HAROLD Β. LEE LIRRARY
BRICH AM YOIJNG IJNiVERSITY
PROVO, UTAH
Digitized by the Internet Archive
in 2011 with funding from
Brigham Young University
http://www.archive.org/details/polyglottenbibel32stie
littcn-^iftei
in übfrfΐφtItφct SieOencinanborftftlimg bc^ Urtcjtc«, bcr ®e|)tua9inta, Sulgata
unb ?uM)et=Ucbcrfc^un9, fo \vk bcr ivictjtigficn ißatianteu bei «ome^mjlen
beutfd;cu Ueberfc^uugen
iearteitet «on
n.^eil. Dr. Ι). 21)eol. u. €upcviiit. in eiölfbeii. lueil. Dr. u. Pib. ißrof. i>er Sljeoloflie in 2eiv>aig•
dritten Sanbcö jiDeite ilbt^cUung:
Vierte Wim*
SSerlag öon SSeil^ageu & ^lafing.
1875,
es
v.o^.3 '^ ^ -^ I » I -J
3n ΐί6θΓΡφΗίφοϊ Jlcbcnemanbcrflellimg bcö Urtejte^, ber @e))tua9tnt(t, Sulgata
unb 8uti)er==Ucbetfe^un9, [o \m ber ϊυίφίί^ίΐοη 3Sariauten ber t)örne^mfleu
beutfφen Ueberfe^ungeit
für ktt ^raftif^ett ^attbgeBtatt^
bearbeitet bon ' -
»vcii. Dr. t). a;i;eoI. u. ©uvetint. in Siileben. ttjell. Dr. u. ort). $rof. l)et Iljeoloßie in Cetpjfg.
Stierte ^itfiage»
S^iefefefb tmb cieipitg.
^Jcrlag üou 33elt)agen & ^lafing.
1875.
\*
k\
BRTGHAM YOUNG UNIVERSITY
PROVO, UTAH
2S ο 1 1 e b e»
3ίαφ
für Sluögabe biefer jmeiten ^(bt^eiiung be6 britten 53anbe6 bec ^cfi^giotten*
33ibel tt)are tt)öl^i mit b^m [φοη bte etfte 5ii)ti)eiiung begidtcnbcu 3L^orit)orie be0 ^Sor^
reben^ genug gewefen, menn ηίφί ein befonbrer Umftanb nunmel^r ben ^um 6φίη^
aliein Unter^eic^ineten beilegen mügte, ηοφ einmai baö 303ort ^u nei)men.
2)ec eine 9)ätarbeiter, ^err ^rofeffor Dr. Xljeiie, folite ηαφ ©otte^ 9ϊαφίφίη^
bie 3}otienbung be^ Serfeö ηίφί erleben. (Sr ift ηαφ [φοη längere 3eit l)inburφ
vorbereitetem, anlegt ηοφ fφn)erem hiticn am 8. Dftober t)origen 3al)re0 in bie ©migfeit
abgerufen ttjorben. Φοφ tvar ^um ©lücf bereite Silier fo georbnct unb eingeriφtet,
Όα^ burφ biefen i£obe6fall feine Unterbreφung entftanb, melmel)r unter beö früher
genannten §errn Dr. Sαnbfφreiber §anb, waö auf be^ 33erftorbenen Slnt^eil fiel,
^inau6gefül)rt merben fonnte. Heber feine fel)r banfen0n)ertl)e WliUjü^c an ber $oli;^'
gfottenbibel fpr^φt §err Dr. Sαnbfφreiber Γιφ felbft ηοφ bai)in αηβ:
„5(ηφ ber eben ^eaeiφnete fonnte eö hei bem in ber SSorrebe ρ ben $ropl)eten
53emerften bemenben laffen, it>enn er niφt hei bem ^iücfblicf auf ben i^m hei bem ^^ol^^
glottenttJerfe ^ugetviefen gen)efenen Slnt^eil ηοφ eine grage ^u befpred^en n)ünfφte, bie
für bie 33eurt^eilung biefen 5lntl)eilö niφt o^ne tt)efentliφen Hinflug ift, menn i^n αηφ,
ber 5lufgabe ηαφ, bie i^m öorge3eiφnet mar, weniger baö ®efül)l ber 3^erαntn)ortliφfeίt
baau tjeranla^t, αΐδ eö t^ielme^r ba^ 3nterejfe ift, baö er an ber βάφε felbft nimmt.
@ö ift bief bie grage, me Γιφ ber in ber ^ol^glottenbibel bargebotene grieφifφe Xext
^u ben Sorberungen ber Äritif ftellen möge, melφe man gegenwärtig μι mαφen unb ρ
befolgen gen)oi)nt ift. ©ewiffermafen würbe biefe grage fφon ^u ben ^ropl)eten
beantwortet fein, wo bemerft ift, baß ber 33efφαffenl)eit ber Umftanbe ηαφ eben feine
neue Siiecenfion biefeö %exte^ gegeben werben folite, fonbern baß e^ Γιφ nur barum
gel^anbelt l^abe, unter ben \)orl)anbenen ii^erten eine paffenbe 5iu$wal)l μι treffen, unb
baß bie Sßa^l auf ben 5ίlerαnbrinifφen, niφt auf ben 33αticαnifφen 2^ert, na^er, bem
im 5luge ju nef)menben befonberen S^ecfe ber $ol^glotte gemäß, auf ben ^ert ber fog.
5lίerαnbrinifφen Sluögabe gefallen fei. 5lllein ift bieß nun αηφ in obigem 8inne woi)l^
9ctl)an, ift eö ben 5lnforberungen ber ,^ritif entfpreφenb gewefen? ^nnd^ernb boφ.
SQSenn e5 hei Verausgabe alter @φriften 5(ufgabe ber ^ritif ift, biefe @φriftcn in einer
3öeife wieberjugeben, n>ie fie, bαöjenige■αbgereφnet, wa^ im Saufe ber 3eit aur bequem
meren unb leiφteren §anbl)abung unb jum befferen 33erftänbniß berfelben l)at l)ingUi
fommen muffen, mutl}mαßliφ αηδ ber §anb ibrer 53erfaffer bertjorgegangen fmb unb
ifi 33 Ο r r e b e.
n)ie fte ^on bcnfciben nl^ ii)t; eignen ®eifte6:probuct tvieber erfannt Vüerben müfiten,
fo muß juna^ft ein ^of)eö unb entfc^cibenbeö ®etr»i(i>t auf baö Sliter bec 3^ugenf^afi
gelegt werben, meis^e^ bie tjorijanbenen Sterte eine6 6cf}riftftelierö für ftci; i)aben.
S)iefe0 ^ol)ere 5ilter nimmt aber bei ben LXX. neben anbern für benfelben fpre^enben
unb bereite er\Dai)nten 5D?omenten, bie Id ber $oit?glotte maßgebenb fein mußten,
tt)irfii($ ber Slleranbrinifc^e ii:ert t»or bem Φαticαnifφen in 5infpruc^, n?enn audb ber
le^tere [einer größeren ^^oIirti)eit unb ©efalUgfeit, t)ieliei^t aud) ©orrect^eit ttjegen ber
gebrauchtere geworben ift; weßl)alb αηφ faft ju erwarten fiei)t, baß, wenn einmal ^cn
einem 93hn[ter in ber »^unft unter §in5U3iel)ung ber übrigen fritif^en §uif6mittel eine
33erfci)mei3ung ber beiben §au^tte,rte ^n einem einzigen »erfud^t werben foilte, ber
5l(eranbrinif^e Xcxt μι ©runbe gelegt werben wirb. !I)ieß im SBe^ug auf ben ilert beö
Sliercinbrinif^en (Scbex. ©in Slnbereö ift e6 freilid^, ob αηφ ber t>on ®rabe oft bio$5
auf ©runb t>on (Sobicibuö ^weiter 5luctoritat ηαφ bem l^ebraifd^en il^erte beric^^
tii^tcn unb ergänzten, t)on §oime6 αΐδ Slieranbrinifc^e bejeicf)ncten unb fd^on ^oii
Oieinecciuö in berfelben S33eife wie ^ier benu^ten Stuögabe in biefer ^oi^gtotten*33ibei,
^a^ unter ?öiobiftcationen wirfίiφ gef^el)en ift, 5^ac^ai)mung ju 2:i)eii werben burftc.
@rabe ^ieii fein 3Serfa!^ren [φοη ha 53eranftaltung einer 6eparatau6gabe ber LXX.
für juiäfftg, hei ber ^ol^giotte war eö au6 früher aufgeführten ©rünben gerabeju not^--
wenbig, wenn nic^t ba^ ^ηφ außer anbern Unautragiid^feiten fd^on burd^ bie bebeu^
tenben Sücfen ber S^^ig^^^ ^Φ^ klaffe jur Unform ober ein 2)ing ber Unmögitci>feit
werben folite; unb wer wollte beijaupten, baß bie S^xic^^n ^weiter klaffe gerabeju für
nic^t^ 3U achten feien, obfc^on eine nähere ©ntfd^eibung über ben eigentlid^en unb
beftimmteren 2ßert^ biefer Saugen t)on com^jetenter ©eite nodf) nic^^t fo balb erfolgen
wirb. §ier möge nur nod^ eine ungefal^re ©lafftfication ber in ben S^oten ange^^
gebenen fritifd^en ^ülf^mittel, \i>it ber Bearbeiter biefelbe feiner allmdl)ng gewonnenen
^infdijauung entnimmt, in ben abne^menben 2öect^ bejei^nenber Drbnung folgen:
erfte klaffe: A*, Β (C, D?)5
^mik „ : E, F, C•'•, X.
!l)ie übrigen 5(rbeiten hei biefer 5(bti)eilung (S5eijeid^nung ber ^araUelftellen,
5(pi3enbiceö) finb geblieben wie hei ben unmittelbar t?orl)ergel)enben Slbtl^eilungen, nur
baß t>on 'Seite 342 an, wo bie Äranf^eit be6 §errn Dr. Xi)eiU eintrat, aud^ nod^ bie
5lbfaffung ber (^Kolumnentitel auf (Sd^reiber !Diefe3 gefallen ift."
933enn ba6 nun enblid^^, ηαφ neun 3ai)ren »ollenbet t)orliegenbe 2ßerf bi^^er in
feiner 9iu^barfeit anerfannt würbe, wie Ρφ burφ fφon ^or ber 33ollenbung t^eilweife
not^ige neue Siuflagen erwies, unb αηφ ferner mit feinem 3)ienft am 2Borte ©otteö
nαφl)αltigcn 6egen ju ftiften t>erl)eißt: fo gebül)rt wα^rliφ baö 5Serbienft an erfter
Stelle, für ben wiφtigften 5int^eil baran, bemjenigcn 3)iitarbeiter, ber nur an^ anberen
©rünben feinen ^liamen αΐβ ben ^weiten feßte. 3e§t über feinem ©rabe fei mir
geftattet, woju iφ miφ ehen fo bereφtigt αΐβ ^erpfliφtet fü^le, baö gebü^renbe S^^wö^iß
für feinen treuen gleiß in ber il)m geworbenen Aufgabe, @onberliφ mit §inbl.ii auf
einen mir öftere gemαφten Q^orwurf wegen folφer ®emeinfφαft ber 5lrbeit bei ^er*
fφiebener tl)eologi'fφer Stellung barf Ιφ wol)l getroft fragen: ob l)ier bem Sorte
©otteö t>on Seiten be^ allerbingö, me \α hetannt ift, mel)r ober minber ηοφ
rαtΐonαliftifφ gefmnten 9Jtitarbciterö irgenb ein ?ίbbruφ ober @φαbe gefφe^en, ber
93 ο ν r c t) c. vn
ou^gefpro^enen ilenbcn^ beö SBetfcö ηΐφί ^icimel}r in ^oiier ^onfequens unb (Sinl^eit
genügt worben fei? ganb i\)irfii(i Slffcmmobation für folcije (5ini)cit 6iatt, fo n)ar e^
ivenigftenö ηίφί auf 6eiten beö Unterzeichneten, beffcn an^ t^oKem Sciriftgiauben
^eröorge^enbe S^ugniffe i>om ^rof^jeftuö an burc^ aiie 23orreben ftet^ einfiimmenb
mitunterjeic^net ttjurben. Sßarum folite ba6 nic^t aber αηφ i)eri)orgegangen fein au6
einer gleichen ©runbüber^eugung, beren SSer^aitnif μι fonftigen $(nfd[}auungen ber je^t
menfd^iic^em 3rren (Entnommene flarer ein^ufe^en vermag? 3)arum foU ii)m unge^
f^mäiert hidUn bie (S^re, mie ber 2)anf bafür, baf er in biefem 2ßerfe bem Sßorte
@otte6 treue iDienfte geti)an l^at.
ίΰΐϋ %b\a)ln^ ber fanonif(i)en 33ü(^er i)eiiiger ©d^rift ift baffeibe natürii^
beenbigt, inbem eö t)on Slnfang nur biefe „l^eiiige @ci)rift Eliten unb ^mcn il^cfiamentö''
geben woiite. 3^at ift mel)rfad^ ber Sißunfc^ auögefpro^en tvorben, ba^ αηφ bie
altteftamemiid^en $ipofri;pi)en in d^niic^er ^Bearbeitung beigefügt n^ürben; (Sa^fenner
merben iebo(i) n)iffen, ba^ biefeö ®ώίύ fci)on feiner 9*iatur ηαφ feine ganj ai)niic^c
gortfüi)rung julaft. 5iu6 ber bebeutenben 3[?erfd^ieben^eit ber ^ori)anbenen aiten Xcxk
im ®rieφifφen unb Sate{nifd)en, fo n)ie ber tvieberum fel^r freien ^Bearbeitung Sutl^erö,
t)Ott melier bai)er bie Berichtigung Ό. Ttei)n'e mei}r αί^ in ben fanonifc^en 33üc^ern
abweichen mußte, njürben fic^ nic^t geringe 8di)mierigfeiten ergeben, n?enn bie
„überfid^tUc^e 9?ebeneinanberftei(ung" einigermaßen mc bi^^er αηφ für biefe 5lpofn;pl)en
auögefü^rt werben foU. Sßornel^mίiφ aber ifi boφ η)θί)ί ber gan^e 6αφ»erί)αίt, ja baö
gan^e 53ebürfniß ^ier ein anbereö: inbem il)eiiö, ungeαφtet jener αu6gefproφenen
Sßünfφe, fφtt)erίiφ für bie menfφίiφen, obenein ίφ fo i}art angegriffenen 33üφer ein
gίeiφ atigemeineö 3ntereffe für ben 5lbfafe voranögefei^t \verten bürfte, ti)eii6 αηφ hei
i\)ncn bie iDörtliφe ©enauigfeit unb bie 5Serg(eiφung ber 35arianten in ©runbtert unb
Ueberfefeungen feinen fo burφgreifenben Serti) l)at, mie hu ber »om ©eifte ©otte^^
eingegebenen @ci)rift. (S^ ftei)et fogar bai^in, ob bie i)ier nur fφunerigere 5lrbeit in
(o^nenben 3Sergίeiφ fame mit bem bαburφ erlangten ©eminnft. 3ßie bem αηφ fei,
iebenfaliö wirb e^, ob nun ber Unterδeiφnete ober ein 5(nbrer bann biefe Slrbeit über*
uei^me, ηοφ niφt unbebingt pgefagt, wie unb wann citi^a ηαφ geäußerten Sünfφen
ipaterl)in αίδ 9'iαφtrαg eine mögtiφfί entfpreφenbe Bearbeitung ber ^^)3ofn;pl^en ange-
fφloffen werben foü.
i)ie eigentίiφe ^oi^glotten-Bibel, )x>ic fie bem ^ubiifum t)erfproφen worben,
liegt burφ beö ^)errn Beiftanb t»olienbet »or: er begleite fte ferner mit feinem 6egen
für 2ße(fung unb Belebung eine^ genau forfφenben 8φriftt)erfίάnbniffeö, nαmentίiφ
unter ben ®eift(iφen im 5(mte, beren leiber fo mαnφe ηοφ burφ trägen \χφ ©enügen^
laffen an ber Suti)erbibel ^ίφ ba\)on biöpenftrcn.
6φfeubiö, im gebruar 1855.
Dr• 9i. mUu
«Ott Betreff biefer britten 5iufiage besiei)en mir un^ auf ba^ in bei I. lb=
ti)ellung biefeä Banbe^ ©efagte,
Bielefetb, 3^ouember 1864,
®rflatutt(j bet Qtbxand^kn %hW\>iatwtn ml• Setφeπ♦
I. ^l•l•τtί>xatnxtn.
1. ailgemeine.
a. = ante.
ΑΙ., al. = Alii, alii ob. alibi.
alt. = alterum.
in. = initio.
in f. = in fine.
L==loco.
p. = post.
pr. =primum.
s. SS. = versus sequens unb sequenles.
2. jum beutft^en Xext^*
A. = 5iiiioIi.
A.A. = anbere ^uSgaBen (ber Äut^ei:*Uef>et:*
fe^ung).
B. = 33erient)urgcr 33t6ei.
vE.==i)an (S^.
U.L. = ur|>rüngli(^ Sut^er.
dW.= be 3öettc.
((Se fei ^ier tvieber^olt, ba§ bie mit fetter
(Schrift gebrucften 33arianten bcr üon
^JleJ^erfi^en ί>eriφίi9tert ÜJut^jer-SStbei
angehören.)
3. jum Iateinif(^en Jtexte.
p. pp. (bei ben biefem Xate 6eigege6enen ßi=
taten) = bie $arailetfleiie, bie 5iJaratteI*
ftetten.
R :=r i^ert in bei: 5intwer:|)ner $oit)glotte
(Biblia regia).
S = Ed. Sixlina (öom 3- 1590).
4. jum grie^ifdi^en 3!ette.
Α = aieianbrinif^er %nt
A* = aiej:. (5 ob ex.
A2 = aiej:. QluggaBe (®raBe, ©reitinger,
Oleinecciuö).
Β = üaticanif^er %nt
B* = \)αticαnifφer (Sobei.
B2 = römΐίφe ^uSgabe (1587).
C = Codex Friderico-Augustanus (Bei 5!ifφen*
borf).
C' = berf. i)on erfier »i^anb.
Gi'i = berf. ijon brittct ^anb.
D = Codex Ephraemi rescr. (hü 3!ifφenboι:f).
E==Edilio Aldina (1518).
F = ^ext ber (5om^Iutenflfφett ^oIt)giotte.
X= anbete, ungenannte «&αnbfφπften.
II. Seinem
* beJeiφnet im beutfφen nnb iat. Xatt ben
93erganfang, fonfi, baß anbere 2(uctori=
täten ettvaö h,>egi äffen.
t SeJeiφnet, bag anbere Qluctoritdten ettoaß
iinjufe^en.
: be§eiφnet baS ^olgenbe αίο eine aBn?ei =
φenbe SeSart ober Ueberfe^ung.
; unb ♦♦ beJeiφnen bei ben (ju ber QuU beö
Iat Textes, Bei n?eίφer fie Beginnen,
ge^brenben) ^araUelen, erflereS, baj
eine neue 3flei^e i)on (Stellen folgt, le^*
tereö, bag bie 0ϊαφtteifung auö bem
Bei ber Betreffenben ©teile ^Ingemerften
ju erganjen ijl.
3 D •» 3 1 η D
HAGIOGRAPHORUM
PARS POSTERIOR.
1 η 0 i< Esther.
' i5 i< •' J 1 Daniel.
Ν "Π y Ezra.
π "' D π J Nehemia.
D "• D "i η ■ Ί 3 1 Chronica.
aioitüliotttn.stt«!. m.z i.mti.^ä).
Ε 2 Θ Η ρ.
Ί η D «
Ι. f) Και tyivBto μετά τους λόγους τού-
τους έν ταϊς ημ8!ραις Άρταξερξον (οντος Άρ•
ταξέρ'ξης άπο της 'Ινδικής εκατόν είκοσιεπτα
χωρών εκράτησεν), ^ έν τανταις ταΐς ημ^ραις
οτε ε&ρονίσ&η Άρτα'ξέρ'ξης ο βασιλεύς εν
Σούσοις ττβ πόλει^ ^ εν τφ τρίτφ ετει βασι-
λεύοντος αντου, Οοχην εποίησεν τοις ψλοις
καΐ τοις λοιποΐς ε&νεσιν και τοις Περσών
και Μηδοον ένδο^οις καΐ τοις άρχονσιν τών
σατραπών^ * καΐ μετά ταντα μετά το δεΐξαι
αντοΐς τον πλοντον της βασιλείας αντου κα\
την δοξαν της ευφροσύνης τον πλοντον αντου
ημέρας έκατον ογδοήκοντα.
^ Οτε δε άνεπληρώ&ησαν αϊ ημέραι του
Γτοτον, εποίησεν ό βασιλεύς πότον τοις εϋνεσιν
τοις εύρε^εΐσιν εις την πόλιν ημέρας εξ έν
αύλη τον οίκου τον βασιλέως^ ^κεκοσμη-
μένη βνσΰΐνοις καΐ καρπασίνοις τεταμένοις
επϊ σχοινίοις βυσσίνοις καϊ πορφυροις, επί
κνβοις ^^ρυσοΐς και άργνροις, έπΙ στύλοις πα-
ρίνοις καϊ λι&ίνοις' κλΐναι χρνσαι καΐ άργυραΐ
επί λιϋ-οστρωτον σμαράγδον καΐ παρίνου καϊ
πιννίνον λί&ον, καϊ στρωμναι επιφανείς ποι-
κίλΰος διην&ισμέναι , καϊ κνκλφ ρόδα ηεηα-
σμένα' "^ποτήρια χρνσά καΐ αργυρά j καϊ
άν&ράκινον κνλίκιον προκείμενον από ταλάν-
f) Praeceditiü edd. vulgg. locus apocryphus (in
Valg. Ed.lalina etBibliisCompluteüsibus=>Esther
11,2-12 et 12,1-6, in Bibliis Lutheri = ©iücfe in
Sflljer cap. VII.): "Ετας onnefje βασιλινυντυς Ι4ρ-
ταξίρξΗ κτλ. — νηερ τών δνο ivvsyoiv tö βασίλέο)ς.
1 . Γ* μίτά τος λογ. χατ. Β: ατός οΙΑρτ. Ci'iXf (ρ.
/νό.) έως Αΐ&ιοπΐας. %. Β: h αυταΐς (EFX: 'Εν ök
τανταις). Α2Χ: ort. Ct'iEFX: ένί&ρονία&η. Β* 6.
4. Χ (pro^iTcsToJit^.) έ'ίβίίίί'. ΕΡΧ*τ»/τ>1»το. Β (pro
νμέοας) iv ημέραις (CEX: έπι ημέρας). 5. Α^Β (pro
ττοτ» Α* Ci'i) ya/*«• Ci'iXf (p.^oA<r)cc7ro μ^γάλ^ και
Ιως μικρά πότον. Β: έ/ιΐ -ημέρας. Χ (pro ?|) επτά.
Β* (pr.) τ«. 6. AC; κίκοσμημίνω (-σμημέντ] Β).
Α^: λιθοστρο'ηβς (-ώτ« Α^Β). Β: σμαραγδιτβ λί&β
(Χ: σμαραγδίνβ λΐ&β et * sq. λΐ&β) n. πιννίνβ κ. ηα-
ρίνπ Χί&β. CEFX: ττινΐνβ. Α*: στρωμνης επιφανβς
ποικ. διην&ισμένης (στρο)μναι...δΐ7]ν&ισμέναιΑ.^Β€,
Β: διαφανείς). Β* (alt.) και. Α^: δόρα (QÖöaX^B).
C Χ: πεπίασμένα. 7 . CEX: άν&ράκιον. C: κυλ'ικινον.
ν τ - IT , • : κΐ " ι• : ν : - w
^ IT • - ' i- : ν.•-: : - j;• •
πήώΏ ntor iibiDb tiibüi η2ώ2 3
ν : • JT τ : Ι f 7 <- : •
"^hm ΟΊδ ' b^n riD3?n mto-b^b
- τ j- τ j" ,τ τ-:|- VT τ τ :
IT τ : ν • : - i•• τ : •/•::--
ο'^2Ί ü''^'^ inb^na ηηϊ<Βη nfe^-nJn
• ~ j• τ Α τ I : ν vv : • » τ : ν :
I V- : >• :
JT τ V •• τ j• τ - J : •
I - : • : : • - jt τ τ : ι ν ν -
πηώΏ ρρ-ΐ3?Ί bi^Ξ^Ώb πί-^ξιπ
Ι ν IV -!(.-• >- • — : |- Α• τ -Ι" • ό
.. . _ . τ ... ... . J- : - J
;- : • ν- ι ν •.• τ JT τ J • Α"
hiptbni :nnnbi -m ώώτοη^ 7
ι : - : ν ιτ : >- : . ν τ - |-
D^3iüä D^bsn a^bs^ ηητ '^bns
ν. 3. y»pi '"in &t"33
V. 5. 'p ini!i<b»si V. 6. ^r\2i 'n
1 . B.dW.vE: Unb e« gcfc^a!^ in ben Siigcn ... B:
tpeic^er ber 9i. ift, ber ba regierte. dW.vE: felbiger
(u. biefer)5i. ^ervf^tc. B: inaWo^renianb. dW.vE:
5(et^iopicn. B.dW.A: Sanbf^aften.
2. B.dW.vE: in feibigen (jenen) XaQtn, αίβ ...
ij;i^vone (feinen 91είφ€δ). vE: in ber ^urg @. dW:
@ufan, ber 33.
3. er «in 9W. ... (gbelit u. Ob. B.dW.A: JReCjie;
runc\. vE:J^errf(^^ift. dW.vE.A: gab er ein (qrcpcg)
©aflma^i. vE.A: Wienern. dW.vE: ten Ärieg«*
oberjlcn. B: ber «§ecröma(i^i.
©αδ ^αφ ©Per.
Ι. 3u ^^i^ Seiten 5i^aSöet*oS, ber ba
5tönig ϊυατ üon Snbien big an bie 9)ϊο^*
ren über ^unbert iinb fleben imb jtranjig
2Äänber, *unb ba er auf feinem fönig-
Ιίφεη etu^^I faf §u βφίο§ ^ufan,
δ* im britten ^αί)ϊ feineg ,^5ni9reiφg,
ma^te er bei i^m ein Wlai)\ allen feinen
i^ürften unb ,^neφten, ne^mliφ ben ®e-
tüaltigen in $erfien unb 9)?ebien, ben Sanb-
^pegern unb Dberflen in feinen Säubern,
4 * ba§ er fe"^en liege ben ί)errliφen 9ϊeiφ*
ttfum feinen ^5nigreiφg unb bie Β|ΙΠφβ
φrαφt feiner SOiajeflät öiele iiage lang,
ne^mliφ t^unbert unb αφtJig 5!age.
5 Unb ba bie 5^age au8 n?aren, mαφte
ber jtönig ein Wldf^l allem SSolf, baö ju
@φΙο§ (Bufan irar, betbeS @ro§en unb
jtleinen, fieben %a^t lang, im Ȥofe beS
6 ©arteng om ^§aufe beg Äönigg. * Φα
i)ingen ttieige, rot^e unb gelbe ϊüφer,
mit leinenen unb fφαrlαφenen Seilen,
gefaffet in fllbernen klingen auf 9)?ar*
melfäulen. i)ie 33änfe ivaren golben
unb filbern, auf $flajier »on grünen,
weisen, gelben unb fφn}αrJen SOiarmcln
7 gemαφi. * Unb baö ®etränf trug man
in golbenen ©efägen, unb immer anbern
l.ü.L:3nbia.
3. A.A: bei ίιφ.
5. U.L: h^itt ®ϊΰ% unb .^leinen.
(). A.A: Itnnenen. U.L: fc^ariafen ... güli
btn. A.A.- SOlarmotfauten ... grünem ic. ...
7. U.L: gülbenen.
E8r.4,6.Dn. Jj^ dlcbus AssueH, qui regnavitj,
E8t.8,9.Dn.6,^jj India usque Aelhiopiani super
centum vigiuti septem provincias,
* quando sedit in solio regni sui, 2
^NeiuM.'^' Susan civitas regni ejus exordium
fuit. *Tertio igitur anno imperii 3
M.TjRgialts'.sui fecit grande convivium cunclis
Dn.3,3. principibus et pueris suis, fortissiniis
Persarum et Medorum inclytis et
praefeclis provinciarum coram se,
* ut ostenderet divitias gloriae regni 4
sui, ac magnitudinem atque jaclan-
tiam potentiae suae, niullo tempore,
centum videlicet et ocloginta diehus.
Cumque implerentur dies convivii, 5
invitavit omnem populum, qui inven-
tus est in Susan, a maximo usque
ad mininmm, et jussit septem diebus
convivium praeparari in vestibulo
horti et nemoris, quod regio cultu
et manu consitum erat. *Et pen- 6
debant ex omni parle tentoria aerii
coloris et carbasini ac hyacinthini,
sustenlala funibus byssinis atque pur-
pureis, qui eburneis circulis inserti
erant et columnis marraoreis fulcie-
(iSfö. bantur; lectuli quoque aurei et ar-
gentei super paviraentum smaragdino
et pario Stratum lapide dispositi
erant, quod mira varietate pictura
decorabat. *Bibebant autem, qui 7
invilali erant, aureis poculis, et aliis
4. ba er f. liefe. B: JA. feiner fönigl. ^crrli(^feit
u. b. ^cflbarfeit f. maicfiäiifci),n ^r. dW.vE: 5ßr.
f. @rof c.
5. dW.vE.A: Γιφ (I'e)fanb. dW.vE: üom (5)r.
big jum m. B.Ä: ©röfjtin ... .ticinfien ... S3or^ofe.
Β : beim φαία|ϊ be« St. \E: bc^ fönigl. ^.
6. feine m, unb blnue ... fein leinenen u. purpur-
nen ... meinen m. dW: 2Ö. baunnroKue u. piiv^jur;
blaue. vE: i)ie feinj^en leinenen 2!., to:i^ u. ^uxχ^.
6. ΑΙ.: aerei coL
dW: <δφηύη-η. Β. ^ie iTif^c? dW.vE.A: (Φίο
^α^η:)^ο1^η, (Β: xotf)tm u. blauem u. \υ. π.
buntem SD^armii?) dW: Sllabaficr u. SD'larmoc n.
perlen u. @φ{tbpαtt. vE: einem i^upboben v. Smat
ragb ... (Soiicret^.
7. B: m. gab μι trinfen. vE: veiφtc b. (S. dW:
fφenfίe in ... B: bie ®cf. iraren von cinanber t;cr-
ίφίείεη. vE: lceφfeUen ab. d\V: u. ©ef. tt>. t>cn
®ef. t>erfφ.
1 *
4 (1,8-16.)
Jßsther.
Ahasveri convivium inohedientisque reginae repuäium.
των τρίςμνρίοαν οΊνος ττολνς καΐηδνς^ ον αυτός
6 βασιλίνς επινεν. ®Ό Ss πότος οντος ονπατα
προκείμενον νόμον εγίνετο' ούτως γαρ ηϋ^έλη-
σεν 6 βασιλεύς, καί έηύτα'ξεν τοις οίκονόμοις
ποιησαι το &ελημα αντον xat των άν&ρωπων,
^Kai 14στιν η βασίλισσα έποίησεν πότον \ ηΠΰίΏ ΠΓίο^? Τΐ'Ζ'^ιΙ^ϊΤ: ^Τ\1!ΰ^ Da
ταΐς γνναιξίν ιν τοις βασιλείοις, οηον ο βασι- | ^)2k "Πώδ^ Γ'Ίώ^ΏΠ Γ\'^^ Q'^üäS
ßT • : - : »ν IV - j- ζ VT y : - I j•• ί
?V V - j- • Ij" • A" ' J" VT-
» 7 : • V -: r " j- τ '^ -<
τ : • Ι τ : • - τ ' •λτ - ί ν ν>• - ι••
λενς '/ίρζαξερξης. ^^Έν δε τγι ημ^ρ(ί τ^
εβδόμχι ηδεως 6 βασιλεύς γενόμενος εϊπεν τφ
Άμαν και Βαζε^ xrtt Όαρεβω^ χαΐ Ζηβα-
&α&(^ και Άβαταζ^ και Θαβάζ^ τοις επτά
εννονχοις τοις διακόνοις τον βασιλέως Άρτα- \ "Γί^Ι Ο^ΓΐΊώ^ΙΓ» Ο^Ο^ΊΟΠ n??tü
ξέρξον, ^^είςαγαγεΐν την βασίλισααν προς \'Τ\^ H'^ntl^ ; ϋ^Ί^ώΠί^ '^b^Jl '^DS H
αυτόν, βασιλενειν αντην και περιϋεΐναι αντη \ η^η^^Ι Tlb/^n ^^pb Π^ίϊ^ϊΐ "^Γΐώΐ
το διάδημα καΐ δειξαι αυτήν πασιν τοις αρ^ ^ a'^^Um Ώ'^'Β^η DiS^nb n^lDb^
χουσιν και τοις ί&νεσιν το κάλλος αντης, οτι
καλή ην. ^^Καϊ ουκ είςηκουσεν αυτών ΆστΙν
η βασίλισσα ίλΟεΙν μετά των ευνοίχων και
ελνπη&η ο βασιλεύς και ώργίσ^η.
^^Και εϊπεν
Κατά ταντα
•Τ-: -^ - η • ~ '• . α:~
ι• ν•.• : - ι- «• * : τ
Ί3^2 iiinb '^ήώη nsb^n 'ikt)nii2
ι < Ι: •- Λ• • IT - J- : νν~: »ν s• -
: in ηη3?2 innm ^'m ^bian
ι jj-'. IT VT -:|- : f V V -
f ό βασιλεύς τοις φίλοις έαυτον' : ^^"^^ D^'/ÜDnb 'TlbJSn Ί^ϊ^*•1 i^
έλάλησεν 14στίν, ποιήσατε ονν ; J^^ ^^g^l^'I^^j-^ η^^Τ b""*? Ο^Τ)^Τ]
περί τούτον νόμον καΐ κρίσιν. ^^Καϊ προ^ηλ- \ ^ , "* *,, *'* ''. ~ j- : •• • λ• • ιτ
ϋεν αντφ Αρκεσαιος και 2.αρεσΐταιο^' και Ι <τ : : - τ•• jIt- : in η κ- η
Μαλησεάρ οι άρχοντες Περσών και Μηδων \ ^^JPI^ ^"}^ ώ'^^ΊΓ ^^™1^ '"^Γΐώ
- τ J- τ ^•• τ - : • Άτ :
ι : VT Γ ν : ι - ! ν ν - J•• :
Ι b3? "^ηώι nsb^s ηίώΛ-πΏ ms vj
j- Α• : - VT ί -Μ- Ι" τ :
J ν J•.• - : Ι- ν τ : ιτ ι ■>" -:
ν J - ρ • ιτ - ν- : •• : •■
οΐ έγγυς του βασιλέως, οι πρώτοι παρακα&ή-
μενοι τφ βασιλεΐ, ^^ και άπηγγειλαν αίηφ
κατά τονς νόμους, ώς δει ποιήσαι 14στ)ν τ/]
βασιλίσση, οτι ονκ εποίησεν τα νπο τον
βασιλέως προςταχ&εντα διά τών ευνούχων.
*^ ΚαΙ εϊπεν ο Μονχαιος προς τον βασιλέα
καΐ τους άρχοντας' Ον τον βι/σιλεα μόνον
8.Αΐ€ιΊ*«τος•(Α2Β|). C'*«. Β: έγένίτο' ατο)ς
δε{Χ: άλλάιιτω<ί) fi&. 9. Α»:ΐ4^τα(<ζε(>£ΐ7ς. 10. Β:
γινόμινοί; 6 βασ. ...Λμάν κ. Βαι,άν κ. θαρ^α κ. Βα-
ραΙΙ κ, Ζαθολ&α ΐΛ.ΙΛβαταί,α κ. Θαραβα (Al.al.).
EFX* τοΓς όιααόν. CX* ^4ρταζ. 11. Ci'iX: ntQid:
ainr[ ro Οιάδ. κα* βααιλ. αντην λ. δ. Β* πάσιν.
12. Ά2Β (pro αυτών ÄlCi'i) αΓτ5. VJ.*jiativ. \
Ci'iXf (ρ. ελ&ίΐν) κατά το ^νμα τ» βασιλέο)ς τό ... | 7. Β: ηαφ bci? ^. ißcrmojjen. dW.vE: foniglic^ct
f (in f.) y.ai οργή (C* οργή) i^fxav&T] iv ανχφ. ; 9Bcife.
13. B* 6 βασ. ...: φυλ. avta. 14. Γ: Καρσίνά κα« ! 8. beim Xr. roar gefegt, ba# 91. uötl)i9te ... moit
Ση&άϋ κ. ΙΛδμα&ά κ. ΘαρσΙς κ. Μίρις κ. Λίαρσίνά föüte tf). n>ie cS einem 3egl. gefiele. B: fcaS i£r. CjCi
y.. Μ^μαχήν. h: Σ&,ρσα&αΙο(; α. Μαλισ^ίρ {k\.&\.). Ι fd)ai) nad) bcr ^-öcrorbiiung ... dW: beimXr., ηαφ
le.Ci'iX: Μαμαχαΐος (F: Μί/<»/άν). ' bim 53cfe^i, nöt^. 91.
V. 13. '^511'^ δ< 32
V. 14. vapn 'ϋπη ϊ<"3-
V. 16. 'ρ Ί^ΊΏΏ
@ft^ei?*
(1,8-16.) 5
3De§ Äoniö^ u» bcr ^ontgtit SJla^L ©ie fteBen .tdmmcrer. ©er Königin Unge^orfam. Ϊ.
unb ant)crn ©efa^cn, unb fbnigUdjcn
Sein bte SD^enge, tinc tcnn ber Jtönig
Söermoc^tc *Uni) man fe^te nicmanb,
ϊυαΙ er trinfen foüte^ benn ber ^önig
^atte aßen 3Sorfiei;ern in feinem «^aufe
befohlen, bag ein iegίiφer foUte t^un,
trie ee i^m ft^o^l gefiele.
9 Unb bie Königin Φα^^ί ηιαφίε αηφ
ein 9J?a^I für bie 3Dei6er, im fönigliφen
lO'öaufe be0 Könige »ll^aöüeroö. * Unb
am fiebenten ^age, ba ber ^önig gute«
9)iut^g tt}ar »om2Bein,^ieg er2)ie^uman,
S3i0t^a, ^arbona, 33igti^a, 5l6agtl;a,
@ft:^ar unb ß^^arcaS, ben fieben Ääm^
merern, bie üor bem ,Könige ^^ag«ero§
11 bieneten, *bag ftc bie Jtbnigin ^afl^i
i)oleten üor ben Äbnig mit ber fönig*
ίiφen Ärone, bag er ben 33ölfern unb
i^iurflen jeigete i^re <Βφ'ό\η] benn fie
12ΐοαχ ίφ5η. * ^ber bie Jtbnigin QSaji^i
woUte η'ιφϊ fommen ηαφ bem 5ßort
beö Jtöuigg burφ feine Kämmerer. Φα
luarb ber ^bnig fe^r s^^rnig, unD fein
©rimrn entbrannte in i^m.
13 Unb ber itbnig ϊ^ρχαφ §u ben SBeifen,
i)ie ίϊφ auf !ianbeö Sitten üerflanben
(benn beö jlbnigö Θαφεη mußten ge*
fφe^en oor aUen SSerftänbigen auf Oίeφt j
14 unb «i^änbel, *bie näφjten aber bei |
i^m n^aren (S^arfena, ©et^ar, Qibmati)a, !
il^arfig, SKereö, aJiarfena unb ^t- \
muφαn, bie fieben ^^fürfien ber Werfer |
unb SWeber, bie baö ^2lngefiφί beö jlb= j
nigö fa^en unb faf en oben an im jtb- |
15nigrei(i)), *n?a8 für ein 9ΐeφt man an j
ber ^bnigin 33aft§i t^un foüte, barum,
bag fie niφt getrau ^atte ηαφ bem
2Dort beö iibnigö burφ feine itäm*
iömerer. *ί)α fί)rαφ 9}?emucban üor
bem Äbnige unb ^ürfien: iDie Königin
11. A.A: @φόη^εϋ. 12. U.L: erbranntc.
13. A.A:be«eanbeg. 16.A.A:benSüriien.
Esr.7,U;
Est.'^,3.
atque aliis vasis cibi inferebantur;
vinum quoque, ul niagnificentia regia
Jignum erat, abundans et praecipuum
ponebatur. *Nec erat qui nolenles 8
cogeret ad bibendum, sed sicut rex
statuerat, praeponens mensis siiigulos
de principibus suis, ul sumeret unus•
quisque quod vellel.
Vasthi quoque regina fecit con- 9
vivium feminaruni in palalio, ubi rex
Assuerus consueveral. *IlaquedielO
sepümo, cum rex esset hilarior et
post nimiam potationem incaluisset
mero, praecepil Maumam et Bazatha
et Harbona et ßagatha et Abgatha
et Zethar et Gharchas, septem eu•
Huchis qui in conspectu ejus mi-
nistrabant, * ut inlroducerent regi- 11
nam Vaslhi coram rege, posito super
Caput ejus diademate, ut ostenderet
cunctis popuiis et principibus pul-
chriludinem illius; erat enim pulchra
valde. * Quae renuit, et ad regis 12
Imperium, quod per eunuchos man-
daverat, venire conlempsit.
ünde iratus rex et nimio furore
succensus * interrogavit sapientes, 13
qui ex niore regio semper ei aderanl
(et illorum faciebal cuncta consilio,
scientium leges ac jura majoruni,
*eranl aulem primi et proximi Char- 14
sena et Selhar et Admatha et Tharsis
et Marcs ei Marsana et MamuclKui,
CTob.'i]*i5. i^t^ptem duces Persaruni atque Me-
dorum, qui videbant faciem regis et
primi post eum residere soiili eranl),
* cui sententiae Vaslhi regina sub- 15
jacerel, quae Assueri regis imperiuni,
quod per eunuchos mandaveral, fa•
cere noluisset. *Respondilque Ma- 1(5
muchan audienle rege alque prin-
cipibus: Non solum regem laesil re•
(8,l.Mt.l8,
10.
10. dW: frό^lίφc« J&erjen«. vE; ijeitern. dW: vE: Kennern ber Seitumflänbe? B: bie |χφ auf bai
^eben Sämlingen! vE: Jpofieutcn, bie ben 2)ienfi @efe& u. 91. »erfianfcen. dW: Singelegenijeiten ...
Ratten. ©cte^^ u. 9Ίεφί«ί Φ.
IIB: hineinbringen foiiten. dW: ^u bringen. ^^ ^y^. ^^^^„ ^^^^^^„ „. ^^n ^φ^ @ί^ ^,tien.
febcn. vE: ©ejtalt. '
12. B.dW.vE.A: tceigcrtc ίϊφ. 15. Β: πα* tem ©efc^ ju ii). tuäre mit ... dW.
13. Β: auf ber SeUtn ©eiegen^eit? dW: bie 3. vE: ©. i\t «. t. ® (91.) ju t^.
6 (1,17—2,1.;
Ι.
Ahasveri convivium, inobedientisque reginae repudium.
ητίμααεν ΆστΙν η βασίλισσα f άλλα nal πάν-
τας τους άρχοντας aal τους ηγουμένους του
βασιλέως. *^ Και γάρ διηγησατο αυτοΐς τα
ρήματα της βασιλίσσης, καΐ ώς άντεΐτζεν τφ
βασιλεΐ. *ί2ς ουν άντεΐπεν τω βασιλεΐ ^Αρτα-
ζέρξη, ^^ ούτως σήμερον αΐ τυραννίδες αϊ λοι-
παι αΙ των άρχοντα^ν Περσών καΐ Μήδων
άκονσασαι τά τφ βασιλεΐ λεχ&έντα υη αυ-
τής, τολμήσωσιν ομοίως άτιμάσαι τους άνδρας
αυτών, *^ Ει ουν δοκεΐ τφ βασιλεΐ, προςτα-
ξάτω βασιλικον καΐ γραφήτω κατά τους νό-
μους Μήδων καΐ Περσών, και μη άλλως
χρησάσ&ω^ μηδέ είςελϋ^άτω hi ή βασίλισαα
προς τον βασιλέα Άρταξέρξην, και την βασι•
λείαν αυτής 6 βασιλεύς δότω γυναικί κρείτ-
τονι αυτής. ^^ Και άκουσ&ήτω 6 λόγος του
βασιλέως όν άν Tioiy εν τη βασιλείηι εαυτού,
οτι αληϋ^ής' και ούτως ττάσαι αί γυναίκες
ηερι&ήοουΰΐν τιμήν τοΐς άνδράσιν εαυτών,
από πτωχού ίως πλουσίου.
^^ Και ήρεσεν ό λόγος τφ βασιλεΐ και τοΐς
άρχουσιν. Και έποίησεν ό βασιλεύς κα&ά έλά-
λησεν ό Μουχαΐος^ 22 y^^^i άπέστεάεν ό βασι-
λεύς εν πάση τη βασιλείς, εις χώραν και
χωράν, κατά την λέξιν αυτών, ώςτε εΐναι
αυτοΐς φοβον έν ταΐς οικίαις αυτών.
IM. Λ.αΙ μετά τους λόγους τούτους εκόπασεν
ο βασιλεύς του &υμοΰ' ίμνήσ&η γάρτήςΆστιν
16. Β: ήδίκησΐνΙάστ. 17. Α^ΟΛΧ* ya(» (A2Bt).
Ci'iEFX^ έπίοιηγ-ησατο. h\: κ. οσα (κ. ώς Α^Β).
(y*'Slq SV άντίΐπίν τώ βασ. Α^ (pro τω βασ. 1Α(ΐτ.
Α2Β) αντω. 18. Α»*«τ(»ς (ASfif). Β* (tert.) αέ.
Ci'iX: αί'τι-νίς ακβ'σασαι τά νη aiV/y^• λίχ&. τω βασ.
Α* : άχ&έντα (λίχθ: Α^Β), Α^Βιτολμήσασιν {-σωσιν
Α^ΕΧ). Χ•\ {ρ. τολμ.) καΐοίνται. 19. Ci'iX: /7ί^σ.
η.Μ'ηό. Al*/*^(A2Bt). Α2Β:ίκίλ^έτω. B(proTOv
βασ. yiQT.) αντόν. Xf (a. κα* τψ βασ.) άλλα. Β:
δότο) ο βασ. 20. Β: κ. άκασθ•. 6 νόμος ό ύηό ... ον
εάν π. iv τ. βασ. αι'το et * οτι άληθ: 22. Β: κ. άπέστ.
(* ό βασιλ.) ίΐς πάσαν την βασιλιίαν >ιατά χώ^αν ...
ψοβ. αντοΐς.
»
1. Β: τ» \)^ιιμ^, και »κ m ίμνησ&η τηςΙΑστίν ...
''S ni-ih'Bn ^^ηώι nnir i^nb rib^n
... -; • - jT "^ Τ "^ - : • τ - τ -
i; I •• : : > ν r/ - ν • : τ :
•T- T- t:-- -: <"••
οΊΠϊίΞΐ in^D^:s?3 m^b:^2 rinnb
• τ : - τ •• : — : ! ν j•.• -
:nN3-Kbi i'^^öb T\^hi2ri ^τ\χά^
τ IT I : VT τ : ντ : - - λ : -
-ΟΊδ ninto • nDnn5»^n η•τη di^-iiis
- IT j τ τ : j- V - - i;
τ : - - j- ί ν : IT *■•• -: - τ
:η:^ρι li'^-Tii ^^iD^i nb^an ηώ bbb
' ν ITT ' j Τ • V- : 1 ν Λ••• - j- τ « ί
r)!iDb*/3-i3i v^s^ nib Tib^n-bs^-aN: 19
j : V- τ - IT ;•• τ : -j•• τ ' : τ τ : •
•• : • • : - τ ι ••• -: A-:r
:π3ΏΏ nntoii iin^is^nb Tibkn
τ IV • }j ~ VT : • 'V V -
D'^tban-bsn Ν:%η ηηη ^3 ifi^iDbri
• τ - τ : λ• . «J - »• : -
» IT 'τ - ; ν τ • : ι ν •• -: ,- : »τ : < : •
ΰ'^Ίώηι Tib/^n ^D'^^js linn riD^^n η
Α• τ - : Τ ν νν -»••••: τ τ - - .-
"bii Tibkn niD'^TO-bs-bi^ bnsDO
I V V - j • : τ V • τ :
D2?i D5?-bi<i nbnD3 πηηι^ϊ] hd^to
VT τ ;- V : τ τ : • τ • : <τ • :
ih^ns ΊΊώ iiä-^ii-bs ni%nb iaitbb^
j" • '^ τ < : ρ Λ : •
1 - ! ^ : ■ ν - :
ηηπ TO3 nbi^n annnn nnjs: ii•
y. -: 1 : V •• τ j- τ : -
V. 20. nnöa 'λπ 'iü5>
16. Β: gegen ben it. unrecht. dW.\E.• an (gegen)
... ftd) »ergangen.
17. wenn man roirfc fagcn ... fam nidjt. B: ber
Ä. @ac^e. vE: |ίφ «erBreiten. B: ©l^cmannev. dW:
Ferren. B.vE: in il^ren 51. dW.vE: befahl ... ju
bringen.
18. B: biefee %aQt9. vE: öon biefeni X. an. dW:
5injc^t iverben bie ©ema^iinnen. vE: ber ^crfer u.
SWeber. dW: 35. u. 3cinf genug fein.
&H^Ct. (1,17-•2,1.) 7
SDaö gefairlicjc föcifptcL SJaft^i 5C6fc^ung* SDer DBerjcrr in feinem §aufe• I.
33afi^i ^at ηίφί atlein an bem Könige
übel get^an, fonbern αηφ an atlen
Surften unb an allen 33blfern in aOen
1 7 Sanben beö Äbnigg Ql^aööerog. * iDenn
eö mirb ίolφe Zi^at ber Äbntgin au0*
fommen ju allen 2Bei6ern, baf fle i^re
SDiänner üeraci^ten x>ox ii)xtn klugen, unb
werben fagen: i£)er ^önig Ql^aöüeroS
i)ief bie Königin Φα(1:^ί »or Αφ fom*
18men, aber fle n?ollte ηίφί. *<Bo n^erben
nun bie f^ürfiinnen in $erfien unb
SDiebien αηφ fo fagen ju aUm Surften
beg Jt5nig8, n?enn fle folφe %i)at ber
ÄiJnigin ^5ren. @o mirb ίίφ 33erαφtenδ
19 unb 3orn8 genug ergeben. *®efäilt
eg bem Jlbnige, fo laffe man ein fönig*
Uφeδ ®eBot üon i^m ausgeben, unb
fφrei6en ηαφ ber Werfer unb 9)?eber
@efe|, n?eίφeä man ηίφί barf übertre-
ten, baf Q3aft^t niφtme:^r toorben^bnig
^2l^agtoero0 fomme, unb ber ,^önig gebe
i^r Äönigreiφ i^rer 0?cίφflen, bie beffer
20ifi benn fiej *unb bag biefer QBrief beö
^5nig8, ber gemαφt tt»irb, in fein gan*
jeä ΰίύ^, n?elφee gro^ ifl, erfc^aUe, ba§
aUe 2Öeiber i^re a)iänner in ^^ren ^al*
ten, beibeg unter ©ro^en unb Jltleinen.
21 Φαβ gefiel bem Könige unb ben Sür^
fien, unb ber <itönig ti:)at ηαφ bem Sort
22 3)ϊemuφαng. * Φα mürben SBriefe an^^
gefanbt in alle ii^änber beS Königs, in
ein ίegUφeδ Sanb ηαφ feiner 8φrift
unb in Jegliφem 33olf ηαφ feiner
@^raae, bag ein ίegίίφer SJiann ber
£)beri)err in feinem «^aufe fei 3 unb lief
reben ηαφ ber (B:prαφe feineä ΦοΙίδ.
II. 9ίαφ biefen ®efφiφten, ba ber
®rimm beö jlbnigö 5l^a8»eroä ίΐφ ge=
legt ^atte, gebαφte er an 33afli)i, n?a8
20. U.LrganiSileic^... betbe.
22. A.A: unb er lief.
gina Vasthi, sed et omnes populos
et principes, qui sunt in cunclis pro-
vinciis regis Assueri. * Egredietur 17
enim sermo reginae ad omnes mu-
lieres, ut contemnant viros suos et
dicanl: Rex Assuerus jussit, ut re-
gina Vasthi intraret ad eum, et lila
noluit. *Atque hoc exemplo omnes 18
principum conjuges Persarum atque
Medorum parvipendent imperia mari-
lorum: unde regis justa est indi-
3,9 5^4.8,3. gnatio. * Si tihi placet, egrediaturl9
edictum a facie tua et scribatur
juxla legem Persarum atque Me-
^'^■^Ä5."*''tiorum, quam praeteriri illicilum est,
ut nequaquam ultra Vasthi ingredia-
is.m.i5,28.tur ad regem, sed regnum illius
altera, quae melior est lila, accipiat.
*Et hoc in omne quod lalissimum 20
est provinciarum tuarum divulgelur
Imperium, et cunclae uxores tam
majorum quam minorum deferant
maritis suis honorem.
3,12.
Placuit consilium ejus regi et 21
principibus. Fecilque rex juxta con-
silium Mamuchan, *et misil epislolas 22
ad universas provincias regni sui, ut
quaeque gens audire et legere po-
I terat, diversis unguis et litleris:
! Gn.3,i6.Eph.esse viros principes ac majores in
: ^'^^'' domihus suis, et hoc per cunclos
! INch.13,23•. p^pyJQg divulgari.
His ila geslis, postquam regis II.
I 1,12.19. Assueri indignatio deferbuerat, re-
cordatus est Vasthi et quae fecisset
19. unter ber ... baft ed n. übertr. werbe. dW: tüerbe
gef^ricben unter bie ©efe^e ... fo baf e« n. unter»
ge^e? vE: 93efe^l ... bamit er n. aufgehoben werbm
fann. dW.vE: i^re fönigt. SBftrbe g. b. St. einer
Slnbern.
20. <liu9fi>rud) ... ben er tijun m. B: eö muffe ...
geiiort werben in feinem. dW.vE: Unb boret mon
bie 3Jcrorbnung ... erläffet ... fo rtjerben α. SB. (Bijxt
19. ΑΙ.: Et si (ΑΙ.: Et si ergo).
il;ren (Ferren) ertoeifen. B: (Seemännern bie (5.
geben (ogl. 93. .^).
21. B: Unb ba3 SÖort gcf. dW.vE: Siebe (n^ar
gut in b. SlugenbedÄ.).
22. fein foflte, m. r. foUte ... B.dW.vE.A: Unb
er fanbte S3r. B.dW: Sanbfc^aftcn. (vE: u. ba^ man
biefc« bcfannt mαφen folle ... eine« jebcn 93.)
1. dW.vE.A: fingen.
8 (2,2-9.)
Kstlier.
H• Mstheris in reginam electio conjurationisque per lUardochaeum manifestaiio.
και^« έποίησβν καΐ οβα αντη αατεπρίθη.
"^ ΚαΙ ύπαν οι διάκονοι τον βασιλέως' Ζήτη-
&ήτω τφ βασιλδΐ κοράσια αφΟορα καλά τφ
81081 y ^ και καταστήσει 6 βασιλεύς κωμάρ-
χας iv πάσαις ταΐς χωραις της βασιλείας
αντον' και εττιλεξάτωσαν κοράσια παρ&ενικά
καλά τφ εΐδει εις Σονσαν την ηόλιν εις τον
γυναικώρα^ και παραΟο&ητωσαν τφ εννονχφ
τον βασιλέως τφ φνλακι των γυναικών, και
δο&ήτω σμηγμα καΐ η λοιπή επιμέλεια. ^Και
ή γντη η αν άρέση τ φ βασιλείς βασιλεύσει
άντΙ ΆστΙν. Και ηρεσεν τφ βασιλεΐ το πρά'
γμα, και εποίησεν όντως.
^ ΚαΙ άνθρωπος 'Ιουδαίος ην εν Σουσοις
τη ηολει^ κα\ Όνομα αυτφ Μαρδοχαιος 6
τοΰ Ία'ιρον, η τον Σεμείου του Κεισαίον,
εκ (ρυλής Βενιαμείν, ^ ος ην αιχμάλωτος ih
Ιερουσαλήμ, 6ν (ιχμαλωτενσεν ΙΚ'αβονχοδονό-
σορ βασιλεύς Βαβυλώνος. ■^ ΚαΙ ην ιοντφ
παις &ρεπτή , ϋνγάτηυ Ι^μιναδάβ αδελφού
πατρός αντον, και το όνομα αυτής Έσ&ήρ.
Εν δε τφ μεταλλάξαι αντής τονς γονείς
^.παίδενσεν αυτήν αντφ εις γυναίκα' και ην
το κοράσιον καλόν τφ εί'δει.
^ Και οτε ήκοΰσ&η το του βασιλέως πρός-
ταγμα, σννήχ&ησαν κοράσια πολλά εις Σονσαν
την ηόλιν νπο χείρα Γαι, καΐ ηχΟ^η Έσί^ηρ
προς Γαι' τον φύλακα των γνναικών. ^ Και
ηρεσεν αντφ το κοράσιον, και ενρεν χάριν
ενώπιον αντον. Και εσπενσεν αύτ^ δούναι το
1 . Β: μνημονίΰοίν ota ελάλησί χαΐ ως χατέκρινιν
αντην.
2. Α* (pro τ» βασ. Α^Β) π()ό(; τον /9ασ»λεα ... χαλά
αφ&. (άφί^. χαλά Α^β).
3. Α** αύτ5 (A^Bf) ... inidulaxwaav (imlf^a-
τωσαν Α^Β). Xf (ρ. όο&.) ανταΐς. A^FX: σμίγμα.
5. Β: tjv Ιβδ. ... δν. αντβ Μ. Α*: Ίά&()β S. ^larij»
Claims Α2Β; CFX: Ίαηρβ). Β* (alt.) ό ... ΚισαΙι,
.. Βίνιαμίν.
6. Β: ην 'ηχμαλ.
7. Β: και όνομα avTJi^Ea&. Ci'iXf (ρ. ίπαίδ.αί'τ.)
Μα(}όοχαΖος. Β: Ιαπτ^. Α** ιΐς (A^Bf).
8. Β: πολιά λοράσ.
9. Β: davat αντη.
Γ ι•.• τ ν- : • •-• -: >•• : τ τ τ ••• ■':
/ »: - : AT : JT : "••■ νν - ••-:!- ι : ι-
: ηίίΊ)2 niaiü n'b^ns nii5?D Tib^b
j • ί τ : • »• : ' ν jv — ι•• : — :
-n"ιr3-bs■"Γ^ί ^ί^Ρ^λ "ir'iDbn
ΐτ-: r τ ν J : ί : • : : -
'^ü:^tü-b^ζ riiint) nniü nb^ra
^ί3in ^^-b^ί a-^iuan n-^iz-bx h^^^n
» ν τ : Α• τ - J- ? ν 1•• - )• :
^τ\χαΛ ηπη "i^nr^ 'nbian ^D"'3?3
: ρ to5?^i 'nb^n ^d^::?3 nmn nta^^n
Μ" ~ί-~ ' '■•• νν - y •• : ^ VT τ - ^- .-
AT • - ' j- : VT τ • : j•
'ν y : • J ν S• Τ ι ^ν - : : τ j ί
τ : : τ JV-: τ - • • ^ τ J •
τ : ν JV — : AT : ' •.• ιν jt : τ : ν
ΐΏίί ^n''1 :b::i2 Tibü nsDTD^n: 7
' •• ^ • :- IV τ »ν r.' y-v : - ι :
ΊΝΡΊ-ηε:'^ nny-in'i dni ds ?nb r^i
- - : <T-:|- /- : Λ• τ^ jt \j ' >'•
n^si h'^D>< ΓΛΧΩ"^ T[k^i2 nniüi
τ • : τ • τ < : ν : - j- t
: nnb ib "^rsirnri nnpb
|- : V y- : : τ st •τ ^
•nnos npbni '^in n^'-bx πί^^^π"
•• : V <- τ • - AT •• j- V VT • -
ΊΠώ ^yn T^-bii Tib^n n'^s-bi^
,.. ^_ .. f- ... j ... ... - j.. ...
V3^::?3 n-irun nb'^ni :α'^ώ3η »
τ •• : jT-ir Γ _ . - r τ -
^- .. - i- τ τ : ν JV JT • -
V. 5. yop ϊΐϋπη it"32 ib. qpa k^s biao
2. dW: ^napijen ... i^n bcbienten. vE: feine
Wiener. dWibemÄ.Sungfr.fd^on von5(nfei)en. vE:
iWäb^cn, He 3. [unbj [φ. υ. ©cjialt jlnb. A: [φόηβ
aJiagblein, Sungfr.
3. öerorbnete. B: 5luffel^er. vE: beauftrage
S3camte. dW.vE.A: ^rauen^auö. B: ^au« ber
3BeiBcr. dW.vE: unter (bie) δ1υ[|ιφί. Β: bor S©.
I)ütet. dW: fönigi. J&amlingg, be6 ^üter« b. grauen.
@fti>et.
(2,2—9.) 9
®ie Swwgftattett ju bcm Mbnx^. ^axha^aU ^abaffa b* u @Per«
II.
fie get^an ^atte, unb ϊϋα0 ütJer flc be*
2 f^loffen träre. * Φα (^ταφρη bie Jlna*
ben beä itbnigg, bic i^m bieneten: 3)ian
[αφΰ bem JtiJnige Junge [φδηε 3ung*
3 frauen, * unb ber Jlönig fcejtette @φαα$ί
in allen Äanben feineö Jt5nίgreiφg, baß
fie aUerlei Junge ίφöne Jungfrauen ju«
fammen bringen gen ΘφΙοβ (Sufan, in
baS i5i-*auen*3iinmer unter bie Ǥanb
<§egai, beö ^ÖnigS itämmererö, ber ber
Leiber njartet, unb gebe i^nen i^ren
4<δφηιη(ί. *Unb α1elφe iDirne bem
ilönige gefaßt, bie werbe Jtbnigin an
OSaji^i <&tatt. Φαδ gefiel bem Ä5nige,
unb t^at alfo.
5 (So wax aber ein ίübifφer aKanu §u
(δφΙο§ (Sufan, ber ^ieß 3)fαrbαφαi, ein
<Boi)n 3airg, be0 ©o^neä eimei, beö
6 (So^neö Ätß, beg'(So^neg Semini, *ber
mit tt?eggefü^ret ttjar öon Jerufalem, ba
3eφαniα, ber ,K5nig 3uba, treggefü^rt
iparb, n?elφen Dlebucabuejar, ber Ä5*
7 nig §u 8abei, megfü^rete. *Unb er n>ar I
ein 33ormunb «öabaffa, bie ip ßft^er, i
eine 3;oφter feineö 35etter0; benn flc ι
i)atte n^eber ^atcr ηοφ ai^utter, unb i
fie tt3ar eine fφöne unb feine 2)irne. Unb
ba i^r 33ater unb aJiutter ^arb, na^m
fie a)ίαrbαφαi auf §ur 3!oφter.
8 φα nun baS ®ebot unb ®efe^ beS
Äönigö laut n?arb, unb \)icle kirnen §u*
^auf gebrαφt n^urben gen @φίο§ @ufan
unter Die «i^anb »^egai, njarb (Sft^er αηφ
genommen ju beä ^önigö »i^aufe, unter
bie ^anb «^egai, beö v^üterg ber SCßeiber.
9 * Unb bie 2)irne gefiel i^m, unb fie fanb
35arm^crjigfeit ^or i^m. Unb er eilete
3. Ü.L: ©είφιηιιί.
4. A.A: ^xti^at.
7. A.Ä: einer ii^oc^tcr.
8. A.A: ju Raufen (A.4: ^ifammen).
.12.
vel quae passa esset. *Dixerunlque 2
pueri regis ac minislri ejus: Quae-
ranlur regi pueliae virgines ac spe-
ciosae, *et mittantur qui conside• 3
rent per universas provincias puellas
speciosas et virgines, et adducani
eas ad civitalem Susan et tradant
eas in domum feminarum sab manu
Egei eunuchi, qui est praepositus et
custos mulierum regiarum; et acci-
piant mundum muliebrem et caetera
ad usus necessaria. *Et quaecum- 4
que inter omnes oculis regis pla•
cuerit, ipsa regnet pro Vaslhi. Pia•
cuit sermo regi, et ita, ut sugges•
serant, jussit fieri.
Erat vir Judaeus in Susan civi• 5
Bir.2,2.Neh.jg^g^ vocabulo Mardochaeus, filius
Jair, filii Semei, fiiii Cis, de slirpe
Jemini, * qui translatus fuerat de 6
2Rg 24,14s, Jerusalem eo tempore, quo Jecho-
^NeS^e.' *iJaßi regem Juda Nabuchodonosor
rex Babylonis transtulerat. *Qui fuit 7
iiulritius filiae fralris sui Edissae,
Dn.1,7. qjjyg altero nomine vocabatur Esther
et utrumque parentem amiserat, pul-
chra nimis et decora facie. Morluis-
que patre ejus ac malre Mardochaeus
sibi eam adoptavit in filiam.
Cumque percrebruisset regis im- 8
perium, et juxta mandalum illius mul-
lae pulchrae virgines adducerenlur
Susan et Egeo traderentur eunucho,
Esther quoque inier caeteras puellas
ei tradita est, ut servaretur in nu-
mero feminarum. * Quae placuit ei 9
et invenit graliam in conspectu illius.
Et praecepit eunucho, ut acceieraret
vE:ißcrfc^nitienen. B:bap man ^etiiebc ίνα« jui^rer
'Jiuijierung gei)oit. dW: bap er bie (Salben gebe ju
i^nr Steinigung.
4. «gl. 1,21.
5. beä a3eniaintnttett* dW: ein SDlann aui Sen?
jamin. A: «om «Stamme S.
6. unter ben (befangenen, tit mit ... würben
dW: mit benen, irel^c toegg. tt). mit ...
7. B.vE.A: (ber) «pfiegeüatcr. dW: (Srjfe^er.
dW.vE: iBateröbrubevo. B: ίφοη von ©eftalt u.
i)üh\d) V. Sinie^en. dvV: reijenb ... ίφοη ...
8. Β: Sort b. ^. 11. f. S3efebi gei)öii njurbe. dW:
vernommen (wie iB. 3).
9. B.dW: erlangte (eii)ielt)®unj^. vE.A:®nabe!
10 (2,10-15.)
Blsther.
ΪΙ• Estheris in reginam electio conjurationisque per Mardochaeum manifestatio.
σμηγμα xal την μερίδα κάϊ τα έπτα κοράσια
τα άτζοδξδειγμδνα αυτ^ι εκ βασιλικού ^ κα\
εχρησατο αντη καλώς και ταΐς άβραις αυ-
τής έν τφ γνναικώνι. *^ ΚαΙ ονχ ντζεδει-
ζεν αντης το γένος Έσ^ηρ ούδε την πα-
τρίδα' ο γαρ Μαρδοχαΐος ενετείλατο αντχι μη
άπαγγεΐλαι.
* * ΚαΙ καϋ^ εκάστην ημέραν 6 Μαρδοχαΐος
περιεηάτει κατά την ανλην την γνναικείαν,
επισκοπών τι Έσ&ηρ συμβαίνει. ^"^ ΚαΙ όταν
γι καιρός κορασίον ειςελ&εΐν προς τον βασι-
λέα, όταν άναπληροο&η καιρός κορασίου, μήνες
δεκαδυο (όντως γαρ άναπληροννται αϊ ήμεραι
ΐης ϋ^εραπείας, μήνας fij άλειφομεναις μυρίνι-
νον ελαιον και μήνας «ξ εν τοις άρώμασιν
χα« Ιν τοις σμηγμασιν τών γυναικών)^ ^^ κα\
τότε είςπορεύεται προς τον βασιλέα' καΐ φ
αν εΐπη, παραδώσει αύτην συνειςέρχεσϋαι
αυτήν άπο τον γνναικώνος εως τών βασι-
λείων, ^^ /ίείλης είςπορεύεται^ καΐ προς ήμέ-
ραν άποτρεχει εις τον γνναικώνα τον δεύτερον,
ούτε Γαι ο ευνούχος του βασιλέως 6 φνλαξ
τόΰψ γυναικών, και ονκετι ειςπορενεται προς
τον βασιλέα, έαν μη κλη&η ονομαστί.
*^ Έν δε τφ άναπληρονσ&αι τον χρόνον
Έσ&ηρ, &υγατρ6ς14μιναδάβ, αδελφού πατρός
Μαρδοχαίου , έν τφ είςελ&ειν προς τον βα-
σιλέα, οί'δεν η&έτησεν ων αντ^ ελεγεν 6
ευνούχος ο φνλα^ τών γυναικών ην γαρ
Εσ&ηρ ενρίσκουαα χάριν ενώπιον πάντων
9. A*F: σμίγμα. Β: νποδίόειγμένα.
10. Β: Εσθ-ijQ το γένος αυτής.
11. Β: Kad^ εκάστην δε ημ, περκπ. 6 Maqd. ...
σνμβησίται.
12. Β: Οντος δε ijr (EFX: Οντος γάρ ην, Α2: Και
όταν ην) ... όταν άναπληρώσΎ[ (* καιρός κοξ)ασ.)
μήνας δίκαδνο. Α: άναπλ. καιρός κοράσια μηνίς
{...κοράσια, μψ. ex conject.). k'^{^)Q.lL: άληφομίναι
(-^εναίς Α2ΒΕΧ; F: άληφομένας, ΑΙ.: -μένη). Α^:
er μνριν'ινο) ελα'ιω (Β: εν σμνρν'ινω ελ.). Χ\* και εν
(A2Bt). ' '
13. EFX: ειςπορίΐΊονται. Β: κ. ω εάν ... (pro alt.
αυτήν) αντώ (Ci'iX: αρτή).
14. FX (pro ^//εοαν) εσπεραν. BC (pro »τ*) ».
Α« * Γαί (Α2Β|). Β: ονόματι.
15. Bt (a. Ονγ.) τψ. C'X* &υγατρ.-Μαρδοχ,
TyjßiXaÜ. Β* έν Tw(CX: τ5, Α2Χ: ^ν ϊλαβεν αντώ
ιΐς θυγατέρα τ5). Α2χ•|• (ρ. η&έτ.) ρήμα. Β: ων
cvfTf UofcTo (CX: ο)ν αύτη eVfTitA. EFX; ων ενετ. αν-
tfi) 6 fvv. Α2χ•|- (ρ. ελεγ.) Γογαΐος (Χ: Γωγαΐος) et
(ρ. εύνβχ.) τ5 βασιλέο)ς. Α** ό φύλαξ (Α2Β|).
Β (pro ivü't/z.) παρά. Α** πάντων.
•• : τ VJT τ ν ιτ ν : τ *•.• : -
nb-nnb ηΙ^'ΝΊη nin>*Dn ratii
VT ν IT j •. : IT τ : - - jv
n'^niΊ5?5-n^ί'^ natü'^i Tlb^sn n^3t)
τ vv -;,- V : TSV- :- »va/ - j• •
•• : V τ j• • I I• τ - ,•• V. :
•J- i : τ $• ΛΤ : - I V : ^τ "
:T3in->ib "ΐώχ n^br n^is
'••-:• -::τ τ j'^t:
- • - : IT w Ti•• - •• : •.• j :
^b^n-bii ' iiinb nSr^i nn^^D Ίή
Ivjv - "^ V j τ T-:|-: τ-•(-
ni3 nb ni^n γ'ρΏ m^)iiim
ρ ^3 tDift ntör D^^Dtb n^xom
}y• -r V jT r j•• : • τ -
• τ τ: <τ . Τα••• '•• ι : j•; : ν : : •
• τ : - • τ τ: <τ • : - Ι ν j•.• :
σ-ίι- |- ν τ ι• τ - \." : - :
Ίύ^ itiis-b:2 η^ί: τIb'Ώn-b^ί π^5^
ν -: "Γ . ■• ' ■•' Λ••• - ••• JT τ
n'^töDn n'^sti nör ^^inb hb in•)'^
V τ - j•• • τ • J τ τ I v<T •
TT J• VJV Τ ' V IV - j-
• τ - <-• V TT j• Iv
ΊΏίϊ3 trb^n ο^ΊΟ τ^ώ2?ώ i'^-bi« "^btä
j•• J •.• V•.• - »• : ü- : - |- s• ••* • ••
r : JT T'.'i • : ' ••• v.•.• - ντ ι >•• τ • j•
w>^inb nnb ib"npb Ίώ^^ '^b^jn^ in
j τ - 7 i^ ■•■ "' - : : τ j
Dx "^i Ί^ϊτ ηώ)?η N^b ^bian-bis:
ι ν ν•.• - ι• : ,- " J- }•: -:
ιπ nstü3 ΊnD^^ ^"^n"ι a^tban ΊΏώ
ι .. J•• .. : ... .«• : - ν τ - J••
V. 9. ηηηΊ3Ώ χ"32 ib. 'ini^rs «"an
ν. 12. y»p3 δ<"3η
ν. 14. ö<iu3a 5<"3ΐ ρ"πη '^η
ν. 15. ρ"η2 χ"η
9. auderfcAene kirnen ... oerfe^tc. Β: m. i^rcr
Sluöjievung unb ... »αβ ii)X ^m^tfjcxU. dW: ii)x ii)Vi
Slcinigungefalbcn u. il^re (Steifen ju qebin. (vE:
©cfc^enfe?) B: braute fie ... anber^tucl^in, tüo c3
am beficn t»ar. vE: in bic f^onjie [Söoi^nung] bei
^rauenl^aufeg.
10. dW.vE: entberfte. B: a3crtυαnbtfφαft? dW••
(Smet.
(2,10-15.) 11
©e§ Honigs ^raucngtmmct» ©er attJÖIfmottafL @$mutf, SDtc Seit ©ftjerS» II.
mit t^rem S^mud, baf er i^r i^ren
Χί)ύΙ gäbe, unb flehen feine kirnen öon
beö Ä5nigö «^aufe baju. Unb er t^at
fle mit ii;ren kirnen an ben Bepen JDrt
10 im i^rauen-Bittinier. * Unb ^ji^er fagte
i^m nic^t απ i^r 93oif unb i^re greunb* :
fc^aftj benn 3Jίαrbαφαi i)atte i^r geBo* |
ten, fle foilte eö niφί anfagen. j
11 Unb SRarbac^ai manbeite alle ^age
üor bem «§ofe am ^xaum^^^immn, bag
er erführe, oB cg (Sfif)er rt)0^i ginge
12 unb ttjaö i^r gef(^ei)en würbe. *Senn ;
aber bie befiimmte ^ut einer jegiici^en
iDirne fam, bag fle gum itönige ^^aS^e- i
roä fommen foHte, nαφbem fie strölf I
9}ionate im grauen -Θφηιηί gett?efen
n?ar (cenn i^r @φmücfen mugte fo
üiel 3cit ^a6en, ne^mίiφ feφg SJionate
mit 33aifam unb ^^xxi^tn, unb feφa
2>ionate mit guter (S^ecerei — fo waren
13 benn bie SÖeiber gefφmüίt), *ai8bann
ging eine iDirne jum ,!^bnige: unb nJelφe
fle wollte, mugte man i^r geben, bie mit
i^r üom grauen *3iinmer ju be8 Jtönigg
14«0ciufe ginge. *Unb wenn eine beö
^6enb§ hinein fam, bie ging beö 9)2or=
genö üon i^m in baö anbere grauen-
3immer unter bie »^anb (SaaSgaö, beg
Äönigö Kämmerers, ber ^ebgweiber
vi^üterä} unb fte mugte niφί wieber
jum Könige fommen, eö lüjtete benn
ben ^önig unb liege fle mit 0iamen
rufen.
15 Φα nun bie 3eit @fl^er8 ^erju fam,
ber ϊoφter ^bi^ailä, beg 2Setter§ ^ax-
bαφαi, bie er §ur 3!oφter l^atte aufge^
nommen, bag fle jum Könige fommen
foilte, beget)rete fle niφt0, benn voa^
•^egai, beö jtömgö Kämmerer, ber 3ßei=
6er ^^üter, f^)rαφ. Unb @fl^er fanb
9. U.L: @efφmu(ί.
12. U.L: ajionben ... grauen s^d^müdEen.
A.A: toavenbann.
14. U.L: Jiammerer, ber Ä. ^uter.
v.3.12. Hjundum muliebrem, et Iraderel ei
partes suas et septera puellas spe-
ciosissimas de domo regis, et lam
ipsam quam pedissequas ejus ornaret
^20. alque excoleret. *Quae noluit in- 10
dicare ei populum et patriam siiam;
Mardochaeus enim praeceperat ei, ut
de hac re omnino reticeret.
Qui deambulabat quotidie ante ve- 1 1
stibulum domus, in qua electae vir-
gines servabanlur, curam agens sa-
lutis Esther et scire volens quid ei
accideret. *Cum autem venissel teni- 12
pus singularum per ordrnem puella-
rum, ut intrarent ad regem, expletis
Omnibus quae ad cultum muliebrem
pertinebanl, mensis duodecimus ver-
tebatur, ila dumtaxat, ut sex mensi-
bus oleo ungerentur myrrhino, et
aliis sex quibusdam pigmentis et
aromalibus uterenlur; *ingredien- 13
tesque ad regem, quidquid poslulas-
sent ad ornatuni pertinens accipie-
bant, et ut eis placuerat, composilae
de triclinio feminarum ad regis cubi-
culum transibant. * Et quae intra- 14
verat vespere, egrediebalur mane,
atque inde in secundas aedes dedu-
cebatur, quae sub manu Susagazi
eunuchi erant, qui concubinis regis
' praesidebal; nee habebat potestatem
ad regem ultra redeundi, nisi voluisset
rex et eam venire jussiss^t ex nomine.
Evoluto autem tempore per ordi- 15
nem instabat dies, quo Esther filia
v.7.9,29. j^bi}jai[ fratris Mardochaei, quam sibi
adoptaverat in fiham, deberet inirare
^ ^3 »ad regem. Quae non quaesivit mu-
liebrem cullum, sed quaecumque
vohiit Egeus eunuchus eustos vir-
ginum, haec ei ad ornatum dedit.
Erat enim formosa vaide, et incredi-
bili pulchritudine omnium oculis gra-
14. S: deducebantur.
©eljurt. vE: 5lbfunft. bie 3- ibrer Sloinigung. vE: fo »feie 3• tüurbe auf
11. dW.vE: iaqfüri^ag. B.A: SSorl^ofe. il^rc 91. »erttjenbet.
12. bie neif)t ..! jw. m, long nad) ber Orbnune 13. »oö fte ... boft eft ... B.dW.vE: 9Π[οβ ». gc
ber ?frauen ... mptrlyenbalfam ... u. roaS fonfit ju fagte (oerlangte), WUrbe i^r gegeben.
ber 2B. (Sd>müifen flel)ört. B: ba an ίί)τ n. bem ©C; 14. loieber Iieraud ... ^. ηαφ tlyr. dW.vE:aufer
fe| b. SGÖeiber gefc^eften war. dW: ii)r gcfφ. n. b. tücnn ge ber Ä. »erlangte. vE: 0lebenfrauen.
Slec^teb. 2Ö. vE: ©ebrauc^. dW: fo lange bauerte 15. Weitje. B:al^tt>a^...fagen ivürbe(ögl. 33.9).
12 (2,16-3,1.)
Cl^ther.
U« JEstheris in reginam electio conjurationisque per Mardoehaeum manifestatio*
Λ" •• ••• J V • -: IT ν ι -
•••<■'- /, : - ; τ • VT τ : w•.• τ
ηπη nD^b/3^1 ηώί<Ί3 h^iDb^-nns
- )- τ vv • : — τ : : - ν ρ.•
γάμους Έσ&ηρ, χάι αφεσιν έποίησεν τοις νπο \ S'T^^ ΠΓΐΙϋ'Ώ Tji'^n tÜ^i^'l ♦ ''Γΐΐρΐ ^^
T^y βααιλείαν αυτού. \ -ηΓίΟΝ Πη"ώη Γδ^ vHz^^ Vniü"bsb
1 Α" : '•• J•• : • ν τ τ -Γ)- τ τ τ :
ΠΝώΏ ]r\^^ ntbs? hiDn^b ηππηη
V" : - Ι i•• • - TT • : - <τ τ -: I-
τών βλεπόντων αυτήν» ^^ΚαΙ είςηλϋεν ΈσΟηρ
προς τον Άρτα'ξέρ'ξηΐ' τον ßaaikm τφ δωδε-
χάτφ μην) 6ς ίατιν Άδάρ, τφ εβδόμφ έ'τει
της βαΰΐλείας αντοΰ. *^ Kai ήράόϋ-η ο βασι-
λεύς Έσ&ηρ, και ενρεν χάριν παρά πάσας
τάς παρ&ενονς' και επε&ηχεν αυτί] το διά-
δημα το γυναικεΐον. **^ ΚαΙ έποίησεν ό βασι-
λεύς πότον πάσιν τοις φίλοις αύτοϋ και ταΐς
δυνάμεσιν έφ ημέρας επτά, και νιρωσεν τονς
*^ Ό δε Μαρδοχαΐος ε&εράπενσεν εν τη
αυλή. 20 '// ^^ Έσ&ηρ ούχ ύπέδει^εν την
πατρίδα αυτής' ούτως γαρ ειετείλατο αυττ^ ο
Μαρδοχαιος, (ροβεΐσ&αι τον &ε6ν και ηοιεϊν
τα προςτάγματα αύτου , κα&ώς ην μετ
αυτοΰ. Kai Έσ&ηρ ουκ ηλλαξεν την άγωγην
αϊ) τ η ς,
2* Kai ελυπη&ησαν οι δύο ευνούχοι του
βασιλέως οι άρχισωματοφυλακες, ότι προήχθη
ο Μαρδοχαΐος, και εζήτουν άποκτεΐναι ΙΑρτα-
ξερξην τον βασιλέα. ^^ Και έδηλω&η Μαρδυ-
χαίω ο λόγος y και έσημανεν Έσ&ήρ, και η
βασίλισσα ^εφάνισεν τω βασιλεΐ Ι^ρτα'ξέρ'ξη
τα της επιβουλής. 23 'Q ^ι βασιλεύς ητασεν
τους δυυ ευνούχους κα) έκρεμασεν αυτούς.
Και προςέταίξεν 6 βαοιλενς καταχωρίσαι εις
μνημόσυνον έν t/j βασιλική βιβλιο&ήκη νπερ
της «vro/ce»; Μαρδοχαίον εν έγκωμίφ.
III• ΐ\^ετά ταΰτα εδόξασεν 6 βασιλεύς
Άρτα'ξερ'ξης Άμαι Άμαδά&ον Βονγαιον, καΐ
ι ν IV - J- :
ν- : : τ Α• •• ν : / >••1τ • :
vv -: |- τ - •.• : τ : - ι •.•*•/ -
<--: |- ν : Λτ : : τ τ νν τ jt •
ηη%"ΐ ΊώΝ3 ηώ^ ηηοίί ^Dnn^
JT ί IT ν.•-: Γ τ J•• : ν - : : τ
ι • ιτ : τ :
- ,- : J•• ν- : : τ •• τ j• τ -
lono-iDüä in'im :η32 ißp "nb^n
<" • IT (" : ν ν τ Ι τ : • Ι - > τ ' ν ν•• ~
TT- <-τ •- ι •• : — : Ιννν- τ
ΊΠίίηι nsb'/sn nno^ib na^i ^b^T/ub
S ~ AT : - - j" : V : v• — - : : τ :
! <-••:- IT : : τ >•■ : ι•.' κ•.• - -ν : •••
v^'h^ nn^m ^ibn^'i ^kn^^ Ίηηη
Ι Λ" ~ νν •• ; ί τ • - .. τ . - τ τ -
^Dsb D'^Ώ^-^ ^ί^^τ ί^02 ηή^'^ι
:Tib^n
J ν IV -
•nbisn'b^ä nbJin o^imn 1 ίπϊ^ iii-
1 V ... - "^ - • V •• τ j• τ : - j- -
ir τ -: IT τ •>τ : - ' •.• ι $τ τ ν •• : - -:
V. 17. Kiu:n K"3a
16. dW.vE: geBra^t. Α: gefül^vt (tjgl. 1,3).
17. Β: lithii @. üor aiicn ... vE: mcl^r al6 ...
dW.A: gett)anu(S. iieber. B:®unjiu.®etüogen^eit.
vE: Jpult) u. ®nabc.
16. B* (pr.) x6v. Ci'iFX: τώ ύίκάτω. 18. Β: ίπΐ
ημ. ^ 19. Β: i&iQantviv. 20. Β* ό. Ci'iX (pro μίτ
αί'Τ«) πα^ αντώ. Β: » μηήλλαξί. 21. Ci'iXf (ρ.
έλνπ.)Βαγα&άν (s. ΓαββαΟάν) και θαρρας. Β* ό.
22. Α>* ό (A2Bt). A2Xt (ρ. Έσβη^) τ^ /Saat-
Α/σστί (FX: τ^ Έσ&ηρ). Β (pro η βασίλ.) αντή.
h*'J(JTat 23.'EFX:x.|^:tTaiii'. ΕΧ(ρΓθκατα/οίξ).)
,ατα^ί,άψα.. Α1• (ult.) ,'» (A^Bf). ,S_ ^,„,^„„^ ^„, ,„_ ^^^.,, (, 3). β: ert^eflie
1. Bf (ρ. Mira) §k. Α^Χ: Μίτα τα βήματα ταΰτα. ben Sαnbfφαften €ίη6η9ΊαφΙαρ. vE: gettjS^rte. dW
Α* :.^m/*? ^ΧΆναμαϋάΟα (ΙίμαΟά&Η Α2Β). gab ... (Srlai (»gl. 1,7).
&fi^tv.
(2, 16—3, 1.) 13
SDie f onigli^e ^rcne auf ©Mcr^ ^anißt ©tc S5ci:f(5hioruttg ber gmcen Äammcrcr. II.
16 ®nabe üor aUeit, bie fle anfa^en. * (Sg
trarb aber @ft^cr genommen jum Ä5*
nigc Qi^aöx»eroö ίηδ fbntgli^e ti&auö im
je^nten SWonatc, ber ba i^etget itebeti), im
1 7 fiebenten 3a^r feineö St'öni^xu^^. *Unb
bcr Äbnig gen?ann dftbtx lieb über alle
$Beiber, unb fle fanb ®nabe unb 8arm*
^erjtgfett üor i^^m öor allen Jungfrauen.
Unb er fe|te bie f5nigli(i^e ^rone auf
i^r ^&au^jt, unb mac^^te fle jur JlÖnigin
18 an aSaftfti (Statt *Unb ber Äbnig
maiftte ein gro^eö SWa^l allen feinen
dürften unb Äneφten, baö ttar ein
^ai)l um (Eji^erg trillen. Unb lieg bie
Sänber ru^^en, unb gab fönigli^e @e*
fφenfe au^.
19 Unb ba man baö anbere SWal Sung*
frauen öerfammelte, faß SDiarbadjai im
20 3:^ore beö itönigg. *Unb (Sp^er ^atte
ηοφ ni^t angefagt i:^re fίreunbfφαft,
ηοφ i^r 33olf, tt>ie il^r benn aWαrbαφαi
geboten ^atte. 5)enn ^fl^er t^at ηαφ
bem SOBort ü)ϊcιrbαφαi, gIeiφ αΐδ ba er
i^r Q3ormunb tt>ar.
21 3u berfelbigen 3^i^ ^^ 3Dϊαrbαφαi
im 3!^or beö ^5ntgö \a% trurben jn?een
Kämmerer beg itbnigö, ^^igt^an unb
3;^ereä, bie ber 3!^ür hüteten, jornig,
unb trαφteten i^re «§änbe an ben ,^5*
22 nig ^^aßöeroö ^u legen. * Φαβ irarb
3}?αrbαφαi funb, unb er fagtc eö an
ber Königin (Sjt^er, unb (S^^cr fagte eg
23 bem Könige in 3??αrbαφαi 9^amen. *Unb
ba man [οίφεδ forfφete, n?arb eö gcfun=
ben, uuD fle n^urben beibc an Zäunte
geteuft. Unb trarb gefφrieben in bie
ßi)ronica toor bem Jlönige.
ΪΪΙ. 5ίαφ biefen Θ6[φΐφί€η ηιαφίβ ber
^önig ^^aöV)eroö »i^^niau groß, ben
(So^u 3)iebat^a, ben ^2igagiter, unb er^b*
lC.U.L:aJlonben.
21. U.L: 3ui• felbigen. A.A: ^anb.
(Gn.ia,15.
liosa et amabilis videbalur, *Ductal6
est ilaque ad cubiculum regis Assueri
niense decirao, qui vocalur Tebeth,
''^• septimo anno regni ejus. * El ada- 17
mavit eam rex plus quam omnes
mulieres, habuitque gratiam et rai-
sericordiam coram eo super omnes
mulieres. Et posuit diadema regni
in capite ejus, fecilque eam regnare
i,3pp. '" ^^^^ Vasthi. *Et jussil convi- 18
vium praeparari permagnificum cun•
ctis principibus et servis suis, pro
conjunctione et nuptiis Esther. Et
dedit requiem universis provinciis,
ac dona largilus est juxta magnifi-
centiam principalem.
Cumque secundo quaererentur vir• 19
gines et congregarentur, Mardochaeus
^'■^,;f'/9^"" manebal ad jiinuara regis. *Necdum20
Eet.2,10. prodiderat Esther patriam et popu•
lum suum juxta mandatum ejus.
Quidquid enim ille praecipiebat, ob-
servabat Esther, et ita cuncta facie-
bat, ut eo tempore soiita erat, quo
eam parvulam nutriebat.
Eo igitur tempore, quo Mardo-21
' '^• chaeus ad regis januam morabatur,
®''^• irali sunt ßagathan et Thares duo
eunuchi regis, qui janitores erant
et in primo palalii limine praesi-
debant, volueruntque insurgere in
regem et occidere eum. * Quod 22
Mardochaeuni non latuit, statimque
nunciavit reginae Esther, et illa regi
ex nomine Mardochaei, qui ad se rem
detuleral. *Quaesilum est, et inven- 23
tum, et appensus est ulerque eorum
u*Gn*?4ü5i2.i" palibulo. Mandatumque est histo-
g ij riis et aunalibus tradilum coram rege.
Post haec rex Assuerus exal-III.
tavit Aman fihum Amadalhi, qui erat
2Rg.2o,ii8. (Ig slirpe Agag, et posuil solium
23. Al.f (λ. Mandatumque) Et jussil rex ul in libro
memoriali scriberetur, ut pro vila sua aiiquid repeo-
saret ei.
19. too^nttt. dW: an ber ^^fcrtf.
20. <S. aber fogte n. an (Φ. iO). B: fie bei i^m
in berSS^rpfirgung toar. dW:(Sriie^ung. vE:^|>flegc.
21. iX)ot)iute. B: ^on benen b.b. (Sc^toeHeiiüteien.
dW: ben Xpr^ütern. vE: ^üicrn b. @φι©.
23. B.vE: bie (δοφβ tüuibe unterfu(i)i unb (fo)
gcf. dW: alfo befunben. B.A: an einen (ben) ®aU
gen. vE: φτ'αί|1. Β: baö ÜBuci) bcr ^ai)XQe)a)ia)tt,
dW: 3eitgef^. vE: i;agedgefd^.
1. dW.vE: fingen. B.dW: cr^ob i^n.
14 (3,2—9.)
Ssther«
III.
Mamani eacaltatio et JTudaeos eocstirpandi mandatum.
νχρωσίν ttvtov και έττρωτοβά&ρει πάντων των
ςρ/λων αυτόν. ^ ΚαΙ πάντες οι εν ty avXy
προςεκννονν Αμάν όντως γαρ έπέτα'ξεν 6
βασιλεύς ποιησαι. Ό δε Μαρδοχαΐος ον προς-
εκννει αντφ, ^ Καϊ ελάλησαν οι εν τ^ avXfj
τον βασιλέως τφ Μαρδοχαίφ' Μαρδοχαΐε, τι
παρακονεις τα υπο του βασιλέως λεγόμενα;
^ Καϋ^ εκάΰτψ ήμέραν ελεγον αύτφ., και ου χ
νπηκονσεν αυτών. Και νπέδειξαν τφ ^Αμάν
Μαρδοχαΐον μη υπακούοντα τοις τον βασι-
λέως λόγοις' νπέδειζεν γαρ αντοΐς 6 Μαρδο-
χαΐος οτι ^Ιονδαΐος εστίν. ^Και επέγνω Αμάν
οτι ον προςκννεΐ αντφ Μαρδοχαΐος, και έ&ν•
μω&η Αμάν σφόδρα, ^ καΐ έβονλενσατο άφα-
νίσαι πάντας τους νπο την Άρτα'ξέρ'ξον βασι-
λείαν Ιουδαίους,
"^ Ετους δωδεκάτον, βασιλεύοντος Άρτα-
Ιξέρ'ξον, -ψήφισμα εποίησεν και εβαλεν κλήρους
ημεραν έξ ημέρας και μήνα εκ μηνός ώςτε
άπολέσαι έν μιί^ ^Ι^έρα το γένος Μαρδοχαίηυ'
και επεσεν ο κλήρος εις την τεσσαρεςκαιδε-
κάτην του μηνός ός εστίν Άδάρ. ^ ΚαΙ ελά-
λησεν προς τον βασιλέα ΙΑρτα'ξέρ'ξην λέγων
Τπαρχει ε&νος διεσπαρμένον εν τοις έ&νεσιν
εν παστβ τγι βασιλείς, σου, οι δε νόμοι αυτών
έξαλλοι παρά πάντα τά εβνη, των δε νόμων
του βασιλέως παρακουουσιν κα\ τφ βασιλεΐ
ου συμφέρει εάσαι αυτούς. ^ Ει δοκεΐ ουν
ν. 4. 'ρ ηΐΏδΟ
ν. 5. 6. ρ"πη δί"53
2. Ci'iXf (ρ. ανλγι) τβ /?ασιλέως (Χ: τ. β. αάμ-
πτοντίς). Bf (pro ^ί/<αν) αντω ... n()0(;ira^fv. A^*
« (A^Bf). 4. Β: έλάλβν αύτω, κ. βχ νπηκΰίν αύτ. ,.,
Μαρδοχαΐον τοις τ» βασ. λόγοις άντιταασόμίνον,
καί νπέόίΐξίν αντοΐς ο Μ. ... 5. Β: Κ. ίπιγνβςΙΑμ. ... 7. Α^: ^Εν ετίΐ όωόίκάτω βασ. !Αρτ. κτλ. Β: Καί
* (alt.) και et {ä\t.) !/ίμάν. 6. Xf (ab init.) Kai εποίησε χρήφ.έν ετα όωδίκ.της βασιλ{ίαςΐΑ()τ. C\U\:
(ξο<)ένο)σίν Ιν οφ&αλμοΐς αντΗ ετιιβαλίΐν χεΐ^α αντ^: Κ. επν'ιηαε -ψηφ. έν τω μηνΐ τω π^ο'ηω (αυτός 6 μην
έπΙ Μαρδοχαΐω μονώτατον , οτι ανήγγειλαν αντφ JViaäv) Ιν ετει χτλ. (utB). A^* ήμεραν ε^ (A^Bf).
τόν λαόν Μαρδοχαίΰ (ΑΙ. al.) et -f (ρ. έβϋλ.)!Αμάν. 8. Β: a σνμφ. τω βασ. 9. Β* βν.
-^3 bkv i^^o?"^'!? ^9h ^•'^ϊί*??'!5
'nbon '^inr-b^Di : in^i Ίώ^ί ahnten 2
: - IV-: ,- : • J ' ν- : • 7
ηι^Ώ η&ί nhir nns: b'^ra ^D^n^ab
i-.• • ν •• JT - - - Λτ : : τ .
τ J τ •• <T : τ : • :- ?•.• ι•.• -
hiii^b ibnb ^i^i^*•^ on^bs* ri^tb ub^
anb i^an-'^i) '^bnit) "^121 siinr'^n
r^^-^3 mti ^Ί^ι : ^η^ΐΓΓ^ ^^^in-ntüi? η
Ι j- • ι τ τ :j-- ι• : / ν -:
^hi^''^ ib η^ηπώ^ϊ] rns •^b^iin
;•• τ •- Λ ^v-: r : r - r• - : : τ
τ - < : • τ •• : VJ.- „ •. Ι VT τ
05?-ηϊί ib ^Tr^r^'^^D innb '^D^r^^ns
j- V V r • r - .• j- : : τ :
s• : - : »TT Ij" - : - at : : τ
n^inbn— b:23 Ίώ^5 ο^^^ιπΝη— bs
J ζ - "^ τ : vv -: r : - "^ τ
ώΐΊΐώΠΝ^ Tib^sb πΊώ2? D^ntri η^ώ:^
Ι τ τ J•• ; • τ - J• •
-D'^Düi üä^hb ώΥη^ϊ] ni'^b • Di*'^
τ τ τ ν <- IT-; ν i ^τ τ
<τ •. : TV - j : ν •• : — : ' •.• jv -
niD^^TO bb3 a^i23?n i'^s nibti^
j • : i. : • - IT I j•• τ :
Di-bi)^ niDib orr^mi tin^i^b^
TT• ^ J ••• •• IT : ;^"•• •* ""
^b^i ü^iü3? αϋ^ίί 'Tibian '^πι-γν^
» V JV - : • JT •• I V V - <•• τ V :
1 V JV - - • IT • - ; vv ' I"
@fi^et•
(3,2-9.) 15
45amattS ©tttjl uBer affei^urflett. 3Jlarba$aillttge$orfam» ©αδδοοδ gegen bicSubcn* III.
^cte i^n, unb fe^te feinen @tu^i üi»er alle
2§ürjien, bie Bei il^m roaren. *Unb atte
Äne(^te beg ^bnigS, bie im ^i^ox bee
Äönigd trarcn, beugten bie itniee unb
Beteten φαηιαη an; benn berÄ5nig ^atte
e§ aifo geboten. Qlber 2)ϊαι*δαφαι htn^U
bie ^niee niajt unb Betete niφt an.
3* Φα ίϊ>ταφ€η beg Äbnigö ^neφte, bie
im %f)Ox beö Jtönigö n^aren, §u £Οϊατ-
bαφαi: 2Öarum übertrittjt bu beö ^ö*
4 nigg ©ebot? * Unb ba fte ίοίφ6δ tag*
ϋφ ju itjm fagten unb er i^nen niφt
ge^orφte, fagten fie eg v^aman an, bag
fie fairen, ob foli^eg X^uti 3)ϊαrbαφαi
befielen ttJÜrbe; benn er l^atte i^nen ge*
5 fagt, bag er ein Sube \t>are. * Unb ba
«§aman fa^e, bag 2)ϊαrbαφαi iijm ηίφί
bie ^niee beugte, ηοφ i^n anbetete, u^arb
6 er üoll ®rimm. *Unb üerαφtete eö, baß
er an 3)ϊαrbαφαi allein fottte bie «§anb
iegen, benn fie i^atUn i^m baö 33oif
3)ϊαrbαφαi angefagt; fonbern er trαφ*
tete bag 33oif ü)^αrbαφαi, aCie Suben, fo
im ganzen jt5nigreiφ ^ll^aSöeroö waren,
ju toertilgen.
7 3m erjlen SWonat, bag ift ber 3Wo*
nat 0?ifan, im jnjölften 3a^r be0 iibnigg
^2li;aäüerog, n?arb bag S^ooö geworfen
üor ^aman, üon einem ilage auf ben
anbern, unb toom üJionat bi& auf ben
jwbiften 9}?onat, baS ip ber ^onat ^bar.
8* Unb t^aman f:prαφ jum Jtönige ^^αδ*
ücrog: @δ ifl ein 33olf jerfireuet unb
t^eilet fiφ unter atte 335ifer in atten
Sanben beineä Jt5nigreiφδ, unb i^r ®e*
fc^ ift anDerö benn atter Q3ölfer, unb
t^un niφt ηαφ beä ^bnigg ®efe|en;
unb iji bem jlbnige niφt §u leiben, fie
9aIfo §u iaffen. *®efällt eg bem ^b*
4. 6. U.L: 3übe ... Süben. 5. U.L: ©rtmrng.
7. Ü.L:2«onbcn...aWonb.
2,19.
ejus super omnes principes quos
habebat. * Cunctique servi regis, 2
qui in foribus palatii versabantur,
flectebant genua et adorabant Aman;
sie enim praeceperat eis imperator.
Soius Mardochaeus non fleclebal
genu neque adorabat eum. * Cui 3
dixerunt pueri regis, qui ad fores
palatii praesidebant: Cur praeter
Dn.M2.6, caeteros non observas mandalum
regis? *Cumque hoc crebrius dl- 4
cerent et ille noliet audire, nuncia-
verunt Aman, scire cupientes, utrum
perseveraret in sententia; dixerat
enim eis se esse Judaeum. *Quod 5
cum audisset Aman et experimento
probasset, quod Mardochaeus non
flecleret sibi genu nee se adoraret,
iratus est valde. *Et pro nihilo 6
duxit in unum Mardochaeum millere
manus suas (audierat enim, quod
esset gentis Judaeae), magisque vo-
luit omnem Judaeorum, qui erant in
regno Assueri, perdere nalionem.
6,13.
Neh.2,1.
•^,16.
»,24.26.
Mense primo, cujus vocabulum 7
est Nisan, anno duodecimo regni
Assueri, missa est sors in urnam,
quae Hebraice dicilur phur, coram
Aman, quo die et quo mense gens
Judaeorum deberel interfici: et exivit
mensis duodecimus, qui vocalur Adar.
*Dixilque Aman regi Assuero: Est 8
populus per omnes provincias regni
tui dispersus et a se muluo separa-
^*'^i6/2i^"**tus, novis utens legibus et ceremo-
Act.i7,6.is,uiis, insuper et regis scita conlem-
*^ nens; et oplime nosti, quod non
expediat regno luo, ut insolescal
1,19. V^^ licentiam. *Si tibi placet, de- 9
3. ΑΙ.: residebant.
2. dW: in ber Pforte. B: beugten |ίφ u. Büdftm
f. nteber »ov ^. dW.vE: warfen f. n.
4. dW.vE• ni^t auf fie ^orte. B: ob Tl. Siöorte
befl. tüürccn. vE: ißeftaub i^aben. A: er auf feinem
(Sntfff)iuffe ijer^arreu »erbe?
6. B: φϋφ achtete erg für aUjuqering in feinen
9iitg Π. vE: 3ibcr et hielt e« f. ju g. dW: eö freien
it)m νεϊάφίϋφ.
7. ^ur, bo* ift b. Sooö ... t>on einem 251. B.dW.
vE: warf man baö φ. dW.vE: »on Χα<^ ju %. u. to.
8. u. jerttjeiret unter bie 2J. ... tiidyt ge^iemenb,
fte }u buiben. B: ein geirijfc« iß., ^αβ ^erftr. u. ah:
gef(i)ieben i^ u. ben 33. dVV: einjelneg, jcrfir. u. ab:
gefonbertee 33. vE: einjicicö. B: i()re ©efe^e jtnb
Derfii)ieben üon irbem 33clF. dW: ... [reu ©efit^cn]
aller 33. vE: 5uträ9lίφ. dW: für ben .^. n. fc^icfi
ϋφ, f. ^u Iaffen. B: inlft bem M. n., baf er f. bleiben
lajfe?
16 (3,10—15.)
Ksther.
ΠΙ.
Mamani eacaltatio et Sudaeos eacstirpandi mandatum•
τφ βασιλεΐ, δογματισάτω άπολέσ&αΐ' κάγώ
διαγρά\ρω εις το γαζοφυλάκιον τον βασιλέως
αργυρίου τάλαντα μύρια. ^^ ΚαΙ περιελόμενος
6 βασιλεύς τον δακτνλιον avtov εδωκεν εις
χείρας Αμάν, σφραγίσαι κατά των γεγραμ-
μένων κατά των 'Ιουδαίων. ^^ ΚαΙ είπεν ο
βασιλεύς τω Αμάν • Το μεν άργνριον εχε,
τφ δε ε&νει χρω ως βονλει.
*2 Κα\ έκληΰησαν οι γραμματείς τον βασι-
λέως μηνϊ πρώτφ τι} τριςκαιδεκάττ}' και έγρα-
ψαν ώς προςεταξεν Ι^μάν τοις στρατηγοΐς και
τοις άρχουσιν κατά πάσαν χωράν άπο της
'ινδικής εως της Λίϋ^ιοηίας, ταϊς εκατόν είκοσι
κα\ επτά χώραις, τοις τε άρχουσιν των ει9νών
κατά την αυτών λεξιν, δι .Αρταξερξου τον
βασιλέως. *^ ΚαΙ απεστάλη διά βιβλιαφόρων
ü'^th^ π'Ίώί?'! di2iib rins•^ niD
:Tlb^/2n nDrbii i^^nn^D nb^ίbΏn
Λ τ J- ■• ν : ν ! ν ν.• - - ST -
r• \•τ-: η tjt i - iv ' «τ τ : τ : •-
ηθ3π ]h^^ 'Tjbisn ntii^^^ ♦ D'^nsinin n
i - V -» -: 1- τ τ : Tat ' J τ
tüihs rihuti '^Ίδο '^biipi'i
V j - » V V - •• ί I : *|T • -
JT τ τ : • 1 • IT
bii ]hti n^is-iüi^^-b^s nns^i
jv 'TT JT • V -: τ i: j•• τ •-
rinsn—bij') Tib^n—'^Df^nprii?
ü3?i nnnD3 hD^^TO^i hd^to 03?ι b^?
j- : τ τ : • τ • : <τ • : τ τ -
ώηιώπδί Tib^n aibs iDiüäbs) am
•• : - -: »ν *•.• - •• : λ ί • . vt τ
12
j'fciOe τών Ιουδαίων εν ημερβ^ μιί^ μηνός δω
δεκάτου, ος εστίν Άδαρ, κα\ διαρπάσαι τά
υπάρχοντα αυτών f). ** Τά δε αντίγραφα
των επιστολών έξετίί^ετο κατά χωράν, και
προςετάγη τοις ε^νεσιν πάσιν έτοιμους είναι
εις την ημέραν ταντην» *^ Έσπενδετο δε
εις την '^ρταξερξου βασιλείαν, άφανίσαι ^ο | nib^ÖSI {'ibyün Γΐ5?3ϋ3 0Γ1Η31 dK!D3 13
j • : τ ν • τ (Τ J- : • τ :
ηο 'ΐρτ-η:ρι nrsn D^^n^n^n-bs
ι<- ΐΓ•τ — : "Γ* ' •~ ''
•JT τ JT : • TV j r • τ :
ΛΤ-; ••* J IT τ r : V j ■:
TO ;τρ«7^α και iv Σονσοις' 6 δε /9«σί- j 'jn3nb ηή?»! ^JüänS : TID^ öb^Ü3U4
τ; \.τ τ•: JT•: τ: τ
:π•τη Dii'b o^i^nr niN'ib 0^^:^^
)•.• - t - vr ' -: j : r λ - ιτ
J V •.• - j- : • * : < : IT • τ jt
nb^ni πΊ^ηη i^tos nonD mni
ί ••• *•.•-: ΛΤ • - I j- : \j '' ' JT ~ :
I V- I• Τ : ί • j : IT Ι τ τ :
λευς καΐ Αμάν εκω&ωνίζοντο , έταράσσετο
δε η πόλις,
9. Α-Β (pro άπολέσ&.) άττολέσαι αντύς{0: αντβζ
απυλέσαι). Ci'iX: χάγω παραστήσω επί χήρας τών
ποίάντο)ν τά έργα ηςαγαγιΐς (ίς ... J0. Β* arr«.
Α^Βή[ {a. :Αμ.)τω. 11. EFX: ο>ς• ^e7itg. U. CiSXf
(ρ. πρωτω) αντός 6 μην Νισάν. W: εγράφησαν
{εγρα-ψαν Α^Β). Β: ώς έπέταξΐν ... * (pr.) της. Α^*
ταίς(Α2Β-}). Β: ίΐ/.οσκτττά. Χ: την αντην λέξ. Β:
διάίΑρτ. Α*: :Ατα^έρξ» {Άρτ. Α2Β). Xf (in f.) y.al
εγράφη και εσφραγίσ&η εν τω δαχτνλίω τ» βασιλέως.
13. Ci'iEFX: βιβλιοφ. Α*: 'Αρταρ^ρξ». Ci'iXf (ρ.
Ιβδ.) από νεανίσαα (Χ: ... και έως πρίσβντα, νήπια
καί γυναίκας).
\) Sequitur post vs. 13. in edd. vulgg. locus
apocryphus (inVulg. Ed. = Esther 13. 1-7, in Lu-
theri Bibliis = Stücfc in (Sfil^er cap. I.): Τής δε
επιστολής κτλ. — ^ta τελας τά πράγματα.
14. Ci'iXf (ρ. γωραν) κα* χωράν. Β: ηάσι τοις 95cvtt>aittr ... ben @φα|.
τ ι τ
ν. 12. Ρ"12 Vttp ib. V»p5 i<"53
ν. 14. ö'i^n:» δ<"33
9. werbe Qtfdfvithen , b. m. ffc umbr. ... ΦΑοί^»
Fammer. B. Jpäitbe bcrcr, bie ba« ®6[φάί"ί ocrri^ien,
b. jic es in b. ^. (δφά^ο l^ineinlu-ingen. dW.vE:
au&^irottcn ... ilaicnte. dW: ©efc^äftilcute. vE:
ϊ&ν. EFX* τοΓς εθ^ν. 1 5. Β: εις Σβσαν
10. dW: ;^Ο0. vE: (Siegelring.
@f<^et.
(3,10—15.) 17
©tc @$rei6ett an btc ^ütftctt» ©tc föeflimmuttö auf bettfelBigen Za^>
III.
nige, fo \aixtiU er, bag man eS um*
Bringe; fo ttiifl ίφ je^n taufenb (Zentner
(Silber barmägen unter bte «^anb ber
^imtleute, bag man eö bringe in bie
10 Kammer beö ^önigg. *Φα t^at ber
^5nig feinen 0ling t>on ber ^anb unb
gab i^n »^aman, bem βοί>η 5)iebat^a,
1 1 bem ^gagiter, ber Suben ^^^inb. * Unb
ber ,ft5nig fvrαφ §u ^aman: Φαδ <BiU
feer fei bir gegeben, baju baS 33olf, bag
bii bamit t^uejl, traö bir gefäUt .
12 Φα rief man bie (δφreiber beö ^b:=
nigg am breije'^nten 5!age beö er^en
3)ionatg} unb n^arb gefφrΐeben, n?ie
i^aman befahl, an bie dürften beS ^ö^
nigg, unb ju ben Sanb^fiegern ^in unb
'^er in ben iiänbern, unb ju ben «§aupt=
leuten eineg jegUφen 33οΐίδ in ben Sän=
bem ^in unb ijer, ηαφ ber (Βφχ'ήί
etnee ίegίiφen 33oIB unb ηαφ itjrer
(Sprαφe, im Ofiamen bcg ^önigö 5ί^αδ*
öeroö unb mit beö ^^önigö Oiinge öer-
13 flegelt. *Unb bie 33riefe nnirben ge^
fanbt burφ bie Säufer in ade )i^änber
beg ÄbnigÖ, ju vertilgen, §u erwürgen
unb umzubringen alle Suben, beibeä
iung unb alt, ^inber unb 555eiber, auf
Sinen^ag, nc^mliφ auf ben breize:^)nten
$ag beö §trülften a)2onatö, bag i^ ber
50ϊοηαΙ ^bar, unb if)x ®ut ju rauben.
14*QllfD n>ar ber ^n^alt ber @φrift, baß
ein ©ebot gegeben n^äre in allen ^αη=
bem, allen 33ötfern ju eröffnen, ^a^ fle
auf benfelbigen Xag gef(fcirft ivären.
l.^*Unb bie Säufer gingen auö eilenb ηαφ
beg ^önigö ©ebot; unb ju ΘφΙοβ
@ufan n^arb αngefφlαgen ein @ebot.
Unb ber ^önig unb ^aman faßen unb
tranfen, aber bie ©tabt <Sufan n^arb irre.
9. U.L: ©tiber«. 10. ü.L: Süben.
12. U.L: ben^c^reibern ... im breije^nten.
cerne, ut pereat; et decem millia talen-
torum appendam arcariis gazae tuae.
^'^'it^li?"* TuVd ergo rex annulum, quo ute- 10
batur, de manu sua et dedit eum
Aman filio Amadalhi de progenie
Agag, hosti Judaeorum, *di\itquell
ad eum: Argentum, quod tu polli-
ceris, tuum sit; de populo age,
quod tibi placet.
(1^,3. Vocatique sunt scribae regis mense 12
primo Nisan, lerlia decima die ejus-
dem mensis, et scriptum est, ut jus-
,^3. serat Aman, ad omnes satrapas regis
et judices provinciarum diversarum-
1,22. fiue gentium, ut quaeque gens le-
gere poterat et audire pro varietatc
linguarum, ex nomine regis Assueri.
Μΐ8:ί)η'6,^7'Ει litterae signatae ipsius annulo
*
V.'npf.
m
issae sunt per cursores regis ad 13
universas provincias, ut occiderent
atque delcrent omnes Judaeos, a
puero usque ad senem, parvulos et
8,i2s^9,i; ujuiieres, uno die, hoc est tertio
decimo mensis duodecimi qui voca-
8,11.9,10. ^^^ Adar, et bona eorum diriperent.
* Summa autem epistolarum haecl4
fuit, ut omnes provinciae scirent, et
pararenl se ad praedictain diem.
vchS,*. *i^eslinahant cursores, qui missil5
erant, regis imperium explere; sla-
limque in Susan pependit edictum,
rege et Aman cclebrante convivium,
et cunctis Judaeis, qui in urbe
erant, flentibus.
1 J . Al.f (p. pop.) autem.
15. ΑΙ.* Judaeis.
12. an bte (Stattljaltcr ... icgi. :Sanbed u. e. [egl.
«. ®pr. dW.A: ©atrapcn! vE: ®vc^f^aii()a!ier ...
<Btütt^' ber ctnjeinen Saui^cr. dW: Sanbfd^aft für
2. ηαφ ti)ver (Βφϊ. , u. S3oif f. 3ß. n. if)vcr (Spv. vE:
<\\\ iebe? S. ηαφ f. (Sφrίftαrt ... gefiegcit. dW:
untcrfieqeit.
13. vE: (Eilboten. B: üon ben Sunqen b. %u b. 51.,
ben R. dW.vE: vom «Knaben b. ;ium Greife. dW:
u. baf? man \\)X ®. ))iunbern folUe. vE: t^re-^^abe.
A: ®üter.
14. warb ... loürbc ... eröfftiet, bamit ... dW:
(Sine δlbfφrίft b. <Βά)χ. iuarb, bamit 58efel)l geg.
tr»ürbe α. δαπϊ'ίφηίίπι, befannt ^ιπιαφί α. 93. vE:
Φίο ... foKie at.^0^cfcf5 in α. Si'inbern α. 95. offen geg.
h)erben. B.dW.vE: bereit.
15. tt>. qegcbcsi ba* ®. ... bcftürjt. B:bαftetutφ
b. St. 2Bürt fortc^etriebcii iinubcn ! vE: festen (ίφ gum
i^rinfen, ivät^rcnD ... in 93crn3irrun9 trar. dW: xoax
in 53efiur^ung.
18 (4, l~8.)
Esther.
IV.
Jiudaeorum luetus et Mardoehaet Msfherisque consUia,
IV• ο δε Μαρδοχαΐος έπιγτονς το σνν•
τύονμενον δΐί^ρόη^εν τα ιμάτια αντον^ και
ενεδνσατο σάκκον καΐ κατεπά^ατο αποδόι.,
Hai ίκπηδησας δια της πλατείας της πόλεως
έβόα Cfdov^ μεγάλη' Αίρεται 'έθνος μηδέν
ήδικηκός. ^ ΚαΙ ηΧϋεν εως της πύλης τον
[^αύίλέως^ καΐ εβτη' ον γαρ ην αντφ έ^ον
είςελ&εΐί' εις την ανλην, σάκκον έχοντα καΐ
σηοδόν. ^ Και έν πάση χήρα ου έξετί&ετο
τά γράμματα, κραυγή καΐ κοπετός ην και
πενχ^ος μέγα τοις ^Ιονδαίοις, καΐ σάκκον και
στζοδον εατρωοαν έαντοΐς.
* ΚαΙ είςηλ&ον αϊ αβραι και οΐ ευνούχοι
τΐις βασιλίσσης καΐ ανήγγειλαν αντί]. ΚαΙ
έταράχ&η άκονσασα το γεγονός, και άττεστει-
λεν στολίσαι Μαρδοχαΐον και α(ρελεσ&αι αυ-
τού τον σάκκον ο δε ουκ έηείσ&η. ^Ή δε
Έσϋηρ προςεκαλεσατο Άχρα&αΐον τον εννον-
χον αντης ος παρειστηκει αντη, και άπεστει-
λεν μα&εΐν αντον πάρα του ΜαρδοχαΙον το
ακριβές ^ f^' ^ψ πλατείαν προς τά βασίλεια.
^'0 δε Μαρδοχαιος υπέδειζεν αύτω το γεγονός
καΐ την έπαγγελίαν ην επηγγείλατο \4μάν τφ
βασιλεΐ εις γάζαν ταλάντων μυρίων, ϊνα άπο-
λεση τους ΊονΟαιονς. ^ Κάί το άντίγρα()ον
το έν Σονσοις έκτεϋ^εν νπίρ του άπολεσχ^αι
αυτούς εδωκεν αύτω δεΐξαι τη Έσ&ηρ' και
ειπεν αντφ εντείλασΰαι αύτη είςελϋουσαν παρ-
αιτησασΟαι τον βασιλέα καΐ άξιώσαι αντον
περί τον λαοΰ και της πατρίδος, μνησβεΐσα
Ιιμερών ταπεινώσεως σου, ώς έτράφης έν χειρί
μου, διότι Αμάν 6 δευτερεύων τφ βασιλεΐ
έλάλησεν καϋ' ημών εις t^aiaroi * εηικάλεσαι
κνριον καΐ λάλησον τφ βασιλεί περί ι]μών,
και ρνσαι ημάς εκ ϋανάτου.
1 . Β: Ίμάτ. iavTs. 2. Α* (pro πνλης Α^Β) αν/.ης.
Β: σ. εχυντι. 3. CiNX-f (ρ. χ(>){)α) και χόπω et (ρ.
γΐ)άμμ., Ci'i: τό η{)ό(;Ίαγμα,) τ5 ßaatlto)i;. Β* ην et
(penult.)xat. ί.Α^Βή;{α.Μαροοχ.)τόν. k^:ki&f]
{επ^ΐσθ η Χ'^Β). 5. Β: μαθ-αυττ] (Χ:«υτ6ν μα&^ΐν).
Αΐ*τόακοί,^.(Α2Β|). 6. Β* tot. vers. (Ci'i : ης την
ηλατίίαν της πόλίθ)ς η εστίν κατά η:ρόςυ)/τον της
πύλης της πόλΐθ)ς. \:Έξηλ&ί δε νίθάκ π{>6ς τον
ΜαρδοχαΙον ης την πλατίίαν της πόλεως). Α: βα-
σιλία (βασίΧηα ex COnj.). 7. Ci'iX: ονμπαν τό /ί-
γονος χ. τ. επαγγ. τ« άργνριπ ην εττ. 1/1 μ. ηαραοτη-
ααιηςτην (τ^ν -j" etiam Β) γ.τώβαα. 8.Ci'iXf (ρ.
άντίγρ.) γράμμα τα δόγματος. Α**(α1(.)τό (A^Bj).
Β: ιίςίλ&βσγι ... * ^• '''^^ /τατ^^ίύ. (ACi'iXf)• Α*:
ίβτράφης ... ()mTt (ετράφ. ... fVtOTt Α^Β) A^Bf (a.
y-ι''ρ.) τόν. Β* (ull.) y.ai.
Γ-:,- JV-: τ ν -τ - : : τ
'κ- ι- : •- τ τ : ν - : : τ <-ί: •-
πρ^τ p:^V'^ n'^in tiins ssl^^i ibsi
r J" : • κ- τ - IT τ α :
Ι ν νν - - ,- ν ^ τ Ι J- J. Ι ν Λ•.• -
τ • : jT • : "^ τ : Ι ιτ / : •
: D-^Bib rs*^ naki pto
^ ^ r - IT t.- \ V •• τ » j-
τ V ' IT ί <•• : V -:,- τ τ -
nkn n:Db"^n bnbnnin'i nb ^ra^i
- : ; τ V _• : - : • τ : - : • -
:b2p ^ib'^ vbrn ipto n^onb^
^bian ^D^^iD^ tinnb ιηοίί knpnn ^^
f ... ... - <•. • IT • 1 τ -: |- .•:•.• tI: • -
y - : - τ V τ : j• ν: ι•.• jv -:
jnrnr)-b3?n η^'ηΐ2 mb '^DTin
IV - - : ν••' ~ - >- τ Λτ : : τ
j : ν Λ,τ : : τ •.• " ιτ -: ,....-
'Ts^^ : Tib^n-nipm ^Dsb Ίίΰδί Ί^5?η 7
. Γ^ί1 ϊΐηηρ -itoi^-bs rs "-^hn^u ib
^j•• : Λτ'τ •: —: τ ν - r : τ j
bip^b ])2Τ\ n^ij 1ώ^ί. ^φη ^?^f
:Dn3sb D^n^n*'^ Tib^n ^TB-bs?
IT : - : V : - ι •.' ν•.• - y : •
ίΡι^'-Μύ^ mn-nns ρώηδ-rsi s
' - • V -: τ - IT : '••• JV : - •.• :
niist-inb ib iriD οτιρφη? ΐώ^ιώ?
n^b3? nin::b^ nb ^'^änb^ nriDi^-rv>i
τ V τ j - : ΛΤ j• - : \•• : •••
töt^nb^i ibnannnb Tib^/sn-bi^ ^ίinb
:n^3?-b3? r3£>bn
VT r :
V. 1. p"n:a i< 5S
V. 4. '«i nin"i
V. 6. Ρ"Π3 ϊ<"3η
ν. 7. '*! '^^n*»
1. dW: fieibetc (ίφ in <Sarftu^ u. 91. vE: Icßte
ein ^rauerfletb an u. bcjlrcutc ίΐφ mit 51. B: niadjtc
ein gio§ u. bitter @cf(^rei. dW.vE: crf)oi> ein lauten
II. (fl.) ®.
2. bis t)or ,.. burftc ... dW: ^l^forte.
1^. itnb 'Mafien, 'li^icitteit it. ^eib , tt. 'Stiele la^cn
auf.,. B: tieaiieifien! dW: mit (δαίίίυφ u. 21. be*
iSft^et.
(4,1-8.) 19
Φα§ öro#e klagen« 5Der Äotttöttt ©tf^tetfctt» ^atfa^^ ©enbuttö an SWarba^at. IV.
Quae cum audisset Mardo- IV.
^Nm'uf6f*chaeus, scidit vestimenta sua et in-
^iRg.?»,iV dutus est sacco, spargens cinerem
IV. ®o 3)iαrbαφαt erfut;r aUeS, η>αβ
gef^e^en tvax, gerri^ er feine Jtleiter,
unb legte einen <Βαά an unb ^fφe, unb
ging ^inaud mitten in bie Stabt, unb
2fi^ne laut unb ίία9Πφ. *Unb tarn ^or
baö il^or beö Jlönigö} benn eö mu^te
niemanb ju beö Äbntgg %i)cx eingeben,
3 ber einen <Bad ani)atte. * Unb in ailen
Säubern, an ioetd^en Drt beS Jlbnigg
SCßort unb ®e6ot gelangte, n?ar ein gro*
ficg Allagen unter ben Snben, unb üiele
fafieten, tvetneten, trugen Seibe unb Ια*
gen in eäcfen unb in ber 5ίfφe.
4 Φα famen bie kirnen (Sjt^er unb
i^re Kämmerer, unb fagten eö i^r an.
Φα erfφrαf bie Königin fe:^r, unb fie
fanbte Jtleiber, ba§ SDϊαrbαφαi anjöge
unb ben iöacf üon i:^m ablegte} er ahn
5 nai)m fie niφt. *ir)arief (Sft:^er'§αt:^αφ
unter beg Äbnigö jtämmerern, ber toor
i^r ftanb, unb Befai^l i:^m an SDiarba*
φαi, bag fle erführe, η?αδ baS tnäre unb
6 trarum er fo ti^äU. * Φα ging »^αί^αφ
^tnauS ju 3)?αrbαφαi an bie ®affe in
ber (Stabt, bie öor bem Xi^ox be0 .JtiJnigö
7 mar. * Unb 90ϊαrbαφαi fagte i^m atteö,
η?αδ ii)m begegnet ttjäre, unb bie 8umme
beS (Silberg, baö »^aman gerebet :^atte
m beg Äönigg Kammer barjuttägcn, um
8 ber Suben rtjiflen, fie ju üertilgen. * Unb
gab i^m bie ^ISfd^rift beö %botg, ba^
ju @ufan angefd^lagcn trar, fie ju ver-
tilgen, bag er e8 (Sj^^er jeigte, unb i^r
anfagte unb geböte i^r, oa^ fie μιηι
jtbnige ^inein ginge, unb t^tc eine
93itte an ii)n unb fragte üon i^m um
i^r 33olf.
2.Ü.L: anfiätte. 3. U.L: Süben. A.A: leibe,
fteib. 4.A.A: fie anjöge ... üon |ϊφ. 5. U.L:
^unb. 7. U.L: @umma. 8. U.L: ti)äte eine
^itU an ii}n, unb t^iaie eine Φ. an tf)n um
ii;r33.
CMt.11,8.
Neh.^9,^i.jon.^gp-jj^ et in platea mediae civitatis
voce magna clamabat, oslendens
amaritudinem animi sui et hoc eju-
latu *usque ad fores palatii gra-
diens; non enim erat licitum indu-
tum sacco aulam regis intrare. * In
Omnibus quoque provinciisj oppidis
ac locis, ad quae crudele regis
dogma pervenerat, planctus ingens
erat apud Judaeos, jejunium, ulula^
tus et fletus, sacco et cinere mullis
pro Strato utentibus.
Ingressae aulem sunt puellae Es-
ther et eunuchi, nunciaverunlque ei.
Quod audiens conslernata est, et
veslem misit ut ablato sacco in-
duerent eum; quam accipere noiuit.
*Accitoque Alhach eunucho, quem
rex ministrum ei dederat, praecepit
ei, ut iret ad Mardochaeum et disce-
ret ab eo, cur hoc faceret. * Egres-
susque Athach ivit ad Mardochaeum
stantem in platea civitatis ante ostium
palatii. *Qui indicavit ei omnia quae
acciderant, quomodo Aman promi-
sisset, ut in thesauros regis pro
Judaeorum nece inferrel argentum.
* Exemplar quoque edicti, quod pen-
debat in Susan, dedit ei, ut reginae
ostenderet et moneret eam, ut in-
Irarel ad regem et deprecarelur eum
pro populo suo.
3,9.
Λ,Ιό.
4. S: indueret eam.
becften ίΐφ 33.
4. bafe matt m, dW: cjeriet^ b. ^. fe^ir in Slngfi.
vE: tüurbe f. bcflävjt. B: e« fc^mevjte b. ^. fci;r.
5. B: t>on ... iüel^en eroor fterjeiieiUljatte. dW:
einen ü. b. J^amlingen ... bei iijr beflellt. vE: ;^u
iijrcm !I)ienjle. dW: entbot i^n. vE: orbnete ii)n ab.
B.dW: u. marum e« (fo) wäre.
6. B.vE. auf bell (freien) H^la^.
7. B: (Svflanmg tweneii b. <S. dW: ?ingabe ...
verf^rod^en.
8. gcgcbcit war ... fudjtc 1). iiittt füi• tljras. B: i^n
aiigufic^en u. tregen i^red 33. öov ii)m angufudjen.
dW; feine JpuiD anjufi. u. bei ibm ©nabe ju fu(i)en
für...
20 (4,9—17.)
l^sther.
IV.
Jfudaeorum lucius et Mardoehaei Mstherisque eonsiiia.
^ Είςελ&ών de 6 '^χρα&αΐος έλάλησεν
Έσβηρ πάντας tovg λόγους τούτους. *^ Ειπεν
δδ Έσ&ηρ προς Άχραϋ^αΐον' Πορεύ&ητι προς
Maodoyaiov χοά είπόν, **οτί πάντα τα ε&νη
της βασιλείας γι,γναάσχει, οτι πάς αν&ρωπος
χαΐ γυνή ος είςελεϋσεται προς τον βασιλέα
εις την αυλην την Ιντοτέραν ακλητος, ουκ
εστίν αντφ σωτηρία' πλην ω εκτείνΐ] ο βασι-
λείς την χρυσην ράβδον, αυτός σοι&ησεται-
ΚαΙ έγώ ουκ έκληϋην είςελϋ^εΐν προς τον βα-
αιλέα^ είσΐν αύται ημεραι τριάκοντα. *2 Κα\
άπηγγειΧεν '^4χρα&αιος Μαρδοχαίφ παντας
τους λόγους Έσ&ήρ. ^^ ΚαΙ εϊπεν Μαρδο-
χαΐος προς Άχραϋαΐον' Πορεύ&ητι καΐ είπον
αυτγι' Έσ&ηρ, μη εΐπης σεαυτ.^, οτι σωβη-
σομαι μόνη εν ttj βασιλείς, πάρα πάντας τους
'Ιουδαίους. ^^Ότι εάν παράκουσες εν τούτφ
τω κaιρφi άλλο&εν όε βοη&εια και σκέπη
εσται τοις Ίουδαίοις, συ δε καΐ 6 οίκος του
ττατρος σου άπολεΐσ&ε. Και τις οϊδεν^ ει εις
τον καιρόν τούτον εβασίλευσας; ^^ ΚαΙ είπεν
Έσ&ηρ εξαποστεΐλαι τον ηκοντα προς Μαρδο-
χαΐον, λέγουσα πάλιν • *^ Βαδίσας εκκλησία-
σον τοις Ιουδαίους τους εν -Σουσοίς, και νη-
ί7τ«υσ«τδ επ έμοι\ και μη φάγητε μηδέ πίητε
ί'φ ημέρας τρεις νΰκτα κα) ημέραν κα) εγω
δε κάϊ α'ι άβραι μου άσιτησομεν. Και τότε
είςελευσομαι προς τον βασιλέα παρά τον
τόμοι', iav καΐ άπολέσ&αι με δεη. ^'^ Και
βαδίσας Μαρδοχαΐος εποίησεν όσα ίνετείλατο
αύτφ Έσχ^ηρ-^).
''inn πίί 'ΊnD^ίb 'ία*'^ ^ηη ^ίη^ι
r• : • ν •• : ν : j »λτ -: ν τ-
Tinnb ηηοί* ιπίίηι t'^Dnin
ι Λτ -: )- ν : ••• ••• ^ - IT : : τ
ι ν ν - J•• : - τ ιτ : : τ ••• ν - ; -
-bs "ΐώίί d'^iii'^ Tib^n nii'^TO w^
•^ τ jv -; . : I I V V - • : - :
ι ν ν - "^ •.• J τ ν -• τ • : J•
. , ... _j ^., _ tj . τ : τ <- -
rr^ni nmn ü'^nntiä-ns Tib^n ib
AT τ : VT τ - )• ; - ν » ν ι•.• - f
Tibisn-bi^ 5<inb ^n&^npD v^b '^i^'i
1 V •.• - "^ V j 't • ••': • < • -.•|-
τ ; : τ τ J ι r : ν.•
''D^rnn Ίtϊ^ίi^'^ ι^τ\Ό^ ^nn^ n^^
ν- : : τ •.• J- ΐ" : ν ν '■ • ν
Itüsan ^Ώ^n-b^ί nnD^ί-b^ί n^^üänb
: D^i^ini^n-bsti ^b^n-n-^s üb^anb
Γ : - "^ τ • ι ν ν•.• - Ι" i•• τ • Ί
/j τ • • :- <-:|- "τ τ - : ^-jv
j• Α•• 1 V Τ Ι" : >- :
ι τ - - : -ν- • τ J•• : • - ••
IT : : τ '^ ν r τ : y : ••• ν > -
j• : : • Γ • : - ^τ ν : »••
-biii *)b?i<)n-b5s:l 'by ^m:f\ ]ψ)£ίψ
-Da di^^i nb'^b ü^o^ rüäbtii ^ϊίώη
τ Λ :j- • τ ν < : r •
JV -:|- : τ - 1 JV -: » ••• ν -
tor'h '^Dnnn Ίη3?^ι pmns '^Γπn^ί
AT : : τ < -: r - • : ιτ τ • : ν- τ
: "Ίηοί^ vb3? nn^iS-nüDii bb3
9
11
12
'Ί
14
1Ü
16
17
ν. 12. p"t3 γχίρ
ν. 13. 15. 17. p"ra Χ"33
9. Α»Χ* ό (A2Bt). A^F: \4γβρα&^Ιος {Άχρ.
Α2Β). Β {ψοΈσ&.) α-τί) (Ci'i: rfj 'βσ^.)• 11• Β:
τα t';9^i'i7 ^«ί'τα. Ci'iXf (ρ. βασιλίΐας) κα* λαός
Ιπα^ιχιών τβ βασιλίως. Β : ytvoia/.ft ... άν&ρ. η
γννη. A2B(pro £VTor.)^ffoJT6(>ar. EFX: πλί^ν ω tctv
εκτ. Β: »τος ομΘ-.' κάγώ. Α*: ίϊίληροίθ'ην {έχλη&ην
Α2Χ; Β: κεκλ?///α*). 12. Α*: 14υχα&. C^XQCt&.
.\2Β; C: Ι4χ&ραθ:). 13. Α* Χ* π(>ός ^^/ραθ^.
(A^B-j•) Β: ατι σο)&ησΎ[. Χ\•. νπερ πάντ. (ηαρά π. {, \
Α2Β). 14. Bf (ab \mi'.)'Slq. A2Ci'iXt (a. ηαρακ.) '"^"^
nai'ay.aoaaa. EFX: άλλαχό&ίν. Β* (pr.) ύί (A2 f) Sequitur post vs. 17. in edd. vulgg. locus
uncis inol.). B: τις floiv.' A^* ti (Α2Β|; C: ;]). apocryphus (in Vulg. ed. = Esther 13,8-14,19;
15. B: Krd fxa nio τ nXfv "Εσ&. τον η/.οντα τιρό: iiiBibliisLutheri = @tücfe in (Sfl()Cl• cap. II ellll.):
αιτιμ' ποος Mao(). λίγβσα {* πάλιν)' 16. Ci'iXf Kai Μαρόοχαΐης έδ(η&η κΐ'ζη» κτλ. — εκ τ» φό-
{ρ. έλκλ.) μοι πάντας. Β: ini νμ. ... χάγώ δε. Α'(?)* βα μα.
,α (Α2Β|; [Α1?]Χ: άπολ. μί tj). 17. Ci'iXf (a.
κατά ηάντα.
iSai^et.
(4,9-17.) 21
©et 5tnfpru<5 auf ^jt^erö SJetlücnbung» SCie SSotaercitungen.
IV.
9 Unb ba »^αί'^αφ hinein fam unb
fagte ßji^er bie 2ßortc SOiarbac^ai,
10*ίνναφ (Sjli;er ju *^α1ί)αφ unb geBot
11 i^m an 3)larba(^ai: * @g tinffen aüe
Αηεφ^ beö Äönigg unb baö 33oIf in
ben Sanben beg ^bntgg, ba^, ti>er jum
itbnige hinein geilet, inn^enblg in ben
«Öof, er fei SWann ober 3Bei(\ ber ηίφί
gerufen ifl, ber foU firacfg ©ebotö jler-
f>en; e0 fei benn, baß ber ^önig ben
goibeuen ©ceipter gegen i^n reiφe, bamit
er lebenbig bleibe. 3φ aber bin nun
in breifig i'agen ηΐφί gerufen jum ^ö-
12nige hinein ju fommen. *Unb ba bie
iJBorte (Sfti)erS n^urben 9J^αrbαφαi an-
13gefagt, *l;tef 9}^ubαφαi ^fi^er n^ieber
fagen: ©ebenfe ηίφΐ, baf bu bein uneben
errettejt, n>eii bu im »^aufe beS ^bnigö
14bijl, i3or aßen Suben. *i£)enn ttjo t)U
ttirP in biefer Qut fφtt)etgen, fo n?irb
eine 4ülfe unb Errettung au^ einem
anbern Ort ben Suben entfielen, unb bu
unb beineö Saterö ^au^ u^erbet umfom-
men. Unb n?er ti>eif, ob bu um biefer
3eit tpiOen jum ^önigreίφ gefommen
lobifl? * (Sftijer i}ie§ 93ΐαrbαφαί anüror=
16 ten: * @o ge^e ^in unb terfammle
aUe Suben, bie ju <Sufan vior^^anben
flnb, unb fajtet für mίφ, 'ixi^ it;r
ηΐφί effet unb trinfet in breien Xagen
roeber itag ηοφ ΰΐαφί', ϊφ unb meine
kirnen tvoUcn αηφ aifo fafien. Unb
alfo iriCl ϊφ jum Könige ^inein ge'^en
n^iber baö ®eboi; fomme ia) um, fo
17 fomme id] um. *9)ΙατοαφαΙ ging i^in
unb t(;at atleS, \υαβ ii)m ($fif)er geboten
ijatte.
II. Ü.L: gütbenen.
13.14. 16. Ü.LrSüben.
JdtJi.14,9.
5,ii.B,4.
Gn.4S,7.
!iRg.7,4.(Gn
43,1*.
Regressus Alhach nunciavit Esther 9
oninia quae Mardochaeus dixeral.
*Quae respondit ei, et jussit utlO
dicerel Mardochaeo: * Ouines servi 11
regis et cunctae, quae sub ditioiie
ejus sunt, norunl provinciae, quod
sive vir sive mulier non vocatus
inlerius atrium regis intraverit, abs-
que Ulla cunclatione stalim interii-
rialur; nisi forte rex auream virgam
ad eum telenderit pro signo cle-
nientiae, atque ita possit vivere.
Ego igitur quomodo ad regem in-
trare polero, quae Iriginla jam die-
bus non sum vocata ad eum? *Quod 12
cum audisset Mardochaeus, *rursum 13
niandavit Esther, dicens: Ne putes,
quod animam luam tantum liberes,
quia in domo regis es, prae cunctis
Judaeis. * Si enim nunc silueris, 14
per aliam occasionem liberabuntur
Judaei, et tu et domus patris tui
peribitis. El quis novit, ulrum id-
circo ad regnum veneris, ut in tali
tempore parareris? *Rursumquel5
Esther haec Mardochaeo verba man-
davit: *Vade et congrega omneslß
Judaeos, quos in Susan repereris,
et orate pro me ; non comedatis et
non bibatis tribus diebus et tribus
noctibus, et ego cum ancillis meis
similiter jejunabo. Et lunc ingrediar
ad regem, contra legem faciens, non
vüoala, Iradensque me morli et peri-
culo. * Ivii itaqne Mardochaeus et 17
t'ecit omnia quae ei Esther prae-
ceperat.
10. $ßie». 5.
11. in ben tntoenbigen ^of ... ^iiteS &. B.dW.
vE.A: innecn (iBor^of). B: bejfen einjigeö Urt^cii
fei, ba§ man i^n tobte! dW: fo if} fein eine« ®efe^,
i^n ju tobten. vE: bap für Stiie ... @in ®. ift. dW:
ben auigenommen, g. toei(^en ... auörecft, ba§ er
lebe. vE: mit Siu^na^me bejfen ... au^jlrecft.
13. B: ®cb. n. in beiner Seele, ba^ bu ü. α. 3. im
... entrinnen toerbeft. dW: gerettet ju werben im...
öor ... vE: 93ilbc bir n. ein, \>ox a. 3. beiu ?eben ju
retten.
14. eelangt bift. B: (Srquicfunij u. (Str. dW:
Ußolitcft bu flille ji^en ... würbe ^. u. SÄettung ...
vE: erliefen. dW: Jlcnigt^um. vE: jlonigöwür^e.
16. dW.vE: bie ftd) (be)finben. dW: fafiet um
meinetuullen. B.dW.vE: welche« (wennijleici) e6)
uic^t ηαφ bem ©efe^e ifl. dW: unb [oll ίφ umfoms
men ...
22 (5,1—8.)
d^ther.
ν.
JEstheris invitatio regis et Mamani eacaltatio.
V• J^cti iyivsTOf sv rfj ήμερα ty tgizf]
ivedvaato η ^Εσ&ηρ βααιλικοΐς, nai εστη έν
ανλ^ τον οίκον βασιλέως rjj εσωτέρα έδεναν-
τίας της βασιλικής τον βασιλέως. Ό δε βα-
σιλεύς εχά&ετο εν ϋ^ρόνο^ της έαντον βασι-
λείας έν τφ οίκφ βασιλικφ εξεναντίας της
ϋ^νρας τον οίκον. ^ ί^ς δε είδεν 6 βασιλενς
Έσ&ηρ την βασίλισσαν Ισταμενην εν τχ^ ανλγι^
ενρεν Οε χάριν έν οφ&αλμοις αντον, και ίκ-
τείνας 6 βασιλενς τ^ Έσ&ηρ την ράβδον την
χρνσήν την εν τι} χειρϊ αντον, καΐ προςηλ&εν
η Έσ&ηρ και η-φατο της άκρας της ράβδον.
^ Και εϊπεν αντγι ο βασιλενς' Τι &ελεις,
Έσϋ^ηρ; και τι σον έστιν το αξίωμα; Εως
τον ημίσονς της βασιλείας μον, κα\ εσται σοι.
* Εϊπεν δε Έσ&ηρ ' Ήμερα μοι σήμερον επί-
σημος' ει ονν δοκεΐ τφ βασιλεΐ, έλ&έτω 6
βασιλενς κα\ Αμάν εις την δοχήν ην ποιήσω
σήμερον. ^ Και εϊπεν 6 βασιλείς' Κατασπεί"
σατε ^Αμαν ποιήσαι τον λόγον Έσ&ήρ. Και
παρεγίνοντο αμφότεροι έηι την δοχην ην εϊπεν
Έσ&ήρ. ^Καϊ εϊπεν 6 βασιλενς προς Έσ-&ήρ
εν τφ πότφ* Τί έστιν, Έσ&ήρ η βασίλισσα;
Και εσται σοι όσα άξιοϊς, "^ ΚαΙ εϊπεν Έσϋήρ *
Το αίτημα μον και το αξίωμα μον ^ εΐ
ενρον χάριν εναντίον τον βασιλέως., έλϋάτω
ο βασιλείς καΐ Αμάν έπ\ την ανριον εις την
δοχην ην ποιήσω αντοϊς' καΙ ανριον γαρ
ποιήσω τα αντά.
^nb^n-n^^ ί::^Π2 ΐΏ5?ηι n^^bti
,.. ^- _. ,>
: • • : - • IT - - y: - *.
•• τ IV •.' V τ : - - j•• : ν
η^Ώ,η DüDvi va'^s^s in πί<ω
jv -: τ τ -
üD^ίΊ^ 3?äni ηηοίί πΊρηι it^s
•fv ν - 'j ν <- ι• : - -
}.j.. τ Ίτ- - Λτ : - - J•• : ν Κτ
j - > IT 1 v;t • : V : - - r -:
vy_ : • - •.• - J τ τ : »ν «ν -
ι ν ν - ν J - ι ^ • »• τ ν -:
J- ί ν κ-:γ ' τ τ ν -: r
ηηώ^η-^ίί ΊΏΠΊ "hbian κη*^ι nno^s
ν.• : • - ν Ι τ τ :? ν ν - < τ- Λ•• ; ■•■
'nb^n 'Ίΐ2\^^ :nnDs nnto3?-nü5ii ο
Tinbi^^-nn ι^^Νη ηηώΏ2 Snoiib
κ•• τ Ι" : - f j- : • : •• ; ν :
•^sn-is? 'ππϊώϊί^-ηΏϊΐ Tib ina^i
r -: - 1;•• τ IT - - 'λτ ' •••jt • :
Λ" - ν•• : ν ) - / — IT •• : ν : - -
' " ^ ' TT • I• τ IT - V τ 1" :
3ib ^bi2n-^?-DSi Tibian ^3^??
-Γ^ί nito3?bi ^^hbii^üD-n^i nnb
Ι τ τ : > ν J•.• - S τ Λ• τ ιτ -
η τ
τ JV••: ιν
♦ :
η Ί3ΐ3 ntü^K
ο.• •••: H•
1s. Pro vss. 1 et 2. (ab A2F, ut supra sunt, ex- ;
hibitis) edd. vulgg. habent verba apocrypha (in |
Vulg. ed. = Esther 15,4-19, in Bibliis Lutheri \
= @tucfe in (Sji^er cap, IV.): Kai Ιγινη&η έν r^ i
ημίρ^ τή τ^ίττι κτλ. — παρίκάλίΐ αυτήν. Ι
3. Β'*' αυτνι. Ci'iXf (ρ. *Εσ&.) t) βασίλισσα. '
4. Β (pro μοι) μα. A^Bf (ρ. έττϊσ.) έστιν. C* αν.
Β: έλθ-άτο) χαΐ αυτός (EFX: χαΐ 6 βασ.) κ. ^4μ.
5. Α*Χ: Καταστκνσάτω (-σπαΊσατι Α^Β). Β:
Λμάν Ο7ΐο)ς ηοιησωμίν ... παραγίνονται άμφ. ίΐς ...
6. Β: ^Εν d'k τω ηότω n>nfv 6 βασ. ηρ. ^Εσ&.' Τί
έστιν, βασίλισσα Έσ&. ... * σοι. A^Ci'iXf (ρ. πότω)
ν. 2. \üÄ'nn ί<"53
ν. 3. 6. i'-insn i<"33
ν. 8. Ν1^3 ϊ<"33
τβ οϊνα. EFXf (ρ. έστιν) σοι. Ci'if (ρ. /9ασί7*σσα)
τί το αϊτημά σοι; Και δο&ησίταί σοι. Και τί το
ά^ίωμά σοι; "Εο)ς τβ ημίσας της βασιλιίας (eadem
fere Χ). 7. Β* Έσ&. et (alt.) μα. 8. Β (pro έν-
αντ.) tvomiov. EFX: έλ&έτο). Β: ετ* την ανρ. ...
®mev.
(5,1—8.) 23
:@Petd ^inttitt jum .^onig« ^ad MaU bei @fl$er* ßabung in einem ^nieiten 3)la$le* V.
. Unb am britten 5!age jog ίίφ Sjl^cr
fbnigiici) an, unb trat in ben Ǥof am
^aufe beg itbnigö innjenbig gegen bem
^aufe beö JtbnigS. Unb ber Äbnig faf
ouf feinem föniglic^en ©tu^l im f5nig*
liφen ^aufe gegen ber %i}nx beg »^au*
2feö. *Unb ba ber ^bnig fa^e d^iitx,
bie Äbnigin, flehen im «^ofe, fanb füe
@nabe öor feinen ^ugen, unb ber Ä5*
nig reifte ben goibenen (Sce^ter in feiner I
^anb gegen ßft^er. Φα trat d^tx i;er* |
ju unb rü^rete bie <S:pi|e beö 8ce:jpter0 j
San. *Φα \)βχαφ ber Jlbnig ju i\)x: \
2öad ifi bir, (Sfi^er, Äbnigin? unb n?a8 I
forberfl bu? ΟΙηφ bie Hälfte be0 ^bnig* \
4 reiφδ fotl bir gegeben werben. * ßjl^er j
fprαφ: ©efäQt eä bem Könige, fo fomme ι
ber ^bnig unb «i&aman ^eute ju bem |
5 ^ai)\, baö iφ Jugeriφtet ^abe. * 5)er |
ÄiJnig fprαφ: ^iiet, ba§ «^αηιαη t^ue, |
η^αβ (ift^er gefagt ^at. Φα nun ber !
^bnig unb «^aman ju bem 3)?a^l famen, 1
6 bag (Sfti^er §ugeriφtet l;atte, * fprαφ
ber Jtönig §u ©fl^er, ba er SQßein ge* |
trunfen ^atte: 2öag bitteft m, ^fl^er? |
(So foll bir gegeben itrrben. Unb η^αβ j
forDerjl bu? ^2ίηφ bie «Hälfte be^ ^bnig= |
7 reiφ8, eä foU gefφe^en. * Φα anttror*
tete (Sjt^er unb fί)rαφ: ^Oieine QSitte !
8 unb 33ege^r ifl: ^^^al•^ ίφ ®nabe i
gefunben üor bem Jiönige, unb fo e8
bem Jlbnige gefallt, mir ju geben meine
^itte unb ju t^un mein QSege^r, fo
fomme ber Äbnig unb «§aman ju bem
^ai)\, baS ίφ für fle Juriφίen n^iHj fo ;
und Ιφ morgen t^un, η^αδ i»er Äbnig
gefagt ^at. !
2. Ü.L: gülbenen.
4,16.
Jdtli.10,4.
4,11.
4,11.8,4.
V. β. 7, 8. Mr.
6, 83.
1,19,3,9.
7,8.
▼.3pp.»,t2.
7,3.8,5.
Die autem terlio indula estV•
Elher regalibus veslimentis, el stellt
in atrio domus regiae, quod erat
interius, contra basilicam regis. At
ille sedebat super solium suum in
consislorio palatii contra ostiuni de*
mus. * Cumque vidisset Esther re- 2
ginam slantem, placuit oculis ejus,
et extendit contra eam virgam au•
ream, quam tenebal manu. Quae
accedens osculata est summilatem
virgae ejus. *Dixitque ad eam rex: 3
Quid vis, Esther regina? quae est
petitio lua? Eliamsi dimidiam partem
regni pelieris, dabitur tibi. * At illa 4
respondil: Si regi placel, obsecro
ut venias ad me hodie el Aman
tecum ad convivium quod paravi.
* Stalimque rex: Vocate, inquit, cito 5
Aman, ut Esther obediat voluntati.
Venerum ilaque rex et Aman ad
convivium, quod eis regina para-
veral. *Dixitque ei rex, poslquam 6
vinum biberat abundanter: Quid pe-
tis, ut detur tibi? el pro qua re
poslulas? Etiamsi dimidiam partem
regni mei pelieris, impelrabis. *Cui 7
respondil Esther: Petitio mea et
preces sunt istae: * Si inveni in 8
ronspeclu regis gratiam, et si regi
placel ut del mihi quod postulo, et
meam impleal petitionem, veniat rex
et Aman ad convivium quod paravi
eis; el cras aperiam regi volunlatem
meam.
1. tnioenbigen ^of (»gl. 4,11). vE: legte @.
it;re föiiigl. Kleiber an. dW: bctn S^. b. Ä.
geijenuber. vE: grabe ber Segnung ... B.vE:
X^ron.
2. B: rei(^tebcr S. ... ju.
;t. B.dW.vE.A: unb n?. ift bein 53ege^ren? B:
51ηφ bi« jur ... ba« ... vE: 3ßare e« ... 9tei(^e,
ee...
4. i^m }ugertd)tet.
5. B: (Siletnut^. ba^er... dW.vE: ^olct eltifi
(fogleic^) φ. Α: Stufet (icfc^itinb.
6. B.dW: beim SBeintrinftn. vE: äöeingelage.
24 (5,9^6,2.)
K^ttaer.
ν.
Mstherifi invitatio regis et Mtamani eacaltatio•
^ Kai έζήλ&εν ^Αμαν άπο του βασιλίως
νπερχαρης 8ν(ρραινόμενος. Έν δε τφ ίδεΐν
Μαρδοχαΐον τον Ιουδηΐον εν τη avXy εϋυ-
μώθη [Αμάν ΰφόδροί. ^^ Και είςηλϋεν εις
τα ίδια καΐ εχάλεσεν τονς φίλους κ«ί Σοο-
αάραν, την γυναίκα αντον, *^κ«* νττεδειξεν
αντοί^ τον πλοντον αυτόν καΐ την δόξαν ην
6 ßaaiXeifg τζεριέϋ-ηκεν αυτφ^ καΐ ώς έπυίησεν
αυτόν πρώτον ηγεΐσ&αι της βασιλείας. *2 ^f^}
εϊπεν Αμάν Ου ν.εκληκεν ΈσΘηρ η βααί-
λισαα μετά τον βααιλέως ονβύνα εις την
δοχην «λλ' η εμε, και εις την ανριον κεκλη•
μαι. ^^ ΚαΙ ταϋτά μοι ονκ άρέακει, όταν
ίδω Μαρδοχαΐον τον Ίονδαΐον έν τη αυλή.
^^ Κα), εϊπεν προς αυτόν Σωσάρα, η γυνή
αντον, καΐ οι φίλοι' Κοπήτω ξνλον πηχών
πεντήκοντα, όρθρου δε ειπον τφ βασιλει καΐ
κρεμασΟ^ητω Μαρδοχαΐος επΙ του ζνλου * σν
δε ερςελ^ε εις τ/^ν δοχην σνν τφ βασιλει και
»νφιραίνου. ΚαΙ ηρεσεν το ρήμα τω Αμάν,
καΐ ητοιμασ&η το l•,ΰλov.
VI• C/ δε κύριος άιζεστηΰεν τον νπνον
απο τον βασιλέως την νύκτα ίκείνην, καΐ
εΐηεν τφ διδασκάλφ αυτοϋ είςί^έρειν γράμ-
ματα μνημόσυνα των ημερών άναγιγνώσκειν
αυτω. 2 βΐιρι:^ ^Ι j^j γράμματα τα γρα(:ρέντα
π}•ρΙ Μαρδοχαΐον, ώς άπήγγειλεν τφ βασιλει
περί των δυο ευνούχων αντον ίν τφ φνλάσ-
σειν αυτούς καΐ ζητησαι έπιβαλεΐν αυτούς τάς
χείρας Αρταξέρξη.
9. Bf (a. ρτ.!Αμ.) 6. Ci'iXf (a. ί>πί^χ.) tv r^
ημί^α έλΐίντι et (ρ. αί'λή) ra βασιλέως, y.ai sa ανίατη
(s. έξανέστη) tsde έτ()ομησίν άπ αντβ et (p.^/iäv) ,
ίπΐ Μαρδοχαΐον. Β* {■ά\ί.)"^4μάν. 10. Ci'iXJ (ab in.) λέο)ς {\•\ y.ai μη πί)οςχνν5ντά μί). 14. Β: Ζο^σαζία.
y.al ίνί-κ^)ατίυαατο{^.ΐνίγγ.ο.γΑμάν. Β: Κ. ncflOoiv Α2Β| (ρ. Κοπ) σοι. EFX: κ. ητοΐμασί το ξνλ. ^
fiq τά ϊό\ UaX. ... Z(j)aci{jav. 11. Ci'iXf (ρ. πλβτ. 1. Α^Β (pro οιδααα. A.*CX) διακονώ. W: ίίςφέ-
αντβ) καί το ιτλη&οί; των νίών αντά. Β: αίιτω (ΐοιν {ίίςφέ^κν Α'^Β). Ci'iXf (ρ. μνημ.) λόγο)ν. Β:
nfi>itO-. ... v/r. αυτόν π()θ)τίύΐΐν y.ai ηγίΐσϋ\ άναγιν. Ci'iX: άναγ. αντά ivomiov τβ βασιλΐως.
12. Α* ίίπινί/ίμ. Ου κέκλ. (A'-^Bf) et (pro κίλλημαι, 2. Ci'iXf (ρ. nfQi) Βαγαϋάν λαΐ θάρ^ας (s. Γαβ-
Α.'^Β):χέκληκ{ν. Β*Έσ9•. ...: b()tva. EFX-j- (in f.)/<i βαθ^άν S. θάραί;). A^B (pro αι;τβ) τ« βασιλέως.
(Ci'iX: μίτά τ» βασιλέως). 13. Ci'iXf (a. όταν) έν Α^ (pro και ί^ητησ. Β) iv τω (Α'^: y.ai ζητ. έν τ^).
πavτi χ^όνω ... Ίΐίδ. κα&ήμίνον έν τη αυλή τί βασι- Β* (alt.) αυτας. Χ: τάς χ. αυτών έπΙΆοτ. τον βασιλχα.
3iDi πΏώ ϊ^ϊΐηη πλ^ώ. ιώπ iiS'^i 9
- j- : - : : τ ν ϊ τ τ : • : λ"
iib^i'i ϊ]ώη rriibi bp-i^ibi Tibian
>" τ •- ν • JT : »τ : J ν ν -
»TT » J- - : ♦ - IT •• ν- : : τ - ι -jt τ
^ r: τ .. - :- ι : • vj•.• ν : vr -: ι
η!5<ι VD3 ΠΊΊ ^^tnv 'lins-nii irin
•• : AT τ j : ν : τ ι ΐ ν ι ντ τ
ikte: 'Ίt25^ί Γίίΐ "Tibisn ibn•^ nibii-bs
: • jv -: j•• : I •.• ν - < : • ν -s "^ τ
ίηη Ίn^ί*1 nb^sn ^Ί2^^ is^niDn-bi? 12
Ι τ τ ν - 1 ν IV - J•• : - : ν τ -
ST : - - ••:•.• τ • •• ι Ij-
j" τ CT τ V -: j•.• : • - "^ V 1 •.• w -
VT IT >'■-•. JT τ : - : A•
'^b ηηίώ ^3:\^ nrb^^i : nbian-ay 13
j- : : τ V V -:• -: ν -: •• "^ τ :
y^j-iito'^ rinj^-b^n ίηώίί ώητ 'ib •
1 •• ~;r τ -; ι τ : : • ν ν "^
J •••: ^ Ιν J - τ - J• • -: - J τ
S "r τ - : : τ ν < : - : 1 ν ν -
s- •- -Α" Τ IV : • - ν »ννν -
1 73?η ώ3?ϊ^Ί ΙΏΠ '^Dsb ηα^η
"nbi^n nDtü nnD .^^ihn nb'^bs Vi.
'VA•.• - J" : α :iT - τ :j- -
)•• : • V t': • j : p- • τ - j•• : •
T-^n Ίώίίί 2^nD ii:s)2^i nb^sn 2
• • V -: τ j•• τ •- 1 V IV -
j•• •|τ •• : ν VT τ JT : • ~ - : : τ
ι •• : ; > ν ν,ν - τ - J : •
V. 9. ρ Πη !S 32
V. 2. U3'n'iu:ni< δ<"3η
©fti^er.
(5,9—6,2.) 25
§ttmatt§ Sern üBer δΛατ^αφαύ ©eSSSeitc^u^ber^teunbeSilatj« SDtef(5lafiofe9la$t V.
9 Φα ging »gaman beS %aQ^ ^inaug
(ϊοι^ίίφ unb guteö 3)iutp. Unb ba er
fa^e ^αχ'οαφαϊ im i$!^or beS ^önigg,
baf er ηίφί aufflanb, ηοφ Ρφ i)or i^m
Betüegte, tvarb er uott 3orn über QJiar-
10bαφαl; *aBer er enthielt ^ά). Unb
ba er ^eim tarn, fanbte er ^in unb Iie§
i)oien feine ^reunbe unb fein 2ÖeiB (Sereö,
1 1 * unb erjä^ite i^nen bie .ξ>errίiφfeit fci=
neö Oieid^t^umö unb bie 3)ienge feiner
Jlinber, unb atleö, n?ie t^n ber .^önig
fo grog gemαφt ^atte, unb baß er über
bie iifürften unb Äneφte be§ .Jtönigg er-
12:^obcn n?äre. *^ηφ fprαφ «§aman:
Unb bie «Königin ©ji^er i)at 0^iemanb
iaffen fommen mit bem ^iJnige gum
33ϊα^ί, ba0 fie Jugeriφtet i)at, oi)ne miφ3
unb bin αηφ morgen §u i^r geiaben
13 mit bem Könige. * 5lber an bem attem
^abe ίφ fein ®enüge, fo lange iφ fe^e
ben Suben 5)ϊαrbαφαi am ,^öniggt^or
14f{^en. *Φα f:prαφ gu ii>m fein ^uh
(Sereg, unb atle feine ^reunbe: 5)ϊαη
mαφe einen 8aum funfjig (SUen ^οφ,
unb fage morgen bem Könige, baß man
5Dϊαrbαφαi baran ^enfe; fo fommji bu
mit bem .Könige frö^ίiφ jum 3)ίαΐ)ΐ. Φαδ
geftei «§aman njo^I, unb ließ einen 33aum
guriφten.
VI. Sn berfeiben 9^αφt fonnte ber M^
nig niφt fφΐαfen, unb i>ieß bie ß^^ro-
nica unb bie *§iflorien bringen. Φα bie
2 tüurben üor bem Könige geiefen, * traf
ΐίφέ, ba gefφϊieben n?ar, n^ie 3)ϊαrbαφαi
i)atte angefagt baß bie jn.>een Jlämmerer
beö Jtönigg, ^igt^an unb il^ereg, bie
an ber (Sφtυeίle lauteten, getrαφtet "^^ätten,
bie «§anb an ben ^5nig 5l^aöi?ero0 ju
legen.
n. rü
10
11
t>et ..
12
ηίφί
9. U.L: 3orn3.
13. U.L: Süben.
11. U.L: ergaben.
14. A.A: unb er iiep.
Egressus est itaque illo die Aman 9
laetus et alacer; cumque vidisset
^'^' Mardochaeum sedenlem ante fores
palalii et non solum non assurrexisse
sibi, sed nee molum quidem de loco
sessionis suae, indignalus est valde.
*Et dissimulala ira reversus in do- 10
mum suam convocavit ad se amicos
®''^• suos et Zares uxorem suam. * Et 1 1
exposuit illis niagniludinem divilia-
»,'-10. j,m^ suarum filiorumque turbam, et
^'^• quanta eum gloria super omnes prin-
cipes et servos suos rex elevasset.
*Et post baec ail: Regina qiioque 12
Estber nullum abum vocavit ad con-
vivium cum rege praeter me, apud
quam etiam cras cum rege pransurus
sum. *Et cum baec omnia babeam, 13
Pr.14,30. jjIj^u jjjg babere pulo, quamdiu vi-
dero Mardocbaeuni Judaeum seden-
^'^' tem ante fores regias. *Respon-14
deruntque ei Zares uxor ejus et
a,23.6,4. caeleri amici: Jube parari excelsam
Irabem, babentem alliludinis quin•
quaginla cubitos, et die mane regi
ut appendalur super eam Mardo-
cbaeus; et sie ibis cum rege laetus
ad convivium. Placuit ei consilium,
et jussit excelsam parari crucem.
Noctem illam duxit rex in- Vi.
somnem, jussitque sibi afferri bisto-
is^r^Ä'.M.rias et annales priorum temporum.
Quae cum illo praesente legerentur,
* venlum est ad illum locum, ubi 2
^'^^- scriptum erat, quomodo nunciasset
2 21. Mardocbaeus insidias Bagatban et
Tbares eunucborum, regem Assue-
rum jugulare cupienlium.
14. ΑΙ.: Placuitque.
dW.vE: 5113 aber ^. m. (crbiiciie). d\V: fic^
^rte.
. dW.vE: i)UU ίίφ juviicf. B.vE: iicf fommen.
. u. ipie er i^n über ... erl^Pben. dW: t)cn
. *Söl)ne.
. auf morgen.
. in bc§ Äönig^ x^or. B: aile« biefe« iiilft mir
. dW.vE: genügt mir n.
14. fage t>u m. früi» ... ben SB. vE: ^fa^l. dW.
vE: (unb) bann ge^e ...
1. &f)t. ber ^ifl. B: i^erqini^ bem ^. ber (Schlaf.
dW.vE: ^oh t^en St. B: ^αδ^υφ von bin2)enfniakn
berSa^rgefc^iid^ien. dW:®ebäci)tnipbuci) berSeitgCi
f^i(i)te. vE: 33. ber ^cnfii^ürbigfeiten b.2^aiiei\]efi!^.
2. Xr. ΟΦδ gefdir. , wie... dW: Φα fanb ft^.
vE: Unb e« f. f. aufgef(i)r. (ügt. 2,21).
26 (6,3-11.)
Kisther.
VI.
Mardoehaei ejcaltatio.
3 ΕΙπ^ν dl 0 βασιλεύς * Τίνα δόξαν /) χάριν
ετζοιήσαμεν τφ Μαρδοχαίφ; Και slnov οι kx
της διακονίας' Ουκ ί/ιοίησας αντφ ov&tv.
* Έν δε τφ ηννΟάνεσβαι τον βαβιλεα τιερϊ
της εννοίας ΙΜαρδοχαίον j ίδον 'Αμάν εν τη
ανλί/. Είτζεν δε ο βασιλεύς' Τις έν τη ανλη;
Ό δε Αμάν είςΐ/λ&εν ειπείν τφ βασιλεΐ κρε-
μάσαι τον Μαρδοχαΐον Im τφ ζνλφ φ ητοί-
μααεν. ^ Και εϊηον οί εκ τ^ς διακονίας τον
βασιλέως' ^Ιδαν'Αμάν εστηκεν έντη ανλη. Και
εϊπεν ο βααίλενς ' Καλέσατε αντόν, ^ Εΐηεν
δε ο βασιλεύς τω Αμάν Τι ποιήσω τω άν-
θρωπο) φ ή'ώ ί>θ'λω δοξάσαι; Εϊπεν δε εν
εαντφ ^Αμάν Τίνα ^έλει ο βασιλεύς δοξάσαι
ει μη εμε; ^ Ειπεν δε τφ βασιλεΐ' Άν&ρωπον
ον ο βασιλεύς Θέλει δοξάααι, ^ ενεγκάτωσαν
οί παίδες τον βασιλέως οτολην βνσσίνην ην
ό βασιλεύς περιβάλλεται, χαι ίππον ?φ' ον ό
βασιλεύς επιβαίνει' ^ και δοτω ενί των φίλων
τον βαηιλ^ως των ενδόξων καϊ στολισάτω τον
άν&ρωπην ον ό βασιλενς άγαπί^, καί άνα-
βιβααάτω αντον επί τον ιππον, κα) κηρνσ-
σήω δια της πλατείας της πόλεως λέγων'
Οντως εαται παντι άνί^ρώπφ ον Ό βασιλενς
δο'ξάζει. ^^ Εϊπεν δε ο βασιλεύς τφ '^μάν
Καλώς ελάλησας' όντως ποίησον τφ Μαρδο-
χαίφ τφ Ίονδαίφ τφ ϋ^εραπενοντι εν τη ανλη
ον εϊπεν 6 βασιλεύς' καΐ μη παραπεσάτω σον
λόγος ων έλάλησας. ^^"Ελαβεν δε Αμάν την
στολή ν κα) τον ιππον, και εστόλισεν τον
Μαρδοχαΐον καΐ άιεβίβασεν αντον επί τον
ιππον, καΐ διηλ&εν δια της πλατείας της πό-
λεως καϊ εκήρνσσεν λέγων Οντως εσται παντι
άνι^ρωπφ ον ό βασιλενς ϋ-ε'λει δοξάσαι.
3. Ci'iXf (ρ. Μα^δ.) πί()ί Το'τ«. Β; ίίπαν οί όιά~
/.υνοι ΤΗ βασιλέο)(;• Ονκ ... A^X-j- (ρ. ίίπον) τ« παι-
da(Jia τφ βασιλΐΐ. Β: »δεν. 4. Ci'iX: ΙόβΙΑμ. (Ιςηλ-
&iv ίΐζ την αυλην oixs τ» βασίλίο)ς την £ξο)τέραν
ηπίΐν τω βασ. 5. Β: finav οΐ διάκονοι, τ» βασ.
Ci'iXf (ρ. τα βασ.) προς ai'roV. Γ). Ci'iXf (ab inil.)
Και ίΙίίηλϋίν'Αμάν. Α^Β (pro ω) ον. 7. Ci'iXf (ρ.
δε) Αμάν. Α^Β (pro τω β.) προς τον ßuaü.ia.
8. Α*: ένίγχάτο) (^ίνίγΛάτοίσαν Α^Β) et * οι π. τ»
βαα. (f Α^Β). 9. Ci'iX: ν.θίΙ δο&ητω διάδημα ßct-
σιλίίας ΙπΙ την χίφαλην αντα, και όυ«9?/τω το ενόνμα
χαΐ 6 ϊππος iv xnQi των φίλο)ν τ» β. ΙΟ. Ci'iX (pro
Καλώς ΐλάλ.) Ταχέως λάβί συ (s. ai'v'i) το ϊνδνμα
κα* τον ιππον καθώς Ιλάλησας. Α^: ποιησομίν Μ.
{^πο'ιησον τω Μ. Α^Β) ... * h ττ\ αυλ'^ {Χ^Βή;).
Β rell.* 6ν ηπίν 6 βαα. Ci'iXf (ρ. λόγ.) tx πάντων.
FX (pro o)v) ον. 11. Α** κ. ίστόλιοίν — ιππον
(Α2Β|).
'st : τ-:ι- - ι ν ν - ν J-
'^Ί^?: ϊlΊΏ^<^1 nrbs? '^Dnnnb rh^nyi
< — :r : - Λ•.• "^ - ^- : : τ : ντ :
nni i^3? nto3?D-iib η^ηΊώη Tibisn
IT τ «. • ;τ -ir ι τ : JT : »ν ν -
τ ι JT τ ; Α- τ Γ.• J• ' ν ν.' - Vi-
nri.sb nbis^nn 'rib^n-r'^a nisnb
j •• τ ^ j• - ? V V - i" <- -:: r
r5?n-b5? ■^b'TT/ü-rN hibnb Tibkb
f ν τ - - : : τ ν : • ' •.• •.• -
'hbbn ^nrD η^ίί^ίι : ib ν^η-Ίώ« π
»ν ν - <"-:r : - Ί } r •• •■• -:
ΊΏϊί'^ι Ί2Π2 T/üi? )ΏΤ\ π3η ν%
> - Λ•• τ IV J•• ' νΤ τ )•• ' χ •'
'ib π^]ίί*Ί ΐηη ί^Ιη^Ί : sin^^ Tib^n ο
ν < - » τ τ τ - IT 1 '.- y.• '
Tib^n Ίϋ3Ν xu^k'^ niibrb-nn Tibisn
• : • : I τ τ ν <- λΙτ f ι j" τ
PD^a'ainv ηρ'^ rito3?b nb^n νδΠ'^
♦ IV • j•• ^ \χ : β —: \- τ ν 'j;• -Iß•.-
γ: -: • ' ν Λ•.• - ••• 'στ -.• >-
j : • τ 1 1 τ ι• 1 y τ ' ••• νν -
D^ibi Tib^n i2-üä3b ntos^ n^ibb^
]m Ίώίίΐ Tobn rbs? π^ί Ίώί<
' ο- • )•: -,• |- 1 ν ν - TT <- τ ν -;
tö^nbn iih3i riüjxns n^iDbü "ins *j
: - I τ : I : ν : - ν t•:
f V V - <•• τ • • - - _ - :
-b? 'ΐηα^^Ίητ Ιί]?'^^ γψη T|b';2n
vbb ^ΝΊρι n'^bn ninna b^ion
T f : j : IT : • τ ^ j : •
ran ^b^n ntös üs'^kb niü:^'^ nDD
I )•• τ Tv w - r:~• • τ jv τι•• τ τ<
Π)Ρ ΊΠ)? "ihnb ^b^n ίώχ^'ι ♦'ί'^ι?'? '
η"ΐ3τ ΊώΝ3 οϊΐοη-Γϊί'ΐ tü^iabn-nii
ηώ^η '^^ϊίΠΝη ^nnntib p-niisri
ν - • : - J- : : τ : Ι •• •• -:r
Ίώ5^ bs^ ihn b^n-b^i Tibisn ^^χάτι
y:~i \. ' τ τ j" - - »••"Λ••• ~ - j- :
-Γίίΐ uDηnbn-Γ^ί \ιιτ\ πρ*ι :ηΊ2τιι
•.• : J : - ν ι τ τ <- • - τ ί |- •
•• • : — Λτ : : τ *.• »••:--
nto*^ niDS ^'^bsb Siinpi••! n^^i^n η1ΠΊ2
JV τ |•' τ τ < τ τ : jt ' : • - • τ -J . - '
: inp'^s rs:n "nb^n Ίώχ xa^kh
I •τ Ι• ! y τ ' •/ ν•.• - r: -'. • τ
V. 9. IttJiDbm χ "33
3. 3Β. üt m. ... TOorben? Β: (S. u. ^crrlicf)fcii ..
gefci)ci;en. dVV: ßv^ebuni. vK: (§rl^pl}ung ... ge-
toorten. B: ηίφί ba« ©eringfle.
4. Unfc .?». w), in b. äußern ^. qefomnien. dW.
eben gef. in b. ^. be3 ... ten äußern.
©fi^et^
(6,3-11.) 27
§amatt im §ofe wnb fein SHatJ. SDcr föefcjl an φαιηαη SDlarbaijQi ju eSrcit« VI.
3 Unb ber St'oniQ ^ρταφ: 2δαδ ^abcn
nur ΦϊαΓ^αφαΐ iSi)Xi uni) ©uteö bafür
get^an? Φα f:prad^en bie itnaben beg
jlbntgö, bie i^m bienetcn: @δ ift ii)m
4 ηίφίδ gefφe^eπ. * Unb ber ,^5nig \)()χαφ :
$ßer ifi im «^ofe? (benn «§aman tnar in
ben ^of gegangen, brausen üor beS
Äönigä «§aufe, bag er bem ,ft5nige fagte,
SDϊαrbαφαi ju ^enfen an ben S3aum, ben
5 er i^m jubereitet ^atte). * Unb beS St'o-
nigS jtnafeen f:prαφen ju i^m: @ie^e,
»§aman jtei)et im »^ofe. 3)er Äönig
6fprαφ: Saft i^n herein ge^en. *Unb
ba ^aman hinein fam, fprαφ ber Jtbntg
§u i^m: 5ÖaÖ fott man bem SJianne
t^un, ben ber ^bnlg gern xooüU ei)ren?
«i^aman a6er gebαφte in feinem «^erjen :
2Bem foüte ber itbntg anberö gern tuoüen
7 (S^^re t^un benn mir? *Unb «^aman
fprαφ jum Könige: iDen 93ϊαηη, ben
8 ber Jtbnig gern irotlte e^ren, *foil
man ^erbringen, ba§ man i^m fönig*
liφe Jlleiber anjie^e, bie ber it5nig
pflegt §u tragen ; unb bag Olo§, ba ber
^bnig auf rettet, unb bag man bie fö*
nigliφe Jtrone auf fein «§au:pt fe^ej
9* unb man foil foIφeβ jtleib unb Olo^
geben in bie ^anb eineö i^ürjten beö
Königs, baß berfeibe ben SÄann anjie^e,
ben ber Jtbnig gern e^ren troUte, unb
fü^re i^n auf bem ϋίο^ in ber Stabt
©äffen, unb taffe rufen üor i^m §er:
So u>irb man ti)un bem 9}?anne, ben ber
10jl5nig gerne e^ren njottte! *^er ^ö-
uig f^3rαφ ju «§aman: (Siie unb nimm
baß Jlleib unb Oloß, tt»ie bu gefagt ^ajt,
unb t^ue oifo mit 5Dϊαrbαφαi, bem 3u=
ben, ber vor bem %ί)ΐ>χ beä Äbnigö fi^tj
unb lag niφtg fehlen an allem, baö bu
11 gerebet^afi. *Φα na^m^^amanbaSÄIeib
unb Uio^, unb §og aÄαrbαφαi an, unb
fü^rete i^n auf ber @tabt ©äffen unb rief
»or i^m ^er: @o tr>irb man t^un bem
9)lanne, ben ber Äönig gern e^ren tt?otlte!
8. A.A: Darauf ber St. reitet.
5. B: (SrfoH^. fommen. dW.vE.A: fomme^.
6. B: an beffen (S^ire b. ^. ein SSo^igefaiten i)at.
dW.vE: 3B. ijt ju ti). mit ... vE: 9Bem iüirb b. Si.
tooi^l me^r @. ant^un hjolien aU mir?
7. 8. ®em .., ijerbr. fönigi. m, B: 2Ba« anlangt
ben ... fo lajfe m. einfoniijl. itleib ^erjubringen ...
Quod cum audisset rex, alt: Quid 3
pro hac iide honoris ac praemii
Mardochaeus conseculus est? Di-
xerunt ei servi illius ac niinistri:
Nihil omnino mercedis accepit. *Sla- 4
timque rex: Quis est, inquit, in
4,11.5,1. atrio? (Aman quippe inlerius alrium
domus regiae intraverat, ut sugge-
5.14.7,10. rerel regi, et juberei Mardochaeum
affigi palibulo, quod ei fuerat prae-
paratum.) * Responderunt pueri: 5
Aman stal in alrio. Dixilque rex:
Ingrediatur! * Cumque esset Ingres- 6
sus, ail Uli: Quid debet fieri viro,
quem rex honorare desiderai? Cogi-
tans autem in corde suo Aman et
reputans, quod nullum alium rex
nisi se veilet honorare, *respondit: 7
Homo, quem rex honorare cupit,
■*"2^f|if •• * debel indui veslibus regiis, et im- 8
iBg.1,33. pQ^j super equum qui de sella regis
est, et accipere regium diadema su•
?,'i4! per Caput suum; * et primus de 9
regiis principibus ac tyrannis teneal
iMcc.10,63. equum ejus et per plaleam civilalis
Gd.41,43.
incedens clamet et dicat: Sic hono-
rabitur, quemcumque voiueril rex
honorare! *Dixitque ei rex: Fe- 10
stina, et sumpta stola et equo fac,
ut locutus es, Mardochaeo Judaeo,
2,19 qui sedet ante fores palatii; cave,
ne quidquam de bis, quae locutus
es, praetermittas. *Tulit itaquell
Aman stoiam et equum, indutumque
Mardochaeum in plalea civitatis et
iniposilum equo praecedebat atque
filamabat: Hoc honore condignus
est, quemcumque rex voluerit ho-
norare!
T.9.
u. bie f. Sit. bie auf f. -^. gefegt toixl•. dW: 2ßen
ber ... bem bringe m. bas ...
9. eines ber t)ornei)tnftcn ^. ... mon ... dW: üon
ben Dbenlen t>. M., bcu ®t)ten.
10. in bem ... woijnet. B: baf bu Fein 2Bort l;ini
fallen laifeii.
28 (6,12—7,6.)
Ksther.
VI.
WLardochaei eocaltatto. Marnani suspensio.
*2 ^Επεστρεψεν ds 6 Μαρδοχαΐος 8ig την
ανλην 'Αμάν δε υπεστρεψεν εις τα ιδία λν-
πονμενος κατά κεφαλής. *^ ΚαΙ διηγησατο
Αμάν τά σνμβεβηκότα αντφ Σωαάρα rfj γν-
ναικί αυτόν καΐ τοις φίλοις. Και είπον προς
αντον οι (ρίλοι καΐ η γννη' Ει εκ γένους
Ιουδαίων Μαρδοχαΐος ^ ηρ'ξαι ταπεινονσϋ'αι
ενώπιον αντον, πεσών ;Γ«σ^, ον μη δννγι
αυτόν άμννασ&αι, οτι ο ϋεος 6 ζών μετ
αντον.
** *Ετι αυτών λαλοΰντων παραγίνονται οι
ευνούχοι επισπεύδοντες τον '^4μάν επϊ τον
τζοτον ον ητοίμασεν Έσϋηρ.
VII• Είςηλ&εν δε ό βασιλεύς καΐ \Αμάν
ύνμπιεΐν τ\] βασιλίσσ^. ^ Κα), εϊπεν 6 βασι-
λενς Εα&ηρ τ/] δεύτερος W^Q^ ^"^ ^Φ πότω'
Τί εστίν, Έσ&ηρ η βασίλισσα, και τι το
αιτημά σον καΐ τί το αξίωμα σου; Και
ίσται σοι εως τον ημίσονς της βαβιλεί •ς μον.
^ ΚαΙ άηοκρι&εΐσα εϊπεν Ει ενρον χάριν ενώ-
πιον τον βασιλέως, δο&ητω η ιρνχη τφ αίτη-
ματί μου, καΐ 6 λαός μου τφ ά'ξιώματί μου.
* ' Επρά&ημεν γαρ έγω τε καΐ 6 λαός μον εις
απωλειαν καΐ διαρπαγην και δονλείαν, ημείς
κ αϊ τά τέκνα ημών εις ηαΐδας και παιδίσκας,
και παρηκονσα' ον γαρ άξιος 6 διάβολος
της αυλής τον βασιλέως. ^ Εϊπεν δε ό βασι-
λεύς' Τις ούτος οςτις ετόλμησεν ποιησαι το
πράγμα τούτο; ^ Εϊπεν δε Έσϋηρ' Άνθρω-
πος έχΟρος Αμάν 6 πονηρός ούτος. 'Λμάν δε
έταράγβη άπο τον βασιλέως και της βασιλίσσης.
12. Ci'iX: flq τ. ανλην τβ βασιλέως ... λνπάμ. (και)
ΐΛαταϋΐχαλνμμένος {την) κιφαλήν.
13. Β: Ζο)σάο^ ... ΐίπαν ... f (ρ. πίση) καΐ ...
*(bis)o.
14. Ci'iX-j- (ρ. λαλ.) μίτ αί'τ» et (ρ. ΐίνβχ.) τβ
βασίλέο)ς et (ρ. έπισπ.) άγαγίΐν (s. άναγαγίΐν).
\.α'ιΧ^{ΐηΐ.)Έσ&ηρ.
2. Β: Είπε ok ο β. Α^* (pr.) 'Εσ&ή() (Α2Β ; EFX:
τγι Έσ&., Χ: προς Έσ&.). Ci'iXf (ρ. pr. "Έσύ-.) καίγε
et (ρ. πότω) τβ όϊνα. Β* η. Ci'iXf (ρ. αϊτ. σα) χα»
δο&ησίταί σοι. Β: 'έστω σοι ... * τβ.
3. Ci'iXf (ρ. άτΓοκρ.) ^Εσθ•η() η βασίλισσα et (ρ.
βασ.) nai fi έπΙ τον /^ασ^λεα άγα&όν et (ρ. δο&.)
μοι. A^CEX: λο>ος•(;.αοςΑ2Β). A»CX* (penult.)
Aiö(A2BEXt).
4. Α» Χ* κ. διαρπ. (A2Bt). Ci'iXf (ρ. παιδίσκ.)
επ()ά&•ημ(ν. FX: παρήκβσας (ΕΧ: παρηχας).
.5. Ci'iXf (ρ. βασ.) 'Αρταξέρξης τγι Έσ&ηρττι βα-
σιλίσαιΐ]. Ci'iX•}• (ρ. er.) y.ai ποΐός εστίν »τος.
CEFXioqeVoA;..
6. Ci'iXf (ρ.:;^^^^^».) έηίββΧος y.ai.
Ι τ τ : 1 ν ν•• - - J- •.• ν- : : τ τ^τ-
τ -ί J τ : : • ν*•.• : Ι τ τ .. - .-
τ τ -: : ι- ατ>τ jv -: τ »••
: - -JV • j• : • vjv:
vD£)b bfe^b nibnn ηώίί '^bnnn
τ τ : < : • τ • j- •.• — : - : : r
IT τ : κ ' ι -χ ι• J- \
' ν ν,• - " • IT : • j• : - : τ
ν 1 τ τ ν J• τ ' "^ • : -- Α• •
Ι" : ν ^ ^τ : IT •• -: w : • -
-or nin^b i^ni ^b^n ί^η^ι vii.
- ' j•• : • : ... - < - j-
'nb inani nsb^n nroii nnb^ts
'AT ' vjT • : IT : ~ - >•• ι •.• ι•^• τ ι•• :
IT •• : ^ κ ζ - ~ r -: - i-j- τ it -
^hb^itbn "^tbSDD '^b iDDn nia Tjb^n
• τ j•• : • • : - ^• 1 V τ • Λ ' ••• ν.• -
j* -; : - : • ■*• r τ ιτ - : >' ~ •
. .^ A•• - : j -; r ν : - : • - :
• : - ••••• iv : - ; • < τ : • : • τ -:|-
nb^n ρτ:3 mtrj ί:2π τ^^ί ^^3
... ^ _ ... ; J ... J.. _ ... _
• : ν f j• AT : - - J" ί ν :
nitob isb ii<b^-ntüii ^i^h ητ
•^DSDbn r^bni mm η•τη τιη rnr^
1•• : • • - : • ' JT τ : λ"•• ~ ντ τ ' ^τ τ
: nsbism 'nb^n
IT : - - : »ν νν "
V. 13. η^ϊΊΛ'ι 'hn
12. JU bcm Χίι. dW: traurig u. mit ü. Raupte.
vE: trauernb.
13. B.dW.A: angefangen. vE: begonnen. B:
trirfi bu iijn n. übermogen.
14. B: eüeten fei)r^. i^erbeisubringcn. dW: ful^'
rcten JQ. ciligft. vE: polten.
©fil^ei?*
(6,12—7,6.) 29
φαηιαηδ Seib« ®ft$er§ SwrBitte öegett Jgamatt.
VI.
12 Unb 9Äarba(ii>ai tarn njtebcr an baö
3!:^or beSÄbnigö; »^aman aUx ellctc ju
»gaufe, trug Setbc mit üeri)üiitem ,ito^f
1 3 * unb erjä^Iete feinem SGÖeibe ©ereö unb
feinen ^reunben allen aUeö, η?αδ i^m
Begegnet tt?ar. Φα f^jrac^en ju i^m
feine Seifen unb fein 3Bei6 @ereg: 5ft
30ϊαrbαφαi öom @amen ber Suben, ^or
bem bu ju fatten angeloben ^afl, fo
tiermagjl bu niφt0 an i^m, fonbern bu
n)ir^ öor ii>m fallen.
14 Φα fie aber ηοφ mit i^m rebeten,
famen ^erBei beg ^5nig8 Jtämmerer unb
trieben ^aman jum 3)ϊαί)Ι §u fommen,
baö (Sflier §ugeπφtet ^atte.
VII. Unb ba ber Jtbnig mit «gaman
fam jum Ttai^l, baö bie ^iJnigin ^fi^er
2 §ugeriφtet :^atte, * fvrαφ ber Jtbnig §u
^jt^er be^ anbern iageö, ba er $ßein
getrunfen i>atte: SGßaS bitten bu, St'o^
nigin ^fl^er, bag man birS gebe? unb
η?αδ forberji bu? ^ηφ baS ^IBe M-
3nigreiφ, eS fotl gefφe^en. * ßji^er,
bie Jiöntgin, antn?ortete unb f)3rαφ:
J&a6e ίφ ®nabe üor bir gcfunben, ο
Äönig, unb gefättt eö bem itönige, fo
gi6 mir mein Seben um meiner 33itte
tritlen, unb mein SSolf um meineg 33e*
4ge^reng rt>iilen. *2)enn wir flnb tier*
fauft, iφ unb mein 33oif, baf njir üer*
tilget, ernjürget unb umgebrαφt n>erben.
Unb ujotlte ®ott, rt?ir tt>ürben boφ ^u
^neφten unb 9)Zägben Derfauft, fo n?otlte
ίφ fφtttcΐgen, fo ttjürbe ber ^einb boφ
5 t)em Könige niφt fφαben. * 5Der Äönig
^^aöüeroS rebete unb fprαφ ju ber
Jtönigin (Sjl^er: 3Dßer ifl ber? ober tüo
ijl ber, ber ]οΙφζ^ in feinen @inn ne^*
Hmen bürfte, aifo ju t^un? * Sjl^er
f^)rαφ: ^er ^^feinb unb 2ßίberfαφer ifl
biefer b5fe ^aman. «i^aman aber entfette
ίίφ tior bem Könige unb ber ^bnigin.
12. A.A: leibe, Selb. — 6. U.L: entfalte.
Reversusque est Mardochaeus ad 12
januam palalii; et Aman festinavil
2Sin.t5,3o. ^^8 ίπ domum suam, lugens et operto
E't.'5*ioi. capite, *narravitque Zares uxorilS
suae et amicis omnia quae evenis-
sent sibi. Cui responderunl sapien-
tes, quos habebat in consilio, et
uxor ejus: Si de semine Judaeorum
est Mardochaeus, ante quem cadere
coepisti, non poteris ei resistere,
sed cades in conspectu ejus.
Adhuc illis loquentibus veneruntl4
eunuchi regis et cito eum ad con•
5>«• vivium, quod regina paraverat, per-
gere compulerunt.
Intravit itaque rex et Aman, VII.
5,8.6,14. yj biberent cum regina. * Dixilqne 2
ei rex etiam secunda die, postquam
5 3 6. vino incalueral: Quae est petilio tua,
Esther, ut detur tibi? et quid vis
fieri? Eliamsi dimidiam partem regni
mei pelieris, impetrabis. *Ad quem 3
5^8, illa respondit: Si inveni gratiam in
oculis tuis, 0 rex, et si tibi placet,
dona mihi animam meam, pro qua
^'^' rogo, et populum meum, pro quo
3^9_ obsecro. * Traditi enim sumus ego 4
et popnlus meus, ut conteramur, ju-
gulemur et pereamus. Atque utinam
in servos et famulas venderemur!
esset toierabiie malum, et gemens
tacerem: nunc autem hostis noster
est, cujus crudelitas redundat in
regem. * Respondensque rex Assue- 5
rus ait: Quis est iste et cujus poten-
tiae, ut haec audeat facere? * Dixit- 6
que Esther: Hostis et inimicus no-
ster pessimus iste est Aman. Quod
iile audiens ilhco obstupuit, vultum
regis ac reginae ferre non susti-
nens.
t . unb ^. f. j. 551. bei ber Ä. (S. B: bie Tlai)l^it
ju :^aiten mit ... dW: um ju trinfeu bei ...
2. SBic Äo^. 5,6.
3. B: müfc ... gegeben ttjerbcn. dW.vErtoerbe ...
c^cf^enft auf meine 33. A:fc^enfe ... um ba« ia) bitte
... für ba« ίφ fiti)i.
4. unb ob toiv toävctt ju ... B: gef^tcicgen baben.
vE: αί>(χ b. %. fann ben <Sci^oben be« ^. η. crfc^en.
dW: ifl n. im @tanbe ... j^u erf. (B: benn eö b^^ft
bem ©ibcrfad^er boc^ n. b. M. «δφ.)
5. burftc. dW: ίιφ erbreijlet bat. vE: ben fein
30 (7,7—8,4.)
K^ttaer.
UriM• Mamani suspensio* Hevocatto mandati de eacstlrpandis J'udaeis•
^ Ό de βααιλενς ε'ξανέστη ix τον σνμπο-
αίου εΙς τον χηπον. Ό δε Άμαν πηρψεϊτο
την βασίλισααν έώρα γαρ αντον εν κακοΐς
οντά. ® Έπεστρεχρεν δε ο βασιλεύς άπο τον
κήπου, Αμαν δϊ επιπεπτώκει επι την κλίνην
άξιων αυτήν. Εϊπεν δε 6 βασιλενς' Ώςτε και
την γνναιχα έκβιάζτ} εν ττ(ΐ oixiq. μον; Άμαν
δε άχοΰΰας διετράπη τφ προςωπω. ^ El η εν
δε Βονγα^άν εις των ευνούχων τον βασιλέως'
Ίδου χα« το ^,νλον ο ήτοίμασεν Αμάν Μαρδο-
χαίφ τφ λαλήσαντι περί τον βασιλέως, καΐ
ωρ&ωται εν τοις Αμάν πηχών πεντήκοντα,
ΕΙπεν δε ο βασιλεύς' Σταυρωΰήτω έπ αντον,
^^ ΚαΙ εκρεμάσ&η Αμάν έπ\ τον ^,νλον ον
ήτοίμασεν Μαρδοχαίαρ. Και τότε εκόπασεν
ο βασιλενς τον &νμον.
νίΜΙ• ΚαΙ εν αντϋ ττ) ημέρα δ βασιλεύς
Αρταξέρξης εδωρί}σατο Έσ&ηρ οσα υπηρχεν
Αμάν τφ διαβόλφ, και Μαρδοχαΐος δε προς-
εκλή&η νπο τον βασιλέως' νπέδειξεν γαρ
Έσ&ήρ οτι ενοικείωτο αυτί], ^ Έλαβεν δε
ο βασιλενς τον δακτνλιον ον άφείλατο τον
Αμάν, και εδωκεν Μαρδοχαίφ. Και κατέστησεν
Έσϋήρ Μαρδοχαΐον επΙ πάντων των Αμάν.
^ Και προς&εΐσα ελάλησεν προς τον βασι-
λέα, και προςέπεσεν προς τους πόδας αντον
και ήξίον άφελεΐν την Αμάν κακίαν καΐ όσα
έποίησεν τοις Ίονδαίοις. * ΚαΙ έξέτεινεν ό
βασιλεύς Έσ&ηρ την ράβδον την χρνσην. Έξ-
ι J•• : • • τ -: r <τ "ν ν - :
η^Ί ^3 r\hh)^T\ ΊΠΟίί^/α 'itusr!:^
TT u• τ : - - j- : ν Ι" : - "^ -
1 V IV - I•• •• VT τ IT -^T •• JT Ί IT I•
J•• V 1 τ • - - . . j J ν ... - ;
hx^'/^n'hy> b£>5 rnm τ^«η πηώΏ
τ • - ^ - •• ι τ τ : ! . - - J•• : .
α^η Tib^n "^12^^^ η^Β:? 'Ίηοί«^ Ίώί^
-_. ι ν ν - ν J - τ ν τ J•• : ν JV -:
τ τ - • λτ - vr • JT : - - •.• s : '
IT ' vT τ »•• : ? V •.• - j• • TT
• IT - I • TV τ : - V j -
VT τ V -: 1 J- τ I•• • j- 1•.• V - j- : •
- J '•' * . "■■•■ *"■* - : : τ 1: »TT
ivh^ ^nbn rib^n '^n^^*1 n^v^
IT τ j\ : 1 ν \y - ^ '.' j- AT -
τ IT τ ' '•• w -
- Ι -τ - j -
;- -:r AT : : τ :
ι
η^Ξΐ-η>ί r
lnD^ίb ώίΊΐώΠί^ Ι
7. ^\1ί1[{ρ,έίαν.)εν6ργ^Ιαντβ. hiano τα σνμπ.
Ci*iX"j"(p.K^/r.) röv σΰμφχηον (s. σνμφοιτον). EFX:
Tra^fxocÄft κα« γιτητο. Ci'iXf (ρ. παρτιτ.) mqi της
^νχης αύτβ. 8. Β: εκ τ» ληπβ. Ci'iXf (ρ. κηπα) τ»
σνμφντα (s. ανμφοΊτα) ίΐς τον οίκον (Ci'i : owov τ»
Λτότ» τ5 olVö). Α (Α.2 inter uncos) f (Ρ• Ιπιπίπτ)
y.ai ϊπίΟίν. Β (pro αι'τ^ν) τ^ν βαϋ'ιλισσαν. Ci'iXf
(ρ. γνν.) μίτ εμβ. Β: ßidC't]. Ci'iX: iv τί] οικ/ς». Ό
λόγθ(; ΒξηΧ&ίν εκ τβ στύματοί; τβ βασιλέο)ς, ΙΛμαν δε
(s. )(α114μ.) άχβσ. 9. F (projööy.) ό Χαρμονά (ΑΙ.
al.). Α^Β (pro τ« βασ.) tt^jo; τον βασιλέα. Β* το
et δ. Ci'iXf (ρ• λαλησ.) άγα&ά. Bf (a. πηχών)
ίί3 ^anntj^i ο'^η^ιη^η ΐ'ΐ^
,τ ν : ••• τι•• ι•
)Ώη
' ι.τ τ
: IV ν - - τ- IT ' Ι
^^ain^yob Η3Γ.'"'! <rinr) n^nSri ηώϋ^ ^
AT ; : τ : σ ; •- ' τ τ r • ν: ι•,• ^ν -:
' iT^ τ J•• - ν- : ί τ ν ν : ν •.• st -
η^.^,η '^Döb Ί^^η^ '^riP^ ^^'^ζ^ϋ ^
ib'l.anrini ^5η? vban ^nsb benü
•. : • τ -; IT ' JT τ - τ ν ^ •-:;-:
ι• : - "^ - ν- τ J•: -' : - -: r
ϋΠΊώ Γίί nfnoiib 'hbisn ϋώί^τ ^
J• : - ν •• : •.• : 1 ν •.• - •.• <-
V. 8. hS^ i<"5n ν. 9. ρ"πη i<"33
ν. 1. '*! 'Τ^ΐη'! ν. 2. HW2 δ<"33
Sü2or(AEFX*; €\'\Χ:ίχρηλ6ν ξνλον). ΙΟ.Βιο ήτοι-
μάσ&η (Ci'iEFX: ο ητοΐμασί) ... το'τί ό βασ. έχόπ.
1. EFX: ε(ί(;;(>. ττ] Έσθ-. Ci'iXf (ρ. fVia/9.) rwv '/«-
δαίων. B*di EFX (pro υπό) ;ταξ>ά. Α^Β: ενοίχί/ο)-
ταί (F: ένο)•λίϊο)τα(, Χ: £Votxii«T«i). 2. FX: αςρί/Αίτο.
Β* τί (Χ:απύ). A^Bf (ρ. 'έόωχ.) αυτόν (A»EFX*).
3. Cl'iXf (ρ. προςϋ.) Έσ&η^) et (ρ. tit) y.(ti εδεηΟη
αντΰ. 4. Β: Ενέτεινε δε 6 β.
^ft^tt.
(7,7-8,4.) 31
JOcS Äotttö^ (Stimm, ©er ©aum im §aufc ^amanö. aJlatba^ai tior bett Äöniö« VII.
7 Unb ber Jtönig flanb auf öom 931α:^ί
unb öom 3Bein in feinem ®rimm, unb
ging in ben ®arten am »^aufe. Unb
«^aman flanb ouf, unb bat bic «Königin
^jl^er um fein Scbenj benn er fai)e, ba§
i^jm ein Ungiüii üom Jtönige fc^on be*
8 reitet n?ar. * Unb ba ber ilbnig uncbcr
aus bem harten am ^aufe in ben (Baal,
ba man gegeffen ^atte, fam, lag ^aman
an ber 33anf, ba @fti)er auf fag. Φα
f^)rαφ ber ,ilönig; $Öia er αηφ bie M^
nigin tt?ürgen bei mir im »^aufe? Φα
baö iÖort an^ be§ ,5lönigg 3)?unbe ging,
9 üerWöetcn fie ^αηιαη bac; ^ntii^. * Unb
^Oarbona, ber Jtämmerer einer üor bem
Könige, fprac^ : «Steige, eö flehet ein 53aum
im ^aufe ^amanö fünfzig (SCien ^οφ,
ben er ϊ)ϊαrbαφαi gemαφt ^atte, ber
®uteg für ben ^bntg gerebet ^at. $Der
Äbnig fprαφ: Saßt ii)n baran ^enfcn!
10 * ^ifo i)enfte man «^aman an ben 33aum,
ben er 3)'ίαrbαφαi gemαφt ^atte. Φα
legte Ρφ beg Jtönigg 3orn.
VIII. 3in bem 3!age gab ber Jtbnig
^'^agveroö ber Jlöntgin (Sfi^er baö «i^aud
^amanö, beö 3uben=Seinbeg, unb War-
bαφαi fam üor ben Jtbnig; benn ^fi^er
2 fagte an, n?ie er i^r jugeprete. * Unb
ber Jtbnig t^at ab feinen ^ingerreif, ben
er üon »^aman i)atU genommen, unb
gab i^n 3Kαrbαφαi. Unb ^fl^er fe^te
ü)ϊαrDαφαi über ba8 φαηδ »^amang.
3 Unb Sfl^er rebete n.>eiter öor bem
«ilbnige, unb fiel i^^m ^u ben ^üfen unb
fle^ete i^n, ba§ er n?egt^äte i)ie ^^oöi>eit
^^amang, beö 5lgagiterö, nnl• feine ^n*
[φlägc, bie er n^iber bie 5uben erbαφt
4 t)atte. * Unb ber «itbnig retfte baö gol*
tiene ^ceipter ju ^fi^er. Φα flanb
8. ü.L: geffen. 4.A: barouf (Sjii> r faf.
3. A.A: fie^etei^m.
4. A.A: ben goibcnen Sce^tcr.
6, 12.
1,1(1.
5,lf.
Rex autem iratus surrexit, el de 7
loco convivii intravii in hortuni ar-
boribus consitum. Aman quoque
surrexit, ut rogaret Esther reginam
Pr.if.,t4.2o,pro anima sua; inlellexit enim a
^" rege sibi paratum malum. *Qui 8
cum reversus esset de horto nemo-
ribus consito el intrasset convivii
locura, reperit Aman super leclulum
corruisse, in quo jacebat Esther, el
ail: Etiam reginam vult opprimere,
nie praesente, in domo mea? Nee-
dum verbum de ore regis exierat,
el slalim operuerunl faciem ejus.
*Dixilqiie Harboua, unus de eunu- 9
chis, qui stabanl in minislerio regis:
Ell lignum, quod paraverat Mardo-
chaeo, qui loculus est pro rege,
slal in domo Aman, habens allilu-
dinis quinquaginla cubitos. Cui dixit
rex: Appendite eum in eol *Sus-10
'pr/Je^SlriPensus est ilaque Aman in patibulo,
ii.Dn.6,^i. j^yQjj paraverat Mardochaeo. Et re-
gis ira quievil.
Die illo dedil rex Assuerus VIII.
Esther reginae domum Aman adver-
sarii Judaeorum, el Mardochaeus in-
gressus est ante faciem regis; con-
fessa est enim ei Esther, quod esset
patruus suus. *Tuhtque rex annulum, 2
quem ab Aman recipi jusserat, el Iradi-
dil Mardochaeo. Esther autem consti-
luilMardochaeum super domum suam.
Nee his conlenla, procidit ad pe- 3
des regis flevitque et locula ad eum
oravit, ul raahliam Aman Agagilae el
machinationes ejus pessimas, quas
excogilaverat contra Judaeos, jul)erel
irrilas fieri. * AI iile ex more sceplrum 4
aureum protendil manu, quo si^nuin
clementiae monslrabatur. Iliaque
2,1.
Mi.
3,10.
3,12f«.
δ,2.
7. Β: vom ilrinfen bc« 3B. dW: Cßeintrinfen.
vE: SBeIngelage. B: am ^alafi. B.dW: bli.b (fte^cn).
\E: fieitte |χφ ί)ίη. dW.vE: fein £. gu erbitten (er^
flei>en) ΰοη (Β. B.vE: ba« U. über ifin befcfeloffcn.
dW.A:g3öfe0.
8. <Zaai tarn, ... u. gcttunFen hatte ... ber Ä. ©e»
malt tf)uu. dW.vE: (auf) bem ^olfier ... (lag).
dW.A: @e». antl^un. (B: bie Jt. fφh3άφeπ!)
9. dW: ber 93., h)eIφen ... j^um 93efien be« M.
gerebet, jiebt im ... ί)οφ.
1 . dW.vE: n?a« fr i^r tvar.
2. dW: jog ben Oiiiig ab, ben er iQ. abgenommen.
vE: feinen «Siegelring ... üon p. jurüffgen.
3. weinete u. fiei)cte i1)m, dW; abtüenbete. vK:
aB|utoenben.
32 (8,5—10.)
Ksther.
ΨΙΙΪ.
Mevocatio mandati de eacstirpandls Jfudaeis»
ηγ^ρΟη δε ^Εα&ηρ παρεστηκεναι τ φ βααιλεΐ.
^ ΚαΙ εϊπεν Έαϋηρ' Ει δοκεϊ σοι και ενρον
χάριν ενώπιον σον, πεμφ&ήτω άποστρέψαι
τα y^«/i^aT« τά έξαπεσταλμενα νπο Αμάν,
τα γραφίντα άηοΧεο&αι τους 'Ιουδαίους όσοι
είσΐν εν rjj βαοιλεία σου. ^ Πώς γαρ δννη-
σημαι επιδεΐν τψ κάχωσιν τον λαον μον, και
πώς δννησομαι σω&ηναι εν τ^ anausiff της
πατρίδος μου; "^ Και εϊπεν ο βασιλεύς Έσ&ηρ
rfi βασιλίσο^' Ει, πάντα τα υπάρχοντα Αμάν
εχαριαάμην αοι, και αντον εκρέμασα έπ) του
ξνλου οτι τάς χείρας επήνεγκεν τοις Ίουδαίοις,
τι ετι επιζητείς; ^ Γράφετε και νμεΐς έκ τον
ονόματος μου ώς δοκεΐ ϋμΐν, και σφραγίσατε
τφ δακτυλίφ μου. Οσα γαρ γράφεται του
βασιλέως έπιτάξαντος και σφραγισϋ^ΐί τφ δα-
κτυλίφ μου, ουκ εστίν αυτοΐς άντειπεΐν.
^Έκλη&ησαν δε οΐ γραμματείς έν τφ πρώτφ
μηνΐ ος εστίν Νιβάν, τρίτη καΐ είκάδι του
αυτού μηνός ^ και εγράφιη τοις Ίονδαίοις οσα
ένετείλατο τοϊς οίκονόμοις και τοις άρχουσιν
των σατραπών άπο της 'Ινδικής εως της
Αίϋιοπίας^ εκατόν είκοσι καΐ επτά σατρα-
πείαις κατ« χώραν καΐ χώραν, κατά την
αυτών λεξιν, ^^ΚαΙ έγράφη διά τον βασιλέως
καΐ έσφραγίσϋ^η τφ δακτυλίφ αύτοϋ, και εζ-
5. Β* fVtfJTr. σ«. Ci'iX-J- (ρ. ivo'm. σα) nai ίν&ης
(s. ίν&νς) 6 λόγος ενώπιον τ5 βασιλέως κα* άγαΘ-η
(Ιμι εν τοις οφ&αλμοΐς αντ». Β: άποστραψηναι τά
Y(j. χα άπεσταΧμ. Οι\\\:ΐ4μάν υΐ5!/ίμαδά&β Ββγα'ια
(s. Γο)γαίίί). Α': άπολέοαι (απολέσ&αι. Α,^Β). Β:
ο'ΐ iioiv. k\* (ull.) OH (A^Bf). (). Β: βνν. Ιόεΐν.
7. Β: 6 β. πί)ος "Εσθ. {* τγι βασιλίσοΎΐ). Α2χ•}• (ρ.
βασιλίσσΊτ]) aal Μαρδοχαίω τώ^ΐιιδ'αΐω. Bf (ρ.^^.)
ί'δο)λα χαί ... * ΤΗ. Α** ert (A^Bf). 8. Β: Ιράιρατΐ.
^11^^ TO^m ΊΓ10^^ aprii nmn
}- : ' κ -: r - •• : ν »τ jt - ατ τ -
Ίπ^τη Ίώηι vds^ in "^n^is^-ütii
τ τ - <•• τ : τ τ : ' j- * ^ st τ • :
•• τ • λτ •• : ν.•-; .>τ : ί ν ν - J•• : •
\ύτ\ ηηώπη üήδDDn-r^ί D'^üinb
ι<τ τ ν ν -; ,- • τ : - ν J• τ :
•• - : - τ JV -: • τ -; IT τ τ : - ' ••
• τ :i - <τ τ Ι" • J W ι•.• -
<τ τ Ι" : Α• - ••• JT : • ν -: ^τ τ ιτ
r : - ι , Κ- : ν : • • τ :|
τνφ^/^Τί ηηρ^ί^ ώΊΊώπ^. ^b^n
ι τ τ ^ Ι" •• • Λ• : - ι- : : τ ;
br rbtvh^ ^bn'iri^i ^noi^b ^nn^
•j- > •• τ - j τ : •• ! ν : • j- τ
ν - : ι• : - \. τ J- τ ν — :
' ν Α••• - ~ J — : ν : • : ι ν ν - j•
l~.' V - 1" : JT ί • V -: τ : ι•
: n'^üänb Γί^ Tib^n nrsüs Dinnai
• - r τ )v JV - •• : I j :'|T •-
Ι τ • ν J • • : - ν -
TU j" τ • - •:•.•: JT : •
Dn^ini^n— bii ^D?rin n^iis— Ίώ^ί
; - V j- : : τ jt • ν -:
•• τ : - - : j• : : - : ; ιτ jv :
- : ^ j •• JV -; • : -
π^ηΏ η'^'ΐΏ h^m o'^^toi rntb
<T • : τ • : ^ " . -•:••*: - jv
Λ :• vTT .-: TT :. • τ •:
:D3itübD'i αηΜΞ) D^^iin^n-b^^i
IT ! : • : στ:• • : - •.• :
Τ2 D^nsDD nbüä*i Tib^n n2?3ö3
• τ : j- : •- » vAv - - j- :
V.6. bis^'nbtt V. 7. ^ ^in*'
V. ü. p"nn Ν"5η ib. nöi i<"Da
V. 10. uji-iiirriK ö<"33
τώ τρΐτω μηνΐ ο ς ίστιν Σιαάν. ACEX: Νισά (Νισάν
Β). Β (pro μηνός) ετ»ς ... Ικ. ίΐκοσίίπτά σατράπαις.
Xf (ρ. (ίοκ. y/tiv) εν ονόματι τβ βασιλέ<ος. O.Ci'iXf Χ: σατραπείαις. CXrIaj'Twv Αε|<ΐ'. 10. Β: Έγραψη
(ρ. γραμμ.) το βασιλίο)ς εν τφ καιρώ inuvM. Ci'iX: tV 6h διά τ. Ci'iXf (ρ• βοισ.) ΙΑρταζέρξα.
®fi^et.
(8,5—10.) 33
^er SQSibettuf* ^e^ ^önigS ®$rtften in alle Sdnber«
VIII.
Sfl^cr auf, unb trat öor ben Jtbntg
5*unt) ftjrai: ©cfätlt eS bemÄbntge unb
f^ahi ίφ ©nabc gefunbcn toor i^m, unb
ijl c0 gelegen bem Jtbni^e unb ίφ i:^m
gefaUe, fo fφreί6e man, bag bie ©riefe
ber 5lnfφIäge «^amanö, beg @ο^ηδ
SKebat^a, beö 5igagiterS, tt»tberrufen trer*
ben, bie er gefφrίeBen i)at, bie Suben
umjuBringen in aßen Stauben beä ^5-
6nigö. *3)enn h)ie ίαηη ίφ jufe^en bem
Uebel, baS mein 33oIf treffen tt>ürbe?
unb tuie fann ίφ gufe^en, ba§ mein
7®efφleφt umfomme? *Φα f:prαφ ber
itbnig ä^aöüeroö jur Jtbnigin (Sfi^er
unb ju 93lαrbαφαi bem Suben: (Sie^e,
ίφ ^abe ^ji^er baö ^au^ «i^amanS ge*
geben, unb i^n ijat man an einen 39aum
ge^enfet, barum, bag er feine »&anb ^at
8 an bie Suben gelegt. * @o fφreifcet
nun i^r für bie 3uben, tt»ie eö euφ ge*
fällt, in bed ÄönigS ^iamen, unb öerfle*
gelt eö mit beö itijnigö Siinge. iDenn bie
@φrift, bie in beS Äbnigö Syiamen gefφrie*
ben unb mit beö Jlönigö Oiinge öerfiegelt
tt)orben, mu§te niemanb n^iberrufen.
9 Φα tüurben gerufen be8 JlönigS @φret*
ber ju ber 3eit im britten 9}Zonat, baö
i^ ber 9)?onat @ί»αη, am bret unb i'voaxi'•-
jigjlen S^age, unb njurbe gefφrieben, tüie
5D?αrbαφαi gebot, gu ben 3>uben unb gu
ben ^ürfien, Äanb^fiegern unb «§au^t-
leuten in Sanbern öon Snbien an big
an bie SJlo^ren, ne^mliφ '^unbert unb
fleben unb 8tυαnJig ii^änber, einem jeg*
iiφen Sanbe ηαφ feinen (Sφriften, einem
Jegliφen 23olf ηαφ feiner (δ^rαφe, unb
ben 3uben ηαφ i^rer @φrift unb @prαφe.
10* Unb eö warb gefφrie6en in beö Jlö*
nigS Qi^agüeroS Flamen unb mit beö
^iJnigö Olinge öerflegelt, unb er fanbte
S.A.AcfonnteSfliemanb. 9.ü.L:unb wnxt
ben gefci^vieben? A.A: unb ben (^ürjien. U.L:
in Sanben \)on Snbia. Ä.A: in ben Sanbern.
7,3.
y.l.
7,10.
3,12.
15.
3,12.
1,1.
6
i,i9.5,4.7,3.consurgens stellt ante eum, *et alt:
Si placet regi et si inveni gratiam in
oculis ejus et deprecatio mca non ei
videtur esse contraria, obsecro, ut
novis epistolis veteres Aman lillerae,
insidialoris et hostis Judaeorum,
quibus eos in cunctis regis provin-
ciis perire praeceperat, corrigantur.
* Quomodo enim polero suslinere
necem et interfectionem populi mei?
*Responditque rex Assuerus Esther 7
reginae et Mardochaeo Judaeo: Do-
mum Aman concessi Esther, et
ipsum jussi affigi cruci, quia ausus
est manum mitlere in Judaeos.
* Scribite ergo Judaeis, sicut vobis 8
placet, regis nomine, signanles litle-
ras annulo meo. Haec enim consue-
tudo erat, ut epistolis, quae ex regis
nomine mitlebanlur et illius annulo
i,i9.Dn.e signatae erant, nemo auderet con•
tradicere.
9
Accitisque scribis et librariis regis
(erat autem tempus terlii mensis,
qui appellatur Siban) vigesima et
terlia die illius scriptae sunt episto-
lae, ut Mardochaeus voluerat, ad
Judaeos, et ad principes procurato-
resque et judices, qui centum viginti
Septem provinciis ab India usque ad
Aelhiopiam praesidebant, provinciae
atque provinciae, populo et populo
1,32.3,12. j^xta linguas et lilteras suas, et Ju-
daeis, prout legere polerant et au-
dire. *Ipsaeque epislolae, quae 10
regis nomine mitlebanlur, annulo
ipsius obsignatae sunt, et missae per
r.8.
5. ^cUeht eft ... roeitn c« rcd)t bünfet bem Äf. ®. jufe^en.
dW: bicSr. ttjiberr. h)., bieSlnfd^t. vEtmantütberi 8. burfte siimanb w. dW: toegen ber 3. vE: in
rufe... ben 9lnf(^lag. ^Betreff. dW: unterftei^ett ... eine (Sφrift ... fann
6. B: vermag ίφ ani^uiefjen baö UngtüdE ... ba« ηίφί tu. werben. vE: ifi untt)ίberrufϊίφ.
iöerberben meine«®. dW: bem Unterfange meine« 9. ®tatti)aitern..« feiner ®*rift («gl. 3,12. 1,1).
^oitifliotten ' mM. 21. 1. 3. SBbS 2. Slbtfe. 3
34 (8,11—17.)
K^ther.
VIII.
Λβνούαϋο mandati de eacstirpandts Jfudaets,
üäD^n -^Mh ö'^DsiDa ö^s^n
τ IT
ατιεστειλεν ta γράμματα δια βιβλιαφό'
ρων, ^^ ώς επεταξερ αντοις χρήσασϋ-αι τοις
νόμοις avtmv εν πάσγι τχι πόλει, βοη^ησαί
τε αντοΐς nal χρηΰϋαι τοις άντιδίκοις αντών
κ«ι τοις άντικειμενοις αυτών ως βονλονται,
^^έν ήμερα μιι^ έν naay τη βασιλεία 14 ρτ α- °'^?1 ^ξ? ^ηίί Ώ^'1'^tl η^Ίψ 05?
••• -• ι• τ - IT ι•• : • τ ί : - -: IT
τ : jv -! j• : -J J V V - I -T
τ ί - - j -: |- : •• >T • : • τ
b'^n-bs-nbi lii^b^ 3»Snb T/Düänb
Ι^ρξου, rfi τρις^Ααιδεκάτγ^ τον δωδεκάτου μηνός
6ς εστίν Άδήρ t). *^ Τα δε αντίγραφα έκτε-
ϋ^είσ&ω οφ&αλμοφανώς εν πάση τη βασιλεία,
έτοιμους δε είναι παντας τους 'Ιουδαίους εις
ταντην την ημέραν^ πολεμήσαι αυτών τους
νπεναντίους. +f) ** Ol μεν ονν ιππείς έζηλ-
ϋ^ον σπεΰδοντες τά ΰπο του βασιλύως λεγό-
μενα έπιτελείν ίξετεϋ-η δε το εκ&εμα καΐ έν
Σουσοις.
^^'0 δε Μαρδοχαΐος έξηλχ9εν εστολισμενος
την βασιλικην στολην καΐ στέφανον έχων χρν-
σοΰν καΐ διάδημα βυσσινον πορφυρονν. Ίδόντες
δε οι εν Σούσοις έχάρησαν, '^ οτι τοις Ίου-
δαίοις εγενετο φώς κα} ευφροσύνη, ^"^ κατά
πόλιν καΙ χώραν ου mv ^ξετεΰ^η το εκ&εμα*
χαρά και ευφροσύνη τοις ^Ιουδαίοις, κω&ων
καΐ ευφροσύνη. Και πολλοί των έϋ^νών περι-
ετεμνοντο και ίουδάϊζον δια τον φόβόν τών
Ιουδαίων.
10. Β: ίξαπέστίΐλαν ... βι,βλιυφ6ρϋ)ν. 11. Β: έπέτ.
αύτ. χρησ&αί. Α^* πάστι et τί et τοΓς άντιδ. αυτών
y.ai (Α^Β•)•). Χ•|• (in f.) άφανίΐΐ,ΐΐν xai φονίΰίΐν ώς
ßsXovtai καΐ άπολαϋίΐν σνμ-(βΙ\αϊη Ci'i :) παααν
όΰναμιν XaS χαΙχο')ρας τ«ς &λίβυντας ctvTöq, νήπια
ν,αΐ γχ>ναΐκας και τα ύκνλα αντών ης προνομην.
12. A»CX* δοίό^κάτβ (A2Bt).
t) Post vs. 12. in edd. vulgg. sequitur locus
apocryphus (in latina Ed. Vulg. == Esther 1 6, 1 -25,
in Bibliis Lutheri = ©tücfe in (Sft^^cr cap. VI.):
Ilv εστίν άντίγραφον της επιστολής κτλ. — αϊαχι-
στος κατααταϋ^ησίται.
13. A^Xf (ρ. άντ'ιγρ.) της γραφής (Ci'i : της επι-
στολής), Α^: ίκτι&έσ&ο) (Β: εχτι&έσ&ο)σαν). Β:
ετοίμ. τί.
tt) Vulgo hie ineipit cap. IX.
•if t η : • Λ" : : »'••jv -
IT -: V ι ^τ τ 1" : -.• j :
nDn^-b^snn inDnb nnsn ntonss 13
jT • : τ : τι ν<τ • ~. τ : - 'ν j•,• : -
ί I• : ^ Λ* ~ IT τ : V. τ τ • :
τ
τ IT
IV •• : ι ••
ν : >• τ ι : i ι \^ • τ : ; : ιτ
itbws n^nD τητ\Λ 'nb^n nms
' i- : VT : • JT ~ ί 'ν Λ••• ~ j- : •
F V V - j•• : • • JT τ - : : τ
V*•.•-;,- τ vj" : : - < : •
Άττ:-: f ν Tj•:-:^ τ : ττ
:nnutöi nbn^: leiTO "ί^3?ηη
τ Ι" τ : CT -: IT »τ j• τ :
Itotoi nn^toi n^is nn%n d^iiirr^b le i
I ». τ : AT : • : σ jt : ιτ • : - '
τ : τ • : τ • : τ : Ίτ •
'nb^n-nniT ηώ^ί bipü Ί^έι ί'^5?
:-! t: <t:• -._ j:
viiiin '^Ώΐϊ'Ώ D'^sni niD Di'^1 ηηώΏ
J V τ τ <•• - Ι" • - : Α Δ '. ^ y: '. •
: an'^by
ν. 13. 'i^^'sn κ"33 ib. '1 Ί'ΐη'ΐ ib. 'ρ biT^in^
ν. 15. ηθ"Κ Kba Ί'Ώρ
οί μίγιστάνίς et (ρ. σΛ:ίΐί(ί.) κα« διωκόμίνοι. Β (pro
εκ&.)πρόςταγμα. Ci'iXf (in f.) τι^ /9a^ff. IS.Ci'iXf
(ρ. fliyAi^.) ex προςώπβ τ« βασιλέως et (ρ. στυ^.)
νακίνθ-ινον (s. -ιν&ίνην) άίρΊν7^ν. Ci'if (in f.) χ«α
ίνφράνϋηοαν. 16. Β: (* ort) ΤοΓς (ic 'isd. ey. Ci'iXf
(in f.) κα« άγαλλ'ιαμα y.ai τιμή. 17. Bf (ante » εάν
[Β: »ν αν] εζίτ. το εκθί^Μα) a αν εζίτέ&η το προς"
τάγμα (Ci'iX: η αν 6 λόγος τΖ βασιλέο)ς και το εκ&ί"
14. Ci'iXf (ρ. ίππΰς) και επιβάται τών πο(^ιών μα εξετέ&η) ...: περιετέμοντο.
ISft^et.
(8,11-17.) 35
©{e3Jla(St ft$ ätt ta^tn. SWatba^ai ttt fotttgLÄictbern* ©tc^ur^t üBer bicSSölfcr^VIII•
bie 35rtefe burφ bie rcitenbcn S3oten
11 auf jungen ^a\uii)Uxm, * barinnen
ber Jtönig ben Suben gat>, rt>o fte in
(Stäbten n?aren, ίΐφ ju ijerfammein unb
ju ^e^en für i^r Seben, unb ju üertil*
gen, ju ertüürgen unb umguBringen atte
«ΚαφΙ beS 33olfg unb »anbeg, bie fie
ängjteten, fammt ben ^inbern unb 3Bei=
12 Bern, unb i^r ®ut ju rau6en, *auf
@inen 3!ag in atten ÜJänbern beg ^bnigö
^^aSüeroS, nel^mlic^ am brei§e^nten
itage beS gtrijlften 3)lonat0, bag i^ ber
ISSKonat Olbar. *2)er Sn^ait aBer ber
(Sφrift tttar, ba^ ein @eBot gegeben
ttjäre in allen Säubern, §u öffnen ailen
9S5ifern, baf bie Suben auf ben ilag
gefφiίft fein foUten, ^φ ju ταφ6η an
14i^ren ^einben. *Unb bie reitcnben 330*'
ten auf ben 9Jiauiti>ieren ritten au8 ίφηοΠ
unb eiienb ηαφ bem SGßort beä ^önigö,
unb bag ®eBot n?arb ju (δφίοβ (Sufan
αngefφίαgen.
15 2Dϊαrbαφαi aber ging αηδ öon bem
Könige in fbnigΐiφen Kleibern, gelB unb
njeig, unb mit einer großen golbenen
^rone, anget:^an mit einem Seinen- unb
^urvurmanteij unb bie @tabt @ufan
16j;αuφJete unb war frö^Itφ. *S)en ^u^
ben aber toar ύη ^ϊφί unb i^reube unb
17 Sonne unb (Bt}tt gefommen. *Unb in
atten Sanbern unb @täbtcn, an tt)eίφen
Ort beö ^önigg Sort unb ®eBot ge*
langte, ba ujarb l^reube unb SÖonne
unter ben Suben, 5GÖoi)ne6en unb gute
3!age, bag üiele ber 93ölfer im Sanbe
Suben n?urben} benn bie ^5urφt ber 3u*
ben fam üBer fle.
Off.U.LrSut-en. lO.U.L: iungenSDiauIem.
13. A.A: ui eröffnen. 13. 17. Ü.L: Sanben.
14. ü,L:3Käuiern. 15. A.A: Linnens.
v.14.3,15. veredarios, qui per omnes provincias
discurrenles veleres litteras novis
nunciis praevenirent. * Quibus im- 11
3,i3.9,t5s. peravit rex, ut convenirent Judaeos
per singulas civitates, et in unum
praeciperent congregari, ut starent
pro animabus suis, et omnes inimi-
cos suos cum conjugibus ac liberis
et universis domibus inlerficerent
alque delerent, et spolia eorum di-
riperent. *Et constituta est per 12
omnes provincias una ullionis dies,
^''^• id est tertia decima mensis duode-
cimi Adar. * Sumraaque epislolae 13
haec fuit, ut in omnibus terris ac
populis, qui regis Assueri subjace-
bant imperio, nolum fieret, paralos
^'**• esse Judaeos ad capiendam vindictam
de hostibus suis. * Egressique sunt 14
▼ lop. veredarii celeres nuncia perferentes,
et edictum regis pependit in Susan.
^•*• Mardochaeus autem de palatio et 15
de conspeclu regis egrediens fulgebat
^'® vestibus regiis, hyacinthinis videlicet
et aereis, coronam auream porlans
Lc.ifi,i9. iii capite, et amictus serico pallio
13,15. atque purpureo; omnisque civitas
exultavit atque laetata est. * Judaeis 1 6
^37;6fi'i*;4** autem nova lux oriri visa est, gau-
pr.13,9. tjjujjj^ honor et tripudium. *Apudl7
omnes populos, urbes alque provin-
cias, quocumque regis jussa venie-
bant, mira exultatio, epulae atque
convivia, et festus dies, in lantum,
ut plures alterius genlis et sectae
Neh.10,28. eorum religioni et cereraoniis junge-
9,2.Gn.35,5.rentur. Grandis enim cunclos Ju-
(2Ch!ivo. daici nominis terror invaserat.
10. buta) reitenbe S. auf eitlen Stoffen u. i. mäu»
lern. dW: Käufer auf ^feiben, rciienb auf Silennern
w. aJlauU^iercn, ben (Söfinen bev (Stuten. vE. diU
boten mitOioffcn, [unb] buri^ feiere, bie ritten auf
91., ebien SO?., Sungen von et.
11. B: yerfiattete, bie in aiien u. ieben @t. ...
berer, bie f. anj^fligen mürben. dW: bin 3. in ailer
u. jegii^er @tabt ... bif.inbeten. vE: jebcn ΦοΙίδ«
ijaufen eine« 33. ober eine« ^., welker jie feinbiic^
angreifen tt)ürbe ... i^re ^aht ju i} (untern.
13. SUlio warb ... mürbe ... eröffnet α. 35., unb ...
mären (ügt. 3,14).
11. S* et sp. eor. dir. 15. ΑΙ.; aerinis.
14. gioffcn u. SiJläuIern ... gegeben. (93. 10.)
15. blau u. metfl ... Hantel t>on ^einlinnen u.
Purpur. B: himmelblau. dW.vE: purpurblau. dW:
ü. iöi^ffuö u. φ. vE: n?eif u. ^urpurrot:^.
16. B: entjianben. vE: genjorbcn. dW:2)en3.
iüarb ...
17. B: ΤΙαί^Ιμϋζη u. QwkX. dW: ©aflmal^iu.
3öobi(. vE: ©afima^I» u. ein i^uter Xaq, u. 93. üon
ben 93. bc? Sanbcö. dW: (Simnofinern ter Sänger.
dW.vE: (bie) %. vor ben 3. übeifi'.l fte. B: ei^ frei
ein (Sc^rerfen ... über fie.
3*
36 (9,1-12.)
Si^ther.
IX.
Jfudaeoruni vindicta adversus hostes.
IX. Έν γαρ τφ δωδεκάτφ μηνΐ ry τρις- η^^ ώηΠ'ί^ϊΐη ώΐΠ lÄr Q'^Dtfn^ IX.
' τ — : ν j ^ ν TT •• : •
καιδεκάτη τον μηνός , ος έβτιν Άδάρ, παρην j/'^i^H Ίϊοϊ^ Ü Oi*^ 1tD5? HüäibtläB
τη γράμματα τα γραφεντα νπο τον βασιλέως. , Οί'^Β Γ!ίΰ55?»ΐρ ΙΠΤΙ Tjb^Sn"*!!!!^
'-2 'J5:i; αι)τί r^ ημέρα άπωλοντο οι άντιπεί- \ üi^tib ΟΠ^Π^η ^D'Jijt ^ΙΊ^ΪΟ Ί^ίί
μενοι τοις Ίονδαίοις' ονδεϊς γαρ άντέστη,\^^"1 "^^ί? ^'^^ ^^'^'Q^-) ^^?
qoßov μένος αυτούς. ^ Ol γαρ άρχοντες των
(ΐατραπών και οι τύραννοι και οι βααιλικοί
γραμματείς έτίμων τους Ιουδαίους' ο γαρ
φόβος Μαρδοχαίον ενεκειτο αντοΐς. * Έμε•
γαλννετο γαρ η Μαρδοχαΐος πορενομενος*
ττροςεπεσεν γαρ το πρόςταγμα του βασιλέως
όνομασ&ηναι iv πάσΐβ τχι βασιλείφ (^) ^ Και
'^ουσοις τ^ πόλει άπέκτεινον οι Ιουδαίοι
-:»: • IV •• : ι : τ ι•• «r : -
t ν jv - • : τ ^ : ν •• IT : • : -
AT τ IT v ' ί - : • τ - j : • ••:--:
bsa-'^s oh^DBs TO5?-Ä ib'^i^in
•• τ τ : Ρ - IT τ '^ - κτ : -
- - : j• ::-:--: IT : • : -
a\^ton rib'/2b nüä^ί msb^n '^toi
^D^nn-^ns bsr^3 D'^*7^in»n-nii
V- ί, •■ τ - ι- >- τ Γ \ : -
Tib'bn π'^ΠΒ bnnn biTr^^s : arr^br 4
'••••••- j•• : - : : τ <-τ ι• ιν •• -:
άνδρας πεντακόσιους. ^ Τόν τε Φαρσανεστάν \ .^^) pi3*^TO'n"b52l 'nbil i3?Üü5l
^Ξ)*''! :bTO'i Tibin ^^ηιη ώ^^ί^η ί^
< - - ι τ : ^ f )•• ν- : : τ »• τ
και /4ελφών και Φασγά ^ κα) Βαρδα&α και
Βαρελ καΐ Σαρβαχα ^ καΐ Μαρμασιμνα και
'Ρουφανόν κα). 'Μσαΐον και Ζαβονγα&ά, Ι Dn\^Dton ^035? ^1 Π^ΝΊ Di'^m
iOrovc δέκα υίους Άμ(\ν Άμαδά&ου τον^^Ι»? ♦"^Τ?'^ lüä^tÜD'^ * öDiS"!? <'
Βονγαίου του έχ&ρού των Ιουδαίων, άπεκτει- * ^''S ni^ί)α ϊΰΏΠ ΊΒ^Ι Ü''T^Ϊ^^J
ναν καΐ διηρπασαν. ' ^ξ^Ι ^feb^ ' Γί^η Ntn^^^Ü^^B ι Γί^;] 7
Π'£. «^.^ .ίί ημ,'ρα επεδό&η «ρ.^^ό, Ι ^^^^ ' ^ί?!^^^?:^^^ . Γί^^ ♦ ϊ^^??^ «
τφ βασιλεΐ των απολωλότων εν Σούσοις. ' ^^ f^?^^ ' ^^ *^^Τ'^.^:[^^) ^
^'^Είπεν δε ό βαβιλενς Έσ&ηο' 'Απώλεσαΐ' οΐ ** ^Τ)ΐ{) ' Γί^Ι ^"Γ'^ΊΝ ι ΓΧΤ '^Β'^Ίζ^
'ίονδ,αοι. εν Σοόβοις τη πόλει ανδοα^ ηεντα- "112 ίίη^Π-ρ \ΧΐΧ\ ^ί)3 Γηί253? ^
1. Α' ex* Τ'Τ] (A-^Jj•!•). jbiFX (pro vnu) πα^α. | ι Τ ιτ i τ• - λτ τ ν :-
Ci'iXf (in f.) >f«i το δόγμα αντΐί ττοιησαι.
2. Ci'iXf (ρ. άντίστη) κατά τζ^όςωπον (χντ<')ν.
4. AiB*tot. VS. (A2Ci'iX.f).
6. Ci'iXf (ρ. Isö.) καΐ άπώλίααν.
7-9. Nomina propria alii aiiter.
7. Β: Φαρσαννες. Α*: Φαγά (Φασγά Α^Β).
8. Β: κ. Φαραδα&ά /., Βαριά κ. Σαρβα^^ά.
9. Β: κ. Μαρμασιμά Α.'Ρβφαΐον ... Zaßn&(xiov.
tOs. Αϊ: I^^aö^a^a (-δά&8 Α.'^Β). Β* (pr.) τ5 ...
*ά.τεκτ. (ACi'if). F: καΙ s διηρπ. AB interpgt. Λί/'^)-
ηασαν ίν αντήί\ τή η μέρα' έτΐίό.
11. Bf (ρ. ε;Γί(ί.) τί '(EFX: ii) et (a. αριθμ.) υ.
Ci'iXf (io f.) rfi πόλίΐ.
η. Bf (a. Έσ&.) προς. Ci'iXf (ρ. Έσθ;) rfi /5α-
ubkiixrrri et (ρ. '/«(f.) χα* εφόί'ίΐ'ίΤαν.
IT τ
•r -: r $' • ■ -IT - J -
-rauh nb^n ^^Dsb rrn'^sn ιώ^ώ^ι*^
•jOTüi? n^b^sn inDö^ib τιρφη
S" - : •• - : • : - : IT τ • -
V. 7. Xl'^SJt 'lÜ '-ιΊΟΏ S<"D ib. ii'n^'SJt 'Π
V. ü. i<'n^3?t '*n n'D ib. XT^Sit '\1) ib. "inal '1
ib. fc<'^'^5)t 'T
@ft^cr.
(9,1-12.) 37
i£)ic ©riuürguiig am tveiäc^nten 5lbat. SDie i?ut4i δΟΙατ^αφαί unb fein ©etüi^t IX.
IX. oni ^tüölften 9}?onat, baö iji t»er |
3)?onat ^t)ar, am breije^nten S^agc, ben |
bc8 Jlbnigg 3Bort unb @ciot i)cpimmt ^
^atte, tag man eö t^un foUte, eben bef*
feiSen S^agcö, ba bie ^ireinbe ber Suben
hofften, f(e ju übern?älttgen, wanbie [ίφβ,
ba§ bie Suben i^re ^einbe übcrttjältigen ι
2 feilten. * 5Da ijerfammeiten Ρφ bie 3u*
ben in i^ren (Stdbten, in ailen J^änbern
beö jtbnigg ^^aöoeroö, bag fie bie «§anb
legten an bie, fo i^nen ühn «»oUien.
Unb niemanb fonnte i:^nen n?iber|ite^en}
benn i^re ^urc^t n?ar über atte SSijlfer
3 gefommen. * ^ηφ atte jDberfien in
Sänbern, unb dürften unb li^αnbpjϊeger
unb Amtleute beö jlönigö, erhoben bie
Suben} benn bie %ηχφί 2Diαrbαφαi tarn
4 über fie. * iDenn 3}ϊαrbαφαi n?ar grof
im «öaufe beg JlönigS, unb fein ®erüφt
erfφott in atten !iänbern, n?ie erjunä^me
5 unb groß njürbe. *QlIfo fφίugen bie
Suben an atten ii^ren i^einben mit ber
@φmertfφίαφt, unb n?ürgten unb brαφ*
ten um unb traten ηαφ i^rem SGßitten
6 an benen, bie i^nen feinb waren. * Unb
ju Θφίο^ Sufan erirürgten bie Suben
unb brαφίcn um fünf ^unbert 9)ϊαηη.
7 * Φα§η erwürgten fie ^arfanbat^a, Φαί*
Spf)on, ^\^ati)a, *^oxatf)a, malja, ^ri*
9οαί^α, *$armaft^a, 5irifai, ^ribai,
1 0 Sßaiefati>a, *bie ^e^n @b^ne »^amang,
tee So^ng 3)icbat^a, beg 3uben*gein*
De§} aber an feine ®üter legten fie bie
J^änbe niφt.
1 1 3" berfeibeu 3eit fam bie äai)l
öer (Erwürgten gen 6φίο§ (Sufan üor
12 ben Äbnig. *Unb ber ^önig f^rαφ
ju ber Königin ^jl^er: ^te Suben
ij^aben ju Θφίο§ ^ufan fünf ^unbert
2. Ü.L: Sanbcn. A.A: ^änbe.
4. Ü.L: eϊfφαίί (A.A: erf^aKte).
1. Xaqc beffelben, ba ...I)ctannai)cteju9efd)ei)en.
B: ^erbeifam, ba^ eg foKte get^an tuerbcn. dW: au
ϊυείφεηι ... juriErfüHung fam. vErüoiij^ocjcn werben
füUte. B: »arteten ii}rer ιηάφίί9 ju »erben, fe^rte
e« |ιφ um. (dW: unb eo ^φ fo toanote ...)
2. B: ηαφ i^rem Unglücf trαφίcίen. dW.vE: il)r
U. fuφteιι. ß: eö trat ηίφΐ (Bin iÜlann lüiber fie auf.
dW: ύΐ. fonnte mox i^nen fielen. vE: befianD ü.
i^nen (ogi. 8,17).
3. u. 2>tattl)aitet (3,12). B: bie fo bie @efφάfίe
αu«ι•ίφteten, fo Der ^. ijatte. dW: ®efφάft^ίeute.
Igitur duodecimi mensis, quem IX•
3,7.13.8,13. Adar vocari ante jam dixinius, lerlia
decima die, quando cunctis Judaeis
inlerfectio parabalur et hostes eorum
inhiahanl sanguini, versa vice Judaei
superiores esse coeperunl et se de
adversariis vindicare. * Congregali- 2
que sunt per singulas civitates, op-
pida et loca, ut extenderent manum
contra inimicos et persecutores suos.
Nuliusque ausus est resistere, eo
quod omnes populos magniludinis
"'*'• eorum formido penelrarat. *Nam 3
8,«. et provinciarum judices et duces et
procuratores, omnisque dignilas quae
singulis locis ac operibus praeerat,
E«r.8,36. extollebant Judaeos timore Mardo-
*"'^• chaei, *quem principem esse pa- 4
latii et piurimum posse cognoverant,
Gn.26,13. ξ^^^ quoquc nominis ejus crescebat
quolidie et per cunclorum ora voli-
tabat. * Itaque percusserunt Judaei ^
inimicos suos plaga magna et occi-
derunt eos, reddenles eis, quod sibi
paraverant facere: *in tanlum, ut 6
etiam in Susan quingentos viros in•
5^ti. terficerent, extra decem filios Aman
Agagitae, hostis Judaeorura. Quorum
ista sunt nomina: * Pharsandalha et 7
Delphon et Esphatha * et Phoratha 8
et Adalja et Aridatha * et Pherme- 9
sta et Arisai et Aridai et Jezatha.
T.i.ii.8,11. * Quos cum occidissent, praedas de 10
substantiis eorum tangere noluerunt.
Statimque numerus eorum, quill
occisi erant in Susan, ad regem re-
lalus est. *Qui dixil reginae: In urbe 12
Susan interfecerunl Judaei quingen-
2. ΑΙ.: penetraret.
10. S: agere.
vE:2)ienfiieute. dW.vE.A: unierfiü^ten. B:fianben
ben 3. bei.
4. B: crginv^. dW.vE: diui ging buvφ α. (Sanbi
l"φαften). B.dW.vE: benn rer SD^ann 9Ji. würbe im;
mer größer.
5. B: ailc i^re %. mit bem <Sφίαg beg (δφtt)ertö.
dW.vE: m. b. <S*n)erie. (B: u. ber (Srtoürgung u.
bc^iOerberben^I)
10. an bie®. B.dW.vE: απ (bic) Scute.
11. dW: ber in ^., fer 3)urg (Sr».
38 (9,13—19.)
£sther.
IX.
Jfudaeorum vindicta adversus hostes.
κοσίονς' iv ds tfj ττεριχωρφ πώς oiei κέ-
χρψται; nal τι ά^ιοΐς έτι καϊ εσται σοι;
*^ Και «ϊπεν Έσ&ηρ τφ ßaaiksi' //ο&ήτω τοις
Ιουδαίοις χρησ&αι ώςαύτως την α'νριον, ώςτε
τους δέκα νιους Αμάν κρεμασ&ηναι. ^^ Και
έττετρεχρεν ούτως γενέσ&αι, και εξεΰ^ηκεν τοις
Ίουδαίοις της τιόλεως τα σώματα των υιών
Αμάν κρεμάσαι. ^^ Και σννήχΰ^ησαν οι 'Ιου-
δαίοι εν Σονσοις τη τεσσαρεςκαιδεκάτη του
Άδάρ καΐ άπέκτειναν άνδρας τριακόσιους j κα\
ου&ίν διηρηασαν,
^β Οί δε λοιποί των 'Ιουδαίων οι έν τη
βασιλεία συναχ&εντες εαυτοΐς έβοή&ουν, και
άνεπαΰσαντο άπο των πολεμίων απώλεσαν
'^άρ αυτών μύριους πεντακιςχιλιους τη τρις-
καιδεκάτη του \4δάρ, καΐ ουδέν διηρπασαν.
*^ Και άνεπαΰσαντο τη τεασαρεςκαιδεκατη
τον αυτού μηνός, και ηγον αντην ημέραν
άναπαυσεο^ς μετά χαράς και ευφροσύνης.
*^ Οι δε ^Ιουδαίοι εν Σοΰσοις τη πόλει συν-
ήχ&ησαν καΐ τη τεσσαρεςκαιδεκάτη άνεπαΰ-
σαντο' ηγον δε και την πεντεκαιδεκάτην μετά
χαράς και ευφροσύνης. *^ /ίιά γαρ τούτο
οί 'Ιουδαίοι διεσπαρμένοι έν τη χώρ(ξ. τη
ε'ξω άγουσιν καΐ την τεσσαρεςκαιδε^λάτην του
Άδάρ ημεραν άγαΰην μετά ευφροσύνης ^ άπο-
στελλοντες μερίδας τοις πλησίον οί δε κατοι-
κονντες εν ταΐς μητροπόλεσιν καΐ την πεν-
τεκαιδεκάτην του Άδάρ ημεραν ευφροσύνης
άγα&ην άγονσιν, έζαποστελλοντες μερίδας τοις
πλησίον.
12. Ci'iXf (ρ. ττίντακ.) κα* τβς δέκα χιίβςΙΑμάν. \^ :
χο')ρα{ηί(}ΐχο')(>ο) A.'^h). Β: εχρήσαντο; τι αν άζιοΐς ...
ή. Ci'.X': tri avQ. A^* ό'έκα (Α2Β|). Α2Β: y.iJt-
μάσαι. Ci'iXf (in f.) inl ^νλβ.
14. X^*Kai έπέτρ. er. yiv. (A2Bt).
15. B: βδεν.
16. Β: συνηγϋ-ησαν και εαντ. Ci'iXf (ρ. εβοηϋ.)
TifQl τ^ς• -φνχης αίηων (s. εαντων). EFX: πολεμο)ν.
Af (ρ. Ιτ4όαζ)) καί τ^ τεσσαρεςχαιδίκάτΎΐ τα αι'τ»
μηνός (Β*).
18. CEXt (ρ. Ί«(ί.) οί. A2Bt (Ά.άνίπ.) καί (A^F
Χ*; Χ: y.ai αχ).
19. Β: ^ίά τάτο αν οΙ^Ιαδ. οΐ δΐίσπ. εν πάοΎΐχίάρα
ΤΎ[ εξο) άγ. την τεσσ. Α2Β: άποστ. μί()ϊδαί: έκαστος
τω πλ. Β*οί δε κατοικ.-βη. (ACEFXf parum inter
sediversi). λ^Χ* αγαοιν (A2CEFXt).
ι τ τ /•• : ••• JV -: •• : • j ••
'tim ηώ::? ηχι tib^n nirTO Ίϊίώ2
Λ τ JV 1 ν yv - J ' : VT : •
JV -: • : - TT - Ι j•• τ •^
V < - f I" τ "^ - _ j : - ' VT τ 1" :
ηΗπϊ^ϊ'ΐ nbn itin-^D3 nnb^? r^^iiö
-: IT • - IT ' ι,τ τ Ι" : ν r: ~: ν :
j : - |•^ τ -; ν J : τ τ •<τ τ : -
xb nbi^i ώ^ίί ni^^r) üibtb γή^χάη «
J τ • - Α• » •• ^ : Ι Τ :
ITT ν «. : /τ
• : • ν — : • : - jt :
πϋι D^SD-br TOr*i ' ^bnp3 Tib^n
V. : IT / τ • - I V AT V : • :
J : IT τ jj
V jt: TT <tt:-:- :
V -: j• : - : ix : • : y: : •
TT <τ "^ : • -:»: • ι χ
<T • -; |- - : ^ Λ α τ ^T τ : - :
jv : • V j τ : TT
τ : - j• : - I •• - π : • :
τ : -- j- τ : • : ι -
ππΏώ Ίΐίί üäfnb nto w^ns: ci^
JT : ' τ -: ν j : TT <τ τ : - j
VT - y : • Α -J • vv : •
: iin3?^b ώ'^^ί
V. 12. 'i^'^Sn it"32
V. 14. h'^yi'b'O') ^ΐΛοη '^ds?
V. 15. 18. '1 'η^Π'ι
V. 19. '1 -i'in^
12. B.dW:tt)erbcn ftcgetl^an^bcu. vE: mögen...
B: 2B. ί|ϊ nun beine ^itW^: fo foi( c6 bir gegeben witj
ben; u. ΐυ. ifi ferner beinSegcfjren? fof. eögcfi^el^en.
dW: u. w. ncd) b. Q3ege!^ven? @δ foH g.
mh^t.
(9,13—19.) 39
$aman§ ®o^ne am fSaum. ^ie ^rmütgten in ben Sdnbetm ^er 2:ag be^ SSSo^UeBen^* IX•
SWann ertrürgt unb ηηχ^άχαφί, unb
bie iti)n @5^ne ^αηχαηβ, mag Vrcrben
f{e ti)un in ben anbern Scinbern beg itb-
nigg? ϊδαδ Bittejl bu, baf man bir gebe?
unb hja8 forberfl bu me^r, bag man
ISt^ue? *@Wer ι>ναφ: Oefatlt eö bem
Könige, fo iaffe er αηφ morgen bie 3u=
ben ju @ufan t^jun ηαφ bem heutigen ®c-
Bot, bag fle bie ge^ @ö^ne »^amanö an
14 ben 8aum ^enfen. * Unb ber itönig ^ief
aifo t^un. Unb baö ®ebot trarb ju «Sufan
αngefφIαgen, unb bie §e^n ^^m «^amanö
15trurben geteuft. *Unb bie Suben i)er*
fammelten (ίφ μι (Sufan am üierje^nten
$age beg 3Jionatg Qibar, unb crn?ürgten
ju @ufan brei ^unbcrt 9)?annj aber an
i^re @üter legten fie i^re ^änbe nίφt.
16 ^ber bie anbern Suben in ben San*
bem beä ,^önigg famen jufammen unb
flanben für il)r Sieben, ba^ fle iÜni^t ίφα(Γ*
ten öor i^ren ^^einben, unb erwürgten
i^rer i^einbe fünf unb fiebengig taufenbj
aber an i^jre ®üter legten fie i^re »^änbc
17niφί. *Φαδ gefφα^ am bretje^nten
ilage be8 ΪΙΪοηαίδ ^bar, unb mieten
am üierje^nten $age beffeiben 9)ionatg:
ben mad^te man gum $iage beg SSo^I*
18 lebeng unb gi^eube. * ^ber bie Suben
ju 6ufan n^aren jufammen gefommen,
beibeg am brei§e^nten unb üierje^nten
5!age, unb mieten am fünfzehnten il'age:
unb ben Xag mαφte man §um Xage beg
19 SSo^ilcbeng unb j^rreube. *3)arum ηιαφ=
ten bie Suben, bie auf ben Dörfern unb
i^teiien n?o^nten, ben üierje^nten %aQ
beg SWonatg ^bar jum iOge beg $3οΙ)ΐ=
lebeng unb St<i"^^r ^^"^ fanbte einer bem
anbern ®efφenfe.
13. Ü.L: ©efäiict«.
13ff. U.L:3üben.
15. 17. 19. Ü.LtaJlonben.
16. Ü.L: ftunben.
17. 18. 19.U.L: Sveuben (A.A: ber ^reubc).
18. Ü.L: beibe am.
5,3.6.7,2.
1,19.
tos viros et alios decem iilios Aman:
quantam putas eos exercere caedem
in universis provinciis? Quid ultra
postulas, et quid vis, ut fieri ju-
beam? *Cui ilia respondit: Si regilS
placet, detur potestas Judaeis, ut
sicut fecerunt hodie in Susan, sie
et cras faciant, et decem filii Aman
7,io^Dt.ai, jj^ patibulis suspendantur. *Praece-14
pitque rex, ut ita fieret. Slatimque
in Susan pependit ediclum, et decem
filii Aman suspensi sunt. *Congre-15
gatis Judaeis quarta decima die men-
sis Adar interfecti sunt in Susan tre-
centi viri; nee eorum ab illis direpta
substantia est.
3,15.
▼.1l).8,ll.
8,11.
v.10.15.
Sed et per omnes provincias, quae 16
ditioni regis subjacebant, pro anima-
bus suis steterunt Judaei, interfectis
hostibus ac persecutoribus suis: in
tantum, ut septuaginta quinque niil-
lia occisoruni implerentur, et nullus
de substantiis eorum quidquam con-
lingeret. * Dies autem lertius deci- 17
mus mensis Adar primus apud omnes
interfeclionis fuit; et quarladecima
die caedere desierunt, quem con-
stiluerunt esse solemnem, ut in eo
omni tempore deinceps vacarenl epu-
lis, gaudio atque conviviis. *At hi 18
qui in urbe Susan caedem exercue-
rant, tertio decimo et quarlo decimo
die ejusdem mensis in caede versati
sunt; quinto decimo autem die per-
cutere desierunt, et idcirco eum•
dem diem conslituerunt solemnem
epularum atque laeliliae. *Hi veröl 9
Judaei qui in oppidis non muratis
ac villis morabantur, quartumdeci-
"''Τό',Ι^.'"'' nmm diem mensis Adar conviviorum
et gaudii decreverunl, ita ut exullenl
Neh.8,iv.Ap in eo, et mitlanl sibi muUio partes
11,10.
epularum et ciborum.
13. unb bieief)n ... B.dW.vErfo »erbe ... ben...
geftattet ju t^.
14. gegeben.
15. 3. JU ®. oerf. fid) aud) am ... (Φ. 10).
11». 9Ϊ. bätteu. B.dW.vE: Unb (δΐυφ) bic übrii
gen.
17. dW.vE: am ... Rotten fie 9lu^e. B: einer
Uilaijiitit. dW.vE: einem X. be6 ©aflma^i« ...
19. in b. Φ. u. Sanbftäbtett ... unb j. guten Ioq.
B: offenen (SioDten. dW.vE: mad^en. dWrbieSanb;
juben, bie in ben (St. bei platten Sanbei ttjc^inen. \E:
3. auf bem Sanbe, »eic^e in (St. o^ne Siiauern tüo^-
nen. dW: unb too man ©eri^te fenbet ... vE: (Sinet
[φί^ί b. 5i. ^^eile [üom d^tn].
40 (9,20-27.)
IX.
Esflier.
Mnstifutio festi JPurirn»
20 Εγραχρεν ös Μαρδοχαΐος τον^ λόγους
τοντονς «V β(βλίον^ καϊ άπεστειλεν τοις /ον-
δαίοΐζ οί ήσαν εν τη '^4ρταξ^ρξον ßaaiXsicf
τοις εγγνς καΐ τοις μακράν^ 21 αχ^σαι τας
ημίίρας ταύτας άγαΟάς αγειν τε τψ> τεασα-
ρεςκαίδεκάτην και την πεντεκαιδεκάτην του
Αοαρ, ^^ f.v ταις τ^μεραις αις ανεπανβαντο
οί Ιουδαίοι απ 6 των ^χ&ρών αυτών, καΐ τον
μήνα εν φ Ιύτραφη αντοΐς απο οδύνης εις
χαραν καϊ απο τζεν&ονς εις άγα&ην ημέραν,
αγειν αντας ΐϊμε'ρας γάμων και ευφροσύνης,
εξαποστελλοντες μερίδας τοις φίλοις καϊ τοις
τζτωχοις.
•••Λ" τ V Τ : - ν - : : τ j : •-
:2ϋΊΐώΠ5< T]b^n hi3'^TO-bp? "nüis
TT <T τ : - j •- • j : r
vT τ η • —: ι ν : τ -: ν j :
-Ί:ώί< D^b'3 :πΜΐ η3ώ-^^2 i::22
ν -: .*■«■" ιτ τ : ντ τ τ : λ
nn^tob liDi^^ü nnb φτ•\2 Ίώδ<
'^n^ nniN nitob 3iD ai'^b bn^<r2^<
•• : τ j -: r λ. -i ; ••• ^- -
ώ^δί hiD^ riibtü^^ nn^bn ππ^ώ
j• τ - < : • τ : • : jv^ : •
: D^D'^nsb ni^nn^i ^ira^ib
ν : : τ )- τ ν -: ν : Λ ~Μ"
• τ -: IT τ τ : - 1 ν ' τ τ • ιν •• -;
^^ Καϊ προςεδί'ξαντο οί ^Ιουδαίοι, κα&ώς
εγραψεν αντοΐς Μαρδοχαΐος , 24 QjiQjg '^μαν
Αμαδά&ου ο Μακεδών επολεμει τους Ιου-
δαίους, κα\ ως έ'&ετο χρ/ιψισμα και κληρον
άπολεσαι αυτούς, 25 y^fχl f^g ^ΙςηΧ^^γ προς
τον βασιλέα λεγοιν κρεμάσαι τον Μαρδοχαΐον \ D^nb b'^i^^H ί<^Π Ί^δ bs»11 m?Nb
οσα δε βπεχείρησεν επάξαι τοις Ίονδαίοις κακά, \ ^^^ rrb^»! "^Döb "^ίί^ΠΠ^ ί D'TS^ib^, Μ3
έπ αυτόν έγενετο, καΐ εκρεμάσϋη αύτος και ■'' ^ '*\'' ~ /* ' ' ^« . ' :'^ * "'
τα Tfcxm αντου t'/rt των Ινλων. ^^ /ίια τούτο ■ % in s : - -• ρ -^'^^ 'r^^^J '-'•:
έπεκλή&ησαν αϊ ήμέραι αύται ΦρονραΙ δια TOi<n"P? α^^^ΐΠ^ί^"^? ^90""^?5
τους κλήρους, ότι καλούνται τι/ διαλέκτφ αν- -^3? ♦ VS^H'b? VDS'Diiil iPlii ^bril 20
των Φρουραί, δια τους λόγους της επιστολής JL^ bn^lS vk^Tl D'^h^h ^^'^p U
ταύτης, και όσα πεπόν&ασιν δια ταντα καϊ ' ' 7 * *" ?^ ι• 7^" '- '"
οσα αντοις εγ ενετό, ^' καϊ εστησεν και ως -jv • V vT* • "^τ '^- l^ '^- - j••
προςεδεχοντο oi 'Ιουδαίοι έφ εαντοΐς και έπ\ ?'^5*^ »^^^ Π^^"^? ^ΙίίΊ"Π*/21^ ΠΙίί-ΤΠ
τφ σπερματι αντών καΐ επι τοις προςτε&ει- h'^'^^T^'^Tl °b3p1 "^IQ^p ♦ DiT^bii 27
ü\ib?0"b? b?i Dr-irb?•] • d»T^^
V. 2'2. nh^O') i<"Dn
V. 2/1. b'^sm i<"2n
V. 27. 'p ibspi
^
20. B: κ. εξαπέστίίλβν τ. Ίαδ. όσοι. A^Ci'iX: ίίσιν
{ήσαν Α2Β). 21. Α»* τ£ et τ5 ^^όα^ (ASfif).
22. Β: ίν γάρ ται;ταις ταΓς ημέρ. άνίπαϋσ. A*CX:
ίγράφη [εστράφη Α^Β). Β: εστρ. αυτυΐς, ος ην
Λδαρ , από πέν&ας ίΐς χαραν και ά;τό οδύνης (ΐς άγ,
ημ., άγίΐν όλον άγαθάς ημέρας γάμ. κτλ. 23. Bf (a.
Μαρο.) 6. 24. Β: πως (pro οπϋ)ς), Χ^:14μα&άδα
{-δάθβ Α2Β) * ό (Α2Β|). Β: inoL αντύς, ^αθως
ϊ&. ... κΛ. άφανΐσαι αυτα'ς•. Ci'iX: ιρηφ. κ«<• εβαλίν
φΐί(> Ο έστιν χληρυς άπολ. 25. Α** δε et (sq.) κα*
(A^Bf). Β: tnai. επι τβς Ίβδαίας ... έγένοντο ...
* επί των ξνλ. 26. Α** αΐ ημ. αύται (A^Bf).
Β: ΟΤΙ Tri ^^^^- Οίυτών καίονται Φρ. FX: πίπ. δι
20. fanbteajr. Β: (Sd)rctbcn. dW.vE: [φϊ. bicfe
(53c9cben^eitcn) auf.
21. feftjufc^en bei iijncn, &aß f. Ijicitcn. B: bei
ifinen jii bcflatii^cii. vE: für fte iejijuf. dW: feierten
iei^iic^cg 3ai;reö. B: v>ün icbcm Sa^r ju 3.
22. ocrf. wart». B: ϊΟ^ίοηαί, bcr il)nen auiS ber
αι;τλ}ν s."()ic» TawTiyj'. 27. B* ως. Ci'iX: επί ηάαι ' 93etrübni§ in ^^r. u. auö bem ilrauern in einen 9.
τοίςπρ. A^ : προτί&ιιμένοις {προςτι&.Α^Β; EFX: i£ag iierum^cfel^ici ίναι. dW. SiU fcie ίΐαο,ε, \v>cl•.
προτίϋημένυις). 3• 9Ί. erl[|ieli'.'n vor ... wc eö fid; i^ncn it)ant>;e»on
2)1ατ&αφαχ SBrief an alte Suben, 'Bit Za^t ^unm.
(9,20 27.) 41
IX.
20
I
'21
22
23
24
25
26
27
Unb 3Ηαι•ϊ)αφαί befφπeb i»iefe ®i=
fφiφte, unD fanbte tie Sriefc §u aüen
3m)en, bie in atten Säubern beö ^bnigö
^^a^öeroö njaren, 6eibed na^jen unb
fernen, *bag fie annähmen unb hielten
ben öierge^uten unb funfje^inten ilag
beö 3Jionatö 5lbar iä§rIίφ, *ηαφ ben
i^agen, barinnen bie Suben §ur 9lu^e
gefommen tt^aren ϊοη i^ren i^einben,
unb ηαφ bem 9)ionat, barinnen i^re
(δφ merken in i^reube unb i^r Seib in
gute ilage ücrfe^ret tt»ar, bo§ fle bie*
felben galten fottteu für ilage beö
So^Uebenö unb iJreube, unb einer bem
anbern ®efφenfe fφicfen, unb ben 5lr*
men mitt^eilen
Unb bie 3>uben nahmen eö an, ba0
fie angefangen Ratten §u t^un unb baö
9Jίαrbαφαi ju iiinen fφrieb: *n>ie
t^aman, ber βο^η 3)2ebat:^a, ber ilga*
giter, aller Suben ^einb, gebαφt ^atte
alle 5uben umj^ubringen, unb baS ioa^
iverfeu laffen, fle ju fφrecfen unb um=
jubringen; *unb nne (Sfi^ier jum ,^5*
nige gegangen ttjar unb gerebet, bag
burφ 33riefe feine bbfen ^nfφläge, bie
er n?iber bie Subcn gebαφt, auf feinen
Äo^f gefe^ret n?ürben} unb n?ie man
i^n unb feine @ö^ne an ben 33aum
ge^enfi ^ätte. *^al)er fle biefe ilage
^urim nannten ηαφ bem Flamen beö
i^cüfeö, ηαφ aUm SBorten biefeö S3rie^
feg, unb mag fie felbfl gefe^en Ratten
unb ujaß an fie gelangt njar. *Unb
bie Subcn τίφΐοί€η eö auf unb nahmen
eS auf Ρφ unb auf i^ren (Samen
unb auf aCtc, bie Ρφ ju i^nen traten,
2üf[. Ü.L:3uben.
22. U.L: aJionben ... greuben (A.A: ber
Sreube).
25. U.L:ge^enfet^atte.
26. U.L: nenneten ... gelanget i)aite (i}aiU).
20
2i
22
v.l».
Scripsil ilaque Mardochaeus omnia
haec et litteris comprehensa misil ad
JudaeoSj qui in omnibus regis pro-
vinciis morabantur, laiii in vicinio
V.27,. posilis, quam procul, * ut quarlam
decimam et quintam decimam diem
mensis Adar pro festis susciperent
et reverlente semper anno soiemni
celebrarent honore, *quia in ipsis
diebus se ulti sunt Judaei de inimicis
joh.i6,2ü. suis et luctus atque tristitia in hila-
ritatem gaudiumque conversa sunt,
essenlque dies isti epularum atque
laetitiae, et mitterent sibi invicem
ciborum partes, et pauperibus mu-
nuscula largirentur.
Susceperuntque Judaei in sole- 2ii
mnem ritum cuncta, quae eo tempore
facere coeperant et quae Mardo-
chaeus litteris facienda mandaveral.
*Aman enim, filius Amandathi siir• 24
pis Agag, liostis et adversarius Ju
daeorum, cogitavit contra eos malum,
ul oecideret illos atque deierel, et
misit phur, quod nostra lingua ver•
titur in sortem. *Et postea in• 2f)
gressa est Esther ad regem, obse-
crans, ut conatus ejus litteris regis
irriti fierent et malum, quod contra
Neh.4,4. Judaeos cogitaveral, reverlerelur in
Caput ejus. Denique et ipsum et
v.14.7,10. gj-Qg gjy^ affixerunt cruci. * Atque 2i)
ex illo tempore dies isti appellali
sunt phurini, id est sortium, eo
quod phur, id est sors, in urnam
missa fuerit. Et cuncta quae gesta
sunt, epistolae id est libri hujus
volumine continentur. *Quaeque27
sustinuerunt et quae deinceps imniu-
tata sunt, susceperuut Judaei super se
8,17. et semen suum et super cunctos qui
religioni eorum voluerunt copulari,
3,10.
3.7.
r.24.
