
quam bifidis.
a J. pallescenti Ehrh. foliis orbiculatis vix decurren-
libus conniventibus, compage firmiore, amphigastriis majo-
ribus integris.
a J. tenera Sw. iisdem nolis et colore haud viridi.
Amphigastria in tenera rotunda biloba.
16. J. heteromorpha n. sp.
J. caule adscendente simplici, foliis remotiusculis semi-
veriicalibus rotundis coneavis subemarginatis integerrimis,
amphigastriis subulatis indivisis ovatisque emarginaio - bi-
dentatis, fruetu radicali, calyce ovato plicato ore denti-
culato.
Crescit locis umbrosis in latere boreali montis Tafel-
berg. Altitudo seeunda.
Obs. Species sectioni ,, amphigastriis foliisque inte-
gris" illique „amphigastriis foliisque emarginato -bifidis" eo-
dem jure adnumeranda. Proxima J. albescenti Hook, et
J. Francisci. A priore: caule sterili simplici, colore, fo-
liis remotiusculis minus coneavis, non omnibus emargina-
tis,' laciniis non conniventibus nee acutiusculis , amphiga-
striis saepe emarginato -bifidis; ab altera* caule non in lon-
gam radieem abeunte, foliis raro ovatis, nee acute emar-
ginatis, textura laxiore j ab utraque : facie externa et fruetu
plane diversa satis superque differl. J. flexuosa nostra
caule repente, colore, foliis omnibus orbiculatis integris,
minus coneavis, conniventibus, hyalinis, tenerrimis distin-
guenda.
363
17. J. semiteres n. sp.
J. caule procumbente adscendente ramoso, loliis im-
bricatis semiverticalibus subconniventibus orbiculato-ovalis
integris obtuseque emarginatis , amphigastriis magnis ap-
pvessis bifidis, laciniis lacinulatis.
Crescit prope cataractam in latere orientali montis
Teufelsberg.
Obs. Differt a J. polyantha, foliis magis imbricatis
subrotundis, rarius emarginatis, rcpandis, relis areolis multo
minoribus densissimis; a J. expansa, foliis conniventibus,
textura, amphigastriis liberis; a J. coalita et decurrente
Nees et Bl. foliis haud dentatis, amphigastriis liberis.
18. J. heterophylla Sehr. var. simplex, foliis imbri-
catis subconniventibus, amphigastriorum laciniis subulatis
ineurvis.
Crescit locis umbrosis altiludinis seeundae in hiatu
lateris borealis montis Tafelberg.
Obs. Statura paullo major quam in vulgari europaea
forma, folia subadscendentia, non albescenti-viridia, am-
phigastria majora magis divisa. Reliqua omnia conveniunt,
quare, nisi in fruetu differentia latitat, haud separanda vi-
detur.
19. J. bidentula Web.
Crescit in vertice montis Tafelberg.
Folia saepe margine repanda integerrima, nee semper
bidentata, amphigastria nonnunquam lacinula aueta.
20. J. bidentata L.
Crescit prope cataractam in latere orientali montis
Tafelberg.
21. J. muricata n. sp.
J. caule procumbente simplici, foliis approximatis sub-
horizontalibus amphigastriisque ovato - subquadratis acute
emarginato-bidentatis spinuloso - ciliatis , fruetu terminali,
calyce ovato plicato, latere ciliato.
364
Crescit in parietibus saxorum in vertice montis Ta-
felberg.
Species cum nulla alia commutanda.
22. J. fasciculata INees ab Esenb. Hör. phys. Berol.
Pag. 46. Tab. 5. Fig. 4.
Crescit ad rivulos in vertice montis Tafelberg.
23. J. nitida Web. convexa Thunb.
Crescit in monle Tafelberg inter saxa. Altitudo quarta.
Ramosissima; folia superiora apice magis dentata quam in
speciminibus Thunbergianis.
24. J. cupressina Sw.
Crescit locis humidis in parietibus saxorum in verlice
montis Tafelberg. Altitudo quinta. Mense Aprilis cum
f nie tu.
Obs. Folia non integerrima, ut habet JVeberus, sed
basi margine saepe dentata et evidentius quidem in no-
stris speciminibus, quam in Swartzianis. Color illorum
paullo dilutior, folia siccitate minus involuta, inde surculi
minus teretes.
Fructus, nemini quantum seimus hueusque visus, ad-
est in paueulis speciminibus. Insidet ramulo dorsali bre-
vissimo. Folia perichaetialia 6 — 8 calycem amplectan-
tia, exteriora sunt brevia ovato-quadrata subintegra, inte-
riora ovata convexa apice irregulariter denticulata, textura
paullo laxior quam in foliis caulinis. Calyx sesquilineam
longus tener cylindricus, apicem versus angustaius arcua-
tus, laevis, ore lateraliter fisso denticulato. Seta semipol-
licaris. Capsula ovata fusca, valvis ovatis. Semina ro-
tunda fusca, elateres duplices.
Folia paerichaetialia ut in J. reptante, calyx ut in
trilobata.
25. J. capillaris Sw.
Crescit in monte Tafelberg. Altitudo quinta.
365
26. J. ochroleuca Spreng. Syst. Veg. IV. 2. Pag. 325.
J. capensis Lindenberg in Nov. Act. Acad. N. C. cum
icone.
** Eccamphigastriatae.
27. J. complanata L.
Crescit Groolvaders Bosch, Zwellendam et ad laterem
orientalem montis Teufelsberg. Mense Junio cum fructu.
Foliorum auriculae acutiusculae , compages firmior ac in
stirpe europaea. Fructus tarnen exacte convenit.
28. J. Boryana Web.
Crescit in vertice montis Tafelberg; in latere occiden-
tali ejusdem montis ramis arborum adhaerens.
A priori differe videtur: ramorum dispositione , foliis
saepe subovatis, lobo minori cum folio minus cohaerente
eamque ob causam caulem magis, quam folii partem ob.
tegente.
29. J. hyalina Hook. Brit. Jung. Tab. 63.
Crescit in monle Löwenschwanz et in sylva quercina
montis Teufelsberg ad terram.
30. J. scariosa n. sp.
J. caule prostrato simplici apice incrassato, foliis ar-
ctissime imbricatis semiverticalibus lato-rotundis concavis
margine scariosis integerrimis.
Crescit inter saxa in locis umbrosis montis Teu-
felsberg.
Obs. A J. concinnata, quae proxime censenda, dif-
fert minutie, caule prostrato simplici, foliis latioribus in-
divisis. Ceterum ab omnibus secundum characteres affini-
bus: summa minutie, foliorum imbricatissimorum forma et
textura statim dignoscenda.
31. J. congesta n. sp.
J. caule prostrato vel adscendente simpliciusculo fla-
366
gellifero, foliis imbricatis subverticalibus oblongis obtusis
apice subreflexis.
Crescit humi interque saxa altitudinis tertiae ad la-
tus boreale montis Tafelberg. In monte Teufelsberg et
prope van Kamp's Bay.
Obs. Simillima J. lanceolatae Hook. Brit. Jung.
Tab. 18. (non rel. aut. plur.); recedit slatura majori, caule
adscendente, foliis magis verticalibus laxe reliculatis et fla-
gellorum praesenlia.
32. J. colorata n. sp.
J. caule repente subramoso flagellifero, foliis arcle
imbricatis subverticalibus orbiculatis conniventibus , fructu
terminali, calyce ovato plicato, ore contractu dentato.
Crescit in verlice montis Teufelsberg et in monte
Tafelberg loco auf der Platte dicto. Mense Januario cum
fructibus.
Obs. Ad J. Sphagni Dicks. et squamatam Nees et
Bl. proxime accedit. Ab illa colore purpurascente , foliis
arcte imbricatis subverticalibus et fructu diversissimo di-
stinguenda; haec foliis oblique ovatis, basi cordala cauli
circumnatis, marginibus incurvis maxime concavis Cochlea
riformibus diversa. Diffierunt porro:
J. perfoliata Sw. statura multo minori, stolonum de
fectu, foliis ovatis connatis.
J. Scolaris Sehr, foliis paullo rminus imbricatis, pe-
richaetialibus similibus, calyce jmmerso.
33. J. javanica Sw. meth. musc. Tab. 2. Fig. 1.
Crescit prope cataraetam ad latus Orientale montis
Teufelsberg.
34. J. simplex Web.
Crescit in latere orientali montis Tafelberg inier alias
Jungermannias.
Folia magis rotundata quam in speeiminibus Weberia-
nis, ciliato- spinös a.
3<>7
35. J. Lindenbergiana Lehm, in Novar. et minus
cognitar. stirpium descript. Fase. I.
J. caule simpliciusculo erecto apice ineurvo,, folüs
subimbricatis verticalibus oblique- ovatis eultriformibus sub-
bicuspidatis margine infero dentato supero inflexo.
Crescit humi locis umbrosis prope hortos. urbis
Capstadt.
Obs. Affinis J. contraetae Nees et Bl. Hepat. Jav.
in Nov. Act. Acad. N. C. XII. 1. Pag. 233; sed nostra
gracilior, angustior; folia magis remota eullriformia api-
cem versus minus angustata; margo inferior basi amplia-
tus, arete den latus. J. contracia vero, est major, duplo
latior; folia aretissime sunt imbricata, fere opposita, e
basi ovato-oblonga et apice in cuspidem contraeta, inte-
gerrima vel sub apice obsolete denticulata; compages
firmior.
36. J. bicuspidata L.
Crescit ad Groolvaders Bosch et Zwellendam.
37. J. byssacea Rolh.
Crescit in monte Löwenriicken.
38. J. tenuissima n. sp.
J. caule repente simplici, folüs remotis verticalibus
subcomplicatis bifidis , laciniis erectis lanceolalo-subulatis
acutis margine subrepando - denliculatis , fruetu terminali,
calyce ovato plicato ore denticulato.
Crescit ad latus boreale et in verlice montis Ta-
felberg.
Obs. Proxime J. byssaceae Roth, folüs tamein an-
gulo reclo a caule divergenlibus , laciniis multo lougiori-
bus adscendentibus acutis denticulalis, folüs perichaetiali-
bus aculissimis serrulatis, colore flavescente. satis super-
que distineta.
J. Turneri Hook, differt: magnitudine? foliis imbrica-
368
tis arcte serrato - dentatis / lacinüs latioribus obtusiusculis,
reticulo et colore.
J. bicuspidata: majori statura, foliis subhorizontali-
bus, haud complicatis, lacinüs divergentibus , s. conniven-
tibus brevioribus, nee repando-denticulatis.
39. J. connivens Dicks. Hook. Brit. Jung. Tab. 15.
Crescit in verlice montis Tafelberg.
Ab europaea planta non recedens, nisi quod folia ma-
gis imbricala sint, eamque ob causam minus basi de-
currant.
40. J. aurita n. sp.
J. caule repente adscendente simpliciusculo, foliis sub-
remotis verticalibus ovalo-quadratis acute emarginatis sub-
complicatis lobo anteriori basi aurito unidentatove.
Crescit in vertice montis Tafelberg.
Obs. A J. Funkii Web. et Mohr differt, colore di-
lutiore saepe purpurascente, surculis longioribus, foliorum,
praesertim lobi anterioris forma.
A J. minuta Dicks. foliis remotis divergentibus non
flavis, anterioris lobi forma, textura.
J. emarginata Ehrh. toto habitu, statura multo ma-
jore, foliis imbricalis obtuse breviusque emarginatis aliis-
que notis distinguenda.
41. J. leucoxantha n. sp.
J. caule prostrato subsimplici, foliis imbricatis hori-
zontalibus subquadrato-rotundis involutis repando-crenula-
tis inciso-dentatisque, perichaetialibus similibus, fruetu
terminal], calyce campanulato ore inciso-dentato.
Crescit nd latus Orientale et boreale monlis Tafel-
berg, ad radicem montis Teufelsberg et in monte Löwen-
sebwanz humi inter arbuscula.
Obs. J. pusillae radiculis purpureis, foliorum quo-
rundam forma, calycis struetura valde similis. Est vero
major, radiculae sunt longiores, folia magis imbricata ro-
tun-
369
tundata tenerrima involuta flavescentia , in surculis fructi-
feris magis incisa , perichaetialia caulinis similia, nee sti-
puliformia linearia.
A J. incisa foliorum directione et textura, nee non
fruetu diversissimo dislincta.
Fructus non ex apice ipso, sed ante apicem e supe-
riori frondis pagina exsurgunt, ut in J. pusilla.
42. J. pusilla Lt.
Crescit locis umbrosis ad latus boreale montis Tafel-
berg et in locis humidis prope hortos ejusdem montis,
mense Oclobri cum fructibus leeta.
IL FRONDOSAE.
43. J. furcata L.
Crescit prope cataraetam ad latus Orientale montis
Teufelsberg, in loco auf der Platte dicto in monle Tafel-
berg saxis adhaerens. Altitudo quinta.
Var. y aeruginosa Hook. Brit. Jung. Tab. 55. cum
priori.
44. J. multifida L.
Crescit locis umbrosis humidis in latere boreali mon-
tis Tafelberg. Altitudo seeunda.
Var. y pinnatißda Sw. Dill. Tab. 74. Fig. 48.
Crescit prope cataraetam in latere orientali montis
Teufelsberg; ut etiam in vertice montis Tafelberg.
Var. 6 crispa.
Crescit in monte Tafelberg loco platte Klippe dicto.
Frons procumbens, junior pinnatifida, adultior bi-tripin-
nata, pinnis pinnulisque variae longitudinis, membranacea,
linearis, versus apicem saepe bi - quadrilobum dilatata, ob-
tusa, margine sinuato- crispa, lineas 3 — 8 longa, semi-
lineam, apice saepe lineam lata. Nee nervus adest, nee
radiculas vidimus. Rele obsolelum^ color olivaceus. Fru-
ctus deest.
4r Bd. 3s Heft. 27 n
370
Fremdem paullo latiorem, minus divisam, margine
crispatam si excipis, omni modo cum J. multifida conve-
nit. Vix separanda, nisi in fruetu differentia latet. J. bi-
pinnata Sw. laciniis atlenuatis diversa est.
45. J. fastigiata n. sp.
J. fronde procumbente carnosa enervi bipinnato - di-
gitata, pinnis erecto-patentibus linearibus obtusis sinuato-
lobatis.
Crescit ad latus Orientale monlis Teufelsberg et in
vertice montis Tafelberg. i
Obs. Ramulorum divisione et directione, colore et
textura a J. multifida recedere videlur. Forsan tarnen
nostra quoque nil nisi varietas hujus speciei polymorphae.
46. J. Lyellii Hook. Brit. Jung. Tab. 77.
Crescit in vertice et ad latus boreale montis Tafel
berg locis umbrosis. Mense Octobri cum fructibus leeta.
Obs. Frondes rarius denticulatae quam in specc.
Hookerianis. Calyx interior in nostris tres lineas longus
hypoerateriformis, basi nempe anguslatus, oris laciniis de-
mum divergentibus 1. reclinatis. Calyptra subinclusa, saepe
medium calycis haud excedens. Capsula cylindrica, val-
vae (plerumque octo) lineares. Fructum si respicis inter-
media quasi inter J. Lyellii et hybernicam ; frondis
forma et textura, nervus, gemmae s. fruetific. masculae,
ceteraque omnia exaete conveniunt cum prioris exemplis
europaeis.
MARCHANTIA L.
1. M. polymorpha L.
Crescit locis humidis prope cataraclam lateris orien-
talis monlis Teufelsberg et in vertice montis Tafel-
berg. Mense Martio cum fruetu masculo et femineo
leeta.
371
2. M. emarginata Nees et Bl.
Crescit in parietibus humidis saxorum prope catara-
ctam lateris (mentalis raontis Tafelberg.
FIMBRARIA Nees ab Esenb.
1. F. marginata Nees Horae phys. Berol. Pag. 44.
Tab. 5. Fig. 3.
Crescit in monte Löwenrücken; locis humidis montis
Teufelsberg; ad latus boreale et in vertice montis Ta-
felberg.
2. F. tenella Nees 1. c. (Marchantia L.)
Crescit in monte Löwenrücken; locis humidis inter
saxa altitudinis secundae montis Tafelberg.
RICCIA L. (Ricciella Braun.)
1. R. purpurascens n. sp.
R. fronde dichotoma sulcata, laciniis linearibus apice
furcatis submarginatis, Capsula in inferiore frondis pagina
sessili inclusa.
Crescit humi in sylvula quercina ad radicem et ad
latus boreale montis Tafelberg.
2. R. bullosa Link in Nov. Act. Acad. N. C. XIV.
Suppl.
Crescit in hiatu umbroso altitudinis secundae ad la-
tus boreale montis Tafelberg.
27*
372
Einiges zur deutschen Flora
von
Dr. C. A. Fingerhuth.
1. Crataegus kyrtostyla, Fghth. Tab. III. Fig. 1.
Strauch, oder ein niedriger Baum von 5 — 6' Höhe,
mit feinrissiger weifslich - grauer Rinde. Äste aufrecht,
graurindig, glatt, mit kleinen etwas dunklen Pünktchen
hin und wieder besetzt, am Ende meist in zwei aufrecht-
stehende Astchen getheilt. Die übrigen Astchen abste-
hend, abwechselnd zu zweien stehend, bräunlich -grün, hin
und wieder mit der graulich - weifsen Oberhaut bedeckt,
vieldornig, am Grunde meist mit einem, oder zwei seitlich-
stehenden Dornen besetzt.
Die Dornen von der Farbe der Seitenäslchen, an der
Spitze schwarzbraun, trocken, abgestorben, abstehend.
Die Blätter (12 — 1$'" lang und 5 — 11 — 15"' breil)
rautenförmig, 3 — 5 - getheilt, an der Basis mehr oder
weniger zugerundet oder jedoch selten, etwas in den Blatt-
stiel vorgezogen, aufrechtstehend. Bei den 3-getheüten
Blättern die Einschnitte an der Basis rundlich; der mitt-
lere Lappen drei- oder vier- gezähnt oder ganz, mit einer
kleinen Spitze versehen; die beiden seitlichen Lappen
ganz, zugespitzt oder, jedoch selten, auf der äufsern Seite
mit 3 — 4 Sägezähnen versehen, ungleich, etwas abste-
hend. An den 5-getheilten Blättern die Einschnitte spitz-
winkelig oder rundlich an demselben Blatt, die einzelnen
Lappen zugespitzt, in der Mitte nach aufsen gesägt, oder
in 2 — 3 grofse zugespitzte seitliche Zähne getheilt, die
beiden mittlem seitlichen ganz zugespitzt, der mittlere
373
ganz zugerundet oder mit 2 — 4 schwachen Zähnchen
versehen. Die beiden Blattflächen ungleich gefärbt, die
obere glänzend dunkel -grün, glatt, die untere blasser
gefärbt, nezad?ig, mit 3 — 5 grau -grünen Nerven, die be-
sonders in den Winkeln mit Haaren besetzt sind. Die
Nebenblättchen (4 — 5"' lang, 1 — 2"' breit) oval -lan-
zettlich, mit seitlich gebogener Spitze, einseitig oder in
der Mitte verlaufendem Nerven, glatt, am Rande mit 2 — 3
schmalen spitzigen Sägezähnen versehen. Die Blattstiele
rundlich, oberseits schwach gerinnt, (5 — 7 — 12/w lang)
glatt oder hin und wieder mit schwachen Wimperhaaren
besetzt. Die untersten Schüppchen am Grunde der Kno-
spen breit, zugespitzt, braun, trocken. Die Zweige glatt,
an den Asten abwechselnd -aufrechtstehend, zuweilen seit-
lich, am Grunde mit einem braunen trocknen Dorne be-
waffnet, mit abwechselnd - stehenden Blättern, wovon die
untersten 2 — 3 ungetheilt, kleiner, und nur an der zu-
gerundeten oder trunkirten Spitze mit drei spitzen Zäh-
nen versehen sind. Die Blüthenstiele theils endständig
an den Spitzen der Zweige zu 2 — 4 stehend (5 — 11'"
lang) an der Basis zuweilen mit einem Nebenblättchen
versehen; theils einzelnstehend in den Winkeln der zwei
obersten Blätter, haarig, einfach und mit Narben abgefal-
lener Blülhenstielchen versehen, oder auch oben 2 — 3-
getheilt. Die einzelnen Slielchen am Kelche etwas ver-
dickt. Der Kelch verkehrt -oval, mit verworrenen steif-
lichen Haaren besetzt, 5-theilig, die einzelnen Zipfel läng-
lich-zugespitzt, an der Spitze rundlich, abgestumpft, ab-
stehend, halbsolang als die Blumenblätter; die dazwischen
liegenden Einschnitte spitzwinkelig. Der Griffel einfach,
knieförmig gebogen, an der Basis etwas verdickt, mit stei-
fen auf dem Diskus aufsitzenden Haaren umwallt. Die
Frucht länglich (5 — 6W' lang) an der Basis rundlich mit
einem Grübchen, worin der Fruchtstiel sitzt, versehen, an
374
der Spitze abgestumpft rundlich, mit den stehenbleibenden
anliegenden Kelchlazinien gekrönt, übrigens glatt, glän-
zend dunkel - zinnoberroth, zu 1 — 2, auf, nach dem Ver-
blühen verlängerten, Stielen sitzend, hängend; im Innern
einkernig, der Kern in einer knöchernen Hülle, länglich,
gelb -braun, an der Basis rundlich, zugespitzt, an der
Spitze stumpf mit einer unregelmäfsigen , stumpflichen,
dunkler gefärbten, warzigen, etwas nach der Nabelseite
hingeneigten Erhabenheit versehen, auf dem Rücken rund-
lich etwas convex, mit 2 — 3 erhabenen Leisten, die
von der Spitze zur Basis verlaufen und sich hier einan-
der mehr nähern, versehen, auf der entgegengesetzten
Seite fast gradlinig , etwas flach , mit einer von oben nach
unten verlaufenden Furche, in der sich unter der Mille
der Nabel, als ein kleines Grübchen, zeigt.
Im Gebiete der Flora der Eiffel bei Schieiden ge-
sammelt.
Zur leichteren Übersicht und genaueren Bestimmung
der unterscheidenden Merkmale dieser Species , will ich
auch die Beschreibung der beiden verwandten Arten C.
monogyna und C. oxyacaniha näher herausheben.
2. Crataegus monogyna. Tab. III. Fig. 2.
Strauch, oder ein 2 — 3' hoher trunkirter Stamm,
selten ein niedriger Baum, mit grauer, grobrissiger Rinde.
Die Aste aufrecht oder abstehend mit graugrüner nach
unten etwas rissiger Oberhaut. Die Rinde mattglänzend
mit dunklern Pünktchen hin und wieder besetzt. Die
Astchen abwechselnd, aufrechtstehend, mit bräunlich glän-
zender Rinde und abwechselndstehenden rölhlichbraunen
Dornen. Am Grunde der Astchen meist eine Knospe, sel-
ten ein Dorn. Die Asteben an der Spitze, mit Ausnahme
der obersten, in welche der Ast getheilt ist, bedornt. Die
Blätter verkehrt - eiförmig fast rautenförmig, mit verlänger-
tem Grunde in den Blattstiel übergehend, 3 -getheilt
375
(10 — 13"' lang, 8 — IV" breit) am Rande ganz, oder
über der Mitte mit 2 — 3 schwachen Sägezähnen verse-
hen, oder fast fiederspaltig siebenlappig. Der mittlere
Lappen (4 — 6"' lang) meist dreigetheilt, das einzelne
Läppchen zugerundet, in eine kleine Spitze zugespitzt;
das mililere Läppchen des Mittellappens \ — 9ßU länger,
wie die beiden oder drei seitlichen. Die beiden Seiten-
lappen der Blätter (4 — 5"; lang) ganz oder mit 2 — 3-
spitzigen Zähnen versehen, auf der Oberfläche glatt, glän-
zend, gelblich - dunkelgrün, auf dem Mittelnerven etwas haa-
rig, auf der untern graulich- grün, 3 — 7 -nervig, nez-
adrig, auf den Nerven behaart, am Rande ganz oder über
der Mitte mit 2 — 3 schwachen Sägezähnen versehen,
schwach - wimperig. Die Blatteinschnitte spitzwinkelig,
oder bei den 3-getheilten Blättern, wo die Lappen abste-
hen, fast rechtwinkelig. Zuweilen findet man auch Blät-
ter, die fast fiederspaltig, siebenlappig sind, an einem
und demselben Zweige zugleich mit 3-getheilten Blättern.
Die Nebenblättchen (3 — 4'" lang, \ — 1'" breit)
schwach sichelförmig gebogen, lang zugespitzt mit über-
gebogener Spitze, einseitig an der Mittelrippe verlaufend,
ganzrandig oder mit 1 — 2 kleinen Sägezähnen versehen.
Die Blattstiele rundlich nach oben etwas gerinnt, kurz
(3 — 4'w lang) und wie die Basis der Blätter am Rande
schwach gewimpert. Die beiden untersten Schüppchen
der Knospen rundlich, etwas zugespitzt, an der stumpf-
lichen Spitze mit der leisen Andeutung von 2 — 3 Zähn-
chen versehen, mit breiter Basis aufsitzend, aufrechtste-
hend, röthlichbraun, am Rande heller gefärbt, nach aufsen
convex mit 1 oder 2 etwas erhabenen Querreifen. Die
blüthentragenden Zweige glatt, abwechselnd - stehend, diver-
girend, am Grunde mit einem Dorne versehen. Die Blät-
ter an diesen Zweigen abwechselnd - stehend ; die untern
gewöhnlich kleiner , verkehrt - eiförmig , kurz gestielt und
376 — U -
an der zugerundeten Spitze 3 -zähnig. An der Basis
der Blüthenstiele finden sich, jedoch nicht immer, schmale
■§- — V" breite, glatte, krumm- seitlich -gebogene spitze
Nebenblättchen. Die Blüthenstiele theils endständig, theils
aus den Winkeln der 2 — 3 obersten Blätter entstehend.
Die endständigen (5 — 6"' lang) entweder in 2 — 3 ein-
zelne Blüthenstielchen getheilt oder fast vom Grunde an
ästig, mit abwechselnd -stehenden Blüthenstielchen; die
winkelständigen länger, einfach oder nach oben 2 — 3 -ge-
theilt, sämmtlich glatt, oder an dem, dem Kelche zuge-
kehrten etwas verdickten Ende, mit demselben mit steif-
lichen Wimperhaaren besetzt. Der Kelch länglich, fast
urnenförmig, glatt, oder schwach bewimpert, 5-theilig, die
einzelnen Lacinien zurückgebogen, länglich -zugespitzt, an
der Spitze stumpflich. Die Einschnitte spitzwinkelig.
Der Griffel länglich, dünn, einfach, aufrecht, an der Ba-
sis mit steifen, auf dem Diskus aufsitzenden Haaren, um-
geben. Die Frucht kugelig oder etwas länglich, von der
Gröfse einer grofsen Erbse, dunkelroth, zuweilen bereift
angelaufen, zu 3 — 8 -stehend, glatt, an der Basis zuge-
rundet, an der Spitze mit den stehenbleibenden, aufrech-
ten Kelchzipfeln gekrönt. Die kleine Öffnung des Diskus
zuweilen mit 3 — 4 kleinen, spitzigen, schuppenförmigen
Körperchen, aus einigen vertrockneten Filamenten gebil-
det, fast geschlossen; im Innern 1 — 2 -kernig, die Kerne
in einer knöchernen Hülle, (2 — 3/;/ lang) länglich - eiför-
mig, nach oben stumpf, mit einer nach der Nabelfläche
geneigten, spitzen, warzigen Erhöhung, an der Basis zu-
gespitzt, auf dem Rücken convex mit einer verwischten
Miltelleiste, auf der entgegengesetzten Seite etwas flacher,
mit einer von oben nach unten verlaufenden Furche, die
unter der Mitte mit dem Nabelgrübchen versehen ist, und
zu deren Seiten sich zwei längliche (1 — \\il* lange)
377
obngefähr |'* über der Basis beginnende, unregelmäfsige
Grübchen befinden.
3. Crataegus oxyacantha. Tab. III. Fig. 3.
Strauch, selten ein kleiner Baum, mit grofsrissiger,
bräunlich -grauer Rinde. Die Aste sperrig, meist hin und
hergebogen, mit graulicher, glänzender, mit blafs- bräun-
lichen oder weifslichen Pünktchen besetzter Rinde, viel-
dornig, an der Spitze meist in 3 — 4 mehr oder weni-
ger abstehende Astchen getheilt, die glatt, grünlich -bräun-
lich, und ohne Dornen sind. Die abstehenden Seiten-
zweige an der Spitze bedornt , gräulich - braun mit braun-
schwarzem, am Grunde weifslichem Dorn, sonst nackt,
glatt, mattglänzend. Selten finden sich an dem einen
oder andern Seitenzweige 1 — 2 aufrechtstehende Dor-
nen. Die Blätter verkehrt -eiförmig, 3 — 5. lappig, die
einzelnen Lappen ungleich, der mittlere länger, zugerun-
det, mit verlängerter Basis in den Blattstiel übergehend,
(7 _ 9 _ 15/// lang, 6 — 13"' breit) die 5 - lappigen
meist schmäler (5 — 12"' breit), glatt, auf der Ober-
fläche glänzend schwarz - grün , zuweilen etwas lichter ge-
färbt, mit wenigen weichen Härchen auf den Mittel- und
den Seitennerven, auf der untern Fläche graulich - grün,
nezadrig, mit bräunlich -grünen Mittel- und Seitennerven,
die wie der Blattstiel und die zahnlose Basis des Blatts
mit Haaren besetzt sind. Übrigens sind die Blätter am
Rande über der Mitte, so wie der stumpfliche Mittellap-
pen gesägt, die Zähne an der Basis breit mit dunkler ge-
färbter Spitze, der mittlere Zahn des Mittellappens ge-
wöhnlich länger, wie man diefs auch zuweilen an den
seitlichen Lappen beobachtet. Die Einschnitte ganz,
spitzwinkelig , oder bei den 5 - lappigen Blättern der . un-
tere vom untersten Lappen bedeckt.
Die lanzettlichen (3'" langen, 1 — i-f" breiten) si-
chelförmig gekrümmten Nebenblättchen zur Seite der Blät-
378
ter und Blüthenstiele, einseitig an dem dicken Nerven ver-
laufend, mit langen Sägezähnen, die zuweilen wieder ge-
sägt sind, und langer hervorstehender Spitze, die meist
gelblich oder bräunlich gefärbt ist. Die Blattstiele nach
unten rundlich, oberseits gerinnt, (4 — l,n lang) und wie
der Blattrand an der Basis weichhaarig. Die am Grunde
der Knospen stehenden beiden Schüppchen rundlich, mit
breiter Basis aufsitzend, abstehend, aufsen gewölbt, röth-
lich- braun, stumpf, am Rande graulich. Die blüthentra-
genden Zweige weichhaarig, divergirend, abwechselnd
an den sparrigen Asten stehend, am Grunde mit 1 — 2
vier bis sechs Linien langen, abstehenden schwarz - brau-
nen oder kastanienfarbenen, am Grunde graulichen Dor-
nen bewaffnet, mit abwechselnd -stehenden Blättern, von
denen die zwei bis drei untersten kleiner, verkehrt -eiför-
mig, fast am ganzen Rande gesägt und an der abgestumpf-
ten Spitze 3-zähnig, mit spitzen Zähnen versehen sind,
oder die Spitze ist mehr zugerundet, schwach 3-lheilig
mit zugerundeten kleinen gesägten oder gezähnten Läpp-
chen. Die Blüthenstiele (3 — lm lang) theils endstän-
dig, zu 2 — 4 -stehend, theils einzeln in den Winkeln
der 1 — 2 obersten Blätter, oder ganz seitlich, an den,
an der Spitze bedornten Zweigen, in 2 — 3 einzelne
Stielchen getheilt, oder einfach, mit Narben abgefallener
ßlüthenstielchen versehen, glatt oder schwach bewimpert,
etwas verdickt in den Kelch übergehend. Der Kelch
rundlich, verkehrt - oval , glatt, unter den Zipfeln etwas
eingeschnürt; die einzelnen Kelchzipfel flach ausgebreitet,
abstehend, aus breiter Basis zugespitzt, kurz, spitzig. Die
Einschnitte im Grunde rundlich. Griffel 2 — 3, länglich,
aufrecht, von denen meist zwei am Grunde verwachsen
und mit steifen Haaren, die auf dem Diskus aufsitzen,
umgeben sind. Die Frucht rundlich, fast kugelförmig,
zuweilen etwas länglich • rund , zu 2 — 5 -stehend, etwas
379
überhängend, dunkel -blutroth, mattglänzend, glatt, an der
Basis zugerundet, nach oben mit den stehenbleibenden
fast aufrechtstehenden trocknen Kelchzipfeln gekrönt, im
Innern 3 -kernig, die Kerne mit der etwas abgeflachten
mit einer kantig hervorspringenden Leiste versehenen Na-
belfläche gegeneinander gekehrt, von einer knöchernen
Hülle umschlossen (3"' lang, 2 — 1\Ui breit) im Umrifs
eiförmig, die Spitze stumpf, zugerundet, mit einer nach
der Nabelfläche hingeneigten warzigen, stumpfen Erhö-
bung, nach der Basis hin etwas verschmälert- zulaufend
stumpf, auf dem Rücken gewölbt, mit einer von oben bis
zur halben Länge verlaufenden etwas erhabenen Leiste,
die unter der Mitte verschwindet, an der entgegengesetz-
ten Seite abgeflacht, mit einer erhabenen nach oben win-
kelig hervorstehenden Leiste, zu deren Seiten die, mit
einer fast nierenförmigen, von der Basis bis zur Mitte sich
erstreckenden, flachen Grube versehenen Flächen, etwas
zurücktretend in den fast scharfen Rand des Kerns über-
gehen; zwischen diesen beiden unregelmäfsigen Seitengru-
ben befindet sich auf der dieselben trennenden Leiste
nach unten das Nabelgrübchen, an welcher Stelle die
Leiste etwas breiter und flacher ist.
Gemäfs den aufgezählten Merkmalen dieser drei Ar-
ten und den, aus den Beschreibungen derselben resulti-
renden, stehenden Unterscheidungs- Kennzeichen, möchten
nun folgende specielle Diagnosen aufzustellen sein:
Crataegus kyrtostyla.
C. spinosa, foliis utrinque glabris vel subtus nervis
ciliatis, floribus corymbosis monogynis, stylo deflexo, ca
lycibus hirsutis, laciniis oblongis acuminatis patentibus
apice obtusis, fructibus oblongis basi foveolatis, nucleum 1,
ovato-oblongum, fusco-brunneum, dorso convexum 3 — 4
380
sulcalum, facie obversa rima longiludinaliter infra medium
umbilicata instructa, foventibus.
Crataegus monogyna.
C. spinosa, foliis basi cum petiolis subtusque in ner-
vis subciliatis, floribus corymbosis (plerumque) monogy-
nis, stylo reclo, calycibus glabris vel subciliatis, laciniis
oblongis acuminatis., reflexis apice obtusis, fructibus glo-
bosis, nuclea 1 — 2, oblongo-ovata, brunnea, dorso con-
vexa 2-sulcata, sulcis infra medium evanescentibus , facie
obversa planiuscula longitudinaliter sulcata, basin versus
umbilicata, includentibus.
Crataegus oacyacantha.
C. spinosa, foliis nervo medio basique cum petiolis
pubescentibus , floribus corymbosis 2 — 3-gynis, stylis
erectiusculis, calycibus glabris, laciniis piano -expansis acu-
minatis, acutiusculis , fructibus subglobosis, nuclea 3, ova-
ta, pallide fusca, dorso convexa 2-sulcata, sulcis infra me-
dium evanescentibus , facie obversa excavato - planiuscula
stria longitudinali angulato-prominula, foventibus.
4. Rumex thyrsiflorus Fghth.
Die Wurzel spindelig, ästig, faserig, nur einen auf-
rechten \\l hohen rundlichen, gefurchten Stengel treibend,
der am Ende in einen blüthentragenden Thyrsus getheilt,
und kahl ist. Die Blätter meist \\u lang und f breit,
an der Spitze zugerundet; die Wurzelblätter oval -länglich,
am Rande buchtig, stumpf, langgestielt, (Blattstiel viel
länger als das Blatt) mit einer etwas breiten Basis in den
Blattstiel übergehend, die weiterfolgenden länglich- pfeil-
förmig, mit rückwärts und nach aufsen gerichteten, mehr
oder weniger zugespitzten 3 — 6"1 langen Ohrchen; die
obersten kurz gestielt, schmaler, lanzettlich - pfeilförmig,
mit spitzen kürzeren und im Verhältnifs aus einer brei-
tern Basis hervorgehenden Ohrchen. Die Blattstiele rund-
381
lieh, gefurcht, obersei ts gerinnt, an der Basis breiter und
hier am Rande schwach gezähnelt, mit bräunlich -roth ge-
färbten Zähnchen. Die Nebenblätter scheidig, 3 — S'11
lang, 3 -zähnig, an der Basis krautig, unter der Linse mit
kleinen, rauhen Erhabenheiten besetzt, übrigens trocken-
häutig, rölhlich - braun , die Einschnitte rundlich, die ein-
zelnen Zähne ungleich, die beiden seitlichen kurz, spitz,
am Stengel anliegend, der mittlere lang, etwas abstehend,
an der Spitze zurückgeschlagen. Die Blüthen in einem
dichten entständigen Straufs, zu 2 — 4 in Halbquirlen.
Die blüthentragenden Astchen schwach gefurcht, röthlich
angelaufen. Die grünlichen feinen Blüthenstielchen in
der Mitte mit einem röthlichen Gelenk versehen; die Blü-
then zweihäusig. Die äufsern Blättchen der Blüthenhülle
vor und während dem Blühen aufrecht -abstehend, eiför-
mig, zugespitzt, ganzrandig, bräunlich, häutig, kürzer als
die innern Klappen, nach dem Verblühen an den Blüthen-
stiel zurückgeschlagen , die innern Klappen herz - eirund,
am Rande hin und wieder schwach gezähnet, etwas wel-
lig, häutig, grünlich mit rosenrolher Einfassung und dunk-
len Adern, an der Basis mit einem schwieligen Schüpp-
chen. Der Saamen kastanienbraun, halbsolang als die
Klappen.
Unterscheidet sich von dem ähnlichen R. acetosa,
durch einen niedrigem, am Ende in einen blüthentragenden
Thyrsus getheilten Stengel, wovon die einzelnen Blüthen-
ästchen am Grunde abstehend, dann aufrecht gebogen
sind, gedrängt stehen und am Grunde so wie die einzelnen
Halbquirle mit einem 3- zähnigen Nebenblatt versehen
sind, (welche bei R. acetosa am Ende geschlitzt gezähnt
sind); die einzelnen Zähne der Nebenblätter durch einen
rundlichen Ausschnitt von einander getheilt, der mittlere
Zahn der längste, etwas abstehend, an der Spitze zurück-
gebogen; ferner durch die am Rande buchtigen, stumpf-
382
liehen oval -länglichen, langgestielten, mit kleinen Öhrchen
versehenen Wurzelblätter, länglich -pfeilförmigen Stengel-
blätter, mit rückwärts und nach aufsen gerichteten stumpf-
lichen Ohrchen, von denen die obersten schmaler, kürzer
gestielt, lanzettlich - pfeilförmig mit kurzen zugespitzten,
aus einer breiten Basis hervorgehenden Öhrchen versehen
sind; durch die in einem dichten entständigen Straufse ste-
henden Blüthen, die zu 2 — 4 in Halbquirlen, auf lan-
gen grünlichen Blüthenstielchen stehen, die bei R. ace-
tosa in einer Rispe, zu 3 — 6 in Halbquirlen , auf rothen
Blüthenstielchen stehen; durch die vor und während dem
Blühen abstehend- aufrechte, eiförmige, zugespitzte, ganz-
randige Blüthenhülle , die nach dem Verblühen an den
Blüthenstiel zurückgeschlagen und welk ist; endlich durch
die rundliche am Rande hin und wieder schwach gezähn-
ten, etwas wolligen grünlichen, rosenroth - gerandeten,
dunkeladrigen Klappen, die noch so lang sind als die
Saamen, die bei R. acetosa herzförmig, ganzrandig, bei
R. scutatus lief herzförmig mit purpurrothem Adernez und
ohne schwielige Schuppen sind. Unterscheidet sich übri-
gens noch von R. arifolius und R. scutatus durch die
Form der Blätter, Blüthenstand und die Gestalt der Ne-
benblätter.
Chor. spec. R. Saamenhülle rundlich an der Basis
herzförmig, am Rande hin und wieder mit kleinen Zähn-
chen versehen, etwas wellig, am Grunde mit einem
herabgebogenen schwieligen Schüppchen versehen; die
Blüthenhülle aufrecht etwas abstehend, nach dem Verblü-
hen am Blüthenstiel zurückgeschlagen, welkwerdend; die
Wurzelblätter stumpf, am Rande buchtig, oval -länglich,
langgestielt, die übrigen länglich - pfeilförmig mit etwas
abstehenden Öhrchen; die Nebenblätter dreizähnig, der
mittlere Zahn viel länger, an der Spitze nach abwärts ge-
bogen.
383
Auf Bergwiesen der Eiffel, bei Manderfeld — 2J*. Juni.
5. Ornithogalum octandrum Fghth. Tab. IV.
Diese Art Vogelmilch, welche ich in der Nähe der
Torfgruben bei Lieblar sammelte, wächst einzeln auf von
Gras entblöfsten, mit Moos überzogenen moorigen Stel-
len, und blüht mit beginnendem Frühlinge. Viele kleine,
fleischige, röthlichbraune Zwiebelchen, von der Gröfse
eines Stecknadelkopfs und gröfser, mit einer weislichen,
faserigen, lockern Haut am Grunde umkleidet, bilden die
Zwiebelwurzel dieser Pflanze, aus deren Mitte der kaum
fingerlange Schaft entsteht. Die beiden Wurzelblätter,
kürzer als der Schaft, fadenförmig, halbrund, auf der
obern flachen Seite schwach gerinnt, aufreehtstehend, nach
oben hin bogenförmig herabgebogen, bei der blühenden
Pflanze meist nach oben schon vertrocknet, skariös. Der
blätterige, einblülhige Schaft aufrechtstehend, rundlich,
nach unten etwas braun -violett angelaufen, glatt, nach
oben behaart, unter der Blüthe verdickt. Schaftblätter 3,
am Grunde umfassend, lang, linealisch, auf der Oberfläche
gerinnelt, auf der untern gerippt, die Mittelrippe am mei-
sten hervorspringend; die beiden untern länger scheiden-
artig-umfassend, nach oben zurückgerollt, das oberste klei-
ner, schmaler und spitzig, übrigens sämmtlich gelb -grün,
glänzend, glatt. Die Korolle grünlich - gelb , gestreift, die
Aufsenfläche mit gesättigt grünen Streifen durchzogen.
Die einzelnen Korollenblättchen länglich, oval- lanzettlich,
etwas abgestumpft, an der Basis der Unterfläche behaart.
Aus dem Grunde jedes Blumenblatts entsteht ein grünlich-
gelber Staubfaden, der an der Basis etwas dicker, nach
der Richtung des Blumenblatts steht. Der Fruchtknoten
dreieckig, glatt. Der Griffel rundlich, gelbgrün, gestreift,
etwas abstehend mit einer etwas wulstigen Narbe, an
Länge gleich \ der Blumenblätter.
Char. spec. 0. mit blättrigem, einblüthigem nach oben
384
behaartem Schafte, abwechselnd stehenden, scheidenartig-
umfassenden _, linealischen, glatten, auf der Oberfläche ge-
rinnelten Blättern, fadenförmigen, gleichbreiten, halbrun-
den, auf der Oberfläche mit einer schwachen Rinne ver-
sehenen Wurzelblättern, welche kürzer sind als der Schaft;
länglich- oval -lanzettlichen, an der Basis ihrer Unterfläche
behaarten, an der Spitze etwas stumpfen Blumenblättern
und einer am Grunde mit einer weifslichen, faserigen
Hülle umgebenen vielzwiebeligen Wurzel.
6. Corylüs intermedia Fghlh.
Strauch von 8 — 10' Höhe, mit gefleckter, rissiger
Oberhaut. Die jungen Triebe und Astchen eben, mit an-
liegenden Härchen und dichten, bräunlichen Drüsenhaaren
besetzt, die einen klebrigen Saft ausschwitzen. Neben-
blättchen länglich, zugespitzt, am Rande schwach, an der
Spitze dicht, fast büschelförmig behaart. Die Blätter läng-
lich-rundlich, ziemlich lang zugespitzt, an der Basis herz-
förmig ausgeschnitten, am Rande mit grofsen, doppelt ge-
sägten Zähnen versehen und einem weichen kurzen Flaum
besetzt; auf der Oberfläche fast glatt, dunkel -grün, auf
der untern Fläche graulich -grün mit kurzen anliegenden
Härchen besetzt, die auf den Blattrippen länger sind und
in den Rippenwinkeln schwache Büschel bilden. Die
Blattstiele kurz, dick, kaum 6 — 7"' lang, dicht mit
bräunlichen Drüsenhaaren besetzt, die sich auch nach der
Mittelrippe etwas fortsetzen.
Die männlichen Kätzchen zu 3 -stehend, 2" — 2",
4/;/ lang, beim Aufblühen einige Linien länger, cylindrisch.
Die einzelnen Schuppen verkehrt eiförmig, 3-theilig, be-
haart, der mittlere Lappen mehr fleischig, gelblich - grün,
mit dunklern Wärzchen besetzt. Auf jeder Schuppe fin-
den sich 4 selten 5 Staubfäden, die mit länglichen, gel-
ben, an der Spitze bärtigen zweifächerigen (?) Antheren
versehen sind. Die 2 — 3 untersten Schuppen des Kätz-
chens
^ 385
chens unfruchtbar, ungetheilt, rundlich, behaart, und mit
dunklen Wärzchen besetzt. Die weiblichen Kätzchen kno-
spenförmig, 4 — 6-blüthig, mit dichten ei-lanzeltlichen
spitzen Schüppchen besetzt, von denen die innern mit
einem dichten feinhaarigen Überzüge versehen sind. Die
Receptakel sehr klein, schwach behaart, bei der reifen
Frucht fleischig geworden, länger als die Nufs, /est an-
liegend, fast kegelförmig, zerschlitzt. Die Nufs 7 — S"4
lang (Tab. III. fig. 4), an der Basis breiter, rundlich, oben
stumpf lieh, von der Seite etwas zusammengedrückt, gelb-
braun. Der Kern länglich -eiförmig, zugespitzt, weislich-
gelb. Der Nabelslrang von der Basis der Nufs rechts ge-
wunden zum Nabelgrübchen des Kerns verlaufend; der bei
Coryl. tubulosa (Tab. III. fig. 5.) links gewunden und
bei Coryl. Avellana (Tab. III. fig. 6.) in grader Richtung
zur Nabelgrube des Kerns hingeht.
Char. spec. C. Nebenblättchen länglich, zugespitzt,
am Rande behaart; Blätter länglich - rundlich , lang zuge-
spitzt, am Grunde herzförmig ausgeschnitten; die Recepta-
cula länger als die Nufs, fast kegelförmig, zerschlitzt; die
Nufs etwas zusammengedrückt, an der Spitze stumpf; der
Nabelstrang vom Grunde der Nufs rechts gewunden zur
Nabelgrube des eiförmig zugespitzten Kerns verlaufend.
Wächst an schattigen Stellen bei Esch im Köllner
Regierungs - Bezirk ; blüht sehr früh, selbst bei einer Kälte
von 14°, 15° R., im Januar fand ich schon weibliche
Blüthen.
Erklärung der Figuren.
Tab. III. Fig. 1. a. Frucht, b. Kelch, c. Längen-
durchschnitt des Kelchs mit dem knieförmig gebogenen
Griffel, d. Blumenblatt, e. Kern von der vordem Seite,
f. Kern von der hintern Seite, g. *Querdurchschnilt des
Kerns.
kr Bd. 3j Heft. 28
386
Fig. 21 p. Kelch, v. Längendurchschnitt des Kelchs,
x. Fracht, q. Querdurchschnitt der Frucht, r. Kern von
der vordem Seite, s. Kern von der hintern Seite, t. Quer-
durchschnitt des Kerns.
Fig. 3. y. Frucht, o. Querdurchschnitt der Frucht,
h. Kelch, i. Längendurchschnilt des Kelchs, k. Kern von
der vordem Seite, 1. Kern von der hintern Seite, m. Quer-
durchschnitt des Kerns.
Fig. 4. a. Nufs, b. Längendurchschnitt der Nufs mit
dem rechtsgewundenen Nabelstrange d., c. Kern, e. Furche
in demselben durch den Nabelstrang hervorgebracht.
Fig. 5. 1. Nufs, 2. Längendurchschnitt der Nufs,
4. Nabelstrang, 3. Kern.
Fig. 6. 5. Nufs, 6. Längendurchschnitt der Nufs,
7. Nabelstrang, 8. Kern.
Tab. IV. a. Die ganze Pflanze in natürlicher Gröfse,
b. Fruchtknoten mit dem Griffel, c. Staubfaden.
387
PLANTARUM VEL NOVARUM VEL MI-
NUS COGNITARUM DESCRIPTIONES.
AUCTORE
FR. RUDOLPHI.
DECAS SECUNDA.
11. Caeoma cynophron. Schldl.
Speciem hanc restituendam et a clarissimo ac amicis
simo Professore Dr. de Schlechtendal jara reslitutam, et
in monographia generis Caeoma, (Linnaea I. P. 2. pag. 242.)
cujus, quam nobis promisit, continuationem, multi mecum
summo cum desiderio sperant et Optant, descriptam, fre
quenter in Italiae infcrioris collibus, nee non in Littorali
Austriaco, e. g. prope Tergestum vidi. Maculae pallide
viridescentes ; folia, fungillo obdueta, mox pallescunt.
Sporidia etiam longe pedicellata aliis breviter pedicellatis
immixta observavi.
12. Caeoma — Uredo — Ixiae. n. spec.
Caeoma maculis subnullis; acervis amphigenis rotun-
dis epidermide rumpente; sporidiis ovatis medio punetatis
nigris demum fuscis, pedicellatis.
Provenit in foliis Ixiae conicae Salisb. Africae austra-
lis. Aestate. Benignitate illustr. Donn, herbarii ditissimi
celsiss. comitis de Lambert custodis, — forsan ex pro-
vineiis interioribus Capitis bonae spei reporlatam, — ac-
cepi. Caeomati Ornithogali Schldl. proxima, a qua
facile pedicello sporidio aeque longo, sporidiis triplo
majoribus, primum atris, demum aetate ptovectiore fuscis
— in Caeomate Ornithogali contrarium invenitur, —
28*
390 _
Habitat in resma effusa fruticum ex familia Legumi-
nosarum Africae australis. Autumno.
Ex interioribus Capitis bonae spei a cl. Niven repor-
tatam celsiss. comes de Lambert, Cinchonarum Pinorum-
que clarissimus Monographus, dono mihi dedit.
Species medium Caeoma cancellatum inter et cor-
nutum tenet, ratione Crescendi in corporibus non amplius
viventibus maxime memorabilis, et ab omnibus Caeomati-
bus admodum diversa.
Ex massa resinosa indurata pseudoperidium albicans,
lineam aut sesquilineam longum, ad medium usque fis-
sum, excrescit; laciniis — 5 ad 8 ex singulo proveniunt
pseudoperidio, — latiusculis, convolutis, (primo adspectu
tubaeformibus, ) rectis, obtusissimis , rarius apice paululum
divisis, liberis. Sporidia dense compacta, pallide lutescen-
tia, globosa, et, ni fallor, interdum pedicello apiculata,
aliisque hyalinis — junioribus? — intermixta.
Resina, pseudoperidiis densius sparsis, apertis, laciniis-
que destitutis tecta , formam Sphaeriae polymorphae si-
mulat.
Characteres differentes ab Caeomatibus cancellato
cornutoqae repetere et exponere vix necesse mihi vide-
tur. Diagnosis Caeomatis penicillati affinior; fungi au-
tem diversissimi.
Adnot. Pseudoperidium, sie dictum, Roesteliarum
Aecidiorumque ex epidermide plantarum formatum esse,
post illustr. Linkii dissertationem dignissimam haud du-
bium habui; sed posleaquam speciem descriptam aecura-
tius examinavi , in reliquis Roesteliis vix concedo , in hac
plane nego. Structura quidem pseudoperidü omnino ea-
dem ac in Caeomaie cancellato et cornuto; sed nulla in
resina epidermis adest!
In speeiminibus senioribus Caeomatis cancellati ma-
mtestissime saepius apparet epidermis pseudoperidium an-
391
lea aretissime amplectens, ab hoc annuli in formam solula
et pseudoperidium ipsum sub epidermidem descendens.
Similiter pseudoperidium in Caeomate resinaecola in mas-
sam descendit resinosam, quae eodem margine pseudope-
ridium circumdat, quam in reliquis speciebus hujus Sectio-
nis Caeomatum, praeter quod jam antea sese solvat et
mox libere stet. Sed etiam in unoquoque specimine per-
fecte evoluto Caeomatis cancellati vel cornuti pseudo-
peridium in ipsam profundiorem substantiam foliorum per-
sequi licet; peridium fistulam infra clausam, in qua spori
dia ja cent, format.
Reliquae quoque Caeomatum pseudoperidiis praeditae
species — Aecidia — in statu seniori transversim sectae
evidenter annulum ostendunt geminum, externum ad epi-
dermidem, internum ad peridium ipsum pertinentem. Ni-
hilominus observatoribus accuralissimis auctoritatibusque
gravissimis e contra terminos mutare non ausus sum, sed
mihi, opiniones usitalissimas in descriptionibus sequenti,
sufficit hoc loco, observationes meas deposuisse, quibus ad
accuralius explorandam rem ut incitassem optarem.
14. Pücciniä Cruciferarum. n. spec.
Puccinia maculis nullis; acervis pulvinulatis rotundis
sparsis, epidermide evanescente; sporidiis fuscis medio
valde constrictis apiculatis; pedicellis nullis.
Provenit in caulibus, petiolis foliisque Cruciferarum
alpinarum, e. g. Cardamines alpinae, Lepidii alpini, brevi-
caulis etc. alpium Salisburgensium Tyrolensiumque rarius.
Aestate.
Pucciniae Valantiae proxima, licet diversissima. Ara-
phigena, sparsa ; acervi minuti, pulvinulati, epidermide vix
cincli; sporidia minuta, fusca, oblonga, infevne apiculata,
hyalina.
Etiam in colleclione amici suavissimi Müller^ unionis
itinerariae Stuttgardiensis peregrinatoris, vidi.
392 —
15. Puccinia — Bullaria — Allii. n. spec.
Puccinia maculis nullis; acervis oblongis epidermide
ßemper tectis; sporidiis rufis elongato-clavaeformibus pe-
dicellatis.
Habitat in foliis vaginisque fere siccis Alliorum, e. g.
Allii oleracei et vinealis Europae auslralioris. Aesiate.
In vicinia Tergesti, Venetiis nee non Genuae legi.
Acervi vix lineam longi, sparsi, nunquam confluentes, epi-
dermide bullata semper tecti; sporidia bilocularia, loculo
superiore elongato, inferiore paulo minore in pedicellum
attenuato; pedicellus loculum inferiorem longitudine sub-
aequans.
Speciem memorabilem diu observavi, sed epidermi-
dem etiam aetate provectissima rarissime tantum rima an-
gusta ruptam, ex qua sporidia non erumpunt, vidi. Spo-
ridia ipsa multo angustiora longioraque, quam in Puccinia
graminis. Pucciniae proxima caulium Roehlingii, atta-
men diversissima.
Ad not. 1. Pucciniam caulium Roehl. , cujus men-
tionem tantum feci, cujusque synonymon est Puccinia
graminis s. caulium Alb. et Schw. nro. 379, nee a cla-
rissimo Linkio in Speciebus Plantarum, nee a Sprengelio
in Systemate Vegetabilium commemoratam, gratia celeber-
rimi ac maxime colendi Professoris Kunze possideo ; omni-
np propria est species, pone Pucciniam collocanda Bul-
lariam Linkii, a qua colore nigrescente, pedicellis lon-
gis etc. differt.
Adnot. 2. Tres hae species, Puccinia nempe Bul-
laria Linkii, caulium Roehl. et Allii, — forsan et Puc-
cinia caulincola Neesii, a clariss. Linkio oblita, — pro-
priam Pucciniarum generis sectionem — Bullaria nomi-
nandam — constituunt; sed generice non diversae mihi
videniur. A reliquis nimirum Pucciniis dinernnt praeci-
pue tantum situ in partibus plantarum siccis; sed ortae
393
haud dubie in vivis, explicationem tantum in emortuis as-
sequuntur, et in Caeomatibus exemplum occurrit, siraili
modo a reliquis speciebus aberrans. Caeoma scilicet, re-
sinaecolae nomine a nie salutatum, et supra nro. 13. de-
scriptum, in resina effluxa indurataque planlarum habitat —
ceterum a charactere generico non declinal. Perduratio
epidermidis includenlis cerle minoris est momenti; Pucci-
nia denique caidincola Neesii ab Esenbeck (System der
Pilze u. Schwämme, Tab. 1. fig. 13.) epidermide destituta
transilum seclionis ad Puccinias reliquas typice exponit.
Adnot. 3. Aliam forte ejusdem sectionis speciem
ex America boreali in herbario servo; sed ex unico, quod
possideo, exemplari speciem constituere, haesito.
16. Sphaekia radicalis. Schweinitz.
Sphaeria erumpens, aurantio-miniata, intus lutescens,
ostiolis conicis spinulosis. Fries Elenchus Fungorum Vol. II.
pag. 73. nro. 79. a.
In Italia inferiori ad cortices arborum variarum, e. g.
Querci Ilicis, pubescentis, Castaneae vescae etc. legi.
Autumno.
Sphaeriam hanc perpulchram et memorabilem, quam
illustriss. Fiiesius 1. c. pro more accuratissime rectissime-
que descripsit, amicis olim sub nomine Sphaeriae Tuber-
culariae misi. Nunc demum, cum doctissimus ac venera-
tissimus amicus collectionem meam fungorum perlustrarel.
jam a Schweinitzio ex America septentrionali sub nomine
Spaeriae radicalis acceptam, et in vix edito Elencho
Fungorum descriptam cognovi. Qua ex re illos, quibus
fungum dedi, ut nomen a me ei tribulum deleant, rogo,
speciem tarn memorabilem quoque pro Flora Europaea a
me esse observatam, gaudio correptus. Certe et cives
Florae est Germanicae, quem in vicinia Montis Baldi ad-
huc legi.
394 —
17. Hysteriim Crucianellae. n. spec.
Hysterium innatum, hypophyllum, oblongum, nitiduln,
alrum; labüs tumidis apertis; disco concolore.
Habitat in foliis Crucianellae angustifoliae Linn. Eu-
ropae australis et Africae borealis. Autumno.
Afiinis Hysterio culmigeno Fr., a quo differt macula-
rum absenlia, labüs etiam in siccitale late apertis notisque
supra indicatis. Ab Hysterio herbarum Fr. longe distal.
Folia dense, culmos rarius tegit. In Italia ipse legi;
e Gallia, Sardinia Barbariaque vidi.
Ad not. Hysterium pinastri ß. juniperinum Friesii
(Systema Mycolog. II. pag. 588.) in sylva Lippizensi Lit-
loralis Austriae frequenter legi.
18. Hysterium pulchellum. n. spec.
Hysterium hypophyllum, rarius epiphyllum, erumpens,
oblongum, glabrum, nigrum, maculae insidens albicanti;
labüs conniventibus ; disco miniato - coccineo.
Habitat in foliis emortuis Lauri nobilis Italiae. Au-
tumno.
Ipse in horto botanico Paduensi et in vicinia Vero-
nae nee non Genuae frequenter legi; ex Italia inferiore
ab illustr. Gussone aeeepi; in Istria lectum vidi. Pulcher-
rima species, solo Hysterio affinis specioso* (Linnaea 1829-
I. pag. 119.) Maculae albidae lineis dilutissime nigris cir-
cumscriptae. Perithecium leviter curvatum, l^111 longum,
%4H latum, mox apertum, labüs conniventibus glabris; di-
scus pulcherrime miniato -coccineus.
19. Trentepohlia aurea. Mart.
Miras hie fungus in planitiis plerumque ad rivulorum
margines palos asseresque, in subalpinis ramos ramulos-
que juniorum Pinorum emortuorum, in alpibus editioribus
regionibusque maxime borealibus rupes incolit.
Male a recentioribus Algis adnumeratur, quae jam
satis superque alienigenis heterogenisque intermixtae,
_ 395
omnia amplectuntur, quae commode nulli aliae inseri po-
lerant familiae.
Dematium strigosujn Persoonii, (Pers. Synops. pag. 695.)
quod illustr. Linkius in Speciebus Plantarum VI. I. pag. 138.
Ozonio adnumerat auricomo, simulque 1. c. pag. 41. AI
gam pronuntiat, secundura exemplar a clarissimo ipso Per-
soonio denominatum, sine dubio Trentepohliae synonymon
aureae; forma est pulvinulata, in arborum plerumque in-
nascens ramis, quae non nisi habitu minore ramulisque
paulo densioribus obtusioribusque , vix satis, ut varietatis
nomine ornari queat, differt.
20. Clypeolaria aurata et Thujae. Trattin.
Utramque a me in vivis observatam speciem generis
Clypeolariae illustriss. Prof. Trattinick (Diar. bot. Ra-
tisbon. Flora n. 1825. pag. 681.) minime fungos, sed In-
sectorum tantum opera esse, persuasissimum habeo. Ani-
malculum, Clypeolariam incolens auratum, delineavi, ami-
cisque, Zoologiae speciali incumbentibus , misi, quorum
nullus autem cognovit. Insectum perfecte evolutum —
forsan ex Neuropterarum familia — nondum videre mihi
contigit.
Tertiam speciem generis Clypeolariae, scilicet excen-
tricam Tratt. nunquam vidi; verosimillimum maxime au-
tem mihi videtur, ejusdem eam originis esse. Genus ideo-
que ex systemate delendum Mycologico !
( Continuatio sequitur.)
396
PLANTARUM COTYLEDONEARUM
NOVA GENERA
AUCTORIBUS HEMPRICH ET EHRENBERG
PRIMIS LINEIS ADUMBRAT
Dr. C. G. EHREN BERG.
Prodromus; Series prima.
I. HEMPRICHIA Ehrenberg.
Ordo Terebinthacearum.
Familia Burseracearum.
Character essentialia.
Perianthii partes quaternatae, hypogyoae.
Stamina monadelpha.
Drupa valvis dehiscens, dipyrena.
Pericarpium sesquiplex.
Pyrenae duae monospermae, ovulo singulo, una fertilis.
Embryo inversus, radicula libera apicali, cotyledoni-
bus plicatis, albumine nullo.
Burseracearum familiae proximum genus pyrenarum
ovulis singulis, nee binis gravius differt. Ab Amyrideis
praeterea nucleo osseo, nee chartaceo et cotyledonibus pli-
catis, nee carnosis differt; a reliquis multo magis aberrat.
Pericarpium internum sueculentum, laete rubrum, chara-
cter est, quo ab affinibus facillime distinguitur.
Calyx hypogynus quadrifidus persistens sepalis aesti-
vatione valvatis.
397
Petala 4, discreta, hypogyna, extus hirta, intus nuda,
aequalia.
Annulus glandulosus inier petala et stamina disün-
ctus nullus.
Flores hermaphroditi.
Stamina petalorum numero bis (seu stamina octo),
basi coalita (monadelpha) hypogyna.
Ovarium ovatum.
Stylus brevissimus crassus, stigmate parum latiore,
tristriato, evanescens.
Fructus: Drupa carnosa, globosa, viridis, diametro tri-
lineari.
Pericarpium sesquiplex,
externum coriaceo-carnosum, viride, bi- ad quadri-
valve, deciduum;
internum dimidiatum, laetissime rubrum, succulen-
tum, evalve, bilobum, arillum mentiens, pyrenas
basi obtegens, persistens.
Pyrenae duae osseae, basi pericarpio interno involu-
tae, apice nudae, compressae, magnae, altera abortiva, va-
sorum mediae columellae blpartitae affixae, pendulae.
Ovulum singulum in pyrena fertili singula.
Semen exalbuminosum.
Embryo inversus radicula supera libera apicali, recta.
Cotyledones duae magnae plicatae.
Hemprichia erythraea: Frutex arborescens et arbor
cortice glabro, epidermide flaccida ut in Betula alba, sed
flavo - viridi. Folia alterna composita magna foliolis ternis
quinisve. Stipulae nullae. Inflorescentia : paniculae bre-
ves pauciflorae axillares, folio multo breviores. Odor nul-
lus. Succus nullus. Lignum fragile.
Nascitur in insula Maris rubri vulcanica Ketumbul.
398
IL ACTINANTHUS.
Familia Umbellatarum,
Tribus Saniculearum Kochii.
Character essentialia.
Flores monoeci, feminei simpliciter capitati, masculi
capitato - umbellati.
Flosculi marginales aborlivi coalescentes et spinescen-
tes, prodigiosi.
Cremocarpium sectione transversali a latere com«
pressum.
Carpella jugis quinque, alternis validioribus.
Valleculae univiltatae.
Carpophorum adnatum.
Commissurae bivlttatae.
RecepLaculum nudum.
Tanquam ex Oenanthe et Eryngio conflata forma pe-
culiaris. Siquidem Saniculeae a Seselineis Kochii jure di-
stinentur, ob umbellas, imperfectas quas auctor vocat, ad
Saniculeas haec forma necessario refertur. Receptaculo
non paleaceo ab Eryngio recedit. Floribus monoecis, cre-
mocarpio aperte compresso et carpellorum jugis alternis
validioribus ab Oenanthe multum differt.
Haec forma cum Exocantha Syriae characterem praebet.
Calyx superus pentaphyllus , sepalis distinctis persi-
stentibus.
Corolla pentapetala supera. Petala aequalia, oblonga,
acuta, apice complicata, subcirrhosa, inflexa, alba.
Flores monoeci, in receptaculo dilatato sessiles, capi-
tati, corollis non radiantibus.
Masculorum capitula umbellata.
Femineorum capitula simplicia; ambo subverticillata ut
in Eryngi is.
399
Stamina b, petalis alterna, anthcris ovatis albis (? mar-
cidae flavicant).
Ovaria duo libera, nuda.
Styli duo clavati mediocres in disco glanduloso epicarpo.
Carpella bina, suberosa, obovata, pendula, a latere
parumper compressa, arctissime connexa, obtuse inaequa-
liter costata , jugis 5 alternis elatioribus iisque calycigeris,
lateralibus ad marginem positis, contiguis. Valleculae an-
gustae, sub subere univiltatae. Commissura plana, con-
nata, latior, bivitlata. Vittae simplices, nee clavatae, lon-
gitudine fruetus.
Carpophorum rigidum, lotum adnatum, centrale, vi aut
putredine demum finditur, a semine nunquam laxatur.
Receptaculum flosculorum commune diseoideum, pa-
rumper turgidum, foveolatum.
Semina pendula, in carpellis singula, pericarpio arcle
adnata. Albumen copiosum.
Embryo inversus, apicalis, albumini immersus, sextam
fere albuminis partem longitudine aequans- Cotyledoncs
in semine non discretae.
Actinanthus syriacus : Planta rigida, pedalis, squarrosa.
Folia infera ternata, bipinnata, pinnulis pinnatifidis, iner-
mia, herbacea. Inflorescentia admodum peculiaris: capitu-
lorum flores marginales oborliuntur, in fasciculos lignosos
coaleseunt et in radios spinescentes bipollicares abeunt,
quorum semper sex fortiores reperi. Femineorum et ma-
•sculorum capitulorum eadem ratio. Involucra nulla; invo-
lucella polyphylla foliolis simplicibus appressis.
Ad fluvium Leontem Coelesyriae inter urbem Sachle
et Balbek.
HL LEIOTULUS.
Familia Umbellatarum.
Tribus Selinearum Kochii.
400 ■
Char acter essentialis.
Calyx obsoletus.
Corolla Pastinacae.
Cremocarpium piano- compressum, margine dilaiato in-
crassato laevi.
Carpella jugis tribus intermediis approximalis, duobus
lateralibus valde remotis marginalibus.
Valleculae univittalae, vittis filiformibus.
A Tordylio haec forma differt: margine carpelli tumi-
do, non crenulato, nee semini contiguo, sed spalio mem-
branaceo discreto. Praeterea corollis non radiantibus, vit-
tis commissurae distantibus, flore flavo et radice perenni
a Tordylii genere aberrat.
A Pastinaca facile distinguitur carpellis membranaeeis
margine tumidis, glabris. Ala seminis apud Paslinacam
jugum est, ala seminis apud Leiotulum vallecula est, quae
jugo turgido terminatur. Valor earum partium e vittarum
dispositione perspicilur.
Hoc genus Pastinacae generi proxime apponendum est.
Calyx nullus.
Corolla pentapetala supera. Petala aequalia, flava,
ovala, obtusa apice inflexa complicata. (Corolla Pastinacae.)
Flores hermaphroditi , pedicellati, umbellati, nee ra-
diantes.
Stamina 5, petalis alterna, antheris ovatis flavis.
Ovaria duo libera nuda.
Styli duo filiformes in disco glanduloso epicarpo.
Carpella duo, a dorso compressa, membranacea, laevia,
pendula, suborbicularia , ulrinque leviter emarginata, mar-
gine lumido laevi. Juga tria tenuissima, in medio dorso
approximata, valleculis planis. Juga lateralia tumida, mar-
ginantia, a dorsalibus jugis valleculis latissimis discreta,
ideoque in alis marginalia. Vittae in valleculis singulae,
dor-
401
dorsales quatuor. Commissura concava, facillime solubilis
bivittata. Viltae omnes subclavatae, acuminatae, subaequa-
les, omnes fructu breviores.
Carpophorum selaceum liberum fissile.
Semina pendula, in singulis carpellis singula, pericar-
pio arcte adnata. Albumen copiosum.
Embryo inversus, apicalis, albumini immersus. Coty-
ledones duae dislinctae.
Leiotülus aleccandrinus: Herba raro spithama altior.
Foliis bipinnatifldis. Involucra nulla. Involucella pauci
folia simplicia tenuissima, saepe nulla.
Nomen a XeTog rvXoq, callus laevis.
Prope Alexandriam Aegypti in collibus Rosettam versus.
IV. TRICHANTHERA.
Familia Zygophyllearum.
Ch ar a c t er e s s ent i alis.
Perianlhium persistens, hypogynum, partibus quinariis.
Stamina 5, libera, nuda, hypogyna, filamentis planis,
antberis setaceis.
Discus glandulosus nullus.
Stylus, e pluribus coalitus, stigmate simplici capitatus.
Capsula ovata, obtuse pentagona, 5-locularis, 5 val-
vis dehiscens, polysperma, stipitata.
Sporophorum centrale, longitudinale.
Semina albuminosa, nuda.
Slaminum numerus a Zygopbylleis hanc formam re-
movere nequit. Reliqua bene quadrant. Filamenta dila-
tata ad characterem familiae pertinent; Germen stipitatum
in Guajaco etiam reperitur.
Habitus singularis.
4r Bd. 3s Heft. 29
402 —
Calyx campanulatus 5-fidus, inferus, persistens.
Corolla calyce parum longior, persistens. Petala quin-
que anguste linearia, obtusa, sepalis alterna, receptaculo
inserta. Aestivatio contorta.
Stamina 5, discreia, ihecaphoro inserta, hypogyna, se-
palis opposita. Filamenta membranacea, dilatata, antheris
latiora. Antherae filamentis longiores, filiformes (setaceae),
didymae, apice fissae, pafallelae, rectae, quadriloculares.
Pollen globosum, albicans, laeve, parvum.
Stylus 1 (e partibus 5 coalitus) elongatus, capitnlo
subgloboso terminatus.
Ovarium stipitatum, ovatum, stipite longius. Theca
phorum staminigerum.
Capsula ovata, obtuse pentagona, 5-locularis, 5-val-
vis, loculis singulis (carpellis) polyspermis, suturis extus
glabris intus setosis, loculis superne dehiscentibus.
Sporophorum centrale (ad loculorum angulos internos
contiguos positum) longitudinale.
Funiculi seminum breves.
Semina subreniformia , rugoso- plicata, infra crassiora
( subclavata ) , fusca, nuda.
Embryo longitudinalis, rectus, inversus, viridis, albumine
albo involutus, radicula supera, cotyledonibus subfoliaceis.
Trichanthera modesta: Herba tenerrima bi- ad tripol-
licaris. Folia alterna stipulata setaceo- linearia apice den-
tata. Flores longe pedunculati nutantes, pedunculis geni-
culatis.
Ex Arabia prope Djeddam, Meccam versus.
i
V. ANATROPA.
Familia Zygophyllearum.
403
Character essentialis.
Perianthii persistentis hypogyni partes quaternarii.
Stamina 4 hypogyna, petalis alterna.
Ovarium unicum.
Stylus unicus clavatus.
Capsula carnosa, quadrilocularis, quadrivalvis, polyspcr-
ma. Septa carnosa crassitie valvas et margine contiguo
loculos et suturas faciunt. (Carpella 4 connata?)
Vasorum axis centralis ramosus. Rami horizontales
4, clavati, verticillati , in loculos singulos protensi, apice
seminigeri.
Habitus admodum peculiaris! Folia prima ramique
primi opposita, folia caulina pinnatifida et basi stipulis
auriculata ad Zygophylleas bene quadrant, nee abhorret
struetura plantae sueculenta.
Sporophorum prodigiosum vere africanum.
Perianthio quadripartito Porlieria exemplum largitur.
Calyx 4-dentatus, persistens, hypogynus, sepalis aesti-
vatione valvatis.
Petala 4, receptaculo inserta, saepius persistentia, aesti-
vatione imbricata.
Stamina 4, hypogyna , petalis alterna, discreta, saepe
persistentia. Filamenta parum compressa, antherae ova-
tae, flavae, parvae.
Ovarium unicum, obtuse quadrangulum.
Stylus brevis, clavatus, simplex, stigmate turgescente,
simplici.
Fructus : Capsula carnosa , obtuse quadrangula , de-
pressa, planiuscula, quadrivalvis, quadrilocularis, loculis in
angulis positis, cum suturis dissepimento carnoso latissi-
moque alternis. (Septa carnosa crassitie valvas et margine
29 * '
404 ,
contiguo suturas faciunt, ita ut valvae fere nullae sint ea-
rumque vices a septis agantur, singulari modo.)
Vasorum axis centralis ramosus. Rami (sporophora
propria) quatuor, cruciato-verticillali, clavati, horizontales,
in loculos singulos protensi, apice seminigeri, funiculos ex-
cipienles. (Admodum singularis structura!)
Semina in singulis loculis 4 -^ 5, oblonga, fusca, gla
briuscula, fnniculo umbilicali juxta apicem acutum inserto.
Embryo inversus videtur. Semina bene malurala
non vidi.
Anatropa tenella: Planta tenella, succulenta, glabra,
subquadripollicaris , assurgens, annua, fugax. Folia prima
inlegra ramique opposita, caulina alterna, pinnalilida, basi
stipulis auriculata. Flores subspicati, spica ut in Helio-
tropio primum revoluta, ex quo characfere nomen elicui.
Alexandriae Martio solum obvia et maxime frequens
est, reliquo anni tempore ne vesligium quidem relinquit.
405
Beitrag zur Kenntnifs der Varietäten und
Bastardformen einheimischer Gewächse
von
Lasch in Driesen.
In folgenden kurzen Abhandlungen gebe ich einen
kleinen Beitrag, der, wenn er gröfsten Theils auch nur
Bemerkungen über gewöhnliche Pflanzen in sich begreift,
doch in Hinsicht einiger Varietäten und natürlichen Ba-
starde für die specielle Botanik hoffentlich nicht ganz ohne
Nutzen sein möchte.
I. Varietäten.
EUPHRASIA ofßcinalis L. et Rostkoviana H.
1. E. rigida, eglandulosa; caule ramoso pubescente,
foliis ovatis cuspidatis argute - serratis pilosulis , bracteis
his consimilibus, calyeibus subbipartitis, lacinüs bifidis
subglabris, stigmatibus nutantibus.
Variat: caule simplici v. virgato- v. fasdgiato - ra-
moso v. pilis brevibus subhirto: foliis late- vel subrotun-
do- ovatis v. oblongis, basi obtusis v. attenuatis, grosse- V.
inciso- serratis scabris v. inferioribus obtusiuscule- serratis:
stigmatibus e cernuo nutantibus.
2. E. laxiuscula, subglandulosa ; caule ramoso pu-
bescente, pilis eglandulosis, foliis late -ovatis serratis acu-
tis sparsim pilosis, subtus pilis subglanduliferis , inferiori-
bus obtusiuscule -serratis, bracteis subrotundo - ovatis acute-
serratis calycibusque pilis glanduliferis intermixtis, stigma-
tibus e cernuo nutantibus.
406
Variat: foliis inferioribus obtusis, bracteis subcor-
datis.
3. E. laxa, glandulosa; caule ramoso pubescente,
pilis praeserlim superioribus glanduliferis , foliis subrotun-
de-ovatis obtusis obtuse - dentatis pilosis, pilis glandulife-
ris intermixtis , bracteis subcordatis obtusiuscule - serratis
calycibusque pilis glanduliferis obtectis, stigmatibus e cer-
nuo nutanlibus.
Variat: foliis rarius subcordatis, interdum fere cre
nato- serratis, bracteis basi rotundalis et dentibus magis
acutis, laciniis calycinis minus profundis.
Erstere wächst von 1 Zoll bis über 1 Fufs hoch in
Heiden und nur wenig verschieden auf trocknen Wiesen.
Ihre Blätter und Haare sind viel spröder und rauher als
bei der dritten Form; ihre Blumen kleiner, färben sich
mehr und mehr und nur selten herrscht die weifse Farbe
vor. Aufser der äufsern Biegung der Unterlippe, woran
nicht oft einige drüsentragende Haare fehlen, ist die ganze
Pflanze ohne solche. Der tiefere Einschnitt des Kelchs
geht bis ungefähr f , der flachere bis über \ des Ganzen;
welches ich, so wie das allmählige Umbiegen des obern
Theils vom Stempel, so wohl an frisch gesammeilen, als
auch 14 Tage hindurch an vielen ins Wasser gestellten,
vergleichend betrachtet und die etwas schlaffere Beschaf-
fenheit desselben bei No. 3. abgerechnet, keinen auffallen-
den Unterschied an obigen Formen gefunden habe. No. 2.
ist auf gewöhnlichen nicht zu magern und auf Waldwie-
sen zu finden, erreicht fast die Höhe der vorstehenden
und hält entweder die Mitte zwischen 1 und 3, oder neigt
sich mehr zu der einen oder der andern hin. Nur auf
lockern torfigen Wiesen kommt No. 3. vor. Sie hat einen
viel schlaffern Habitus, etwas gebogenen Stengel, breitere
nicht so runzlige Blätter und gröfsere, öfters weifse, mit
gelben Flecken und violetten Streifen gezeichnete Blumen.
407
Alles dieses zusammengenommen, läfst allerdings eine
merkliche Verschiedenheit unter obigen drei Formen wahr-
nehmen; dafs jedoch der Standort allein diese Verände-
rung hervorbringen könne, bemerkte ich hauptsächlich bei
wiederholter Exkursion nach einer polsterartig - lockern
Torfwiese um einen kleinen See, worauf No. 3. in grofser
Menge wuchs. Diese Wiese gränzt an das sandige Ufer
der INetze und hier fand ich in einer Richtung von unge-
fähr 200 Schritten alle obige Abweichungen von drüsen-
losen bis fast ganz mit Drüsen bedeckten, nicht etwa un-
termischt, sondern in bemerkbaren Abstufungen, je nach-
dem ich mich, vom See entfernte, oder vom Sande nach
dem See hinging. Bei Vereinigung obiger Formen sind
wenigstens zwei Varietäten zu berücksichtigen, welche
man entweder nach dem Boden: turfosa — arenosa, oder
oder nach der Wirkung desselben auf die ganze Pflanze:
rigida — laxa, oder deren Theile: glandulosa — eglandu-
losa benennen könnte. Da jedoch des erstem jederzeit
gedacht wird, so wähle ich den zweiten.
% Euphrasia qfßcinalis L. foliis ovatis serrato - dentatis,
laciniis labii corollae inferioris emarginatis.
ct. rigida, eglandulosa , (foliis minoribus, (intermedia)
dentibus cuspidatis).
ß. laxa, (E. Rostkoviana H.) glandulosa, (foliis majo-
ribus, dentibus obtusis.)
CONVOLVULUS arvensis L.
C. pedunculis superne teretibus subunifloris, bracteis
lineari - oblongis remotis, laciniis calycinis obtusis.
a. sagittifolius.
ß. hastifolius.
y. auriculatus.
6. cordifolius.
Caulis glaber, scabriusculus vel subpilosus, prostratus,
408
scandens vel volubilis. Folia elliptica, ovata, oblonga,
lanceolata vel linearia, glabra aut subpilosa; margine sub-
repanda vel denticulata, saepe undulata et ciliata; aplce
obtusa, retusa vel acuta, mucronata; basi biloba, lobis di-
varicatis, divergentibus , deflexis vel reclis, brevibus vel
elongatis, angustls aut latis, obtusis vel acutis, integerri-
mis vel margine inferiori unidentatis. Pedunculi superne
teretes, 1 — 3-flori, foliis longiores vel subinde brevio-
res. Bracteae a flore remotae sublineares, acutae vel ob-
tusae; interdum oblongae. Laciniae calycinae elliplicae
vel oblongae, obtusae, retusae et breviter mucronatae. Co-
rolla integerrima aut repanda aut ad angulos retusa, in a. fere
emarginata, intus basi non frequenter Corona rubra aucta;
colore saturate - rubro, roseo, roseo-albido vel albo.