Kummer ju ^t. ... 2öo^Ueben. vE: al« X, an wtU
a)tn ... in tüet^em |Ιφ für fie ber M. in ... »erwans
bette. B.dW.vE: u. ©aben (für) bie δί.
'^ 23. B.vE: an fie gefii^rieben ^atte. dW: i()ncn
^»orίφrίeb.
24. bie 3. umjubr. u. ^ut, bad tfit bad Sioo9 ...
ocrftören u. umj. B: 9ϊαφbem ... dW: Sieijmiid} ...
i)atte einen Slnfc^lag evfonnentt)ibcv...nufjiiireibcn...
vE: !Dcnn ... ben Stufet, gegen bie 3. Qin\aa)t.
25. unb er ger. mit Briefen, baß feine ... (B: 1>a
Co aber «or ben M. gefommen, fo babe er b. ^x, bc?
foblen ...?) dW: Ünb alö fie ... Um, befahl er ...
51ηίφΙα.] ... jurücffiel auf f. ^anpt.
26. ηαφ b. 'St. '^uv , alfo baf^ ... I)iet>on fclbft ...
dW: ibnen begegnet. B: über fte gefommen. >E: fie
betroffen.
27. bte 3. feftfteUeten u. n. ouf <!φ. dW: ju
ibuen balten würben ...
42 (9,28—10,2.)
Kstlier.
IX. Institutio festi JPurim, Ahasveri dominium et Mardochaei dignitas.
μένοις εφ iavimv, ονδε μην άλλως χρήσον-
ται. Αί δε ημεραι ανται μνημόσνναι έηι-
τελονμεναι κατά "^ενεάν και ηατριαν καΐ
πόλιν και χωράν. 28^/ $^ ημέραι ανται
των ΦρονραΙ άχ&ηαονται τον άπαντα χρόνον,
και το μνημόσννον αυτών ον μη ίκλίπΐ] εκ
των γενεών.
29 Και εγραψεν Έσ&ηρ η βασίλισσα &ν-
γάτηρ Άμιναδάβ κα\ Μαρδοχαΐος 6 'Ιουδαίος
οσα εποίησαν τό τ κ στερέωμα της επιστολής
των Φρουραί. (^^) ^* Kai Μαρδοχαΐος καΐ
Έσ&ηρ ή βασίλισσα έστησαν έαυτοΐς καΰ^
εαυτών y κάί τότε στησαντες κατά της υγιείας
εαυτών και την βουλην εαυτών. ^^ ΚαΙ
^Εσ&ηρ λόγω εστησεν εις τον αιώνα, και
έγράφη εις μνημόσννον*
Χ, Εγραψεν δε ό βασιλεύς τέλη έπΙ την
βασιλείαν της τ ε γης και της &αλάσσης.
^ Και T/)f ίαχύν αύτοΰ καΐ άνδραγαϋ^ίαν,
πλοϋτον τε και δόζαν της βασιλείας αυ-
τού, καΙ ιδού γέγραπται έν τφ βιβλίφ
βασιλέων Περσών και Μήδων εις μνημόσννον.
27. Β: επ αντων ... μνημόσννον έπιτιλ^μίνον κατά
γινιάν καΐ γινίάν (κα« γινίάν etiam •\ Α^) κ. πόλιν
κ. τζατρ. κ. /(όρ.
28. Α* : τ5 Φ(>. (των Φ^. Α2Β ; Γ*). Β: ίίς τον απ.
yq. A*F: εκλίίπ||. EFX: έως yf Vfo^jv.
1^.¥:'Jßixaä. k\* xiiX'^h'i) ...ΦοβραΐαίΦοα-
^αίΑ2Β).
30. Hie vs. Dullibi in Gracco invenitur.
31. F (pro τ^ς υγ.) την ντ/στί/αν. EFX (pro alt.
eai'T.) αντων. Β (et al.): ßsXijv αντων.
32. Al*(pr.)Kai(A2Bt).
-Πίί D^^iös? nisnb ninr•^ ^i^'^ bn'^b:?
DD^TD^ DnnD3 r\Vm b^ü^n '^Dtü
AT - : • : ^T τ : • •.• •• τ • τ - <•• ;
ηϊ^ή α^Ώ»πι :η3ώι η^ώ-^Μ^β
ν •• τ J• Γ - : IT τ : ντ τ τ :
τ j τ : ^ • -: r : • τ t •
^T ♦ f ^T • : τ τ : • τ τ : •
^ίb rkkt] οη^ΐδη '^h^^ ί'^:?ι n'^yi
IT :- • ο 1^ ^ τ
-^3-ηϊί '^^!ln^n '^D^ntiii b'^n'^nx
ν - rr ^ - vsv ν "Γ-': 11%• λ
-bί!-b^J ο^ηειΌ ηοψ,^ ♦Γ^'^ϊ^η ί'
ΠδίΏϊΐ D'^^tori 2?5ώ-^δ< ο^^ί^ΐίτ^η
nWn ο'ΐΊδη '^^-j-nij 0^)?!: »ri^^iisi
^iris'pntiäxni n^b^^n ηηοίίΐ 'ίη^ιη^η
«. - r•: • AT :- "^ - : σ : " "
nsD? :2r)D3i nbxn a^nsn
-b? 0Ώ * ώρώη^ Tjb^n atojV x.
»: τ <••-: r τ : ιτ - r• • : f vvt τ
V. 29. ira-n 'n v. 31. ü^ipb «"as
V. 1 . ir^iu:ni< ηΐΓ3 ϊ<"3ι i^p τϋΐ'-πίυπϊί
ib. p-noö fi<"a:a
V. 2. πδ•-! £<"5a
27. dW: fo ba^ eö n. unterginge, 1>α9 fie ... feicr;
tcn, mä) i^rer ißorfii^rift u. be^immten Seit, in iegi.
Sa^re. B: ϊΒοιίφν. u. παφ i^rer 3. B: an fte an^
f^liepen »., fo ba^ eg S^iemonb übertreten bürfe ...
in ©emaffieii it)rer «S^rift u. ju bcr i^nen beji. 3.
feiern tt)oiiten. (33. 21.)
28. B: man biefer X. foilte eingeben! fein u. baf
, ., , /x, Ao„x o.^ , - > ! ftf 9«ί)α1ί«" würben bei ailcm unb iebem @efφίeφt,
1. A>: γαρ (de A^B). Ci (Xf (p. βασιλίνς) J(>- bei einer jebcn Samiiie, in c. j. Sαnbfφαfί u. in e. \.
ταξέρζης. Β* τέΐη
2. Β* (quarl.) κα» et τώ. EFX* βασιλέων.
@ί. dW: Unb biefe %. feilten inStnbenfen bleiben u.
gefeiert »erben ... vE; burφ aile ®efφί. ^ίnburφ,
@ft^et•
(9,28—10,2.) 43
SDie föejltttigungööticfe» ©ic ^uftei^nuitö in ein föu$» SDlarba^oi §errli$fcitIX.
baj fie ηιφί üBcrgctjen n? Otiten, §u ^^αί-
tcn biefe jtreeu 5!agc {α^ΓΪίφ, n?ie bte
28 6cfφπe6en unb i)efiimmet tüurben: *ba^
biefe !iage ηίφί ju \)ergeffen, fonbcrn
ju galten feien Bei jtinbeöfinbern, Bei
allen ®efφIeφtern, in aöen Äänbern
unb (Btäbten. (Sg finb bie il'age $urim,
n)eίφe niφt foUen übergangen n?erben
unter ben Suben, unb i^r ®ebäφt>
ni§ niφt umfommen Bei ii^rem ^a-
nun.
29 Unb bie Königin (Eft^er, bie ίϊoφter
^bi^alU, unb SDϊαrbαφαi, ber 3ube,
fφrieben mit ganjer ©emaft, §u beflä*
tigen bicfen anbern QSrief üon $urim}
30 * unb fanbte bie Q3riefe ju allen Suben
in ben ^unbert unb fieben unb jtt?anjig
JiJänbern beö Jlönigreiφg ^^aSüeroS
mit freunbίiφen unb treuen ^Sorten,
31*baf fie betätigten biefe Xage $urim
auf i^re bejiimmte Qdi: tim 9Jiαrbαφαi,
ber 3tube, über fie beflätiget ^atte, unb
bie Königin @jit)er} rtjie fie auf i^rc
(Seele unb auf i^ren (Samen betätiget
Ratten bie ®efφiφte beg i^aftenö unb
32 ii)re3 eφreieng. * Unb (Sji^er befahl,
bie ®efφiφte biefer $urim §u betätigen
unb in ein 33ηφ §u fφreiben.
X. Unb ber jtönig ^'^aööeroö legte 3inö
auf baö Sanb, unb auf bie unfein im
2 mm. *Qlber aüe OÖerfe feiner ©etralt
unb 3)ίαφί, unb bie große «^errΐίφ=
feit SOlarba^ai, bie i^m ber ^öntg gab,
fie^e, baS ifl gffd)ricben in ber (S^ro-
nica ber Könige in ^iebien unb ^erflen.
▼.21,
2,15,
ul nulli iiceat duos lios dies abs-
que solemnilale Iransigere: quos
scriplura leslalur et cerla expelunt
tempora, annis sibi jugiter succe-
2Mcc.i5,37. denlibus. *Isli sunt dies, quos nulla 28
umquam deiebit oblivio; et per sin-
gulas generaliones cunclae in tolo
prbe provinciae celebrabunt, nee est
uila civitas, in qua dies phurim, id
est sortium, non obscrventur a Ju-
daeis et ab eorum progenie, quae
bis ceremoniis obligata est.
Scripseriinique Esther regina, fiba 29
Abihail, et Mardochaeus Judaeus
eliam secundam epistolani, ul omni
studio dies ista solemnis sanciretur
in posterum; *el miserunt ad omnes 30
Judaeos, qui in centura viginti septem
provinciis regis Assueri versabantur,
ut haberent pacem et susciperent
veritalem, * observanles dies sor- 31
tium, et suo tempore cum gaudio
celebrarent, sicut constiluerant Mar-
dochaeus et Esther. Et illi obser-
vanda susceperunt a se et a semine
suo jejunia et clamores et sortium
dies, *et omnia quae bbri hujus, 32
qui vocatur Esther, historia conti-
nentur.
Rex vero Assuerus omnem ter- X.
^^'^25%^/''^^'^^ et cunctas maris insulas fecit tri-
i.t.
4,3.1f,;
4,1.3.
Esr.7,24.
8,15.
butarias. * Cujus fortitudo et impe-
rium et dignitas atque sublimitas, qua
exallavit Mardochaeum, scripta sunt
in iibris Medorum atque Persarum,
28 ff. U.L: ®efφleφten ... Sübcn. 31 . U.L:
ber Mafien. 32. U.L: biefe ®€[φΙφίε.
27. ΑΙ.: caetera exp.
in \. J&aufe ... dW: ni^t untergeben ... 5inbenfen
n. aufhören.
29. B: aiicr Tlaa)t. dW.vE: allem 5nαφbrucfe.
dW: bicfen Q3r. über ba« φ. jum jiveitenmale. vE:
biefe« ^u bef}., einen jweiten 93r. in 33ttreff beö
^urimfejicö.
30. B: man fanbte. dW.vE: fte fanbten ^^r. ß:
m. friebfertfgen u. tr. Sffi. dW.vE; ÜB. beö ^^rieben«
u. ber Söa^riieit.
31. B: auf ii^ic Seiten. dW: b(e (5ίηι•ίφίυπ(ί ber
Saften u. Hjni ®efφreieδ? vE: ba^ §. u. baö (Sφr.
32 B: Unb ba« Sort (S. bejidtigte b. ®efφίφten
üon^.u. e« n)urbe...gefφvieί)en. dW:ber93efe^l...
bie @inrίφtung biefer φ. vE: bie ®αφen bei ^urim*
fefte«, tva« in bem $8. gefφr. fie^t.
1. B: eine ©φα^υη^. vE: (Steuer. dW: ^^ro^n.
B.dW.vE.A: Snfeln beö ajleerc«.
2. erjätjlung ber »evtl, vE: OB. f. ί01αφί, u.
feine ©rogtbaten. B: mάφtίge ©. u. f. ®ett>. dW:
ilfiateri feiner ... vE: (trj. ber ^r^ebung. dW: von
ber®rcfe. B: (Srfiaruni^ ber ^oiieit 90ϊ. h)ie t!^n ber
Ä. qrof; gemαφt ^αί. dW: ju toeίφer b. ^. ί^η
erbob. vE: irel(i)en b. Ä. erl^. B: im 33ηφε berSa^r*
gefφίφten. vE: $'αgeδ9efφiφte. dW: 3eίtgefφ.
44 (10,3-1,4.)
Si^tber.
χ.
Oanielis et sociorum abductio et edueatio.
3 Ό yoLQ Μαρδοχαΐος διεΟΒχετο τον βασιλία \ 'Tjb^ab ΠρώΏ ^^'T*)»!*'»! ''^^Ί'^ϊ^ ' '^S '^
κα* δαδοζασμίνος νπο των Ιουδαίων, χαΐ
φιλονμενο^ διηγεΐτο την άγωγην παντί τφ
ε&νει αυτού f ).
-iD'Ti iias^b 3io ώη^ rns ain^D
'•• ί - : Ι" AT ν j Τ
: i:?nrb:3b aibüä
4 Α Ν I Η Λ.
":> « ^ α 1
Ι, ff) Εν ετει τρίτφ της βασιλείας Ιωακείμ
βαΰΐλεως Ίου δα ηλ&εν Ναβουχοδονόσορ βασι-
λεύς Βαβυλώνος εις Ιερουσαλήμ και εηολιόρ-
xit αυτήν. ^ ΚαΙ εδωκεν κύριος; εν χειρι αντοϋ
τον Ιωακείμ βασιλέα 'Ιούδα και απο μέρους
των σκευών οίκου του ϋ^εοΰ' καΐ ήνεγκεν
αυτά εις γην Σεννααρ οίκον του ϋεου αυτοΰ,
κα\ τα σκενη ειςηνεγκεν εις τον οίκον ϋ-η-
σαυρον του Οεου αυτοΰ. ^ Και εϊπεν 6 βα-
σιλεύς τω Ασφανεζ τφ άρχιευνοΰχψ αυτοΰ
είςαγαγεΐ^' απο των νΙών της αιχμαλωσίας
'Ισραήλ και απο του σπέρματος της βασι-
λείας καΐ άπο των πορ&ομμειν ^νεανίσκους,
οις ουκ εστίν εν αυτοΐς μώμος και κάλους
τη oipfi/, και συνιέντας εν πάση σοφία και γι-
νωσκοντας γνώσιν και διανοουμένους φρόνησιν,
καΐ οίς εστίν ίσχυς εν αντοϊς εστάναι ενώπιον
γι: ν : - : τ j- : •
IV S- ••• : - ι : JT AT ; ' ••• ιν
-Φ.
3. Β: Ό dk MaQÖ. (EFX:"0 τί Μ.)• A^CX: ηγίΐτο
{^()iflY. Α^Β). EFX: zQv. αυτών.
f) Sequitur in edd. vulgg. locus apocryphus (in
lat. Ed. Vülg. = Esther 10,4-13, in Bibl. Lutheri
==@tü»ie in ^iihn cap. IX.): Kai ητκν Μαρόο-
yaloQ κτλ. — εν τω λαω αντβ'Ισραηλ.
1η tine eliam additur versus apocr. (in lat. Ed.
Vulg. == Eb.ther 1 1,1, in Bibliis Lutheri = @iücfe
in @jl^er cap. ν.):'!£'τος• τίτάρτ» /^ασΰίί'οντος Πτο-
/.ffials κ. Κλίοπάτρας κτλ. — ΠτολΐμαΙ» τον iv'It-
()»σαλημ.
Subscr. AC: 'f:o-^iy'^ (Β: Τ£>Ιος T^g'Äf>d//(j).
tt) Praecedil in edd. vulgaribus locus apocry-
phus versuuiu 04, historiam Susannae coutinens
τ : 1••' IV »j' τ ι : ν τ : τ -;
DN^n^'i D^hb^n-n^^D ^bs h:^pm
,...;- . ν: IT (■• j•• : τ ': •
j• •• - V : AT v: j- \T : ' 1 /•' iv
j - IT ■••: ,- V•• • "
• τ : AT • IT j- V- : : - : i •.••.• ~
I • VT : - -)•.• • •J" τ : • s" : '
jv τ 1 Ι" J" -: j• τ : ι• ί : - -
D^bston^ πκΊπ '^hiüi D'^Än-bs
j• • : - V : - •• : τ
τ - J•• • : - - •• :< : τ : τ τ :
nbi^n b^JN'is TO2?b ahn nä Ίώίίΐ
V. 4. '&< 'ηιη'ΐ ib. D'ib'^auJiQi i<"3n
(in Α cum subscriptione : "Ορασις «'): in Vulg.
Edit. latina c= Daniel cap. 13, in Lutheri Bibliis
= „<^>if{ovia oon (Sufanna uub Daniel".
Inscr. capitis: Α:"Ορασις ß' .
1 . Bf (a. ßaaikfi'c) o. 2. B: Σίνν. »>t/s {Σ. οίχον
AEX; X: X fk οίκυν). Α»* ^aar^« (A^'^^t ί ^'
τ« &ησ.). 3. EX (pro ^Ισρ.) Ί{ρβσα?.ήμ. Β: (/ο()-
&ομμΐν (πορ&ημμίΐν A^\y A^: πορ&ίμμίίν). 4. Xf
(a. pr. otg) tj^. VX]• (a. ^moV.) λ•«(,•, Α*: κ«Αο/ (κα-
/ttc Α^Β). Α^Βγ (a. ένώη.) iv τω οϊλω (Χ* ivwn.).
«fi^en
(10,3 1,4.) 45
©ie ©roBeruttg Serufalemd tut^ SleBucabttcgar. ©ie ®cfd0e auö bem §aufe ©oftcd. X.
3*iDcnn ^αχΊ)αά)αϊ, ber 3»ube, trat bcr
Rubere ηαφ bem .itönige ^i)aööero§,
unb groß unter ben Suben, unb an-
genehm unter ber iKenge feiner trü-
ber, ber für fein 5ßoif ®uteg fuc^te unb
rebete ba8 ^ejle für atlen feinen «Sa-
men.
*et quomodo Mardochaeus Judaici
9,4.ism.23, ggngpjs secundus a rege Assuero
fuerit, et niagnus apud Judaeos et
acceptabilis plebi fralrum suorum,
quaerens bona populo suo et lo-
quens ea quae ad pacem seminis
sni pertinerentf).
Dt.-.i3,e.
T)Ct ^wp^ct Daniel
I. 3i« ^tttten 3α^ϊ beö 0letφδ Sojafimö, Anno lertio regni Joakim, regisl,
beg Jlönigd 3uba, tarn 0le6ucabnejar, ^liiSsHJJuda, venit Nabuchodonosor, rex Ba-
ber Äönig ju iBabel, öor S^rufatem unb
2 belagerte fle. * Unb ber «§err übergab
i^m 3oiafim, ben Jtöntg 5uba, unb
etIiφe ©efä^e auS bem J^aufe ®otteö:
bie lieg er führen in baö Sanb 8inear,
in feines @otte8 '^au^, unb t^at bie
®efäfe in feineö ©otteö <Sφα^fαfien.
3* Unb ber J^5nig f^rαφ §u ^ö:jpenae,
feinem oberjien ,itämmerer, er fotlte
aus ben ^inbern Sftaei öom fbnig»
ίiφen Stamm unX) i^erren * ^inbern
4tt3ä^ien *Änaben, bie niφt gebreφ*
Ηφ ttjären, fonbern fφöne, üernünf^
tige, weife, finge unb üerfiänbige, bie
^a gefφirft njaren j^u bienen in beö Äö*
*" bylonis, in Jerusalem et obsedit eam.
*Et tradidit Dominus in manu ejus
5,2.2Ch.36,7.Joakim, regem Juda, et partem va-
ΕίΓ.1,7. sQ^um domus Dei: et asportavit ea
za"ch!5,Vi. in terram Sennaar in domum dei
sui, et vasa intulit in domum the-
sauri dei sui. *Et ait rex Aspheniz,
praeposito eunuchorum, ul inlrodu-
ceret de filiis Israel et de semine
regio et tyrannorum *puerüs, in
quibus nulla esset macula, decoros
et erudilos omni sapienlia,
scientia et doctos disciplina
possenl slare in palalio re-
2Rg.2(l,18.
Es.:i9,7.
Ei.39,:
forma
caulos
et qui
3.A.A:erfo«e.
f ) Additur in editionibus Vulgalae versionis seor-
sim factis pars apocrypha ad caput 16. usque exteosa,
cujus ordo conspicitur in uot4s ad textum Graecum:
1,1.3,13.4,17.5,1.8,12.10,3.
3. dW.vE.A: ber Stweite. B: bei ben ... bei ...
dW; töobigefdUig. vE.A: hdhht. B: dx fud^te ba6
®utc ... §um i^rieben. dW.vE.A: S5efie feine^^ 95.
dW: i^um ^eii. vE: SBoi;ie feine« ganzen iSamene.
1. dW.vE.A: ber 9legierung. dW.A: gen 3er.
vE: ηαφ.
2. B.dW.vE.A: gob in feine -^ianb. B: von ben
\jornci|mfien ©ifä^en? dW.vE.A: unb einen (nebfi
einem) il^clt ber (©erät^e) be«-^. ®. B: lic^ tr ϊμιν
brini^en. dW.vE: braute. Α : führte fic meg. B:
6φα^ί)αηδ. dW.vE.A: (Sd^a^fammer.
3. B: einem Ob. feiner .^. dW: bem Ob. f. Jgiam;
lin^e. vE:.§ojleute. A: ob.Ädmmerlin^. B.dW.vE:
fönigi. ©amen. B: u. üon ben ^ürnei^mfien. dW:
@bien. vE: au6 b. 3Sorncbmen. B: bcrjubringen.
vE: ju nei)mcn. dW.A: (berbei)bra(^te.
4. an be$ ^öni^d. vErSünglinge. B.dW: an hjel;
φen (gar) fein gebt fei (toäre). vE: njel^c feinen
gebier an |ίφ i^atUtt. A: oi)ne ^e(}i »ären. B: f^on
t)on ©eftalt u. fiuq in alter Söci^beit, u. erfahren in
(Srfenntni^ u. tjcr^. inSBiffenfd^oft. dW: \ά). ο.δίπί
feben u. funbig ... fenntntfreid) u. einfttbtiSüoii. vE.
erfabrcn in aiierlci Äenntni§ n. tootilunterricbtct u.
einf. dW: tücbtig ttjören. vE: bie i^abii^feit befa^en.
B: hu bcnen93ermi3gcn tüäre ju fleben. B.dW.vE. A;
im φαίαϋ bed St.
46 (1,5-14.)
Daniel.
Oanielis et socforum abduetio et educatio.
του βασιλίως καϊ διδάξαι αύτονς γράμ-
ματα καϊ γλώσσαν Χαλδαίων. ^ ΚαΙ δι-
tta^gv αντοΐς 6 βασιλεύς το της ημέρας
καΰ•' ημέραν άπο της τραπέζης τον βασιλξ'ως
και απο του οίνου του ποτού αυτόν j καϊ
&ρέ\ραι αυτούς 'έτη τρ/α, κα\ μετά ταύτα
στήναι ενώπιον του βασιλέως, ^ Και εγένετο
εν αυτοϊς εκ των υιών 'Ιούδα /Δανιήλ καϊ
Άνανίας καϊ Μισαηλ καϊ Άζαρίας. ^ Κα\
επέ&ηκεν αύτοϊς 6 άρχιευνονχος ονόματα'
τφ /ίανιηλ Βαλτάσαρ, καΐ τφ Άνανία Σε-
δράκ, καϊ τφ Μισαηλ Μισάκ, και τφ ^Αζαρία
Άβδεναγώ.
^ Και ε&ετο /ίανιηλ επΙ την καρδίαν αυ-
τού, ως ον μη άλισγηϋ^ϊ} ^'^ '^W τραπέζη τον
βασιλέως και εν τφ οίνφ τον ποτού αυτούς
καΐ ηξίωσεν τον άρχιευνοϋχον ως ου μη
άλισγη&η. ^ Καϊ έδωκεν ο &ε6ς τον Δανιήλ
εις έλεον και εις οίκτιρμον ενώπιον τον άρ•
χιευνονχου. ^^ Kai ειπεν 6 άρχιεννούχος τφ
Δανιήλ' Φοβούμαι εγώ τον κνριόν μου τον
βασιλέα τον εκτάξαντα την βρώσιν υμών και
την ποσιν υμών, μηποτε ιδη τα πρόςωπα
υμών σκυ&ρωπα πάρα τα παιδάρια τα σνν-
ηλικα υμών, καΐ καταδικάσητε την κε(ραλην
μου τφ βασιλεΐ. ** Καϊ ειπεν Δανιήλ προς
'^4μερσάρ, ον κατέστησεν ο άρχιευνοϋχος επϊ
/ίανιηλ και [Ανανίαν και Μισαηλ και Άζαρίαν
*2 Πείρασον δη τους παιδάς σον ημέρας δέκα,
και δότωσαν ημΐν άπο των σπερμάτων της
γης και φαγόμε&α, και ύδωρ πιόμε&α' ^^ καϊ
6φΰ•ητωσαν ενώπιον σου αϊ ίδέαι ημών καϊ αΙ
Ιδεαι τών παιδαρίων των Ισϋ-ιόντων την τράπε-
ζαν του βασιλέως ' καϊ καϋώς εάν ίδης, ποίησον
μετά τών παιδαρίων σου. ^^ Καϊ είςηκουσεν
αυτών, καϊ επείρασεν αυτούς ημέρας δέκα.
5. Xf (a. Βτη) επί et (ρ. ατηναϊ) αντβς.
6. Χ: cyeVovTO. Al*6v(A2Bt). Β: x.^^Up. κ.Μί-
σατ/λ (κ. Μ. κ.Χ. AFX).
7. Χ^ζΒαρτάσαρ (Βαλτ.Α.'^Β). Α (hoc Ι.) Β: Σί-
δράχ (ΣεδράΛ Α^ ίη sqq. semper). Α^Β: Μισάχ
(MtcraxAlEFX).
8. Β: (ίς την καρδ. (ΕΧ: iv τη xaodtu) ... f (ρ. οϊ-
νω) άπο (AEFX*).
9. Β* (alt.) ίΐς. ΕΧ: οίκτιρμβς.
10. Α^ : σννηλϊλίΐα, S. σνν ήλικίΐα (σννηλιχαΑ.'^Β).
11. Α^Χ: ΙΑμΐλσάρ (Β: 14μίλσάό, ΕΧ: ΙΑμιλσάλ,
F: Μολσάρ, Χ: ΙΑμιλλασάρ, cf. ν. 16). Β* (tert.) και
(AEFXf).
12. Β*τ^ς• γης (AEFXf) ... φαγ(ί)μ(&α...πιο)μι&α.
13. Α*: fidtat, (etiam vs. 15). Β: εσ&όντων ...
(pro alt. 7ταί(ί^αρ.) ηα,ίδο)ν.
14. Xf (ρ. αυτών) ης το ρήμα τβτο.
ι - :- ι• : - ι ^ : ν ν- jj : ~ : \
<- : - • : j - : J V V - ν τ
n'^DDn b^'"^^ m^n'^ ^db^ onn ^'Π'^'ΐ e
τ : — : j•• • IT ST : j- : • vv τ j• : -
niü onb αώ'^ι JiT^nr^?^ biiüä'^^ 7
}- vv τ ••ST- IT :— ;|- V*• τ ρ
•• •ιτ : ν τ - Λ •• ν.• • ιτ -
b^^üi^^b^'nnTOh^DDnb'i 'Ίk^ίü5Db^
: iw ins? nnT3?bi τιώ'^Ώ
( SV -: • - •• • IT V «T -
n'^ntöt) r'^nii tib^an ^snsa b^ίΞ^n^
ΛΤ : • I j•• : ~ V vv - }- : - : "^ -j- τ : •
^ib nüäws D'^b-iDn ntet) ώρη'^ι
j ^ vv -: • • IT - j- • l•• - :-
bs'*Dn-n&^ b^n'b^^π in^i :bii2^n'^
: α^ο'^Ίοη nto '^^sb a^^^nib^) lonb
p 'IT - j- y : • Λ -: |- : ••• v.• :
<"τ •• -JT : • • IT - <- ν -
-nij ηΪΏ Ίώ^? ^bisn ^^π^ί^ί-ΓΝί ^3^5
rab Ί&ίί DD'^ntϊät]-n^ί'l or^bDiiti
τ τ ν -: Λν •• : • ν : ».ν : - -: r
ν ν JV : - • : ν : r : jv-:
Λ- : ν - ν ^ ν • ιτ ν / - J ν IV -
j•• • IT - • • IT - j- τ • ^ Λ• -j
-n^i liiD-DD :ηητ3?ι bi^üä^ü h'^^ddhu
jT - IT : — :r ν τ ρ τ :--:
I • τ : • : AT τ -: j• τ ' w τ -:
< Tr: IV : • ; • >- {ji ι : -r ι•• -
D^ib%n η^ίΊ^ϊ] ^iD^knn 'n'^isb
• τ : - j•• : - •• : - J ν τ :
^üäiiD'i Tibnn 3»3nö nx D^bskn
JV -: |- : 1 V Av - j- : - ν • : j τ
: nnto d'^ü•^ 003*^1 ητη ^nib onb
IT τ -: /• τ ο• - :- Α*•• " JT τ - VV τ
V. 5. Λη-πδΏ κ 3
ν. 13. '^^''212 'δ<
4. Β: U. fte ief)rcn. vE: untemc^ten ju laffen.
dW: liefe. dW.vE: @φϊ. u. @pr. ber (S^albdcr.
5.f feinen (Si)eife. B.dW: rerorbnete. vE.A: be*
flirnntic (fürfie). Breinicbee ίάφφ auf feinen llag.
dW: ein i;agtafllici)eö. vE.A: (ben) ta9ii^(en) Un«
ter^alt. B: jlofi. B.dW: »er b. .f. fielen.
Hantel.
(1,5-14.) 47
©antel, §αηαηία, ffJltfacl u* 5tfarla. 3ugemufc n. SSttffct önftatt be§ Königs @)jeife. 1•
ntgö «§ofe, unb ju lernen φαί^αί[φβ
5 @φπ[ί unb Sprayt. * (δoίφen toer-
fc^affte ber^bnig, η?αβ man i^nen tag»
ίίφ geben fotlte toon feiner 6:peife unb
üon bem 2öein, ben er felbfl tranf, ba§
fie aifo brei Sa^re aufer^ogen, bαrnαφ
6tior bem Könige btenen fotlten: *unter
n?eίφen n^aren Daniel, ^ananja, CDiifaei
unb Qifarja, toon ben ..^tnbern Suba.
7* Unb ber oSerfte Kämmerer gab i^nen
0lamen, unb nannte Hantel 33eltfajar,
unb «i^ananja (δαbrαφ, unb 3)?tfaei
mc\a(ii, unb Qifarja ^2i6eb 9fiego.
8 iiber Hantel fe^te l^m oor in feinem
«bergen, ba§ er ίΐφ mit bcg ^önigö @V^if«
unb mit bem $ßein, ben er feibjl tranf,
niφt verunreinigen trollte, unb bat ben i
oberften Äammerer, ba§ er ίίφ niφt |
9 müßte üerunreinigen. * Unb ®ott gab
Daniel, baf i^m ber oberjle Kämmerer
10 günfiig unb gnäbig tt»arb. * IDerfeibe
f^rαφ ju t^m: 3Φ fürφte miφ vor mei*
nem «^errn, bem itbnige, ber βηφ eure
Steife unb %xant üerfφαfft i^at', ϊόο er
würbe fe^en, ba§ eure όίngeflφter Jam*
merUφer tcären benn ber anbern Knaben
eureg 5literS, fo bräφtet i^r miφ bei
1 1 bem Könige um mein ^thm. * Φα
fprαφ Daniel ju 9)ieijar, tt?eίφem ber
oberfie Äämmerer Daniel, ^ananja, 3)?i=
I2faei unb ^farja befohlen ^atte: *3Ser*
ίηφο eö boφ mit beinen Äneφten je^n
ftage, unb lag unä geben ßugemüfe ju
13effen unb 3GBaffer ^u trinfen^ *unb lag
bann öor bir unfere @e^alt unb ber
Knaben, fo von beg Äbnigg (Speife
ejfen, befei^en: unb barna^ bu fe^en
ttJirfl, bαrnαφ fφαffe mit beinen ^ηεφ=
I4ten. *Unb er geί)orφίc t^nen barin,
unb öerfuφte eS mit i^nen iti)n i$!age.
8. Ä.A: fe^tefid^ üor.
7. B:Ob. berÄ. (dW.vE.A. n3ie33.3). dW.vE.
A: anbereSfl.
H. feitut (2>p. ... betUlhe tvant, ß.dW: erfuφίe.
9. B.vE: ®nabe unb SSarmiiei-^cifeit üor bem ...
(1 W: ^Liib u. @n. A: lie^ Φ. @. u. 33. ivibcrfa^ren.
10. B.dW.vE.A: fürchte meinen φ. (»gl. 33. 5).
dW: beim er mόφίe euer Siu^fe^en übier finben. vE:
inenu er fa^i•, ba^ eure ©efi^ter magerer tvaren. B:
würbet i^r meinen Äc^jf verfcbulben. vE: fd^ulbig
mαφen. dW:bcmÄ.m. -^au^t üertDirfen! A: mad^*
tet i^r m. ^. Derfaiicn.
gis, ut doceret eos lilleras et linguam
Chaldaeonim. * Et constituit eis rex 5
2Rg.25,3o. annonam per singiilos dies de cibis
suis e.t de vino, unde bibebal ipse,
ut enutriti tribus annis, postea sta-
rent in conspectu regis. *Fuerunt 6
ergo inter eos de filiis Juda Daniel,
AnaniaSj Misael et Azarias. *Et im- 7
E^?.'2,72Bg.P^^^''^ ^^^ praepositus eunuchorum
Dan.i^ä^va.nomina: Danieli Bailassar, Ananiae
*"''■ Sidrach, Misaeli Misach, et Azariae
Abdenago.
Proposuit aulem Daniel in corde 8
Tob.1,12. suo, ne polluerelur de mensa regis
neque de vino potus ejus, et rogavii
eunuchorum praepositum, ne conta-
minaretur. * Dedit autem Dens Da- 9
nieli gratiam et misericordiam in con-
Gn.39,21. spectu pHncipis eunuchorum. *EtlO
all princeps eunuchorum ad Danie-
(Ecci.8,2m. jgjjj. TiujeQ egQ dominum meum re-
gem, qui constituit vobis cibum et
potum; qui si viderit vultus vestros
macilenliores prae ceteris adolescen-
tibus coaevis vestris, condemnabitis
Caput meum regi. *Et dixit Daniel ad 11
Malasar, quem constituerat princeps
eunuchorum super Danielem, Ana-
niam, Misaelera et Azariam: *Tental2
nos obsecro servos tuos diebus de-
cem, et denlur nobis legumina ad
vescendum et aqua ad bibendum;
* et contemplare vultus nostros et 13
vultus puerorum qui vescunlur cibo
regio: et sicut videris, facies cum
servis tuis. *Qui audilo sermone hu• 14
juscemodi tentavit eos diebus decem.
11. dW: jum ÄeKermeifier. B:n>eίφen ... über...
georbnet. dW: werorbnet. vE.A: gefegt.
12. dW.vE.A: ©emüfe. νΕ:'3Καφε boφ einen
3ßerfuφ.
13. u. btc ^ef^. ber ^n. ... feiner <Z>p. ... t{)ue.
dW: bann fteb bir unfer 3lugfei}en an. A: fφαu auf
unfre 5ingeftc^ter. vE: betrαφ(e man üor bir unfer
9luöf. B: muffe unfcrc ®eft. v*or bir gefefien tt>erben.
vE: iüiebu e« flnbefi.
14. B.dW: in biefer @αφe. A: ijörtc auf biefe
SDorte. vE: biefen aSori^tag.
48 (1,15—2,3.)
Daniel.
Ι.
Oanielts et sociorutn abducfio et edueatio»
*^ Kai μετά το τέλος των dtna ημΒρών ώρά-
&ησαν αί ίδεαι αυτών άγα&αΐ και ίσχνραΐ
ταϊς ααρ^ιν νηερ τα τζαιδάρια τα εσ^ίοντα
την τράπεζαν τον βασιλέως. *^ ΚαΙ ^γ^νετο
Ι4μεραάρ αναιρούμενος το δειπνον αιηών καΐ
τον οινον τον ηόματος αντών^ και έδίδον αν-
τοις σπέρματα ^"^ τοις τεσσαρσιν παιδαρωις.
ΚαΙ εδωκεν αντοΐς ο ϋ^εος σννεσιν καΐ
φρόνηαιν εν πάβχι γραμματικτι και aocftq,' κα'
/ίανιηλ σννηκεν έν πάοΐ] οράαει καΐ Ιννπνίοις.
*^ Και μετά το τέλος των ημερών ων είπεν
ο βααιλενς είςαγαγεΐν αντονς^ και ειςηγαγεν
αντονς 6 άρχι ευνούχος εναντίον Νιχβονχοδο-
νόσορ. ^^ ΚαΙ ελάλησεν μετ αντών ο βασι-
λεύς ^ κα\ ονχ ενρέ&ησαν εκ τζαντων αντών
όμοιοι /Ιανιηλ και 'Avavic^ και Μισαηλ καΐ
Άζαρίο^. ' καΐ έστησαν ενώπιον τον βασιλέως.
^^ ΚαΙ έν παντϊ ρηαατι σοφίας καΐ επιστήμης
ών έζητησεν παρ αυτών 6 βασιλεύς ^ ενρεν
αντονς δεκαπλασίονας παρά πάντας τονς
επαοιδονς καΐ τονς μάγονς τονς οντάς έν τη
βασιλεία αυτόν. ^* Και έγένετο /ίανιηλ εως
ετονς ένος Κυρου τον βασιλέως.
Η• Εν τφ ετει τφ δεντέρφ της βασιλείας
Ναβονχοδονόσορ έννπνιάσ&η Ναβονχοδοτό-
σορ έννπνιον, και εξέστη το πνεύμα αντοΰ,
και 6 ύπνος αντον έγένετο απ αντον. '^ Και
εϊπεν ό βασιλεύς καλέσαι τονς έπαοιδονς
καΐ τονς μαγονς και τονς φαρμακονς καΐ
τους Χαλδαίους του άναγγεΐλαι τφ βασι-
λεΐ τα ενύπνια αντον. Και ηλϋον^ καΐ
έστησαν ενώπιον τον βασιλέως. ^ Και ειπεν
αντοΐς ο βασιλεύς' Έννπιιάσ&ην, καΐ επέστη
το πνενμά μον τον γνώναι το έννπνιον.
1 5. Α* : Ισχυροί (ίσ/ΐ'^α« Α^Β ; Χ: αντοί ισχυροί).
FXf (β. τά παιδ.) πάντα. Β: ίσθ^οντα. 16s. Β:
Ιίίμ^λσάδ {Si^hoc l.utA*; F: Μίλσάρ). Β: σπΐρμαχα. \
Και τά τζαιδάρια ταΰτα , οι τέσσαρες αντοί, εδωχιν '
αΐ'τοΐς χτλ. Α.^: σπέρματα. Και τοις τεσσαρσιν
παιόαρΐοις τβτοις[και\εδο)κίν αΐ'τοΐς κτλ. (ütA* SU-
pra similiter ΓΧ.) 18. FXf (ρ. Kai) iytvfTo. X*
(alt.) και. 19.AI: ου/, ίνρ. "iO.EFX (pro ων) οσα. |
A2Bt(a. r7i/9aa.)^aff^(A»FX*). :
Subscr. capitis: Χι'Όρασις ß'. \
Inscr. capitis: Α:Ύ)ρασιςγ'. !
1. Β* (pr.) Ναβυχ. (ΑΕΡΧ|). Χ: άπεγένίτο. Ι
2. ΕΧ: βασιλεύς- Καλέσατε ... το έννπνιον. Β: τ/λ-
&αν. 3. Α2Β: Ήνυπνιάσ&ην ("Εν. Α* EFX, Xf fV-
νπνιον).
ν •• : - <τ ; • TT-: ^• τ τ <: •
• τ : - τ ι • Λτ τ ι- ♦ :
j• :- ^» ν 1•.• - j- : - ν • : j r
1 Κ" : τ τ : - •.• - - 7 ••• -
SV Γ Ι - τ τ : - : - ν •• τ -:• τ : - :
ν j" τ : v^ : - : η - f ν: »τ
' ν. τ τ : _ Τ • •. "^ j- • IT : ατ : τ :
ν -: • τ - τ Ι: • 'Τ . '^ --;,-
j- - :- ^ |-•.• : - I•.. : ν : • • • ιτ -
j•• • IT .• Τ \ • Τ : • < : 1 •.• " ~ , τ •
^Dsb ^TOiJi'i ηητ;ϊΊ b^ίtD^)α n^DDn
)•• : • ν. ί - !"- ΛΤ : — :γ «,•■ τ ι* τ :-— :
"\ΐύΗ τίΤΊΐ ηη^π "inn bSi :'rib^n =
ν -: τ • J- : τ - : : ' •.• ιν -
τ ν jy •• τ : • - τ ν Α••• - κ:' " >■• ■
ν.• -: • τ - ιτ ••.:-!- τ
t~ i - "-IT • :- ι : - τ :
tTib'Qn t5ni:)b ηπδί
) ν IV - ν / ; ν
D3?£>nni nto'bn nss^anD obn
"Τβ^^^Λ n^biP» nn^nD iriDüi^ ihn 2
D^^töiibi a"'52Dinb vvnpb Tib^n
• τ - IT ί • • .: - r '•• • '••• ••• -
^b^sb Tänb Q'^^tüsbi b'^stna^pb']
I ... ,.^. - ,.. : • V : -| — T- AT I -:
^n^bn Dibn rib'an anb '^n^ί*''^ 3
• : AT τ j -: 1 '.' v.• - -jv τ •• s "
:aibnn-niii r5?ib '^Η^ιί arsni
τ -: |- ••' - V- r • V JT • -
15. feiner ^p. B: u. i^r ^hi\af fetter. dW: er#
f*ien t^r Slu^fel^en beifer u. lööiitger i^on ^^I. vE:
jeigte |ΐφ if)r 21. üoilfornmcnev ii. flcifd^iger.
17. &ott gab bicfen 4 Knaben. B: 9δί|[εη[φα[ί
u. ^lug^ett. dW: ^enntni^ u. mnfia)t. vE: u. ©e--
ίφίίίίφίοίί in jeber (Scftr. u. SBijfenfc^aft. B: Φ.
a&er ^i^ar üevilanbig in ailcr^anb ... dW: üerfJanb
|ιφ auf aiie ...
1 8. d W: ba ber M. befo:^len jic [üor Ι^ιη] ju bringen.
vE:i?cr^ufü^ren. A:jiebicfem ocrgefienttrerbcnfoili
ten.
19. unter il)nen aüen feiner. vE: traten in bed St,
^anid.
©er SUiet ^uttft unb SJcrftanb« Φεδ Äottigö ©fenet. ©et Stauin*
(1,15—2,3.) 49
I.
15* Unb ηαφ ben je^^n 3!agen h>aren f!e
fφöner unb beffcr 6ei Selbe benn alle
Knaben, fo öon beö Jtöntgö ©peife agen.
16* Φα t^at SDZeijar i^re \)erorbnete @petfe
unb 3!ranf n.>eg, unb gab l^nen 3u9«*
müfe.
17 5l6er ber ®ott biefer üicr gab i^nen
Jtunfl unb 3ßerflanb in allerlei ^ainft
unb ^eie^eit; Daniel aba gab er ^cr*
fianb in aßen ®efίφten unb 3!räumcn.
18* Unb ba bie 3cit um mar, bie ber Ä5*
nig bejiimmt ^atte, bag fie foüten hinein
gebraut werben, brat^tc fie ber oberpe
Jlämmerer hinein üor 0iebucabne§ar.
19* Unb ber Jtbnig rebete mit i^nen, unb
n>arD unter allen niemanb erfunben, ber
iDaniel, «^ananja, 9)iifael unb 5lfarja
gίeiφ ttjarej unb fle n?urben beö Jlönigö
20 Wiener. *Unb ber Äönig fanb fle in
oCien @αφεη, bie er fte fragte, je^nmol
fiügcr unb üerfiänbiger, benn alle Stern*
fet)er unb 2ßeifen in feinem ganjen Oieiφ.
21 * Unb Daniel lebte big in baS erfie 5a^r
bed Ä5nigd ßored.
II• Snt anbern 3a^r beS Oleiφδ 0lc*
bucabncjarS ^^atte D^ebucabnejar einen
ilraum, baüon er crfφrαf, bog er auf*
2nJαφte. *Uub er ^ief alle @ternfe^er
unb 5Cßeifen unb 3awbercr unb ß^albäer
jufammen forbern, ba§ fle bem Könige
feinen ilraum fagen fottten. Unb fie fa-
3 men unb traten üor ben .Jtönig, * Unb
ber jt5nig fprαφ ju i^nen: 3Φ Ij^ht
einen 3!raum gehabt, ber ^at miφ er*
fφrecft, unb Ίφ wollte gern wiffcn,
waö e8 für ein iiraum geWcfen fei.
15. ü.L:ba§ bei Selbe.
2. Ü.L: Sauberer.
3. Ü.L: »αδ für ein iTr. gctoefl.
i)icnil. B: ftanben ^jor bcmÄ.
20. aöofjrfager u. 2δ. Β: in allen <S. »on SCBeiii
^cit u. iBerfiaub, bie b. ^. von ibncn fr., ba fanb er fie
^c^nmat über alle ... dW: ber 2Ö. unb föinfi(^t. vE:
in jebcr 2δi|fenfφαft u. @. barin ^. ^. jic ijrüfte ...
\t>eiier ato ... dW:3eicf)enbcuter u.Q3ef(^tt)brer. vE:
Silberfitriftfenncv it. ©iernbeuter.
'21. B: blieb? vE: ttjar. A: erlebte ba« crfie ...
1. dW.vE.A: gflecjierung. B.dW: (träumte) ?h
$olöciIotten.a3ibiI. 21.2;. .3. a3b8 2.9lHb.
V.5.
*Post dies autem decem apparuerunl 15
vultus leorum raeliores et corpulen-
liores prae omnibus pueris, qui ve-
scebanlur cibo regio. *Porro Älalasar 16
tollebalcibaria et vinum polus eorum,
dabatque eis legumina.
Pueris autem bis dedit Deus seien* 17
tiam et disciplinam in omni libro et
E».<8,3. sapienlia, Danieli aulem inlelligen•
4,i5.Gn.4f, ^jgjjj omnium visionum et somnio-
rum. *Complelis ilaque diebus, postlH
quos dixerat rex ut inlroducerenlur,
inlroduxit eos praeposilus eunucbo-
rum in conspectu Nabuchodonosor.
*Cumque eis loculus fuisset rex, 19
non sunt invenli lales de universis
ut Daniel, Ananias, Misael et Azarias;
et sleterunl in conspectu regis. * Et 20
omne verbum sapientiae et intelle-
clus, quod sciscilalus est ab eis rex,
invenit in eis decuplum super cun-
clos ariolos et magos, qui erant in
universo regno ejus. * Fuit autem 21
Daniel usque ad annum primum
Cyri regis.
In anno secundo regni Nabu- II•
cbodonosor vidit Nabuchodonosor
27°**9:job!4lsomnium, et conterrilus est spiri-
t3i.33,iö•. ^y^ ejus, et somnium ejus fugit ab
eo. *Praecepit aulem rex, ut 2
«»205,7. convocarentur arioli et magi et
EsA7,x2s. (jialefici et Chaldaei, ut indicarent
regi somnia sua. Qui cum venis-
scnt, sleterunt coram rege. * El 3
dixit ad eos rex: Vidi somnium, et
mente confusus ignoro, quid viderim.
2,2.
6.2S.
Etr.1,1.
2. S: Praec. ergo.
Xräiitnc. B: u. fein ®t(fi tinirbe ganj barnleberge*
f(^iagen, bafi f. (Scblaf ibni ijergtng. d\V: n^ar^ un=
rubtg, "• f• @φΙ• ^<^^ rai)in für ihn. vE: beunrul^igt.
2. bie 9»a()rfflgcr. {Wlt 1, 20.) B.dW: feine
iTräume (anj^iijeiacn) anzeigten. vE.A: fledten |ϊφ.
3. (®ie 33. 1.) B: ba^ i* ben Zv. ttiffen nickte.
vE: ibn ju erfai)ren. A: faf) ein ίϊrαumgeitφt, u.
rtjarb barnber üertoirrt, u. ίφ ϊοά^ nίφt me^r voai
ίφ fai>.
50 (2,4-11.)
Daniel«
II.
Hegis somnium ejusque per Oanielem indicatio et inierpretatio.
^ Kai ΒΪπον oi Χαλδαΐοι τφ βααιλεΐ Σνριαϊί'
Βασιλεν, slg τους αιώνας ζή&ΐ' (τν είπον
το Ινυπνιον τοις ηαισΙν σου, κοίί την σύγ-
κρίσιν άναγγελονμεν. ^'^4πεκρίϋ•η 6 βασι-
λεύς και είπεν τοις Χαλδαίοις' Ο λόγος
απ έμου άπεστη, Έάν ονν μη γνωρίσητε
μοι το εννπηον καΐ την ανγκρισιν αντυν,
εις άπωλειαν εσεσ&ε, και οι οίκοι υμών διαρ-
τιαγησονται. ^ Έάν δε το έννπνιον κοΛ την
σνγκρισιν αντον γνωρίσητέ μοι, δόματα κα\
δωρεάν καΐ τιμήν πολλην ληχρεσ&ε παρ ΐμον.
Πλην το ένύπνιον καΐ την σνγκρισιν αντον
απαγγείλατε μοι. "^ Άπεκρί&ησαν οι Χαλ-
δαΐοι έκ δεντερον καΐ είπαν Ό βασιλεύς
είπάτω το έννπνιον τοις παισϊν αντον ^ και
την σΰγκρισιν αντον άναγγελονμεν. ® Άπ-
εκρίΰ^η ό βασιλεύς και εϊπεν Έπ άλη&είας
οϊδα εγώ οτι καιρόν νμεΐς εξαγοράζετε, καθ-
ότι οιδατε οτι άπέστη απ έμον το ρήμα.
9 Έάν ονν το έννπνιον μη άπαγγείλητε μοι,
οϊδα οτι ρήμα ψενδες και διεφ&αρμενον σνν-
ε&εσθε ειπείν ενώπιον έμον, έως ον ο καιρός
παρέλ&γΐ. Το έννπνιον μον είπατε μοι, κα\
γνώσομαι οτι την σνγκρισιν αντον άναγγε-
λεΐτε μοι, *^ '^πεκρί&ησαν πάλιν οι Χαλδαΐοι
ενώπιον τον βασιλέως και λέγονσιν Ονκ εστίν
άν&ρωπος επί της ζηράς οςτις δννησεται το
ρήμα τον βασιλέως γνωρίσαι, κα&ότι πάς
βασιλεύς μέγας και άρχων ρήμα τοιούτο ονκ
έπερωτ^, έπαοιδόν, μάγον και Χαλδαΐον.
* ' Οτι 6 λόγος ον 6 βασιλενς έπερωτί^, βαρνς,
καΐ έτερος ονκ εστίν ος άναγγελεΐ αντον
ενώπιον τον βασιλέως, άλΧ η &εοί, ών ονκ
εστίν ή κατοικία μετά πάσης σαρκός.
4. Α2Β (pro ηπον Α»Χ) ίλάλησαν. EFXf (ρ.
σίίγΫ.ρ.) αύτβ.
5. FX"}• (ab in.) Kai. Β* nai (ΐ,πιν et «ν et αυτβ
(AEFXt).
6. Β: όο)ρίάς.
7. Β:ΙΑπί)ίρ. (* οΐ Χαλδ.) otVTfQOV (Χ: το διντι-
ρον) κ. firr. ... * (alt.) αίιτα. Χ: άπαγγ.
8. Bf (ab in.) Kai. A2B: Uftf (ol'd.AiX; EFX:
9. B: άναγγ. ... homiov /ta ... f (a. την σι'^κζ».)
xat.
1 0. Β* πάλιν (AEFXf ) ... pon. δννησ. ante γνωρ. ...
τοίΗΊον. X+ (a. irraoid.) πάντα. Α* EFX* (ult.) κα»
(A2Bt).
11. B: άλλ' Ol &. Xf (in f.) o&tv «κ Ινδίχιται γι-
νίσ&αι χα&άπιρ oXn.
i^sb^ Π'^ΠΊ^ϊ 'nb^b D-^wsn ^ιί^τί 4
τ ; - Α• τ -: » ν ν.• - -τ : - - s : " : "
1 \j i - : VT : ν ,- :•: • •.•: Ι j• : ιτ :
J- τ : τ : - <•• τ Ι" - : )τ : '
^ίb "in ^ί^τ^ί "^Dn nnb^ k^nto^b
<τ Ij•• τ : - j- • KT : • •• τ : - :
rmn ϊη^ώδϊ) ηώ^π "^'Däiis^iinn
τ • τ - •• : • JT . ν • - ^ : ι :
]ΐη)2 Τ^πηη ϊΤΊώδ!] ^φη ]τ\^ θ
AT τ'τ: ' • ι \ : •- : • - Ιτ • τ : • :
to Ρ3ίπη πτώδ!) ^xihn inb 7
ΊΏί<'' ^ίΏpπ ^^b)2 Γ'ΊΏ^i1 n^iD^Dn
)- " VT : ν τ : - ' λ : ιτ : ν τ : •
iisbtinDr jninns πιώδη %niin3?b »
τ : - <•• τ Ι" -■' Γ ί η '. ' ' \< ι - χ
KT 1 • ^ >' T-: j-T ■ - J • - τ :
ι• ' •• -: j• " ' : τ ' Α• : iT ' J •' "
5ib ^ίnbπ-^n ^n i^rhn '^3ώ ottn 9
τ τ : ν J •• j• IT ί • >• • \j : -
τ • » : - j• τ -: •-•.:(:
j- "Τ I : • - : • τ • : f • *
ii^bn ihb ^ί3nώ'^ >iDnr ^"^ 13? '^innp
τ : •.• I •• τ Α" - ί • \y τ • j• :*- - τ »r:
τ I • : JT : τ : - τ'γ; <•• τ : - -:
iisb^ nb^ ^"n si^tii^^-bi!' tbDi< '^n^^ί
τ : - j- • •< τ : V - - -•.•: <-
•hbiD-bs '^T bi&-bs rr^innb b^s^i^
Iv V τ •< ••»: τ Αττ-:ι- : "^ ν-
b^itii ^ίb hDiD nb^ ü'^btiii nn
•• : jT τ : • <T ' • - : j-
iihb^Qii PTOD1 5|ώίίΐ Dbnn-b:)bu
τ : • IT : - : ' σ " : j '. - τ :
^b ηπϊίΐ ΠΊ'^ρ'^ bxüi fesb^-n
JT » τ τ; IT : τ Ι • - •• τ <τ : - ι•
inb >53bt3 mp inasin'^ "^τ ^^ίι^ίί
ι j•' τ AT : - JT τ: ^ ιτ ' - ί >• ^ - •
sb sito3-D5? ιίπΊΐΏ '^^ rhbii
Λ IT ! • • • :jt : •< ! • τ ν:
ι
ν. 4. 'ι ^Tiin''
ν. 5. 'ρ »»KnüJDi) ib. ΠΒ^ δ<"33
ν. 8. ρ"πη δ<"33
V. 9. 'ρ 'jiwtt'itn ib. 'j'upa !!<"Dn
ν. 10. 'ρ ijÄ'iTrs ib. "j^ups «"in
ib. p"nn it"52
V. 1 1 . ns^a fc<"3n
4. Β.Α:(2^)π|φ. dW.vE: Slramaifd^. Β: 2)ct Λ.
lebe in (Strigfett. dW: Ο ^.,Icbc eh)igltci^! vE: Jtös
nig! l. ciülg! B.vE: bic Deutung anzeigen. dW: er»
offnen.
^uuUU
(2,4-11.) 51
©er etttfaltene Xtanm unl• feine ©eufuttö* ©ie ju Joje Sotberung*
II.
4 * Φα \)(>χαφ^η bte ß^albäcr jum Könige
auf 6;^ αlbαίfφ : J^evritbntg, ®ott öeriei^e
bir langes Seben! fage beinen Stm(i)kn
bett itraum, fo tüoUen tt?ir i^n beuten.
5*i)er ^bntg antnjortete unb \ρχαφ ju
ben (S^albaern: @δ tjl mir entfaÜen.
©erbet χί)χ mir ben ^^raum ηΐφί onjeU
gen unb U)n beuten, fo hjcrbet 'ujx gar
umfommen, unb eure »Käufer fφänbϊtφ
6 verfibret rtterben. * Sterbet if)x mir aBer
ben ilraum anzeigen unb beuten, fo fotlt
i^r ®efφenfe, ®aben unb gro^e ^^re
öon mir ^aben. iDarum fo faget mirben
7 3^raum unb feine Deutung. *@ie ant*
n?orteten njieberum unb f:prαφen: $£)er
^5nig fage feinen Jlneφten ben 5!raum,
8 fo njotten rtjir ΐί>η beuten. * ^er Äönig
anttüortete unb f:^3rαφ : Sα^rίiφ, ίφ merf e
e0, bag i^r i^riji fuφet, n?eil ii>r fe:^et,
9ba§ mirS entfallen tji. *5i6er tverbet
i^r mir niφt ben Sraum fagen, fo ge^^t
baS CΊeφt über euφ, αϊδ ble i^r Sü*
gen unb ®ebiφte ijor mir ju reben tior*
genommen l^abt, big bie 3elt vorüber
ge^e. ^arum fo faget mir ben 3^raum!
fo fann ϊφ merfen, bag t:^r αηφ bie
10 Deutung treffet. *ίΣ)α anttüorteten bie
^i>albäer öor bem Könige unb f:^)rαφen
ju i^m: @S ifi fein aÄenfφ auf (Erben,
ber fagen fbnne, baS ber Jlbnlg forbert.
@o tjl αηφ fein Äbnig, irie groß ober
mäφtig er fei, ber fotφeg öon irgenb et*
nem ©ternfe^er, Seifen ober S^aibaer
11 forbere. *iDenn baö ber jtbnig forbert,
ijt in ί)οφ', unb ifl αηφ fonjl niemanb,
ber ea t)or bem Äönige fagen fbnne, auö*
genommen bie ®5tter, bie bei ben a)?en*
fφen mφt n?o^nen.
6. U.L: mir ben Xraum.
*Responderuntque Chaldaei regi Sy- 4
^iRgliiail^riace: Rex, in sempilernum vive! die
somnium servis luis, et inlerpretatio-
nem ejus indicabimus. *Et respon- 5
dens rex alt Chaldaeis: Sermo re-
cessit a me. Nisi indicaverilis mihi
somnium et conjecturam ejus, peri-
EsKtii. ^'lis vos et domus veslrae publica-
bunlur. * Si autem somnium el con• 6
jecturam ejus narraveritis, praemia
r.4s^.3^3o.5, ^j ^^^^ gj hoHorem mullum acci-
pietis a me. Somnium igilur el in-
lerpretationem ejus indicate mihi.
* Responderunt secundo atque di- 7
xerunt: Rex somnium dicat servis
suis, et interpretationem illius indi-
cabimus. *Respondit rex et ait: 8
Gerte novi, quod lempus redimitis,
scienles, quod recesserit a me sermo.
*Si ergo somnium non indicaverilis 9
mihi, una est de vobis senlenlia,
quod interpretationem quoque falla-
cem el deceplione plenam compo-
suerilis, ut loquamini mihi, donec
tempus perlranseat. Somnium ila-
que dicile mihi, ul sciara, quod inter-
pretationem quoque ejus veram lo-
quamini. *Respondenles ergo Chat- 10
Gn.4i,8. ciaei coram rege dixerunt: Non est
homo super terram, qui sermonem
tuum, rex, possit implere. Sed neque
regum quisquam magnus el polens
verbum hujuscemodi sciscitatur ab
omni ariolo el mago el Chaldaeo.
* Sermo enim, quem tu quaeris, 11
"'V.^'i*^' rex, gravis est, nee reperielur quis-
quam qui indicel illum in conspeclu
regis, exceptis diis, quorum non
est cum hominibus conversalio.
5. iofomif)tin^tüaeitti)aum*.., B:2)aeSBort
tft\)on mir gegangen! dW: auögcf^ro(?^en! (vE:S)ie
<δαφε ifi m. cntf.) B: ^. ju 2)rc(f^aufen gcmaci^t \υ.
dW: in ^Oii)i), öerftanbelt. vE: in einen feoraji^.
6. dW.\E: u. gr. (öiele) .^ojibarfeiten?
7. vE: abcrmai«. B: jum anbernmai. dW.A:
jineitenmai.
8. B.vE: 3eit ttJoUct 9εϊυίηη0π. dW: 3ut)criaffig
toei^ ίφ nun, ba^ i^x 3. ,^u getü. fuc^et.
9. QUid^ei ffted)t ... unb ®d)uöbc8. B: fo ifl eucr
Urt:^eil einerlei, bap i^r ein iüc^en^aftee u, »erfcl^rtce
ffiort ... fagen ... dW: ijl biefe^ aiiein eure Slbjtd^t,
u. 8ug u. Xtuq f). iijx eud^ »ernBrebet ... fpred^en.
vE: 1^. i^r einerlei SDleinung u. l^abt euφ »orgenom*
men ... B: bie baf b. 3. (ίφ »eranbere? dW.vE:
anbert?
10. anseigen Fönne (1, 20). B: be« St. ©ort an-
juseigen vermag. dW: bie @αφε, \vtia)i ber ^. fagt,
öermόφte ju eröffnen, ttjcöi^aibcn οηφ fein großer u.
mάφt. Ä. eine @αφε »ie biefe »erlangt i)at ... vE:
απφ l^at ηοφ ... gcforbert.
11. B:2)a«2öort. dW.vE: ®ie (Sαφe, tt)eίφe ...
B.dW.vE: ju fφtt)cr. dW.vE: beren SBo^nung niφt
unter b. iW. i% B: bei feinem Sίcifφ i^.
4*
52 (2,12-23.)
Daniel.
II.
Wtegis somnium ejusqueper Oanielem indicatto et interpretatio»
*^ T6t8 6 βασιλεύς εν ΰ^νμφ nal ogyfj
εϊπεν άπολ^σαι πάντας τονς σοφονς Βαβν-
Χώνος. ^^ Και το δόγμα ίξηλϋ-εν, καΐ οί
σοφοί anentsivopto' παϊ έζητηααν /ίανιηΧ κ«ί
τονς φίλους ανιόν άνελεΐν.
^^ Τότε Δανιήλ άπεκρί&η βονλην και γνοό-
μψ τφ ./4ριώχ τφ άρχιμαγείρ^> τον βασιλέως^
ος i^ijX&€v άνελεΐν τους σοφούς Βαβυλώνος.
^^ Και επνν&άνετο αυτοϋ λέγουν Αρ^ναν του
βασιλέως,, περϊ τίνος ίξηλϋ-εν ή γνώμη ?]
αναιδής αντη ix προςωπον τον βασιλίως;
Έγνώρισεν δε το ρήμα Άριώχ τφ Δανιήλ.
*^Λα/ είςηλ&εν /Δανιήλ και ηξίωοεν άπη τον
βασιλέως J όπως χρόνον δω αντώ^ και την
σνγκρισιν αντον άπαγγείλ]] τφ βασιλεϊ.
*' ΚαΙ είςηλ&εν /ίαηήλ εις τον οίκον αυ-
τόν , καϊ τφ Avavic^ και τφ Μισαηλ κα) τφ
ΆζαρΙα τοις φίλοις αντον το ρήμα εγνωρισεν.
^^ ΚαΙ οίκτιρμους ^ζητονν παρά τον &εον
του ονρανον νπερ τον μνατηρίον τοντον,
όπως μη άπολωνται /ίανιηλ καϊ οί φίλοι
αυτοΰ μετά των επίλοιπων σοφών Βαβν-
λώνος.
*^ Τότε τφ /άανιηλ εν οράματι της ννκτος
το μνστήριον απεκαλύφθη. Καϊ ηνλόγησεν τον
Θεον τον ονρανον /Δανιήλ "^^ καϊ είπεν Είη το
όνομα του θεον ενλογημενον άπο τον αιώνος
και εως τον αιώνος^ ότι η σοφία κα\ η σννεσις
καϊ η ίσχνς αντον εστίν. "^^Και αντος άλλοιοΐ
καιρονς και χρόvovςJ κα&ιστφ βασιλείς καΐ
μείϊιστ^, διδονς σοφίαν τοις σοφοΐς καϊ φρό•
νησιν τοις ειδόσιν σννεσιν. 22 ^ύτος αποκα-
λύπτει βαθέα καϊ άπόκρνφα, γινώσκων τα
έν τφ σκότει, και το φως μετ αντον εστίν.
^^Σοί^ 6 ϋ-εος των πατέρων μον, εξομολο-
γούμαι καϊ αινώ, ότι σοφίαν καϊ δύναμιν
εδωκάς μοι, κα\ ννν έγνώρισάς μοι α ηξιω•
12. Xf (ρ. ϋ-νμ^) πολλώ. EFXf (ρ.οργγι) πολλγι.
13. Β(Α^?): άηίκτέννηντο. 14. Β: εζηλ&. άναιρίΐν.
15. Β* Και επννθ-. αι<τ5 Χίγ. (AEFXt) et αύτη
(AFXf ) ... ^Εγν. δε 6ΐ4ριώχ το q. τω J. Α* : βασιλΰ
{JaviTJl Α2Β). 16. Β: Καϊ J. (* ηςηλ&ιν και, f ΑΕ
FX) ήξίο)σί τον βασιλέα ο/τοίς ... άναγγίλτι• 17. ΕΧ:
Άζαρ, κ. τώ Μισ. 18. Bf (ρ. οηοχ:) αν {* ΑΕΧ),
19. Α» : Το) όε (Τότι τω Χ^Β). Β: ίνλόγ. 20. Β* κ,
η ισχύς (AFXt). 23*. EX: Σύ 6 &. τ. πατ. ημο>ν
ίίομ. Χ (pro diiv.) σννισιν. Α^Β: (ίέίίωκας (cd. Α'Ε
FX). h*viv.
vbtipn^ ii<*'t]^sm nfesa i^mi (^"^2 13
> Λ ί '- : • IT - • - ί !-:•.• JT τ : ιν τ
: nbapnnb N^ii'nnnn b^ί'«3^ irn^
IT τ ι : : • : • ». : - : j- • ιτ ν t
D3?ö^i ^ίD5? h-^nn bi^^ia^ i^ni^s u
•• : JT •• • -: •• • IT ' • J" . ••
pSD ^T Ksb^ ^ϊτ ί^ϊ'Π2ΐ:-η'Ί Ti'i'^nsb
ί j- : '< AT : - j• IT - τ - - I : - Ί
- τ : J"T. 1•* τ ν • - i τ τ •- :
n^-b^? w^isb^-'^T iiü'^büi 'Tii^"i>5b
iT - r:- I• JT•- ! :-:
' •j-v: xr : - jt't: ι • ^τ : : - : , -'τ τ
^•• 'JT : I" • IT : I \. : - /- τ : •
pib-iDD'^ ιητ ^n ^^hii-rß ^^"2^ bs?
•• I • : • » JT : •< \T : - I • jt : ν
: i^sb^b rr^innb χτώΒ!)
IT : - 'r JT τ -: r : ιτ : •
τ : — 2 r : A""~i J" '- ' ν • IT ' • >- :"•
jrnin liinbO ^trran ϊτ^ίτ^ί b^^üä'^'/^
|- Jt '. ' ' κ '. - 'ff i — :|- s" τ 1*
^^ΧϊΧύ rnbfci bip-iti wyah rbnni is
τ - : JT ν: τ τ: I • •• : • : ' •-:!-:
h^^y^ ι^πηίϊτ^ ^ίb ^n nD^r i^Tvba?
j" • IT F : 1 : <T j• AT : ιτ τ
IV τ y. ' - yf i . . : - :
jT τ VT ^ r I• JT : ••• : /r• • ιτ 1 ' • - ν:
x^i^mi^ nbsb tiis b^5''^^ ^'^^ί ^b^
IT - : η ν: ι•.• ' ν τ •• • ιτ J • - ν: α• -J
'^η ΠΏώ xinb nbsn bi^^^T nD5? =
«• <•• : •• ν: IV - τ : ^ •• • IT <•• τ
.siDb^^-is^n ?i^b3?-v^ Ή^^Ώ fr^»"^bx
AT 1 IT - : IT : IT » • Τ - τ : τ τ ν:
ι• y r VT : .• «JT : : τ $•
)••:-: τ - : • : τ - ιτ • <••:-: :
τ : : τ <•• τ ' Α• ί ~ u•• τ : ' ν : -
7 IT • !•• :ιτ : VT : : - Ι • • - :
ΠΏ i?r snnnDn^ snp'^ria? ^ba
JT - τ AT τ : - : ιτ ' τ ι• -: r* τ
IjT ^ I" : /•• • VT : τ -: |-
^n nbw^ πζώ'Ώ^ x^rinn '^nnns nbii
s• τ -: - - : <:•• : • r ιτ -: jt •.•:
i:pds] '^b rrnn*^ ί^ηΊ^ΠΑ^ ^n^sn
1<- : Α• : : j- : ντ : : ντ : : τ
V. 16. Ü5)31 δ<"3:: ν. 17. Π5ηΧ3 ΠΠΟ
ν. 22. 'ρ ίΛ'ΙΐΠίΊ
12. Vorüber to. ^. .^. j., u. crgrimmete feijr.
!3. dVV: ©ifi^. vE: c^ cvging bcr 53efei)i.
14. cnigcflttctc 3D. mit oernünftiflcm SÄoti) 9lr,,
bem XrabantenhnuiJtmaun. B: brad^te J). einen 91.
u. @ui achten cai bei ... dW: δΐίδ^αηη enviebcrU 2)
^anieL
(2,12—23.) 53
SDaS Urt^eil gegen hic S&eifeit« SDanteU UnnUtttn, @e{t$t be^ Staats u, ü^o3))retfung* II•
12 Φα tüarb ber Äbnig fe^r jorntg, unb
Befahl aUe 2Beifen ju 33abel umju6rin«
ISgcn. *Unb baS Urti^eil ging οιιδ, ba^
man bic SGßeifm töDten foUte; unb Φα*
niel fammt feinen ©efetlen warb αηφ ge*
[ηφί, ba§ man fte tbbtete.
14 Φα üerna^m 5)aniei [οίφββ Urti)eii
unb 8efei>i öon Οίποφ, bem ober^en
Oiic^ter bcö Jtönigö, χ\ίύφη auögog, ju
15t5t>ten bie 2Beifen ju 33o6eI. *Unb er
fing an unb ίprαφ gu beö Jlönigg 3Sogt
^rioφ: 2Öarum ijt fo ein firengeg Ur-
t^eil iiom «Könige ausgegangen? Unb
16QIrioφ jeigte eö bem Daniel an. *Φα
ging Φαηίεί hinauf unb hat ben ÄiJnig,
bag er i^m i^rrtjt gäbe, bamit er bie i£)eu*
tung bem Jlönige fagen m5φte.
17 Unb 2)aniel ging ^eim unb geigte fol*
φe8 an feinen ©efeUen, φαηαη^α, 3J2ifaei
18unD ^farja, *baf fie ©Ott ijom «§im*
mel um ©nabe bäten folφeg verborgenen
®ing0 falben, bamit Φαηΐβί unb feine
©efetten niφt fammt ben anbern QBeifen
ju 33abei umfämen.
19 Φα trarb Φαniel foίφeδ verborgene
Φing burφ ein ©efiφt beS 9'ϊαφt8 geof*
fenbart. Φαrüber lobte Φαniel ben ©Ott
20 vom »öimmei, *flng an unb fi3rαφ : ©eio*
bet fei ber Ulanu ©otteS von (Swigfeit gu
(Swigfeit, benn fein ijl beibeö 5ÖeiS^eit
21 unb^Stärfe! *(Sränbert3fit unb6tunbe,
er fe|i Könige ah nnl• fe^t Könige ein,
er gibt ben 5Gßeifen ii)re 5Gßeiö^eit unb
22 ben QSerjlänbigen i^ren 23erfianb. * Sr
offenbaret, tvaS tief unb verborgen ifl; er
m\% tvaö in fjinflernig liegt, benn bei
23 i^m ijl eitel Siφt. * 3Φ banfe bir unb
lobe biφ, ©Ott meiner 53äter, ba^ du
mir SCÖeiö^eit unb «Stärfe verlei^eft, unb
ie|t geoffenbaret i^aft, barum unr biφ
Quo audilo rex in furore et in 12
ira magna praecepit, ut perirent
omnes sapientes Babylonis. *Etl3
egressa sententia sapientes interficie•
bantur; quaerebanlurque Daniel et
socii ejus, ut perirent.
Tunc Daniel requisivil de lege 14
T.24. atque sententia ab Arioch principe
mililiae regis, qui egressus fuerat
ad interiiciendos sapientes Babylonis.
*Et interrogavit eum, qui a rege 15
poteslalem acceperat, quam ob cau•
sam tam crudeiis sententia a facie
regis esset egressa. Cum ergo rem
indicasset Arioch Danieli, * Daniel 16
ingressus rogavit regem, ut lempus
daret sibi ad solutionem indicandam
regi.
Et ingressus est domum suam, 17
Ananiaeque et Misaeli et Azariae,
sociis suis, indicavit negotium, *utl8
Etr.i 2. quaererent misericordiam a facie Dei
coeli super sacramento isto, et non
perirent Daniel et socii ejus cum ce-
leris sapientibus Babylonis.
Tunc Danieli mysteriura per vi- 19
sionem nocte revelatum est. Et
benedixit Daniel Deum coeli, *et20
locutus ait: Sit nomen Domini
benedictum a saeculo et usque in
job.ii,i3. saeculum! quia sapienlia et forlitudo
7,.i5.ism.-i, gjjjg gyjj|_^ *£^ jpgg mutat tempora2l
^TiiVu' 6^ aetates, transfert regna atque con-
slituit, dat sapientiam sapientibus,
et scientiam intelligentibus discipli-
icor.'.i 10.4 "^1^1• * ^P^^ revelat profunda et 22
p. t% u. abscondita, et novit in tenebris con-
iTmMe. Statuta, et lux cum eo est. * Tibi, 23
j*c.i,i7 [)g,jg pairum nostrorum, confiteor
teque laudo, quia sapientiam et for-
titudinem dedisti mihi, et nunc oslen•
V.30.
20.Ü.L: beibeSB. 22.A.A: imSinjienü^! 23. S: patr. meorum.
mit ißcrj^anb u. @(η|χφί. Β: Dbetftcn berXrabanten.
vE: Seibtt)dci)e. dW: νδφαφίφίει?
Ιδ. B.vE: i8efe^töi)aber. dW: ®io§beamien.
B: Da« Urt^. vom ^. fo eilig ? dW: 2Βομι Daö jlvenge
®efe^ ... vE: bcr i)avte 33efc^t.
16. B.dW.A: hinein. vE: ^in. B.A: Sät (ju
\a)tnUn).
17. B.dW.A: in fein Jpau«. vE: feine SBo^nung
iurücf.
18. bin ®. hei ^intmeli, B: Von bem ... ©arm?
^erjigfeit erbitten möφten. dW.A: erfie^ieten. dW.
vE.A: ©ebcimniffeö. d W: fie nia^t ... umbrάφίen.
19. dW: in einem ®. ber ίΛαφί. vE: ηάφίΐίφεη.
20. bcöJg»immeIö. vE.A: ijl bieSÖ-u. (bif)a)^αφr.
21. B.vE: bie Seiten u. (bie) (Stunben. A: bie
3eitalter!
22. bti ibm rooijnct bad δίφί. dW.vE.A: (ent-
(;üaet) bad Χίφ u. «evb.
54 (2,24-31.)
JDanieL
II.
Hegis somnium ejtisque per Danielem indicatio et interpretaiio•
ααμεν παρά, aov, aal το όραμα τον βασιλέως
έγνώρισάς μοι,
^^ Kai ηλ&εν Δανιήλ προς '^4ριώχ, ον
ΗατέστηοΒν 6 βασιλεύς απολεσαι τους σοφονς
Βαβνλώνος, καΐ εϊπεν αντφ' Τους σοφονς
Βαβυλώνας μη άπολέσης, είςάγαγε δέ με έν-
οότζιον τον βασιλέως, nal την σνγχρισιν τφ
βασίΧεΐ άναγγελώ, ^^ Τότε *^ριώχ εν σπονδή
ειςηγαγεν τον /Δανιήλ ενώπιον τον βασιλέως
nal εΊπεν αντφ' Ενρηκα άνδρα εκ των νιων
της αιχμαλωσίας της ^Ιονδαίας, οςτις το σνγ-
κρίμα τφ βασιλεΐ άναγγελεΐ, ^β /i^gj^ ^;^.
εκρί&η 6 βασιλενς και εΊπεν τφ /Ιανιήλ, ου
το όνομα Βαλτάσαρ' Ει δννασαί μοι άναγ-
γεΐλαι το εννπνιον ο ϊδον, καΐ την σνγκρισιν
αντον; ^^ ΚαΙ άπεκρί&η /Ιανιηλ ενώπιον
του βασιλέως καΐ εϊπεν Το μνστηριον ο 6
βασιλενς επερωτά ονκ εστίν σοφών, μάγων,
έπαοιδών, γαζαρηνών, άναγγεΐλαι τω βασιλεΐ'
^^ αλλ* εστίν 6 &εος έν ονρανφ άποκαλϋπτων
μυστήρια, και εγνώρισεν τφ βασιλεΐ Ναβον•
χοδονόσορ α δει γενέσ&αι επ εσχάτων των
ημερών. Το εννπνιον σον και αϊ οράσεις της
κεφαλής σου επι της κοίτης σον τοντό εστίν
^^ Συ βασιλεν ε&εώρεις' οί διαλογισμοί σου
έπΙ τ,ης κοίτης σου άνέβησαν, τί δει γενέσ&αι
μετά ταντα' και ο άποκαλνπτων μνστηρια
εγνώρισεν σοι α δει γενέσ&αι. ^^ ΚαΙ έμοι
ουκ εν σοφία τγ] ονσγι έν έμοι πάρα πάντας
τονς ζώντας το μνστηριον τούτο απεκαλύφθη,
αλλ' ένεκεν τον την σνγκρισιν τφ βασιλεΐ
γνωρίσαι. Ινα τους διαλογισμούς της καρδίας
σον γνφς,
^* Σν βασιλεν έϋεώρεις, και ίδον είκών
μία, μεγάλη η είκών εκείνη, και ή πρόςοψις
αντής νπερφερης, εστώσα προ προςώπον σον,
24. Xf (ρ. Και) {ν&έως et (ρ. σνγκ^.) τ« οράμα-
τος.
26. ΑΙ : Βαρτάσαρ (saepe ; Βαλτ. Α^Β) ... * 6 ϊδον
(A2Bt; EFX: ο «dor).
28. Β: αλλ' ^ εστί &ίός.
29. Β* Σν (AEFXf) et ε&ίωρ. (Af).
30. Bf (ρ. pr. εμοΙ) άε. X^* τ5το (A^Bf)•
3t. A^: ον<»ς• {πρόςοψίζ A-B; EX: δψίς).
,- . |. » τ • Τ j•• : r . - : - ι
τ IT : - ι er . -
? :- - j- •••IT τ : '^j-l; '^ τ
Λ*.• τ j•• • - : VT τ I : τ : - j• - •<
τ : - JT τ; • : •• τ •• : -
iridis ι^'τίί :ΝϊΐΠίί >i3!D^b ^ί'^ώBi]ί^^
1 : - I •<-•.•: |•. — : >τ : - : ^ ιτ : •
Λτ ί - JT'T." ν • IT : j" : " τ τ : : • :
Ι • - : - <- : - ι• •• — : ij•• :
^^3bΏb ^^'nώö ^^^τ η^ιή•^ ^η i^n^ib^ ^33
JJ J - : VT ί • r ί j• τ IT <•• :
•• • IT : j- τ : τ : - <•• τ |- :
bns 'π^n^^5n is^^tü^bs πΐ2ώ ^"i
■^ •• τ ι JT • - Λ- - • ^ •• y '' '•
:?ΐΊώ£)?ι ηηπ-η snpn '^Dnrninb
ι•• : • ν -: ι• J7 : ••• • -j- '•. τ ι 'ί
TT Α- τ : κτ ' - jt't; ν • ιτ s"t
rsDώ^ί γΏ'^^η xb ^kin jj^sb^-'^^
Ι • : IT ι j• • - ST "Τ JT : - r
:i^3bübn''innb rbrD*^ V^^^r^t^"^!^
I • τ J" τ τ- : • <τν: - • - :
V••.•: IV »• VT -•.•:- ι : τ
1 ντ " )'• : ν : 7 τ : ν ατ - ι j• -: |- ί
^ίΞ>bn hm^ i^^ri nDn tinsüän-b^^^o
τ : - ' ' -Γ ' ;τ : '(.τ : : •
r -JT ' • : »JT : : • - 1 τ : -
Ut : I VT- IT s" τ : λτ : j--: r ν •.•:!•.•
-^n hn:Dnn i^b rr:^^ :sniib ^n-n^ ^
I• τ : τ : <τ ^ τ—:/- |•• ν: ι•.• ι• τ
'^b•^ HDI ίίΤΊ i^i'i'n-bs-in ^3 ^Τ]"^^
j••.•: vT : ^T τ τ- - τ 1 • • J- '
iisb'ab ίί"ΐώε ^"ΐ ηΊηη-ΐ3? ihb ^b
JT ^ - ^ τ : • ^• - : • - 1 •• τ λ
:5?nDri ηηηΐ? ''Di^:^'"!'] ]^^^χ^\^)
fibi^i h*^in ητη li^sbn nnDii 31
-: r τ : - — ί <- τ '''•." ί : j"
ηντι ηΊ ρι mb'2, 5<4irj ηπ obs
j•• . : -j- h" • τ : - • - - j" :
V. 24. p"n2 i<"33 ib. nnsjn «"an
V. 25. y^pn ί<"33 V. 26. '^ 'ni^''
V. 29. 'n ^ιη^ι ib. '1 Ίΐη'ΐ ib. uji'in &<"3a
V. 31. 'n 'n'^n'^
23. ^enn bu ^aft ...
24. ®eri)olbett .♦. fam «. iptad}. B.dW: l^inein.
B: bcn bcr ^. gefegt i)atte. dW: vevovbnet. vE: ha
auftragt. B: 2)u mihfi ...
25. 3φ ^abe <£tnen gef. B: dnetl ^am Von ben
^anieU
(2,24—31.) 55
Daniel tiorbem Könige* ^a$t)etBotdne^tng^ur$®ott ^ie Deutung be§3ufitttfttgem II•
31
gebeten f^aUn, ne^mltφ bu l^afl unö Μ
StWiQ^ Sac^e geoffenBart.
24 Φα ging SDaniel hinauf ju 5ίποφ,
ber öom itbnige 33efe^l :^atte, bie 2ÖeU
fen ju 95aBei urnjubringeit; unb [:^ταφ
μι i:^m dfo: 5)u foHjt bie Seifen ju
S3abel nii^t umbringen, fonbern füiire
miφ hinauf jum Äbnige, ίφ tritt bem
25Jt5nige bie Deutung fagen. *Οίποφ
brαφte Daniel eilenb^ hinauf tjor ben
Jlönig unb [^ταφ ju i^m alfo: @0
i^ einer gefunben unter ben ©efangenen
auö 3uba, ber bem Könige bie Deutung
26 fagen fann. *^n ^iJnig antwortete
unb f^rαφ ju Daniel, ben fie 33eitfa§ar
^ie^en: ^ijl bu, ber mir ben $raum,
ben iφ gefe^en ^a6e, unb feine Deutung
27 geigen fann? * Daniel fing an i)or bem
Könige unb fprαφ: Φαδ verborgene
iDing, baö ber Ä5nig forbert tjon ben
Seifen, ©ele^^rten, @ternfe^ern unb
Sa^rfagern, ^e^et in i^rem 33ermbgen
28niφt, bem Jtbnige ju fagen; * fonbern
®ott üom «§immei, ber fann verborgene
^inge offenbaren, ber ^at bem Ä5nige
Silebucabnejar angezeigt, η?αδ in fünfti*
gen ^uUn gefφe^en fott. 2)ein ilraum
unb bein ®efίφt, ba bu fφliefefl, fam
29ba'^er: *Φη ^bnig bαφtefi auf beinern
33ette, njie eö boφ ^ernαφ ge^^en tüürbe;
unb ber, fo verborgene iDinge offenbart,
^at bir angezeigt, tüie eS ge:§en tverbe.
30*@o ifl mir foίφeδ verborgene iDing
geoffenbart niφt burφ meine 2Öei8^eit,
αΐδ n?äre fie größer benn atter, bie ba
\- ieben, fonbern barum, ba§ bem Könige
^ bie Deutung angegeigt rtiürbe, unb bu
beineö ^erjeng ©ebanfen erfü^refl.
Φη Ä5nig fa^efl, unb fie^e, ein fe^^r
großen unb i)oi)t^ Q3ilb ftanb gegen bir,
31. U.L: gtof u. ^^οφ 33. flunb. A.A: ^anb
vor bir.
gefangll^ Sßeggcfü^rten. dW.vE: unter (auö) b.
©o^nen ber ©efanoenf^aft.
26. B: 33ermagfi bu mir ju njiffcn ju t^un. dW:
S3ift bu im(Stanbe... funb j^u ti). A: ®laub^ bubenn
ϊυίτΠίφ ... ju fönnen?
27. fordert, oertnögen feine ... 9SB. unb Sternf.
bem Ä. ju fogen. dW.vE.A: ©ebeitunif. vE: gefor^i
bcrti>at(l,20).
28. im ^. Β: am legten ber Xaqe. dW: toai fein
Wirb in ber Scige ber Seiten. vE; in nad^fommenben
T.14.
1.7.
disti mihi, quae rogavimus te; quia
sermonem regis aperuisti nobis.
Post haec Daniel ingressus ad 24
Arioch, quem constiluerat rex ut
perderet sapientes Babylonis, sie ei
locutus est: Sapientes Babylonis ne
perdas! introduc me in conspectu
regis, et solutlonem regi narrabo.
* Tunc Arioch feslinus introduxit 25
Danlelem ad regem et dixit ei: In•
veni hominem de filiis transmigra-
tionis Juda, qui solutlonem regi an•
nunciet. * Respondit rex et dixit 26
Danieli, cujus nomen erat Baltassar:
Putasne, vere potes mihi indicare
somnium, quod vidi, et interprela-
tionem ejus? *El respondens Da- 27
niel coram rege all: Mysterium, quod
rex interrogat, sapientes, magi, arioli
et aruspices nequeunt indicare regi;
Gn.4M.4i, * ggjj gg^ jjpyg jjj ^QgjQ revelans 28
mysteria, qui indicavit tibi, rex Na-
buchodonosor, quae Ventura sunt in
novissimis lemporibus. Somnium
tuum et visiones capitis tui in cu•
bili tuo hujuscemodi sunt: *Tu29
rex cogitare coepisti in strato tuo,
quid esset futurum post haec; et
qui revelat mysteria, ostendit tibi
quae Ventura sunt. * Mihi quoque 30
non in sapientia, quae est in me
plus quam in cunclis viventibus, sa-
cramenlum hoc revelatum est, sed
ut interpretatio regi manifesta fieret
et cogitationes mentis tuae scires.
Es.i7,13.
Oan.2,11;
T.22.Am.S,
7.
Tu rex videbas, et ecce quasi 31
statua una grandis: statua illa magna
et statura sublimis stabat contra te,
29. S: stratu.
ilagen. A: in ber legten Seit.
29. betne^^αut>t^®eftφte...n>αr biefe». B.dW.
vE.A; auf beinern Sager. B.dW.vE: 2)ir, ο Jlßnig,
fliegen auf b. S. betne (bie) ©ebanfen auf.
30. B.dW: (bie) Üö. bie in mir »die vor ailen Se?
benbigen. vE: bie ίφ ettva ... vorauf l^ätte.
31. elänjete aueneljmenb ... B: ein febr gr. S.,
baffelbe 33. »ar gr. u. fein ®Ianj Μοχίχφϊά^, ba« ...
dW: ^οφ u. f. @l. auenchmenb, e« ji. vor bir ...
vE: ?8tlbfauie ... ®ί. χοατ ^errliφ ...
56 (2,32-41.) Daniel.
1, J[, Megis eomnium ejusque per Danielem indicatio et interpretatio.
Hat η ορασις αντής φοββρά. ^2 '// eixmvj ης
η κεφαλή χρνσίου nadagoVy αΐ χπρες αοά το
στή&ος χαι οι βραχίονες αντης άργυροι^ η
κοιλία nal oi μηροί χαλκοί, ^^ αΐ κνήμαι
σιδηραΐ^ οι πόδες μέρος μέν τι σιδηρούν, μέρος
δέ τι οατράκινον. ^^*Ε&εώρεις εως ον έτμη&η
λί&ος έξ ορονς άνεν χειρών, καΐ ίπάτα'ξεν τΐιν
εικόνα εηΐ χους πόδας τους αιδηρονς και
όστρακίνονς, καΐ έλέπτυνεν αυτούς εις τέλος.
3δ Τότε έλεπτνν&ηηαν εις άπαξ 6 αίδηρος, το
οστρακον, 6 χαλκός, 6 άργυρος, 6 χρυσός, και
εγένοντο ώςεϊ κονιορτος άπο άλωνος ϋ-ερινης,
και εξηρεν αυτά το πλήϋ^ος τον πνεύματος,
καΐ τόπος ούχ ευρέ&η αυτοΐς' και 6 λί&ος ο
πατάξας την εικόνα έγενή&η ορός μέγα, κα\
ίπληρωσεν πάσαν την γην. ^^Τοΰζό έστιν
το ένΰπνιον, καί την σύγκρισιν αυτόν έροΰμεν
ενώπιον τοΰ βασιλέως.
^^ ^ν βασιλεν , βασιλεύς βασιλέων , φ 6
ί}εός τοΰ ουρανού βασιλείαν ίσχνράν καΐ κρα-
ταιαν και εντιμον εδωκεν ^^ έν παντϊ τόπφ
οπού κατοικονσιν οι νίοΐ των άν&ρώπων,
θηρία τε άγρον κα\ πετεινά τον ουρανού καϊ
(χ&ύας της ΰ-αλάσσης εδωκεν έν τΐβ χειρί σου,
καϊ κατέστησέν σε κνριον πάντων συ εΙ ή
κεφαλή ή χρνσή. ^^ Και οπίσω σου άναστη-
αεται βασιλεία έτερα ήττων σου ήτις εστίν 6
άργυρος' και βασιλεία τρίτη η εστίν ο χαλκός,
η κυριεύσει πάσης της γης. ^^ Καϊ βασιλεία
τέταρτη εσται ισχυρά ώς ο σίδηρος' ον τρόπον
ο σίδηρος λεπτυνει και δαμάζει πάντα, όντως
πάντα λεπτννεΐ καϊ δαμάζει. ^* Κα\ ότι είδες
τους πόδας και τους δακτύλους, μέρος μέν τι
32. Β* Ή. Α2Β (pro κα^αζ>5 Α^ΕΡΧ) χρηστβ.
33. Xf (ab in.) και et (ρ. πού.) αντης. ΑΡ•Β•\ (ρ.
aiöti().)itai{kiX*). Χ* de.
34.B*i(AEXt;X:ÖT«). Α^Β{^νοέτμτι&ηΑ^Χ)
άτΐίσχίσ&η (EFX: άπίτμήθ^η).
35. Β: το 6aT(j., ο aiö. Α^Β: tyivfto [εγένοντο
Α* EFX). Χ: έζη(>. αυτας.,.ίΐκ. Ιγένίτο. FX: ίΐς ό^ος.
38. FX(prüü;ra)£Vöi. Β* τ5. {k^'i)F\*Kai ιχ&. Ι
τ^ς .'^αΑάσσ. (t Α2Β). |
39. Β* ήτις έστ. 6 άργ. (Af; FX: η έστ. 6 αργ.). '
Α^Β: τρίτη ήτις (τρ. η A^FX). '
40. A2Bt (ρ. τ(τάρτη) W(A»FX*) FX: ioyy-
ροτίρα. X'^h* (pr.) ό (A^YFXf) ... (pro alt. όαμά-
ζίΐ) δαμάοΗ,
N^iiin 3Ö nm-^n ?ιώί<Ί ^rh'i
ß -: τ j- : ρ .... τ : -
»• ι•• τ :- :_ • j ζ Ιλτ : j• • ν τ :
iinD^ sni^Äi ^τΊε ^n \nipü5 : ώπ: 33
τ\^\η ητπ ιφη "^^ 'i^mm Vns ^Τ34
τ : --: J•• τ ' ιτ -: ι• ' ν : • •.• : - j-
j . - . jT . } ... ... .,.^... j • . j. -
^p-T ΐ':^>ί5 η^η ηριπ') ijiscn'iiib
ί<δ03 liibnD ^ίbcn J^bnsD nins
jT : - τ τ : τ : - τ : : - τ -: |-
-i^b Ίηϊί-ρ:3ΐ ^^π^Ί ii^sn ^xd:i^
τ ν- -: τ ; τ 1 • <τ :
JT : ρ JT : - : ' Α : j- : : •
"bs r\Vfkm n^ i^iöb nin ^^bbsb
τ ;τ : v-^ f : ν'~: τ : - :
ΊΏίί3 ριηώεϊ) «bbn riDn : ίί^Ίί< 36
j- •• ν : • τ : ν jt t ίτ : ~
: s^sbn-anp
IT : - τ nr:
tnh^ "^ϊτ ^^*DbΏ n't^ ^^sbn πη^ίί 3?
JT •••: •< AT- ^ - '••• w Τ t - : :j-
ί^Ίρ^ι sBpni liiDcn xn^iDb^ ^^12x0
it't ρ JT '' r : -n : • .;τ : - τ - :
^T τ -: •• ι: ' J* : IT -ι• τ : Ίτ ~ ί
y τ • j- ^: τ - : Ι : <τ τ - ••
VT •• : : j- ' Λ : τ : ' ντ : : - :
•^ηπίί ^iDb'D a^pn n^ni^ :Nnm ^1:39
ν τ: IT β : - »•; : ' τ : - ιτ -: r '*
j• • τ: IT <τ τ ι• : : - »ατ • . ---:
: - IT : - τ : ^- : • ί• τ τ :
-bs ^ibT^M ηε^ρη s'inn s^3?"^ni
•^ τ AT ? : - : \.T Ι• - )••■••= I•.• τ τ ^- :
^hi büini ρηπΒ sbrns ^^t bip
pnr\ rbs-bs :j?3?in-^^ ^^bτ1Mϊl
Γ j• - > ν • τ ^- τ : Ρ VT : : - :
τ τ : : ν : JT - : - τ : - -; r : - ι •• :
V. 32. nnö3 ϊζ"3η ib. ωΐΛΤ i<"3n
ν. 33. bis Ί 'Ίΐη'ΐ ib. πη£53 δ<"3α
ν. 37. 'η "ΐ'^Π'^
ν. 38. 'ρ ΐ'ηη'ηη-ι ib. 'η 'η'^π"»
ν. 39. V«p3 χ"3η ib. 'κ Ι'^η''
ib. ηχπ'ΐΐίη '^"ίρι δ<^η^^η n-^ns κ"3
ν. /ιθ. 'ρ ηχ^'ΐη'ΐ
31. «nb TOor ... Β: u. f. §tn feigen iüar tx\a)x. vE:
für^terita.
32. dW: 93vüfi. . B: Ruften.
33. A: Xo\)\nti)on,
^anteU
(2,32-41.) 57
^a^ fdiih aus @olb; '^ilhtt, ^r) tc* unl• htt aetmalmenbe ®tein« ^ie ^tet Mini^xti^t, II•
32 ϊ)αδ war [φτίίίίφ anjufe^en. * iDcf«
felbcn ^^ilbeö ^öaupt war öon feinem
©olbe, feine 93rujl unb 5lrme waren
oon Silber, fein 33αηφ unb l^enben wa*
33 ren üon @rj, * feine <S^enfeI waren
(Sifen, feine Süje waren eineö ^^^eilö
34 (Sifen, unb eineg X^cilg 3:i;on. * Θοί*
φεδ fa^cjl bu, big bag ein (Stein ^erab*
gcriffen warb oi;ne »^änbe, ber fφlu9
baö 33iib an feine gü^e, bie (Sifen unb
35 3^^on waren, unb jermaimete fie. * Φα
würben mit einanber jermalmet ba0 @ifen,
Xi^on, dvi, Silber unb ®olb, unb würben
wie Sipreu auf ber Sommertenne, unb ber
3ßinb üerwebte fie, bag man fie nirgenbö
me^r finben fonnte; ber Stein aber, ber
baö Silb fφlu9, warb ein groger 33erg,
36 ba§ er bie gan^e Seit füUete. * Φαδ
ijl Der S^raum. 0iun wollen wir bie
Deutung üor bem »Könige fagen.
37 Φη, ,K5nig, bifl ein ^önig aller ^5*
nige, bem ©Ott \)om «i^immel Jtbnigreiφ,
aJίαφt, Stärfe unb @^re gegeben f)at,
38* unb alles, ba Äeute wo^^nen, baju bie
il^icre auf bem gelbe unb bie 33ögel
unter Dem <§immel in beine »öänbe ge*
geben, unb bir über aileS ©ewalt öerlie*
^en ^at: bu bijl baö golbene «^au^t.
39*9^αφ bir wirb ein anbereS ,Rönigreiφ
auffommen, geringer benn beineS} bar*
ηαφ baö britte Jt5nigrcίφ, baS ti)txn t|t,
welφeδ wirb über alle Staube ^errfφen.
40*Φαδ vierte wirb ^art fein wie (Sifen:
benn gleiφwie @ifen atleö jermalmet
unb gerfφlägt, ja wie ßifen aUeS §er=
briφt, alfo wirb eS αηφ atleS jermaU
41 men unb Jerbreφen. *3)a§ bu aber
gefe^en i^a^ bie güge unb ä^i^m eineö
35. Δ.Α: »ertoe^te fie. 38. ü.L: gülbene.
34. B: ber in feinen Jpänbcn war, |χφ l^erabri^.
dW: βφ ein St. Ιοβιί^ oijneSKenfc^enpnbe.
35. B: »Oll ber S. dW.vE: ü. (ben) Sommerten>
ncn. B: na^m jte meg , ba^ fein Drt für fte gefunben
»urbe. dW: fü^reie eS fort, u. f. D. »arb bafür gef.
vE: fo bap mon i^ren $ta^ ma)t fanb. B.dW.vE.A:
jii einem gr. 93. B.dW.A: u. erfüilete bie g. (Srbe.
vE: füllte ba6 g. Sanr>!
36. feine Φ.
37. Ä. ber ft. bem ber ®. beö s?. dW.vE.A. ber
St. bev ^. Β: ba« Äönigr. vE.A: ba« ϋίήά), dW:
^etrfc^aft, 2Ηαφί u. ©etoait u. ^errli^feit.
38. B: überall, wo bieSWenfc^enfinter »., ^at er
et intuitus ejus erat terribilis. * Hu• 32
jus slaluae caput ex auro opliino
erat, peclus aulem et brachia de
argenlo, porro venter et femora ex
aere, * libiae aulem l'erreae. pedum 33
quaedam pars erat ferrea, quaedam
aulem ficlilis. *Videbas ila, donec 34
r.4n.'si<5. abscissus est lapis de monte sine
Mt,.ii,44.Lc.*iianibus, et percussit slaluani in pe-
'*^''"' dibus ejus ferreis et ficlilibus, et
comminuit eos. * Tunc conlrila 35
sunt parlier ferrum, lesla, aes, ar•
genlum et auruni, et redacta quasi
iSViH.Hw'' in favillam aeslivae areae, quae rapla
'^♦^ sunt venlo, nullusque locus inventus
E,.ir.,th.^,i.Q^^ eis; lapis aulem, qui percusserat
slatuam, faclus est nions magnus et
implevit universam lerram. *Hoc 36
est somnium. Inlerprelalionem quo•
que ejus dicemus coram le, rex!
Tu rex regum es, et Deus coeli 37
regnum et forliludinem et imperium
et gioriam dedil tibi; * et omnia, in 38
quibus habilanl ßlii hominum et be•
jer.i«,6,2H, gjjyg ggj.j^ voiucres quoque coeli,
dedil in manu lua, et sub dilione
lua universa consliiuil: tu es ergo
Caput aureum. * Et posl te con• 39
surget regnum aliud minus le, ar-
genleum; et regnum terlium aliud,
aereum, quod imperabit universae
terrae. *Et regnum quarlum eril40
j„.i5^i2.P,.velul Ferrum: quomodo ferrum com-
minuit el domal omnia, sie coni-
minuet et conterel omnia haec.
* Porro quia vidisli pedum et digi-4i
I5..2(i,7;
Dan. 1,18.
4,19.3,18.
CEs. 13,19. 47,
3.
5,19.
2.9.
34. Al.'^ de monte.
bie %i). be« %eiOti ... er bat bid) jum ^evvfd)er über
biefe alle gejieiit. dW: wo 2)Ίenfφcnf. w., ^bi^re ...
bat er fte ...u.bίφ über fte α. ^.φ.οβηιαφί. B:beffen
g. Jp. dW.vE.A: raö (ibr) ^. von ®olb.
39. dW.vE.A: Oiei*. vE: entflcfif". fi^nei ...
B.dW.A: aU bu. B: ein anbereö, baö britte. A: ans
bere« bvitted. dW.vE: von (Srj. B.dW.vE.A: über
bieganjc (Srbe.
40. iened 'UÜti jerbr. dW: ein mtxtti. B.dW.
vE: ftarf fein Wie (ba«) (S. B: fo Wirb e« glcid) bem
(5., weld)e« aUc biefe 2)inge i\€ϊfφmettcrt, jcrm. u.
i^tvia)m. dW: ja wie jerfd)metternbe« @. wirb ee jfi
m^ kiUi ... v£: wie dn jermalnienbe« (5.
58 (2,42—48.)
Daniel•
II•
Hegis somnium ejunque per Oanielem indicatio et interpretatio.
οστράχινον κεραμ^ον, μέρος δέ τι σιδηρούν,
βασιλεία διτβρημένη εσται, και άπο της ρίζης
της σιδηράς ίσται έν αντ^, ον τρόπον είδες τον
σίδηρον άναμεμιγμένον τφ όστράκφ. ^-^ Κάϊ
οι δάκτυλοι των ποδών μέρος μεν τι σιδη-
ρούν, μέρος δε τι οστράκινον μέρος δε τι της
βασιλείας εσται ίσχυρόν, καΐ απ αυτής εσται
σνντριβόμενον. ^^"Οτι είδες τον σίδηρον ανα-
μεμιγμένον τφ οστράκφ, συμμιγεΐς έσονται έν
σπερματι άν&ρώπων , και ουκ 'έσονται προς-
κολλώμενοι ούτος μετά τούτου, κα&ως 6 σί-
δηρος ουκ άναμίγνυται τφ όστράκφ. ** Και
εν ταϊς ημέραις των βασιλέων εκείνων άνα'
στήσει 6 &εός του ουρανού βασιλείαν ήτις
εις τον αιώνα ον διαφ&αρησεται, και ή βασι-
λεία αυτόν λαφ ετε'ρφ ούχ υπολειφ&ησεται'
λεπτυνεΐ δε και λικμησει πάσας τάς βασι-
λείας, και αύτη άναστησεται εις τους αιώνας'
^^ον τρόπον ί'δες, ότι από όρους ετμη&η
λίϋος άνευ χειρών, και ελέπτννεν το όστρακον,
τον σίδηρον, τόν χαλκόν, τόν άργυρον, τον
χρυσόν. Ό &εός ό μέγας έγνώρισεν τφ βα-
σιλεϊ α δει γενέσ&αι μετά ταύτα' xat άλη-
ΰ^ινόν το ενΰπνιον, και πίστη η σΰγκρισις
αυτού*
*^ Τότε ο βασιλεύς Ναβουχοδονόσορ έπεσεν
εηΐ προςωπον και τφ /ίανιηλ προςεκΰνησεν,
και μαναά και ευωδιάς εΊπεν σπεΐσαι αύτφ»
*'Ätt< άποκρι&ε)ς ό βασιλεύς ειπεν τφ Δα-
νιήλ' Επ αλη&είας ό &εός υμών αυτός εστίν
ϋεός ΰ^εών καΐ κύριος τών κυρίων κοίΐ βασι-
λεύς τών βασιλέων, άποκαλύπτων μυστήρια,
οτι εδυνή&ης άποκαλύψαι το μυστήριον τούτο.
^^ ΚαΙ εμεγάλννεν ό βασιλεύς τόν Δανιήλ,
και δόματα πολλά καΐ μεγάλα εδωκεν αν-
41. Β* χεραμ. Xf (in f.) πηλΐνω. A^. Α*: tV
(απ Α2Β). 43. Xf (ab in.) Kai et (p. οστρ.) τω
πηλίνω. X^\: προςκολλωμίνος (-ωμίνοιΧ^Β). Α^Β
(pro alt. τωόστ(>.Α*Χ) μίτάτβ όστράχβ. 44. (Α*?)
ΕΧ (pro βασνλίων Α^Β) βασιλίΐών. Α^Β (pro τόν
αιωναΑΐΧ)τ«ς αιώνας. Β*ίέ(Α1"Α2χ|). 45. Α^ Β:
ι2δίς{ϊδί(; ΑΙ Χ). 46. A^FX: μαννά (μαναά Α2Β).
Χ: ίνωόίαν. Α2χ-|• (ρ. ινωδ.) nai. 47. Β* των ανρ.
κα* /δασ^ίνς (AFXf). A2Bt (β.άποκαλ.) ό (Α* Χ*;
FX: κα*) ... ηόννάσ&ης (EFX: ηδννη&'ης). 48. Β;
μεγάλα κ. πολλ.
-^τ ^inasrp^i ηΐϊΐη m'^^s ^iDbti
τ : : j• -l: τ λτ -ν:!•.• ντ : : ~
nisssi : ^ΤΏ ηοπ3 nnr^ ϊ^^τίβ 42
τ : : ν : ιτ • h — : |- ν-τ : 'τ • : -
ηρ ηοΓ! ]ΐη?Ώ^ bn? pnap x^jb^n
«• • τ »• - j-v: IV τ : - <^l:
<•!::- τ : — : j• : ιτ • : ;•••.*: ρ.•
1 v:iv I ■»• :iT 5 • τ • Ij- -J r -τ :
jT : I Ic : IT l^y:iv τ : τ τ -: j- : •
ΠΊ^ηΏ !iib ί^^τΊδ η::-ίίη nsn-ös?
JT - : - s• ' •• I : IT : -
^1 bb^ ^''Ώ^ ^% h^P'' l^siii
*• ^ - <T - : "t •.•: Μ : '
orb nh^^b^^ biinnn ü^b r^brb
j- : τ ι - :• jTi'tjT:
-bs ηοηι pw pnrntön nh i^nij
: ^i«tib3?b Diipn ίί%ηι iihnDb^ i^bx
IT - τ IT : h : V ζ TT : 't - I j" •
•.••.•::♦ τ • j• τ : - -: ι* J" h r
τ : : - fv •• - : I • - • jt r ' ν •••
nbi^ li^nmi ^ίδD^ ίίδοπ süäna
JT ν: τ -: |- : jt : - ^ τ : - <τ τ :
j••-: |- v.-v:iv r ντ τ : - : j-
: ΠΊώδ ρ%-ΐΏη ^ίΏbπ n'^s^i jidt
I • j• : τ ; • Α• : ν • ιτ t • '-
bv^^'^D^b iisbn HDr :nb n!DDDb n^^i^?
••• IT : τ : - "Τ 1" τ JT ~ : ν- -:
ίί •.•: j I -;iT v: j• I: 1 • - τ :
^^ ντΊ nbD>n ^Dbü ^ίΊΏϊ^ isnbi^
j. 1 Α• τ j" Τ : ' ν : - >•• τ ' -r τ ν:
τ : - Ι • - ν: ιτ : jt τ ν : • : τ : •• :
JN'^ato ^ηη^Ί ρη^ϊ) ^ίιη b^^,ü3;τb
ν. 4 1 . bis 'ι ^"ini
ν. 42. ηη&3 «"Da ib. bis 'ι ^'ΐηι
ib. t]D"i<n nns ib. nnsn !}<"3::
V. 43. 'p ^'^^
V. 45. p"nn 6<"3n
41. Xöpfertijott. B.vE: beö @. aSefiigfeit? dW:
(Slarfe? (A: νυ. fein @runb »on (S. fein?)
42. d W: jum 2;^cii hJ. b. δΊείφ jiarf [ein u. ti^dU
jcrbrec^iic^. A: gel6reφliφ !
43. B: in menf(^li(^em @amen |ϊφ öcrmengcn ...
Heben. dW.vE: ^i) »eϊmifφen im ®efφίeφte. vE:
^anieU
(2,42—48.) 59
ΰα$ einige ^ontgm$« ^er ®ott uBer aUe (Bbtttt. ^anieB ^t^o^ung«
II.
il^eile Xi^on unb eineg i^^eilS (Stfen, bog
njirb ein jcrt^cilteö ^Ιοπίο^ιφ fein, boφ
tüirb i)on beS (Stfcnö 5Pfiftnjc barinnen
bleiBen, tvic bu benn gcfe^en i)a^ (Sifen
42 mit 5!:^on vermenget. *Unb ba§ bieß^^^n
an feinen §üpen eineg %i^nU @ifen unb
eincg ii^ciiö^i)on flnb, irirb e8 gum3!i>eii
ein flarfeg unb §um ^i^eii ein fc^njaieg
43 3Ϊ€!φ fein. *Unb ba^ bu gefe^en :^ajl @i*
fen mit ίϊ^οη vermenget, n^erben fic ίΐφ
ΐΌθί)\ ηαφ 3)ίenfφen=@eMüt unter einan*
ber mengen, aber jle trerbcn boφ niφt an
einanber galten, gίeiφtυie ^φ Öifen mit
44 %i)on niφt mengen lägt. *^6er §ur 3^it
folφer ^ίjnigreiφe unrb ®ott ^om »öim*
mel ein Jlönigreiφ αufriφtcn, ba^ nim*
merme^r jerjiöret tr>irb, unb fein ^önig-
reiφ tiurb auf fein anbereS 33oif fommen :
eä n?irb atle biefe JliJmgreiφe germaimen
unb ^erflbren, aber e8 tüirb enήgliφ Blei^
45 Ben} *n3ie bu benn gefe'^en ^afl einen
(Stein o^ne *§änbe öom 33erge l^erabge*
riffen, ber baS ^ifen, Srj, ^i)on, (Silber
unb ®olb jermaimet. Qllfo ^at ber große
©Ott bem Jtbnige gezeigt, njie eS ^ernαφ
ge^en tverbe} unb baS ifl genjif ber
$raum, unb bie Deutung ifl reφt.
46 Φα fiel ber ^5nig ^leBucabnejar auf
fein Qlngefίφt unb \itUk an öor bem Φα*
niei, unb Befahl, man foUte i^m 6peiö*
47 oipfer unb 3lαuφo^fer tlmn. * Unb ber
Äbnig anttt»ortete iDaniel unb fprαφ:
@δ i^ fein QtOU^u, euer ®ott ifl ein
®ott üBer atle ©btter, unb ein «§err
über atle ^ijnige, ber ba fann t>erbor:=
gene iDinge offenbaren} h?eii bu bieß
verborgene 5)ing ^afl fbnnen offenba=
48 ren. * Unb ber Äiinig er^iJ^ete iDantel,
unb gab ibm große unb \)iele ®efφen'
41.Ü.L: ein j^ert^ciietÄ. 46.ϋ.Ε:91άηφί
o^fer. 48. Ü.L: gro^ unb üiel ®.
lorum parlem testae figuli et parlera
ferream, regnum divisum eril, quod
tarnen de planlario ferri orietur, se-
cundum quod vidisli Ferrum mislum
lestae ex lulo. *El digilos pedum 42
ex parte ferreos el ex parte ficliles:
ex parte regnum erit solidum, et ex
parte conlrilum. *Quod aulem vi- 43
disti Ferrum mislum teslae ex luto,
(11,17. commiscebunlur quidem humano se-
mine, sed non adhaerebunt sibi,
sicuti Ferrum misceri non potest
testae. * In diebus aulem regnorum44
illorum suscilabit Deus coeli regnum,
7,27.Ebr.i2,quod in aelernum non dissipabilur,
^^' et regnum ejus alteri populo non
*^'"'•*®'** Iradelur: comminuet aulem et con-
sumel universa regna haec, et ipsum
stabil in aelernum; *secundum45
quod vidisli, quod de monle abscis-
^•^*• sus est lapis sine manibus, et com•
minuit testam et Ferrum et aes et
argenlum et aurum. Deus magnus
oslendil regi, quae Ventura sunt
postea; el verum est somnium, et
fidelis inlerprelalio ejus.
Tunc rex Nabuchodonosor cecidit46
in Faciem suam el Danielem adoravit,
Act.i*,i3. gj_ hoslias et incensum praecepil,
ul sacrificarenl ei. *Loquens ergo 47
Ex.i5,ii.PsTex ait Danieli: Vere, Deus vester
|ftTm'6*i5.Deus deorum est el Dominus regum
et revelans mysteria; quoniam tu
potuisli aperire hoc sacramentum.
* Tunc rex Danielem in sublime ex- 48
^'^' tulit, et munera mulla el magna de-
41. S: pari, testeam,
mit einanber jufammcnl^angen.
44. Röntge n>. ber &. bei J&. ... werben n>trb ...
u. t>erntd)tcn. B: in bie (Strigfeiten. dW.vE.A: in
(Stüigfeit. vE: untergeben. B: feinem α. 33. übertafs
fen \υerbcn. dW.vE: u. beffen ^errfφαft feinem ...
B.dW.vE.A: befielen.
45. u, ge». ift ber Xr. (33. 34.) dW: flφcr ifl ...
juöerlaffig feine Φ. vE: η?ιφΓ, unb ... B: 2). ijl
toa^r^aftig. A: toa^r ifl b. Xx. u. i^φer f. ^üiUf
Sung.
46. dW: beugete ίίφ! Β: Iίcbί{φe 9^αuφc^fer.
dW: 9Bof)ίgcrüφe. vE: ΟΙάηφεΓίυεΓ!. dW.vE: ju
fpenben.
47. ber ba o. Φ. offenbaret. B: (5β ijl hjal^r. dW:
3n ©al^r^eii! vE: «ffia^r^ftig! ^^αί^χίιά). B.dVV.
vE.A:ber (ein)®. bcr®öiter. dW.vE; u.berOffens
barer ber ©el^eimniffe.
48. dW.A: erfiob (ίιοφ). Β: mαφte grc^. vE;
ernjied bem Φ. grope @t)re. dW.vE.A: »ietc (unb)
gr.®.
60 (2,49-3,6.)
Daniel.
ΙΙ• Hegis statua adorandaOanielisque et sociorum accusatio et in fornace servatio»
τφ, και κατεστησεν αντον sm πάσης χωράς
Βαβυλώνας καΐ άρχοντα ααχραηών κ α* επ\
πάντας τονς σοφούς Βαβνλώνος. ^^ΚαΙ Ja•
νιηλ γιτησατο πάρα τον βασιλέως, κα\ κατ-
έστησαν έπΙ τα έργα της χώρας Βαβυλώνας
τον Σεδράκ, Μισακ καΐ Άβδεναγώ• καΐ
/ίανιηλ ην iv τη ανλη τον βασιλέως,
ΙΜΙ• Ετονς οκτωκαιδεκάτον ΝαβονχοΟο-
νοσορ ο βααιλενς εποίησεν εικόνα χρνσήν,
νιρος αντης πήχεων εξήκοντα^ ενρος αύτης
πήχεων Ιξ, και έ'στησεν αντην εν πεδίφ /ίεειρι^
έν χωρά Βαβυλώνας. 2 ^^^ άπέστειλεν σνν-
αγαγεΐν τονς νπάτονς και τονς στρατηγονς
καΐ τονς τοπαρχας^ ηγονμένονς και τνράννονς
και τονς έπ ίξουσιών και πάντας τονς άρ-
χοντας των χωρών y ελϋεΐν εις τον εγκαινισμον
της εικόνος ης εστηαεν Ναβονχοδονόσορ ό
βασιλεύς. ^ ΚαΙ σννήχΟησαν οι τοπάρχαι^
νπατοι, στρατηγοί, ηγούμενοι, τύραννοι με-
γάλοι, οι ίπ έζονσιών και πάντες οι άρχοντες
των χωρών εις τον εγκαινισμον της εικόνος
ης εστηαεν Ναβονχοδονόσορ ό βασιλεύς' καΐ
είστηκεισαν ενώπιον της εικόνος ης εστησεν
Ναβονχοδονόσορ. ^ Και 6 κηρνξ εβόα εν
ίσχύι' 'Ύμϊν λέγεται, ε&νη, λαοί, φνλαί,
γλώσσαι' ^ Ηι αν ώρα άκούσητε της φωνής
της σάλπιγγας συριγγός τε καΐ κιϋάρας
σαμβνκης τε και ψαλτηρίαν και συμφωνίας
καΐ παντού γένους μουσικών, πίπτοντες προς-
κννεΐτε τη είκόνι τη χρνση η εστησεν Να-
βουχοδονόσαρ 6 βασιλεύς. ^ Και ος αν μη
πεσών προςκννηαη , αύτη τη ώρα ίμβλη&ήσε-
ται εις την κάμινον τον πνρος την καιομένην.
48. Β* (ult.) και.
49. Α2Β: Μισάχ. Α^ΕΧ* (penult.) καί(Α2Β|).
Subscr. capitis: Α:*'Οξ>ασ*ς• /.
Inscr. capitis : λ:"Ορασίς d' (usque ad vs. 30.).
1 . AI * ό βασ. (A2Bt). X: xcti ίυ^^ος. EFX: Jf7j(ja.
2. Xf (a. άπέστ.) Ναββχηδονόσορ 6 ßaaiXtixi et
(a. τος νπάτ.) πύντας. FX* (alt. et tert.) τ«ς.
A^B (pro τον έγχ. Α* [falso άγχαινισμόν] Χ) τα
εγκαίνια. Β* ης εστ. Ν. 6 β. (AEEXf).
3. FX* μιγάλοι οΐ. Xf (ρ. χο)()θ)ν) τβ έλ&ίΐν.
Af (ρ. βασιλίνς) Kai σννηχ&ησαν οί τοπά^χαι (Β
rell.*) Β* (alt.) ης ^at.Naß.{AEFX-f parum iuter
se diversi).
4. Β: kiytxai λαοΐς (*εΘνη, AEFXf), φνλαί, γλ.
(Α2: λΐγ., ίθνη, λαοίς [λαοί A^FXJ, φ., γλ.).
5. Β* (bis) της et χα« σνμφων. (AEFXf).
6. Αΐ*π«σών(Α2Β|).
Γ.• τ j" • - "^ τ "^ ν- J • : • - ί "^Λν τ
"^^- . - τ : - ι • jT : •• • IT :
1 Γ : - : "^ ν τ j- • : •< τ : ι• -:
:^ί^V/3 ::?ηη2 W'':^^^ iw ^η3?ι 'πώ'^Ώ
IT : - >- : • Γ••ιτ: λ: ϋ••-:|- 'ν- ••
'^^ obs hn^ ^ik)2 nSDiD^nD III.
1* j•• : — : ^ τ : - j- V : - ι :
ym »^;nE> yr\xa ^m hm^ nrri
κ-•:• τ j-i: • : .. ι. -.• ^.
- : τ ; - j- V : - I : i•.• τ
ii^D^D ^ί*•Dδn^ώπ^ίb • üäDD^b
JT - : • τ - : : - : : r j- : • ;
ίίηηητ ii^iiniD» &ητ•^Ί^χ N^nins^i
τ - : IT : <τ - : IT : τ - :ιτ t --: τ τ -: |-
•• •• : KT τ ι• .• j- : • "^ \. : •• τ : •
j- V : - I : V••-: r τ : - j- •.. -: j-
τ -::-:--: Ι • : - : ι• » • - •• ιτ •• -
τ - : IT : JT - :ιτ : — ; τ τ -; |- jt - : •
sn3^TO "^Diübüi bbi N^ns:n η^^ί^Τϊ^
τ τ ι• : j•" : • : •• τ : • τ - : ιτ :
j- •.• ; - ι : \••-: >• τ : - j- •.. -ΐ|-
D^pn ^n HtVi bnpb v^?5pi xsb^o
V••—; I• τ : - j"l:iT ' • :»τ : at ί ~
' < : •Λτ : j-'T VT π .• ^ |- V : - ι :
τ τ • : IT" IT • : κτ - ••. τ - : - Ι • : ιτ
^rr^pi-itüia i<:np . bp ι^ί^^^ώη-^^η
τ Ι• ' ; - ντ :»■* 'jt Ι : : • ι•
τ : j : ί • : : - : <τ : - : Ι-
Db:sb iTOoni i^bsn isin^T *^dt bbi
•.• jv : I :.••:!<:• at τ : j•• : \ ί
IT : ~ )- V : - I : y•-: >• τ -; |-
χη5?ώ-Π3 ι-ο-Ί bs^ ^ib-^nf-in!] β
JT : r - «Κ•. : • ί ν • ^T .• ' ~
IT •• '•ιτ σ ι y - ι : •• : : •
ν. 2. ΙΤΊΛΊ ί<"33
V. 3. na^ '5η i<"Dn ib. uji^n '^r\ ί<"3η
ib. 'ρ '■ρΏ'^νΐ ib. ρ"π2 i<"33
ν. 5. '^ 'ΐ'^π"! ib. "i-Tiiin 'π δ<"3η
ν. 6. nns Cjünn i<"3n ib. !ί<η^ρι 'ii53>
48. bte g. Sanbfcbaft 93. u. }um ob. 33orfteI)er.
vE: (Statif)aUcr über bie g. ^rovinj ^. dW.vE:
Dbcr\?orfie()er.
ill. tiber bic ®cfcl)äfte ber Conbfdjoft 33. B: SSe;
bicnung. dW: u. er \jcrorbncte über bie iöertüol*
tunfl ... vE: bie iBertt). ber ^^roüinji 93. bem ... über*
^ant^I«
(2,49—3,6.) 61
©αδ öolbne föilb uttb feine SSciSung» ©er Söefe$l baS S5ilb ftttguBetett. II.
U, unb mαφte i^n jum Sürjien uUx
bae ganjc Sanb ju 33abei, unb fe^te ii)n
jum Dberjtcn über aüe SCßeifen ju Q5a*
49 bei. *Unb Daniel iiat öom Jtbnige,
bag er über bie Sαnbfφαfteπ ju 33abei
fefeen mbci^te @αbrαφ, a)2efad^, 5lbeb
Diego; unb er, 3)aniel, Hieb bei bem
Äbnige ju J&ofe.
III. 3)er itbnig 0iebucabnejar ließ
ein golbeneö 33iib machen, [βφ^ΐο (SHen
ί^οφ unb [εφδ ^Ucn breit, unb lieg eö
fe§en im Sanbe μι 33abel im %ί^α{ ^ura.
2* Unb bcr ^btiig S^lcbucabnejar fanbte
ηαφ ben Sürfien, Ferren, Äanb^jflcgcrn,
Utia)Uxn, QSögten, 3ilätl?cn, Olmtleuten
unb allen ®etüaltigen im Sanbe, ba§ fie
jufammen fommen foüten. baä Silb
ju tt>cii)en, baö ber ^önig 9^ebucabne*
3 jar i)atte fe^en lajfcn- * Φα famcn ju* 1
fammen bie ^ürjlen, Ferren, Sanbpfleger,
Oliφtcr, aSögte, Mti^c, Qlmtleute unb
alle ®ett)altigen im Sanbe, bag 33ilb ju
weisen, baS ber ^5nig 0ieBucabnejar
"^atte fe^en lajfeu; unb fie mußten ge*
gen ba0 33ilD treten, baö 0iebucabnejar
4:^atte fe^en lajfen. *Unb ber (S^reu»
^olb rief überlaut: Φαδ lagt euφ ge*
fagt fein, xf^x QSiJlfer, ^tuU unb Sun*
5 gen: *3Benn i^r l^ören n^erbet beul
βφαΙΙ ber $ofaunen, 5!rom^eten, ^ar* \
fen, ©eigen, $falter, ÜJauten unb aller*
lei (Saitenf^iel, fo follt i^r nieberfaUen
unb baS golbene Q3tlb anbeten, ba3 ber
^önig üiebucabnejar ^at fe^en laffen.
6*2Öer aber alSbonn niφt nieberfäHt
unb anbetet, ber foH üon Stunb an in
ben glü^enben Dfen gen?orfen ttjerben!
i . Ü.L: ^u 33abel auf einen fc^ßnen 5lnger.
3. A.A:v^crba«S3itb. 5. U.L: Drommeten.
Gn.4t,40f. iiit ei, et constituit eum principem
super omnes provincias Babylonis et
praefectum magistraluum super cun-
clos sapienles Babylonis. * Daniel 49
aulem postulavit a rege, et consti-
tuit super opera provinciae Babylonis
1,7.3,1«. sidrach, Misach et Abdenago; ipse
autem Daniel erat in foribus regis.
Nabuchodonosor rex fecit sla-III.
taam auream, allitudine cubitorum
sexaginta, laliludine cubitorum sex,
et staluit eam in campo Dura pro-
vinciae Babylonis. *ltaque Nabu- 2
chodonosor rex misit ad congregan-
dos salrapas, magistralus et judices,
duces et tyrannos et praefectos,
omnesque prineipes regionum, ut
convenirent ad dedicationem slaluae,
quam erexerat Nabuchodonosor rex.
* Tunc congregati sunt salrapae, 3
magislratus et judices, duces et ly-
ranni et optimales, qui erant in
potestalibus constituli, et universi
prineipes regionum, ut convenirent
ad dedicationem statuae, quam ere-
xerat Nabuchodonosor rex; slabant
autem in conspectu statuae, quam
posuerat Nabuchodonosor rex. * Et 4
praeco clamabat valenter: Vobis dici-
^'^^' tur populis, Iribubus et Unguis: *In 5
hora, qua audieritis sonitum tubae et
fislulac et ciiharae, sambucae et psal-
terii et symphoniae, et universi generis
s.p.t4,ie. musicorum, cadenles adorate slatuam
auream, quam constituit Nabuchodo-
nosor rex. *Si quis aulem non pro- 6
slralus adoraverit, eadem hora mit-
jer.39 2a. ^^^^^ ^^ fomacem ignis ardenlis.
tragen m. B:3).abern)ar auf bem itfjor bföÄ. dW.
vE: (blieb) in bcr Pforte. A: an bem ^cfe.
1. Sanbe SSabcU dW: mad^te! vE.A: 33iibfaule.
B: ... tvar feine ^o^e ... 33veite. vE: beten ξ>οί^ζ ...
betrug. dW: !Dtäc. B.A: aufrichten. vErauffteiien.
dW: rici)tete cö auf. dW.vE.A: (Ebene Φ. B.dW:
Sanbfc^aft 5Ö. vE.A: ^roüinj.
2. fanbte au^ ju oerfammeln bie. ..in benSanben,
b. f. fommctt. ... B: (Staitf|alter, 3Borße^tr, Sanb^
üößtc, 9t., (Sc^a^meifier ... ©eiralt^aber ber ^anb?
fc^aft, dW.@atrapen...Dberrici)ter, «δφα^ηι., ®e;
fe^funblge, 9leφt«geIef|rtc u. α. 5lmtleuie ber ßanb;
f^aften. vE: ... gi'ic^ier, Sitec^teg. u. α. S3eamte b.
^roüinjen. B.dW.vE.A: jur ^intoei^uncj be« 93.
3. B.dW.vE.A: oerfαmmeltenftφ. B.dW: traten
t5orba«93. vE.A: fielltenfic^.
i. B.dW.vE.-A: (bcr) ein ^crolb r. mit SDia^f.
B: 9JJan faget ειιφ. dW.A: cu^ tt)trb (an)qefa9t.
vE: befohlen. dW.vE: 5iiationcn u. 3. B.A: Qöe^
\a)Ua)Ux.
5. .^örner, pfeifen, ©itl^crn, ^ambuten, Vf.,
(^t^mpl^onien u. o. (2i>icljeuge. dW: beö ^ornei,
ber pfeife u. f. tt). vE: §iöte.
Γ). B: ju tcr @t. mitten in b. brennenben ^^euer«
ofen. dW: in felbiger ®i. >£: ju berfelben @t. m.
in einem...
62 (3,7-15.)
Daniel«
UM• Hegte statua adorandaOanieitsque et soeior, aecusatio et in fornace servatlo.
^ Καϊ lyivsto otav ηκονσαν ol Xnoi της φω-
νής της σάλπιγγος σνριγγός ts nal κι&άρας
σαμβύπης τε παΐ χραλτηρίον καΐ συμφωνίας
και παντός γένους μουσικών , πίτιτοντες πάν-
τες οι λαοί, φυλαί, γλώσσαι προςεκννουν τ^
εικόνι TJJ χρνσ^ η εστησεν Ναβονχοδονόσορ 6
βασιλεύς.
^ Τότε προςηλ&αν άνδρες ΧαλΟαΐοι κάϊ δι•
εβαλλον τους 'Ιουδαίους ^καϊ νπολαβόντες
είπον Ναβουχοδονόσορ τφ βασιλεΐ• Βασιλευ,
εις τους αιώνας ζη&ι. ^^ Συ βασιλεΰ εϋηκας
δόγμα, πάντα άν&ρωπον ος αν άκούση της
φωνής της σάλπιγγος σύριγγας τε και κιθά-
ρας σαμβνκης τε καϊ ψαλτηρίου καΐ συμφω-
νίας καΐ παντός γένους μουσικών, ** καΐ μη
πεσών προςκυνησγι τ^ είχόνι τ?} χρνσ^, έμβλη-
&ησεται εις την κάμινον τοϋ πυρός την καιο-
μένην. ^^ ΕισΙν ονν άνδρες 'Ιουδαίοι, ους
κατεστησας ίη\ τα έργα της γωρας Βαβυ-
λώνος, Σεδράκ, Μισάκ, .Αβδεναγώ' οί άνδρες
εκείνοι ούχ νπηκονσαν, βασιλεΰ, τφ δόγματί
σου, και τοις &εοΐς σου ου λατρεΰουσιν , καϊ
TJ εικόνι τη χρνσ^ y εστησας ου προςκυ-
νοϋσιν.
*^ Τότε Ναβουγιρδονόσορ έν ^υμφ καϊ
οργ^ εΊπεν άγαγεϊν τον Σεδράκ, Μισάκ κα\
^Αβδεναγώ. Καϊ ηχ&ησαν ενώπιον τον βασι-
λέως. ** Και άπεκρί&η Ναβουχοδονόσορ καϊ
εΊπεν αύτοΐς' Ει άλη&ώς, Σεδράκ, Μισάκ καϊ
*Αβδεναγώ, τοις ϋ^εοΐς μου ου λατρεύετε καΐ
τι} εικόνι τη χρυσ]} j] έστησα ου προςκυνεΐτε;
15 j\/y^ Qyp gl ΙχδΓδ έτοίμως, ha ως αν άκού-
σητε της φωνής της σάλπιγγος σύριγγός τε
και κι&αρας σαμβνκης τε κα) "ψαλτηρίου κα\
7. EFX (pro όταν) υτι. Α^Β: tjasov {ηκασαν Ali
FX). Β* καΐ σνμφων. EFX* noivTfc. A^* φνλαί,
γλ<7,σσαι (Α2Β|). Α2Β: /Qvafi ην (χρ. ^ Α^ΕΓΧ).
Xf (in f.) xaTivarrt τβηι. 8. A^B: ηροςηλ&οσαν
(EFX: προςηλ&υν)...Ούβαλον{-λλ.Α^Χ). 9. A^E:
νποβαλόνχκ; (υττολ«/?. A2FX; Χ: anonqi&ivTto).
Β* y.al νποβ. ηπ. Naß. 10. Β* (alt.) tf et και σνμ-
φ<ον. (AEFXf). 11. Α^Β: εμβϊηβήσηται (-σίται
Α^ΕΧ). 12. Β* «ν. A2B:2'if)i;a>,Miaa;^(semper).
Β* άνόρις ίχιΐνοι et (ρΓ.) κα*.
11.
12
' J• : IT j• : τ : • j«• τ : χ•ι: τ
τ >• : - ^ τ :Ι- 'jT τ - : - τ
j" : "^ *. : »•••:-: τ : - < ; ι-
τ- IT • : JT - \ τ - : - τ I • : IT at τ :
iSD^iD^QD ü^pn ^n iihin^ üb:s.h γ^ι^Ό
IT : -
I j• : \ V ' : τ : ♦ •* τ : <•• J : τ
r τ I : r 1 κ " :i- >--:|- ' λ τ : -
\j : - AT : - V- V : - ι : • ι • : jt : -:
n^iü febi2 nnai^ p'^n v^b^
τ : JT τ : - : : j- i*••*: ' »• : ιτ :
iiD^np bp 5?&ώ'' ^1 üäDii-blD-'^iT byt:
JT : •- "^ tiT - : • j• τ •.-• τ ι• •• :
^ao^^i bö'^ ^ί^^τ "^dt bbi ^^'^sb^di
v. : ♦ : r• • λτ τ : j•• : κ. : τ : j :
läO'^i b^•^ ^ίb-'^^-'lt]ϊl : ϊίηηη obsb
/;•.:•: '^ ν- • ;τ • ι - ιτ -: |- •.• jv :
tiinTp"^ ί^Ί^ι^ i^in^i-i^i^ib ΧΏ'ΐη'^
IT : »'IT KT Ι j - ι : •• : : •
ι : IT τ "• - ι• ' • τ ι : ' j• : •.. - •
"^ψιζ ηηιώ b^? ^^.^Ί^ hi^n?-b?
ι <τ -: τ τ f •• • JT - :^•.. Α ί j--:|-
rhbö i^b 'TiNnbs'b 05?ϋ i^sbi^
Ι • 7 IT JT I τ τ 1" •• : τ : -
O'^iÄD ^ib rii^'^'^Ti ^"1 ίί^π^τ nb:i:bi)
Ι ρ : IT JT τ : ν-: ι• -jt -: |- ••• sv :
Λ : J••-.'!- 1 \r •• 1)- : - ^. τ τ : - 1
:ii3bu anp ^'^ΠΝη Ή^χ ϊ^ηη•^ v^s^
IT : - ^τ'τ: VT •• t - • jt - : •. ι • - ••
τ : - I : j- τ : -•.•:- ι : <•• τ
iib %nbiib iaD in5?i TiüS^t) rimtä
"^n ^nm Dbsb^ riibs \^ττ\^^
r -n -: |- ν sv • I • : ιτ ' -ι•
bp^ l^S^^tün-'^iT iiä^rn '^^ ΐ'^ΤΓΐ?
iibato D'in^p ^ίn'^ρiΊώ^ sD-np
τ : - j : I- JT '• I : - jt :l-
V. 7. '1 ^^n*! ib. i<i\ü5 '^lü^J
V. 10. 'n ^'ΐπ'ΐ ib. iin^p^n«:« it"33
ib. Dlin'ip i<"53 '^ ^'^n'i ib. 'p ί<'^31£3Ώ101
V. 12. bis '1 ^'in'^
V. 15. 'i 'n'^n'i
13
l'i
1t:
^unieh
(3,7-15.) 63
^nflaQt gegen ®abra$ ic. ^ie fßebro^ung bet lubif^ett iulanntx but$ ben Sthnx^* ΙΠ•
7* Φα fle nun ^öreten bcn ΘφαΠ ber i
$ofauncn, i^tom^etcn, Warfen, ©eigen, |
5pfatter unb aUeriei @aitenf:ptei, fielen i
nieber atle 3Sbifer, ü^eute unb 3"ngen, I
unb beteten an baö golbene 33iib, baS ;
ber Äöntg SiieSucabnegar ^atte [e^en |
iaffen.
8 23on @tunb an traten '^lnju etli^e
c^aibäifc^e 9)Zänner, unb üerflagten bte
9 3uben, * fingen an, unb f:prαφen pm
.Könige O^ebucabnejar: ^err Jt5nig, @ott
10üerleii)e bir langes !i^e6en! *3)u i)aji
ein ®ei>ot laffen ausgeben, baß aUe
3)ϊenfφen, n?enn fle ^ren n>ürben ben
@φαίΙ ber 5ßofaunen, ^rom^eten, »gar*
fen, ©eigen, 5ßfaiter, Sauten unb aßer»
iei (Saitenfipiel, foQten fle nieberfatlen
11 unb baS goibene S3ilb anbeten} *n3er
aber ηίφί nieberfieie unb anbetete, foUte
in einen giü^enben Ofen genjorfen rt>er*
12 ben. *9?un finb ba iut)ifd)e SD^änner,
h)ei^e bu über bie Remter im ü^anbe gu
S3abei gefegt ^aft, Sabrad^, SWefa^
unb Qibeb 0lego; biefelbigen berαφten
bein ®ebot, unb e^ren beine ©btter
niφt, unb beten ηΐφί an baS goibene
Silb, ba8 bu '^aft fe^en iaffen.
13 Φα befahl 0lebucabnejar mit ©rimm
unb 3orn, baf man öor itjn peUete @ab*
rαφ, ^ήαφ unb 5lbeb 0lego. Unb bie
üWanner irurben öor ben ^bnig geseilt.
14* Φα fing 0iebucabnejar an unb f^rαφ
μι i^nen: 3Bie? njottt i^r, (Sαbrαφ,
5Kefαφ, 5lbeb 0lego, meinen ©Ott niφt
ef)ren, unb baS goibene 33iib ηΐφί an*
15 beten, baS ίφ i^aht fe^en iaffen? *20οζί«
an, fφi(fet euφ! (Bobaib l^r Pren n?er*
bet ben (δφαίΐ ber ^ofaunen, ilrom*
^eten, «Warfen, ©eigen, ^faiter, Sauten
*Post haec igitur stalrm, utaudierunt 7
omnes populi sonitum tubac, fistulae
et citharae, sambucae et psalterii et
symphoniae, et omnis generis musico-
rum, cadentes omnes populi, tribus
et iinguae adoraverunl staluam au-
reani, quam constituerat Nabuchodo-
nosor rex.
Statimque in ipso tempore acce- 8
dentes viri Chaldaei aceusaverunt Ju-
daeos *dixeruntque Nabucbodonosor 9
M-5.10. j,ggj. pgj^^ jj^ aeternum vive! *TulO
*^'"^' rex posuisli decretum, ut omnis homo
qui audleril sonitum lubae, fistulae
et citharae, sambucae et psalterii et
symphoniae et universi generis mu-
sicorum, prosternat se et adoret
staluam auream; *si quis autem 1 1
non procidens adoraverit, mittalur in
fornacem ignis ardentis. * Sunt ergo 12
^'*^• viri Judaei, quos conslituisti super
opera regionis Babylonis, Sidrach,
Misach et Abdenago: viri isti con-
tempserunt, rex, decretum tuum,
deos luos non colunt, et statuam
auream, quam erexisti, non adorant.
Tunc Nabucbodonosor in furorel3
et in ira praecepit, ut adducerentur
Sidrach, Misach et Abdenago. Qui
confestim adducti sunt in conspectu
regis. *Pronunciansque Nabucho- 14
donosor rex ail eis: Verene, Sidrach,
Misach et Abdenago, deos meos non
Colitis, et statuam auream, quam
constitui, non adoratis? *Nunc ergo 15
si estis parati, quaecumque hora au•
dieritis sonitum tubae, fistulae, ci-
tharae, sambucae et psalterii et sym-
7. 10. 15. Ü.L: Φrommeten.
14. ΑΙ.: quamerexi.
7. B: Φαϊυηι ju berfcibcn 3eit, ba aite 35o(ffr
tjörctcn. dW: !5)cro()aibin in feib. <Bt. ba ...
8. i)crju. dW: nai)eten ... gaben f. 3. an.
9. Songe lebe ber Ä. B: ©er St, ί. in bie (Btoi^his
ten! dW.YErO ^., i. eivicilic^.
10. i)aft, ο Äöttie. B: Φπ St. t}. ein ®. gefiettt.
dW.vE.A: ben SBefel^i gegeben. B: 5J?. bie l^örcn tt).
vE: jebcr SJlcnfd^, njcicf)cr ... dW.A:3erermann, ber
(fo iric er) t)öret.
12. (öcbot, ο Äöttig. B:93(bienun9 berδαnbίφαft
Φ. dW.vE: Scriroituiig. A: ©ef^afie. B: geben
auf bid^ feine 5ίφίπη^. dW.vE: atzten πίφί aitj
(beinen S3efel)i). B.vE: üerc^ren. dW: beincn ®.
bleuen fle n.
13. brächte. B: f^rad^ ... ^erjubringen folitc.
dW: iierbei^ubringen. vE: öorjufü^ren.
14. B: 3fi bem fo? dW.vE: (2ßar) ti aScrfa^?
A: 3fl? bennwaiir?
15. B:9iluntt).! ©eib i^r bereit, ba^ ...? dW.A:
9lun benu, tocnn it}r ber. feib... vEiSBenni^rje^t.,,
64 (3,16-23.)
Daniel.
f Η. Regis statua adorandaOanielisque et soeior, accusatio et in fornaee servatio.
ανμφωνιας και παντός γένους μουσικών, πε-
σόντες προςχννηαητε ry είκόνι ττβ χρυσχι χι
έποίησα. Έαν δε μη προςκννήσητε , αύτη τχι
ωρ^ εμβλη&ησεσ&ε εις την κάμινον τον πνρος
την καιομενην' καΐ τις έστιν 6 ϋ^εος ο ^ξελεΐ-
ται ν μας εκ των χειρών μου;
^^ ΚαΙ άπεκρίΰ-ησαν Σεδράκ, Μισάκ^ Άβ-
δεναγώ λέγοντες τφ βασιλεΐ Ναβονχοδονόσορ'
Ου χρείαν εχομεν ημείς περί τον ρήματος
τούτον άποκρι&ηναί σοι. ^"^ '^Εστιν γαρ ο
^εος ημών εν ουρανοΐς^ φ ημείς λατρεΰομεν^
δυνατός εξελεσϋ^αι ημάς εκ της *καμίνου τον
πυρός της καιομενης, και εκ της χειρός σον,
βασιλεΐ), ρνσεται ημάς. *^ Και εάν μή, γνω-
στόν έστω σοι, βασιλεν, ότι τοις ϋ^εοις σου
ον λατρευομεν και τη είκόνι τ^ XQV<^fl V εστη-
σας ον προςκννονμεν.
*^ Τότε Ναβονχοδονόσορ ο βασιλεύς επλη-
σϋη ϋ^υμον, καΐ ή οψις τον προςώπου αύτοΰ
ηλλοιώ&η έπι Σεδράκ, Μισάκ, Άβδεναγω^
καΐ εϊπεν έκκαυσαι την κάμινον έπταπλασίως,
εως εις τέλος εκκαϊ]. ^^ Και άνδρας ισχυ-
ρούς ίσχΰι εϊπεν πεδησαντας τον Σεδράκ, Μι-
σάκ και Άβδεναγώ έμβαλεϊν εις την κάμινον
του πυρός την καιομενην. ^* Τότε οι άνδρες
εκείνοι ίπεδή&ησαν σνν τοις σαραβάροις αυ-
τών και τιάραις καΐ περικνημΐσιν καΐ ένδνμα-
σιν αντών, και εμβλη&ησαν είς μέσον της
καμΙνον του πυρός της καιομένης, 22 ljj;^l jq
ρήμα τον βασιλέως ύπερίσχυσεν. Και η κάμι-
νος εξεκαΰ&η εκ περισσού, καΐ τους άνδρας
εκείνους τους βάλλοντας Σεδράκ, Μισάκ,
^βδεναγώ άπέκτεινεν η φλοξ του πυρός.
2^ Κάί 01 τρεις ούτοι, Σεδράκ, Μισάκ, ΙΑβδί-
15. Α** καϊ παντ. γίνβς μβσ. (A^Bf) ... πΐσ.
π(>οςχι»νίΓτί? FX* τ^ XQi'OJl. EX (pro έηοίησα)
ϊστησα. Β* 6. Α^Β: εκ χειρός μβ (fx των χίΐ()(7)ν μβ
AtEFX).
17. Β* ό. Α^Β: in τών /fiQoiv σβ.
18. B*Tfi/(>i^ff^(AEFXt).
19. Β* οβασιλίνς. X^Bf {ρ. Μισ.) ^οΰ{Χ^Χ*).
Χ: tintv Έκκαι'σατ*. A^Bf (ρ. εως) ».
21. Β* κ. ίνδϋμ.α•οτ<7>ν. X^h: (βλή&ηοα'Ρ (Χ• έν-
(βλη&ησαν) ης το (AFX* τό) μ.
^ 22. Χ'^Β: i'7Tfi^,iaxvf(-iaxvafvX^EX) EFX:f$fx.
v7itQf/.nii)ioaH ίπταπλασΊοίζ. Β* xat Τ6•ς avio.-fio.
(AXt).
23. Α2Β|(ρ. Μίσ.)καΐ.
τ τ : j" : j : τ : : : ι •••:-:
rnn5?-n ^i2h^ νηι^Ό^Λ ι^ι^εη
J » - AT :»•|τ VT ί / - I Ί
IT : ' • ' i. : • : r• : r "τ v:
•jntiiji i^D nn^n ^ψΐ2 ηΊ-Ίώ i5? le
Γ : s — : I • ί - Ύ -ν : - ι : λτ : - :
- • ι j••^ J IT IT -: ;- VT : • VT :
VT ' • ί IT τ : j — : ν τ τ τ ν:
•JT : »• (Τ ^ ST ' - I • r ΛΤ ιτ •• :
-η τ 1 j- : r •• : ντ ^ - 'η f ' •
-i^b 'h^nbi^b ^^"η i^sbt) ^b-ii'inb
τ J τ τ Ι" -• AT ί. ~ 'ντ "■'■κ
^η ϊίηπ^ iDbsb^ rnbö wrr^ii
f VT -; |- V SV : ' • : IT τ jt •
: naoD iib T\i2^pr\
Γ% : • η τ : V• -)
j•• •• .• - τ : <••τ Λ : j••-:!" . ' ν- ••
ί η'^τώ ητπ '^ϊΊ b^? η^^ηώ-ηπ i^b^in^^b
Ι" : '• : ν••-: )• "^y- τ : • - τ - :
Α ί J•— ir ) ν '■ »;-:-: ^ τ τ - Ί
1 • - •. IT :»•ιτ VT ϊ / - : •• : • :
lin^üi^inbi] linnbsn^Di lin^^tü^DS
IT : '«IT VT I / - I : • :
iisb^ nb^ ^Ή'χβ nb^T b3fc-b:2 22
τ : - <- • • 1 • τ : j•• ί : τ
JT - : •.. χτ • - J•• •• VT - : τ : : -
IT r VT •. : ' * r *' '
V. 15. sn^'^p'i ί<"ίη ib. iisantu:•! fi<"53
V. 17. i^imnTu:^ i{"53 ib. ϊ<η"τ^ρι ίζ"33
ν. 18. ^ 'T^än'i
V. 19. 'ρ -^iniüx
V. 21. '•< ^'Τ^'ί
ν. 22. ρ" na «"aa
^antd«
(3,16—23.) 65
©ieiübif(5ett fSlanntx titt ölöBcnben Dfem
III.
unb aUctUi (Saitenf^iel, fo faUet niebcr
unb betet baS 33ilb an, ba3 ίφ ^abe
ma^en iaffen. SGßerbet i^r eS niφt an*
l^ beten, fo foUt t^r i)on @tunb an in ben
ßiü^enben Dfen gen^orfen njerben; lagt
fe^en, n?er ber ®ott fei, ber eud^ αηδ
meiner Ȥanb erretten tverbe!
lö Φα fingen an @αbrαφ, ^}1ζ\αφ, Qlbeb
Silego, unb fvrαφen §um Könige ORebu*
cabnejar: ^g ip ηίφί not^, baf mx
17bir barauf anttt?orten. *6ie^e, unfer
Oott, ben n?ir e(;ren, fann unö toci^l
erretten αηδ bem glü^enben JDfen, baju
18 αηφ üon beiner «§anb erretten. * Unb
njo er eö ηίφι ti^un n?itl, fo foüfi bu
bennoφ njiffen, ba§ tvir beine ©ötter
niφt e^ren, ηοφ ^a^ goibene 95iib, baö |
bu ^aji fe^en laffen, anbeten n?oilen. ι
19 Φα n)arb Sflebucabnejar tooll ©rimm I
unb fleCiete ίίφ fφeu§ίiφ n?iber βαbrαφ, |
9Jlefαφ unb ^2l6eb 0lego, unb befabl, man |
foöte ben Dfen flebenmai Reifer mαφen, •
20 benn man fonfl ρ t^un ^fliegte. * UnD |
befahl ben bejlen ÄriegSleuten, bie inj
feinem ^eer n?aren, ba§ fle @αbrαφ, \
SDlefa* unb 5l6eb S^ego bänt)cn unD in \
21 ben giü^enben Ofen rt>ürfen. *^ifo|
njurben biefe SDiänner in it)ren SOläntein, !
@φu^en, ^üten unb anbern Jlleibern |
gebunben unb in ben giü^enben Ofen
22gett»orfen5 *benn beg ,iiönige ®ebot
mu§te man eiienb t^un. Unb man fφürete
baS ^euer im Dfen fo fei)r, baf bie SOiän*
ner, fo ben ©abrad^, 2[)ϊefαφ unb ^beb
O^ego öerbrennen foHten, öerbarben öou
23be0 f^euerö i^^iammen. * 5l6er bie brei
Scanner, @αbrαφ, SDϊefαφ unb ^beb
phoniae omnisque generis musi-
corura, proslernite vos et adorate
slaluam quam feci! Quod si non
adoraveritis, eadem hora millemini
Ex.5,2.2Rg. in fornacem ignis ardenlis; el quis
^^'X'ii!* est Deus, qui eripiet vos de manu
raea?
Respondentes Sidrach, Misacli et 16
Abdenago dixerunt regi Nabuchodo-
2Mco.7,2. jjosor: Non oportet nos de hac re
respondere tibi. *Ecce enim Deus 17
p..66,iv.Ef.no^l^r, quem colimus, polest eripere
*^'^' nos de Camino ignis ardenlis, el de
manibus luis, ο rex, liberare. *Quod 18
si noluerit, nolum sil tibi, rex, quia
Bx.20^5.23, jjgQg ^^Qg ^^^ colimus el slaluam
auream, quam erexisli, non adora-
mus.
IGn.i.ft. Tunc Nabucbodonosor repletus est 19
furore el aspeclus faciei iliius ini-
mulalus est super Sidrach, Misach
et AI)denago, el praecepil, ul suc-
cenderelur fornax sepluplum quam
succendi consueveral. *El viris for- 20
lissimis de exercilu suo jussit, ut
ligalis pedibus Sidrach, Misach et
Abdenago millerenl eos in fornacem
ignis ardenlis. *El confeslim viri21
ilii vincli cum braccis suis et liaris
el calceamenlis et veslibus missi sunt
in medium fornacis ignis ardenlis;
*nam jussio regis urgebat. Fornax 22
aulem succensa erat nimis. Porro
viros illos, qui miserant Sidrach,
Misach el Abdenago, inlerfecil flam-
ma ignis; * viri aulem hi tres, 23
id est Sidrach, Misach et Abde-
ls. Ü.L; gülbene. 1 9. U.L: öoK ©rimm«.
15. B.dW.vE.A: unb tuet ifi ber®.
16. äumÄönfqe: 9leb., e$ ifi ... B: h)ir ^jaben n.
not()i9 bir b. ein UQoxt ju aniro. dW: auf biefe ^aa)t
)u α.
17. Β: 2Denn ee fo fein fott, fo fann ... erretten;
er ttjirb ... unb αηβ beiner, bei ^önitj^ ^. erc.
18. B: 3ft3 aber nic^t fo, fo fei Hx, ο .^., iotffenb.
dW: aöenn aber «ίφί. dW.vE.A: bap ... üerefjven
(bienen) ... anbeten. B: n. ti^erben »erebven.
19. fein ^ngcficbt entfteffetc fi*. B.dW.vE: bie
©efialt fein^e (9iniii|ee) weranberte ίιφ. Α: tai
Stuifeben. vE: über ©. B: i^n ))|ϊ. bei^ gu mad^cn.
$oIbfllotten • iBiUl 91. %. 3. JBb« 2. %Ui).
dW: mebr ju beijen, aU m. fbn gebe{;\t gefeiten.
20. B: ju b. tapfenlen SD^änncrn ... fijracb er.
dW.vE.A: b. fiärfften Wl. in (au«) f. φ. bcfaijl
(gebot) er.
21. B:?0?antein,.§ofen... dW: 33einfieibern, iiiren
3Bamfern«. ibren 5W. u. i^rcn ©ctoanbcni. >E:^o'
fen ... Unterfieircrn ... A: fammt ibren Jp., lurba;
nen ...
22. Xietoeil nun bc5 Ä. ®. fo ftrengc mar, unb...
würben bie 5!3i. ... tjinauf bracbtcn ... flamme flctöb»
tet. vE.A: rringcnb. dW: u. ber Ofen auenebmenb
beip toar ... blnauftrugen.
66 (3,24-29.)
Daniel.
m. Hegte statua adoranda lianielisque et soctor, aeeusatto et in fomaee tferratio•
vayoD, βπεσον eig μεαον της καμίνου tov πνρος
της καιομ^ης τιεπεδημενοι, καΐ περιεπάτονν
tv μέσφ της φλογός υμνονντες τον ΰ^εον καΐ
ενλογονντες τον κνριον f).
"^^ Kcu Ναβονχοδονόσορ ηκονσεν νμνονντων
αντών και ε&ανμασεν, και έ^ανέστη εν σπον-
δή και εϊπεν τοις μεγιστάσιν αντον' Ονχϊ
άνδρας τρεΤς ένεβάλομεν εις μέσον του πνρος
πεπεδημένονς; Κα) είπαν τφ βασιλεΐ' Αλη-
&ώς, βααιλεν. '^^Και εϊπεν 6 βασιλεύς' Τδον
έγω ορώ άνδρας τεσσάρας λελν μένους καΐ
ηεριπατονντας εν μεσφ τον πυρός ^ καΐ δια-
φθορά ουκ εατιν αντοΐς^ καΐ η ορασις τον
τέταρτον όμοια νίφ ϋεον. ^^ Τότε προςηλ&εν
Λίαβονχοδονόσορ προς την &νραν της καμίνον
τον πνρός της καιομενης και εϊπεν Σεδράκ,
Μισάκ, Άβδεναγώ^ οι δονλοι του ■&εον τον
νψίστον, έξέλ&ατε καΐ δεντε εξω. Kai έξήλ&ον
2JtδρaκJ Μισάκ^ Άβδεναγώ έκ μέσον τον πνρός.
27 Και σννάγονται οι σατράπαι καΐ οι στρα-
τηγοί και οι τοπάρχαι και οι δννάσται τον
βασιλέως y και ε&εωρουν τους άνδρας οτι ουκ
εκνρίευσεν το πυρ τον σώματος αυτών y καϊ η
χ'^ριξ της κεφαλής αυτών ουκ ίφλoγίσϋηy καϊ
τα σαράβαρα αυτών ουκ ηλλoιώ&ηy καϊ όσμη
πνρός ονκ ην εν αντοΐς. Και ηροςεκννησεν 6
βασιλενς ενώπιον αυτών τφ κνρ/φ, ^^ και
άπεκρί&η Ναβονχοδονόσορ καϊ εϊπεν Ενλο-
γητός ο θεός τον Σεδράκ y Mισάκy Άβδε-
ναγω, ος απέστειλεν τόν άγγελον αντον κα)
έl•,ειλaτo τονς παΐδας αντον, ότι επεποΙ&ει-
σαν έπ αυτφ, κα\ το ρήμα του βασιλέως
ηλλοίωσαν και ηαρέδωκαν τά σώματα αυτών
εις πvρy όπως μη λατρευσωσιν μηδέ προςκυ-
νησωσιν παντί ϋεφ, άλλ' η τφ &εω αυτών.
^^ΚαΙ έγώ εκτίϋεμαι δόγμα' Πάς λαός, φυλή.
23. Β* τ5 niiQoq. Α*: εμμέσω.
t) Sequitur hie iü editt. vulgaribus locus apo-
cryphus versuura 67, Προςηιχη 14ζαρΙΰ xai νμνος
T(7)v riitwv inscriptus, etiam in Vulg, Edit. Laiina
hoc loeo insertus, in Bibliis Lutheri sub titulo Φαβ
©ebct 5lfarid et 2)er ©efang ber brei ^Wanner im
%z\xn inter Libros Apocryphos relatus.
24. A2B: ^βάλομίν {hnß. A^FX) et f (p. fU) rö
(A2Bt). Α2Β:ε'ξ^λθίΤί(-ατίΑΐΧ). B*rioj(AFXt)
27. A*: aaqdnaQa.'^* Kai nQoqfy..o /9.-fin.(AEFXf
parum inter sc div.). 28. Α2Β| (ρ. Naß.) 6 ßaat-
λ?ι:•ς(Α»Χ*). ΡΧ:ε'ε„'Λίτο. λ^* μηδί προς>ι.{λ.^β•[).
29. Χ: έχτί&ημι. Α2Β| (a. άόγμα) το (Α*ΕΕΧ*).
Xf (a. Πάς) 'όπως.
't ' - ι : '^j- : Αϊ J"-:i-
' ι* : - : VT :>•ιτ
Dpi ρηρι ^i3plD iSDiD^aa ι^^'^ίί u
^ • : IT - : - τ : -τ ατ τ : : • :
ϊίΊϊΐ3-5>ίί3ιΐ: ί^^πΊ nnbn v^^is• i<bn
τ i^ : τ <•• ; τ τ : Ι • : •. τ -:
^ίn'^S'^ ^hVuh i'^nnsi η:^ ^Iisdid
\.τ ' ~ τ : - : Ι • : ιτ : ' •<-7 ' • : - :
-τ Τ-: τ - τ : j•• τ ιτ : "
ι : ι J• : : - ί • - : ι : : - Ι j• : •.
J • ' Λ : J- ' ιτ ν,- -•|- τ
Ι • - " ι ι• τ ν: - 1 y r τ τ • :
^Ίϊΐ3 )^^ innb nSDiD^QD ηηρ
JT Ι j - - : • - ν : - ι : j••*:
11X0^)2 "^ΙΊΊΧΔ ΊΏϊίη nD3? mip"^
» j- .• 1 - : ~ - τ : J-T τ :»•ιτ
IT τ • 7τ τ ν: r • y : - y : ••-:!-
ηώ'^Ώ 1\Ύ]ΐύ i^pB^ ι*;!«? ^m^ ^ipl
JT-:• τ-::-:-— ί ' •:-:•
JT - : \ : I »j- τ τ : - j•• : ιτ - : τ τ -: |-
<- : ι ::•.•: τ •• : υ • » •• •
^ίb lin^^banoi *πήπηη s^b ιίηώίίΊ
JT ν •• ιτ : - : τ - τ : • ^ JT Ι : ι••
η:5? : lins mr sb ί!)3 π^^^ι Ι3ώ 2»
•• τ » ι ! \τ-: JT - J•• : Α ί
ΓΙ -: ιτ ν: Ι *• : - τ : -•.••-!:
nbüä-^iT iÄ3 πη3?η 'τιώ^Ώ τι^^ηώ
sQn'^n V3tü >i3bü nb^^i Nnibr
j- • • - τ : - <- • • A~•'
^^n^D'^-iib'l l^inbö'^-i^b ^n lin^iptDÄ
ü'^to ^3Ώϊ) : 1iπnb^ίb inb ?nbw>i-b::b 29
j• • • ί I -; ,T l" U" τ τ ν: τ :
<- •' rix•: τ •.. - "^ τ • •• :
V. 2δ. lan it"5n ib. 'ρ nss-^a^
ν. 26. 'ρ η5<ΐ>3) ib. IplÖ Κ"33
ν. 27. ρ-ΐ05 ί<"3η
V. 28. '^ ^in*^
23. B.dW.vE.A: fielen (alfo) geBunben (mitten)
in ...
24. 3a, Äöttig. dW.vE: erfiaunte. B.dW: jJanb
in (rer) @iie auf. vE: fct)nci( ... ^ofbcamten. B;
2)emififo. A: il«af)r ifie. dW.vE: ®ett)if(li^).
25. vE: gelcji. A: intfcffcUtc 3)Ί. bie ... tcanbeln.
dW.vE: unil^evöci)cn. B: iji fein (Stäben on il^nen.
Χ^αηί^ΐφ
(3,24-29) 67
©ie tiier ttnöetfeirten» ©eS ÄonigS SoB © etteS u, ® eBot
III.
0?ege, fielen "^inaS tn ben giü^enben
Ofen, tuie fle fleBunben traren.
24 Φα entfette Ρφ ber Jtbnig 0?eSucab-
nejar unb fu^r eiienbS auf, unb ^)pvaaj
ju feinen Silät^en: «^aSen n?ir ηίφΐ brei
ajianner gebunben in baö ^euer iaffen
n>erfen? (Sie antworteten unb f^radijen
25gum Könige: 3a, «i^err ^önig. *(Sr
antwortete unb fprαφ: <Se^e ίφ boφ
öier Scanner ίοβ im Breuer ge^en unb
flnb unüerfe^rt, unb ber öierte ifl gleiφ,
26 aU wäre er ein 8οΐ>η bcr ®5tter. * Unb
Silebucabnejar trat :i)inju ^or baö δοφ
be0 glü^enben Dfeng, unb f^)rαφ: ©ab*
ταφ, 9)ϊefαφ, 5l6eb 9^ego, i^r Jtneφte
©otteg beS ^5φflen, ge^ct ^erauö unb
fommt :^er! Φα gingen <δαbrαφ, 9}?efαφ
unb 5lbeb 0?ego i>erau0 au0 bem Breuer.
27 Unb bie dürften, «Ferren, 93ögte unb
(Rät^e be0 ÄiJnigö famen gufammen unb
fa^en, baß baö f^ieuer feine SDϊαφt am
8ei6e btefer SWanner Bewiefen "^atte, unb
i^r «gau^Jt^aar ηίφΐ üerfenget unb i^re
SWäntel ηίφΐ öerfe^rt waren, Ja man
fonnte feinen 33ranb an i^nen rieφett.
28* Φα fing an SRebucabnejar unb fprαφ:
©eiobet fei ber ®ott (Sαbrαφδ, ϊΟίείαφδ
unb ^Il6eb SiiegoS, ber feinen (Sngel ge-
fanbt unb feine Jlneφtc errettet :^at, bie
li)m öertrauet unb beö Jtbnigö ®e6ot
ηΐφί gehalten, fonbcrn i^ren Seib bar*
gegeben ^aben, ba§ fle feinen ®ott e^ren
ηοφ anbeten woUten, o^ne atlcin i^ren
29 ©Ott! *@o fei nun bie§ mein ©ebot:
Se^er unter aUen 235Ifern, Seuten unb
24. Ü.L: entfalte.
27. Ü.L: bctt>eifet.
nago, ceciderunt in medio Camino
ignis ardenlis coliigali f).
Tunc Nabuchodonosor rex obslu• 24
pult et surrexit propere, et ait opli-
matibus suis: Nonne tres viros mi-
simus in medium ignis corapeditos?
Qui respondenles regi dixeruni: Vere,
rex! *Respondit et ail: Ecce, ego 25
Video qualuor viros solutos et ambu-
lantes in medio ignis, et nihil cor-
ruplionis in eis est, et species quarli
job.t,6.38,7.g|j^jljg ßjJQ ßgj^ »Tunc accessit26
Nabuchodonosor ad oslium fornacis
ignis ardenlis et ail: Sidrach, Misarh
*'''^• et Abdenago, servi Dei excelsi, egre-
iMec.2,59. dimini el venile! Slatimque egressi
sunt Sidrach, Misach el Abdenago
de medio ignis.
Et congregali salrapae et magi-27
slralus et judices el potentes regis
conlemplabanlur viros iilos, quoniam
Ebr.11,34. j^jjjji poieslalis habuisset ignis in cor-
Lc.2i,-^8. poribus eorum, el capillus capitis
eorum non esset aduslus et sara-
bala eorum non fuissent immulata,
et odor ignis non Iransisset per eos.
*Et erumpens Nabuchodonosor ail: 28
Benediclus Deus eorum, Sidrach vide-
ν.2δ.β,22.Ρ8.''^βΙ, Misach el Abdenago, qui misit
34,8.91,11. angeiuin suum el eruil servos suos,
qui credidcrunt in cum et verbum
regis immulaverunt, el Iradiderunt
Corpora sua, ne servirenl el ne ado-
rarent omnem Deum, excepto Deo
suo. *A me ergo posilura est hoc 29
decrelum, ul omnis populus, Iribus
f) Sequitur hie in editione Vulgata, ut In textu
graeco vulgato, locus apocryphus 67 versuura, Ora-
tionem Asariae conlineos.
25. S: Resp. rex et.
27. S: saraballa.
dW.vE: Cßerte^unii. B: bee »iert 5infcl^en ift qU
einem ... dW: gleitet einem ©ötterfc^ne. vE: ber
Slnbiicf.
20. B.dW: Φα na^ete 91. jur (ber) Xijüx. vE:
naf)crtc (ίφ. B.dW.vE.A; (Φicneϊ) be^ i;öd)ilen ®.
dW: fommet ^erauel
27. B: Stattfiaiter, SSorfieiier, Sanbocgte. dW:
©atrapcn, 'iB.u.fianbpfiecjev. vE:@i., Sanbvfi., Se?
fcijlgi)abcr, ^ifbeamten. 'B.dW.A: feine SJi. gehabt.
vE: jtraft geäußert! B: über iiire Seiber. dW.vE.A:
an ben (beven, it^ren) Ceibern. dW: 33einfleiier. vE.
A: (weiten) ^ofen. B.dW.vE.A: (ίΐφ) nic^t »etSn*
bert (borten) waren. Bijanic^tein^enic^oDm^euer
toat an fic gefommen. dW.vE.A: ber W. bec §. vE
anfieüber(jei^angen!
28. dVV:fi4 auf ibn «erlaffen. A: an il^n geglaubt
vE: ben iöefe^i ^. Ji. nicbt αφteten. d W; übertreten
B: be« ^. SSort yeränbert. ( A: «Sic traten anberö αίβ
ber M. bcfvibl•) B: ifjre Selber ral^in.iegeben. vE.A
Eingaben. dW: ^rei^ gegeben.
29. Β : wirb nun von mir rin ®. gegeben. dW
Unb ü. m. tt). 33efe^i geg. («gl. Φ. 4. unb .liap. 2,5)
5*
68 (3,30—4,6.)
Daniel.
HI.
Hiehucadneearis somnium et insania.
γλώααα, η αν 8i7irj βλαςη^ημίαν κατά τον
ϋ^Βον Σ^Οράτί, Μισάκ^ ^Αβδεναγώ, slg ά/ζω-
Χηαν έσονται καΐ οι οΐαοι αυτών διαρπαγή-
σονται, κα&ότι ουκ εστίν &εος έτερος οςης
δυνησεται ρνσσ.σ&αι όντως.
^^ Τότε κατηύ&ννεν 6 βασιλεύς τον Σεδράκ,
Μισάκ, Αβδεναγώ έπΙ τα έργα της χώρας
Βαβυλώνας 1 καΐ ηνξησεν αντονς καΐ η'ξίωσεν
αντονς ηγεΙσΟαι πάντων των 'Ιουδαίων των
Οίτων εν τ?] βασίλειο^ αύτοϋ.
^* Ναβουχοδονόσορ 6 ^βασιλεύς πάσιν τοις
λαοΐς, φυλαΤς, γλώσσαις, τοις οίκονσιν fV τζάστ}
τη γγι ' Είρι^νη νμΐν πλη&υν&είη. '^^ Τα ση-
μεία καΐ τα τέρατα α έηοίησεν μετ εμον ο
ϋ^εός 6 ύψιστος f ηρεσεν εναντίον εμού άναγ-
γ8Ϊλαι υμΐν, ^^ ως μεγάλα καΐ ισχυρά' η βα-
σιλεία αντον βασιλεία αιώνιος y κώ η εξουσία
αυτόν εις γενεάς γενεών.
ϊν« Έγώ ίναβουχοδονόσορ ευ&ηνών ημην
έν τφ οΐκφ μον κα\ εν&αλών έπι τον ϋρόνου
μου. '^ Ενυπνιον ϊδον κ(ά εφοβερισέν με, και
έταράχι^ην επΙ της κοίτης μου, και «ι οράσεις
της κεφαλής μου σννετάραξάν με, ^ ΚαΙ δι
έμον 8τεΟη δόγμα τον είςαγαγεΐν ένωηιον μου
πάντας τονς σοφούς Βαβνλώνος, όπως την
σύγκρισιν τον εννπνίον γνωρίσωσίν μοι. ^ΚαΙ
είςεπορενοντο οί επαοιδοί, μάγοι, γαζαρηνυι
και οί Χαλδαΐοι, καΐ το Ιννπνιον είπα εγω
ενώπιον αντών και την σύγκρισιν αντον ονκ
έγνώρισάν μοι. ^ Εως ου ηλΟεν /Ιανιηλ, ον το
όνομα Βαλτάσαρ κατά το όνομα τον ϋ^εον
μον, ός πνεύμα &εον άγιον έν έαυτφ έχει.
Κα) το εννπνίον ενώπιον αντον είπα' ^Βαλ-
τάσαρ, 6 άρχων των έπαοιδών, όν εγώ εγνων
29. Α^Β: η εάν ίΧπν\ ... οί otx. αι'τ. ίΐς διαρηαγην,
κα&ότι.
30. Β: Τότί ό βασ. κατ(ν&νν( (χατ(ν&. etiam A^)
τον 2!. Μ. Α. (* £ /τί τα ^Qyct) iv χύ[ yjöqqi [iv tiJ xo)(j^
[juxta t/rt τά tfjya] pro της χώ^ας etiara A^) ... όντων.
Af (io ϊ.γ'Ο^ασις ό'.
31s. Af (ab ϊη.Υ'Ορασις «' (usque ad finera capi-
tis IV.). A2Bt (p. φνλαΐς) xai (Α^ΕΡΧ*). B2E in-
terpgt.: νμΐν πληϋνν&(ίη τά σημ. ...
33. Α^Β: ίΐς yivtav κα* ytviav.
\ . Β* ίπΐ Το &ς6νβ μβ (AEFXf ).
2. EFX: fldov. Α2Β: irafja^av (αννιτ. ^^Ε¥Χ).
3. Χ: /C. na(j έμβ ίζίτέ&η.
4. Β* κα« οί ... έγό) una.
5. Β* 8. Χ: /iwc « BTtQoq (ίςηλθ-ίν ivomtöv /<».
Β (pro Kai το Ινύπν. ενο)π. αντα A>EFX) ^Jli (A^:
Kcti το ίννπν. ω).
6. Α»: Βα^τάσα(> {Βαλτ. Α2Β). EFX* ίγοκ
^biD τ\τ\^'2^ if}5?n'^ \^χιητ\ \x\y^ ιη3?ι
:nDn3 nbsnb bs"^-*^^ ΓΠίί
IT : • IT τ - : *•. • Ι* Ι τ τ: IT
*Γΐώ^^ Tiniöb nbsn i<3bü r^^^^ ν
ι•.• τ i- • : • *. : ι-'-ΐχ'
T-:- "^T^ τΊ- j-v:-ii
IT J -, τ : ι »• : τ r •η- ιτ • : $τ - •
•* τ - : • : τ ~ ίτ Ι" : • ^' J : ιτ :
•^Ώΐρ Ίδώ ^i°b5? i^nbx ^)^:^ ins?
ν- τ τ: i- ; AT τ • VT τ ν: • • j- -:
' • : : - JT : • τ !Τ τ -: r :
: - ' Α• '* ~ JT : • \. : • r
IT : η ' ι•• τ : τ ί - τ j ; -
'^h^M h^in nbüä nkDiD^nD hdx IT•
.. . ,. _; <~ ; - V : - ( : JT -:
•^DDbnri nnn nbn rbDN'is ρ^^ίι 2
nbr3nb Q5?t2 D^^to ^3Ώϊΐ pDDbnn•^ 3
τ τ τ - •: •• : j• • • •,- •. - ,- :
^^hn Ίώε-'^η bnn '^tj^sn bbb '^i^^p
^T : ••• i- : Γ Λ••• τ j•• • - V : - τ in
ΊΏ^ί ^ίrlbπ'^ ^ί*"ιτ^1 i^^niDS fcii^örbx
<- τ τ : •• : \τ - :ιτ : ν J • ~ τ - ί jt
r5?^iΠΏ-^ib ϊ^-ιώδ^ι lin^mp η3ί<
ί )• : ι : τ 1•• : • t •• jtt; τ-;
ι• •• • IT - τ'γ: - ι •• τ; IT j- : r
•r : • τ ν: j•. : - - : : •• <•* :
xnbni n^ rtb'^np rnb^ί-πϊ)n
IT ; V : A" ] i. .1- ! /• τ ν: - ι
- J • •• : • JT-: J• τ - •• : -
V. 29. 'ρ ibu: ib. p"ra ii"5a
ν. 31. 'ρ 'j^'i^^i ib. KäD'i i<"i3
V. 32. 'p hxb:?
V. 4. 'b Ί^ιη•! ib. 'p "lit^iüD
V. 5. '"^ -i'^n'^
30. i'anbe 95. Β : φα ιηαφίβ ber Ä. t^aft e« ...
tt)oi)lgincj? dW: machte ιηάφίί^? vE: fc^te ... Yak-
bev über ...?
31. ... fo in aflcrSöclt »oftncn: 3Φ »üttfcfte cud)
0. "Sr. B.dW.vE.A: auf bcr ganjc (Sr^e. B.A: (Sucr
i5r. (t>er)mcl)rc jid)! vE: nt^mc ju. dW: ^eii
ciicf) in ^üUc!
5Dantel*
(3,30—4,6.) 69
SDet 3ei($en u« Sßunbet SSetf ünbtgung* ^et Staunt, ^te @tetnfe$er u* SBelfagar. III•
3ungcn ben ®ott @αb^:αφδ, 9)ϊο[αφδ
unb *2lbeb S'icgog läjtert, ber fott um*
fommen unb fein »^auö i^änbli(^ i)er*
ftöret tvcrben; bcnn eS ijt fein an*
berer ®ott, ber alfo erretten fann, aU
biefer.
30 Unb bev Äönig gab (Sαbrαφ, SDicfac^
unb 5lbeb ^iego große ©ett^alt im Sanbe
§u 33abel.
31 »Rbnig Olebucabnejar atten 93ölfern,
Acuten unb 3"«9«ιΐ- ®ott gebe εηφ üiel
32 triebe! *3φ fel^e eg für gut an, baß
1φ t)ertünbige bie 3«ϊφ«^ unb SBunber,
fo ©Ott ber »^ί^φίΐβ an mir getrau ^at.
33*Φοηη feine 3«ίφ^π fi"^ 9^^•^? ^^^^
feine 2Bunber finb mäct?tig, unD fein
iHeiφ ijl ein en?ige8 3fieiφ, unb feine
»&errfφαft n;ä^ret für unb für.
IV. 3Φ ^iebucabnejar, ba ίφ gute
Dlu^e ^atte in meinem «^aufe unb eg
2n?o^l jlanb auf meiner 33urg, *fa^e ίφ
einen S^raum unb erfφrαf, unb bie ®e*
banfen, bie ίφ auf meinem ^ette ^atte
über bem ®efίφte, fo ίφ gefe^cn :^atte,
3 betrübten mίφ. *Unb ίφ befahl, baß
atte ©eifen gu ®abei üor miφ herauf
gebrαφt n^üröen, baß fle mir fagten,
4 n)a0 ber 5!raum bebeutete. * Φα brαφte
man herauf bie ©ternfe^er, SGÖeifen,
ß^ alba er unb Sa^rfager, unb ίφ er*
jä^ite ben iJraum toor t^nen; aber fle
fonnten mir ηίφί fagen, η?αδ er beben*
δ tete. * 3918 ^ule|t Daniel üor ηιίφ fam,
n?eίφer ©eltfajar ^eißt ηαφ bem Onanien
meinen ®otteö, ber ben ©eifl ber ^ei*
ligen Obtter t)at. Unb ίφ erjä^Üe üor i^m
6 ben 3!raum: *SeItfa5ar, bu Dberflcr un*
ter ben Sternfeijern, n.1elφen ίφ n?eiß,
1. U.L: fiuub.
6. A.A: öon bem ίφ ioei^.
el lingua, quaecumque locula fuerit
blasphemiam contra Deuni Sidrach,
2,5p. Misach et Abdenago, dispereat et do-
6 87, mus ejus vastelur; neque enim est
alius Deus, qui possit ita salvare.
2,6.48. J^^^^. j,^^ promovil Sidrach, Mi- SO
sach et Abdenago in provincia Ba-
bylonis.
Nabuchodonosor rex Omnibus po-31
pulis, gentibus et Unguis, qui habi•
ϋ,25.
tant in universa terra: Pax vobis
multiplicetur! * Signa et mirabilia 32
fecit apud me Deus excelsus; placuit
job.9,iu. ^^go mihi praedicare, *signa ejus 33
quia magna sunt, el mirabilia ejus
quia forlia, et regnum ejus regnum
4,3i.6,i6.7, sempiternum, et potestas ejus in ge-
^*• nerationem et generationem.
2Sm.7,i. Ego Nabuchodonosor quietusIV.
eram in domo mea, et florens in
2,1.29. palatio meo. *Somnium vidi, quod 2
perterruit me, et cogitationes meae
in Strato meo et visiones capitis mei
conturbaverunt me. * Et per me 3
proposilum est decretum, ut intro-
ducerentur in conspectu meo euncti
sapienles Babylonis et ut solutionem
somnii indicarent mihi. *Tunc in- 4
^'^^' grediebantur arioli, magi, Chaidaei
et aruspices, et somnium narravi in
conspectu eorum; et solutionem ejus
non indicaverunt mihi. *Donec col- 5
lega ingressus est in conspectu meo
1,7.2,26. Daniel^ (»^,ι nomen Baltassar secun-
5,ii.t4.Ga. dum Homcn Dei mei, qui habet
**'*^• spiritum deorum sanclorum in se-
raelipso. Et somnium coram ipso
2^48 loculus sum: * Baltassar, prin- 6
ün.4i,i5. ceps ariolorum! quoniam ego scio,
32. dW: i)aU geruhet ... funb ^u t^un! vE: (S«
^at mir gefallen ... befannt ju machen. dW.vE.A:
berl^δφiie ®.
33. B.vE:2Bicgropfinb ...! dW: @. 3-, »ie •••'.
B: ift von ®ef^ieif)t ^u ®ef*I. vE: bauert. dW:
tüäbret auf®, unb ®.
1. B: xcax ruMq ... u. blü^enb in m.^palaji. dW.
vE.A: (lebte) Γ...\9ΐιΐ(ίΙίφ...
2. fc<r ιηίφ erf<lirecftc. B: bie ®. aufm. Saget u.
3:i. ΑΙ.* (all.) regnum. S: in generatione.
6. ΑΙ.: quem (pro quoniam).
bie ©efid^te meine« ^au^jte betr. m. dW : u. ©in*
biibungen ... ii. ®. ... angfÜgten. vE: bie itroums
biiber ... bie @. m. Äc^feö maditen ηιίφ umul^ig.
3. B.dW: tierein. vE.A: vor ιηίφ. B.dW.vErbie
Deutung be« %v.
4. meUhttctt, ΐύαΙ)νί., (5b. w. ^t. (1, 20).
5. dW: Siliert abit f. vor ιηίφ. B.dW: in »el*
φem ber ... ift. vE: ai;f ... ru^et.
ΰ. <&tU^tUn, oon welchem ...
70 (4,7-14)
Daniel.
IV.
]¥ebucadneearis somnium et insania.
οτι ην^Ιμη &eov αγιον έν εαντώ εχει^ και
πάν μνστηριον ονχ άουνατησει σε, ακονσην
την ορααιν του ενυπνίου μου ου ί'δον, κηΐ την
σύγκρισιν αύτοϋ είπόν μοι. "^Έπι της κοίτης
μου έ&εώρουν, καϊ ιδού δένδρον εν μέσφ της
γης, καΐ το νχρος αυτού πολύ. ^ΈμεγαλΰνΟη
το δένδρον εκείνο καϊ ισχυσεν, και το νψος
αυτού εφι9ασεν εως τοϋ ουρανού y και το κύ-
τος αυτού εις τα πέρατα πάσης της γης,
^ Τα qi'XXa αύτοϋ ώραϊα, και 6 καρπός αυ-
τού πολύς f καϊ τροφή πάντων ίν αντφ' καϊ
υποκάτω αυτοϋ κατεσκηνουν τα ϋ-ηρία τά
άγρια f και έν τοις κλάδοις αυτού κατωκουν
τά ορρεα τον ουρανού ^ καϊ εξ αύτον έτρέφετο
πάσα σαρξ. ^^Έ&εωρονν έν οράματι της
νυκτός έπΙ της κοίτης μου εγρηγορος, και ίδυυ
εϊρ καϊ άγιος απ ουρανού κατέβη. ** Καϊ
εφωνησεν έν ίσχύι καί ούτως εϊπεν Έκκόχρατε
το δενδρον, καί εκτίλατε τους κλάδους αυτοϋ
και εκτινάξατε τα φύλλα αύτοϋ, καΐ διασκορ-
πίσατε τους καρπούς αύτοϋ' σαλευΟητωσαν
τα ϋηρία νποκάτω&εν αύτοϋ καϊ τά ορνεα
απο των κλάδων αύτοϋ. *2 JJX^ ζί^ν φυην
των ριζών αύτοϋ έν τη γη ίάσατε, και έν
δεσμφ σιδηρφ καϊ χαλκφ και έν τη χλόη τη
εξω καϊ εν τ^ δροσφ τον ούρανοϋ κοιτασ&η-
σεται, καϊ μετά των ϋ^ηρίων η μερϊς αύτοϋ έν
τφ χόρτφ της γης. *^Ή καρδία αύτοϋ άπο
των αν&ρωπων άλλο ιω&η σεται καϊ καρ^ίίχ
&ηρίον δο&ησεται αύτφ, καΐ επτά καιροί άλ•
λαγήσονται έπ αυτόν. ** ^^^ συγκρίματος
εϊρ ο λόγος, καϊ λόγος αγίων το έπερώτημα,
ινα γνώσιν οι ζώντες οτι κύριος εστίν 6 ύψι-
στος της βασιλείας των άν&ρώπων, καϊ φ έάν
6. Α^Β (pro Ιν ίαντψ tyji) σοι (Χ: εν αυτώ e/ei).
Λ^Β: άόννατΰ. FX: άδνν. σοι. Χ^*μ8 a ϊόυν (A^Bf).
EFX: nöov.
7. EFXf (ab in.) Kai al οράσιις της κεφαλής μα
et IDterpg. κοίτης μα. ^Ε&ίθ)ρ. (ΑΙ.: καί τάς δράσεις
της κεφαλής μα. ^Eni τ. κ. μα έ&εϋ')^.).
8. EXf (ab in.) Kai Β* εκείνο. Α2Β: το πέρας
(τά ntsjara A^EFX) άπάσης. EX* πάσης.
9. Χ* (lert.) καϊ. EFX* (ult.) xat.
10. Β* εγρήγ.
11. Α* (pro κλάδας ^^ϋ>)καρπας. Α^Β: διασκ. τον
καρηον. Χ: σαλειι&ητο).
12. EFX (pro κοιτασ&.) ανλισ&ησεται. Xf (ρ.
^ηρ•) άγρΐο)ν.
14. Α2Β (pro alt. λόγ,) ξημα. Χ: ξημα αγιον.
j•• τ IT VT τ : ι τ ι • •Ι- » -ί• τ ν:
J•• τ Α• : : • - ν.• •• )•• : ••* : ιτ ν: ,
nm1^ S5?ii< xto ib^i^ ^ibi^i n^Vn "ί
)•• : vT : - j : 'vi • ^ -; |- •• -:
km'^^ npn^i sDb'^ii nnn i^^tsi^i s
: •»A : VT τ Γ ^ >T : i• -
«- τ ι i : ν -;|- τ - : • j•• ; •
^ί'^ato f^23fcii Ί'^δώ π'^εί? :^ί:s'Ί^ί 9
• - j•• : • : • - <•• : τ ιτ : -
Ι bbün sninnn ?a-&<bbb ]iim
j•— : • 1 τ \i • : - : τ τ . -J" '*
ητπ Nsnto^-bs) ^τγτ^ tn^m N^iati: ^
I" τ IT : • τ 1 »• : • ν • τ - ί
*ibNi '^nsüiü-bs? '^ώίίΐ ^ιτπ3 η^^ηη
••Ιτ ι• τ ιτ - : Ι • •Γ- : j•
j* ι- : τ τ ι• < - τ ij" : ; ~ ί
η:η:Ν ^^ηη^ .^λβ:? ϊlΊn^^ snibi?
Λ • : • J- - 1" : τ J • : -
-ρ snsssi v»iinnn-p knvn id?
' • VT --: • : • : - I • τ : r <\ :
ίί3?Ί«2 Νηίίώηώ ηρ3? Dns : \niBD3? 12
JT : - : • ί τ <- • - : • ι : -
VT : • -• . τ : "^j•.• : - r v:iv » \ :
-D3?i riiüs*^ ^ί*'Ώώ bt^n^i 'ϊ^ηη '^i
• : : • τ - : <- : at τ j•
»^ninb :lϊ<ϊ''^^5 ^ty^ npbn !ί^ηι^πΐ3
.... IT : - )--: Γ ^ ν τ -: ;τ : 1"
ηη^Π'^ ίίνπ nnb*) liDüi^^ j^tuiDii-i^
j• : : • VT •• i- : ' - : jt τ-: ' •
pnibs? i^öbn'^ niv Π5?ηώι nb
I-: I / : : - I ν τ • jt : • i a"
Ί^ώ^^ρ Ίr)^ίΏϊ) ^ίi:an& ί'^"^^:? nnna u
Ν'"*'Π i^isJ^D'^-''^ ΠΊαπ-'τ:? jinb^^tü
τ - - ι j : : • Γ - : • - AT Τ •• :
^ίίb^3^ί n^Db^^i x^b^? ϋ'^^ώ-'^ϊΐ
Γτ-: J.-: ττ• •- Γ
V. 8. hab'i« ί<"33 ν. 9. Ί ^ιη*^
ν. 12. ηχπ'ΐη '113» ν. 1 3. Ί ^'^π''
ν. 14. -η^ί^Ώ^τ κ"33 ib. 'ρ n5<b:> ib. 'ι 'η^π'^
6. feinC9ef)eimnt^ bir gu fd^met ift. Β: »erBorgen
S)ing. B.dW:t>ie®efic^te. vE: meine iX^raumgefid^te.
7. B.dW.A:(ble®.) meine« ^auptg. vE.-Jlovfe«!
B.d W.vE: m. auf ber (Srbc. Α : auf @rbcn.
8. B.dW.vE: ®r. toax b. 33aum u. ftarf. B.dW:
u.tüurbc gefeiten anbeTn(bidang)(S.berg.@rbe. vE;
man fonnte i^n fe^en biö jum ... A: fa^ i;^n hU απ
bie ©rangen.
9. bie ü^. B: (Sein Saub njar [φ. u. feine %v. fel^r
»iel. dW:...t5nici^t iiroi?. B: u. »ar für $Ule ©peife
baran. dW.vE: 9ii(e3 fanb 0la(irung bei i^m. B:
fugten (Sφαtίen. vE: ru^eten. A: unter i^m too^n*
ten. dW: unt« feinem @φ. lagen. dW:inf.3»eii
^antel^
(4,7—14) 71
©er 5o5e föauwu ©et Setltfie Sßatjtet:. ©ic Um^ttuung «♦ ©αδ tiieStfi^e §ets» IV.
ba§ bu ben ®eifl Der ^eiligen ©Otter
§afl unb bir ηίφίο öer Sorgen ifi, fage
bae ®efίφt meines ^raumeö, ben ϊφ
gefe^en i)aU, unb η?αδ er Gebeutet.
7*iDie§ ift aber M^ ®efiφt, baö ίφ ge«
fe^en :^a6c auf meinem 93ette: ©ie^^e,
eö flanb ein 33aum mitten im Sanbe, ber
8 tvar fei>r ^οφ, * gro§ unb bi(f. «Seine
«Ö5^e reiφte 6ίδ in. «Fimmel, unb Brei*
tete ίίφ avii Μ an^ (Snbe beö gangen
9Sanbeö. *@eine Qiefie öjaren (φοη
unb trugen öiel Srüφte, baöon aßeä gu
effen i^attej alle ^i^iere auf bem ^UU
fanben (Schatten unter i^m, unb bie
QSbgel unter bem «&immel fafen auf fei-
nen ^efien, unb aüeS δ^ieifφ nä^jrete
10|1φ üon 'ujm- *Unb iφ fa^e ein @e»
flφt ouf meinem S3ette, unb fie^e, ein
i^eiliger 2δäφter fu^r üom «öimmel :^erab.
ll*i£)er rief üBeriaut, unb f^)rαφ alfo:
«Öauet ben 33aum um, unb behauet ii)m
bie 5iefie unb jireifet i^m baö Äaub ab
unb jerfireuet feine Srüφte, ba§ bie
3^^iere, fo unter ii;m liegen, n?eglaufen
unb bie 335gei üon feinen 3if«ig«u flie*
12 gen. *Φοφ ia^t ben Stocf mit feinen
Surjein in ber (Srbe bleiben} er aber foil
in eifernen unb ehernen Letten auf bem
Selbe im ©rafe ge^en, er fotl unter bem
^_ %i)au beö «i^immelS liegen unb na§ wer*
P" ben, unb foü Ρφ »reiben mit ben S^^ieren
13 i)on ben jträutern ber (Erbe. *Unb baö
menfφliφe «§erj foH üon i(;m genommen
unb ein tiie^ifφe0 ^er§ i()m gegeben n>er*
ben, big ba§ fieben Seiten über ii^n um
14 flnb. * 6οΙφ6δ ijl im Olat^ ber 2Bäφter
ί>ο[φΙοί[€η unb im ®efί)räφ ber «^eiligen
berat^fc^lagt, auf baf bie !{iebenbigen er*
fennen. ba§ ber ^5φfte ®ctt>alt :^at über
ber 2)ίenfφen ^^)nigreiφe, unb gibt fle
8. A.A: in ben Fimmel. 9. Ü.L: funten.
gen. B.dW.vE: tro^^nten.
10. im®. B.dW: in ben ©eftii^ten meine« ^au^t«.
dW.vE: ein 9Ö. unb Jpeiligcr. A: ein ^. dW.vE:
flieg.
11. Xij. u.il)mTOeef!iel)«n...S«). B.dW.vE: mit
ίΚαφί. Α: fiarfer «Stimme. dW.vE: fdjneibct feine
(3tt)cige)ab. vE: 33iatter. dW.vE: fireuet f.Sruci)t
um^er. B: fo totxUn ... dW.A: e« fliiefie ba« 2öiib
(©et^ier) ...
12. im ®r. liegen ... t>om Zif, b. φ. na^ werben.
B.A: Stamm. dW.vE: 2)οφ feinen aDurjelflamm l.
quod spirilum sanclorum deorum ha-
Ee.28,3. beas in le et omne sacramentum non
est irapossibile tibi, visiones somnio-
rum meorum, quas vidi, et solulionem
earum narra. *Visio capitis mei in 7
Ki.31,3... cubili meo: Videbam, et ecce arbor
in niedio terrae, et altitudo ejus
nimia. * Magna arbor et fortis, et 8
job.20,6. proceritas ejus contingens coeluni;
aspeclus illius erat usque ad termi-
B..31,«. nos universae terrae. *Folia ejus 9
pulcherrima et fructus ejus nimius,
et esca universorum in ea; subter
eam babitabant animalia et bestiae,
y.i8.E«.iT, et in ramis ejus conversabantur vo-
^^' lucres coeb", et ei ea vescebatur
omnis caro. * Videbam in visionelO
capitis niei super Stratum meum, et
T.14.3,28. ggj,g yjgji gj^ sanctus de coelo de-
scendit. *Clamavii fortiter, et sie 1 1
T.2o.^5^.2i^.EB.g• j . Succidile arborem et praecidile
jer.8,i3.joei.ramos ejus; excutite folia ejus et
''^• dispergite l'ruclus ejus; fugiant be-
stiae, quae subler eam sunt, et vo-
job.14,7*. Incres de ramis ejus. * Verumtamen 12
germen radicum ejus in terra sinite,
et alligetur vinculo ferreo et aereo
v.30.5,21. iu herbis, quae foris sunt, et rore
coeli tingatur, et cum feris pars
ejus in herba terrae. * Cor ejus 13
ab humane commutelur et cor ferae
7,25.12,7. delur ei, et septem tempora mulen-
T.io.!Hg.5i2,lur super eum. * in sentenlia vigi-14
i9.E8.44,26.|yjjj dccrctum est, et sermo sancto-
rum et pelilio, donec cognoscant vi•
''Sie^n*' venles, quoniam dominalur exceisus
in regno hominum, et cuicumque vo-
in b. (S. B.dW.>E: Sanben. ß: bei b. Xf), foil fein
fl^eil fein ». bem ^raut. d W: mit b. %ΐ), ^abe er Χί).
am ^r. bei Selrei. vE; bene^t »erben, u. mit b. XI).
ba« ®rae b. (B. tfjeilen.
13. BrScin^.iüirb veranbevtttjcrrcn, bap ζ^ι\\ά)ϊ
mcnfc^licii fei, u. χοϊχΌ ibm ein ίί)icrίfφ ... dW: fcU
öeränb. u. n.mei)r m. fein, u. ein Xl)i(xi)(xi ... dW.
vE; unb 73. foiicn über i^m vergeiien (vorübcrgcl cn).
14. B: 2)iefe Sarfie iü in bem 33ef^lup ber 2B., u.
bieL^33egef)reniü ber9iiiefvru(i) b.Jj. dW: S3if^i
iß fülc^e«, unb 51. b. ^. iji biefe«.
72 (4,15—21.)
Daniel.
IV.
]¥ebucadneaaris »omnium et insania.
δόξγι δώσει αντην^ καΐ ίξονδίνωμα άν•
ϋρωηωι άναστησεται επ αντην. *^ Τοντο
το tvvnviov ο ϊδον Εγώ Ναβονχοδονούορ ο
^aaiXeVf'. Και σν, Βαλτάααρ, το σνγκριμα
dnöv ΟΤΙ πάντες οι σοφοί της βασιλείας
μον υν δύνανται το σνγκριμα ανζον δηλώ-
σαι μοί' σν Öfc, /ίανιηλ, δννασαι, ότι πνενμα
&eov έν σοί αγιον.
*β Τότε Δανιήλ, ου το όνομα Βαλτάσαρ,
άπηνεω&η ώςε) ωραν μίaVy και οΐ διαλογισμοί
αντον σννετάρασσον αυτόν. Και άπεκρΙ&η ο
βασιλευ>ί καΙ ειπεν Βαλτάσαρ, το ένυπνιον
καΧ 7} σνγκρισΐ4 μη κατασπενσάτω σε. Κα\
άπεκρί&η Βαλ,^άσαρ ^αΐ εϊπεν Κνριε, εατω
το εννπνιον τοΐ^ μισονσίν σε, και η σνγκριηις
αντον τοις ^χ&ροΐς σον. *^ Το δπδρον ο
ί'δες το μεγαλνν&εν και το ίσχνκός^ ον το υχρος
8φ0•ασεν εις τον ονρανόν και το κύτος αντον
ίίς πάσαν την γην, ^^καϊ τα φύλλα αντον
εν&αλή καΙ Ό καρπός αντον πολνς^ κα\ τρο-
φή πάσιν fV αντω^ νποκάτω αντον κατο^κονν
τα ϋ^ηρία τα άγρια, και ίν τοις κλαδοις αντον
κατφκονν τα ορνεα τον ονρανου ' *** σν ει,
βασιλεν^ ότι εμεγαλνν&ης και ίσχνσας, και η
μεγαλωσννη σον ^μεγαλνν&η καΐ έ'φϋ,χσεν εις
τον ονρανόν, καΐ η κνριεία σον εις τα πέρατα
της γης. ^^ ΚαΙ ότι ί'δεν 6 βασιλεύς είρ και
αγιον καταβαίνοντα εκ τον ονρανον, καΐ εϊπεν
Έκτίλατε το δένδρον κα\ διαφθείρατε αντό,
πλην την φνην των ριζών αντον έασατε sv
τη γη και έν δεσμφ σιδηρφ καΐ χαλκφ και εν
TTJ χλόϊΐ τ^ ί|ω, καΐ εν τη δρόσω τον ονρα-
νον ανλισ&ησεται, και μετά ϋηρι'ων άγριων
η μερϊς αντον, εως ον επτά καιροί αλλοιω-
ϋώσιν επ αντον
21
τούτο η σνγκρισις αν-
14. Α^Β: άναοτήύίΐ.
15. EFX: έννπν. (* ο) ίίδυν. Χ* Jav.
16. Α* (bis): Βσ'^τ. (Βαλτ.Α.'^Β). Β* Kai amKu.
6 βασ.-μη κατασπ. Of (AEFXt) ... το ίννην. ϊστω.
Χ* Ι στω.
17. Α2Β: (Ιδ^ς ... ϊφ&ανιν.
18. Α»* (pr.) yiai (A2Bt). Α2Β (pro alt. κατ^ίκ.)
τΛατίΟΛην^ν.
19. A^B: KVitiia (FX: λνρία).
20. A2B: fu)iv. EX* (ult.) xat. A2B: άπο τ» «ζ»,
(fx τ. ö^. Α* EFX). Α.»:'£κτ«λ.? Β: έν τ^ γγι iaa,
A^Bf (a. χαλχφ) tv.
D'^ttäDw^i ί:δώϊΐ t^bn•^ kais^ ^^ηΛ^
vT-: — : jT : ν τ : j--: »'• :
- : : •• : : - : ^- •.• ; - ι : jt : -
τ j• •• ': τ τ •.•: j- : •
-nn ^^ bhs nn^xi '^Dh^is^ninb
- ! Τ "Τ : : j- : • - jt :
I (T I ir • '- I )• y •••:
- : t '• .-!■': •* •• • IT ' • - v:
• ν. : - : τ — : jt τ : - : •••
- : : •• - τ : τ : - •• τ λ" \ -' r '
<•• τ »τ - . /- : - ^ •• : • <τ : ν
^Ώ^η ^^^Ώ 1b^ί1 SsiiitüDb::!
JT : •.• • τ - τ : - - : : ••
'^η ^ίDb''^ί trpnij'b ηηώ^η Ti^X3iübi7
J• τ τ ι• ' IT τ : )•• : • ' \j : ιτ :
^^12"^ ηη^Ίΐ ηρη^ι πηι '^η η^τπ
J•• : • •• : Ι Ά• : ντ : r ί : — :
ώ" : τ : IT •' - τ :^ ν.•• -: |- τ - : *
^12 i^bbb lir/Οϊ] ^i^^^^to t^^^^^ n-^stö
Α•• τ «. : ι / τ - J•• : • : • -
NniSD3?nii >^ίιι r\vn •ηη^η sninnn
: - : τ τ J- •• : • :
J : : - IT - : r•-; • Vt_: : *
τ : ' <τ : : : Λ" : \- : >• τ : -
IT : - Ι .; .• \τ τ : τ : τ - : • j- :
ι • j• τ j•»- : j• τ : - JT-: j• :
;-r TTf -t: t-:
t \ : JT ; ~ : • : τ <" • - :
j• (T : • : τ : jv : - i• v.iv
nvn-cyi sjiias'^ i^^)2xa büH'^ ^ί"ί2
«- •• • ; : " JT - : s" : λτ τ
I V• τ • 7T : • ι• y- I•• τ -: τ τ
ΛΤ : - α- : • >τ : • ι -:).»:: -
V. 14. γΏρη 'bti i<"D3 ''' Ύΐη'ΐ
ν. 15. 'η •η^π"» ib. y-apa 'ι ϊ<' sn 'Π dip^a 'κ
ib. ρ"η2 κ"3η
ν. 15. 'η 'ηιη'^
ν. ιβ. 'η üipan 'κ ib. '« ^ί'^η'^
ib. '1 ^i'^n'Ti ηηδη 'Ό κ"33 ib. '^ •η'^ηι
ν. 1Ö. 'η •η'Τ'^ ib. '1 ^'^η'ΐ
ν. 20. κχηιη κ"33
^anteU
(4,15-21.) 73
Daniels ^ntfe^en« ^ed Zxanmt^ SDeutung.
IV.
tt>em er tt»iil, unb er^b^et bie S'iiebrU
15 gen ju benfelfcigen. * <Bola)m ^raum
i)abt ίφ Jtbnig D^ebucabnejar gefe^en.
3)u aber, QSeltfajar, fage, tva0 er be*
beute j benn alle ^^eifen in meinem ^ö*
nί9reίφe fbnnen mir ηίφΐ anzeigen, η?αδ
er bebeutej bu aber fannft eö wo^l,
benn ber ©cift ber ^eiligen ©btter ijt
bei bir.
16 Φα entfette Ρφ Daniel, ber fonjl
Q3eitfajar fyeift, bei einer ©tunbe lang,
unb feine ©ebanfen betrübten i^n. Qlber
ber Äönig fprαφ: 33eltfajar, lag biφ
ben i^^raum unb feine Deutung niφt
betrüben. 33eUfajar fing an unbfί3rαφ:
ΟΙφ mein »^err, bag Der ilraum beinen
^einben unb feine Deutung beinen
17 3BiDern?ärtigcn gälte! *iDer8aum, ben
bu gefe^en ^aft, baf er grog unb bi(f
n?ar, unD feine »^ö^e big an r^m Fimmel
reίφte, unD breitete ίίφ über baö gan§e
ISÜJanb, *unb feine tiefte fφön, unt feiner
δ:rüφte üiel, bai)on alleö ju effen ^atte,
unb bie %i)\nt auf bem i5ielbe unter
i^m wo^neten unb bie 33i)gel beö ^im*
19mel0 auf feinen Qlefl:en faßen: *baö
bifi bu, ilönig, ber bu fo grog unD
mäφtig biftj benn beine 3Jlαφt iji groß
unt reiφt an ben «Fimmel, unb beine
©ewalt langet big an ber 2öelt önbe.
20*Φα§ aber ber «Jtonig einen ^eiligen
2öäφter gcfe^en ^at Dom «i^immel ^erab
fahren unb fagen: »i^auet ben 33aum
um unb üerberbet i^n, boφ ben ©toif
mit feinen 2öur§eln laft in ber @rbe
bleiben, er aber foll in eifernen unb
ehernen Letten auf bem Selbe im ®rafe
ge^en, unb unter bem ίϊ^αη beö «§im=
melö liegen unb naf n?erben, unb ίίφ
mit ben 3!f)ieren auf bem Selbe rt>ei*
ben, bis über i^n fieben Q^iUn um
21 finb — *baS ifl bie Deutung, »^err
17. U.L: J&ö^e an ben J&.
Lc.l,52.
luerit, dabil illud, el humiilimum ho-
minem conslituel super eum. * Hoc 15
soninium vidi ego Nabuciiodonosor
rex. Tu ergo BaJlassar inlerprelatio-
nein nurra tVslinus; quia omnes sa•
pientes regni nie! non queunt solu•
tionem edicere mihi ; tu auteni poles,
Y.e.6,8. qyjg Spiritus deorum sanclorum in
te est.
Tunc Daniel, cujus nonien Bai• !(>
tassar, coepit intra semelipsum taci-
lus cogilare quasi una hora, el co•
gitationes ejus conturbabanl eum.
Kespondens autem rex ait: Baltassar,
somnium et inlerprelatio ejus non
conlurbent te. Respondil Baltassar
et dixil: Doniine mi, somnium bis
qui le oderunl, et inlerprelatio ejus
hostibus luis sit. *Arborem quam 17
vidisti sublimem atque robustam, cu-
jus aitiludo perlingil ad coelum et
aspeclus illius in omnem terram,
*et rami ejus puleherrimi, et fru-18
ctus ejus nimius, et esca omnium in
ea, subter eam habitantes bestiae
agri et in ramis ejus commoranles
aves coeli: *tu es rex, qui magni- 19
fieatus es et invaluisti, el magniludo
tua crevit et pervenil usque ad coe-
lum, et potestas tua in terminos
universae terrae. * Quod aulem vi- 20
dil rex vigilem el sanclum descen-
dere de coelo el dioere: Succidite
arborem el dissipale illam, atlamen
germen radicum ejus in terra dimit-
tile, et vincialur ferro et aere, in her•
bis foris el rore coeli conspergalur,
el cum feris sit pabulum ejus, donec
Septem lempora mutentur super eum
— *haec est interpretalio senlenliae 21
2,37.5,18.
v.lO.
14. 3liebriflffcn. B.dW.vE: ben Siiebiigjien ber
SDlonf(i) η baüber fc|rt. A: fe^cn fönne.
15. B.dW.Ä: in bir. vE: »eil ... auf bir ru^et.
16. ^önig fing an u. ipt, ... antwortete u. fpr.
dW.vE: line Seit lang. dW: erf^vecften. vE.A: be*
unru^igten.
17. 18. («gl. Φ. 8. 9.) B: bie^.bc« ^δ>.|ίφ nie^
berliegen. vE: aufbielt-n. dW.A: rocilcten.
19. B: u. i^arf roorben bifl, u. beine ©tüfie ift t^e-
warfen, ba§ fie ... b. J^crrf^aft αηβ (S. ber (Srbe.
dW: beffen ®r. gref ift.
;!iO. (iBgl. Φ. lü. 12.) vE: u. serfloret i^n.
74 (4,22-^30.)
DanleL
Wehucadnetoaris somnium et insania.
τον, βασιλεν, καΐ σύγκριμα υψίστου έστΙν ο
εφ&ασεν im τον χύριόν μου τον ßaaiXta'
'^^ Και αΐ έκδιώξονσιν άπο των άν&ρώτιων
και μετά (θηρίων άγριων' εσται η κατοικία
σον, και χόρτον ώς βοΰν χρωμίσουσίν σε, και
απο της δρόσου του ουρανού αυλίΰ&ήσΐ], καΐ
έτιτα καιροί άλλαγησονται ίηΐ (Τί, ίως ου
γνφς οτι κυριεύει 6 ύψιστος της βασιλείας
των αν&ρώπων y και φ αν δό^τ} δώσει αύτην.
*^ΚαΙ οτι ειπεν Έάσατε την φυην των ριζών
του δένδρ()ν' η βασιλεία σου σοι μένει, αφ ης
αν γνφς την έξουσίαν την επονράνιον. "^^/Ιια
τοϋζο^ βασιλεν, ή βουλή μου άρεσάτω σοι,
καΐ τας αμαρτίας σου έν ελεημοσΰναις λύτρω-
σαι και τας αδικίας σου έν οίκτιρμοϊς πενί}'
των ίσως εσται μακρό&υμος τοις παραπτώ•
μασίν σου ο ΰ-εός.
^^ Ταύτα πάντα εφ&ασεν επΙ Ναβονχοδο-
νόσορ τον βασιλέα. '^^ Μετά δωδεκάμηνον,
ιπΐ τφ ναφ της βασιλείας αύτου εν Βαβυλώνι
ηεριπατών, 27 άηεκρί&η 6 βασιλείς και εΙπεν '
Ονχ αντη έστΙν Βαβνλων η μεγάλη ην εγω
ωκοδόμησα εις οίκον βασιλείας, έν τφ κράτει
της ισχύος μου, εις τιμήν της δόξης μου;
^^Έτι του λόγου εν στόματι του βασιλέως
ο-ντος φωνή εκ του ουρανού έγένετο' ΣοΙ λέ-
γουσιν Ναβονχοδονόσορ βασιλεν, η βασιλεία
σον παρηλ&εν άπο σον, ^^και άπο των άν-
ϋρωπων σε έκδιωξονσιν και μετά θηρίων
αγρίων η κατοικία σον, κα\ χόρτον ως βονν
ψωμίσουσίν σε, και επτά καιροί άλλαγησονται
επι σε, εως ου γνφς οτι κυριενει ο ύψιστος
της βασιλείας των άν&ρώπων, κα\ ω εάν δόξγι
δώσει αντην. ^^ Λύτη τη ωρα ο λόγος συν-
22. Α*: xarotxfta. Α^Β: χρο)μΐΰσί (cf. vs. 29).
23. Α^Β: ίίπαν (f?/rfy A^EFX). A^* των qitoiv
(Α2Β|). EFXf (ρ. δένδρβ) iv τη νή. Α2Β: βράνιον
{έπβρ.Α^ΕΥΧ).
24. Β* (alt.) σ«. Χ: μακρο&νμία. FX* 6 &ίός.
27. Xf (ab in.) χα*. A^* ό /9ασ.(Α2Β|). \^:Ονκ
αντη.
28. Α^Β: εν τώ στόμ. ... ςρ. άπ αρανπ. EFX: λίγί-
τα,. Β* (pr.) σ« (AEFXf).
29. Α* Β: ι/.οιο)Λΰσι (-üiS»<7tr A*EFX). Α*; xaroe-
xfta. Α2Β: v/oj/*t5<xt(cf.vs.22). Β*«. Α2Β:ώαν<)\
IT : - ν *•• : - ι : "^ - τ : τ j
S" " '^ - ^--: 1» : 1 V :- )-f'. •
<" τ IT -: 'j•• - : «• τ y vi ^ -
AT : - jv τ ν τ ^T -.• - τ : τ ; -
nfena iii:bt3 n'^nb rnr^^Dn m^-'-^n
IjT : • : - j" ί τ :- : <τ-: ι•
db2 .snb^ lii? : ^^ητ\ ^^^h^ '^Dcn 28
j•. : τ : • ι• : - 7- • : y r •
^Ίn^ί 'nb b£3 ίί^'ηώηΏ bP i^ijbn
1 • : IT i<» "^ ^- : yr - '.^ • "^ jt τ : -
Ίτ • ^T-: 1.T : ~ τ : - j- ν : - ι :
JT τ s" •• * i: ' • ί IT ' τ TT-;'•
l^ibrD^ ^b Vl''^? ^<??? XM
j; j- > AT -: ' J : ί - ' ν τ • ^τ : • :
TT-: j : - : τ τ • ■«• - r - ί •
T-: |- JT IT • : • v" : • »• tri
V. 21. 'p Hitb» ib. Vyflpa δ<"33 ib. 'κ Ί'^η'^
ν. 22. '1 Ί'^η'ι ib. 'ρ Π5<^3ί
ν. 23. ')ΐϋ'ι^ω 5<"ί3
V. 24. '1 ^'ΐη'ι ib. -[κοηι i<"an ib. ίΐ3Ί5< «"sa
ν. 26. γΐ2ρ•2 5<"an
ν. 27 . nnsn δ<":3 dbira 'itjs) ib. ν^ρη «"33
ν, 28. diS3 ν"33 ib. nanxa nns
ν. 29. '^ 'n^n'^ ib. 'p n!i<b2>
V. 30. nnsa i<"32
21. B: bie« ifl bcr 93ef(^iu§ bee φ. ber ... gc^et. B: rir Kräuter tt)ic ben £). i;u effen geben. dW.vE:
dW;iυeIφcrm..!9.benÄ. trifft. νΕ:|ϊφ auf.-.besiel^t! π^ίφ (wie) ben (Stieren. vE: jufreffen! B.dW.YE.
22. ajlenfdjen ... u. tH»m 2i). b. S^. nofi n>. laffen. A: big (ba§) bu erf.
dW.A: aueftogen. vE: au« b.2W. flogen! B: toirft... 23. B: ba^ ber J&immel @en). ^at. dW.vE: ^crts
beine aBöl^nung l^aben. dW.vE.A: tüirb b. SB. fein, fφeί. A: bie ®en). »om ^. fei.
r Γ - «.- : }' • τ τ • <— :
-ori öiöiDK-i^ Ί'^ΤΊΐ: Tibi :i»i3b^23
• : TT-:»• ' j• : IT »jt ί ιτ t "*
JT : • : J τ : •• ν: iv τ τ j- ••
ii;)?tp b^ti^i 'j^b^D': Tjb • ')^;3irD
) j : : - ' V τ • JT : • : 1 • : - : »jt
TT• -»• - r - : • j- j- ' Ατ-ί
IT • : • ν : • »• I - : τ τ-; j : - :
3?bn '^n-p ^i2^t> Tib nniiDbiD ^ibb^s
- . • j• I • AT τ i- »jT » vr ί ~ IT»•
^sV/u xsbu inb :^ί*üώ ib'^büä -^^24
• : • τ : - » j" τ IT - : J (• • - r
ρΊδ Titi'ii'^ Tum Ti^bi? Ίδώ^
ί •.. : Ιτ : • : ?ττ-:|- »τ-: j- : •
α * ~ ■»•••••: IV 1-r' > 'AT-; ι j- • : » νττ--:|-
ιτ :ΐ'
^anicU
(4,22—30.) 75
SDie SDla^nung pt S3u^e. ^ie gto^e SBa^eL ^et ^^önig (ei ben 2:$ietem IV«
Äönig, unb foίφel: uiati) beS ^5ci)fien ge^t
22 über meinen ^errn ,K5nig : * SDian n?irb
ϊ>ίφ öon ben Seuten tocrjiogen unb mußt
Bei ben 3!^ieren auf bem ^elbe bleiben,
unb man n?irö ϊ>ΐφ ®raS effen iaffen tt.>ie
bie Dc^fen, unb n?irfl unter bem %ίίαη
beö «i^immeiö liegen unb na^ irerben,
Μ über biφ fieben Q^iUn um finb, auf
bap bu erfennep, bag ber «&ö(^jte ®e»
n?ait i;at über ber a)^enfφen Äöni9reiφe,
23 unb gibt [te tt^em er unU. * Φα§ aber
gefagt iji, man foQe bennoφ ben ^tocf
mit feinen SGßurjeln be3 Raumes bleiben
laffen: bcin ,^5nigreiφ fott bir bleiben,
trenn bu erfannt ^afi bie ©enjait im
24.§immei. *i£)arum, «i^err Jlönig, ίο§
bir meinen Olat^ gefallen, unb mαφe
btφ loa ijon beinen (öünben burφ ®e*
reφtigfeit unt) lebig öon beiner 3Jii)ie«
t^at burφ 2Bol)lt^at an ben Firmen: fo
trirb er ©ebulb i)aben mit beinen ©ünben.
25 iDieg aileö ujiberfu^r bem Könige
26 S'iebucabnejar. * 3)enn ηαφ jtt?ölf 3)2o*
naten, ba ber Jli?nig auf ber fönigliφen
27 53urg ju 33abel ging, * ^ob er an unb
f)?rαφ: Φαδ ifl bie grofe 33abel, bie ίφ
erbauet i^ahi jum fi)nigliφen «^aufe burφ
meine groge 20ϊαφΙ, ju (S^ren meiner
28 ^errlίφfeit. * S^e ber ^bnig biefe SSorte
auögerebet ^atte, fiel eine Stimme öom
«§immel: iDir, jtönig Olebucabnejar,
tüirb gefagt: SDein ^önigreiφ foU bir
29 genommen trerben, *unb man n?irb
biφ i)on ben Jieuten toerPogen unb foQfl
bei ben 5!^ieren, fo auf bem S'^lbe ge^en,
bleiben, ®rad n^irb man biφ effen laffen
ttjie Dφfen, big bag über bir fieben ^tU
ten um ftnb, auf ta^ bu erfenneft, ba§
ber '§Öφfte ®en?alt ^at über ber 3)ien*
fφen Äönigreiφe, unb gibt fie n?em er
30 tt?ia. * 33on Stunb an warb bag SGßort
23. ü.L: erfennet. 26. ü.L: aJionben.
T.14.5,V1.
Altissimi, quae pervenit super do-
minum meum regem: *Ejicient te22
ab hominibus el cum besliis feris•
que eril habilatio lua, el foenum
ul bos comedes, et rore coeli in-
funderis; seplem quoque tempora
mulabuulur super te, donec scias,
quod dominetur excelsus super re-
gnum hominum, el cuicumque vo-
lueril del illud. * Quod autem prae- 23
cepit, ut relinquerelur germen ra-
dicum ejus id est arboris: regnum
tuum tibi manebit, postquam cogtio•
r.32.p..ii5,ygp|g poleslalcm esse coeleslem.
* Quam ob rem, rex, corisilium meum 24
placeat tibi, et peccala tua eleerao-
4^i,lsl|:;^3S;syiiis redinie el iniquitales tuas mi-
Pt.34,15. serieordiis pauperura: forsitan igno•
scel deliclis luis.
*Posl fineni26
aula Baby•
28,4μ.«9,3. » ^^
Mr.9,7.
ν.•^2ρ.
Omnia haec venerum super Nabu- 25
chodonosor regem,
mensium duodecim in
lonis deambulabat, * respondilque 27
el ail: Nonne haec est Babylon
magna, quam ego aedificavi in do•
mum regni, in robore fortiludinis
meae et in gloria decoris mei?
* Cumque sermo adhuc esset in ore 28
regis, vox de coelo ruil: Tibi dici-
lur, Nabuchodonosor rex: Regnum
luum iransibil a le, *et ab homi- 29
nibus ejicienl te et cum besliis et
feris eril habitalio tua, foenum quasi
bos comedes, el seplem tempora
mulabuntur super te, donec scias,
quod dominetur excelsus in regno
hominum, el cuicumque volucril det
illud. * Eadem hora sermo comple- 30
24. ob bcine ®Iü(ffe(ig?ett möge langer toäfiren.
B: ΒγιΦ beinen <S. ab? dW: faufe beine @. Ιοβ. Β:
burφ ®nabe ju betoeifen ben (Slenben. dW: u. beine
<Sφulb ^urφ Sorm^er^igf. gegen rie 51. vE: dxhaxs
men g. b. 9iioti>teibent)en. B: χηόφΗ üeilängert xotv
ben. dW:bein ©lucf »on iDauev fein luirb. v£: »iel?
leicht ba^b. Stille. ..
25. B.vE: fam über ben ^. 9Ί.
26. dW: 3ί1αφ Jßerlauf »on 123Λ. »anbeUc er um*
24. S: ignosc. Deus. 25. AK* haec. 27. Sf (p^
Bab.) civitas. 28. ΑΙ.* tuum. ΑΙ.: transiil. 29. ΑΙ.*
(α/Λ) et.
fier. B.dW.vE: auf (feinem) fonigl. ^ala^.
•27. ftflrfeiOi. B.d^V.vE.A:3fl^α0niφt...? dW:
fönigi. @i|e. vE: @. bei ΟΙείφέ. Α: SBol^nung Ui
jtönige. B.vE: bie ©tärfe meiner 3)1.
28. B: 511« ηοφ ba« SBort in bc« M. SWunb tt?ar.
dW.vE: ίηοφίυαϊ ...
29. 93lcnfcl)cn ... »ie bie Ο.
30. dW.vErgiug (bieferδίuefpruφ)ίn(5rfύΠιmg.
A: warb erfülU.
76 (4,31-5,2.)
Daniel.
IV.
Nebucadnexaris somnium et insania, Convivium Belsaaaris,
8τ€λέα&η επί Ναβονχοδονόσορ τον βασιλέα'
χα) άηο των ανθρώπων ε^εδιοόχ&η^ καΐ χόρ-
τον ώς βονς ησ&ιεν^ χαΐ άπο της δρόσου του
ουρανού το σώμα αντον ^βάίρη, εως ου αΐ
τρίχες αντοϋ ώς λεόντων έμεγαλνν&ησαν χαΐ
οι όνυχες αυτοί ώς όρνέων.
3* Κάί μετά το τέλος των ημερών έγώ Να-
βουχοδονόσορ τους οφθαλμούς μου εις τον
ουρανόν άνέλαβον^ χαΐ αί φρένες μου in έμε
επεστράφησαν t καΙ τφ υψίστφ ηύλό/ησα, καΐ
τφ ζώντι εις τους αιώνας ηνησα χαΐ εδόξασα,
οτι η εξουσία αυτοϋ εξουσία αιώνιος καΐ ή
βασιλεία αυτού εις γενεάν και γενεάν , ^^ ^^^Ι
πάντες οι κατοιχοϋντες την γήν ώς ουδέν ελο-
γίσϋησαν καϊ κατά το ϋελημα αυτού ποιεϊ
εν τη δυνάμει του ουρανού καϊ εν τη κατοικία
της γής^ καϊ ουκ εστίν ος άντιποιησεται τη
χειρι αυτοί κα\ έρεΐ αύτφ' IV έποίησας;
^'»^υτφ τφ καιρφ αι φρένες μου επεστράφη-
σαν ιπ εμέ, και εις την τιμήν της βασιλείας
μου ηλϋ^ον, και η μορφή μου επεστρεψεν επ
εμέ' και οι τύραννοι μου κα\ οι μεγιστάνες
μου έζήτονν με, και έπι την βασιλείαν μου
έκραταιώΟην^ καϊ μεγαλωσΰνη περισσότερα
προςετέθη μοι. ^^ Νΰν ουν εγώ ΙΥαβουχοδο-
νόσορ αινώ και υπερυψώ κα\ δοξάζω τον βα-
σιλέα του ουρανούς ότι πάντα τα έργα αυτού
άΐηβινά καΐ αί τρίβοι αντοΰ κρίσεις, καϊ πάν•
τας τους πορευομενονς εν υπερηφανί^, δύναται
ταπεινώσαι.
V• ϋαλτάσαρ 6 βασιλεύς εποίησεν δεΐπνον
μέγα τοις μεγιστάσιν αύτοϋ άνδράαιν χιλίοις,
και κατέναντι των χιλίων ό οίνος, καΐ πίνων
^ Βαλτάσαρ είπεν εν τη γεΰσει τού οίνου, του
ενεγκεΐν τα σκεύη τα χρυσά καϊ τα αργυρά α
εξηνεγχεν Ναβουχοδονόσορ ό πατήρ αύτον εκ
30. Β* τον βασ. et ö. Χ: λίοντο(;. 31. Χ: κ. τον
ν-φιστον ίύλόγ, κ. τον ζώντα. Α,^Β: ης τον αΙωνα.
32. ΕΧ: ης β^εν ... άντιστησίται τη /. 34. Α* Χ:
χρίσις (plur.).
Subscr. capitis : \:"0(Jaσις *'.
Inscr. capitis: Α:"Οςασις ς' (usque ad vs. 29).
1. AI: Βαρτ. (plerumque; Βαλτ. A2B). A^X*
μίγα (A2B-J•). Β*άνδρ. (AiEXf).
30. Β: tt)U(i)i wie bcr Sit>ier ... wie ber Söoel.
dW: c^Uia) ben δΐ. vE: wie bie r^ebernl ber 5i. ...
[Äiaucn] bcr 33.
31. dW:9^bcrnαφS3erIαufber3. B.vE:3u(5nbc
abir(ina(^iö.)bieferiracie. A:UxX, B:meln«eri
ftanb fe^rte wicber ju mir. dW: fam mir to. vE: ti
f. meine ißernunft ju mir jurücf (»gl. 3, 33).
JT τ -: ' -^ - V : - I : , - - jt τ ^: •
?nnrtü ^^' 15? ySDS^ n^üiä δ^ϊ'Ώώ
ν — : |- r j- Λ" ~ ί • j•• : • KT - :
I r-: • : • i : • : ντ : ' r : • :
IT : - ß- : •• : IT τ τ • : :
Ι j- : τ •• τ Ί τ ■*• Α•• : - : j•• : -
τ : η : ^ J7 • ν : - - τ
iib*) ^<3?1S näni S»^ü5 b'^n^ 133?
<■> ί AT : - ν : IT : τ - : j : -• τ
)t Κ'• - y : •• • j•• - : ι• - •
--'. J : j• : : - τ : • •• : : i — :
"^Br η^ιη*^ ^VT^i "^Ίΐη ^n^D^ü npbn
- : 'AT! V- τ : : - : /- : ιτ - • :
- -: I KT ' ~ J t -»: : τ j• : -
; - V ί - i•.. : JT -Ϊ ' - : I•
^Ά ^ί*t3ώ 'nbnb ^nrm^ ο^ιίώ^ι
τ - : Ι ν Δ-: : ^ : <••
' Λ• ν τ ; Ι : Ι•. • τ : - τ
:nbsDü5nb b^*^ n'nD>3 rDbnr) ni
IT τ : - : VT τ •• : I j• : : - • :
nh onb ins? ^ίsb)α n^Liitübs V.
jv : ; τ : - j- - : ••
ί^^ΊΠΡί iissbs bnpbi ftbii sniDnnanb
;t : - V.T : - )••'τ.Ίτ : •λ~ ~: • ν τ : : - :
τ : - J•• : • J — : - - : •• ι- τ
^1 ^^Ό'2Λ υ^ηηη "^Dii^b h'^n%nb
*■ τ : - : Δτ -'. \- •• τ : τ τ : - :
V.T : i•• ' • • -: j- V : - I : J •• : -
V. 31. -jr^pa ί<"53 ib. 'ρ Πδί^^ί^•?
ib. bis -jr^pa «"Da
V. 32. 'p -i'n'sn'i ib. '6< üipan 'n ib. 'p '^ηΐ'^τι
V. 33. nnsn «"aa
32. dW.vE.A: unb aiie 3Jetool^ner ber @. itnb (ges
gen i^n) wie 9i. ju ad^ten. B: fleαφte^ B.dW.>OE:
ηαφ feinem SiUen tl^ut (tjerfäljirt) er mit bem J^eer
beg ^. u. (mit) ben 58ett). ber (S. A: fowo^t mit ben
3«άφίen ... α!« ... vE: 91. ift ber feine φ. ^urud^al*
ten u. ifim f. fonnte: SB. t^ufl bu? dW: SB. l^afi bu
öcmαφt? A:aöarum]^.buba«get^an?
Daniel.
(4,31-5,2.) 77
SDet triebet jut SSerttuttft gef ommene* Söclfaaatö SWaiU ©ie ieilißett ®efaf e* IV.
üotlbra^t Ü6er 9i?ctucabnejar: unt er
warb öon ben Ü^eutcn tjerjlofen, unb er
ag ®raö n?tc £)φfen, unb fein Seib lag
unter bem %i}au beS .^immeiö unb tt>arb
na§, bis fein ^aar η)ηφδ fo grog αίδ
^blergfebern, unb feine S^ägel tt?ie
©ogeUfiauen n^urben.
31 9ίαφ biefer 3eit ^ob ίφ 0leBucabnejar
meine klugen auf gen t§immei, unb fam f.,.121,1.
trteber §ur Vernunft unb lobte ben
«&öφ|len. 3φ H^rieS unb e^rete ben, fo
etυίgUφ lebet, beß ®()n)alt etütg ifl unb
32 fein 9leiφ für unb für tvä^ret, * gegen
tt)eIφen alle, fo auf Srben woi^nen, aH
ηίφΐί^ ju rei^nen finb. (Sr ηιαφί eö,
ttjle er njttt, fceibeS mit ben Jlräften im
»&immei, unb mit benen, fo auf (Srben
hjo^nen, unb ntemanb fann feiner «öanb
ttje^ren, ηοφ ju ii>m fagen: SGßaS
33ηιαφίΙ bu? *3« berfeibigen B^it fam
[φ irieber jur Vernunft, αηφ gu meinen
f5nίgΐiφen @i>ren, ju meiner ♦§errIiφfeit
unb lü meiner ©eftalt; unb meine
Olat^e unb ©emaltigen fuφten mi^,
unb warb wieber in mein Jl5nigreiφ
gefegt, unb iφ überfam ηοφ größere
34 t&errUφfeit. *2)arum lobe iφ 0]ebu*
cabnejar unb e^re unb greife ben Äbnig (job.«,!«-
öom «^immeij benn atleö fein S^un
i^ Sa^r^eit unb feine $Öege flnb reφt,
unb Wer flolj ifl, ben fann er bemü«^
t^igen.
3,33.6,26.7,
Bs.40,22.l7.
Ps. 115,3.
Eccl.3,14;
1 Pt.3,22.Le.
21,2«.
EccI.8,4.2Sin,
l6,10.Job.9,
12.Es.45,9.
43,13.
V. Äbnig 33elfajar mαφte ein ^errίiφeδ
SKa^l feinen taufenb ©ewaltigen unb
^au^tleuten, unb foff ίΐφ oott mitit^ncn.
2* Unb ba er trunfen war, i^ieg er bie
golbeuen unb filbernen ©efäje ^erbrin*
gen, bie fein 33ater 0?ebucabnejar ouö
31.U.L:^ub...vrc(fete.
32. Ü.Lrbcibemit.
1. Ü.L: l^errlic^ 3ίΙαί;ί taufenb feinendem.
A.A: taufcnt) feiner @ctt). u. ^aiH)tleuie.
33. (B: u. jur (S^re mctneö ΑοηίΓιϊοίφβ feierte
meine 4'U.m. ©tanj »iebcr ^u mir?) dW: ααφ bie
J&. m. ϋίήφϋ, m. φναφί ... fam mir tt). vE: m.
«^ofbeamten u. m. ©ro^en. dW: erhielt ηοφ gröfierc
Φlαφt.
34. erhebe u.pt.b. ^, te^ j^. B: greife ... crl^cfie
u. öer^errllφe. vE: ru^me u. t). B: \t>ua)t in φοφ*
Dt.32,4.P•.
-iS.lO.
5,20.Pi.138,
6.Job.»,13.
Lc.1,15.
.Ter.27,7.
Gn.4(l,-.>0.
Eath. 1,3.5.
1,2..
tus est super Nabuchodonosor: et
ex hominibus abjectus est, et foe•
num ut bos comedit, et rore coeü
corpus ejus infeclum est, donec ca-
pilli ejus in similitudinem aquilarum
crescerent, et ungues ejus quasi
avium. .
Igilur post finem dierum ego Na• 31
buchodonosor oculos meos ad coe-
lum levavi, et sensus meus redditus
est mihi, et Altissimo benedixi, et
viventem in sempilernum laudavi et
glorificavi, quia poteslas ejus po-
testas sempilerna, et regnum ejus
in generationem et generalionem,
* et omnes habitalores terrae apud 32
eum in nihilura reputati sunt; juxta
voluntatem enim suam facit fam in
virtutibus coeü quam in habitatori-
bus terrae, et non est qui resistat
manui ejus et dicat ei: Quare fecisli?
* In ipso tempore sensus meus re- 33
versus est ad me, et ad honorem
regni mei decoremque perveni, et
figura mea reversa est ad nie; et
optimates mei et magislratus mei
requisierunt me, et in regno meo
reslitutus sum, et magnificentia am-
plior addila est mihi. *Nunc igilur 34
ego Nabuchodonosor laudo et magni-
fico et glorifico regem coeli; quia
omnia opera ejus vera et viae ejus
judicia, et gradientes in superbia
potest humiliare.
Baltassar rex fecit grande con- V.
vivium optimalibus suis mille, et
unusquisque secundum suam bibebat
aetatem. *Praecepit ergo jam temu- 2
lentus, ut afiferrentur vasa aurea et
argentea, quae asporlaverat Nabu-
chodonosor pater ejus de templo
30. Sf (p- quasi) ungues.
31. S: in geueratione.
34. Sf omnes (a. viae).
mut:^ cinfjcrgeijcn, bie f. er ernicbrißcn. dW: rtxitis
biln, v^':rma(T[ '.r μ\ crr..
i . ®ew., u. ttant ffiein oor il)neit. B: eine C{XO^t
9!)?a^ii5eii. dW.-sE: gab ein gr. ©aflma^!. B.dW.
vE: »or bicfen (b n) 'ioufenben.
2. B.dW: 2tle bcm ^Belfa^ar (iijnen) ber SBet-i
[φmecfί . vE: 33. bcfat)l, al« iiim ..,
78 (5,3—10.)
Daniel•
ν.
Convivium ttelsaxaris et ßahelis eacpugnatto»
του vaov τον iv Ιίρονσαλημ, και πιέτωσαν
iv αντοΐς ο βασιλίνς nal οι μεγιστάνες αντον
και αϊ παλλακαι αντον καί αί παράκοιτοι
αντον, ^ Και ί^χ&ησαν τα σκεύη τα χρνσα
καΐ τα άργνρά α εξήνεγκεν έκ τον ναον τον
ϋεον τον iv Ιερουσαλήμ, κα\ επινον εν αντοΐ'^'
ο βασιλενς και οι μεγιστάνες αντον καΐ παρά-
κοιτοι αντον καΐ αι ηαλλακαΐ αντον, ^"Επινον
οινον καΐ γινεσαν τονς &εονς τονς χρυσούς
και άργνρονς κάϊ χαλκούς καΐ αιδηρονς καΐ
ξνλίνονς καΐ λι&ίνονς' καΐ τον &εον τον αιώ-
νος ονκ ηνλογήσαντο, έχοντα εξονσίαν τον
πνεύματος αντών.
^ Έν αντί] τ^ ωρ^ εξήλ&ον δάκτνλοι χειρός
άνθρωπου, και εγραφον κατέναντι της λαμ-
πάδος inl το κονίαμα τον τοίχον τον οίκον
του βασιλέως, και 6 βασιλενς εϋεωρει τονς
αστράγαλους της χειρός της γραφονσης. ® Τότε
τον βασιλέως η μορφή ηλλοιχύ&η, καΐ οι δια-
λογισμοί αντον σννετάρασσον αντόν, κα\ οι
σννδεσμοι της όσφνος αντον διελνοντο, και
τα γόνατα αντον σννεκροτονντο. "^ ΚαΙ ΐβόη-
σεν ο βασιλενς έν ίαχνι τον είςαγαγεΐν μάγονς,
Χαλδαίους, γαζαρηνούς. Και εϊπεν τοις ύοφοις
Βαβυλώνος' Ος έαν άναγνω την γραφήν ταΰ-
την και την σΰγκρισιν αυτής γνωρίση μοι,
πορφυραν ενδνσεται και 6 μανιακής 6 χρν-
σονς εσται περ} τον τράχηλον αντον, και
τρίτος iv τ^ βασιλείίξ, μου αρξει. ^ Και είς-
επορενοντο πάντες οι σοφοί τον βασιλέως, και
ονκ ηδνναντο τψ γραφην άναγνώναι ονδε την
σνγκρισιν γνωρίσαι τφ βασιλεΐ. ^ Και 6 βα-
σιλείς Βαλτάααρ πολν εταράχΟη, καΐ η μορ-
φή αντον ηλλοιώ&η in αυτφ, καΐ οι μεγι-
στάνες αντον σννεταράσσοντο. ^^ Και είςήλ-
&εν η βασίλισσα εις τον οίκον τον πότου, καΐ
άπεκρί&η η βασίλισσα και εϊπεν' Βασιλεν,
εις τονς αιώνας ζη&ι' μη ταρασσέτωσάν σε οι
τ : - Ι : Ι J : • : Αν : .ι • j•
Ι • - •• Ι" τ ι•• : ^ ν τ : r • τ : : - :
-1Ώ ϊΐ]5δ3η ^^ ^hm ^ιϊ^χ^ λ^τ\^^\
nbtiä^in^n ^n i^nb^i η'^η-'^ίτ ^ίbD^n
Λν • Ι • J• ^τ τ ν: J•• • ντ : j••
τ : : - : τ 7 - ' : j• : • :
AT : - V : ♦ 1" τ I" : ••• τ : ι••
iiüänD sSDODi snrn '^hb^ib iinstbi'
JT τ : •η '. - '. ST -; r -τι•• - - :
IT
JT τ \x i ζ -
2. X* 0 βασιλίνς. FX: ol παράκ.
3. A^B: ηνέχ&ησαν (X: ηνέχ&η). A*X* tö ^f»
(A^Bf). B: κ. αί παλλ. αντβ κ. αί παράχ. αυτά.
4. Β* κα* τον ϋ:-πν. αντων (AEXf parum inier
se div.).
7. EXf (p. γαΙί,οίρ.γΑπίλρ'ί&η b βασιλίύς. X (pro
Ος) ΟΤΙ πάς οίν&ρωποο, ος. Β: "Ος αν ... * αντης ...
* ϊσται (Α^ uncis incl.). Α^Β (pro πίρϊ) επΙ.
8. Α»Χ*;Τ€ίντίς(Α2Β|).
9. Β* πολν ... (pro έπ AEFX) εν. Α* : σννετάρασ-
σον αυτόν {σΐ'νιταράσσοντο Α^Β).
10. A^Xf (ρ. pr. βασίλισσα) κατεναντ* των λό-
γων τα βασιλέως καί των μίγιστάνων αντβ. Β* κ.
άπίκρΐ&η η βασίλ. (AEFXf ) ... : ιΐς τον αιώνα ;.
- j• ι τ : : ν Ιτ τ : τ-: |- - ^
τ • - τ : - : ν "^j-'r.'iT 'τ : ιτ ; τ ν;
iisb^^ iisbri '^T sbD'^n bnD-'^iT
JT r - AT : - j• VT : r «- : r
τ : - )•<-•.•: IT : IT »• ^r ' ^ >- •• τ
<" : •• : A•• -.7: |- : • ν : - : • : • j •
OTb OT nhn^n^^'^ ι^ΊΠώ^ι \κ2Τ\η
VT : »τ •• τ : : - ί Ι • - τ : • •• : -
hbrnb b'^ns iisbti νίρ nüäpD 7
TT)•.•: • - : τ : - <••ΐτ ^ ' ίτ ': ιτ
■τ ' - "Τ Λτ - ίιτ : ν τ : - τ ~ : jt :
ώD^^-b:: ^"λ bin '^^■^snb • n^iiii
τ ν: τ J• ν τ J•• • - : J- τ :
. _ . - . •• : • τ : JT τ : ..fj . p
τ -: r ι* <τ • ; - : ~ • ' . jt τ : : -
: Dbüä*^ s^n^Db'Qn '^nbni nΊ^ί5ls-b3?
IT : • IT : - : »•:-:••
ssbt] '^n^sn bs rpb:? v'^r^^ ^
ν : • ••»:•! τ τ : ' •*• -ι ιτ ιτ :
<T 1 - t • - •.•: Π Ί - • ^T τ I Ί
» 1; : - : • • V τ : : ~ : • λ -:. ' 'J- *
N'iiDn'nnnn kim ^b^ bipb N^hsb^ -^
τ : : - : τ : - <♦• • ••'t.'it τ : : -
^ίn3b>:) nir r5br ii'^ntbn n^nb
τ : : - T-: ^ - Kt ' '. ' r• :
^ - ...... 1 j• : IT : τ : - ν ν-.τ
V. 3. ip'^Bin i<"5n ν. 5. 'ρ hps5
ν. 6. nii^nn-^ δ<"3η ν. 7. 'ρ "^ti^^üs
ib. *»^ρ δΟ'ΐίΏηι in'^ns ϊ<3ΐ3^]ίτι '^'c'$
ib. nnsn «"s::
V. 8. 10. 'b 'T^n•^
2. dW: ©ema'^iinncn. vE:^raucnu.9le6cnfraiien.
4. 'SSStKxi foffctt. B: (Sie tranfcn ben 2Ö. ii. ^^ret*
feten. dW: ix. 2Ö. u. fantjcn Soblicbcr auf iiire ®.
üon ®oIb ...
5. vE: 3n bcmfclbtn Slugen&iirt! dW:famrnl^er*
^an{d«
(5,3—10.) 79
©et ©ö^en SoB, ©te ^ittger auf bcr ^ttnn^ttn SBonb• ©eS Äönigö ®$recPett* V.
bem itcm^el jw Serufatem trcggenommen
i)atU, bag ber jtönig mit feinen ©en^at*
ttgen, mit feinen SeiOern unb mit fei*
3 nen Äeb0tt?ei6ern barauö tränfen. * ^ifo
ttjurben :^ergebrαφt bie goibenen ©efäge,
bie aug bem 'XtttDptl, auö bem «i&aufe
©orteg ju Serufdem, genommen traten,
unb bet Ä5nig, feine ®ett>aittgen, feine
SCBeiBet unb ^e6gn?ei6et tranfen batauS.
4* Unb ba fle fo foffen, lobten fie bie
golbenen, fiibetnen, ehernen, eifetnen,
:^öljetnen unb fieinetnen ©öttet.
5 ^6en gu betfelbigen @tunbe gingen
i)etüot Singet αίδ einet a}?enfc^en^anb,
bie fφrieί)en gegen bem Ji^eudjtet übet
auf bie getünφte $ßanb in bem fönig*
Uφen ΘααΙ, unb bet ^5nig ivarb ge*
6 wa^t bet »^anb, bie ba fφtie(». *Φα ent*
fätbte ίίφ bet ^5nig, unb feine ©eban*
ifen etfφte(ften iijn, baf i^m bie Senben
7 fφuttetten unb bie 8eine jittetten. *Unb
bet Jlbnig tief üBetiaut, bag man bie
Seifen, (S^aibäet unb Söa^tfaget i)etauf
Btingen foQte. Unb lieg ben -3GÖeifen gu
SBabel fagen: 2Öeίφet 90ϊenfφ biefe
^φχ'ή{ liefet, unb fagen fann, n?a0 fle be*
beute, bet fott mit ^ut^ut gefleibet rcet*
ben unb golbene Jtetten am «^alfe ttagen
unb bet btitte v^ctt fein in meinem ^ö*
8 nigteiφ. * Φα n^utben atte 5Beifen beS
itbnigg ^etauf ge6tαφt; aOet fiefonnten
rt>ebet bie Θφtift lefen, ηοφ bie Deutung
9 bem Könige anzeigen. *3)e§ etfφtαf bet
Jlönig SSetfajat ηοφ hättet, unb öetlot
gan§ feine ©eflalt, unb feinen ©etralti*
10 gen ttiatb bange. *Φα ging bie Jlbnigin
um folφet @αφe h?itlen beg ilönigg unb
feinet ®ett?altigen hinauf in ben (Saal,
unb f^tαφ: «§ett Äbnig, ©Ott i)etlei:^e
bit langes Seben! lag biφ beine ©eban*
6. Ü.L: fφutterten. 9. A.A.- ηοφ mel^r.
qnod fuit in Jerusalem, ut biberent
in eis rex et optimales ejus, uxores-
qua ejus et concubinae. * Tunc 3
allata sunt vasn aurea et argentea,
quae asporlaveral de templo quod
fuerat in Jerusalem, et biberunt in
eis rex et opliraates ejus, uxores et
concubinae iliius. * Bibebant vinum 4
et laudabant deos suos aureos et
argenleos, aereos, ferreos ligneosque
et lapideos.
In eadem hora apparuerunt digiti 5
E«.io,9. qugjjj nianus hominis scribenlis contra
candelabrum in superticie parietis
aulae regiae, et rex aspiciebat arli-
culos manus scribentis. * Tunc Facies 6
regis commulata est, et cogilationes
Nah.2,ii.Pi. ejus conturbabant eum, et conipages
69,2*. renum ejus solvebanlur, et genua
ejus ad se invicem collidebantur.
*Exclamavit itaque rex fortiter, ut 7
v*.3s. introducerent niagos, ChalHaeos et
aruspices. Et proloquens rex ait
sapienlibus Babylonis: Quicumque
legerit scripturam hanc et interpreta-
tionem ejus manisfestam mihi fecerit,
T.16.29. purpura vestielur et torquem auream
habebit in collo, et lerlius in regno
meo erit. *Tunc ingressi omnes 8
sapienles regis non potuerunt nee
scripturam legere nee interpretatio-
nem indicare regi. *ünde rex Bai• 9
tassar satis conturbatus est, et vul-
^'^**• tus iliius immutatus est; sed et
optimates ejus turbabantur. * Regina 1 0
aulem pro re, quae acciderat regi
et optimalibus ejus, domum ronvivii
2,4.e,6. ingressa est, et proloquens ait: Rex,
Neh.2,3. jjj aeternum vive! non te conturbent
3. AI. ^ et argentea.
oör. vE: junt SSorf^ein. B.dW.vE: %. (won) einer
Tl. A: liefen ^φ ^. fefjen glei^ einer fc^rcibenbcn
an. B.dW.vE:aufl)eniiaif(Don)bcr2B.beeföntgi.
^aiaflc«. A: auf ber Obcrpc^e. B.dW: fa^^ bie
(^ol)le) φ. vE: f^rcibenbe J&. A: Singer bev ^.
ß. u. feine ^nice an einander fd)Iugen. B: &eran^
bertc jict) \>ti Ä. ®tanj. dW: ü. ber it. feine garbe.
vE: fic^ bie ®efiφtβfαrbc be« M. A: cntficUte ^φ b.
Ä. ?1η96|1φ1. Β: bcr ©ürtel feiner S. to« ttjurbe ...
ftic^en. dW:bie93anbef. 8. lojienit^. vE:®elenfe.
7. lefen u. mir fagen (»gl. 4, 4). B.dW.vE: mit
ma^, A: lauter (Stimme. B.dW.A:5)a fing (^ob)
b. ^. an u. fvrαφ ^u ben 2D. 53abel«. vE: ^cr .^. res
bete ... dW.vE: britte ^errfφer im 0ici(iic.
9. (5öieS5. 6.) B.dW.vE: A: feine ®. (®ro^en)
iüurben (ganj) bijlür^t.
10. Xrinffaol ... fiange lebe ber Ä. dW: ttjegcn
biefer 5ingelegen^eit. vE: be^ 95orfai(3 mit bem St.
B: ©afifaat. A: (Sveifefaat. dW.vE: ©peifcl^au«
(ögi.2,4).
80 (5,11-16.)
Daniel.
ν.
Convivium Belsaaaris et Bdbelis eacpugnatio»
διαλογίΰμοί σον, xal η ί^ορφη aov μη άλλοίου-
σ&ω. ^^"Εστιν άνηρ iv TJ βασιλεία σον iv
φ ηνενμα &εοΰ αγιον, καϊ εν ταΐς ήμ^ραις τον
πατρός σον γρηγόρησις και σννεσις ενρε&η iv
αντφ, χαι 6 βασιλεύς Ναβονχοδονόσορ 6 ηα-
τηρ σον άρχοντα έπαοιδών, μάyωVy Χαλδαίων^
γαζαρηνών κατεστησεν αυτόν , ό ηατηρ σον ό
βασιλεύς, ^^ οτι πνενμα περισσον εν αντφ,
χαΐ (ρρόνησις και σννεσις iv αντφ, σνγκρίνων
ενύπνια και άναγγελλων κρατούμενα και λνων
σννδεσμονς' Δανιήλ, καΐ 6 βασιλεύς επε&ηκεν
^ύτφ όνομα Βαλτάσαρ. Ννν ονν κλη&ητω,
κάί την σνγκρισιν αντον άναγγελί? σοι.
*^ Τότε /Δανιήλ είςηχ&η ενώπιον τον βασι-
λέως, κα\ είπεν ό βασιλεύς τφ /ίανιήλ' Σν εί
άανιι^λ, ό από των νιων της αιχμαλωσίας της
Ίονδαίας ης ηγαγεν ό βασιλεύς 6 πατήρ μον;
^^Ήκοναα περί σον οτι πνενμα &εον εν σοΙ
καΐ γρηγόρησις και σννεσις, καΐ σοφία περισσή
ενρε&η iv σοι. *^^ Και ννν είςήλ&ον ενώπιον
i μον οι σοφοί, μάγοι, γαζαρηνοί, ϊνα την γρα-
φήν ταντην άναγνώσιν και την σνγκρισιν αυ-
τής γνωρίβωσίν μοί' καΐ ονκ ήδννη&ησαν άναγ-
γεΐλαί μοι. *ö Kai εγώ ηκονσα περί σον οτι
σν δύνασαι κρίματα σνγκρίνειν. Ννν ονν iav
δννη&^ς την γραφήν ταντην άναγνώναι και
την σνγκρισιν αντής γνωρίσαι μοι, πορφνραν
ivδvσγι κα\ ό μανιακής ό χρνσονς εαται περί
τον τράχηλόν σον, κοΛ τρίτος εν τ^ βασιλείίΐξ,
μον άρσεις.
1 1. Β* αγ. (Af ; F: τ5 άγια ίστίν, Χ: Syiov iv αύ-
τω) et ό πατήρ σβ ο βασ. (AXf).
12. EFX*(alt.)ev αι'τω. li: όνομα αυτφ. Χ*αϋτδ.
13. Xf (io f.) άπο της^Ιβδαίας.
15. Β: Ινωπιόν μο. Α** ταιίτι/ν (A^Bf). Β* α»'-
της (AFXf).
16. Β: οτι (* σΐ') δνν. κ^ίί^ατα συγπρΐναι. Xf (ρ.
σνγκρ.) και Xvnv συνδέσμας. Β* ταντην. Α^: ίπί
τον Tf ά/. (Β: επί τψ τραχήλω), sed cf. VS. 29.
:iDnüä'^-b>^ "rfivi^ Tibi'^^Ji "τιη^ηη^
ι - : • - f \χ • : »τ : - Ι -: |- :
^t:h^ mn ^H i\m^bi22 ins ^h^^n
Ι j• τ ν: - j • f τ : - : - : - •
ϊΐΊ%η3 ψή^^ '^5^''?^ *^? Γ^^^ι?
Ι ν.• τ ν: - : τ : ίτ : τ : ν τ : : τ :
- ν : - ι : <τ : - λ- - j- : : •
'j'^^^TO5 Γ?ώί^ ν^ί?ΐπ ηΊ η^ιη^;
••»: "^ τ IT : - 1 J-: ν •••.•: ' • :ιτ
τ::τ: -:- τ•- -j j•
ί^Ίώ^ϊ) ι4^πίί Γ^ιπ&ίΐ Τ'Ώ^η ΊώΒΏ
J•• τ : ι τ • -: - τ -; |- : 1 • Ί ν J- - :
ij' : AT - : : •• ν : ιτ η : -
ι mnn^ ΠΊώδ^ι ^^ρη*^ b^5'^^^
AT : - jtt: <•" • •• • IT 1 • -
: : - ^ •• • IT : j- τ : τ : - •• τ
j. τ IT <•• : Ι • ι• •• • IT _ <
Άτ ' vr τ ν: - j 1' Ι T-: j" : • :
ιτ•- J7 ζ τ : νΓ::τ: S*":
^mp si^rn ΐ3?^ϊΐ jti^ nTOntiinvj
- τ »τ: j- •. 1 - : ^ J η -;-::•
ι /: ♦ τ : <τ τ : r τ - : jt τ - γ -
-Ίώδ rbnD-i<bi '^Dnninb ίΐ^ώδ^ι
J- : Ι ι• -: IT τ : • α" *-. ιτ : ν : •
» T-: J•• : • τ-:|- ιττ-; r ' »τ ? •
ritop^ nüi^nb ΐ'^Ίώδ bsin-'^T
••ΐ: • : τ τ : \ • Ι •• ι - : α" : • ϊ
- : • JT τ ! : ■" • ~ -IT : •• : •
;t : - : I τ : - - τ -• r ι• <i ' - r '•
:Dbü5n frin^iiDbrQ
V. 10. -JI'iTI δ<"52 '*! ^^r*'
V. 1 1 . fc<Y'iT» -nnn uJÄ"i2 bn ib. ^:s51M3 δ<"ί2
V. 12. ρ" na it"3n
V. 13. π -ιΊΠ'ΐ ib. h'^si'bO
V. 14. '«i ^"^n^^ ib. yup3 &<"3n
V. 15. üE'n x"i
V. 16. "i n'^n•' ib. bis 'p blDfi
ib. ^ip δ<3*<3Ώηι n^na Κ3ΐ3»ϊτι ''ii35>
^anieh
(5,11-16.) 81
®er .t^nigin ^ttnnetung an £)aniel* ΰα§ ißtt^ptt^m für bie SDetttung. T•
fen ηίφί fo crf^retfen, unb entfärbe j
i 1 bίφ ηιφί aifo. * (So iji ein 9)?αηη in 1
beinern Jt5nlgreiφ, ber ben ®et|t ber j
^eiligen ®5tter ί)αϊ, benn ju beinee j
SSaterS 3«it tt>arb bei i^m (SrIenφ* |
tung erfiinben, Äiug^eit nnb Setg^^eit, \
trie ber ®ötter SeiS^eit ift, unb bein
93ater, ^önig 0?eBucabnejar, fe|te i^n
über bie eternfe^er, $3eifen, (ii)aU
12baer unb SGÖa^rfager, *barum, baf
ein ^o^er ®eift bei i^m erfunben n?arb,
baju 93erjlattb unb Älug^eit Xtäume
ju beuten, bunfie @:^rüc^e ju errat^en
unb öertiorgene (Sαφen ju offenbaren:
ne:^mίiφ Daniel, ben ber Jtönig Ite^
8eitfajar nennen. @o rufe man nun
3)aniel: ber trirb fagen, η?αδ ee Be*
beute.
13 Φα rtjarb iDaniel hinauf öor ben ^önig
ge6rαφt. Unb ber Äönig f^rαφ ju
5)aniei: 95ifl bu ber iDaniei, ber ®e*
fangenen einer axi^ 3uba, bie ber ^önig,
mein 3}ater, αηδ 3uba l^ergebrαφt ^af^.
Ι4*3φ ^a6e öon bir ^iJren fagen, ba^ bu
L• ben ®ei{l ber ^eiligen ®5tter ^abep, unb
* @rίeuφtung, 33erftanb unb ^o^e SSeiS*
lÖ^eit bei bir gefunben fei. *0lun i)aht
iφ öor miφ forbern iajfen bie Älugen
unb Seifen, bag fle mir biefe @φrift
iefen unb anzeigen feilten, η>αβ fle bebeute;
unb f(e fbnnen mir niφt fagen, waö
l6foIφe0 bebeute. *33on bir aber ^bre
ΐφ, baf bu fönnefl: bie Deutung geben
unb bog 93erborgene offenbaren. Jtannft
bu nun bie (δφrift iefen, unb mir an==
jeigen, «»αβ fle bebeute: fo foUji bu mit
^Juripur gefieibet njerben unb golbene
Letten an beinem «^alfe tragen, unb ber
britte «§err fein in meinem Λ5nigreiφ.
11. A.A: gefunben.
14. A.A: gefunben toerbe.
16. U.L: güibene.
4,5.6.15.
▼.2.
2,48.
1,7.
1,3a•.
▼.11•.
▼.12.
cogitationes tuae, neque Facies lua
immutetur. * Est vir in regno luo, 1 1
qui spiritum deorum sanctorum habet
in se, et in diebus patris tui seien•
tia et sapientia inventae sunt in co;
nani et rex Nabuchodonosor pater
tuus principem magorum, incanla-
torum, Chaldaeorum et aruspicum
constituit eum, pater, inquam, tuus,
0 rex! *qiiia spiritus amplior et 12
prudentia inteliigentiaque, et inter-
pretalio somniorum et ostensio secre-
torum ac solutio ligatoruni inventae
sunt in eo: hoc est in Daniele, cui
rex posuit nomen Baitassar. Nunc
itaque Daniel vocetur, et interpreta-
tionem narrabit.
Igilur introductus est Daniel coram 13
rege. Ad quem praefatus rexait: Tu
es Daniel de filiis captivitatis .ludae,
quem adduxit pater meus rex de
Judaea? *Audivi de le, quonianil4
spiritum deorum habeas, et scienlia
inteliigentiaque ac sapientia araplio-
res inventae sunt in le. * Et nunc 1 5
introgressi sunt in conspeclu meo
sapientes magi, ut scripturam hanc
legerent et interpretationem ejus in-
dicarenl mihi; et nequiverunt sen-
sum hujus sermonis edicere. * Porro 16
ego audivi de te, quod possis obscura
interpretari et ligala disaolvere. Si
ergo vales scripturam legere et inter-
pretationem ejus indicare mihi, pur•
pura veslieris et torquem auream cir-
ca Collum luum habebis, et lertius in
regno meo princeps eris.
11. S: et sapientiae.
13. S: capt. Jude.
1 ) . (gefunben ... jutn Obetften übet b» ®eie^tten,
^al^ti., &l). u. <St.; ία bai tf^at btin ^aUt, btv ^ös
nie (»gl. 1, 20). dW: @ίη|!φί u. 'öeriianb u. SB.
vE: ίίφί, e. u. ffi.
12. Stätl^fel )u erklären u. ißerfd>Iungeneft aufjits
löfett. B: ein ^ol^er u. üerj^anbiger u. fiugcr ©eifl,
ber %x. aueleget u. JA. anjeigt u. f^were 2)inge auf^
lofet. dW:au6ne^menbcr@.u.Jlunbfu.S3erfianb...
Änoten ju löfen. vE; üorgügiidjir ®. u. @iFenn(nip
^PoiDfllotten-üBibel. 21.2:. 3.©b8 2.3lfeti>.
u. dinfi^t ... fdiiwere 5iufgai)en ju ί.
13. Β: 3Peggcfü!^vien. vE: au« ben @o^nen bet
®efαngenfφαfί Suba'e.
14. ber ©öttcr. dW: auinc^nienbe 21'. vE: vors
jngii^e (93. 11).
15. aiN.u. at^oOrfager. B.dW: ftnb v>. m. (l^crein;)
gcbrαφt iücrbcn. vE: gcfüi;rt.
16. tönneft ^cututtflcn g. u. 5Li(rfd)iuttgene» ouf»
löfen (Φ. 12.7).
82 (5,17-24.)
Daniel.
ν.
Convtvium Selsaxaris et Bahelis eacpugnatio.
^"^ Τότε άπεαρίΰ-η /ίανιηΧ ενώπιον τον βα-
σιλέως' Τα δόματά σον σνν σοι έστω και
την δωρεάν της οικίας σον ετέρφ δός, έγώ δε
την γραφην άναγνοόαομαι τ φ βασιλεΐ, καΐ την
σνγκρισιν αντης γνωρίσω ^^σοι, βασιλεν. Ό
ΰ^εος ο νψιστος την βασιλείαν καΐ την μέγα-
λωσννην καΐ την τιμήν καΐ την δόξην εδωκεν
ίναβονχοδονόσορ τφ πατρί σον ^^ και άπο
της μεγαλωσννης ης εδωκεν αντφ πάντες οι
Xaoij φυλά/, γΧώσσαι ήσαν τρέμοντες και cpo-
βονμενοι άπο προςώπον αντον. Ονς έβονλετο
αντος άντβρει, και ονς έβονλετο αντος ετνπτεν^
και ονς έβονλετο αντος vxpov, και ονς έβον-
λετο αντος έταπείνον. ^^ Κα\ ότε νψω&η η
κ«ρί/α αντον καϊ το πνεύμα αντον έκραταιώ-
&η τον νπερηφανενεσ&αι, κατηνέχ&η άπο τον
ϋρονον της βασιλείας αντον καΐ ή τιμή άφγι-
ρέ&η απ αντον, '^* καΐ άπο των άν&ρώπων
έξεδιώχ&η, και η καρδία αντον μετά των θη-
ρίων έδό&η και μετά ονάγρων η κατοικία αν-
τον, και χόρτον ως βονν έχρώμιζον αντόν, και
απο της δρόσον τον ονρανον το σώμα αντον
έβάφη, εως ον εγνω ότι κνριενει {^εος 6 vipi-
στος της βασιλείας των άν&ρώπων, και φ έάν
δο'ξη δώσει αντην. ^^ Και σν 6 νιος αντον,
Βαλτασαρ, ονκ έταπείνωσας την καρδίαν σον
ενώπιον τον &εον' ον πάντα ταντα εγνως;
'^^Και έπϊ τον κνριον &ε6ν τον ονρανον νψω-
&ης, καΐ τα σκεύη τον οίκον αντον ηνεγκας
ενώπιον σον, και σν και οι μεγιστάνες σον
και αϊ παλλακαί σον και αι παράκοιτοί σον
νινον επινετε iv αντοΐς' κα\ τονς &εονς τονς
χρνσονς και άργνρονς καϊ χαλκούς και σιδη-
ρούς και ξνλίνονς καΐ λιϋίνονς, οί ον βλέπον-
'^ιν και οι ονκ άκονονσιν καΐ ον γινώσκονσιν,
*'εσας, καϊ τον &εον ον η πνοή σον έν τη
ΐειρί αντον και πάσαι αι οδοί σον, αντον
ονκ εδοξασας, 24 /fi^ τοντο έκ προςώπον
αντον απεστάλη αστράγαλος χειρός, και την
17. Β: Και um Jav. ενωπ. AFXf (ρ. Jav.) κα«
ίΐπίν. Β* συν ... * τφ βασιΐ. (AEFXf).
19. Xf (ρ. αντψ) 6 &ίός. Β (quater): ηβάλίτο.
Α* Χ: υφοΓ(?'ι//« Α.2Β).
'iO. Β: νπί^ηφανινσασ&αι ... * (peDuIt.) αι'τ«.
*.. Bf (a. ονάγρ.) των. Α^ΓΧ* &ώς (Α2Β|).
Β. ' "
: ω αν.
22. Bf (ρ. σι>) 8V ... xattvomiov τ. &.
23. Α2Β: ηνίγκαν (-αςΑΕΓΧ). A^FX: olnaqan.
(αίπ.Λ'^Β). Α^*' κ. ot «κ ax««atv(A2BEFXt ; FX*
οϊ). Β*τ^.