Um mich nicht länger bei dieser Pflanze aufzuhallen,
bemerke ich nur noch: dafs zwar obige Formen der Blät-
ter, wie vor mir liegende selbstgesammelte Exemplare zei-
gen, nicht selten sehr bestimmt hervortreten, bisweilen
aber auch Zwischenbildungen wahrnehmen lassen.
SONCHUS arvensis L. et palustris W.
S. pedunculis calycibusque glanduloso - hispidis vel
glabris subumbellatis, foliis subruncinatis, laciniis latis ob-
tusis rectis spinescenti - dentatis , basi cordatis, radice re-
pente.
Variat: foliis magis sinuatis v. basi cordatis angu-
lato- dentatis: radice subrepenle.
S. pedunculis calycibusque glanduloso -hispidis vel gla-
bris, foliis runcinatis, laciniis angustioribus acutiusculis
inaequaliter spinescenti - dentatis, basi cordatis angulalo-
dentatis, dentibus duobus reliquis majoribus elongatis, ra-
dice subrepente interdum crassiuscula.
Variat: foliis basi subsagittatis vel manifeste sa-
gittatis.
409
S. pedunculis etc. üt supra, foliis runcinatis, laciniis
lanceolalis arcualo - deflexis acutis, dentibus majoribus mi-
noribusque spinescenlibus , basi sagittatis, radice subfusi-
formi.
f^ariat: foliis runcinatis acutis, laciniis profundis sub-
linearibus incisis acutis, (quasi duplicato- runcinatis), basi
subsagittato-cordalis v. sagittatis. -
Diese Verschiedenheiten fand ich auf meinen Exkur-
sionen und halte sie auch nur für, durch mehr oder we:
niger Nässe und Fruchtbarkeit des Standorts verursachte
Varietäten einer und derselben Species. Die gröfste Form
ist No. 3.; sie wird bis gegen 6 Fufs hoch und unten
6 — 8 Linien dick. Ihre nach oben ziemlich starkwer-
dende Wurzel geht tief in die Erde, weshalb ich nicht
genau untersuchen konnte, ob sie wenigstens etwas krie-
chend sei? Der Saamen ist bei allen gleich. Dafs aber
die Blätter sich leicht verändern, hatte ich Gelegenheit
sehr bestimmt zu beobachten. Ich sähe nemlich auf einem
Schutthaufen mehrere Pflanzen von No. 1., worunter einige
etwa einen Finger hoch über der Wurzel abgeschnitten
waren. Selbige hatten bei reichlichem Regen aus den
Blattwinkeln blühende Aste getrieben, deren Blätter so-
wohl durch schmale Einschnitte als auch durch eine sehr
lang-pfeilförmige Basis sich auszeichneten.
FRAGARIA vesca L. et semperflorens Hayne.
Ein Freund von Erdbeeren, nahm ich mir vor, beim
Aufsuchen derselben auch die Fragaria semperflorens H.
zu beachten, welche Pflanze mir als Art immer zweifel-
haft schien. Besonders im vergangenen Sommer unter-
suchte ich deshalb in der Hauptsache viele Tausende von
Individuen und gestehe, beide nur für eine Art hallen zu
müssen. Bei beiden ist die Wurzel scheitelrecht — wa-
gerecht; die Blumenstielchen entweder ganz anliegend-,
410
oder unten abstehend- , nach oben zu anliegend- behaart;
die Einschnitte des fruchttragenden Kelchs, auch in der
Form oft sehr ungleich, entweder mehr oder weniger zu-
rückgeschlagen, ausgebreitet, oder weniger oder mehr der
Frucht sich anschliefsend, und die reifen Früchte selbst:
breitrund, kugelrund, eiförmig, ei - kegelförmig , elliptisch,
länglich oder länglich- cylindrisch, bisweilen etwas zusam-
mengedrückt, mit rundlicher, abgestutzter oder eingedrück-
ter Basis und runder, abgestutzter oder ein wenig vor-
gehender Spitze. Selten wachsen längliche und runde
Früchte an einer Pflanze. Bei beiden beobachtete ich
die Blüthezeit bis im November, wo der Frost die Sten-
gel tödtete. Selbst in den letzten Tagen genannten Mo-
nats sammelte ich im vorigen Jahre an einem in der
Heide mir dazu ausersehenen Orte noch einige runde und
längliche, grünlichgelbe Früchte von bitterlichem Ge-
schmacke. Einen ähnlichen Geschmack fand ich an den-
jenigen, welche in dunkeln Laubwäldern fast ganz des
Lichts und der Wärme beraubt waren. Auch nasses und
kühlos Wetter scheint einen besondern Einflufs auf diese
Früchte auszuüben, wenigstens bemerkte ich unter den
langsamer reifenden viele längliche, nicht selten mit an-
liegenden Kelchen; sie lösen sich jedoch leicht ab und
sind daher keineswegs für diejenigen der dort nicht vor-
kommenden Fr. collina oder ihrer Bastarde anzusehen.
II. Varietäten und natürliche Bastarde.
SCLERANTHUS.
1. Scleranthüs annuus L.
S. caulibus decumbentibus utrinque pubescentibus, fo-
liis oppositis subulatis versus basin ciliatis, floribus fasci-
culatis subsolitariisque, calycibus fructiferis glabris bracleis
411
supremis multo brevioribus,, laciniis lanceolatis acutis mu-
cronatis patentibus anguste - membranaceo — raarginatis.
Variat: caulibus procumbentibus v. adscendentibus v.
junioribus interdum simplicibus erectis, rarius subunilale-
rali-pubescentibus: foliis quasi subfasciculatis : floribus so-
litariis subfasciculatisque: calycibus fructiferis inferne latus
dextrum versus sparsim pilosis v. bracteis supremis
subaequalibus v. duplo brevioribus v. laciniis ovatis acu-
tis submucronatis patulis v. margine laterali valde angusto-
membranaceo.
2. Scleranthüs perennis L.
S. caulibus decumbentibus unilaterali - pubescentibus,
foliis pseudo-fasciculatis subulatis remote-ciliatis, floribus
solitariis fasciculatisque, calycibus fructiferis inferne pube-
scentibus bracteis supremis multo longioribus, laciniis late-
ovatis obtusissimis conniventibus margine toto late-mem-
branaceis.
Variat: caulibus procumbentibus vel adscendentibus:
foliis summis oppositis: floribus fasciculatis solitariisque:
calycibus fructiferis inferne subpubescentibus , laciniis el-
lipticis.
3. Scleranthüs fastigiatus Hochstetter? v. Flora 1825,
pag. 536.
S. caulibus basi adscendentibus ramosis, ramis ere-
ctis simplicibus unilaterali - pubescentibus superne ramu-
losis, ramulis divaricatis fastigiatis, foliis pseudo-fascicu-
latis setaceis subelongatis remote-ciliatis, floribus solitariis
subfasciculatisque, calycibus fruct. etc. etc. ut anteced.
P^ariat: caule basi simplici: foliis abbreviatis v. ap-
proximatis v. remotis: laciniis calycinis acutiusculis.
4. Scleranthüs annuo -perennis.
5. caulibus procumbentibus subuni laterali- pubescenti-
bus, foliis quasi fasciculatis subciliatis, floribus arcte -fasci-
culatis subsolitariisque, calycibus fructiferis inferne subpu-
412
bescentibus bracteas supremas subsuperantibus, laciniis ova-
tis acutis subconniventibus margine toto latiuscule-mem-
branaceis.
Variat: caulibus decumbentibus v. adscendentibus v.
praesertim superne utrinque pubescenlibus : foliis opposi-
tis: calycibus fructiferis inferne fere glabris vel pubescen-
tibus, laciniis oblonge - ovatis acutis v. ovatis oblusis elc.
Die drei ersten Nummern geben die gewöhnlichen
und durch den Standort veränderten Formen genannter
Pflanzen, No. 4. die in der Natur vorkommenden Vermi-
schungen der beiden vordem an. No. 1. hat bald kür-
zere, bald längere, sehr oft gekrümmte, doch auch gerade
Blätler. Ob sie einjährig sei? blieb mir zweifelhaft, weil
ich schon im März und April blühende aus kurzen alten
Stengeln hervorsprossende Aste, und selbst zu allen Jah-
reszeiten, wie bei No. 2., blühende, aber auch abgestor-
bene Exemplare fand. Doch scheint der Saamen, wie der
von Alsine media, die Eigenschaft, auch noch im Herbste
seine Keime entwickeln und fortvegetiren zu können, zu
besitzen und erstere waren alsdann halberfrorene Spät-
linge. Die Blätter in No. 2. pflegen gerader, steifer und
gewöhnlich bis gegen die Spitze hin abnehmend bewim-
pert zu seyn. In sehr unfruchtbaren Heiden oder Fich-
tenwäldern sammelte ich No. 3., die beinahe Fufs hoch
wird. Mehrere Exemplare derselben stimmen ganz mit
der Beschreibung überein, die Hochstetter am genannten
Orte davon gegeben hat; selbst auch der Blüthenstand,
welcher sehr demjenigen der hier ebenfalls häufig wach-
senden Gypsophila fastigiata ähnlich ist; jedoch kann
ich die hiesige Pflanze, mit No. 2. wohl verglichen, nur
als solche Abart annehmen, wie sie No. 1. ebenfalls lie-
fert. No. 4. hat ihre Stelle zwischen No. 1. und 2., wel-
che Arten sie durch Übergänge innigst verbindet. Da nun
aber No. 1. und 2. gesonderte Species sind, wie ich mich
413
an Orten, wo sie einzeln wachsen, vollkommen überzeugt
habe; so können diese Zwischenformen nicht anders als
durch befruchtende Vermischung entstanden sein und sind
daher Bastarde. Nur an Stellen, wo mehrere Jahre hin-
durch obige beide gemeinschaftlich wuchsen, fand ich sie,
und hierin liegt wohl der Grund, warum v. Voith, v. Flora
1826. p. 381., beide nur für eine Art erklärt. Auf Heide-
land bildet sich No. 1. wie unter den Varietäten ange-
merkt ist. Der Pflug hat auch in hiesiger Gegend Anlafs
zur Vermischung gegeben; er wirft die gegenseitigen Stand-
örter allmählich zusammen und befördert auf der einen
Seite die Erzeugung neuer Pflanzen, während er auf der
andern manche seltne Art begräbt. Folgende Diagnosen
enthalten die Hauptkennzeichen:
SCLERANTHUS OJITMUS L.
S. laciniis calycinis fruetiferis acutis mucronalis pa-
tentibus anguste membranaceo-marginalis.
a. arvensis, caule decumbenle, bracteis extremis flore
multo longioribus.
ß. sylvaticus, caule adscendente, bracteis extremis flo-
rem subaequantibus.
(Plures formae hybridae.)
Scleranthus perennis L.
S. laciniis calycinis fruetiferis obtusis conniventibus
late membranaceo - marginatis.
a. inaequiahus , caule procumbente, ramis abbreviatis
inaequialtis.
ß. fastigiatus, caule adscendente , ramis elongatis fasti-
giatis.
HYPERICUM.
1. Hypericum tetrapterum Fr. Nov. Flor. Suec. P. IL
(Hyp. quadrangulare Sm. . Schlechtend. Fl. berol. 1. pag. 397.
sub. nom. H. quadrangulare Linn.)
414 r —
H. caule quadrialaio, folüs ovatis obtusis submucrona-
tis minute pellucido - punctatis , nervoso-venoso-subrelicu-
latis, laciniis calycinis lanceolatis acutis mucronatis, flori-
bus minoribus.
Variat: caule simplici vel valde ramoso: folüs el-
lipticis.
2. Hypericum perforatum L.
H. caule subancipiti, folüs elllplicis obtusis submucro-
nalis nervosis pellucido - punctatis, laciniis calycinis lan-
ceolatis acutis mucronatis, fioribus anteced. duplo majo-
ribus.
Variat: folüs subrotundis v. oblongo - ovatis v. el-
liptico-oblongis acutiusculis v. subpunctatis v. inferioribus
epunctatis: laciniis calycinis lato- v. angusto -lanceolatis;
Var. ß. folüs oblongis submucronatis nervosis pellucido -pun-
ctatis, laciniis calycinis lineari - lanceolatis longe -mucrona-
tis, margine sparsim mucronato - ciliatis.
3. Hypericum quadrangulum Linn. (Hyper. dubium
Leers. Schlecbtend. Fl. ber. 1. pag. 398.)
H. caule obsolete quadrangulo, folüs ellipticis submu-
cronatis epunctatis reticulato-venosis, laciniis calycinis el-
lipticis obtusis.
Variat: folüs ovatis obtusissimis v. magis minusve
punctatis: laciniis calycinis ovatis v. oblonge -ovatis obtusis.
4. Hypericum tetraptero -quadrangulum.
H. caule quadrangulo, angulis praesertim superne
subalatis, folüs ellipticis pellucido -subpunctatis reticulato-
venosis, laciniis calycinis lato - lanceolatis acutis, fioribus
intermedüs.
Variat: angulis caulinis minus membranaceis : folüs
dense - punctatis v. obscure - reticulatis : laciniis calycinis
ovatis v. elliptico - oblongis obtusiusculis : fioribus subma-
joribus.
415
5. Hypericum perforato-quadrangulum.
Kf. caule valde obsolete -quadrangulo, foliis ellipticis
hyalino-subpunctatis reticulato - venosis , laciniis calycinis
oblongis acutiusculis, floribus submajoribus.
J^ariat: foliis ellipiico- oblongis v. epunctatis dense
reliculatis: laciniis calycinis lanceolatis v. oblongo - ellipti-
cis v. ovatis obtusis aut acutis.
Obige Namen von No. 1. und 3. scheinen mir nicht
allein richtiger, sondern auch treffender als die gewöhn-
lichen zu sein; richtiger, weil Linne bei seinem H. qua-
drangulum keiner Punkte in den Blättern und besonders
keiner Flügel am Stengel gedenkt, welches schöne Kenn-
zeichen er doch bei andern Gewächsen, wie z. ß. bei
Scrophul. aquat. nicht ausgelassen hat; treffender, weil
letztere keine zweifelhafte Art ist und beide in Hinsicht
der Stengel diese Namen verdienen. Unter andern Schrift-
stellern hat auch Ruthe in der Flora der Mark Branden-
burg 1. Thl. pag. 400. zwischen No. 2. und 3. Übergänge
bemerkt. Diese Übergänge können in der Natur bei zwei
wirklichen Arten, wie die eben genannten, nur durch Ver
mischung entstehen. Sie finden sich auch zwischen No. 1.
und 3. und sind als Bastarde nicht zu verkennen. Die
unter No. 2. ß. aufgeführte Form traf ich auf einer Wald-
wiese an und nahm im Vorbeigehen nur einige Exemplare
mit. Ihr Hauptunterschied besteht in den sehr schmalen
Kelcheinschnitten, deren Ränder hin und wieder mit eben
solchen Borsten wie die Spitzen besetzt sind.
GALIUM.
1. Galium verum L.
G. caule obsolete telragono pubescente, foliis octonis
linearibus scabris medio unisulcatis, margine revolutis
subtus pubescentibus, panicula erecta virgata, floribus con-
fertis, corollae laciniis acutis intense luteis.
416
J^ariat: caule fere tereti v. praesertim ad genicula
vel toto pubescenti v. glabro: foliis subulatis v. fere seta-
ceis v. superne glabris v. scabriusculis v. utrinque sca-
bris: panicula magis patenti: corollae laciniis oblusis au-
reis v. albidis.
2. Galiüm Mollugo L.
G. caule, angulis acutiusculis , tetragono glabro, foliis
obovato - oblongis glabris margine deflexis seabris, panicula
divaricata, floribus distantibus, laciniis corollae acumina-
tis albis.
J^ariat: caule tetragono glaberrimo v. scabriusculo v.
subpubescente: foliis elliptico - lanceolatis v. lanceolatis
utrinque angustatis v. elliptico - oblongis v. margine planis
glaberrimis v. subpubescentibus : panicula patenti: floribus
subconfertis : corollae laciniis acutis pallidis.
3. Galium vero- Mollugo Wallr., Schiede.
G. caule tetragono subpubescente, foliis sublanceolato-
linearibus scabriusculis margine revolutis seabris, subtus
puberulis, panicula subdivaricata , floribus subdistantibus,
corollae laciniis acutis ochroleucis.
Kariat: caule obsolete v. evidenter tetragono v. den.
se-praesertim ad genicula pubescente v. subglabro: foliis
linearibus v. lanceolatis utrinque angustatis v. supra gla-
bris v. subpubescentibus v. medio subsulcatis v. margine
planiusculis v. subtus fere glabris: panicula patenti v. di-
varicata: floribus magis dislantibus: laciniis corollae acu-
minatis intense luteis v. albidis.
Eine so häufig vorkommende und so vollständige Ver-
mischung, wie unter obigen beiden Species, giebt es we-
nige. Schiede zeigt in seiner Schrift de plant, hybr.
pag. 64. nur einige Formen davon an; ich fand deren
viele, worunter sich auch die drei Hauptformen befinden.
Einige bringen allerdings etwas Saamen zur Reife, andere
hingegen sind oft nicht leicht von Abarten zu unterschei-
den;
417
den; weshalb sie auch von Schriftstellern verkannt und
bald zu No. 1. öfterer jedoch zu No. 2. gerechnet, ja zu
eignen Species gemacht wurden. G. agreste Wallr. scheint
dahin zu gehören.
MENTHA.
1. Mentha hirsuta L.
M. hirsuta; caule erecto, foliis petiolatis ovatis serra»
tis acutis, floribus capitatis, capitulis terminalibus subaxil-
laribusque, pedicellis retrorsum hispidis, calycibus undi-
que hirsutis, staminibus exsertis.
Kariat : subhirsuta v. fere glabra v. villosa : caule ad-
scendente: foliis ellipticis v. oblonge- ovatis acuminatis v.
late- ovatis obtusis v. basi angustatis v. praesertim inferio-
ribus subcordatis v. omnibus magis minusve cordatis: flo-
ribus omnibus capitatis terminalibus v. capitatis subverti-
cillatisque: pedicellorum pilis patenti- vel adpresso - rellexis :
calycibus intus pilosis v. fauce hirsuta : staminibus inclusis.
2. Mentha arvensis L.
M. subhirsuta ; caule adscendenle, foliis petiolatis ova-
tis serratis acutis, floribus verticillatis , pedicellis divergen-
ti - hispidis , calycibus cyathiformi - campanulatis undique
hirsutis, staminibus exsertis.
p^ariat: hirsuta v. fere glabra: caule erecto v. dif-
fuso: foliis late- v. oblonge - ovatis v. lanceolatis utrinque
attenuatis v. basi obtusis v. subangustatis v. subcordatis
v. margine obtuse- serratis: verticillis sessilibus v. longius-
cule-pedunculatis, distantibus v. subconfertis, paucifloris v.
capitatis: pedicellis glabris v. subhispidis v. pilis reflexiss
calycibus cyathiformibus elongatis v. campanulatis v. fauce
pilosis v. glabris: staminibus inclusis.
Mentha (dubia).
M. subhirsuto-pubescens; caule adscendente, foliis pe-
tiolatis late - ovatis obtuse - serrulatis utrinque obtusis vel
4r Bd. 3s Heft. , 30
418
basi subcordatis, verticillis sessilibus, bracteatis, pedicellis
relrorsum subhispidis, calycibus campanulatis abbreviatis
fauceque hispidis, staminibus inclusis.
J^ariat: caule decumbenie: foliis anguslioribus acu-
tlusculis: verticillis subpedunculatis.
3. Mentha arvensi -hirsuta.
M. subhirsuta, caule erecto, foliis petiolatis ovalis ser-
ratis acutis, floribus verticillatis capitatisque, verticillis su-
perioribus confertis subspicatis, pedicellis calycibusquc etc.
ut in i — 2.
Mentha arvensi -hirsuta intermedia.
M. floribus in ramo uno terminalibus capitalis, in
ramo altero verticillatis. Mentha hirsuta - arvensis differt
a priori: floribus omnibus verticillatis. Formae hybridae
etiam variant: caule adscendente: foliis ellipticis obtusis
v. lanceolatis; verticillis superioribus subdistantibus.
Wie aus Obigem zu sehen, so nehme ich bei der
eigentlichen M. hirsuta nur kopfförmigen Blüthenstand an,
die Köpfe mögen nun winkel- oder gipfelständig sein,
weil unvermischt man sie häufig so findet. Auch die
winkelständigen sind gestielt und wenigstens aus drei ein-
fachen Dolden zusammengesetzt. Da hingegen die soge-
nannten Quirle nur aus zwei winkelständigen, selten aus
vier um den Stengel befindlichen, sitzenden oder gestiel-
ten, einfachen Dolden bestehen und nur als Abweichung
bei No. 1., aber ausschliefslich bei No. 2. vorkommen.
Diese beiden Münzen geben ein Beispiel, wie manche
sehr verbreitete Pflanzenarten durch geringe Veränderung
des Bodens, Standorts etc. die Formen ändern können;
aber ein Karakter bleibt dessen ungeachtet bei ihnen be-
ständig und kann durch keine leichtere Ursachen vertilgt
werden, als durch gegenseitige Vermischung; nemlich bei
No. 1. der gipfelständige Kopf, und die Quirle in No. 2.
Diejenigen natürlichen Bastarde, welche sich mehr No, 1.
419
nähern, behalten ein sehr kleines gipfelständiges Köpf-
chen, die Mittel formen haben es nur theilweise, die andern
sind ohne solches; doch bei allen drängen sich die
Quirle nach der Spitze des Stengels oft so dicht zusam-
men und die Blätter nehmen an Gröfse so schnell ab,
dafs der Blüthenstand fast eine Ähre oder Anthurus bildet,
worin man das vereinigte Bild beider nicht verkennen
kann. Wo ich diese Vermischung fand, waren die Spe-
cies ohne besondere Abweichungen verbreitet und an eini-
gen Stellen völlig gesondert; wer sie daher für gewöhn-
liche Abarten halten wollte, würde beide Arten nur für
eine Einzige annehmen, oder an Übergänge der einen in
die andere, im strengsten Sinne des Worts, glauben
müssen.
Einige zu No. 2. gehörige Formen weichen sehr von
der gewöhnlichen ab und sind nicht selten ziemlich be-
ständig, wie z. B. die mit lanzettförmigen Blättern, die
fast kahle oder mit M. dubia bezeichnete, welche der
dort nicht wachsenden M. Pulegium L. sich nähert, allein
diese Kennzeichen erscheinen nicht begränzt genug, um
Arten darauf zu gründen, weshalb ich sie in Folgendem
nur als Abarten benenne:
Mentha hirsnta L.
M. capilulis terminalibus subaxillaribusque , foliis pe-
tiolatis, calycibus undique hirsulis, pedicellis hispidis.
a. vulgaris, foliis ovatis serratis subhirsutis basi ro-
tundatis.
ß. cordifolia, foliis ovatis serratis glabriusculis basi
cordatis.
y. villosa, albo villosissima , foliis o^ratis supra gla-
briusculis.
6. capitata, capitulis omnibus terminalibus.
t. capitato - verticillata , floribus capitatis ( Plures for-
mae hybridae) subverticillatisque.
30*
420
Mentha arvensis L.
M. floribus verticillatis, foliis petiolatis, calycibus cya-
thiformi - campanulatis undique hirsutis, pedicellis sub-
hispidis.
a. iürsuta, foliis ovatis serratis acutis, pedicellis hispi-
dis, calycibus cyathiformibus.
ß. glabrata , foliis ovatis serratis acutis, pedicellis gla-
bris, calycibus cyathiformibus.
y* angustifolia , foliis oblongo - lanceolatis utrinque at-
tenuatis acute - serratis pilosis, calycibus subcampa-
nulatis.
6. florida, foliis ovatis subserratis obtusiusculis, calyci-
bus campanulatis, verticillis confertis numerosis.
e. latifolia, foliis late- ovatis obtuse- serrulatis obtusis
basi subeördatis, calycibus campanulatis abbreviatis
fauce hirsutis.
VERBASCUM.
1. Verbascüm thapsiforme Sehr.
V. dense - flavido - tomentosum ; caule simplici , foliis
lato -lanceolatis acutis crenulatis, inferioribus basi atlenua-
tis, superioribus acuminalis in stipitem longe-decurrentibus,
racemo spicato elongato denso, laciniis calycinis lanceola-
tis, corollae laciniis obovatis, filamentis tribus barbatis duo-
bus glabris, antheris duabus oblongis.
J^ariat : subtomentosum v. magis viridi - pubescens :
caule superne ramoso, ramis 2 — 6: foliis inferioribus
ellipticis v. obovatis basi angustatis v. obovato- lanceolatis
v. laeviusculis v. valde rugosis v. acute dentatis v. supe-
rioribus anguste - lanceolatis integerrimis : racemo abbre-
viato v. interrupto: floribus solitariis v. fasciculalis : laci-
niis calycinis latioribus: corollis f — \\ uncialibus v. la-
ciniis subrotundis: fdamentis tribus dense, duobus sparsim
barbatis.
421
2. Verbascum thapsiformi -nigrum Schiede.
V. subtomentosum; caule simplici, foliis inferioribus
ovatis obtusiusculis in petiolum brevem decurrentibus gros-
se -inaequaliter- crenatis, superioribus sessilibus longe-acu-
minalis subdecurrentibus , floribus fasciculatis in racemum
spicatum longum interruptum dispositis, laciniis calycinis
lanceolato-linearibus, corollarum circiter uncialium laciniis
subrotundis, filamentis tribus utrinque — duobus subuni-
laterali-barbatis, villis dilute-violaceis inferne cum albis in-
termixlis, antheris subinaequalibus.
Variat: foliis magis pubescentibus : inferioribus lato-
lanceolalis utrinque angustatis: filamentis omnibus utrin-
que barbatis v. duobus sublongioribus.
3. Verbascum nigrum L«
V. pubescens; caule superne subramoso, foliis infe-
rioribus petiolatis oblonge - ovatis obtusis duplicato - crena-
tis basi cordatis, superioribus subsessilibus acuminatis basi
subcordatis, racemo spicato subcomposito inferne inter-
rupto, floribus fasciculatis, laciniis calycinis linearibus acu-
minatis, laciniis corollae obovatis, filamentis omnibus sa-
iurate - violaceo - barbatis.
Variat: subglabrum vel tomentosum: caule simplici
v. subramosissimo , ramis ad 10: foliis inferioribus ovatis
v. ovato - oblongis v. fere elliplicis v. aculis v. simpliciter
crenatis v. subduplicato - dentatis v. basi subcordatis v. su-
perioribus basi rotundatis v. cordatis: filamentis albido- vio-
laceo-barbatis. *
4. Verbascum thapsiformi -Lychnitis Schiede.
V. caule subtomentoso superne subramoso foliis infe-
rioribus oblongo-lanceolatis acutis inaequaliter crenatis in
petiolum decurrentibus subtonientosis, superioribus ovatis
acuminatis subintegerrimis basi parum decurrentibus, race-
mo spicato subcomposito interrupto, floribus fasciculatis,
calycinis laciniis anguslo - lanceolatis tomentosis, corollae
422
laciniis obovatis , filamentis flavido - villosis anlherisque
subaequalibus.
Variat: caule magis tomentoso v. superne ramoso,
ramis ad 8. brevibus v. elongatis: foliis praesertim subtus
tomentosis v. inferioribus oblongis obtusis duplicato-cre-
natis v. dentatis v. superioribus oblongis v. ovalo - oblon-
gis: corollis 10 — 15 lin. latis: filamentis duobus sub-
longioribus minus barbatis: antheris duabus parum lon-
gioribus.
5. Verbascum nigro - Lychnitis Schiede.
V. caule leviter tomentoso superne ramoso, foliis in-
ferioribus petiolatis subovato - ellipticis obtusis duplicato-
crenatis supra subpubescentibus subtus subtomentosis basi
parum angustatis, superioribus sessilibus ovatis acumina-
tis, racemo spicato composilo, floribus fasciculatis, laciniis
calycinis angusto-lanceolaiis praesertim inferne albido- to-
mentosis, corollae laciniis obovatis, filamentis superne vio-
laceo-, inferne albo -barbatis, antheris aequalibus.
P^ariat: caule magis glabro v. simplici v. superne ra-
mosissimo, ramis ad 18: foliis inferioribus ovalis v. ovato-
oblongis v. ovato - lanceolatis , lato-lanceolatis v. oblongis,
obtusis v. acutis v. simpliciter v. triplicato-crenatis v. utrin-
que attenuatis v. basi attenuatis v. obtusis v. inaequalibus
v. subcordatis v. subauriculatis v. supra glabris v. subtus
pubescentibus v. superioribus lanceolatis basi subangusta-
lis: floribus 5 — 9 lin. latis: laciniis calycinis albo -to-
mentosis : filamentorum barba dilule - violacea v. salurate-
violacea v. villis albis intermixtis.
6. Verbascum Lychnitis L.
V. caule sub tomentoso superne ramoso, foliis inferio-
ribus petiolatis lato - lanceolatis crenatis utrinque angusta-
tis subtus subtomentosis supra fere glabris, superioribus
sessilibus ovatis acuminatis, racemo spicato composito pa-
niculato, floribus fasciculatis, laciniis calycinis anguste-lan-
423
ceolatis albido - tomentosis , laciniis corollae obovatis , fila-
mentis aequalibus pallide-barbatis.
J^ariat: caule subsimplici v. ramis virgalls v. subfa-
sligiatis v. fere glabro v. albo-tomentoso: foliis Omnibus
subtus albo- tomentosis v. inferioribus angusto - lanceolatis
acutis basi longe-attenuatis v. obovato - lanceolatis obtusis
v. summis ovalis basi subcordatis v. duplicato - crenatis, re-
pandulis .v. inaequaliter grosse -dentatis v. superioribus sub-
cordatis v. lanceolatis: corolla \ — \ unciali lutea vei
albida.
Unter No. 1. zeichnet sich eine Varietät mit ästigem
Stengel, und den beiden sonst kahlen hier ebenfalls etwas zot-
tigen Staubfäden aus. Sie hat öfters einen gedrungenem,
kräftigern Habitus, gröfsere Blätter und Blumen, und ist
leicht von den Bastarden zu unterscheiden. Die Vermi-
schungen sind in der Hauptsache schon durch Schiede
und andre Schriftsteller hinreichend bekannt; ich fand nur
mehrere Zwischenformen, welche also auch in dieser Gat-
tung gebildet werden. No. 2. nnd 4. ändern auch in Hin-
sicht der Staubgefäfse nach Verhältnifs der Annäherung
zur einen oder andern Ursprungs -Pflanze ab. Am häufig-
sten kommt No. 5. in hiesiger Gegend vor. Gegen
50 Exemplare, welche ich in vorigem Jahre davon unter-
suchte, zeigten zu meiner Vermunderung eine so grofse
Unbeständigkeit, dafs, besonders in den Blättern, selten
ein Invividuum mit dem andern übereinstimmte; dessen
ungeachtet bleiben sie in den Gränzen der beiden Spe-
cies. Einige derselben nähern sich der einen oder andern
Abstammungsart so sehr, dafs man nur noch beim V.
Lyelmitis violettzottige-, beim V. nigrum hingegen halb-
weifszottige Staubfäden bemerkt und scheinen daher gleich-
sam zu ihnen zurückkehren zu wollen. Als kurze Diagno-
sen dienen folgende:
424
1. Verbascüm thapsiforme Schrad.
V. tomentosum , foliis decurrentibus , staminibus duo-
bus subglabris, antheris duabus oblongls.
a. simplex, caule simplici, filamentis duobus glabris.
ß. ramosum, caule ramoso, filamenlis duobus subbar-
batis.
2- Verbascüm nigrum L.
V. foliis inferioribus cordatis, filamentis omnibus
barbatis.
a. tomentosian, caule magis simplici.
ß. pubescens, caule magis ramoso.
3. Verbascüm Lychnitis L.
V. subtomeutosum , foliis inferioribus basi attenuatis,
filamentis omnibus barbatis.
a. latifolium, foliis inferioribus lanceolatis acutis.
ß. angustifolium, foliis inferioribus lanceolalis acutis.
y. diversifolium, foliis summis subcordatis.
(Multae formae hybridae inter 1 et 2, 1 et 3 et prae-
sertim inter 2 et 3.)
POLYGONUM.
Angränzende Arten einer Gattung, oder auch Abarten,
wenn sie häufig und auf verschiedenem Boden in einer
Gegend vorkommen, geben gewöhnlich bei dem eben nicht
feststehenden Begriffe von Art zu Unbestimmtheiten An-
lafs. So das Polygonum Persicaria L. Manche Formen
desselben weichen auch unter gleichen Umständen sehr,
ich möchte sagen zu sehr von einander ab, weshalb einige
Botaniker drei Arten daraus gebildet haben, obgleich es
mir noch nicht möglich ist mit Bestimmtheit zwei derglei-
chen nachweisen zu können, so verschieden auch folgende
Formen erscheinen mögen:
Polygonum Persicaria L. variet. nodosum et incanum.
1. P. caule prostrato vel subadscendente, foliis lan-
— 425
ceolatis glabris ciliatis basi obtusis, ochreis setosis cilia-
tis, pedunculis glabris, spicis cylindricis oblongis, achae.
niis compressis vel triquetris.
2r P. caule erecto, foliis ovato - lanceolatis ciliatis
sparsim pilosis vel superne subpubescentibus sublus albo-
tomentosis basi subangustatis, ochreis glabris subciliatis,
pedunculis tuberculosis , spicis cylindricis oblongis, achae-
niis compressis raro triquetris.
Nur von No. 1. und einer Mittelform, mit lanzettför
migen an beiden Enden zugespitzten, fast unbehaarten
Blättern und dem gewöhnlichen P. minus mit linien- lan-
zettförmigen Blättern, habe ich an vier Orten wirkliche
Bastarde, jedoch nur 9 Exemplare mit und ohne Saamen
gesammelt. Ihre Kennzeichen folgen hier:
Polygonum minori-Persicaria ( dubio -Persicaria Braun
1. c. p. 360.)
P. caule procumbente ramoso, foliis oblongo- lanceo-
latis utrinque angustatis glabris ciliatis, ochreis setosis
omnibus longe - ciliatis, spicis erectis linearibus obtusis,
achaeniis compressis vel obsolete triquetris.
J^ariat : caule adscendente subradicato : foliis angusto-
lanceolatis v. submaculalis subtus nervo intermedio sub-
hirto : spicis interruptis v. oblongo - linearibus superne sub-
incrassatis.
Polygonum Persicariae - minus (minori - Persicaria
Braun 1. c. p. 359.)
P. caule adscendente ramoso, foliis lineari - lanceolatis,
hasi obtusis, ochreis setosis omnibus longe -ciliatis, spicis
erectis subcylindraceis oblongis interruptis.
T^ariat: caule ramosissimo v. erecto subsimplici: fo-
liis angusto- lanceolatis basi subangustatis: spicis valde te-
nuibus.
Nachstehende Form hielt ich in Hinsicht der Ähre
und des zwar nur etwas scharfen Geschmacks für P. Hy-
426 —
dropiper L. und nahm nur zwei Exemplare davon mit.
Bei der Untersuchung hingegen zeigten sich auf Vermi-
schung hindeutende Abweichungen, nemlich: lang bewim-
perte Tuten, drüsenlose Kelche und andre Blätter. Ich
halte sie daher mit folgender Diagnose für einen Bastard:
Polygomum minori - Hy dropiper.
P. caule adscendente ramoso, foliis sublineari-lanceo-
latis basi obtusis vel subangustatis ciliatis subtus cosla
media scabriusculis, ochreis setosis Omnibus longe- ciliatis,
calycibus eglandulosis , spicis filiformibus cernuis, achae-
niis compressis triquetrisque.
DROSERA.
Auch die beiden hier häufig- und gemeinschaftlich-
wachsenden Sonnenlhauarten , vermischen sich wie schon
Schiede pag. 69. angegeben hat; die daraus entspringen-
den Bastarda sind ebenfalls verschieden.
Es sei mir erst erlaubt einige Abänderungen, beson-
ders der Blätter dieser ähnlich gebildeten Gewächse zu
bezeichnen. Selbige finden sich bei Dr. rotundifol. L.
entweder breit- oder zirkelrund, an der Basis breit- und
länger- oder schmal- und kürzer herunterlaufend; bei Dr.
anglica H. hingegen: fast spatel- lanzettförmig, umgekehrt-
schmal-ei -lanzettförmig oder elliptisch- länglich, jederzeit
an der Spitze rundlich und am Grunde verschmälert in
den Blattstiel sich verlierend.
Die wenigen Vermischungen, welche ich am Nibling-
see fand, nähern sich der Mittelform. Ihre Blätter ent-
standen aus den umgekehrt- schmal- ei -lanzettförmigen und
den breitrunden der Altern, und wurden umgekehrt - eiför-
mig in eine herunterlaufende Spitze sich endigend,
( obovato - acuminata ). Die Kelcheinschnitle halten auch
so ziemlich die Mitte; sie sind nemlich nicht ganz so
treit und so stumpf wie die der dortigen Dr. anglica,
427
nähern sich daher mehr den schmalem und bisweilen den
ßpilzern der andern Art. Sie setzen Saamenkapseln an.
POTENTILLA.
1. POTENTILLA SubdCClulis L.
P. caulibus decumbentibus , foliis inferioribus quinatis
iernatisque, foliolis obovato-cuneatis obtusis dentatis, den-
libus 7 — 13 obtusis, pilis confertissimis stellatis sub-
simplicibusquc albido-tomentosis^ laciniis calycinis majori-
bus ovatis acutis, minoribus elliplicis obtusis, petalis ob-
cordalis calyce fere duplo longioribus.
T^ariat: caulibus procumbentibus : foliis inferioribus
omnibus ternatis v. quinatis v. septenatis quinatis terna-
tisque: foliolis triangulari-cuneatis v. subrotundis, oblongo-
obovatis v. obovato-lanceolatis v. ad basin abbrevialo- v.
elongato-, rotundalo- v. rccto-cuneatis v. apice rolunda-
tis, truncatis v. profunde emarginatis v. usque ad basin v.
ad dimidium v. apice v. obluse- v. acute -serratis v. cre-
natis, denlibus 4 — 17 subinde valde profundis: pilis su-
pra minus confertis viridiuscule - sublomentosis v. subtus
albo-tomentosis: laciniis calycinis omnibus longitudine ae-
qualibus v. inaequalibus v. majoribus oblonge - ovatis v.
lanceolatis obtusis v. acutis v. acuminatis v. minoribus
subrotundis v. oblongis v. brevissimis: petalis* calycem sub-
aequantibus v. duplo superantibus.
Potentilla subcicauli - opaca.
P. verna Lina.
P. caulibus procumbentibus subfiliformibus , foliis in-
ferioribus septenatis quinatisque, foliolis oblongo- obovato-
cuneatis subretusis obtuse- serratis, dentibus 5 — 11, utrin-
que pilis substellaiis simplicibusque subcano - pubescenti-
bus, laciniis calycinis majoribus ovatis acutis, minoribus
ellipticis, petalis obcordatis calycem superantibus.
Variat: caulibus decumbentibus: foliis inferioribus
428
quinatis ternatisque v. septenatis quinatis ternatisque: fo-
liolis obovato-cuneatis v. obovato-lanceolatis v. apice ob-
tusis, rotundatis v. retusis v. versus apicem v. usque ad
basin serratis v. dentibus 3 — 17 acutis, subindc profun-
dis, v. subtomentosis v. utrinque viridibus, pilis substella-
tis fere deficientibus v. in pagina superiori viridibus, pilis
minori ex parte, in inferiori ex majori parte incompleti-
stellatis: laciniis calycinis longitudine aequalibus vel in-
aequalibus: majoribns obtusis v. minoribus oblonge - ovatis
obtusis: pelalis calyce duplo-circiter longioribus.
POTENTILLA OpdCCl L.
P. caulibus decumbentibus filiformibus, foliis inferiori-
bus septenatis quinatisque, foliolis obovato-lanceolatis ob-
tusis profunde -serratis, dentibus 5 — 15, utrinque viridi-
bus, pilis simplicibus longis subvillosis, laciniis calycinis
majoribus ovatis acutis, minoribus oblongis obtusis, peta-
lis obcordatis calycem aequantibus.
Variat: caulibus procumbentibus: foliis inferioribus
novenatis — ternatisque v. foliolis obovalo-cuneatis v. ob-
longo - obovatis basi cunealis v. truncatis v. retusis v. ver-
sus apicem v. usque ad basin acute- v. obtuse- v. inciso-
serratis: laciniis calycinis allernis, majoribus oblongo- ova-
tis, minoribus multoties brevioribus angustioribusque v.
omnibus longitudine aequalibus: petalis calyce brevioribus
v. parum- v. duplo - longioribus.
Die unter No. 1. genannte Potentilla gehört, eben
weil sie sich so verschiedene Standörter anzueignen weifs,
zu den veränderlichsten Pflanzen nicht allein der Mark,
sondern aller Orte wo sie nur vorkommt. So wie vom Thy-
mus Serpillum L., lassen sich auch schon von den hiesigen
Formen mehrere Scheinspecies bilden, die, wie bei jenem,
nach genauer Erwägung der Unterschiede und des verän-
dernden Bodens etc., wieder in die eine ächte sich auf-
lösen.
429
Meine Vermuthung, dafs die P. verna L. nicht zu
den Arten gehöre, erhielt durch fernere Beobach-
tung und Auffindung einer grofsen Menge Stufenformen
zwischen No. 1. und 3. Gewifsheit und ich erkläre dem-
nach, wenigstens die hier mit ihren Übergangen beschrie-
bene, für einen Bastard. Ob die Bedeckung derselben
wirklich so vorkommt, wie mehrere Schriftsteller sie be-
schrieben, nemlich mit durchaus einfachen langen Haaren,
mufs ich bezweifeln, weil ich selbige jederzeit mit mehr
oder weniger unvollkommen - sternförmigen Haaren unter-
mengt gefunden habe. Bei dieser Vermischung können
sie auch nicht anders sein. Es giebt zwar Individuen
darunter, die in die eine oder andre Ursprungsform zurück-
gekehrt sind und nur noch ein kleines Kennzeichen ihres
vorigen Zustandes an sich tragen, wie z. B. 6 Finger an
den Blättern, oder 5 Finger mit etwas stumpfen Zähnen;
aber erstere rechne ich schon wegen ihres filzigen Über-
zugs zu No. 1., letztere weil sie einfache Haare besitzen
und diese hier entscheiden zu No. 3.
PULSATILLA.
Die in der Linnaea 1828. Hft. 2. pag. 164. von mir
unter dem Namen Puls, intermedia aufgeführte Zwischen-
art, ist nach meinen neuern Beobachtungen durch Vermi-
schung entstanden. Ihre Altern sind P. patens und ver-
nalis. Sie gehört zu den Mittelformen, unterscheidet sich
daher am meisten von den übrigen, deren es nicht we-
nige giebt und welche sich mit sehr geringen Kennzeichen
bis in die Ursprungsformen verlieren.
Aufser den hier genannten natürlichen Bastarden giebt
es gewifs in jeder Gegend noch viele unbekannte, deren
Kenntnifs für die specielle Botanik nicht ohne Nutzen
sein würde. Ich selbst könnte noch einige unter den Epi-
lobien, Galeopsiden anführen; da sie jedoch seltener mir
430
vorgekommen sind und weniger vollständig erscheinen
würden, so übergehe ich selbige für diesmal und schliefse
mit einigen allgemeinern Bemerkungen.
Unter gewissen Umständen variiren alle Pflanzenar-
ten entweder mehr oder weniger; die am häufigsten wach-
senden und den verschiedenartigsten Boden sich aneignen-
den gewöhnlich am meisten und in fast allen Theilen,
so, dafs es beinahe unmöglich wird, von letztern kurze
bestimmte Diagnosen zu geben. Ist die Varietät auf glei-
chem Boden von gleicher Beschaffenheit; so scheint die
Ursache der Verschiedenheit einleuchtender, als wenn auf
gleichem Boden ungleiche Formen sich erzeugen. Letz-
tere nähern sich schon mehr einer unächten Art (Unter-
art, Subspecies) und ihre Saamen halten diese Form schon
fester als die der Ortsvarietäten, obgleich auch der Saa-
men von diesen schon ein Bestreben zeigt eine gleiche
Form hervorzubringen, wie einige Versuche im Freien zu
beweisen scheinen. Nämlich die Saamen vom Epilobium
palustre L. v. turfosa, (caule simplicissimo, foliis lineari-
bus abbreviatis) und vom gewöhnlichen, an einem mitt-
lem Standort ausgesäet, wurden erst nach einigen Genera-
tionen zu fast gleichen Formen ; eben so andre weniger ver-
schiedene. Die Subspecies halten auf gleichem Boden
durch den Saamen ihre Formen fest, auf ungleichem schlie-
fsen sie sich allmählich einer ächten Art an. Wegen
ihrer geringen, nicht wesentlichen Unterschiede, sind sie
durchaus nicht als ächte Arten anzuerkennen; zu welchen
ich nur solche Pflanzen rechnen möchte, die aufser der
Entstehung aus Saamen, auch auf jedem Standorte, den
sie sich zueignen , wenigstens durch einige wesentliche
Unterschiede vor jeder andern sich auszeichneten. *)
*) Die nöthige Grenze hier zu ziehen überlasse ich gern einem
gelehrtern Botaniker als ich bin, mit der Bemerkung, dafs die Natur
431
Dafs man besonders in neuem Zeiten, nur zu sehr ge-
neigt ist, Scheinarten für ächte zu nehmen, brauche ich
wohl nicht erst zu erwähnen. Es läfst sich jedoch ent-
schuldigen, wenn die Ursachen, welche so leicht Täu-
schung veranlassen, nicht genau bekannt sind. Findet
man daher eine ächte Art, deren Varietäten immer mehr
und mehr hervortreten, je mehr der Standort von ihrem
gewöhnlichen abweicht; so bleiben diese doch nur Abar-
ten, sie mögen auch noch so verschieden erscheinen: weil
keine Art nur allein durch veränderten Boden etc. sich in
eine andre verwandeln kann. Zeigen sich hingegen auf
gleichartigem Boden zwischen zwei ächten Arten stufen-
weise Übergänge, so, dafs die Kennzeichen beider sich
theilweise oder ganz zu einer Form vereinigt haben, so
sind dies Bastarde. Erstere erreichen nie die zunächst-
slehende Art; Letztere, wo sie nicht zu selten wachsen,
jederzeit.
Da nun die natürlichen Bastarde gewöhnlich nur bei
zwei unter- und nebeneinander wachsenden ähnlichen Ar-
ten sich finden, so unterscheiden sie sich nicht allein bei
vermischten Kennzeichen selten hinreichend, um nach obi-
gem Begriff von Art als solche gelten zu können, sondern
ihre Unbeständigkeit in Festhaltung der Formen auch auf
gleichem Boden, machen sie dem Botaniker in der freien
Natur kenntlich und dem ächte Arten liebenden als solche
verdächtig. Dennoch zeigen sie sich gegen die Selbst-
ständigkeit der Arten nicht ganz unschädlich. Zwar be-
hierin oft keinen so bestimmten Unterschied macht als der Mensch
zur leichten Übersicht und um nicht ins Kleinliche zu fallen, bedarf.
Solche auf geeignetem Boden durch Saamen unverändert sich erzeu-
gende Species, wie Viola arenaria, arvensis, Euphras. Rostkoviana,
Anagall. coerulea stecken in der hiesigen Potent, subacaulis wenig-
stens 6 und so in vielen andern. Unterschiede sind zwar da, aber
amch wesentliche?
432
merkte auch ich, dafs die der einen oder andern Abstam-
mungsart am nächsten stehenden Bastardformen, gewöhnlich
die fruchtbarsten sind; aber nichts destoweniger giebt es,
wiewohl seltener, auch unter den iYJittelformen Frucht-
bringende und gerade diese sind es, welche sich von allen
andern am meisten unterscheiden, durch den Saamen ihre
Formen beharrlicher festhalten und zur Bildung leidlicher
Arten Anlafs geben können. *) Die andern gehen von
einer Generation zur andern mehr in die zunächst stehende
Art über und man kann ihre Spuren bisweilen noch weit
darin verfolgen , wenn man aufmerksam ihre Theile mit
denen der nie vermischt gewesenen Individuen vergleicht.
Die Potent, subacaulis erhält dadurch öfter schärfere Zähne
oder 2 Blättchen mehr im Blatte, P. opaca 2 Blättchen
weniger oder stumpfere Zähne; Pulsat. vernalis matt-vio-
lette Blumen, hingegen P. patens gelbe Zotten an der
Hülle; Verbasc. Lychnitis violette Staubfäden etc. Will
man die Anzahl der einzelnen Bastardformen bestimmen,
welche zwischen zwei Arten stattfinden, so erscheint sie
um so gröfser je mehr die Arten unter sich selbst ab-
weichen, beim Verbasc. nigro - Lychnitis, Potentilla subacau-
li- opaca lassen sich ungefähr 40, 30; beim Galium vero-
Mollugo 20, beim Scleranthus annuo-perennis und Hype-
ricum tetraptero - quadrangulum gegen 10 nachweisen; dafs
aber diese Stufen öfters nur sehr geringe Unterschiede dar-
bieten, ist leicht einzusehen ; daher möchte ich nur 3 Haupl-
formen, nemlich eine Mittel- und 2 Seitenformen an-
nehmen.
Auf welche Art nun diese Bastarde in der freien Na-
tur erzeugt werden, glaube ich nicht nur ohne Schwierig-
keit aus Conr. Sprengeis trefflichen Beobachtungen (s. des-
sen
*) Im Grunde doch nur bei zu weit ausgedehntem und schwan«
kendem Begriffe von Art,
433
sen entdecktes Geheimnifs der Natur etc. Berlin 1793.)
sondern auch aus eigner Erfahrung erklären zu können.
Wenigstens bemerkte ich verschiedene Insecten die um Nah-
rung aufzusuchen von Blume zu Blume flogen. Sei es
nun, dafs diese Thierchen ähnliche Blumen nicht so ge-
nau wie ein Botaniker zu unterscheiden wissen, oder hat
ihnen die Erfahrung schon gelehrt, dafs sie für sie dasselbe
darbieten, kurz, sie flogen nicht selten von einer zur an-
dern der oben genannten Arten und mufsten dadurch not-
wendigerweise den Befruchtungsstaub, der auf keinem wei-
len Wege verloren gehen konnte, an ihrem damit be-
schmutzten Körper von einer zur andern Art übertragen.
Der Morgen ist zu dieser Befruchtung am günstigsten und
es treffen dabei gewöhnlich dreierlei Umstände zusammen,
nemlich: 1. die Narbe ist (oder wo viele, sind sie oft
nur theilweise) in der aufbrechenden Blume eben ausge-
bildet, 2. die Staubbeutel hingegen noch zu feucht um
aufplatzen zu können und 3. bringt nun ein Insect den
fremden Staub von altern Blumen und die Befruchtung
geschieht. Nicht so gern fliegt ein Insect auf verschiedene
als auf gleichfarbige Blumen, um dies an den beiden Pul-
satillen zu beobachten und nichts dazu beizutragen, mufste
ich lange Geduld üben. Ob beim Galium verum und Mollu-
go, wenn ihre Stengel über einander liegen, nicht auch
der Wind zur Baslardbefruchtung beilrage, will ich zwar
nicht bestreiten, kann aber darüber keine bestimmte That-
sache angeben; aber wohl, dafs dieselben kleinen Insecten
die Blumen beider Arten besuchen. Sind einmal blühende
Bastarde da, so werden auch diese untereinander befruch-
tet und es entsteht ein solch buntes Gemisch, wie an
einem Orte hier Mentha, am andern Galium darbietet. Die
Frage, ob, und in wie weit diese natürlichen Bastarde im
System aufzunehmen seien? glaube ich dahin beantworten
zu müssen, dafs sie allerdings ein kleines Plätzchen darin
4r Bd. 3» Heft. 31
434 -r
verdienen und dieses vielleicht am Ende jeder Galtung
sich befinden dürfte, wie das der Subspccies am Ende
jeder Art. Sind die Diagnosen der ächten Arten bestimmt
gegeben, so folgen (bei den jetzt bekannten wenigstens)
aus Urnen schon von selbst die Bastardformen und nur in
Floren kleinerer Gegenden wären aufser den Subspecies
und Varietäten, die drei Hauplformen zwischen zwei Ar-
ten anzumerken nöthig, von welchen zwei sich auch
durch das Wörlchen „sub" ausdrücken lassen, z. B. Puls,
subvernali-patens, patenti vernalis und subpatenti-vernalis.
Durch diese Benennungen will ich nur das Verhältnifs der
Ähnlichkeit bezeichnen, wohl wissend, dafs sich die Mut-
terpflanze nicht jederzeit herausfinden läfst.
DE
P L A N T I S
IN
EXPEDITIONE SPECÜLATORIA ROMANZOFFIANA
OBSERVATIS
DISSERERE PERGUNT
ADELBERTUS de CHAMISSO
ET
DIEDERICUS de SCHLECHTENDAL.
BORAGINEAE Juss.
(R. B. prod. p. 492. ed. Nees. p. 348.;
Auetore solo CHAMSSONE.
JLnsulae et littora aretica eis et trans fretum Beerin-
gianum. Myosotis alpestris Schm., villosa Ledeb., aretioi-
des N.; Lithosperraum plebejum N.; Pulmonaria (Merten-
sia) maritima £., denticulata Lehm, (sub Lithospermo),
pilosa N.
Insulae aequinoctiales Oceani magni. Lugonia.
Trichodesma indicum R. B., ceylonicum R. B.; Tourne-
fortia Urvilleana N.; Cordia subcordata Lam. Gua/an.
Tiaridium indicum Lehm.; Heliotropium (gracilis R. B.
4rBd. 4s Heft. 33
436
var. ?) depressum N. O-TVahu. Heliotropium curassavi-
cum L.; Cordia subcordata Lam. Radack Tournefortia
argentea L. ; Cordia subcordata Lam. Ins. Romanzofßi.
Lithospermum incanum Forst.; Tournefortia argentea L.
California. Myosotis Chorisiana N.; Phacelia cali-
fornica N., malvaefolia N.
Chile Phacelia circinata Jacq.
Brasilia. Tournefortia laevigata Lam. ; Cordia curas-
savica R. S. E plantis Sellowianis. Anchusa dasyan-
tha N., cruciata N., stoechadifolia N., ciliata N. ; Echium
plantagineum L. ; Tiaridium elongatum Lehm. ; Heliotro-
pium iiaridioides N., monostachyum N., curassavicum L.,
filiforme H. B. K., inundatum Sw., anchusaefolium Poir.,
sidaefolium N., phylicoides N. , polyphyllum Lehm., hu-
mistratum N., oceUatum N.; Tournefortia laevigata Lam,,
floribunda H. B. K., paniculata N. , elegans N.; Cordia
(Gerascanthi variet.?) tomentosa N., grandis N., superba
N. var. cuneata et elliptica, magnoliaefolia N., diospyri-
folia N., (macrophyllae variet.?) Sellowiana N., obscura N.»
salicifolia N., discolor N., urticifolia N., hermanniaefolia N.
cum variet. calycinaf patens H. B. K. variet. monocephala
et polycephala N., calocephala N., sessilifolia N.; (marti-
nicensis variet. ) multispicata N. ; Patagonula americana L.
variet. glabra N.
Promontorium bonae Spei, ex herbariis regiis. Myo-
sotis sylvatica Ehr. variet. capensis N., intermedia Link.;
Heliotropium curassavicum L. ; Tournefortia tuberculosa N.
Teneriffa Anchusa italica Retz.; Echium plantagi-
neum L.
437
I. NUCÜLATAE.
Nucibus discretis.
* monospermis 4. (** dispermis 2. ONOSMA.)
ANCHUSA L.
(Lehm. Asp. p. 211. )
%. i. Calycibus 5-partitis in fmctu erectis.
1. Anchüsa italica Reiz, auctorumque plurium. —
Link in herb. Canar.
Auchusa paniculata Ait. Kew., Lehm. 1. c. 230. —
R. S. — Spr. Syst. pl. etc.
Ipsl In rupesiribus Tencriffae legimus, quam et in
agro Lemano legeramus, stirpem, per omnem maris Me-
diterranei et Caspici ditionem, a Canariis ad Caucasum,
Tiflin et ad Volgam usque late dispersam. — JNimis certe
affinis Anchusa sirigosa Labil., aflinis et Anchusa ma-
crophylla Lmk., quarum autographa specimina deside-
ramus.
2. Anchusa dasyantha IS.
E Brasilia tropica misit Sellowius 2\>.
Proxime affinis Anchusae sempervirenti , cui habitu
et omni specie simillima; di versa floribus dimidio minori-
bus, calyce vix ad medium usque 5-fido, corollis extus
hirsutis, fornicibus abbreviatis eximie barbatis, vel fauce
potius barbata quam fornicata, foliorum forma, minori
hirsutie.
Specimina nostra (summitates plantae) sub incipiente
anthesi sunt collecta, fructuque carent. Folia angusliora;
inferos suöiilcientia ramos floriferos oblongo - cuneata, apice
nunc acuta, nunc rotundata atque breviter acuminata,
3£ poll. longa, 15 lineas lata; superiora basi dilatata, apice
acutiora. Bracteae subcordatae, late ovatae, acutae, magni.
tudine circiter florum. Cymae vel spicae glomeratae. Flo-
33*
438
res sessiles, quisque bractea suftuUus. Calyx minutus,
minime 5-partilus, vix ad medium usque 5 fidus, laeiniis
acutiusculis. Corolla breviler i rifun dibuli form! s , hirsutie
brevi at densa extus vestita • tubus calycem superans ; lim-
bus 5-fiduSj aequalis, expansus diametro circiter 3-lineari;
laciniae ellipticae tubo breviores; faux barbata, vestigiis
fornicum in marginem confluentibus angustum, villöso bar-
batum. Staminum filamenta in inferiori tubo inserta; an-
therae minutae, ellipticae, inter faucis villos degentes. Ger-
mina 4. Stylus brevis, calyce brevior, stigmate bilobo.
Herba viridis ; hirsuties simili indole ac Anchusae sempcr-
virentis, at parcior simul atque brevior. Folia juniora bre-
viter patentim ciliata.
3. Anchusa cruciata N.
E provinciis Brasiliae meridionalibus misit Sellowius. t?
Ab Anchusa oppositifolia H. B. K. (A. lanceolata
Willd. herb. n. 3316. et A. linifolia Wüld. herb. 3315.
Lehm, et Spr.), simili proximaque specie, inflorescentia
summopere differt.
Fruticulus pedalis ulnarisque, strigoso-pilosus, apici-
bus canescentibus, ramosissimus, ramis adscendentibus, fo-
liis lineari - lanceolatis ima basi connatis ramulisque axil-
laribus stricte oppositis, cymis scorpioidibus , in apicibus
paniculatis, bracteis instruclis calycibus vix longioribus.
Radix ramosa, parva. Caules ramique lignescentes
crassitie circiter pennae corvinae, teretes, ligno albo, epi-
dermide membranacea brunnea strigosa demum secedente.
Internodia unguicularia, apices versus in ramis floriferis
ad sesquipollicem usque elongata. Folia ad stimmum ses-
quipollicaria, 3 lineas lata; apices versus decrescentia, un-
guicularia; semper sublinearia, apice attenuata, acutiuscula,
mutica; basi vix attenuata semiamplexicaulia , connata;
opaca, vix obscure pellucida, uninervia, subavenia, venis
parcis immersis fere inconspicuis ; nervo supra impresso,
439
subtus prominente et eximius piloso. Juniora pilis rigidu-
lis antrorsis canescenti - pilosa , velustiora supra saltem cal~
lis pilorum basilaribus tenuiter albo-punctulata. Gemmae
axillares in ramis hornotinis apices versus citius liberius
que evolvuntur, semper oppositi, primo allerove nodo in
ioflorescentiam scorpioideo - cymosam divisi, pilis uberiori-
bus incanam. Specimina nostra sub incipienle anthesi
sunt lecta, ramis cymarum nondum elongatis densifloris,
fruclu deficiente. Flores brevissime pedicellati, bracteis
lateralibus foliaceis iisdem vix longioribus comitati, mi-
nores quam Anchusae oppositifoliae. Calyx circiter ses-
quilinearis, extus valde pilosus, intus glabreseens, 5 parti-
tus, laciniis lanceolatis inaequalibus , exterioribus duabus
majoribus. Corolla calycem vix excedens; tubus brevis;
limbus 5-fidus, subaequalis; laciniae longitudine tubi lon-
gioresve, apicc rolundatae et extus tenuiter pubescenti-bar-
batae. Fornices ad basin laciniarum rolundatae, (papillo
so-?) fimbriatae. Genitalia inclusa; filamenta brevissima,
medio tubo inserta; antberae versatiles, ellipticae, loculis
basi discrelis. Germina 4. Stylus brevis, crassiusculus,
stigmate apicali leviter emarginato.
4. Anchüsa stoechadifolia N,
E Brasilia meridionali misit Sellowius. fr.
Affinis Anchusae cruciatae pariterque oppositifoliaj
diversa: inflorescentia , cymis solitariis terminalibus ; flo-
ribus majoribus; foliis linearibus, margine revolutis, cine-
reo-canis, habituque.
Fruticulus pedalis, erectus, ramosus, habitu Lavan-
dulae vel Gnaphalii Stoechadis, ex toto pilis adpressis
longiusculis rigidulis cinereo - canus, qui pili, praesertim in
calycibus inflorescentiis et summitatibus magis albicanti-
bus subsericeis, setulae sunt inarticulatae , conicae, pecu-
liari insignique scabritie sub lente forti micantes. Caulis
crassitie pennae corvinae vel anserinae, denudatus, epider-
440 —
mide membranacea brunnea secedente, ligno albo duro,
cavo medullari exiguo. Rami simplices, erecti, striali, dense
foliosi, intern odiis 2 — 6-linearibus, terminali cyma bi-
fida, ramulis sub 5-floris erectis; floribus pedicellatis , re-
motiusculis, breviter bracteatis. Folia stricte opposita, basi
subconnata, ramis axillaribus haud evolulis fasciculata; in-
feriora longiora atque internodiis crebris densiora, supe-
riora breviora atque internodiis elongatis remotiora; omnia
linearia, obtusiuscula , supra canaliculata , subtus margini-
bus revolutis et costa media prominentibus ; firmia, erecta
vel arcualim recurva patula; circiter unguicularia, maxima
pollicaria, latiludine lineari. Bracteae oppositi- vel lateri-
florae, pedicellis longiores, calycibus breviores. Flores
erecti, intervallis eos subaequantibus dissiti. Calyx 5-co-
status, profunde 5-fidus vel 5-partitus, laciniis lanceolatis
obtusiusculis erectis intus glabris; sesqui- bilinearis, pedi-
cello aequali vel breviori insidens. Corolla breviter infun-
dibuliformis; tübus calyce brevior; limbus in siccis adhuc
amoene caeruleus, 5-fidus- expansus diametro circiter tri-
lineari, laciniis rotundatis obtusis extus margineque villo-
sulis; faux fornicibus carnosis papillosis erectis clausa.
Stamina inclusa, antheris ellipticis, filamentis brevibus
medio tubo insertis. Stylus crassiusculus dimidii calycis
longitudine, stigmate apicali crassiori subcapitato. Ger-
mina laevia. Nuces parvulae (axi linea breviori) quatuor
discretae, in fundo calycis paululum aucti absconditae;
subtriquetro-pyramidatae, angulo faciali acuto, lateralibus
rotundatis; basi ad insertionem (in angulo faciali) perfo-
ratae; glabrae, tuberculato-granulatae, griseae, consisten-
tia papyracea majorique.
5. Anchusa ciliata N.
E Brasilia tropica et extratropica misit Sellowius plu-
ribus locis atque temporibus lectam. 2\..
Pulchra insignisque stirps, habitu peculiari; ad Jffyo-
441
sotidem defectu bractearum accedens, sed proprium potius
genus quam Myosotidis species (confer R. B. prod. p. 494.,
350.. ed. Nees.); affinior e sententia nostra Anchusae.
Radix obliqua, crassitie digiti, supera parte reliquüs
foliorum praecedentium annorum vestita; fibras crassiuscu-
las, simplices, brunnescentes demittens; folia ex collo ex-
tollens caespitosa, magna, obovata, elliptica, lanceolata
saepius et lineari- lanceolata, caulemque ea superantem ad
summum ulnarem, basi leviter adscendentem, substrictum,
interne simplicem, foliis minoribus erectis vestitum, sur-
sum decrescentibus, terminatum inflorescentia e cymis
ebracteatis scorpioidibus paniculatis constante. Folia ra-
dicalia nunc pedalia nunc palmaria, latitudine luden-
tia nunc 2-f- nunc \ poll., apice mucronata (vix acuminu-
lata), basi in petiolum attenuata, papyracea, opaca, supra
plana, subtus nervo et venis eleganter sursum arcuatis
prominentibus , utrinque viridia at pilis brevissimis sub
lente conspieuis munita, qui pili in supera pagina antrorsi
scabritiem parant, in infera molliores retrorsi; in supera
pagina marginem versus elongantur ciliisque breviusculis ri-
gidis crebris albis ipsam marginem, ut et subtus nervum
venasque muniunt. Hirsutie et scabritie majoribus et mi-
noribus ludit planta; sunt et speeimina (minora) foliis ra
dicalibus specie glabris instrueta, ciliis insconspieuis ; et
in illis scabritiem et cilias invenies oculo armato, tactu.
Caulis saepius solilarius (rarius duo) crassitie pennae co-
lumbinae corvinaeque, finnus, solidus, grosse obsolete
striatus, patentim hirsutus, hirsutie sursum majori, ut et
folia superiora hirsutiora evadunt. Folia caulina alterna,
sparsa, internodiis nunc longiora, nunc breviora; infe-
riora remoliora, radicalibus similiora, subsessilia, apice at-
tenuata acuminata acuta, vix unquam tripollicaria ; supe-
riora minora, sessilia, subsemiamplexicaulia, ex ovata basi
attenuata acuta; summa unguicularia. Cymae scorpioides
442
in apice caulis paniculatae, omnes saepe, ut ipsi flores,
ebracteati, inferiores longius pedunculati interdum ex axil-
lis summorum foliorum erumpentes; sub anthesi glqme-
ralae, sub grossificatione laxae, ramis elongatis ad summum
tripollicaribus. Flores sessiles, ebracteati, duplici ordine
alterni. Calyx hirsutus, 5-partilus, 2£ lineas longus, laci-
niis aequalibus lanceolatis acutis muticis, pilis aliquot lon-
gioribus dorso instructis, intus glabrescentibus. Corolla
extus praesertim sursum hirsuta, tubulosa; tubo 4-lineari,
sursum paululum ampliato; limbo subaequali 5 fido; laci-
niis lanceolatis acutis, 2 lineas longis. Fornices supra la-
ciniarum basin insertae, erectae, ellipticae, fimbriatae, bar-
batae. Stamina 5 laciniarum sinubus inseirta, filamenta
filifonnia fornicura longitudine; antherae versatiles, oblon-
gae, utrinque obtusae, loculis basi discretis. Germina 4;
Stylus filiformis exsertus, stigmate capitato vix emarginato.
Nux abortu saepe solitaria, oblique subovoidea, calycem
haud auctum fere explens, axi sesquilineari , facie et ver-
tice acutis, basi pervia; chartacea, raargaritacea , nitida,
unilocularis, monosperma.
MYOSOTIS. R. B. prod. p. 494. ed. Nees 350. —
Lehm. asp. p. 78. — Mert. et Koch, germ 2. p. 38. —
1. Myosotis alpestris Schmidt. M. K. p. 44. —
Lehm. p. 86.
E sinu Sancti Laurentii terrae Tschucktschorum retu-
limus specimina ad amussim cum Europaeis alpinis nostris
convenientia.
2. Myosotis villosa Ledeb. act. Petr. 1814. vol. 5.
p, 516. — Lehm. asp. p. 100.
Ad sinum Sancti Laurentii una cum praecedente.
Autographa plantae Ledebourianae non vidimus spe-
cimina, in genere tarn difficili nonnihil de identitate du-
bii superesse fatemur.
443
Nostra platita Myosotidi nanae Vill., M. K. p. 52. fa-
cie admodum similis; ab illa diversa: cyma biradiata, flo-
ribus sub anthesi glomeratls, calycibus multo (plus duplo)
minoribus, foliis latioribus rotundatis obtusis, similibus for-
ma foläs Eellidis; vix autem pedicellis gracilibus longiori-
bus et corollis paulo minoribus. Fructus nos effugit.
3. Myosotis aretioides N.
Ad sinum St. Laurentii mixtim cum praecedente, me-
lioraque specimina in insula Sancti Laurentii 1817 colle-
gimus. ^.
Tertia e Beeringianis regionibus Myosolidis species
adlata, characterem quam maxime arcticum et hiemalem
praeferens, habitu aretioide insignis. Valde certe Myoso-
tidi villosae aßinis, cujus formam quam maxime frigore af-
flictam et contractam crederes ; sed, praeter habitum, constan-
ter diversa: foliis acutiusculis , angulo semper terminatis,
nunquam rotundatis. Affinis et Myosotidi nanae, at di-
versa: inflorescentia cymoso-glomerata, calycibus multo
minoribus, majori villositale, caeterisque.
Caespites ex unica centrali radice pulvinali, densi,
diametro 2 — 5 pollicari. Caules ex inflorescentiis di-
visi, ex toto foliis vestiti in infera parle persistentibus cal-
vescentibus turfoso-brunnescenlibus adustis. Folia erecta,
plana, densissime imbricata, sessilia, e cuneata basi lan-
ceolata, apice acutiuscula, aequalia, lamina vix linea la-
tiori; pilis longis argenteis rigidulis crassiusculis vestiia et
ciliata, qui pili erecti apicem versus crebrescunt , in inte-
riori pagina et basin versus rarescunt, ciliis basin folii
versus patulis; laxiores occurrunt interdum surculi proser-
pentes, nee radicantes, foliis remotioribus laxius vestiti,
caeterum caulibus caespitosis haud dissimiles. Inflorescen-
th lerminalis, cyma biradiata, glomerata, 5— 7-flora,
utioque ramo folio ad basin ornato ; inter rosulas foliorum
apikales primum latens vel paululum ex iisdem emergens;
444 ,
demum, pedunculo communi elongato, exserla. Peduncu-
lus praecedenlium annorum superstes pollicaris, strictus,
sat crassus, angulatus, viilosus, foliis parvis ima basi in-
structus, sursum nudus; ramis inflorescentiae unifolialis
pedicellisque erectis incrassatis rigescentibus , pedicellis
tunc temporis calyce longioribus. Calyx 5-fidus, minu-
tus, laciniis lanceolatis acutiusculis f lin. circiler longis.
Corollae hypocrateriformis limbus amoene intense caeru-
leus, quam in M. nana et villosa multo minor, expansus
sesqui- ad summum bilinearis. Faux fornicibus papillosis
clausa, genitalia inclusa et caetera generis. Germina lae-
via, stylo brevi; nuces nee sub maturitate nee sub grossi-
ficatione observatae. Jam monuimus dolendo, stirpes alpi-
nas et areticas plures aegre perficere fruetus.
4. Myosotis Chorisiana N.
Legimus ad portum Sti. Francisci novae Califor-
niae. 0. cf.
Calycibus adpresso - strigoso - pilosis durationeque an-
nua (vel bienni) cum Myosotidi cespitosa Schulz conve-
nit, racemis inferne foliosis cum Myosotidi parviflora. Ab
utraque differt: nueibus rugosis et habitu peculiari, foliis
nempe linearibus, radicalibus pluribus caulibusque adscen-
dentibus subeespitosis.
Digitalis spithamaeaque, pilis slrigosis albis, vetustate
basi callosis obsita. Radix subsimplex, descendens, cespi-
tem foliorum edens linearium cauliumque adscendentium
illa superantium. Folia radicalia variae magnitudinis , tri-
pollicaria duas lineas lata, sesquipollicariaque semilineam
lata, acuta, uni-, obscure trinervia; pilis strigosis basi cal-
losis basi et subtus rarescentibus nunc densius nunc ra-
rius adspersa et ciliata, ciliis patulis. Caules filiformes,
adscendentes, debiles, saepius simplicissimi et ab ipsa bssi
racemoso-floriferi, foliis inferne floribus immixtis, radicali-
bus similibus at minoribus et paulo densius slrigJsis.
445
Caules, pedunculi, calyces, densius quam folia pilis debi-
lioribus vix basi callosis obsitl. Pednnculi patuli 2 — 3
lineas longi, interjectls intervallis breviores. Calyx 5-parli-
lus, laciniis lanceolatis acutis, apice subbarbatis. Corolla
rotata, expansa sesqul-, bilineäris, fauce fornicibus minulis
munlla. Stamina inclusa, antherae infra faucem subsessi-
les. Stylus brevis, inclusus, Stigma capitatum. Calyx
sub fruclificalione paulo auctus, patulus vel laxus. Nuces
4 brunnescenles , parvae, subtriquetrae , dorso convexae,
facie cuneatae, angulo faciali acuto, basi imperforatae,
puncto inserlionis margine producta nullo circumscripto ;
ex toto rugosae, nee laeves, nee nitidae.
-5. Myosotis sylvatica Ehrhardt. Mert. et K. Germ.
2. p. 43. Lehm. asp. 85.
J^ariet. capensis Nob.
Hanc et sequentem in promontorio bonae spei legere
Mundt et Maire. k>.
Vegelior, hirsulie minori, majori asperifate donata ac
vulgaris Europaea stirps. Pili in superiori foliorum pagina
atque caule basi callosi, breviores, subslrigosi; rarius lon-
giores, patentes. (Et in nostra Europaea vetustate in
foliis radicalibus callosa evadunt.) Folia acutiora. Gravio-
ris momenti differentia e fruclificalionis partibus dedu-
cenda nulla. — Stylus in planta Europaea calyce brevior,
in Capensi calycem aequans nobis videbatur, fallax certe
characler.
6. Myosotis intermedia Link. M. et K. I. c. p. 46.
Una cum praecedente e promontorio bonae spei mi-
sere Mundt et Maire. — Utraque apud Thunb. fl. cap.
p. 163. sub Myosotide scorpioide L.
Adn. Myosotis peduneularis Trev. una eademque
ac Myosotis clavata auet. flor. Rossicae.
Myosotis albida H. B. K. Synonymis adde Litho-
446
spermum ramosum Lehm. asp. p. 328. Herb. Willd. 3292.
(Specimen Humboldlianum. )
LITHOSPERMUM L.
1. Lithospermüm incanum Forst, prod. p. 12. Herb.
Willd. n. 3290! Lehm. asp. p. 331.
Ex insula coralligena Romanzoffii retulimus.
Stirps heliotropioides nunc ex to!o cinereo - pilosa,
nunc glabrescens. Caules saepe pedales sesquipedales-
que, humistrati, nonnunquam radicantes. Nuces qualuor
discretae, dorso sursum pilis brevibus ereclls hirtae, cae-
terum laeves.
2. Lithospermüm plebcjum N.
Unalaschcae Aleutorum in littore arenoso circa domos
Rulhenorum frequens. Specimen ex herbario Pallasii in
H. Willd. suppl. transiit, schedula adjecta: „A Crasnoi lar
in 4 Stadia in ripis arenosis fluvii Busan sub iinem
Aprilis." 0.
Radix annua, exigua, descendens, fibrillosa. Caulis
rarius unicus erectus, saepius plures humistrati digitales
et spilhamaei, ad nodos tricholomi, foliisque oppositis in-
structi, oppositione vero saepe perturbala, internodiis ses-
qui- et tripollicaribus. Rami alares lateraliumque ultimi
spicae sunt scorpioides, foliosae, secundae, demum remo-
tiflorae, elongatae; floribus subsessilibus, juxta folium extra-
axillaribus, intervallo ( sub grossificatione fructus) unguicu
lari pollicarique remotis, inhmo saepe in ipsa ala sito.
Caules juniori statu pilis erectis dense vestiti, adulti re-
mole strigosi. Folia sessilia, linearia vel lineari-lanceo-
lata, obtusa, membranacea, costa media subtus prominula,
nervo tenui utrinsecus submarginali venisque reticularis
immersis; supra nudiuscula, subtus pilis strigosis apicem
versus crebrescentibus adspersa, margine ciliis erectis pa-
tulisque subgeminatis irregulariter munita; callus radicalis
447
pilorum vetuslalc demum fit conspicuus, foliaque albo-
punctata et marginata evadunt; maxima tripollicaria, 4 li-
neas lata ; floralia unguicularia. Flores parvi. Calyx cum
pedicello eodem breviofe pilis rigidis erectis dense vesti-
tus, profunde 5-fidus, 5-partitusve, laciniis lanceolatis acu-
tiusculis vix lineam longis, sub grossificatione fructus cir-
ciler sesquilinearibus , intus glabrescentibus. Corolla hy-
poerateriformis , calycem vix superans, tenera, glabra, al-
bida, vel pallide ochrolcuca, limbo parvo 5-fido, fauce
nuda. Stamina inclusa; antherae rainutae, oblongo-ellipfi-
cae, subsessiles. Germina laevia ; Stylus brevis, tertiac tu
bi longitudinis, crassiusculus , stigmale paulo dilatatö ter-
minatus. Nuces parvae (axi circiter f lin.), triquetro-py-
ramidatae, carina faciali laevi, caelerum undique exinue
grosse rugosae, glabrae, minime lapideae, consistentia
membranacea, vix chartacea, basi imperforatae.
Adn. Lithospermi species videtur esse Cynoglossum
rugosum Wiild. Herb. no. 3336. R. S. 4. p. 764. Speci-
men mancmn.
PULMONARIA L.
§. 2. Calycibus abbreviatis 5-partitis.
(Mertensia Roth. Lithospermi species Lehm.)
Refragrante natura stirpes Puhnonariis quam maxime
similes, cum dissimilibus Lithospermis consociantur. Com-
mode genus novum proposuit Roth: nomen nunc in aliud
est usurpatum. Species n ostras huc pertinentes enumera-
mus; dicat illis nomen, qui optatissimam generum Bora-
ginearum emendationem suseipiet.
1. Pülmonaria maritima L. et auet.
Pulmonaria parviflora Michx. Am. 1. p. 131. Pursh.
Am. 1. p. 131.
448
Lithospermum maritimum Lehm. asp. p. 291. Mert.
et K. Germ. 2. p. 58.
Mertensia pulraonarioides Roth Catal. bot. p. 34.
Mertensia maritima Link. Handb. z. Erkenn, der Ge-
wächse 1. p. 580.
Plantam maritimam polum arclicum in omncm ambi-
tum circumvagantem ex Insula Chamissonis. c sinu Esch-
scholzii Araericae, e sinu Sli. Laurentii Asiae, ex insulis
Sti. Pauli et Unalaschka retuliraus.
Stirps quo ad dimensionem partium, imprimis quo ad
longitudinem corollarum, quam maxime variabilis. Quo
magis septentrionem versus, eo gracilior et parvißorae
nomine dignior. Exstat specimen in herb. Willd. no. 3355.
insigne corollis 5-lineas longis! ( communicavit Hunne
mann, patria ignota. ).
2. Pclmonaria denticulata.
Lithospermum denliculatum Lehm. p. 294.
Pulmonaria Sibirica plurium. Herb. WiUd. no. 3352.
(Specimen Sibiricum a Stephan communicatum.) —
Pursh. Am. 2. p. 729. ex Lehm. 1. c.
Habemus inter plantas Redowskianas in Sibiria maxime
orientali inque Kamtschatka collectas.
Stirps ergo asiatica simul et americana. Nullum de
identitate dubium; descriptio Lehm. 1. c. sufficiens. Spe-
cimina nostra florifera deficiente fructu.
Confusa saepe cum Pulmonaria Sibirica auct plur.
Palll Fisch.! Lithospermum Sibiricum Lehm. p. 293,
cui addendum est synonymon: Pulmonaria bracteata
Herb. Willd. suppl. (P. Sibirica Pall. in schedula, e monte
Sinaja Sobka) R. S. 4. p. 747. — Specimina Fischeriana
ex Altai proveniunt.
Dubium an Anchusa etc. Gmel. Lib. 4. p. 75. t. 39.
(ad Lenam fluvium copiose), quae est P. Sibirica L., ad
, 449
P. sibiricam recentiorum, an ad P. dertticulatam. referri
debeat
3. Pülmonaria pilosa N.
E siuu Eschscholzii Americae transbeeringianae retu-
limus. 2\..
Habitus praecedentis et consimilium. jam pilis molli-
bus diversa. Herba erecta, sesqulpedalis bipedalisque,
pilosa; supera foliorum pagina pilis brevibus rigidis, basi
callosis plus minus aspera vel scabrida . infera margines-
que et caulis, praesertim ad nodos, pilis longioribus mol-
lioribus laxis sparsis basi minus callosis obsita. Radix
perennis, mulliceps., folia radicalia et caules seorsim ge-
rens. Folia radicalia longe petiolata, subcordato-ovata, e
sinu in peliolum producta et decurrentia, apice breviler
acuminata acutissima; membranacea, nervis venisve e pe-
tiolo et inferiori costa media orientibus et arcuatim api-
cem petentibus utrinsecus 3 — 4 utrinque prominulis;
sub anthesi provectiori, incipiente grossificatione fructus,
3£ pollices longa, 2 poll. lata, petiolo 4-pollicari longiori-
que. Peliolus anguste alatus, complicatus, margine pilis
longioribus ciliatus. Caules subsimplices ramosique, angu-
lati, fistulosi, foliosi, ad insertionem praesertim foliorum
pilosi, villosuli, floribus apice ornati lege inflorescentiae
detinitae laxe paniculatis cernuis. Folia caulina sparsa,
internodiis ut plurimum longiora, radicalibus similia, an-
gustiora nee cordata; inferiora longius in petiolum brevio.
rem altenuata (maxima speeiminum nostrorum 5^ poll.
longa, 2| lata, petiolo pollicari); superiora sensim minora,
sessilia, ex ovata basi lanceolata; omnia acuminata, acu-
tissima. Cymae in caule ramisque axillaribus internodio
nullo elongatis (peduneulis?) terminales, bifidae, laxae,
quarum rami bipollicares , foliis suffulcientibus longiores,
folio vel bractea nunc instrueti, nunc denudati, apice pau-
ci - ( 3 — 5 ) flori. Pedunculi florentes cernui, alares frueti
450
feri penduli 6 — 9 lineas longi, semper filiformes, sub
calyce paululum incrassati, cum eodem pilis subvillosis
crebrescentibus canescentcs. Calyx 5-partitus; laciniae
anguste lanceolatae, acuminatae, acutissimae, sub anthesi
sesquilineam , sub grossificatione 3 lineas et ultra metien-
tes. Corolla circiter sesquipollicaris , tenera, laete coeru-
lea, nervoso-reticulata, extusglabra; lubus dimidiae totius
longiludinis intus pilosulus; limbus campanulalus, 5-lobus,
lobis rotundatis integris obtusis. Faux staminifera, fornici-
bus inter filamentorum insertionem arcuatis minutis carno-
sis glandulosis instructa. Staminum filamenta linearia, la-
ta, brevia; antherae filamentis latiiudine, lineares, antror-
sae, erectae, dorsali basali parte filamenlo adnatae, eo-
dem longiores, limbo corollae tertia circiter parte brevio-
res. Stylus subulatus, tenuis, glaber, longitudine corollae,
stigmate exiguo capitellato terminatus. Nuces 4, faciebus
receptaculi pyramidato-acutanguli insidentes, stylum libe-
rum arcte ambientes, imperforatae , depresso - iriquetro - py-
ramidatae, axi bilineari, angulo faciali acuto, dorso piano
rugis cristatis eximie exsculpto et insuper tenuiter elegan-
ter granulato; consistentia subcrustacea.
Vulgaris in Pulmonariis genuinis duplex genitalium
relaliva dimensio nee in hoc nee in affinibus speciebus
possibilis, in quibus nempe stamina, stylo maxime evo-
lulo, superiorem suam tenent sedem.
In Pul. sibirica et virginica deficientia rudimenta
fornicum, glanduloso-callosa observavimus et in Pul. den-
ticulata et maritima munientia faucem, Lehmann p. 296.
in Pulmonaria. davurica. Character differentialis generis
Symphyti e fornieibus petilur maxime evolutis triangula-
ribus erectis.
Pulmonaria pumila Schrank, Lithospermum Schre-
berianum Spr. (e Kamtschatka) nobis est incognita stips.
Pulmonaria gracilis Herb. Willd. n. 3353. R. S. 4.
p. 747.
451
p. 747. est P. dahurica Sims. Lithospermum dahuri-
cum Lehm.
TR1CH0DESMA R. B.
(Prod. p. 497. ex ed. Nees. p. 352. — Lehm» asp,
p. 192.;
1. Trichodesma indicum R. B. /. c. Lehm. p. 193.
Borago indica L.
2. Trichodesma ceylonicum R. B. /. c. Lehm. p. 194.
Borago ceylonica L.
Utraque species per omnem Indiam orientalem vulga-
ris, utraque et in hortis nostris hospitans. Utramque e
Luconia retulimus ipsi, utramque et inter plantas exsica-
tas Mauritii Sieberianas invenies falsis sub nominibus.
ECHIUM L.
1. Echiüm plantagineum L. — Aug. St. HU. Plant.
JJsu. des Bras. t. 25.
Ecbium bonariense Poir. Enc. 8. p. 674.
E Montevideo misit Sellow specimina bipedalia ela-
tioraque.
In rupestribus Teneriffae legimus ipsi specimina mi-
nore, europaeis similiora.
Vulgo sub nominibus Ech. violacei et plantaginei
unum idemque Echium violaceum in hortis colitur. —
Genuinum Ech. plantagineum nondum offendimus cultum.
Adn. Lycopsis pulchra Willd, herb. n. 3396.
R. S. 4. p. 756. est Lycopsis echioides Lehm. asp.
p. 270.
kr Bd. Ha Heft. 34
452
IL HELIOTROPIEAE.
Nucibus cohaerentibus.
TIARIDIUM Lehm.
(R. B. prod. p. 493. ed. Nees 349. Lehm. asp. p. 13.
Character vero emendandus ob segmenta loborum nu-
cis mitriformis in altera specie unilocularia, vel haec
ipsa species ■ e gener e depellenda. Tiaridio elongato
nimis affine est Heliotropium liaridioides N. An ex
ambobus conjunctis novum debeat prodire genus, an
quidque pro proprio genere sit habendum, pronnntient
alii. JSobis vero tot species sunt generis naturalis
Heliotropii anomalae.)
§. * Bilocularia.
1. TiARiDiUM indicum Lehm. /. c. p. 14.
Heliotropium indicum L. et auct.
Ex insula Marianarum Guajan ipsi retulimus speci-
mina ad amussim cum americanis (Sieb. Mark No. 52.)
atque hortensibus convenientia.
Stirps notissima, in utraque India inquilina, hortorum
nostrorum vulgaris hospes.
§. ** Unilocularia.
2. Tiabidium elongatum Lehm. /. c. p. 16.
Heliotropium elongatum Herb. fVilld. n. 3228.
E Brasilia tropica misit Sellowius. Specimen herba-
rii Willdenowiani fructu carens e Parä Brasiliae misit
Sieber, Comitis ab Hoffmannsegg collector, in schedula
adnolans: „planta arenicola, magnitudine portentosa*) nee
possibilis exsiccatu. Infera florum pars coerulescens , su-
pera lutea." Adjecit Willdenowius : „caule fruticoso de-
cumbente." Qua ex auetoritate quaeritur. . .
*) „Ist ebenfail» ein Ungeheuer und nicht einzulegen."
453
Specimina Sellowiana summitates sesquipedales , her-
baceae, erectae, ramis fistulosis crassitie pennae anserinae
pluries ramosis, habitu omnibusque partibus exacte cum
superiori specie convenientes , characterem differentialem
nullum,'nec oculo armato-praebentes, nisi unicum gravis-
simumque in fructu situm. Nux T. indici verbis summi
magistri R. B. 1. c. .,alte biloba, mitraeformis , lobis bi-
partibilibus, segmentis bilocularibus, loculo venlrali vacuo."
Nux T. elongati haud alle biloba, sinu lobis interjecto
rectangulo, vix tertiam iotius longitudinis partem efficien-
le; mitraeformis, lobis (planis eorum dorsalibus) paralel-
lis, nee divergentibus , dificilius bipartibilibus ; segmentis
unilocularibus , deficiente loculo venlrali vacuo; loculis
angulos nucis oecupantibus , intervallo inani crueiformi in-
terjecto. Major est nuce T. indici, altitudine fere bilineari
latitudinem crassitudinemque lerlia circiter parte excedente.
Simili modo, at eximius est nervosa et coslata; quisque
lobus, a dorso ovatus acutus, carina media nervisque vel
jugis utrinsecus lateralibus ternis, valleculis leviter exca-
vatis interjeetis; nervorum autem lateralium medius vali-
dior, accessoriis quasi comitatus.
T. V. fig. 1. Nux ter aueta T. elongati (et collationis gratia fig. 2.
T. indici) a) a basi, b) a latere visaj c) lobus a dorso, d) a facie
visus; e) Sectio transversa lobi bilocularis dispermi et e*) quadrilocu*
laris dispermi in T. indico.
HELIOTROPIÜM L.
(Char. apud R. B. prod. p. 492. ex ed. N. 348.J
1. Spicis ebracteatis scorpioidibus.
* Species ambiguae.
1. Heliotropium tiaridioides N. (Vel si mavis Tia-
ridium heliotropioides. De genere confer quae supra sub
Tiaridio sunt dieta.)
E Brasilia meridionali misit Sellowius. "fo.
34*
454
Stirps inier Tiaridium elongatum et Heliotropium
parviflorum ambigua, ad illud fructu, ad hoc habita cae-
terisque accedens, diversa praeter fructum caule fruticoso
et breviori pube.
Nux pericarpiö tenuiter adpresse tomentostf obducta,
integra, bipartibilis , segmen.tis bilocularibus , loculis mo
nospermis; tetraquetro-sphaeroidea, linea paulo altlor at-
que crassior; Vertex inter segmentorum margines concavus;
latera sulco profundo secundum suluram utrinsecus exca-
vata, sulcis saepe in unicam confluentibus foveam; dorsa
segmentorum convexa, leviter costata, apice dilalato sinu
profundo emarginata.
Frutex ulnaris, ramosus. Caules crassilie vix pennae
corvinae ramique tereles. Lignum album. Cortex tenuis
cinerascens, juniori aetate pills brevibus erectis adpressis
dense pubescens, demum calvescens. Internodia adulta
subbipollicaria. Folia pseudo-opposita et alterna, late lan-
ceolata, utrinque acuta, in petiolum brevem attenuata,
2| — 4 pollicaria, 1 — 1| poll. lata, petiolo 2 — 4 li-
neari; membranacea, supra punctis elevatis scabrida, sub-
tus tenuissime pubescentia; penninervia, reticulato-veno-
sa, nervo venisque primariis utrinsecus 6 — 9 supra le-
viter impressis, subtus prominulis et pilis longioribus ere-
ctis adpressis munitis. Cymae bifidae (spicae geminatae)
terminales, elongatione laterali rami laterales, more fami-
liarium extra axillares, rarius alares. Pedunculus commu-
nis teres, densius caule pubescentia simili vestitus, subpol-
licaris. Spicae ebracteatae, leviter scorpioides, densiflorae,
sub fructificatione relaxatae, elongatae, 3 — 4 pollices
longae. Flores sessiles. Calyx linea brevior, uberiori
pube vestitusj, 5-partitus, laciniis angustis acutis. Corolla
hjrpocrateriformis ; tubus calycem superans, sesqui-, bilinea-
ris, extus eximie pubescens, 5-nervis, pube per nervös in
lacinias limbi decurrente; limbus expansus sesqui-, bili-
-. 455
nearis, 5-fidus, laciniis obtusis rotundatis, sinubus plica
tis edentulis. Stamina in inferiori tubo inclusa. Germen
laeve, basi glandulosa - cinctum, stigmate conico-corona-
tum. Fructus ut supra.
T. V. fig- 3. Nux magnitudine ter aucta A) a vertice, B) a la-
tere, C) a dorso ejusdem segmeuti visa; E) Sectio transversa segmeuti
bilocularis dispermi.
2. Heliotropiüm monostachyum K.
£ Brasilia tropica misit Sellovius. tt-
Superiori spcciei admodum simile; diversum tarnen
e pluribus speciminibus nobis est visum: spicis simpli-
cibus solitariis , nunquam geminatis , et oppositione folio
rum minus perturbata, caule ex inflorescentiis semper di-
chotomo. Fructus immaturus convenit, perfectus deside-
ratur. Pro deflciente pube pili longiores, adpressi, sub-
strigosi, sparst, qui et in superiori foliorum pagina raris
simi observantur. Slirps vegetior. Folia cum petiolo
4 — &% pollicaria, latitudine pollicis vel 15 linearum.
Spicae adultae semipedales. An mera superioris speciei
varietas? et Heliotropiüm parviflorum spicis variat sim-
plicibus et geminatis.
Adn. Heliotropiüm parviflorum L. Lehm. asp. p. 44.
Species notissima, hortorum nostrorum vulgaris hospes.
Icon Dill. hört. Elth. t. 146. — Tournef. instit. 1. p. 139.
5ta. species. Heliotropiüm minus, supinum C. B. pin.
253. et cet. fide herb. Gundelsheimer. Synonymis adde:
Heliotropiüm scorpioides H. B. K. Nov» Gen. et Sp. 3.
p. 70. e cit. H. Willd. in Syn. 2. p. 207. Heliotropiüm
latifolium Herb. Willd. 3230.! Lehm. aps. p. 33. R. S.
4. p. 729. (eadem Humboldtiana planta in herb. Willd.
sub H. parvifloro n. 3231. fol. 2. loco natali in schedula
non adjecto). Specimina ex India orientali non vidimus,
nee reperitur apud Roxburgh, Don, Blume, R. Brown enu-
meratum. Patria: Cumana Humb., Tampico de Tamauli-
456
pas Berlandier. Martinica Sieber. n. 277. Huic speciei
fructus est subdrupaceus, nucae (pyrenae) duae, nee qua-
tuor, quaque bilocularis disperma — ad sectionem ergo
Heliophyia accedit.
** Species legitimae. Nucibus quatuor monospermis.
3. Heliothopium curassavicum L. Lehm. p. 34.
Ipsi ex Insula O-Wahu Sandwicensium pluribus lo-
cis et temporibus lectum retulimus. E Brasiliae meridio-
nalis provincia Cisplatina misit Sellowius. In promonto-
rio bonae spei ad Gamska - rivier legere Mundt et Maire.
Habemus eliam e Martinica, e Cumana, e Porto Cabello.
4. Heliotropium filiforme H. B. K. nov. Gen. et Sp.
3. p. 67. t. 204. Willd. herb. no. 3246./ Lehm. asp.
p. 37.
Heliotropium tenue Herb. Willd. n. 3248. R. S. 4.
p. 737. (Hoffmannsegg e Brasiliae Provincia Parä
ad Tocantinos).
E Brasilia tropica misit Sellow.
5. Heliotropium inundatum Sw. Lehm. asp. p. 63.
(fide speeiminis ab ipso Lehm, communicati in herb.
Berol. general. asservati.)
Heliotropium procumbens H. B. K. nov. gen. et
spec. 3. p. 69. fide Syn. 2. p. 206, certe autemi
Heliotropium decumbens Herb. Willd. n. 3239. Lehm,
act. Soc. Nat. cur. Halens. 3. fasc. 2. p. 16. Asp. 39.
(Spicae ternae quaternaeque, caulis erectus.)
Heliotropium canescens H. B. K. nov. gen. et sp. 3.
p. 69. (e descriptione).
Heliotropium canescens Herb. Willd. n. 3242. (Hoff-
mannsegg Parä Brasiliae). Lehm. asp. p. 38
Heliotropium cinereum Herb. Willd. 3240. fol. 1.
(nee fol. 2. quod est genuinum H. cinereum H. B. K.
affinis sed diversa species. Utrumque speeimen Hum-
457
boldtianumj. Sub eodem nomine: Sieb, pl. exs. Trinit.
No, 89. — Pbppig in udis Cubae ad Caobas.
E Brasilia misit Sellow.
6. Heliotropiüm gracile R. ß. prod. p. 493. ex ed.
Nees. p. 349.?
ß depressum N. variet vcl propria species.
Ex insula Guajan retulimus. t?.
Novam, de identitate dubii, noluimus proponere spe
ciem. Speciminibus nostris caulis est decumbens, nee
erectus ut R. B. 1. c. in diagnosi poscit. Caeterae notae
adlatae conveniunt. Convenit et nostra planta cum ff.
ovalifolio Forsk., coromandelia.no Retz. affinibusque : ca-
lycibus inaequalibus, floribus minutis, fructibus hispidis
simis.
Gaules pedales et ultra, fruticulosi, decumbentes, tor-
tuosi, crassitudine pennae columbinae majorique, ramosis-
simi, internodiis adultis sesquipollicaribus; ramos extol
lentes erectos, pollicares, qui et ipsi lapsu temporis pro-
sternabuntur. Stirps cinerascenti - viridis , ex toto prae-
ter caules vetustiores, pilis albis longiusculis erectis ad-
pressis rigidulis instrueta, quibus pilis ramuli teneriores
et gemmae caneseunt. Folia pseudo-opposita et alterna,
creeta, internodiis longiora, lanceolata, acuta in petiolum
tertiae dimidiaeve laminae longitudinis attenuata, cum pe
tiolo f poll., ad summum pollicem longa, latitudine ses-
quilineari, ad summum bilineari; vix pellucida, nervo me-
dio tenui plus minusve conspicuo, avenia. Gemmae axil-
lares nonnunquam evolutae folia fasciculata simulant. Spi-
cae solitariae et geminatae, longius breviusque peduncula-
iae, oppositifoliae, id est terminales, singulo suffultae folio,
gemma axillari innovante ramum; ereetae, maxime evolu-
tae pollicares bipollicaresque , calyeibus non arete adpres
sis. Flores minuti, semilineam circiter metientes. Calyx
5-parütus, intus glabrescens, in fruetu ter circiter auetus
458
patulus; laciniae lanceolatae, acutae, inaequales; quae in
spica disticha extrorsum spectat major latiorque. Corollae
tubus calycem superans extus pilosus. Fructus axi vix
seroilineari, depresso-tetragono-sphaeroideus, stigmate co-
nlco apiculatus, e micibus 4 constans, carina faciali acuta,
lateribus planis glabris, dorso convexo hispido.
Adnot. Hei. filiforme, inundatum et gracile species
sunt affines, levioris tantum raomenti characteribus di-
versae.
Heliotropium europaeum et H. villosum specie non
diversa. Varietas villosa Omnibus gradibus in ff euro-
paeum vulgare transit. Nee diversum Heliotropium ob-
longifolium Link. En. alt. 1. p. 163.
*** Specfes nueibus duobus bilocularibus dispermis. Heliophytum N.
Adnot. Eadem differentia fructus ac in genere Tour-
nefortia. — Noluimus in diversa removere genera species
caeteris characteribus habituque consociatas.
7. Heliotropium anchusaefolium Poir. Enc. 11.
p. 23.
Magnam speeiminum copiam in provineiis Brasiliae
meridionalibus (e Montevideo, Salto etc.) pluribus locis
atque temporibus collectorum misit Sellowius.
Planta admodum polymorpha. Glabriorem latifoliam
varietatem descripsisse videtur auetor, sub ineipiente an-
thesi leetam, spicis nondum evolutis. Forsitan et Helio-
tropium amplexicaule Vahl Symb. bot. 3. p. 21. Lehm,
asp. p. 25. huc ducendum, verbis vero parum convenien-
tibus: „folia minime lineata, seeundum nervös glabra."
Fruticulus spithamaeus et ulnaris, pilis articulatis vi-
scidulis nunc ex toto velutino tomentosus canescensque,
foliis subtus incanis; nunc viridis, foliis supra calvescen-
tibus, radieibus pilorum tenuiter granulatis rigidulis. Cau-
lis basi lignescens, in vegetioribus speeiminibus crassitie
— 459
digiti, in ramos abiens plus minusve erectos, ulterius po-
tissimum ex inflorescentiis ramosos, densius vel laxiuscule
foliosos; ramis foliisque alternis. Folia plus minusve li-
neata, venis pennatis utrinsecus 8 — 5 supra impressis,
subtus prominentibus ; semiamplexicaulia aut sessilia; ob-
tusa aut acutiuscula; plana margine rectilineo, aut undu-
laia sinuata, aut margine revoluto; linear! -lanceolata, lan-
ceolata, oblongo-elliptica^ maxima in aliis formis 3" lon-
ga, 7'" lata; 1|« longa, 5'" lata; t§* longa, 2'" lata;
9//; longa, 2ln lata. Cymae scorpioides bifidae, trifidae,
bisbifidaeque , pedunculatae; sub anthesi terminales, sub-
glomeratae; hinc evolulione ramorum e superioribus (non
semper e summis) axillis prorumpentium , laterales et
pseudo-alares, oppositifoliae et symphysi extrafoliaceae,
pedunculo basi uno alterove folio instructo; evolutae fra-
cliferae ut congenerum erectae, elongatae, calycibus remo-
tiusculis, 2 — 5 pollicares. Flores magnitudine Helio-
tropii peruviani majorique. Calyx 5-parlitus, laciniis sub-
aequalibus lanceolatis acutis. Corollae tubus extus visci-
dulo-pilosus calycem superans^ limbus ampliatus 5-lobus,
lobis rolundatis; faux et tubus interior infra faucem villo-
sula. Stamina inclusa, antherae parvulae, e cordata basi
angustatae acutae, in infirao tubo subsessiles, basi fixae.
Stigma peltato-depressum, germini glabro superpositum.
Fruclus axi fere sesquilineari , e latiori basi attenuatus,
obtusus, obsolete tuberculatus, glaber; e nucibus constans
duabus bilocularibus dispermis; dorsum singulae convexum;
facies cavo interloculari ore oblongo verticali quasi tri-
labiato hiante insignis ; substantia nucis lignosa, durissima,
fragilis.
T. V. fig. 4. Nux magnitudine ter aucta, C*) a dorso, D*> a
facie visa; E*) ejusdem Sectio transversa.
Adn. Mirandum est celeberrimos viros monographum
Lehmann, pangraphumque Sprengel de Hdiotropiis Poi-
460 — i
retianis anchusaefolio, nicotianaefolio, polystachyo et to-
mentoso tacuisse.
8. Heliotropium sidaefoliurn N.
E Brasilia misit Sellowius semel iterumque lectum.
Specimina pauca, at inter se bell« convenientia. tj.
Species Heliotropio anchusaefolio finitima, quocum
duratione, habitu, stalura, indole pilorum, inflorescentia,
flore fructuque convenit. Differt vero foliis lanceolatis
ovato - lanceolatisque petiolatis.
Rami spithamaei ulnaresque, lignescentes, crassitie pen-
nae columbinae majorique. Folia altema, internodiis lon-
giora, saepius erecla, lanceolata, ovato -lanceolataque, in
petiolum a lamina satis distinctnm decurrentia, acuta et
obtusiuscula, penninervia, nervo venisque utrinsecus 4—6
supra impressis subtus prominentibus vel prominulis; pi-
lis viscidulis nunc uberioribus vestita, nunc pilis breviori-
bus supra rigidula; juniora subsericea; maxima bipollica-
ria, latitudine 10-lineari, petiolo 2 — 4-lineari; apices
versus decrescentia. Cyma superioris speciei terminalis,
paulo laxior, parcius vel tardius ramis e foliorum superio-
rum axillis evolutis comitata. Flores subsessiles, infe-
riores nonnunquam breviter pedicellati. Calyx 5-partitus,
subaequalis; laciniis angustis acutis sub fructificatione bili-
nearibus. Corolla praecedentis, paulo longius tubulosa,
limbo minus amplo; extus hirta, intus fauce et superiori
tubo villosula. Antherae paulo altius sitae; stigrna de
presso-conicum, pilosulum, germini glabro insidens. Fru-
ctus praecedentis, paulo minor, tuberculis minoribus, raa-
gis obsoletis. Nuces durissimae, biloculares, dorso inter
loculos sulco notatae, facie a superiori specie diversae;
facies nempe leviter late excavata, processibus labiifor-
mibus submarginalibus.
9. Heliotropium phylicoides N.
In Brasilia meridionali (Rincon de Gallinas; Campo,
461
Cap Nueba alibique) lectam misit Sellowius, schedula ad-
jecta: „Incana. Folia margine reflexa. Corollae tubus
intus vitellinus, margine pallidus, limbus coeruleus." t*.
A superioribus, quibus maxime affinis, jam primo in-
tuitu diversa: villis argenteis minime viscidis, foliis mi-
noribus sessilibus ereclis, ex ovata in linearem transeunti-
bus formam, pseudo-verticillato-ternis, alternis.
Frutex spithamaeus et ulnaris, ex toto albido- villo-
sus, apices versus magis, foliis subtus incanis candidisve.
Caulis denudalus brevis, epidermide membranacea tenui se-
cedenle brunneus, ramosus. Raini ut plurimum e supe-
rioribus infra inflorescentiam vetustam axillis editi, erecti,
substricti, dense foliosi. Folia in latifolia forma ovato-
acuta; inferiora maxima ad summum 10'" longa, 6'" lata,
apices versus sensim decrescentia , summa angustiora vix
3 lineas longa; planiuscula, margine recto vel leviter si-
nuato et undulato, vix reflexo, nervo venisque pennatis,
numero variabili, plus minusve supra iinpressis et subtus
prominentibus. In forma angustifolia sublinearia, infima
ad summum pollicem longa 2|- lineas lata, ramea vix un-
guicularia angustiora, marginibus insigniter revolutis; api-
ces versus sensim minora. Cyma terminalis pedunculata,
trifida et bis- bifida, scorpioides, primum compacta, ramis
demum elongatis sesqui - tripollicaribus , calycibus eximie
bifariis remotiusculis. Fructificatione, disseminationeque
peractis, rami demum elongantur e superioribus axillis
prorumpentes. Flores sessiles, illis superioris speciei si-
miles, paululum minores. Calyx 5-partitus subaequalis,
laciniis lanceolatis acutis intus glabrescentibus, sub fructifi-
catione elongatis anguslis sub - sesqui - linearibus. Corolla
extus tubo praesertim albo-villosa, intus fauce et supe-
riori tubo villosula, stamina in interiori nee in infimo tubo
sita. Stigma depresso - conicum. Fructus illi Heliotropii
anchusaefoliij maxime similis, pariter tuberculatus, sulco in-
462 '
ter nuces notatus. Nucum facies ore breviori latiorique
trilabialo hiante, labio inferiore altius porrecto.
2. Spicis bracteatis.
10. Heliotropiüm polyphyllum Lehm. act. halens. 3.
fasc. 2. p. 10., asp. p. 63.
Heliotropiüm foliosum Herb. Willd. n. 3252. (Spec.
Humboldtianum ad Rio Apure in arenosis lectum. Spe-
cies caeterum in nov. gener. et sp. inque Synopsi de-
ficiens.)
E Brasilia misit Sellowius.
Fruliculus densifolius, ramosissimus, proslratus et ere-
clus, habitu quodam modo Polygonorum e tribu avicula-
ris sed densius semper foliosus. Truncus crassitie digiti
in ramos abiens subradicales , tortuosos, ramosos; maximi
sesquipedales, crassitie pennae gallinaceae vel corvinae ; ra-
muli foliis circiter trilinearibus densissime vestiti. Spicae
terminales, foliaceae, subscorpioides, apice recurvae. Corolla
2 lineas circiter longa; faux coronula pilorum erectorum
munita ; interius tubus villosulus. Stamina generis, anthe
rae lanceolatae, acutae, in inferiori tubo subsessiles.
11. Heliotropiüm humistratum N.
In Brasilia aequinoctiali, solo argilloso, inter gramina
emortua. Misit Sellowius. ©.
Elegans plantula more Paronychiarum vel Hernia-
riarum caespitosa et humifusa. Radix descendens, satis
crassa, longitudine circiter caulium, tortuosa, ramulis fibril-
losis instructa. Caules e radice plures radiatim exorien-
tes, ad summum sexpollicares, simplices et parce ramosi,
infera sua parte foliis dorso villosis densissime imbricatis
vestiti, facie Myositidis nanae vel potius aretioidis; api-
ces versus elongati, filiformes, villosi, foliis remotiusculis
laxis supera pagina minus villosis, floribusque pedicellatis
463
sparsis instructi, faciem polius Veronicac arvensis affi-
niumque mutuantes. Folia lanceolata, acuta, basi angu-
stata, internodiis longiora, duas circiter lineas longa, sub*
tus villis albis longis vestita; supra in margine et nervo
tantum villis aliquot ornata. FLores pedicellati, sparsi,
symphysi pedicellorum extrafoliacei , folia aequantia su
perantiaque, magnitudine florum Heliotropii parvißori,
vel paulo majores. Pedicellus longitudine calycis. Calyx
5-partitus, laciniis aequalibus lanoeolatis acutis parce villo-
sis, villis in margine et in apice erebrescentibus. Corolla
parva, extus villosa; tubus brevis, calyce brevior; limbus
major, 5-fidus, laciniis ovato - obl.ongis acutis; intus fauce
corona pilorum brevium erectorum cincta, caeterum gla-
bra. Stamina : antherae in medio tubo subsessiles, parvulae,
ellipticae, utrinque obtusae, apice barbatae! Germen gla-
brum , laeve , stigmate superatum , depresso - conico , vel
umbonato pileiformi, margine puberulo. Fructus pyra-
midatus rostratus, apice nempe attenuato producto, 4-co-
slatus, 4-sulcus, pilis parcis instructus, laciniis calycinis
vix auctis ereclis fautus, iisdem paulo brevior; constans e
nucibus 4 monospermis crustaceis, angulo faciali acuto,
lateribus planis.
12. Heliotropiüm ocellatum N.
E Brasilia misit Sellowius ter lectum. 0.
Herba annua, palmaris, vix unquam semipedalis, pseu-
do - oppositifolia alternifolia ; ex toto strigoso-pilosa, ex vi-
ridi-cinerascens, ramis novellis apicibusque densius stri-
gosis cinereis; pilis vetustiori aetate demum basi albo-
callosis. Radix crassiuscula , simpliciuscula , tortuosa, de-
scendens, brevis. Caulis erectus, ramos ex omnibus axillis
edens; internodiis infimis abbreviatis ramis stipatus subra-
dicalibus pluribus adscendentibus eodem longioribus. In-
ternodia maxime evoluta unguicularia. Folia lanceolata,
obtusiuscula, basi attenuata, subcuneata, petiolata; petiolo
464
brevi laminae tertiam partem vix unquam aequante. Ner-
vus medius subtus prominulus, magis strigosus, anle api-
cem evanescens. Venae nullae vel inconspicuae. Pelio-
lus teres, supra planiusculus. Lamina circiter semipolli-
caris, latitudine variabitli saepius bilineari. Apices ramo-
rum ramulique in spicas abeunt simpliccs, secundas, di-
ßlichas, sub fructificatione raaxime elongatas sesquipollica-
res, ad summum tripollicares, calycibus tum temporis laxe
approximatis. Folia floralia (bracteae) lateriflora, rameis
breviora, flores aequantia superantiaque; sub fruetiiieatione
magis evoluta calycibus duplo longiora. Flores parvuli
(magnitudine florum Heliotropii parviflori') , brevissime
at distinete pedicellati. Calyx 5-partitus, laciniis inaequa-
libus lanceolatis acutis intus glabris. Corolla tenera, (pal-
lida?), extus praesertim tubo strigoso - pilosa ; tubus calyce
brevior; limbus 5 fidus, laciniis ovalis oblusis, sinubus
plicatis dentatis, (dentibus minoribus 5 cum laciniis alter-
nanlibus); faux pervia; tubus interior supra stamina villo-
sus, villis sursum evanescentibus. Stamina generis; anthe-
rae ex ovato-lanceolatae in infero (nee in infimo) tubo
subsessiles, infera dorsali parte affixae. Nervi ab ima basi
tripartiti aut triplices per interstitia staminum in laci-
nias limbi decurrunt. Germern sphaeroideum, 4-costatum,
glabrum, stigmate superatum peltato - depresso - conico sub-
pileiformi. Fructus inter lacinias calycinas paulo auetas
ereetas latens, sphaeroideo-apiculatus, strigoso - hirtus ; e
nueibus constans 4 crustaeeis, monospermis; angulo faciali
acuto; lateribus glabris paululum depressis, et foveola cir-
culari insigni ocellatis!
T. V. fig. 5. Nux Heliotropii ocellati 1) a dorso, 2) a facie,
3) a latere visa, ter aueta.
465
HI. TOURNEFORTIEAE.
Fructu drupaceo 2 — 4 pyreno, pyrenis 1 — 2 spermis ;
stylo simplici.
TOÜRNEFORTIA L.
(H. B. K. nov. Gen. et Sp. 3. p. 6. Syn. 2. p. 199.J.
§. .1. Drupa subglobosa dipyrena, pyrenis bilocularibus
dispermis.
(ToüRNEFORTIA R. B. MeSSERSCHMIDTIA L.
PlTTONIAE H. B. K,)
1. Toürnefortia argentea L. et auct.
Ab insula Mauritii ad fines usque Polynesiae orien-
tem versus late inter tropicos dispersa, vulgaris littoralis
elegansque arbuscula, insulas coralligenas primis suis se-
riceo - argenteis frondibus honestans atque opacans. 8pe-
cimina ex insulis Radack et Romanzoffii retulimus. Spe-
cimina Mauritiana densius sunt sericeo - velutina nosiris,
caeterum non diversa.
2. Toürnefortia laevigata Lmk. Enc. bot. 5. p. 356.
(excl. syn. T. bicolor Sw.J ff. JB. K. nov. Gen. et Sp.
3. p. 14/ (quae est T. latifolia Herb. Willd. p. 3436.
R. S. 4. p, 540^ — Sieb. pl. exsic. Trinit. n. 40.
Toürnefortia bicolor Sieb. Mart. n. 62.
Toürnefortia laurifolia Pöppig pl. Cub.
Ad fretum Sanctae Catharinae Brasiliae extratropicae
legimus ipsi; Sellowius e Brasilia aequinoctiali misit flo-
riferara fructiferamque pluribus locis lectam.
£ laudatis vulgaris atque late pandens species.
3. Toürnefortia Urvilleana N.
E Luconia retulimus. ti.
A. T. orientali R. B. foliis pilosis et scabris; a T.
tetrandra Bl. floribus pentameris; a T. arborescente Lmk.
466
foliis brevioribus latioribusque nunquam subtus tomentosis
spicisque haud brevissimis diversa.
Rami scabri, angulali, striati, sulcati, sulco ab inser-
tione petiolorum deorsum decurrente, paululum flexuosi,
erecti et foliis resupinatis penduli, (fuit num caulis scan-
dens? nos fefellit memoria). Folia breviler petiolata, ova-
ta, acuta, (forma caeterum variabili, oblonga, lanceolata et
obovata,); basi rotundata aequali, (s üb cor data, inaequali,
vix attenuata acuta); non nun quam recurva et complicata.
Sunt porrö papyracea, opaca, penninervia, obsolete relicu-
lato venosa; costa media supra impressa vel paululum
prominula, subtus prominente, venis primariis utrinsecus
6 — 8 arcuatis, inlra marginem anastomosantibus, supra
impressis, subtus prominulis; margine saepe reflexo.
Ex toto sunt scabrida, pilis insuper brevibus albis
in nervo utrinque et subtus in venis crebrescentibus
adspersa. His pilis juniora subtus ramique novelli
canescunt, vix tomentosa diceres. Maxima specimi-
num nostrorum 3'' 9'" longa, 2 poll. lata, petiolo ad
summum semipollicari. Petiolus teres, sulco levi supra
exaratus, ut costa folii pilosus et scaber. Inflorescentia
terminalis, cyma ebracteata, pluries dicbotoma, ramis in-
aequaliter evolutis irregularis, fastigiata, Iaxa; floribus ala-
ribus saepe abortivis. Rami inflorescentiae elongati, com-
pressi, piloso-canescentes; spicae scorpioides, pollicares
bipollicaresque, densiflorae, basi relaxatae, floribus sessili-
bus distichis secundis. Calyx extus et intus incano- pilo-
sus, 5-partitus, minutus; expansus (fructum suffulciens)
diametro vix sesquilineari , laciniis ovatis acutis. Corolla
subcoriacea, extus pilosa, intus glabra, tubulosa, infundi-
buliformis, in aliis 4 lineas longa, in aliis brevior; limbo
pellucido, 5-fido, expanso vix sesquilineari; lobis obtusis
mucronulatis ; sinubus plicatis. Tubus 5-costatus, costis
e mediis laciniis decurrentibus, sulcis plicis sinuum re-
spon-
467
spondentibus; infra medium paululum inilatus, ibidem sta«
minifer. Stamina; antherae subsessiles, lineares, basifixae.
Germen glabrum; Stylus crassiusculus, brevis, stigmate ob-
tuse conico. Drupa glabra, laevis, ovoidea, acuta, stylo
apiculata, axi bilineari, diametro transverso plus quam ses-
quilineari; dipyrena; pyrenis cellulosis, dispermis, a facie
bipartibilibus ; segmentis monospermis. Hinc facile pro
tetrapyrena haberes drupam caeterum omni specie et figu-
ra cum dipyrenis convenientem.
4. Tournefortia tuberculosa N.
In promontorio bonae spei ad Gamkarivier Martio
1819 legere Mundt et Maire. 2fc
Herbacea, ut Tournefortia Arguzia, illique quam cae-
teris afiinior; dissimilis habitu quodammodo chenopodioide
vel atriplicoide , fructu tuberculoso ab omnibus descriptis
diversa.
Herba erecta, ramosa, ex toto pilis brevissimis antror-
sis basi callosis scaberrima. In caule et ramis inque fo>
liorum costa nervis et marginibus pili longiores conici
strigosi persistunt; utraque laminae foliorum pagina callis
minutim albo-punctulata, pilis subnullis. Caules ramique
erecti, angulati, apices versus ad ramificationes paululum
dilatati. Folia sparsa, lanceolata, sinuato-undulata et leviter
crispata, in petiolum brevem attenuata, apice acuta, opaca,
nervo venisque utrinsecus 2 — 3 supra leviter impressis,
nudis; subtus prominulis, strigosis, costa latiuscula in pe-
tiolum abiente. Maxima 2 pollicaria, 9 lineas lata; ra-
mea minora. Cymae terminales bifidae, vel spicae gemi-
natae leviter scorpioides, erectae, filiformes, rariflorae, sub
grossificatione ad 6 pollices usque et ultra elongatae, in-
terstitiis druparum 3 - linearibus. Rachis basi saltem ad
bifurcationem compressa, ut caulis strigoso-aspera, pilis
minoribus brevioribus. Flores sessiles. Calyx 5-partitus,
minimus, expansus diametro vix lineari, laciniis ovatis acu-
4r Bd. 4» Heft. 35
468
tis calloso - ciliatis. Corolla tubuloso . hypocrateriformis,
consistentia plusquam membranacea , limbo exlus leviter
calloso, caeterum extus et intus glabra; tubus 2 — 2£ li-
neas longus, media supera parte, ubi staminifer, crassior;
limbus 5-fidus, expansus sesqui-, vix bilinearis, laciniis
triangularibus longe subcuspidato - acuminatis. Stamina ;
antherae lineares in superiori tubu subsessiles, basali dor-
sali parte affixae, basi obtusae, apice emarginatae, subbi-
cornes, subexsertae. Germen laeve; Stylus tenuis, deciduus,
lineam longus; stigma crassius, acute conicum, semi lineam
longum. Drupa late ellipsoidea, axi sesquilineari, viridis,
glabra, tuberculoso-cristata, sarcocarpio tenui subexsucca,
dipyrena , abortu alterius pyrenae saepius difformis ; pyre-
nae lignescentes, dorso tuberculoso-echinatae, dispermae.
§. 2. Drupa tetradyma, tetrapyrena.
* Pyrenis monospermis.
(Messerschmidtiae H. B. K. — Proprium genus e senten-
tia R. Br.y cid aduuere nequimus.)
Adnot. Pyrenae, ex autopsia, revera dispermae in
Tournefortia scandente Willd. id est T. volubilis R. et
P. fl. per. 2. t. 148. Herb. Willd. 3434.
5. Tournefortia floribunda H. B. K. nov. gen. et
Sp. 3. p. 62. Herb: Willd. n. 3443.
E Brasilia misit Sellow, introduxitque in horlum bo-
tanicum berolinensem, ubi A. D. 1828 florebat.
6. Tournefortia paniculata N.
E Brasilia intratropica misit Sellow. 2J*.
Similis T. scandenti W. , diversa pyrenis monosper-
mis, pubescentia, panicula amplissima, et, si fides est spe-
ciminibus, caule non scandente.
Specimina nostra fructifera, deficiente flore. Rami
obtuse obsolete angulosi, infera calvescente parte pallidi,
— 469
sursum cum ramis inflorescentiae pube densa adpressa ve-
stiti. Folia intervallo unguiculari pollicarive sparsa, petio-
lata, ovata, basi rotundata vel obtuse cuneata rarius in-
aequalia, apice acuminala acuta; membranacea, firraia, vix
pellucida, plana, nervo venisque utrinsecus 6 — 7 supra
leviter impressis, subtus prominulis prominenlibusque : in-
conspicue rariter reticulato- venosa; utrinque rariter tenui-
ter pubescenlia, pube in venis uberiori. Lamina oculo
armato, praeter pubem, et tenuiter granulatam sese prae-
bet. Longitudo eorum 4 pollices, latitudo 2| poll. Pe-
tiolus 6 — 9 linearis, haud crassus, tereciusculus, supra
canaliculatus. Rami in paniculam desinunt ebracteatam,
pyramidatam , erectam, rectam, laxam, amplam, semipeda«
lern majoremque, diaraetro semipedali, cymis suprade-
compositis cons lautem et terminatam, drupis distichis in-
tervallo 3 — 4 lineari distantibus brevissime pedicellatis.
Rami angulati et compressi. Pedicelli calyce breviores,
complanati, inque ramum sursum et deorsum decurrentes.
Calyx 5-parlitus, expansus, sesquilinearis et ultra, laci-
niis acutis, utrinque canescenti-pubescentibus ciliatisque.
Drupa tetradyma, depresso-quadrangularis, latere subses-
quilineari, glabra, telrapyrena, pyrenis monospermis.
7. Toürnefortia elegans N.
E Brasilia meridionali misit Sellow. t>.
Deficiente fructu recognoscenda.
Rami annotini obsolete angulati, cortice griseo gla-
bro ; ligno haud duro , tenui, albido ; medulla crassa ; ramos
ex omni nodo proferentes hornotlnos, frondosos, sesqui-
pedales, pedales semipedalesque , angulatos, grosse Stria-
tos, pilis erectis dense pubescentes, patentes, subgraCiles,
laxos, apice panicula adscendente flexuosa ornatos. Inter-
nodia adulta maxime elongata bipollicaria ; ramulorum un-
guiculari a brevioraque. Folia petiolata, ex ovato elliptico-
lanceolata, utrinque attenuata, apice longe acuminata, acu-
35 *
470
ta; membranacea, plana, viridia, utrinque pilis minutis ad-
pressis sparsis pubescentia, in nervo et venis crebrescen-
tibus. Venae utrinsecus 5 — 6 sublus cum costa pro-
minulae, supra serie pilorum obsolete delineatae. Folia
ramulorum maxima Z\ poll. longa, 15 lineas lata, petiolo
4-lineari; qui petiolus tenuis, teres, supra canaliculatus,
pubescens. Panicula terminalxs, duplo longior quam lata,
3 — 5 pollicaris adscendens; ramis cymosis 8 — 12, di-
stichis, alternis, patentibus; rachis geniculato - flexuosa, an-
gulata, striata, ad genicula dilatato-compressa, pubescens.
Cymis inferioribus bisbifidis, infima nonnunquam foliolo in
pedunculo communi ornata; floribus sessilibus approxima-
tis nee dense confertis. Calyx minutus, semilinearis, 5-
partitus , laciniis angustis acutis piloso - pubescentibus et
erecto-ciliatis. Corolla tubuloso-hypoerateriformis, extus
pubescens, intus glabra, consistentia plus quam membrana-
cea. Tubus trilinearis, gracilis, sub fauce ubi staminifer in-
flatus. Limbus 5-fidus, expansus vix sesquilinearis ; laci-
niis e latiori basi angustatis acutis; sinubus introplicatis.
Antherae in inflato superiori tubo subsessiles, minutae,
lanceolatae, acutae, apice subexsertae. Germen glabrum;
Stylus longitudine fere tubi, glaber, sursum incrassatus;
Stigma basi coaretatum ovoideum.
Adn. Tournefortia psilostaehya H. B. K. ( T. tri-
staehya Herb. Willd. n. 3433.) Synonymis adde: Mes-
serschmidtia punctata Spr. N. Ent. 3. p. 28. Tourne-
fortia punctata Spr. Syst. 1. p. 643.! Tournefortia
scandens Sieb. Mart. n. 63.!
' Tournefortia volubilis L. Synonymis adde : Tourne-
fortia microphylla Berter. Spr. Syst. 1. p, 644.!
Tournefortia corymbosa Herb. Willd. 3444. R. S. 4.
p. 541. ad Tournefortiam foetidissimam Willd., plantam
horlensem bene nolam, pertinet. — Tournefortia corym-
— 471
bosa Sieb, plant. Trinit exs. 439. ad Toumefortiam hir-
sutissimam Sw.!
Icon Sloan. Jam. t. 162. fig. 4. ad Toumefortiam
suffruticosam L. laudata est Suriana maritima.
Tournefortia tenuiflora Herb. Willd. Cumana
Humbdt. R. S. 4. p. 540. est Declieuxia herbacea IN.
Linnaea 4. p. 11. Knoxia brasiliensis Spr.
IV. CORDIEAE.
Fructu drupaceo, stylo bißdo dichotomoquc.
(Conf. R. Br. I. c.J
CORDIA L.
(Varronia L. — Gekascanthiis P. Browne. — Cerdana R. P.)
(Charact. R. Br. prod. p. 498. ex ed. Nees. 354. —
Cotyledoncs plicatae,)
1. Calyce decemstriato : (Gerascanthus. — Cerdana.)
Cordia Gerascanthus Jacq. Amer. p. 43. t. 75. f. 3.
Indiae occidentalis incola. Specimina Sieb. Mark 282.
Wydler Portorico 425. aliaque.
Asserere non audemus, unam eandemque speciem hoc
sub nomine habuisse auctores. Stamina in nostris speci-
minibus fauci villosae inserta, longitudine corollae (ut
Jacq. 1. c.) — Gerascanthus Browne Jam. 170. t. 29. f. 3.
Cordia Gerascanthus Enc. 7. p. 42. t. 96. f. 2., H. B. K.
nov. Gen. et Sp. 3. p. 54., staminibus profundius insertis
inclusis differre videntur. — An variabilis genitalium ra-
tio in Pulmonariis pluribusque familiis et generibus usi-
tata? — Folia quo ad formam certe variabilia, ab aliis
aliter describuntur. De pilis stellatis tacuisse omnes mi-
randum. Excludendum est syn. a Kunthio Syn. 2. p. 192.
472
laudatum: Cordia linifolia Willd. herb. 4570. R. S. 4.
p. 799, species toto coelo diversa.
A Cordia Gerascantho nostra vix specie differt: Cer-
dana alliodora R. et P. fl. per. 2. p, 46. t. 184. Herb.
Willd. n. 4598! pubescentia stellata insigni, inflorescentia,
omnibusque floris partibus, fauce villosa, staminibus fauci
insertis lacinias corollinas aequatitibus conveniens. — Fru-
ctus utriusque desideratur. Magis inter se differunt quoad
flores, amplitudinemque florum specimina Indiae occiden-
talis, quam ab illis peruvianum supra laudatum. Foliis
tantum distingui potest Ruiziana planta latioribus brevios
ribusque, in icone ovatis, in specimine magis obovatis et
acutls. Folia autem Cordiae Gerascanthi in omnibus
nostris speciminibus sunt lanceolata, oblonga, utrinque
producta (ut Browne poscit), utrinque acuta, (nee ut
Kunth, basi rotundata aut cordata), rarius basi obtusa;
3 — 6 pollicaria, peduneulo semipollicari et pollicari.
Tertiam his duabus dissimilioremque adjicimus for-
mam, Cordiae Gerascanthi varietatem, aut speciem illi
finilimam, nempe:
1. Cordu (Gerascanthus?) tomentosa N.
£ Brasilia aequinoctiali misit Sellow. t?.
Diversa: floribus majoribus, staminibus corolla bre-
vioribus, pilis iisdem stellatis multo uberioribus. Foliis
latioribus brevioribusque cum Ruiziana planta convenit.
Folia ovoidea, ellipticaque in ovatam et obovatam lu
dentia formam, rarius oblonga; acuminata, acuta; basi
saepius acuta et paululum in petiolum producta, rarius
obtusa, saepe inaequalia ; maxima 4" 9"' longa, 2" 9'" la-
ta, petiolo ad summum 15'" longo. Rami juniores, pe-
tioli, infera foliorum pagina, rami inflorescentia e et caly-
ces adpresse tomentosa, sordide canescentia, pilis stellatis
in supera foliorum pagina rarescentibus dissitis. Calyx
4 lineas longus. Laciniae corollinae totidem, apice ro-
473
tundato quam basi paulo latiores. Stamina tertia circiter
parte lacinüs corollinis breviora.
Aliis speciminibus alio loco collectis folia sunt an
eustiora, longiora, magis in lanceolatam vergentia formam,
ad summum 5" 9"' longa, 2'' 3'" lata; quae autem minus
elongantur latiora evadunt. Tomentum illis uberius, mi-
nus adpressum, mollius, paulo magis canescens.
Cordia Gerascanthoides H. B. K. nov. Gen. et Sp. 2.
p. 54. (C. Gerascanthus Herb. Willd. 4569. ) defectu pu-
bis stell atae, calyce hispido, corolla majori, fauce nuda
caeterisque abunde divcrsa.
2. Cordia grandis N.
E Brasilia tropica misit Sellowius. t?.
Rami teretes, cortice brunneo demum calvescente,
ligno albo; juniores subangulati, substriati, fuscescenti-bir-
suti. Folia magna, intervallis pollicaribus tripollicaribus-
que alterna, sparsa, brevissime petiolata, anguste ovata vel
elliptica, suboblonga, basi obtusa subcordataque ; apice bre-
viter acuminata, acuta; margine inaequali subsinuato re-
flexo; rugosissima, rete vasculoso subtus prominente, su-
pra praeter costam mediam prominulam hirtellam impres-
so, venis primariis utrinsecus 6 — 10; infera pagina hir-
tello-pubescente, supera scabra. Maxima speciminum no-
strorum 11 pollices longa, 4^- lata, petiolo 4 lineari.
Cyma terminalis, sessilis, foliis minor, triradiata; radiis
apice divisis vel ramosis, ramis bis circiter dichotomis, spi-
cis secundis sub anthesi densifloris brevibus revolutis.
Calyx sessilis, tubulosus, leviler obconicus, 10 striatus,
3 — 5 dentatus, dentibus rotundalis mucronatis erectis;
extus pubescens, intus glaber, tres lineas longus vel paulo
longior. Corolla hypocrateriformis glabra; tubo longitu-
dine calycis, limbo 5-fido, lacinüs anguste ellipticis obtu-
sis uninerviis dimidiae tubi longitudinis. Stamina exserta,
lacinüs paulo longiora ; iilamenta fauci inserta , ima basi
476
Flores maximi. Caetera eonveniunt, nee de identitate
speciei dubitare fas est.
** Micranthae.
5. Cordia magnoliaefolia N.
£ Brasilia aequinoctiali misit Sellowius. t?.
Insignis species micrantha, macrophylla , foliis eunea-
tis acuminatis subtricuspidatis glaberrimis.
Specimina florifera: Rami dense foliosi, jugis ab in-
serlione petiolorum deorsum decurrentibus obtuse multan-
guli, brunnei, calvescentes , pilis erectis sparsis intra juga
superstitibus; crassitie infra infloresceniiam 3 — 5-lincari;
ligno albo temri tenero; cavo medullari amplo. Folia bre-
viler petiolata, euneata, antica parte elliplica, acuminata,
acuta, mucronata; rarius juxta acumen dente accessorio
instrueta, saepius integerrima ; subcoriaeea, penninervia, re-
ticulato-venosa; costa, venis utrinsecus subduodenis venu-
lisque supra prominulis, subtus prominentibus ; raargine
leviter reflexo; 9 pollices longa, 2" 10'" lata; petiolo
crasso supra piano, subtus convexo 4 lineas longo; adulta
glaberrima; novella cum primum e gemma erumpunt, pi-
lis substrigosis vesliuntur densioribus quam in inßorescen-
tiae ramis. Inflorescentia terminalis sessilis: panicula
ebracteata, subfastigiata, ampla, e cymis pluries- (3 — 5)
tri- et dichotomis constans, diametro 6 — 10 pollicari;
rami angulati, compressi, pilis brevibus rigidulis apices
versus dense vestiti. Flores sessiles. Calyx coriaceus,
intus et extus pilis minutis erectis obsitus, ante anthesin
ellipsoideus^ sub anthesi lobis 3 — 5 irregulariter apertus,
tubuloso-campanulatus, duas circiter lineas longus. €o-
rolla hypoerateriformis intus et extus glabra; tubo haud
angusto, sursum paulo ampliato, longitudine calycis; lim-
bo 5-fido, expanso subtrilineari ; laciniis anguste ellipticis
obtusis dimidio tubo longioribus. Stamina 5 longe exserta,
477
filamenta fauci imberbi inserta, basi villosa, supeme gla-
bra, tenuia, laciniis longiora, longitudine circiter tubi; an-
therae sagittatae, loculis tenuibus majori ex parte discre-
tis. Germen glabrum; Stylus filiformis, glaber, faucem vix
superans, apice bis-bifidus, stigmatibus crassioribus la-
mellatis.
Specimen fructiferum: Ramus adultiori aetate teres,
glaber; cortex crassior, brunneus, lenticellis crebris albis
tuberculatus. Folia octopollicaria, firmiora, nitida, saepius
tricuspidata , ullimis penultimisve venis juxta acumen in
dentes excurrentibus. — Adjecta sunt folia maxima duo
14 pollicaria, k\ poll. lata, petiolo semipollicari. — Pani«
cula maxime evoluta, ramulis elongatis diametro circiter
pedali; ramis calvescentibus apices versus pubem vel hir-
sutiem retinentibus. Calyx expansus, explanatus, irregu-
lariter lobatus, diametro 4- linear!, ut in flore utrinque pi-
losus, drupam suflulcit ovoideam, succosam, globosam, ni-
gram, magnitudine fere Cerasi avium, monopyrenam. Pu-
tamen ovoideum, putamine Cerasi majus, rugosum, rimo-
sum, lignosum, durissimum, abortu trium ovulorum unilo-
culare; nucleus cavum explens; testa seminis alba; coty-
ledones crassae, plicatae.
6. Cordia diospyrifolia N.
£ Brasilia aequinocliali misit Sellowius specimina flo-
rifera, fructu deficiente. %
Superiori speciei proxima, a qua foliis differt minori-
bus, ellipticis obovatisve, utrinque pilis raris adspersis,
staminibus lacinias corollinas subaequantibus, nee superan-
tibus; vix aliis notis.
Folia breviter petiolata, 7 pollicaria, latitudine 3 pol-
licari, elliptica et obovata, interdum oblonga; basi atte-
nuata et acuta, aequalia aut rarius inaequalia, ambitu le-
viter undulata; apice obtusiuscule acuminata, mucronataj
subcoriacea, penninervia, reliculato-venosa; rete vasculoso
478 _
utrinque leviter prominente; margine LauJ retlexo; ulrin-
que pilis raris adspersa; subtus nitida, supra opaciora.
Panicula convexo-expansa, brevius longiusve pedunculata,
folia subaequans superansque, apices versus inagis pilosa;
pilis alas axillasque ramorum farcientibus. Calyx exlus
pilis erectis raris adspersus, intus sericeo-pilosus, saepius
5-fidus. Tubus corollae cylindricus. Stamina paulo in-
ferius inserta, laciniis breviora; antberae aeque pro-
funde sagitlatae, breviores, loculis latioribus. Caetera
eonveniunt.
7. Cordia (macrophylla? pubesccns?) ScllowianaN.
E Brasilia aequinoctiali misit Sellowius iloriferam
fruclu deficiente. "fc.
Simillimae certe, quas species varietalesve dicerc non
audemus: Cordia macrophylla L. et auct. ex India occi-
dentali, Herb. Willd. 4578. Spccimina a Valilio aceepta,
aliaque quae Willdenowius e Lutetia Parisiorum rclulit,
an culta? conf. Desf. an. d. Mus. 1. p. 205. — Cordia
pubesccns Herb. Willd. 4577. R. S. 4. p. SOo. Brede-
meyer Caracas. — Cordia Sellotviana nostra Brasiliensis,
et Cordia lieterophylla Herb. Willd. 4574. Cajennensis.
— Nostram e specirninibus pluribus describemus, differen-
tiasque caeterarum e speciniinibus minus completis ad-
demus.
Kami teretes adpresse rufescente tomentosi ex inflo-
rescentiis di- et trichotomi. Folia breviter petiolatn, ova-
ta, integerrima, basi in petiolum breviter obtuse cuneata,
apice attenuata, in acumen tenue et acutum producta;
penninervia, reticulato-venosa, nervo venisque primariis
utrinsecus 6 — 10 supra uberiori pube conspicuis, omni
rete vasculoso subtus prominente; juniori aetate supra ve-
lutina, tardius pubescentia. vetustiora demum nitidula sca-
brida, firmiora tunc temporis atque pergamentacea ; subtus
discolora, velutino - tomentosa , pube tomentoque in siccis
479
saltera seraper rofescentibus ; maxima cum acumine 10 pol-
licaria, 3" &"' lata, petiolo 4-lineari. Inflorescentia alaris
sessilis, (semel breviter pedunculata). Cyma ampla. plu-
neg (3 — 6) tri- et dichotoma. ex toto toraentosa, ramis
teretibus sursum ramificationes versus paululum dilatatis
sulcoque fuluram indicanle divisionem notatis. Flores ses-
siles; alabastra subglobosa. Calyx breviter campanulatus,
5-dentatus, dentibus acutis erectis, sesqui circlter lineam
longus, intus pubescens. Corolla hypocrateriformis glabra ;
tubus cylindricus longitudine calycis; laciniae breviores,
obtusae, reflexae. Stamina longe exserla, laciniis plus du-
plo longiora; filamenta fauci inserta, ad insertionem et
infira insertionem corollae adnata parle villosissima , tubo
caeterum glabro, exserta parte glabra; antherae sagittatae,
latiusculae, breves, obtusae. Germen globosum, glabrum.
Stylus conica basi pilis brevibus erectis rigidulis hirtus,
ad basin fere usque bifidus, ramis biüdis; Stigmata dilatata
generis, faucem corollae paululum superantia.
Cordia pubescens. Stamina quam in Sellorriana bre-
viora, laciniis corollinis paulo longiora; filamenta fauci
glabrae inserta, ab insertione sursum libera, lacinias circi-
ter aequante parte valde villosa (minime deorsum corol-
lae adnata parte), apice glabra. Germen stylusque bisbi-
fidus praecedentis. Stigmata autem in floribus dissectis
non observata sunt more generis dilatata ( Stigmata 4 ca-
pillaria Cordiae macrophyllae Desf. 1. c). — An Status
normalis floris hermaphroditi perfecta? Folia haud diver-
sa, paulo majora; maximum 9 poll. longum, 3| Iatum,
margine leviter flexuoso, venis utrinsecus 10 — 12. Pu-
bes tomentumque parciora et breviora, ut infera foliorum pa.
gina vix tomentosa dici possit — ., Arbor procera, fructu
ex toto albo viscosissimo." Bredm. in schedula.
Cordia macrophylla. Flos flori Cordiae pubescentis
maxime similis. Stamina laciniis corollinis vix longiora;
4S0
filamenta fauci villosulae inserta, inferne ab insertione sur
sum villosa, superne glabra; tubo corollae_ intus nudo at-
que glabro. Germen cnm stylo laeve atque glabrum, Sty-
lus bisbifidus, in unico dissecto flore brevis, vix rite evo-
lutus. Folia integerrima , sinuata obsolete dentataque; la-
tiora, minus altenuata, brevius acuminala, basi, cum ma-
xime sint evoluta, rotunda et subcordata; venis utrinsecus
10 — 12; pedalia, (ex auctoribus sesquipedalia). Pubes
ut in superiori.
Cordia heterophylla. Folii forma cum pubescente,
tomento et pube cum Sellorviana conveniens, diversa vi-
detur inflorescentia et flore. Specimen inflorescentiis dua-
bus ornatum cymas pedunculatas fert e terminalibus late-
rales extraaxillares factas, ramo pro duobus unico evoluto.
Calyces angustiores clavati, nee globosi. Corolla angu-
stior, laciniis brevioribus calycem paulo superans. Stamina
lacinias vix aequantia. Faux corollae filamentaque stami-
num ex toto glabra. Germen oblongo - ellipsoideum , su-
pera parle ut in Sellorviana hirtum; Stylus stigmataque
dilatata gencris.
8. Cordia obscura N.
£ Brasilia tropica misit Sellowius speeimina flori-
fera. tt.
Superioribus valde affinis , primo intuitu tarnen di-
versa: foliis subsessilibus pergamentaeeis, minime serieeis,
pilis brevibus rigidulis crebris utrinque munitis; rete vascu-
loso tenuissimo in supera facie prominente; cymis mi-
noribus breviler pedunculalis terminalibus lateralibus ala-
ribusque.
Rami novelli angulati, pilis (in siccis) brunneis, nee
rufescentibus , una cum petiolis foliorum brevissimis sub-
tomentosi; adulli tardius calvescentes, teretes, cortice brun-
neo. Folia subdistieba, sparsa, intervallis bipollicaribus
longioribusque dissita, ad summum semipedalia, 2| poll.
481
lata, ovata, acuta, acumine angusto brevi terminata, nervo
excurrente saepc eximic mucronata; margine integerrima,
sinuata, rariusque apicem versus dentata; penninervia, re-
ticulato-venosa, nervo medio, venis primär iis utrinsecus
6 — 10 venulisque subtus prominentibus, supra pilis ube-
rioribus vestitis leviterque prorainulis. Tenuissimum rete
ultimarum venularum in superiori pagina prominens, oculo
armato insigne, in affinibus plane desideratur. Cymae fa-
stigiatae, quater circiter bifidae, diametro vix bipoll icari;
pedunculus ramique angulati brunneo-subtomentosi. Mo-
res sessiles, floribus superioris speciei valde similes, paulo
majores. Calyx ante anthesin obovoideus, sub anthesi duas
fere lincas metiens, more superioris speciei extus et intus
tenuiori adpressa pube vestilus. Laciniae corollinae ob-
longae, obtusae, tubo paulo breviores. Stamina exserta vix
longitudine laciniarum, filamenta fauci inserta ad ipsam
insertionem valde villosa. Germen cum stylo glaberrimum;
Stylus bis bifidus, Stigmata generis paululum e fauce emer-
genlia.
9. Cordia salicifolia N.
E Brasilia aequinoctiali misit Sellowius specimina
florifera. f?.
Praeter gemmas summosque inflorescentiae ramulos
glaberrima. Specimina nostra exsiccatione praeter corollas
pallidas fuscescentia, foliaque amittentia. Bami erecti, ex
inflorescentiis trichotomi dichotomive, nonnunquam et te-
tratomi; subgraciles, infra quartam dichotomiam crassitie
vix pennae corvinae; teretes, laeves, ligno albo. Folia
sparsa, tenuia, firmia, vix pellucida; lanceolata, acuminata,
acuta, in petiolum attenuata; penninervia, tenuiter reticu-
lato-venosa, nervo medio venisque crebris patentim arcua-
tis utrinque prominulis; cum petiolo semipollicari quin-
quepollicaria , pollicem lata; ab insectis saepe erosa,. Cy-
mae tardius cvolutae ramis, alares, breviter pedunculatae,
482
subsessiles longiusve pedunculatae, erectae, subfastigiatae,
diametro sesqui et 2|- pollicari, 3 — 5 dichotomae, ra-
mulis ulterius ramulosis. Rami teretiusculi , sursum et in
alis pilis brevibus obsiti. Flores pedicellati, vel potius in
ramulis terminales, nee spicati. Alabastrum obovoideum.
Calyx sub anthesi breviter campanulatus , irregulariter lo-
bis 2 — 5 apertus, vel cupuliformis quasi calyptratus cir-
eumscisse disruptus; extus glaber et laevis, intus erecto-
pilosus; integer subbilinearis. Corolla hypoerateriformis,
tubo longitudine calycis, limbo 5-fido; laciniis reflexis, an-
guste ellipticis, obtusis, dimidiae tubi longitudinis vel paulo
longioribus. Stamina longe exserta, laciniis duplo longio-
xa; filamenta paulo infra faucem inserta, inclusa parte vil-
losa, exserta glabra; antherae sagittatae obtusae. Germen
ellipticum,, glabrum; Stylus glaber profunde bifidus, ramis
bifidis; Stigmata dilatata crassioraque generis, e fauce co-
rollae emergentia.
B. Flores glomerati, capitati vel spicati. ( Varronia L.)
* Cyma sub anthesi glomerata, sub fruetificatione evoluta.
10. Cordia discolor N.
Florentem e Brasilia tropica misit Sellowius. t/. .
Fruticulosa videtur. Specimina nostra rami sesqui-
pedales, teretes, recti, pseudo - oppositifolii , ramosissimi,
internodiis adultis pollicaribus bipollicaribusque , ramulos
e quoque nodo sub angulo semirecto majori emittentes,
inferiores alternos, summos oppositos; juniores tenuiter
adpresse dense pubescentes tomentosive, simulque strigoso
pilosi, strigis sparsis in adultis diutius persistentibus. Fo-
lia breviter petiolata, internodia subaequantia, maxima sub-
bipollicaria, latitudine 10 lineari, petiolo lineam sesqui-
lineamve longo; maxime evoluta ovata, basi rolundata;
, juniora ex ovato-lanceolata, basi acuta; omnia acuta, in-
aequa-
483
aequaliter grosse dentata, subinlegerrimaque; penninervia,
nervo venisque utrinsecus 5 — 6 supra impressis, pilis-
que strigosis obsitis, subtus prominentibus strigosisque ;
venulis reticulatis paucis süpra impressis, subtus subincon-
spicuis; supera pagina tenuiter granulata, scabra, pilis sub-
strigosis parvis sparsis obsita; infera pagina lomento te-
nuissimo brevissimo adpressö e lurido-ferrugineo vestita,
pilis strigosis immixtis nervura venasque imprimis munien-
iibus; tomentum vero tarn est tenue, ut oculo nudo su-
perficiem opacam pro glabra possis habere; margo leviler
reflexus. Cymae bis-ter-bifidae, in ramis ramulisque ter-
minales, pedunculatae subsessileque , sub anthesi glo-
meratae, pseudo-capitatae; sub grossificatione fructus evo-
lutae, ramis elongatis semipollicaribus longioribusque, spi-
cis secundis densis. Ramuli e summis infra inflorescen-
tiam terminalem nodis opposili, breves, inflorescentia or-
nati, paniculam sistunt foliosam. Pili strigosi sursum in
inflorescentia crebreseunt, tomentumque in calycibus opa-
cant. Flores pentameri, interdum et tetrameri. Alabastra
globosa. Calyx linea paulo major, intus glaber, obconico-
campanulatus , 5 dentatus, dentibus acutis erectis. Co-
rolla calycem superans, duas fere lineas longa, e tubu-
loso - campanulata infundibuliformisve , limbo tubum sub-
aequante subintegro obtuse brevissime 5 - lobato ; extus
glabra, tubo intus villoso. Stamina inclusa ; filamenta bre-
via fauci inserta; antherae minutae, late ellipticae, loculis
basi discretis subsagittatae. Germen globosum, glabrum;
Stylus glaber, flliformis, apice in ramos quatuor divisus,
stigmatibus more generis dilatatis et incrassatis stamina
aequantibus. Germen sub grossificatione observatum globo-
sum, calyce tectum dentibus in vertice conniventibus clau-
so; biloculare videbatur.
11. Cordia urticifolia N.
E Brasilia aequinoctiali misit Sellowius specimjna pau-
4rBd. 4s Heft. 36
484
ca, male servata, foliis utplurimum amissis, e ramis su-
perioribüs florifera, ex inferioribus fructifera. %.
Habitus omnino superioris speciei; diversa: hirsutie,
foliis majoribus caeterisque.
Rami juniores cam inflorescentiis pilis patentibus ru-
fescenlibus hirsuti, vetustiori aetale demüm calvescentes.
Folia breviter petiolata, internodiis longiora, ovata, sub-
acuminata, acuta, basi obtusa, grosse simpliciter et dupli-
cato - serrata , tripollicaria , \\ — \\ pollices lata, majora-
que, petiolo sesqui - trilineari , ramea minora; penninervia,
reticulato-venosa, nervo venis utrinsecus 5 — 7 venulis-
que supra impressis, subtus prominulis; subtus praesertim
in rete vasculoso hirsuta, pilis supra brevioribus rariori-
bus obsita; margine pilis brevibus antrorsis scabra. Cy-
mae sub anthesi glomeratae, sub grossificatione evolutae,
bis-terque bifidae. Ramuli axillares alterni cymiferi api-
cem ramorum panicula decorant foliosa. Calyx cupulifor-
mis campanulatusve, hirsutus, ciliatus, intus glaber, 5-den-
tatus, dentibus erectis acutis acuminatis. Corolla tubu-
loso - campanulata , calycem superans, duas circiter lineas
longa, tubo lineam longo, limbo ampliato subintegro levi-
ter obtuse 5-lobo, extus glabra, tubo intus villoso. Sla-
mina inclusa ; filamenta fauci inserta sursum glabra ; an-
therae minutae, ovatae, vix sagittatae. Germen cum stylo
glabrum; Stylus inclusus, apice in ramos 4 divisus; Stig-
mata latiora crassiora. Drupa ovoidea, axi bilineari, ca-
lyce persistente inclusa et tunicata, vertice libera, vix suc-
cosa, monopyrena ; putamen sublignescens, abortu unilocu-
lare, monospermum.
12. Cordia hermanniaefolia N.
E Brasilia misit Sellow floriferam. ti.
Cordiae discolorl affinis, quacum praesertim convenit
indole tomenti et pilorum majorum in infera foliorum pa-
gina observatorum. Pili tarnen crebriores. In ramis ju-
485
nioribus inque inflorescentiis deficit tomenlum et pili la-
xiores, patuli, nitore subvelutino donantur. — Differt fo-
liorum forma, caeterisque.
Frutex pseudo - oppositifolius, erectus, ramosissimus,
rarais erectis caule brevioribus ; inlemodiis caulis subbi-
pollicaribus, ramorum frondescentium vix unguicularibus;
cyrais sub anthesi glomeratis sessilibus et breviter pedun-
culalis in apicibus raraorum . paniculatis. Folia breviter
petiolata, internodiis majora, ad summura sesquipollicaria,
semipollicem lata, peliolo lineam circiter longo; elliptico-
vel ovato-lanceolata; basi nunc obtusa rotundata, nunc
acuta; apice nunc obtusiuscula, nunc acuta; margine sim-
pliciter vel obsolete duplicato serrata, serraturis nunc acu-
tis, nunc obtusis (subcrenata); penninervia, reticulato-ve-
nosa, nervo, venis utrinsecus subquinis venulisque supra
impressis nudiusculis, subtus prominulis pilisque longiori-
bus vestitis; supra granulata, inter nervös pilis strigosis
brevibus albis rigidis obsita scabridaque; margine scabra.
Cymae florentes densae , diamelro circiter 5-lineari; termi-
nales subsessiles ramulis comitati cymiferis iisdem Ion.
gioribus. Ramuli axillares cymiferi, unico foliolo instru-
cti, foliis eos suffulcientibus breviores esse solent. Calyx
subcampanulatus. 5-dentatus, dentibus erectis acutis, apice
crassioribus subacuminatis , intus glaber. Corolla tubu-
loso.campanulata, calycem superans, duas circiter lineas
longa, extus glabra; limbus longitudine circiter tubi, levi-
ter obtuse 5-lobus; tubus intus villosus, filamenta nempe
corollae adnata parte ab insertione deorsum villosissima.
Stamina inclusa; filamenta fauci inserta, limbo corollae
breviora; antherae minutae, breves, obtusae, limbum haud
superantes. Germen cum stylo glabrum, Stylus calyce lon-
gior, longitudine staminum, apice in quatuor ramos divisus;
Stigmata more generis crassiora. latiora.
36*
486
ß Calycina.
E Brasilia meridionali Sellow.
Differt habitu, ut specimina in humidis umbrosis edu-
cta ab aliis ejusdem speciei in apricis sitientibus enatis
differre solent Gracilior, laxior. Internodia ad 3 pollices
usque elongata. Folia saepius alterna, longiora latioraque,
in ovatam ludentia formam, 1\ poll. longa, 9 lineas lata,
basi in longiorem petiolum . acutius attenuata , apice acu-
tiora, attenuata, acuminata, dentibus acutioribus eximius
serrata. Tomentum tenuius, minorque copia pilorum lon-
giorum. Inflorescentiae laxius glomeratae, cymae paulo
minores, longius pedunculatae , pedunculis longitudine cir-
citer foliorum. His levioris momenti differentiis, quae fa
eile a loco natalis aliisque fortuitis pendere crederes, gra-
viores accedunt in flore observatae. Flores paulo majores.
Dentes calycini produetiores , eximie acuminati. Gorollae
internus tubus glabrescens, obsolete villosulus ; villosa tan-
tum filamenta staminum ubi fauci inserta sunt. — Stamina
longiora, antherae exsertae corollam superantes. Stylus
contra brevior, calycis longitudinem haud aequans. An
duplex genilalium ratio pluries memorata? an species?
** Flores capitati, spica capitata globosa.
13. Cordiä patens H. ß. K. Nov. Gen. et Sp. 2.
p. 59i
Duplicem Sellowius e Brasilia tropica misit formam.
<x Monocephala. Capitulis semper solitariis. Speci-
mina fruetifera, pedunculis tripollicaribus.
p Polycephala. Capitulis saepe lernis, terminali ac
cessoriis lateralibus duobus approximatis adpressis stipato.
Specimina sub ineipiente anthesi lecla, pedunculis brevibus.
Fuscescenti-hirsuta. a. Rami apices versus angulati,
striati. Folia alterna, internodiis paulo longiora, 4 — h\
poll. longa, \\ — . 2 poll. lata, petiolo 4-lineari; ovata,
487
basi rotundata, obtusa, apice acuminata, acuta; serrata,
serraturis basali parte obsoletis; plana, penninervia, reti-
culato-venosa; subtus tomenlosa, supra pilis rarioribus bre-
vioribus rigidioribus basi subcallosis obsita, nee tarnen
scabra; nervus, venae utrinsecus snb 7 venulaeque subtus
leviter prominula, densioribus obscurioribusque pilis in.
signia; supra vel leviter impressa vel plane inconspicua»
nervo tantum insigniter piloso. Capitulum terminale eva-
d!t demum alare vel laterale, ramis duobus oppositis vel
unico ex ipso peduneulo evolutis, nullo suflultis folio. Pe-
duneuli axillares patentes vel patuli, folia subaequantes,
inferius in raroulos abientes foliis instruetos. Foliolum
nonnunquam sub ipso capitulo ad instar involucri erumpit
Capitulum Ceraso paulo minor: spica polysticha, brevis-
sima, capitato-globosa; rachide ellipsoideo-incrassala, fo.
veolata; foveolis calyces sessiles reeipientibus setoso-fim-
briatis stellatis. Calyx obeonicus, duas lineas longus Ion-
giorque, extus hirsutus, intus glaber laevisque, 5 - dentatus ;
dentibus a cutis apice crassioribus breviler acuminatis. Co-
rolla tubuloso - campanulata , calycem tertia circiter parte
superans, extus glabra; limbus tubo brevior, subinteger;
tubus intus villosus. Stamina haud exserta (ut Kunth
1. c), sed limbo corollae paulo breviora; filamenta fauci
inserta; antherae breves, ellipticae, oblusae, loculis basi dis-
cretis subsagittatae. Germen cum stylo glabrum ; Stylus ca-
lycem vix superans, apice in 4 ramos divisus, Stigmata
generis, minuta. Fructus: drupa glabra, laevis, ovoidea,
axi circiter bilineari, basi slyli apiculata, calyce persistente
haud adhaerente tunicata, vertice libera ; monopyrena; sar
cocarpio tenuissimo; putamine chartaceo abortu unilocu-
lari monospermo.
ß. Status plantae minus evolutus, ramis nondum
elongatis. Folia minora, angustiora, basi minus rotundata,
mollius tomenlosa. Capitula primos explicantia flores
frucliferis minora, superiora subsessilia, inferiora provectiora
pedunculis subpollicaribus insidentia. Flores cum floribus
superioris formae sedule collati ad amussim conveniunt.
14. Cordia calocephala N.
Unicum e Brasilia tropica misit Sellowius specimen. t?.
Proxima species Cordiae macrocephalae H. B. K.
Herb. Willd. 4542. Haec vero tomento tenuissirao ad-
presso e pilis stellatis constante est vestita, nostra contra
tomento uberiori longiori lanuginoso, pilis haud stellatis.
Folia late ovata, subcordata, obtusa, crenata, sesqui-
pollicem longa, 15 lineas lata, petiolo trilineari; supra
canescentia, subtus incana, rete vasculoso fuscescente. Ca-
pitulum sub incipiente anthesi breviter pedunculatum , fu-
scescenti-hirsutum, magnitudine Cerasi. Denies calycini
setacei, hirsuli. Corollae nondum forsitam perfecte evo-
lutae quam in €. macrocephala dimidio minores. Rachis
capituli clavata.
15. Cordia sessilifolia JN.
Brasilia tropica. Sellowius. %.
Fruticulus birsutus et asper. Caules erecti, 10-polli-
cares monocephali, bipedales polycephali; elatiores denu-
data basi crassitie pennae galinaceae, teretes, ligno albo,
cortice fusco demum calvescente; sursum pilis patentibus
albis hirsuti, ramosi, foliosi; foliis sessilibus erectis, inter-
vallo vix unguiculari alternis sparsis. Folia lanceolata,
acuta, nunc simpliciter serrata, nunc (praesertim inferiora)
duplicato -inciso - serrata, subpinnatifida ; *2|- poll. circiter
longa, semjpollicem lata latioraque, apices versus paulo
minora; penninervia, reticulato-venosa, venis crebris (utrin-
secus 8 — 12) subrectilineis parallelis angulum 30 gradus
cum costa media facientibus; rete vasculoso, vetusliori
praesertim aetate, subtus prominulo, supra leviter impresso;
utraque pagina hirsuta ; hirsutie subtus uberiori molliori-
mie; supra rariori, pilis vetustiori aetate basi callosis, callo
489
albo. Capitula pediinculata , terminalia, hinc laleralia aut
alaria; subglobosa, axi diametrum transversum paululum
superante, semipolliccm pollicemque absque corollis me-
tiente; hirsuta. Pedunculus foliis summis paulo brevior,
circiter pollicaris; rachis vix incrassata, int er calyces pilis
albis dense hirsuta. Calyx obconicus, 5-dentatus, denti-
bus subsetaceo-acuminatis, cum dentibus Ires fere lineas
longus; extus infera spicae immersa parte glaber; supera
libera parte denlibusque hirsutus; intus glaber et laevis.
Corolla infundibuliformis , tenera, extus glabra, 5 circiter
lineas longa; limbo amplo 5-lobo, lobis bilobis, lobulis
arcuatis obtusis; interior tubus obsolete villosulus. Sta-
mina limbo multo breviora; iilamenta fauci inserta, bre-
via, glabra; antherae parvulae, loculis ellipticis compres-
sis, more generis oppositis et basi discretis. Germen cum
stylo glabrum; Stylus filiformis, apice in 4 ramos divisus,
stamina paulo superans; Stigmata quam in congeneribus
graciliora, longiora; fructus, quem unicum examini sub-
jicere licuit, calyce persistente paululum aucto laxe tuni-
catus: drupa, sarcocarpio tenuissimo, exsucca, oblique sub
globosa, muricata, rostro laeviori conico crasso oblique
apiculata, cum rostro r6\ circiter lineas alta; pulamen
lignosum conforme, abortu uniloculare, loculo abortivo ro-
slrum constituente; nucleus albus cavo conformis.
'*** Flores spicati, spica elongata.
16. Cördu curassavica R. S. 4. p. 460.
Varronia curassavica Desv» et artet, (exclusis e de-
scriptionibus Jacquinianis verbis: Stylus brevis. Stigmate
capitato brevi et: Calycis inflati laciniae subovatae desinunt
in denticulos setaeeos ejusdem secum longitudinis , quibus
verbis synonymon Jacq, infirmitur).
Cordia martinicensis Link En. all. i. p. 162.
(Cordia martinicensis Sieb, plant, exsic. Insul. Tri-
490
nitatis no. 42. est varieU vegetior, foliis majoribus^ la-
tioribus, acutioribus, obsoletius crenatis.J
Hortorum nostrorum vulgarem hospitem ipsi ad fre-
tum Slae. Catharinae Brasiliae legimus.
Frutex. Rami angulatt, striati, apices versus brevis-
sima adpressa subpruinosa pube vestiti. Folia alterna, el-
liptica lanceolata oblongave, obtusa acutiusculave , crenats
subserratave , penninervia, reticulato-venosa, subrugulosa;
subtus canescenti - dense pubescentia subtomentosa ; supra
scabrida. Spicae solitariae terminales, hinc alares, sub-
graciles, laxiflorae, floribus inferioribus abortivis glanduli-
formibus. Calyx extus pubescens, intus glaber, breviter
campanulatus, 5-dentatus, dentibus acutis apice crassiori-
bus minime acuminatis. Corolla campanulata, calyce ter-
longior, 4 lineas longa, limbo 5-fido, laciniis ellipticis ob-
tusis ; tenera , extus glabra , intus ab insertione staminum
deorsum villosa. Stamina exserta, longitudine laciniarum
corollae. Germen cum stylo glabrum. Stylus inclusus,
vix insertionem staminum superans, apice in 4 ramos di-
visus; Stigmata generis.
Varronia rugosa Herb. Willd. 4550, quae Cordia
canescetis H. B. K., longiori pube hirsutieve ramorum
aliisque levioris momenti notis videtur diversa. — Varro
nia angustifolia West. Desv. 1. c. p. 271. t. 10. Simil-
limam, habitu constanter diversam ajunt.