τ : - jt't; -τι ^"-ιτ J-T 1 ■-
» JT τ; IT : τ VT τ : : r : i τ : ν ν Jjt τ τ τ : -
VT : • τ : - : j••»: •.• τ τ : - ; λ"
k^bs? i^nb^i ^isbiu hnD>i : nDr^in^* i»
TT• τ τ v: AT : - : :v- r • '. -i
nrr^ )irnir\ ^^ρ^Λ iin^inn^i w^n^iiDbü
V- : τ : - : jt't r τ : <τ 1 -
j; τ : ' • Ι ι -: »- ν : - ι••. : •
iii'Dtöbi ^^*'^^^ ^^iTß^ bä τ\^'Ώ,τ\^
τ - IT • : τ - •.. τ - : - J ~• - :
Α τ 'τ; ' • ' ν -: IT : ι '• :ιτ ν-:
ίίηχ η^ιη-^ηι bbp ηιη i^ns ϊίΐη
"^ τ <τ~• ι• : '^ •• Ιτ jt-: •• τ τ-:
• τ JT— : -τ <τ-: ρ : •• τ jt-:
j• • : ι• : - /T-: ι•- τ JT-: ι• :
hnDn niTTnb Γδρη t^rxr^ nnnb
- : τ ATT -; r j- j: • ν : •' : •
ι• : ν ν^τ'τ ι• •• : - J•• ; τ Ι •
j" : • : • : τ τ ν: •• : ι • |•• •
: τ - ιτ-:^ • : • - JT : Ι"
VT - : t- ' •' -:j- : Ι • : <τ : •
' - I• - : • j- A- - ί • J•• ■ •
j• ' - : τ τ Vi j : - : τ τ ρ <t τ ν:
hn3 nnDi<i xx^^hv n^tr\^ ^^i^n
.. . . .<_ . , — . ,.. ^ .^ ^.. . .
-bs) Tinnb nbsüin sb nks^üäbs
τ Άτ : • : : ν : - η - - : ••
iiiu-b:rn :η5?τ^ riDi-b:: ^i b3p23
j- τ "^ - : τ : |-: vT : τ »• "^ ••»;
"^^ &i*'3&it)b'^ ntitiinnn > ^mxn
p τ - IT : τ : - ; • jt - :
•n^binni ηηίίίΐ "Τ^^Ρ 'i'^^'»"^ ^^^^
! τ τ ! : - : : : - : J τ τ 'τ; j• : - •• : -
\λτχ2 γτ\χή ΧΊΏΠ TtnDnb'^ ^nb^tii
τ : Ι • J- τ τ : - ' τ τ ΐ" : ' jt τ : ι••
^ίbτ'ΊδD ^ίίϊ3Π3 SDmn' ^iSDOD mb^ίb^
τ : : - τ τ r τ -: |- : jt : - j•• τ |•• ;
rr'Dtii-i^bi ^^τπ-^5b "τ sbni^^ ίί^,^ί
' •}• .• ιτ IT t ' 'S" τ IT • τ : - : jt τ
'jt : : • \' TT 1•• : τ : Λ" ~ ' V :iT )τ '.
:ηΊ^η i^b ?ib Tinn^s-b!:'^ πτ3
τ : ι — IT >•' ' JT τ : τ τ ί ν •
-Π iiDB n'^büä %nimp-iu ί'^^ϊ<;2 24
ρ JT - - ν ; ■ τ 'τ: Ι • ! . - ..
V. 17. γ-ορι 'ηη ^ί"D^
ν. 18. 'η '-ι'^Γ'^ ib. 'ρ ntibSJ
ν. 19. 'ρ i'^SJ'i'it ib. nnsn «"sa
ν. 20. ί<Ίρι1 ^135
V. 21. 'ρ ηί<ϊ>2> ib. 'ρ η^2>
ν. 22. 'η η'ΐη'ΐ
ν. 23. 1 Ί^η•^ ib. Ίπ νη"^ ib. 'ι ^•^η*'
ιΙ
Hantel*
(5,17-24.) 83
©cS fßaterö «öoc^mut^ unb ©ttafe. ©cd @o5neS ©rjeButtg toibet ben ^ertti. V.
17 Φα fing Hantel an unb rebete öor
bem Könige: S5c^aitc bcine ®a6en felbjl,
unb gib bein ©efc^enf einem anbern! ίφ
n^iil bennoφ bie ^φϊ'φ bem Äbnige lefen,
18 unb anjetgen, ϊυαδ füe Bebeute. *«i&err
JlÖnig! ©Ott, bei* ^5(i^fte, ^at beinern
^ater CRebucabnejar Äönigreiφ, 3Dlαφt,
i9Qi()re unb ^errliφfeit gegeben} *unb
üor foίφer ϊΟϊαφΙ, bie i:^m gegeben n?ar,
fürφteten unb fφeueten Αφ öor i^m
atte Golfer, Seute unb jungen, dt
töbtete, tuen er njoCttej er fφίug, n?en er
njottte} er er^5i)ete, tven er njotttej er
20bemüt^igte, rt>en er njotlte. *Φα Ρφ
aber fein «öerj er^ob, unb er jtolj unb
^oφmütξ)ig n?arb, tt>arb er üom fönig=
liφen (ötut)l geflogen unb öerior feine
21 (S^re, *unb n>arb verflogen öon ben
Seuten, unb fein «§er§ tt?arb gIeiφ ben
3!^ieren, unb mugte bei bem Silb iaufen
unb frag ©rag xoU £)φfen, unb fein
Äeib tag unter bem X^jau beö «^immelö
unb tt>arb nag, bi0 bag er ternete, bag
®ott ber φί)φfle ®ett?aU ^at über ber
ai)lenfφen Jl5nigreiφe, unb gibt fle wem
22 er miU. * Unb bu, 33elfajar, fein @oi)n,
^afi bein «i^er^ niφt gebemüt^iget, ob
23 bu n?o^i foίφeδ atteö ireigtj *fonbern
^afi bid^ tr>iber ben ^errn beS «^immeil
erhoben, unb bie ©efäge feinen »^aufeö
^at man üor biφ bringen muffen, unb
bu, betne ©enjaitigen, beine SDBeiber unb
betne ÄeBöireiber ^aben barauS gefoffen,
baju bie flibernen, golbenen, ehernen,
eifernen, Pljernen, fleinernen ©btter ge*
lobet, bie tüeber fe^en, ηοφ ^iJren, ηοφ
füllen; ben (Sott aber, ber beinen Obern
unb aUe beine $Bege in feiner Ǥanb
24 ^at, ^aft bu ηίφί gee^ret. *i£)arum ift
y)On i^m gefanbt biefe »öanb unb biefe
22. A.A: tüu^teji.
23. U.L: bie ^Ibevne, gülbene, eiferne ic.
2,6.
2,37.4,19.
Jer.27,6.
3,4.
Sii'.i": elevatum
4,11.29.
I
^m 17. ®aben, u, 9. beine ®cfd)enfe.
^Pl8. B: l^atte gegeben. dVV.vE: gab.
19. B: üor ber^o^ett. dW.vE: njegen b. ®vo^e
dW: gitterten u. bebten (3, 4). B: u. ernicbrigte
dW: 2Ben ev w., ben tobt, er; u. toem er w., t^em
f^enfte er ba^ ?eben ... er^iob ... ernicbrigte er. vE
liep am S. wen er tv.
20. dW: ff in ®eift übermütf)iij u. vermiffen Yo. Α
ίΐφ crfred^te jur ^offart.
Ad quae respondens Daniel aitl7
coram rege: Munera tua sint tibi,
et dona domus luae alteri da!
scripturam autem legam tibi, rex,
et interprelalionem ejus ostendam
tibi. *0 rex! Deus altissimus re- 18
gnum et magnificentiam, gloriam et
honorem dedit Nabuchodonosor patri
tuo; *et propler magnificenliam, 19
quam dederat ei, universi populi,
tribus et linguae Iremebant et me-
tuebant eum. Quos volebat, interfi-
eiebat; et quos volebat, percutiebat;
et quos volebat, cxaltabat; et quos
volebat, humiliabat. * Quando autem 20
est cor ejus et spiritus
illius obfirmatus est ad superbiatn,
depositus est de solio regni sui et
gloria ejus ablata est, *el a filiis2l
hominum ejectus est, sed et cor
ejus cum bestiis positum est et cum
onagris erat habitatio ejus, foenum
quoque ut bos comedebat et rore
coeli corpus ejus infeclum est, donec
2,2i.4,i4.22.^QgjjQgggj.gj^ quod potcstatcm habe-
ret Altissimus in regno hominum,
et quemcumque voluerit, suscitabit
super illud. * Tu quoque, filius ejus, 22
Baltassar, non humiliasli cor tuum,
cum scires haec omnia; * sed ad• 23
versuni Dominatorem coeli elevalus
^^'• es, et vasa domus ejus allala sunt
coram te, et tu et optimales tui et
uxores tuae et concubinae tuae vinuni
bibistisin eis; deos quoque argenleos
et aureos et aereos, ferreos ligneos-
p,,i34 ,35^que et lapideos, qui non vident
*'"• neque audiunt neque senliunt, lau-
10 12.34 tiasti; porro Deum, qui habet flatum
^'• tuum in manu sua et omnes vias
luas, non glorificasli. * Idcirco ab 24
eo missus esl arliculus manus, quae
Job
21. aui ben >39{enf<beni{nbern ... wol^nen ... bie
Ccbfen ... worb naf? oon ... fe^et itbcü fie wen er m.
B: bap [ein • 5D3ci)niing bei ben Sffialbefein tt)ar. dW.
vE.A: u. bcib. ®. tüäv ...
23. «Pein bnrouö getrunPen (33. 2. 4). B: ηοφ
^övcn ηοφ crfcnnen? dW: unb ηίφί« triffen? vK:
fein ©efül^i haben. B: u. bei bem alle b. ®ange ftnb.
dW: (^ajiäiaU.
24. dVVrbie ^.gefanbt.
6*
84 (5,25-6,5.)
V.
Daniel.
Bdbelis eacpugnatio• Oaniel in Macu leonum.
γραφην χαύτψ svha^sv. ^^Kal αντη η γρα-
Cfrj η εντεταγμένη' Μανή^ ^βκίλ, φάρες.
■*" ίοντο το σνγχριμα τον ρήματος μανή,
ψέτρησδν 6 &€6ς την βααιλείαν σον nal
^πληρωσεν αντην ^"^ &εκΒλ, έστάϋη iv ζνγφ
κα) ενρε&η νστερονσα' ^^ φάρες, δι^ρηται η
βασιλεία σον κα« εδό&η Μηδοις κα« Πέρσαις.
^^ Και εϊπεν Βαλτάσαρ, και ένεδνσαν τον
/Ιανιηλ πορφνραν, και τον μανιάκην τον χρν-
σονν περιε&ηκαν περί τον τράχηλον αντον,
καΙ εκηρν^εν περί αντον τον είναι αντον άρ-
χοντα τρίτον εν τη βασιλεία αντον» ^^'Εν
αντί] τη ννκτ) άντβρηϋ^η Βαλτάσαρ 6 βασιλενς
Vit) ό Χαλδαΐος, ^ και /ίαρεΐος 6 Μήδος
παρελαβεν την βασιλείαν , ων ετών έζήκοντα
δύο.
2 Κ αϊ ηρεσεν ενώπιον /Ιαρείον, και κατ•
έστησε ν im της βασιλείας σατράπας εκατόν
εΐΑοσι τον είναι αντονς εν πάση τη βασιλεία
αντον, ^ καΐ επάνω αν των τακτικονς τρεις,
ων ην /Δανιήλ εις i^ αντών, τον άποδιδόναι
αντοΐς τονς σατράπας λόγον, όπως 6 βα•
σιλενς μη ετοχληται. * Και ην /Ιαηηλ νπερ
αντονς, οτι πνενμα περισσον ην fV αντφ,
'λαΐ ο βασιλενς κατεστησεν αντον i(p όλης
της βασιλείας αντον. ^ Και οι τακτικοί κα)
οί σατραπαι εζήτονν πρόφασιν ενρεΐν κατά
Javuß. Και πάααν πρόφασιν και παρά-
πτώμα και άμβλάκημα ονχ ενρον κατ αντον^
25. Β* (alt.) ly.
29. Β* τ5 et (ull.) αντβ. Af (in ί.γΟρασις ς.
30. Af (ab ίη.)"0^ασίς C (pertinens usqiiead fi-
nem capitis VI.). A^* ό βασ. 6 Χ. (A^Bf).
t) 6,1-29. vuIgo5,31.6,l-28.
ί . A^ : /iaqloi:,
2. A* : Jaqiis. Β (pro πάσγι) ολτΐ-
3. Β (pro ων AEFX) 6ς (Χ: y.ai).
4. Χ (pro ΐ'περ αντ.) vnf(jviy.un' vnk(j τας τακτίκβς
κα* τ»ς• αατράπας. Β* (all.) ην. Α^Β: (V αντω.
5. Xf (ρ. //αν.) ί'κ τ^ς βασιΧΰας. ΕΧ: ττάσα π(>ο-
φασις ... βχ ινρέ&η. Α2Β: άμηλάκημα.
:νθΊΒϊ) bpn ίί3Ώ ^ίDt5 ο^ώη '^η
jj τ ν: IT : •• : ατ : • j- : ντ ί
i?inbfen bpn :ϊΐΏ^ώηι 'nn^Dbt)27
τ ! Γ,• : λ" : IT 1 : - : Ι ντ : -
:Dn£)^i '^nnb rnNn'^i 'nh^iDbia ϊίο'^ίβ
IT τ ι- τ : y • t" 1 t i - - • :
(i^nm-^n i^DDn^ni xDia^ii b^*3ib
VT -: r I• ^T • ^ : |- : τι::- •• • ιτ :
ν•:•: IV I• • — : j• : - : a" : ~
IT τ : - .»τ : - ν- - Ί •• "^ • •:
ins fcin5)Db)o bsp έ^^^ üiV^^mvi
*- : fit '. ~ V••»- τ τ IT V τ : IT :
I 1" : - : I I• ♦ I ν :
-bs? h^pt\^ üäV'^iiT Dip isdü: 2
•^ - l"-:|- V τ : IT jt't: _ - :
I A• ; V ' JT : VT- : : - : — :|- τ : -
linD^ ^ίb3?^ : xn^isb^-biDn linb ^^ 3
I : • τ <•• : IT ί - τ : Κ v. iv >•
•^n linD^ in b^5'«3'^ ^^ nhbn rDic
>• ' Λ : • J" v" • IT I• τ τ : I j• ί IT
•iinb rnn^ rbi^ ss'DB'nüinii linb
I Ί 1 "• -:iT » •• • JT- : : - : — : ' ν iv
»•-•.•: » PT r••.•: IV τ ν,τ : - τ -: |-
5<i»DiD-b5? nkan^ nin nh bi<*3^
VT - : ir - : • jt -: τ : j ■ • ιτ
ίίΊ^η*^ rvrr^n bn^"bs s'^DSDinüinii'i
τ •- - < Ρ••Ι: τ AT-: :-:- --y
-bs"b5? tnn^inpnb n^iby ssb^^ ?η2
τ - \" Ιτ -• r ' -• JT : -
τ - : : - : :|- τ - : ιτ ' • - v: ιτ : "
b^ί'"3^b nnstinb nbr ι^ϊ^η iSn
V• • IT : IT τ : - : •η • ' •$- τ -:
nn^ntD^i nbs^-bn'^ i^n^Db^o isti
τ • : τ • τ : AT : - _- •
-"^η bnp-bs nnstönb rbs'^-iib
»• ." '• "^ τ τ : - : / j• : IT τ
^ίb ηη'^πώ'=ι ^btiä"b!3i ^^h rn^nO
;t t • : Τ Τ : » j- •• :
V. 27. *i'1i2£2 'pM Κ"33
V. 29. 'i'np fco'isuiii D'ins fc<5i5iQhi '"^üsj
V. .^0. 'p ni<1)2JD
V. ! . 'p hiÄla
V. 4. i<iM k"D3 ib. p"na i<"5n
24. dWtS^r.gcjeid^nct. vE: l(}ingej. B: aufgej.
25. dW: ©eja^It, ©ejätjit, ®ett»ogen unb 2;ieii
ienbe.
26. bie s»ottc bebeutett. B: iDied ifi bte Deutung
η J
^anieU
(5,25—6,5.) 85
ißttnt, UM, upSatIttt. öelfajar^ S:ob. SDariuS. SDattiel unb bie Sanbtjogte. V
25 <Βφχφ, bie ba uerjetii^net jle^et. * Φαδ
ifl a6er bie (Βφχ'φ aüba i)erseic^net:
26a)'iene, mene, tefei, u^p^arfin. *Unb
fle bebeutet bieg: mene, baö ijl, ®ott
i^at bein it5nigrei(^ 9ejät)let unb öotten«
27bet} *iefel, bae ift man l)at bi^ in
einer 2Öage getüogen unb §u Ieiφt ge-
28funben} *veveÖ, baö ifl, bein Äönig-
reii^ ijl jerti^eilet, unb ben 3)iebern unb
Werfern gegeben.
29 Φα befahl 33eifajar, bag man Daniel
mit Purpur fleiben foute unb golbene
Letten an ben «§aU geben, unb ließ üon
i^m öerfünbigen, bag er ber britte t^err
30 fei im Äbnigrei^e. * 5lber beS 0lαφtδ
warb ber ^^albäer Jtbnig Selfajar ge*
VI. tbbtet, *unb ^ariuö ouö a)?ebien
na^m baö Oίeiφ ein, ba er jirei unb
fe^jig Sa^re alt ttjar.
2 Unb Marina fa^e e« für gut an, baf
er über bag ganje jtbnigreic^ fe^te ^un*
3bert unb jtranjig Äanbübgte. *Uei)er
biefe fe^te er brei Surfen, beren einer
njar Daniel, t^>eίφen bie Äanböbgte
foUten 9ϊeφnung t^un, unb ber Äbnig
4 ber 9Küii/e überiioben träre. * Daniel
aber übertraf bie f^ürflen unb Sanböbgte
aUe, Denn eö n?ar ein ^o^er ®eijt in
i^mj barum gebαφte ber Äbnig t^^n über
5 baö ganje Äbnigreiφ ju fe|en. * $)er*
iialiim trαφteten bie dürften unb Äanb*
übgte bαrnftφ, nne fle eine βαφe §u
5)aniel fänben, bie tüiöer DaS ^5nigreiφ
n?äre. Qlber fle fonnten feine @αφβ ηοφ
Uebeit^at finbenj benn er trar treu,
baf man feine Θφulb ηοφ Uebelt^at
29. U.L:gülbene.
5. A.A: 3)ero^alben!
scripsit hoc, quod exaratuni est.
* Haec est autcm scriplura, quae di• 25
gesta est: Mane, Ihecei, phares.
*Et haec est inlerpretatio sermonis: 26
mane, numeravit Deus regnum luum
et complevil illud; *thecel, appen- 27
job.31,6 pr. gyg gg -jj sjajß|.a^ Qi invenlus es mi-
nus Habens; * phares, divisum est 28
T.3t.6,8.28. regnum luum, et datum est Medis
«»^« el Persis.
Tunc jubente rege indutus est 29
Daniel purpura, et circumdala est
lorques aurea colio ejus, et prae-
T7.Gn.4i, dicatum est de eo, quod haberet
42i.cKs.ii!i, poiesialem tertius in regno suo.
jer.5i,39.25,*Eadem nocte interfectus est Bai- 30
'^^' tassar rex Chaldaeus, * et Da- Vit).
9,t.Es.t3,i7.j.jyg Medus successit in regnum,
annos natus sexaginta duos.
E.t.1,1. Placuit Dario et constituil super 2
24.(Gn.4i,* regnum satrapas centum viginti, ut
^*' essent in toto regne suo; * et super 3
eos principes tres, ex quibus Daniel
unus erat, ut satrapae illis redderent
ralionem, et rex non susljneret mo-
lestiam. * Igitur Daniel superabat 4
omnes principes et satrapas; quia
4,15.5,12. spipj^us Dq\ amplior erat in illo.
Porro rex cogitabat constiluere eum
super omne regnum; *unde princi- 5
pes et satrapae quaerebanl oecasio-
• nem, ut invenirenl Danieli ex latere
(Mr.14,55. pggig^ Nullamque causam et suspi-
cionem reperire poiuerunt, eo quod
ßdclis esset, et oninis culpa et suspi•
29. ΑΙ.* suo
29. ΑΙ.* suo.
t) 6,i-29.vuigo5,31.6,l-28.
5. 41.: auferreDtDaDJelera. ΑΙ.: regni(jt;ro regis).
ber @a^e. dW: Stu«legung ber SBorte. dW.vE:
beineStcgierung. Χ.ϋίήφ. dW.Annac^i i^r (il^m)
ein 6nbe. vE: Bat ... gemacht.
27. bu bift in bcv ... B: SBagf^ate. dW.vE.A:
auf b. aBage.
29. u. t>. ii)m öerF. B.dW.vE: aufrufen.
30. in berftlbigcn 9lad)t.
1. B.dW.vE.A: ber SDlcber. B: empfing ba« Stc^
nigieitb. dW.vE.A: befam.
2. B: Staitfjaitei, bie im nan^en Jlönigr. fein
fotUen. dW: «Satrapen, welche im g. 9iei(^e f. f.
3. baß b. Ä. feineu (Zd>aben litte. vE: SSorjlel^cr.
dW.vE.A: Sie^enf^aft ablegen.
4. dW:auene^menber®. vE:3)a jeigte ji(^biefet
Φ. ben ... überlegen, toeil ein »orJÜgliφer ...
5. B: fugten ... ©ftegenbeit ju finben an Φ. »on
wegen bc« Äönigr. dW: iSottoanb ju f.tDibcr Φ.»οη
«Seiten bir Slegierung. vE: einen ... a3er»altung.
B: ®cl. ηοφ ^-ßerfebrt^eit. dW: ηοφ etnjae <8φΐΓφ*
teö. vE: u. fein 33erbι:eφen. B.dW: fein gel^ler.
vE: ißergeben.
86 (6,6-13.)
Daniel.
VI.
üaniel in, lacu leonum.
Ott πιστός ην, ^Kai εϊτιον οι τακτικοί' Οΐχ
Βνρησομεν κατά /davirjk πρόφασιν si μη έν
νόμοις &εον σντον. ^ Τότε οι τακτικοί καΐ
οι σατράπαι παρέστησαν τφ βασιλεΐ κα\
είπαν αντφ' /Δαρείε βασιλεν^ εις τους αιώνας
ζή&ι. ^ Σννεβονλενσαντο πάντες οι επΙ της
βασιλείας σον στρατηγοί και σατράπαι y ύπα-
τοι και τοπάρχαι, τον στησαι στάσιν βασι-
λικην και ένισχνσαι όρισμόν 'όπως ος αν
αίτησηται a/ri^fta πάρα παντός &εον καϊ αν-
Ωρωπών εως ημερών τριάκοντα αλλ' η παρά
σον, βασιλεν, εμβλη&ησεται εις τον λάκκον
των λεόντων. ^ Ννν ονν, βασιλεν, στησον
ορισμον καΐ εκϋες γραφην, όπως μη άλλοιω-
üy το δόγμα Μηδων και Περσών. ^^Τότε
ο βασιλενς Δαρείος επέταξεν γραφηναι το
δόγμα.
** ΚαΙ /Δανιήλ ηνίκα εγνω ότι ένετάγη το
δόγμα y είςηλϋ'εν εις τον οίκον εαντον (καΐ αι
ϋ^νρίδες ψεφγμέναι αντφ Ιν τοις νπερφοις
«ντου κατεναντι Ίερονσαλημ), κα\ καιρούς
τρεις της ημέρας ην κάμπτων έπ\ τα γόνατα
avTOVf καΐ προςενχόμενος καΐ εξομολογούμε-
νος εναντίον τον Οεον αντον, κα&ώς ην ποιών
εμπροα&εν. *2 Τότε οί άνδρες εκείνοι παρ-
ατήρησαν και ενρον τον /ίανιηλ άξιονντα και
δεόμενον τον &εον αντον. ^^ Και προςελ-
Οόντες λέγονσιν τφ βασιλεΐ' Βασιλεν, ονχΐ
ορισμον εταζας, όπως πάς άνθρωπος ας αν
αίτησηται παρά παντός &εον καΐ άνθρώπον
αίτημα εως ημερών τριάκοντα άλλ' η παρά
σοϋ, βασιλεν, έμβληθησεται εις τον λάκκον
των λεόντων; Και είπεν 6 βαοιλενς' '^λη&ι-
Q.X^li: έν νομίμοις. I.h^: Ja,(}vf. 8. X*(pr.) xat.
EX (pro νπατοι) ύπαρχοι. Β: στάσιι ßaoilim\. EX*
ος (Xfs. ante αιτ//σ. S. posl αϊτημα)τις. E*aV(FX:
έάν). Β: αιτ?/συ (-ifff^Tai AEFX). Χ: &fu η άνϋρ.
Α^Β: av&Qoms ... εμβληθησηται (-σίταί A*FX).
9. Bf (a. δρ.) τόν. EX*>fal εχ&. γρ. Β:Ι1(ρσ. κ. ΜηΟ.
Xf (in f.) οπο)ς άν μη ηαραλλαγτΐ ttariravTi töt«.
lü. Α* : Μάριος. 1 1 . Β: υιχ. αυτ«. ΕΧ * (pr.) αύτ5.
Β: arfwy/i. \2.Ίί: παριτηρησαντο. ¥1ί•\(^.δ(όμ.)
ίμτζρυσοίν. 13. Β: αχ 6ρ. ... αΙτησΎ\.
o• : -»•• • IT : 'j- '■ - : st j• ' • : rr
m3 '^nibs? ΐί^3Π3ώη inb nbs'-bs
jt i ' V -: τ :.»-:- I •• τ λτ • τ
τ - : : - : — ;|- <τ - : ιτ !•-%•: ι» τ ν:
» j• : IT I •• ; AT : - - vi- ' " *.
I• v: ' »• : IT : ντ : - '-'η : ιτ
N»3DiD iin^lDb'Q ''^"lO ' bä ^ür'^n^ 8
<T - : • τ 'ί - j" : IT J - τ : •
TT-: r JT - : it.- τ - : : - : — rp
AT ν: vT>T - : τ : - ι J• <τ τΙ- 1
nbii-bs-i^ ^y^i ii::?n'^-n-b:3 ^^
τ v: "^ τ I • τ j•• : • I• "^ τ j•
»j- : iTTiT : - y. : •• : : • J ' ~
^ητ)^ Dtunni ίίΊΟίί ϋ^ρτ\ i^äb^
AT Τ : j••, : • : \Τ τ ν: fr : , ^ ' ~
-'ίϊτ ΟΊΒϊ) '^ιη-ηΐί) n^'Suinb i^b ^^η
VT i- τ τι ί>τ Τ : - : $τ j•
τ': - AT : "^ν•': '^ τ ι••: ν ^ ,t
IT τ ν: IV ιτ t • '~ • '•• τ : ιτ
τ τ : -:• : Γ - : . : "^ •• • ιτ :
.^rr^bi^s i=ib in^nö i^b^ nn'^nb bs?
iiidi^a nhbn Y^w^ nbüi^i^ Π33
.. ^.. _ . . • . — IJ•• τ J
ins? ^^1n-'^ϊτ b:np-b3 !nhb&^ oip
"T JT-: ρ ••»: τ •• τ ν: jt't:
IDnn^D^i nrs biii^^^ib ^π^ώηι ϊΐώ^η
U- - : • j•• τ Λ•• • IT : ν- : - : ' : -
Ι'^ΊΏίίη ^in^p ')n^ίΞl :nnbs οιρΐ3
JT ••: $T -: τ : - jt ν: '^ - τ : - ιτ'Τ; J
"bs'Ta sj'n'^-'^^ tö3i^-b:D ^n rrnibn
■^ τ ' • •• ; • ρ τ •••: τ j• τ ; — :
Tiar) inb rhbn r^i^^-i::? üäDi^n nb« j
It • » •• τ ' • τ ί » j• .- τν:ιν . 'τ ν: J
••τ AT τιτ : - *. .• .• : : • τ : -
V. 7. Ί^ΙίΐΛ'ηη Κ"33
V. y. ηπΜ fc<"5n ib. ι^^ρη it"5n
ν. 13. nnÖ3 !}<"D2
6. biefem Φ. B.dW: tvenu n)ir (jte) ηίφί an il^m
(n)iber i{)m) finben im ®cfe^ feineö ®ottc«.
7. Songe lebcÄ.ii). ('2,4). dW:ftüvmetenbiefe...
i)nmn jum M. A: ubetrafd^ten ... bcn ^.
8. &ie Oberfiett, fcie S. ... für ratlfifam geartet ...
tu t^it Sbivcngraben gew. m, B.dW.A.l^aben |ίφ...
^anieU
(6,6—13.) 87
SDatittS (BtUU löaniM ©otte^bienft« ^et üanM^U ^nflage«
VI.
6 an i^m finben ηιοφίβ. *Φα fipraci^en
bie 3Jlänner: ίΟίι: trerbcn feine ίSαφe
ju Daniel finden, o^ne ubn feinen ®ot*
Tte^bienfl. *$Da famen bie Surften unb
!(ianböijgte ^ciuflg öor ben ^iJnig unb
)>ra^en jui^m alfo: «^errJlbntgiDariug,
8 ©Ott »erlei^^e bir iangeö Seben! *(S0
^aben bie Surften beö Jtbnigreiiiö; bie
»Ferren, bie Äanböbgte, bie utatift unb
Ǥau:ptleute aUe gebaut, baf man einen
fίJni9Iiφen ^Befe^i fotte auöge^en laffen
unb ein firengeö ®eBot fleHen: ba^, tr»er
in breigig 5!agen etttJoä bitten it>irb i)on
irgenb einem ®ott ober a)ϊenfφen, o^ne
^on bir, itönig, aUein, foUe §u ben Äöwen
9 in ben ©raben geworfen ttjerben. * iDar*
um, lieber Äbnig, foüfi bu folφeδ ©ebot
befiätigen unb bic^ unterf^ reiben, auf
baj eS niφt tüieber geänbert werbe, ηαφ
bem ίHeφt ber SKeber unb $erfer, tυeίφeβ
10 niemanb übertreten barf. * ^ifo
unterfφrieb ^φ ber Ä5nig ^ariug.
11 %U nun JDaniel erfuhr, baß foίφcg
©ebot unterfφrieben Ware, ging er ^in*
auf in fein «&aug (er i)atte aber an fei-
nem Sommer^aufe offene Senfter gegen
Serufalem), unb er flei beä ilageö brei*
mal auf feine Jtniee, betete, lobete unb
banfete feinem ©ott, wie er benn üor^in
12 ju t^un pflegte. * Φα famen biefe 9)län*
ner ^aufig unb fanben Daniel beten unb
13 flehen öor feinem ©Ott. *Unb traten
^in§u unb rebeten mit bem Äijnige Don
bem fönigliφen ©ebot: «^err Jlbnig, ^afi
bu niφt ein ©ebot unterfd^rieben, baf , wer
in breifig 5!agen etwaö bitten würbe üon
irgenb einem ©Ott ober 9Λenfφen, o^ne
Όοη bir, Jtbnig, allein, foUe ju ben ^'6mn
in ben ©raben geworfen werben? 2)er^i3-
nig antwortete uni> fprαφ: @δ ift Wa^r,
1 1 . ü.L: unb er fniete be6 %.
cio non invenirelurin eo. *Dixerunt 6
ergo viri illi: Non inveniemus Danieli
huic aliquam occasionem, nisi forle
in lege Dei sui. * Tunc principes 7
et satrapae surripuerunl regi el sie
2,4.:i,9.5,to.jQpy^j g^jjj ^• . £)gj.j j,^^^ j^j aetemum
vive! *Consiiium inierunt omnes 8
principes regni tui, magistratus et
satrapae, senatores et judices, ut
decretum imperatorium exeat et edi-
ctum: ut omnis qui petierit aliquam
petitionem a quocumque deo et ho-
mine usque ad triginta dies nisi a
te, rex, mittatur in lacum leonum.
*Nunc itaque, rex, confirma senlen- 9
liam et scribe decretum, ut non im-
"^' V»•^** mutetur, quod statulum est a Medis
et Persis, nee praevaricari cuiquam
liceat. *Porro rex Darius pro- 10
posuit edictum et statuit.
Quod cum Daniel comperisset, id 1 1
est constitutam legem, ingressus est
domum suam, et fenestris aperlis in
TfofiRg.^f'coenaculo suo contra Jerusalem tri-
3s.48|Ps.55,jj^g tempoHbus in die flectebat genua
sua et adorabat confitebaturque co-
ram Deo suo, sicut et ante facere con-
sueverat. * Viri ergo illi curiosius in- 12
quirentes invenerunt Danielem oran•
lern et obsecrantem Deum suum.
*Et accedentes loculi sunt regi su- 13
3,10. per edicto: Rex, numquid non con-
stituisti, ut omnis horno qui rogaret
quemquam de diis el hominibus
usque ad dies triginta nisi te, rex,
millerelur in lacum leonum? Ad
quos respondens rex, ait: Verus est
6. S: iDvenimus.
bevat^f^lagt. vE: ben SHat^f^lug gefaxt. B: ba^
ber^cnig einen ißef. fiellen u. mit einem Verbot be?
felsigen foKe. vE: einen f. 33. gu geben u. ein 93. ju
befräftigen. dW: eine f. (Sa^ung ju fc^cn ... gelten.
ß.dW: eine 93itte (t^ut). dW: an irgenb einen ...
dW.vE.A: Sötoengrube.
9. ^arum, ο ^. ... u. fd^riftltd) t>cr)etci)nen laffen.
dW: bej^ätige bae iBerbot u. erlap eine (Sφrίft, bie
n. ju tüiberrufen, n. b. ©efe^e ... \υ. unweranberlic^.
vE: unler^ei(§ne bie @φί., bamit jie unαbάnbevlίφ
fei ... nia)t aufgel^oben tverben fann.
10. Hefe ... taS ®ebot faytiftlid) t>er}etd)nen.
11. gefdjrieben ... Oberfaal ... lobte, betete. Β
barum ba^ er e« ocx biefem fo getfian l^atte. dW
Dbergemαφ ... glciφn>ie er getb- »or biefem. vE.A
Dberjimmcr.
12. iene. (9Bie93. 6.) dW: Httenb u. fi.
13. Φα tr. fie ί)ίη u. r. t>or ... eefdjrieben, boft
3ebermonn, ber ...(JoIdjeS iftfeft. B: iDie ©acfie ift gei
wip. vE;@«ifi[o. A:äöa^riilbie9tebe(pgl.a3.8)
88 (6,14—21.)
VI.
Daniel in lacu leonum.
113
νος
ov
άπο των νιων της αιχμαλωσίας της i _
ονχ νπετάγη τφ δόγματί σον περί τον ορισμον \ ^T'J? DtÖ"ii^ *7^•Τ] '^^ ί^Π^ΙΡ!^ '^D•?
ov εταξας, xai χαιρονς τρεις της ημέρας αιτεί- ίη^ώη ^*r; ^Ί0ίί"^3?1 üi?D SSb^
ται παρά τον &εον αντον τα αιτήματα αντον. \ J^^^y^ Η^^'^^^ν^ ΠΠ^ΪΠ ^ΏΙ']
*^ Τότε 6 βασιλεύς, 'ώς το ρήμα ηκονσεν, πολύ \ > 'V ", Γ ^ ? ^ * ^ ^i " % * '
,, '^ Γ> . . , ν J . ^, , x^aü) 3?^tD ^ίnρ'Ώ ns ö^sb^ r^ii^
ελνπηίτη επ αντφ, και περί τον ύανιηλ ηγω- \ • - - • '^ Τ -^ s•: ^ : - ι•-.•:
νίσατο τον εξελέσ&αι αυτόν, παΐ εως εσπέρας \ P3 QÜD χ^^ΐ'^^ Ρ?*] '^Sli-.^. ^ξί?
^y ά^ωηζο/^ίΐΌ^ εξελεσ&αι αυτόν. ^^ Τότε οι \ Τ\ΛΤ\ ίίίΟΏώ "^bs^b ^3?"Ι rlD^i^T^^üäb
άνδρες εκείνοι λέγονσιν τφ βασιλεΐ' Γνώ&ι, ^^^^^ \^Η^3, ^ Hn^b^nb %^ΓΐώΏ Ιο
βασιλεν, οτι το δόγμα Μηδοις και Περσαις ■'■^ - ' \ ' • " " ι- τ - : ^' ' 1., '
τον Tray ορισμον και στασιν ην ο βασιλεύς » j• : ιτ • ;ίΤ - ^- ί^ : - ^ '» ••;
στ/ίσδί, οί) (J«t ;ταραλλάξαί. *? Γο'τδ 6 /9«σί- ''TO^ Γίν*^!! ίί^ίίΏ 3?5 ^Ibü';?
λίνί,' είπεν καί ηγαγον τον /ίανιηλ καΐ ενεβα- Xsb^"^^ ü'^p^ nOi<"b^"'^^ D*1B1
λον αντον εις τον λάκκον των λεόντων. Καϊ \ ^^U^ W^^^ J fT^DtÜilb i^b Ü^pTl"^ 17
εΐπεν 6 βασιλεύς τφ Δανιήλ* Ό ϋεός σον, \ ""^ ' " ι * Γ " ? Ί^ '?" \ ^"^ ^*•^ *
18 Xai ^Wxi^ λίβο» «αί έπέ&ηκιν im το W^^'O ruH"] iob^ Π3ϊ ΝΓΠηΝ
' / « , •• • IT : J- τ : τ : - <"Τ ατ τιτ : -
στόμα τον λάκκον, καϊ έσφραγίσατο εν τφ ίί^Τ^'ΐΓΐΙΣΐ vlbTlb© ΠΠ^Ϊί ^"1 'Tinbii
δακτνλίω αντον καϊ έν τω δακτνλίω των με- ^-έ-*- ..-.w^ ««»μ-.»-.• « ta.>i.>-)i.\Uk. w^m-»iQ
γιστανων αντον, όπως μη αλλοιω&η πράγμα ΤΓ' '"'^ • τ - : ιτ • : •• : «.
_^ r 'IT : V. : '"^: •
^^Ααί άπηλ&εν ό βασιλενς εις τον οΖκοί' | χη^^ hblD^^ilb iiSb^Ü ^Ti^. Γ^ί? ^^
αΙτον.αϊ ^οψή&η ädunvo,, .αϊ έ6ί<,μcna \ ^^^^'^^^ ^'^^-^-^
ονκ ειςηνεχση avjq), και ο νπνος ανιόν εγε- ^•\; -^- ' λ, τ τ: j • : - τ ητ-:|-: τ :
νετο απ αντον' καϊ εκλεισεν ό ϋεός τα στό- \ i^"^S*lBtü2 ϊ^-?^ ΙΊ*^^? ♦ '^»l'^'p? ^JI? "^
ματα των λεόντων, καϊ ον παρηνώχλησαν τφ -•ι»^^ i^lZl^b nbilÜinnÜl^ SHDiDÜl O^p*^
Ζΐανιηλ. ^^ Ιοτε ο βασιλεύς ανέστη το πρωί , : ι ^. _ r _ . „.
εν τφ φωτι, και εν σπονδ}] ηλβεν έπι τον \ τ, : j•• :Ι: • : '^ι--: ιττιτ •• -
λάκκον των λεόντων. 21 Και εν τω εγγίζειν ^ih^ τή^ ρ3?Τ 2*^2:3? bpS W^^"^"^
«^Toy τφ λάκκφ, τφ /ίανιηλ εβόησεν φωνζ ^^"^^ -iy^j? '^^^^'r; bi^*'^'^^ '^Ώ^^
μεγάλη' /Δανιήλ, ό δονλοςτον ϋεον τον ζώντος.
14. Β* πίζΐ τ5 6ρ. s er. ... αΐτη. 15. A^Bf (ρ.
άγο)νίζ.) τ». 16. Xf (ρ. έκίΐνοί) ηα^)ίτή^ησαν (s.
παρίτη^ήσαντο) επι τον βασιλέα καΐ ... πάντα 6ρ.
A2Bt (γ.ην) αν ... στησιι. 17. Χ* σ«. Α2Β| (ρ.ω)
σν. (Cf.v.21.} IS.B'.fjveynav ... επέθηχαν. EFXf
(ρ. λί&.) tva. A2Bt (ρ. εαφρ.) 6 βασιλ^νς. 19. Β:
ed. ΰλ fKifvfj/xav ... * (sq.) αντβ. Α^Β (pro έγίν.)
άπίστη. FX* κ. e/Aitatr-fin. Ε: νη^ληοεν (Χ: bet. Β SGBegqefü^rten. dW: @oi)nen ber ©efancjeiii
απέκλ.). 21. Β* tJ} ^ar. (AEFXf). A2BEX (pro f^aft. B: o^iht feine 5(^tun9 auf bίφ. dW: l^at u.
^ey. A*X) Ισχνρ^ (F: μεγάλγι xai ίσχ.). auf t». cjeai^tct vE: nimmt feine 91ΐί{ί|ϊφί!
V. 13. nnsn ö<"52 V. 14. '1 Ί^ιηι
V. 15. biioa «"in V. 16. rtnsa ϊ<"3η
V. 17. 'η 'n'^n*' ib. "isif^iü^ ^<"53
V. 20. i<'-l^5>t 's ib. "^nn^ 'B
13. ηαφ bem ... fo SHiem. üb. barf.
14. bcr oon bcn ®. auft 3. ift ... tiiut ... fein ©es
^anieU
(6,14-21.) 89
SDed ^onigd SBettu^nif * Daniel im Sötoengta^en* ^et .^önig am ®χαΗη. Tl.
unb ϊ)αδ iRecfet ber Kleber unb $erfer
14fott niemanb üBertmen. *@ie ant*
ttjorteten unb f^ra^en öor bem Äömge:
3)aniel, ber ®efangenen auö 3uba
einer, ber αφtet tt>eber bίφ; ηοφ bein
®ebot; baö bu ^erjeic^net iiajl, benn er
1 5 betet beö ilafleS breimal. * Φα ber itUnig
folφeδ ^5rete, njarb er fe^r betrübt, unb
t^at großen i^Ieig, bag er i)aniei erlbfete,
unb bemü^ete Ρφ, 61δ bie 6onne unter*
löging, ba^ er i^n errettete. *5lber bie
9Äänner famen ^ufig ju bem Könige
unb f:prαφen ju i^m: ä)u treigt, «gerr
Jtönig, bag ber aJieber unb Werfer Oleφt
i% baf atte ©ebote unb 33efe^ie, fo ber
^önig be[φlojfen ^at, foHen unöeränbert
17 bleiben. *Φα befahl ber Äönig, bag
man Daniel :^erbröφte, unb tvarfen i:^n
§u ben ÜJbttJen in ben Kraben. iDer
itbnig aber f:prαφ ju Daniel: 5)ein ®ott,
bem r>u o^ne Unterlaß bienejt, ber :^elfe
18bir! *Unb fle brαφten einen Stein,
ben legten fle loor bie Xi^üx am ©raben,
ben üerjtegeite ber ^bnig mit feinem
eigenen 0linge unb mit bem dinge feiner
©ertjaitigen, auf ba§ fonjt niemanb an
Daniel a}Zuti>n?iilen übete.
19 Unb ber Jlbnig ging tüeg in feine ^urg
unb blieb ungegeffen unb ließ fein Sffen
v>or ίίφ bringen, fonnte αuφniφtfφlαfen.
20 * i)e0 9)2orgenö frü^e, ba ber 2^ag an*
brαφ, ftanb ber il5nig auf unb ging
eiienb jum ®raben, ba bie ü^btven ujaren.
2i *Unb alä er jum ©raben fam, rief er
Daniel mit flägliφer ©timme. Unb
ber ^öntg fprαφ gu 5)aniei: Daniel,
bu Äneφt beö lebenbigen ©otteg!
15. Ü.L:u. mutete ίΐφ. 18. A.Atübe.
19. ü.L: blieb ungeffen (A.A:bl. nüchtern).
15. unfe fantt borauf. B; gefiel eö i^m fc^r übel, u.
er ri^tete ϊ?αδ ^er^ auf Φ. if|n ju erlöfen. dW: xtU
ten. vK: fe^r mi^müt^ig, u. ri^tetc f. <Sinn ...
16. (Sie 33. 6). B.dVV.vE.A: Sßtffe, ο St. dW:
bap bie SW. u. ^. ein ®efe^ ^abcn, ba§ fein 93erbct
ηοφ (Sa^ung, ttje^e b. M. fejlgefe^t l)at, barf geani
tert ttjerben.
17. inbcnfiöiocngroben. dW.vE.ArSötvengrube.
vE: bejianbig gebienet i)a|i, mögcb. retten. dW: er:
rette b. B.A: wirb biφ (erlöfen) !
18. fein fScid^lu^ über Φ. ηίφί geänbert totirbe.
vE: man ^oiete. B.dW: eö warb ein<St. (^ergu)gei
brαφt ... gelegt. dW.vE.A: auf bie Dejfnung ber
Y.8.15. sepjj^Q juxla decretum Medorum atque
Persarum, quod praevaricari non
licet. * Tunc respondentes dixerunt 1 4
5,13. coram rege: Daniel de filiis caplivi-
latis Juda non curavit de lege tua
el de edicto quod contituisti, sed
tribus lemporibus per diem orat ob-
secratione sua. * Quod verbum cum 1 5
audisset rex, satis contristatus est,
et pro Daniele posuit cor ut liberarel
eum, et usque ad oecasum solis la•
borabat ut erueret illum. *Viril()
autem Uli intelligentes regem dixe•
T.8.12. runt ei: Scito, rex, quia lex Medo-
rum atque Persarum est, ut omne
decretum, quod constituerit rex, non
liceat immulari. * Tunc rex prae• 1 7
cepit: el adduxerunt Danielem et
Drao.30. Hiiserunt eum in lacum leonum.
Dixitque rex Danieli: Dens tuus,
T.20. quem colis semper, ipse liberabil te.
^AUatusque est lapis unus et posi-18
Eft.3,i2.Mt. Ins est super os iaci, quem obsigna-
-ί^ββ. Yjj j.gj^ annulo suo et annulo optima•
tum suorum, ne quid fieret contra
Danielem.
Et abiit rex in domum suani el 1 9
dormivit incoenatus, cibique noii
sunt allati coram eo, insuper el
somnus recessit ab eo. * Tunc 20
rex, primo diluculo consurgens, festi-
nus ad lacum leonum perrexil. *Ap- 21
propinquansque lacui Danielem voce
lacrymabili inciamavit et affatus est
3,86.4,31. gy^. Daniel, serve Dei vivenlis!
®rube. B: ber Sille an Φ. dW: ηίφί« in Slbitφt
Daniel« tjeranbert. vE: in ber @a^e 2). ». n?.
fonnte.
19. blieb b« 9ϊαφί. B.dW.vE: «Palafi. A:^au«.
vE: brαφte bie 91. ;^u, i>(;ne bap er gegejfen. A: legte
^ά) obne @^eifc fφtαfeπ. dW: übernad^tete fafienb.
B: fein ^^reubenfpiel (dW.vE: S^eifφlάfer{nnen?).
B: αυφ »erging ϊί)χη fein (δφtαf. A: Λίφ üon i^m.
dW: ^oij. vE: toax geh)tφfn.
20. fiötoengrobett. B: in ber ^rül^flunbe, bo ee
liefet tüiirbe. dW:mit b.SD'iorgenrot^r, m.bem?ίφte.
21. B.dW: betrübter. vE: toe^mütl^iger. dW.
>E: Wiener (iß. IC).
90 (6,22—29.)
DanieL
VI.
Oaniel in iacu leonum.
Ο &eog σον, φ λατρεύεις ένδελεχώς, ει ήδν-
νάσ&η έξελεσ&αί σε εκ στόματος των λεόν-
των; ^^Καϊ είπεν /ίαηηλ τφ βασιλ&ϊ' Βα-
σιλεν^ εις τους αιώνας ζη&ι. ^3 'Q ^ggg μβ^
άηέστειλεν τον άγγελον αυτού παΐ ένέφραζεν
τα στόματα των λεόντων, χαϊ ουκ ελνμψαντό
με, ότι αατ εναντίον αντου εν&ντης ενρέ&η έν
έμοί' κα\ ενώπιον δέ σον, βασιλείς παράπτωμα
OVH εποίησα. ^* Τότε 6 βασιλεύς πολύ iiya-
&υνϋη ίπ αντφ, και τον ^^ανιηλ εϊπεν άν-
ενέγκαι εκ τον λάκκου. Και άνηνεχ&η Δανιήλ
εκ τοϋ λάκκου, καί πάσα διαφ&ορά ούχ ί•Λ)ρέϋιι
εν αντφ, οτι επιστευσεν τφ ϋεφ αντον. •*'' Και
ειπεν ό βααιλενς, καί ηγαγον τους άνδρας τους
διαβαλόντας τον /Δανιήλ, καΐ εις τον λάκκον
των iiovroji^ έβλη&ησαν αντοί και οΐ νιοι αυ-
τών καί αϊ γυναίκες αυτών. Kai ουκ εφ&ασαν
εις το έδαφος του λάκκου, εως ου ^κυρίευσαν
αυτών οι λέοντες, καΐ νταντά τα οστά αυτών
έλεητυναν.
'^^ Τότε ό βασιλεύς /ίαρεΐος εγραψεν πάσιν
τοις λαοΐς, φνλαΐς, γλωσσαις., τοις οίκονσιν iv
πάσχι Ty γ^ ' Ειρήνη υμΐν πλη&υν&είη. ^7 'Jgj^
προςώπον μου έτε&η δόγμα, του έν πάοη άρχη
της βααιλείας μου είναι τρέμοντας και φοβού-
μενους από προςώπου τον ϋ^εού /Ιανιηλ, Οτι
αυτός ϋ-εός ζών κα\ μένων εις τους αιώνας,
καΐ η βασιλεία αυτοΰ ου διαφϋαρησεται, καϊ
η κνριεία αυτοΰ εως τέλους. 28 "Αντιλαμβάνε-
ται καϊ ρνεται, καΐ ποιεί σημεία• κα\ τέρατα
έν ονρανφ καϊ έπΙ της γης, Οςτις έξείλατο
τον /ίανιηλ έκ χειρός τών λεόντων.
29 Καϊ //ανιηλ κατηύϋννεν iv zj βασιλεία
/Ιαρείον κα\ έν τη βασιλεία Κνρον τον Π^ρσον.
21. ΕΧ* σβ. A2Bt (ρ. ώ) σν, (Cf. ν. 17.) Β:
ηδννη&η (EFX: έδυνάσ&η). ΕΧ* των. 23. Β: αατ-
έναντι αί/τα ... * iv. Xf (p. ev&.) καί οικαιοσύνη.
24. AI: öx ίνρ. A2Bt (ρ. έηΐστ.) iv (Α^ΕΧ*).
25. Β: ηγάγοσαν (^yayor AFX; EX: ηγαγί). EFX:
διαβάλλοντ. Β: ΐνιβλη&ησαν. 26. Β: Tore Ja(}. ο
βασ. Α*: Μάριος. 27. Β: δόγμα τβτο, έν {δόγμα, τ»
er AEFX) ... α('τος iart &{6ς ζ. ... κνριία. 28. A^Bf
(α.«ζ..)τω(Α4ΡΧ*). \*τη(;...:iξdλιτo. EFX (pro
- ιτ : :<- J• »τ "τ ν: τ -
ι • 1\τ IT •• : Ι' : - τ • « •
\r : - • '••η τ • -ν: (τ τιτ ί -
%hb&5 Ρ'^π ]^12^Λ ^i^hi2 bb^23
• τ ν: ι•ν: 1 r : ιτ : σ ί " Λ -
JT : «•τιτ ί - J\ -J — i • ••-: : ~ j- :
τ : - Ι τ τπγ: Ij- : • -j- : : •
^bhn ιηχ3 :mnr iib nb^innsi
ν- -: "^ •• • JT : • -: j- :
'Tß bi^'^3^ poni iisrin npDDnb
•^T tu HDnüin-xb Mn-b^i Κ3
V •• j- : : * τ τ -: "^ τ : τ •.
rriNn*! iisb^ ΊΏίίΐ :nnbi^2 ρΝη^^
• : - : τ : - j- -;/- ι•• τ |•• Ι r ••
1 V • : τ τ IT : - < : " • ιτ
rr^r^nb ib^-iibi \^χτιήτ^ lin^ain
ίίήνΊίί iinn iiDbto-''?! ί^ i^ää
τ τ JT : - ι : «• : r - τ χ
Χ ϊ)ρϊτη lin^^nrb^l
-b^b ^ni i^iib^ ώΐ'^^^ ri^^s ^c
"^ Γ τ - : τ : - vjT : IT ' • - ••
' >• : IT »• VT- IT • : ST - ••. τ - : -
: - ' JT : τ τ : j• •♦ : j•
t\Th^ mp-in rbmi ν^δτ linb
j•• τ ν: ^τ'γ; ι • Ι • -:jt : Ι • :ιτ '<*••: ι•.•
τΙ- : τ - JT τ •.•: J • α•;•ιτ Γ
bannn ^ίb-^i^ hn^Dbnii rbbi^b
•^ — : • JT • •• ; - 1 • : JT :
δί5?Ί^ί3ϊl ί^ϊι^ώ^ ΙΝ^ΏΠΙ ΓΠίί 'TDi?'!
AT : - : CT - : • ' • : • : ' j• τ •• τ :
IT τ IT : - ν » • , •• • IT : j• •• •<
j : - : vr : - τ : "^ J" • ιτ :
IT τ : - V > *.':-: v^t : ιτ
V. 21. 'η ^-ini
V. 23. ^ 'Tin'i
V. 26. 'p 'j^i'Tnil
V. 27. 'p l'iSi'i'it
V. 29. 'p ni<D^Ö
;^ίΐ(>ος) στο^Ματος. 29. Α*: //«(;»/«. Af (in f.)*O^a-
^anUU
(6,22—29.) 91
®ie %ηΜ^η im ©raben» SDaö ©cBot für ©aniclö (Bott. ©antcl^ ©ettialt VI.
i^at ϊ)ίφ ααφ t>ein ®ott, bem bu o^^ne
Unterlaß bienefi, mbgen üon ben Ä5lven
22erl5ien? * Daniel aber rebete mit bem
Äbnige: «öerr ,Jtbulg, ®ott üerleii^e bir
23Iangeg Sieben! *mun ©Ott i>at feinen
(Sngei gefanbt, ber ben !i5ft>en ben Olai^en
juge^alten ^at, baß fte mir fein Scib
get^an ^aben, benn »or i^m bin iφ
unfφuίbig erfunben) fo i^aU iφ αηφ
n?iber biφ, »i^err Jlbnig, ηίφίδ get:^an.
24*2)a warb ber Äönig fe^r fro^, unb
i)ieß iDaniei auö bem @raben gießen.
Unb fie gogcn iDaniei axi^ bem (Kraben,
unb man fpürte feinen (δφαben an
i^m, benn er ^atte feinem ©Ott üer*
25 trauet. * Φα ^ief ber ^bnig bie 3)?änner,
fo Daniel ijerflagt Ratten, ^erbringen
unb ju ben Söwen in ben ®uum n^er*
fen, fammt i^ren ^inbern unb 2Beibern.
Unb e^e fte auf ben 33oben ^inab famen,
ergriffen fle bie ^'6vom unb jermalmeten
αηφ i^re ©ebeine.
26 Φα ließ ber itbnig iDariuS fφreiben
allen 935lfern, beuten unb äungen:
27 ©Ott gebe βηφ öiel triebe! *Φαδ ifl
mein 33efe^l, baß man in ber ganzen
'Öerrfφαft meinen Äönigreiφ0 ben ©Ott
iDanielö fürφten unb ίφeuen foll. iDcnn
er ijl ber lebenbige ©ott, ber ett»igliφ
bleibet, unb fein ,JlÖnigreiφ iji unyer=
gängliφ, unb feine «§en:fφαft ^at fein
28 (Snbe. * (Sr iji ein (Srlöfer unb ulotf)-
i)elfer, unb er t^ut 2^[a)m unb 2Öunber,
beibcö im «&immel unb auf @rben. 3)er
^at Daniel i)on ben Sonden erlbfet.
29 Unb Daniel n.>arb geiraltig im itbnig*
reiφ ^ariug, unb αηφ im ^önigretφ
J^oreö, ber Werfer.
28. U.L: beite im.
Deus luus, cui lu servis seuiper,
^.16. pulasne, valuil le liberare a leonibus?
* Et Daniel regi respondens ail: Rex, 22
3,28.pi'34,8.iß aelernum vive! *Deus meus misit23
Ebr.11,33. angelum suuni et conclusil ora leo-
iMco.2,6ü. umjj^ Qi jjQjj nocuerunt miiii, quia
coram eo juslitia invenla est in me;
CAct.25,8. sed et coram le, rex, delictuni non
feci. * Tunc vehementer rex gavi• 24
sus est super eo, et Danielem prae-
cepit educi de lacu. Educlusque est
Daniel de lacu, et nulla laesio invenla
ρ•.37,4ο. est in eo, quia credidit Deo suo.
* Jubente autem rege adducli sunt 25
viri illi qui accusaveranl Danielem,
^^'£,l'o.^' et in lacum leonum missi sunt, ipsi
et filii et uxores eorum. Et non
pervenerunl usque ad pavimenlum
laci, donec arriperent eos leones, et
omnia ossa eorum comminuerunt.
Tunc Darius rex scripsit universis 26
^'^^• populis, tribubus et Unguis, habilan•
3^31. tibus in universa terra: Pax vobis
multiplicelur! *A me constitutum 27
est decrelum, ut in universo imperio
et regno meo iremiscant et paveant
3,33.4,31.7, Deum Danielis, Ipse est enim Deus
**' vivens et aeternus in saecula, et re-
gnum ejus non dissipabitur, et pote-
pe.145,13. gjj^g gjyg usque in aeternum. * Ipse 28
3,29.4,32. iii)erator alque salvalor, faciens Si-
gna et mirabilia in coelo et in terra.
Quiliberavit Danielem de lacu leonum.
Porro Daniel perseveravit usque 29
1 21 Esr i t i>d regnum Darii regnumque Cyri
Έ.:44,28'. 'persae.
22. SGBie«. 6.
23. t)or bir, ο Ä» B: jucjef^loffen. dW.vE.A: u.
öen 91. ber S. öerfφίoffen. B: τηίφ ηίφΐ bef^äbigt.
dW.vE.A: üertc|ttn. dW.vE: ipeil vor i^mUnfφiιtb
an (in) mir gefunbeu iji (tvocben). A: ®eϊeφti9feίt.
dW.vE: f. Φeϊbreφen.
24. B: l^eraufjic^en. dW: ^erauö ... e« fanb [ίφ
feine 33erlc^iing an il^m. B: an feinen @. geglaubet.
25. ». &eS ©raBen« ... ihnen aüe ®cb. B.dW:
Re, (unb) i^re ©ö^ne ... B: Sic gelangten ahtx ηίφί
auf be6 ®r. 33., fo würben b. S. i^rer ηιάφίί9. dW:
fatnen n. auf ben ©runb ber ©rube, fo bentδφtic]ten
Γιφ.
25. S: accusaverunt. 28. ΑΙ.: de manu leoo.
26. (2ßie3, 31.) dW.vE.A: fφrίeb ... an alle ...
27. B: @e toirb ein 33. oon mir gegeben. dW.vE:
33. mir ergebt (ber) 33. vE.A: im ganjeii ©^hittt.
B: üor ίΣ). ®. erbittern u. Τχά) fürφten. dW.vE: »er*
e^ve u. ^üxa}U ... etoig bejiel^i, u. beffen 9ίοίφ ηίφί
jer^öret h)irb (untergel^t). B.dW: i^ (toä^vet) bi«
αηβ (S. vE: biö jum ®. bauert.
28. B: u. Erretter. A: ^eiianb. dW: ber ba er*
töftt u. errettet. vE: (5r befreiet u. rettet. B.vE: αηδ
berS.®cn?aU(dW:^anb).
29. bes «Werfen. dW: n)αrmάφtίg. vE: lebte glücfi
Ιίφ. Β: e^ ging φ. ιυοί^Ι. Α: blieb hi (S^ren?
92 (7.1-8.)
Daniel.
VII.
Oanielis de quatuor regnis visio»
VII• ■B' ετει πρωτφ Βαλτάσαρ βασιλέως
Χαλδηίων /Δανιήλ ίνυπνιον i'öev, nal αϊ ορά•
08ΐς της κεφαλής αντον im της κοίτης αυτόν,
χαι το ίνυπιον εγραχρεν
2 Έγώ Δανιήλ έ&εοόρονν iv οράματι της
vvκτόςf καΐ ίδον οι τέσσαρες άνεμοι τον ουρα-
νού πρΟςέβαλλον εις την θάλασσαν την μ^γά-
λην, ^ χαΐ τέσσαρα θηρία μεγάλα άνέβαινον
εκ της θαλάσσης^ διαφέροντα αλλήλων. * Το
πρώτον ώςεϊ λέαινα^ έχουσα πτερά ^ και πτερά
αυτής ώς άετοϋ' έ&εωρουν εως ον έξετίλη τά
πτερά αντής^ και Ιξηρ&η άπο της γης χαΐ επΙ
ποδών άνθρωπου έσταθη, καΐ καρδία ανθρώ-
που εδόθη αντγι. ^ Και ίδου θηρίον δεύτε-
ρον όμοιον άρκφ, καΐ εις μέρος εν έστάθη^
κα\ τρία πλευρά εν τφ στόματι αυτής άνά
μέσον των οδόντων αντης. Και ούτως ελεγον
αντΐι ' Άνάύτηθι, φάγε σάρκας πολλάς. ^ 'Οπί-
σω τούτου έθεωρουν, και ίδου &ηρίον έτερον
ώςύ πάρδαλις' και αυτγι πτερά τέσσαρα πε-
τειιον υπεράνω αντης ^ και τέσσαρες κεφαλαΐ
τω θηρίω, καΐ εξουσία εδόθη αύτφ. '^ 'Οπίσω
τούτου εθεώρονν, και ιδού θηρίον τέταρτον
φοβερον και εκ&αμβον καΐ ίσχνρον περισσώς^
καΙ οι οδόντες αντοϋ σίδηροι μεγάλοι, έσθίον
καϊ λεπτΰνον, κα\ τά επίλοιπα τοις ποσ)ν m-
τοΰ συνεπάτεί' και αυτό διάφορον περισσώς
πάρα πάντα τα θηρία έμπροσθεν αυτούς κα\
δέκα κέρατα αντφ. ^ Προςενόονν τοις κέρα-
σιν αντοϋ, και ίδου κέρας έτερον μικρόν άνέβη
iDSCr. capitis: Χ:*Όρασιςη'.
1. Α2Β: htt πρ, τ^Β. (EFX: τω πρ. hnB.). Β:
fUev ... t (p.eW/rv.) αϋτ5(ΑΡΧ*)'. EXf (in f.) a^-
χην λόγβ αι/τ« (F: και το κιφάλαιον των λόγο)ν fvmv.
ΑΙ.: οίρχτι λόγων ai'ra, nai άποκρι&ΰς ίΐ,πίν). 2. Β*
εν όράμ. της ν. (ΕΧ: εν 6ρ. μα της ν. FX: Ιν όράσιι
μα της ν,). Α2Β: προςίβαλον {-λλ. Λ^Χ). 3. Α*:
τέσσιρα. 4. Β* εχ. πτΐρά (A^Xf). Χ* (pr.) αντης.
ΑΙ : Ιξίτηλη ... ίζηγύρ&η {έξηρ&η Α2Β). δ. ΕΧ (pro
διντ.) 'έτίρον. Β: τρίΐς πλίνραΐ. 6. EFX: Όλγ. αντΰ
έ&. Α.^: τέσσιρα. Α^Β: έδ, αύτγι. 7.Xf (ρ. ε^ίοίζ) )
iv ορά μάτι της ννατός. Af (ρ. Ισχ. π^ρισσ.) παρά \ dW: f(^aucte ... U. ©eftd^te ... vE: itraumBilbet ίπ
πάντα τά &ηρία τά ΐμπροσθίν αύτϋ,χαΐ κέρατα δέ- \ feinem Jlo^ifc! B:u. fagte benSnl^altber @οφε. dW:
κα αι)τώ (A2 uncis inci., Β*) ... * (quari.) κα* (A2B bie@ummeber©.tt)arbiep. vE:frcrjö^(tebie^auvt«
cett.f). B*/*«ya2ot(AEFXt, Al.xoct μ ty.),.. κέρατα ! fad^e. (A: fa^te e« in toenig 2Borte u. ^ρναά) ee furj
^b^ nsüDxbnb nin natoa vii.
1 ... jv - - : " / τ -: j- : •
nüD&^n ^ητπη nVn ahn Βί<*'3η b^s
I--: f V •
vi V : V••-: )•• t - τ : •• • »τ <•• τ
x*ritb ^πΐΊ έ2'Ί^5 ϊΐΊχη K^b^b-D3?
τ - : j" - : - -:r ^ΛΤ : r
ΐνΠ 3?3Ίϊί*^ J!S5lin ii^'^b ΙΠ'^αΏ :i
' ' JT Κτ : IT AT - ' • Mcr : ιτ ι τ ; : -
V- : •»>•-: •• : - : jt : ιτ :'- ιτ
i^^m ^Ώ^^Ώ'^'ΐ n^ τ\^^η ΠΤΠ nb
. . . - .. _. j.. τ ΛΤ
jTv:r.• ι •'^: - '^- : τ : - i • - J• :
j -:|- iT r i ντ v: ^- 1 - >• τ;
n4b η^)2η na^Dn nns hvn
: JT : IT ''' I • ' * τ: IT τ ••
rrba? ribn^i nb'^ph in-nüibbi
nb ι^ΊΏχ pi »^^3tD rn ΠΏδΐ;
τ ι j• : IT ' •• ί Α" • ' -J" ^- *•. ί
nb^ ihiis : i^^ato ito2 ^bl^^ί '^^P ^
nbi ni]D3 "^inx ^ιίχι rr^in πτπ
τ : - : • • τ; IT <-:|- •• -: j•• τ
<τ : : - : ^" - ' ^ . • j- '. - ' r -
:nb zisn*^ lübüii ^ίhvπb Γώί<Ί
IT ^• : J (.τ : τ : τ : j- : ι •
^ί'^b'^b ''iTHS n'^hn πτπ hd^ ηηΐίίΐι 7
τ : |•• J•• : ν : .. — ; "Τ τ : j- τ
''^ΐ^Ώ}!^^ hb^nn 'kh^n^^ ηνπ ^ι^δ^ι
• τ : ν : τ • : τ r • : jt •• j -."r
τ r.• : - ρ ! • - •^ ; τ • - τι•-:
tr>b^^2 ίίΊί^ώ^ nb'nm nbDN pnn^!
j- : - : IT τ : »τ : - jt : ιτ ' τ : : -
τ τ r τ ' • τ ; - : -i" • . at : ιτ
bsniön j nb ntor i'^anpi n^bnp '^ίτ »
'^ - - : • It ^- -: I «^- : •- : τ τ ιτ: j•
ΠΊ^^τ ^Ίπκ ρρ ϊlb^^<^^'*'Dnp3 ΓΤ'ΐη
τ •• : "• τ; ιτ ' v'jv -:r τ-:ΐ-: •• -:
V. 1. nsi<u:ba^ ν"» ν. 4. 'ι ^«ιπ"!
ν. 5. "UJ Κ"3η ib. ρ"Π 1ί< D"na δ<"33
ib. 'η iin•«
ν. 6. nnsn 'b ί<"3α ib. '-^ 'η-^π''
ν. 7. 'ρ ni<:J'iD^ ib. ν»ρ2 'b κ"5η '"^ ^ιηι
ib. nnun '»η ''^lj:? 'ι ^in•!
1. Β. Α: fa^e ... ®ef. feine« J&au^te auf f. Sager.
uixa. EX: διαφέρον (X: όιέςρί^ί).
aifo aue.)
Hantel.
(7,1-8.) 93
^anield Xxmm unb @eft($t SDie ^tet f)to#ett X^ieu*
VII•
VH. Stti «Φη Sa^r ©elfagarS, beö
Äbntgö ju SSaBel, ^atte iDantei einen
3;raum unb ®efi(^t auf feinem 93ette,
unb er f^rieb benfelBigen 3^raum unb
öerfaffete i^n atfo:
2 3ίφ, Daniel, fa^e ein ®eflφt in ber
01αφί, unb fie'^e, bie öier SÖÖinbe untev
bem «§immei jtürmeten triber einanber
3 auf bem grogen 3)?eer, * unb öier grof e
%i)kxi jiiegen herauf au8 bem 9)?eer,
4 eine Je anberö benn baö anbete. * Φαδ
er|ie tüie ein S5n.>e, unb i)atU %\\iQd
\me ein 5lbierj iφ fa^e ju, Big bag
il;m bie ^lügel ausgerauft tüurben, unb
eg n?arb üon ber (Erbe genommen unb
eö flanb auf feinen Sügen tt>ie ein ^i\\\ai,
unb it)m trarb ύη menfφIiφeδ «^erj
5 gegeben. * Unb flelje, baS anbere $^ier
^ernαφ n^ar gίeiφ einem 59ären, unb
jtanb auf ber einen @eite, unb ^atte in
feinem ίΟΙαηΙ unter feinen Sai)mn brei
grofe lange 3^^"^ Unb man f!prαφ
ju i^m: ^Ui)t auf unb frif oiel f5ίeifφ.
6*9ίαφ biefem fa^je iφ, unb fiet^e, ein
anbereö 3^^ier, gίeiφ einem färben: baö
t)atte ^ier ifiügel, n)ie ein 93ogel, auf
feinem Oiücfen} unb bajfelBige ^^ier ^atte
üier Äö^fe, unb i^m tvarb ®en?ait ge*
7 geben. * 01αφ biefem fa:^e iφ in biefem
@efiφt in ber 9^αφί, unb fle^e, baS ijierte
il^ter tt?ar gräuUφ unb fφre(ίIiφ unb
fe^r flarf, unb ^atte groge eiferne 3«^"^^
fraf um ίΐφ unb jermaimete, unb baö
Ufbrige jcrtrat eö mit feinen trügen} eö
rt»ar αηφ ^iel anberg benn bie i>origen,
8 unb ^atte je^n «§brncr. * Φα ίφ aber
^ bie «isomer fφαuete, fle^e, ba brαφ
I. A.A: unb ein ®ο|χφί.
i. 5.U.L: ftunb. 6. A.A: ^arber.
^'^• Anno primo Baltassar regis VII•
Babylonis Daniel somnium vidit; visio
aulem capitis ejus in cubili suo. Et
^'^^• somnium scribens brevi sermone
comprehendit, summatimque perstrin-
gens alt:
Videbam in visione mea nocle, el 2
®'® ecce, quatuor venli coeli pugnabanl
Apoc.13,1. in mari magno, * et qualuor besliae 3
grandes ascendebant de mari, diver-
jer.4,7.Bi. sae inter se. * Prima quasi leaena, 4
^''^' et aias habebat aquilae; aspiciebam,
donec evulsae sunt alae ejus, et sub-
lata est de terra el super pedes
4,13.31. quasi homo stetit, et cor hominis
8,3; datum est ei. * Et ecce, beslia fi
Pr.28,15. gjjg sißjiiis yrso ϊπ paftc stetit, et
tres ordines erant in ore ejus et
in dentibus ejus. Et sie dicebant
ei: Surge, comede carnes plurimas!
*Post haec aspiciebam, et ecce aha 6
quasi pardus: et alas habebat, quasi
8,2ie. yvis, quatuor super se, et quatuor
capita erant in bestia, et poteslas
data est ei. *Post haec aspiciebam 7
2 40fe. in visione noctis, et ecce bestia
quarla, lerribilis alque mirabilis et
^,9, fortis nimis, dentes ferreos habebat
magnos, comedens atque commi-
nuens, et reUqua pedibus suis con-
culcans; dissimiHs autem erat ceteris
besliis, quas videram ante eam, et
^Ρί>ί•*^'•• habebat cornua decem. * Gonsi• 8
derabam cornua, et ecce, cornu
^'^ aliud parvülum ortum est de medio
2. B.dW: Φ. fing (i>ob) an u. f^jrac^ : 3φ fa^e
(fφαuetc) in meinem ®. bei (ber) Ul. vE: rebete ...
1xa\im(^(^a}t h>a:^renb d. Sil. B: 2Ö. beö ^. fi. auf ba«
gr. SDi. dW: brauen Ιοβ. vE: ]^ev\)or.
3. dW: tjerf^iefcn ein« tOit bem anb. vE:bie üon
einanber v. njaren. A: ». unter |ιφ.
4. oufgcl)obett. B: ^1. eine« 3t. dW.A: 5lriev3;
flügel. dW.vE.A: auegcriffen. vE: ti |χφ ». b. (S.
ouf feine %. fieilte. B.dW: u. auf (bie) §. gefleilct.
dW: eines 2)lenfφcn -ö. vE: ein Tlm\a)tni)tvi.
5. jroifdjeti f, 3. B:bae anb. jt»eite $;ί;. dW.vE:
ein anb. Ζί^., bo3 jh). B: jieiiete |ίφ an bie eine <B.
dW: auf ber e. <B. fianb e« αufreφt. (A: fi. jur
(Btih^.) dW:9lαφen. B.dW.vE: brei Stippen?
6. dW: %l. eine« JBogeiö ... J&öurtcr. B.dW.vE:
(bie) ^errfφαft.
7. flOe buöor.Xijiere. B.dW:füni^tevlίφu. (er*)
fφre(fl. u. überau« (auönel^menb) ft. A: u. nrnnber^
ΒαΓίίφ. dW.vE: tterίφieben üon aiicn ϊ^. (biv) »ot
i^m (waren).
8. B.vE.A: belrαφtcte. dW: 3φ gob ΟΙφί auf ..
flieg auf. vE: empor.
94 (7,9-16.)
Daniel«
VII.
Oanielis de quatuor regnis visio.
Iv μεσφ αυτών, καϊ τρία κέρατα των έμπρο-
σθεν αντον €^εριζώϋ•η άπο προςώπου αυτόν'
και ίδου οφ&αλμοί ώςεί οφθαλμό) άν&ρώπον
εν τφ κερατι τοντφ, κα\ στόμα Χαλούν μεγάλα.
^Έ&εώρουν εως ότου θρόνοι ετέθησαν^ καϊ
παλαιός ημερών ίκά&ητο. Και το ^δνμα αυ-
τόν ώςεί χιών λευκόν, καί η &ριξ της κε(ραλης
αύτον ώςεί εριον καθαρόν 6 θρόνος αντου
φλόξ πυρός, οΐ τροχοί αυτού πυρ φλέγον,
*^ Ποταμός πυρός εκπορευόμενος είλκεν έμ-
προσθεν αυτού' χίλιαι χιλιάδες ελειτονργουν
αυτφ, καϊ μϋριαι μυριάδες τζαρειστηκεισαν
αίιτφ. Κριτηριον έκά&ισεν, και βίβλοι ηνεφ-
χθησαν. ** Έθεωρουν τότε από φωνής των
λόγων τών μεγάλων ων το κέρας εκείνο έλά"
λει, εως το θηρίον εκείνο άνγιρηθη χαΐ άπω•
λΐτο, και το σώμα αυτόν εδόθη εις καυσιν
πυρός-, ^^καΐ τών λοιπών θηρίων η άρχη
μετεστάθη, καϊ μακροτης ζωής εδόθη αυτοΐς
εως καιρού και καιρού.
*^ *Εθεοτρουν εν όράματι της νυκτός, καί
ίδου μετά τών νεφελών του ουρανού ως νιος
άνθρωπου ερχόμενος ην^ καϊ εως του παλαιού
τών ημερών ίφθασεν, καΐ ενώπιον αυτόν προς-
ηγαγον αυτόν. ^^Καϊ αυτφ εδόθη η άρχη καϊ
η τιμή και η βασιλεία, καϊ πάντες οι λαοί,
φυλαί, γλώσσαι αυτφ δουλεύοναιν. Ή ΐξουηία
αυτόν εξουσία αιώνιος, ήτις ον παρελενσεται,
καί ή βασιλεία αυτόν ον διαφθαρησεται.
*^ Έφριξεν το πνευμά μον h τη εξει
μου, εγώ /ίανιηλ, και αϊ οράσεις της κε-
φαλής μον έτάρασσόν με, ^^ Κα), προς-
8. Α*: εμμεσο). Β: Ιζί^^ιζο)&η. EXf (in f.) κα.1
inoiei ηόλίμον προς τβς άγιας. 9. Bf (a. S-ρόν.) ot
(AEFX*) ... : Xevxov ο)ςΗχιο)ν. 10. Β* Ιλπορ. (ΑΕ
FXf). Χ: παραστ, εμπροσ&ιν αυτ». 1 Ι . Α* (pro
των ^ij/. A^BEF) ων έλοίλη. Xf (ρ. ίλά/..) ö^iW(io7v
ημην. Β: έως άνγιρέ&η το &ηρίον (* exfh'o) κ. άτϊ.
12. Β: μίτίστ. η άρχη. EFX (pro pr. /.αιρί) χρόν».
13. Β* ^ν (AEFXt)'. ΑΙ* (ult.) y.ai (Α2Β cetf. f).
Β: καί (* ivom. αίτβ) ττροςηνέχ&η αντω (EFX: κ,
ενώπιον αντπ προςηνέχ&η). 14. A^Bf (a. γλωσσ.)
και ... : δβλίύσβσιν. 15. EFX: έγο) /Ιαν. έν τ^ εξη
μβ ... συνιτάρασσόν.
-'■Γ ^ AT τΤ; Ι • τ (,τ-: f ■•■ TT JT :>-
V.•. τ τ : ι- : τ τ •.•: <••:-: ι • : -
-»• J- " -: j- τ ! IT J : - r• - :
ηη*^ i^ai^ p'^nri rbn iiDiD
Λ : 'V ' r - : • : i τ τ : τ
<- : τ • JT : • j" ;
Ίϊΐί-'^ϊτ rn'^ntü h^D"i3 iipD nnrs
j•• τ ι• : ' ν : • ; ν : f\ '
fcihnnnn ^^ϊ)2 Βρηη in^^s p'^hn
τ τ : ; - JT - • » τ ' • ' • - •'• - -:
•• -: j•• τ AT : - : IT : '- »•
ηη'^π^ι ribüi•^ ιη^ιη^ι έ^-ηνη nb'^Dp
ι.- • ι• τ : • J- : τ : Ι" <~ • tt
i'^irrn iihvn Ίί^ώ^ι tbitjs^i mp^b^^
ν : ν TT j•• τ : IT ν j-'•' ι*
linb ηπ'^η'^ i^^^ris nsni^^i linDöbtü
I V : - r : ' -r - : st : - : ' Α : ΐτ : τ
ί<ιη nnwS üä^^^ ins χ*•Ώώ ^dd5?
AT-: j•• τ ^ VT'.•: >- : τ - : ϋ••τ— :
%nimp^ nbtj J^j^ui'; p^n?-n?i
np^i iöbü3 DH'^ nbi pn^Q^npnu
'jT • 1 - : τ -ί- : ~• : • ι : ' : -
^^mh^ ^^*^ίί &ζ**ΐ2Ώ2? bb^ ^bbn^i
Kj- IT • : -JT - •._ τ - : - j : : -
"^n hh^ pbtö HDübüi i^inbs:'^ nb
- τ i<- : τ •• τ : τ ' Α • • * J"
tbsnnn i^b-^^ nn^iDbri^ n^r*^ ^ib
■^ ,- - : • jj ' y : - •• : •.• jt
. ,- •.. -: r
V. 8. 'i ^^ih^i ib. 'p n'-ip5>ni< ib. '"^ '^^n'^
V. 9. n-^n^ i<"3S ib. nmsa ^ζ"3S
V. io.'p')'is^Ji< ib. ^äna 'an ϋ<"53 ib. 'pp::^
V. 11. nbbu?3 x"3:3
V. 1.3. mn κ "33
8. B.dW.vE: brct öon bcn \)ongcn φ. ... απ biei
fem «§. itjaren 51. dW: aJlunb, bev ©evmcffene« r.
\E: «iicrmwt^i^.
9. 9llte tctf Xage. vE: cjejieiit. dW: Qiifcjefd)lrt;
en ... ein 93ctagtev ίιφ fe^te. vE: ©reie. A: ttx
itbctagtc. B: bic iÄ. ein breimenbeö %. dW.vE:
beffen 01. iobernb (br.) i^.
10. B: flop u. g. ^craue ein f. <Strom. dW.vE
^anieh
(7,9-16.) 95
®{e ®tu5re ttttb ber 5tlte« ©αδ ® επφ^ T)tt syiettf^enfojtt itt bett SBolFen• VII.
fieince *&ortt, toor νυβίφοηι ber torber^en
«^brner brei auägeriffen trurben; unb
fle^e, t>ajfeibige Ǥorn i)atk 5Iugen tt>ie
9)Ζεη[φ6η* klugen, uni) ein ^aul, ba6
9rebete grofe 5)mgc. *@οίφ€3 fa^e ίφ,
bi0 baf @tü^ie gefegt tturben, unb ber
^Ue fe^te |1φ. 5De| ^lctb tOax fφnce*
tinif , unb ba6 ^aar auf feinem «öau^t
&: tt?ie reine ©ofle; fein (Stu^)! tt>ar eitei
^ ^euerflammen, unb beffelbigen Oläbei*
10 brannten mit geuer. *Unb ijon bem=
felbigen ging auS ein langer feuriger
<Stra^ij taufcnb mal taufenb biencten
it)m, unb je^n taufenb mai jc^n taufenb
panben \)or i^^m. Φαδ @eriφt n?arb
gehalten, unb bie Φüφer rt>urben auf*
1 1 gct:^an. * 3ίφ fa^^e gu, um ber großen
Siebe trillen, fo baö ^orn rebetej ίφ
fa^e ju, big baö %i)itx getbbtet h?arb
unb fein S^eib umfam unb in baö ^euer
1 2 getrorfen ft>arb, * unb ber anbern 5^^iere
@ett)alt αηφ ouö n^ar; benn eö n?ar
i^neit 3cit unb @tunbe beflimmt, irie
lange ein ίegίiφeδ voäi^xm foute.
13 3Φ fa^e in biefem Θefίφt beg 01αφΐδ,
unb fle^e, eö fam einer in beö '^immelö
2ßoifen, trie eineg 93ϊenfφen Θο^η, hi%
ju bem Eliten, unb n?arb vor ben=
14felbigen gebrαφt. *2)er gab t^^m ®e*
)mait, ^i)xt unb ϋίύφ, bag i^m atte
3Söifer, i^eute unb Bungen bienen fotlten.
8eine ®etraU ift ett?ig, bie ηχφί tjer*
gc^et, unb fein Äbnίgreiφ ^at !ein
(Snbe.
15 3Φ, Daniel, entfette ηιίφ ba\)or, unb
16 foi(^e8 ®ef{φt erfφredtc m{φ. * Unb ίφ
10. U.L: μί)η l^unbcrt mal taufenb.
(Sin i^euerfirom ... Ό. t^m au«. (A: reifenber %.)
dW: aUt^riftben mal a^lijriaben. B.dW.vE.A: Φαβ
®er. fe^tc |ϊφ.
11. Β: Stimme ber gr. SBorte. dW: fobann, \üei
gen b. tjermeffencn JReben ... fφαucte ίφ. vE: ani-
acjto^enen gropfϊ)reφerίfφen iBovt•. B.dW: umc^is
Βναφί u. in ben 33ranb re« ^. (l^ingc^^eben) ιυ. vE:
ju ®runb 0επφί6ί u. jum SSerbrennen bem ^. über*
geben.
12. übrigen. B: J^errfφαft toarb ουφ ttcggenomi
men. dW.vE: 51πφ (Unb) ben übr. ίϊ^. h). ihre J&.
genommen. dW: benn ü^reö Sebcn« Sänge tu. i^nen
beji. auf 3. u. @t. vE: i^te Seben«bauer tt). i^nen
auf eine 3• u. jttjar eine befttmmtc 3. feflgefe^t
eorum, et tria de cornibus primis evul-
sa sunt a facie ejus; et ecce, oculi
quasi oculi hominis erant in cornu
T.vo.25.Apoc.j^jQ^ et OS loquens ingentia. *Aspi. 9
Apoc.2ü,4. cigijgjjj^ donec throni positi sunt,
Y.22.job.io, gj^ antiquus dierum sedit. Veslimen-
tum ejus candidum quasi nix, et ca-
Apoc.1,14. pjijj capitis ejus quasi lana munda;
E,. 1,15s,. thronus ejus flammae ignis, rotae
ejus ignis accensus. *Fluvius igneus 10
rapidusque egrediebalur a facie ejus;
AfötXu. millia millium minislrabant ei, et
decies raillies centena millia assiste-
ApoV.2oii2. banl ei. Judicium sedit, et libriaperti
sunt. * Aspiciebam propler vocem 1 1
sermonum grandium, quos cornu illud
loquebatur; et vidi, quoniam inter-
fecta esset bestia et perisset corpus
^^20,10.''^*'' ejus et traditum esset ad comburen-
dum igni, *aliarum quoque bestia- 12
2,2i.Ecoi.3, ϊ""™ äblala esset potestas, et lempora
'^• vitae constiluta essent eis usque ad
lempus et lempus.
Aspiciebam ergo in visione noctis, 13
Apoc'^ti. et ecce, cum nubibus coeli quasi
'^*~*'4"-^"'filius bominis veniebat et usque ad
antiquum dierum pervenit, et in con-
spectu ejus oblulerunt eum. *Etl4
dedi ei potnstatem et bonorem et
regnum> et omnes populi, tribus et
3 33 4 3j^ linguae ipsi servient. Potestas ejus
ApiiiiV.Vs.'polestas aeterna, quae non auferetur,
'■''33^''^' et regnum ejus, quod non corrum-
petur.
Horruit spiritus mens, ego Daniel 15
territus sum in bis, et visiones capi-
tis mei conturbaverunt nie. * Accessi 16
tüorben.
13. bit S^öcbt ... ^. b« Xoge. B.dW: mit bei φ.
9δ. dW: fam h)ic ... vE: etnja« h)(e ein 2)Ίcnfφenί
fol^n! B.dW: u. gelangte (bie) ju ... vE: ging
ju...^in(33. 9).
14. llnb ii)m »erb eeflefcen (3,4). B: ^itt\a)a^t
ifi eine eivtge'^. ... tfl ein folφeδ ba« nίφt »erfiorct
Yoixl•. dW: Äönigt^um ro. n. i\erfioret. vE; bie η
untergel^en tb., u. f. 9ίβίφ \v. n. jcrfi. werben. / ^
15. bdoor innerlid). B: SWtr Φ. tt)arb mein ©cijl'
mitten in bem ^tih burφftoφe.n, u. bie ®efiφte m;
^aüpti ... dW: ber ®. itixiiht im Snncrn. vE: bte
$;rαumgcfiφtem.Jlo^fc^ beunruhigten m. A:mαφ(en
mir ®rauen.
\::
96 (7,17 24)
VII.
WManielis de quatuor regnis visio.
ηλΰ-ον ivl των έστηχότων ^ χαϊ την άκρίβειαν
(ζητούν παρ αντον μαϋ^δΐν nsgl πάντων τούτων.
Και είπέν μοι την άχρίββιαν, καΐ τ^ν ηύγκρισιν
των λόγων έγνωρισέν μοι. *' Ταντα τα &ηρία
τα μεγάλα τα τεαααρα, τείτσαρες βασιλεΐαι
άναστηαονται έπΙ της γης. ^^Αί άρ&ησονται,
χα] παραλήψονται την βασιλείαν άγιοι υψί-
στου καΐ χα&εζου6ΐν αυτήν εως αιώνος των
αιώνων. ^^ Και εζητουν άχριβώς περϊ του
θηρίου τον τετάρτου•, οτι ην διάφορον παρά
παν &ηρίον, φοβερον περισσώς, οι οδόντες
αντοΰ αιδηροΐ χαΐ οι όνυχες αυτοΰ χαλκοί,
fa&iov και λεπτννον, χαΐ τα επίλοιπα τοις \
ποσιν αυτού συνεπατει ^^ και, περί των κε-
ράτων αυτοΰ των δέκα των έν τη κfφaλfj αν- |
του, και του έτερον του άναβάντος καΐ ^κτι•
νάζαντος των προτέρων τρία, κέρας εκείνο•, φ
οι όφ&αλμοί καΐ στόμα λαλούν μεγάλα , καΐ
ή όρασις αυτοΰ μείζων των λοιπών. -^* ΈΟεώ•
ρουν, καΐ το κέρας εκείνο έπο/ει πόλεμον μετά
των αγίων, καί ΐσχυεν προς αυτούς, ^^ εως
ηλ&εν 6 παλαιός τών ημερών κα\ το κρίμα
εδωκεν άγίοις υχρίστου, καΐ 6 καιρός εφ&ασεν
καΐ την βασιλείαν κατεσχον οι άγιοι.
2^/C«< είπεν Το &ηρίον το τέταρτον βα-
σιλεία τετάρτη εσται έν τγι γη, ήτις υπερέχει
πάσας τας βασιλείας, καΐ χατα^ ά^γεται πάσαν
την γην, και συμπατησει αύτην καΐ καταχόχρει.
^^ ΚαΙ τα δέκα κέρατα αυτοΰ, δέλα βααιλεΐς
άναατησονται^ χαΐ οπίσω αυτών άναστΐ]ϋεται
έτερος, ος νπεροίσει κακοΐς πάντας τους
έμπροσ&εν, και τρεις βασιλείς ταπεινώσει.
16. EX.* μα&(ΐν.
\7.Β* τά μιγ. Α* : τ^σσίρα.
18. EFXf (ρ. αΙώνος) κα« έως• αιώνος.
19. Β: διαψέρον ... * (alt.) ot.
20. Β: τών nqoniuv (* rqia, πέρας ixnvo, AEFXf,
Al.f [ρ. τρία] xai). EX: ορασις αντών μ. Α* : μ(ίζ(ύ
(^itCwv Α^Β).
21. Β:ΐσχνσ(.
22. Α2Β|(ρ.έΌίς)«. Β* τών.
23. Xf (in f.) αντήν.
24. Α* : όπ. αύτβ (οττ. αυτών Α^Β).
j'• : ν VT • - : τ — : jt ' • - -
,- •■ ' - —.1- AT .• Τ - <• •
JT τ Ι" ι •• • *Ι" • ! ι • . ντ ~ '
}τ : : - κ ' - ' c • r τ τ ; : -
»<::-: 'λ ' '• ν•• •'- τ : -
IT - -• IT ;- τ v^ : τ : JT - τ : -
τ : r "^ - τ • - : • : ^ 1 • -ν:
» Λ•• : τ 1 • IT : IT η-: ΐ" τ :jt • :
j- : • : •.• : - ν . <" * τ • - jt • :
;t : ~ : VT τ : »τ : - jt : ιτ τ :
τ •• : j• - -: <T- jl- - : ιτ : ιτ
ν,- τ η: ' • τ Γ ' »- : • j• • τ: ιτ :
br^i nb r3^3?i ρτ wnpi nbn
; τ ' j• : - : ι •• • ^ τ : •- : λτ :
:ηηΊηπ-|Ώ ηη riitni ρηηΊ bb^sia
IT τ : ~ ' ■ ^ ν- ^τ ! ■•' ί ' τ : : , ~ ^• ~ '■
ηηρ ^ins? ρτ ^^DΊp1 η'^ηη πτπ2ΐ
^τ': ίτ : ιτ ! •• • jt :Ι- : •• -; j" τ
τ- : ι• j-^ ' ι : ιτ : ιτ :^ » Λ• •'-
''üä^'ipb ππ*^ ί^^ηη &i»i2i•^ pns?
^iDonn sn^rDbn^i rhu xdut^ r^i'^bs'
i• ν: IV VT : - τ : jt : • : ' λ
J ι•
^Dbti iih'^3?^3n ίίηνπ ίώ^ ρ
< : - τ :jt • : τ : ι•• — : ' •'
Μώη ^'^ si?nsn sinn ^ί°r^nΊ
,•• : • >• 7 : - : •••": ι•.• τ τ • .
Ni?nii-b3 bDiinn öinnsbri-bs-ltD
τ : ~ τ •.. ■• : Ατ τ : : - τ ' •
Ίώ3? ϊί^ηρι :nDpnni η^ώ^ι^ηη^
— : JT- :»- : ιτ•• ί ',: »*■'''
\mp^ r^b^ rr\w nh^sb^ nat)
Ι ^ ι •. : ι ν : - /τ : - τ • - τ •
•• : . < : ' .. _ ,- Fj :^ ι τ τ: ιτ :
ν. 19. r?3p2 ':tin κ"ί3 ib. Ί -ι'ΐη^
ib. bis '1 ^'in'i ib. nnsn 1» i<"3:3 '-i ^'^n-'
V. 20. 'p rhtiV\ ib. rup2 'ώπ i<"5S '^ 'n'^n^
V. 23. 'p riNSJ^n'n ib. bis nnsn 'in «"an
V. ? i . nnsa it"aa
16. dW: nal^ete einem von ben 2)ailei)enben u. b.
i^in um ©ctinffe« über alie« biefee. vE: Umfteijen:
ben ... ctiüa« Suüeriaffige«. A: ben (Sinn öon αίί
biefem.
17. B: Φα^ foi(i}er gr. %\). öier jtnb, fo ttjerben ».
'P
'>:>,
^mnicU
(7,17—24.) 97
SDtc ©eutuitö. ®tc t>in ^ti^e. ©αδ 9ίΐ6ίφ bcr ^eiltgctt.
VII.
ging gu bcren einem, ble ba jianbcn,
unb bat ti)n, bag er mir von bcm aUem
geti>iffen 33οΓίφί gäbe. Unb er rebete mit
mir xinb jeigte mir, νυαβ eö bebeutete.
17*i)iefe \3ier großen ^^iere finb vier
9ΐeiφe, fo auf (Srben fommen rt>erben.
t<S*^ber bie ^eiligen be8 φöφften tverben
baä Oieiφ einnebmen, unb werben eö
1 9 immer unb en.ήgliφ beft^en. * Φαrnαφ
glitte ίφ gerne gewußt gen^iffen 33eriφt
üon bem viierten 3^i)ier, t^κίφeδ gar an*
berä loar benn bie anbern atte, febr grau*
Πφ, bog eiferne ^ai)nt unb eherne »flauen
^atte, baö um [ίφ frag unb jermal»
mete, unb baä Uebrige mit feinen i^iüjen
20 vertrat; *unb t>ou ben je^n «Sörnern |
auf feinem '^an\>t) unb von bem anbern,
ba§ t)erüorbrαφ, vor vι^eIφem brei abfie*
ienj unb von bemfclbigen ^orn, ba3
^ugen b«tt^ unb ein DJiaui, ba§ große
^inge rebete, unb größer War, benn bie
21 neben i^m tvaren. * Unb ίφ fa^ebaf*
feibige ^orn flreiten n?iter ble ^eiligen,
22 unb bei)ieit ben @ieg trißer fie, * biö
ber ^Ute fam unb ©ενίφί i)ieit für bie
o^eiligen beö ^bcbften, unb bie Seit
fam, bag bie ^^eiligen baä Oϊeίφ ein*
näi)men.
^23 dv fprαφ aifo: Φα0 vierte ^i)ier
tvirb baö vierte Oieiφ auf (Srben fein,
η-ίοίφεο nurb mäφtiger fein benn ade
Oieiφe; eg tvirb aüe Öänbcr freffen, §er«
24 treten unb jermatmen. * ^k ^ebn v§5rner |
bebeuten ^e^n Jlönige, fo nuö bemfeiben |
9leiφ entpei)en tu erben. 9ίαφ bemfelbi» |
gen aber ivirb ein anberer auffommen, |
ber tt>irb mäφtiger fein benn ber vorigen i
feiner, unb trirb breiJlönige bemiUbigen. j
1
16. A.Ä: berer (Ü.L: ber) einem. '
▼.10.
I
2,37se.
8,li.
▼.7.
▼.7•.
ad unum de assislenlibus, et verita•
teni quaerebam ab eo de omnil)iis bis.
Qui dixit mihi inlorprelalionem scr-
monum el docuit me * Hae qua- 1 7
luor besliae magn^e (jualuor sunt
regna, quae consurgenl de terra.
v.27.'.i,44.Ei.* ^uscipient aulem regnum sancli 18
(>ü,iKs«p.5,p^j aiiissjpfjj^ et obtinebunl regnum
usque in saeculum et saeculum sae•
culorum. * Post hoc volui diligon- 1 9
ler discere de beslia qiiarla, quae
erat dissimiiis valde ab omnibus et
terribilis nimis, denies et ungues
ejus ferrei, comedebat et comminue-
bat, et reliqua pedibus suis concul-
cabat; * et de cornibus decem, quae 20
habebat in capile; et de alio quod
orlum fuerat, ante quod ceciderant
Iria cornua; et de cornu illo, quod
habebat oculos et os loquens gran-
dia et majus erat celeris. *Aspi-2l
ciebam, et ecce, cornu illud faciebat
Apoo.n,7. ijpjjyjyj advcFsus sauclos, el praeva-
^,9. lebat eis, * donec venil anliquus 22
tco.6,2. dieruiT) el Judicium dedit sanclis ex-
celsi, el lempus advenil et regnum
'■'®25,34.^'oblinuerunl sancli.
Et sie ail: Beslia quarla regnum 2.^
quarlum erit in terra, quod ma-
jus eril omnibus regnis et de-
vorabit universam terram et con-
Apoe 17.12. c'iici'bil el comminuel cam. *Porro 24
cornua decem ipsius regni decem
reges erunl, et alius consurget
posl eo«, el ipse polenlior eril
prioribus, el Ires reges humiliabil.
^önlgcauöber®. empor fommen. dW:T)iefeiiv.i^^.,
bereu üier — v. .^. \ΰ. [ίφ üüu b. IS". crtjeben.
18. B: bae Jlöniqreid) empfangen, n. fie ΐυ. b. Si.
iniiei)ab:n biö in ©rntt^feii, ja hü In bie (Sw. ber
(Sivigfeiten. dW.vK- befonimcii (bebvtitcn) in (Stv.,
(ja) in Qiie (5w.
19. li: Φα wünfc^te ίφ ... ciW: @cbvinn begci^rte
ίφ ®ett)i§i)eit über ba«. vE: hierauf WoUU ίφ ...
h)i|Ten(«.10. 7).
20. (33. 8.) B.dW: bejfeu v'infcijen gr. ivav binn
einer ©ef.iien (feine CMenoffon). vE: ®e|lait ... αίδ
bie übrigen.
^i^olöfllotteii' »Bibel, ίΐ.ϊ. .3. 99ί>β 2.3lbtö.
21. Β: einen (Stielt batten mit ben ^., u. c3 ultn
moφte fie. dW: tüie ieiied i}. v^rieg füi;rete ... über
fte jiogte. vE: fie übemaltigte.
22. 11. ber Xa^e ... ba* (^. gegeben n>urbe b«n ...
citin(ii)mcti. B: baben feilten. (dW: ben ... 9ΐ€φΙ
geid}affth)arb? vE: öerfφnP?)
23. gnttj onbcr« fein b. a. bie 31. dW: ein üier;
tc^ ... »evfφic^en ... 1ίerfφliπot bie ganje @rbe ...
24. flar ein anberer fein, benn bie vorigen. B: <ξ>.
üon bemfeiben .^önigr. ba« finb J 0 M. bie auffielen tt).
vE: eruiebrigcn.
98 (7,25—8,5.)
VII.
Daniel.
Oanielis de ariete et hirco caprarum visio•
^^ Kai λόγους προς τον νχριατον XaXijmi, '^Ü3'^^[p^* ^^)3's ίί^^5? TSb '1''^13'Ί >^3
xal τους αγίους ΰφίατον παλαίωσε!* και υπο- ί '" %' . ? * •' * 7 *' * .* ?
νοήσει την αλλοιωσαι χαιρονς και νομον \ Ζ•Τ• *ττ : - : -: -Ι ^-: i ν ^ν
καί δοΟήσεται εν χειρί αντον (ως καιρόν καΐ ι V3^3?1 Vl^'l^ Π'ί'^Β ΊΊΠΠ'^ΪΊ'^Ι Π^'Ί
καιρών και ήμισυ καιρόν. ^^ Και το κριτ>ι
ριον καθίσει^ καΐ την αρχήν μεταστησονσιν
του άφανίσαι καΐ τον άπολεσαι εως τελονς.
^"^ Και η βασιλεία καΐ ή ^ξονσία και η μέγα-
λωσννη των βασιλέων των νποκάτω παντός
τον ονρανοϋ ίδό&η άγίοις νχρίστον και η
βασιλεία αντον βασιλεία αιώνιος, κα\ πασαι
αί άρχαι αντφ δονλενσονσιν και υπακηνσητ-
VT τ ι : η τ ; - : ' : - :
Ν*Γΐ^2Ίϊ1 N3Dbt25l iih^.^DbtJi^ :N^DiC27
j : ^ τ τ : τ : τ : - η
- • : τ - : τ j : τ : : - "•
n^b^ nn^Dbn v^i'br ^ώ'^ηρ ü^h
ται.
2S
Έως ωδε το πέρας τον λόγου. Έγώ \ -liinbs*^ »^b ö<**DübüD "^b^ D^V
J^\ 1Λ „; *.„! / '. i ' V Τ : • ι•. t-jt: τ '^ : -τ
^ανιί^λ^ έπϊ πολύ οι διαλογισμοί μου συνετά-
ρασσόν με^ κάΙ η μορ^ιη μου ί/λλοιώΟη έπ
εμοί' και το ρήμα εν τη καρδία μου σννετη-
ρησα.
νΐϊΐ• Εν ετει τρίτος της βασιλείας Βολ-
τ άσαρ τον βασιλέως όρασις ώ^&η προς μβ,
εγώ /4αηηλ, μετά την οφΟεισάν μοι την αρ-
χήν. '^ Και ημην εν Σουσοις τχ[ βάρει η εστίν
εν χώρα ^4ιλάμ' και ί'δον εν οράματι^ καΐ
ημην επΙ τον Ούβάλ.
^ Και ηρα τονς οφθαλμούς μον και ίδον,
και ιδον κριός εις εστηκώς προ του Ουβάλ'
κα) αντφ κέρατα, και τα κέρατα νχρηλά, και
το εν νχρηλότερον τον έτερον και το νχρηλό-
τερον άνεβαινεν έπ εσχάτων. ^ Και ιδην τον
κριον κερατίζοντα κατά ϋ^άλαβσαν και βηρράν
καΐ νότον και λίβα' και πάντα τά β^ηρία ου
στησονται ενώπιον αντον, και ονκ ην ο f|«<-
ρονμενος εκ χειρός αντον, και εποίησεν κατά
το θέλημα αντον καΐ έμεγαλννβη. ^ Κ αϊ
εγω ημην σννιών, καΐ ίδον τράγος αιγών
25. EFX (pro παλ.) πλανηαΐη (ΑΙ.: ταπίΐνώσίΐ).
^t (Ρ• Ρ•"• iioiii)H) και κα6(>« (Β ΓβΙΙ. *, Α^ uncis
incl.). Bf (ρ. uil. καί) γί.
26. Β: ίκάΟιοί {xa&iofi A^EFX, Α*: na&fiari).
Xf (ρ. οί(^χην) αντΗ.
27. Af (ρ. Η().) κα* (Β rell. *, Α2 uiicis incl.).
28. Β: *Εγ. Α , oe οιαλογ. //« ϊπΐ ποΚν (ΕΧ* ίπϊ
πολύ) σΐ'νίτάρ. ,ui ... * t/t έμοί (AEFXf) ... : diirij-
ο?;σα (σνητ. AEFX) Af (in ΐ.γ'Ορασίί; η .
Inscr. capitis: Α:"0(;«σ»ς ö'.
Is. Α* (iit saepe): Βαυτάσαζ) [Βαλτ. A^B). Af
tp. //αν.) εγώ Αανιηλ (Β rell.*, A^ uncis incl.).
A^B-: /Γ^ος /tf evu) ... ά^}χήν, r.ai ...
2. Xf (ab in.) Kai nöov ίι• rfi όοάσκ, κα« iyiviTO
iv τω Ιόην μ^. Β* κ. ΪΛον Ιν 6(i. (AEFXf).
3. Η* r.tQara κα< τά (ut Α etiam EFX). A2B(pro
all. νχρηλ. AEX) ΰχΐ'ηλον. Χ: έπ ίσχάτω.
4. Β* κ. λίβα (AXf ) ... : στήσίχαι (-όντα* ΑΕΧ).
Λτ : • ι* JT \τ ~ ' ' : - : r :
I" : • >• • : iT f • --: τ j - : • - • :
'-i2:N*u3b2niiDbt)bt2iibu3rDti:3 Vi II.
•r•-: r
hi>ini5n nrn^n ab'^s^a ηώ.^ ητ2η
ν : ν IT AT • : - JT •• : ι•.• - : "^ .' '
IT >- ^ - • ν τ »— :r ' τ IV
0"^:^^^ ibi ^nkn ^Dsb i^i? nns
•AT τ ' : J : IT •. IT r• : • ν τ •.•
-m ητί2'^ Γπ^^ηι ninina D'^anpm
ι • JT : - - IT : ^ : -j- τΐ: - :
ίη3ΊΠίί2 nbi? nnns^nn η^:ώη
IT -: |- τ VT τ : - : ... -
τ τ : TT-••-: • - τ ν • _• τ
i'^bsb ?iTO3?^-N'b hi^n-b^i hs^di
r τ : j : - 1- I - τ : τ : •.• τ
•^ ι• : • : ν. : • ^τ τ : λ τ * κ.• - ' >•• :
b'^-TS^n-n^D? nani ri^ '^η^'Νη ι *^3δίΐ η
•• IT • ~ <...:!... ' .• τ W- ι-
ν. 2.5. 'ρ ni<b3J
V. 3. nnen 'am Vai5<n ä"33
25. uttb jtDo 3cttcn. B.vE: tDirev t>. φ. SSorte ic;
ben. dW.A: Sficben auifio^cn. dW: bcbrücfcn. vE:
untcibrürfen. B.A: aufreiben? B: αuί^eufen, Seiten
u. 91εφί ju anb. dW:finncn, gcfljciien u. ®. vE:
baraiif benfen, bie 3• u. tai ... A: meinen ... άη^. ju
fönnen?
26. B.dW.vE.A:fici)fc^en. B:fte trerben f.^crrj
fii)ofi ttjcgnebmcn. dW.vE : man ttivb i^m bie -§
nel^men. B: vertilget u.umg. ttJ.bii αηί (Snbe. dW
iOanieU
(7,25-8,5.) 99
©eS §o$ftett ßdfteruttg* SDie borüBergc^enbc «♦ bte mi^t ©etoalt SDer aSBibber :c. VII.
25 * (Sr tinrb ben «^ö^flcn iäflcrn unb
bie «geili^en beö ^öd^flen ijerj^bren, unb
lüirb ίΐφ unterließen, 3cit unb ®cfe^ ju
ani)ernj j!e njcrbcn aber in feine «i^anb
gegeben ttjerben eine 3«•^ wnb etIΐφe
26 3«it«n unb eine ^aibe 3fit. *Φαπιαφ
ϊυίΠ) bad ©erid^t gehalten njerben: ba
tt>irb bann feine ©etralt unggenommen
n?erben, bag er ju ©runbe vertilget unb
27 umgebradjt werbe. * ^6er baö Oieidj, ©e*
walt unb a)^αφt unter bem ganzen Fim-
mel wirb bem (^eiligen 23olf beß »^öctjften
gegeben tverben, beg Olei^ etiug iji, unb
ade ©etvalt wirb iijm btcnen unb gel)or*
28 ^en. *Φαδ n?ar ber Olebe (Snbe. Qlber
ιφ, 2)aniel, ivarb fe^r betrübt in meinen
©ebanfen, unb meine ©eflait Derpei j boφ
behielt ΐφ bie 9lebe in meinem ^er^cn.
VIII. Sm britten 5a^r beö Äöntg«
retΦδ öeö JlönigS 33eifajar erfφien
mir, Daniel, ein ®efίφt, ηαφ i>em, fo
2 mir am erften erfφienen war. * 3Φ
tvar aber, ba ιφ fDlφeδ ®efίφt fa^e,
§u Sdjiofe eufan im Sanbc (Slam am
ÜBaffer Uiai.
3 Unb ίφ i)ob meine ^2lugen auf unb
fal)e, unb fietje, ein Stbbcr fianb üor
bem 2Baffcr, ber ^atte jtrei ^o^e ^5rner,
boφ eins ^5^er benn baö anbere^ unb
4bag ^öφfie η?ηφ0 am legten. * 3Φ
fa^e, bag ber 3ßibber mit ben ^iJrnern
jiieg gegen 5lbenb, gegen ϊ)Ίitternαφt
unb gegen SWtttag, unb fein 3!^ier fonnte
öor i^m befielen, ηοφ üon feiner »^anb
errettet n?eri»enj fonbern er ti)at wag er
5 wollte, unb warb grog. * Unb inbem iφ
barauf merfte, flei^e, fo f ommt ein Siegen*
3. ü.L: ί}\ύ ... flunb.
Apocüa^si. * Et sermones contra excelsnm lo- 25
queUir et sanclos Allissimi conlerel,
,,^2,. et pulabit, quod possit muiaro lern-
pora et leges; et Iradenlur in manu
''ΐνΓ*" 6J"^ usque ad lempiis el tempora vi
y,uK-i2. dimidium leniporis. * El Judicium 26
sedehil, ul aufeialur potenlia, el con-
leralur el dispereat usque in ΓιΠί•ΐΏ.
*Iiegnum aulem el poleslas elniagni- 27
ludo regni, quae est suhler omne
"•'«.^'^ia^.^^-coelum, delur populo sancloruni AI•
Lc.t,33. tissimi, cujus regnum regnum sempi•
ternura est, et omnes reges servieiit
ei el obedienl. * Hucusque finis 28
verbi. Ego Daniel niullum cogilalio-
nibus meis conlurbabar, el Facies
o.e.-i.iOje. j^gj^ mulala est in me; verbum
Lc.2,19. guiem in corde meo conservavi.
Anno terlio regni Bailassar VIII•
regis visio apparuit mihi. Ego
y^t. Daniel post id, quod videram in
principio, *vidi in visione mea, cum 2
Eet.1,2. esse,^^ in Susis Castro, quod est in
*^"'^2ίί?*^* Aelam regione; vidi aulem in visione
esse me super porlam Ulai.
io,5.zach.t, gj levavi oculos meos et vidi, et 3
ecce aries unus slahat ante paludem,
Habens cornua excelsa, et unum
excelsius allero atque succrescens.
3i^l:i.u",9!'Postea * vidi arielem cornihus venii- 4
lantem conlra occidentem et conlra
aquilonem et conlra merrdiem, et
omnes besliae non polerant resislere
"■' ei neque liberari de manu ejus; fe-
"•^'' cilque secundum volunlalem suam el
magnificatus est. *Et ego inlellige• ft
bam: ecce autem hircus capraruin
4. Al.t (p. venlil.) contra orientem el.
t«.
.•.2((.
u.fie für immer »erttlgen u. tternii^icn. vE: jierfiören
u. c^änjiiti) ü.
27. feie &. u. S?of)eit ber ^'öntsreicbe unter &eni g.
J^. dW: Unb ^onigtöum u. J^evrfφαft ii. (^, über
aiieJKei^e. B.dW.vE.A:«cif beri)etltgcn. B.dW.
vE: u. alle .l^errfc^aften »erben ...
28. unruljie. (dW: <Bo Xotit bic ®ef(i)ic^te?) B.
dW: 3Κιφ i). erfc^recftcn (gar) fei)r ineinc (^^. vE:
beiinru{)igten (vgl. 5, 6). vE: m. ©είΐφί veränberte
ίΐφ. dW: bcwal^vte bie ©αφε.
1. im «Mnfane. vE: Jcίgtefΐφ mir. B: αηταη.Ίιφ.
dW: früher.
2. abcr^ tote mir bäucbte ... in ber Sanbfd^aft (S. ;
u.mir bäufi)te, ich fitünbe om^lu^ II. B: Unb id) falje
im ®€[ίφί u. cö gcfφαl^ ba ίφδ faiie, fo trav ίφ ouf
t. βφΐ. dW: fφαuete ... aU ΐώ ίφ. iv. id) in (S. bei
'-ÜHrg.
3. "Sin^. B.dW.vE: ^irci φ. u. bie f^W. (beiben)
ξ), iraren ί)θφ. dW.vE: ba« böfievc
4. B.dW.vE. A: [ai}C ben 29. fiepen. B: fielen.
.4: i^m tuiberrte^en. B: alfo ib. er ηαφ feinem 200^1=
gefallen u. ηιαφίε ftcb c\v. dW: wo« itim gefi ί, u. crs
hob ϋφ. vE: iianbctte nad) f. 2Ö. ii. betrug f. über*
niütbig.
Γ). B: ole ίώ»5 bctι^^φteίc. dW.A: ίφ gab δίφι.
vE: \üar aufmerffam.
7*
iOO (8,6 13.)
Daniel.
im.
IDanieUs de ariete et hirco caprarum vittio.
Ί^ρχίτο άπο λιβός im πρόςωπον πάαης της
γής^ καΙ ουκ ην άπτομ^νος της γης' και
τφ τράγφ κ8ρας ϋεωρητόν ανά μέσον των
6(ρ&αλμών αντον. ^ Και. ηλ&εν εως τον
κριού τον τά κέρατα έχοντος, ον ί'δον έστω"
τος ενώπιον τον Ονβάλ, και ίδραμεν προς
αντον έν ορμγι της Ιαχνος αντον. ^ Και ί'δον
αντον φϋ-άνοντα εως τον κριον, και εξηγριώ&η
προς αντόν και ετταισεν τον κριον καΐ σνν-
ετριχρεν αμφότερα τα κέρατα αντον, κ αϊ ονκ
ην ίσχνς τω κριφ τον στηναι ενώπιον αντον'
καΐ εριψεν αντον έπι την γήν κα} σννεπάτησεν
αντόν, και ονκ ην ο εξαιρούμενος τον κριον
έκ χειρός αντον. ^ Και 6 τράγος των αιγών
έμεγαλνν&η εως αφόδρα' και εν τω ίσχνσαι
αντον σννετρίβη το κέρας αντον το μέγα κα\
άνέβη έτερα κέρατα τέσααρα νποκάτω αντον
εις τονς τέαοαρας άνέμονς τον ονρανον. ^ ΚαΙ
εκ τον ενός αντών έξήλΟ'εν κέρας εν ίσχνρόν,
και εμεγαλνν&η περισσώς προς τον νότον καΙ
προς άνατολην και προς την δνναμιν. ^^Αα/
έμεγαλννϋ-η εως της δννάμεως τον ουοΛίί'οί;,
καΐ επεαεν έπ) την γην άπο της δννάμεως τον
ονρανον κα) άπο των άϋτρων^ κα) σννεπά-
τησαν αντά. ** Κα) Ιως ον 6 αρχιστράτηγος
ρνσηται την αίχμαλωσίαν^ και δι αντον ϋνσία
έράχ&η, κα) εγενη&η κα) κατενί^δωΟ^η αντφ'
x«t το αγιον ερημωβήσεται. ^^ ΚαΙ έδόΟη
ίπι την ϋνσίαν αμαρτία, κα) ερίφη χαμαί η
δικαιοσύνη' κα) έποίησεν κα) κατενωδώΟη.
^^ Κα) ηκονσα ενός άγιου Χαλονντος' κα)
είπεν εις άγιος τφ φ,ελμωνί τφ λαλονντι' Εοις
ηοτε η ορασις ϋτησεται, η χϊνβία η άρΟεΐσα
5. Af (ρ. ην) ό (Β*). Β* S-iO)Q. άνά. Xf (ρ.τ(>α-
γω) eHfivo). EX* αντον.
6. Xf (ρ. ηλϋ^.) 6 τράγοί;. Β: » ϊό. εστώς (ο ϊδ.
έστοίτος ΑΕΧ; ΑΙ.: ον ϊό\ εστοηα). Α* (pro ενώπ.
Α^Β) άνά μέσον.
7. Α* * (pr.) ottTor (Α^ΒΙ). Β; έξηγςιάν&η {-ιο)&η
AEFX) ... εζ)^ιψίν.
8. Α^.' τί'σσί^α.
9. Β* κ. π()6ς ανατ. (AEFXf). EX* χ. προς την
ÖVV. FX (pro δνν.) δνσιν.
10.Α«ΡΧ*/ίαί(Α2Β|). Χ*(3ΐΙ.)τδ«ο. Al*(alt.)
ά/ro (A^Sif) ... σννίπατή&η (pro σννίπάτηοαν αν-
τά Α^Β; EFX: συν f πάχη σιν αντά).
Ι Ι . χ•}• (ρ. εο;ς•) άρχοντος της ()ννάμ^ο)ς ψ)υχΊνθη
έως. FX*a. A'B^EFX: ίταράχ&η (έράχ&η .Κ'^Β^).
Β* κ. εγ^νη&η (AEXf)^•
12. Β: ί^οίφη ... κ. ίνο)δο)ί)η.
13. Al*aj'/H (Α2Β•(-). Β:φ(λμ8νι Xf (ρ. στ^^'σ.)
uai.
Ι ν τ τ τ j"_ : - Τ-: (- - ) • <τ
VT 1 '.'j•: • τ - : 1 VAT τ -ν ) }•• :
- j- • - τ - ^ τ - IT •\ ' r•
j•• : • (•• • • τ jv -: • - τ »: -
ι t : |- \j '• 1 τη- at ••. ιτ
TOrb b^^^ nb n%n-^ibi rbip
J -: r • t- Γ - 'j τ j7 I : τ τ»:
••::•- τ : - <•••:-- at τ :
n'^D^Si] ήΐ'^Ώ b^^b Vsst) nNn-N*bi »
)• : IT• -K- τ ^ ■!• - ;t τ I :
: τ : Α • " j• : • ν • ιτ
TV-:,-- τ : - ^ ' vLv - τ : : •
ηίπ^Ί 3?nniib rrhnt^ ^2'•^^ η^ιτπ
f ν- : - : τ •.• : - - : - < τ
'^'ΊΡ ^i^ αηχι nπ^5n-'l^]^ js'^rjüDn 9
■ ••• ίν }J τ •.• •• J IT ' • • IT τ -
n:on-bii nn^-b^:^ni nn^5?2S):3 rns*
:•)•.• - V wv - : • - AT • : • V- -
-Π2? b^r^ni : '^3:2n-b^ί1 rnτ"/2n-b^5n -^
v^DSSn-r/: η^'Ίδί bsm α^/οώη $<ίη2;
;τ Γ - ' • τ :•.•- )•■ — Άτ τ - JT :
|- !~ : !■•::•- ι.• τ ι - ' •
rbnn D^nn ^Dis/a^ b'^r^n ί^η^η
• τ - j- •. ν • Λ• : • ^T τ -
' )•• τ • VT τ .• . τ': • ' t : u- : \ :
hut^ Tibtiinn ^ώ£3 T^nn-^b^
•.• ν: »<•• ■ - '• ^ - AT : ν τ - '^ -
>τ τ: : ν IT 7 1•:•: ντ : ιτ : τ : -
iirnn ^hu'^::^ -ιίιτοη -^Di'obsb
V. <ϊ. bniitfi K"3i
ν. 8. nsVsn ί^"32
ν. 11. 'ρ D'-iin
ν. 13. iiWZ ϊί''51 ρ"πη ΏΠ
5. (dW:f)3i^{gei^orn?)
6. ^iufi ... auf ii)it ju. Β: im @rimm [einer Mxa\t
ouf ίίιη JU. dW.vE: (tüibcr if)n in feinem) mit ηιαώ-
tigern ®r. A: m. aiter (Mettalt feinet (Stcirfe.
'7. B: fai)c ii}n nai)e ... neianiien. \E: if)ii an t.
2B. jiüf5cn? (IW: ϊοίε er bem 2Ö. n. fam. vE: i)atk
nia)t bie Jtr. dWr vevmc^te n. B: ed irar f. ^r. in
bem 2δ.
8. Βπηαφίείϊφ. dW: erbeb |ιφ über bteSOluafien.
vE: eo tuk er aber ma(!^tig getv. voax. (dW: öiei•
@^i&cn?)
^SankU
(8,6—13.) 101
Τ>η SiegcnBod• ©αδ anfcjnli^e §orn; hie \>xtx Corner u» ba^ flcine φοτη. VIII.
¥
ί3ΰα öom ^iibenb ^er u6cr bic ganjc
^rbe, ba^ er bic (Srbc πίφΐ rü^rete; unb
ber 33ocf ^atte ein anfe^niic^eg «öoru
6 gtinfc^en feinen ^ugen. * Unb er tarn
big ju bem iiBibber, ber jtrei ^brner
i>atte, ben ΐφ [teilen \ai) ijor bem ^Baffer,
unb er lief in feinem 3orn ^εηίαίΗβίίφ
7 μι it;m §u. *Uni) iφ fa^e i^m ju,
baß er ^art an ben 3Bibber famj unb er-
grimmte über i()n uni) fiieg Den ißibber,
unb Jer6rαφ ii)m feine jn>ei Körner,
unb ber 5ßibber i^atU feine ^raft, baß
er ijor i^m ^ätte mbijen befleißen; fonbern
er ttiarf ii)n §u ^oben unb jertrat ίί)η,
unb niemanb fonnte i>en -2&ibber üon
8 feiner *i^anb erretten. * UnD ber 3^^Ö^"*
botf njarb fei}r groj); unb ba er aufö
fiärffle gettiiorben war, Jerbrαφ baö
große »^orn, unb ιυuφfen an beffen
Statt αnfe^nUφe vier, gegen bie üier
9 Qiöinbe beö «i^immelä. * Unb auö ber*
felbigen einem η?ηφο ein fleineö «^^orn,
caö unirb fe^r groß gegen 3)iittag, gegen
9)iorgen unb gegen baö nnrt^e !^anb.
10* Unb eg n>uφδ big an ßeo ^immelö
t^eer, ιιηΐΰ tvarf etltφe bai^on unb üon ben
1 1 ©ternen jur (Srbe, unb vertrat f(e. * 3a
eö ιυηφδ big an Om ^ürjien beg ^eerg,
unb naftm »on ii)m n?eg bag tägIiφe
Opfer, unb «ern>üftete bie iißoi)nung
12feineg »^eiligti^umg. * ßg n?arb i^m
aber foίφe 3)?αφί gegeben roiber bag
tägίiφe Dipfer um ber 8ünbe n^iüen,
baß er bie Sal)r^eit §u *-8oben fφlüge,
unb n?ag er ti)at, i()m gelingen mußte. ■
5 3*3φ i)öretc aber einen ^eiligen rebenj |
unb berfelbige »öeiUge fί3rαφ §u einem, |
ber ba rebete: 5Sie lange foüboi^ mäljren '
foίφeg ©efic^t toom tägίiφen Opfer, unb 1
5, A.A: ηίφί berührte. 8. A.Ä: am iiätU \
jien. 13. A.A: t>erfcibe^eilli]e. *
9. B: fam ein qüx fl. ^. ijerauö. (lW.vE:A: ^er
vor. ß: cbie l'. vE: ^erι•üφe. dW: παφ ^Süben ..
ηαφ Dem ί|erι•Uφcn [^anbe].
lÜ. ctl. 0011 tcm ^cer« B.dW: n)Urbe gri.§. vE
η)ΐιφβ empor. A: big jur J?eereβmαφt. B: faiiete
dW: 10. μι iöobcn.
li. 2>tätu f. φ. Β: mαφte (ΐφ vjrop. dW.vE.A
er^ob Γιφ. B:ba§ ba« f^atigeD.v.ii)mauf9ef)übeii..
tarnieccroctvorfen tnurbe. dW: i^m lvαr^ b. bcMän
bu]e D. genommen ... ntebergeriffcn. vE: feine bei
lii^e 3ΰ. umgeftürjt.
veniebat ab occidente super faciem
tolius terrae et non langebat lerrara;
porro bircus babebat cornu insigne
inter oculos suos. * Et venit usque ö
ad arielem illum cornulum, quem
videram slantem ante porlam, et cu-
curril ad euni in inipelu forliludinis
suae. * Cunique appropinquasset 7
prope arielem, elTeralus est in eum
et percussil arielem, et comminuil
duo cornua ejus, et non poterat
"* aries resistere ei; cunxiue eum mi-
sisset in lerram, conculcavil, et nemo
quibal liberare arielen) de manu ejus.
* Uircus aulem caprarum niagnus 8
l'aclus est nimis; cumque crevisset,
^'^5-8^''^^»*^^"'" est cornu luagnum, el orta
D«n.7,e.ii,4.gy^^ qualuor cornua subler illud per
qualuor venlos coeli. * De uno 9
aulem ex eis egressum est cornu
7,8.24. y„um niodicum, el faclum est grande
contra meridiem et contra orienlem
t*^'^®• et contra forliludinem. *El magni• 10
jer.33,22. ficalum csl usque ad forliludinem
S"'m•/.' coeli, et dejecit de forliludine et de
Apoc.i',vo. steiiig^ gl conculcavil eas. *El us 1 1
li'.Apoe.'h, ^[^^ ad principem forliludinis magni-
Daii.n'iai. ficalum est, el ab eo tulil jiige sacri-
ficium, el dejecil locum sanclificalio-
nis ejus. * Robur aulem datum est 12
'- ei contra juge sacriiicium propler
peccala: el proslernetur verilas in
terra, et faciet el prosperabitur.
4,io.u.zach.* ^^ gyjjjyj jjjjyjjj ^^ sanclis lo- 1 3
quentem; el dixit unus sanclus
aileri nescio cui loquenii: Usquequo
visio el juge sacrificium el pecca-
12. ΑΙ.* ei.
12. i>af{ cd ... fdjiug ... B: Unb ei ιυ. ein^eer ^e>
fe|t. dW: beftcilct. vE•. ba« φ. tourbe bi^iiciiebcn
fammt bem i.D. burφ i5rct)cl? dW: mit gr.'V B:
mc\(n b. Uebertieiuiu], u. Η warf b.SB. jui (Srbe ...
gelang ibm. dW: ba« ©efc^ ju33.
13. ein .^»eiliger fpr. ju ieitem. B: ein aurerer <i?.
: fpr. ju bemfcibigcn unbefanntcu. dW: e« fpr. iiebm^
. Ιίφ ein JQ. ju einem, tt)eld)er gefagt iiatte. vE: einem
ί ©cwiffin, \o. frac^te. (A: ju einem Siubern, b. mit
ί i()m r., \relφcn ίφ ab.r ηίφί fannte.) B: bc« iSgt.
Dv\. ... dW: iSii auf w. l. gi^iet.
102 (8,14-24.)
Daniel.
Till.
Danielis de artete et hirco caprarum visio•
καί ή αμαρτία ερημώσεως η δο&εϊσα^ καί το
ayiov κ«ί η Ονταμις σνμτιατηΟ^ησεται; ^^ Και
εΊπεν αυτώ • Εως εσπ^ραι^' χαΐ πρ<Ώΐ ημ^ραι
ίιςχίλιαί καΐ τριαν.οαιαι, κ«/ κα&αριαϋ^ηοεται
το αγιον.
*δ ΚαΙ έγίιετο iv τφ iderv μβ^ εγώ /ίανιήλ,
την οραοιν και ίζήτονν σννεσυ', καΐ ίδον εατη
ίνώττιον εμον ώς όρασις άτδρός. *^ Και τ^κοναα
φωνην άρδρό^' άνα μ^σον τον Ονβάλ, και
εκάλεσ^ν και ειηεν Γαβριήλ, övphiaov ίκεϊνον
την ορασιν. *' Και ηλϋεν καΐ ^στη ηχημένος
της ατάσεως μον καΐ εν τφ ^λι^εΐν αντον
έ&αμβηΟην και ηίητω im ηρό^ωηόν μον.
Και εΙπεν προς με' Σνιες, νιε άρ&ρώ/ζον ετι
γαρ εις καιρόν πέρας η όρασις, ^^ Και έν
τφ λαΧεΐν αντον μετ ίμον έ&αμβηΟην καΐ
πίπτω έπϊ πρόςωηόν μον εηι την γην. Και
ηψατό μον καΐ εατησεν με επί πόδας μον^
*^κα* εΊπ^ μοι• Ίδον εγώ γνωρίζω σοι τα
έσόμενα έπ εύχάτον της οργής' ετι γαρ εις
καιροί π^ρας η ορασις.
^^' υ κριός ορ ιοες, ο εχωρ τα κέρατα,
βασιλεύς Περσών καΐ Μήδων, 21 {ζ^^^ι ^
τράγος των αιγών βησιλενς 'Ελλήνων καΐ
το κέρας το μέγα ο ην ανά μέσον των
6φ{^αλμώιΐ' αντον, αντός έβτιν ο βασιλενς
ο πρώτος. '^'^ Και τον σνντριβέντος ον εστη•
σαρ νποκάΐω τέσσαρα κέρατα, τέσσαρες βα-
σιλείς έκ τον έ&ιονς αντον αναατήσονται,
και ονκ έι τη ίσχνι αντον. 23 7^^^ ^^"
έσχατη) της βασιλείας αυτών, πληρονμένων
τών αμαρτιών αντών, άναοτήσεται βασιλείς
αναιδής προςώπφ και σννιώρ προβλήματα'
^^ και κραταιά ή ίσχνς αντον και ονκ έρ
τη ίσχνι αντον, και θαυμαστά διαφϋ^ερεϊ, και
U. Χ* (tert.) χα*. Β (pro T(/tax. AEFX) τ*τ^α-
xdfftat.
J5.X*(alt.)xat.
17. A^ (pro ΐχόμίνο^ Β) ανά μέαον (A^FX: έχό-
μίνα),
18. Β* (&αμβ. χαι et (ult.) μα.
19. Β*μοι... : ΐπ έσχατων. Xf(p.o^y.)To?s" νίοΐς
rä Αα» σα. EFX* ή όρασ.
20. Β: ίΐάίς ... Μήά. κ. Πιρσ.
2I.B*iCai^AEXt).
2'2. Χ: Kai ort σννιτ^'ιβη κα* ίστη τίσσ. /.έρ. νηο-
ΆατωΟιν αυτΗ. Β: τεσσ. xe'o. νττοχατο; ... ισχ. αντϋϊν
{Ισχ. αΓτ5 AEFX).
23. Β; έπ έσχατων,
24. Β* χα* «χ iV τ^ Ισχ. auTa(AEFXt). EX: dm-
"ΐρ'ί ηΊ5? W '^ϊίί ΊΏίίϊΊ ; Dünn 14
ι ν VJV -< - .. ν J - IT : •
:ώ^ρ ρ«3ΐ niNü üäbüii η^^\^
vir » ν- : • : λ " J : • ν- : -
' Α τ IV ν ν • IT ι• -: y : • . :-
ν: :ν : ;•• y • : τ • jt»: — :ιτ
' j•• IT τ »ι ,'^ : ν ιτ ν ιτ r• : - :
\2Τί bisnna ΛΏ^'^Λ ίίηρη "^b^ii
"hß^ bss^ ^ίn*Ί : n^ίn"/2rΓΓN ibnb π
• : r vj•• τ- IV : - -^ ••• κτ - :
Ί^ΐδ<ϊΊ ^:β-^3? nböNi '^ni'na ixinJi
ν < - χτ τ - »τ : ν ιτ • - : • j
nSΊ^ί ^^30-^3? '^n^nnD '^ikr ins^s^i is
τ :at ν- τ - •:;-!• • • j : - :
•l^wV^I PTO3?-b2? ^3ΤΏ3?*Ί "^a-^'r^^iö
j• -: r : vv ' i• ••• -: j- ;-: i• j• ; •
:vp n::?rob ^^3 03?•τη
J 1" r• : V "AT ~
•AT τ I : - - j- τ VT V -: • >- τ
n^3?ton n-^ssni :οΊδ?ι n^ '^Db^2i
V.• τ - )• τ - : η τ J- τ Κ'• '. -
-r2-nüäw^5 hbiian npn^ p*^ ^b^
» ι•• ν -; τ : - Ι νίί•.• - : 'α^τ 'VJV
nnätüDn'] ilitöKin ^b^ii ίί.ϊΐ r!3^?22
s- : ~ τ Av : - v^- : - τ : / -.^ |- -
Iniiibö^i inbn ^<b1 'inb d:2::?124
I 7 τ : • : : _- ; <- τ :
i
i
13. B: ber venvfificnben Uebciirctiuui ... ju jcvtr.
gegeben wevbe. d W.vE: grev^ei bc^ 3Bern?üftci'ö.
14. fpracb ju mir ... Je», gcrecbtfcrtitict n>. B:
«Big ... Sibeiib.a^crgen. dWr ίοίδ ouf ... Slbcnbe
[unbj 20Ϊ. A: Xage αιΐβ St. u. SK. vevcit^en.
15. B: gefel^en^atte, ba bertei)veieid)eju\3erfie^en.
dW: [c^auete u. SSerftäiibnifj fud)te. vE: beffen SS.
A: Siuffiavung ! dW: (Siner o. m. ivie vom 9infef>en
cineö 3)Ί. vE: Scmanb, ber tt). ein SK. auefa^. A:
eine®.f!aU\r. e. a>?.
16. bic rief. dW: innerhalb bei U. Β; gib ... ju
i)ei-ftei)en. dW.vE.A: crflare.
17. B:baineben, h)o iφjlαnb. dW.vE:(ba)i(n...
dW.vE.A: iDienf^enfübn! dW.vE: [ge^eijaiifbie...
18. B: fiel ίφ in einen tiefen βφ1α[. dW.vE:
(fanf) ϊφ betäubt. B: fteiite m\a) auf meinen %U%*
vE: mieber auf m. etelie. dW: ijin u>ü iφ gejlanben.
19. B: funb ti)un ΐυα^ gcfφeben ιυ. in bei l. ^xWxU
terung. dW.vE: in b. l. 3- be« Sornei^ A: §lu^ce!
^atttel«
(8,14—24.) 103
©e^ ^eiliot^um^ SSemüjiung ic. ®a6tieW Slu^reöung, ©ieSeit beS legten SomS• VIII•
öon Ux ©unbe, um tüelc^er tüitlen btefe
QSemüflung gefc^ie^t, baß fceibee bad
«^eiligt^um unb bae «öcei: vertreten tver*
I4bcn? *Unb er anttvortete mir: @0 flnb
jttjet taufenb unb brei^unbert 3!age, iiom
*il6cnt) gegen ÜÄorgen ju reφnen, fo tt)irb
tad »^eiUgt^um tt?ieber getrei^et ttjerben.
15 Unb ba ιφ, Daniel, [οΐφβδ ®ef(^t
fa^e, unb ^ätte ed gern öerjlanben, fie^e,
ba flanb e0 öor mir wU tin 9Jiann.
16* Unb ίφ ^örete sn)ifφen Ulai eineö
9)ϊenfφen (Stimme, ber rief unb f:^)rαφ:
©abriei, lege biefem bag ®ef{φt αηδ,
i7bag er ee »erj^el^e! *Unb er fam §art
Bei miφ; ίφ erfφrαf aber, ta er fam,
unb fiel auf mein ^ngefiφt. @r aber
\)ρχαφ ju mir: ÜJierfe auf, bu ü)^enfφen*
finb} benn bieß ®ef[φt ge^^brt in bie
18 3eit bed @nte§! *Unb ba er mit mir
rebete, fanf ϊφ in eine £)^nmαφt jur
ßröe auf mein 5lngeflφt. (5r aber rü^jretc
miφ an unb riφtete miφ auf, bag ίφ
19 flanb. *Unb erf^)rαφ: Sie^e, ίφ n?ill
bir jeigen, tüie e0 ge^en wirb jur ßt'it
beö legten SomSj benn bad (Snbe ijat
feine beflimmte Qut
20 iDer SBibber mit ben jn^eien »Oörnern,
Om bu gefe^en tjajl, flnb Die Könige in
2! ajiebien unb Werften. *2)er 3i«g«nbo(f
aber ifi ber Jlbnig in ®rieφenlαnb} baö
grojje «§orn Jtttifφen feinen ^ugcn i|l
22 ber erflc ^bnig. *Φα§ aber t?ier an
feiner @tatt jlanben, Da eS Jerbroφen
n:>ar, fcebeutet, ba§ öier ilönίgreίφe aug
bem ΦοΙί entjlei;en tt)erben, aber niφt
23 fo mcίφtig, alä er n?ar. *9^?αφ biefen
.^5nίgreiφen, UJenn bie Uebertreter über*
^anb nei)men, nnrb auffommen ein freφer
24 unb tücfifφer Jlbnig: *bcr njirb mäφtig
fein, boφ ηίφί burφ feine jtraft; er
tt»irb eS n?unberliφ üertvüften, unb wirb
tum (lesolationis quae facta est, et
i.io.iMco.3, sanctuarium et fortitudo conculca-
*^ bilur? *El dixit ei: Us(|ue ad ve 14
^'■**'^• speram et mane dies duo mil•
''^^ΜΠ"*' iia trecenli, et mundabilur sanclua•
rium.
Faclunj est autem, cum viderem 15
7^,^ ego Daniel visionem et quaererem
inteiligenliara, ecce slelit in ronspe•
du meo quasi species viri. *Etl6
τ.•-ί.ι•>,ι.. jj^jjjyj vocem viri inter Uiai, et da-
i*,2i.Lc.i,i9. «navit et ail: Gabriel, fac inlelligere
islura visionem. *El venit et stellt 17
juxla, ubi ego slabarn; cumque ve•
io,fi.K..i,2s.jj|gjjgj^ pavens corrui in faciem nieaiu.
Et ait ad me: Inteliige, fili hominis,
7fiu. quoniam in tempore finis complebi•
tur visio, * Cumque ioquerelur ad 18
io,9.Apo<).i,jjjg^ coUapsus sum pronus in terram.
Et teligit me et statuit me in gradu
meo, *dixitque mihi: Ego ostcndam 19
Apocit.ie. tibi, quae fulura sunt in novissimo
^"'^' malediclionis; quoniam liabet tempus
11,27.35. ßjjgijj suum.
T.3.3,28. Aries, quem vidisti habere cornua, 20
rex Medorum est alque Persarum.
T.5.iMcc.i,i.it PQJ.J.Q i^jrcus caprarum rex Grae-21
corum est, et cornu grande, quod
erat inier oeulos ejus, ipse est rex
T.«.iMcc.i, pj.jjjjyg *Quod auiem fraclo illo 22
surrexerunt qualuor pro eo, quaiuor
reges de gente ejus consurgenl, sed
non in forliludine ejus. * Et posl 28
Mt.24,i2. regnum eorum, cum creverint ini-
quilales, consurget rex impudens
facie et inleiligens proposiliones:
*et roborabilur forliludo ejus, sed 24
non in viribus suis; et supra, quam
credi potesl, universa vaslabit, et
20. ü.L: anebia unb ^evfia.
B: e« cje^öret ju bem befi. (S. dW: [ba« ©eflc^t ge*
l)et]aufb. 3. bee ($.
20. B: iief. ^afl 2 Jq. ijaUn, bebeutet ...
21. B: innere 3. vE: ]^aange33o(f.
22. B: Unb ba§ ce ^erbr. unb vicv ... entfianben.
dW.vE: (Unb n)a« ba<J betrifft bn^) c6 jei hvcid). vE•
aufwucbfen. B.A:aber n.in(niit)ieinci\^raft. dW:
tion [. ΐΰΐαφί. \K: mit ber ^r. bcffclbcn.
23. Unb in ber legten 3eft ibred ^öntgreid)^. B:
9lm S. ab(v. dW: vielen ba« @nbe. vE: am ö. ß:
14. ΑΙ.* dies.
e« »erben ju (Snbe gebracht f^aben. dW: [bai SWaap
bev <Sünf enj voU gcmad^t. vE: grev^ter r.SÖi. υ. gem.
^aben tüaben. B: υοη frc(^'m (l^efict)t u. b r bie
mt^\d vertiertet? dW: fr. Slngefi^ted u. ber hinter--
lifl funbifi- vE: fr. u. UOiger. A: unυerfφΰmten 2(.
u. f^laiier iDinge f.
24. ocrberben. B: bcffelben .i^raft tt). fJarf toerbcn.
vE: f ine ίΛαφί. Α: groi w. dW: t^urc^ f. Φίαφί.
u. fenberliφ iÖerberben αnriφten. vE: ungebeurei.
A: SKIed vertoüfien unglaublicher 9öci[e.
104 (8,25-9,5.)
HanieL
VIII.
De septuaginta annis eacplieatio.
κατδνϋννεΐ και ποιήσει y και ΰιαφΟερεΐ ίσχν-
ρονς και λαον αγιον. 25 ^^,^ q ζνγος τον
κλοίον αντον κατεν&νιεΐ' δόλος εν τη χειρί
αυτόν, καΐ εν καρδία αντον μεγαλνν&ήσεται,
και δόλφ διαφ&ερεΐ πολλούς, καΐ επί απώ-
λεια πολλών στήαεται, χαι ως ώα χειρι σνν-
τρίχρει. '^^ Και η ορασις της εσπέρας
και της πρωινής της ρη&είσης αληθής εστίν'
καΐ σν σφράγισον την ορασιν, οτι εις ημέρας
πολλής,
^"^ ΚαΙ εγώ /ίανιηλ έκοιμή&ην κα\ έμαλα-
κίσΰ^ην κα\ ανεστην κα\ εποίονν τα 'έργα τον
βασιλέως, καΐ ί&ανμαζον την ορασιν, κα\ ονκ
ψ ο σννιών.
1Χ• Εν τφ πρώτφ έτει έπι /ίαρείον τον
νιου Άσουήρον, άπο τον σπέρματος Μηδων,
ος ε^ασίλενσεν επι βασιλείαν Χαλδαίων^ '^ εν
έτει ένΐ της βασιλείας αντον έγώ /ίανιηλ
σννήκα εν ταΐς βίβλοις τον αριθμόν των
ημερών, ος εγενή&η λόγος κνρίον προς Ίε-
ρεμίαν τον προφήτην, εις σνμπλήρωσιν ερη-
μώσεως Ίερονσαλήμ εβδομηκοντα ετη. ^ Και
έδωκα το προςωπόν μον προς κνριον τον
&εον τον ονρανον, τον εκζητησαι ηροςεν-
γΐην και δέησιν έν νηστείαις καΐ σάκκφ καΙ
σποδφ,
^ Και προςηνζάμην προς κνριον τον ϋεόν
μον, καΐ έξωμολογησάμην καΐ είπα' Κνριε ο
ϋ^εος 6 μέγας καΐ ϋανμαατός, 6 φνλάσσων
την διαϋήκιρ• σον καΐ το έλεος σον τοις
αγαπώσίν σε καΐ τοις φνλάσσονσιν τάς
εντολας σον ^ ήμάρτομεν, ήνομήσαμεν,
ήσεβησαμεν , ηδικήσαμεν και άπέστημεν,
και έξεκλίναμεν άπο των εντολών σου
24. ΕΧ: üartv&t'vri. 25. Β* 6 (AEFXf). Α2Β:
irci αηο)λήας. EXj• (ρ. στησ.) y.cci tJil α^/οντα αρ-
χόντων στησίχαι et (a.;fft(u) tV. 26. Β: Tcqo)ia(; της
^. αληθώς. Xf (in f.) ίσται. 27. EFXf (ρ. ^μαΧ.)
■ημέρας. Af (in f.)"0('aat;• θ'.
Inscr. capitis: λ:'"0()ασίς t'.
1 . Bf (a. Μήό) των. EFXf (a.ßaa.) την. 2. Β*
iv ετ.έΐ'ί της /9ασ. ai'ra (AEFXf). EX: των αριθμών.
A^B (pro ημίρων) h(7)V. 3. Β* τΐίβρ. A^B: όίησας
(όέησιν A»EFX). Β* κ. σποδω (AEFXf). 4. Β:
n(jnqiii^. Α* (pro τον &ίόν //a Α^Β rell.) rs a^ctrS.
EFX*(alt.)ff«. 5. Β: ημά(}τ.ηόικήσ.ηνομήσ. {*ησ^~
βησ.), κ. άπέστ.
r : • : at τ ? - j• : • : ν : -
: • - ί ι• •; - : ν -:
• ?- j τ : • τ : τ : • - -^• : • :
• τ - <- : Α• - J• : - vr : - :
ni^ivo^
: iDüD"^ i^ Γ£ί<:ηϊΐ Υ/α:?'' 26
;• τ ί
JV : ν νν ν: ιν τ • τ ιτ • t
Ι Ι" : IV : - - - ;•• : ν η ι •.• λ••• -
n^iDbri bi? ^b'/^n Ίώϊί ^το ^ί-ιι2
^ : - ν- ) - : τ jv -: λτ τ -jv •
• -: : τ : - - <- : • »• : -
• τ - J- : • Λ• τ : - • <. • •• • ,χ
JT : : • ν τ : - : <f τ •. ~:
Dbüi^-n^ nin'inb nv\bnb ϊί'^ζι^η
>-τ ι: J i τ : i - : •τ-
τ — : ν - τ ν JT : ν IX (TT »• : •
ν )•• τ
Α•.— : ν IT ν.- •••: JT |- ντ : - : ν|τ
''Ί^η h^n ^:ι'ι^ s^dx ητοϊίΐ
<^ η
ν2Τ}'φ "τοπηι ΓΤ^Ί^Π Ίρώ ^^niDHI
ν τ ' JT τ ίτ : • j" : \ :
ί e.• : • • ^ : :λτ τ : j- : •
V. 4. MSI 'ϊίίι ^^"2:3 ib. ώ'^^^'-u 'a
ν. 5. '1 *ηιηι ib. ^ηι:2Ώ?2 ν"32
24. dW: U. ©elini^n ijabcn in f. 2:f)un. vE: gel.
tu. ii)m tüaö ir ii)ur. A: u. ©liicf i;ai)cn C'3 ju il)un.
clW:tt>iibiPiäci)iii^c mit) ... ju@ruiiic ιίφίοπ. B.>E:
ücvbcvbcn. B.dW.vE.A; ί3. bcr ^ciKi^cn.
25. i>uvd)i^id)crlKit. vE:@d)laul)Ctt. dW:.Tviig.
B.dVV: burdE) feine (in feiner) Jpani» ßeltnucn. B: bei
jiidev 9lui)t'. dW.vE: beim (im) i^rieben. d\V:o()ne
^.l)Unf(i)eni)atib vertilvit. vE: aufgerieben.
26. B: üon ren 2ibenb;2Ji. bauen gefpvcd^cn ifi.
dW: ü. 5i. u. äJZ. tvo»on bie Oiebe. d VV.vE: iji ίΙΒα^ι:*
Hantel.
(8,25—9,5.) 105
©erfre($eu»tu(fif(5c^omö. £)ic Sa^l in bcn föü^erm ®amel§ föcf cttutni^« VIII
i^m gelingen, ba^ er eö ausrichte} er j
tüirt) bie (^tarfen fammt bem i)eiUgeu j
25 33oif ijerftören. *Unb burφ feine ^lug-
i)eit u>irt) i^m bev SSetrug gerati;en3 unb
tvirb ίίφ in feinem «^erjen eri)eben, unb
Όηχφ Qjßel^ifabrt unrb er »iele ijerbevben, ■
unö trlrb ΐίφ auflet^nen wiber bcn i^ürften I
aUer i^ürjienj aber er wirb o()nc φαηο |
26 Jerbroφeπ tüprben. * 2)ieg ©ήίφί \
üoni ^Ibenb unb 2)iorgen, ia^ bir gefagt ί
ift, ba^ ifl voaljx] aber bu foUft Όα^ ®ήχφί \
^eimUφ galten, benn eö ifl ηοφ eine lange |
3eit ba^in. I
27 Unb Ιφ, iJDaniel, it>arD (φϊυαφ unb lag I
etUφe 3^age franf: bflrnαφ flanb ΐφ auf \
unb riφtete αηδ beö ^önigS @efφäfte, i
unb i^erirunberte miφ beö ®efίφt3, unb |
niemanb war, ber mir§ beriφteίe. |
IX. 3m erften 3ai;r Φαπηβ, beä (So^neö ;
^^ag^eroä, auö ber 2}ieber Stamm, ber
über baö ^önigreiφ ber ßi^abäer M- 1
2 nig marb, * in bemfelben erfien 3a^r !
feineö ^önigreiφ0 merfte Ιφ, SDaniei, i
in ben 33üφern auf bie Qalu ber 3a()re, I
baijon ber Ȥerr gerebet ^aite jum ^ro* i
)ßi)tUn Seremia, ba§ Serufalem fodte |
3 ficben^ig Safere müfte liegen. * Unb iφ I
jSk iei^rete ηιϊφ ju @ott, bem <iQtxxn, ju ;
^ beien unö ju fleljen mit f^aften, im (Sacf .
unb in ber *2ίfφe. '
4 3Φ betete aber μι bem ^erru, mei^
nem @ott, bekannte unb fprαφ: *2ίφ
lieber ^err, bu groger unb fφre(ftiφer ;
®ott, ber bu -33unb unb ©nabe i)ältp i
i>enen, bie biφ Heben unb beine ©ebote
f) ijaiten! * QSir i)a6en gefünbiget, Unreφt I
get(;an, ftnb gottloö geiüefen unb abtrün= |
nig geirorben, n?ir ftnb ϊ»οη beiuen ®ebo- I
''•"*' prosperabilur et faciel, et inlcrficiot
7^a7. robuslos el populum sanctorum *se- 25
cunduni voluntatem suam. Et diri-
geliir dolus in manu ejus, et cor
ii,2i.'.i4. i^uum magnifu^abit, et in copia rerum
yu. omnium occidet plurimos, el contra
principem principum eonsurget; el
2o.Ti!r!4A'sine manu conterclur. *Elvisio2()
ImSjS,^" vespere et mane quae dicta est, vera
i2,4.9.Apoo 6st; tu ergo visioneni signa, quia
22,ΐυ. pQgj multos dies erit.
Et ego Daniel langui et aegrotavi27
per dies: cumque surrexissem, facie-
®''^' bam opera regis et stupebam ad vi-
sioneni, et non erat qui interpre-
tarelur.
5,3i.Asg.i,i. jjj yjjjjj^ pj,j^^Q j3g^|| ßjjj As. IX.
Est.1,1. s^gpi jg semine Medorum, qui iin-
peravit super regnum Chaldaeoruni,
*anno uno regni ejus ego Daniel 2
jer.25,11.29, 'i'tellexi in libris numcrum annorum,
^^ de quo faclus est sermo Domini ad
Jereniiam prophetam, ut compieren-
tur desolationis Jerusalem sej)tua•
ginta anni. *Et posui faciem meam 'λ
2Ch.«,37». 3^ Dominum Deum meum rogare et
Ett."4,'/r deprecari in jejuniis, sacco et ci-
nere.
Et oravi Dominum Deum meum, 4
et confessus sum et dixi: Obsecro,
Domine Deus magne et terribilis,
°*'8,'23*^* eustodiens pactum et misericordiam
diiigentibus te, el custodientibus
iHg-'s/ir!" mandala tua. *Peccavimus, iniqui- 5
¥hr.'i,'£' tatem fecimus, impie egimus et re-
Bar.1,17. CA^s^jiui^^^^ gt decHnavimus a mandatis
25. Ü.L: \)iei tterberben.
27. U.L: ιιιίφ6 bevίφtete. '
^eit. Β: iinhixc^ b. ®. dW.vE.A: (ücr)fitglc. Β: cä
toiib fein ηαφ cicteni^acjen. dW.vE: cjdjrt auf (eine)
l. 3. (l}inau^). A: παφ υ. Χ. trifft ces ein.
27. ber Cd mcritc. dW: tvar t>af)in u. ii^arb fr.
dW.vE:e.ne3citlanvV dW: t()ai bao @cfri;aff. vE:
Dcrridjtcte. B: entfette ιηίφ über d. ®. vE.A:ftaun-
tc. dW: \ΰαχ betäubt ob. B.dW.vE: veiftanb. A:
auggelei]t l)atic.
1. B.dW: (αιιδ mebif^em) (Samen. vE.A: ®e;
fφleφt. B: jum Jt. gcmad)i lo. A: ^cnfd)te.
2. B: betι•üφt te. dW: in ber ©φΓΐίί. (Α: eri
fu^r ... au^ bcn ^ö.?) B: beö ^cvni iBoxt Qiia)tl)in
3. AI.*raeum.
iüar. vE: Stiisfprud) ergangen. B:anbev53eru^üftung
Sev. 70 3. füllten erfüllt iverben. dW: fie über ben
Krümmern 3.v)crcief)en feilten, [ηέί;ηί1ίφ] 70 3. vE:
vorüberi^cijen.
3. B.dW.vE.Ar rίφίeίe mein δlngefίφt. B: ju
fud)en mit ©ebt u. §1. dW: n. ίί^αί ... vE.A: jit
bitten ... dW: ©arftud}. vE: ilraucrfleib.
4. 5ίφ ^err. dVV.vE: letzte mein 33efenntnip
ah ... u. fu-^tbvucr ®. B.dW: ber (bcn ^. u. bie
®üti) bcnja^ret ... il)n l. u. feine ®. (bctnafjrcn).
5. dW: u. ιιηβ t>crijangcn, gefievelt u. un^ empoi
nt. vE: öerfe^rt gel^anbeU u. ®öfeö gct^an.
106 (9,6-14.)
IX.
Daniel.
De septuaginta annis eacplicatio.
Hat ano των κριμάτων σον, ^ και ονκ ftg•
ηχουσαμ^ν των δούλων αου των τιροφητών^
ο? ίλάλονν iv τφ ονόματι σον προς τους /?«-
σιλίΐς ημών καΐ άρχοντας ημών καΐ πατέ-
ρας ημών και προς πάντα τον λαον της
γης. "^ Σοι, κύριε, η δικαιοσύνη, καΐ ημϊν
η αισχύνη τον προςώπον, ως η ημέρα αυτή,
άνδρΐ Ιούδα καΐ τοις κατοικονσιν Ιερουσαλήμ
και πανύ Ισραήλ, τοις έγγνς και τοις μακράν,
iv πασί] τ\] γη ο ν διέσπειρας αυτούς έκει εν
άθ^ετησει αυτών y η&έτησάν σε, κύριε. ^ ΣοΙ,
κνριε, η δικαιοσύνη., και ημϊν η αισχύνη του
προςωπου κα\ τοις βασιλεΰοιν ημών καί τοις
ηρχονσιν ημών και τοις πατράσιν ημών, οι-
τίνες ημάρτομίν σοι. ^ Τφ κνρίφ &εω ημών
οι οίκτιρμοι καΐ οι Ίλασμοί. "Οτι άπεστημεν
απο κυρίου, ^^ καΐ ουκ είςηκούσαμεν της
φωνής κυρίου του &εον ημών, πορεύεσ&αι έν
τοις νομοις αντον οις εδωκεν κατά πρόςωπον
ημών έν χερσιν τών δούλων αύτοΰ τών προ-
^}ητών * * ' καΐ πάς 'Ισραήλ παρέβησαν τον
νόμον σον, και {^έκλιναν του μη ειςακοΰσαι
της φωνής σου. ΚαΙ έπηλ&εν εφ' ημάς η
κατάρα και ο όρκος 6 γεγραμμένος εν νόμφ
Μωϋσέως δούλου του ϋεον, ότι ημάρτομεν
αύτφ. ^"^ Κα\ εστησεν τους λόγους αυτού
ους έλάλησεν εφ' ημάς και επί τους κριτάς
' jv τ -: ν : - τ < : J ι•.• τ : • •
τ xy : Λ"' -'■- ν τ J•• τ ;
VT : » r τ : - τ -: < ; 1 ' ν ιτ τ >-
uiwb η•τη ci»s d^dsdh Γώ2
" τ : • τ : • - τ » : j•• : ι : τ :
τ -; IT τ : _ Ι. : ιτ : j- Ι: -
D^ben rtD2 ^:b "^iiw nn-^bs^^ »
• τ - ν j τ< τ -: ' ιτ — : ιτ
Ίώϊί ^D^nhv^bi ^D'^^iiöb ^D^sbüb
r: ~: λ" _-; r •' ι•• τ t j- τ ί *
V -: r τ •• ν: JT Γ Ίτ α τ
iisrbtü Nbi : i2 ^Dnn^ ^s ninbonn -•
vnhina r^bb ^D^nb^5 nin*^ bips
^D^bs? Tinm T\tp3 ^^Ώχύ '^nbnb
JT τ IT
:ib ^3^ίDΠ ^3 c^hS^mnr πώΏ
I VT τ r • •.••• π ν IV jv
ημών, οϊ έκριναν ημάς έπαγαγειν εφ ii^ai,• ! ^^^^b^? "^^^"Ίώίί Ί^Ί2'^"Γί< Ώ'^'^Λ^^'Ι
κα-λα μεγάλα, α ου νέγονεν ύηοκάτω παν- \ "^? ' = .* . " % " '. . ?"^'
τος τον ονρανον κατά τα γενόμενα εν Ιε- *■ *7*τ • "^ '^τ^ . ^^.y". '"^ τ. . *7 •*- •
^νρανον κατά τα γενομ
ρονσαλημ. ^^ Καθώς γέγραηται εν νόμφ
Μω'νση^ πάντα τα κακά ταϋτα ηλί^εν
/(/ ημάς. Aal ούκ εδεη&ημεν του προς-
ώπον κυρίου τον &εον ημών άποστρέψαι
απο ιών αδικιών ημών καΐ του συνιέναι εν
πάση άληΟεία σου. ** Kaj ίγρηγόρησεν κύ-
6. EFX: η/.ύσαμίν,
7. Β: τοΓς tvoiy.eaiv tv 'It^j. Α^Β: ά&ισΐα (EX:
ϋΐΘ^α'ϋΐ). Β* at y.voit (AEf; FX: h σοι, /.v{)u).
8. Β: Εν σοι, nvotf, έστΙν 'ημ(7)ν -h (ίικ EFX* Σοΐ
χΐ'ίΛ η όΐλ, χαΐ,
9. Β: Κνρίω τω Θίω ... * ά:ζό κνρία (AEFX-j•).
10. ΑίΡΧ* (pr.) fV (A'-ißf). FX: νομίμου,
11. Β: τ« μτ} ακβσαί. Α^: Μο)σίΐ (Μοή'σΗος Β,
Α2: Μοίσεως, FX: Mowajl) δβλω (dsXa Α2Β).
nΓ1ü::?r^5b ndws nbns nrn ^rbs?
!τ : ν IV ^v -: |- • - τ - τ - -*
_- : "τ <•.• -; |- *ιτ τ ! •
τ jT V - JT Τ (Τ τ ν
JT : j•• : •■• • • ι : /•• τ
V : •- : •• —Γ" τ •• ν:
τ τ IT - τ : Ι< : •- / ιν • -. r
V. 12. 1 *ΐηηι
C. Β: (jcrcbet fiaben JU ... dWaebcten. vErfpra«
φοη.
7. fic »erft. Β: ®ei tir^. ift bic ©crec^tigfeit, bei
unö abev @φαηι teS Slngefidjicö. vE: (gc^amröt^e.i
(IW: iDein ... c^creφίe^2αφe, imfei aber b. iöcfc^Ä*
12. EFX: U^ivnv. A'-B rell. (pro «) ot«. A* : yi- ' iminc;. B.vE:n)ie Η απ bieicmTac)C itl, bei bcn^JÖian«
Υ(;αμμένα (γίνόμινα A.'^B, X: γίγίνημίνα). ικνπ 3. ... ©iiiwo^ucrn 3. dW: ju biefet Seit, ber
I ; Lv/ *^* ^ ^ ^ "''^ Icfiflfeiito.bannifieanbirirculoerte^anbclt^. dW:
«iias). Ji.j?x ff». ücririeben um ibr. QSeraeijung ... |ιφ gegen biφ ver*
ßangen.
^anieh
(9,6—14.) 107
3fcacB u, feiner iJürjlen u« SSatet 3l6»et$uttö. ©er ^Ιηφ im ©efefe SHcfe. IX.
6tcn nr(i> fftiajUn gemieden. *2ßir ge*
^0Γφι?η πίφι tcinen jlnec^ten, uen φτο=
|^:jpl)eten, i^ie in beinern S^iamen unfern
[itbnigen, Sürjten, Tätern unb aÜem
S3ol( im Sanbe ijrebigten. * Φη, «§err,
biji gerecht, wir aber muffen unö fcl^ä*
men, njie e§ benn je^t getjet benen i)on
3uba unb benen üon Serufalem unb
bem ganzen ^frael, fcetbeä benen bie
na^e unb ferne flnb, in allen Äanben,
ba^in bu ung verflogen ^afl um i^rer
SJiiffct^at njiöen, bie fie an bir began*
8 gen i>aben. * 3a, Ǥerr, wir, unfere ^5=
nige, unfere f^ürjlen unb unfere :^äter
muffen ung fφΛmen, bag wir ηηδ an
9 bir oerfünbigt i)abenj *teinai)er, ^err,
unfer ®ott, iji bie iöarm^erjigfett unb
Vergebung, ^mw mv finb abtrünnig
10 geworben, *unb ge^orφten niφt ber
Stimme beö »i&errn, unfern ©otteö, ba§
wir gewanbeit Ratten in feinem ©efe^,
weIφeö er unä borlegte burd) feine
llΛneφte, bie ^ro^^eten; *fonbern baS
ganje Sfrael übertrat bein ®efe^ unb
Wiφen ab, bog fle beiner ^Stimme ηΐφί
ge^orφten. ^a^^er trifft unö αηφ ber
§1ηφ unb @φwur, ber gefφrieben ftet)t
im ®efe§ 3)iofe, beg ^ueφteg ©otteö,
12ba§ wir an i^m gcfimbigct^aben. *Unb
er ^at feine Söorte ge()alten, bie er ge*
rebet ^at wiber unö unb unfere JJli^ter,
bie unö riφten fotlten, baf er folφeβ
groge Unglücf ütcr unö ^at ge^en laf*
fen, ba§ bc8gleiφen unter allem «^immel
niφt gefφeί?en iji, wie über 3erufatem
13gefφeί|en ifl. * ®ίeiφwie eä gefφrieben
jie^t im ®efe§ Ü)?ofe, fo iji aOeö bieg
groge Unglücf über unö gegangen. Θο
beteten wir αηφ niφt \)or bem «§errn,
unferm ®ott, bag wir unö bon ben
8ünben befe^reten unb beine 2öat;rs
14^eit öernäi^men. *3)arum ijl ber »^err
7. A.A; allen Sanbern.
8. B:beiuneifible... Co.?). dW:un« jicmet tie
©οίφάιηιιη^.
9. Β: «Bei bem ... ifl bie gvofeSS. u. b. gr. 33. ob
toirgleii^ »on iljm ...
10. B:einl^evgegangen Waren. ..burt^ten^ienjifeii
ner... vE: 33clcl)rungcn, tk er une gei^cben t. (.Φίι ncr.
11. weil mir. B: 9llfo ifi auf unö ^erabnetioff n.
dW.vE: Unb fo (^arum) ergo§ Γιφ über un«. A; er«
Ztich. 1,4.7,
7s.Jer.7,'-i5•*
Tlir.1,18.
ΚΐΓ.ΰ,Ηβ.ΝοΙι
9,3:i.Tob.3..i.
Bar.l,t5.Lc.
18, i 3.
Neh.f»,34.E».
43,27.Jer.3,
!'s. 130,4.
Ύht,■Λ,^■i.
vRg.V2,l3«s
Thr.M^Ü,
Jer.l,r^.44,
«7.
tuis ac judiciis. * Non obedivimus 6
servis luis prophetis, qiii loculi sunt
in nomine tuo regibus noslris, prin-
cipibus noslris. palribus nostris,
omnique populo terrae. * Tibi, Do- 7
mine, juslilia, nobis aulem confusio
faciei, sirut est liodie viro Juda et
habitatoiibiis Jerusalem et omni
Israel, bis qui prope sunt et bis
qui procul, in universis terris, ad
quas ejecisli eos propter iniquitales
eorum, in quibus peecaverunt in te.
* Doniine, nobis confusio faciei, re- 8
gibus nostris, principibus noslris et
palribus noslris, qui peecaverunt;
* tibi aulem, Domino Deo nostro, 9
misericordia et propiliatio. Quia re-
cessinius a le, * et non audivimus 10
voccm Domini Dei noslri, ul ambu•
laremus in lege ejus, quam posuii
nobis per servos suos prophelas;
;*et omnis Israel praevaricati sunt 11
legem luam, et declinaverunt ne au•
dirent vocem luam. Et slillavil super
nos malediclio el deleslatio, quae
scripta est in libro Moysi servi Dei,
quia peccavimus ei. * Et slaluill2
sermones suos, quos ioculus est
super nos et super principes noslros
qui judicaverunl nos, ut superindu•
ceret in nos niagnum malum, quäle
numquam fuit sub omni coelo, se•
cundum quod factum est in Jerusa-
lem. * Sicut scriptum est in lege 13
Moysi, omne malum boc venit super
nos. Et non rogavimus faciem luam,
Domine Dens nosler, ut reverleremur
ab iniquilalibus noslris et cogilare-
mus verilatem luam. *Et vigilaviiDo- 14
12. B: bat fein Söortbfftatiqt. dWrerfüKcte. vE:
fübrte nii«. B: gerietet baben. dW.vE: ric^tet^n.
Ar^ürfien bie unfere 91. n^aren. B:ein C{X, U. b. fom-
men l. dVV.vE: inbcm er c\x. U. über unö brαφte.
13. B: l^aben wir a. n. ba« ?1η9β|!φί reo ... ange»
fleiict ... auf b. ffi. gemerfi l^itten. vE: geachtet. A:
Ht>aa}t
108 (9,15-21.)
IX.
Daniel.
ne sepiuaginta annis escplicatio.
ριος 6 ϋεος ημών im. τ//ί• κακίαν και ίτζη-
γαγεν αυτά icp ι]μας' ort δίκαιος 6 θβος
ημών έπι παααν τψ• ποίηβιν αυτού ην εποίη-
σαν, καΐ ουκ είςηκονσαμ^ΐ' της (ρωνής αυ-
τόν. ^^ Και VV'V, κύρΐδ ο Ό sog ημών, ος
εξήγαγες τον λαόν οον ίκ γης Αιγύπτου
εν χειρι κραταΐί^ καΐ ίτιοίηαας σεαντώ όνομα
ως ή ημέρα αντη' ημάρτομεν, ηνομηαα-
μεν. ^^Κνριε, ίν πάση ελεημοσύνη σον,
άποστραφητω δη 6 θ-υμός σον καΐ η οργή
σου απο της πόλεως σον 'Ιερουσαλήμ, ορούς
άγιου σον οτι ημάρτομεν., καΐ εν ταΐς αδι-
κίαις ημών κάί των πάτερων ημών Ίερον-
σαλημ και ο λαός σον εις όνειδισμόν έγενετο
εν πάσιν τοις περικνκλφ ημών. *^ Και ννν,
κύριε ό ϋεός ημών, είςάκουσον της προςενχης
τον δούλου σον καΐ των δεησίων ανζον , κιχΐ
επίφανον το πρόςωπόν σον ^πΐ το άγιασμα
σον το ερημον, εινεκεν σου, χνριε. *^ Κλϊνον,
ό &εός μον, το ονς σου καΐ άκουσον, καϊ
άνοιξον τους όφϋαλμονς σον και ί'δε τον
άφανιομόν ημών καΙ της πόλεως σον Ιερου-
σαλήμ, εφ ης έπικέκληται το ονομά σον έπ
ανζης ' οτι ουκ έπϊ ταΐς δικαιοσυναις ημών
ημείς ριπτονμεν τον οίκτιρμον ημών ενώπιον
σον, άλΧ επϊ τους οίκτιρμονς σον τονς πολ-
λούς, κνριε. ^^ Κνρι,ε, αν^ουσον κνριε, Ιλα-
σϋητι• κνριε, πρόσχες' κνριε, ποίησον καΐ
μη χρονίσης ένεκεν σου, κνριε ό ϋ-εός μον ,
ότι το όνομα σου επικέκληται επι την πόλιν
σου καϊ επι τον λαόν σου.
"^^ ΚαΙ ετι μον λαλονντος καΐ προςενχομένον,
και είαγορενοντός μου τας αμαρτίας μου •Λαι
τας αμαρτίας τον λαον μου Ισραήλ, και ρι~
πζοΰντος τον ελεον μον Ιναντίον του \}εον μου
περί τοϋ όρους τον άγίον τον &εον μου, ^^καϊ
ετι μου λαλονντος και προςευχομενου έν τη
προς^νχη, ίδον άνηρ Γαβριήλ, όν i'dor Ιν τη
όράσει ίν τη άρχη, πετόμενος και ηχρατό μον
14. Β* ό θ•ίός• ημ. έπΙ τ. κακ. (AEFXf). Χ: επηγ, \
αντην. A.^B-[{n.oU.),ivi>toq{kiE*). 15.ΕΡΧ|(ίη|
ί.) ηόι/.ησαμίν. 16. Β: ίν πάσιν ελιημυσυνη σ« (tV
naüt] έλίη/ιοσύν^ι σν Α#Χ; Ε: h πάστ] η ίλίημο-
ff,;V;; ff«~sic!). 'AiFX*(alt.)xai(A2ßt). 17s. Β: Ι
ννν ηςά-λασον , κύρ. 6 &. ημών, της πρ. ... tvf/.iv. 1
Β'•^: έν. σ«, kvqu, κλϊνον, 6 ... 18. Β* (alt.) και et
ΐ>-ρασ. et ημίΐς. 19. Β: ΕΙςά^ασαν, /.v^/W ΊλάσΟ^ητι,
xj'of f • nqöayic, κιίρΐί ' {* κνρΐί, ποΙησον καΐ [ποίη-
σον καΙ ή; .4EFX]) μη χρονίσ. (Α-: προσχίς και
πηίησον' [καί] μη χρ.) ... * (quint.) κνρΐί. 20. Β:
tn. fc'/H« λαλ. ... * (alt.) μιι. A^Bf (ρ. ivavT.) τΰ κιιρίβ
(EFXt κνρίΰ sine τβ). Β* (alt.) τ« &tü μα (AEFXf).
•• •••: JT : J_ • - I• Λ-• τ τ κ:• • :-
: ^- τ j : TT jv -: τ -: /- τ '^ -
JT : • - : • 1 ν*••• •• ι : - VT
η•τη Gi^^s αώ Tib-irjjrn nhm
'•.•'.•• τ : ι "'• • IT τ vT τ
übüD-n'^ ri^^ro τϊη^)πι ηδί<ί ^ο-ηώ^
•KT 7 ^ : Ι Ι : • [•• ' : jt -:|- / : - <τ τ ιτ
Ί^ζm rb^:nn"b5^i ^i^inr nbspi-b^
j•• τ : τ ■ . |- ν : ; : : - <- • : _ ν
pns Ί^^ρ ^Ώύη T^^-Tpp-b? η^?.^
'j- : τ -: : / : : τ *- ν: •• -
^:^hi?ii^"b3? ^ib • "^3 n^br η^ώ ^ip^
τ τ : <τ -: ι• - ιτ ' yv -J |- -
1-•— :)- τ r »: - ντ -• τ τ : jt — :
τ]ρώ-^ξ ^hbijt j]??^b -iHNin-pis:
ι T5"^?-b:^i jjl^f'b? vsnj??
h^in/pN bb^nri^ n?TO \:ws:_ toi =
-ΊΠ Ρ3? ^^bl^^ nin-• ^Dsb "^nDriP
ι- - •.••■ JT : •• ; • • τ • :
nbsn3 Ί2ΐ)3 ^DiS niri t snbx xnip 21
AT • : - f - : r -: .? r (τ ••: ■.•>/
ν ; - •• -j• 1 τ • 'JT : Τ • : -
V. 17. hi<. ί<":η
ν. 18. 'ρ nps
iL• unbtoir... dW: rtjar iL^c^ioi^a bebacf)t auf t)ai
U. u. brad)ie ... vE: ηαφίί. dW: αί( [einem Si)un,
»αδ er ιμίίιαη, ahtv ...
1 5. dVV: t]emadjt ju bicfer Seit, uur i;. gef., gcfre«
\>dt. vE: hU auf Dicfcn %α^.
IG. vE: ιιαφ reiner gaujen ®er. dW: geniag f
iV:o|5en®üte. B.dW.Auji... juv(Sd)ni. (gctvovren)
21. B: έ'τ* eV» λαλ. (* κ. 7Τζ>ο^>ί';^Ό/<.) fr r^ 7r(j
A-^Bf (a. i(Ja) καΐ. EX: ό άνηρ.
^anicU
(9, 15-21.) 109
©et ©ereilte u* bic ©ottlofen, i^üröttie für Serufalcm u« fein ^eiltgt^um» IX.
15
16
17
18
19
20
21
αηφ wadn gctrefen mit bicfem Ungiü(f,
unb ^at eS über unö gc^en iaffen, benn
Der «§crr, uufer ®oit, ift gereφt in ailen
feinen Serien, bie er ti)ut', benn nnr ge*
ijorc^ten feiner «Stimme ηΐφί. *Unb nun,
«§err, unfer @ott, ber bu bein 33olf auö
(S9V)V)tenianb geführt :^afi mit ftarfer
t^anb, unb i)afl bir einen ^^amen ge-
ηιαφί, tt?ie er je^t ift: trir ^aben ja ge*
fünbiget unb ffnb leiber gottioS gen?efen.
* %φ ^txx, um aller beiner ®ereφtig*
feit nnÖen, \renbc ab beinen 3orn unb
@rimm i)on beiner (Stabt Serufaiem unb
beinem ^eiligen ^erge! ^enn um unfe*
rer (Sünbe unQen unb um unferer S3äter
SJ^iffei^at tt?iilen trägt Serufoiem unb
bein 33oif Θφηιαφ bei atlen, bie um
un^ i)a finb. * Unb nun, unfer @ott,
t?5re baS ©ebet beineö ,^neφteä unb
fein ^Ui)in, unb fie^e gnäbigUφ an bein
«§eiligti)um, baö toerftbret ijl, um beg
^errn untien. *9ieige beine D^ren,
mein ®ott, unb i)öre! ti)ue beine ^2lugen
auf unb fte^e, n.>ie n.nr toerfli3ret finb,
unb bie ©tabt, bie ηαφ beinem DIamen
genannt ijl! benn n?ir liegen "ocx bir
mit unferm ®^hct, ηίφΐ auf unfere ©e-
reφtigfeit, fenbern auf beine gro^e ^arm-
i)er^tgfeit. * 5ίφ ^err, tjöre! αφ «^err,
fei gnäbig! αφ ^crr, merfe auf unb
t^ue eö, unb üerjie^e ni^t, um bein
feibft ivitten, mein ©ctti benn beine
^tabt unb bein 35Dlf ift ηαφ beinem
Flamen genannt.
%U ιφ ηοφ fo rebete unb betete, unb
meine unb meinen 03οΙ?β Sfrael ©ünbe
befannte, unb lag mit meinem @ebet üor
bem «§errn, meinem ®cii, um ben i)ei*
ligen 33erg meineö ©otteß, * eben ba
ΐφ fo rebete in meinem @ebet, flog bai)er
ber ϊΟίαηη ®abrtel, ben ίφ \)or^in ge*
fe^en ijatte im ®efίφt, unb rüljrete ηπφ
v.7pp.
minus super maliliam et addu-
xit eani super nos; juslus Dominus
Deus nosler in omnibus operibus
suis quae fecit, non enim audivjnius
vocem ejus. *El nunc, Domine 15
Ex.6,e.i.i,4i.Deus noster, qui eduxisli populum
Bar.2,11. ^^^^jj j^ ^^^^^ Acgypli Ιπ manu
forli, et fecisli tibi nomen secundum
y.5pp. diem banc: peccavirnus, iniquilalem
E„.9,t5.E,.fiicinius. * Domine, in omnem jusli- 16
'**''**• tiam luam avertalur, obsecro, ira lua,
et furor tuus a civilate tua Jerusalem
ti,45?ps.74,et nionle sanclo luo! Propler pec-
*■ cata enim noslra el iniquilales pa•
trum noslrorum Jerusalem et popu-
ius luus in opprobrium sunt Omni-
bus per circuilum noslrum. * Nunc 17
ergo exaudi, Deus nosler, oralioncm
i's 80,4.31, servi lui et preces ejus, el oslende
^"' faciem tuam super sanctuarium luum,
|ps. 110,1. quod deserlum est, propler lemel-
sir.01,14. ipgyjy,^ *Inclina, Deus mens, aurem 18
luam et audi! aperi oculos luos et
vide desolalionem nostram et elvi-
^^^-'^■'''■^^' talem, super quam invocalum est
E,„ ,.^,58 nomen luum! neque enim in juslifi-
^ raiionibus noslris proslernimus pre-
ces ante faciem luam, sed in misera-
tionibus tuis mullis. * Exaudi, Do- 19
mine! placare. Domine! atlende et
fac, ne morcris propler lemelipsum,
Deus mens! quia nomen luum invo-
calum est super civilatem tuam et
super populum luum.
Cumque adhuc loquerer el orarem, 20
el confiierer peccala mea et peccala
populi mei Israel, et prosternerem
preces meas in conspertu Dei mei,
pro monte sanclo Dei mei, *adbuc21
nie loquenle in oralione, ecce vir
Gabriel, quem videram in visione a
f», 0.1(5.18. P'^'^^'ip'O 5 cito volans tetigit me in
.(er. (4,9.
v.ie.
8,J6.
18.19.Ü.L: gcnennet. 19. U.L: »erjeucii. 16. S: et a monte.
E: jum (S^ott. dW: alt unfern Umcjebungen. vE: unfre jief)entii(^e Sitte ». bein Sl.
allen um nne^ lieg' nbni ©ec^enben! ' 19. B.vE: «ergib. dW: üer^ci^e.
17. lan Iciicbtcn fccin 'iingcftcbt über ... dW: 20. (iBie33. 18). dW.vE.Arfür ben ... B-.XotC^m
ftrafiien! vE.A: um bcincr ielbft irillen! beg ...
18. bein Cbr. B.dW.vE.A: unfere Sicvtvüflung 21. ß: fam ... im ^^Uegcn ba^crgefloflen. dW: in
{=ungcn). B:f^iiticn n. um u.®.iυίί(en unfer Sieben fci^nclleni Saufe ju mir ^etan! vE:... aufmic^ju. A:
au{< öov beinem Slngcji^t. dW; ... legen n?ir u. ^t. eiienb« (^efloyicn. B: αηίάηοΗφ gcfel;cn. vE: im Sin*
vor bir nieber. vE: n. auf unfer ißerbienj^ ^in l. to, fange. dW: im vorigen ®.
110 (9,22-27.)
Daniel.
IX.
JDe septuaginta annis eacpUcatio»
cogtt ωραν &νσίας sanf ρίνης. ^"^ΚαΙ αννετιαέν
ßSj και έλάληηεν μ8τ Ιμον και elnsv /ία-
vttjXy νυν ΐξήλ&ον ανμβφάσαι σε αννεσιν.
^^Έν άρχ^ της δεήσεώς σον εξηλ&εν λό-
γος y aal εγώ ηλ&ον τον άναγγεΐλαί σοι' οτι
άνηρ έπι&νμιών σν ε1. Και ^ννοηϋ^ητι iv τφ
ρηματι xrtt σννες εν τ}ΐ οητασί(ζ. ^^ Εβδο-
μήχοντα εβδομάδες σννετμιί]{^ησαν tn) τον
Χαόν σον Ισραήλ κ«ί έπι την πόλιν την
αγίαν σον, τον σνντελεσαι αμαρτίαν κ«ί τοϋ
σφραγίσαι αμαρτίας και άηαλειψαι τάς ανο-
μίας και τον έ<ξιλάσασΟαι αδικίας , κ«) τον
άγαγεΐν δικαιοσνιην αιωΐΊον, κάϊ τον σηρα-
γίσαι ορασιν >ia} προφητην, και τον χρΐσαι
άγων άγιων. '^^ Και γνώσ-η καΐ σννήσεις άπο
έ^όδον λόγον τον άποκρι&ψαι και τον οίκο-
δομησαι Ιερονσαλημ εως χριστον ήγονμί'νον
Εβδομάδες επτά και εβδομάδες εξηκονταδνο'
κα\ επίοτρεχρει καΐ οίκοδομη&ησεται πλατεία
και περίτειχος^ και έκκενοο&ήσονται οι καιροί.
^^ Και μετά. τάς εβδομάδας τίις εξηκονταδνο
ε^ολε\}ρεν&ησεται χρίσμα^ και κρίμα ονκ εστίν
εν αντώ. Και την πόλιν και το άγων δια-
φΟερεΐ σνν τφ ηγονμε^φ τφ έρχομενφ, και
έκκοπησονται εν κατακλνσμφ ' καΐ εως τελονς
πολεμον ανιτετμημενον τά^ει άφανισμοις.
^^ Κα\ δυναμώσει διαίϊί-κην πολλοίς εβδομάς
μία' καΐ εν τφ ημίσει της εβδομάδος κατα-
παναει ϋ-νσιαστηριον κω &νσίαν, και εως
πτερυγίου άπο ά^ιανισμου καΐ εως συντέλειας
κ«/ σπονδής τάξει έπι άφανισμον y και δννα"
μωβει διαΰηκην πολλοίς §βδομάς μία, καΐ
εν τφ ημίσει της εβδομάδος αρΟήσεταί μον
Ουσία κα} σπονδή, κα\ Ιπ) το ίερον βδι-'λνγμα
τώί ερημώσεων εσται, καΐ εως ύνντελείας και-
ρόν σνντί'λεια δοί^ηαεται επι τ/)» ερ-ημωσιν.
22s. EX* σύνΐσιν. B^: avvtaiv έν ciQ/fi της ό^ησ.
σβ'έξηλθ.... Αΐ•σ»(Α2Β|). Ε¥Χ:6 λογ. Β:ησν.
24. B*7(T(j.el(alt.)aö ... : συντΐλί-αθηναι. Xfiä.
r» avvr.) έως τ« ηαλαιω&ηναι το πα(}άητο)μα καΐ
[τβ σνντίλίσϋηνοίί ulBJ. Af (etiam ρ. pr. aqQuy.)
ορασιν (Β* y A^ uncis incl.). Β: άτταλ. mv aoixlac
(... άνομ. AEFX).
25. Χ: λόγων. F (pro καί ίπιστ. y.ai) ηάλιν. Β:
ηλατ. κ. rilyo-i.
20. Β: thiloSiJ. Χ: χ(λ «κ tarai. EFX: (* καί)την
Se πόλ. Β* (penull.) κ««. FXf (\). ΐκχοττ.) ώς. Α*:
σννητίτμημίνΗ {σνντ^τμ. Α-Β). Χ* τάξίΐ.
27. ΕΧ (pro tv τω ήμίσ.) ημιον Β* y.( ταηανσ.-
τηίζ ίβ()ομά(ίϊος (AEXf parum diverse). FX* μα.
Α*: τον ifQnv (το ίίρ. Α-^Β). Χ: βό. της έρημο)σιθ)ς.
Β* 'εσται ( AEFXf) Α2 Bf (a. σνντίλ.)της(Χ^ EFX*).
Aj (in (,γ'Ορασις »'.
^3si Ίίη ss^ η^3!]:ηη ηΒπΓ223
•-:,- TT jT τ / ν -: |- - • : •
' • τ AT ». -: r * - ; • JT
• : • • •. IT p.• : - - U•• τ ? τ τ -
iBDb^ hiiitsn annb^ 3?ώδη sbsb
j•• - : τ - <•• τ : ~ ... - •. - :
bnnb'1 a^tibi? p^s s-nnb^i 113?
: - : A• τ ! I vjv ^*. "^ • ' 'J'
ι• τ IT vi/ - ν : • : • τ ί ' j τ
• τ : TT JT '•••:-: - •• :
• τ - _• τ - • - τ ι : < : • :
• " : J' • • : IT : AT : • ν •. ιτ
pi2:ni rnni ninn hnonDi ivair
»v: ? t: j: t::•: t
• • • •. IT - <•• -; r • r • IT
n'^rn'i ib r^^'^ π-^ώΏ nns*^ n^hx^-i
TT ^ ! j•• : - 1,• τ /•• τ • • - :
i^pn έίΞΠ TAD α>' Γ-^πώ•^' tiipm
:?^ηώ s^iinb ms •n'^s^ni inin^oiü27
- j τ ί• - IT •'• : (■ : • : ... ι
♦♦D^itD-b::? ττηιπ nsinDi hb::"n2?i
V. 24. 'p c^nb•^
22. δ•ίφ ju bev, u. »«rfiänbiaitt. B: in t)cm 33ers
fianb §u unten id}ten. dW: beiei)ieie ... bir bae Sßcr:
fianMw§ ju crflaven. vE; 9iuffc^iu|j ;u i^cben. A.•
SSlufflärung!
23. B: 3m ?infaiu^ bcincö ^Ιφηί π• t'i''^ 3Bod
auö. dW.vE: (erging) bev 5luefi.>vu(^. dWrbijtnKri^
gef>aiten. B. fel^r aiuienc^m. vE: nn Liebling [©eis
teoj. A: ein SWann bce SBeviangenö. B: ni. benn auf
bai Sovt, u. betvαφ(e b. ®. d W: ben 5ίιι^[ρΓηφ u.
gib 2(φί auf... vE: Vernimm aifo ... mcvFe ... A:
gib9l. auf b. SBort, u. faffe...
24. f)rrjugebrod)t ... oerfiegelt u. ba§ ... dW:
(Si.bjfg (Siebenbe. B: ber Ucberrretung ju trc'^rcn u.
ben Sünbcn ein (Enbe ,^u ιηαφιη. dW: bi? ter (frevel
voUbrαφt u. ba« SWaag bev @. »oil u. bfe ©φηίί !:iei
fiHjnei u. ein .t». ^cii l^evbeigcfüiirt, u. ©cftit u.
$iop!^ei erfüilet ... vE: Ιηβ iuv33ciienMingt»er ©um
benfivafc ... u.ber ^^vü^bc^^ci^ung. A:ftnb'gcfiiv^t...
baniii :ie XUb. vertilgt ... bie Ungtreφtίgfeit auege«
löfφt...
25. B: SWiffiam. dW: einen gefalbten dürften.
^anicU
(9,22-27.) 111
©airield S3eri$t ©ie 70 SEBc^eit• ©SrifluS bet iJ^itrit. ©er ©rduel ber fBettoüftunö. IX•
22 an um bte 3ftt beS ^bcnbo^ferS. * Unb
er bertφίcte mir, unb rebetc mit mir unb
ίΡΓαφ: ΦαπίίΙ, je^t bin Ιφ ausgegangen,
23 bir ^u beriφten. * ^enn ba bu an»
fing^ ju beten, ging biefer QSefeftl au8,
unt» ίφ fomme barum, bag ϊφ bird an*
jeigc; benn bu btfi lieb unb n.>ertt. <Bo
merfe nun barauf, bag bu baö ®eflφt
24 i^erfle^cfl. *@iebenjig ϊΒοφβη finb be*
ftimmt über bein ^l^olf unD über beine
^eilige Stabt, fo rntrb ijem Uebertrcten
gen^e^ret unb bie Sünbe jugeflegelt unb
bieÜ)Ziffetbat tierfö()net, unb bie etrige®e«
reφtigfeiι gebrαφt, unb bie ®ejlφte unb
2Beiffagung ^igeftegelt, unb ber Olöer»
25 i^eiligfle gefalbt tt?erben. * «So iriffc nun
unb merfe: 3ßon ber ^tit an, fo ausge-
bet ber ^efe^l, ba§ 3erufalem foU wk^
,«",8,^9; len^ix^re sacrificii vesperlini. *El22
Dan.io,u. jQcuij jYjg^ Qi locutus cst niilil dixil-
que: Daniel, nunc egressus sum, ul
to,i2.Tob. docerem te el inlelligeres. *Ab ex- 23
•2,••<ί ordio precum luarum egressus est
sermo, ego aulem veni, ul indicarem
tibi, quia vir desideriorum es. Tu
*"•Λ",ν5!"*' ergo animadverle sermonem, et in-
leliige visionem! *Sepl»jaginla hebdo• 24
uiades abbreviatae sunt super popu-
T.is.Neh.ii,^"™ luum et super urbeni sanclam
*• tuam, ul consummelur praevaricalio
Mich.r,i8.. gj^ finem accipiat peccalum el delea•
εΪγΪιΪ' tnr iniquilas, el adducatur juslilia
j^h%%X sempiterna, el implcalur visio el pro-
Lc!M5!Mr'.iiphetia, el ungalur sanclus Siinclo
Esr.6,(4.Es
rum. *Scito ergo el animadverle: Ab 25
*4,2e..8. exilu sermonis, ut ilerum aedifireUir
i's.2,.'.6. Jerusalem, usque ad Chrisium ducem
berum gebauet n^erben, big auf ßi^riftum,
ben (dürften, flnb fleben ίίδoφen unb | i•'"'*•*'** hebdomades seplem et hebdomades
jtv>ei unb feφJig 2Boφen: fo nierben bie
®affen unb 2)iauern n?ieber gebauet tt»er*
26 ben, tt?ietro^l in fümmerίiφer 3fit• *Vlnb
ηαφ ben jwei unb feφJig Οΰοφβη n?irb
ß^vijluö ausgerottet njerben, unb ηΐφίδ
me^r fein. Unö ein QSolf beS i^ürjlen
wirb fommen, unb bie (Stabt unb baS
«i^eiligt^um üerfl5ren, ba§ eö ein ^nbe
nehmen tvirb tt?te burφ eine f^lut^; unb
h[& jum ^nbe beS Streits unrb eS n^üjie
27 bleiben. * (Sr n^irb aber toieien ben '-Bunt)
ftärfen eine $Boφe lang; unb mitten in
ber 3[ßoφe wirb baS £))3fer unb (SpfiS*
o))fer aufhören; unb h^i ben i^lügeln
werben jlet^en ©räuel ber SSerwüftung,
unb ifl befφloffen, bag bis anS (Snbe
über bie 23ern>üjiung triefen wirb.
22. ü.L: beriφtete ηιίφ ... 1)ίφ ju berid^ten.
25. A.Ä: wo ausgebet.
vE: ju bem ®ef., bem §. B.dW: «Strafen unb ©ro*
ben. vE: [iStabti] @r. B: angftli(i;cn Seiten. dW.
vE: bebranflten.
20. wivb i!3ctrf)ecrun9 u. SSertoüftunt) fein. B: ber
imeffiag. dVV:ein@cfalbici•? vE:ber®cfalbte. vE.
A:qctöblet. dW:njevigevap,ol^ne8llettung? vE:abcv
ηίά)ί \mi]tn feiner fclbf^? U: u. Sf^icmanb bef)alten?
B: ... \mxt> ein ΐβ. c:nc« anfcmmenben ^. »erberb n.
d\V: bag ^B. ieg fcmmenben. vE: eine« %. ber fem-
men njirb. B.vE: fein (B. κίπ tt». mit einer lieber:
f in^emmung. dW: beffen d. fommen vo. njie Ucb.
B: ... ilriegg finb b. ^,rtt)üftunt]en genau beüimmt.
vE: werDen bie bcfc^lolfenen 'i). MueVn. flW: bocb b.
^. (S. itrieg, (Strafgericht, ü8crtt).
sexaginia duae erunl; el rursum
aediiieabilur plalea el muri in angu-
Neh.ve. g^jg lemporum. * El posl hebdoma- 26
pi..v2.Ea.53.des sexaginU duas occidetur Chrislus,
el non eril ejus populus qui eum ne-
Mt.2«,7.24,2.gj^yj,yg est. Et (nviialem el sanclua•
riura dissipabil populus cum duce
venluro, el finis ejus vaslilas; el
posl finem belli statuta desolalio.
* Confirmabil aulem pactum multis 27
hebdomada una; el in dimidio hebdo•
madis deficiet hoslia et saerificium,
11,31 i!i,ii. et erit in lemplo abominalio desola•
lionis, el usque ad consummationem
Jll.lO.
Act.S,'iba.
Mt.24,15.
el finem perseverabil desolalio.
23. ΑΙ.: Tu aulem.
24. ΑΙ.: propheles.
27. Witt bf§ jur ga'itjItcöeti'BertiiflUtte ...triefen.
B: b.n 33. !afi"en um Vieler njiilen bie Dbcrban? bc^
ijaiten? dW; fefi fdjUegt er einen 53. mit Φ. vE.
@ine Üö. tt>. für Φ. ten f8. befiätigen? B: njtrb er ...
ab!d)aifen. dW: toäbrcnb ber ^alfte be« ©iebenb«
fteift er ... ein. vE: bie ^>. ber 5Ö. tvivb bem ... ein
önfce inad^en? B; über beti abfc^euiic^en ?^Iügei tc.
ein ^envüfier fom-.iten? dVV.vE: auf ber Sinne [bee
2:em^efx^] \v. ber @r. be^ 33. lieben (fein)? B: bie ju
be η vßcna» beftimmtcn ®arauo n?. eS über bie 93e<
^üijten tr. dW; bi« ba§ 33erti(öunfl n. <Stiafqerid)t
|ϊφ ergießet aufben33ern)üfier? vE:u.biebeici)(cffene
5ß. wirb fiel) für immei auf ben »enoüfleten Ort er*
gießen?
112 (10,1—10.)
χ.
Visio viri fufura uliimi regni uunciantis.
jl^, E/v 8t8i τρίτφ Κνρον βασιλέως ΓΙεραών
λόγος άπεχαλνφ&η τφ /Ιανιηλ, ου το όνομα
ίπεχλη&η Βαλτάσαρ' και άλη&ινος 6 λόγος
χαΐ δνναμις μξγάλη. ΚαΙ σνησις έδό&η αντφ
iv τη οπτασίϋ^,
'^Έν ταΐς ημεραις έκείναις έγώ /Δανιήλ η μην
ηαν&ών τρεις εβδομάδας ημερών. ^ Άρτον
επιθυμιών ονπ εφαγον, χαΐ κρέας κα\ οίνος
ουκ είςηλ&εν εις το στόμα μου., και άλειμμα
ουκ ηλειψάμην, εως πληρώσεως τριών εβδο-
μάδων ημερών. * Έν ημέρα εικοστή και τε-
τάρτη τον μηνός τον πρώτον και έγώ ημην
έχόμενα τον ποταμού τον μεγάλον, αντός
εστίν Τίγρις Ένδεκέλ. ^ Και ηρα τονς ό^ρϋαλ-
μονς μον και ί'δον, καϊ ίδον άνηρ εις ένδεδν-
μένος βαδδίν, και η όσφνς αυτού περιεζω-
σμένη εν χρνσίφ Ω(ράζ^ ^ καΐ το σώμα αντον
ωςεί ϋαρσεΐς., κα) το πρόςωπον αντον ως
ορασις αστραπής, κα) οι όφΰ-αλμοί αυτού ως
λαμπάδες πνρός, καΐ οι βραχίονες αντον και
• :l'
ΟΊδ 11012 usniDtD ώϋώ ηιύ3. Χ,
- τ 'ν J•.• ν : _ ■« J- : •
\. ^ : J7': • ν -! •• • ιτ : jt : • τ τ
τ JT τ : τ τ - *•• •"■w Λ" - : : ••
,,. . ^ τ ,. τ τ - ν Τ ■
IT ^• -: Α" τ
Γ τ ν.• •. IT }τ
' •.»- τ ^T τ • : - 7 J \ -'■
: - • : Λτ 1 » j : ν.• ••• )τ
r i V .) : ί• τ ν •- IT " J :
• -r τ • ~:|- ' Α • IT V j - v^T τ : - :
:bp^n ^^^ϊΐ b™n nnan n^-b::?
»•.• IT ' J Λ ^ ~ "JT τ - s"
'χή^Η nDHi ί^η^ίΐ "^y^J-rw^ ίίώνχι π
j. f.. . . •.• .. τ - •• ••• <T ••• IT
v: •, ~; JT : τ Α• - J τ σ •••
TT • : - : j 7 • : ιτ •••;•.•:
bbp ηώπ: r^s n^^hbi^^uii νηίρητϊΐ
AT »τ ν j : Ι <•• : τ : : - τ ι :
^is^ '^η^ί^-ιΐ ι linn bips rinn bipi ^
• -.• • • r : ' IT f I : VT τ : I ^ :
τά σκέλη ώς όρασις χαλκον στίλβοντος ^ καΙ
ή cpωvη των λόγων αντον ώς (ρωνη όχλου. \ q^^^j^j-j^ ' Πζ^Τ/^ηΤί«^ ^^b b^?*'3^
"^ Και ιδον έγώ /ίανιηλ μόνος την όπτασίαν' \
και οι άνδρες οι μετ εμού ονκ ί'δον την
οπτασίαν, αλλ η έκστασις μεγάλη έπέπεσεν
επ αντονς, και ενρνγον εν ψόβφ. ^ Κάγώ
νπελείφϋην μόνος και ί'δον την Ιπτασίαν την
μεγάλην ταντην και ονχ νπελείφϋ-η έν έμοί
ισχύς, καΐ η έξις μον μετεστράφη εις δια•
φϋοράν, καΐ ονκ έκρέαησα ισχύος. ^ Και
ηκονσα την φωνην των λόγων αντον' και έν
τφ ακονσαι με φωνην ρημάτων αντον ημην
κατ αν εννγ μένος y κα\ το πρόςωτιόν μον έπ)
την γήν. ^^ Κα) ίδον χεΙρ άπτομένη μον.
^τ : - - ν VT Ι • • j Τ •<■ -:
ah^br nbsD hbx^ rrnn bh^
^ ν ••-: JT : IT τ : <τ τ•-: τ-:
τ : - <τ t - - ν •.• • ••• IT
- τ !<- : ν • : - Λ ν >~ '.' ' •
_^ ν- : ν ,τ - . • : ν.- τ j : ^ • : - :
)- τ ν- τ - JT : • • s• τ • -: r τ τ ;
Inscr. capitis: A: "0(;ασ/ς la (usqiie ad libri
fin.).
i. X (pro τρίτο)) πυώτο).
4. FXt(abin.)iCaI U* {^x.)y.ai{^^\i). Χ|(ρ.
rr^wTa) eV τω τρίτο) ετίΐ. Χ* (alt.) και. FX: ίχό μί-
νας. EX* Τί*;/(^ις. Ä2B.'ii\),)>;,^;. (^Εν<). ΑΕΧ, FX*).
5. FX: βαδδίΐν. ΕΧ* eV.
ί). Β: Θαρσίς ... -f (a. pr. ?)^ασ.) // ... ο;ςίί λαμπ.
7. EFX (bis): ftrfov (iif semper).
8. Β: Kai eyto ν η. A'^B (pro έ'ξις) (^ό^α.
ν. Ι. nü\i5i<-jb:: ^ί"3:2
ν. 7. nbi^r» ί5"3::
ν. 8. nbi^r^rr ίί"33
1. großen kämpfen. Β: ein 5Öo>t üjfcnb., u. Ια3
aS. ifl tüai|rf)aftlg. dW: eine Dffcnbaiuno enipilt,
u. bic D. ifl 2ßaf)ri)ftt• vE: oin ?ίιιδΓρηιφ i^ecffb.
dW: Ibetvip] qrü^eei @ienb. vE: bebcutct tir. ii3e*
brdngni^. (B: bie bcfiimmte Seit beö Stieit'? ifi lang
i)in?") A: f^n-αφ ΰοη qr. SiUcbien. B: mcrfte auf b.
9. B* φο)νψ ^ημ. (AEFXf). Xf (p. KCiravfv.) επί ÜiU^tt, n. bcfam a3ci-f!anb ϋΰπ b. ®. dW: bie Offen?
rcQoqo)Tiov μ».
bavung, u. if)m ttjarb ^evfiänbnig bc^ @.
^anieU
(10,1—10.) 113
Cad ®ef!$t tion großen ^a^en* ^ie bteikoo^entli^e Xxantu SDet fOtann in Setnkoanb* X•
X. «xjtti dritten ^αί)χ Μ Äönlgö ÄoreS
aug $erf!en n>arb bem iDanicl, ber 33eU*
fajar ^eigt, ettr>aö geoffenSaret, bag ge*
ttjtß tft unb ijon großen ©a^en. Uub
er merfte barauf, unb öerftanb baö ®e=
fl*t ttjo^i.
2 3u berfelSigen Qut tüar ίφ, Daniel,
3 traurig brei 3Boφen lang. *3φ α§
feine ntebli^e @^eife, §ίeifφ unb QBein
tarn in meinen aWunb niφt, unb fäl-
bele miφ αηφ nie, fciS bie brei 3Boφen
4 um n?aren. *^m toier unb jn^anjigflen
XaQt beö erflen Φϊοηαίδ tvar Ίφ bei bem
5 grogen SBoffer ^ibefel, *unb ^ob meine
'ilugen auf unb fa^e: unb fle^e, ba flanb
ein SWann in l^einn^anb, unb ^atte einen
6 golbenen ©ürtei um feine Senben. *@ein
Mb n3ar tt?ie ein ilürfiö, fein Qlntii^
fa^e WH ein 8ii^, feine ^ugen n>ie eine
feurige ^acfel, feine 5irme unb %xi%t wie
ein glü^enbeg (Sr§, unb feine 9^ebe n?ar
Troie ein großen ©etbne. *3φ, Daniel,
aber fa^e foίφe0 ®eflφt atlein, unb bie
aWanner, fo bei mir n?aren, fa^en eg
ηχφϊ') boφ flei ein großes @φrecfen über
fle, bog fle flogen unb ΡΦ ίoerfroφen.
8* Unb iaj blieb allein, unb fa^e bieg
große ®efiφtJ eö blieb aber feine Äraft
in mir, unb ιφ wart fe^r ungepaltetunb
9 Ijatte feine .Jtraft mei)r. *Unb Ιφ ^Urete
feine C^ebe; unb inbem Ιφ fie ^brete, fanf
ίφ nieber auf mein Qlngefίφt jur Srbe.
tO*Unb fle^e, eine «^anb rü^rete ηύφ an,
2. U.L: 3ur felbigen.
4. Ü.L. SWont^en.
5. Ü.L: :^ub ... jiunt) ... gütbenen.
6. U.L: ßlun (geglättet?) (Srj.
8. Ü.L: ungefialtunD.
'''^*' Anno terlio Cyri, regis Persarum, X.
1,7.5,12. verbum revelatum est Danieli cogno-
menlo Bailassar; et verbum verum
9,23. el forlitudo magna. Intellexitque
sermonem; intelligenlia enim est
opus in visione.
In diebus illis ego Daniel lugebam 2
Irium hebdomadarum diebus. *Pa- 3
nem desiderabilem non comedi, et
caro et vinuni non introierunl in
2Sm.r.i,.i(t. OS menm, sed neque unguento un•
Rth.3,3. ^j^^jg gyj^j^ donec complerentur Iriuni
bebdomadarum dies. * Die autem 4
vigesima et quarla mensis primi eram
8,-.>.Gn.2,i4.jyj^jg fluvium maguum, qui est Tigris.
®'^ *Et levavi oculos meos et vidi: et 5
^'^'Ι'β,'Ι'^' ecee, vir unus vestitus lineis, et renes
Apoc.1,13. ejus accincti auro obrizo, * et cor- (i
pus ejus quasi chrysolilbus, et Facies
Apoc.1,14. ejus vehil species fulguris, et ocub
ο«η*ίο|ΐ5ί ejus ul lampas ardens, el brachia
ejus el quae deorsum sunt usque ad
pedes quasi species aeris candenlis,
et vox sermonum ejus ut vox mulli-
ludinis. *Vidi autem Daniel solus 7
'^•■g'^Vi'** Visionen) ; porro viri, qui eranl nie-
cum, non viderunt, sed terror nimius
irruil super eos, et fugerunt in abs-
condilum. *Ego autem relictus 8
solus vidi visionem grandem hanc;
^ *' et non remansit in nie forliludo, sed
7,a8.(4,;i3. g^ species mea immutala est in nie et
eraarcui, nee habui quidquam viriura.
*Et a-udivi vocem sermonum ejus; et 9
8 t8.Ap.i,i7,3udiens jacebam conslernalus super
faciem meam, et vullus mens haerebal
terrae. *Et ecce, manus tetigit me, 10
2. dW: fa^ ίφ Φ. trauernb. vE: trauerte.
3. dW: mUa)t. vE: foftbaren @))eifen.
4. B.vE: am Ufer tc« gr. ^luffcg. dW: «Strome«.
vE.A: 3:igng!
.5. fi. geficibet. dW: Sinnen. B.dW.vE: feine 1^.
(waren) umgürtet mit (fcfilici^em) ®clb auö (ücn)
Up^a«.
6. ^2intl,ttid9itn ... feuv.%aa«ln,.,i)eü glotterj.
dW.vE.A: ©^r^fotit^. dW: von ?infeben ir.ber 58i.
vE: to. ber 5lubltcf be^ 'M. A: brennenbc. dVV:
Seuerfocfeln. vE: gcuerfiammen. B: u. ηαφ f. ?Vü§cn
i^u ttjor ei U)ie bie §arb•.• cine^ DoÜrien (Sri^c«. dW:
ber <Sφίmmer von geglättetem ©. vE: baö 9iu«fel}en
«DoItifllottiit^aSiBd. 21.3; 3. Sbe 2. 2l6t^.
1. AI.|regni (a. Cyri).
bei ©lanj^erjc«. B: ber Saut feiner aßorte ... ßaui
einer ajienqe 3)Ίenfφeπ. vE: ba« ®etö« eiueriBolf^i
menge? A: ®eiou e. SOlenge? dW: @φα1ί f. di. ...
eine>3 33olfi5getümmet3?
7. dW: §urφt. B.dW: »eifiecficn. vE.A: t)er;
bargen.
8. u. bcbicit f. Ar. meijr. B.dW: (toax) allein
übrig (gelaffcn). vE: ^nxü(f. B: meine illar^cit ΐυ.
απ mii'ijerauicrt in aJiifgefialt. dW.vE: ®eftφt«ί
färbe (i>ertranbeite) [ιά) an m. (big) jur (Snifteilung.
(A: αυφηι. 9leu§eic? entfteΠteftφ!)
1). oijnmäcbtifl nieber. B.vE: ben Saut feiner
^:iian-tc. dW: Xvn f. kleben. A: bie 6timme. dW.
vE: betäubt. B: fiel ίφ in einen tiefen (Sφlαf.
8
114 (10,11-17.)
Daniel.
χ.
Visio viri fuiura uliimt regnt nuneiantie.
κ<α t^yftQtp με tni τα γόνατα μον και ταρ- \ »^pj»^ ΊΏ^ί*1 Ι'^^^ DIBDI '^S*l3"i3?lJ
6οί)ςχίΐρώνμου, ^^ΚαΙεΊπδντιρόςμί' JuviijXy Q^i^^^S ύΠ ηί^π'-ώΝ^ ' ^δ<*3^
άνηο έπι&νμιών. evvig iv τοις λόγοις οΐς ?νώ , ' ^ *.' *7 ^λ *•"* λ '' ^•τ•'η
-Ρ3? TOn η^^χ Ίητ '^DDfci ηώδί
Χαλώ προς σ«, χαϊ ατηΟι im zjj στήσει σον
οτι τνν άπεστάλην προς σε, Κα) iv τφ
λαΧΙίΐσαι αυτόν προς με τον Xöyov τούτον
ανεσιην έντρομος,
*^Α'«ί εΐηεν προς με' Μη φοβον, /Δανιήλ,
οτι άπο της πρώτης ημέρας ης εδωκας την
χαρδίαν σον του σννεΐναι κ«ί τον χα'λω&ψαι
εναντίον χνρίον τον ϋεού σου ηκονσ&ησαν οί
λόγοι σον, mn εγώ ηλΟον fv τοις λόγοις σον.
'3 Και ο άρχων βασιλείας Περσών είστηκει
ίξεναντίας μον είκοσι aal μίαν ημί-'ραν* yai
ίδον Μιγ^αήλ^ εις τών αρχόντων τών πρώτων,
ηλΟεν βοηθιέσαι μοι, χαΐ αντον χατ^λιπυν
exfi μετά του άρχοντος βασιλείας Περσών,
**χα/. ΐ•λ&ον σννετίσαι σε οσα άηαντησεται
τφ Χαφ σον m εσχάτων τών ημερών* οτι
ετι ορασις εις ημέρας*
^^ Και εν τφ λαλησαι αντον μετ 8μον
χαζά τοΙς λόγηνς τοντονς έδωκα το πρόςω-
πον μον tni την γην και κατεννγην. *"λ«/
ίδον ώς ομοίωσις νίον άν&ρώπον ηψατο τών
χ*Ίλίων μον. Και ηνοιζα το στόμα μον και
έλαλησα, καϊ είπα προς τον εσιώτα hurriov
μον Κνριε, εν τη 6πτασί(^ σον έστρά()}η τα
εντός μον ίν εμοί , και ονκ εσχην ισχνν.
'7 Και πώς δννησεται ο παις <ίον, Άνριε,
λαλησαι μετά τον κυρίου μου τούτον; Και
ήώ άπο τον νυν ον στησεται έν ^μοί ίσχνς,
καΐ 71101] ονχ νπελείφ&η έν ίμοί.
10. Β* χ. raqa. χ. μυ (AEFXt).
12. A^* ort άπο-ηα. (A^Bf ; EFX: ΐίτι άττό της
ημf(Jaς της n(Jo'>T.), EFX: arvtfVai Β* (all.) τ».
13. Α* t (a. ilxoffi)xat (A^B rell. *). li* r(7)v Tt^jo'n.
(AEFXt).
U. EFX: απάντηση. A^X* ht (Α2Β|) Bf (a.
ό(>.) η.
16. Α** κ. ηνοιζα το στ. /tu (A^Bf). Χ: ηπον ..,
(pro οπτ.) 6{)άσίΐ ... και idn ax ίχω ίσχ.
17. Β (pro πνοή AEFX) πν^νμα.
• : j- •.
IT - ι• ' ν : τ
• : >- τ %τ.• - ίτ τ - ν τ ' i : - :
r : -
J. .. . i-r JT • - - •• ν J -
-n^ί nnD nibii "iiibi«inn Di*»n-i^
/ «ν ν: )•• : • •}-•.•: ' s* τ : ν ' ; •
α^Ίί253? ^^3Db TOi? ΟΊΒ n^Db'O i ΐώΐ 13
*• τ ~ tr• - -τ ι• j" • : jt v ;
_ • : j- •-?!- •Λ":τ : jt v • it
• 5" τ ν Λ•• τ ν τ : - • • J : - :
- : ν iT ΛΤ τ : - - *■ r τ j•• ί
• :•.• : j- IT ••• τ : τ τ : "-ιτ
ί χ - τ - • < : ••• IV τ : — • — :
Vi« ^23? bb^i" ΤΠ"! :nä "^ηΊ^ϊΊ?
-; ν*•.• - ' J•• : - ι • ί ν- τ
-rnvSiD3 wvb π)θώ:^ τή ^irra^^'^h
σ τ
♦ "»η
■•ί-^>-. v"i•^
ν. ι.ί. rrpri i<"32
ν. 14. y^pn '^rt
ν. 16. ^ΙΛΟα '"'üS
1 0. Β: madjtciaf ίφ ηιίφ bcivegtc aufm, .^nte η ...
Ιίαφοη φ. dW: ^. mir auf m. jittevnbcn ...? A:
ianbiuieuie.
11. B: Φ. bu Uebtrcrti)cr S)Uun. dW: ttjevi^cr.
vE: i.ebiimi [®üüe«]. A:a«.l>eg a^cvlangcng. dW:
tritt in rie ^ofje. B: ^in auf ^t inen ?pia^. vE: vid^te
bi(^ auf bcinev StcUe U)iebcr auf. dW.vE: ftanb {φ
jittcrnb auf.
12. B: bcin Jpeij bcgabfl ju «eru. u. b. gu bemü*
Kautel«
(10,11-17.) 1J5
®er i^ürfl bc^ Äöniörciijd in ^crfenlaitb u» fSfli^atU ^inn glct^ einem SOlenf^en• X.
unb ^aif mir auf bie Äntec unb auf
11 Die i^änbe. *Unb \^χαφ ju mir: ^n
lieber Daniel, merfe auf bie QGßorte,
bie iφ mit bir rebe, unb ri^te bic^
auf} benn ϊφ bin j;e|t ju bir gefanbt.
Unb ba er ίοίφ€8 mit mir rebcte, ri(i^*
tete iφ ηπφ auf unb gitterte.
12 Unb er fprαφ ju mir: δ^φίε biφ
niφt, Daniel! benn öon bem crfien ilage
an, Xia du von «i^erjcn bege^rtejl μι öer*
flehen unb biφ cafteietefl üor beinem
©Ott, finD beine SGÖorte er()bret, unb iφ
13 bin gcfommcn um bcinetmiClen. *5lber
ber Surft beö Ä5ni9rciφä in $crfenianb
i:^at mir ein unb jwangig 3!age uüber-
^anbeu} unb fie^e, a)ϊίφαeί, ber ijor*
ne^mjlen Sütf^fn einer, fam mir ju
^ülfe, ba behielt iφ ben Sieg bei ben
14 «Königen in Werften. * 0lun aber fomme
iφ, bap iφ bir beriφte, nne eö beinem
iQoit ίernαφ gei>cn n?irb; Denn baö @e*
ίίφί n.>irb ηαφ etUφer Qm gefφeί)en.
15 Unb aU er ίοίφίο mit mir rebete,
ia)lüo, iφ mein ^ngcfίφί nieber jur
16@rbe, unb fφtt^ie9 fliüe. * Unb f{e()e,
einer, gleiφ einem 9Jίenfφen, rüijrete
meine Sippen an. Φα t^at ΐφ meinen
SDZunb auf unb rebete, uuD fprαφ ju
bem, ber üor mir jtanb: 3)iein ^txx, I
meine ©clenfe beben mir über bem ®e*
ίίφίε, unb iφ ^abc feine ^raft me^r.
17*Unb n>ie fann ber ^Ιηεφΐ meinen «J^errn
mit meinem »§errn reDen, ϊιπϋ nun {'eine
,^raft me^r in mir ifi, unb i:}ab( αηφ
feinen JDDcm me^r?
i
I
12. U.L: beinentüiiien.
13. A.A: im ^eifttlanb.
14. U.L: tic^ bι■riφtc. 16. U.L: fiunb.
et erexil me super genua mea et
tK*.-^,2. g^jpgj. arlioulos manuum mearum.
'♦,23. * El^ dixil ad me: Daniel, vir deside- 11
riorum, inlellige verba, quae ego
loquor ad te, et sta in gradu tuo;
nunc enim sum missus ad le. Cum•
que dixisset mihi seraionem islum,
stell tremens.
^.litj El all ad me: Noli meluere, Da- 12
^''^^' niel! quia ex die primo, quo posuisti
cor tuum ad inlelligendum, ut te
Nm.2»,7.3o, gi'j^jgpj.gg j^ coHspeclu Dcl lui, exau-
dila sunt verba tua, et ego veni
propter serniones luos. *Princepsl3
aulem regni Persarum reslilii mihi
viginli et nno diebus; et ecce,
/udaeSiAp*. Michael, unus de principibus priniis,
'''''• venit in adjutorium meum, et ego
reniansi ibi juxta regem Persarum.
*Veni aulem, ut docerem le, quae 14
venlura sunt populo luo in novissi•
y,i5f.8,26. öi's diebus; quoniam adhuc visio in
dies.
Cunique loquerelur mihi htijuscc- 15
modi verbis, dejeci vuUum meum ad
lerram et lacui. *Et ecce, quasi 16
Ki.s7lj?r.i,simililudo filii hominis leligil laliia
^• mea. El aperiens os meum ioculus
sum, et dixi ad eum qui stabat conlra
me: Domine mi, in vi.sione lua disso-
^g lulae sunt compages nieae, et nihil
in me remansit virium. * El quo• 17
modo poleril servus Domini mei
Y.b.i6. loqui cum Domino meo? Nihil enim
in me remansil virium, sed et haiiius
meus inlercludilur.
tljic^en. vEr.H'enntni^ μι ermatten. dWibeinenStnn
i^(xia)tit, iJcrflänbni^ ju crf). A: bein ^. ηαφ (Sin;
ΙϊίφΙ »erlangte u. bu bir tve^e t^atef^. dW.vE: bein
®ebet. B.A: um beiner 2öorte ttjüien. vE: beineö
©ebetci tvegcn. dVV: fontme auf rein ®el^ei§?
13. dWrDberjle. B.dW.vE:bei Ä.^errun fianb
'Uir ... entgegen ... ber erfien. dW: erhielt bafetbfi b.
Vorrang? vE.A: blieb bafclbfi. B: irurbe b. gelaffen.
14. frft ηαφ. Β: bir ju verfielen gabcttad b. Sß.
begegnen to.am le^tenbcrlage. dW:funbjuii|un...
inber§oigeb.3fiten. vE: biφJu belehren über ba« ...
Soii^cjoit. A: testen 3eit. B: geltet ηοφ ouf viele
2:agei)in. dW.vE: auf ηοφ [ferne] 3-
15. oerffummte. dW: gteίφ biefen 9lebcn. vE
neigte.
16. Β : gίeίφ ben a)'?enfφenfίnbern. vE: Semanb
wie eine nlen[φίίφe ©cftalt. dW: «on SDΊcnfφcnge:
fjatt. B: :baben ηιίφ m. 3φnIerJen überfailen. dW:
fanien ηιίφ 32el^en .in. vE: übcrftcl m. ^ctrecfen?
A: traten m. ®el. au6 {fjvcr ^^ügung.
j7. btef«r5in. ...ia 0011 ttunan. <lW:Unbt)onnun
an biiih f. .^r. in mir, unb f. 5itf)cm war mir übrig.
8*
116 (10,18-11,5.)
Daniel.
χ.
Visio viri fuiura ullimi regni nunciantis.
*® Kai προςέ&ετο και ^ψατό μον ως όρα-
19
σις αν&ρωτιον, και ενΐ(ΐχνσ8ν με *^καί €ΐπεν
• Ι" : - : - or τ »•• : - : •/• - • - 1 ν $ -
t r ν •. -: ι• $τ • -
μοί' Μη (poßoVj άνηρ έπι&νμιών ειρήνη σοι'
άνδρίζον και ίσχνε, Κάϊ εν τφ λαλησαι αν•
τον μετ εμού /σχυσα, και εϊπα' Ααλείτω ο
Ανριός μον, οη ενίσχυσης με*
^^ Καϊ εΐηεν μοι' Et οΊδας, ίνατί ηλ&ον
προς σε; Και νυν επιστρέφω τον πολεμησαι \ ^^^^ nb"D5? DH^nb D'^tbii Πη3?1
μίτά άρχοντος Περσών. Καϊ εγώ ^ξετιορενό-
μην, nal 6 άρχων των Ελλήνων νρχετο.
2* !Αλλ' η άναγγελω σοι το εντεταγμένου εν
γραφή άλη&ίίας' και ονχ εστίν εις άνζεχό-
μένος μετ έμον νπερ τούτων, αλλ η Μιχαήλ
6 άρχων υμών. ι
XI. Και έγώ έν ίτει πρώτφ Κνρον εστην \ »ι^^η Uiimb γΗη nDtDB '^Diil XI.
εις κράτος καϊ ίσχνν.
^ Και νυν άλήΰ^ειαν άναγγελω σοι. Ίδον
ετι τρεις βασιλείς άναστησονται εν τ^ ΐίερσίδΐ'
καΐ 6 τέταρτος πλοντήσει πλοντον μεγαν πάρα
πάντας^ καΐ μετά το κρατησαι αντον τον
•':--: • • • < : - : ι » AT -:|- • j--! Κτ
• ιτ »: - • ι• ν — : )•• - : -jt t ι τ
Λτ τ ^- \•- r • τ JT ;
bn5< :vS3 ιτ^-Ίώ η^ηι ^ίkv "^Di^n^i
τ -: η ητ τ - ι•• • : '• j — ζρ
^3 nbk-b? '^^a? p:Tnnt) im ^k")
: ib Tir^b^ pnntib ^TOr
^ij'-nan nb ^^^^5 γώ^^ nihri
... I ^T j• - vv ■•■■ " " ■
^ΓΟΊΠΐ oSsb D^TOi? D^ibü niobtö
;it: - τ ι _,•:ι -τ: τ :
inptnD!! bau binr"itD3? η^ώ^?*^
j Ιτ : ν : τ ν <■• -:,-
πλοντον αντον επαναστήσεται πάσαις βασι- j ♦ )Ύ^^ fl^D ^12 Γδ< Ρ3Π "^'^3?^ 1*)tp^5
λείαις 'Ελλήνων. ^ Και άναστήσεται βασιλενς | ;;^η btÜ>Ü^ builU^ "lilS^ "nblO *7Ώ3?1 ^
δννατός, καΐ χνριενσει κνρίας πολλής^ και \ η^ΜΑ*η ^^^»^^ί^-^η ♦ i3i^^3 Πίο3?1 '*
ποιήσει κατά το θέλημα avtov, * Kai ως \ ^ ' ^ ' . ' ^ ' - ' ι: "" .: ^V "
άν στν ή βασιλεία αντον. σνντριβήσεται καϊ \ Ο^^Π ΠίΠ^Ί 3?ΖΊί^; 7Γΐηρη^355?
διαιρε&ήσεται εις τονς Τί'σσαραί άνέμονς τον ' b^12 ntÖs'ibp^^ sbl ΙϊΤ^ΊΠίίί: i^bl.
ονρανον. καϊ ονκ εις τά έσχατα αντον ονδε | -^^b'^ D'^^^H^ib'! ÜI^Db^ ώΓ)3Γ! "^3
κατά την κνρίαν αντον ην εκνρίενσεν οτ« | ^^^^..^^ DDiDn-Tlbu ΡΤΠ'^'1 \rk^ η
έκτιλησεται ή βασιλεία αντον, καΐ ετεροις \ -^^ ^ '■^*•" " '* '*•' ^--'''^j -^r^
έκτος τούτων δοϋήσεται. ^ Και ενισχύσει 6 Ι ν. 1 8. m^in '^ «"33 ν. 1 9. i^n^si δ<"5:ι
^ , Λ - . , , . , Γ ' - Ι ν. 4. ρ"η ysp
ρασιλενς τον νοτον και ενισχύσει έπ αντον ι ,ο « » λ^ j«r «# γ / ,- <
^ ^ Ι 18. Β.Α: anjufc^cn. dW: »οη 5infei)en. vL•: wel-
ker ... auefa^.
19. (φ. II.) dW: ^eil bir! Β: fei flarf, \a ...
vE: fl. u. uncri(^rocfcn! B: ttjarb ίφ gcfiarfrt. dW.
vE: fül^lic ίφ ηιίφ (ftarf). Α: Um ίφ ju Gräften.
20. (Φ. 13.) Β: frtogen. dW.vE: fampfcn. B:
μην (t|f;r. AEFX). ^ , „„^j inbem ίφ auejiei^c. dW: ίφ jic^e [baju] au«,
21. Β (pro ί;πέ^) ;ri(>t. A* (pro alt. 7 B) ^jMrv ( A' : aber f. Co fonimt bann ... ivE: αΐί ίφ hjegging, f. ba
19. X: ίνΐσχνσα κ. ηπον.
20. B*^iOfc(EFXt). Α2Β:ε^<ττρέψο). k^'.aqxov-
τ(ι>ΐ'(α^'/οντος Α^ΒΓΧ; Β: τβ α(<;^.). Β: ίκ* /το^/ίΐ^ό-
^ (ί7/^*ν])
1 . Χ: Kae iyiviro έν er. EFX: Ισχ. χ. κ^οίτ.
λ. Α^Β: χν(>(ίας (χνρίας A*EFX).
fom ...? Α: hjegjog?)
21. tt». im 35ud)c bcr 3öobri)eit flcfd)r. B.dW.A:
vιri^eiφnet. B: in ein r ^φπίί[ο 20. ift. Β:|ΐφηιίί
mir Λ). j. öeifiarfte. dW: Diiemanb unterflü^t ηιίφ.
4. A^B: κίζίίίαν (κνρίαν A*FX). Β* δο&ησ. (AE vE.A: fiei^et mir bei. A: in a((em biefem
FXt).
1. B: 3)Ίίφ nun belangcnb, fo f}. ίφ im ... il^m jur
(Starfe u. \. ^cfiung. dW: 9lber αηφ ίφ ... fi. i^m
Bei aU Reifer nnb @φυ^. vE: 91ηφ ίφ unterfiü^te
i^n u.^atf i^m ... A: 3φ toax bei ... ba^ ίφ il^m Ijei*
^anicL
(10,18—11,5.) 117
©ne^enlanbö^ürft« ©ie4«perfettfonige« SDeritta(5tigeÄomg,feitt2flei$ u« feine ilfürflcn. Χ.
18 Φα rüstete ηιίφ abermal an einer,
9ΐ«ίφη?ίο ein ^(η\φ gejtaltet, unb
I9^ärfte ηιίφ, *unt) l>rαφ: δürφte biφ
ηΐφΐ, bu lieber 9)Zaun! triebe fei mit
bir, unb fei getrofl, fei getrofl! Unb αΐβ
er mit mir rebete, ermannetc ΐφ miφ
unb f^)rαφ; 9Äein ^&err, rebe, benn Du
i^afl miφ gefiärfet.
20 Unb er f^rαφ: 2Öeigt du αηφ, trarum
iφ §u bir gelommen bin? 3e§t \v'\ü ίφ
roieber ^in unb mit bem i^ürften in $er*
fenlanb jlreiten. 5lber n>enn iφ njegjie^e,
fle^e, fo njirb ber §ür(t auS ®ricφen^
21 ianb fommen. *Φοφ untt iφ bir an^
jeigen, η?αδ gefφrieben ifl, baö 9eivί^liφ
gefφe^en wirb} unb iji feiner, Der mir
^ilft rt>iber Jene, benn euer Surft SD'iiφαeL
XI. *®enn iφ ftanb αηφ bu ϊί^ηχ im
erflen 3>a^r 3)ariug beö aJleberö, baj iφ
i^m ^ülfe unb i^n flärfete.
2 Unb nun njiil iφ bir anzeigen, waö
Qixv'i^ 9efφeί>en foU. ©ie^e, eg werben
«οφ brei Jtbnige in $erfien fte^enj ber
»ierte aber wirb grbfern Cΐeiφt^um
l)aben benn aUe anbere, unb wenn er
in feinem Sίleiφt^um am mäφtigfien ijt,
wirb er atteö wiber baS itbni9reiφ in
3®rieφenίαnD erregen. *Φαrnαφ wirb
ein mäφti9er Jtbnig auffielen unb mit
großer 9)^αφt ^errfφen, unb xioa^ er will,
4 wirb er αu0riφten. * Unb wenn er auf0
^iJφjie gefommen ift, wirb fein Oiciφ jer^
breφen unb ίΐφ in bie vier 2Binbe DeÖ
J^immel^ jertt^eilen: ηίφΐ auf feine 0ϊαφ*
, fommen, αηφ niφt mit foΐφer 3)ίαφί,
wie feine gewefen ifij benn fein Cΐeiφ
wirb ausgerottet unb Stfiuben gu S^^eil
5 werben. *Unb ber 5tbnig gegen SD^ittag,
welφer iji feiner Surften einer, wirb mäφ=
18. U.L: gejialt. 2o. A.A.- im^erfedanb.
1 . U.L: be« a«eben ... unb UxhU. 2. U.L:
*Perfen. A.A: auffielen. 4. U.L: geioefi.
flänbe u. ^.
2. Β: toa« ffiaijr^eit ift. dW.vE: He 3B. (berici).-
ten). AToerfünbigen. ß.dW.vE: auffielen. dW.A:
(ίφ bereid^rrn mit ^r. St. vE: gr. 9^. famnieln. B:
an großem 3ΐ. öor 51. xtia^ »erben. dW: ίΐφ jiü^enb
auf feinen 91. vE: inbem er f. fiü^ei. A: tvenn er ju
ϊΚαφί gefommenbuvφ ... dW.vE.A: aufbieten.
3. tapferer. B: eine gr. J&crrfφαft be]^errfφen u.
tl^un ηαφ feinem ©efaUen. vE: aueüben ... ©oi^lc^ef.
^anbetn.
,..5.,ft. Rursum ergo leligil ine quasi vi• 1 8
sio hominis, et conforlavil me, *ell9
τ iv»^jud.6, ^j^jj. ^Qjj jijjjgpp^ vir desiderioruni!
pax libi! confortare, et eslo ro-
bustus! Cumque loqueretur mecum,
convalui et dixi: Loquere, Doinine
mi, quia confortasti me!
El aii: Numquid scis, quare 20
venerini ad le? Et nunc reverlar, ut
,.n. proelier adversum prineipem Persa-
rinn. Cum ego egrederer, apparuil
prinoeps Graecorum veniens. *Ve-21
"''• rumlamen annunciabo libi, quod ex•
i>*i;59,i.. pressum esl in scriplura verilalis;
el nemo esl adjulor meus in omni•
y,t:^,y, bus bis, nisi Michael princeps vesler.
M^,. Ego aulem ab anno primo DariiXl.
Medi slabam, ul conforlarelur et
roborareUir.
ιο,ϋ.Αρ.ι,ι. Kt nunc veritalem annunciabo tibi. 2
Ecce, adliuc Ires reges slabunl in
Perside: el quarlus dilabilur opibus
nimiis super omnes, el cum inva-
luerit divitiis suis, concilabit omnes
adversum regnum Graeciae. * Surgel 3
vero rex forlis, et dominabilur
v.3»i.5,i9. poleslale mulla, et faciel quod pla•
cueril ei. * El cum sleteril, conle• 4
relur regnum ejus el dividelur in
"'^'^ife^"** quatuor venlos coeli: sed non in
posleros ejus, neque secundura po•
lentiam illius qua dominalus esl;
lacerabilur enim regnum ejus eliam
in exlernos, exceplis bis. *El con- 5
forlabilur rex austri; el de principi-
4. B: fifi) η tt>irb. A: feft jtcbet. dW.vE: (^Sowie
er aber) aufi^cftanbcn. dW: jertrümnieri ... tpcrben.
dW.\E.A: unter f. 9Ϊ. B: ηαφ feiner J&errfφαft, bie
er beί)crιfφct ijat. dW.vE.A: mit ber Tl. m. η>οίφθΓ
er (feibft) (^cherrfφet. dVV:auegenffen. A:jerrifTen.
B: auf 2inbre au§er bieft η fonimen. d\V: 5inbern [ges
v\eben] α. jenen. vE: gugetbeilt. A: au§er biei'en
[vier] πϋφ α' f λχ. fcuinien.
.5. Β: nebft ηοφ einem α«6 f. %. d W: unb einer v. f.
Dberften. vE:u.bann toieber e.aui f.33efeblibebern.
118 (11,6-12.)
XI.
Daniel.
Visio viri futura Ultimi regni nunciantis.
ti^' των αρχόντων αυτόν και xvQisvasi nvQieiag
πολλής έπ ^ξονοίας αυτόν, ^ Κα\ μίτά τά
'ίτη αντοΰ άτιοσνμμιγησονται f και ή Ονγάτηρ
βασά}-'ως τοΰ νότου ι-ίς^λενσεται προς βασιλέα
τον ßoQOäf του που^σαι ουν&ήκας μετ αίτοΰ.
Και ου χρατηοίΐ ιαχνος βυαχίονος^ na\ ου
στηοηαι το σπέρμα αυτού' καΐ παραδο-
<}ήΰηαι αυτή καΐ οΐ φέροντες αντι]ν^ κα\
η rsävig καΐ ο κατιογυων αυτήν έν τοις
καιροΐς.
"^ Και αναστήσεται ίκ τοΰ αν&ονς της
ριζης αντΐίς ίπΐ της ετοιμασίας αυτόν, καϊ
/;it£ προς την δνναμιρ, και (ίςίλανσεται (ίς
τα υποστηρίγματα τον βησιλίω,: τον βορήά,
καΐ ποιήσει kv αντοΓς και κατισχύσει, ^ Καίγε
τονς ι^εονς αντών καταστρεψίΐ μεττι των χω-
νεντών αντών^ παν σκεύος επιΟνμητον αντών,
αργνρίου και χρνσίον., μετά αιχμαλωσίας οίσει
είς Αιγνπτον, και αυτός στήαεται νπερ βα-
σιλέα τον βορρά. ^ Και ειςελείσεται εις την
βαβιλείαν τον βασιλέως τον νότου, καΙ άνα-
στρεφει εις την γήν αυτού,
*" Και οι νιοι αντου συτα^ονσιν οχλον
δυνάμεων πολλών και ειςελενΰεται ίρχήμενος
και κατακλνζων, καΐ παρελενσεται και καϋιη-
ται και προςσνμπλακήβεται εως της ισχύος
αντοΰ, ^^ Και άγριανΟήσεται βασιλεύς τον
νότου f και εξελενσεται και πολεμήσει μετά
βασιλεοος τον βορρά, καΐ στήσει οχλον πολύν,
και παραδο&ήσεται 6 όχλος εν χειρι αντον.
^^Και ληψεται τον οχλον, και νπερυψωΟήσεται
}7 : • TT Ι τ Γ <-•.••.ιν :
τ - : • • τ 1 <" : ι ^ - ; •.•
1 ν JV ν τ ν ν - ) ν IV J-
^2S3?n-N*bi α^Ίώ'^Ώ niü:3?b lissn
-• |- 1 ; Α• τ ι•• ν -: ,- 1 τ -
insni ίέ'ΊΤϊΐ ίώ^^' ^h^ rin-in riis
nprnt)?) nib'Nni η\>ί^ηΏ^ ^is^i
ρ • IT
J τ : Λ ~ τ »ν τ IT •••,•• • ν- τ :
' τ - ι ν JV τ : τ : • - - S•
DΠ^nb^ί α^ι :ρηπηη cnn niün »
••• •• ι •••: J- : > ι• ν: ιν : ν•• τ >τ τ :
3 Dm/on ^bs-a3? bn^^rcD-c:?
5. Β: κ. ίΐς των άρχ. αντών {αντβ etiam FX) ενί-
σχυσα επ αντον χαΐ κνρΐίύσιι κνρήαν ηολλήν {*1π
ΙΙασ. αύτ^, AEFXf).
6s. Β: αντβ σνμμιγήσονται ... * (pr.) η .. αυτήν.
Έν τοΓς• ^αιροΐς {* Και, AEFXf) άνοίστ. κτλ.
7. Β* tni (AEFXf). EX (pro ης) π()ος. X^* iv
(A2ßf).
8. Β* καταστξ). (AXf ). Χ: ηςοίσα.
10. Β (pro δννάμ. AEFX) ανά μέσον ... κ«ί έλη'-
σίται. Α* : ά^χόμινος {έ^χ. Α^Β). Β: καο^/fTat.
Α*: π(^>οσνμηλα>ίήσονται [πi}oςσvμπλaxήσfτaι 1ί',
Α^Β: σνμπροςτιλαχήσίται).
11. Α*: Kai αγρ. χαΐ 6 βασ. τ« νότα εζ(λ.{Ί).
Β: μ(τά τα βασιλέο)ς.
12. ΕΧ* τον. Β: και ν^ρωθήσιται.
χ τ : 'AT : - j• τ ν : - -κι:
n^:sbri? ws^i^ 5 l'is'^O τ^^ό rup_ »
ί iD'o^^i-bi^ ηώη 2Un "nbu
I τ : - ν VT : ν ν - } ν JV
j• τ --: ι -: : IT : τ : • jt τ ^
mtd'^l nnri ?r,Dt231 5^i3 ^^Di^ Π^2Ί
^bt2 ΊΠ'^ηη'^ι :nb*^-"r;p nnan'^in
» V JV -:-:•: t •. ιτ - w τ ? • :
I V JV • <. • ^ »- : • : τ τ : •.• ν -
1 ' V τ IV 1 >- • : τ 1 j τ • ν: ιν : ' λ τ -
ι Α τ ί JT : ' ^ τ IV J-S • : ι τ :
ι ν. 5. ρ"τ3 7^Ρ
j ν. 6. Ί xba
Ι τ. to. 'ρ Ί'^ίηι ib. 'ρ ίτΊΛΠ'^ι ib. 'ρ ιη^α
Ι ν. t2. 'ρ ΟΊΊ
!
' 5. Α: abei e. ν. b. «^onig^ ^^. njirb ii)m überlegen
! tverben π.ηιίί2)1αώί ί)οη•[φοη. Β: jenen übenvaliii
Ι gen. dVV.vE: mächtiger \v. aU er.
I 6. bef^alkcn bic 9}i. bcä ^. , nodi luirb er unb fein
1 9Irm beftehtn ... iijrem ίϊ\ dW.vE.A: 35eriauf wen
I (einigen) 3. Β:|ΐφ vereinigen. vE.Arverbinben. B:
! 9iic^tigfeit ui '"• dW.vE: ^jrieben \u (fiift n). A:
I StMinbfdjaft. B: ben fraftigen 91. dW.A: bica)?ad)i
(bee 9i.). vE: Ärdft b. 91. dW: ©ame? A: ii)r ®c*
I tci)ieci>i? vE: e«? \v. iljm fein 9iac!^fomme Qnftiei)cn?
I B: u. bem ber jie ge,^engct ... in ben Seiten geftärft
IjatU. dW: ü ihr (2οί)π, u. tt»er fie unterfiü^t ijat in
I biefcr Seit, ttjciben tri i^gegebentt) rben.
7. B: ein @cf)c§lein ü. ibm aud einem 3tt>eig ü.
i^ienÜBuvjcin. dW:^pvc^iing o.ibven Sß.wirrfic^
: eviieben an feiner @ie((c. \E: an feine <Bt. '^mpor*
fommen. dVV.vE: jum Speere? A: mit einem Xirieg^j
l^eer. dW:gegcn bieScjlungenbcjJ... gießen, u.ftcbe»
^anieU
(11,6—12.) 119
®er Mhni^ gcßen 2)littaö «. ^t^tn SWittetna^t £)ie S;o$tct u. bic ©o^ne. XI.
tig n?erben; aBev gegen i^n wirb einer
αιιφ mächtig fein unb i^errfc^en, wel(^eö
t) i:g>errfd?aft voixt) grof fein. *0?αφ et»
Ιίφβη 3a^ren aber n^erben fte Ρφ mit
einanber befreunben, unb bie ίloφter beö
jtbnigö gegen üJiittag nürb fommen jum
Könige gegen 3)ϊitternαφt, Sinigfeit ju
ηιαφ€η. 5iber pe ivirb ηίφί bleiben bei
ber ΟΛαφΙ beö Qlrmö, bajii i^r ©ante
αηφ niφt fleijen bleiben} fonbern fie n?irb
übergeben fammt benen, bie fie gebrαφt
^; ^aben, unb mit bem Äinbe, unb bem,
ber fie eine SGBeiie mäφtig gemαφt i;atte.
7 (Sd unrb aber ber St^^iö« ^in^t^ öon
ψ- i^rem ©tamm auffommen, ber n?irb
fommen mit ^eerSfraft unb bem ilö-
ni^^ gfflfi^ Φϊitternαφt in feine ^efle
faUen, unb \rirb eg αueriφten unb fle-
8 gen. * ΟΙηφ n>irb er iijre ®5tter unb
*43iiber fommt ben föfiliφen illeinobien,
beioed filbernen unb golbenen, tvegfü^^ren
in (Sgt)vten, unb eίliφc Sa^re vor bem
ψι Jtbnige gegen 9Jίittίrnαφt tro^l jleljen
9 bleiben. * Unb u^enn er burφ beffelbi*
gen ^önigreiφ gebogen ifl, \v\xl• er n?ie*
berum in fein Sani? jie^en.
10 "^Iber feine (^ö^ne n^erben erzürnen
unb große «^eere jufammcnbringenj unb
ber eine ttjirb fommen unb ^rie eine
glut^ ba^er fahren, unb jene njieberum
1 1 üor feinen %φη reiben. * Φα n?irb ber
Äbnig gegen ÜKittag ergrimmen unb
auSjie^en, unb mit bem ,itönige gegen
SWittcrnαφt flreiten, unb n?irb folφen
großen J^aufen jufammenbringcn, bag
i(}m jener ^aufe n?irb in feine «i^anb ge«
12 geben. * Uno ttjirb benfelbigen Raufen
tt?egtüi)ren, beß irirb ίΐφ fein ^^erg er*
8. ü.L: ^leinoben, b;ibefilbern u.güibcn.
bus ejus praevalebil super eum et
doniinabilur dilione, niulla enim
(iominatio ejus. * El post finem an- 6
norum foederabunlur, filiaque regis
auslri veniet ad regem aquilonis
facere amicitiam. Et non obtinebit
forlitudinem brachii, nee slabit semen
ejus; et tradetur ipsa et qui ad-
duxerunt eam, adolescenles ejus, et
qui conforlabant eam in temporibus.
El slabit de germine radicum ejus 7
planlalio, et veniet cum exercitu et
ingredielur provinciaui regis aquilo-
nis, et abutelur eis et oblinebil.
* Insuper el deos eorum et sculpli- 8
IIa, vasa quoque preliosa argenti et
auri capliva ducet in Aegyptum, ipse
praevalf'bil ddversus regem aquilonis.
* Et inlrabil in regnum rex auslri, et 9
reverleiur ad terrani suam.
Filii aulcm ejus provocabuntur 10
el congregabunt raullitudiuem exer•
ciiuum plurimorum; el veniet pro-
• perans el inundans, et revertclur el
concilabilur, el congredielur cum ro-
bore ejus. *El provocalus rt^x 1 1
auslri egredielur et pugnabil adver•
sus regem aquilonis. et praeparabil
muUiludinem nimiam, el dabilur
muilitudo in manu ejus. * El ca- 12
;.2o. pipl mulliludinem, el exallabilur cor
iogrrn u. übertraitigen. vE: nngveifen u. |ΐφ i^ver
6€ηιάφίί9οπ.
8. befiefjcn bi. B: ncbft i^rn ©efalbteii? dVV:
gegeffcucn 33. vE:(Wu^bilbcrn. dVV.vE.A: fcübaien
B.A:®efo^en. dW.vE:®erai^cn. li: unter ben (^^e--
fan^^enen in (Sq.bineinbringen. >E:tntie®efangcn
fdiaft fülren. dW.A: aU 5Jcute (»egf.). vE: bem ...
überlegen fein.
9. CFr wirb n»of)I in bai ?{etdi &c$ Rönigö Acftcn
"ASlittag fommen, ober ... jnrücfFeljrcn muffen. dW:
i)enr». jiiben toibcr ... vE: ;^n?ar ... cinfafl n.
10. 9el)te crf)eben...befel)ben bid t>pr feine iSefic.
B: Γιφ in @tieii begeben. dVV : Äneg bejjinncn. vE:
v!u^^ebvaφt tterren. A: erbittert. B: c« h). einer
fφne(( ... Iicrburi)^t)cn. dW: [tcr (linej to, ein:
faitcn u. ubcvfd}\ucmmcn u. forrMe^en. \E: αικ*;
rücif η ... yovübcv^iei^cn. B: |:φ wiebcr in b. :2:ireit
legeben. dW: \v. b. StrU^ fu()ren. vE: w. umfei;rcn
«.biß ... rürfen.
J). oufbrinncn. dW: eine gr.SWcnge \E: ein gr.
.>:fcr aufftcilcn. A:übcrgr. «y. auerüftcn. B: ahn
ber-o.... tt?cr:en? dVY: u. bie 3)ϊ.η>. feiner ^. unter*
geben fein. vE: ba« Jp. ... überg. ϊυ.
12. Β: Unb UMin folφcrJξ). tüirb aufgehoben fin?
dW: ^ie iWen. e to. fid) erbeben u. f. JWutb ». fiei?
gen. vK: baii.&eer ... |ιφ fteigern.
120 (11,13—19.)
Daniel.
XI.
Visio viri futura Ultimi regni nunciantis.
7j καρδία αντον , καΐ ΗαταβαλαΙ μυριάδας •
και ον κατισχύσει. ^^ ΚαΙ επιστρίφ^ι 6 βα-
σιλίνς τον βορρά και «ξ«/, οχλον πολνν
νπερ ϊον πρότεροι^ και «4' ^ο τέλος τών και-
ρών έιιαντώΐ' έπελενσεται είςόδια ίν Ουιάμει
μεγάλη και fr υπάρξει πολλΐ,. *"* Α«/ iV
τοις καιροΐς βκείνοις πολλοί έπαιαστι^σονται
έπΙ βααιλέα τον vorovy και οι νίοΙ τών λοιμών
τον λαον αον έτταρ&ησονταί τον ατησαι ορα-
σιν, καΐ άσϋενησονσιν. ^^ ΚαΙ ειςελενσεται
ό βασιλενς τον βορρά και εκχεεΐ πρόςχωμα
και συλλ>ιφι•ται πόλεις όχνράς' καΐ ηί βρα-
χίονες τον βασιλέως τον νότον ον στι^σονται,
καΐ αναστήσονται οι εκλεκτοί αντον, και ονκ
εσιαι ισχνς τον στηναι. *" Και ποιήσει ο εις-
τΊορενομενης προς αντον κατά το ϋ'έλημα
αντον y και ονκ εστίν έστώς κατά πρόςωπον
αντον' •λ'Μ. στήσεται εν γη τον Σαβεί, χαΐ
ΰυντελεσ&ήσεται εν τΓ/ χειρί αυτόν. ^^ ΚαΙ
τάζει το πρόςωπον αντον είςελ&εΐν έν ίαχνι
πάσης της βασιλείας αντον' και εν&εΐα πάντα
μετ αντον ποιήσει, και ϋ^νγατερα τών γυ-
ναικών δώσει αντφ τον διαφ&είραι αντήν
και ον μη παραμείνη , καΐ ονκ αντφ εβται.
^'^ Και επιστρέψει το πρόςωπον αντον εις τάς
νησονς x«i σνλληχρεται πολλάς' και κατά-
πανβει αρμονίας όνειδισμον αντών, πλην 6
ονειδισμος αντον επιστρέψει αντφ. ^^ Και
επιστρέψει το πρόςωπον αντον εις την ίσχνν
της γης αντον, καΐ ασθενήσει κα) πεσεΐται,
καΐ ονχ ενρε&ησεται.
13. ΑΙ: Ι'ίί/ (ätfi Α2Β). EFX* ^νιαντών.
15. Β*ό... *ö(AEFXt).
16. Α': στήσονται (στ/^σ.'ται Α^β). Β: iv τη γη.
Α»: Σαββί'^) {Σαβΰ Α2Β, ΕΧ: Σαβη^, F: Σαβί.
Cf. ν. 41). Β: κα* τίλίσ&ήσίται.
17. Β*τ5(ΑΡΧ|).
18. A^FX: χατα/.ανοίΐ (^xacan. Α^Β). Β* ό.
19. Α^ (pro ισχνν Α^Β) ά()χην.
12. aber tt>ieiDDl)l er...tD. er &οφ nid)t... Β: 1)θφ
md)t ftarfer. dW: u. er Wirb SDZ^viaben erlegen, aber
u. bieDber^anb bei^aUen. vE:3ei^ntaufenbe erfc^ia?
gen, ah. n. objtegen.
13. aufbringen. B: fc^neil fommen m. einem gr.
«^eer u. m. vieler -^abe. vE: vielen ©c^ä^en au^:
rücfen.
14. ungejoi>mefieute,..bie 2B. jn erf. B.dW.vE.
A: aufj^e^m. B: ißiit^eric^e. dW: αιιφ unbänbige
l^beineeaS. vE: ©etoaltt^ätige. B.dW.vE.A: ba«
©efic^t. B.dW: ju bijiaiigen.
15. werben n. f. befielen ... Äraft ijoben ®tanb
'rrbn itii") tiiy^' κ^ι niiiin^ b'^snvn
' V jv τ : IT 7 : ν • "^ ι• • :
^"^na Nif} ^iin^' h^^m D-^ns^n γΛ^
■^ • >- : j τ • τ ^• • IT Ι ί" 7
•• τ _■• • IT IT / : • "^ ν τ
»IT ;•-:,-: V : - • ) : - j•• • ιτ
ηΐ3?ΊΤϊ) ηί^ΜΏ -Ί^^ iDbi nbbio
< : Α τ : • J• ν- τ : τ : ι
ν«ι νΊπηΏ bri ϊΐΐώ^?•^ ^b hUT\
ι r• : τ τ ; • - : ~.•|- j ν ν -
iii^ns vbx X3n to3?^i ntii'b näiß
'^n2ä:n-v*^^^Ξι ibr'^i ra^b TOi3? ri>ii
i'v ς : τ TT j- τ : ι τ : jt τ :
η^ϊ] nto3?i i^3? α'^Ίώ'^ι in^i^b^-bs
<- Λτ τ : \. • >• τ Ι" •> : ~ τ
nmr\ ^ίb1 nh^nuinb ib-in^^ b'^ium
K-: ι- j i τ • : - : j ι •.• • • τ -
ü'^'^iib VD£ ηώ'^ι :nNnn ib-^ίb^ί»
V • : VT τ s" τ ί IV : ρ ß :
'insnn r:sp n^zitrim o^an ^Dbn
τ ! V I -ι• I V • : • : Α• - j- τ :
ηώ'^Ί :ib n-'tD'^ insin ''nbs ibio
j•• τ : I ι• τ ν τ : ν >• : •
«bi bsäi bbDS'i i:2;Ί^ί "^.TiiiJab rb
* : i-T : /- : • : α ^ ~ v• ιτ : τ τ
r τ •
V. 18. 'ρ DttJ'^'l
»u ijoitcn. B.vE: einm QBall auffd^ütten u.bie (eine)
befcjiigte <Stabt einnel^mtn. A: aßaile auftt?erfen u.
fe^rfejie^täDteetnn. dW:bie9JZac^tbee<Süben3tt){rb
n. tüibevfiel^cn , αυφ η. f. aueerlefene« 93. t». vermo;
gen ju h?. vE: feiner au^crl. SPlannfc^aft tt). bieJlroft
fehlen 2öiberf^anb ju lallen.
16. ber an il)n F. wirb f. 2ö. fdj. dW: tviber ί^Π
au^ge^ogen. B.dW: ηαφ [. ©efallen t:^un. A: ®üU
bünfen fjanbein. B: gegtn ba^ eble S. auffiel^en ... ei
aufreiben. dW: %u^ faffen im ^errIiφen £., u. iöeti
tilgiing i|l in f. φ. \E: jie^en bleiben, u. e« tüirb ganj
in f. 4- ff in? A: ίιφ ... feftfe^en ... völlig unterlie?
gen i. 5«αφί?
^atitd*
(11,13-19.) 121
SDcö ^otttö§ gcöen fStxttnna^t ©ieg. SDte SJemaöuttö gu üerbcrBen« ©ein ^all, XI.
t^eBen, ba§ er fo i)teie taufenbe barnieber
geieget Ijat) aber bamit ttürb er fetner
13ηΐφί mächtig rt>erben. *5)enn ber Sil•-
nig gegen 9Äίtternoφt njirb ttjieberum
einen großem »gaufen jufammenbringen,
benn ber iiorige tioax, unb ηαφ etltφen
Sauren trirb er ba^er giel&en mit großer
I4»!&eergfraft unb mit großem ®ut. *Unb
ju berfeiSigen 3^it tt>erben ^φ OkU χόϊ-
ber ben Jtbnig gegen a)iittag fe^enj
αηφ tt)erben |ίφ etliφe Qlbtrünnige aug
beinern Q3oIf ergeben unb bie ^eiffa-
15 gung erfüllen, unb n?erben faUen. * ^Ifo
^ n?irb ber Ä5nig gegen 9Dϊitternαφt ba^^er
Fjie^en unb (Sφütte mαφen unb fefle
Ätäbte gen?tnnenj unb bie SJiittagös^lrme
njerben eö ηίφί fUnnen tt?eferen, unb fein
bejieö 33oIf njirb ηΐφί fbnuen n^iberfle-
^en. *(öonbern er wirb, wenn er an
i^n fommt, feinen Sitten fφαffen, unb
niemanb njirb i^m n?iberfte^en mögen;
er tüirb αηφ in baS wert^e Äanb fom*
men, unb tüirb e0 ijottenben burφ feine
«§anb. *Unb njirb fein ^ngefίίφt πφ*
ten, baß er mit SDϊαφt feineö ganzen
ΛiJnigreiφδ fomme; aber er wirb |ϊφ
mit i^m »ertragen, unb wiro ii>m feine
$oφter gum ^GÖeibe geben, baß er i^n
»erberbe: aber eS wirb i^m rtiφt gera*
t^en, unb wirb niφtδ barau0 werben.
18*Φαrnαφ wirb er ίίφ fe^ren wiber bie
unfein, unb berfelbigen üiele gewinnen;
aber ein Sürjl wirb li^n Ui)xm auf^5«
ren mit (Sφmä^en, baß er iijn nίφt
19me^r fφmä^e. *^ifo wirb er ίίφ wie*
berum fe^ren §u ben i^fejten feineS ü^an*
be«, unb wirb ^φ poßen unb fatten,
baß man i^n nirgenbö ^nben wirb.
12. V.L. t)iel taufenb . . . fein ηιφί. 14. Ü.L:
jur felbigen. 15. Ü.L: üBoif ttjerben nic^t.
16
17
1,10.
T.e.
ejus, et dejiciel multa millia; sed non
praevalebil. * Converlelur enim lex 1 3
aquilonis et praeparabit multitudinein
multo majorem quam prius, el in
(ine temponim annorumque veniet
properans cum exercitu magno et
opibus nimiis. * Et in temporibus 14
Ulis multi consurgent adversus regem
austri; fiÜi quoque praevaricatorum
popuii tui extollentur ut irapleant
visionem, et corruent. * Et veniet 15
B«.26,8.Hab.rex aquilouls et comportabit agge•
rem et capiet urbes munitissimas; et
brachia austri non sustinebunt, et
consurgent electi ejus ad resisten-
dum, et non erit fortitudo. *Etl6
faciet veniens super eum juxta pla-
citum suum, et non erit qui stet
contra faciem ejus; et stabit in
®'*fj;'^®'®• terra inclyta, et consumetur in manu
2iig.i2,i7. ejus. *Et ponet faciem suam, ull7
veniat ad tenendum Universum re-
gnum ejus, et recta faciet cum eo;
iMcc.to,58. gj fiiiam feminarum dabit ei ut ever-
^2?. tat iliud: et non stabit nee illius
erit. *Et convertet faciem suam ad 18
E».39,e. insulas et capiet multas; et cessare
faciet principem opprobrii sui, et
opprobrium ejus convertetur in eum.
*Et convertet faciem suam ad im- 19
8 85.1MCC.6 perium terrae suae, el impinget el
8.16. corruet, el non invenietur.
17. bat fie e* »erberbe; ob. eö lo. n. ger. u. n»irb
ibm nicl)t «). B.u.einigeSiufric^ttgemiti^m, u.tüirb
Η au^rii^tcn ? dW: |ίφ αnfφί(fcn ... §riei»en m. i^m
fc^Uefen. vE: feinen SBlicf barauf rίφteπ, bo^ ba«
Ran je 9lίeίφ beffeiben in feine ©etwatt fonime ...
moφen. A: |!φ αnfφίcfen fein g. SÄ. in S9eft^ μι ηφ
men, u. |ΐφ anjteifen, αufπφtίg mit i^m ju ^anbein?
B.dW.vE: eine X, B: nii^t ^bejte^en, u. fie wivb
ηίφί für i^n fein. vE: fie ί)άΙί feinen SSejianb n.ifi n.
füv i^n. A: tt)irb ηίφί bejtanbig bleiben u. n. mit
i^m galten.
18. u. überbem bie 3φηιαφ tbm jurücfgeben.
dW: ηαφ benS.weiiben. vE: feinen Q3licf ... Γίφί€η.
Β. Α: δtnι3cftφt. Β: feiner ©φηιαφ gegen ίί^η ein
@nbe ηιαφεη, außerbem ba§ er αηφ feine <Βά)χη. ii|m
vjergetten tt)irb. dW: ein Jpcerfüiirer n?. feinem
^ofine... α. l>af er f.J&.i^m jurücfgibt. vE: ^eί^f>en•.
19. B: er n{φttDίrb gefunbcn treiben. dW: ftraus
φeln u. f. u. n. me^r fein. vE: |ιφ πίφί πι. finben
lajfen.
122 (11,20-27.)
Daniel.
XI.
Visio viri futura ultitni regni nuneiantis.
^^ Kai άναστησ€ται ix της ρ/ζης αντην
φντον βασιλείας im την ετοιμασίαν αντην
/ϊαρίφφάζων, πράσσων δόξαν βασιλείας. Κα\
ίν ταις ημ^ραις έκείναις σνι τριβή σετ αι., καί
ονχ ir πρηςώποις ονδε έν πολέμφ ^1 ^^^ί;'-
σεταΐ' επΙ την ετοιμασίαν αντην εζονδίνω&η,
και ουκ έδωκαν ετζ αυτόν δό'ξαν βασιλείας'
καΐ ηξει εν εν&ηνία, και κατισχύσει βασιλείας
εν όλισ&ημασιν. ^"^ Και βραχίονες τον κατά-
κλνζοντος κατακλνσΟησονται από προςώπον
αντον καΐ σνντριβησονται^ και ηγούμενος δια-
θήκης. "^^ Κάί κπο των σνναναμίξεων προς
αντον ποιήσει δυλον, και αναβησεται κα\ υπερ-
ισχύσει αντον εν ολίνφ ε&νει^ "^^ κα) iv ει-
Ο ηνία και εν πίοσιν χώραις η^ει, και ποιηβει
α ονκ εποίησαν οι πατέρες αντον και οι
πατέρες των πάτερων αντον' προνομην κα\
σκΐιΧα Xixt νπαρ^ιν αντοΐς διασκορπίσει, και
επ ^4ίγνπτον λογιεϊται διαλογισμονς αντον '
καΐ ίως καιρόν. ^^ Και έζεγερΟησεται η
ίσχνς αντον καΐ η καρδία αντον επι βασιλέα
τον νότου iv δυνάμει, μεγάλη. Και 6 βασιλενς
τον νότου συνάψει πόλεμον και iv δυνάμει
μεγάλτι κ«ι ίσχνρί^ σφόδρα' καΐ ου στησονται,
ΟΤΙ λογιουνται έπ αντον λογισμούς. '^^ Κα\
φαγονται τα δέοντα αντον ^ και σνντρίχρονσιν
αυτόν J καΐ δννάμεις κατακλναει, και πεσονν-
ται τρανματίαι πολλοί. ^^ Και άμ<^ότεροι
οι βασιλείς., αί καρδιαι αντών εις πονηρίαν, και
επι τραπέζι^ μι^, χρενΟη λαλήαονσιν. Κα) ον
20s. Β: qi'Tov της β. ( AEFX* t^c). Xf (ρ• ^afja-
ßiß.)y.ai Bf (a. σρντξ».) £Tt (AEFX*). Α2β2ϊπ|^γ-
pgt.: ηολίμω' στησίται ίπΐ ... αυτβ, i^sii). 2J. Χ:
idöOtj ... όό'ξα. 22. Α• Xf (a. χατακλνσί>.) y.al (A2
uricis incl., B*). 23. A2ß(pro arT«A»KFX)i^/;T«c.
24. A»FX: 7ΓλίίΌσ<ν (/rioat A2B). B* (alt.) ot. A»*
«i'Torc. B* (Uli.) «i^T« (AEFXt). EFX^ (ult.) y.al
25. A* (pro ε/rt) /.alt Xf (p. πόλεμον) ποός αντον.
Β* (quart.) y.al. EX: στήσίταί. 2ö. Α* (pro arrov
A-B) aury. Xf (p. riwäß.) awr«. FX: χαταλνσίΐ
(ΑΙ.: χαταχαύσ(ΐ).
20. ö-rprcffcr umi1erf(n^ett jur Pönijil, <Si)vc. B:
einen J^eiauetreiber in f. (,ξίμοη i)ennnfci)ifFcn. dVV:
einen (Stntrciber bie3itτϊ>ebcί^9ίϊeίcί)Ctί[3ut>άα]^ιu-ώ;
^ehcn 1ά§ί? vE: !Drant^r in bie 3. f. ^i. tierumj.
iaffen tri-.t? dVV; niait im 3• n. n. in Jlricc^e.
21. in ber ^tiOc F. u. ba^ ... dW; ein isßeilvcri
finer, b. man i>. Jlcn{cjt>tt)uvtie n. befiimni i)vute. vE;
3ßeraci)tlid)er, für ben ... A: ben m. n. ciiren wixl• wit
einen .^cnii]? B: in S'iul^e. dW: un^ niuitfiet. A:
^eimlidj h). er [ίφ einfd)lei(i)en. B.dW.vE.A: |ιφ
be6 ... bemacl)tij-^en. B: (platten 2i). dW.vE: (burφ)
®(femeid)ci ien.
22. B: ttomit man ΰberfφn?enιmί f)at, m. uov ii)m
xbi Ίΐιώ^ bn'-ϊ^ί π'^Ώ^η^ ti'^ohxi
<- τ : fr τ : • : j : • ν- - ;
j VT τ » : \-r ι : ••• : *
n^iDbri p-^Tnm nibtbn s^d^i r^d^'o
i^BDüD^ ηαώη ri3?hr intebpbn2 22
I • i• : I• : ».- : λ" τ • : ντ τ : •
nb:pi ΠΏΎύ nb^*^ T'bw^ r^i-isnrn
< τ •.■ - τ τ : ■; τ • ;
bbuäi π•τ3 n^hbs* nias^i vnbi^
VT τ : «τ • τ -." J ~ Ι" ' ~!
□nsnt) b3?i lirn^ cnb üi-iiDn^i
tr τ : • $- : Λ •* • jv τ ν- ί
•• τ ! i" ~ : \.r : : - r• ~ .
binsi b^n^ hy^ri TiV^"-? 'i^?bi
f -:•- .i • Λ • "" \. τ : ί τ
tan© "^b^wsn jninüinn rb:? ^2ΐήη^ 26
ν Γ : - s" ί ι : ι τ -: ι- «,τ τ / : : -
ι• τ - : «. : IT : ' Λ ■' ' ■> " ' κ : : '
3?T/cban3b ö^Db"/2n cn^Dti^i :d^2127
τ •• ; JT τ ! • τ Γ - «•.•••: r ~
N^bi ^η3Τ 2Τ2 ins inbd-b3?i
j : Λ• - : JT τ VT ••• ' ^T : •. - :
^er übcrfφtυ. ... dW: bie überfφ\υemmenbc Jtrieg^i
mαφt w. üon i^m üb. η. (^ebrcc^en ιυ. vE: überfφn).
^eere n)erben v. il)m überfiuüjet u. aufi:ieriebcn vo.
B.vE: ber (ein) 33unbe«füvfi. dW. ber [mit i^m] i^er?
bünbiie %.
23. ftd> m. ibm bcfr. ^ot ... obficfleu B: i^on bcm
an bog er [ίφ ^u ibm tvirb gefellet i^oben, i». er be«
ίη"ΐ(]Ηφ ^. dW: $:ru(i üben. vE:53eiiug. B:fΐφϊ'erί
tlärfcn m. tt»enigem *ΰ.