17. Cordia (martinicensis?) multispicata N.
E Brasilia tropica misit Sellowius.
Cordiae martinicensi (Jacq. am. t. 32. Sieb. pl. exsic.
Mart. no. 60.) proxima species, vel ejusdem varietas. Fo-
liis ad amussim convenit, differt vero spicis gracilioribus
(sesqui-tripollicaribus) basi relaxatis, terminalibus subter-
nis axillaribusque solitariis in apicibus ramorum panicula-
tis. Calycibus (caeterum similibus) minoribus; fructiferis
minus inflatis; dentibus acutis brevius, vel minime acu
491
minatis. (In speciminibus nostrls C. martinicensis deside-
rantur corollae.)
Rami juniores cum pedunculis atque pctiolis pilis
brevibus minus quam in C. martinicensi adpressis
furfurascunt. Petioli cum pedunculo vel ramo axillari
basi sunt connati. Folia ovata, acuminata, acuta, dentala,
basi integerrima obtuse cuneata et in petiolum decurren-
tia; penninervia, reticulato - venosa ; rete vasculoso subtus
prominente; supra leviter impresso, nervo tantum promi-
nulo et piloso; infera pagina molliter pilosa vel pube-
scens, supera pilis brevibus conicis anlrorsis scabra; mar-
gine scabro leviter reflexo; maxima sexpollicaria , latitu-
dine tripoll icari , petiolo 9 lineari; ramea floraliaque mi-
nora. Spicae oblong© -clavatae, subcylindricae, crassilie
4 — 5 lineari, erectae vel patulae, folia paulo superantes,
pedunculo circiter ipsius spicae longitudine. Calyx cam-
panulatus duas fere lineas metiens, extus pubescens, intus
glaber, 5-dentatus, dentibus acutis apice crassioribus sub-
acuminatis. Corolla subcampanulata , tenera, limbo (sub-
integro?) calycem paulo superans, extus glabra, intus ab
insertione staminum deorsum villosa. Stamina variae lon-
giludinis, in aliis speciminibus brevia, limbo breviora; in
aliis exserta, limbo longiora. Stylus cum germine glaber,
apice in 4 ramos divisus stigmataque generis. Drupa
ovoidea, calyce paulo inflato laxe tunicata, basi stylis api-
culata, glabra, laevis, monopyrena. Putamen abortu uni-
loculare monospermum.
Adnot. Cordia dentata Vahl. Hie pertinet Cor-
dia corylifolia W. corymbosa Schlecht, pat. Herb. Willd.
no. 4566. — Nee diversa Cordia divaricata Herb. Willd.
no. 4581.
Cordia Bonplandiana H. B. K. hie Varronia glo-
bulifera Herb. Willd. 454t.
492
Cordia grandiflora H. B. K. hie Varronia lanta-
noides H. W. 4543.
Cordia mariquitensis H. B. K. hie Varronia lanceo-
lata H. W. 4546. fol. 2.
Cordia corylifoüa Herb. Willd. (Humboldt Quindiu)
species videtur apud H. B. K. haud reperiunda.
Cordia pilulifera H. W. (nunc in herb, generale)
R. S. 4. p. 801. est Cordia globosa R. S. 4. p. 264.
Sloane 2. t. 194. fig. 2.
Affines sunt Cordia graveolens et polystaehya H. B.
K., toto coelo diversa Cordia divaricata H. B. K. male
cum iisdem a Sprengelio celeberrimo conjuneta.
Cordia asperrima Spr. Syst. 1. p. 649.! plan In est
ex ordine — eheu! — Labiatarum!
Quid Ehretia montevidensis Sp. syst. 1. p. 647. in-
ter Asperifolias Sellowianas nostras haud reperiunda?
PATAGONÜLA L.
1. Patagonula americana L.
Cordia Patagonula Ait Kew. ed. 2. 2. p. 10.
Patagonica etc. Dill. EU. p. 304. t. 226. fig. 293.
Variet glabra N.
E Brasilia aequinoctiali misit Sellowius. %.
Ob majorem glabritiem speciem proponere noluimus,
cum caeterum icon laudata nostram plantam optime refe-
rat. Frutex ramosissimus. Rami teretes, cortice albo;
hornotini foliosi. Gemmae apicesque teneriores ramorum,
pilis longioribus parce obsita. Folia alterna, vix pseudo-
opposita, lanceolata, basi in petiolum brevem attenuaia et
subeuneata, apice acuta et rarius obtusa; juniora euneato-
obovata; integerrima vel apices versus serrata; inaequalia,
maxima 1\ pollices longa ; consistentia nitore glabrilieque fo-
liorum Lauri nobilis ; marginata; novella basin versus una
alterave cilia instxucta. Inflorescentia terminalis; panicula
493
ebracteata e cymis paucifloris constans, floribus parvulis
pedicellatis. Calyx profunde 5 (rarius 4 — 6) ildus, mox
excrescens. Corolla rotata, diametro circiter bilineari, gla-
bra, tubo brevissimo, limbo 5-fido, laciniis ellipticL acu-
tiusculis. Stamina laciniis paulo breviora, ex toto glabra;
iilamenta fauci inserta; antherae parvae, obtusae, bilocula-
res, loculis oppositis. Stylus cum germine glaber, bis di-
cholomus, stigmataque Cordiae. Laciniae calycinae sub
grossificatione fructus auclae, oblongae, obtusae, basi an-
gustalae, pollicares, duas lineas latae. Fructus immalu-
rus: drupa subglobosa, in rostrum acutum (basin styli) at-
tenuata et producta , cum rostro axi 2 — 3 lineari ; sarco-
carpio tenuissimo exsucca, monopyrena; putamen ligne-
scens, uniloculare; cavum conforme materia reperuimus semi-
repletum spongiosa, quasi medullari, centro inane. Rudi-
mentum embryonis penduli obscure visum.
V. HYDROPHYLLEAE.
Frucht capsulari. — Propria Familia. , R. Br. prod.
p. 492. ex ed. Nees p. 348.
PHACELIA Michx. R. Br. 1. c.
1. Puacelia circinata Jacq. Spr. syst, 1. p. 584.
Hydrophyllum magellanicum Lmk. Journ. dhist. nat.
i. p. 373. t. 19. Enc. met. supp% 11. p. 79. ill. des gen.
p. 426.
Heliotropium pinnatum Vahl. Sym. bot. 3. p. 21.
Legimus in Chile circa Talcaguano portum urbis Con-
ceptionis.
Saepe confunditur cum Phacelia peruviana Spr. I. c,
id est: Aldaea pinnata R. et P. fl. per. 2. p. 8. t. 114.,
cui nunc vulgari hortorum hospiti et synonyma hortensia
pertinent: Aldaea circinata Willd. En. Suppl. p. 9. ffy-
494
drophyllum magellanicum Link En. alt. 1. p. 174. He-
liotropium pinnatum Herb. Willd. no. 3262. Utraque
perennis, altera false in Enumeralionibus Gsignata; utra-
qne :.n Chile iisdem locis proveniens; ubi suam R. et P.,
alteram nos legimus, utramque ad Cocon legit Pöppig.
Quam maxime similes, vix ullo gravioris momenti cha-
ractere diversae, indole et copia pilorum facile distin-
guuntur :
Phacelia circinata: pilis villosulis brevioribus dense
pubescens, pilis mollibus longioribus albis erectis (in in-
feriori caule, petiolis, nervis foliorum sublus et in calyci-
bus) densius parciusve immixlis. Folia subsericea. (Chi-
lensia specimina pedalia, Magellanica digitalia).
Phacelia peruviana: minus pubescens, magis hir-
suta. Pili caulis rigidi, patenlissimi, sesquilineam longi.
Inflorescentia, petioli, nervi foliorum subtus marginesque
pilis similibus hirsuti; pili superae paginae rarescentes
substrigosi.
Tertiam e portu Sancti Francisci novae Californiae
retulimus formam, eadera lege, pilorum indole atque co-
pia, ab ulraque distinguendam, similiorem Phaceliae cir-
cinatae quam peruvianae.
Phacelia californica N. pilis villosulis brevioribus
albidis dense pubescens, pilis niveis rigidis longioribus
crebris erecto-patentibus immixtis, qui pili in inferiori-
bus praesertim petiolis sesquilineam longi rigescunt. Fo-
lia eximie lineata, costis subtus, jugis intercostalibus su-
pra, marginibusque pilis similibus munitis atque candican
tibus. Pili calycum atque inflorescentiae debiliores. (Spe-
cimina 8 circiter pollices alta.)
An tot species, an unius ejusdemque speciei varieta-
tes sint, relinquimus incertum.
2. Phacelia malvaefolia N.
Legimus ad Portum Sancti Francisci Californiae O?
- 495
Superioribus flore et fructu arcte affinis, habitu quam
maxime aliena.
Herba ramosa, pilis brevioribus articulatis flexuosis
apice glandulosis adspersa, pilisque simplicibus /rigidis pa-
tentissimis (in ramis majoribus) sesquilineam longis hor-
rida. Summilates tantum plantae nobis adsunt. Rami te-
retes, fistulosi, patuli, iterum ramulosi, ad nodos flexuosi.
Internodia bipollicaria. Folia petiolata, cordato-late ovata,
lobata, serrala, membranacea, nervis opacis, 1-J- poll. lon-
la, \\ poll. lata, petiolo \ poll. longo; (inferiöra caulina
fors majora). Supra sunt plana, pilis rigidis sparsis hor-
rida; subtus nervis laleralibus sublernis a petiolo, venis-
que totidem a costa media utrinsecus orienlibus leviter
prominulis notata, pilis rigidis raris in nervis obsita, se-
cundum nervös pilis laminae adpressis instructa. Costa
media dilatata in similem transit petiolum. Racemi ebra-
cteati, densiflori, scorpioides, simplices , hirsutissimi , ter-
minales et axillares, more Boraginearum symphysi pedun-
culi cum ramo extraaxillares; florentes foliis breviores.
Flores brevissime pedicellati, duplici serie secundi. Ca-
lyx 5-partitus; laciniae inaequales, lineari-spathulatae et
spatliulatae , altera maxima extrorsum speclans cuneato-
obovata, omnes obtusae, hirsutissimae, intus glabrescentes.
Corolla campanulata, calyce paulo longior, 3 circiter lineas
longa, limbo inaequaliter 5-lobo, lobis rotundatis obtusis;
tenera, reticulato- nervosa, extus ad nervös pilosula. Ge-
nitalia longe exserta, corolla fere duplo longiora. Fila-
menta inferiori corollae inserta, filiformia, glabra, apice
subulata; antherae minutae, ellipticae, dorso affixae, ver-
satiles. Germen oblongo-ellipticum, sursum villis longis
barbatum; Stylus filiformis, fere ad basin usque bipartitus,
erecto-pilosus, ramis supera parte glabrescentibus. Cap-
sula ellipsoideo-globosa, calyce brevior, axi sesquilineari ;
496
membranacea, nervoso-reticulata, supera parte hirtella vel
pilosa; bilocularis, bivalvis, septicide dehiscens, valvis de
mum bifidis, tetrasperma. Singulum semen quartana ex*
plens capsulae partem, dissepimento secundum axin affl-
xum, brunneum, tenuiter scrobiculatum.
497
AQÜATICAE
QUAEDAM DIVERSAE AFFINITATIS.
RECENSENTE ADELBERTO de CHAMISSO.
Conspectus.
Insulae et littora arctica eis et trans fretum Bee-
ringianum. Zostera marina L.; Callitriche verna L.; Hip-
puris vulgaris L. cum variet. marina et intermediis, mon-
tana Ledeb.
Insulae aequinoctiales oceani magni. 0 - JVahu.
Najas major All.
California. Najas flexilis Willd. sub Caulinia; Cera-
tophyllum apiculatum N. ; Myriophyllum scabratum Michx.
Petropoli. Callitriche autumnalis L.
Recognoscuntur species generum Najadis et Cerato-
phylli.
I. ENDOGENAE.
ZOSTERA L.
(Aroideis affine genus R. Br. prodr. p. 338. ed. Nees ab
Es. p. 194.)
Zostera marina L. et auet. — M. et K. Germ. 1.
p. 280.
Unalaschcae Aleutorum in stagnis maritimis haud pro-
fundis, littore arenoso ab alto secretis vigebat, crebre fru-
ctificans.
Specimina nostra cum speeiminibus maris baltici fruetu
498
characteribusque omnibus conveniunl. Statura pro ratione
aquarum minor, ut et apud nos occurrit.
NAJAS L.
(Fluvialis Vaül. Pers. — Ittnera Gmel. — Caulinia Willd.)
(Hvdroch arideis affine genus R. Br. prod. p. 345. ex edit.
Nees ab Es. p. 201. — Najades.)
Adn. Quod pro flore masculo Fluvialium latifoUa-
rum suarum descripsit adumbravitque Micheli, omni caete-
rum laude dignus auctor, quod ante Michelium Vaillan-
tius, masculus JSajadis flos certe non erat, quid autem
erat, haud eruendum est. Hoc ab infelici fönte Linnaei
auctorumque erga hoc genus hallucinationes. Oculatissi-
mus Schkuhr Najadem minorem examini subjecit, quae
de Na/ade majore erant tradita, parum in illa convenien-
tia cognovit. Auctoritati Michelii nimis confisus, genere
diversam suspicavit, cui generi demum Willdenowius ad-
jecit nomcn (Caulinia) repetita Schkuhrii icone illustrato.
Sic augebatur synonymia.
Quinque Najadis species ex autopsia nobis sunt no-
tae, sextam indigitant auctores; de illis dicemus paucis
verbis.
1. Najas major All. ped. 2. p. 221. — Roth Germ.
2. pars 2. p. 499. — Cham, adnot. ad flor. Berol. p. 12.
— Schlecht, ß Berol. 1. p. LXX. et 498.
Potamogeiton fluviale Pluk. alm. t. 216. f. 4.
Fluvialis vulgaris latifolia Vaül. act. Paris. 1719.
p. 13. /. 1. fig. 2. (deleatur flos incompletus, regularist
monopetalus, masculus h.)
Apud Linn. sub Na jade marina.
Enc. bot. 4. p. 416. sub Najade fluviatili.
..Dioica, monandra. cf. Calyx nullus (si non mem-
brana externa antherae ). Corolla nulla. Stamen : filamen-
tum
499
tum nulluni; anthera subrotundo - oblonga , quadrivalvis,
ante dehiscentiam membrana tenui obducta, in axillis fo-
liorum sessilis, solitaria. — Najas tetrasperma Kunth flor.
berol. p. 254.1
„9 Calyx nullus. Corolla nulla. Stylus 2 — 3-fidus.
Drupa ovata, monosperma, stylo persistente mucronala.
— Najas monosperma Kunth L c.!" Cham. 1. c. A.
D. 1815.
Jam Michelium antheram magnam, quadrilocularem,
quadrivalvem pro fructu tetraspermo, vel potius pro ova-
rio quadriovulato habuisse, facile creditu. Hinc (flore pe-
dunculato, ut monuimus, deleto) ad Najadem majorem c?
referenda :
Fluvialis latifolia , fructu obtuso tetraspermo Mich,
nov. plant, gen. p. 11. t. 8. fig. 1. (eadem repetita Enc.
met. t. 799. p. 1.) quae est mutato nomine:
Najas tetrasperma Willd. sp. pL 4. p. 331. et auct
Ad Najadem majorem 2 referenda:
Fluvialis latifolia, fructu minus obtuso, monospermo.
Mich. 1. c. fig. 2., quae est, mutato nomine:
Najas monosperma Willd. 1. c. et auct.
In lacubus Germaniae septentrionalis vulgaris. Annua.
Junio, Julio frondescit; Augusto floret; nuptiis peractis eva-
nescit planta mascula, et sero autumno, Seplembri, Oclo-
bri, sola femina reperitur fructifera.
Haec eadem nostra Najas major in aretis Insulae
O-Wahu Sandwicensium vigebat, ab inquilinis Europaeis
Laelucarum vice, sale oleo et aceto condita, in cibum
usurpata.
Forma gracilior, caule elongato, minus muri cato; fo-
liis angustioribus , levius dentatis; fructibus antherisque
paulo minoribus. Et apud nos planta pro ratione aqua-
rum natalium variabili, sie ut aquaticae omnes, variabilis
4r Bd. 4« Heft. 37
502
lupa Bertero) diversa non videtur. Specimina autographa
non vidimus.
Najas canadensis Michx. Pursh am. 2. p. 602. e
brevi diagnosi haud eruenda, an hu jus loci?
Vidimus specimen pensylvanicum Mühlenbergianum
Herb. Willd. 17094, quod speciei condendae fuit typo.
Ipsi in stagnis prope San Francisco novae Californiae col-
legimus. In aquis fluentibus prope Hacienda de la La.
guna in vicinia urbis Jalapae regni Mexicani legere Schiede
et Deppe. Exstant specimina Domingensia Herb. Willd.
17094 bis. — Vidimus specimina florae Sedinensis Rostko-
wiana. Exstant in herb. Chamissoniano specimina florae
Berolinensis a Mundtio collecta.
Planta germanica nostra ab americana minime est di-
versa. Variat autem in utroque orbe , pro ratione aqua-
rum fluentium vel stagnantium caeterorumque, ut conge-
neres solent: caule nunc elongato, nunc contractu ; foliis
longioribus et brevioribus, lationbus et angustioribus , ob-
tusioribus et acutioribus, plus minusve denticulatis. Folia
autem in ipso specimine pensylvanico tema, nee sena,
ramo axillari accedente pseudo • sena pseudo - fasciculata-
que, prorsus ut in congeneribus ; ad basin usque incon-
spicue tenuissime spinuloso-denticulata, denticulis antror
sis apicem versus crebrescentibus majoribusque. Stipula
adnata (vaginula) utrinque obtusa, deorsum arcuata, spi-
nuloso-denticulata. Drupa monopyrena, monosperma.
Najas alagnensis Pollin. flor. Veron. 3. p. 49. (Cau-
linia intermedia Balb. flor. Ticinensis 2. p. 163. t. 15.)
JSajadi flexili caeterum simillima differre dicitur: vagi-
nula utrinque unidentata, qui character differentialis in
icone haud expressus est. Icon insuper dentes foliorum
e descriptione „minutissimos, oculo nudo vix conspieuos,"
nimis grosse reddit. '
Najas graminea Delil. Aegypt. p. 282. t. 50. fig. 3.
503
simillima etiam Najadi flexilu Icon vaginulam utrinqae
unidentatam sistit, ut de Najade alagnensi poscitur- sti-
pulam nempe adnatam, a folio utrinque dente acuto pro*
ducto discedeniem (ut stipula Rosarum a petiolo.)
Suntne üajades alagnensis et graminea conjungen-
dae? Species Najadi flexili similis, at stipulis diversa.
IL E X O G E N A E.
CERATOPHYLLUM L. — D. C. prod. 3. p. 73.
(Ceratophylleab Gray.)
Cbratophyllum submersum DC. 1. c.
Cerotophyllum demersum Schkühr Handb. 3. p. 253.
/.297.
fCeratophyllum apiculalum N.}
In stagnis prope San Francisco novae Califomiae col-
legimus, fructibus suis instructum, belle cum icone lau-
data conveniens. Confer icon nostra T. V. fig. 6. e.
Occurrunt Ceratophyllorum formae, fructu facile di-
stinguendae, plures, quam buc usque distinxere auctores.
Monographia indiget genus, strenuo studio atque labore,
longo tempore, multorumque subsidiorum ope nobis defi-
cientium elaboranda. Rem absolvere nequimus, indigitasse
viam nobis satis erit.
Herba cujusvis speciei vel formae, ut plantarum aqua-
ticarum omnium, polymorpba, foliis semel, bis-, ter-di-
chotomis subtrichotomisque, setaceis dilatatisque , longiori-
bus et brevioribus, plus minusve deniatis, ceratoidibus fra-
gilibus et phylloidibus mollibus ludens; verticillis, pro ra-
tione aquarum, dense imbricalis, approximalis, laxis et re-
motissimis. Herba, nisi viva stirpe per longum tempus
inquisita, characteres difierentialcs haud praebebit. Slabi-
liores e fructu erunt petendi. An species, an varietates
sint, quas observavimus ipsi fructus formas, brevibus ver-
504 .
bis dicemus, iconibus eas illustrantes. Sub Ceratophyllo
demerso quatuor formas, indigenas duo, exoticas totidem
distinguimus ; sub Ceratophyllo submerso duas, quarum
altera, nobis haud visa, ex icone Vaillantii mutuata est.
1. Ceratophyllum platyacanthum, fructu obovoideo,
trispinoso, alato; spinis elongatis, lateralibus complanatis;
ala in spinas producta et decurrente, inter spinas irregu-
lariter paucidentata , dentibus subspinescentibus ; faciebus
cojivexis, gibbosis, subcarinatis ; carina sursum in gibbum
excrescente. T. V. fig. 6. a.
Vulgarior apud nos forma: Ceratophyllum demersum
Schlecht, fl. berol. 1. p. 486. et hujus loci videtur esse
Ceratophyllum demersum Nolte Nov. Fl. Hols. p. 79.
2. Ceratophyllum occyacanthum, fructu elliptico,
compresso, trispinoso; spinis teretiusculis elongatis; facie-
bus convexiusculis. (Ala gibbisque nullis). T. V. fig. 6. b.
Rarior apud nos forma. Vidimus specimina beroli-
nensia in herbario doctissimi amicissimique pharmacopo-
lae Lucae. Hie pertinere videtur Gaertn. de Fruct. 1.
t. 44. Encycl. t. 775. fig. 2. ad dextram. — Minus con-
grua icon Vaill. Hydroceratophyllon folio aspero, qua-
tuor cornubus donato act. Paris. 1719. t. 2. fig. 2. 1,
Encycl. 1. c. fig. 2. ad siuistram.
3. Ceratophyllum muricatum, fructu elliptico, com-
presso, trispinoso, alato, muricato; spinis gracilibus debili-
bus; ala angusta multidentata j faciebus convexiusculis,
muricatis. (Gibbis nullis). T.. V, fig. 6. c.
Ceratophyllum demersum Sieb, plant, aegypt. exsic.
ad Damiatte lectum.
4. Ceratophyllum tuberculatum fructu ellipsoideo,
compressiusculo , trispinoso, tenuiter tuberculato; spinis
gracilibus debilibus; faciebus convexis. (Ala gibbisque nul-
lis.) T. V. fig. 6. d.
Ceratophyllum indicum Herb. Willd. 17546. Cera-
505
tophyllum demersum Klein in schedula, qui e Tranque-
bavia misit Febr. 1798.
„Pasi Tarn. Planta in stagnis Indiae frequentissima.
& Cal.: perianthium monophyllum, multipartitum ; lacinäs
10—12 lanceolatis. Corolla nulla. Stamina: filamenta
nulla; antherae receptaculo insidentes 5 — 20 ovatae.
9 Cal. et cor. ut in cf. Pist. : gerraen ovatum, calcara-
tuni; calcaribus duobus opposilis; Stylus subulatus; stigma
simplex. Pericarpium: bacca drupacea, unilocularis , mo-
nosperma. Caulis herbaceus, ramosissimus. Folia in ver-
ticillo sessilia, pinnatiiida, serrata. Flores solitarii, in axil-
lis foliorum sessilcs." Klein 1. c. in sclied.
Maxime Ceratophyllo oxyacantho affine, a qxio di-
versum: spinis, vel potius appendicibus carnosis, debili-
bus mollibus, fructu minus compresso, superficie tenuitei
tuberculata. .
5. Ceratophyllum apiculatum (e speciminibus cali-
fornicis . europaeis deficientibus. ) fructu elliptico com-
presso, spina debili apiculato; lateribus unituberculatis;
faciebus convexiusculis. (Ala gibbisque nullis). T. V.
fig. 6. e.
Apud nos rarissimum, proveniens tarnen. Vidimus
ölim specimina berolinensia , quae, si memoriae fides est
habenda, hujus erant loci. Ceratophyllum submersum DC,
demersum Schkuhr. 1. c,
6. Ceratophyllum, muticwm erit nobis Hydrocerato-
phyllon folio laevi octo cornubus donato Vaill. act. Pa
ris. 1719. t. 2. fig. 2 -, 2.,-Encycl. met. t, 775. fig. 1.
Ceratophyllum submersum Nolte Nov. Fl. Hols. p.
77 — 79.
Ex icone longe a Ceratophyllo apiculato abhorret.
Herba dicitur differre: foliis laevioribus, magus partitis.
506
MYRIOPHYLLUM L. — DC. prod. 3. p. 68.
(Halorageae R. Br. ed. Nees ab Es. 1. p. 43. — DC. 1. c.)
1. Myriophyllüm scabratum Michx. Pursh. Am. 1.
p. 274. (fide speciminis Herb. Willd. 17550. a Mühlen-
bergio communicati.)
Sterile ad portum Sancti Francisci Callforniae Iegimus
Laciniae foliorum paulo angusliores, quam in speci-
mine laudato, caetera conveniunt.
CALLITRICHE L. — DC. prod. 3. p. 70.
(Halorageae R. Br. ex ed. Nees ab Es. 1. p. 43. — DC.
1. c. — Callitrichineae Link. En. alt. 1, p. 7.)
1. Callitriche verna L. — DC. I. c.
Callitriche pallens Goldb. act. Mosq. 5. p. 118. M.
B. Taur. Cauc. 3. p. 6.
Varietatem caespitosam Schulz Starg. p. 3. e sinu
Escbscholzii retulimus.
2. Callitriche autumnalis L. — DC. I. c.
Callitriche virens Goldb. act. Mosq. 5. p. 119. — •
M. B. Taur. Cauc. 3. p. 7.
Pelropoli ad ripas fluvii Nevae cespites' intense vv
rides sub aquis efibrmantem Iegimus.
HIPPURIS L. — DC. prod. 3. p. 71.
(Halorageae R. Br. ex ed. Nees ab Es. 1. p. 43. — DC.
1. c. — Hippurideae Link. En. alt. 1. p. 5.)
1. Hippüris vulgaris L.
Planta polymorpha.
Aquatica, sterilis. Caule 20 pollicari, erecto, debi-
liori, apice tantum ex aquis emergente; verticillis circiter
8 phyllis; foliis linearibus, inundatis tenuibus flaccidis
elongalis sesqui-bipollicaribusque, emersis brevibus 3 — 4
lineas longis.
507
Ad frelum bonae spei Americae transbeeringianae in
aquis stagnantibus nobis obyiam venit.
Intermedia inter vulgarem et maritimamy juniori
statu nondum fructificans, altitudine digital! ; verlicillis
5 — 6 phyllis , foliis linearibus brevibus 2 — 3 lineas
longis.
In insula Sancli Georgi crescebat.
Tetraphylla L. suppl. maritima Hell. DC. prod. 3.
p. 72. Caule 10 pollicari sub incipiente anthesi, verticil-
lis 4 — 5 phyllis, foliis oblongo-ellipticis sublinearibus-
que brevibus, tres cir eiler lineas longis, lineam latis.
Ad fretum Schischmareffii Americae maxime borealis.
Eadem pedalis, fructificans, foliis latioribus ellipticis
obovatisque, 4 lineas longis, ad summum duas lineas latis.
Ad sinum Eschscholzii.
Fructus Hippuridis maritimae non difFerre videtur ab
illo Hippuridis vulgaris, et formae transitoriae in vivis
observatae, in herbariisque recognitae, in sententiam nos
traxere oculatissimi Wahlenbergii utramque conjungentis.
2. Hippuris montana Ledeb. — Reichb. icon. 1. p.
71. no. 181. t. 86. — DC. prod. 3. p. 71.
Hippuris Eschscholzii Cham, in Litt.
In turfosis montium Unalaschcae editiorum inter cari-
eum radices primum indagavit consors Eschscholzius.
Hanc pro specie nee pro varietate Hippuridis vuh .
garis habemus. Plantula gracilis haud incongrue galioi-
des nuneupata. Rhizoma (truneus subterraneus ) adscen-
dens, apice et nodis superioribus solilarios extollens cau-
les filiformes, 2 — 3 pollicares. Verticilli 6 — 7 phylli.
Folia linearia, acuta, patentia, 4 lineas longa, quartam
circiter lineae partem lata, internodiorum circiter longitu-
dine. Inflorescenlia Hippuridis vulgaris. Fructus matu-
rus deficit; immaturus videbatur oblongo-pyriformis, tenui-
ter granulatus, stylo breviori, ad basin crassiori instruetus.
508
Omnes autem floris et fructus partes in melioribus speci-
minibus ulterius sunt inquirendae. Planta secundum Esch-
scholzium polygama — specimen nostrum femineum?
P. S. Dum jam praelo haec tenebantur, Ceratophyl-
lum oocyacanthum nostrum in piscina ipsius horli regii bo-
tanici solum congenerum vigens mense Julii sub grossifi-
catione fructus recognovimus. Certe a Ceratophyllo pla-
tyacantho specie diversum, a Ceratophyllo apiculato mi-
nus abhorrens. Fructus punctulatus; spina apicalis (Sty-
lus) semper apice uncinata; Spinae laterales tardius evo-
lutae, juniori aetate vix adsunt, debiliores et breviores,
validiores et longiores in aliis deprehenduntur specimi-
nibus.
509
PLANTARUM VEL NOVARUM VEL MI-
NUS COGNITARUM DESCRIPTIONES.
AUCTORE
FR. RUDOLPH].
DECAS TERTIA.
30. Caeobia (JJredo) Zeae Schw.?
In Italia septentrionali , e. g. prope Venetias , Pata.
vium , Mediolanum , inveni Uredinem , inter species a me
cognitas longe maximam, forsan cum Uredine Zeae Schwei-
nilzii (Fung. Carolin, pag. 45.) ex descriptione illustriss.
Linkii (Spec. Plant. VI. 2. pag. 3. nro. 4.) congruens.
Cum autem opus cl. Schweinitzii non possideam, dubium
mihi remanet; quam ob rem descriptionem fungi collecti
praebeo, ut, qui americanum fungum possideant, ex com-
paratione me edocere queant.
Fungus, mense Augusto a me lectus spicam occupat
masculam Zeae Maydis ; masculam credo, quum essent ter-
minales — per prolificationem caulium interdum tantum
simulate laterales — ; ex magnitudine glumarum autem
destriictarum femineas crediderim. Partes florales] ipsae
omnino devastatae sibique dissimiles. Glumas inter ma-
xime inflatas libere pulvis jacet ruscus, copiosissimus —
ex unica spica collegi uncias sex — , humidus; serius
ruptione glumarum erumpens, Sporidia ipsa minutissima,
sphaerica, inodora.
Reliquas plantae partes non invaserat fungus. ab Ure-
dine Maydis Candollii diversum persuasissimum habeo.
Iconem, habitum bene exprimentem, in dissertatione in-
510
veni: „Zeae Maydis morbus ad ustilaginem vulgo relatus;
speciraen physico-medicum.auct. F. I. Imhof; 1784. Ar-
gcntorati. C. tabula aenea." — ubi tarnen spica foeminea
fungum produxit.
Eliam in Germania, e. g. prope Hanoviam (Gaertner!)
Argentoratumque (Imhof) occurrit.
AdnoU Caeoma destruens Schlechtendalii in glu-
mis caryopsidibusque Panici Dactylon Digitariaeque varia-
rum specierum Italiae superioris et Littoralis Austriaca,
nee non Panici — > Capilis bonae Spei vidi.
31. Caeoma (Aecidium) Valerianae nov. spec.
Caeoma maculis pallidis; acervis irregularibus; pseu-
doperidüs seriaiis cylindricis, margine crenulatis; sporidüs
pallide - flavescentibus.
Hab. in pagina inferiore foliorum Valerianae dioieae
Gerroaniae nee non Fediae dentatae Africae börealis Euro-
paeque australis. Ex monte pinifero dedit amiciss^ Funk;
e Tanger reportavit Salzmann, e Barbaria Schousboe; in
Ducatu Megapolitano, in Bavaria et Ilalia superiore ipse
legi. Junio.
Sporidia ovata; pseudoperidia magna!
Caeoma proximum Violae; differt maculis pallidiori-
bus, acervis minoribus non effusis, pseudoperidiis margine
magis crenulatis sporidiisque multo pallidioribus.
32. Caeoma (Aecidium) Statices nov. spec.
Caeoma maculis oblitteratis ; acervis crassis cupulifor-
mibus; pseudoperidiis densissime congestis, margine sub-
integro erecto; sporidüs pallidis ovato-globosis apiculatis.
Hab. amphigenum in foliis Statices Limonii Linn.'
Europae australioris.
Ad littora roaris Adriatici ubique frequens. Junio, Julio.
Pseudoperidia interdum orbiculaiim posita, centro li-
bero; plerumque autem densissime aggregata, centro co-
operto.
511
Affin Is Caeomati rubellatoj differt autem defectu ma-
cularum, acervis multo crassioribus triplo minoribusque,
pseudoperidüs margine erectis vix tenuissime irregulariter
crenulatis.
34. Caeoma (Aecidium) amoenum nov. spec.
Caeoma maculis pallidis flavisve; acervis hypophylli«
rotundis, cenlro peridiis tecto ; pseudoperidüs brevibus den-
sis concentricis, margine crasso subincurvo; sporidiis flavis.
Hab. hypophyllum in foliis Listerae ovatae Rieh. Ger-
maniae borealis nee non alpium Salisburgensium. Vere
— in alpibus Aestate.
Affinis Caeomati eleganti Schlechtendalii (Flora Be-
rolin. II. pag. 15. Caeom. Convallariato Linkü) sequenti-
qae Caeomati Ari. Ab illo pseudoperidüs differt densio-
ribus, margine crasso subincurvo, medium quoque acer-
vorum oecupantibus sporidiisque magis flavis.
A Caeomate Ari discrepat maculis flavidis, acervis
majoribus centro pseudoperidüs tecto, pseudoperidüs bre-
vioribus margine crasso subincurvo sporidiisque pallidio-
ribus.
Caeoma hoc plures ante annos illustrissimo ac ami-
cissimo Schlecht endalio pro varietate Caeomatis elegantis
Schldl. misi; serius autem de discrimine speeifico me edo-
cuit amiciss. ille Auetor, nomenque Caeomatis pulchelli
proposuit, forsitan ob seriorem Schraderianam speciem
hujus nominis rejiciendum.
Adnot. Clariss. et amiciss. Prof. Dr. Kunze sub
nomine Caeomatis Orchidis speciem, summae quae ei est,
benignitati debeo, Caeomati amoeno certe proximam, nisi
identicam. Quum exemplar autem, gratia clariss. Aucto-
ris aeeeptum, in statu nondum evoluto lectum esset, de-
scriptionemque nusquam invenerim, de affinitate aut di-
versitate vix certus sum. Nomen supra datum etsi nulla
existeret differentia servandum credo, quum illustriss. Lin-
512
kius (in Specieb. Plantar. Willd. VI. II. pag. 9. Nro. 20.)
Caeoma jam Orchidum denominavit descripsitque — spe-
ciem scilicet cum Kunzeana specie solummodo nomine
congruentem.
35. Caeoma (Aecidium) Ari nov. spec.
Caeoma maculis viridi-lutescentibus; acervis regulari-
bus subrotundis planis, centro libero; pseudoperidüs dense
congestis brevibus cylindricis, margine denticulato subre-
ilexo; sporidüs intense aurantiacis.
Hab. hypophyilum rarissime et epiphyllum in foliis
Ari maculati L. Germaniae borealis — Ari italici L.
Italiae superioris. Vere. Prope Lubeccam legerunt com-
municaveruntque amiciss. Sager et Wiesel; e Guestpbalia
amiciss. misit Dr. Weihe.
Acervi 4 — 6,u longi.
Species Caeoma inter Lonicerae Schlecht. (Flor. Be-
rolin. II. pag. 115. n. 16.) et Caeoma elegans Schlecht.
(1. c. nro. 18.) ponenda, cum Caeomate autem aroidato
Linkü (Spec. Plantar. Willd. VI. 2. pag. 43. n. 118.)
nulluni habet similitudinem.
A Caeomate Lonicerae distinguitur acervis planis ir-
regularibus, pseudoperidüs brevioribus margine profundius
denticulatis sporidiisque intensius coloratis.
A Caeomate amoeno discrepat maculis pallidioribus,
pseudoperidüs densioribus sporidiisque intense aurantiacis.
Adnot. Fungus in Aro italico Europae australioris
differt acervis paulo majoribus, colore intensiore pseudo-
peridiisque margine reflexis.
36. Caeoma (Aecidium) cylindricum nov. spec.
Caeoma maculis nullis pallidisve; acervis regularibus;
pseudoperidüs dense seriatimque congestis cylindricis, mar-
gine denticulato erecto; sporidüs pallide aurantiacis,
Hab. in petiolis rarius et foliis Ferulae nodiflorae
Europae australioris. In Dalmatia, Italia, Littorali Au-
513
striaco; in monle Spaccato Tergesti copiose. Junio,
Julio.
Mira species', in vicinia Caeomatis collocanda Berbe-
ridis, transitum fere ad Roestelias sistens; characterem au-
tem Roesteliarum minus in forma aut longitudine pseu-
doperidiorum, quam in margine laciniato ponendum credo.
Acervi in statu perfecto vix incrassati; post pseudo-
peridiorum autem lapsum valde tumescunt petiolumque
deformatum vermiformiter flectunt. Pseudoperidia sesqui-
lineam longa, exacte cylindrica, alba, siccitate pallida, mar-
gine breviter denticulata crenulatave denticulis erectis.
Sporidia rotundata aut subovata epedicellata.
Acervis in senioribus persaepe Puccinia mea Ferulae
(nro. 37.) nidulatur, serius longeque erumpens Caeoma
obducens; qua ex re sporidia utriusque saepius speciei
junctim in conspectum veniunt.
37. Puccinia (Dicaeoma) Ferulae nov. spec.
Puccinia maculis nullis; acervis sparsis oblongis pul-
vinulatis epidermide rimatim rupta cinctis; pulvere prius
profunde fusco dein nigro; sporidiis lanceolatis pellucidis
vix constrictis longe pedicellatis ; pedicellis sporidiorum
plerumque longitudine.
Provenit in caulibus, petiolis folüsque Ferulae nodi-
florae Europae australioris , Italiae, Dalmatiae, Littoralis
Austriae. Junio, Julio.
Pucciniam Umbelliferarum Candollii ex descriptione
tantum novi; ab hac discrepat species modo descripta
acervis pulvinulatis oblongis rotundis — non planis — t
sporidiis fusco nigris, pedicellis longis — non brevissi-
mis — , maculisque omnino nullis. A Puccinia Umbelli-
ferarum Schlechtendalü, (Flor. Berol. II. pag. 133. n. 93.)
quam gratiae Auctoris debeo, magis adhuc declinat.
Acervi valde dense sparst, in statu normali nunquam
confluunt; si autem species liaec in acervis nidificat Caeo-
514 .
matis cylindrici (nro. 36.) paulo post caulis deformatus
incrassatusque , fungum ferens, Ferulae nodiflorae longilu-
dinaliter rumpit et mox sporidia illius Pucciniae super-
ficiem fissurae obducunt strato crasso, nulluni in hoc casu
verum producentia acervum.
38. Pügcinia (Büllaria) Bupleuri nbv. spec.
Puccinia maculis nullis; acervls oblongis epidermide
semper tectis ; sporidiis atris rotundato • oblongis epedi-
cellatis.
Habitat in caulibus foliisque fere siccis Bupleuri an-
statt Bartl. Europae australioris. In vicioia fluminis. Isonzo
aliisque regionibus Italiae superioris frequentissime legi.
Acervi \ul longi, dense sparsi, epidermide bullata sem-
per demum rimatim rupta tecti. Sporidia medio con-
stricta, ulrinque rotundata, plerumque rotundato -oblongata,
atra, sub microscopio badia.
Primo intuitu tarn affinis Pucciniae est Allii (Lin-
naea 1829. IV. pag. 392. nro. 15.), ut vix sine explora-
tionc microscopica distinguas. Sporidia autem dissimillima.
Adnot. Illustriss. Friesius in opere suo herum ite-
rumque — at vix satis — laudato, (Plantae Homonemeae
I. pag. 195.) genus Bullariae Candollii reslituit, et ab
Pucciniis longe removit. Characterem genericum his ver-
bis conslituit: „Sporidia oblonga, medio constricta, didy.
ma, pedicello destiluta; sub epidermide annua mortua
semper latentia." At etiam post iteratum Pucciniarum
genere Bullariae Cand. adaugendarum examen senten-
tiam meam, in Linnaea 1. c. depositam, repetere coa-
ctus sum.
39. Asteroma (Dothidea Fr.) Tiliae nov. spec.
Asteroma epiphyllum, fuscum demum nigrum; fibril-
lis r amosissimis , divaricatis , longe radiatis , catenulatim
constrictis; cellulis minutis confertissimis.
Pro-
515
Provenit in foliis Tiliae parvifoliae Germaniae nuslra
lis. Aulumno.
Folium sub fungillo colorem induit flavescentem. Ma-
cula nulla. Fibrillae demum nigrae valdeque flexuosae
divaricalae, mappae similes geographicae. Constrictiones
fibrillarum catenulatae maxime memorabiles. Asteromali
geographico Candollii cognata, non similis species.
40. Erineüm violaceum nov. spec.
Erineum hypophyllum, subnervisequum, rotundatum,
violaceo-rufum, floccis erectis curvalis inlerdum ramosis
oblique clavatis , extremitalibus superioribus globoso - ro-
tundatis.
Habitat in foliis Melastomatis Americae au-
stralis.
Flocci parvi, (saepius oblique-) clavati, superne glo-
boso -rotundati, obscuri, inferne flavo-brunnei pellucidi,
saepius uncinalim curvati, interdum ramosi, ramis diyari-
catis apice globosis.
Erineis betulino minuiissimoque ex floecorum forma
affine; Taphriae Erineorum proximum!
(Contiauatio sequitur. )
4r Bd. 4t Heft. 38
516
DE MEYNA ROXBURGHH.
CANDOLLIO SUMMO BOTANICO $. P. D.
SCHLECHTENDALIUS.
Progressum Te esse, vir aestumatissime , usque ad
illam maxime naturalem sed aegre dispescendam Rubia-
cearum familiam, abs Te comperi, stalimque Tecum com-
municavi', quae juncto amici studio de hac grege in pu-
blicum sint prolata, Tecumque nunc iterum communico
noliunculani nuperrime ex herbario Willdenowiano hau-
stanu Diandriae classem fortuito volventi obviam venit
Meyna spinosa Roxburghii , quae tantam cum Rubiaceis
nonnullis illico praebuit similitudinem, ut accuratius ad
examen invitaret. Genus in pluribus operibus frustra quae*
sivi, pauca lantum de hac stirpe Linkius offert (Jahrb.
d. Bot. Heft 3. p. 32.) quam pone Sideroxylon ponen-
dam jübet; nomine in Meyniam mutato (quum jam nobis
sit Mciyna) Schultesius ad Sapoteas eam ducit (Man-
tissa prima); Roxburghius vero in Florae Indicae primo
volumine Meynae nomen, nee inter genera nee inter ver-
nacula nomina prodit. Miratus insuper, plantam existere
Rubiaceam diandram flore reliquo pentamero, in speci-
mina Roxburghiana accuratius inquisivi staminaque 5, uno
alterove tanlum fortuito rupto, e fauce albo-villosa vidi
emergenlia, summamque vidi cum Canthio Vangueriaque
affinitatem. Nova face accensa alterum Florae Indicae
volumen perlustravi, nee inter Canthia ullam noslrae si-
milem reperi stirpem sed, in p^angueria spinosa, quae
Bengalis Muyna, Meynani spinosam Roxburghii et Her*
517
barii Willdenowiani recognovi, errore gravi abs Willde-
nowio eumque sequentibus ad Dlandriam protractam, a
Linkio dein Sideroxylo adnexam, atque eodem duce ad
Sapoteas a Schultesio ductam. Expungatur igitur hoc ge-
nus, infelici judicio a variis sustenlatum, P^angueriaeqae
evadat synonymon, quae ntilla alia ratione, nisi fructu
4 — 5-spermo nee 2-spermo, a Canthio potest discerni,
seclionem potius quam proprium genus e nostra senten-
tia formans, solus enim partium numerus ad genera distin-
guenda nil valet, nee video cur in fruetus major quam in
staminum numero sit auetoritas. Sed ne ultra proceda-
mus. Integrum Te servent Dii. Nobis favere perge.
Vale.
58*
518
ENUMERATIO HYMENOMYCETUM PI-
LEATORUM MARCHIAE BRANDEN-
BURGICAE, NONDUM IN FLORISNO-
STRATIBUS NOMINATORUM, CUM
OBSERVATIONffiUS IN COGNITOS
ET NOVORUM DESCRIPTIONIBUS.
AUCTORE LASCH.
(Cantharello» et Merulios; praeeipue vero Agaricos circum Dricsen
collectos, continens. )
497. Agaricüs hispidus n.
Char. ess. Pilei epidermide in papillas squamas-
que secedente, lamellis latis confertis simplieibus, stipite
squamuloso subpapillato, annulo fugaci.
Descr. br. Agar. Friesii subsimilis, sed aliquolies
minor et satis distinetus. Junior tolus tomento papillis-
que densis aculis vel acuminatis vestitus. Lamellae sine
collario stipiti approximatae, oblongae, 2 — 4 seriales,
denticulatae , ex albido pallescentes; postice latae, rotun-
datae; antice angustatae, acutae. Pileus e campanulato-
convexus, \\ — 2 unc. latus, obtuse umbonatus, papillis
conicis subangulosis subdeeiduis, versus marginem squa-
mis pilosis obtectus, pallide - brunneus. Stipes \\ — 2
unc. longus, \\ — 1\ lin. crassus, floecoso - squamulosus,
colore pilei, basin versus parum incrassalus, subpapillatus ;
intus fibrilloso - faretus. Annulus superne adnatus , fibril-
loso-floccosus, incompletus. Sapor vix ullus. Odor pro-
prius subfortis.
519
Variat: pileo subminori tomentoso-villoso, papillis
atro-brunneis: lamellis subdistantibus dentatis flavidis vel
subochraceis : annulo fugacissimo.
In sylvis frondosis opacis humidis subgregarie; variet.
in terra humosa circa Coryli truncos, non frequens.
Aug. Septbr.
498. Agaricüs Persoonii Fr. in sylvis frondosis hu-
mosis subinde gregatim crescit Septbr. Octbr. Agar, len-
ticularis m. hujus varietas est.
499. Agaricüs cyclopeus n.
Char. ess. Compactus, pileo sicco fibrilloso, medio
saepe squamoso, spadiceo, lamellis emarginatis confertis
laliusculis albidis, stipite brevi subsquamoso fibrilloso, an-
nulo floccoso.
Des er. br. Ag. bulbigero affinis. Pileus junior
campanulatus obtusus, ad marginem involutus, dein sub-
convexus vel planus, flexuosus, 2 — 6 unc. latus, fibril-
lis innatis virgatus vel glabriusculus , saepe diffracto- squa-
mosus aut rimosus; etiam badius, subfulvus vel rufescens-
Lamellae 2 — 4 seriales, dentibus decurrentes, tenuiuscu-
lae, integerrimae , sub tactu in rubellum transeuntes colo-
rum; interdum demum fere liberae et subfusco-maculatae.
Slipes 1 — 2£ unc. longus, \ — 1 unc. crassus, solidus,
colore pilei, nunc floccoso - fibrillosus nunc magis squamo-
sus, cylindraceus aut versus basin subattenuatus aut non
rarius marginato - bulbosus , radicatus , superne floecoso-
squamulosus albus. Radix brevis saepe obliqua. Annu-
lus floccoso -tumidus depauperatus inferus, ex albido ru-
bescens. Caro compaeta, alba, edulis ; sapore non ingrato.
In pinetis arenosis frequens. Septbr. Octbr.
500. Agaricüs malleipes n.
Char. ess. Pileo convexo obtuso glabro subgilvo
marginem versus subaraneoso, lamellis emarginatis tenui-
520
sculis subconfertis pallidis, stipite cylindrico fibrilloso basi
marginato bulboso, velo fibrilloso subpersislente.
Des er. br. Species subheteroclila valde distincta.
Pileus primum campanulato-convexus, floccis araneosis ob-
tectus, margine involulo breviter villoso, dein applanatus,
2 — 3| unc. latus, carnosus, obtuse- vel vix umbonatus,
alutaceus, subgilvus vel dilute crystallinus. Lamellae
4 — 8 seriales, etiam fere liberae vel rotundato-dentibus
brevibus - adnexae latae, erosulae, pallescenti-albidae, spo-
ridiis albis. Stipes 2f — 3£ unc. longus, 6 — 8 lin,
crassus, plerumque aequalis, iibrillosus, albus, intus e so-
lido subcavus, basi bulbo lato saepe marginato atque fibril-
lis suffultus. Cortina fibrillosa superne adnata, stipitem
juniorem annulatim cingens. Inodorus, scd sapore non
ingrato. Caro floccosa mollis, alba.
In sylvis acerosis, frondosis, vel mixtis, solitarie vel
gregarie; non frequens. Aug. Septbr.
501. Agaricüs discoideus Pers, passim in pinetis.
Aug. Septbr.
502. Agaricüs fusco -albus n.
Char. ess. Pileo obtuso laevi glabro fusco, lamel-
lis latis crassiusculis niveis, stipite solido squamuloso albo.
Des er* br. Forma fere Ag. olivaceo - albi Fr. Pi-
leus obtuse -umbonatus vel obtusissimus , medio dein levi-
ter depressus, \\ •— « 1\ unc. latus, viscosus, interdum
fusco - cinereus ; primum margine involuto albo-floecoso.
Lamellae 2 — 4 seriales, subdecurrentes , distantes; sub-
inde furcatae, dein venis connexae. Stipes 2 — 3 unc.
longus, 3 — 6 lin. crassus, floecoso-squamulosus, neque
maculatus nee viscosus, basi rarius subattenuatus. Inodo-
rus. Sapor mucilaginosus.
In pinetis muscosis, solitarie aut subgregarie. Septbr.
Octbr.
503. Agaricüs prasinus Schaeff.
521
Char. ess. Pileo compacto planiusculo squamuloso
viscoso luteo-viridi vario, lamellis lifoeris stipiteque solido
crasso basi bulboso luteis.
Agar, flavo - virenti forte affinis. In pinetis. Seplbr.
Octbr.
504. Agaricüs luridus Pers.?
Char. ess. Pileo flexuoso subvirgato viscoso oliva-
ceo-cinereo, lamellis emarginatis latiusculis subconfertis
stipiteque solido crasso subsquamuloso lutescentibus.
Descr. br. Habitu Ag. fucati. Stipes subbulbosus,
tibrillosus, colore dilutiori. Lamellae 2 — 4 seriales, ju-
niores albae vel incanae, dein latae. Caro alba sublute-
scens. Sapor fere farinae.
Variat: pileo late-umbonato vel subdepresso virgato
fuligineo, olivaceo- fuligineo, cinereo subnigro, atro-coeru-
leo, livido vel subspadiceo: lamellis subliberis citrinis:
stipite albo vel citrino.
In pinetis firequens. Septbr. Octbr.
505. Agaricüs nigro -marginatus n.
Char. ess. Pileo aeuto subsquamuloso -villoso snb-
livido, lamellis subadnexis confertis cinereis nigro-margi-
natis, stipite solido fibrilloso subsquamuloso albido.
Descr. br. Varietas forsan localis Ag. gausapati.
Pileus e conico acuto-convexus vel fere planus, flexuo-
sus, acute umbonatus, carnosus, 2^ — 3 unc. latus; villis
interdum adpressis subinnatis, colore cinereo -livido, coc-
ruleo - livido vel fuligineo - livido. Lamellae 4 - seriales,
fere liberae, poslice rotundatae, latae, subcrassae, denlicu-
latae, venis decurrentibus connexae, pileo dilutiores cine-
reae aut canescentes. Stipes 2^ ■— 3 unc. longus, \ unc.
crassus, basi parum incrassatus; rarius subcavus. Tactu
vel diffractus rubescit. Fragilis. Sapor subingratus, odor
nullus.
522
In sylvis mixtis humidis subgregarie, rarius. Septbr.
Octbr.
506. Agaricus atro-virens Pers. satis frequens soli-
larie aut fere gregarie., cum in fagelis tum in pinelis mihi
obvius: pileo subtenui (tenuiori quam in Ag. Myomyce,
cui valde affinis) obscure viridi, nigricante - squamuloso,
lamellis emarginatis subdistantibus pallidis vel dilute ci-
trinis, stipite solido sublongo curvalo, colore dilutiore pi-
lei, nigro squamuloso-fibrilloso.
507. Agaricus impolitus n.
Char. ess. Pileo subtenui molli demum saepe sub-
rimoso-squamuloso subochraceo, lamellis rotundalis con-
fertis albidis, stipite solido fibrilloso subfloccoso albo.
Ab A. Columbelta sat diversus. Pileus initio albidus,
floccis fibrillosis mollis, ad marginem involutum breviter
villosus, dein explanatus, 3 — 6 unc. latus, obtusus, vel
subrimoso- squamosus, medio granulato-squamulosus vel
laevis , ochroleucus , subfusco - ochraceus aut alutaceus.
Lamellae . 4 — - 8 - seriales dentibus non semper adfixae,
non valde tenues, subangustae aut latae; interdum furca-
tae, ex albo pallescentes. Slipes 2-§- — 4 unc. longus,
4 — 8 lin. crassus, fibrillosus, albus, superne floccoso-
squamulosus, basi parum incrassatus aut subradicatus.
Caro floccosa, densa, alba, lnodorus fere, sed sapore non
grato subsalso, postea piperito.
In sylvis frondosis vel graminosis sylvaticis, per series
longas subcircinatim vel gregatim et frequenter crescens.
Aug. — Octbr.
508. Agaricus conspicuus n.
Char. ess. Pileo obtuso sicco squamulis minulis
scabro cinnamomeo, lamellis emarginatis lineatim decur-
rentibus confertissimis angustis niveis, stipite solido fari-
naceo albo.
Des er. br. Optima Clytocybis forsan adnumeranda
523
speeies. Pilcus campanulato - convexus , margine inflexus
albo floccoso-fibriliosus, dein obtuse - umbonatus vel obtu-
sissimus, 3 — 5 unc. latus, versus marginem remote-
(non pellucide) slriatus, epidermide in squamulas pulve-
rulentas vel subgranuliformes rimata, aequaliter gilvus aut
cinnamomeus. Lamellae 4 — 8-seriales circiter, emargi-
nato- vel ventricoso-adnalae, dentibus lineari-decurrentes,
tenues, margine subundulatae, proprie repetito - dichotomae,
venis non connexae, integerrimae aut ex ascis quasi den-
ticulatae. Stipes 2-§ — 4 unc. longus, 4 — 8 lin. cras
sus, carnosus, floccoso - farinaceus albus, basi saepe sub-
incrassatus. Caro sat compacta albissima. Odor fortis in-
gratus. Sapor valde amarus subacris.
Ad margines sylvarum, praesertim frondosarum, gre-
garius aut subcespitosus, passim. Septbr. Octbr.
509. Agaricus frumentaceus Bull, est Ag. Myomy-
ces varietas; provenit etiam in pinetis: pileo convexo ob-
tusissimo glabro fusco-rubello, lamellis emarginalis albidis
dein liberis lutescentibus , stipite solido vel subcavo fibris
rubris manifeste -striato. Fractus rubescens, odore sub-
murino.
510. Agaricus ursipes n.
Char. ess. Cespitosus, pileo subcompacto leviter
depresso glabro, circulis minoribus notato subbrunneo - pal-
lido, lamellis rotundatis confertis stipiteque farcto villo-
sissimo albis.
Descr. br. Pileus junior convexus, margine inflexus
albo floccoso -pruinosus; postea medio obtusus vel subde-
pressus, versus marginem saepe flexuosus lobatusque, cir-
culis minoribus inaequalibus superficialibus magis minusve
(etiam in juniori) signatus. Lamellae 8 — 12 - seriales,
dentibus brevibus adfixae aut liberae, subtenues, latiuscu-
lae vel latae. Stipes dein subcavus, versus basin sensim
incrassatus, connatus, villis inferioribus erectis. Caro
524 ,
aquosa. Odor non ingralus et sapor amaricans. Magnitu-
dine et forma cum A. decast. Fr. fere convenit.
Circa truncos fagi bis repertus; anno pluvioso 1828
specimina 30 circiter in uno cespite concreta.
511. Agaricus fallax n.
Char. ess» Pileo obtuse-umbonato glabro subviola-
ceo vario, lamellis emarginatis confertis laceratis albis pal-
lescentibus, stipite subaequali farcto fibrilloso pileo sub-
concolore.
Descr. br. Agar, persicini forte varietas. Pileus
primo convexus, margine involuto albo-floccoso-pruinosus,
obscure violaceus, subbrunneo -violaceus vel saturate - livi-
dus, dein 1 — \\ unc. latus, mollis, carnosus, haud de-
pressus, sub violaceus vel lilacinus, medio fuscescens. La-
mellac ex toto- dein etiam rotundato-adnexae, tenues,
4 — 8-seriales, paululum erosae. Slipes \\ unc. longus,
2 — 3 lin. crassus, subinde cinereo-lividus vel magis ci-
nereus, superne subincrassatus, basi fibrillosus. Odor et
sapor subfarinosus. Subfragilis.
Variati pileo stipiteque rubello - brunneo , umbrino-
fusco vel fusco-purpureo: lamellis subangustis: stipite su-
perne squamuloso.
In humo truncorum Coryli et var. in locis opacis hu-
midis sylvarum, rarius. Augusto, Septembri.
512. Agaricus furcatus Pers. v. fuligineus n.
Char. ess. Felleus, pileo leviter depresso margine
dein sulcato fuligineo, lamellis distantibus furcatis albis.
Descr. br. Pileus 3 — 4 unc. latus, viscosus, ad
marginem etiam subgranulatus, interdum fusco-cinereus.
Lamellae latiusculae, nee dimidiatae. Slipes 2 ■— 2< unc.
longus, 6 — 8 lin. crassus, subeavus, albus vel inferne
flavescens. Caro ex pallido subfuscescens. Sapor amarus
subacris. Odor subingratus.
In quercetis passim. Aug. Septbr.
— 525
513. Agaricus uvidns Fr. in sylvis frondosis, prac-
serlim quercetis, frcquens.
514. • Agaricus vietus'ß. cyathula.
515. Agaricus insulsus Fr.?
Char. ess. Pileo depresso viscoso flavo, fulvozo-
nato, lamellis conferlis angustis pallidis, stipite brevi al-
bido, lade flavescente.
Descr. br. Habitu et colore fere Ag. deliciosi. Pi-
leus primum umbilicatus , ad marginem involutum leviter
albo-tomentosus, dein 2 — Z\ unc. latus, acute depres-
sus, glaber, subinde dense zonatus. Lamellae 4 — 8-se-
riales, utrinque acutae, subtenues, rarius furcatae, ex al-
bido subincarnato-pallidae. Stipes brevis vel brevissimus,
cyliridricus , glaber, albus pallescens, sub tactu flavescens,
superne albo floccoso-pruinosus. Caro alba. Lac subcon-
centratum album, in charta sensim flavescens, sapore acer-
rimo piperato.
In sylvis frondosis subgregarie, rarius. Augusto,
Seplembri.
516. Agaricus volemus variet? crassus n.
Char. ess. Praegrandis mitis, pileo subdepresso
glabro sicco flavo - cinnamomeo , lamellis distantibus latius-
culis crassis pallidis, stipite solido obeso colore pilei.
Descr. br. Pileus e convexo subdepressus, dein ver-
sus medium subrimosus, saturate - cinnamomeus subbrun-
nescens, 5 — 7 unc. latus, in centro 1 unc. crassus. La-
mellae 2 — 4-, rarius 6-seriales, postice acutae, antice
ex acuto obtusiuseulae , 3f unc. circiter longae, 4 — 5
lin. latae, ex albo pallescentes , subinde furcatae, venis
non connexae. Stipes \\ — 2 unc. longus, \\ — lf unc.
crassus, glaber, basi obtusus. Lac copiosum subconcen-
tratum viscidum, album, dein pallescens. Caro rigida, fra-
gilis, alba, mox impure - flavescens subfuscescens , odore
non grato.
526
In fagetis et quercetis subsolitarie, (bis repertus).
Aug. Septbr.
517. Agaricus cerealis n.
Char..ess. Praegrandis, pileo ex obtuso subdepresso
diffracto - squamuloso flavescente , lamellis decurrentibus
postice anastomosantibus albis, stipite solido brevi sub-
squamuloso.
Descr. br. Forma ambigua inter Tricholomata et
Clitocybas. Pileus junior convexus lale- et obtuse-umbo-
natus, mollis, ad marginem involutum breviter tomenlo-
sus, albus in flavidum transieris, deinde 4 — 9 unc. la-
tus, sat crassus, medio subdepressus , epidermide granu-
loso-squamulata exasperatus, margine convexus, flexuo-
sus, colore dilute ochraceo-flavido. Lamellae 8 — 12- se-
riales, latiusculae, subcrassae, utrinque acutae, subdistan-
tes, dein venis connexae, postice saepe furcatae et sem-
per subreticulatae lineatim - decurrentes. Stipes 2 — 4
unc. longus, 1 — 2 unc. circiter crassus, mollis, subsqua-
mulosus, inlerdum leviter fibrillosus, albus pallescens; ju-
nior versus basin incrassatus. Caro compacte, densa, alba,
odore subdulci et sapore praesertim junioris, grato. Edulis.
Variat subinde: lamellis arcuato-decurrentibus.
In sylvis frondosis, solitarius vel gregarius, non fre-
quens. Septbr. Octbr.
518. Agaricus mundulus n.
Char. ess. Pileo tenui subdepresso molli candido,
lamellis longe - decurrentibus confertissimis angustis palli-
dis, stipite solido utrinque subincrassato albo.
Descr. br. Species pulchra constans. Pileus con-
vexus, subumbonatus , floccoso -mollis, niveus, ad margi.
nem inflexus, dein 1 — 1\ unc. latus, subdepressus; ra-
riüs leviter umbonatus, rimulosus vel pallescens. Lamel-
lae 8 — 16-seriales, tenues, integerrimae, venis non con-
nexae, subinde furcatae, ex albo lutescentes, demum fere
527
incarnato-pallidae. Slipes \ — 1 unc. longus, 1 — 1\
lin. crassus, junior floccoso -mollis, dein magis glaber, basi
valde lanalus et fibroso-radicalus; variat: excentralis. To-
lus tenax. Caro floccosa mollis. Sapor amaricans sub-
acris.
In sylvis frondosis et in fruticetis colliculosis inter fo-
lia, ramulos elc. gregarius, satis frequens; interdum basi
connatus. Julio — Octbr.
519. Agaricus solidus n.
Char. ess. Pileo subdepresso laevi subalutaceo, la-
mcllis confertis latis decurrentibus albidis, stipite solido
valido aequali subfibrilloso.
Des er. br. Ag. dialreto proximus. Pileus obtusis-
simus vel obluse-umbonatus, mollis, margine involuto
albo-tomentosus, dein subconvexus vel leviter depressus
carnosus, \\ unc. latus, subflexuosus, glaber, albidus, alu-
taceus vel ochraceus. Lamellae 4 — 8-seriales, crassius-
culae, ex albido pallescenles vel fere colore pilei. Stipes
uncialis, 2^ lin. crassus, basi fibrillosus, lanatus, rarius
subincrassatus. Sat tenax. Insipidus et inodorus. In
graminosis sylvaticis et pasciiis, gregarius aut cespitosus,
frequens. Aug. — INovbr.
520. Agaricus simplus n.
Char. ess. Pileo carnoso subconvexo obtuso laevi
albido, lamellis decurrenlibus latis subdistantibus stipite-
que solido basi incrassato albis.
Dcscr. br. Pileus initio convexus, mollis, ad mar-
ginem inflexum leviter floecoso - tomentosus ; postea 2—6
unc. latus, piano -convexus vel medio paululum depressus,
4 — 9 lin. crassus, subinde rugulosus, flavescens. Lamel-
lae 4-seriales circiter, crassiusculae, interdum 2 unc. lon-
gae, 4 — 5 lin. latae, venis non connexae, rarius furca-
tae; demum antice obtusae. Stipes 1\ — 3 unc. longus.
528
3 — 8 lin. crassus , subfibrillosus. Caro floccosa , mollis,
alba. Odor et sapor non ingratus.
In sylvis frondosis umbrosis gregarie aut serialim
crescens. Seplbr. Octbr.
521. Agaricus nigresceiis n.
Char. ess. Albidus, pileo tenui molli dein subde-
presso, lamellis dccurrentibus confertissimis angustis, sti-
pite solido lomentoso.
Descr. br. Junior albus pallescens, mox cinereo-
vel fuligineo - maculatus, fractus interdum virescens aut ru-
bescens, dein extus intusque nigrescens. Pileus primum
convexus obtusus vel obtuse-umbonatus, floccis fibrillosis
mollis, margine involutus, dein explanatus, subumbonatus
vel leviter depressus, 2 — 3 unc. latus, flexuosus, sub-
inde lobatus nee slriatus. Lamellae 4 — 8-seriales, te-
nues, integerrimae, non rarius valde angustae, dein venis
connexae, postice saepe distantes et linealim decurrentes.
Stipes \\ — \\ unc. longus, 2 — 3 lin. crassus, utrin-
que subincrassatus , magis minusve floccoso-tomentosus;
etiam excentralis, basi fibrillis albis radicatus. Sapor in-
gratus amaricans subsalsus. Odor subdulcis. Sat tenax.
In sylvis frondosis umbrosis humidis gregarie aut in
seriebus proveniens. Aug. Septbr.
522. Agaricus obolus Fr. in pinetis. Octbr.
523. Agaricus angustissimus n.
Char. ess. Pileo tenui piano subumbilicato laevi,
lamellis valde confertis angustissimis subdecurrentibus, sti-
pite fareto fibrilloso utrinque subincrassato.
Descr. br. Forma inter Ag. flaeeidum et dealba-
tum. Pileus e convexo inflexo submolli- planus, raro sub-
depressus, i-| — 3 unc. latus, margine subflexuosus. La.
mellae 8-seriales circiter, tenucs, f — 1\ unc. longae,
\ — 1 lin. latae. Stipes 1 — 2f unc. longus, 1| — 2£
529
lin. crassus, basi villosus, lanatus, dein subcavus. Sapor
subadiposus.
Variat: colore albido, pallido, griseo vel fusco-cine-
reo: lamellis angustis.
In sylvis humidis, praesertim acerosis, inter folia gre-
garius. Aug. Septbr.
524. Agaricus puniceus Fr. y. conicus n.
Chat. ess. Albus, pileo conieo-campanulato lobato,
lamellis adnatis dcntibus decurrentibus distantibus, stipite
inaequali subcompresso.
Des er. br. Medius inter A. conicum et puniceum.
Pileus junior conicus obtusus vel acutiusculus , dein sub-
expansus uncialis; subviscosus. Lamellae adscendentes,
4 — 8-seriales, praesertim juniores totae adnatae, dein
venis connexae et postice subanguslatae, sed semper den-
tibus decurrentes. Stipes 2 unc. longus, sericeo - slriatus,
cavus, valde inaequalis, vel 2 lin. crassus subeylindricus,
basi leviter incrassalus vel 6 — 8 lin. crassus ventricosus
aut compressus, superne subinde squamulosus. Fragilis,
fractura haud nigrescens.
Variat: pileo fusco vel fusco-cinereo, lamellis stipi-
teque dilutioribus. (Ag. compressus VYither.?)
Ab Ag. conico praeeipue differt: pileo magis obtuso,
lamellis ex toto adnatis semper deniibus decurrentibus,
stipite saepe difformi et colore persistente.
In paseuis et pratis passim. Aug. — Octbr.
525. Agaricus trichaeus Pers. forte sequentis varie
tas, ad truncos et ligna putrida Pini rarius crescens.
526. Agaricus galbanus n.
Char. ess. Pileo subcarnoso leviter depresso gla-
briusculo subfusco-luteo, lamellis arcuato - adnatis subcon-
fertis latis stipiteque cavo aequali superne squamuloso
Jlavis.
Des er. br. Pileus \\ — 2i unc. latus, humidus
530
striatus, subinde lacerus et floccoso-fibrillosus. Lameline
4 - seriales , eliam emarginato - adncxae dentibus brevibus
decurrenles dein erosae, venis connexae. Stipes 2 — 2£
unc. longus, fibrillosus, basi subincrassatus villosus, vel
attenualus vere radicatus.
J^ariat: pileo magis carnoso subsquamuloso.
Ad truncos cariosos aut in bumo truncorum Pini gre-
garius, subinde ad basin connatus, non frequens. Seplbr.
Octbr.
527. Agaricus flavus n.
Char* ess. Pileo carnoso obtuso glabriusculo sub-
rufo«flavo, lamellis emarginatis confertis laliusculis stipi-
leque farcto aequali flavis.
Descr. br. Forma constans, an hujus sectionis?
Pileus primum convexus, mollis, margine recto, dein levi-
ter umbonatus vel obtusissimus, nullo tempore depressus,
fere uncialis, laevis, subfragilis, squamulosus vel saepius
glaber, subbrunneo luteus vel crystallinus. Lamellae
4 — 8 -seriales, interdum arcuato-adnatae, planae, sub-
tenues, integcrrimae, venis non connexae amoene flavae.
Stipes 1 — 1\ unc. longus, 1 lin. circiter crassus, sub-
floecoso- fibrillosus j colore pilei dilutiori vel flavus, basi
villosus, dein subeavus. Caro flava. Insipidus, inodorus.
In pinetis, collibus arenosis subsolilarius, rarior.
Octbr. — Decbr.
528. Agaricus rugulosus n.
Char. ess. Pileo leviter carnoso umbilicato glabro
ruguloso subbrunneo -pallido, lamellis arcuato - adnatis sub-
distantibus paUidis, stipite cavo fibrilloso basi subin-
crassato.
Descr. br. Pileus campanulato - convexus , medio
retusus, mox convexus umbilicatus, \ — 1 unc. latus, le-
viter ruguloso -sulcatus, submollis. Lamellae 4 — 6 -se-
riales, valde latae, suberassae, venis copiosis decurrenti-
bus
531
bus connexae, subinde furcatae. Stipes 1 — 2 unc. lon-
gus, X lin. circiter crassus, apice saepe subfioccosus, co-
lore pilei. Sapor vlx ullus. In collibus muscosis vel gra-
minosis, passim. Octbr. Novbr.
529. Agaricus murinus Batsch, in pascuis rarius.
Septbr.
530. Agaricus fusco - purpureus Pers. interdum in
fagetis. Aug. Septbr.
531. Agaricus rigidus n.
Char. ess. Pileo leviter carnoso subumbonato slriato
subbrunneo-flavo., lamellis liberis distantibus latis pallidis,
stipite longo fisluloso nitido deorsum strigoso radicato
nigrescente.
Descr. br. Pileus e campanulaio-convexus vel pla-
nus, 1 — \\ unc. latus, semper obtuse umbonatus, sub-
mollis, humidus magis fuscus vel obscure cinnamoraeus,
siccus flavidus vel pallidus. Lamellae 4 — 8 - seriales,
subcrassae, integerrimae, dein venis connexae, sub lente
saepius ex ascis fuscis magnis obscure marginatae. Stipes
2 — 2^ unc. longus, 1 lin. crassus, cartilagineus , rigidus,
subinde tortilis et striatus, superne subincrassatus albus
et saepe compressus, versus basin ex pallido-spadiceo ni-
grescens. Totus tenax. Insipidus.
In sylvis frondosis humidis, präesertim circa truncos
inter folia etc. subgregarie. Septbr. Octbr.
532. Agaricus pravus n.
Char. ess. Fusco -rubellüs, pileo subcarnoso umbo-
nato molli, lamellis subliberis latiusculis denticulatis , sti-
pite flexuoso cavo floccoso-squamuloso.
Descr. br. Ag. carneo affinis. Pileus primum cam-
panulatus acutus, dein planus uncialis circiter, laevis, sub
lente breviter tomentosus, saepe flexuosus, colore roseo-
fuscus, sublividus, fusco -purpureus vel subfusco-lilacinus.
Lamellae 8 -seriales, crassiusculae, subdislantes, albo-pul-
4r Bd. Hs Heft. . 39
532
verulentae; anlice angustatae acutae, postice latiores ro-
tundato-adnexae, dentibus brevibus terminatae, sensim se-
cedentes, caesio-rubellae vel sublivido-cinereae, venis non
connexae. Stipes 1 — \\ unc. longus, 1 lin. crassus,
dein magis glaber, fibrillosus, purpureo - fuscus , superne
subincrassalus , subinde tortilis; junior intus subfloccosus
albidus, sed mox cavus. Fragilis. Sapor vix ullus.
Locis praeruptis humosis, circa truncos Alni, grega-
rius. Aug. Septbr.
533. Agaricus aridus n.
Char. ess. Pileo subcarnoso glabro pallido, lamel-
lis adnatis subdistantibus crassiusculis albidis, stipite Ion-
giusculo subfarcto basi fibrilloso.
Descr.br. Ag. tenacello subsimilis. Pileus obtu-
sus vel medio leviter depressus, 6 — 8 lin. latus, sub«
mollis, humidus striatus subfusco - pallidus. Lamellae
2 — 4-seriales, latiu$culae, postice dein obtuso - adnatae,
demum venis sparsis connexae. Slipes 1 — \\ unc. lon-
gus, % lin. crassus, subfibrillosus , e farcto cavus, utrinque
partim incrassatus, colore pilei. Totus tenax. Insipidus.
Ad stipites, ramulos et folia Pini passim. Octbr. — -
Decbr.
534. Agaricus anthracophilus n.
Char. ess. Fuligineus, pileo subcarnoso planiusculo
glabro, lamellis adnatis subdistantibus latis pallidioribus,
stipite longiusculo subcavo apice floccoso basi villoso.
Descr. br. Notabilis species, saepe cum Ag. mon-
lano simili sociatim crescens. Pileus e convexo obtuso
vel umbonalo-planiusculus, medio subumbonatus vel sub-
depressus, 4 — 8 lin. latus, submollis, humidus pellucido-
striatus, fuligineus vel fusco-cinereus non viscosus, siccus
magis pallens. Lamellae 4-seriales circiter, planae, den-
tibus brevibus adnatae, crassiusculae, integerrimae , rarius
venis minoribus demum connexae, ex albido subfusco -pal
533
lidae, siccatae albo • pruinosae. Stipes 1 — 1| unc. lon-
gus, \ lin. crassus, utrinque subincrassatus , intus leviter
fistulosus, basi subcurvalus. Sat tenax. Fere insipidus
et inodorus*
Variat: pileo fere membranaceo campanulato sub-
acuto, lameltis adscendentibus latioribus.
In pinetis inter carbonum reliquias ad ustrina parva,
gregarius. Novbr. Decbr.
535. Agaricus amadelphus Bull, ad truncos et radi-
ces Alni, Carpini ? etc. gregarie provenit : pileo subcarnoso
lenaci e convexo depresso rufescente vel subfulvo, lamel-
lis postice latioribus subdecurrentibus rufescentibus dein
rotundatis, stipitc farcto puberulo. Ag. ramealis varie-
tas est.
536. Agaricus galericulatus Scop. 8. hyemalis n.
Char. ess. Cespitosus, pileo e campanulato con-
vexo laeviusculo subviscoso, lamellis adnatis dentibus de-
currentibus planis confertis, stipite laevi tenaci basi radi-
cato strigoso.
Descr. br. Forma constans. Pileus hemisphaeri-
cus umbonatus vel obtusissimus, rarius magis expansus,
6 — 12 lin. latus, leviter striatus, nitidulus nee rugosus.
Lamellae 4 — 8 seriales, oblongo-triquetrae ex coneavo-
planae, neutiquam subventricosae, tenuiusculae, dein ven^s
connexae, demum aut exsiccatae saepe incarnatae. Stipes
1 — 3 unc. longus, \ — 1 lin. crassus, nitidus. Color
variat in pileo: albus, niger, fuligineus, fuscus, cinereus,
subcoeruleus , lividus, brunneus vel spadiceus sensim ex
pallescens; in lamellis: magis minusve cinereus aut pileo
dilutior, albus vel subcoeruleus; in stipite: instar pilei
fere aut superne coeruleus. Tandem maculis fulvo-spadi-
ceis pictus. Inodorus, sed sapore postea subacri.
Ad truncos Alni, Fagi, Carpini, Salicis etc. autumno
39*
534
sero et praesertim hyeme frequentissimus, cespites densos
magnos formans.
537. Agaricus atro- albus Bolt.
538. Agaricus excisus n.
Char. ess. Pileo convexo subumbonato ruguloso
subfusco, lamellis subexciso-liberis ventricosis crassis ca-
nis, stipite laevi basi radicato glabriusculo.
Descr. br. Ag. polygrammo proximus. Pileus e
campanulato-convexus obtusissimus vel urabonatus, uncia-
lis pleramque, disco leviter carnosus, fusco - pallidus vel
fuseo - cinereus. Lamellae 4 - seriales , subdistantes , venis
connexae, colore pilei diluto, antice dein ventricosae, valde
latae, postice fere exciso-angustatae, vix adnexae. Stipes
\\ linc.. longus, \.\ — 2 lin. crassus, glaber, griseus. Te-
nax, fere inslpidus.
Ad truncos praecipue Pini, gregarie. Sept. — Nov.
539. Agaricus raeborhizus n.
Char. ess. Pileo acuto striato subfulvo, lamellis
subliberis adscendentibus subdistantibus latis albidis, sti-
pite longo pruinoso basi radicato curvato.
Descr. br,. Distincta species. Pileus initio conicus
vel acute -campanulatus, dein sube«pansus, 4 — 8 lin. la-
tus et allus, membranaceus , glaber, haud viscosus, rufes-
cente-flavus, fulvus vel magis pallidus. Lamellae 4- seria-
les, primo adnexae, mox secedentes, crassiusculae, inte-
gerrimae, antice acutae, postice sensim laliores obtusae,
dein venis connexae. Stipes 1 — 2 unc longus, \ — 1
lin. crassus, tenax, floccoso-pruinosus, albus, radice lon-
gissima, curvata suftultus. Fere insipidus et inodorus.)
Locis praeruptis humosis, circa truncos Alni et Car-
pini? gregarius, non frequens. Octbr. Novbr.
540. Agaricus Scopolii.
Char. ess. Pileo campanulato obtuso striato fulvo>
coccineo, lamellis subadnexis adscendentibus latis subdi-
535
stantibus stipiteque capi llaceo apice pruinoso basi radi-
cato villoso luteis.
Des er. br. Nitida, ab Ag. strobilino sat diversa
species. Pileus ex infantia campanulatus obtusus, mem-
branaceus, glaber, tenuiter sulcatus, 1 — 2 lin. latus,
amoene coccineus vel auranliacus. Lamellae biseriales,
primum adnexae, dein secedentes* subtenues, postice la-
tiores obtusae antice angustatae, luteae, albidae vel basi
subrubellae. Stipes longissimus., fistulosus, superne albo
floccoso-prüinosus. Totus tenax. | Insipidus, inodorus.
Variat: lamellis stipiteque albis (Agar, coecineus
Scop.)
Locis humidis muscosis ad truncorum basin Salicis,
solitarius vel subgregarius. Majo — Novembri.
541. Agaricüs alcalinus ß. leptoeephalus P-
542. Agaricüs oligophyllus n,
Char. ess. Pileo acuto sulcato nigro-fusco, lamel-
lis adnatis oblongis crassis distantissimis albidis, stipite
longo laevi basi villoso.
Deser. br. Pileus e conico campanulatus acutus,
late- sulcatus, 6 — 9 lin. latus, etiam fuligineus. Lamel-
lae 2 — 4 seriales, dentibus brevibus adnatae, antice dein
obtusae et albae, subinde venis connexae.. Stipes 2 unc
circiter longus, 1 lin. crassus, glaber, colore pilei. Sat
tenax. Humorem redolet, insipidus.
Circa truncos Carpini, Pini, Coryli, gregarie. Octbr.
Novbr.
543. Agaricüs elegans Pers. valde varial: colore in-
terdum citrino; lamellis etiam purpureo-, croceo-, fulvo-
vel vix marginatis. In pinetis, locis arenosis ad radices
graminum, praeeipue Airae cristatae et Festucae ovinae.
544. Agaricüs rubro -marginatus ß. erosus n.
Char. ess. Fusco- purpureum, pileo obtuso striatulo,
lamellis adnatis subdistantibus latis erosis brunneo-margi-
536
natis, stipite leviter striato subaraneoso basi radicato
villoso.
Sub cacumine in truncis Salicis gregarius, rarior.
Octbr. Novbr.
545. Agäricüs adscendens n.
Char. ess. Albus, pileo tenui camp anu lato obtuso
floccoso subsulcato, laraellis dentibus decurrentibus adscen-
dentibus angustis distantibus, stipite incurvo puberulo.
Ab Agar, corticola, cui affinis, praesertim differt: pileo
semper obtuso albo aut rarius pallido: lamellis angustis
anlice aculis: teneritate et modo Crescendi.
Ad truncorum cortices Salicis, Populi etc., confertius
provenit. Octbr. Novbr.
546. Agakicüs Dunalii Dec. varietas forsan Ag. ti-
grini est. Ad truncos Salicis saepe valde inaequalis mibi
obvius. Majo.
547. Agäricüs corticatus Fr.
Char. ess. Pileo convexo squamoso-piloso subfusco-
pallido; lamellis decurrentibus sub distantibus latiusculis
albis, stipite excentrico incurvo fibrilloso, velo submem-
branaceo Iacero.
Solitarius aut subcespitosus. Lamellae postice sub-
reticulatae. Ad truncos Carpini , praecipue Populi tremu-
lae. Septbr. Octbr.
548. Agaricus pulvinatus Pers.?
Char. ess. Pileo subpulvinato repando excentrico
molli albido, lamellis decurrentibus simplicibus confertis
angustis niveis, stipite brevi curvato albo.
Descr. br. Subcespitosus. Pileus junior involutus
albo-tomentosus, dein convexus, eliam flexuosus et loba-
tus, 2 — 3^ unc. latus. Lamellae multiseriales, subemar-
ginato - vel arcuato - adnatae , dentibus longe - decurrentes
nee anastomosantes, tenues, integerrimae. Stipes 1 — 1^
unc. longus, 3 — 6 lin. crassus, leviter floccoso -tomento-
537
sus, rarius centralis. Caro floccosa, mollis, tenax, Sapor
odorque subfarinosus.
Ad truncos Fagi rarius. Septbr. Qctbr.
549. Agaricus atrocoeruleus Fr.?
Char. ess. Pileo subcarnoso convexo plumoso-to-
mentoso subfuligineo , lamellis conferlis angustis flave
scentibus.
Descr. br. Pileus initio ad marginem inflexum albo-
floccosus, dein obovalus vel reniformis, strato superiori
gelatinös o, \ — \\ unc. latus, praesertim basin versus vil-
lis erectis plumosis dense-tomentosus, subcoeruleo - fuligi
neus, nigro-fuscüs vel subfusco-ochraceus, dein expalle-
scens. Lamellae 4 — 12-seriales, subtenues, ex albo fla-
ventes vel pallidae, subinde furcalae. Stipes brevissimus,
albo-villosus vel saepissime nullus. Tenax.
Ad cortices truncorum vetustorum Populi nigrae et
tremulae, gregarius aut basi connatus. Octbr. Novbr.
550. Agaricus atropunctus Pers. in fagetis et alnetis
raro. Augusto.
551. Agaricus floccosus n.
Char. ess. Pileo membranaceo obtuso sericeo-floc-
coso niveo, lamellis subdecurrentibus crassis distantibus
incarnato albis, stipite deorsum attenuato subcavo albido.
Descr. br. Heteroclita species, habitu Ag. con-
sperso subsimilis. Pileus convexus obtusissimus vel ob-
tuse-umbonatüs, 4 — 6 lin. latus, floccis villosis nitido-
sericeus, margine erecto subflexuoso, dein saepe lacerus.
Lamellae 2 — 4-seriales, subadscendenti-adnatae dentibus
longis decurrentes, lineares, integerrimae, ex niveo subin
carnatae. Stipes 6 — 10 lin. longus, apice 1 lin. crassus,
floccoso-pruinosus et interdum compressus, albus, dein
subgriseus, basi fibrillosus, Substantia floccosa mollissima.
Sporidia camea.
538
Locis nemorosis hümidis inter Hypna et Jungerman-
nias, rarior. Octobri.
552. Agaricus fertilis P. ß. intybaceus Bull, in pa-
scuis. Majo.
553. Agaricus sinuatus Bull, in sylvis humosis gre-
garie crescit. Aug. Octbr.
ß. camelinus.
Charge ss. Pileo carnoso compacto obtuso glabrius-
culo pallido, lamellis emarginatis subconfertis laliusculis
incarnato-pallidis, stipite solido aequali basi curvato.
Descr. br. Pileus primo convexus ad marginem in-
flexum floccoso-tomentosus dein obtusissimus vel late et
obtuse - umbonatus , flexuosus aut lobatus, 3 — 7 unc. la-
tus, mollis aut subinde squamuloso-pilosus, alutaceus, in-
carnatus vel subrufo -pallidus. Lamellae 4 — 12-seriales,
cum aut sine dentibus-rotundato vel emarginato - adnexae,
subtenues. saepe erosae, ex albido incarnato-pallidae vel
demura subrufescenies et venis connexae. Stipes \\ — 2|-
unc. longus, \ — 1 unc. crassus, floccoso-farinaceus vel
subquamulosus aut fibrillosus, albus pallescens, basi lana-
tus. Caro compacta alba. Sporidia incarnato-pallida vel
subrufo - carnea. Sapor odorque non ingratus.
In sylvis frondosis, dumetis, pascuis aut juxta vias,
solitarius, gregarius vel cespitosus, anno pluvioso 1828 co-
piosissime. Aug. — • Octbr.
y. cavipes n.
Char. ess. Pileo subcompacto molli alutaceo, la-
mellis subdecurrentibus confertis angustis subrufo- carneis,
stipite subcavo aequali floccoso fibrilloso pallido.
Descr. br. An distincta species? Antecedenti certe
affinis. Pileus junior floccoso -fibrillosus, dein 2 — 4 unc.
latus, subtenuis, interdum medio leviter depressus et cin-
namomeus. Lamellae 4 — 8 - seriales., 2 — 3 lin. latae,
acute -subdecurrentes, dein subventricoso-adnatae dentibus
539
decurrentes, passim subrubello-cinnamomeae, venis non
connexae. Stipes lf — 2 unc. longus, \ unc. crassus,
apice subinde squamulosus, saepe excentralis, primum ca-
vus, basi subradicatus. Sporidia amoene saturate - rosea.
Caro palllda. Sapor odorque fere cucumerinus.
In sylvis humosis umbrosis subgregarie. Sept. Oct.
554. Agäricus pellitus Pers. in humo trancorum Cö-
ryli et Fagi rarius. Aug. Septbr.
555. Agäricus roseo- albus Hern.?
Char. ess. Pileo leviter carnoso glabro nitidulo la-
mellisque lalis subdistantibus carneis, stipite solido flocco
so-pruinoso albido.
Des er. br. Antec. affinis. Pileus \\ unc. circiler
latus. Stipes 2 unc. longus, inferne 2, superne 1 lin. cras-
sus, subincarnatus.
Ad et circa truncos arborum frondosarum, Julio, Au-
gusto.
556. Agäricus leoninus Schaeff. Majo -^ Octbr.
557. Agäricus salicinus P. ß. beryllus ad basin trunc.
Alni; etiam pileo subumbilicato. Seplbr.
558. Agäricus placidus Fr. ad truncos Fagi et Alni
passim. Aug. Septbr.
559. Agäricus Linhii Fr. ad truncos Fagi rarior.
560. Agäricus Atrides n.
Char. ess. Pileo umbilicato subsquamuloso-piloso
subfusco-cinereo, lamellis subdecurrentibus distantibus la-
tis cano- carneis nigro marginatis, stipite fistuloso nigro-
squamuloso colore pilei.
Descr. br. Leptoniarum et Ecciliarum tribus quasi
conjugans , affinis quoque Ag. atropuneto. Pileus ex he-
misphaerico convexus, subcarnoso-membranaceus, umbili-
catus, 1 — 1^ unc. latus, subslriatus, sericeo -nitidus vel
fusco-cinereus, niger vel griseus, versus medium squamu-
losus obscurior. Lamellae semper attenuato - subdecurren
540
tes, tenulusculae , pallidae, demum denticulatae. Stipes
2 — 2£ unc. longus, 1 — \\ lin. crassus, junior fuma
lus, subaequalis, praesertim apicem versus tenuiter nigro-
punctatus, basi fibrillosus, lanatus.
Variatz pileo sericeo - fibrilloso (non squamuloso)
atro, lamellis subcoeruleis alro-marginatis integerrimis, sti-
pite atro - coeruleo - punctato.
Ad et circa truncos Alni, in humo, subgregarie, non
frequens. Aug. Septbr.
561. Agaricus anatinus n.
Char. ess. Pileo campanulato obtuso squamoso-
fibrilloso subfusco - griseo , lamellis adnexis confertis latis
cano - carneis, stipite cavo subcoeruleo.
Des er. br. Statura Ag. griseoeyanei. Pileus junior
hemisphaericus, dein campanulatus , late- et obtuse-umbo
natus, dense rugoso- squamosus, margin em versus fibrillo-
sus, subinde lacerus, 1^ — 2 unc. latus. Lamellae 4 — S»
seriales, leviter adnatae, subadscendentes, ventricosae, cras-
siusculae, integerrimae , dein secedentes. Stipes \\ — 2
unc. longus, 2 — 3 lin. crassus, primo coeruleo - pruino-
sus, dein floecoso-squamulosus subfibrillosus,. basi albo- la-
natus ; passim tortilis et inferne subincrassatus. Insipidus
et inodorus.
In paseuis gregarius, frequens. Julio, Septembri.
ß. conicus n.
Char. ess. Pileo conico - campanulato , lamellis ad-
scendenlibus attenuato -liberis cano-pallidis.
Des er. br. Pileus junior conicus, dein magis cam-
panulatus acutus, Tarius elongato- conicus, 9 lin. latus,
9—15 lin. altus. Lamellae antice ventricosae, latae, ob-
tusae, postice attenuato -liberae. Stipes 2 — 3 unc. lon-
gus, \\ lin. crassus. Cum priori.
562. Agaricus Cyanulus n.
Char. ess. Tenellus, pileo membranaceo subumbi-
541
licato ruguloso floccoso-villoso atro - coeruleo , lamellis ad-
natis latissimis distantibus glauco - carneis , stipite capilla
ceo pruinoso colore pilei.
Descr. br. Agarico lamprop. Fr. proximus, sed mul-
toties tenuior. Pileus planiusculus , Stria tus, 2 — • 2£ lin.
latus. Lamellae 2-seriales, denticulis decurrentes, antice
obtusae, 1 lin. longae lataeque, ventricosae, crassiusculae,
integerrimae, venis non connexae. Stipes 1 — - 1£ unc.
longus, subtenax, leviter fistulosus, basi floccosus. In
humo circa truncos Alni, passim. Aug. Septbr.
563. Agaricus cetratus Fr.
Char. ess. Pileo obluso nitidulo stipiteque longo
fistuloso fibroso. Stria to stramineis, lamellis adnexis distan-
tibus incarnato - pallidis.
Descr. br. Pileus 1 — 1£ unc. latus, medio etiam
subumbonatus , crasso - membranaceus, humidus subochra-
ceus, siccus flavidus vel stramineus. Lamellae 4 — 8-se-
riales, latae, ventricosae, subadscendentes. Stipes 3 — 4
unc. circiter longus, 1 — \\ lin. crassus, tortilis, fragilis,
apice floccoso-farinaceus, basi lanatus.
In pinetis inter muscos. Aug. — Octbr.
564. Agaricus asprellus Fr. in graminosis. Aug.
565. Agaricus parilis n.
Char. ess. Pileo subdepresso striato submolli fusco-
pallido, lamellis piano - decurrentibus latis subconfertis pal-
lidis, stipite subcavo floccoso-fibrilloso.
Descr. br. Pileus ex hemisphaerico-convexus, me-
dio subdepressus vel umbilicatus subcarnoso - membrana-
ceus, leviter sulcatus, f — \\ unc. latus, humidus colore
saturatiore, siccus pallidus, opacus. Lamellae 2 — 6-se-
riales, subtenues, integerrimae, subinde furcatae, dein ve-
nis connexae, ex albo incarnato -pallidae, sporidiis conco-
loribus. Stipes 1 — \\ unc. longus, 1 — \\ lin. cras-
sus, colore pilei, basi villosus. Subtenax. Insipidus
542
In pinetis inter muscos gregarius, frequens. Ocibr.
— Decbr.
566. Agabicüs griseo rubellus n.
Char. ess. Pileo sericeo subcinereo, lamellis sub-
decurrentibus latiusculis subdistantibus cano-carneis, sti-
pite farcto fibrilloso basi subincrassalo.
Des er. br. Pileus membranaceus subconvexus nm-
bilicatus, f — \\ unc. latus, subinde flexuosus, humidus
subfusco -griseus, striatus, siecus griseus sericeo -fibrillosus,
saepe lacerus. Lamellae 4 — 8 seriales, postice attenua-
tae, subtenues, integerrimae ; etiam latae. Stipes 1 — \\
unc. longus, 1 — \\ ün. crassus, subclnereus vel griseus,
apice leviter floecosus, basi lanatus, fibrillosus, demum
subeavus. Subfragilis. Odor farinae.
In sylvis umbrosis , praesertim circa Coryli truncos,
subgregarie. Aug. Septbr.
567. Agaricus rhodoeylix n.
Char. ess. Pileo ruguloso molli subgriseo, lamellis
longe decurrentibus distantissimis suberassis latis albido-
carneis, slipite tenui farclo ineurvo glabro.
Descr. br. Forma Ag. pyxidali. Pileus 4 — 6 lin.
latus, membranaceus, umbilicatus, floccoso-mollis, ad mar-
ginem convexus, leviter sulcatus vel rugulosus, dein ma-
gis infundibuliformis , subfusco -griseus vel incanus. La-
mellae 2 — 3 -seriales, neque connexae nee furcatae, in-
terdum crassae aut minus dislantes. Stipes \ — 1 unc.
longus, \ lin. circiter crassus, colore pilei, superne sub-
incrassatus, basi floecosus. Sat tenax. Sporidia saturate-
carnea.
Ad truncos putridos Alni, Rhamni Frang.? et in eo-
rum vicinitate, rarius. Aug. Septbr.
568. Agakicus latus Pers.
Char. ess. Magnus, compactus; pileo subconvexo-
plano cryslallino, lamellis emarginatis contertis subangu-
543
stis ex argillaceo cinnamomeis , stipite brevi crasso fibril-
loso albo basi incrassato, corlina fibrillosa subpersistente.
Ag. glaucopod. affihis. Pileus subviscosus.
In sylvaticis humidis gregarius, frequens. Aug. Sept.
569. Agaricüs decoloratus Fr. in pinetis colliculo-
sis. Seplbr.
570. Agaricüs callisteus Fr.?
Char. ess. Pileo carnoso umbonato villoso sub-
squamuloso opaco subfulvo, lamellis adnatis subdistanti-
bus latis crassis stipiteque solido subaequali fulvis.
Des er. br. Pileus convexus acute- vel obtuse-um-
bonatus, 2 — 3 unc. latus, villis tenuissimis opacis sub-
brunneo- fulvis vel subaeneis dense obtectus, tactu rube-
scens. Lamellae 2 — 4-seriales, arcuato- vel subemargi-
nato-adnatae, dentibus decurrentes, venis connexae, sub-
inde saturate flavae. Stipes 2j- — Z\ unc. longus, \ unc.
circiter crassus, fibroso-striatus, basi rarius subincrassatus.
Caro dilutiori colore. Sporidia saturate flava. Sapor non
ingratus. Inodorus.
In sylvis acerosis et frondosis, non frequens. Aug.
— Oclbr.
571. Agaricüs purpureus Bull.
Char. ess. Pileo carnoso obtuse - umbonato fibril-
loso stipiteque aequali solido fibroso-striato coccineo-ru-
bris, lamellis adnatis distantibus crassis latis satura-
tioribus. .
Pileus ad 1\ unc. latus. Stipes 2 unc. longus, •§ unc.
crassus. Variat: minor, tenuior, colore magis fulvo vel
croeeo.
In fagetis, gregarie vel subeespitose. Augusto —
Octobri.
572. Agaricüs flabellus Fr.?
Char. ess. Pileo sub carnoso obtuso pallido albo-
serieeo-squamuloso, lamellis emarginatis subdistantibus la
546
577. Agaricus hirsutus n.
Char. ess. Pileo leviter carnoso e conico campa-
nulalo, squarroso-piloso, subfusco, lamellis adnexis angu-
stis subfusco-pallidis, stipite longo solido apice floccoso
basi subincrassato virescente.
Descr. br. Pileus 6 — 8 Im. latus et altus, ob-
tuse- vel acute -umbonatus, ad marginem fimbriatus, fuscus
vel fusco-ochraceus, medio subinde virescens. Lamellae
4-seriales, sublenues, albo - denticulalae , antice aculae.
Stipes 2| — 3 unc longus, 1 lin. crassus, fibrillosus, ba-
sin versus obscure -viridis.
In fagelis humidis, rarius. Aug. Seplbr.
578. Agabicüs sambucinus Fr.
Char. ess. Pileo carnoso obtuso sericeo-fibroso al-
bido, lamellis subadnexis latis crassiusculis cano-pallidis;
stipite crasso solido striato floccoso -squamuloso albo.
Descr. br. Varietas forsan Ag. repandi B. Pileus
\\ — 2£ unc. latus, versus medium 3 — 4 lin. crassus,
subinde leviter umbonatus, flexuosus et rimosus, raro slra-
mineus. Lamellae 2 — 4-seriales, juniores subangustae,
dein latae, subdistantes. Stipes 1 — \\ unc. longus,
5 — 10 lin. crassus, basi interdum subincrassatus. Odor
subbircinus.
In fagetis etiam, gregarie et subcespitose repertus.
Aug. Septbr.
579. Agaricus petiginosus Fr.
580. Agaricus spicuhis n.
Char. ess. Pileo membranaceo acuto molli sub-
ochraceo, lamellis adnatis adscendentibus subdistantibus
latis flavo-cinnamomeis, stipite longo apice floccoso basi
subincrassato.
Descr. br. Agar, ravido Fr. proximus. Pileus ex
conico campanulatus acutus, 4 — 8 lin. latus, humidus
striatus subbrunneo-ocbraceus, siccus laevis, floccoso -mol-
lis,
— 547
lis, albidus vel subochraceus; variat: magis obtusus. La-
racllae 4-seriales, crassiusculae, totae adnatae, dein sub-
vcntricosae. Stipes \\ — 2 unc. longus, \ lin. crassus,
tibrillosus, fuscescenle - ochraceus, basi villosus. Sub-
fragilis.
Ad truncos putridos Pini, gregarie. Seplbr. Oclbr.
581. Agaricus infirmus n.
Char. ess. Pileo membranaceo campanulato sub-
sulcato albido, lamellis leviter adnexis linearibus subochra-
ceis, slipile tenui pulverulento basi incrassato.
Descr. br. Affinis Ag. opalo Fr. Pileus junior co-
nicus obtusus, dein oblonge - campanulatus, 4 — 5 lin. cir-
citer latus, 6 — 7 lin. altus, fragilis, siccus, punctis niti-
dulis mollis, pallescens. Lamellae secedentes, angustae,
tenues, antice obtusae, postice acutae, tempestate bumida
subliquescentes, sporidiis saturate - ochraceis. Stipes \\ unc.
longus, \ lin. crassus, albidus, saepissime basi fere bul-
bosus.
In paseuis, post pluvias, gregarius aut subsolitarius,
interdum frequens. Junio — Aug.
5S2. Agaricus alveolas n.
Char. ess. Pileo carnoso sessili obovato molli sub-
ochraceo, basin versus tomentoso-villoso, lamellis adnatis
confertis latiusculis subfusco- ochraceis.
Descr. br. Pileus convexus, tenax, subinde lale-
obovatus, basi subangustatus , 1—2 unc. latus et longus,
humidus subfusco -ochraceus ad marginem passim virescens,
siccus flavidus vel ocbraceo - pallidus. Lamellae multi-
seriales, non decurrentes, postice obtusae vel rarius acu-
tae, tenues, simplices 3 — 5 lin. latae, dein venis con-
nexae. Sporidia humida brunnea, sicca subfusco - ochra-
cea. Caro alba, floccosa, mollis.
Ad truncos Fagi rarius. Octbr. Novbr.
583. Agaricus proboscideus Fr. ad truncos Pini gre-
<tr Bd. /is Heft. 40
548
garie aut cespitose crescens: pileo 1 — 2 unciali. lamel-
lis confertis angustls. Julio, Augusto.
584. Agaricüs variabilis P. e. acerinus n.
Char. ess. Pileo subinembranaceo convexo rugu-
loso molli pallido basi reluso, lamellis venlricosis distan-
libus latis crassiusculis ochroleucis, stipite subnullo.
Des er. br. Pileus e resupinato reflexus, subrotun-
dus, \\ — 2^ lin. latus, floecoso - mollis , margine fimbria-
tus. Lamellae 2 — 6-seriales, saepe emarginato-adnexae
dentibus ierminatae, fimbriatae, pallidae, dein rufescentes.
Stipes excentralis vel lateralis, albo floecosus, basi villo-
sus, interdum vix ullus. Sporidia subfusco-ochracea.
Ad truncos Aceris Pseudoplatani, subgregarie. Octbr.
Novbr.
585. Agaricüs volvaceus Bull, inter pulverem coria-
rium, in hortis interdum copiosissime. Julio — Septbr.
(1828, Amtsgarten).
5S6. Agaricüs rhodomelas n.
Char. ess. Pileo squamuloso - villoso viscoso subfu-
Hgineo, lamellis subconfertis rubellis, stipite solido pube-
scente, volva laxa colore pilei.
Descr. br. Forma inter Ag. volvaceum et specio-
sum. Pileus e campanulato piano - convexus leviter um-
bonatus, \\ — 2 unc. latus, nee fibrillis longis vere-vir-
gatus, cinereus vel fuligineus, dein subexpallens. Stipes
\\ — 2 unc. longus, 2 — 2^ lin. crassus, attenuatus, te-
nuiter floecoso -pubescens, albus, dein subglaber, basi le-
viter incrassatus. Volva parva, membranacea, inaequaliter
lobata , floecosa , subviscosa. Lamellae 1 — 3 - seriales,
latae, subtenues, carneo-rubellae, albo-denticulatae. Spo-
ridia fuscescenti-rubella. Inodorus, sed sapore subingrato
cui paululum acredinis.
In fagetis humidis, inter muscos, rarissime. Aug.
Septbr. (INieblingsee).
549
587. Agaricus fulvo -denticulatus n.
Char. ess. Pileo carnoso subsquamuloso-fibrilloso
flavido subrubello, lamellis Hberis latiusculis canescentibus
fulvo - denticulalis , stipite farcto fibroso flavescente basi
subbulboso.
Descr. br. Ag. campestris forte varietas. Pileus
convexus obtusissimus , \\ — 2 unc. latus, flavescens,
fibrillis saluratioribus vel fulvis, versus medium subsqua-
mosus, rubescens; subinde laevis, glabriusculus. Lamellae
1 — 3-seriales, poslice obtusae, subtenues, e pallido ca-
nae, initio luteo-demum obscure- fulvo -marginatae, spori-
diis subfusco - cinereis. Stipes 1\ — -2 unc. longus, seri-
ceo-fibrosus, albus flavescens, intus dein cavus, maculis
fulvis. Annulus supenie adnatus, reflexus. Caro com-
pacta alba, sapore subaromatico grato.
Ad margines sylvarum acerosarum, rarius. Octbr.
Novbr.
588. Agaricus ignescens n.
Char. ess. Pileo carnoso umbonato villoso sub-
fulvo, lamellis adnatis confertis subangustis griseo fusce.
scentibus, stipite farcto fibroso rubescente apice furfuraceo.
Descr. br. Agarico velutino Pers. affinis. Pileus
e subconico - campanulalo planus, magis minusve acute-
umbonatus, 2^ — 3 unc. latus, flavidus, fulvus vel rubel-
lus, fibrillis densis subliberis albis villosus, mox rimosus,
laceratus, interdum lobatus, flexuosus aut inaequalis. La-
mellae 4-seriales, utrinque angustatae, postice dcnlibus
decurrentes, subtenues, venlricosae, ex albo, canescente-
subviridi fuscescentes, passim fulvo -maculatae et albo- den-
ticulatae. Stipes 2^ — 3 unc. longus, \ unc. crassus,
striato-fibrosus, albidus rubescens, demum subcavus, api-
cem versus furfuraceo - squamulosus , basi subincrassatus.
Valde fragilis, insipidus, sed odore proprio. Substantia
40 * ■
550
exsiccala e fulvo rubescens. Sporidia brunnea, sicca ob-
scure - cinnamomea.
Circa truncos arbörum frondosarum, in hortis et syl-
vis, gregarie aut subcespitose, interdum frequenter. Junio,
Julio.
589. Agaricüs medealis n.
Char. ess. Rubello-cinereus, pileo subcarnoso pia-
no glabro sicco, lamellis adnexis subdistanlibus latis atro-
purpureo-marginatis, stipite fistuloso striato superne squa-
muloso inferne subradicato villoso.
Des er. br. Similis Ag. canobrunneo Bai seh. Pileus
primum campanulalo - convexus obtusus , mox planus,
\\ — 2 unc. latus, humidus slrialus sublivido- vel car-
neo - cinereus, siecus laevis, carneus, cano-carneus vel sub-
runis. Lamellae 4 — 8-seriales, juniores adnatae denti-
bus decurrentes, dein saepius subsecedentes, postice latio-
res, ventricosae, subtenues, venis copiosis regulariier con-
nexae, cinereae subincarnatae, margine crenatae, ex ascis
atro - purpureis lenuiter fimbriatae. Slipes 1\ — 3 unc.
loDgus, 2 — 3 lin. crassus, corneus, albidus, rubescenti-
fibroso-strialus, apicem versus floccoso-squamulosus, sub-
inde tortilis, basi villosus vel passim radicatus. Subfragi-
lis. Sporidia atro - purpurea. Sapor odorque subrapha-
ninus.
In sylvis frondosis umbrosis humidis , gregarie. Aug.
Septbr.
590. Agaricüs amblycepJudus n.
Char. ess. Pileo membranaceo campanulato furfii-
rato subalutaceo dein lacerato, lamellis subliberis latiuscu-
lis subconfertis ex pallido cinerascentibus, stipite longo
albo basi subincrassato.
Descr. br. Ag. hydrophoro proximus. Pileus ex
ovato campanulatus obtusus, 1 — 2 unc. latus et altus,
fragilis, substriatus, nitido - furfuratus , alutaceus, pallidus
551
vel subincarnatus. Lamellae 8-seriales, leviter adnexae,
mox secedentes, oblongae, ulrinque obtusiusculae, tenues,
primum pallidae albo-marginatae, dein fusco - cinerea e, de-
mum arescentes, incarnato- pallidae, sporidiis sparsis atris
inquinatae vel rarius subliqueseentes. Stipes 4 — 6 unc.
longus ,2 — 3 lin. crassus , fistulosus , sericeo - striatus,
basi lanalus, apice floccoso - pruinosus. Insipidus fere et
inodorus.
Ad margines sylvarum frondosarum grammosos grega-
rius. Septbr. Octbr.
591. Agäricüs (Copr.) luteolus n.
Char. ess. Pileo campanulato glabriusculo plicato
sulcalo flavo, lamellis liberis latis ex flavido cinereis, sti-
pite tenui nudo aequali pallido.
Descr. br. Affinis A. ephemero. Pileus junior ova-
tus obtusus, umbone excepto striatus, mollis, flavo -rubi-
ginosus, dein membranaceus, campanulatus, obtusus, vix
raagis expansus, fragilis, \ unc. latus, subochraceus vel
flavus, demum nigrescente diffluens. Lamellae liberae,
tenues, albo-fimbriatae, e pallido flavescenies, dein nigrae,
sporidiis atris. Stipes \\ unc. longus, \ lin. crassus, sub-
glaber, demum ex rufo fuscescens, basi vix incrassatus.
In hortis post pluvias gregarius, non frequens. Aug.
Septbp.
CANTHARELLUS Adans.
1. Caotharellus umbonahis Pers. et ß. ßlerul. car-
bonarius A. S. in pinetis inter muscos, subinde frequens.
Septbr. — Novbr.
2. Canthaeellüs aurantiacns ß. C. lactcus cum a,
etiam ad et circa truncos putridos Pini repertus.
3. Cantharellus cibarius Fr. ß. candidus, gregarie
in pinetis, rarior.
552
4. Cantharellus sinuosus Fr. in fagetis quercetisque
anno pluvioso 1828, frequens. Aug. Septbr.
5. Cantharellus tubaeformis Pers. (sub nom. Merul.)
in pinelis, ad et circa truncos Pini, passim. Septbr. —
Novbr.
6. Cantharellus einer eus Pers. (Merul.) In collibus
sylvaticis muscosis. Septbr. ;
7. Cantharellus retirugus Bull. (Helvell.) subinde
valde minutus vix 1 lin. latus, in pratis aut paseuis siccis,
ad muscos minores, stipites etc. provenit. Octbr. — Decbr.
8. Cantharellus laevis Fr. rarius; Octbr.
9. Cantharellus bryophilus Pers. (Merul.) ad muscos
in pinetis. Octbr. Novbr.
MERULIUS Haller.
1. Merulius serpens Tode, ad ramos denudatos Pini.
2. Merulius fugax Fr. ad ligna putrida varia.
3. Merulius molluscus Fr. cum anteced.
4. Merulius fulvus n.
Char. ess. Effusus carnoso-membranaceus, margine
limbriato aurantiaco, plicis inaequalibus rugaeformibus dein
tuberculato - dentatis e fulvo cinerascente - incarnatis.
Des er. br. Junior subrotundus aurantiacus, dein
1 — 2£ unc. circiter latus, 1 — 4 unc. longus, ßed sae-
pissime confluens, medio 2 lin. crassus, subfragilis, ad
marginem tenuis, tenax, tibrilloso-fimbriatus. Plicae primo
magis reetae, dein flexuosae tuberculatae vel obtuse-den-
latae., inlerdum dilute fusco-purpureae, sporidiis albis ad-
spersae. Subtus passim leviter adnatus, albidus, floecosus
vel villosus. Insipidus, inodorus.
Ad corlicem et muscos truncorum ßetulae albae,
perennis.
5. Merulius himantioides Fr. ad ramog denudatos
putridos Pini.
_ 553
ß. betulinus.
Char. ess. Effusus membranaceus mollis margine
albo byssino, plicls mlnoribus flexuosis subporiformibus
virescente - fulvis.
Des er. br. Satis adhaerens, 3 — 5 unc. longus,
1^ — 2 unc. circiter latus, tenuis, siecus subtenax. Pli-
cae subaequales, densissimae, demum magis gyrosae; ju-
niores flavidae, rubescentes, auranliacae, dein in viridem
Irans euntes, sub tactu olivascentes.
Ad truncos juniores putridos Belulae. Octbr. — Decbr.
6. Meruliüs interplicatus n.
Char. ess. Effusus membranaceus margine floecoso
albo, plicis tumidis dein flexuosis tuberculatis ex albo lu-
tescentibus.
Des er. br. Persistens, late longeque effusus. Junior
mollissimus, submembranaceus, fere spurie papillatus, mox
plicato-rugosus, dein membranaceus, subtus floecosus al-
bus et fibris longis repentibus radicatus. Plicae valde in-
aequales flexuosae, tuberculato - dentatae , subinde pallidae
aut ochroleucae. Humorem redolens. Sporidia alba.
Ad lignum et corticem Pini, ad muscos etc.
554
Botanische Berichte aus Mexico, mitge-
theilt vom Dr. Schiede.
(Ans Briefen an den Herausgeber.)
Dritter Bericht;*) über die Gegenden von Papantla
und Misantla und über die Reise von Jalapa dort-
hin und zurück.
Misantla, den 20. März 1820.
Ich fahre fort, liebster Freund, Ihnen, wie ich in
Jalapa angefangen habe, einige Bemerkungen über unsere
Reisen in diesem Lande mitzutheilen. Den Winter ha-
ben wir, wie Sie aus unsern Briefen vom November wis-
sen nicht in Jalapa, sondern in einer nördlich gelegenen,
von Naturforschern bis dahin unbesuchten Gegend zuge-
bracht, in dem an Naturproducten so reichen Striche von
Papantla und Misantla. Ich beginne mit der Reise da-
hin. — Am 28. Novbr. verliefsen wir Jalapa. Ein schö-
ner Morgen zeigte uns die Natur in ihrem herbstlichen
Kleide. Eine baumartige Erythrina, die hier überall
häufig ist, fängt an sich zu entblättern und die dichten
scharlachrothen Blüthenähren , die winterliche Zierde der
Tierra templada zu entwickeln. Das dunkle Grün des
Liquidambar Styraciflua ist mit Gelb untermischt, die
wenigen Nordstürme haben ihn zum Theil entblättert.
Die Flur ist ärmer an blühenden Pflanzen, als einige Mo-
nate vorher ; doch finden wir manche Pflanzen blühend,
*)• Die beiden ersten Berichte befinden sich im 2ten Stücke des
laufenden Jahrgangs S. 205 und 212.
555
die wir früher nicht oder nur sehr sparsam in ihrem
Schmucke gesehn hatlen, unter ihnen eine hohe rothblü-
hende Lobelia. Aus mehrern Gründen hatlen wir zum
Hinwege nach Papantla den weniger interessanten ein-
zuschlagen vorgezogen, der uns gleich am ersten Tage, am
Ostabhange der Anden hinan, an den Rand des Plateaus
führte. Der erste Theil dieses Wegs ist Ihnen schon aus
einem frühem Briefe bekannt, wir sahen bald la Bande-
rilla, erreichten dann San Miguel del soldado, la
Joya und langten Abends in las Vigas an. Die Nadel-
holzwälder von la Joya an oder etwas früher bis las
Vigas bestehn nicht, wie wir früher irrig glaubten, aus
der abendländischen Föhre, sondern aus einer wahrscheinlich
unbeschriebenen Art, die wir vorläufig Pinus patula nen-
nen wollen. Der Unterschied der Temperatur von las
Vigas, welches Dorf in Tierra fria liegt, und Jalapa,
war um so bemerklicher und unangenehmer , da es den
ganzen Abend regnete. — Bei Cruzbianca, einem
Dorfe, wo eine Ebene beginnt, die ich in meinem vori-
gen Briefe zu schildern versucht habe^ verliefsen wir die
nach Puebla und Mexico führende Heerstrafse und folg
ten einem nordwärts führenden Wege. Der Anblick der
Natur liefs uns nicht zweifeln, dafs der Winter hier wirk-
lich eingetreten sei. Die grüne Decke ist, wo sie vor-
zugsweise aus Gräsern besteht, verblichen; wo andere
Kräuter, Potentillae, Gerania, Ranunculi, Umbelliferae
ihre Stelle einnehmen, da ist sie wenigstens blüthenleer.
Nicht eine einzige Pflanze, deren eigentliche Blühzeit in
diese Jahreszeit fällt. Da die Nadelholzwälder uns heute
fast nicht verlassen, so verweilen wir etwas länger bei
ihnen. Schon unsere Reise nach dem Volcan de Ori-
zaba lieferte eine neue Art dieser Pflanzengruppe und
zwar eine Föhre mit zu dreien stehenden Nadeln, die
Pinus Tcocote.. Gestern fanden wir zwischen la Joya
556
und las Vi gas unsere Pinus patula und heute eine dritte
ebenfalls neue Art, die wir vorläufig P. leiophylla nen-
nen, beides Föhren mit zu fünf stehenden Nadeln. Rech-
nen wir zu diesen dreien noch die Pinus occidentalis Sw.
und P. rellgiosa H. B. et K. die wir ebenfalls gefunden
haben und die P. hirtella H. B. et K. die uns noch nicht
zu Gesichte gekommen ist, so zählen wir schon 6 mexi-
canische Pinus -Arten. Deppe beobachtete ferner auf sei-
ner frühern Reise in der Gegend von Puebla eine Föhre
mit glattem Stamme, die er nicht von P> Strobus unter-
scheiden konnte. Und in Jalapa haben wir endlich noch
von einer Art sprechen hören, deren efsbare Früchte dort-
hin zu Markte gebracht werden. Ist diese letztere wirk-
lich eine Pinus, so würde es die 8te in Mexico wachsende
Art dieser Gattung sein. Von Cruzbianca, am Ostab-
hange der Mexicanischen Anden herab bis Jalacingo,
bemerkten wir an einem Tage, oft zusammenwachsend,
vier Arten P. occidentalis, Teocote, patula und leio-
phylla. Sie bilden daselbst die Masse der Baumvegeta-
tion. Einige Abwechslung bringen in die Einförmigkeit
dieser Wälder, eine Erle und mehrere Eichen, Laubhöl-
zer denen die Winterfröste ihr grünes Kleid nicht rauben.
Das Unterholz bildet gröfstentheils die Baccharis jala-
pensis, ein etwas über mannshoher Strauch, der aus der
kalten Region, aus einer absoluten Höhe von 7000 Fufs
und drüber, in die gemäfsigte von Jalapa und tiefer her-
absteigt und den wir nun auch kürzlich bei Nautla fast
in gleichem Niveau mit dem Meere fanden; eine von den
wenigen Holzarten, die die ganze Scala des bewohnten
tropischen Mexico durchläuft. In der Nähe von Jala-
cingo nehmen die Nadelhölzer an Masse ab, Eichen neh-
men ihre Stelle ein; Gebüsche von Terustroemien, einem
Croton mit grofsen herzförmigen Blättern, Melastomen
zeigen uns, dafs wir aus der kalten Region in die gemä-
557
fsigte übergetreten sind. Das Dorf Jalacingo mag etwa
in gleicher Höhe mit San Miguel dcl soldado liegen,
etwa in 5000 Fufs absoluter Höhe. Es liegt über der Ba-
nanenkultur, die in Jalapa aufhört und unter der der Cc-
realien der alten Welt, die wohl nicht viel tiefer als 6000
Fufs herabgeht. Gerste wird wenigstens in Jalapa und
Jalacingo nur als grünes Futter benutzt und zu diesem
Zwecke im September gesäet und im November und den
folgenden Monaten geschnitten. Jalacingo liegt auf
einer Vorstufe der Anden, umgeben von malerischen Ge-
birgen, unter welchen sich besonders das von Chinantla
auszeichnet, dessen höchste Gipfel wohl einige 1000 Fufs
über dem Niveau von Jalacingo liegen mögen. Da wir
in diesem Dorfe uns zwei ganze Tage aufzuhalten genö-
thigt waren, so hatten wir Gelegenheit die nächsten Um-
gebungen botanisch zu untersuchen. Unsere Erndte war
indefs nicht reich; auch hier sah es herbstlich aus, die
Bäume zwar grün, aber wie die Flur blüthenleer. Die
Wälder an den Abhängen der Schluchten bestanden aus
Eichen, Erlen, sparsam mit Nadelhölzern untermischt; die
Gebüsche aus Ternstroemien, Croton, Melastomen, denen
eine niedliche Fuchsia sish anschmiegte. Die Felsen mit
Moosen und Hymenophyllen bekleidet, zwischen welchen
eine krautartige, kriechende Rheccia ihre verspäteten pur-
purroten Blumen entwickelte. — Der Weg nach Pa-
pantla wurde uns als äufserst schlecht und unwirthlich
geschildert. Es war deshalb nöthig, die zwei Lastthiere,
die unsere Reisenothwendigkeiten von Jalapa hergebracht
hatten, mit vier frischen zu vertauschen und uns mit
Mundvorrath für die Dauer unserer Reise zu versehn.
Am 2ten Decbr. traten wir endlich die Winterreisc an.
Wir kamen an diesem Tage durch den schönsten Strich
der Tierra templada, den ich bis jetzt gesehn habe.
1^ Legoas von Jalacingo fängt die steile Cuesta
558
grande an, ein Bergabhang, der etwa in einer absoluten
Höhe von 4000 Fufs anfängt und bis in die Tierra ca-
li ente herabreicht. Mit einemmale traten wir aus einer
warmen Luft in die Kühle eines Waldes von ehrwürdigen
Liquidambar - Stämmen von ausnehmender Höhe und
Schönheit, links braust schäumend im tiefen Abgrunde
ein Waldstrom, der sich sein Bette durch enge Felsspal-
ten gebahnt hat ; gigantische Begonien schwanken da zwi-
schen den Ritzen der Felsen, die den Flufs einengen, ein
Spiel des stets wiederkehrenden vom Wassersturz verur-
sachten Luflstroms. Um uns ist Alles frisch und grün.
Im Schatten hoher Waldbäume ist eine fast baumartige
Fuchsia mit rosenrothen Blülhen bedeckt, unter ihr eine
Gonzulea , ein herrlicher Strauch mit tiefgrünen, auf der
untern Fläche bläulich weifsen Blättern, der Ihnen schon
vom Serro colorado bei Jalapa bekannt ist, hängt
voll schwarzer Beeren; der schönste Schmuck der Tier-
ra templada endlich, die Farrnbäume umschirmen in
grofsen Massen, überall wo das Auge hinblickt, die nie-
dern Sträucher; die alternden Bäume und die Felsen sind
mit Trichomanen, Hymenopkyllen und andern der schön-
sten Farrenkrautformen , mit den zartesten Peperomien,
mit kriechenden Mubiaceen mit scharlachrothen und
schwarzen Früchten bekleidet. Nichts verkündigt den
Eintritt des Winters. Hier mufs ewiger Frühling herr-
schen. Wir verlassen diese Statte, in welcher die ewige
Frische der belebten Natur so herrlich mit der unbeleb-
ten, mit dem Brausen des wilden Elements conlrastirt,
um unser Auge an einer sanftem Naturscene zu ergötzen.
Der dunkle Wald der Liquidambar verläfst uns, aber
nicht die Form der Farrnbäume. Sie nimmt mehr zu als
ab; ganze Hügel sind von ihr geschmückt. Wir gehen
bald steil bergab, bald weite Strecken auf Bergrücken ent-
lang, von welchen wir eine freie Aussicht in die tiefen
» 559
Thäler und nach den fernen grotesken Formen der Ge-
birge von Misantla haben. Zu den Farren, einer bäum-
artigen Ternstroemia und vielen andern uns unbekannten
Bäumen gesellen sich bald 2 Pflanzenformen, die den
Uebergang zur Tierra caliente verkündigen, es ist die
Cecropia peltata mit hohem schlankem geringeltem Stam-
me und grofsen handfbrmig getheilten Blättern über die
niedern Bäume hervorragend, und ein strauchartiger Hi-
biscus mit grofsen blutrolhen Blumen. Aus dem dichten
Gebüsch blinken Orangenbäume mit goldenen Früchten
beladen hervor, eine der schönsten Ternstroemiaceen, die,
obgleich die Blumen kleiner, doch an Schönheit mit der
Camcllia japonica wetteifert, schmückt den Rand der
Gebüsche. An sonnigen Plätzen nimmt Pteris aqnilina
mit einer Gleichenia ganze Strecken ein. So gelangen
wir zu unsenn dritten Nachtlager Huitamalco, einem
Dorfe, welches von Wäldern hoher Hcmitelien und Ce-
cropien, Gebüschen von /yi^brsträuchern und Mclasto-
meti umgeben ist. Die Hütten, deren Dach auf Farrn-
stämmen ruhen, sind umschattet von Bananen. Am an-
dern Morgen setzten wir unsre Reise weil er fort. Wir
stiegen immer bergab bis Metapalco einer Hacienda,
welche an einem Flüfschen gelegen ist, an dessen Ufern
der abendländische Platanus in mächtigen Exemplaren
vegetirl. Bei Metapalco sahen wir zum erstenmale
Bainbusenw äldev. Die Form der baumartigen Gräser ist
eine der lieblichsten, die ich kenne. Mit vollem Rechte
stellt sie Humboldt neben die der Palmen und Farm
bäume. Denken Sie sich 40 — 50 Fufs hohe meist ge-
neigt aufwärts strebende Halme, unten einen halben Fufs
dick, nach oben immer schlanker werdend und die Spilze
in einem sanften Bogen abwärts fallend, mit zweizeiligen
Aesten und zarten Grasblättern vom lichtesten Grün, die
schlanken Wipfel beim leisesten Winde hin und hervvo
560
gend. Mit diesem leichlbeweglichen Dickicht contrastirt
der unentwickelte Halm, starr und ungelhcill, die Aesle
in den Scheiden verbergend. — Bei Metapalco traten
wir in eine flachhüglige Gegend. Abwechselnd im Schal-
ten der Bambusen und anderer hoher Waldbäume, legten
wir den Weg nach Cuapa zurück. Fleischrothe grofs-
hlumige Malvaceen, Heliconien mit goldgelber Blume
und blutrolhen Blumenscheiden, Acacien mit langen pur-
purroten Staubfäden bildeten das Gebüsch. Die Form
der Farrnbäume wurde seltner, wir mufsten sie endlich
für die baumartigen Gräser ganz hingeben. Der Ranch o
Cuapa liegt auf einem niedern Hügel rings umgeben von
Waldungen. Der Blick in die Ferne gewährte uns an
einem schönen Abende eine der schönsten Naturscenen
der ganzen Reise. Im Süden lag der Cofre de Perote,
der den Volcan de Orizaba verdeckt, mehr nach We-
sten das Gebirge von Chinanlla, im Osten der Meeres-
spiegel, zwischen ihm und dem Cofre de Perote die
Gebirge von Misantla. Von Cuapa traten wir am fol-
genden Tage in einen dunkeln Wald, der uns mehrere
Stunden lang das Blau des Himmels verbarg. Eingeengt
zwischen dornige Bambusen, die mit Myrtus Pimenta,
Annonaceen , bitlern Orangen und vielen andern unbe-
kannten Bäumen abwechselten, gelangten wir auf den ko-
thigsten Wegen endlich in die Savanen von M esachic a,
wo wir nicht allein zu übernachten, sondern einen Tag
zu verweilen beschlossen. — Diese Savanen in einer
Ebene liegend, unterbrochen von gröfsern und kleinern
Wäldern, bieten uns manche interessante Beobachtung dar.
Zuerst fällt uns der tropisch winterliche Zustand der Na-
lur auf. Während wir wenige Tage zuvor in einer Ge-
gend, deren absolute Höhe wenigstens 2 wo nicht 3000
Fufs mehr beträgt, die üppigste Vegetation bemerkten,
traten wir hier, wo zahllose Moskiten in jeder Jahreszeit
. 561
die Qual der Bewohner sind, auf Wiesen, deren Grün
fast gänzlich verblichen ist. Eine violette Calceolaria,
eine Orchidee, die im Habitus wenig von unsern Euro-
päischen wahren Orch warten abweicht, einige Spätlinge
einer weifsen Iridce sind die wenigen Blumen, die man
auf der Flur bemerkt. Die in der Fläche liegenden Wäl-
der bestehn gröfstentheils aus einer Eiche, deren Stamm
und Aeste mit zahlreichen Aroideen und Tillandsien be-
deckt sind. Die Orchideen und Farrnkräuler, welche in
der Regio temperata in so überaus grofser Menge die
verkohlende Rinde der Bäume bewohnen, treten hier an
Zahl der Arten wie an Masse zurück. Von Tilland.sicn
ist keine so häufig als die nsncoides, was diesen Eichen-
wäldern ein mehr dürres als frisches Ansehn giebt. Das
Vorkommen der Eichen in einem Striche der Tierra
caliente überraschte uns nicht, da sie Deppe auf seiner
frühern Reise in der Palmenregion bei Alvarado, ein
anderer Freund am RioGoazacoalco sie auch dort fast
in gleichem Niveau mit dem Meere beobachtete. Im fer-
nen! Verlauf unserer Reise haben wir sie an mehrern Or-
ten derselben Region, und namentlich einmal bei San
Antonio in der Nähe von Nantla, gewifs unter der ab-
soluten Höhe von 100 Fufs in Menge wachsend gefunden.
Fast immer fanden wir sie in Ebenen, nur sparsam mit
andern Holzarten, Guazuma, der Palme Coyole, einigen
Säulen- Cactus untermischt, nie in den dunkeln Waldun-
gen , die aus Feigen , Myrtus Pimenta und Bambusen,
Sapoteen und vielen andern Baumformen bestehen, welche
eine beständige Feuchtigkeit lieben. Nur eine Eichenart
ist es, welche wir in der Tierra caliente fanden und
zwar von Mesachica an bis zum Paso del Estero
am Rio de Tecoluta und im fernem Verlaufe unserer
Reise an vielen andern Orten, die ich später anführen
werde. Wir wissen noch nicht, ob es eine der vielen be-
562
•kannten oder eine neue Art ist. Sie scheint dem heifsen
Striche eigenlhümlich. Früher haben wir sie nirgends
beobachtet, als in der Nähe der Hacienda de la La-
g|una, einer Gegend, die Ihnen aus meinem vorigen
Briefe bekannt ist. Von Mesachica gelangten wir bald
über Savanen, bald dureh lichte Eichenwälder, die mit
dunkeln Waldungen abwechselten, über die Ruinen einer
untergegangenen Stadt Mapilque, in einen Rancho,
der den letztem Namen führt, an. Wir waren genöthigt,
des Regens wegen, einen ganzen Tag an diesem traurigen
Orle zu verweilen, wo uns Alles gebrach, die Zeit nütz-
lich zu verwenden. Der andauernde Regen, der uns hin-
derte, die nahe gelegenen jetzt unter Wasser stehenden
Wiesen wie die dunkeln Wälder umher zu unl ersuchen
und der sehr beschränkte Aufenthalt in der ärmlichsten
Hülle, deren Wände aus Bambusstäben das aus Palmbläl-
tern bestehende Dach trugen, in welcher weder wir noch
unsere Sachen vor dem eindringenden Regen zu schützen
waren, hinderte uns an Allem. Unser nächstes Nacht
lager war das Dorf Estero, sehr freundlich am hohen
Ufer auf der rechten Seite des Rio de Tecoluta gele-
gen. Nur noch wenige Stunden und wir waren am Ziel
unserer Reise, in dem grofsen Indianerdorfe Papantla.
Da wir uns hier volle zwei Monate aufhielten, so werden
Sie eine etwas ausführlichere Schilderung seiner Natur
erwarten, die ich im vollen Vertrauen auf Ihre Nachsicht
wagen will.
Lassen Sie uns, ehe wir zur Betrachtung der Vege-
tation übergehen, einen Blick auf die geognostische und
atmosphärische Beschaffenheit der Gegend werfen. Pa-
pantla liegt etwa 10 Legoas von der Meeresküste ent-
fernt von Hügeln umgeben, die einer jungen Formation
angehören, die mir der des Grobkalks analog zu sein
scheint. Ein an Muschelversteinerungen reicher bald fester
bald
563
bald lockerer Kalkslein wechselt mit einem gewöhnlich
lockern Sandstein und einem nagelfluhartigen Gebilde,
und diesen Gliedern einer und derselben Fojpnation ist an
vielen Stellen ein gelber Lehm aufgelagert. Weder von
einem vulkanischen Gebilde noch von einer altem For-
mation haben wir irgendwo im Umkreise des Dorfs eine
Spur bemerkt. Diese Gegend ist, von einem höhern freien
Orte betrachtet, sehr einförmig; es wiederholen sich nach
allen Wellgegenden, wo man hinblickt, Hügelreihen von
unbeträchtlicher Erhebung. Wo ein gröfserer Flufs, z. ß.
der Rio de Tecoluta sein Bette fast bis zum Niveau
des Meeres ausgefurcht hat, erscheinen diese Hügel etwa
600 Fufs hoch. Dieses hüglichte Land zeichnet sich von
andern Strichen der Tierra caliente durch einen regen-
reichen Winter aus. Heftige Regengüsse sind seltener,
um so häufiger aber feine Nebelregen, die gewöhnlich
mehrere Tage anhalten, das Tageslicht verfinstern und die
Temperatur oft bedeutend herabdrücken. Ein Thermome-
ter hatte auf der Reise nach Papantla dasselbe Schick-
sal, wie früher unser Barometer, ich kann daher keine
Temperaturbeobachtungen mittheilen. Die Nordstürme,
welche die herrschenden im Winter sind und hier fast
immer von trübem Himmel oder Regen begleitet werden,
scheinen in Papantla nie so heftig zu sein als an der
Küste. Auf dieser Beschaffenheit der Atmosphäre beruht
gewifs vorzüglich der Charakter der Vegetation, auf ihr
beruht der Reichthum an Produkten, die das Eigenthum
dieses regen- und nebelreichen Striches siud. — Pa-
pantla liegt in einem engen Thale von einer Menge Hü-
gel begränzt; nur von einem kleinen Bache wird es be-
wässert. Seine nächsten Umgebungen haben durch eine
Bevölkerung von etwa 4000 Seelen sehr von ihrer ur-
sprünglichen Vegetation verloren, gar nicht durch den po-
sitiven Einflufs der Cultur, sondern fast nur durch daß
4r Bd. /is Heft 41
564
Umhauen der gröfsern Bäume. Aus hohen schattenreichen
Waldungen sind Gebüsche worden, die aus Annotiert, Ha-
mellien, Guilandinen, Clerodendron, Buddle jen, Asclepia-
deen bestehn, an welchen sich Convolvuli, Smilaces und
andre Lianen hinaufwinden. Die grofse Anzahl der zah-
men Schweine, welche beständig frei im Dorfe und in
den nahen Gebüschen umherlaufen, machen die Cultur
von Nutzpflanzen in der Nähe des Dorfs unmöglich. Die
Zucker-, Mais- und Bananenpflanzungen liegen fern vom
Dorfe in den dichten Wäldern vergraben. Im Dorfe selbst,
dessen Häuser vollkommen regellos zerstreut liegen, sieht
man nur wenige Bananen angepflanzt, die sorgfältig ein-
gezäunt sind; ferner wachsen theils wild, theils zur Zierde
angepflanzt, eine Annona, eine Spondias, eine Swietenia,
wenige Stämme der Cocos nueifera und der Palme Coyo-
te, Plumerien, Poincianeti, und ein prächtiger Bombax
mit grofsen polyandrischen Blumen , die im Monate Fe-
bruar anfangen sich zu entwickeln. Glücklicherweise sind
die dichten Wälder, von denen Papantla umgeben ist,
nach allen Richtungen hin , von , wenn auch sehr kothi-
gen Wegen durchschnitten, welche nach den entfernten
Orten, nach den Ranchos und Saatfeldern führen. Durch
sie ist doch einigermafsen die Vegetation dem Blicke auf-
geschlossen, ohne sie würden die Schätze des Pflanzen-
reichs in ein undurchdringliches Dickicht vergraben sein.
Einem dieser Wege folgend treten wir bald in einen ho-
hen dichten Wald. Hier fällt uns auf die Form der dicht-
belaubten Sapoteen, ein ungeheurer Feigenbaum mit mäch-
tigern Stamme, aus einer Höhe von 30 — 40 Fufs Luft-
wurzeln herabsendend, die zum Theil armsdick, zum Theil
mehrere Fufs Durchmesser haben und so die weit aus-
gebreitete Krone ihrer Mutter stützen, der glatte weifs-
liche Stamm des Piments, dessen Rinde sich nach Art
der Platanen schält, eine Crescentia, aus deren uraltem
565
Stamme, unmittelbar aus der rauhen Rinde hervorbrechend
sich zarte grünliche Blumen entwickeln. Hier finden wir
auch das Elaphrium, welches den hiesigen Copal, den
Baum Ule (wahrscheinlich Caslilloa elastica), der das hie-
sige Cautchuc liefert. Diese und viele andre Bäume bil-
den das dichte Gewölbe, in dessen Schatten Heliconien,
Papayas und Zwergpalmen vegetiren. Die heilsame Sar-
saparille mit dornigem Stengel, sich am benachbarten
Gesträuch mit ihren Ranken festhaltend, strebt nach dem
Lichte um ihre Blüthen zu entwickeln. Die köstliche
Vanilla schmiegt sich parasitisch der Rinde alternder
Bäume an. Andre Stämme sind bedeckt von tiefgrünen
Aroideen. Von ihnen hängen fadenförmige Luftwurzeln
von 20 — 30 Fufs Länge herab. Gigantische Bromelia-
ceen nehmen die Gabeln und den geneigten Stamm mäch-
tiger Feigenbäume ein; sie fielen häufig durch eigene
Schwere herab , blieben aber zuweilen in dem verwirrten
Netze der Lianen hängen und vegetiren nun in der Luft
schwebend fort, von dem mitgerissenen Rindentheile küm-
merlich zehrend. Rhipsalis- und Cereus- Arten leben in
den Kronen hoher Terebinthaceen. Ueber dem sanft da-
hin fliefsenden Bache sehwanken die oben leicht beweg-
lichen Halme baumartiger Gräser: Cecropien dringen aus
dem lichten Schilfe und breiten schirmförmig ihre Kronen
über demselben aus. Wie die Bergformen von Papantla
einförmig sind, so bietet auch der Charakter der Vegeta-
tion wenig Abwechslung dar. Fast nichts als Wälder,
wie ich sie Ihnen eben beschrieben habe, bedecken Berg
und Thal. An einigen erhabenem Orten nehmen indefs
Grasfluren ihre Stelle ein, die eine weite Aussicht erlau-
ben, so z. B. die Savanen nach San Pablo hin, einem
Dörfchen am linken Ufer des Rio de Tecoluta. Wir
bemerken auf diesen Savanen eine schmalblättrige Agave,
die der Tierra caliente eigenthümlich zu sein scheint,
41 *
566
eine Cycas, strichweise sehr häufig aber nicht fructifici-
rend, Helianthoideen , ein Eryngium und eine Solidago.
Uebrigens fällt uns hier wie in den Wäldern die verhält-
nifsmäfsig geringe Anzahl blühender Pflanzen auf, trotz
der stets fortdauernden Feuchtigkeit in dieser Jahreszeit.
— Zu Ende des Monats Januar machten wir von Pa-
pantla aus eine kleine Reise über San Pablo nach
dem Dorfe Tecoluta am Ausflusse des Rio de Tee o-
luta. Von hier aus untersuchten wir die nahe Küste wie
die Ufer des sich mehrfach verzweigenden Flusses. Die
letztern bieten uns, durch ihre JRhizophorengehüsche einen
neuen interessanten Anblick dar. Gesellig die sumpfigen
Ufer bedeckend, durch die weitüberhängenden Aeste, welche
von einem Walde von Wasserwurzeln genährt und ge-
stützt werden, den sanft dahinfliefsenden Flufs einengend,
ist diese Baumform in ihrer ewigen Frische die lieblichste
Zierde der Mündungen tropischer Gewässer. In den Rhi-
zophorengebäseken verbergen sich der weifse Ibis, eine
Platalea mit rosenrolhen Flügeln und eine grofse Man-
nichfaltigkeit von Reiherarteh. Wo das Wasser kaum zu
fliefsen scheint, da bedecken es verschiedene Salvinien.
Mit dieser sanften Naturscene steht im schneidenden Con-
trast die stets von heftiger Brandung bewegte Meeres-
küste. Sie wird nur von Strandläufern belebt, welche
schnellfüfsig der ankommenden Welle ausweichen, wie sie
der zurücktretenden folgen um die ausgeworfenen Thiere
eiligst zu erhaschen. Da wo frühere Stürme den Sand
anhäuften, siedelt sich eine geringe Anzahl von Küsten-
pflanzen an, unter welchen die häufigsten ein graugrünes
Croton, eine niedliche Chamaecrista, eine Composita mit
lilafarbner Blume und ein weitauslaufender Dolichos sind.
Wo diese kleinen Halbsträucher den Boden eine Reihe
von Jahren zu kräftigerer Vegetation vorbereitet haben,
da nehmen ihn Holzarten, Chrysobalanus Icaco, eine
567
Malvacee, eine Laurinee und einige andre zum Theil
dornige Sträucher ein, welche schon einen Steinwurf vom
Meere entfernt, durch das dichte Verwachsen ihrer Zwei-
ge das Eindringen in den dahinterliegenden höhern Wald
ganz unmöglich machen. Unter den Bäumen der Küste
bemerken wir auch eine Coccoloba, Uva genannt, mit
efsbarer Frucht, die für sich bestehende Wäldchen von
runden Umrissen bildet. — Nach achtägigem Aufenthalte
in Tecoluta kehrten wir nach Papantla zurück. Zu
Ende Februars brachen wir abermals von Papantla auf
um unsre Rückreise über Misantla anzutreten. Wir sa-
hen Tecoluta zum zweiten Male und blieben von da
immer an der Küste bis Nautla an dem Flusse gleiches
Namens. Es ist, wie man uns sagt, derselbe, den wir
im Anfange Decembers an der Cuesta grande in der
Region der Farrnbäume gesehn hatten. Wir schickten
unsre Pferde und Maulthiere zu Lande nach dem Dorfe,
welches etwa ein Stündchen vom Ausflusse entfernt liegt
und setzten uns in einen Nachen, der uns auf einem kür-
zern und schönern Wege dahin führte. Welch eine Au-
genweide, nach einer Reise von fast 2 vollen Tagen, im-
mer der einförmigen Küste entlang, ermüdet vom eintöni-
gen Brausen der Brandung, uns auf einmal zwischen llhi*
zophorengebüsche versetzt zu sehn, hinter denen sich im
Hintergrunde die hohen Berge der Sierra de Misantla
in kühnen Formen aufthürmen! Bei Tecoluta halten
wir nur eine Rhizophorenart bemerkt, den Mangle tinto,
welcher, wie ich schon oben anführte, aus den Aeslen
eine Menge Luftwurzeln nach dem Wasser schlägt. Bei
Nautla beobachteten wir eine zweite Art, den Mangle
blanco, dem die aus den Aesten entstehenden Luftwur-
zeln gänzlich fehlen, der dafür aber mit vielleicht analo-
gen Organen versehen ist, die aus der Wurzel in weitem
Umkreise des Stammes in gröfster Menge ausschlagen.
568 .
Die feuchten mit diesem Baume bedeckten Ufer des Flus-
ses sahen wir dicht besäet wie ein Getreidefeld mit die-
sen stets blätterlosen, nie die Höhe eines Fufses erreichen-
den Organen, deren Funktion mir so unbekannt ist wie
ihre Natur. Dieser Mangle blanco , wahrscheinlich eine
Avicennia, kommt wahrscheinlich an den meisten Flufs-
mündungen im Mexicanischen Golf vor und wir verspre-
chen Ihnen bei der nächsten sich darbietenden Gelegen-
heit die Erscheinung gründlicher zu untersuchen. Aufser
dem Mangle tinto und 31. blanco spricht man noch von
einem Mangle prieto, der ebenfalls bei Nautla wachsen
soll, den wir aber nicht kennen. Bei Tuspan, eine
Tagereise nördlich von Tecoluta, soll endlich noch eine
vierte Art, der M. botoncillo, wachsen. An folgenden
Tage mufsten wir abermals eine Strecke von 2 Legoas
an der Küste entlang gehn, bis zur Barra de Palmas,
von wo wir über San Antonio durch das Thal, welches
vom Rio deMisantla gebildet wird, endlich an unserm
Ziele ankamen. Das Dorf Misantla liegt am Flusse
gleiches Namens in einer absoluten Höhe, die schwerlich
1000 Fufs übersteigt, am östlichen Fufse eines hohen Ge-
birges. Die Temperatur ist trotz der geringen Erhebung
wegen der Nähe der hohen Berge doch viel kühler als
an der 10 Legoas entfernten Küste. Dabei ist es ein
Strich Landes, der, so wiePapantla, einen regenreichen
Winter hat. Nur im April und Mai, sagt man, regne es
wenig. Wir machten in Misantla die Bekanntschaft
eines Franzosen Frangois Clausel, dessen Güte mich in
den Stand setzt, Ihnen die Temperaturbeobachtungen wäh-
rend 10 Tagen unseres dortigen Aufenthalts mitzutheilen.
Sie werden darin ein tropisches Alpenthalklima erkennen,
ziemlich warme Tage wechselnd mit kühlen Nächten.
Ich theile Ihnen nur das Minimum und Maximum der
täglichen Beobachtungen mit:
569
1829. den 8. März 6 U. VM. 8° R., 3 ü. NM. 17° R.
ein klarer sonniger Tag.
— den 9. März 4| U. VM. 8° R., 2 U. NM. 22° R.
wie gestern.
— den 10. März 4| U. VM. 11,5° R., 2 U. NM. 23,5° R.
wie gestern.
— den 11. März 5 U. VM. 11° R., 1 U. NM. 15° R.
ein trüber nebliger Tag.
— den 12. März 5 U. VM. 11° R., 2 U. NM. 13° R.
ein Regentag.
— den 13. März 5 U. VM. 12,5° R., 12 U. Mitt. 17,5° R.
meist trüb, wenig Sonnenschein.
— den 14. März 5 U. VM. 13° R., 1 ü. NM. 18,5° R.
wie gestern.
— den 15. März 5 U. VM. 13,5° R., 3 U. NM. 22,5° R;
ein sonniger Tag.
— den 16. März 5 U. VM. 13° R., 1 U. NM. 25° R.
wie gestern.
— den 17. März 5 U. VM 13,5° R., 2 U. NM. 18° R.
ein meist trüber Tag.
Misantla liegt gleichsam in einem Walde von Oran-
gen, Annonen, Melia sempervirens und andern Bäumen,
die man theils des Nutzens, theils der Zierde wegen an-
gepflanzt hat. Die Wälder, welche das Thal umgeben,
sind denen von Papantla ähnlich, tragen aber doch mehr
den Charakter der Tierra templada. Die Gattung Me-
lastoma tritt hier in mehrern Arten auf, die bei Pa-
pantla meist fehlen, Orchideen, Tillandsien und Farm-
formier, die den Stamm und die Aeste der Waldbäume
zieren, sind schon häufiger hier als bei Papantla. Baum-
artige Famen fangen schon in geringer Entfernung vom
Dorfe an. Das ganze Thal prangt von abendländischen
Platanen. Baumartige Gräser fehlen bei Misantla wie
es scheint ganz, eben so die ansehnlichem Palmen, de-
570
ren Papanlla doch eine hat. Nur niedere Zwergpalmen
zieren die schattigen Wälder.
Jalapa, den 1. April. Bei dem Reichtimm von
Misantla an den herrlichsten Pflanzen, bei der Nähe ho-
her Gebirge, die schon eine Excursion von einem Tage
mit Pflanzen einer andern Region lohnen , müssen wir es
bedauern, aus verschiedenen Gründen nicht länger dort
haben bleiben zu können. Deppe kehrte schon früher
als ich durch das Gebirge über Chiconquiaco nach
Jalapa zurück: ich schlug 8 Tage später in der Mitte
des vorigen Monats einen andern weitern Weg ein, der
mich durch einen Strich der Tierra caliente führte,
welcher so viel Eigentümliches hat, dafs ich es nölhig
finde, etwas länger bei dem eben Gesehenen zu verwei-
len. Am ersten Tage meiner Reise kam ich nur bis Co-
lipa, dessen Natur sehr mit der von Misantla überein-
stimmt. Die Lage mag auch etwas tiefer, die Luft etwas
wärmer und trockner sein. Von Colipa schlug ich den
nächsten Weg nach der Küste ein. Die Gegend wurde
immer trockner. Ich sah hier Eichenwälder nicht blos
in den Ebenen, sondern ganze Hügelketten bedeckend.
Am Abende kam ich an der Barra del rancho nuevo
an, am Ausflusse eines kleinen Flüfschens, Ich verfolgte
nun immer den Weg an der Küste. Es ergiefsen sich da
mehrere fast stagnirende Flüfschen ins Meer, die von
einer prächtigen weifsen Nymphaea geziert werden. Ne-
ben der Palme Coyole treten noch zwei andre Palmen
auf, besonders die Ufer der Flüsse einnehmend; die eine
derselben trägt gefiederte Blätter, die andre ist eine Fä-
cherpalme. Die Gegend wird hüglichter, die Flüsse und
Lagunen bekommen durch die immer zahlreicher werden-
den Palmen einen besondern Reiz. Wir erreichen ein fel-
siges Ufer, welches aus einem schlackenartigen vulkani-
schen Gestein besteht. Ein Dörfchen, welches hier er-
— 571
baut ist, führt den Namen el Morro. Von da treten wir
auf eine etwas höhere Ebene, auf welcher ein ähnliches
Gestein gestreut liegt. Da sehen wir zum erstenmale in
der Tierra caliente .einen Melocactus, in Menge die Fel-
sen bedeckend. Auch Cerei und Opuntien gesellen sich
zu demselben. Wir entfernen uns endlich etwas vom
Meere und übersteigen einen Hügel, der uns die Laguna
verde zeigt, einen schönen See, in welchem sich die Fä-
cherpalmen spiegeln. Die Natur, welche uns hier um
giebt, ist sehr verschieden von der von Papantla und
Misantla; es regnet hier in dieser Jahreszeit selten, die
Bache sind ausgetrocknet, ein grofser Theil der Bäume
hat sein Laub verloren, nur einzelne goldgelbe und rosen-
rothe Bignouien stehen entblättert in voller Blüthe. Der
Blick von der Gegend der Laguna verde aufs Meer ge-
währt ein interessantes Bild; die Küste ist hüglicht und
es ragen schroffe Felsen theils am Ufer, theils aus dem
xMeere selbst hervor. Man zeigt uns die Stelle, wo die
Conquistadores zuerst landeten. So kamen wir am fol-
genden Tage auch der Stelle nahe, wo die Spanier ihre
erste Stadt Villa rica erbauten, eine heifse sandige Küste.
Von hier verliefsen wir endlich das Meer und schlugen
die Richtuug von Actopan ein. Der Weg dahin wird
bald sehr uneben. Der Anblick der Wälder gleicht in
der Ferne einigermafsen denen des nördlichen Deutsch-
lands. Oft erinnerten mich das Cochlospermum hibiseoi-
des und die Bignonia aesculifolia? an die Sahl weiden,
die in dieser Jahreszeit ebenfalls, ehe noch der Saft in
die Birken steigt, unsre Wälder mit gelben Flecken zie-
ren. Actopan, ein Dörfchen, welches nicht mit dem
gleiches Namens in Tierra fria verwechselt werden darf,
liegt in einem heifsen Thale an einem Flusse, dessen
grüne Ufer sehr mit den jetzt fast ganz entblätterten Wäl-
dern am Abhänge und auf der Höhe der Berge contrasti-
572
ren. Das Dorf mag mit Papantla ungefähr in gleicher
Höhe liegen, aber die Trockenheit während eines grofsen
Theils des Jahres hat hier eine ganz verschiedene Nalur-
form erzeugt. Während die Hügel von Papanlla mit
ihren Wäldern von Sajmtcen, Feigen, Sapindaceen, Bur-
seraceen, Swietenicii , Bambusen im ewigen Grün pran-
gen, bemerken wir hier Dürre überall wo das Auge hin-
blickt. Die angeführten Baumformen fehlen entweder ganz-
lieh oder sind wenigstens weit entfernt durch ihre Masse
den Charakter der Gegend zu bestimmen. An ihrer Statt
treten hier eine Menge von Mimoseen auf, die dagegen
bei Papantla an Zahl der Arten, wie an Masse sehr zu-
rücktreten; mit ihnen bewohnen diesen trocknen Strich
eine grofse Zahl Bignoniaceen , theils baumartig, theils
schlingend und gröfstentheils jetzt in voller Blüthe ste-
hend, sie fehlen bei Papantla ebenfalls; das Cochlospcr-
jnum und viele andre Bäume und Sträucher, die jetzt
gröfstentheils wegen Mangel an Blättern, Blüthen und
Früchten unkenntlich sind. Cerei und Opuntien sind eben-
falls häufig und mit ihnen eine schmalblättrige Agave,
die bei Papantla nur auf den Savanen vorkommt. Wie
der Charakter der Vegetation, so sind auch die Produkte
aus dem Pflanzenreich, die die Natur freiwillig giebt,
höchst verschieden. Reich ist der Strich von Papantla
an 3 Hauptprodukten aus dem Pflanzenreich, Vanille,
Piment, Sarsaparille , ferner an Copal von einem Ela-
phrium, an Cautchuc, an trefflichen Nutzhölzern, z. B.
dem einer Swietenia. Aus dem Striche von Actopan
kann ich dagegen nur nennen eine Art Cascarille, die
der von Plan del Rio nachzustehen scheint, die treff-
liche adstringirende Rinde einer Malpighiacea, und einen
CopaivabaAsam, der aber, wie es scheint, noch nicht in
andre Gegenden ausgeführt wird. Von Actopan führt
der Weg fast immer bergan nach dem 10 Legoas entfern-
573
ten Jalapa. Schon wenige Legoas von Actopan fängt
ein aus verschiedenen Arten von Eichen bestehender Wald
an, der uns bis in die Nachbarschaft von Jalapa beglei-
tet. Von Deppe erfuhr ich bei meiner Ankunft, dafs er
auf wenige Tage in Veracruz gewesen sei. Er be-
schreibt die Natur ganz so wie ich sie bei Actopan und
bei der Laguna verde fand, bringt fast dieselben Pflan-
zen mit die ich fand, aber auch zwei merkwürdige Arze-
neipflanzen die mir nicht begegneten, nämlich die Guina
blanca von Plan del rio und eine Juckerbse aus der
Nachbarschaft von Vera er uz, die hier wie Dolichos pru-
riens als Anthelminthicum benutzt wird. Ob sie von der
in unserm Arzneischatze bekannten Art verschieden ist,
überlassen wir Ihrem Urtheile.
Es bleibt mir nun noch übrig, einige Bemerkungen
über die merkwürdigem Produkte aus dem Pflanzenreiche
nachzutragen, die das Eigenthum der von uns besuchten
Gegenden sind. In Hinsicht der Wichtigkeit in merkanti-
lischer Hinsicht steht wohl die Kanüle an der Spitze.
Vier Formen dieser Gattung sind es, welche wir in dem
regenreichen Striche beobachteten. Ihre Charakteristik
mag voran stehn.
1. Vanilla sativa, foliis oblongis sueculentis, florali-
bus minimis, fructibus esulcatis.
ßaynilla mansa Hispano-Mexicanorum.
Hab. sponte Papantlae, Misantlae, Nautlae et Colipae
inque iisdem pagis colitur.
2. V. sylvestris, foliis oblongo - lanceolatis sueculen-
tis, floralibus minimis, fructibus bisulcatis.
Baynilla eimarrona, Hispano - Mexicanorum.
Hab. Papantlae, Nautlae, Colipae.
3. V. Pompona, maxima^ foliis oblongis, sueculentis
subinde latissimis, et basi subcordatis, floralibus minimis,
fructibus bisulcatis.
574
Baynilla pompona Hispano-Mexicanorum. ,
Foliorum forma plerumque cum V. sativa convenit.
Fructus maximus.
Hab. Papantlae et Colipae.
4. V. inodora , foliis ovatis vel ovato . lanceolatis,
membranaceis , floralibus maximis, fructibus bisulcatis in-
odoris.
Baynilla de puerco Misantlensium.
Species distinctissima.
Hab. Misanllae.
Unsre J^anilla sativa und V. sylvestris sind wahr-
scheinlich bisher unter dem Namen V. planifolia ver-
wechselt worden. Da ihre Unterscheidung im Handel von
Wichtigkeit ist, so haben wir die beiden Formen mit be-
sonderen Namen belegt, obgleich uns die Uebergänge nicht
entgangen sind. In Kunths Syn. pl. aeq. o. n. finden wir
die südamerikanische, westindische und mexicanische Va-
nille unter dem gemeinschaftlichen Namen J^. aromatica
und der R. Brownschen Diagnose, die doch nur der äch,
len (südamerikanischen) W. aromatica zukommt. Die
Blumen aller von uns beobachteten Vanillen sind uns un-
bekannt, vielleicht können wir noch vor dem Schlüsse
dieses Briefs etwas Näheres über die der V. sativa mit-
theilen. — Die V. sativa gilt überall für die beste und
nur in Papantla wird aufser ihr noch die V. sylvestris
gesammelt. Nur die V, sativa ist Gegenstand der Cul-
lur. V' Pompona ist reich an ätherischem Oel und hat
einen trefflichen Geruch, läfst sich aber nicht in dem
Maafse trocknen um sie nach Europa versenden zu kön-
nen ; sie bleibt immer teigig. Deswegen ist sie kein Han-
delsartikel. Die V. inodora endlich ist diejenige, welche
wegen des gänzlich mangelnden ätherischen Oels vollkom-
men unbrauchbar ist. Man spricht aufserdem noch von
einer V. de mono, die uns unbekannt geblieben ist. Was
575
man Baynilla mestiza nennt, ist nichts als eine Frucht,
die in der Mitte steht zwischen V. sativa und sylvestris
und zwar sowohl in Form als Qualität. — Die Vanillen-
dörfer in dem oben bezeichneten Striche sind Papantla,
Misantla, Colipa und Nautla. Von allen diesen pro-
duciit Papantla die meiste Vanille, aber sie steht des-
wegen der der übrigen Dörfer nach, weil man viel V.
sylvestris sammelt und diese mit JT. sativa vermengt,
und dann auch, weil man sie etwas früher vor ihrer voll-
kommnen Reife sammelt. Die Cultur der Vanille ist sehr
einfach; man legt Stengel derselben an passende Stellen,
bedeckt sie am untern Theil etwas mit Erde und heftet
sie dem Baume an, der sie ernähren soll. Man wählt dazu
nicht die schattigsten Wälder, sondern solche, die der
Sonne einigen Durchgang gestatten. Die ganze Sorge
dieser Baynillales oder Pflanzungen besteht darin, dafs
man einmal im Jahre und zwar im Frühjahr das was den
Pflanzen Luft und Licht nimmt, wegschafft. Die Vanillen-
erndte fängt im Monat December an und dauert immer
abnehmend bis in den März. Sie ist fast ausschliefsliches
Geschäft der Indianer. Sie gehen aus in die Wälder, wo
die Pflanze wild wächst und wo sie dieselben angepflanzt
haben und bringen ihre tägliche Ausbeute den Einkäufern,
welche sie nach den verschiedenen Arten und Qualitäten
sondern, um darnach den Preis zu bestimmen. Die Sorge
bei der Zugutemachung ist, die Früchte, nachdem sie ei-
nige Tage an einem schattigen Orte gelegen haben, an
der Sonne zu trocknen und sie dabei sorgfältig vor Re-
gen zu schützen. Sind sie trocken, so werden sie in
Bündel von 50 Stück (mazos) gebunden und ohne ande-
res Material in Blechkästen gelegt, auf welche Weise sie
sich am besten conserviren. Die Etymologie von Va-
nilla ist folgende: das spanische Wort Bayna heifst
Schote oder Hülse und Baynilla ist das Diminutivuni die-
ö7b ■
ses Wortes, so wie Cascarilla das Diminutivum von
cascara (Rinde) ist.
Ein anderes für dieselbe Gegend wichtiges Naturpro-
dukt ist die Frucht der Myrtus Pimenta , Pimienta de
Tabasco genannt. Der Baum erreicht die ansehnliche
Dicke von 2 Fufs im Durchmesser. Er wächst in den
schattigen Wäldern zwischen Metapalco und Papantla
und weiter nördlich, so wie zwischen Nautla und Mi-
santla. Die Erndte der Frucht, welche unreif gesammelt
wird, fällt in den Monat November. Da der Baum hoch ist
und die Früchte an den dünnen Zweigen sitzen und grade
deswegen weil sie unreif gesammelt werden, nicht ge-
schüttelt werden können, so hauen die Indianer in der
Regel den Baum um, um sie abzupflücken. Andre berau-
ben ihn nur seiner Aeste. Das erstere Verfahren ist ein
sehr verderbliches und drobt für die Folge, trotz dem
dafs der Baum häufig ist, eine Verringerung, die das gänz-
liche Aufhören dieses Landesproduktes zur Folge haben
kann. Schon ist er in der Nähe von Papantla fast nicht
mehr zu finden. Das seltnere Abhauen der Aeste ist, wie
leicht einzusehen, viel weniger gefährlich für die Folge.
Die Behandlung der Frucht ist sehr einfach, sie wird an
der Sonne getrocknet und so zum Kauf gebracht.
Unter der grofsen Anzahl von Arien der Gattung
Smilax, welche am Ostabhangc der Mexicanischen Anden
und an der angränzenden Küste wachsen, ist eine Art,
die aus den Dörfern Papantla, Tuspan, Nautla, Mi-
santla u. s. w. über Veracruz unter dem Namen Zar-
zaparilla in den Europäischen Handel gelangt. Ob diese
Art verschieden ist von der westindischen, von der von
Honduras, der vom Orinoco, müssen wir Ihnen zu
entscheiden überlassen. Wir wissen nicht einmal, ob die
Sarsaparilla vom Orizaba dieselbe ist. Die Wurzel
577
wird, wie man uns sagt, das ganze Jahr hindurch gegra-
jen, an der Sonne getrocknet und in Bündel gebunden.
• In dem ganzen regenreichen Küstenstrich, namentlich
jei Papantla, Nautla und Blisantla ist ein Ela-
ihrium häufig, welches man, so wie den aus der verwun-
leten Rinde ausfliegenden Balsam, Copal nennt. Ob es
lern Nordamerikanischen Copal, den Iihus copallinum
iefert, ähnlich sei, ist uns unbekannt. Er wird nur zum
nländischen Verbrauch gesammelt.
Ein anderer Baum, der bei Papantla, San Pa-
>lo, Tecoluta u. s. w. häufig ist, liefert in Menge ein
Cautchuc, welches dem im Europäischen Handel vorkom-
nenden vollkommen ähnlich ist. Der Baum, wie der an der
Luft verdichtete Saft, führt hier den Namen Ule (Castil-
\oa elastica wie es scheint). Man sagt, der letztere ver
lichte sich augenblicklich mittelst weniger hinzugemisch-
ter Tropfen einer Schlingpflanze. Es wurde uns eine lak-
Lescirende Convolvulacce gezeigt, die diese Kraft haben
solle. Leider fehlle uns in den letzten Tagen unseres
\ufenthalts in Papantla die Zeit, den Versuch anzu-
stellen. Ohne dieses Mittel, sagt man, daure es wochen-
lang bis eine ansehnliche Monge coagulire. Wir kennen
weder Blume noch Frucht des Ule von Papantla. Die
Substanz wird nicht aufser Landes geführt.