24. »irb tn b. fiebern unbfetteffenOrte...feften...
B: in Siube in rie feiten Derter ber Sαnbfφαft. dW:
Φίίίί.η im ^rieben u. in b. fettcfien @egenbfn...cini
bringen. vE: in bai ruijige u. f. Sonb einjie^en? B.
^dtttcL
(11,20 27.) 123
©et ^ötttg ttite ein ©^crgc. ©er Unfica^tete. ©αδ SÄeben üöer Einern S;if$e« Xf.
20 Unb an feiner Statt txnvb einer auf*
fommen, Der unrb in fönigii^en (Sljren
figen irie ein (δφcr9e; aber ηαφ tvenig
3^aijen wirb er breφen, δοφ ti>eber burφ
21 3orn, ηοφ burφ Streit. * ^2in beffen
«Statt ttnrü auffommen ein Unöeαφteter,
n?elφem bie (Si)re bee ^ΙοηΪ9Γ€ίφδ ηίφί
bettαφt irar. ber a>irb fommen, unb ioirb
i^m {jclingen unb ba8 jtöni9rtήφ mit
22 füpfn ^Sorten einnehmen. * Unb bie
^Irnu, bie ivie eine ^lut^ batjer fat)ren,
UHTtien \)cn i^m rt»ie mit einer ^lut^
überfallen unb Jerbroφen werben } ba^u
αηφ ber i^ürfl, mit bem ber ^^unb ge-
23mαφt war. * iDenn ηαφοοηχ er mit
i^m befreunbet iji, wirb er liftic^ gegen
s.2->
2Mcc.3,4«. ^t stabil in loco ejus vilissimus 20
et indignus decore regio; et in
paucis diebus conlerelur, non in
furore nee in proelio. * El slabit in 21
loco ejus (lespeclus, et non Iribue-
tur ei honor regius: et veniet dam
et oblinebil regnum m fraudulenlia.
* Et brachia pugnanlis cxpugnabiintur 22
a facie ejus et conlerenlur; insnper
el dux foederis. * Et posl amicilias23
«Mcc.4,81. ^yjij ^^ faciel dolurii, et ascendcl et
superiibil in modieo populo, * el 24
}v.lO.
i(;n l^anbeln, unb wirb herauf jiei^en unb
mit geringem Q3olf i^n überwältigen. | ""'l/o'!^•*'' abnndanles et uberes urbes ingre-
24* Unb wirc i()m gelingen, ba§ er in tk
beflen Stäbte beö Sanbeä fommen wirb;
^ unb wirb eö alfo αuβriφten, baä feine
dietur; ei faeiet qnae non fcceriml
patres ejus et palres palrun) ejus;
rapinas et praedam el divilias eoruni
dissipabil, el conlra tirmissimas cogi•
lationes inibil: el hoc usque ad
tempus. * El concilabilur lorliludo 25
ejus et cor ejus adversuni regem
austri in exercilu magno, el rex
auslri provocabilur ad bellum mullis
auxiliis el forlibus niniis; et non
slabunl, quia inibunl adversus eum
ob.7.i>5.4i, consilia. * Et comedenles panem 26
cum eo conlerenl iiliim, exercilusque
ejus opprinielur, el cadent inlerfccli
plurimi. *Πυοπιηι quoqiie reguni 27
cor eril iil malefacianl, el ad mensam
unam mendaciuni loquenliir. El non
p* 33ater ηοφ feine Q3oteltern ηίφΐ t^un
fonntcn mit Diauben, ^lünbern unb
Qiu^beuten; unb wirb ηαφ ben aller*
fefieften Stäbten trαφten: unb baö eine
25 Sfitlang. * Unb er wirb feine 3)ίαφί
unb fein <§erj witer ben ^5nig gegen
^iittag erregen mit großer ^eerßfraft. j
Φα wirD ber Jlbnig gegen 9)2ittag |
gereijt werben §um Streit mit einer j
großen mäφtigen «§eerSfraft; aber er ι
wirb niφt bejtei^en, benn cö wer* |
ben 53erräii)ereien wiber i^n gemαφί. |
26 * Unb thtn bie fein 33rot effen, bie wer* i
ben i^n Reifen verberben unD fein <§eer | ,o.joh.i3,i8
unterirücfen, na^ gar »ieie erfφlαgen |
27 werben. * Unb beibcr Röntge ^erj wirb
benfen, wie fie einauber Sφαben ttjun,
unb werben boφ über Einern ;Iίfφe
fälfφliφ mit einanber rebrn. (So wirb
20. V.L: an feine Staii wirb auffommen.
21. ü.L: Ungeac^ter. 23. ü.L: Uiliglici».
25. A.A: n)irD SSerräi^crei.
I dW.vE.A: ηοφ feiner ^i^äter 35. B: wirb bacf ®e-- iljn i^efünncn (macf)en). vE: mau tvirb ... fd^micben.
j ^)lünberto u. b. Oiaub u. bie Ji^abc luiterfte auefiieun. 2.i. Unb bie ... i{)ii o., baij Seucs .^. -21 Uoö übers
I dW: *8eute u. di. u. φ. ro. er il^ncn auöi^eilen. >E: fcbioemmfn wirb, unb ... Π: feine ^ofl... uvbrccfccn.
i u. Scbä^c. B.dVV.vE: gev]en Dir (>etlung.n (feine) (B: irciin fciu .*ö. c^^ \v. übcrfdjw.) dW: baljcr*
91ηίφΙαι3ι• iηαφen (flnneii). A: fviifen. vE: bc(^ nur fliuf'cn ... (SrfaMao.cne faiicn. vE: 5)iird)lc^rte!
bid;ju linfr grm ffen 3. 27, w. aber niku^ i^eiinqen. dW: bei bcicn Si.
25. fid) etniaften in 3tr. B:ertviecfen. dW.vE:A ifjre ^ev^eu unb Übel ^eftuuct. vE: ieibe ,^. tDcibcn
iWut^ aufbieten. d\V: <ϊφ jum .nrieiv vüftcn. A: in i^r φ. auf UcbeUi)at richten. B.<lW.vE.A:an (Sii.cm
benÄr.jivi) n. B.dVV:(ji[c)e<.^ vυerbιnänfφ aviegegcn X. Süvjenreben.
124 (11,28-36.)
Daniel.
XI.
Visio viri futura Ultimi regni nundantis.
KatsvOvvfi, οτι 'έτι πίτ'ρας εις ααιρόν, ^® Kai
iTTiöTQSipsi εις την γίμ αντον εν υπάρξει πολλη^
χ</ί ή καρδία αντον ΙπΙ διαΟ^ηκψ άγίαν καΐ
ίίοιησει καϊ επιστρέψει εις την γήν αντον.
2^ £.'4' "ΐον καιρόν επιστρέψει και ηξει εν
τφ νοτφ^ και ονκ εσται ως η πρώτη και ως
ή έσχατη. ^^ ΚαΙ είςελενσονται οι έν αντφ
καΐ οί εκπορενομενοί Κίτιοι^ κα\ ταπεινω&η-
σεται' και επιστρέψει καΐ ϋνμω&ήσεται έπΙ
δια&ήκην ayiaVy και ποιήσει' καΐ επιστρέψει
και σννησει επί τονς καταλείποντας δια&ηκην
άγίαν. ^* Και βραχίονες καΐ σπέρματα «ξ
αντον άναστησονται κα\ βεβηλώσονσιν το
άγιασμα της δυνάμεως y κα] μεταστησοναιν
τον ένδελεχισμόν^ καΐ δώσονσιν βδέλνγμα
ψραησμένον , ^^καΐ οί άνομονντες δια&ήκην
έπάζονσιν έν όλίσϋ-ήμαοιν. Και λαός γινοί-
σκων ϋ-εον αντον κατισχνσονσιν καΙ ποιη-
σονσιν^ ^^ καΙ οί σννετοί λαον μον σννησονσιν
εις πολλά' καΐ ασΟενήαονύΐν fV ρομφαιο^ καΐ
έν φλογΐ και έν αίχμαλωσίο^ κα\ έν διαρπαγη
ημερών, ^^ Kai εν τφ άσϋενήσαι αντονς
βοηϋησονται βοή&ειαν μικράν, και προςτε-
{)ί]σονται έπ αντονς πολλοί εν ολισ&ήμασιν.
^^ Και άπο των σννιέντων άσ&ενήσοναιν τον
πνρώσαι αντονς και τον εκλέ^ασΟαι και τον
άποκαλνφ&ήναι ίως καιρόν πέρας' ότι έτι εις
καιρόν. ^^ Kai ποιήσει κατά το &έλημα αντον
και νψω&ήσεται και μεγαλνν&ήσεται 6 βα-
σιλενς έπι πάντα &ε6ν και επι τον &ε6ν των
27. EFX* 'έτι.
29. Β* (alt.) ώς.
'Μ). Β* (pr.) ο* et (alt.) «««(AEFXf, A2iDier un-
eos). FX: Ύαπίΐνω&ήσυνται,. Β: χαταλιπόντας.
31. Β* βί^αχ. χαΐ (AEFXf). A2ß: το άγ. της όυ-
ναστίίας. Α*: Ινδίλίχιστόν {-ισμόν Α^Β). Xf (ρ.
όώσ.) ίίς αυτό. Β: ήφανιομένων {-ένον AEFX).
32. Α* (pro οί Α^Β rell.) λαοί ... εξάξασιν (ίπάξ.
Α^Β). Χ: τας• άνομβντας. Α^Β: γινο')σ>ίοντΐί;. ΕΧ:
κα« αατισχ. και π.
33. Β: συν it. τδ λα« σννήσ.
34. Α2Β (pro έπ A^EFX) 7Τζ»ός.
35. X(proawTö(,•) εν αντοΐς. A**(alt.) xat(A2Bt).
EX (pro αττοκ.) εχλίυκάναι ... * ετι.
36. Β ροη. ό βασ. ante ύψο)&. et * κα« ίπι τ. &. των
&fo',v (AEFXt).
< τ : j" - J V\ J ' τ : •
j•: - vt: "^ τ j:• :-
jv : I• 1 : v^v - jT %. τ j•• -
^• ' τ IT -: r T^ : κτ r τ
'. ' : _ Λ-Ί- -I•• • ν : v»i
iiDn3i τΌπη ^ιί^οπί Ti3?ün tb^Tp^n
ν : IT ; • τ - j' •• : τ - <τ'; • -
π'^^η ^^^^χάη'ύ^ Jc^üiri γ^^βη'^^ί
VT ν: )■• :ι j- : l^ ; |- ι ν-:)-
vr τ τ •• j" : - I τ : » »• -.|-
r : • VT τ IV :_ ν sv : : : • : λ •" ιτ
vj•• ν :ιτ•• τ : JT • : ι• τ σ ' ■
»ι - Ι: - -J Γ ν - 'JV •■ -: ΐ - • : λτ τ
DHU PiiTi;b ^ibtos^ a^b^3to'^n-i)3^ nb
vv τ I f : • : IT • j• • : - - I •
nir-^s 7P n3?-i5? pbb^ nnnb^i
Dtiinn'^i 'nbisn iiinD ntb;j?i nri^b 36
D^bs b« b'?l ba-b3"b? btiari':']
V. 27. p"tn v»p
V. 33. d'in'n ϋ'ΐΏ'ΐ «"sa
27 . dW: fonbei η ηοφ [»evjie^et |χφ] tai @. auf Me
beftimmte 3. vE: b. d. ifl erji §u einer ...
28. dW: ^abe ... @ίηπ rieten. vE: ©φά^εη.
29. jur befrimmtcn 3. Β: ηίφί tüie \)ormale fo
juie^t ergeiien. dW: n. fein gum jtoeitenmalc ... vE:
beim ... [c fein.
30. abermal ftd> utnf. ηαφ Letten, ble ... B: bte
Sei), ber (S^ittaer. dW.vE: φί^άί[φε @φ. Α: bie
Jftömev mit (δφίffcn! B: ba§ er toirb αbgefφ•re(ft
wcrren ... nαφ^em er umgcfe^rt, ΐο. er ΟΙφί ^aben
auf bie ... vE: auf bie bebac^t fein. dW: in ©inoer;
fianbnip treten mit ben 5lt)trünnigen öcm 1^. 93.
31. anrid)tcn. Β : 5i.t)on il^m auftreten. dWreinc
Äriegδmαφt tüirb v. i'^m beficnet iverben. vE: ba
bleiben. A: (Stanb galten. B.vE: ba« befefligte ^.
(entheiligen). dW.A: ba« Jg>., bie93ejie. B: ftäte O.
dW: befiänbige D. αbfφαffen. B: ben oerhjüfienben
®r. barj^ctlen. dW.vE: ®r. bed aSertüüjieris auf--
ftellen. A: einen ®i. jur 95. einfül^ren.
32. mit glatten 3ΰ. t>erfiif)ren bte &. B: bie c^otl•
Ui tüiber b. 93. ^anbeln ... ^ur J^euφetei bringen.
dW: bie am 93. S^cvelnben ... jum Slbfall »erleiten
bMrφ @φπleίφeleien. vE: tt)elφe |ΐφ frecelfjaft beje!
(jen gegen b. 93. ... betocgen. B.dW: 9?. berer, bie ..
ι
^uuieU
(11,28-36.) 125
©ie®$iffeau§(S;5ittm» £)tt§®röttmmett rtiibcr bcn $ctUS3uttb« ©erSScrftanbtgcnSöiremXI.
i^nen aBer fci^Iett, benn baS @nbe ifl ηοφ
28 auf eine anbcre 3eit Beflimmt. *Φατηαφ
tr>irb er trieberum ^etmjtc^en mit großem
l^ ®ut, unb fein «gerj rieten n?iber ben ^ei*
~ ligen 53unb: ba trirb er ettva0 ausrichten,
unb alfo ^eim in fein Ü^anb gie^^en.
29 'ΐ^αχηαφ tt?irb er ju gelegener 2^'ύ
tüiebcr gegen 5D?ittag jie^en; aber eö tt>irb
i^m jum anbern 9Jial ηιφί gerat^^en, nne
30 jum er^en 3)ϊαί. * 3)enn eö n?erben
6φiffe au^ (E^itim n^iber ii>n fommen,
bag er üerjagen tt>irb unb umfel^ren muß.
Φα tt)irb er ttjiber ben ^^eiügen 33unb er*
grimmen, unb n?irb eS αηδπφίεη} unb
n?irb |1φ umfe^en unb an ίΐφ gießen,
31 bie ben ^eiligen 33unb öeriaffen. *Unb
c0 tt»erben feine Qirme bafeib^ flehen, bie
werben baS .^eUigt^um in ber ^efte ent-
hjei^^en, unb baö tägίiφe D^fer abt^un,
unb einen ©rauel ber ^Sern^üflung auf*
32rtφten5 *unb er wirb l^euφeίn unb
gute SBorte geben ben ©ottiofen, fo ben
ρ ^unb übertreten, ^ber baö 33oIf, fo
i^ren Oott fennen, werben (ϊφ erman*
33nen unb eö αuδriφten; *unb bie 33er-
pänbigen im QSoif werben üiele anbere
iei)ren: barüber werben fie faUen burφ
ίδφwert, %tmx, ©efängniß unb iRanh,
34 eine 3«itiang. *Unb wenn fle fo fal*
ien, wirb it>nen bennoφ eine fieine «^ülfe
gefφeί>en) aber tiieie werben ίΐφ ju
35i^nen t^un betrügίiφ. *Unb ber 33er*
jlänbigen werben etΐiφe fallen, auf baß
fie bewahret, rein unb lauter wer*
ben, bie baß eö ein @nbe i^a^t', benn
ee i^ ηοφ eine anbere ä^it ^or^anben.
36* Unb ber Jtbnig wirb t^un, Waö er
wia, unb wirb ίΐφ ergeben unb aufwer*
fen wiber alleg, ba8 ®ott ifl; unb
witer ben ®ott aller ®5tter wirb er
B: c6 angreifen? vE; ^ηϊί) faffen. A: |ιφ Italien.
dW.A: X^aten audrici^ten. vE: Xf). tijun.
33. aSiele beleijren. dW: ©utgcftnnten! A: (§t;
lcuφteten. dW.vE: be« ^otfcö. B: untertocifen. A:
unterrid^ten. dW: jur @infici§t bringen. B: u. ϊ)υι•φ
flamme. B.dW.vE.A: ©efangenf^aft. B.vE: u.
^lünbcrung.
34. B: mit einer ... gel^olfen irerben. dW: Slber
inbem fte f., njeroen fte ... erlangen. vE: Unb hti
ü^rcm §. ... erbalten. A: n?• nn fte gefallen, w. burφ
geringe φ. ibnen aufgeholfen tr. B: mit glatten
SiBorten. dW.vE: an fie αnfφt{efen nt. ^euφeleί.
A: l)c^φlerίfφ.
T.35.8,19. proficierjl, quia adhuc finis in aliud
tempus. * Et revertelur in terrani 28
suam cum opibus multis, et cor
«"lief"' ejus adversum testamenlum sanctum:
et faciet et revertetur in lerram suam.
Statute tempore revertetur et ve- 29
^.a2. uiet ad austrum; et non erit priori
simile novissimum, * El venient super 30
tiMoc.8,5. gyjj^ Trieres et Romani, et percutie-
tur; et revertetur et indignabitur
v.ae.aMce. .. contra testamentum sancluarii, et fa-
6.
ciet; reverteturque et cogitabit adver•
iMcc.i,iv„.sum eos qui dereliquerunt testamen-
tum sanctuarii. *Et brachia ex eo31
iÄ?cc.'r,Si.slabunt et polluent sanctuarium for-
titudmis et auierent juge sacrificium,
et dabunt abominationem in desola•
lionem; * et impii in testamentum si- 32
* m'im!"' mulabunt fraudiilenter. Populus au-
•iMcc.e. lem seiens Deum suum obtinebit et
i.i,3. faciet, * et docti in populo doce- 33
bunt plurimos: et ruent in gladio et
in flamma et in captivilateetin rapiua
dierum. * Cumque corruerint, suble• 34
vabunlur auxilio parvulo, et applica-
buntur eis plurimi fraudulenter. * Et 35
de eruditis ruent, ut conflentur et
i2,«o eligantur et dealbentur usque ad
^;>7. tempus praefinilum; quia adhuc aliud
y,s.8,i. tempus erit. * Et faciet juxta vo- 36
7,8.2.i.Ei5.28,iunlatem suam rex, et elevabitur et
t's.ss. ^ magnificabitur ad versus omnem deum ;
et adversus Deum deorum loquetur
35. B: um unter i^nen ju fφlnelJen u. ju reinigen
u. toeiß ju ιηαφεη ! d W. um lu lautern unt. il^nen u.
ju faubern u. ju r. vE: um jte ju ))rüfen u. ju l. A:
baß jie geίφmoίJcn, gefφίeben u. gereinigt hjerben.
B.dW.vE: Ui jur ^üt be« @nbeo. B: iji ηοφ etioae
hii jur bejtimmtenS. dW: ηοφ auf bicb. 3. fver»
jiel^t eö ίΐφ]. vE: e« bauert ηοφ Ui ju ...
36. dW:nαφ feinem ©efallen. vErtüie eö ibmgc;
fälit. B.A: l^anbeln n.f.ffioblgef. B.vE: η.^ιφ gro§
mαφen. A:gr. tbun. vE: über alte ®ötter. B: alten
©Ott. A: tt)iber ieben. dW: alie ©ott^eit. B.dW.
vE.A: ®. ber ©otter.
126 (11,37-45.)
Daniel.
^i.
I^isio viri futura Ultimi regni nunciantis.
I
Ofdir xal ληληοει ντζ^ρογχα, καΐ αατεν&ννίΐ
μ^χρίζ ου συνιελεσΟΐ] ή οργή' εις γαρ σνντέ-
Ifiav γίνεται. ^^ ΚαΙ έπ\ πάντας dtov^ των
τζατερων αν τον ον σννήσει, ααι im ^πι&υμίαν
γυναικών καί επΙ τιάττα O^tov ον ανιήσει'
ότι enl πάντας μεγαλνν&ησεται. ^® Kai ϋ-tov
Μαωζε}μ ini τόπον αντον δοξάσει ^ aal Οεόν
όν ουκ εγνωααν οι πατέρες αντον δοξάσει εν
χρνσίφ χαΐ άργνρφ κα) λίΟφ τιμίφ χαΐ iv
ξΐΐίΰνμημασιν. ^^ Kai ποιήσει τοις όχνρώ-
μαβιν τών καταΓ^νγών μετά ϋεον αλλότριου
χαΐ πληί^νιεΐ δόζαι•, καί υποτάξει αντοΐς
πολλούς, x«t j'/;i' διελεϊ iv δωροις.
^^ Kai iv τφ καιρφ πέρατι σνγΗ^ρατισΟη"
ΰεται μετά του βαηιλεως τον νότον, και ανν-
αχ&ήαεται ΐπ αυτόν βασιλενς τον βορρά h
αρμασιν και εν Ίππενσιν λα\ iv νανσιν ?ΐθλ-
λαΐς, και ε/ςελενηεται εις την γήι> και συν-
τρίψει και παρελενβεται. ** Κα) ειςελεναεται
εις την γήν τον Σαβαείν, καΐ πολλοί ασθενή-
σονσιν' καΐ οντοι διασωΟήσονται εκ χειρός
«υτοΰ, Εδώμ και Μωαβ καΐ αρχή νίών
^4μμων. '^^ Και εκτειεΐ την χεΐρα αν ίου ίπΐ
την γήν, κα\ γη ν^ίγνητον ονκ εσται εις σω-
τηριαν. *^ Και κυριεύσει εν τοις αποκρνφοις
του χρνσίον και τον άργνρίον και πάοιν im•
&νμητοις Αίγνητου και Λίβυων και ΑιΟιό-
ττων, iv τοις όχνρώμααιν αυτών. *■* Και
ακοαΐ και οπονδαι ταραξοναιν αυτόν εξ ανα-
τολών καΐ από βορρά, και ή^ει iv Ονμφ
ηολλφ του άφανίσαι και τον άνα&εμίαίσαι
Λτολλοι^ς. *^ ΚαΙ πήζει την σκηνήν αυτού
Εφαδανώ ανά μi(lov τών ϋαλιι'αών εις ορός
36. Χ: μέχρι τ5 αι>ντ(λίσ&ηναι την o^y^/V. ΕΧ-j•
(ρ. σνντ.) y.ai σπαδην. Α^ : ytiviTcci.
37. Αΐχ* (pr.) « (A2Bt). Α»ΒΕΧ* (alt.) ini
(Ä^FXt). Β: ίπιϋνμία {ίτιιθνμίαν XEFX) ... κ. Ιπι
πάν &ίόν (κ. έπι ηάντα &; AEFX, Α!.*).
38. A»j Maoi'Cn (vTfawCn^ Α2Β, EFX: Maiotnv,
ΑΙ.: Μαΐΐ,ωίΐμ) ... -j• (a. pr. όοξ,) « (Β*, A^ uncis in-
Cl.). Β: χρνσω. V\: άυγ. y.. χοΐΌ. ΈΥΧ: a^'/Vijiw.
39. EFXf {\>.άλλ.) α fav Ιπιγνω. EX: öitlii•
40. Β: Κ. iv naiQs .τίραη. \\ (pro tn αντυν
A'^ß rell.) μ(τ avrs. B: ti(;iXivaovrat (-fvtSfTat
AEFX). X-j- (in f.) iv ταΓς /.ατακλνσίσι.
41. A2B: 2•α/9αί/> (-ί/V A^EX; F: Jaßtt, ΑΙ.:
Σαβηρ. er. vss. 45 et 16).
42. B* avt^ (AEFXt).
A'•^. B: Tö /(yt'ffs κ. tö άργνρβ. A^Bf (a. πάσιν)
i.V. Xf (p. Mi>.) καί.
44. EX* άπο. Β* y.al τ5 άνα&. (AEFXf).
4δ. A^: ^Ενφανδανώ ΓΕφαδ. Α2Β; ΑΙ. al.). FX:
» 5 J/
α>^τ nbs-n3? n-^bsni mxbsDD ίζτ
<••■••: - : τ nv:jv vT τ ■•• IV ρ
•r t >- : V "^ - : ι • τ j τ -:
». - >• I Λ• τ j - 1 v: τ - :
in::'^ iD3-b5? c^r^ χ^^^λ : ^ΆνΤ\^ 38
Λ*• ~ ϊ V. - ~ • ■•. IT ~ ν:!•.• : IT- : •
'j•• - ; τ -: J• τ : ι sv -: - •••. iv :
:riTOnn^ r\'^p'^ p^5nϊl ^CDn^] rnn
τ " - j .•: • ■ *•. ir <••::•: τ τ :
bb^u373m niDD π^ί•^ ^^th '^u^
τ • : • : Λ τ jv :- ν - r: —.
ι• : • • j•• - : VT τ — :(- • - IT
DDibn Tib^ ν^ϊ' nsDr*• rp ron^ «
ν ν - ( ν JV • < — : • r ι•• j•• :
ν ν : Ι τ - ' ν JV τ τ .. χ ; . .
η Λ ~ ν • τ; (Τ • τ JT :
1 ν.ι•.• : τ |τ τ : ι ί- τ •* ^. τ -; |-
^Db^^ nb.si ^btüs•^ ηΐ2Ίΐ •>ζι§η
Ι" : ν •• : τ j ν: ύ •
1 •■•Δ•: : iS T-: 1" ν τ /- : • : . ' ~
b^r)^ jnD^bsb nsnn sb Dnro43
niron bbn^ ocsm ηπ•τπ '^DtDD'na
.' •. -: ν. ; ••.••••-: jt τ - ••-:•:
jvn::?:isr52 2•^ώ^ι a^ubi d^stü
liSDSS^•. πίτ:ώ•/3 ^inbnn•^ Γί:?Ώώ^.44
Dnnnb^i i^^üinb nbi^ kßra ^2,^λ
ν -: Γ : r : - : τ : jt •• : τ τ :
D*^^^ 1*^2 in£i«5 '^bn>i riil^l JD-'Z'inr
ν - ' r' : - - j•• τ: IT - • : !• -
V. 39. 'p 'n^a*!
V. 40. 42. nnE2 'nn
V. 44. 'n mp?sa 'öi
3!'). dW: llnflci)circ6. (B: tpitnbcrbare ^iiii^f?
λΕ: nninbcrbav?) dW: bcr 3. vorüber ift. B: bie
(Srbt eiuiui üciienbct. vE: ba« <Sίrαfgerίφt. A: b.
moi^\^ bee 3. t>oil. B: feft befc^l., c6 ivirb f|ofci)cbfn?
NE:bfrScfci>!uf? tüirb ausigefü^rt. A: Ifi [φοη i^efa^t.
dW: bao( @tvafgerici)t tvirb \)c(l,^oqcn.
37. vErbie ©Otter? B: SBciberbccjierbe. d\V.>E:
bic Sufl ber SBetbcr (grauen). B; über 9t. grcg ma?
cfcen. dW.vE: fonbcrn (ΐφ über (miber) 2iUe er«
^eben.
38. bei! ©.331. B.vE:beriBeftuntien. dW:^eiicn.
dW: fößliφen Steinen. B.vE: Äcjibarfeiten.
39. »». arbeiten an bcn 25cfien iüi.mit... unb ttt
ntn, io lijn erFennen ... über öiele. dW: banbeln
gegen bic befel^igten 33urgcn ... loer [il^uj ancriennt.
Daniel»
(11,37-450 127
©er ©Ott fOla'uftm. ©infaft in ba§ »ert^c ßanb. ©ic ^ntrinncttbctt. ©αδ ©φτε* »® cf(5rci«XI.
ΑΓαυϊΐφ rebcn, unb tυίrb i(}m gelingen, bis
Der 3orn αηδ feij benn e^ ift befdjloffen,
\M wie lange eS n?äi)ren fott. * Unb feiner
QSäter ©Ott mirb er ηΐφί achten, er n?irb
ρ Weber Sran^nliebe, ηοφ einiges ©otteS
αφten5 benn er wirb )1φ wiöer 'llUeö auf*
38 werfen. * *2lber an bcffen (Statt wirb er
feinen ©Ott ÜJia'uftm ef^renj benn er wirb
einen ©Ott, baöon feine 33äter niφtδ
gewagt ^aben, e^ren mit ©olb, Silber,
89 (Sccljiein vlxu) JlleinoDien. * Unb wirb
„ benen, fo il)m Reifen ftärfen 9)ia'ufim,
ψί mit tem fremden ©Ott, t)en er erwählet
^Oii, gro§e @bve t^un, unb fie §u Ferren
mαφen i'iber große ©üter, wxu) ibncn
baö ÜJant ju So^n auSt^eiien.
40 Unb am C5nDe wirD ίίφ ber Jlönig
gegen 2)?itia^ mit i^m jiogen, unb ber
ÄiJnig gegen Φίitίcrnαφt wirb ^φ gegen
ii)n jträuben mit QBagen, Oieitern unb
tnelen Θφiffen, unb wirb in Die Sauber
fallen unb öerberben unb burφJίeΐ)cn.
4 i * Unt» wirb in baS Wert^e Sanb faßten,
unb i>iele weroen umfornmenj biefe aber
werben feiner »i&anb entrinnen: @bom,
3)Zoa6 unb bie (Srjilinge ber ^inber
42 5lmmon. *Unb er wirb feine 9)iαφt
in bie Sänber fφitfen, unb (Sgijpten
43 wirb i^m ηΐφΐ entrinnen} *fonbern er
wirb burφ feinen 3ng ίerrfφen über
bie golbenen unb fllbernen Θφα^6, unb
über ade jtleinobien (Sg^iptenö, Sib^end
44 unD ber 9J?o^ren. * (So wirb i^n aber
ein ®efφrei erfφre(fen Dom SDiorgen unb
3)Htternαφt, unb er wirb mit großem
©rimm au0jiei)en, ^GßiUenö, toiele ju üer*
^i5 tilgen unb ju »erDerben. *Unb er wirb
tiaö ©ejelt feineö ^alafiö αuffφlαgen
JWifφen jweien 9)?eeren um ben wert^en
38. 39. U.L: SWaüfim.
38. 43. Ü,L: Äleinoi).n ... iilcinobc.
magnifica, et dirigelur, donec com•
pleaUir iracundia; perpelrata quippe
est definilio. * Et Deum palrum 37
suorum noii repulabil, et erit in con•
(iTim.4,3. cupiscentiis feminarum, nee quem•
quam deorum curabit; quia adver-
surn universa consurgel. * Deum 38
Hi»b.i,ii.i»i.^y^gj^ Maozim in loco suo venerabi-
tur, et Deum, quem ignoraverunt
patres ejus, colet auro et argenio et
lapide prelioso rebusquc preliosis.
*Et faciet, ul muniat Maozim cum 39
Deo alieno, quem cognovil; et mul-
liplicubil gloriam, et dabit eis pole-
slalem in mullis, et terram dividel
graluito.
Et in tempore praefinito proelia- 40
bilur adversus eum rex auslri, et
quasi lempestas veniet contra illum
rex aquiionis in curribus et in
equitibus et in classe magna, et in-
gredielur lerras et conleret et per-
lte, transiet. * Et inlroibit in terram 41
gloriosam, et multae corruenl; bae
aulem soiae salvahuntur de manu
ejus: Edom et Moab et principium
filiorum Ammon. * Et mittet manum U2
suam in lerras, et terra Aegypli non
effugiel. * El dominabitur Ihesauro- 43
rum auri et argenli et in omnibus
Ei.38,5. preliosis Aegypli, per Libyam quo-
que et Aclbiopiam Iransibit. *Et44
fama lurbabil eum ab orienle et ab
aquiione, et veniel in mulliludine
magna ut conleral et inlerficiat plu-
rimos. * El figet labernaculum suum 45
9 20. Apadno inier maria super monlem
39. ΑΙ.: quem non cogn.
41. S: inulli.
^em tpirb ... vE: ^cfiungeii bauen [teni ©ottj ber
Sfüiingen'^ B: um (Snif^elt auöt^cilen? vE: um
@elt)? dVV: unb ί. üettljcilen \i\x '-öelohnung.
40. faUcn, u. überfcbtoemmcn. B.dW.vE: },\\x
3eÜ bi β (S. vE: einen ^rieg m. i^m anfan^ien. B: \\ά)
erfφι•ecfίιφ g. ü)n aufmalen. dWrwiberUnio^ftiirs
men. vE:^eianfiüvmeu. A: wie ein Un^iiCiiMtiertDibcr
i^n öeranFommen. vE: «ft^riengwagen. dW: burc^
b. S. bringen u. fiüti^en u. äbcrfφn).
41. faflctt (8,9). dW: aJit^rlabon »erben uniei*
liegen I vE:ba«^aupiöolf, bie (Soiine^^mmone? A.
^au^jtü. bei ... dW: bie93lütbe.
42. .?>nnb über &. S.ftrecfen. B: <in... legen. dW.
vE.A: auiifirfrfen ηαφ ben δ.
43. tüirl) berrfcbtfit ... Sib^rr u. ?!Jl. werben fti fcb
ncm :3u3c fein. B: \^cvbürgcn η βφ. von®oib. dVV.
A: |ίφ ber ... ben-.äφίίι^cn. vK.• vcrfiigen über ... H.
dW: unter (in) f. ©efoli^e. >E: bei f. Sui^e.
44. B.dW.vE: ®crüφίelυcvbci; ...
-45. dW.\E: fein•: ^aiaÜnejelie. B: jn-. ben SDc.
ηαφ tcm eblen b• 5?. ;^h. dW: ιχο, bem SWcer u. r.
i)cvrlid)en ... vE: an einem b. b• ^erg?
128 (12,1-7.)
XII.
Daniel.
Visio viri futura Ultimi regni nuneiantig»
ΣαβεΙν αγιον, χαϊ ηξει ίως μέρους αντον, χαΐ
ουκ εστίν 6 ρνόμβνος αυτόν,
XII• /ία< iv τφ χαιρφ ίκείνφ άναατή-
σεται Μιχαήλ 6 άρχων 6 μέγας ο εστηχώς
επι τους νίονς του λαού σον χαΐ εσται και-
ρός ϋλίχρεως, ϋλΐψις οία ου γέγονεν αφ ου
γεγένηται ε&νος im της γης εως τον χαιρον
εκείνον χαΐ εν τφ χαιρφ έκείνφ σω&ησεται
ifen b^^^^i^ 1Ώ5?'' iisnn nrn^ xii
j- - "TP -; |- • - j•• τ
hnsnn 'rmy '^an-br TOi^ü binan
τ : IT : ' V - j•• ; «^ - .. rr ^ -
J : I• τ : : I• ι *•.•-: τ τ j-
Db^^ έίΝ^»η Γ5?3ϊΐ ^ί^^n η3?η nr -»ii
j.. τ • • - j- τ Α• - J" τ V-
6 λαός σου πας ο ενρε&είς 6 γεγραμμένος έν | Ο'^ΒΊ'Ι ♦ "lSD3 Π^Γ3 S^LlÜDirbs τΙ>25> -
τ,^ /ί^/^ί/λφ. 2^β(^ πολλοί των καϋευδόντων \ 'ι^' ι '■''"'' '^ κτ : - - τ Κ•-
«V γης χώματι εγερ&ησονται, ούτοι εις ζωην
αίώνιον, καΐ ούτοι εις ονειδισμον χαϊ εις αϊ-
σχΰνην αιώνιον. ^ Και οι σννιεντες ^κλάμ-
χρουσιν ως ή λαμπρότης τον στερεώματος^ και
άπο των δικαίων των πολλών ως οι αστέρες
εις τους αιώνας και έτι.
^ Κα\ σΰ ^ /Ιανιηλ, εμφραξον τους λόγους
χαΐ σφράγισον το βιβλίον εως καιρόν συντέ-
λειας, εως διδαχ&ώσιν πολλοί κα\ πλη^υν&^
ί γνώσις*
* Καϊ ιδον εγώ /Ιανιηλ, καΐ ίδον δνο έτεροι
ειστηχεισαν, εις εντεϋ&εν τον χείλους του
ποταμού, και είς εντεύθεν του χείλους του
ποταμού, ^ Kai είπον τφ άνδρΐ τφ ενδε•
δνμένφ τα βαδδίν, ος ην επάνω τον ύδατος
του ποταμού' Εως πότε το πέρας ων είρηκας
των 'Θ-ανμασίων; "^ Και ηκουσα του ανδρός
του ένδεδυμένον τα βαδδίν, ος ην επάνω τον
ύδατος τον ποταμού, καΐ υψωσεν την δείξιάν
αύτον και την άριστεράν αντον είς τον ονρα-
νόν, καΐ ώμοσεν εν τφ ζώντι είς τον αιώνα
ΟΤΙ είς καιρόν κάί καιρούς καΐ είς ήμισυ
καιρού εν τφ συντελέααι διαηκορπισμόν λαού
ηγιασμένου, κα\ γνώσονται πάντα ταντα.
45. Β: ΣαβαιΙν (cf. vss. 16 et 41). Β* (sq.) καί
(A.EFXf ). Af (ρ. μέ^βς) 6ρβ(; (Β*, Α^ uncis incl.).
EFX: öx ϊσται.
1. EFX* &Xlxi,m. Α*: άφ ης {αφ » Α2Β).^ Β: εν
rfi yfiiini της ^^ςΑΕΡΧ). B*(ult.)xae et ό ίνο(&(ΐς
(ÄEFXt, EFsineo).
2. Β: ί^ίγί()0•ησονχαι. 45. aBbattn mtrbd m. ii>m ju @. gelten. dW: abc
3. B: λάμχρβσιν (εκλ. AEFX). fetncm @. entgegengehen o^ne ©nettung.
i. X^: τό βιβλίον. ..Tsq λ6γβς(τΰς λογ.. ..το βφλ. 1. dW:Dbcrjle. Β: für bie ^^inber bcinc^iß. dW
A^B). j vE: (Sö^ne. dW: ^ei}et [unb fireitet]. B: aiiftvetet
5. Χ*τβ yiü. T» TTOT. dW: auf|ici)cn. vEA: |1φ irl^ebcn. B: angflii(i;e 2
6. A2B: nnf (ηπον Α* EFX). F: τό βαόΟ. (Χ: τω vE: bcbrän^Ue. dW: 3- ber !Drangfal. H: ein S3o
ß.). A*: βαόόί {βαδδίν Β et Α vs. 7, A2: βαοδ'ιμ, gctoefen. dW.vE.A: Golfer. B: ein Set^fv ... angt
FX: ßadddv). j [(^rieben gefunbeii tt)irb. vE: |ίφ aufgcfc^r. ftnbc
7. FX: τό βαόόην. Β: ort ίΐς καιρόν καιρών κ«* [ dW: 'ο'ίφο [t(i> Seben^]!
ημ. χαιρβ iv τψ σνντΐλ(σ&ηναι ... * λα« ηγ. κα* 2. im ^taub ber @. ... giir ewigen... dW:2)itfe.
{E¥X: χηρός Xai ηγ. [* χαιΊ\). unb^ene μινίφφ., juietv. (3φηι. Β: juüicteriS^m
'^^nb nb^ ^:s,^p^ -iD5?-nm5i ^οώ^^^ο
j- - : V ••< Ia• τ στ - : - )•••-:•
:Dbi3? iii<mb niönnb nb^^i obi^*
iT ' ^ : • : i. τ -: |- •.• r• : τ
η : V τ I - • - IT 1•• • : -
IV τ
i -: r r τ : - s : •• • ιτ jt - :
D'^sn iiDDiti*^ γρ n5?-i5? iddh
- IT - >•: : • ;
D'^stp ΧΛ^ϊΤ[Λ W^n '^Dii ^η\^Ίΐ ^
•I- . v" • : •• • IT j• -: • • τ :
Ίώίί α'^ίτΞΐη üi^inb tö-^i^b ίώ^ϊΗ β
V»^ '^n^-Tr ntisn '^^'^^b br^/^-Q
fr• v^- τ - Α ί ~ j•• •• : - ν •
j• τ ν - : VIT ι τ ; -
"bs 'ibi^^ißii iD^^^•^ αΊ»•! SiiN^
AT IT J" ί ν- τ •- • - Τ -
VSDD nib^n^i ^isni οη3?ίΏ ii?i^b
j ,.. _ :> - : • •• τ •-: 1 •• :
:nbfci-b3 n3^b?n ü5np-D3?-r
ν Ι" τ τ r.-T • ν»». -
V. 1. ηη&:3 '\üh
ν. 3. Ι'η'ΐΠΓ δ<"32
^anicU
(12,1-7.) 129
9lettund au^ b« trüßfeltgen Bett ^ie ^uferfte^ung« ^ie Setter« ^ie gioeen anbeten* XII.
l^eiiigen 53erg, 6i3 ee mit i^m ein ^nbe
ttjerbc, unb niemanb n?irb i^m i^elfen.
XII. 3w berfeiBigen 3^it trirb bcr groge
giirjl m^au, Ux für bcin QSoie flehet,
ΡΦ αηίιπαφβπ} benn e3 tvirb eine fol^e
trüSfelige 3fit fein, αΐδ fie ηίφί gett?e*
fen ijl, feit baß Seute gemefen flnb, bis
ouf biefclbige 3«it: gu berfelbigen 3^it
h)irb bein S3oIf errettet werben, aUe, bie
2 im 03ηφ gefφrieben fielen. * Unb oUU,
fo unter ber (Sroe fφlαfen liegen, werben
α^ftt)αφen: etliφe jum ewigen Scben,
etliφe ju ewiger θφηιαφ unb Θφαηΐ)0.
3*^ie Sc^rer aber werben UnajUn wie
bee t&immelg ®ίαη§, unb bie, fo biele
jur ®ereφtigfeit weifen, wie bie Sterne,
immer unb ewigUφ.
4 Unb nun, Daniel, berbirg biefc Sßorte
unb t>erfiegie biefe (Bφrift big auf bie
iegte 3fit. fo werben ijiele barüber fom*
men unb großen 33erjianb flnben.
5 Unb iφ, 2)aniei, fa^e, unb fie^e, eö
flanben jwecn anbere ba, einer an bie*
fem Ufer bcö 2ßafferg, ber anbere an je*
6 nem Ufer. * Unb er ί)3ταφ ju bem in
iemenen ,itieibcrn, ber oben am 2Öaffer
jlanb: QBann wiH eö benn ein @nbe fein
7 mit foIφen Sunbern? *Unt) ίφ ij'i^
rete ju bem in leinenen ÄieiDern, ber
oben om Qißaffer jlanb, unb er ^ob feine
reφte unb Unfe «^anb auf gen ti&immei,
unb fφwur bei bem, fo ewigiid^ lebet,
ba§ eg eine 3eit unb etliφe Seiten unb
eine ^aibe 3«it währen fott, unb wenn
bie 3erfireuung bcö ^eiligen 93oifS ein
Snbe :^at, fott foIφe8 atteö gcfφe^en.
1 . Ü.L: 3ur feib. . . . geiveji ifi, fint ba§ S. ge^-
tocji. 0.7. Ü.L: fluni) ... ^ub. A.A: Unnenen.
ju ewigem Stbfc^eu.
3. Br^iugen. dW: ®utgeftiui en! vE:5vommen?
B.dW:fer®l.(an) ber gefte. vE:be6§irmamentee.
B: jur ®. i^ebrac^t. dW.vE: geführt.
4. t)crfd)Uu6. B.dW.vE: bieg (ιΛο) 33υφ bie auf
t?ic (^ur) 3. bei (Snbe«. B: ba \oerbeu eö 33. burcbcie*
' cn u. bie @rfenntni§ u>ivb gro^ »erben. vE: burd^i
ίαίφρη ... fein. dW: burc^laufen u. oieic @. gcwini
neu. B: rad ißerflaubni^ tt>. »ίεΙίαφ fein.
5. »luffeä. dW.vE: anb.SDMnner. B.dW.vE.A:
itiümeg. dW.A:bicffeitbe«Ufev«...ien(eii. vE:an
cem Ufer.
=:Uolt5giotten * »ib«I. 21. 3;. 3. SÖbe 2. 3lbt^.
10,13pp.
Mt.2i,21•
7,tO.Pi.e9,
29.Phil.4,3;
Ap.V0,4s.E*.
eb,-^4.Joh.5,
Ü9.Mt.V5,46,
T. 10. 11,33.
Sap..S,7.Mt
13,43.1 Cor.
I5,4ii8.
T.«i.8,86.Es.
8,l«.2«,ll.
Ap.lti,4.22,
10.
Ap.tO,5.
10,5.
Ap.lO,5s.
Dt. 32,40;
Dan. 7,25. Ap.
12,! 4.
inclyfum et sanctum, et veniet usque
ad summitatera ejus; et nemo auxi-
liabilur ei.
In tempore aulem illo con XII.
surget Michael princeps magnus, qui
stat pro iiliis popnli lui; et veniet
tempus, quäle non fuit ab eo, ex quo
genles esse coeperunt usque ad tem-
pus illud: et in tempore iilo salva•
bitur populus tuus, omnis qui inven-
lus fuerit scriptus in libro. * Et 2
muiti de bis qui dormiunt in terrae
pulvere, evigilahunt: alii in vitam
aelernani, et alii in opprobrium, ut
videant semper. * Qui aulem docti 3
fucrint, fulgebunt quasi splendor
iirmamenli, et qui ad justiliam eru-
diunt multos, quasi steliae, in perpe•
tuas aelernitales.
Tu aulem, Daniel, Claude sermones 4
et Signa librum usque ad lempus
statutum. Plurimi pertransibunl, et
multiplex erit scientia.
Et vidi ego Daniel, et ecce, quasi 5
duo alii slabant, unus hinc super
ripam fiuminis, et alius inde ex altera
ripa fluminis. *Et dixi viro qui 6
erat indutus lineis, qui slabat super
aquas fluminis: Usquequo finis borum
mirabilium? *Et audivi virum qui 7
indutus erat lineis, qui slabat super
aquas fluminis, cum elevasset dexte•
ram et sinistram suam in coeluni
et jurasset per vivenlem in aeter-
num, quia in lempus et lempora et
dimidium temporis. Et cum com-
plela fuerit dispersio manus populi
sancti, complebunlur universa haec.
2. S: videantur.
6. ΑΙ.: dixit.
6. über be* BfiufTeö asaffern. dW: [ber eine] f^jr.
vE: einer. B.vE: SWann (ber) in Scinwanb tiefleiret
(tcax). dW: in Sinnen C|cfl. 3Ä. B: Sie kiigc mirb
eö fein, ba§ ba« @. bicfcr 5Ö. fein iüirb? dW: 53ie
njann ». b. (E. Hr eric^recfii(i)eu ^inge fein? vE: ifl
t). (B. biefcr Söunberbinge?
7. ob b<S ^luffcö aOBaffcrn ... j»o 3eiten ... »oüs
enbd eefd). B.dW.A: Olfcbte ... Sinfc (7,25). B:
beflimmte 3- dW.vE: ta^ in (ηαφ) einer ... unb
\üenn ju (§". fei (»oUenbet fein tt)crbc) ric 3• eine«
%i)uUt)Hi).^3. A-.beraJia^i ... Quf«φόφfte nefcm;
mcn. dW: α. biefcö voUenbet fein tt)irb. vE crfüitt.
il
132 (1,1-6.) Esdras.
Ι. Cyrus JudaHs lihertatem revertendi dat et SeruhabeU vasa eaera reniituiU
Ε 2 Δ ρ Α 2.
» Ί Τ ^
Ι, Κα) iv τφ πρωτφ ίτη Κνρον τον βααι-
λ^Μϊ,• Πΐροώΐ', τον rfXsü&rjvai λόγον κνρίον
άπο στόματος Ιερεμίου, ^ξί'ιγ^ιρ^ν κύριος το
πτενμα Κνρον ßuatXmg Πΐρηώρ» Κ αϊ παρηγ-
γειλίν φωνι]ν iv πάση βασιλεία αντον^ xaiys
iv γραπτφ, λη'ων ^ Οντως είπεν Κνρος
βασιλ^νς Περσών Πάσας τάς βασιλείας της
γης εδωκερ μοι κύριος ο ifεoς του ονρηνον,
καΐ αιτος Ιπεσκε\ρατο επ ψε του οίκοδο-
μησαι αντφ οίκον iv Ιερουσαλήμ τ\] εν τ^
*Iov8a/(f. ^ Τις εν υμΐν άπο παντός του
Χαοΰ αντον; ΚαΙ εαται 6 ^εος αντον μετ
αντον^ και άναβησεται εις Ιερουσαλήμ η iv
τγι Ίονδαίί}^ καΙ οίκοδομησάτω τον οίκον &εου
Ισραήλ. Αντος ο &ε6ς 6 iv Ιερουσαλήμ,
* Και πας 6 καταλειπόμενος άπο πάντων
τών τόπων ου αντος παροικεί εκεΐ, καΐ λη-
\ρονται αντον άνδρες τον τόπου αντον εν
άργνριψ κα} iv χρνσίφ και iv άποσκεν^ καΐ
κτηνεσιν μετά τον εκουσίου εις οΐκον του
Ο^εοΰ τον iv 'Ιερουσαλήμ.
^ Και άνεστησαν αρ'^οντες τών πατριών
ιών 'Ιούδα και Βεηαμειν κα\ οι ιερείς κάϊ
ο/ Αενΐται, πάντες, ων ίξηγειρεν 6 &εός
το πνεύμα αυτών τον άναβηναι οίκοδομη-
σαι τον οίκον κνρίον τον εν Ιερουσαλήμ.
^ Κα) πάντες οι χυκλό&εν ίσχυσαν iv χερ-
σίν εαυτών εν σκεύεσιν αργυρίου, iv χρυσφ
καΐ iv αποσκευή και iv κτηνεσιν κα) iv
Inscr. Α*: 7ί(>«ίς (A^r'O Uqtvi; β\ Β: "Βσδρας
StVTtQOv),
2. Β: οιχον αυτω.
3. FX: άναβητο). Β: 'I({jea. την iv τη ^ΙβΟ.
4. Β: xaraXiTio/ifvoii ... *(alt. et tert.)eV. FX (pro
'irroax.) vnaq^fi. EX: τ« Ivlt^ea.
5. A** »tat Ol Ιιρης (A^Bf ). A^B: navroiv (πάν-
r^,.\«FX).
6. B: Ινίσχνσαν iv χ. αντών ... * (alt.) κα* (ρ.
/ρναω).
- τ 'ν JV ν : - - J- : •
- τ Iv IV V J - VT!
I " VT : ' :_ - : : - τ : Γ
niD^z^'o bs ΟΊΒ Tib^ tbnä ^m nä ^
j : : - < - τ ' V JV V « - τ j
•ΛΤ τ - j" v: (T ί • Ι -JT J V τ Τ
n'^h ib-niD3b ^^bs? nps-i^^n^i
J i:• -T v-T i:
--.• τ ρ IT r 7v-f 'rr τ l •
b5?^i iiar vnbii Nn*' ii25?-bM
- - : • τ •.•: •*• : - τ •
τ : •|τ r ) • r: -: y '^ v: ιτ
tjM? ibp'Q ^^ώ^ί^ί ηπϊΐέίφ?•: btp-^j}
τ τ : - • ..τ •• : • j : • ^τ τ :
jobtü'^n'^s Ίώ^ί D%nb^in n'^nb
•IT τ ι • ,ν -: r •.•: ιτ r• ;
τ ι• τ τ "Τ Γ τ-
'Τ'5?π bBb D*ibni a'^Dnän'i ib^^DD^i
niinb nib3?b ih^in-rs d^^nb^n
τ : •ιτ τ ^! ■ r: - • τ : >••
tiOD-'^bDS üh^n ϊΐρ•τπ όη-^ηη'^ηο
Ι ν ς.' •• : • ν •• . IJ ; . ν •. ι • ;
Α τ : • - r •• : - » : IT •η τ -
V. 1. 2. -jfttpa '>ηη κ"33
\. Β: Unb im ... dW:um ... jii üoiienben. vE.A:
erfüilcn. B: ba^ »οΙΙΒναφί Würbe. dW: ben 9luf er^
geben He^. A:eine@iimmeauigel^en. vE.-u.berfelbe
Heil ••• i^efannt mad^en. dW: u. [^Γαφ. Β: bie fo
iautetc.
2. (*J. bti Fimmel*. B.dW.vE.A: (fftciä^t) bef
@ibe. vE: mir aufgegeben.
&^tu.
(1,1-6.) 133
Ce0 Mhni^^ ^oted ^udf$tet6en. ^er ^inaufgug sunt 93au bed ^aufe^ CBotte^. Ι.
©αδ SStt* ^Stn.
in ^erfien, tag erfüllet tvürbe bag iBort
t>ee ^errn ϊ)ατφ ben 3)?unb Seremia ge*
rebet, ermecfte ber ^err ben ®eijl Stoxid,
beg ^bnigg in $erf(en, bag er lieg αηδ*
fdjreien burφ fein ganjeö Jt5nigreiφ,
2ααφ burφ Θφrift, unb fagen: *@o
fpriφt Äoreö, ber Äbnig in Werften:
i)er »§err, ber ©Ott üom «^immd, öat
mir alle it5ni9reiφe in Äanben ö^9^i>^"/
unb er :^at mir befohlen, i^m ein «&αηδ
3 ju bauen ^u 3erufalem in 3uba. * 2ßer
nun unter euφ feineö 33οΙίδ ijl, mit bem
fei fein ©Ott, unb er jie^e hinauf gen
3erufalem in 3uba, unb haui bae Jqhu^
be« ^errn, be0 ©otteö SfraeU. di ijl
4 ber ©Ott, ber ju Serufalem ifl. *Unb
n)er ηοφ übrig iß an aQen Drten, ba
er ein ^ifrembling ifl, bem i)elfen bie
Seute feines DrtS mit ©ilSer unb ©olb,
©ut unb S3ic^, auö freiem ^Bitten, jum
^aufe ©otteö §u 3erufaiem.
5 Φα mαφten ^ίφ auf bie oberjien 33a*
ter auö 3uba unb Benjamin, unb bie
^riefler unb Seüiten, aUe, bereu ©eijl
©Ott crttjecfte, hinauf ju jiei^en unb ju
bauen baö «^auö beö «§errn μι Serufa*
6lem. *Unb ad*', bie um fie ^er waren,
ftärften i^re »^änbe mit filbernem unb
golbcnem ©erät^e, mit ©ut unb ^Ut)
1.2. 8. U.L:«Perfen.
4. Ü.L: ba er Srembling ift.
6. Ü.L: güibenem.
5,i:vich.3«, t)In i»nno primo Cyri regis Per-I.
"^^"äs.'"**' sarum, ut coiuplerelur verhum Do-
jer.vs.ti•. nnni ex ore Jeremiae, suscilavil Do•
v9,u». jj^inyg spiritum Cyri rej^is Persarum.
El Iraduxit vocem in omni regne
suo, eliam per scripluram, dicens:
* Haec dicii Cyrus rex Persarum: 2
Omnia regna terrae dedil miiii Domi-
nus Dens coeii, et ipse praecepit
mihi, ut aedificarem et domum in
Jerusalem, quae est in Judaea. * Quis 3
est in vobis de universo populo ejus?
Sil Dens iliius cum ipso! Ascendat
in Jerusalem, quae est in Judaea, et
aedificet domum Domini Dei Israel.
7ir,5?.*Ä.eV, Ipse est Dens, qui est in Jerusalem.
* Et omnes reliqui in cunclis locis,
uhicumque hal)itant, adjuvenl eum
viri de loco suo argento el auro et
subslanlia el pecoribus, exoeplo quod
volunlarie offerunt lemplo Dei, quod
est in Jerusalem.
El surrexerunt principe« patrum '5
2ch.ii,t2. ^g jy^jy g^ Benjamin, el sacerdoles
et Leviiae el omnis, cujus Dens
suscilavil spiritum, ut ascenderenl
ad aedißcandum templum Domini,
quod erat in Jerusalem. * Univer
sique, qui eranl in circuilu, adjuve
9;
Neh.l,2s.
Ex.11,2.
4
aCh. 36,22.
β
v.4.Neh.2,
le.
runl manus eorum in vasis argenleis
et aureis, in substanlia el jumenlis,
t) Inscribitur über vulgo: Liber primusEsdrae
(cf. Neh. 1,1).
3. flanjen öolfs. B.dW: öon (ailem) f. 33. vE.
A: ... iji »Uli (auö) f. ganjen iBoIfe? A: ÜJiefir ifi ®.
dW: bcö ®otUi ju 3.
4. neben ber frettoiaigen ®abe. ß: rcofclbfl er |ΐφ
aufvie^alteu i)at dW: alle bie übrig finb öue* α. ^en
0. »0 jie fia) aufg. vE: Secen »eldjer ηοφ ... απ
»είφεηι Orte er |ιφ ααφ immer aU %x. aufhalten
mag. A: in α. O. »o fie immer »o^nen. B: ben
foilen ...beförbern. dW.vE.Amntcrfiü^en. ß.dW.
vE: ^aht. B: nebfl einer ... dW.vE: (ben) fr. ®as
ben. A; au^er bem ιυα^ fie freinjiiiig oi)fern.
5. νΕ:οάίεϊΙίφεη^ράπ^ίΓΓ. dW:(Stümmbaupter.
B: nebji einem Siben, bcffen ... enuecft \)atU. A. u.
ein 3eglίφer. vE: n. 5tUcn.
(). dW.A:untcrfiü^icn(jie). B.dW.vE: ^of^bar*
feiten. A: ®crΐitbfφαfί.
136 (2,9—38.) Esdras.
Jf , Jfudaeorum Mierosolyma revertentium recensus,
σαραλονταπ^τε' ^vlol Ζακχαι, έτιταπόσιοι ^^'ί ^^23, ♦ Πώΐ3Π1 D'^i^S^i^l Γίδ^'Ώ Ο
τ- .]••: IT • -:r <• τ : - : u ••
έξηκοντα' ^^νΐοΐ Βανονί, έξαπόσιοι τεασα- -jjtö ^^Ώ, "^33 ♦ Ο'^ώώΐ Πίδ^ΙΟ 3?3lÜ ^
ρακοντα^ϋο- **υ/οι Βαβαϊ, εξακόσιοι εικο- ^^ ^i^-^ ι,^;^ : D'^DÖ') D^^S^SHS niN/QH
σιτρεΐ^• ^'^νίοΐ 'Myad, χίλιοι διακόσιοι είκο- ^^^^ \^^ : Πώ^ώ^Ι 0'^'Ίώ3? TiX^ 12
"^211 ;α^3ώϊΐ οηώ^ D'^n^ίn o.Nis
;ηώώι o^tiD^n a^ssbs '^bn ^d^i^
αιδνο' ^^ νιοι Άδωνικάμ, εξακόσιοι έξηκον-
ταεξ' **ν/οί Βαγονέ, διςχίλιοι πεντηκοντα^'ξ'
^^υιοί '^δδίν, τετρακόσιοι πεντηκοντατέσ-
σαρες' ^^ νιοΙ Άτιιρ τφ 'Εζίκ/^, Ινενηκον-
ταοκτω• ^* νιοι ηασσον^ τριακόσιοι εικο- >• - -ι ^ • >- :- ' •τ j••:
αιτρε?,' i^ νιοι 7ωρ«, εκατόν δεκαδνο'Ι^'^^^^^νή^Τ'^^^^^Π^''
^^viol 'Ασονμ, διακόσιοι είκοοιτρει,- ^^vio) \ ^^^m ^"^Ψ^- ^^^ ^^? '^? •^S^^^ ^^
Γα^^ν» «mi'iyxorTa/r^i'T«• 21 ^/«^ ΒεΟλαέμ, ' ^"^^ D^DtD^ Πξί^Ι ΠΊΙ^ '^Din \Τ\1^;ψ 18
«x«TÖi' «χοσίτρ«ς• '^'^νιοϊ Νετωφά, τιεν- ΐπφψ Ο'^'^ί?? Ο'ΐΓίΧ^^Ι ÖtDIl '^D^IO
τηκονταεξ' '^^ νίοΙ 14να&ώ&, έκατορ «'χο- η^2 ^D2 : Πώ^ΠΙ Ο^^^ώΠ Ί2Λ '^a^,?
σίοκτω• 24 ,^/οί ΆΚμωΟ, τεσσαρακονταδνο' "^Ι^^^^ : »löbüi^) D'^liüT Πί^Ώ ΟπΒ*22
/•• : - IT : /• : ν ντ •• ••• τ
25υ/θί Καρια&ιαρείμ^ Καφιρα καΐ Βηρω&^ Γϋπ33? '^ttDDi^ ♦ Πώΰίΐ D^^ttDlUn »l£b3 23
T-J j" : - IT • : r • -: νΤ :
επτακόσιοι τεσσαρακοντατρεις' ^^ νιοι ^VQ \ 'ρ^}21^ ^211 ♦ MDbüD^ d'^^tüS? Πδ<"Ώ 24
'Ραμα κα\ Γαβαά, εξακόσιοι είκοσιεΐς' 27 ^y- ; ^^^^ ^^^ρ ^>^^ J 0*^3^5] D'^ri^'nwS ^3
δρεζ Μαχμάς, εκατόν είκοσιδνο' ^^ ^^^Q^^ \ q^^':^>^^^^J)'\^)2 V^XO t^^^
Βαι^Ι και ^Αϊά, τετρακόσιοι ^^^οσιτρει^ \ ^^ ^^Τ^
\. •• r• - τ τ τ τ IT <~ : ιτ ;
2'^i;/ot Ναβω, πεντηκονταδνο' ^^νίοι Μα-
γεβίς, εκατόν πεντηκονταεξ' ^^ νιοι Ήλαμάρ^ ί :^^ "' ι^ Ζ " ' ''".'' '^ '*" ' '' ' *■'
χίλ/οί ö/ακοσίοί πεντηκοιτατεσσαρες' ^^ νιοι ^ ^ • " r <- : •ιτ : >• .• •.•
,„ , , . q2 - ^ ΑΛ ' ' i^3 ''^^ ♦ ηώρΐώ^ι D^^iiüs? D'^n.xt] 29
Ηραμ^ τριακόσιοι είκοσι' ^* viot Ανοόων ν : >• •• . ιτ "^ : >• : •.• • ν- τ
Αοδαοιδ και ϋνω, επτακόσιοι εικοσιπέντε' ,τ- "^ r*'! r^ ]f.f '"-Π: Τ•-•
34Woi 7ίρί.χώ, τρί«κό(7/θί τίσσί^ρακο^ταττ^ν«• i ^k^. ^U^ °!?''? ^"5? ♦ Πώώΐ Ο^ώ^Π 31
35ι;/οί 2^«!'!'««, τρ^ςχα^οί εξακόσιοι τριάκοντα. Ι °1Π ^32 J Π^2Ίδ<Τ Π'^ώ^ΙΠ Ο^^Γί^^ 32
36 α:«;, ο/ ιερείς νΙοΙ Ίεδδονα τω οίκω Ίησον, ^ ^^^Π nV'^SS : D'^^tor'l ΠΙΝ^ mbu5 33
ενναχόσιοι εβδομηκοντατρ^ΐς' ^"^ νιοι 'Em«/;o, : η^ΏΠΊ D^lbr SPlii^ü 3?ηΰ3 Ί^ΊϊίΙ
χίλιοι ττεντηκονταδύο' ■**^νίοΙ Φασονρ, χίλιοι C^^^ZIi^ ΠΙΧ'Ο töbÜJ ΊΠΊ*^ "^33 34
»• τ : - ν. •• ; : •• : J•• :
D^hb^ n^büD Π!ίί30 ^32 :ηώΏΓ;ΐ!ΐϊ3
ιτ • -:ι-
9.Α2Β:Ζαχ7«(ΖαΗναίΑΐΧ). 1 1 . Α» ΕΧ: :^/9ναί ^ ' -^ . -7 • ' . • • „
Γ>ί.,«,νΛ•Ίη i/ Aiv « ■. « ■'•^R '^^3^ □^3η2η :ü^tD>Ü3^ ηΐ>5Ώ Ü3ü:136
(^ιαγαό A'li). ] \. Α*^Χ: Βαγβα S. ΰαγβαι {ΒαγΰΒ <•• : α -: > - .' • *- '* '" '
Λ2ΙΙ) 21. EFX:iif^>lft7'. η.Χ^:Νίφοηά{Ν^- Γ\^^)2 ΤΧήΓΐ 3?Ίώ*^ ϊ^"^?- »^'^?!'^
TifHfd X'U). 25. Β: ΚαυιαΟίαυΙη, Χαψ. 27. Α*: _7 J ' _ -L • ^ " «-
.W„.-,(L,.„-,A^B).2*.Fk;kc.W,o..29.BH'^"^ ^'?ί* ^3? : ΠΟ^Φ^ Π-??φ 37
Ναβ6. 32.B:'m«^/('Hoa/< AEFX). 33. Β* yiriJ- ' η^Χ ΐηΠώ© '^S? J D'^SÜD^ D'^ÜSlOn 38
doif {ΧΕ\•\) : Avdadi. 3'). U: Σιναά. 3ΰ. Β: 7ί- ''"''" '' " "' ''^' '' ' "'
<)yc< ...7/;αυί:. 38. Α^Β: Φασσ;<<> (Φασ«ξ< A^EFX). ν. 21. ρ"Τ3 r^cp ν. 28. ^5<ηΐη χ"32
&^ta.
(2,9—38.) 137
©ie §ittaußic5ettbett unl• tjre SaJU SDie ^tieftet•
II.
9bert unb fünf unb üierjigj *ber Λίη*
ber ©acai, fieben l^unbert unb ίεφ^ί^;
10*bcr itinbcr 33απί, feφδ l^unbert unb
11 jtt?ei unb öierjig; *ber ^inber SBebai,
fcφ0 i^unbert unb brei unb jn^anjigj
12*ber ^inber Qlggabö, taufenb jn?ei feun*
ISbert unb jn>ei unb jn^anjigj *ber Λίη*
ber 5lbonifamö, ί€φδ ^unbert unb feφä
14 unb ίεφδίβ} * ber Äinbcr QStgeüai^ jwei
15 taufenb unb feφg unb funfjigj *ber
Äinber ^t>in0, toier :^unbert unb öier
16 unb funfjig-, *ber Jtinber 5lterd öon
I7^idfia, αφί unb neunzig j *ber Jtin*
ber Sejai, brei ^untert unb brei unb
ISjwanjigj *ber itinber ^oxai), ^un*
19Dert unb jtt?5lf} *ber Jtinber «^afumS,
jn?ci ^unbert unb brei unb jnjanjig}
20* ber Jlinber ©ibbarS, fünf unb neun*
21jig} *ber Jtinber 33eti)le^emö , ^un*
22 tert unb brei unD jn?anjig} * ber 3)?an-
23 ner 0?etoi)^a, feφδ unD funfjig} *ber
SJiänner üon ^lnat^jot^, ^unbert unb αφί
24 unt) §n?an§ig3 * ber ^inber QUmaüet^S,
25 jwei unb öierjigj *ber ^inber üon
Äiriat^ 5trim, (lap^ira unb Seerot^, fle*
26 6en ^uubert unb brei unb üier^g; *ber
Äinöer üon 9lama unb ®aba, fet^S ^un*
27bert unb ein unb jnjanjig} *ber SKän*
ner i)on Φϊίφηιαδ, ()unbcrt unb guni
28 unb jrcanjig; *ber SJianner üon ^et^
@l unb %i, gtüei ^unbert unb brei unb
29sn)anjig•, *ter Jlinber Oiebo, jn?ei unb
SOfunfjigj *ber Ü)Zänner üon SKagbig,
31 ftunüert unb feφδ unb funfjigj *ber
JlinDer beg anDern (Είαηιδ, taufenb jttJei
32 ^unbert unb üier unb funfjig} *bcr
^inber ^^arimä, brei i^unbert unb jtt?an-
33jig; *ber ,^inber Sobö, «^abibö unb
Dno, fieben ^unbert unb fünf unb §η?αη*
34jig} *ber .^inber S^re^o^ brei l^unbert
35 unD fünf unb öierjigj *ber Äinber
8enaa, brei taufenb ίeφδ ^untert unb
36breifig. *iDer $ric[ier: ber Äinber
^ebaja, öom «^aufe 3efua, neun ^unbert
37 unD brei unb flebenjigj *ber Jtinber
I 3mmerÄ, taufent) unb jti-ei unb funfjig;
38*tcr Äinber ^adi^urö, taufenb gwci
quadraginta quinque; *filii Zachai, 9
io,2H.34. septingenli sexaginla; *filii Bani, 10
8,11.10,28. sexcenli quadraginla duo; *filii Bebai, 11
g^,2. sexcenli viginti Ires; *filii Azgad, 12
g,i3, mille ducenti viginti duo; * filii 13
Adonicam, sexcenti sexaginla sex;
9^14. * fiiii Beguai, duo millia quinqua• 14
e,6. ginla sex; *iilii Adin, quadringenli 15
quinquaginla quatuor; *Γι1ϋ Alhcr, 16
qui erant ex Ezechia, nonaginta
oclo; * filii Besai, trecenli viginli 17
tres; * filii Jora, centum duodecim; 18
t«,3a * filii Hasum, ducenli viginli Ires; 19
Neh.v5. *ßjjj Gebbar, nonaginta quinque; 20
* filii Belhlehem, cenlum viginli tres; 21
ich.2,54. * yjj.j ]\ieiupha, quinquaginla sex; 22
jer.1,1. *yjj,j A^nalholh, cenlum viginli octo;23
* filii Azmavelh, quadraginta duo; 24
Neh^,2^9.jo,.* ß,ii Carialhiarim, Cephira et Berolh, 25
septingenti quadraginta Ires; * filii 26
Rama el Gabaa, sexcenti viginli unus;
* viri Machmas, cenlum viginli duo; 27
* viri Belhel et Hai, ducenli viginli 28
io,*3.Neh.7,jj.gg. #j>||j j^gjjQ^ quinquaginla duo; 29
"^ filii Megbis, cenlum quinquaginla 30
*•'• sex; * filii Aelam alterius, mille 31
,0,31. ducenli quinquaginla quatuor; * filii 32
ich.8.t2. Ilarim, trecenli viginli; * filii Lod, 33
Hadid et Ono, septingenli viginii
quinque; * filii Jericho, Irecenli qua- 34
draginta quinque; * filii Senaa, Iria 35
millia sexcenli triginta. * Sacerdoles : 36
ich.2*,7. ßijj jatjaja in domo Josue, nongenii
io,20MCh.24,ggpjyggjjjjg ^ ^. ^, g . *ß|jj ^ ^ Π) β Γ , mille37
in,22.tch.9,<iui"qna8i"l3 duo; * filii Pheshur, 38
16. ΑΙ.: noogeoti.
16. A: bie »on Sje^ia« ivaren. dW: »on [bem
22. dW:l)ie8eute. B.dW.vE: von 91.
31 . dW.A: (S. bce αn^. B: eine« anb. Q.
36. v£: aud bem Jq.
138 (2,39^61.)
£^dras.
α.
Judaeorum liierosolyma rererlentium reeensus.
diaHoaioi τ6ασαραχονταίίπτά' ^^ viot Ιΐρίμ^
χίλιοί επτά. ^^ Kai οι yJevhcu νιοι Ίησον
xat ΚαΟμιηλ τοις νιοι^; Sidov'ia, έβδομηκον-
τατέασα^Βς. ** Οι (^dovtsg νιοι Ι^σάφ, 8χα•
τον εικοσιοκτώ. ^^ Τίοι των ηνΧωρών νιοι
Σελλοΰμ, νιοι Άττήρ, νίοΐ Τελμών, νίοΙ
Άκούβ^ νίοΙ Άτιτά^ νιοι Σωβα'ι^ οι πάντες
εκατόν τριακονταεννεα. *^ Οι Ναϋ^ιναΐοΐ'
οΊΠ '^Dn jnrnuin π^5?3η&ί tD^^n^i^sQ
• τ _•• : IT : • : >• τ : - • ^-
-^:2 Qi'ibn nm Π5?ηώι
.•• : Λ• • : r IT τ 'Τ : • :
r '■ • , \τ : - ri • ν • :ι-: - s "
ηκ^ φπ "^Ds Q'^nitotin : η3?2^ίίΐ 4ΐ
κτ " Ι τ τ J•• : ν : ' ί r γτ τ ί - :
1••^ : • -; ι - J•• : IT : r : ν
Diip3?-^33 Ibbt^-^D^ 'lüii-'^Da DSl^tb
πίίπ bsn "^nü: os χα^^ϋπ "^ais
vio« Σοναα νίον [Ασονφά^ νίοΙ Ταββαω&,
^^νΐοί Κηραός, νιοΙ Σιαά, νιο) Φαβών ^ ^η^'Ι'''':^ Ώ^':^^T\^r^ \T\'JXatr\ Ώ^ΧΔ^ΐή ^^'^
*y/o/ Ααβανω, νιοι Άγαβά, νιοι '-^κου|9, ί ;^ηρ-^33 ♦ ri3?2D '^^Ξΐ i^BWfT'^DD -44
'IT )■• : σ -: f ι•• :
nDnb-^32
jT τ !•• : Μ - r• : \τ τ -: r
IT •• •• : - Γ" τ ι•• : ^τ•. r : ιτ-
5ί
*^ υ/ο/ 'Ayaßy νίοΙ Σελαμεί, ν'ιοϊ Άνάν,
^' νιοι Γεδδηλ^ νίοΙ Γαάρ, νΙοΙ 'ΡαΓ«, *^ νΙοΧ
Ράσων, νίοΙ Νεκωδά, νιοι Γαζεμ^ ^^νίοϊ
Άζά, νΙοΙ Φάση, viol Βασί, ^^νίοΐ Άσενά, \ ηΠ3ι-^32 ρη^-^^^ : ΡΠ "^32 ''ίίΏώ 47
ν'ιοΙ Μοοννείμ^ νιοι Νεφονσείμ, ^^ νΙοΙ '^OS δ<^ipD■'^3^ TS^'^'SS { »Τ^ίίΊ ^^32 -48
DKHpovXf VIOL• ^4κονφα, viol Λρονρ, ^''vioi
βασαλώΟ^, vioi ΙΥΙε'ιδά, νΐοί Άραά, ^^viol
βαρκός, νιοι Σισάρη, νίοΙ Θεμά, ^^νίοι
Νασϋιε, νιοι [^τιφά ' ^^ νίοΙ δούλων Σα-
λωμών νίοΙ ΣωταΊ\ νΙοΙ Άσε(γοράϋ', νίοΙ
Φαδονρά, ^^ νΙοΙ 7«λά, νιοι ^ερκών, νίοΙ
Γεδδηλ, ^"^ νιοι Σ αφατ Ια, νιοι Άττίλ, νιοΙ
ΦακεράΟ Άσεβωείμ, viol Ήμεί. ^^ Πάντες
οι Να&ανε)μ καΐ οι viol Αβδηηελμά τρια-
κόσιοι ένετηκονταδνο.
^^ ΚαΙ ούτοι οί άναβάντες άπο Θελμελι^χ,
Θελαρησά, Χερονβ, Ήδάν , Έμμήρ^ και ουκ
ί^δννίιΟησαν τον άναγγεΐλαι οίκον πάτριας
αντών και σπέρμα αντών, ει εξ Ίσραηλ είσίν
^^νιοί /Ιαλαια, νιοι Τωβίον, νιοι Νεκωδά,
εξακόσιοι πεντηκονταδνο. ^* Και άπο των
i2. Β: Ati!jq. α* Χ: Άκβμ {^Ay^eß Α2Β). 43. Β:
Να&ινίμ (FX: ΝαΟηναΐοι)• νΙυι^ΙαΘϊα, νιοι Ασα-
φή, νιοι Ταβαώθ•. 4i. FX: Ko^ii; (Β: Κάδης).
Α»: >/σαα {Σιαά Α2Β). 46. Β: Σίλαμί. 48. Α^:
Νί/.ϋ)όάν{ΝίΜ)όοίΑ.'^Β). ΕΓΧ:Γαία>. iO.Br^ioi.
50. Β; Moavt^ ... Νίψβσΐμ. 52. Β: Μαβόά. 53. ΑΙ :
Σισαραά {2iact(ja λ^Β). 54. Α^ : ΝίΘιέ {Νασ&α
Α2Β). Β: Αταφα {Ατί'ρά AEFX; Α2: Ατιφάν).
δ5.Β:2'ίφ)^ζ(α(ρΓ0^σίφ. Χ-.ΑσίφηράΟ). δΰ.Α2Β:
Ίίηλά {Ίίλά A^FX; EX: Ίίαλά). Β: JctQXiov (EX:
K^iJAoiv) ... ηδήλ {ΓιδΟήλ AEFX). 57. Β: ΑτίΧ.
Λ2Β: Φαχ(ρά&. Βή^ (α. Ασ(β.) vioi (ΑΕΧ*). τΰ,ν 0.) Σολομώντος. 59. k^: Θeλμ^χü (Θ^λμύί;^
ί?^!"^ ^Ρ• ^«*'''•) «trot. Β: Να&ανΙμ κ. (* οί) νΙοΙ Α2Β). Β: έδννάσ&ησαν (ΕΧ: έδυνή^τσαν). ()0.Β|
hl Xf (ρ. Να&.) αμα. FX (pro Αβδησ.) δάλων (s. (ρ. ^αλ.) vioi Βοά (AEFX*).
: ΊΪ1ΠΊΠ ^^32 ίίε5ΐρΠ-'^32 ρϊ]3ρ3-^33
ι : ~ r• : α • -ί 1" r Γ β \i - r ι
: χώΊΠ "^32 ίίτηΏ-^32 n?ib2:n-^32 52
IT : - ^" : KT • ι ι•• : j ζ - r :
:πηη-^33 ^ί'ΊD^D-^3^ Dipnn-'susä
nnr ^^33 jiiS'^Dn ^^32 n'^:s3 ^^32^^
j*• : - i•• : IT • -; i•• : - c : »•• : ''J
"^33 ηΊΒ®η-^33 ■^1:30-^32 Tixhxb
^^32 'iipnT'^3n nbr'^-'^32 ί^ίΐηδδίί
I••: I Κ : - r : ^T-:r r : !τ
•^33 Vti5n-^33 rr^DBÜ) ^32 :b^3i57
• • : - "^ τ r τ )■• : ν τ : - vj•.•
π'^ίίώη nifcin töbüä πΏ^ώ '^'^25? ^^32^
:η''3ώ^
•IT :
bn nbb bni3 o'^Sirn nbiii 59
j•• - V j.. . . IT ... .. :
iiPD•^ Nb*i "Ι^ίί Π^ί 2?1Ί2 ΝώΊΠ
: IT j : Λ••, • Ut - > : τ : -
bii"itu*'-/a Ds D3?^n t3n2s-n'^2 n*^nnb
i•• τ : • . >. τ :- : τ -: ι•• *• - <;
ίίπ1ρ3 -^32 n*'2ia-'^32 n'^bT^32 :οη ο
ΛΤ Ι : J • : ντ • ι ι•• : /τ τ : r- : ι••
^32Ώη :α'^3ΐϊ5ϊ) ο'^ώ'απ ni^ir: tbtbßi
ν. 46. 'ρ i^bu:
ν. 50. 'ρ Ο'ΐΟ'ΐΒί
&^ta.
Α 39 -61) 139
SDtc SletSittim, ©ie ^inaufjic^enben ofiitc ©cf^le^tönacjUicifttttö«
II.
39:^unbert unb fleBen unb ^icrgigj *ber
itinber «^arimö, taufenb unb flebenjel^n.
40*i£)er Seöiten: ber StinOtx Sefua unb
Äabmieie, üon Den jttnbern «^obaüja,
41 iskx unb fiefcenjig. *iE)er Sanger: ber
itinber ^ffap^ö, ^unbert αφί unb §n)an*
42^19. *i£)er ^inber ber ii^orljiiter: bie
Jtinber ©attumö, bie Jlinber ^Uttx^, bie
jtinber 5!^almong, bie ^inber %i\iH,
Die ilinber «gat^it^a unb bie Äinber
Sobai, aUefammt ^unbert unb neun unb
43 öreigig. * $)cr 0iet^inim: bie Jlinber
3if>a, bie Äinber ^afuip^a, bie Jtinber
44 Xabaot^Ö, * bie Äinber Stno^, bie Äin«
45 ber ©ie'^a, bie ^inber ^abong, *bie
Äinber Sebana, bie Jlinber ^agaba, bie
U)ÄinDer ^fubg, *bie Jtinber ^a^aU,
bie Jtinber ©amlai, bie Jtinber «^αηαηδ,
47 * bie Jtinber ©ibbelg, bie ^inber ®ai)ar8,
'^8 bie Jtinber uitaia, * bie Jtinber Ole^ng,
bie Jtinber Siiefoba, bie Jtinber ©afamö,
49* bie Jtinber Ufa, bie Jtinber $affea^,
50 bie Jtinber 33ejfai, *bie Jtinber ^fna,
bie Jtinber 9Jieunimö, bie Jtinber 0?e*
öl^^uflmg, *bie Jtinber ^atbnU, bie
Jtinber »^afu^^a, bie Jtinber «^a^urö,
52* bie Jtinber Q3a§elut^0, bif Jtinber 9)?e*
53^iba, bie Jtinber Ǥarfa, * bie Jtinber
39arfomä, bie Äinöer i^üffera, bie Jtin*
54 ber 3^^ama^, *bie Äinber 0iejia^, bie
55 Jtinber ^αύ)(^ί}α] *bie Jtinber ber ^ned)te
(Salomunö: bie Jtinber <Botai, bie Jtin=
5() ber @oi)i)eretö, bie Jtinber $ruba, * bie
Jtinber 3aeia, bt> Jtinber 3)arfonö, bie
57 Jtinber ©iDbeB, * bie Jtinber (Sepi^atja,
bie Jtinber »ö'ittilg, bie Jtinber $oct?cretiö
58üon 3ebaim, bie Jtinber %mi. * Qiüer
'Jiet^inim unb Jtinber ber Jtneφte ^δαίο«
ηιοηδ tvaren jufammen brei ^unbert unb
jroet unb neunjig.
59 Unb biefe jogen αηφ mit herauf: Ü)?i=
t^el SUielat), ^()ei ^arfa, ß^erub, Qibbon
unb Smmer, aber fle tonnten ηίφί an*
jeigen i^rer U^äter JQau^, ηοφ i^ren
60 Samen, ob fle auö 3fraet toären: *bie
Jtinber 2)elaia, bie Jtinber 3!obia, bie
Jtinber 9i?efoba, feφδ :^unbert unb jn^ei
61 unb fuufjig. * Unb öon ben Jtinbern ber
42. dW: i;i>ortt)arter. vE.A: ilprijüter. dW.
vE.A: jufammen.
43. dW: ^ie eigenen Seute! vE: Jiem^elbiener.
10,•^8.
inille ducenti quadraginta septem;
t(.,^u^ch. * ßiii jjapi„^^ j„jUg (jecem et seplein. 39
3,9.Neh.7,43*Levitae: filii Josue ei Cedmihel 40
filiorum Odoviae, sepluaginla qua-
tuor. * Gantores: filii Asaph, cen-41
tum viginli octo. * Filii janitorum; 42
filii Sellum, filii Alher, filii Telmon,
filii Accub, filii Hatita, filii Sobai,
universi centum triginta novem.
tc"*'Ä.*Nathinaei filii Siha, filii Hasupha, 4:i
filii Tabbaolh, * filii Geros, filii Siaa, 44
filii Phadon, * filii Lebana, filii Ha- 45
gaba, filii Accub, * filii Hagab, filii 46
Semlai, filii Hanan, *filii Gaddel, 47
filii Gaher, filii Raaja, * filii Rasin, 48
filii Necoda, filii Gazan, * filii Aza, 49
filii Phasea, filii Besee, * filii Asena, .lO
filii Munim, filii Nephusim, ♦ filii f>t
Bacbuc, filii Hacupha, filii Harhur,
♦filii ßeslulh, filii Mahida, filii Har- 52
sa, * filii Bercos, filii Sisara, filii 53
Thema, * filii Nasia, filii Halipha;54
* filii servorum Salomonis: filii Sotai, 55
filii Sopheret, filii Pharuda, * filii 56
Jala, filii Dercon, filii Geddel, * filii 57
Saphatia, filii Halil, filii Phocherelh,
qui erant de Asebaim, filii Ami.
* Omnes Nalhinaei et filii servorum 58
Salomonis treceuti nonaginta duo.
iRg.4,21.
Neh.11,3
Nph.7,M.
Et hi qui ascenderunt de Thelmala, 59
Thelharsa, Gherub et Adon et Emer,
et ΠΟΠ poluerunt indicare domum
patrum suorum et semen suum,
ulrum ex Israel essenl: * filii Dalaja, 60
filii Tobia, filii Necoda, sexcenti quin•
quaginia duo. * El de filiis sacerdo-6l
59. biefe j. i). »Ott Xi)eI.3Jl., X^jeUi^. dW
Stammi^auö ... angeben. vE: »attrlid^ei JQ. A: unt
ibve 5ibf^ammung.
Neh. :,<-.•< .
140 (2,62—70.)
£sdras.
II.
Jfudaeorum JKierosolyma revertentium reeensus.
νίών των ύρίων νιοι Όβαία, νιοι Αα^ονς^ vidi
Βαυζίλλαί, ος ikaßtp άηο ϋυγατι-'ρων Beg-
ζΜιά τον Γ(ύ.αα8ίτου yvvaiaa καΐ ίκληϋη
ίπι τφ ονόματι αντων. "■* ϋντοι ^ζήτησαν
γραφην αυτών οι μίτϋωβοΒίμ καΐ ονχ evQt'-
ϋ-ησαν, και ηγχιστεν&ησαν απο της hgarsiag.
^^ Και ύηεν ^Α&ερσαΟά ηυτοΐς του μη φα-
γεΐν απο του άγίον των άγίων^ εως άναστγι
ίερευ^ί τοις φωτίζηυοίν καΐ τοις τελείοις.
β* Πάσα ÖF η εκκλησία ομον ώςεϊ τέσ-
σαρες μυριάδες διςχίλιοι τριακόσιοι έ^ηκονια,
^^ χωρ)ς δούλων αντών καΐ παιδισκών αυτών^
ούτοι εητακιςχίλιοι τριακόσιοι τριακονταετιτά,
και οντοι ^δορτες και ^δουσαι διακόσιοι,
^^^Ιηποι αυτών επτακόσιοι τριακονταε^'
ήμίονοι αυτών διακόσιοι τεσσαρακονταπ^'ντε'
^^ κάμηλοι αυτών τετρακόσιοι τριάκοντα-
πέντε' όνοι αυτών έζακιςχίλιοι επτακόσιοι
είκοσι.
^® Και άπο αρχόντων πατριών έν τφ ελ-
ΰεΐν αυτούς εις οϊλον κυρίου τον έν ί^ρου-
ααλημ ι^κουσιάσαιτο εις οίκον ϋεοϋ, του
ατησαι αυτόν επί την έτοψασίαν αύτον'
^^ ώς ή δΰναμις αυτών, έδωκαν εις {>ησαυρόν
του έργου χρυαίον ύ(ί«;^^α^• ε'ξ μυριάδας καΐ
χιλίας, και άργύριον μτάς πεττακιςχιλίας, και
χιτώνας τών ιερέων εκατόν.
^^ Και έκάΟιβαν οι Ιερεϊς καΐ οι Αευΐται
κα\ οι απο του λάου και οι ι^δοντες και οί
τυλωροι και οί 1\,α(^ινειμ tv πόλεβιν αυτών,
και πάς Ισραήλ iv πόλεσιν αυτών.
Gl. Β (pro '0/9.) Aaßfia. A^ (pr. loco): Βιρβίλ-
λα,ίΐ II: ά/ro των &νγ.
6•>. KKXf (ρ. Ουτ.) i!)v. Β: μ^Ο^οησΙμ (FX: yf-
vtaXityavTic). FX (pro ηγχ.) έ^ώσϋ-ησαν.
6ö. PX: y.ai αντοΐς αό.
68. Β: tv τω tUiXOnv. Χ'^Βή; (a. &fe) tö.
O'J. EFX.ixQrain ύ()αχμ(7)ν ίζ... Β:χ()νσίον y.a&u-
(jov Kvni ei ///'^jtuiVfq nai χϊλιαι., xai ά(.)γιιρίϋ μνάς.
\' : μνηΖ /χι^ντα)ίΐ(:χΐλιαι{μνάς ττίντηχκζχιλίας Α^Β).
Χ- (pro χιτιΤ,ν. Α' KFX) -/ηΟοη'ώΟ (Β: noOb)voi).
70. ΑΙ* (quart.) Acti (Α2β|). Β: ΝαΟννΙμ.
j•• : Ι l\ - j•• : \r — : r: • -:j -
<- • : - : • Γ- τ jv -: - • : -
V - IT : - {"ti '- τ • • τ : • -
ΛΤ : • j : V -:r ; • - m τ : s '•' •
τ τ : • - ν *- IT \ : - ' ■ ν. -; ι :-
Α• Τ τ: - vlj • ν ; ι ι )•:-'. ν τ
\ D^^nbi D^^ii^b ins nbr i3?
^ΛΊΤ\ ^3Ίδί ins? ^npn-bs 04
λτ : • : j• : <. •• > : • τ -:
:ο'^Γν^Ώ ninniri^!) c^nntar) □nb'i
• ιτ τ \. : 1 : >• : ι : _ νν τ :
ίηώηπη a^:?2^w^ ώ^χ^^ιζ πη^ιη©
ιτ • -: r »• τ : - • <.- τ ^ν •• ί •
ηώ-om α^^ώ^ώ ni^ίn ^πίν* niT^bb•^ 6?
ρ : ν :
n'^nb Diii22 nifii^n '^ώίίτοϊΐ β»
»•• ^ τι τ ιτ "Τ Ι"
j•• : : - : • •λτ τ ι • jv -: ^ ^τ :
Dnb3 jiDiD^-b:? ir/03?nb ü%hbiin69
τ : ι : - ν • -: r '. • "^ ν: ιτ
: : - TT τ "^ '• ,~ ->" * • '■"■
πώΏΠ ü^Dn ηο5ι tribsn ηΐΝ2Ί-ΰ:ώ
ν j- -: ν τ 1 ν ν : Ι ν ν τ J • Ι"
:η«Ώ D^DHä n5nr)i D^sbw^i
τ τ ι • • • : - : J• -: ι ~ j : r -
D'^D^nDrn □'^Ί3?1ώπ'ΐ D^iniii'onn
ν • : - : -r -: ι - ί s• ί ι : ,- :
J Dnnrs bi^'^to'^-bDn αηη3?3
IV "IT : ΐ" τ ί • τ : ,ν•• -ιτ ;
61. ηαφ b. 9ί. B.dW: (genommen (i;atie). vE:
eine ber %b^Ux ... jum 2ßeibc.
62. B: i^re @ct)rifi, tcic fte ηαφ ben ®είφίεφίΓ€5
gifleru ι^ereφnct tveibcn. ^E: Φοι^ΰίφπιιη^ untit
bcneu, ΐϋοίφο in bie ®€ίφΐΓφίδί9ίιιήοίφηιιιΐο einaei
trafen troren. Ä: bie @φΓ. IfjvorSibftamniuiuv d W:
i^r ®ΐ'[φΐ€φ«Γ04:ίί|ίΰΓ, aber man fanb e« ηίφί. B:f?e
tDurbcn n. qcfunbcn. vE: fanben |ϊφ π. Β: αΐί un?
vcine tjom^r. abi^fiaiten. dVV: verworfen. vE: au0
b. ^r. auöcjcivi fcn. A; aiiögeftogen.
63. berii)ii-fnti>a. B: ^anbpflegcr. vE: effen bftrf?
ten. dW: ä§cn. dW.vE: υ. ^ucl^ljeÜigen, bi« [trie*
®^tu.
(2,62—70.) 141
©et ^rieftet mit bem St($t u. Sflc^t ©te ©efammtsajl. ©ie frcinjittigeit ©aBcit. II <
$nefter: bie Jtinbcr ^aBaJa, ble ΛΙη*
ber «o^foj, bie jtinber ^arfiaai, ber ou0
ben 3:οφί6ηι 33arfiaai, bed ©iicablterg,
ein SOBfiB tia^m unb warb unter berfei*
62 Ben 0iamen genannt. *i£)iefelben fudjten
i^re ©eburtßfregifler unb fanben feine,
barum würben fle öom ^rie^ert^um Ιοβ.
63* Unb -^at^irfati^a f^^rαφ gu ttjnen, fle
foCiten niφt ejfen üom ^ilQer'^eiiißjlen,
ί>ίδ ein ^riefier jlänbe mit bem Siφt
unb 9teφt.
64 ^er ganjen ®emetne, tt>ic @in ÜJiann,
n?ar jivei unb tiierjig taufenb brei ^un*
65bert unb feφ;iig, * aufgenommen i^re
Λneφte unD a)iägbe, bcrer n?aren fleben
taufenb brei i^unbert unD fleben unD brei*
^ig. Unb i^atten jn?ei ftunbert Sänger
66 uuD (Sängerinnen, * fleben ^unbert unb
feφö unö breißig -Sioffe, jn?ei tjunbert
67 unb fünf unb Dierjig ü)iault^iere, * üier
^unbert unb fünf unb breigig Äameeie,
unb feφ^ taufenb fleben tjunbert unb
jtt?anjig Sfel.
68 Unt) etliφe ber oberflen 33ater, ba fle
famen jum ^aufe beö «§errn ju Serufa*
lern, tt?urben fle frein^iCiig jum «gaufe
®otteS, bag man eö fe|te auf feine (Stätte; |
69 * unb gaben ηαφ i^jrem Siöermögcn jum
(δφα^ αηδ 2ßerf ein unb feφJίg tau*
fenb ©ülDen, unb fünf taufenb $funb
(Silber, unb l&unbert $rieflerr5cfe.
70 5lifo festen Ρφ bie ^riefler unb bie
Seüiten unb etliφe beS QSolfd unb bie
(Sänger unb bie i^or^üter unb bie 0?e*
t^inim in i^re Stäbte, unb atleg 3fraei
in feine @täbte.
61. U.L: genennet.
65. U.L: bcrtvaren.
66. Ü.L: SWäuler.
68. A.A: gaben fic freiwiilig.
69. Ü.L: (Silber«.
2Sm.i9,3i. tum: fiiii Hobia, fiiii Accos, filii Ber-
zeilai, qui accepit de filiabus Borzel•
Nm.3«. lai Galaadilis uxorem, el vocalus est
nomine eorum. * Ili quaesicrunt62
scripluram genealogiae suae el non
iiivencrunt, et ejecli sunt de sacer•
Neh.8,9.7,63.dotio. *Et dixit Alhersallia eis, ul63
lt.2,3.10. fion comederent de Sanolo Sanclo-
Nm.i8,9. j,yjj^^ donee surgeret sacerdos doctus
Ex.2B,3o. 3^^^ perfeclus.
E«*3,t'.j?d. Omnis mulliludo quasi unus qua• 64
3it»,i• draginla duo millia Irecenli sexaginta,
* exceplis servis eorum et ancillis, 65
qui erant seplem millia Irecenli Iri-
Neh.7,67. ginla seplem. Et in ipsis canlores
aci..35,25. g^jjyg canlalrices ducenli. * Ecjui 66
eorum seplingenli Iriginla sex, muH
eorum ducenli quadraginla quinque.
*cameli eorum quadringcnli iriginla 67
quinque, asini eorum sex millia seplin*
ginli viginli.
Et de principibus patrum, cum 68
ingrederenlur leraplum Üomini quod
est in Jerusalem, sponk oblulerunt
in domum Dei ad exslruendam eara
2Co.8,3.i2. in loco suo; *secundum vires suas 69
tcb.2»,r. dederunl impensas operis, auri soli-
los sexaginta millia el mille, argenli
mnas quinque millia, et vesles sacer•
dotales cenlum.
Neh.y,73. Habilaverunt ergo sacerdoles et 70
Levilae et de populo et canlores et
*•*^• janilores et Nalhinaei in urbibus
ich.9,2. suisj universusque Israel in civilati•
bus suis.
66. S: sexcenti (pro sepling.).
69. S: quadragiuta (pro seiag.).
ber] ... B.A: aufflünbc. vE: auffielen »erbe. B.vE:
lUim u. iliiumniim. dW: ^iMt u. ber 5Bai)r^cit.
64. B: Uierfammlung \x>it ein einziger. dW.vE:
bie g. ®. irar jufammcn. A: iOienqe.
65. οί)ηβ ifjre An. dW.vE: auaj battcn fte.
66. Unb ftatten. dW: 91. IjaUtn ße. B.vE.A:
S^rer (^fer^e) toaren.
68. fd)enrten frettt). (1,5). B: üon ben Jg>auvtern
ber 'B. dW: gaben [^Λαπφο] fr. eiiüaö für ba« φ.
vE: ma(^ten (Sinige freiiviiligc ®efφcnf»'. A: op]tx:
tcn fr. B: cd gu freiten. dW: um e« ttjieber^er^uflenen
auf feiner St. vE: aufjuri(i^ien an f. Steile. A: gu
erbauen an f. Orte.
09. ^d). be§ asBcrfd. vE: tu ben ... A: ηαφ il^ren
Äräften ju brn Jtoften b. S3auc«. B: an (S)olb ...
Φrαφmen. vE: !Dr. ©oibe«. <iW•. Tarifen. A.
©olrftücfc. dW.vE: (anS.) ...SWiucn. A: ©über*
mincn. vE.A: ^rieftcrfieibcr.
70. bie oom »olf. B.dW.vE.A: wohnten ... in
i^ren St. ... ganj :sfr. (»gl. Φ. 42. 43).
142 (3,1-^)
£sdras•
m.
Altaris aedijleatio tetnpltque fundamenta.
Kai εφ&ασεν 6 μην b ίβδομοξ^ παι
oi viol 7σρα//λ iv πόλεσιν αντών, και cw-
ήχ&η 6 λαός ώς άνηρ flg 8ΐς Ιερουσαλήμ.
^ Και ανέστη Ίηαονς 6 τον Ίωσεδεχ και οΐ
αδελφοί αντον ΊερεΙ,•, και Ζοροβάβελ 6 τον
2,αλα&ιηλ και οι αδελφοί αντον ^ και φκοδό-
μησαν το &νσιαστηριον &€θν Ισραήλ ^ τον
άνενεγκαι έη αν τ φ όλοκαντώσεις κατά τα
γεγραμμενα εν νόμφ Μω'ναεως άν&ρώπου τον
{^εον. ^ ΚαΙ ητοίμαααν το ϋνσιαατηριον im
την ετοιμασίαν αντον, οτι εν καταπλήξει επ
αντονς άπο των λαών τών yaimv καΐ άνεβη
in αυτό όλοκαντωσις τφ κνρίφ το πρωί
y.al εις εαπέραν. * Και εποίησαν την εορτην
τών σκηνών κατά το γεγραμμενον, κα} όλο-
καντώσεις ημεραν εν ήμερα έν άρι&μφ ως ή
κρίοίς, λόγον ημέρας εν ήμερα αντον' ^ κα)
μετά τοντο όλοκαντώσεις ένδελεχισμον , και
εις τάς νονμηνίας καΐ εις πάσας εορτάς κνρίφ
τάς ηγιασμ^ας, κα) παντί εκοναιαζομενφ
έκονΰΐον τφ κνρίφ. ® Έν ήμερα μι^ τον
μηνός τον εβδόμον >^ρξαντο άναφερειν όλο-
καυτώσεις τφ κνρίφ. Και 6 οΊκος κνριον ονκ
έ&εμελιωϋη» "^ Και έδωκαν άργνριον τοις
λατομοις και τοις τέχτοσιν, καΐ βρώματα
καΐ ποτά και ελαιον τοις Σιδωνίοις και
τοις Τνρίοις, ενεγκαι ξύλα κέδρινα άπο
τον Αιβάνου προς θάλασσαν Ίόππης, κατ
επιχωρησιν Κνρον βασιλέως Περσών iii
αντονς.
® ΚαΧ έν τφ ετει τφ δεντερφ τον έλ&εΐν
αντονς εις οΐκον τον ϋ^εον εις Ίερονσαλήμ,
έν μηνΐ τφ δεντέρφ ηρξατο Ζοροβάβελ ο
τον Σαλα&ιηλ καΐ Ίησονς ό τον Ίωσεδεκ
και οι κατάλοιποι τών αδελφών «ι-τώι οι
1. Α* Χ: χ. ό *Ισρ. (κ. οι νΐοΐ^ΐσρ. Α'Β).
2. Α1ΕΧ (alt. loco): άδ. αυτών (άό. αντ« Α^Β).
Β: in^ αύτο 6 λ, ... Μωϋση.
3. TU: χ. άνίβησαν ... όλοκαί/Γθίσί<ς(8.-το)^ατα).
5. EFX: ίίς τάς• ioqr. Β: ίορτ. τφ hvq.
6. Β: οικ. TS κιΐζ).
7. AtEXt (ρ. Τί»(>.) xai (Β*; Α2ΓΧ: τ«).
8. Β: ivlf(jea. (EFX: τον έν'Ιιρ.).
"^Ά^ "^b^n^n ώηπη 3>a'»i ία.
η • • : - ν J - - • -
tÜ'^iiS D3?n ϊΐΒ0ίί*1 D'^nrs W^^''
>• : »TT / : IT"- Α• τ w ».•• τ t •
-ρ :pm^ Dpi'i : Dbtö'in'^-^i^ ins 2
I V - •• ίττ- •ιτ τ ι : "^ ν \j ν
Ι ν Λ• τ \ : • -: ι - JT ν : Ιττ ι
TT <-: ,- ί "^A" τ ; • j•• ν:
% >
r ■ •.•: IT
.< τ : - -....- -*• τ-
•.-: -- Λ T-; IT ;• - ι•• ν •• -: jt •• Τ
npäb ribi? nin^b hibi? vbs'
V ••. - }- V i —.1 — VIT τ ί
^T : • : : < - : λ τ-
Ι •• •• -: ι- : Ι ,: / - : ντ : • :
ns'i^-b^b^ D'^tEiinbi Tun rkv
r•-: ι τ : • τ t:jv : • τ «-
VT τ : }••-'.' i : Λ• τΐι : ι- ^τ :
"^έ^αώη tonnb ins 01*•^ :nin'^b θ
• : - ν j - TV < • IT . r
b^Nni nin'^b nibip ribrnb ^bnn
j- •• : AT |- V. j -: r i
a^n::nb ooD-iiDn^^^ md*^ ^ίb nin•^ 7
ν : I - I V V : • - IT \ j IT ?
inibi nntiäü^i bb^ίΏ^ o'^tiä^nbi
1 V V τ V ' • τ -; |- Α• τ IT ν :
DnΊ^ί ^23? k-^nnb D'^Vsbn b^Disb
üinis 'ji^üJ'i? ^ίiέ:; ü;;;-bN 'jiDnbn-')^
: on^'br D^B-ribti
I•.• ••-: r,- τ 'ν tv
n^2-bN okinb n'^Düsn naüDD^i »
<" V τ ^ . •• - JT Τ -
1 Η
... ., . ; _ . I ... j.. j .. . .. .
j. -: I - •,• •• - : τ : > τ Τ I I V
>. θ. 'D i*in3iD^ ib. 'ρ ib^-i^
ν. 7. y^pS i<"33
1. ba tfevanlanstc bet ... dW: ^eranfam. vE:
l^craii^efommcn. B: l^erbcifam, B.dW.vE.A: ver-
fammcitcfic^..
2. vE: ücvcjcf^deben.
3. feine ®runMa<)e(obtt)of)I...n>ar...). B:f} fleten
b. 5i. fefi α. befiiin ©cfieiie? dW: απ feiner (Steiie.
vE: crriÄteten auf ... Β: obfc^on mit @φΓ. ber über
i^ncn ... vE: οίίφϊφ unter <δφν. [tt)eid)er] auf
i^nen [;ag]. B.dW.vE: ber Sauber.
4. vE: feierten. B: u. ba« 93r. üon X. ju !l'. dW.
vE: bra(!^ten (bie) 33. ilag für %. A: ηαφ b. Orb-
®^Χύ.
(3,1—8.) 143
£et SlltatBau. ^ieSSranbopfet u« ber Saubgütten ^eft. ^te®teinme^en ic. aus 3tbon«III•
ΙΠ• UnD Da man erianget ^atte ben
flfbentcn *0Zonat unb bie itinber Sftaei
nun in iijren 8täDten traten, fam baä
33oif jufammen n^ie d'm 3D?ann gen 3«* :
Neh.SjIss.;
iRg•'*,••«•
v.^4.
Jamque venerat mensis septi• IH<
mus et erant tilii Israel in civitali-
bus suis; rongregatus est ergo po-
pulus quasi vir unus in Jerusalem.
Mt.t.l.
L•r.6,9.
4,4.
ICh. 16,41».
vrh.2,4.
2rufaiem. *Unb cS ηιαφίε ft^ auf Sefua, j YcheVtV.***^! surrexil Josue filius Josedec et 2
ber So^n 5ojabafd, unb feine Q3rüber,
bie $riefier, unb Serubabcl, Der (δο^η
Seait^ieU, unb feine QBrüber, unb Baue*
ten ben ^illtarteg ®otte3 Sfraetö, 33ranb=
op\tx barauf ju opfern, nne eö gefφrie*
Ben ^e^t im ®efe| aJicfe, beö 3)ianne8
3 ®otteg. *Unb xia)UUn ju ben ^Itar auf
fein ®efiü§le (benn eS xvax ein Sc^recfen
unter i^nen i)on ben 33ölfern in San*
bern), unb opferten beut .^errn ^ranb*
o^jfer barauf be6 3J?orgeng unt) beö
4-^benbg. *Unb gleiten ber Saubijütten
^efl, n>ie gef(!^rie6en jie^et, unb traten
^ranbopfer atle 3!age ηαφ ber 3^^l,
wie ίίφδ gebührt, einen j:egUφen 'XaQ
5 fein D^fer; *bαrnαφ αηφ bie tag-
Ιίφβη S5ranboi)fer, unb ber 0ieumonben,
unb aUer i^efltage bee »^errn, bie gei^eiliget
tt?aren, unb atterlei freiwinige Opfer, bie
6 fte bem ^txxn freiwillig traten. * ^m
er^en 3!age beö fiebenten ÜJionatg fin*
gen fie an bem «^errn 33ranbopfer ju
t^un. Qlber ber ©runb beö $lemi?elg
7 beö ^errn war ηοφ nidjt gelegt. * @ie
gaBen aber ©etb ben Steinme^en unb
3immerieuten, unb ^S^jeife unb 3^ranf
unb £)ei Denen ju 3i^on unb ju 3!5pru^,
Dag fle SeDern()oIj toom Libanon auf baö
ÜÄcer gen Sa^^o bräφten, ηαφ bem 33c*
fe^l Äoreö, DeS Jtbnigö in $erfien, an fle.
8 3m anbern 3a^r i^rer 3ufunft jum
^aufe ©otteö gen ^erufalem, beö an*
Dem SDionatg, fingen an 8erubabel, ber
So^n iSealti^ieis, unb Sefua, Der So^n
3ojaDafö, unb bie übrigen i^rer 33rü«
1. 6. 8. ü.L: SWonben. 7. A.A: 3α))^α?
8. A.A:3urücffunft!
,ch.3,i7_i9.fratres ejus sacerdotes. et Zorobabel
filius Salathiel et fratres ejus, et
aedificaverunt altaie Dei Israel, ut
ofTerrent in eo holocautomata, sicut
scriptum est in lege Moysi viri Dei.
* CoUocaverunt autem altare Dei
super bases suas, deterrentibus eos
per circuitum populis terrarum, et
obtulerunt super illud holocaustum
NmS, 3].*; Domino mane et vespere. *Fece-
NmSfias. runtque solemnitatem tabernaculo-
zach. 14,16. j,yjj^ gjpy^ scriptum est, et holocau-
stum diebus singulis per ordinem
secundum praeceptum opus diei in
die suo; * et post haec holocaustura
juge, tam in Calendis, quam in uni-
versis solemnitalibus Domini quae
erant consecralae, et in omnibus, in
quibus ultro offerebatur munus Do-
LT.T,16.Dt
12,e
mino. * Α primo die mensis septimi Γ>
T.tO.
roeperunt offerre holocaustum Do-
mino. Porro lemplum Dei nondum
lundatum erat. * Dederunt autem
pecunias lalomis et caementariis,
iR«.5,«».ii. cibum quoque et potum et oleum
Sidoniis Tyriisque, ut deferrent ligna
2cii.a,i6; cedrina de Libano ad mare Joppe,
juxta quod praeceperat Cyrus rex
Persarum eis.
Anno autem secundo advenlus
eorum ad templum Dei in Jerusalem,
mense secundo, coeperunt Zorobabel
filius Salathiel, et Josue filius Joseder,
et reliqui de fratribus eorum sacer-
V.sT.i,i.
2. S: holocaustomata.
7. S: Joppes.
niing. B: ηαφ bem dtta)t, wai auf einen jeben X.htt
[φίβϊοπ ΧΟΛΧ. dW: n. ber ©ebübr, ba« 2;agli(i)e für
feinen i vE: »ic ce ber ©ebrauci) »ar, irag μώ für
einen 2;. 9el)örte, an frinem ilagc.
δ. grijeil. ftnb. B: flatige. vE: beftanbige. dW:
bie befiänbigen. B: bcfiimmten ^eflc. dW: bie ©a^
ben aiier, rotia^t 3el^. etira« fr. bαrbrαφten. vE:
ailei mad ein Sebct ... broφte.
6. B.dW.vE.A: (Born ... opfern (Bringen). vE:
obgleiφ ber ...
7. dW.vE: Steinmauern. A: imb SDiaurern. B:
auf bem 3)Ί. gen Soi^pe. dW: ba« Tl. bei 3. vE: in
ραβ Tl. oon Sap^o. B.d W.vE: (gema^) ber ©rlaub.-
nip.
8. dW.vE: ^»citen 3. ibrer «Rütffeb'-. A: ηαφ
i^rcr 5(nfunfi.
144 (3,9-4,2.)
Ssdras.
III.
Altarts aedijicatio templique fundamenta.
itgeig και oi Atvhai και πάντες οι ιρχόμενοι
άπο της αιχμαλωσίας εις Ίερονσαλ/^μ, και
ίβτησαν τους Αενίτας άπο είχοααετονς x«i
έπάιω έπΙ τους ποιονντας τα έργα έν οΊ'κφ
τον Οεον. ^ ΚαΙ εατη Ύησονς και οι νίοΐ
αντον χαΐ οι ά^ελq)oi αντον, και Καδμιηλ
καϊ οι νίοΐ αντον y οι νίοι ^Ιονδα^ επί τονς
ποιονντας τα έργα έν οικφ τον &εον' νιοι
Ήναδάδ, νίοι αντών και αδελφοί αυτών οι
Αευϊται,
*^Ä«< έΟεμελίωσαν τον οίκοδημησαι τον
οίκον κνρίον και έστησαν οι ίερεις έστο-
Κισμένοι εν σάλπιγξιν καΐ οι Αενΐται νίοι
Άσαφ έν κνμβάλοις τον αίνείν τον κνριον
έπ\ χείρας ζίανιδ βασιλέως Ίσραηλ. ^^ Και
άπεκρίί^ηααν iv αί'νφ καϊ άν& ομολογήσει τφ
κνρίο)^ οτι αγαθόν, 'ότι εις τον αιώνα το
έλεος αντον επι Ίβραι^λ. Καϊ πάς ό λαός
έσήμανεν φωνή μεγάλγι αινεΐν τφ κνρίφ έπϊ
τγι θεμελιώσει οίκον κνρίον. *2 Καϊ πολλοί
άπο τών ιερέων καϊ των Αενιτών καϊ άρχον-
τας των πατριών oi πρεσβύτεροι^ οί είδοσαν
τον οίκον τον πρώτον έν θεμελιώσει αύτοϋ^
καϊ τοντο% τον οϊκον έν όφθαλμοις εαυτών,
εκλαιον φων^ μεγάλχι, καϊ ό όχλος έν σημασία
μετ ενφροσννης τον νχρώσαι ωδήν. ^^ Καϊ
ονκ ην 6 λαός επιγινώσκων την φωνι]ν ση-
μασίας της ευφροσύνης άπο της φωνής τον
κλαν&μον του λάου' ότι ό λαός έκρανγασεν
φωνή μεγάλη, και η φωνή ήκονετο ίως από
αακρό&εν.
IV• Καϊ ηκονσαν οί ΰ-λίβοντες Ίονδα καϊ
Βενιαμείν, ότι νιοϊ της αποικίας οικοδομονσιν
οίκον τφ κνρίφ θεφ 'Ισραήλ, ^ και ήγγισαν
προς Ζοροβάβελ καΐ προς τονς άρχοντας τών
8. A^EFX-j• (ρ. ιπάνο)) τ« νιχοποιιΐν. Β: εν οϊγ,φ
*v{)in (42; θ-ίο εν οΐ'χω ytvq'ia).
9, Β* (quart.) χα« et (quart.) οί ... f oi (ρ. ulU
κα«).
11. Β: έσήμαινι ... f τ« (a. υΐ'κ«).
12. Β: όφ&. αυτών. FX (pro αημαοί^ί) άλα-
Ιαγμω.
13. Β*τι;ν. A»*(alt.)o(A2Bt).
1. FX: Ίβδαν ... ort οί i/ioe. Β: Βίνιαμίν.
•-Τ ΐί J•:-•• •τ- τ: ••:γ!
TT -• : ν Ι ν • • • : (- ν j*-M—
(Τ : }" ν iv : - ~\••- : τ : - τ
l.i
- --j.. - ; τ ν : τ : Ι" : «τ τ
•• : Α• •••: IT j" : ^T τ : - ^ ι••
'^ ly τ : • »VI•.• »• τ r- i - τ ί
-b^i b^ί*^ώ^"b3? incn Dbirb"''^
bbnn nbi^s rÄ^inn h^^n crn
"^ .. - : <T : τ : • •• ^ τ τ
• - : IT : r ,- ν τ ,-
Γiή^^n '^ώχΊΐ ö*«ibnn D'^inäriTD
τ IT •• Τ : • •'r Γ : 4•-: ■ - •
1 • η •<- - •.• τ •.• -; ^•»•• : -
bip:n d^d2 ah^D^ra h^hri ητ iio^^s
»j : ν V •• j•• : • Ä*.• : τ :
D'^nnb ππΏώη TO^inna D'^sni bi^2λ
r τ : ντ : • : ;τ : • t• - t α τ
j- ; "^ Ι< . . - τ τ ' J•• _: Μ
D3?n '^S) α5?η ^:d3 bipb nnriton
TT j• λτ τ j• Ι 'ν : τ : • -
r^ü5D bipni nbiiD» nr^inn b'^s^'^n^
V- : • 1/ ~ : τ : JT ί • • :
^nb^ί nin^b bs'n a-'ais hbis^n '^Dn
>•• v: ^T - τ •• j• τ - <- :
τ •.• : V τ •. : •.• : • - ■• τ : •
8. Β: nacktem jxc ... gefoinmen tuaren ... »on ben
©efangcnen. dW.vE.A: ouis ber ®efan(^cnfci)aft ...
bcftcUeicn. ß: 20 3. αίί. dW: jur 5ίυ!ΐίφί über b.
2B.b.«j^. vE: umbie5t. μι führen. A: anzutreiben.
9. bcöfjicifben bie Ä. Je». B: trat auf. vK: fieitten
Γιφ. Β: bie fo am 90. arbeiteten, d W: baö S. [φα^*
ten. A: ti)ucn am Jiempei. vE: Sßerfleute bei ...
10. Xrummctcn ... nach ber 9Beife!t). A: 2!empel.
B: fieiltenficbaiiin. \E: bej^eiiten. dW.vE: in il)rer
Äieibung. A: ©emanbe. B: n. b. SScrorbnung. A:
Slnortn. vE. Sinteitung.
11. B: anttüovteten dnanbcr. dW: fangen jum
Sobc. vE:(übenbu.i)reifenb. B:®utti}aii9feit. dW:
iSita.
(3,9—4,2.) 145
^ie ^tBeitet am ^aufe. ^ie (Stunblegung* SDad laute SS^einem SDie SSKibetfa^et« III•
ber, ^rieflet unb Seöiten, unb aHe, bie
t)om ®cfangniß gefommen toattn gen
Serufalem, unb flelleten bte Seöiten toon
jwanjig Sauren unb brüber, ju treiben
9 baS QBerf am «gaufe be^ «§errn. * Unb
3efua ^anb mit feinen 6i5^nen unb
trübem, unb ,Jtabmiel mit feinen 6b^*
nen, unb bte Jtinber 3uba, tt»ie din 20ϊαηη,
ju treiben bie 5lrbettcr am »§aufe ®otte0,
ne^mIίφ bie .Jtinber «^enababö mit i^ren
Äinbern unb i^ren trübem, bie Semiten.
10 Unb ba bie ©auleute ben ©runb leg*
ten am ilem^el beö «&errn, jlanben
bie ^riefier angezogen, mit Xromipeten,
unb bie Äeüiten, bie ^inber ^Iffa^^g,
mit Si^mbein, §u loben ben «§errn mit
bem ®ebiφt iDaüibö, beS Jt5nigö Sf^ö^lS.
11* Unb fangen um einanber mit Äoben unb
iDanfen bem «^errn, bag er gütig tfl
unb feine Q3arm^erjigfeit en?igUφ wä^j*
ret über Sfrael. Unb aUeö 33olf tbnete
laut mit Sobcn ben «^errn, bag ber ®runb
1 2 am «Saufe beö «§errn gelegt tvar. * 5lber
öiele ber alten ^riejler unb Set>iten unb
oberften 33äter, bie baS öorige *&auÖ ge*
fe^en Ratten unb nun bieg •§αηδ üor
ti^ren klugen gegrünbet trarb, ttjeineten
fle laut; öiele aber tbneten mit Sreu*
ben, baß baS ®efφrei ί)θφ erfφoll:
13* baß baö Q3olf niφt erfennen fonnte
ba« Sbnen mit greuben öor bem ®e•
fφrei beö 3Beineng im Φοίί; benn baS
33ol( tönete laut, bag man ba^ ®efφrei
ferne Prete»
IV. 3)a aber bie 5δiberfαφer 3uba unb
^Benjamins i^öreten, baß bie ^tinber beS
©efängniffeg bem *öerrn, bem ©Ott 3f*
2raelS, ben 3!em^el baueten, *famen fle
JU (Serubabel unb ju ben oberflen 93a*
9. Ü.L:flunb. 10. U.L: Drommeten.
11. Ü.L: fungen. 12. U.L: unb bieß^au«.
®nabe. vE:„!Dcnn g.ifter ..." B: machte ein groge«
§reubengefφι•ei. d\V:etl^ob e.9r.®efφrcί gumSobe.
vE: htaa) in lauten Subei au6, inbem ee lobte. A: ^a)xit
mitl.9lufeu. ί. dW: tt)egenber®runblc9ung beö^.
12. dW.vE: \j. ben ^r.... ben (bie) alten. A: unb
bie ©reife (1, 5). B: ba« öor. Jp. auf feinem ©runb
gef. ^tten, ba nun b. ^. ü. i^ren 91. war. dW.vE:
aU ber ®r. ju ^ίefcm φ. cjeleget toarb. B: er!^oben bie
«Stimme m.frcubigem 3αυφ^εη. dW: jum ^nubens
gefArci. vE: jum Subei u. jur ^reube.
13. ber ^reube. BrbieSrimme beδ3ouφJιnβ üor
$olt}0lotten * 'ßxbtl Sl. %. 3. f8bi 2. «UBt^.
2Ch.31,t7.
2,40.
▼.I.
lRg.e,37.
2Ch.i9,ü6.
2Ch.V3,18.
2Ch.5,t3.7,3.
i^eg•»,
Neh.12,43.
1,5.
dotes et Levitae et omnes qui vene-
rant de caplivitate in Jerusalem, et
constiluerunt Levitas a viginli annis
et supra, ut urgerent opus Domini.
* Stelitque Josue et filii ejus et fra- 9
tres ejus, Cedmihel et filii ejus, et
filii Juda, quasi vir unus, ut instarent
super eos, qui faciebant opus in
lemplo Dei; filii Henadad, et filii
eorum et fratres eorum Levitae.
Fundato igitur a caemenfariis 10
templo Domini stelerunt sacerdotes
in ornatu suo cum tubis, el Levitae
filii Asaph in cymbalis, ut laudarent
Deuni per manus David regis Israel.
*Et concinebant in hymnis et con-11
fessione Domino, quoniam bonus,
quoniam in aeternum misericordia
ejus super Israel. Omnis quoque po-
pulus vociferabalur clamore magno
in laudando Dominum, eo quod fun•
dalum esset templum Domini. *Plu-12
rimi eliam de sacerdotibus et Levilis,
et principes patrum et seniores,
qui viderant templum prius, cum
fundatum esset et hoc templum in
oculis eorum, flebant voce magna;
el mulli vociferanles in laetitia eleva-
bant vocem. *Nec poterat quisquam 13
agnoscere vocem clamoris laelanlium
et vocem fletus populi; commiiiim
enim populus vociferabalur clamore
magno, et vox audiebatur procul.
Audierunt autem hostes JudaeJIll^•
et Benjamin, quia filii caplivilalis aedi-
ficarent templum Domino Israel, * el 2
accedentes ad Zorobabel et ad prin-
l.S: Juda.
%x. dW: fonnte n. ben @φαί( be6 ^5reu^engefφreίeβ
unterfφeίbcn »on b. @φ. vE: ba« ©efφreί b. 3ubel«
u. D. ^veube ... ©c^eui ... ! B: maditc e. gvofei §reui
bengefφr. b. ter ^δφαίΐ hU in bie ^crnc i)in gebort
inurbe. dW: er^ob e. f^r. (55cfφr. u.m.l^.bcn ... vE:
hvda) in lauten 3ubei au« ... fernf)in feinen Saut.
(A: fc^rie mit i\x. @efφr. burφeίπαnber?)
1. dW.vE.A: i^einbo. B:.^. berer, bie tüeggefüdrt
gettjefen waren. dW: βο^ηε ber 5iBeijfü!^rung. vE.
A: ®efαπ^enfφαft.
t>. B: macijtcn ίΐο{ιφ l^erbei. dW.vE.A: traten.
to
146 (4,3— 10.)
Esdras•
IV.
Adversariorum aediflcationem tempH impedientes machinationes•
πατριών καί sinov αντοΐς' Οίκοδομηΰομδν
μεΰ-" νμών ότι ως νμ^ΐς έκζητονμεν τφ ϋ^εφ
νμών^ nal αντφ ημπς ϋ^νοιάζομεν άηο ημερών
Άσαραδδών βασιλέως .Ασαονρ τον ενεγκαντος
νμας ωδε. ^ Και εΊπεν προς αντονς Ζορο-
βάβελ και Ίησονς καΐ οι κατάλοιποι τών
αρχόντων τών πατριών του Ίσραηλ' Ονχ
ήμΐν και νμΐν τον οίκοδομησαι οΊκον τω ϋεφ
νμών ' ότι ημείς αυτοί έπΙ το αυτό οίκοδο-
μησομεν ται κνρίφ &εφ ημών, ώς ένετείλατο
ημΐν Κνρος ό βασιλενς Περσών. ^ Και ην
ο λαός της γης έκλνων τας χείρας τον λαον
Ιονδα, καΐ ενεπόδιζον αντοΐς τον οίκοδομεΐν,
^ καΐ μΐΰϋΌνμενοι Ιπ αντονς βονλενόμενοι
τον διασκεδάσαι βονλην αντών πάσας τας
ημέρας Κνρον βασιλέως Περσών κα) εως
βασιλείας Δαρείου βασιλέως Περσών.
^ ΚαΙ εν βασιλείς Άβσουηρου καΙ έν «ρχο
βασιλείας αντον εγραιρεν εηιστολην επί οΐ-
κονντας Ιονδα και 'Ιερουσαλήμ. ^ Και έν
ημέραις Άρ&ασασ&ά έγραψαν εν ειρήνη Μι-
ϋ^ραδατης, Ταβεηλ συν καΐ τοις λοιποΐς σνν-
δοΰλοις αυτόν • προς Άρ&ασασ&ά βασιλέα
Περσών εγραχρεν ο φορολόγος γραφή ν Συ-
ριστεί κα\ ηρμηνενμένην. ^ Ρεονμ Βααλτάμ
καΐ Σαμχραι ο γραμματεύς εγρα-ψαν άπιστο-
λην μίαν κατά Ιερουσαλήμ τφ Αρ&ασασβ^,
βασιλεΐ'
^ Τάδε 'έκρινεν 'Ρεονμ Βααλτάμ και Σαμ^
xpctl 6 γραμματενς καΐ οι κατάλοιποι σννδον-
λοι ημών, /ίειναϊοι^ Άφαρσα^ αχαιοί, Ταρ-
φαλλαΐοι^ Άφαρσαΐοι., Άρχυαΐοι, Βαβνλώνιοι,
Σονσαναχαΐοι, /Ιαναΐοι, ^^ και οι κατάλοιποι
έϋ^νών ων άπφκισεν Άσσεναφάρ ο μέγας καϊ
2, EFX: Οικοδομήσωμίν. ϋ:τφ &. ημών (τ. &. νμών
AFX) ... !Ασαραόάν (ΑΙ. al.). Α^Χ: Άσαρ (Άσσβρ
Α^Β). 3.FX: yiVQ. ϋ-ίώ^Ισραηλ,ώς. 4.Α2Β:αυτ»ς
(αι'τοΓςΑίΕΡΧ). Β* τ5 (AEFXt). 5. Α»Ε: Ja^»i«.
FX (pro ββλενόμ.) σνμββλβς. Α»ΕΧ* (alt.) Πιρσ.
(A2Bt). 6. Α»Χ* Kai (A2Bt). A»t (ρ. ^σσ.)
Πιρσοίν (Α2Β*). Χ* (alt.) y.ai Α2Β: 'έγραφαν
(ϊγραχρίνΑ^ΕΈΧ). ¥Χ:Ίβδαν. Ί . ^'^'Ά-.'Αρ&.ϊγρα-
^ptv{yi. ϊγρα\ρανλ\Έ.Χ). Β: Μίθ•(»α(Τάτ*](ΕΕΧ:Μι-
θ^ριόάτης, FX: Μ. χαΐ) Ταβ. και τ. ... *'«('tö ... Σν-
ριστί. 8.^:Βαλτάμ χ. Σαμχρά (Χ.^ : Σαμσαι. Al.al.).
ΑΕΧ: εγρα^ρίν [ιγραχραν Α'Β). Ο.Β: Βαλτάν (cf.
V. 8). (Nomin. prr. etiam sqq. AI. al.) B: Ταρφα-
λαϊοι. 10. Α*: Ναφάρ (Άσσ^ναφάρ Α^Β).
j• V τ • jv : • VT < : I - τ ix
: j- -: j : av •• i i•• ι : • ν τ
Ίϊ)ώΚ 'nbü linn ΊΟΚ '^ίο'^Ώ Ο'^ΓΏΤ
1 ν J•.• ι - <- • : ι
ν τ ν - ι ντ )•: -: Γ ~
hin^ίn '^ώίίΊ Ίί^ώ^ι i'^iib'^i bna^t
τ IT <•• τ ^ τ : - " : ν τ •.. r
π'^Β niDnb ^iabn o^b-xb ba^ito'^b
• ν- j : • TT JV τ I •• τ : • :
'nb^n ^:!i2 Ίώ^ζs bii^to'^ ^rr;»^
1 •.• jj... - τ • JV-: |- ♦• τ : • j••
7 V τ τ j- • :- IT τ )v 1•.• V V
)• -.•|- : AT : - j•• : ν - :
D^sri"^ DH'^br d^n!:bi tnianb αη1ί< η
Tibn üü^is ^ü^-bs onsr nenb
) •.• JV V < " ; τ AT τ -: j•• τ :
IT τ J V V •;Ητ : IT I : - - : - τ
^3ü:i-br nböto ^inns in^^bt)
;•• : I - τ : • j : IT α ί "
τ ; - : - : - J•• • •ιτ τ ι • ιτ :
JT : •• : IT <T : : • τ : • ^ - τ
0ΊΪ5 Tibi3 ίίnώt2DnnΊ^^-br Sni33
AT Τ > V JV i i \r '. - \- - τ IT :
^T : \ : v: T-: ^ τ i τ : : • - τ :
- : • : •• : •• : j : r τ-:
Α'•• : Ι ί - ντ : }Ύ'. • j- '. τ : ιτ
:^ίΏ33 xsbn iinü5ü3nn^&ib
τ 1" : ντ i - : : ^- : - : - ;
τ : IT - : • : •• : ^ •• : j : τ • - •.•:
"Τ : - : --: - -τ • » α = ιττ : , ^τ ί
•• τ ; - ^" τ ; : - •• τ : τ -; j•• τ : : -
τ - •.. JT : !" Τ : '•• •• τ IV •• τ : -
ν. 2. 'ρ ibl ib. ρπ ϊ<"33
ν. 4. 'ρ ö^bhaai
ν. 7. V'SD ib. 'ρ i-^niiD
ν. 9. nnsa 'Sil i<"5n ib. 'ρ ϊ<ιΐ3ΐ&<
ib. 'ρ ii-^h^
2. toDOett inaitn ... fjaben iljm gco^f«tt. dW.vE•'
i'^m opfern \o\x feit tcn i£agen $1. ... xot\a)tx une
l^icr^er gefüijret.
λ. Β: SGBir i)aben ni(^t« mit eu^ ju fc^affen, un*
fcvni ®. ein J^>-su b. vE:3br ^abet mit un^ ... dW;
^\a)i ειιφ u. un« 5. c«. B: fout>. njtr, ble beifammen
®^ta*
(4, 3—10.) 147
&te 3utä^tt)eifun0 t)om S3au. ^ie ^nf läge Bei 91$a$tieto$ u* ^tt$afaft$a* IT
tern unb f^ra(^en ju i^nen : 2Ötr n^oHen
mit eu(i> bauen, benn tvtr fu^en euren
®ott, gίeίφ trie i^r, unb rt>ir ^aben
ηίφί geoi)fert, feit ber Qut ^Iffar «§ab*
bon, ber jlbnig ju 5lffur, un8 t}at ^er=
3 auf gebrai^t. *5lber 8erubabel unb
Sefua unb bie anbern oberften ^äter
unter Sfraei antnjorteten il^nen: (Sä jte*
met ίΐφ ηίφί unö unb eu^, ba0 ν^αηβ
unfern ©otteS §u Bauen j fonbern n^ir
tüoUen alletn Bauen bem ^errn, bem ®ott
Sfraeld, trie ung StoxcQ, ber ^bnig in
4 ^erflen, geboten i)at. * Φα l^inberte bag
Sßolf im Sanbe bie «^anb beö SSoIfg 3u=
5 ba unb f^recften fle aB im 93auen, * unb
bingten Olat^geBer nnber fle unb toer*
'^inberten i^ren Olat^, fo lange ^oreS,
ber Jtbnig in $erflen, iebte, Big an ba3
^bnigrei^ Φαήηδ, beö ^bnigg in ^erflen.
6 iDenn ba 5l^aöüeroö ,it5nig tvaxO, im
Einfang feinen ^5nigreiφg, f^rteBcn fle
eine Qlnflage njiber bie üon 3uDa unb
7 3erufaiem, *Unb ju ben Seiten Qir*
t^afaft^a fφrieB 33igiam, a)iiti)rebat^,
itaSeel unb bie anbern i^reö Olai^ö, ju
^rt^afafli)a, bem Könige in Werften;
bie @φrift aBer beg 33riefg mar auf
β5^rifφ gefφrieBen unb marb auf <B't)^
8 rifφ ausgelegt. * 9ie^um, ber ^anjler,
unb (Simfai, ber SφreiBer, fφrieBen bie*
fen ©rief n?iber Serufaiem §u ^Irt^a*
fafli)a, bem Jtbnige:
9 $ßir, Oie'^um ber ^an^ler, unb Sim=
fai ber (SφreiBer, unb anbcre beg 9lat~^g
tjon i£)ina, öon 5lp^αrίαφ, üon ilar^lat,
üon $erflen, üon ^rαφ, üon 39aBel,
öon (Sufan, üon iDe^a unb üon (Siam,
10 * unb bie anbern 335ifer, n?eίφe ber gro^e
unb Berühmte ^fnaiJJ^ar herüber geBrac^t
2. ü.L: fint bei- 3cit.
8. ü.L: jum Slrt^afafi^a.
2,2.
cipes patrum dixerunt eis: Aedi-
ficemus vobiscum, quia ila ul vos
quaerimus Deum vestrum; ecce, nos
'^33**/9,37*" immolavimus viclimas a diebus Asor
Haddan regis Assur, qui adduxil nos
huc. * Et dixit eis Zorobabel et 3
Josue et reliqui principes patrum
6,n.-iCo.e, Israel: Non est vobis et nobis, ut
aedificemus domum Deo nostro; sed
nos ipsi soli aedificabimus Domino
,^3 Deo nostro, sicut praecepit nobis
Cyrus rex Persarum. * Factum est 4
15-3U igitur, ut populus terrae impediret
Neh.6,9. manus populi Judae et turbaret eos
Neh.(i,i2. in aedificando. *Conduxerunlautem 5
adversus eos consiiiatores, ut desiru-
Neh.4,15. QYQfii eonsilium eorum omnibiis die-
bus Cyri regis Persarum et usque
ad regnum Darii regis Persarum.
Est. 1,1. ^" regno autem Assueri, in prin- (i
cipio regni ejus, scripserunt accusa-
tionem adversus habilalores Judae
et Jerusalem. * Et in diebus Ar- 7
7,i.Neh.2,t.jgjgj,jjg scripsit Beselam, Milhridates
et Thabeel et reliqui, qui erant in
consilio eorum, ad Artaxerxem regem
Persarum; epislola autem accusatio-
2Rg.i8,26. nis scripta erat Syriace et legebatur
sermone Syro. *Reum Beelteem 8
et Samsai scriba scripserunt episto-
lam unam de Jerusalem Arlaxerxi
regi hujuscemodi:
Reum Beelteem et Samsai scriba et 9
reliqui consiiiatores eorum, Dinaei et
Apharsalbachaei, Terpbalaei, Aphar-
Eit.1,2. saei, Erchuaei, Babylonii, Susane•
chaei, Dievi et Aelamitae, *et cae- 10
teri de gentibus, quas Iranstulit
2Rg.ir,24. Asenaphar mägnus et gloriosus et
flnb! dW: tüir 5ufammen.
4. B: machte ... bie ^anbe ... ία§. dW: läffig.
vE: f(^iaff. dW: üom 35. vE: icvwinte fle beim 39.
A: tterflörteim ^3aue.
5. ju t>er«ttcrtt. B: ^mv.ä^U jii ηιαφοη. dW: ii)t
ißov^aben. vE: htiiaa^ rie Sflati^e? dW: bie cjan^e
[ηοφ übrige] Sebenijeit ^. B.vE. Α: alle (bie) 2:age^.
6. B.dW.A: unter ber Slcgierung ... feiner 9i.
vE: Jρerrfφαft. B.vE.A: tvibcr b. ©inttjol^ner. dW:
53etü.
7. feine anb. <9enofTen an 91. ... unb auf®, audg.
9. S: Erchuae.
B.dW.vE.A: in ben ilagen. dW: beffen übrige ^MiU
untertl^anen? vE: il^re übr. 31 mtg gen offen? dW:
αrαmάίfφ gcfc^r. u. ar. gcbolmcifd^t. vE: u. in ar.
(S^rαφc abgefaf t. A: man ίαβ ί^η in fi}r. @pr.
8. einen »r. ... alfo lautenb. dW: 5Bcfei)lil()ai
ber ... folqenbergcfiait. vE: in folg. Seife. (Brgleii
φοδ3π^αίίδ?)
9. il)re übrigen C^enoffen. (B:5)a^umait^ten0...
bie 2)inaiter u. f. tr.) vE: bie Dinner u. f. tt). A:
25initer.
10. B.dW.A: weggeführt. vE: »er^jjlanjt.
10*
148 (4,11-17.)
£§dra8•
IV.
Adversariorunt aedijicationem fenipli impedteutes machinationes.
0 τίμιος nai Ηατφκισεν αντονς έν πόλεσιν της "^ZjP ΊΧώ^^ Ι'^Ί'/ΰώ '^^ »Τ^ΊΡ2 iisH
Σομορων nai το κατάλοιποι πέραν τον πο- ^jn^JiS ΙΜΊδ 'HD^ J Π???'! ΠΊΪΙ^ΙΙ
ταμον, ^^Αΐτη η διαταγή, ^^^*^;7^ί^ ^ίnώώΠnΊ^ί-b3? ^^i^^XU^'^
ης απέύτίΐλαν προς αντον Προς Αρ&α- ... • Ό ' ' % "
σαα&α ρασιλαα οι παιδές σου ανόρες πέραν ••'•.•.: ντ-:ι- -—.^ jt•.-. ' >τ r - λτ ? -
τον ποταμον. ^'•Ινωατον έστω τφ βασιλει, ^ 2- *'^.. τ ι : _• τΤ-Τ ••*•:ιν - ••.
ότι οΊ Ιουδαίοι οι άναβάντες αηό σον προς \ ^'^.ψ^'^, "^ΓΧ ^^3/ί?.? ^(ηΐ^-ΙΏ ^ljjBp
JT - ι : 1 • - τ τ : ι• <t : IT τ τ : :»•
'τ JT : :Ι• Ι j- • τ 1 - : ^ j•••.•: ιν
D'^Db/O DhSDiii liiinD*^ ^ίb 'hbni ibs
ν: : - i : - : ' ; : • jt > τ -: j- < : .
^ίbD^n nb^-'^'i bn^-b? 1?? Jpt^nin η
wb n^ns-iib iisbn ninyi wnbti
τ VT ' )•-: IT τ : - j- :- : τ : - :
W3?nini wnbüä ni-n-b^^ iitn^b
ημάς ηλβ•οσαν εις Ίερονσαλημ την πόλιν την
αποατάτιν και πονηράν, ην οίκοδομονσιν καΐ
τα τείχη αυτής κατηρτισμένα εισίν, και ϋ^εμε-
λίονς αντης άρνψωσαν. *^ Ννν ονν γνωστόν
εατω τφ βασιλεΐ' Οτι iav η πόλις εκείνη
ανοικοδομη&η καΐ τα τείχη αντης κατάρτι-
σϋώσιν, φόροι ονκ έσονται σοι ονδε δωσον^
σιν^ και τοϋτο βασιλείς κακοποιεί. ^^ Και
άσχημοσννην βασιλέως ονκ εξεστιν ημιν ίδεϊν
δια τοντο επεμψαμεν και εγνωρίσαμ^ν τφ
βασιλει, ** ίνα έπισκεψηται εν βιβλίω υπομνη-
ματισμού των πάτερων σον καΐ ενρησεις και
γνώση οτι η πόλις εκείνη πόλις άποστάτις
και κακοποιονσα βασιλείς και χώρας, καΐ
(:ρνγαδεΐαι δούλων γίγνονται εν μεσφ αντης
απο χρονών αιώνος' δια ταντα ή πόλις αντη
ηρημώϋ•η. *^ Γνωρίζομεν ονν ημείς τφ βα-
σιλείς οτι εάν η πόλις εκείνη οικοδομή Ο y και
τά τείχη αντης καταρτισϋη, ονκ εστίν σοι
ειρήνη.
j• τ - τ : τ - : • Ι- - ; • ιτ : - :
τ- ιτ : τ J- ί • - : - : ? τ τ ιτ -:
τ τ IT JT !'•_ 'Τ τ : :>■ • - : • :
τ : - AT : IT \j ' • τ -^ ! ' ,• : ιτ
τ : — :'•'': ι : '" * τ ιτ '«.τ ιτ : :••
sbsnn Ύΐ sn'^ip in ^i' i^ibiab
•• : : •^ 'τ )t i •'' ' j- • τ : - :
pbn ni)T bnfcb i^bbiDnu)•^ ηη^^,ώ^
> τ -: τ : j- 1 : τ ' λ : : - : ι• κτ ~ ι :
: Tib '^n'^^ί xb i^nna "ΐη3?2
»IT ι- • >τ Τ -: Γ — : —
^"^ Και άπεστειλεν ό βασιλενς προς 'Ρεουμ \ ^^^^•''''^^ i^sblO nbtp ΝΏΛΓΒ 17
Βααλτάμ και Σαμψαι γραμματέα και τονς | i^jj^^^ JS^SC "^ώώΐ ü^ü'b^Z
! τ : Τ : 17 J- : • : •• : ^ •• :
11.Β*οί.
12. A»FX*(alt.)ot(A2Bt).
13. F: (fiöiJiov π^όίζιν και σιντέλισμα α (ίωσβσι.
i 4. FX-j- (ab in.) Kai ννν hv hccOok ά/«ς r« »α»
ηΚισάμιθα. 1
15. Β: ßißXt». Α*: <ρνγαΟηα (-(Vitat Α2Β; EX: i '^'• ^**^- »• ^tromS, unb fo loeitcr. dW: U. »el
».Τ«.)'αΟ. Β: γίνονται ... (pro/^.oro^r AEFX) ημ,- « ,,£. |„ ^-^^ ^^^^^ ^^ |-^.^, ^^. „, ^^^ ^„^ ^^ίφ
V. Π. '«Ι 'i^in•'
V. 12. ip-ibo i<"3n ib. biaoa 'b δ<"53
ib. nnsa '^n st"3a ib. 'p ibbsiü «'iiiiri
V. 14. p"n:3 Κ"33 V. 15. yvuy Vt!'y2
V. 16. p"nn «"an
(»wv. EFX: 'η(}ημωται.
16. Β: ort «r.
17. B: Βαλτάμ κ, Σαμχρά (Α* : ΣαμσαΙ).
3ei(?)
11. u.fo weiter. B.dW.vE.A: bie 516ΓφΓίίί.
12. iatiteu, finb gegangen 9. 3. u. bouett bie ..
ijaben iijre ^^Jlnucrit ^ergefteUt. B.dW: jU une Cje
fominen finb. vE; tieic empcrcrifc^e. B: u. arge <St.
u. üoU^iei)cn b. 501. u. fügen bie ®tünbc jufammen
@^ta^ (4,11-17.)
©er fövief an 5trt$afaOTa. ©ie ttufrugtif^c wrtb fcjabli^c @tabt IV.
unb fle gefegt ^at in bie <Stabte Sama*«
rio, unb anbete biegfeit beö 2Bafferd unb
11 in (£αηααη. *Unb bie§ ifl ber Sn^ait
teö 33riefe0, ben fle §u bem Jlöntge ^r*
t^afa^i)« fanbten: 3)eine Äneφte, bie
SWänner Dieöfeit beö 2Öaffer8 unb in
12 6αηααη. * (Sd fei funb bem Jtönige,
baf bie 3uben, bie »on bir §u unö i)er*
auf gefommen ffnb gen 3crufaiem, in
öie αufrü^rifφe unb bbfe (Stabt, bauen
biefeibige, unb maci^^en i^re 9J?auern, unb
13 führen f(e aus bem ©runbe. *βο fei
nun bem Könige funb: 2Öo biefe @iabt
geBauet wirb unb bie 3)iauern wieber
gemaii^t, fo werben fie 6φο§, 3oü unb
iä^riid^e 3inf« πiφt geben, unb i^r 33or*
nehmen wirb ben Äbnigen @φαben brin*
14 gen. *9^un wir aber atte babei flnb,
bie wir ben S^emipet jerjiöret ^aben, l^a*
ben wir bie @φmαφ beö Ä5nig8 ηίφΐ
länger woUen fe^en; barum fφicfen wir
^in, unb laffen eö bem Jtönige §u wiffen
15 t^un, * ba^ man iaffe fuφen in ben
(ii^xoniUn beiner 33äter; fo wirft bu
finben in benfeiben ßi^ronifen unb er*
fahren, ba§ biefe Stabt αufrü^rifφ unb
fφä^>ίiφ ifl ben Königen unb Ji^änbern,
unb mαφen, bag anbere αηφ abfallen
»on TOerS ^er; barum bie ©tabt αηφ
löjer^Öret ifl. *$£)arum t^^un wir bem
Äbnige ju wiffen, bi§, wo biefe Stabt
gebauet wirb unb i^re 3Jlauern gemαφt,
fo wtrfl bu üor i^r niφt^ iitf)alUn bieö=
feit beS 2öafferg.
17 Φα fanbte ber Äonig eine Qintwort
ju Sle^um, bem ^anjler, unb «Sirnfai,
Dem @φreiber, nnl• ben anbern i^reö
VZ. V.L•: aufrüi^rige (A.A: aufrü^rerifi^e). 1
13. A.A.- Sinfen. |
15. A.A: aufrüftrerif^. Ü.L: unb Sanben.
IW: b. Tl. ooUenben u. b. itrümmei• öcrficiien? vE:
oieberi^erfieilen u. b. ©runbfefien i^uf. fücjcn.
13. tt>. fftvQtftcüt ... foId)e$ ber toniQl. yienttants
ner 3*. bt, ß: ben alten @φ. u. 3ϋΠ? dW: @φ.
J. u. SScggelb. vE: (Steuer, Slbgabe u. 3- clW:bem
:. ©φα^β. vE: bu ben @φ. ber jtönige in ©φ. br.
»irft. ß: bu ». bem ©infommen b. ^. fφάbίίφ fein.
[A: biefer (δφαben an rie Ä. geiangen ttjirb.)
14. ober bod) baö ZaU bei «Pdlafte» efTett ... fd).
». u. ti)uii« ... B: au« bem φ. ben Unterhalt gcniefien
ii. un« n. gejiemet b. St. Unehre anjufeiien. dW: ben
Sφαben b. Ä. n. länger mit anfc'^en fönnen. vE: cö
für un« n. fφitfUφ ifl ... ju fe^cn. B.vE.A: t;aben
habilare eas fecil in civilalibus Sama-
riae et in reliquis regionibus Irans flu-
nien in pace. *Hoc est exemplare epi- 1 1
slolae, quam miseruni ad eum: Arta-
xerxi regi servi lui, viri qui suiil
Irans fluvium, saluiem dicunt. * No- 12
tum Sil regi, quia Judaei, qui ascen-
derunt a te ad nos, venerum in Jerusa-
lem civitalem rebeliem et pessimain,
• quam aedificanl, exstruenles muros
ejus et parietes componentes. * Nunc 1 3
igilur notum sit regi: Quia, si civitas
illa aediticala fueril et muri ejus in-
y.w.7,2i. sia,jp3ij^ tributum et vectigal et an-
nuos redilus non dabuni, et usque
ad reges haec noxa perveniet. * Nos 14
autem meniores saiis quod in palatio
comedimus, et quia laesiones regis
videre uefas ducimus, idciroo misi-
mus et nunciavimus regi, * ul re• 15
e,t.B.t.6,i. censeas in libris historiarum palrum
tuorura: et invenies scriptum in
commenlariis et scies, quoniam urbs
illa urbs rebellis est et nocens regi-
bus et provinciis, et bella concitantur
in ea ex diebus antiquis; quamob•
rem et civitas ipsa deslructa est.
*Nunciamus nos regi, quoniam, si 16
civitas illa aedificala fueril et muri
ipsius instaurati, possessionem Irans
fluvium non habebis.
Verbum misit rex ad Reum Beel- 17
tjeem el Samsai scribam et ad reli-
wir (^in)gefanbt.
15. u. fie üO^euteret in H)t getrieben I^aben ... biefe
(2t. ß:nαφfuφen möge in bem53uφ ber®efφteφtδ^
regifler. dW: nαφgefιlφt werbe in ren ®efφίφtί;
büφern. vE: bem 55. ber Üienfwürbigfeiten. ß: eine
aufr. (St. ifi, bie ben M. u. ?αnbfφαften (Sφαben gc-
brαφt ^at. vE: em^örerifφe ... fi^äbl. @t. ß: in
ttjel^er jte 5(ufrubr erreget i). vE: gemαφt i). ». ben
S^agen ber 33orjett (ler.
It). ^ergefteUt ... i^tromd. B.vE: feinen Xf)tii
mti)v iiaben. A: 93efi^t^um. dW: bir fein Xi). m.
fein tt)irb.
17. dW: einen S3efφeίb. vE: «öefebl.
150 (4,18—5,2.)
Si^dras.
]^^, Adversariorum machinationes, Prophefarum aedifieationis repetitio•
καταλοίπους σννδονλονς αυτών τους οικούν-
τας έν Σαμάρεια καΐ τους καταλοίπους πύραν
του ποταμού πρψψ, και φησιν *° U φόρο•
λόγος ον άπεΰτείλατε προς ημας^ Ικληϋη
^μπροσ&εν έμου. ^^ Και παρ εμοϋ έτε&η
γνώμη ^ και έπεσκεψάμε&α. Και ενραμεν οτι
ή πόλις εκείνη αφ ημερών αιώνος επι βασι-
λείς επαίρεται f κάϊ αποστάσεις και φυγαδεΐαι
γίγνονται έν αυτψ '^^ ΚαΙ βασιλείς ισχυροί
γίγνονται επι Ιερουσαλήμ y κα\ επικρατούντες
Όλης της πέραν του ποταμού j καΐ φόροι
πλήρεις και μέρος δίδοται αυτοΐς. '^^ Και
νυν ^ετε γνώμην^ καταργήσαι τους άνδρας
εκείνους J καΐ η πόλις εκείνη ουκ οίκοδομη-
&ήσεται έτι, ^^ "Οπως απ 6 της γνώμης πε-
ψυλαγμένοι ητε άνεσιν ποιησαι περί κουτού,
μήποτε πλη&υν&^ αφανισμός εις κακοποίησιν
βασιλεϋσιν.
^^ Τότε ο φορολόγος του ^Αρ&ασασϋ^α βα-
σιλέως άνέγνω ενώπιον 'Ρεουμ και ΣαμχραΙ
γραμματέως και συνδουλων έαυτοΰ, καΐ έπο-
ρεΰ&ησαν σπονδή εις 'Ιερουσαλήμ καΐ έν
*ΐονδ(]^, και κατήργησαν αυτούς εν ιπποις
και δυνάμει. ^4 Τότε ηργησεν το έργον οίκου
τον &εοΰ το εν Ιερουσαλήμ^ καΐ ην άργοϋν
εως δευτέρου έτους της βασιλείας /Δαρείου
του βασιλέως Περσών.
V• J^o^l έπροφήτευσεν Άγγαΐος ο προφή-
της γ,αΐ Ζαχαρίας 6 του 'Λδδώ προφητείαν
έπι τους 'Ιουδαίους τους έν Ίούδΐ} και Ιερου-
σαλήμ έν ονόματι κυρίου ϋεοϋ Ισραήλ έπ
αυτούς. ^ Τότε άνέατησαν Ζοροβάβελ ο τον
Σαλα&ιήλ καΐ Ίησονς υιός Ίωσεδεκ και ήρ-
ξαντο οίκοδομεΐν τον οίκον του &εον τον έν
'Ιερουσαλήμ, και μετ αυτών οΐ προφήται του
ϋ-εον βοη&οϋντες αύτοΐς.
17. Α*ΕΧ: φασίν (φηαίν Α^Β).
19. FX: έττίσχέ^ραντο. Και ίν{)ί&η. Β: γίνονται.
20. Β: Ισχ. εγένυντο tv'IfQ. Α*ΕΧ: Ισττε^ας• {πε-
ίνας Α^Β). Β: δίδονται.
22. ΑΕΧ* ητ( (A2Bt, Α2 inter uncos).
23. Β: 'Ρίβμ Βαλτάμ κ. Σαμ-φά (Α*: -Σα^σα«) γ^,
xai σννδ. αι'τ«.
24. ΑΙ* οΐ'χ» (A2Bt). ΑΙ Χ: άργο)ν (a^ySv Α2Β).
Β* (all.) r5.
1. Β: π{>οίφητίνσίν ... * χνρίβ.
2• Β: ήρΐ. οίκοδυμησαι.
ST : ι • Λτ : IT : ι ν : ιτ »• Ι : jt τ :
τ τ ί : • IV : ντ : vT-:r
IT τ /τ; ν •.•'• ^- τ : τ Λ"•" -: ι ι : - : ι•
ι ν ; - - τ : IT τ ι • Ι τ jt : : ' •
Di?D !i^^to is^S) ninb 2Τ\^τ\ΐ2 Tibnv^i
•• : j• ! - : τ I : r• : : • Hr -:r
^ίb Ti ΗΓτ^Ίρι 'nbii i^nn•^ ^ίb)anb
JT τ τ JT ί ί'• ί Ά" • JT - : •. IT τ - :
ΓΊΝητπ :Dton'^ ^ώ^ώ ^3ώ-15? iibnn 22
ι >• • : ιτ : • ;τ -:ιτ ν • - •• : : •
mm^^ hüb n3!7-b3? las^nb ^ibüi iin
j" : • τ : ΛΤ : - j- : ν : ν τ ν ν:
: rsbü npTDnb i<bnn
Ι Γ : - Vt : - : τ τ -:
^ : τ ίτ: S• ν: τ : - : : j- : - : -
— : '. Α ί ITT : σ ί •τ t- : • t
iibtan^i xW^n^'-bs? bbttiiin'^b '^bsnnn
<- ,. - •• τ j : - •• : ι • < • : •
hbos ^h^^i :b'^ni 3?m&i2 ίώπ24
Λ" : I • V TT ν: i••^ j- • -:
n^iDb^b rnnn η^ώ Π3? sbt:2 him
!D^SD-nbü ώνηη
IT τ F V r,• V;t : IT
<τ : - : ^ τ • : j- - ♦ - : • :
ν • r "Τ : "^ - τ - • :
nin^b::? b>i")to'^ nbii οώ3 Dbüi^in^n^i
' ι •• -: ν τ : • JT ν: ν. : λ•• : ι •
bί<^r^b^ίώ-Ί^ bnsnr ^i^p ΐ'^'τίζ^ 2
•• : • : j• τ : ' τ τ ι - - j •• :
JT - • : 1 y : • : '.-.-: ι • j* ^t τ •••:
: linb riroiD i<nbii-n
I I : I »— : r : στ ν:
V. 21. Κΐωη ίΑ"33
ν. 23. i<i;rn i<"33
v.l. tt5än:i ''in Κ"53
17. triebe u. fo weiter (iß. 7). dW: ^eil.
18. B.vE:(mir)beutIic^(y)ovgeiefcn). dW:(icnau.
19. gefdje^en. B.dW: aufgeteijnet. vE: cit)oben.
B.vE: (Empörung u. Stufv. dW: 5lbf. u. «icutcrci
bavin getrieben werben.
20. vE: über bie ganje ©egenb jenf. b. Strome«
&^ta.
(4,18—5,2.) 151
©teSttttttiott SDeöfÖaucgSSc^rttttöu^^tttf^oren, SßicbetBau unter §aggaiu»@a(|oria.IV.
iRati)^, bie in <Samaria ttjo^nten, unb
ben anbern jenfeit beS 2Öajfer8: triebe
18unb ®ru§! *i£)er 33rief, ben t^r un^
jugefc^iit ^a6t, ijl ϋίίοηίΐίφ öor mir ge*
19iefen. *Unb ifl öon mir befohlen, bag
man fuc^en foflte. Unb man ^at ge*
funben, bag biefe 8tabt öon allerg ^er
njiber bie Ä5ntge ίίφ cm^bret i^at, unb
Qlufru^r unb ^bfaü barinnen gefφie:^t.
20 * 51ηφ flnb mäφtige ilbnigc §u Serufa-
lem gemefcn, bie ge^crrfφt ^afccn über
alles, bag jenfeit beö Safferg ifl, ba§
xi)mn Soll, @φο§ unb ίäίrliφe 3tnfe
21 gegeben n?orben. * @o t^ut nun ηαφ
biefem 93efe^l: SÖe^ret benfelben 90ϊαη*
nern, baf bie (ötabt niφt gebauet n)erbe,
big baß öon mir ber 8efe^l gegeben tt?erbe.
22 * @o fe^et nun ju, baf i^ir ntφt ^iniäf=
fig ^ierinnen feib, bamit niφt @φαben
ent^e^^e bem Äbnige.
23 Φα nun ber ©rief beS Jtbnigö Qlrt^a-
fajl^a gelefen n^arb i)or Ote^um unb
(Simfai, bem <Bφreiber, unb i^rem uiati),
jogen fle eilenb hinauf gen Serufalem
gu ben Suben, unb nje^reten i^nen mit
24 bem 5lrm unb ®en?alt. *Φα :^5rete
auf baS 2Berf am J&aufe ©otteg gu 5e=
rufalem, unb blieb ηαφ bi0 in baS an*
bere 3a^r Φαπηδ, beg j^bnigg in ißer*
flen.
V• @0 ttjeiffageten aber bie 5?ro^ieten
J&aggai unb @αφαrία, ber «So^n 5bbo,
ju ben Suben, bie in 3uba unb Serufa-
lem n?aren, im S'Zamen beg ©otteg 3>fra-
2 elg. * Φα mαφten ίΐφ auf Serubabel,
ber(So^n@ealt^ielg, unb 3efua, berSo^
Sojabafg, unb fingen an gu bauen bag
«§aug ©otteg ju Serufalem, unb mit i^nen
bie 5Pro^^eten ©otteg, bie fle flarften.
quos, qui erant in consilio eorum
habitatores Samariae, et caeteris Irans
fluvium, salutem dicens et pacem:
*Accusatio, quam misistis ad nos, 18
manifeste lecta est coram me. *Ell9
a me praeceptum est, elrecensuerunt.
Inveneruntque, quoniam civitas ilia
a dicbus antiquis adversum reges re-
bellat, et seditiones et proelia conci•
tantur in ea. * Nam et reges fortis- 20
iRg.4,24. simi fuerunt in Jerusalem, qui et
CDt.ti,24. douiinati sunt omni regioni quae
^,13. Irans fluvium est, tributum quoque
et vectigal et reditus accipiebant.
*Nunc ergo audite sententiam: Pro- 21
bibealis viros illos, ut urbs illa non
aedificetur, donec si forte a me
jussum fuerit. *Videte, ne negligen- 22
ter hoc impleatis et paulatim crescat
malum contra reges.
Itaque exemplum edicti Artaxerxis 2.3
regis lectum est coram Reum Beel-
teem et Samsai scriba et consüiariis
eorum, et abierunt festini in Jerusa-
lem ad Judaeos et prohibuerunt eos
in brachio et robore. * Tunc inter- 24
missum est opus domus Domini in
Jerusalem, et non fiebat usque ad
^.5p. annum secundum regni Darii regis
Persarum.
6,u.Agg.i,i. Prophetaverunt autem Aggaeus "W.
^"\V''-^'prophela et Zacharias filius Addo,
prophetantes ad Judaeos, qui erant
in Judaea et Jerusalem, in nomine
Dei Israel. * Tunc surrexerunt Zo- 2
^'^' robabel, filius Salathiel, et Josue, filius
3,to•. Josedec, et coeperunt aedificare tem-
plum Dei in Jerusalem, et cum eis
*'**• prophetae Dei adjuvantes eos.
17. U.L: ienfeit bcm3Baffer. 20. A.ArSin^
fen. 23. A.A: mit maa)t unb ®eh)ait.
2. A.A: mad^te fid^ auf.
A: 8αnbfφαft (95. 13).
21. nun 35. ju meieren. B.dW: gebt nun (einen)
58. dW: tiefen Seuten. B: biefe ^t ju üer^inbern.
vE: S. abju'^alten.
22. Unb feib gewarnet ... läffie .>. größerer (3d).
B.vE: einen i$ef|ier ju begcl^en! dW: ^ükt tu(S) ju
»erfe^len, bαrnαφ ;^u ii)un. B: aßarum foiltc ba«
SSerberben ben Königen @φ. ju bringen junel^men?
23. AI.*Beelteem.
dW: ber @φ. h)ad)fen jum Sla^tl^eil ber St. vE: baö
93. jum @φ.
23. u.iiir«n®enofren...mit2l. B.dW.vE.A: bie
Sibfd^rift bes 93r. B: tu. einem getoaltigen 5t. dW.
A: ma^iigcm.
24. B: bi.üerl^inbert. dW: bl. liegen. vErrul^ete.
1. B: Bei b. 3. ... ®. 3fr. über fie. vE: ju i^nen.
2. A: ben ilcm^el. dW.vE: fte uuterflü^ten.
152 (5,3-11.)
Si^dras.
ν.
^rophetarum aedificationis repetitio ejusque ad Oarium nunciatio.
3 Έρ αντφ τω καιρφ ηλ&£ν in αντονς
QnO^x^nvat έπαρχος negav rov ηοταμον x«t
Σαϋ^αρβονζαναί και οι σννδονλοι αντών^ παϊ
τ οία ύπον αντοΐζ' Τις 8&ηχ^ν νμΐν γνώμην
τον οίΗοδομησαι τον οΊκον τούτον καΐ την
χορηγίαν ταντψ καταρτίσασ&αι ; * Τότε
ταύτα εϊτιον αντοΐς' Τίνα ^στίν τα ονό-
ματα των ανδρών των οίκοδομονντων την
πόλιν ταντην; ^ Kai οι οφ&αλμοί τον ^εον
im την αίχμαλωσίαν Ίονδα, ααϊ ου κατ-
ήργησαν αντονς, «V γνώμ,η τφ ^αρείφ απ- .^ΓΛ-,-ν•^^ Vh'^-'-ii
ην,'χ&η- και τότε άττεστάλη τφ φορολ6γΓρι^9^^^? ^^^ V^? ίί?1 ^H^'V^:
s — - : - I •• -: τ -: τ : •
' Α - ITT : t- : I ß' : ντ-.'ι- :
VT : ;t ί - ••. : •* : • τ : <τ ; -
^3*^33 HDi-^T iihna ηη^ώ mH-^xn
στ : • ίτ : • τ - : •. j- τ : ι • ' -
^ηώ-^2? hin D'nnbfci r:pi :^32η
j- τ - Τ-: -:ιτ ν: 1 •• : Ι •|-τ
νπ^ρ τούτον.
^ /ίιαοά(ρησις επιστολής 7)ς άπεστειλεν Θα&-
&avai' 6 έπαρχος τον πέραν τον ποταμού
και Σα^αρβονζανα^ κα\ οι σννδονλοι αντών
Αα^αρσαχαϊοι οι h τφ π^ραν τον ποταμού
/Ιαρείφ τφ βασιλεΐ. '^Ρησιν απέστειλαν προς
αντόν^ και τάδε γέγραπται εν αντ^' /ίαρείφ
τφ βασιλεΐ ειρήνη πάσα. ^ Γνωστόν ίατω
τφ βασιλείς οτι επορεν&ημεν εις την Ίονδαίαν
χώραν εις οίκον τον -Θ^εον τον μεγάλου , και
αυτός οικοδομείται λί&οις εκλεκτοί^', και ξίλα
έντίϋεται εν τοις τοίχοις, και το έργον εκείνο
έπιδεξιον γίγνεται κα\ ενοδονται εν χερσϊν
αντών. ^ Τότε ηρωτήσαμεν τονς πρεσβντέ^
ρονς εκείνονς^ και όντως εϊπομεν αντοΐς' Τις
ει^ηκεν νμΐν γνώμην τον οΊκον τούτον οίκοδο-
μησαι καΐ την χορηγίαν ταντην καταρτίσα-
σ&αι; ^^ Kai τά ονόματα αντών ηρωτή-
σαμεν αντονς γνωρίσαι σοι, ώςτε γράχραι
σοι τά ονόματα τών ανδρών τών αρχόντων
αντών. ^^ Και τοιοντο ρήμα άπεκρί&ησαν
ήμΐν λέγοντες' Ήμεΐς έσμεν δούλοι τον ^εον
τον ονρανον και της γης, και οίκοδομονμεν
τον οίκον ος ην ωκοδομημένος προ τοντον
3. Β: ©ar^avae (etiam V. 6). BEFX: χ. τοιάόι
fiTiav (EFX: untv) αύτοΐς.
4. Β: ηποσαν.
5. FXf (ρ. ιί^ίβ) ίγίνοντο. Α' : /ία^ίφ
6. Α»: Θα&&αν(χϊς (cf. V. 3). Α»ΕΧ: 2a&a(jße-
Ιάνη<; (-Cavat Α2Β, cl. V. 3).
7. Β: 'Ρημασιν (FX: 'Ρήματα) άηέστ. ... γέγρ. h
αυτψ.
8. Β: yivf ται ... tv ταΐς χιρσίν,
9. Β: ηπαμιν.
11. Bf (a. ^ημα) το. Α* (pro ημΙ%' Α^Β) αι'τοΓς.
νττ : : • Ι β • : ι • ν- ν: IV Άτ : vjt :ιτ ί
: HDrb?
' "^Drin ni5ü5-'^?T ><ηΊ^^ί ptön© ß
nhi3D5i ^DTi2 Ίηώϊ) πίπ^-ίπ:? ηπ©
'''KT : IT - AT-:r J — : I" *-* -τ : : --:
riDnDi snibs? ^inbö ^ίlü•^r)SD : iisb^s ^
τ : • : • Α -J j- : VT τ : • ιτ : -
^ίΏbώ ssbn töi'^mb nba n^ns
^T τ : VT ί - VJT :iT : ••- : j• :
iiDbT>i-''n ssb'^b iiinb I r'^^'^ ; «bb s
τ : --; ι• τ1 -1 j•••.•: ι•.• - j• : τι
τ - JT τ •••: . " • τ : Ι' : < •
aifinio rfc^i bbs p^ί wsra iiini
JT ; • VT ; τ : I V jv •• ί : • * :
τ :>- : τ 'ΜΤ τ : r-»|- ατ - : •-. :
Τ^ήίί jDh'T'S nbs^i) K^nrrn e
ι • - •••: ι : ν : . ^' '• ~ ντ : - : •
ΜΊΏΧ ίίΏ33 'πb^ί ii*2iöb NDb^ίώ
hDT ^ίn''^ diu ü6b οώ-ΐΏ ohb
τ : <τ : - •• : : τ ι - :
♦♦nbbDüib η^η κDΊώ^ί1 n'^Dnab
IT τ : - : ντ r jj : - \: τ ; : • :
nhb iiobiiüJ □πππώ:» ρϊ^ι -^
ν : τ : J•• : ν : - ιτ : Ι $- ?
ντ - : ι \ Λ • * *" ' '"Τ τι:
ντ Τ : • TJ•• : ι •• τ : >•
kn'^a l'^Dn'! i^iniii κ^ΰώ nbi^-n
τ : - I •<- τ τ : - ; τ - : τ ν: r
I j• : τ : <-;!-• •• ;
EX:
(ος ήν ^x.
Τ-: Ι"
V. 3. üia^s 'ain K"3a
ν. 4. yapa 'nn «"33
3. (Sttomft ... il^tc ©enoffen ... biefe «m. ^erjus
fteUeti? B: ©efenfd^aft. vE: <Btatti)aiUx. («gi.i,
7. 12.)
4. Brfpra^en to. ju i^neHauf foίφe2Beίfe,ttJeίφeί
@dta.
(5,3—11.) 153
^ed Sanb))fiedetS anfrage« ^tin S3nef an ben ^öntg SDatiud*
V.
8 3u ber S^it fam ju i^nen %i)atf)nai,
ber Sanb^jfleger biegfeit bcö 2ßafer3, unb
•St^ar 33ofnat, unb i^r 3lat^, unb fi^ra«
φίη alfo ju i^nen: 2Öcr ^at eu^ bc*
fo:^ien, bieg ^&αηδ gu bauen unb feine
4aÄauern ju ηιαφοη? *Φα fagten tt>ir
i^nen, n?ie bie 9Känner ^liefen, bie bie*
5 [en 33au t^ten. * ^ber baS ^uge i^reg
®otte0 fam auf bie ^leiteften ber Suben,
bag i^nen ηίφί Qtmi^xtt tvaxO, big ba§
man bie @a^e an Φαπηβ gelangen
liefe unb barüber eine @(^rift tüieber
fäme.
6 $Die§ ifl aber ber 3ni>alt be« Briefes
X^at^nai, beS Sanb^fiegerg bieSfeit beö |
3Ööafferö, unb @t^ar Q3ofnai unb i^r \
Olatb öon %ρί)αχ\(ίφ , bie bieöfeit be« |
3Bajferg njaren, an ben Jtönig Marino.
7 * Unb bie 2Öorte, bie fie §u i^m fanbten, ,
lauteten alfo: i£)em Äijnige Φαπηδ aßen
8f5frieben! * @g fei funb bem Könige,
ba§ mir in baö iübifci^e Sanb gefommen ]
flnb, §u bem «öaufe beö grogen ©otteS, ;
ttjeld^eS man bauet mit allerlei Steinen, j
unb 93alfen leget man in bie 3Bänbe, |
unb baS 2Berf ge^et frifc^ öon jiatten |
9 unter i^rer «^anb. * 2Öir aber i^ahm |
bie Qleiteflen gefragt, unb ju i:^nen ge* j
fagt alfo: 5ßer f^at euφ befohlen, bieg |
^auS ju bauen unb feine 3J?auern ju i
10 mαφen? * ^ηφ fragten n^ir, tt>ie fle :^ie^
gen, auf bag rt)ir fie bir funb tbäten, unb
ijaben bie Flamen befφrίe6en ber 9Rän*
11 ner, bie ibre Dberflen n?aren. *@ie
aber gaben unÖ folφe 2Öorte jur ^nt*
wort, unb f^3rαφen: 5Bir ftnb itneφte
be0 ©otteö ^immelö unb ber @rbe, unb
bauen ba8 •§αηβ, bad öor^in öor öielen \
In ipso autem tempore venit ad 3
*'* eos Thalhanai, qui erat dux Irans
4,M. flumen, et Slharbuzanai et consiliarü
eorum, sicque dixerunt eis: Quis
dedil vobis consilium, ut domum
hanc aedificarelis et muros ejus in•
slauraretis? * Ad quod respondimus 4
V.2. eis, quae essent nomina hominum
auctorum aedificationis illius. * Ocu- 5
iRg.ejV&Jus autem Dei eorum faclus est su-
34,ie^.{e.ch.4,ppj, senes Judaeorum, et non po-
tuerunt inliibere eos; placuitque, ut
res ad Darium referretur, et lunc satis-
facerent adversus aceusationem illam.
Exemplar epistolae, quam misit 6
^'^• Thalhanai, dux regionis Irans flu-
men, et Slharbuzanai et consiliatores
*'® ejus Arphasachaei, qui erant Irans
flumen, ad Darium regem. * Sermo, 7
quem miserant ei, sie scriptus erat:
Dario regi pax omnis! *Notum sit 8
regi, isse nos ad Judaeam provinciam,
Dt.i<i,t7. 3d domum Dei magni, quae aedi6«a•
tur lapide impoiilo, et ligna ponun-
lur in parietibus, opusque iliud dili-
genler exslruilur et crescil in mani-
bus eorum. * Interrogavimus ergo 9
senes ilios et ita diximus eis: Quis
dedit vobis potestatem, ut domum
hanc aedificarelis et muros hos in•
slauraretis? *Sed et nomina eorum 10
quaesivimus ab eis utnunciaremustibi,
scripsimusque nomina eorum virorum,
qui sunt principes in eis. *Hu-ll
juscemodi autem sermonem respon•
derunt nobis, dicentes: Nos sumus
servi Dei coeli et terrae, et aedifica•
mus templum, quod erat exstructum
6. A.A: i^re« Slatl^e.
bie Flamen »dren ber ... bauetcn. dW.vE: fagten to.
i^nen (foli^ergej^att) ...
5. voat über ben ... B: ba fte bann beituegen eine
@φί. tt)ieberbra(i^ten? dW: u. hierauf fii^nebcn f.
einen 93riefjurüif barüber? vE: hU ... fame u. man
eine Slntwort bar. jurücffcnbe.
6. »r., ben Sf). ber ... ^e^ülfen... fanbten. B.
dW.vE: (bie) 5lbf^rift.
7. louten. B: 5ln benfelben f. fle ben 93eriibt, u.
alfo toax b. 9efφrίeben. dW: 93. f. fie an ί^η. vE:
ben iörief. dW.vE: alte« J&eil!
8. mit ßuaberfJteinen. B.dW: in bie ?anbf(baft
3uba gejogcn (gegangen). vE: bao Sanb 3. B.vE:
großen @t. A: unbehauenen. dW.vE: J&olg toirb ges
legt. B: wirb in ber (Site getrau u. g. »obl t>. @t.
dW: mit Steig betrieben ... glütfUdE). vE: eifrig ...
f(^rei tet voran. A: aufgefül^rt mit (Sifer u. tt)άφfet.
9. (aöieiB.3.)
10. wir» ... f<^rieben bir ... finb. dW.vE: ge bir
anjujetgen ... t^re <!^&upter. B: ^. unter i^nen.
154 (5,12-6,2.)
Ssdras.
ν.
Vrophetarwm aedtficationis repetitio ejusque ad Oarium nunciatio.
8τη πολλά, καΐ βασιλεύς τον Ίσραηλ μύγας
φκοδόμησεν αυτόν και χατηρτίσατο αντον
αυτοΐς. '^ Α^ ότε δΐ παροόργισαν οί πα-
τtρ8ς ημών τον ΰ-εον τον ονρανον, εδωχεν
αίτονς πς χείρας Ναβονχοδονόΰορ βασιλέως
Βαβνλώνος τον Χαλδαίον* χαΐ τον οίκον
τούτον κατέλνσεν, καΐ τον λαον άπωκισεν t4'
Βαβυλώνα. *3 Άλλ' έν ετει πρώτφ Κΰρον
τον βασιλέως Κνρος ο βασιλεύς ε&ετο γνώμην
τον οίκον του ϋεου τούτον οίκοδομη&ήναι.
^^ Και τα σκεύη του οίκου του ϋ^εοϋ τα
χρΰσεα και τά άρ^νρά, α ΙΥαβουχοδονοσορ
εξηνεγκεν άηο οίκου του εν Ιερουσαλήμ καΐ
άπήνεγκεν αυτά εις ναον του βασιλέως, ^ξ-
ηνεγκεν αυτά Κύρος ο βασιλεύς απο ναού τον
βασιλέως και εδωκεν τφ Σασαβασσαρφ τφ
&ησαυροφνλακι τφ έπΙ του ΰ-ησαυρου, *^ και
εΊπεν αν τ φ' Πάντα τά σκεύη λάβε καΐ ηο•
ρεύου, &ες αυτά εν τφ οικφ τφ έν 'Ιερου-
σαλήμ εις τον τόπον αυτών. *^ Τότε Σα-
σαβασσάρ εκείνος ηλϋ^εν καΐ εδωκεν ϋ^εμελίονς
του οίκον τον ϋεον έν Ιερουσαλήμ. Καί άπο
τότε εως νυν φκοδομηϋ^η, και ουκ έτελέσ&η,
^"^ Κα\ νυν ει επί τον βασιλέα άγα&όν, έπι-
σκεπήτω έν τφ οίκφ της γάζης του βασιλέως
Βαβυλώνος, όπως γνφς ότι άπο του βασιλέως
Κϋρου έτέ&η γνώμη οικοδομησαι τον οίκον
τον ϋ^εού εκείνον τον έν 'Ιερουσαλήμ' και
γνους ό βασιλεύς περί τούτου πεμψάτω προς
ημάς.
VI• Λοτε /Ιαρεϊος ό βασιλεύς έ&ηκεν
γνώμην, και επεσκέχρατο έν ταις βιβλιο^ήκαις
όπου η γάζα κείται έν Βαβνλώνι. ^ Kai
ενρέ&η έν \Αμαϋ^, έν πόλει έν τη βάρει κε-
φαλις μία, και τούτο ην γεγραμμένον εν αντη
υπόμνημα»
12. k^ .Άτι' Stt.
14. Β: χρυσοί ... f (a. alt. olV.«) τ« et (a. ναόν) τον
et (a. ναβ) τ» ... τφ -Σ'α/ϊανοίίτάζ» (ΑΙ. al.).
16. Β: Σαβανασάο (ΑΙ. al.) ... έως τπ νυν.
17. Β* (all.) τ5.
2. Β* ίν'Αμα&α (AEFXf)• EFXf (ρ. ßaqu) της
Μηδο)ν ηόλΐΐ,χ;. Β* ην (AEFXf).
•• : - τ : <f '. - AT τ : - v.v τ l ν jv
n^π nDüis bns : binnb "^br^n imv^ η
τ -: j- : • - : iv τ : r : - vT - ί
τ Ί - V *: v- Τ j• VT : - ^ ■•' ί :
:iiDäb HDT ^ίnbs-n'^^ d^ü ab
I" : • IT : ;t τ ν: ι•• •• : jt
JT -: r j• TT •.•: I•' • JT - IT ' ~ ν
J • I .. ί - - V : - I : j. τ : - :
üänis i^n pSDn b^n ^^ xbD%nb
b%n^i bnn η i^b^Nn-it) ^^hti
. . »^ V τ j• τ : 1" ' • τ : -
ι•• τ ντ •••. •»• •• : J- - : •• :
"bTii ^ίώ iii'^iit)" rh^ • nb-ΊΏίίΐιο
π'^ηϊ] obüD'in^n -'^ i^bD^na i^n ηπίί
;•• Λν Ι ι • J• 1.Τ : 1" : • λ" -'.
ι • - ν: ι•• : - - }'• : : ' ντ τ ν:
- r ι • s-.•: ' • Λ*•• ί ι • J• ντ τ •.•:
ι s•• f - : r : .»τ : ν : : • 'j- :
T- : • •• : > — : • τ jt : - -
- . ij•• "^ V τ : j• τ - JT : - Γ
n^i5?iii nbüä^i'T^ii 'ni ^inbii-n'^s
/ : Λ••• ί I • Κ•• J7 τ ν: c
: fiD'^by nbüi'' nan-b::? ^ί3b■/3
ü^D Dte ssb^ ώι^'ΐ^ r^!i<2 vi.
Λ•• : JT VT : - .VT : ιτ ' '■>-
•^T- : • s• τ - : • j- : 'j- -
j- ί : • : I•.• τ : ντ - ' ί• -: r :
VT : • : ι- τ : τ ντ ί r : τ : : - :
•τ : • ν- - : r : ' •• Ι •>τ -: jt • :
V. 12. 'ρ nii'ittJD ib. hB^ δ^"Λ
ν. 13. ΪΙΒ^ 'an it"Da V. 15, 'η ΊΊ^Ί
ν. 2. Ί^Ώρη Ίη «"33
11. Β: unb ein ... ^tte eö ... B.dW: geb. u.
ijoilenbet.
12. ®. bed J^immeiö. B.vE.A: jum 3οϊη gereijt
l^aben (i^atien). dW.vE: jerjiörte.
®dra*
(5, 12-6, 2.) 155
&er 93en$t ühex bie ^u^fage bet Suben« ^aS §3u(| in ber ManiUt ¥ •
Sauren gebauet tvar, ba0 ein großer Jtö*
nig SfraeU gebauet :^at unb αufgeπφtet.
12*5lber ba unfere 33äter ben ®ott toom
»i^immel erjürneten, gab er fle in bie
»^anb 9ilebucabnegar0, beö JtönigS §u
^abel, bee S^albäer^: ber Jerbrαφ bieg
«§aug, unb fü^rete ba0 SSoif n?eg gen
13 «Babel. *5iber im erjlen 3a^r Jloreg,
beö itönigö §u 33abel, befahl berfelbe
jlönig Jloreö,bieg Jgan^ ©otteö ju bauen.
14*2)enn ααφ bie golbenen unb fllbernen
®efäfe im «&aufe ©otteö, bie 0lebucab*
nejar auö bem 5!em^ei §u Serufaiem
na^m unb brαφte fle in ben X^rtDpu §u
33abel, na^m ber ^5nig iloreö auö bem
%cm)ßu §u ^αίίύ unb gab fle ^tiha^
lax mit ^Zamen, ben er jum Sanb^fie*
15 ger fe^te, *unb fvrαφ ju i^m: iDlefe
®efä§e nimm, jie^e i^in unb bringe
fle in ben 5!empei ju Serufalem, unb
laf ba§ *§auö ©otteg bauen an feiner
16 (Statte. *Φα fam berfeibe (BtQha^
jar unb legte ben ®runb am «öaufe
®otte8 ju Serufaiem. «Seit ber 3«it
bauet man, unb ifl ηοφ niφt üoUenbet.
17*®efäat eö nun bem itbnige, fo iaffe
er [ηφβη in bem (Sφα^^αufe beS St'o-
nigg, baö §u ^ahd i% ob eö toon bem
Äönige Äoreö befohlen fei, baö φαηδ
©otteS §u Serufalem §u bauen} unb
fenbe §u unö beö Jlbnigg aJleinung über
biefem.
VI. ®a befahl ber itönig iDariuS, ba§
man fuφen fotlte in ber ^an^Iei im
Θφα^iί)αufe beö ^önigö, bie §u Säbel lag.
2*iDa fanb man ju ^^meti>a imΘφίo^,
ba3 in 3Jiebien liegt, ein Φηφ, unb fianb
alfo barinnen eine®efφiφte gefφrieben:
ll.ü.L:aufgeri*t.
16. U.L: ©int ber ^üt. A.A: bauete.
1. U.L: Äanjelei. 2. U.L: aJleben.
iBg.6,1. anle hos annos niullos quodque rex
Israel magnus aedificaverat el exstru-
xerat. * Postquam aulem ad ira-12
2p»r.36,i6; cundiam provocaverunl patres nostri
sRg.ai'iL. Deum coeli, Iradidit eos in manus Na-
"''^^' buchodonosor regis Babylonis Chai-
^^Vv^'^'daei: domum quoque hanc destruxit,
et populum ejus translulit in Baby-
i,i.|ch^36, jQ^jgjjj *Anno autem primo Cyri, 13
Neh.13,6. j.gg-j. Babylonis, Cyrus rex proposuit
edictum, ut domus Dei haec aedifica-
relur. *Nam et vasa templi Dei 14
,^7,. aurea et argenlea, quae Nabuchodo•
nosor tulerat de templo quod erat
in Jerusalem, et asportaverat ea in
templum Babylonis, protulit Cyrus
rex de templo Babylonis, et data
sunt Sassabasar vocabulo, quem et
principem constituit, *dixitque ei: 15
Haec vasa tolle, et vade et pone ea
in templo quod est in Jerusalem,
et domus Dei aedificetur in loco
1^8. suo. *Tunc itaque Sassabasar 16
ille veniet et posuit fundamenta
templi Dei in Jerusalem. Et ex eo
tempore usque nunc aedificatur, et
necdum completum est. * Nunc ergo, 1 7
Eirifi!' si videtur regi bonum, recenseat in
bibliolheca regis quae est in Baby•
lone, utrumnam a Cyro rege jussum
fuerit, ut aedificaretur domus Dei in
Jerusalem; et voluntatem regis super
hac re mittat ad nos.
Tunc Darius rex praecepit, et VI•
'^'^'^ recensuerunt in bibliotheca librorum,
qui erant repositi in Babylone. *Et 2
invenlum est in Ecbatanis, quod est
castrum in Medena provincia, Volu-
men unum, talisque scriptus erat in
eo commentarius:
13. S* haec.
13. dW: bie« ©ottei^au«. vE: [triebet] aufju?
bauen.
14. bei J^aufed ... bem <2. B: einem m. 9i. <δ.
dW.vE.A: ©erdt^e. A: Surften. vE: (Statthalter
einfette.
15. B: bap ... gebauet trerbe. dW: unb ... »erbe
aufgeb. vE: foK geb. tt) erben. Armanbaue...
16. 3eititnb btdie^o. B.dW.vEttüirbe« gebauet.
17. borten in b.Sd). dW: Söilienemeinung. vE.
A: Sßiaen. B: 9Boi)lgefa«en.
1 . in bem ^rd)it> , wo man bie 2)thäl$e nieberfegte
ju 35. Brjte bie üerroa^riid^en@acbcn ))fl;cgten l^tnjus
legen. dW: vSd^riftbaufe. vE: ißu^erl^aufe, »ortn
b. @φ. aufbett)ai)rtn)urben.
2. A: ©fbatana. dW.vE: ©urg. B.dW.vE.A:
SanDfc^aft. dW.vE.A: gioile. Breine ©ebenffc^rift.
vErfolgenbeDenfwiubigfeit. A: jur0lad^ri(^t. dW:
in biefer Urfunbe.
156 (6,3-10.)
K^dras.
Ml.
Aedificationis venia Darii consummatio et inauguratio»
3 Έν Stsi π^ώτφ Κύρου βασιλέως Κνρος
ο ßaaiXsvg ε&ηχεν γνώμην περί οίκον τον
ϋεον τον έν Ιερονσαλημ* ΟΊχος οίκοδομη-
&ητω καϊ τόπος ον &ναιάζονσιν τα &ναιά•
(ΐματα. Και ε&ηκεν επαρμα νψος πήχεις
ε^ηκοντα, πλάτος αυτόν πήχεων εξηκοντα,
* καϊ δόμοι λί&ινοι κραταιοί τρίΓ^,•, καΐ δόμος
ξύλινος εις' καΐ η δαπάνη έξ οίκον τον βααι-
κύως δο&ήσεται. ^ Και τη σκεύη οίκον τον
fi-Fov τα άργνρά καΐ τα χρνσεα, α Ναβονχο-
δονόσορ εξήνεγκεν από οίκον τον εν 'Ιερουσα-
λήμ και εκόμισεν εις Βαβυλώνα, και δο&ήτω
καϊ άπελ&άτω εις τον λαόν τον ίν Ίερονσα-
λημ έπι τόπον t τε&^ εν οίκφ τον &εον.
^ Νυν δώσετε, έπαρχοι πέραν τον ποταμον
Σαϋαρβονζαναι καΐ οι σύνδονλοι αυτών
Ι^φαρσαχαΐοι οι εν τφ πέραν τον ποταμον
μακράν οντες εκεΐ&εν , ' και ννν ά^ιετε το
έργον οίκον τον &εοΰ ' οι αφηγούμενοι των
'/ονδαίων καΐ οι πρεσβύτεροι τών Ίονδαίων
οίκον τον χ^εον εκείνον οίκοδομείτωσαν έπΙ
την τόπον αντον. ® ΚαΙ απ' Ιμον γνώμη
ετέθη, μηποτέ τι ποιήσητε μετά τών πρεσβυ-
τέρων τών Ιουδαίων τον οίκοδομήσαι οίκον
του -θεον εκείνον και από νπαρχόντων βασι-
λέως τών φορών πέραν τον ποταμον επιμελώς
δαπάνη έστω διδομένη τοις άνδράσιν έκείνοις
τη μη καταργηϋ-ηναι. ^ Καϊ ο αν υστέρημα,
και νιους βοών και κριών κα) αμνούς εις
ολοκαντωσεις τφ &εφ τον ονρανον, πυρούς,
άλας, οίνον, ελαιον, κατά το ρήμα τών ιερέων
τών SV Τερονσαλημ έστω διδόμενον αύτοϊς
η μέρα ν έν ι^μέρί>ί ο έάν αιτήσωσιν , ^^ϊνα
tti'ii!) iisbti dniDb nSn nbtüs 3
V j τ ι - ν j : τ -: - : •
» • : • I ..• : IT ι• : •• : : • jt : -
Vntü γΐ2^ h^ü^in 'pbnioi: ^π^ώ^^1
ps-^^ rbinD :rnti3 r^s Ji^ns '»
I väv • 1 • τ : • II•• ι >• - ν τ :
mn irs-'^n TT^iDi shbn bb•^
Λ•-: JT • Kt : • : ^ ^ •. τ :
1" : : • αϊ- j•* ' • τ »: : • t
JT -: r j• TT •.•: • j•• τ I - ί
' • > ν : - - V : - 1 : j• τ : - :
bnnb b^Nni obtü^in^n-'T i^b^sn
Λ••* Τ : j•• •• : IV : I • i• ;τ ί Ι"
j ssnbs' n'^DS nnn nnn^^b
j- -: i- V.• "T : : — : ' :jtt : -: ι
I •. ! IT ~ ' • <. -: 1 I)• • - JT--r
^ί'^^5^n'^ ms τιΐ ^5πb^5-n'^2 m''33?b
•• τ I : < Ά- JT τ ν: _ r ν- • -: |-
' i : • u•• >T τ •.•: i" •• τ I : j•• τ :
-η ^i:h h:^^ n^to ^d^^i j nΊn^ί-b3? s
JT : •• : j* • • 1" : -
^<Dn^b ^^ ίί'^^ϊΐη'' '^ηώ-ο::: inni^n
•• : • ^ ' Γ I : «- τ • Τ : - r
^. τ : - j•• : • • ^ »A•• JT τ ν: ;••
•JT I : : • τ : - : τ τ -: r j- -: - •
/T • K•• • η ~ i •. : -JT -:|- : • s*"••: iv
I j• >•• : ' τ : - JT IT τ - :
ίί^ηώ nbsb I rh:h • ri^iii rnDin
τ - : VT•.•:)•.• 'JT τ -: r ' j• : • : » j• : • s
ΊΪα>^ΏΞ) πώ^Ί ΊΏπ » nbü rt^^n
- •• : - : j- — : j- : l • : •
)•• : : • •••.•:!•.• V : ι • • <τ — : ιτ
-"^Ά nbttä iib-'^^ Di'^a Di*^ ohb ■•
V. 4. p'n'^na 6t 3S
V.5. vapa &<"33
V. 6. Kiwa K"3n
V. 8. \üaia 'nni fctiü)a '»n it"3n
V. 9. nnsn κ"33
3. Β (pro pr. r« AEFX) ίίρ5.
4. X: κ. rfojuei,• λι&ΐνβς κραταίβς ...κ. όόμον ξνλινσρ
καινον eVa.
5. Β: Xiivoa ... άττό τ« οΐ'κ« ... άπιΐ&έτω. X*tt&ii
{k'^B'.H ίτέΟη,ΥΧ: χαΐτί&ήτο)).
6. Χ^:Σα&α(»βϋσανε {-ßntavdiX.^Bet cf. 5,3. tt). Β: ba« ... belaitgcnb, fo foil b. ^. gcbauct tuftben μι
7. Β* (pr.) και. Α»* otx« (A2Bt). einer (St. ba jte bie (Sd^iac^to^jfcr opfern, u. bifen
8. B: υι»ο<^μη&ηναι οικ. τ. &. ©rünbe foHen fefi gelegt to. dW: ... aniangenb, fo
9. A» ♦ ϊλαιον (Α2Β|). Β* (pr.) τών. n)erbe b. ^. erbauet αίί ... man Opfer opfert, u. feine
3. eine <Stätte ... einen tud)tigen &t, ... bie S?.
@^ra*
(6,3-10.) 157
Äoreg ^tftU bc§ S:cm)jcl6att0. ©ette^migung u. ©ehidjrwttgett be« ©ariu^. VI.
I
3 3m erflcn 3a^r beS Jtbnig^ Jtoreö
Befahl ber ^bnig Äoreg, baö ^auö ®ot*
teö ju Serufdem ju bauen an ber ©tätte,
ba man opfert, unb ben ®runb ju legen,
jur «§5^e feφgtg ^ilen unb jur Sßeite
4αηφ fedt^jig ^öen, *unb brei 3Öanbe
^on aUnUi (Steinen, unb eine 2Öanb
üön ^c\y, unb bie Sioft foll üom «i^aufe
5beÖ Jtbnigg gegeben n?erben. *Φα^η
bie goibenen unb fÜlbernen ©efäfe be6
«Saufen ®otteg, bteCiiebucabnejat auS bem
ί em^ei ju 3erufaiem genommen unb gen
Sabei gebrαφt i)at, fotl man wteberge^
ben, bag fle n?iebergebra(i^t werben in
ben Xempu ju Serufaiem an i:^re @tatt
im ^aufe @otte0.
6 8o mαφet euφ nun ferne öon i:^nen,
bu 'Xi)ati:jrxai, Sanb^fieger jenfeit bed
iÖafferö, unb (St^ar 33ofnai, unb i^r
tftati) öon 5(^^αrfαφ, bie i^r jenfett beS
7 SBajferö feib. * Saßt fle orbeiten am
«^aufe ©otteg, tag ber 3uben öanb^jfie*
ger unb t^re ^eiteften bag »^αηδ ®ot-
8 te« bauen an feiner @tätte. * ΟΙηφ ijl
öon mir befohlen, η?αδ man ben Gleite*
ften 3uba t^un foü, §u bauen baS '^an^
©ottfg, ne^mίiφ, ba| man auö bee itb«
nigS ©ütern üon ben Olenten ienfeit beg
^Öajferg mit f^leif ne^me unb gebe eg
ben Seuten, unb bag man i^nen niφt
9 ire^re. * Unb ob ffe bebürften Kälber,
Lämmer ober Q3ö(fe §um ^Branbo^jfer
bem ©Ott \?om «^immel, 2Bci§en, <δαϊ§,
SBein unb Dei, ηαφ ber 2Beife ber
^riefler ju 3erufaiem, foU man i^nen
geben tägliφ i^re ©ebü^r, unb ba§ foi=
!0φe3 niφt i)tniäffig gefφeί)e, *baf fle
4. A.A: .ftofien foiien. 5. ü.L: Qtbxaa)t
^atte. A.A: an i^renOrt. 6.A.A: eiier9iat^.
9. ü.L: burften ... fein ®ebui)r.
tRg.6,2.
IRg.ttj^e.
36,7.
5,3.6.
*'*• Anno primo Cyri regis Cyrus res 3
(lecrevit, ul domus Dei aediiicarelur
quae est in Jerusalem, in loco ubi
imraolenl hostias, et ut ponant funda•
menla, supporlanlia altitudinem cubi•
torum sexaginla el latitudinem cubi-
lorum seiaginta, * ordines de lapidi- 4
bus impolilis tres, et sie ordines de
lignis novis; sumptus aulera de
i,7.5,u.2Ch domo regis dahunlur. * Sed et vasa 5
templi Bei aurea el argentea, quae
Nabuchodonosor luleral de templo
Jerusalem et altulerat ea in Babylo-
nem, reddantiir et referantur in tem•
plum in Jerusalem in locumsuum;
quae et posila sunt in templo Dei.
Nunc ergo Thalhanai, dux regionis 6
quae est Irans flumen, Slharbuzanai
et consiliarii veslri Apharsachaei,
qui eslis trans flumen, procul rece-
dite ab illis, *et dimitlite fieri lern- 7
plum Dei illud a duce Judaeorum et
a senioribus eorum, ut domum Dei
illam aedificenl in loco suo. *Sed
et a me praeceptum est, quid opor-
teat fieri a presbyteris Judaeorum
illis, ut aedificetur domus Dei, scilicet
7,5io.iMe«.io,m jg ^^.^g Te^is , lu cst de tributis
quae dantur de regione trans flumen,
sludiose sumptus dentur viris illis,
ne impediatur opus. * Quod si ne-
cesse fuerit, et vitulos et agnos et
hoedos in holocaustum Deo coeli,
frumentum, sal, vinum et oleum se-
cundum ritum sacerdotum qui sunt in
Jerusalem, detur eis per singulos dies,
ne sit in aliquo querimonia. *Et of- 10
8
9
©runtlag u foUen errichtet \\\ vE: ©runbfeften. A:
an bem Orte, tüo jte bie 0. o^f. fcUen.
4. Sagen ». Ciuaberftetnen ... Sage ... ^of^ett fol•
len... B: (Stocf werfe. vE: 9(lcif|cn v.grc§cn St. A:
Hnbe^auaicn. B.A: neuem ^otj. B: Unfoflcn.
. 5. ba^ fte toieberPommcn... unb ttiebergelcgt toer:
ben im i». ®. dW: u. man fte bringe. B: u. bu »oitfi
f. binabbringen. vE: man [οίΐ jtc ... j^eUm.
6. oon bannen ... «Stromd ... iljre ®ei)ülfen
(5,3,4,7). dW:ί)αlteteuφ. vE: ®e^et ba^er Weg b.
bort. A: (So ιυιΐφεί nun totit ü. ibnen.
7. btefe* ig». B: S. de an ber Strbeit. vE: ia^tt
ba« 9Berf jene« ...
8. ii)t benfelben ... foOt ... unoerjöglid) bie ^os
ften biefenS. gebe, bamit fie nidbt gehinbertfeien. B:
^on bem βφο^ ... eiligfl. dW•. leifien ... jum *-i3auc.
vE:S(i^a|en... Steuern ... forgfalttg ... aufgel^alten
hjcrben. A: απδ ber P.affe ... unverttjeiit.
9. 9iinber, 2öit<ber oberS. ...fofl man$. B:tt)ae fie
ncii)if| haben von jungen Sarren. dW.vE:n)a«noti)ig
ifi, (nebmli(^) iunge'Sitcrc. vE: ηαφ bem aSerlans
gen. dW: wie eö öerian^icn. B: ηαφ bem »αδ bie ...
fagen njerben ... taft ηίφ(δ bran feilte. dW: o^ne gu
»erfe^ien. vE: fo ba^ fein fje^ler fei.
158 (6,11-18.)
E^dras.
VI.
Aedifteationis venia narii consummatio et inauguratto.
maiv προςφ^ροντες ενωδίας τφ &εφ rov
ουρανού, nal προςενχωνται εΙς ζαοην τον βα-
σιλέως και των vimv αντον, ** Και άπ εμον
έτε^η γνώμη ^ oti πάς άν&ρωπος ος αλλάξει
το ρήμα τοντο, καϋ^αιρε&ησεται ξνλον έκ
της οικίας αντον κ«« ώρ&ωμενος παγησεται
in αυτόν f aal 6 οΊχος αντον το κατ εμε
ποιη&ήσεταί. *^ Και 6 ϋ^εος ον κατασκηνοϊ
το όνομα «κίΓ, καταστρεχραι πάντα βασιλέα
και λαον ος εκτενει την χείρα εαντον άλλάl•,aι
η άφανίσαι τον οίκον τον ϋ^εον εκείνον τον
iv Ίερονσαλημ. Έγώ /ίαρεΐος ε&ηκα γναόμην^
επιμελώς εσται.
*^ Τότε Θαϋ&αναί έπαρχος πέραν τον
πόταμου y Σαΰ-αρβονζαναί και οι σννδονλοι
αντον, προς ο άπέστειλεν /ίαρειος 6 βασι-
λεύς j όντως εποίησαν επιμελώς. ^^ ΚαΙ οι
πρεσβύτεροι τών Ίονδαίων φκοδόμησαν και
οι Αενΐται εν προφητείΐ} Άγγαίον τον προ-
φητον κα« Ζαχαρίον νίον Άδδώ. Καϊ άνφ-
κοδόμησαν καΐ κατηρτίσαντο άπο γνώμης ϋ-εον
^Ισραήλ καϊ άπο γνώμης Κνρον κα\ /ίαρείον
και ^Αρ&ασασϋ^α βασιλέως Περσών. ^^ Καϊ
ετέλεσαν τον οίκον τοντον εως ημέρας τρίτης
μηνός Άδάρ^ ο έστιν έτος έκτον της βασιλείας
//αρείον τον βασιλέως.
^^Και εποίησαν οι νιοι ^Ισραήλ, οι ιερείς
και οι Αενΐται και οι κατάλοιποι νίών άποι-
χεαιας εγκαίνια τον οίκου τον &εον έν ενφρο•
avvjj. ^"^ Kai προςηνεγκαν εις τα εγκαίνια
τον οίκου του &εον μόσχους εκατόν, κριούς
διακόσιους, αμνούς τετρακόσιους , χιμάρρους
αιγών περί αμαρτίας υπέρ παντός 'Ισραήλ
δώδεκα εις άριϋμόν φυλών Ισραήλ. ^^ Kai
10. Β: ττροςςρ«^. ΐνωδ. ... * τών.
11. Β: ω^Θ•. πληγήσίται.
12. Β:;^<Γ^α αύτα. EFX: άλλ. χαΐ αφ. Β* iniivov
(AEFXf).
13. Β: ©αν^αναϊ (cf. 5,3. 6.) 6 ίπ. ... J. (* 6)
βασ.
14. Β: '/»ί.^χο(ϊθ;«5σαν. A^^iiv π(}οφητίγ.. Β: βα-
σιλέων (βασιλέως ΑΕΧ).
15. Α.^: /da()iH.
16. Χ* τ« οίκ». EFX: μιτ (ύφροσννης.
17. Α** τβ οΐ'κ» (A'Bf) ... χημάρβς (χιμάς^βς
Α'Β) Β: vnk^ ά/«α(>τ. υπέρ.
Λτ - : jT%':iv »ν Ρ ι ν ;l: - : 15'•*=!•.•
•; : - : ■*• τν: τ j• ^ •• : j•
's• - • τ τ ι•• IT : - (••-::•
Ι ''ϊτ W1 Tibti-b^ nr^ü"^ nian ππώ
j• - : 1 •.'<•: '^ τ - - : τ - j•• :
i" vt τ - : ST - : - ^ •• : j- : •
V τ : IT <T -; ^v : 1 - ρ κ- -»τ τ ν:
;•• -: : • τ : ν.- : τ •• : •.• jt
^ntb rrnna-nnr rnss "^^nn ^ih 13
VST : IT ~ • • •• τ,'ιτ ' Α : ITT : %.- : ι
<•• τ : |--: τ :^- : τ τ ν: ντ : -
j- - - : • 1 • : : - » -j- τ -τι:
• : - : j : λ/ ~ σ : - : τ • :
... j •• : • •• τ : • JT v: - - I •
IT τ J •.• r: : : ^ «.-:-:- : ν τ : ιτ :
IT τ : '. "^" ' * JT : - • •• :
niDbtib ηώ-Γίώ ^ί^n-'^!^ ηι>ζ n^'^b
\ : - i •' - : j• • ΛΤ-: j- •
IT : - '.VT : IT
••τ\••: τ --'IT •• τ : • ι- : j — ;,-
)T τ •.•: ,•• -^- •. -: τ IT •• : jt :
- ; -: I- ^ •!: - : ιτ : •.• : ^τ :
' • - τ 1 j• : • τ : I • τ ; jt τ ν:
'jh.^i? ^η^β^ϊ] ηίίπ ranii ι^^ι^ίί
-ιώ^^-'^ΊΠ bii^to'^-bs'b^? ^ί^onb
— ; •: "τ:• τ - <ττ-:
*ΐΏ^ρηη ;b^^"ιto'^ '^Μώ i^'^'ubis
V. 12. ΠΒΐ ''»ηι ν»ρη '5h «"in
ν. 15. 'κ ^'^ηι
ν. 16. nnsa δ<"53
ν. 17. ^'2^ρη^ «"53 ib. 'ρ ηϊ<13ΠΪ>
ΙΟ. dW: ϊίεΒίίφεη ®. vE: barbringen SBc^Igc*
ϊύφ$. B.dW.vE: Beten ... (Seltne).
11. iDoju ift 0. mir befot^Ien, boß m. fSSl. bieftn
(S^rud) ... jum ^otl^f^aufen gemalt toerben. dW:
@ebci übertritt ... reifen ... baran fc^Iagen. vE:
l^erau^geriffen ... angeft^lagen werben. B: i)rerfl^aui
fen. dW.vE: aiioraPaufen.
&^ta.
(6, 11-18.) 159
Sed ^onig^ ^trafanbto^ung« X)ie SSoHenbung tt« ®ϊηί»ύ^ηη^ bed ^aufe^. ΙΠ•
«Stmmel, unb bitten für beg »itönigg !ie*
1 1 Ben unb feiner Äinber. * Φοη mir ip
foίφer 93efe^i gef(^e^en. Unb tt)eίφer
3)lenfφ biefe 2Borte öeränbert, öon bef
«§aufe foü man einen f&altm nehmen
unb αufriφten, unb i^n baran Rängen,
unb fein «§auö fott bem ®eriφt öerfatten
12 fein um ber %i)at ttjitlen. *3)er ®ott
a6er, ber im »^immei n^o^net, bringe um
aUt Äbnige unb 33oIf, baö feine ^anb
au^redt ju anbern unb gu breφen baö
φαηδ ©otteS in Serufaiem. 3φ, Φα*
riug, i)abe bieg befohlen, ba^ eg mit
^iei^ geti)an n?erbe.
13 Φαδ traten mit ^ieig 3;^at:^nai, ber
Sanb^jieger jenfeit beg SafferS, unb
@t:^ar SSofnai, mit i^rem Olat^, ju n?el*
(tjcn ber jtbnig Marino gefanbt ^atte.
14* Unb bie ^eiteften ber 3iuben baueten,
unb eö ging ^on Ratten burφ bie 3Beif*
fagung ber $roVi)eten «^aggai unb @α*
φαrjία, beg Θο^ηδ 3bbo. Unb Baueten
unb riφteten auf ηαφ bem 35efe^I beö
©otteä Sfraelö unb ηαφ bem ^efe^I
Äoreö, i)ariu0 unb ^rt^afaft^a, ber
löJtbnige in Werften. *Unb i)oUbrαφten
baö ^auö bie an ben britten ilag be0
Wt aWonatS ^ar, baS tt>ar baö feφfie 3a^r
beg Λönigreiφβ beS Jlbnigä 5)ariug.
16 Unb bie Äinber Sfraei, bie ^riejier,
bie Seöiten unb bie anbern .Rinberbeö ©e-
fängniffeS hielten Eintreibung beö *^au*
17feö ©otteS mit ^reuben. *Unb opferten
auf bie (Sinn^ei^ng beS ^aufeö ©otteö
t)unbert jtälber, gwei ^unbert Sämmer,
öier ^^unbert 93b(fe, unb jum (Sünbo^fer
für baä ganje Sfraei gtüölf ßiegenbbife,
18 ηαφ ber3a*i ^'er (Stämme Sfraei. *Unb
13. U.L:ienfeitbemSaffer.
15.19.U.L:anonben.
17. Ü.L: für ö^njeg 3frael.
Esi5*i2; ferant oblationes Deo coeli, orent-
tTim.u,!*. qj^g pj.Q ^jjy regis gj filiorum ejus.
*A me ergo positum est decretum, 11
ut omnis homo, qui hanc mulaverit
Est.i,t9.Dn.jyggJQ^gjjj^ tollalur lignum de do-
Eit.ü,v3.7,to.iiio ipsius, et erigalur et configatur
^ aVs.'v'»^"" in eo, domus autem ejus publicelur.
iBg 9,3. * Deus autem, qui habitare fecit nomen 1 2
suum ibi, dissipet omnia regna el
populum, qui extenderit manum
suam, ut repugnet el dissipet domum
Dei illam, quae est in Jerusalem.
Ego Darius statui decretum, quod
studiose impieri volo.
Igitur Thalhanai dux regionis trans 13
flumen, et Slharbuzanai et consiliarii
ejus, secundum quod praeceperat
Darius rex, sie diligenter executi sunt.
*Seniores autem Judaeorum aedifi- 14
cabanl, el prosperabantur juxla pro-
5,i.zach.4,e.pj^gyg^ Aggaei prophetae et Zacha-
riae filii Addo. Et aedificaverunt
et construxenint jubente Deo Israel,
▼.3.12.7,1. el jubente Cyro el Dario elArtaxerxe,
regibus Persarum. *Et compleve- 15
runt domum Dei islam usque ad
Est.3,7. diem tertium mensis Adar, qui est
4^24. annus sexlus regni Darii regis.
Fecerunl autem filii Israel, sacer• 16
dotes el Levitae el reliqui filiorum
Nin.7,10. Iransmigrationis dedicationem domus
^2Cfa.7,'9l• Dei in gaudio. *Et obtulerunl in 17
iRg.8,H3. dedicationem domus Dei vilulos cen•
lum, arietes ducenlos, agnos qua-
8^35. dringenlos, hircos caprarum pro
peccalo lotius Israel duodecim, juxla
numerum tribuum Israel. *Etsta-18
15. S* regri.
12. ber feinen 9t(imenbafeIbftn>of)nenläfret^ werfe
nieber. B: üJoHe umbringen. dW: fiürje ... Golfer.
vE: ieben St. u. jebe« 33. dW.vE : (bcn Sefeijl) gu
übertreten; (unb) ju jerfiören. A: it)iber|ireben. (B:
abermaii ^u »erberben?) vE: f^neti fotl ev \)oitjogen
toerben. B: eiiigjl.
13. Φα t1). alfo ... um be^toiaen, ma» ... vE:bem
eem&^.
U. bti Aömgft. B: il^nen tool^l t). ji. dW: glüif«
ίίφ. vE: fle Ratten gtücfU^en i^^-^rtgang. A: e« ges
lang i^nen, ηαφ ber 2B. B.dW: baueten u. »ofieni
beten.
15. B: Sllfo toarb b. ^. üoUbra^t. dW-.beenbtgt.
vE: ooitcnbet.
16. biefeft^. (4,1.) dW.vE.A: feierten. B.dW.
vE.A: bie @inh). dW: biefc6 ©ottci^aufe«.
17. Od)fen ... Sßibber ... Lämmer. B: Darren,
dW.vE: (Stiere.
160 (6,19-7,7.)
ΤΪ.
Ksdras.
Xtrae cum edieto regio reversio*
ίΰτη^αν τονς ίερίΐς iv διαιρεαεσιν αυτών, χαΐ
toifg ^ίενίταζ iv μβρισμοΐς avtcov έπΙ δουλεία
-^εον του έν ΐερονβαλημ, πατά την γρα(ρην
βιβλίου Μωνση.
^^ Kai έηοίηααν οι υίοι της άποικεβίας το
ηάαια τι} τεσΰαρεςκαιδεχάτγ} τον μ^ινος του
πρώτου. ^ Οτι εκα^αρίσ^ησαν οι ίερεΐς καϊ
οι Αευΐται^ εως εϊς πάντες καϋ^αροί' κα\
έσφαζαν το ηάσχα τοις ηασιν υίοΐς της
άηοιχεσίας και τοις άδελφοΐς αυτών τοις
Ίερευβιν καϊ έαυτοΐς. ^* Καϊ εφαγον οι υιοί
Ιοραηλ το πύσχιχ,, οι άπο της άποικεσίας^
κα\ ηας ο χωριζόμενος της άκαϋ^αρσίας ί&τών
της γης προς αυτούς, τον εκζητησαι κνριον
τον ϋ^εον Ισραήλ. 22 j^^ß^j ίποίησαν την
ίορτην των άζνμων επτά ημέρας έν ευφρο-
σύνη' οτι εν(ρρί(ΐ>εν αυτούς κύριος, και κύριος
έπεστρεψεν καρδίαν βασιλέως Ασσονρ ίπ αυ-
τούς κραταιώσαι τάς χείρας αυτών έν ίργοις
οίκον τον ϋεοϋ Ίαραηλ.
\U» Κα\ μετά τα ρήματα ταντα εν βα-
σιλεία Άρ&ασασ&α βασιλέως Περσών άνέβη
"Εζρας νιος Σαραίου, νίοΰ Άζαρίον, νιου
Χελκειον, ^υιον Σελλονμ, νίον Σαδδονκ,
νίον 14χιτώβ, ^ νίον Σαμάρεια, υίον Έζριά,
νίυν Μαραιώϋ, ^ υίον Ζαραία, νίον Οζίον,
νίον Βοκκί, ^ νίον Αβισονέ, νίον Φινεές,
νίον 'Ελεάζαρ ^ νίον Ααρών τον ιερέως τον
πρώτον ^ αντος Εζρας άνέβη εκ Βαβνλώνος,
καϊ αυτός γραμματεύς ^αχνς έν νόμφ Μωνση,
ον εδωκεν κύριος 6 &εος Ισραήλ. Και εδωκεν
αντφ 6 βασιλεύς, οτι χειρ κνριον &εον αύτον
έη αύτον έν πάσιν οις έζητει αϊτός, "^ Και
άνέβησαν άπο νίών Ισραήλ και άπο τών ιερέων
καϊ «Λτο τών Αενιτών κα\ οι ^δοντες και
οι πνλωροί κ«# οι Να&ινειμ εις 'Ιερουσαλήμ
18. Β: ini dnXfiat; &ιβ iv'^h^. ... ßißks. 4: Μωση
{Μίανση Β et Α alias).
20. Β* (alt.) οΐ.
21. Β* (pr.) oititöv.
η. Β* (alt.) κύ(>ιος.
1-5. Nomina prr. ΑΙ. al.
1 . Β: */?σ(ί(<ας• (eliam in sqq.) ... XtXxia (FX:
Χίλχί«),
2. Β: Σίλάμ. Α» : Σααόβκΐ (2•α()<ϊ«κ Α2Β).
3. Β: Σαμα()ϊα, ... ^Εσριά ... Μαρκ>)&.
4. A*:OCti;/? 'Ouoi'? (Otia Χ^Β).
7. Β• από των νΙών . . Να&ινιμ.
ι : IT : : - : -τι•• ί ' : ιτ •. : • τ — :η
ν- : • Av : t • -• IT τ ν: ,- . -;
-AT - V IT - ■• : j -:, —
j• '1 «IT :• j - KT r JT τ : - ί
dbs ηπίί3 a»ibni o'^anän ^i^nrsn
JT •. IT ••• ; !Γ • : - : s• -: i - -: ιτ •
'^Da-bi^b ncfen ^^ηχά^^ o-^-nint:
I•.• τ : V.• -; I - jv •••-:■-: τ
τ - .•• • τ - •• τ : • Ι" : j : ι -
ι •''\r τ ί- /- : \ • tt : • - τ :
jbii")to'^ snp^i niJT^b tiän^b onb^
Ι" τ : • )•• ■••: IT r : • ,ν•• •• -:
AT : • : vT^ ,- : ' .) - - ξ-'τ'
-T;b^ nb ηΟιΤί nin*^ on^to-^s
1 ν IV *"* . " •• : τ : ^ JT : • i*
TDiibiu? ^T\^T. Pj.ni? ο•Τ^? ^^üsN
rii:Db)32 nbkn onn^n ηπί^ι "i^ii.
V : - : V .• Γ j« τ : - :
I •.• τ : ν .,τ τ ' ν IV : : - : - : -
-ρ :ni'pbn-p ηητ^-ρ in^to 2
'ν ιτ1• : • Ι ν ντ :--: 'ν τ τ :
Ι ν Ι τ : IV ντ : — : ' ••• jt : :
^ϊΐίϊί'^ηκ-ρ :'^p2-p ^•τ^-ρ π^^πίτ i^
• -: ι ν Ι ρ -.^ 1 ν ν• \ 'ν >τ ; - :
ΐρ^π 1>^«-13 "•!?^'?Ί? ^™'?Ί?
bistj ribv k^iy s^in :ώχΊη 6
ν τ • JT τ τ : ν ι τ
J- : • τ ί•• ι :
Ι ν •- •• τ : • J" .•: ^y : ' ,- ; ν -:
rb^? vnbi^ nin'^-i'^s "φτ^τ: ib
TT τ ••• : «τ • - : F ν •.• - j
b^5'Ίto'''-^DΞn ^b^^^ :intbMb3 7
•• τ : • •• : • IT -.•(-- ι τ IT- '^ ν
• : ι : ,- : • • : - : • -: ι - Ι •
y-: 1 - :
ν. 18. ηηεπ κ 33
18. Crbnungen ... iUbtlfeilungen ... μι ^crufolcm
ift. Β: ηαφ ibuv ^ertl^eilung ... SlbtijeiliUM. dW.
vE: b.flcileten b. ^i^r. ηαφ ii^rcn (D.). B.dW.vE: jum
!Dienftc ©ottei. A: über ba6 ^ii'crf. B.vE: ηαφ ber
S3or^φrift ϊ>€ί ^.3)Ί.
19, vE:fcierien. B.dW.vE.A: ba« φ.
®^ta^
(6. 19—7,7.)
©er ^ittber bc^ ©efangttiiTe^ ^affa^. ®§ra bec (^cJriftgelcOrtc u« feine föcöletter.^I.
jleHten bte ^riefler in i^re Drbnung, χιη'ΰ
bic Set>iten in ii)rc <iQut, gu bienen ®ott,
bcr in Sfrael i|l; irie e0 9είφΠ66$η fle^t
im Φαφο «Diofe.
19 Unö Die hinter bc§ ©efängniffeg t)kU
Un ^affa^ am üicrje^^nten 3!cige t)eö erftcn
20ü)ionatö. *^em\ bic $rieftcr unb !^e*
»itcn i^attcn ίϊφ vereiniget, ba^ fie aCie
rein waren n?ic (Sin S^ann; und [φίαφ*
teten bag ^affa^ für alle Jtinber beg
©cfängniffeö unb für i^re 8rüt>er, bie
21 ^riefter, unü für Ρφ. *Unb bie jtin^
ber Sfraei, bie au8 bem ®efängni§ η?α-
ren wieber gefommen, unb ade, bte ίίφ
ju ii>nen abgefonbert t)atun oon ber Un*
reinigfeit ber Reiben im SanDe, ju fu=
φen ben v^errn, ben ®ott SfraeB, a^m,
22 * unb hielten baä i^efl ber ungefäuerten
*3rote fieben 3^age mit ^reuben; benn
ber «§err ^atte fte fri)^liφ gemad^t, unb
bag ^erj Deö Jtönigg ju 5iffur §u i^nen
gettjanbt, ba§ fte geflärft würben im 2Berf
am ^aufe ©otteö, ber ®ott SfraeU ifl.
VII. "ίΐαφ biefen ®efφiφten im Ä5*
nίgreiφ ^2lrt^afafl^a, beö ^5nig3 in $er*
ficn, jog i;erauf üon 33abel (Sgra, ber
6oi)n ©eraja, beg (Sol)neö ^2lfarja, beg
2 Soi)neö <§ilfia, * beg ^o^neö (SaÜiumg,
beä 8o^neö B^bofö, beö 6of)neö Ql^i-
3tobg, *beÄ @o^neö ^2lmaria, beö (So^-
4 neö 'iifarja, beö <Soi)neö 3J?erajoti)ä, *De0
SoOneg (Sera^ia, beö So^neö Uf{, bed
5©o^neg 59ufi, *beg So^neg ^bifua,
beg 6oi)ncä ^ine^aö, beg SoijneS (Sica=
farg, be0 Θοί^ηεβ '2iarong, beö oberfien
6^ricj!erd: * tt?eίφer war ein gefφicfter
(δφrifιgeίe^rter im ®efe§ 2)?ofe, baS ber
.i&err, ber ®ott SfraeU, gegeben ^tte.
UnD ber SthUQ gab i^m aileö, tva^ er
forberte, ηαφ ßcr «i&auD beö J^errn, feineä
7 ©otteä, über i^m. *Unb eö jogen herauf
etίiφe ber Jtinber Sfrael unb ber 3[5ricfler
unb ber Seoiten, Der «Sänger, ber X^or-
^üter unb ber 9fZett?inim gen 3erufalem,
2Ch.30,1
6.
luerunl sacerdntes in ordiiiibus suis
et Leviiiis in vicihus suis super opera
Dei in Jerusalem, sicul scriptum est
Fecerunl autem filii Israel Irans- 19
Ex. 12. ,jrijgry[iünis pascha quartadecimu <!ic
i;ch.3o,3.t5. niensis prinii. *Purificali enim fue• 20
Neh.r^,3u. j,yjj^ sacerdotes elLeviiae quasi unus:
35^omnes mundi ad immolandum pascha
universis filiis Iransmigralionis el
fralribus suis sacerdolibus et sibi.
*Et comederunl filii Israel, qui re-21
versi fuerant de transmigralione, et
^'m.9"f4* omnes qui se separaverant a coin-
Eer.Ms. quinaiione gentium terrae ad eos, ut
quaererent Dominum Deum Israel.
2Ch.3o,2i. ^^^ fecerunt soiemnilatem azymorum 22
Septem diebus in laelitia; quoniam
laelificaverat eos Dominus et conver-
terat cor regis Assur ad eos, ut ad-
juvaret manus eorum in opere domus
Doraini Dei Israel.
Post haec autem verba ία VII•
4,7 6,14. regno Arlaxerxis, regis Persarum,
icii,iilli.Esdras filius Sarajae, filii Azariae,
ich.ii,n. filii Helciae, *fihi Sellnm, filii Sadoc,
7,1.
filii Achitol), * filii Amariae, filii
ich.e,5i.. Azariae, filii Marajolh, * filii Zarahiae,
filii Ozi, filii ßocci, * filii Abisue,
ich.6,4.50. filii Phinees, filii Eleazar, filii Aaron
sacerdotis ab initio: * ipse Esdras
v.fi.Neh.is, 3scendit de Babylone, et ipse scriba
*Y^^*„*a^''^velox in lege Moysis, quam Dominus
Deus dedit Israel. Et dedit ei rex,
^*'' e6.'^*''^'secundum manum Domini Dei ejus
super eum, omnem pefiiionem ejus.
* Et ascenderunt de filiis Israel et
de filiis sacerdotum et de filiis Levi-
tarum et de canloribus et de janito-
''*'*^ ribus et de Natbinaeis in Jerusalem
20. B: tt)ie ein dtnjiger, fie ». α. rein. vE: ineges
fammt. B: ^affa^lamm.
21. dW: Unb c5 ci%m [ba« ^affai)] ... »er Γιφ cibs
gcf. ... üBölfer [u. |ΐφ gementetj \i\ it)n ii.
22. bcd «ottcs 3fr. dW.A: be^ UtMef. B.dW.
vE.A: erfveuer. B.vE: ba9 er iijre .ξιάηοε flärfte. A:
i^reu φ. fjaif. dW: fte untcrflü^te.
1. vE: IBecjcben^eiten. dW: JJfngen. B.dW: un*
ter ber 0iegierung. vE: ^crrfc^aft.
5. vE: Jpüiienvriefiere.
6. B: fertiger. B.dW.vE: fein (lan^ea (afl f.) ^er
flei)ren. d W: ba bie ... ivaUetc. vE: weit ... njar.
7. dW: jogcn [mit {i;mj. vE: gingen. (2,42.43.)
11
162 (7,8-17.)
Esdras.
VII.
Msrae eum edtcto regio reversio.
iv hu εβδόμφ τφ Άρ&ασασ&α τφ βα•
(JiXet. ^ Kai ηΧϋον εις 'Ιερουσαλήμ τφ
μψΐ τω πεμπτσ), τοντο έτος εβδομον τφ
βασιλεΐ. ^"^Οτ« h μι^. τον μηνός τον πρώτον
αντος έ&εμελίωσεν την άνάβασιν την άπο
Βαβνλώνος, fV δε τ^ πρώτη τον μηνός τον
πέμπτον ηλΟον εις *Ιερονβαλημ^ οτι χε)ρ β^εον
αντον ην άγαϋη έπ αυτόν. ^^'Οτι "Εζρας
εδωκεν καρδίαν εαντον ζητησαι τον νόμον
καΐ ποιεΐν καΙ διδάσκειν iv Ίαραηλ προς-
τάγματα και κρίματα.
** ΚαΙ αντη η διησάφησις τον διατά-
γματος ον εδωκεν Αρ&ασασ&α. τφ "Εζρα
τφ ιερεΐ, τφ γραμματει βιβλίον λόγων εν-
τολών κνρίον και προςταγμάτων αντον επΙ
τον Ισραήλ'
*^ Άρ^ασασ&α βασιλενς βασιλέων Εζρα
γραμματει νόμον κνρίον &εον τον ονρανον,
Τετέλεσται ο λόγος καί η άπόκρισις ' *^ ^Απ
έμου ετε&η γνώμη, οτι πας 6 εκονσιαζό μένος
έν βασιλείίξ, μον άπο λαον Ύσραηλ και ίερίων
και Αενιτών πορεν&ηναι εις 'Ιερουσαλήμ μετά
σον πορενί^ήναι. ^^Άπό προςώπον τον βα-
σιλέως κα\ των επτά ανμβονλων απεστάλη
επισκεχρασχ^αι επϊ την Ίονδαίαν κα\ εις Ιερόν-
σαλημ νόμφ ϋεον αντών τφ έν χειρί σον
** και εις οίκον κνρίον άργνριον και χρνσίον,
ο ο βασιλεύς καΐ οι σνμβονλοι εκονσιάα&ησαν
τφ &εφ τον ^Ισραήλ τφ εν Ίερονσαλημ κατά-
σκηνονντι' ^^ και πάν άργνριον καΐ χρνσίον,
ο 7( αν ενρης εν πάσχι χώρα Βαβνλώνος
μετά εκονσιασμον τον λαον και ιερέων των
ικονσιαζομενων εις οίκον 'ί>εον τον εν Ίερον-
ααλημ. *7 [ζ^^ΐ j^^p προςπορενόμενον τοντο
ετοίμως εντα^ον εν βιβλίφ τοντφ, μόσχονς,
8. Β: ^λθ^οσαν ... τβτο το ίτος•.
9. Α** τ» τζρώτβ — τ» μηνός (A^Bf). Β: ηλ&ο-
fJav.
Η). Β: Εσάρας ίδωχίν εν καρδία αντ» l^fix. Α'* ev
(A2Bt).
12. Bf (a. OfH) TÄ A2B2(?): Τ(τίλέσ&ω {Ttri-
λίσταιΑ»ΕΡΧ; Β*: Τίτελίστο?). Β* ό.
13. Χ* (alt.) πορίνϋ^ηναι.
14. FXt (ab iu.) *α&ότι. EFX* «ς.
15. Ai*os. o(A2Bt).
16. Β: ο η εάν.
17. Β: Κ. navrxt nq. rnrnv h.
•r Α • - (- V j - 'yr t I : /τ -
τ ν : • ^ ' ν IV - ν • : - /-ι
VT-.• ι- - ••. : J ' ^ • IT V j -
N2 '^ώ^Ώπη tti'Thb ιπί^ηη bnsia
trt^ nnitsn rnb^i-i^s übto^"i'^-bii
IT τ J^ - {.r :•'■ - : •- t j : ν
η•Ίίη-Γν^ tü-nb iinnb Τ'^τι knrr '^s "^
Λ -.' r : VT :
ί bjss'niprb?
jT : ν : Λτ - : - ' ••• w : ? - r - : -
ν : VT - : iT ■•': • τ τ - τ τ - (-
nn:nti-b:D "^^ h:^ti D^to ^βώ jn^rn^iia
j-- : • τ j• •• : _■• • • v|.. :
'^nionäi b^5Stΰ'^ Ni3r-i)3 '^n^inb^s
• J -r IT : •• τ : • τ - ' • • : - :
nn^ ™3? obtö^n'^b Tintib s'^^bn
? IT : f VT • ν : ι • ' st : ♦ -τι••:
*- : * : τ ί ~ τ fr: » • • ••': τ
» IT • r » IT τ ν: j- : av : ! ^ :
JT : - • AT : I j- : ντ τ Γ• :
"^n Vi^ito"^ nbsb bhDnn Nnibr'^i
w bnm n3*^TO bb3 nstbnn '^n
Av τ j- • : v. : - : - : j•
!,;_.. γ_ _. ,γ . <, _ τ- ; •
-bs :Dbtüii'T^n ^n Dhnb^ί n'^nbi7
τ IV : ι • r ν ~: ιτ ■.•'• ;•• ί
^ίtDD:D^ wpn mibcs run b::p
JT ί - . "»: • τ ; - ί τ τ : j"i:
V. 9. b"2t5
V. 13. ntD3> k"3s ib. nrs)2 Dn κ"»
V. t4. i<'iU52 n"32 ib. "fttpa fc<"3n
v. 15. npsn ϊ<"33 V. 16. nnEJtn bn k"d2
8. et ?om ... tief«« (leb. 3af)red b. J(.
9. warb bcr Einfang gemadit. B: bai trat b. 21.
ba^ man ». 33. ^inaufjoo. dW: tt)Uϊ^e angeorbnet
bai ^eraufiiicl^en. vE.A: l^ng er an. dW;babiegü*
tige ... toaltete. vE: toeü ... »αϊ.
®dto.
(7,8-17.) 163
Stttfunft geit Serufalcm, ®c§ Äönig^ Sltt^afaft^a förtcf«
VII.
im flcBenten Sa^t ^rt^afaft^^a, beg Λδ«
8 ntgg. * Unb fic famen gen Serufaicm
im fünften SD^onat, ba§ i^ baö fletente
9 3a^r beg ^önigg. *^enn am erfien
ilagc beö erflcn SWonatS trarb er Oiat^S
i)erauf ju jie^^en toon Q3afeei, unb am er=
Ä:en itage beö fünften 9)ionat8 fam er
gen Scrufalem, ηαφ ber guten ^^αηΌ
10@otteg über i^m. *^enn @gra fc^icfte
fein «Oerj, ju fudjen bag ®efe^ beä «^errn,
unb ju t^un unb ju lehren in Sfrael
®e6ote unb utiäijU.
11 Unb bieg ifl ber ^n^jalt beS 33riefe8,
ben ber ,itönig ^rt^afafi^a gab d^xa,
bem ^riefier, bem Sφrtftgeίeζrten, ber
ein Se^rer mar in ben SÖorten beö «öerrn
unb feiner ©ebote über Sfraei:
12 5lrt^afajt^a, ^önig atler^önige, (Söra,
bem $riefler unb (Sdjrifrgeieijrten im ®f-
fc§ beö ©otteg ijom «^immel, triebe unb
13 ©ruj! * Q3on mir ijt befohlen, bag atte,
bie ba frein?illig pnb in meinem Oleiφ,
beg QSoIfg Sfraet unb ber ^riejier unb
ü^eviten, gen ^erufalem gu gießen, ba§
14fle mit bir jie^en, *öom Könige unb
ben ficben Oiati^g^erren gefanbt, ju be=
fuφen 3»ba unb Serufalem, ηαφ bem
®efe| ©otteg, bag unter beiner ^anb
15ijlj *unt) mitne^mejl «Silber unb ©oib,
bag ber .itbnig unb feine Olat^g^erren
freiwillig geben bem ©Ott 3fraelg, beg
16 SSo^nung ju Serufalem ifl, * unb aller*
lei (Silber unb ©olb, bag bu finben fann^
in ber ganjen Sanbfc^aft ju *-8abel, mit
bem, bag bag 93olf unb bie ^riefter frei*
willtg geben jum «^aufe ©otteg §u 3eru*
17 falem. **2llleg baffelbe nimm, unb faufe
mit §leif toon bemfelben ©elbe itälber,
8. 9. Ü.L: anonben.
13.U.L:ba§biemitbit.
16. A.A: mit bem, »αβ.
anno septimo Arlaxerxis regis. * Et 8
venerunt in Jerusalem mense quiiilo,
ipse est annus seplimus regis. *Quia 9
in primo die mensis primi coepil
ascendere de Babylone, et in primo
die mensis quinti venit in Jerusalem,
T.6.28.8,i8.j^jjg manum Del sui bonam super
se. * Esdras enim paravit cor suum, 10
Mt.5,i9.Act.ut invesiigaret legem Domini, et fa-
^'^• ceret et doceret in Israel praeceplura
et Judicium.
Hoc est aulem exemplar epislolae 1 1
edicti, quod dedit rex Arlaxerxes
S*26,Y.' Esdrae sacerdoti, scribae erudito in
sermonibus et praeceplis Domini et
cereraoniis ejus in Israel:
ift.Se,?'. Arlaxerxes, rex regura, Esdrae 12
^*'^'"*'®'*^sacerdoii, scribae legis Dei coeli do-
clissimo, saiutem. *A me decretum 13
est, ul cuicumque placuerit in regno
meo de populo Israel et de sacerdo-
tibus ejus et de Levitis ire m Jeru-
salem, tecum vadat. *A facie enim 14
E.t.i, 10.14 j.ggjg g^ Septem consiliatorum ejus
missus es, ut visites Judaeam et Jeru-
'■^^• salem in lege Dei tui, quae est in
8,25, manu tua; * ei ut feras argentum et 15
aurum, quod rex et consiliatores
ejus sponte oblulerunt Deo Israel,
*''^^' cujus in Jerusalem labernaculum est,
* et omne argenlum et aurum, quod- 16
cumque inveneris in universa pro-
vincia Babylonis et populus oflerre
volueril, et de sacerdotibus, quae
sponte oblulerint domui Dei sui, quae
est in Jerusalem. *Libere accipe, et 17
sludiose eme de hac pecunia viiulos,
1 5ss. Fulgo t7z^erp^.:tabernacu!am est. Et omne
Jerusalem, libere acc. ...
10. B: richtete f. φ. fefl. dW: ^atte ... barauf fles
rtc^tit ... ju eφrfφen u. μι erfuiltn, u. ju lehren ...
vE: im ... forfc^cn.
11. a». ber ®tbote ... ^a^ungcit. B.dW.vE.A:
bie Slbfφπft. dW: (δφν., gdel^rt in ... A: funtig
ber Söortc. B: ber ein (S^riftg. toar in ... vE: bem
@φΓ.
12. ber ^öni^e ... bem 33οΠ€ omtnenett , unb fo
weiter. (B: ade 9ßot)ifai)rt, u. auf foIφe 3elt?)
13. feinerer* ... foUen m. b. j. B: mögen. dW:
»et bereiitöilUg iji ... barf. vE: ... ηαφ f. freien
SBillen ηαφ 3. ge^en toill ... fann.
14. aüevtna^en bu ... feinen ... biflt. B: \)on ϊφ
»egen baf ... nirft. dW: oKbiPtüeil ... JRätiien. B:
nαφ3ufuφen. vE.A: (inSSetreff) ... ^u untcrfuφen.
dW: eine Unterfuφung anju^ellen. B.dW.vE.A:
int», φ.
15. mitjunelimen. B.A: ba^in ju bringen bae ...
dW.vE: ijinjubr.
If). iijres ©oiteö. B:f.vvirft. vE:niagfl. Bmebfl
ber freitriil. ®α^ ^e« Φ. dW.vE: ben fr. ©abm.
1 7. Sintemal bu fofort faufen foüft t>on ...
11*
164 (7,18—26.)
Ksdras.
VII.
Msrae cum edicto regio reversio*
κρωνς^ αμνούς y χαϊ ϋυσίας αν-τών χαϊ σπον-
δής αντών χαΐ προςοίαεις αυτά έπι &νσια-
στηρίον τον οίκον τον &8ον νμών τον Ιν
'ίί-ρονσαλήμ. *^ Και et τι im σε και τονς
άδίλφονς σον aya&vvx^rj εν καταλοίηφ τον
άργνρ/ον και χρνσίον ποιήσαι^ ως αρεστον τφ
ι9*φ νμών ποιήσατε. *® Και τα σκεύη τη
διδόμενά σοι εις λειτονργίαν οίκον &εον πα-
οάδος ενώπιον τον &εον εν Ίερονσαλημ.
20 Kar το κατάλοιπον χρείας οίκον ϋεον σον,
ο αν φαν^ σοι δούναι, δώσεις άπο οίκων
γάζης βασιλέως ^1 χαι απ εμον. *Εγώ ^Αρ&α-
β((σΟα βασιλεύς ε&ηκα γνώμψ πάσαις ταϊς
γάζαις ταΐς εν περν^ τον ποτημον, οτι πάν,
ο iav αιτήσει νμας "Εζρας ο ίερενς και γραμ-
ματενς τον νόμον τον ϋεον τον ονρανον,
ετοίμως γιγνεσ&ω, '^^ εως άργνρίον ταλάντων
εκατόν, και εως πνρον κόρων εκατόν, και
εως οιιον βατών εκατόν, και εως ^λαίον βα-
τών έκατον, και άλας ον ουκ ίβτιν γραι^ή.
23 Πάν ο έστιν εν γνώμη τον &εοϋ τον ονρα-
νον γιγνεσΟω. Προς^χετε μη τις ίττιχειρήση
εις οίκον τον ϋ^εον τον ονρανον, μη ποτέ γε'-
νηται οργή έπι την βασιλείαν τον βασιλέως
και τών νίών αντον. 24 Xf^i ^^^,, ηνώρισται
εν πάσιν τοις ίερενσιν και τοϊς Αενίταις,
^δονσιν, πνλωροΐς, Α^α&ινε)μ και λειτονργοις
οίκον &εον τοντο' Φόρος μη εατω σοι, σικ
ε'ξονσιάσεις καταδονλονσΟαι αντούς. ^^ Και
σν^ Εζρα, ώς ι] σοφία τον ϋεον η εν
χειρί σον, κατάστησον γραμματείς κα\ κρι-
τας, ινα ωσιν κρίνοντες παντι τω λαφ τω έν
πέρα τον ποταμον πάσιν τοις είδόσιν νόμον
τον ϋεού σον, καϊ τφ μη είδότι γνωριείτε.
Oft r.'- \ ~ » ι\ \ f «, » ,
*" /ν«ί πας ος αν μη ή ποιων τον νομον
τον ϋεον και νόμον τον βασιλέως ετοίμως.
17. Β: ίπΐ τη &νσ.
18. Β: και τβ χ^νσ.
20. Β*τό.
21. Β: δ αν αίτηστί νμ. 'Έσβοοκί ... ♦τ« νόμπ
(AEFXf) ... γινέσ&ο>. '
22. Α» (bis): ßadoiv {βατ. Α^Β) ... * (alt.) έ'ως
(A2|i-j-).
23. Β* (pr.) τβ ... yivia&v). Α*: Π()6ςίχί {-έχιτΐ
Α- Β). Β: ίί',• την ηΐκον .9ί«.
2 4. Π: ΝαΘινίμ.
25. Β•/Εσ(\οα ... * (ult.) ;; EFX: cV πίραν ίπέ(>αν
FX ctinm ν. 21).
2ϋ. B*TÖr.
Ίίπηπ^Ώϊΐ i^V/Si^ pD^ i-^-nin tm
τ : : - - . sir :1α••:•:
■J~ : ' - .. J y .,. • _ . I γ _.
Obnh^ η^3?Ί3 las^Ob nnm^ i^BDs
<^ -; IT ν: / : • ^- : •.• : ντ -: r : η : -
? τ » j. -;j- : ; i• τ- η Ι ι • - |-
η ''"• α'τ: •• : - 'χτ τ ν: j•• » t- : τ :
! Τ Τ ν: j•• : - - : tv ; ι :
h^h^ ^5ncώπn'^^ί η3>ί ^^3^^ :5<3btD ^i
ίΤΊπ: -m3?2 '^^ δί*Ίη•τ•^ pbb niü a^b
AT-.|- j — :/- ν τ - : - • "^ : •• : j•
nSDD i^iDiiD ^ί'Ίτr liD:b^ίüä'^' ^n-b!3 ^'^
<- r T-:|- - : V ! ^ :•.•-! : • j• τ j•
1"-: : • τ : V- -* τ τ - : jt ν: • τ τ
ί ,• - - : τ : ' j• - - -: - : τ :
^h-^b^ i^ro s^b-'^n nb^^i n^ί)2 ηώτ^ 23
τ IT : JT j V- : at : v- :
τ ; - : - ••-::• τ - : jt ν: - - ι .
iiinb ntib-^n ί^^^ώ nbii n'^nb
•• ν: IV <τ : • AT - : jt ••: y '.
J : • I : IT • - V : - - I - »:
<T - τ - •• τ •' : _ JT - - : IT _ τ j• ' • : ι :
sNnb^i n^3 ^nbs^i ^»»mD ^ζ*3?nΓ
JT τ ν: ν •• ί JT τ - j• : τ - IT τ
D^büi iib nbm ibn n^iD^ nD'i
- : τ : τ : ν : : j- : ι •• -: ι•• ; • :
rb'^^'i rüBtii '^ro 'π'τ'3-'^^ Tinbis*
' • τ - : Ι • : ;τ • JV ' τ • • »<τ τ ν:
nnrs ^n i<^3?-b!:b r^xn i'inb-^^
s• : Άτ τ •.•: j- τ ■■ :ιτ τ : • "" r
Ninb sb-'n-b::'! ι ^.rninn n^ ^ίb 26
;• ••:ιν Τ • Τ : ' ι : ι ; ν- τ »τ
Τ : - J• , τ : J Τ τ ν: ι• jt τ ■• τ
V. 18. bis '^ "^^t^^
ν. 19. γ•Ώρ2 ν"53 ib. 6<1ϋ2 Ν 32
ν. 22. ρ*ιιπη 'icy ν. 24. πηε2 5t"5n
ν. 25. 'ρ ']13"Ι1Τ
17. ftimmt bcren^peii^o^fer ... u. fie opfern (6,1 7).
18. Silber u.öolb«. dWrgulbau^t. vE.A: gut
tinifct.
K•. oorbemö. B.dW.vE.A:2)ien|l (bc^^.). Β
dW .vE: überiieferc.
@era*
(7, 18—26.) 1Ö5
©c§ Äoniö^ 5trt5öföflÖa förtcf«
VII.
Lämmer, 335rfe, unb Spci^opfer unb
3!ranfovfer, bag man opfere auf bem
*2lltar bei bem ^aufc eureg ©otteö ju
18 3erufaiem. *Φαμι, η?αδ bir unb beinen
Brütern mit bem üSrigen ®elbe §u t^un
gefättt, baö i^ut ηαφ tem 2öiUen eureö
19®otteg. *Uiib bie ©efcige, bie bir ge*
geben f(nb juni ^mt im ^aufe beineö
©otteö, überantn?orte öor ®ott ju 3eru»
20falem. * ΟΙηφ ϊυαδ me^r not^ fein nnrb
§um «i^aufe beineS ©otteö, bag bir vor*
fäQt auszugeben, baS la§ geben aug ber
21 Kammer Ded Jibnigg. *3Φ ^önig ^r*
t^afafi^a l^ahc Die§ befohlen ben (Βφα^*
meinem jenfeit beS ©afferg, bag, η^αδ
ßöra i?on euφ forbern nnrb, ber $riefier
uno Θφriftgele^rte im ®efe§ ©otteS vom
22 ^immel, bag ii)r baö fleißig t^ut, * biö
ouf ^unbert Zentner Silber, unb auf
'^uubert (Sor Söeijen, unb auf ^unbert
fBati^ ©ein, unb auf ijunbert 33ati) Del,
23 unb (Salj o^ne maa% — *aaeS, n?a0
gel)5ret jum ®efe^ ©otteS vom «Fimmel,
ba§ man baffelbe fleißig t^ue §um ^aufe
©otteö vom J^immei, t>a^ niφt ein 3orn
fomme über beS 5l5nigö ^önigreiφ unb
24 feine Äinber. *Uub euφ fei funb, 'Da^
i^r niφt «ϋϊαφί i^aht, 3ing, Sott unb
j;äί)rίiφe 9flente ju legen auf irgenb ei*
nen ^ricjter, Äeviten, Sänger, 3^l;or^ü-
ter, 9^eti)inim unb Wiener im Ǥaufe bie*
25 feg ©otteö. * 2)u aber, (Söra, ηαφ ber
*-iÖei8^eit belncg ©otteö, bie unter bei*
ner ^aub ift, fe^e ^Jίiφter unb Pfleger,
bie aüeg 33olf πφιεη, baS jenfeit be§
SOöafferö iji, aUe, bie baä ®efe^ beineä
®otteg tviffenj unb χίπίφί eö niφt n^if*
26fen, bie leljret eö. *Uur) alle, bie ηίφΐ
mit %Ui^ tl)un n^erben baä ®efe| bei*
neö ®oiteg unb bag ®efe^ beö ,^5ntgg,
22. Ü.L: Silber« ... 5Dcin« ... DelS ...
Saljeg. !
20. bem ®cba^i>aufe. dW: bie übrige S^t^ibburft
be3 ^. vK: xoai bu etit»a für ηοφ weiteren 33ebarf ...
ausgeben fcUiefl.
21. aUett ^d). ...foId)ed fi. Qctlyan wette. B: ei-
iigfl. vE: \a)k\xnu] geleifiet.
22. dVY.vE.A: Xaieiite. B.dW.vE: ebne Φοί^
f^rift.
23. fcbleuntfl ... feiner Ä. B: \ra6 ba ijl aus 33ei
fe^l ... dW: befüijlen ijl vorn. vE: t>er äBille be« ...
arit'tes, agnos, et sacrificia et 11•
bamina eorura, et offer ea super
allare lempli Dei veslri, quod est
in Jerusalem. * Sed et si quid 18
tibi et fralnbus tuis placuerit de
reiiquo argenlo et auro, ul faciatis,
juxta voliintalem Dei vestri facile.
8,26«. * v'Qsa quoque, quae danlur tibi in 19
minisleriuni domus Dei lui, trade in
6,ö,. conspectu Dei in Jerusalem. * Sed 20
et cetera, quibus opus fuerit in
domuni Dei lui, quanlumcnmque ne-
cesse est, ul expendas, dabilur de
tbesauro et de fisco regis * et a21
nie. Ego Arlaxerxes rex slatui at•
que decrevi omnibus cuslodibus arcae
publicae qui sunt trans flumen, ut,
quodcunique pelierit a vobis Esdras
""•"• sacerdos, scriba legis Dei coeli, abs-
que mora delis, * usque ad argenti 22
talenta centum, et usque ad frunieriti
coros centura, et usque ad vini ba-
tos centum, et usque ad batos olei
cenlum, sal vero absque mensura.
*Omne, quod ad rilum Dei coeli 23
perlinel, tribuatur diligenter in domo
Dei coeli, ne forte irascalur conlra
4,22.6,10. regtmin regis et iiliorum ejus. *Vo-24
bis quoque notum facimus de uni•
^*"*^' versis sacerdotibus et Lcviiis et can•
toribus et janitoribus, Nalbinaeis et
4^,3. minislris doraus Dei bujus, ut vecti•
gal et tributum et annonas non ha-
beatis polestalem imponendi super
eos. * Tu aulem, Esdra, secundum 25
Isin^^u. sapientiam Dei tui, quae est in manu
lua, conslilue judices et praesides, ut
judicent omni populo, qui est trans
flumen, bis videlicel qui noverunt le-
gem Dei lui; sed et imperilos docele
libere. *Et omnis, qui non fecerit26
legem Dei tui et legem regis diligenter,
ijl. dW: xia^tic\. vE: genau gefφeben. B.dW: bai
Sieic^, bin St. u. feine (^öbne).
24. einen ber... (•.\42. 43). Brnjagange^etaffe...
fo füll ei n.ocrftattet fdubtu αΙίι•η©φο§ u.S.ii^nen
aufi^ulei^n (i,l3).
25. B: gfleqenicn u. 9t. vErSIl.u. Sa^njalter. A:
33üift:ber. B.dW.vE.4:in ϊ).φ. dW.\E.A:ffnnen.
B.vE: tte ©cfe^e. \E: luer e^ n. weip, bem folU itjr«
befannt mad)en!
26. ein 3^dHcl)er, ber n. tl). wirb ...«
166 (7,27-8,11.)
XlsdraSo
ΨΐΚ.
Msrae cum edicto regio reversio.
το πρίμα εσται γιγνόμενον «'J «ντον, ««V ts
fL' ϋ^άνατον, mv τε ei•; πκίδίίαν, εάν re εις
ζημ/αν τον βίου, εάν τε εις δεσμά.
^^ Ενλογητος χνριος 6 ϋ-εος των πάτερων
ημών, ος εδωπεν όντως εν ααρδί^, τον βαοι-
λεωι;^ τον δοξάσαι τον οίκον κνρίον τον εν
'τ 1 ' Oft \ •> ■) 1 \ )ΐ -i V•) ,
Ιερονσαλήμ, ■*' x«t επ εμε εκίινεν έλεος εν
όφβαλμοις τον βασιλέως καΐ ιών συμβούλων
αντοϋ και πάντων των αρχόντων τον βασι-
λέως των επηρμένων. Kai εγώ έκραταιώϋην
ώς χε)ρ κνρίον ή άγα&η επ εμε, και σννήξα
άπο 'Ισραήλ άρχοντας άναβϊ^ναι μετ εμον.
νΐ1ϊ• ΚαΙ οντοι άρχοντες πατριών αυ-
τών οΐ οδηγοί άναβαΐνοντες μετ εμον εν βα-
σιλεία Άρ&ασασϋά τον βασιλέως Βαβνλώνος.
^Άηο νίών Φινεές, Γηρσώμ' άπο υιών
Ίοάμαρ, /ίανιηλ' άπο υιών /Ιανίδ, ^^έττοΰς*
3 «770 νΙών Σαχανία {άπο νιων Φόρος),
Ζαχαρίας, και μετ αντού το σνστρεμμα εκα-
τόν και πεντήκοντα' ^ και άπο νίών Φαά&
Μωάβ, Έλιαανά νιος Ζαραϊα, κάί μετ αν-
τον διακόσιοι τα αρσενικά • ^ καΙ άπο νίών
Ζα&οης^ Σεχονίας νιος Ι4ζιηλ, και μετ
αντον τριακόσιοι τά αρσενικά' ^ και άπο
νίών Αδίν, Ώβηχ} νΙός Ίωνά&αν, κα\ μετ
αντοϋ πεντήκοντα τά αρσενικά' "^ καΐ άπο
νίών Ήλάμ, Ήσαια νιος Ά&ελία^ και μετ
αυτόν εβδομηκοντα τά αρσενικά' ^ καΐ άπο
νίών Σαΐ^ατία, Ζαβδίας νίος Μιχαήλ, και
μετ αντον ογδοήκοντα τά αρσενικά' ^ καϊ
άπο υιών Ίωάβ., Άβαδία νίος Ιεειήλ, και μετ
αντον διακόσιοι δεκαοκτώ τά αρσενικά' ^^καΐ
άπο νίών Βαανί, Σελιμοίΰ• νίός Ίωσεψα, κα\
μετ αντον εκατόν εξήκοντατά αρσενικά' ^^καΐ
από νιων Βαβεί, Ζαχαρίας νιος Βαβεί.^ καΐ
26. Β: γινόμίνον ... (pro όίσμά) παράδοαιν.
27. Β ροη. %το)(; posl βασιλέο)ς. 28. Β (pro κνρί»)
Sf3.
1. Β: ΰτοι οι αρχ. (2-14. Nomina prr. ΑΙ. al.)
2. Α2Β: Γηρσο)ν {Ιηρσο)μ A»FX). 3. Bf (ρ. Σαχ.)
xai (AEFX*). 4. Β* (pr.) xat ... Έλιανά νΙός .Γα-
ραία. 5. A'FX* (pr.) y.ai (Α2Β|). Β: τριακόσια
(-όσιοι AFX). 6. Β: άττό των νΐ Α»ΕΧ: Ίΐβήν
(Ίίβη&Β; Χ^:()βη&). 7. Β: Ίσαιας•. Χί::Α&λΙα
C^SiXia Α2Β). 8. Β: Ζαβαδίας. Α^ : Μαχαήλ
(Μί/. Α2Β). 9. Β: Ίηήλ. 10. Β: άπό των vi Χ^:
Σιλίΐμίίθ^. 11. Β (bis): ßaßi.
Π3Ώ ΊΠ^ΠΏ iinnb n'än ίί^ΐΒοκ
Λ" • y•-' : • r••.•: IV τ • τ : - : τ
I i• v:i•,• :
inD Ίέΰί< ^iD'^nbs ^mbws τήτ\^ "nna 27
i<-T V -: ν -: j" v: VT : 1 i t
,.. V •• τ : Τ ν ν - j•• : τ
τ • j- τ : ^ •ιτ τ ι • )•: -: ντ ί
^"iiö-b::b^ i^kri^i "hb^n "^asb ηοπ
f Λ τ : Τ-: ι : Ι•.• •.• - <•• : • ν ν
ν•• τ : • • ST : '•• VIT - τ - ν: <ι :
Dton'^nni αη^Γ*3δ< "^üDsn nbi<i Viii.
AT : - : • : ν." " ι ~: >" τ ν ν :
: : ^- ! - : - ν : - : • • j• ΐτ
: 1" τ : ι• j•• : • iv τ • » •.• ν.• -
ι - ν τ ;•• : • Λ*• • IT VT τ ι• )•••.'
i^rn nnDT t2D3?ns ^33^ η^35ώ '^33'α 3
^ • : Λτ : - : <.:-;••:• τ : - : j•• : •
AT : - : ι ν ν- •• ι : : ■•• τ J- -
IT : - : ;•• : • ι• τ : - • ι- τ t • :
:an^Tn niiiiu öbm λ^λ ^^^m^^rz
ι• τ : - ν •• J '. • : ^ Λ•• • - |- '•••
i53ri insi'^-p "ins? r'ra? '^33ώ^ ß
ν • : Άτ τι τ ν ν y. Ι • τ J•• : •
^τ : (-
V,
ι• τ : - r : • ^ ; = λτ : - -: ' •••
Α" τ Γ Ι ν KT ' - ■ τ : - : j •• : •
τ J•• : • r τ : - r : ν • :
^T : • t/- τ • : Α" • : ' ••• ντ : - ι
-η D'^uibtD ^^32^^ :Dn^τn ηώ:? "^
IV ν : ,•• ί • ι• τ : - α τ
r τ : - ν • : ^τ •' / : ατ ? • ι
• : AT •• 'ν VT : - ί f '• -ι•• : •
V. 26. 'ρ lizj-niijb
26. an bem foCi ftracflid) 9ΐβφΐ geübt werben ...
§wm®. dW: mit Siet§9l. geübt h). Breiiigfi ein ®cs
νίφί gefc^e^en. vE: feit [φποΚ »crurti^eiU njerten.
B: in ben üöann. vE.A: jur ίücrbαnnuny^ dWiiKer;
tvetfung. B.dW: (Strafe (33.) an ©ütern. vE: bei
iBermcgene.
27. J?.bc&J^crrn.B.vE:in ^a«Jperg bei .^.gegeben.
dW.A: bem ä. iui .ξ>. dW.vE.A: ^u oerl^errli^en.
28. getoalt. ^ut^en. B:bie®üte. dWimirjuge^
@^ta.
(7,27-8,11.) 167
©δτα'δ SoO)>rcifung &otM* SDie $aui)ter i^rer SSätet*
VII.
Ux foü fein Urt^eil um ber 3!^at trillen
^aben, eä fei §um 3!obc ober in bie ΟΙφί
ober jur Q3u§e am ®ut, ober inS ®e*
fängni§.
27 ©elobet fei ber »^err, unferer 93citer
@ott, t)er folc^eS ^at bcm »Jiönige einge*
geben, ba| er baS »&aug ©otteö ju 3e*
28 rufalem jieretc, * unb ^at ^u mir ^arm-
^erjigfeit geneiget Dor bem .Könige unb
feinen Olat^ö^erren unb allen ©enjalti*
gen beö ^önigö! Unb iφ irarb getrofl
ηαφ ber «^anD beS «^errn, meines ®ot*
teö, über mir, unb »erfammelte bie «^äu*
iJter aug Sfrael, ba§ fie mit mir hinauf
sögen.
VIII. iDieg finb bie »&äui)ter i^rer 33ά«
ter, bie gereφnet trurben, bie mit mir
herauf jogen üon 33abei, ju ben 3«i*
ten, ba ber ^önig 5lrt^afap^a regierte.
2*33on ben Jlinbern ^ine^aS, ©crfom}
tjon ben ^Inbern 3ti)amar8, Daniel; Όοη
3 ben Wintern iDaöibS, »^attudy * öon ben
Jlinbern ^e^anja, ber Äinber 5[}areo0,
iSadjarja, unD mit i^m ÜJiannöbilber ge*
4reφneί ^unbert unb fünfzig} *i)on ben
Äinbern ^a^at:^ SDioabä, ^lioenai, ber
^o^n @eraMa, unb mit i^m jn^ei^un»
5 bert üKannöbilber} * öon ben Äinbern
Se^anja, ber βο^η Se^afielö, unb mit
6 i^m brei ^unbert SWannSbilberj * ijon
ben Äinbern 5lbin (Sbebä, ber @o^n 5o*
natijanö, unb mit i^m funfjig Spanne*
7 biloer; *üon ben ^inbem (SlamS, Sefaja,
ber @o^n 'ilt^alia, unb mit i^m fieben*
8 jig SÄannöbtlber} *t)on ben Äinbern
<Β()βίίαί\α, Sebabja, ber @o:^n 9)ϊΐφα*ΐδ,
9 unb mit i^m αφtJig ÜJiannebilber; * öon
ben ilinbern 3oab0, JDbabja, ber (So^n
Se^ielö, unb mit it^m gn.iei ^unbert unb
10 αφtJe^n 3}iannöbilbcr} * üon ben ,5tin'
bem (Beiomit^g, ber ©o^n Sofip^Ja,
unb mit i^m ^unbert unb feφμg SWanng*
11 bilber; *öon ben ^inbcru ©ebai, ©α*
φαriα, ber (So^n 93ebai, unb mit i^m
3-14.U.L:2nann«biibe.
toanbt b.®nabcbcg. νΕ:αη[τηίφ geneigt. B-.ftärfte
ηιίφ. dW: füllte m. gefiärft. vE: fa^te 2nui^
(«.6). A: Süifien aug 3fr.
1. unb bie iu il^ren (9efcbled)tern ... Β:ί^το9ΐοφί
nung ηαφ ten ®. dW: @:ammf)ain?ter u. i^r ©e^
fφleφtέüerJeίφnίp. vE: »äίerliφen φ. u. bie ©e^
Judicium erit de eo, sive in mortem
sive in exilium sive in condemna-
tionem substanliae ejus, vel certe in
carcerem.
Benediclus Dominus Deus palrum 27
6^2;;, noslrorum, qui dedit hoc in corde
regis ut giorificarel domum Domini
quae est in Jerusalem, * et in me 28
9,9.Neh.i,ii.jj^j.jjj^gyjj misericordiam suam coram
rege et consilialoribus ejus et univer•
sis principibus regis potenlibus! Et
s,i8.22. ego confortalus manu Domini Dei
mei, quae erat in me, congregavi
de Israel principes, qui ascenderent
mecum.
Hi sunt ergo principes fa-VIII•
miliarum et genealogia eorum qui
ascenderunt mecum in regno Arla-
xerxis regis de Babylone. * De filiis 2
Phinees, Gersom; de tiliis Ithamar,
Daniel; de filiis David, Haltus; *de 3
filiis Secheniae (filiis Pharos), Zacha-
rias, et cum eo numerali sunt viri
cenium quinquaginla; *de filiis Pha- 4
2,6.Neh.7,ii.haiji jj^^ab, Elioenai filius Zareho, et
cum eo ducenti viri; * de filiis 5
Secheniae, filius Ezechiel, et cum eo
Irecenti viri; *de filiis Adan, Abed 6
filius Jonathan, et cum eo quinqua-
ginla viri; *de filiis Alam, Isajas 7
filius Alhaliae, et cum eo septuaginta
viri; *de filiis Saphaliae, Zebedia 8
filius Michael, et cum eo octoginla
viri; * de filiis Joab, Obedia filius 9
Jahiel, et cum eo ducenti decem
et octo viri; * de filiis Selomilh, 10
filius Josphiae, et cum eo cenium
viri; * de filiis Bebai, 11
7,1•'•
tCh.3,22.
2,3.
2,15.
2,7.
2,4.
2,6.
2,11
sexaginta
Zacharias filius Rehai, et cum eo
1. S: autem (pro ergo).
3. S: Sech, etdefii. Pb.
fφίeφt^αufJeiφnung. A: φ. ber t^omiüen u. bie ®e;
fφίcφterbeiicnigen.
2—14. B.dW.vE.A: @o^nen.
3. B: tt)a« üon SD^ann^b. ηαφ bem ®efφίeφt^reg{?
fler ger. tüurbe. dW: m. iijm uunbcn gcjäf)!t ... Ü)Z.
vE: eine ®c[φleφt^αufJeiφnull9 \jcn ...ίΙΗάηηΙίφοη.
1G8 (8,12 21.)
JEj^dra^.
Till.
Msrae cum edicto regio reves sio.
fitj avtov είχοσιοατω τα άρσ^ηχά' ^^ και
άηο ν'ιών '^ζγαδ, Ιωανην ν'ιο^ [^κκατάν,
xui μετ αυτού εκατόν ötaa τη άρ^ι^νιχά'
*^ κ«ί άτιο νιων [Αδωνιχαμ έσχατοι, y.a\
τηχτα τα οιόματα ανιών ΈλιφαλάΟ , Ί^ηλ
ΆαΙ Σαμαί'ία, κ«ί μετ αυτών έΐξί/κοττα τα
αρ(7ί•νικά' ** κα« άτιό υιών Βαγοναι, ΟνΟαι
xul Ζαβούδ, καΐ μετ «.ντον εβδομηκοντα
τα αρσενικά.
^^Καϊ σντηξα αντους προς τον ποταμον
τον αρχόμενοι' προς τον Ενεί, κηΐ τιαρενεβά-
λομεν έχει ημέρας τρεις' και σννηχα εν τφ
λαω καΐ hv τοις ίερενσιν, καΐ από νίών ΑευεΙ
ονχ ενρον ^κεΐ. ^^ Και απέστειλα τφ Ελεά-
ζαρ ^ τφ '^ριηλ, τφ Σεμεια κα\ τφ Αλωναμ
καΐ τφ 1αρ)β κα\ τ φ ΈλνάΟαμ καΐ τ φ
Νά&αν και τ φ Ζαχαρίί]^ και τφ Μεσολλάμ
καΐ τω \ίωαρε)μ και τω ΈλνάΟαν συνιέιτας'
*'κ«ι έ^ήνεγκα αυτούς επί αρχονιας έν άρ-
γνριφ τον τόπον, καΐ εΟηκα εν στόματι αυ-
τών λόγους λαλήσαι προς τονς αδελφούς
αυτών τών \Αθανειμ εν αργνρίφ τόπον y του
ένέγ-λαι Ι/μιν ^.δοντας εις οίκον &εον ημών.
^^ Kai ηλ&οσαν >]μΐν, ώς χειρ &εον >)μών
ά)α{)η έφ ημάς, άνηρ 2.αχών άπο νίών
Μοολί, νιου Αενί^ νίον 'Ισραήλ, και άρχ'ιν
ηλΟον οί νιοι αντον και άδελφ)θί αντον
Οεκαοκτώ' ^^ καΐ τον ΆσεβΙα καΐ τον Ίααϊα
απο νίών ΜεραρΙ , αδελφοί αντον και οί νιοι
αντών είκοσι' '^^ και άπο τών ΝαΟιιεΙμ ών
εδωκεν /ΙανΙδ καΐ οι άρχοντες εις δονλείαν
τών Αενιτών, Να&ινεΙμ διακόσιοι είκοσι,
ίίαιτες σννηχ&ησαν εν ονόμασιν.
*' Και έκάλεσα εκεΐ νηστείαν επϊ τον πο-
ταμον Αου\ τον ταπειιωΟί^ναι ενώπιον ϋ^εον
ημών, ζητησαι παρ ανιον οδον εν Ο nur ήμίν
καΙ τοις τέκνοις ϊ]μών και πάση τη κτησει
\2.ϋ:ΐ4σγάΰ.
]•Λ. Χ^Β'.Έλιψαλάτ. Χ^ : Εϊ,μ {\Ι^ηλ Α.'^Β). Β:
14. Α» : ΓαβααΗ {Bayuat A^ Β).
15. EX: ίχήμίνον. Β: Em... An'i.
1 i). Β: Ίοκχοιμ.