Ein anderer merkwürdiger an der Luft verdickter
Saft ist der einer Sapotee ( ChicozapoteJ , über dessen
Natur ich gern etwas Näheres erführe. Harziger Natur
ist er nicht und wenn ich nicht irre, so ist er keinem der
unmittelbaren Bestandteile näher verwandt als dem Caut-
chuc, trotz seiner (nicht elastischen) Verschiebbarkeit in
seinen kleinsten Theilen. Wir sind ungewifs, ob wir ihn
tu den Diaeleticis rechnen sollen; er wird nämlich nicht
allein von Kindern, sondern auch von Alten besonders
Weibern leidenschaftlich gekaut. Mit dem Speichel ver-
578
mischt wird er milder, bleibt aber immer geschmacklos.
Auch zu plastischen Arbeiten dient diese Substanz, die
den Namen Chicle führt.
Eine Art der Gattung Croton, welche häufig bei
Cuapa, Estero, Papantla, San Pablo, auch in der
«Nähe von Jalapa, am häufigsten aber bei Misantla
wächst und unter dem Namen Sangre de Dragon be-
kannt ist, liefert ein treffliches Drachenblut, welches ge-
wifs mit Nulzen in der Arzneikunst angewendet werden
könnte. Als adstringirendes Zahnmittel ist es da, wo es
wächst, bekannt genug. Wir gaben diesem Baume in Pa-
pantla interimistisch den Namen Croton sanguiflitus,
ohne zu wissen, dafs ein ähnlicher unter diesem Namen
von Kunth beschrieben sei.
Auch die trefflichen Nutzhölzer der regenreichen Re-
gion darf ich nicht übergehen. Obenan steht eine Sntie-
tenia, die wir mit dem Namen S. multijuga belegt ha-
ben. Sie ist häufig bei Papantla, Estero und wahr-
scheinlich in der ganzen Region und unter dem Namen
Cedro bekannt. Das Holz dieses Baumes hat eine bräun-
liche Farbe, ist leicht zu verarbeiten und ersetzt in dem
Küstenstrich die Nadelhölzer. Es darf nicht verwechselt
werden mit Cedro der Tierra fria, welches Taxodium
distichum ist. Caoba ist ein ähnliches härteres Holz,
vielleicht von einer andern Art derselben Gattung Swlctc-
nia. Leider kennen wir den Baum nicht, der auch nicht
gar weit von Papantla' wachsen soll. Der Chij'ol ist
ein Baum, dessen Holz die merkwürdige Eigenschaft hat
in der Erde vergraben zu versteinern. Es eignet sich des-
halb ganz vorzüglich zu Thürpfosten. Er trägt gefiederte
Blätter; seine Blumen und Früchte sind uns unbekannt.
Häufig ist er zu finden bei Papantla und zwischen
Nautla und Misantla. Die Sapoteen liefern treffliche
Nuftzhölzer, eins der schönsten ist das des Chicozapote.
Alles
579
Alles dieses sind Produkte der kühlem regenreichen
Region. Weniger lang ist die Reihe der Produkte aus
der im Winter trocknen Region, in welcher Veracruz und
der ganze Strich bis Plan del rio und etwas weiter
aufwärts nach Jalapa hin liegt, ferner die Gegend der
Laguna verde, Actopan. Der letztere Strich ist uns^
indefs nur durch flüchtige Reisen bekannt und verspricht
uns für die Folge eine reichere Ausbeute. — Bekannt ist
Ihnen schon aus unsern frühern Briefen die Guina blanca,
das Bäumchen, welches wir vor der Hand für Croton
JE Int er ia Swartz halten müssen, dessen Rinde uns iden-
tisch zu sein scheint mit unserem Cortex Cascarillae.
Wir haben sie bis jetzt nur zwischen Plan del rio und
Puente gefunden. Sehr häufig ist zwischen der Lagu-
na verde und Actopan und etwas weiter aufwärts nach
Jalapa hin ein ähnlicher kleiner Baum, der in allen
Theilen kleiner ist und den man ebenfalls mit dem Na-
men Guina blanca belegt. Man rühmt seine Rinde so
wie die der vorigen Art als treffliches Febrifugum. Ich
fand sie weniger aromatisch als die der vorigen. — Schon
oben sprach ich von einer Copaifera, welche in der Nähe
von Actopan häufig vorkommt. Man nennt sie hier
Zarzafvas und rühmt den Balsam wie die Rinde in man-
cherlei Krankheiten. Die wenigen halbdürren Blätter, die
ich fand, so wie die Beschaffenheit des in Menge aus der
verwundeten Rinde f liefsenden Saftes läfst mich nicht
zweifeln, dafs es eine Copaifera sei. Wir werden uns
bemühen, Blumen und Früchte näher kennen zu lernen,
nm sie dem sehr gründlichen Monographen dieser Gat-
tung, Prof. Ilayne vorzulegen. — Ein treffliches Adstrin-
gens ist die Rinde einer Malpighiacea , welche sowohl
zwischen Laguna verde und Actopan als auch nahe
an der Küste zwischen Tecoluta und Nautla in Menge
wächst. Sie liebt trocknere freie Gegenden und ist des-
4r Bd. 4s Heft. 42
580
halb nicht bei Misantla und Papantla zu finden. Da,
so viel wir wissen, noch keine Malpighiacea in den Eu-
ropäischen Arzneischatz aufgenommen ist, so ist eine ge-
nauere Untersuchung dieser Rinde wohl der Mühe werth.
— Eine Juckerbse, welche Deppe zwischen Veracruz
und Puente fand und die auch in dem Striche zwischen
Villa rica und Veracruz wachsen soll, wird als Ant-
helminthicum sehr gerühmt. Wir bitten Sie um Verglei-
chung derselben mit dem aus andern Gegenden Amerikas
nach Europa kommenden Dolichos pruriens. Die Pflanze
führt hier den Namen Pica pica. — Jalapa, den 2. Mai.
Ich hoffte Ihnen noch in diesem Briefe eine Schilderung
des Gebirges von Chiconquiaco, an dessen östlichem
Fufse Misantla liegt, geben zu können, allein die vie-
len Arbeiten vor der Absendung eines Transportes von
Materialien machten eine Reise dahin, die sich wohl in
4 Tagen beendigen liefse, völlig unausführbar. Deppe
hat mir eine so reizende Schilderung seiner Reise von
Misantla nach Jalapa gemacht, die ihn durch die ge-
nannte Sierra führte, er hat so wunderschöne Proben
der Vegetation mitgebracht, dafs es mir sehr wehe thut,
Jalapa verlassen zu müssen, ohne diesen reichen Strich
der Tierra fria und templada gesehn zu haben. Un-
ter vielen Seltenheiten nenne ich nur mehrere Arten der
zierlichen Ericeen- Galtung Thibaudia und eine Zwerg-
palme, nun schon die 5te Art einer Gattung*), die wir
bis jetzt nur in der Regio temperata undcalida plu-
viosa von Papantla, nicht aber in der Regio calida
sicca, ausgenommen in dem tiefen kühlen Flufsthale von
T i o s e 1 o gefunden haben. — Drei Legoas nördlich von
Jalapa, auf dem Wege nach Naulingo und Chicon-
*) Chamaedorca nach v. Martius Bestimmung.
(Herausgeber.)
581
quiaco liegt ein breiter erstarrter Lavastrom, der ein
weites Thal fast ganz ausfüllt. Nach ihm machte ich vor
8 Tagen eine Excursion und fand den Charakter der Ve-
getation dieses Malpays de Naulingo so eigenthüm-
lich, dafs ich den Brief unmöglich schliefsen kann, ohne
Ihnen zuvor eine kurze Schilderung desselben zu geben.
Das Thal mag etwa 1000 Fufs tiefer als Jalapa, also
in einer absoluten Höhe von 3000 F. liegen. So wie das
Malpays de la Joya, von welchem ich schon oben und
in einem frühem Briefe sprach, und welches, was das
schlackenartige Gestein betrifft, dem Malpays de Nau
lingo ähnlich, mit einem Walde von Pinus patula be-
deckt ist, so nehmen dieses hier Baum- und Strauchfor-
men eines wärmern Himmels ein, die Eiche der Regio
calida, ein polyandrischer Bombax, derselbe den man in
Misantla und Papantla der Zierde wegen anpflanzt,
eine duftende schneeweifs -blühende Plumerie, eine Clu-
sia, die jetzt mit Früchten beladen ist, strauchartige Aca-
cien, Dodonaeen und Meliaceen treiben ihre Wurzeln in
das zerklüftete Gestein; Cerei, Epiphylli und eine cylin-
drische Mammillaria , alles Arten die uns früher noch
nicht vorgekommen waren, Bromeliaceen, die den Habi-
tus der Gattung Aloe haben, füllen die Zerklüftungen aus.
Was aber die beiden Naturformen, die hier der Sprach-
gebrauch mit demselben Worte (Malpays) bezeichnet,
auffallend nähert, ist die acht mexicanische Pflanzenform
der Agaven, die hier wie dort, wenn auch nicht durch
Masse, doch durch den eigenthümlichsten Charakter vor-
herrscht. Hier in dem Malpays de Naulingo ist es
eine Art mit einfachem 20 Fufs hohem Stengel, der dicht
mit gelblichen Blumen bedeckt ist. Es ist nun schon die
siebente Art der Gattung Agave, die wir hier im Lande
beobachten. Die erste und allbekannte ist die Ag. ame-
ricana, die den Wein der Mexikaner (Pulque) liefert, die
42*
582
zweite Ag. Inrida, die wir bei Veracruz beobachteten,
die dritte ebenfalls eine Art der Regio calida, welche
wir bei Papantla, Actopan und zwischen Puente
und Plan del rio sahen mit schmalen graugrünen Blät-
tern; die vierte eine Art der Regio frigid a, welche
man Maguey cimarron nennt und die keiner ähnlicher
ist als der americana, mit welcher sie oft gemeinschaft-
lich wächst. So weit sind es Species paniculatae, die
drei folgenden haben einen einfachen Stengel; die fünfte
ist die von La Joya, die sechste unsere Ag. polyanthoi-
des aus der Regio subcalida bei derHacienda de la
Laguna, die siebente endlich die Agave des Malpays
de Naulingo, welche wir mit dem Namen Ag. lophan-
tha belegt haben.
Und nun liebster Freund nehme ich von Ihnen und
von allen Freunden, die den Brief lesen werden, herz-
lichen Abschied. Wir rüsten uns zur Reise nach der
Hauptstadt, Begleiten Sie mich daher in diesem Sommer
durch die Magueypflanzungen , Cactussteppen und durch
die stillen Eichen- und Föhrenwälder des Hochlandes
Anahuac. Valete et favete! —
Nachschrift des Herausgebers.
Die beiden ersten Sendungen von Veracruz und Ja-
lapa sind in unsern Händen und werden schon einer ge-
nauen Besiimmung unterworfen, deren Resultate wir durch
den Druck bekannt machen wollen. Erfordert dies gleich
einen etwas längern Aufenthalt, verzögert es gleich die
Verbreitung der gesendeten Pflanzen um einige Wochen,
so hoffen wir doch etwas Verdienstliches zu thun, da die
Humboldtschen Pflanzen jener Gegenden uns zu Gebot
stehn und manches andere Hülfsmiltcl, dessen sich nicht
583
■ • ■*. "
jeder erfreuen kann; da es ferner leichter ist aus der
Fülle der Exemplare richtige Bestimmungen zu geben,
als aus einzelnen Proben; da wir endlich dadurch den
neuen Arten und Gattungen eine sicherere Aufnahme ver-
mitteln als durch blofs auf Etiquetten verzeichnete Namen,
indem wir die unterscheidenden Charactere herausheben
oder distinguirend beschreiben.
.
Register
der
in den Abhandlungen enthaltenen Pflanzen-
Namen.
Acacia cornigera 208.
Achyrocoma tomentosa 3 13.
Actinanthus syriacus 399.
Adenocyclus condensatus 337.
Agaricus adscendens 536, alcalinus ß leptoceplialus 535, alveolus 547,
amadelphus 533, amblycephalus 550, anatinus ß conicus 540, an-
gustissimus 528, anthracophilus 532, aridus 532, asprellus 541,
Atrides 539, atro- albus 534, atro-coeruleus 537, atropunctus 537,
9, atrovirens 522, aureus 545, aurivellus 544, bulbiger 519, calli-
steus 543, campestris 549, cano-brunneus 550, carneus 531, cerea-
lis 526, cetratus 541, coccineus 535, Coluinbetta 522, conicus 529,
conspersus 537, conspicuus 522, corticatus 536, cyanulus 540, cy-
clopeus 519, dealbatus 528, decoloratus 543, deliciosus 525, dia-
tretus 527, discoideus 520, Dunalii 536, elegans 535, ephemerus
551, excisus 534, Mlax 524, fertilis ß intybaceus 538. flabellus
543, flaccidus 528, flammiger 544, flavus 530, flavo-Tirens 521,
flexipes 544, £loccor,u& 537, Friesii 518, frumentaceus 523, fucatus
521, fulvo - denticulatus 549, furcatus 524, fusco - albus 520, f usco-
purpureus 531, galbanus 529, galericulatus S hyemalis 533, gauia-
patus 521, glaucopus 543, griseo-cyaneus 540, griseo . rubellus 542,
nirsutus 546, liispidu» 518, hydrophorus 520, ienescens 549, im-
pexus 545, impolitus 522, infirmus 547, inopus o45, insulsus 525,
lacerus 545, lampropus 541, latus 542, leomnus 539, Linkii 539,
luridus 521, luteolus 551, malleipes 519, medealis 550, montanus
532, mundulus 526, murinus 531, Myomyce 522, 3, nigrescens 528,
nigro-marginatus 521, obolus 52S, oligophyllus 535, olivaceo- al-
bus 520, opalus 547, parilis 541, peilitus 539, persicinus 524,
Persooiiii 519, petiginosus 546, placidus 539, polygrammus 534,
prasinus 520, pravus 531, proboscideus 547, pulvinatus 536, pu-
niceus c. 7 conicus 529, purpureus 543, pyxidatus 542, quercico-
la 544, radicosus 544, raeborhizus 534, ravidus 546, repandus 546,
585
rhodocylix 542, rhodomelas 548. rigidus 531, roseo -albus 539,
rubro-marginatus ß erosus 535, ruguiosus 530, salicinus ß beryl-
lus 539, sambucinus 546, scaber 545, Scopolii 534, simplus 527,
sinuatus ß camelinus 7 cavipes 538, solidus 527, speciosus 54S,
spiculus 546, strobilinus 535, tigrinus 536, trichaeus 529, ursipes
523, uvidus 525, variabilis £ acerinus 548. velutinus 549, vietus
ß cvathulus 525, volemus v. crassus 525, volvaceus 548.
Agave americana 211, 23, 581, 2, lophantha 582, lurida 208, 11, 5S2,
polyanthoides 5S2.
Albertinia brasiliensis 341, incana 342.
Alda*ea circinata et pinnata 493.
Allium oleraceum et yineale 392.
Alsine media 72.
Amellus floribundus et umbellatus 319.
Ampherepbis aristata, intermedia, mutica omn. 320.
Anacardium occidentale 91.
Anagallis coerulea 431.
Anatropa tenella 404.
Anchusa ciliata 440, cruciata 43S, 9, dasyantha 437, italica 437, lan-
ceolata 438, linifolia 43S, macropbylla 437, oppositifolia 438, pa.
niculata 437, sempervirens 437, 8, stoechadifolia 439, Mrigosa 437.
Andromachia alternifolia 319, igniaria 318, Jussieui 319, melastomoi-
des 318, Poiteavii 319.
Andromeda empetrirblia 70, latifolia 72, populifolia 70, tetragona 70.
Anemone nemorosa 3S9.
Ajathyllis maritima 74.
Aquilegia canadensis 66.
Aquilicia Otillis 84.
Arbutus uva ursi 72.
Arcyria flava, silacea, trichioides, omn. 120.
Arenaria peploides 62, salina 74.
Arnopogon picroides 243.
Arum italicum et maculatum 512.
Arundo Phragmites 216.
Ascaricida anthelmintbica 293.
Asclepias angustifolia 96, curassavica 96, syriaca 97.
Asteroma Fraxini 117, geographicum 515, macularis 117, Padi 117.
Tiliae 514.
Augusta lanceolata 181.
Axanthes philippensis 193.
Azalea procumbens 70.
Baccharis brasiliana 314, ericoidcs 247, jalapensis 217, 556, rugosa 277,
senegalensis 264.
Banculus angustifolia et latifolia 149.
Banisteria lancifolia» periplocaefolia, purpurea omn. 81.
Bartlingia scoparia 196.
Bellardia mollis 135, repcns 145.
Bessera elegans 121.
Bignonia aesculifolia 571.
Borago cevlonica et indica 451.
Borreria laxa 11.
Botrychium Li ma et rutaceum 128.
586
Bromelia Karatas 207, 8.
Buddlea glabrata 147.
Buena hexandra 178.
Bupleurum aristatum 514.
Burchellia capensis 146.
Burneya barbinervis 190, Forsteri 188, 9, 90, Gaudtchaudii 190.
Bursera gummi&ra 92.
Cacalia rotundifolia 291.
Cacosmia rugosa 338.
Cactus peudulus 235, tetragonus 207, Tuna 206.
Cadamba jasminiflora 182.
Caeoma amoenum 511, aroidatum 512, Ari 511, 2, Berberidis 389, 513,
cancellatum 390, 1, Convallariatum 511, comutum 390, 1, cylin-
dricum 512, 4, cynophron 387, destruens 510, elcgans 511, 2.
Ixiae 387, leucospermum 388, Lonicerae 512, miniatum 388, 9,
Orchidis 5 11, 2, Ornithogali 387, 8, penicillatum 390, resinaecola
389, 91, 3, rubellatum 511, Statices 510, Valerianae 510, Violae
510, Zeae 509.
Calendula tomentosa 243.
Calla aethiopica 66*
Callitriche autumnalis, caespitosa, pallens, verna, virens, omn. 506.
Calophyllum Calaba 79.
Calydermos repens 339.
Camellia japonica 559.
Campanula Adami 39, ciliata 37, dasyantha 37, homallanthina 41. la-
siocarpa 39, marsupiiflora 39, punctata 41, Redowskiana 41, ru-
pestris 37, sajanensis 39, Saxifraga 37, Trachelium 39, uniflora 37.
Cantharellus aurantiacus 551, bryophilus 552, cibarius ß candidus 551,
cinereus 552, lacteus 551, laevis 552, retirugus 552, sinuosus 552,
tubaeformis 552. umbonatus 551.
Canthium Cornelia 15, cymosum 15, didymum 15, Mundtianum 131,
Mundt. ß pubescens 132, Thunbergianum 130, 3.
Cardamine alpina 391.
Cardiospermum bipinnatum 82, grandiflorum 82, Halicacabum 81.
Carcx Buxbaumii 66, microglochin 72.
Carphobolus sessiliflorus 252.
Cartesia ccntauroides 321.
Cartbamus laevis 321.
Ca»earia parviilora 90, 1, ramiflora 89.
Cassia occidentalis 208.
Cassine xylocarpa 85.
Castanea vesca 393.
Castilleja palÜda ß unalaschceusis 63.
Castilloa elastica 565.
Caulinia atternifolia 501, flexilis 501, fragilis 500, guadalupeiisis 501,
intero.edia 502.
Ceanotbus colubrinus 88, cubcnsis 88, ferreus 88, reolinatus 87.
Cecropia peltata 559.
Celastrus polygamus 87.
Centrapalus galaraensis 314.
Centratherum chinense, intermcdium, muticum, puiictatum, omn. 320.
587
Cephaelis Humboldtiana 136, Ipecacuanha 133, nuda 135, reniformis
137, ruelliaefolia 134, violaefolia 13S.
r-. i i .i _ _ c- _ * /.c o j_- i t.n
io/, rueuiaeioua i^, vioiaeroua mo
Ccplialanthus africanus 14S, Sarandi 147.
Cerastium aquaticum 65.
ceraana auioaora ■*/•*.
Clienopodium album 72, Vulvaria 74.
Cliiococca auguifuga 13, brachiata 14, densifolia 13, paniculata 13,
parviilora 13, pubesceus 13, racemosa 13, 4.
Chcmelia fasciculata 1S7, obtusa 1S5, pubescens 187, spinosa 187.
Clirysobalanus Icaco 566.
Chrysocoma acaulis 314, angustifolia 262. gigantea 264, tomentosa 264.
Cinchona brasiliensis 2, Jt'erruginea 178.
Cissus acida S5, obovata So, ovata 83, 4, sicyoides 83, 4, smila-
cina S3, 4.
Clusia alba 79.
Clypeolaria aurata, excentrica, Thujae, omn. 395.
Cnicus nivalis 228.
Coccocypselum aureum 139, biflorum 141, buxifolium 141, campanuli-
florum 140, 5, canescens 139, capitatum 139, Condalia 139, 41,
cordifolium 140, 5, erythrocepbalum 144, lanceolatum 139, 41,
nummularifolium 145, obovatum 141, ovatum 141, parvifolium
141, pedunculare 141, repens 138, 9, sessile 140, spicatum 141, 96,
Tontanea 141, uniflorum 141, yirgatum 141.
Coccoloba brasiliensis 36.
Cochlearia danica 63.
Cochlospermum hibiscoides 571.
Cocos nucifera 209, 564.
Coffea arabica 32, flavicans 31, Kaduana 33, 5, Lugoniana 32, Mari-
niaaa 35. occidentalis 29, 30.
Comarum palustre 72.
Comocladia ilicifolia 91.
Condalia lanceolata 139, obovata 141, repens 139, sessilis 140.
Convallaria latifolia 69, multiflora 66.
Convolvulus arvensis 407.
Conyza anthelmintbica 293, arborescens 302, canescens 257, capitata
270, chinensis 320, cinerea 291, clethraefolia 271, Cotoneaster 298,
divaricata 272, ericoides 247, fruticosa 314, glabra 306, multiflo-
ra 275, odorata 274, 320, patula 320, pauciflora 292, pinifolia
257, platensis 312, populifolia 256, ramiilora 255, rigida 314,
scorpioides 282, splendens 252, stellata 273.
Coptis trifoliata 70.
Cordia asperrima 492, Bonplandiana 491, calocephala 488, campanu-
lata 474, canescens 49ff, corylifolia 491, 2, corymbosa 491, curas-
savica 489, dentata 491, diospyrifolia 477, discolor 482, 4, diva
ricata 491, 2, Gerascanthoides 473, Gerascanthus 471, 2, 3, globo-
»a 492, grandülora 492, grandis 473, graveolens 492, hermanniae
folia 4S4, herm. ß calycina 486, heterophylla 478, 80, hexandra
474, linifolia 472, macrocephata 488. macrophylla 378, 9, magno-
liaefolia 476, mariquitensis 492. martinicensis 489, 90, 1, multi-
spicata 490, obscura 480, orientalis 474, Patagonula 492, patens
588
monocephala et polycephala 486, pilulifera 492, polystachya 492,
pubescens 478, 9, 80, Kumphii 474, salicifolia 481, Sebestena 474,
Sellowiana 478, 9, 80, sessilifolia 488, subcordata 474, superba a,
cuneata et ß elliptica 474, tomentosa 472, urticifolia 483.
Cornus llorida et suecica 65.
Corylus Avellana 385, intermedia 384, tubulosa 385.
Corymbium africanum 331, filiforme 331, 2, glabrum 331, 2, grami-
neum 331, nervosum 332, scabrum 331.
Crataegus kyrtostyla 372, 9, monogyna 374, 80, oxyacantha 374, 7, 80.
Croton aromaticum 211, Eluteria 211, 579, sanguifluus 578, tomento-
sus 206. °
Crucianella angustifolia 395.
Cymbidium Corallorhiza 66.
Cynoglossum rugosum 447.
Dalibarda fragarioides 65.
Daphne Bonplandiana 20S.
Datura arborea 215, 32.
Declieuxia alba 9, chiococcoides 5, cordigera 7, glauca 4, 5, herbacea
5, 11, 471, mucronulata 4, 10, oenanthoides 5, pulverulenta 9,
spergulifolia 6.
Dematium strigosum 395.
Dentella erecta 151 perotifolia 151, repens 150.
Dialesta discolor 315.
Digitalis purpurea et purp, heptandra 77.
Diodia pedunculata 174.
Diplostepliium igniarium 319, melastomoides 318.
Distephanus populifolius 256.
Distreptus nudillorus 329, spicatus 328.
Dodonaea viscosa 83.
Dolichos pruriens 573, 80.
Draba lasiocarpa 116.
Dracontium kamtschaticum 66, pertusum 235.
Drosera anglica 426, rotundifolia 72, 426,
Duranta jalapensis 215, 6.
Echinops fruticosus et nudillorus 333.
Echium bonariense, plantagineum» violaceum, omn. 451.
Ehretia monteridensis 492.
Elacodendron indicum 86, Orientale 86, rotundatum 86, 7, xylocar-
pum 85.
Elephantopus angustifolius 327, carolinianus 323, 4, 6, corymbosus 325.
flexuosus 329, mollis 329, nudicaulis 323, 9, nudillorus 329, sca-
ber 325, 6, spicatus 328, strigosus 329, tomentosus 326, virga-
tus 329.
Elephantosis biflora 322, quadriflora 323.
Elymus caninus 67.
Empetrum nigrum 70.
Epilobium angustifolium 68, montanum 67. obscurum 67, palustre 430,
tetragonum 67.
Eremanthus glomerulatus 317.
Erineum betulinum, minutissimum, "violaceum, omn. 515.
Eriophorum gracile et Scheuchzeri 72.
589
jtonum asperum 6±o, coloratum aoo, condensatura oöl , co
lium 337, cuspidatum 315, cydoniaefolium 269, discolor 274, men-
thaefolium 268, obovatum 271, obtusifolium 307, polyanthes 277,
polystachyum 283, zcylauicum 341.
Euphorbia marginata 208.
Euphrasia officinalis 405, 7, Rostkoyiana 405, 7, 31.
Exostemma australe 178, cuspidatum 17S, formosum 179.
Faramea 22.
Fedia dentata 510.
Ferula nodiflora 512. 3, 4.
Fimbraria marginata et tenclla 371.
Fragaria collina 410, semperflorens 409, vesca 409.
Frankenia pulverulenta 115.
Fucus Agarum 50, 51, antarcticus 44, asplenio»*»«
55, buccinalis 45, 8, Clathrus 49, 55, Con
6. 62. r.ribroxus 51. 2. r.rinitus 58. damaeco
6. 62, cribrosus -
edulis 62, esculer
Galium agTeste 417, boreale 63, Mollugo 416. 33, vero - Mollugo 416,
32, verum 415, 33.
Gardenia armata 198, brasiliensis 201, ferox 19S, formosa 200, Sello-
wiana 197, uliginosa 199.
Gaophila reniformis 137.
Georgina coccinea 216.
Gerontogea bülora 155, racemosa 154.
Geum intermedium 63, montanum 70.
Glaux maritima 62.
Gnaphalium Stoechas 439.
Gongylocarpus rubricaulis 216.
Gonzalagunta Coccocypselum 141, 96, dicocca 194.
Gonzalea panamensis 196.
Gouania domingensis 88.
Guarea trichilioides 83.
Guettarda argentea 182, cordata 182, parviflora 185; rugosa 182, sca-
bra 1S2, speciosa 181, 3, umbellata 185, urugucnsis 183, yibur-
noides 1S2.
GundeUa Tournefortü 335.
Gymnanthemum congestum 314, cupulare 265, fimbrilliferum 313.
Hamelia patens 191.
Haynea pedunculata 246.
Hedyosmum 36.
Hedyotis angustifolia 153, auricularia 153, biflora 155, campanuliflora
590
140, coriacea 160, 5, diffusa 155, fruticosa 153, Iicrbacea 152, 4,
lactea 154, 6, nervosa 153, paniculata 153, 5, raccmosa 154, re-
pens 150, stricta 157, virgata 157.
Heliconia Bihai 210.
Heiiotropium amplexicaule 458, anchusaefolium 45S, 9, 60, 1, canc-
scens 456, cinereum 456, coromandelinum 457. curassavicum 45o,
decumbens 456, elongatum 452, europaeum 458, filiforme 456, 8,
foliosum 462, gracile ß depressum 4i> 7, 8, humistratum 462, indi-
cum 452, inundatnm 456, S, latifolium 455, monostachyum. 455,
nicotianaefolium 460, oblongifolium 458, ocellatum 463, 4, ovali-
folium 457, parviflorum 454, 5, 63, 4, peruvianum 459, pliylicoi-
dej> 460, pinnatum 493. 4, polyphyllum 462, polystachyum 460,
procumbens 456, scorpioides 455, sidaefoliuiu 4b0, tenue 456, tia-
ridioides 452, 3, tomentosum 460, villosum 458.
Hemprichia erythraea 397.
Herpestes Monnieria 207.
Heterocoma albida et bifrons 340.
Higginsia racemosa 196.
Hiilia brasiliensis 201.
Hippuris Eschscholzii 507, maritima 507, montaua 507, tetraphylla
507, vulgaris 72, 506, 7.
Hololcpis pedunculata 246.
Houstonia fruticosa 5.
Hydrophyllum magellanicum 493, 4.
Hypericum dubium 414, perforatum 414, perforato-quadranguhmi 415.
quadrangulare 413, 4, tetraptero-quadrangulum 414, 32. tetrapte-
rum 413.
Hystcrium Crucianellae 394, culmigenum 394, herbarum 394. piuastri
394, pulchellum 394, speciosum 119, 394.
Jasminum Iiirsutum 182.
Jatropba Curcas 207, Manihot 234.
Icica altissima 93.
Isonema ovata 320.
Isopyrum fumarioidcs 72.
Juncus maritimus 62, subverticillatus 72.
Jungermanuia alata 359, albescens 362,
ta ob», expansa oul, tasciculata ob4; tastigiata oiö, flava obü, 1,
flexuosa 361, 2, Francisci 362, Funckii 36S, furcata «y aeruginosa
369, fusca 360, gracilis 359, heteromorpba 362, heterophylla 363,
hyalina 365, hybernica 370, incisa 369, Javanica 366, lanceolata
366, leucoxantha 368, Lindenbergiana 367, lobulata 359, Lyellii
370, multifida c. var. 7 pinnatifida et ö crispa 369, 70, muricata
363, nitida 364, obscura 35S, ochroleuca 365, pallescens 362, per-
foliata 366, jpolyantlia 361, 3, pusilla 368, 9, reptans 364, rotun-
distipula 360, scalaris 362, 6, scariosa 365, semiteres 363, serpylli-
folia 361, simplex 366, Spbagni 366, squamata 360, 6, squarrosa
359, tabularis 361, tenera 362, tenuissima 367, Tliouaresiana 360,
■Tl. ...
591
Thouarsii 360, transversalis 360, Trichomanis 360, trilobata 364,
Turneri 367, vermicularis 361.
Juniperus prostratus 72,
Ixia conica 3S7.
Ixora coccinea et stricta 14.
•
Kadua acumiuata 163, affinis 164, Cookiana 15S, 62, cordata 160,
Menziesiaua 160, 2, Romanzofiiensis 162, 3.
Knoxia brasiliensis 11, 471, senegalcnsis 156.
Koliautia senegalensis 156.
Lagascea mollis 334.
Laminaria Belvisii 57, breripes 57, reniformis 57, saccharina 55.
Lathraea Stellen 66.
Laugeria odorata 185.
Lavandula Stoechas 439.
Lecidea geographica 229.
Ledum palustre 72.
Leiotulus alsxandrinus 401.
Lepidaploa albicaulis 313, arborcscens 302, aristata 313, buxifolia 313,
canescens 2S4, lanceolata 314, scorpioides 282.
Lepidium alpiuum et brevicaule 391.
Lessingia germanorum 203.
Liabum Bonplandü, Browuii, Jussieui, omn, 319-
Lilium kamtschaticum et quadrifoliatum 63.
Linaria striata 74.
Linnaea borealis 66. ■
Liquidambar Styraciflua 554.
Listera ovata 511.
Lithospermum dahuricum 45 i, denticulatum 448, incauum 446, mari-
timum 44S, plebejum 446, ramo.su m 446, Schreberianum 450, si-
biricum 44S.
Lopezia hirsuta 216.
Lotus jacobaeus 231-
Lychnophora brunioides 24S, ericoides 249, liakeaefolia 249, Pinaster
249, rosmarinifolia 316, salicil'olia 249, staavioides 249, villosissi-
ma 249.
Lycium barbatum 130.
Lycopsis echioides et pulchra 451.
Macliaonia acumiuata, brasiliensis, spinosa, omn. 2.
Malpighia glabra 80, nitida 81, urens 81.
Mammea araericana 78.
Manettia alba 141, 69, 73, ciliata 176, cordifolia 168, 9, 70, fimbriata
173, gracilis 169, picta 173, Pseudo-Diodia 174, pubescens 170, 1.
villosa 171.
Mangiferaindica 93.
Marehantia emarginata 371, polymorplia 370.
Martynia diandra et proboscidea 207.
Matricaria Chamomilla 72.
Matthiola Endecchi 185, scabra 182.
Medfcago corymbifera 74, 5, lupulina 76.
Melia Azedarach 83, semperviiens 569.
4rBd. 4s Heft. 43
592
Melicocca bijuga 82.
Mentha arvensi- hirsuta 418, arvensi - hirsuta intermedia 418, arvensis
417, 20, dubia 417, hirsuta 417, 8. 9, hirsuta -arvensis 418.
Menyanthes trifoliata 72.
Mercurialis alternifolia 23S, elliptica 238, triandra 237.
Mertensia maritima et pulmonarioides 448. »
Merulius carbonarius 551. fugax 552, lulvus 552, himantioide« 552,
hiraant. ß betulinus 553. interplicatus 553, molluscus 552, ser-
pens 552.
Messerschraidtia punctata 470.
Meyna spinosa 516.
Micranthemum orbiculatum 217-
Mikania tomentosa 274.
Mimosa pudica 206, sensitiva 215.
Mimulus guttatus 65.
Montia fontana 72.
Morinda arborea, bracteata, citrifolia, omn. 149.
Musa paradisiaca 235.
Mussaenda coriacea 165, frondosa 196, zeylanica 196.
Myginda latifolia 87.
Myosotis albida 445, alpestris 442, aretioides 443, 62, cespitosa 444,
Chorisiana 444, clavata 445, intermedia 445, nana 443, 4, 62. par-
viflora 444, pcduncularis 445, scorpioides 445, sylvatica var. ca-
pensis 445, villosa 442, 3, 4.
Myriophyllum scabratum 506.
Myrtus Pimeuta 560, 76.
Najas alaguensis 502, 3, australis 501, canadensis 502, flexilis 501, 2, 3,
fluviatilis 498, 500, gramüiea 501, 2, 3, indica 501, major 498,9,
marina 498, 500, minor 498, 500, monosperma 499, muricata 500,
tenuiiolia 501, tetrasperma 499.
Nauclea aculeata 147, africana 148, tetrandra 147j tomentosa 147.
Nonatelia involucrata 26.
Nymphaea lutea 72.
Odontcloma acuminata 337.
Oiospermum involucratum '339.
Oldeulandia billora 152, 5, capensis 154, corymbosa 152, 4, 6, dicho-
toma 152, 5, foctida 154, liuearifolta 155, pentaudra 152, repeus
150, umbellata 154.
Oliganthes triflora 269.
Ornithogalum arvense 3S8, fistulosum 388, octandrum 383, spathaceum
38S, stenopetalum 3SS, Sternbergii 38S.
Oxalis sensitiva 235.
Ozonium auricomum 395.
Pacourina edulis 339.
Pacourinopsis dentata et integrifolia 318.
Palicourea fastigiata 16, longifolia IS, Marcgravü 19, nicotianaefolia
18, rigida 15, 6, tetraphylla 17.
Panax horridum 67.
Pancratium littoralc 20S, 10.
Patagonula americana 492.
593
Paullinia cusassavica 82.
Pavetta Cornelia 14.^
Pedicularis aequinoctialis 227, asplenifolia 63.
Perdicium divaricatum 275.
Phacelia californica 494, circinata 493, 4, malvaefolia 494, peruvia-
na 493, 4.
Phacidium coronatum et Tetracerae HS.
Phragmidium mucronatum 388.
Pinus balsamea 64, hirtella 556, leiopliylla 556, occidentalis 556, pa-
tula 551, 6, 81, rebgiosa 227, 8, 55b, Strobus 556, Tcocote 555, 6.
Piptocoma lyehnopboroides et rufescens 316..
Pisum maritimum 63.
Plantago Coronopus 74.
Plocama pendula 196.
Poa bulbosa 67.
Pollalesta yernonioides 269.
Polygonum aviculare 462. Hydropiper 425, minori-Hydropiper 426,
minori-Persicaria 425, Persicaria 424, Peraicariae- minus 425, yi.
viparum 72.
Posoqueria latifolia 197.
Potamogeton natans 72,
Potentilla anserina 63, opaca 428, 32,. ruthenica 63, subacauli - opaca
427, 32, subacaulis 427, 31, 2, verna 427.
Prunella vulgaris 215.
Prunus Padus 118.
Psychotria alba 19, 24, alba v. tonsa 21'. ardisiaefolia 19, Jiyrsopbylla
ii* iuu, iieuciawcti jw, iieiucicea iu/, iiivuiuciulci ^", leiocarpa &&,
5, leioc. a. tropica 22, leioc. ß extra tropica 23, macrobotrys 19,
macropoda 138, nitidula 25, nonatelioides 25, 6, obtusifolia 21,
patula 19, philippensis 21, rigida 15, strepens 15, violacea 138.
Pteris aquilina 219, 559.
Ptychodea pedunculata et sessilülora 168.
Puccinia Allii 392, 514, Anemones 3S8, 9, Bullaria 392, Bupleuri 514,
caulincola 392, 3, caulium 392, Cruciferarum 391, Drabae H5„
Ferulae 513, graminis 392, pulvinulata 115, Saxifragarum 116,
Umbelliferarum 513, Valantiae 391.
Pulmonaria bracteata 448, davurica 450, 1, d'enticulata 448, 9. 50,
gracilis 450. maritima 447, 56, parviflora 447, S, pilosa 449, pu-
roila 460, sibirica 448, 9, 50, virginica 450.
Pulsatilla intermedia 429, patens 429, 32, vernalis 429, 32.
Pyretbrum Bonplandii 24 i«
Pyrola Escbscholzii 69. secunda 69, uniflora 65.
Quercus Hex et pubescens 393^
Ranunculus acris 63, Ficaria 389, larmginosus 389.
Rhamnus colubrinus, ellipticus, glabratus, Jujuba, laevigatus, polyga-
mus, omn. 88.
Rhus copallinum 577.
Rhytisma Psidii 118, salicinum 119.
Ribes nigrum et rubrum 66.
Riccia bullosa et purpurascena 371.
43*
594
Rolandra argentea 333. diacantha 333, monacantha 333, reptans 343.
Rondeletia biflora 168, coriacca 165.
Rubus uutkanus 65, odoratus 65, spectabilis 66.
Rumex acetosa 381, 2, arifolius 382, digynus 67, scutatus 3S2, thyrsi-
ilorus 380.
Sabicea cinerea 193, grisea 192.
Salix acuminata 60.
Samolus Valerandi 74.
Samyda decandra, serrulata, yalutina, omn. 89.
Saponaria officinalis 116.
Saxifraga pensylvanica 67, rotundifolia 226, Stcrnbergii
Scliaefferia completa 88
Schrankia hamata 206.
Schwenk feldia aspera et aürea 139.
Scirpus multicauhs 72.
Sclerantlius annuo-perennis 411, 32, annuus 410, 3, fastigiatus 411,
perennis 411, 3.
Scoparia procumbens 206.
Senebiera Coronopus 74.
Seriania lucida 82.
Serissa capensis 130.
Serratula albida 340, glauca 314, marilandica 314, noveboraecnsis 264,
pedunculata 246, praealta 264, gemiserrata 268.
Stderodendron paniculatum 26.
Sipanea biflora 168, dichotoma 168, glomerata 16S, pratensis 166.
Sisymbrium Barbarea 72, sylvestre 228.
Solanum littorale 74.
Solena latifolia 197.
Solidago villosa 319.
Soncbus alpinus 226, arvensis 408, palustris 408.
Sorosporium Saponariae 116.
Sparganophorus ageratoides 336. obtusifolius 336, Vaillantii 335, ver-
ticillatus 336.
Spbaeria polymorpha 393, radicalis 393, Tubercularia 393.
Spiracantha 393.
Spixia violacea 326.
Spondias lutea et purpurea 92.
Staehelina solidaginoides 2S1.
Stapelia crassa 95, grandiflora 95, quadrangula 94, vetula 95.
Starkea umbellata 319.
Statice Limonium 513.
Stockesia cyanea 321.
Suriana maritima 93, 471.
Swietenia Mahagoni 83. multijuga 57S.
Taxodium distichum 578.
Tetracera volubilis IIS.
Tetramcrium coerulcum 30, jasroinoides 31, latifolium 30, monteAri-
dense 29, odoratissimum 29, 30, 1, paniculatum 30, stipulaccum 31.
Tiaridium elongatum 452, 4, heliotropoides 453, indicum 452, 3.
Tigridia pavonia 216.
Tilia parvifolia 515.
595
Tillandsia usneoides 561.
Tontanea guianensis 141.
Tournefortia arborcscens 465, argentea 465, Arguzia 467, bicolor 465,
^n^mlin^ A70 fllonra-ric Afi!) HivriVmnrl:! 4fiS Fn/>tirlis!iima £70 l»t«._
470, hU>
micro-
phylla 470, orientalis 465, paniculata 468, psilostacliya 470, pun-
ctata 470, scandens 46S, 70, suffruticosa 471, tenuiflora 471, te-
trandra 465, tristachya 470, tuberculosa 467, Urvilleana 465, vo-
lubilis 468, 70.
Trentepohba aurea 394.
Tribulus cistoides et maximus 85.
Trichanthera modesta 402.
Trichia intens 120, ovata 119, ramulosa 119.
Trichilia spondioides Sä.
Trichodesrna ceylonicum et indieum 451.
Trichospira biaristata et meuthoides 343.
Turritis glabra et hirsuta 63.
Typha latifolia 217.
Ulmus campest ris 117.
Ulva Lactuca 209.
Uncaria inermis 14S.
Uredo Maydis et Zeae 509.
Urtica dioica 72.
d'Urvillea utilis 44.
Vaccinium Oxycoccos, uliginosum, Vitis idaea, omn. 72.
Valeriana dioica 510, officinalis 69, Phu 69.
Vangueria cdulis 133, spinosa 516.
Vanüla inodora 574, planifolia 574, Pompona 573, sativa 573, 5, syl-
vestris 573, 4.
Varronia angustifolia 490, curassavica 4S9, globulifera 491, lanceolata
492, lantanoides 492, rugosa 490.
Veratrum album 72, Sabadilla 234.
Verbascum Lychnitis 422, 3, 4, 32, nigro-Lychnitis 422, 32, nigrum
421, 3, 4, thapsiforme 420, 4, thapsiformi - Lychnitis 421, thapsi-
formi-nigrum 421.
canescens 2S4, o9ö, capitata 270, 351, centriflora 281, Chamaedrvs
259, 350, Chamissonis 304, 55, cinerea 291, 354, cordata 267, 351,
cordiaefolia 313, cordifolia 267, Cotoneaster 298, 354, cuspidata
265, cymosa 313, dichocarpa 269, 351, diffusa 272, 352, discolor
274, 352, divaricata 277, 306, 55, echioides 27S, 352, elaeagnoides
254, 349, elongata 302, ericoides 247, 348, eupatorioides 313, fa-
sciculata 313, l'erruginea 271, 352, fimbrillifera 313, flexuosa 311,
55, floribunda 3 14, fragrans 314, r'rangulaefolia 276, 352, fruti-
cosa 314, galamensis 314, geminata 303, 55, glabrata 294, 354,
glauca 314, graciÜ» 302, 55, hakeaefolia 249, 349, incana 277, 352.
596
involucrata "246, 34S, leprosa 252, 349, linearifolia 2S7, 333, linea-
ris 2S5, 353. linifolia 3l4, longifolia 3l4, lucida 260, 350, roacro-
i,-i» oqq :r^A wary,^««^-.™;^:. nns kr ~_»i c_i:_ ok« *^i
rubricaulis 299. 354, rubr. Bonplandiana 300, rubr. latifolia 300, ,
rubr. plautaginoides 300, rubr. squarrosa 300, rugosa 314, salici-
folia 249, 349, scaberrima 263', 350. scabra 314, scapigera 250, 349,
c^,.n;^r»P* k2S-2 3. 353L «Ul™™ 3flt 354 Soll tv™™,»* 301 «<>-
cea -fj, ou-*, sessumora ow, o<j, simpiex. -ou, ojo, speciosa -;
354, splendens_ 252, 349, staavioides 249, 349, stellaris 314, sua-
-veolens 265, 351, subrepanda 281. trichocephala 316, triflosculosa
314, triplinervia 314, tomentosa 304, 5. 55; tournefortioides 281.
3, 353, umbellata 255, 350, Vahliana 306, 55, verbascifolia 310, 55,
Tiscidula 2S9, 353, zeylanica 344.
Veronica Anagallis 62, arvensis 463, serpyllifoUa 62,
Villarsia Humboldtii 20S, 33.
Viola arenaria 431. arvensis 216, 431, bülora 226.
Virecta bülora 16S. pratensis 166.
Viviania bicolor 3 IS.
Webera cymosa 15,
Xantliolepis tomentosa 33S.
Yucca acrotricha 230, filamentosa 225.
Zea Mays 509, 10.
Zoster* marina 497.
Anzeige
die
fernere Fortsetzung der Linnaea betreffend.
Der bisherige Umfang des von dem Unterzeichneten
herausgegebenen Journals Linnaea (40 Bogen jährlich) er-
laubte es nicht, dafs bei der vermehrten Anzahl gütigst
mitgelheiller Beiträge in dem nun beendeten vierten Jahr-
gange die Litteratur in ihrem ganzen Umfange gleichlau-
fend beachtet werden konnte. Um diesem Uebel abzu-
helfen, ohne der Publication der Original Abhandlungen
zu nahe zu treten, wird vom Jahrgang 1830 an, die Bo-
genzahl jährlich um 10 verstärkt (also 50 Bogen jährlich),
aber auch bei möglichster Vermehrung der Kupfer der
Preis bis zu 4 Thaler Pr. Cour, erhöht (bisher 3Thlr.
22^ Sgr.), so dafs also jedes Quarlalheft künftig 1 Thlr.
Pr. Cour, kosten wird.
Diese Veränderung, wobei Tendenz, Format und Aus-
stattung fast gleich bleiben , wurde nur dadurch möglich,
dafs der unterzeichnete Herausgeber die fernere Heraus-
gabe auf eigene Kosten unternahm. Der bisherige Verle-
ger, Hr. Ludwig Oebmigke (Berlin, Posistrafse No. 29.),
wird wie früher den Verlricb der Hefte besorgen und wer-
den solche nur durch ihn zu beziehen sein.
Bei der freundlichen Theilnahme und der ehrenvollen
Aufnahme, welche diese Zeitschrift bisher von vielen Sei-
ten erfahren hat, scheint derselben dennoch nicht eine all-
gemeine Anerkennung und Berücksichtigung zu Theil ge-
worden zu sein, vielleicht weil sie zu streng wissenschaft-
lich in Form und Wort gehallcn ward, was manchen ab
schrecken mag, der mehr Unterhaltung sucht. Aber es
war grade die Absicht des Herausgebers für kleine bota-
nische Mittheilungen ein mehr geeigneles Publica tions- Or-
gan zu haben, als die alles mengenden Gesellschaflsschrif-
ten darbieten, die nur für Bibliotheken berechnet, dem ein-
zelnen häufig eine iners moles werden, aus denen das
Beste oft nicht an den rechten Mann kommt. Es war fer-
ner für den Herausgeber in seiner Stellung bei einer be-
deutenden Sammlung wichtig, stets eine Gelegenheit zu
haben, das dargebotene Neue, eigene und fremde Beobach-
tung, sogleich durch den Druck bekannt zu machen, um
so mehr, da bei dem Handel und Wandel der mit den
Doublellen gelrieben werden mufs, diese erst durch die
Publication eine gewisse Wichtigkeit und Sicherheil er-
langen.
Wir empfehlen also unser Journal ven Neuem allen
Pflanzenkennern und Pflanzenfreunden und versprechen
für reichen Inhalt, Mannigfaltigkeit und Gediegenheit mög-
lichst Sorge zu tragen. Das nächste Heft, das erste des
fünften Bandes wird z. B. eine Fortsetzung der Betrach-
tung der Synanthereen der Berliner Sammlung von Lessing,
Berichte über die Flor der Gegenden ah der Behringstrafse
von Mertens, Bestimmungen eines Thcils der mexicani-
schen Pflanzen von Schiede und Deppe, Fortsetzungen der
Bestimmung der auf der Romanzoffschen Expedition ge-
sammelten Pflanzen von Chamisso und dem Herausgeber,
des letzt ern Forlsetzung der Flor der St. Thomas -Insel
u. s. w. nebst Lilteratur enlhalten und im Januar 1830
erscheinen.
— — et honos erit huic quoque pomb!
Die Lilteralurberichte werden sich mehr und mehr
darauf beschränken von rein botanischen Werken nur den
Inhalt im Allgemeinen, von zerstreuten botanischen Ab-
handlungen aber breitere Auszüge und weitläufigere An-
zeigen zu liefern. Vollständigkeit hier zu erreichen ist
bei dem besten Willen unmöglich, sich ihr zu nähern un-
ser eifrigstes Bestreben; Tadel und Lob vom kritischen
Richterstuhle herab zu spenden ist nicht unsere Absicht
und übersteigt unsere Kräfte. Was uns gefällt, erwähnen
wir lobend, was uns nicht anspricht, tadelnd; möge nie-
mand darin Persönlichkeiten suchen, wir lieben sie nicht
und suchen uns davon frei zu erhalten.
Denen, welche uns freundliche Mittheilungen im Sinn
und Zweck unserer Zeilschrift machen wollen, rufen wir
mit dem Manluanischcn Sänger zu:
Quin agc, si quid habes, in mc inora non erit ulla
Nee quemquam fugio
Wir sind aber nicht im Stande etwas anderes dafür
zu bieten, als besondere Abdrücke, welche wir auf Ver-
langen gern geben, und das aufnehmende Heft gleich nach
dem Erscheinen.
Möge der neue Jahrgang sich den frühern wenigstens
an Einsalz und Absatz gleich stellen, damit unsere Lin-
naea eine immer blühende werde und jeder der neu erblü-
henden Knospe gern entgegensehe. Der botanischen Welt
unsern herzlichsten frundlichsten Grufs.
Berlin im October 1829.
D. F. L. von Schlcchtendal, Dr. u. Prof.
*>/ fr
Tal.M..
<z
7\ (ria.liyt~el_/c
.».*<& S.2IT2Z3.
MAeA
''/"""
>ys//Artfs///o
TS.JV.
/Y///Ar</////'/# c v/<//?<//w//t .
/"^Wwu/. /i.
'TäL.N:
///? (\rf?/?d/MK
f. (juirn/Lt^ ■ /
Tai.V.
•a.f.
%-*.
TabV.
,.<?.
E
Ex
2 3
t
e
t
^ iP?xu?*fi-£2 ' 'c
Litteratur - Bericht
zur
LINNAEA
für das
Jahr 1829.
Herausgegeben
von
D. F. L. von Schlechtendal,
Med. Chir. et Phil. Dr. und Professor.
Berlin, 1829.
Bei Ludwig Oehmieke.
L i t t e r a t u r.
A. Der Deutschen.
Abbildung und Beschreibung der in ' Deutschland
wild -wachsenden, in Gärten und im Freien aus-
dauernden Giftgewächse, nach natürlichen Familien
erläutert von Dr. J. F. Brandt und Dr. J. T. C.
Ratze bürg. Heft 1. Berlin, auf Kosten der
Verfasser. 1828. 4to. (mit 5 illum. Kupfer-
tafeln. )
Es giebt der Giftpflanzen -Bilderbücher schon viele,
aber keines, das mit so viel Fleifs gearbeitet und ausge-
führt wäre als das vorliegende. Auch der Botaniker wird
sich bewogen finden, dies Werk zu benutzen, da die treu
nach der Natur gefertigten Pflanzenbilder mit trefflicher
und ausführlicher Analyse, nicht blofs der Blumentheile,
sondern auch des Saamens und des Reimens versehen
sind. Die in diesem ersten Hefte dargestellten Pflanzen
sind: Lolium temulentum, Fritillaria imperiatis, Narcis-
sus Pseudonarcissus , Colchicum autumnale u. Veratrum
album. Text sind zu diesem Hefte 3 Bogen, da noch
eine Einleitung und eine allgemeine Betrachtung der Pflan-
zengifte vorangeht. Dedicirt ist das Heft dem Minister
von Altenstein. Mögen die Verf., durch reichlichen Absatz
für ihre Kosten und die Mühe entschädigt, die Freude
geniefsen, welche die allgemeine Anerkennung, etwas Gu-
tes geleistet zu haben, gewährt.
4r Bd. U Heft. i)
Frankens und Thüringens Flora in naturgetreuen Ab-
bildungen, von T. P. Eckart. 1. lieft mit einem
Theile der Kleearten. Bamberg u. Asciiaffenburg.
1828. 4to. (mit 2 Steindruck tafeln.)
Auf 2 Quarttafeln sind 15 Kleearlen dargestellt, und
zwar ein Theil der blühenden Pflanze nebst Zergliederung
der Blume, Die Zeichnungen sind vom Verf. selbst an-
gefertigt und die Ausführung auf dem Stein ist nicht übel.
Der Verf. hofft auf diese Weise ein compendiöses , wohl-
feiles und allgemein brauchbares Werk über die Pflanzen
Thüringens und Frankens zu liefern; wir wünschen, dafs
der Verf. es ausführen möge, nicht zweifelnd an der Nütz-
lichkeit des Werks. Die Beschreibungen sind kurz, ein
Paar Synonyme zeigen auf eine Abbildung und Beschrei-
bung hin. Ferner ist Blüthezeit, Dauer, allgemeiner und
specieller Standort angegeben. Alles in deutscher Sprache.
Festa natalitia aug. ac pot. regis Würtembergiae
Guiliehni I. etc. etc. publica oratione a gymnasio
illustri Stuttgardiano pie celebranda indicit Med.
Dr. G. F. Jäger etc. Praemittuntur observatio-
nes de quibusdam Pini silvestris monstris. Stutt-
gardiae 1828. 4to maj. c. tab. lithogr.
Der Verf. bildet ab und beschreibt ein luxuriöses Vor-
kommen von weiblichen Zapfen bei Pinus sylvestris, wel-
che sich regelmäfsig spiralförmig gestellt zeigten, wie die
Nadelbüschel, deren Stelle sie auch an einem Theil der
neuen Triebe, einnahmen, dabei war in einem Falle auch
zugleich luxuriöse Nadelbildung, da je drei, länger als ge-
wöhnlich, den Büschel bildeten. Der Verf. ist der Mei-
nung, dafs durch Metamorphose aus den Nadelbüscheln
diese Zapfen entstanden seien, wozu die Gründe angeführt
werden, und wobei noch der zapfenähnlichen Bildungen,
durch den Stich eines Chermes liervorgebracht , gedacht
wird. Die beigefügte lithographirte Tafel erläutert alles
dieses durch Abbildungen.
Samueli Thomae a Soemmering etc. de quinqua-
ginta annis etc. etc. gratulantur Regiae Academiae
scientiarum Monacensis classis pbysico-mathemati-
cae sodales, additis simul aliquot studiorum suo-
rum documentis nomini jubilaei honoratissimi in-
scriptis. Cum II tabulis. Monachii 1828. 4to.
Soemmeringia iiovum plantarum genus constituit
Dr. C. F. P. cle Martins p. 25. c. tab.
Soemmeringia Ord. nat. Leguminosac Juss. Trib. He-
dysareae DC. Char. diff. : Cal. profunde bilabiatus, labio
superiore latiore, inferiore fripavtito. Cor. reticulato-ve-
nosa, scarioso-persisiens. Vexillum magnum, complicatum,
alas parvas et carinam subdipetalam obvolvens. Stam.
monadelpha, tubo bipartilo, antheris minimis. Lomentum
bi-quinquecameratum, monili forme, articulis indehiscenti-
bus. — Hierauf folgt Char. naturalis und die sehr aus-
führliche Beschreibung der einen Art: Soemmeringia sem-
perßore?is, welche auf der beigefügten Tafel abgebildet
ist und vom Verf. auf nassen überschwemmten Wiesen in
Brasilien gefunden wurde. Die Gattung steht zwischen
Adesmia und Aeschynomene. Die Pflanze ist glatt, kahl
und ästig, spannen- oder fufslang, Blätter paarweise ge-
fiedert, der Hauptstiel in eine Spitze ausgehend. Neben-
blätter häutig, stehnbleibend, angewachsen. Blumen in
kleinen 2 — 4-blüthigen achselständigen Trauben, mit
Bracteen versehen, weifs und trocken -häutig stehenblei-
bend ; Hülse 4 — 6 Linien lang mit 2 — 5 Gliedern.
Epistola de Symphysia novo genere plantarum ad
ill. Lib. Bar. Joseph, de Ja c quin etc. data a C.
B. Presl. 4to sine 1. et a. c. tab.
Die von Sieber in dem Herb. Martinicense Suppl.
n. 38. unter dem Namen Maregravia umbellata mitge-
theilte Pflanze wird hier als eine neue Gattung der Eri-
caceen (Dodecandria Monog. ) unter dem Namen Symphy-
sia aufgestellt, beschrieben und abgebildet. Char. diff.
Calyx monophyllus, urceolatus, 6 denlatus. Cor. mono-
phylla, calyptraeformis., integra secedens. Parapetala 12.
Stam. 12: antherae sessiles, introrsae, parapetalis affixae,
4-loculares. apice bicoines et poro apicali dehiscentes.
Styl, simplex, cylindricus. Stigma obtusum. Bacca infera,
calvce coronata, sexlocularis, polysperma, placentis divisis.
9*
4
Darauf folgt Chav. naturalis, Habitus, Affinitas, Elymolo-
gia, Descriplio. Symphysia martinicensis Presl. Ob die
Pflanze ein Baum oder Strauch sei, ist unbekannt.
Resultate chemischer Untersuchungen der Cynareen,
Eupatorinen, Radiaten, Cichoreen, Aggregaten, Va-
lerianeen und Caprifolien, in Auffindung und Nach-
weisung eines diesen Pflanzenfamilien eigenthümli-
chen Stoffes. Der hochgeehrten Versammlung
deutscher Naturforscher und Aerzte zu Berlin am
18ten Sept. 1828 hochachtungsvoll zugeeignet von
Dr. Runge in Breslau. Breslau 1828. 4. 19 S.
Der Verf. entdeckte zuerst in den Dipsaceen , später
auch in den Compositis, Umbellaten und Plantagineen,
sonst aber bis jetzt in keiner andern Familie, einen Stoff
eigenthümlicher Art, der sich wie eine Pflanzensäure ver-
hält und die merkwürdige Eigenschaft besitzt, mit Ammo-
niak eine gelbgefärbte Verbindung zu bilden, die durch
Luftberührung in eine blaugrüne übergeht. Diesen Stoff
nennt der Verf. Grdnsäure; sie findet sich nun auf ver-
schiedene Weise, bald in diesem, bald in jenem Organ der zu je-
nen Familien gehörigen Pflanzen und ist selbst in der getrock-
neten Pflanze leicht aufzufinden. Der Verf. hofft, in der
eigenthümlicheu Weise des Vorkommens dieses Stoffes
bei jeder Species auch chemische Charactere für die ver-
schiedenen Pflanzenarten, z. B. der Scabiosen u. s. w..
zu finden. — In den Rubiaceen fand der Verf. wiederum
einen eigenthümlichen Stoff für diese Familie, welcher
durch Erhitzen mit verdünnter Salzsäure blau wird. —
Die angehängten Tabellen zeigen, welche Arten vom Verf.
untersucht sind, woher und in welchem Entwickelungszu-
stande sie waren, die Anzahl der untersuchten Organe und
die Zahl derjenigen, welche den Stoff enthielten und nicht
enthielten.
Ueber den Character der Vegetation auf den Inseln
des Indischen Archipels. Vortrag, gehalten in der
Versammlung deutscher Naturforscher und Aerzte
in Berlin, am 20s ten September 1828, von Dr.
C. G. C. Reinwardt etc. Berlin 1828. 4to.
18 Seiten.
Der Verf. schildert in allgemeinen Zügen die unge-
mein reiche und üppige Natur von Java, welche er für
die reichste und üppigste der Tropenwelt hält, deren Pro-
ductivilät besonders durch die eigenthümliche Erdart be-
dingt wird, welche dort aus dem vulkanischein Gestein
entsteht.
Lehrbuch der Botanik. Herausgegeben von Dr. F.
S. Voigt etc. etc. Zweite umgearbeitete Ausgabe.
Jena 1827. 8vo. X u. 485 S.
Ein brauchbares Hand- und Lehrbuch, welches mit
grofser Klarheit seine Lehren vorträgt, mit denen wir frei-
lich nicht immer unsere Ansichten vereinigen können.
Nach der Einleitung handelt der erste Theil: vom botani-
schen Studium, von der vegetabilischen Bildung überhaupt,
vom Linneisehen Pflanzensystem, von der botanischen
Kunstsprache, von der systematischen Anordnung der Ge-
wächse , wobei der Verf. ein Verzeichnis der Familien
mit den dazu gehörigen Gattungen giebt. Im zweiten
Theile spricht der Verf. von der Phylogenie oder der Ent-
stehung der Pflanzen überhaupt, von der Geschichte der
Pflanzen, von der Geographie der Gewächse, von der Wir-
kung der äufsern Einflüsse auf die Pflanzen oder der Phy-
sionomie der Gewächse, vom anatomischen Bau der Ge-
wächse, von den Lebensfunctionen derselben, von der
angewandten Botanik. Ein Index generum beschliefst
das Werk.
Anatomisch physiologische Untersuchungen über den
Inhalt der Pflanzen- Zellen. Von F. J. F. Meyen,
Dr. Berlin 1828: 8vo. 92 S.
Dedication dein Präsidenten Nees von Esenbek.
Durch Angabe des Inhalts glauben wir auf dies Werk
hinreichend aufmerksam zu machen. In einer Vorerinne-
rung glaubt der Verf. es nöthig, zu bemerken, dafs eine
Pflanzenzelle ein von einer Membrana umschlossener,
durchaus geschlossener Raum sei, er geht hierauf zur Be-
trachtung des Inhalts des Zellensafts, und findet, dafs sich
zweierlei Gebilde darin vorlinden, 1) von organischer
Structur, wohin zu rechnen die Bildung von Kugel chen
und von Bläschen im Zellensaft, die Umwandlung der
Zellensaftbläschen in Infusorien, die Saamenthierchen der
Pflanzen, die vorkommende Faserbildung im Zellensaft,
die Thierbildung in den Zellen der Spirogyra princeps
Lk,, und endlich die secernirten harzartigen Stoffe in den
Zellen- 2) Gebilde von krystallinischer Structur, wobei
über das Vorkommen der Krystalle, ihre verschiedene
Form, Lage und Bedeutung gesprochen wird. Darauf
folgt ein Abschnitt von der kreisenden Bewegung des Zel-
lensafts. Den Beschlufs macht endlich die Bedeutung der
Zellen in den Pflanzen und Betrachtungen über ihre inne-
ren Thätigkeiten.
Versuch einer Alpen -Flora der Schweiz, in Abbil-
dungen auf Stein, nach der Natur gezeichnet und
beschrieben von Dr. C. T. Zollikofer etc. Heft 1.
mit 10 Steindrucktafeln. St. Gallen. 4to.
Auch unter dem lateinischen Titel:
Tentamen Florae alpinae Helvetiae iconibus Japide
excudis et descriptionibus illustratae auct. C. T.
Zollikofer, M. Dr.
Dieses erste Heft enthält Veronica saxatilis, Vale-
riana Tripteris , Campanula pusilla, Camp, barbata,
Androsace villosa, Rhododendron ferrngineum , Rhod.
hirsutum, Potentilla frigida, Anemone narcissiflora, Hic-
racium hyoseridifolium. Die Abbildungen der Pflanzen
sind recht gut, auch gut colorirt, Zergliederung ist nur
sparsam und dürftig gegeben. Zu jeder Tafel gehört auch
ein Blatt Text, welches auf der einen Seite deutsch,
auf der andern lateinisch, die Beschreibung, Syno-
nyme u. s. w. der abgebildeten Pflanze enthält. Weder
Tafeln noch Text sind mit Zahlen bezeichnet, was die
Bequemlichkeit jeder möglichen Anordnung gewährt.
De organis plantarum scripsit Joannes lloeper etc.
Basileae 1828. 4to. 23 S.
Dedlcaüon dem zeitigen Kector Prof. Jung. Der Verf.
spricht in dieser kleinen Geiegcnhcits- Schrift von den Or-
ganen der Pflanzen, welche Theile man eigentlich nur
Organe nennen dürfe, und welche auf andere Benennun-
gen Anspruch machen müfsten; er zeigt, dafs hei der Be-
nennung der Theile, bei der Terminologie, eine gränzen-
lose W illkühr im Schaffen neuer Kunslausdrüeke geherrscht
habe, dals dieses aber dem Versländnifs der Pflanze und
des Pflanzenlebens sehr nachtheilig sei, man habe bei den
Benennungen nicht auf die Verwandschaft oder Identität
mit andern Bildungen Rücksicht genommen u. s. w. Die-
sem abzuhelfen und in die Terminologie eine gewisse Ein-
heit zu bringen, ist des Verf. Wunsch; er betrachtet da-
her kurz die verschiedenen Pflanzentheile und erläutert
ihre eigentliche Stellung und Beziehung. Er beginnt von
den Elemeniarthcilcn der vollkommnern Pflanzen, den Zel-
len, und geht zu den zusammengesetzten Theilen dersel-
ben über, von denen er drei verschiedene Arten unter-
scheidet, giebt eine Erklärung von Organen (quaelibet
pars composila, quae e singulo nodo singula prodit, ne-
que ad systema centrale referri potest). Hierauf nimmt
er die wichtigern Formen und die wichtigem Termini ein-
zeln kritisch durch. Es würde sehr erfreulich sein, eine
in diesem Sinne bearbeitete Terminologie zu haben, sie
würde der furchtbaren Trockenheit und Leere entbehren,
wodurch die Terminologie, wie sie gewohnlich vorgetra-
gen und gelehrt wird, wie der Verf. sehr wahr bemerkt,
so Viele von einer Wissenschaft abschreckt > die nichts
weniger als trocken und leer, sondern genulsreich und
durch ihre unzähligen innern Beziehungen, durch ihr Le-
ben so äufserst anziehend wird. Wir hoffen, der Verf.
werde diesen jetzt nur kurz behandelten Gegenstand künf-
tig weiter ausführen und verarbeiten.
Pharmaceutisclie Waarenkunde, mit ifluminirten Kup-
fern. Von Dr. Friedemann Goebel (früher Prof.
in Jena, jetzt in Dorpat) etc. Eisenach. 4to.
1. Band. Heft 1 — 4 incl. 1827 — 28.
Wenn gleich dies treffliche Werk weniger vor das Fo-
rum des Botanikers gehört, so verdient es doch allgemein
8
gekannt zu sein, da es uns mit sehr guten Abbildungen
der in der Medicin benutzten Gegenstände des Pflanzen-
reichs, den Zustand der Kenntnisse über diese Dinge vor-
legt, und den Botanikern, besonders den reisenden, zeigt
und sie ermahnt, wieviel hier noch zu thun und zu er-
forschen sei. Vom dritten Hefte an beginnt aber in die-
ser Waarenkunde noch ein eigenes rein botanisches Werk
vom Prof. Zenker: Kryptogamische Parasiten auf of-
ficinellen Rinden (p. 109 seqq.), welche durch beige-
fügte Abbildungen erläutert werden (Tab. XV. XVI. XVII.).
Diese Darstellung beginnt in der ersten Scction mit all-
gemeinen Betrachtungen über die Flechten, und zwar nach
einer Vorerinnerung unter folgenden Rubriken: Kryptoga-
mische Parasiten; Begriffbestimmung der Flechten; Ver-
wandtschaft der Flechten; Beslandtheile; Elementare Zeu-
gung und Forlpflanzung; Leben der Flechten; Wohnörter
und geographische Verbreitung der Flechlen; Uebersicht
der einzelnen Flechtenga Illingen nach Zünften und Fami-
lien; Litleralur. In der 2ten Section befinden sich die
Beschreibungen der abgebildeten Kryptogamen in deut-
scher Sprache, mit Diagnose der benannten Arten und
Gattungen, und kritische Erörterungen und Vergleichun-
gen nahe verwandter Formen. Wir lassen nun die Na-
men der bekannten und die Diagnosen der unbekannten,
bei steter Angabe der Abbildung, folgen: Hypochnus ru-
bra -cinctus Ehrb. Tab. XV. f. 2. b — f. Lepra flava
Ach. Tab. XV. f. 1. L. farino.m Ach. Tab. XV. f. 2. a.
Asterisca Cincliortarmn Spr. Tab. XV. f. 3. Graphis
haematites Fee Tab. XV. f. 4. Lecanora punicea Ach.
Tab. XV. f. 5. Kerruearia myriococca Spr. Tab. XV.
f. 9. J7.eryuea.ria socialis Zenk. Tab. XV. f. 6. Frucht-
lager (veränderte Rinde) häutig, cartilaginös , sehr glatt,
graulich -oekei-gelb. unbegrenzt. Apothekien ganz schwarz,
frei hervortretend, zu Häufchen innig vereinigt, mit schwar-
zer Oeflnung und gleich schwarzen Nüfschen. Cort. Chin.
<jiianuco. Oeellularia thelotrematoides Zenk. Tab. XV,
f. 8. Thallus graulich - grün , fast häutig, ungleich, fast
körnig. Apothekien (Warzen) fast kugelig, oben etwas
eingedrückt, in der Mitte durchbohrt, mit rundlicher, sel-
ten eckiger, fast geränderter Oeffnung, bräunlichgelb, oft
ins Rothbräunliche (fulvus) übergehend. Cort. Chin. Gua-
nuco. Parmelia Goebelii Zenk. Tab. XV. f. 7. Thal-
lus laubarlig gestaltet, niedergedrückt, angeheftet, fast
9
#
kreisförmig, glatt, die einzelnen Abschnitte oder Lappen
vielfach getheilt, an den Enden flach, oben gelblich",- grün,
unten ganz schwarz, init vielen bisweilen wiederum ver-
ästelten Fasern. Apothekien (Schüsselchen) kreisrund,
concav, hellbraun, mit schwachem Thallusrande. Cort.
Chin. Loxa. Usnea barbata Ach. Tab. XV. f. 10. Le-
cidea rufo-coccinea Zenk. Tab. XVI. f. 1. a. c. d. Thal-
lus krustig, feinkörnig, gelblichweifs , ins Graulichgrüne
spielend, unbegrenzt ausgebreitet, Apothekien rundlich,
fast lappig, flach convex, oft ganz niedergedrückt, unge-
randet, fest aufsitzend, bräunlich -Scharlach gefärbt. Cort.
Chinae Californiae. Lccidea brimneo - atra Zenk. Tab.
XVI. f. 2. Thallus krustenarlig, häutig, dick, runzlieh,
höckrig, rissig, unbegrenzt ausgebreitet, bläulich -gelbgrün-
lich. Apothekien kreisrund, convex, einzeln, oben dun-
kelschwarzbraun, unter dem Rande gelblichbraun, im In-
nern gelblich, hornarlig. gleich unter der schwarzen Keim-
platte mit einer fast scbarlachrolhen dünnen Schicht. In
cort. vetust. Chinae regiae. Lccidea parasema" Ach.
Tab. XVI. f. 3. Lecanora fariiio.so-marginata Zenk.
Tab. XVI. f. 1. a. e. f. Thallus krustenartig, häutig, fast
körnig, daher ungleich braun, aschgrau, unbestimmt aus-
gebreilet, ungerandet. Apothekien rundlich, häufig eckig,
unregelmäfsig, mit schwarzbrauner flacher Keimplatte, im
Innern gelblich - braun , knorpelig, Rand weiis pulverartig
(mehlartig) vom Thallus gebildet. Cort. Chin. Californiae.
Lccanora russula Fee Tab. XVI. f. 4. (Lecidea russula
Ach. wird davon für verschieden gehalten, gegen Fee).
Verrucaria parasema Zenk. Tab. XVI. f. 5. Thallus
dünn, häutig, glatt, olivengrün, schwarz begrenzt. Apo-
thekien einzeln, häufig zusammengedrängt und verschmol-
zen, kugelförmig, oft sehr zusammengedrückt, schwarz,
oben durchlöchert mit offener Mündung, innen gleichfar-
big. Cort. Chin. Guanuco. Graphis subertrva Zenk. Tab.
XVI. f 6. Thallus dünn, krustig, fast häutig, ungleich
weifslich, fast bestäubt, unbegrenzt ausgebreitet. Apothe-
kien (Rillen) einzeln, einfach, klein, ungleich, länglich,
an beiden Seiten meist spitzig zulaufend, selten stumpf,
gewöhnlich etwas gekrümmt, schwarz, weifslich bednftet,
dünn gerandet. Cort. Chin. reg. Sticta macrophylla
Delise Tab. XVI. f. 7. Parmelia tiliacea Ach. Tab.
XVII. f. 1. Graphis subbifida Zenk. Tab. XVII. f. 2.
Thallus ohne bestimmte Figur, ausgebreitet, fast begrenzt.
10
dünn, fast membranös, glatt, weislich - aschgrau , bisweilen
ins Gelbe spielend. Apolhekien gekrümmt, schmal, klein,
ziemlich gehäuft, oft einfach, selten doppelt gabelförmig
getheilt, und bisweilen noch einfach verästelt, vom Thal-
lus schwach gerandet, eigener Rand schmal und schnei-
dend, geschlängelt, Enden ziemlich stumpf, Keimplatte
(Rinne) bei alten mit weifslichem Keimstaub überstreut.
Cort. Chin. Guanuco. Grapkis fulminalricc Zenk. Tab.
XVII. f. 7. Thallus dünn, weifslich-grau, uneben, unbe-
grenzt, fein bestäubt. Apothekien (Rillen) im Zickzack
(blitzförmig) gebogen, verschiedentlich gestaltet und ge-
krümmt, einfach oder verästelt, einzeln, carminroth, Iok-
ker, fast staubartig, Substanz im Innern gleichartig, meist
spitz zulaufend, Rinne (discus) ziemlich breit, mit schwa-
chem eigenem Rande. Cort. jun. Chinae regiae. Grapltis
aurantiaca Zenk. Tab. XVII. f. S. Thallus häutig, ziem-
lieh glatt, etwas uneben, gelblich -aschgrau, unregelmäfsig
ausgebreitet, schwarz begrenzt. Apolhekien (Rillen) ganz
einfach, einzeln, klein, mehr oder minder länglich, her-
vorstehend, mit spaltförmiger intensiv orangefarbener Keim-
platte (discus) vom Thallus schwach gerändert. Cort.
Chinae Huamalies. Graphis atro-sanguinea Zenk. Tab.
XVII. f. 9. Thallus unbegrenzt ausgebreitet, graulich-
weifs, fast glatt, sehr dünn, häutig. Apothekien klein,
linienförmig, schmal, oft fast punktförmig, einfach, ein-
zeln, meist grade, selten etwas gekrümmt, schwarz -pur-
purfarbig, mit einem dunklern Rande, im Innern gleich-
farbig, vom Thallus schwach gerandet, an beiden Enden
stumpf, Discus breit, dunkelpurpurfarbig. In Cort. Chinae
regiae. Lecidea ruhrica Zenk. Tab. XVII. f. 3. Thal-
lus unbegrenzt, dünnkrustig, etwas körnig, blafs- ziegelrot h.
Apothekien klein, kreisrund, einzeln, mit dünnem eigenem
Rande, Scheibe dunkel -zinnoberrolh, innen gleichfarbig.
Cort. Cinchonae scrobiculatae. Lecidea leueoxantha Spr.
Tab. XVII. f. 4. Lecidea olivaceo-mfa Zenk.Tab. XVII.
f. 6. Thallus krustig, pulverarlig, körnig, dünn, aschgrau-
lich -olivengrün, ungleich ausgebreitet, fast begrenzt. Apo-
lhekien einzeln, klein, kreisrund, convex, dunkelrothbraun,
mit sehr dunkelbraunem eigenem Rande, innen mit einer
(oberen) hellen Keimlage, und darunter« mit einer dunkel-
rothbraunen Schicht. Cort. Chin. regiae. J^ariolaria
depressa Zenk. Tab. XVII. f. 5. Thallus ungleichförmig,
unbegrenzt und unbestimmt ausgebreitet, dünnhäutig, last
11
krustig, bläulich -aschgrau. Apothekien blatterfürmig, an-
fangs kugelig, weifs pulverig bestäubt, nachher flach nie-
dergedrückt, oben meist eine röthlichgelbe Keimplalte.
Cort. Chinae Loxa. Ocellularia urccolaris Spr. Tab. XVII.
f. 10. Beschreibungen folgen noch einige in dem ersten
Hefte, da aber die Abbildungen dazu noch nicht erschie-
nen sind, so versparen wir deren Anzeige bis zu jenem
Zeitpunkt.
Das Pflanzenreich nach natürlichen Familien. Ein
Leitfaden beim pflanzenkundlichen Unterrichte auf
Schullehrer-Seminarien, höhern und niedern Bür-
gerschulen. Von Servatius Muni, Lehrer am K.
Pr. Schullehrer- Seminar zu Trier. Trier 1828.
8vo. XXXII u. Ib3 S.
Für den Zweck, den der Titel angiebt, mag das Werk-
chen ganz passend sein, es ist gewifs gut, dafs die Kennl-
nifs der natürlichen Familien immer mehr verbreitet werde.
Die Namen der Familien sind im Deutschen wohl nicht
immer glücklich gebildet, warum nimmt man nicht von
einer bekannten Gattung den Familiennamen. Vcronica
steht falsch bei den Bitterlingen (Gentianeen).
Schriften der Gesellschaft zur Beförderung der ge-
sammten Naturwissenschaften in Marburg. Zwei-
ter Band. Drittes Heft. Marburg 1828. 8vo.
Auch unter dem besondern Titel:
Ueber die Aufeinanderfolge des ersten Auftretens
der verschiedenen organischen Gestalten. Von
Ferd. Aug. Ritgen etc. Marburg 1828. 98 S.
u. 1 Tabelle.
Wir erwähnen dieser Abhandlung hier, weil darin S. 39
als zweite Abtheilung vorkommt: Andeutungen zu einer
natürlichen Gruppirung der Pflanzenwelt, von demsel-
ben Verf., Andeutungen von denen wir jedoch nicht glau-
ben, dafs sie je werden ausgeführt werden, wenigstens
nicht durch Botaniker, oder solche, die sich mit der Sache
innig vertraut gemacht haben.
12
Encyclopädisches Pflanzen - Wörterbuch aller ein-
heimischen und fremden Vegetabilien, welche sich
durch Nutzen, Schönheit, Seltenheit oder sonstige
Eigentümlichkeiten besonders auszeichnen; ihrer
botanischen, deutschen, französ. u. engl. Benennun-
gen; ihrer Dauer, Heimath, Formen, Eigenschaften,
Verwendung, Cultur, Vermehrung, Synonymen etc.
Mit beständiger Hinweisung auf das natürliche u.
das Sexual- System. Nebst einem angehängten Po-
lyglotten-Lexicon. Ein gemeinnütziges Hand- und
Hülfsbuch für Botaniker, Gartenfreunde, Blumisten,
Pornologen, Handelsgärtner, Land- und Hauswirthe,
Forstmänuer, Technologen, und überhaupt für Lieb-
haber der Gewächskunde. Bearbeitet von Johann
K achler. Wien, bei Sollinger. 1829. Erster
Band. A — L. 8vo. 2% S.
Der Zweck dieses Buchs, so wie der Kreis, für wel-
chen es verfasst ist, ergiebt sich aus dem Titel; dem ei-
gentlichen Botaniker wird es weniger nützlich sein, als
allen , welche mit der angewandten Botanik zu thun ha-
ben, den Gärtnern und Gartenfreunden, den Oeeonomen,
Forstleuten und Technologen ; sie werden hier auf eine
bequeme Weise vereinigt finden, was sie sonst in vielen
Büchern suchen müfslen, die nicht jedem zu Gebote steh«,
und dabei in der bequemsten Form. Die typische Ein-
richtung ist sehr gut und bequem.
Erfahrungstheorie der Pflanzen- und Thierproduction,
nebst Anwendung derselben zu Feststellung siche-
rer Grundregeln für den Feldbau und die land-
wirtschaftliche Thierzucht. Aus den Erscheinun-
gen der Natur, so wie sich solche den Beobach-
tungen in der Chemie, in angestellten Versuchen u.
in den Erfolgen der Landwirthschaft darbieten,
hergeleitet und entwickelt von W. A. Kreys-
sig etc. 1. u. 2terTheil. Königsberg 1828. 8vo.
I) VI u. 456 S. 2) VI u. 304 S.
13
Gemeinnütziges Handbuch der Gewächskunde etc. .
von Mössler. 2te Aufl. f. Reichenbach (s.
Linnaea III. Litt. p. 3.) Bd. II. Theil 1. Seite
785 — 1187 incl. .
Dieser Theil umfafsl die Hie bis löte Klasse. Der
Schlufsband soll im Laufe des Winters beendet werden.
Verhandlungen des Vereins zur Beförderung des Gar-
tenbaues etc. Neunte Lieferung. Berlin 1828.
(s. Linnaea III. Litt. p. 49.)
Nachricht über die im Grüß. Harrachischen Garten zu
Bruch an d. Leitha blühende weibliche Sago -Palme
(Cycas revoluta L.J , von Ch. Lübeck, Garten -Di-
rektor, p. 227.
Wir fügen zu dieser Nachricht hinzu, dafs auch im
Berliner bot. Garten ein weibliches Exemplar derselben
Pflanze geblüht habe.
Ueber Anzucht der Farrnkrüutcr aus Samen, deren
Vermehrung und Behandlung, vom bot. Gärtner Hrn.
Seitz in München, p. 320.
Ein recht interessanter Aufsatz, in welchem der Verf.
auch eine Eintheilung der Farm nach ihrer Fortpflanzungs-
weise durch Knospenbildung vorträgt. Die Gemmae sind
entweder fixae oder deeiduae, die ersteren befinden sich
entweder am Rhizom oder am Blatt, danach Filices tu-
rioniferae (Gemmen am Rhizom von sehr verschiedener
Natur), Filices proliferae (Gemme an der Hauptrippe des
Blatts), Filices viviparae (Gemme an der Blattsubstanz,
besonders in den Buchten derselben); die mit gemmis de-
eiduis versehenen Farrn nennt der Verf. Fil. bulbiferae.
Auszug aus den Verhandlungen des Vereins für Acker-
und Gartenbau in Jamaica. Bericht über die Arra-
cacha nebst einer Beschreibung ihrer bot. Kennzei-
chen. Von Ed. JSath. B an er oft. p. «382.
Wir nehmen aus dieser nach dem Original übersetz-
ten Abhandlung die Beschreibung, welche der Verf. von
14
diesem berühmten Knollengewächs Südamerikas liefert,
indem er die sonst zu Apitim gerechnete Pflanze zu ei-
ner eigenen Gattung', Arracacia, mit folgenden Kennzei-
chen erhebt. Iiivolucrum universale submonophyllum aut
nullum, partiale 3 — 8 phyll. sublaterale. Flosculi plu-
rimi steriles. Corolla petalis aequalibus incurvis fraena-
tis. Fructus oblongus, compressus, utrinque Scostatus. Se-
mina conformia, basi emarginata, valleculis 4 multivittalis,
commissura fasciata. Folgendes ist die Beschreibung der
Arracacia ocanthorhiza:
Die Wurzel ist einjährig, fleischig, fest, knollenför-
mig und auf der Aufsenseile mit vielen Höckern versehen.
Im Innern ist sie von hellgelber Farbe und wächst bis
zur Stärke von 8 bis 9 Zoll im Durchmesser. Diese
Knollen sind von zweierlei Art; die einen sind verhällnifs-
mäfsig dünn , entspringen aus dem obersten Theil oder
der Krone der Wurzel, neigen sich nach oben und trei-
ben jede verschiedene Keime oder Schöfslinge nach dem
Ende, sie sind an der Basis mit horizontalen Ringen ge-
zeichnet, welche dünne häutige Scheiden tragen, die nach
und nach einschrumpfen und vergehen. Die anderen oder
gröfseren und efsbaren wachsen an der Aufsenseite der
eben erwähnten, acht bis zehn an der Zahl, nebst einigen
kleineren, und senken sich in die Erde hinab. Die gröfs-
ten derselben sind 8 bis 9 Zoll lang, 2 bis 2< Zoll im
Durchmesser stark, und sind beinahe durchgängig in ihrer
ganzen Länge von gleichem Umfange, werden an der Spitze
auf einmal dünn, und haben am Ende einige wenige kleine
Wurzelfasern. Ihre Oberfläche ist beinahe glatt (smooth)
und mit einer dünnen Haut bedeckt, welche queer über mit
einigen transversalen Ritzen, wie die Mohrrüben, gezeichnet
sind. Der Stengel ist krautarlig, aufrecht, rund, mit Gelen-
ken versehn, hohl zwischen denselben, mit wenig Aesten,
glatt, gestreift mit purpurfarbenen Strichen, 2| bis 3, zu-
weilen bis 4 Fufs hoch, einen halben Zoll oder etwas
mehr im Durchmesser an der Basis. Er hat gewöhnlich
7 oder 8 Gelenke, bringt Blüthen tragende Zweige in den
Blattwinkeln hervor, und wird an den zwei oder drei ober-
sten Gelenken dreitheilig (üichotomous). Der Wurzelblät-
ter sind gewöhnlich zwei, zuweilen drei, gestielt, gedreit-
geiiedert, (das mittelste Blättchen ist beinahe zweimal so
lang als die äufseren ) glatt , glänzend auf beiden Flächen
und mit Nerven versehen, auf der unteren Fläche geädert,
15
und messen ohne den Blattstiel 6 — 9 Zoll; die Blält-
chen sind gestielt, lanzettförmig, eingeschnitten -gesägt
(die Zähne bei den mehrsten Pflanzen haben gelbe Spit-
zen), die Fiedern sitzend. Die Stiele der Wurzelblätter
sind an der Basis scheidenartig, beinahe aufrecht, cylin-
drisch, glatt, gestreift, und 10 — 15 Zoll lang. Die Schei-
den derselben sind am oberen Ende geöhrt, die Stiele der
Blättchen sind rinnenförmig. Die Blätter am Stengel ste-
hen bei den unteren Gliedern wechselweise, bei den ober-
sten Gliedern aber einander gegenüber, sind kleiner als
die Wurzelblätter, gleichen diesen aber in jeder anderen
Rücksicht. Ihre Blattstiele sind ungefähr 6 Zoll lang, im
Uebrigen aber auch denen der Wurzelblätter gleich. Die
allgemeinen Dolden sind endsländig und winkelsländig,
gestielt, flachgewölbt, und haben gewöhnlich 10 bis 12
Strahlen (radii); die Blumenhülle, wenn eine solche vor-
handen ist, besieht aus einem pfriemförmigen hinfälligen
Blatte, zuweilen aus zwei. Die Blumenstiele sind rund,
gestreift, glatt, purpurslreifig, und von verschiedener Länge ;
die aus den unteren Blatt -Winkeln entspringenden sind
12 bis 18 Zoll lang, die aus den oberen 6 oder 8 Zoll,
und die endständigen nur 1 bis 2 Zoll. Die besonderen
Dolden sind etwas flach und haben 10 — 30 Blumenstiele,
welche gestreift und gerieft sind. Die Blumenhüllen der-
selben sind bleibend (persistentia), mehr oder veniger
nach aufsen einseitswendig (dimidiala), und aus 3 — 8
Blättern gebildet, welche pfriemenförmig, ungleich, ausge-
breitet, und kürzer als die Blumenstiele sind. Die Blu-
men sind klein und anfangs von hellgelber Farbe, welche
gewöhnlich ins Purpurröthliche übergeht. Der gröfste
Theil der Blümchen ist unfruchtbar und an diesen entfal-
let sich die Blumenkrone nicht, sie fällt vielmehr noch
zugeschlossen ab. Die Staubfäden sind zuerst grün, dann
ins Purpurrothe fallend; die Anlheren sind verhältnifsmäs-
sig grofs; sie gleichen zwei Eiern, welche an der Seite
verbunden sind, und sind hochgelb, sie öffnen sich nach
aufsen und enthalten einen Pollen, welcher aus kleinen
weifsen Kügelchen besteht. Die Griffel verändern sich
ebenfalls von Grün in Purpur, ihre Narben aber sind weifs-
lich und halb durchsichtig. In den unfruchtbaren Blüthen
sind nur Anlagen zu Griffeln. In solchen Blüthen, welche
dem Anschein nach für fruchtbar gehalten werden können,
wächst die Frucht fort, bis sie ihre völlige Gröfse erreicht
16
hat, wo sie dann zu vertrocknen anfängt, und der Säamen
kommt, wie es scheint, sehr selten zur Vollkommenheil.
Im Vergleich mit den mehrsten andern Doldengewächsen
ist dieser Saame übrigens von bedeutender Gröfse. Mir
liegen einige vor, die f Zoll lang sind.
Verhandlungen des Vereins. Zehnte Lieferung. Ber-
lin 1828.
lieber die Temperatur, welche Baum- n. Straucharten
im Klima Deutschlands zu ertragen im Stande sind,
mit einer tabellarischen Uebersicht der Beobachtung
der Kältegrade, bei welchen mehrere derselben erfrie-
ren, von Hrn. Prof. Schübler in Tübingen, p.^,1.
Der Verf. zeigt, dafs es noch höchst zweifelhaft sei,
ob irgend eine Pflanze sich schon durch Cultur mehr an
das Clima gewöhnt habe. Je besser sich eine Pflanze
ausbilden kann , um desto besser wird sie der Kälte wi-
derstehen, daher die zweckmäfsige Cultur und die Be-
schaffenheit der Sominertemperalur sehr viel zur bessern
Erlragnng von Kälte beitragen. Die Beobachtungen sind
zu Carlsberg im Zweibrückschen , zu Tübingen, zu Her-
renhausen, zu München und Berlin an einer grofsen An-
zahl vo.i Gewächsen angestellt.
Beschreibung des kaiserlichen Gartens zu Nikita, vom
Dr. v. Steven etc. zu Sympheropol. p. 103.
Obgleich diese Beschreibung mehr in Rücksicht auf
Obstkultur abgefafst ist, so finden sich darin doch viele
interessante Notizen, vorzüglich in Bezug auf das Klima
jener Gegend und die dadurch mögliche Vegetation.
Beobachtungen über Pflanzen- TV achsthum, in Bezug
auf die verschiedenen Tageszeiten, von Prof E.
Meyer in Königsberg i. Pr. p. 110.
Die Beobachtung wurde an dem Schaft der Ämaryl-
lis Belladonnae angestellt, welcher täglich dreimal ge-
messen und zugleich die Lufttemperatur dabei beobachtet
wurde. Es ergab sich, dafs die Pflanze von 6 Uhr Mor-
gens bis 6 Uhr Abends -fast noch einmal so rasch wuchs
als in der Nacht.
Be-
17
Beschreibung einer blühenden Zamia horrida, von Hrn.
Schelhas in Cassel. p. 186.
Es war ein männliches Exemplar, die einfächrigen,
fast kugelrunden Anlheren stelm in grofser Anzahl (von
30 bis einigen 100) auf der hinein Fläche der Schuppen,
in kleinen unregelmäfsigen Vertiefungen wie mit haarför-
migen Wurzeln angewachsen und zwischen solchen sehr
dicht zusammengedrängt, aber doch einigcrinafsen wie in
regelmafsigen Reihen , beisammen. Hr. Prof. Wcnderolh
giebt folgende Diagnose von dieser Pflanze: Folioiis lan-
ceolatis acutis oblique cuspidatis glaueo-pruinosis integris
mediove extus spinoso-bi-iricuspidalis, slipite obsolete tri-
gono truncoque glabris.
Gesnera latifolia Marl., eine neue Schmuckpflanze war-
mer Häuser, mitgethcilt durch Fr. Otto etc., mit
Abbildung Tab. I. p. 218.
Nach Angabe der Cullur durch Otto, folgt Diagnose
Vaterland und Vergleichung mit den zunächst verwandten
von Marlius, und eine ausführliche Beschreibung von
Schlechtendal. Es gehört hierzu eine illuminirte Folio-
tafel mit der Pflanze in nalürl. Gr. Gesnera latifolia
Mart., G. radice tuberosa, caule superne rufo-villoso; fo-
liis oppositis, villosis, crenatis, inferioribus late et subor-
biculan-ovatis, oblusis, petiolatis; superioribus subsessili-
bus acutiusculisj racemis axillaribus 6 — 10 floris, corol-
lis cylindricis, limbo ereeiiusculo brevi subaequali, (tubo
basi sursum late bigibboso). Habilat in Brasilia extratro-
pica: Sellow; — in provincia Minarum locis udis umbro-
sis, e. g. ad Villa de S. Joao do Principe etc. Martins,
Flor. ibid. Januario. 2L- Dislingualur ab hac caute: 6r.
aggregata Ker. (Bot. Reg. t. 329). G. radice tuberosa,
herba subviscidulo-villosa, foliis opposilis oblongo-ovalis
acutis crenatis, peduneulis 2 — 4 — 6 verticillalo- axillari-
bus, corollis cylindricis, limbo ereeiiusculo brevi subae-
quali (tubo basi sursum late bigibboso). Gesnera bulbosa
Ker. distinguitur labio superiore corollae longe protracto.
Descriptio. Tuber crassissimum, depresso-globosum, par-
tim e terra emergens, fuscescens. Caules plures, 3 — 4
pedales, reeli, simplices, tereles, basi paululum dilatati
atque inferne purpurascentes. ceterum virides et hinc inde
4r Bd. i« Heft. 10
18
lineolis abruptis miniato-rubris notati, pilis brevibus re-
versis densissime disposltis sericeo-villosi. Eadem villo-
sitate petioli, pedunculi et calyces obteguntur; eadem at
densiori foliorum pagina inferior, quae tomentosa. Folia
opposita, petiolata, ovata, aut, superiora praeserlim, ma-
gis orbicularia basique cordata, apice acutiusculo, vel bre-
vissime acuminata, margine ad basin integerrimo , sursum
inaequaliter obtuse serrato, serratnris glandula minuta mi-
niato- rubra terminatis, fere mucronulalis. Nervus medius
et rete vasculosum subtus prominentia paginam inferam
albido-tomentosam et rugosam reddunt, dum superficies
minutissime rugulosa et viridis pilis brevibus aequaliter
dispersis et sursum versis sit scabrido-pilosiuscula, nee
nisi oblique inspecla canescat. Nervus pinnatipartitus,
venis alternis; in foliis superioribus vero ad basin digi-
tato-partilus supra basin pinnatipartitus; venis pvimariis
juxta marginem semper inflexis et cum insequente clarius
obscuriusve anaslomosantibus. Petiolus teres, in super-
ficie anguste canalieulatus , margine folii scilicet anguslis-
simo procurrente. Folia inferiora et superiora minora,
intermedia maxima, 6 poll. fere longa, 4 lala, petiolo pol-
licari, apicem versus decreseunt, fiunt minora , rotundiora,
subcordala et cordata, breviter acuminata, acumine deflexo,
citius dein transeunt in bracteas fere subrbombeas lanceo-
latasve, e quarum (sie ut e summorum foliorum) axillis
oriuntur cymae breviter peduneulatae, corymbosae 5 — 11
florae, floribus pedicellatis. Pedunculus inferiorum pol-
lice, superiorum dimidio pollice brevior, apice bibractea-
tus, bracteis parvis lanceolatis. Pedicelli 4 — 5 lin. longi
apice incrassato calycem fulciunt. Calyx gamosepalus,
campaniilalus, 5partitus, laciniis triangularibus argute lon-
geque acuminatis, aestivalione valvata. Corolla tubulosa,
pollicaris circiter, miniato- rubra, extus pilis brevissimis
rectis patentibus pubens, intus glabra. Tubus ineurvus
subirregularis ; ima ejus basis quasi cariilaginea, depresso-
dilatata , intus coneava et neetarifera , hoc cavum a proja-
cenii staminum latiore basi et rudimento quinti mutili
cancellis quasi clauditur. Tubus dein subilo contractus
sensim dilatatur, fit oblique ventricosus, tunc ad faucem
ilerum constringitur et expandit sese in limbum subae-
qualem, öfidum, laciniis brevibus rotundatis patentibus,
quarum duae superiores, magis approximatae , sibi ineum-
benles labium formant superiusj tres vero inferiores,
19
distinctae et ad basin punctis sex orbicularibus violaceis
notatae, labium inferius. Aeslivatio corollae: laclnia me-
dia labii inferioris tegitur laciniis labii superioris, in quas
omnes labii inferioris laciniae laterales incumbunt. Sta-
mina 4, cum rudimenlo quinti. Filamenta filiformia, basi
dilatata, glabra, longiludine tubi, apice incurva, per paria
majora et minora antheras gerunt, inter se leviter conne-
xas, per paria oppositas, pari altero super alterum posito.
Anlherae subglobosae biloculares, dorso aftixae, regulariter
dehiscentes, polline albido. Pistillum unicum; germen
ovali - conicum pubescens , in dorso glandulas duas lutes-
centes sat magnas gerens. Stylus filiformis, rubens, vis-
cido-scaber, prius brevis, dein ultra filamenta elongalus,
apice leviter bamatus; stigma terminale, convexum., stylo
aequilatum. Capsula immatura conica unilocularis , sper-
mophoris geminis sibi oppositis parietalibus. Ovula co-
piosa oblonga, utrinque obtusa. Capsulam maturam non
vidimus.
B. Der Franzosen.
Collection de memoires pour servir ä l'hisioire du
regne vegetal. Premier Memoire sur la famille des
Melastomacees , par M. A. P. De Candolle etc.
Avec dix plauches. Paris 182S. 4to. II u. 84 S.
Diese Abhandlungen von De Candolle werden eine
treffliche Erläuterung gewahren zu seinem Prodrom. Sy-
stemalis veget. , da er in ihnen Raum gewinnt, was in
diesem nur mit kurzen Worten gesagt werden konnle,
weiter zu entwickeln und auszuführen. Zugleich scheint
er aufser den Beleuchtungen der Gattungen auch über die
neuen Arten, welche im Prodromus nur mit einer kurzen
Diagnose aufgeführt werden können, nähere Erörterungen
geben zu wollen, was allen Dank verdient, da Mitlheilung
neuer Arten, nur mit Diagnosen versehen, eher Ver-
wirrung als Nutzen stiften kann, jedenfalls zu unglückli-
cher Vermehrung der Synonymie nur zu sehr die Hand
10*
20
bietet. Von diesen Abhandlungen wird eine jede beson-
ders paginirt, betitelt und Verkäuflich sein, doch werden
ihrer zehn einen Band bilden, welcher ein alphabetisches
Register erhalten wird. — In dieser Abhandlung über
die Melastomaceen betrachtet der Verf. im ersten Theile
die ganze Familie, und geht im 2ten zu den einzelnen
Gattungen über, wobei denn auch zugleich hier und dort
einzelner Arten Erwähnung geschieht. Folgende Pflanzen
sind auf den 10 Tafeln abgebildet: T. 1. Conspeclus
Melastomacearum synopticus. T. 2. Lavoisiera insignis.
T. 3. Davya suianensis. 4. Oxyspora paniculata.
5. Marcetia Sertularia. 6. Macairca Adenostemon.
7. Lasiandra Candolleaiia. 8. Chaetogastra Havancn-
sis. 9. Tschudyä rufescens. 10. Huberia laurina.
Collection de memoires etc. Second memoire sur
la famille des Crassulacees, pal- M. A. P. De
Candolle etc. Avec treize planches. Paris 1828.
4to. 47 S.
Diese zweite Abhandlung des fleifsigen De Candolle
ist auf ähnliche Weise wie die erste durchgeführt. Auf
der ersten Tafel befinden sich die Analysen der Blumen
oder Früchte von folgenden neun Gattungen: Sedum,
Crassula, Iiochea, Sempervivum , Pistorinia, Gramman-
thes, Cotyledon, Penthor um und Diamorpha. Die 2te
Tafel zeigt bildlich die Verwandtschaft der Familie mit
andern, und der Gattungen unter sich. Tai". 3. Dasystc-
mon calycinum. 4. A. Sedum brevifolium. 4. B. Um-
bilicus sedoides. 5. Echeveria gibbiflöra. 6. A. Ecke-
veria teretifolia. ' 6. B. Sedum ebracteaium. 7. Sedum
ampleocicaule. 8. Sedum anopetalum. 9. Sedum den-
droideum. 10. Sempervivum ciliatum. 11. Sempervivum
dodrantale. 12. Sempervivum punetatum. 13. Pcntho-
rum chinense.
Annales de la sociele Linneenne de Paris. Vol.
VI. 8vo.
Prodrome de la famille des fougeres; par M. Des-
vaux. p. Hl' et 213.
In dieser Abhandlung befindet sich eine Uebersicht
21
der Farmgallungen, gelheill in 5 Hauptgruppen, Marsilees,
Lycopodiees, Osinondccs, Marathecs, Filicees. Mehrere
neue Gallungen sind aufgestellt, wie uns aus dem Aus-
züge scheint, mehr als nölhig. Abbildungen von 18 Gat-
tungen oder Arten gehören zu dieser Abhandlung. (Bull,
d. sc. mit. 1828 Avril p. 420.)
Esguisse de Thistgire naturelle des Planiaginees, par
3L Rapin. p. 437.
Diese Abhandlung ist auch mit eigenem Titel beson-
ders abgedruckt (Paris 1827. Svo. 55 S.J. Der Verf.
hat diese Arbeit mit Hülfe der Herbarien von De Can-
dollc, Seringe, Gaudin u. s. w. angefertigt, er wünscht,
eine vollständige Monographie dieser Gatlung schreiben
zu können, und bittet daher um Beiträge nach seinem
Wohnort Payerne en Suisse. Der allgemeine Theil um-
fal'sl folgende Paragraphen: 1) Organe der Vegetation.
2) Organe der Keproduction. 3) Natürliche Verwandt-
schaft der Piantagincen. 4) Vaterland derselben. 5) Ein-
theilung der Galtung Planlago. Dann folgt im ölen §.
die Beschreibung der Galtung und die Diagnosen, Syno-
nymen und Varietäten von 101 Art. Neue Arien finden
sich sehr wenige, aber Vieles hat der Verf. vereinigt.
Anhangsweise folgt die Galtung Liltorella.
Memoires de la societe d'liistoire naturelle de Paris.
Tome IH. 4to.
Monographie des genres Xerauthemum et Chardinia par
M. J. Gay. p. 325.
Nach einer sehr ausführlichen geschichtlichen Erläu-
terung der Gatlung Xeranthemum geht der Verf. die Cha-
raclere derselben und die Arien durch, es sind deren drei,
X. annuum, inppertum u. cylindraccmn, sie werden sehr
genau unterschieden und ihr Vaterland angegeben. Die
Gattung Chardinia unterscheidet sich von Xeranthemum
dadurch , dafs in den hermaphrodilischen Blumen die Fi-
lamente mit der Corolle einen grofsen Theil ihrer Länge
nach verwachsen sind, und monadelphisch da, wo sie sich
von ihr trennen, dafs die weibl. Blumen fruchtbar sind,
und dafs deren Griffel sich etwas über der Basis kröpf-
22
artig erweitert. Die eine Art dieser Gattung, Chardinia
cveranthemoides wird beschrieben. Es gehören hierzu
auch noch Zeichnungen der Analysen beider Galtungen.
(Bull de sc. nat. 182& Avril. p. iib.J
Notice sur la Balsaminc des Jardins (Impatiens Bal-
samina L.J , par 31. Charles Kujith. p. 384.
Diese auch mit besonderem Titel erschienene Ab-
handlung (Paris 1827. Ato. 8 S.J stellt eine neue An-
sicht der Blume der Balsamine auf. Der Verf. betrachtet
die beiden 21appigen Blumenblätter als 4 Petala , je 2 an
der Basis verwachsen, das 5te Petalum fehlt. Die drei
andern blumenblattartigen Theile gehören dem Kelche,
der also aus 5 Blättern besteht, von denen eins gespornt
ist. Eine ausführliche Beschreibung der Blume, der Frucht
und des Samen ist beigefügt. Schliefslich bemerkt der
Verf.. dafs nach seinem Dafürhalten diese Galtung Impa-
ticns L. keine besondere Familie, sondern nur eine Ab-
theilung der Geranieen bilden müsse
Bulletin des sciences naturelles et de Geologie etc.
2e Section du. Bulletin universel etc. Paris
182S. Sxo.
Note sur le Cynodon Phragmites Rasp. (Arundo Phrag-
mites L.J et ses deuev nouvelles varietes; par JI.
Baspail (ExtraitJ. Juin. p. 236.
Nach einigen derben Ausfällen auf Alle, die vor ihm
Gräser betrachtet haben, beschreibt der Verf. mit lateini-
schen Worten sehr ausführlich das gemeine Schilfrohr,
welches er zu seiner Gattung Cynodon bringt, und führt
2 Varietäten auf: ß Petiti , welches überhaupt gröfser,
gröfsere und breitere, am Rande ganz glatte Blätter, eine
gelblich -grüne, nachher goldgelbe Rispe hat; und y dl '■'/•-
villi, der gewöhnlichen Form gleich, die Rispe wie bei
der vorigen Var., und die Blunientheile insgesammt grös-
ser als bei den vorigen Formen; von Conception in Chile.
Dies könne die Aritndo nitida Kunth (N. gen. I. p. 149
et VII. t. 688 bis) sein, nur seien grofse Verschieden-
heiten zwischen Beschreibung und Abbildung. Endlich
fügt der Verf. noch hinzu, dafs er an der Arundo Phrag-
%i
nitis }<< j Century Mutterkorn rr fluiden, welches stärke-
■ichlartige Komet enthalten habe, die eben soviel mal
gröfser wüten als die Stärkemehlkömer des gebunden Sa-
■MBB als das Mutterkorn grofser als dieser ist, woraus er
wiederum folgert, dalb sowohl das Mutterkorn als dessen
Lörniger Inhalt eine krankhalte Enlwickelung des Sa
BM sei.
J\'o/e sur l'herhier de Linne (Exlr. dune lettre de M.
Jjumortier de Tournay adressee ü Mr. Fee).
Juin. p. 246.
Diese Notiz enthält nichts Unbekanntes oder Interes-
santes, sie betrifft besonders das Geschichtliche dieser be-
rühmten Sammlung.
Recaefl des travaux de la Soc. d'amat. de Lille
1823 et 1*21.
Memoire sur l Insertion des etamines des Cruciferes;
fjfir M. Thihn. Lest i ho udois. p. 243.
Die kleinen Staubfaden sollen immer auf der Sub-
stanz einer Clandel stehn, welche durch verschiedene In-
sertion (höhere, tiefere u. s. w.) ein verschiedenes An-
sehen gewinnt. Die Gfendeln aber seien abortirte Staub-
eefafee und die Blume der Ouciferen habe ursprünglich
deren 8. (JiulL. des sc. not. «28 Mars. p. V&.)
Memoire* sur le Catma Indira et sur les familles des
Jialisiers et des Jianuniers , pur M. Thern. Lesti-
ho udois. p. 248, 2:j;j et 202.
Das Stamm soll bei Canna aus zweien gebildet sein,
von denen eins fruchtbar, das andere unfruchtbar ist, das
zurückgerollte Blatt ist das dritte abortirte Stamen. Die
dm andern Blumenblätter sind die andern 3 Slaubgefäfise,
der Kelch ist Otheilig, mit 3 äufsern und 3 innern Thei-
len. Eben diese Bildung weiset der Vet£ auch bei den
übrigen Scitamineen nach, und schlägt endlich vor, die
Familie der Bananen mit den Scitamineen zu vereinigen.
(Bull. I. c. Juin. p. %2ß.J
24
Sur le Ttumeoc nemorosus Sehr, et sur le R. Nemolapa-
thwn L. fih, par 31. J. B. H. J. Desmazieres,
p. 235.
Nähere Angaben zur Unterscheidung dieser beiden
Arten von Rumex. (Bull. I. c. Jiiin. p. 23A.J
Elemens de botanique ou histoire des plantes consi-
derees sous le rapport de leurs proprietes medi-
cales et de leurs usages dans l'economie domes-
tique et les arts industriels. Par M. M. Brierre
et Pottier (de Rouen). Paris 1825. XII u. 367
S. in kl. 8m
Caroli Lirmaei philosophia botanica, editio aueta
et emendata. Tournay, 1824. 8vo.
Nouveau manuel de botanique, ou prineipes elemen-
taires de physique vegetale, contenant l'Organo-
graphie, la physiologie, la taxonomie et la descrip-
tion des cent quatre-vingt-treize familles natu-
relles connues, orne de 12 planches, par M. M.
J. Girardin et Jul. Juillet. Paris 1827. 12.
Histoire des vegetans fossiles, ou reclierches bota-
niques et geologiques sur les vegetaux renfermes
dans les diverses couches du globe; par M. Ad.
Brongniart. Paris 1828. 4to, Ire. Li\Tais. XII
u. 80 p., aecomp. de 18 pl.
Mousses de la Normandie, receuillies et publiees par
L. AJph. de Brebisson. Caen 1826 — 28. 8vo.
fasc. 1 et 2.
Jedes Heft enthalt 25 getrocknete Moose mit gedruck-
ten Etiquetten, Titel und Inhalt. Die ganze Sammlung
wird 8 Hefte füllen, also 200 Moose enthalten. (Bull,
d, sc. nat. Juifi. p. 2Ü-J
25
Concordance de Persoon (Synopsis metli.) avec De
Candolle (FL fr. Vol. 11/ et "VI.) et avec Fries
(Syst. mycol.) et de De Candolle et des figures
de Champignons de Bulliard, avec la nomenclature
de Fries; par Mr. le Tur eruier de Longchamp.
Rouen 1828. 8vo. 6 S.
Histoire de la botanique de la Bourgogne, par M.
Yallot. Dijon 1828. 8vo. 51 S.
Flora gallica seu enumeratio plantarum in Gallia
sponte nascentinm secundum Linneanum systema
digestaruni, addita faniiliarum naturalium synopsi,
auctore J. L. A. Loiseleiir-Deslongchamps.
Editio secunda, aucla et emendata. Paris 1828.
8vo. c. tab. XXXI. Vol. I. v. 407 S. Vol. IL
v. 396 S.
Rosetum gallicum, ou enumeration inethodique des
especes et varietes du genre Rosier; par N. Des-
portes. Paris 1828. 8vo. X\II u. 124 S.
C. Der Engländer.
Flora australasica or the plants of New Holland and
the South-Sea Islands. Each number will contain
four faitlifoully coloured figures witb magnified dis-
sections of tbeir most essential parts, their nanies,
descriptions and a füll account of the best nietbod
of cultivation and propagation. By Robert Sweet
etc. London. 8vo. No. I. June 1827 — XII.
Mai 1828.
Zu jedem illuminirlen Kupfer gehört ein Blatt Text,
auf welchem der Namen, lateinisch u. englisch, Linneische
Klasse und Ordnung, nalürl. Familie, Gattungscharaclcr
26
Diagnose und Synonymie lateinisch, Beschreibung und Be-
merkungen, so wie Erklärung der Tafel englisch angege-
ben sind. Die Zeichnungen sind von E. D. Smith, die
Zergliederungen sind mitunter etwas klein. Inhalt der
ersten 12 Hefte. 1) Correa pulchella Mackay msr., fo-
liis cordato-ovatis obtusis undulatis coriaceis stellato-pu-
bescentibus, adultis glabris, floribus solitariis pendulis, ca-
lycibus truncatis edenlulis, corolla tubulosa, fauce dila-
tata. In Kangarov island ad litlus australe Novae Hollan-
diae. t>. 2) Plagiolobium chorizemaefolium. Plagiolo-
bium n. gen. Cal. bilab. , labio sup. lato retuso, infer.
3-parlito. Carina obtusa. Stam. diadelpha (9 et 1). Ovar,
sessile. Styl, persistens unilateralis. Legum. oblalum co-
riaceum ventricosum dispermum. Sem. strophiolala. —
Frutices. Fol. allerna simplicia spinoso- den lata. Stipu-
lae spinosae. Flores axillares coerulei aut purpurei bre-
viter pediculali. P. choryzf. fol. lanceolato-oblongis si-
nuato-spinosis mucronatis coriaceis glabris, pedunculis
axillaribus subquaternis, leguminibus oblatis intus et ex-
tus glabris (Hovea chorizf. DC.) Eine andere Art, eben-
falls aus Neu -Holland, wird aus Lamberts Herb, mit fol-
gender Diagnose versehn: Plag, ilicifolium , fol. ovatis
ellipticisve sinuato-spinosis mucronatis glabris, pedunculis
axillaribus geminis, leguminibus obremformibus intus et
extus pubescentibus. 3) Dryandra Jongifolia R. Br. 4)
JEpacris impresso, Labill. 5) Oxylohium obtusifolium n.
sp., fol. oblongo-liuearibus obtusis, supra glabris reticula-
ris, sublus tomentoso- serieeis, marginibus revolutis, co-
rymbis laxiusculis, bracteolis ad apicem pedicelli persisten-
tibus, calyc. tomentoso -serieeis, alis corollae reflexis. King
George's Sound Nov. Hell. t?. 6) Acacia Oxycedrus
Sieb. DC. 7) Grevillea concinna R. Br. 8) Pimelca de-
cussata R. Br. (P. feruginea Labill.) 9) Bossiaea rhom-
bifolia Sieb. DC. 10) Melaleuca ^mR.Br. 11) Or-
throsanthus (Irideae) Spatha multiflora bivalvis carinata,
margine scarioso membranaeeo. Perianth. petaloideum hy-
poerateriforme , tubo brevissimo triangularij limbo 6-par-
tito, lacin. aequal. Stam. 3, filamenta infra connata basi
laciniarum exteriorum inserla. Stigm. 3, filiformia, basi
dilatata', apice obtusa fimbriata. Caps, oblonga trigona.
Sem. numerosa. Orthr. multiflorus , fol. lineari-ensiformi-
bus slriatis glabris, scapo ramoso, spathis multifloris.
Lucky Bay in Nov. Holl. 2|«. 12) Acacia mollissima
27
Willd. 13) Hovca purpuren, ramis erectis ferrugineo-to-
mentosis, fol. oblongo- linearibus obtusis mucronulalis mar-
glne revolutis supra glabris reticulato-venosis sublus to-
mentosis, stipulis subulatis minimis, pedunc. axillaribus
geminis, bracleis duabus calyci proximis, tertia remota , ca-
lvce ferrugineo-tomentoso New Soutb. -Wales -fr. 14)
Bnnhsin mnrcescens R. Br. (B. praemorsa Andr., asple-
niifolia Salisb.) 15) Pnter-sonin lannia R. Br. 16) An-
thocercis nlbicnns Cuningh. 17) Anthocercis Uttorea La-
bill. 18) Chnrhvoodin (Asphodeleae) Perianlh. 6-fid. cy-
lindrico-campanulatum persistens, lacin. 3 exter. breviori-
bus ereclis, inter. 3 alternis reflexis. Stam. (6, basi laci-
niarum inserta. Filam. subulata glabra. Antb. versatiles
basi bifidae, Ovar, loculis polyspermis. Styl. 1 triqueter.
Stigma parvum 3-lobum. Caudex fruticosus. Fol. elon-
gata nervoso-slriata. Panicula lateralis e spicis alternis
multifloris. Fl. 3-bracteati. Pedicelli solitarii v. 2., cum
periantbio articulati. Ch. congesta (Dracaena Sweet bort,
brit. p. 424) fol. amplexicaulibus elongato-lanceolatis ner-
voso-strialis eroso - serrulatis , apice acuminatis, flor. pani-
culatis congestis, pedicellis inferior. 2-, superior. 1-floris,
bract. exter. acutis, interior. subbrevioribus pedicellum
subaequantibus. Zu derselben Gattung gehört auch Dvu-
cnenn stricta Bot. Mag. Neu-Holland. 19) Boronia ser-
rulnta Smith. 20) Bossinen cordifolia n. sp., ramis te-
retibus conferte foliosis lanato-villosis, caule erecto ra-
moso, fol. subsessilibus cordatis acutis spinoso-mucrona-
tis supra scabris sublus nervis pilosis, marginibus recurvis,
peduneulis bibracteatis foliis subaequalibus. Littus austr.
Nov. Holl. 21) Eudesmin tctmgonu R. Br. 22) Drynn-
dm nervosn Mackay Mss., foliis pinnatifidis, subtus ferru-
gineo-tomentosis, lobis lanceolatis acutis mucronatis mar-
gine et apice subrecurvis basi dilatatis subtus nervosis, ra-
mis brevibus tomentosis, involucris tomentosis, bract. ex-
ter. ovatis inter. linearibus margine barbatis , perianthii un-
guibus ferrugineo-lanatis, laminis linearibus longissimis
apice barbatis folliculis glabris venosis. Littus austr. Nov.
Holl. 23) Kcnnedyn coccinen Vent. 24) Acncin orni-
thophora n. sp., stipulis spinescentibus persist. phyllodiis
parum brevioribus, phyllodiis dimidiato-lanceolato-oblon-
gis 1-nerviis pilosiusculis apice rostrato- mucronatis mar-
gine superiore dente minimo 1-glandulif., ramis birsutis,
capitulis peduneulatis solitariis geminisve nurnerosis (Inter
28
Ac. paradoxam ct. armatam). Nov. Holl. 25) Pittosporum
fnlvian Rudge. 26) Lcchenaultia formosa R. Br. Von
dieser wird als eigene Art unter dem Namen L. oblnta
die L. formosa Bot. Mag. t. 2600 unterschieden durch aus-
sen rauhhaarige Kronen, 2 lappige Oberlippe, zottige Staub-
fäden und breitere Einschnitte der Unterlippe. 27) Ha-
lica saligna R. Br. 28) Eutaacia pungcns (Dillwynia p.
Mackay mss.), racemis axillaribus paucifloris congeslis, ova-
rio villoso, ramis pediccllis calycibusque adpresse canescen-
tibus, fol. sparsis verlicillatisque acicularibus subrecurvis
mucronato-pnngentibus glabris margine revolutis. Litt,
austr. Nov. Holl. 29) Callistemon (R. Br.) lophautum
(Metrosideros loph. Vent.). Dieser ähnlich ist C. leptosta-
chyum, fol. lanceolatis acutis mucronatis basi attenuatis
multipunctntis 1-nerviis penninerviis, adultis glabris, junio-
ribus ramisqne scriceo-tomenlosis, spicis longis gvaeilibus,
calycibus pilosis, petalis pubescentibus ciliatis, ovariis gla-
briusculis, capsulis congeslis. Ferner gehören noch fol-
gende Metrosideros- Arien zu dieser Gattung: M. glauca
Bonpl. (speciosa Sims) , lanceolata Sm. , marginata Cav.,
saligna Lm., viridiflora Sims, linearis Sm., pinifolia Sm. —
30) Grevillea rosmarinifolia Cuningh. 31) Davallia
gibberosa Sw. 32) Cassia Barclay arta n. sp. (Sect. V.
Chamaesenna) foliol. 6 — 8 jugis lineari-lanceolatis acu-
tis glabris, glandulis minimis fasciculatis inter omnia fo-
liolorum paria; una magna depressa ad basin petioli, pe-
dunculis axillai'ibus terminalibusque multifloris folio mullo
brevioribus, slara. 4 sterilibus. Nov. Holl. 33) Pittospo-
rum tqmentomm Bonpl. — 34) Mirbelia speciosa DC
35) Pultenaea ßcxilis Sm. 36) Leptospcnnum obovatum
n. sp., fol. obovalis emarginatis obscure 3 — 5*nervis gla-
bris, ramis alato-angulatis, calycibus glabris ; dentibus mem-
branaceis coloratis. New South Wales. 37) Pultenaea
nolygalifolia Rudge. 38) Grevillea mucronulata R. Br.
39) Patersonia longiscapa n. sp. (Pat. glauca Bot. mag.
2677 excl. syn.) stigmale scrrulalo deflexo, stylo articu-
lato, spathis multifloris, perianthii laciniis interioribus in-
conspicuis, scapo filiformi longissimo, fol. linearibus con-
vexiusculis slrialis glaucis, marginibus carinaque baseos
nudis. Litt, austr. Nov. Holl. 40) Chorizema rhombea
R. Br. 41) Pomaderris discolor DC. (Ceanothus disc.
Vent.) 42) Acacia hmata Sieb. (Ac. lunata et brevifolia
Lodd. bot. Cab.) — 43) Hahea linearis R. Br. 44) Sphc-
29
notoma (seciio gcncris Dracophyllum ap. R. ßr.) gracilis
R. Br. 45) Hakea ferruginea n sp., fol. scssilibus ellip-
tico-oblongis Iriplinervibus mucronaiis, margine cartilagi-
neis crenulatis; adultis glabris, junioribusramulisque dense
ferrugineo-lomentosis, bracleis deciduis slriatis, perianthiis
glabris- Nov. Holl. — 46) LecJienaultia oblata n. sp.,
florib. axill. terminal, solitariis cbracteatis subnulantibus,
cor. bilabiatis extus hirsuto-pubesccntibus; T *bio super, bi-
lobo, infer. 3-parlito, lacin. oblatis, ßlamenlis tomentoso-
pubescentibus. Cfr. supra n. 26. 47) Lcucopogon lajiceo-
latus R. Br. (Styphelia lanc. Sm., parviflora Andr., gni-
dium Venl.) 48) Boronia alata Sm.
The english Flora, by Sir .Tarn. Edw. Smith etc.
Vol. IV. London 1828. 8vo. (s. Linn. I. p. 155.)
Mit diesem Bande schliefst sich diese neue englische
Flor, den fünften Band zu vollenden hat der Tod dem
berühmten Verf. nicht erlaubt. Der vorliegende 4te Band
umfafst die Gynandria bis Polygamia, dann folgen Ver-
besserungen und Zusätze zu den ersten vier Bänden.
Den Beschlufs machen die Farrnkräuter und das Register
des Bandes.
Icones Filicum etc. By W. J. Hooker and R. K.
Greville. Fase. HI. Londini 1S27. (s. Linn.
HI. Litt. p. 25.)
41. Polypodiinn ovaimn Wall, mss., frondibus indi-
visis stipitatis membranaeeis e basi deemrente ovalis acu-
minatis integerrimis costatis nervis paralielis, soris inter
nervös simplici serie. Ind. or. 42. Polyp, scolopendri-
oides L. Martinica, Jamaica. 43. Grammilis lanecolala
Sw. (Asplenium plantagineum ß Lam.) Ins. Maur. et Borb.
44. Niphobolus bicolor. Kaulf. (Polyp, slellatum Vahl, ser-
pens Forst. , stoloniferum Gn.) Nov. Zeel. 45. Gymno-
gramma chaerophylla Desv. (Hemionilis. chaer. Poir.,
Hem. Cicutaria Hb. Banks) Paraguay, Brasil. Jam. 46.
Antrophyum pumihtm Kaulf. (Hemionilis immersa Bory,
Willd.) Ins. Borb. Maur. 47. Schizoea pusilla Pursh, Am.
sept. (ist abgebildet auf Tab. 48.) 48. Schizaea rupestris
30
R. Br. Nov. Holl. (abgebildet Tab. 47.) 49. Lycopodium
subulifolium, caule dichotomo, foliis erectis imbricatis su-
bulatis rigidis integerrimis vix nervosis, capsulis in parte
superiore caulis axillaribus. Nepalia. 50. Lycopodium
gnidioides L. (funiculosum Lam., flagelliforme Schrad., pi-
nit'olium Kaulf.) Ins. Maur., Cap. b. sp. 51. Danaea el-
liptica Smith in Rees Cycl. (Filix major etc. Sloane Jam.
t. 41. f. 1.) Jam. St. Vincent. 52. Danaea nodosa Smith
(Asplenium L.) Jam., Hispaniola, Martinica, St. Vincentii
ins., Caraccas. 53. Grammitis involuta Don, Nepalia.
54. Schizaea trilateralis Schk. (Schiz. incurvata Meyer
Esseq.) Am. merid. 55. Lygodium dichotomum Sw. Inss.
Marian. et Philipp. 56. Polypodium Scouleri, fronde co-
riacea profunde pinnatifida, lobis subquinis oblongis obtu-
sissimis obscure crenatis basi sublobulatis terminali majore
sorifero, soris approximatis biserialibus. Ad flum. Colum-
biam in Am. sept. occid. 57. Lycopodium fVilldenoroii
Desv. (Lyc. laevigalum Willd.) Ind. or., ins. Prince of
Wales Isl. 58. Gleichenia alpina R. Br. Ins. Van Die-
men. 59. Aspidium rhizophyllum Sw. Jamaica. 60.
HymcnophyUum dilatatum Sw., Inss. Mar. Pacifici.
D. Der Holländer.
Compendium florae Belgicae; auct. A. L. S. Le-
jeune et R. Courtois. Liege 1828. 12. Vol. I.
XX u. 264 S.
Enumeratio plantarum Javae et insularum adjacentium
minus cognitarum vel novarum ex herbariis Rein-
wardtii, Kuhlii. Hasseltii et Blumii; auct. Car.
Lud. Blume, M. Dr. Fase. I. et IL Lugd. Bat.
1827 — 1828. 8vo.
Flora Javae nee non insularum adjeeentium, auetore
Car. Lud. Blume etc., adjutore Joan. Bapt. Fi-
scher. Cum tabulis lapide aereque incisis. Bru-
31
xellis 1828. Folio. Fase. I. et II. X u. 24 S.
lind 6 Doppelfolio -Tafeln.
Dies wichtige Werk, typographisch und lithographisch
schön ausgestattet, die vegetabilischen Schätze eines
der reichsten Länder der Welt vor uns entfaltend, giebt
uns im ersten Doppelhefte zwei jener rälhselhaften Para-
sitenblumen, von denen bis jetzt erst eine naher bekannt
war. Nachdem der Verf. sein Werk dem Könige der Nie-
derlande dedicirt und für die ihm erwiesene Gunst ge-
dankt hat, wendet er sich an den Leser, um demselben
eine Uebersicht der Bestrebungen zu geben, durch welche
dieses Werk möglich und ausgeführt sei, er erwähnt der
Opfer, welche den Wissenschaften in Java fielen, und wie
er selbst kaum dem Tode entronnen sei, er führt die
Masse der neuen Gegenstände auf, welche er bekannt ma-
chen wird (3000 Arten), indem er eine Uebersicht sei-
ner schon gelieferten Arbeiten giebt, er fügt hinzu, wie
dies Werk alle von Reinwardt, Kühl, van Hasselt und
ihm selbst gesammeilen Pflanzen enthalten werde, wie er
durch königliche Grofsmuth unterstützt werde, und wie er
sich bewogen gefühlt habe, das Werk in lateinischer Spra-
che herauszugeben, um es gemeinnütziger zu machen, und
zur schnellern Förderung und Anfertigung der lateinischen
Beschreibungen den Dr. Fischer, einen Schüler von Schut-
tes, sich adjungirt habe. Die Bearbeitung geschieht nach
natürlichen Familien, so dafs jede Familie ein geschlos-
senes Ganze macht. Hundert Lieferungen werden nach
dem Prospectus von diesem Werke erscheinen und je 25
einen Band bilden. Nach der Einleitung wird die Fami-
lie der lihizanthcac abgehandelt, umfassend die Gattun-
gen Rajflcsia und Brugman.sia, jede mit einer Art
Ra'ffl. Palma und Rvugmansia Zippelii, beide auf den
Wurzeln von Cissus-Ar len parasitisch wachsend. Die beige-
fügten Tafeln geben die Pflanzen selbst in verschiedenen
Entwickelungszuständen und Durchschnitten, und Analysen
nebst anatomischer Zergliederung.
Bydragen tot de Natuurkundige Wetenscliappen, ver-
zameld door H. C. van Hall, W. Vrolik en G.
J. Mulder. Amsterdam 8vo. Tweede Deel 1827.
(s. Linn. III. Litt. p. 34.)
Proeven over den invloed van vergiften op zoogenaamd
gevoelige en eenige aridere planten. Door Claas
Mulder, Hoogleerar te Franeher. p. 38.
Diese Abhandlung enthält Gegenversuche zu den von
Macaire - Prinsep und Marcet angestellten, über die Wir-
kungen verschiedener Gifte, Opium, Sublimat, Blausäure,
auf die Sensibilität oder Beweglichkeit von Pflanzen-
theilen, besonders der Blätter der Mimosa pudica, fer-
ner des Pistills von Mimulus luteus (als Gegenversuch
zu den von Berberis, welche der Verf., da sie nicht
mehr blühte, nicht anwenden konnte) und der Strahlen-
blumen bei Calendula stellata.
Verhandeling over de Ranunculaceae der nederlandsche
Flora-, medegedeeld door A. L. S. Lejeune, Med.
Dr. etc. en R. Courtois, Med. Dr. etc. p. 69.
Aufzählung der in den Niederlanden anfgefundenen
Ranunculaceen nach der Anordnung von De Candolle,
mit genauerer Angabe der Standorte, Finder und inländi-
schen Floren^ übrigens nichts Neues enthaltend.
Twecde Nalezing op de Flora Belgii septentrionalis ;
door IL C. van Hall, p, 110.
Zu der schon früher gehaltenen Nachlese (Theil I.
p. 135) kommen noch folgende: Blitum virgatum in der
Umgegend von Breda; Eriophorum latifolium b. Gronin-
gen; Festuca duriuscula y dumetorum b. Groningen
Tillaea muscosa b. Nimwegen; T^iola. Riviniana Rchb.
b. Hoorn; Ruuiex conglomeratus b. Utrecht; Scheuchzc-
ria palustris b. Nimwegen; Paris quadrifolia b. Breda;
Crataegus oxyacanthoides DC. bei Groningen, wobei
eine Vergleichung zwischen dieser Art und Cr. oxyacan-
tha. Rubus Sprengelii Weihe b. Groningen; Thymus
Calamintha, in den Vestungswerken von Nimwegen; Cir-
sium anglicum bei s'Gravenhage: Ophrys myodcs, in See-
land und auf Walchern.
Bcschryving van Rhizomorpha cingens ', door ff. C.
van Hall. p. 222.
Diese neue Art von Rhizomorpha wird cingens ge-
nannt, da sie sich gürtelartig um den untern Theil der
Stämme
33
Stämme schlingt, sie hat ganz das Ansehn von Pferdehaa-
ren lih. cingens: leres capillaris simplex glabra nitida
atra apicibns fuscis; arborum Ivuncos directione saepe
obliqua cingens.
Bcschryving van twee planta ardige Misswassen ; mede-
gedeeld door R. Cour toi s, 3Id. Dr. etc. p. 226.
Die erste Monstrosität zeigte sich an JE rysimum chei-
ranthoides, bei welchem der Blütheusiand ästig, und alle
Blumentheile blattarlig grün waren, das Pistill war länger
als die Blume, auch gestielt; der Stiel verlängert sich und
trägt an seinem obern Ende zwei kleine gegenüberstehende
ßlättchen (vielleicht Fruchtklappen), aus der Mitte dieser
Blättchen kommen neue Blumen, die sich weiterhin wie-
der ebenso entwickeln. Bei andern geschieht die weitere
Ausbildung seillich, d. h. aus den Achseln der Blumen-
blätter. — Die andere Monstrosität wird an einer J^ero-
nica beobachtet: die Kelchblätter waren unverändert, aus
ihrer Mitte trat ein Slielchen hervor, welches einen neuen
Kelch trägt, aus der Achsel der Kelchblätter entstehen
neue Stielchen, jedes mit einem 4 blättrigen Kelche, an
welchem sich in der Mitte und seitwärts solch Sprossen
fortgesetzt zeigt. Diese Monstrosität erhält, sich schon
viele Jahre im Pflanzengarten von Luik, scheint zu Ver.
media zu gehören, also Per. med. phyllantha.
EcJie nanschapenheid. der Bloemen van Lonicera Peri-
clymenum ( Bosch -kamperfoelie) ', rvaargenomen door
A. de Körting, p. 226 et Tab. IL
Naschrift op de voorgaande waarneming , door IL C.
van Hall p. 237.
Der Verf. schickt eine ausführliche Beschreibung der
ganzen Pflanze von Lonicera Pcriclymenuni und des nor-
malen Baues der Blumen voraus, und giebt dann die Be-
schreibung der von ihm gefundenen Monstrosität. Die
Germina fehlten fast ganz. Der Kelch war kleiner als
gewöhnlich, aber nicht anders gebildet. Die Blumenkrone
war mehr als die Hälfte kleiner, röhrig, mehr regelmässig
5- oder 4-theilig, mit lanzetllichen mehr oder weniger um-
gerollten Zipfeln. Die Staubgefäfse waren blumenblattar-
tig, in einigen mit einander in eine Röhre verwachsen
4r Bd. lsHaft. 1t
34
und bildeten eine zweite Krone in der ersten, welche aber
mehr als zur Hälfte über jene herausragte und schmale
umgerollte Zipfel hatte, in andern waren sie nur in lan-
zettförmige Petala von sehr ungleicher Länge verändert.
Der Stempel war sehr verlängert, länger als diese innere
Blumenkrone, in eioigen fadenförmig, mit dreitheiligem
Stigma, in andern lanzett- oder linienförmig blumenblatt-
artig. Frucht setzten sie nicht an. Uebrigens hatten sie
die Färbung der gewöhnlichen Bildung. Merkwürdig war
es, dafs derselbe Slrauch an andern Zweigen gewöhnlich
gebildete Blumen trug.
In der Nachschrift wird noch im Allgemeinen die
Mifsbildung der Blumenkrone betrachtet, und auf andere
ähnliche Fälle, wo sich aus unregelmäfsiger Blume eine
regelmäfsige bildet, aufmerksam gemacht.
Over een nieuw plant engeschlacht , de Brugmansia. uit
de natuurlyke Familie der Rhizantheae; door C. L.
Blume, p. 419.
Der Verf. giebt hier in der Kürze Nachricht von sei-
ner Familie der Rhizantheen, und von den dazu gehöri
gen Arten und Gattungen, 2 Rafflesien und 1 Brugmansia,
welches man weitläufiger ausgeführt findet in dessen Flora
Javae. Der Name Brugmansia war schon von Persoon
zur Abtrennung einiger Daturen gebraucht, welche aber
als eigene Gattung nicht bestehn konnten.
Verfiandeling over de Stajidelkruiden (Orchideac) van
het Groothertogdom Luxemburg; medegedeeld door
den Heer L. Marchand etc. p. 423 u. Taf. VI.
Der Verf. giebt genau die Varietäten und die Stand-
orte von den Orchideen, welche im Grofsherzogthum Lu-
xemburg vorkommen, er beschreibt noch genau die Arten
von Orchis, und stellt hier eine neue Art ? auf, welche
aber auch wohl nach dem Verf. nur Varietät von O. mi-
litaris sein kann; er nennt sie O. ncrvata, und giebt
folgende Beschreibung der Blumentheile, welche nebst de-
nen der Or. militaris und fusca abgebildet sind: Label-
lum öparlitum denticulatum, punctis raris scabrum; pe-
tala conniventia lanceolata mucronata, intus nervis purpu-
reis regulariter lineata; calcar obtusum subincurvum, dimi-
35
diam ovarii longitudinem excedens. Spica ovata pauci-
ilora, flores purpurascentes. (Labellum 3-fidum, punctis
raris scabrum, lacin. lateral, linearibus, media biloba pro-
duciiore; lobis oblique divergentibus , obsolete dentatis,
cum mucrone interjecto; bracteae squamiformes).
Opmerhingen ovcr den grond en de gewassen van de
oevers der Sure en omstrehen, in hei Groothertogdom
Luxemburg; medcgedeeld door den Heer Frangois Ti-
li an t te Luxemburg, p. 516.
Der Verf. giebt uns Namenkataloge der Pflanzen an
den verschiedenen Punkten seiner Streifzüge, wie schon
früher in demselben Journal, indem er zugleich den Bo-
den und die Gegend beschreibt.
Perslag van een plant- end landbouwkundig reis je, ge-
daan in July 1826, längs de oevers der Maas, van
Luik naar Dinant , in de Ardennes en het Groother-
togdom Luxemburg ; door M. Bronn en R. Cour-
lois etc. p. 450.
Die Verf. führen stets namentlich die Pflanzen und
deren Varietälen an. welche sie an den verschiedenen
Orlen ihrer Reise fanden; hat daher in geographischer und
floristischer Hinsich I Interesse.
E. Der Italiäner.
Stirpium sardoarum elenchus; auct. J. H. Moris.
Cagliari 1827. 4to. Fase. I. VI u. 55 S. Fase.
IL 12 S.
Florae siculae prodromus sive plantarum in Sicilia
ulteriori nascentium enumeratio seeundum systema
Linnaeanum; auetore Joanne Gussone. Vol. I.
Neapoli 1827. 8\o. 592 S.
11 *
36
Index seminum anni 1825, quae ab horto regio in
Boccadifalco pro mutua commutatione exniben-
tnr. 4to.
Dieser alphabelisch geordnete Saamenkatalog. von
Joannes Gussone, als Vorstand des Gartens, unterzeichnet,
enthält einige Bemerkungen zu den neuen von demselben
genannten Pflanzen, welche wir hier ausheben. Der bei-
gesetzte Stern bedeutet, dafs die Pflanze aus Sicilien, das
G., dafs sie von Gussone benannt sei. Auch blofse Syno-
nymebericlitigungen haben wir beigefügt. — Agave yuc-
caefolia Red. (Ag. spicata Guss. nee DC). Agrostis ni-
tens G. * Habitu Milii scabri Pr. sed characteres generici
Agrostidis. Corollinis glumis undique villosis, setisqne
glumae majoris elongatis ab aliis diversa. Allirnn arvensc
G. * Habitus et summa aftinitas c. A. sphaeroeephalo,
sed flores albidi, capitula ovato-subrolunda, laxiora; sta-
mina petalis subaequalia. Allium pusillmn Cyr. non
Willd. (A. maritimum Raf., obtusiflorum Red.). Asiraga-
lus sicidus Raf. A. Echinus Guss. non DC, a qua specie
differt dentibus calycinis linearibus elongatis longe lana-
tis. Avena puberula G. * Panicula spieiformis coaretata
lineari-lanceolata, arista dorsalis setiformis, recla, glumis
brevior. 0. Brassica macrocarpa G. * Habitus et fo-
lia B. balearicae, sed siliqua crassissima diametro digiti
minoris a reliquis distineta. JBt/pleurum Fontanesii G. *
Affinis B. odontite quocum semper cönfusum, at floribus
longe et inaequaliter peduneulatis, involucris membrana-
eeis magisque reticulatis ab illo diversum. Calendula
maritima G. * C. incanae, pro qua habui, et C. margi-
natae Willd. En. proxima, sed foliis integerrimis et visco-
sitate omnium partium, quae eultura perstat, ab utraque
distineta. Carduus moschatus G. Fol. superne arachnoi-
dis subtus albo-tomentosis, integris pinnatifidisque , laci-
nia extima ceteris longiore et odore totius plantae mo-
schato a C. molli diversus. In Japygia. Crepis glandu-
losa G. * Habitus et odor C. foetidae sed caule erecto
strialo basi simplicissimo, foliis minus pinnatifidis et pi-
lis glanduliferis calycem et ramorum apicem oblegenti-
bus, distineta. Crotalaria havanensis G. Glabra, foliola
oblonga, emarginata, basi allenuata, flores racemosi, legu-
mina oblongo-cylindracea pendula. E seminibus indeterm.
ab Havana missis. Dianthus ciliatus G. D. Horneinanni
37
DC. affinis sed distinguitur petalis nunquam incisis foliis
enerviis. In Aprutio. Dixnith. velutinus G. * D. pro-
lifero proximus al caule pubescenle velutino, squamis ca-
lycinis exterioribus duabus acutis mucronatis, floribus in:
ter squamas pedynculatis diversus. Bchium arenarium
G. * Caule diffuso, fol. oblusis, corolla parva tubulosa,
calycibus slrigoso-liispidis ab E. diffuso Sibth. et lenue,
quibus affine, differt. Fedia sicula G. * Affinis F. coro-
natae, a qua differt. coronae denlibus lanceolatis erectis
interne dense villosis. Hcclysarum echinatum G. Proxi-
mum IT. albo WK., sed radices vix digitales, laciniae ca-
lycinae seiaceae, legumina crislata, aculeata, lateribus fo-
veolata. In Japygia. Heliolropium Bocconi G. * An
H. suaveolensBbrst. ob synonymum Bocconi? at in nostro
nee folia calycesque tomentosi, nee calycis laciniae
subulatae, nee caulis minus divaricalus ac semina minora
H. europaei. JUeracium lucidum G. * Quoad foliorum
figuram et babiium H. crinito Sibih. affine; sed folia sub-
coriacea lucida glaberrima; caules subfarinosi; calyces pi-
lis brevibus glandulosis tecti. Ipomöea compvessa G.
Caulis volubilis compressus, folia cordalo-ovata integra;
peduneuli 1-flori petiolo breviores. Tota planta villoso-
pilosa. Ex seminibus Indiae. Muscari aulumnalc G. *
M. botrymdi omnino shnile, sed diversum florendi tem-
pore autnmnali, foliis omnibus linearibus non apice dila-
tatis, corollis amelhyslinis. Ononis pnlymorpha G. *
Affinis On. viscosae, sed odor omnino diversus, peduneuli
mutici vel aristati, corollae calycibus aequales. Ornitho-
galum coJVuium G. * Omnino simile Orn. nano, sed fo-
lia ad margines ciliata. Panicum zonale G. * Fol. ma-
culatis zonatis, flosculis glabriusculis muticis et babitu
a P. crus galli ac colono diversum. Physospermum an-
gelicapfoHum G. * P. actaeaelolio Presl. affine habitu et
involucro: sed folia subius villoso-pubescenlia. foliolis non
divaricatis, basi subbilobis inciso-dentalis, illis Angelicae
sylvestris omnino similibus. Fructus ovati ac obsolete
&triali ut in illo. Quercus Fontanesii G. * Hacc est
Q. pseudo-suber Desi. quae a Q. pseudo-subere Senti
omnino differt foliis deeiduis non perennmtibus. Sapona-
ria calabrica G. Facies S. oeymoidis, sed abunde di-
versa , radice annua et petalorum laminis rotundis basi
conslrictis. In Calabria. Scandix brachycarpa G. *
S. australi et falcatac Bbrst. affinis, sed seminum rostro
38
bifariam non undique hirto ab australi; et caule glaberri-
mo, ramis divaricalis, fructibus medio ad basin valde in
crassatis ab utrisque diversa. Scilla Cupani G. * Est
Ornithogalum coeruleum Raf. sed genere huc spectat.
Scilla intermedia G. * Flores Sc. aulumnalis, folia fere
Sc. parviflorae, Capsula obcordata. Scorzonera Columnae
G. * Diff. a Sc. hirsuta, cui ceterum similis, seminibus
glabris, spinulis sursum versis asperis. Scorzonera deli-
ciosa G. * Sc. undulatae purpureae et tuberosae affinis,
at radicc tuberosa oblongo-cylindracea, caule simplici vel
basi tantum ramoso, foliis basi farinoso-tomentosis, squa-
rais calycinis imbricatis glaberrimis acatis ab illis diversa.
Cor. purpurea. Seeale montanum G. * Diff. a S. ce-
reale, radice perenni et spica per arliculos dissilienle; a
S. sylvestri et fragili Bbrst. calyeibus brevissime aristatis.
Serratula Bocconi G. * Inter S. humilem et mollem
species media. Calycis squamae laxae ut in priore, folio-
lorum vero laciniae obtusae ut in posteriore. Ab utris-
que diversa reeeptaculi paleis setaeeis integris. Icon Boc-
coni Mus. t. 109, banc exaete refert. Silene Graefferi G.
Diff. a S. ciliata DC. cum qua saepius confusa, radice
fibrosa minime caespitosa ac lignosa, foliis latioribus.
Spartium Gasparrinii G. * Frutex puleberrimus ramis
gracilibus virgatis floribusque luteis odoris undique vesti-
tus. Folia inferiora ternata, superiora simplicia et Sp. ra-
diato similia, sed in nostro sparsa non opposila et flores
racemosi alterni solitarii. Stachytarpheta mutabilis hy-
brida G. Varielas in horto enata a S. jamaicensi et mu-
tabili. Flores prioris, folia vero et habitus posterioris.
Thlaspi pubescens G. * Thl. hirto proximum, sed ha-
bitu, pubescentia , siliculis oblongis , apice emarginatis,
stylo ultra emarginaturam exserto diversum. Triglochin
laxiflorum G. * Potius Tr. bulboso quam aliis speciebus
affine, sed ab hoc discriminatur tempore florendi autum-
nali, scapis adscendenlibus non ereeiis, foliis supra pla-
nis non canaliculatis , floribus distantibus, peduneulis bre-
vioribus.
39
I. Der Amerikaner.
Journal of the Academy of Philadelphia. Vol. II.
1821. 8vo. (s. Linnaea HI. Litt. p. 161.)
A dcscription of some new species of plant s, recently
introduced into the gardens of Philadelphia, from
the Arkansa territory. By Thomas Nuttal. p. 114
(read Aug. 182 LJ
Coreopsis tinctoria, fol. radicalibus pseudobipinnatis,
foliolis subovalibus integris glabris, superioribus pseudo-
pinnalis, laciniis linearibus, floribus binatis ternatisve, ca-
lycibus exterioribus brevissimis, radiis bicoloribus, semini-
bus nudis immarginal is. Blüht vom Juni bis October,
auf Wiesen, die überschwemmt werden, am rothen Flufs.
Die Blumen geben eine gelbe Farbe, mit denen von Cor.
senifolia. — Helianthus petiolaris, annuus, fol. alternis
ovatis acutis integriuseulis, longissime petiolatis, scabris;
caule erecto ramoso, floribus longe pedunculalis , semini-
bus villosis. An den sandigen Ufern des Arkansa, bl. im
August. Eine durch ihre kleinen Blätter und langen Blatt-
stiele ausgezeichnete Art, die Blumen haben 3 — 4 Zoll
im Durchmesser. — Aster graveolens (Ast. oblongifolius
Nutt. gen.) viscosus, caule pumilo ramosissimo recurvato
rigido, fol. crebris consimilibus lineari-oblongis, acutis,
subamplexicaulibus integerrimis ; ramulis exserlis unifloris,
calycibus squarrosis. Bl. vom August bis December. An
Felsenabhängen und auf den Bänken des Arkansa und
Missuri. Mit blauen und gelben Blumen, eine sehr harte
Pflanze, welche spät, wenn alles schon durch den Frost
getödtet wird, blüht. Den früheren Namen verwirft der
Verf., da er unpassend von einem unvollständigen Exem-
plarhergenommen wurde. — Centaurea (Phrygia) ame-
ricana, annua, caule praealto parce ramoso sulcato; fol.
sessilibus, inferior, oblongo- ovatis repando-denticulatis,
superior. lanceolatis acutis, pedunc. apice incrassatis, fo-
liol. calycinis ovalibus appendiculato-pennatis recurvatis.
Auf Flufsbänken und angeschwemmtem Lande im obern
Theile des Arkansa -Landes. Bl. Juli u. August. Scheint
kaum unterscheidbar von C. austriaca. — Doriia ciliata,
40
fol. oblongis obtusis subamplexicaulibus eiliato-serratis;
laciniis calycinis linearibus planis seta acuminatis; caule
herbaceo. Angeschwemmte Bänke des Arkansa und Great
Salt Flusses. Die goldgelben grofsen Blumen sitzen an
den Spitzen der Zweige. — Oenothera triloha, acaulis,
foliis interrupte pinnatifidis dentatis glabris, pelalis apice
trilobis eapsulis quadrialatis magnis. Auf dürren zum Tbeil
entblöfsten Wiesen am Redriver. — Oenothera speciosa,
puberula, fol. oblonge -lanceolatis dentatis, subpinnatifidis.
racemo nudo, primo nutante, caps. obovatis angularis;
caule suffruticoso. Bl. Juni u. Juli. Auf Ebenen am Red-
river. Die Blumen sind grofs und weifs, werden beim
Verblühen rosenroth, und blühen am Tage. — Oeno-
thera linifolla, fol. integris, radicalib. lanceolatis, cauli-
nis linearibus conferiis, racemo nudo terminali, caps. obo-
vatis angulalis pubescenlibus; petalis obeordatis stamini-
bus longioribus, stigmate 41obo. Auf den Gipfeln der
dürren Hügel und an den Felsenabhängen nächst den Bän-
ken des Arkansa. — Oenothera serrulata Nutt. Gen.,
fol. linearibus, spinuloso-serratis acutis; florib. axillarib.,
calycis foliolis carinatis, stigmate 4-lobo, eapsulis cylin-
dricis erectis, caule suffruticoso. Auf Hügeln in der Ebene
am Redriver und Missouri. — Stevia callosa , annua,
fol. linearibus conferiis crassiusculis, apice callosis, supe-
rioribus alternis, florib. divaricatis subcorymbosis , pappus
sub-8-phyll. erosus brevissimus. Auf kiesigen Bänken
am Arksana, seifen. Bl. Sept. u. Oclob. — Astragahis
micranthus, decumbens; foliolis ellipticis emarginatis gla-
bris, pedunc. subbifioris petiolo longioribus, legum. falca-
tis bicarinatis glabris; seminibus truncatis. Ebenen am
Redriver. Bl. v. Mai bis August. — Kcrhena , subge-
nus: Glandularia Gmel., Cal. tubulosus, 5dent., denti-
bus setaeeis inaequalibus. Cor. limbus 5fid. subaequalis,
lobis emarginatis, ore villoso. Stigma bilabiatum. Foliis
trifidis laciniatis oppositis, spica solitaria peduneulata. Cor.
Buchnerae. Jrerb. Glandularia hipiunatißcla , subereeta,
hirsula, fol. trifidis bipinnatifidis, lacin. linearibus, sem.
impresso-punetaiis. Auf offenen Kalkhügeln am Redriver.
Bl. Mai u. Juni. Sehr ähnlich der V. Aubletia, mit wel-
cher sie in dieselbe Abtheiinng gehört, welche schon von
Gmelin als Gattung getrenn l ist. — Eine jede der hier
angeführten Pflanzen ist noch kurz beschrieben.
41
Uescriptions of rare plants rccenlly introduced info the
gardens of Philadelphia. By Tliomas JSuttal {read
Jlarch 1822) /;. 179.
Nemophila. Cal. 10 ßd. , lacin. exter. reflexis. Cor.
subcampanulata 5-lobata, lobis emarginatis, ad basin fo-
veolis marginales slaminiferis. Stam. brevia filamentis nu-
dis. Caps, carnosa, 1-locul. , 2-valv. Sem. 4. Herba
succulenta annua. caule triqueiro, fol. alternis pinnatifidis,
pedunculi longissimi lflori opposilifolii et terminales sub-
racemosi, racemis ineurvis, fructibus deflexis. Cor. aesti-
vatione convoluta. Ilydrophyllum affine. JSem. phaceli-
oides. Beschreibung. In schattigen Ceder -Wäldern, 10
Meilen vom Fort Smith, und an ähnlichen Standorten an
den Quellen des Potloe. Bl. im Mai. — Callirhoe Cal.
simplex öiid. Caps, plurimae monospermae in annulum
congeslae. Ilabilu Sidae consimilis. Cal. digitata, glau-
ca, foliis inlerioribus pseudo-digilatis, subpeltalis, lacin.
linearibus subdivisis glabriusculis supremis tripartitis sim-
plicibusque, pedunc. subracemosis longissimis. Nicht sehr
gemein an buschigen Stellen auf offenen Wiesen bei Fort
Smith. Bl. Mai u. Juni. Folgt die Beschreibung. Perenui-
rendes Gewächs mit carminrolhen Blumen, bildet ein Ver-
bindungsglied zwischen Sida und Malva. Wurde zuerst
von Mr. Will. Dick zu Ehren des Verf. benannt, im Gar-
ten der Universität von Pensylvanien.
On iwo remarhable Hepaiic Blosses fourid in jYorth-
Carolina, by L. I). Schweinitz (read Nov. 1822^
p. 361. c. tab.
In seinem Werke: Specialen florae Americae sep-
tentr. Cryptogamicae etc. Rahigh 1821. Svo., hat der
uns Deutschen längst bekannte Verf. zwei Pfl. aufgeführt,
Sphacrocarpus terrestris Micheli und Targionia orbiai-
laris n. sp.j welche der Verf. hier durch Beschreibung
und Zeichnung noch näher zu erläutern sucht. Von Sphae-
rocarpus wird zuerst eine Beschreibung der Gattungskenn-
zeichen gegeben, und dann Beobachtungen über die Pflanze
und ihre Theile. Char. gen. Calycibus multis magnis in
fronde minuta fasciculato-aggregaiis globoso-turbinatis re-
ticulatis subdiaphanis, apicc perforatis capsulam includen-
tibus. Capsula in fundo calycis sessili, sphaerica, qua-
42
druplo-minori e membrana tenuissima diaphana confecta,
continenti Sporangia mimerosa e globoso-lenticularia in-
ier se libera , quasi quadricocca , superficie granulata ( a
sporis globosis inclusis) ac muricato-exasperata. Fronde
reticulata subdiaphana, substantia calycis etiamque viridis:
sima. Hierher gehört denn auch Fig. La — i, auf der
beigefügten Tafel.*) Aus der Targionia orbicularis Spe-
cinio fl. Crypt. p. 28, wird darauf eine eigene Gattung
Carpobolus gebildet, mit folgendem Gattungscharacter:
Capsula oblongo-sphaeroidea compressa desiliente, apice
rima notata (an dehiscenti?) sporis minutis globosis re-
pleta, inter se liberis. Calyce majusculo bifido erecto aut
inclinato, Capsula ejecta inani persistenti. Fronde oblongo-
orbiculari, in ambitu varie lobato- plicata, plicis omnibus
in cenlrum convergentibus , marginibus elevaiis crenatis,
subsiantia Anthoceri. Plures frondes confluunl, nunquam
autem sese invicem superincumbunt. Auch diese Pflanze,
welche in Gärten an der Erde, im December und Januar
mit reifen Kapseln gefunden ward, wird ausführlich be-
schrieben und abgebildet Fig. II. a — 1. Ohne Früchte
hat die Frons das Ansehn eines Collema oder Anihoceros,
braun und grünlich gefärbt. Die Kapseln sind hellbraun
oder gelb, elliptisch, ziemlich grofs und mit goldgelben
Körnern gefüllt.
Journal of the Academy of nat. sc. of Philadelphia.
Vol. III. 1823.
Observation.* on ihe genus Oryzopsis. By T. Nuttall.
Read Juli 1. 1S23. Part. I. p. 125.
Der Verf. berührt zuerst das Geschichtliche der Gat-
tung und der Arten: wie Sprengel sie höchst falsch den
Oryzeen angereiht habe, und Smith eine Art zu Milium
brachte, wozu die europäische Art schon früher gerechnet
wurde. Darauf werden die bekannten Arten, nebst einer
*) Vergleicht man mit dieser Beschreibung^ und Abbildung die
von der europäischen Pfl. jüngst durch Bischoff in den Verhandlun-
gen der Academia Leop. Carol. gegebene, so finden sich bei äusserer
grofser Aehnlichkeit Verschiedenheiten im innern Bau, so dafs wohl
die nordamerikanische Pfl. mit der europäischen nicht identisch sein
möchte. Herausgeber.
43
neuen, aufgeführt, und mit folgenden Diagnosen versehen.
Oryzopsis parviflora Nutt. Culmo nudiusculo paniculato,
eorolla villosa brevissime aristata, calyce retuso excedente.
Beschreibung in englischer Sprache. Die Kleinheit und
gröfsere Anzahl der zottigen Blumen, der stumpfe Kelch
und die sehr kurze Granne, unterscheiden diese Art beim
ersten Anblick. In einem Tannenwald am Ufer des Con-
necticut. Bl. im Mai. Oryz. asperifolia Mchx., culmo
nudiusculo subracemoso, eorolla glabra calyce acuto sub-
aequali, arista eorolla duplo longiore. Berge an der Hud-
son's-Bai durch Neu -England bis Virginien. Oryz. mela-
nocarpa Mühlenb. Gram, descr. ( (Milium racemosum Smith
in Rees Cycl.) culmo folioso, panicula patente paueiflora,
arista praelonga reeta seminibus lanceolatis nigrescentibus.
Von Pensylvanien bis Neu -England. Oryz. paradoxa
Nutt. (Milium par. L., Agrostis parad. Scop.) culmo fo-
lioso, panicula patentissima paueiflora, arista praelonga un-
dulala, seminibus ellipticis nigrescentibus. Eur. austr.
Remarlis on the species of Corallorhiza indigenous to
the United Statrs. By Thom. Nutt all. Read Au.
gast ö, 1823. Part. I. p. 135.
Nach kurzer geschichtlicher Einleitung zählt der Verf.
die Arten auf, welche in den Vereinigten Staaten Nord-
amerika^ vorkommen. Corallorhiza venia Nutt. (Cym-
bidium Corallorh. Mühlb. Cat., Corallorhiza innata Eaion's
Manual of Botany ed. 3, p. 250.) aphylla, petalis Omni-
bus lineari -lanceolatis patentibus, labello oblongo imma-
culato, basi bidentato, apice recurvo ovato, calcare obsoleto
innato. Abgebildet Taf. VII. Fig. sinistra. Cor. odon-
torhiza Nutt. (Cymbidium odont. W illd. sp., Ophrys co-
rallorhiza Michx.,"Jc. Pluck. t. 211, f. 1. 2.) aphylla, la-
bello ovali indiviso maculato, calcare obsoleto innato, Cap-
sula subglobosa. Cor. multiflora Nutt. (Cor. innata Nutt.
gen. Am. 2, p. 197. excl. planta Europaea, R. Br.) aphvlla,
scapo inultifloro (15 — 30), labello euneato - ovali tri-
parlilo recurvo maculato, calcare conspicuo adnato. Ab-
bild. Tab. VII. Fig. dextra. — Ein Subgenus bildet Co-
rallorhiza hiemalis Nutt. (Cymbidium hiem. Willd.), fo-
lio radicali ovato, labello euneato trifido unguiculato im-
maculato, petalis erectis; unter dem Namen Aplectrum.
44 —
Labium ungnieulalum. Calcare nullo, Rad. tuberosa.
Folia radicalia solitaria aut florescenlia marcescens.
Journal of the Acadeiny of nat. sc. of Philadelphia.
Vol. V.*) 1825,
Description of a number of nerv American species of
Sphaeriae. By Lewis D. de Schrveiuitz. Read Fe-
bruary 15, 1825. Part. 1. p. 3.
Der Verf. liefert hier einen Nachtrag; zu seiner Syn-
opsis der Schwämme von Carolina in den Schriften der
naturforschenden Gesellschaft zu Leipzig, indem er eine
Anzahl von Sphaerien beschreibt, abbildet, oder nur an-
führt. Sphaeria §. 1. Cordyceps. a, Series. Hypocrea
1) Sph. geoglossmh Schwtz. p. 4, Tab. 1. f. 4.**) Sub-
stantia carnosa, valde similis Geoglossi, intus albida, ex-
tus aterrima. Capitulum s. clavula linguiformis, medio
compressum et canaliculatum, apice obtuso subfalcato,
dense obtecto sphaerulis valde parvis obloniiis confertis,
substantiae immersis, sed conspicuc e superficie atra pro-
minentibus; ostiola parva vix prominentia. Slipes clavula
fere triplo longior, aliquantulum sqnamulosus et hirsutus,
cum clavula concolor, carnosus, librose dividendus intus-
que albus. Tota plantula pollicem circiler longa, valde
gracilis. A Sph. ophioglossoide diff. subslantia tenui et
fragili, gracili forma et defectu coloris lutei interni. New-
York. 2) Sph. capitata Fries, sine tubere, nee in Sclerod.
cervino (in Am. bor. hueusque nondum detecto) reperlum
prope Salem. 3) Sph. mucronata Schwtz. p. 5, tab. 1.
f. i. — b. Series Hypoxylon. 4) Sph. snbterravca
Schwtz. p. 5, tab. 1. f. 3. Caulescens suberosa, indivisa.
longissima, apice elongäto griseo, pulvernlento , integro.
ex reliqno nigricans. Qui caules, dimidium pedem et
ultra longi, r.ascuntur ex hirsuta, suberosa saepissimeque
varie flexa basi, strueturae suberosae, et a basi ad medium
usque tomento tenui brunneo-nigro vestita. Perithecia
*) W<der der 2te Theil des 3ten Bandes, noch der 4te Band,
enthalten botanische Aufsätze. Herausgeber.
**) Wir gehen die englischen Beschreibungen in lateinischer Spra-
che wieder, als ein sicheres Mittel, den rechten Ausdruck zu treffen.
Herausgeber.
4.)
hine inde dispersa in parte rmlvcrulcnla eäults raro appa-
renlia. In fodinis et puleis Ncw-Jcrscv. 5) Sph. flabel-
lij'ormis Schwtz. (Mensma nigripes Ejusd. Synops.) Tab. 1,
f. 5. Perithecia nascuntuv in sumniitalibus palmatim ex-
pansis fimbriatis colorc vivlde incavnalo tinclis. Specimi-
num fertilium apices sunt minus expansi, inlerdum feie
cylindrici, uec pulverulenti, bulbus basalis inlerdum ra-
lione maximus, caules crassissimi, ralione alliludinis di-
midium poll. non excedentis. In ramis vetuslis lignorum
molliorum, Salicis, "Viburni, in sylvis humidis. Salem.
§. IL Poronia. 6) Sph. pocula Schwtz. Tab. IL f. 6.
Pezizam inversam aemulans . fasciculalim deorsum erum-
pens ex epidermide, cupulis 2 — 4 pcdicellatis pendulis
iasciculum efiicientibus, margine intus flcxo et crasso,
disco piano, pruinoso. Color totius tungi albus, brunneo
tinctus; magnitudo cujusvis cupulae circiler 1 — 2 lin.
Perithecia parva oblonga lutescentia, monoslicha, tola disco
pruinoso pulverulento immersa, ostiolis nigris vix promi-
nulis ; substantia interna suberosa albescens, externe cupu-
lae et stipes ralione crassus in quem contrahuntur aliquanlu-
lum sunt squamosae aut furfiiraceae. Sub epid. Fraxini. Sph.
pimctatam s. Poronia nondum in Am. bor. reperit auctor.