17. \\•.\40ινιμ fv «cy. TsTori.
1 8. ΕΚΧ: Μ., τ« Aivi, tw '7σ(>.
19. Β: αηο των viu)v Μ. ... και (* οΐ) νίοΐ αυτά ίΐ'χ.
20. 1\{[)\^).Ναί^ινΙμ.
2 1 . Ε\:Αθ3ε. Β: ένωπ. τβ &.
ist::? '^D^^ii :Ω'^Ί:2τη nDnus^i D^mri^
. _: ,- 'τ • . -: j•• ? • ρ τ : -
ι• τ : - r • νν τ • : ατ : - :
νν τ
: D'^Ί^τn n^ynxD
τ -:|- ν JT - τ τ - '^ ν .. : Ι: •.• ,χ
τ τ τ "• τ IT Λτ : _• τ ντ , »• - r~
: ανά '^n^ίr/0^sb ^nb ^^Dsn^ D^bnäz^i
π^νΏ'ώ'^ Vk^^^b ^^Tb^h nhbu:.s-i ΐ6
τ: - : • •• '—.r ν ν •. .••)..• τ ? : VIT
inDb^i inDb^bii n^S^b^ ihDbs'b^
ι VT τ : Ι ST τ : ν : • τ : ι τ τ : •.• :
n^n^i^b^ a^tDwV^ □büi^b'i n^-^rrbi
»•τ ι : Α• τ ντ ••. : ' : J7 i - ' ' '•
τ <•.• — ;ιτ ι• • : ' ^τ Ι • ••• ί
Dip^n wS^^sD22 tiiwsnn i'iii-b^?
Ά τ " VT : • η : τ j •
-bws^ "i^inb anm οη-εη ^-^ώί^ι
•• - : • τ : ν • ; τ • τ ιτ
DiMn ii'^sDiDS b^Dirnn νη^>ί i^x
ι τ - JT : • IT : • • : - '^• r
I" ν: .1•• : ν : IT : jt • t :
iiD^b:^ nnit^n ^iD^^nb^vTS ^jb ^lii^n*! i»
•• τ <T - ^ .. "^ v: - : τ • τ-
-12 ^nb-p '^bna ^2112 biso ώ^ίί
HDb^ vπ^ί^ ν^π^ι π'^ηΊώι b^^"1ώ''
η '■ \τ ■■• : ;τ τ ντ : •• ι- : λ" τ : •
IT : - : / • : τ : - - : •.• : ιτ τ
:Dnir3? an^^Dn^i νπχ ητο '^ar/u
ρ : ν νν •• : JZ ν Α• τ : j•• : •
ϋ^Γ\^Ώ Ώ^τη ohbn nb3?b
• j- τ ν • : • • : ι- J- -: r
:nroü5n ^apD obs Dni2::n
> •• : / I : • VT ••. Α* : '•• :
ί<ιηίζ nnDn-^rr bis ώιώ δ<^ρχι 2ΐ
τ — :r JT τ - - ^T τ ι: ν ιτ
siD^/ü tDi^nb ^rnbi^ ^^sb riDi^rnb
-br^b^i ^DSub^ ^iDb nnm•' rin^
τ : ν - ; η τ τ : Ι vj•.•
V. 13. S-irS &ζ"3Τ 'ι'ηρ b^<'^3?'l
ν. 14. 'ρ mzn
ν. 17. 'ρ nizsii'i ib. 'ρ D-^rrsn
ν. 18. nu:i5i 'κ
12. B.dW.vE: ber @οίιη Jöafba^an«.
13. Β: ... teil lottern. dW: fpätau. vE: anbcvn.
A: ιυν1φ( bie U^Un toareu.
&^va.
(8,12-21.) 169
»
fBerfammlung am SßafTer. ©eifbung ηαφ Scottcit* SDaö haften Bei 5t^cöa» VIII.
ben JtinDern ^ögatö, 3οί)αηαη, ber
»Jüngpe ©cf)n, uuD mit i^m ^unbcrt
Sunt jei)n SOZannöbilter; *»on ben le^*
teil ^iiiDern "iMDonifamö, unb t)ic§eu alfo:
(EUp^eict, 3el}iel ηπϊ) (Scmaja, unb mit
14it)ncn fed^jig 9)2annöl)ilccr; *üon ben
Zinnern ^^ί^μϋαί, Ut^ai unD (5abut>, unb
mit ii)nen fiebcnjig ÜJiannSbiltier.
15 Unb ΐφ üerfammelte fie an baö 3Baf*
fer, i^a^ gen "^Itje^ja fommt) unD blie*
ben brei 'Xa^c bafclbft. UnD ba ίφ Qldjt
()atte auf bag Q3olf unb bie ^3rieflcr, fanb
löiφ feine Seilten bafelbfl. *ίΣ)α fancte
iφ ^in Sliefer, ^^Iriel, Semaja, ($1ηαί()αη,
3arib, Slnat^an, 0?ati}an, θαφαπα ηηϊ)
3)iefuliam, tie Dberften, uud Soiarib unb
17 (Slnatban, bie Se^rer; * unb fauDte fic
αηδ ju 3^00, bem Oberflen, gen Safp^ia,
Χ>Λ^ fie uns ^oleten Wiener im »^aufe
unferö ©ottcö. llnt) iφ gab i^nen ein,
η^αδ fie reten foUten mit 3bbo unb feU
nen Brütern, ben CRet^inim, ju ßaf^j^ia.
18* Unb fie brαφten unö, ηαφ ter guten
^i^anD unfern ©otteö über unS, einen
fingen "-^lann auö ben Jtinbern 9)?a^eli,
beö Sot)ne§ !^eiji, beö (Soi^neö Sftaelö,
©erebja, mit feinen @5i)nen unb Q3rü*
19 bem, αφtJe^n; * unb ^afabja, unb mit
i^m Sefaja üon ben Äinbern 9)?erari,
mit feinen 33rüt»ern unb i^ren 65^nen,
20ju"»an5ig; *unb üon ben Ciiet^inim, bie
Φαυίΐ) unb bie i^ürften gaben ju bleuen
ben Seijiten, jwei l;unDevt unb jn?anjig,
ade mit Oiamcn genannt.
21 Unb ίφ lie^ bafeibjl am ^CÖaffer U'i
^^e^a ein Mafien aufrufen, ba§ n?ir
unö ^emütί)ίgten \3or unferm ®ott, ju
fuφen ϊ)θη ii)m einen riφtigen 3GBeg, für
ung unb unfere .^inöer unö aUe unfere
20. Ü.L: genennet.
■'^''2. viginli oclo viri; * de filiis Azgad, Jo- 12
hanan filius Eccetan, et cum eo cen-
^'" tum et deccm viri; * de filiis Adoni- 13
cam, qui erant novissimi, et haec no-
mina eorum: Elipheiel et Jehiel et
Samajas, et cum eis sexaginla viri;
^''*• *de filiis Begui, Ulhai el Zachur, et 14
cum eis scpluaginla viri.
Congregavi aulem eos ad fluvium 15
"'■^** qui decurril ad Ahava, et niansinius
ibi Iribus diebus; quaesivique in po•
pulo el in sacerdolibus de filiis Lcvi,
et non inveni ibi. '^Itaqiie misi 16
Eliezer et Ariel et Semejam el Elna-
Ihan et Jarib et alterum EInalban
et Nalban el Zacbariam el Mosoilam
principe«, et Jojarib et Einalhan
ich.15,22. sapienies- *et „jigj ^qj ^j ε,ι^ο qui 17
est primus in Chasphiae loco, et
posui in ore eorum verba, quae
loquerenlur ad Eddo et fratres ejus
2,43pp, jiaii^inaeos in loco Chasphiae, ut
adducerent nobis niinisiros domus
Dei noslri. *Et adduxerunl nobis, 18
T.22.7,9.28 pgj, jnjjpyjn Dei noslri bonam super
irh.23,21. nos, virum doclissimuni de filiis Mo-
Εχ.ϋ',ΐθ'.ιβ. jjQij p,,jj Lgyj ß,j• jj^^ggj^ gj Sarabiam
et filios ejus et fratres ejus decem
et oclo; * el Hasabiam, et cum eo 19
Isajam de filiis Merari, fralresque
ejus et filios ejus viginli; * el de 20
''^'^ Nalhinaeis, quos dederat David et
principes ad minislcria Levilarum,
Nalbinaeos ducenlos viginli. Omnes
hi suis nominibus vocabantur.
'^^''iSJi?/"' Et praedicavi ibi jejunium juxta21
fluvium Ahava, ut affligeremur coram
Domino Deo noslro et peleremus
Ps.ior,7. y|^ pjj yjyji^ reclam nobis et filiis
noslris universaeque substantiae no•
15. ben '^(Tuf; ber ... wir lagerten. B:gei)et. d\V.
vE.A: flicket. \E: in ben 51ί)α\υα. B.dW.vE: won
ben (Scljncn Scüi feine(n).
IG. dW: f. ίφ nad) ... vE: fc^iifte ju ... B: bie
J^aitvter. dVV.\E: ben ^£)άιΐϊ^ίοηι. dW: ©eleijrten.
A: Söeifcu. vE: »erf^anbiv^cu |ϋ)ίάπη inj.
17. gab iijtttfit ©cfchl an ... jum ^. dW: entbot
|le...bad^aaptbc60rtee(5aipi;. vE: beauftragte...
17. S: Casphiae. 21. ΑΙ.* Domino.
in bem £)rte. B.dW.vE.A: iegte bie (ll^nen) 2öorte
in i()rcn (reu) ^Jhmr.
18. (5Bgl. 7,9.) vE: etni^φlδvoΠen. A: fe^r ge^
teiirren.
20. (Oöic 2,43.) B.dW.vE.A: (ju eigen) gegeben
(batten).
21. ^luft, B.dW.vE.A: rief au«. A: ιιηβ fttei)C
if|ät n! \K. ju (ifuio.cn. dW.A: erbäten. vE.A:beii
reφten 2ßeg. dW: glücfli*e JRcifc!
170 (8,22-31.)
£sdras.
VIII.
JEsrae cum edicto regio reversio»
ημών. ^'^'Oti ΐΐΰχνρ&ηρ αίτησασ^αι παρά
τον βασιλέως δνναμιν και ίτιπεις σώααι ημάς
άπο έχ&ρον έν τχι 6$φ, οτι είπομεν τφ βασι•
λίΓ, X^yoftsg' ΧβΙρ του &εον ημών Ιπί πάν-
τας τους ζητονντας αντον sig άγα&όν, καΐ
κράτος αντον κάϊ &νμ6ς αυτού im πάντας
εγκαταλείποντας αυτόν. ^^ Καϊ ένηστενσαμεν
καΐ έζητησαμεν παρά &εού ημών περϊ τούτου,
και έπηκουσεν ημΐν.
^ ΚαΙ διέστειλα άπο αρχόντων των ιερέων
δώδεκα, τφ Σαράια, τ φ '^σαβία, καΐ μετ
αυτών άπο αδελφών αυτών δέκα, ^^ και
έστησα αυτοϊ^ το αργύριον κα\ το χρνσίον καΐ
τά σκεύη άπ αρχής οίκου &εοΰ ημών, α
νψωσεν 6 βασιλεύς καΐ οι σύμβουλοι αύτοΰ
κα\ οι άρχοντες αντοϋ, καΐ πάς 'Ισραήλ οι
ευρισκόμενοι. ^^ Και έστησα έπΙ χείρας αύ-
ιών αργυρίου τάλαντα εξακόσια πεντήκοντα,
καϊ σκεύη αργυρά εκατόν, και τάλαντα χρυ-
σ/οι; εκατόν ^' και χαφονρη χρυσεοι είκοσι
εις την οδον δραχμών χίλιοι, και σκεύη χαλ-
κού στίλβυντος άγαϋ^οΰ διάφορα επι&υμητά
έν χρυσίφ. "^^ Και εϊπα προς αυτούς' Τμεΐς
άγιοι τω κυρίφ ^εφ, καΐ τά σκεύη άγια και
το αργύριον καΐ το χρυσίον εκούσια τφ κυρίφ
}9εφ πατέρων υμών. "^^ [Αγρυπνείτε και τηρείτε,
έως στήτε ενώπιον των αρχόντων τών ιερέων
και τών ^ευιτών καΐ τών αρχόντων τών πα-
τριών έν Ιερουσαλήμ εις σκηνάς οίκου κυρίου.
^^Και έδέ'ξαντο οΐ ιερείς και οι ^ευΐται
σταΟμον του αργυρίου και του χρυσίου και
τών σκενοιν, ένεγκεΐν εις 'Ιερουσαλήμ εις οίκον
ίϊεου ?]μών.
^^ Κα) έ^ήραμεν άπο του ποταμον τον
Αηνε έ.ν δωδέκατη τον μηνός τον πρώτον τον
ΤΖ.ϋ: ηπαμΐν (ΕΧ: ηπο)μΐν) ... πάντ.τβς εγκαταΐ.
21). Β: τταρά τβ θί«. FX: ίπηχ. ημών.
24. Α> : -Σ•α/9/α {lAaaßUt Α'^Β).
25. FX (pro ν-φ.) aqo'njiotv.
*27. Α': καφ^ιήΊ Β: ///ΐ'σοΓ ... * $(^α•/μ. (EFX:
ο(;αχμ(7)ν χι λίοιν).
28. Β* (pr.) &ίψ. EFX bis : y.v(jiipTo) &{ω et f τ<7>ν
(a. nuTtij.).
29. Β*(ρΓ.)τών.
31. Β : f ν τη ύωό.
η^^^^Ώ iiD"iT3?b Ω'^ώΊδ^ι b'^n 'hban
ι.•• 1" ν : τ : • τ IT • j- ι ν '•' -
j \ : τ : τ ': - ί τ ~ <•; •.•:
;τ': - :- τ .; τ- ιτ -• ι 7 ν ~ '
: ^Db in:p^i ns^rbs? ^iD^^nb^^^
(Τ <•■ τι••- Α - ν ν: Ι"
j•• : ν -: ι - >•• τ • τ •/• : - ιτ
ηη)23?ι η'^ηώπ rr^nntöb "itos?
r.• τ • : τ : - -: jt : •• |•• : λτ τ
ühb nbiPtbiii :nnt253? DΠ^n^ίΏn=
VT JT 'π : VIT IT τ -: «.ν •• -; r
Q^bsn-n^ii 2n•τn-n^ί1 tlDsπ-Γ^ί
:D^^ί2ΏDnb^ί'πώ''-b::'^1^ΊiD^ vs,^^^
I• τ : • - \•• τ : • '^ τ : τ τ : jt-.• ι :
Ι" • τ • ι ν ν TT - Τ-: : •.• ιτ
<" : IT • }-r " KT τ Α τ • :
^bD^i Clb^ί G'^Dbmsb o-^ntos? ηητ
rfii^i^n ü^hiä hniü nns^ ηώπ:
ν. -: • - : τ <τ : •. •.• :
ίϊίηίρ Dn^^ ohb^i πίώ^ί :ηπ•τ3 28
ν ι ι:• ~ -.•"-: JT : Ι τ .'TT-
- τ - ί 1 ν*•.• - : ν »Λ ν •• - : τ ^ |-
J ': • IV •• ι — : ;•■ •.•: ντ |- τ τ :
bii'niu^b ninisn— ^Ίώ-ι D^ibsni
<- τ : • : .» τ IT r τ : -r • : /- :
IT : '" . ». : • - -AT τ ι •
tiD^n bptrjn anbnn ϋ'':ιτ\^τ\ ^ib^pi ^
abüi^in^b s'^nnb D'^bsm nmnn
•1- τ 1 • CT.• Α •• - : VT τ - :
•ntei? D^Drbs ^^*nns ηη^Ώ n3?&Dn 31
TT <•• : • τ — : (- _- : • τ ; •-
V. 25. > ^'in'i V. 26. ρ"π3 'pn «"Dm
V. 27. ηΐΙΏΠ δ<"3η
ν. 31. ΠΒ'η δ<"33 \ι:ΐΛ"τ Ό
22. Β: ^e.r«ma(^t. dW: ^rici^gm. vE: eine be?
\t»affneie ϊΐίαιιηίφαίί ... einen ^^einb. dW.• fd^ü^en
oor ί^•. auf ber Oieife ... waltet über 2i((e ... μι il^rcm
Seftai ... maa)t. vE: jum ©uteii.
23. B: baten um [οΐφιδ von ... lic^ fiä) erbitten.
dW: erbaten.
24. vE.Oberjicnber^r.
®^ta.
(8,22-31.) 171
(^Sta'S @φαηι« ^atniiegung für ba^ $au§ ©otted. £)er ^ufBtu^* VIIl•
22^abe. *$)enn ίφ fc^ämte ηύφ, tom
Könige ©elcit unb uitiHx ju fordern, unS
tüiner tie ^cinbe ju Reifen auf bem Sßegc}
benn tt>ir Ratten bem Könige gcfagt:
$£)ie <iQanl• unferS ©otteä ifi §um heften
über ade, bie i^n \ηφ^, unb feine ©tärfe
unb Qovn über alle, bie i^n öeriaffen.
28 * ^Ifo fafieten n?ir unb fu(^ten foIφeβ
an unferm ®ott, unb er ^örete unS.
24 Unb ίφ fonberte jrt)5if aug ben ober*
jien ^^riejtern (Serefcia unb »^afabja unb
25 mit i^nen i^rer 33 rüber je^n, *unb|
noog i^nen bar baS Silber unb ®oib, unb
®efä§e jur «^ebe bem ^aufe unfern ®ot= |
te§, ϊΌύφζ ber Jtbnig unb feine Oiat^ö* |
Ferren unb ^^ürflen unb gan§ Sfrael, j
ba3 üor^anben tcar, gur JQtbt gegeben j
26 Ratten. *Unb tt>og i^^nen bar unter |
i^re ^anb fec^S ^unbert unb fünfzig
Zentner (Silber, unb an fflbernen ®efä*
§en :^unbert Zentner, unb am ©olbe
27 ^unbert (Zentner j * jtt?anjig golbene
Sθ?φer, bie Ratten taufenb ©üiben, unb
jtt?ei gute eherne föfiliφe ©efäje, lauter
28 wie ®olb. *Unb (ρΓαφ ju i^nen: 3^r
feib heilig bem »i^errn, fo flnb bie ®e*
fäge αηφ heilig, boju baä frei gegebene
Silber unb ®oId bem ^errn, eurer 93ä*
29 ter ®ott. * So tυαφet unb bewahret eg,
big ba§ i^r e§ barn?ägct üor ben ober*
jicn ^riepern unb ISeoitcn unb oberjlen
33ätern unter 3frael ju Serufalem in ben
30 haften beg ^aufeS beg ^errn. * Φα
nahmen bie Sßriejlcr unb Seüiten bag ge*
trogene Silber unb ®olb unb ®efä6e,
baf fie eg bräφten gen 3erufalem jum
J^aufe unferg ®otteg.
31 ^lllfo brαφen njir auf üon bem Saffer
5i()eoa am zwölften $age beg erfien SDZo*
26. U.L: Silberg. A.A: an @otb.
27. ü.L: gülbene.
slrae. *Erubui enim petere a rege 22
Nei..2,9. auxjiim^j ^,ι equites qui defenderent
nos ab inimico in via; quia dixera-
""■'^^3»'"^^' mus regi: Manus Dei nosiri est su-
per omnes, qui quaerunt eum in
honitate; et Imperium ejus et forti-
liido ejus et furor super omnes, qui
derelinquunl eum. * Jejunavimus 23
autem et rogavimus Deum noslrum
per hoc, et evenil nobis prospere.
Et separavi de principibus sacer- 24
dolum duodecim, Sarabiam et Hasa-
biam et cum eis de fralribus eorum
7,i5e«. decem, * appendique eis argentum 25
et aurum, et vasa consecrata domus
Dei nostri, quae oblulerat rex et
consiliatores ejus et principes ejus
universusque Israel eorum, qui in-
venti fuerant. *Et appendi in mani- 26
bus eorum argenti lalenta sexcenta
quinquaginta, et vasa argenfea cen-
lum, auri cenlum talenla; * et cra- 27
teres aureos viginti, qui habebant
'^'®^• solidos millenos, et vasa aeris ful-
genlis optimi duo, pulchra ut aurum.
*Et dixi eis: Vos sancli Domini, et 28
vasa sancta, et argentum et aurum,
quod sponte oblatum est Domino
Deo patrum nostrorum. *Vigilate29
et cuslodite, donec appendatis coram
principibus sacerdotum et Levilarum
et ducibus familiarum Israel in Jeru-
Neh.10,37. ggißjyj ijj thesaurum domus Domini.
* Susceperunt autem sacerdotes et 30
Levilae pondus argenti et auri et
vasorum, ut deferrent Jerusalem in
domum Dei nostri.
^.t5. Promovimus ergo a flumine Abava 31
duodecimo die mensis primi, ut
28. ΑΙ.: vestrorum.
25. bie ®ef., bie ^cbe jum .^. B: baa ^ebo^fer.
dW.vE: ©είφεηί. dW: gdatbqeber. vE.A: Siat^e.
dW:t>a« fid) t)orfanb [in 53abeij. vE:aUe3fraeliien,
toel(i)e f. üorf.
26. Brjui^rer^. dW: in. vE: auf. dW.vE.A:
iüalcnte.
27. »,, t.®. toertij ...blanfe®., FöftlicH... dW:
onSSBeit^ t.5)oififen. B.vE: ju t.!Dva*men. B:tJon
ίφόηειη glänjenben (Srj, fo... dW: golbglanjentiem
tveffli^en @. bem ®. glei^ gefφά^t. vE: gutem
glän^ (S. fofibarmte®.
28. baiu bad ^, it. ®. ftnb ein freiwiaige» ®tt
fchcnf... B.dW: i|} eine fr. @abe.
29. bie haften. dW: S3ctt>a(bet unb »ertüal^ret.
vE: ©eib Vüαφι'αm u. gebet 5ίφί jrarauf]. B: in rie
bammeln. dW: ben Bellen. vK: ®emάφeι:π. A:
@φα^.
31. Β: üerreijlen toir.
172 (8,32—9,3.)
Esclras.
Till.
Separatio peregrinai-um uacorum eac Msraele.
iX&Hv eig Ιερουσαλήμ. Kai χδιρ &eov ημών
ην έφ ημΐν^ y.ai tQvaato ημάς άηο χ8ΐρης
^χ&ροϋ και ηολΐμίον h τη όδφ. ^'^ Και
ηλΟομεν θ4' Ιερουσαλήμ, nal εκαϋίσαμεν εκεί
ημέρας τρεΐ^. ^^ Και έγετήϋη τ§ ημέρ^. τη
τετάρτίβ, εστησαμεν το άργΰριον και το χρυ-
σ(ον κα\ τα σκεύη έν οίκφ &εου ημών im
χείρα ΜαρμώΟ^ υίον Ουρία του ιερέως, και
μετ αυτοΰ 'Ελεάζαρ υίος Φινεες, και μετ
αύτον Ίωζαβάδ νίος Ίησου, και Νωαδία υίος
Βαναία οΐ Αενϊται, ^4 1^ άριϋμω καΐ εν
οταΟμφ τα ηάντα' κα) ε^γράq,η πάς 6 σζα&μός,
Έν τφ καιρφ εκε/νφ ^^ οι έλΟόντες από
της αιχμαλωσίας υίοϊ της παροικίας προς-
ηνεγκαν ολοκαυιώβεις τφ ϋεφ Ίσραηλ, μό-
οχηνς δώδεκα περί παντός 'Ισραήλ, κριούς
ειενηχονταεξ, αμνούς έβδομηκονταεπτά , χιμά-
ρους περ) αμαρτίας δώδεκα, τα πάντα ολο-
καυτώματα τφ κνρίφ. ^^ Και έδωκαν το
νόμιημα του βααλέως τοις διοικηταΐς του βα-
σιλέως και έπάρχοις πέραν του ποταμού ' κα\
εδο'ξαΰαν τον λαον καΐ τον οίκον του &£θΰ.
IX• J^cil ό)ς ετελέσϋη ταύτα, 7^ιγγισαν
πρής με οι άρχοντες, λεγονιες' Ουκ εχωρίσ&η
ό λαός Ισραήλ και οι ιερείς και οι Αευϊται
απο Καων των γαιών εν μακρυμμασιν αυτών,
τφ Χαιανί, 6 Έ&Οί, ό Φερεζί, 6 Ιεβουσί,
6 Άμμωνί, ό Μα)αβί, 6 Μωσρϊ καΐ ό
Αμορί. ^ Οτι ελάβοσαν άπο θυγατέρων αυ-
τών εαυτοΐς και τοις υίοΐς εαυτών, και παρ-
ηχ(^η σπέρμα το αγιον εν λαοΐς τών γαιών.
Α οι χε}ρ τών αρχόντων iv τη άσυνΟεσί^,
ταύτη iv άρχη. * Και ως ηκουσα τον λόγον
31. ΕΧ* ^>. Α2Β: ί^^νσατο. EFX: h χηρ.
33. EFX* ίγ^νΐΟη. «: Ν^ρ,μ(,>& {^¥\. Ma^mtiid•
S. Μα()ημο]0), Α»: Ν(,>(*Οά {Νϋ>α()ία λ-Β).
35. Β (pro άπο AEFX) έχ. Α^: χιιμάυβς (χιμ.
Α2Β). κ ν ν.
30. Α' : εόωχα {ϊδωλαν Α^Β ΓβΙΙ.).
1. Α»: ί> μα^.ρίμμ. Β: ΈΟί Α»: Ί^ββσή (?) ...
Μυ)ήβ{ΜωαβΙ Α^Β). Β: Μ. y.ai 6 ΜυσίρΙ χα* ό
14μ()()()ΐ. (Nomina prr. cett. al. al.)
2. Β: ΐ'ΐιιΐς αύτων. FXf (ρ. αρχ.) noti των στρα-
τηγών.
<- : •ατ τ ι : ν IV τ » • IT ν j -
ι,- . ... — ..γ JT : IT •• ν:
•AT τ ! ! ν. Τ - > V (Τ - - (•• : ν
üvn^ tnxD^ta 0^12^ πώ 2ü:di33
j - IT : *• τ (,τ ν r•-
ü^'Sim :ηη•τηι ip^^n ρρώ: '^i'^nnn
• •• - : TT-: 1 ν ν - "^ 'j- : • • * : »τ
cnrs-p ^i^b^ i^ri insn hnis
AT : r I V JT τ : •.• i • : ) •• - τ • ι
'ν η : - ι : - ν •• ι •.• st τ ι •.• τ • :
bäb ρρώ^3 ΊδΟ^η io^^ibn '^^d234
s - VT : • : η : • : ι• • : r ν •
-0^203 ü^'iB bk^'i^^ ^nb^5b « ribi-
ϋ^^•ώΓ\ ' D^b'^^5 bx'nto'^-bs-bi? "itD5?
j• •• • ^ j τ : • τ "^ - «TT
^^^ξ)ΐ nbnxn^ α^3?ηώ b^bns πώώι
)'• ' : τ : • : j• : • • τ : Τ • :
jnin'^b nbir bän ito a-^Dib r^irsn
IT r ίΤ Ν - AT τ j•• : VT -
^^^2^ nnan -123? niinsD!i 'nb'/an
/ : • : AT τ - vj•• \. -: r ' •-• ••• "
: DNnb>^."i η^2-Γδ<ι α5?η-Γίί
«• ■••■ IT i•• ■•• ί IT τ
X
b'^-iten "^bx ^iiSD nbx nibiDD^ IX.
. τ - <- •• ; • ••• .. j - : _
b.sniD'^ arn ^ib^^D— xb ^y^^b
•• τ : • <T τ : : • ι ••
''-j'^^ri '^ήπη ^5?D?b ar^nirn?
n:s^n '^n^i'/sn ^D'^arn -^0^3%^
ν : • - • τ j - • - IT • : ~
bnb ofr^rbsn ^NtoD-^2 inbsnn 2
VT V •■ 1 : • j : IT f i* .•: IT ί
'^rjr^ tb^i?π 3?ίτ bn3?nni ch^Dnbi
ν - : ν » - -jv -η : ' '• •.•••:■:
VT : IT • τ : - : j• τ - $- : λ τ -: ιτ
• : τ : IT )• IV - - ι- -
ν. 36. piDSJ i^ba ίί"33
31. Β: bie auf b. OB. aufiauerten. dW: bcö Weins
bed Π. Sauerere am ÜB. vE: u. beöS'lac^iiJivrd auf t.
20. A: ^^Inflaurcie.
32. (iW: ale tüir ... rut)etcn ΐϊ>ίν b. αιιί.
33. Β: bcn S. dW.vE.A: ber (So^n ... (bic) 8cv.
34. B.dVV.>E.A: auföcfc^ncbcn.
35. au» ber öcfaugenfcljaft (4, 1). dW.vE:
(Stiere. A: halber.
&^ta.
(8,32—9,3.) 173
SCttfuttft itt Serufolem, Slftlicfcrung «nb Dpfcr. ©er i^rcmbcn Softer. VIII.
natö, ba^ mx gen ^erufatem jbgen. Unb
bie «^anb unfcre ©otteö n?ar über un8,
unb errettete unö üon ber «§anb ber i5feinbe
unb bie auf unö hielten auf bem ^Bege.
82* Unb famen gen Serufalem, unb blie*
33 ben bafelbfl brei Jlage. * 5l6er am vier-
ten 2age warb gen^ogen ba3 Silber unb
©oiD unb ®efäge in bad Jqüu^ unfern
©otteS unter bie ^anb SKeremot^e, beS
8ot;neg Uria, beö $rie|lerö, unb mit i^m
@leafar, bem <So^u $ine^aö, unb mit
i^nen Sofabab, bem <Bci)n Sefua unb
Oioabia, bem βο^η 33enui, bem Semiten,
34*ηαφ ber S^i^t u"b ®eιΐ>ίφt eineö jeg*
Iiφen; unb baö ®elυiφt trarb ju ber
3eit alleö beίφrieben.
35 Unb bie ^inber beö ©efängniffeS, bie
αηδ bem ©efängniß gefommen n?aren,
opferten ißranbopfer tem ®ctt 3fraciS:
jwölf Sarren für baä gan§e Sfraei, feφ0
unb neunzig SÖiöber, fieben unb ficben*
jig Öammer, jn?öif 33ötfe jum Sünb*
Opfer, aUeS jum ^ranbopfer bem ^^errn.
36* Unb fieüberanttrortetenbcg^önigö ^e-
fe^l ben ^^Imtlcutcn beg Röntge unb ben
Saut)pflegern biegfeit beg 2Bafferg} unb
fie erhoben bag SSolf unb bag Ǥaug
©otteg.
IX. ®a bog aücg n>ar αuggeriφtet,
traten ju mir bie Dberficn unb fpra*
φen: iDag ^O^oif 3fraei unb bie $riejlcr
unt) Scüiten ftnc mφt abgefonbert üon ben
Q3öifern in i^änDern ηαφ it)ren ©räuetn,
ηε^ηιίιφ ber ßananiter, «^ctbiter, ^t^t-
refiter, 5ebufiter, Qimmoniter, a)ioabiter,
2 (Sg)9pter unö ^moriter. * 5)cnu fte ί)α^
Un berfelben iί5φter genommen, ίίφ unb
i^jren Söi^nen, unb ben ^eiligen Samen
gemein gemαφt mit ben QSblfern in £än=
Dem. Unü bie »öanb ber Dberften unb
9lat()g^crren n?ar bie üorne^mfie in Die*
3fer a^iffet^at. *Φα ΐφ folφe0 ^örete,
1. Ü.L: αυδπίτίφί.
2. Ü.L: genommen, unb i^ren @.
P«.18,18.
Neh.2,11.
Neh.3,4.
6,1"
7,11s•.
Ei*.9,3.
LeT.80,2fi.
pergeremus Jerusalem. El manus
Dei noslri füll super nos, el liberavit
nos de manu ininiici et insidialoris
in via. *Et venimus Jerusalem, el32
mansimus ibi tribus diebus. * Die 33
aulem quarla appensum est argen-
lum et aurum et vasa in domo Dei
noslri per manum Mercmolh filii
Uriae sacerdoüs, el cum eo Ele.tzar
filius Phinees, cumque eis Jozabed
filius Josue et Noadaja filiiis Bennoi
Levilae, *jiixta numeriim el pon(lus34
omnium; descriplunique est omne
pondus in tempore illo.
Sed et qui venerant de caplivitale 35
filii Iransniigralionis, oblulerunl bo-
iocauloinala Deo Israel: viiulos duo-
decim pro omni popiilo Israel, arie-
les nonaginla sex, agnos sepluaginla
seplem, hircos pro peccalo duodecim,
omnia in boiocauslum Domino. *Dc-36
derunl aulem edicla regis salrapis,
qui eranl de conspeclu regis, et du-
cibus Irans flumen; el elevaverunt
populum el domum Dei.
Posiquam aulem haec com- IX,
plela sunt, accesserunl ad me prin-
cipes, dicenles: Non est separalus
^V'i*ii*u** populus Israel, sacerdoles el Levilae
a populis lerrarum el abominationi-
E«.3,8. jjyg eorum, Chananaei videlicel et
Helhaei el Pherezaei et Jebusaei el
Dt.23,3.7, Ammonilarum el Moabilarum el Ae-
gypliorum el Amorrhaeorum; * tiile•
Dt.7,3.M«i.2,j.,j^j enim de filiabus eorum sibi et
in.g.Ex.H, fi'i's suis, el commiscuerunl semen
i6.Neh.ia, sanclum cum populis lerrarum. Ma-
nus eliam principum et magislra-
luum fuit in Iransgressione liac
prima. * Cumque audissem sermo•
36. £anb|>flegcrn ... Amtleuten ... hoben ... B.
dW.vE.A: (übcr)iiaben bie 53cfe^ie. B: (Btaitf)aU
tevn. vK: Obcrfiatt^. dW: ©atrapen. B: beforberj
ten. dW.vE: biefe untcrftüßtcn.
35. S: holocaustomata.
Sauber. dW: u. öon i^ren ®r. dW.vE: nebmΠφ
(ϋυη) ben^an.
2. dürften u. Ob. B.dW.vE.A: öon if>ren Zca)i
tern. dW: (^n 2ßcibcvii] acn. dW.vE.A: für fidi.
1. dW: [οίφεο üüUbroc^t. vE.A: biefe«. A: tJoUs B: fu bap (ΐφ Ιζχ b• ©. »ermifcbi i)at. dW.vK.A: u.
jogen. B; biefe iDingc »oidnbet. vE: b^bcn ίίφ η. ben ... virm. D.dW.vE: u. 33ürfliber. A: Cbrigfcis
abgef. dW: (Se foubcrn fiφ n. B.dW.vE• 95. ber ten. B.dW.vE: biecrfie. B: Jirculofigfeit.
174 (9,4-10.)
SiSdras.
IX.
Separatio peregrinarum uacorunt eac Israete,
τούτον y διερρηζα τα Ιμάτια μου και επαλλό-
μψ^ κ«ί ίτιλλον άπο των τριχών της κεφαλής
μου και άηο τον πώγωνός μον^ nal έκα&ήμην
ηρεμάζων. '^ Και σννηχ&ηααν προς με πάς 6
διώκων λόγον &εον Ίσραηλ im άσνν&εαίίξ, της
αποικεαίας' κά^ώ καθήμενος ηρεμάζων εως
της &ναί«ς της εσπερινής. ^ ΚαΙ έν ϋνΰΐα τη
ίσπερινγι άνέστην άπο της ταπεινωσεως μον,
καϊ έν τψ διαρρη^αί με τα ιμάτια μου καΐ
έπαλλομην , και κλίνω ετη τά γόνατα μον και
εκπετάζω τάς χείρας μον προς κνριον τον
&εόν^ ^ καΐ είπα '
Κύριε, {}σχνν&ην και ενετράπην τον νψω-
aaif ϋεε μον, το πρόςωπόν μον προς σε, οτι
ai άνημίαι ημών έπληΟνν&ησαν νηερ κεφα-
λής ημών, καΐ αϊ πλημμέλειαι ημών έμεγα-
λνρ&ησαν εως εις ονρανόν. ^l^/ro ημερών
πάτερων ημών εσμεν εν πλημμελείς μεγάλϊΐ
εως της ημέρας ταντης' καϊ εν ταΐς άνομίαις
ημών παρεδό&ημεν ημείς καϊ οι βασιλείς ημών
και οι νιο) ημών εν χειρ\ βααιλεων τών εθνών
εν ρομφαιχξ. καΐ Ιν αιχμαλωσία καΐ έν διαρ-
παγη και εν αισχύνη προςώπον ημών, ως η
ημ-εριι^ αντη. '^ Κα), ννν έπιεικενσατο ημΐν
κύριος 6 ϋεος ημών τον καταλιπειν ημΐν εις
σωτηρίαν κα\ δονναι ημΐν στήριγμα εν τόπφ
αγιάσματος αυτόν, τον φωτίσαι οφθαλμούς
ημών καϊ δονναι ζωοποιησιν μικράν εν τ^
δονλειχ^ ημών. ^ Ότι δονλοί εσμεν καϊ έν τη
δουλεία ημών ονκ έγκατέλιπεν ημάς κύριος ο
&εος ημών, καϊ εκλινεν εφ' ημάς έλεος ενώ-
πιον βασιλέων Περσών, δονναι ημΐν ζωοποίη-
σιν του vxptäoai αυτούς τον οίκον τον ^sov
ημών, καΐ άναστησαι τά έρημα αντης, και τον
δούναι ημΐν φραγμον εν Ιούδα και εν Ιερουσα-
λήμ. *0χ/ βίπωμεν, 6 &ε6ς ημών, μετά τούτο;
3. F (pro ίηάλΧ.) τον νποδντην μα (etiaiu V. 5).
4 * : ίρ(μάΙ:ων (η^,Α^^Β, cf. ν. 4). A^f (in f.) Οϋτως
δη και ννν'ί
4. Β: άποΐΜΪαί;.
5. Β* της. Cf. ν. 3.
6. Β: ί^ς τον βρ.
8. FXf (ρ. ννν) ως βραχν. Β* κύριος ... χαταΧ.
ημάς {ημΐν ΑΕΧ) Ης ... Α*: δαλίφ.
9. B*(ult.)tV(ACXt).
10. C'FXf (ab in.) Kai ννν (Χ: Ννν Ιν).
^b'^rn'i ^Τλ2-Γίί ^nynp η•τη -innin
Α- • : ν : • ν • : i-iT ν - jt τ -
nntiisi "^ijpTii ^üäi^n nrtet) nbroj^i
^T : 1" τ • » τ : • <- : • τ : : ν |τ
^3ίίΐ nbiän hvi2 br b^'"ito^-Nn'bii
•••IT τ ;~ : . : V- •• : j••
— : j- ♦ • : \-* V VT j- : • :
τ : : V IT A• • : ν : • r : • τ :
: ^nb^ί nirr^-b^i ^ös ntonE)^ί1 ^sina
<•' Ι-: j• > Λ•.' •• ν- τ_ -j- ν: ί• τ ί
IT Γιτ r• Τ : - : τ : j- : τ
: --: •• -• j•• • ^ .(TT- /-
η•τπ üvt: ns? nbn^» n'/c^sn
Λ••• - J - V- ^ j • JT : - :
siD^inb ^li^'bb'ü ^φ_^^ '^snD ^D^nbi^n^
5. . _ ... ,,. _ τ -; |T j•• : - j- :
ίπ-τη Di^ns ü^dö ηώηηι η-τ^η^ι
IV - J - : ν: τ •■• j : ντ • -
j•• •• τ ■ : τ : IT - ν - : • τ - :
nb'^biD 5iDb "i^i^üänb ^DN^b^^ nin•^
τ •• : Ίτ r : - : •• ν: jt :
i^i^nb itß'ip Dipu3 in^ ^iDb-rnbi
^• τ : Λ ί' τ 'J : • VT Jt ••• α ί
y- : -JT : • S" • . •• •.•: •• ••
•• •. : - : : — ; j- τ -; ι• r •. : " •
V V j•• τ -- Λ" .•: VT τ-: >
η'-^πΏ ^iDb-rnb oSb '^bbu h^h
Γ : • JT •.• IT - τ •• : - •• : •
T^uS'nb^ *ιrhb^ί η'^2-Γίί otiinb
IT t• •• τ JT V IT : τ : τ
ν ■••: ^- - 'ji - : •π τ ι •
V. y. nnsn '^r^ ib. -j^apn '•nn i<"ia
3. mein ^leib u. tn. Hantel. dW.A: fRod u. ^l,
B: ^i. u. Obcvrocf. dW.A: (mir) bie ^aare m.
^auptci u. S3artee. \E; bai S^aax. Β: oon meinem
^auptl^. Α: fa§ in ilrauer. Β: gan,^ be|iür;^t.
4. um b. äSergr. n>. ber (Sefaneenen. dW.vE: bie
SB. Β: »or ben SBorten ... erjitterten. dW.vE: »es
gen "tH SSergel^ene.
5. u. mit meinem jerrifTenen ßl* u. iS9l. B: )}.
meiner ÄQÜiiung. dW: i^rauer. vE: 5lbl6armung!
6. B:u.binfd)amrotf). B.ArmcinStngejtc^t. dW:
Slitf! B.dW.vE.A:2)liffetfiatcnfinb. A:gefiiegen...
gewati^fen. B: gvo^ geworben.
&^Χύ.
(9,4—10.) 175
©ie ötof e SSergrctfutig» ®öra'§ föcietttttni^ unb ^ütUttt,
IX.
jeni§ ίφ meine Kleiber unb meinen Olocf,
unb raufte mein ^an);itf)aax unb 8art
4aug, unb faß einfam. *Unb e8 »er*
fammeiten Αφ ju mir aUe, bie beS «^errn
Sort, beS ©otteö SfraeU, fürφteten, um
ber großen 33ergreifung iritten; unb iφ
5 fa§ einfam big an bag 5lbenbopfer. *Unb
um bae 5lBenbo:j3fer ftanb ίφ auf öon
meinem (SienD, unb gerrif meine Jtieiber
unb meinen Olocf, unb fiel auf meine
Jtniee unb breitete meine *^)anbe auö §u
6 bem «§errn, meinem ®ott, * unb f^jrad^ :
aWcin ®ott ΐφ fφäme miφ unb fφeue
miφ, meine klugen aufj^ui^eben §u bir,
mein (Sott; benn unfere a}?iffct:^at ijt
über unfer «^au^pt gen3αφfen, unb unfere
@φuΐb ifi grog bis in ben «gimniel.
7*33on ber S^it unferer 3Säter an finb
irir in groger <&φuίb getrcfen biö auf
biefen Sag; unb um unferer aJiiffet^iat
tt>itten finb \t>ir unb unfere ilbnige unb
$riejier gegeben in bie ^anb ber Jlbnige
in Äänbern, in8 βφn?ert, ίηδ ®efäng*
ni§, in &taub unb in (δφαm beS ^ngc*
8 Ρφίδ, nne eö ^eutigeS ilageö ge^et. * Ohm
aber i|l ein tt?enig unb ί^ΐίί^ίίφ ©nabe
öon bem i^errn, unferm ®ott, gefφe^en,
ba§ uns ηοφ etwas UebrigeS ift ent*
rönnen, bo§ er unS gebe einen Sfiagel
an feiner ^eiligen Stätte, bag unfer ©Ott
unfere klugen erίeuφte unb gebe unS ein
9 trenig Seben, ba trir Jίneφte finb. *3)enn
n.>ir jinb Äneφte; unb unfer ©Ott i)at
uns niφt tierlaffen, ob toir itneφte finb,
unb ^at 93armf)erjigfeit ju unS geneiget
öor ben Königen in ^erfien, bag fie unS
baS Seben laffen unb er^5^cn baS ǤauS
unfereS ©otteS unb αufriφten feine 18er*
ftörung, unb gebe unS einen 3ann in
lOSuba unb Serufalcm. *0lun n?aS fei-
len n?ir fagen, unfer ©Ott, ηαφ btefem.
Gn.37,29.
Nm.14,e.
2Rg.22,ll.
Act.14,14;
Job.1,vO.Jer.
4H,37;Neh.l,
4.
Es.6<i,3.
lRg.18,29.
Dn.9,21.
2Ch.e,t3.Pf
9..,f.;
Ex.9,29.
Dn.9,7•.
Lc.l8,t3.
Ps.38,5.
2Ch.2S,9,Lc,
t5,18.tGn.
18,20.
Ef .22,23.
Ps.13,4.
2Ch.l2,7.
Neh.9,36.
7,28.1Rg.8,
50.
Ps.iJO, t3.
Gn 44,16.
nem istum, scidi pallium meum et
tunicam, et evelli capillos capitis mei
et barbae, et sedi moerens. * Conve• 4
nerunt autera ad me omnes, qui
limebant verbum Dei Israel, pro
transgressione eorum, qui de capti-
vitale venerant; et ego sedebam tri-
slis usque ad sacrificium vesperli-
num. * Et in sacriticio vesperlino 5
surrexi de affliclione mea, et scisso
pallio el tunica curvavi genua mea
et expandi manus meas ad Dominum
Deum meum, *et dixi: 6
Deus meus, confundor et erubesco
levare faciem meam ad te; quoniam
iniquitales nostrae muilipUcalae sunt
super Caput nostrum, et delicia no-
slra creverunt usque ad coelum
*a diebus palrum noslrorum. Sed 7
et nos ipsi peccavimus graviler usque
ad diem hanc; et in iniquitatibus
nosiris Iraditi sumus ipsi et reges
nostri et sacerdoles noslri in manum
regum terrarum et in gladium et in
capliviialem el in rapinam et in con-
fusioneni vullus, sicut et die hac.
* Et nunc quasi parum et ad momen- 8
tum facta est deprecalio noslra apud
Dominum Deum nostrum, ut dimitte-
renlur nobis reliquiae et daretur no-
bis paxiiius in loco sanclo ejus, et
illuminaret oculos nostros Deus no-
ster et daret nobis vilam modicam in
Servitute noslra. *Ouia servi sumus; 9
et in Servitute noslra non dereliquit
nos Deus nosler, sed inclinavit super
nos misericordiam coram rege Per-
sarum, ut daret nobis vilam et sub-
limaret domum Dei noslri et exstrueret
soliludines ejus, et daret nobis sepem
in Juda el Jerusalem. *Et nunc quid 10
dicemus, Deus nosler, posl haec?
4. U.L: furzten. 6. ΑΙ.* nostrum. 7. ΑΙ.: pro iniq. ΑΙ.* (sext.) et.
5. U.L: fiunb. ΑΙ.* (paenult.) in. 8. ΑΙ.: pax illius. 9. ΑΙ.: spera
8. U.L: entrunnen. (pro sepem).
7. B: ^iünbetung. vE: jur ißeute u. jut ©φαιη^ ju er^ltcn. B: (Srquicfunc} in unf. 2)ienParfeit.
rötbe b. 51. dW: ^a)mad). A: «cfti^amung, -'"^- ^"'*-"-'* — ^— ^-^ *■ t^-i-**•.—^ -- ^
8. einen fleinen ^ugenbUcf ®n. ... er
ließe
entrinnen ... in unferer ^ned)tfd)aft. B: gleic^fam
ein toenig im 51. eine ®. ... iüiberfa()ren. vE: faum
einen 51. bie ... gcfümmcn. B: i)at (Sntronnene übrig
gciaffen. τΕ: einen Sleft. dW: un« ein Ueberblcibfcl
dW: Seltpffocf an bem Ort f. ^eiligt^um« ... ein tt).
aufleben lajfit. vE: ^fiorf an bem ... eingef(i>iagcn.
9. aber u. ®. ... in unferer Änecbtfdjaft ... ju
crl). ... geben ... (7,28). dW: aufjubauen ... reffen
ilrümmcr ^eiju|!eiien. vE: αuf5urίφten...αufJujίelί
len. dW.vE: eine SO^auer gejlatten.
176 (9,11-10,1.)
Ksdras.
IX.
Separatio peregrinarum uacorum ex Israele*
oti έγχαηλίττομεν ίντοΧάς συν, ^^ ας εδω-
nag ημϊν iv χ^ιρί δουλοαν σον των προα^ψ
τών, λέγων Ή γη, εις ην είςπορενεσ&8 κλη-
ρονομησαι αυτήν, γη μετακινούμενη έατιν
εν μετακινήσει λαών τών εθνών εν μαχρυμ-
μασιν αντών, ων επληβαν αντην άπο στό-
ματος επΙ στόμα εν άχαϋ-αρΰίαις αυτών-
*^ ΚαΙ νυν τας θυγατέρας υμών μη δότε τοις
νΐοΐς αυτών, και άπο τών ϋνγατέρων αυτών
μη λάβηχε γοΓ^• νίοίς υμών nai ουκ εχζητή-
σετε είρί^νην αυτών χαΐ άγα&ον αυτών εως
αιώνος, όπως εησχνσητε και φάγητε τά
άγαΟα της γης και κληρονομήσητε τοις νιοΐς
υμών εως αιώνος. ^^ΑαΙ μετά πάν το ερ-
χόμενον έφ ημάς εν ποιήμασιν ημών τοις
ηονηροΐς και εν πλημμελε/ΐΐ^ ημών τη μεγάλγ]
{οτι ουκ εστίν ώς 6 ϋεος ημών, οτι εκονφισας
ημών τάς ανομίας καΐ εδωκας ημΐν σωτηρίαν
** ΟΤΙ άπεστρέψαμεν διασκεδάσαι εντολάς
σον και επιγαμβ()ενσαι τοις λαοΐς τών γαιών)
μη παροξννΟης έν ημΐν εως συντέλειας τον
μη εϊναι εγκατάλειμμα και διάσωζα με -
νον. ^^ Κνριε, ο ϋεος 'Ισραήλ, δίκαιος συ'
οτι κατελε/φΟημεν διασωζόμενοι, ώς ή ήμερα
αντη. 'Ιδού ημείς εναντίον σον ίν πλημμε•
λείαις ημών οτι ονκ εστίν στήναι ενώπιον
σου έπϊ τούτφ.
Χ, Και ώς προςηΰ'ξατο "Εζρας, καϊ ώς
έξηγόρενσεν κλαίων καϊ προςενχόμενος ενώπιον
οικηυ τον ϋεοϋ, σννήγ&ησαν προς αυτόν άπο
Ισραήλ εκκλησία πολλή σφόδρα, άνδρες και
γυναίκες καϊ νεανίσκοι• ότι εκλαυσεν ό }αός
καΐ υχρωσεν κλαίων.
10. Α*: tyriarfAiin.
11. KFX-j• (ρ, ηςπορ.) iy.fl Α** fpr.) (*ύτ<7)ν
(A2BCrell.t). '
12. A'C: donf (δότί Α^Β). Β: αλη()οδυτήσητ€.
13. Ci'iX: /Μίτά πάντα τά ηςιλ&όντα. C: iV ίψάς
ίν ποιήμ. υμών. Ci'iXf (ρ. μ^γάλr^) οτι σύ, ό θίος
ήμιϊιν,^ κατίπαναα<; το οκηπτ{)ον ημών ύιά τάς άμαο~
τΐας ημών (κα« κτΑ ).
14s. Β: fniOT{ii\p. Α** διασοίζόμίνον-ΑατιλίΙ-
φΟημίν (Α2Β|).
15. EFX•}- (μ. ήμΰς) πάντις,
1. Β: "Eadfja^ (iit semper). C'X* (alt.) ως. CX*
(terl.) xai A2B: εκλαι;σαν {ΪΑλανσιν A»CEFX).
πηώΊ^ b^^5S πη^^ί ιίϊ5>ί vnsn
nisn^^n ^523? mDS ^^^^ nnD v-ii•^
Α T-: IT J•• - ν- • ί • τ • r •.•<•.•
,:• • τ •> : • SV -: ••• •• ' -: ι :
V •• I : τ - : ιτ τ : •. : c.•
v7 τ I : •η : s : : • ι : •.•••:•
V : --:r ' : ν ;v ' - j- : at
y•.• •• : ' JV : - I : I ν τ τ j
•• r jT - τ •• -: |- : ιτ
AT ; - ν τ : - : • τ η •• -; |- :
htibb nDton '^,:ϊ^'η'^^ τιτ\η • -^3
< -: VA" τ ^ ν •• ι - β•• - :
ν •• : ι ν : •• ~ - τ 1 - ν: IV
•• τ : • <•• ν: τ : IT •• :
,T^ •• : :j- : • i• τ - ' j •"
.. τ : - : J V τ : < : - λ"• ~ J - :
I - ί vv τ : • 4 -: r ' >•• j•
D'^ü5D^ί nS^-nn bnp b^i'^iü*):: vbi<
"• T-: : - JT 't •• r : • • τ •-
rmnn orn ^an-^s a^ib^i b^uiDi
)•• : - vT τ /τ ι• «τι* • τ :
:π23
ν. 13. ΠΒ'η ^t"53
J0. dW.vE.A: t^enn h>ir6aBfn ...
1 1. burd) ti)reCBr. ...t>on einem C^ttbcjtim andern.
B.flW: Co (erblii^) einjuneijmcn. A: in 53ifi^ ^u
nehmen. vE: bcfi^cn. B: untätig S. tocjjen te•: Un*
flate.
12. dW.A: u.i^r®iu(f. vE: 3Bc^I. B: flatf ».
B.dW.vE: ba« ®ut(c) bei S. dW: üetcvbct. vE:
in 3?tfi^ erhaltet für ... B: euren M. exbiid) i)inter>
Ιφί.
13. tt. boft ... ocrfd). ijaft weit unter u. 251. ... 9let«
®^ta* (9,11 mi.) 177
®öra*§ SScf cttttttti# unb ^ürBitfc, SJerfammiunö bcS fBolf e§ a« t5m« IX.
baf ttiir beme ®eBote üertajfen "^aBen,
! 1 *bie bu burφ beinc Stma)U, bie $rDi)^e=
teil; geboten ^a^, unb gefagt: Φαδ Sanb,
barem i^r fommet ju erben, i^ ein un*
retneS Sanb burφ bie Unretntgfeit ber
3Sbifer in Sanbern in i^ren ©räueln,
bamit fle eö ^ter unb ba »otl Unreinig*
12 feit gcmαφt :^a6en. *(So fottt i^r nun
eure 5!5φter ntφt geben i^ren (Söhnen,
unb i^re 5!δφter foüt i^r euren ©b^nen
niφt ne^men^ unb fuφetniφt i^ren ffrie*
ben ηοφ ®ute8 en.ήgltφ, auf baf i^r
mäφtig n^erbet, unt) ejfet bag ®ut im
Sanbe, unb beerbet eS auf eure Äinber
13ettJigίiφ. *Unb ηαφ bem allem, baS
über und gefommen iji um unferer 6ö*
fen 2Öerfe unb großer Θφulb trillen,
^aji bu, unfer ©Ott, unferer üKiffetl^at
üerfφonet unb ^ajl un8 eine Errettung
14 gegeben, tt>ie eg ba fielet. *3Bir aber
^aben un8 umgefe^ret unb bein ©ebot
laffen fahren, baf h?ir un3 mit ben
335lfern biefer ©rauel befreunbet ^aben.
2Öillfl bu benn über unö jürnen, bie ba§
eS gar aug fei, bag ηίφΐδ UebrigeÖ ηοφ
15 feine (Errettung fei? *^m, ®ott
3fraele, tu bi^ gereφt; benn küir flnb
übergeblieben, eine ©rrettung, tüie eö
'^eutigee ilageS ^ti)u. (Sie^e, tüir finb
t»or bir in unferer (Sφulb; benn um
bestritten ifl niφt gu flehen toor bir.
X. Unb ba (Sira alfo betete unD befannte,
ttjeinete unb üor bcm ^aufe ©otteg lag,
fammelten fl* ju ibm au8 Sfracl eine
fe^r grofc ©emeine oon 5)?ännern unb
Seibern unb Jtinbern; benn baö QSolf
treinete fe^r.
12. A.A: baö ©Ute ... »ererbet.
14. Ü.L: bi« baf gar au0.
1. A.A: fammelte.
quia dereliquimus mandala tua, *quae 1 1
praecepisti in manu servorum tuorum,
prophetarum, dicens: Terra, ad
quam vos ingredimini ut possideatis
Lv.iv<!*•• gam, terra immunda est juxta im-
munditiam populorum caelerarumque
terrarum, abominalionibus eorum,
qui repleverunt eam ab ore usque
ad OS in coinquinalione sua. * Nunc 12
Dt.7,2.. gj.gQ gjjgg veslras ne detis filiis
eorum, et filias eorum ne accipiatis
filiis vestris; et non quaeratis pacera
Dt.23,6. eorum et prosperilatem eorum us-
que in aeternum, ut confortemini, et
'*•^'*^• comedatis quae bona sunt terrae, et
haeredes habeatis filios vestros us-
que in saeculum. *Et post omnia, 13
quae venerunt super nos in ( peribus
nostris pessimis et in delicio nostro
job.11,6. magno (quia tu Deus nosier liberasti
nos de iniquitate nostra et dedisti
"■^- nobis salutem, sicul est hodie, *utl4
jer.it,io. nQ„ converteremur et irrita facere-
mus mandata tua neque matrimonia
Jungeremus cum populis abomina-
tionum istarum), numquid iratus es
nobis usque ad consummalionem, ne
dimitteres nobis reliquias ad salu-
Dn.v-i*. ^®"*^ * Domine, Deus Israel, ju- 15
^ΙτΛ-^ί stus es tu; quoniam derelicli sumus,
qui salvaremur, sicut die hac. Ecce,
coram te sumus in delicto nostro; non
p*. 130,3.76, gjjjjjj gjgpj potest coram te super hoc.
Sic ergo orante Esdra, et im-X.
plorante eo et flente et jacente
Dn.9,18. g^jjg templum Dei, coUectus est ad
eum de Israel coetus grandis nimis
virorum et mulierum et puerorum;
et flevii populus fletu multo.
11. ΑΙ.* (ω//.) in.
14. S: avertereraur.
1. ΑΙ.: impl. eum (S: Deum).
mite. B: toietooi)! ... bίφ jurürfgeiialten 1^. bof toir
n. untergebracht finö ttjcgen ... dW: bcm ... gefd^o;
net mebr aU u. 3R. üerbiente. B: toit blefe i^. vE:
ϊυ. bie gegentüärtige. dW: auf biefeSSeife.
14. foUten toir touber umtei)ten u. beine ®cbos
te ... befreunbetcn? 9Birfi bu nicht ... werbe ...? B.
vE: (tDieber) ΒΓ€φθη. dW: toiebmim »erleben. B.
dW.vE: un« {^ü) ü er f(t; träger η . dW: tiefen grauel^
»oiien 33. B: 3ßürbefi. dW.vE: Bi^ ^^u Vertilgung.
3JoIbgIotien.»iM. 31.3:. 3. SBb3 2.2lfct§.
dW: ol^nc (Srbaltung u. JRettung. vE: fo baf fein
Ueberrcfl u. f Bi bleibt.
15. B: αΐβ bie iSntronneiien. vE: ali ©irettcte.
A:baf tt)ir crbalten würben. dW: criialten u. geret;
Ut ju biefer Sät B: mögen tioix n. bcfteben. A": fann
man... dW.vE: Siliemanb f.
1. B: ίΐφ niebergcirorfen batte. dW.vE: tüeinenb
u. lifiienb. vE: Scfenninif ablegte. B.dW.A: aSer?
fammiung. vE: ^aufe.
12
178 (10,2 10.
£s€lras.
Χ.
Separatio peregrtnarum. uacorum eac Msraele,
^ Kai άπεχρί&η ΣβχΒνίας νιος Ί.?ηλ άττο
νίών Ήλημ χαΐ είπεν τφ Έζρα' Ημείς »]σνν-
ϋ-ετησαμαν τφ ^εφ ημών κ«« ^κηΟιααμεί'
γυναίκας αλλότριας άπο λαών της γης' nal
νυν εστίν υπομονή τφ 'Ισραήλ επϊ τοντφ.
^ Και ννν διαχ^ώμε{^α διαϋηαην τφ &εφ ημών
ε-λβαλεΐν πάσας τας γυναίκας καΐ τα γενόμενα
εξ αυτών, ώς αν βονλη. .Ανάστηϋ^ι κα\ φοβέ-
ρισαν αντονς εν έντολαϊς &εον ημών^ και ώς
ο νόμος γενη&ητω. ^'Λνάστη&ι, οτι fVr/ σε
τη ρήμα' χαΐ ημείς μετά σου. Κραταιοΰ και
ποίησον.
^ Καί ανέστη "Εζρας χαί ωρχισεν τους άρ-
χοντας, τους ιερείς και yisvitag κάί πάντα
Ισραήλ, τον ποιησαι κατά το ρήμα τοντο.
ΚαΙ ώμοσαν. ^ ΚαΙ ανέστη '^Εζρας άπο προς-
ώπου οίκου τον ϋ•εον, χαί επορεν&η εις γα-
ζοφυλάχιον Ίωανάν υίου Έλίσονβ, χαί επο-
ρεύ&η έχει' άρτον ονχ ίφαγεν χαΐ υόωρ ουκ
εηιεν, οτι indv&n επΙ τη άσνν&εσίί^ της άποι-
κεσίας. ^ Και παρηνεγχαν φωνην εν 'Ιούδα
χαί εν 'Ιερουσαλήμ πασιν τοις υΐοϊς της αποι-
κίας τον συνα&ροισ&ήναι εις Ιερουσαλήμ.
® Πάς ος αν μη ελ&η εις τρεις ημέρας, ώς αν
η βουλή των άργ^όντων χαί των πρεσβυτέρων,
ανα&εματίΰ&ήσεται πάσα ή ύπαρξις αυτοΰ,
χαϊ αυτός δίασταλήσεται άπο εκκλησίας της
αποικίας,
^ Και σννήχ&ησαν πάντες άνδρες Ίοΰδα
και ΒενιαμεΙν εις 'Ιερουσαλήμ εις τάς τρεις
ημέρας, οντος ο μήν 6 ένατος- έν είκάδι του
μηνός εκά&ισεν πας ό λαός εν πλατεία οίκου
τον &εοϋ απο του β-ορΰβου αυτών περί τον
ρήματος και άπο του χειμώνος, ^^Καί ανέστη
Εζρας ο ιερεύς και εϊπεν πρό,' αντονς' Τμεΐς
ήσυνϋετηχατε καΐ έχα&ίσατε γυναίκας άλλο-
2. Α: ΊίΗήΙ {Ί(ήλ Β et cf. 8,13). Bf (a. /lao~r)
roiv (ACX*).
3. Ci'iX (pro ώς άν-γίνή&.) ev (ieXjl xn^ia xai
XMV τριμόντων έν εντολαΓς• «γ'τη /αι ποιηθ-ήσίται
κατά τον νόμον τ» &fo ήμων.
4. Β: 'Ανάστα. Κ\ ΕΧ* οτι (Α2 BCf).
6. EFX (pro επο(>ίί'θ^ι;) ι/ϋΑί'σθ// '' αποικίας,
7. A»C'X*7raatvTorq-fin. (A^iii).
8. CXf (ab iD.) Kai. B* (alt.) av (ACKFXf).
9. B: Βίνιαμιν ... «η-ατοι, (-i/r ... tvr. ÄC) ...
* (tert.) Γ« (a. θ^οο.).
10. Ci'iX (pro hci&.) ίΐάβίτί.
ϊΐ3^π*^δ<η iiDb^?^ bm^ ii^T3?b im^^
τ■Ί^ίn ^Ώ3?ια nin:D: π-^ώο duddi
7 VAT Τ j- - 1" V • : τ i'T V i -
\T\^rh^ biiito-^b nip^-ü5*^ nrr^
: •• •• _• : τ : • jt - :
•^ηίί ns3?3 htrß ibisni D'^törbs
nninDi '^ττ\^^ ΤΛΤβ^, π'^ΤΊπηι
IT - : Λ•• ν: J- : • ; ν ••-: |- :
: j--'.\- (Τ τ - ' t\' τ ι• li κ τι••
• -: ι - *• τ ••• J- : ~- τ :ν 'TJT-
η^τ: 13^3 nitorb bJi^ito^^-b::^ ώ*)^η
KV - ^T τ - •) —-r " τ : • τ : • •*; r
pHiiT^ nsttäb'bii 'nb'*«'i D%Vbiin
»JT τ ι : ν- : ^ ν ' ν •• - • *^ ν: ιτ
büs-Kb onb atu *π^*ι n^tb*^b^^-^^
-b3? bs^^nn "^3 nfiüo-iib ο'^ηι
ν - : • r TT ι • j-
m^in^a bip 'in^na?*''! ι nbiän b3?u 7
JT r r .-:i — ^γ - "^ ~ ,-
rnpnb nbian ^33 bbb οΒώ^ΐΊ^^ι
» v-iT • : τ - j•• : : • - τ ι •
nöbüib iiiD'^-s^b ntbi^'bbi :Dbü3'i^'^ s
•IT τ I :
V- t:it •»••:-: * τ - <--:i- • τ -
:nbian bnpü bi2^ x^ini TO^is^-bs
IT - ;- I: • VT • t '. Λ : τ
I • τ : • τ : i" : - τ j : ιτ • -
xtnn ^'^r\ u^r^^r\ röSbtiäb abttS^i•^
:• > ή • Τ - ν j : • • - τ ι :
-b^ ^Ώώ^Ί ui^pQ nntora '^^''^ώηη
τ j : Ι" - ν Λ - J• : •.• : ν.• • : -
j• • : - •.•: IT j•• : • τ τ
<T : V 't τ - ^ r τ : - 1" ντ τ -
ahbs?^ onis ahbN ■ιΏ^ίϊ'n inän
.... - . j.. - ... .. — . ... j _ I ..
- ι ν : Α • •• τ J• τ ν -
V. 2. 'ρ ο^-^ϊ ib. 'i'T^sn Κ"33
2. für 3fr. dW: αηδ vergangen. vE: »erfunbigt.
B: tvcuiog gcl^anbeit ...l^cimgefü^rt. dW: gefreict.
3. dW.vE:93.fφlίe^en. A: tvegf^ofen. vE:ft)eg^
füllten. dW: entfernen. dW.vE:meine^J^errn[(56ral.
dW: bantit ... gefφef)e.
4. B: bir liegt bie <2αφ€ ob. dW: (Stelle auf, b.
bir fommt biefe @. ^\x. vE: bie <S. flcftt bei bir. A;
bcin iftd 5u €ηί[φ iben. B:fiarfe bίφ. vE.Arfeifiarf.
dW: fefl.
5. B:licf^tie...(Sibid)irurri)un. dW.vE: fφttJόren.
f). dW: Seile. nE: Θεηιαφ. B:Uebertretuniv dW:
@dta•
(10,2—10.) 179
©αφαηία'δ ^uffotbetung. Sftaclö @$niur« ©tc SScrfammluitö öor bcm §aufc ©otteS, X*
ben ^inbern (Slamö, anttüortete unb fijpra^
§u (Sota: Οΰοΐ^ίαη, tüir ^aben un8 απ
unferm ®ott »ergriffen, bof wir frembe
Selber auS ben 335lfern beg li^anbeö ge=
nommen ^aben. 0lun eS ifl ηοφ «^off-
3 nung in Sfrael über bem. * (So iaf t
ηηδ nun einen 93unb machen mit un=
ferm ®ott, ba§ n?ir ade 50ßeiber, unb
bie öon i^nen geboren finb, ^inaug t^un
ηαφ bem iitati) beg «^errn unb berer, bie
bie ©ebote unferg ©otteS fürφten, bag
4 man tiim ηαφ bem @efe|. * ©o mαφe
biφ auf, t)enn bir gebü^iret eg; wir ttjol*
len mit bir fein. Sei getrofl unb t^ue e8.
5 Φα ^anb @gra auf unb na^m einen
(Sib \3on Den oberjten $riejiern unb Äe-
t»iten unb bem ganzen Sfrael, baß fie
ηαφ biefem 2Öort t^un foüten. Unb
6 fie fφn?uren. *Unb @öra jlanb auf
üor bem ^aufe Ootteg, unb ging in bie
Äammer ^ο^αηαηδ, beg @o5neö TOa*
flbg. Unb ba er bafelbfi ^infam, ag er
fein 33rot unb tranf fein Safferj benn
er trug Seibe um bie SSergreifung berer,
7 bie gefangen gettjefen waren. * Unb fie
tiefen aufrufen burφ 3uba unb 3eru*
falem ju aiien ^inbern, bie gefangen
waren gewefen, baf fie ίίφ gen 3>erufa-
8lem öerfammetten. *Unb weίφer niφt
fame in breien 3^agen ηαφ bem 0lat^ ber
Dberften unb Qlelteflen, beg 'iQal•^ fotlte
ailc verbannet fein, unb er abgefonbert
üon Der ©emeine ber ©efangenen.
U Φα öerfammeiten ίΐφ aüe 3)iänner
3uba unb 35eniamin gen Serufalem in
breien 3^agen, baö ifl, im gwanjigflen
3^age beg neunten SKonatö. Unb atleö
9Sotf fa§ auf Der Strafe öor bem «^aufe
©otteg, unb gitterten um ber @αφe wii*
lOien unb öom Olegen. *Unb (Sgra, ber
^riefier, flanb auf unb f^rαφ ju ί^* |
nen: 3^r i)aU eudij »ergriffen, bai i^r i
frembe $8eiber genommen ^abt, bag t^r '
5. Ü.L: unt» ganzem 3fr.
6. A.A: leibe, l^eib. 9. U.L: SWonben.
Et respondit Sechenias filius Je- 2
hiel de filiis Aelam, et dixit Esdrae:
Nos praevaricati sumus in Deum no-
23S.2,?t.strum et duximus uxores alienigenas
de populis terrae. Et nunc, si est
^'^'"^•^''^''' poenitentia in Israel super hoc,
jos.24,25. * percutiamus foedus cum Domino l\
Deo nostro, ut projicianius univer-
sas uxores et eos, qui de his nati
sunt, juxta voluntatem Domini et
eorum, qui timent praeceptum Domi-
ni Dei nostri. Secundum legem fiat!
7,25.14. *SQrge^ tuum est decernere; nosque 4
erimus tecum. Confortare et fac!
Neh.5, 12.10, SuFFexit eFgo Esdras et adjuravii 5
'^^ principes sacerdotum et Leviiarum
et omnem IsFael, ut facerent secun-
dum veFbum hoc. Et juraverunt.
* Et suFFexil EsdFas ante doniuni Dei (i
jer.35,4. ^^ gjjjjj gj cubiculum Johauan tilii
ich.3,24. j;|jjsjb^ et ingFessus est illuc; pa-
N'eh*M.' wem non comedit et aquam non bi-
9^4. bil, lugebat enim transgressionem
eorum qui venerant de captivilate.
5^,. *Et missa est vox in Juda el in 7
Jerusalem Omnibus filiis transmigra-
tionis, ut congregaFentuF in Jeru-
salem. *Et omnis qui non venerit 8
in tribus diebus juxta consilium
Lv.27,23. pFincipum et senioFum, auferetur
universa substantia ejus, et ipse ab-
jicietuF de coetu tFansmigFationis.
ConveneFunt igituF omnes viri 9
''''■ Juda et Benjamin in JcFUsalem tri-
Zi.ch.7,1. bus diebus; ipse est mensis nonus,
vigesimo die mensis. Et sedit
omnis populus in platea domus Dei,
trementes pro peccato et pluviis.
*Et suFrexit EsdFas saccFdos et dixif 10
''■13/&27'.''" ad eos: Vos transgFessi estis el
duxistis uxoFes alienigenas, ut adde-
3. ΑΙ.* Domino. ΑΙ.: tenent (pro timent).
trauerte über b. aWiffetl^at.
7. Ä. beö C^efängniffes (4,1). B: eine «crfüni
bigung ergel^en. dW: ben 9luf. vE: befannt πΜφεη.
8. dW: u. er felbjl auSgef^ioffeit αιιδ ... vE: btr
qottverfc^wcrneniiBertiliiung l^ingcgeben unb er au«
A: iiinauöqcivorfen!
9. B.dW.vE.A: auf bem (freien) φΐα^.
10. (sißteS3.2.)
12*
180 (10,11 19)
S^dra^.
χ.
Separntio peregrinarum nxorum. eac Msraele,
•}- I : τ - : ι•• τ : • j- : -
π^ώυηηη^ vii^n ^533?ώ» «ιρη^ηι
ν : ι - •jf'T-' τ s"""i — ι • : τ -
i -: |- ν τ j' : IT ί * 'ν Α τ »J
! r• •" • τ : j- τ : τ jt τ τ-:
τρ/ΐίί,• του nQoq&sivai im πλημμ^λβιατ Ίσραηλ,
'*Λ«ι νυν δότδ αίν^σιν τ φ 'AVQiq) *9¥φ των
πατέρων ημών, και ποιήσατε το άριστον ενω-
πιον αυτόν, καΙ όιαστάλητε άπο λαών της
γης κα} άπο τών γυναικών τών αλλότριων.
^"^ Και άπεκρίΟησαν πάσα η έκκληαία κα\
Ηπαν Meya τοντο το ρήμα αον εφ ημάς
ποίησα/.. ^^y4λλά 6 λαός πολνς, καΐ 6 και-
ρός γειμΒρηός, καΐ ουκ ίστιν δυναμις βτηναι ^^ j^^l^^^^^t^ ν^ΠΙΖΙ ΤΙώΛ Η3
fSco* κα) το spvov ονκ sie ημέραν μίαι και \ ^ ^ ' ":' .: \' % "'"■'' .""l
ονκ «4* δυο, ητι επλη&νναμεν τον αόικησαι \ '•' Τ:".» τ " Λτ-Τ ^^^ ϊ »'^'ν "'<Τ
h τω ρηματι τούτω. ^^ Ιτητωσαν δη ο/ !ΐ3ηώ iiD-^TO^*^ t Π-ΤΠ IDn^ rtDöb 14
άρχοντες ημών τη πάση ^κκλησκ^, και πασιν ι ^^^'^y^ η^^ , ^^^ ^L^pj-j-^^ip
τοις εν πόλεαιν ημών ος rAa&iösr γυναίκας \ "^J .."'"*"%. ■* ' .' «. ^ '*
αλλότριας, ϊλ&ετωσαν εις καιρονς άπο ανν- \ ^ *??? ^^τ *''.?? 9ί ^ *τ***-*
ταγών, καϊ μετ αντών πρεσβύτεροι πόλεως ! •η*^3?1 'T'3?"'^DpT 0Π233?1 Ο'^Ο/ΏΤΏ
xcet πόλεως και κριται του αποστρεχραι οργην ΐ'ί'ηη "Ί'^ί^Ή^ ^*i Ήΐ^Λ^^ΐ
- Λ - <■ ~ 3ί- <■ -_>.-'' 1_ 1 < -: • τ : - ΤΑ•.•:'.•
^χ :η•τη innb na? ^ιώ^ 'iD'^hbi^-!«
)j- IV - JT τ- ν- ν • •• ν:
ϋυμον &εον ημών έξ ημών περί τον ρήματος
τοντον. *^ Πλην ^Ιωνά&αν νιος Άσαηλ καϊ
Ίαζίας νιος Θεκονε μετ εμον περί τούτον \ j-j*^pp|-<|«Q ρ^^,^ρι,,«^ bi<ntD3?"l!Zl IHDi
και Μεαολλαμ και Σαββα^αί' ο Αενίτης βοη
ϋων αντοις. *" Και εποίησαν όντως οι νιοι
της αποικίας. Καϊ διεστάλησαν'Εζρας ό Ίερενς
κα\ άνδρες άρχοντες πατριών τών οίκων και
πάντες ίπ ονόμασιν, οτι επεστρε'ψαν h ήμερα
Ι ^ι^π '^natbn ühxom mrb^ ^itos?
nü^ίn ^tbxi D'^tbDN ihän ^ίτ^:»
•> τ η S" τ • τ -: ί •• - τ : •.
ϊΐήώϊ'Ί ΓίΏώ3 obDi onns rr^nb
/tt^ Tor μηνός τον δεκάτον εκζητήααι το ρήμα.
^"^ ΚαΙ Τέλεσαν έν πάσιν άνδράσιν οΐ έκά&ι- \ t2ii'^")7b ''^''ton tÖlhb "ΙΠΪ^ üi*^?
σ</->• yunmac αλλοτρ/«^ ίως ημέρας μιας τον \ ^^^^^"i^ D^tU^^ '""SD '^bS'^l ♦ ΊΠ^Γϊ 17
μηνός του πρώτον. | ^ ? '' ^*"* - j - :- ιτ τ -
i^Kal ενρεϋησαν άπ6 ν'ιών τών fV»" ^ ^1^^ "^D^ °''') "^? ^'^Γ?? °''??
οί έκά&ισαν γνναΐκας αλλότριας' άπο νίών \
'ΐησον νίον Ίωαεδέκ, και αδελφοί αν-
τον Μαασηία καΐ Έλιεζερ /.αι Ίαριβ
•/.αϊ Γαδαλία, ^^ κα) εδωκεν χείρα αν•
10. ΕΧ (ρΓθ'1σ().)7ί()«σαλί//*.
11. Β* τω (Cl'lFX: χυρ. τώ ίλ.).
12. EFXf (ρ.εκκ/.) ιρωνν^ μ(γάλ'τ\ (ΟιΊ^φων^ post
ίίπα,ν).
!4. Β* οί et r^ TraVt/ hui. (ACEFXf). EX: ot
ΐλάϋ^ισαν. Ci'iX: xat τταντίς οί iV ταΓς πόλισιν οί
/α/9οντίς yt'f. C: βΑθ^άτο)σαν. A*X*^f'^ö(A.2BCf ).
Ιδ.Β: Οίκωέ(€Χ:'^λκΗα). EFX*7rf(>i τβτ«. Α*:
ΜίΓασολλά/i {Μίσολλάμ Α^Β ; C: Μίσ«>1α/ι) ...
Καββα&αϊ{Σαββ. Α2Β; C: -Σ^α/^αί^αϊ. ΑΙ. al.).
10. Β* οί ... "Εσόραίζ. Ci'iX: όύστι(ΐΐ)λ(ν ... άρ-
χοντος. Α2Β: τω οΪΗω (τών οϊκων A*C'EFX) ... tv
(eV AiCi'iX) όν. Ci'iX: όο)ΟίΑ(ίτβ.
18. Ci'iX: από riov νί<7)ν τ. Ί. <η ίλαβον. EFX* (all.)
y.ai(ai.ad). X'^H: Μηασία(-σηίαΧ^Ε\; C. Μαη-
σηά).
Α .• : τ
•• τ • -
^32Ώ
J•• : •
τ ν ί Ι τ Τ Ι 1 ν - < ••
ιττ
ν. 12. '-^ lim*! ν. 13. nsnss 105
10. dW: bic @φ. ;5fr. öcrmci^rct.
11. B:t()ut...93 fcnnini^. dW.A: le.ietiö.ab »or
...f. 2Bii(cn.B.dW.A:foiibert οιιφ (ab). vE: trennet.
12. eefd). »Ott und. B.dW: 'Jßerfammiun^. B:
@e iieqt une alfo cb ηαφ beinern 2Bort ju tl^un. vE:
iü unfrc φίΐίφί.
1:>. mon fann. dW: ba^ 93. i^ ιαί)ίχαφ. Β: eine
3cit t^o,•; iMclcm Olcqen. dW.vE.A: (je^t) bieSlcgeni
^cit. dW oes ifi η.ηιοοίίφ im 'greien ju bleiben. vE:
it>ir üermc;v " »• brausen ju |1. B: bed Uebertrcteni
®^V0.
(10,11-19.) 181
©e^ ißolU Söcrcituulltgtett. ^eficttung oon Dbcrftcu jut ^orfi^ung u. ^uött^tung. X.
ber 6φuIb Sftaelä ηοφ me^r mattet.
11*60 IJefennet nun bem ^errn, eurer
muv ®ott, unb tftut fein Söo^lgefaUen,
unb fc^eibet eu^ »on ben 335ifern beö
ÄanbeS unx> öon ben fremben 2Öci6ern.
12* Φα antwortete bie ganje (Semeine unb
fprαφ mit lauter (Stimme: (Se gefφf^e,
13 von bu un^ gefagt ^aft. * ^ber beß
33oifg iji öiel unb regniφt 3Better, unb
fann niφt brausen flehen j fo ifl eö audj
niφt eineg ober jtüeier Xa^t 3Gßerf, benn
mir ^aben eö öiel gemαφt mit folφer
14Uet)ertretung. *Ji^aßt ηηδ unfere Ober*
^en bepeilen in ber ganjen ©emeine,
lia^ atte, bie in unfern @täbten frembe
2Bciber genommen ^aSen, §u benimm-
ten Seiten fommen, unb bie ^eltefien
einer ίegUφen (Stabt unb i^re utiajUx
mit, big baf tjon unS gemenbet tcerbe
ber 3orn unferg ©otteö um biefer <δαφe
15 njitlen. * Φα mürben befieUet Sonat^an,
ber (So^n ^fa^elö, unb Se^adja, cer
@o^n $ifma, über biefe 6αφen} uno
SKefullam unb Sabt^ai, bie Seüiten, f}aU
16fen i^nen. *Unb bie ÄinDer bed ®e*
fängniffeS traten alfo. Unb ux $riefler
(Sero unb bie üorne^m^en SSäter unter
t^rer 33äter ^aufe, unb alle je^t benannte
fφieben fie, unb festen ίΐφ am erften
iiag beS je^nten SDionatg §u forfφen
17 biefe Θαφen. *Unb fie riφteten eö au«
an allen 9)Zännern, bie fremüe 5ßeiber
Ratten, im er|len ilage beö erfien 9)ionatö.
18 Unb eö mürben gefunben unter X)m
itinbern ber ^riefler, bie frembe 5ßeiber
genommen Ratten: neί>mliφ unter "Den
Äinbern Sefuo, beö 6o^neö Sojabafö,
unb feinen trübem üKaefeja, (Sliefer,
19 3arib unb ©ebalja, *unb fle gaben
13. ü.L: ηίφί Raufen ... gemad^t fold^et
Uebcrtr. lö. U.L: fφeίbeten ... faxten.
10. l7.Ü.L:aÄünben.
in biefer @αφβ. dW: ^aufig übertreten in biefem
©tücfe. vE: »iel gefünbigt. A: fφiDer.
14. B: Saffet boφ u. £). öon b. g. ?Berfammlung
unb 5(Ue ... ^ä) barjieden. vE: (So mögen ίφ alfo ...
^infleKcn ... ber einjelnen @tά^tc. B: »on ^tabt ju
(St. dW: entbrannte 3orn. vE: bieSornglutf).
15. (Brölur... traten um De§ii>iiienba^in?) dW:
Φοφ ... tr. auf bagegen? vE: @« fleltten |ΐφ alfo ...
baju ^in. B.dW.vE: ber iei>ii. dW.vE: unter^ü^--
ten fte.
9,1.
Neu. 11,1.
»,i3..2Ch.v»,j,gjjg ^^pgj. ileliclum Israel. *Elll
Pr.-ia,rA. jj^j^g jyjg confessionem Domino Deo
palrum veslrorum et facile placiluni
ejus, ei separamini a populis terrae
et ab uxoribus alienigenis. *El, re- 12
spondil universa mulliludo <iixitque
voce magna: Juxta verhurn tnuui ad
nos sie fial. * Verun)tamen quia 13
populus mullus est et lenijUL« piuviae
et non sustinenius stare Toris, el opus
non est diei unius vel duoruni (vehe-
menter quippe peccavinius in ser-
mone islo), * conslituanlur prineipes 14
in universa mulliludine, et onines
in civilatibus uostns, qui duxeninl
uxores alienigenas, veniani in leui-
poribus slatutis, el cum bis seniores
per civitatera el civilatem, el judices
ejus, donec averlalur ira Dei uostri
a nobis super peceato boc. * Igilur 1 5
Jonathan filius Azahel, et Jaasia iilius
Thecue, steteruni super hoc; el
Mesoliam el Stbelhai Leviles adju-
veruni eos. * Fecerunique sie filiil6
transmigralionis. Et abierunl Esdras
sacerdos el viri prineipes fami-
liarum in domos palrum suorum, et
2Ch.3i,i9. onines per nomina sua, el sederunl
in die primo mensis decimi, ul
quaererenl rem. *Et consuramalil7
sunt omnes viri, qui duxerant uxores
alienigeuas, usque ad diem primam
mensis primi.
Et invenli sunt de fiiiis sacer- 18
(loluui, qui duxerant uxores alieni-
genas: de (iliis Josue filii Josedeo,
el fralres ejus Maasia el Eliezer
''&Mi"'^l Jarib et Godoiia, * et dederunl 19
Eet.y,i«>.
Ly.21,14.
Mal.!i,rss.
16. ttliatc oornebmfte m. nad) il^rer ^, S^äufttn,
atte namentUdf, würben audgefonbert...ea(;he(4,1).
B: einige a)ianner \)on ben Dberjien ber Φ dW:aue;
getoä^lt (S. b. ^r., SWänner, @tamm^au^ter bei
©tammbäufer ... I^ietten eine (Si(jung. dW.vE: ^u
unterfuaen. B: ;^ur UnterfuφulIg ^ίefer @.
17. biftjum... BrüoUenbcteneüberail mit beniDi.
dW.A: famen ju (Snfc mit Slllen. vE: »urbcn fertig.
18. dW.vE: fonben [\φ. B.dW.vE.A; (tjen) b.
@öbnen.
182 (10,20—42.)
Esdras.
χ.
Separatio peregrinarum uacorum eac Msraele»
των tov e^tvtjHai γυναίκας εαυτών και πλημ-
μελείας nQiov rA προβάτων περ) πλημμελήσεως
αυτών 20^^^ (^jiq ^ι^γ Έμμήρ, Άνανία κα\
Ζαβδία' ^^ χαΐ από υιών Ήράμ, Μασείας
και Ελία καΐ Σαμαια κα\ Ίειηλ και Όζ/α'
22 κ«ί άπο νΙών Φασονρ, ^Ελιωψαι, Μαασία
κοΛ Ισμαήλ κα\ /\α&αναηλ καΐ Ίωζαβαδ καϊ
Ήλαοά ' 23 y^(χl ^^^^ ^^γ Αευιιών Ίωζαβαδ
κ(α Σαμον καΐ Κωλία {αυτός Κωλίτας) και
Φεκ^ε'ί'α κ(ά Ιούδας κα\ ^Ελιέζερ' 24 ^^^^^ ^j^q
των (^δοντων ^Ελιαάβ' κα} άπο των πυλωρών
Σηλλημ και Τελλημ κάί Ωδουέ' '^^ καΐ άπο
Ισραΐ'λ άπο υιών Φόρος, Ραμία και Άζία
και Μελχία και Μεαμίν και 'Ελεάζαρ και
Άααβία καΐ Βαναϊα• '^^ καΐ άπο υιών ^Ηλάμ,
Μα&Ο^ανΙα και Ζαχαρία καΐ Ίαϊηλ και Άβδία
καΐ Ιεριμώ& καΐ Ηλία' ^^ καΐ άπο υιών
ΖαΟ&ούα, Έλιωψαι, Έλισούβ, Μαϋϋαναι
κα\ Ίαρμώϋ^ και Ζαβάδ καΐ Όζιζά' "^^ και
άπο υΙών Βαβε'ι, Ίωανάν, Άνανία καΐ Ζαβού,
Ό&αλί' 29^^; f^^f) j^/(j5,; ßavsl^ Μοσολλάμ,
!)1αλούχ, Αδαιας, '/«σον^^ κα\ Σάαλ και
'Ρημώ&' ^^καΐ άπο υ'ιών Φαά& Μωάβ, Έδνε
και Χαλι)λ και Βαναϊα, ΐΜαααηά, Μα&χ^ανία,
Βεσεληλ και Βανουι καΐ Μανασβη ' ^* καΐ
άπο υιών Ήράμ, Έλιεζερ, Ίεσσία, Μελχεία,
Σαμαΐας, Σεμεών, ^^Βενιαμείν, Μαλούχ,
Σαμάρια' ^^ και άπο νίών Άσημ^ Μαϋ&α-
voll, Μα&ΰ-α&ά, Ζαβάδ, ^Ελιφαλέτ, Ίερεμί,
Μανασση, Σεμεϊ' ^* καΐ άπο υιών Βανεί,
Μοοδία, Άμβράμ και Ούήλ, ^^ Βαναϊα, Βα-
δαΐα, Χελία, ^^ Ονουνία, Μαριμω&, Έλιασείβ,
'^"^ Μα^&ανία, Μα&&αναί' καΐ εποίησαν ^^ οι
υιοί Βανουι και οι υιοί Σεμεϊ, ^^ και Σε-
λεμίας καΐ ΝάΟαν και Άδαϊας, ^^ Μ άχνα-
δααβού, Σεαεΐ, Σαριού, ^^Έζριηλ και Σελε-
μίας καΐ Σαμάρειας, ^^Σελλουμ, Άμαρίας,
20. Α2: I^mvi {"Ανανία A^FX; C: Ανανη).
21. Α2: Μαασία^ (Μασηας Α* Χ; Β: Μασαηλ).
Β: 7ί^;. (Ιηήλ AFX). 22. Β: ΨΛιωναί. 23. Ci'iX:
κ. άπο των χήων των Λ. Α*: ΚωΙαά (Κωλία Α^Β).
24. Cl'lX (pro α8.) ωϋων. Β: Σολμην η. Τίλμην κ.
Ίΐόύ&. 25.A»:Mfa^t,«(-/arA2B)... 'J?Ai«c:a(-Ca^ \
Α2Β). 2Ö.B: Ματϋανια. Α» : Αιπηλ {Ίαϊηλ Α2Β).
Β: Ία()ΐμω&. 27. Β: Ζα.9«α, 'iE/twat ... Ματ&. κ. \
Α^μωΟ•. 28. Β: Ζ. κα* ΘαΧί {\'.Ζ.(> θαλί ; C: Ζάβα !
Θαλημ). 29. Β: Βανβί ... (pro Σάα?.) 2•α/1«<α.
Ζ0.Β:Μαασία,Ματθ.Α'^ϋ:Βίσ{λίήλ(-ληλΑ^Ε1ί;
C: Βισσίληλ). 'όΙ.Β.Ίίσία, Μίλχΐα. 32.Β: ßivta-
μίν, ΒαΙύχ. 33. Β: Μ^τΟανία, Ματϋα&ά, Ζαόάβ
...'h^auL Μ.Β: Bavi Α'^\\'.Αμ^άμ. Β*(α1ΐ.)κα/\
35. Β: Χίλκ/α(€: Xü.y.iia). 31). Β: Ovnavia ... "Ελια-
σΐφ. 37. Β: Ματ&. Ματϋ. 39. Α2Β: Σίλιμία ...
•(Τ -: •• • J•• : • IT τ : - "^ -
^:^3m :»ηη3?ι b^'^n^^ η^5?Ώώη2
y : • IT • •. ί ν • ρ τ : - :
^δ<3?Ώώ^ T\''WXi ^D^ri'^bi^ nsinüäSD
λ; • ί Γ ' • IT τ : ν : ^τ τ ι •• : - :
τ • ι : J τ ^ fi" : • : • : jt τ ι
' • VI•.• . •.•:!•.• VT : JT : - :
— : j - Ϊ • A• τ : V ν : I : |-
j- : • Λ•• τ : • • r : •.• v•.• τ j\ ~
rn^xi^ h^^sbn^ Π'«•Τ'^ι ϊτ^^^ί ώ^ηε
ij-T• τ•:- «τ••: τ:-^ :-
ν• : • ITT : KT • ' ~ τ τ : ••• :
''k2y^ bK'^n^i h^^'Di n^^Dn^ nh^y
' : - : j" • ι• τ : - : <τ r - - ατ ••
<-•• ι : ν ^ Λ~ ν : • IT • Ι" : ν •• r
ιητΊ nirin^i rr^Dn^ n^üä^^bws
VT τ : •• ι• JT : - - • τ : •••
σ : — : υτ τ ι : ατ •- ν : • ιτ — '.]-
^'^ϊ)2 obüä^ "^Dn ^32Ώϊΐ pbn:s? ''2Τ29
' - <τ ; : Λ• τ C• : • ιτ : ~ ^ ^" ~
•^DS^i) :ni:ü^°^ b^xu'^ aw*^ nh::!'i ^
•r• : • I τ : >T : '■ τ τ τ-: ρ
h^to)3 rr^Din bbD^i ^ίD^3? n^iro nns
τ •• -: |- <TT : AT : •'^ • ~ ^"^ '" ~
ν : iv - : «. • •■ : - : jt : - -
jt : - : IT • : - •jt • • •••$•.• • v. λ• τ
^3T πηηΏ οηΏ αώπ "^32^ 33
JT τ τ - - <- : - Λ•. τ (•• : •
J • : • ι• : • ν.• - : j- •- : •.• ν • •••:
JT^DS ib^^i^'l α'^Ώ3? ^^^Ώ ^innb
^TT : Ι" : xr : - < — : r • τ
ν •• : JT : - ι : ντ^ : ΐ"
IT -.(-
. 38
' VT τ : )τ : ν ι•.• : ι• : • ν • >■ τ ^^
ιττ-:|-41
IT τ ν- τ
nn^s D^btö :πηΏώ ^in'^übü3n42
ν. 20. 5>^bn δ<"5η V. 29. 'ρ ηΐΏΊΊ
ν. 35, 'ρ 1ΠΊ^3 ν. 37. 'p '^ÜSJ'i'l
V. 40. "ΐηΐίϊΙΏ 6<"32
:>/ίϊαιί«. 40. Β: ΜαχαΟναββ. Α» Χ: ^ρ« {Σαοίβ Χ'^Β).
41 . Α2Β: ΣίΙίμια. κ. Σαμα()ία. 42. Bf (ab ID.) κα*
(ACEX*). Α2Β:>ί/<αρ«'α.
SSetsei$nt# betet bie ftembe Sßei^et genommen*
(10, 20-42.) 183
i^re ^anb barauf, baf fle bic 2Bet6er
njoilten auSftoJen unb ju i^rem <Βφ\ιΙΧ)=
o))fer einen 3Bibber für i^re @(i)uib
20ge6enj * unter ben Äinbern 3mmerö:
21 t^anani unb ©ebabjaj * unter ben itin*
bern ^απηιδ: a)Zaefej;a, dlxa, ©cmaja,
22 5ei>iei unb Uflaj * unter ben Äinbern
^ae^urö: (Slioenai, ajiaefeja, 3fmaei,
23 9]ei(;anee(, Sofabab unb @leafa; * unter j
ben beulten: Sofabab, i&imei unb Jte»= '
laja (er ifl ber ^iita), ^Ηί^αΙήα, 3uba |
24 unb (Sliejer^ * unter ben Gängern: |
(SliaPj unter ben $i)or^ütern: ΘαίΙηηι,
25 ^elem unb Uri) * öon Sfrael unter Den
itinbern ^areo0: Olamja, 3efi(a, ίΟϊαΙφία,
aWeiamiU; (Sleafar, 30ϊαΙφία unb 33enaia;
26 * unter ben Äinbern (Slame : SWat^anja,
<Baö^axia, Schiel, ^bbi, Seremot^ unb
27@liaj * unter ben ^inbern @at^u:
TOoenai, ^üaflb, SDiat^anja, Sercmot^,
28 (Sabab unb 5lfifa} * unter ben Äinbern
58e6ai: So^anan, ^ananja, @abai unb
29%ti:)la\'j * unter ben Jlinbern 33ant:
2)lefuaam, «ΚαΠηφ, ^aja, i:5afub, @eai
30 unb Sftaniot^; * unter ben Äinbern
^ai^ati) moaH: 51ί)ηα, (ίί)ύαΙ, ^enaja,
^Zaefeja, 3)lat^anj:a, 33ejaicei, QBenui
31 unb SWanaffe; * unter Den ^inbern
«i&arimg: (Sliefer, 3efia, 3)ία1φία, 8e=
32maja, (Simeon, * Benjamin, 3)ϊαί1ηφ
33 unb (Semarjaj * unter ben ^inbern
«^afumd: 3Jlat^nai, 3Jlati)at^a, @abab,
^üpi;eiet, Seremai, SWanaffe unb 6imei;
34 * unter ben ^inbern Φαηί: 3}iaebai,
35 ^lmram, ^uel, *35enaia, Q3ebja, ß^elui,
•3?*0iajo, sWercmot^, (Sliaflb, *5Dia-
38tf)ania, «Diat^nai, Saefan, *ί8αηί,
39 35enui, @imei, *6elemia, $Ratt)an,
40Qlbaia; *5Dϊαφnαbbαi, ©afai, (Sa*
41rai, *5lfareel, Seiemja, @amar-
42 ja, *@ailum, ^marja unb 3o=
nianus suas, ut ejicerent mores suas
LT.5,i5.«,e.gj pj,^ delicto suo arietem de ovibus
2,37. offerrent; * et de filiis Emmer: Ha- 20
2 3C,. nani el Zebedia; * el de filiis Harim: 21
Maasia et £lia et Semeja et Jehiel et
2,39. Ozias; * et de filiis Pheshur: Elioe- 22
nai, Maasia, Isniael, Nalhanaei, Josa-
bed et Elasa; * et de filiis Levitarum: 23
Jozabed et Semei et Celaja (ipse est
^•'*"''• Calita), Phataja, Juda et Eliezer; *et24
de cantoribus: Eliasib; et de janito-
ribus: Sellum et Telem et Uri; *et25
,;3. ex Israel de filiis Pharos: Remeja et
Jezia et Melchia et Miamin et Eliezer
et Melchia et Banea; * et de filiis 26
'^'''- Aelam: Mathanja, Zacharias et Jehiel
et Abdi et Jerimoth et Elia; * et de 27
^'^• filiis Zethua; Elioenai, Eliasib, Ma-
thanja et Jerirnulh el Zabad et Aziza;
''"• *et de filiis Bebai: Johanan, Ha- 28
nanja, Zabbai, Athalai; * el de 29
v.:i4.a,tü. j^jj-g ßyj^j. ^[osoUam el Melluch et
Adaja, Jasub et Saal et Ramolh; *et30
■'*'" de filiis Phahath Moab: Edna et
Chalal, Banajas elMaasias, Mathanjas,
Beseleel, Bennui elManasse; *elde3l
^'■^"'^ filiis Herem: Eliezer, Josue, Melchias,
Seniejas, Simeon, *Benjamin;, Ma- 32
2,1». loch, Samarias; * et de filiis Hasoni: 33
Malhanai, Mathatha, Zabad, Eliphelelh,
^29. Jermai, Manasse, Semei; *de filiis 34
Rani: Maaddi, Amram el Uel, *Ba-35
neas el Badajas, Gheliau, * Vania, 36
Marimulh et Eliasib, * Mathanjas, 37
Mathanaei el Jasi * el ßani et 38
Bennui, Semei * et Salmias et Na- 39
than et Adajas * et Mechnedebai, 40
Sisai, Sarai, * Ezrel et Selemiau, 41
Senierja, * Sellum, Amarja, Jo-42
19. i^reasB. B:^inauöt^un. vE:tregfüf)rcn. dW:
iu entfernen. Δ: tjerjio^en. B: gaben ^ά) fφuI^ioι
mit einem 2δ. t)on ber ^eeibc ... dW: brauten ...
tar 5um @φ.
23. S: Josabed. 30. S: Baoanias. 31. S: Jesue.
20—43. B.dW.vE.A: üon ben (Sonnen.
2:\. dW.vE: (ba^ ift .^elita). A: (ber aua) M.
Mef).
24. aW: :ii)orU)artmt. vE.A: ii^ur^iiiern.
184 (10,43-1,5.)
Χ.
Ksdras.
JDe rebus Mierosolymitanis ad ]¥€hemiam nunciatio.
ι'^α&ίας, Ζαβάδ^ Ζεβεννάς^ Ίαδαι ηάί Ίωίιλ \ ^^^JL^ ; ΓΤ^ΰΞΐ h^^V^ IT^ S^D'^DT
λα) Bavata. ^^ Πάντες οντοι ελάβοΰαν yv- '*• !' ^ ■^"''' /* ' '". ο\' '
ναικας aKkotQlai;, και έγεννησαρ εξ αντων •τ jv •• •• : α •:τ -ι• τ ν : ιτ
44
Ι'ίΟν^'.
Γ τ ν τ-
Ν Ε Ε Μ Ι Α 2.
Π "• D Π 2
ί, AoyoL Νεεμία νΙοΰ 'Afitkia. Kai ίγε•
ptTo ίν μηνΐ Χασελ^ν ετονς είκοατον καΐ
έγω η μην εν Σονσάν άββ8ΐρρά' ^ και ηλ^εν
AravL εις άτιο αδελφών μον, αντος και
άνδρες Ιούδα, Και /^ρώτησα αντονς περί
τών σω&εντων οΊ κατελείφ&ησαν άπο της
αιχμαλωσίας καΐ περί 'Ιερουσαλήμ. ^ Και
εϊτζον προς με' Οι καταλειπόμενοι άπο της
αιχμαλωσίας έχει έν τγι χωρά έν ηονηρίοξ.
μεγάλη καΐ h όνειδισμφ, και τείχη Ιερου-
σαλήμ κα&χιρημενα, κα\ πύλαι αντης ένεπρη-
α&ησαν εν πυρί,
* ΚαΙ εγένετο εν τφ άκοΰσαί με τους λό-
γους τούτους έκά&ισα και έκλαυσα και επέν-
ϋησα ημέρας, καΙ η μην νησζενων και προςευ-
χόμενος ενώπιον ^εου του ουρανού. ^ ΚαΙ
είπα' Μη δη, κύριε ό {^εος τοΰ ουρανού,
• ισχυρός, 6 μέγας και 6 φοβερός, φυλάσ-
σων την δια&ήκην και το έλεος τοις άγα-
πώσιν αυτόν και τοις φυλάσσουσιν τάς έν-
43. Β: 'Ιαηλ, Ματ^ανΐας. Α** Ζαβ. Zfß. (Α^Β
rell.f).
Inscr. Α* (Β: Νίίμίας).
1.Β: XfXxia {^Αχαλία ACEX: F: Χαλκ*«). Α»:
Χασίηλβ {XaofXfv Α2Β). Β: άβιυά (C: άβηρά).
3. Β: ηηοσαν. A^Bf (ρ. καταλ) dt /.αταλίΐφ&έντίς
(Α•ΕΧ*). CX-j- (ρ. χώρ(^) ίν τ-^ (Χ* τί)) noln.
Bf (a. ηύληι) αί. 4. Bf (a. .9ii) τΰ. 5. C* Μη
όη (FX: V2 όή). Β* (quart.) 6 ... f (ρ. t).ioc) an.
• τ -: τ - IT • - ι ;- : ■ ν τ
\τ ι• ν: τ— :|- 1 •) — Ι" ST '••
VT •• : ~ s• : - - •• τ : ••' ιτ
•IT τ ( : "^ - : • νν - 1 • )'. : ' ν -:
IT , : ^T τ : τ • : - jt • ; - ι •
η:ι^Ίδ)3 οΒώ'ΤΊ^ r^ini πΒΊπη!)
ν τ : - τ ι : <- : ατ : ••• :
Ι" τ 7 : • τ ν.• τ :
•.• •• τ J• τ : - ■-• J• : τ : * • " .
Α- τ ^τ : - •■ •••"Τ ν : VIT • : - τ
'^πb^ί '^Dsb bbsn)^^] b-i; ^Ί^ί1
^"^b^ί nin^ n*dn Ίi:^ί1 :d''t:üDn η
J•• •.•: τ : <Τ^τ - IT • IT τ -
<•• Λτ - : ν τ - >•• τ • - τ -
VT -: I
V. 43. 'p 'i^'' V. 44. 'p 1i<U:3
V. 1. p^DB ö<"ia V. 3. p"t2 Ι^ΏΡ
44. Β: einige ϊ)οη ii;nen l^atten 90. üon tt)eic^cn fie
.fi. befommen Ratten. dW.vE: eö tooren unter biefen
iD. n)e(ci)c (bic) iß,.) geboren ^. Α: 2Öeiberbarunicr,
bic auch ...
1. dW.vE:®efφiφte9ϊ. (A: $Die Sorte?) dW.
vE: (In) bcr ißurg.
2. B: fr. fie um bie %. bie entronnen toarcn, toel^c
®^ta*
(10,43-1,5.) 185
fftc^tmxa au ^ufan* £)et I6eri$t übn Setufalem* ifte^tmia'^ iitih.
X.
43 fe^:^) * unter ben Äinbern ΰΐάο: Sejei,
aJlat^it^a, @abab, ©cbina, Sabbat,
44 5oel unb 33enaia. *5Dierc :^attm alle
frembe ißeiber genommen, unb ttjaren
etliche unter benfelSen SGÖeibern, bU
Jttnber getragen Ratten.
2,29.
seph; *de filiis Nebo: Jehiel, Ma- 43
thalhias, Zabad, Zabina, Jeddu el
Joel et Banaja. * Omnes hi ac- 44
ceperanl uxores alienigeuas, et
fuerunl ex eis mulieres quae pe-
pererant filios.
©a§ 83ttcp Sie^emia.
Ϊ. 2)ief finb bie ®efφiφten O^e^emia,
beä ^oi)m^ ν^αφαίία. d^ gefdjai) im
SJionat ß^Uleu beö gtt?anjigfien Sa^rS,
bag ίφ tvar ju <Sufan auf bem (δφίοΡ:
2*fam φαηαηί, einer metner QSrüber,
mit etίiφen 5Dlcinnern auö 5uba. Unb
iφ fragte fle, trie eS ben 3uben ginge,
bie errettet unb übrig tt»aren öon bem
©efängnij, unb tt)ie eö §u Serufaiem
3 ginge. * Unb fle fvrαφen ju mir:
$i)ie UcSrigen üon bem ©efängnig flnb
bafelbfl im ü^anbe in großem UngiücC
unb @φmαφ3 bie 3)iauern Serufalemg
ftnb §erbroφen, unb i^^re X:^ore mit
^cuer verbrannt.
4 Φα ίφ aber foίφe QBorte Prete, faß ίφ
unb ireinete unb trug Seibe jrt>een 3!age,
unb fajiete unb betete öor bem ®ott i)om
5 »^immei. * Unb ίprαφ : 51φ «i^err, ®ott
öom «i^immel, gro§er unb fφreιίUφer
©Ott, ber ba l^ält ben 8unb unb Sarm-
^erjigfeit benen, bie i^n lieben unb feine
1. U.L: aWonben ... ba ίφ toar.
2. U.L: 3uben.
3. A.A: im großen.
4. A.A: leibe, Seib.
Est.2,2.
Zach.7,t;
Est. 1,2.
7,2.
Jer.39,8.
Giimque audissom verba hujusce-
modi, sedi et flevi et luxi diebus
mukis, jejunabam et orabam ante
faciem Dei coeii. * Et dixi:
Quaoso, Domine Dens coeli foitis,
^*'*'^*'/;"''• magne atque terribilis, qui custodis
pactum el misericordiam cum bis
qui le diligunl et cuslodiunt man•
Esr.9,38.Dn
9,3.
E.r.5,12;
Ex. 20,6.
2
f ) Verba Nehemiae, filii Helchiae. I.
Et factum est in mense Casleu, an-
no vigesimo, et ego eram in Susis
Castro: * el venit Hanani, unus de
fratribus meis, ipse et viri ex Juda.
El interrogavi eos de Judaeis qui
Esr.9,8.i4s. remanseranl el supererant de capti-
vilate, et Jerusalem. *Et dixerunl
mibi: Qui remanserunt el relicli
sunt de caplivilate ibi in provincia,
in afflictione magna sunt et in oppro-
2Ch.?M9. brio; et murus Jerusalem dissipa-
tus est, el portae ejus combuslae
sunt igni.
43. S: Joal.
f) Vulgo inscribitur: Liber Nehemiae, qui
et Esdrae secuodus dicitur.
2. S* ex.
übergeblieben Vü.^. ben ©cfaiigcncn, u.umSer. dW: 4. ctiicbe "^a^e ... ®. fce« J^immel». B.vE.A:
über ... Geretteten ... ber ß^'efangcnfd^aft. vE: ben [ο^ίοίφιηίφ. vE:trauerte. dW.vE:[mel^rere]ila9e.
ϋίίϊί,Χΰύφη ... Α: üiclc.
3. B.dW: in ber S uibfcbaft. dW: @leube. A: '). B: u. @ΰί;•. dW: furφtbαrer ... ikht betoal^'
Xrüb[al. B.dW: jerriffen. vE: uicbcvgcriifen. ret. vE: bie ®nabc.
186 (1,6-2,2.)
JÜTehemias.
Ι.
JSiehemiae cum venia regis merosolgmam profeetio.
τοΧας αυτοΰ' ^ έστω δη το ονς σον ηροςεχον
κηΐ οι όφ&αλμοί σον άνεο^γμενοι τον άκονσαι
προςενχην δονλον σον, ην εγω προςενχομαι
ενώπιον σου σήμερον ημέραν καΐ ννκτα ηερί
νΙών Ισραήλ δονλων σον, xai ε^αγορενω im
αμαρτία'^' ν'ιών 'Ισραήλ ας ήμάρτομύν σοι' καΐ
εγω και 6 οΊχος πατρός μον ήμάρτομεν.
'^ /ίιαλνσει διελνσαμεν προς σε, και ονκ
εφνλάξαμεν τάς έντολας κα\ τα προςτάγματα
καΐ ία κρίματα α ενετείλω τω Μωνΰη παιδί
σον. ^ Μνησί^ητι δη τον λόγον ον ένετεύ.ω
τ φ παιδί σον Μωνσ/], λέγων Τμεΐς εαν
άσνν&ετήσητε, εγώ διασκορπιώ υμάς εν
τοις λαοΐς ' ^ καΐ εάν επιστρέχρητε προς
με και φνλάξητε τάς Ιντολάς μον καΐ
ποιήσητε αντάς^ εάν 7j ή διασπορά υμών
απ άκρου του ουρανού, εκεΐ&εν συνάζω αυ-
τούς y και είςάζω αντονς εις τον τόπον ον
εζελεζάμην κατασκψώσαι το όνομα μου εκεΐ.
^^ Και αντοϊ παϊδές σον και λαός σον•, ους
ελντρωσω εν δυνάμει ύον τγι μεγάλη καΐ εν
τΫ} χειρί σον τ-η κραταιή. ^^ Μή δη, κνριε'
αλΧ έστω το ονς σον προςεχον εις την προςεν-
χήν τον δούλου σου καΐ εις την προςευχήν
παίδων σου των &ελόντων φοβεΐαϋ^αι το όνομα
σου' και ευόδωβον δή τφ παιδί σου σήμερον
καΐ δός αυτόν εις οίκτιρμούς ενώπιον τον
«ί^^ρο^' τοντον.
Kay ω ή μην οινοχόος τ φ βασιλεΐ.
ΜΜ• Λ.αι ίγένετο εν μηνΐ Νεισάν ετονς
εικοστού Άρ&ασασ&φ βασιλεΙ καΐ ην ό οίνος
ενώπιον εμον, καΐ ελαβον τόν οίνον καΐ έδωκα
τ φ βασιλεΐ' κιύ ονκ ην έτερος ενώπιον αν-
τον. ^ Και εΊπέν μοι ό βασιλεύς' /Ιιά τί το
ηροςωπον σου πονηρόν, και ονκ ει μετριάζων;
Ονκ εστίν τοντο, ει μη πονηρία καρδίας. Και
6. Bf (a. δάλ») τ«. ΕΧ: ί^αγο()ίνσ(ύ. Α^Β: ίπΐ
άμαρτίαις (-ρτ/ας A^CX), Β: αις άμάρτ. (ας άμ.
ACX).^ CEFXf (a. ττατξ».) r5. 7. C'X* ηρός^ σι.
Η. Β: τω Μ. Tratift σβ. 9. Ci'iXf (ρ. βί^ανβ) εως ακρ«
τί HijavL•. 10. Β: έν τγι δνν. 11. A^CEX* κύρ.
(A2Bt). Β: αλλά ίστ. Ά** τ«τ« (Α2Β|). Β: Kai
ίγο). C'X: ημ. ινν^χος.
1. Β: Νισάν. Ci'iX: νίοταΙ^οξ« τκ βαοιλέο)ς ...
Ι (ίο f.) /,αΐ ημην σκν&()0)η6ς. 2. Bf (ρ.,«ίτ^.) Και.
ν JV >- ' : : τ JT * : η ■ '
j- • : ν - j : • : ; ν••• •• :
Ti'^DSDb ν^δηΏ '^Di^äί πώίί ηηη3?
^iiito'^ "^DS-b^? nb-^B^ Dni"^ hvn
V.•• τ : • )•• ; - τ : - τ jt
r : * ~ . V- : . J λ•.• τ-:
,.. r-:\- 'τ JT τ jv -: •• τ : •
( : 'ΛΤ : j- τ V -: ιτ τ ν τ
-n^ί n^5i:s -ιtb^5 α^ώδώ^η-ΠΝΐ
τ ν.• • r: -• • τ : • - ν ;
τ τ - ν Τ τ : ' IV : - jv
V.V : ν f r τ • -; τ : • jv -
...._. - .. j.. . - : ι• - IT
V : r • AT »•.• ' -' Γ - : •
• : - τ JV-: I Ϊ - •.• • r -:|-
'H'^'inr Dm ι Uta ^ηώ-Π!« ρώρ i<>
f vv τ — : r• : ιτ ν : ••• it•• - :
ητη^ bi^an Tinba h^nss ntox ™ri
-TiDTii Μ %^n ^h'i^ i<3S :ηρτπηϋ
' : : τ JT j• : τ -: jt;t itt -: (-^
nbsn-bi<i ^^rnr nbδn-"p^5 nntap
7 ... : V JT : • : • •• -: r ' '•• τ — :
ϊ)η:ηϊΐ Di^n Tiin3?b iirnn^brsm
j- : - / : : - : <τ τ ι• : - r
• )• τ -r—. |- Λ"•• ~ _'• »■ ι•• : • • -: j- :
: 'nb^b ηρώ^
τ ν IV - Vv : -
Tf• : V }- : IT• •.• j : j• !-
liitDi^i i^DSDb r^ 'nbiön xnotiinnisb
*T V IT AT τ : ' "j- ' V w - ::;-:-:-:
• VT I : 'V •.• - JT : V IT τ • - -
' 3?iiTO 'nb^n '^b ΊΏ^<*Ί : va^b y>i 2
- j - ? V V - • V - IT τ : ι.-
r^^ nbin ttd'^s hn^i1 a'^i'n ti'^dS)
I j•• •.• j7 : (.. τ - : • τ / JV τ
ηΐί^η ^<Ί^^ί'^ nb 5?h οί^-^3 ητ
VT • IT
V. 9. 'p d'imx'^arTi
6. etin^en. B.dW.vE: teinOl^r (aufmerffam) ...'
fein.
7. I)abcnmif?gei)nnbcltanbir. B: €«ganjli(febeibir
vert>orben? dW: Uebel l^abcn to. get^an au bir. vE;
^cl^emia.
(1,6—2,2.) 187
9le$emta'^ ©e^et unl• 'SüvUHe. £)e§ ^onigd @i$enfe«
I.
6®ebote i>alten! *ία§ boc^ bcine Dt)ren
aufmerfen itnb beinc ^ugen offen fein,
ba^ bu Pre^ baö @eBet beineö Jlneφtβ,
bae ίφ nun üor bir bete %aQ unb 9ίαφί
für bie Jtinber Sftael, beine jlneφte,
unD befenne bie <Sünbe ber Jlinber Sfrael,
bie tt)ir an bir get^an ^abenj unb ίφ
unb meineö 33aterö «^auö ^aSen αηφ
Tgefünbiget. *3Öir finb »errütft ttjorben,
baß n)ir ηίφί gehalten ^aien bie ®e*
böte, 33efe^ie unb 9ΐeφte, bie bu gebo-
8 ten i^a^ beinern ^^ηεφίβ 3)iofe. * ®e*
benfe aber boφ beg SÖ}ortö, baß bu
beinern jlneφίe 9)?of€ geboten unb
f^rαφjt: 2Benn i^r εηφ vergreifet, fo
mU iφ euφ unter bie SSölfer ftreuen}
9 * rt?o i^r euφ aber befe^ret §u mir unb
galtet meine ®ebote unb t^ut fte, unb
ob i^r öerjioßen n?äret big an ber «§im=
mel (Snbe, fo n^id ίφ euφ boφ »on ban*
nen »erfammein, unb n?iil euφ bringen
απ ben Drt, ben ίφ ern?ci^It i)aht, ba§
10 mein 0lame bafclbft n»o^ne. *@ie flnb
boφ ja beine Jtneφte unb bein 3Soif,
bie bu erlbfet ^aft burφ beine große
1 1 ^raft unb mαφtige <^anb. * Οίφ ^err,
laß beine Obren aufmerfen auf bag ®e*
bet beineg Jtneφtg unb ouf ba8 @ebet
beiner Jtncφte, bie ba begehren beinen
3iiamen §u fürφten} unb ίαβ beinern
Jlneφte ^eute gelingen, urtb gib i^m
33arm^erjigfeit öor biefem QWanne!
iDenn ίφ n?ar beä Könige (Sφenfe.
II. ^m aJionat 0iifan beg §n?anjigfien
Sabreg beg ilonigg Olrt^afafi^a, ba SGßein
öor ibm flanb, ^ob ίφ ben 2ßein auf
unb gab bem iibnige} unb ίφ fa^e trau*
2ng vor ibm. *Φα f^rαφ ber itönig
ju mir: 2Öarum fie^efi bu fo übel? bu
bifl ja ηίφί franf? i£)ag ifi eg ηίφι,
fonbern bu bifl fφn?ermüt^ίg. 3φ aber
10. A.A: finb jabo(i^.
1 . Ü.L: Sflonben ... flunb, ^ub... traurigli^.
data tua: ^fiant aures tuae auscuttan• 6
iRg.«,29. jgj, gj Q^^jj jy| ypgj,^j^ m audias ora-
tionem servi tui, quam ego oro coram
te liodie nocle et die pro filiis Israel
Esr.i(»,t.ti.servis tuis, et coniiteor pro peccatis
filiorum Israel, quibus peccaverunt
tibi, ego et domus patris mei pecca•
vimus. *Vanilate seducti sumus, et 7
non custodivimus mandatum tuum
et caeremonias etjudicia, quae prae-
cepisti Moysi famulo tuo. * Me- 8
mento verbi, quod mandasti Moysi
servo tuo, dicens: Cum Iransgressi
^tiÄ.VsJueritis, ego dispergam vos in popu-
iRg^Msl Aos; * et si revertamini ad me et eu- 9
stodiatis praecepta mea et faciatis
Dt.30,4.3. gy^ etiamsi abducti iueritis ad extrema
eoeii, inde congregabo vos et redu-
cam in locum, quem elegi ut habita-
Dt.t2,ii. j.gj nomen meum ibi. * Et ipsilO
*%^2V."°* servi tui et populus tuus, quos rede•
misti in fortitudine tua magna et in
manu tua valida. * Obsecro, Domine, 1 1
sit auris tua attendens ad orationem
servi tui et ad orationem servorum
tuorum, qui volunt timere nomen
tuum; et dirige servum tuum hodie,
»"Älfiliet da ei misericordiam ante vi-
rum hunc!
Ego enim eram pincerna regis.
Factum est autem in mense Ni- II«
Esnr,'i. san, anno vigesimo Artaxerxis regis,
Gn.4o,i3.2i.et vinum erat ante eum, et levavi
vinum et dedi regi; et eram quasi
languidus ante faciem ejus. *Dixitque 2
mihi rex: Quare vultus tuus iristis
est, cum te aegrotum non videam?
Non est hoc frustra, sed niaium,
nescio quod, in corde tuo est. Et
^anbelten ti)bxia)t gegen bic^.
8. dW: «ergeijet. vE: ocrfünbigt. B: Serbet i^t
ireutoö ^anbeln. B.dW.vE.A: jerfireuen.
9. B:h)cnn bann ίφοη eureißerficßcnen toaren am
Steuierjienbeg «Wimmele. ..fie... dW.vE: jevfireuet.
B.dW: meinen 91. b. too^nen ju laffen.
10. vE: ba6 bu crl.
11. B: bie eine Sufi ^aben. dW: beten i. d if}.
7. ΑΙ.* tuum.
vE: mad^c il^n jum ©egenftanb ber (Srbarmung ! d W.
vE: aOlunbf^enfe.
1. toor fonft ηίφι tr. B.dW.vE: ba nal^m ίφ. Β:
niemals tr. gcmefcn.
•2. B.dW.vE.A: ifl bein 5lngefi(i^t(fo)tr. B: φαβ
ifi ηίφίβ anberS αΐδ eine 2;raurigfe{i beg ^crjena.
vE: dtcai Safeö im J&. dW: Φαβ nia)t, fonbern bae
ift ^erjene-'ilraurigf.
188 (2,3—10.)
Kiei&eiiiias.
II.
Ifiehemiae cum venia regis Mierosolymam profectio.
^φοβη&ψ πολν αφόδρα, ^καϊ ümx τφ βασιλεΐ- ΓΤ^Π*^ üb 13?"^ 'ϊΐ^^•^ 'Π^^.-' '^^^^'^ Π^Ώ
Ό ßaaiXevg 8ΐς τον αιώνα ζήτω. Jia τι ου | .^^^^ ^^^^ ^^^^ ^^^ ^^^^^^ V^H^ß
μη vhmai ηονηοον το ποόςωττόν μον; /Ιιότι ! ^ ' * ' . ' ' -'^ "1 *'* ' ~.
■ ''. ' , '^ , ^ , η '. 1 ^Ρ^ίί n^nrü:^ ηηιπ ^ηηΐίί ηιηηρ
;; ποκις^ οίκος μνημείων πατί^ρωί' μον-, ηρη- 7 : •, τ ι•.• τ : τ••-: - -.• < : ί•
μω&η, καΐ αι πνΧαι avrijg κατ^βρω&ησαν η' ] "Π/0"Ρ? 'Tj^^^.*!? '^'? "^^^^Π * ^^ί?
ηνρί. * ΚαΙ üniv μοι Ό βασιλεύς' Περί | ^η"5^"^Ν: bbsnSI ώ^^Ώ ΠΤ)^ Π-Τ
τίνος τοντο σν ζητείς; Και προςενξάμην προς | ^^^j^^V^^-^^^ Tlbisb IIDXI : Ο'^ΏώΠ
τον ^sbv του ovoavovj ^ και είπα τώ βασιλεΐ' '" •''■ ~ ~ , ' '*" '* " -J" '^ * " ^^ r
hl εηι τον βασιλέα ayauov^ και ει aya&vv- \ s•.•-: ' λ••• τ Τ y)•.•.- ,-^ • • •
Οησεται ο παις σον ενώπιον σον, ωςτε πέμψαι \ Pl'nl^JP Ι*'^"*^^!^ »TT^rT^.^^N ^^DH jt^P
((.ντον εις 'ΐονδα εις πόλιν μνημείων πάτερων | ^ηί^/^Π *Ίί "Ι^^ϊ^'^'Ί J Π33!Ι1Χ*1 Τΐίϋί^
^v : Γ ■>- τ - : •■• ν JV jt •• - :
'"''D^b DD-^^i η^ώη ^nn^^ η^^ηια
■• : • <- • - Λ τ J" τ \. / : IT -: |-
UOV, καΙ ανοικοδομήσω αντην. ^ Και εϊηύν
μοι ο βασιλεύς καΐ ι^ παλλακη η κα&ημενη
^^όμενα αντον ' Εως πότε εαται η ηορί/α
σον, καΐ πότε επιστρέψεις; ΚαΙ ηγαϋννϋη 1]ψ, i^ *°^5^^,"! ''ίΠ'ϊΦΠ ^^"^Γ»
ενώπιον τον βασιλέως και άπέστίΐλέν με- ^»^j;^ Τΐ^)3ιΤ^3?"Πί^ 'ΠΡώ "1/015*5*1
και έδωκα αντφ ορον. "^ Και είπα τώ βασι- ^«,-, «.»:>,»«5-«1ι,, »,U-»>^*^k» •1.ι.*»-<κ«
λει' Ει επι τον βασιλέα αναϋον, δοτω μοι '''-^" " • ι- . ' ^ ' '
^πιστολάς προς τονς έπαρχους πέραν τον ; ν -: ^T^ ■ • •~:γ ^ -: Ji -
ποταμού, ώςτε παραγαγειν με εως ελϋ^ω hl \ ^lOi^"]^^ Ϊ^Ι^.^1 ♦ η*Ί^ΪΤ^."^ί? ü^i^ij
Ίονδαν ^κα\ ίπιστολην επϊ Άσάφ φύλακα j '^tDS^ TlbJsb Ίώί^ ΟΤΊδΠ 112X1^
τον παραδείσον ός έστιν τφ βασιλεΐ, "^^""^Ι ^^"Γ^ ninS Ώ^^'^ ^^'ψ^''
δούναι μοι ξνλα στεγάσαι τας πνλας και εια \ "~' '" ■' , ^ % , ' " -^V *'" '
ro «Γχο,• τη, πόΧ,ως χ.« dg «hov Sv eig- \ "^'^^ ηΧ?1Π51 T^Sb "ΐώΝ nn''?n
Λιναομαι ei'g αυτόν. Kai idmxit μοι ό Ι ^^-(η*"1 l^bii Νΐ3Ν"1Β:ί< ΓΤ'ΒΪ")
βασιλεύς, ως χεΙρ &εου η άγαϋή. ♦ ι^^? ΠΠΐίΟΠ "Τΐ^ί^'Τ^^ TlbJSH
^ IT τ ;τ - ν- ν: - : * ? ν ν -
^hal ηλϋ-ον προς τονς έτιάρχονί: ^f^ai' : ηπ3ϊ1 1'2V hilHB^biS: 5<ii?i1
.οί ,..«^„ί. κ«ί a„.« «.Wor, rag s^ca^oXAg , ^^V ^ ζ^^ ^^^^ j^^-^'^T^ „^^^^
<- : • - »V />•.• •" J : • »*• vT jr -* ••• π
- : •- ι• τ IT 'Κ- •- JT τ ν ν -
- IT •••jv τ τ • ι : • 1 - j- - : -
DTs ^ί^-Ίώ^ί nhi^ nyi nrk ^ί*ί
TT JT V -: AT : jt τ »•.• τ -
: b^^'^to^ --Dsb nniü -ώ'μίΖ'::
70V βασιλέως- και απέστειλεν μετ έμον 6
βασιλεύς αρχηγούς της δυνάμεως και ιππείς,
''' Και ί^κονσεν Σαναβαλλάτ Ό \4ρωνι και
'Γω'^Ια η δούλος ο Αμμωνία και πονηρον αν-
τοϊς έγένετο οτι /^λει άνθρωπος ζητήσαι αγα-
θόν τοις νίοΐς Ίσραηλ.
3. Α • (pro JiOTi Α^Β) Jia τί.
j. Α*: συνί^-ητης (σι) Ci/TitcA^B). Α2Β: προςηνξ.
5. Β: έν 'iafVa.
6. Ci'iXf (ρ. €/. avTsyivati κά&ησαι παι/ έμυί;
Α* (pro noiifia Α^Β) naQuoia (C: noiJia).
ο. Ci iX: Ααάφ τον φνλάσσοντα τάς ημιόνβς ra
(hxai/.it,)^ Aui rti παραόποα. Ci'iFXf (ρ. πνλ.) της
βηοΗι}^, τ« (ii/.u ... : nc ον η^ίλίνσομαι /rnoQ αντόν.
ΙΙ.Β'τ,^ς.
10. Β* (teil.) ό 01 t (a. uv&(j.) 6.
2. vE: crfc^raf fct)r.
3. ®tobt, ba$ Ä. dW: ber Secjräbni^ort. vE: \nc
53c9r. ; @tatte.
4. betete ίφ }u betn ©. 6eö φ. vE.A: bcgcijrcft.
B: 5Öorin [υφ|Ί bu benn je^t ηαφ? dW: Um toai
Mttefibu?
5. II. ift betn ^tted)t in C^nabcn t»or bir. B: ycr
I beincm Siiii^cficEjt aiij^eneiim. A: irol^lgefoiUg. dW:
piibct b. Sc. ffio^lqcfaiien. vE: Scf)ln)oncn. B: ίο
ιυίίΐ ίφ fic bauen.
^e^etnia*
(2,3—10.) 189
©eS @$ctt!ett föttte* ©eine ©eitbuitö jenfeif be§ SSaffetS* ©aitcBattat u» 2:oBia. II.
3für*tete ηιιφ fajl fe^r, *unb ft)rαφ
jum Äöntge: i)er itönig lebe etrigUi^!
@oUte {φ ηίφί uM fe^en? iDie @tabi,
ta baS »^aug beS ^SegräSniffeÖ meiner
ißäter tii, liegt irüfte, unb i:^re 5!^ore
4finb mit ^euer ijerje^ret. *3)a ί:|3Γαφ
Der Äbnig §u mir: Sa8 forberji bu benn?
5 Φα bat iφ ben ®ott ^om ^^immel, *unb
f^rαφ jum Könige: ©efäCit eä bem Ä5*
nige unb beinen Jtneφten öor bir, baf
bu miφ fenbeft in 3uba ju ber (Btabt
bei SSegräbniffeg meiner 93äter/ bag iφ
6fle Baue? *Unb ber ^önig f^rαφ ju
mir, unb bie Königin, bie neben i^m
faf : 2Bie lange n?irb beine Steife trä^*
ren unb trenn mirfl bu roteberfom*
men? Unb eS gefiel bem Jlönige, baf er
miφ ^infenbete. Unb ϊφ fe^te i'^m eine
Tbeflimmtc 3^it, *unb fprαφ jum itö-
nige: ©efällt e0 bem Könige, fo gebe er
mir 55riefe an bie i^anbipfleger Jenfeit beö
SQßajferg, baj f(e ηύφ hinüber geleiten,
8 big ίφ fomme in 3ubaj *unb 33riefe
an ^ffap^, ben ^oijfürjien beö Jlbnigö,
baf er mir «^olj gebe ju 35aifen ber
3iJforten am φαΙα|1, "ok im «§aufe unb
an ber «Stabtmauer flnb, unb jum «i^aufe,
ba iφ einjie^en foll. Unb ber ilbnig
gab mir ηαφ ber guten ^i^anb meinen
©otteä über mir.
9 Unb ba ϊφ tarn ju ben ßanb^fiegern
Jenfeit beä ißafferS, gab iφ i^nen be6
Jtbnigg 33riefej unb ber ^bnig fanbte
10 mit mir bie «§aui)tteute unb 9fieiter. * Φα
aber bag ^brete @anebaöat, ber Moroni*
ter, uno ^Obia, ein αmmonitifφer 5lneφt,
öerbroj eö fte fe^r, baf ein 30Ϊ€η[φ ge*
fommen njäre, ber ®ute0 fuφte für bie
Äinber 3fraci.
2. Ü.L: furzte. A.A: gar fel^r.
3. A.A: btebad^aud.
timiii valde ac nimis, * et dixi 3
Dn.2,4.3,9. j.ggj. j^g^^ jjj aetemum vive! Quare
non moereat vultus meus? Quia
civitas domus sepulchroruni palris
,^3. mei deserla est, 6t portae ejus com-
pr.v!i,i. bustae vsunt igni. *Et alt mihi rex: 4
Pro qua re postulas? Et oravi Deum
Est.1,19. coeli, *et dixi ad regem: Si videlur 5
regi bonum et si placet serviis luus
ante faciem tuam, ut mitlas me in
Judaeam ad civitatem sepulchri palris
mei, et aedificabo eam. * Dixitque 6
mihi rex et regina, quae sedebat
juxta eum: üsque ad quod tempus
erii iler luum et quando reverteris'i
Et placuit ante vullum regis et misil
5,14 13,6. jjjg. g^ constilui ei tempus. * Et 7
dixi regi: Si regi videlur bonuni,
Esr.8,3tt. epislolas del mihi ad duces regionis
Irans flumen, ut traducant me, donec
veniam in Judaeam; * et epistolam 8
ad Asaph custodem saltus regis, ut
>«g-5,ö. ^g|_ mijjj ligna, ut tegere possim por-
T,ü.tch.29,i.j_gg turris domus et muros civitatis,
et domuni, quam ingressus fuero.
Eer.7,6.9.28.gj ^g^Jjj jjjjjjj j.gj jyjj^g ßjanum Dil
mei bonam mecum.
Et veni ad duces regionis Irans 9
flumen, dedique eis epislolas regis;
miserat autem rex mecum principe«
£"•8.22. uijiiiuui et equites. * Et audierunt 10
^• '^'^• Sanaballal Horonites, et Tobias ser-
vus Ammanites, et contristati sunt
affliclione magna, quod venisset ho-
mo, qui quaererel prosperitatem fi-
liorum Israel.
8. S: port. templi, turres.
6. dW.vE: (feine) ©ema^iin. dW.vE.Atbauern.
vE: gab i^m an. B.dW. A: eine ^tit.
7. gebe man ... ^tromö. vE: (Statthalter. A:
Oberflen ber Sanbfc^aft. B: iiinüber bringen. dW:
5iet)cn iaffen. vE: tüeitcr bringen?
8. ^orftmeiftcr ... <p. bed .^»aufcö. B.dW.vE.A:
einen S3ricf. B:ber benffiaib beiua^rt, ben ber Ä. bat.
dW; Sluffe^er beg fönigi. 2B. vE.A: ^uter. B: Ut
Pforten ... ju ttjöiben. dW: jum 33. Der ^i)ore ber
Surg bei b. 2;em^et u. jur SWaucr ber @tabt. vE.
um S. ju mati^en ju ben ... A: um etnbeefen §u
fonnenbiei£f>.am2;i)urme. dW:ίnn)cίφeό ία)ΐϊύμη
tt)ii(. vE: einem J&. ... einfei;re. (iBgi. (Bn. 7,9.)
9. B:(S6 ^atte ab r...Dbeifleoom^eeru. 9ϊ. gCi
fcnbet. νΕ:απφ l'.atte ... re^ φ. dWrUnb fo fam ...
übergab ... Äriegöoberßc.
10. beromm.Än. dW:it)ar eöiijnenüberauemi^;
fäliig, ba^ ein SHann fam, bae» Sefte ter ®. i^^iraeid
ju fud^en. vE: tourben fte [e^r bofe ... b. 2ßoi|l. A.•
bie So^ifa^rt.
190 (2,11-19.)
HTehemias.
II.
Kiehemiae cum. venia regis Mieroftolymam profectio*
** Kai ηλ&ον sig ^Ιερονσαλι^μ^ κ«ί ημψ
έκεΐ ημέρας τρεις. *2 /^^χ^ ανέστψ ννατος
έγώ και άνδρες ολίγοι μετ έμον, καΐ ονκ
άπηγγειλα άν&ρώπφ τι 6 &ε6ς δίδωσιν εις
καρδίαν μου του ττοιησαι μετά τοϋ Ισραήλ'
και κτήνος ονκ εστίν μετ εμον^ ει μη το
κτήνος ο εγώ εττιβαίνω επ αντφ. *^ ΚαΙ
εξήλ&ον έν πνλχι τον Γαοληλα και προς στόμα
πηγής των σνκών και εις πνλην τής κοπριάς'
κ«/ ήμην συντριβών iv τφ τείχει Ιερουσαλήμ
ο αντοϊ καϋαιρονσιν, και ηυλαι αυτής κατ-
εβρω&ησαν έν πυρί. *■* ΚαΙ παρηλ&ον ίτΐΐ
πύλην τον Άΐν κα\ εις κολυμβη&ραν του βα-
σιλέως, και ουκ ην τόπος τφ κτήνει παρελϋεΐν
νποκάτω μου. *^ Και ήμην άναβαίνων εν
τφ τείχει χειμάρρου νυκτός , και η μην συντρι-
βών εν τφ τείχει' και ήμην εν πΰλΐβ τής
φάραγγος, καΐ επέστρεψα. ^^ ΚαΙ ot φνλασ-
σοντες ονκ έγνωσαν τι έπορεΰ&ην και τι εγω
ποιώ και τοις Ίονδαίοις και τοΐς ίερενσιν και
τοις έντίμοις και τοΐς στρατηγοις καΐ τοΐς κατά-
λοίποις τοΐς ποιονσιν τα ίργα έως τότε ουκ
άπήγγειλα. ^^ Kai είπα προς αυτονς' 'Τμεΐς
βλέπετε την πονηρ'ιαν εν y έσμεν έν αυτή, πώς
'Ιερουσαλήμ έρημος καΐ αϊ πνλαι αυτής έδό-
&ησαν πνρ'ΐ' δεντε καΐ διοικοδομήσωμεν το
τείχος Ιερουσαλήμ, και ουκ ^σόμε&α ετι όνει-
δος. ^^ ΚαΙ άπήγγειλα αυτοΐς την χείρα τον
ϋ-εοΰ η εστίν άγα&η έπ έμέ, και τους λόγους
του βασιλέως ους είπέν μοι. Και είπα' '^να-
στώμεν και οίκοΟομήσωμεν. ΚαΙ έκραταιώ-
Οησαν αϊ χείρες αυτών εις αγαθόν.
^^ ΚαΙ ήκουσεν Σαναβαλλατ ό Άρωνι και
Τωβια ο δούλος ό Άμμων) κα) Γησαμ ό Άρα-
βί, κα) έξεγέλασαν ημάς, κ(α ηλΟον εφ ημάς
12. EFX (pro τί) ΟΤΙ. Cl'iX: «κ ην μίτ εμβ άλλο.
Α2Β (pro δ A*CEFX) ω. Χ: in αυτό.
13. Ci'iFXf (ρ. Γωλ.) vvKxöq. EFX* (alt.) κα*
(a. πρ. στ.). Β* (ult.) tv.
15. CEFX: tv τ-^ πΰλ-τ].
1 6. CX (pro pr. τί) οτι.
17. Bf (ρ. πονη{>.) ταντην (ACX*).
18. Bf (α.τ«ς λ6γ ) /7(-öq(ÄCEFX*)el(a.«ya^.)
το.
19. FX: ηλ&αν.
r τ y-T • ν. IT •ατ τ ι : ν *. τ ιτ
J• τ-:\- •-: τ : - »j τ ιτ ιτ ;
τ τ τ : • :j- • ^ ι : • • - :
τ •• : - • •< - • 1 j•• τ •• :
- 1" : τ : 1" τ (Τ y ν:-: r: -'.
-. ^ ι,ν τ : • : j" V -: • - τ ι :
γ'^ΧΛ n3?t2ä-bi^ Vnriiii \^^'2 ^bsxi^
» • - τ - j- ν ν: IV IT Ι" τ i : ;
nnnsb Dipn-i-^iii Tib^sn nDns-bi^i
vT "^ : - *i 1 ' 1" ί ' VAv - ν •• : V :
τ :- *••• • vMT iT : - ■» -•* r
5<izi5»ii 3TO^ίΊ nnin^ -intb Ν"ΐίίΐ
i \ ϊΐ τ IT ΛΤ r ν r ν:|τ
< • τ : - : ' τίτ :ν. — - >- :
Λ••• J•-." VT • : - Τ τ JT :ιτ
d'^D^Dbi D'^inbi n^Dnäbi a'^niirr^bn
iib Ρ"Π3? nbw^b^n ϊΐίώ::? nn^b^
7 'ν - τ ^ : - j•• ν ν :
b^i^h nv\^ ohbii ^ιτ\^Λ i^Tnlrwi
4•.• - :••- -: j- IT • : r •
• - τ ι ί c•: —ι τ : J — : jv -: τ τ ιτ
jv : ι• Ί : --τ ι : j- ••• ••• .* • :
- "^ ν: J- ν . ••' τ • - ιτ ιτ : ν ».
ν : . ι - : - τ JT • ν — :
f J τ : ι - Α• " ιτ JV -: ' ••• ,ν•• -
: HDiob onn^ ^ιρ-τη^ι ^D^bn^i
IT - ν:.• •• : h : - :- • τ
Ι n^nbn ^b'ihri abnDD ^Ώώ*Ί 1 9
jT-i;^ • ι- — :- -:•-
j. : -- • : - ,T V •.• : • - ιτ vjv τ
«TT- JT : \ ~ Λ' τ V. : • - τ
V. 13. πη'ΐη ηιοη nmnsj 'ώ
ν. 16. -jr^p^ ί<"5 η'Όη ηηδ
12. B.dW.vE.A: ίηβ Jper;; gegeben.
13. Β: üor bem Φν. ijev. dW: gegen bie ^Diad^en;
qiieiie'^in. vE: an b.(S(i^iangenf)r.üorbei. Brbcfid^;
tigte t^.id. S.toiefiejcrr. vE: treibe niebcrger. dW:
betrachtete ... bteba j.
14. dW.vE.A: Dueilt^or. A: SBafferieitung be«
9ie]^etnta«
(2,11-19.) 191
©er 3ug Bei 9la$t SBtcberaufnaSme be§ SBaue^» ®cr Sctnbe ©^jott
II.
11 Unb ba ίφ gen Serufaiem tarn, unb
I2brei itage ba gcwefen trat, *ιηαφίβ
ιφ ιηίφ beö 0ίαφίδ auf, unb n?enige
SJiänner mit mir} benn ίφ fagte feinem
ϊ)lenfφen, \ναβ mir mein ©Ott eingege*
ben ^atte ju ti)un an Serufaient} unb
irar fein 5'^ier mit mir, o^ne ba iφ
13 auf ritt. * Unb iφ ritt jum X^alt^or
au0 hu ber 9^αφt tjor bem Φrαφen=
brunnen unb an ^a^ Wi\ttf)ot•) unb t^at
mir we^e, ba§ bic 9)?auern ^erufalemg
jerriffen n?aren, unb bie S^ore mit ^euer
1 4 toerje'^ret. *Unb ging hinüber §u bem
39runnent^or unb ju beö jlonigö 3.eiφ,
unb njar ba niφt Olaum meinem 3;^ier,
ba§ eg unter mir ^tte ge^en fbnnen.
15* Φα jog iφ bei 0?αφί ben 33αφ ί^ΐηαη,
unb t^at mir tt?e^e, bie SJiauern aifo §u
fe^en; unb fe^rete um, unb fam §um
X^'Xi)aiti)cx nneber ^eim. * Unb bie Ober-
ften tt>uften niφt, tt?o iφ Einging ober
η?αβ ίφ mαφte} benn iφ :^atte big ba*
^er ben Suben unb ben ^rieflern, ben
Olat^g^^erren unb ben Dberften unb ben
anbern, bie am SÖerf arbeiteten, niφt8
17gefagt. *Unb f:^)rαφ ju t^nen: 3^r
feilet baö Ungiürf, barinnen ttjir finb,
baf Serufaiem trü^e Uegi unb i^re
^^ore finb mit Seuer tierbranntj fommt,
lagt ηηδ bie ÜJiauern SerufaiemS bauen,
baf rt>ir niφt me^r eine Θφmαφ feien!
18* Unb fagtc i^nen an bie «i^anb meinen
©otteg, bie gut über mir «»ar, baju bie
2ßorte be0 Äönigg, bie er mir gerebet
t^atte. Unb fle [ϊ)rαφen: ©o ia§t ung
auf fein! Unb trir baueten. Unb i^re
t^änbe n?urben geflarft μιηι ©uten.
19 Φα aber ba§ ©aneBaÜat, ber Moroni-
ter, unb ilobia, ber αmmonitifφe ^ηεφί,
unb ©ofem, ber 5lraber, treten, f^ot-
teten fle unfer unb üerαφteten unä, unb
Esr.8,32.Act
^8,17.
7,5.
Et veni Jerusalem, et eram ibi tri- 11
bus diebus. *Et surrexi nocle ego 12
et viri pauci mecum, et non indicavi
cuiquam, quid Dens dedisset in corde
meo, ul facerem in Jerusalem; et
jumenlum non erat mecum, nisi ani-
mal cui sedebam. *Et egressus 13
3,i3.ach.26, gyjjj pgj, portani vallis nocte, et ante
fontem draconis et ad porlam sler-
coris; et considerabam murum Jeru-
salem dissipatum et porlas ejus con-
sumptas igni. *Et Iransivi ad por- 14
2Bg.i8,iV.20,tam fonlis et ad aquaeductuni regis,
et non erat locus jumento cui sede-
bam, ut transiret. *Et ascendi per 15
lorrentem nocle, et considerabam mu-
rum; et reversus veni ad portam vallis
Gl redii. *Magislratus autem nescie- 16
bant, quo abiissem aul quid ego fa-
cerem; sed et Judaeis et sacerdolibus
et optimatibus et magistratibus et
reliquis, qui faciebant opus, usque
ad id loci nihil indicaveram. *Ell7
dixi eis: Vos nostis afflictionem, in
qua sumus, quia Jerusalem deserta
est et portae ejus consumplae sunt
igni; venile et aedificemus muros
Jerusalem, et non simus ultra op-
probrium ! * Et indicavi eis manum 1 8
Dei mei, quod essel bona mecum, et
verba regis, quae locutus esset mihi.
Et ajo: Surgamus, et aedificemus!
Et confortatae sunl manus eorum in
bono.
3,13.
1,3.
20.
r.l3.
V.12.
V.3.
e,i.
V.8.
5«.1,fi.
ν.ΚΙ.β,ί.
Audierunt autem Sanaballat Ho- 19
ronites, et Tobias servus Ammani-
tes, et Gosem Arabs, et subsannave-
4,1 (Job 12, j,yj^j^ nos et despexerunl, dixerunl-
12. A.A:o^nebaes, barauf(n)orout) ίφ ritt. |
13. 14. Ü.L: 2)i:a^enbrunn ... 33runnt^or. '
16. ü.LrSüben. 19. U.L: ^örete.
SLr B: fortgeben. dWrforisufommtn. Α:§αιηΦαϊφ=
ge^en. vE: fjier aber tüar f. ^la^ mci|r j. ©el^en für
ta^ %i). u. mir.
1 5. B.Ä: an bem ^^. binauf. dW.vE: im (ria^) Ibal
i|. Ουίεφ. 13).
16. ®^eϊn u. b. Ob. B.dW.vE: «orf^c^cr. A:
Stabtoberfien. dW.A: gegangen ... get^an. vE:
tbätc. dW: bie ba« 2ö. fφαffton. A: t^ten. vE•
5Bcrfieuten.
17. A:fennei. dW.vE.A: ba« @ienb. B.dW.vE:
bie^niauer. dW: gum @^ütt. ArjurSd^m. vErein
©egenftanb bcv @φιη.
18. ouf fein n. bauen! Hni> fte üävften ... dW:
iüiebic c|ütiiie...getitalict. vE: \nU iiüi!a...gelüefen.
A: ijut ... mit mir fei. dW: faxten ü)]ut^.
19. (^cfcm.
192 (2,20-3,8.)
II.
IVehemias.
Aedifieatio portarum et muri nrbis.
xoil slnov Τι το ρήμα τοντο ο νμεΐς ποι-
Ηχε; η im τον βασιλέα νμεΐς αποστατείτε;
"^^ Και επέστρεψα αντοΐς λόγον και είπα αν-
τοις' Ό ϋ^εος τον ονρανον αυτός ευοδώύει
ήμΐν, και ήμεϊς δούλοι αυτόν κα&αροί, καΐ
οίκοδομησομεν καΐ υμϊν ουκ εστίν μερις καΐ
δικαιοσύνη και μνημόσυνον έν '^Ιερονσαλήμ.
III• Και ανέστη Έλισοΰβ, 6 ιερεύς 6 μέ-
γας, καΐ οι αδελφοί αυτόν οι ίερεις, καϊ οικοδό-
μησαν την πΰλην την προβατικην αύτοϊ ηγια-
σαν αυτήν και έστησαν κ^ΰρας αυτής ^ καΐ
εως πύργου των εκατόν ήγίασαν εως πύργου
Άναμεήλ. ^ Και επι χείρας υιών ανδρών
ίερειχώ, κα/ επϊ χείρας νιων Ζακχονρ υΙον
Άμαρί.
^ Και την πύλην την ίχϋνηράν φκοδόμησαν
υΙοΙ Λσανά • αύτοι ^στέγασαν αυτήν, και έστη-
σαν &νρας αυτής καΐ κλεΐϋρα αυτής καΐ μο-
χλούς αυτής. ^ ΚαΙ έπϊ χείρας αυτών κατεσχεν
άπο Ραμωβ- υιού Ουρία υιού Άκκώς. Καϊ
έπ) χεϊρα αυτών κατεσχεν Μοσολλάμ υίος Βα-
ραχίου υιού Μασεζειήλ. Και επί χείρα αυτών
κατεσχεν Σαδωκ νιος Βαανά. ^ Καϊ im χείρα
αυτών κατέσχον οι Θεκωείμ' και άδωρίμ ουκ
ειςηνεγκαν τράχηλον εαυτών εις δονλείαν αυ-
τών.
^ Και την πνλην τον Αισανα εκράτησαν
Ίωειδα νίος Φασέκ, χαΐ Μεσονλάμ υίος Βα•
σωδία* αυτοί εστέγασαν αυτήν, χαΐ έστησαν
θύρας αντής και κλεΐ&ρα αύτης και μοχλούς
αυτής. ' Και επΙ χείρα αυτών εκράτησαν
Μαλτίας ο Γαβαωνίτης καϊ Ενάρων ο Μηρω-
ιωχϊίτης, άνδρες τϊ^ς Γαβαών καΐ της Μασφα
εως &ρονου του άρχοντος του πέραν τον πο-
ταμού, ^ Και παρ αύτον παρησφαλίσατο
Οζιήλ νιος Άραχίου πνρωτών. Kai έπ). χεί-
ρα αυτών iκράτησεv Άνανίας υίος τον Ρω-
19. FX: (Ιπαν.
^ 1. Β'.ΈλιασΗβ. 2. Β: άνδ(). νΙων 'I((jiyw. EX*
νΐοίν. Α* : Miaqi (Αμα^Ί Α2Β). 3. Β (pro ίστησ.)
νστέγασαν. 4. Α^Β (ter): χήρα (pr. loco χήρας
A»CFX). Β: ini 'ΡαμώΟ {άπο Ρ ACEFX) ..". Μα-
κίβήλ (CX: Μασίζίβήλ). k\* Και irti χ. αντ. κατ.
Σαό. νίός Β. (Α2β rell. f)• 5. Β: κατεσ/οσαν οί
Θΐχωιμ. Α* : άόωρ?ιν {άόο)ριμ Α^Β ; FX: ισχυροί S.
οί ισχ, αυτών). Β: τράχ. αυτών. A*C: όβλίαν.
α.Β: 7ΐνΙηνΙασανα:ϊ ΐλρ.Ίωιόά. Α**κ, χλιΐ&ρα-ΓΐΏ.
(A-Bf). 7s. A*C* Και ΙπΙ χίΐρα-14ρ. πνοωτών
(A^Bt). EX: ε'κρατ»/σί. B:7Wi>.
<- IT TT τ * τ IT Γ : ι }•: -
τ - J• : - < • - τ - J•• ν: ν τ
Dbbi ^3^3η^ n^pD v'inr ϊlDΠD^ί1
VT : Α• τ 'j t στ-: :»--;,-
•IT τ ι • ί *. τ • : -jt τ : »ν $♦• Ι ι••
rnii•! biian ihän η^ώ'^^ϊί nph ιΐι.
jT ν : τ - ϊ •• - • τ : ν 'τ τ-
b^v/3-^3?i vnhiDn η^χι^^Λ ^η^ιώπρ
<- : • - : Λτ : - ν-: ι — '■*'
j τ - : Α •• ί j" : - «.τ j τ - i
r : • t V \. - TT
nxDOn ^33 ^133 a^int^ Ί3?ώ hsn 3
AT τ : - .;•• ; VT • τ - ~ J" , " *
vbii3?3n vhhbT *ιτώ5?»ι ^m^p ninn
VT : - τ ί - • -ί Ι — Ι" τ J••
Γ^ΏΊΏ ρήπη πτ-^3?ι n'^n^lDi) 4
< •• : » • •.••.!•.• JTT - : (Τ * ί
ρ^τπη α^7^?ΐ Τ^Ρ^')'^ •^?1^'ί"1?
νττ ~ : (τ-!)- Ιν • \. τ » • ν: IV jtt
-i<b bnn^nsi D'^ripnn ηρ'^τπη
τ ν •. r - : Α• » :.- • j* •••• ιν
IV •• 1 -: ι- -: |- τ τ - J• ••
τ τ ι » • ν: IV τ τ : - - - . " •
τ j- AT : ι : ' ν IT '.. : -.«τι ν
rbr3^5] vrirbn !iTri3?*'i ^nnp
n^tibn ρ^τπη D^'^-b::?") :νπ^Ί3η :
JT : - : Ι • •.•: IV τ τ - ■ ιτ • :
:nnDn nnr rns ^^i^Db ns2;^ni
IT τ - ν ,•• ν- - •• • : AT : • - :
η^ΠΊπ-ρ bii"-T5' ρ^τππ iT^-b^? ^•
τ -: ; - ι ν "^*- ' : > • ν: r.• j τ -
-ρ η'^33Π ρ'^τπη ir-bri a^sni:i:
Ι ν ιτ : — : » ■ ν: r.• J τ - : • : ι
V. 5. 'κ "ηοη
ν. 8. Ρ"Π2 »"33
19. eud) wtber ben ^. empöttnt
20. ©Ott be$ ^. ... unb ..* wollen uns anfmacben.
vE: un^ ®lü(i geben ... magert un« auf. vE.A: δίη^
benfen.
1. x^üren. dW.vE: »eii)Cien. A: i^l^orpgei ...
ί;^. tcr fiunt-ert (SHen.
2. B.vE: an feiner (einen) <BtiH.
3. Xbürenetn^ mit <2d)Iöfrern u. ?t. B: iri3lbien.
^S^cf^cmia«
(2,20-3,8.) 193
©tc fBcrbtt^ttguttg. ίε^αδ ©(^aft^or* ©αδ i^tfc^tSor• ®αδ alte S:5or.
II.
fpra^en: 9Βαδ ifl t>ai, baä it?r t^ut?
ti^oUt i^r ivieter \)on bem Könige ab*
20faUen? *Φα annvortete ίφ t^nen unb
(ρναφ: ©er ©ctt üom v^immel iinrt) e^
unö gcUncjeu loffeu; beim u>ir, feine
^Ιικφΐε, t)abcu unö αιι[96ηιαφί unl)
bauen. 3ί)Γ aber ^abt feinen $i)eil, ηοφ
9ϊοφΙ, ηοφ ®eDäφtnip h 3ernfalcm.
III. Uiib (Süafib, ber »§oi)e^)riefter,
mαφte [ίφ auf mit feinen igrücern, ben
Cj3i*ieftern, unD baueten baö (^φαΰΙ)θΓ:
fic ijeilicjten eö, unü festen feine Xljüren
ein; fte i)eiliijten eö aber biö an Den
5l}urmü}?ea, ne^mlίφ biö an ben ilt;uim
2 ^ananeel. *9ieben il;m baueten bie
SL)(äuner üon 5^^riφo; αηφ bauete neben
i^m Θαφur, ber Sot)n Suiri.
3 ^ilber ßae δ■ifφίί}cr baueten bie ,^in*
Γ ber (Benaa; fie cecfien eö, unb feilten
\ feine ^^iji'ir ein, @φlöffer unb Diicgel.
4*0icben ii)nen bauete Ü)ieremot^, ber
6el}n Urla, DeS (^obneS «^)afoj. Sieben
iljnen bauete 2)2efuilam, tcr (So^n Q3e*
veφiα, beg ^obneg SOiefefabeelö. 0?eben
it)nen bauete 3^bof, ber So^n 93aena.
5*0Uben ii)nen baueten bie üon 5^i;efoa;
aber ii}re ®en?altigen brαφten i^ren
^aU ηίφΐ jum $I)ienft i^rer «Ferren.
6 Φαδ alte %l)Ox bauete 3οίίΐϊ>α; ber
<So^n ^affea^, unb Ü)?efunam, ber θο^η
33efot)jaj fie becften eö, unb festen ein
feine ^Jl^ir unb vöφIöffer unb Oiiegel.
7 * SJieben ii^nen bauete 9}ieiatl)ja üon ®U
beon, unb 3abon üon 3J2crono, 9}iänner
toon ©ibeon unb üon 5Wij^a, am ©tu^l
beS Sanb^flegerö bieSfcit beö SÖafferö.
8*9ieben i^m bauete Uficl, ber Θο^η
.^ar^aja, ber ®oίbfφmicb. Stieben t^m
bauete ^ananja, ber Θο^η ber 5lpot^e*
20. ü.L: ttjivb ung.
1. U.L: feine !li)üv ... Xiiuvn.
%i)üxt\u 4. 5. U.L: iJlebeu jie.
3.6.Α.Λ:
que: Quae est haec res, quam facitis?
numquid contra regem vos rebellalis?
* Kl redtlidi eis sermonem dixique 20
ad eos: Dens coeii ipse nos jnvai, et
nos sorvi ejus sunius; surgamiis et
aedificcnius! Vobis autem non est
pars et justilia et memoria in Jeru-
salem.
tl surrexit Eliasib, sacerdos III.
magnus, et fralres ejus sacerdt»les,
et acdificaverunl porlam grcgis: ipsi
saiiclilicaverunl eain, et slaluorunt
valvas ejus; et usqiie ad lurrim cen•
tum Cül)ilorum sanclificaverunl eam,
usque ad lurrim Ilaiianeel. *El juxla 2
euui aedifiraveruiil viri Jericho; el jux-
la eum aediiicavilZachur liliusAtnri.
Porlam aulem piscium aedificave- 3
runl filii Asnaa; ipsi lexeninl eam,
et slaluerunt valvas ejus et seras el
vecles. * Et juxla eos aedificavii 4
Marimulh fiiius Linae, filii Accus.
El juxla eum aerbficavil Mosoliam
fibus ßarachiae, filii Mesezcbel. El
juxla eos aediticavil Sadoc iilius
Baana. * Et juxla eos aedificaverunl 5
Tiiecueni; optimales aulem eorum
non supposuerunl colla sua in opere
Domini sui.
Et porlam velerem aedificaverunt 6
Jojada filius Phasca, et Mosoliam
filius Besodia; ipsi Icxerunt eam, et
slaluerunt valvas ejus et seras et
vecles. * El juxla eos aedificaverunt 7
Mellias Gabaoniles, el Jadon Merona•
Ihiles, viri de Gabaon et Älaspba,
pro duce, qui eral in regione Irans
flumen. *Et juxla eum aedificavii 8
Eziel, filius Araja, aurifex. Et juxla
eum aedificavii Ananias, filius pigmen-
Bsr.4,15.
Ksr.1,2
.Ios.av>,2n.
Act s,yi.K»r
lyi (ut ;jz,!»
Enli.<:,ia;lix
2ϋ,!ί4.
Joh.5,2.
Dt.20,5.
.Ier.31.38.
Zach. 14,10.
2Ch.:i:5,14.
Zepli.l,tO.
Esr.8,33.
2Sm.l4,2.
Jer.27,8.11
Rm.ih,4.
Zach. 14,10.
4. AK: juxta eos (ter).
6. S: texuerunt.
dW: bäiften. vE: becften ee mit 53alfen.
4. B: griff eö an? dW: bcfefligte. vE: Bauete |1φ
iviet'cr an.
5. »orncijmen. B.dW.vE:A: 2:^efoitcr. dW:
Sing fci)enen. vE: gaben iijren S'iacfen n. ^er. A:
beugten ... unter ra^ 2Dcrf. dW: cntjogen ... bem
Φ. B.dW.vE.A; i^ren^cirn.
43oluqlotten « '^ibel 91. %. 3. fQbi 2. mt^.
6. vE: fieitten tutebcr ^er!
7. B: bt« an bcnSi^? dW:gct)crig5um@ertct)iei
flu'^lc. vE: bie... get)orten. (Ä: für r>en S'üifi i'f t'cr
in berSαnbfφαft ... ti^ar?)
8. vE: ein ®. Β von bcn ©clbfc^micbcn. vE: ein
(Salbcnbereitcr. (iW: ber ©αΐδίηιηίίφενί iSo^n. A:
@. beö ^.
13
194 (3, 9—18.)
Jlieheiiiias.
III.
Aedificatio portarum et muri urbts.
γ,ηιμ' κ«ί yiaTUXmov ^Ϊ8ρου(5αλΐ]μ Εως τον τεί-
χους tov πλατίος. ^Kal επΙ χείρα αυτών έκρα-
τηβρν 'Ραφαία νιος Σονρ, άρχων ημίσους περι-
χωρου ' Ιερουσαλήμ. *Ö Κάί έπ\ χεΐρα αυτών
Ι'Λράτηα^ν Ίεδαϊα υΙος Έρωμαφ^ καΐ αατίναντι
οίκ/ας «ντον. ΚαΙ επΙ χείρα αυτού εκράτη-
σεν '^4ττονς r/oc '^σβανία. ** ΚαΙ δεύτερος
εκράτησετ Μελχείας νιος Ήραμ καΐ '/4οουβ
υίης Φαα'} Μωάβ, καΙ εοις ττνργου των &αν•
νουρείμ. ^^ Και έπι χείρα αντου εκράτησεν
Σαλληνμ νιος ^λλωης^ άρχων ημίηους τιερι.•
χώρου Ιερουσαλήμ, αντος και αΐ ΰ-υγατερες
αύτον.
*^ Ttjv πνλην της φάραγγος εκράτησαν
Άνουν κάϊ οι κατοικοϋντες Ζανώ' αύτοΙ
ορκοδόμησαν αντην, καΐ ξατησαν &νρας αυτής
χ«ί αλει&ρα αυτ^ς κη\ μοχλούς αΰτης, και
χίλιους τζ ηχείς εν τ φ τείχει εως της πύλης
της κοπριάς. ^^ Κα) την πύλην της κοπριάς
έκρατησεν Μελχεία νιος 'Ρηχάβ, άρχων περί-
χώρου Βη&ακχαρίμ, αύτος καΐ οι νιοι αύτον *
και έακεπασαν αντην , και έστησαν ϋ-υρας
αντης και κλεΐ&ρα αντης κα) μοχλούς αντης.
*^ Την δε πύλην της πηγής ησφαλίσατο
Σαλωμών νιος Χολεζέ, άρχων μέρονς της
Μασφα' αντος ε^φκοδόμησεν αύτην και
εστεγασεν αυτήν, και εστησεν τάς ϋ^ύρας
αυτής καΐ μοχλούς αυτής, καΐ το τείχος
κολυμβη&ρας των κωδίων τη κουρ^ τον βασι-
λέως, και εως των κλιμάκων των καταβαινον-
σών άπο πόλεως /ίανίδ.
*^ Οπίσω αύτον εκράτησεν Νεεμίας νιος
'Άζβ^ύχ, άρχων ημίσονς περιχωρον ΒηΟσονρ
εως κήπου τάφου /ίανίδ και εως της κολνμ-
βηΟρας της γεγοννίας καΐ εως Βηϋ^&αγααρί^ίμ.
^"^ Οπίσω αύτον ^κράτησαν οι Αενΐται, 'Ραούμ
νιος ΒανεΙ. Έπι χεΐρα αύτον έλράτησεν Άσα•
βία, άρχων ήμΙσους περιχωρου Κεειλά τω
περίχωρα) αυτού. ^^ Μετ αύτ6ν εκράτησαν
9. Α» C* νΙος Σβρ (A2ßt). 10. CX* (alt.) y,ai (a.
KarfV.). ΑΙΧ: Αύτβς {ί4ττ:)ς X'^FX; Β: Αττ8&).
Β: Άσαβανία. 1 1 . Α2Β: Μίλχίας {Mf λ/πας A^C).
Α*: 'Η()μά (Ή()άμ Α^Β). Β: Φαάτ ... ϋανορίμ.
13.Αί: ίχ(;άτί?σίν? ΟΕΈ\: χίλιοι. 14. Α2Β; ΜίΑ-
χία ... Βη&αΑχα^ίμ (ΑΙ. al.). Β* υΐ. 15. A»CX*
Την (U τζυλ.-μόχλ. αύτης (λ'^Β ΓβΙΙ. f). 16. Β:
Χα/5«/ (Α2: Αΐ:β3κ. ΑΙ. al.) ... Βη&αγγαρίμ (Α2;
Βη&&αγαβαρήμ. ΑΙ. al.). 17. Β: Βανί ... Κίϊλά.
18. Bf (ab ID.) Kai (ACX*).
>T r "■ • - τ I : : -| — a• Ιτ - ιτ
' ••• JT τ : » ••.•: ι•.• <ττ - : ιτ τ : ιτ
- : •ιτ τ ι : »ν r: ν —.
1 ... ^v - » • ν: iv J Τ '^ - : Α ••
JT • : - » • •.•: ι•.• • •• JT • IT : : - -:
rs'i z^i)^ ηπδ-ρ nmm nhn-p
ν : AT j — ) V \. - : • τ ' V
Ρ'^τπη iT-b:?i ^Dn^iDnn b^^n
Tibö "^sn ηώ tiinibn-p b^btä
IT : V •,τ τ I :
•f . - . -;,-- τ Τ J" - Τ
τ |- τ - ' V *v : ΛΤ • : VT ••. : -
- j- j•• : I : IT - >- V-
Dbn-p n^sbti pnnn niisüissn
τ •• I '.• JT • : - ' ' •.•■ IV : - ιτ
jvn^^n^ vby^'ü vhhbn r^ar'^i
IT • ; α ••. : - τ : - • -:,- :
vhv2i2 v^ihbT nr^r'^n 'isbbü'^i
nbian n^-ns nbin ri^n νπ^^Ίη*)
- V - <- •• : - •• : _ AT • :
P τ ι• ••
ρ^3Τ3?-ρ π'^'απ: ρηπη v*ΊΠ^ί ΐ6
• : - Ι -ί JT : ••• : > • ν: ιν <τ - ,-
J•• : Ι• ν ν - Λ •. l-.-y:• ν —. -
J•• ν- : τ " -; JT τ ?• ; - <- : • τ
j : ν* • : |- ' »■•.••• IV η-: ι- r • -
-Ίώ π'^ηώπ ρ'^τπη ii'^-bs? "^Dn-p
•JT : - -; • • vt IV J τ - Α• τ Ι ν
ι^Ίπχ nsböb nb^:>p Tibe-^^snis
τ -: (- ι : • ί (Τ • Ι: ? •.• jv 1• -:
V. 13. nujiÄ'i 'οπ ^^"2n
V. 15. 'ι ^'»η*'
δ. fte bitten aber 3. ftel)ett gcloffftt bii» ..* B: \o
gclaffen. vE: unb man ite^ 3. leer.
9. £«ic{>cu tbncn ... balbcn^betlS. Β:<5ΐπφέΟοη
3. (IW.vE: (iöoifleijer) b. ί). iöejivF«.
^tc^emia*
(3,9—18.) 195
©er S;$ttrm Bei ben Dcfen, T)a^ XHlt^f>t* ®a§ Syiiftf^or. ©αδ fBruttnentBor• ΙΪΪ.
fer; unb f!e Baueten aug ju Serufalem
9 6ιβ an bie Brette 9J2auer. * Oleben i^m
Bauete Ole^^aja, ber ^oi)n ^ur, ber
Dberjte beö ^dben 35iert:^etlg ^u 3eru*
lOfalem. * Sieben ii)m bauete Sebaja, ber
@o^n .^^aruma^p'^ö, gegen feinem »&aufe
über. Ofieben i^m bauete ^attu^, ber
11 θο^η ^afabenja. * *2lber 9)ϊαίφ}α, ber
<Bci)n ^arimS, unb ^afub, ber Θο^η
φα^αί^ 3)ϊοαΒδ, baueten §n?ei @tüie
12 unb ben 3!^urm bei ben Defen. * iRthm
i^m bauete «Sattum, ber (So^n JQaloi}i^,
ber Dberjte beg ^olben 33iert^eiiS ju
Serufaiem, er unb feine Τύφϊη,
13 Φαβ S^^alt^or Bauete t^anun unb
bie 33ürger öon <δαηοα^: fite baueten
eä unb festen ein feine X^ür, @φίöffer
unb Oliegcl, unb taufenb (Sflen an ber
USWauer m an baö aJUfit^or. *Φα§
SJiiftt^or aber bauete 50ϊαίφ]α, ber 6o^n
^ίeφαbβ, ber Oberpe beS Qßiert^eiiö ber
2Beingärtner: er bauete eö unb fe|te
ein feine %i)ux, 6c^Iöffer unb Olicgel.
15 * Qlber ba0 ißrunncnt^or bauete ^aCium,
ber (So^n (S:^al ^ofe, ber Dberfie beä
33iertieiig §u 3)?ΐ§ί)α: er bauete eö unb
becfte eS, unD fe^te ein feine Χί:)ύχ,
6φl5ffer unb Spiegel; baju bie 5Diauer
am %ύφ (Seloa^ bei bem ©arten beg
^5ntgö, big an bie Stufen, bie ijon ber
(Stabt ^aüibS i)erab ge^en.
16 0ίαφ i^m bauete 9le^emia, ber (So^n
^iöbufg, öer Dberfte beö falben 33ier*
t^eiU §u 33eti)§ur big gegen ben @rä*
bem Φαϋίΐ>ο über unb big an ben 3!eiφ
^fuja unb big an baä 'iQan^ ber v§el=
17 ben. *0ϊαφ ibm baueten tiie ÜJeöiten,
Oie^um, ber «So^n Q3ani. ^il^bm ii)m
bauete Ǥafabja, ber JDberfte beg 'fal-
ben 35ierti;eiiö §u ,ilegiia, in feinem
!8 3Siert^eii. *0ίαφ i^m baueten i^re
9. 12. 14. 15-17. A.A:S3ierteIö. ll.U.L:
X^uvn. 13-15. A.A:$;prcn. 15.Ü.L: ©runn^
t^or. A.A:@iloa]^. 16.U.L:geg.bie®räi)cr.
10. 9i. il)ncn.
11. ein anbcr (Stücf ... ber Cefen. B: ©ie anbete
5lbmeffung c^riff an ... dW: ©in j^iüeitc^ @ί. befe;
fiigte. vE: $i)ie j\reite9lbti)eiiung fieilten »ici er ber.
A:iDie^alfieeineg<Siabtt^eiie« baute. B:S3acföfcn.
dW.vE.A: Dfcntburm.
12. (Sie iß. 9.) dWranbernl^. 33cjirf«.
12,38.
V.12.tl,9.
12,38.
7.9.
2,t3p.
12,31.
tarii; et dimiserunt Jerusalem us-
que ad murum plateae latioris. * Et 9
juxta eum aedificavil Raphaja filius
Hur, princeps vici Jerusalem. *EllO
juxta eum aedificavit Jedaja filius
Haromaph contra domum suam. El
juxta eum aedificavil Hallus filius
Haseboniae. * Mediam parleni vici 11
aedificavit Melchias filius Herem, el
Hasub filius Phahalh Moab, et turrim
furnorum. * Et juxta eum aedifi- 12
cavit Sellum filius Alohes princeps
mediae parlis vici Jerusalem, ipse et
fiiiae ejus.
Et portam vallis aedificavit HanunlS
el habilalores Zanoe: ipsi aedificave-
runt eam, et slaluerunt valvas ejus
et seras et vectes, el mille cubilos
in muro usque ad porlam slerquili-
nii. *El porlam sterquilinii aedifi- 14
cavit Melchias filius Rechab, princeps
vici Bethacharam : ipse aedificavit eam,
el slatuil valvas ejus et seras el ve-
5.^4. des. * Et portam fontis aedificavil 15
Sellum filius Cholhoza, princeps pagi
Maspha: ipse aedificavit eam et texil,
el slaluil valvas ejus el seras et
joh.v.E«.8,^,gj,^gg. gj muros Piscinae Siloe in
^eh.rli/. horlum regis, el usque ad gradus,
qui descendunt de civilate David.
Post eum aedificavil Nehemias fi- 16
lius Azboc, princeps dimidiae parlis
2Ch.32,33. viciBethsur, usque conlra sepulchrum
2Rg. 18,17. David el usque ad piscinam, quae
•<iü,2(). grandi opere conslrucla est, el usque
ad domum forlium. *Post eum iie- 17
dificaverunt Levilae, Rehum filius
Benni. Post eum aedificavit Hase-
bias, princeps dimidiae parlis vici
Ce'ilae, in vico suo. *Post eum aedi- 18
10. ΑΙ.: juxta eos (α. aedif. Jed.).
13. B.vE.A: (Slntt)oi)ner. dW: 33etü.
14. bcS 2^i)cilä a5eti)s^oFcrem. B: ^txi^i ba bte
SBeingärten finb.
15. Xbeiis i)3?. (2, U. 3,3). dW: bcrabfül^ren.
16. f).3:hciiö». B.vE:bengeniac^ien!j:ei^. dW.•
angelegten ... <^)clbe!if)au<?.
17. feinem Xijeil.
13*
196 (3,19-29.)
III.
lieliemias.
Aedijicatio porlarum et muri urbis.
adtlcco] ιιί'τών, Barn νίας 'Hvadad, άρχων ηώ Π^Π"!:! ^ϊ)Ξΐ οΓΤ^Πίί "Ρ"'ΤΠΓ»
, , ._ , J • - λττ Ι" ι ν ν- - \• •' -: ι j• ν: IV
ημίσους πι-ριχωρον K^fila. >» Και ίχρατησεν ^^^ i^-^;^ Ρ'^Π*'] : Tih^^t tibs '^ZSm 1'
έπ) γΗοα uvrov ΆίΙυ νιος Ίηαον, άρχων του *'*" . ^ ' - -•*- '^ '.' **''***. '' "'
Muacify μ^τρο) Οίυϊ(ρον πνργον avnpaatmg , λ• • jt • σ: • - »- - ■*••,.'••
τιις ανιηπτονηης τι^ς γωνίας
- ι •: • - r ν νν - ^ -; •.• ν •
0 1 Λ/1 ' ' * ' ' !\/ί ^ η. '' η' ι li iw^ • ^ ι liu ί ΐΠ,
^' /fii-T ανιόν ίΫ.ρατησΒν ιΥίρραμωσ νιος ϋν- jr -• r ι τ - u-
ρ/α νιου Άλγ,ως μ^τρον δίτύτ^ρον άττο &νρας Ί^'^Ι^Π"!•^ '^ν*")^^"! ν ^*^'^"?. . Ι'^^ΙΠΟ
Βη'^ελιασονβ (ως ^κληψ^ως Βη&ελιησονβ. \ -^;^^ Il^Ö^^bi^ ΓΊ'^2 ΠΠΟ^ ΓΤ^^ώ ΠΤΏ
22 AV/i μ(τ αυτόν ένράτησαν οί ίί'ρης άιδρρι;
Έχχ{χάρ. '^^ΚαΙ μι^τ αυτόν Βλράτησπ' Βί-νια-
μπν καΐ Ααονβ χατίναντι οίκον αυτών. Mtt
αντον ^κρΰτηα^ν Άζαρία νίος Μαασίον νίον
^Αίαιία εχόμί^να οίκον αντον.
2^ Μεζ ανιον ^χρατηηεν Burtl νιος '//»'«-
öaS μ^τρον Οι-ντ^ρον άττο ΒηΟαζαρία εως της
γωιιας και ίως της καμηι^ς 25 φαλάζ νίον
Ενζαί' /■'ξείΊατύ'.ς της γωνίας^ και ο ττνργος 6
^ξί^χων ικ τ<>ν οίκον τον βασιλέως 6 άιωτιρος^
ό της αυλής της ^νλακ^^ς. Και μ-άτ αντον
Φαδαΐα νίης Φόρος. 2« α«/ οί ΝαΟιτΗμ
η σαν οικονντες h τω Ώφαλ ίως κηπον πνλης
τον ύδατος εις ανατολάς, και 6 πύργος 6
εξέχων.
^^ Μετ αντον ίκράτηααν οί Θεκωειμ μίτρον
δεύτερον εξειαντίας τον ηνργον τον μεγάλου
τον εξέχοντος και εως τον τείχονς του Όφλά.
2"" Ανώτερον πνλης των ίππων ^-κράτησαν οί
ίίρι-ΐς^ άιηρ εξεναντίας οίκον αιτου. -^ Μετ
UV10V ίκράτηαεν ^«ίϊίονκ νιος Έμμηρ εξεναι^
τίας οίκον εαντον. ΚαΙ μετ αντον εκράτηήίν
[S.B.IUUa. \9.B:yil:s(j...Maa^ai A»*(aU.)
r7j<: (A^ß-j••, FX : ης την γων'ιαν). 20. Β* Kai
(AEXf) '2 Ι . Α* : ϋύραςΒη0ίληθΗβαί;{8.-σΐ{βάβΊ)
fw,- ty.{)λί^l'^o)ί; (0. Βη&^λιασββ έως ίλλιί^ι. Α^Β).
2•.'. Α': ΐ4χ•/ί/Χάο {Έχχίχά^} Α2; Β: ^Ελχ^χά()).
23. Ιί: .Βενιαμίν ... αντων. Και fttr αύτον ... ^Ca-
(>/«(.•. 24. Β: ΒανΙ νιό(;!/ί()ά(). Α^ (plene) inlerpgt.
in Γ. (Β2 ποπ iniprpg.). 25. Β: Φηλαχ. EFX: Oi'Cai"
^ipnnn ν-ιπί^η j^^us'^Vn π^2 n^b^n 22
ρηπη vSn^< :ίξ3π '^xdi^ ο*^:Γώπ23
JT -: |- .,τ ■• vjv ν - : Ι •/• r : •
\τ : — : ' ν •ίτ •• -: |- ' ••• st : — : • • ••■; ιν
-η3?ι ri:sp'/2n-n^" γλίτ:? η'^ζΏ n^Du:
- : - ν •: • - - τ : - -: j•• • α •
- ^ » : • - •.•.•.• • - ' ν JT τ IT -
ii^!::?n rib^n η•^3η skiNi b^3'/2m
! ! V η ι ν ν - <•• • •» - Τ : • - :
ϊτ^^δ νηπ^ ΠΊΐί/^η n::^nb ίιον^
^τ τ : ντ -: r μ τ - - j- -■ )- ι,ν -ί
JT • ^- I : - ι »• ν. IV ητ— : r
^ki^n b^n bny£in ^^b:D r^:u:
τ - <T : • - •.• • A• ••
ι •• Vi•.• : ν ■ -.j ~ » • ν: IV
n^D τ/2ί<-ρ pins ρ^τπη mns29
vjr ν • ι ν Ρ i τ ' •>•■••: ιν st—: |-
-ρ ίτ^ί^Ώώ ρ-^τπη -ι^ΠΝΐ irr^s
I .• JT : - : • • ν: IV <τ-: |- : ^ ••
V. 10. r\^bs '^^'us ib. '^^'^ss δ<'32
ν. 20. 'ρ nsT
V. 23. ϋΛΐ3 Ν"33
19. ein dtt^er ^tu(f , t)cs;cn bem 'Ülttfgang jumJ^*,
{C\:Eru). 2\').h: NaOivifi 27. Bf (ab in.) Krti ... bcm iv. ju (iß. ) 1). B: i^i^cnübev ba man jumSfug:
(ζ/ίλο)ίμ. Α• : Σο^ιλά {'Οφλά Χ'^Β). 2S. Af (a. αν- ί)αΐΜ ^lnaiifgcfiet, απ bei: ©cfc. dW: t>em Siuffiiciie ^.
τΐή fnT (Β*, Λ2 uiicis incl.). 2ίΙ. Α2Β| (ab in.) 3- bei• CS. vE: iro ni. i. 0iu|ii)aufe au bev @. i)inoufs
Kai(A»CX").
öc^t.
^lct^cmia*
(3, 19-29.) 197
S3au Don jc jniei <^tu((en* ΰα§ SSafTer- unb ba^ ^o^t^or«
ΪΙΙ*
bcr Dberfie beg ^aiben 33lert^eiIS ju
19^cgila. * hieben if)m bauetc (^fer, ber
jtvei (Stucfe ben ©infel ^inan gegen bem
^arnifd^^aufe.
20 0ίαφ i(}m auf bem 33ergc bouete 33a=
ηιφ, Di'r Θο^η (Sabai, gmei Stücfe t)cm
Sinfei "big an t>ic ^auöti^ür (SUafibä,
21 beä «i&o^enpriefterö. *9ϊαφ t^m bouetc
9)2ercmot^, ber @o^n Urta, beö @oi)nee
^afoi^, jn?ei «Stücfe üon ber «§au8t^ür
(SUafibö big an baö (Snbe beö ^aufeä
22 (SUaflbg. * 9ίίαφ t^m Baueten bie ^ric*
Per, bie SDiänner auä ben ©egenben.
23 * 0?αφ bem bauete iBenjamin unb «i^a*
fub, gegen iljrem «§aufc über. 0?αφ bem
bauete *2lfarj:a, ber <ao^n SJiaefeja, beS
©oijneö 51ηαηία, neben feinem «§aufe.
24 9^αφ i^m Bauete 33enui, ber @o^n
«^enababe, jwei @tücfe öom «i&aufe Qifar*
ja bis an ben Sinfel unb bid an bie
25 (Sife. *5^αΙαΙ; ber Θοί)η Ufai, gegen
bem SOßinfel unb bem ^o^en $()urm, ber
öom Jlönigä^aufe ^erauö fielet, bei bem
Jterfer^ofe. ίΛαφ i^m $ebaja, ber @οί)η
26 ^areoS. * 2)ie 0ieti;intm aber woi^-
neten an Op^el btö an Όα^ Saffert^or
gegen aWorgen, ba ber 'Xi)nxm ^erauö
fielet.
27 ΐίΐαφ bem baueten bie üon i^^efoa
jnjei ©tücfe gegen bem großen 5^()urm,
ber ^eraug flehet, unb big an bie 5)?auer
28JDp^ei. **^lber bon bem 5}lo§ibor an
baueten bie $riejler, ein iegUφer gegen
29 feinem ^aufe. * 0?αφ bem bauete 3abof,
ber (Boijn 3mmerg, gegen feinem Ǥaufe.
5^αφ i^m bauete ©ema]a, ber @o^n
18. A.A: Viertel•?.
2ü. Ü.L: im ©infci. 24. Ü.L: (Seien.
25. 26. 27. Ü.L: ilijum.
2Ch.v6,9.
v.l.
T.4.
12,SH.
fioaveninl fralres eoriim Bavai fiiius
Enadad, prinrops dimiiiiac parlis
Cdlap. *El aedifiravil juxia eum 19
Azer iilius Josiie, princops Maspha,
mensurain secundam, conlra ascen•
!*^5:Ιάΐ8;' sum firmissimi anguli.
Posl cum in nioiite acdificavil Ba- 20
ruch fiiius Zaciiai mensurani seoun-
dam, ab angulu usquc ad porlatn do•
mus Eliasib sacerdolis niajrni. * Posl 21
eum aedificavil Mcriuiulh, iiiius Uriae
fiiii liaccus, niensuram secundani, a
porla donius Eliasib, donec oxleude-
relur domus Eliasib. * El posl eum 22
aedifiraverunl sacerdoles vin de caui>
peslribus Jordanis. * Posl eum ae• 23
dificavit Benjamin et ilasub conlra
domum suani, El posl eum aedifi-
cavil Azarias fiiius Maasiae filii Ana-
niae conlra domum suam.
Post eum aedificavil ßennui fiiius 24
Heuadad mensiiram secundam, a do-
mo Azariae usque ad flexuram et
ustjue ad angulum. * Plialel fiiius 25
Üzi conlra flexuram et lurrim, quae
enjinel de domo regis excelsa, id est
*^'i?33^Vf'*'i" «'^i^io carceris. l*osl eum IMiadaja
^^-'ν.ν^^^"^' fiiius Pharos. *Nalbinaei aulem ha- 26
^c'li.V-'j'a'.' bitabanl in Opbel usque conlra por-
Heh.'if,h. i^yf" aquiiriim ad orienlem, el turrira,
quae prouiinebal.
Posl eum aecbficaverunt Tliecueni 27
mensuram secundam e regione, a
lurre magna el eminente usque ad
muruni lempli. *Sursum aulem a 28
})orta equorum aedificaverunt sacer-
doles, unusquisqiie conlra domum
suam. * Posl eos aedificavil Sadoc 29
fiiius Emnier conlra domum suam.
Et posl eum aedificavil Semaja fiiius
aCh.'-i i,l5.
Jer.:H,4 .
2.5. AI. (ab m.) •{• Posl eura aedificavil.
28. S: ad porlam.
20. mitGifer. B.dW: (fe^r) eifrig. vE: b eiferte t)i>f bcö (5U'fäni]niiTeg. vE: ber ^aupttvade? dW:
ίΐφ.
22. 3Λ. bcd Ärcifcs. dW: f^evban l.^rcifeö. vE:
aud rem @au . A: υοπ ^cι• (Sbcnc l>c^ 3.
2i. B: bie (Scfc ... epiije. vE: ^.D^iuevfpi^e.
2.0. bem 1.1),, b. t>. Obern Ä\ B: aw Γ. oberflrn b.
bei S(. \) roori^i)ct. dW: i)crv>orti-itt vom ... \K:
aud...^er»orraöt. A: v^om il. 1;οφ tjaöcrr. B:5Bür;
©cjaiii}niiJl)ofc.
2υ. <IW: dc^enen gcute. vE: ilcmvcibiener. B.
dW.vE: auf bcni φι. el. B: ba ber 5i). ift bev
i)crrcryici)ci• dW: Ijevuortictenben. vE: i;orüori
vaacnticn.
27. li.dW.xi:: W. bei^ ^üncl«.
2s. .s>. über. dVV.NEiDbcil^albbedSi. Β: Ucbcr
bem ^|^fcvbtΊ^.
198 (3,30—38.)
JÜTehemias.
III.
Aedijicatio portarum et muri urbis.
Σαμα'ια νιος Σεχενία^ (fvXal•, τ^ς ηνλης T?jg
ανατολής. 30 /Ug/ αντον ^χράτησερ .Ανανία
νιος Σελεμία, καΐ Άρω μ νιος Σελεφ ο έκτος
μύτρον δεύτερον. Μετ αντον έκράτησεν Με-
σονλαμ νιος Βαραχία ε'ξεναντίας -γαζοζ^,ν-
λακίον αντον. ^^ Μετ αντον ^κράτησεν
Μελχία νιος τον ΣαρεφΙ εως Βη&αννα&ινίμ,
καΐ οί ροποττώλαι απέναντι πνλης τον Μα-
(ρεκαδ και εως αναβάσεως της καμπής.
32 ΚαΙ άνά μέσον αναβάσεως της πνλης
της προβατικής εκράτησαν οί χαλκεΐς καΐ
οί ροποπώλαι.
^^f)Kai εγενετο ηνίκα ηκονσεν Σαναβαλ-
λατ οτι ημεΐς οικοδόμου μεν το τείχος, καΐ
πονηρον ην αντφ, καΐ ώργίσϋ^η έπ\ πολν, καΐ
ί-ζεγέλα έπΙ τοις Ίονδαίοις 34 ^^^^ εΊπεν ενώ-
πιον των αδελφών αντον ' Λντη η δνναμις
Σομορων, οτι οί Ιονδαΐοι οντοι οικοδόμου σιν
την εαντών πόλιν; αρα ϋναιάζονσιν; αρη
δννησονται; και σήμερον ιάσονται τονς λίϋ-ονς
μετά το χώμα γενεσί^αι γης καν&εντας; ^^Και
Τωβίας ο 'ΛμμανΙτης έχόμενα αντον ηλϋεν,
και εΊπαν προς έαντονς' Μη θνσιάσονσιν
// φαγονται επι τον τόπον αντων; ονχι ανα-
βησεται άλώπηξ και κα-&ελεΐ το τείχος λίϋων
αυτών;
^^ Λκονσον , ό ϋ•εος ημών, οτι έγενηχ^ημεν
δις μνκτηρισμόν, και επίστρεψον ονειδισμον
αντών εις κεφαλήν αντων, και δος αυτούς εις
μνκτηρισμόν εν yfj αιχμαλωσίας, 37 jj^^ ^,J
χαλνψης im άνομίαν, και ή αμαρτία αντων
εκ προςωπον σου μη εξαλειφϋείη' οτι παρ-
ωργισαν εναντίον των οίκοδομονντων.
^^ Κα) φκοδομήσαμεν το τείχος, και σνν-
ηφΟη πάν το τείχος εως τον ημίσονς αντον.
Κα) εγένετο η καρδία τον λαού ωςτε οικοδο-
μησαι.
30. Α* : Σ((μΊα ... Βαρία (Σίλιμία ... Βαραχία
32. Α2Β* άναβάσ. (A^Xf; F: τ^ς• avaßaatoxi).
33. Β (pro ην αντώ ACEFX) αντψ έφάνη.
34. FX (pro Αοτη η όΊ'ν. Σομ. κτλ.) κα* τη<^ δν-
νά/<ίθ)ς ^α^α(>ίί'ας• (s. -(^'«ς) , κα« tlnfv Τι οί κτλ.
A»CX* α()α »νσ.-ίΐΏ. (A2ßf).
^;55. Α^Β: κ. nnfv ποός αντάί;' Μη ϋ- ναϊάδα σιν
(ft/rav S. tlnov Α^Χ; πυος εαί'Τος Α^ CEX ; &νσιάσ.
AiCX).
36. Α*: δος αι'τοΓς {δ. αντυς Α2Β).
37s. AB* κα* η άμ.-ωςτί οίκοδομηααι (FXf).
τ -: |- IT : • - - >- ν τ : - :
ι ν ist: τ : ν •.• Ι ν JT : — : f • ν: ι•.•
» • •.•: IV JT -: |- Α• •• JT • ^: • - Ιντ τ
^ΊΠΝ :iraü33 ^y: n^D^nn-p bbü5)a3i
>•■ - • : j - I •.• τ • : - ι ' :•: iv
't : • - - j- •.•-.•< Λ• : I τ : ν.• • : -
ni'bi? ri^ :nDsn r'^bi? n;:?n32
<- • -: ' •• (T \ - >- •-• V- ;
a^s-isn ϊίρηπη λ^'^ιλ nrtüb h^sn
v: : I - » rv: iv l - - j- : τ • -
: D^bD'^ni
«• : IT:
:<--; !•_ — :- j- τ sv-.r • :-
L- : • - -j• - τ j-
1 nti^^^^i : D^^nN^pr ^5?b^^ nsnn 34
ΠΏ nni^h ρΊΏϊο b'^m vnx '^Dsb
: -|-~= . Α• VT I" -: IT j. : -
^sH'^n iDiiin i)b!D%"i ^ιπέιτ^η onb
S - : - - j - : - τ : • -: <■•• τ
" ■ " VT τ IV i "~'.\" -r τ -; ιτ
ibsK ^3)25?n rr^nitDi :niBiintonb
Α : V V -IT ;t • I : I '
jv— :|- • • j•• V — ; -<
: an^Dnöi min rns^i bi^w
IV •• : - ;- 1 \r t τ
ηώπ'ΐ πηη ^D^%n-^D ίD^n■b^^ 3?t3ü5 36
)•• Ί ' τ j• Τ r •• ν: <- :
νΊίίΐι mnb α^η^ αώ^iΊ-bίί onann
7 '.•j'.• : <^τ • ; j•• : AT V v^T τ : •.•
Dn^^t2m abir-b^? b^n-bi^i :η''3ώ37
VT τ - : τ -: "^ - - : - : ιτ : '
vjv : ν : • r λ'•" τ - / jv τ : •
Γ
"bs Ίώρηι nbinn-Γίί ηζι^Λ 38
τ ν Ιτ • - τ J- ν ν : •-
D3?b nb %η^ι n'^sn-i:? nninn
ϊ•* s• :- AT : ν - VT |-
: nibrb
VT τ
V. 30. 31. p ΙΊ'ηΠδί
29. B.dW.vE.A:<§üier bc«2;f)or6 gegen Slufgang.
30. B.vE: Kammer. dW:3ei(e. A: vSci)a^famniev.
31. Xi)or 3i5iipi)fab. vE: ^änt>icr. dW: 2)^uftC''
rungötfjor. (A: ÖJevicbteiiofe?) B: @ieig μι ber @.
vE: ί)ίδ ju ber steige ber iKoucrfpl^c. dW; Dberge?
ιηαφ t>cr @. A: (Scffaal.
33. B.dW.vE.A: Stauer.
34. auf einen 5. B.vE: u. (üor) bem ^ecre? A:
ütelen (SamavUevn? dW: eö il^nen laffen. B: baf fie
^te1)emia.
(3, 30-38.) 199
Sßeitere ^titcfe. ^anebaHatS u* ZMa'^ $o$n. £)te fOlauetn BiS an bie ^albe ^o^e« III•
Θεφαηία, ber 3^i)or^ter, gegen 9J?or-
30 gen. * 0?αφ i^m bauete »i^ananja, ber
Soijn (Seiemja, unb »^anun, ber @o^n
3αΙαρ^δ, ber feφfte, §n:^ei ©tücfe. Ο^αφ
i^m bauete Ü)2efutlam, ber @oi)n ^e-^
31 reφJα, gegen feinem ^.apen. *0ίαφ i^m
bauete 3)ϊαίφία, ber (Sol^n beö ©οΙΐ>=
fφmiebδ, bi0 an ba§ <§auö ber iJiet^inim
unb ber Krämer, gegen bem iHat:^gti)or
32 unb biö an ben (δααΐ an ber (Scfe. * Unb
Juήfφen bem ^aal an ber Gicfe jum
(δφαttί)or baueten bie ®olbfφmίebe unb
bie ,^rämer.
33 t) 2)a aber @anebaliat ^brte, baB n?ir
bie Stauern baueten, it>arb er jornig
unb fe^r entrüjlct unb f)>oitete ber 3u=
34 ben, * unb fprαφ t)or feinen trübem
unt) ben 3}ϊäφtίgen §u (Samaria: $Öaö
mαφen Die oί)nmäφtigen 3uben? trirb
man fle fo laffen? tt>erben fie oi^jfern?
werben fie e§ einen Xüq üoilenben?
werben fie bie Steine lebenbig mαφen,
bie (Staub^aufen unb verbrannt flnb?
35*'Kber ^obia, ber ^mmoniter, lie'ben
i^m f^rαφ: Sa§ fte nur bauen j menn
§üφfe {)inauf jögen, bie jerriffen ϊυο^ί
i^re jieinernen SWauern.
36 «§öre, unfer @ott, ti>ie üerαφtet flnb
trir! ,^e^re i^re @φmαφ auf i^ren ^o)}f,
ba§ bu fie gebefl in 35erαφtung im ^arCb
37i^reg ©efängniffcg. *^ecee iijre 5>affe*
t^at niφt in, unb i^re Sünbe ijertilge
ηίφί öor birj benn fle ^ab^n bie ^an-
leute gereift.
38 ^ber n?ir Baueten bie iJiauern, unb
fügten fie ganj an emanber big an bie
^albe ^ö^e. Uni) bag ?ßolt gewann
ein ^er§ ju arbeiten.
Secheniae, cuslos porlae orienlalis.
* Post eum aedificavit Hanania fi- 30 *)
lius Selemiae, et Hanun filius Seleph
sextus, mensuram secundam. Post
eum aedificavit Mosollam filius Bara-
,3,4. chiae, contra gazophylacium suum.
* Post eum aedificavit Melchias filius 31
aurificis us(iue ad domum Nalhi-
""^^® naeorum, et scruta vendentium con-
tra portam judicialem et usque ad
coenaculum anguli. * El inter coe- 32
^.j naculum anguli in porta gregis aedi-
ficaverunt aurifices et negotiatores.
Factum est autem, cum audisset 33 i)
Sanabaliat, quod aedificaremus mu-
mm, iratus est valde, et motus ni-
^''^ mis subsannavit Judaeos, * et dixit 34
coram fratribus suis et frequentia
Samaritanorum: Quid Judaei Taciunt
imbecilles? num dimiltent eos gen-
tes? num sacrificabunt, et comple-
bunl, in una die? numquid aedificare
Ps.102,15. poterunt lapides de acervis pulveris,
13 4, qui combusti sunt? * Sed et Tobias 35
Ammanites, proximus ejus, ait: Aedi-
Thr.5 18• ficent! si ascenderit vulpes, transiliet
murum eorum lapideum.
^^'^1%'^^^' Audi, Deus noster, quia facti sumus 36
Ps.7,17. despectui! converle opprobrium super
Caput eorum, et da eos in despectio-
Ps3i>,n„9 nem in terra captiviiatis *Ne ope- 37
7.i4._jer.i8, ^.j^^ iniqüitatem eorum, et peccatum
eorum coram facie tua non deleatur;
quia irriserunl aedificantes.
Itaque aedificavimus murum, et 38
conjunximus totum usque ad parlem
dimidiam. El provocatum est cor
populi ad operandum.
33. 34. Ü.L: Süben.
34. A.A: in einem Zag,.
35. Ü.L: ibre jleinerne Silauren.
opf. fonnen. dW.vE: au« ben (bem) (Sc^utti)aufen,
t)afte... A:2ö.fie(St. jumQ3auef|abenfönncnaug...
B: t)ie @t. αΐίδ bem <Btauhi}. toieber §um (Stanbe
bringen.
35. B: 91αφ toai fie bauen, wenn ein ?^πφβ iiinauf?
fäme, fo tt)ürreer ... dW: SWiJ^en fie nur ... i)inauf
fpräncje, jerriffe ...!
36. B.A: jur SSeradjtung getücrben. dW: Jpo^n.
dW.vE.A: ^aixpt. B.dW: (über)9ib fxe jum SHaub.
*) Vss. 30. 3l.vulgo = 30.
31. ΑΙ.: seuta.
32. ΑΙ.: Et usque ad coenac. S: artifices.
t) 3, 33-38 et 4, 1-1 7. vulgo = 4, 1-23.
36. Al.f (ab in.) Et dixit Nehemias.
vE: ©eute.
37. bid) im 'üittflcftcbt ber iK. dW: tücrbe n. getilgt.
B: la^ n. iiu5qclofd}t merben. dW: tüeil fie flauten
rte 58. vE: gefrauft ^aben. ß: in ©egeniüart bev S3.
'i)ia) juin Born ger.
38. '?:jiaucr ... ®enn ... dW; geid)IoiTen warb bie
gai^e 3)1. vE: ivurbe fertig. B.dW.vE.A:b.i^iir (ju
ibrer) ^dlfte. B: befam ein ^. dW: ^atte ^. vE:
Suji.
200 (4,1-10.)
IV.
IVeliemlas.
Aedijicaiio poriarum et muri urbis.
IV• Kai Fytvero ως ijy.ovGf^v ΣαναβαΧλατ
aal Τωβία και oi Άραβας xal ol ^^μματΐται,
ότι avtßtj η CfVtj τοις τ^ιχίταιΐ' Ιί-ρονσηλημ^
ότι ιιρϊαντο α'ι διασφαγιά avacfQU'7ö{:{}aiy και.
πονηρην αντοΐς ίψίνη σΓρόδρα, ^χαί συνι^χΟ^η-
σαν ττάντ^ς inl το αυτό έλϋεΐν και παράτα-
"ξαΟαι h' Ιερουσαλήμ και τιοιησαι αντην aqavtj.
3 Και πρoςηv^άμt^a προς τον ütov ημών, καΐ
έστησαμίτν προ((νλαγ.ας m αυτονς ημίρας καΐ
ννχτος απο προςωπον αυτών. ^ ΚαΙ είπεν
'ίονδας' Σννετριβη η ίσχνς των έχ&ρών και
ό χους πολνς^ καΐ ημης ου δυιησόμεϋα οίκο-
δομπν ίν τφ τε/χει. ^ Και είπαν οι ϋλίβοντί'ς
ι]μας' Ο ν γνώσονζαι και ονκ oxpovzai, εως
οτον ελ&ωμεν εις μέσον αυτών και (^ϊοιεΰσωμεν
αυτούς κα\ καταπαύσωμεν το έργον. ^ Και
^γειετο ως ηλ&οσαν οι 'Ιουδαίοι οι οικοϋντες
ι^χόμενα αυτών, και είπον ημΐν Άναβαίνουσιν
fx πάντων των τόπων εφ ημας' '^ και έστησα
εις τά κατώτατα του τόπου κατόπισΟεν τον
Ύει'χονς έν τοϊς σκεπεινοΐς, και έστησα τον
λαον κατά δήμους μετά ρομφαίων εαυτών,
λόγχας αυτών και τόξα εαυτών. ^ Και ί'δον^
και ανεστην και εΙπον προς τους έντιμους καΐ
προς τους στρατηγούς καΐ προς τους κατα-
λοίπους τον λαοί' Μη φοβηΟψε από προςώ-
που αυτών μνησϋητε τον ϋεον ήμώ)ν του
μεγάλου και φοβερού, καΐ παραταξαϋ-ε περί
τώιν αδελφών νμιην, νίών νμών καΐ ϋυγατερων
υμών, γυναικών νμών καΐ οίκων νμών.
® ΚαΙ ή'ενετο ψικα ηκονσαν οι εχθροί
ημών ότι εγνώο&η ημΙν, και διεσκίδαοεν ό
ϋ^εός την βονλην αντών. Kai έπεστρήραμεν
πάντες ημείς εις το τείχος, άνηρ εις το
^ργον αντον. *0 Και εγενετο από της ήμέ-
η^ηίαι' übDDD ΤΩχή ί^ν^ ι ^τ\^'\ Ι¥.
Ι• _ • : - IT : • - IT : • : - ιτ :
-^s ΏΪώ-.Ί*^ ninnb ro-ni^ r^τ^t^
ν τ τ : - τ •., <:!:•- ι :
:n>in ib rib>"bi obtün-^a anbnb
IT V J : |- : •ΑΤ r ! • _• Τ • :
τοώ/ΰ T'brD-i ^o^"^b^^"b^ί bbsnDi :^
ST : • • -."i-- Λ•• ■••: V y - : •-
j - IV " '• \ τ : V- τ )■: vv •• -:
nsnn Ί£:ρηι biit^n nä bu:^ rh-^-^
:n"oins ni:Db b^^D >5b \':^'η2^Λ
IT r V : • - j : - -;/-
: • j : : 1" < •• τ j : i -
D^D^nni DDin-bis NinD-Ίώ^ζ n:?
•.• -• |- • :- IT τ : - ν :*.-;•:
; <- AT ; ••• ν : ι - ^ • : - ^τ
ν -: ν ί : - τ • • τ : •.• jv τ
ni^Tinn/ü T^riysi nD^bs? i^a^^iüDD ^
S • : - • • -:ί-τ r τ ) t
n^^nm^z nninb nnst) aip^/2b
Λ• • : - VT r )'• -. |- •• h τ -
-D5? niriDüirib brn-nN^ rns^si
•-: |- τ
I . Ci iXf (p.^/^i^.) y.ai oVA^uniot. X: ort ανίφνη
το τη/(>^Ίί(>. y.ai υπ ηαξ. '>.Β* (all.) και (p.f/ö.).
A»Cfc:X* κ. ;Γο,/;σ.-Γΐη. (A2Bt). 'ι. C'X: y.ai ο//ος•
πολ. ... * ημη^. 6. Β: η/ιοααν. ΚΧ (pro τοΛ-ο^ν)
εΟνων. Ci'if (ρ. το/Γ.) (/ΐιστ^ήψ^τί (FX: ό'τί S. ων
tjitaT(ii\paT^). 7. EFX: ar.tnnvtnc C'f (ρ. σκίττ.)
onatv tnißara tiv. Β: {)0//φ. αΓ•τωι/...κ. τόϊ« αΡτων.
8. Β: it()ov ... u/ra. C'X* 7Γ(;ος τ. στ^^ατ. /α«. Β*
(peiuill.) y.ai. EFXf (a. yrmtx.) και. y. Α» (piü
ψ.αα. Α- Β) έ>ι/(;)ίία»'.
IV " ι : '- : ν,ν " •* f νν •• ι : -
"bs"! a-^^nn-bii ^c\^"\ a^psi^i ^^ίϊ^ι »
ν : .ί• ι- ^ ν - ιτ * τ ιτ vj•• τ
ϊl^^Ί'^n-b^5 nbr\ in^^-b^^^ b'^D^on
». : ι• "^ - TT vjv "^ ν : •τ ; -
τ - : < τ - τ -: ν Λ•.• •• : /
DD'^DS bD'^nii-b^J? rbnbni ίί^τ
JV •• : ν •• -: - -• IT • :^ :
: DD^nni] dd'^üd: DS'^niD^i
IV •• IT vv •• : ••• •• I :
ρ •• : ι < : IT ••• -:|- . • '-
ν "^ ν: ιτ '.ντ- τ - J
τ j- ν τ : τ <τ- λτ τ — ;
j - Ι • j• :- ι : - : ν ν
V. 1 . u;5'in 'ίΠ ^<"D3
ν. 7. 'ι Λ'^ΓΤ^ V. ί). 'ι 'Ίΐη'ι
ι. man ... l^aiu, dW: f)crqefici(i Wnvbcn. Β: tie
5iu^bctTcnnl•^ i er W. 5. jii @ίαηΙ>ι fam. vK: tcv ü)l.
ücn 3. ein i^crbant aiuiclcß: u>crrcii fei! B: bie V*.
nnfin^ini ^iu]cnial•! μι ιυονίοπ. dVV: 9ilffc <[\\\. c\ii
fct)le|icn μι IV. \E tut μι [ά liefen. Α: tu' 1*. au>?i]Ci
füllt uninn an rer ""M. 3- lt. bafj ηκιπ aiu-jefaihj η bai(
3cniiTene ^mifcblic^cn.
2. B: veibanien [ίφ α. juijleicf). dW:yevfd;n)cren
^ci)cmia*
(4,1—10.) 201
S)cr ®cgucr SSunb. £)tc ^nt Qt^cn fie. £)ic 2flü(f fejr jur 5tv6eit
IV.
JV. Φα aOer (SanebaQat unb ilobia
unb tie *2lra6er unD ^mmontter unto
^Ubobiter l}öreicn, ta^ cie 3}Zauern ju
Seniialcm jugcmacl}! tvaren unb baf
f{e bie ^üicn angefangen Ratten §u
2bü§en, unirben fte fe^r jornig, *unb
πιαφίοη atlefammt einen 33unb juijanf,
^a^ fte fämen unb ftritten triber Sern*
faiem unb mad^ten barinnen einen ^xv-
3 t^um. * 2öir aber beteten ju unferm
©Ott, unb fieQeten «§ut über fie %(iQ
4 unb 0]ad)t gegen fte. * Unb 5uba fpraci^ :
iDie ^raft ber 3^rägcr ifi ju ίφϊναφ
unb beö 8taubg ifl ju üiel, nur fönnen
5 an ber 3}?auer ntφt bauen. *Unferc
3öioerfαφer aber gebαφten: 6ie feilen
eS ηϊφΐ unffen ηοφ feigen, biö n?ir mit-
ten unter fie fornmen unb fte ern^ürgcn
6 unb baä 2Berf Ijinbern. *Φα aber bie
Suien, bie neben i^nen ti>oi)neten, fa*
men, unb fagten c0 un6 ιυοί;Ι je^nmal,
auö allen Drten, ba fte um unö trenne*
7ten: * ba fteHete ίφ unten an bie
Derter l/mtcr ber 9}?auer in bie ©raben
baä 33olf ηαφ tl;ren ®efφleφtern mit
it)ren (δφn:ertern, (S)jiegen unb ^ogen.
8 * Unb befai? eä unu ma^U ηιΐφ auf,
unb fvrαφ ju ben C^ati)ö^erren unb
Dberften unb bem anbern 33oli: ϊ^ϊαφ*
tet euφ nia)t üor i^nen! gebenfet an
ben gvo§en [φrecfίiφen «§errn, unb ftreU
tet für eure 58rÜDer, 85^ne, 'Χ'ύφιη,
2Beiber unb «Käufer!
9 .Φα aBer unfere i^einbc freien, bag
eä unö n^ar funb geii>orben, mαφte ©Ott
iljren Oiat^ Junίφte. Unb n.nr fet)reten
alle wieber jur 3)tauer, ein iegliφer §u
10 feiner Arbeit. *Unt) eä ge[φα^ ^inför-
l.A.A: ongcf. f^att η augjiifüKcn. 2. A.A.-
5U Raufen. 7. U.L: ©efct)Ied;:en. 9,Ü.L:t>a^
ηηβ η?αι•. l^U.L•: i;infüvtei• (A.A.- fcitijin).
Faclum esl aulem, cum audis-IV•
sei Sanaballal et Tohias et Arahes et
Ammanitae et Azolii, quod obducia
^s^äV,!•^• ^^^^^ cicalrix nuiri Jerusalem et
quod coepissenl iiilcrrupla concludi,
2,19.3,33. |j,yj^| gyjjj^ nimis, * et congregali 2
sunt omnes pariler, ut venirenl et
pugnarent contra Jerusalem et nioli-
renlur insidias. * El oravimus Deum 3
noslrum, et posuimus cuslodes super
murum die ac nocle contra eos.
*Dixil aulem Judas: Debililala est 4
3,34. forliludo porlanlis et Iiumus nimia
est, et nos non polerimus aedificare
mumm. * El dixerunt hostes nosiri: 5
Nescianl et ignorenl, donec veniamus
in medium eoruni et inlerficiamus
eos et cessare faciamus opus. * Fa- 6
climi esl aulem venienlibus Judaeis,
qui habilabanl juxla eos, et dicenli-
Nm. 14,22. l^us Hobjs ρβΓ dcccm vices, ex omni•
5^17. bus locis, quibus veneranl ad nos:
*slalui in loco post murum per 7
circuilum populum in ordinem cum
gladiis suis et lanceis et arcubus.
* Et perspexi alque surrexi, et ajo 8
ad optimales et magislralus et ad
Dt.i,29s.3i, reliquam parlem vuigi: Noble limere
Keh.'i,5. a facie eorum! Domini magni et Icr-
ribilis memenlole, el pugnale pro
fralribus veslris, filiis veslris et filia-
bus veslris et uxoribus veslris et
domibus veslris.
Faclum esl aulem, cum au- 9
dissenl inimici nosiri nuncialum
4^5* jo'J.5^f.'; esse nobis, dissipavii Deus con•
silium eorum. Et revcrsi sumus
omnes ad muros, unusquisque ad
opus suum. *El faclum esl a die 10
f. ai(e unter cinanber. vE: αίί^ιηηαί. Β: eine 93cr-
anvning. d\V.vE:if)m (il)v) «Sdja^cn μι ti^uii (μ^η-
fiuicn).
3. Λ>. roibcr ... »or iljncii. ß: eine 2ΓΜΐφί. dW.
vE.A: Q3}aci)en. dW: [cini ^m&,t] roi lijiien.
4. B: l'aftirä;icr ift ycvfaUcn. vE: iüaufct. dW.
vE.A: *@d)UttCö.
Γ). A: aufi)cvcn marf) n. dW.vE: rem 2B. ein
(Snte mad)cn. B: 5ίί|ο lüciben mx m. ta^ b. 2ΰ. aif^
l)cve.
6. ba \\it ju uni t)in unfetpicbcr gtugcii. dW ivü;
i)er fte ... famen. (vE: S3on α. D. fci)vct €πφ ciegen
unö ! Π: 3i}v lüeibet geiüi^lic^ iniclicr ju unß foiniuen
m Ulfen!)
7. B; ficiite ίφ fie an tcn niebr'ciftcn illjeiien be3
DrtS ... auf bie 33c((UKvfe'? dW: unten an bie
(StcKc ... απ füunige Oevtei? vE: an b. tiefftc et. ...
ίηβ iirocfcue ... ?αίΐμΜΐ.
8. (Vbclnu. O. (2,16).
9. unb ... flcmadit hatte, Fchrctcn mit, vE.A•* ^α
öa-citeltc. dW.A: an fein ^n>vf.
1 1). B.d W.vE.A: von biefem XaQt an.
202 (4,11-5,3.)
nielieiiilas.
IV.
Aedijicatio urbis, Itfehemiae adversus usuras actio.
oag εκείνης f ημισν των έκτεταγμ^νων έποίονν n5iib>!2!2 Q*^üä5? ^^^^ ^^Ή ίί^ΠιΙ
το έργον ^ και ημισν αντων αντειχοντο, και
Χόγχαί καΐ &νρεοι και τα τόξα καΐ οι ϋωρακες
καΐ οι άρχοντες οπίσω παντός οίκον lovda,
^^τών οικοδομονντων εν τφ τείχει. ΚαΙ οιαι-
ροντες έν τοις άρτηρσιν εν οπλοις' h μι^ χ«/ρί
εποίει εαντον το έργον-, καΐ έν μιί^ έκρατει την
βολίδα. ^'^ ΚαΙ οι οικοδόμοι άνηρ ρομ(ρ,αίαν
εαντον εζωσμένος επι την όαφνν εαντον, και
ψκοδομονσαν καΐ ο σαλπίζων εν τη κεράτινη
εχόμενα αντον. *^ Κα\ είπα προς τονς εντί-
μονς και προς τονς άρχοντας και προς τονς
καταλοίπονς τον λαον * Το έργον πΧατν και
πολν, καΐ ημείς σκορπιζόμε^^α επί τον τείχονς,
μακράν άνηρ άπο τον άδελφον αντοϋ' ^^ έν
τόπφ ον εάν άκονοητε την ςρωνην της κεράτι-
νης, εκεί σνναχ&ηαεσ&ε προς ημάς, καΐ ο &εος
ημών πολεμήσει περί ημών. *^ Kai ημεΐς
ποιονντες το έργον, καΐ ημισν αντών κρα-
τονντες τάς λόγχας άτζο αναβάσεως τον ορ-
ϋ^ρον εως εζόδον των άστρων.
^^ ΚαΙ εν τφ καιρφ έκείνφ είπα τφ λαφ"
Εκαστος μετά τον νεανίσκον αντον ανλί-
σ&ητε εν μέσφ 'ίερονσαλημ, καΐ έστω νμΐν η
νν'ξ προψνλακή, και η ήμερα έργον. *^ ΚαΙ
η μην εγω κα\ οι άνδρες της προφνλακί^ς
οπίσω μον, και ονκ ην έξ ημών εκδίδνσκό-
μένος άνηρ τα ιμάτια εαντον.
\[, Λ.αι ην κρανγη τοϋ λαον και γυναικών
αντών μεγάλη προς τους άδελςρονς εαυτών
τονς Ιονδιαονς. ^ Και ησάν τίνες λέγοντες'
Εν νίοΐς ημών καΐ έν ΰ-νγατράσιν ημών
ημείς πολλοί, και ληψόμεϋ-α σΐτον και φα-
γόμε&α και ζησόμε&α. ^ ΚαΙ είσίν τίνες
10. Α^Β (pro ίϋτίτα,γμ.\} CEFX) ίκτίτιναγμίνο)ν.
Β* τα et (pr.) οί. 11. EFX: ένοπλοι. Β (pro εαυ-
tS) αυτ5. 12. Β ter: αντΐι. 13. C'Xf (a. ά^/.)
ενόόζβς. 15. A1C(?)X (pro ημης Α2Β) ημισν.
\u.\^C\*"E>i.-avTs (A2Bt). EFX: ανλισίΗ'ισίται.
17. FX"}• (a. οι ανόρ.) οι άοι-λφοΊ μα κα* τά παι-
(ίάρια και. Β: Ιμ. αύτΰ. FXf (in f.) άνη^) xai τό
αττλον αυτ« ?ις τό ν()(ι)ρ (Xf ante haec verba etiam :
και dvdita ην άηίσηλλον ίπι τό röiDtj).
1. Β (pro //ιΆ€Χ)γ ...(pro lat^T.ACEFX) αι5το>.
• • IT - . j• τ : IT : '• •-: |- τ : ν :
V••-: |- • τ - : Α• : • - : ν τ κ - :
nnins a^Disn xxrx^rr^ rr^^-^sii
VT r s• - IT : >'• τ
IT nπ^ί^ n^tütii? bn&s D'^^ίüjDn1
τ < : Λ : I :• y•- >• : ι - :
jnbüin ηρτπη ηπί<Ί nb^ίbΏn ntos?
- IT - ι:•}•:--•. \- V.- - : τ τ : - jv
pb:sii Ίεΐώ2 rpinni d'^dü^^ r^nti
!• : V \T - - j.. - . ^ er ί τ
■^ V : •τ : - V : .<• |- "^ ν - ιτ
AT τ : ''.' ' ~ η f : - τ τ vj•.•
•ν : τ _,- - • τ : • : — :r
^iTOüin Ίώίί aipn:n tm^i2 xd^^u
j : IT • τ VT τ - JJ
: V. — :|- IT •••jT • ν ν: λ" **
»• • -: |- τ ^: V : λτ τ : - _ j•
j -: ι-
τ ! IT
r τ ι -
j• TT • : j- τ • - <•• τ ^j-
^Db-^sm DbüDii^•^ 'ninn ^D^b'' inrDi
ST IT : •Ατ τ ι : ' j : ν τ Ζ'^' '
1 '• : IT τ : j - : \j '• ' τ :»
•ΊΏώ^η '^üiDi^i ni^D^i -^n^^ '^bs
τ : • - <••:-: - τ : _ j — : • -:
Λ•τ : ν: : ι zj--: ι r : j- jv -,
:π'^Ώη inbü: ώ-^κ
• IT - j : • y
AT : vv •• : VT τ 'y — ; |- • : -
Α• - ί j- -: ν : Ι" χ • : ι
•• : IV : Γ : j7 ζ ι : Κτ τ ;τ ': • :
V. 11. biioa k"5S
10. meiner Änaben. B.vE: an bcm SÖerf arbeite;
ten. dW: f(i)affeten bie eine φ. m. Seute ... vE:
11. bie &a tr. B: an ber S. trugen berer, bie ba
awfi. dVV.A: bie oa ?. tr. u. aufi. vE: beu Prägern
bie S. aufi.
12. dW: um bie Ruften. dW.vE: in bie (flrom*
mete) fiie^.
^c^emia^
(4,11—5,3.) 203
©ic 5trbeii in SSaffen κ. ®α§ ©είφτεί i»c§ SSolB niibec i^rc förübcr» TW.
ber, baf bte Süngünge bie «§älfte
traten bie Arbeit, bie anbere «^aifte hiel-
ten @:pie^e, 6φiίbe, SSogen unb gan-
ger, unb bie DSerfien fianiien ^^tnter bem
11 ganzen ^aufe ^vit)a, *bie ba baueten
απ ber 3)iauer unb trugen Saji üon
benen, bie i^nen auftuben: mit einer
«Öanb traten fie bie Qlrbeit, unb mit ber
12 anbern ^^ielten fle bie 2öaffen. *Unb
ein jeglicher, ber ^a hamU, i)atte fein
(Schwert an feine S:enDen gegürtet unb
hamU al\o', unb ber mit ber φο-
13faune biieö, n?ar neben mir. *Unb ΐφ
f:prαφ §u ben 9iat^öi)errcn unb Ober*
jien unt) §um anbern QSolf: Φαέ 5Berf
iji gro^ unb tx>eit, unb nur finD §er-
jireuet auf ber ^amx, ferne üon ein-
14anber: *an ttJeίφem Ort i^r nun bie
$ofaune lauten :^ört, ba^in loerfammeit
eu(i^ ju ungj unfer @ott n?irb für ung
löfirciten. * ^o tüotlen mx am 2öerf
arbeiten. Unb i^re «§äifte ^ielt tu
@i3ieße i^on bem Aufgang ber 3J2orgen=
rbt^e, Bio bie (Sterne ^eröor famen.
16 ^ηφ fprαφ ίφ ju ber3^it §um33olf;
(Sin iegίiφer bleibe mit feinem Jtnaben
üfcer 9'ίαφt §u Serufalem, baf n.nr be0
9fίαφtg ber '^nt unb beg ^^ageg ber Qirbeit
ITtüarten. * Qlber iφ unb meine trüber
unb meine Knaben unb bie 9)länner an
ber ^ut hinter mir, wir ^ogen unfere
^leiDer nici&t auö} ein ίegliφer lieg baS
33aben an^e'^en.
V. Unb eg erl)ob ίΐφ ein grogeö ®efφrei
beö ^oiU unb 'ύ)χη 2Beiber tviber i'^re
2 Q3rüt)er, bie Suben. *Unb tvaren etlidbe,
biebαfprαφen: Unferer «So^ne uno %οφ-
ter finD ijteie: la§t unö ©etreite ne:^men
3 unb effen, baj^ irir leben. * ^ber etliφe
10. A.A: (Sφίlbcr!
14. A.A. f(^ailen^ört.
1. ü.L: Sücen.
5,ie. ilia, media pars juvenura eorum fa-
ciebat opus, et media parala erat
ad bellum, et lanceae et scula et
arcus et loricae; et principes post
eos in omni domo Juda. * Aedifi 1 1
cantium in muro et porlantium onera
et imponenlium una manu sua facie-
bat opus, et altera lenebat gladium.
* Aedificantium enim unusquisque 12
gladio erat accinctus renes; et aedifi-
cabant et clangebant buccina juxta
me. * Et dixi ad optimales et ad 13
magistralus et ad reliquam parlem
vulgi: Opus grande est et lalum, et
nos separat! sumus in muro, procul
alter ab altero: * in loco quocum-14
que audierilis clangorem tubae, illuc
Ex.i4,i4.25. t;oncurrite ad nos; Dens noster pu-
Dt.i^3jh3,2ii. gj^jjj^-j pj.^ ^^jj-g^ * J.J ^Q^ ipsilö
faciamus opus, et media pars no-
strum leneat lanceas ab ascensu
aurorae donec egrediantur astra.
In tempore quoque illo dixi po-I6
pulo: Unusquisque cum puero suo
maneat in medio Jerusalem, et
sint nobis vices per noclem et diem
5^10. i>d operandum. * Ego aulem et fra- 17
Ires niei et pueri mei et custodes,
qui erant post me, non deponebamus
veslimenta nostra; unusquisque tan-
tum nudabatur ad baptismum.
Et factus est clamor populi etV,
uxorum ejus magnus adversus fratres
suos Judaeos. *Et erant qui dice- 2
"^ El^v'.^'rent: Filii nostri et filiae nostrae
multae sunt nimis: accipiamus pro
pretio eorum frumentura, et come-
damus, et vivamus. * Et erant qui 3
16. S: vobis.
13. (Sie 35.8.) dW.vE.A: treiiläuftig. B.A:
jevtfjeilt. vE: fielen jerftr.
14. B.dW.A:ber$. ©φαίί. vE: i^rommcte.
15. arbeiteten tt>. nun am !&^. d\V:fd)affeien. dW.
vE: ^eroortraten.
16. fie uns fc. 91. jur ^. ... jur ?ί. bienen. B:
2δαφί. dW: Äna^^jen! vE.A: Mm(S)U. dW: j.
Sai^e ... harn SEÖerfe.
17. ließ untern SiBaffen b. S. ... Β:2)1. berSBac^t
bie i). m. toaren. dW: Seute ... 9Βαφε, tt)e(d)e mir
folgten. vE: 2δαφίΙευίο. Α: ΪΒάφίεν. Β: i)vitte fein
©etüe^runbSBajTer. dW: feine 2öaffc[unbJ2ö. (vE:
legte fie nur jum^ö. ab? A: joq ίϊφ η. au3 §.93abe?)
1. B.vE: entfianb. dW: ber 2ßctber.
2. dW• @etr. fφαffen. vE: toiv muffen ©.l^aben
(A: tDoUen ®. für i^ren 2ßeri^ nehmen.)
204 (5,4-12.)
V.
JVeliemias•
Xehemiae adver sus usuras actio.
ληοΐ'τες' ΑγρηΙ ημών y.cu άμπί-λώνες ημών
ααι οίαίαι ημών, ημεΓ>^ διεγγνώμεν καΐ ληψό-
με&α αΐτον και ςραγήμείία. ^ Και εισίν τιιες
λέγοντες' ΈοανεισάμίτΟα άργνριον fciv φόρους
τον βασιλέως, άγροΙ ημών καΐ αμπελώνες ημών
και οί'λίαι ημών. ^ ΚαΙ ννν ως σαρ^ αδελφών
ημών ααρ^ ημώ)ν, ως νίοϊ αυτών ν'ιοί ημών
και ίδηυ ημεΓς καταδνναατενημεν τους νιους
ημών και τας ϋ-υγατερας ημών εις δονλονς,
καί εισιν απο ϋνγατερων ημών καταδυνα-
στενόμεναι, κα/, ουκ εστίν δυιαμις χειρών
ημών^ και άγροΙ ημών καΐ αμπελώνες ημών
τοις εντίμοις.
^ ΚαΙ έλνπηϋ^ην σφόδρα καθώς ηκονσα την
κρανγην αυτών και τους λόγους τονζονς. "^ Και
έβουλίύσατο καρδία μον έτι εμέ, και εμαχεηά-
μην προς τους έντιμους και τους άρχοντας,
και είπον αυτοϊς' \Απαηησει άιηρ τον αδελ-
φον εαυτού; 'Τμεΐς άπαιτείΓε. Και έδωκα
επ αυτούς εκκληηίαν μεγάλην, ® καΐ ειπον
αντοΓς' Ημείς κελτήμεΟα τονς αδελφούς ημών
τους ιουδαίους τονς πωλούμενους τοις ε&νεσιν
εν έ•Λθνσι'(χ) ημώ)ν• και νμεΐς πωλητε τους αδελ-
φούς νμών, κα\ παραδοΟησητται ημΐν; Και
ησύχασαν και ονχ ενροσαν λόγον. ^ Και είπα'
Ουκ άγαΟος ο λόγος ον νμεΐς ποιείτε' ονχ
όντως εν qoßü) {}εοϋ ημών άπελεύσεσΟε από
ονειδισμοϋ τών έί)νών, τών έχ&ρώιν ημών.
*^ ΚαΙ οι άδί-λφοί μου καΐ οι γνωστοί μου
και (γω έ&/^καμεν ««ντο/ν άργνριον και σΐ-
τον Βγκατελίπομεν δη την άπαίτησιν ταύτην.
^^Έ.Ίίητρίλρατε δη αυτοις ως σήμερον αγρούς
αυτών και αμπελώνας αυτών, ελαιώινας αντώ]ν
καΐ οι/.ιας αντών^ καΐ απο του άργνριον τον
σΐτον και τον οινον καΐ το ελαιον έξενέγκατε
εαντοΐς. ^"^ΚαΙ είπαν Ι^ποδώσομεν, καΐ παρ
5. C\*Kal ... νΙοΙ ημ. ιΊοΙ αίιτων.
7. Β: ft/Ta ... ctf), αι'τ« α (* ά ACX) ύμ. άπαιηϊτί
(EFX: ά ϋμΰί; /ro/iiri),•
8. Β: ηπα. CX (pro νμ(7)ν) ημών. A*CX* κ.
πα(^α<)ϋΟ-. ημϊν (Λ- Β•}•).
9. .VCX^ T.tOiuÖv (Λ- Bf).
11. Bf (a. ίλαιών.) y.ai. FX: έξίνέγΛ. αυτοΓς.
3. 9Blr mäffcrt ... bafjt wir ... Α:\υοίίθΠ. dW.vE:
gcircr. B.dVV.NK.A: iMTrfäiiDcn. vK.A: (bei) b.
^U!U]ci-'?no:h. dW: füt t>en ^iiiujcr.
4^ 1\Mi' Uabcn (ö. entlehnet jur Ztcuet beSÄ\ vE:
muti η l ί)ΐΗΊΐ.
5. 3fi boa) unfcr ?. wie ... u. uiifcre ... unb ficftc
wir muffen ... ju Äncditcn ... unb ... gehören -iliu
bern. vE: ^infc^ ... (Soi;n. ... (Sflavcn. dW: Ux
^iD-'nn^i ϊΐΟ'^'/αΊ^ϊ) ^ττ\ι^!: ώ'^^ώ'^ ntü.s;
\•• τ ;•• τ : ν : • : ι jv -:
:η3?η2 m nnpDi o-^n-ii? ^iDnDx
IT τ IT Ητ τ ;τ •: • : ^ λ : ι : j — :
J- • : Ι ν νν )• τ • : ι j•.• -r •■ :
^rmtoi) ^in^ ^xb rsi hidziD:
Γ ■• -; |- ν τ :
•.• ••τ >• τ : - y : τΐτ-;|-
w^ö/Q a»nb η^)2'^^ α^•33ι3η-Γδ<ι
^T - VT JT : ι τ • ϊ : - ν :
' >" ••• IT Λ• JV - V Τ : ι•
ahb n^xik^ : nbii^ nbnp nn-^hv »
VT JT : ι τ IT : jr ' h vv •• -:
AT : : • : vv •• -: ν j : : -
IT IT τ ». : IT f : • - ,- -
Λ jv - V -: VT τ - »
- τ : j- - '-; - : • : ι ν
-Γϊ< XD-n2T3?D ι:πι ηθ2 cns ϋ'•^Χά2
ντ τ : - |- 'λτ τ : Ι .• jv νν τ »•
ai^ns nhb i^: ^η-^ώη :π•τη i^iii/sn n
- : VT τ • Τ IV - }Τ - -
πη\"^ηη αη^η-'Τ αη-^-οΊ^ cn^mtü
Ίπ?^n1 din^nn ]^η^ η^^π γν^ί
n^ibD müwS^T j αη^ n-^üi: cn^^ iu3n j2
• τ j : I - IV τ )■ V.V - >v -:
v. 3. n^-T^ix ίί"3:ι
V. 7. η'^3Ώ'^ 'j'^üs ib. 'n ^i^n"»
V. ü. '1 "η-^ηι V. 10. n-i?73u; -p^'n xbi ρ
.^n :ci)ti"(i)afi. vE: eö iici^t ηίφί in ber ϊΟίαφΙ unicver
Jpäiibc t> t;n ... bahcirJln cre.
ü. dW.vK.A: ©ιΜφνιί ... 9ϊc^cn.
7. bic Vornehmen. I{: bei mir. dW: in. vE: ip.
in mir i]inc{ mit fid) ^ii^iati) , u. φ ίαΐ» Ιί . dW.>E:
(i'Dcln II. 5Bovftc()ci•. A: ©tabiobvii^fcit. B: einer mit
l», onr. (i\\: feinem ^l-rurcr. \E: S rcr (^cc^en i. i^r.
B.d\V:ficiUee. j]r.iJcifvTmmlunu...flii(viuf). >E:»cii
5ie&emia*
5Dcr ^at^ gu ticvfe^en u. ju entlegnen» ©ic ©cmcinc toibcr bcn Sßmjer.
(5,4—12.) 205
V.
β)Γαφ6η: !iagt ιιηδ unfcre ^lecfer, 3Scin*
berge unb «i^äufer «erfeljen, unD ©etreiDe
4netjmen in Der i^eurung. *(§ί1ίφ€ aber
fprad^en: Sa§t unö ©elD entie^ncn auf
3infe bem JRönige auf unfere Qlerfer
5 uuD ilBeinberge. *iDenn unferer ^örü*
ber Seib ift nne unfer Öeib, unb i^re
Äinber iine uuferc ^inber; fcnft n^ürben
mv unfere @öt?nc unb ^^öd^ter unter*
irerfen bem il)ienft, unb finb fφoπ un:^
fercr iödjter etUφe untenrorfen, unb
ifl fein Vermögen in unfern ^än^en,
αηφ anu'ücn unfere ^ecfer unb 5öein=
berge ter anbern.
6 Φα ίφ aber i^r 8φreien unb foΐφe
^-löorte börcte, ti^arb ΐφ ffi)r jornig.
7* Unb mein -^ix^ nurb iRutt)^ mit mir,
ba§ ίφ fφαlt bie Oiatl)öt)erren unb bic
Dberften, unt» \^χαφ ju ii}nen: iöcilt
il;r einer auf ben anbern 5öuφer trei=
ben? Unb ίφ brαφte eine gre{?e ®e*
8 meine ivitter fie, * unb fvrαφ §u iijnen:
Qßir :^aben unfere ^örÜDcr, bic ^uben,
erfauft, bie ben «^)eii)en i^erfauft ivaren,
ηαφ unfcrm ^^ermögen; unt» i^r n.>cüt
αηφ eure ^rÜDer üerfaufen, bie u>ir μι
unö gefauft ^aben? Φα fφn.>iegen fie,
9 uno fanben ηίφίο ju antirorien. * Unb
ίφ fvrαφ: (So ift ηίφΐ gut, "oa^ t()r
ti)ut) foUtet i^r niφt in ber %ιιχφί
^ctteö tranbein um ber βφηιαφ wiU
lOlen ber «Reiben, unferer ^-einbe? *3Φ
unb meine 33rüber unb meine Jtnaben
i)aben ifenen αηφ ®eib geti^an unr» ®e^
treibe} ben ■iίßuφcr aber i)aben nur
11 nαφgelαffen. *<Bo gebt iijnen nun ^eu*
tigeö 3^agö trieber i^re *2iecfcr. 3[Öein*
berge, Delgärten unb -Käufer, unb ben
^unbertjten am ®elbe, am ©etreibe, am
SOicfl unb am Del, bad it?r an iijnen
12gen^uφert ^abt. * Φα f^)rαφelί fie:
2Bir n^oUcn eS nnebergeben, unb iroUcn
4. A.A: Sinfcn. 10. A.A: ©eil» c^eliel^en.
dicerenl: Agros noslros et vineas et
9,37^Gn.47, ^jyjj^Qg Hoslras 0})pünyniiis , et acri-
piamus frumenliini in fame. * Et 4
alii (licebanl: Muluo suniainus pccu-
nias in Iribula regis, <lemus(|ue agros
noslros et vineas. *Et nunc sirut 5
carnes fralrum nostrorum, sie carncs
nostrae sunt; et sicut filii eorum,
ila et filii noslri. Ecee, nos subju•
gamus filios noslros et filias noslras
Ler.25,39is.i" servilulGiii , et de filiabus nosiris
sunt famulae, nee babemus unde j)os-
sinl redimi, et agros noslros et vineas
noslras ahi possident.
p..ii9,5.j. El. iralus suni nimis, cum audis- 6
sem elamoreni eorum secunduin verba
liaec. * Cogilavilque cor nieum me- 7
cum et increpavi optimales et niagi-
Ex.'->4;,.i5.Lv.slratns, et dixi eis: Usurasne singuli
^'iSaJi*^?'''*! fralribus veslris cxigilis? Et con•
grcgavi adversum eos concionem nia-
gnam, * et dixi eis: Nos, ut scilis, 8
Lv.>o,47s. ,^y(j(_.n^jn]uj;; j'niircs HOslTOs .Judacos,
p«**>'^• q„i verrdili fuerant genlil)us, secun-
dum |>ossd(ilitalen) noslram; et vos
igiliir vendelis fralres veslros, et
redimenius eos? Et silueiunt, nee
invenerunt quid responderent. *Di- 9
xique ad eos: Non est bona res,
quam facitis; quare non in timore
6^13. Üei nostri ambulatis, ne exprobrelur
nobis a genld)us, inimicis nosiris?
*Et ego et fralres mei el pueri niei 10
commodavinius pluritnis pe<'uniam et
frumentum. Non repelamus in com-
mune istud; aes alienum conceda-
mus, qiiod deb(Hur nobis. * Re(biile 1 1
eis hodie agros siios et vineas suas
et oliveta sua el domos suas; quin
polius et cenlesimam pecuniae, fru-
menli, vini et olei, quau) exigere so•
lelis ab eis, dale pro ilbs. *EM2
dixerunt: Keddemus, et ab eis nihil
aniialtctc. A: brad)te jufammen.
8. unö foOen nun an un^ ocrfauft merken? dW.
vE: Ic^gefaufi. A: evlöfJ. B: fcie fiel) Den -!p. üevf.
ijatten? dW: ba§ jie απ une leibft vevf. feien. B: |ϊφ
an uni üeifaufen muffen? B.dW: η.μιν (fein ) Slut*
Wort. vE: ηίφί ein Söort.
*J. unfercd Θ. dW:i^cif)an ... bcei Jpo^nrg ιυ. vE:
n. lieber. ..αΐβ ein ©egcnflantber (Staube fein »or...
10. <tcHeI)en ... iai^cn mit boct) Mcfc (Scftulb fdb«
rcn! dW: ^r. u. ?eute. vE.A: .ίlneφte. dW:M'efer
S)avlei)cn evlajfen. \E: ίΤαιφει aufj^ebcn. (B:^aben
benn ... auf ^li^. gegeben? ... 2ö. nacblaffen !)
11. bell iijr ... B:Sa§t unö boφ ... tD. lieben. vE:
ηοφ t)cute ... ^unb. il^ iL B: ibnen auf ÜBi φer
gegeben. dW.vE: von ii;nen (als 3ίηβ) genoms
men.
206 (5,13 18.)
lliebeiiiias.
ν.
JSfehemiae adver sus usuras actio.
αυτών ov ζητηβομεν, όντως ποιήσομεν κα&ως
σν λ^γξίς. Και εαάλεΰα τους ιερείς και ωρκισα
αντονς ποιησαι ώς το ρήμα τοντο, ^^ ΚαΙ
την άναβυλην μον έξετίναξα καΐ ειπον' Οντως
ΐκτινάξαι 6 &ε6ς πάντα άνδρα , ος ον στήσει
τον λογον τοντον^ sx τον οίκον αντον και έκ
κόπου αντον, καΐ εσται όντως ίκτετιναγ μένος
και κενός. Κα), είπεν πάσα η εκκλησία'
Αμήν, κα\ 'ηνεσαν τον κνριον. Και εποίησεν
ο λαός το ρήμα τοντο.
^^Άπ'ο της ημέρας ης ενετείλατό μοι είναι
εις άρχοντα αντών iv γτ} Ίουδα, άπο ετονς
εικοστοί} και εως ετονς τριακοστού και δεντε-
ρον τφ Αρ&ασασ&^^ 'έτη δώδεκα, έγώ και οι
αδελφοί μον βίαν αντών ονκ εφαγον. *^ ΚαΙ
τας βίας τας πρώτας ας προ εμον έβάρνναν
επ αντονς, καΐ ίλάβοσαν παρ αντών εν
αρτοις και εν οίνφ, εσχατον άργνριον δίδρα-
χμα τεσσαράκοντα• και οι εκτετιναγμενοι αν-
τά)ν εξονσιάζονται έπΙ τον λαόν. Κάγώ ονκ
έποίησα όντως άπο προςώπον φόβον ϋ^εον.
^^ ΚαΙ iv εργφ τον τείχους τούτων ονκ ίκρά-
τησα, άγρον ονκ έκτησάμην κα\ πάντες οι
συνηγμενοι έκεΐ έπΙ το έργον. * -^ ΚαΙ οι Ιου-
δαίοι εκατόν πεντήκοντα άνδρες καΐ ερχόμενοι
πρις ημάς απο των ε&νών τών κνκλφ ημών επι
τραπεζαν μον. ^^ Και ην γιγνόμενον εις ημέ-
ραν μίαν μόσχος εις, και πρόβατα εξ εκλεκτά
και χίμαρος ίγίνοντό μοι, καΐ ανά μέσον των
δέκα ημερών έν πάσιν οΊνος τφ πλψ9ει. ΚαΙ
σνν τούτοις άρτονς της βίας ουκ εζήτησα' ότι
βαρεία ή δουλεία έπΙ τον λαόν τούτον.
13. C'X: εξέτίΐνα. Β: iina.
14. Ci'iFXt(abiü.)Ä:aiyf. Β* της. FX (pro /StW
κτλ.) αρτον της ηγίμονίας μ» οκ εφάγομίν.
15. FX (pro Kai τάς βίας κτλ.) Οί όε άρχοντίς οί
εμπροσ&έν μα εβάρνναν κλοιόν (F* χλοών) επι τον
λαον. C Χ: π. αυτών άρτον κ. οινον. Α^ interpgt, εν
οϊνφ εσ;^ατον aqyvQiov, δΐόρ.
16. EFX: ^ίά το εργ,
17. A2Bt (ρ. εκατ.) κα« (A^CEFX*)
JT - vv -: r , ••• -: r 'J" l- - : j •.• ••
•• • : - IT • -:j - V T>: •.• n- ^••
• : - τ j• : τ - IV - ^T τ - κ -: ,-
τ V • ν: IT y- : τ JT τ : I τ
Ί^5?3 nsn•^ niDDi is^'^Di^ui) in'^nn
<- τ r: i r τ VT : • j' •• "
IV - »TT- IT τ -I — τ :
JT • ν -: J •
η^ώη h'T^n^ γ^^ΐι bns ni%"ib
j- : • τ : Ι vjv : τ ν j : ι•
a^nüä a^Dtö Tkkti snoüänn^i^^^b
j- : VT Ϊ V V - : : j- : - : - :
^h nnisn anb ^m'\ ^dn nnto
j (,τ ••• ~ •'• r: : j•-: λ•• ' '••
V -: • I• τ - - : • : |- τ
ahn ϊίπρ^ι ain-b^? ^.τ^μϊι ^bsb
..... Ι; •- TT - j• : • - Τ :
a^bpüä-^DDs ΊΠϋ^ V^i anb^
j• Ιτ : ' ν IV Ι •- τ Vi•; :
a2>n-bi> ^tobtü an^^is^D a-j a'^r3Ί^ί
AT τ - j : η ^ V•.• "— : r -<- • τ : -
,- : • V : ' ' •• • j- T^ I •-:(-
nninn pDiibns a^i° :aNnbiii6
^D'^Dp ^b mtoi ^^ρτπη n^ί•τn
Α•Ιτ j ν•.• τ ; • Ι: - •.• iv^
: na^ibnn-bs? ^ώ a-^s^iDp '^nrD-bbi
IT τ : - - VT r I : " τ : τ :
tvn hxn^^ PDnbu:-br ^D'^rb^nois
TT •. -Γ|- r T : •. - ν ι• :
l^ίi "im nitb nns^ □i'^b r]i^y^
' TV J TV J Τ V -.|-
γ^^ '^b-Wi'D a^"iS2i ηΐΊΊΐι-ώώ
1 •• . -: Γ • τ; • : •'•..: ι-
-an n:nnnb r^'b^s ^'^^^ ^*^^^
• : Λ•• : - : ' •ν- '^ τ : ./• τ ν <•.• -:
-'^s '^ntüpD Λ hnsn anb ητ
ρ • : Ι- • J τ ν - ν «ν
: π•τη arn-b^? nnbrn nnna
r.• - .»τ τ - VT -: ιτ Jr : ιτ
V. 14. δ'Όη ηηΒ
12. Β: iic^ fie einen (Eibfc^tüur tl^un. dW.vE: l.
f?e fφtt)6ren.
13. fei alfo ... B: @φοϋ^ ... η. ioirb Befldtigen.
, . , , dW: cifüüt, aug ... f. (Svtt)erbe. vE: tiefe 3ufage n.
18. B:^ γινόμ.^ Α* C: ;>'ίΐ^. (Χ: χίμαροι). Β* τών. \ ^it ... Sefi^t^Umc. dW: (So fei eö !
Α»€Χ:α()τος(ά^τβς A2B; EFX: αςίτον). 14. i^r fianbpfl. ... eitteö S. Äofi. B:be« S.33rct.
^c^emiu^
(5,13-18.)
207
©er (Stb tt. bie f^möoLSluäf^üttelttnö* ©er Sanb^ffeget^ofl u* bc§2SolBS3cf(5rt)ctutt9» V.
ηίφίδ öon i^nen forbern, unb troHett
t^un, irie bu gefagt ^a^. Unb ίφ rief
bie ^ricfler, unb nai)m einen ^ib ϊ)οη
13 iiinen, baf fle alfo t^un foilten. * 5ίηφ
fφütteίte ίφ meinen S3ufen auö unb
[^Γαφ : Qiifo ίφΰίί^ ©Ott au8 jebermann
»on feinem *§aufe unb öon feiner 5irBeit,
ber bieg 9Qßort niφt ^anb^af»t, baf er
fei αuβgefφütteίt unb ieer! Unb bie ganje
©emeine f^)rαφ: ^men! unb ioBten ben
^crrn. Unb bag 3SoIf tf)at aifo.
14 ^ηφ öon berS^it <1Π/ ^ft inir Befohlen
irarb, ein Sanbpjieger μι fein im Sanbe
3uba, ne^mIiφ öom jiranjigfien 3ai)r an
Bio in baS jntei unb brei^ig^e 3a^r beS
itbnigg ^rt^afajl^a, bag flnb jn^ölf
3ai>re, nä^rete iφ mΐφ unb meine 33rü=
15 ber niφt öon berSanb^fiegerÄofl. *^enn
bie vorigen Sanbpfieger, bie öor mir ge*
trefen njaren, Ratten Όα^ 35oIf 6efφtt?eret
unb l^atten öon i:^nen genommen Q3rot
unb 3Bein, baju αυφ üiergig (Sefel (Sil-
berj οηφ "Ratten i^re ^nabm mit ®e*
n^ait gefahren über baö 95olf. 3Φ t^^at
afcer niφt alfo, um ber ^urφt ©otteö
16 nullen. *51ηφ arbeitete iφ an ber
3)?auern Arbeit, unb faufte feinen ^Itferj
unb alle meine Knaben mugten bafelbfl
17 an bie Arbeit ju^auf fommen. *Φα5η
n?aren ber 3uben unb Dberfien ^unbert
unb fünfzig an meinem %ϊ\φ, bie gu
mir gefommen n?aren au0 ben Reiben,
18bie um un8 ]^er finb. * Unb man mαφte
mir beö ilageö einen Dφfen, unb feφδ
erroä^lte (Sφαfe, unb Q5ögel, unb je
innerhalb je^n 5!agen allerlei ^ύη bie
aWenge. 0?οφ forberte iφ ηίφΐ ber !^anb-
:^fleger Sto^', benn berS)ienji mar fφn?er
auf bem 23olf.
quaeremus, sicque faciemus, ut lo-
queris. Et vocavi sacerdotes et ad-
ORgls,'?!. juravi eos, ut facerent juxla quod
dixeram. * Insuper excussi sinum 13
meum et dixi: Sic exculiat Deus
omnem virum, qui non compleveril
verhum istud, de domo sua et de
joi,.38,i3.Ei.läboribus suis! sie excutiatur, et
'^*'^" vacuus fiat! Et dixit universa multi-
®NmSi!^*tudo: Amen; et laudaverunt Deuni.
Fecit ergo populus, sicut erat dictum.
Α die autem illa, qua praeceperat 1 4
rex mihi, ut essem dux in terra
2,t.b.i3,6. jyja^ gjj ajjjjo vigesimo usque ad
annum trigesimum secundum Arta-
xerxis regis per annos duodecim,
ego et fratres mei annonas, quae
,,.18. ducibus debebantur, non comedimus.
* Duces autem primi, qui fuerant 15
ante me, gravaverunt populum et
2Sii'*7"'. acceperunt ab eis in pane et vino et
pecunia quotidie siclos quadraginta;
sed et ministri eorum depresserunt
populum. Ego autem non feci ita,
Pr.iH,6 p,.opter timorem Dei. *Quin potius 16
in opere muri aedificavi, et agrum
4^10. non emi; et omnes pueri mei con-
gregati ad opus erant. * Judaei quo• 17
que et magistratus centum quinqua-
β Iß. ginla viri, et qui veniebant ad nos de
gentibus, quae in circuitu nostro
iBg.4,ä2. sunt, in mensa mea erant. *Para-18
batur autem mihi per dies singulos
bos unus, arietes sex electi, exceptis
volalilibus, et inter dies decem vina
diversa et alia multa tribuebam. In-
"^*' super et annonas ducatus mei non
quaesivi; valde enim atlenuatus erat
populus.
12.U.L: benqSneftern. 14. A.A: ^an^p^ti
gerfofi. 15.U.L: ©iiberg. A.A: απφ tcaren. ;
16. A.A: SKoucrarbeit ... ju^aufe (Raufen).
18. U.L: ίniυenbί9 μί)η%. A.A: Φεηηοφ forb.
vE: (Stattl^alter.
15. benebft. vE: frül^eren ... gebrücit. B: gel^err^
[φεί. dW: αυφ i^re Seute l^evrfc^ien ... vE: fogar
!^atten i^re Äneφte ... A: tagitc^ 40 @. u. αυφ ihre
Wiener brütitenb. 33.
16. fuhr id) fort ... mit tauften, B: «So l^abe ίφ
αυφ ba^ aöerf biefer Tl, ang griffen. dW: α. om ...
griff ίφ mit an. \E: 3a felbfi ... bαueίeίφ. B: finb
b. hei b. Serf üerfaminelt getvefen. dW: Scute.
15. ΑΙ.: fuerunt.
vE: Jtneφte.
17. unb nodf b. ju und fatnen aui b. ^. uml^er.
dW: [ία9ίίφ]. vE: αυφ (Selφe, Λ)eIφe ...
18. B.vE: roag für einen %ac\ (lu)htxeiUt iüurbe,
h)ar ein ... dW: mir j. tt). auf .. B.vE.A: auöeile;
fcnc. dW: gemafiete? (A: ÜDtbber?) dW.A:^kps
gi-l. dW: in Ueberfluf . vE: für lü ?age. B:6cibtei
fem allen... (33.14). vE: tro^ bem. dW: fφn). Ια;
jiete ... vE: lag.
208 (5,19-6,9.)
Wehemias.
τ.
IVehemiae insidiarum hostium, evitaiio*
^^ Μη^βϋητί μον, ο ϋεός^ εις άγα&ον πάντα
οσα έπο'ιηΰα τφ λαφ loviqi.
VI. ^«' lytvBTO κοίϋώς ήκονσ'^η τφ Σα-
να^αΚλατ και Τωβί(ΐ^ και τφ Γηααμ τφ "Αραβι
κ«/ το/"ν καταληίποις των ^χ&ρών ημών, οτι
φχοδομηση το ταΐχος και, ον κατελίΐ'^Ο^η έν
ανιοϊς Tivotj {καίγε εως τυν καιρόν εκείνου ϋνρας
ουκ ίπί'οτησα er ταΐς πνΧαις)' "^καΐ άπίστει-
λίν ΣαναβαΧλατ καΐ Γησαμ προς με Itymv
ζίίνρο καΙ σνναχΟώμερ έηΐ το αντο εν ταϊς
κωμαις εν ηεδίφ 'Ω,νω. Και αυτοί λογιζόμενοι
μυι ηοιησαι πονηρίαν. ^ Και απέστειλα έπ
αντονς αγγέλους, λ^γων Έργον μέγα ίγώ
ποιώ, καΐ ον δνη^οομαι καταβϊ^ναι, μ)]ποτε
καταπαναγι το έργον ως αν τελειώσω αυτό,
καταβι^σομαι προς υμάς. ^ Και απέστειλαν
προς με ως το ρήμα τούτο, καΐ απέστειλα
«LTor»,• κατ^ ταντα. ^ Κα) άπε'στειλεν προς
με Σαναβαλλατ τον παΐδα εαυτόν, καΐ επιστο-
λην άνεφγμί'νηΐ' εν χειρϊ αυτόν, ^ Και ην
γεγραμμενον εν αύτΐ^' "Εν εϋτεσιν ι]κονσ&η
οτι σν καΐ οι Ιουδαίοι λογίζεστε αποστά-
τησαν διίί τοϋτο σν οικοδομείς το τείχος καϊ
συ γίγνγι αύτοΐς εις βασιλέα, ^ καϊ προς
τούτοις πρoq)ητaς εστησας σεαυτφ, ϊνα κα-
T>/cr//c εν 'Ιερουσαλήμ εις βασιλέα εν Ίονδα.
Κα) νυν άπαγγελήσονται τφ βασιλεΐ οι λόγοι
οντοι. Καϊ νυν δεύρο βουλευσώμεϋα έπΙ
70 αυτό. ^ Kai απέστειλα προς αυτόν λέ-
γων Ουκ εγειηϋη ώς οι λόγοι ούτοι ως
σν λέγεις' ότι από καρδίας σον συ ψεύδη
«ΰτοι»^. ^"Οτι πάντες φοβερίζονσιν ήμας
ι. Β* των. Α«* (pr.) iV (A2Bt; ¥Χ: h αύτώ).
Β* y.aiyf (ACi'iFXf ; EX: καΐ iyo)).
2. Β: ποιησαί μυι.
4. ΑΙ* /ία* άπ.-τίτο (Α2Β|). Ff (ρ. τβτο) τέσ-
σαρσι χαΟόόοις (Χ: τέταρτον χα&όόας).
δ. EXf (ρ. Χ) τον πϊμπτον (Ci'iFX: κατά τον
λόγον τατυν το S. τον πέμπτον). Β: παΐοα α,υτα.
^0. Ci'iFXf (ρ. ηχΗοΟη) καΐ Γοσεμ S. Γησάμ
unn>. Α»* ort ού (A-Bf) ... rfia τι (()ιά τογο Α2Β).
CEFX: ;'/ν73(Β:ένΐ]).
7. X*(«i'-)tV(B:cVO.
8. Ci'iFX: «ς σν )Λγ. EFX* σα.
ν -t ^ J AT : ν- •.•: r τ ; τ
: η•τπ uvTrh^ ^n^^tos?
IV - ^T τ - • ν τ
^iD^h^ji in^bi] ^nnyn οώΑ'^ n^^niün
<- - : - ~ • '" . I• τ : - • : .-•••. ι•.•
VT r - jT:\-i•' τ : •• _>- •• •.■ •.• :
• : I τ •• : Α j-': • : ν • : -
DiT^bs? ππbü3^^1 :η;:?Ί '^b niiis^:: 3
<••• •• -• τ : : ν IT IT τ ν.• / -. ,-
^D^ί hbii3 rosbt: "imh b^Disbia
J-: τ : <τ τ : •• • τ : -
Γ2ώη r:ßh nn^b b^^^' ^b^i nör
<- : • τ jj ν/,•.• TV- > :
'^mn'^n nbix ntöv^iD riDxb^n
».• : - IT : τ •.• ' ~ JV - r τ τ : -
nn^^ nnii^ D^tiD.^n D'^-ors rinis*
;τ τ - IT r τ IT Α• τ : j- : -
JT τ - - _ ; _ _ .. _ . . _ ,.. _
:■}•: • : Α-- r '•■ ν • - ι- ν•.• -
τ : • -:• - τ j τ ι τ : w :
J. : ι • : - : <τ - •• j : - :
nninn nDin ηπίί is-b^? ^innb
AT |- ^v _ jT - 'v" ■" : •
0*^12^7^ Tibbb bnb nVn ηή.>ίΐ
V τ : - ι ν ν : ν τ <••• τ - :
Ι: • τ : j-v: ι•.• • • : - ί ν ι•• r
τ ρ ι ν •.•< ...-χι•• ν Τ
nnbtfii^ : nn^ nsr^iDi nbb nn3?i »
<T^: : ... IT IT ί ~ α-:ιτ • : j : jt - :
nbkn D'^nnns hsnD N*b n'osb Vb^x
..... j j. ^ . _ τ : I• < •• τ ••
ηηίί tisba ^3 T/Dii^ ηη^ί "itiis
^T - ν; : . • }' Α• JT - »ν -•
«• :ίτ :
V. 8. ηπ3 'i<n
19. Β. Α: ®eb. meiner... in (ηαφ)αίί«η. B.dW.
vE: απ b. 58.
1. (Qefcm ... uttfcre ... cingcfc^t. dW: ei oon ...
flft)ori ttJiivbe. vE: ücrnoniincn. B: bcm ... ju Dbvn
fam. vE: öiig. dW.A: tarin. B: ^αron übric^.
2. juf. treten. vE: einem ber iDörfcr. ß.dVV.vE:
3:^al. A: ©bene.
^lc^tmia^
(5,19-6,9.)
©et^cgncrttufforberung §um3flttf5f($ tagen, IBcrba^ttgurtö bc§5l6fall§ «♦ tjrcSlbttie^r. V.
19 ®cbenfe mir, mein ®ott, μινχ he-
ften attcö, baS ιφ bicfem 3SoIf get^an
VI. Unb ba ©aneBaüat, 3!o6ia unb
©ofem, ber Qiraber, unb anberc un*
fcrer ^tinhe erfui)rcn, ba§ ίφ bie ÜÄaiu
cm gebauet i)atU unb feine Sücfe me^jr
baran ft>äre, raietvo^I ίφ bic 3^^üren ju
ber 3«it ηοφ ηίφί gelängt i)atU in ben
2 5:^oren: *fanbte @ane6atlat unb ®o-
fem ju mir unb liefen mir fagen : ^omm,
unb ία§ ung jufammcn fommen in ben
Dörfern in ber %Ua)c £)no. <ΒΉ ge-
3 bαφίen mir aber 335feö §u tt)un. * 3Φ
aber fanbte ^oten ju i^nen unb lieg i^nen
fagen: 3Φ ^abe ein grof eö ©efo/aft auö*
Juriφίen, ίφ fann ηίφί :^inab fommen;
eö möφte baö 2ßer! nαφbίeiben, tt?o
ίφ bie «§anb abträte unb ju tua) ijinab
4 jöge. * <Sie fanbten aber tüo^l üiermal
§u mir auf biefe 2Betfe, unb ίφ antujor*
5 tete i^ncn auf biefe 2Beife. * Φα fanbte
@aneballat jum fünften 9}1αί ju mir
feinen Jlnaben mit einem offenen Q9riefe
6 in feiner Ǥanb. * darinnen trat ge*
fφrieben: (So ifl öor bie Reiben ge*
fommen unb ©ofem ^at eS gefagt, ba§
bu unb bie 3uben gebenfet abzufallen:
barum bu bie 9}iauern bauejt, unb bu
ttJOÜefi i^r ,^5nig fein in biefen ®αφen,
7* unb bu l^abefl t>ie ^ro^^eten bejiettet,
bie üon bir αugfφreien foüen §u S^ru*
falem unb fagen: (ix ift ber ^i3nig 3•"*
ba! Siiun foIφeg rnirb cor ben ^önig
fommen. @o fomm nun unD ία§ unö
8 mit einanber rαtϊ^fφίαgcn. *3Φ aber
fanbte §u i:^m unb iie§ i:^m fagen: (Sol*
φεδ ifl niφt gefφe^en, baS du fageflj
bu ^afl eö auö beinern J^erjen ert>αφt.
9*2)enn fle aüe njollten unö furφtfαm
1. U.L: Sirabiter. A.A: in bie Xf)cxt.
7. Ü.L: bir^ropfieten.
3. B; arbeite on einem gr. SBerf. vE: bin mit ...
befc^äftigt. dW: fc^affo ein ... B: ©arum foHte ^.
^. aufhören, toenn ίφ baffelbe trürbe fatjren lajfen ...
tarne? d W: liegen bleiben, w. ίφ baüon abliefe. vE:
ruben.
4. dW: crtoieberte il^nen auf biefelbe
ii;nin b. 9lntir>ort.
11,35;
Gii.5ü,20.
l%*.sirA7,' Memento mei, Deus meus, in bo• 19
i7.Ebr.(.,io.jjm^^ secundum omnia, quae feri
populo huic!
Factum est autem, cum audis- VI•
3,33.35.4,1. ggj Sanaballat et Tobias et Gossem
Arabs et caeteri inimici nostri, quod
aedificassem ego murum et non esset
in ipso residua Interruptio (usque
7,1.3,1.3.6. jjjj tempus autem illiid valvas non
posueram in portis): *miserunt Sa- 2
naballat et Gossem ad me dicenles:
Veni, et percutiamus foedus pariter
in viculis in campo Ono. Ipsi au-
tem cogilabant ut l'acerent nnhi ma-
lum. *Misi ergo ad eos nuncios, 3
dicens: Opus grande ego facio, et
non possum descendere; ne forte
negligatur, cum venero et desceudero
ad vos. * Miserunl autem ad me 4
secundum verbum hoc per quatuor
vices, et respondi eis juxta sermo-
nem priorem. *Et misit ad me
Sanaballat juxta verbum prius quinta
vice puerura suum, et epistolam ha-
bebat in manu sua *scriplam hoc
modo: In gentibus auditum est,
et Gossem dixit, quod 1u et Judaei
cogilelis rebellare, et proplerea aedi-
fices murum, et levare le velis super
eos regem; propter quam causam
* et prophelas posueris, qui praedi-
cent de te in Jerusalem dicenles:
Rex in Judaea est. Auditurus est
rex verba liaec. Idcireo nunc veni,
ut ineamus consilium pariter. *Et
misi ad eos dicens: Non est factum
secundum verba liaec, quae tu loque-
ris; de corde enim luo lu componis
haec. * Omnes enim hi lerrebant
v.l.
2,19.
2. S: in vitulis in Campoono.
5
8
9
5. nUläyetxociU jum ... dW: jtna^)t>cn. vE:
.^ηεφί.
6. fein, mit «&f)ei^u B: 9Jian ^at unter ben ^.gei
i^btt. dW.vE: U. b. 35ölfern üerlaut t (r#). A: (Bs
ciebt baö ®6Γύφί. B.dW.vE; ®a«mu. B.A: fagt^.
dW: ipxia^t. dW.vE: euφ ju empören. B.vE: ηαφ
b. @efcί)iφten. dW: Sieben.
7. aud) «Pr. ... (Sä ift ein Ä. B.dW.vE.A: (über
. vE: gab biφ) aufrufen. dW:fpreφcn: Jt.tJonSuta! B:bem
St. ^ü Obren fommen, ηαφ biefen ®cfφiφίfπ. dW:
ttjirb ber Jt. boren »on r. Sieben. dW.vE: banui n.v
un« bivati)tn (jufammen).
8. B: erbίφίet. vE: erfonnen.
14
210 (G, 10-17.)
iVeheinias.
II,
JVelieiniae insidiarunt hos f tum erifafio.
λί-'jOirfw•• ΕλΚνί>ηαονται ni '/fwf-^ ηντών άπο
τον Ηηου τηνιου κηι ην ποιηΟι\σίται. Και
ννν ^χοαταίωηα τη,: χι^Γράς finv.
'Ö /\αγω i-utjAOni' */ν o?nnp JStfift ν'ιον
/inXuta ν-ον Dhtjffeßttjk. hat αντυ,: ανν-
ίχήμαος yMi tlnhv' 2ΐννηγΟώμί•ν f/V o7x(.v
τον Of-nu η> μι^αφ αντον και '/,λαίαωμ^ν τα»^
{H'QU^ ηντην' ητι €(>γονται ννγ.το^ qnitviTctf'
σα. ** Λ«ί tlnnv Τις έατιν 6 αιηρ οίος
^γώ^ (jH'ii-rui; η τις οιης byM, ης fLflf-vatzui
*/V τον nu.ov ν.α) Li[ch7ui; '*- Ku) /•'.vf-'jraM,
κ«4 /ώοι» ο Oho^ ην/. antöittXi-v αυτήν όη Ι.
π(>η(ΐητκ\ι λόγος κατ εμον, και Ί'ωβ.ας κα]
2.ηΐ(/βηλλΛτ ίμισΟωηαιτη '^ bn ίμϊ όχλοι• j
ο η ως (μψηΟώ καΐ πηιήαω ηντως κα) ημάρ-
τω, και γ^νωμαι ανιοις hie οιημα πονηροί^
6πο)ς ornö/ ωαίν μ f. ^^ ΜιήσΠητι^ ο />ίής^
Τωβ''ί^ καί τφ ^'απ'βί'.λλατ ω^ τα ποιήματα
«ι^Γοϋ ταϋτα^ κιά τω Νωαδι'α τω προ(•\ήτ\ι
κα) τοις κηταλοίποις τώι προηιμώι^ ηΐ ήσαν
φ'ΐβΐΊϋ'ζιη'ζ^ς μΐ»
*^A«t €7ΐ•λι•'(ΐ0η το τ^χης πι-'μπτΐ} καΐ
^ικάδι τον Ελονλ α'ς π^ηήκογτα δνη ι]μ^ηας,
*" ΐ\αί ίγι-ΐί-τη ι^γΐ/,α ηκηνσαν παντί'ς οι
ίχΟροι ι]μών, και ί^ηβ,]{) ηααν ηαιτα τα
ίΟνη τα κνκλω ήμίΖν^ και t'ntni-r ηήβος
σΓ/ ο δρ α {ΐ• 0(]0α λμ οι ς αν τ ώ j' , κ αΐ ^γι ωη«ν
οτι παρκ τον ihnv ημών ^νι-ιηΟη τι-λι-ιωΐίι',•
ναι το (-'ργον τοίΐη. ^' J\a} yv ταΐ: ι]μ^ρ>'ΐς
ίκΐΊ'ιηις αηο ηηλλύη ηιι'μων fot'od ^πιητο-
λαΐ fπnρ^vnvτo προς Τωβίαν, κα) αι 7 Ο)^/«
9 Β*αί.
10. Β: MtTaßffjL Ci'iFX: οτι e / φοηυαα,ί at,
νίχτης fc/nvrai i/urnjocti (S. άττοκτίΐ;«.) ot.
11. Η: una ... * ntoi: iyf.;-oi(»c t^^ui (A(^i'iKFX +
pnniiM inier sc WiMMsi). A• X ([uo all. t'y,., A-Ci'iE
hX) άνή(β CiMXf (in f.) ()ί/. tLt/.ivnnnat.
14. Α••ίΧ| (ρ. ,ν,ο.) μπ. A2EFXt (η. Τ,.φ.) τω.
D* (pr.) τώ fl Tois•.
Ij». »t (V• ^^• ) μηνο^;. A2nt(p.^M'T.) y.ai (ΑΈ
16. Β: inintat. CEFXf (μ. (faß.) μίγας. \
η τ ν ι ,'• - vT - : •• τ 1"
•i7 Τ : ' ν ST : - : •• • τ _--rr
Tjip-tN DN-i-xn r^i-bs TJ^j
^3 tb^nn riptT r\^.isZ2^ bb^r.n
:Ti:nnb □\S2 nb-^bi η:πη^, □•'νπ
*^η^ πΊπ•^ ^:rc:D ώ\^π rn/csi π
ι• τ : • • τ •«• τ τ : τ
xb ^m b:)%"^rr:s s^iz'^—iüis ^irc'D
c• •.•: 1 j- « : τ • - η τ
^T ι : - τ jv • τ : •• -^• ^ τ :
^'h n%rb 'i:p"ob ti^rb i:bzDr.ni:i
^nN^Dni p-nir>rsn NTs-irob
AT τ : _ 'ν ν: IV : >τ • ' - (- :
]ycb ^"Ί Dibb bnb n'^rn
' - ν- ; τ j•• : VT <τ τ ί
)- : •)- •.•: ST τ • I : I. :
πώ'οηι Dnii:^3 nbinn 0:12:^-1 vj
Nn^n tci•» u^Duii] Q^ü^'onb b"bi<b i('>
ν _ # : •- • •. ι• : J. -:
Γγ ziüb nu:wS'i r;^2iD-:>" rirbin
'. Π. ΠΓΕ2 x":i Ib.
tz 7- ρ
V. 17. r:riT'!-"Oi< x":z
9. &α)> cd utitcrbictbo. "Jibfr ttiitt fiärfc m. .ί»άΊιίο J
B: favUoi : Sljr φ nre u>crrcn ta^ 5i_i,rf rahifii
laffcn, r.fö nid ί (\( ! απ u>cv c. dW aMaiTcii vu : ...
lUM brad) ΐυ. \E: ?iuid)t cinjai^cn.
in. inucn im J, NK.Atv^iiUi. li W.\ K; (iviir) ciu;
flcfdjioficii. .i\V: c\d}(u in^ ... iil•^ ^Miuac D^i* ί. ...
icim ce f. Vciitc ... Mcfc ί^/αώτ f. fi . ». K.A.• icttcn.
I 1. ci« iO?. jviic id> bin, flicHcn? Mn^ mut, wie i<h
bin, man ... <IW: ir. ii"! ivic id), tri ... i^iu^c Ul.^ am
^fbcii bliebe. (\K: lüirc ... um am S. ^^ü cuib n?)
•fiebern ία*
(6J0-17.) 211
Scmaja^ö 91αί5 um (Selb« ©tc SScHenbuiiö bcr föiauer. ©icSßricfcgu w. öonS^obia. VI.
madjcn, unb 9fbad?ten: (Sie fcficn bie
i^aiiD aOt^iiu i:cm ®efcl?äfte, ba^ fic
ίΐίφΐ arbciren. %hn ίφ ftärfte befto
mci)r meine «^anb.
10 Uno icl) fam ίηδ »^αιιδ «Semaja, beS
(Sol^ucö 2)elviia, beö Θο^ποδ CDieijeta*
beelö. Ulli) er ()atte ΡΦ ϋ6Γ(φΙοί[6η. iiub
[ρΓαφ: δαρ unl jufammen fcmmen
im ^aiife ©otteö mitten im Tempel,
unb fie %i)ü\'i üeö Rempelei μιίφlie§en;
benn fic n^eröen ftMinuen bίφ ju emn'ir-
cjen, unb ivcrDeu bei ber 0?αφt fommen,
1 1 ba|l fie δiφ enin'ir^cn. * 3Φ ober (νναφ:
Seilte ein felφer Ü}?ann fiiel}en'? feilte
ein fülφer 3)ίαηη, tvie Ίφ bin, in l•m
Tempel cjei)fn, X}a\i er Icbenbtg bleibe?
12 Γ^φ ιυίΙΙ niφt i)inein 9fi;en. * 2)enn
ίφ merfie, ta^ iljn ©Ott ηΐφΐ qefanbt
l)atte; bcnn er fai^te ire()l ^^ciffaguncj
auf ηιίφ, aber ^obia uud Saneballat
ISbaticn ibm ®elb gecjcben. * ^arum
naljni er ®cli, auf \>α\; ίφ ηιίφ fΓιrφtfn
feilte uni alfo tt)un unti fi'inötijen, ta§
fie ein befcö ©efφrei l}ätten, t»amit fie
14 ηιίφ läftein möcbteu. *®ft»fnfe,
mein ©Ott, beö ^$obta unb SancbaUatö
ηαφ t-iefen feinen ^iöerfen! an^ i»er ^4^rD*
Vbetin Oieaüja unD ber andern ^Uop^e^
ten, iie ηηφ irellten αbίφrecfen!
15 UnD bie OJhiuer ivarD fertig] am fi'inf
UUD jiiMnjiijfien %αο^ζ ieö Ü)ienntö (Elul,
lliin j^u^ei ηηϊ> funfjtij 5'av^en. * Unt) ba
alle unfere ^'cinie t^aö l)5rften, fi'u'äues
ten ftφ alle J^eiien, bie um unc t)er
waren, uno t»er ^hni} entfiel il^nen;
benn fte merftcn, ba§ bieft ilBerf Den
17 ©Ott u\u. *'21ηφ μι berfclben 3^ίΙ
ivarrn inele ber Oborflen ^uc^a, bereu
Briefe ijinijeu ^u ilebia, unD i>en 2ebia
II.IJ.L: Icbenblii blieb\ 14. A.A: iinen
©evfcn. L'.L: aiirt) teö ^lU-cvOetcii ^l. i ö. L'.L:
im fünf ... 2)icnien. 10. L'.L: fi;rd)ieii.
1?. fonbcrn er f. bie ... weil ... it\n qrbtincictt hats
ten» li: Unr Γα ίά)ί• vf miiti', ficbc Γα hnite... dW:
iaiial)\ü, u. ftoOe, ©ott ... >K: befal) |il;nj ... tag
er eine ίίΐ^. μι nur f. feilte, ionbc η
nns, rofjiianles, qiind crss.irrni ma-
Ulis nosliMe al) opere et qiiicscere•
nnis. Quam ob causam n)agis con-
ism.23,16. |o,.ij,vi uianiis nicas.
El ingressiis suni rlomiim Srniajao, 10
filii Dalrijae, filii Melabool, serreio.
Olli all: TracliMiiiis nobisi'uiu in .
domo Dei in mcdio ItMUpli, el clau•
danius poilas aedis; (piia venlnri
sunt ul iiileifii'iaiil le, <Ί noile ven-
lnri sunt ad oi-ndeiidiim le. *l!]lll
dixi: Nuin qnisqiiam siniilis inei i'u•
gil? el qnis, iil ego, ingrcdielur Icm-
pliim el vjvel? Non ingr^diar. * El 12
iiilclie.xi, qiiod Dens non misisset
ennij sed (piasi valiciiians joculns
essel ad nie, el Tobias el Sanaballal
coiidiixissenl enm. * Aeceperal eiiim 13
preliiim, ui lerrilus facerem el pt'C-
carein, el bidierenl mahiin, quod
^''uMijS'i'exin'obrari'nl inijjj. * Menieiilo 14
'Irm^C^i. Ulli, Üoinine, pro Tobia el Sana-
ball.il, jiixla opera eornm falia!
sed et Noadiae propbelae el r.ie-
Icroniin propbelaiuin, (μιί lerre-
banl nie!
Nm.l8,r.
Jer.y3,*-il.
E8.4,5.
Conipleliis est anh^m ninrns vlgo- 15
siiuo qiiiiilo die inensis Eliil, (iiiin-
qn;iginla dnobiis (bcdiiis. * Facliiin 16
est ergo, ΐΊΐιη aiiib>seijl onini's iiii-
niiei iiosiri, ul liincienl iiiiivcrsae
geiiles, (piae er.iiil in ( iiciiilu iioslio,
i??nV-?ii. <Ί •oncidereul iiilra senielipsds d
W'vvM.n. >■' ireiil , quod a Deo Γ,κΊιιιμ essel
* Sed vi in ibebiis illis 17
niiillae o|)tiii!.i(iiui .Itidaeoniiu (>pislo•
lae niiliebanlur ad Toliiani, el a Tobia
dW: in (5itrd)t fe^en. λΕ: mir ^. eii jaijen.
lö. dW.A: nad) 52 X.
1(). ihnen fcbr ... unfcrm (<>. «lefhnn war. 15:
5,1T.
Λ
livu'en fii)v niereri^efdjlaiien in il^ren ^Λικμ'η. \K: w
\'λ. Φ. nber ronr er qebnnqen. Β. ba§ ei bei ΙΓ)π u fai Feii jte ... ! A: u.muti) üc* uuivrcn in fici) felbfi. n.
jii e nem bofcn Oianien ιμMΓerΓen u>arc. dVV: Ibnen dW: i^fi1)el)cn Cfii).
blcnten ^im b.ß)iTiici)tc, um m vrrläftevn \\\ fcnnen. 17. li: nuiditen in beufelbeii 'Xcic\c\\ bie Cirlcn in 3.
vE: miφ vertun iijen füllte, bamit fie [mirj e. b. 9i. ibrer Q3r. viol, b:c ^i i. biiiiu iu'>U "• "ie ... fa«
nlαφen ... mcn. dW: liegen ... »iele i3r. an X. ijcljen, u. fold)e
14. li.\E: ®eb. ti bcm ... B: furc^tfam machen. v>cn ...
14*
212 (6,18-7,6.)
Mehemias.
VI.
Nehemiae custodia urbis pepulique receneio•
ηρχοντο προς αντονς, ^^"Oti πολλοί iv
'ίονδα hoQAoi ήσαν αντφ, οτι γαμβρός ην τον
2,e^8via νΙον Ήραέ^ και Ίωιά&αν νίος αυτού
8λαβ€ΐ' την θυγατέρα Μεΰουλαμ νιου Βάρα-
fioL «tV γννναγ,α. *^ Καχ τους λόγους αυτόν
ήσαν λέγοντας προς ^«, κ«« λογούς μου ήσαν
ίχφέροντες αυτφ' και έπιστολάς άπ^στειλεν
Τωβίας φοβερίσαι με.
VM. Και ίγένίτο ψίχα φκοδομη{^η το
7 Ηχος, καΐ έστησα τάς &ύρας, καί ^πεσκέπη-
σαν οι πυλωροί και οι €^δοντες και οί ΑευΙ-
ται. 2 jQffl ένετειΧαμην τφ ^udvavia άδεληιφ
μου και τφ Avavlc^ αργοντι της βειρα εν
'Ιερουσαλήμ (οτι αυτός ην άνηρ άλη&ης καΙ
φοβούμενος τον Ο^εον παρά πολλούς), ^καΐ
ειπον αντοΐς' Ουκ άνοιγηβονται πνλαι 'Ιερου-
σαλήμ εως α^ιια τφ ηλίφ, και οτι αυτών ετι
γρηγορονντων κλειέσΟωσαν αί &ΰραι καΐ
σφηνονσ&ωσαν καΐ στησον ίτροςρνλΓίκ«;,' οί-
κονντων εν Ιερουσαλήμ, άνηρ iv προφυλακή}
έαντον, και ανηρ απέναντι οικίας εαυτού.
^ ΚαΙ η πολις πλατεία κα\ μεγάλη^ καΐ
ο λαός ολίγος εν αντη, καΐ ουκ ήσαν οικίαι
φκοδομημεναι. ^ Και εδωκεν 6 {f€oς εις
την καρδίαν μου, καΐ συνηξα τους έντιμους
χαι τους άρχοντας και τον λαον εις αννοδίας.
Και εύρον βιβλίον της συνοδίας οί άνέβησαν
έν πρώτοις, και ευρον γεγραμμένον εν αυτφ'
^ΚαΙ ούτοι οί υίοΐ της χωράς οί άναβάντες
απο της αιχμαλωσίας της αποικίας ης άπφ-
κισεν Ναβουχοδονόσορ βασιλεύς Βαβνλώνος,
και επέστρεψαν εις Ιερουσαλήμ και εις Ίονδα,
18. Βι^Ιωνάν.
2. Β: βιρά ... * ην. Α^Β"}- (a. άνηρ) ως.
3. Β: una ... χα« (* οτι, A^C'Xj•) «rt αι'τών γρηγ.
... πρηφ. αντ5 ... οικ. αι'τΰ.
4. FXf (ρ. τΐλατ.) χιρσίν.
6. Β* οί et (alt.) της ... f (a. βασιλιύς) ο ...
ίπίστρι^ΐίν.
r\T\tr>2, D'^si-'^S) luix^hv^ niiisis
τ r j• - r IV •• -: j ι
npb i32 pnin'^i n^^-ß n-^DDüib
I- τ : »jT τ ι • Λ" f ' '•• JT : - : •
τ I j- IT : V (V ' jv_ \j \ :
ν• ι y τ: -τ: -τ: •:ι <τ
ί ^Dxn'^b ns'niü nbtti nins^^ ib
• r ίιτ : IT • I »- τ 4 1' Λ
nbinn nriD^D nöss '^h^i VII.
αη:?ίώη ^ips*'^ ninb^n τΐ2^ί<^
J•-• I - •)>' η •- ^ Α τ : - ν-: |- τ
ν --IT \• • : ,- ' ι.• : ι : |- :
VT • " . /- '^τ : — ; ν : • τ -jt -:
Ν^"^"! rbs ώ^κ3 k^n-'^s abt2ä^^^-b5?
>'• τ : vv: j• : • «AT τ ι :
Dhb ^Ώ'Η^ :π'^2'Ί^ D^"^b^^π-Γ^ί 3
ν τ J- IT Ι• - Ι" ν ν: IT
Dh-n^? bb^^n^ ^^n^^üä ^ιπηδ^ N^b
j - '-τ ι : <••-: |- : IT • j
ν.• : τ : • ; •< — τ ι : j•• : ι
ι •• vjv
;τ τ :
<- -ι ι-
ρ : ν τ '_ Ι" : /j ' yr :
-ns nkspiii '^2b"bii ^■^b^? i?i*^ ^
'•* IT
ν : . •/• τ : - ν : s• r
ντ τ
ν <~ τ : ν IT Α" - : • :
t j r IT : ••■ 17 τ I• 1 j• π
j• : • • IT τ • : - j•• : ν j-
TibiD n2i:D'iD^3D nbD>n ntbi^ nbi^n
» V jv i- V : - i : τ : ν jv - : τ -
rn^n^bi abib^n^^b ^nw^^i bns
V. 18. ΠΒΙ ί<"33 ib. t)Pi: K^D ^liO
V. 3. '1 ^"^n^
18. B: fid) mit il}m »eif^tt). l^atfcn. dW: toaven
i^mmitücrfdih). Arj^ui^efc^tt). vE:feinc2>iiii^erfc^tt)0i
rcncn. B: (Sibam. vE.^A: t>cr ίΐοφίεηηαπη.
19. Sieben. B: öcn bcffen ©utt^atcn. dWrjufei:
nem SSefien ... I^inierbrac^icn fic iljm. vE: j^interbr.
ibm toteter m. 3i^ovte (Φ. 14).
1. Φα nun ... toar ... 71). ein. dW.vE: fc^te B:
Mete ... auf. dW: 2;()ünvavier. vE A: 2:^ürl)utcr.
2. über 5. B: Dberjlen be. qßaiaftes. dW.vE:
die^ctnia^
(6,18—7,6.) 213
^in^dnsung bec X^ote unh S$orft$tSma^regeln* SDie Sle^nung be§ fSoKS« VI•
18 ju iiinen. *2)enn i^rer waren öieie in
3uba, bie t^m gcfc^rooren n^arcnj benn
er njar ein ©φη^α^βτ (δαφαη^α, beö
(So^ncÖ Qlra^, unb fein Θο^η 3ο^αηαη
^atte bie Xo^Ux aJiefuUamg, be8 (δο^=
19nee 35ereφία. *Unb fagten ®uteg üon
i^m öor mir, unb ί)Γαφΐ6η meine 0lebe
au3 ju ii)m. 8o fanbte benn ilobla
Briefe, ηιίφ α6Jufφrerfen.
VII. 2)α nur nun bie 33iauern gebauet
Ratten, ^ängte iφ bie 5;^üren, unb njur*
ben bejleUet bie il^or^üter, ©änger unb
2 Seviten. * Unb iφ gebot meinem 33rus
ber «^αηαηΐ, unb «i^ananja, bem ^alafi*
»ogt ju Serufaiem (benn er n?ar ein
treuer SJiann unb gottegfürφtig öor
3 »ielen anbern), *unb [ρΓαφ §u i^nen:
Tlan foll bie 3!^ore Serufalemö niφt
auft^un, big ba§ bie @onne ^ei§ n^irbj
unb n^enn man ηοφ arbeitet, foCl man bie
3!^ür JufφIαgen unb »erriegeln. Unb ee
njurDen «^üter beftettt auö ben QSürgem
Serufalemg, ein jίegUφer auf feine «öut
unb um fein J^auß.
4 i)ie ©tabt aber roar tüeit öon Olaum
unb gro§, aber wenig 93olf barinnen, unb
5 bie «Käufer waren ηίφί gebauet. * Unb
mein ®ott gab mir in ba0 *&erj, baf
iφ oerfammelte bie Olat^ö^erren unb bie
Dberjlen unb ba0 QSolf, fle ju reφnen.
Unb iφ fanb ein ^Jlegijier i^rer jReφ*
nung, bie »or^in t)erauf gefommen waren
6*au§ bem ©efängnig, bie 0iebucabne^ar,
ber ^önig §u iBabel, ^atte weggeführt,
unb in 3erufalem wo^i^neten unD in 3uba,
18. Ü.L: i^r tüaren »iel in.
l.ü.L-.X^ür. A.A: il^üren ein.
3. U.L: ^ei^ werbe.
veniebant ad eos. * Mulli enim 18
erant in Judaea habentes juramen-
tum ejus; quia gener erat Secheniae
tilii Area, et Johanan fiiius ejus acce-
perat iiliam Mosollam filii Barachiae.
* Sed et laudabant eum coram me, 19
et verba niea nunciabant ei; et To-
bias mitlebat epistolas, ut terreret
me.
Postquam aulem aediiicatus VII•
6,i.sir.49,i5.ggj muFus ct posui valvas et recen-
sui janitores et canlores et Levilas,
1,2. * praecepi Hanani fratri meo, et 2
2,8. Hananiae principi domus de Jerusa•
Er.i8,2i. lern (ipse enim quasi vir verax et
timens Deum plus caeteris videbalur)
i3,i9.E..6o,«g^ jj— gjg. jj^jj aperiantur porlae 3
isni.11,9. Jerusalem usque ad calorem solis.
Gumque adhuc assisterent, clausae
porlae sunt et oppilatae; et posui
custodes de habitatoribus Jerusalem,
singulos per vices suas, et unum-
quemque contra domum suam.
Givitas autem erat lata nimis et 4
grandis, et populus parvus iti medio
ejus, et non erant domus aedificalae.
2,1•^. * t^eus aulem dedil in corde nieo, et 5
11^1; congregavi optimales et magislralus
%*hi.2*,'i! 6l vulgus, ul recenserem eos. El in-
veni librum census eorum, qui ascen-
derant primum, et invenlum est scri-
ptum in eo:
®"•^ Isli filii provinciae, qui ascen- 6
derunt de captiviiate migrantium,
quos transtulerat Nabuchodonosor
rex Babyloriis, et reversi sunt in
Jerusalem et in Judaeam, unus•
(5tuffe^er) ber 93urg. B: tele ... fein mu^, u. fürc^?
tete ©Ott öor 33. vE: »abr^aftiger.
3. iu 3cr. ... toäf)renb, bie babei fteljen, fte t>er«
fd)Iie#en, fo füllet ifjv barnad>. Unb befteüet ... eis
nen iegiicben ... dW.A: ^ei§ fφcίnet. B: big taf
3ene t)afiei;en, feilen fie b. %f}. uifc^lie^en? dW:
tou^rcnb jie b. ji., foil man. vE: man ... t». ii)v babei
^tf) t, »ieber jumac^en. B: unb bcfüfilet fie bann.
(dW: »erfφίίe9et jie? vE: i^r foilt fie »crriegeln?)
B: mon foil bie ίβαφίοη beficilen von ben öinaof)?
ncrn ... 2δαφί ... gegen f. ^aufe über. dW.vE:
3Bαφeπ aiiö &. Seto.
4. dW: geräumig. vE: ηαφ beiben ©eiten weit.
A: überall« to. dW.vE: feine J&. (auf)geBauet.
5. bie uornel)inen ... 9teg. berer, bie.. .waren, u.
fanb barin gefdirieben. A: ju jaulen. B: ηαφ ben
®efφleφt^regiftern ιureφnen. dW:5ur®efφleφtδί
üevi^eiφnung. vE: @efφίeφtβαιιf5. B: ein »ΰπφ ber
®efd)leφte>reφttunq. dVV: ®efφίeφtβöerJeίφπif.
vE: ba« 53. ber ®efφleφtί!αuf^.
6. ^ted finb bie ^inbcr bed Sanbeft, bie f). ({et,
finb ... finb jurücfgcFcijrct flen 3. B: bir ian^fd aft.
dW.vE.A: @öf>iie (ber Sαnbfφαftfn). B: oon ben
gefάn9ίiφ Scggefüijricn. vE: ®efanp nen. dW:
auö fcer ©egfü^rung. A: ®efαn^Jcnfφα|t ber Sludges
toanberten.
214 (7,7-32.)
IVeliemias.
TU.
Xehemiae cuslodia urhis popiitique recensio.
άιηη ίΐς την πάλιν kuvtnv^ "^ ^hra ZoQiißußi-).
και Ίησον unl Λ'ί^/^m, Άζαρήί, /Λ^Λ-
μά^ Nnhitari, Μαρδοχι-'ην, Βαλσάν^ Μαας-
qaQitOy "Εζηα^ ΒαγηνΊα, Νηονμ^ Buiiia,
Μασ()άρ. "/4ιδη^ς λάου Ισραήλ' ® νΐηΐ
Φο'οο^•, δι^γίλιηι iy.ajor ^βδομηκονταδνη'
^ νίη) Σΐ(.(ΐ<ατίη^ τοιακησιηι Ββδομηκοττίίδί ο'
*^ ΐ'/οί Ηρά, εξακόσιοι ψδομη/.ηιταδι ο'
" ν'κη Φι'.αΟ• Μωιφ τοΚ' νίοΐ^ ίηηοϋ y,al
'/ωΓ/'ρ?, διςχι'λιοι δ^καηχτω' *"- νιοι ^^ιλύμ,
χίλιοι διακόσιοι π^ιτηαοντατίσβαρί-ς' ^^ νιοι
ΖαιϊΟονα^ οχτακόσιοι τεσσαρα-λονταπήτα'
^^ν'ιοί Ζακχού^ επτακόσιοι εξέχοντα' ^^ νιο)
Bavovfj ίίξαχόσιοι τ^σσαρακοιταοπτο)' ^^ νιοι
ßiißi-ly εϊαχόσιοι εικοσιοκτώ' ^^ νίοϊ .Ασγύδ,
δι^γιλιοι τριακόσιοι είχοσιδύο' *^ ιν'οί [Αδω-
νιχαμ^ εξακόσιοι ε^ηκοηαεπτα' *^ νιοι ηα•
yovn\ διςγίλιοί ε^ηκοηαεπτύ' ^^ νιοι '//ύπ',
εξακόσιοι πειτηχοντατίσσαρες' 21 yl^l '^4τι^ρ
τω Έζι-κ/ay έιενηχοιταοκτώ' ^^ νιοι Ήσαμί,
τριακόσιοι εικοσιοκτώ' '^^ν'ιοι Βασι\ τρια-
κόσιοι εικοσιτεσσαρες' '^ νίοϊ'^ρείμ, εκατόν
δεχαδυη' -«^ νιοι Γαβαών^ ενενηκονζαπεττε'
''^ νιοι ηαισα/.εεμ , εκατόν εικοσιτρεις' νιοι
'.^UTOiCfa, πεντηκοιταεξ' '^"^ νιο) Ναΰώθ\,
εκατόν εικοσιοκτώ' ^'^ αιδρες ΒήΟ^ τέσσαρα-
κονταδνο' "^^ ανδρει; ΚαριαΟιαρείμ, Χα(ΐερα
και ΒηρωΟ , επτακόσιοι τεσσαρακοντατρεΐς'
^^ αιδρε^ Άηαμά κα) Γηβαά, εξακόσιοι εικο•
σιεΐς' '^^άιδρε^ Μαχεμή,;, εκατόν είχησιδνυ'
'"^'^αιδρες ΒαιΟ/]λ κα} Άί\ εκατόν εικοσιτρεϊ^'
6. Β: πολ. ηΐ'τβ. 7. Ci'iFXf (ab in.) ιή ίλί>οντίς.
W-.yltau'ici y.rti'P... Maut)oyaht^ A'KX: Βαασάν
{Βα/.σαν A-B) Β: Μαςφαοαίΐ, 'Έσόοα, ßitynia,
Ίναπμ. [7ss. λοιηίη.Ί prr. ΑΙ. al.| ΙΟ. Β: ei. ηη>-
τη/Μντηόύ ι. II. Β Ι (ρ. ί)<ς/.) ηη/.όσιυι ((!ΚΧ: j
)χτα/.όοιηι) Ι:{. Β: Ζα.9«;«. US.ßlh^fii. 17. Α' Χ: Ι
Vyfr«f) (Ι^σγώ) X^li). 10. Β: ßay,i 20. Β: ε;. '
ηη'τη/.ονταηίντί. 'il. Β: Ήαάμ. 23. Β: Btan. \
2Ί. Β: I^oi'f/, '(/.. (ίο)()ίκα et | νίοΙΙ^αίν , dia/.nattn Ι
Η/ΜΟίτοης. 2<). Β: BaiOa/J/i ... ^/ίταιφά. 27. Β:
Uvafh.iO^. 28. Β: Βη,ΟασμωΟ. 29. Β: Και^κχΟ^ο^Ιμ,
Kaqifja. 30. Β: (ξ. η/ίοσι.
•^Din'o ^:ηπ: »n^/C^n r^^^rj η^/:π3
j- : : τ • I |- r : ,- τ : -: τ : ••■ :
Λ- -: J- J .• <- : ••• r: • ■ •>. : •
: - j• : ι" τ : • - «■ : - _ : •
•IT : .• . • . •. ,:■!::
Dxi-'T >•Γώ^ ^D^b rsi'O rns"-D3ii
i-^^v robui risO nDbu:^ G^febs
Ώ^^Ώη Ώ'^Ρ^Ώ t]:ik cb*:? ^:2i2
ΓΛ^'ύ nrava κ^nτ ^22 in-ziwsi «3
V. •• ^ jv : - j• ; li τ : :
I- : τ - j" : IT • -:(- (• τ : -
nivsn ώώ '^^aa "^33 :a^üxi niic^vj
» •• •• • j• . f • ' V ■■
niwX/2 ώώ ^hb ^32 1 η3'/2ώ^ ο••3?ΖΊ>ζ ίο
□■^öirx nr^:? ^32 :r3i2ui^ c-^-^üsr 17
• - : - τ ; - j •• : κ : ι• .•
'^33 : Ώ^'^ύλ onti::? rivS"0 ώ^ώ is
η . • : >• • \ •• f ^ 'r • _ -;
D*:?d3n n^pinb '^bs ^33 :r:is72ni2i
)' '. • \-!i• : • : -• τ j• : η -i|-
ris/O üibui ctin '^33 ;r;3rcDV22
\. •• * : .. τ - ■ : IT :
üibd '^kz ^33 :η3^ώη anb^-^a
,; : τ •• .• ; 1 1 : ι• ; •.•
ΟΊ- ^33 :Π2Γ3ΊΧΊ D^^lL'J ΓΊΝΌ Ή
ι • τ -'•■•. ιτ τ : - : >• : •• ν ••
Ώ^:)'ώ7\ "(ii"3:N ^33 :"":i23" Ώ^'^χή n^ms
_ ν : • ' • _• : ι. τ '•• : γ ••
ηέι:3^ ππϊ"Γ"3 '^ü:3s :πώ:2πν.^ο
τ : •.• .• 1" <•• : - η • |-
ΓΊΓ3:•' ^ώ3Χ :n3bü3^. Ώ^ίΏχή r;N*0'27
1-: - : - IT : '• • (7 ••
^"^3 ''u53s :r;3'/2ä:^ o-nii::? τ^^Ώη
v^-^p ^m^ :α'^3ώ^ α^:?3ΊΝ η)37::29
^v •• /- : •• . jT • : • τ :
"TT t τ IT -•• : - η : >• τ ; -
''U33X ηπΝΊ α-^Ίύ::? ris7a ώώ^
π : »• ί ν α •• r τ :
V. 16. ρη-^πη 5<"3η ν. 24. ?pnn χ"3η
9^cl)cmta»
(7,7-32.) 215
Iba^ Sflegificr ber §craufgcfcmmcnen.
νΐϊ.
7 ein ioi\liitcr In feiner (Start, * un^ wa-
nn (jcfornmcn mit (Serubabel, ^cfua,
0?il)cmia, 'ilfarii, JKaaiiija, O/nbcJnani,
iDiiUoadjai, ^-Bilfan, OJiiepcrerb, ^4?iv]ci>ai,
Oicl)nm ιιηϊ) '-öacna. Φίι[ι ift ^'^^ i^'^^1^
8 rer ^i-niner i^cm 'X'clt '^ixaei: * ?cr
.^inüer^^iarcoö ivaren ^ivei taufent», i)un=
9 tert unD jirct uuD [ttben^iö; * i^cr
dinier eepijatja trei l)iinüeri ηηϊ» ^tvci
lOiinD fit'bcnjiij} * ier hinter -^Uat?
fecl)0 i)unDeri ηηΐ) ^irei unD funfjivj;
ll*tei• J^tncer ^I5ai}ati) iJDicabe unter
^cn Jtintern ^i\\ia unt» St^^^N jivei
tiUifent> acl)t i)uni>ert uni> acDrjctjn;
12* Der JlinDer (^loniö taufeuD jirci bau*
loPert unt» ^ier uud riinf,;ii}; *ier ^in*
^er (SvUt)u aa)t i;unDert unb \m\i uud
nvier^tv]; * ter ititifer €flcai ftcten
ISt^unDert unö fcA)jig; ^ter ^"tnfer
5i^enut fecl)ö Saniert iint» acl)t iniD vier«
ir)ji,]; * ter Stin^n ^-öcbai fecl)ö tum»
17 rert unD acbt unt» givanjiij; *Dcr
^int>n• vM^ijatä jivci taufcnr», t>rfi t)un*
ISrert unt» ^wn uud jivanjtvj; *i'cr
dinier -^iDcnifamö ι>φο Ijuntert ficbeu
19 UUD fcd^jtij; *ter J!ini)er iBi^cuai jivei
20 taufenD uiiD ftebcn uni> ftcl)jiv3; * ter
«^linier ^21 ring μφδ bunrert uni> fünf
21 UUD funfr^i^; *c>er ^inDer 'ilter^ υοη
22^.6fivi acibt unD ncunjiij; * Der hin-
ter ^afumö Drei ^unDeit unD acbt uuD
23juMi:ji4; * Der JlniDer 'l^r^ai Drei
24 (jnnDeit \nn oier unD jirun^tg; *Dcr
^iuDcr ^.irivbö ijunDnt unD jtvölfj
25 * Der JUnrer ©ibconö fünf unD neun«
2(:>,^ii]; * Der OJKiniier i^on 5l^eibici)em unD
0?a"Opi)a bunrert uud acl)t uuD acbtjtvj;
27 * Der ΐLD^ϊπner υΐΜΐ 'Hnat(}ctb l)uiiDcrt
28 UUD acl)r UUD jivanjivj; *Der 2)iänner
von Q3cti) -2iemavetb ju>ii unD via\^tij;
29* Der l)iännor von Jliriatb Searini, (5a-
pijira UUD '-öecretlj fieben bnnrert uüD
30 Drei uud vier^ii]; * rer OJuumer von
Οίαηια unD ^aba fecbS buuDert uud
31 ein unD ,^ιναιηίι^; *Der Φ^^!iner von
ü)(icl)niag l;unDcrt kud juhI uud jivau*
32;;1ιν> * Der OJiänncr von ^-öctl) G*l unD
"211 (junDert uuD Drei uuD ^iranjigj
f). feine Zt,
7. ^•ίn^ flcF. dW.vK.A: D cta famcn.
8 — 1)2. dW.xK.A: Die ^o()nc.
(jiiis(|ii(• in civiiiiiom suani. ^Qui vc• 7
noninl nmi Ζ()ΓηΙ>;ιΙκ;Ι: Josiie, N•'-
licniiiis, Azari.iSj R.i;in)i;is, N;ili;iUMni5
Miiiiidcliacus, Bels.Mii, Mc^^pharaili,
Bciioai, Tallinn, Baaiia. Nnnicms vii«»•
nini |)(>(iuli Isiaol: *Γι,ΐι IMiaros, diio 8
niiliia (-('niiiiii scplnagiiila (iuo; *iilii 9
Sapliali.i, Ircmili scplMa^inta dun;
*iilii Λγ( a, >p.\i'enli (jimxiua^iiila diKi; 10
* lilii Piiali.tlh Moab filioi uu) .losue ) 1
cl Jiial», du«) nnilia ncliiipcnli doccni
el oclo; * liiii Aclan», iniile diKCiili 12
(iiiiM(|iiaginia qiialiior; * (ilii Zeliina. 13
üclin^dili (jiiadragiiila quiiHjue; * 11- 14
lii Zacliai, scpliii-ienli >e.\a^ii.la; *(i 15
lii Hannui, soxccnii quadi-a^inla oclo;
* lilii Bibai, scxccnli >igiiili ucio; U)
* filii Az^ail, duo niillia Irccfiiii vi- 17
giiili duo; * (ilii Adonicaiii, S'XCfiili IS
SiWaginla sejilcui; *iilii lir^ua , diio 19
luillia srxajiinia srpliui; * iiüi Adiü, 20
scxceuli quinquapinla quinqno; *Π•21
iii Atcr, iiüi Ilezccia«', iioii.i^iiiia
oclo; *iiiii llaseu), lieci'iili νιμίοΙι 22
oclo; * iiiii Bcsai, Ircccuii νιπ[ΐΐιΐι 23
qualuor; * fiiii llaiopii, ccnlniii diio- 24
dcM'ini; * iilii (jabaoii, noiia^iiila 25
quinfjue; * (ilii Bclidcli• ui ul Xc- 2(i
liijdia, i'cnlun) oclo^iiila oclo; *\im27
Aiiallioih, ccnluin vi^inli o>lo; * ν ri 28
Bclliazuioili, quadi\-^iiila duo; *\iii29
Carialliiariui, Cepliiia cl Bcrolli, sc-
pliiigcMHi (juadragiiila Ires; * v:ri 30
Raina (4 Geba, sexccnli vii^inii iiiius;
* viri Älacliuias, ccninui vigiiili diio;;^l
*viri Bcliiel cllJai, ccntiiui \igiiili Iits; 32
7. ΑΙ.: Noncraot. ]'2. S: oclingcnti (jjfo diic).
21. ΑΙ.: iioiigciili (jJt'U noii.ig.^.
1 I. oon &cn ... >K: ml ?
21. d\^ :[Dcni(Sie dUed^terceJ^. Ä:DciSJ}nf3?
26—32. d\V: Di. i'cute.
216 (7,33-58.)
VII.
IVeliemias•
j¥ehemiae custodia urbis populique recensio.
^^ ανδρός Naßla, εκατόν πεντηκονταδνο'
νιο) Μαγεβώς^ εκατόν πεντηκονταεξ' ^^ άν-
δρες Ήλαμαάρ, χίλιοι διακόσιοι πεντηκον-
τατίσααρες' ^^ νΙο\ Ήράμ, τριακόσιοι
είκοσι' ^^νίοΐ Ίερειχώ^ τριακόσιοι τέσσαρα-
κονταπέντε' ^' υίοΐ ΑοδαδΙδ καΐ Ώνων,
έπζακόαιοι είκοσιεις' ^^ νίοϊ Σανανά, τριςχί-
λιοι εννακόσιοι τριάκοντα. ^^ 01 ιερείς' νιοι
Ίωδαε εις οίκον Ίησον, έννακόσιοι εβδομηκον-
τατρεΐς* ^^ νιοΙ Έμμήρ^ χίλιοι πεντήκοντα•
δνο' ^* νίοΐ Φασεονρ, χίλιοι διακόσιοι τεσ-
σαρακονταεητά' ^"^ υίοΙ Ήράμ, χίλιοι δε-
χαεπτά. *^ Οι yhvPtai • νίοΐ Ίησον τω Καδ-
μιηλ τοις υίοΐς του Ονδονία, εβδομηκοντατεσ-
σαρες. ** 01 (^δοντβς• νίοϊ Idfaagp, εκατόν
τεσσαρακονταοκτώ. ^^Οί πυλωροί' νιοΙ Σελ-
λον/i, νίο\ ^τηρ^ viol Ύίλμών , viol '/4λονμ,
νίοϊ Ατιτά^ νιοι Σαβαϊ, έκατον τριακονταοκτώ.
*^ Οι Να&ινείμ' υιοί Σιαά, νιοι Άσειφά, νίοϊ
Taßßaoii&y '^'^ νιοι Κειράς^ νιοι Σιαιά, νίοΙ
Φαδων^ ^^νίοί jiaßava, νΙοΙ Άγγαβά, νίοϊ
^Ακονδ, νιοι Οντά, νιοι Κητάρ^ νιοι I4yaßy
vioi Σελμεΐ, ^^νίοι .Ανάν, viol Σαδήλ, νιοι
Γαάρ, ^^ νίοϊ 'Ρααία^ νιοι 'Ράσων, νίοι AV
κωδά, ^^ νΙοΙ Γηζάμ, viol Όζί, viol Φεσαη,
^'^νίοι Βησεί, νιο) Μεεινωμ, νίοΙ ΙΥεφωσαείμ,
^^νίοί Βακβονκ, νιοι Αχκρά, νιοι Αρονρ,
^^νίοι Βασ(κλώ&, viol Μεειδά, νιοι Αδασάν,
^^ viol Βαρκονε^ viol ΣισαράΟ , viol Θημά^
^^νίοι Νισειά, viol Ατειφά. ^'^ Tioi δούλων
Σαλωμων viol Σοντεϊ, viol Σαφαρά&, viol Φα-
ρειδά, ^^viol Ίεαήλ, viol /ίορκών, νίυΐ Γαδδήλ,
33. Β* νίοΙ Μαγ.-Qa. (ACEXf)
χονταονυ. 36. Β: '7fot/i.i. 37. Β:
Καδμ. Α»:0''()«ί()? \5.η: Σαλπμ
46. Β: Να&ινϊμ ... Σηά ,..14σφά ...
Κ^)ά(;...Άαΰΐ(χ. 48.B:^ya/9aet*
(ACEX parura diverse, A^ inier
Γαόηλ. 50. Β: 'PaaaoW. 51. Β
Βησί ... Μηνών ... Νίφωσασί. 54.
Νι,σιά ...ΐΑτιφά. 57.Β: Σaφa(Jάτ .
Ί(λήλ ... Γαόαηλ ίΑ2: ΓααΟηλ).
34. Β: π(ντη-
'Jh'o't. 43. Β: τ«
...lAy.sß .,.Σαβί.
Ταβαυ)^. 47. Β:
νίοι ^Ar.ud-Ayaß
uncos). 49. Β:
Φ(ση. 52. Β:
Β'.Μιδά. 56. Β:
.. Φιριόά. 58. Β:
•IT : )' • -: ^ »•• - •; : r• ι -
Ώ^ιέΏΠ ü'^Dw^ti tqbSi nh^ üb^r '■'D2 34
>• • — : • V" τ ι ν ν " - JT •• •■ :
ηί5<Ώ tbbüä ahn ^33 :nr3n5^nfib
\. •• t : • τ j•• : IT τ : - :
nist) üibiü inn*^ ^ds :anto3?n36
κ •• β : -• : j•• : ρ : ν :
j• τ <•• : π • -:|- r τ : -
IT V : >•:•.•: v. •- }- : :
ni5^i3 3?ώη o'^hb^ rtiäbui nkDD ^n 38
V •• ;- : • τ -: ••• j : τ τ : _■•• :
tntübtDi] D'^^nxD nii^n :ί?ώη :?ώ^
IT : r : • _^v - ,- :
•IT : ;• • -: ι •.• κ:• ^ •■ • j•• :
»• r : - • ^- τ Ι •.• ν : - j•• :
/TT ;τ ! • • ••■ vv • Τ j•• : η ; • :
^Dnb b^^'mρb rw'^-^Da ai^ibn^a
IT : >• τ : - (.τ •• ι τ τ j•• :
Ι" : •' τ ι-• : <•. - _ r : •-! ι -
^33 ϊία^ϋΠ ^^33 2ϊΐρ3?-^3ΙΙ ibbtO
j" : VT • -: )•• : Ι - ρ : ' j : -
α''3^η3η :η3):3ώ!ΐ Q'^üib^ nsn -^ηίϋ^ΰ
Α• • : ■" IT : ;• : ντ •• ατ
ni3?3ü ^32 .SSton-^3n 5^Π2:"'^33
ι τ - J•• : α ■•. -•' Ι" •• η • Ι" '
li^s ^^32 ^ίy"^D-^3^ cn"p-^32 47
ι ι τ J•• : σ • Ι" : ^ '•* ΐ" :
^lübüS ^^32 ϊ^23ιΠ-*3η &32b-''32 48
IT : - >•• '. VT τ ~: Ι" : jt τ : ΐ" * . „
-•^32 :nm-''32 bn^"'32 "3Π-^32
}t τ
49
3
51
-^32 :iinip3 ^32 Γ2Ί-'^32 Π\>5Ί
ι- : IT ' : >■• ' ' ν : ι•• : ;τ τ :
''D2-'32 :nDSD ^^32 ϊί•Τ3?-'^32 D-T3i52
}- •• Γ : - ι•• τ )■■ : ντ •. »•• : jt
I•• τ
.ο
-^32 :D'^DU:"IS3 ^^32 α^3^3?η-"'32 53
r : Γ : • : r• : ν : ι•• :
-'^32 ; ΊΪ1ΠΊΠ ^^32 1ίίεϊΐρΠ-'^32 pil2p2 54
r : ι : - »•• : ντ • -: ι•• : ' / ': -
-^^32 jxtiänn ^^32 ίίΤΠΏ-^32 r^^hz^i•^^
Ι" : IT : ~ -»•■ : ντ • : ΐ" : r : -
^^32 :ηΐ2Τ\ ^32 ίίΊΟ'^0-^32 Dip12 56
i•• : - (Τ )•■ : ντ : ι• f : '/ : -
nb'bü: ^23? ^32 : ^ί£)'^C2Π ^32 π'^:23 57
Α : J•• : - ν .• IT * -: }•■ : - ν :
:ntiö ■'32 nnDb-^32 ^t:ic-'^32
IT • : j" : •.• V•.• !•• : >- i" :
:b^3> ^32 'ΐ1ρΊΤ'^32 iib3?'^-^32 58
«-,.. . j.. : I Ίν : - ,.. : ;τ-:|- i" :
V. 43. 'p rr^^inb
V. 48. MDib i<"an
V. 52. 'p ta''Dü;'isa
^tci^emia^
(7,33—58.) 217
©α§ Sflcgtftcr bcv ^craufgcfommcnen.
Vlf•
33 * ber ^anmx öom anbern 0ZeBo jn?ei
34 unb fünfzig; *l)er ,Kmber beS anbern
(Slams taufenb §rt>ei ^unbert unb üter
35unb funfjtg; * bcr ^tnber φαπηιδ brei
36^unbcrt unb jtranjtg) * ber itinber 5e*
re^o bret ^unbert unb fünf unb ütersigj
37 * ber ^lnbcr ^oH , *&abibg unb Dno
ficBen ^unbcrt unb ein unD jwanjig;
38* ter ,^inber <Bmaa brci taufenb, neun
39^unbert unb brci^ig. *iDie ^riejler: ber
ainber Sebaja, \)oni ^aufe Sefua, neun
40^unbert unb brei unb fiebenjig; *ber
itinbcr Smmerö taufenb unb gn^et unb
41 fünfzig } *ber Jlinber φαδ^ητδ taufenb
jtrei ^unbcrt unb fleSen unb öicqtgj
42 * ber «^inber ^artmg taufenb unb fie*
43 6en5ci)n. * ^ie ü^cüitcn: ber jtinber
Sefua öon ^abmiel unter ben ^inbern
44 i^otua ^itx unb fiebenjig. * iDie @än*
ger: ber «^inber ^^lffaip^S l^unbert unb
45 αφί unb ßierjtg. * 2)ie 3!^ori)üter
tt?aren: bie ^iuDer Θαΰηιηδ, bie ^inber
5lterg, bie Äinöer ^l^almono, bie ^inber
^lfubd, bic itinber ^attta, bie hinter
^obai, aHefamnU ^unbert unb αΦί unD
46brcifig. * 3)ie 9^eti)inim: bie «^inber
3it)a, bie ,^inber ^afup^a, bie ^incer
47 3:abaot^g, * tie ^inoer Äeroö, bie ^uu
48 Der 6ία, bie ^int^er φαδοηδ, * bie ^lin-
ber Sibana, bie ilinDer ^agaba, bie ^in^
49 ber ΘαΙηιαί, * bie ^inber *φαηαη0, bie
dinier ©iDbelS, bie «hinter ®ai)ar0,
50* bie ^inber Uitala, bie ^iuber utqM,
51 bie itinber 0iefor)a, *bie ^inber ©afamö,
bie ^inber Ufa, bie .itinier ^affea^,
52* bie itini)er «effai, bte Äinber m^QU-
53nim8, bie Äinber Dficp^uffimö, *bie
^tnber ©afbufö, bie ^inuer ^afu:p^a,
54 bie Jlinber »i&ar^urS, * bie hinter ^aj*
lit^g, bie ^inber SKe^iba, bie Jiinber
55 »^arfa, *bie ^inbcr 33ar!oS, bie Äinber
56 6iffera, bie ^inber ^^ama^^, *bie Äin^^
57 ber Oiejia^, bie Jlinber ^atip^^a. *iDie
^inberber^ncc^te ΘαΙοπιοηβ u>aren: bie
itintjcr (Setai, bie ^inber Sop^evef^S,
58 bie ^iuDcr $riba, *bie hinter Saela,
bie ^inber ^arfonS, bie ^inber ©ibbeiö,
*viri Nebo alterius, quinquaginla 33
duo; * vir! Aelam allerius, mil- 34
le ducenti quinquaginta quatuor;
* filii Harem, trecenli vig{nli;35
* filii Jericho , trecenli quadraginta 36
quinque; * filii Lod Hadid et Ono, 37
septingenli viginliunus; *filii Senaa, 38
tria millia nongenli triginla. * Sacer- 39
dotes: filii Idaja in domo Josue,
nongenti septuaginla tres; * filii 40
Emmer, mille quinquaginta duo;
* filii Phashur, mille ducenti quadra-41
ginta Septem; * filii Arem, mille42
decem et septem. * Leviiae: filii 43
Josue et Cedmihel filiorum Odujae,
septuaginla quatuor. *Cantores: fi- 44
lii Asaph, centum quadraginta oclo.
*Janilores: filii Sellum, filii Ater, 45
filii Telmon, filii Accub, filii Hatita,
filii Sobai, centum Iriginta octo.
*Nathinaei: filii Soha, filii Hasupha, 46
filii Tebbaolh, * filii Geros, filii Siaa, 47
filii Phadon, * filii Lebana, filii Ha- 48
gaba, filii Seimai, * filii Hanan, filii 49
Geddel, filii Gaher, * filii Raaja, filii 50
Rasin, filii Necofla, *filii Gezem, 51
filii Aza, filii Phasea, * filii Besai, 52
filii Munim, filii Nephussim, * filii 53
Bacbuc, filii Haeupha, filii Harbur,
* filii Beslolh, filii Mahida, filii Har- 54
sa, * filii Bercos, filii Sisara, filii 55
Thema, *filii Nasia, filii Hatipha. 56
• 1,3. * Filii servorum Salomonis: filii So- 57
thai, filii Sopherelh, filii Pharida,
* fihi Jahala, filii Darcon, filii Jeddel, 58
33. dW: bie Seute.
43. t>on ben ...
45. dW: ill^ortüarter. vE.A: ilpr^üter.
46. dW: eigenen Seute. vE: itempelbiener.
218 (7,59-71.)
]¥eliemias.
TU.
Xehetniae cusfodia urbis populique reeettf^io*
''*^ vioi Σα(γατ(α, viol Έττή/.j vini flhxyauaO,
vic)] 2,nß,ttifi, νιοι ίΐμί-ίμ. ^^ /Ιήιτί'ς οί
Α'αΟαί'ίΙμ y.iu νίηΐ δονλων Σαλωμών ΐ()ΐα•
χυσιοι ίΐ^νηκονταδυη.
β* Κα\ οντοι άι^βησαν ηπο Θ^λμ^λ^γ,
QtXuQaat Xi-QOtß, fJ^aHy Ι^μμι^ο, y.tä nvx
ίδυιάαΟηααν ατζαγγ^λαι ο/"κοιν τταιπιών αυ-
τών και αττ^ρμα αυτών, ι-ί άπο Ίσραι^λ iiaiv
^^ υίο) /JuXaia^ vini Βουή^ viol Ta^iuy νίηΐ
Νί'λωδα^ εξακόσιοι τϋ(ΐ:€α(/ακ()ΐτΐίδυο' *^^ κιά
απί) των i>-QbCxjv νίηΐ Έ^ί-ία, νίοι '^κχώς, viol
Βερζίλλσΐ, υτι ίλκβον άπο ϋνγατ^^ων BiQ-
ζελλαί' τον Γαλααδίτον yvvar/.a^y καΐ ίχλι'^Οη
έπΙ τη.ι ονημ(ίτι αυτών. ^* Ούτοι ^ζ',τησαν
γ{)α^ην ίαντών της αννοδίας., ζαι ονχ ην{>^}ίη'
y.al /Ιγχισι άνθησαν απο τή<: ii-ftratia^;. ^^Kul
tlntv \i40t(}au0a «uro/V, ίνα μη qάvω(7ίv
απο τον άγιου των άγιων, ί'ω^; ανίατη 6
itQtv^ (^ω τ ίσων,
^^ ΚαΙ έγύΐτο πάσα η ίκκλησια (ίς τ^σσα-
ρα^' μυριάδα*; δι>:χιλΊου^ τριακησίον^; 8h]'/.ovzay
^^ πύρt^ δονλων αίηών κ«/ παιδισν>ών αυτών.
Οίκτοι tnzay.u^ikioi τριαχοσιοι τριακονται^πτα'
HUI <τ{ό"ο/ ?*ν και αδονβαι διακόσιοι τέσσαρα-
AOvmntvTt' ^^ ιπηοι επτακόσιοι τριακοι-
lat-l•, ι,μίονοι δι<(κό(ηηι τεσααρακονταπΗ'τε,
^^ κάμηλοι τετρακόσιοι τριακοιτατιέντε, όνοι
β^ακι^γ/'λιοι επτακόσιοι είκοσι.
'^ Κα) «;7ο μέρους ^ί'Χ^'/ώ^ν των πατριών
έδωκαν ^/V το εργην τφ ΆΟ^ρβαΟιΙ' έδωκαν
ει\• Οησανρην γρναοϋς γύ.ΐιηκ, ^μΰλας πειτι\-
κονζα και γαΙ^ωνωΟ των ίίρεων τριά/οιτα.
'^ Και άπο άρχιιγών τώιν πατρίΓον έδωκαν εις
Οι^σανροίΊ,' τον έργον γρνσίου δυο μυριάδας,
51). Β: Φακαοάί> ... Σαβαιμ ... ΉμΙμ. ΙΐΟ. Β:
Ναϋ^ινΐμ. ΟΙ. Β: Θ^.ιη/.ίΟ, (ΰίλαοηοά, Xaijuß ...
Ί*μηο• <>2. η* νιοι Bitd. ü.i. Β: Λ/;/α ... IVzw. ...
i/ii^i:^//./ (bis). Κ'-\'\•. t/.(t[hv ... γινιΰ/.η. Β: ί/.).ι]~
Όηοαν ... ί/ι' ονόμ. Α'* f/ϊί (Λ- rum Bt). Ol. Β:
Y{t. αυτΰιν ... ir^f'.*)//. 0Γ>. Β: !/ί{) tytjaaüa Η * αι-
Totw ... araarfi el * ό. (iO. Β: ίλχλ. o').>t τίσσαοίς
μt'(^ιάt)^ς öi^yiknn τρια/.ήοιοι ί;. (iiis. ϋ*ϊ,Ίπνί-λάμ.
TtTo. T(Jin/.. (ACKKXj paruiii (iivetx') ... nvoi ()<,-
χίλιοι f/iTuy.noiui el * n/.noi. 70. 1{ (|»ro>/.Ofi/fT. A,
:^i>naanof)a K\\) ΝημΙα vi * (jili.) Ww/.av (AE
Xj). 7 I . B: tf^iyu /{ivol νυμΐσματυι; όυυ μ.
. . - X ' 1 τ r : Kl•-
'ν - ι : . ? -
: IT ι : Λ•
»• τ ; • • »• τ : - : τ 1•• ■'• - :
at ' : j•• ; VT ' •• : ;τ τ : ι•• : ι••
I • •,τ : >• τ : - κ - y
• : 1 }\ - .•■ : ^τ τ τ; »•• : • - . -
■^b-ns ni:z*o npb τώ^Ν: '^binn
λτ : • j : (.•?-:•" -/τ τ : . ': •
< - π
i^iiin 3?sns nrss bn^r-^s 66
D-^uiipn •έηζ•β i^brs-^-wvb "^^ώχ cnb
ri τ Ιτ: - ν Ij • ν : ι ι r. ~: ■■ τ
Ι• •.. : r • Ι ι• - t -: -j-
Λτ ν : τ IT
iubTi :2'^ώώΊ riw^57::-ü:bu: G'^Ebxii/
• V- I : _ : • : I . τ :
a^^b/Cy :πώ"0Γη π•^Ζ"ΐχ d^pn/IJoo
• : II • -:|- ι• Ι : - • t- τ
D'^nbn Γ.ώΌΓΠ α•ώ:α ris*o "Z-^s
r : ν : » •• »- : • τ -: •• j-
ν : η τ ,τ _ τ 1 •• •
ζπτ nk'isb ipd .srbnrn r.rsb?2b
τ . τ η ' .• τ τ ' ■ • ~ AT τ : -
. • -; L Τ : • Ι ν ν »• : : -
:risO ιι372Π"ι c-^ui'tu: c^bnz niDP^
ΓΊΖΊ ^Ti^ C^DbZll ΖΠ7 Γ.ΖΝ^7£Π
Λ • J" : ν : : - ι τ ι τ : -
ν. C8. c^r^nii;! '^L*:? \.7ü. πρεζ :;η i<":2
Sichern ία*
(7,59-71.) 219
©ie c^nc ®c6urtöreßiflcr. ©ic © cfammtjia^U ©ic föcificucrn äuin S3JcrF. l'^I Ϊ.
59
CO
(Π
62
63
64
60
60
67
C8
61)
70
71
* t»ie jtiiitcr «Sc^tjatja, tle Jtinber ^atllö,
Jlinrcr *2lmone. * 'ilücr Üictl)inim uud
jlniccr fcr Jtncdjte Θαΐοηιοηο ivaren
t)vci IjunDcri jirci iiiit« ncunjiv].
Uno t'i fc jo^cn aud) mit ()cvaiif:
aiiitljcl ü}icla(), 4l;el Jparfa, (5ljcviib,
*^Urün unci Siunicr; lünr ftc fonntfu
uicl)t aiii^ciijcn il^rcr '-Isuer ^"^aii^, ned)
il)ren β amen, cb ftc Que tsfracl u\ucu.
*1)lc dinier iTclaja, tic Jtintcr icbia
Ulli» Die .iiniDer Occfctn waren ffd)e l)un=
tevt uiiD jirci iini» vicr^ivv * UiiD von
Den ^4.>iiefteni ivarcn tie jlinlicr ^abaia,
i)ic Jtinter Jpafe^, t»ie hinter il^arfillai,
bev am teil i^ccbieni i^aiftlivii, te^
C>)ilear!ter§, ein ^löeib nabni, n\\X> \vaxx>
nad) ierielben Οίαηκη i\cnaiuu. * iDiefe
fud)tcn il)i• ÖJeburtßvecjiflerj iini» ba fic cg
nid)i fanicu, unircen fie lc3 lioni ^ric=
ftcitljum. *Untt J^vitl}iriail}a ι>Γαφ μι
ibiuu: fie feilten nid)t effcn ν cm -Miller*
i;ctlii)ftcn, biü ίαρ ein ^Xürieftev auffäme
mit Dem iictt unD Oiedjt.
5)er ßanjen ©emeinc ivie (Sin 9)iann
ivar ^vci iniD lüerji^ taufenb irei t,;un*
Den luiD fed^jicj, * außi^encmmen it;re
Jlncitte iniD ü}iäijDe, bcrer ivaren ftcbeu
tviiifenD Drei l}iinDert unD ftcben iint>
brt'ifjivj; unD l^atten jirei l^iuiDert unb
fünf unb vierji^ (Bäncjcr unb (^äncjei
rinnen, * ftcben Ijnnben nnb fcd)o unb
breiOivj Oicffe, ^vci i;unbert unb fünf
unD oierjii] ^Diaultl}iere, * vier bunbert
UUD fünf unDbreif?ii3 Jtamecle, fcd)g tau-
fenD fteben l}unbert unD ju^an^ivj (Sfel.
UnD etlid)e Der oberftcn Qjüitr i^abnx
jum ^iöcrfe. J&iUl;iriatba cjab jum έφα§
taufenD (^ülDcn, funf^icj --Beden, fünf
^unDeri unb breifjii) ^riefteiri:de. * Unb
ftlid)e cbcrfte !iBater ijaben jum (£d)a§
απ Das 'iöerf ^vanjicj tviuftuD ®üId(u,
Esr.8,'<!0.
*filii Saplialia, filii Halil, fiüi l'ho• 51)
clicrellij ψύ «T.ii orhis rx Sübaini,
filio Anion. * Onines iNalh'uaei cl 60
(Uli scrvoruni Salomonis irctenli no-
na<;inla <!iio.
aSin.l7,V7
Γ)λ. U.L: i^cnennct. G4. ü.L: fiinbcn.
67. V.L: ter iv vcn.
Oi. ü.L: ilKaulcv.
61 . j. Ijcrauf oon XijcIiiW, dW: ©tammbauö ...
OUv^ben. \E: ϋάΐινίίφοο S^. Α: u. il)ie \?lbfunfi.
63. B.tlW;(^cncmmen(i)aitc). \E: eine Dev^cd)!
Ux ... jiun üö.*
64—67. SEic(Sor. 2, 62-65.
Ili sunt aulom, qui asof'n<loruiil 61
de Tlioluiela, Tliclliarsa, Clienil»,
Addoii Ol Kiniuor, et inui (ioIikmumI
intliiuro tiduiiiui |)airiiin siioniiu el
seinen sniiui, iilrum ex Isnel esseiii:
*iilii Dalaja, (iln Toj)ii>, iilii Nrcoda. 62
sexcenli (jnadra|iiiila duoj * el de 63
sarerddliltiis: Iilii llahia, iiiii Acens,
(ilii Her/eilai, qui ai'crpil de niiabiis
Brrzellai Cialaa<lilis uxnrein, el vwuahis
est noniine eoinni * Ili (|uaesierii!il 64
E«r.2,6.i. si'iipliirain suam in ecnsu, el iion
iiiveiieruiil; el ejecli siml de sacer-
8 9Ε,Γ.2Γ,3. fi^'lii^. *l)i\ilqiie Alliersallia eis, ul 65
iiou manducarenl de sanrlis samin-
Ε».•.8,30. ,.„jp^ donec slarel sacerdos doelus
et erudilus.
8,i.E*r.2,64. Oninis niulliludo quasi vir unus (üG
quadraginia dno niiliia Ireceiili sexa-
ginla, * ahsque servis el aiieillis 67
eoriiui, (]iii eranl seplem luillia ire-
ceiili Irigitila seplem; el iuier eos
caiiUires el eanlalriees, duccnli qiia-
draginla qiiiiH|ue. * Eqiii eonini 68
seplinj^enli irij^inla sex: uiuii eormu
dureiili qiiadragmla quiuquc; *('a-69
nieli eoruiu (juadriii^ciili irigima
qiiiiique, asiui sex nullia sepliiigeuli
vigiiili.
Efr.2,«SM. fS'oiimilli aulcm de principilms 70
f.iiniliarimi drderiiiil in opus. Allicr•
^'^' sallia di'dil in llieyaiiniin aiiii dr.icli•
nias uiille, phialas ipiiiiqiiagiiita, In•
niras sacerdolales qiiingciilas Iri•
giiila. * El de piinripil)iis Γιΐιιϋι;ι• 7 I
riiui dederiiiil in lliesaiirnui ope-
uiillia,
ris auri diaehiiias vigiuli
66. ΑΙ.* vir. S: sexcenli (pro trec).
70. X»cr:ihirfntf)o. Π:ΐΗΜΐ bcnvornei)inilen.!Sbauv«
tevn bcr Ί' . \K (Sinii]e v. r. väicvl. .^. d\V: v. Der
^au^cnVln^ihl rcv^tiunmbüurter ivjWand) j e irai.
\i.\\i•. ΦιαφπΗΊ!. ilW: Tarifen, li: Spvcuijbirfcn.
dW.xK.A: egalen. \\i.\: H)ric|lcifleibcc.
71. iZd). »cd äu. an töPl^.
220 (7,72-8,6.)
VII.
Xtegis praelevtio fesiique tabemaculorum celebratio.
xcil άργνρίον μνρίας μνάς διςχιλίας διακοσίας.
"^^ Kai ξδωχαν oi ^,αιαΧοιηοΙ τον λαον χρνσίον
δυο μυριάδας, και αργυρίου μνάς διςχιλίας
διακοσίας, χαΐ χο&ωνώϋ^ των ιερέων εξηχον-
ταεπτά. "^^ Και maüieav οι ιερείς και οι
Αευΐται κάί οι ττνλωροί και οι ί^δυντες και οι
άπο του λαοϋ και οι Να&ινεΙμ κα\ πας
'ίσραηλ iv πόλεσιν αυτών.
f ) Kai εφϋασεν ό μην ο έβδομος, και οι νίοι
VIII• Ισραήλ εν τζόλεσιν εαυτών. * Και
συνήχϋησαν πας 6 λαός ώς άνηρ εις εις
το πλάτος το έμπροσθεν πύλης του ύδα-
τος, και είπον τφ Εζρα τφ γραμματεί
ένεγκαι το βιβλίον νόμου Μωναή ο ενετειλατο
κύριος τω Ίσραηλ. ^ Kai ηνεγκεν Έζρας 6
ιερεύς τον νόμον ενώπιον της εκκλησίας άπο
ανδρός και εως γυναικός και πάς 6 σννιών
ακουειν εν ήμερης, μΐ(/. τον μηνός του εβδόμου,
^ και άνεγνω έν αύτω άπο της ώρας τον
διαφωτίσαι τον ηλιον εως μέσον της ημέρας
απέναντι των ανδρών και των γυναικών. Και
αντοί συνιεντες, και ωτα παντός τον λαού εις
το βιβλίον του νόμου. ^ Kai ίβτη Έζρας 6
γραμματεύς επι βήματος ^,υλίνον, και 'έστησαν
έχόμενα αυτού Ματταί^ίας και Σαμαΐας κα\
Αι ανίας κα\ Ονρία και Χελκεία κα'ι Μαασία
έκ δεξιών αύτοϋ, καΐ έξ ευωνύμων Φαδαΐας
και Μισαήλ καΐ Μελχείας και Ώσάμ και
Άσαβαδμά και ΖαγαρΙας καΧ Μοσολλάμ.
^ Και ηνοιξεν Έζρας το βιβλίον ενώπιον παν-
τός του λαον, οτι αυτός ην επάνω τοϋ λαοϋ'
και βγενετο, ηνΙ.κα ηνοίξεν αυτό ^ εστη πάς 6
λαός. ^ Kai ηύλόγησεν Έζρας χύριον τον ϋεόν
τον μεγαν, καΐ άπεκρίΟη πάς ο λαός κα) είπαν'
Αμήν, έπάραττες χείρας αυτών, καϊ εκυψαν
71. Β* μν()1<χς ... : όιςχ. τ()ΐα)ίοσίας 72. Α** Και
U.-dtcty.naiaq (Α'^ [iüter uiicos] BCi'iEFXf, FX sine
όιακοσ). FXf (ρ. /(jva.) όί)άχμ(»(:. 73. ß* (alt.)
ot,.. ΝαΟινιμ ... 7Τολ. avT(7)V.
I. Β: unav τωΈσ()ί)α. A^B (pro ο A*CX) ov.
2. B: "Εσόοας (ut semper). A** τον vou. (A^Bf).
B* (all.) /ai (ACt). H. Β (ρΓ0//εσ») ημίσας (Ci'iE
FX: μίσασης). 4. FXf (ρ. β. ζνλ) ο ΐποίηοίν εΙς
το ()ημηγο()ησαι (Xf eliatTl εν το") -iaw) Α2: Μα&-
ΟαΟίας {ΐ\Ιαττα&. Α^ΟιΊΕΧ: Β: Ματ&α&Λ. Β:
ίί?...:^.... ν,:..'. /• . ' ... kvt^^r\ ' _ -
(a. /ii^as) τά;,.
jv -: (- • IT τ ' Γ i - VT Ι ν ν :
: : - TT TT j• •• : : IT
D^sb^i D^Dn t]D::i ^ίi^Ί ^rm
•A. : - j• τ I V vv : • j" :
:η^ηώι α^ώ:ώ D'^onä niin^i
IT : • : r • ν -: ι * • τ :
bnrtem D'^ibni D^Dnän 5Qtö*«i73
-b!DT D'^D^nam D:^n-i^^ o'^nniü/onn
. τ : '••:-: ST τ ί • - '. : χ- :
. ; - V J - - •- κ;.• "17 : ν Τ : •
1•.• "IT : ι•• Τ : • ι•• :
"ih^ ώ'^ίίΞ) brn-br) ^^Οί^η νιΐι.
τ ν J• : TT τ < : IT •• -
•AT - - r J" : • vv -: : JT
-n^i ii'^inb '^hr^iX^ ii^rrb k'Tß^'^^
• τ : •• - _ JT : V : : ι -
^τ : )T ' V -: V j- V ••
-Γίί insn ^ΊΤ3? N^n^i : b^ί"ιiö'^"Γ^^ -
... } .. - jy . ... j• Τ - 1" Τ : •
'Λ'^Λ ώ^^Ώ bnpn '^Dsb nninn
- : j• •• Τ Γτ - <•• : • τ -
(,τ ••• » : - Λ ί • ' j• •• ν : τ •
•• : ~ τ I : • - ρ • : - ν / -
ι • • - |- ^ J•• : • χ: -: : ιτ
r T-; IT vv." - j• -: r - τ
VT τ τ >•• : τ : ^ • : - i ν τ - :
JT : •■• -ί|-~ IT ~ '-' y ''
TO3?*'i Smb ηώ5?-Ίώχ v3?-b^3i^-b:i?
j ~.r~ τ τ - j τ ν -: 7 •• - : •
ST • ι : TT-:r - V : τ • • - : •.•
^•. τ : VT • : - S" τ Γ τ τ :
πηεϊ'ΐ :2bü5^ πη^τ nD^auim ^
- : '- _ IT •. : )j : - : τ ^τ ~ : ~ ί
h^O'^^ D3?n-b3 ^^^^h Ίεοπ iiiT:^
/- •• Γ TT τ j"• •• ; ν .• - <τ : ν
τ ^ : IT ν : • .• ^ ατ τ \χ τ τ
a%nbs'nnin'^-n!iixnTr'nnD'^i;Dyn ο
ν ν: ιτ JJ : ν τ : ν » vjt :- ιτ τ
1 •• τ '<" τ τ τ "^ τ ~:|-~ λτ -
nin^b ^Ίπηώη to^i ογτ^τ b^^bs
V. 72. naroi K"3n
71. dW.vE. Α: Seinen.
73. Μ. bte Dom 25oiF. Β: »ebneten in t^ren <Si.
dW: Unb fo Χΰ. ... vE: m tt). alfo.
1. B: ein ciiuigcr Tl. B.dW.vE.A: auf i>em
(freien) φlα^e. aW:i)txhuhxaa)U. B:foiite^eri>rini
fl^el^emto. (7,72-8,6) 221
©ie aSetfammlttttö jut Sefung beS ©efe|e8 but$ ®«ια. VII.
l\vt\ taufcnb unb jtr»ct ^unbert ^funb
72<Süi>er. *Unb baS anbere 33oIf gab
jttjanjig taufenb ©üiben unb jtrei tau=
fenb ^funb «Silber, unb flebcn unb fec^*
73jtg $ncfterr5(fe. *Unb bte $nefter
unb bie Jieijlten, bie 2!^or^üter, bU @än*
ger unb etii^i beö 33olfö unb bie Uli»
t^inim unb gan§ Sf^ael festen Ρφ in
t^^re @tcibte.
t) 3)a nun ^erju tarn ber flebente
a^onat, unb bie Jlinber Sfraei in i^ren
VHI• Stallten tt)aren, *üerfammeUe (ϊφ
baö ganje SSoIf wie @in SJlann auf bie
breite ®affe toor bem 3Baffert^or, unb
f^3rαφen ju (SSra bem (Sφriftgeίe:6rten,
ba§ er baö Θefe^buφ 9)?ofe ^^olete, bag
2 ber «i&err Sfracl geboten ί^αϊ. * Unb ^öra,
ber ^riejter, brαφte ϊαδ ©efe^ üor bie
©emeine, beibeö SDiänner unb 2öeiber
unb alle, bie eg öerneftmen fonnten, am
3 erjlen 3!age beä jiebenten SWonatö, * unb
ΐαδ barinnen auf ber breiten ©äffe, bie
ioor bem SBaffert^or iji, öon ϋφί SOior*
gen an biä auf ben 9)iittag, t)or SJiann
unb 2Beib unb trer e§ öerne^men fonntc.
Unb bei ganzen 33oifö D^ren traren ju
4 bem ®efe^buφ gefef)ret. *Unb ^ένα,
ber θφriftgeίeίrte, flanb auf einem ^öl*
Jemen ^o^en (Btu^l, ben fle gemαφt
i^atten, ju ^rebigen; unb jianb neben
i^m SKati^it^Ja, 6ema, Qlnaja, Uria,
^ilfia unb ai)Zaefeja ju feiner Oleφten,
aber ju feiner ü^infen ^ebaja, SJiifaei,
5)ίαΙφί:α, «^afum, ^aSbabana, (Sαφαriα
5 unb aJicfuttam. *Unb (Söra t^at ba8
33ηφ auf üor bem ganjen 33oif, benn er
ragte über aUeg Q3olf j unb ba er eö auf-
6 tfiat, ftanb aüeS O^olf. *Unb (Söra lobte
ben »&errn, ben großen ®ott; unb aüeö
93olf anttt?ortete: ^men! ^men! mit
i^ren «§änben emi)or, unb neigeten |ίφ
Bsr.3,1.
et argenti mnas duo millia du-
centas. * El quod dedit reliquus 72
populus, auri drachmas viginti mil-
lia et argenti mnas duo millia,
et tutiicas sacerdolales sexaginla Se-
ptem. * Habilaverunt aulem sacer- 73
doles et Levilae et janitores et can-
lores et reliquum vulgus et Nalhinaei
et omnis Israel in civitalibus suis.
t)Ei venerat mensis septimus; filii
autem Israel eranl in civitatibus suis.
* Congregalusque est oranis Will•
3,2(i.2Ch.29,pöpulus quasi vir unus ad plateani,
*■ quae est ante porlam aquarum, et
'*"■•''■ "^ *• dixerunt Esdrae scribae, ut afferret
librum legis Moysi, quam praecepe-
rat Dominus Israeli. *Altulit ergo 2
Dt.ii <i«s. Esdras sacerdos legem coram multi-
Act.isai. imiine virorum et mulierum cunclis-
^.«. (|ue, qui poteranl intelligere, in die
prima mensis seplimi, * et legil in 3
eo aperte in platea, quae erat ante
porlam aquarum, de mane usque ad
median! diem, in conspectu virorum
et mulierum et sapienlium. Et aures
omnis populi erant ereclae ad li-
brum. * Stellt autem Esdras scriba 4
y,4.Mt S3,2. g^pgj, gradum ligneum, quem feceral
ad loquendum; et stelerunt juxla
eum Malhatias et Semeja et Ania el
Uria et Heicia el Maasia ad desteram
ejus, et ad sinistram Pbadaja, Misüol
et Melchia et Hasum et Hasbadana,
Ziicharia et Mosollam. * Et aperuit 5
Esdras librum coram omni populo,
super Universum quippe populum
eminebat; et cum aperuisset eum.
slelit omnis populus. * El benedi- 6
xit Esdras Domino Deo magno; et re-
5,i3.«cf..tr,spondil omnis populus: Amen, Amen !
rs?oi,2. elevans nianus suas, et incurvaii
71. 72. ü.L: (Stiber6. t) Vulgo hie initium capitis 8.
1.2. U.L: 9)Ίοηί> ... SlZcnben. 73. Ai.f (;>.septim.) scenopegiae sub Esdra el Ne-
2.U.L: bcibeSDl. :i. A.A:ίίφtem5)ϊorgen. heraia. — 6. S: voce magna (;?ro magno).
gen laff^n. vE: bringen foite. 4. baju gcmacbt. li: i)ol)tn Ort. dW: ©crüf^e fcn
2. B.dvv.vE: 33er f am m tun g. A: ber 501. u. SB. ^olj. vE: ^ol^cicr. A: ^öIj;. Stniritte! dW: μι bem
B: von aHännern u. bi« ^u teu Φ. vE.A: \)er^e^en. öebufe. vE: jum Oleben? A: baiauf j^u retcn?
B: ocrjianbig waren jujubören. 5. ben 'iiuaett t»cö q. 25. B: ftanb i)öi)ev al$ boi g.
3. dW: \jom Slnbvu^ bei SDI. vE: itageöanbruc^. 93. dW: n>ar ergaben über ...
B: biö auf bieJ^älftebce Xagee. dW.vE.A: ouf ba« 6. mitiSmporijcbcniijrcrJ?». vE:banftc. B:(5rf)c?
®. gerietet. bung. vE: 2luf^ebmig. dW: @o fei eei
222 (8,7-15.)
IVeEiemia«^.
Till.
läPgis praetectio festtque iabernaculorum celehraiio•
aa) προ>;ίϋυι•ηαην τω κνρίφ inl πρό^,ωπορ im
την γήν. "^ Κα) ^ίηηηνς χ«ί Βαηηα>^ κ«/ Ση-
ριφία καΐ Ά'/.ονβ nal Σαββαϋαϊος καΐ Ωδον/ai;
και Muaalui; χ.ιά Καλλίτας χαΐ Αηηρίηζ κ«ί
ΙωσαβΙδ και ^Αιην κιά Φαλαιας και ο/ yinu-
ται ijdar αυν^ηΧηντ^ς την λαον Hs; τον νόμον'
κα) ο λαός er rj/ στάσπ ηντον, ® Κα) άν-
έγνωσαν hv τφ βιβλίφ νομην του OfoVy κηΐ
^δ,δασκι-ν Εζρης και δu'στtλλ^r.v tv έηιστι^μΐβ
κυρίου' και αννψλαν ο λ(<0(,• h τ/] avtiyrcouFi.
^ Κα) HTttv Λ'ί-ί-μ/ας κα) Έζρας ο ίι-ρί-Li;
και γραμματη'ΐ; καΐ οι ^Ιι-υΐται κα) οι σνν-
fziXovzfi; τον λ^^οί', και Ηπαν παντί τω λαω-
Ημ^ρη άγια ίβτ)ν κυρίω τφ Ofto ι]μών^ μΐι
nbY{ythe /<//δί κλαΐί-τ^. Οτι t/.XaiBv πας ο
λαης^ ως ηκουβίν τους P.ojov^; του νόμον.
*0 Και HTitr αυτοΤς' Πηρ^υίσΟε, q άγετε
λιτζήη μ ατα και πίι-τε γλνκάοματα^ κα} αηο•
öihikaTS μαρίδας τοΐς μι^ ε/ονσιν, οτι αγία //
ημ^ρα ίστ)ν τφ κνρφ ημών κα) μη διαη^-
tTz/Tf, οτι ίοτιν ΙσγΙς ήμώρ. ** Και οι
jit^vhm κατί-σιωπων πάντα τον λαοί' λέγον-
τες' Σιωπάτε, οτι ημbρa αγία' κα) μη κατα-
πίπτετε. ^^ Και απήλθαν πας ό λαός ψι,γεΐν
και ηιεϊν, κα) ά/τοστείλι-ιν μερίδας, καΙ ποιη-
ααι ειηροηυνην μεγάλην οτι σννηκαν εν τοις
λογοις οις εγνωρισεν αντοις,
^^Κα) t'v 7/; ημερ^^ τζ δευτι-'ρτ^ σννηχΟησαν
ο/ αρ/ηντες των πάτριων τφ παντι λαφ, οι
ίί-ρεΐς κα) οί Αευϊται προς "Εζραν τον γρ^^^μ-
ματεα^ επιστησαι προς πάνζας τους λόγους
του ί•ο//ου. ** Και ευρησαν γι-γραμμή'ον iv
τω νόμφ φ ηετείλατο κύριος τφ Μωϋση,
όπως κατοικηβωαιν οι νιοι Ίσραηλ iv ακηνηις
εν ι-ορτη iv μην) τφ εβδόμο), *^ κα) όπως
σημάνωσιν σάλπιγξιν εν πάααις ταΐς πόλεσιν
7. Π: 2•«ί,«/?/«ς. ΑΠ* y..l4y.üß-nl Αηΐτ. (Ff,
sini. Χ). 8. η* τω. Α>* (all.) μ'(Λ2Β|) Ι». Α^Η:
τίΰ /.i'u'iut Oho (C: τω κΐ»ο. τω /).). 1J: η/.»ααν.
1 '. Ι». ΟΤΙ αγ. εσην η ηη. ... οτι tan y.rfjtoc ισ/νς
ηυι,,ν (ΚΓΧ: or/ η χα^ιη y.rfjln αυτή ίατ'ιν). Μ. Χ:
ίγνω.,,πην. 13. Bf (;ι. τω τιαντί λ.) αίν (ACEFX*).
J5. CLFA.! (a. σύ/.π.) iv.
• π-^ζ-^ιώτ r:2^ v-.ii^^ :η2;ΊΝ ο'^δί^ τ
n'^bro
. , - ..τ τ : IT • r "
τ • ι j- : - Ι - ! r
,.^^
n\s::s) ρπ ηητν π'^ίτ;:? s^D^rp
τ τ : Ist τ τ τ ι τ ; — : jt • »•
AT - «TT V I• • : • ' i r •
V -1•• - * : I : • - II : τ - ιτ τ ;
V •.• j : AT : V.• ■'"■ η ι- ;
η': • - vr-
τ τ : • - J JT ; •.• ; ν j -
j"
JT :
τ-•*^Κ r-^'
- - TT 1 : τ 1
ibzNnn-!:x Dr'^n::>< r^n^l)
;r3n
,T ; I ^: TT τ • -=• Λ • •
? V τ V j - η - 1" : •
Dvn uiiip-'S it ".iiD iwb hiD'u
*. - ih I• ' -■ τ ' j•• : τ
,T : I- : V I• • τ j" - ' A•• i-
^Z.^ U toi iü l-'l^t π »(^«^M^/J iS Π • '
τ : ^• : - •■:(-:_ •.•:•. τ r
-: Α'τ ν- Ι• - j" IT
< :•' IV TT Τ
1 t >Uii/ «r'l
1" τ ι••
• τ : -
T2ri ^^2 nr-n^ nr'/cu:
• •• "• AT ? JT ; •
IV τ V I. ~:
nifwsn ^täwsn kcN: ^:bn cv2^ π
τ η •• τ : •.• IV . ■ - j -
VT : V ••• ••?;-: • -: ι - i τ i ;
:rnipn ^ηζη-ίτΝ b^^itunb^ ^tzri
IT - j•• : • V V : - : Λ"
<T • •. - • ΛΤ - ^ j Τ V : : • -
-^Dn "3ώ;; nuiwS r.u)):m:»2 hiro
ι• • : - :■ β - ,τ ν ■* • " ν τ ; •
-L.
i^^
D3 ριρ η'^ζ:^"^'! ϊΐ:;'^)^;::'^ nu:snvj
τ : '^ h •-:!-: • : - jv - r
V. 10. nra i< ν. 1 2, jtvrs s'«
7. Β: mit rwicfcn b. 23. in bcni (S^ dW: Uten
bcm '33. taö CM. α\ι6. \K: crflaitm. H: unu ax\ fcii
ncm ©ίαηο. »1\V.\K: biicb (an) f. v£ teile.
8. un^ gabi'tt ^cn ^iim on ... c^ ^riefen roarb.
dW: αιΐ(ϋ b. ®. ß.dW.vK.A: rcutlid). \K: le^t η r.
<S. aiid cinauDcr. B: man fi^tc ... Ι;ίπ^ιι. dW: beim
9}c()cntta«
(8,7-15.) 223
SDer Bciltgc S:og» JCtc ß^o^e Wtcubc. ©ic2ScrfaimnlunöSumUntcrrt($ttm®cfc^. VIII.
9,:i.
8
unb beteten ben J^errn an mit bem ^(ntii^
7 jur (Srtte. * UiiD '^(\nn, Q3ani, Serebja,
Kamill, *2lfui\ (5nbti)ai, ^oraja,Ü)iaeieja,
^lia, -ilfarja, ^ofabaD, «ι^αηαη, ^Jlaja
Ulli? bie SeiMtcn macbten, ba§ ϊ)αδ Q3olf
auf δαδ @eK§ nurfte; unD tae 33elf
8 ftaiiD auf feiner (Stätte. * Unt) fie lafen
im ®efp|bucl) ©otteö ίΙαΓίίφ ιιηϊ) «er*
^.ϊηϊ»1ϊφ, Dag man eö «erftanD, ta man
eö Ια«.
9 Unü ü]ei;emia, ber ba ijl i§i(t^trfatf)a,
unt> (Sera, ber ^riijler, ber (Scbrifrgc*
lehrte, unb bie Seuiten, bte ^λ6 Q?olf
oufmcrfen matten, i>ract)cn ju αίϊπη
Q.iclf: tiefer 5!ag ifl l)filiv3 rem ^errn,
eurem ©ett; barum feit nicbt traurig
unb ii^einet nidjt. 2)enn aOeö Q3olf roei=
netc, ba fie bie ©orte bes ©cfcftfö (jör*
1 0 ten. * 2)arum fvrad) er μι iijnen : ®e()ft
^in, unb cffct Χ)Λ^ S'ftie unt> trinfet ^a^
<Süi?e; unD fetiDet Denen aud) 5l)eil, bie
nid)i§ für fiel) bereitet ^aben; benn bie*
fer 'Xac^ ijt ijeilig unferm »^»errn. Φαιηηι
btfümmert cud) nicl)t; benn bie greube
1 1 am ^errn ifl eure 8tärfe. * UnD tie
l^e\)itfn ftiücten allce Oiclf unb fvradjen:
Seit ftiüc, Denn ber 3^afl ift tjeilig; be*
riffinimcvt eurt) nidu. * UnD ailee ^'df
f\inv] l)in. baf? eö äfje, trä'nfe, uuD ^ii)eil
feuDcte, unD eine cjrope i^reuDe mad)tej
benn fie batten btc ißorte i^eifiauDen,
bie man ibncn i^atte funD gett^an.
13 UnD bcö anDer;! 3!ai]eg üerfammelten
fid) Die pberftcn Q3äter unter Dem gan«
Jen ^^olf, unD Die ^rieftcr uuD Seüiten
jii t^öra, Dem 'Sd)riffv3elei)rten, Da§ er
fie Die ©orte Deä ©efc^eö unterriduete.
14*UnD fte fanren ivid^rieben im ©efe§,
bag Der «i^err Durd) Ü)iefe gebeten ^atte,
ba§ Die ^InDer ^fr^^fl in ^aubljütten
n:ot)nen fcUren auf ^a^ %φ im fieben=
15 ten OJionat. *Uno fie liejicn eß laut
iverben uuD auerufen in allen iljren
7. U.L: maci)ten ba« ΦοΙί, tag aiifö ®. m.
ißcvlcfcn vE: fie baö ®defene ve fianb n. B: ιυαί <Βώ\ν. dW: bevuijtc^ien.
gelcfcn ivuri»e. 12 <iW• einen vjv. isveuDentaf] μι feiern. vE: ein
♦>. ^cr Ibirfatba. B: Canbvffeacr i'^- '). c\x. i^routcnftfi.
10. (IW.\K: ^ettec* ... ^iiHf^. B.nE.A: Tijeile ' i:i. über ^ic ίΐ^. B-fte^rnnftont befänien in ten .„
fvuMit (iffni]. ilNV: ©cvir^te. B.^^kicitctcg. »Eircu, dVV: um anf^ "unfcn oiif ... vE: ju acl;icu.
ti>elcl)em n. zubereitet in. Η.Λ: (ΛνοΙ)Ι cl)feii) im •'ö. \U xE.A: Jpiittcn.
11. B: mad}ten fvl)Wcicjen. vE: evmal^ntcn jum 15. ut|i &απ fte müfitcu c§ ϊ. tp. lafTcn .,,
sunt et adonvcriinl Dcum proni
in Icrr.un. * l'ono Josuc ol B;ini
cl St'n^liiii, Jainin, Acciili, Sepllwii,
E.r.10,23. Q,,i.,^ M.ia.^ia, CHila, Az.irias, Joza-
bed, liaiiau, IMialaja, Li-viiao, silon•
tiiiin raciobanl in p<i|>ulo ail aiidion>
dam le^om; popiiliis anliMn slabai in
gradu suo, *El legermil in libro \ομ\^
Pei dislincle cl aperhj ad inielhiicn•
dum; el inli-llcxornnl, <'n>n bigerclur.
Dixil auit'in Ntdunnias (ijise esl 9
''£*v;'3.''Albprsalba), cl Esdras sarrrdos el
scriba, el Levitae inlerprelanles uiii•
Lt"%%4. verso popido: Dies sanclinealus est
^b'''n'i"^jNch.D'»n]ino Dco nosl rn; nobl»* liigore
"•*• et noliie ilerc. Flebal enini oninis
pojiuiiis, rum anibrel voiba b'pis.
* El dixil eis: lu», conuMlilc |iii)j;iiia 10
^j8 el bibile niuKuin, el uiillile parlcs
bis ipii iinn j)rae|iaraY('riinl sibi;
qiiia sancliis <lies Doniini est. El
Dt.i2,i2.i6,""''^'' ί onlrislari; ^aiiibmn elcniin
**• Üoniini osl forliludo noslra. * Lcvi 1 1
lac antem sileiilium ra('i(d>.inl in
omni populo, (bccnles: Tacrle, «piia
dies sancUis esl; el noble dobM'«•.
^Abiil ilatpie oinnis populus, u( 12
v.ii'.E.«t.9, romedrrel el bilierel, et miUerel
19.2-4. j,;n[(js, el facerel laeliliatn n)ajinani;
qiiia iniellexeraul verba, quae du•
eueral eos.
Kl in die senindo rongrcjiaii sunt 13
principes iamibarnm nnivei'si popiiii,
saeerdoles cl Leviiae nd Esdiani
scnbain, nl irilcr|)rclarclnr eis vcriia
le{iis. * El invcnt'iiinl scripnnn in 14
lege, praei-c|iissc Doniiimin in manu
Lev.2:i,'4M. !^'"Υ^•> ul bai)ilcnl (iiii hiacl in
^'''laV*'' lalicriiai'iib'i in die s(d«'niiii niense
sepiinio, * vi nl pracdiccnl el di-15
vnlycnl vocem in nnivcrsis urbibus
9. ΑΙ.: vpsiro.
10. Ab: ei qui non praoparavit. ΑΙ.: vcslra.
224 (8,16-9,5.)
IVeliemias.
VIII.
IPopuli poenitentia foederisque instauratio.
αυτών καΐ h Ίβρονσαλημ. Kai sinev Εζρας'
Έ'ξέλϋατε εις το Όρος και ένβγκατε φύλλα
ρλαίας κ αϊ φνλλα ζνλων κνπαριασίνων καΐ
φύλλα μυρσίνης και φύλλα φοινίκων και
φύλλα ξύλου δααέος, ποιησαι σκηνας αύτοΐς
κατά το γεγραμμ^'νον. *^ ΚαΙ έξηλϋ^εν ο
λαός καΙ ηνεγκαν^ και εποίησαν σκηνάς αν-
τοις άνηρ έηι του δώματος αύτοΰ και έν
ταΐς αύλαΐς αυτών, καΐ εν αύλαΐς οίκου του
ϋ^εοΰ, και iv πλατείαις της πόλεως καΐ εο^ς
πύλης Έφραιμ. *^ Και εποίησαν πάσα η
ίκκλησία, οι έπιστρίχραντες άπο της αιχμαλω-
σίας, σκηνάς ^ καΐ έκάϋισαν Ιν σκηνοίς. Ότι
ουκ εποίησαν άπο ημερών Ίησον νιου Νανη
ούτως οι νιο) 'Ισραήλ εως της ημέρας εκείνης.
Και εγενετο ευφροσύνη μεγάλη.
*® ΚαΙ άνέγνω iv βιβλίφ νόμου τον &εοΰ
ημέραν έν ημέρίξ. άπο της ημέρας της πρώ-
της εως της ημέρας της έσχατης' και ίποίη-
ν <■ /
σαν εορτην επτά ημέρας, και τχι ημέρ^, τ]]
ογδόη έξόδιον κατά το κρίμα,
IX• J^cil έν ημέρα είκοστΐ] και τετάρτη
του μηνός τούτου σννηχ&ησαν οί υιοί 'Ισραήλ
εν νηστείας κα\ έν σάκκοις καΐ σποδφ επΙ
κεφαλής αυτών. ^ ΚαΙ έχωρίσ&ησαν οί νίοΐ
Ισραήλ άπο παντός νιου αλλότριου, και
έστησαν καΐ έ'ξηγόρευσαν τάς αμαρτίας αυτών
καΐ τάς ανομίας των πατέρων αυτών. ^ ΚαΙ
έστησαν επί τη στασει αυτών, καΙ ανέγνωσαν
έν βιβλίφ νομού κυρίου &εον αυτών, καΐ
ήσαν έξαγορεΰοντες τφ κυρίφ κα\ προςκυ-
νούντες τφ κυρίφ ϋεφ αυτών. ^ Και εστη
έπϊ άναβάσει τών Αενιτών Ιησούς και υιοί
Καδμιήλ, ^«χαηα υίος Σαραβαια., νίοι Χα-
νανι, και εβοησαν φωνί} μεγάλη προς κύριον
τον ΰ^εον αιτών. ^ Και είπαν οί Αευΐται
Ιησούς καΐ Καδμιήλ, Βοννείας, Σοβανίας,
15. Β: ^ΕΙέλ&ΐΤί ... * ανχοΐς.
16. Β: έτι. εαΐ'τοΐς σκηνάς. C: ία,ντβ ... ίαι>τών.
Bf (etiam a. alt. αΓοΙαΓς) ταΓς. Α^ΕΧ (pro πύλης
Α^Β) οϊχβ.
17. FXf (ίο f.) σφόδρα.
1. C: ημ. τίτάοτΎΐ καΐ tixadi. Α** χ. ff/rodw-fin.
(A2Bt).
3. Α lex* xvQiu (Α2Β). C (bis): ίαντών.
4. Bf (a, pr. vini) οί ... Σ^χίνΙα ί'ίος -Σαξ)α/9<α ...
Xo)VfvL Al*,Miya/.'rj (\2B-j-) C: .9. mPTiör.
5. B: ηποσαν (EFX: finov). AB* Βονν.-Φίσσ.
(Ft,sim. X).
nhn "INS '^mh ο^ώ^ΐΊ^η^ι οπ^ί:?
ys? ^i^D^^i ϋ^ΊΏΤ\ '^bv^ b'm ^^bn
: V τ ^ ~'l"~ • T- TT
τ ίτ - τ j -.•|-- • IT : ν - ;-
' • - ^ τ ι
Α - J - ν- •• τ : • J•• : Ι •• Ι ^
bn'biisn ηΊίη isbs Νηρ^^ι is
ν:^ IT <- ν •. : τΐ: •-
j- : • τ -:,-- » A-: ι- τ J -
IT : • - V vv -: r • : - § ~ • '
tbnnb η^^Ίϊίΐ α^Ίώϊ' hi^n^ IX.
'.• j - τ τ : - : • : ν :
J : •• τ : • ι- : < : ν ι•.• ^ ν -
i)b"r3*'i :DrT^br πΏ^ί^ι ο^^ρώη^ι 2
: - 1 — AT '\ J•• : ν • •• τ : • -jv
niDiri οπ'^η>5^π— b3? wn*•'!
:»: *- τ : τ - ί τ - ι•.• •• ι -:
r-^s^nn απ'^nb^^ nin*^ niin ^dd^
j• • : ^v •• I ■.•: 'jr : s" '•• •• :
j••-: r - •ττ- IV •• I •.•: IT r
•η: - : s" • :'- τ - •• • • : r
'J : •-::•- •ατ : j- τ xr '■ " i" r •.
J : (- IV -• Tv: vT : V "^ τ
τ : : - -: • τ "^ " • :'- : - j '• • • : r
V. 17. ρ'ΐΜ ϊ<"5η
ν. 3. n'^IJ'^S*! δ<"33
15. «cttftoijjweige. dW.vE: ben QScrg. Β: ba«
©ebirt^c. Β: ίοιι[φ6 tton Οΐίικη?93άυιιιοη u. 03. ü.
bUa^t η 33. dW; unb tvilbe Oelj», ... bicfbclaubten
33. vK:bid)tber.
16. B.A: a^ürböfen (33. 1).
^e^cmia.
(8,16—9,5.) 225
^ie ßau6$üfiettfctcr« £)ic Sufammenfunft gum ©üttbeitBefettittnif* VIII.
8tät>ten unt> ju SerufaUm, unb fagen:
©e^et :^inauö auf l)ie 33erge uuD ^olet
^aimen^tveige iinb S^fiflf ^on bicbten
Q3ciumen, l)ag man Äaub^ütten ηιαφ6,
16 tüte eg gefci?rtei)en ficijet. *Unt) 1>αδ
33olf ging ^inauö unt) :^oieten, unb
ιηαφίοη t(?nen Sau6i)ütten, ein jeglicber
auf feinem Φαφ unb in i^ren ^öfen,
unb in ben «J&öfen am ^aufc ©otteö,
unb auf ber breiten ©äffe am ^Baffer*
t^or, unb auf ber breiten ©äffe am X^or
17(Spiiraim. *Unb bie ganje ©emeine
berer, bie auö bem ©efängnif n?aren
n?iebergefommen, mαφten Saubijütten
unb wo^neten borinnen, ^enn bie Äin*
ber Sfrael Ratten feit ber 3cit Sofua, beS
@o^neg9^un,biÖ aufbiefeniiag niφtαIfo
getijan. Unb war eine fe^r groge f^reube.
18 Unb trorb im ®efe^buφ ©otteß geie*
fen ailc ilage, üom erjien iiage an big
auf ben legten; unb hielten baS Sejl
fiebcn iiage, unb am αφί6η 3!age bie
QSerfammlung, tt>ie ίΐφδ gebühret.
IX. 2im bier unb jtt>anjigflen ilage biefeS
30?onatg famen bie Jtinber 3frael ju*
fammen mit haften unb 8äcfen, unb
2 @rbe auf i^nen, *unb fonberten ben
(Samen Sftaclg öon aüen fremben Stin-
bem, unb traten i)in unb bcfannten
'u)tt ©ünbe unb i^rer QJäter SWiffet^at.
3* Unb fianben auf an i^re (Stätte, unb
man ίαδ im ©efe|buφ beS »i^errn, il^reS
©otteö, viermal beg 3^ageSj unb fie be*
fannten, unb beteten an ben ^errn, i^ren
4 ©Ott, biermai beg 3!ageg. * Unb bie Sfbi*
Un flanben auf in bie »^b^e, ne^mίiφ Se*
fua, Φαηί, Jlabmiei, Sebanja, CBuni, @e=
rebja, 8ani unb ^i)enani, unb fφrieen 1
5 laut ju bem «öerrn, i^rem ©Ott. *Unb bie
Sebiten3efua, Jtabmiei, Q3ani,^afabenia, ι
15. U.L: Ocljh)., ^arjbaumjttjeigc. !
17.Ü.L:jintt.et3eit.
18. B.dW.-manrae. B:üün Xage ju 2;. dW.vE:
XaQ für X — (bieiten fie) Me ^fftwerfamml. B: ivar
ein i^eiertag ηαφ bem Siecht. dW.vE.A: n. b. ©e?
brause.
1. dW: jum %. u. in <Baätndi u. (B. auf tfiren
^au))tern. vE: bei §.u. in ilrauerfleibern, u. mit @.
αuffiφ. A: (Staub!
2. ^ünfcen. B: e« fonb. ^ά} bie t)om <B. 3fr. ab.
dW.vE: Sobnen ber i5rembc(n). vE: fieilten |ίφ ^in
Dt.2.i,8.
V.1;
LY.28,3ß.
!iCh.7,9.
suis et in Jerusalem, direnles: Egre-
dimini in montem et ufferle frondes
olivae et frondes ligni puicherrimi,
frondes myrli el ramos palmarum
et frondes ligni nemorosi, ut fiant
tabernacula, sicut scriptum est. *El 16
egressus est populus et allulerunt,
fecerunlque sibi tabernacula, unus•
quisque in domate suo el in alriis
suis, et in alriis domus Dei, el in
plalea porlae aquarum, el in plalea
ach.iviei portae Ephraim. *Ft'cil ergo uni- 17
jos.24,31• versa ecclesia eorum, qui redierant
de capliviiale, tabernacula, et habi-
taverunt in labernaculis. Non enim
feeerant a diebus Josue filii Nun
taliler filii Israel usque ad dieni
illum. Et fuit laelilia magna nimis.
Dt.3t,ii-i3. Lggjj aulem in libro legis Dei per 18
dies singulos a die primo usque ad
diem novissimum; el fecerunl so-
lemnitalem seplem diebus, el in die
oclavo colleclam juxla nlum.
In die aulem vigesimo quarlo IX.
8,t.i4.Dt.3o,jjjgj^gjg i^^jjyg convenerunl filii Israel
Eft.4,ipp• in jejunio el in saccis, el hunius
B*t.9,is.i<»,3.5uper eos. * Et separalum est se- 2
men filiorum Israel ab omni filio
alienigena. Et sleterunl et confile-
banlur peccala sua el iniquilales
patrum suorum. *El consurrexerunl 3
ad slandum, el legerunl in volumine
legis Domini Dei sui qualer in die;
et qualer confilebanlur el adorabant
Dominum Deum suum. *Surrexerunt 4
aulem super gradum Leviiarum Josue
et ßani el Cedmibel, Sabania, Bonni,
Sarebias, Bani el Chanani, et clama-
verunt voce magna ad/ Dominum
Deum suum, * El dixerunl Leviiae 5
Josue el Cedmihel, Bonni, Hasebnia,
u. legten ©efenntni^ ab über ... A: jlanben.
3. il)vet(2)t» ... ein33iertb«il bcd Ü.u. abermal ein
ö. bef. fie. vE: erbobcn ficb• B: auf ibrem etanb.
A: erb- |ϊφ ju fiebcn? dW: ben »iertcn Xi)id ... u. b.
anbern ... fielen nierer \)or ... vE: »arfen fid) n.
4. eö traten empor auf bie Sü()ne. B: ben erba;
benen Ort. dW: bie (Srböbung. vE: fiicgtn auf baö
©erüft. A: ben 5iniriti. B.dW.vE.A: rer Sc«. B.
dW.vE.A: (fc^r.) riefen mit lauter (Stimme.
15
8, 4.
226 (9,6-13.)
IVehemias.
ι
IX.
JPopuii poeniientia foederisque instauraffo.
2!αρηβι'ης, Ώδονίας, ^^cihvlaq, Φεσσι'ας'
]Ανύ(ττητ^, ^νλογειιε τον κνριην ϋαον νμων
άπο τον αΐώιος χα) έ'ως τον ηίώνοι^" και
ενΧογήσονηιν ονημα δήξης (Τον, χαϊ νχρώσον-
ötv επι πάση ενΧογία χαΐ αίνεσει.
β Και είπεν 'Έζρης ' Σν εΐ αντος χνριος
μόνος y όν έποίησας τον ονρηνον χηΐ τον
ουρηνον τον ονρανον^ χαι ηασαν την στάαιν
αυτών y την γη ν χαΐ ηήντα οσα ^στιν εν
αντη^ της ϋ^ηλάασας χαΐ πάντα τα fv ανταΐς'
χα) σν ζωοποιεΐς τα πάντα ^ χαΧ ύθ\ προςχν
νονσιν αϊ ατρατιαΐ των ονρανών. ^ Συ εϊ
χνριος 6 ^fεόςy σν έξελέξω εν "^ίβραμ χα}
εξήγαγες αντον εκ της χωράς των ΧαλδαΙων,
χ•Λ επεΟηχας αντω όνομα [/Αβραάμ' ^ χαΐ
ενρες την χαρδίαν αντον πιστην έιωπιόν rsoVj
χαΐ διεΟον προς αντον διαϋήχην δοΐναι
αντφ την γήν τών Xi<r«j'«/coi' χαϊ Χετταίων
χαΐ ^μορρηίων χα\ Φερεζαίων χαϊ Ιεβον-
σαίων χαι Γεργεσαίων χαϊ τω σπερματι av'
τον. Και εστησας τονς λόγους σου, οτι δί-
καιος σν.
^ Και ιδες την ταπείνωσιν τών πάτερων
ημών εν ^ίγνπτ^ί^ χα) την χρανγην αντών
ηχονσας έπ\ θάλασσαν έρν&ράν^ *0 y^^χl
έδωκας σημεία χα) τέρατα εν ^ίγνπτφ εν
Φαραφ χα) εν πασιν τοις παισ)ν αντον χαι
εν ηαντ) τφ λαφ της γνς αντον ^ ότι εγνως
οτι νπερηφάιησαν επ αντονς' χαΐ εποίηαας
σεαντφ όνομα ως η ήμερα αυτή. '* Κα) την
{θάλασσαν ερόηξας ενώπιον αυτών ^ χαϊ παρ•
ι/λέ^οσ«!^ εν μεσφ της θαλάσσης έν "ξηρασία,
χα) τονς καταδιώκοντας αυτούς ερριχρας ξίς
βν&ον ώςει λί&ον εν νδατι σφοδρφ. ^^ΚαΙ έν
στνλω νεφέλης ώδηγησας αντονς ημέρας χαϊ
εν στνλφ πνρός την νύχτα τον φωτίσαι αν-
τοις την οδον έν η πορενσονται έν αντη.
*^ ΚαΙ in) ορός Σινά χατέβης και έλάλησας
προς αντονς έξ ονρανον, χαΐ εδωκας αυ-
τοΐς χρίματα ενϋέα χα) νόμονς αληθείας.
5. CEXf (a. tiikrty.) καί. Β: χϋ()ΐον τον &t6v τιμών
(ημιον eliam EFX). A^* κ. έ'ωί. τη αιών. (Α2Β|) Χ: '
ίΐ'ληγησο)μίν ... {'ψυ)σϋ)μίν. Ö. Α** και τον αρ. !
(Α^ΒΙ). 7. EFX: κ^>ί. FX* έν. CEX: έi^λ. iv Ι
Αβραάμ. 9. Β: η()ί<;. 1(1. Α« : Uoy/.K; {UMnaaX'^h). j
A^CEX* κ. τίυατα (Α2Β|). 1 Ι. Al• (μμίσω. Β: !
κατηόιώΐοντα^. EV\: ίΐς βόθννον. 13. Α^ CX: ίΐ'- '
^ίΓα(*Γ^εαΑ2Β).
^TDip τν^ΓίΓξ^ ϊτ^οηώ h*nin ϊτ^ηπώ
' τ : - : ^ JT • - : τ • <τ : •• ι••
abi3?nnn DD%n'bi< nin^^-rs bna
>- : ' V : j" : η • λτ it -
ο • IT • : VT τ : τ "^ -
τ ^ • τ JT - J V - : τ : j τ -
τ τ : τ : • - τ - •• : • - τ -
-b-31 h^i^'^n h^'^y luis-bD^^ v^i^n
τ : . - - τ V τ <•••-: τ : F ν τ τ
\τ ••. ••• JV - : VT - : •■• τ jv ^:
η ~ r-: |- : • jJ : • ν- ι - ιτ :
τ : - τ *'■• -: • •.•: (Τ JT ; ^
Α• : - J •• ν •• ι : τ : - :
τ JT τ IT τ : - ν : τ ; ι- :
τ : Ι ν τ : ' JT ■'•w τ :
''Οϊΐη'Ήΐ '^•ΤΊδηι '^nbsn ^hnn
-ns bpni i37nTb rnb '^tias^r^nn
'•.• τ - Λ f ~ ί J" Τ v: Τ : • - :
τ IT ' ν - )• / ν τ :
•AT : • : ν -^: ί•τ; ν νν-
i ι - - Τ : - r jf fT-:j- V :
-b^n^i ni?ns3 a'^r^b^ rnk inni' -^
t: t:-: •:ι ] „ . -
r τ : - τ j• : - j- τ : τ τ -:
Di»ns ΏΧά Tib-b^im orr^bs' '^Tm
ii^D3?*«n oh^DSDb n3?p3 ώ*ηι :,η•τπιι
ι : - Γ - •.•••:• τ : Li- Τ τ - : ν -
ν •• : ν : ΛΤ τ - - ντ - Ι t :
D^iüS pc>i-i"03 nbisiDn nDbüin
AT VT•:• 'TT J-: p-
-nN^ anb n\^nb nb^'b ώ^ί "τ^ι^ί^^ϊΐ
VT j• τ : τ : ^ •• ^ - :
'^ro— in b:s?i N^n-^irDb'^ ntäs 'ninnis
- • - <- : IT :,•• JV -: ' vv.; -
' •• • - • AT τ • VV Τ • >•• - ί Τ : - Τ
nb^ί rinini οηώ•• D^^öB^n ohb
ν. 5. V'SD ν. β. 'ρ ηηκ
5. erliaben ifl aber oUeö £ob u. ^reiö. dW.vE:
bcinen ί)ΐηίίφοπ 91.
0. «öoUcö. (iW.vE:$Diii)iflf«, Sc^oöa, i^uaiicin.
vE: belebft bicfeö VlUeö. dW: erljäüfl oUeö riejcg. B:
9fci)cmiö.
(9,6-13.) 227
ßob ©otteö aU @^opfer§, ©ntjaölerS unb ©rrcttcr^.
IX.
Ps.S3,19.Ap.
4,II.Ks.44,ti;
Uli 4, 13;
iR2.8,i7.
6
[Gn. 11,31.
lö,7. IT.ö.
Gn. I5,18ss.
ϋλί,ΐβι. S.Sir.
8
9
fVrac^ert: «Stehet auf, lobet ben ^errn,
euren ®ott, öon (Sirigfeit ju Stxnvjfeit!
unb man lobe ben Üiamcn beinej:
t^errlicl^^fpit, ber er^ö^et ip, mit allem
@eijeu m\l• Sobe!
6 «^err, bu bt(l e8 allein, bu i^afl ge^
madijt ben »i&immei unb aller «i^inimcl
«§immel mit allem i^jrem «^eer, bie Srbe
unb aUeö, waö barauf ift, bie 9)?eere
unb alles, η^αβ barinnen ijl; t)u ηιαφ|1
alleö lebendig, unD baö ^immUfφe «^eer
7 betet biφ an. * 3)u bift ber ^err ®oit,
ber bu Qlbram enväl)iei ^ajl unb ii)n
üon Ur in ßl^ilbäa auggefü^rt unb
8 ^lbral?am genannt, *unb fein ^er§
treu üor bir gefunden, unb einen S3unt)
mit ibm gemαφt, feinem (Samen §u ge=
ben baö Sanb ber (Sananiter, «^^et^iter,
^moriter, $^ereftter, Sebufüer unb ®ir=
gofiter; unb Ijajt bein Sort gehalten,
benn bu bifl gereφt.
9 Unb bu ^afi angcfe^en ba§ ßlenb un*
ferer Q3äter in (Sg^pten, unb ibr ©freien
10 eri}öret am (Scbilfmeer, *uub 3^ίφ^" nnb
SGöunber geti}an an ^()arao unb allen fei»
nen jlned^tin unD an aUem 33olf feineä
Sanbeä, benn tu erfannteft, bag fie ftol^
iinoer fte tt?aren; unb Ijafi bir einen 0ία*
l men gemαφt, n?ie eö T^eute ge^et. *Unb
^aft baö 3)ieer üor i^nen jerriffen, bag fle
mitten im 2)?eer trocfen burφi;in gingen,
unb i^re 33erfoIger in bie ^iefe ücra>orfen,
12tt>ie ©teine in mäφtigen Söaffern; *unb
fie gefül)ret beS 5!ageö in einer QBolfen*
faule unb be§ -0]αφtδ in einer f^euer*
faule, l^nen ju leuφten auf bem ^ege,
13 ben fie jogen. *UnD bift ijerabgcfliegen
auf ten 8erg <3inai unD ^aft mit iljnen
öom «^immel geredet, unb gegeben ein
rtja^r^aftigeö 3ϊeφt unb ein reφteδ ®efe^,
10. U.L: t^nen einen 9lamen.
13.U.L:toai)ri)aft(A.A:toal)v^afte«)gie^t.
ni). jte a^lefammt im Scben. A: Qihü S. allem riefem.
ß.dW.vE: b.ig .p. be^ ^immclg.
7. B: Ur (A: bem §cuer) bei (S^albäer.
8. B: biftanbig. B.vE: beine 2βονί\ dW.A:
erfüllt. B: beftäiigt.
10. B.A: ftclj^ geljanbelt. dW: gefrcüelr. vE: 13. iljnen flc«. ein gra&ed 9i. u. c. »al^rijaftiflcft
übermüti^igtoaren. dW:crwarbtlbir...juiener3cit? ®. B: rici)iige Sleφte u. \r>ai)to. ©ef.^c. A: baö @.
11. mäd)ti9e aBaffer. B: gefpaltet. vE:fpaUetefl. ber SGBa^r^eit.
15*
Serebia, Odaja, Sebnia, Pliailialiia:
Surgile, benudicile Dcuiiino \)vo ve-
slro ab aeterno iisqiie in aelernuin!
et beiiedicanl noniini gbiriae luae
excelso in omni benediciione et
laude. !
Tu ipse, Doniine, solus, lu fe-
i4*?"ih αΓι^ιΛ''*^^' coeluni el coelnm coelorum et
omneni exeroilum eoruni, leirani et
uuivcrsa quae in ea sunt, niaria el
omnia quae in eis sunt; el lu
viviiicas oninia baer, el exercilus
pifu$i«.* <^oeli le adoral. * Tu ipse, Doniine
Dens, qui elegisli Abrani el eduxisli
eum do igne Cbaldaeorum el po•
suisti nomen ejus Abraliam; * el
invenisü cor ejus fidele coram le,
et percussisli cum eo foedus ut
dares ei lerram Cbananaei. Heibaei
el Amorrbaei el Pherezaei el Jebu•
saei el Gergesaei, ul dares semini
ejus. Et implesti verba lua, quon-
iam juslus es.
El vidisli afflirlionem patruni no•
slrorum in Aegyplo, clamoremque
Ex.14,10; coruni audisll super niare rul)rum,
* el dedisli signa alque porlenla in 10
Pbaraone et in universis servis ejus
el in omni popnio terrae iliius, co-
gnovisli enim, quia süperbe egcranl
2Sm.7,23.Ee.co"t''^ eos ; Gl fecisli libi nomen,
'■^''lvio;"sicul el in liac die. * El mare di- 1 1
^""'η,'ι»"' visisli anle eos, el transierunl per
medium maris in sicco; perseculores
aulem eoruni projeeisli in |)roi'un•
dum, quasi japidem in aquas vabdas.
^*'|ö?8.'^*• * El in columna nuliis duclor eorum 12
fuisli per diem, et in columna ignis
per noclem, ul apparerel eis via,
per quam ingrediebanlur. *Ad nion- 13
lern quoque Sinai descendisti el lo-
Ex.2o,t. ßyius ßj. (.y,^, ejj ^jg coelo, el dedisli
eis judicia recla el legem verilaiis,
Ex.3,?.
r,:-!(s.
Kx. 18,11.
Ex.lfl.tS.
5. ΑΙ.: nostro. 8. Al.f (p. Helhaei) Hevaei.
dW: jcrtbeilteji. A:geii)ci(et. B.dW.vE.Arouf bem
(im) irccfenen. dW: bie ihnen nadjjai^tcn. dW.vE:
irarfeft bu in bic ((^luti^eu). B: tjingetrorfcn. dVV.
vE.A: toie einen (Stein.
12. dW: χ>ι\νά) bie 51ß. vE: i;u erieud^tcn ben
228 (9,14-22.)
niehemias.
IX.
JPopuli poenitentia foederisque instauratio•
τζροςτάγματα καΐ έ^χολας ayn&aq' ^^ΚαΙ ro
ϋά^βατόν aov το αγιον η'νωριαας αντοϊς^ έν•
τολά<; κα« προςτάγματα aal νόμον ενετείλω
αντοϊς εν χειρί Μωνση τον δονλον σου.
^^ ΚαΙ αρτον εξ ουρανού εδωκας αυτοϊς εις
σιτοδείαν αυτών ^ χαΐ νδωρ έκ πέτρας έξη-
veynac αντοΐς εις δίψαν αυτών. Kai είπας
αντοΐς ειςελ&εΐν κληρονομησαι την γψ εις ην
έξί'τεινας την χεΐρά σον δούναι αντοΐς.
*" Και αυτοί και οι πατέρες ημών νηερη-
φανενσαντο καΐ εσκληρνναν τον τράχηλον αυ-
τών, καΐ ονκ ηχονααν των εντολών σον.
*^ Και ανένενσαν τον είςααονσαι, και ονκ
εμνησ&ησαν τών ϋ αν μασιών σον ων εποίησας
μετ αντών καϊ εσκληρνναν τον τράχηλον
έαντών, καϊ έδωκαν άρχην έηιστρε^ραι εις
δονλείαν αυτών εν Λίγύπτφ. Και συ ϋ-εος
ελεήμων καΐ οίκτίρμων, μακρό&νμος καϊ πο-
λνελεος, καΐ ονκ εγχατελιπες αυτούς. ^^"Ετι
δε καϊ εποίησαν εαντοϊς μόσχον χωνεντον και
είπαν Οντοι οι ϋεοϊ οι έξαγαγόντες ημάς έζ
^ίγνπτον. Καϊ εποίησαν παροργισμονς με'
γάλονς. *^ ΚαΙ σν εν οικτιρμοΐς σον τοις
μεγάλοις ονκ εγκατέλιπες αντονς εν τι] ερημφ.
Τον στυλον της νεφέλης ονκ έξέκλινας απ
αυτών ημέρας όΟηγησαι αντονς εν τΐβ οδφ,
και τον ατνλον τον πνρος την νύκτα φωτίζειν
αντοΐς την oÖov εν y πορενσονται εν αντη.
20 ΚαΙ 70 πνενμά σου το aya&ov έδωκας
συτετίσαι αντονς' καϊ το μάννα σον ονκ
άφνστέρησας άπο στόματος αυτών, καΐ ύδωρ
εδωκας αύτοϊς εν τφ δίιρει αυτών. 21 /(„}
τεσσαρακοντα ετη διέ&ρε-φας αντονς εν τη
ερημφ, ονχ υστέρησαν ιμάτια αντών ονκ
έπαλαιώ&ησαν καϊ υποδήματα αντών ον διε^-
ράγηααν. '^'^Kai έδωκας αυτοΐς βασιλείας, και
14.B*T5(ACi'iEFXt).
Γοώ-ηίίΐ lü^niO nis^i) ü-^i^nu
τ τ : • VT τ <- τ • - τ • ν ν :
^T τ : • ν.• τ τ )■■ --J•.• • • -
rnsrrni^ nüinb i^inb ohb ίώχπι
J ν τ τ ν ν JV τ τ ν τ ν J -
: Dnb nnb ητ-ηί^ n^^toD-Ίώ^ί
' iv : • V \. : π j i τ : τ
J V : : • < : IT ' .i ~ : • J -: ιτ : -
Dfensi-n^i ϊ]ώρ^ι nk'ü^- n^tor ιώί«^
τ : τ ν ΐί — ν τ • τ j- τ jv -:
:DrQTr Nbi ncnrn^i η^δίί-'πηϊί
jT : — : J : ••• v.• - r • /- - ) ν iv
ϊΐΊ^3ίί*ι nbsr) b^3? bnb wr-^3 tiii t»
: j - τ •• - "^ vj•• VT <: τ I• I -
ο'^Ί^ΏΏ tib^'n Ίώ^ ?I^nb^^ ητ
> j•: -'. r ι τ - : ι : ν τ ιν -: ι —
j - V AT : • - VT : --: j • - ιτ
Dinnanb b^oi^a on^br^ nb-iib p3?n
jT : - : τ : <•.• •• -: ι•• τ ι τ τ •.•
τ : - : <•• τ - ν : ? ν ν - :
-iiDb*^ Ίώί^ 'πη^n-n^ί1 ohb ^^^^nb
:(•• y: -: 1 ν VI• - ^ ν : ν τ J• τ :
AT • : - : τ ν- τ τ - J -: ι : rT
t )- j ' -j- ... • • τ : j- τ I / : -
VT τ ι• τ : - : ίτ τ : "^ w τ
'^Ίοπ ^^b •ηΞΐη!Ώ2 onbsbs
Α•• τ J ^ ντ : • - η : - •. '
^ίb DiT^bDi^i ^b^ ^ίb brr^nribb
^^ vv •• : - : '^ 7 j V •• I : -
D'^iDüri nfebnn onb inn^ np2n22
• τ ~:i- τ : - <v τ I •• • - I 1" τ
V. 17. 1 ^nni
13. B.dW.vE: ©o^un^cn u. ®eb. (A: (Sercmc-
15. B: fftTO()oWav(EFX: σιτοδοσίαν) ... y. ίφ ην. \ \mx\ u, q. @ebote!)
17. EFX (pro A*fT ai'Twf) iv αντοΐς. Β: τ^ά;^. 14. dVV: 9iui)eta9. Β: ju etfennen cjegeBeti.
aj;ro;r . σ„ ο^^ίος. EFXf (ρ. &t6q) άφιων άμα^- 15. Β: für iftrcn^ ^uiujcr ... i|crau«aebvaci)t für
''^"lo Aw"'^""*'^^'"®"^"^^•^■ ^^"" ^"^^• dW.vE: liefje)! i^nen fliegen. vE: bei
in Vi Λ^*"^ '^" '^i "^'"^^ '^(P'"® /*fyaA.) /τολλοΓς. ' i^icm ^. B: tüc^tüegcn bu b. ^. aufgehoben.
91 Air "^"^^• ^^• l^-<iW.vE.A: fie (unb) u. Φ. dW.vE: über^
Zl. Α C: τίσσί(Λ EX: «;^ νστέρησίν. Β: αχ νστί- mütbig. Β. Α: fiaiibcltcn (übattt.). B.vE.A: U. Situ
(ΐησας αντοις ediv Ιμ, ... (pro ί'ΤΐοΟημ.) πόΟίς. parietal ii^reu 0Uffen.
^te^emia*
(9,14 22.) 229
ßoB ®ottc§ aU © efc^geBct^. ®ct fSdtet §ol§ftarrigf cit u. (Btttt^ SSetöcBunö, IX.
14 unb gute ©cbote unb ©ittenj *uttb beU
nen heiligen (BMatij i^nen funb get^an,
unb ©ebotc, bitten unb ©efcfee i^nen ge*
15 boten buri^ beinen ^ned)t aÄofej *unD
i^ncn 33rot »om «^immel gegeben, Da fle
hungerte, unb SBaffer αηδ bem Reifen
laffcn ge^en, ba |ie bürdete} unb i^nen
gerebet, fie fottten hinein ge^en unb δαβ
Sanb einnehmen, barüber bu beine ^anb
^obejl, i^nen ju geben.
16 Qiber unfere 93ater n^urben ftolj unb
:^alÖjlarng, ba§ fie beinen ©eboten nίφt
17ge^orφten. *Unb n?eigerten ίΐφ ju ^b*=
ren, unb gebαφten αηφ niφt an beine
Sunber, bie bu an i^nen tbatefl} fon-
bern fie njurben ^alojlarrlg unD warfen
ein »^au^t auf, bag fle Ρφ n?enbcten ju
i^rer i)ien|ibarfeit In i^rer UngebulD.
^ber bu, mein ®ott, Dergabfi, unb ttJareji
gnäiig, barm^erjig, gebulbig unb öon
großer Q3arm^erjigfeit unb üeriiegefl fte
t8niφt. *Unb ob fie η?ο^ί ein gegoffeneö
Äalb ηιαφίεη unb f:^3rαφen: Φαδ iji
bein ®ott, ber bίφ αηδ Sg^^stenlanb ge*
führet i)aV. unb ti^aten grofe Säjterun*
19 gen 5 *ηοφ öerliefeji bu fie ηίφί in
ber 5Cßüfle, ηαφ beiner großen 33arm*
^crjigfeit, unb bie SCßoIfenfäuie tüiφ
ηίφί üon i^nen beS 3^ageg, fie ju führen
auf bcm $ßege, ηοφ bie ^euerfäute beg
0ίαφΐδ, i^nen ju ίeuφten auf bem 2Bege,
20ben fie gogen. *Unb bu gabfl ii)nen bei*
nen guten ®eifl, fie ju unternjeifenj unb
bein 9)ϊαη rt>anbtefl bu ηΐφί öon i^rem
3Jiunbe, unb gabfl i^jnen 2ßaffer, ba fie
21 bürfiete. *S3ierjig Satire öerforgtefi bu
fle in ber 3Büfle, baf iljnen niφt§ man=
gelte; i^re Kleiber üeralteten niφt, unb
22 i^re ^ü§e JerfφnJoUcn niφt. *Unb
gabfl i^nen ^5uigreΐφe unb 33öifer, unb
15. A.A: c3 t^nen ju geben.
19. A.A: benno^üeri.
i)t.4,8. ceremonias et praecepta bona.
*2(f J^ä^n"• * Et sabbalum sanciificaUim luum 14
oslendisti eis, et mandala et cere-
monias et legem praecepisli eis
Ex.16,4.14. i" manu Moysi servi tui. *Panem 15
'''•i«;5i;^'Pquoque de coelo dedisli eis in fanie
Ex.17,6. eorum, et aquam de peira eduxisli
eis silienlibus. Et dixisii eis ut iii-
Nm.i3,iisg. grederenlur et possiderent terram,
super quam levasti manum tuara ut
tradcres eis.
Ipsi vero et patres noslri su- 16
Ei^.ef,!ojer. P^rbe egerunt et induraverunt cer*
7,2β.(7,23. yjpgg suas, et non audierunt man-
data tua. * Et noluerunt audire, 17
p«.to6,7. g(_ j^Qjj gyjjj recordali mirabiliiim
luorum quae feceras eis; et indura-
verunt cervices suas et dederunt
Nm.n,4. Caput, ut converterenlur ad serviiu•
tem suam, quasi per conlenlionem.
Ex.34,6. '^^ autem, Deus propitius, Clemens
et misericors, longanimis et mullae
miserationis, non dereliquisti eos,
*et quidem cum fecissent sibi vilu- 18
E».32,4. jjjjj^ conflatiiem et dixissenl: Iste est
Deus tuus, qui eduxit te de Aegypto!
Fecerunlque blasphemias magnas.
* Tu autem. in misericordiis tuis 19
multis non dimisisti eos in deserto.
T.i2.ico.io,(^Qlmj^jjj^ nubis non recessit ab eis
per diera, ut duceret eos in viam,
et columna ignis per noctem, ut
oslenderet eis iter, per quod ingre-
a.i.liÄiti.^^rentur. *Et spirilum tuum bo- 20
(p.. 143,10. J^y^^ dedisti qui doceret eos; et
''•^•'^ manna tuum non prohibuisti ab ore
eorum, et aquam dedisti eis in siti.
°*2^',57*' * Quadraginta annis pavisli eos in 21
deserto, nihilque eis defuil; vesli-
menta eorum non inveleraverunt, et
pedes eorum non sunt atlrili. *Et22
dedisti eis regna et populos, et
17. fte tt>{eberfel)reten ... ®u abct biftein ®. ber
Sergcbutifl, gnäMg ... ^ulb. B.dW: μΐ ge^ord^en.
vE.A: tDüflten ηίφί ^ören. B: f^tcn c. ^. an in ii)rer
©iberfpenflinfeit, ba§ ... dW: f. |ιφ e. Oberhaupt,
um julücf ^ufe()rcn in i^re Äned)tfc^aft, bei i^r. 5ß.
B: ein @. üon vieler Φ. B.dVV.vE: tan^mütl^ig ...
®üte.
18, B.A: begingen. vE: trieben. dWtgr.Sc^ma?
i)ung übten.
19. bennod) t)crl. (Φ. 12).
20. für ifjren (Dürft. B.vE: öerftänbici ju mad)en.
dWt 5U ibrer Unieitr>eifung. B.vE: entjogefi bu n.
(von) ibrcm ΦΙ. dW: oerfagteß. A: nahm-ft.
21. B: unteclnciteft. vE: erbieltefl. B: fte feinen
anangel Ratten. dVV.vE: litten f. (an ηίφίδ) 2«.
B.dW.vE: fφwoίίen n. (on).
230 (9,23-28.)
IX. ~
IVehemias.
JPopuli poenitentia foederisque instauraiio.
Xtxoui; δίί^μ^ρίοπς αντοϊς' acd εκληρονό-
μησαν την γην Σ^ων ßaciXtaii; Έσαβων καΐ
την γην "Ώγ βαύιλ^ως τον Βαόάν. ^^ ΚαΙ
τον^ νίου^ ηντών έηληΟννας ώ^ τους άατί-
ρ«ς τον ονρηνον, χαΐ &ςηγαγ8ς αντους εις
την γην ην (Ιπας τοϊ•^ πατράσιν αντών,
2*κ«ι ίκληρονόμησαν αντήν. Και ^ξήριχρας
ενώπιον αντών τους κατοοιονντας την γην
των Χαναναίων, καΐ εδωχας αντονς εις τάς
χεΐ'ροίς αντών, καΐ τους βασιλείς αντών κσ)
τονς λαονς της γης, τιοιήααι αντοΐς ως άρε-
στον ενώπιον αντών. 25 }ζ^^\ ^ιατεΧάβοσαν
πόλεις υψηλής, καΐ εκληρονόμησαν οικίας
πλήρεις πάντων αγαθών, λάκκους λελατομη-
μένους, αμπελώνας κα\ ελαιώνας κα\ παν
'ξΰλον βρώσιμον είς πλη&ος. Και εφάγοσαν,
καΐ ειεπλησ&ησαν και έλιπάν&ησαν καΐ εν-
ετρνψησαν, έν άγα&ωβννγι σου ττ} μεγάλη.
^^ ΚαΙ ^λλ«|«ΐ' καϊ άπέατησαν άπο σου,
κα\ έρριψαν τον νόμον σον οπίσω σώματος
αντών, καϊ τονς προφητας σον άπεκτειναν,
οϊ διεμαρτνροϋντο έν αντοΐς έπιστρέψαι αυ-
τούς προς σε' καϊ εποίησαν παροργισμονς
μεγάλους. ^7 /^^^ εδωκας αύτονς έν χειρί
ϋλιβόντων αντονς, κα\ ε&λιψαν αντονς. Και
άνεβοησαν προς σε έν καιρφ &λίψεως αντών
καϊ συ εξ ονρανον ηκονσας, και έν οίκτιρμοΐς
σον τοις μεγάλοις εδωκας αντοις σωτηρίας,
καΐ εσωσας αντονς εκ χειρός &λιβ6ντοον αν-
' Oft f- \ ' ' f 1 ,
τονς. ^° Και ως ανεπαυσαντο , επέστρεψαν
ποιησαι το πονηρον ενώπιον σον καΐ εγκατ-
έλιπες αντονς εις χείρας έχ{>ρών αντών, καϊ
κατηρξαν εν αντοΐς. ΚαΙ πάλιν άνεβοησαν
προς σε' καΐ συ έξ ονρανοΰ είςηκονσας καΐ
εόρναω αύτονς έν οίκτιρμοΐς σον πoλλoΐςf
22. Β: λ. ίμίρισας. Αϊ* (pr.) την (ASBf). EFX:
της Βασ. 23. FXf (in f.) τ« ης^λΟΰν /.αϊ γ.λ-η^ονο-
μησαι. 24. FX (ΐπίΐ.): Και ίΙ^ηλΟον νΙοι (s.ot νΙοΙ)
αι•τΐιΐν χαΐ έχλη^)ονόμησαν την γην. 25. FX: κατ-
(λαβοντο η. νφ. (s. ό;/ΐ'(;«ς•) και γην niuva. Β:
έτ^Jvqησav. 26. Β: duua{JTi'n)avTO (EX: -ιί^οντο).
27. Bf (ρ. 3(j.) σβ. A2ß: αωτηι^ας (-/^^/ας Α^ΟΧ,-
ΕΧ: αωτηί^ίαν).
f vjv v^ : r - AT •• : '.•• : : —
JV •• : ' η τ - ί ν IV j 1 ν VI•
□N^3m ϋ^Ώήη "^DDba η^3ΊΠ
•• • : - •Ατ τ - Γ : ι : τ • : •
DH^nziwVb ηΊ-οϊ^-Ίώχ vnkn-!:?^
νν •• ι -: r τ : /- τ •.• -: Γ •.• τ τ
ϊΐώΊ-'ϊ'ΐ h'':i2n ^ιχη^Ί :rü:-ib i<i2b24
j:i*- •τ- *τ- ν η τ β ι
<•• : ι ν ν •- : • - ; ^ — Ι ν τ τ
ν : AT τ ; ^ ν : • - • -tj- : - F •.• τ τ
j -: r ' ••• τ τ j•• : - •.• : •.• •• : -
: j• τ : : •- ιτ : • vv τ
-ü'^sb^ D^nn ώΊ-'»ι nroüi nrnsn
J• I
i r- τ •• : jT τ- : Γ
Ώ^ΏΊ^ Ώ^η^:ιη ninin nid-ps
$♦ τ : • -: '^ τ
ibnjii'''! nnb b-^^Ώ ν^'ΐ α^τιηι
ηηϊ'ιοΒ ϊΐ:π3?η*Ί ^D-^riui*'-! ?ι^3ώ»ι
:bin:^n
ι τ -
-n^ί 5iibü5»i Tis '^Ηιΐ2^^ ν^Ώ^^ 26
... ^ . .^- J γ . . ._ . —
/ JV • : ν : τ - J••-; |- / : ιτ
JT • • -: ι•* vT r " γ -: τ τ
brni : npii^ ni^Li^D '^ά:?^^ ri^"^^ 27
•• : • - Ί : ν τ IV -η — ' av ••
bni2 Γ2?ηϊΐ onb ^"is*»"! ahns Τ3
τ r IT <•• : Λ"•' τ ν τ - ν •• π j- :
3?rten π'^Ώώ-ο hnxn η^b^ί ^prs*^
τ : • • j- Γ ' τ - : Τ •.• •• ij -: : •
D^i?^tüi^ bnb inn a^^ain ■π'^ώπί:):)
ι VT»-:"• • - IT ' JV -: r :
VT - j : ,v '»IT )- • V * . ' •
•• : - r - \ AV τ : ν- / - : r t
b^üini aha ^πί^ί bn'^n'^s rs
τ - VT j : • - V •• : I ^ <- :
7- : • • s" τ • τ - ί / Ι τ : •-
:α^η^ nizin Ti^rrnns ob-^sm
Γ • ν - / νν -; r • r• • - ί
"ί^
V. 26. 27. ρ Τ2 yap
22. Β: »ert^cilteH fie bi« απ baö 5Ieuf rfle. vE: in
bie ■^iJinfel ! d W•. ηαφ allen (Seiten f>in.
23. B.dVV.vE.A: be-3 ^immelit. B: jugcfagt.
dW: iieii)eitjen. vE.A: von ρ m ... iicfagt.
24. dW: bcugtefi. dW.vE: ©cfailcn. B: moi)h
gefallen.
2"). dW: eroberten. vK: naijmen. B: (Fiflernen.
vE: 2ßafTergrubcn. (A: (^[\t. tie ?lnbro gegraben.)
dW: eßbare ^Bäumel vE: Sru^tbaiime. A: »iele
^^cl^cttüa«
(9,23—28.) 231
^e^ fSolfe^ @tege u. @itter. Sßiebet^oltet Unge^orfant; fBebrangnif u. ^Rettung. IX.
t^eiltcjl jie i)U' unb ba^er, ba^ fle ein»
nahmen baö Sanb ^έι^οηδ, be^ Jtbnigö
ju ^cSbon, unD bal Sanü Dgö, beö Jtö*
23nl9ö in ^afan. *Unb «erme^rteft ii?re
Äinber n?ie bie Sterne am ^immel,
unt) bra^tcfl fle in bö6 Ji^anb, baö tu
ii)rcn ^^äteru gerebet ^attep, ba^ ftc ein*
24 jiet)en unb e0 einnehmen foflten. * Unb
bie v^inccr jogen hinein unü nahmen
baÄ ÜJanb ein. UnD du bemüt^igteft «or
itjnen bie ßintroftner beS J^anbeö, bie
Sananiter, unb gabjl fle in i^re «i^änbe,
unD i^re Könige unb SSölfer im Sanbe,
baj? fle mit i^nen traten παφ il)rem
25 SBidcn. * Unb fle geiuannen fefie ^taDte
uuD ein fetteä SanD, unb nahmen «§äu*
fer ein, voU aUerlei ©üter, aufgehauene
33runnen, Ußelnberge; Delgärkn, unb
^äume, ba\)on man iffet, bie SWenge.
Unb α Jen, unb mürben fatt unb fett,
unb lebten in ^odufl, butφ beine groje
©Ute.
26 QlSer fle ftturben unge^orfam unb
njiberflrebten bir, unb njarfen beine ®e*
fe^e hinter [Ιφ jurütf, unb ern?ürgten
beine ^rop^eten, bie fle bezeugten, lia^
fle fotlten ίΐφ ju bir befe^renj unb
27 traten grofe Sä^brungen. *$£)arum
gabfl bu fle in bie Ǥanb i^rer feinte,
bie fle ängfieten. Unb ^m Qdt iijxtx
Qingft fφrieen fle §u bir: unb bu er*
^brtefl fle vom »§immei, unb burφ
beine gro§e 33arm^erjigfeit gabfl bu
i^nen «^eilanbe, bie ii)nen i)alfen aug
28 it;rer ^finDe «§anb. * $ßenn fle aber
jur äiuije famen, »erfe^rten fle ίίφ übel
ju t^un i)or bir: fo »eriicgefl bu fle
in i^rer ^einbe «§anb, ba§ fie über fle
^errfφten. ^o befe^^rtcn fie Ρφ bann
unD fφricen §u bir: unb bu er^5rtefl
fle ^om «Fimmel unD errettetef^ fie ηαφ
Deiner großen ^armi^erjigfeit »ielmol,
23. Ü.L: unb einnei)men.
24. Ü.L: mit i^nen t^tcn.
parlitus es eis sorles: el posse<lrrant
^""'35'*'" lerram Schon el lerrani regis ilese-
bon et lerram Og regis Basan. *El23
Gn. 15,5.8V, muiii|ilicasli filios eorum sicul Stellas
IT jer.;j3,«z.j,Qglj^ el adcluxistl eos ad lerram, de
qua dixeras palrihus eorum υΐ ingre-
derenlur et possiderenl. *Et vene- 24
Nm.>4,3ist. j.,j,^ jjijj ^.^ possederunl lerram. El
Immiliasli coram eis l)al)italores ter-
rae Chananaeos, el dcdisli eos in
manu eorum, el reges eorum et po-
pulos terrae, ut facerenl eis sicut
placebal Ulis. * Ceperuiit ilaque 25
Dt.fMios.s.-s.ui^^^es munitas et humum pini>uem,
'-''*'• et possederunl domos plenas cunolis
honis, cislernas ab ahis l'ahricalas,
vineas el ohvela el ligna pomilera
mulla. Et comederunl, et salurati
sunt et impinguali sunt, et abun-
daverunt dehciis, in bonilate lua
magna.
Provocaverunl aulem le ad ira• 26
Dt.28,viT.iRg.cun(ham el recesserunt a le, et
VÄsff'i.' projecerunt legem luam posl terga
sua, el prophetas luos occiderunt,
"■^^* qui conleslabanlur eos ul reverteren-
tur ad le; fecerunlque blasphomias
Jud.2,t4. grandes. *El dedisli eos in manu 27
hostium suorum. el afflixerunt eos.
Et in tempore iribulalionis suae
clamavcrunl ad le: et lu de coelo
audisli el seeundum miseraiiones
juji.3,9.i5.2,tuas mullas dcdisli eis saivaiores,
lö.aRic.n 5. q^jj saivarent eos de manu hoslium
suorum. * Cumque requievissenl, 28
tBg.13,33. ppversi sunt ul facerenl maium in
conspeclu luo: el derehqiiisli eos
in manu inimicorum suorum, el
ly.26,17. possederunl eos. Conversique sunt
p..ev,i7. gj clamaverunt ad le: lu aulem de
coeio exaudisli el bberasli eos in n)i•
sericoidiis tuis, mullis lemponbus.
fruφtbαre33. dW: liefen ei ^ά) tro^t fein, vß: $ίύ dW.vE: fieberran^tcn ... ©ibraniini§. A: J^vübfal.
fle nun ... tüo^l lebten. B.dW: l^övteft υ. ^. (l^erab). dW.vE: 9ieiicr, Die jie
26. bein (l9efe^ I). ihren 9tit(fcn ... Säfterung. B: (cr)rett ten.
toiberfvenftii^ u. abtrunnii] t>on bir. dW.vE: u. cm? 28. B.dW.vE.A: ΐίί. batten. B: fe^rtcn fieirieber
Porten |ΐφ gegen ^ίφ. Β: "unter ibnen zeugten? dW: um 93ofci ju t^. dW: traten f. w. ö. >E: ivaö böfe
fie warn ten. vE.A: ermai)ntcn (*ΰ. 1>). toar. dW.\E.A: überlief eft fie ber S^. B.\E: ju
i7. B: SßiiD er» artigen. dW: oranger, baf fle ... »ieten (dW: uαfφiet'enen) Seiten.
232 (9,29-36.)
lirehemias.
IX.
JPopuli poenttentia foederisque instauratio.
^^ και ίπΒμηρτνρω αντοΐς miazQtxpai αντονς
εις τον νόμον σον. Κ αϊ ουκ ηκονσαν, αλλ' έν
ταΐ; ivtoXuiQ σον και τοις κρίμασΙν σου ημάρ-
τοσαν, α ίζοιησας αντα άν&ρωπος ζησεται έν
αντοΐς' και έδωκαν νώτον άπειί^ονντα και
τράχηλον έαντών εσκλήρνναν, και ονκ ηκον'
σαν. ^^ Και ηλκνσας έτι αντονς ετη πολλά,
και επεμαρτνρω αντοΐς εν πνενματί σον έν
χειρί προφητών σον κα) ονκ ένοοτίσαντο. Και
εδωκας αντονς εν χειρϊ λαών της γης. ^* Και
αν έν οικτιρμοΐς σον τοΐς πολλοίς ονκ έποίη-
σας αντονς σνντελειαν κα\ ονκ εγκατέλιπες
αντονς' οτι ισχνρος εϊ και ελεήμων και
οίκτίρμων.
32 Κα) ννν ό &εος ημών ο ισχυρός, 6
μέγας, 6 κραταιός καΐ 6 φοβερός, φνλάσσων
την δίο&ηκην και το ελεός σον, μη όλιγω-
ϋήτω πώπιόν σον πάς 6 μόχ&ος ος ενρεν
ημάς και τονς βασιλείς ημών και τονς άρχον-
τας ημών και τονς ιερείς ημών και τονς
προφητας ημών κ«ι τονς πατέρας ημών καΐ
έν παντί τφ λαφ σον άπο ημερών βασιλέων
Αβσονρ κα\ εως της ημέρας ταύτης. 33 /^^^
σν δίκαιος εΐ έπι πασιν τοΐς ερχομένοις έφ
ήμΰς' ότι άλη&ειαν έποίησας, και ημεΐς έξ•
ημαρτομεν. ^'^ Και οι βασιλείς ημών και οι
άρχοντες ημών και οι ιερείς ημών και οι
πατέρες ημών ονκ εποίησαν τον νόμον σον.,
και ον ηροςέσχον τών εντολών σον και τα
μαρτύρια σον α διεμαρτνρω αντοΐς. 35 /j^^^
αντοι έν βασιλεία σον και έν άγα&ωσυνη σον
τη πηλλΐ] η έδωκας αντοΐς και έν τη γη τη
πλατείηι y,al λιπαρή, η εδωκας ενώπιον αντών,
ονκ έδονλενσάν σοι, x«t ονκ άπέστρεψαν
απο ^ττιτηδενματων αντών τών πονηρών.
^^Ίδον Ισμεν σήμερον δονλοί' και η γη ην
εδωκας τοΐς πατράσιν ημών φαγεΐν τον
29. FXf (a. επίμαρτ.) εν y.aiqolc ... (pro Και «κ)
Αντοι dk νπίρηφανίϋσαντο και «κ. Β*τοΓς (CFXrcV
τοΐς). Α** εν αντοΐς (rell.f). Β: τράχ. αντών.
30. Β: ιϊλκνσας.
31. Bf (a. σνντίλ.) ης.
32. AIFX* (quint.) ό (Α2Β|). Bf (ρ. 6ια&.) αα
(ΑΕΧ*). FX: βααύίο)ςΆσσ.
33. Β*ίΓ(Γ€ΐΙ.|).
34. EFX: τάς ίντολάς S. ταΓς εντολαΐς.
35. ΑΙ* (lerl.) ττ/ (Α2Β|). Α^ΕΧ: iniarq^-^av
{άτζέστρ. Α2Β). Α^* (ult.) αιτών (A2B-J•).
36. Β: atjftfijov ΐσμιν.
ηήηΐη-^ί^ an^^üinb ans Ι2?ηη9
; ν τ ι ν JT • -: |- ν τ - τ -
r.--:|- ν -: τ : IT ' jv τ : • :
πίΜο i\TO ^iw^n anD n^m αΐίί
•.• ν ι •• τ * : • - Λ'•• τ JT τ : ^7 τ
! < : • - Ι" τ t ι \. Ι: • ;τ : τ :
•ηπϊΐΊΐι D3 Λ^ΤΛ ninn d^düS hn^h^
ii-: ι : ST - τ - - j• τ ν — :
ν - IT ' ?ν -: |- : ι T-: π j- - \r :
•r ΛΤ : — ; J : VT τ ;τ • -: ι
τ IT ν - : ι y -
j • - τ - •• τ •• ^ :'•. JT - :
V -: JT τ : - τ j•• ; V τ : j- : •
^iD'^Dnbbi] ^iD'^'iiüb ^n'^bb^b iiDns:^^
V••-: f : s" τ : •• τ : • : - τ :
TOiiJ-b^bii ^iD-^nbiiibi ^iD^N^nDbi
:»η•τη nvn is? n^^usi« "^Db^ '^^'^^
IV - I - \r - j•• : - ...
-^3 5]3>.^3? wS3n-b3 b^? P^^s nns^i 33
I• Λ•• τ JT - Τ V- » • - JT - :
V : ^ : IT : • : >--:\- τ ν τ jv ν:
Kb ^irnnsn ^iD^^^na ^D'^nb ^iD^Db^
J " -:r j••-: ι -τ -:•• τ :
"bäii ϊβ^ώρη Nbi ηηιιη ^ιώ:?
• Ι: • < : 'Λ*.• τ ι ^ ν. τ
TV • r y: -: 1 ν :j•• ": '•,•:•
nSn ηη^ΐϋπ^ι Dn^b^i ann : ans πι»
TT / : I : τ : - : j•• : iv τ
ηηπΊπ rnsD^i ohb nrD-ntbx
ST τ : IT F V V : VT τ j- τ •.• -:
j (V •• : • τ ^- τ ν -: ντ •• : - :
ΐϋ^^ΊΓί Dn^bbrat) iinia:-i>ibi η^ιη3?
ι• τ IT χ.'.• " : - Γ • τ ι : ' ^ f -i
vnxm D'^ins? üvn ^^2^ nan 36
I V τ τ : VT-: ν - :>--: ν •
-: r τ j- τ
V. 32. p'iDSJ δ<"33
29. toirb er baburd) leben. Btjeugtcjl unter il^nen,
ba§ bu ftc ... möd^lcjl (33. 26). dW.vE: um fie jus
rücf^iifüf)rcn ... (93. 16). dW: reirer bcine 91. treibe
ber Tl. ti)nn foil, bap er bαburφ IcBc. B: jogen bte
(Schulter j^urücf. vE: ηιαφίεη toifcirfpcnftiji i^re ^φ.
dW: fielen bir enti^egcn eine tt)iDerfp. @φ. u. einen
l^artcu Olaifen.
30. öerjoflft. dW; mit i^nen. B: uerj. e« geften
fic. vE: warfl iangmüt^ig. dW.vE: burc^ beine^r.
^c^emia.
(9,29-36.) 233
^ie ^ergeBli^e ^e^eugung butc^ bie ^xup^tttn. ®otted @nabe u, ©ete^ttgfeit. IX•
▼.26.30. *gj conlestalus es eos, ut reverte• 29
Fcnlur ad legem tuam. Ipsi vero
29 * unb lief efl i^nen Bezeugen, bag fle (ίφ
UUi)xm foüten §u beinem ©efe^. Qlber
fle ttjaren jlolj unb ^ο^οτφίοη beinen
©eiioten ηίφί, unb fünbigten απ bcinen
iRtä)Un, tυelφc fo ein a)'ϊenfφ tt;)ut, leBet
er barinnen j unb rcanbten i^re ©φuUern
ttjeg, unb würben ^aUParrig unb ge*
SOl^ort^ten ηίφί. *Unb bu ^^ieitejl öieie
Sa^re über i^nen, unb lief eft i^nen U"
jeugen burφ beinen ®ei|l in beinen ^ro*
:p^eten j aber fie nahmen eg ηίφΐ juD^ren.
3)arum ^afl: bu fle gegeben in bie ^an'i>
31 ber QSölfer in Säubern. * 5lber ηαφ bei*
ner großen SSarm^erjigfeit feajl bu e0
ηίφΐ gar aug mit i^nen gemαφt, ηοφ
fie üeriaffen; bcnn bu bijl ein gnabiger
unb borm^erjiger ®ott.
32 0iun, unfer ©Ott, bu groger ©Ott,
mäφtig unb fφre(füφ, ber bu i)ältjlS3unb
unb 33arm^ergigfeit, αφte niφt gering
aUe bie ü)2ü^e, bie unö getroffen f)at
unb unfere Könige, i^ürfien, ^riefler,
Sprop^eten, 33äter unb bein ganjeS 33olf,
öon ber Qtit an ber ,K5nige ju 5iffur
33 bie auf biefen 2^ag. * Φη bijl gereφt an
aUem, baS bu über unö gebrαφt t^ajij
benn bu ^a^ reφt getrau, tvir aber ftnb
34 gottiog genjefen. * Unb unfere ,^önige,
?5ürflen, ^riejter unb 33äter ^aben niφt
ηαφ beinern ©efe^ getrau, unb niφt 5lφt
gehabt auf beine ©ebote unb 3^"9i^iff^/
35 bie bu i^nen ^aft laffcn jeugen. *Unb
fle ^aben. bir niφt gcbienet in i^rem
Äöntgreiφ unb in beinen großen ©ü*
tern, bie bu i^nen gabfi, unb in bem
weiten unb fetten Sanbe, baö bu i^nen
bargelegt ί)α^, unb ^abcn ftφ niφtbefe^rt
36 üon i^rem böfcn 2Öefen. *@ie^e, wir finb
^^eutigeg 3^ageg jtneφte; unb im üianbe,
baö bu unfern SSätern gegeben ^ajt, ju
29. 30. U.L:(. fie bezeugen.
33. Α,Λ: in ailem.
34. U.L: bu ί|α^ i^nen lajfen 5.
süperbe egcrunt et non audierunt
mandata tua, et in judiciis tuis pec*
J.Tjf.Lcjo.caverunl, quae faciet homo et vivet
'^^ίβϊ.^^ί','Λ.*' in eis; et tlederunt humerum rece-
zach.7,11. denlem, et cervicem suam indurave-
runt nee audierunt. *Et prolra- 30
xisli super eos annos multos, et
^'^^•^^^•^*> contestalus es eos in spirilu tuo per
manum prophetanim tuorum; et non
audierunt. Et tradidisti eos in manu
populorum terrarum. * In miseri-31
^i;|5;iJ;^3'*cordiis autem tuis plurimis non fe-
'"^^- cisti eos in consumptionem nee
dereliquisli eos; quoniam Deus mi-
seralionum et Clemens es tu.
1 5.Dt.7,9.i2. Nunc itaque, Deus nosler magne, 32
Dn.9,4. foriis et terribilis, custodiens pactum
et misericordiam, ne avertas a facie
tua omnem laborem, qui invenit nos,
reges nostros et principes nostros
et sacerdotes nostros et prophelas
nostros et patres nostros et omnem
^^^i?^6?^' populum tuum a diebus regis Assur
Esr.9,i5.Ps.usque in diem hanc. *El tu justus33
^^viii"" es in omnibus, quae venerunt super
nos; quia veritalem fecisti, nos au-
on.9,«.B. tem impie egimus. *Beges nostri, 34
principes nostri, sacerdotes nostri
et patres nostri non fecerunt legem
ζβίά'ϊ". tuam, et non atlenderunt mandata
tua et testimonia tua, quae testifica•
tus es in eis. *Et ipsi in regnis3.^
^ "^i^/'e""' suis et in bonitate tua multa quam
dederas eis, et in terra latissima et
pingui quam tradideras in conspectu
eorum, non servierunt tibi, nee rc-
versi sunt a studiis suis pessimis.
E.r.v*. * ^^^'^j ""^s ipsi hodie servi sumus; et 36
terra, quam dedisti patribus nostris, ut
dW: merften n. barauf. vE:A: ^örten n.
31. vE.A: fie n. (ganj) »ertiigt.
32. dW:bu ©tavfcr u. δυΓφί6ατ6Γ. vE:gr., fl-
u. furc^tb. ®. B: ben 93. u. bie ©üie. dW: ber 93.
u. Siebe bctoa^ret. dW.vE: laß n. g. gelten (fein)
»or bir (ailc) tie SD^ü^fcIiijfeit.
33. in 'H. b. über und gefommen ift. B: benn bu
^. Streue bettiefen. A:2öabrbeit geübt. vE:gefre»eii.
29. S* (tert.) et.
35. Al.f Cp. suis) bonis.
dW: jlnb fc^ulbifl.
34. dVV: bieSßarnungen, ttomtt bu jle gemarnet.
vE: U?erorbnungen, bie bu ibnen gegeben.
35. B: beinern gr.®ut. dW: Äönigtiium«. inber
Suite bcincr ®üter. vE: hd ... beiner gr. ®ute, bie
bu ii^nen ertüiefen. dW: über^-jeben. vE: gegeben.
A: eingeräumt. B.vE: i^ren böfen SBerfen. dW:
$;^aten. A: ii;ren böfcn 9{πfφlάgen.
234 (9,37-10,28.)
IVeliemias.
IX.
JPopuli poenitentia foederisque instauraiio»
καρηον «ύτης nal τα ayaOa αυτής, ίδον
εσμ(ν δούλοι ίττ αντης' ^'και οι καρποί αν-
τΐ^ς ίίολλοί τοις βασιλενοΐν οίς εδοιχας ί'φ'
»]μΰς fv άμαρτίαις ?]μών, και iril τα σα^ματα
ημών Ηξονσιάζονσιν καΐ iv κζηνεσιν ΐιμηιν ως
αρεστό ν αυτοΐς, καΐ εν ϋλίχρει μί-γάλ}] ίομ^,
Xt). Και Η' πασιν τούτοις ημεΐς διατι&ε-
με&α πίστιν και ΐ'ρά(ρομί:ν, και έπισφραγίζον-
σιν πάντες αρχοιτες ήμών^ Αευΐται ημών,
ιερείς ημών.
-^ Καϊ επί των ϋ^ραγιζόντων Νεεμίας
\Αρταααοϋά^ νιος ^AfaXia^ και Σεδεκ'ιας
3 νιος Σαράια, και Άζαρία^ και Ίερμία,
^ Φαΰονρ, ΆμαρΙα^ Μελχεία, ^ΐΑττονς, Σε-
βανί, Μαλούχ, ^Ίράμ, Μεραμω&, AßÖiUy
' /ίανιηλ., Γααννα&ών, Βαρονχ, ^ Μεσονλάμ,
Άβία^ Μιαμείν, ^ Μααζία, Βελγα'ι, Σαμαΐα,
οντοι ιερείς' *" και οι Αενιται Ιησούς νιος
Αζανία, Βαναίον άπο υιών Ήνηδάδ^ Καδμιήλ,
** και οι αδελφοί αυτόν Σεβανία, Ώδονία,
Καλιτάν^ Φελει'α, Άνάν, *2 Μιχά, Ροώβ,
Έσεβίας, *3 Ζακχώρ, Σαραβία, Σεβανία,
*"* ί^δονα, νιοι Βανονναί' *^ άριοντες τον
λαον Φόρος, Φαάχ> Μωάβ, Ήλάμ , Ζαϋ-
ϋονία, νιοι ^^ Bari, Ασγάδ, Βηβαί, ^"Άδα-
νία^ Βαγοεί, Ήδείν, ^^Άτηρ, Έζεκία, ΙΑζονρ,
^^Όδουία, Ήσάμ, Βησε/, '^^Αρίφ, Ι4ναϋώ0,
Νωβαΐ, ' 21 Μαγαφης, Μεσονλάμ, Ήζείρ,
22 Μεσοιζεβηλ, 2>«ίοι;χ, Ίεδδουα, 23 φαλτία,
Άνάν, Αναια, "^^ίίσηε, Α ι ανία ^ Ασονβ,
'^^Αλθ)ης, Φαλαεί, Σωβηκ, ^^^'Ρ&ονμ, Έσα-
βανά, Μαασία, 27 ,^,^ι Αΐα, Αινάν, Ήνάν,
2*^ Μαλονχ, Ήράμ, Βααιά.
3()S. A^CEX* y.ui τά αν. -καοΛο* αντ. πολλοί
(A2Bt).
1. Β* πάντί^ (AC'EXt). C'Xf (bis) χα* (a. Λ. et
2-28. Nomina prr. AI. al.
2. Α>€Χ*>/ί>τασ. (A2Ht). 3. B: ν16ς!/ίραΙα ...
Ί^ρ^μla{l•:VX:ΊfiJfμ;a^). Α. Β: Μ^λχία. 7. Α2Β:
ΓανναΟοιν (Γαανν.Χ^νΧ). 8. U: A/ja/^/v. Κ). Α•Ε
Χ: Ήνα/αί) [HvaOadX'^H). Ι Ι . U.^fßavia ... Φί-
λια. l2.A2BC:>/ffi/9/ac('Ea.A»FX). 14.B:V2J«>
... Bnvnai{Bavi{vat X'iEX; X^ : Bavuaiai). 15. A2
ß2 inlerpg.: ΦαάΘ^, Μωαβ. Β: ZuOnia. 16. A^X:
V τ -: ί > — ; ν • τ ν ? τ : •
*• τ : - τ : - JT τ ι : τ ι•.• τ
ί ϊΐ3Π3χ rhri:s ΠΊ^ηη
n3Ώ^ί o-^nna ^iDnax riif-b:^:::^" Χ.
»•• • : y τ τ ιν - : λ : > :
:n*2Db^ ϊΤ^ηπΗ Ί^ιπώ© :n'^ni'' 4
IT • : - IT ί : ) : - ιτ : : •
ni^o-TD αΊΠ :ri^b^ η^^^ηώ ώ•,:ίπ Vj
isbui-o J "71113 linaa bs*3T : nn^i? Ι
}•; \ ι τ ι τ ' ν : • r• • ιτ ιτ : - ι Ö
τν^Τύχά ^'•^bn nnro :(72»Ώ π^^^ν «
Λτ : - : ν 7 • /τ : "• Γ irr• ^τ ' -:
Ι" • :f- ΐτΓ ι•' )•• : • • τ : --:
iiD^'bp nnin π^^^ηώ οίτ^ΠΝίιι
ντ • ': ντ • ι ST : - : λ*•' "-.\-
\τ\'^Ώχήη ninn ^i^'^/α :ρπ n'^iibsDi2
IT 2 - -: ν : ;τ • 'ιτ τ )τ τ : _
VT JT • ι IT : - : κτ ι •• :• β - ι*
τ J- •" : - λτ t ν τ Γ :
IT •• IT : - ι• •.. ι• τ ν - ;τ •• ^
ντ'• : • >•• t ' Γτ V-: • η • -: Ό
η^'ΊΠ PS2 Dtbn nm'n :ηη•Τ3?^^
ι r τ IT •• ν. τ )τ • > 1-3
:nnn Dbüin ώ:?''©^^ phid γ1γ23?2ι
ι• •• ντ •.. : )τ ' i ~ ιτ •• ν T-:
ρπ n'^tibs :3?ι^'^ pii:s bNST'^uär) ?:
Vt τ ;τ : - : ~ ι- ' ν τ >••;-,••: *0
üinibn ; nmn h'^ddh ruiin ; ϊτ^::? li
ι•• - ι - ντ:--^: ~y ιττ-: Π3
IT •• -: r ^T : - -: / : • ι•• <.τ • " _
iT-:r ν τ Ι > - '«τ \τ τ jt • -:r •^o
V. 20. 'ρ ιη*»3
lAtyaii {ίΑσγ. Α^Β). 17. A*:i^avoa (y/fW/a Α^Β;
>^«r;aEX). Β: Bayot, 'Hdiv. 18. A2ß: 7i()«/a (OJ.
Α•Χ). ΒιΒησΐ. 2\.Β:Μίγηφης,Μ(σϋλλάμ,ΉΙ:ΐί).
22. Α»: 7ί()<)ί;κ (7κ)()«α Α2Β). 25. Α«ΕΧ: >/f)ai
(>//1(.)/;ς Α2Β). Β: Φαλαΐ. 26. Α> EFX: 'Ραί^μ ('Ρί«>
Α2|}). ϋ:"Εσσαβανά. Α^ΚΧ: Μααλσϊα {Μαασία
Α2Β). 27. Β: Ήιάμ. 28. Α^ΕΧ: 'Pia^ (Ί/^α>
Α2Β).
9^cl[)cmta«
(9,37-10,28.) 235
©er feile 25unb« £)ie SScriieölcr, ^rieflec unb ßcötten uttb öom fBolF.
IX.
effen feine δrüφte unb ®üter, fiei^e,
37ϊ>α fint) irir Anette innen; * unD
fein (Sinfommen mc^iet flct? ben ,^ö*
ni^en, bie bu über unä flejc^ct ^aft,
um unferer <3ünben willen, unb fie {;err*
fφen über unfeve üieiber unb Q3ie^ ηαφ
i^rem QBiilen, unl• mv finb in gro§er
Xf). Unb in biefem aUcm mαφen trir
einen feften 8unb unb fφreiben, unb
laffcn eö unfere gürfien, Semiten unb
^riefter verfiegeln.
2 Φϊδ SSerftcglcr aber tt)aten: 0?ei)emia
«^at^irfat^a, ber ©o^n <^αφα\ΐα, unb
SBiöefia, *©eraia, ^Ifaria, Seremja,
5*^aöi)ur, ^iniarja, aTcaldjja, *^attuö,
6 6ebanja, 9}?αί1ηφ, *φαΓΪηι, SKere^
7mot^, DbaDja, *5Danicl, ©int^on,
8*3αΓηφ, *a)hiuaam, Qlbja, 3Keiamin,
9*Ü)?aagja, ©ilcjai unb <SemaJa, baö
10 iraren t)U ^riefter. * $£)ie liiJeüiten aber
waren; 3efua, ber 8ot)n ^fanja,
*-8inui, unter ben ^inbern Ȥcnabab6
11 .^abrniei, * unb ii)re Q3rÜDer: ©eφαniα,
12^oöia, Stliia, φΐαία, «ξ)αηαη, *3}2ΐφα,
13 3^el)ob, «^afabja, *(δαφur, @crebja,
14 3cbanja, **§obia, SBani unb Q3eninu.
15*2)ie >J^äu^)ter im Q3oU waren: ^areoö,
φα^αιί) «D^oab, Slam, Sat^u, S3ani,
l?*«uni, ^^Ugab, qSebai, * Qibonja,
IS^Bigoai, Wm, *%Ux, ^igfia, 5lfur,
•iV^^obja, »^afum, 33e^ai, *«J&arip'^,
21Qlnat^oi^, Oieubai, *Φ?α9^ίαδ, ^t*
22fuaam, ^efir, * ^Jicfefabecl, 3abof,
23 5aöua, *φίαί{α, «§αηαη, ^naja,
v5*«&ofea, »öananja, «^afub, *»i^aIot)eg,
2οφί1^α, ^obef, *3ie^um, »^afabna,
27 3)iaefeia, *Qlt)ia, «^αηαη, ^ηαη,
28*9}ία11ηφ, »öarim unb S3aena.
comederent panem ejus, el qnae bo-
na sunt ejus, et nos ipsi servi su-
mus in ea; *et fruges ejus multipli- 37
canlur regil)us, quos posuisli super
nos [)ropier peccala noslra, et cor-
"'•^^^j^fjf"• poribiis nosiris dominanlur et junien-
lis noslris secundum voluntaiem
suam, el in Iribulalione magna sumas.
Super Omnibus ergo bis nosXt)•
▼.30..TO..24 ipsi percutimus foedus et scribimus,
■'*^• et signunt principes nostri, Levitae
noslri et sacerdoles nosiri.
Signalores aulem fiierunt: Nebe- 2
^'V'eV.^'* "^'^s Aihersalba, fibus Hacbelai, et
Sedecias, *Sarajas, Azarias, Jere-
mias, *Pbesbur, Amarias. Melrbias,
*Hallus, Sebenia, Melbicb, * Harem,
Merimulh, Obdias, * Daniel, Genibon,
Baruch, * Mosoilam, Abia, Miamim,
*Maazia, Belgai, Semeja, hi sacer-
doles; *porro Levitae: Josue filius 10
Azaniae, Bennui de liliis Henadad,
Cedmibel, * et fralres eorum: Se-11
benia, Odaja, Celila, Phaiaja, Hanan,
* Micha, Robob, Hasebia, * Zachur, I3
Serebeja, Sabania, * Odaja, Bani, 14
'^'®"3,l"*^'Baninu; * capila popub: Pbaros, 15
Pbabalhmoab, Aelam, Zelbu, Bani,
* Bonni, Azgad, Bcbai, * Adonia, {?
Begoai, Adin, *Aler, Hezecia, 18
Azur, * Odaja, Hasum, Besai, 19
*IIarepb, Analbolh, Nebai, * Meg- 2?
pbias, Mosoilam, Hazir, * Mesizabel,22
Sadoc, Jeddua, * Pbeltia, Hanan, 23
Anaja, * Osee, Hanania, Hasub,24
*Alobes, Pbalea, Soi)ec, * Rebum, H
Hasebna, Maasia, * Ecbaja, Hanan, 27
Anan, *Mellucb, Haran, Baana;28
3
4
5
6
7
8
9
36. A.A: barinnen finb »ir ^n.
37. A.A: (Sünbe lüiiien.
l.ü.L: einen (*fe|ien)g3unb.
t) 10,1-40. vulgo 9, 38. 10,1-39.
2. S: Sedechias.
36. dW.vE: ju genießen. vE: f. ^ru^t u. fein u.f^riebrnnj.e.f.SS•, u.mittlnteriiegcrung, «nfre...
37. dW: feinen (Srtracj mef)ret e« für HtM. vE:
fein rcid)cr (S. neljövt bcti Ä. B: Sinafi. dVV.vE: S3ei
bränc}utf . A: $;rübfai.
1. B: 55ccf) mit b. 51. üerfprec^en h)ir cetreulii^...
«.juberißcriiegclung jinb... dVV:beia.bemfc^lojfcn
vE: u. jtüar unt r üBeifieg. von ...
2. ber i:i)iviath(i. B: *<!llfu Waren ju ben ^riiege«
lunqen: 9?. b. SanbpfleyKr. dW: Unb bei ben Unteri
fieqelten waren. >E: unter b. ^frjicfllem.
10. »Ott ben Ä. B.dW.vE.A: (gOl}nen.
15. dW.vE.A: be«S3»?lfc0.
236 (10,29-35.)
JüTehemias•
χ.
Populi poenitentia foederisque instauratio.
^^ Kai oi κατάλοιποι τον λαον , οΐ ίίρεΐς
χαϊ oi Αίνϊται^ οι πυλωροί, οΐ ^δοντες, οι
Να&ινείμ, καί πάς 6 προςπορενόμενος άηο
λαών της γης προς τον νόμον του &8θν,
γυναίκες αυτών, νιοι αυτών, θυγατέρες αυ-
τών^ πάς 6 ειδώς χα« αννιών, ^^^ίσχυον επΙ
) τους άδελφονς εαυτών και κατηράααντο αυ-
τούς. Και είςηλϋοσαν εν άρ(^ καΐ iv ορκφ τον
πορενεα&αι εν νόμφ του ϋ'εου, ος εδόθη iv
χειρί Μωϋσή δούλου του ϋ^εοΰ, φυλάσσεα&αι
χαΐ ττοιεΐν πάσας τας εντολάς κυρίου καΐ
κρίματα αυτού και τα προςτάγματα αυτόν,
^* καΐ του μη δούναι θυγατέρας ημών τοις
λαοϊς της γης, και τας θυγατέρας αυτών ον
ληψομεθα τοις υίοΐς ημών, ^^ f^f^l λαοί της
γης οι φέροντες τους άγορασμους και πασαν
πράΰΐν εν ημέρα του σαββάτον άποδόσ&αι,
ουκ άγ ορώ μεν παρ αυτών iv σαββάτφ καΐ
iv ημέρα αγία. Και άνησομεν το έτος το
εβδομον καΐ άπαίτησιν πάσης χειρός, ^^ Και
στησομεν έφ ημάς έντολάς, δούναι έ.φ ημάς
τρίτον τον διδράχμου κατ ένιαυτον εις δου-
λε'ιαν οίκου τού θεού ημών, ^* εις άρτους
τον προςωπου κα\ θνσίαν τού ένδελεχισμού
καί εις ()λοκαύτωμα τού ένδελεχισμού τών
σαββατων, τών νονμηνιών, εις τάς εορτάς
και εις τα άγια, και τα περί αμαρτίας έξ-
ιλασασθαι περί Ισραήλ, καί εις έργα οίκον
τού θεού ημών.
^^ΚαΙ κλήρους έβάλομεν περί κλήρου ξυλο-
φορίας, οι ιερείς καΐ οι Αευΐται κα) 6 λαός,
ένέγκαι εις οίκον θεού ημών, εις οίκους
29. Β* (alt.) καΐ ... Να&ινίμ. ΓΧ (pro πάς ο
τίζοςπ.) πάντες (Xj• oi) όιαχο)()ΐσθέντ(ς. A^CEX:
από τ« Αα5 (από λαών Α^Β; FX: από τών λ.). Β*
τον. Α*: (ϊδων (η^ώς Α^Β)
30. Β: άδ. αυτών. CEFX: ηςηλ&ον. Bf {».κ^ίμ.)
τά. AiC'EX* κ. τα προςτ. αύτ« (Α2Β|).
32. Ci'iEFX: ayo^aVw/Mfv. EFX(pro ar?7(T.)ara-
βησομίν.
34. Ai* (alt.) t5 (A2Bt).
35. Δ2Β; oixoy (οίχ«ς A^CEFX) πατ^.
• • : r j• -: I - τ τ jt :
τ : • • : - . : ι : Γ •-: ι -
j- ν T-: IT <•■-!•• ^ τ : • -
A•.• •• I : jv ■• ; vv •• : • v: ιτ
τ : • JV -: • v: IT j- : ν ν τ
j : ^ : Α• '^ ν: ιτ •• Ι? jv ι.- :
^Th'ii^ nin^ nns^-b3"rs nitbrbn
•• -: jT : : • τ •.• -:r :
} }'• ' ι vv —.Γ f|T ••. : vT τ : •
ν •• j : ν : J VAT τ j•• - : ν :
1 '.• τ τ j" - : 1" τ ^ k- ' 7
... ... >- γ . Ιτ 7 - ν • • : -
ΏΤίΏ πϊ5D-^^b nis^b η2ώη nv^
•j•.' - ι- • \ : • τ - - < :
IT τ ^T - ^ ν ' i - ;τ τ -
^D'^br nnb nto ^D^bs? iiDTO::?ni33
ν τ r• τ : • "Τ : <-•.•: ιτ :
ϊτ^η mbs?b Π3ώ3 bptan rr^tb-^btD
r\mm n^nran onbb nrnb^ί34
j- : • V V-; I vjv : r v:
ninston rrinn nbi3?bii τΏπη
τ-- •τ- j- : j'T-
b^üsipbi D^nri!ab ü^iiinn
• tIt:- : •-: I - ^ • τ τ: iv
bbi b^'ito'^'ba? n^Db niktanbn
«- : A" τ ; • "^ - »•• - : τ - j- :
nD^nbs-n^3 ndi^b^
ü^i5?n pnp-ba? ^i:bbn nib^äni "^
• •• IT 'j- :»•. - Ί - ■ τ ( - :
•• : • τ : τ τ : • • : r j• -: ι -
V. 32. ΠΒΊ fc<"5a ib. η'^ϊΏΊ «jiuja 'i::5?
V. 34. KW2 Κ"33
V. 35. y'2£3
29. e* erFannten unb oerf^attben. B.dW: übriae
35. vE: ber 9?eji be« 35. A: bic Ucbrigcn au« bcm 8.
dW: Xi}ox\vaxUx. vE.A: 2;i)ürbütcr. dW: eigenen
Seute. vE;2;euipilbiinei•. B.dW.vE.Arabgefonbect.
dW; [iinbj jum ©.©.[gcnjenbet]. B.vE: ©rfenntnif
u. 33evftanb batten.
30. fd^Ioffen fid> an i^te 3^t., bie SSornc^meti
unter tl^nett, unb traten in (Sit u. <Sd)n>ur. d W: [φ(.
|ϊφ an it)re angefe^enen 99r. an. B: bie l^ielten lei
i^ren Sdx., ben 33i>rne^mjlen »on i^nen, u. jle tr. in
fitc^emia^
(10,29-35.) 237
SDet @$it)ut auf SRoit^ ® efe^* !lDie SCufiage fut bad $au§ ® ctted*
X.
29 Unb bag anbete S3oif, ^riejler, Se«
ölten, ill^orl^üter, länger, Sfiet^inim
unb aOe, bie [{φ öon ben SSölfern in
Sänbern gefonbert i)atten jum ©efe^ ®ot*
tcg, fammt i^ren 3iBeiBern, ©b^nen unb
Z'^^Uxn, ade, bic eg öerfte^en fonnten,
30* unb ifcre ίΟϊαφίίβεη nahmen eg an für
i^re 33rüber. Unb fie famen, ba§ fie
fφn>uren unb Ρφ mit einem @ibe öcr-
^fliφteten, ju n?anbein im @efe^ ®ot*
teg, bag burφ a^ofe, ben ^ma}t ®Φ
teS, gegeben i% baö fie Ijalten unb t^un
tt?onten ηαφ allen ©eboten, (Reφten
unb 6itten beä ^errn, unferö «^err*
31 fφerδJ *unb bag tt?ir ben 3S5ifern im
Sanbe unfere ίϊ5φter niφt geben, ηοφ
i^re $5φte^: unfern (Β'ύί)η(η nehmen
32n3ollten} * αηφ wenn bie 935lfer im
Sanbe am @abbat^tage bringen 3Öaare
unb allerlei gütterung ju öerfaufen,
ba§ n^ir eg niφt öon i^nen nehmen
n?oUten auf ben <Bahi)atf) unb ^eiligen
3!agenj unb bag hjir bag fiebente Sa^r
aüer^anb 8efφiυerung frei laffen tuoUten.
33* Unb legten ein ®ebot auf une, baß
rtjir i5^rliφ einen britten il^eil eineö
@efelS gäben gum 3)ienjl im »&aufe un»
34ferä ©otteö, *ne^mliφ ju @φαubrot,
in tägliφem S^eigo^fer, §u tägliφem
33ranbopfer beg ^ahi)atf)d, ber 9^eu*
monben unb Sefltage, unb ju bem ©e^
heiligten unb jum (©ünbo^fer, bamit
Sfrael tierföi^net n?erbe, unb ju allem
®efφαft im ^aufe unferg ©otteg.
35 Unb \ioxx tcarfen bag Soog unter ben
$rieflern, Seöiten unb bem 93olf, um
bag D^fer beg «&oljeg, bag man jum
«Öaufe unferg ©otteg bringen foüte
29. U.L: in Sanben. 30.Ü.L: mit (Eibe ...
fte l^ielten. 32. Ä.A: unb an i)ciiigen X.
33.Ü.L:lcoen. 34.Ä.A:@d^aubrotcn. U.L:
μι ben ®e$eil. u. gu (Sünbopfer. 35. ls,L•
iüorfcn.
ben %1\χά) u. in b. @Ib.
31. dW.vE.A: (bem iBoIfe) be« Sanbcö.
32. bräd)ten ... an I)eil. 7. ... fammt aQerl). B.
dW.vE: (aiie Sitten öon) ©etreibe. dW: am ifiüi)c-
tacje ober anbern i). X. B.\E: an einem i). S^age. A:
unb nm gei)eiligtcn X. dW: unb aüer^. ©ci^utb. \E:
bie ©φ. jeber ^anb. B: @φulben »on aUen ^anb?
f(i)riftcn.
33. ein^tittt^eiU B: ttic tooHen ®ebote Übet uitg
Esr.vo. «gj^ reliqui de populo, sacerdotes, 29
3,26.Eir.2,43;Levilae, janitores et cantores, Nalhi•
*''*'■ naei, et omnes qui se separaverunt
de populis lerrarum ad legem Dei,
uxores eorum, filii eorum et filiae
eorum, omnes qui poterant sapere,
*spondenles pro fralribus suis; opti- 30
mates eorum, et qui veniebant ad
^ftio^^va! poliicendum et jurandum, ut ambu-
isfiiplifijiarent in lege Dei, quam dederat in
'"*• manu Moysi servi Dei, ut facerent et
cuslodirent universa mandata Domini
Dei nostri et judicia ejus et cere-
i3,27.Ex.34,'^onias ejus, *et ut non daremusSl
j^iasÄ. filiäs noslras populo terrae, et filias
eorum non acciperemus filiis nostris.
* Populi quoque terrae, qui inipor- 32
i3,t5.^Am.8,^gjjj_ yenaüa et omnia ad usum per
diem sabbati, ut vendant, non aeri-
piemus ab eis in sabbato et in dio
Ex.Qs.it.LY.sanctificato. Et dimillemus annup.i
^liScEe^septimum et e.xactionem universae
^m^u.ff.' manus. * Et statuemus super nos 33
2Rg.i2,4. praecepta, ut demus tertiam partem
sicli per annum ad opus domus Dei
'^JJ'aJ'i.^f• nostri , * ad panes proposilionis et 34
Bx.a*',385s. ^^ sacrificiura sempiternum et in
^jwa9^' holocaustum sempiternum in sabba-
tis, in calendis, insolemnitalibus et in
sanclificatis, et pro peccato, ut exore-
tur pro Israel, et in omnem usum
domus Dei nostri.
*Sortes ergo misimus super obla- 35
,3 3,, tionem lignorum, inter sacerdotes
et Levitas et populum, ut inferrentur
in domum Dei nostri per domos
29. AI. (bis): et omnes.
34. ΑΙ.* (/>r.) et.
jicUen, b. ttjiv bei un« g. toolien. dW: fe^en uni ein
(SK fejt, unö aufj^ulegi-nben ...
?)i. ^t., ju t>eml•ev(Z>abhatί)e»»,ben1)ei^iqtn(ζ)int
geti. B: jum 33rot fo ^α JU9erίφtet wirb u. j. fleten
(Sp. dW.vE: befidnbigen. A: eiüigcn. dW: für alle
ΦεΓΓϊφίηη^. vE: ju Jetem SBerfe.
35. B.dW: (bie) ?oofe. B: über bem darbringen
bee ^. vE: bie iDarbringung. dW.A: bie ©aben
an φ.
238 (10,36^^11,2.)
KTeliemias•
Χ.
iPQpuli poeniientia foederisque inHauratio^
πατριωρ ήμων^ ας xaigovc απο χρονών tviav-
τον χατ ινιαυτον ίκχανσαι έπ) το ^υαιαοτψ
ριον κυρίου Otov ημών, ώς γη'ραπται έν τφ
νομω' *"κα/, ένεγχαι τα πρωτογενή ματα της
γης ημών και πρωτογενι^ματα καρπον ηαντος
^νλου ένιαυτον κατ ένιαυτον πς οίκον κυρίου,
^^ και τα πρωτότοκα ν'ιών ημών καΐ κτηνών
ημών, ώς γέγραηται εν τφ νόμφ, και τα
πρωτότοκα των βοών ημών και ποιμνίων
ημών ενεγκαι είς οίκον &εοΰ ημών τοις
ίερενσιν τοις λειτουργού α ιν εν οίκφ ϋεοϋ
ημών. ^^ Και την απαρχην σίτων ημών και
τον καρπον παντός ξύλου, οίνου και ελαίου,
οισομεν τοις ίερεΰσιν εις το γαζαφυλάκιον
οίκου του βεοΰ, και δεκατην γης ημών τοις
Αευίταις* κα\ αντοι οι Αευΐται δεκατονντες
εν πάσαις πόλεσιν δουλείας ημών. ^^ Και
εσται ο ιερεύς νιος Ααρών μετά του Αευίτου
εν Tjj δεκάτγ] του Αευίτου, καΐ οι Αευΐται
ανοιαουσιν την δεκάτην της δεκάτης εις οίκον
ϋεοϋ ημών εις τα γαζοφυλάχια εις οίκον του
&εον. 4Ö Οτι εις τους θησαυρούς είςοίσονσιν
οι υίοι Ιορα>]λ και οι νιο) του Αευϊ τας απ-
αρχίΐίς του αίτου και του οίνου και τοϋ
fλα^v• καΐ εκεί ακεύη τα άγια καΐ οι ίερεις
οι λειτουργοί και οι πυλωροί και οι αδοντες,
και ουκ εγκαταλείψομεν τον οϊκον κυρίου
&εου ημών.
ΧΜ• ATat έκά&ιααν οι άρχοντες του λαοΰ
έν Ιερουσαλήμ' και οι κατάλοιποι τον λαον
εβαλον κλϊιρους ένέγκαι ενα άπο τώι δεχα
κα&ίσαι έν 'Ιερουσαλήμ πόλει τη άγί^, και
εννέα μέρη έν ταΐς πόλεσιν. ^ Και εύλόγησεν
ο λαός τους πάντας άνδρας τους εκουσιαζο•
μένους καϋίσαι έν Ιερουσαλήμ.
36. Β (bis): προηογίννήμ.
37. Α^ (bis): ττ^οτοτοκα ... ττηιμνημίοίν,
38. ΑΙ* Yatoq>.^yt}^ (Α2Β rell.f). CEFX: dixa-
taq. A*C: οαλίας.
39. FX: μίτά τών Annrwv ... των Αίνιτων (Χ:
Γ«ς• Α(νιτας'ί). Β: Sex. της διχάόος. FX: «'ς /afo-
ψνΧάχίον. Ci'iX (pro alt. &fH) &ησανρ5.
40. Bf (ρ. ti^.) χα« (cell.*) ... (pro xi'(j.) t5.
1. B: έβάλοσαν. 2. C'X (pro ;ΐαός) &(6ς.
JT ί ~ : • - •♦ - : AT 7 f JT t
s^nnb^ :nnin2 n^inss !irh'bN36
• τ : IT - V τ - " •.•:
^^^53-^3 '^Ίϊ^ι^α^ !)Dnms^ "^n^iss-rii
r : τ ν • •• τ : - j••
\τλ7\'^ n^nb nDtbn hdüS V3?-bD
IT : ν : λτ τ : JT τ ι ν•• τ
ν. τ - ••:•.•: "Τ < : ν :
: "Ιτ : •• : ν : ατ
• -:j - •♦ "^ v: j•• : • τ :
b^Dsnäb i^^nD •nh^s^i tbin^n rr-biD
• -: I - -;• τ τ : • : j • f •• τ
ntc3?nii ϊl3^hbί<-n'^2 niDώb"b^ί
J• • : r •• : Α• • : ι- ^ «•• τ : -
τ τ : Ι••• τ ι -: J•• τ <- : • : - : |-
ntotiTii iibi?'^ Ώ'^Λ^ηΛ D»ibn
<- : -^ •.• -:r ••.•!-: a• • : r
rfeüibn-bi^ ^rπb^^ n^^nb ^to^n
niDώbπ-b^ί '^s nsLixn n'^ab »
τ : - V jt JT IT
-nii '^'^bn ^Dn*i b^ϊ'^üD^-^D3 ϊΐ^^^η•^
τ : τ : • - : j • - IT τ - j- :
ö^Htü^n b*^:näni xnkr^'/^in ^bs
• : JT : |- '-:<-: τ•: • - j•• :
K.-:t' f '• A• : 1 : r : v-: ι - :
ΊΝώ^ι sböj^n'^s D^^n-'^'nto ^ιηώ*Ί XI.
JT : •Ατ τ I ■ VT τ ι•• τ ί : (•• -
ΙΠΝ 1 .si'^nnb nibni^ ^ib^sn D:?rl
JT ν _* Τ : τ • • TT
•- τ ι • ν *•.• τ τ τ -; IT J •
^Dnn'^i : a^^^rs nin'^n ^'ώηη tbiön 2
ν :ιτ !- ^ ρ τ ι? *■ Ι " - <•■ : •.•» -
nntob D-^rnDnisn ο^ώ^^ίπ bbb D3?n
•'- KV f •:-:•- • τ -; IT : at τ
: obüän'^zi
•IT τ ι-
ν. 88. ^uä'na δ<"32
35. dW: ηαφ unftn ©tamnii)aufern. vE: oaier*
liefen ^. dW.vE: (um) e« ju «cvbrcunen. A: ba^e«
brenne.
36. B.vE: üon aHen S3. A: jegii^en iBournfi.
dW: ^aumfrücbtc.
37. iuMngctuuat•^' P.vEtSrflgebprnen. dW;
92e]^emta«
(10,36^11,2.) 239
^te ^rflltnge unb Sehnten xc* SSett^eilung be§ fßoIB*
Χ.
Ja^ril^ ηαφ ben Käufern unfer^r QSatet
auf be^tmnue Q^h, §u brennen auf i>cm
^Itarfcee ^errn, unferd®ottce, rvk eö im
36®eff^ gefdjrieben fleijetj *unl) \αΐ)χ[\φ
ju bringen l)ie Srjilinge unferö Santeö
unb Die (Srfiltnge aüer %viia)U auf allen
37 Säumen jum «^aufe bed ^errn, *unb
bie ^rfllinge unferer (öb^ne unb unferd
QSie^e«, tt>ie eg im ®efe| gefdjrieben flehet,
unb bie (Srfllinge unferer oiinber unb un*
ferer @φαfe; bag wir bag alleä jum «§aufe
unferS ©otteg Bringen foUen ben $rie«
fiern, bie im .§auff unferö ®otte» bie*
38 nen. *^ηφ foUen n?ir bringen bie (Srfl*
lingc unfere ^eigeö unb unferer «^ebe,
unb bie Sri^φte aderlei ©äurne, SKpfl
unb Del, ben $rieftern in bie ^ajlcn am
t&aufe unferS ®oite8, unb ben B^^uten
unferi iiJanbe^ Un iietjiten, bag bie ^m-
ten ben QttfnUn ijaben in aütn ©täbtcn
39 unferS *2lcfern?erfg. * Unb ber ^riefler,
ber @o^n Qlaronö, foft mit ben Seüiten
οηφ an bcm 3fi>"^«u ber Seüiten ^aben,
baj bie iJeüitcn ben ßf^ntcn iferer Qt^n»
patrum noslrorum per tempora, a
tcmporibiis anni usqiie ad annum,
Lv.6,t2. "*^ arderent super ailare Domini Dei
noslri, sicut scriptum esl in lege
,v,44.Ex.83,Moysi; * et ul afferremus primoge• 36
i9.Dt.ab,8. jjijg terrae nostrae et primitiva uni-
versi fruclus omnis ligni ab anno
in annum in domo Domini, *et37
^*•*^'^•*'^'' primitiva filiorum nostrorum et pe•
corum nostrorum, sicut scri|)lum est
in lege, et primitiva boum noslrorum
et ovium noslriirum, ut offerreniur
in domo Dei nostri sacerdotibus, qui
minislrant in domo Dei nostri. *Et38
^i.vJiÄpi'i'ni^ias ciborum nostrorum et liba•
*"'*"•^''''**' minum noslrorum, et poma omnis
^""la^yf'^'ligni, vindemiae quoque ei olei, affe-
vchr.31,11. remus sacerdotibus ad gazophylacium
i;j,i2.Nin 19,^^' Hoslri, et decimam parlem terrae
'^^• nostrae Leviiis. Ipsi Levitae deci-
mas accipienl ex omnibus civilalibus
operum noslrorum. * Erit autem39
sacerdos filius Aaron cum Leviiis in
decimis Levilarum, et Levitae Offerent
ten herauf bringen jum *§aufe unferö | '*'"-*^''^'''®decimam partem decimae suae in
©otteg in bie haften im (Sφα§^αufe.
40 * $)enn bie Jlinber Sfraei unb bie Äin*
ber Äeüi foüen bie *5ebe beö (SJetreibeg,
9D?oftß unbJDelS herauf in biejtaften brin*
gen. 2)afelb{l finb bie ®ffa§e beö «gei*
ligtt)um3 unb bie $riefler, bie ba bienen,
unD bie Jl^or'^üter unb (Banger, ba§ n.nr
baö ^auö unferö ®otte8 niφt »erlejfen.
XI. Unb bie Oberjlen bcg SSoifö h>oi>?
neten ju Serufalemj baS anbere 33olf
aber warfen baä Soo8 barum, ba§ unter
3e^n ein il^eil gen Serufalem in bie
domo Dei noslri ad gazopbylacium
in domum ihesauri. * Ad gazophy- 40
lacium enim deportabunl fiiii Israel
et filii Levi primiiias frumenli, vini
i3 9.ichr.23, ß^ olei; el ibi erunt vasa sanclificala
KeJi^s.to». et sacerdotes el canlores etjanitores
et minisiri, et non dimittemus do-
mum Dei nostri.
r s.Bir.ti), Habitaverunt autem principes XI•
^*• populi in Jerusalem; reliqua vero
plebs misit sortem, ut tollerent unam
partem de decem, qni habilaturi essenl
^eilige «Stabt jbgcn, ba ju mo^nen, unb ! ^'^m'iX'^'^^ Jerusalem civiiate saneta, novem
2 neun X^eile in ben (Stcibtcn. *Unb ^a^
S3olf fegnete alle bie 9)?änner, bie frei»
tt»illig maren ju 3erufalem §u iro^ncn.
40. A.A:benÄafien.
1. Ü.L: jogen, ju tt)o^nen.
boe (Srflgeborne ... 91. u. <§eerben. B: für bie $r.
vE: ben i)ienfll^abcn.
38. unfere ^eben ... ben ^.näiftnen. dWrunfcrcr
®rü^c? A: (öpeifcn. B.dW.vK: ^eboi?fer. B.vE:
in bie Kammern. dW: 3flicn. B: ben 3. lieben. A:
empfangen. (dW: benn bie S. muffen [micbirl ben 3-
geben?) B: ?anbbaui. dW.vE: töo »ir Slrfcrbau
(?anbb.) treiben (tt)urben).
39. B: bei b. 8. fein, tvenn bie S. ben 3. ^eben.
2
vero partes in civilalibus. *Bene•
dixit autem populus omnibus viiis,
qui se sponte oblulerant, ut habita•
rent in Jerusalem.
vE: ... nebmen (dW: geben?)
40. aOmo btcf^ef.... unb wir wollten bat... dW:
unb fo iroilen voix.
1. unter Seljn einer ... jöge. vE.A: ^ürf!en.
B.dW: (bie) Soofe. B: baf fie ©inen »on 3• '^erju:
braci)tfn. vE.A: um ... ju nc^mm. dW: [übrigai]
(Stvibten.
2. B.dW: ίΐφ fr. ((t)jeigten. vE: fleKten. A:
erboten l^atten.
240 (11,3-13.)
JVehemias.
Incolae urhis et agrorum eoloni.
^ Kai ovroi oi άρχοντες trjg χοόρας οι
ixa&iaav έν 'Ιερουσαλήμ y.al iv πόλεσιν
Ίονδα. Έκά&ισαν αν η ρ iv χατααχεσει αντον
iv πόλεσιν αυτών Ίσραηλ, οι ιερείς και οι
Αευΐται κα\ οΐ Να&ιναΐοι και οΐ νιοι δούλων
*. : IT jv -: τ • : - s' τ ν •• :
-:• : IT τ : ^ j" τ : Άτ τ ι •
Ci'^Dnän bi^nto'^ ah^nrs '1η•τπίί2
• -: ι - <•• τ : • ν^ "jT : τ •. -: |-
ι "^ : r• : - ν : , • • : - : j• • : r :
ϋαλωμών. * Kai iv 'Ιερουσαλήμ έκάϋισαν ^^'2)2^ tl'^'^*^'^ ^^1ϊ12 i)äü5'^ dBüS^^'^III 4
απο νιων lovöa και απο υιών Βενιαμειν. ^ϊ).^^->]^ Ι'ιϊΐ^? 'ΠΤ^Π'^ "^^^Ώ *<Ώ^33
Άπο νίων Ιούδα' Ά&αία νιος Όζία, νιος ^ * *' .'*' ^^"* ^ » ■'■*■ ' λτ:•
Ζαχαρία, υιός 2,αμαρία^ υιός 2>αφατια, υιός jj : - : '•.• ^τ :--:»•.• st : - : ' • •
Μαλελεηλ καΐ άπο υιών Φαρές' ^ και\Τ\^^?^ J y'IÖ ^)ψ:ΐ bfc^^bnp-p r^
Μαασία νιος Βαροϋχ, υίος Χαλαζά, υιός \ -)2 Π*»ΤΠ"Π ΠΤΠ"^3"12 *Π^^ΞΙ"Π
υς/α, νίος Αοαια, υιός Ιωιαριρ, υιός Ζαχα- «,.,^. ι--»,ι-ι-»ι--^-. -^ι^λι.ι^ι2ι^••ι•η ^^^τΰ
ρίυυ, νιος τον Σηλωνί. ^Πάντες νιοι Φάρες ''' σ :- : .••• -^,τ ! ... stt-:
οι κα&ημενοι iv Ίερονσαλημ τετρακόσιοι
έζηκονταοχτώ f άνδρες δυνάμεως. "^ Και ού-
τοι νιοι Βενιαμειν Σηλώ νιος Μεσονλάμ,
νιος 7ωάί, νιος Φaδatay νΙος Κωλεϊα,
νιος Μαασίον, νιος Αί&ιήλ^ νιος Ίεσαεία'
^ και οπίσω αντον Γηβεεί, 2!ηλεί, εννακόσιοι
εικοσιοκτώ ' ^ και ^Ιωηλ νιος Ζεχρϊ επί-
σκοπος έπ αυτούς, και Ιούδας υ'ιος Άσανα
άπο της πόλεως δεύτερος. ^^Άπο των
η'^ώώ niKiü 3?3Ίίί abtosi^'^s
1^*^33 ^D2 nb^ί'^ Jb''Π-'^ώD^ί nabtö^! 7
' Α- τ : • J•• : ... \- : • ιτ •• : - ντ :
η^ΐΒ-ρ ^br-]^ οϊώη-η ^ί$D
bs^'^n'^ii-p rr^tor^-p ir^bip-p
rtbn ^bo -^isä rΊn^ί1 tn^rüäns »
>- :. AT - J-- κτ-'Γ' IT : - : ' •••
-p b^ii'^'i ίΠ^Ώώϊΐ D'^niör nist) 9
I V )•• : IT : >• : ν <- ••
-p m^in^^i on-^ba? Tps '^idt
1 V ST f AV •• -". ü* τ V : •
ιερέων καΐ Ίαδία υίος Ίωαρίβ^ Ίαχείν, ,
i* ^«ρ«*« ./Ο, ^Ελχ/«, υίος Μεσουλάμ, υΙός \ Ί^ * '^,?^^ "^^^Τ^? ^S^^?*^ ^
Σαδδούκ, νιος Μαριώ{^, νΙος Αίτώβ απέναντι \ J V^J ^'^'Iji'l'-p rr^Tf: 0''2Π?υ
οΓκον τον t^iov, ^"^ κα\ άδελqio\ αντών ποι- '\2 obtÖlÜ^P n^pbri'P Π'^ΐώ H
, , , i ' '•" JT *•. •. ' '•' τ'• : • 1 ν τ τ :
η^3 1Μ 2ϊ]έ:^Πίί-ρ ni'^'n^o-p pins
r• ν : • -: 1 ν τ : » ν ί τ
ον^τβ^' ΤΟ βρ^ον τον οίκον , οκτακόσιοι είκοσι-
δύο' κα\ Άδα'ια νιος Ίεροάμ νίον Φαλαλία
ν'ιον Αμασί, νιος Ζαχαρία, νιος Φασεούρ, νιος
Μελχία, ^^ και άδελφοϊ αντον άρχοντες πα-
τριών, διακόσιοι τεσσαρακονταδύο' καΐ Αμε-
σαι; νιος Έσριηλ, νίον Μεσαριμί&, νίον Έμμηρ^
4ss. Nomina prr. ΑΙ. al.
4. Β: Βινιαμίν. Α» EX: Ά&α,αΙ (lA&ata Α2Β).
B:Al^ia... f (a. quart. νίοη/) των.
5. fL^'.Ayata[jidatak'^B) ...Ήλωνί(Σηλ.Α.'2Β).
7. Β: Β(νιαμίν ... Έ&ιήλ (Α2: Ή&ιηλ) ... Ίεσΐα.
8. Β: Γηβέ, Σηλί.
98. B:7«da. ΑΙ* (alt.) υίός (Α2Β|). Α2Β2 ioterpg.
ηόλίθ)ς, όηηιρυς άπο κτλ.
10. ΑΙ : Ίο)ρίβ {Ίωαρΐβ Α2Β). Β: Ίαχίν,
ί\.Β:ΑΙτώ&.
12. Bf (a. άδ.) οί. ΑΙΧ* (alt.) ν',5 (Α2Β|). Β:
χσσβρ. Ai*(ult.)iuoq(A2Bt).
13. ΑΙ Χ* χ. άόίλφο$ αι'τ« (Α2Β|). Β: Αμασία
ιος'Εσοριηλ. Α** νΛ Μισαρ. ν'ιαΈμμ. (Α2Β|).
Φασσ
ι:
νΙός
τ τ : - <•• ν " -rr Γ ν: ιτ
D^^Dtö^i α^Ίώ3? ni^ίΏ nDiaui rr^ib
•AT : _• : •.• ν •• y: : • —
^^πϊί-ρ n^bbs-p □ΠΊ'^-ρ η^^3?ι'
j. : - ι ..• τ Ί - : ' •.• <τ : ' '•• τ T-:r
: n*3b)3-p ΊίΐπώΒ-ρ η^Ί^τ-ρ
ιτ • : - Ι ν ^ ν : - ι ν τ : - : ) ν
D-^n^^ nihiib a^^üäi^i Vπ^^V3
• ν- τ τ : J• τ τ ν :
•J" : — : 1•.• $- : --:r Άτ : j• τ : -
jn^sii-p ni^büDü-p '^ms-p
V. 4. ttJäia κ"33
3. Β: ίη feiner Sefi^ung. vE: ißefifet^ume. dW
Α: (Si.^.cnt^ume.
4—31. dW.vE.A: (Seimen ... ©ol^ne.
6. B.vE.A: ta^jfere iDlinner. dW: teaifere.
^e1)emia^
(11,3—13.) 241
©ie gu Scrufalcm SKoOncnben au^ Suba u. f8cn}amtrt u, bon ben «prieftetn. XI•
3 ^ieji flnb bie Häupter in ber S^anb*
ίφαίί, bie ju Scrufalem n^o^ncten. 3n
ben (Stätten 5uba aber troijnete ύη
it^^tx in feinem ®ut, baö in i^ren
(Biäbten u^ar, ηε^ηιΐίφ Sfrael, ^riefter,
Seilten, 0iet^tnim nnb bie hinter ber
A^ntajH ΘαΙοηιοηδ. * Uni» μι Serufa*
lern irof^neten etli^e ber ^ini)er Snta
unb Benjamin, ^^on ben «itinüern Su«
ba: 5lti)aia, ber @οί?η Upa, beä ©oij*
neö βαφαΓία, beg (So^neö ^2lmarja, t>eg
©o^neö ©ep^atja, beö Softneö 3}?a^e=
ölaleele, auö ben ,itinbern ^arejj *unb
ÜJZaefcJa, ber 6o^n ΦαΓπφο, beö βο^*
neö 61)αί ^^ofe, beö So^neö «^afaja, beö
©o^neö ^21οαία, beö @o^neö SojaribS,
beö ©o^neg @αφαΓ)α, beö (Sotjneö
6 @iloni. * ^tler Jtinber $are§, bie ju
5erufaiem n?o^neten, traren üter ^un*
bert unb αφt unb feφJig, rebliφe Seute.
7*i£)ieg finb bie^inberißeniamin: ΘαίΙη,
ber @oi)n SOiefnUamö, beö Soi^neö 3o*
ebä, beö (So^neS ^ebaja, beö <Bcim^
jtoiaja, beö ©o^neä SOiaefejta, bcg θο^*
ncS 3t^ielg, beö ^oi^neS ^efaja; *unb
ηαφ ii)m ®abai, (Batlai, neun ^unbcrt
9unü αφt unb jtt^anjig; *unb Soel, ber
Θο^η (δiφri. mar ii)r SSorfte^er, unb
3uDa, ber Θο^η »^»aönua, über DaS an*
lObere $i)eii ber @tabt. *Φοη ben $rie«
ftern n?o:^neten Sebajo, ber Θο^η Soja*
11 tibä, 3ad[)in. * ©eraja, ber Θοί)η *ξ)ΐί»
fia, be0 ©o^neS ÜJiefuIlamS, be0 θο^*
neg 3abofg, bcd ©oijneö 9)?erajotij6,
beg (So^neg 5li)itobg, tt?ar %ux\i im
i2»i&aufe ©otteg. *Unb feine trüber, bie
im *§aufe fφαfften, berec u>aren αφί
^unbert unb ju>ei unb ^vanjig. Unb
^Doja, ber <So^n 3ero^am§, beö So^*
nog φίαΐία, t)cg ©o^jueg ^ηψ, beg
«Soi^neg @αφαrjα, beg @oi)neg $ag*
13i)urg, beg (Sot}neg 2)Ια1Φία. *Unb feine
33rüber, Dberjien unter ben QSätern,
n.>aren jtpci Ijunuert unb jtrei unb
üicrjig. Unb *2lmaffai; ber ©o^n %\a^
reelg, beg 8o^neg 'il^ufai, beg @o^ncg
Ü3?efiilemct^g, beg ^Soi}neg ^mmerg.
9. B.dVV.vE: (ber) 5(uffe^er über fie. B.A: über
Die (St. iiei Qiibere. d W.vE: jwctte.
1 1 . dW.vE: (ber) «orftei)cr bc« .ξ». ®.
12. iijre »r. B: baö ©efc^äft venitteten. dW.
^ottjglottfn.SBibtL 21. ϊ. 3. «8c« 2.3lfet^.
Ili sunt itaque principes proviri- Ζ
- ich9,2•. ciae, qui hiihilaverunl in Jerusalem
et in civilaiibus Juda. Ilabilavit
aulem unusquisque in possessione
siia, in urhihus suis: Israel, sacer-
7,5?.'Lir\ (loles, Leviiae, Nalhiiiaei et filii ser•
""^' vorum Salomonis. * El in Jcriisa- 4
lern hiibiiaverunt de filiis Juda et
de filiis Benjamin. De filiis Juda:
Alliajas filius Aziani, filii Zacha-
riae, filii Amariae, filii Saplialiae,
'^^''•^'^••fiüi iMalaleel, de filiis Phares; *Maa. 5
sia filius Baruch, filius Cliollioza,
filius Hazia, filius Adaja, filius Jo•
jarib, filius Zachariae, filius Siioni•
tis. * Omnes In filii Phares, qui (>
habilaverunt in Jerusalem, quadrin-
genli sexaginla oclo, viri forles.
ichr.9,78.. * Hi sunt aulem filii Benjamin: 7
Sellum filius Mosollam, filius Joed,
filius Phadaja, filius Colaja, filius
Masia, filius Ellieel, filius Isaja;
* et post eum Gebbai, Sellai, non- 8
genli viginli octo; * el Joel filius 9
Zechri praeposilus eorum, el Judas
s.e.'jRg.a.', tilins Senua super civiiatem secun-
^* dus. * Et de sacerdolibus: Idaja 10
tchr.fl.ii. filius Joarib, Jaebin, * Saraja filius 11
Hfcleiae, filius Mosollam, filius Sa-
dooh, filius Merajolb, filius Arbilob,
2Chr.3i,i3. pj,jjj^gpg domus Dei, * et fralres12
eorum facienles opera templi, octin•
genli viginli duo; et Adaja filius
Jerobam, filius Phelelia, filius Amsi,
filius Zacbanae, filius Pbeshur, filius
Melcbiae, *et fralres ejus principes 13
palrum, ducenli quadraginla duo;
et Amassai filius Azreel, filius Ah izi,
filius MosoUaniülh, filius Emmer,
6. ΑΙ.: oovem (pro octo).
vE: bie ©ef^afte. vE: beö .^. [©ofte«]. Ar bni
iDienfi im iicm^icl verfai)cn.
13, B: ^aupier. dW: φ. ber ©tanimbaiifer. vE•
i^äterüd^e <i).
16
242 (11,14-25.)
NTelieiiiias•
XI.
Incolae urhis et agrorum eolotU•
**xat adsXfpoi αντον δυνατοί παραταξΐως,
εκατόν εικοσιοκτώ' καΐ επίσκοπος in αυτών
^of^Qu'iXy νιος τών μεγάλων. *^ Κα\ άπο των
Αενιτών Σαμαία^ νιος Άσσονβ^ νιου Εσρι-
κάμ, υίοΰ Άσηβία^ υίον Βοννά' ^^ και Σα&-
&αΐος καΐ Ίωσαβαδ επϊ τα έργα τον οΐκου
τον ϋεον τον έ^ωτάτον^ καΐ άπο τών άρχόι-
των τών Αενιτών ^"^ και Μαϋϋανίας νίος
Μιχά, νΙος Ζεχρεί, νιου Άσάβ^ άρχων τον
αίνου f και 'Ιούδας της προςενχης, Άαι Βοκ-
χείας δεύτερος ^κ τών αδελφών αντον, και
Άβδίας νίος ΣαμαΙον, νΐον Γαλελ, υίον Ιδι-
ϋονν ^^ πάντες οί Αενΐται εν τ|] πόλει τ?]
άγια διακόσιοι ογδοηκοντατε'σσαρες. ^^ ΚαΙ
οί πνλοοροί' Άκούβ, Τελαμείν^ κα\ οι αδελ'
(pol αντιαν, έχατον εβδομηκονταδύο. "^^ Το
δε λοιπόν του 'Ισραήλ, καΐ οί ιερείς καΐ οί
Αευϊται, έν πάσαις ταΐς ηόλεσιν της Ιουδαίας,
άνηρ εν zj κληρονομιά αντον, 21 /j^^jj q/ y\^^j.
■&ιναΐοι, οί κατοίκησαν εν Όφλ^* καΐ Σιαά
και Γεσφας απο τών Να&ιναίων. ^2 ^^^^
επίσκοπος Αενιτών νίος Βανί, νιος Όζί, νίος
Άσαβία, νιος Μιχά, Άπο νίών Άσάφ τών
(^δόντων απέναντι έργον οίκον τον &εον.
23 Οτι έντολη τον βασιλέως έπ αντονς,
και διέμεινεν έν πίστει επϊ τοις φδοις λόγος
έκαστης ημέρας έν τη ημέρα αντον. ^^ Και
ΦαΟαια νίος Βασηζά, άπο τών νίών Ζαρά
νίον Ίονδα^ πρνς χεϊρα του βασιλέως εις πάν
χρήμα τφ λαφ, ^^ και προς τάς επαύλεις έν
άγρφ αντών*
14. Β* επ αυτών. Ci'iFX: Ζιχριηλ (Β: Βαδιηλ).
Α»Χ* νιος των μ(γ. (Χ-Βή^). 15. Β* νΙός Ασσ.
Α* Β (pro pr. rtS A2FX) νιος. Α*: 'E'Cqi {Έσρικάμ
A2BFX). AB* vliAaaß. vIh Β. (Ff, et fere item
Ci'iX). 16. AB*tot. vs. (FXf, sim. Ci'i). 17s. B*
(pr.) και. AB (pro νιος Ztyjitl-noXn τί] άγ. ut FX
[sim. Ci'i]) καίΊο)βηβ νΙός Σαμπί. 19. Β: Τΐλαμίν.
Ci'iFXf (ρ. avT(7)v) οί φνλάσσοντίς εν ταΐς πύλαις.
20s. * AB (FXf ; Χ: ... eV ΌφΑζί και Σίαν ■ παι Γίοφ.
Ιπι των Να&. Ci'i : ... ^Ισραήλ, οι ... '/öJ. ε/.αστος εν
τγι χληζ)βχΐα αυτ«* οί ί)έ ΝαΟ•. κατωκ. ... ^ni τοις
ΝαΟιναίοις). 22. Ci'iFXf (ρ. yifvtT.) iv Ίίρβσα-
λημ. Α* Χ* (alt.) νΙός (Α2Β|). 2:ί. Β (pro έπ) ης.
AB* y.ai διέμ^νίν- ημέί/α αντβ {¥Χ•[ ; Cl'i Sim.).
24. AB* άπό-Ίβόα (Ci'iFXj parum div.).
ü^^^tos? n^xi Vri ^Ί3 fan^^nsiu
■-p bi^^nni Dir^ba? τρε^] η)2Χό^
Ι ν ST : - : Α• • : r ' • r : -
-ρ rr^atin-p dpnT5?-p η^ιώπ
n!:i<t^n-i:r "ihiv^ '^hatoi praie
<tt:-- tti: -:-: r
Γ- τ r • v: IT j•• : τ ι• -
'^h^r]':! KiD'^^-p n^^Dn^^i :ο»^^πΐ7
■ : - ι ν τ • 1 ν JT : - - f • ^ |-
-ρ bbä-p 5?i)i2üi-p ίίηηϊ'η
' ν ^ ντ τ ' ν - - ί ν Τ : - :
ν ι - j• : ' 'Ί Γ τ 1 ι !
— : 1 - : IT τ : - : r : «ν,- τ
j• : ι - χ•.• •• -:γ ι : - »J -
•IT : ι• : • \χ •• Α• τ : -
bnbn d'^anän b^ίπto^ *^ίίώ^ =
• • : r ■«• -: ι - ^ •• τ : • τ :
ι τ -: r : ν: τ : j•• τ τ :
ϊίΠ'^^η beya D'^nüä*' o'^a'^nanm
»τ • ί ••'AT j• : Ι ν • : - :
. . : r Ι' ί ι• • ; - '^ - ^ ντ : • :
τ : - -: Ι •.• • τ Ι ν *• «j «-τ J •
ι τ τ <•• : • ΛΤ • »ν \χ ' ~ ~ 'ν
Ι" ν J•: : ν,ν : • : J ; r
ön^b^' Tibün nisti-^a :D^nb^ίΠ23
Di•^— inn DniüS^n— b3? hdü^i
j - ί V : I : r - jt τ -:r
•• : • "^ •• : - p• : I V τ : - : ι ί
-bisb 'nbisn ^^b rn^in'^-p πίτ
: D5?b n3?T
IT τ στ
V. ΐΓι. p^iuj ini< m^i
V. 17. 'p •jinin'i
V. 21. πει «"33
14. B.vE: tapfere J&clbcn. dW: »acfere SKännet.
A: fe^r ma(i)tige (iß- 9).
16. B:überba?aiipcre@ef(^. dW.vE:t>ie äußeren.
A: oiie. vE.A: beö Jg>. ®.
17. B: t>ei• ^um Stnfang Φ. fagte in bem ®. dW.
vE: juevfi fcen^c'ogefang anjiimmte beim®. dW.vE.
A: bcr jtt)eite. B.dW.vE: üonf. ©r. A: au3.
^te^emia^
(ll,14--25.) 243
^ie gu ^erufalem n)0$nenben Setotten« ^te Stet^tnim. SDie ©dnget*
XI.
t4*Unb feine SSrüber, gctraitige ^tuU,
waxtn ^unbert unb αφί unb jwanjig.
Unb [i)t S3orftc^er n?ar ^aWid, ber
15Θοί>η ©eboUmö. *93on ben Scüiten:
©emaja, ber Θοί)η «§afu66, bcg 60^*
neg ^orifamg, bcS @o^neö ^a\ah\a,
16beg @o^nc0 33inii} * unb «Sabt^at
unb Sofabab, αιιδ ber i^eüiten £)6cr*
pcn, an ben auferli^en ®efφäften
17 im ^aufe ©otteSj *unb SWat^anja,
ber θο^η 90ΐίφα, beö ©o^neS eabbt,
beS <So^ne§ ^ffa^^g, ber baß «i^au^t
fttar Φαηί anju^eben jum ®ebet, unb
^Bafbufja, ber anbere unter feinen QSrü*
bern, unb 5lbba, ber (So^n @ammua,
be6 ©oijneg ©αίαίδ, beö @o^neö 3ebi=
I8t()un3. * Qlöer toiten in ber ^eiligen
<Stabt it>aren jwei ^unbert unb üicr unb
19αφί^ί9. *Unb bie ^i^oxi^nUx, 5lfub
^l^almon unb i^re 33rür)er, bie in ben
$^oren hüteten, n?aren ^unbert unb girei
20 unb flebenjig. * Φαδ anbere Sfrael aber,
^ricjler unb Seüiten, tt?aren in alten
(StäDten Suta, ein j;egΐiφer in feinem
21 Srbtijeil. *Unb bie 0let^inim iro^ne*
ten an D^^el^ unb Q'it)a unb ®ig))a
22 gehörten ju ben 0iet^inim. *i£)er S3or*
fte^er aber über Die Seilten μι 3«rnfa*
lern n?ar Ufl, ber ©o^n 33ant, beß ©o^s
neö «i^afabja, beS So^neß SWat^anJa,
beö ©oi^neö 33ϊiφα. ^2lug ben Jtinbern
^iffa^^ß tt>aren Sanger um baß ®efφäft
28 im t^aufe ®otteß. * il)enn e8 trar beg
Äbnigd ®ebot über fle, bag bie (Sanger
ίΓ€ηϋφ l^anbeiten, einen iegίiφen 2^ag
24 feine ®ebütr. *Unb ^pct^aja, ber @o^n
SDiefefabeeiß, au8 ben Äinbcrn 8era^,
beö @of)ne8 3uba, n^ar 33efebiöi)aber Μ
Königs §u aöen ®efφäften an baö 33olf.
*et fratres eorum potentes nimis, 14
cenlum viginli octo; et praeposilus
eorum Zahdiel, filius potenlium. *El 15
de Levilis: Semeja filius Hasuh,
filius Azariram, filius Ilasahia, filius
Boni; *el Sabalhai el Jozabed, super 16
omnia opera, quae erant forinsecus
in domo Dei, a principibus Lovila-
rum; *et Malhanja filius Micha, filius 17
i2,8.ichr.6,Zel)edei, filius Asaph, princeps ad
^^* laudandum et ad confilendum in
oratione, et Becbecia seoundus de
Iratribus ejus, et Abda filius Samua,
filius Galal, filius Idilliun: *omuesl8
"^•*• Levitae in civitale sancta ducenti
ocloginla qualuor. * El janilores: 19
Accub, Telmon et fratres eorum,
qui cuslodiebant oslia, centum sp-
ptuaginla duo. *Et reliqui ex Israel 20
sacerdoies et Levitae in universis
civilatibus Juda, unusquisque in pos-
^.3. sessione sua. * Et Nalbinaei, qui 21
8,26.2Chr.27,j^yjj^yj^gj^j ίπ Ophel; el Siaha et
Gaspba de Nalhinaeis. *Et episco- 22
pus Leviiarum in Jerusalem Azzi
filius Bani, filius Hasabiae, filius
Malhaniae, filius Michae. De filiis
Asaph cantores in minislerio domus
E.r.r,24. pgj *Praeceplum quippe regis su- 23
per eos erat, et ordo in cantoribus
per dies singulos. *Et Pbaihahia 24
filius Mesezebel, de filiis Zara filii
Juda, in manu regis juxta omne ver-
bum populi, * el in domibus per 25
omnes regiones eorum.
24. S: Judae.
19. Bttoad^ten. dW:b(eTi)orei)üt. A:brtt)a(i)ten.
vE: bie SBa^ter an ben X§.
20. dW: «efi^ung. A: (Sigenti;um. vE: (Sx^u
gentium.
21. B.dW.vE:auf bem «^ügei. B.dW:tt)aren über
bie ... vE: pXuffe^er] über. A: f^äuptcr] Der 91.
22. B.dW.vE: Sluffe^er. B: ciegen bem ... über?
dW: bei ben ©efc^aften be« ^. ®. vE: ißcn ben ...
ben ©ängern, ftanben ©fntge ben 3ßerfe ... ttor. A:
loaven (S. im ^Un^i ...
23. unb ein ®efei^i«d för bi« <B. B: nel^tttHa tot^
gen bcö Untcrljalti. dW: u. ein fejier Soijn tüor ...
ba« 2;aglici)e für feinen X. vE: in 33ejug auf fte be?
fianb ein @. beö ^., bap b. @. tagi. eine bcfiimmte
®eb. iiaben foiiten. (A: u. eine Orbnung unter ben
(S. i5;a3für2:ag?)
24. mat abfeiten bei Ä. B: bem Jt. jur «!&onb in
ailem ®. dW: ^u ^anben be^ ^. in α. ϊυαβ boe Φ.
betraf. vE: an ber J&. ... für aiie 9ingciegeni;eiten
be^ 33.
16*
244 (11,25—12,9.)
ITeliemia^•
XI.
Mncolae urhls et agrorum eoloni, Saeerdotes et Xievitae,
ίνΊησον yal έν ΜΜ^ .cd ^Βη&φαλάτ Ι iy^ ^^V^^^^^ ΤΓ{::^27
27χ«^ fv Ασ^ρσωαλ^ και έν BfQuaßiS κ«ι ' ^fi^ ^F-rr vT? -: \τ τ ι :
ταΤ^ Ονγατράαιν αντης, ^^χαΐ έν ^'δχέλα/ | ώ)Ρ2?ϊ) ♦ Π^Ρ^Ϊ?^ ^^ψ ^^^τ'^^^
και «ν Μαβρη .tu fV riu>; ϋυγατράσιν αντης, ι " • •
άγοοίς αυτής f καΐ ev Άζηκη κ«ι ff ταΐ^ Ον-
γητοάσιν αυτής, Kai παρενεβάλοσαν έν Β(ρ• ^^^^-13? ^^Πώ'Ίϊ^^Ώ ^3Π*1 Π'^ηί}^')
σαβ^ε εοις φαραγγος Εννομ. ^ .
■; ι •
31 Και νιο) Βενιαμε)ν άπο Γαβαά Μαχα- \ ί<ϊι3?1 tUl^'lIZ :^'2tsü Τύ'^^^ '^Dn^l 31
μας καίγε Αια και ΒηχΤηλ. και των ϋυγατέ-
ρων αντης.
32,
^^'Ασωρ, 'Ραμα, Γε&Οαΐμ, '^^Άδωδ, Σε- ^''^'^1 ΠΠ : D'^^ ΠΏΊ • ^iSn :;']
Xrtt iV
tD'^üinnn "^is i^i^^n n*b :Db23ϊ^^
IT -
βωείμ^ ΝαβαΧάτ, ^^ Ανδδα και Ώνω, yy
άρασείμ.
Kai α ΊΟ των Αευιτών μερίδες Ίου δα ΠΊ'^Π'^ ΠίΡίίΠΏ Di^lbh^l^^ 36
ι r τ : • :
XII• Κα\ οντοι oi ιερείς καϊ οι ΑενΙται \ ^ujj^ öhbiTI D^'Dnän ?lbk'1 XII•
36
Γφ Βεηαμείν.
Ol άναβάντες μετά Ζοροβάβελ νίοΰ Σαλαί^ιηλ \ ^^^i,»^ ^ίί'^Γ^^Κώ'Π ^D31T"D3? ^bs?
κα\ Ίησοϋ' Σαράια^ Ιερμία, 'Εζρα, ^Άμα• ' ~ -'^"• ν • : - : •• r.• r •..: • i τ
ρ/«, Μαλονχ, Άττοΰς, ^Σεχενία, Ρεοΰμ,
Μαρεμώχ}^ ^Άδαιας^ Γεναϋών, ^Αβίας,
^ Μιαμείν, Μααδίας^ Βελγάς^ ^ Σεμειας,
ίωιαρε/β, Ίδεΐαςί ^ ΣaλoύJ ^Αμονκ^ Χελκίας^
Ώδονΐας, Οντοι άρχοντες των Ιερέων καϊ
αδελφοί αυτών εν ήαέραις ΐηοοΰ.
π'^ηΏίί :^ΊΤ2? ΓΤ^ΏΊ•^ π-'ίιο *^
^τ : - -: IT : ν α : ; * η t '
; rab^ JT^TPiü γώ^ώ : π'^ηϊί "^ina^ f^
IT : • VT : - r ' r τ • nr -ί ν : •
pibr ^ibo JiT^rT n^'n^i'^ n^rutri
•r-; I -
... j..
® Α'οίί Οί Αευΐταΐ' ^Ιησοΰ, Βαιουι\ Καδ- \ bi'^'^'Q'Tp "^ISB Τ^ώ"^ Ö^ilbiTl ^
lii/ίλ, Σαραβία, Ίωδαέ, Μα&ανΙα, έπϊ των \ J^i^^^Ji^^ Π'^ΟΠΏ m^»T^ ΪΙ'^ΠΊώ
χειρών y αντος και οί αδελφοί αντοϋ' ^ καϊ \ '^ * " ο" *'^ \ ""^ ' '^* "^'
V. 33. p'OSD Κ"33
2δ. Β: Καρια&αρβόϋ. ΑΒ^ (pr.) x«i ^v ταΓς ^i>y. ν. 8. p^llttSn '''OS ν. 9. ρ «^SSJI
-fin. (Ci'iFXf ; Ci'i: ... κ. τ^ν Jißthv καί τάς θ^ί'/α-
τε^ας ... [pro αυλαΓς] κοψαις [Χ: Ovyaxfjaaiv]). 'ßvv. (Ci'iFXf parum diverse). 31-35. B:5iVi«//tr
20. AB* κα* fV M.-fiD. (Ci'iFXf paruin div.). ... Μαχμάς. XB* χαΐγίΑϊά-γΎΐ ά()ασίΐμ (Ci'iFXf
27-30. AB* X. IvAaniG. (FXf;Ci'i: κ. iv^Ean>aoak) parum diverse). 30. B: Βίνιαμίν.
... {pro Bf ρσαβ,-Ααχ. X. τοις άγρυΐς αύτης ui Fy 1. Β: 'Jf(J^μ}a {Ίί(>μΐα ΑΧ; FX: ^Jfρfμiaς).
cui fere assenliunl Ci'iX) Βιρσαβη χαΐ έπαυλης '2. AB* V/ττ. (Ci'iFXf). 3-7. AB* 'Ρίάμ-Ι103ίας
αυτών, Aa/tk {Β: Ααχις) xai Ol {Β* ni) άγροιαύ" (Ff ; Ci'iX sim.). 7. Bf (a.a();/.) oi ... Ί^^σοΓ. 8s.B:
τ^ς et * και ένΑζ. κ. iv τ. &νγατρ. αντης et έως ςροίζ». Ματ&. AB* (pr.) κ. οί άύ> Λφ.-yirat (Ff ; sim. Ci'iX).
ffiei^etnia^
(11,25—12,9.) 245
©ie auf et Serufalem öoit Suba u• Söeniamin. ®te ^rieflet u, gei)iten mit ©eruBaBcl• XI.
25 Unb ber Jtinber 3uba, bie außen auf ben
^Urfern auf i^rcm Sanbe njaren, tüo^ne* j
Un etlίφe ju Jtlrtatö %ύα unb in i^ren ι
^5φtern, unb §u iDibon unb in l^ren |
5■öφtern, unb ju Jtabjcel unb in ii)un \
26 Dörfern, *unb ju Sefua, 90?olabo, 03«^ |
27 palet, *^a§arfual, Q3erfcba unb t()ren 1
28 5!öφtern, *unb ju Q'itia^ unb 9ί)ϊοφοηα |
29 unb i^ren ίϊ5φίονη, * unb ju (Surim- '
30mon, 3^rega, Seremut^, *6αηοα^,
'HDulIam unb i^^ren Dörfern, ju ϋαφίβ ,
unb auf i^rem i^eibe, μι '2lfefa unb in |
ifercn 3^5φteπt. Unb lagerten Ρφ t>on
99erfeba an biö αηδ %fial <§innom.
31 Φίβ Äinber ^enjamtnö aber υοη @α*
ί)Λ n^o^neten μι ^Γ'ίΐφηιαδ, ^ja, ^ei^
32 (Sl unb ibren $öφtern, *unb ju ^na*
33tl)0t^, 01ob, ^lnanja, *^ajor, öiama,
34®itt)aim, *^abii), 3iboim, 0iebailttt,
35 * Sob, Dno unb tm Simmert^al.
36 Unb €ί1ίφ6 Seilten, bie ilfeeii in 3uba i
Ratten, tt>o^neten unter iöenjamin. \
XII. ^ie^ flnb bie $riefler unb SJetoi- j
ten, bie mit «Serubabel, Dem ©o^n 8e* ']
alt^ielg, unb Sefua ^erauf jogen: 8e* i
2 raia, ^ieremja, (Söra, * ^lmarja, ^aU \
3Ιυφ, »^atluo, *(δeφαnία, Die^umJ
4ü»eremot^, *3bbo, ©int^oi, Qlbja, ;
?, * 9)Zfiamin, SOiaabJa, S9ilga, *(Eemaia, |
7 Soiarib, SeDaia, *8atlu, 5imof, »i&ilfia ι
unb Sebaja. iDieg rttoren bie «Häupter j
unter ben 53rieflern unb i^ren trübem
ju ben 3«iten 3efua.
8 ^it Seoiten aber n>aren biefe: Sefua, ^
©enui, Jtabmiel, Serebja, 3uba unb SWa* i
t^anja, über baS iDanfamt, er unb feine Ι
9 «rüberj *«afbufia unb Unni, i^jre «rü» '
De tiliis Juda habitaverunt in Ca*
jos.2o,r.iii, riaiharbe et in filiabus ejus, el in
Dibon et in iiliabus ejus, et in Cab-
seei et in viculis ejus, * et in Jesue 26
et in Molada et in Belhpbalelh, * el 27
in Hasersual, et in Bersabee et in
filiabus ejus, * et in Siceleg, et in 28
is.n/^T,6. ^lochona et in filiabus ejus, * et in 29
Renimon el in Saraa et in Jerimulli,
*Zanoa, Odollam et in villis earum, 30
Lachis et regionibus ejus, et Azeca
et filiabus ejus. Et inanserunt in
Bersabee usque ad vaileni Ennom.
Jo«. 15,21.
Jos. 15,31.
Jos. 15.8.
Ksr.üjVift— .-^S.
WSin.4,3.
β,ϊ;
lChr.4,14
▼.«(».
Filii aulem Benjamin a Geba, 31
Mechraas et Hai el Beihel el filiabus
isro.üi.i. ^jus, * Analholh, Nob, Aiiania, 32
*Asor, Rama, Gelbaim, * Iladid, if
Seboim et Neballat, *Lod el Ono, 35
valle arlifieum.
El de Levilis portiones Judae et 36
Benjamin.
Hi sunt antem sacerdoles et XII.
Eir.8,2. Levilae, qui ascenderunl cum Zo-
robabei filio Salalliiel, et Josue:
.a6.E.r.r,i.g2j,jjjg^ Jeremias, Esdras, *Amaria, 2
Melhich, Hallus, *Sebenias, Rheum, 3
Älerimulh, * Addo, Genlhon, Abia, 4
*Miamim, Madia, Belga, * Semeja et J
Jojarib, Idaja, * Selhim, Anioc, 7
Helcias, Idaja. Isti principes sacer-
dotum et fratres eorum in diebus
Josue.
8
Le.t,5.
11,13.
U,17,
11, t7.
Porro Levilae: Jesua, Bennui, Ced
mihel, Sarebia, Juda, Malhanias, su-
per hymnos, ipsi el fralres eorum;
* et Becbecia alque Banni el fralres 9
25. S: Judac. 30. S (bis) f in C«. Lach, et \.i.).
35. Ai.f (αΰ in.) et. 36. S: Juda.
4. S: Genlhom.
25. tu attfb. Φ. bei ibren -iHecrern. dW: ^ηίαη«
flenb bie JD. mit i^ren Selbem, fo t»oi)nten. vE: Unb
toae ... betrifft ... Siöt^terfiabtcn.
30. B.dW.vE: i^rcn Leibern. A: giuren. dW.
vE: fte tiefen |ιφ nieber. A: »o^nten.
36. B: üon ben £. tvaren 9. b. ^bt^eilungen in 3.
dW: it>. cerii)etli. vE: [ujo^nten] ^Ähti). A: waren
einige.
7. dW.vE: ber ^r. u. i^rer iör. A: Oberfien ber
$r., u. i^irc ^x. B.dW.vE. A: in ben 3:agen.
8. B: bie DanffafiUUii. dW; [öerorbnetj über bie
Sobiiefange. vE: (aefe^t].
246 (12,10-26.)
HTehemias.
XII.
Saeerdotes et ievitae•
απέναντι αντων eig tag ί^ιημεριας. ^^ Και
^Ιησούς έγέννησεν τον Ίωακδ/μ, καΐ Ίωααεψ
ίγ^ννησεν τον 'EXiaafiß, χαϊ 'EXianslß τον
Ίωαδάγ **καί Ίο^αδά εγΐννησίν τον Ίωράΰ^αν^
καΐ Ίωνα&αν ίγίννησεν τον Ίαδον.
^^ Kai iv ήμ^'ραις Ίωαχ8)μ άδελΓροϊ αντον
οι ίερείς καΐ oi άρχοντες των πάτριων τω
-Σ'«ρ«ίΛ: Λμαρια, τψ 'Ιερμί(^ ΑνανΙα^ *^ τφ
' Εζρα Μεσονλάμ, τφ 'Σμάρια Ίωανάν^ **τφ
Μαλονχ Ίωνά&αν, τφ Σεγενίχ^ Ίωαηφ, *^τφ
Άρε Μαννάς, τφ Μαριώθ Έλκαϊ, *β τφ
ΆδαδαΙ' Ζαχαρία ^ τφ Γαναθώ& Μεσολάμ,
*7 τφ 'Άβίίξ. Ζεχρί, τφ ΜιαμΙν Μααδαί, τφ
ΦεΧετ(\ *®τφ Βαλγας Σαμονε, τφ Σεμίοξ,
Ίωνά&αν, *^ τφ Ίωαριβ Ματ&αναί, τφ
ΈδΙφ Όζί, 2^ τφ Σαλαι' Καλλαΐ, τφ Άμεκ
Άβίδ^ 21 γφ Έλ'λί^. ΆβαβΙας, τφ Ίεδεϊον
Ι\'αΟαναηλ.
22 Oi Αενΐται Ιν ημεραις Έλιασε/β, Ίωαδά
και Ίωα και Ίωανάν καϊ Ίδονα γεγραμμύνοι
άρχοντες των πατριών καΐ ιερείς έν βασιλεία
/ίαρείον του Περσον. 23 χι^ΐ ^^y\ άρχον-
τες των πατριών γεγραμμενοι έπ\ βιβλίφ λό-
γοιρ των ημερών καϊ εως ημερών Ίωανάν
νιου Ελιαονέ. 24 ΚαΙ άρχοντες τών Αευι-
τών* 14σαβία καϊ Σαραβία κα\ Ίησον, και
υιοί Καδμιηλ καϊ αδελφοί αυτών κατεναν-
τιον αυτών εις αίνεΐν κα\ νμνεΐν έν εντολή
/ίανιδ άν&ρώπον τον &εού εφημερία προς
έφημερίαν. '^^ Maß- Δανίας και Βακβακίας,
Αβδείας, Μοαολλάμ, Τελμών, Άκκονβ φν•
λαασονΐες πυλωροί φυλακής. Έν τφ συναγα-
γεΐν με τους πυλθ)ρονς 26 ^'^ ήμεραις Ιωακείμ
9. AB* anh. αντών (Ff, Ci'i: αντιχ()νς αντίον, Χ:
avfx(jiiovTO ά/ιέν. αντ.). lOs. Β (bis): Ίωακιμ ...
(bis) Έλιασιβ ... (bis) 7οιόαε. 1 2. Β: Ίωα-λΙμ ... 7t-
Qmi(^ (cf. vs. 1). 13. Β: "Eat^qt^. 14ss. Β: "^4μα.
λαχ. A*C'* Ίο)νά&αν-Να&αναήλ ν. 21 (A^Bf;
eliam rell.f, sed hie illic diverse). *22.B: '£λίασ//?.
A2Bt (a. IfQ.) oi (AiEFX*). 23. Bf (μ. νΐοί) dk
(ACX*). ^Ci'iEFX: im βιβλία. 24. Bf (a. ϋρχ.)
Ol ... dfi νμνον aivilv (ίίς aivüv κ. νμνην ACEX;
F: ίΐς tÖ aivtlv xat ΙΙομοΧογΰσϋαί). A^B: έφ^μ^-
^iavn^. εφ. (εφί/^ίξ,/^ ηρ. (φ. A^EFK). 2ό. AB*
Μαθ•&.-πνλ. φνλακης{αΊΓΧ•\; Ci'c ... Ό/οΛιας ...
Ταλμών ...!/ίχΰβ φνλαχίς π. φ.). 26. Cl'iFXf (ab iu.)
Ovtot. Β: ^Ιωααιμ.
j• - \. '• ι I r : • : yt ff t
j• '• τ I ί »Λ τ J
ITT ι ν »• V Τ : V : • τ ί ν
'«•ΤΙ! »Λτ Τ Ι V J. ,ττ Ι :
:rητ-Γ^^ rbin
-ι- ... ,.
j•• τ ν -. ι i 1 >• τ ι •• •
VT : ? • : ν ^ • JT τ : "• Λ τ ιτ
Π'^ΊΠ« cbü5xD iinT:?b :π'^33Πΐ3
α : - -: r , τ \ : jt : •.• : ιτ τ- -r
vT : - : • ' τ τ j ^ • : • Ι|τ τ ι :
'IT : ••• V. τ : • τ : - j• τ : Ι r
jDbü5)ü ιήηπΛ nnsT ii^^^r^ie
IT \ : I /^ : • : VT : - ί i ' '.
n^^i^Ji^b rb-^D^b '^Ί^τ ni^riwsbiT
VT ί - I .• ' ; τ : • : Λ : • ιτ • - r
VT : - : • , - - JT : • : ιτ : •
VT : - r - : - j-T I : 1 ιτ τ ι :
:n33? pin3?b '^bp "^bob p-t^ =
:bi^3nD n'^rrb π'^ηώπ n*pbnb2i
•^r : - : vt: - r τ ; ; jt^• : • :
»TT ι : <τ τ ι • τ Τ ν : r
• -:j - : Α τ j" τ ν: : - - :
<•• : i• : - - ν^τ ί IT ν. : -
nsD-b3? D^ibiins nin^ίr^ '^ώίίΊ
... ^;• '^ - . : τ IT J" Τ
Ι ν ';τ Τ Ι ν : - : λ• τ - j•• : •
τ : : • • 7 ι- j" τ : ι• τ : ν
jv — :ι- •• • :»- iv - * •• : τ ^: •• r
n^i^ nisnn niiinb bbnb obab
_• τ ν- : • : ; '^j•• - : τ :v :
: ΊΏώη γ:ώΛ ΐΏώΏ DNnbxn-üä'^x
IT : • •»"■•. ί VT : • α• ν. ιτ ι*
VT ••. : J7 ' ~ \ ντ'ί ι ': - st : - -
nbüin b^n::?iüä α^ΊΠίΠ n^ipi? γ\Χ^Ώ
D'^p^i'i «^Ώ^Ξΐ nb>i :αη;!?ώπ '^δ5C^ί^26
»»• τ ι U•
V. 14. 'ρ iZ'^bOb
V. 16. 'ρ Klisb
9. Β; (^c^en i^nen über jit bcnSBad^ten? vE: auf
bit 2ßacf)'e. dW: bei iijnen j. 20.
12. (5B. 7.) B: waren «on b. ^r. He Rauptet bcr
95. d\V: u. b. ^r. (Stommbäuptcr. vE: ffclgcnbe]
^r. οάίονίίφε S^. Α: ^r. unb i$aniilieni)5ui>ter.
22. B: Φαβ ftnb bie Se». in benii;agen...bieaii...
^te^cmia^
(12,10-26.) 247
©ie OBerften unter bett ^rieftertt unb ßebiteit.
χιτ.
10 Der, voaxm um fle jur J&ut. *3efua
jeugete Sojafim, 3oiafim geugctc (Slia*
Ufib, SliaftB jeugete Sojaba, »Sojaba
jeugete Sonat^an, 3onat^an itUQtU
Sattiua.
12 Unb ju ben Bettln SojafimS waren
biefe oberfle 33äter unter tcn $ricjiern:
ne^mίΐφ »on (Seraja rt>ar SJieraja, üon
13 3eremia tüar ^onanja, *üDn (Söra
n?cir CQiefuilam, \)on ^^marja n^ar ^o^
14ί>αηαη, *von 3)ϊαί1υφ irar 3οηαίί)αη,
15 von ©ebanja n?ar 3ofe))^, * öon ^arim
war 5bna, von SÖicrajot^ war JQUtai,
16*üon 3bbo war <Βαφαχία, von ®int^on
17 war 9)?cfuilam, * üon 51&j;a war (Sit^ri,
1 8 öon SDiejamin 9)?oabj:a war φίίΐαί, * von
SBliga war Sammua, von (Semaia war
19 3onat^an, *öon SoiariS war 9}?at^*
20 ηαί, \)on Sebaja War Ufi, * »on ΘαΙΙαί
21 war jtallai, t)on ^mof war @6er, * üon
j&ilfia war «^afaBjo, i)on 3ebaio war
Sftet^aneel.
22 Unb ju ben Seiten mia^U, Sojaba,
So^anang unb Sabbua würben bie ober«
flen SSäter unter ben Se»iten unb bie
^riefter befφrieBen unter bem Jlönig*
23reίφ ^ariuö, beö ^erferg. * (Εδ wur*
ben aber bie Jtinber Seüi, bie oberjien
SSater, befφrίeben in bie ß^rontca big
jur 3fit 3ο^αηαηδ, beS @o^ne6 (Blia:>
24 pg. *Unb bieg waren bie Dberpcn
unter ben Seüiten: «i^afabja, (Serebja
unb 3ofua, ber @o^n Äabmielö, unb
i^re 93rübern neben i^nen, ju loben
unb ju banfeu; wie cd iDaijib, ber
aWann ©otteS, geboten ^atte, eine »^ut
25 neben ber anbern. *9i?ati>anja, Φαί*
bufia, Dbabja, ^ÄefuHam, 3^aImon unD
5lfub Waren 3^^or^üier an ber «^ut, an
26 ben (Sφweίϊen in ben 3!^oren. *i£)iefe
waren ju ben Seiten Sojaf img, bee Θο^*
24. U.L: ^wt um bie anbre.
aufc^efd^rfcben jtnb, u. bte φτ. bie in ba« ... dW:
S5on ben S. würben. ..bie (Stammbaiipter aufgejei(i^s
net, u. von ben ^r. unter ber Sleijiaung ... dW:
§ervfci)aft.
23. B: {nbem«8uφber3α^r9cfd)icί)ίe. dW:3eits
9€[φ. vE: in ba« 93. b. Χ^ο^εβ^κίφ c^ten.
24. B.vE: i^re 33r. c^egen ibnen über? dW: [wa*
ten] neben i^nen tjerorbnel. B: ηαφ bem ©ebet Φ.
2Ch.35,2. eorum unusquisque in officio suo.
ich.23,32. * j^jjjyg gyjgjj^ genuil Joacim, ellO
Joacim genuil Eliasib, el Eliasib
genuil Jojada, * et Jojada genuil 11
Jonalhan, et Jonathan genuil Jed•
doa.
In diebus autem Joacim erantl2
sacerdolcs et principes faniiliarum:
Sarajae Maraja, Jeremiae Hanania,
* Esdrae Mosollam, Amariae Joiia- 13
nan, * Milicho Jonathan, S('beninel4
Joseph, * Haram Edna, Älarajolh 15
F.,r.5,i. jieici^ *Adajae Zacharia, Genlhonlö
Mosollam, * Abiae Zechri, Miamin 17
et Moadiae Phelti, * Belgae Saiiimua, 18
Semajae Jonathan, *Jojarib Matha- 19
nai, Jodajae Azzi, *Sellai Celai, 20
Amoc Heber, * Helciae Hasebia, 21
Idajae Nallianael.
T.iu.. Levilae in diebus Eliasib et Jojada 22
et Johanan et Jeddoa scripti prin-
cipes familiarum et sacerdoles in
K.r.*,5. regno Darii Persae. * Filii Levi 23
principes familiarum scripli in libro
verborum dierum et usque ad dies
lB.r.to,6. jonaihan, filii Eliasib. * Et princi-24
pes Levilarum: Hasebia, Serebia et
Josue filius Cedmihel, et fralres
eorum per vices suas, ut laudarent
et confiterenlur juxla praeceplum
'fcSuJ" David viri Dei, et observarent aeque
lih.'ii'/Ä per ordinem. *Maihania et Becbecia, 25
ich.9,is. Qi^edja^ Mosollam, Telmon, Accub
!Ch.«6,i5.i?.custodes porlarum et veslibulorum
r.io.i2. anlß portas. * Hi in diebus Joacim 26
10. 12.26. S: Joachim.
12. ΑΙ.* ei.
bee ... 2δαφΙ ... dW: 3Βαφρ Ui 9B. vE: eine 90.
ber anb. gegenüber. A: n. ber 3ßercrbnuni^
25. bei ^fupim in b. ΊΙ). B. i)tcltcn αΐδ Xf). bie
5Ραφί. dW: traren 2δάφίοΓ, ütjcrwarti• auf b.
Φ^αφε. vE: 2!bürbüt r. B: hei ben (Scba|>fammfrn.
dW: 93orrat^«^aufern ber 3:^ore. vE: ^crvat^«?
fammern. (A: ^üter ber %i). u. ber 93üvt;öfe an
ben Xi}.)
248 (12,27-37.)
IVeliemias.
^ιτ.
nedicatio murorum.
\ΐ€μία και ' Εζρα 6 ίερανς aal 6 γράμμα-
τίύς,
27 ΚαΙ iv έγκαινίοις τείχονς 'Ιερουσαλήμ
έζητησαν τους ^ίενίτας εν τοις τόποις αυτών
τον iihyy.ai αυτούς εις Ιερουσαλήμ, ποιησαι
iyxairia κηΐ εν^ροσυνην εν &ωδα&(^ χαΐ tv
φδαΐς κνμβαλίζοντες^ καΐ χραλτηρια και κιτΰ-
ραι> 28 ^iid συνι]γ^Οησαν οί νίοΐ τών άδον-
των και άηο της περιγωρου κυκλήϋεν εις
^ΐερηνοαλημ καΐ άπο επαύλεων 29 y^f^l ^^q
αγρών οτι επαύλεις ωκοδόμησαν έαντοις
οί Γ^δοντες h Ιερουσαλήμ. ^^ ΚαΙ εκαΟαρί-
σΟησαΐ' οί ίερεις καΐ οί ΑευΤται^ κα\ εκα&ά-
ρισαν τον λαόν κ«< τονς πυλωρούς καΐ το
τείχος,
^* Kai άνηνεγκαν τους άρχοντας 'Ιούδα
επάνω του τείχους, και έστησαν δύο περί
αΐνίσεως μεγάλους. ΚαΙ διηλ&ον L• δε'ξιών
έπάι&) του τείχους της κοπριάς. ^2 χ^χΐ
επορενϋη οπίσω αυτών ^Ωσαΐα και ήμισυ
αρχόντων Ιούδα, ^^ και ^Αζαρίας, Εζρα και
Μοαολλαμ, ^^'Ιούδα και ΒενιαμεΙν y.al Σα-
μαίας και Ιερεμίας ^"^ και απο υιών των
ίερ^ωv εν ααλπιγ^,ιν Ζαχαρίας υίος 'ίωνά&αν,
νίος Σαμαία, υιός MaOüavmf υιός Μιχαία,
υίος Ζακχούρ, υιός '^σ«φ, ^^ κα\ άδελ(•ρ6ϊ
αυτοί) Σαμαια και ' Οζιηλ, Γελώλ^ Ίαμά,
Αία, Τ>1αΰαναΐιλ καΐ Ίονδα, Άνανί, του
αίιεΐν εν ωδαΐς ζίαυίδ ανθρώπου τον ϋ^εοΰ'
καΐ Εζρας 6 γραμματεύς εμπροσ&εν αυτών
"' επι πνκης τον αινειν κατεναντι αντ(^ν.
Καϊ άνεβησαν επΙ κλίμακας πόλεως /ΙανΙδ !V
2Ö. h-rEadqa^ ... *^(alt.) ό. EFX: Ν^ίμΐα (s.
-μία) τ5 ά{)χοντος ληΙ'Έ. τ5 ίίρέο)ς γ.αί ^^α^ί^ατίοίς.
27. ΑΙ Χ: θο)λαβα{&οη)αΘά\:^1\ ; C: h &ωλαΘά<; {%
iv εζομυλογήσ(ΐ). Α** και χιννρ. (A^Bf). Χ (μτο
κνμβ. κτλ.) και h κνμβάλοις κ, τ^α/ττ/^ίοίς κ. ntvvv-
poctv. 28s. Ci'iFXf {γιΛπαϋλ ) τ« Νίτοχίατΐ ' κα» έν
JBuι8ynλγaλ (Ci'i: y-ai έλΒη&αγγαλγάλ)6[(ρ.άγρ.)
raßfui (Ci'i: Γαβαε) y.al 'Aauo)& (Ci'i: ί4ί,μώ0).
30. FX (pro Τος• πνλωρ.) τάς πύλας. 31. A^: άνή-
viyy.ix ... ϊστησα. Α** και έ'στ.-Πη. (Α^Β rell. f).
FX| (a. τ/;ς vionQ.) τ^ς πνλης. 32. Β: ίπορηιΟη-
σαν {-ρ^ύΟη ACFX). [33ss. Nomina prr. ΑΙ. al.]
33. A2ßf (p.'yi'C.) y.ai. B: 'Έσδρας κ. Μίσυλλάμ.
34. Bt (ab in.) y.al (ACKX*). B: Βινιαμίν. Α»:
Σααμαίας {Σαμ. Α- Β) Β; Ί^(Jfμta. 3δ. Bf (a.
νιων) τών. Α»* εν (Α2Β|). Β: Ματ .9. Α (Α2 inlcr
uncos) t (a. quart. ρ/ος) 6 (Β*). 36. A»C'* Tf-
;üM-:^vaW(A2Bt). A»CX*(pr.)T5(A2Bt). Ci'iF:
iv Oiitvtaiv ωόης. Bi'EadfJctq.
jT : ν : - • » AT τ ι ' ν - ν •• ι ν
nsion mbn ^i';^^ nhsn
< >: • -τι: J- - •.,-: r
^r • -~•Γ τ »J : τ • • • : Γ
τ : • : <τ •.-: - r Άτ τ ι •
Α• : ι : |- ν•• : : jT •• - Ι ■ :
niniü/O^i bibsn h^^m t'^rtb^ ^η:2π j^o
nnb ^33 α^Ί2Π ^^3 ην/2Τ3?η 3?3ä
VT < Τ • •• — : j• '.'Λτ : - : -ν.•
sihnrsi^i J□bώ'^,Ί^ nin^no D^nnibrin ^
-: JT • -
ΊΤ τ
D::?n-nw>i ϊιίπι:'^^ ο^Ί^ηι d'^Dnsn
TT ν - . r : - Λ• • : r ί ν ~: ι -
h^O
IT r '•' : ν τ r - V :
nn^in*^ ^nto-rs^ hby^ί'^ 31
τ : j•• τ V •••-: |- τ
n'bi^s^ min ^ntiä γπ^ώ^ϊ^ί nninb
: ^ j•• : τ • -; r τ ΛΤ Γ
ι:^ιΛ nbinb bs?^ r^^b rbbnni
- (,- : τ r j- •• » • τ - < •. -: r :
η^::?ώίπ bnnns •nb*'n :rfeiüsn 32
VT : ••• JT :--:r ιτ : "* ^ , ^' ~"'~
τ : - : I • τ : • τ : IT •. :
\ : I -: r ν -; ι - ν : • ιτ ! : • :
-ρ n'^sJT^tü-p ihDi'^-p h^dt
ι ν <τ : - : ι ν Ι τ τ ' ' ••• τ : - :
:ηοχ-ρ Ίϊΐί)Τ-ρ n-'D^n-p η^:ηΏ
ι ιτ τ ' •.• ν - ) ν τ τ J• IV τ : - -
•^bb-n '^bbn b^ί'^τr'^ nVoti: 1^π^ί^36
^-: ι• --: ι• 7 " •■ — ■'" τ : - : τ ν :
j• •. : • • τ -: τ Γ <••:-: - τ
ν - JT : ν : ν •.• : ιτ j• ν τ
'^ τ τ : V : I • - τ - - - : η ■' : ~
n^oinb nb3?^2 τι^τ n'^;^' nib2?t3-b:s?
ΛΤ r v.• - : I — • τ j• -: i-
V. 31. i'Tiliia 'bn δ<"32 V. .35. uj^na 6t"Dn
26. vE: (itatt^aUcv«. A: ^iirflen.
27. B.dW.vE.A: bei b. (S. b. SK.iucr(n). A:
fii(i)te ... jiifanimen. B: bic (S.unb j^rcubc. dW.vE:
um (rie) @. ju feiern (mit) ^r. A: bai ^raibcnfefi
bcrd. dVViCobiicbernu.Ö^cfanijcn. vE.Sobpreifunq
II. ©efang. A: 3)anffaciiing u. Scbliebcvu. B.dVV:
(Sijmb., bauten u. S^. vE.A• φ. ii. (Siiijern.
28. dW: αιιέ bcm Jlreife riiujd um 3. λΕ: ®aue
um 3. A: bin ©viinben. B.dW.vE: 2)orfcin ber iWes
top^atUet.
'^lc^ctnia^
(12.27-37.) 249
SDie Sct)iten gen Setufalem sur ^inmet^ung* ^te smei ^anf^ote.
XO.
ned 3efua, beS @o^ncS Sojabafg, unb ju \
ben3fiten0ie^cmia, bcöSantiVfie9erö,unb ;
bc8 ^rieflerö (Söra, bc6 <δφrίft3ele()rten.
27 Unb in ter ©inmet^ung ber 3Jiauern
gu 3crufaiem ίιιφΐ€ man bie Semiten
ααδ allen i^ren Drten, ba§ man flc gen
Serufalem bxä^U, ju galten (Sinn?eU
^ung in freuten, mit iDanfen, mit <B'm'
gen, ß^^mbcln, ^faltern unb Warfen.
28*Unb ed ijerfammelten ^φ bie J^inber
Der Siänger, unb »on ber ©egenb um
Serufaiem ^er, unb i)on ben ^^bfen ult^
29toi)^ati, *unb üom «i^aufe ©iigal, unb
i)on ben ^lecfern ju ©ibea unu ^βηια*
Dct^j Denn bie ©ängcr i^attcn i^nen
30 »^öfe gebauet um Serufalem ^er. * Unb
bie ^liejler unb Jieöiten reinigten ΡΦ,
unb reinigten baö 53olf, bie $^ore unb
bie iliauer.
31 UnD iφ lieg bie dürften Sitba oben auf
bie ÜÄauer fteigen, unb befteUte jn^ei große
Φαnfφbre. i)ie gingen i^in jur 0leφtcn
oben auf bie 2)iauer jum 3)?ifti^or n?ärt3.
32* Unb i^nen ging ηαφ «^ofaja unb bie
33 Hälfte ber liiürjten 3uba, * unD ^farja,
34 Söra, SJiefuUam, *3uba, Benjamin, 8e-
35 maia unb 3>eremia, *unD ctίiφe ber $rie*
fter JtiuDer mit 3^iom^eten : ne^mIiφ ©α*
φαrj:α, ber (So^n SonatijanS, beö 6o^ne3
©emaja, beö So^neö üJiat^anJa, beS
eo^neö Widiaia, Deg (5oi)neö (Βαφηχ^,
36beg ®o^ne8 ^fia))^^} * unb feine
Q3rüber: iäemajafc, ^2lfareei, 9)iiialai,
©ilalai, a)Zaai, 0iet^aneei unb 3uba,
«i^anani, mit ben ©aitenfpieien 3)a»iDg,
beS SDianneg ©otteS; ^gra aber, ber
37βφriftgeleί)rte, Όοχ iijnen ^er, *jum
33runnent^or n?ärtö. Unb gingen neben
i^nen auf ben Stufen jur ©tabt 3)attibö,
27. A.A: hü ber ($inh)eif|iing. t29. A.A:
Ratten |ϊφ. 30. A.A: iDZaucrn. 35. UX:
Drommeten. 37. ü.L: 93tunnti>ot.
N«h.7,73.
3,22.
ich.e.u. ßijj jj^gyg^ ßjjj Josedec, et in diebus
RutXiLa. Neheiniae ducis, et Esdrae sacerdolis
*'' scribaeqiie.
E«r.H,i'i.Dt. I" dedicatione aulen) muri Jeru- 27
2o,B.m«.8, s.,|g(jj requisierunt Leviias de Omni-
bus locis suis, ul adducerent eos
in Jerusalem et facerent dedicationem
et laeliliam in actione graliarum et
canlico et in cymbalis, psalleriis et
cilharis. * Congregati sunt aulem 28
filii cantorum de campestrii)us circa
Esr.2,22; JefusaleHi et de villis Nelhupbati
Dt.ii^,3M.ji..*^^ de domo Galgal et de regionibus 29
jos.«i,i7. Qgj^jj gj Azmaveih; quoniam villas
aedificaverunl sibi canlores in cir•
6,20.Gii.35,2.cuilu Jerusaleui. * Et mundati sunt 30
Kx.i9,io. sycerdoies etLeviiae, et mundaverunt
populum et porlas et murum.
Ascendere autem feci principes31
Juda super murum, et stalui duos
magnos choros laudanlium. Etierunt
ad dexleram super murum ad por-
tam slerquilinii. *Et ivit posl eos 32
Osajas et media pars principum Juda,
* et Azarias, Esdras et Mosollam, 33
* Judas et Benjamin et Semeja et 34 f )
Jeremies; * et de liliis sacerdotum 35
in tubis: Zacharias Filius Jonathan,
filius Semejae, (ilius Malhaniae, filius
Michajae, tilius Zechur, filius Asaph;
* et fralres ejus: Semeja et Azareel, So
Malalai, Galalai, Maai, Nalhanaei et
T.24.2Ch.29,Jndas et Hanani in vasis cantici David
Nehf|'v,26. viri Dei; et Esdras scriba ante eos
in porta fontis. * Et contra eos 37
ascendernnl in gradibus civitatis David
t) Vs. 33 et 34. vulgo unus versus, unde 33-47.
vulgo 33-46.
2,13.
29. dW.vE: aui (üon) «et^i (5). ... Selbem. B.
dW.vE.A: (Ηφ) Dörfer (cvbauct).
31. ΐΧ). unb :jäge, [einer ginf)]... ber '][({. ß.vE.A:
fleliete ... {an, auf). B: φ. u. Umctänge. dW: 9tufs
jüge. vE: (S^öre Sobfängir. A: ßobc^öre. B.dW.
vE.A: ηαφ bem üJi. (iiin).
32. dVV.vE.A: ^intcr i^nen (gingen). dW: bie
eine ^. Α: ber ^albe Sl^eil.
35. B.dW.vE.A: Unb i)on ben (Sonnen b. *Pr. A:
?|Jofaunen.
3ϋ. Β: ηιυ|ιίαΙίίφεη 3njirumenten! Α: ©ingin»
jirumcnten!
37. Unb beim 33r. , fo ee^en if)nen über mat, ftiet
flenfie auf bie ^t. ... B: i'yerner geqcn ^αβ^r. l^tn ...
gingen f. l^inauf auf ben ... dW.vE: beim (am)
Duelitbore.
250 (12,38-^45.)
ÜTehemias•
XII.
Oedicatio niurorum, JBmendationes variae•
avctßnasi του τείχους επάνω&8ν του οίκον
/Ιαυιδ καί mg πύλης τον νδατος χατ ανα-
τολάς,
^^ΚαΙ περί αίνεσεως η δευτέρα έξεπορενετο
ΰνναντώαα αντοΐς, χαΐ εγώ οπίσω αντης^ κ«ι
το ημισν τον λαον επάνω τον τείχους ^ νπερ-
ανω τον πύργου των ϋανουρείμ^ κ«ί εως
τον τείχους του πλατεος^ ^®κα< υπεράνω της
πύλης Έφραΐμ, και έπΙ την πύλην την είσια-
να και έπι την πνλην ίχ&νηράν καΐ πύργου
Αναμεηλ και άπο πυργον του Μεά και εως
πνλης της πρoßuτικηςy και εστηααν έπι πϋλην
της φυλακής. ^0 Και έστησαν αι δυο της
αίνεβεως εν ο'ίκφ του &εον^ καϊ έγώ και το
ήμισυ των στρατηγών μετ έμου, ^^ και οι
ιερείς Έλιακείμ^ Μαασίας, Μιαμίν, Μιχαίας,
Ελιωναΐ, Ζαχαρίας ^ Άνανίας εν σάλπιγϊιν<^
*2 λαι Μαασίας και Σεμειας και 'Ελεάζαρ
και Όζϊ και Ίωνάν καΐ Μελχίας και Αίλάμ
και Ίεζονρ. Καϊ ηκούσ&ησαν οι ^δοντες,
και επεσκεπησαν, ^^ΚαΙ ε&υσαν έν τη ^ίμέρίξ.
εκείνη ϋ-υσιάσματα μεγάλα καϊ ηυφράν&ησαν^
οτι ο ϋεος ηυφρανεν αυτούς μεγάλως' και
αι γυναίκες αυτών καϊ τα τέκνα αυτών
ηύφράνϋησαν, καϊ ηκοΰσ&η ευφροσύνη εν
Ιερουσαλήμ από μακρό&εν.
** Καϊ κατέστησαν έν τη ήμερ^ εκείνη
άνδρας επϊ των γαζοφυλαχίων , τοις &ησαν•
ροΓς, ταΐς άπαρχαϊς καΐ ταΐς δεκάταις κα)
τοις συνηγμένοις εν αύτοΐς άρχονσιν των
πόλεων, μερίδας τοις ιερευσιν καϊ τοις Αενί-
ταις' οτι ευφροσύνη ην εν Ίούδ(} καϊ επϊ
τους 'κρεΐς καϊ επϊ τους Αενίτας τους έστώ-
τας. *^ Καϊ ε^ιύλαξαν φύλακας ϋεού εαυτών
καϊ φύλακας τον κα&αρισμοΰ καϊ τους άδον-
τας καϊ τους πυλωρούς, ως έντολαϊ ^ανϊδ
37-39. BFXf (ρ. ϊως) τ^ς. AB* κατ άνατ.-κα»
vTZftjavb) της 7rüXi7q(Ci'iFXfparum div.). 39-42. Β:
ιχθ^νράν χ. πν()γφ. AB* την ησιανά κ. ίπΐ τ. π. (Ci'i
FXf; Ci'i: ισανά) el κ. άττό τγ. τ. Λ1ίά( Ci'i ΚΧ|; Ci'i:
Μηα) et (pr.) xat ϊστησ,-Ιίί.ο() (Ci'iFXf parum
div.; sim.K. Ci'iX:x ϊατ.ΐν nvkri', F vs. 42.a lerlio
quinquies * y.ai). 42. Ci'iEXf (p. ^Ö.) aal 7ί^:^/ας•
(F: κ. ha()ia(; iniaxoTTOi;). EX: xat ίπισκϊψθησαν
κ«ί ίπ^νφημησαν. 43. Ci'i : μίγάλυ)ς ίνφροσίιντ]
(FX: fiJg.(ioai'v7] μίγάλιι). Β"}- (a. ί«•φ(η) η (Ci'i: η
ίΐ}(/•ο. //). EVX* ά/ζό, U.C\^\X•\{[i.μ^.i^.)τHvόμn.
Β* /;ν et (sq.) κα». ib.B: &iS αοτών. Al*(alt.)xat
: mm
ΐτ:
b?^iab nnbinn η^^^ώη niinm 38
ν : vj:• Γ y .. - ST - i
^:ίΐΏ oin •'sm n'^ΊΠ^^ '^Dsn
_•- •• , τ τ • -:r τ Av-;r j-—r
- r : j- •♦ rr τ : IT η r
-j- -: ττ:- -- -: •-:•.•
nk^n b^yn'^ %^m bnym n^inn
nrü53 ?iTO3?i ^^jsn Ί5?ώ nyi
V - j- : τ : V -: r - ιτ τ - -
VI : ~ >• — :ι- . —.'ι- Λ• ν: ιτ j" :
τ •• -: r
: '^^s? 41
(A2ßre[l.t).
a^pb^ί D^Dnärri
)τ : - i -J- •• ι : •'' ST τ ρ ι • τ : •
τ : - : τ •• -: r ι : ι -: r α : - -:
JT •" ί VT • : ^- '^T τ ι • •;'•.: st τ : ν :
\.τ : - : ' : • : j : r • : -- vat τ
•τ: - J- j::•- »Ρ τ-
τ : . • "^v: IT <*• ι • '~ ' •
V τ : - : ν τ - s- : τ : jt : •
-η::? öbtD^in^ ηπΏώ :?ntsm ^in^iis
•ν- τ ι : J- : • :/- τ • - Λ•• τ
: pinni?