Sph. Candida Schwtz. Synops. Car. n. 20 a Friesio huc
relata, interhanc et sequentem tribum ambil ut et, sequens:
7) Sph. intermedia Schwtz. In juniori statu pulvinata,
in provectiori maturo est substipitata, efformans cupulam
liberam repando-undulatam, corlici interiori aflixam brevis-
simo crassoque stipite, subtus plicatam et cincreo-nigram;
superficies s. discus est pulvinata sed appbmata et inae-
qualis, copiosis tecta sphaerulis varie disposilis, plus mi
nusve prominentibus, incarnato- brunneis, et substantia gri-
seo-furfuraeea tecta, quae ostiola perforata circumdat ita
ut impressa appareant. Apothecia numerosa sunt immersa
substantiae internae brunneo -nigrae, quae omnino analoga
illi sequentis tribus, cortex ejus superus sphaerulas for-
mat, in superiicie conspicuas. ovatas, confertas, saepe
cum superficie communicanles brevibns lenuibusque
aperturis s. ostiolis. Haec Sphaeria in coriice interiore
crescit, epidermide stellatim rumpente cingitur, nunc soli-
taria nunc aggregata varias formas exhibens, semper in
margine libera, solummodo peculiari stipite affixa. Prope
Bethlehem in ramis emortuis Pruni. Proxima Sph. candi-
dae. §. III. Pulvinatae. 8) Sph. vernicosa Schwtz. Tab. I.
46
f. 2. Maxima hujus tribus, unciam alta, versus aplcem
turbinata, subito in slipitem crassum attenuata, valde si-
milis varietali : obovata Sph concentricae. Corticis exte-
rioris color atro splendens-vernicosus, superficie turbinalae
partis, ex subjacentibus sphaerulis quasi, minime plana.
Nulla et fortiori lente aperturas detexi in superficie, quae
tarnen existunt, quum superficies massa nigra, pulverulenta,
apothecia replenle, copiosa, sit Jnterdum tecta ut in S.
concentrica, rubiformi aliisque. Intus non solum superior
pars sed etiam stipes numerosis concentricisque stratis apo-
theciorum dense stipatorum parvorum replelur, quae integra
remanent, pulvere jam disperso, si fungus interne est plane
albus. Latitudo partis sup. lalioris circiter semipollicaris.
Primum Sph. enleroleucam nominavi. In postibus sepi-
mentorum prope terram, ad Salem. — 9) Sph. entero-
mehi Schwtz. Ovata, oblonge pulvinata, longitudinaliter
confluens, rubiginoso-brunnea. Cort. ext. subsquamosus,
haud conspicue granulatus subjacentibus sphaerulis, facile
secedens, substantiam interiorem denudans nigram nee lu-
eidam, cui apothecia minuta sunt immersa formae fere
globosae sine prominente osliolo. Haec Sphaeria, fragi-
formi affinis, ad minimum \ poll. lata, nunquam immersa,
plures interdum usque ad pedis longitudinem confluentes.
Ex rimoso Fraxini cortice prorumpunt ejus series confluen-
tes, raro in Lehigh montibus ad Bethlehem. 10) Sph.
teres Schwtz. Tab. 2, f. 7., tereti-cylindrica, apice obtuse
rotundato, solitarie et superticialiter crescens; cort. ext.
rubiginosus, prominentiis haud ita elevatis sed latis tuber-
culosis; substantia interna fuliginoso-nigi'a, aliquantulum
straligera; apothecia substanliae internae immersa, lata,
non conferta, undique proluberantia. Tota Sphaeria 3 lin,
alta, lin. lata. In cortice ignoto. 11) Sph. annulata
Schwtz. Tab. 2, f. 8. Superficialiter crescens late sese
pandens, inusitatum in modum confluens, fortuito solita-
ria, tunc belle pulvinata, orbicularis; quae forma et in
confluentibus satis conspicua. Juniori in statu ochroleuca,
sensim obscurior, usquedum cort. ext. sit omnino niger
nee lucidus, qui dense et regulariter est granulatus apo-
theeiis periphericis in superficie prominent ibus. In statu
maturo qaodque elevatum perithecium horizontaliter vide-
tur truncatum cum annuliformi prominentia in margine par-
tis truncatae, centrum exsurgit in ostiolum depresso - coni-
cum, omnino glabrum et lucens, dum reliqua sphaerulae
47
elevatae pars sit scabrlda; stroma Internum nigrum, cui
immersa sunt perithecia numerosa peripherica subglobosa
uniseriata sacculo s. velo interno albo. Conflucntes Sphae-
rulae saepe locum 4 — 6 poll. longum latumque in cor-
tice occupant, unoquoque % poll. lato. Valde similis Sph.
multiflori Fr. In cortice Quercuum. 12) Sph. gelatinosa
Fr. In Sambuco canadensi Bethlehem. Nimis proxima
Sph. rufae. 13) Sph. stercorum Schwtz. Polymorphe,
undulatim expansa et aliquantulum lobata in circuitu, evi-
denter plicata in superficie, levitert tarnen pulvinata, in
superficie dilute brunnea. In juniori statu tomento albo
evanido ad basin est circumdata et magis elevata, sed valde
irregularis; solitaria occurrit, plerunique longitudinaliter
confluens et praecipue ai'fixa plicis angustis, quae in The-
lephora, cui innascitur, externo impedimento efficiuntur, ex
Ulis sese extendit more Collematis pulposi super hyme-
nium imprimis, nonnunquam vero et in pileo nascens.
Textura ejus haud gelalinosa, semper autem mollior quam
congenerum, exceptis rufa et gelatinosa. Apotheciorum
ostiola minula et densa, colore obscure brunneo in super-
iicie prominent, eamque granulatam reddunt; massa in-
terna omnino est alba suberoso-pulverulenta, apothecia
globosa huic non sunt immersa, sed solummodo in cort.
ext. pro ratione crasso. Maculae confluentes saepe pol-
lice sunt longiores, 3 lin. latae, singulum Individuum in
orbicularem vergit formam diametro circiter 1 — 2 lineari.
Species superficialiter affixa, libero margine, praesertim in
speciminibus lobatis. Pulvis ex apotlieciis expulsus al-
bus, abundans. Pulchra species affinis S. rufae et gela-
tinosae, crescens in hymenio Tbeleph. (Slereum) fasciatae
Schwtz. — §. 4. Connatae. 14) Sph. lactea Fr. In in-
teriori corticis emortui latere. Bethlehem. 15) Sph. co-
prophila Fr. Raro in Carolina sept. in locis humidis ad
ligna fimo vaccino tecta. 16) Sph. confluens Fr. Prope
Bethlehem non rara. 17) Sph. atramentosa Fr. Prius
cum amicis communicala sub nomine Sph. cohortinae
Schwtz.. color ejus variabih!r. , nunc aterrimus, nunc oliva-
ceo-brunneus. 18) Sph. hydnicola Schwtz. Tab. 2, f. 9.,
undulatim effigurata, cras&a, brevis et pro ratione valde
elevata, fortuito confluens, cort. ext. intense ater, inaequa-
liter granulosus, inque tubercula elevatus ex subjacentibus
sphaerulis, quae latae et distantes, stromati albo immersae,
velo interno s. sacculo brunneo; osliolis conspicue promi-
48
nulis; interdum si crescit in dentibus subulalis majoribus
Hydni, hi cum Sphaeria concrescunt et speciem pedicelli
crassi deformis prae se ferunl. Ilaro in subulis Hydni
emortui, subslantiam ejus saepe penelrans. Proxima S.
confluenti et udae. Singula capitella circiter diametri
| poll. — 19) Sph. calloslroma Schwlz. tab. % f. 10.
Diffuse expansa in maculas forma valde irreguläres, non-
nullos pollices longas, primo inspeclu compositas ex ma-
gna copia contigue confertarum spbaerularum magnitudine
minoris grandinis plumbeae (Schrot), quae vero in sec-
lione Iransversali evidenter communi cortice connectuntur,
qui granulosus niger rugosus haud planus. Quaelibet
sphaerula in apice irregulariter est truncata, ibique in-
structa osliolo leviter elevato , conico, obtuso. Sub cor-
tice externo nigro stroma crasso-pulverulentum colore vi-
vido rubro-ochraceo parce circnmdat lata apolhecia, irre-
regulariter in unam pluresve series disposita, quil)us forma
ovalis. velo nigro lucente, et cum ostiolo externo ope colli
s. duclus satis conspicui connexus. Locis bumidis et um-
brosis ad corticem emortuum Corvli. Bethlebem. 20)
Sph. fusco-purpurea Sehwtz. Tab. 2, f. 11. Laie ex-
pansa in maculas varie effiguratas monstruosas, in exten-
sionem longitudinalem semper lendentes, utplurimum mar-
ine slerili. Cort. ext. in sectione transversa niger, sed
in superficie interdum byssaceo-tomentosa colore gaudet
pulchre purpureo-fusco, celerum minime planus sed ele-
vatus in tuberula variiformia, omnia grandi-gr^nulata sub-
jacenlibus sphaerulis. Stroma parcum sed nigrum lucidum,
cui apothecia numero^a una pluribusve senebus sunt in-
strata, quae fere regulariter oblongo-ovata, lucenti- nigra,
velo interno albido. Tota sphaeria non valde elevata, tin-
git subjacens lignum s. corticem, in quo superficialis sed
haud separabilis, colore nigro. In ligno molliori emortuo
inque cortice talium arborum.*)
*) Die Fortsetzung der noch in diesem Bande enthaltenen Al>-
handlungen folgt im nächslen Hefte. Herausgeber.
L i 1 1 e r a t u r.
E. Der Italiener.
Memoria sul pruno Cocumiglia di Calabria del socio
ordinario Cav. Micliele Tenore. Letta nell' adimanza
del R. Isiitulo d'Incoraggiamento alle scienze na-
turali de' 15. dicembre 1&27 ed estratto dal IV Vo-
lume de' suoi Atti accademici. Napoli 1828. 4to.
9 S. u. 1 Tafel.
Die Rinde dieser Prunus -Art, welche auf den Ber-
gen Calabriens häufig wächst, und der gemeinen Pflaume
sehr ähnlich ist, wird von den Einwohnern als ein Mittel
gegen Wechselfieber gebraucht und hat sich als solches
bewährt. Der Verf. stellt alle Nachrichten über diesen
schon in der Flora Neapolitana von ihm aufgeführten
Baum hier zusammen und giebt eine Abbildung dessel-
ben. Die ausführliche Beschreibung des Baumes möge
hier einen Platz finden. Primus Cocumilia (Cocumiglia
in lingua vernacula), pedunc. brevibus geminis; fol. el-
lipticis v. elliptico-obovatis ulrinque acuminatis glabrisque
crenulatis, crenis peduneulisque glandulosis glandulis de-
eiduis, fruet. ovalo-oblongis mucronulatis. — Arbor ha-
bitu et magniludine a Pr. domeslica haud dissimilis,
lignum rubro-fuscum; cortex intus fulvo-fusca. exlus bru
no -cinerea, rugosa, rimisque irregularibus in trunco et in
ramis vetustioribus, tissa, laevis et cinerea in junioribus,
rugosa et circinatim striata in radieibus. Fol. alterna el-
liptica v. obovata, plana, venosa, glabra in utraque super-
31 *
50
ficie; utrinque acuminata, breviter petiolata (22 lin. longa,
11 lin. lata) dentibus obtusis glandulosis leviter crenulata.
Petioli teretes (4 lin. longi) glandula una v. altera fusca
sessili decidua instrncti. Gemmae communes subglobosae
v. ovatae obtusae, gemmae foliares oblongae acutae. Fl.
gemini pedunculis brevissimis instructi. Cal. inferus
1-phyllus, campanulatus, 5-fidus, deciduus. Cor. perigyna,
rosacea, 5-petala, petalis subrolundis concavis patentibus
albis v. albo - luteolis. Drupa ovato-elliptica, laevis, fulva
v. dilute violacea, apice leviter mucronalo incurvo (long,
poll. 1., lat. lin. 8.) sapore aeido stiptico. Nux lignosa
ovoidalis utroque latere suturis excavatis ( 8. lin. long.,
5 lin. lat). Semen ovalum albo-luleolum, amarum. Hab.
in montibns Calabriae in expositionibus ad meridiem v. ad
occidcntem aut orienlem vergenlibus; ad 3000 ped. altitu-
dinem. Abunde crescit in montibus Vibonensibus , Crolo-
niensibus, Silarum. Fl. Aprili, fructif. Seplembri. Auf
der beigefügten lilhographirten v. Dehnhardt gezeichneten
Tafel ist ein Ast mit Blüthen und einer mit Früchten, so
wie eine Pflaume mit ihrem Kern abgebildet.
Opuscoli chimici del farmacista Bartolomeo Bizio.
Tomo I. Venezia 1827.
Enthält eine Abhandlung über das Lolium temulen-
tum, worin der Verf. zwei eigen thümliche Substanzen fand:
Lolino, welches opiumähnliche narcotische Wirkungen her-
vorbringen soll und Glojololico; ferner über die Zcina, so
wie über den Feigensaft und den Saft des Canarium com-
mune. (Froriep Notizen N. 488.)
Hortus ripulensis, seu Enumeratio plantarum, quae
Ripulis coluntur, ab Aloysio Colla; additis stirpium
rariorum vel nondum satis cognitarum aut forte no-
varum notis, descriptionibus et iconibus. Augustae
Taurinorum. 1824. 4to. 163 S. mit 40 Stein-
drücken.
Aloysii Colla illustrationes et icones rariorum stir-
pium, quae in ejus horto Ripulis florebant, anno
1824, addita ad hortum ripidensem appendice I.
(Besonders abgedruckt aus den Memprie della
— 51
reale Accademia delle Scienze di Torino. T. XXI.
S. 11t — 138 mit 7 Steindrücken.)
Aloysii Colla illustrationes et icones rariorum stir-
pium, quae in ejus horto Ripulis florebant, anno
1825, addita ad hortum ripulensem appendice II.
(Besonders abgedruckt aus den angeführten Memo-
rie etc. S. 319 — 358 mit 9 Steindrücken.)
Aloysii Colla illustrationes et icones rariorum stir-
pium, quae in ejus horto Ripulis florebant, anno
1826, addita ad hortum ripulensem appendice III.
(Abgedruckt aus obigen Memorie etc. T. XXXIII.
S. 1 — 54 mit 12 Kupferstichen.)
Der durch mehrere botanische Abhandlungen *) und
vorzüglich durch Verbreitung der Botanik und Gartencul-
lur in Piemont hochverdiente Hr. Verfasser giebt uns in
seinem Horius Ripulensis ein Verzeichnifs jener Pflan
zen, welche in seinem herrlichen Garten zu Ripuli gezo-
gen werden. Dieser Katalog ist sehr zweckmälsig einge-
richtet; sowohl Gattungen als Arten sind alphabetisch ge-
ordnet; bei einer jeden der letztern ist einer der vorzüg
lichern Autoren, eine der besten Abbildungen, die Syno-
nymie, das Vaterland, der Stand im Glashause oder Treib-
hause etc., die Dauer und die Blülhezeit angegeben. In
Noten findet man viele sehr interessante Anmerkungen zu
bekannten Arten und die Beschreibungen der, als neu,
aufgestellten. Wir beschränken uns hier darauf, die Dia-
gnosen der letzleren unseren Lesern mitzutheilen, und das
ganze Werk sowohl Botanikern, als vorzüglich Garten- Be-
sitzern zu empfehlen.
*) Memoria sul genere Musa e monografia det medesimo dell' av-
vocato collegiato Luigi Colla, membro dclla reale accademia delle
scienze di Torino, della societa d'Agricoltura e di altrc societa scien-
tiiiclie. In den Memorie delV accademia reale delle scienze di To'
rino T. XXV. h. 333.
Ad Verhascum cisalpinum a cl. medico Joanne Biroli Nova-
riensi descriptum Aloysii Colla observationes. In denselben Memorie
T. XXVI.
Aloysii Colla illustratio generis Dy sodii, acldita icone nondum
cognita speciei, quam divaricati nomine designarunt botanici. In
obigen Memorie T. XXVII.
Aloysii Colla Freyliniac genus addita iconfc. ^to. ^ S.
L. Colla, antolegista botanico. VI vol.
52
Acacia Bancroftiana Bertero; aculeata; foliis bi-
pinnatis: partialibus propriisque subtrijugis, obcordatis, ex-
timis majoribus obliquis glaberrimis subtus pruinoso - glau-
cis punctatis; petiolis eglandulosis ; aculeis rameis sparsis,
petiolaribus ternis. Ad sepes in locis sylvaf. aridisque
sec. viam Spanish Town prope Ferry in Antillis. t?. —
Achyranthes capituliflora Bertero; foliis oppositis, pe-
tiolatis, ovato-oblongis, acuminatis, glabris; caule debili
ramisque dichotomis; floribus terminalibus longe peduncu-
latis, capitatis. Ad vias Baranguillae, Soledad, S. Mar-
thae. 2+.. Abgebildet T. XV HI. — Aloe trichotoma Colla;
foliis ensiformibus , patentibus, margine spinosis, utrinque
pictis maculis fasciato - interruptis albicanlibus ; scapo tri-
chotomo; racemis conicis; floribus subcylindricis, pendulis.
Eine Abart, wie es scheint, von A. Saponaria; als Syno-
nym citirt der Hr. Verf. A. umbellata ß picta H. Dyck;
eine Abbildung giebt T. XIII. — Billottia acerosa
Colla; eine neue Galtung, welche der Hr. Verf, nach
einer Pflanze aufstellte, die er unter dem Nahmen Beau-
fortia pinifolia H. Cels erhielt. Char: gen. Billot-
tia: Cal. 4-fidus, laciniis rotundatis. Petala 4. Stam.
in 4 fasciculos a basi ad medium connata. Caps, infera,
semivestita, 4-locularis, loculis polyspermis. Char. spec.
B. acerosa; foliis sparsis, acerosis, villosiusculis, puncta-
to-pellucidis, spicis lateralibus, glomeratis. In Nova Hol-
landia. (Im ersten Nachtrage zieht der Hr. Verf. Calo-
th am n ns quadrifida RBr. als Synonym hierher; be-
steht aber auf der generischen Verschiedenheit.) — Bo-
rt ellia Cavanillesii Bertero; eine neue Gallung aus
Jacquinia macrocarpa Cav. gebildet mit folgendem
Character: Cal. 5-partitus. Cor. 10-fida; laciniis interio-
ribus allernis minoribus erectiusculis. Stam. fundo corol-
lae inserta. Stigm. capitatum. Bacca corticosa. Sem.
12 — 14 receptaculo pulposo semi-immersa. — Cactus
Lecchii Colla; ovato - erectus, 20- angularis, angulis appro-
ximatis, obtusis; spinis aureis lana valde longioribus. Ac-
cedit ad multangularem TVUld.; an varietas? Synonym
ist C. lanuginosus aureus H. Medial. — Cassia Ber-
ten Colla; fruticosa; foliis 3-jugis: foliolis ovatis, glabris,
alba - marginatis . apice mucronulatis; glandula pedicellata
inter infima; stipulis lineari-lanceolatis brevibus; floribus
axillaribus, racemosis. In Guadalupa: Bertero. tt. Abge-
bildet T. XXIV. — ■ Convolvulus ptcrocarpus Bertero;
53
foliis petiolalis, oblongo - lanceolatis , acuminatis, mucronu-
lalis, oasi attenuatis; pedunculis bifloris- foliolis calycinis
cordato-ovatis, acuminatis, in pedunculum decurrentibus ;
caule volubili. In Guadalupa. 0. — Convolvulus ven-
tricosus Bertero; foliis lato-cordatis, acuminatis, integer-
rimis, glabris; pedunculis sub 4-floris, bracteatis; calyci-
bus acutis, coriaceis, ventricosis; caule petiolisque glabris.
In horiis Guadalupae, ubi ex ins. S. Bartholomaei alla-
tus. 0. — Cussonia tviptera Colla; foliis septenis; fo-
liolis 2 — 3-pleris: ala summa 3-partita; laciniis 3 — 5-
dentatis. Synonym ist C. quercifolia ffbrtul. — Ma-
scagnia americana Bertero, zu welcher Hiraea ma-
eradena Dec. als Synonym gehört. Char. gen. Cal. 5-
phyllus; foliolis 4 basi extus poris binis melliferis, quinto
nudo. Petala unguiculata, subrolunda, integra, basi trun-
cato-cordata. Samarae 3 monospermae ala indivisa circum-
datae. — Oocalis Piottae Colla; caule subnullo, cespi-
iosoj pedunculis unifloris, petiolis duplo longioribus; Fo-
liis petiolalis, ternatis: foliolis sessilibus, obcordalis, pun-
clatis; stylis staminibus interioribus longioribus; (petalis
roseo-maculatis, basi flavis). In Cap. Abgebildet T. I,
— Passiflora maailata Scanagalta; foliis omnibus
trilobis: infcriorum lobis maculatis, lanceolato - acutis , ae-
qualibus, superiorum rotundatis: intermedio majore; petio-
lis eglandulosis ; stipulis linearibus; (floribus parvis, viri-
descentibus, versus apicem ramulorum). Hab. ? 2|<. —
Pelargonium Spinn Colla; umbellis paucifloris; foliis
palmatis, 5 — 7-fidis: laciniis oblongis, rotundalis: supe-
rioribus subindivisis , margine cristato denticulalis, inferio-
ribus lobalis; petalis apice truncatis, dentatis. P. Helenae
Hortul. — Prockia racemosa ff. Lecchi; caule ramis-
que scandentibus , apicem versus cirrhosis, foliis allernis,
oblongo - ovatis , acuminatis , dentalis. Habitat ? t>. — •■
Sida pnlchra Bertero; caule erecto petiolisque villosissi
mis; foliis orbiculato-cordatis, inaequaliler denlatis, apice
subtrilobis, villosis; pedunculis solilariis, unifloris brevio-
ribus, capsulis 10 — 12. globoso - aggregatis , truncatis,
muticis, 3-spermis. In S. Martha, t?. Abgebildet T. XXXIV.
— Tenor ea Berteri; eine neue Gattung, welche Colla
und Bertero, (dieser unter dem Nahmen T. catyculata),
aus Perdicium radiale Willd. bildeten, und mit fol-
genden Worten definirten: Cal. 8-phyllus, cylindricus,
sulcalus, basi calyculo auclus. Cor. disci 3-üdae: laciniis
54
revolutls ; radii 2 - fidae : lacinia exteriore patente. Re-
ceptaculum punctatum, pilosum. Pappus pilosus, sessilis.
Sem. cylindrica. — - Thiebautia nervosa Colla, aus
Limo clor um purpureum gebildet. — Thunbergia cor-
data Colla; foliis cordaiis, acutis, obsolete dentalis, longe
petiolalis; pedunculis axillaribus, unifloris; caule volubili.
Der Hr. Verf. erhielt sie als Th. volubilis; er liefs sie
T. XXI. abbilden. — Urena Sieberi Colla; foliis subtus
uniglandulosis , hirsutiusculis , orbiculatis, sinuato-seplem-
lobatis, inciso-dentatis, obtusis; calyce exteriore 10-fido;
(floribus violaceis). Aus Urena mauritiana Sieber ge-
zogen und T. XXIX. abgebildet. — Die Diagnosen meh-
rerer Arten, welche theils aus den Gärten von Cels, theils
aus englischen Gärten abstammen, und welche meistens
schon mehr bekannt sind, haben wir übergangen. Aufser
den bereits erwähnten Arten sind hier noch abgebildet:
Monsonia pilosa var. sujffruticosa H. Ripul.; Ama-
ryllis lineata Lam.^ Magnolia fuscata var. annonae-
jvliaDC', Pelargonium elatum Hort.; Baeckeavir-
gata H. Cantab.; Ficus coronata Spin.; Acacia
grandißora Herit.; C actus spcciosus TVilld.; M al-
pighia macrophylla TVilld.; Harrachia speciosa
Jacq.; Pelargonium ardens H. Lond.; Melaleuca
desussata RBr. ; Salvia pulchella Dec; Acacia alata
RBr.; Aesculus macrostachya Mich.; Cactus alatus
Sw.; Beaufortia decussata RBr.; Xenopoma obova-
tum TVilld.; Acacia dodonaeifolia Desf. ; Elaeagnus
argentea Pursh; Er anthemum fiavum TVilld.; Erlö-
stemum dentatum H. Cels (welches im ersten Nach-
trage für Elaeocarpus cyaneus Sims erklärt wird);
V erbe sin a atripUcifolia Desf.; Visnea Mocanera
L.; Pelargonium 5-lobum Lam.; Melanopsidium
nigrum Hort., (aus welchem der Hr. Verf. im ersten An-
hange und in den Annales de la Soc. Linn. d. Paris die
Gattung Viviania psychotrioides mit folgendem Char.
gen. bildete; Cal. semisuperus, 5 — 7-partitus. Cor. hy-
pocrateriformis , tubo intus barbato-setoso; limbo 5 — 7-
partito. Stam. 5 — 7, tubo adnata. Germ, extus calyce
cinctum, superne annulo nectarifero tectum. Stigmata 5.
Drupa abortu monosperma); Mespilus glabra H. Lond.;
Melaleuca tomentosa H. Angl.; Ternströmia bre-
vipes Dec; Poterium caudatum AU.
Die drei bis jetzt erschienenen Nachträge zu diesem
55
Hortus Ripulensis sind sämmtlich in 2 Abschnitte getheilt;
der erste enthält jedesmal Beschreibungen und Abbil-
dungen neuer oder seltener Arten; der zweite den Zu-
wachs an Pflanzen in alphabetischer Ordnung und mit vie-
len interessanten Noten. Im ersten Nachtrage werden ab-
gebildet und beschrieben: Leptospermnm flcxuosum
Spreng, (früher schon von Bertolcmi Leptospermnm
resiniferum genannt; Synonym davon ist Metrosideros
ßexuosa JVilld.); Hakea rubricaulis H. Ceh.; Mela-
leuca densa HBr.; Nemophila Nuttallii Colla (Syno-
nym sind: Nemoph. phacelioides Nutt. und Nemoph.
nemorosa Reuben - Haines) ; Centaurea americana Nutt.
in Journ. of the Acad. of natur. Scienc. of Philad. II.
p. 117.; Euphorbia variegata Nutt.; umbella trira-
diata, trichotoma: radiis foliosis; involucellis lanceolatis,
variegatis; foliis alternis, sessilibus, subplicatis, ovatis,
acutiusculis , integerrimis ; petalis glandulosis; capsulis vil-
losis; caule herbaeeo. In terrilorio Arkanliae: Nuttall. 0.
(Ob Euph. variegata Sims verschieden ist, weifs der
Hr. Verf. nicht.); und endlich Eugenia australis JVendl.,
wozu Tristania corymbosa Hortul. als Synonym ge-
hört. Im zweiten Abschnitte sind keine neuen Arten;
aber viele Beobachtungen über allere, und über Pflanzen
der französischen und englischen Handelsgärtner.
Im ersten Abschnitte des zweiten Nachtrages werden
ausführlich beschrieben und abgebildet: Hakea pectinata
Dum. Cours., die dem Verf. von H. suaveolens RBr.
verschieden zu seyn scheint; Cineraria platanifolia
Desf.; Raphiolepis indica Lindl.; Lavatera pic-
he ja DC; Calothamnus villosa RBr.; Viburnum
sinense H. Cels.; Salvia splendcns Sello; Molineria
plicata Colla, eine neue Galtung aus Curculigo suma-
trana H. Cels gebildet mit folgendem Char. gen.: Cor.
1-petala, semisupera, 6-fida. Spatha 1-valvis. Styl, lon-
gissimus. Stigm. capitatum. Caps, (ex germine) 1 locu-
laris, 3-valvis, polysperma, apice foveola insculpta. Sem.
inapendiculata ; und endlich Pourretia magnispatha
Colla, zu welcher Till and sia amoena Link, Loddig.
etc. gehört. In den Noten zum zweiten Abschnitte, der
wieder ein alphabetisches Verzeichnifs des Zuwachses des
Gartens zu Ripuli enthält, werden als neu aufgeführt:
Acacia alba H. Frcylin., inermis; fol. bipinnatis: par-
tialibus 4 — 6-jugis, propriis multijugis; foliolis lineari-
56
bus, apice rotundatis; petiolo communi lanuginoso; spieis
globosis, pedunculatis, terminalibus paniculatis, axillaribus
solitariis; filamentis longis, albis. Diese Art ist verschie-
den von Acacia alba PVilld. und A. portoricensis Dec.
( A. alba Hort.); ob sie aber eine neue Art ist, weifs
der Hr. Verf. nicht. — Acacia visneoides Colla aus
Ac. comprcssa Baron Fields, die aber noch nicht blühte.
— C actus chiloensis H. Burdin; ovato erectus, 10 -an-
gularis: angulis obtusis; spinis pallido-pellucidis: media
validiore, lanugine brevissima. In Chiloe? - — Cassia
acisperma Schranck; fruticosa; foliis trijugis; foliolis basi
oblique subcordatis , mucronulatis , margine cilialis: infe-
rioribus brevioribus subovatis, superioribus cuneiformibus ;
glandula conica clavata inter infima; stipulis lanceolatis;
seminibus polyedris, acutis. Hab.? — Cassia Barren-
ßeldii Colla; fruticosa; foliis 8 — 12 -jugis, erectis; folio-
lis lanceolatis, acuminatis, nitidis, rigidis; glandula conica
inter singula paria; stipulis subulatis. Nondum floruit; in
Nov. Holl. t>- (Der Nähme ist in C. Fieldii geändert,
da er durch einen Schreibfehler entstand.) — Cassia
graveolens Colla ; foliis 2 — 4 . jugis ; foliolis oblongo-
ellipticis, latere externo gibbis, acutis, sublus pubescenti-
mollibus; petiolis eglandulosis; pilis inter foliolorum pa
ria crebrioribus , apice incrassato-glandulosis. In Guada*
lupa: Bertero , qui nomine C. emarginatae? misit. Affi-
nis C. mollissimae Humb. et Bonpl. — Cassia Schul-
tesii Colla; fruticulosa ; foliis 4 — 7 -jugis, patentibus; fo-
liolis lineari- lanceolatis, acutis, nitidis, margine revolutis;
glandula cylindrica inter singula paria; stipulis linearibus;
ovario arcuato. In Nov. Holl. t?. — Corraea speciosa
Andr. scheint dem Hrn. Verf. eine eigene Gattung zu bil-
den, welche er Antommarchia nennt und mit folgen-
den Worten definirt: Cal. subintegerrimus , persistens.
Cor. gamopelala, cylindracea; limbo 4 -fido, erecto. Stam.S,
inaequalia, erecta, quorum 4 vix exserta. (Flores pen-
duli). Die Definition der Gattung Corraea dagegen ist:
Cal. 4-dentatus, persistens. Petala 4 patentia, caduca.
Slam. 8, subaequalia, patentia. Ovar, lanuginosum, 8-sul-
catum, glandulis 8 basi cinctum. Styl. 1, persistens.
Caps. 4-cocca; loculis 2 — o-spermis. Sem. nitida, co-
tylcdonibus extus convexis. (Flores erecti.) — Indigo-
jfera madagascariensis Schranck; caule suffruticoso,
erecto; foliis pinnatis, oblongis, 5 — 6 -jugis; foliolis ob-
longo ellipticis, superloribus majoribus; racemis foliis mul-
toties brevioribus: leguminibus teretibus, subfalcatis. In
Madagascar. tt- An Ind. Anil y orthocarpa DC. ? —
Ipomoea Bona nox var. rubescens ; fol. subcordatis, acu-
tis; peliolis nudls: caule aculeato; floribus subternis; co-
rollae limbo basi rubescente, superius pallidiore, plicis ex-
terne rubescentibus. Colin. In Indiis. 0. —
Im ersten Abschnitte des dritten Nachtrages finden
wir beschrieben und abgebildet: Ribes ßavum Colla;
inerme, glaberrimum; foliis junioribus trilobis, adultioribus
sub — 5-lobis. grosse multidenlatis, petiolum ciliatum sub-
aequantibus; racemis abbreviatis, 4 — 5-floris; calycibus
tubulosis, pedicello multolies longioribus; tubo gracili; la-
ciniis subspathulatis reflexis; petalis laciniis calycinis du-
plo brevioribus; bracteis ellipticis, pedicello 1 — 2 lon-
gioribus; baccis oblongis, glabris. Synonym hiervon sind
ihm : R. aureum B. Reg. u. Spreng. , u. R. pahnntian
Desf.; für verschieden hält er aber: R. aureum Pursh
u. Desf. mit folgender Definition: R. aureum: inerme,
glaberrimum; foliis trilobis, inciso -paueidentatis, petiolo
basi ciliato brevioribus; racemis laxis, dense multifloris;
calycibus tubulosis, pedicello duplo longioribus tubo gra-
cili : laciniis oblongis , obtusis ; petalis linearibus , laciniis
calycinis duplo brevioribus ; brneteis linearibus, longitudine
pedicellorum; baccis glabris. Ganz anderer Meinung hier-
über ist aber Lindley in Trans. Hortic. Soc. Vol. VII. —
Pelargonium Murray anum H. Burdin; caule fruticoso,
erectiusculo, 2 — 3-chotomo; foliis basi cordatis, 3-lobis:
lobis 3-sinuatis inaequalibus; stipulis sagittatis; umbellis
6 — 10-floris; tubo neetarifero laciniis calycinis dimidio
breviore; (petala pallide rosea, 2 superiora vix approxi-
mata paullo majora lineis ramosis atro - sanguineis ulrin-
que conspieuis.) — Pelargonium Burdini Colla; caule
fruticoso, erecto; foliis suborbiculatis, obsolete lobatis, car-
tilagineo-dentatis, adultioribus subreniformibus, mediis cor-
datis, superioribus basi indivisis; stipulis cordatis; umbel-
lis compositis; umbellulis 3 — 6-floris; tubo neetarifero
lacinias calycinas subaequante; (petala albo-rosea, 2 su-
periora valde approximata, obovata, lineis sanguineis ra-
mosis.) Synonym ist P. elegantissimum ff. Burdin. —
Pelargonium Bertcrianum Spin.; caule sublignoso,
erecto, flexuoso; foliis 3-lobis, planis, utrinque laevibus,
superne connatis: lobis divaricatis, obsolete inciso -dent aus.
58
medio 2 — 3-plo majore, stipulis ovalis, acuminalis; pe-
dunculis 1 — 3-floris; tubo neclarifero calycem externe
margineque ciliatum subaequante; (petala violacea, 2 su-
periora ovata, subemarginata lineis brevibus alropurpureis;
3 inferiora lineari-spathulata). Synonym ist P. Nissonia-
num H. Lecchi. — Acacia Spinii Balbis. — Passi-
flora sangninea Colla; foliis 3 — 5 lobis, rigidis, sub-
seariosis: lobo medio basi glanduloso-denticulalo; petiolis
2 — 4-glandulosis; stipulis oblique cordatis, mucronatis;
involucro 3-phyllo, integerrimo; iilis coronae exterioribus
corolla dimidio brevioribus. (Flores sangninei, magni, ino-
dori). Synonym ist P. caerulea var. H. Burdin. t?. —
C actus Lamarckii Colla; ovatus, basi subplanus, su~
perne 14 — 20-angulatus: angulis subobliquis, dorso ob-
tusiusculis; spinis rubris, rigidis, subincurvis, in fasciculis
approximatis versus apicem angulorum valde lanuginosis;
pileo subrotundo, spinis setaceis rubris patentissimis ad-
spersoj (floribus roseis). Synonym hiervon ist C. corona-
tus Lam. (nee JVilld.) C actus Melocactus wird zum
Unterschiede definirt: C. hemisphaericus, 14-angularis: an-
gulis rectis, dorso acutis, spinis albidis, rigidissimis, rectis,
in fasciculis distanlibus, versus apicem angulorum vix la
nuginosis; pileo cylindrico, spinis tomenlaceis fuscis bre-
vissimis tecto; (floribus rubris). — Eupatorium Ber-
terianum Colla; glaberrimum; foliis oppositis, petiolatis,
rhombeis, angulo superiore acuto, inferiore in petiolum
attenuato , superne serratis ; paniculis axillaribus terminali-
busve diffusis. In Antillis. 0. Diefs scheint dem Hrn.
Verf. die Mikania Berteriana Spreng, zu seyn; wenig-
stens erhielt er es unter diesem Nahmen; zuverlafsig ist
es keine Mikania. — Alternanthera tenella R. et
Schult. — Cassia Schultcsii Colla, schon oben beschrie-
ben. — Cactus Spini Colla, schon bekannt. — Aster
concinnus TVilld. — Im zweiten Abschnitte finden wir
unter vielen wichtigen Beobachtungen die Beschreibungen
von Celsia sinuata Colla; foliis radicalibus, petiolatis,
lyrato-sinuatis, basi pinnatifidis , glabris: superioribus ses-
silibus, amplexicaulibus , dentatis; bracteis lanceolato- acu-
tis, pedicello 2 — 3 -brevioribus; laciniis calycinis aequa-
libus, ovatis, apice subrevolutis pcdicellisque glanduloso-
villosis. Hab.? t?. — Fcdia paniculata Balb.; foliis
inferioribus spathulatis, subintegris, mediis lanceolatis ob-
solete dentatis , summis lincari - lanceolatis , integerrimis ;
59
caule erecto, glabro; floribus paniculatis; paniculis dicho-
tomis. Hab. ? 0. — Wir übergingen auch hier wieder
die Anführung der Definitionen mehrerer neueren Pflan-
zen, welche jedoch in den Gärlen Deutschlands schon
mehr bekannt sind, so wie die mehrerer vermulhlich
neuen Arten, die noch nicht geblüht haben. Wir dürfen
vom Hrn. Verfasser über letzlere den sichersten Aufschlufs
erwarten. Wir bemerken nur noch, dafs sämmlliche Zeich-
nungen von der Tochter des Hrn. Verf., der geistreichen
Dame Tecophila Billotti, trefflich ausgeführt sind; die
Steindrücke im Hortus Ripulensis und im ersten Nach-
trage sind weniger gelungen als die Kupferstiche im drit-
ten Nachtrage, welche ausgezeichnet sind.
Stirpium Sardoarum Elenchus. Auetore Josepho Hya-
cintho Moris, in Regio Caralitano Athenaeo clini-
ces professore, Collegii medicorum Taurinensis et
R. societ. agrariae et oeconomicae Caralitanae so-
cii. Fase. I. Carali ex typis regiis, 1827. IV. und
55 Seiten in 4to.
In der Praefatio zeigt der durch einige Citate in De
Candolle's Synops. plantar, in Flora Gall. descr. und in
Persoon's Enchirid. uns schon bekannte Verf. an, dafs er
durch Aufforderung von Seiten des Königs veranlafst wor-
den sey, die botanische Durchforschung der gewifs nicht
wenig versprechenden Insel zu unternehmen, da bisher
nur eine sehr geringe Anzahl ihrer vegetabilischen Pro-
dukte, die vom Chirurgus Piazza, und zwar blofs im Kirch-
spiele von Cagliari, gesammelt und im Jahre 1769 von
Allioni (in den Miscellan. philos.-malhemat. societ. priva«
tae Taurinensis, tom. I. p. 88.) bekannt gemacht wor-
den, zur Kenntnifs der Botaniker gelangt sey. Durch
seine, nunmehr im dritten Jahre laufenden Forschungen
habe er sich die mehrslen mono- und dicotyledonischen
Pflanzen des mittlem und südlichen Sardiniens verschafft;
sie sind es, die den Gegenstand gegenwärtigen Elenchus
ausmachen. Die vom Verf. durchsuchten Theile der In-
sel sind insbesondre: die östlichen und südlichen Seckü-
sten, zwischen der Meerenge von Orosci, Capo Carbonara,
Pula und Tegulara bis St. Antioco, von da westwärts bis
zum Capo Marrargue, die Insel St. Pietro, und die von
diesen Küsten umschriebenen, theils ebenen, theils ber-
60
gichten Gegenden der Provinzen Oleastro, Cagliari, Igle-
sias, Oristano, Culeri, Ocieri und Nueri. Anfangs beglei-
tete ihn Joan. Bapt. Bertero, M. D., der uns schon hin-
länglich bekannte Sardinische Bolaniker; dann Philip
Thomas. Einige brieflich milgetheilte Notizen über Sar-
dinischc Pflanzen verdankt der Verf. seinem Lehrer Bal-
bis und Ant. Bertoloni. — Über Höhenbestimmungen der
Fundorte, Beschaffenheit des Bodens und andre auf die
geographische Botanik Bezug habende Punkte, verhelfst
uns der Verf. in einer allgemeinen Flora Sardiniens, die
er mit genaueren Beschreibungen und Abbildungen heraus-
zugeben gedenkt, umständliche Mittheilungen, und be
schränkt sich einstweilen nur auf Angabe der Fundorte
und Blüthezeit, die er bei jeder Species fleifsig und ge~
nau anführt. Bei der Ordnung seiner Pflanzen im gegen
wärtigen Elenchus ist er ganz der von DC. io der Theor.
element. ed. 2. aufgestellten Nomenklatur und Reihenfolge
der natürlichen Familien, bei der Annahme der Gattungs-
Namen vorzüglich De Candolle's Prodromus und Spren-
geis Systema gefolgt. Endlich bittet der Verf. wegen der
von ihm, aus Mangel an Gelegenheit, alle Autoren zu ver-
gleichen, vielleicht zu voreilig als neu aufgestellten Arten,
um Nachsicht.
Die Familien werden also in der genannten Ordnung
aufgeführt, die Gattungen und Arten aber in einer jeden
der Bequemlichkeit wegen blofs alphabetisch geordnet.
Nur die neuen Arten sind mit einer Diagnose und kurzen
Bemerkungen, die übrigen blofs, wo es nölhig schien, mit
einem oder mehreren Synonymen der wesentlichsten sy-
stematischen Schriftsteller versehen, und bei allen ist, wie
schon bemerkt, Fundort und Zeit dss Blühens genau an-
gezeigt. Über die richtige Bestimmung der aufgezählten
Pflanzen läfst sich daher durchaus kein kritisches Urtheil
fällen. Auf jeden Fall aber verdient der Verf. durch die-
sen Beilrag zur Floren -Kunde dankbare Anerkennung sei-
nes Bestrebens; wir werden dadurch wenigstens in den
Stand gesetzt, von den vegetabilischen Erzeugnissen eines
seiner geographischen Lage und physikalischen Beschaffen-
heit nach so merkwürdigen Landes, von dem wir aber,
in dieser Hinsicht, noch kaum so viel Kunde erhalten ha-
ben, als von der entlegensten Insel der Südsee, einen all-
gemeinen Überblick zu erlangen. Ref. glaubt daher, zu-
mal da gegenwärtige Schrift weder sehr allgemein, noch
Ol
sehr schnell unter die Botaniker verbreitet werden dürfte,
letztem, und besonders den Pflanzen -Geographen, einen
nicht überflüfsigen Dienst zu erweisen, indem er hier so-
wohl alle als neu aufgestellten, als auch diejenigen Pflan-
zen-Arten anführt, die wegen ihres Vorkommens auf der
Insel Sardinien von besonderem Interesse sind.*) Von
letzleren schliefsen wir indessen nicht nur alle durch ganz
Europa verbreiteten, sondern auch die meisten als Bewoh-
ner des südlichen Frankreichs und Italiens längst und
sattsam bekannten Arten aus. Endlich geben wir die
Zahl der im gegenwärtigen Elenchus unter jeder Familie
aufgezählten Arten an.
1. Ranunculaceae (33 sp.) Anemone palmata. Linn.
(Portugal, Algier.) Clematis Balearica Rieh. (Minorca.)
— (calycina Ait.) Ranunculus bullatus Linn. (Portugal,
Creta, Nord-Africa.) Ranunculus cymbalarifolius Balb.
in litt. (Moris elench. p. 2.) „R. radice fasciculata, fol.
subhirsutis, radicalibus longe petiolatis orbiculatis trilobis,
lobis grosse crenatis, caule ramoso-dichotomo nudiusculo
filiformi, carpellis laevibus uncinatis. Moris 1. c. Perennis.
Hab. juxta rivulos montis Genergentu; floret Junio, Julio.
— Affinis Ranunc. palustri var ß. Corsico DC. Syst., sed
foliorum radicalium lobis crenatis, nee insico-dentalis cae-
terisque differt. " — trilobus Desf. (Barbarei.) Paeonia
Russi. Bivon. (Sicilia.) 2. Berberideae. (1 sp.) 3. Nym-
phaeaceae. (2 sp.) 4. Papaveraceae. (lOsp.) Papaver
obtusifolium Desf. (in Allante. ) 5. Fumariaceae. (4 sp.)
6. Cruciferae. (53 sp.) Brassica Cretica. Lam. (Insul. Ar-
chipelagi.) — sabularia Brot. (Lusitania. ) (Sisymbrium
Parra Linn.) Sinapis disseeta. Lag. (Hispan.) Barbarea
rupicola Moris elench. pag. 55. ,,B. caespitosa, fol. in-
ferioribus longe petiolatis simplieibus sublyratisve , lobo
terminali cordato - ovato , summis inciso - pinnatifidis , sili
quis longiusculis rectis, petalis obovato-spathulatis. Per
ennis. — Species affinis Barbareae praecoci Br. , habitu
vero diversa. — Hab. inter fissuras rupium in monlibus,
fl. Majo." Iberis integerrima Moris elench. pag- 4.
,,I. basi suffrutescens , superne pruinoso-pubescens, fol.
oblongo - spathulatis carnosis mtegernmis subconeavis, su-
*) Zugleich setzen wir in Parenthesen die Länder bei, in wel-
chen die genannten Arten, den Autoren zufolgs, bisher gefunden wor-
den. Die in Parenthesen beigesetzten Namen sind die von Moris selbst
citirtrn Svnonvme.
62
perioribns ciliolatis, siliculis racemoso - corymbosis emar
Plnalis — Species media mtcr Iber. Tenoreanam DC. et
Iber Prnili Tin. - Crescit Iglesias ad fodmam Monle-
noni etMareanoi (carbon. calc), in aspens lonnen d lr-
&, (earbon. calc.), flor. Majo, Junio. - Corolla dilnte
rubella Tel alba." 7. Capparideae. (1 sp.) S.Cisüneae.
m sp ) Hcnanthemnm ^alimifolium Willd. (Hispan Lu-
ä ) ll Niloticum Pers. (Europ. austr. Aegypt.) - Aegy-
ptiacum Mill. (ibid.) -.ciliatum Pers. (ihd ) - ™de
Tenore. (Sicilia.) 9. Fwlaneae. (4 sp.) 10. Drosera-
ceae (1 sp. Aldrovanda vesiculosa.) 11. Polygaleae.
(2 sp) 12. Frankeniaceae. (3 sp.) 13 Caryophylleae.
44 sp.) Arenaria Balearica Linn. (Ins. Balear.) — pro-
cumbens Vabl. (Aegypl. Tnnis.) - (henuanaefolia Desf.)
Snis coeli-rosa "Desrouss. (Sieila, Barbaria.) (Agro-
,Ia - Linn.) Lychnis laeta. Alt (Lnaitan.) Silene
f--Tanpfif Barbar ) — Cretica Linn. (Greta.) Silene
M»(Sri-Ä. p. 8. „S. glanduloso-hispi-
Ha cauHbus erectis, fol. crassiusculis oblonge ovaüa lan-
lolaUsve undulatis; florib. paniculato-dichotomis erectis,
calvcibus clavatis, petalis sub - emarginatis ; annua. - Hab.
Z arvis Cagliari, Quarto. Floret Martio, Aprili. - Co-
M7 SD) Malva althaeoides Cav. (Hispan.)— ^urUa-
nica Sp . (Mauritania.) Althaea Lndwign Linn. (Sicil.a,
Ae^YPU Lavatera sylvestris Brot. (Lnaitan.) Lavatera
molchata Moris elench. pag. 9. „L. stellato - lomentosa,
^aule fruücoso, foliis nndufatis crispis obsolete qmnque-
lobis lob s rotnndatis, summis trilobis, shpulis foliaeeis,
pTduneolis axillaribns .aggregatis ™*™J*£%h^
Ls involucello 3-parülo. — Crescit m Insula 5>. Fietro,
Äar^sepes; Lr. Majo. - Corolla CT^^J
ceptaculum frnetus conicum exsertunn u foU plante mo
«rW redolet." — trimestns Linn. (kicil., öyria.) io.
H^rkTneae (8 sn.) /^moim annulatum Mens
eletch V l ,H. cinereo-pubeseens, snperne glabrum,
lule herbaeeo,' foliis ovali - oblongis amplexieau libus pelhi-
c do punetatis margine nigro - pnnctatis , braeteohs fUndn-
lis conferlis pedieellatis bas annulatis, sepahsque ^mceo.
latis acutis cYlialo-glandnlosis: perenne. - Hab »nter rn
nium schistosarum fissuras in summo monte S. Vittoria
CgiH; floret Julio. Stvli 3, antherae mgro-pnoctatae^
il lerineae. (1 sp.) fe. Geraniaceae. (14 sp.) Ero-
63
dium botrys Bertol. (Corsica, Ilalia austral.) — (gruinum
ß. Willd.) — laciniatum Cav. (Lusitan. Creta.) (Gera-
nium — Desf.) 19. Oxalideae. (1 sp. Oxalis slricla L.)
20. Zygophylleae. (1 sp. Tribulus terreslris L.) 21. Ru-
taccae. (2 sp.) Ruta Corsica DC. (Corsica.) — macro-
phylla Sol. (in Africa, in agro Chalepensi.) 22. Celastri-
neae. (2 sp.) 23. Rhamneae. (3 sp.) Rharanus amygda-
linus Desf. (Archipel.) 24. Terebinthaceae. (2' sp.) 25.
Lcguminosae. (150 sp. ) Anlhyllis Hermanniae Linn.
(Archipel. Crela.) Astragalus Baelicus Linn. (Sicil. Bar-
bar.) Astragalus Genargenteus Moris elench. pag. 11.
,,A frutescens, petiolis stipulafis spinescentibus, foliolis el-
lipticis hispido-canescentibus multijugis, pedunculis axilla-
ribus sub — 5-floris folio brevioribus, calycinis dentibus
angustis acutis brevissimis. — Corolla ochroleuca, ca-
rina apice atropurpurea. Species media inter Astrag.
Massilimsem Lamck. et A. aristatum L'Her. — Hab. in
editioribus paseuis Genargenlu Sardiniae montis principis:
1S00 melr. circiter supra maris superficiem." Astraga-
lus verrucosus Moris elench. p. 12. „A. pilosus, decum-
bens, stipulis concretis opposilifoliis lanceolato-subulatis,
foliolis oblongo -ovatis 10 — 12-jugis, racemis folio lon-
gioribus mullifloris, leguminibus arcuatis oblongo - acumi-
nalis subuncinatis piloso - verrueosis. Annuus. Corolla
purpurascens. — Hab. in paseuis aridis maritimis circa
Flumentorgiu. Floret Aprili, Majo." Cytisus lanigerus DC.
(Creta, Corsica.) Dorycnium parviflorum Ser. (Corsica.)
Ervum nigricans M. B. (Tauria.) Genista ephedroides DC.
(Sardinia.) — Aetnensis DC. (Aetna.) Genista micro-
phylla Moris elench. pag. 13. „G. hirsuta, foliis alter-
nis 3-foliolatis subsessilibus summis simplieibus, foliolis
oblongo -linearibus acutis complicatis superne glabris, in-
fimis obovatis, ramis confertis spinosissimis alternis, ju-
nioribus sulcatis, floribus racemosis. — Suffrutex pedalis,
cubitalisve. — Crescit in paseuis aridis saxosis Siliqua,
Samassi, Uras; floret Majo, Junio. — Corolla glabra, le-
gumina 4 — 6-sperma linearia villosa." Hedysarum pal-
lidum Desf. (Atlas.) Lalhyrus Cicera Linn. (Hispan.) Me-
lilotus sulcata Desf. (Barbar.) Medicago Sardoa Moris
elench. pag. 15. „M. glabriuscula , foliolis rhombeo- ob-
ovatis denticulalis mucronatis, stipulis laciniatis, peduncu-
lis multifloris, leguminibus cochleatis cylindricis ulrinque
planis, anfractibus 4 reticulato - nervosis margine utrinque
4r Bd. 3s Heft. 32
64
sulcatis brevi aculeatis, äculeolis conicis. — Species affi-
nis Medic. Catalonicae Schrank, et Med. spinulosae DC.
fl. fr. — Crescit inter segetes; flor. Aprili, Majo; — an- •
nua." Lotus Coimbricensis Brot. TVilld. (Lolus arista-
lus et glaberrimus DC.) — Moris cl. p. 14. „L. herba-
ceus glabriusculus , foliolis obovatis, lateralibus inaequali-
bus acutiusculis , stipulisque ovatis glabris ciliatisve, pe-
dunculis axillaribus solitariis brevibus, leguminibus tereti-
linearibus subarcuatis aristatis. — In collibus maritimis Ge-
remejas et Villacidro. Aprili, Majo." Lotus Creticus
Linn. (Syria, Hispan.) Psoralea Palaestina Göuan. (Pa-
laestina, Tauria, Byzant.) Ononis villosissima Desf. (Al-
geria.) Vicia atropurpurea Desf. (ibid.) — glauca Presl.
26. Rosaceae. (24 sp.) Cerasus prostrata Ser. (Creta,
Libanon.) Cerasus humilis Moris elench. pag. 17. „C.
caulibus depressis, florib. subsolitariis subpedicellatis, ca-
lycibus tubulosis, fol. oblongis ovatisve inaequaliter serra-
tis utrinque glabris virentib. , sublus reticulato - venosis,
fructibus ovatis. — Frutex habitu Ceras. prostratam re-
ferens, caeterum foliis nunquam incano-lomentosis, ramis
junioribus haud virgatis caeterisque diversus. Petala ova-
ta, dilute rosea. — Hab. in petrosis rupestribusque summi
montis Genargentu (su Xuxu); flor. Junio, Julio." Po-
tentilla glauca Moris elench. p. 18. „P. viscosissima,
caulibus adscendentibus , foliis radicalibus quinatis, supe-
rioribus ternatis simplicibusque , foliolis obovato - cuneitor-
mibus, utrinque pubescentibus , apice obtuse aequaliterque
multidentatis , corymbo paucifloro. Perennis. — Species
ad Potent, caulescentem Linn. habitu accedens, at praeter
descriptas notas, foliorum dentibus haud conaiventibus,
stipulis calycibusque acutiusculis, neutiquam vero acumina-
tisdiversa. Corolla albo-lutescens." Poterium spinosum
Linn. (Byzant.) 27. Salicariae. (3 sp.) 28. Tamarisci-
neae. (2 sp.) Tamarix Africana Desf. (Algeria.) 29. Myr-
tineae. (2 sp.) 30. Cucurbitaceae. (2 sp.) 31. Onagra-
rieac. (8 sp.) 32. Ficoideae. (3 sp.) Glinus lotoides
Linn. (Hispan. Barbar.) Mesembryanthemum crystallinum
L. (Corsica, Athen, Sicil.? Barb.) — nodiflorum L. (Nea-
pol.) 33. Paronychieae. (4 sp.) 34. Portulaceac. (5 sp.)
35. Grossularieae. (1 sp. Ribes petraeum.) 36, Crassu-
laceae. (18 sp.) Sedum azureum Desf. (Tunis.) Sedum
glandulosum Moris elench. pag. 20. ,,S. piloso-glandu-
losum, caule ereclo, foliis cylindraceis ereclis basi solutis,
65
racemis multifloris, petalis oblongis acutis. Annuum. —
Afiine Sedo villoso Linn.) sed foliis, petalis, racemis mul-
tifloris antherisque flavis diversum. Flores albo - roseoque
variegali. — Hab. in udis montanis Morgongiori et Genar-
gentu. Floret Junio. '' Crassula globulifolia Moris elenck.
p. 20. „C. glabra, caule humili, foliis ovato-sphaericis
imbricatis basi solutis , racemis foliosis confertis corymbo
sis, pelalis erectis carinatis acutis. Annua. — Hab. in
apicis montanis aridis. Floret Majo, Junio. Flores albi
roseive." Sempervivum arboreum Linn. (Archipel. Barbar.)
37. Saxifrageae. (4 sp.) Saxifraga cervicornis Viv. Flor.
Cors. (Corsica.) 38. Umbelliferae. (57 sp.) Oenanlhe
globulosa Linn. (Lusitan. Tunis.) Daucus muricatus Desf.
(Mauritan.) Alhamanta panacisfolia Spr. (Lusitan. Hisp.)
Eryngium pusillum Linn. (Hispan. Orient.) 39. Caprijo-
liaceae. (5 sp.) 40. Rubiaceüe. (25 sp.) Galium maxi-
mum Moris elench. pag. 55. ,,G. glabrum, foliis senis
oblongo - linearibus margine antrorsum scabriusculis oblu-
sis, rameis quaternis, caule laeviusculo ramosissimo, pe-
dunculis trichotomis , fructu glabro. Perenne. — Planta
3 — 4-pedalis, corolla alba acutiuscula. — Hab. inter
dumeta in pascuis udis maritimis; floret Junio. " 41. Va~
lerianeae. (4 sp.) Centranthus Calcitrapa Dufr. (Lusitan.
Barbar.) Fedia cornucopiae Vahl. (Hispan.) — coronata
Vahl. (Lusitan.) 42. Dipsaceae. (6 sp. ) Scabiosa holo-
sericea Bertol. (Italia.) — stellala Linn. (Hispan.) Dipsa-
cus ferox Lois. (Corsica, Bohemia etc. etc.) 43. Compo-
sitae. (131 sp.) Acarna cancellata Willd. (Hispan. Creta.)
Anthemis fuscata Brot. (Lusitan.) Balsamita ageratifolia
Willd. (Creta. Bellium crassifolium Moris elench. p. 26.
„B. caule folioso foliisque pilosis longe spathulatis eras-
sis integerrimis, pedunculo nudo 1 - floro. Perenne. —
Hab. inter rupium maritimarum fissuras S. Elia (Carbon,
calc.) Cala-Vinagra in Insula S. Peiri (Trachit.). Flo-
ret Majo, Junio. Flores magnitudine Bellidis perennis.
Semina 4 — 6-aristata." Carduus Morisii Balb- in litt.
(Moris elencb. p. 26.) „C. foliis sinuato-pinnatifidis inter-
rupte decurrentibus , segmentis laciniato - palmatis crispis
dentato-spinosissimis arachnoideis, florib. glomeratis, squa-
mis antbodii subsessilibus lanceolatis adpressis nitidis spi-
nulosis, summis inermibus. (Moris.) Biennis? Hab, in mon-
tanis Perdisterris , Buddui, in collibus Insulae S. Pietro;
floret Majo, Junio. Flores albi; caulis appendices alares
32*
66
conferti; spin. implexae." Centaurea ceratophylla Mo-
ris elench. pag. 55. „C. foliis subvillosis, inferioribus
decursive subbipinnalis, pinnis, foliisque summis indivi-
sis, lineari subulatis, caule sulcalo, anthodii squamis pec-
tinato - ciliatis apice spinulosis recurvis. Perennis. — Hab.
inter fissuras rupium (carbon. calc ) Garleli, Dorgali, Olie-
na, Baunei; floret Junio. Corollulae albae apice ro-
seae." Centaurea Sicula Linn. (Sicilia.) — napifolia Linn.
(Creta, Barbaria.) Carlina sulphurea Desf. (Algeria.) Cir-
sium giganteum Spr. (Alger.) — Syriacum Gaertn. (Hispan.
Syria.) Conyza rupestris Linn. (Arabia.) Cynara humilis
Linn. (ager Tingitan.) Gnaphalium microphyllum Willd.
(Creta.) Onobroma coeruleum Gaertn. (Hispan. Barbar.)
Roberlia taraxacoides DC. Senecio delphinifolius Vahl.
(Barbaria.) Tussilago fragrans Vill. Willd. Scorzonera
callosa Moris elench. pag. 29. „S. villosa, foliis lineari-
b'us planis nervosis apice callosis, caule basi subramoso,
anthodii squamis lanceolatis margine villosis, pappö ses
sili. Perennis. Habitat in pascuis aridis calcareis Arci-
dano, Oliaslraj floret Junio. — Flores flavi extus pur-
purascentes; semina glabra pedicellata. (Podospermum
DC.)." 44. Campanulaceae. (5 sp.) 45. Lobeliaceae.
(3 sp.) Lobelia Laurentia Linn. (Italia, Creta.) 46. Eri-
cineae. (4 sp.) 47. Oleineae. (6 sp ) 48. Apocynene.
(4 sp.) Gomphocarpus fruticosus R. Br. (Cap. b. Sp.
Dalmat. ) 49. Gentianeae. (6 sp.) 50. Convolvulaceae.
(9 sp.) Cressa Cretica Linn. (Creta, Tunis.) 51. Borra-
gineae. (23 sp.) Cynoglossum clandestinum Desf. (Alger.)
Echium grandiilorum Desf. Anchusa paniculata Ait. (Ma-
deira.) Lithospermum tinctorium Linn. DC. (Chile?)
52. Solaneae. (18 sp.) Celsia Cretica Linn. (Creta, Africa
boreal.) Datura Metel Linn. (Asia, Afr. et ins. Canar.)
Physalis somnifera Linn. (Creta, Hispan., Mexico.) Sola-
num Sodomeum Linn. (Sicilia, Afr. bor.) — miniatum
Willd. Dun. Verbascum plantagineum Moris elench.
p. 33. „V. fulvo-tomentosum, foliis obsolete crenulatis
crassis, caulinis decurrentibus confertis oblongis, radicali-
bus imisque in petiplum attenuatis ovato-elliplicis obtusis,
racemis dense spicatis, filamentis croceo - villosis. Bienne.
— Affine Verhasco thapsoidi Hoffmsgg. et Link fl. Port.,
differt foliis vix crenulatis crassioribus , caulinis infimis et
radicalibus breviter productis caeterisque. — Crescit in
pascuis collinis aridis Cala d'Ostia Pula et circa Teulada;
67
florct Majo." 53. Antirrhineae Juss. (22 sp.) Digitalis
tomentosa Link. (Lusitan.) Nota. „Est species quae usui
mcdico in universa Sardinia inservit: observationibus vero
quadriennio habitis in clinico instituto, efficacia hanc di-
gitalem purpuream Linn. antecellere pulaverim." (Moris,
pag. 34.) Linaria cirrhosa Willd. (Aegypt. Sicil.) — par-
viflora Desf. (Orient. Barbar.) — flava Desf. — reflexa
Desf. (ib. ib.) Scrophularia sambucifolia Linn. (Hispan.,
Orient.) 54. Rhinanthaceae. (19 sp.) 55. Labiatae.
(43 sp.) Marrubium Alysson Linn. (Hispan.) Stachys glu-
tinosa Linn. (Crela.) Satureja Thymbra Linn. — capitata
Linn. (Creta, Tripolis.) 56. Pyrenaceae. (3 sp.) Verbena
supina Linn. (Hispan.) 57. Acanthaceae. (1 sp. Acanthus
mollis Linn.) 58. Primulaceae. (7 sp) Ariagallis collina
Schousb. (Barbaria.) ( — fruticosa Vent.) 59. Globulariae
Lam. et DC. (1 sp. Gl. Alypum. L.) 60. Plumbagineae.
(7 sp.) Statice auriculaefolia Vahl. (Barbaria.) — articulata
Lois. — dichotoma Cav. (Sicil.) 61. Plantagineae. (10 sp.)
62. Amaraniliaceae. (5 sp.) Achyranthes argentea Lam.
(Sicil. Cap. B. Sp.) Amaranthus albus Linn. — retroflexus
Linn. ( Pensylvania. — an spont.?) 63. Chenopodeae.
(22 sp.) Atriplex Halimus Linn. (Anglia, Hispan.) — por-
tulacoides Linn. ( Litora Europ. boreal. ) — hastata Linn.
— laciniata Linn. (Europa boreal.) Beta trigyna Kit.
(Hungaria.) 64. Polygoneae. (19 sp.) Emex spinosus
Campd. (Creta.) Polygonum equisetiforme Sm. (Creta,
Corsica.) 65. Laurineae. (1 sp. Laurus nobilis L.) 66.
Thymeleae. (4 sp.) Daphne glandulosa Bertol. 67. San-
taleae Br. (2sp.) Thesium humile Vahl. Willd. 68. Ari-
stolochieae. (3 sp.) 69. Euphorbiaceae. (22 sp.) Euphor-
bia Terracina Linn. (Italia.) — seticornis Poir. — semi-
perfoliata Viv. flor. Cors. Mercurialis elliplica Vent. Willd.
(Lusitan. Madeira.) Ricinus scaber Bertol. ined. (Moris
el. p. 41.) „R. foliis peltatis palmatis, lobis oblongo-acu-
minatis inaequaliter serratis , caule fruticoso glauco - prui-
noso, petiolis scabris, capsulis echinatis. (Moris.) —
Frutex a Ricino Africano Willd. caule semper glauco-
pruinoso, petiolis conslanter scabris diversus: Stigmata
tria bifida. — Crescit in arenosis Flumini- major, Pula,
Sarrabus, Bari, Orosei. Floret autumno." 70. Urticeae.
(9 sp.) Parietaria Cretica Linn. (Creta.) 71. Amentaceae.
(16 sp.) Quercus Suber Linn. (Hispan. Sicil.) — pseudo-
coccifera Desf. (Algeria.) 72. Coniferae. (6 sp.) Pinus
68
Halepensis Aii. Desf. (Orient.) 73. Älismaccae. (13 sp.)
Alisma Damasonium Linn. Ruppia maritima Linn. var. a.
spiraliS) peduncul. fruclifer. longis in spiram contractis
demersis etc. var. ß. recta, pedunc. fructif. breviter pro-
duclis reclis. Triglochin Barrelieri Lois. 74. Orchideae.
(31 sp.) Ophrys lutea Cav. — ciliata Bivon. (Ophr. Sco-
lopax Brot.) (Hispan. Lusilan.) — tabanifera Willd. — ten-
thredinifera Willd. (Barbaria.) Orchis acuminata Desf.
— condensata Desf. — longicornu Poir. (Algeria.) — Bran-
ciforlii Bivon. (Orch. quadripunctata Tenor.) — papiliona
cea Linn. (Gall. Austr., Hisp. , Carniol., Alger.) — secun-
diflora Bertol. 75. Irideae. (9 sp.) Gladiolus Byzantinus
Gawl. (Gl. Ludoviciae. Jan.) Iris alata Poir. (Iris scor-
pioides Desf.) — (Algeria.) — foetidissima Linn. Moraea
Sisyrinchium Ker. (Hispan. Lusitan.) (Iris — Linn.) 76.
Amaryl lideae Br. (7 sp.) Leucojum autumnale Linn.
(Hispan. Barbar.) 77. Smilaceae Br. (4 sp.) Asparagus
albus Linn. (Hispan. Lusitan.) — aphyllus Linn. (ibid.
Sicil.) 78. Liliaceae DC. (26 spec.) Bulbine planifolia
Spr. (Lusitan. Barb.) Ornithogalum Arabicum Linn. (Arab.
et Barb.) Scilla maritima Linn. (Hispan. Sicil.) — - obtu-
sifolia Poir. — undulata Desf. (Barbaria.) Anthericum
fugax Moris elench. pag. 46. „A bulbosum, glabrum,
lol. lineari - filiformibus canaliculatis scapo tortuoso sim-
plici brevioribus, florib. laxe racemosis, pedunculis articu-
latis, filamentis medio sub-incrassatis. — Hab. in collinis
aridis Sardiniae australioris: floret Augusto, Septembri. —
Plores ephemeri; perigon. profunde 6-partitum, laciniis
candidis linea media purpurascente. " 79. Colchicaceae
DC. (1 sp. Colchicum montanum L.) 80. Junceae DC.
(12 sp.) 81. Palmae Juss. (1 sp. Chamaerops humilis
L.) 82. Typhaceae Juss. (2 sp.) 83. Aroideae Juss.
(8 sp.) Ambrosinia Bassn Linn. (Sicil. Barbar.) Ejusque
var. foliis maculatis. (Ambr. maculata Ucr.) Arum crini-
tum Ait. (A. muscivorum Linn. suppl.) — (Minorca.) — Co-
locasia Linn. (Creta. Aegypt. ) Cynomorium coccineum
Linn. (Sicilia, Barbaria.) 84. Cyperaceae Juss. (22 sp.)
Carex microcarpa Bertol. in litt. (Moris elench. pag. 48 )
,,C. spicis tereti-Iinearibus, terminali mascula subsolitaria,
androgynis superne masculis subquinis , inferiorib. incluse
pedunculatis remotis, fructib. ovato - triquetris apiculatis
truncatis subeinarginalis squama ovaio - acuminata paullo
longioribus. (Moris.) Planta 2 — 3-pedalis, culmus folio-
69
sus triquelrus, stigmala 3. — Est frequens in montibus
juxta rivulos. Floret Majo." Schoenus Mariscus Linn.
(Vera -Cruz.) 85. Gramineae. (100 sp.) Aegilops caudata
Linn. — triuncialis Linn. (Candia.) Agrostis maritima
Lamck. (Arabia.) Phalaris paradoxa Linn. (Lusitan. Orient.)
-— tuberosa Pers. (bulbosa Cav.) — (Hispan.) Panicum
repens Linn. (Hispan., Lusilan., Orient.) Milium coeru-
lescens Schousb. Desf. (Alias.) Andropogon hirtum Linn.
(Lusilan., Sicil., Baibar.) Arundo tenax Vahl. (Barbaria.)
Bromus Matrilensis Linn. (Hispan., Anglia.) Festuca sli-
poides Desf. (Ins. Majorca, Barbar.) Chrfsurus gracilis
Moris. elench. pag. 50. (sine diagnosi, sed cum synony-
mo : Cynosurus gracilis Viv. ß. Cors. ) Avena gracilis
Moris elench. pag. 50. „A panicula subovata , spiculis
sub — 4-floris, aristis geniculatis, corollis basi barbalis
apice bifido-seligeris calycem aequantibus, cuimo erecto,
foliis brevissimis rigidis, radice fibrosa. Perennis. — Spec.
affinis Avenae distichophyllae Vill., sed radice nee arlicu-
lata, nec repente, eulmis neutiquam repentinus, spiculis
saepius 4-floris plane diversa; bab. in paseuis monlis Ge-
nargentu, Montis S. Padre, et Macomer. Floret Junio. "
86. Na fades Juss. (6 sp.) 87. Equisetaceae. (1 sp. Equi-
setum paluslre y. Sm. fl. Brit.) 88. Marsileaceae ßr.
(1 sp. Marsilea quadrifolia Linn.) 89. Lycopodiaccae.
(1 sp. Lycopodium denticulatum Linn.) 90. Filices Juss.
(19 sp. ) Chcilanlhes odora. Sw. Willd. Gymnogramme
leplopbylla Desv. (Polypodium — Linn.) Lomaria Spi-
cant. Desv. (Osmunda — Linn.) Nolochlaena lanugi-
nosa Desv. (Acroslichum velleum Ait. Willd.) Ophio-
glossum Lusitanicum Linn.
Der ganze Elencbus enthält also 1081 Species Dico-
tyledonen, 236 phanerogamische Monocotyledonen und
27 cryptogamische Monocotyledonen, Summa 1344 Pflan-
zen-Arten, worunter 25 vom Verf. als neu beschriebene.
— Aus den in gegenwärtigem Auszug hervorgehobenen
Arten ersieht man leicht die Verwandtschaft der Sardini-
schen Flora mit der allgemeinen mediterranischen , und
insbesondre mit der Sicilianischen , Cretensischen und der
jenigen des nördlichen Afrikas.
Di\ Meisner.
70
F. Der Schweden.
Stirpium agri Femsionensis index, observationibus il-
lustrata ab El. Fries, Lundae 1825, 26. 8vo. 100 S.
Nach einer Einleitung, welche uns mit der Lage und
den Verhältnissen des Kirchspiels Femsiö (57° N. Br.)
bekannt macht, giebt uns der Verf. eine Aufzählung der
von ihm dort aufgefundenen Pfl., Phanerogamen und Cry
ptogamen, nach Linne s System. In Noten finden sich zu
dem trocknen. Namenverzeichnifs eine grofse Menge ver-
schiedenartiger interessanter Bemerkungen, Synonymie,
Vaterland, Formen, Verschiedenheit betreffend, meist cri-
tischer Natur. Den Beschlufs machen noch einige Nach-
träge, die Aufzählung der Culturpflanzen dieser Gegend
nebst dazu gehörigem Excurs.
Eliae Fries Prof. etc. Novitiae Florae Suecicae. Ed.
altera, auctior et in formam commentarii in cei.
Wablenbergii Floram • Suecicäm redacta. Londini
Gothorum 1828. 8vo. XII. u. 306 S.
Von 1814 - 1823 gab der Verf. in academischen Dis-
sertationen schon Nach- und Beiträge zur Flora von Schwe-
den heraus und diese bilden die erste Ausgabe des vorlie-
genden Werks, welches nun als ein Ganzes neu bearbei-
tet und vermehrt einen Nachtrag und Cummenlar zu Wah
lenbergs schwedischer Flor bildet. Dieses Werk, die Pfl.
nach Linneischem System vorführend, enthält einen grofsen
Schatz von Ireuen Naturbeobachtungen und eine Fülle der
treffendsten Kritik. Viele der schwierigen Gattungen sind
mit Ausführlichkeit und Liebe bearbeitet, wir nennen nur
Potamogeton und Hieracium. Die Linneischen Namen er-
halten hier nach der Natur oft eine andere Deutung, als nach
dem Herbarium Linne's durch Smith, es fragt sich, welcher
Deutung der Vorzug zu geben sei. Jedem, der Herbarien
kennt und weifs wie es darin zugehn kann, wird es ein-
leuchten, dafs es sicherer sei, die Pflanzen nach dem Stand-
ort wieder aufzusuchen. Freilich entstehn dadurch neue
Ümtaufungen, und das Placken mit immer gewaltiger an-
wachsender Synonymie nimmt dadurch nicht ab sondern
zu, aber auf keinem andern Wege ist völlige Sicherheit
zu erlangen.
Verzeichnifs der Pflanzennamen,
welche
mit Diagnosen oder Bemerkungen versehn
vorkommen.
Acacia alba 55, Bancroftiana 52, ornithophora 27, visneoides 56.
Achyranthes capitulülora 52.
Agrostis nitens 36.
Allium arvense et pusillum 36.
Aloe trichotoma 52.
Amaryllis Belladonnae 16.
Anthericum fugax 68.
Antommarcliia 56.
Apleetrum 43.
Aracacia xanthorhiza 14.
Arundo Phragmite» 22.
Aster graveolens 39.
Astragalus Genargenteus 63, micranthus 40, siculus 36, verrucosus 63.
Avena gracilis 69, puberula 36.
Barbarea rupicola 61.
Bellium crassifolium 65.
Billottia acerosa 52.
Bonellia Cavanülesii 52.
Bossiaea cordifolia 27.
Brassica macrocarpa 36,
Bupleurum Fontanesii 36.
Cactus chiloensis 56, Lamarckü 58, Lecchii 52, Melocactus 58.
Calendula maritima 36.
Callirhoe digitata 41.
Callistemon leptostachyum 2S.
Canna 23.
Carduus Morisii 65, moschatus 36.
Carex microcarpa 68.
Carpobolus 42.
72 , •
Cassia aclsperma 56, Barclayana 2S, Barrenfieldii 56, Bcrteri 52, Fiel-
dii 56, graveolens 56, Schultcsii 56.
Celsia sinuata 58.
Centaurea americana 39, ceratophylla 66.
Cerasus humilis 64.
Cliardinia 21.
Charlwoodia congesta 27.
Convolvulus pterocarpus 52, veutricosus 53.
Corallorhiza Riemalis, multiilora, odontorhiza, verna, omn. 43.
Coreopsis tinctoria 39.
Correa pulchella 26, speciosa 56.
Crassula globulifolia 65.
Crepis glandulosa 36.'
Crotalaria havanensis 36.
Cussonia triptera 53.
Cynodon Phragmitcs 22, Phr. ß Petiti 22, Phr. 7 d'Urviüi 22.
Dianthus ciliatus 36, velutinus 37.
Digitalis tomentosa 67.
Donia ciliata 39.
Dryandra nervosa 27.
Echiura arenarium 37.
Eupatorium Berterianum 58.
Euphorbia yariegata 55.
Eutaxia pungens 2S.
Fedia paniculata 58, sicula 37.
Galium maximum 65.
Genista microphylla 63.
Gesnera latifolia 17.
Graphis atro - sanguinea 10, aurantiaca 10, fulminatrix 10, subbifida 9,
subrecurva 9.
Hakea ferruginea 29.
Hedysarum echinatum 37.
HeHanthus petiolaris 39.
Hehotropium Bocconi 37.
Hieracium lucidum 37.
Hovea purpurea 27.
Hypericum annulatum 62.
Iberis integerrima 61.
Indigofera madagascariensis 56.
Ipomoea bona nox var. rubescens 57, cornpressa 37.
Lavatera moschata 62.
Lechenaultia formosa 28, oblata 29.
Lecidea brunneo-atra 9, farinoso-marginata 9, olivaceo-rufa 10, ru-
brica 10, rufo-coccinea 9.
Leptospermum obovatum 28.
Lolium temulentum 50.
73
Lonicera Periclymenum 33.
Lotus coimbricensis 64.
Lycopodium subulifolium 30.
Mascagnia araericana 53.
Medicago sardoa 63.
Molineria plicata 55.
Muscari autumnale 37.
Nemophila pliacelioidcs 41.
Ocellularia thelotrematoides 8.
Oenothera linifolia, serrulata, speciosa, triloba, omn. 40.
Ononis polymorpha 37.
Orchis nervata o4.
Ornithogalum collinum 37.
Orthrosanthus multiflorus 26.
Oryzopsis asperifolia, melanocarpa, paradoxa, parviilora, omu. 43.
Oxalis Piottac 55.
Oxylobium obtusifolium 26.
Panicum zonale 37.
Parmelia Goebelii 8.
Passiflora maculata 53, sanguinea 58.
Patersonia longiscapa 28.
Pelargonium Berterianum 57, Burdini 57, Murrayanum 57, Spinii 53.
Physospermum angelicaefolium 37.
Pinus sylvestris 2.
Potentilla glauca 64.
Plagiolobium chorizemaefolium et ilicifolium 26.
Prockia racemosa 53.
Prunus Cocumilia 49.
Quercus Fontanesii 37.
Ranunculus cymbalarifclius 61.
Rhizomorpha cingens 33.
Ribes aureum et flavum 57.
Ricinus scaber 67.
Ruppia maritima 6S.
Saponaria calabrica 37.
Scandix brachycarpa 37.
Scilla Cupani et intermedia 38.
Scorzonera callosa 66, Columnac 38, deliciosa 38.
Seeale montanum 38.
Sedum glandulosum 64.
Serratula Bocconi 38.
Sida pulchra 53.
Silene Graeßeri 38.
Silene undulatifolia 62.
Soemmeringia semperllorens 3.
Spartium Gasparrinii 38.
74
Sphaeria annulata 46, atramentosa 47, callostroma 48, Candida 45, ca-
pitata 44, cohortina 47, confluens 47, coprophila 47, enteromela
46, flabelliformis 45, fusco-purpurea 48, gelatinosa 47, geo°lossum
44, hydnicola 47, intermedia 45, lactea 47, pocula 45, punctata 45,
stereorum 47, subterranea 44, teres 46, vernicosa 45.
Sphaerocarpus terrestris 41.
Stachytarpneta mutabilis hybrida 38.
Stevia callosa 40,
Symphysia martinicensis 34.
Targionia orbicularis 42.
Tenorea Berteri 53.
Thiebautia nervosa 54.
Thlaspi pubescens 38.
Triglochin laxiflorum 3S.
Thunbcrgia cordata 54.
Urena Sieberi 54.
Variolaria depressa 10.
Verbascum plantagineum 66.
Verbena bipinnatifida 40.
Verrucaria parasema 9, socialis. 8.
Viviania psychotrioides 54.
Zamia horrida 17. ■
75
Verzeichnifs der Schriftsteller,
deren Arbeiten angezeigt sind.
Bancroft 13.
Bizio 50.
Blume 30, 4.
Brandt 1.
Brebisson 24.
Brierre 24.
Brongniart 24.
Brown 35.
de Candolle 19, 20.
Colla 50, 1.
Courtois 30, 2, 3. 5.
Desmazieres 24.
Desportcs 25.
Desvaux 20.
Dumortier 23.
Eckart 2.
Fries 70.
Gay 21.
Girardin 24.
Goebel 7.
Greville 29.
Gussone 35, 6.
van Hall 31, 2, 3,
Kooker 29.
Jäger 2.
Juillet 24.
Kachler 12.
de Koning 33.
Kreissig 12.
Kunth 22.
Lejeune 30, 2.
Lestiboudois l23.
Loiseleur-Dealotigchamps 25.
Lübeck 13.
Marchand 34.
v. Martius 3.
Meyen 5.
Meyer E. 10.
Möfsler 13.
Moris 35, 59.
Mubl 11.
Mulder 31, 2.
Nuttal 39, 41, 2, 3.
Otto 17.
Pottier 24.
Presl 3.
Ha
,pm
21.
Raspail 22.
Ratzeburg I.
Reicbenbacb 13.
Reinwardt 5.
Ritgen 11.
Röper 7.
Runge 4.
76
Sclielhas 17.
Schübler 16.
v. Schweinrtz 41, 4.
Seitz 13.
Smith 29.
v. Steven 16.
Sweet 25.
Tenorc 49.
Tinant 35.
le Turquier de Longcliamp 25.
Vallot 25.
Voigt 5.
Vrolik 31.
Zenker S.
Zollikofer 6.
Gedruckt bei Trowitasch und Sohn.
580. 5LI
LINNAEA
4 1829
UNIVERSITY OF ILLINOIS-URBANA
com
3 0112 009555043
KGüfinC
'W:>
■
H
■
I u..