• τ-: - - J ί: IT •-
ni^^innb ninsi^ib nirtöan
: - i τ τ τ : -
Dhs ciDDb ni^iur^bi n'^öxib
VT : • : - I r j• ••rr
D^Dnäb nninn nison bnrn ^^niüb
ν -: 1 - τ ^- j τ : • τ ι•.• ^" : •
r - : 1 - - τ : j- : • •< Λ • : r :
^ : ; •- r : I τ ν • : i- - :
nnntan ηΊ)αώΏ?ι brr^nbii ηη^ώα
τ τ: IT - VJ•.• : • V •• I •.•: V4•.• : •
VT }- : ' : A•-: ι - : ν : ι : r :
V. 38. 'κ *iin'' ν. 44. üi^ya '3
37. unb bU ... B: ba man auf b.iW.^.flfl^ct, »6er
b.^.lD. dW: ben5?iufiMcg HxTl. f). oberhalb bee ...
vE: auf bcr ©iieoc auf bcr SO?, über bad ... (A: üb.
b. J&.J^. Mnoui?)
38. oufberi»?. Brfo auf b. SO?, toar. dW:aufbtr
entgcficiig^ic^ien @cite ... nebft ber anbern ^. Β:
«bei• bem ^öacfcfeniljurm. dW: oberhalb beeOfeut]^.
?flel}emta.
(12,38—45.) 251
^te langer* S^ie gtof en Dpfet. ^te §!Hänner üBet Me @($a^faftett« XII•
i)'man, 6ίδ an bag SBaffcit^or gegen
aJZorgen.
38 Φαδ anbere$)anf(^or ging gegen i^nen
über, unb ίφ iijm ηαφ, unb bie J&alfte
bee 93olfS bie 5Diauer ^inan gum Dfen*
t^urm hinauf blö an bie breite SJlauer,
39 * unb jum ^i)t>x (E^^raim ^inan unb
gum alten il^or unb jum ^^ifφt5or
unb jum ii^urm «^ananeel unb jum
3:fturm ÜJ?ea big an ba8 @φαft^or,
40 unb blieben jiei?cn im ^erferti)or. * Unb
flanben alfo bie jmei Φαnfφ5re im «^aufe
©otteö, unb Ιφ unb bie Hälfte ber Ober*
41 jlen mit mir, *unb bie $riefter, ne^mliφ
Sljafim; iDZaefeja, 9)iiniamin, 9)ϊίφαία,
^lioenai, (Βαφαχΐα, »^ananja, mitilrom*
42 ^jeten, *unb 3)'iaefeia, (Semaja, (Sleafar,
Ufi, So^anan, 9Καίφα, (Slam unb 5lfar.
Unb bie langer fangen laut, unb^efra^ja
43 n>ar ber QSorjle^er. *Unb eö rt)urben bef^
felben iiaged gro^e Dpfer geopfert, unb
toaren frb^Üφ3 benn ®ott t)atte i^nen
eine gro§e Sreube gemαφt, baß ίίφ beibeS
SGßeiber unb ^inber freueten, unb man
^brete bie greube Serufalemö ferne.
44 3it ^^ϊ 3«it tvurben toerorbnet 9Jian*
ner über bie Θφα^fαflen, ba bie ^eben,
ßrftlinge unb Qii^nUn innen hjaren, bag
fle fammeln foUten üon bm Qlecfern unb
um bie (Stäbte, augjut^eilen ηαφ bem
®efe^ für bie ^riejler unb beulten ; benn
3uba ^atte eine i^reube an ben 5ßrtefiern
45 unb Äe\)iten, bag fie ftanben * unb tx>arte*
ten ber«öut t^reö ©otteö unb ber^^ut ber
Siieinigung. Unb bie Sänger unb 3^^or*
:^üter jianben, ηαφ bem ©ebot ^Dainbß
''^*• in ascensu muri super domum David
3^<2(i. et usque ad porlam aquarum ad
orientem.
^ ^'* Et Chorus secundus gratias re- 38
ferentium ibat ex adverso, et ego
posl eum, et media pars populi
3^^^. super murum et super turrim fur-
3,8. norum et usque ad murum lalissi•
8,16; nium, * et super portam Ephraim 39
3,f.,3.i.25. gj super porlam antiquam et super
porlam piscium et turrim Ilananeel
et turrim Emalh et usque ad porlam
gregis, et sleterunl in porta cuslo-
diae. * Stelerunlque duo chori lau- 40
dantium in domo Dei, et ego et
dimidia pars magislraluum mecum,
* et sacerdotes Eliachim, Maasia, 41
Miamim, Michaea, Eiioenai, Zacharia,
Hanania in lubis, *el Maasia et Se• 42
roeja et Eleazar et Azzi et Johanan
et Melchia et Aelam et Ezer. El
clare cecinerunt cantores et Jezraja
praepositus. * Et immolaverunt in 43
g,i7. die illa viclimas magnas et laetati
sunt, Deus enim iaetiiicaverat eos
laelilia magna; sed et uxores eorum
et liberi gavisi sunt, et audita est
Β"•3.ΐ3• laetitia Jerusalem procul.
Recensuerunt quoque in die illa 44
io,:i8.i8,5. viros super gazophylacia thesauri
ad libamina et ad primitias et ad
decimas, ut inlroferrent per eos
principes civitatis in decore graliarum
aclionis, sacerdotes et Levitas; quia
laetificalus est Juda in sacerdotibus
et Levitis astantibus. *Et cuslodie- i.^i
runt observationem Dei sui et obser-
*•^®• valionem expialionis, et cantores
^**• et janitores juxla praeceplum David
38. Ü.L: 2)er anbete ... Dfent^urn. 39. U.L:
iliiurn. 4i^U.L:2)anfovfer(^o«. 41. Ü.L:
S)rümmm... 44. A.A: barinnen l>ie...n)aren.
39. am Äcrfert^. B: üBer bem ^i). (S. 5er. dW.
vE: über ba« ... A: auf bem (3, I). B: ©efangcns
3:^. dW: ©efängni^t^. vE: Xf). ux ^α^)ί»αφε?
Α: SEBaditt^ore?
40. Β: 4ern.i(^ blieben. ..ftel^en. vE: Unb e« j!ei(i
teniιφ ... in ι<αβφ.
42. B.vE: liefen ϋφ ^ören. dW: fvieteten. A:
fani^en ^elte. B.vE: 5luffe^er.
43. B.vE.A: fie mit (einer) ... erfreuet. vE: fcviii
§in, A: weithin. B.dW: bie in bie Seme (^in).
44. öarin fammeln ... ^letf. um b. St. bie flefe^li»
d)<n3intljeile. B.vE: au5iuffel)ern)bcüellt. dW.A:
(έφα^fαmmern. vE:ißorrati)«f. B: jiammern juben
©φά^εη, ju ben ^ebopfern. dW.vE: für bie ^ehf
üpfer(A: 2:ranfopfer). B.vE: tie bajianbcn. A: ba-
hn"^. dVV: beüeilt waren.
45. B: nahmen tt»a^r b. 2δαφί. dW: beforgten
tra« ju bcforc^m lüv ihren ®. >E: beobachteten h).
gecjcn ... »ar. A: t^iaten genau tt». fie \[\ bef. tjatten.
dvV: u. bie ba ... »arcn. vE: fo wk bie ...
252 (12,46—13,7.)
IVelieiuias.
XII.
Winiendatiom s cum saerae tum domesiicae.
HUI ^αλωμών viov αυτού. *^ Οτι εν ι]μί'ραις
Javid 'Aaacf) απ οίρχηζ πρώτος των φδοντων
nul υμνον και αίνεσιν τφ ϋεψ *' Κα\ πας
Ισραήλ Ιν ΐ)μ^'ραις Ζοροβύβελ y.al ίν ταΐς
ημίραις Νεεμίον δίδοντες μερίδας των (ΐδον-
των κ«ί τών πυλωρών^ λόγον ημέρας έν
ήμ^ρα αυτοί, και άγιάζοντες τοις ^ίευίταις,
na) οι Αενΐται άγιάζοντες τοις νίοϊς Άαρων^
ΧΙΙΙ, Έν τη ημίρα εκείν)] άνεγνώσθη έν
βιβλίφ Μωϋϋΐι έν ώσΐι τον kaov^ και
8νρέ0η γεγραμμένον έν αντφ , όπως μη
είςέλΟωσιν Άμμηνΐ/αι κ«ί Μωαβΐται εν
έκκλησί()ΐ ϋεον εως αιώνος' ^ ότι ον σννην-
τηααν τοις νίυΐς Ίαραηλ έν άρτφ /-αϊ έν
νδατι, και έμισ&ωσαντο έττ αυτόν τον
Βαλααμ καταράβασΟαι' κα\ επέστρεψεν ο
ϋεος ημών την κατάραν εις ενλογίαν. ^ Καϊ
έγένετο ώς ηκονααν τον νόμον, καΐ εχωρίσΘη-
ααν πας επίμικτος έν ΊαραηΧ,
* ΚαΙ προ τούτον Έλιασε)β 6 ίερενς οίκων
έν γαζοφνλαχίφ οίκον τον ^sov ημών εγγιών
Ύωβία. ^ ΚαΙ εποίησεν αντω γαζοΓρνλάχιον
μέγα, καΐ έκει ήσαν πρότεροι δίδοντες την
μανααν και τον λίβανον και τα σκενη, και
την δεκάτην τον σίτου καΐ τον οίνου καϊ τον
ελαίου, έντολην τών ^ίενιτών και τών q^Sov-
των και τών πυλωρών, χαι άπαρχας τών
ίερέοιν. ^ Και έν παντϊ τοντφ ονκ ή μην
έν ίερονσαλήμ. Οτι έν ετει τριακοστω καϊ
δευτέρφ iov ΑρΒ^ασασ&α βασιλέως Βαβν-
λώ^ος ηλΟον ηρός τον βασιλέα, καϊ μετά
το τέλος τών ημερών ητησάμην πάρα τον
βασιλέως^ "^ και ηλιΐον εις Ιερουσαλήμ. Και
σννηκα εν r^ πονηρί^. η εποίησεν ' Ελιασειβ
1. Ci'iX: (^ς έχαλησίαν.
2. ΕΧ: iv άρτοις. Β* (alt) tV. CX: ^στ(•ίν«ν.
4. Β: "ΕλιασΙβ ... * τΟ. ΕΡΧ| (a. Τωβ.) τ^.
5. Β: in. ϊα,ντω γ. ... μαναά{^μαναάνΚ€>, FX: ιοτ
aiav), C: και αί άπα(ΐχα,ϊ.
l.hrEliaaiß.
Dvm G'^DDi) tv)2m ^12^2^^ bä^mr
V τ : r : ι τ ; ν : j•• • ν τ •. :
iOV2 ai'^-inn a-^nrtoni o'^nniüTDn
Α : j ^ - : ν— : ι - : >• : ι : r
Ι ι -: r y : •
ηώη n£C2 ^ί'Ίp2 ^mn oi^^s Χΐΐϊ•
ν -: j τ τ : ♦ ; λτ τ j•• : τ :
bnp::i '^n^ίiϊ3i] '^ai^s? t^iri'^-Nb
ϊΐπ'ΐρ iib '^s :Dbir-i3? ü^nb^ίπ 2
-lätü*^ D'^^ni] onbs b^^"ιü5'^ ^3^-Γ^^
ribn*'-! ibbpb b3?b2-rvs vh:;
' S ~'Γ~ : »- : τ : • ν <τ τ
Νη-^ι :nDnnb nbbpn ^iDsnbii^ '«^
ν.• :- IT τ : • σ τ Ι: - ν •.-•
τ >• : ~- ΛΤ - ν JT : τ :
jbi>^iirj*»^ 3*13?
ι ν τ ι •• - • τ : ν ν • J•• : • :
in^aiüb ninp ϊlD^np^^-n^^ nsibba
IT • ι : ν 'τ Λ" ••: ρ• J- : • :
iiNn Dtiäi nbin:^ nsü3b ib b:?^ π
VT JT : τ : jt : •
τ : - τ : • - ν • : • τ :
J • ~ I τ T^ - <- : - . .. _ .
V : I : r : • • : r - : • τ : • - :
"biDS^ :D''3nsn ra^'nn^ ü^is^iiam e
'^ τ : Γ-: I - V- : Λ•-: ι " .:
hDüD2 '^i) obtii^n'^a '^n'^s'i s^b m
- : • «AT τ I • • V τ i
ö•^^^ rpb^ •nb)2n-bN' ''nxa bns
öbtb^in^b ^^ü^ί1 tTibisnn^ "^nbx^D 7
•AT τ Ι • V Τ IT F ν w - Ι • •:»-:•
h^tö'^bi^ nto3? ΊΐοΝ ninn nD^ni^i
V — ;
τ Tr.
τ j• T|T
V. 46. 'p ittJii'l
46. toeilanb etfiiftet oberfte ... B: von ^iUti f)tt
toavtn Häupter bcr <B. u. bie Scbi. u. 2)anffaciuiuicn.
dW: üor δί. (^ab ee Sßorjlel^fr ... ^ob- u. j)anfliet)er
ju @^ren ©otted. vE: in tn frül^cren 3cit waren
^pauptcv bercr, n^cid^e ®ütt ... fangen. A: iBovfiefjer
gi'fe^t über d. @. bei ben ...
47. Unt>. dW: bejiimmte. B: bie Xi)HU ber ...
waö auf ... befc^ieben tt>ar. dW: ®ebui;ren für bie...
^ic^etnia^
(12,46 13,7.) 253
SWoftö fBetbot öcöctt Stmmott unb SJlcaB« ©αδ Dpfet iCoBia» XII•
46 «nb felnee (Sohnes @a(omo. *ii)enn ju
ben Siit^n 2)αϋίϊ)δ unb Qljfaip^l irurben
gcfliftet bie obcrficn ©änger unb So6=
47 lieber unb Φαηί ju ©Ott. *^ber ganj
Sfrael gab ben 8angern unb il'^or^ütern
3^^eil ju ben Seiten Serubabcig unb
0Ze^emia, einen Jeglid^en 'Xa^ fein ii^eii, j
unb fle gaben ©e^eiligteg für bie Seüi* '
tenj bie i&etoiten aber gaben ©e^eiligteä j
für bie Jtinber Qlarong.
XIII. Unb eö warb ju ber ßut ge*
iefen baö 8ηφ a)iofe öor ben Oi^ren beö
S3oif0, unb trarü gefunben barinnen ge*
fφrie6en, bag bie ^2lmmoniter unb 9)2 oa* ι
biter follcn nimmermei^r in bie ©emeine
2®otted fonimcn: *barum, tia^ fle ben
Äinbern 3froel niii^t jUDorfamen mit?örot
unb 2öajfer, unb bingeten u>iber fie 33ΐ* ;
ieom, ba§ er fie öerfluφen foflte; aber ,
unfer ©Ott iranbte ben δίηφ in einen I
3 (Segen. *iDa fte nun bie§ ©efe| ^rten, 1
fφieben fle atte Sremblinge öon Sfrael. !
)
!
4 Unb üor bem ^atte ber SPriefler dlia» \
flb in ben Mafien am «i&aufe unferä ©otted |
5 gelegt bag Dpfer Xohia. *3)enn er i)atU \
ii)m einen großen Äaften gemαφt, unb i
bai)in Ratten fie juüor gelegt @peigoi)fer, j
2Öeί^rαuφ, ®erati)e, unb bie Qii^nUn \
üom ©etreibe, ÜJiofl unb Oel, ηαφ bem
©ebot ber Semiten, ©anger unb $:^or*
6 ^üter, baju bie »^ebe ber $riefler. *5iber |
in biefem aüem ttar ιφ nic^^t ju 3eru*
falem. iDenn im gtt>ei unb breigigflen
3a^r Qlrt^afajii)a, beg Äönigö §u «α* I
bei, fani ίφ jum Äbnige, unb ηαφ <
etliφen Xagen ertvarb Ιφ i^om Jlbntge,
7 * ba§ Ιφ gen ^crufalem jog. Unb ίφ
merfte, ba§ niφt gut rttar, bag SUafib i
46. Ü.L: Sobliebe.
5. A.A: battefi(^.
bae itägli^e für feinen 3:. vEibictägli^en ®eb. A:
®. ilag für %. B: fie heiligten c«. vE: u. ben δ. ιυα«
biefen geheiligt tüar. dW: u. bie S. g. oou bem ©eb-
an bie ^obnc 51.
1. im 95. m, B.dW: δίπ bcmfetben (felbigem)
ilage? vE.A: jenem? B.dW.A: fein ... C33erfammi
lung) ... (bl«) inSmigfeit. vEmieu. nimmer ein ...
büife.
2. vE.A: entgegen (gefommen toären). dWitoan«
bclte. A: tjert».
et Salomonis, filii ejus. *Quia in 46
Sir.'* vi. diehus David et Asaph ab exordio
erant principes conslituti canlorum
in carmine laudanlium et confilen-
,„,3s,. tium Deo. * Et omnis Israel in 47
diebus Zorobabel et in diebus Nehe-
miae dabant partes canlonbus et
janiloribus per dies singulos, et san•
Nm.t»,«*. ciißcabant Levilas; et Leviiae sancli-
ficabant fiiios Aaron.
8,.3.Dt.3i,n. In die aulera illo lectum esl XIII,
in volumine Moysi audienle popuio,
et invenlum esl scriptum in eo, quod
Dt..i3,3... jjQj^ debeant inlroire Ammoniles et
Moabites in ecclesiam Dei usque in
aelernum: * eo quod non oceur- 2
rerinl filiis Israel cum pane et aqua,
Nm.22,n... ^^ conduieriHt adversum eos Balaam
ad raaledicendum eis; et converlit
Dens nosler malediclionem in bene•
diclionem. *Faclum esl aulem, cum 8
e,a. audissent legem, separaverunl omnem
alienigenam ab Israel.
Et super hoc erat Eliasib sacer• 4
dos, qui i'uerat praeposilus in gazo-
%fNeKi^ phyiacio domus Dei noslri el pro-
^UM? ximus Tobiae. * Fecit ergo sibi 5
gazophylacium grande, et ibi erant
ante eum reponenles munera et Ibus
el vasa, el deeimam frumenli, vini et
Nm.i8,a4. Qigj^ partes Levilarura el caniorum et
janilorum, el primilias sacerdoiales.
*In Omnibus autem bis non fui in C^
5,14. Jerusalem. Quia anno trigesimo se-
^T'Sti^cundo Artaxerxis regis Babylonis veni
ad regem, et in fine dierum rogavi
regem, *et veni in Jerusalem. El in- 7
tellexi malum, quod fecerat Eliasib
^. Brailen oermif(i)ten J&aufcn tt.Sfr.at». dW.A:
fonberten fie ab. vE: fcbieben ... aui.
4. ber <)efe^t war über einen ^. ... fiel) mit 2;. btt
freunbet. B: über bie .<?ammer. dW: batic ... eine
3cUe ... Sßerwanbter bee ^.
5. Unb ^atte...bat)infieI)Atten...bad®efei^ber...
B: fo für bie ... bcfobien ivaren. dW: bie ©ebü^r
ber ... vE: ®. für bie ...
6. etlicher 3eit. B.dW.vE: erbat ίφ mir«.
7. merfte ba» Uebl« ... dW.>E: ba« SSofe.
254 (13,8-160
Wehemlas.
XIII.
ESmendationes eum sacrae tum domesticae»
τφ Τωβία, ποιηααι αντφ γαζοφνλάκιον iv
avXy οίκον tov &εον' ^nai τιονηρόν μοι
έφάνη οφόδρα. Και ερριψα πάντα τα σκεύη
οίκον Τωβία εξω άπο τον γαζοφνλακίον^
^ καΐ ύηα^ και εκα&άρισαν τα γαζοφνλάκια'
και ίπεοτρεχρα έκεϊ ακενη οίκον τον &εον,
την μανααν κα\ τον λίβανον.
^^ Kai εγνων οτι μερίδες των ^ίενιτών ονκ
έδόΟηααν, καΐ εφνγοσαν άνηρ εις άγρον αν•
zovy οι Αενΐται και οι ίΐ^δοντες^ ποιοΰντες το
έργον. ** ΚαΙ εμαχεαάμην τοις οτρατ7]γοΐς
και εΊηον /Jia τι εγκατελείφ&η ο οίκος τον
ϋεον; Και σννι'ιγαγον αντονς, και εΰτησα
αντονς im ατάσει αντών. *2 ΚαΙ πας Ιονδα
ηνεγκαν δεκάτην τον ηνρον κα\ τον οίνου και
τον ίΧαίον εις τονς ϋησανρονς^ ^^ επΙ χείρα
Σελεμία τον ιερέως καΐ Σαδώκ τον γραμ-
ματέως και Φαδαια άπο των Αενιτών και
έπΙ χείρα αντών Άνάν νιος Ζακχονρ^ νιος
ΜαΟϋαηον, οτι πΐΰτοι έλογίσ&ηΰαν έπ αν-
τονς μερίζειν τοις άδεΧ(γοΐς αντών,
** ΙΜνηοϋητί μον, ö &ε6ς^ έν TavTfj, και
μη έξαλειψι^ητω έλεος μον ο ίποίησα έν
οίκφ κνρίον &εον.
^^Έν ταΐς ημέραις έκείναις ίδον έν Ιονδα
πατονντας ληνονς iv ααββάτφ, και (ρέροντας
δράγματα καΐ επιγεμίζοντας έπΙ τονς ονονς
και ohov και οταφνλην και σνκα καΐ πάν βά-
σταγμα, και (ρεροντας εις ίερυνύαλημ έν ημέρα
του σαββάτου. ΚαΙ έπεμαρτυράμην έν ήμέρ(]^
πράαεως αυτών. ^^ Kai έκύϋ^ιααν έν avTfj
7. Αΐ*τω(Α2Β|).
9. Β: μάννα (μαναάν Α!£Χ, FX: &νσίαν).
10. CEF Χ: άγ^). εαττίν.
tl. A»C'X* τοΓς στί^ατ (ASfif). Β: tlna ... έπΙ
τγι στάσ.
' 12. Αΐ*(ρΓ.)τ«(Α2Β|-).
13. Ci'iFXt(ab in.) Kai ίν^τηλάμην. CEX (pr.
ioco): tyit/ίΓοας. Β: Ματ&. Ci'iX: aS. ίαντ(7)ν.
14. Α» : ort s. ο τι in. (Ö ελ:. A2B). Bf (a. Q^Ch) th.
Cl'iFXf (in f.) μα y.ai εν ταΐς φί'λακαΓς αντ».
15. Β: ηΟυν ... εν τω σαββ. EFXf (ίο f.) οτι i/ioi-
λαν Ιπισιτισμόν.
16. EFXt (ρ. Και) οι Τύριοι.
»••:-: τ : • j -: r τ • j :
Α : V -j— Γ "^v: IT J-
VT • I r s" : τ ^ V τ ^ : - IT
V -: r : - τ : j τ ιτ : • - ' • ' ν -
j•• " ' * ^ τ j• T|- ^ τ : -
IT : - : IT : • - ••* • .•: ιτ
j V • : r ^ τ : ι• τ :j•• τ
Di'ibn ^mtob-ώ^ίί ^πί^ϊ^ί nana
r ' : \- ν τ : ρ <t : : '- τ λτ •
τ • Τ|Τ IT τ
ν : ι : r
-n'^S 3Τ3?3 yw/3 ητοϊίΐ D-^D^Dn-rw^
Ι" j-v:i•.• -ν- _t:jt -τ:-
'Vj DTori^i okspvsi α^n'b^^iπ
ν • -: r τ •• : Ι- -IT Α* ■•'■ IT
S- -: r • •• τ : τ : ιτ : τ
ι τ ι τ ντ : • - : / • - : '•ίτ τ -
» ;• - τ : ν ι•.• τ '^ - JT : Ι τ
ohbn-i^ »η^'ΊΒ^ ision ρ^ίί,λ
••:-!• ττ: •• - >jt:
•»3 n-^Dn^-p Ί^ι^τ-ρ ρπ Di^-bi?"^
•*• AT ; - - ' ν κ- ι ν ΐ)τ τ TT - :
pbnb on-^b^-n ^ηώπο b^row
: DiT^nsb
17 •• -: r
-bi^i n^^rb3? N^b^ ^b-nnDt u
•^ - : Α - ν- ν: r τ : r
n^^M ''D'^tos? Ίώί^ ^Hcn π^η
j«• : • y τ jv -: - τ -; - jv
5 νη^ώΏ^ϊ] \n'"ps
IT τ : • : κ- ν:
Ι m^iiT^D '^η^χΊ ηΐ2ίΤ\π d^iq*^ ^»
jT ι* • j* τ τ •• τ J• τ -
j• • : ^ τ - - J • J• : ι
1 _ . . _. ,- - ν : ι : J ••-: ιτ
i• . : τ - τ : • •• : -^• r -: Ι • -
Di-^s n'^S^s'i Γ3ώη Di'^a Dbüi^in^
^j : • τ IT AT - - J : •ν- τ ι ί
τ : JT • - : • IT (Τ • '
V. 10. \r)i^a N"3n
V. 15. piDS Κί> '"^ÜSJ
7. fär 3;. ... gemadjt. B: mit X. angeridtet. B.
dW.A: in bin ißovl^öfen (be« φ. ©.). vE: ^öfen.
8. B.dW.vE: eö mi§jtel miv [φ. (Α. baö Ucbci
bünfte mir gvü0.) vE.A: Jpan^gevatf)e?
10. ^iuay crf. ίφ... u.3i.bic amSöerf fdinffeten...
B:bao^X^.t)eiTici;ien [οίίίοη. dW: @cfc^äfttl)un. vE:
ben 2)ienji ti)ün. A: biencn. dW.vE: ι-πίΐυίφοη.
11. üt ... ocriaffcn? vE: tabcltc. dW.vE: iScx-
^elfemia*
(13,8—16.) 255
JDet Setiiten ^lu^t au^ fOlangel an 9ta$tung. ^ie %tMt am @aBBat$* XIII•
an XoUa get^an ^atte, bag er itjm einen
Äajlen ηιαφίβ im «§ofe am «^aufe ®ot*
8te0j *unb üerbro§ ηιΐφ fe^r. Unb trarf
aöe ©erat^e \)om «^aufe XoUa ^ίηαηδ
9öor ben Mafien, *unb t)U^, bag fie bie
Mafien reinigten; unb ίφ brαφte tineber
bafeibjl ^in bae ©erät^e beg ^aufeg
©otteä, baS <Β)βύ^ο\ί^χ unb 3Bei^rαuφ.
10 Unb ίφ erfuhr, bag ber Seilten il^eii
l^nen νλφί gegeben hjar, beri^alBen bie
Äeüiten unb Sänger geflogen n?aren, ein
Jegliφer ju feinem 5lcfer, ju arbeiten.
11*Φα fφαίt \ά) bie Dbcrjlen unb frrαφ:
SDÖarum üeriaffen it>ir bad «§αηδ ©otteö?
5lber ίφ üerfammeite fie unb fleilete fle
12 an i^re Stätte. *ί£)α Brαφte ganj 3uba
bie 3«i)nten üom betreibe, SÄofl unb JDel
13jum Θφα^. *Unb ίφ fe^te über bie
@φäfee Seiemja, ben ^riejler, unbSabof,
ben Sφriftgeίe^rten, unb anQ ben Se\)tten
$ebaia, unb unter ii>re t^anb ^αηαη, ben
(δοί>η <δαφurδ, beS So^neö äjiat^anja;
benn f!e tt?urben für treu gehalten, unb
i^nen n?arb befohlen, i^ren 33rübern auS#
jut^eiien.
14 ©ebenfe, mein ®ott, mir baran, unb
tilge niφt au^ meine Q3arm^er§igfeit; bie
ίφ an meines ©otteä «gaufe unb an feiner
vgut getrau tfaUl
15 3u bcrfeiben ßut fa^e ίφ in Suba
Äciter treten auf ben SaBbat^, unb
©arben herein bringen, unb ^fel be*
laben mit 2Öein, ^.'rauben, ^UQtn, unb
aileriei Sa^ ju ^erufalem Bringen auf
ben Sabbat^tag. Unb ίφ bezeugte fle
beg Xageg, ba |!e bie Fütterung \)er*
löfauften. * (So wohnten αηφ %i)xn
10. A.A: gegeben worb.
15. U.L: auf bem ©abbat^. A.A: ηαφ 3es
rufaiem.
Tobiae, ul faceret ei thesaurum in
veslibulis domus Dei; *et malum 8
mihi Visum est vaide. Et projeci
vasa domus Tobiae foras de gazo-
C2Ch.29,5. pbylacio, *praecepique, et emunda- 9
verunt gazopbylacia; et reluli ibi
'^*'*•' vasa domus Dei, sacrificium et Ihus.
10,39.12,47. Et cognovi, quod partes Levitarum 10
non fuissent dalae, et fugisset unus-
quisque in regionem suam de Levitis
et canloribus et de bis qui minislra-
r.17.85 jjyjjj^ * g^ gg• (.3ys3,jj adveFsus 1 1
magislralus et diii: Quare dereliqui-
10,40. j^yg domum Dei? Et congregavi eos
et feci Stare in stalionibus suis.
Nm.i^s^2i.Dt.*£j ^^^-^^ j^^j^^ ypporiybat decimam 12
frumenli, vini et olei in horrea.
ich.26,.io. *Et consliluimus super horrea Sele- 13
em.7,6. miam sacerdolem, et Sadoc scribam,
et Phadajam de Leviiis, et juxta eos
Hanan filium Zaehur, filium Malha-
niae; quoniam fideles comprobati
sunt, et ipsis credilae sunt partes
fratrum suorum.
pVm.V.Iüm'. Memenlo mei, Deus mens, pro 14
hoc, et ne deleas miserationes meas,
quas feci in domo Dei mei et in
ceremoniis ejus!
In diebus illis vidi in Juda cal• 15
cantes torcularia in sabbato, por-
'"'^''• tantes acervos, et oneranles super
asinos vinum et uvas et ficus et
jer.ir,vi,.. Qj^jjg onus, et inferenles in Je•
v.2i.Am.8,ö. rusalem die sabbali. Et conlesta-
lus sum, ut in die, qua vendere
^"ifeV" beeret, venderenl. *Et Tyrii babila- Ui
9. S: gazophylacium.
lieber. dWrSteiie. vE:an i^ren $ία^. B:aufi^ren
(Staub.
l;^ ß:ju(S(ia^meiiiern überb. ©φ. dW.vErbe^
fteiicte ju Siuffeiiern (αΐί 5ί.) über ben @φο^ ... u.
(^ncn juv ^anb. B; an i^rcr (Seite. A: neben i^ncn.
B.dW:i^nen lag ob (biei^ert^eilung unter i^ve^r.).
vE: Η tüurbe i^nen aufgelegt. A: bie ^erti;. ... vci•*
trauet.
14. B: ®. meiner ... ^ierinnen. dW.vE.A: \>φ
^alb. Β: m. ©uttbaten ... feinen 3ßαφen betuiefen.
dW: ία^ η. erlόfφen m. Brommigfeit ... u. feiner
53eforiiung. vE: Iöfφe n. αηβ m. SBol^ii^atr n, \^)eίφc
ίφ bem ... feinem 'bitnfi enriefen. (A: in feinen (5e;
venionien!)
15. attd) mit 91^. ... unb gettS. B.A: 3in benfciben
^agen. vE: jeni-n. B; bie^. traten ... bie ®.^crein;
brαφίen ii. bie fie auf Me (B. (üben, fo aud) 3B. d\V:
bie b. keltern tr. am 9lu()eiage ... u. (S. beUtben m t .. .
vE: bciabcn bitten fogar mit ... B: ^eugte bagegeu.
dW: ttjarnte jie? vE: fφαίί. B: @§tt)aaren. dW;
Sebcnömittei. vE•. ba^ jie an temiiageiSpeifen verf,
16. B.• von ben .X^r.
256 (13,17-25.)
XIII.
JEmendationes cum sacrae lutsi aomesticae»
^-V
s• : I •••Λ•.• τ J IT I• • :
•IT τ
VT - -
l:
φ/ροντες Ιχ^νν καί πάσαν πρασιν πωλονντΒς
τφ σαββάτφ τοις νίοΐς ^Ιονδα καϊ έν 'Ιερου-
σαλήμ. *7 Και ίμηχεσάμην τοις νίοΐι; Ιούδα
toi; ελενϋεροις καΐ ηηα αυτοις' Τις 6 λό-
γος οντος 6 πονηρός ον νμεΐς ποιείτε ^ καΐ ßs-
βηλοντε την ημεραν τον σαββάτον; *® ΟνχΙ
όντως εποίησαν οι πατέρες νμών^ και ηνεγκεν
in αντηνς b &ε6ς ημών και εφ ημάς πάντα
τα κακά ταντα και επΙ την πόλιν ταντην;
ΚαΙ νμεΐς ηροςτίΟετε όργην έπι 'Ισραήλ βεβη-
λώσαι το σάββατον; *^ ΚαΙ εγενετο ηνίκα
κατέστησαν πνλαι εν 'Ιερουσαλήμ προ τον
σαββάτον καϊ είπα, και έκλεισαν τάς πνλας,
καΐ είπα ωςτε μη άνοιγηναι αντάς εως .
οπίσω τον σαββάτον. Και εκ των παιδαρίων \ Ώ^ίΠη^*^ 5«^> "πών^ ΠΊΏ^ί^Ί ΠΙΓ^^ΤΠ
rr ^ τ : • j ν -: τ : j τ τ : *
μον έστησα επί τάς πνλας, ωςτε μη αί'ρειν ^^ΓΠ'Ο^^Π ^^"liJS'Q^ Γ3ΰέΠ ΊΠΝ "73?
JT : ι τ \τ : j" ι•• τ • τ ιτ
ν -: ν - <τ τ τ τ - τ ν τ
JT τ IT - -■' - -
Vs^i
, Α - -Τ ν- :
ν - : •• τ : • ~ Ι τ "• • ι
'^n^iti: ^bbs ^,ώϊί3 Νη^^η :Γ2ώη-Γϊ<ι^>
*•-: r : IT jv -: r • :- ιτ - -
'.i^s*^i hii:si rä?2Dn '^ds)^ ο5ώ^Ί^
βαστάγματα εν ήμερα τον σαββάτον. ^^ Kai
ηνλίσ&ησαν πάντες κα] εποίησαν πρασιν εξω
Ιερουσαλήμ άπαξ και δίς, "■^* Και διεμαρτν-
ράμην έν αντοις και είπα προς ανζονς' /ίια
τι νμεις ανλίζεσΟε απέναντι τον τείχους;
Εαν δεντερώσητε , έκτενώ την χεΐρά μον εν
νμΐν. Άπό τον καιρόν εκείνον ουκ ήλ&οσαν
έν σαββάτφ. 22 j^^^ ^^^^^ ^^^^, ^^^ίχαις, οι
ήσαν καϋαριζόμενοι καϊ ερχόμενοι (ρλάσσον-
τ ες τας πνλας, άγιάζειν την ήμεραν τον σαβ-
βάτον. Προς ταντα μνήσ&ητί μον^ 6
{}εος^ καϊ φεισαί μον κατά το πληϋ^ος τον
έλέονς σον.
23 Kai έν ταΐς ήμέραις έκείναις ΐδον τους
ίονδαίους οΊ εκά&ισαν γνναΐχας .Αζωτίας, Άμ-
ίΐανίτιδας, Μωαβίτιδας. '^^ΚαΙ οι νιο) αυτών
ημισν λαλοϋσιν ΆζωτιστΙ y και ουκ είσΐν
επιγινώσκοντες λαλεΐν'ΐουδαΐστί. '^^Καϊ εμα•
χεσάμην μετ αυτών καϊ κίΐτηρασάμην αυτούς.
j : VT - i 1 I • τ : -
τ s" : I •.■17 • r - IT - -
• IT : - >- \-r ί 1 • I i • -JT : •
V •• --: <T : I τ VT τ j• τ IT
'. • τ r -JV • •• *•.• -
^ib ϊίΝηη r^rrra dd2 nbtfi^ τ
1 ' ~ j" τ I • Λ•.• τ j- : ν ^T
sisn*^ ηώϊί nhbb nin^ii :η3ώ3 ϊΐ>ζη 22
< : ι• •.• -: • • : ι- jt : ^ τ ιτ - ~ ιτ
• τ : - J• : ι • τ •-:!-•
AT - - j ν ν••Ι- :
nns ^b3? ηοϊΐΠΊ Nnbi^ ^b-nnsT
* : V- τ τ i : - "^ ν: j• τ : τ
• τ
2λ
. ^. , ..γ J• τ •• J-
• τ: : - • τ ^• ...
• -: •.•••: ι • - ; ι ι • τ: •
16. Ci'iFt(a. τώ)^ν. 1 >τ ^ '- ' ',•%■' "^" ' ^" •
nai ίπίτην τιόλιν ταντην. Ι *^' " '■ •• ' ιτ •• : -ιτ ι • ^l^•''
19. A*C'X* έ'ως et ε/, των παώ. μα (Α2β|). , γ. 16. 'ίί 'η^η'^ ν. 20. C]D"5< Ϊ^^ϊΙ V^p
21. Β: ίπίμα^τν{)άμην (όιιμ. .\CEFX). EFX* ν. 21. 'ΐΊΙΣη 'bn ν. 2. S. bis 'ΐ Ί^Π'^
(pr.) έν. Β* την.
2'λ.Μ: ηόον. 16. unbfii3cr. vE: ißcrfäiiflidic«. Β: c^aufttJOvv
24.Α2Β: λαλϊ,ντ^ς {λαλζσιν X^EFX). A*:.>/coi- reit. dVV; niibrr «lö.
τιστΗ...Ίβδαϊστ{Ι. C\*\TX-\(U\ ΐ.)άλλά κατά γλ<7)σ- 17. iJ.dW.vE: ... für eine b. @v^e, bie ... bap ii)r
σαν λαβ χα« λα5. b. (fÄu^ctag) enif;eili9t.
9^e]^emtα.
(13,17—25.) 257
©er8Setfattfttm@aöBat5• ©ie SKctftcr üon 5l§bob, Simmon unb 2?ίοα6» XIII.
batinnen : bie Βταφίβη Sifie unb atlcr*
lei 2Baare, unb »erfauften eö auf ben
Sabbat^ bcn Jtinbern 3uba unb 3eru*
17fdeme. *Φα [φαΐί ίφ bie Dberften in
3uba unb [ρταφ ju ii^nen: 2δαδ i|t baö
b5fe ^ing, baS i^r t^ut, unb breφet
18 ben (Sabbat^tag? *$l^aten ηίφί unfere
SOäter alfo, unb unfer ©Ott fü^rete aüt^
bieg Unglürf über ung unb über biefe
6tabt? Unb ibr mαφet beö 3ornö über
Sfrael ηοφ meijr, bag it)r ben (Bahbatf)
19breφet. *Unb ba bie 3!^ore ju Scrufa*
lern aufgewogen n?aren tjor bem ©ab*
bat^, ^ie§ ίφ Die 3^^üren Jufφlie§en, unb
befahl, man foUte fie nid^t auft^un, big
ηαφ bem (Babhati:i. Unb Ίφ beficüte
meiner Änaben etlίφe an bie %f)oxe, ba§
man feine Saft herein bräφte am (Bah-
20bat^tage. *Φα blieben bie Jlrämer unb
23erfaufer mit aileriei 3Gßaare über 9ίαφί
brausen öor Sctufalem; einmal ober ^mi.
21* Φα jeugte ίφ i^nen unb \^χαφ ju
i^nen: 3Barum bleibet i^jr über 0ίαφί
um bie ÜWauer? SKerbet i^r eS ηοφ eing
t^un, fo tt>ill ίφ bie ^anb an euφ legen.
SSon berSfit an famen ftebeg «Sabbat^g
22 ηίφΐ. * Unb ίφ fprαφ §u ben Seüiten,
bie rein ttiaren, ba§ fie famen unb ^üte*
ten bcr S^ore, gu :^eiligen ben (Babbatt}"
tag. SKein ©Ott, gebenfc mir beg
αηφ, unb fφone meiner ηαφ beiner gro*
gen 33arm^erjigfcit.
28 3Φ fa^e αηφ ju ber S^it 3uben,
bie 3Beiber nahmen toon 5lgbob, 5im»
24mon unb SWoab. *Unb i^re Ätnber
redeten bie «i^älfte 5Ubobifφ, unb fonn*
ten ηίφΐ 3üt»ifφ reben, fonbern ηαφ
ber <δprαφe eineö Jegliφen 3Solf8.
2.5 * Unb ίφ fφαlt fie unb fluφte i^nen,
verunt in ea inferenles pisces et
omnia venaiia, et vendcbanl in sah•
balis filiis Juda in Jerusalem. *El 17
T.ti.25. ,)bjurgavi opliniates Juda et dixi eis:
Quae est haec res niaia, quam vos
facilis, et profanalis diem said)ali?
jer.ir,27. *Nuinquid non haec feceruut [)alre> 18
noslri, et adduxil Deus nosler super
nos omne maium hoc et super civi•
lalem hanc? Et vos addilis irarun•
E..20 13. f'i'"^ super Israel violarido sahhaUim.
Lv.23 :ΐ2. *Faclum est aulem, cum qiiievissenl l9
porlae Jerusalem in die sahhali, dixi,
'^'^ et clauserunt januas; et praocepi,
ut non aperirent eas usque post
4.^3^ sabhaluin. Et de pueris nieis con•
slilui super portas, ul nuUus inferret
onus in die sahhali. * El uianse- 20
runt negotiatores et vendenles uni-
versa venalia foris Jerusalem semel
^'^^ et his. * Et conleslalus sum eos21
et dixi eis: Quare nianelis ex ad•
verso muri? Si secundo hoc feceriiis,
manum niillam in vos. Itaque ex
tempore ilio non venerunt in sab-
12,30. halo. * Dixi quoque Levilis, ut 22
mundarenlur et venirent ad custo-
diendas porlas et sanclificandam
diem sahbati. Et pro hoc ergo
rAipf. niemenlo mei, Deus mens, et parce
mihi secundum multitudinem misera•
tionum tuarum.
Sed et in diehus illis vidi Juducos 23
*"ifo//'"^'ducenles uxores Azotidas, Ammoni-
tidas et Moahitidas. *Et filii eorum 24
ex media parte loquehantur Azolice,
et nesciebant loqui Judaice, et loque-
baniur juxla linguam populi et po•
puli. *Et ohjurgavi eos et maledixi, 25
16. A.A: »eriaiiften fie. 17. U.L: Bahi
bat^crtag. 19. Ü.L:6obbatbeitacie. 21.A.A:
ηοφ einmal. 22. Ü.L: mein ηαφ. 23. U.L:
3üben.
18. eures. dW.vE.A: mehret (no^)bcn3. dW.
vE: ϊιινφ ©ntl^eiiigung ...
19. fca cö Dunfcltoarb in benX^.Scr. (B:bie3:^.
niebcrgeialfen würben? A:rui)en fcKten?) dW:Unb
tton m. Scutcn fieiltc ίφ an ... vE.A: .^neφten.
2Ü. B: blieben ... u. bio a((. ^auftoaaren yerfauf;
ten, übernαφt. vE: ύbeιnαφίeten b. «öänbiev u* ^B.
))on ...
21. B.dW.vE.A:ttorber2H. (33.15).
Φο1ϋβΙοη<η • üBtBel. 'il. X. 3. SBbe 2. Slbti^.
18. ΑΙ.: ρ. vestri.
22. fflflte ben S. ta^ fie fld) reinigten, unb Famen.
B: ju tt)αφen an ren Xf). dW: jur 2;ί;onυαφe famen.
vE: bie %ij. ju Βε^αφοη. B.dW: ®üic. A: Sülle
beiner (Srbarniungcn.
23. B: δl^bobίfφe ... 20. beimgcfübrt. dW: ges
freiet. vE: bie Suren ... nehmen.
24. B:ibrerÄ.rebete eine Jg>....ücrflanbcn... jii r.
dW: tDuptiU ... eined u.beö anbernSS. vE:u.fu wat
CS mit b. Spr. e. jeben 33.
17
258 (13,26—31.)
STeliemlas.
XIII.
Mmendationes cum saerae tum dome.Hicae.
x«i επάταξα iv αντοΐς άνδρας καΐ έμαδά-
ρακτ« αντονς, ^νώρ/.ισα αντονς έν τφ &εφ'
^^Αν δώτ8 τας &νγατ}•'ρα^ νμών τοις νηϊς
αυτών y καΐ iav λάβητε από των ϋ^υγατέ•
' - ~ , ^ ' « Oft /Λ ' ''
ρων αντων τοις νιοις νυων. -^" Ονχ όντως
ημηρτεν ΣαΧωμων βασιλεύς '[σραηλ; Και εν
εϋνεσιν πολλοίς ουκ ην βασιλεύς όμοιος
αντφ , καΐ άγαπωμενος τω ϋεφ ην, και εδω-
κεν αυτόν ό &εος εις βασιλέα έπϊ πάντα
Ίσραηλ' καΐ τοΐ'ί'οί' είξεκλιναν αΙ γυναίκες αί
άλλότριαι. 27 /ζ(χι νμών μη ακουβομε&α
τϊοιησαι την πάσαν πονηρίαν ταντην, ασννϋε-
τησαι έν τω -θ-εφ ημών, κα&ίσαι γυναίκας
αλλότριας.
2^ Κα) άηο υιών Ίωιαδα του Έλισονβ τον
ιερέως τον μεγάλου νυμφίου τοΰ Σαναβαλλατ
τον Ονρανίτον, καΐ είεβρωσα αυτόν απ εμοΰ.
"^^ Μνι]σΟητι αντοίς, ο ϋεός, ίπ), άγχιατείτ^
της ιερατείας και δια&ηκης της ίερατείας καΐ
τους yίεviτaς.
^^ Kca εκαί^άρισα αντους απο πάσης άλ-
λοτριωσεως, καΐ έστησα εφημερίας τοις ιερεν-
σιν χαϊ τοις Αενίταις^ ανηρ ως το έργον αντοϋ,
^^καΐ το δώρον των ξυλοφόρωρ iv καιροΐς από
χρόνων, καϊ έν τοΐς βαχονρίοις. Μνη-
σΟητί μου, ο ϋ-εος ημών, εις άγα(^ωσννην,
25. Α' CX* Λ. (μαόάρ. αί'τύς (A^ß-j•). Β: χαι ωρ-
χισα (Χ: nai ίνοίξ/κ.) ... ^Εάν όώτί. Ci'iFXf (in f.)
xrti Ιαΐ'ΤοΓς.
26. Ci'iX: τοκ πολλ. Α** τω (Α2Β|).
27. Β: μή άϋΗσ<)')μίϋ α ... *την. Ci'iXj'(a.Tai'T?/v)
την μίγύλην.
28. Β: Ίίοαόά. Ci'iFX: Έλ,ασββ. X^C\*Th Ον-
(;ί«ν. (A^B-j•; \-/Jl(javiTii).
29. FX: Μν. ai)r«c, υ S-. μβ ... κ. τ'ην δια&ήκην
(Β: κ. δια&ηκτι) των tioewr κ. τών Λ(ΐιιτ<7)ν.
31. FX: Ö. των ^ύλων ... πρωτογεννημασι (Β: ßasi-
χβρίοκ;).
Subscr. Α:''Εί:ρα(; β', Ο-.Έσδρας β'.
Ü'^h'^^'Zi D^'^^SÖ^i'l ÖtO^tii^'l Ü^^tDDii
Ι" ^ J•• • : - τ Λ•• : : -ιτ ν τ-:
-οίζΐ QJi'?:nb 05^^? ^5^η•πί?ί
' ν Ι".• j : TT •.• j•• - ■ ■
j -j
TT τ 1" < τ : τ ' •.• ν
Λ•• τ : • τ - 'ν νν ^ • ν: J•• : • -
:ninDDn α^ώ3Π ^^^brn ini^rα5
! • : τ - ν.• τ - • •.•: 1•.• J
nrin-bs ΓΝ! rii253?b :pbü:Dn öDbi27
<f t η τ j" -: r - : • -; j•,• τ :
Λ" r V. : • - τ ; -
I • : τ »• τ ν 7
ί j.. - . τ : •.• 1 ν <τ τ ι " '• ' .
Λ 1 - J- - : - ^: Ut τ "^ τ -
AT ••: I.V Τ ^T : Τ , IT τ Ι" ν • : - υ
nm'iin mn^ nhn^zr^ •'bsa h^
σ ••. : - r : τ •.. : - j•• τ;ιτ -<
: c^ibnn
r • Ί ι- :
ηι^η^ϊίΐ -i^Drbs^ D'^nnriöi ^
τ S• -: |- τ Λτ •• τ • e : - Ι' :
)• ν • : r : r -: ι - y τ : •
α^η3?2 0*^25??! pnfeb^ :inD>ibn3 3i
,. ... !/• •• IT 's-:•••.: ι : - : •
)• τ : τ Α• • - : ^ t \ '•
:nniiob %"i'bii
IT Ί ir ν:
V. 31. V'SD
25. vE. Α: raufte iiinenbie^aaveau^. B.dW.vE:
iie^jtcfc^wörcn. A:f)efc^tüorjie. B: Soi^rtoerbet...!
2i). B.dW.vE.A: unter (bcn) vielen (ißolfern). B:
beliebt bei f. ®. dW: cjeiiebi üon ... vE: ein iithi
ling feine« ®. dW: Unb boc^ verführten ifin jur
Sünbe. vE: 5ίηφ biefen ... A: »erleiteten. B.dW.
vE: fremben 2Ö.
27. Sollten it>ir eua) nun ^effotaitn unb ... tf)un,
und ... unb andl. 33. junef^men? B: an ... tveulod
tu
(13,26-31.) 259
£)ie SSerjagung be§ wAt BanehaKat Bcftcunbeten §o$ettpne|ierfo5n§«
unb fd)iug είίίφε CD^änner intb raufte
fie, uni) nai)m einen (Sit) ^on i^nen bei
©Ott: 5i)r feilt eure 3;öφter nic^t geben
ii)ren ©b()nen, ηοφ ti)re $$^5d:)ter nei^men
26 euren (Söhnen oi^er εηφ felbft. * ^at
ηίφΐ ^alomo, Der .^5ntg SfraeU, baran
gefünuiget? Unb wax boφ in üiclen Rei-
ben fein ,^önig tbm gίetφ, unb er n.>ar
feinem ®ott lieb, ηηϊ) ®ott fe^ie i^n §um
Könige über gan§ ^ftaelj ηοφ nlαφίen
t^n bie ouölänbifiien Sötiber §u fünbtgen.
27*^abt i^r X)a^ niφt gei)5ret, ^a^ ibr
folφeβ gro^e Uebei tt)ui, euφ an un*
ferm ©Ott §u üergreifen mit au^länbi*
fφem Seibernebmen?
28 Unb einer an^ ben ^inbern Sofaba,
öeg @oi)neö ^liafibg, be^ ^o^enpriejierö,
i)atte ίίφ befreunbet mit ^amhallat, bem
vi^oroniten; aber ίφ jagte i^n üon mir.
29*®ebenie an fle, mein ©Ott, bie beg
^riefterti)um§ ioö finb getrorben, unb
beS 33unbeS be8 $rie(terti;um0, unb ber
SeDtten!
30 ^ifo reinigte ίφ fie öon aUin 5ίηβ*
ίänbί[φen, unb jiettete bie ^ut ber ^rie-
fier unö Semiten, einen jegUφcn μι fei^
3ί nem ®efφäfte, * unb §u opfern οαδ
^oij ju beftimmten 3citen, ηηΐ) bie
©rftünge. ©ebenfe meiner, mein
©Ott, im 39efien!
26. A.A: bennoci) maciiten ...SCBeiber fün^
bigen.
27. A.A: foic^ grofieg.
5,12;
Dt.7,3.
lHg.3,13
^Ch. 1,12
posuit
et cecidi ex eis viros el decalvavi
eos, el adjuravi in Oeo, ul non da-
renl filias siias filiis eorum, et rion
acciperent de filiabus eorum fiiiis
suis el sil)imet ipsis, dicens: *Νιιιιι-2ο
quid non in hujuseemodi re peceavit
Saionion rex Israel? El certo in
^ch. 1,12. gp,|[i|jiis niullis non erat rex similis
dileelus Deo suo erat, et
eum Dens regem super
iRg.n,3ss. ^"Ώπ^ί'ϊ^ Israel; et ipsum ergo duxe-
runl ad peccatum muiieres alienigc•
nae. * Numriuid el nos inohedien- 27
tes facienius omne maium grande
Esr.iii,2.io. j^^^^ ut praevaricemuT in Deo noslro
el diicamiis uxores peregrmas?
j^^ios. ^'' fi'ii^ aulem Jojada filii Eliasib 28
^,4. sacerdoiis magni gener erat Sana-
^'^'*' baüal Horoniles, quem fugavi a me.
6,i4Mai.2,8.* i^ßcordare, Domine Dens meus, 29
adversum eos, qui polluuiit saeer-
dolium jusque sacerdolale et Levi-
ticum.
Esr.t'M6ss. igjiur mundavi eos ab omnibus 80
alienigenis, et constilui ordines sa-
oerdolum el Levitarum unumquem-
jue in minisierio suo, * et in obla-31
ifi,4,ss. jj^jj^j, lignorum in lemporibus eonsti-
iuiis, et in primitivis. Memento
v.Hpp. jjjgj {)gj,j. iiieus, in bonum. Amen.
5U ^anbeln. dW.A: vergeben. vE: »erfünbigen. 30. oUeu «ihisi. B.dW.vE: ^remben. Bi^aä)-
28. B: Unb üon ... trcir cina• ein (Sibaüi wen @. tenunttvben ^Xn\ dW:i)eftciite bieißcnicfjiiuuienfiu-
vE.A: (ber) 2;oci)termaun. dW: baiie fid) uxidjMoä'^ bie ... vE: evbiicte bie ^iiad)en bcv ... ηαφ f. ®. A:
gert ... ben jagte ίφ ... §.u f. iDIcnfte.
29. baö ^r, beflecft i^abun u. ien 2.7un&. B.dW. 31. μιιη Opf. i5t"3. .ξ».... ju fccu OD. B: 2)arbrin^cn.
vE.A: ®. eö iijnen. B: wegen Der ^i^crünreini.iungen vE-.bie^arbringung. d\V:bic(^Jab..n an^. dVV.vE•
beö ... dW.vE: um ber Q3efi cfunoien) ... roillcn. ®. eg mir. B.A: (im) ©utcn.
17
260 (1,1—16.)
Chronicorum Ι.
Crenealogia ah Adamo usque ad Abrahamum•
ΠΑΡΑΛΕΙΠΟΜΕΝΩΝ
ΒΑ2ΙΑΕΩΝ lOYAA A.
s Ώ^Ό^η nsn
M• ^δάμ, ^η^Λ Ένως^ ^ Καΐνάν, Μαλε-
λεηλ, '/«ρίί, ^Ένωχ, ΜαΌονσάλα, Αάμί^^
* Νώε. ΤίοΙ Νώε ' Ση μ, Χάμ^ *ίάφε&.
* Τΐοϊ ^Ιάφε&' Γαμ^'ρ, Μαγωγ^ MaSaty
Ίωνάν, 'EXiaay QoßtXy Μοαοχ xtet Θείρας.
6 Kai νίοΙ Γαμέρ ' Άαχενεζ χαΐ 'Ριφα& χαϊ
Θορράμ. ' Καϊ viot Ίωνάν Έλισά και
Θαρσείς, Κίτιοι, 'Ρόδιοι. ^ Και νιοι Χάμ'
Χους ααΧ Μεσραιμ^ Φοντ χαΐ Χαναάν.
® Καϊ νίοΙ Χονς' Σαβα και Ενιλα και
Σαβα&α καϊ Ψεγμά και Σεβε&αχά. Και
νίοΙ 'Ρεγμά• 2;'α/3ά και /dadav, ^^ΚαΙ Χονς
έγέννηβεν τον Νεβρώδ- οντος ηρξατο τον
είναι γίγας κυνηγός επϊ της γης. ^* Και
Μεβραιμ εγέννηβεν τους Αωδιε]μ καϊ τονς
Άναμιειμ κα\ τονς Ααβειν καϊ τους Νεφ&α-
λιμ *2 κάί τονς Πατροσωνιειμ καΐ τονς
ΧασλωνιεΙμ (ο&εν εξηλ&εν έκεΐ&εν Φν
λιοτιειμ) καϊ τονς Χαφοριείμ,
*^ ΚαΙ Χαναάν έγεννηαεν τον Σιδώνα
πρητότοκον, κηι τον Χετταΐον ** κα\ τον
Ιεβονσαΐον χα) τον ^Αμορραϊον και τον
Γεργεσαϊον *δ ,^^^^ ^^ρ Εναΐον καΐ τον
Άρονκαΐον καϊ τον Άαενναΐον *β καϊ τον
Αράδίον καϊ τον Σαμαραΐον καΐ τον Άμα&ί.
loser. Β: Παραλ(ΐπομένων πρώτον.
Cap. Iss. NomJDU propria Alii aliter.
Vs.2. Bf (ab in.) χαί (ΑΕΓΧ*). 4. EFX* YloiNoif.
5. A: Μοίγυ)ά {Μαγο)γ BEFX) Β: Μαόαΐμ {Μηδαι
AEFX) ... Θϊρας. 6. Bf (a. νΐοί) Ol ... ^σ/ανάί.
Α»: 'Ρ,φαι {'Ριφά& k'^B). Β: θο(»^α/*ά. 7. Bf οΐ ...
θά{}σις, Κ. y.ui'P. 8. Α: Μίσ()αϊάμ{Μ{θοαίμ Β et
Avs.H). Β:ΦβΟ. l().B*T5(AEFXt). νΧ.*κννηγ.
1 1-16. * Β« (Β2 [inter uncos] rell. f)
1 1 . B^: Λβοιημ ... Αίνομιύμ ... Λαβιημ ... Nup-
Düä nb ;TOb nbö^n^ riion nn^ \
ν - j 1 V IT - V.V : ' / -: ν,τ 4
•••ITT JT
t
Ι JT τ : VT τ ν J ν ν J" :
ν Λ V" : IT • : ' ν ν.• AT :
Κττ J•• : IT :- ι : ι- • : >- : : -
♦♦D'^anini o'^ns ηώ^^ώηηι nώ'^b^ί
ι• τ ι : ν • ΤΑ•:-: jt ••.-.
' - IT : i, • V- : • ί AT >•• :
^ίnnDn πΒ'^ιπη ϊ^ηο ώο •^ini 9
ίτ : - : τ • -:r τ : j•• :
^T : IT : - )'• : at : : - : ιτ : - :
.••. ^J Α : • V J-T V : trr :
-T • - : • I VIT τ «. • > : r
D'^nnb'Piii D'^)3Dy-Γ^ί1 n^^^sib-r^i
ν τ 7 ν : ,τ Τ-: ν : s•
ö'^nüäb© οώΒ ^iss^^ nibx a^nbos
: annB3-n^ί1
r ,• - •-• •
13
V ; », : 1 j • •.• j- τ I - - :
ν : • •.•: IT ••• : • : - ••• : r•
r • I
V : >• τ : - IT V : r • - •.• :
r τ -: r V : V τ : -
V. 1 . 'iM'i 'fc<
V. fi. ηε'^ΊΊ N"53
V. 7. ö'ia'm'Ti it"22
V. 1 1 . ''i ^"in"!
&ο)σ(Ημ. 12. Β2•|• (ab in.) xai τβς- Φα&ίροη'ιμ ...
ΓΙ(Τ{)οσο)νΐίΐμ ... Χααλωημ (... i^rjX&ov .,.) ... Jia^-
&ορι^ίμ. 13, B^: ^. τον πρωτοΎ. aiV», χ. ...
15.Β2:ΐ4(>οκα?οΐ' ... Έσίί'ναΓυν. 16.Β (* χ. τ.ίΑράό,
χ. τ. Σαμ.) κ. τ.^Αμαο&ί.
1« Sl^totttCd« (1,1-16.) 261
©a§ erfle SSuc^ in ^^tmica.
S^alaleel, Sareb, * «66ηοφ, 3)?ctt;ufa«
5 iDie StinUx Sa^^et^S finb biefe: ®o*
mer, SWagog, i0iabai, Saöan, 3:i)u6ai,
6 a)?efec^ , il^iraö. * ©ie Ätnber aber
©omer« flnb: ^lffenae, m^ßi^ai, ίΐ^ο*
7 garma. * iDie StinUx 3αϋαηβ flnb:
(Slifa, 5:^arflfa, di^itim, 2)obanim.
8*2)ie itinber φαηιβ finb: (ii^n^, ^ψ
9 raim, $ut, (5αηααη. *Φίβ ^inber aber
e^uö flnb: ®cba, ^eüiia, ©abt^a, 9la*
genta, @abt^ec^a. iDie Äinber aberOla*
10 genta finb: (Si^eba unb 3)eban. *6^ηβ
aber geugete Sflunrob: ber fing an gettjal*
lltig ju fein auf Srben. *aWijraim jeu«
gete Subint, ^namint, Se^ablm, S^ia^)^*
\2ti^ni)m, * $atrufim, da^iu^int (t)on
n^id^en flnb auSgefontmen bie φ^ίΐί*
flint) unb da^j^t^orim.
13 δαηααη aber jeugete 3ibon, feinen
Uerflen (δο^η, unb ^iti^, * Sebufl,
15*2lmori, ©irgofl, *v^cvi, 5lrfi, Θίηΐ,
lö*Qlrtt)abi, 3^ntari unb ^emat^i.
13. U.L: erjltn (go^n, ^et^.
®"•'• Adam, Seth, Enos, *Cainan,I.
Malaieel, Jared, *Henoch, Malhu- 3
Gn9,i8. sale, Lamech, *Noe, Sem, Cham el 4
Japliet.
Gn.io.a«. Filii Japhet: Gomer el Magog et 5
Madai et Javan, Thubal, Mosoch,
Thiras. *Porro filii Gomer: Ascenez 6
et Riphath et Thogorma. * Filii 7
autem Javan: Elisa et Tharsis,
o».iü,6m. Cethim et Dodanim. * Filii Cham: 8
Chus et Mesraim et Phut et Cha-
naan. * Filii autem Chus: Saba et 9
Hevila, Sabalha et Regma et Saba•
thacha. Porro filii Regma: Saba et
Dadan. * Chus autem genuil Nem- 10
rod: iste coepit esse polens in lerrii.
gb.10,13••. « Mesraim vero genuit Ludim el 1 1
Anamim el Laabim el Nephlhuim,
* Phelrusim quoque el Casluim (de 12
quibus egressi sunt Philislhiim) et
Caphlhorim.
Chanaan vero genuil Sidonem 13
primogenilum sunm, Helhaeum quo-
que * el Jebusaeum el Amorrhaeum 14
et Gergesaeum, *Hevaeumque eil 5
Aracaeum el Sinaeum, *Aradiuml6
quoque et Samaraeum et Hama-
thaeum.
δ. B.dW.vE.A: @c^ne. — Unb fo ferner flctö. üorgefonimon. B.vE: t>ie ^^iliflet.
10. Α:ηιάφίί9. B.dWrgu »erben. vE:im8anbe? 13. B.dW.vE.A; feinen ©rflgebornen.
11. B:bie2ubim(A:t>en...!). 13-16. A: απφ ben ^et^Uer u. f. to. B: ^etf),
12. dW.A: auegegangen. vEtaui^ingen. B.-^ers unb bieSebujxter u. f. »d.
262 (1,17-36.)
Ι.
Genealogia ab Adamo usqme ^d A]b>ruhans.um ,
*7 Tiol Σ>ιμ' ΑΙλαμ καΐ Άσσονρ y.ca
^Αρφα^αδ κ«ί Aovd κ«/ Αρύ μ. ΚαΙ ν ίο ι
^Αράμ' '^Ως καΐ Ονλ καΐ Γα&Ιρ και Μοαόχ.
*° ΚαΙ Αρφα^αδ η'8νΐ'ησει• τον Ιίαϊιάν, και
Καΐναν η'^ηηαη' τον Σηλα, κα) Σάλα ijEv-
νηαεν τον "Εβερ. *^ Α«« τφ "Εβί^ρ ^γενιήβη-
ααν δυο νιοι' όνομα τω εή Φαλίκ, οτι r-v
ταΐς ημεραις αντον διεμερίσι9η η γη' καΐ
όνομα τω άδελ(ρώ αντον Ίεκτάν. ^0 /(^/ί
Ίεκταν εytvvησεv τον Έλμωδάδ καΐ τον Σα-
λέφ κα) τον ΑραμώΟ- ^* καΐ τω• Κεδονραν
και τον Αιξην καΐ τον /ίεκλαμ ^^ και τον
Γεμιαν καΐ τον Αβιμεηλ και τον Σαβαν
23 yiai τον Ουφειρ καί τον Ενι καΐ τον
Ώράμ. Πάντες οντοι νίοΐ Ιεκταν,
2* ΤίοΙ Ση μ' Αίλαμ και Άσσοί'ρ και
Αρ([α'ξάδ, Σάλα, "^^'Εβερ, Φαλεκ, 'Ραγαν,
^^ Σερονχ, Ναχώρ, Θάρα, ^"^'Αβραμ, αντος
Αβραάμ.
-^® ΤίοΙ δε 'Αβραάμ' 'Ισαάκ κα} 'Ισμαήλ.
'^^ Ανταί δε αϊ γενέσεις πρωτοτόκου Ισμαήλ'
Λ^αβαϊώ& κα\ Κηδαρ και Ναβδεηλ, Μαβσάν^
^^ Μασμά κ αϊ Ίδονμά, Μασση , Χοδδάδ,
Θαψάν '^* καΐ Ιεττονρ, Λ''«φέν• και Κεδαμ.
Οντοί είσιν οι νΐ.οΐ 'Ισμαήλ. ^'^ Κα) νιοΙ
Χεττονρας παλλακ7]ς 'Αβραάμ, και ετεκεν
νίον αντφ τον Ζεμραν, και Ίεκσαν και
Μαδάν και Μαδιάν , Ίεσβόκ, Σώνε: Και
νίοϊ Ιεκσάν' Σαβά καΐ /Jaiöav. Και νιοι
/ίαιδάν 'Ραγονι]λ καΐ Ναβδαιηλ και Ασσον-
ριειμ και γΐατονσιείμ καΐ Ααωμείν. ^^ Και
νίοϊ Μαδιαμ' Γαιφαρ και Οφίρ και Ένωχ
και Αβιδα και Έλδαά. Πάντες οντοι νιοι
Χεττονρας. ^* Κα) έγεννησεν 'Αβραάμ τον
Ισαάκ. ΚαΙ νιοι 'Ισαάκ' Ησαν καΐ Ια-
κώβ.
^^ΤίοϊΉσαν' Έλιφάζ, ' Ραγηνηλ καΐ Ιεονλ
κα) Ίεγλομ και Κόρε. ^^Τΐυι Έλκράζ' Θαιμάν
17. EFXf (ab in.) Kai.
17-24. B^* καΙΑ^δ κτλ.-κα114ρφαξάδ (Β2 [inter
uncos] rell.f).
17. B2 (ρΓϋ'ΥΖς) Ovj:. Α»: Οίδ (Ουλ Α2Β2). Β:
ΙίΌερ. 18. Β^: ΚαΙ Λ(^(ρα^οίδ nal Asö ν.αΙΑ{ΐάμ'
Κ.αϊνά ιγίννησ^ τον Καϊνάν, ν.αι. ζγίννηαί τον Σαλά
κτλ. (?) 19. Β2. ΦαλΙγ. 20. Β2* Καί Ίι^κτάν ... :
^Ύ(()μ(>)0• Ηή; και τον 'Jaoeu. 21. Β2 : κ. τ.Ί()θ)ράμ
κ. τ. ΟνΙάλ κ. τ. //ίκ/ά. 22. Β2 : Ί^αμαάλ ... Σαβά.
23. Β2: ΟνφΙρ ... Ενιλάτ ... Ίωάβ. 2i. FX* Ytoi
25. Β: Φαλΐγ, 'Ραγάν. 26. Β: Θά^^α. 27.B*!:^/9§a/t
♦ ^^ψ. "^C^I 'ρ^πΐ Υ^^Ί ^>^,1 "^^^^.
'^b'^ nbüii nbtii-Γίί ^b^ ntbr)isnv^-i
Γώ5^3 rn'^n -^s yhh imr^ ein
jT : : • τ τ : -=• ν ν τ •.• |τ ^ j••
"fb^ IDp^i t]Ot>^ νπϊί ntdi )nkn
— τ ι JT ': τ : ' IT *: τ ν τ ι•• : Ι •.• τ τ
br^w^TWi aniin-Ti^i ίπ^-ι^Τν^ι
'^^^Ώ'^'Ζ^-^Γ^^ bn^3?""r.\n ^nbpϊ7"Γ^'1
■^ >• τ r : ν : η - •.• : ιτ ': • •• :
nb^nn"n5s:i n^si^^-^rs^i :δ^ηώ"^τ\^"ι
VT • -: '•• : r ••• : ιτ : ••• :
' IT ': r )•• : ••• i•• τ at v :
^^ϊ^ιΠ Ώ^2^ :mn "ήπ2 i^^^tis η^'Ί
/ (Τ : " ~ η ^ τ j : ι :
IT τ : -
i" τ : • : ' (.τ : • τ τ ■ - •• :
τ : •' τ : ' < : ΛΤ : Ι ν ν
JT : • ιτ ; ■ Γ : : : _ ^τ'•• ί
i : IT •• : .'- -: α - τ :
jb^^^/:3üD^ "D2 απ nb.^ ΠΏ^ρι ώ^δ3
Ι" τ : • >■■ : ν ν ι•• τ : %••τ ν τ
T\hh"^ cri^n^ tis^b^^ nS^üp ^^sn^i
τ :|T τ τ : - vj•.• • τ Ι; •• :
> JT : • : '(.τ : • ';τ : ' ντ >: τ : ' st : •
^^32^1 rm^ ^2χύ itiip^ ^dd^ nwi
3?^^η^ί^ Tiisn^^ nDin ns^r inr)
VT • -τ ' -:r ••• -τ <τ •• !τ : •
ν / - IT ': >•• : ν ν•• τ ΛΓ τ : •.• :
VT •• ' τ : • J•• : ) Λ- : • •• ντ τ : -
:b^^"iü:^^^
^ 1" τ : < :
ti^T^^ bii^^'^ ts^bs' ibr ^23
ν • )■• : VT • ν: ΛΤ •• <•• :
m^r\ TS^b^ '^^n :πηρι obs^^i
1 <τ •• AT • •.•: ν : -Μ : .;τ : - :
V. 17. Cl"ö2 >1ÄD
17
18
19
23
24
26
27
28
29
h
31
33
34
36
αυτός. 29.ϋ: γίνέσ^ις αντίον' προηότοκος^ΙσματΙλ,
Naß. ... * (alt.) και... Μαασάμ. 3ΐ>. Β* (pr.) y.al ...
Xovdav. 31. Β: iV., (* και) Κίόμά ... * ίίσιν οι.
32. Β* ίύόν ... : Ζίμβράμ, Ί^ξάν , Μαριάμ, Μαδάμ,
Σοβάγ., Σωί {* ter κ«/). Και νΊ. ^ϊί-ξάν Jaiöav κ.
Σαβηί ti* Και χιίοι /Ιαιδάν-{\Ώ. 33. Β: ΙΛψαρ ...
Έλόαδά. 3ί. Α| (ρ. alt. "Ισαάκ) καί (Β rell. *).
Β: ^]ακό)β κ. Ήσαν. 35. Bf (ρ. "Ελιφ.) και.
1« &^tmiica*
(1,17-36.) 263
©te .ttnbcr @em, SlBrajant» SfmacB ®cf$le$t 2Dic .^inber ber .^etura.
17 2)le ^tnber (Scmä flnb biefe: @Iam,
Oiffur, Qίr^^αφfαb, S^ub, Girant, %
18 ^ul ®eti)er unb 3Ααί0φ. * ^τ:ρΐ)αφ*
fab aber geugete @αΙα^, @αία^ S^ugete
19 @ber. *@ber aber trurben jtrecn @b^e
geboren: ber eine ^ief $eieg, barum,
baf ju feiner 3«it baS Sanb gert^eilet
tt>arb; unb fein ©ruber i)it^ Saftan.
20*3aitan aber geugete *2lImobab, (Saie^^,
21 »^ajarmaoet^, ^αί^χαΐ), * ^aboram,
22Ufai, ΦιΠα, *@bal, ^bimael, (Βφώα,
23 * ίϋρί)ϊχ, «§e»ila unb Sobab. Φαδ flnb
atte Jlinber SaftanS.
24
25
@em, Qlr^:^a^fab, (Balai), * @ber,
26 $eleg, Olegu, * (Serug, 9flat)or, 5!^arai>,
27 * 5lbram, baS ift 5ibra^am.
28 ®ie ^inber aber ^Ibra^amS flnb:
29 Sfaaf unb Sfmaei. * 2)ieg xft i^r ®e«
fφIeφt: ber erfie «So^n SfmaeiS O'Zeba*
SOjot^, ^ebar, ^bbeei, aJiibfam, *«Wifma,
31 iDuma, üKafa, «i^abab, 5;i)ema, *3et^ur,
01α^^ιβ, ^ebma. Φαδ flnb bie ^inber
32 3fmaei3. * 5)ie ^inber aber ^etura,
beö Jtebönjeibeö ^bra^amä: bie gebar
<Simram, Saifan, ^2eban, SJiibian, 3e8=
baf, @ua^. 5lber bie itinber SaffanS
33 flnb: Θφebα unb 2)eban. *Unb bie
^inber aJHbianS flnb: (S^^a, (S^^er,
«§enoφ, ^biba, ^Ibaa. 3)ie§ flnb ade
34 jtinber ber Jtetura. * ^2lbra^am jeu*
gete Sfaaf. iDie Äinber aber Sfaafe
flnb: (Sfau unb 3fraet.
35 iDie itinber dfau fmb: (δΠ^^αδ,
36 3^eguel, 3eue, Saelam, Äora^. *iDie
Äinber βϋρ^αδ finb : Si^eman,
Gn.r.siij.ii, Filii Sem: Aelam et Assur et 17
10.
Arphaxad et Lud et Aram et Hiis et
Gn.io,24.ii,HuI et Gether et Mosoch. * Arpha- 18
xad autem genuit Säle, qiii et ipse
Gn.io,258s. g^"">t Heber. * Porro Heber nali 19
sunt duo filii: nomen uni Phaleg,
quia in diebus ejus divisa est ter-
ra; et noraen fratris ejus Jeclan.
* Jectan autem genuit Elmodad et 20
Saleph et Asarmoth et Jare, *Ado-21
ram quoque et Huzal et Decla,
* Hebal etiam et Abimael et Saba, 22
* uec non et Ophir et Hevila et 23
^17 Jobab. Omnes isti filii Jectan.
Gn.11,10«. SgjQ^ Arphaxad, Säle, * Heber, g
Phaleg, Ragau, *Serug, Nachor, 26
Gn.n,5.ii, xhare, *Abram, iste est Abraham. 27
Gn.2M.i6, pjjjj autem Abraham: Isaac et 28
Ismael. * Et hae generationes 29
Gn.25,i3«s. corum: primogenitus Ismaelis Na-
bajoth, et Gedai et Adbeel et Mab-
sam * et Masma et Duma, Massa, 30
Hadad et Thema, *Jelur, Naphis, 31
Cedma. Hi sunt filii Ismaelis.
Gn.25,iM. * pjjji autem Ceturae concubinae 32
Abraham quos genuit: Zamram,
Jecsan, Madan, Madian, Jesboc et
Sue. Porro filii Jecsan: Saba et
Dadan. FiUi autem Dadan: Assurini
Gn.25,4, et Latussim et Laomim. *Filii aulera 33
Madian: Epha et Epher et Henoch et
Abida et Eldaa. Omnes hi filii Celu-
^t9.MM^'rae. * Genuit autem Abraham Isaac: 34
^'"ä^^'asV*'' cujus fuerunl filii Esau et Israel.
Filii Esau: Eliphaz, Rahuel, Jehus, 35
Ihelom et Gore. * Filii Eliphaz: The- 36
Gn.36,l()!is.
31. S: Jachur (pro Jet.).
32. ΑΙ.* Fi!, aut. Dad. -Laomim.
19. B.vE.A: in feinen Xac\m Me (Srbc getb^iit. 29. vE-Arfinb ίbve®cfφίcφter. BrS^ad^fommen.
dW: üertbeiit. B.dW.vE.A: ber ©rfigcborne.
23. B: 5iiie biefe tt)arcnb!e(S6f)ne3. dW.vE.A: 32. vE: Sfi^benuHibc«. A• bieftiMv^ar.
imb B. 33. ®ie <;.23.
264 (1,37—52.)
Chronicorum Ι.
Ι.
Crenealogia ab Adamo usque ad Ahrahamum.
καΐ Ώμάρ, Σωφαρ καΐ Γοϋαμ και Κεζ^'ζ.
Θαμνα Öt η τζαλλακη ^Ελιφαζ ίτίΐκεν ανττ,
τον Λμαληκ. ^"^ Και νίοΐ Ραγονήλ • iV«-
X^O^y Ξιιρε^ ΣομμΙ κιύ Μοχί. ^® Και
νιοι Σψίρ* α^ωτάν, Σωβάλ^ Σεβί'γων,
Ανά , /ίησων καΐ [/έαάρ καΐ 'Ρισών. ^^ ΚαΙ
ν'ιοί Αωτάν Χ ορρέ και Αΐμάν adeXqiri de
Αωτάν Θαμνά. ^^ΤΙοι Σωβάλ' Ίωλάμ καΐ
Μαναχαί)^ καΐ Γαοβηλ καΐ Σ(α()άρ καΐ
'ίΐιάν. ΤΙοΙ δε Σεβ^γων Αία και Ώιάμ.
** Ούτοι δί νιοι Α να' Ααισών, και Έλιβαμα
Ονγάτηρ Άνα. Και νΙοΙ /jatacav Ά μαδά
και Έσεβάν κα) Ύε&ραν και Χαρράν, ^^Και
νιοι Άσάρ' Βαλααν καΐ Άζονκάν καΐ Ίωα•
καν και Ουκάμ. ΤίοΙ δε ^αισών *^Ως καΐ
Άρράν.
^^ ΚαΙ ούτοι οί βασιλε^ αυτών οι βασι-
λενσαντες Ιν Έδωμ προ τον βασιλενσαι βασι-
λέα τοις νίοΐς Ισραήλ' Βαλάκ υίος Βαιώρ,
και όνομα τ(ΐ πάλει αντον Αενταβά. "** Κα\
απέΟανεν Βαλάκ, κα\ εβασίλενσεν αντ αντον
Ίωβάβ^ νιος Σάρα εκ Βοσόρρας. *^ Και
άπέΟανεν Ίωβάβ^ και εβασίλενσεν αντ αντον
Άσομ έκ της γης Θα 'μάνων. ^^ ΚαΙ άπέ&α-
νεν Άσόμ, και ^βασίκενσεν αντ αντον Άδάδ,
υίος Βαράδ. ό πατάξας Μαδιαμ έν τφ πεδίφ
Μωαβ, και όνομα ττ} πόλει αντον Γε&-
&άμ. ^"^ Και άπέ&ανεν Αδάδ, καΙ εβασί-
λενσεν άντ αντον Σαμαά εκ Μασεκκάζ.
^^ΆπεΟανεν δε Σαμαά y και εβασίλενσεν άντ
αντον Σαονλ έκ ΡοωβώΟ^ της παρά ποταμόν.
^^ Και άπ^&ατεν Σαονλ y και εβασίλενσεν
αντ αντον Βαλαεννών, νίος .Αχοβώρ, ^^ ΚαΙ
αηεΟανεν Βαλαεννών, νίος Άχοβώρ, καΐ
εβασίλενσεν άντ αντον Άδάδ, και όνομα τχι
ηολει αντον Φηγώρ, και όνομα τη γνναικί
αντην Μεταβεΐιλ ϋνγάτηρ Ματράδ. ^* Κα\
άπεΟαιεν Άδάδ. Και ήσαν ηγεμόνες
Εδοψ' ήγεμών Θαμνά, ηγεμών Γωλά, ηγε-
μών '[εΟε&, ^^ηγεμώι• Έλιβαμάς, ηγεμών
36. Β: Γοο)Θάμ ν.. Kt-vki^ y.cti θα/^να χαιΑμαληλ.
37. Β: Ναχέ^; ... Συμμε κ. Μοχέ. 38. Β* Kai. Α»:
^tjOiij {Σηΰ^^^ A2EFX et Αΐ alibi ; Β: Σηί(^) ... 2•*-
βιτο',ν (2>/9iywv Α2Β et A^ vs. 40). Β: (* και) '/2σάζ»
xai Jiauv. 39. Β: Xo^^i. 40. Β: Αλο)ν , Μαχ.
(* bis καί), Ταιβήλ, ΣωφΙ ...jiiO κ. Σο)νάν. 41. Β:
Υιυι Σωνάν /laiowv. Yioi t)h /iaiadiV ^Εμί()ών κ.
^atßtiiv κ. ^Ιί&^)άμ χ. Χα^^άν 42. Β: Και νΐυί
Jlaai) • Βαλαάμ /.. Σ3χάμ κ. Α/.άν. Υ'αύ Jiaclv ' "/ii;
x.A(>av. 43. Β* ot ßaa.-latjaijk...: Β^οΊρ. 44. Β:
Zui>a. 45. Β* r^/ς 46. Β: ΠΰαΙμ (FX: Eri&, Ε:
ΈβίΟ). α.Β{^ϊθΣαμ.)Σίβλά. iS,B:Kaia7ii&.
ν,- : • : j-'i τ : - : j• : τ Ι
;τ ~ "VV -,- Α" : ν : > ρ• τ-:γ
VT : 'jT • •• j" : nr •
ηώπι Ί^ΝΤ ιώπη nD3?i li^'ssn
'IT • : •••,•• : } j •: ατ-;ι- I j : • :
iDib r\in^^ G-oini m*n pib "^22^ 39
-j- τ 'sT^ - τ j" : IT : •
-»τ - ! ν : • j-: AT : j- : '^ \j - '•
I • j•• : ' Α • \T—. <•• '. n-.r
i2:wV-^32 ;pr)5i ηπ'^ι isui^si ρ"0Π42
V •• .. : I|t: i^t : • : 'vt : ••• ί '^t : -
y^y Ίώη ^2ψ ]p^?,'^, ^nyn inbs
'iT-:r
Vnx3 ?iDb^ Ίώ^ί a-^bb^an nbi^-i 43
• vjv : : IT <•■• -: • τ : - vj•• : ^
biiniü"^ ^Dsb Tib^-Tib^ ^3S3b aiiii
Λ • τ : • j" : '• J V vv » τ : ;•• : • ν:
:η3Π3η ίΊ^3? οώι iii?2i-n rbs
τ IT : • ν ^ • j- ; : ' •.• - ••■<
-ρ nnr νηπη 'nb^^'i 3?b3 nr)*«'!44
»ν jr τ : - F j : •- -at τ vt-
'nb^*i nni•^ n^s'i :nns2.n πίτ^^ώ
} j '. •- AT Τ VT- IT : Τ • ^ -V.•
ηΏ*Ί : '^D^'^nn τίνώ αώηπ rnnn 4α
τ VT- ι• τ Ι" - F vr.• "IT Τ : -
ins-p mn νηπη Ti'b^^i πώ^,π
- : Ι ν ^ j--: τ : - ' : •- λτ
ν : τ J•• : • ι τ : • •.• *•.• - -
»J : •- ΑΤ-: τ^τ- •— : , ν •
η^η :πρΊϊϊ)Ώ'α nb^u: ΐ'^ηπη48
τ ντ- Ι|τ •• : - • ντ : -^ τ : -
ηΐ2ΠΊΏ b^Nui νηπη 'nb^*'i nb^iis
^ ι : Ι" ν τ τ : - » J : • - ατ : -
η'^ηπη 'n'b^^n b^^üä γιώ*»^ :'nnDn49
. τ : - » J : • - AT τ VT- ιτ τ -
ΐ:π ^^Ίϊ ran :ni2D3?-p ρπ b^^s 3
ITT - j- τ τ - ^ ι : - »ν \τ τ "^ - »-
^:s;b in^3? Düii ^^n νηπη nb^^i
•AT V. • r• : — r τ : - I < : •-
Vn*»•! ΤΊΠ ΓΏη :ηητ ''Ώ n^si
: ι•" ΛΤ-: τ^τ- ΐτ^τ >•• ν-
n°^b3? piibii ::?3r)n a^b« oiis '^Siibx
VT : - Iß- »JT : • I i - •••: j"
tj^ibN nnn^bnw>i D^ibx jnrr^ 5]^b^ί52
I j - -JT τ r t: IT 's" r : I ^ -
V. 46. ρ nii5 V. 51. 'p mb:?
Σίβλά ...'Po)ßd)&. 49. B: Βαίαιννώρ χιι.Αχο)βυ)ρ.
50s. Β: Βαλαεννώρ et * τίος yi;/. (AXf , A^ inter
UllCos) ... ■[ (ρ.^^όάί)) κΐός Βαράδ {X¥\*) ... * και
ον τ^7ΐ'Γ.-//σ«ν (AEFXf ηοη admodum div. EFX
[pro //σαι] ΐγενηντο). Α'Χ: Θαμανά {θαμνά Χ'^ϋ).
Β: Γο)λά ... 'Ιί&ίρ.
1« @^^tontca«
(l,37-"52.) 265
Sie ^inbet @fau« Sic Könige unb ^ittften im Sanbe @bom*
I.
Omar, 3^Pt>^ ©aet^am, Äena§, ϊ^ίιπηα,
37Qlmalcf. *2)ie ^inöcr Sileguelö fiub:
0?a^at^, ©era, ©amma unb SJiifa.
38*5)ie Äinber «Seirg fino: Sot^an, (So*
bat, 3i^i!on; ^na, iDifon, (Sjer, iDtfan.
39*5Die Jiinber Soti)anö fint>: ^oxi, «§o*
manij unb 5:i)imna war eine @il)wefter
4üSot^anö. * ^ie ^intjer (öobalg finb:
511ίαη, ^anai)ati}, (Sbai, <3e:p^t, Onam.
2)ie Äinoer βϊί'^οηδ flnb: ^ia unb
41 ^na. *^ie Jlinber ^2ίηα: 5£)ifon. 2)ie
hinter i£)ifon8 finö: »i&amram, (Sgban,
42 Set^ran, 6i)aran. * ^ie Jlinber (Sjerö
finb: Φίΐ^αη, ©aen^on, Saefan. 3)ie
Äinber 2)ifan3 finb: Uj unb 5lran.
43 iDieg finb bic Äbnige, bie regiert
:^aben im Sanbe Siiom, e^e benn ein
Aitbnig regierete unter ben Äinbern 3f*
rael: 35ela, ber ©o^n 93eorSj unb feine
44 (Statt ^ief Φίη^α6α. *Unb ba S3ela
jiarb, u^arb Jlbnig an feiner Statt
Sobab, ber Θο^η Sera^, öon iBajra.
45* Unb ba 3o6ab fiarb, n?arb Äönig an
feiner (Statt »^ufam, αηβ ber S^^emani*
46ter Sanbe. *Φα «J&ufam jtarb, tt?arb
Äönig an feiner Statt «^abab, ber 6oi)n
33ebai)g, ber bie 9JiiDianiter fφίug in ber
SDioabiter gelbej unb feine Stabt ^ie§
47 5ltt?iti). *Φα .i&abab jiarb, tvarb St'6^
nig an feiner Statt Samta üon 3)?afref.
48* Φα Samla ftarb, n?arb ,itönig an fei*
ncr Statt Saul ijon Sile^obot:^ am
49 2Baffer. *Φα Saul fiarb, warb Äönig
an feiner Statt ϊδααΐ φαηαη, ber So^n
50^21φ6θΓδ. *Φα 33ααΙ ^αηαη jlarb,
n?arb jlbnig an feiner Statt «i^abab, unb
feine Stabt ijieg ^agi, unb fein 5Q3eib
i^ief a}?e^etabeel, eine Xod^iUx SKatrebg,
51 bie 3Jiefa^ab0 Xoa^Ux n?ar. * Φα
aber »öabaD jiarb, würben i^ürflen ju
(Söom: giirfi $t)imna, ^urfl 51ϊίαί),
52 §ürp 3cti)et^, *Surfi^^alibama, ^ux^
44-50. ü.L: an feine Statt.
50. Ü.L: unb (t>er) Xo^ter SWefatjab«.
man, Omar, Sephi, Galhan, Ce-
nez, Thamna, Amalec. * Filii Ra-37
huel: Nahalh, Zara, Samma, Meza.
Ga.36,20... »piijj seir: Lolan, Sobal, Sebeon, 38
Ana, Dison, Eser, Disan. * Filii 39
Lotan: Hori, Homan. Soror autem
Lotan fuit Thamna. * Filii Sobal: 40
Alian et Manahalh et Ebal, Se|>hi
et Onam. Filii Sebeon: Aja et Ana.
* Filii Ana: Dison. Filii Dison: 41
Hamram et Eseban et Jethran et
Charan. * Filii Eser: Balaan et 42
Zavan et Jacan. Filii Disan: Hus et
Aran.
Gn.3e,3iM. jg^j gyjj^ reges, qui imperaverunt 43
in terra Edom, antequam esset res
super filios Israel: Baie, filius Beor;
et nomen civitatis ejus Denaba.
*Mortuus est autem Bale, et regna-44
vit pro eo Jobab, filius Zare, de
Bosra. * Cumque et Jobab fuisset 45
mortuus, regnavit pro eo Husam de
terra Themanorum. * Obiit quoque 46
et Husam, et regnavit pro eo Adad,
fihus Badad, qui percussit Madian
in terra Moab; et nomen civitatis
ejus Avith. * Cumque et Adad 47
fuisset mortuus, regnavit pro eo
Semla de Masreca. * Sed et Semla 48
mortuus est, et regnavit pro eo
Saul de Rohoboth, quae juxta amnem
GB.3e,38. sila est. * Mortuo quoque Saul re- 49
gnavit pro eo Balanan, filius Acho•
bor. *Sed et hie mortuus est, et 50
regnavit pro eo Adad, cujus urbis
nomen fuit Pliau, et appellata est
uxor ejus Meetabel, fiha Matred, fi•
liae Mezaab. *Adad autem mor-51
tuo duces pro regibus in Edom esse
Gn.36,40«. coeperunt: dux Thamna, dux Alva,
dux Jetheth, *dux Oolibama, dux 52
38. S: Ava.
41. S: Hamran.
39. B.dW.vE.A: (5iber) bie ^φη). S. (mx) %^.
43. dW.A: geberrfci)t. vE: benfc^ien. vE.A: ein
^önig (raar). dW.vE.A: über bic ^cijne 3fr.
44—51. B.dW.vE.A: Unb 33. j^arb, (ba) tourbc
Ä. u. f. U).
46. vE: mtiaxi fd^lug. dW.vE: auf bem ®efilbe
(üon) an. A: im eanbe?
48. B.A: (\υeίφe«) am %lu^. dW.vE: Strome.
50. dW: ber %. üKefabab«. vE.A: einer.
51. dW: e« toarcnbie J&am)tiinget)on dbom: ber
J^äurtling üoii 2:^imna ... vE: ein §. »on ... B.A:
ber S. (üon) ...
266 (1,53-2/17.)
Chroiiicorum Ι.
Ι.
Genealffgia Jfacohi et trihus JFudae,
Ηλάς
μων
Mi
Έδώμ.
Ug, Ιιγψών Φινών, ^^ ηγίμών Κενίίζ, ηγε- Ι^^τ^^ ^Dj? V^^j^ ♦» p^^Ö »ϊΐ^ίί nblSl 53
or Θηιμάν, ηγεμών Μαβαάρ, ^^ήγεμων •> '' ν- : i - ΐι . ι j ^χ -
'αγεδιήλ, ήγεμών Ήράμ. Ούτοι ηγεμόνες ^ψ'^>^ ^^?^ '^V?^ ^^T^ V^^^^
: Di^x -^SD^Vii r\h^ n^^v Vi^h^
^ iv: )" - vv ΛΤ • I J -
miiin pϊ^^ίΊ bi^^to*^ '^ss nbi< II.
Π :i^bnn nsmto'^ πι^ϊτ^ι "ib 2
Ι" τ : ^τ ν τ : - Ι • τ : • Ij-
II. Α«ί t αν τ OL τα ονόματα των νίών
Ισραήλ' 'Ρονβην. Συμεών, ΑενΙ, 'Ιούδας j
Ίούάχαρ, Ζαβονλων, ^ /ίάν, 'Ιωσήφ, Βενια-
μείν, Νεφ^αλείμ, Fad, Άσήρ.
^ ΤίοΙ Ίονδα' "Ηρ, Αννάν^ Σηλωμ' τρεις
έγεννη&ησαν αντφ εκ της &νγατρ6ς Σανας
της Χαναανίτιδος, Και ην Ήρ, 6 πρωτότοκος
Ιονδα, πονηρός εναντίον κυρίου, και άπέκτει-
νεν αν τον. ^ Κα) Θάμαρ η ννμφη αντον
ετεκεν αντφ τον Φάρες καΐ τον Ζαρά.
Πάντες νιοι Ίονδα πέντε.
^Τίοι Φάρες' Έσρωμ κα\ Ίεμονήλ. ^ΚαΙ
νΙοι Ζαρά' ΖαμβρΙ καΐ Αί&άν και Αιμαν
κα) Χίίλχαλ κα\ /Ι αρά' πάντες πέντε. ^ Και
νΙοΙ Χαρμί• Άχάρ 6 Ιμποδοστάτης 'Ισραήλ,
ος ή&ετησεν εις το άνά&εμα. ® ΚαΙ νιοι
ΑΙ&άν Άζαρία. ^ Και νίοΙ Έσρώμ οί έτέ-
χϋησαν αντφ' ό Ίραμεηλ καΐ ό Όράμ καϊ ο
Χαλεβ και ό Άράμ. ^^ Και Άραμ εγεννησεν
τον Άμιναδάβ, καΐ Άμιναδάβ εγεννησεν τον
Ναασσών άρχοντα τον οίκον Ίονδα. ^^ Καϊ
Ναασσων εγεννησεν τον Σαλμάν, καΐ Σαλμάν
εγεννησεν τον Βοόζ, *2 y^f^}, Βοόζ εγεννησεν
τον Ιωβΐ]δ, και Ίωβήδ εγεννησεν τον Ίεσσαί,
*^ και Ίεσσαϊ εγεννησεν τον πρωτότοκον αν-
τον τον Έΐιάβ' Άμιναδάβ ό δεύτερος, Σα-
μαία ό τρίτος, ** Να&αναήλ ό τέταρτος,
'Ραδδαι ό πέμπτος, ^^Άσόμ ό έκτος, ^αυ)δ
ο έβδομος. *β Και αδελφή αντών Σαρονία
και Άβιγαία. Και υίοι Σαρονίας' Άβισσά
κα\ Ίωβαβ και Άσαήλ., τρεις. ^"^ ΚαΙ Άβι-
γαία εγεννησεν τον Άμεσσά' κα) πατήρ
Άμεσσα Ίε&ερ ό Ίσμαηλίτης.
53. Β: Βαβσοίρ. 54. Β (pro ^Η()άμ) Ζαφοήν.
Is. Β* Καϊ ... : IsSa ... Βενιαμίν, Νΐφθαλ'ι.
3. Β: Χανανίτ. Α* (pro Ά\ί.*Ηρ Α^Β rell.) άνηρ.
6. Β: Αΐ&άμ χ. Λίμΰάν ... Ja^ad. 8. Β: Αί&άμ'
uitctQiaq. 9. Β: ό ^Ι^ραμ^ηλ κ. ό ΐΛράμ ... * κ. 6
Αράμ. 10.B*tS. ll.B(bis): J'aA^oir. 12. Β (bis):
'ηβη&. 13. Β:2•αΑ^αά. \Α. Β: Ζαβ^αϊ 6 π. 15. Β:
!Ασάμ. 16. Bf (λ. άΟ.) η (EFX: αί ά^)l•λ(f>aϊ) ... :
νιοι ^αρ«ία• Άβισά κ. Ίο)άβ. EFXf (in f.) tnni.
17. EFX (pro tyivv.) ετιχιν. Β (bis): Αμισσάβ ...
Ίο&όρ.
η
A--:r: - - <- - • - j τ :
y •• : ^ •}- τ : j : j•• • :-
mh^ inbs ^tinn nnn^ti'^i nin^
τ :jT τ - τ τ : ι« • :- ντ :
"»a^-bs ΠΊτ-ηϊίΐ vnsD-n^i ib
rn'Ti bäbDi rn^m irr^xi ^^121 πίτ
-(Τ τ j : - : ι VT •• : ' st •• : ° : • - •••
j" TT Α• : - ν : IT • — :^ η \
J {J " )" : ν Ι" - "^ ι- τ ^ν -: "^ •• τ : •
ib-ibiD Ίώίί )ΛΛ^η ^^^η^ι :ηητ3? 9
Λ - -Ι••• -: ' ». : ν ν : IT : — :
pn^ibs'nsn dvnii^ b^^^n-i^-ni^
IT : ν : VT '•• '• )••'.:-'.
TT I• - : AT τ ι• - •-• j• VT :
IT : r• : ν : ' : - ••• j•
ii^btoi ^ίbbto-nx rbin :ίώπ3νι
VT : - : τ ": - •.• j• i : - :
-ns rbin bä^i :τ3?3-γκ rbim^
•7- • : IT • ••• >• ν :
TT ι•-:ι- AT ' :'■ •.• v. : V r
. . _ ... < ,. . -; ,- ν^- - • • : IT
JT : νν •• ι : - : ι• • : - c τ
nvsi^-i '^üiDN: η^Ί2 ^32^ b'^^'^nsi
^T : •■>- '• - τ : j" : άτ • -:r
mb*^ b'^^i'^^i^^ :nt25b^ bi^"nü5^ni7
•.*vv TT-: j- -:r at τ -•■
V. 13. V'2£D ib. 'lUjb^Un it"32
L•
(1,53-2,17.) 267
T)xe Mxntitx SftacB, £)ie ^inber Suba» δΙΒίβαίΙ»
Ι.
53 ma, ^urji $inon, *%üx^ ^enaö, f^fürfl
biel, i^ürjt 3ram. 3)αδ finb bte %\ixpn
in (Sbom.
II. ®ie§ Γιηϊ» ^ie ^inber SftaelS: uin^
Ben, (Simeott, Seüi, 3uba, ^Ι'αίφατ,
2@e6uion, *Φαη, Sofe^^i), 33en}amm,
3 it)te ^inbcr Suba finb: ®er, Dnatt,
(Βήα; bie brel umrben i^m geBoren üon
ber ^ananitin, ber iloct?tcr ©ua^). ®cr
aber, ber erfie (Soi)u 3uba, irar Böfe
öor bem »i&crrn, barum tbbtete er i^n.
4*5:^amar aber, feine ^djnur, gebar i^m
$ere§ unb (Btxai), ba§ atter Äinber
Suba tt?aren fünf.
5 iDie ^inber $crej flnb: «^ejron unb
ö^amul *^te Jlinber aber ©era^ finb:
@imrt, ^t^an, «i^eman, d^i^alcol, 5)ara.
7 ^erer aüer jinb fünf. * iDte Jttnber
(S^armi finb ^φαr, tt^eIφer betrübcte
3frael, ba er fίφ am S3erbanneten öcr*
8 griff. *3)ie Jtinber ^t^anö finb: Qlfaria.
9*3)ie ^inber aber »^e^ron, bie i^m ge=
boren finb: 3erai)meei, 3ΐαηι, (S^alubai.
10*0iam aber jeugete ^Zimmmabab. Qlm=
minaiab jeugete S^a^effon, ben Sürjlen
11 ber ^inber Suba. * 9iiai)effon geugete
12@aima. Θαίηια jeugete 33oaö. *33οαδ
i3§eugete ^U^. Obeb j^ugete 3fai• *3fai
geugete feinen erften <Βοί)η @Iiab, %hi=^
nabab ben anbern, @imea ben brttten,
14* i)iet^aneel ben öierten, Olabbai ben
15 fünften, *£)§em ben feφ(ien, iDa^ib ben
löfiebenten. *Unb i^re Θφtt>e^ern tra=
ren: 3^tuia unb Qlbigail. ^ie Äinber
3eru}a finb: ^btfat, 3oab, 5lfa^el, bie
ITbrei. *^bigail aber gebar 5lmafa} ber
33ater aber ^mafa n.>ar Setter, ein
Sfmaeliter.
6. U.Lt^erailer.
7. A.A: 31φαη.
Ela, dux Phinon, * dux Cenez, duxSS
Theman, dux Mabsar, * dux Mag• 54
diel, dux Hiram. Hi duces Edora.
Gd.35,228S.
4b,8ss.Ex.
l.lss.
Filii autem Israel: Rüben, Si- H.
meon, Levi, Juda, Issachar et Zabu-
lon, *Dan, Joseph, Benjamin, Neph- 2
Ihali, Gad et Äser.
Gn.38,l--7.
46, t2.
Filii Juda: Her, Onan et Sela;
hi tres nali sunt ei de filia Sue
Chananitide. Fuit autem Her, pri-
mogenitus Juda, malus coram Do-
Gii.38,29s.46,in'iio> ^t occidit eum. * Thamar
i2.Mt.i,3. jjuiem nurus ejus peperit ei Phares
et Zara. Omnes ergo fihi Juda
quinque.
Gn.46,12.
1Rg.4,3J.
Jos.7,t.25.
Rth.4,19ss.
Mt.i,3ss;
lSm.27,10.
V. 18.42.
Nrn. 1.7.2,3.
ISm. 16,6.8s
17, i2.
2Sin.l3,3.
27,lH.ISm.
16,lüs.l7,12
2Sm.2,lK.
2Sm. 17,25.
Filii autem Phares: Hesron et 5
Hamul. * Filii quoque Zarae: Zamri 6
et Elhan et Eman, Chalchal quoque
et Dara; simul quinque. * Filii 7
Charmi: Achar, qui turbavit Israel
et peccavit in furto anathemalis.
* Filii Ethan: Azarias. * Filii autem |
Hesron qui nali sunt ei: Jerameel
et Ram et Calubi. * Porro Ram 10
genuit Aminadab. Aminadab autem
genuit Nahasson, principem filiorum
Juda. * Nahasson quoque genuilll
Salma, de quo ortus est Booz.
*Booz vero genuit Obed, qui et ipse 12
genuit Isai. *Isai autem genuil pri• 13
mogenitum Eliab, secundum Abina-
dub, tertium Simmaa, *quartumNa- 14
Ihanael, quintum Raddai, *sextuml5
Assom, septimum David. * Quorum 16
sorores lüerunt Sarvia et Abigail.
Filii Sarviae: Abisai, Joab et Asae!,
tres. * Abigail autem genuit Amasa, 17
cujus paler fuit Jelher Ismaeliles.
3. S: Suae Chananilidis.
0. S: Darda.
i:^. S: Aminadab.
54. B:$Die«tt)aren...{n(S.
1. B: toaren.
3. B.dW.vE. in ben Stugen (beö ^erm).
4. B: 5tiier ... »aren. dVV: Stile ... finb. vE: φίο
lämmtli^en.
7. dW.vE: in« Unglütf brachte. B: trcutog ^n*
bcitc. vE: an ben gottoerf(^n)ornen ißertilgunggi
fa^cn !
9. dW.A: geb. tDorben. vE: tourben.
17. B.dW.vE.A:ber3fm.
268 (2,18-33.)
II•
Chronicorum Ι
Cfenealogia Jacohi et trihus Jiudae,
*^ Και XaXfß νιος *Εαρώμ sXaßsv την
1/4ζουβά γυναίκα και την /ίρίώί^, ααϊ ούτοι
νιοι αντης' Ίωασάρ χαϊ Σωβαβ καΐ Όρνά.
^^ Και ant&avfv Άζουβά^ καΐ sXaßtv έαντφ
Χαλ^β την Φρά&, χαΐ ετεκεν αντφ τον ίίρ,
*Ö Κ αϊ '^Ωρ έγ^ννηηεν τον Ουρί, χα) Ονρϊ
ίγίινηαεν τον ΒεσεΧεήλ. ^^ Καϊ μετά ταϋτα
είςήλ&εν Έσρώμ προς την θυγατέρα ΜαχεΙρ
πατρός Γαλαάδ^ καΧ ούτος ελαβεν ανζήν,
χαΐ αντος ην εξήκοντα ετών καϊ ετεκεν αντφ
τον Σεγονβ. ^2 /j^^J Σεγονβ εγεννησεν τον
\Αείρ, κ«ί ήσαν αντφ είκοσι τρεις ηόλεις iv
τί] ΓαΧαάδ» ^^ Καϊ ελαβεν Γεσσονρ και
Αραμ τάς κώμας Ίαειρ εξ αντών, την Κανά&
καϊ τας κωμας αντης^ εξήκοντα πόλεις. Πα-
σαι ανται νίών Μαχείρ^ πατρός Γαλααδ.
2* ΚαΧ μετά το άποΰανεΐν Έσρώμ ηλ&εν
Χαλεβ εις Έφρα&ά' χαΐ η γννη Έσρώμ
Άβια, καϊ ετεκεν αντφ τον Άσδώδ πάτερα
Θεκωε.
25 Καϊ ήσαν νιοΙ Ίερεμεηλ, πρωτοτόκον
^ Εσρώμ' 6 πρωτότοκος Ράμ, και Βαανά καΐ
\4ράν, και Άσομ αδελφός αντον, ^^ Καϊ ην
γυνή έτερα τφ Ίερεμιηλ, καϊ όνομα αύτη
Έτ^ρα ' αντη έατϊν μήτηρ Οννομά. 27 Καϊ
ήσαν υΐοϊ 'Ράμ πρωτοτόκον Ιερεμεηλ' Μαάς
καΐ Ιαβειν και Άκορ, 28 Και ήσαν νιοϊ
Ουνομά' Σαμμαι καϊ Ίαδαε. Και οι νιοϊ
Σαμμαΐ' Ναδαβ καϊ Άβιαονρ. '^^ Και όνομα
της γυναικός Άβισονρ' Άβιγαία, και ετεκεν
αντφ τον Όζά καϊ τον Μωληδ. ^^ Και νίοι
Ναδάβ' Σαλάδ και Άφφαίμ' καϊ άπε&ανεν
Σαλαδ ουκ έχων τέκνα. ^* Καϊ νίοι Άφ•
φαίμ' Ίεσεί. Καϊ νιοι ^Ιεσεί' Σωσάν. Καϊ
υίοϊ Σωσάμ • Άαδαι. ^2 Καϊ νιοι Ιεδδαέ'
Αχισαμμα καϊ Ίε&ερ και Ίωνά&αν καϊ άπ•
έϋανεν Ιεϋερ ονκ έχων τέκνα. ^^ Kai νίοι
Ίΰέ*^ n'^bn rk^^ nis^n^^-rxi ηύ^<
-πρ*«ι nn^iTS? n^m ; li^nxi animi ι«
'-!•- AT -: τ IT- ι 1 : - : vr ί
-ΓΗ ib nbni n^B^ί-n^ί ibs ib
\ V )"~ τ : ν ν .»τ <
ι : ν <τ ~ 7 * Ι- : ~ •• ••• r
pinpb ί^ϊίπι nib^i ''3^ί Ί'^SΏ-Γ2-b^ί
τ 'τ : J : τ Τ • J• -: • τ - "^ ν
-ηχ ib nbni Π3ώ ο'^ώώ-η ^ί^n1
\. ν y - AT τ J• ' Ι ν ν :
• :γ α• τ ν J• ν ; ι :
VΊ^ί^ D'^nr üiiböi n^'^x^y ib
ι ν ν/ : • τ τ : •*• : ν
τ-:γ
18. Β: Γαζαβά ... Ίασάζ» χ. Σαβάβ χ. Άρόο)ν.
19. AB: Γαί«/9ά (I^C. FX et AEX ν. 18). Β: την
*Εφρά&. 21. Β: Έσ(^ο)μ ... Μαχιρ ... κ. α»'τός ίλαβ
αυτ. χ. αι'τός ί^ηΛονταπίντί ετών ην ... Σίρά/.
22. Β: 2f(jsx ... ^latfj ... ίϊχυσι χα* τρ. 23. Β: ytoaatJ.
Α*: 'ΙαρΗ()' (laHQ Α2Χ; Β: Ίάί(>). Β: Μαχίρ.
24. Β (bis): 'Ea(jo)v ...Άσχω πατ. Θίχοίς (?). 25. Β:
Kai -ήσαν οί νίοι Ίί^αμίηλ. Α: πρωτότοκοί; ^Εσ(>.
(ττ^ωτοτόκβ '£σ^. Β rell.). Β: Έσ^ο)ν ... Βαναά χ.
τ νν ί ν : jji: ν -JT • r s* τ
nbD2 linsn-nüü ίπχι n3?b3i24
j•• τ : »^ ν : ν ι f- - : η '. '
nbni nb^ί iinsn ntä^ί'^ nn'^B^ζ
ν j•• - τ • -: ι : ν ν <•• : τ AT : ν
:3?ipn ^3Ν nϊlπώ^^-n^ί ib
1i'n:2:n ni::2 b^i^nn^-^Dn 'ΐΝΊϊ'η n^
ι «. : ν i : "^ν : : - : r : s : •*-
öski ρϊίη .Ί3^3η ΟΊ ι ^iD2n
ν ν τ Ι ν ^ τ ;τ AT J : -
b^ίΏΠΊ^b ΠΊΡίκ ηώίί νίπ^ :η*Πν^26
ν : : - ι• ννν - JT - • : - ιτ • -:
> : ρ - ιτ i•• ν AT τ -: JT :
ι ν τ : ι - ,- Α•• : : - : J ? ιτ •• :
ATT :
IV Ι" τ
ηώΝ ΏXή^ : nw'^niii mD ^^id •^dd'i 29
V r• y : I • -:r νττ - - j•• :
ρπ5ί-η.>ί ib nbm b^n'^n^ ΊTO'^a^ί
Hr : - ••• vj••- -AT • -: ν • -:
D'^Böin nbo mD ^^Dni] n^bi^-nsi ί>
•AT - : ••• j•.• \j Ί y : r ••• :
D'^ßii ^^2^ :D'^Dn Nb nbo γώ^^ίβι
Γ;τ-
Itbüä ''33^1 ιώώ ''3?ώ'' ^^n^ ""V^"^
Ι VT •• Ι" : Ι τ •• • : • <•• : α* ί •
ΊΠ*» '^küä ^ns 3?τ ^32^1 pbπ^ί32
j* — :
"^οηϊ) : 0*^33 ^ίb "in*» γώ*»•! in3i''i33
ι••: rT 7 '-Λν TjT- ι^τ τ Ι :
ΐΑράμ κ. Άσάν. 26. Β: Ίίραμεηλ ... ^ίτά(^α ... ^wj/'''
OtoV. 27 . Β: Ίιραμιηλ ... 'ΙαμΙν. 28. Β: νίο* Όίό/*
2'α;//<αΙ (bis) ... * οί. 29. Β: j4ßi,ya'ia, κ. ^r. αι'τ, τ
"Αχαβάρ κ. τ. Mw/?^ (Μο^λί/'ύ Α2, Α» : ]\ίο)ίαί), FX;
Μωλ'ώ). 30. Α»Χ* /ίαί (Α2Β|) Β: Απψαϊν
31. ΕΧ (bis): ί'ίός (Χ ter). Β: Α/τφαΙν Ίσ^μιη^
(bis) ... /iaöai. 32. Β: Jciöui' Αχισαμάς et * (bis)
l^e^l^rotttca^
(2,18-33.) 269
Q^altH Minttu S)te ^taUt im Sanbe @ileab* SDie ^inber 3era$meel§« II•
18 (iaUh, ber @o^n ^ejrong, jeugete
mit 5lfu6a, feiner Srau, unt) Sertgot^;
unb l)ie§ flm> toerfelSen Äintoer: 3efer,
19(δο6α6 Ulli) *2lrbon. *Φα aber 5lfuSa
ftarB, na^m (Saleb S^j^rot^: bie gcbar
20lt>m ^ux. *Ǥur gebar Uri; Uri ge*
21 bar ^ejaleel. * Φαηιαφ befdjUef «§ej*
roa t)ie 5!oφter 9}?ad)irö, beS QSaterg
©tleabS, unb er na^m jtc, ba er trar
Sta)iXQ Srt^re alt; unb fle gebar xi^m
22 6egub. *@egub aber jeugete 3air, ber
^atte brel unD jwanjlg (Stätte im Sanbe
23 ©ileab. *UnD er friegte oug benfelben
®efur unb ^ram, bte SlecEen 5airg,
baju Jtenat^ mit i^jren 5!5φtern, feφJtg
@tät)te. Φαδ finb atte hinter a)^αφirδ,
24beg «BaterS ©iicabg. *9ί1αφ bem ilobe
^ejrong in ^aleb @^l^rat^a lieg «δ^^ϊοη
5lbia, fein Sßeib: bie gebar i^m Olsi^ur,
ben CBater $^efoa.
T.30.
35,3ü.
Nm.82,39.
C.36.
25 Sera^meel, ber erfle ^cl^n «βφοπβ,
i}atU Äinber: ben erflen 9lam, S9una,
26 jbren unb D^em unb %i)ia. * Unt>
Sera^meel ^atte ηοφ ein anbereS 5Beib,
bic :^ieß Vitara, bie ifl bie aKutter
27Dnamg. *^ie Äinber aber (Ramg, beg
erflen ©o^neö Sera^meelö, finb: SWaaj,
28 Samin unö (gfer. * 5lber Dnam i)atte
^inber: @amai unb 3aba. iDie Äinber
ober ®amai finb: S^labab unb 5ibifur.
29*Φαβ 2ßeib aber ^bifurg ^ieg ^biijaii,
bie i^m gebar Οίφέαη unb SDioüb.
30*iDie ^inber aber 0?ababg finb: Seieb
unb 5l^)paim3 unb (Seieb jiarb o^ne
3t Äinber. * 2)ie Jtinber ^p^aimg finb
Sefei. iDie Jlinber Sefei finb «Sefan.
32ii)ie Äinber (Sefang finb ^^eiai. *5)ie
Jtinber aber 3aba, beg 8ruberg @amai,
finb: Setter unb ^onat^an; Setber aber
33fiarb o^ne Jlinber. *5)ie hinter aber
18.Ü.L:ieu9etc9(fuba. Ä.A:unb mitScdi
got^. U.L:JTint)9lfubaJltnber. 22. U.L: gebar.
18. B: üon bem aBeibe δί. unb ber 3. dW.vErmit
(feinem) 2δ. St. u. mit 3.
19. B.dW.vErna^mfl*.
20. seufjete.
21. B.vE: ijing ^, ju ttx ... (ein). dW: tt)of)nie
φ. ttx ... bei ... ίφοη 60. Α: üermai>iie |ιφ mit ...!
23. 3lber bie @efurer u. ^^rer nal)mett bic Φογϊ
Ut 3. i^tien mtQ, Äenatij ... vE: ^irtinbörfer ...
T.9.42. Caleb vero, iilius Hesron, aocepitl8
uxoreiri nomine Azuba, de qua ge•
nuit Jerioih, fuerunlque filii ejus:
Jaser et Sobab et Ardon. *Cun)que 19
morlua fuisset Azuba, accepit uxo-
rem Caleb Ephrala, quae peperit ei
Hur. *Porro Hur genuit Uri, et 20
Uri genuil ßezeleel. *Post haec in- 21
gressus esl Hesron ad iiliau) Mac-bir,
palris Galaad, et accepil eam, cum
esset annorum sexaginla; quae pe-
perit ei Segub. * Sed el Segub ge- 22
fJdiioisi.*. nuit Jair, et possedil viginli tres ci-
vilates in terra Galaad. * Cepilque 23
Gessur et Aram oppida Jair, et
^Rg!*,'*»• Canath et viculos ejus, sexaginla ci-
vitatum. Omnes isti filii Machir,
patris Galaad. * Cum autem mor• 24
tuus esset Hesron, ingressus est
Caleb ad Ephrata. Habuit quoque
Hesron uxorera Abia, quae peperit
ei Ashur, patrem Thecuae.
Nati sunt autem filii Jerameel 25
primogenili Hesron: Rani primogeni-
tus ejus, et Buna et Aram et Asom el
Achia. *Duxit quoque uxorem alle- 26
ram Jerameel, nomine Atara, quae
fuit mater Onam. *Sed et filii Ram, 27
primogenili Jerameel, fuerunt: Moos,
Jamin et Achar. * Onam autem ha- 28
buit filios Semei et Jada. Filii autem
Semei: Nadab et Abisur. * Nomen 29
vero uxoris Abisur: Abihail, quae
peperit ei Ahobban et Molid. *Filii 30
autem Nadab fuerunt Saled el Ap-
pbaim. Morluus esl autem Saled
absque liberis. * Filius vero Ap-31
phaim: Jesi, qui Jesi genuil Sesan.
Porro Sesan genuil Oholai. * Filii 32
autem Jada fratris Semei: Jelber et
Jonathan. Sed el Jether morluus
esl absque liberis. * Porro Jona- 33
V.19
4,5.
v.M.lSm.a»,
29.
V.84.
fammt i^ren ίεoφterflδbten. A: bie ©tabte ... u.i^re
2)orfer. (B;• Unb er na^m fie von ben ©efuritern . .
bie...?)
24. B: bttöebar^ejrone 2δ. 2i.ti|m αηφ... dW:
naii^bem J&. gtjiürben toat ... geb. il^m fein $Ü.
25. B: Unb ee »aren bie (Sol^ne 3. bee ©rj^geb.
dW.vE: bie ... »aren.
28. B.dW.vE: Unb bie <S. O. »aren.
270 (2,34—51.)
II.
€fenealogia Jiacohi et trihus Jfudae.
Ίωνά&αν Φαλεϋ^ aal ό Ζαζά. Οντοι ήσαν
νιοι Ίθρεμεηλ. ^* Και ονκ ήσαν τφ 2^ωσάρ
ν/ο/, άλλ' η ϋνγατερες, Kat τφ Σωσαν παις
Αιγύπτιος^ και όνομα αντφ Ίωχηλ. '^^ Και
εδωκεν Σωσάν την ϋνγατερα αντοί; Ίωχηλ
παίδι αντον εις γνναϊκα, και ετεκεν αντφ τον
Ίε&^εί. ^^Κα\Ίε&&ει εγεννησεν τον Να&άν,
και IVa&av εγεννησεν τον Ζαβεδ, ^^ καΐ Ζα-
βεδ εγεννησεν τον Όφλάδ, και Όφλάδ εγεννη-
σεν τον Ίωβηδ, ^^ και Ίωβηδ εγεννησεν τον
Ίηον, καΐ Ίηον εγεννησεν τον ΆζαρΙαν,
^^ καΐ Άζαρίας εγεννησεν τον Χελλης, και
Χελλης εγεννησεν τον Έλεασά, ^^και Έλεασά
εγεννησεν τον Σοσομαϊ, και Σοσομαί' εγεννη-
σεν τον Σαλλονμ^ **κ«ί Σαλλονμ εγεννησεν
τον Ίεκομίαν, και Ίεκομίας εγεννησεν τον
^Ελισαμά,
^^ Και νιοι Χαλέβ, αδελφού Ίερεμεήλ'
Μαρισάς πρωτότοκος αντον, ovtog πατήρ
Ζείφ' καΐ νιοι Μαρισά πατρός Χεβροόν.
^^ Και νιοι Χεβρών Κόρε καΐ Θαφφον και
'Ροκομ και Σεμαά. ^^ Και Σεμαα εγεννησεν
τον Ραεμ πάτερα Ίερκαάν, καϊ Ίερκαάν εγεν-
νησεν Σαμμαί. *^ Καϊ νιος αντον Μαων
καΐ Μαων πατήρ Βη&σονρ. ^^ Και Γαιφά
η παλλακη Χαλεβ εγεννησεν τον ^Αρραν και
τον Ίωσα καϊ τον Γεζονέ' και Άρραν εγεννη-
σεν τον Γεζονέ. ^'^ Και νΙοι Ίαδαϊ' 'Ρεγεμ
και Ίωα&αμ και Γηρσωμ και Φαλετ καΐ
Γαιφά καϊ Σαγάφ. ^^ Καϊ η παλλακη
Χαλεβ Μωχα εγεννησεν τον Σεβερ καϊ τον
Θαρχνά, ^^ καϊ εγεννησεν Σαγάφ y πατέρα
Μαδμηνά, και τον Σαονλ, :;τατ^ρα Μαχα-
μηνά, καϊ πατέρα Γαιβαά. Καϊ ΰ^νγάτηρ
Χαλεβ ΙΑχσά. ^^ Οντοι ήσαν νιοι Χαλέβ'
νιοι .βρ πρωτοτόκου Έφρα&ά, Σωβάλ πα-
τήρ Καρια&ιαρείμ , ^^ Σαλωμων πατήρ
Βαι&λαμμών, πατήρ Βαι&λεέμ, ΆρεΙ πατήρ
33. Β: Φ. καΓΟ^άμ ... Ίίραμίηλ. 35. Bf (a. '/ο)/.)
τω ... : Έ&ί. 36. Β: Kai Έ&Ι 37s. Β (bis): :Αφα-
μηλ ... Ίίβηδ (bis). 40s. Β (bis): 2"«^«^ ... 7i/f-
μίαν , κ. ^Ιιχβμίας ... "f (in f.) και ^Ελισαμά Ιγίννηοί
τον Ισμαήλ (Α rell. *). 42. Α: Χαλεμ (Χαλεβ Β et
Α VS. 46s. 49). ϋ•/Ι(ραμίήλ' Ma(Jiffa 6 πρ. ... Ζίφ.
43. Β: Θαπ^ιΰς κ. 'Ρί/.όμ κ. .Σ"«/«««. 44. Α** ΚαΙ
Σίμαά'ί Β:.Σ'α^αο( ... (bis) ^lfy.Xav ... εγένν. τ6ν2^α-
μαί, 45. Β: Βαι&σβρ. 46. Β: εγ. τονίΑράμ κ. τ.
Μοσά κ. τ. ΓεΙ^βέ et * κ. Ι/ίρ^άν-ϋη. 47. Β: Κ. ν.
ΐΑόόαΐ' 'Ραγεμ κ. ^Io}a&. κ. Σωγάρ κ. Φαλέα κ. Γαιφά
κ. Jl^otyat. 48. Β: Σαβϊρ κ. τ. Θαράμ. 49. Β: 2'α^«6
(ΕΧ: 2kq>y F: Σαάφ) ... Σαβ (ΣαΙλΑΕΧ) ... Μαχα-
βηνά ... Γαιβάλ ... ίΑσχά. 50. Β: Καρια&ιαρίμ.
51. FX* vctTfj^ Βαι&λαμμο)ν. Β: πατήρ Βαι&ά, Ι4ριμ.
-•^as r^T\ nb^ί ϊίττι nbs inDi•»
j* ν τ ι VT " : ST τ ι : |•• : : - : '
t • ν : ' ν }•.• ι VT - : /, τ
)Ί :- : •; • ν ι st •• 1 •• •- |τ :-
'^nri : '^nr-n^^ ib ^bni ntsiib i>rr 36
: IT - V \. V f••-^ AT • : V : -
ηητ-Πϊί i^bin "jnai inD-ns rbh
IT τ ν ,. Ι ν^τ Τ : 1 τ Τ ν J•
rbin bb^^^i bbsx-pN^ ^'^bin ιατι 3?
/; VT : •.• : τ : •.• ν j• τ τ :
ίί^ή^-Γίί ^^bh nnin nni:^-nii38
hnm ίn'^ΊT3?-Γ^ί rbh 5^ϊιγλι39
τ :--:r ιτ : — : ••• r ν. •• :
-ηΐίί rbh ybm ybn-r^ ^^bh
^boD-ni^ rbh htt:rb^5i intob^? «
τ : • ν j• τ τ : ν : ιτ τ : ν
ö^ibüii iD^ibto-n^i Tbh ^bD0V4i
- : ι - ν r σ : • :
rbh η^Ώρ^ι r^np-^-r^^ rbin
7• IT : '- >• τ : <- : ν j.
:rnώ^b!^5-Γ^ί
IT τ r•.•:
:?ιή^ΐ2 \knn^^ "^n^ ab:: '^sa^ 42
;τ " •• ; : - : j• -: •• τ <•• :
VT •• IT >•• : I Α • -: J ν :
οπνηίί n^bin ^Ώώι : ^)2^λ ώρύ\ 44
- ν- ν . - JV : - ιτ τ >•.• )•: :
IT - ν r }'.' νν : Λτ Ι : : τ j• -:
ι ■• r -: ' ν, τ * Α τ κ- - ι '■'
pn-ns mb*' aba tiJÄb^s h£)^3?i46
I JT τ ν -JT : IT •• τ vjv • τ •• :
-ηίί i^bh pm ττrr'^^1 ϊί:siΏ-n^5'^
r ' VT τ : Α" τ •.• : ντ ••• ;
^ώ'^ΐΜ oni^n πίΛΊ '^rrn^ ^dq^ :ττ•!.47
' JT •• : ητ : vsv ατ : '•• ν -• fi
nbs tüiib^s i&rtbi ηε•':?ι ü:sdi48
•• τ ν*•.• • Ι - IT τ )τ '• ' ••• νν τ
^bni NnDnnn-nsi nntöib^ nb:'t3 4is
... .. _ ,γ_. . . ... : ν νν .»Τ τ-: r
J•— ; ντ : ν τ - : - j•-: ι- -<
IT : - VT - ΛΤ : • _'•-:ι- ντ" : "
niaa Ί^π-ρ aba ^ds ^iNn nb^^i 3
j : .1 •.• •• τ j•• : τ
:a^nr^ rmp ^ns* baiüä nni£)i?5
I• τ : ^- :»• . ■ "■•* τ τ AT : •••
ι•-: 1 ν•' τ ν τ •• J• -: τ : -
V. 3α. p"tn γ-ορ ν. άο. ηηδη χ"3η
ν. 49. ί<033> Χ"32
ν. 5 Ι . ρ"Τ3 i^ap
Ααμμών πατήρ Βαι&αλαέμ (Α: Βί&λ(έμ), xai π. Β ,
1*
ri^iucii«
(2,34-51.) 271
l^ie Äittbcr Q.altH unb feine jrtjet MtHtΰexl•tt.
II.
Sonat^ang flnb: ^tUUj unb Safa. Φαδ
34finb bte ^mDev 3era^meeU. * ©efan
aber ^atte ηίφί (Sö^ne, fonbern 2!οφ*
ter. Unb Sefan i?atte einen βο^^^ίΐίφεη
^6^m^t, ^er ^ie§ 3ari)a. *Unb @efan
gab Sari α, feinem Äneφte, feine ^οφ*
ter gum 2Bei6e, bie gefcar i^m ^it^ai.
36 * ^}iti}ai jeugete S^at^an. 01αί^αη jeu*
37 gete (Sabab. * (Sabab jeugcte @^ί)1αί.
38 (S^j^Ial jeugete Dbeb. * Obeb jeugete
39 3ei)n. 3et)u jeugete ^fatja. *^faria
§eugete «^alej. <§ale§ jeugete (Stteafa.
40 * (SUeafa jeugetc (Siffemai. ^Siffemai
41 jeugete (Salium. *8αΠαηι geugete 3e*
famia. .^efamta jeugete ^lifama.
42 Φίε Jttnber ^aiebg, beg 33ruber8 3e*
ra^meelS, flnb: aWefa, fein erjier @οΐ)η,
ber ijl ber 33ater ©iip^ä unb ber Äin*
43 ber SKarefa, beg 3Saterg ^ebrong. *^ie
Ätnber aber «gebronS flnb: ^ora^, Χί^α-
44 ^uai, Olefem unb @ama. *@ama aber
jeugete iRai;am, ben QSater Sarfaanig.
45 S^lefem jcugete Θαηιαί. * ^er <Βοί)η
aber @amai i)ieg SD?aon, unb 33ίαοη
46n.^ar ber 33ater 33eti)jurg. *^^^α aber,
ba6 Sttb^tOUb (Salebg, gebar ^aran,
SDloja unb ®afeg. «i^aran aber jeugete
47®afcg. *2)ie v^inber aber ^a^bai flnb:
9tefem, Sot^am, ®efan, $eiett), ^pi)a
48 unb @αα^^. *Qlber 2)?ae(tja, υαέ ^ebg-
tveib (Saiebö, gebar 8eber unb ill)ir-
49i)ena, * unb gebar αηφ Θαα:ρ^, ben
3ßatcr SOiabmanna, unb 'B^xva, ben 35a=
ter 3)iacibena, unb ben 3Sater ©ibea.
50 5lber ^φfα u>ar (EaUH ^oaikx. *i£)ie§
traren bie ^inber (SalebS: »i^ur, ber
erjte Sof)n üon (gi)irati)a; @obai, ber
51 33ater Äiriat^ 3earimgj *@alma, ber
^ater Set^ie^emS; «^are^p^, ber Sßater
42. dW.vE.A:unbMe@ö^neaÄ.
46. vE: 9iebentDeib.
than genuit Phaleth et Ziza. Ist!
V.31. fuerunt filii Jerameei. * Sesan au- 34
lern non hahuit filios, sed fiiias, et
servum Aegyptium nomine Jeraa.
* Deditque ei filiam suam uxorem, 35
quae peperit ei Elhe'i. * Ethei au- 36
lern genuit Nathan, et Nathan genuit
Zabad, *Zabad quoque genuit Oph• 37
lal, et Ophlal genuit Obed, *0bed38
genuit Jehu, Jehu genuit Azariam,
* Azarias genuit Helles, et Helles 39
genuit Elasa, * Elasa genuit Sisa- 40
moi, Sisamoi genuit Sellum, * Sei- 41
lum genuit Icamiam, Icamia autem
genuit Elisama.
'•^•*^• Filii autem Caleb fratris Jerameei: 42
Mesa primogenitus ejus, ipse est
ismä'f/j. pater Ziph; et filii Maresa, patris
Hebron. *Porro filii Hebron: Gore 43
et Taphua et Recem et Samma.
* Samma autem genuit Raham, ρα•44
trem Jercaam; et Recem genuit
Samai. * Filius Samai: Maon, et 45
Maon pater Bethsur. * Epha aulem 46
concubina Caleb peperit Haran elMo-
sa et Gezez. Porro Haran genuit Ge•
zez. *Filii autem Jahaddai: Regem 47
et Joalhan el Gesan et Phalet et
Epha el Saaph. * Concubina Caleb 48
Maacha peperit Saber et Tharana.
* Genuit aulem Saaph, pater Mad- 49
mena, Sue, patrem Machbena et
Jos. 13, tri. palrcm Gabaa. Filia vero Caleb
" * ' * l'uit Achsa. * Hi eranl filii Caleb, 50
"•^*• filii Hur primogeniti: Ephrata, So•
bal, pater Cariathiarim, *Salma, 51
pater Bethlehem, Hariph, pater
45. Al.f (p- Fil.) autem.
272 (2,52-3,9.)
Chronicorum Ι.
II.
Crenealogiajiliorum Davidts,
Βαιϋγεδωρ, ^^ Kai ηααν viol τφ Σωβαλ
ττατρί Καριαϋιαρείμ ' \4ραά, ^Εσεί, .Αμμανίϋ,
^^ Ονμασφάς, Καρια&ιαείρ, ^ί&αλείμ χαϊ
Ήφι&ε)ν και ΉσαμαϋεΙν καΙ Ήμασαραείν
in τούτων ε^ηλ&οσαν οί Σαραϋαϊοι aal οι
ΈσΟαωΧαϊοι. ^^ΤίοΙ Σαλωμών ΒαιϋλεΙμ
καΐ Νετωφα&(\ [Αταρώ& οίκον Ίωβάβ και
ημιαν της Μανά&, Ήσαραεί^ ^^πατριαΐ γραμ-
ματίων κατοικονντες έν Γάβης, ΑργαΘιεΙμ
καϊ Σαμα&ιεΙμ^ ΣωκαΟ^ιείμ. Οντοι οί Κι-
ναΐοι οί εΙΟόντες εξ ^4ίμάϋ^, πατρός οίκον
■Ρηχάβ.
III• Καϊ οντοι ήσαν νίοϊ /ίανίδ οΐ τε-
ΐϋ^έντες αντφ εν Χαβρών 6 πρωτότοκος
'^4μνων τγι ^Α^ινααμ τ{} Ίσραηλίτιδι, ο δεύτε-
ρος /ίαλονΐα τγι [Αβιγαί^. τχι Καρμηλία, ^6
τρίτος '^βεσααλώμ νιος Μωχά &νγατρ6ς Θολ•
μεΐ βασιλέως Γεσονρ, ό τέταρτος Άδωνία νιος
'AyyBiü^ ^o πέμπτος Σαφατίας της^Αβιτάλ^ ο
έκτος ΐεϋράμ τγ] 'AyX^ γνναικϊ αυτόν. ^^Εξ
εγεννηϋ^ησαν αντφ εν Χεβρών, και εβασίλεν-
σεν έκεΐ επτά έτη και εξάμψον και τριά-
κοντα χαϊ τρία ετη εβασίλενσεν εν Ιερόν-
σαλήμ.
^ Και οντοι ετέχΰ^ησαν αντφ εν 'Ιερουσα-
λήμ' 2^αμ«(ά, Σωβάβ, ΝάΟαν, Σαλωμων,
τέσσαρες τ^ Βηρσαβεε ΟνγατρΙ ^Αμιίιλ , ^ και
Ίεβαάρ και Έλισαμά καΐ Έλιφαλετ ^ και
Ναγε και Ναφεγ καΐ Ίαφιε ^και Έλισαμά
και Έλιεδά και Έλιφαλέτ, εννέα. ^Πάντες
νιοι Aavidf πλην των νιων των παλλακών
και Θήμαρ η αδέλφι^ αντών^
ν -: τ : • τ « : r - ι•• τ ι••
;ninD)2n "^sn niihn o^nr^ v'^ip
ν •• •• ^ τ : • - : ν.• τ •., - : • - ί
j" : I• •. IT : ••• IT : ' τ : jt - : ιτ
r : τ - V.• : - IT - r -:|- λτ j••
F •• : - j•• : I • : I < : : .
n^n D'^nrs^to• D^r::?^^ a'^ns^nn
τ ••< Λ" τ ι ν: τ :^ • »• τ : •
-η^3 "^Πϊί Γ/2ΠΏ ü^k^n ϋ^^^ρΤί
,.. ,. _: ν- - Ι" • τ - J• ι• -
ιτ ••
-ibi3 Ίώ^ί n^W ^ds *ι^η T\h^^ III.
ι ι•: -: • τ J•• : τ '.•<•■ :
b3?ä^nö<b m^ 1 niiDsn iin::n3 ib
•ν • - •• r " • JT • •• •••::•-
-ρ Dibüinxb '^tbbtsn tn^^b^nsn 2
I V j τ : - : • • : - ι• : : - -
V • : IT Α : ' ••• jv xr : - - τ -: r
n'^DBüä '^üi^ünn :r^sn-p η*3ΐδ^ 3
nb33?b D^^nn•^ ^ώώη bt:'^n^5b
JT : ••• : VT ; : • r • - at • -: r
Α• τ τ; JT • : ν• τ - jv τ ' τ : •-
τ : • •Ατ τ ι • ν. : ι :')••:
-: ττ:- : ι<ττ: τ :
VT τ Ί••.•:« JT : • : |~ . - - - ».
::ι?'^ειη ^^^^η πλ3ι :t:bi3^bN;i ^
- r τ : ν νν : - t ' ••• ιτ • ν: η
:π3?ώη Dbö'^bi^'^ yτb^5■l s^^tc-^bi^i ^
IT : ' ν ν.• '^ν:|7 νττΤν : st τ > .•:Ι7
D^ttir^b^'D-^DS inbn m '^ds bä ^
ν : - Γ •• ι: >- : • λ τ j•• : «.
: onins ίώπι
IT -: IT τ :
51. Β: Β(&γ(δ<άρ. 52. Β: Καρια&ιαρΙμ' ΙΑρ. neu
ΑΙαί Λαίνίμμ. 53. Β: κα« Ούμασφαέ, τζόλίΐς^Ιαίρ,
^41&αλΙμ κα* Μιφι&Ιμ χ. Ήσαμα&ιμ κ. Ήμασαραΐμ
... ot ^α(ί. xue ϊ^ίοί ^Εσ&αάμ. 54. Β: Βαι&αλαεμ 6
Νίτωφατΐ, ΐΛτ. οΐ'κ» 7ωά/9 κ. ^'/t*• τ• Μαλα&ϊ, Ήσαρί.
55. Β: Ιν^Ιάβις, θαργα&άμ κ. Σαμα&ιίμ κ. Σ^χα.-
&ίμ.
1. Β: Ίιζραηλίτιάί, ('/σ^. AEFX)> ό d. ^αμν^ηλ.
V. 53. ηηεη «"5:3
ν. 55. 'Ρ 'laUJ'«
2. Β: Θολ/Λα* ... Γίόσβρ ...Άγγΐ&. 3. Β: ^^agaT/c! .•.
Ίε&ραΑμ. 5. Β: JV. κα* Σαλ. 6. Β: "Εβαάρ ■/.. ^Ελιαά
κ. Έΐιφαλτι&. 7. Β: JVayat ... ΝαφΐΜ 8. Β: Έλια()οι
ιφαλη&. 7. B:JVay
κ. ^Ελιφαλά. 9. Β* ^.
t« ^ffxonica^
(2,52—3,9.) 273
SDie ^xeunhf^aften gu Mittat^ ^, «. bcv ©(^tciöer* SDaöibS Äinber gu §e6rott u. 3etuf. II.
52 33ct^gaber8. *Unb (Sotai, ber «Bater
Jtiriat^ 3eartm§, i)atU @bt)nc, ber fal^e
53ble «öäifte aWauui)Ott). *iDie ^remib*
f^aften aber ju Äiriat^ Seartm waren
bie ^tti)xiUx, ^ut^iter, @umati;itcr unb
aWifraiter. 33on biefen ftnb auggefom^
men bie Saregat^jiter imb @Sri)aoliter.
54 * 3)ie Jtinber @aima ftnb 33et^lei)em
unb bie SfZeto^J^atlter/ btc jtrone bcö
^aufeö 3oab, unb bie ^älftc Der ^Jla-
55 nat^iter üon bem Qavtitfjn. * Unb bie
Sl'eunbfφαften ber (Sφreί6er, bie ju
5a6ej it>oi)neten, ffnb bie J^ireat^iter,
©imeait)iter, <ΒηφαύΥιίη. Φαδ finb bie
«Jtiniter, bie ba gefommen finb \3on φα=
mat^, beg 93aterö ^et^re^abg.
III. 3)ieg finb bie ^inber ^aöibö, bie
ii)m ju «Hebron geboren finb: ber erjie
5lmnon, öon ^Ijinoam, ber Sefreelitinj
ber anbere Daniel, üon ^Ibigail, ber
2 (Sarmelitiuj *ber britte ^bfalom, ber
@ot)n aJiaec^a, ber Χοφία 'Xi)aimai,
beg ^önigg ju ©efurj ber öierte 5lbo*
3nia, ber <Boi}n ^agit^gj *ber fünfte
©ap^atja, öon 5l6italj ber feφfte
Set^ream, bon feinem 3Ößeibe @gla.
4*iDiefe fe^g finb i^m geboren ju Ǥe*
bronj benn er regierte bafcibji fieben
5ai>re unb feφg ^onatt. 5l6er ju 3e*
rufalem regierte er brei unD breifig
3ai)re.
5 Unb biefe f!nb i^m geboren ju 3eru»
falem: 8imea, ©oBab, 0ίαίί)αη, @α*
lomo, bie öier öon ber iϊoφter (Sua,
6 ber $ϊoφter ^Immielej *baju 3ebei>ar,
7 (Slifama, (Stip^alet^, *9Roga, ^^ep^eg,
8 3α)?ία. *(Slifama; (Sliaba, (Slii)i)aleti),
9 bie neun. *^ag finb aüeg Äinber
3)aüiDg, o^ne n?ag ber itebgu^eiber
Äincer waren; unb Xijamax War l^re
(£φwefler.
4. ü.L: aWonben.
Bethgader. *Fuerunt aulem filii 52
Sobai patris Carialhiarim, qui vi-
debal dimidium requielionum. *El53
de cognalione Carialhiarim: Jellirei
et Aphulhei et Semalhei et Ma-
4,a.jud.i3, serei. Ex bis egressi sunt Sarai-
tae et Eslbaolitae. * Filii Salma:54
Bethlehem et Nelophati, coronae do-
mus Joab, et dimidium requielionis
Sarai, * cognaliones quoque scri- 55
barum habitanlium in Jabes, canen*
tes alque resonantes et in laberna-
culis commorantes. Hi sunt Cinaei,
qui vcneruni de calore patris do-
jer.35,2.s ^^^^^ Rechab.
Jud.1,16.
qui ei nati sunt in Hebron : primo•
genitum Aninon ex Acbinoam Jezrae-
litide, secundum Daniel de Abigail
Carnielilide, * lerlium Absalom fi• 2
iium Maacha filiae Tholmai regis Ges•
sur, quarlum Adoniam filium Agith,
*quintum Saphaiiam ex Abilal, sex- 3
tum Jethraham de Egla uxore sua.
* Sex ergo nati sunt ei in Hebron, 4
ΐΑβ•2»ιι• ubi regnavit seplem annis et sex
niensibus. Triginla autem et tribus
annis regnavit in Jerusalem.
i4,4«f.vsm.8, porro in Jerusalem nati sunt ei 5
ßlii: Simmaa et Sobab et Nathan et
2Sm.ii,s Salomon, quatuor de Bethsabee filia
Ammiel; * Jebaar quoque et Eli- 6
sania et Eliphalelh * et Noge et 7
Nepheg et Japhia, * nee non Eli• 8
sama et Eliada et Elipbelet, novem.
* Omnes hi hlii David absque filiis 9
concubinarum; habuerunlque soro-
2Sm.i3,i. pgjjj Thamar.
5. ΑΙ.: Bersabee (ΑΙ.: Bethsaa).
52. ^ötine: S^atoeh, u. bie i». 53?. B: ^., (Sfjajii
J&ammcnu^oti). dW.vL•: ^aji, ^ammcnubct^.
53. B.dW.vE: bie ©efc^lcchter (υοη) Ä. A: von
ber 'i^erwanbifc^aft^. waren bevSethr. B:f|crgcfoiit;
men. dW.vE.A: ausgegangen.
54. fronen ... ber 351., bie Sargitl^er. B: 9^.,
$oll9fllotten 'iBtbcI. 91. %. 3. ißH 2. Mtb.
Sltrot^, 33ei^ = ^cah, unb bie Ctijaji ^ammanatMier.
dW.vE: 51., ba^ ^ξ)αιι6 Γ\. u. bie .^alftc ...
5Γι. bem 5B.be$ Kaufes ^iecbob. B.dW vE.A: ©es
fφleώt■r. A: ber (Scbiiftgcle^rtcn? vE: (Scpl-erini.
dW: (Süv'^eritcr, ber 03eivüi)ner von 3•
9. B.dW.vE.A: au^cr ben ©öhien ber (Oicbciu
toetber).
18
274 (3,10 Λ, 3.)
Chronicorum Ι.
ιιτ.
Crenealogiafiliorum Davidis,
^^Tiol Σαλωμών 'Ροβηάμ^ !/4βιά Ο νιος
avrovj Άσα νιος αντον, Ίωηα<^ατ νιος αντον,
^^'Ιωραμ νιος αυτόν, ' Οζίας νιος αντον,
Ί<χ)ας νιος αυτού , ^-^ Ι/ίμ,χσίας νιος αντον,
'^4ζαρίας νιος αντον, Ίωνά&αν ν'ιος αντον,
^^"^4χαζ νιος αντον, Έζβκίας νιος αντον, Μα-
νασαής νιος αντον, ^^Άμως νιος αντον, /ω-
ΰίας νιος αντον.
^^ Κα) νιοι Ίωσία' πρωτότοκος ^Ιωηνάν, 6
δεντίρος Ιωακείμ, 6 τρίτος Σεδεπίας, ο τέταρ-
τος Σαλλονμ. ^^ Και νίοι 'Ιωακείμ' Ίεχο-
νιας νιος αντον, ΣεΟεκίας νιος αντοϋ. ^^ ΚαΙ
νιοι Ίεχονίον' Άσε/ρ, Σαλα&ιηλ νιος αντον,
*® Μελχιράμ και Φαδαΐας καΐ Σανεύαρ και
Ίεκενία καΐ Ώσαμώ καΐ Ναβαδίας. ^^ Και
νιοι Φαδαϊ'ας' Ζοροβάβελ καΐ Σεμεί. Και
νιοι Ζοροβάβελ' Μοσολλαμος και 'ΑνανΙα,
και Σαλωμε&ι αδελφή αυτών, 20 ^^(χΐ '_^αεβα
και Όολ καΐ Βαραχία καϊ Άααδία καϊ Ααο-
βαεαδ, πέντε. ^^ Καϊ νιοι \Avavla' Φαλετία
καϊ Ίεσεία νίος αντον, 'Ραφαία νιος αντον ^
Όρνά νιος αυτού, Άβδία νιος αντον, Σεχε-
νιας νιος αντον. ^^ΚαΙ νιος Σεχενία' Σα-
μαία. Και νιος Σαμαία' Χεττους καΐ Ίωηλ
και Βερία και Άίωαδία κα\ Σαςράτ, εξ. ^^ΚαΙ
νίοΙ Νωαδία ' Έλιωηναι' και Έζεκία καΐ Έσρι-
κάμ, τρεις. '^^ Καϊ νιοι Έλιωηναι ' Ώδον'ία
και ΈλιασεΙβ και Φαλαΐα και Άκκονβ καϊ
Ίωανάμ καϊ /ίελαία καϊ Άνανί, επτά.
Έ\ • ΎίοΙ Ίονδα' Φαρές^ Έσρώμ καϊ
Χαρμι καϊ Ώρ καϊ Σονβάλ, 2 ^f^i 'ρ^ΐη
νιος αντον. Καϊ Σονβάλ εγεννησεν τον 'It&,
καϊ Ιε& έγεννηαεν τον '^4χιμαι καΐ τον
Αάδ' ανται αι γενέσεις τον -2'αρ«θ^/. ^Καϊ
οντοι νΐοϊ Λίταμ' 'ίεζριήλ καϊ ha μα καϊ
ή : η ι ; ;τ r ι t α. : η τ
iD:n τπ^ί :i33 ani•^ i3n rr^nir i33i3
•; : -«TT I : η ν. : η '• — : •> :
i32 itax n33 πώ3Ώ i3n iirr^ptn u
ι : 11 ' Ι
ν •• - Ι τ τ ι ^ : - τ • ι
'^i^'^nnn ϊln''p^^ '^ώ'^^ώπ o'^p'^in'^
ν : >τ : τ : (j; τ ι : »•• : ι ~
• - jT : τ : •• : ι : jt»• : •
^τ τ : jt • : - ι : ι•• • : - :
IT : - : IT τ η '. '- ' ^ λ" - : ••• :
V τ \ : ' V Α : • : ι,ν "f, \' τ τ : j•• :
jDDins n^)o*büäii ΧΛ^ΐ'^ηΛ π^ώΏ
IT -: ν "^ : τ :--:r jt •.. :
•n i — :r st : ■i? "^ •.• τ τ •.. -:r
JT : - ι (.τ:--: ' ••• |•• τ •.• y: - t
y '. I Τ : - j" : τ τ : <•• ! ατ : - r
n'^3DU5 ^^33^ Jn'^3Düi ^^33 Π '^ 1^3? 22
α : - ί J" • IT : - : r• : ^τ • - l
biiiÄ'^'i tii^isn η^3?Ώώ '^33') ϊτ^^^Ώώ
"^ τ : • : - τ : - : j•• : α«• : " •*
-p^ :ηώώ DSüäi π''Ί3?31 n'^nn^^a
' •-• IT • α τ : JT : - : - s• τ
DpnT3?1 Πϊ'ΡΤΠΙ '^3^3?i'^!:ii n^15?3
: nuibtü 24
\T • : - : •η>• : • : s" '• ι :
τ : - I - •• I : V j•• : ιτ :
pnri n^p3?< n"»bs^ n^^ia^biii
Ist τ I : > - : τ τ : • τ : ν ;
:η3?ηώ ^333>η n^^bT
IT : • •ιτ-:γ '^τ τ :
rbh bniui-p π^^^nϊ^ :b3iu:i π^ιπι 2
j• τ 1 ν <τ τ : ιτ : ^ / :
ν- -; ν • -J- : V
ρη3?Ί2η ninstb/o nbs nnb-n^^i
ι• τ : τ - J : : • ^ ν •• -ατ ••• :
VT : • : r: : : ' τ •• j' -: ν •• :
V. 15. i\rbu3h κ"3η ν. 24. 'ρ irriiiin
ν. 2. p^i\ün Κ"33
10. Β* ό. 11. Β: Ό/οίίας. 12. Β: /ωα^αν.
14. Β: ΙΛμων ... ^Ιο)σϊα. 15s. Β: Ίυ)αχΙμ (bis) ...
Σαλύμ. 17. Β: ^lf χονΐα' !Ασί^. 18. Β: '/ixf^ta κ.
Ίΐσαμά&. 19. Α»Χ (pro Φαύαίας A2BF) 2•α2α-
ιί^Γ;;λ. Β: Μοσολ/ά^ί. 20. Β: ^Aasßk .. !Ασοβέ&. Έλίασ^βο)ν κ. Φαδαία n.!Axiiß χ.^Ιωανάν χ. JaXaata
21. Β: Φαλίττΐα ... 7ίσίας• ... 'Ραφάλ. 2'2. Β: /Cat κ.!/ίνάν.
νίοίΣαμ.'Χαττβς. Α»* (a. ^ί(>.) mi (Α2Β rell. f). 1- Bf (ab iü.) /iat (AEFX*) ... * (ull.) καί.
Β: jB^)§t ... Σαφά&. 23s. Β: '/i^tö^ij'av (bis) ... I.W {{πο'ΡηάγΡάδα ... Ααάδ ...raUfjaSi 3. Β:
'EC^txa/*. 24. A^r Έλιωνναί. 25. Β; Όόολία χ. Ίίζραήλ χ.^Ιισμάν.
!♦ 6:|^tpn{cd<
(3,10-4,3.) 275
©alomond ffta^fommtn. ^tnfccr '^uha. ©ie i?reunbf(S äffen bcr Sarcöat^iter» III.
10 (Saiomong @o^n tt?ar 9fle^abeam, beg
@o^n trat Qlbia, beg βο^η n?ar *2lffa,
Ubep ©o^n mar Sofap^at, *be§ (Sotjn
n?ar 3oram, beg ΘοΙ)η war ^l^agja,
12bc§ Θο^η trar 3οαδ, * bcg βοί^η
ivar ^majia, beg <Βοί)η war ^Ifarja,
ISbeg (Boi)n wax Sot^am, * bcg <Bot}n
trar *2ll}aö, beg (So^n trar φίβίΐα, beg
14@o^n ttjar 3D?anaffe, *bcg ^o^n trar
^mon, beg @o^n tttar Sofia.
15 Sofia (Sb^ne aber waren: ber erfte
So^anan, ber anbcrc Soiafim, ber britte
16 3ibefia, ber vierte Valium. *^6er bie
Jlinber Soiafimg waren Se^anja, bcg
17@oi)n War 3ibffia. *2)ie ^inber aber
^εφαηία, ber gefangen warb, waren:
ISeealtijiel, *a}?αlφirαm, ^i)abaia, (Se=
neajar, Sefamja, Ǥofama, Oiebabja.
H)*5)te .^inber ^^abafa waren: 3^^"*
babei unb @imei. Φίε hinter Qixn^
babelg waren: 93?efuilam unb t^ananja,
20 unb ii)re ^d^wefter ©eiomit:^; *baju
«i^afuba, O^el, SBereφία, ^afabja, Su*
21 fab v^efcb, bie fünf. *i£)ie Äinber aber
ti^ananja waren: $ΐαί|α unb Sefaja}
bcg <Boi)n war i!ftipi)aia, beg 8o^n war
Qlrnan, beg (δοί)η war Dbabja, beg
22 (So^n war (δαφαη]α. *2)ie ^inber aber
@αφαη{α waren: (Semaja. 2)ie ^in*
ber Semaja waren: ^attn^, Segeat,
*^ανΙαί), Oiearja, @α^ί)αί, (Befa, bie
23 feφδ. * 2)ie Äinbcr aber Oiearja Wa*
ren: Slioenai, ^i^üa, Qlfrifam, bie brei.
24*^ie ,itinber aber ^iioenai waren: Ǥ0*
baja, (Sliafib, φΐαία, 5lf üb, So^anan,
iDeiaia, Qlnani, bie ßeben.
IV. ®ie »itinbcr Suba waren: ^ere;^,
^e^ron, (Sarmi, Ǥur unb (Sobal.
2*3ieaja aber, ber <So^n Sobaiö, ^^"9^^^
3ai)at^, Sa^at:^ S^ngete 5li)iimai unb
ίίαΐ^αΐ»: baS finb bie ^reunbfφαften ber
3 3aregat^iter. *Unb bieg ifl ber @tamm
beg 33atere ^tom^: Sefreei, Sefma,
π%3.ηΙ3ι* Filius aulem Salomonis Rohoam, 10
i5,H.'4t. ^ijjjjg ^ijjjj ßii^^ genuil Asa. De
hoc qnoque nalus est Josaph^l,
•A^isfiÄi,* pater Joram, qui Jnram genuil 11
''^ Ochozinm, ex quo orlus e><t Joas.
uMtfJ: *i^t h"j"i* Amasias fiiius geriuit Aza- 12
riam. Porro Azariae fiiius Joalhan
"'"^i*?ii:^"" * Pi'wcreavit Aciiaz, palrem Ezechiae, 18
de quo nalus est Manasses. *Se(l et 14
8Rg.5äi,t8; Manasses genuil Amon, palrem Josiae.
■"^*' Filii aulem Josiae i'uerunl: primo- 15
^3f.U^,\f.' genilus Johanan, secundus Joakim,
(Jer.a^,ii. lerlius Sedecias, quarius Sellum.
2Rg.24,e.i5.*i^6 Joakim natus est Jechonias et 16
jer.^.i,24. Sedecias. * Filii Jechoniae fuerunt: 17
E„.5.2.Mt..,Asir, Salalhiei, *MeIchiram, Plia- 18
daja, Senueser et Jecemia, Sama el
Nadabia. * De Phadaja orli sunt 19
B,r.5,8. Zorobabel et Semei. Zorobabel ge
nuit Mosollam, Hananiam, et Salo•
milh sororem eorum; * Hasaban 20
quoque et Ohol et Barachian et Ha•
sadian, Josabhesed, quinque. *Fi-21
lius aulem Hananiae: Phaltias, pa-
ter Jespjae, cujus fiiius Raphaja;
hujus quoque fiiius Aman, de quo
nalus est Obdia, cujus fiiius fuit
Sechenias. * Filius Secheniae: Se• 22
Eer.8,2. jyjeja^ cujuj. ßiij Hallus el Jegaal et
Baria el Naaria el Saphat, sex nu•
mero. * Filius Naariae: Elioenai et 23
Ezechias et Ezricam, tres. * Filii 24
Elioenai: Oduja et Eliasub et Pheleja
el Accub et Johanan et Dalaja et
Anani, septem.
2.4.5.7.19 50. Piiii jy^^g. phares, Hesron et IT.
Charmi et Kur et Sobal. * Raja 2
vero, fiiius Sobal, genuil Jahalh, de
quo nati sunt Ahuniai et Laad: hae
υ 53 cognationes Saralhi. *Isla quoque 3
stirps Elam: Jezrael el Jesenia et
j5. 16. S: Sedechias.
22. AI.*etSaph. (S: et Sesa).
17. dW.vE: TOr, bcp @. (Sealtf^. (A: Slflr, 3. B: bicfe gnb üom Φ. (Btcim. dW: ... »on
©alat^iei). vE: bieg bie beo 33. @.
2. B.dW.vE.A: ©efc^ied^te.
18•
276 (4,4—17.)
Chronicorum Ι.
IV.
Wamiliae ßJiorwm Judae etJiHorum. Simeonis.
^ϊγαβης, και όνομα αδελφής αυτών ^Εσηλλελ-
φων. ^ ΚαΙ Φανονηλ παιηρ Γεδωρ, και
Έζερ πατήρ ^Ωσάν^ ούτοι νιοι Ωρ , πρωτοτό-
κου Έφρα&ά, πατρός Βαι&λαεμ. ^ ΚαΙ
τφ !/^χονρ πατρί Θεκώμ ηβαν δυο γυναίκες'
'u^Xaa καΐ Νοορά. ^ Καϊ ετεκεν αύτώ η
Νοορα τον Ώχαζάμ καΐ τον ΗφαΧ κα) τον
Θαιμαν καΐ τον Άαθηρή, Πάντες ούτοι υιοί
Νοορά. "^ Καϊ υΙοί \Αλαά• Σαρε& και Σααρ
καΐ Έ&να&ί. ® Και Κωε έγι-ννησεν τον
^Εγνώβ και τον Σωβηβά, καί γεννήσεις αδελ-
φού 'Ρηχάβ, υιού Ίαρείμ.
^ ΚαΙ ην ^/γαβης ένδοξος νπερ τους αδελ-
φούς αντον, και η μήτηρ εκάλεσεν το όνομα
αυτόν Ίγαβής^ λέγουσα' "Ετεκον ως γαβής.
^^ ΚαΙ έπεκαλέαατο Γαβής τον \}ε6ν 'Ισραήλ,
λέγων* 'Εάν εύλογων ευλογήοΐ]ς με και
πληΟΰνγις τα οριά μου, καϊ γι η χειρ σου μετ
έμου, καΐ ποιήσεις γνώσιν τον μη ταπείνωσα/,
με. Κα) έηήγαγεν 6 &ε6ς πάντα οσα
γΐτήσατο,
* * Κα) Χαλεβ πατήρ Άσχας ^γεννησεν τον
Μαχειρ' οντος πατήρ Άσσαϋων. *2 /^^
Άβσαϋων έγεννησεν τον Βα&ρεφά κάί τον
Φεσση καϊ τον Θανα ^ταζί-'ρα πόλεως Ναάς
αδελφού Εσελωμ του Κενεζί' οντοι άνδρες
'Ρηφά. *3 j^f^l ylol Ιζξγ^ζ- Γοΰονιηλ και
Σαράια. Καϊ νιοϊ Γο&οηήλ' 14ϋά{^. ^^Καϊ
ΜαναΟϊ έγεννησεν τον Γοφορά. Καϊ Σαράια
έγεννησεν τον Ίωάβ ;τ«τ?ρα ΓησρασεΙμ, ότι
τ^χτονες ήσαν. ^^ Και νίηι Χαλεβ νίον
Ίεφοννή' //ρ«, ^.Αλά καϊ Ναάμ. Καϊ υίοΐ
Άλά' ΚενεΧ' ^^ Καϊ υίοΙ Ίαλλελήλ• ΖιφαΙ
καΐ Ζαιφά καϊ Θηριά και Έσεραήλ. *^ ΚαΙ
νιο) ΈσρΙ' ^&έρ, Μωραδ καΐ Γαφερ και
Ίαλων. Και έγεννησεν Ίεϋερ τον Μαιών
3. Β : Ίίβδάς ... Έση Χίββών. 4. Β : Ίαΐ^ή ρ π. "ΙΙσ.
... τ« προηοτ. ... Βαι&αλαίν. 5. Βινίσβρ π. Θίκο)ε
... γι>ν.' !Αο)όά κ. θοαίά. 6. Β: Κ. ετ. arroi 14ο)δά τον
'ΙΙχαία ...ΐΛησΟήρ ...14ο)δάς. 7. Β: Και νιοι Θοα-
6ά<: • Σ^ρίΟ- ... ^Εσ&ανάμ. 8. Β: ^Ενωβ κ. τ. Σαβα&ά
... Ίαρίν. Α'^: γ^νέσΗς. 9. ΑΧ (alt. loco) Ίαγβης
(Ίγαβης β). EVX.'Oti έ'τίκον εν öianroian. 10. Β:
Ίγαβης. Α^Χ (pro ij A^BEFX) ην. Β: ποιήσεις.
ΕΧή; (ρ. ίηήγ.) αι'τω. Π. Β: ίΑσχα ... Μαχΐρ.
12. Β* ΚαϊίΑσσαΟ. ... : Βαθραίαν κ. τ. Βίσσης κ. τ.
Θαιμάν ... άνόρ.'Ρηχάβ. 14. Β: Γοφ(ρά. Α: Σαρία
πώ^π "^ηίί ITr*! ^4> ^Ζΐίί Bs^lDD^ 4
AT jj -: '.'v : ' j• -'.
ν: -: τ τ : ••• j : •• : ••• <••
- 1 : j• -: : - : ν jt >••
... .._ jT-:r : σ ; ••• α• τ j•• : ν τ
~ ν : '-')•: AT : ν c• : ιτ-;ΐ"
: πΊΠ-ρ bπΊΠ^ί nnssüs^^i n^nsn
i&iil 1^Π^ίl3 1333 viis?'^ ^Τ\^Λ θ
• : AT V 1"^ tT : • 7 •• : - j• : -
^Trh^ ^3 n-ixb rar-• ί^ώ n>iip
•• τ : • •• "^ r J •• : - jt': •- vi:
n'^Bnni ^^DSnnn 'π'π^-D^5 i'oiib
Tri: • • / :|T «τ : ιτ : "• :
V ••" I•• T- Λ• : τ j• : • : ν,τ τ r
IT τ y: -:
j• ^τ I•-: J :
'^tbDii nb« ώπ^-Ί•^:? ^ns narn
>•• : - ν <•• AT τ r j• -: ντ • :
f : ΛΤ τ : ν • : τ •: j•• : ιτ ••
-Γϊί rbin ^ni]i:?^!i : rhn bt^'^ra? u
j. ,_ I : r -: V• • : τ
'^ns nsi'^-rii i^bin n^^nb!) nnss?
• -: τ •.• .*• "^ '' : AT : τ
•• : Ι τ ν τ -: »• ■ τ — : j••
^^Dn^i Ώ^-^Λ nbx ^n^3? nb'^-p ^bs
)••_: -AT τ VT •* '• '•• •. : ' •• j" τ
πεηι tin b^ibbn'^ ^^n^ tm^ nbi^ie
τ • : ^ j• Α•• : ν - : «•• : r': ντ ••
nn*^ ηΊΤ3?-ρ^ :b^ί'^to^ίn ^^'^Ί'^nI7
οη•Ώ-Γί< Ίπηι lib'^^ "ΐε^^ in^^i
JT : • ν - -- 1 Λ τ : VJ•. : •.• ν.•
V. 7. 'ρ ^nsi
ν. 13. 15. ^ΐ"ΌΖ ΠΓΕ
(^rt ξ)αΐα Β) . Β : ^Loßctß π. 14γίαδ()αιρ. 15. Β • "^/J < ,
Ϊ4όά κ Νοόμ ...ΆΟά. 16. Α2: 7aa/iAjyA (B:2^^f//A)
Β: Ziß κ. 2ίφά κ. θιριά κ. Εσ^ρηλ. 17. Β:^</ίο χ.
Ια,μων ... Μαρων.
L• @|itotttca«
(4,4-17.) 277
Sie ^inber $ur* 3aeBe3« Sie fulänntt \>on 9te($a*
IV.
4i>oni} *unb $nuel, ber SSatcr ©eborg,
unb (ifer, ber 93ater «öufa. Φαδ flnt bte
Jlinber «§ur, beS erjien ©o^jncg @i)i>rati>a,
5 bee Katers 33et^Ie^emö. * 5lö^ur aUx,
ber 33ater ii^efoa, ^atte jtrei Selber:
öv^etlea unb Siiaera. *Unb 0iaera gebar
i^m ^^ufam, «^ep^^er, Xi^tmni, 5l^ajiari.
7 Φαδ finb ble ^iuber OZaera. * 5l6er bie
^inber ^eliea traren: 3^^^^^/ Sejo^ar
8 unt) (St^nan. *,Koj aber jeugete 5lnub
unb »^ajobeba, unb bie ^reunbfcljaft
^^ari>eU, beS <So^ne8 «^arumö.
9 3aebej aber tvax ^crriid^er benn feine
99rÜDer, unb feine ÜJiutter ^ie§ i^n 3ae*
bcj, Denn fle f^jract?: 5Φ ^abe i^n mit
10 itummer geboren. *Uni) Saebej rief ben
©Ott SfraeU an uni> fpraci?: 2öo bu
ηιΐφ fegnen nnrfl unb meine ©renje
mehren, unb beine «^anb mit mir fein
wirb, unb wirft mit xxm Uebel fd? äffen,
baf ed miφ nici)t befümmere! Unb ©Ott
lie^ fommen^ bad er hat
11 (ialuh ober, ber QBruber ©u^a, jeu-
gete SWe^ir: ber ifl ber S3aier (Sfi^onS.
12*@ftion aber geugete ^ni)diapi)a, ^af«
fea^ unb 3!^e^inna, ben Sßate. ber Stabt
iflaf^a^', baS flnb bie 9J?änner von 9ϊeφα.
i3*iDie Äinber ÄenaS rooren: ^It^niel unb
©eraja. i£)ie Jtinber aber 5lt^niele rt>a*
14ren 4^ii)ati). *Unb SWeonat^ai jeugete
JD^J^raj unb (öerajo jeugete 3oab, ben
QSater bed %i)aU ber Sintmerleute, benn
15 fle Waren ßimmerleute. *iDie Äinber
aber (Salebg, beö ©o^neö Sep^unne,
waren: 3tu, Sla unb 0iaam. Φie Jtin*
16 ber (Sla waren Sttna^. *Φί« Äinber
aber 3e^aIeIeeU waren: Si^^, ^\)ßi)a,
17 3!^irja unb Qlfareel. *5)ie jtinber aber
Söra waren: Setter, aWereb, @i)^er
unb 3a!on, unb 3!^a^ar mit aO^irJam,
10. Ü.L: baf tni^i ηίφί.
Jedebos; nomen quoque sororis
eorum Asalelphuni. * Phanuel au•
lern, paler Gedor, et Ezer, paler
2,19.60. Hosa, isli sunt filii Hur, primogenili
2,24. Ephrala, palris Bethlehem. *Assur
vero patri Thecuae erant duae uxores:
Halaa et Naara. *Peperit auleni ei
Naara Oozam et Hepher ei Themani
et Ahaslhari. Isli sunt fihi Naara.
* Porro filii Halaa: Serelh, Isaar et
Elhnan. * Cos aulem genuil Anob
et Soboba et cognationem Aharehel,
filii Arum.
Fuit autem Jabes inclylus prae 9
frairibus suis, et maler ejus vocavit
(Gn.33,17. nomen illius Jabes, dicens: ()ιι\ά
peperi eum in dolore. *lnvo('avit 10
Gii.28,20. vero Jabes Deiim Israel, dicens: Si
benedicens beriedixeris mihi et dila-
taveris terminos meos, et fnerit ma•
nus tua mecum, et feceris me a ma-
litia non opprimi! El praestiiit Deus,
quae precalus est.
Caleb aulem, fraler Siia, genuil 1 1
Mahir, qui fuil paler Eslbon. * Porro 12
E.slhon genuil Belhnipha el Phesse
et Tehmna, palreni urbis Naas; hi
jo..i5,i7. sunt viri Recha. *Filii aulem Cenez: 13
jud.1,13. Oihoniel et Saraja. Porro filii Olho-
niel: Haihai el Maonalhi. * Mao• 14
nalhi genuil Ophra; Saraja aulem
genuil Joab, palrem vallis arlificum:
ibi quippe arlifices erant. * Filii 15
vero Caleb filii Jephone: Hir et
Ela et Naham. Filii quoque Ela:
Cenez. * Filii quoque Jaleleel:16
Ziph et Zipha, Thiria et Asrael.
* Et filii Ezra: Jelher el Mered et 17
Epher et Jalon; genuitque Mariam
Neh.11,35.
Nin.l3,r.
7. S: et Sahar (pro Isaar).
8. B.dW.vE: bie ©efc^ieciiter. A: ba« ©efc^te^t.
9. mit iSdimersen. vE: geei)rtev. dW: geehrt über
oile f. iör. A: Seil ίφ im 'Ba)mt\\t i^n geb.
10. ιηίφ» η. fiDmerje. Β; Ül^cnn bu mid) ivoiltefi
ι-ίίφΐίφ ... dW: m. fegiieji ... erttjeitcvft ... mad)cft,
ba^ fein Unglücf (ηχΐφ treffe], bap ίφ feine (Sφmcr^
μη bflbe. vE: mid) betra^reft t»or U., alfo bafi ...
B: fo wirft bu mit rem Ucbei ... (A: mαφcji, ba^ ίφ
bem 33öfen ηίφί lurerlieiic.)
12. B.vE:iIiatervon3rii«ai)Qg. dW:bae^au3 9i.
14. vE: 5B. üoii ®e:φαrαfφίm (d. i.$:bai ...J. A:
ber Äünfiier, benn ba tv. bie Jl.
278 (4,18-31.)
Chronleorum Ι.
IV.
Genealogia tribus Simeonis.
nai τον Σεμμαι na), τον Ί^σαβά, πατέρα
Έσ&^μών. *^ Kai η γννη αντον, αντη Ίδ/α^
hfxtv τον /ύρι-δ τιατύρα PtömQ, κηΐ τον
'y^ßeg πατέρα 2.ωχών, nal τον Ίί^κϋηηλ
πατίρα Ζαμαον κ«) οντοι νιοι BeOOia
■Θνγατρος Φαραώ ην slaßsv Μωρί^δ. *^ Κα\
viol yvraiHOi^ τ7ις Ίονδαία<^ αδελφής' Ναχψ,
και /ίανα πατήρ Κεδίλά, καΐ Σωμι^ιών
ηατηρ Ίωριάμ. ΚαΙ viol Ναημ πατρός
Kstika' ΓαρμΙ καΐ Ίίίσ&ημωή, Μαχα&ά.
"^^ Και νίοι Σ^μί'ών ^/ίμνών και 'Ραννων,
.ιος Ι/ίνάν, καΐ Θιλών. ΚαΙ νίοΙ 'Ες' Ζω-
χάΟ, κ«< viol Ζωχά&.
2* Tiol Σηλώμ^ viol Ίονδα' Ηρ πατήρ
^Ιηΐήδ, και Αααδα παττιρ Μαρησά, καΐ
yfv^ang οικείων ΈβδάΟ", '^ββονς τφ οίΉφ
Έσοβά, ^^ και ΊωακδΙμ καΐ άνδρες Χωζηβά,
καΙ Ίωας και Σαράφ., οΐ κατφκησαν fV
Μωάβ' καΙ άπ^στρζψεν αντονς άβί'δδηρίμ
ά&ονκείμ. ^^ Οντοι κεραμείς οι κατοικονν-
τες ίν ΆταεΙμ κα\ Γαδηρα μετά τον βασι-
λέως' εν τι] βασιλεία αντον ενίσχυσαν και
κατ φκ ήσαν εκβι.
24 ΥίοΙ Συμεών ' Ναμ,ουηλ και ^Ιαμείψ, Ία-
ρείβ, ^«(>«^, Σαονλ' ^^ Σάλε μ νίος αντον,
Μαβασαν υίης αυτού, Μασμα υιός αντον,
'^^Άμονηλ υιός αντοΰ, Σαβουδ νιος αντον,
Ζακχονρ νιος αντον y Σεμει υίος αντον.
27 Kai τφ ΣεμεΙ' νίοΙ εκκαίδεκα καϊ (θυ-
γατέρες τρεις- και τοις άδελφοΐς αυτών ονκ
ήσαν νιοι πολλοί y και πασαι αϊ πατριαΐ
αντών ουκ έπλεόναααν ως νίοϊΊονδα. ^^ΚαΙ
κατφκησαν ε'ν Βηρσαβεε και Σαμαα και Μω-
λαδα καΐ Εσερσονάλ^ ^^ και εν Βαλαα καϊ
Βοασομ καϊ θ'-η^αδ ^^ καΐ ΒαΟ^ουλ καΐ Ερμα,
Hai h Σικελάγ ^^καΐ εν Βαιβ^μαρχαβώθ' και
ήμισυ ΣωσΙμ και οίκον Βαρουμ Σεωρείμ'
ανται πόλεις αυτών εως βασιλέως /ίαυίδ.
17. Β: κ.τ.Σίμη κ. τ.^Ιΐσβά π.^ΕσΘαιμών. 18. Β:
lAÖia ... Χιτιηλ ... Β^τ&ία. 19. ΑΙ. al. Β: ... της
Όγαρμι). ^„. „. ^^. ....,, ^.^„,, ..^^.,, „. ^,,w .^^
Φανά Η. Ίνυιν. Kai luot Ση' Ζο)άν, κ. vtoi Ζοχχβ.
21. Β: i'toi Σηλ. νία Vatfa ... Ληγάβ ... MafJiöd ...
οικ. Έφραθ-αβάκ τω. 22. Β: ^Ιοχχκιμ ... άβίδηριν
α&ακιιμ. F: κ. άπίστοίψαν ίΐς Αί^μ' οΐ dk λόγοι
ηαληιοΐ ιισιν (ΑΙ. al.). 23. Β: εν^τα*/* κ. Γα()ιρά.
24. Β; Yloi Σίμιών ' ... Ίαμίν, ^Ια^ίβ, Zufjt^. 25. Β:
τ • IT
JT .• • •• : ν .. r - AT j• -: ^ ν • Μ :
hn^ ηΊΏ npb ηώϊί nänss-nai«
nb^rp ^Ds οπ: niπ^^ nWin Γu:^ί
VT * »ί Γ-: — j -: τ • ι ν j••
J" : ι• τ -; ι ^ - - : : ν : α\ :
•jibini ijn-ji τ\ψ\Λ );\^y^ "jib^üi
: Γπίτ-ρη mir "^ί^ώ•^ •^dds)
J. -: ..< τ : » ν JT •• " • ,
.; : : • ατ •• ιτ j -: ιτ : - J τ ••
ί^3ώΝ n'^nb ran mi:5?-r^3
οΊώη ιώί^ί^ι ίίήό ^χή'^^Λ D''pi'^n2
ΐ•/τ τ : ST : τ•• ι j•• : - : •• :
anb '^niu'^i "i^rah ϊlb::?2-Ίώ^ί
•••λτ • j•. τ : VT : ^ -: ιτ '•• -:
• : j - τ ••< \f ' - ν τ : - :
Tib72n-Gr Trny^ d^^jdd ^nd'^i
' ν y: - • AT •• : ν τ : >•• : ι ;
IT -^T ν : - : •
ν: τ ' • τ : "^j" : ' α •* ' ν :
ν : ;τ : • i : )\ - ι τ ->•.•
b^ί^Ώn 3ίθώΏ ^^Dn^i nDn 3?ηώΏ26
}" - AT : • ν : ι : >τ : •
vnsb^ ώΰί niD3?i ntor ηώώ α^^ώ
τ ν :^ •• J τ τ τ <τ • • τ
iib οηπδώΏ bbi ω^3ί d^^d^ r^ί
/ τ : - : • : α• ~ j• τ > ν
-Ίίίη2 ϊαώ^Ί jmiin^ ^33-12? ^lannss
•• : • •; : Ι"- IT : j- : - ν : •
nnb^ni] : b^^üi n22:m rnbi^^) 5?3ώ 29
η : • : ιτ j — :r ντ τ ι - r:
ΠΏΊπη^ b^ί^n3nϊl r-ibinn^i ό^^ρ^^ h
VT : τ : r• : • ιτ ; ••• vv :
Ί2πηη ninsn^ n^^nn^i nbpisn^^si
Dnrtsn^ ^ίίΊ2 n^^nn^i d^o^id
•AT—: |- : v; : • ν :
f τ > / : - V.• "IT '-'ί-
ν. ?o. 'ρ )^b'^tv\
ν. 22. rr^buuj 'j'iura '"iia:»
Μαβασάμ. 27. Β* Χα* ... &νγ. tt 28. Β* κ. Σαμ.
... t fi' (a• ^Eoffja.). 29. Β (pro ^οασ ) Αίσεμ.
30. Β: κ. εν Βα&αηλ κ. εΐ'Έ. 3 Ι . Β: κ. εν Baid μαι^ι-
μω& κ. ΉμιβασίωσΙν κα< οΐ'κ» JBa^wfffoi^^V** «ytat
αί /roA. A^: ^'^. ^ΕωσΙμ {^f*- Σωσιμ A^X; F: iv
Έσί^σΰσΙμ),
L• &^xonica^
(4,18—31.) 279
©tc i5rcuttbf($aft bcr Scintticßcr. ©te alte fftcbe« SDie Söi)fer*
IV.
@amai, Se^ba^, bem ^aUx (Sjl^enioa.
18*Unt> fein SeiO Subija gebar Seret), ben
SSater ©etorS, J&cBer, ben 93aier δοφο,
3efuti)iei, ben SSater Θαηοα^. Φαδ finb
bie ^inber Φίί^α, ber Xo^ter φ^αταο,
19 bte ber 3)2areb na^m. *iDie c^inber beö
SBeiOeö ^obija, ber βφϊϋefter 0?a^amg,
beö Q3aterö ^cgila, n?aren: ®armt unb
20 (Sfii)fmoa, ber Q^iacc^it^jiter. *$Die ^in*
ber ©tmonö traren: ^mmon, iR'mna
unb ißen^anan, ίϊ1;ίίοη. 5)ie Äinber 5e-
fei waren: 6o()et^ unb ber 8en ©o^ef^.
21 i£)ie ^inber aber <Βήα, beg ^o^neg
3uba, iraren: (Sr, ber SSater Äeφα, Sae*
δα, ber 33ater 9)iarefa, unb bie ^reunb*
fdjaft ber 8einu>eber unter bem ^aufe
22 ^gbea, *Da§u 3ofim unb bie aWänner
üon (Sofeba, Soaö, (Sara:^^, bie «^auö*
üäter mürben in 9J2oab unb Safubt ^u
23 Sa^em, tt)ie bie alte Ulebe lautet. *@ie
traren 3^5:^fer unb tvo^^neten unter
^flanjen unb Saunen bei bem Jtbnige
ju feinem ®efφäfte, unb famen unb
blieben bafelbfl.
24 ("V.) 3Die Jtinber @imeonö waren:
0lemuel, Samin, Sarib, ®era^, @aulj
25*beg <So:^n war ©aUum, beg @o^n
war 9)?ibfam, be§ (Soi)n war 9J?ifma.
26*iDie Jtinber aber 9Kifma waren: »Sa-
muel, beg @D^n war 3«Φur, be§ @o^n
27 war ©imei. *(Simei aber ijatU feφJe^n
(ÄÖ^ne unb feφ8 3!5φter, unb feine 8rü*
ber Ratten ηίφΐ ijtele Äinberj aber aUe
i^re ^reunbfφαften mel^reten |ίφ fo niφt,
28 als bie Äinber 3>uba. * Sie wo^neten
aber ju 93erfcba, SDiolaba, «i^agar @ual,
;S*39ii^a, (Sjem, 5:^olab, *q3et^uel, ^ar*
31 ma, 3ifiag, *93et:^ a)ϊαrφαbot^, ^a^ax
(Su§im, 39eti) SSirei, (Saaraim. i)ie§ voa^
ren i^re ©täbte big auf ben Jlbnig $)a^ib.
27. Ü.L: mel^reten |χφ ηίφί.
Jos.t5,5o. el Samniai et Jesba, palreni Eslhamo.
*Uxor quoque ejus, Judaja, peperillS
Jarel, palrem Gedor, el Heber, patrem
Socho, et Iculhiel, palrem Zanoe;
hi aulem filii Beihiae filiae Pharaonis,
quam accepit Mered. *El filii uxoris 19
Odüjae, sororis Naham, palris Ce'ila:
Garmi el Esthamo, qui fuil de Ma-
chali. *Filii quoque Simon: Amnon 20
et Rinna, filius Hanau, et Thilon.
Et filii Jesi: Zohelh el Benzohelh.
iSm.aS,!.
a,3.Gn 38,5
(P..81,:
Gn.46,10.
Nm.26,12.
Jos. 19,2.
Filii Sela, filii Juda: Her, pater21
Lecha, et Laada, paler Maresa, el
cognaliones domus operantium bys-
sum in domo juramenli, * el qui 22
Stare fecil solem, virique mendacii,
et Securus et Incendens, qui prin-
cipes fuerunt in Moab, et qui reversi
sunt in Lahem. Haec aulem verba
vetera. * Hi sunt figuli habitantes 23
in plantalionibus et in sepibus apud
regem in operibus ejus, commora-
tique sunt ibi.
Filii Simeon: Namuel et Jamin, 24
Jarib, Zara, Sa'ul; * Sellum filius 25
ejus, Mapsam filius ejus, Masma
filius ejus. * Filii Masma: Hamuel 26
filius ejus, Zaehur filius ejus, Seme'i
filius ejus. * Filii Semei sedecim 27
et filiae sex; fralres autem ejus non
habuerunt filios mullos, el universa
cognalio non potuit adaequare sum-
mam filiorum Juda. * Habitaverunt 28
aulem in Bersabee et Molada et Ha-
sarsuhal * et in Bala et in Asom et 20
in Tholad * el in ßalhuel el in 30
Horma et in Siceleg * el iij Belh-31
marchabolh el in Hasarsusim et in
Belhberai et in Saarim: hae civita-
les eorum usque ad regem David.
18. iübifd)c«9B. dW:2ö., MeSübin.
19. iüt)ίfφen2δeίbeg?
21. oom ssf, 31. B: bie ®cfφlcφter be« i)aufee
berer, fo bag feine Sinnen arbeiteten im J&. 5t. dW.A:
be« ^. ber S^ffug;5libeiter. vE: bev iBerfcrtiöuncj
bei Seinroanbe«!
22. 3afubiiSa^em. B.dW.vErübera)^. ^errfφten.
B: <Diefe ®efφid)ten aber ftnt> alt. dW: Sibev b.
iDlnge... vE: bie^ flnb alte @ai]en. A:aite^.
20.S:Ammon. 22. ΑΙ.: quae reversae. Al.:Lehem.
23. iM^fiaitjuiigcn...Äönig, u. woljnetenbafclbft
in f. ®<fib. dW.A: bie X. B: bei ^fi. vE: in M-
mit einem Saume. dW: ummauoiten Siiipfian;^. A:
ben umjauntcn φ|ϊ.
27. unbaOc... dW.vE:®cfφίeφtιτ. B:if)Vßani
je6 ®efφίeφt oermeijrte ...
31. B.vE: biet (ba^) Φ. Jl. iuitifco, dW: μπ 9ie;
gierung T>at>ib^.
280 (4,32-43.)
Chronieorum Ι.
IV.
€fenealogia tribus Simeonis.
32 Kai επαύλεις αυτών • Ah αν και "Ην,
'Ρ€μμών καΐ Θοκχαν και Αίαάν, πόλεις πέντε.
33 Και πάσαι αί ^παύλας αυτών τών χυκλφ
των πόλεων τούτων εως Βαάλ. Αύτη η κατά-
ηχεοις αυτών και ο καταλοχισμος αυτών.
3* Kar Μοσωβαβ και Αμαλί/χ και Ίωαίας,
νιος Αμαβίη, 35 y^^^] 7ω^λ κα\ Ίηού, υίος
^Ι^αβία, υίης Σαράια, υίος Ααιηλ^ ^^ και
Έλιωνψ κιά 7ί<κ«|ί/« καΙ Ίασου'ια και Ασαΐα
καΐ Έδιηλ και Ισμαήλ καΐ Βαναία 37 j^^^j
Ζονζά, υίος Σεφείν, υίον Αλλων, υίοϋ Έδια,
υιον Σαμαρίου^ υίοϋ Σαμαίου. 38 Qyioi οι
διελ&όντες εν όνόμααιν αρχόντων έν ταΐς γε-
νίσεαιν αυτών, καΐ εν οΐκοις πατριών αυτών
έπληβνν&ησαν εις πλΐΊ&ος. ^^Κα\ έπορεν&η-
ααν εως τον έλϋεΐν Γέραρα εως τών ανατο-
λών της Γα/, του ζητησαι νομάς τοις κτητεσιν
εαυτών. ^^ Και ενρον νομάς πλείονας καΐ
άγαΟάς, και ή γη πλατεία εναντίον αυτών,
καΐ ειρήνη και ησυχία, ότι εκ τών υιών Χαμ
τών κατοικοΰντων εκεΐ εμπροσ&εν. ^* Kai
ηλ&οσαν οντοι γεγραμμέτοι επ ονόματος εν
ημ^ραις Έζεκιον, βασιλέως Ιούδα, και έπάτα-
l•,av τονς οίκητορας αντών και τους Μιναίους
ους ενροσαν εκεΐ, και άνεϋεμάτιηαν αυτούς
εως της ημέρας ταύτης, και φκησαν άντ αυ-
τών οτι νομαι τοις κτηνεσιν αντών έκεΐ.
*2 Και i^ αντών άπο τών υιών Συμεών
έπορεύΟησαν εις όρος ΣηεΊρ άνδρες πεντακό-
σιοι, και Φαλεττία κα\ Νωαδία και Paqnna
καΐ Όζιηλ, υίοΙ Ίεσεί, άρχοντες αυτών ^^ και
έπάτα'ξαν τονς καταλοίπους τους καταλει-
(^ιΟέντας του Αμαληκ και κατφκηααν έκεϊ εως
της ημέρας ταύτης.
32. Β: 'Ρμνων κ. Θοκκά κ. Αισάΐ). 33. Β* αί et
(pr.) των et η. 34. ¥.¥'%.: ΙΑ μαληνί (Β: Ίίμολοχ).
Β: 'Ιθ)σΐα. 3δ. Β: uiactßin, «'ίός ^α(>αΰ. 36. Β: κ.
^Ελιωνα)' κ. Ίϋ)χαβά ... Ιίοιηλ ... ßavaiax. 37. Β:
Σα(ΐ<αι, vl.j4ku\v, χ>Ι.Ίκ1ίιά, νί.Σ^μρΙ. 39.FX*(pr.)
έως (Ι£: εκ). Κ: χτην. avT<7tv. 4(Κ FX: νομήν πίονα
{Β.νιψάί; /τίυνας) κ. άγα&ήν. 41. Bf (a. γίγ{>.) οΐ
... ε/ζάτ. τ. (ΗΑ3ς (FX: τας a/.tjvac) αι'τ. 42. FX*
από. Β: Σηιρ ... Φαλαίττία (EFX: ΦαΑτ/fic) ...
Ίίσί. 43. β* κ. κατωκ. εκ« (AEFXf).
Dnn:^n-b:3i :ώΏπ n^^y ',ώ^ΐ33
-π::? ηϊ^η α^Ί3?η nin^no Ίώϊί
IV τ KT : - : \• '. τ^^ : ι < -ατ
VT τ : Ι ν τ : • J Ι ν •• : λ" '
ν • ι• • ν — : 1" ST Ι -: |- τ τ ι
-ρ lib^^-p ^>'δ:ώ-ρ νγτι jrr^Dn^is?
Ι ν ι .; - ι ν S• : • ' ν τ • : ιτ τ :
aninszD/DS a\s^ta rirüäs D^^^3n
AT : : • : ν • : ^ : j• τ -
bb*^ :ninb ^iisn© ch^niDN^ rr^nuo
}•' - : :at - j- : • : v- : -■ : •
ΤΩχή η:?ΊΏ ^ίίζςπ'^ι : D3x:ib η3?ΊΏ ώ
ij•• τ ν : • ^ -■ : : •- ιτ : νν : •
püptbi D^H^ Γ3ΠΊ vnxm 3ibi
ν iiv : • - τ j- -: |- I V τ τ : τ
nibui^
VT ι• : ι - Τ ' • J• ΛΤ •• :
D-^n^rsn nbs ^ιμ^ί tü^Dsb^i
: - ν •• τ- ι• ΐ :
: - ν : ν •• τ; ιτ
τ : ι ν ι•.• jt'• : • : j•• • •• :
• -.1 — TT •. • * '■•■"•
ι• Λ•.• •• : - ». : ι••- ν " J -
: DIL Ώ2^ι^ n:pi"D
IT (Τ : ι•; : •
nnb '^^bn lii?^^ ^iirrß ι ππώ^ 42
j- ; : IT ' : • j•• ; ' • jv ••
rpübc^i niisn tii^n q'^idDwV n'^i'iö
τ : - : Λ ■• J" -: ν τ-. • ••
^^^Λ 132 bN"-T3?"i n'^SDn^ nnr:?!
α •• : - ι• •• : γ -" ιτ
: η•τη Di^■^ 13? πώ ^ntD''"! pb?ü3?b
ι•ί - > - ν- τ :j••- • Α•• Τ-: |-
V. 36. Γ'ΐίΏ"« ",'^^^η δ<"3
V. 41. ρ 0-ΐ3ΐ:>ΏΠ
32. ®örfer: etfjom. B.dW: Ulib i^ive Φ. (töa^
ren). A: %Ua n. vE: Jpofe•
33. dW: riiigsi um D. <St. u^aren α. i^ve 3). vE:
nebft ailrn i()ven .vöfen um b. @i. B: n>a\cn ii)re
2öo()muhienu.ii)vc®cic^lcd;iöicgiftev. dW-2!ai5i()ve
3i5oi)Uv>lä^c u. ihr ©ι'ίφΙεφί^ΜΗΜ^οίφπί^. vE: 2)ic^
fmt) ... u. ii)v®.ift•.
38. uitb bic Käufer i^rer JO. breiteten fitl) aui in
!♦ Q:^tonica^
(432-43.) 281
5Dic fette Sßeibe betet tjon §am, ©ie bieget auf ba§ ©eBitge @eit.
IV.
32*2)aju i^re Dörfer Bei (St^an, Qlin,
Sftimmon, ϊ^οφίπ, *2lfan, bie fünf
33(5tär)te. * Unb atte Dörfer, bte um
biefe (Stäbte i)er u>aren, big gen Φααί.
Φα« ifl i^re So^nung unb i^re <Bi)p)ß^
ίφαίί unter i^nen.
34 Unb 3)?efoi)ab, 3αmΐeφ, Sofa, ber
35 Sol^n ^majia, *3oei, 3e^u, ber <So^n
Softbja, be§ «So^neö ^craja, be0 (So^neg
36Qifleig, * (Slioenoi, Saccoba, Sefo^aja,
37 ^faja, ^biei, Sfmeel unb söenaja, *@ifa,
ber (Soijn ©ip^et, beg @o^neö*2liIong, beg
<So^neö SeDaJa, beö So^neö Simri, be0
38 6o^ne8 ©emaja. * SDiefe ttjurben nam»
Saftige dürften in i^ren ®efφleφtern beg
J&aufeö iijrer SSäter unb t^eileten (ϊφ ηαφ
39 ber 9)?enge. *Unb fie jogen ^in, Dag fie
gen ®ebor fämen, btö gegen 9)Zorgen beö
'^tialQ, bag fie SBebe fuφten für i^re
40 (δφαfe. * Unb fanben fette unb gute
SBeiDe, unb ein Sanb n?eit Don S^iauni;
j^tCl unb reiφJ benn üor^in n?o^nten
41 bafelbjl bie üon J^am. *Unb bie Je^t
mit Oiamen t)efφrίeben flnb, famen jur
Seit ^iöfia, beö Könige 3uba, unb fφIu=
gen jener Bütten unb SOBo^nungen, bie
bafelbjl gefunben n^urDen, unb üerban*
neten pc biö auf biefen 'XaQ, unb η?οζ*
neten an i^rer @tatt; benn eönjarißeibe
bafelbfl für <öφαfe.
42 ^ηφ gingen auS i^nen, αηδ ben Äin*
bern ©imeonö, fünf "^unbcrt 3)2änner
in bem ©ebirge <Seir, mit i^ren Ober*
i^en, ^latja, S^earja, Öicp^aja unb Ufiel,
43 ben ,^inbern 3efei, * unb fφIugen bie
übrigen (Entronnenen ber Qtmalefiter, unb
tro^nten bafelbfl btd auf biefen Sag.
38. A.A: namhafte. Ü.L: ©efc^Ie^ten.
40. Ü.L: funben. 43. U.L: (Sutrunnenen.
bie «JW. B: berühmt αίδ ^. dW: ^iefe mit ben Sla?
nten Stncjcfüijrten maren S• vE: !Dic ba m. ΰΐ. auf
einander ioloen. B: i^rer Φ. J&au« bvda) ααδ. dW:
ii)ve >£tamm^aufer hx. f. αιιδ in iiJi. vE: \)άterίiφerι
«&. vcrmc^iiten |ϊφ febr.
39. ba man g. ö. fommt. B: o,ti)t. A: um ηαφ
®. μι Q(i) n. dW: cjingen bie (i. ®. vE: Φαιιιηι
sogen f. ηαφ ®. dW'.vE: an rie SOfiorgcnfcite t». ίΤ^.
Α: beerben.
40. ftiO u. ruf^ifl. dW: t». ηαφ ailen (Seiten. B:
tteitee δ. ju beiben vg. A: übertoeit. vE: ηαφ b. @.
* Villae quoque eorum: Elani el32
Aen, Reninion el Thochen et Asan,
civilales quinque. * El universi vi- 33
culi eorum per circuilum civiialum
islarum usque ad Baal. . Haec esl ha-
bitalio eorum el sedium dislribulio.
Mosobab quoque el Jemlecb, el34
Josa iilius Amasiae, * el Joel, et 35
Jehu filius Josabiae, filii Sarajae, filii
Asiel, * el Elioenai et Jacoba el36
Isubaja el Asaja el Adiel el Ismiel
et Banaja, *Ziza quoque, filius Se- 37
phe'i, fibi Allon, filii Idaja, filii Semri,
filii Samaja. * Isti sunt nominali 38
principes in cognalionibus suis, et
in domo affinilalum suarum muliipli•
call sunt vehementer. *El profecii 39
jo». 15,58. sunt, ul ingrederenlur in Gador us-
que ad orientem vallis, el ul quaere-
rent pascua gregibus suis. *lnvene-40
runlque pascuas uberes et valde bo-
Jud.i8,7. ii^s, et lerram lalissimam et quielam
el l'erlilem, in qua ante habilaveranl
^'®• de slirpe Cham. *Hi ergo venerunl, 41
quos supra descripsimus nominalim,
ach'I?,'!! in (liebus Ezechiae, regis Juda, et
percusserunt tabernacula eorum et
habilalores, qni invenli fuerant ibi,
jos.e.ir. gj^ deleverunt eos usque in praosen-
^'^^ tem diem, habilaveruntque pro eis;
quoniam uberrimas pascuas ibidem
repererunl.
De filiis quoque Simeon abierunl42
Gn.i4,fi. jj^ monlem Se'ir viri quingeuli, ha-,
benies principes Phaltiam et Naariam
et Raphajam el Oziel filios Jesi, *el43
Ex.17,14. percusserunt reliquias, quae evadere
'^"5,3*8*^' polJierant, Amalecitarum, el habila-
veruul ibi pro eis usque ad diem
hanc.
^in gevöurnigei u. rul^igei u. friebΠφe3 ?.
'il. iijre ^d)afe. dW: fo famen bie m. ben 9Ί.
Siufge φriebeπen. vE: biefe, bie m. 9?. αuftle[φr.
tüorben... Jerfφ(ugen... i^aben fiebert] c»ίt^ιfφlυcιιnen
iSertili^unq preie. dVV.A: v^eriilgten fie. dW.vE:
für il)r ilUei).
42. B: Unb ^latja ... bie @oi)ne 3. gingen oor
ibnen ber. dW.vE: (njaren) an ilircv epi^e. A: u.
i;attcn μι Spruen ...
43. dW: entr. Uebcrbteibfel von 5(malef. vE: ben
llebcrreji v. 'Ά. bcvflφ gerettet haut.
282 (5,1-14.)
Chronieorum Ι.
ν.
Crenealogta tribuum Hüben, €fad et Manasse,
V• Ααί viol 'Povßijv προηοτόκον 'Ισραήλ
(οτι οντος 6 πρωτότοκος αντοϋ, και iv τω
άναβΡ^ναι im την κοίτψ τον πατρός αυτόν
εδωκεν ενλογίαν αντον τφ νίφ αντον ^ τφ
Ιωσήφ J νίφ 'Ισραήλ, καΐ ονκ έγενεαλογηϋη
εις ηρωτοτόκια, ^ ότι Ίονδας δυνατός ίσχνι
κα} έν τοις άδαλ\)ίθΐς αντον^ καΐ εις ήγονμενον
εζ αντον, και η «νλο^/α τον Ιωσήφ) — ^καϊ
νίοΐ Ρονβην πρωτοτόκον 'Ισραήλ * Ένωχ και
Φαλλούς, Έσρων και Χαρμί. ^ΤίοΙ Ίωήλ'
Σεμεϊν κα) ΒαναΙα νίός αυτόν. Κα\ νΙοΙ
Γουγ νίον Σεμεεί' ^νίός αντον /νί/χ«, νίός
αντον Ρηχά, νίο^' αντον Βαάλ, ^νίός αντον
Βεηρά, ον μετφκισεν θαγλαθ- Φαλνασαρ
βασιλενς '^σσονρ' οντος άρχων των 'Ρονβήν.
"^ Και οι αδελφοί αντον τη πατρίς αντον εν
τοις καταλοχισμοΐς αντών κατά γενέσεις αυ-
τών ό άρχων Ίωήλ, καϊ Ζαχαρία ^ καΐ
Βαλε, νίός Όζονζ, νίός Σαμά^ ν'ιός Ίωηλ.
Οντος κατφκησεν εν Άροήρ κα\ έπϊ Ναβαν
καΐ Βεελμαών, ^ καϊ προς ανατολάς κατφ-
κησεν εως ερχομένων της ίρήμον από τον
ποταμού Ευφράτον οτι κτήνη αυτών πολλά
εν γη Γαλαάδ. *^ Και εν ημέραις Σαούλ
εποιήααντο πόλεμον προς τους πάροικους,
καΐ επεσον εν χερσϊν αντών κατοικονντες έν
σκηναΐς αντών εως πάντες κατ ανατολάς
της Γαλαάδ.
*' ΤίοΙ Γάδ κατέναντι αντών κατφκησαν
έν yfj Βασάν εως Σελχά' ^^Ίωήλ ό πρω-
τότοκος, καΐ Σαφάμ ό δεύτερος, καΙ ΊαναΙ
ό γραμματενς εν Βασάν. *^ Κα} οι αδελ-
φοί αντών κατ οίκους πατριών αντών
Μιχαήλ καί Μοσολλάμ καί ΣοβαΟε και
Ίωρεε καΐ Ίαχάν και Ζονε και Ίωβήδ, επτά.
** Ούτοι νιο) ΆβιχαΙα νίον Ονρί, υίου
I. ΕΧ: 'Ρββιν. Β* (pr.) αί'τ5. EXf (ρ. άναβ.)
αυτόν. Β| (a. ίνλογ.) την ... * (tert.) τω.
3. Β* (pr.) καί (AFXt) ...Aai)o)v χ. Χ ^
4. Β (bis): Σίμη. — δ. Β (pro Βαάλ) 'Ίο)ήλ.
ϋ. Β: Β(ήλ... θαγλαφαλλασάρ.
7. Β* οί ... : tji naT(jioi{FlL: ev τοΓς δήμυις), Α^Χ:
ααταλογισμοΐς.
8. Β: Βαλεκ »ιί.^ίίοί ... Βί(λμασσϋ')ν.
10. Β: εποίησαν πόλ. ΓΧ (pro προς τ. naQoln.)
μ(^τά των 1/Ιγα{ιημων (ΑΙ.*). Α*Χ* (alt.) αντών
(BFXf). BFX*eως(AXf ; FX: έ/τΙ παντός προςω/τϋ
άνατολαίν).
I I . Α•?Χ: iv τη Βασάν. Β: εως Σι-λά.
VI. Vi* {^ν.}ό'...ΊανΙν.
13. Β* κα* (ρ. Μιχ.) ... : S^ßek ... Ίωχάν ... 'ΙΙβήό.
J • ^ •• τ : • ι : υ•• :
Π3η: vh^^ ^^r^is^ 'ibbnn!) SiiJiin
τ ; • • τ j" : "^ : - : ι : -
j : Λ" τ : • ' V ι ν J•• : • τ J :
j- τ τ : •*• IT : - >•-:•:
\. - Iß-: Λ*• τ ί • j : 'ν : )•' :
iDD nD^n : ian '^ϊ'Ώώ inn Diia iDa r^
i^i< iin nis2 t iD3 b3?3 i^n π^^ϊ^ί β
jv -: : JT •• : I : - }' \. t ;τ τ :
wSiin Ίώ.>ί 'nba ncNDbsD ηώη n%n
τ : : • : τ •.• : ρ •• ι τ ν τ
bii^i?*^ üD^ίΊΠ Dni^bhb ton'^rna
Κ" ' ι i τ ^ AT : ι r <••-:•:
ι ν - ν•.• 'ν Τ Τ Ι ν - ν IT : ~ ί
j: - -τ τ:•-: li: ,~ f
vv ••': • s* AT : VT τ - I • : τ τ : •
< τ τ J•• • IT : • » VJV : ν τ
ATT : ν : •- • ' • ~ Ι" • τ τ : •
ΠΊΤΏ "^Dö-bs-bi? nrr^bni^s bta*•-!
JT ί • 1" 5 Τ - V •• T.'jT : ίι••-
:i:pb-^b
IT : • -
Ιώ2π v^nx^ '^ηώ'^ ob^b 'ir^Dn^ n
Ι IT τ - t •.'}•: :^ •; •* IT τ :••* : jt
DDüäi ώΝ^ΊΠ bxi^ :n:Dbo-n3?i2
VT τ : τ j" IT Ί - -
ν ••-:!- Ι IT τ - α τ : ^- : - : λ/ : • ~
τ •. : "ΤΙ• ν •• ι -: j•• :
:π3?ηώ Ί33?ι 3?^η 133?•ί ^ni^^i :?ηώι'
IT : • ν ν τ - )• : 'ντ : - : $- : - ••• :
J ... . Ι ... . _ . _; j.. : ... j..
V. 6. UJä'ia 'ΛΠ 1!ί< 'bn δ<"33
1. erftgeboreitcn ... βδ t». η. ger. nad) fcetr®. dW.
vE: Säger. dW.\E.A:cnin)eii)ci(c). B.-entiiciiigt...
abci ηίφί, bap fie im ©efc^lec^tveijifler jur @. ger.
ttjürben. dW: τοφ οί)\η im ®cfc^le(fetöüevj^i ίφπίΐί ιιαφ
b. @. fjei^ai)(t ju tt)erbcn. vE: jcbo^ ηίφί fo, ba^ er
aU (Srflgebcrncr αιι[3ε^€ίφη€ί ivurbe. (A: unb er \v.
n. ger. aU (5.)
2. war ber mäd)ti(}fite ... aud bem ioüte bev 'Surft
fein, ober 3ofepl)d bic (S, B: iüiirbe ιηάφίίί| ... u.
jiim i^ürficn voi j|enem? dW: unb auö if|m ttar b. $.
7. nach iijrer (9. ... waren: tai ^aupt ... dW:
ηαφ b. ί^^χμΐά)ηί$ i^ier Slbfiammung. vE: ivie jie
1. ^l^tpntca«
(5,1-14.) 283
3lubettö @rftgc6urt «♦ ijürflcnt^um an Sofepj «♦ Swttt, ®er Äricg gcöeit bic ^agaritcr» V.
V. (VI.) 2)ic jtiitber Olu6enä, bcö erften
©o^neö Sfraclö (benn er u>ar bcr erftc
@oi;n, aber bamit, ba§ er fetneö ^aterg
ißette üerunretiiigte, trart) feine ^rfige*
- Burt gegeben ten Jlinbern Sofep'^ß, beS
6o^ng Sfraeiö; unb er tvarb ηίφί ge*
2rcφnet jur (Srftgeburtj * benn 3uba,
ber mäφtίg n?ar unter feinen ^Srübern,
bem n?arb baö Sürftent^^um üor i^m ge*
3 geben, unb 5ofevi) bie ^rftgeburt) — *fo
fint) nun bie ^inber StuijenÖ, be0 erften
@o^neg Sfraelö: «§αηοφ, ^uüa, «^ej*
4 ron unb (Scannt. * $Die hinter aber
Soelö n>aren: ©emaja} beg Θο^η war
5 ®og, be§ 8o^n n^ar Simei, *beg <Boi)n
ΧΌΛϊ 3)ίϊφα, i)ef <Soi)n war Oieaia, be§
6 @oi)n n?ar ΦααΙ, * beg @o§n xcax
S3eera, tυeΐφen fü^rete ft^eg gefangen
ii^iglati) ^ilnefer, ber ^bnig üon Qlff)^*
rienj er aber tt?ar ein ^ürjl unter ben
7 Oiubenitern. *5lber feine trüber unter
feinen ®efφίeφtern, ba fie unter i^re
©eburt gereφnet n?urben, Ratten ju
8 *g)äuptern Sejei unb (δαφαrία. * Unb
i8ela, ber Θο^η ^fang, beö Θο^ηδ
@ema, beö Soijnö Soelg, ber n?oi)netc
lu ^roer unb biß gen Ot^ebo unb 33αοί
9 9Jieon, *unb tt>oi)nete gegen bem Qiuf*
gang, bis man (ommt an bie 2Büfle
αηδ 2öajfer ^tjrat^; benn if)xt^ 33iei)eg
lOn^ar üiel im Sanbe ©ileab. *Unb jur
Seit (Saulö fü^retcn fie ^rieg tt?iber bie
»^agariter, ba§ jene fielen burφ i^re
«Öanb unD njoi^neten in Jener «Bütten
gegen bem ganzen SKorgenort ©ileab.
11 i£>ie itinber ©ab aber n.>ol)neten ge*
gen i^nen im Sanbe ©afan biö gen
12(δαΙφα: * Soel ber üorne^mjie, unb
@αί3ί?αη ber anbere, Saenai unb (Ba)pi:)at
13 ju 33afan. *Unb iljre 33riiber beg «i^au*
feö i^rer Q3äter n^aren: Wiaiati, 9)2e*
fuilam, <Βζί3α, Sorai, Saefan, Θία unb
14(Sbcr, bie fleben. *^ic§ finb bie ^in*
ber Qlbi^aiU, beg Θο^ηδ ^uvi, beö
Gn.35,22.49,
4.
Gn.48,5.
2y,4.Gn.49,8
10.
Gn.46,9.Ex.
6,14.Nin.26,
5.
v.26.2Rg.l5,
29.
Jos. 13,16;
Nm.32,38.
Gn.15,18.
Nm.32,1.4.
▼.19s.Gii.25,
12se.Pf «3,7.
4,41.Pe.78,
55.
Jos.13,24m.
Filii quoque Rüben primogenili V.
Israel (ipse quippe fuit primogenitus
ejus, sed cum violasset Ihorum pa-
tris sui, data sunt primogenita ejus
filiis Joseph filii Israel, et non est ille
reputatus in primogenilum; * porro 2
Judas, qui erat forlissimus inter fra-
tres suos, de slirpe ejus principes
germinati sunt, primogenita autem
repulala sunt Joseph) — *fihi ergo 3
Ruhen primogeniti Israel: Enoch et
Phallu, Esron et Carmi. *Filii Joel: 4
Samia iilius ejus, Gog filius ejus,
Seme'i iilius ejus, * Micha filius ejus, 5
Reja filius ejus, Raal filius ejus,
*Reera filius ejus, quem caplivum 6
duxit Thelgalhphalnasar, rex Assy-
riorum, et fuit princeps in Irihu
Ruhen. * Fralres aulem ejus et 7
universa cognalio ejus, quando nu-
merahanlur per familias suas, ha•
buerunt principes Jehiel et Zacha•
riam. * Porro Bala filius Azaz, filii 8
Samma, filii Joel, ipse habilavit in
Aroer usque ad Nebo et Beelmeon.
* Contra orientalem quoque plagam 9
hahilavii usque ad inlroitum eremi
et ftumen Euphraten. Mullum quippe
jumenlorum numerum possidehant in
terra Galaad. *In diebus autem Saul 10
proeliati sunt contra Agareos et in•
lerfecerunt illos, hahilaverunlque pro
eis in tabernaculis eorum in omni
plaga, quae respicit ad orientem Ga-
laad.
Filii vero Gad e regione eorum 1 1
habilaverunt in terra Basan usque
Selcha: *Joel in capile, et Saphan 12
secundus, Janai autem et Saphat in
Basan. *Fratres vero eorum secun-]8
dum domos cognationum suarum :
Michael et Mosollam et Sehe et Jorai
et Jachan et Zie et Heber, Septem.
*Hi filii Abihail, filii Huri, filii 1 4
2.A.A:bem3ofe^^. 7.Ü.L: ®efφίeφίen. 10. S: Agarenos.
n. i^rer Sibft. aufgejeic^net h)utben. A: gcjaf)Iet n. dW: Oflfcite.
i^ren Samiüen. B: l)ie Häupter. 11. 9. iijncn über.
9. in feie 3K. B.dW.vE: vom (^iuH^Or.) ©t^ome 1'-?. dW-vK: baö ^au^t. A: an ber (S^i^e.
(Supl^rat (an) dVV.vE: i^rc Jpecibcn meierten jld). 13. Β:νοπιφ. dVV.Ainacii il^vcnetamml^aufern.
10. auf ber β. 25lorflenfeite. dW.vE.A: Selten. vE: vatnüd^en Käufern.
284 (5,15-24.)
Chroiiieorum Ι•
ν.
€fenealogia tribuuni Rüben, €fad et Manasse.
yädai, νίον Ραλααδ, νίον Μιχαήλ, νίον Ίεσσαι,
νιου Ίεδδαΐ, νίον '^χιβονζ, ^^ νίον '^βδιηλ,
νίον Fovvlj άρχων οίκον πατριών. *^ Κατ-
φχονν έν Ραλαάδ, έν Βασάν καί ir ταΐς κώμαι^
αυτών, aal πάντα τα περίχωρα Σαρών εως
εζοδον. *^ Πάντων 6 καταλοχισμος έν ήμε-
ραις Ίω&άν βασιλέως Ιούδα καϊ εν ημεραις
'Τεροβοάμ βασιλέως Ισραήλ.
*® Τίοϊ 'Ρονβην και Γαδδϊ καΐ ημισν ορνλης
Μανασση i^ υιών δυνάμεως, άνδρες αίροντες
ασπίδας κα\ μάχαιραν καΙ εντείνοντες τοξοι*
καϊ δεδιδαγμενοι πόλεμον, τέσσαρες και τεσ•
σαράκοντα χιλιάδες κα\ επτακόσιοι εξηκοντα
έ'λπορενόμενοι είς παράταξιν. ^^Και εποίονν
πολεμον μετά των Άγαραίων καϊ Ίτονρα/ων
και Ναφισαίων καϊ Ναδαβαίων, ^^ καϊ κατ-
ισχνσαν ετί αυτών. Καϊ εδό&ησαν είς χείρας
αυτών οι '^γαραΐοι καϊ πάντα τα σκηνώματα
αντών ότι προς τον ϋ^δον έβόησαν έν τφ
πολε'μφ καϊ έπηκονσεν αντοΐς, οτι ήλπισαν
in αντόν. ^1 j^^J} ηχμαλώτενσαν την άπο-
σκενην αντών, καμηλονς πεντακιςχιλίας, καΐ
προβάτων διακοσίας πεντήκοντα χιλιάδας,
ονονς διςχιλίονς, καϊ χρνχας ανδρών εκατόν
χιλιάδας. 22 Q^i τρανματίαι πολλοί εττεσον
οτι πάρα του &εον 6 πόλεμος. Και κατφ-
κησαν άντ αντών εως της μετοικεσίας.
2^ Καϊ οι ήμίσεις φυλής Μανασσή κατφκησαν
έν γ^ από Βασάν εως Βαάλ Έρμων καϊ
ΣαιεΙρ καϊ ορός .Αερμών καΐ εν τφ Αιβάνφ
αντο) έπλεονάσχ^ησαν. ^^ Και οντοι αρχηγοί
οιχον πατριών αντών ' Οφερ καΐ Ίεσεί' και
Ελιηλ καΐ Ιεζριηλ και Ιερεμία καϊ 'ίΐδονία
καϊ Τεδιήλ^ άνδρες ίσχνροϊ δυνάμει, άνδρες
ονομαστοί, άρχοντες των οίκων πατριών
αντών.
14. Β: ΊδαΙ; ... "haat ... vis JB«C.
15. Bf (ab in.) άδιλφ^ (AFX*).
16. FX (pro ». πάντα τά π(()ίχ. κτλ.) κ. er nciot
τοις άφο)ρισμένοις Σ. έπι τών δκζόδων αυτών,
17. Β:^Ιϋ)ά&αμ.
18. Β: Γαδ και ... χαΐ τίίνοντις ... Tfoaa^axovTa
χ. Ttaaa{jf<; ... f (ρ. ίτιτακ.) και.
19. β:!/ίγαρην<7)ν.
20. Β*οί. Α^:ΐ4γοραΐοι {ΐΑγαρ.Α'^Β elAtvS.19).
22. Β* της. FX: έως• της αποικίας.
23. Β* fV Yjl (AEFXt) ... Σανιρ.
24. EX; άηχ. οίκων. Β: ^Οφερ και Σ^ϊ ... * y.rKi
'I(t(JtflÄ.
htö^ü5^-12 s^iD^ü-p i3?brp mn•^
r • : : • τ : τ λ"•• : • ' ντ τ - η : • ~
: - : • τ •. IT : ι "^ - Ι ν τ
it : τ IT ν • AT ί ' ν IV JT Γ• •
Ι" τ : • 1 •.' \\•
ntisD^-Dntü '^sni ^Hy\ ρ^.χν^23 i^
ν ν : τ<'• τ "ΓΙ • τ— : • - •• : ι •
D'^i'anii n)ünb» '^'irob^ ηώρ '^Dnn
• τ : - AT τ : • Κ" : ••• ' •• •• j j :
ν • : * •• - : 'vvv ^T τ ; - :
'Ώ^ n^nb^ü W3?»i uszis ^ίί2*Μ9
VT τ : • I -r,-- rr τ y : \
:miDi üi'^BDn i^D'^i □\^5^nsnn
IT : ν τ : j ' Λ• • : - r
ΏΠ^Ώ. ^iDnD^^n nivhv ϊιίτ3?*ί =
τ τ : < : IT • - •.•••-: ^ J : ιτ •• -
DN^T'bi^b ^i απΏ3?ώ bbi a-^kn^nn
-^3 onb "iin3?3i niinb^s '^ρ3?τ
ι• νν τ * : - : τ τ 1 • - * -(ιτ
... .. - . ... ..|: . j . ._ ι . ,^
VT τ VJV : • Λτ : - ν —:\- '••• ν
i)bBD a-^sn D-'bbn-^s :^bii ΠΝΏ22
TT • - •»•!-: I• I ••• IT Γ j-
^nd»i n^nb^n ov/b^n^s "^s
/ : 1"- AT τ : • - V ν: ιτ •• »•
DnüD '^2π ^bn^) inban-•!:? πη^•ηπη23
ν j•• •-:••: IT - - vv •• : -
b3?2-^3? ΐΰ53Ώ ν-Ίίίη ^ηώ"^ rm^i2
- s- - I τ τ • J ν/,τ τ ν : IT ν - :
AT -: r J" τ ν r• : IT
bü53ii bJi'^nn^i n^inim π^ώί^ι
• τ -: •••:-: τ r - ι : τ : : • :
IT -:
V. 21. nrsa K"5a
15. dW: i^r Stamm^aupr. vE: ba« ^aupt i^rer
ijStcrl. ^.
16. vE: ilö^ierftabien. dW.vE: llvificn ©. A:
©ejirfen. B: ηαφ iijrcn Slui.iangcn. dW.vErbiö an
x\)Xtx\ 3iii«j^ang. A: ju rcn ©länjen.
17. B: in b. (^cfi^led^t^rcgificv gcr. dW: Sic alle
!♦ iS^^tonica*
(5,15—24.) 285
©fe ftteitBarctt üJtanncr 5fltt6ett§, ber ®at5tter u, bed jalBen ©tammeS SDlonaffc. V.
©ο^πβ Saroa^, beg βο^ηδ ®iieab, beg
@o^ng a)ϊiφαeί, beS @ο^ηδ Sefffat, beS
15 @o^ne Sa^bo, beg @ο^πδ «u8. * Wh
ber 6o^n QlBbielg, beS ©o^nö ®unt,
tvar ein DSerjier im »^aufe i^rer ^ätn.
16*Unb tro'^nten ju ©ileab in Q3afan
unb in i^ren X'oajUxn, unb in allen
S3orflabten (Sarong Big an i^^r (Snbe.
17*$)iefe n?urben aüe geregnet jur 3^tt
Sot^jamg, beg itbnigg 3uba, unb Sero-
fceamg, beg Äönigg Sfraelg.
18 iJ)er Äinber Sdufceng, ber ®abiter
unb beg ^^alBen (Stammg 9)ianaffe, trag
jlreitSare SWänner n?aren, bie ©c^ilb
unb e^wert führen unb 35ogen f^an*
nen fonnten unb flreitfunbig n?aren,
berer waren öier unb öierjig taufenb
unb fleben Muntert unb fe^^ig, bie
t9ing «^eer jogen. *Unb ba fie flritten
mit ben .^agaritern, ^^^alfcn i^^nen Setur,
20 maptit^ unb SWobaB. * Unb bie φα-
gariter n^urben gegeben in ii^re «§änbe,
unD allfg, bag mit i^nen ttjar. i£)enn
fie fφrieen ju ©Ott im Streit, unb er
Ue§ ίιφ erbitten} benn fie tiertraueten
21 ii)m. *Unb fie fü^reten tt)eg i^r 93ief>,
fünf taufenD ^ameele, jujei ^unbert unb
fünfzig taufenb (δφαfe, §n?ei taufenb
Sfcl, unb ^unbert taufenb 9)?cnf(i?eni'
22feelen. *$Denn eg fielen öiele 53ern?un*
betej benn ber Streit trar öon ®ott.
UnD fie wo^neten an i^rer Statt big
23 jurßcit, ba fie gefangen n?urben. *Φίβ
Äinber aber t»eg falben Stammg 9)?a*
naffe n?o^neten im ßanbe tion 33afan
an big gen ΦααΙ «^ermon unb Senir
unb ben 33erg «^ermon, unb i^rer tt?ar
24 »iel. * Unb bicfe n^aren bie »i^äu^ter
beg J&aufeg iijrer 93äter: ^p^er, Sefei,
ßUet, 5lfriel, Seremia, «§oban?}a, 3a^*
biel, gewaltige, rebliφe 9)?änner, unb be*
rühmte «Häupter im »^aufe i^rer Q3äter.
18. U.L: ber ttjar. 23. A.A: \oaxir\ »tele.
Jara, filii Galaad, iilii Michael, filii Je-
sesi, filii Jeildo, filii Buz. *Fralresl5
quoque filii Abdiel, filii Gurii, prinreps
düHiUs in familiis suis. * El habi• 16
taverunt in Galaad et in Basan et in
^Nmis'l;' vicnlis ejus, et in cunctis siiburbanis
*^*"33'5;^• Saron usque ad terminos. *0mnesl7
2Rg.t5,7.32. 'li numerali sunt in diebus Joaihan,
2Rg.i4,i6. regis Juda, et in diebus Jeroboam,
regis Israel.
7,40.S,40.
v.lÜ;
Gn.aSjtS.
Filii Rüben et Gad et dimidiae 18
tribus Manasse, viri bellatores, scula
porlantes et gladios, et lendentes
arcum, erudilique ad proelia, qua-
draginta quatuor millia et seplingcnti
sexaginla, prooedenles ad pugnain,
*dimicaverunt contra Agareos; Itu- 19
raei vero et Naphis et Nodab *prae-20
buerunl eis auxilmm. Tradilique sunt
in manus eorum Agarei el universi,
qui fueranl cum eis; qnia Deum in-
vocaverunt, cum proeliarenlur, el
^s!37',4o! exaudivii eos, eo quod credidissent
in eum. * Ceperunlque omnia quae21
possederanl, camelorum quinquaginta
millia, et ovium ducenla quinquaginla
millia, et asinos duo millia, et ani•
mas horainum cenlum millia. *Vul- 22
nerali autem mulii corruerunl; fuit
isiTi.i7,*r. gj^jjjj bellum Domini. Uabilaverunt-
2Bg.i5,«9. Π"^ P^^ ^'^ usque ad Iransmigra-
tionem. * Filii quoque dimidiae tri- 23
bus Manasse possederunl terram a
finibus Basan usque Baalhermon el
Sanir et monlem Hermon; ingens
quippe numerus erat. *El bi fuerunl24
principes domus cognationis eorum:
Epher et Jesi et Eliel el Ezriel et
Jeremia el Odoja el Jodiel, viri for-
lissimi el potentes, el nominal! duces
in familiis suis.
ir,6.
Dt.3,9.
15. ΑΙ.: principes. 20. S: Agaren!.
flnb il^ren ®ef*lec!^tern ηαφ »erjeic^net. vErttjutben vE: fie übertoältigten fie. dW.vE: riefen. dW: crl^ö.-
aufgezeichnet. A: qe^a^lct.
18. B: üon ben Jtarfernen, b χ Slianncr ... füf^rten
u. ben ... im .^rieg erfahren, d W: tras tavfereSK. ...
bee ^r. funrig. A: in ben Streit j. B.vE: in (bem)
φ. aue^ogen. dWrmitb.^.
19. Unb fie ... unb 3ctur. B.dW.vE: führten
Ärieg. B: ne^ft. dW.vE: (nni>) v.dt.
20. cft warb ilinen gef^olfen voitet fie, u. bie ...
rete fie.
22. jur @efanflcnfcl>aft. dW: (Srfc^iagfnc. A: e«
n>- ein ^riei3 vom ^errn. dW.>E.A: 3GBegfu^vung.
23. u. ttiucbfen »on 35. an. B: \3ermc^rten μφ.
dW: fie tvaien ^α^Ιηήφ.
24. tapfere >>3iänner (tüie Φ. 15). dW.vE:
(Ärieg«i)elren) aWanner öon 9iamen, ^aupter il)ret
(Stanim^äufer).
286 (5,25-41.)
Chronicorum Ι.
ν.
Geneaiogia et urbes trihus I,evh
25 Kai ηϋέτησαν iv ^εφ πατέρων αντών
χαϊ inoQvsvaav οπίσω θεών των λαών της
γηι^\ ονς ^^ι]ρεν 6 Ό^εος άπο προςώπον αντών.
26 Κα) έπήγειρεν 6 ϋ^εος 'Ισραήλ το πνεύμα
Φαλώς βασιλέως '^4σσονρ και το πνενμα
Θαγλάί^ Φαλνασάρ βασιλέως Άσσούρ, καΙ
μετφχισεν τον 'Ρονβην και τον ΓαδδΙ και το
ημισν (ρνλης Μανασση^ κα) ηγαγεν αντονς εις
Χαλά και Χαβωρ και επϊ ποταμον Γωζαν
εως της ημέρας ταύτης.
27t)Yiot ^ενί' Γεδσών, Καά& κα)
Μεραρί. 28 Κα\ νίοϊ Καάθ ' Άμραμ και
Ίσσααρ^ Χεβρων και Όζιηλ. ^^ Κα\ νίοΙ
Άμράμ' Ααρών καΐ Μωνσης και Μαριάμ.
Και νιοι Ααρών Ναδάβ καϊ ^Λβιονδ^ 'Ελεά-
ζαρ καΐ Ί&άμαρ. ■^^Έλεάζαρ εγεννησεν τον
Φινεες, Φινεες εγεννησεν τον [^βισον, ^^Άβι-
σον εγεννησεν τον Βωκαί, κα\ Βωκαι εγεννησεν
τον Οζί^ ^2 0ζ} ^γ^ννησεν τον Ζαραίαν, Ζα-
ραίας εγεννησεν τον Μαραιώ& y ^^ καϊ Μα-
ραιώ}9 εγ^'ννησεν τον Άμαρίαν, κα\ Άμαρίας
εγεννησεν τον Άχιτώβ, ^^ και Άχιτώβ iyt'v-
νησεν τον Σαδώκ, και Σαδώκ εγεννησεν τον
Άχιμάας, ^^κα) Άχιμάας εγεννησεν τον Άζα-
ρίαν, και Αζαρίας εγεννησεν τον Ίωανάν,
^^ καϊ Ίωανας εγεννησεν τον ΆζαρΙαν οντος
Ίεράτενσεν εν τφ oimi φ φκοδόμησεν Σαλω-
μών iv Ίερονσαλημ. ^7 Xf^} ργ^'γι,ηαεν Ι4ζα-
ριας τον Αμαρίαν^ και Άμαρίας εγεννησεν
τον Άιιτώβ^ ^^ κα\ [^χιτώβ εγεννησεν τον
Σαδώκ, κα) Σαδώκ εγεννησεν τον Σελλονμ,
^^x«t Σελλονμ εγεννησεν τον Χελκίαν, κα\
Χελκίας εγεννησεν τον Άζαρίαν, ^^ κα\ 'Αζα-
ρίας εγεννησεν τον Σαραίαν^ και Σαραίας
εγεννησεν τον Ίωσεδέκ. ^^ Και Ίωσεδεκ έπο-
ρενΟη iv τη μετοικία μετά Ίονδα και Ίσραηλ
εν χερσιν Ναβονχοδονόσορ.
26. Β: Φαλό)χ (EFX: Φβλ S. Φ«ά) ... Θαγλαφαλ-
λασάρ ... fiq Χαάχ. 27. FX: Γ(ρσ<όν S. Γηραών S.
Γηρσοίμ (cf. 6, \). 265.Β::Αμβί)άμ. Μ. Β (bis):
Βοϋχί, ii2s. Α*: Ζαραίαν, Ζαριάς [Ζα,ραίαν, Ζα-
(>αίας• Α^; Β: Ζαραία, Ζαραΐα). Β (bis): Μαριήλ
... τον 14μαρΊα, κ. !/ίμαρϊα. 35. EFX: ^Jo)vav.
36. Β: Ίωανάν (EFX: Ίο^νάς). 37. Β: τ. 'Αμα,ρ'ια,
ϋ.14μαρία. 38s. Β (bis): ΣαΚώμ. 40. Β: τον Σα-
qaiay κ. Σαραίας ... 'Jo)aadax. 41. Β: Ίο)σα()ακ ...
Ιβόα κ. Ίίρβσαλήμ ιν χίΐρΐ Ν. Xf (ρ. fV τγι μfτoι■Λ.)
καρίβ. EFX: εν τω άηοικΐζκν κνριον τον 'Vi^rVa (s.
Ίβόαν) και την Ίίρασαλημ ... f (in f.) ί^ς Baßv-
loivcc.
Av •; I -: ν r : : •-
- τ- ι•.• •• : • ν ν: )• : •
ι •.• JV ν ν ; • <- ; • - ν : -
^inm npnb ώη'^2'^'•) ηχέ^Ώ οηώ
ι*.• - J -- ^Γ ' ^ -Ι" • τ τ :
ι* τ : VT •: ' :r Λ " ν :
1 y : :• : τ : • ^ jt : - at ': ν :
nium ihni< ώίώ:? ^dd^i :b^ί'^•τ3?129
' -:r TT I -: r j•• : λτ : •
j• τ τ : V IT τ ι• : ντ τ : •.•
:3?ϊlώ'^2^^-n^ί rbh chd^sd cpid^^s
- ι • -: ••• ^ ,• VT : ρ τ : ι•
τ : ι τ : ν r κτ ■ - :
r VT : --:r τ : — : ν j•
-ηί< rbin η^ιο^^π^^'ΐ : η^^'^πί^-η^^ 34
J. . _.,- , . _.
♦ Τ"?1?'Γ^ί?"^ί? rbin pinsn pi^:^
VT : — :r τ : — : ν j• J - - • -;r
-nsrbin pni•»•! nDni'^-nii rbinae
J• 'vT τ I ί 'IT τ ι ν |•
-"itüs n^^ii^ 1Π3 nü5x ί^^ιη ηητ5?
... _. . — 1 .. . j... _; < ^T :— :
VT : — : '.' j- •|τ τ ι • ν "^ : jtt
-rwv i^bin nnn^ί1 nnΏ^ί-Γ^ί
r VT : — ;r λτ : — :
ρi^2-n^ί i^bin η^ΐο'^πϊίΐ : n^D'^π^ί 38
' τ ν J• • -:r ι • -:
biibüin :Diibto-niii Tbin pii:2i39
- : I - •.• r • V. τ :
rbin n^^pbrn nbbn-pii rbin
»• vt'• : • : T»• : • •.• j•
nhiü-n^ί i^bin Γτ^ΊΤί^ι :ηητ5?-Γκ »
τ τ : ν J. τ :--:|- IT : — ϊ
pi^in^n : p^sin^-rii i'^bin nnir>?i 41
' JT τ ι • • IT τ ι : ν ι• ιτ τ :
VT : ••• τ : j : - : » - τ
t- •.• r r •.. : V- : •ατ τ ι •
V. 4 Ι . ^ir^üi-^DiD ί< 3:3
1* ©^tontca*
(5,25-41.) 287
ep$ul unb XU^lat^ ^ilncfcr« ©ie Minhet 2ct>i»
V.
2Bg.i:,r. Reliquerunt aulem Deum palrum 25
Ex.i4,i6. suorum el fornicali sunl post deos
populorum terrae, quos abslulit Deus
2Ch.2i,ie. corani eis. * El siiscilavil Deus Is• 26
viBg.is'ie. rael spiritum Phul, regis Assyrioruni,
29.
^,i et spirilum Thelgalhphalnasar, regis
Assur, el translulit Ruhen et Gad el
dimidiam tribum Manasse et adduxit
'iRg.•'.«• ef)s JQ Lahela et in Habor et Ara
et fluvium Gozan usque ad diem
hanc.
f ) Filii Levi: Gerson, Caalh el27
25 Uitb ba fle ^φ an bem ©ott i^rei53ä»
Ux öerfünbigten unb ^ureten titn ©b^eii
ηαφ ber ^Solfer tm Sanbe, bie @oit ^or
26 Ibnen tjertiigt ^atte, * ertrcefte ber ®ott
Sfraelg ten ®eijl ^^uU, beö Königs ijon
^ff^rien, unb ben ®dfl 3:^i^lat^ $il*
neferS, bc0 ^öniflö t>on ^Iffi^rien, unb
fü^rete treg bie utuhdxiUx, ©abiter unb
ben falben @tamm SWanaffe, unb hxaa)U
fie gen ^alai) uit^ «§ai>or unb «^ara unl)
an baö Sßaffer ®ofan Big auf biefcn $ag.
27 t)S)ie Äinber Äeöi tt>aren: ©erfom,
28 ^ai;atl) unb SUierari. *φ{6 ^inber aber
^ai)at^Ö tt?aren: 5lmram, Seje^ar," J^e*
29 6ron unb Ufiei. *3)ie ilinbcr 5lmramg
traren: ^aron, 3)iofe unb 9)?iriam. i)ie
jlinber Sarong n^aren: 0iabaB, ^2lbii|u,
30 Sieafar unt» ^t^amar. * (Sieafar jeu*
gcte ^ine^ag, $inei>aä jeugete ^bifua,
31 *^bifua jeugete Q3ufi, «uft jeugete Ufl,
32*Ufi jeugete @eraia, (^eraja jeugete
33 OJ^erajoti), *3Keraiot^ jcugete '}imaxia, \ •^s-%>J;'*.*Achiiob genuit Sadoc, el Sadoc ge- 34
34Qlmarja ^eugcte 5i^itoi», *^^itob jeu*
gete S^bof, 3abof geugete ^^l^imaaj,
35*^^imaa§ jeugete ^Ifarja, 5lfarja gen*
36 gete So^anan, *3ο^αηαη jeugete ^farja,
ben, ber $riefler n^ar im «i&aufe, baß ©α*
37lomo bauete §u Serufaiem; *^faria jeu*
gete Qlmarja, ^imarja jeugete 5l^itob,
38 * ^^itob jeugete 3abof, 3abof jeugete
39(Saflum, *(Sailum jeugete »^ιίίίία, φΐί*
40 fija jeugete Qlfarja, *^forja ^eugete (Se=
41 raja, ^eraja jeugete Sojabaf. * 3oja*
baf aber n?arb mit n?eggefü:^ret, t)a ber
♦^crr 3uba unb Senifalem burφ Diebu*
cabnejar IteJ gefangen n?egfi'ii)rcn.
Gn.4(>,ll.EK.
Exji.i's. Merari. *Filii Caalh: Amram, Isaar, 28
Νιη.2ι•,ϊ8.
£^ 2 , f. 2„ Hebron et Oziel. * Filii Amram: 29
^ Ji i.'^"^3''0"5 Moyses el Maria. Filii Aaron:
Nadab et Abiu et Eleazar et Ilhamar.
Εχ.«,2δ. * Eleazar genuit Phinees, et Phinees 30
genuit Abisue; *Abisue vero genuit 31
genuit Zarajam, et Zarajas genuit
Merajoth; *porro Merajolh genuit 33
Amariam, el Amarias genuit Achitob;
IRg.4,2.
2Ch. 26,17
nuit Acbimaas; *Acbimaas genuit 35
Azariam, Azarias genuit Jolianan,
*Johanan genuit Azariam (ipse est, 36
qui sacerdolio funclus est in domo,
quam aedificavil Salomon in Jeru•
salem); *genuit autem Azarias Ama• 37
riam, et Amarias genuit Achilob;
*Achitob genuit Sadoc, et Sadoc ge• 38
nuit Sellum; * Sellum genuit Hei- 39
ciam, el Helcias genuit Azariam;
s?f;i?Neh. * Azarias genuit Sarajam, et Sara• 40
2Kg'.25. J3S genuit Josedec. *Porro Josedec41
egressus est, quando translulit Domi-
nus Judam et Jerusalem per manus
Nabuchodonosor.
2Hg.22,4.
t) 5,27-41 et 6,66. vulgo 6, 1-81.
25. B: fic :^anbciten untreu. dW:fieien ab von ... 36. B: ba« ^riejleranit üemaÜcte. A: ^rieficrs
26. B: gefany^n tüeg. dW.vE: tie (unb fie) fü^r; t^um.
ien fie »eg. B.vE.A: gluf (öon) ®. dW: ^ί. [re^ 41. Β: ging mit. vErtDanbcvtcmit. dWrjoghjeg.
ßanbeeij ®. A: j. au3. vE: in bie ®efαngenfφαft fül^rte.
288 (6,1-21.)
Clironlcoruin Ι.
VI.
Genealogia et urbes tribus X,evii,
VI• Tlol Αευί' Γηρσων, Καα& και Me-
ραρί, ^ Kai ταντα τα ονόματα των νίών
Γηρσων ΑοβενΙ καΐ Σεμεί. ^ΤίοΙ Καάϋ"
Άμραμ καΐ ^Ισσαάρ^ Χεβρών και Όζυ^Χ.
^ Τίηι Μεραρί' ΜοολΙ κα) ό Μονσί. Καϊ
ανται αί πατριαϊ τον Αενϊ κατά πάτριας
αυτών ^τώ Γηραών, τφ Aoßfvl νίφ ηντον,
'Γε& νιος αντον, Ζαμμα νιος αντον^ ^'Ιωάχ
νιος αντον, ΆδδΙ νιος αντον, Ζάρα νιος αν-
τον, Ίε&ρϊ νιος αντον. ^ Tioi Καά&' Άμι-
ναδαβ νιος αυτόν y Κόρε νιος αντον ^ 'Λΰε]ρ
νίος amoVf ^Έλκανά νιος αντον, και Άβια-
σάφ νίος αντον, ^Αίσειρ νιος αντον, ^ Θαα&
νίος αντον, Ονριηλ νίος αντον, Όζίας νίος
αντον ^ Σαονλ νιος αντον. *^ Κα) νιοι
.1•..
;• : • ν. : ι•• ι•• :
τ : • : JT : - ατ ': ν : r : • :
J• : - ν.• τ : }•■ : ΐ" * • ί > ν : ν :
ϋη i^2? 1*33 π^^i^ hin .Τ/2τ i3n 6
ηηρ ^^32 :i33 ^ίπϊ^'^ i32 πίτ 7
AT »: ν : ι : >- : ιτ : ν : -r:
:i33 n^Dii i33 ΠΊρ i32 ηΐ3^Ώ3?
Ί^δί^ι i33 tic^Diii i3n n3pbii s
'£λκ«νά• ^^^ασί καΐ Άχιμω&, ** 'EAxwra | j-;i.*y3? ij^ ^>?*^^^δ^ 13? ΠΠΓ) ♦ i3? 9
vfot; αντον, ΣονφΙ νίος αντον, Kaivad νίος ."' ' Ι ^ "^ > ' .' ι ~ "' . .' *
«vroi, ^^'ί'Ελιαβ νίος αντον, Ίερηβοάμ νίος \^ψψ: »^?!?'?!?? '?.?^ ♦ ^?? ^^ί??1 ^?? '
αντον, Έλκανά νιος αντον. ^^ Τίοι Σα- \ «ι^η^ ilbpbi^ 'ΐ3? ?l3pbN J Πΐ/Ο'^ΠΝίΙ 1 1
μονηΧ' 6 πρωτότοκος Σανι καϊ Άβια. '' ^ τ : •.• - : ατ τ .• •.• ι • r
** Γίοί Μεραρί• Μοολί, Αοβενι νίος αν-
τον, Σεμεί' νιος αντον, Άζά νίός αντον,
*^ Σαμα νίός αντον, 'Άγγία νίός αντον,
Άσαΐα νίος αντον.
*^ Καϊ οντοι ονς κατέύτηαεν Javld επϊ
χείρας ^δόντων iv οίκφ κνρίον έν τγι κατα-
παύσει της κιβωτοί). ^^ Καϊ ηααν λειτονρ-
γονντες εναντίον της σκηνές οίκον μαρτνρίον
έν οργανοις, εως ου φκοδόμησεν Σαλωμών
τον Οίκον κνρίον έν 'Ιερουσαλήμ' καϊ έστησαν
κατ« την κρίσιν αντών επί τάς λειτονρρ'ας
αντών. *8 ΐζ^(^ι οντοι οι έστηκότες κα) οι
νίοΐ αντών. Έκ των νίών τον Καάϋ^' ^4ίμαν
ο χραλτφδός, νίός Ίωήλ, νίον Σαμονηλ,
*^ νίον Ελκανά, υίοΰ Ιερεάμ, νιου Έλιήλ,
νίοϋ Θοονέ, ^^ νίον Σονφ, νίον Έλκανά, νίον
Mua&, υιού Άμάς, -' νι'ον Έλκανά, νίον
1. 2. Β:^Γ(δσο>ν (cf. 5,27). 3. Β: Αμβράμ.
4. EFX: at/rat αί σνγγένίίαι. 5. Β: Γίοσών ...
ΖαμμάΘ^. 6. Β: '7ωά^ (Χ: 7ojac, F: 7ωαά).
7. Α» Χ (pro Αμ,να(1 Α2Β) Ίσσαα() (EFXf (ρ.
ΚαάΟ] Ίσαά^ νΙός αντα). Β: Ασηρ. 8. Β: Αβι-
σαφ.,.Ασηρ. 9. B:VJt/a. ΙΟ.Β.ΑμισσΙ. 11. Β:
Καιναα» (Α2: Κνά& , EFX: ΝαάΟ). Α^* (ull.)
»'ί'ρς (A^B-j•). 13. EFXf (a. Aß.) ό Οη'τ^^ος (Ef
o-vth). 14. Β: OtoL. Ιδ. Β: Σαμαά ... Ασαίας.
17. Β: σχηνης τ« μαρτ. (FX: τ^ς axinfjc της σαηνης
τ. μ. ΕΧ: οϊ/.ϋ τ. σχηνης τ. μ ) EFX (pro fv ο(.>γ.)
ii' tüofi. Χ^: κ^,άσινΊ 18. Β* (all.) «ί. EFX* τη. ^ „ ^ .,
Μ^'.Αμάν. iy.B:'Ji^o/Soa^... Θοβ. 2ΰ.Β:Αμαϋΐ. ' <Sanflcr. Β: νπΊΐ bcm αή ta ... vE: ιΐαφοβτη. dW:
anh•^ i33 D^^^bi^ n32 γπ3ι i33i2
-»τ : .; : ^τ • ν: ι : - 1- :
nban b^^votb ^3n^i η3η n3pb.N5 i32i3
^ : - ν ; S" : I : >τ'τ : ν ν :
''3nb ^hnn ^1^)2 ^33 : η^πί^ι '^3ώι i^
r : • Α• : - ν.• τ : ;•• : η • -.Γ ν : -
^ί3?Ώώ ;i3n π•Τ3? i3D ^^^Ώώ i3niü
: i3n n^tor i3n n*an i3n
...'-_ .^. T^ ...... ,.. ... _. ... .. .
I I τ IT - «. : • AT : j•• ν
-bnji püäti '^3Bb π^ηηώΏ ϊΐΝηηΐ7
στ:•: i : - \ — •ντ τ ι • \j '.
Dn'^3n^ a^^^i^n nbi<^ : cmi22?-b::? is
Av •• : V.• : I τ •.•)••: ιτ τ ι -:
-ρ οπΊ^ηΞΐ η3ρ:ίί-ρ ;:Ν^^ώη:ηΐ9
nbpb^i-n έι^:^-ρ :nin-p bs'^b^^ =
τ'τ : ν Ι ν Ι 1 ν - ι ι ν »•• • ν:
-ρ h3rib^n3 Ρώη:ρ-|3 rn^-p2i
Ι ν τ 'τ ; ν Ι ν ιτ τ -r ' ν - ν- ' ••'
V. 4. ΠΒ'Ι Κ"33
ν. II. 'ρ "^33
ν. 20. 'ρ qis
4. dW.vE: ηαφ iiiven Φ. Α: i^amilicn.
16. ciM bic V. r. Η: μηη Φίοιιΰ beö ©efancjee.
dW.vE: μπη ©cfang bcflcilctf. Α: aiifficilfc über bie
1« @^f|tpitka«
(6,1-21.) 289
T)xt ^tnbcr ©etfotn, Ma^at^ η. fOicrari. ©tc ©ditgcr im §aufe be0 §errn. VI.
VI. fWTI.) @o flnb nun bte Jllnbcr )i^eöi
2biefe: ©erforn, Jta^at^, 3)Zcran. *@o
:^ci§en aBer bte Äinber ®erfomg: ^ihni
3 unb «Simei. *^6er bic itinber ^α^αί^δ
:i)eißeu: Qimram, Seje^ar, Hebron unb
4Uflei. *^ie.itmbera3ierari Reißen: Wla^
ί)ύϊ unb 3)2uft. Φαδ finb bic ®ef^le^=:
ter ber öeöiten unter i^ren 33ätern:
5 * ©erfomS (So^n trat ü^iSni, beg @οί>η
n^ar Sa'^at^, bcg @ο^η n?ar Sima,
6*be^ <Boi)n n?ar 3oa5, be^ @o^n voax
Sbbo, bcß (Soi)n n>ar @cra^, be§ @o^n
7 mar Seat^rai. *ita5at^8 @o^n aber n?ar
^mminabaB, beg «So^^n tt?ar ,ilorai>, bc^
8 Θο'^η tt?ar Qlffir, * be^ (So^n rt)ar (Si*
fana, bc§ @o^n n?ar ^btaffa^^, bcg
9 (So^n n?ar 5ifflr, *beg Θο^η tüar 5!^a*
'^at^, be§ <So^n n^ar Urtei, beg <Boi)n rt>ar
10 Uftja, bef 6oi)n n>or 8aui. *^ic Jtlnber
TOana n?aren: ^mafat unb ^^tntot^^j
11 *be§ Θο^η rt>ar TOana, beg @oi)n n?ar
(Slfana öon 3o^i), bc§ (So^n-tt?ar 0^a=
1 2 ^at^, *beg (So^n tt)ar ^Itjab, beg eotrn
mar 3eroi)am, beg @o^n n?ar ^Ifana,
I3*bcg Θο^η n?ar (Samuel, beg (Erftge-
14 Borner trar 93afni, unb ^fcija. *9[)ie*
rari @o^n war ÜWaBelt} bef So^n n)at
SiBnt, beß @o^n n?ar (Stmet, beg ^o^jn
I5n)ar Ufa, *beg So^n n?ar (Simea, bef
@oi)n ttjart^aggtia, beg βο^η n?ar ^faja.
16 iDief flnb aber, bie i£)aüib ftettete ju
fingen im «i^aufe beö ^errn, ba bie S:abc
1 7 ru^ete. *Unb bieneten üor ber 2Öo^nung
ber »öütte beö @tift0 mit fingen, big bag
@aiomo ba§ J^auö beö «§errn bauete ju
Serufaiem, unb fianben ηαφ i^rer 2öetfe
18 an i^rem ^tmt *Unb bieg finb fie, bie
ba fianben, unb i^re ^inber. 3Son ben
Äinbern ^af)ati)^ n?ar ^eman ber 8än*
ger, ber @o^n 3oel0, beS (So^nö @a*
19mueiö, *beö ©οΒηβ (Sifana, beö @o^n8
Sero^iamö, bcö So^^nö (SiieU, beS @ο:^ηβ
20 $^οα^, *beg (So^ng 3ηρ^δ, beö @ο^ηβ
(Slfana, beö (So^nö 3}ia()ati)8, beg @o$nä
21 «iimafai, *beg Θο^ηβ (Slfana, beä @o^nä
4. U.L: ®ef^ie(^te. 18. ü.L: flunben.
5,27??• Filii ergo Levi: Gerson, CaalhVI.
et Merari. *Et haec noraina filiorum 2
^"•''*'• Gerson: Lobni et Seme'i. * Filii 8
^'■''PP-'^'^^Caalh: Amram et Isaar et Hebron
23,2i.Ex.6, et Oziel. * Filii Merari: Moholi et 4
*®• Musi. Hae aulem cognaliones Levi
secundum familias eorum : * Ger- 5
Nm.3,18. gQjjj^ LqIjjjI ß,-yg gjyj,^ Jahalh filius
ejus, Zamma filius ejus, *Joah filius 6
ejus, Addo filius ejus, Zara filius
ejus, Jethrai filius ejus. * Filii Caath: 7
Ex.6,24. Aminadab filius ejus, Gore filius ejus,
Asir filius ejus, *Elcana filius ejus, 8
Abiasaph filius ejus, Asir filius ejus,
* Thahath filius ejus, Uriel filius 9
ejus, Ozias filius ejus, Saul filius
tsm.1,1. gjyg^ *Filii Elcana: Amasai etA(hi-10
moth *et Elcana. Filii Elcana: So- 11
phai filius ejus, Nahath filius ejus,
* Eliab filius ejus, Jerohani filius 12
ism 1,1 .8,2. ejus, Elcana filius ejus. * Filii Sa- 13
muel: primogenitus Vasseni, et Abia.
* Filii aulem Merari: Moholi; Lobni 14
filius ejus, Seme'i filius ejus, Oza fi-
lius ejus, *Sammaa filius ejus, Hag• 15
gia filius ejus, Asaja filius ejus.
Isti sunt, quos conslituit David 16
super canlores domus Domini, ex
2Sm.6,t7. <luo collocata est arca. * Et mini- 17
strabant coram tabernaculo testimo-
2Rg.6. "ii canentes, donec aedificaret Salo-
mon domum Domini in Jerusalem;
stabant autem juxta ordinem suum
in ministerio. * Hi vero sunt, qui 18
assistebant cum filiis suis. De filiis
tsm.ß. Caath: Hemam cantor, filius Johel,
filii Samuel, *filii Elcana, filii Je- 19
roham, filii Eliel, filii Thohu,
* filii Suph, filii Elcana, filii Mahath, 20
filii Amasai, * filii Elcana, filii 21
feit b. S. jur fRul^e gefommen. A: an ifireii Dtt gc;
hxaä)t u^ovben.
17. tt ihrer Crbminfl. B: i>. tci Siifammenfunft.
dW.vE: beg 'Bcvfanitninuii^elie:'. A: ücv b. Seite
^iolt?atottcn ' 'Bibel 51. %. 3. «d^ 2. 3lbt^.
13. S: et Ahaja.
be3 Seugniffei. B.vE.A: mit (bcm) ©efanii. dW:
im ®. B: n. if)reu! 9ϊοφί απ ifjvem ibienfi. dW.vE.
A: in ibrcm (im) T>.
18. vE: @ic u. if|vc @ci)ne tvav.n d, bie bo f!.
19
290 (6,22—40.)
Chronlcorum Ι.
VI.
€renealogia et urbes tribus Mtevi•
Ίωηλ^ viov ^Αζαρίον, νιου Σαφανίον, ^"^viov
Θαάΰ•^ νιου Άσείρ, viov '^βιασάφ, νιου
KoQSf "^^νιον ^Ισσαάρ, νιον Καά&, νίον
Asvtj νίοί Ισραήλ.
2* Και αδελφός αντον Άσάφ ο έατηκως εν
δίίξια αντον. '^σαφ νιος Βαραχία, νιον Σα-
μαά, 25 ylgy Μιχαήλ y νιον Βαασία, νιου
Μελχία^ ^^νίον 'Α&ανεί, νίον ^Αζαρίον., νιον
Αδαΐα, 27 ylgy Ov^i, VIOV Ζαμμά, νίον
Σεμεί, "^^ νίον Ίεε&, νίον Γι^ρσών, νιου Αενί.
29 Και νίοΙ ΜεραρΙ άδελφον αντών il•,
αριστερών Αι&αν νιος Κεισάν, viov Άβδί,
νιου Μ«λωχ, ^^νίον Άσεβί, viov Μαεσσία,
νιου Χελκίον^ ^^νίον ^Αμασαί, viov Βαανί,
νιου Σεμμηρ, ^"^ νιου Μοολί, viov ΌμονσΙ,
νίον Μεραρί, νιον Αενί.
^^ Κα\ αδελφοί αντών κατ οίκονς πα-
τριών αντών, οι Αενΐται, δεδομένοι εις πά-
σαν εργασίαν λειτονργίας σκηνής οίκον τον
ϋ^εου. ^* Και 'Αίαρων και οι νιοι αντον
&υμιώντες έπΙ το ϋνσιαστηριον τών όλοκαν-
τωματων και επΙ το ϋνσιαστηριον τών ϋ^νμ^•
ματων εις πασαν εργασίαν άγίαν τών άγιων
και εζιλασκεσΟ^αι τζερι ^Ισραήλ κατά πάντα
οσα ενετείλατο Μωϋσης, παις του &εον.
^^ Και ούτοι νιοι 'Ααρών 'Ελεάζαρ νιος
αυτόν, Φινεες νιος αντον, Άβισον νιος αντον,
^^ΒωκαΙ νιος αντον, Όζι νιος αντον, Ζαραϊα
νιος αντον, ^"^ Μεραωϋ- νιος αντον, Άμαρία
νιος αντον, Άχιτώβ νιος αντον, ^^ Σαδωκ
νιος αντον, Αχιμάας νιος αντον. ^^ Και αν-
ται αι κατοικιαι αντών εν ταΐς κώμαις αυτών,
εν τοις ορίοις αντών, τοις νίοΐς 'Λαρών tjj
πατρι^ τον Κααϋ^ί' οτι αντοϊς έγένετο 6 κλή-
ρος. ^^Και έδωκαν αυτοΐς την Χεβρων iv γη
2\.Β:Αΐ:αρϊα...Σαφανία. 2^.Β:!Ασηρ. 23. Β:
^Ισαάρ. 24. Β: και 6 άδίλφ. 25. Α^: Μαλχία.
26. Β:Α&ανΐ, νΐ. Ζααραί, νΙ.Αόαΐ. 27. Β (pro Ουρί)
ΑίΘάμ ... Ζαμμάμ. 28. Β: Γίδσών. 29. Β: Μ. οΐ
άδίλφοί'αντ. ...AlQ-άμ νΙ.Κισά, νΙ.Αβαν. 30.B*iu«
Μαισσ. νΙπΧίλκ. (Α rell. f, sed al.al.). 31. Β: vi.
Αμίσσία, vi. Βανί, vi. Σίμήρ. 32. Β: MsaL 33. Β
(bis) t οι (a. άδ. et a.did.). EFX(pro εργ.)δβλΰαν.
FX* λβιτοργ. 34. Β* οί ... άγια τών άγ, (άγίαν τ.
άγ. ΑΕΧ; FX: τβ άγίβ τών άγ.). EFX; Μ. 6 δ^λος
τ» &. 36. Β: ΒοχαΙ ... ^αζ»αία. 37. Β (pro Μ(ρ.)
Μαριηλ. 39. EFXf (ρ. κο;^. αι'τό5ν) καί. Β: πάτρια
ηντών τοις Καα&ΐ. EFX (pro πατρ.) ανγγίνΗα ..
έγένοντο οέ κλήροι.
- - Ι ... IT : - : Ι ν vr : — : ' ν "^ ••
-η :π")ρ-ρ ηο-^η^ί-ρ Ί^&&^-ρ23
Ι" τ : • 1 ν ν •• Ι ν τ Γ: Ι ν jt : •
ι JT τ Λ * ϊ ~ ι•• IT Ι τ τ J• τ :
bi^D'^'Q-p : ΐί^5?Ώώ-ρ iin'^rD'is-p ins
-ρ ^3η>5-ρ : ns'sbn-p rr^toyii-p 26
-ρ π)2τ-ρ ιη'^ίί-ρ ♦♦n'^^r-p πίτ27
1 ν (Τ • ι ν IjT •• ' ••• IT Τ-: Ι ν -\y
ι ^ib-p ηίΰΊ5-ρ ηπ-^-ρ : ^νΏΐή 28
ι• •• Ι ν ν. :|.. Ι ν -,- } ν ι• : .
:ηϊΐ5Ώ-ρ ''«?"Ρ '^ώ^ρ-ρ jn^N!
tn^^p^Dn-p n'^sniii-p π'^ηώπ-ρ ^
ιτΓ• Ί ' Ι ν ντ '• - —. 'ν ^τ : : " •.•
'''bnn-p :Ί)αώ-ρ '^as-p ^^s^K-poi
• : - ι ν ν ιτ Ι ν ν τ IV r : - Ι ν Ού
ι '^lb-p '^ΊΊΏ-ρ ^ώ^ΙΏ-ρ
Γ " ι ν ν τ : 1 ν • ! ν
τ : • : Α• • : r νν •• -:|-
τ IT <" .- • . • • ι ; - TT
^ίί"ΐώ'^-ί:^ ΊΜ^ϊ] D'^üäipn ώηρ
•• τ : • - •• ~. • Α• τ τ: - vjj
ι• ν: IT ν ,;.• ν JT • ν — : :
■ί : ^T τ : •.• ' A-: r J•• : ••• ν :
•> : ^ τ : ι : jj : - : ι : »• :
' . i τ I : ^ • -: V : jt : - -:
τ : I V •• : \ : 1 - )- • -: κ '.
Ι -: i- <-• : • AT : • \j ι• :
nsn anb '^3 •^iinpn nnsstü^b
jT τ ν.• τ >• • τ h - - j- : • :
r^&i3 linnn-nii onb ϊ)3η*»ι ; b'^i^^n »
ι ν jv : Ι ν : ν ν νν τ y : • - '^ ιτ
24. dW.vE.A: bcr {\ΌίΙφη) ... jiant>.
33. dWrju eigengegeben. B.dW:(aiieni)^ienfi.
vE: jum ganzen Φ. in ... bcjiimmt.
34. opferten *.. toaren 3U α.®. bed ^. B:väU(^Cl's
tcn. vE: jünbeten baö 9lάuφern)er! on. A: machten
Neuerung. dW.vE: beö (im) ^o^tjciligen. vE: gut
©erföl^nungSfraeU. dW: »erföl^netcn 3fr.
39. ftnb if)te äßo^nungett u. (Sii^e. B: toaxin ...
ηαφ i^ren ©c^iöffern! dW: ©el^öften. vE: Dörfern
A: Dertern. B: auf fte fam b. S. vE: fie traf. (A:
il^nen waren fte burcl« S. jugefaHen.)
1.
(6,22-40.) 291
SiffttVi. Sie getitf en ju aUetlet amt aaton u. feine @ö§ne.
VI.
.
(So^nö QifPtg, beg So^ng ^ISiaffa^^g,
2abeg (So^^nö ^ora^, *beg Θο^ιηδ Seje;*
^arg, beg 8o:^n§ ^α^αΐ^δ, beg @o:^ng
Seöi, bcg (So^ng Sfraeig.
24 Unb [ein QSruber ^iffa^)^ flanb gu fet^
ner Ole^ten. Unb er, ber ^Iffaip'^, njar
ein @o^n 8erec^ja, beg @o^ng (Simea,
25*beg @o^ng a)^iφαeίg, beg ©o^ng S3ae=
26 feia, beg 8oi)ng 3)Ζαίφίία, *beg ©o^^ng
^t^ni, beg @o^ng @era^, beg (So^ng
27 maja, *beg ©o^ng (Strang, beg ©ot)ng
28@ima, beg <So^ng @imci, *beg @o^ng
Sa^at^g, beg Soi)ng ©erfomg, beg
(So:^ng Seüi.
29 S^re 33rüber aUx, bie Ätnber SDierati,
fianben jur ii^tnfen: ηε^ηχίΐφ (St^an, ber
@Di)n Äuft, beg (5oi)ng 5iBbi, beg @ot?ng
30SDiaEu(ig, *beg ©o^ng ^afabja, beg
31 @o^ng ^ma§ta, beg (So^ng J&iifia, *beg
@o^ng ^mji, beg @o^ng S3ani, beg
32(So^ng @amerg, *beg 6o^ng SD^a^eit,
beg @oi)ng Wln^, beg 6o^ng 3Herari,
beg eo^ng Seüi.
33 S^re 35rüber afcer, bie Seöiten, n?aren
gegeben ju atteriet ^mt an ber 9Bd^=
34 nung beg «§aufeg beg «^errn. * klaren
aber unb feine (Sb^ne n?aren im 5imt,
anjuji'inben auf bem 33ranbo!pferaitar
unb auf bem 9fläuφαίtαr, unb gu aüem
®ef(i^äfte im OTer^eiligjien, unb §u
iierfö^nen Sfrael, trte 2)iofe, ber ^neφt
©otteg, geboten ^atte.
35 3)ie^ finb aber bie ^inber ^larong;
^ieafar, fein <Boi)n} beg @ot)n n?ar ^i=
36ne^ag, beg ©o^n war '^ibifua, *beg
(δο^η tt?ar 33ufi, beg (So^n n^ar Hfl,
37 beg βο^η h?ar 6erai)j;a, *beg (So:^n
tt»ar ^txaioti), beg 6o^n n?ar ^mar^
38 ja^, beg 6o^n trar 5ii)itob, * beg So'^n
ti>ar 3abof, beg Θοί)η n^ar ^^imaaj.
39* Unb bieg iji i^re SGßo^nung unb @i^
in i^ren ©renken, ne^mli^ ber Jlinber
Qlarong, beg ®efφleφteg ber ^a^^at^i-
40 terj benn bag Soog fiel ii^nen. *Unb f(e
gaben i'^nen «Hebron im J^^anbe 3uba,
34. ü.L: ^ranbü^feröaitar.
39. A.A: gnb i^ve SBo^nuncjeii unb Sijje.
Johel, filii Azariae, filii Sophoniae,
^•'• *filii Thahalh, filii Asir, iilii Abia- 22
saph, filii Core, * filii Isaar., filii 23
Caalh, filii Levi, filii Israel.
i5,i7.p«.5o, ß^ frater ejus Asaph, qui slabal a 24
dextris ejus. Asaph filiusBarachiae, fi-
lii Samaa, *filii Michael, filii Basajae, 2.5
filii Melchiae, * filii Athanai, filii 26
Zara, filii Adaja, *filii Ethan, filii 27
Zamma, filii Seme'i, * fiUi Jeth, filii 28
Gersom, filii Levi.
Filii autem Merari, fralres eorum, 29
'^'^'• ad sinislram: Ethan, filius Cusi, filii
Abdi, filii Maloch, * filii Hasabiae, 30
filii Amasiae, filii Helciae, * filii 31
Amasai, filii ßoni, fihi Somer, * filii 32
Moholi, filii Musi, filii Merari, filii
Levi.
Fratres quoque eorum Levitae, 33
23,455. q,jj ordinali sunt in cunctum mini-
slerium tabernaculi domus Domini.
* Aaron vero et filii ejus adole-34
Kx.'2r,i.3o,t.^«"it incensum super altare holocau-
sli et super altare thymiamatis in
omne opus Sancli Sanctorum, et ut
precarentur pro Israel, juxta omnia,
quae praeceperat Moyses, servus Dei.
Hi sunt autem filii Aaron: Eleazar35
filius ejus, Phinees filius ejus, Abi-
sue filius ejus, *Bocci filius ejus, 36
Ozi filius ejus, Zarahia fihus ejus,
*Merajoth filius ejus, Amarias filius 37
ejus, Achitob filius ejus, * Sadoc 38
v.34.2Sam. fi^u-s ejus, Achifflaas filius ejus. *Et39
' ' haec habitacula eorum per vicos at-
jos.2i,ioss. qua confinia, filiorum scilicet Aaron,
juxta cognationes Caalhitarum; ipsis
enim sorte conligeranl. *Dederunt40
igitur eis Hebron in terra Juda,
19*
7.LV.16.
5,30.
292 (6,41-52.)
Chronlcornm Ι.
VI.
€fenealogia et urhes trihus Xtevi*
^lovdoij και τκ ττερισττόρια αυτής χνκλφ αυ-
τής' ** κ«ί τα πεδία της πόλεως καΐ
τας κώμας αυτής έδωκαν τφ Χαλεβ υΐφ
^Ιεφοννη. ^"^ Και τοις νΐοΐς .Ααρών έδωκαν
τάς πόλεις των (φυγαδευτηρίων , την Χεβρων
καΙ την Αοβνα παι τα περισπόρια αυτής, κα\
την Νηλών κα\ τα περισπόρια αντης, και
την ^Εαϋ-αμώ κοΑ. τα περισπόρια αυτής,
*^ κα\ την Ίε&ερ κα\ τα περιβπόρια αύτης,
και την /1αβε\ρ και τα περισπόρια αυτής,
^^ καΐ την Αβάν καΐ τα περισπόρια αυτής,
καΐ την Βαι&σαμυς καΐ τα περισπόρια αυ-
τής, καΐ την Βαιϋ^ηρ καΐ τα περισπόρια
αυτής, ^^ καΐ άπο της (ρυλής Βενιαμειν την
Γαβεε και τα περισπόρια αυτής, και την
Ραλημε& καΐ τα περισπόρια αυτής, καΐ την
Ααβεε και τα περισπόρια αυτής, καΐ την
[Ανα&ώΟ- και τα περισπόρια αυτής, και την
'^ίγχώς και τα περισπόρια αυτής. ΤΙάσαι αϊ
πόλεις αυτών τριςκαίδεκα πόλεις κατά πά-
τριας αυτών
^^ Και τοις υιοΐς Καα& τοις καταλοίποις
εκ των πατριών εκ της φυλής εκ του η μί-
σους φυλής Μανασσή κλήρφ πόλεις δέκα.
^^ Και τοις υιοΐς Γηρσων κατά πάτριας
αυτών εκ φυλής Ίσσάχαρ, έκ φυλής Άσήρ,
ρκ φυλής Νεφχ^αλί, εκ φυλής Μανασσή έν
τή Βασάν πόλεις δεκατρείς. *^ Και τοις
υίοΐς Μεραρι χΛίτα πάτριας αυτών εκ φυλής
'Ρουβην^ έκ φυλής ΓάΟ, έκ φυλής Ζαβονλών
κλήρω πόλεις δεκαδνο. ^^ Και έδωκαν οί
υΙοι Ισραήλ τοις Αευίταις τάς πόλεις και ιά
περισπόρια αυτών ^^ και έδωκαν έν κληρω
εκ φυλής υιών ^ Ιούδα και έκ φυλής υιών
Συμεών και έκ φυλής υιών Βενιαμειν τας πό-
λεις ταύτας ας έκάλεσαν αυτάς επ ονόματος.
^^ Και απο των πατριών υιών Καάϋ• , κα\
εγενηντο πόλεις των ορίων «ντώί^ εκ φυλής
Έφραΐμ. ^2 j^f^} g^Qjyfav αυτοΐς τάς πόλεις
τών φυγαδευτηρίων, την ΣυχΙμ και τά περι-
σπόρια αυτής έν όρει Έφρα'ιμ^ και την Γάζερ
41 . EFX: τας δΐ ayqif^ κ. τ. ίπανλίΐς ... 42. Β (pro
Νηλών) Σίλνά. Α: 'ΕοταμώΊ (Εσ&αμο) Β). 43. Β:
'le&a()...Jaßi(). Ai.B* xai τ. Βαι&ήρ-^η.(λΕΧ-\,
sedjK. al. al. SCr.). 4.5. Β: κ. εκ φνλ.ΒίνιαμΙν τ. Γα-
βαΐ Α»* (alt.) τήν (Α2Β rell. |) Β: ΓαΧ^μάΟ- ...
* κ. τ. Aaßfk κ. τ. π. αυτ^ς et κ. τ.Αγχυκ; κ. τ. τι. αυ-
τής (AXf). EFX (pro κατά πατρ.) έν ταΐς σνγγί-
νηαις (item vs. 46 et 47). 47. Β: FnUm• ... άπο
φ. Νίφ&. ... π. τριςκαΐδίκα. 50. EFXf (ρ. i(h)y..)
τ γ; ι• : τ νν τ : • ν : λτ
OTD ρπϊί ^inb^ tnuB'^-p nbDb42
: IT I -: r j" : • : iv •. : ι ν r• τ :
•.• : ι ; : ν ν τ ' : • - j•• τ
ν: ,.- ν: τ Λ•.• τ: . ν :^ ,^ ; •
ι •• • ν : τ ιν τ : • •.•_ : - \. : : •.•
•.• : ν : ν τ ν τ : • •.• :
τ ν τ : • ν : ι τ τ ν : τ ιν τ : •
τ IV τ : • ν ; •.• νν >•• ν :
τ ν τ : • •.• : -.j..• - ν : τ •.• τ : .
•>:■ "IT τ τ Λ••• τ : • •.• : ».τ-: •.• :
Ι"? •• ι : : • : ν r• : ν ι :
- j- : . . . γ , _ γ ι j .....
Dibn:^ ^inbi ntoi? d^i::? b'ii:a47
:r •• : • : ^ •.• ιτ »• τ σ -
r'kw2'^ nDüste^" nti^ti oninsstö^b
.• - . τ τ • J.. - . τ : : • :
hmri ηι^^Ώ^ ^bnsD τ\ι^ύ'^ ηίώίί
"^Dnb :niir}3? üibta a^iy 1023 48
( .. . j•• - • τ : : • : • τ :
-Πίίΐ
V.• τ Ι?
D^ibb biiito•^
TM^im b^ir^:3 ^3ηϊ»ι
<■• - • τ ' J : • -
... .. τ j. γ 1•; .•< Ι Λ• τ : • J•• : ν - .
j"T • :- AT Ι: j•• : ν : : • • _
ohb ^bn^T :□nε■^ί nt^/sti ab^3Di52
VT : • - •
DbpBH
... .- ;.. ; ... .jT » : • - S" τ
ν : ννν ν ; *Ατ : •.• J- : τ νν τ : *
V. 42. Ohp-üH Π^ΤίΠΊ '^"15> Κ"52
V. 45. ΪΊΟΊ 'bm y^pn 'Sn it"53
αυτάς. ΑΧ*κ. t'x φ. i/i..Bir. (Β relKf). (Α'?)Β:^κα- 51. EFX: Kai τοΓς άπο των δήμων ν. Κ. (* καί) ίγ.
Xeatv (έκάλισαν Α2; ΕΧ: καλέα^σιν, FX: xct/Satv). 5?. KFX: τ5 φνγαδη<τηρί8.
!♦ @]^tPtttca«
(6,41-52.) 293
©ie Sreiftdbte an bie .^inber 2taton§. ©tc ßcöitcnftabfe«
VI.
41 unb berfelSen 3Sorfläbte umt)er; * aBer
baö Scib ber <Stabt unb i^re Dörfer
gaben fie ^aUh, bem @oi)ne 3e^i)unne.
42 *@o gaben fite nun ben Jtinbern 5ϊατοηβ
bie ^reijiäbte: «Hebron unb ü^iSna fammt
i^ren 3ßorjtäbten, 3at^er unb (Sfli^emoa
43 mit i^ren 33orftäbten, *t^ilen, $£)ebir,
44*^fan unb 35et^femeg mit t^ren 3Sor*
45fläbten, *unb au0 bcm ©tarnm 33en=
iamin ®eba, Qllemeti) unb ^nat^ot^
mit i^ren 3Sorflcibten, ba§ aUer @täbte
in i^rem ©βίφίβφί ttjaren breije^n.
46 ^ber t>en anbern Jtinbern Staf)atijQ
t^reS ®efφίeφtδ auö beml^alben (Stamm
aJZanaffe n?urben burφg SooS je^jn
47@täbte. *3)en Äinbern ®erfomg ii)re0
®efφIeφtö würben αηδ bem 6tamm
3ία[φατ unb auS bem ©tamm Ziffer
unb au^ bem (Stamm ^la^^t^aü unb
au^ bem (Stamm 3)ianaffe in 35af an
48 breije^n 8täbte. * iDen jtinbern ÜJie*
rari i^^reö ®efφίeφtδ mürben burφδ
ü^oog au8 bem @tamm Oiuben unb αηδ
bcm (Stamm @ab unb au8 bem (Stamm
49 (Sebuion §n?öif (Stäbte. *Unb bie Stin-
i>er Sfrael gaben bcn J^etiiten αηφ @täbte
50 mit i^ren 33orflabten: *ne^mliφ burφg
!ίϊοο0 an^ bem (Stamm ber Äinber 3uba
unb aug bem (Stamm ber^inber(Simeon
unb aug bem (Stamm ber ^inber Ben-
jamin bie (Stäbte, bie jlie mit 9^amen
beflimmten.
51 ^ber ben ®efφίeφtern ber Jtinber
^a^att) njurben (Stäbte i()rer ®renge
52 aug bem (Stamm @i)^raim. * 8o ga=
hm fie nun i^nen, bem ®efφίeφte ber
anbern Jlinb er Jia^at^, bie freien Stäbte:
@iφem auf bem ®ebirge ^pl^raim, ®e=
51.U.L:@efc^ie(^ten.
Ut.tV.2.
Jos.21,5ss
2Us*.
Jof.21,27.
Nm.35,2s. ^^ suburbana ejus per circuilum;
*agros autem civitatis et viilas Ca- 41
leb, filio Jepbone. * Porro filiis42
Nm.35,6.ii.Aaron dederunt civitates ad confii-
giendum: Hebron et Lobna et sub-
urbana ejus, Jelher quoque et
Esthenio cum suburbanis suis, *sed43
et Helon et Dabir cum suburbanis
suis, *Asan quoque et Bethsemes 44
et suburbana earum, * de tribu au- 45
tem Benjamin Gabee et suburbana
ejus, et Almalh cum suburbanis suis,
Anatholb quoque cum suburbanis
suis. Omnes civitates tredecim per
cognaliones suas.
Filiis autera Caath residuis de 46
cognalione sua dederunt ex dimidia
tribu Manasse in possessionem urbes
decem. * Porro filiis Gersom per 47
cognaliones suas de tribu Issachar
et de tribu Äser et de tribu Neph-
thali et de tribu Manasse in Basan
jo..2i,34. urbes tredecim. * Filiis autem Me-48
rari per cognaliones suas de tribu
Rüben et de tribu Gad et de tribu
Zabulon dederunt sorte civitates duo-
decim. * Dederunt quoque filii Is- 49
rael Lcvitis civitates et suburbana
earum: * dederunlque per sortem 50
ex tribu filiorum Juda et ex tribu
filiorum Simeon et ex tribu filiorum
Benjamin urbes has, quas vocaverunt
nominibus suis.
Et bis, qui erant de cognalione 51
jo«.2i,vos». ß}|Qj.m^ Caath, fuerunlque civitates
in terminis eorum de tribu Ephraim.
* Dederunt ergo eis urbes ad confu- 52
giendum: Sichern cum suburbanis
suis in monte Ephraim, et Gazer
47. S: Asser. ΑΙ.: quatuordeeim.
40. vE.A: Se^rfe. dW: ifiren Sejirf.
41. A: He5le(fcr ...bici^iccfcn.
A'Z. dW.vE:3utIuc^t3iiar>tc.
45. ifjtcn @efd)Ied)tern.
46. übrigen. B.dW: öom ©efd^l. big (Stammö,
üom 1^. ©t. (rev ^äifte t)on) W. vE: ϊϋςίφε ηοφ
übrig tt)aren oom ... gab man üon bem f). <Bt., v. b.
1^. (St. m.
47. nad) i^ren ®efd)Ied)tern. A: SamiHen.
49. mio goben ... Set», bie ®t.
50. B.dW.vE.A: biefe ... mit (i^ren) 91. (be?)
nannten.
51. Unb tvurben ... B: bie fonfi ».b. ®. ber (Seltne
.ft. tüann, ba mürben ... dW: [bie übrigen] »on ...
ii)re(Si. waren ...
294 (6,53—66.)
Chronieorum Ι.
wi.
Crenealogia et urhes trihus Xtevt*
και rcc τιερισπόρια αντης, ^^ και την Ίεκ-
μααν και τα τζεριστζόρία αύτης, και την
Βαι&ωρών και τα τζερισπόρια αντης, ^^ καϊ
την Ηλων και τα περισπόρια αντης, και την
Γεΰ^ρεμμών κα\ τα περιαπόρια αύτης • ^^ καΐ
άττό του η μίσους φυλής Μανασσή την Ένηρ
κα\ τα περισπόρια αυτής, και την Ίβλάαμ
καΐ τα περισπόρια αυτής , κατά πάτριας τοις
νίοις Κααϋ• τοις καταλοίποις. ^^ Τοις υΐοΐς
Γηρσων άπο πατριών ημίσους φυλής Μα-
νασσή την Γαυλών έκ της Βασάν καΐ τα
περισπόρια αυτής, και την 'Ραμώ& και τα
περισπόρια αυτής ' ^^ καΐ Ικ φυλής Ίσσάχαρ
την Κεδες και τα περισπόρια αυτής, κα\ την
ΓαδΙρ και τα περισπόρια αυτής, καϊ την
Αμως και τα περισπόρια αυτής, ^'^ καϊ την
Ραμώ&, καί την Άναμ καΐ τα περισπόρια
αυτής • ^^ ^^^^ ^'^ φυλής Άσήρ την Μασάλ
και τα περισπόρια αυτής, και την lAßdmv καϊ
τα περισπόρια αυτής, ^καΐ την Ίακάκ καΐ
τα περισπόρια αυτής, καΐ την Ροώβ και τα
περισπόρια αυτής' ^^ καΐ από φυλής Νεφ&α-
λείμ την Κεδες iv τη Γαλιλαίίξ, καΐ τα περι-
σπόρια αυτής, και την Χαμών και τα περι-
σπόρια αυτής, και την Καρια&αίμ και τα
περισπόρια αυτής.
62 Τοις υίοΐς Μεραρι τοις καταλοίποις εκ
φυλής Ζαβουλών την Ίεκομάν και τα περι-
σπόρια αυτής, καϊ την Κάδης και τα περι-
σπόρια αυτής, και την 'Ρεμμών και τα περι-
σπόρια αυτής, καΐ την Θαβώρ καϊ τα περί-
απορία αυτής, ^^ εν τφ πέραν του Ιορδανού
την Ιεριχώ κατά δυσμάς του Ιορδανού' εκ
φυλής 'Ρουβήν την Βοσόρ iv τη ερήμφ καΐ
τα περισπόρια αυτής, και την Ίασα καϊ τα
περισπόρια αυτής, ^^ καϊ την Καμηδώϋ" και
τα περισπόρια αυτής, και την ΦααΟ και τα
περισπόρια αυτής' ^^ και εκ φυλής Γάδ την
Ραμω& Γαλααδ και τα περισπόρια αυτής,
και την Μααναιμ και τα περισπόρια αυτής,
^^καΐ την Έσεβών κα\ τα περισπόρια αυτής,
κα). την Ίαζήρ καϊ τα περισπόρια αυτής.
54. Β: Αϊλών. 55. Β: IdvuQ ... "Ιβμβλάαν ... κατά
πατ()ΐάν, 56. Β: Γ^δσων. Α* (pro άττό naxQ. ημί-
σβς) ήμισυς (EFX: άπό σνγγινίίας τ5 ημϊσβς). Β:
Γωλάν ... 7ΐ(()ΐ7ΐόλια (bis) ... (pro 'Ραμ.) ί4σηρώ&
(EFX: Άσταρο)ί>). 57. Α*: Keatk (Κέύίς Α2Β).
Β (^rorao.)Jißf()i ... (ρΓΟ^^^ώς) Jaßo)(j. EFX* κ.
τήνΆμ.-Άη. 5^.ΑΧ*χ.τ/Ραμο)&{Βτβ\\.•\; EF
η^^ώη^η-η^ίΐ b^-np^-n^ii tn^^üä^Ditiss
ν : τ 1•.• τ : • ν : Ι ι j- •• :
τ ν • - ν : τ ν τ : • ν : 1 "^ τ -
ν : τ ν τ : • ν ; -τ ν ν - :
1" : • ->-:•: τ Λ••• τ : • ••• : α : '
:i•• _ •• : • I• τ I - VT»:
j•• - • τ IV τ : • ν : j. τ : -
τ Λ•.• τ : • ν : ν yy ν τ τ •
τ ν : τ IV τ : • ν : ν- : τ
τ IV τ : • ν : ν τ ν : τ _ ν τ : • ν ;
τ Λν τ : • ν : "^ ν^τ τ ν •• τ j.. - .
ν : τ IV τ : • . ''' • ' ι : - ν :
üä^p-n« ^bns3 nt252üsi tir^tan^inei
•.•<•.• ν • τ : - j.. - . τ ι? τ : •
ν : ι ν. - ν : τ ν τ : • ν : • τ -
τ IV τ : • ν : ' \τ -ί ζΐ' ν : τ λ•.• τ ί •
\. τ ν τ Λ••• τ : • ν : ν
"ίΠΊ^ W'^b ΊΠ^'η^ι : η^:ϊ5Ί::^Ώ-ηΐίίΐ 63
-nis: ib^5in nto'^t) ]ny_t} πίτώ^:
himρ-n^ί1 : n^^üä^y/Q-näsi nsn'^64
... . - y. .. ^ .... τ V Τ : • ν :
ntaii'n-ris: ^yrv:^wy\ \rv^XD^yßr\t:>
j τ ν τ .. - • τ Ι".• τ : •
•ν--: r ••• : τ λ••• τ : • •.• : ..τ : • -
ν : Ι : •.• ν : τ ιν τ : \ •.• :
τ 1•.• τ ί • ν : ^•-.• - '• : J ν : •
Χ etiam add. χαΐ τά πΐρι,πόλια αι'τής). Β: τ.Αίνάν.
59. Β: Μαασάλ. 60. Βι^^/.ακ. ^\.Β: Νίφ&αλί ...
ΧαμώΟ•. 62. Β* '/fxo^ai/-(alt.) κα* την (a. 'Ρίμμ.)
(AXf)• EX* (ult.) κ. τά niQian. αντ. (FX: κ. τά
άφορίσματα αύτ.). 63. Β: εκ τ5 πέραν. Α^1ί:'^Ιίριχώ.
64. Β: Καδμώϋ- ... Μαίφλά. 65. Β* (pr.) κα* ...
'ΡαμμώΘ:
1« Sfitpntca^
(6,53—66.) 29δ
^ie ®tdbte l^et ^inbec @etfom§ unb §0tetati*
VI.
53
54
fetr, * Sofmeam, ^^ti) »^oron, * ^ljalon
uttb ®ab ifttmmon mit i^ren SSorftäbten;
55 * baju aug bem l^alben (Stamm SWa*
ttaffe: ^ner unb 99iieam mit ii;ren SSor*
56 ftäbten. * %Ux ben Äinbern ©erfomö
gaben fle aug bem ®ο[φίοφίο beö i^alUn
Stamms 9)Zanaffe: ®οΙαη in 33α|αη, imb
57^fi^arot^ mit i^ren QSorjläbtenj *αηδ
bem (Stamm 3ία[φατ: itcbeö, ^abrat^,
58 * 0lamot^ unb 5lnem mit ii^ren 3Sor*
59^äbten5 *αηδ bem @tamm Qiffer: 3Λα=
60fal, ^bbon, * ^ufof unb aie^^ob mit
61 i^ren Q^orP^tenj *au8 bem @tamm
Oiaip^t^ali: ^ebeS in ©aliläa, »§am«
mon unb ^iriat^aim mit i^ren Sßor*
fläbten.
62 iDen anbern itinbern ^Kerari gaben
fte au0 bem (Stamm (Sebuion: D^immo*
no unb %ί)αί}οχ mit i^ren SSorjläbtenj
63* unb jenfeit beö Sorbanö gegen 3eriφo,
gegen bev (Sonne 5lufgang am Sorban,
aug bem (Stamm Oiuben: SSejer in ber
64iiBüfle, 3α^§α, *Äebemot^ unb 9Äe*
65 ^aat^ mit i:^ren QSorjtäbten; * aug
bem (Stamm ®ab: 9lamot^ in ®tieab,
66 SKa'^anaim, * «geöbon unb Saefer mit
i^ren S3or|tabten.
63. ü.L: jenfeit bem Sorcon.
cum suburbanis suis, *Jecmaam53
quoque cum suburbanis suis , et Beth-
oron similiter, * nee non et Helon 54
cum suburbanis suis, et Gethremmon
in eumdem modum; *porro ex di• 55
midia tribu Manasse Aner et subur-
bana ejus, Baalam et suburbana ejus:
bis videlicet, qui de cognatione filio-
rum Caatb reliqui erant. * Filiis 56
autem Gersom de cognatione dimi-
diae tribus Manasse: Gauion in Ba•
san et suburbana ejus, et Astharotb
cum suburbanis suis; * de tribu 57
Issachar: Cedes et suburbana ejus,
et Dabereth cum suburbanis suis,
* Ramoth quoque et suburbana ejus, 58
et Anem cum suburbanis suis; *de 59
jo*.3i,3us. ^j.jjj^j Ygj,Q Äser: Masal cum suburba-
nis suis, et Abdon similiter, * Hucac 60
quoque et suburbana ejus, et Rochob
cum suburbanis suis; * porro de tri- 61
bu Nephthali: Cedes in Galilaea et sub-
urbana ejus, Hamon cum suburbanis
suis, etCariathaim et suburbana ejus.
Filiis autem Merari residuis de 62
tribu Zabulon: Remmono et subur-
bana ejus, et Thabor cum suburbanis
suis; * trans Jordanem quoque ex 63
adverso Jericho contra orientem Jor-
danis de tribu Ruhen: Bosor in soli-
tudine cum suburbanis suis, et Jassa
cum suburbanis suis, * Cademolh 64
quoque et suburbana ejus, et Me-
phaat cum suburbanis suis; *nec non 65
et de tribu Gad: Ramolli in Gaiaad
et suburbana ejus, et Manaim cum
suburbanis suis; *sed et Hesebon 66
cum suburbanis suis, et Jezer cum
suburbanis suis.
60. S: Asach (ΑΙ.: Hacoe) quoque.
63. B: gegen bem 5tufg. be^ 3. vE: auf ber Df^feite. dW: b^iiä) vom 3,
296 (7,1—12.)
Chronieorum Ι.
^H,€fenealogia tribuum Isaschar, Benjamin» JVaphthalif Manasse,JEphraimf Asser
VMM• Kai οντοι vlol Ίασάχαρ' Θωλά καΐ
Φουα καΐ Ίασονβ και Σαμράμ, τέσσαρες.
"^Καί νιοι Θωλά' ΌζΙ και Ραφαια καΐΊεριηλ
και Ίεμον καΐ Ίεβααάμ καΐ Σαμουήλ, άρχον-
τες κατ οίκον πατριών αυτών τφ Θωλά,
ισχυροί δυνάμει κατά γενέσεις αυτών 6
άρι&μος αυτών εν ημέραις /ίαν\δ είκοσι κα\
δνο χιλιάδες και εξακόσιοι. ^ Και νιοι Όζί'
Ίεζριά. Και υιοί Ίεζριά' Μιχαήλ και Όβδιά
και Ίωηλ καΐ Ίεσία, πέντε, άρχοντες πάντες.
^ Και μετ αυτών κατά γενέσεις αυτών ^ κατ
οίκους πατρικούς αυτών, ισχυροί παράταξα-
σϋαι εις πόλεμον τριάκοντα και εζ χιλιάδες,
οτι έπλη&νναν γυναίκας και υιούς. ^ Και οι
αδελφοί αυτών εις πάσας πάτριας Ίσσάχαρ
ισχυροί δυνάμει ογδοηκοντα και επτά χιλιάδες,
6 άρι&μος αυτών τών πάντων.
β Βενιαμείν ' Βαλε και Βοχορ καϊ Ίαδιηλ,
τρεις. "^ ΚαΙ νίοΐ Βαλέ' Ασεβών και Όζί
κα\ Όζιηλ καϊ Ίεριμονΰ^ και Ουρί, πέντε,
άρχοντες οϊκων πατριών ισχυροί δυνάμει^ καϊ
6 άρι&μος αυτών είκοσι και δύο χιλιάδες και
τριάκοντα τέσσαρες. ^ Καϊ υίοϊ Βοχόρ ' Ζα•
μιρίας και Ίωάς και Έλιέζερ και Έλιωηναί'
και Άμαρία κα\ Ίεριμώθ- και \4βιού και
Ανα&ωθ" καϊ Έλμε&έμ' πάντες οντοι υιοί
Βοχόρ. ^Καϊ 6 άρι&μος αυτών κατά γενέσεις
αυτών, άρχοντες οίκων πατριών αυτών ισχυροί
δυνάμει^ είκοσι χιλιάδες και διακόσιοι. ^^ΚαΙ
νιοι Άδιήλ' Βαλαάν. Και νιοι Βαλαάν
Ιεοος καΐ Βενιαμείν και Άμειδ καϊ Χανα•
ναν και Η&άν και ΘαρσεΙς καϊ Άχισαάρ.
^^ Πάντες οντοι υιοί Άδιηλ, άρχοντες τών
πατριών ίσχυροϊ δυνάμει, επτακαίδεκα χι-
λιάδες καϊ διακόσιοι, εκπορευόμενοι δυνάμει
του πολεμεϊν. *2 ^^^ ΣαφεΙμ καϊ Άφεϊμ
και υίοϊ 'ίΐρά, Άσόβ, υιός αύτοΰ Άόρ.
1. Β: Και τοις νΐοΐς Ίσσ. ... Σ^μΐ^ών. 2. Β* κα«
(a. Ραφ.) ... ^Ιαμαΐ κ. ^Ιίμασάν ... αρχ. ()ϊχο)ν πατρ.
3. Β: 7ίΐ:ζ'αία ... '£C(>ctta• Μ., (* κα*) 'L^ßdis. 4. Β:
Κ. έπ αντών ... οΪη. πατριών αντ. 5. Β* οΐ ... f (ρ.
/σσ.) και. EFX: σνγγίνΰας '/σσ. ... (pro ό άριΘ^μ.)
η yfi'faAo)'ia(etiam vs.7el9) ... *των(Ε* τ. πάντ.).
6. Β: Yloi Βενιαμίν (EFX: ΥίοΙ ök Β.). Α: Βινια-
μην κα^ et * Bakh (Β2 rell. t ; Β* : κα* Bakkt). Β:
Βαχιρ κ. Ίίϋιηλ. 7. Β: Έσ(βών. 8. Β: Βα/Η> • Zt-
μΐρά... (pro Έλιο)ην.) Έλιϋίνάν ... Ίΐριμβθ κ.Ιίβώδ
.. ^Εληίμέϋ- ... Βαχίρ. 10. Β: ^Ιίδιήλ ... 7αάς κ.
Βινιαμιν κ. Ι4ώ& κ. JCavava κ. Ζαιϋάν κ. ΘαρσΙ.
ns^isi) rbin nDttjto^ ^:i2b'\ VMM.
r>T ST τ Γ • J•• : • :
τ J•• : ιτ τ : - Ι ^ • • : ^ τ
οώπ^^Ί '^ΏΠ'^ι b^i^'^^i tr^^^'^ ""h
τ : • : - : - : •• • ι• τ τ : • *.
τ : τ -: ι•• : λ• χ '^ .. :
j•• • τ τ : • AT : ι Ί "^ • ν- " J '
I •• )•■ : 1 V y•.' • - ; i• : V • τ
•• τ ι• τ : - : • J•• : ατ : - : • κ \ γ :
ν τ )Τ'-: -JT ' ' y : τ : - :
Driü^in'^nbDriiibhbDh'^b:pi:Dbs 4
τ -: J•• : τ . ί ' : ν "--'Γ IT \
ηώώι D^tübtD nrinbü iins ^ί^ί^
\τ ' : >• : τ τ : • jt : •• :
V •. -;|- '* ^ . ^" τ J t ' r I VAT
D^b'^n '^nisa nbüsto•^ ηΙΠδώΏ bbb
Α• τ -: c* • ^ J ' J : : • :
:bäb Dton'^nn thk hrntiän D'^Dintü
"^ ι - VT : - : • IV ν τ : • : -ί• :
IT : ^K"-'. Γ • vr/T - ,/ i • τ : •
«.•" • τ j•• •• τ τ • -: • • :
öbk D-^Duiii D^^nitt^^ αώπ'^ηηι D'^b^n
ι ν ν . - : -t• : ν Γ : - : • : α• τ -:
τ • : ν ν J•• : ιτ τ : - : e :
• : τ : <- •. ι : ν : ν ν • •.•: ιν τ :
"bs nnb^Ji ninD3?i η^ηίίΐ ni^n^i
τ '.'AT τ : κ τ-3 ~ τ • -: - j •• ι•
τ : ι : JT : - : • : ν ,τ ;- ί ν Γ'
r : ν • ,τ Γ" * τ -: J•• •• τ
Iat : • '^(••-: I• : r : ^ • ιτ τ Ι ν ^y
< " : Ι • τ : • : Ι τ : • j•• :
- IT • -:i' ν : - : » τ •' : τ-.τ ;
nih^n '^üä^ίΊb Βν^^^*^ '^db nbs-b^ ^
τ IT J*• τ - •• -; r : <•• : ν •• "^ τ
ι ν ν ;τ τ Τ : • Λ• τ -; ^ (••
•'• •, : IT τ " • - στ Γ = ι • - τ
ι•• - j- : c •. • j•• : • '.'.
V. 1. 'p müji
V. 10. 'p iri^i
V. 12. ΠΒ'η fc<"32
11. A: Άδιήρ (^Αδιήλ vs. 10, Β: Ί^διήλ). Β* τ5.
12. Β: Κ. Σαπφίν κ. Ι4πψιν ... "ΙΙρ, ^ίαώμ {ΐΛσόβ
ΑΙ Χ; Α^'.Άσόμ).
1« @^|itontca^
(7,1-12.) 297
©ic iÄtttbet Sfaf^ar^» ©ie -^inbet Söcttiamin^»
VII.
VII. (Vni.) ®ie Ätnber 3ίαίΦατ8
tüarcn: 5!ΐιοΙα, $ua, SafuB unb (Sim-
2 ton, Me öier. *3)ie Jtinber aber ίί^οία
ruaren: Ufi, ίίίζ)ρί)α\α, Serict, Sa^cmai,
Sebfam unb 8amuel, .§äu:j)ter im «i^aufe
il^rer 33ätcr x>on ^^ola unb gcn?aittge
Seute in i^rem ®5ίφ^φΐο, an ber Qai^l
§u iDatiibä Seiten S^^^i «n^ ghJ^njig
Staufcnb unb fec^g ^unbert. *$Die ^in*
ber Ufi n^aren: Sefraja- %Ut bie ^in*
ber Sefraja n^aren: 3)ii^ael, Dbabja,
5oei unb Sefia, bic fünf, unb tüaren
4 alle «§äu:pter. * Unb mit i^nen unter
i^rem ®ef(^ie(^te im ^aufe i^rer QSäter
tt?aren gerüjiete8«§eeri)olf gum streit feiftö
unb breifig taufcnb} benn fle Ratten öielc
5 2Öei6er unb ^inber. * Unb i^re 33rü*
ber in allen ©efc^le^tern Sfaft^arg, ge*
traltige ü^eute, njaren fleben unb ac^tjig
taufenb, unb tt?urben alle gereφnet.
6 ibie Jlinber SSenjaminS n?aren: 33ela,
7 95eφer unb Sebiael, bie brei. *Qt6er bie
Äinber S3ela traren: @§6on, Ufl, Uflel,
Serimof^ unb Sri, bie fünf, ^äuipter im
i^aufe ber S3äter, gettialtige Seute, unb
n?urben gereφnet jn)ei unb jtvanjig tau*
8fenb unb üier unb breigig. *^ie ,^in=
ber Φeφerβ traren: Semira, 3oa8, @lie=
fer, ßlioenai, 5lmri, Serimot:^, 5lbia,
Qlnat^ot^ unb 5llamet:^; bie h?aren alle
9Äinber be0 33eφer. *Unb «würben ge*
reφnet in i^ren ®efφleφtern ηαφ ben
t^äu^tern im «i^aufe iftrer SSäter, ge*
tvaitige Seute, ^tranjig taufenb unb
10jtt?ei tjunbert. *$Die ^inber aber 3e*
biael^ n?aren: Sil^an. 8ili)ang ^in«
ber abern?ai*en: Seuö, 35eniamin, @^b,
Snaena, @et^an, ^^arflö unb %ί)[\αί)αχ.
11 *S)ie n?aren alle ^inber Sebiaelö, ^äu:^)-
ter ber S3äter, getraltige Seute, fieben*
§ei)n taufenb jn^ei ^unbcrt, bie inö t§eer
12 aussogen ju ftreiten. *Unb @u)3tm unb
«i^u)3im n?aren Jiinber 3r3) «§ufim aber
waren ^inber ^^crö.
Nm*liä• Porro filii Issachar: Tliola VII.
et Phua, Jasub et Simeron, quatuor.
* Filii Thola: Ozi et Raphaja et Je- 2
fiel et Jemai et Jebsem et Samuel,
principes per domus cognationum sua•
rum. De stirpe Thola viri fortissimi
2Sm.24,i. numerati sunt in diebus David viginti
duo millia sexcenti. * Filii Ozi: Izra- 3
hia, de quo nati sunt Michael et
Obadia et Joel et Jesia, quinque
omnes principes. * Cumque eis per 4
famihas et populos suos accincti ad
proelium, viri fortissimi, triginta sex
millia; multas enim habuerunt uxores
et filios. *Fratres quoque eorum 5
per omnem cognationem Issachar,
robustissimi ad pugnandum, octo-
ginta Septem millia numerati sunt.
^'nwms.'" F'l'i Benjamin: Bela et Bechor et 6
Jadiel, tres. * Filii Bela: Esbon 7
et Ozi et Oziel et Jerimoth et Urai,
quinque principes familiarum et ad
pugnandum robustissimi, numerus
autem eorum viginti duo millia et
triginta quatuor. * Porro filii Be- 8
chor: Zamira et Joas et Eliezer et
Elioenai et Amri et Jerimoth et Abia
et Anathot et Almalh; omnes hi filii
Bechor. * Numerati sunt autem per 9
familias suas, principes cognationum
suarum ad bella fortissimi, viginti
millia et ducenti. * Porro filii Jadi- 1 0
hei: Balan. Filii autem Balan: Je•
hus et Benjamin et Aod et Chanana
et Zelhan et Tarsis et Ahisahar.
* Omnes hi filii Jadihel, principes 11
cognationum suarum, viri fortissimi,
decem et septem millia et ducenti
Gii.46,21. ad proelium procedentes. *Sephaml2
Nm.26,39. quQqyg gl Hapham filii Hir, et Hasim
filii Aber.
4. ü.L: gerüji ^. 5.9. U.L: ©ef^ieci^ten.
2. in iljrcu 35ätcrl)äufcrn ... iljren @efd)Ic^tern.
B.dW.vE.A: tvivfere (gelben) SDIänner.
3. Scfto, ;iifammen 5 J^, dW: jle alte Dbevl^auVi
tcv. A: 'gürften.
4. bei ii)ncn. B: bie iivuppen bc0 Äviege^l^eerg.
dW: ^eeriöfc^oaren jum Streite. vE: ^eevl^aufen.
6. ΑΙ.* Filii.
5. ftrettbare ... alle jttfammen ger. B: bie α. ηαφ
bem ®e[φIcφtβre9ίflcr gcr. hjurbcn. dW: im ®e--
fd)lcd)t6yerjeici)ni§ ... vE: ηαφ ber δluf5ciφnun9
5liler.
11. dW.vE: mit bem ^. auöj. jum Streite.
298 (7,13—27.)
ChronicoreiM Ι.
\^MlL»€renealogia fribuumlsasehar, Benjamin» Sfaphthali, Manasse, JEphraim, Asser*
*^ Τ16Ϊ ίνεφ&αλί' Ίασιηλ και Γωϋνϊ και
Σααρ και Σελλονμ, νΐοϊ Βαλλά,
** Ttoi Μανασσή ' Έσριηλ , ον ετεκεν η
παλλακη αυτόν ή Σνρα, ετεκεν τον ΜαχεΙρ
πάτερα Γαλαάδ. ^^ ΚαΙ Μαχειρ ελαβεν γυ-
ναίκα τφ ΆφφεΙμ και Σεφφείμ' και όνομα
αδελφής αυτοϋ Μοοχά. Και όνομα τφ δευ-
τερφ Σαλτιαάδ, και εγεννη&ησαν τφ Σαλ-
πααδ θυγατέρες. *^ ΚαΙ ετεκεν Μοοχα η
γυνή ΜαχεΙρ v/oV, καΐ εκάλεσεν το όνομα
αυτόν Φάρες ^ καΐ όνομα άδελςρου αυτόν
Σορός' νιος αντον Ουλάμ. ^^ ΚαΙ νΙοΙ
Ονλάμ' Βαδάν, Ούτοι νΙοι Γαλαάδ y υίον
ΜαχεΙρ, υίου Μανασση. ^^ ΚαΙ η αδελφή
αντον ή Μαλεχεϋ" ετεκεν τον Σουδ και τον
Άβιεζερ καΐ τον Μοολά. ^^ ΚαΙ ήσαν υίοΙ
Σεμηρά' ^uäslv και Σνχεμ καΐ Αακεια καϊ
^Ανιάμ.
^^ ΚαΙ νιοΙ Έφραίμ• Σωϋ•αλα καϊ Βαράδ
νιοΙ αντον, καΐ Θαάδ υιός αντον, Έλεαδά
νιος αντον, Νομεε νιος αυτού, 21 Ζαβεδ νιος
αυτοϋ, Σωϋελε υίος αντον, Έζερ νιος αντον,
και Έλεάδ. Και άπέκτειναν αντονς άνδρες
ΓαΙ& οΐ τεχ&έντες εν τίβ γη, οτι κατέβηααν
λαβείν τα κτήνη αντών. ^2 /^^^ επεν&ησεν
Έφραι'μ πατήρ αντών ημέρας πολλάς, και ηλ-
&0V οι αδελφοί αυτοϋ τον παρακαλεοαι αυ-
τόν. 2^ Και είςηλ&εν προς την γυναίκα αυ-
τόν ' και ελαβεν έν γαστρί και ετεκεν υίόν • καϊ
εκάλεσεν το όνομα αυτόν Βαριά, οτι εν κακοΐς
έγενετο εν οικφ μου. '^^ Καϊ ή ϋνγάτηρ αν-
τον Σααρά, καϊ εν έκείνοις τοις καταλοίποις,
και φκοδομησεν Βαι&ωρών την κάτω καϊ την
ανω. Και νιοι Όζάν Σεηρά, "^^ και 'Ραφή
νιος αντον, καϊ 'Ρασεφ καΐ Θαλε νίοΙ αντον,
Θαεν νιος αντον. 26 γφ Γαλααδφ υίφ αν-
τον Καϋαάν υίος «ντον, !/ίμιουδ υιός αντον.,
Ελισαμα νέος αντοϋ, ^"^ Νονμ υίος αντοϋ.
13. Β: Ιασ., (* χαΐ) ΓωνΙ κ.ΐΑσηί) η. Σ. νΙοΙ αυτά,
Βαλάμ νΙός αντα. 14. Β: Σνρα, erfxi άε αν τ ω και
Mayi(j. Xb.^'.Ma/ii), Α^\:'^ίφφην {^ΑφφίΙμ Χ^Χ-,
Β: νίττφίΐ'). Β: Σαπφίν ... Μθ(β)χά ...Σαπφαάδ (bis) '
έγίννήΘ: όε τω Σ. 1 6. Β: Μοο)χά (* η) γννη Μαχίρ
... Σ5(}θς ■ νΙοΙ αι'το Ουλάμ χαί'Ρυκόμ. 17. Β: Βα-
δάμ ... MaxiQ. 1 8. Β: τον "Ιοΰδ ... Μαύ.ά. 19. Β:
Σίμΐ(ίά ■ Άϊμ κ. Σ. κ. ΛακΙμ /.. Ι4νιάν. 20. Β: Σω&α-
λά&, Μ. Βα()άδ νΙός αντβ ... Έλαδά ... (pro Νομ.)
Σαά&. 2\. Β: ααΐΖαβάδ ... και Utk^ * (sq.) νιος
auTö ...: αύτας ot ανδ(}. Γε& ... πατέβ. τα λαβ. Xf
TAT Τ jv -; ν ' '• ~ ■•• ~ ' -i" '■
v: τ V τ : IT τ • - — : ιτ : - ι*
D'^snb rm^ roh ι^^ηη nrb^ ^ώ,^λ^
j• •. ί τ • ^ <- τ • τ IT !^• '• ~:
:niD3 insbisb nosnm nrnöbs
IT α : Τ : • rjv : ι• - λτ : τ :
van^] ώΊώ rn^i um tiänb ηηώ
IT Τ ν /,τ ν Τ )•• : ν ν :
V ••< »AT : α ;•• : ι•.• ιτ τ }j
ν : : j• ν τ 1 1T ν av
IT •-■■Γ ν: »: • : •.• ν τ 'jt : - ατ • :
: ν«•.• - Λτ • t.- : v^ j•• :
: i33 ηπηη iDn mrbxi iD3 nnni
Λ,τ : ν : ^ vjv : ^ : ~ r•• ' i '• ^t τ :
j• » ν τ τ J• τ ι - - •• .- - τ -:ι-
•j'• - ; •- 1•.• ••»: • V - V τ :iT
^liiinsn α^ΞΐΊ n^n•^ οπ^ηίί n'^nSD^i
.; T- Λ• ~ j• τ V.V • -: •>- : ν
- ν- 7 : • ν τ- ι -:r : ντ ••'
ν τ • : : ν <τΙ: •- Ιλ• ν j•• -
τ•.•: IV J • ι •• : JT ί ιτ ιτ τ :
iDin wb :iD2 innn i33 nbni ηώΊηβ
V : bT : - I : » - ^- : \. : - w : I •.• sv :
i32 113 :i33 iJ^üD'^bx i32 ^ϊΐη^:Ώ3?27
*.:'.» I : ;t τ Τ• ν: ». : ) • -
V. 18. πϊπχη bliD
ν. 23. lüä^ia ^"3:3
(ρ. y^) ελθοντίς 7Γ()ος αντύς•. ΕΧ: τας κτήσεις.
22. Bj (a. ττατ.) ό ... * οΐ. 23. Β: Βί(>ιά. EFX: εν
τω οίκω αυτ». 24. Β: .Σ'αα()α ... | (a. Βαι&.) την.
FX* κ. eV εκ. τ. καταλ. 25. Β: (* alt. και) Σαράφ κ.
Θαλ^ες. ΑΧ* Θαεν νιος αντ. (Bf ; EFX: και θαάν
1'. αυτδ). 26s. Β: Τω ^ααύάν ι^ώ αντ5 ίήόςίΑμίΰδ,
νίυς Ελισαμαι, νιος Nsv (EFX: και Λαδάν νΙός
αύτΰ, .Αμ. [Ε: καΙ^Αμ.\ νιος αι'το ...).
1« ^l^tPtttca*
(7,13—27.) 299
£)ie ^ittbct ^ai^StSali unl• fDlanaffe. ®ic ^tnber ©p^raiiiu
14 3)ic Äinber 3)?anaffe flnb biefc: @f==
riel, iυeIφen gcljar ^iramja, fein ^cBg-
ttJciBj er jeugcte qfcer ίΟϊαφίτ, ben SSater
15 ®iieab0. *Unb 9)1αφ•ίτ gab ^u^ptm unb
@u^im SSeiber, unb feine 6φtt?efier ^ieg
ΟΛαβφα. (Sein anberer ©o^jn ^ie^ 3^-
laip^e^^ab, unb βύα^ίί^ί)α\) ^atte Χοφίετ.
16 *Unb a)ιαeφα, ba8 Sei6 3)ϊαφίϊ0, gebar
einen 6o^n, ben ^ie^ fie $ereg} unb fein
33ruber ^ieg @areö, unb beffeiBen @ö^ne
17 traren Uiam unb Olafem. *Uiamg Θο^η
aber tüar 33eban. Φαδ flnb bie ^inber
©iieabg, beö @οί)ηδ 9}ϊαφίΓδ, beö @o^nä
18 9)Zanafie. *Unb feine (Sφmefier «0^0-
ίeφet gebar Sö^ub, ^biefer unb 9)ϊα-
19 ^ela. *Unb @emiba fjatU biefe Äinber:
5ί^ίαη, 6iφem, Sif^i unb ^niam.
20 i)ie ^inber (S^piiraim traren biefe:
Sut^eia, be^ (So^n trar 35ereb, be§
@o^tt timr 5!^a^at^, beg ©o^n tt>ar
21 (Sleaba, bef @ο^η tüar 5;^a:^at(;, *beß
@oi)n n?ar (Sabab, beg @o^n n?ar @u*
t^ela^, bef @o^n ttiar @fer unb ^ieab.
Unb bie 3Känner §u ®at^, bie @in^ei*
mifφen im ii^anbe, ern?ürgten fie, bar^
um, baß fie ^inabgejogen n?aren, i^r
22 3Sie^ §u ne^^men. * Unb i^r Sßater
@^^raim trug lange 2^it Jieibe, unb
feine S3rüber famen, i^n ju tröften.
23* Unb er befφlief fein 2Öeib, bie n?arb
fφnJαnger unb gebar einen @o^n, ben
i)ie§ er 33ria, barum, bag eä in feinem
24 ^aufe übet juging. * (Seine ^oφter
aber War (Seera, bie bauete baö niebere
unb obere ^ύί) «i^oron, unb Ufen «Seera.
25 * 2)eg (So^n tvax iRep'^a^ unb Oiefe^jp^,
beß (So^n n?ar Xt)uai)f beg 6οί)η war
26 5!()αί)αη, * beß (So^n mar !^aeban, beg
@o^n ttiar ^iimmi^ub, beg ©o^n n?ar
27@iifama, *be§ <Bci)n lüar 0iun, beß
16. Ü.L: ^atte einen (g. 22. A.A: Seib.
14. fein^Beib gebar; fein ftjrifdjeS Äcbörocib ge;
bor 2!3fi. B: jte geboren l^atte; f. Ä. aber, bie @^ί
rerin ... vE: aramaif^eg S^ebenrtjejb.
1 5 . ttai)m sunt ^eibe eine ^d>w* t>on J^. u. <Z,, bU
ijiefe SEJl. ®er 9lame beS Zweiten ... B: eine üon
ben ... ne^mlic^ beren <Βά)\ο.
21. Β; bie in b. ^. geboren hjaren. dW.vE: (mori
Nm.'-iC,33.2r,
1.
ISm.lüjll.
Jos.t7,2.
Nm.26,35.
Gn.46,24. p-jj- ,^^^^^^ Neplilliali: Jasiel et 13
Gii.3ü,7. Guni et Jeser et Selliini, filii ßala.
Porro filius Manasse: Esriel; con- 14
Nin.2fi,2f>. cubinaque ejus Syra peperit Machir,
jos.17,1. p3^j.gjjj Galaad. * Machir aulern ac- 15
cepit uxores filiis suis Happhim et
Saphan, et habuil sororem nomine
Maacha. Nomen autem secundi Sal-
phaad, nataeque sunt Salphaad filiae.
* Et peperit Maacha uxor Machir 16
filium vocavitque nomen ejus Pha-
res; porro nomen fratris ejus Sares,
et filii ejus Ulam et Recen. *Filius 17
autem Ulam: ßadan. Hi sunt filii
Galaad, filii Machir, filii Manasse.
* Soror autem ejus Regina pepei ^ 18
virum decorum et Abiezer et Mo-
hola. * Erant autem fihi Semida: 19
Ahin et Sechem et Leci et Aniam.
Filii autem Ephraim: Suthala, 20
Bared filius ejus, Thahath filius ejus,
Elada filius ejus, Thahath filius ejus,
*hujus fihus Zabad, et hujus filius 21
Suthala, et hujus filius Ezer et Elad.
Occiderunt autem eos viri Geth in-
digenae, quia descenderant ut inva-
derent possessiones eorum. *Luxit22
igilur Ephraim pater eorum multis
diebus, et venerunt fratres ejus ut
consolarenlur eum. * Ingressusque 23
est ad uxorem suam, quae concepit
et peperit filium, et vocavit nomen
ejus Beria, eo quod in malis domus
ejus ortus esset. *Filia autem ejus 24
fuit Sara, quae aedificavit Bethoron
inferiorem et superiorem, et Ozen-
sara. * Porro filius ejus Rapha et 25
Reseph et Thale, de quo natus est
Thaan, * qui genuit Laadan; hujus 26
Νιη.ι,ω.ιο, quQqye ßHug Ammiud, qui genuit
Nm ii,2s.i3,Elisama, *de quo ortus est Nun, 27
9.17.JOs.I,1.'
Job.2,tl.
Jos. 16,3.5.
14. ΑΙ.: filii. 15. S: uxorem.
beten) ... (Singebornen be« S. ... i^rc beerben (treg)
ju nei)inen.
22. B.dW.vE.A: iraucrte. B.vE.A: »tele $;age.
23. (üBgi. 2,21.) B: beim fie wav uriQlMiia) ...?
dW: ireii Ungiücf getroffen [ein ^. vE: ergangen
ivar über ...
24. dW.vE: ©., baö mtteve u. b. ob. A: Unters u.
Dber.'S.
300 (7,28—8,3.)
Cliroiilcorum Ι.
\ί ΪΙ• Cfenealogia tribuum Mphraim et Asser, Cfenealogia Benjaminis et eaulis.
Ίησονε νιος αντον. ^^ Kai κατααχε6€ΐς αυ-
τών και κατοικία αυτών Βαι&ηλ καΐ αί κώ-
μαι αντης κατά ανατολάς Νααράν, προς δν-
αμαϊς Γαζερ και αί κώμαι αντης, καΐ ΣνγΙμ
κα\ αί κώμαι αντης, mg Γάζης καΐ αί κώμαι
αντηι;^ 29 ^(χ} ^Q^g ορίων νΙών Μανασση Βαι&-
σαν και αΙ κώμαι αντΐ^ς, Θααναχ καΐ αί
κώμαι αυτής, και Βαλαάδ καΐ αί κώμαι
αυτής, ΜαγεδΟώ και αί κώμαι αντης, /ίώρ
καΐ αί κώμαι αντης. Έν τανταις κατφκησαν
οΐ νιοι Ίωαηφ υίον Ίσραηλ.
^^Τίοϊ ΙΑσηρ' Ίεμνα και Ίεσουά καΐ Ίη-
σουι καΐ Βαριά, και Σαρα\ ή αδελφή αυτών.
^^ Και υιοί Βαριά' Χάβερ καΐ Μελχιηλ, αυ-
τός πατήρ Βερζαιε. ^^ ΚαΙ Χάβερ έγεννηαεν
τον Ίαφαλητ και τον Σωμηρ και τον ΧωΟ^άμ
καΐ την Σαολά άδελφην αυτών. ^^ ΚαΙ νιοι
Ίαφαλητ' Φεσηχί, Βαμαηλ καΐΆσείϋ•. Ούτοι
υΐοϊ ^Ιαφαλητ. ^* Και νιοι Σωμηρ' Afi,
Ούραογά καΐ Όβά και ^Λράμ. ^^ Κα) νιος
Έλάμ, άδελφον αυτόν' Σωφάρ, καΐ Ίμανά
και Σελλης καΐ Άμάλ. ^^Τίοϊ Σωφά' Σον^,
^Λρναφάρ και Σουάλ κα\ Βαρϊ καϊ Ίεμρά
^"^ και Βαβάρ καί '^ίΐδ καΐ Σαμμά κα\ Σα-
λεισά και Ίε&ερ και Βεηρά. ^^ Καϊ νιοι
'ΐε&ερ' Ίεορινα καΐ Φασφά και Άρά. ^^ Καϊ
υίοΙ Ωλα' Όρεχ και Άνιηλ καΐ 'Ρασιά.
*ö Πάντες ούτοι νιοι Άσηρ , πάντες άρχοντες
πατριών, εκλεκτοί, ισχνροι δυνάμει, άρχοντες
ηγούμενοι' άρι&μος αυτών εις παράταξιν
τον πολεμεΐν, άνδρες εικοσάζ χιλιάδες.
νϊΙ1• J^ai Βενιαμειν εγέννησεν τον Βαλε
πρωτότοκον αντον , καΐ 'Λσβηλ τον δεύτερον,
και Άαρά τον τρίτον, ^ και Νωα τον τέταρ-
τον, και Ραφή τον πέμπτον. ^ Και ήσαν
νιοι τφ Βαλέ' ^Αρϊδ και Γηρά κα\ Άβιονδ
27. Β: νΙός^Ιησαέ, vioi αυτά. 28. Β: αατάσχίσις
... κατ' ανατολάς JVoa()av. FX: καί fiq δασμάς.
29. Β2 ponit post Μανασση comma. Β: Βαι&σαάν
... θανάχ ,.. * κ. Βαλαάδ κ. αΐ >ιώμ. αντης (AXf) ...
Εν ταντγι ... * οΐ. 30. Β: '/f/irct κ. Σαία κ. ΊσβΙ κ.
BfQia, κ. Συ()ε άδ. αυτ. 31. Β: BtiJia ... οτος ηατ.
Bf(j&at&. 32. Β: Ίαφλητ κ. τ. Σαμηρ κ. τ. Χω&άν.
33. Β: ^Ιαφλήτ (bis)• Φασέκ /αΙ Βαμ. κ. ΐΛσί&.
34s. Β: Κ. ν. Σίμμηρ' ί4χι aal ^Ροογά κ. '/α/9ά κ.
Λράμ λ. Βανηίλάμ άδίλφά αντα Σο)φά και ... 36. Β;
Υ Ιοί Σωφάς ■ Σ. Hai^QV. κ. Σαόά π.ΒαζΙν κ. ^Ιμράν.
^ τ : J τ τ •. -;r ι : - j\ :
' T-jr JT : • - : τ Λ••• : *•• r•
τ ν : jv : τ ν : •.•«•.• τ-: ι — :
nfe'D-^Dn η^-^5?Ί :η^ηί)3^ π•τ3?η3?29
ν - : Ι" : J•• : '^ - : τ ιν : ντ -
τ ν : »JT : - τ ν : !<τ : ΐ"
V •• : τ Λ•.• : J τ yv : .' ' '
^^^^^ π'ΐώ'^ι nan*^ ηώχ '^aa ^
Γ : • : •>τ -• • r st : • -τ j•• :
i nina ^33=) : Djniπ^ί nnto η3?^Ί3η 3i
j τ • : j•• : IT -: - r: : yr ' '
j" : IT -• 7T \'• : AT ^ •.• :
)'• : V V" ΛΤ : - : a : • '»-τ •• : -
Π2π°^ nanni m^ ΊΏώ ^^Dn^i : Db©*^ 34
η •• : \τ ' τ : >• -: ••• ατ ν : ι« : -
^^Ώ^Λ nsis νπίί obn-p^i :DΊ^ί'^nb
VT J • : >- Α• τ ν ν 'ν π-: Γ
Ίε3Ίπι mo nsi^: '^32 :b^5?i üibüii 36
ν ν•.• : - : - s AT y : ιτ τ r ••• r• :
τ ν jv IT : • : ^' •' >τ :
<■• : IT •• : > VT : • : ντ : • : st - :
AT \ i- : IT- :r VT : • r• \ : •••Λ*•'
-^3n nbx-bs : ίί'^^ιηι bi^^^am nn^^ »
I" : vj" "^ τ η : ' : \'• • - : >- τ^
: < τ IT Ι" . " Τ "Τ
d'^ii'^iüDn ''üΰ^ίΊ o'^b'^n ni3
Α• • : - VT • τ -: j••
onsDon nt)nb523 X3S2 Dtön'^nm
jtt:• tt:•- tt- <τ:-:•:
:t|bs^ nüDüii π'^Ίώ:? D''ώD^ί
I •.• IT VT • : . '■ • ■•■ ' f "•
inb^ 3?b^-Γ^ί ^^bin rb'^^i^i vill.
hniD :^tü'^büon nins^ '^Düän b^ώ^ί 2
τ ί• • : - ν- : - : . .. - '^ .. : -
j : ι•- r • -: r ντ τ : • • : ιτ
ι • -.'r w : ^T - "AT : ν τ
V. 31. 'ρ n'ina
ν. 34. Ί κ^Ώ ib. 'ρ ηηΠΊ
37. Β: κ. Βασάν κ. 'Λα κ. Σαμά κ. Σαλισά κ. Ίί&^ά
κ. 5. 38. Β: Ίί^τ/ρ. 39. Β: Όλα ... * (sq.) καί.
40. FX* (alt.) ττάντίς•. EFXf (a. ττατ^).) οΐ'κ« τών.
Β: ό άρι&μ. ... f (a. ανίξ>.) άρι&μός αυτών (EFX: 6
α(). αΐ'τ.).
1 . Β: ΒίνιαμΙν ... * (pr. et ult.) τόν. 2. Β* (pr.)
και ,./Ραφά. 3. Β (pro^^ed)^dt^.
!♦ @l^tontca«
(7,28-8,3.) 301
®te @tabtc hex @o$rtc Sofc^jp* ©ie ^inber 5tffer« ©enlamittS @&Sne« VII.
28 8o:^tt trat Sofua. * Unb t:^re «gaBe
unb So'^nung trat QScf^ei unb t^rc
3:bφter, unb gegen bem 5lufgang ΐίία^-
ran, unb gegen 5iBenb ®efer unb i^rc
Τύφίη, (Seinem unb i^rc %'6^ta, BU
29 gen Qljja unb t^re Χ'όφίη, *unb an
ben Jtinbern 3Wanaffe 33et^fean unb i^re
Ζ'όφΗν, Ζί^α^ηαφ unb i^re Χ'όφΗχ,
SWegibbo unb i^rc Τ6φίη, 5)or unb
i^re ilb^ter. 3n biefen wo^neten bie
Älnber 3ofe^:&g, beS (So^nö SfraelS.
30 3)ie Äinber ^jferö waren biefe : Semna,
3efn)a, Sefroi, 03rio, unb @era^, t^^re
31 @φtt»ejier. *Φίο ^inber 33ria n>aren:
»^c6er unb ^αίφϊύ, baS ifl ber Sßater
32 S3trfatt)it^g. *^e6er aber jeugete3a:^3^let,
(Somer, ^oti^am, unb @uai), i^re @φn3e*
33 ^er. *iJ)ie ^inber 3a^i)let8 n?aren: $af-
fa^, Sime^ai unb ^fwat^. Φαδ n?aren
34 Die Ätnber ^a^J^ietg. *i£)te Jtinber 8o*
merg waren: ^^i, Ola^ga, Se^uBa unb
35 5lram. *Unb bie Jtinber feineö 33ru*
berS «feiern waren: ßo^^a^, Semna,
36@ele8 unb %mal *2)ie Jtinber 3o*
:ρ^α^δ Waren: (Bnai), »§arne^^er, (Suat,
37 33eri, Semra, * 33eger, «i^ob, (Santa,
38 ©Ufa, 3eti>ran unb 35eera. *i£)te ^ins
ber Set^erg Waren: Se^^^unne, $i>tfi3a
39 unb ^ra. *3)ie jtinber UUa waren:
40 5ira^, t^antel unb Olijia. *^tefe waren
aUe Äinber ^jferS, »§äu)pter im «i&aufe
i^rer Q3äter, auöerlefene gewaltige Seute
unb »öauipter üBer ^ürjien, unb würben
gereφnet in baS «^eer jum Streit, an
i^rer 3α^ί feφ3 unb g^anjig taufenb
3J2ann.
VIII. (IX.) SSenjamin aSer jeugete
^eia, feinen erjien @o^n, ^öbal ben
2anbern, ^l'^ra^ ben Dritten, *9Ro^a ben
3 vierten, ϋία)βί)α ben fünften. *Unb ^-öeia
^atte Äinber: ^lbbar, ®era, 5l6i^ub,
28. ü.L: bie gen 3ία.
5,16.2,23.
J0S.16,l88•
Gn.46,17.
Nm. 26,44
8,40.
7,6s. Gl). 46,
21.
qui habuit filium Josue. * Possessio 28
aulem eorum et habitatio Bethel cum
filiabus suis, et contra orienlera No-
ran, ad occidentalem plagara Gazer
et fiiiae ejus, Sichern quoque cum
filiabus suis, usque ad Aza cum filia-
bus ejus, *juxta filios quoque Ma- 29
nasse Bethsan et filias ejus, Thanach
et filias ejus, Mageddo et filias ejus,
Dor et filias ejus. In bis habilave-
runt filii Josepb, filii Israel.
Filii Äser: Jemna et Jesua et Jes- 30
sui et Baria, et Sara soror eorum.
* Filii aulem Baria: Heber et Mel-31
chiel; ipse est pater Barsaitb. *He-32
her autem genuit Jephlat et Somer
et Hotham, et Suaa sororem eorum.
* Filii Jephlat: Phosech et Chamaal 33
et Asoth. Hi filii Jepblath. *Porro34
filii Somer: Abi et Roaga et Haba et
Aram. * Filii aulem Helem fralris 35
ejus: Supha et Jemna et Seiles et
Amal. *Fihi Supha: Sue, Harnapher 36
et Sual et Beri et Jamra, *Bosor37
et Hod et Samma et Salusa et Jeth-
ran et Bera. * Filii Jelher: Je• 38
phone et Phaspha et Ära. * Filii 39
autem 011a: Aree et Haniel et Resia.
* Omnes hi filii Azer, principes40
cognationum, electi atque forlissimi
duces ducum; numerus autem eo-
rum aelatis, quae apta esset ad
bellum, viginli sex millia.
Benjamin autem genuit Bale VIII•
primogenitum suum, Asbel secun-
dum, Ahara lerliura, *Nohaa qu.ir- 2
tum, elRapha quintum. *Fuerunlque 3
filii Bale: Addar et Gera et Abiud,
28. S: Asa.
28. B: SBefi^ung u. il^re Sßo^nungen »aten. vE: 40. B: bie SSornel^mflen üon ben ^. dW: unb ifir
SBoiinpia^e. dW.A: @igentf)um. 5ßerjeic^ni^ jum ^., jum «Str., i^re 3α^ί tt)ar ...
29. B.dW.vE: απ ber (jur) (Seite ber... A: neben. vE: il^reSlufjei^nung fürben^lu^jug inbenStr.
302 (8,4-28.)
Chronlcorum Ι.
VIII.
€renealogia JBenjaminis et Saulis,
* καΐ *Αβισονε κα< Μααμαν nal -Αχια ^ καΐ
Γηρα και ^ωφάν και ^^χιράν και Ίωίμ.
^ Ovtoi νιοι Ώδ* οντοί είσιν άρχοντες ηα-
τριών toig κατοικονσιν Γαβεε, και μετφκισαν
αντούς εις Μαναχα&ί' ^ και Νοομά κα\
^Ajia κο^ Γηρά. Ovtoq ^Ιγλαάμ, και έγεννη-
σεν τον ^Αζά καΐ τον ^laiifad. ^ ΚαΙ Σαα-
ρημ έγεννησεν έν τφ πεδίφ Μωάβ μετά το
άηοβτεϊλαι αντον 'ί^οΐμ καΐ την Βααρά γυ-
ναίκα αντον, ^ καΐ εγέννησεν εκ της 'Λδά
γυναικός αντον τον Ίωβάβ και τον Σεβ^ά κα\
τον Μωσά και τον Μελχάμ ^^και τον Ίεονς
και τον Σεβιά και τον Μαρμά' Ούτοι άρχον-
τες ηατριών. ^^ Κα\ ίκ της ΏσΙμ έγεννησεν
τον ^Αβιτώβ κα\ τον Άλφαάλ. ^^ Και νιοΙ
Αλφαάλ' Ώβηδ και Μισαάλ, Σεμμήρ' ούτος
φκοδόμηαεν την Ώνώ και την Αοδ και τάς
κωμας αντης. *^ ΚαΙ Βαριγά κάί Σαμά'
οντοι άρχοντες των πατριών τοις κατοικονσιν
Αίλάμ^ καΐ ούτοι έζεδίω^αν τους κατοικοϋντας
Γεϋ^. ** ΚαΙ οι αδελφοί αντον Σωσηκ και
Ίαριμονϋ- *^ και Άζαβαδία και !Αρώδ καΐ
^Ωδερ ^^και Μιχαήλ καΐ Έσφάχ και Ίωαχά
καΐ Ίεζιά, υιοί Βαριγά, ^'^ Και Ζαβαδία και
Μοΰολλάμ καΐ !Αζακι και Άβαρ *® και '/«-
οαμαρί και Ίεζλία καΐ Ίωβαβ, υίοΐ Έλφαάλ,
^^ Και Ίακεϊμ και ΖεχρΙ και ΖαβδΙ "^^ καΐ
Έλιωηναι και Σαλεί, ΈλιηλΙ ^1 ^αΐ Άδαία
κα) Βεριγά κα\ Βαραια και Σαμαράΰ^, νΙοι
Σαμαί. ^"^ Και ^Ιεσφάν και Ώβηδ και ^Ελεηλ
23 και !Αβδοον και Ζοχρϊ και Ανάν ^4 y^(^\
Άνανία κα\ .ΑμβρΙ και !Αηλάμ καΐ Άνα&ω&ιά
^^και Ά&ειν και Ίεφαδία καΐ Φανονηλ, υίοΐ
Σωσήκ. ^^ ΚαΙ Σαμσαρία και Σααρία και
Γο^ολίας 2^ και Ίαρασία κα\ Ήλιά και
ΖεχρΙ, υιοί Ίεροάμ. 28 Ούτοι άρχοντες ηα-
τριών κατά γενέσεις αυτών y αρχηγοί' ούτοι
κατφκησαν έν 'Ιερουσαλήμ.
^Β: κ.^β(σσ^εκ.Νοαμά. Α*κ.^/. (Β al.f; Χ:
χ. Αχιηλ). 5.h: n.TfQa χ.Σ^φβφάμ χ. Ονράμ. Α^ :
"Αχιράμ. &.Β::Αο)δ. Α^: Γάβίς(Γαβ£έΑ.^'Β; EFX:
Γαβαά). Β: Μαχανα&ί (ΕΓΧ: Μαναάϋ). 7. Β:
^Ιίγλαάμ (Α^Β^Ε initialibus minusculis: Ιγλ. et
uyX.y FX: αυτός άπφ-κισίν α?'τ»ς) ... ^ϊαρι,χο). 8.Β:
ΣααρΙν ... ^ΙΙσιν ... Βααόά. 9. Β: Ίο)λάβ ... Μισά ...
Μ^λχάς. 10. Β: Ίίββς κ. τ. Ζαβιά. EEXf (Ά.αρχ.)
νΐοίαύτ». \\.Β:"ΙΙσΙν ...!Αβιτώλ. 12.Α1:Ι4Αφαα
{"Αλφαάλ Α2Β rell.). Β* (sq.) nai ... "ΙΙνάν ... Αώδ.
13. Β: Bfqia. Α* : Αδάμ {ΑΙλάμ Β; Α^: Αλάμ).
14. Β: Kai άδβλφός ...Αριμο)θ•. 15. Β: κ, Ζαβαδία
η.Ίίρηδ κ.'Έδΐρ. 16. Β: κ. Μιχ. κ.'/ίσφά κ. Ίωδά,
νίοΐ BfQiä. 18. Β: ^ΙσαμαρΙ ... '/ίξλί'ας. 19. Β: 7α-
κίμ ... Ζαχρι. 20. Β: "Ελιωνα;ϊ κ. Σαλα&Ι κ. "ΕλιηλΙ.
»τ••: - ι -:|- l(T-:r: - j • -:r jn
Α •• J" ί ••• v : IT : ' vT :
'ST-:i-: -ιττ •.• t. :-- -ν
r ' Λτ : ν j yy- : .jt • -n-
dni^ inbtb-i^ niito nitos τ\ί^η
AT V : • Ι • τ j•• : • ~
\ ' ν ν- (Τ τ ντ-:ι~ ••• : y
τ ; • ν : τ ν Α : • ••• J
V^ir'^-niii :Mbu-niii ^ίώ'^Ώ-n^^1 ^
1 J ζ ν : IT : - ν : ^τ •• •.• :
KT τ ν ;.• ΛΤ : • ν : ντ : τ ν :
ν r •3• •. 1" IT j- τ
- - : ... J.. : - IT : ν ν : ν • -:
-ηϊί η33 ϊί^ιη ΊΏώι ο5?ώηη ηηι?
ν JT τ < ν AT τ ΛΤ : • •• r•
- ν τ JT • : τ 1•.• : L ν :
ι Α τ ~ ^•• : r : τ ίτ j•• τ τ ••<
i : - : r •• : ' •.• ν : • τι••
m5?i iii^i π'^'Ίηη ιπΐ^^•^•! ptbüäiü
'••|ττ ντ-:ι~ ;τ : - : ι •• ι• > «.- τ
IT • : j- : »,τ : -jt : • : s" r i*
'^ηηώ'^1 \^:ιηΛ ^ρτπί obtö^^i η^'^ητ^ ίΐ
S" : : • : ν ιτ τ »r : • : ιτ '•. : >τ : - : iO
'j'T : - IT : ••• J- : v^r : ντ • : • :
ν,- : • : β- •• • ν:ι•.• ι• : - : ν : • :
ηΊΏώι ϊτ^ίίΊη^ η'^ι;:?ι :b&i'^biii2i
ν^τ : • : ντ τ : st τ-;|- r ••.•:)•.•
1" • •.•:}•.• ν ν•• τ 1 η '' ' i r : • j•• :
öb'^^Ji n'^^Dnn η3ΠΊ ^Ί^η li^nrio?
KT •' : JT t ;|- »IT τ : ν : • : ' j : - : *■*
j- ; ν : JT : : • : ιτ • ι : - :
:n'^bn5?i π'^'ΊΠώϊΐ '^ΊώΏώη :ρώώ26
IT : — :|- VT : - ; j- : : - : > ιτ τ
IT : j•• : V : • : ντ • ι•• : st : •• — .'(- :
Α• τ ντ : ι : ■) τ j- τ vj••
». : IT
V. 10. rriau: κ sa
ν. 24. \ϋΛ15 Ö<"3S
V. 2ö. 'ρ Vi<13Sl
21. A< : Αλαια (Αδαία A2B). Β* κ. Bt^tyci ... -Γα
;<αίίι9^. 22.Β:Ίίσφάν. 23. Β: Zi/()t. 2i.B: ΑΙλά»
χ.Ανα&ώθ: 2b.B:'Ia&iv ...Ίίφαδΐας. 26.Β:2'α/^
l^ ^^tonica.
(8,4—28.) 303
©ie Ätttbet ©Ittb* Ono, Sob, Stjaloit, ®ath
VIII.
4 *
3
QiBifua, 0iacman, 5ί^οα^, *®era,
6 6e:|3^u^^an unb ^uram. *3)tc^ flnb
bte Jtinber @^ub6, bie ba Ǥau!|)ter
hjaren ber 33äter unter ben bürgern ju
®eba, unb gogen h)eg gen SWana^at^:
7*ne:^mii(i 0laema, %i)ia unb @era,
berfelBe ful^rete flc lüeg, unb er jeugete
8 Ufa unb 5i^i^ub. * Unb ^Bai^axam
jeugete im Sanbe 9)ioaB, ba er jene öon
{{φ gelaffen :§atte, öon »öuflm unb ©aera,
9 feinen SBetBern, *unb er jeugete öon
^obeS, feinem SÖeiBe: SoBaB, 3iM«f
10 3)?efa, 9)1αίφαηχ, *3cug, (δαφία unb
9)iirma. Φαδ flnb feine J^inber, ^au^ß^
1 1 ter ber 33äter. * 9Son ^uflm aber §eu-
12gete er^BituB unb ^D^aat *iDteÄinber
aBer ^l^aaU n^aren: @Ber, SKifeam
unb (Sameb; berfelBe Bauete Ono unb
13 »ob unb t^re 3:5φter. *Unb «ria unb
(Sama hiaren «gau^ter ber Sßäter unter
ben 33ürgern gu ^IJalonj fle »erjagten
14 bte ju Θαίί^. *%i)ic aBer, @afaf, 3e-
\lxmoti), *@eBabia, Qlrab, ^Ux, *mu
φαeί, 3ef:pa unb 3o^a, baö flnb Äinber
17 33rta. *(SeBabio, 3Äefulam, ^igfi, ^e-
18 Ber, *3efmerai, Seölia, SoBaB, baö flnb
19 Jtinber @Ι^ααΙδ. *3afim, @iφri, @aBbi,
2? *(SIioenat, ^\itf)ai, (Siiel, *5ibaia, «raja
unb @imrat:^, baS flnb bie ^inber Simei.
S*3ief^an, SBer, TOei, *QiBDon, (Siφrί,
24φαηαη, *«§αηαηία, (Slam, tot^ot^ja,
25*3e^^beia unb ^nuei, bag flnb bie
26 Jtinber SafafÖ. * @amferai, @e*
27:^aria, ^Itl^aija, *Saeregia, (Sita unb
@iφri, baS flnb bie ^inber Sero^amö.
28*Φαδ flnb bie «^au^ter ber 23äter i^rer
®efφίeφt€r, bie n?o^netcn §u Serufaiem.
14. U.L: @ein SSruber aber ©afaf.
28. U.L: ©efi^lec^te.
*Abisue quoque et Naaman et Ahoe, 4
*sed et Gera et Sephuphan et 5
Huram. * Hi sunt filii Ahod, prin- 6
cipes cognationum habitantium in
ism.11,4. Qaijaa^ qyj translati sunt in Mana-
hath. * Naaman autem et Achia et 7
Gera ipse translulit eos, et genuit
Oza et Ablud. * Porro Saharaim 8
genuit in regione Moab, postquam
diniisit Husin et Bara uxores suas,
* genuit autem de Kodes uxore sua 9
Jobab et Sebia et Mosa et Molchom,
* Jehus quoque et Sechia et Marma. 10
^.6. Hi sunt filii ejus, principes in fami-
liis suis. * Mehusim vero genuit 1 1
Ahitob et Elphaal. * Porro filii El- 1 2
phaal: Heber et Misaam et Samad;
Neh.u%; bic aedificavit Ono et Lod et filias
ich.7,28. gjyg^ *Baria autem et Sama prin- 13
cipes cognationum habitantium in
Ajalon; bi fugaverunt habitatores
Geth. *Et Abio et Sesac et Jeri- 14
moth * et Zabadia et Arod et He- 1 5
der, * Michael quoque et Jespha et IC
Joha filii Baria. * Et Zabadia et 17
Mosollam et Hezeci et Heber *ell8
Jesamari et Jezlia et Jobab filii El-
phaal. * Et Jacim et Zechri et 1 9
Zabdi *et Elioenai et Seiethai et 20
Eliel *et Adaja et Baraja et Sama- 21
ralh filii Semei. * Et Jespham et 22
Heber et Eliel *et Abdon et Zechri 23
et Hanan * et Hanania et Aelam et 24
Anathothia *et Jephdaja etPhanuel25
filii Sesac. *Et Samsari et Sohoria 26
et Otholia * et Jersia el Elia et 27
Zechri fihi Jeroham. * Hi patriar- 28
chae et cognationum principes, qui
habitaverunt in Jerusalem.
σαρί ... ^ΣΌ(αρ/ας ... Γηδολία. 27. Β (pro ^Ηλ.) ^Ε()ΐά
.. \)16ς ^Ιροάμ. 28. Β (pro αρχηγοί) άρχοντίς. Α^
ioterpg.: γιν, αυτών αρχηγοί arot.
6. Β: (Sintocl^nein. dW.vE: <Stamm^aupter (»ά«
terl. ^.) ber (Sinto. Β: man füi;rte fic treg. dW.vE:
jie fül^rtcn.
8. dW: feit er fie entlaffen. (vE.A: nad^bem cr^.
u. 53. feine 9B.cnti.^attc?)
13. B.dW.vE: (Sintt)o^ner ... bieiSintt).
304 (8/29—9,2.)
Chronlcorum Ι.
^IXI• Genealogia Benjaminis et Saulis, Ineolae Xierosolymorum»
29 Kai fv Γαβαων αατφκησεν πατήρ Γα-
ßamvj και όνομα rtj γνναΐΗΪ αυτόν Μααχά.
^0 ΚαΙ νιος αυτχι πρωτότοκος Άβδών, κα«
Ίσονρ καΐ Ksig και Βαάλ και Νηρ καΐ Να-
δαβ ^^ και Γξδονρ κα\ αδύ.(ρο) αντον , και
Ζακχονρ. ^^ Και Μακαλώ& έγέννηοξν τον
Σαμεά. Και οντοι κατέναντι των άδελορών
αντών κατφκησαν έν Ίερονσαλημ μετά των
αδελφών αντών.
^^ Κα\ Νηρ εγεννησεν τον Κείς^ καΐ Κεις
^γέννησεν τον Σαονϊ , καί ΣαονΧ εγεννησεν
τον Ίωνά&αν και τον Μελχισονε και τον
^Αμιναδαβ και τον Ίεβαάλ. ^^ ΚαΙ νιος
Ίωνά&αν Μεφριβαάλ, και Μεφριβαάλ έγέν-
νησεν τον Μιχά. ^^ Και νιοι Μιχά' Φι&ών
και ΜαλώΟ- και Θαρεε και Χαάζ. ^^ Και
Χαάζ έγεννηαεν τον Ίωιαδά^ και ^Ιωιαδα
Βγέννησεν τον ΓαλεμάΟ" και τον [ΑσμώΟ- και
τον ΖαμρΙ, καΐ ΖαμρΙ εγεννησεν τον Μαισά.
37 Και Μαισά εγεννησεν τον Βαανά ' Ραφαία
νιος αντον, Έλεασά νιος αντον, Έσηλ νιος
αυτόν. ^^ Και τφ Έσηλ εξ νιοι, και ταντα
τά ονόματα αυτών Έζρικαμ ο πρωτότοκος
αυτόν, nal Ίσμαηλ και Σαράια και ΆβδΙα
κα\ ^Αναν. Πάντες οντοι νιοι Εσήλ. ^^ΚαΙ
νίο\ Έσελεκ τον άδελφον αντον' Ονλάμ 6
πρωτότοκος αυτόν, και Ιδιας 6 δεύτερος, και
Έλιφαλετ ο τρίτος. ^^ Και ήσαν νίοΙ Ονλαμ
ίσχνροι άνδρες δυνάμει, τείνοντες τόξον, και
ηλη&ννοντες υέονς xat νίονς των υιών εκα-
τόν ενενηκοντα. Πάντες οντοι εξ υιών Βενια-
μείν.
IX• f^ai πάς Ισραήλ ό συλλοχισμος αυ-
τών, κα) ούτοι καταγεγραμμένοι έν βιβλίφ
των βασιλέων Ίσραηλ καΐ Ιούδα μετά των
άποικισ&έντων εις Βαβυλώνα εν ταΐς άνομίαις
αυτών, ^ κα\ οι κατοικουντες προτερον έν
ταΐς κατασχεσεσιν αυτών έν ταΐς πόλεσιν Ισ-
ραήλ, οι ιερείς, οι Αευΐται και οί δεδομένοι.
i'^π^ί^ ni^r^ii : niDi b3?n^i ώ-'ρι i^i^ 31
ij- : AT : • V j• V ': • •••ιττ
vs•.• Τ
j. iv: : |. ... j. .. :
in3in^-nii rbin b^iiüäi b^^ίώ-n^ί
ν ; VT τ ι• -: ν : - • : - •-• :
b5?3 nnti iruin^^-p^i :b5?nüäi^5 34
-AT j• : I α τ ι : ' ••• - ιτ : ••-
ν : IT • ••• r - ν )- :
:τπ!ϊίΐ 3?ηδίηι Tib^i lin'^B π^^ώ
IT τ : - r• : - : ' ν vv τ ' j • λτ •
nnrin'^1 nnrin^-ηίί rbin τπ^ί136
τ - I • τ - 1 : ν j• τ τ :
ν : ν ,,τ : - ν : ν r.• τ ν -r
IT ••• >' ν : • : Α• : •
4 i 71 τ AT : • V j• VT
jT • •• τ : I : )•• τ ν : jt r : •■•
: 5t • : - r '. ν j•• : > τ
-bs 13Π1 n'^miii η^^:^)ύ^ b^ί5?'Ώώ'^1
τ Ut τ : VT : - ι : τ : - : j•• τ : • :
üh^^ vn^ püär '^SDii ibsi^ ■'ss nb^ί 39
JT A• τ » V j" ν : _ |- τ }•• : V V••
: ^tp^btan obö^bi^n ^^φη ώ^ι::?': i^is?
'^ '- •• I • • T-: τ I- ; j : i•-
D'^b "^Dnii b^^DS D^^ntii) ηώρ ^Dn^
• τ j•• : • τ -ί• : - •.• Iv .. : j
Ι ι• τ : • r••. ' ν ν- τ λ • -:r VT ••
α3ηι ϊΐώπ'^ηπ bi^niü'^ — b:^^ IX.
JT • : : - : • ■• τ : • τ :
Α" Τ : • j•• : - ν ν - • :
:Db3?n3 b^nb ^b^n ni^n'^i
IT -: Ι" : vv τ : _ ^ : τ ντ ι•
VT τ ••. -
D'^'ibn
J• τ
Λ•.• "IT .•
29. Β* τή ... Μοαχά. 30. Β: Κ. ο νιος αντης 6
πρ. Id. καί Σπρ κ. Κις ... κ. DJ αδάβ κ. iV/y^. 31 . Β:
ά^ίΑφός. Α** (tert.) καί (A^Bt). Bf (ία f.) καί , j^ , /aii?v*\ c η it οπ r» '^ ^i /*
Μ««;?!^ ΓΑ r.II *\ 59 V. μΙ.^,,.λ.^ ^Λ««' »««^-^σα (AlFX*), cf. 9,44. 39. Β: ΑαηΧ {\του)
Μαχίλο)& (Α rell.*). 32. Β: Μαϋ(λώ& ... 2'α^αα
A2Bt (a. »rot) γαρ (Α^ΕΡΧ*; FX: Kcti αντοί).
33.Β (bis)Ä:t\•... (ißro'Ifß.)L4aaßaL 34. Β (bis):
Μίριβαάλ. 3δ. Β: Φ. κ. Μίλα/ κ. Θαράχ χ.'Αχάζ.
36. Β: ίι4χ at ... Ίαδά (bis) ... Σαλαιμά& ... Ζαμβρί
άδ. αντ.' Λιλάμ (* ό) πρ. ... '/ας. 40. Β: Αΐλάμ.
EFXf (ρ. Γκατόν) καί. BEFX (pro ίνίνηχ.) ττίντψ
κοίτα. Β: Βίνιαμίν.
1 . EFX: Ισρ. έγινίαλογη-θ^τισοιν καί i<^ö γ^γραμ"
(bis). 37. Β: ΈΑασά. 38. Β* ό. Α2Β| (ρ. Ανάν) μένοι. 2. EFXf (ρ. πόλίσ.) αντών.
1. ©^tontca«
(8,29-9,2.) 305
©et SSatet ©iBcottS. ffttx^ ffta^itmmtn* ©α§ toeggefu^rte ^frael. "VIII.
29 W>n gu ®i6eott tüp^nete ber SSater
OlBeonÖ, unb fein SelB ^icg ΦΙαβφα.
30*Unb fein erflcr «Sol^n tOax ^bbon,
3l3ur, Αίδ, «ααί, ΰΙαί)αί>, * ®ebor,
32^Wo unb (δβφοΓ. *mUoti) aBer jcu*
gete (Slmea, unb fte too^neten gegen
ii^ren 33rübern ju Serufaiem mit i:i>nen.
33 ΐίΐη jeugete Ätg, JtiS jeugete @aul,
8aui jeugete Sonat^an, 20ϊοΐφΐίηα, 5it)i*
34nabaB unb (ΕδΒααί. *^cr @o:^n aber
3onati)an8 n^ar Tltx'ibaal) 9Keribaal
35 geugete aKiφα. * 5)ie Äinber a}^iφα
njaren: ^it^on, 5D?eίeφ, X^aerea unb
36^ζα8. *51^αδ aber jeugete Soabbaj
Soabba jeugete ^llemet^, 5l8mai)et^ unb
37©imri} Simri jeugete SWoja. *9)ίθ5α
jeugete ©ineaj beg ©οζη tttar Oia^^a,
be§ @oi)n trar ^ieofa, bef Sol^n trar
38 5ijel. * 5ljel aber :&atte feφ0 ©ö^ne,
bie ^ie^en: ^frifam, Soφru, Sefmael,
Searja, Dbabja, «:^αηαη. 2)ie n^atcn atte
39 @5i)ne ^§ei§. *$£)te Äinber (Sfefg, feinel
93ruber8, tt)oren: Ulam, fein crjier @οί?η,
3eug ber anbere, @üpi>elet ber britte.
40 * 3)ie Jtinber aber Ulamö n^aren gen>ai*
tige Seute unb gefφίtft mit 8ogen, unb
Ratten öiele @5i)ne unb ©o^neg-Sb^ne,
^unbert unb funfjig. iDie flnb alle öon
ben j^inbern 33enj;amtn8.
IX. (X.) Unb baS ganje Sfraei n?arb
gereφnet, unb fie^e, fie flnb αngefφrieben
im 99ηφ ber jtbnige Sfraeiö unb 3uba,
unb nun ttjeggefüljret gen 33abel um
2t§rer 9Jiiffet:^at njitten, *bie guiJür n?o^*
neten auf i^ren ©ütern unb (Stäbten,
neί)mίίφ Sfrael, ^riefter, Seöiten unb
O'let^^inim.
9,35.
40. Ü.L:@öi)ne«i@o]^ne?
10,88.
9,39.1Sm.9,
1.14,51.
In Gabaon autem habilaverunt29
Abigabaon, et nomen uxoris ejus
Maacha. * Filiusque ejus primoge- 30
nilus Abdon, el Sur et Cis el Baal
et Nadab, *Gedor quoque el Ahio31
et Zacher et Macellotb, *et Macelloth 32
genuit Samaa. Habitaverunlque ex
adverso fratrum suorum in Jerusa-
lem cum fratribus suis.
Ner autem genuit Cis , et Cis ge- 33
ism.14,49. nuit Saul ; porro Saul genuit Jona-
than el Melchisua el Abinadad et
2Sm.8,8. Esj)aal. * Filius autem Jonathan: 34
^%2.*' Meribaal, et Meribaal genuil Micha.
* Filii Micha: Phithon et Melech et 35
Tliaraa et Ahaz. *Et Ahaz genuil 36
Joada; et Joada genuil Alamalh et
Azmolh et Zamri; porro Zamri ge-
nuit Mosa. * El Mosa genuit Banaa, 37
cujus filius fuit Rapha, de quo orlus
est Elasa, qui genuit Asei. * Porro 38
®'**' Asel sex fiiii fuerunt bis nominibus:
Ezricam, Bocru, Ismael, Saria, Ob-
dia et Hanau. Omnes hi filii AseJ.
*Filii autem Esec fratris ejus: Ulam 39
primogenilus, et Jehus secundus, et
Eliphalet tertius. *Fuerunlque filii 40
iV!jud.2o*ili.Ulam viri robustissimi et magno ro-
bore lendentes arcum, et mullos
habenies tilios ac nepoles, usque ad
cenlum quinquaginta. Omnes hi filii
Benjamin.
Üniversus ergo Israel dinume- IX.
ratus est, et summa eorum scripta
est in libro regum Israel et Juda,
'^"«•^*»J*"translalique sunt in Babylonem pro-
pter delictum suum, * qui aulem 2
habitaverunt primi in possessionibus
et in urbibus suis, Israel et sacer-
^"•'^;*^ ;•^•» dotes el Levitae et Nalhinaei.
32. aud^ fte to. neben ...
40. B.vE: bie ben 33. [Rannten. A: bie mit grofer
.^raft ... dW: 33ο96ηί(Βφύ^€η. dW.vE.A^: unb
(Snfel.
1. u. tourben rocggef. vE. gcfφrίebcn. dW.A:
eingefc^r. B: Untreue. dW.vE: S3erge:^ungcn.
$oIt)9lottett*g3i6et 21.3;. 3. «bi 2.2lt>tö.
40. Sf iP' quinq.) millia.
%. in ii)vtn (2t. B.vE: 2)ie erfieren (5iiilüoi)ner
aber, tt)eid)e in i^rcr S3efi^ung ... waxcu (troi)nicn),
bie tüar.n ... dW: Unb b. oUeii (Sinw. in ii)rem
©igcnt^um. dW: bie eigenen Ceute bce^ciUvjil)umg.
vE: $:emvelt)iener.
20
306 (9,3—16.)
Chronicornm Ι.
IX.
Ineolae Mierosolymorum variarum tribuum et uffteiorum.
^ Kai iv ^Ιερουσαλήμ κατφκησαν άηο των
vtmv ^lovda καΐ άπο των νίών Βενιαμεϊν
καΐ άπο τάν νίών ^Εφραιμ καΙ Mavaaaij'
* Γω&Ι νιος ^Αμιονδ, νιου '^μρι^ νιου
νΐόον Φάρες, νίον ^Ιονδα» ^ Και άπο tov
ΣηΧωνί* 14αά 6 πρωτότοκος αντοΰ και
νιοι αντον. ^ Έκ των νίών Ζαρά ' Ίεηλ
καΐ αδελφοί αυτών εξακόσιοι καϊ ένενη-
κοντα. ^ Και έκ τών νίών Βενιαμείν
Σαλώ νιος Μοαολλάμ, νίον Ώ,δουία, νίον
Άσανονά' ^ και Ίεβναά νιος Ίεροάμ, καΐ
Ήλά νιος Όζί, νίον Μοχορέ* και Μασαλλάμ
νιος Σαφατία, νίον 'Ραγονήλ, νιον Ίεβανααί'
^ και αδελφοί αντών κατά γενέσεις αυτών
έννακόσιοι πεντηκονταεξ. Πάντες οι άνδρες
άρχοντες πατριών κατ οίκονς πατριών αν-
τών.
^^ Και άπο τών ιερέων ^ΐωδαε καΐ Ίωα-
ρείβ και ΊαχεΙν **καί Άζαρίας νιος Χελκίον,
νιου Μοσολλάμ, υίοϋ Σαδώκ, υίου Μαριώ&,
νιου 1ι4χιτώβ, ηγούμενος οίκον τον ϋ^εον'
^^κα\ Σαδίας νιος Ίεραάμ, νΙον Φααχώρ,
νιου Μελχίου' και ΜασαΙ υίος '^4διηλ, νιου
Ιεζρίου, νιου Μοσολλάμ, υίου Μοσολλαμώΰ-^
νιον Έμμηρ' ^^καΐ οι αδελφοί αυτών άρχοντες
οίκων πατριών f χίλιοι επτακόσιοι ένενηκοντα,
ισχυροί δυνάμει εις έργασίαν λειτονργίας οίκον
του ΰ^δοΰ. *
** ΚαΙ εκ τών Αενιτών Σαμαΐα νιος
Άσώβ, νίον ^Εζρικάμ, νίον ί4σαβίου, νίον
νίών Μεραρί' ^^καί Βακβακάρ κα\ ^Λρες και
Γωληλ καΐ Ματ&ανίας νιος Μιχά, νιον Ζεχρί,
νίον Άσάφ' ^^καί ^Οβδία υιός Σαμίου j νίον
Γωλί'ιλ, νίον Ίδον&ών και Βαραχίας νιος
3. Β: ΒίνιαμΙν. 4. Β: Και Γνο)&1 καΐ ΐ'ίος Σα-
μώδ ... f (ρ. Ιίμρί) νιβ ίΑμβραίμ, ΐ'ίδ Βανί (ΑΕΧ*).
5. Β: Κ. εκ τών Σ.' j4.aoiva {* ό) πρ. ... f (a. νΐοϊ) οί.
6. Β: ivviv. 7. Β: ΒίνιαμΙν Σαλωμ ... lAatvH.
8. Β: κ. Ίΐμναά ν/Ι(ροβοάμ κ.Ήλο)• arot T'i.oi(EFX:
χα« βτ.νίοι) Ό^ί, vlsMayii> ' ^- Μοσολλάμ ... ^Ιίμναί.
10. Β: ^ΙωηρΙμ κ. ^layiv. 1 Ι . ü'.AKaqia ν. Χίλκΐα ...
Μαρα,ϊω& ... ηγβμένβ (FX: ηγάμίνοι). 12. Β: κ.
KT i r• : ι • : IT '—τ ι •
• : τ ι ν <•-)•.• - ι•; - :
Ι ν J ννν )'• i 1 ' • τ 'ν J• : • ι ν
^ ; - JT τ -: • '^ J• - Ι • IT :
νν ••-:(- Α" : -ν.• »" : Ι • ιτ τ
ν : ι • _ r : • : j •• ι••
IT : - ι J ν τ •._ : » ν - 1 Α• τ : •
JT •' : τ : ' V τ : : • : ιτ ••. : - ' ν
τ : - : Ι ν τ •.. : α : • ' ••• ν •. ι ν
... .. _;,- IT • : • Ι ν ν ^ : Ι ν
j• • -:ι- y j•• )- : τ : j :
ninii "^ώί^Ί D'^öD^^ nbi»5-b3 ηώώι
V τ r• τ • τ -; vj•• τ at • :
tv •• I -; j•• :
V τ I • .τ : - : Α -: ι - ' •
dbüän-p rfi'pbn-p η^^τϊ^ι : rs'^i 11
JT •. : 'V τ»• : • Ι ν τ :-— :|- ι r τ ί
τ^μ' η^ιΒ'^Πίί-ρ hin»-p pins-p
ν : ^ • -: 1 ν τ : ' ν ι τι ν
-ρ οπΊ^-ρ rr^Ts^i : osSbi^n rr^a η
IV τ : Ι ν ττ-:|- γ ν: rr J"
*-y. ._j »ν - : - AT• τ - »ν ^ : -
rr^^büätt-p Dbü5»-p ηιτπ'^-ρ
ν •• • : Ι ν η \ 5 ' ••• τ•^• ;- ι ν
Α • : ν •• J- : ι ν ν τ -:
-n'^s minr n^^ibΏ b^n ^"liaa
: D^nb^5n
-p nwn-p r['^::fxi^ ö»ibn-TQi) u
I V ^ - I V ST : - : α : r ' *
ΡΊΊ'Ώ ''DS-p rr^aüän-p αρητ3?
-ρ rr^Dnriii bbM tiänn ιρ^ρη!)•»»
Ι ν τ : - - Αττ : ν νν 0--J: -
ίτ^ηηϊΊ :ηοίί-ρ '^Ί^τ-ρ ^ί!D^Ώl6
τ : - ι : Ι ιτ τ Ι ν ν : • ι ν τ •
ίτ^^Ίη^ι liin^i-'-p bbrp η'^^^^Ώώ-ρ
<τ : ν ρ.• 1 Α : Ι ν "^ ντ τ I ν τ ; - : ι ν
V. 4. 'ρ )'Ώ "^53
V. 13. ηΐΏΟ K"Da
jiSata ν. ^Ιραάμ ... Μίλχία, κ. Μαασαϊα ... ^Εΐ^ιρά ..
Μασίλμο)&. 13. Β* οέ ... πατρ. αντών χιλ. καΐ ίπταχ.
nai εξηΛοντα Ισχ. 14. Β:^σα/9ία Ικ τών Κίών 3/ίρ.
15. Β: ^Αρης κ. /"αλαάΑ. 16. Β: κ. Ι/ίβδία ν. .Σ'α^κ/α
ν. Γ'αλαάλ ν.'Ιδι&άν, κ. Βαραχία ν.
1« &f)vt}nica^
(9,3—16.) 307
ICiit ju Serufalem au^ 3uba, fßeniamtn, ©p^ratm u. Sfyianaffe» Stieflet u* geöifen» IX.
3 Ql6et gu Serufalem tüo'^ncten οΐίίφο
ber Äinber Suba, etliche ber Äinber ©en«
jamin, βίΐίφο ber Äinber ß^^ratm unb
4 aJianaffc. * Οίβ^ηχΠφ auö ben ^inbern
$erej, be3 ©ο^ηδ Suba, trat Ut^ai, ber
<Boi)n Slmmi^ubg, beg @ot?nS ^lmri, beS
5 Θο^ηδ 3mri, beS @ο^ηδ 35αηί. *33on
(Siioni aber ^Ifaja, ber erfte (So^n, unb
6 feine anbern @ö^ne. *93on benJlmbern
<Sera^: Seguel unb feine S3rüber, feφ8
7:^unbert unb neunjig. *93on ben
jttnbern SSenjaminS: <Baüu, ber <Boi)n
S0?efu(lam8, beä «δοήηδ «^obanjja, beS
8θο^ηδ «^aönuaj * unb 3iebneia, ber
@o^n Sero^amS, unb @ία, ber (δο^η
Ufl, beg @ο^ηδ Wia)xl•, unb 9}?cfuUam,
ber (δο^η ^e^^atja, bcg βο^ηδ 9teguei8,
9beS <δοίηδ Sebnejaj *ba§u i^re 8ru*
ber in iiiren ®efφίeφtern, neun ^unbert
unb feφ8 unb funfjig. Qlfle biefe SUlcinner
traren «Häupter ber SSäter im «Saufe
i^rer Leiter.
10 Φοη ben $riejiern aber: Sebaja,
USoJartb, 3αφίη, *unb Qlfarja, ber
(δο^η ^iltia, beö @o^n8 aJ^efuttamö,
beg (δο^ηδ 3abof§; be§ «So^ng 9J?era*
ioti)0, be^ (Βο^ηδ 5i^ito6g, ein gürfl
12 im Ǥaufe @otteg} *unb ^baja^, ber
(So^n 3eroi>amg, be8 @ο^ηδ ^aS^urö,
beg @οί)ηδ 3)?αίφία} unb 5Diaefai, ber
(Boi)n ^bieig, beg eo^ng Isa^jfera, beg
@oi)ng a)?efutlamg, beg ©o^jug 3J?efiae*
13mit^g, beg @o^ng Smmergj *ba§u
il^re 33rüber, «^äu^ter im «öaufe t^rer
SSäter, taufenb fielen ^unbert unb feφ*
jig, fleißige Seute am ®efφäft im »Saufe
©otteg.
14 58on ben Seöiten aber aug ben JCin*
bern 9)ifrari: Semaia, ber (So^n φα*
fubg, beg @o^ng ^frifamg, Deg ©o^ng
IS^Safabja; *unb ^afSafar, ber 3ii«*
mermann, unb ®aial, unb 9Kat^anja,
ber @oi)n 9)ίίφα, beg 8o^ng @ίφπ,
16 beg Soijng ^ffa^i)gj *unt) Dbabja,
ber βο^η ©emaja, beg <So^ng ©alalg,
beg (So^ng 3ebuti>ung} unb 39ereφj[α,
Neh.11,4. Commorati sunt in Jerusalem de 3
fiiiis Juda et de filiis Benjamin, de
filiis quoque Ephraim et Manasse:
12,5. * Olhei filius Animiud, filii Amri, 4
filii Omrai, filii Bonni, de filiis Pha-
res, filii Juda. *Et de Siloni: Asaja 5
primogenitus, et filii ejus. *De filiis 6
2,*.6. autem Zara: Jehuel et fratres eorum,
sexcenti nonaginta. * Porro de 7
Neh.11,7-9. ßijjg Benjamin! Säle filius MosoUam,
filii Oduja, filii Asana; *et Jobania 8
filius Jeroham, et Ela filius Ozi, filii
Mochori; et Mosollam filius Sapha•
tiae, filii Rahuel, filii Jebaniae; *et 9
fratres eorum per familias suas, non-
genti quinquaginta sex. Omnes hi
principes cognationum per domos
patrum suorum.
De sacerdotibus autem: Jedaja, 10
Jojarib et Jachin, *Azarias quoque 11
6,i3.Neh.ii, ßü^g Hclciae, filii Mosollam, filii Sa-
doc, filii Marajolh, filii Achitob, pon-
Nm.3,32. ^^ζ^^ domus Dei; * porro Adajas 12
filius Jeroham, filii Phassur, filii Mei-
chiae; et Maasai filius Adiel, filii
Jezra, filii Mosollam, filii MosoUa-
mith, filii Emmer; * fratres quoque 13
eorum principes per familias suas,
mille septingenti sexaginta, forlissimi
robore ad faciendum opus minislerii
in domo Dei.
De Levilis autem: Semeja filius 14
Hassub, filii Ezricam, filii Hasebia,
de filiis Merari; *ßacbacar quoque 15
carpentarius, et Galal, et Malhania
filius Micha, filii Zechri, filii Asaph;
* et Obdia filius Scmejae, filii Ga-16
lal, filii Idithun; et Bararhia filius
4. ΑΙ.: filius Amri.
3. B.dW.vE.A: tto^neten t)on ben ... tü^tig jum ... vE: tuaiÜQi SW. jum. B.dW.vE: ®.
5. feine (Söbne. be« 2)ienfic«.
11. dW:berprftcnim... vE: SSorfie^erbe«^• 15. B.dW.vE: ^ere« u. ®αΙαΙ. Α: ber SBogi
13. B: tapfere J^elben. dW• toadttt SJlänner, ner.
20*
308 c9, 17-27.)
Chronicorum Ι•
IX.
Ineoiae Mierosolymorum variarum trihuum et ojßficiorum.
'Aüaf viov ^Ελχανά, 6 κατοιαών iv ταΐς
κωμαις ΙΥετωφα&ί. ^'^ΚαΙ ο/ πυλωροί' Σαλ-
λώμ και Άκονβ nai Τίλμάν και Αίμαν καΐ
αδελφοί αυτών, Σαλλωμ ο άρχων. ^^ Κα\
εως ταύτης έν τ^ πνλ'η του βασιλέως κατά
ανατολάς' αύται πνλαι των παρεμβολών
νίών ^ίευί. *^ Κα\ Σαλώμ νιος Χωρη , υίον
Άβιασάφ, νιου Κόρε, και οι αδελφοί αντου
εις οίκον πατρός αντον, οι Κορΐται έπΙ τών
έργων της λειτουργίας, φυλάσσοντες τάς φύ-
λακας της σκηνής' και πατέρες αυτών έπΙ
της παρεμβολής κυρίου -> φυλάσσοντες την
είςοδον. "^^ Και Φινεες νιος 'Ελεάζαρ ηγού-
μενος ην έπ αυτών εμπροσ&εν κυρίου, κα\
ούτοι μετ αυτού. ^* Ζαχαρίας νιος Μοσολ-
λάμ πυλωρός της -ί^υρας της σκηνής του
μαρτυρίου. ^^ Πάντες οι εκλεκτοί ταίς πύλαις
iv ταΐς πύλαις διακόσιοι δεκαδνο' ούτοι έν
ταΐς ανλαΐς αυτών, ο καταλοχισμος αυτών.
Τούτους εστησεν /ΙαυΙδ και Σαμουήλ ο βλέ-
πων τη πίστει αυτών. 23 /^^^ ούτοι και νιοι
αυτών έπΙ τών πυλών έν ο'ίκφ κυρίου, έν
οίκφ της σκηνής τον φυλάσσειν. 24 Χατά
τους τεσσάρας ανέμους ήσαν αί πύλαι, κατά
ανατολάς, θάλασσαν, βορράν, νότον. 25 /^^^
αδελφοί αυτών εν ταΐς ανλαΐς αυτών του εις-
πορενεσ&αι κατά επτά ημέρας άπο καιρόν εις
καιρόν μετά τούτων ^^ οτι έν πίστει είσΐν τέσ-
σαρες δυνατοί τών πυλών. Οι Αενΐται ήσαν
έπι τών παστοφορίων, και έπΙ τών ϋ^ησαυρών
οίκου του ϋ-εον ^^ παρεμβαλονσιν, 'ότι έπ αν•
τονς ή φνλακη • καΐ οντοι έπι τών κλείδων το
16. Β: Όσσά ... Νωτιφατί. 17. Β* Kai ... Σ<χλο}μ
(bis), (* y.ai) ίΑχέμ, (* nal) Τίλμών κ. /ίιμάν.
18.FX: έως ojJf. Β:κατ αν. • αύται αΐ π. EFX:«rot
(FX: αντοΐ)οΙ πυλωροί ιίς τάς ηα^ίμβολάς. 19. Β:
Σίλλύμ ν. Κηρε. EFX: κατ' οίκον πατριών αυτών ...
ini τά έργα. FX: φυλάσσ. τά πρόΟ-νρα (s. τάς ττύ-
λας), 20. EFX: Αυρίβ, και μιτά ταντα. 21 . Β: Μο-
σολλαμι.^ 22. Β: οΐ εκλ. επί τής πύλης εν τ. π. (EFX:
αντοι S. οτοι έχλΐλεγμένοι εΙς τηίλιορβς εν τοις οτα-
■Θ-μυΐς) ... f (ρ. όιακ.) παΐ. EFX: Τ. ηρ'ι&μησε και
ίοτησε ... 6 ορών εν τγι π. 23. Bf (a. vloi) οί et (ρ.
κνρ.)Ηαι. E¥X-f([n f.) ίΐς εφημίρίας. 2'i.X^: τέσ-
σαρες. EFX: και ήσαν πνλο)ροι. 26.EFX: τ. πυλω-
ρών. Β'. Και Οί Α. (EFX: Αντοί ot Α. και). 27. Β:
παρεμβάλλασιν. EFX (pro παρεμβ.) Kai περν-
κυχλω τ« οίκβ τ« &te ανλισ&ησονται.
;•• i ~ ' ν - τ•τ : •.• IV τ τ ι ν
Dsibtü οΓτ^Πίίΐ χιτ^η^Λ li^büi
? ν V.V - ~ '" . • ^ " ~ ' 'τ
ι τ τ : ν Ι ν .• » Ι ν J - : ι• •• y :
• :>τ - j- τ Ι" : st '•• : -ΓΙ ν
, ν ' ~ f ι \ τ -: IT ν JV : ^ -<
τ : J••-: ι- - ν .. ι -:,- "^ •.• λ τ
τ τ : ν Ι ν JT : ι• 1 τ - ν : ι
: 1523? ' nin^ n'^Dsb on^^br πν^ τ>5
ι • JT : ν τ : ^ '}•.' •• -: st τ • τ
bnxb nnsD Ί5?ίο n'^^abibu ρ h'^'nDT 21
•■• 1 : - ν: r• τ : ν ι•.• : 1 jv τ : - :
Din5?üäb ο^η^ΤΊ^η obs) n5>i^22
j•-: ι ■: • : - <τ •. j..
rvuri nto3? ϋ'^^χά^ ta^^n^iü a^^feDa
τ <•• AT τ J" • . ' ν- r . . -
η^Ί iD•^ η^η οώπ'^ηη bn^^^^rnn
•r τ ^- • τ j•• τ : - : • •.•.•:-:
•• : IT τ ι ν: ιν νν IT ν :
nirr^-n^nb d'^irüsn-b^:' DfT^Dni
j- : - ί ! τ : • : ν ν τ i•• 7
τ VT JT f • Α•-: ι - ν : ι•
DhnSnZl ΟΓΤ^ΠΚΊ ;Π23.31 HDiBSin^
••• ♦• : - : ν ••-:!- τ :ι? τ τ ι τ
ι." ν y .. TT- s" : • ί τ
hräiii η^ή n■)!lΏ^ίn '^s :nbfci-Dr26
- - • - τ •• τ ν. r.• ^ J• ν 1••
τ : Α• • : Γ ι•• — : ι - J•• •
Ή'^ΐϊ nii2iiin-b3?i nibtbbn-b^:'
r- ν: IT-: τ:--
DN"i*bsn-n'^3 nin^noi) :D^nb^^n27
ν "^v: IT Ι" β ' : ρ ν: ιτ
-b? οηι nniDüD^ on^^br-^^S) ^iD^^b•^
Λ Τ
V. 21. C)p» Kba biao
16. B.dW.vErJ). berSi. A: ^ofen S^Jcto^^a«,
17. (2οΠ. ober roar ber Ob. dW.Ä: Xi}oxtDatttt.
vE: il^ürptcr. dW.vE: war ba« -öau^t.
18. Unb I)aben nodh btSIier ... biefe Pförtner beS
Sägers ber ^.S.geftanben. B: biel^er toaren bicfc ...
b(c %i}oti)nkv, ηαφ ben Magern ... dW: big je^t
jtnb fie.
19. Äoro^iter ftanben (Φ. 13). B: iQÜitX bcr
(Sc^njciicn b. ^. dW: il^ür^üter beö Seite«. vE: u.
fte h\:xoad)tm bie @φ». B.dW: (ba) il^re ... »areit
^üter bc« (Eingänge getoefen.
1« @:]^tontca^
(9,17—27.) 309
©ie ^föttner unb bie ^ut ©ie ßeöiteit öBet bie Mafien unb ©^dfee.
IX.
ber (So^n 5lffa, bc8 (öoi)n0 @ίίαηα, ber
in bcn Dörfern tvo^nete, ber 0let^o^^a*
17 titer. *2)ie $f5rtnct: aber traren: @al*
lum, 5lfuB, ^l'^aimon, ^i^iman mit i:^ren
S3rübern, unb <BaÜnm, ber Dberfie.
18*£)enn Big^er Ratten am Xi^ox beg ^5*
nigg gegen bem 5iufgang gclrartet bie
19Ätnber Äeöi mit Sagern. *Unb (BaU
lum, ber @o^n ^ore, beg (δο^ηδ 5lbi*
affa^j^g; beg @o:^ng Äora^, unb feine
SBrüber aug bem «i&aufe fcineg 33aterg,
bie Jtori;iter am ®efφäft beg ^mtg, baf
fle n?arteten an ber @c^n?eile ber ^utU;
unb i^re S3äter im Sager beg «§errn, ba§
20 fle n?arteten beg Singangg. *$ine^ag
aber, ber @o^n Sleafarg, irar gürfl
über f!c, barum, bag ber «§err juöor mit
21 i^m geu>efen n>ar. *ea^aria aber, ber
@o^n aJZefeiemja, n?ar ^üUx am ^:^or
22 ber «^ütte beg 6tiftg. * 5Hle bicfe n^aren
augeriefen ju «Gütern an ber @φÄ>eΠe,
jttjei l^unbert unb jn?5lf, bie n^aren ge*
reφnet in i^ren Dörfern. Unb iDaüib
unb Samuel, bec (Se^^er, fiifteten fle
23burφ i:^ren ©lauben, *ba^ fle unb
i^re ^inber lauten fottien am «öaufe
beg »&errn, ne^>mliφ an bem «feaufe ber
24«§ütte, ba^ fie feiner warteten. *(Sg
Waren aber fotφe 5^^orpjärter gegen bie
toter 2Öinbe gefieUt, gegen SKorgen, ge*
gen ^benb, gegen 9)ϊitternαφt, gegen
25 aJiittag. * 3i>re 33rüber aber waren auf
i^ren Dörfern, bag fle herein famen.
Je beg fiebenten ilageg, atiejeit bei i^nen
26 gu fein. * iDenn bie Setoiten waren bie^
fen viererlei oberfien J^or^ütern »er*
trauet, unb fie waren über bie Mafien
27 unb <δφä^e im «^aufe ©otteg. *5ίηφ
blieben fle über 9'Zαφt um bag *§aug ©ot*
teg} benn eg gebü^rete i^nen bie «§ut,
19. A.4: Jiora^iter. 23. U.L: fein to.
20. mat t>orbem ... b. S?. voat m. i^m. dW.vE:
»0Ϊ Seiten. (vE: fei m. (I^m!)
21. B:%i)oti)ütn mUxXi). dW.vE: (il^ortoari
ter)be«... (ogl. 7,32).
22. festen fie ein in ibre 2lmt*pfi id)t. B: 3)iefe
l^atte ... angeorbnet in ii)rem 9lmi. dW.A: um ii)xn
itrcuetoiilcn? vE: »egen ...?
23. foOten ber Xljore ... mit SBodien. B.dW:
(JDarum toaren) ^e ... (waren) an ben Xh. B: an bcn
ffiαφten. dW: jur SBacfee. vEr^iiUenaB.
24. dW.vE.A: 91αφ ben v. äB. jianben bie ...
2,54.
lRg.10,5.
2Bg.ie,18.
Es.46,ls<.;
2Ch.31,2.
Nm.4,3.
2Ch.20,19.
Ps.42,1;
2Rg.l2,9.Pf.
84,11.1.
Nm.25,7.11
T.19.2Rg.22,
4.
23,5i.
lSm.9,9.11.
2Rg.ll,5.
2Ch.23,4.
v.17.24;
T.33.a3,28.
Ps.134,1.
Asa, iilii Eicana, qui habitavit in atriis
Nelophali. *Janitores autem: Sei- 17
lum et Accub et Telmon et Ahimam,
et frater eorum Sellum princeps.
* üsque ad illud tenipus in porta 18
regis ad orientem observabant per
vices suas de filiis Levi. *Seiluml9
vero filius Core filii Abiasaph, filii
Core, cum fratribus suis et domo
palris sui, hi sunt Coritae super
opera niinisterii, cuslodes vestibulo-
rum tabernaculi; et famiiiae eorum
per vices castrorum Domini custo•
dientes inlroitum. * Phinees autem, 20
filius Eleazari, erat dux eorum
coram Domino. *Porro Zacharias, 21
filius MosoUamia, janitor portae ta-
bernaculi testimonii. * Omnes hi 22
electi in ostiarios per portas, ducenti
duodecim, et descripti in viilis pro•
priis, quos constituerunt David et
Samuel videns in fide sua, * tam 23
ipsos quam filios eorum in ostiis
domus Domini et in tabernaculo, vi•
cibus suis. * Per quatuor ventos 24
erant ostiarii, id est ad orientem et
ad occidentem et ad aquilonem et
ad auslrum. *Fratres autem eorum 25
in viculis morabantur et veniebant
in sabbalis suis de tempore usque
ad tempus. * His qualuor Levilis 26
creditus erat omnis numerus janilo-
rum, et erant super exedras et the-
sauros domus Domini. *Per gyrum 27
quoque templi Domini morabantur in
custodiis suis, ut, cum tempus fuis-
25. oon Seit ju Seit, ß: mit i^nen. dW:n.t>fitQs
ten ju fommcn ben jieb. %aQ ... tüie jene. vE: famen
je auf 7 Sage... ju i^ncn.
26. in «iifiid)ten ftanben iene uierOb. beriT^ür^.,
iene fieo. B: (5β xoaxm aber biefe an bem 5imt, mi)mf
Ιίφ 4 obere Xf)., bie S. traren. dW: 5(uf 5;rcu u.
©iaubeii n>. bi^- 4 £)b. b. Zi). [angeüiiitl, felbige 8.
(vE: Sßegcn il^rerilreue würben biefe... fie irarcnS.)
B: Kammern. dW.vE.A: Selten.
27. B: i^nen toav b. ^. aufgelegt. dW: lag bie
äBad^e ob. vE: )a>ax b. S. anvertraut.
310 (9,28-42.)
Chronicoruin Ι.
IX.
Incolae Mierosolymorum, Hepetitio genealogiae Sauli»0
πρωί πρωί άνοίγειν τάς {f^vρaς του ίερον.
28 ΚαΙ έξ αυτών έπΙ τα σκενη της λειτουρ-
γίας' οτι εν άρι&μφ είςοίσονσιν αυτά και έν
άρι&μφ εξοίσοναιν αυτά. '^^ Κα\ έξ αυτών
κα&εσταμενοι επί τα σκεύη κα\ επΙ πάντα τα
σκεύη τα. άγια, και Ιπι της σεμιδάλεως, του
οίνου, του ελαίου, τοϋ λιβατωτοϋ και των
αρωμάτων. ^^ Και άπο των υιών τών ιερέων
ήσαν μυρεψοί του μύρου και εις τα αρώματα.
^* Και Ματταΰ^ιας έκ τών Αευιτών, οντος Ό
πρωτότοκος τφ Σαλώμ τφ Κορίτγ}, εν τγι πι-
στει επΙ τα έργα της (θυσίας του τηγάνου του
μεγάλου ίερεο^ς. ^^Κα\ Βαναΐας ο Καα&ίτης
έκ τών αδελφών αυτών επί τών άρτων της
προθέσεως του έτοιμάσαι σάββατον κατά
σάββατον.
3^ Και ούτοι 'ψαλτφδοί άρχοντες τών πα-
τριών τών Αευιτών, διατεταγμεναι εφημερίαΐ'
οτι ημέρα καΐ νύξ επ αύτοΐς έν τοις εργοις.
^^ Ούτοι άρχοντες τών πατριών τών Αευιτών
κατά γενέσεις αυτών., άρχοντες ούτοι κατφκη-
σαν εν Ιερουσαλήμ.
3^ Και εν Γαβαών κατφκησεν πατήρ Γα-
βαών, Ίειήλ' και Όνομα γυναικός αυτού
Μοωχά. ^^ ΚαΙ ο υΙος αύτοϋ 6 πρωτότοκος
Αβδών, καΐ Ίσε) ρ καΐ ΚεΙς και Βααλ και
Νηρ και Ναδάβ ^^ και Γεδούρ καΐ αδελφοί
Ζακχούρ καΐ Μακελώϋ- , ^^ καΐ Μακελώΰ•
έγέννησεν τον Σαμά. Και ούτοι έν μέσω τών
αδελφών αυτών κατφκησαν έν Ιερουσαλήμ
μετά τών αδελφών αυτών.
^^ ΚαΙ Νηρ έγέννησεν τον Κείς, καΐ ΚεΙς
έγέννησεν τον Σαούλ, και Σαούλ έγέννησεν
τον Ιωναίϊαν κα\ τον ΜελχισουΙ καΐ τον
Αμιναδάβ και τον Βαάλ. ^^ Και υίος Ίωνά-
ϋ^αν Μεχριβαάλ, καΙ Μεχριβαάλ έγέννησεν
τον Μιχά. ^* Κα\ υιοί Μιχά' Φι&ών κα\
Μαλώχ καΐ Θαρά. ^^ ΚαΙ Χαάζ έγέννησεν
28. Β* (bis) αυτά (cett. f). 29. Β* (alt.) τά.
31 . Β: Ματ&α&ίας. EFXf (ρ. τηγ.) τών τηγανιστών.
33. EFX: Λ. έν τφ τζαστοφυρίω όιατίταγμάνοι ίΐς
έφημίρίας, οτι ημέρας κ. ννκτος ίπ αντβς ... 34. Α^
interpg.: αρχοντίς- srot (cf. 8, 28). 35. Β: 7fifA.
36. Β* (pr.) ό ... κ. Σΰρ κ. ΚΙς. 37. Β: άδβλφός. Α
Ζαχχιιρ {Ζακχβρ Β et Α alüs II.). Α* (eti. VS. 38)
Μα>ΐ(δώ&(ΜακΒλω&Χ'ίΒ ; EFX* κα*Μακ.). 38. Β.
Σαμαα ... Ι(ρ. iv μέσω τών άδ. Χ* μΐτά τ. άδ. αντ.
39. Β: /ας (bis) ... {ΐβΤθΒαάλ)ΐ4σαβάλ. 40. Β: iMTf-
Qißaak{his). ΑΙ,Β-.ΜαλάχΛ.Θαράχ. Α2.Β:"Αχάζ.
'b^ nnm npiab npäbi πηΒ52η28
«• •• ι•.• ι - l•.' J - ΐ - κ•• :
AT -: IT j•
- : V »Λ - J". : τ '^y- : ... - <- -
I • τ : • - ι• τ : - - V- : • -
'^nnpn ühtnb niDsn ϊί^ιη ü^^ht^
vjv - w •• -J ' • y τ f: - s" :
IT - ) — » V.• τ 'r '.-Λτ-: j —
ST •• τ • : I : - vj•• :
D^i^-^S) c^nsDS nbtbbs a^^bb
;t I• A• ί «. τ : - -r • : |-
hbii :nDsb^2 on^bs? nb''bi34
..... ,γ Τ : - ν•.• ••-: τ :-j- τ
DnTOhb Di^ibb nü^ίn '^ibiii
σ : ι • *• • : |- S τ IT •• τ
•IT τ ι • i : IT ν Γ• Λ τ
«. : - J •. IT -■" j- V : • r• r
jmDi Ί3ΐ b3?nii tn^h^ ί^ι^ι 11^7^2?
ITT ί ν : -ί- t• : ^ J : ι α : "
I 1: • VT : - : : - : j :
•• I - : AT : • V j• V ': •
•V- τ I • J : η vv •• -: vsv
I τ τ I : ν <:• "^ τ : Α f
ν ! VT τ Ρ -; ν : - • : - •.• :
-AT j• : ' VT τ ι : ι ν - ιτ : •'
ν : IT • ν r - yr • :
^fπ^ίn :3?Ίπη'ΐ rib^üi irr^s η^^η42
τ τ : - Ι" : - : ; ν ν.ν τ > j • ατ •
V. 32. nnsa 'an ν. 33. 'ρ ü'i'niüa
ν. 35. ίΤΛ^η «"32 ib. 'ρϊ>ϊ<ΐ5'ΐ ib. "ϊηπδί ί<"3η
27. Β: U. fte mußten von 2)Ί. ju ίΚ. ouft^un.
dW: u. f. Waren gefegt über bieOeffnung an jebem
aW. vE: u. f. :§atten ben <Bä)iuf\u [um aufjumac^en]
iebenSH.
28. B.dW.vE.A: (©efäpe) b. 2)ien|i«. B.vE:
l^@^^totttca«
(9,28-42.) 311
Qie 93e{leStett ühn hai ®erdt$e lu ^άηφχοηί u« <S$auBtcte* SDer Skatet ®i(eon§ 2c. 13^•
28 ba§ fle atte ajiorgen auftraten. * Unb
etliche aug iftnen tparm üSer baS ®e=
rät^e beg 5imtöj benn fie trugen eö gc*
29jä^Iet au§ unb ein. *Unb i^rer etliφe
waren befteUet üBer bte ®efäfe unb
über atleg ^eiitge ©erät^e, über @em*
melme^i, über 2Öein, über Del, über
30^ύί)χαηφ, über 0^αuφtt)erf. *5lber
ber OJriejier ,^inber matten ttli^t baS
319ϊäuφhJerf. *^ati)iti^i<i aug ben ÜJe*
ölten, bem erflen βοίιη (δαΠηηιδ, beS
Jlor^iterö, waren ijertrauet bie Pfannen.
32 * ^21ηδ ben ^a:^at^ttern aber, i^ren 8rü*
i>ern, waren über bie @^aubrote §u§u*
tίφten, baß j!e fie alle @abbat^e bereiteten.
33 Φαδ finb bie langer, bie ^au^ter
unter ben SSatern ber ü^eüiten, über bie
itajten auggefonbertj benn lag unb
0ίαφί waren fie barob im ®efφofte.
34*Φα6 finb bie ^ou^ter ber SSater unter
ben Äeöiten in i^ren ®efφίeφtern.
iDiefe wo^neten ju Serufalem.
35 3u ®ibeon wo^neten Seiet, ber 95a*
ter ©ibeonS} fein SGßeib ί)Ή^ 3)^αeφα,
36* unb fein erfter @o^n Gibbon, ^ux,
37^18, 33aat, 9fler, Okbab, *®ebor,
38*21^αίο, @αφαriα, aKiflot:^; *mmQti)
aber jeugete @imeam. Unb fle wo^neten
αηφ um i^re 33rüber §u Serufalem un^^
ter ben S^ren.
39 0ler aber jeugete Jti8, Äi0 jeugete
Saul, @aul jeugete Sonat^an, 3Äai*
40 φifuα, 5ibinabab, (^^ίίααΐ * 3)er @o^n
aber 3onat:^an8 war 3)ieribaai3 aJ2e*
41 ribaal aber jeugete 93ϊίφα. *i£)ie
itinber 3ϊϋφα waren: 5i5it^on, 3Jie*
42 Ιβφ unb il^a^^erea. * 5l^a8 jeugete
27. Ü.L: auftraten. 31. A.A: Äora^itere.
32.U.L:ai(e@abbat^. 34.Ü.L:@ef(^le^ten.
set, ipsi mane aperirenl fores. *De 28
horum genere erani et super vasa
minislerii; ad numerum enim et in-
ferebantur vasa et efferebantur. *De 29
ipsis et qui credila habebant ulensi-
lia sanctuarii, praeerant similae et
vino et oleo et thuri et aroraatibus.
Εχ.3ο,34β8. *Filii autem sacerdotum unguenla ex 30
aromatibus conficiebanl. * Et Ma- 31
thalhias Levites, primogenitus Sellum
Lv.2,5. Coritae, praefectus erat eorum, quae
in sartagine frigebantur. *Porro de 32
filiis Cath, fratribus eorum, super
lv!84,'5m. panes erant praepositionis, ut sem-
per novos per singula sabbata prae-
pararent.
Hi sunt principes cantorum per 33
^.2B, familias Levitarum, qui in exedris
morabantur, ut die ac nocle jugiter
suo rainislerio deservirent. * Capita 34
Levitarum, per familias suas princi-
pes, manserunt in Jerusalem.
®'*•• In Gabaon autem commorati sunt 35
pater Gabaon, Jehiel, et noraen
uxoris ejus Maacha. *Filius primo- 36
genitus ejus Abdon, et Sur et Cis
et Baal et Ner et Nadab, * Gedor 37
quoque et Ahio et Zacharias et Ma-
cellotb; * porro Maceliolh genuil38
Samaan. Isti habitaverunl e regione
fratrum suorum in Jerusalem cum
fratribus suis.
8,33. jygp autem genuit Cis, et Cis ge- 39
nuit Saul, et Saul genuit Jonathan
et Melchisua et Abinadab et Esbaal.
* Filius autem Jonathan: Meribaal;40
et Meribaal genuit Micha. * Porro 41
filii Micha: Philhon et Melech et
Tharaa et Ahaz. * Ahaz autem ge- 42
(brauten) fie ηαφ ber 3α^ί ^inetn, u. 6r ^erau«.
dW: gejault br. ...traten...
29. über (Specereien. vE: ®er. bcö J^eitigt^umö.
dW.A: fficigmeljt. vE: aWei)! ... ©etvürgc.
30. toai aud <2>p. bereitet wirb. R: ϋοη ben ...
toaxm bie bie (Saiben mengten üon ben @p. dW:
ηιίίφίεη (Salböl aui ... vE: bereiteten ^te@αIbeQuδ
b. ©etüürjen.
31. B: tear im5lmt über ba« »αέ in ben ^f. ge?
28. S: horum grege.
i»o(fen toar. dW: anvertraut ba« ^f.iSacftrcrf.
(vE. ftie«. 26.)
32. B: baei ^rot baö jugcricbtet »urbe ... üon
(Sabb. ju (S. dW: Siubctag für 91.
33. bei ben St. freiflefleben. B: bic in b.v^ammcm
frei waren. dW: fr. vom !Dienftc ber 3cl(en ... liegt
i^ncn bae &. ob. B: lag ii)ncn ob in b. (W. μι fein.
38. B.vE.A: gegen ihren ^r. über. dW: neben.
B.dW.vE.A: bei (mit) il;ren 53r.
312 (9,43-10,9.)
Chronicorum Ι.
Saulis et Sonathanis mors•
τον ladaj και 7αίά εγεννησεν τον Γαλεμε&
κάϊ τον Άζμωΰ• καϊ τον Ζαμβρί' καΐ ΖαμβρΙ
έγ&ννηαεν τον Μασά. ^^Καϊ Μααά εγεννησεν
τον Βανά^ 'Ραφαϊα νιος αντου^ Έλεασά νΙος
αντον, Έαηλ νιος αντον. ^"^ ΚαΙ τφ Έσηλ
εζ νιοι, καΐ ταντα τά ονόματα αντών Έζρι-
κάμ πρωτότοκος αντον y καϊ 'Ισμαήλ κάϊ
Σαρία και 'Aßbla κα\ Άνάν. Οντοί νΙο\
Έσηλ.
Χ, Και άλλόφνλοι έπολεμησαν προς Ισ-
ραήλ* Και εφνγον άπο προςήπον αλλοφύλων
καΐ επεσον τρανματίαι εν ορει Γελβουέ.
'^ Καϊ κατεδίω'ξαν αλλόφυλοι οπίσω Σαούλ
καϊ οπίσω νίών αντον' καϊ έπάταξαν αλλό-
φυλοι τον Ίωνά&αν καϊ τον Άμιναδαβ καΐ
τον Μελχισονέ^ νιους Σαονλ. ^ Καϊ ißa-
ρνν&η 6 πόλεμος έπΙ Σαοΰλ, καϊ ευρον αυ-
τόν οι τοξόται έν τοις τόζοις και πόνοις, καϊ
επόνεσεν άπο των τόξων. ^Καϊ εϊπεν Σαονλ
τφ αΐροντι τα σκενη αυτού* Σπάσαι την ρομ-
φαίαν σου καϊ εκκεντησον με εν αυτή., μη
ίλ&ωσιν οΊ άπερίτμ7}τοι ούτοι καΐ έμπαίξωσίν
μοι. Καϊ ουκ εβούλετο ό αΐρων τα σκεύη
αύτυν f οτι έφοβείτο σφόδρα. Καϊ ελαβεν
Σαούλ την ρομφαίαν αύτον καϊ επεσεν επ
αυτήν. ^ Καϊ ί'δεν ό αιρων τα σκεύη αντον
οτι άπέ&ανεν Σαούλ, και επεσεν καίγε αντός
εηϊ την ρομφαίαν αντον, καϊ άπε&ανεν.
^ ΚαΙ άπέ&ανεν Σαονλ καϊ τρεις νίοΐ αύτον
εν Tij ήμερα έκείνγι, καϊ πάς ό οίκος αυτού
έπϊ το αντο άπέ&ανεν. ^ Καϊ ί'δεν πάς άνηρ
'Ισραήλ ό εν τφ αύλώνι οτι εφνγεν 'Ισραήλ
καΐ οτι απέ&ανεν Σαονλ καϊ οι νίοϊ αυτού,
καΐ κατελιπον τας πόλεις αυτών καϊ εφυγον
καϊ ηλ&ον αλλόφυλοι και κατφκησαν iv
ανταϊς.
^ ΚαΙ έγενετο τη εχομένη και ηλ&ον αλλό-
φυλοι του σκυλεΰσαι τους τραυματίας, καϊ
ευρον τον Σαούλ καϊ τους νίον^: αυτού πε-
πτωκότας εν τω όρει Γελβουε. ^ Κα) έ'ξ-
έδυσαν αυτόν, καϊ ελαβον την κεφαλήν αυτού
42. Β: ΓαΙμώ& ... Μαασά (eti. vs. 43). 43. Β:
Βαανά, και'Ρ. ... Έλασά. 44. Β: 2a(jaia. A^Bf
(p.:4mv) Ααι'Ασά (Α^ΕΓΧ*), cf. 8,38.
1. Bf (a. '/σ^).) τόν. EFX: εφνγιν άνη^ ^Ισραήλ.
2. Β•}• (a. pr. άλληφ.) οΐ et (a. νίων) των. 3. Β* τυΐς
... tnovtaav (F: ίτροττώθ^η). 4. Β: τ. ^ομφ. (* α»'το)
χ. tnintatv. 5. Β: tlötv ... κα* αι^τός ... * χ. ά/ιΟ^.
•r τ : - ; τ : - ν j•
j• VT IT ••• r
V : ;t τ : V ^ : ;τ τ : at : •
nbsi D^Dn ntatiä "^ii^h^ \ iDüi b2^ί ^4
vj" : • τ jT • •• τ : I : y τ
j" τ : • : : •<τ • : - τ :
I•• τ j•• : •.• ν »Λτ τ : σ : ~ ι : τ : - :
J . .- .... J•• : • •• τ : • Γ
5]Siii n^DD '^^πί^η ρ^ίίίώ ^ΊΠίί
j -- AT τ j••-: |- : VT j••-: |-
•JT τ «• -: V : I ST τ I ••• • : • :
n^m :b^iiÜD "^33 3?iiü3-^3b'Q-n^ii 3
<- : • - I τ ^ ;•• : - ν • Ί - ν :
iin^i^sitj*"! b^iiüi— bs? TOnb^n
j\ τ : •- τ '^ - τ τ Τ • -
ρ - ■ • '-'Kl- •■• Άτ- ν
•*• •— : IT τ 1 ν τ «j-i: τ : -•' : : -
iiiöD ηαχ 5<bi ^^h-^bb^rnm hV^n
j" TT < ; • : - : • : ν •• τ
τ <" - Α : κ'•τ r ^ τ ••
^ VT •• "1 :j — τ p: τ V. •- V V -
-bs? t<Wü^ bs^i b^^^ώ n^-'^s
y-j•- AT j•••
nüäbtü^ b^iiito n^n :nb*'i ninn 0
V j : τ τ<τ- IT- ν ν•.• -
ϊΐ^^ηη' ηπΏ iin*^ iD'^s-b^i "i'^b τ
: •- r ji : - V •• '^ τ : τ τ
τ j• t V "Τ ν -: "^ <- τ : • • τ
ν "IT < :~ι — ATT j τ ν ^r :
ι•.• τ ν, : Ι" - • : • : j τ - \x~
• : • : τ- τ τ; IT • • :-
< : : •- Α• τ -.-j- ν y - :
- ι : • )- : ν : ι τ τ ••• : τ
ν. 44. nnsD3 ':crT t<"aa ν. 4. ικιη'' «"an
(AFXf). 6. EFX: όλος 6 oh. α.ντβ ομο&ιψαδόν
(FX: άπέ&ανον). 7. Β: tldf. A^FX: »ατέλίίπον.
Bf (a. άλλοφ.) ο*. 8. FX (pro ί:(ομ.) επαύριον. Β:
!♦ Q^t^tonica*
(9,43-10,9.) 313
^er ^$tli{let ®teg unb ®auU Sob*
IX.
3aera, Saeta jcugete Oilemct^, 5igma*
i)ct^ unb (öimrij Simrl jeugctc 9J2oja.
43*3JJoja jeugetc 93inea; beß 8ol^n irar
ata^^aja, bcf @o^n mar ^icafa, be§
44 <Boi)n mar 5ijei. * ^ljel aber ^atte
[€φδ (Sö^nc, bte Riefen: 5ifrifam,
33oφru, SiSmael, ©earja, DSabJa, «i^a*
nan. Φαδ finb bie Äinöer 5ijeB.
X.(XI.) 3)tc $i)tiiflcr jtritten miber
Sfraci. Unb bie üon Sfraei flogen öor
ben 5|}i)iiifiern, unb fielen bie @rf^iagenen
2 auf bem S3erge ©ilboa. * ^ber bte
^^ilijter i^ingen (ίφ an @aul unb feine
@ö^ne hinter ii>nen ^er, unb fφίugen
Sonat^au, 5i6inabab unb 9J?αίφifuα,
3 bie @b^ne (Sauiä. *Unb ber (Streit
warb i)axt miber <Baui, unb bie SSogen*
fφü|en famen an i^n, ba§ er »on ben
4 @φϋ^εη ioermunbet marb. * Φα f^rαφ
<Baul ju feinem 300 affenträger: Q'uiit
bein ©d^mert auS unb erjlΐφ miφ ba*
mit, ba§ biefe Un6efφnittenen niφt fem*
men unb fφönbίiφ mit mir umgel^en.
^ber fein 2ßaffenträgcr moßte niφt,
benn er fürφtete Αφ fe^r. Φα na^m
@aui fein @φmert unb fiel barein.
5* Φα aier fein ©affenträger fa^e, baj
<Saul tobt mar, fiel er αηφ inö @φmert,
6 unb parb. * ^Ifo fiarb @aui unb feine
brei (Sbi^ne, unb fein ganjcö «i^auö §u*
7 gίeiφ. * Φα aber bie SDiänner ^\χαύ,
bie im ©runbe maren, fa^en, baß fie
gefloi^cn maren unb ba§ <Saul unb feine
eb^ne tobt maren, öeriießen fle i^re
©täbte unb fio^en, unb bie Sß^iHfier
famen unb mo^neten barinnen.
8 Φεδ anbern SWorgenö famen bte $^i*
lifler, bie @rfφIαgenen auöjujic^en, unb
fanben @aui unb feine @ö^ne liegen
9 ouf bem 33erge ©ilboa. * Unb jogen i^n
au8, unb ^oben auf fein «öau:|3t unb
4. Ü.L: 3euφ ... furzte |ιφ ... brefn.
nuil Jara, et Jara genuil Alamath et
Azmoth el Zamri; Zamri aulem ge-
nuil Mosa. * Mosa vero genuit43
Banaa, cujus filius Raphaja genuit
Elasa, de quo ortus est Asel. *Porro44
Asel sex filios habuit bis nominibus:
Ezricam, Bocru, Ismael, Saria, Ob-
dia, Hanan. Hi sunt filii Asel.
12,3.
8,87•.
lSm.31.
ISm.28,4
ISm.31,4.
Jud.9,S4.
Philisthiim aulem pugnabant con- X.
tra Israel. Fugerunlque viri Israel
Palaeslhinos, et ceciderunt vulnerali
in monte Gelboe. *Cumque appro- 2
pinquassent Pbilistbaei persequentes
Saui et filios ejus, percusserunt Jo-
nathan et Abinadab et Melcbisua,
filios Saul. * Et aggravatum est 3
proelium contra Saul, inveneruntque
eum sagitlarii el vulneraverunt jacu-
lis. *Et dixit Saul ad armigerum 4
suum: Evagina gladium tuum el in•
terfice me! ne forte veniant incir-
cumcisi isti et illudant mihi. Noluil
aulem armiger ejus hoc facere, ti-
raore perlerritus. Arripuil ergo Saul
ensem el irruit in eum. * Quod 5
cum vidissel armiger ejus, videlicet
mortuum esse Saul, irruit eliam ipse
in gladium suum, el morluus est.
*Interiil ergo Saul el ires filii ejus, 6
et omnis domus illius pariter conci-
dit. * Quod cum vidissent viri Is- 7
rael, qui habitabanl in campestribus,
fugerunt, et Saul ac fiiiis ejus mor-
luis dereliquerunt urbes suas et huc
illucque dispersi sunt; venerunlque
Philisthiim et habitaverunt in eis.
Die igilur allero delrahentes Phi-
listhiim spolia caesorum invenerunt
Saul et filios ejus jacentes in mon-
le Gelboe. * Cumque spoliassent
eum et amputassent caput armis•
8
Äov. 10. aSergt. KSam. 31.
1. B.dW.vE.A: aO^anner (öon) 3fr. dW.vE: u.
fielen evfcijlagen. dW.vE.A: ©cbirge.
%. iinb an ... B: i)intcn απ.
4. Β: ϊ)ΐΐΓφ|1ίφ ... treiben einen (Spott mit mir.
vE: i^ren ^p.
6. dW.A: (fiel) afl^umat.
7. B.dW.vE:allcÜ)iänncr.
8. B: Xagc«. dW.vE.A: am (foigenben) Sage.
9. B.dW.vE: nahmen.
314 (10,10-11,4.) Chronicorom Ι.
Χ.
Oavides reac unctus eacpugnat JUerosolymam,
xal τά σπΒνη αντου κα« άπέστξίΧαν εις γην
αλλοφύλων κνκλφ τον εναγγελίσασ&αι τοις
ίΐδωλοις αυτών κα* τφ λαφ, ^^ αα\ εβ^ηκαν
τά σκεΰη αυτών iv οίκφ ϋεοΰ αυτών, και
τψ κεφαλήν αυτόν ε&ηκαν εν οΐκφ /laymv.
** Κα\ ηκουσαν πάντες οι κατοικονντες Γα-
λαάδ πάντα ά εποίησαν αλλόφυλοι τφ ^αουλ
iv τφ 'Ισραήλ, ^"^καΐ ηγερ&ηααν έκ Γαλαάδ
πάς άνηρ δυνατός και ελαβον το σώμα
Σαούλ καΐ τά σώματα τών υιών αν τον, και
ηνεγκαν αυτά εις Ράβεις, και εχ^αψαν τά
οστά αυτών υπο την δρνν εν Γαβείς, και
ένηστευσαν επτά ημέρας.
^^ ΚαΙ άπέ&ανεν Σαούλ εν ταϊς άνομίαις
αυτού αις ηνόμησεν τφ κυρίφ κατά τον
λόγον κυρίου, διότι ουκ έφΰλα'ξεν οτι επηρώ-
τησεν Σαονλ εν τφ εγγαστριμύΟφ του ζητή-
σαι, καΐ άπεκρίνατο αυτφ Σαμουήλ 6 προ-
φήτης, ** και ουκ έ^εζητησεν τον κύριον
Σαονλ' καΐ άπέκτεινεν αυτόν, κα&ότι ουκ
ήρώτησεν εν κυρίφ, καΐ επεστρεχρεν την βασι•
λείαν τφ /ίαυιδ υίφ Ίεσσαί.
XI, Κα) ηλθεν πας 'Ισραήλ προς /ΙανΙδ
εν Χεβρών, λέγοντες' Ίδον οστά σον και
σάρκες σου ήμεΐς. ^ Και εχ&ες και τρίτην
όντος Σαονλ βασιλέως συ ησ&α ό εξάγων
και είςάγων τον 'Ισραήλ, καΐ εΊπεν κύριος ό
"^εός σου σοι' Συ ποιμανεΐς τον λαόν μου
τον Ισραήλ καΐ συ εσΐβ εις ήγούμενον επΙ
Ισραήλ. ^ ΚαΙ ηλ&ον πάντες πρεσβύτεροι
Ισραήλ προς τον βασιλέα έν Χεβρών, κα)
διέ&ετο αντοΐς ό βασιλεύς /Ιαυιδ δια&ήκην
έν Χεβρών έναντι κυρίου, ΚαΙ έχρισαν τον
/Ιαν)δ εις ßitaiXm έπΙ 'Ισραήλ κατά τον λο-
γον κυρίου διά χειρός Σαμουήλ.
^ ΚαΙ Βπορεύ&η ό βασιλεύς καΐ άνδρες
Ισραήλ επι Ιερουσαλήμ, wvr^ Ίεβούς, και
εκεί οι Ιεβονσαΐοι οι κατοικονντες την γην.
10. EFX: σκ. αι'τ5. FX (pro alt. ϊ&.) έπηζαν.
11. Β: ατταντα α επ. οΐ αλλ. τω Σ. και τω^Ισρ. EFX•}•
(ρ. 2ααλ) nai τοις υίοΐι; αρτ». 12. EFX: Kai άν-
έστησαν. Χ: iv Γαλ. FFXf (a. κ. Uaß.) και ηλ&ον.
Β: Σ. καΐ το σώμα ...^Ιαβίς (bis). 13. Β: ήνόμ. τω
&ίω. EFX•}• (ρ. εψνλ.) αυτόν. 14. Β: εζητησι ...
*-Σ'αολ. FX: έζίζ. έν κυρίω. Β cett. * κα&ότι-έν κνρ.
EFXf (ρ. βασιλ.) avxl•. '
1. EFX: σννί&ροίσ&ησαν πάς άν-ηρ^Ισυ. 2. EF
Χ: ο ηςάγ. κ. (^άγ. Β: Ίσρ., κ. ivntv Ισραήλ κύριος
σο*• Σ^ι ... ΑΙΧ* ^στι (Α2Β|). 3. Β: βασ. ης Χ(βρ.
4. Β: άνόρις αντΰ ης'Ιίρβσ.
• τ • : • : F νιν : : - :- ατ ••
IT Τ V : y.• '- --: ν ν•• - :
Λ•.• •• Π ν: ν- ^ •• ν • τ -
tm^ η^2 ^irpn inbaba—ΓΝΐ
'IT j•• ν Ι: IT / Ττ 1 '..^ ν :
-Ίώί^-bs πίϊ ^rba "ώη"^ b^ ϊ)3?Ώώ^ιι
ν -: τ .J•• AT : • J•• τ "^ ν : : •-
-bi) ^Ώ^ΐΡ^'ΐ :b^^ίώb o^nüSbö wri2
τ •τ- ιτ^ ν:•: /τ
ηώ'^η^ οϊΐχ^η'^ι η'^ΐιη nbsiä h^51
τ Α" τ Κ ' ι- TT J •• :
τ •• IT - <- ν •♦ ι : - ν : •: •-
: 0•»^^ η5?ηώ ^ιη^ιχ^η xnh'^2
r τ J- ΐ ' ν τ - •• τ :
b:?ri-nti5ii 'ib3?ü2 b^J^üä γώ^^ί ι3
^j- τ ν -: '^-; |- : "^ τ τ^τ-
AT Τ Ι jv -: ^T : >- : - τ r
üi-n-^ibi Jtüinnb :niii2 bi^<üäb"DDι1l4
j-T T: i:" vt'^^:• -:
τ : - V •• Λ" • ί ~ KT Γ
IT • I V ν τ :
m-b&^ bi^^to'^'b:^ "^^ηρ^^ χι.
VT '^ ν '^.j- τ : • τ S : Ίτ • -
νί : IT : J/ : : - ν • α •• τ j : ν
Da diüäbü5-Dä bi^n-üä nDms 2
-< : • - , - : - : ιτ-ΐ
ίί^χΐΏΠ ηπίί iihh b'^iiö nis"i3
r - VT - 1'.• :• j τ J '• t"
τ : V - Α" τ : • ν ν " - :
'^^/25?-nii< η:ϊ?Ίη nm iib 'nNnbii
• — ν ί•.• : • τ ~ » t / ν ν:
bs? τί^ n^nn hn^ii b^ί"ίto'^-n^ί
'^ κ.- •τ jv': Γ τ - : '^ - τ : •
biiito^ '^DpT-bs) 1^ίn»1' : b^nto'' '^:^^ 3
<•• τ : • • • ι : • τ ^ τ - ι•• τ : • >• -
onb Κί?^ι *"J?^^?0 ^?*^ö"b^
AT : j" : • » \. : V : -r : >• j
öbüjiin*^ b^ί"ιto^"b:^^ τί^ Tibn 4
•(.-τ ι : ν•• τ : • "^ τ : s• τ »ν-
iv'iHr^ '^ηώ'^ ^b^asn έίώι ο^ιη*^ ίί%η
7 ν IT τ ι•• : ι • : - τ : ^ : j-
9. Β: bei i^rcn ...
10. Β: feine ^ivnfd^aie ί). fte an im ^. Φ. dW.
vE: ^onc^eten fie auf. vE.Ä: im iem^cl.
12. dW:Äöi^er. dW.vE: iierebint^e.
13. vati}ftaQU. B: um f. Unireue tviilen, toomiter
!♦ ®]^totttca^
(10,10—11,4.) 315
@attB tt. feinet @ö$ne Sei^name gen Sa&e@« ^atiib^ S3unb mit Sftaei*
X.
feine SBaffen unb fanbten eö ίπδ Sanb
ber $^tli^er nml^er, unb liegen eö »er*
fünbigen öor i^ren ®5^en unb bem SSoIf ;
10 * unb legten feine SBaffcn ίηδ φαηδ i^reö
©otteö, unb feinen ©^äbel hefteten fie
11 an bag *&au0 Φα^οηδ. *Φα aber alle
bie gu 3abeS in ©ileab l^breten alle0, η)αβ
12 Die ^^ilifler @aul get:^an :^atten, *ηιαφ*
ten fie ^φ auf, alle jireitbare 9)'2änner,
unb nahmen ben Seiφnαm (δαηΐδ unb
feiner Sö^ne unb brαφten fie gen 3a*
beö, unb begruben i^re ©ebeine unter
Der @iφe ju Sabeö, unb fajieten fieben
3!age.
13 ^Ifo fiarb @aul in feiner 3)iiffet:§at,
bie er »iber ben ^errn getl^an ^atte an
bem Sort beö »^errn, baS er ηϊφί ^ielt,
οηφ baß er bie Sa^rfagerin fragte^
14* unb fragte ben «§errn niφt: barum
tiJbtete er i^ unb rt>anbte baö Ä5nig*
reiφ §u 5Dai)ib, bem <Bi)t}m 3fai•
XI. (XII.) Unb gan§ Sfrael fammelte
fiφ §u i£)aüib gen «Hebron unb fprαφ:
(Sie^e, n?ir finb bein 33ein unb bein5letfφ.
2 * 51ηφ üor^in, ba @aulit5nig war, füif^r*
teft bu Sfraei αηδ unb ein. (So i^at ber
«§err, bein ©Ott, bir gerebet: Φη follji
mein SSolf Sfrael reiben unb bu folljl
3 Sür ji fein über mein SSolf Sfrael. * ΟΙηφ
famen alle ^eltejien SfraeB gum Könige
gen «Hebron, unb ^aöib mαφte einen
ißunb mit i^ncn §u »Hebron öor bem
^errn. Unb fie falbeten iDabib §um
Könige über Sfrael ηαφ bem 2Bort
beä «§errn burφ ©amuel.
4 Unb i£)aüib jog ^in unb baö gange
Sfrael gen Serufalem, baö tji Sebuö}
benn bie Se^ufiter njo^^neten im Äanbe.
2. U.L: fü^re^ bu.
que nudassent, miserunt in terram
suam, ut circumferretur et ostendere•
tur idolorum templis etpopulis; *ar- 10
ma autem ejus consecraverunt in fano
iSfn.8,8. dei sui, et caput affixerunt in leniplo
Dagon. * Hoc cum audissent viri 1 1
Jabes Galaad, omnia scilicet quae
Philislhiim fecerant super Saul, *con• 12
surrexerunt singuli virorum forlium
^Ism.iX''^^ tulerunt cadavera Saul et filiorum
ejus, attuleruntque ea in Jabes et
sepelierunl ossa eorum subler quer-
cum quae erat in Jabes, et jejuna•
verunt Septem diebus.
Morluus est ergo Saul propter 13
iniquitates suas, eo quod praevari-
catus sit mandatum Domini quod
praeceperat, et non custodierit illud,
sed insuper etiam pythonissam con-
suluerit, *nec speraverit in Domino: 14
propter quod interfecit eum et trans-
tulit regnum ejus ad David filium
Isa'i.
Congregatus est igitur omnis XI.
Israel ad David in Hebron dieens:
Os tuum sumus et caro tua. * Heri 2
quoque et nudiustertius , cum adhuc
regnaret Saul, tu eras qui educebas
et introducebas Israel; tibi enim
dixit Dominus Deus tuus: Tu pasces
popuium meum Israel et tu eris
princeps super eum. * Venerum 3
ergo omnes majores natu Israel ad
regem in Hebron et iniit David cum
eis foedus coram Domino. Unxerunt•
que eum regem super Israel juxta
sermonem Domini, quem locutus est
in manu Samuel.
Abiit quoque David et omnis Is- 4
rael in Jerusalem, haec est Jebus,
ubi erant Jebusaei habitatores terrae.
lSin.13,13.
15,ll.V!6.
lSm.2ä,7<•.
2Sm.l2,7.
lSin.16,13.
2Sin.5.
Gn.29,14.
lSm.1K,5s.
19,8.
P«.7Ö,71.
12,23.
ISm.16,13.
lSin.1«i,1.3.
an b. ^. untreu gebanbelt 1^. wiber bae ... betoa^ret
l^attc. dW: SSergel^en« ... μφ »ergangen ... »egen
be6...bcobαφίete. vE: baö er begangen. B:bie3aus
bever gefragt u. gefugt. dW: ϊobίenbcfφttörcr be*
fragte. vE: bei bcr Xobtenbefc^tDöreiin fragte u. |1φ
erfunbtgte.
14. dW: lie^ er i^n fierben.
Stap. 11, 1—9. «ergl. 2 (Barn, 5.
1. dW.A:®ebcin. B: bcine« ®eb.u.b.§leffφeβ.
3. mio tarnen. dW.vE.A: [φΐο^ einen 3). B:
burd^ ben iDienji <BamutU.
4. ία im fi. B: ttaren bafeibil bie ©intool^ner be«
g. dW:baf.aber».bie3., bie93e»cl^ner... vE:»or
3er. ... bie im S. koo^neten.
316 (11,5—15.)
Chronicorum Ι.
Macpugnatio Wierosolymae, Catalogus heroum JDavidis,
^ EÜnav δε oi κατοικονντες ^Ιεβονς τφ /4ανίδ'
Ονα είςελενσ^ ωδε. ΚαΙ τζροαατελάβετο την
ηεριοχην Σκαν, αντη η ττόλκ /ίαυίδ, ^ Καϊ
είπεν /ίαυίδ' Πας τνπτων Ίεβονσαΐον εν
πρώτοις, χαϊ εσται εις άρχοντα nal εις στρατψ
γόν. ΚαΙ άνέβη έπ αντην έν πρώτοις Ίωάβ
νιος Σαρονίας, aal έγένετο εις άρχοντα. '^ Κα\
έχά&ισεν /ίανίδ έν τγι περιοχή' δια τούτο
έχάλεσεν αντην πόλιν άανίδ. ^ ΚαΙ φκοδό-
μησεν την πόλιν κνκλφ. ΚαΙ έπολίμησεν
χαΐ ελαβεν την πόλιν, ^ Και επορενετο
/ίανΙδ πορενόμενος κα« μεγαλννόμενος, καΐ
χνριος παντοκράτωρ μετ αντον.
^^ Κα\ οντοι οι άρχοντες των δυνατών οί
ήσαν τφ /ίανίδ, οί κατ ισχύοντες μετ αντον
έν τχι βασιλείί^ αντον μετά παντός 'Ισραήλ
τον βασιλενααι αντον κατά τον λόγον κνρίον
έπΙ Ισραήλ, * * Καϊ οντος ο άρι&μος των
δννατών τον /Ιανίδ' Ίεβαάμ νιος ΆχαμανΙ
πρωτότοκος των τριάκοντα' οντος έσπάσατο
την ρομφαίαν αντον άπαξ έπΙ τριακόσιους
τρανματίας εν καιρφ ενί, ^^ Και μετ αντον
'Ελεάζαρ νιος /Ιωδαι' 6 Αχωχί' ούτος ην έν
τοις τρισιν δννατοϊς, *^ Οντος ην μετά
/ίαυΙδ έν Φασοδομίν , και οι αλλόφυλοι σνν-
ηχ&ησαν έκει είς πόλεμον, και ην μερίς τον
άγρον πλήρης κριϋών, κα\ ο λαός εφνγεν
απο προςώπον άλλοφνλων, ** Κα) εστη εν
μέσφ της μερίδος και εηωσεν αν την, καΐ
επαταζεν τονς αλλοφύλους^ χαΐ εποίησεν κύ•
ριος σωτηρίαν μεγάλην.
^^ΚαΙ κατεβησαν oi τρεις έκ των τριάκοντα
αρχόντων είς την πέτραν προς /Ιαυιδ είς το σπή-
λαιον Όδολλάμ, και ή παρεμβολή των άλλοφυ-
λων παρεμβεβλήκει έν τη κοιλάδι των γιγάντων.
\. τ ί •τ: :<-:ι :
ν. : JV : r τ j• τ • ; <•• -
' ••• jj VT r τ -s — Λτ :
ν τ vj••- ι : }' :- \χ :
ρ τ }' y^ : Ίτ h•' - AT : -
ι• τ JJ : ν ν•.• - : τ : α τ -
«. τ : ;τ r ΛΤ ί ' J τ ν τ ' ••ν—
• τ : JV -: • • - <•• τ V •• :
-bi? nin•^ ims ia'^b^anb b^nto*'
VT : j- t • Λ • ί ~ ί ν τ : •
v: • - j- : ■ vy : (■• τ : •
< • :-»•.• jT : ι IT Λ τ : jv -:
in'^Dπ-n^ί n^ir-ii^in D^tbibön
4 •-: V s" I • • JT -
:nns d3?B3 bbn nii^^-üibtiä-bs?
IT V - /- : VT τ i •• 1 :
η^η-ίίϊΐπ :οη2^η ntbibtöa ^ί^nl3
TT I Γ • - jr : • *.
• : • : - : • - j — »τ
npbn N^m nbnbüb ί^ώ-ϊ^E)D^ίD
'^- 1 V r : ~ τ τ : • - JT : ••• iv
vT ;t τ : α : jt •• ; vv τ ~
D'^nüäbss-r^i ^^'^^ n^ib^s^i hpbnn
Α : * : V V-- τ "^ • — ΙτΊ ν |-
IT : JT : VT : - ^-
< • : - ι • τ ; :ι•' —
Dbi3? n^riD-bii 'T'iTbii nsn-b^?
AT "•.-: ν- τ
5. Β: Είπον et * ίέ-7ί/9«ς. FXf (ρ,προχ.) Javii.
6. FX* xat (a. εστ.). Β: Σαράια, 7, Β* Kai έπο-
Ai;«.>GD. (AEX-j-parum diverse; ΈΧ:κνχλό&ίν άηό
της αχ(>ας χα« έως τ» κΰκΑ«, κα* *Jo)aß TttQifnonj-
σατο το λοιπόν της πόλΐθ)ς). 10. FX (pro κατισχ.)
άντίχόμινοι. Χ* μιτ αντα. 11. Β; ^Ιίσαβαδά χιΐός
Λχαμάν πρώτος τ. τρ. FX: πρωτότοκος των τριών.
:ο'^&ίΒη pt33?3 riDh ο'^ηώίτΒ nan^!)
ρ τ : » vr• : ντ • : • : j••-: |-
V. 1 1 . 'ρ o-ittj-^iiiijn
ν. 14. ü:i'i3 &<"5α
12. Α*: ίι/νατος (όννατοΐς Α2Β). 13. Β: Φασο(ία-
μίν. 14. Α*: έμμέσφ. 15. Β* 0* et η ... *παρ(μβ^βλ.
'AEFXt).
!♦ en^tottica*
(11,5-15.) 317
®ied uBet bie !8utg unb bte §Bittget au SeBuS« ®{e gelben ^abib§*
XI.
5 * Unb bie Bürger ju SeBuS [^ταφοη ju
5)aötb: iDu fotlfl ηίφΐ herein fommen.
iDat)tb aber getratin bie QSurg ßion, bad
6 tp: iDaöitg @tabt. * Unb iDaöib fUJrad^:
^ißer bie Sebufiter am erflen fi^iägt, ber
foö ein «§au^t unb OBcrfler fein. Φα
erjlteg fle am erflen 3oa6, ber Sol&n
7 3etuia, unb tt»arb ^^au^tmann. *^aöib
aBer woi^nete aufberSurg; bal^er ^ei^t
8 man fle ^ai)ib0 @tabt. * Unb er Bauete
bie @tabt um^er, öon SÄitto an Bis gar
um^^er. 3ίοαΒ aBer Heg ieBen bie üBri*
9 gen in ber @tabt. * Unb iDaüib fu^r fort
unb nal^m ju, unb ber «^err 3«Baot^
tüar mit t^m.
10 3)ieg flnb bie DBerflen unter ben «gel*
ben 3)ai)ibö, bie Ρφ rebίiφ mit i^m i^iei*
ten in feinem ,^önigreiφe Bei bem gan*
gen Sfraei, bag man i^n jum ilbnige
mαφte ηαφ bem 2Öort bcö «i^errn üBer
llSfraei. *Unb bieg ifl bie 3a^l ber
Reiben iDaöibö: SafaBeam, ber 8o^n
«§αφmoni, ber SSorne^mfie unter breigi*
gen} er ^oB feinen @:pieg auf unb fφίug
12brei '^unbert auf einmal. *0ίαφ i^m
hjar ßieafar, ux So^n ©obo, ber Ql^o-
'^iter, unb er tcar unter ben breien ^ei=
13 ben. *3)iefer tt>ar mit i)aüib, ba fle
φοί^η f^jraci^en unb bie $^ilifter |ίφ
bafelBjl t)erfammeit Ratten jum «Streit.
Unb njar ein <BtM ^Üdtx üoCi ©crjie,
unb bae 93oIf fio^e »or ben ^i^tHftern.
14* Unb fle traten mitten auf baö <Stüi
unb erretteten eS unb fφίugen bie ^t)U
lifler, unb ber «^err gaB ein grof eö ^eil.
15 Unb bie brei auö ben breifig ^or*
ne^mjien gogen ^inaB jum Reifen, ju
2)aüib in bie ^li>i)U ^ibuUam; aBer ber
$i>ilijler Sager lag im ©runbe S^eip^aim.
10. ü.L: bei ganjem 3fr.
ll.ü.Lr^ub.
13. Ü.L:(Stü<f9(tfer«.
14. Ü.L: grof ^eii.
* Dixeruntque qui habilabant in 5
Jebus ad David: Non ingredieris
huc. Porro David cepit arcem Sion,
quae est civitas David, *dixitque: 6
Omnis qui percusserit Jebusaeum in
primis, erit princeps et dux. Ascen-
dit igitur primus Joab, filius Sar-
viae, et faclus est princeps. *Habi• 7
tavit autem David in arce; et idcirco
appellata est civitas David. *Aedi- 8
ficavilque urbem in circuilu a Mello
[Zeek.»,». usque ad gyrum; Joab autem reliqua
urbis exstruxit. *Proficiebalque Da- 9
vid vadens et crescens, et Dominus
excercituum erat cum eo.
2fa.28,8i•. JJj principes virorum fortiuni Da- 10
vid, qui adjuverunt eum ut rex fieret
super omnem Israel juxta verbum
Domini, quod locutus est ad Israel.
*Et iste numerus robuslorum David: II
Jesbaam filius Hachamoni, princeps
inter triginla; iste levavit haetam
suam super Irecentos vulneralos
una vice. *Et post eum Eleazar, 12
filius patrui ejus, Ahohites, qui erat
inter tres potentes. * Iste fuit cum Da• 1 3
ism.t7,t. yjjj jjj Phesdomim, quando Philisthiim
congregali sunt ad locum illum in
proelium; et erat ager regionis illius
plenus hordeo, fugeralque populus
a facie Philislhinorum. *Hi stele-14
runt in medio agri et defenderunt
eum; cumque percussissent Phi-
lislhaeos, dedit Dominus salutem
magnam populo suo.
Descenderunl autem tres de tri- 15
ginla principibus ad petram in qua
eral David, ad spelunrara Odol-
lam, quando Philisthiim fuerant
caslrametati in valle Raphaim.
27,8.
27.4.
ISni.V;2,l.
■^Sm.'23,13
Ps.57,1.
2Sm.5,l8.
14. ΑΙ.: Hicstetitetc.
5. B: (Einwohner. dW.vE: SSett). B.dW.vE.A:
toirfi n. l^ier l^erein f.
6. vE: Sebcr ber ... jum ^. u. j. ^eerfüi)rcr wer;
ben. dW.vE.A: e« jiieg guerfl Mnauf. B.dW.vE:
tüarb jum (ein) ^au^jt. A: j. ^ürjicn.
7. dW.vE.A: nannte.
8. dW; erneuerte ba3 Uebrigc ber <Stabt. vE:
fteflte ... tüieber i^er. A: baute.
gS. 10— 41 . «fll. 2 ©am. 23, 8 ff.
II). B.vE: ^auptcr ber ^. dW: üornel^mften ^.
B.vE: tapftt bei il^m. dW: fefl. vE: für fein jtönlgi
tbum.
13. mit Ί>. )u Vai t Xtammim, a(d bte ...
14. B: erlöfete fle burc^ e. ^r-^eil. A: φα fieUten
fiefic^ ... (φύ^ίεηεί.
15. dW.vE: [biefc] 2)rci o. b. 3U ^aupiern.
318 (11,16-25.)
Chronicornm Ι.
XI.
Catalogus heroum Oavidis,
^^ Kai idavid rozs iv trj περιοχχι, και το
νποΰτημα των άλλοφλων τότε iv rfj Βηθ-
λεέμ. ^"^ Kai έηε&υμηαεν /ίανιδ καϊ είπεν
Τις ηοτιεΐ με νδωρ εκ τον λάκκου Βηϋ-
λεεμ τον iv TiJ ηνλγι; *® Και διερρηξαν οι
τρεις την παρεμβολην των άλλοαρνλων καΐ
νδρενσαντο νδωρ έκ τον λάκκον τον εν Βηθ-
λεέμ, ος ην εν τη πυλη^ και ελαβον και
ηλ&ον προς //ανίδ. Και ονκ ή&ελησεν /ΙανΙδ
τον πιεΐν αντο, καΐ εαπειαεν αντό τφ κνρίφ
^^καΐ ειπεν '^Ιλεως μοι 6 &ε6ς του ποιηααι
το ρήμα τοϋτο, ει αϊμα ανδρών τούτων πίο•
μαι έν χρυχαΐς αυτών ^ οτι εν χρυχαΐς αυτών
ηνεγκαν αυτό. Και ουκ ^βονλετο ηιειν αυτό,
Ύαΰτα εποίησαν οι τρεις δυνατού
^^ Και ^Αβεσσαι 6 αδελφός Ίωάβ, ούτος
ην άρχων των τριών ούτος εσπασατο την
ρομφαίαν αντον έηϊ έξακοαίονς τραυματίας
iv καιρφ ivi Ούτος ην όνομαατος εν τοις
τρίοίν^ 2* άπο τών τριών νπερ τους δνο
ένδοξος, και ην αυτός εις άρχοντα, και εως
τών τριών ουκ ηρχετο.
^^ ΚαΙ Βαναίας, υίος Ίωδαε, υίος ανδρός
δννατοΰ, πολλά ίργα αντοΰ υπέρ Κάβα-
σαηλ. Οντος επάταξεν τους δυο Αριηλ
Μωάβ, καΐ ούτος κατεβη και επάταξεν τον
λέοντα iv τφ λάκκφ εν ήμερα χιόνος. ^^ΚαΙ
οντος iπάτaξεv τον άνδρα τον ΑΙγυπτιον^
άνδρα όρατον πεντάπηχον, και εν τϊβ χειρί
του Αιγυπτίου δόρυ ώς άντίον νφαινόντων.
ΚαΙ κατέβη ifi αντον Βαναίας εν ράβδφ και
άφείλατο εκ της χειρός του Αιγυπτίου το
δόρυ, καΐ άπεκτεινεν αντον iv τφ δόρατι
αντον. 24 Ταντα iπoίησεv Βαναίας νιος Ίω-
δαέ, καΐ τοντφ όνομα εν τοις τρισίν τοις
δυνατοϊς' ^^ υπέρ τους τριάκοντα ην ένδοξος
ούτος, καΐ προς τους τρεις ουκ ηρχετο. Και
κατεστησεν αυτόν /ίαυ)δ inl την πατριαν αυτού .
16. Α^Χ: νπόατΐμα (ύπόστημα Α^; Β: σνστίμα,
F: σύστημα). Β* (alt.) rij. 19. Β* (pr.) αντό (ΑΕ
FXt; Atj α.'τόν?). 2θ! Β: Ι4βισά (* 6) άδ. ΑΧ:
πατ^ηΰιν (τζίίώνΒ). Β: τξ>ίακοσί«ς(ε|ακ.ΑΕΧ) τ(>, ...
Και βτος ην όν. 21. Β (pro αϊτός) αντοΐς. 22. Β:
Βαναία. 23. Β: π^ντάπηχνν (FX: -πήχη) ... * τ^.
24. C; τίτο ον. 25. CFX* ην.
• : • : j• : λτ : - jt ν τ :
^ΐ2^^Λ τιη ΐίίη*ι : anb rr^ns τικ ΐ7
Turm^. ηώ^ώη ^i?pn'"i n:ptiD:2i8
j••-: ι- : τ : - ': : ♦ - - ιτ -
-η^2 Ίί5Ρ a';b-'iD>5tö*;i a^^ritp^Dö
-bi^ ^^"Ώ^Λ iiiitü^i ί:ρο2 nüä^i anB
h" -:- τ : '^ •τ <ττ ι: λ τ
'^b hb'^bn ΊΏ^ί^ι :nin^b ankis
τ • τ ν - IT Γ VT
a^üii^sn ain η,^ίτ nitoi?» ^ri^^i^
• T-: IT j--: j -j'i" - '^v:|«
'^si aniuäSDDD nnt2D^^ nbsn
j• τ : - : ^ *v : ν •.• •• τ
ππίί iibi a^ik^nn anitöSDn
VT τ / : ^ • v: JT : - :
nüäbüä ^ibr nh^ anintib
V \. : τ V j•• ΛΤ : •
r • -
χάύι rr^n ίί^ιη DJ^i'^-'^n^^ ^trjni^i . a
j TT < τ • -: j; : - :
Bü3-§ibi bbn T\^^i2 tübüi-bs?
ν I : ΛΤ τ ν •• β t
^3ώη nüüibtan-i^ : ntbib??)? 21
ηώ^ώπ-ΐ5?ι ^tob anb %"τ^'ΐ ί^ώ^
VT : - ~ : ΛΤ : νν τ r : - τ : •
:^ίn xb
IT J
- "^ ..j- • τ V ST Τ I ; 1 •.• τ τ :
ns^ n^n ^'^τι b^ίsnρ-lα a'^brö
j•• ~τ • J "^Α" : : '- ' • ν τ :
ST • : -τ : τ ..._.<- .
nbtön ai'^2 ^ün ^ina ''Ίί^η-Γίί
ν IT - j : *. - J j : 'f•—. IT
r • : • - • τ V τ • j :
•ί• : • - - : τ - ιτ J•• τ JT •
Vbs 1Ίϊ>1 a^^Di^ii Ίί3Ώ3 Γ1^3Π
ντ •• '■•)" - • : ι J : •
• : • - J- • • -: ι- ν < : • - ν λτ -
ϊΐπ''^^ ηώ:? nbii nrr^Dna 5imnnfti24
νττ : TT vj•• ι • -: r ν : -|--
la'^naan nüäibüäa aüä ibi ^^T^in^^-p
p • - ^ ^T : • ν / : ΛΤ τ ι : » ν
-b^^'^ ίί^ιη 'isaD ian B'^iiSibtän-'i^ na
-br 'τ^η ^irDu^^to^^i ίίη-Nb ntübtisn
ν r• • :~ AT ^T : -
5 in::?^^^
V. 17. vapa n"32
V. 20. 'p ib•?
l«<£]^tentca«
(11,16-25.) 319
©aSSBBaffet aus berep$Utftct Saßen StBtfai föenaia ber 5eiittlic5e 3flat$• XI.
1 6 * iDa^tb aBcr ti>ar in bcr 33utg, unb ber
$^tU^er SSoif tt?ar bajumai ju 95et^*
17If^em. *Unb iDatoib tt»ar lü^ern unb
f^ra^: 2Öcr tritt mir ju trinfcn geben beö
SGÖajferS au8 bem 33runnen ju ®et:^ie:^em
18 unter bem Χί^οχ'^ * Φα riffen bie brei in
ber (ß^ilifier Sager unb ^^'o)p^Un beö 3Öaf*
ferS auö bem Brunnen ju 8et^ic:^em un«
ter bem %ί)ΰχ, unb trugen e§ unb Brachten
e0 gu i£)aöib. @r aber h?oilte eä niφt
19trinfen, fonbern go§ eg bem^errn *unb
fpraiii: Φαδ iajfe ®ott ferne öon mir
fein, ba^ iφ folc^eö ti}m unb trinfe baS
S3Iut biefer Scanner in i^reö JieBeng ®e*
fa'^r, benn fle ^aben e3 mit i^rer SeBenS*
gefa^r ^ergeBrαφt! iDarum hjottte er eg
ni^t trinfen. Φαδ f^aten bie brei gelben.
20 5lbifai, ber 35ruber 3oa68, ber tt)ar
ber SSorne^mjle unter breien, unb er i)ol•
feinen @^teg auf unb fφIug brei ^un*
bert. Unb er n^ar unter breien berühmt,
21 *unb er, ber britte, ^errliφer benn bie
jtoeen, unb hjar ti)x DBerfierj a6er Big
an bie brei fam er ntφt.
22 SSenaJa, ber ©o^n Sojaba, beö (δο^ηδ
Sg^aiig, öon großen S^'^aten, öon Stab^
jeel. (ix fφIug jujeen S5n)en ber SWoa*
Biter, unb ging ^inaB unb fφIug einen
Sön)en mitten im 93runnen gur @φnee=
23 jett. * @r fφlug αηφ einen eg59:ptifφen
SWann, ber tuar fünf (Stten gro^ unb
i^atU einen @^ieg in ber Ǥanb n?ie ein
QBeBerBaum. ^Ber er ging gu i^m ^inaB
mit einem Steifen unb na^m i^jm ben
@^ie§ aug ber «§anb, unb ern?ürgete i^n
24 mit feinem eigenen @ipieg. *i£)ag tf^at
^maia, ber <Boi)n Sojaba, unb n?ar Be*
25rüi>mt unter breien Reiben, *unb rttar
ber '^errίiφ^e unter breigigenj aBer an
bie brei fam er niφt. 5)a^ib aBer mαφte
i^n jum ^eimliφen ϋίαϊί).
*ΡθΓΓθ David erat in praesidio, et 16
statio Philislhinorum in Bethlehem.
si quis daret mihi aquam de cisterna
Bethlehem, quae est in porta! *Tres 18
ergo isti per media castra Philislhi-
norum perrexerunt et hauserunt
aquam de cisterna Bethlehem quae
erat in porta, et atlulerunt ad David
ut biberet. Qui noluil, sed magis
libavit illam Domino, *dicens: Absit, 19
ut in conspectu Dei mei hoc faciam
et sanguinem islorum virorum li-
bam, quia in periculo animarum
suarum atlulerunt mihi aquam I Et
ob hanc causam noluil bibere. Haec
fecerunl tres robustissimi.
Abisai quoque, frater Joab, ipse 20
erat princeps trium, et ipse levavit
haslam suam contra Irecentos vulne-
ratos. El ipse erat inier tres nomi••
natissimus, *el inier tres secundos2i
inclylus et princeps eorum; verum-
^.19. lamen usque ad tres primos non
perveneral.
Banajas, filius Jojadae, viri robu- 22
slissimi, qui mulla opera perpetraral,
de Cabseel. Ipse percussit duos Ariel
Moab, et ipse descendit et interfecit
leonem in media cisterna tempore
nivis. *Ei ipse percussit virum Ae- 23
gyptiura, cujus slalura erat quinque
cubitorum, et habebat lanceam ut
•JiZiil'ii. liciatorium lexentiura. Descendit igi•
tur ad eum cum virga et rapuit
isinM7,4o. [jaslam, quam tenebat manu, et in-
terfecit eum hasla sua. *Haec fecit 24
Banajas filius Jojadae, qui erat inter
tres robustos nominatissimus, * inter 25
Iriginta primus; verumtamen ad tres
usque non perveneral. Posuit au-
lem eum David ad auriculam suam.
27,7.
v.10.21.
17. 18. n. U.L: ^runn.
18. ü.L: go§ bem.
19. Ü.L: SeBen« ^ai)t. 20. U.L: ^ub.
17. dW: SBerl^oit mir.
19. me{n@ott. dW: (Seilte ίφ... auf φεδεΒοηδί
tefal^r? !Denn mitSei>enegef.^aben ... vE:mitii)rem
ieben?
2\. uttb mat oon l•cn treten ... dW: i)Ctxlid)tt
17. Al.f (p. Dav.) aquam.
21. S: secundus.
22. ΑΙ.: vir robustissimns.
αίβ bie iBrei ber jtoeiten Orbnung ... 2)re{ [ber erflen
Orbnung].
23. B: einen febr langen aJlann üen 5 (5. dW.
vE: m. öon 5 @. Sänge.
2ö. Brgcc^rt unter ben iDr. dW:]^errIίφer alö bie
55r. vE: geeierter.
320 (11,26-47.)
Cbronicorum Ι.
Catalogus heroum Oavtdis,
^^Kal ol δυνατοί των δυνάμεων ^Ασαηλ
αδελφός Ίωάβ, Έλεανάν υΙος /ίωδωαΐ εκ
Βε&λεεμ, ^"^ Σαμώ& Θαδί, Χελλης 6 Φαλ-
λα»'/, ^^ΏραΙ νίος Έκκης 6 Θεχωί, Άβιέζερ
6 Ι4ναϋω&ί, 2^ καί ΣοββοχαΙ 6 '^4σω&ί,
ΉΧί 6 Άχωρ^ ^^ΜοοραΙ 6 Νετωφα&ί^
Έλάδ νιος Βαανα 6 Νετωφα&ι\ ^* 'H{tov
νιος 'ΡηβαΙ εκ βοννον Βενιαμείν, Βαναίας ο
Φαρα&ωνί, ^^ΟνρΙ «κ Ναχαλη Γάας, Άβι^Χ
ο Σαραβε&ϋεί^ ^^.Αζμώ& 6 Βαρσαμί, Έλιαβά
6 ΣαΧαβαονί, ^^νίος Άσαμ 6 Γωννί^ Ίωνά-
ΰ-αν νιος Σαγη ο Άραρί, ^^ ΙΑχιάμ νιος
Σαχαρ 6 Άραρί, Έλκραάλ νιος Ώρ^^αφερ 6
Μεχονρα&ί^ Afia ο Φελλωνί, ^"^'ΑσαραΧ 6
Καρμηδί^ Νοορα νιος Αζβί, ^^ Ίωηλ αδελ-
φός Νά&αν, Μαβαρ νιος Αταραι, ^^ Σελληκ
6 Αμμωνί, ΝααραΙ 6 Βηρωΰ^ί^, αΐρων σκενη
lomß viov Σαρουίας^ ^^ Ιρο^ς ό Ίεΰ^ερί,
Γαρηβ 6 Ίε&ερί, ** Ουρίας Χετ&ί, Jt'rt^az
νιος Όλ/, ^^Αδινα νιος Σεχά τον 'Ρονβην
άρχων f καΐ επΙ αντφ τριάκοντα , ^^Ανάν
νιος Μαχά, καΐ Ίωσαφάτ ο Μαϋ^&ανΊ,
^^^Οζία ο Ασταρωϋ^Ι, Σαμμά και Ιεϊηλ νιοι
Χω&άν τον Αραρί^ ^^Ίεδιηλ νιος Σαμάρι,
κα,Ι Ίωαζαε ό αδελφός αντον 6 Θωααι^
^^Ίίλιηλ J) Μαωείν^ και Ίαριβαΐ, κα\ Ίωσία
νιος αντον f 'Ελναάμ, και Ίε&εμά 6 Μωαβί-
της, *7 Αλιηλ και *Ιωβηδ και Έσσιηλ 6
Μεαωβία.
26. Β* οί ... ^ωδωί. 27. Β: J^a^aoi^ ό 14ρωρί ...
Φΐλωνί 28. Β: "Λρά ν. ΈχχΙζ. 29. Β: (* nai) Σο-
βοχαι 6 Ονσα&ί ... ΐΑχωνί. 30. Β: Μαραί ... Χ&αοδ
ν. NooL,a. 3\.Β:ΑΙριν/Ρίβά ... Βίνιαμΐν. 32. Β:
Ναχαλι ... Γα()αβαι&ί. 33. Β: uitßwv 6 Βαρο)μί.
34. λ: Υΐοι:Ασ. (νΙος'Ασ.Β). Α2 interpg.: J'oAa-
βωνϊ. ΥΙοΙίΛσάμ' 6 Γ. Β: Ασάμ τβ Ji(^u)viTn {Ασ.
6 Γο)ϋνί ΑΕΧ) ... (pro Σαγη) Σωλά. 35. Β: ΛχΙμ
ν. Αχάρ ... ^Ελφάτ ν. Θνροφάρ. 36. Β: 6 Μ(χωρα&ρί.
37. Β: Ήσίρέ υ Χα,ρμαδαι, ΝααραΙ ν. ^4ζοβαί.
38. Β: 7. νίός (άδίλφός Α ΓβΙΙ.) JV., Μίβαάλ ν.
Ιίγαρί. 39. Β: Σίλη ... Ναχώρ 6 Β. Α*: Βηρώ&
V IT )" ' V 'ν υτ τ : ν τ
Ίτ^ηίξ '^^ipnn ü5j?r-in ^ίΊ/3?28
-p ^bn ^hSDtosn '^"ιπώ pniπ^ί!π ^
I V vi" • Τ j : - - —5 |- I• -; IT
-•'•.• j- • r τ I ; - VT-: ι-
ι• (Τ : • ~ VT τ : ι λ• τ : ♦ j- : ν- : • •
: ^nnn2?n bii"^^« ώη '^bnD^ η^π 32
ι• τ : - IT *•■ • -• ~ τ •• -ij- •
ρ : - i- - σ ; " ί ';* • —' Γ ~ ν τ : -
ϊίΜ-ρ ]ην ^binn οώη '^53 34
ι•• τ ι ν ' ;τ τ Ι • J• - "Τ •• ;
^Ί^ΤίΠ Ί^ώ-ρ οί^ί^πχ pinnnrib
^v τ — : |- ντ τ Ι ν jT • — : Ρ τ -: |-
^hn::^n πεπ n^ii^-p b£)''bN36
Ίπηη ]h ^n^ %v : '^^m-p '''irD 38
vj : • ! τ τ j• -: •• IT : •.• ' ν κ—'-γ
"^hhsn ''^nnD ^Di^rn pb^ p^^n-p39
• j•• - - : - A• - IT * V vv Ρ : - ' •.•
τ • IT : ι ν ;τ ν :
^ηπη ηηϊΐίί ΡΊη^η πί^ ηηΝ-141
• • |- τ • ι Ρ : • - ν•τ • : • -
τ • ι ν τ — ί IT ί ~ ' ••' ντ τ
»τ τ : VIT i • •• IT
DBüDi'^^ η^3?Ώ-ρ i^n jD'^ü5btr5 43
tT τ I : T-; |- I V »TT ρ :
TT A• τ : : - IT σ * • ρ : • -
••-: ρ: -ρ•• I-: IT )τ ι•• .\ "^ •• • ρ
ρ ♦ - VT ■'''.• * * * * ' ■•*
VT : - I : f- * r • -: r - •• • v:
b^ί^b^^ J ^^η^ίΐΏπ π^αη'^ι D3':b^5 '32 47
'^j•• "ν: Ρ τ ι - σ : • : "ατ Ί ν, j" :
IT τ ι : - κ- •-:!-: •• :
V. 31. 'lainsinön it"52
ν. 35. ηηΕ)3 &<"3a
ν. 44. 'ρ bK'^:?'^'!
(βί7()ωθ^ίΑ2Β). Β: σκ.(*7ωα/9)ΐ'ί^2'α()αΐα. 40.Β:
'/ράς ... ^Ιί&ρί (bis). 41 . Β: Ονρία ό Χΐττΐ, Ζαβετ
νιος 1/ίχαϊά. 42. Β (pro Σίχά) Σαι^ά ... «π αντ.
43. Β: Μοο)χά ... Ματ&ανί. 44. Β: ^'α^^Μαθ^ά κ.
7«^λ Α2Β:'Χωθ^ά/Λ(Χωθ^άνΑ»ΕΓΧ). ^iS.BiJ-a-
^f()t κ. 'JwCac. 46. Β: ^Ελιηλ 6 MctoH κ. Ιαριβί ...
'£ίΙΑαά/£ κ. ^Ιί&αμά. 47. Β: JakirjX κ. 'Ι1βη& κ.
1φ @^()tontca*
(11,26—47.) 321
©ie ftreitBarcn gelben ©atiib^*
XI.
26 iDie flrettbaren ^u'tsm flnb tiefe:
ilfa^ei, ber 33rut)er 3ίοαΒδ j (^ί^αηαη, ber
27 <Boi)n Φοΐ)ο \3on 33et^ie^em; *<Bamoti),
ber ^aroriterj ^öelej, ber $eioniter}
28*3ra, ber @oi?n (Sfeg, ber il^efoiterj
29 Qibiefer, ber ^nt^ottter; * ©ibe^ai, ber
30 ^ufcrt^iter ', 3lai, ber ^i>oi)iter ; * 9}? a^erai,
ber 0ieto^)^aiiter; «geieb, ber@o^n33aena,
31 ber O^eto^j^at^iterj *3t^ai, ber <Boi)n
diibai, üon ©IBea ber Jtinber OSenJamin}
32 33enaia, ber^irgattjoniter; *»^urai, ton
benOSäc^en ®aa^') 5lblei, ber ^irbat^iterj
33 * 5l0maüett;, ber «a^eriimtter; (ΕΙία^α,
34 ber ©aalboniter} * bie ^inber «^afemö,
beö ©ifoniterö; Sonat^an, ber @o^n
35 @age, be§«§arariteröi *Ql^tam, berSoiitt
@a^arg, bcd ^arariterS} ßlti3^al, ber
3f) @o^n Uro} * «§epiier, ber üΛαφerαt:^iter;
37 5l^la, ber $eiontterj * *öejro, ber G^ar»
38meUter} («aerat, ber©o^n ΟίδΒαί} *3oei,
ber 33ruber CRat^anS j 9)iibei)ar, ber@o^n
39 «öagrij *3«icf, ber^mmoniter; 0laierai,
ber OSerot^tter, iöaffeniräger Soabß, beg
40 @οζηδ Serujaj *3ra, ber Set^riter;
41 ®areb, ber3eti>riter; *Uria, ber^et^iterj
42 ©abab, ber 8o^n Ql^elat; * 5ibina, ber
(So^n @ifa, ber Olubeniter, ύη <i^a\xpU
mann ber jRubeniter, imb brei§ig n^aren
43 unter i^m; **&αηαη, ber @οί}η Φϊαοφα}
44 3ofa^i)at, ber 3)lat^oniter} * Ufia, ber
^ji^rat^iter} <Bama unb Sajel, bie@5i)ne
45 »öot^amö, beö ^roeriterö; * Sebiaet, b'cr
@o^n eimr'i; 3o^a, fein ©ruber, ber
4{)3:^ijiter3 *(Süei, ber 3)iaiKiiiter; Seribai
unb 3ofan?ia, bie (55^ne (?1ηααηιδ;
47 3et^ma, ber Ü)ioabiter; * (Süd, Dbeb,
Saeftei üon SD^ejobaia.
2Γ). B: S)ie ^. aber unter ten J^eercn trarcn bicfr.
vE: ber ^ecre. dW: beg J^eereg. (A: närfßen Φίάη^ ^. ber 91.
ner im^ceve!)
2Sm..3,24„. ρ^^,^,^ forüssimi viri in exercitu:26
•^8m.2,i8. ^gggj fj.gjpj. j^yj^^ g^ Elrhanan filins
patrui ejus de Bethlehem, * Sam- 27
27,8.10. j^Q^]^ Arorilcs, Helles Plialoniles,
27,9.12. « jj.g ßjjjjg Acces Thecuiles, Abiezer 28
jy^it. Analhotiles, *Sobborhai Husalhiles, 2fl
2T,t3.i5. I'ai Ahohites, * Maharai Nelophali- 30
tes, Heled filius Baana Nelophatites,
*Elhai filius Ribai de Gabaalh fi- 31
27^,4. horum Benjamin, Banaja Pharaloni•
tes, * Hurai de torrenle Gaas, 32
Abiel Arbalhiles, *Azmolh Baura- 33
miles, Ehaba Salaboniles, * filii 34
Asseni Gezonites, Jonathan filius
Sage Ararites, * Ahiam (ilius Sa- 35
char Ararites, Eliphal filius Ur,
* Hepher Mecherathiles, Ahia l'he- 36
lonites, *Hesro Carmeliles, Naarai 37
filius Asbai, *Joßl fraler Nathan, 38
Mibahar filius Agarai, * Selec Am- 39
moniles, Naarai Beroihilcs armiger
^'^^' Joab filii Sarviae, *Ira Jethraeus, 40
2Sm.ii,3. Gareb Jethraeus, * Urins Helhaeus, 41
Zabad filius Ohdii, * Adina filius 42
Siza Rubenites princeps Rubenilarun»
*'''*' et cum PO triginla, * Hanan filius 43
Maacha el Josaphai Malhaniles, *0zia44
Aslorolhilcs, Samma et Jodiel filii Πο•
tham Arorites, *J(Mlihel filius Samri 45
el Joha fraler ejus Thosailes, *Eli('l4(i
Mahumilns, el Jeribai et Josaja liiii
EInaem, ol Jethma Moabites, *Elit'147
et Obed et Jasiel de Masobia.
42. B: ein ^au^t unter ben JRubenitftn. dW.vEr
21
322 (12,1-15.)
Chronicorum Ι.
XII.
Hecensus ad Davidem in Xiklag transgressorum.
JJiMM.• J^<*t οντοί Ol έλ'&όντες προς Javld
sig 2^Μελάγ, in αννεγομένου άηο προςωπον
JSaovX νιου Κείς, χαΐ οντοι iv τοις dv"
νατοΐς βοη&ονντες έν πολεμφ, ^καΐ τοξφ
^κ δεζιών aal ^^ αριστερών, aal σφενδόνη -
ται εν λίϋ^οις nai τόζοις. Έχ των αδελφών
2^αονλ έκ Βενιαμείν ^ άρχων '^χιεζερ^ καΙ
Ίωρας νιος Σαμαα του Γαβα&ίτον, nal
*^4ζιηλ Hai Φαλλητ νίοΙ Άσμώ& , x«t Βαρα-
fia, ν,οίΧ ^Ιηονλ 6 ]Ανα&ω^ι, ^καΐ Σαμαιας
6 Γαβαωνίτης, δυνατός εν τοις τριάκοντα καΐ
έηι τών τριάκοντα ^ κα\ 'Ιερεμίας και Ίεζιηλ
και Ίωανάν και Ίωζαβάδ ο ΓαδηρωΟί,
^^ΕΧιωΙζι κα\ 'Ιαριμον& καϊ ΒααΧιά χαΐ Σα-
μάρια καϊ Σαφατία 6 Άρονφί^ ^Ηλκανα
και Ίεσιά καΐ ^EXiijX καί Ίωζαάρ και Ίεαβααμ
οί Κορΐται, "^ κα\ ΊωηΧά κα\ Ζαβαδία νιοι
Ίεροάμ^ νιοι τον Γεδώρ,
^ ΚαΙ άηο τον ΓαδδΙ ^χωρίσΟησαν προς
/Ιανϊδ inl της ίρημον ισχυροί, δνναιοι\ άνδρες
παρατάξεως ποΧέμον^ αιροντες θυρεούς και
δόρατα f και πρόςωπον Χεοντος τα πρόςωπα
αυτών, κα\ κονφοι ώς δορκάδες επϊ τών ορέων
iv τάχει' ^'^ζερ ό άρχων, '^βδι'α 6 δεύτερος,
*Ελιάβ 6 τρίτος, ^^ Μασμάν 6 τέταρτος, 'Ιε-
ρεμία 6 πέμπτος, ^^Έϋΰει 6 έκτος, ^ΕλιηΧ 6
έβδομος^ ^^Ίωνάν 6 όγδοος, ΈΧεζαβάδ 6 ένα-
τος, ^^' Ιερεμίας 6 δέκατος, Μαχαβαναι ο ενδέ-
κατος. *■* Ούτοι έκ τών νίών Γάδ, άρχοντες
της στρατιάς, εις τοΐς εκατόν μικρός, κα) μέγας
τοις χιλίοις. *^ Οντοι οι διαβάντες τον
Ίορδάνην εν τφ μψϊ τφ πρώτφ, καϊ οντος
πεπληρωκώς επΙ πασαν κρηπΐδα αντον, κα\
έξεδίωξαν πάντας τονς κατοικονντας ανλώνας
από ανατολών εως δνσμών.
1 . Β: Κίς (Κής AC al.)• 2. Β: ΒίνιαμΙν. 3. Β*
(ρΓ.)ό...7ωάς ν1.14σμά. Χ^:Ταβα&ίτβ{Γαβ.Χ'^Β).
Β: κ. ^Ιωήλ κ. ^Ιωφαλητ ... Βίρχία. 4. Β: (* xat)'/f-
ριμϊα ... ^Ιωά^,αβάΟ- 6 Γαδαρα&ιίμ. 5. ftilAl^at κ.
ΛριμΒ&. Χ^: Βααόιά {ΒααλιάΑ,^Β). Β: .Σ'αμα(>α(θ(
κ. ^αφατ/ας ό Χα,ραιφιηλ. 6. Β: Έλχανά κ. ^ΙησονΙ
χ. *Οζριηλ κ. '/ωία(»ά κ. Σοβοκάμ κα« οί Κορ. 7. Β:
>ι.Ίαία...Ίοοάμ κα* οί(7., νΙοΙ XCEFX) τα Γ. 8. Β:
<»ΛΟ της ίρ. (ini τ. έρ. AEFX ; Χ: έν τ j Ιρήμψ) ... 6ρ.
"^t^^^ τΊΐ-^ίί D''^^arϊ r\hi^^ χιι.
ώ^ρ-ρ b^iiüD '^DSDü n^ikr ni3?
Ά• ι ν J τ ν : •^ τ J
IT τ : • - ν : \ ' ' - τ •• :
b'^bxtitoti^i D'^D'^ü'^^ ηώρ ^ρώ3 2
b^iitb '^ΠίίΏ ηώϊ52 D-^snni o'^bsn
VT y —. r
κ ' |-
•• : τ : .......-;_ τ Ι r τ : • •
j" : V vv τ j•• • f • τ : • - jT τ : -
pnhD::?n N^in^i nbnn^i ηΐΏΤ3?
ρ : - IT ν : τ τ : vat : -
Βχηπ'^1 π'^ΏΊ'^Ί D^üäbüsn— b3?i
<- : V 1* τ i•• : - (Τ τ I : ι τ τ j :
α : ~ : τ : - : jt : - : • ι*
h^^'i^''\ ^η^ύ'^Ί ribpbii ρβιίππ 6
r- y. . — .,_ τ • • : τ»τ : ν ι• • -: r
nbs5?i'^-i jD'^nnpn οα^ηώ^^Ί -iTri'^i τ
ST •• ι : ι• :1τ - ντ •* τ IT : ν.^.• :
nrob T1!^-b^ί ^b^DD ^%ηηΏ^ «
- : - • τ ν J : : • • τ - ' •
sd:!S ^bDs b'^nn ^ί'^^ ηηητΏ
TT <•■ : - >- . _ - j" • ^ τ τ : •
,•• - : ν τ ι•.• "^ - )• τ : • : •.•••:
3i<^b&< '^büän h'^^Di? tiä^nn ίτ^? 9
VT • •••: .• " ~ τ : - I AT •.•>••
Pjvo-ih '^^j^nnn η^^αώΏ püi-^büsn "^
V.T : : • • • ; IT ^ τ - : • r • : -
Ι• •:-«••• ν: . . - - - ι• • -: r
P^j'^tiirin iniW ^b^nüin pniM2
I• • : - V.T τ 1 V .*'•'" » τ τ I
ntoi? »inttir ^^32:2^ ^n^torn in^^n^s
IT τ )•• : - !.--:- ♦ • -; IT τ : : •
*τ ν AT τ - j" τ KT ^ " : ' ν )•■
AT : τ J^ - »•• - : / : ' • ιτ
IT t • - ι • τ -: IT τ •.• • : - -
ν. 3. 'ρ bs">t*>i ν. 5. 'ρ 'ΐΒ'ΐ^ηη
ν. 8. "ja^i χ"ίη ν. 1.5. 'ρ rw^a
τωτά/ΐΐ. 9. Β:^ςά. 10.Β: Μασ/^ανά ...7ί()ί(Μίας.
1 1 . Β: 7ίί>ί ... 'i?;.m/9. 12. Β: 7warciv ... 'EhaUv-
13. Β: Ίίρίμία ... ΜίλχαβαναΙ 1 5. FXf (ρ. Ο'το^)
τ/σα)/ ... «^ς afaroJlac κα« ί*ς όνσμάς.
!♦ @()ri>ntca«
(12,1-15.) 323
©tc gelben bie ^u iDaöib gen SiUa^ famm.
XII.
ΧΪΙ (XIII.) ϋηφ famcn biefc §u
2)ai)ib gen 3ίίί«3/ ^α er ηοφ l)erfφίoffcn
wax öor @aul, bem @o^n Jtiö, unb fle
n^aren αυφ unter ben gelben, bie §um
2 (Streit Ralfen * unb mit 8ogen ge=
fφi(ft waren ju Beiben Rauben, auf
Steine, Pfeile unb 33ogen. 33on ben 33rit*
bern @αηίδ, bie auS 33enj:amin ti^aren:
3 * Der QSorne^mfle 5i^iefer unb 3oa8, bie
^inber βαηιαα, beS ©ibeat^iterö; gefiel
unb ^elet^, bie Jlinber ^fmaöet^ej
33αΓαφα unb 3e^u, ber ^Int^otiterj
4 * Sefmaja, ber ©ibeoniter, gen?altig unter
breif igen unb über brei§ig; Seremia,
3a^efiei, 3o^anon, Sofabab, ber ®ebe«:
örat^iter; *ßieufai, Serimot:^, 33eaiia,
«Samarja, @a^)^atja, ber ^aro^j^iter;
6*(SIfana, Sefiia, ^ifareei, Soefer, 3afa-
7 beam, bie Jtor^iter 3 * 3oei unb Sababja,
bie Jlinber Sero^amS öon ©ebor.
8 Φοη ben ©abitern fonberten ίΐφ an^ ju
^atiib in bie QSurg in ber Süfie jtarfe
Reiben unb Äriegöleute, bie @d^ilb unb
<Spie§ führten, unb i^r 5ίngef{φt n?ie ber
Sött?en, unD [φηείΐ tt)ie bie 3iei)eauf ben
9 bergen: * ber erfte (Sfer, ber anbere
lODbabia, ber britte (Sliab, *ber vierte
II 3}?afmanna, ber fünfte Seremja, *ber
12feφfte 5it^ai, ber fiebente m\u, *ber
13 αφte3o^αnαn, ber neunte (Sifabab, *ber
jei^nte Seremja, ber elfte ü)iαφbαnαi.
14*^iefe ti^aren üon ben ^inbern ©ab,
«6äu^3ter im ^eer, ber Jtleinfle über
i}unbert, unb ber ©rößefte über tau-
t5feub. *i)ie flnb cö, bie über ben
3orban gingen im erfien 9}?onat, ba er
^oU ivar an beiben Ufern, baj afle
©rünbe eben ».'»aren, beiöeö gegen OJicr*
gen unb gegen ^^ibenb
1 . Ü.L: i)uifen. 4. U.L: unb Ü6er bveif igen.
15. U.L: ailonben ... beibe (^cg.
Hi quoque venerunt ad David XII.
is™.2r.e.22,jjj si(.eigg^ j^u,^ ajjhyj, fugerei Saul
filium eis, qui erant forlissimi et
8,40. egregii pugnalores, *tendenles ar- 2
jud.2o,ifi. cum et utraque manu fundis saxa
jacienles et dirigentes sagillas. De
fralribus Saul ex Benjamin: *prin• 3
ceps Ahiezer et Joas filü Samaa,
Gabaalhites, et Jaziel et Phallet filii
®'"• Azmoth, et Baracha, etJehu Analho-
ites; *Samajas quoque Gabaoniles, 4
M,42. fortissimus inier Iriginla et super
triginla; Jeremias et Jeheziel et
Johanan et Jezabad Gaderolhiles;
*et Eluzai el Jerimulh et Baalia 5
et Samaria et Saphatia Haruphiles;
25,18. *Elcana et Jesia et Azareel et Joe- 6
zer el Jesbaam de Carehim; *Joela 7
quoque et Zabadia filii Jeroham de
Gedor.
[tsm.22,4. ggj g^ jg Qaddi transfugerunt ad 8
David cum laleret in deserlo, viri
robustissimi et pugnalores oplimi,
tenentes clypeum et haslam, Facies
2Sm."2fi*^. eorum quasi Facies leonis et velo-
^'•®'^• ces quasi capreae in monlibus:
* Ezer princeps, Obdias secundus, 9
Eliab lertius, *Masmana quarlus, 10
Jeremias quintus, * Elhi sextus, 1 1
Eliel septimus, * Johanan oclavus, 12
Elzebad nonus, * Jeremias decimus, 13
Machbanai undecimus. *Hi de filiis 14
Gad principes exerciius; novissi-
mus cenlum mililibus praeeral, et
maximus mille. * Isii sunt qui 15
Iransierunl Jordanem mense primo,
(s?r.*24*2d. quando imindare consuevit super
ripas siias, el omnes fugaverunt
qui morabanlur in vallibus ad Orien-
talen! plagum el occidonlalen).
1. dW:p(^ti.i? νΕ:|Ιφποφηπβ5ίφΙο|Τ€ηί)ί€ίί.
Α: fioi). dW: ü^m Ralfen. vE: Jpelfev im <Bt\•. Brbic
bes <Str. ®ci)üifcn »ari n.
2. waren mit ^. bciDoffttet, ti. fli'fchitft ... B: fic-
tüafnet, u. warfen rid)td u. linfö mit ben St. dVV:
03οαεηίφύ^ η, mit bei 0leφten u.Sinfc)i(Si. ncifcnb,
u. $f. fφte§en^ üom 93. vE: eic fpannten t>en 03.,
mit ... tüarfen ftc ...
4. ß.dW.vE: ein ^eib. A: ber (Starffie.
8. in bie Sergfefte. B.vE: 'iuiiung. dVV: ^ur
ißerg^o^e cei 3B. dVV.vE: geruftet mit @φ. u.
((3^.teer). dW: v>cn 5infe^cn irte C. u. iric ©afels
len ... an (Sd)iicUc. vK• rai* 9tiiili^ eincö δ. \rar i^t
51. ... tt> ircii ftc Uli ^&φηοί(ϊ^ί€ίί.
14. >K:rcö J^Hcie^. dW; Jg»ecrc^i)auvter. Ar^ee?
re:fiirficn. U: dncr υοπ b π ^Icinficn \t»ar ... vE:
ber @criii;ijic ... ^όφ)Ιο über t. SKann.
15. unb )\h(uf)cn in bie "^ludit "iUned in ben (Srtin«
ben. B: an aileii [einen U. dW.vE: fein ganjed Ufer
(an)fulU . (A: feine U. ju übe jieigcn pfleget.) B:
yerja(\ien Stile in b. Xhalern. dW.NE: jagten In b.
§1. alle 33tnjül;ncr ((Sinn?.) ber %i).
21*
324 (12,16-23.)
Chronieoruni Ι.
^li.
Hecensus ad Davidem in Ziklag transgressorum.
'^:s> rmri^'] ro^Dn '^Diii-ro ιν3ϊ>ι
*^ Kftl ηλϋον άπο των νιων Βεηαμύν
και Ίονδα εις ßoij&siuv τον /ίαυίδ. *^ Και
/ίανιδ ίξηλ^^εν ί-ίς άπάντησιν αυτοΐς xcd unev
αντοΐς' Ei αις (ίρήνην /yx«r« προς με, ειη μοϊ
καρδία ααΟ* εαντην ίφ νμάς' και ει τον
παραδονναί με τηϊ^ έχ&ροΐς μον, ονκ fv άλη-
χ9εία χειρός ^ ί'δοι ο Οεος των πάτερων ημών
καΐ ελ^γζαι» '® Και πνενμα ένεδννάμωοεν
χον ^ΑμαβαΙ τον αρχονια των τριάκοντα χαι
εϊηεν Πορεύον, /ίανΙδ νΙος Ίεσσαί, και 6 j ^P^']^ ^ψ.) Τ"1Τ j]^ D^ÜÖI^ÜJ?
λαός σον. Είρψη είρηιη σοι, ειρι'ινη τοις \ ^^ '^^\^^ öibüSI T]b Ώ^^'ώ ι αί^ώ
βοηϋοϊς 6ου, ότι ^βοη{^ηα^ αοι ό &εός αον. Ι ^'^j^^^*' '^^«η^ obsp^V "Ά^φ^ ηΠΤΪ'
ΚαΙ ποηςεδ^'ξατο αι>τοι\• ζΐανίο, χαϊ κατέστη- \ ' • *" *^ j•• : - : - λ• ••: ν :,τ-:
σεν αντονς αρχοντιχς των ουναμεων. ^ ι : - ; •■ τ :
^^ Και άπο ΜαναπηΊ^ προςεχοάρησαν πρόςΐ^^'^'τ^ Τ^'ΙΤ"^? '^??'? ~^?'?Ρ'^ ^'^
*•: τ τ : • ν τ ν j - ι - - -
3nb DD^by ^b-nNn•^ ^^D^r^b '"»bi^
Α3 ^n:sb ^Dni/2nb"ciii nrr^b
< : - τ : • j- - ': . : -χτ :
\•• — : j•• ■-•: vy•• : TT
L,.i«
/ίανΙδ IV τφ ^λΟεΐν τους άλλοφύλονς inl
ΣαονΧ ίίς πόλεμον, καΐ ονκ ψοηΟηαεν αν-
τοΐς. "Oti εν βονλί} ^γενετο παρά των στρατη-
γών των αλλοφύλων λεγόντων Εν ταϊς
κεφαλαΐς το)ν ανδρών εκεπ-ωι επιστρέφει προς
τον κνριον ανιόν Σαονλ. '^^ Εν τφ πορεν-
n'onb^b b^iNüi-bs? ^''ntbbs"'^:^^
17 τ : • - .j τ - ϊ• : • :
«KT-:
- I: |• ν j : •. : ι - ,γ -:
t^^i'«/. «ντον εις ΙΊχελα.γ προςεχώρησαν αντώ ' ^^^^^1^^^ IDTI'^I bwSD-lD^ bxJ'^TI
«770 Μανασσϊ)• Έδιά κα) Ί(οζαβάδ καΐ Ίεδι^λ \ *- '•V''' /^ ' " ? '^ ** . --• f -
και Μιχαήλ και ιωζαρεΟ και Ελιονο και \ .•.-:• j•.• -.• ν.• τ-: υ >•■ τ 'τ:•:
Γαλα&ί' αρχηγοί χιλιάδων είσιν τον Μ«- | "^2 l^'lSin-b? TI^-GS? ^Tj^ Π^/^Πν^Ι
νασση. "^^ Kul οντοι σννεμάχησαν τω /Ιανιδ ! J i»^;^^^ C^^tD ί'^Π'^Ι übs b'^H '^'Ίί33ι
, < ν T-t β.»> ' '' c y 1 / • IT τ - ν Τ / : r- AT •. • ν." " ' *
^ni τον Γεδδονρ' οτι δυνατοί ισχνός πάντες^
καΐ ήσαν ηγούμενοι έπ\ τι] στρατί^,. "^"^ Οτι
ημεραν εξ ημέρας ηρχοντο προς /ίανιδ εις
δνναμιν μεγάλην ώς δυναμις &εον.
^^ Και ταντα τα ονόματα των αρχόν-
των της στρατιάς, οι έλΟόντες προς /ΙανΙδ
εις Χεβρών τον επιστρεψαι την βασιλείαν
Σαονλ προς αντον κατά τον λόγον κνρίον
ν τ - ) t : j V : •<
Π3ΠΏ3 bi^3 nDnr)b"i3? i"iTrb
)■■-: |- : VT )•.•-: r : - α •■ τ :
ι D%nbi<
ι• ν:
1 "^ τ f.• -•• τ •• : : • ν ••.
nbnb nDinnn 'τ^ιη-b::? ^vvs .vns^b
•• τ : τ ^ : :• VT - -»τ τ τ -
:nin^ '^SDS vbs b^^^uD r^,Db*o
IT : V : VT •• •ί τ > : -
10. β: Βενιαμίν. 17. Β: άπάντ. avn'iv. Α: fi tftol
(^ίϊη μηι β). CX: η καρό. Β: TTar. νμών κ. lUfyiajTo.
18. ß: ττν. ivt()iiof ... * (alt.) ror... ροη..,^ ι/ί'ός• '/ίσα.
posl λαο'ς σ« ... -j• (a. tert. ηρήνη) xoci. 19. Α*:
fßo^&ijouv'i EFXf (Ρ• fß αντοΐί;) Jav'u) et (in f.)
xat tianiarnkcLV ηντόν. 20. ß (pro ainov) τον
Javid ...^Io)Laß(x& κ. 'Poxhi-l ... ^ΊωσαβαίΟ^ κ. '£^f-
μπΟ- κ. Σΐμα&ί. 21. ß: Κ. arrot αννίμ. ... iv τη στο.
er τ»") (Ji'vctjMft (FX: tv (ίννάμα). 2*2. FX: ΰο'. J. τ'ι j Ιίφ übciUcfcin ivcHt. >E: in. μι bcirüiicn für meine
βο-ηΟηαα,ι αντώ (hii άς ηαοίμβολην μ^^γάλ7μ>. Bf (a. %. Α: ί^ΐ" mir ηαφΠοΠοί Ulli Π'. §. iυίίlen. dW.A:
ιί^ί«) Tö. 23. Β: άτΓοστ^ίεψαι. , fcije cä ... xiä^M. \Κ: njirb e^ ... feilen.
ν. 17. nrs2 ί< ;::
ν. IS. 'ρ c:i'i'->birn
16. ju b. 33fr9fcfic jit Φ.
17. mit cud) Dcreinct fein ... mid) μι t)cvratl)cn on
mciiti 'Scinbc. ß.A: ifiniH eutöCv-jcn. ß.xiv jiiui απ.
dW: i)üb an ... jum ^eii. vE: jum C>'uien. A:fricbs
Ιίφ. dW: ifi m. ^. gegen εηφ genciiii ,^ur '^Bcicinii
(μπίιν ß: ifi es? aber, baj? (^ηηίφ meinen %. betrüg:
!♦ ^f)r£>ittca^
12,16-23.) 325
©er (Seift bur($ 5lmafot, T)xt i^ütficn bcr ^Otliftcr» £)a§ gvo^c §eer, XII.
16 ®0 famcn aber αυφ \)on ben Äinbern
33eniamin unb Suba ju Der 53ur^] ^aüibö.
17 *2)aDib aber ging ^eraug §u i()ncn unb
antwortete unb fprac^ §u i^neu: (So i^r
fommt im ijii^ben ju mir unb mir ju
tjeifcn, fo fott mein J&erj mit ουφ fein;
fo i^r aber fommt auf Sifi unt» mir §u*
unber ju fein, fo boφ fein i^reüei an
mir ifi, fo fe^e ber ®ott unferer ^äter
18 barein unb flrafe eö. * ^11 ber Der ®eiji
jog an *2lmafai, ben «^auiptmann unter
breigigen: 3)ein finb n?ir, i£)avib, unb
mit bir Ratten n?ir eö, bu @o^n 3fat•
triebe, triebe fei mit bir! ^n^be fei
mit beinen »i^elfern, benn bein ^ott ^ilft
bir! Φα na^m fie ^aüib an unb feilte
fie ju ^au:ptern über bie Äricgöleute.
19 Unb üon SiJianaffe fieien ju i£)aüib,
ba er fam mit ben 5^l)iiiftern n^iber @aui
jum ©treit unb ^alf i^nen niφt. $£)enn
bie durften ber $^iiijier Ue§en i^n mit
ϋΐαίϊ;) üon ίΐφ unb f^rαφen: 2ßenn er
μι feinem »§ervn @aul fteie, fo miJ^te
20 eg \in^ unfern «öaU fojlen. * Φα er
nun gegen ^itlaQ §og, fielen ju i^m
toon a)knaffe: Qlbna, Sofabab, ^ebiaei,
3)ϊiφαeί, 3ofabab, (Sli^u, 3ίίίί?ΛΪ, «§äu=
2t pUx über taufenb in 3J?anaffe. * Unb
fÜe Ralfen 3)aüib wiDer bie «^riegSleute;
benn fie waren ade rebliφe «gelben, unb
würben «^au^ptieute über baö «>peer.
22 * ^ηφ famen aUe ilage etUφe ju Φα-
üib, ii)m §u Reifen, big ba§ ein grof
«§eer warb, wie ein «§eer ©otteö.
23 Unb bie§ ifi bie ^ai)! ber «i^äu^ter, ge-
rüjiet jum »ipeer, bie ju 5)aüii> gen Hebron
famen, bag ^i^nigreiφ ©auU ju it)m
ju wenben, ηαφ bem 3Bort beg *§errn:
17. U.L: mir toiber ju fein. |
21. Ü.L: Wulfen. 23. U.L: gerüji. !
18. über b. ^ccrtjaufeu. vE: fam übev δΐ. Α: cje;
ricti).dW:iDacrciriff...ba^^aui)tber®agcnfami)fcr.
dW.vEr^eil, ^eilbir! B:^atl)ir»]ei)o(fen...v^rietje;
tvuppen. vK: madjte ... @^aaren. d\V: '^a)(inx>
(;auptcvn.
19. dW:ginc|en über. Α:ίίύφίείοπ fjcrübcr. dW:
ίίητφ 53cra;i)fdiiat3iing entUc^cn ίίιη. vE: mit Φο;
'S)aa)t fc^icften iijn ... fort. A: ιιαφ gci^iltcncm iRath
fanbtcn ... jurücf. B: un« bie ^cpfe f. dW:2iuf®ei
Venerunt aulem eL de Benjamin 16
el de Juda ad jjraosidiuni, in quo
morabalur David. *Egressusque est 17
David obviam eis el ait: Si pacifice
venislis ad me ul auxiliemini mihi,
cor nieum jungalur vobis; si autem
insidiamini mihi pro adversariis meis,
job.ib,i7. p^jjjj ^gQ iniquiiatem in manibus non
habeanij videat Dens palrum no-
jua.e,:H. slroruni et judicet. * Spiritus vero 18
induil Amasai principein inier tri-
{;inla el ail: Tui sumus, ο David, et
(Lc.24,3f>. lecum, fili Isai. Pax, pax tibi, et
pax adjuloribus tuis! te enim adju-
vat Deus luus. Suscepil ergo eos
David et constiluil principes lurmae.
Porro de Manasse Iransfugerunt 19
ad David, quando veniebal cum Phi•
listhiim adversus Saul ul pugnaret,
el non dimicavil cum eis. Quia inito
ism29,4. consiliü reraiserunt eum principes
Philislhinorum dicenles: Periculo ca•
pilis noslri reverUilur ad dominum
suum Saul! * Quando igilur rever-20
^•^ ' sus est in Siceleg, Irarisi'ugerunl ad
eum de Manasse: Ednas et Jozabad
et Jedihel et Michael et Ednas et
Jozabad el Eliu el Salathi, principes
millium in Manasse. *Hi praebue-21
runl auxilium David adversus ialrun-
culos; omnes enim eranl viri for-
tissimi, et facti sunl principes in
exercilu. * Sed el per singulos dies 22
veniebant ad David ad auxiliandum
ei, usque dum fierel grandis nu-
merus, quasi excrcitus Dei.
Isle quoque est numerus principum 23
exercilus, qui venerunt ad David, cum
'''*•• esset inHebron, ul iransierrentregnum
^,3^ Saul ad cum juxla verbum Domini:
20. ΑΙ.* et Ednas. S: nailitum.
faf)r ιιnferer^.mcφte er überi-jefien ... vE.AtSWit...
tuirb er ... jufai(cn (ju ... jurürffefiren).
21. ^-»eerbaHfcn. dW: @tι•eίffφΛαreπ. \E: 9laus
bcrfd)aaicn. A:i)(ciubii•. B.nE; tavftne ^. dVV:
jlrt göbelbcn.
22. B.dVV.vE.A: (μι cer 3ni) t>on ioi^e μι Τ.
dW: fainen mcijrae. vK: ßr. ?aq'r.
23. B: fini bie 3ai)len. dW:' ift bie ,ftovf '3α^ί.
vE: φ. bei- μιm J?. geriiftcteii 2)ϊαηπίφα[ί.
326 (12,24-37.)
Chronlcorum Ι.
mn.
Hecensus ad Oavidem in SBiklag Irans gressorum.
^^vloVlovda &vρ8oφ6ρolJ Ιξ χιλιάδδς καΐ οκτα-
maioiy δυναχοϊ παρατάξεως' ^^τώννίών Συ-
μεών δυνατοί ίαχνος εις παράταξιν, επτά χι-
λιάδες χαΐ εκατόν '^^καΧ νίών Αευϊ τετρακιςχί-
λιοι και εξακόσιοι, ^^ και Ίωδαε 6 ηγούμενος
των ' Ααρών κα) μετ αντον τρεις χιλιάδες καΐ
επτακόσιοι, ^8 ^^^ι Σαδώκ νέος, δυνατός
Ιαχύι, καΐ της πατρικής οικίας αύτου άρχοντες
βίκοσι και δύο' ^^ καΐ έκ των υιών Βενια-
μειν των αδελφών ^(χο^λ τρεις χιλιάδες, καΐ
ίτι το πλείστον αυτών άπεσκότιει την φυλην
οίκον Σαούλ' 30 ^^^ όιπό υΙών *Εφραιμ
είκοσι χιλιάδες καΐ οκτακόσιοι, δυνατοί ίαχϋι,
άνδρες ονομαστοί κατ οίκους πατριών αυτών
^* και άπό του ημίσους φυλής Μανασσή δε•
καοκτώ χιλιάδες, οϊ ώνομάαϋησαν έν ονόματι
του βασιλεΰσαι τον /ίαυίδ' ^^xcet άπό τών
υιών 'ίσσάχαρ, γινώσκοντες σύνεσιν εις τους
καιρούς, γινώσκοντες τΐ ποιησαι 'Ισραήλ εις
τας αρχάς αυτών, διακόσιοι, καΐ πάντες
αδελφοί αυτών μετ αυτών ^^ καΐ άπό Ζα^
βουλόιν έκπορενόμενοι εις παράταξιν πολέμου
εν πασιν σκενεσιν πολεμι,κοΐς πεντήκοντα
χιλιάδες βοηΟησαι τφ /ίαυϊδ ου χεροκένως'
^^ κα\ άπό ΝεφΟαλειμ άρχοντες χίλιοι^ και
μετ ανιών εν &υρεοΐς και δόρασιν, τριακον-
ταεπτά χιλιάδες' ^5 y^^i ^„q ^cSj^ /Javi-
τών παρατασσόμενοί εις πόλεμον είκοσι και
όκτω χιλιάδες καΐ οκτακόσιοι' ^^ και άπό
τον 1/4σηρ Ικπορευόμενοι βοηθησαι εις πόλε-
μον τεσσαράκοντα χιλιάδες' ^"^ και ^κ πέραν
του Ιορδανού άπό 'Ρουβήν καϊ ΓαδδΙ χ«ζ
άπο τοΰ ημίσους φυλής Μανασση tv πάαιν
σκενεσιν πολεμικοΐς εκατόν είκοσι χιλιάδες.
••• S" - Λ τ κτ ■ }" : \ τ : j•• :
J5<ns ^i^bn nistj π3Ώώ!ΐ n^^h^
AT τ - • V- - j • Ι : • j" : ' •
■^ibn '^:3-ρ ιτ\ΚΩ'^ n^s^bK Γ2?ηΰ526
(.τ τ ι • ι •• . '" - ν τ -• ~ }- : -
•AT j • ~ \- Ι j r : ι •• j" :
•IT : )• : ν VT r τ j••
η-'ΊΏύί on^snn nDn-iri D^ε)5^ί
^• : ι τ • : - ϊ •• - : λ τ -;
D'^Ίδ^< ^D3-i^^ :b-^it2: r^3 nrotii^ ^
•• J • Α • J•• : '••• vv V : V
:Dni3^ί r^nb rmto ^vii^ b*^n
iT — : }•■ : V •• j- ; - • -
(.TT ;t : V - : j•• - • -: 1"
iitab nibüis ?iDp3 πώίί &bi<
τ τ • j•• : • Ρ τ •.• f r : ~ :
jv -:i- - " *■" ""^ • • IT τ • <•• : ι
orr^Hi^-b^^i ü^hi^'n οπ'^ών^ίΊ bii^ito*^
vv •• -: τ : • - τ JV •• IT λ" τ : *
^Dii? ^ίή:s '^s^sr ι63•τη :Dn'^B-b3?33
S" : I TT j•• ; I 1 •., : • iv
Ώ'^ύχιη nnnbt] ^^bs-b:::! n^nb^
_!• • -; vT τ : * '•• : τ : ντ τ : •
"^bnoD^u^ ί nbi Db-N*b2 "1^3?b1 cibx 34
ν: τ : - • r τ r• : <.-: r : 1•••ατ
r\^hm Π323 bn)23?i vk^ anto
• -:|- JT • : V τ • : ' vat j• τ
• τ - Ι • ι ••• IT IT : ^ • : >• :
ι ν νν ;τ : • : •.• τ τ : • j•• : ι
sn:s \^^2i^ ^xn^m im^)2 :ώώΐ36
ντ τ ;•■ ; Ι -τ |•• ι •• ;•• ••
ΊΠ^πϊ] :ηb^ζ D'^a^üins ntsnb^ Ti'i3?b37
vj•• •• ι•.• IT r τ : - VT τ : • ι j-:r
j• -:r . τ - : ^ • •• ι τ ι • Ι •• :- -
nbnb^ {?ί:η2 '^bs bbs hüddd D3tö
τ τ : • JT : •• : : ■•■ - : •.• j••
1 ν IT ν : ν : η "
V. 33. •jb'UTa «"33
24. Α*: &ν^(σφ.1 Β: &νρ. κα* ίο^/ατοφορο» (FX:
αΐ'ροντίς ιί^ιί^ίον και δόριι). 26. Β: τών (pro y.ai).
27. Β: 7ω^άς ... τω Χ 28. Β* (ull.) χα*. 29. Β* ex
...Β(νιαμΙν ... φvλαx^}v οΓκ«. 31. Β: χα* οϊ ών. (ΕΧ:
χα* «τοι o)y. ; ¥\: οι όνομασ&έντίς). 32. Β* ίΐς• τ. 'Ü.h: ΝίφΟαλι. 35. Β: ftxofftoxTOJ. FX: ίξαχόσιοι.
ά(}χ. αυτών (ΑΕΡΧ•|•). ΕΧ: οκτακοσ<ο<. 33. C: ot 36. A'C: τίσσίρα'χ. 37. FXf (ρ. πολ.) iv δανάμιι
άπό. ΕΧ*}- (in f.) udk μιτά χαξχίίας• χα* καρδίας. (ΈΧ: ης πόλιμυν^.
!♦ &^tonicu.
(12,24-37.) 327
«tt^ Sttba, ©tmeott; Setii, SBeniamtit, ^pitatm, soiaitaffe, Sfafijar, ©eBuloit xc. XII.
24*ber ^inber 3uba, bie ©φΐίb unb
@pte§ trugen, tvaxtn [εφδ taufcnb unb
25αφί :^unbert, gerüjlet jum «^eer; *ber
Jtittbir @imcon, tebliφe »gelben gum
26^per, flei)en taufenb unb :i>unbert} *t>er
^inber Se»i öicr taufenb unb feφö
27^unbert, *unb Soiaba, ber ^ürfl xuu
ter bcnen »on *21aron, mit brei taufenb
28 unb fleben ^unöert, *3abof, ber Änabe,
ein rebίίφer »^elb, mit feinen 33aterö
^aufe, jnjei unb jtt?anjig Dberflen;
29 * ber hinter Q3cniamin, <Ba\iU QSrüber,
brei taufenb, benn big auf btc3ctt gleiten
ii)rer ηοφ öiele an bem *§aufe Θαηΐβ}
SO* ber Äinber (S:p^raim jwanjig taufenb
unb αφί ^unbert, rebliφe gelben unb
berühmte ÜJ?änner im «^aufe i^rer Φα*
31 ter} *bee falben @tamm0 a)?anaffe
αφtJeί^n taufenb, bie mit 0iamen genannt
würben, ba^ fie fämen unb mαφten
32 2)at)ib jum itönigej * ber Äinber
3fαfφαr, bie üerjlänbig twaren unb
riet^en, wag ju jeber Stit Sftael t^^un
follte, jttjei ^»unbert .^auiptieute, unb
atle i^ire 33rüber folgten i^rem Sort;
33*üon @ebulon, bie in0 »§eer jogen
jum (Streit, gerüfiet mit atlerlel SÖßaffen
jum (Streit, funfjig taufenb, Αφ in
bie Drbnung ju fφicfen einträφtigIiφ;
34 * »on 0^a^^t^ali taufenb «§au^tleute,
unb mit i^nen, bie @φiίb unb ®^ieg
fü^reten, fieben unb breigig taufenb;
35 * öon ^an jum (Streit gerüflet αφt
unb jwanjig taufenb feφ0 ^unbert;
36*i)on ^ffer, bie Μ ^eer sogen, ge*
ruftet jum ©treit, üierjig taufenb}
37 * üon Jeufeit be3 Sorbang, S)or\ ben Diu*
benitern, ©abitern unb falben (Stamm
aWanaffe, mit atleriei QGÖaffen jum ©treit,
:^unbert unb jtranjig taufenb.
24.33,35f.U.L: gerüfi. 29.Ü.L: i^r ηοφ vnei.
37. U.L: bem Sorban. A.Ä: bem baiben.
*filii Juda porlanles clypeum et ha- 24
Slam, sex miliia oclingenli expediti
ad proelium; * de filiis Simeon25
virorum fortissimorum ad pugnan-
dum seplem raillia cenlum; *de26
filiis Levi qualuor niillia sexcenli,
-^:,u. *Jojada quoque princeps de slirpe 27
Aarori et cum eo tria millia se•
2Sm.i 5,24.8, p^jj^ggjjjj^ *Sadoc eljam puer egre- 28
giae indolis et domus patris ejus,
!ism.3,i9. principes viginti duo; * de filiis au- 29
lern Benjamin, fratribus Saul, Iria
2Sra.8,8.. millia, magna enim pars eorum ad•
huc sequebalur domum Saul; *porro 30
de filiis Ephraim viginti millia oclin-
genli, forlissimi robore, viri nominaü
in cognalionibus suis; *et ex dimidia3l
Iribu Manasse decem et oclo millia,
2Ch.3i,t9. sj„gy|i pgr nomina sua venerunl, ut
consliluerent regem David; *de filiis 32
quoque Issachar viri erudili, qui no•
veranl singula tempora ad praeci-
piendum, quid facere deberel Israel,
principes ducenli, omnis aulem re-
liqua Iribus eorum consilium seque-
balur; * porro de Zabulon qui 33
egrediebanlur ad proelium el slabanl
in acie inslrucli armis bellicis, quin•
quaginla millia venerunl in auxilium,
non in corde dupiici; * el de 34
Nephlhali principes mille, et cum eis
instrurli olypeo et hasla triginla et
Septem millia; *de Dan eliam prae- 35
parati ad proelium viginli oclo millia
sexcenli; * el de Ascr egredicnles 36
ad jiugnam el in acie provooanlcs,
qiiadra|;inta millia; *lrans Jordaücni 37
aulem de filiis Ruhen el de Ga<l el
diiiiidia parle Iribus Mannsse inslrucli
armis bellicis, ceului« viginli millia.
24. dW.A: fü^renb (2φ. u.S^.
27. dW.vE: (Der) %. oon $Τ.
28. B.vE; ein Süngting. dW: tai)ferer3., u.fein
©tammbauö.
29. B: fuc^tc ber meijlc %ΐ}ήΙ öon ibnen ba« «ξ). @.
ju bewahren. dW:!^iclt ber größte. ..ηοφαη... vE:
^. ti b. größere ... mit bem ...
31. dW.vE: bejiimmt würben (n)aven)^in5ugel;fn
unb ... jumad^en.
32. t>erft. roorcn ber,3eitenu.mcrFtcn, n>a*3fr. ...
B: üßerjlan? f)atUn öon ten 3. ba§ fie trupten. dW:
ftdf) auf bie3-»evflantcn um ;^u mf\(n ... nui^te. vE:
»erfi. auf b. S.J» ad;ifn, ii.verft.uni« ... arteten auf
if;ren *^efe^i.
33. fidi jM orbncn. B: u. bie bie D. l^ielten mit
eiii'.m unycrvinbertcn aJiut^. dW: cr^πfnb [bie
@φΙαφΙ] einmüt^igci ^erjeni. vE: mtt unjwci-
Deutigim J&erjen? A: aufri^tigcm.
330 (13,7—14,3.)
Chronicorum Ι.
XIIL•
Arcae reductio, Mirami dona et Davidisßlii,
κα&ημενον im Χερονββίν, ου έπεαλη&η όνομα
αντον, ^ ΚαΙ έπε&ηκαν την κιβωτον τον ϋεον
im αμαξαν καινην (ξ οΐκον Ι^μιναδάβ' κ«ί
Όζά και οι αδελφοί αντον ηγον την αμαξαν,
^ Καϊ /iavlö κα\ ηάς ^Ισραήλ παίζοντες εναν-
τίον του &εον εν πάοτ} δυνάμει, καϊ iv χραλ-
τφδοΐς καΐ iv κινύραις και iv νάβλαις aal iv
τυμπάνοις κα\ εν κνμβάλοις και iv αάλπιγξιν.
^ Καϊ ηλ&οααν εως της αλωνος Χειδών
καΐ iξέτειvεv Όζα την χείρα αντοΰ του κα•
τασχεΐν την κιβοοτόν οτι έξεκλινεν αυτήν 6
μόοχος, ^^ Καϊ ε&υμω&η κύριος οργή im
*0ζ(^ καΐ επάταζεν αντον iκεt δια το εκτεΐναι
την χεΐ^α αυτού επ\ την κιβωτόν κα\ an-
ε&ανεν εκεϊ απέναντι τον &εοΰ, ** Και ηϋυ-
μησεν ^άαυιδ οτι διεκο\^εν κύριος διακοπην iv
Όζ(^, κα\ iκάλiσεv τον τόπον εκείνον δια-
κοπή Όζά, ίως της ημέρας ταύτης. ^^ Καϊ
εηοβή&η /ίαυιδ τον &εον iv τχι ημερ(^ iκείvη,
λίγων Πώς είςοίαω προς iμaυτov την κι-
βωτόν τον &εοϋ; ^^ Καϊ ουκ άπεστρεχρεν
/^ανίδ την κιβωτον προς εαυτόν εις την πόλιν
/ίαυίδ, καΐ iξiκλιvεv αύτην εις οΊκον Άβεδ-
δαρα του Γε&αίου. ** Και εκά&ισεν η
κιβωτός του &εού εν ο'ίκφ Άβεδδαρα τρεις
μήνας. Καί ενλόγησεν ο &ε6ς τον '^βεδδαρά
και πάντα τα αύτοϋ.
XIV• Κ.αΙ άπίστειλεν Χειράμ βασιλεύς
Τύρου αγγέλους προς /ΙαυΙδ καϊ l•,ΰλa κέδρινα
καϊ οικοδόμους τοίχων καΐ τεκτοτας ξύλων
του οικοδομησαι αύτφ οίκον. ^ Κα) εγνω
/ίαυίδ οτι ήτοίμασεν αντον κύριος εις βασι-
λέα ini Ίσραηλ, ότι ηνξη&η εις νχρος η
βασιλεία αυτού δια τον λαον αυτού Ίαραηλ.
^ Καϊ ελαβεν /ύαυίδ ετι γυναίκας iv Ίερου-
6. Β: Χίραβίμ (Α^: Xffjußfiu, CX: Xf^aßiv).
7. Β: έφ aVai«v. 8. Β* καΐ (a. ίν τνμη.). 9. Β*
XhS. (AFXf sed diverse scr.)• Μ. KFX: Jtaxn-
πψ. 12. Β pon. /τρός- (μ. in fine. 13. FXf (p.
xt/9.) t5 &ii. B* (alt.) την. Α» EX: Χίττα/« (Tf-
Ä^ataA^B; FX: Γί&ϋαίΰ). \^.\^ : ημέρας {μήνας
A-^B ; FX: μήνας τ^(ΐς). Β* τον (FX: τον ot/.ov).
\.Β*τοίχο>ν{ΧΕΓΧ\). 2.ΑΐΧ*Ης^ασ.(Α2Β|).
Ι" }i't ' ••• -: ν •. : - i•• r»T :
nby^-'b^ d^n'^s^n liii^-nii ^n'^3i*'n τ
JTT-: "^ - • v: IT ' <-: V • :--
JT •. : ΛΤ τ I•-: <•■ • τ τ — ;
bsitü
:nb3?3 ü'^ym s
31 rmi
Α . τ : ν ν: IT )•■ : • Ι.;•-: |- :
ο'^ΒΓΖΐϊΐ a-^b^DD^i ninbDn^ π^η^ώη^ι
ι : ι -; r • ν- Τ • : •
». : IT )• Ι τ jt ν ν: ιν τ
ϊίπΙ^ι &^•Τ5?2 hirr^ ηϊ<-Ίπ»ι ι^ρ^η •^
••-- f ': ' Τ ' '<" - Ι•- »IT Τ -
τ;τ~ '^ Α τ IT - VT j- Τ ν -: -j-
r • τ 7 - j• - ρ ν: j- : - ^τ
öip^b shpi'i sm:^3 rns nin*^ rns
»< τ - τ » : • - Λτ •. : /ν KV 'ft : » s- τ
«. - ß - • •.•: IT •.• • T <T •-
ι y τ IT ••• f τ • •• ι : Γ ν: |τ
-Γ'^^-^ϊί ϊΐπΐ3*ι η^ηη i'^sj-bii rb^ί
r ν Λ• τ J• ν κτ "
α'^πb^^π li'^N' ^ώ^ι ρμπ diwS^ nni? i^
• "^v: IT Ι - : ν ••- Ι• • - ν- ;••
ntübüi in-^23 di5<-13!p n^ä-c:?
JT : V •• : •) .•:
)•• V VT : ' V ST : - Α Τ τ:
ί ib— ΐώί<-^3"Γίί1 Dll?i
ι ν -: "^ τ ν : νν:
D*^3iib/0 Ί2"Τΐ^ΐ3Ώη^π nbüi^'i* XiV.
• τ : - / 'vi•.• τ - : • -
ι. J.. τ IT : • T-: j"-:r • τ
3?^ί'ΐ trr^n ib ni3Db 2*^:^2? "^üinm 2
-j••- • IT V. t ι • Λ•• *•■ Τ IT :
-b^? nb^b nirr^ iD^Dn-^s r'i^
ih^Dbn nbs^bb riiiöD-'^s bi^")to^
:b«*nto'^ i^r Ί!ΐ33?3
r τ : • > - V -: r
ν. 6. Dini'nsri 2Λ"32
ν. 1 . 'ρ d"nn
G. vE: üi^er tυcίφev b. 9Ϊ. ang. würbe.
7. Ufa aber tinb 9II)io.
8. B: mit aiier SW. dW.vE.A; au« ailen straften.
!♦ Q:i)vonica.
(13,7—14,3.) 331
©ie Sabc tioit ^trtati Seartm tnS §auS DBcb ®bom§. Ufa'ö 2:ob. XIII.
auf ben (S^eruBim ff^t, ba bcr DfZamc
7 angerufen rtjlrb. *Unb fie liefen Die
gäbe ©otteö auf einem neuen ^öa^en
füiiren αηδ bem »^aufe Qlbi 3Rababö;
Ufa aber unb fein SSruöer trieben ben
SSGßagen. *i£)aütb aber unb ba^ ganje
Sfraei f^pielten itor ®ott i)er aug ganzer
3)iacl)t, mit J^iebern, mit Warfen, mit
$faltern, mit Raufen, mit (Ss^mbeln unb
mit ^ofaunen.
9 Φα fie aber famen auf ben φία^
ßi;ibon, rerfte Ufa feine »^anb auö, bie
?abe §u i)aUm', benn bieC^inber f^ritten
10 beifeit auö. *Φα erjürnete ber ©rimm
beS ^errn über Ufa unb fc^iug i^n, ba§
er feine .§anb ^atte auggerecft an bie
^a^it, bag er bafelBjl ftarb üor ®ott.
!1 * Φα njarb iDaüib traurig, baf ber «§err
einen folgen Siif t^at an Ufa, unb ^ieg
bie ©tätte ^erej Ufa, big auf biefen XaQ.
12* Unb 3)aüib fürφtete ίίφ üor ©Ott beS
$age§ unb fprac^: Sie fott i^ bie !iabe
13®otteö gu mir bringen? *i£)arum Iie§
er bie ^al•^ ©otteö ni^t gu Ρφ bringen
in bie @tabt ^aüibö, fonbern ienfte fie
^in in bad «§au8 Obeb @bomg, beö
14®it^iterö. * ^Ifo blieb bie Sabe ®ot«
teö bei Dbeb (Ebom in feinem ^aufe
brei O)ionate. Unb ber »i^err fegnete
baö J^auö Dbeb (Sbomö unb aCleg, tüaö
er ^atte.
XIV. (XV.) Unb ^iram, ber Ä5nig
ju 3^i)ruö, fanbte 33oten §u 3)aoib, uni)
(5ebern^oI§, SO^aurer unb 3inimerieutc,
2ba§ f(e i^m ein φαηδ baueten. *Unb
Φαιήΐ) merfte, baj i^n ber ^err jum
Könige über Sfrael beftätigt i^atW, bcnn
fein ^5nίgreiφ ftieg auf um feineö ΦοΙίβ
Sfrael miUen.
3 Unb 2)a^)iD na^m ηοφ mei;r 2Öeiber
9. A.A: beifeit«. 12. U.L: fui^te.
14. U.L: SPlonben. — 1. U.L: SWauver.
lSm.4,4.
15,13.
2Sm.3,ltss.
ach.<;,3.
lRg.5.1.
üCh.'-i6,8.
Dei sedentis super Cherubim, ubi
invoealum est nomen ejus. * Im- 7
posuerunlque arcam Dei super plau-
slrum novum de domo Abinadab;
Oza aulera et i'raler ejus minabant
plauslrum. *Porro David et univer- 8
sus Israel ludebant coram Deo omni
virlule in canlicis et in cilharis et
psalteriis et tympanis et cymbalis
et lubis.
Cum autem pervenissent ad aream 9
Chidon, tetendil Oza manum suam,
ut suslentaret arcam; bos quippe
lasciviens paululum inclinaverat eam.
*Iralus est itaque Dominus contra 10
Ozam et percussit eum, eo quod
tetigisset arcam; et morluus est ibi
coram Domino. * Contrislatusque 11
est David, eo quod divisisset Domi-
nus Ozam, vocavilque locum illum
Divisio Ozae, usque in praesentem
diem. * Et timuit Deum lunc tem- 12
poris, dicens: Quomodo possum ad
me introducere arcam Dei? *Ell3
ob hanc causam non adduxit eam
ad se, hoc est in civitalem David,
sed avertil in domum Obededom
Gelhaei. *Mansit ergo arca Dei in 14
domo Obededom Iribus mensibus.
El benedixit Dominus domui ejus
et Omnibus, quae habebat.
Mi.«it qiJOi]ue Hiram rex Tyri XIV•
nuncios ad David, vi ligna redrina,
et artifices parielum lignorumque, ut
aedificarent ei domum. *Cognovii- 2
que David, quoil confirmasset eum
Dominus in regem super Israel et
sublevalum esset regnum suum super
populum ejus Israel.
Accepil quoque David alias uxores 3
2. S: CO quod ... subl. est.
vE: bei liitebcrn. dW: mit ©efang. A: ©efangen. mir i^erein^oteii.
B.dVV.vE.Ä: iiiümpeten. ' ' 14. B: bei b. ^aufeO., in f. ^. dW.vE:im^....
9. jur Xcnnc @f)ί^on. toa6 fein »ar.
10. D.dW.vE: entbrannte b. 3ovn. .flap. 1^»• 'i^ergi. 1 @am. 5, 11 ff.
11. B: man l)ie§. vE: m. nannte. 1. vE: @(einnie^en.
12. dWifoUte. vE:fommeniaff;n. A.fannic^ju 2. B: iraib ί)οφ ei1;aben. dW.vE: erl^oben.
330 (13,7—14,3.)
Chronicorum Ι.
XIII.
Arcae reductio, SEirami dona et Oavidisjilif,
κα&ημενον im XegovßeiVf ου έπεχλη&η όνομα
αντον, "^ ΚαΙ έπε&ηκαν την κιβωτον τον Üeov
inl αμαξαν καινην (ζ οίκον 14μιναδάβ' καΙ
Όζά χαϊ Οί αδελφοί αντον ηγον την αμαξαν,
^ ΚαΙ /ίανίδ καϊ πας ^Ισραήλ παίζοντες εναν-
τίον τον &εον εν πάα^ δννάμει, κα} εν \ραλ•
τφδοΐς κάί iv κιννραις και έν νάβλαις nal iv
τνμπάνοις κα\ εν κνμβάλοις και iv οάλπιγ^ιν.
^ ΚαΙ ηλ&οααν εαος της αλωνος Χειδών
καΐ έ^έτεινεν Όζα την χείρα αντον τον κα•
τασχεΐν την κιβωτόν 'ότι έξεκλινεν αυτήν 6
μόαχος, *^ Καϊ ε&νμω&η κνριος οργή επι
*0ζ^- καΐ ίπάταζεν αντον έκεΐ δια το εκτειναι
την χείρα αντον επΙ την κιβωτόν και άπ-
ε&ανεν εκεΐ απέναντι τον ϋ^εον, ** Και ηϋν-
μησεν /ίανιδ οτι διεκοψεν κνριος διακοπην iv
Όζ(^, και iκάλ£aεv τον τόπον εκείνον /δια-
κοπή Όζά, ίως της ημε'ρα^; ταντης. ^^ Καϊ
εηοβη&η /JavfÖ τον &εον έν τχι ημερ(^ ^κείν^^
λίγων Πώς είςοίαω προς iμavτov την κι-
βωτόν τον &εον; ^^ ΚαΙ ουκ άπε'στρεψεν
Jav)d την κιβωτόν προς εανζόν εις την πόλιν
Javidj καϊ έ^έκλινεν αντην εις οίκον Άβεδ-
δαρα τον Γε&αίον. ^^ Και εκά&ισεν η
κιβωτός τον &8ον εν οί'κφ Άβεδδαρα τρεις
μήνας. Κα\ ευλόγησεν 6 ϋ^εος τον '^βεδδαρά
καϊ πάντα τα αντον.
XIV, Καϊ άπέστειλεν Χειράμ βασιλεύς
Τνρον άγγελονς προς /ίανίδ καϊ ξνλα κέδρινα
καϊ οίκοδόμονς τοίχων καϊ τέκτονας ^νλων
τον οίΗοδομησαι αντφ oJy.ov. ^ f^j^) ^y^f^^^
^ανίδ οτι ήτοίμασεν αντον κνριος εις βααι-
λεα έπι Ισραήλ, οτι ην^η&η εις νχρος η
βασιλεία αντον δια τον λαόν αντον Ίαραηλ.
^ Καϊ ελαβεν /ίανΙδ ετι γνναΐκας έν Ιερόν-
6. Β: ΧίρββΙμ (Α^: Χ^^αβίΙμ, CX: Xfqaßiv).
7. Β: Ιφ αμαΐην. 8. Β* κα* (a. tv χνμπ.). 9. Β*
Χηδ. (AFXf sed diverse scr.). 11. EFX: ^<ακο-
πψ. 12. Β ροη. ττρός Ιμ. in fine. 13. FXf (ρ.
^ιβ.) τ5 ^fS. Β* (alt.) την. ΑΙΕΧ: Χίττα/ο (Γί-
θ^αίοΑ^Β; ΈΧ: Γί&ϋαίϋ). \Α.Χ^: ημέ()ας {μήνας
Α^Β; FX: μήνας τζίΐς). Β* τον (FX: τον οι/.ον).
1 . Β*τοΐχο)ν (AEFXf). 2. Αΐχ*η'ς βασ. (Α2Β|).
Ι" ;τ': • ••• -: ν.• •.. : - )•• ντ :
nb^3?-b3? b%n''bss^ linti-ni^ iQ'^bn»'! r
.. ' . -
•• τ : • Γ : j• 1 : η τ -; |- c -: ι
ο'^δΓΠϊΐ a'^biiDn-i ninbDn^i G'^-i^tiini)
V : IT I• I t jt •.• •.•: i•,• τ
iinib^i xbs hin^ tl^^-ΊΠϊ'*1 npsn -^
••-- ■'*•.• τ * '<" ~ i'~ 'IT τ -
η2^^ liniin-bs? iT nbtEä-Ίώίί b3?
t;t- '^ Α τ IT - VT >- τ V -: -j-
Γ • τ : -j• - ρ ν: r• : • ^τ
aip^b ^ίΊpϊ''^ ^Ί^)2ί rns nin'^ rns
*< τ - τ ί : • - AT •. : Ι •.• w ντ : F s* τ
ι•.• - > - ^ ν- τ •.. f vjv
\. - / - • ν: IT •.• • Τ <Τ •-
'liisn-r>5 η^ιη "i^bn-«i :□^np^^n 13
Ι y τ IT ••• f τ • •• ι : Ι• •.•: |τ
-Γ^3-b^ί ^nibi'i η^ιη n^3?-bi^ vb^ί
D■^πb^^lπ lins* ηώ^'ΐ ρμπ αΐί^ nni? i^
JT : ν •• : ■) ■••■
ί•• ν ν- : ' ν ST : - Α τ τ:
: ib"^tö!ii-b3"riii th^
ι ν -: "^ τ ν ; κ:•:
D^DsS^V/^j ni-Tib^Dn^nnbüii^l' Χΐψ.
• τ : - » ' •.• 1 ν τ - : • -
Ι• J•• τ IT : • T-: s'~'\~ • τ
^^^ϊ-Ί :n'^2 ib nisnb ö'^:^^? '^ώιπι 2
-j••- •ιτ ν. > : • Λ•• *•• τ \j :
- ι ν κ:• : ντ : S • ■•■: 1' • τ
^iröhn hbs^bb rsiitoD-'^s \\ίΤ\ίΔ^
: - τ : - : ,•• • ι• λ" τ : •
1" τ :
abüjiin'^s D^^üi: ii5? τητ np*'i 3
ν. 6. Qiai'iDn s"3n
v.l. 'ρ d*nn
6. vE: über tt)eίφer b. 91. ang. luurbe.
7. Ufa ober unb 9ϊί>ίο.
8. Β: mit onev SW. dW.vE.A; au« allen Gräften.
!♦ @i^¥omca*
(13,7-14,3.) 331
Ίΰχζ ßabc öott ^irtatO Seartm in8 §aud DBcb ®bomö, Ufa'ö Sob.
auf ben ^^eruBim fi|t, ba ber ulanu
7 ongerufcn njirb. * Unb fie liefen Die
Äabc ©ottcö auf einem neuen iöagen
füi^ren au3 bem ^aufc Qlbi 3Rababö}
Ufa aber unb fein 33ruöer trieben ben
SSOÖagen. *^a\)ib aber unb baö ganje
Sfrael f))ieUen i>or ®ott ^er auö ganger
9)iacl)t, mit Siebern, mit Warfen, mit
^faitern, mit Raufen, mit (Si^mbeln unb
mit $ofaunen.
9 Φα fie aber famen auf ben φία^
(5()ibon, recfte Ufa feine »^anb auö, bie
Sabe §u i)aiten3 benn bieS^inber f(i)ritten
10 beifeit auö. *φα erjürnete ber ©rimm
beö J^errn über Ufa unb fφίug i^n, baf
er feine «i^anb ^atte auggerecft an bie
^al•^, ba§ er bafelbjt ftarb vor ®ott.
1 1 * Φα trarb ©auib traurig, bag ber »^err
einen folgen 9lig t^at an Ufa, unb ^icg
bie (Stätte ^erej Ufa, hi^ auf biefen 3^ag.
12* Unb ^aüib fürchtete fic^ üor ©Ott beg
3!ageö unb fprαφ: -2ßie fott ic^ bie Sabe
13®otteö ju mir bringen? *il)arum ließ
er bie ^at^ ©otteg niφt ju ίίφ bringen
in bie ©tabt ^aüibö, fonbern ienfte fie
^in in baö ^auö Dbeb ßbomS, beö
14©iti)iterö. * ^Ifo blieb bie Sabe ©ot«
teg bei Obeb Sbom in feinem ^aufe
brei O)ionate. Unb ber ^err fegnete
baS «i&aug Dbeb (Sbomö unb atteö, tcag
er i)atte.
ISm.4,4.
iäRg.l'>,l5.
8
15,13.
Dei sedentis super Cherubim, ubi
iiivoralum est nonien ejus. ♦ Im-
posuerunlque arcam Dei super plau-
slrum novum de domo Abinadalj;
Oza aulera et frater ejus minabanl
plauslrum. *Porro David et univer-
sus Israel ludebanl coram Deo omni
virlule in canlicis et in cilhaiis et
psaltcriis et lympanis et cymbalis
et lubis.
Cum autem pervenisseni ad aream 9
Chidoij, letendil Oza manum suam,
ut suslentarel arcam; bos quippe
lasciviens paululum inclinaverat eam.
*Iralus est itaque Dominus contra 10
Ozam et percussit eum, eo quod
letigisset arcam; et morluus est ibi
coram Domino. * Conlristalusque 1 1
est David, eo quod divisissel Domi-
nus Ozam, vocavilque locum illum
Divisio Ozae, usque in praesenlem
diem. * Et timuit Deum lunc lern- 12
poris, dicens: Quomodo possum ad
me inlroducere arcam Dei? * El 13
ob hanc causam non adduxit eam
ad se, hoc est in civitalem David,
sed avertit in domum Obededom
Gelhaei. *Mansit ergo arca Dei in 14
domo Obededom Iribus mensibus.
El benedixil Dominus domui ejus
el Omnibus, quae habebat.
XIV.(XV.) Unb J^iram, ber Äbnig i '^^^^ Misil quoipie Hiram rex Tyri XI V.
ju 5!v)ruö, fanbte 33oten ju iDaoib, unD
(Sebern^oij, 2J?aurer unb 3inimerieutc,
2ba§ fie i^m ein *§aug baueten. *Unb
Φαιήο merfte, baß i^n ber «§crr jum
.^ijnige über Sfrael betätigt fjaiW, benn
fein ^enίgreiφ ftieg auf um feineö 33olfg
Sfraet miUen.
3 Unb ©aüiü nai)m ηοφ mei;r 5Gßeiber
9. A.A: beifeita. 12. U.L: fuvφte.
14. U.L: SDionben. — 1. U.L: SD^auver.
IKg.ö.l.
ϋΓΗ.νβ,β.
nuiuMOs ad David, cl ligna cedrinii,
el artifices parieliim lignorunique, ul
aodilicareril ei domum. *Cogn()vil• 2
que David, quod fonfirmassel eum
Dominus m regem super Israel et
sublevalum esset regnum suum super
populum ejus Israel.
Ac'cepil quoque David alias uxores 3
2. S: CO quod ... subl. est.
vE: bei Siebern. dW: mit ©efang. A: ©efänticn.
B.dVV.vE.A: i^rompeten.
9. jiir Xcnnc @()i&on.
10. D.dW.vE: entbranntet. 3orn.
11. B: man i)ie§. vE: m. nannte.
i2. dWrfoilte. vE:foinmen iaffn. A.fannic^ju
mir Ocrein^oleu.
14. B: beib. i>aufe€)., inf. i>. dW.vErlm^....
tOai fein trar.
.tlav. li. 'i'cri^l. l @am. 5, 11 ff.
1. vE: Sicinmc^ni.
2. Π: uaib 1;ϋφ eil^aben. dW.vE: droben•
332 (14,4-17.)
Chronicorum Ι.
XIV.
Oavidisjilii. Bellum cum JPhilistaeis,
σαλημ' καΐ Ιτεχ&ηααν αντφ hi νίοϊ και θυ-
γατέρες. * ΚαΙ Ίαϋτα τα ονόματα αυτών
των τεχ&εντων οί )^σαν αντφ Ιν Ιερονσαλήμ'
Σαμμαον χαΐ 2!ωβάβ, Νά&αν και Σαλο^μών
^ καί Ίεβαάρ χαϊ Έλιοαυ και Έλιφαλετ ^ και
Ναγε& και Ναφάγ και '/«φ<δ ^ και Έλίοαμά
καϊ Βαλλιαδά καϊ Έλιφαλετ.
^ Α,αι ιΐκονσαν αλλόφυλοι οτι έχρίσ&η
/davld βασιλεύς im πάντα 'Ισραήλ, καΐ άνεβη-
σαν πάντες οί άλλ6(ρνλοι ζητησαι τον /ίανίδ.
Καϊ έξηλϋ-εν JaviS, ώς ηκονσεν, εις υπάνζησιν
αντοϊς. ^ Και αλλόφυλοι ηλΰον καϊ συνέπε-
σαν εν τ§ κοιλάδι των γιγάντων. *ö Κα)
επηρώτησεν /Ιαυιδ δια τον &εον λέγων Ει
άναβώ επι τους άλλοφνλονς καϊ δώσεις αν-
τους εις τάς χεΐράς μον; Καϊ εϊπεν αντφ
κύριος' Άιάβη&ι, και δώσω αντονς εις τας
χείρας σον. ^^Και άνέβη εις Βαάλ ΦαρασεΙν
καΐ επάταζεν αντονς εκεί /4ανίδ. ΚαΙ εϊπεν
^ανίδ' /^ιέκοιρεν ο ϋεος τους έχ&ρονς μον
έν χειρί μου ώς διακοπην ύδατος, /ίια τοντο
έκαλεσεν το όνομα του τόπου εκείνου /ίια-
κοπή Φαρασείν. ^^ Καϊ έγκατελιπον έκει
τονς &εονς αυτών, καϊ εϊπεν /ΙαυΙδ κατά-
καίσαι αυτούς εν πυρί.
*3 Καϊ προςύβεντο ετι αλλόφυλοι καϊ συν-
έπεσαν ετι έν ττι κοιλάδι των γιγάντων.
** Kai ί]ρώτησεν /ίανϊδ ετι έν ϋεφ, καϊ
εϊπεν αντφ ό ϋ'εός' Ον πορενσ)} οπίσω αυ-
τών, άποστρέφου άπ αυτών και παρ^στι
αντοΐς πλησίον τών άπίων. ^^ Καϊ εσται έν
τφ άκουσαί σε τι^ν φωνην τον σνσσεισμην
τον άκρου τών άπίων, τότε έ^εΧενσχι εις τον
πόλεμον, οτι εξηλ&εν ο ϋεος έμπροσθεν σου
τον πατάζαι την παρεμβολην τών αλλοφύλων.
*^ Kai εποίησεν καθώς ένετείλατο αυτά) ό
&εός, και f πάταξαν την παρεμβολην τών
αλλοφύλων από Γαβαών εως Γαζηρά. ^"^ Καϊ
η'ένετο το όνομα ζίανιδ έν πάσχι τγι γη^ και
••■••: IT >• τ κ. τ τ ■•'S"
•AT τ I • V Τ r: -: ,* * '" •' •
jT : • : I : ' \t t τ : - j -
js^'^s^i ^D3i ηώι :Dböbiii 3?TO^biii 6
I• τ : vr.• : - / : •.• |τ : •.• : - ν • ν: ι•.•
: Dbs'^biii rn^b^^n^ 3?Ώώ^b^51 7
ν IT • v.r.• IT τ 7 V : jj τ ι••.•:)7
τιη πώ/03-^3 D-'ntribsD ϊΐ2?Ώώ*η 8
"Τ - : • ι• • : • : j : : • -
'h^ ^ibs?!«! bi^'ito'^-bs'bs? 'Tibbb
τ j -u — "^ - Τ : • τ - 1•.' :•~.
AT ν : • : IV •• : • * • τ
τη ν^^''"\ ί D'^iiSDn ρη^Ξΐ ϊΐ^ώε^ι ^
-'•τ - : •- ι• τ : Ι •.•'•• : ν : : •-
D^'^ntübiD-b? f^br^ί:r^ ^mh b^nb^^|?
rC^y hin^ ib ΊΏ>ί*ι '^'t^s ann^^i
•— : τ : < ν - Α• τ : ντ - :
• τ ; ^ - r : J -.'ι — Ίντ : ν - :
1 - τ • τ ν J - -τ JT J•
•ατ 1 VJV : ντ : j- : \ •.• s• •••= ιτ
dn'^nps-nii οώ-^ιητ::?*''! :α^2Ίδΐ2
Λ•.• •• Ί ν: ν [J : -ι — ι• τ ;
Ι" τ ν : IT • - • τ ν J -
3. Α2Β(ρΓ0αυτω A*EFX) /fartJ. Α.Β: Σαμαά
et * (sq.) y.ai. 5. Β: Βαά{) ... Έλισά ... ^Ελιφαλη&.
6. Β: Ναφάϋ-. 7. Β: Έλισαμαε ... Έλ(αύε ... Έλι-
φαλά. 8. Β: Kai η-λϋϋί ^ανίύ, και ίξηλϋίν ης
άπάντησιν αντοΐι:. 9. Β: ίΤΐ'ΐ'ίτΓίσον. 10. C:'JFiara-
βώ. ΑΙ* χι^. (A2Bt; EX: ό οίος). 1 Ι. Β: Φαρα-
σίν (bis). Χ: Jiay.onijv. 12. Α*: ΐγΛατίλίΐπίν
(-/t^ror Α^Β). CX* ίκη. Bf (ρ. αντ^ιϊν) οί άλλόφν-
λοι (FX| post cxft) ... * αί'τος. 13.C: προ<;έΘίτυ
tri άλλοφνλοις. FX* (alt.) ετι {X'^Bf; Α^Χ: exft).
15. A^C: σννσισμά {EFX: σείσμα). A^: Turv άχζίων
DNnb5<3 T1T TO bN'tö^i JPt)::?3H
nbrn ^b cN^bi^n 'ib ΊΠίί*'!
V.V-; r > ^ • •.•: IT V <-
onb Πίίη'ΐ cn^bj^-^^ hcn an^^nnis
V.• τ τ ;t ••• ••-• 1" •• τ Λ••• :r
/-: : τ 1: • • ι• τ : - "^ i •
τ^5 n\^iD2n ^tüsnn m3?2:n bip
σ • τ : - j•• τ •• τ τ : - Γ<
b%nV^n wV^^-^3 n^nb^n x:sn
ν: IT <T τ r AT τ : • - j*• ••
j D^ntiäbe nDn'Q-rs ntenb ^T^böb
A• •••: IT . VT • r: -: r • τ -j —
I V : • • • : • : j••-; r
τ : • CT (•• j.. ..- X ;ιτ - :
V. 10. '•» ^'»n'i
(τ5 «x(j« A*EX; B: αι'τών άχρων; F: άττ' ακρ»).
Β: ί;'ςί>ΐΗ'σ7| (t^i/. AFX). 16. FXf (ρ. έπυΐησ.)
Javiö. 1 7. Β* το. FX: Kai έζηλ&ε το 2ν. ... έν πά-
σαις- ταίς• ^'αίαίς. Α>
!♦ i§:^tpnica^
(14,4—170 333
£)aoib^@ö$ne3u3eruf. eicgüöerbie^^it. 2Da§Silauf(|ett auf benfOlauiaccrftdumeit^XlV.
ju 3erufalem, unb jeugete ηοφ mei)r
4 (BUpu unb 3^5c^tcr. * Unt) bie if)m ju
^erufalem geboren unirben, Riegen alfo:
@ammua, @o6ab, OZat^an, @αίοηιο,
l *3e6e^ar, SUfua, dl^dUt, *0ioga,
7 3^e))^eg, 3α^ί)ία, * (Slifamma, ^Saeljaba,
(Slipljaiet.
8 Unb Da bic ^ijiUfier :^5reteu, bag
2)aüib jiim Könige gefaibet u>ar über
ganj 3frael, sogen fte afle hierauf, iDaüib
§u fucijen. Φα baö ^aijib ^örete, 50g
0 er aus gegen fte. * Unb bie ^^ili^er
famen unb liefen [ίφ nieber im ©runbe
lOOicp^aim. * ^aüib afcer fragte ®ott
unb f^3roφ: @οίΙ ίφ tnnaufsiei^en n?iber
bie ^^iiijler, unb n?iü)i bu fte in meine
»i^anb geben? iDer <iQtxx f^)rαφ ju i^m:
3ie^e hinauf; ίφ ^abe fte in bcine «§änbe
1 1 gegeben. *Unb ba fle i)tnauf sogen gen
^43ααί ^rajim, fφίug fie Φαϊ>ίο bafeibfi.
Unb ^aüib fprαφ: ®ott ^at meine
^'einbe burφ meine ^anb §ertrennet, n^ie
ίίφ baö ißaffcr trennet, ^a^er i)ie§en
12 fie bie ©tätte 'Ißaai ^rajim. * UnD fte
liefen ii)re @ötier bafeibfi; ba t)ie§ fie
$£)aüib mit ^euer ijerbrennen.
13 ^2lber bie ^^ilifier mαφten \ϊφ n.ne*
ber baran unb ti^aten [{φ nieber im
I4®runbe. * Unb 2)ai)iD fragte aSermai
©Ott, unb ©Ott f^rαφ ju i^m: Φη
foUji niφt hinauf ^Ui^tn ()inter ii^nen
feer, fonbern lenfe biφ toon ii)nen, baf
bu an fie fommeft gegen ben ü)?aulbeer-
15 bäumen. * iÖenn bu bann mirfi t;ören
ta^ Oίαufφen eben auf t)m 3J2aulbeer*
bäumen ein^erge^en, fo fai)re i)erauö
jum (Streit; Denn ®ott iji ba üor bir
ausgesogen, s" fφiαgen Der ^^iUfler
I6^ecr. * Unb ^aüib t^at, \im i^m
©Ott geboten ijatte; unb fle fφlugfn
baö ^eer ber $i)iUfler ijon ©ibcon an
17biö gen ©afer. * Unb 3)ai^ibg Oiame
brαφ auö in aUen fiauDen, nn^ ber
8. ß.vE.A: ii;nen cntcjecicn.
9. B: i^erftieueten jid).
10. in bellte ^anb. B.vE.A: tt>ii( ... geben. dW:
gebe.
11. ierrtfTen, wie bie 2CS. reiben.
12. B.vE.A: ließen ... jurürf. B: φα ^t^xaa) Φ.
ba^ fie m. g. foUtcu i^erbrannt iveiben. dW.vE: ge*
hot ... (Mirci)« %.) 0. würben.
13. Β: fuhren ferncv fort. dW; famen toieberum.
in Jerusalem, genuitque fiiios et
filias. * Et haec noniiria eorum, 4
3,-,.2Srn.r,, ^^| ^^.^^j ^^^^ ^j j^ Jerusaleui: Sa-
Lo.3,31. niiia et Sobad, Nathan et Salomoii,
* JeJjahar et Elisua el Eliplialel, 5
* Noga quoque et Napiirg el Japliia, 6
* Elisama el Baaliada el Eli|)halel. 7
2Sm5,ir«. Audienles aulem Pliilisthiim, eo 8
quod unclus esset D;ivid in regem
super Universum Israel, asreiidorunt
omnes, ut quaererenl eum. Quod
cum audisset David, egressus est
obviam eis. * Porro Pliilisiiiiim ve- 9
nienies diffusi sunt in vaile Ra|)liaim.
2sm.5,i>3. *Consuiuilque David Dominum, di- 10
cens: Si ascendam ad Pliiiislhaeos
et si Irades eos in n)anu mea? Et
dixit ei Dominus: Ascendc, el Iradam
eos in manu lua. *Cumque iiii ascen• 11
2^"'J^'^'j';'^"-dissent in Baalpharasim, percussit eos
ibi David, el dixil: Divisit Dens inimi-
cos meos per manum meam, sicut
dividunlur aquae. El idcirco voca-
tum est nomen illius loci Baalpha-
rasim. * Dereliqueruntque ibi deos 12
Dt.7,5.2,. syQg^ qyQg David jussit exuri.
Alia eliam vice Philislhiim ir- 13
ruerunt et diffusi sunt in valle.
* Consuluilque rursum David Denm, 14
el dixil ei Dens: Non ascendas post
eos, recede ab eis, et venies contra
illos ex adverso pyrorum. * Cum- 15
que audieris sonilum gradienlis in
cacumine pyrorum, lunc egredieris
ad bellum; egressus est enim Dens
ante le, ut perruliat easli'a Phi-
lislhiim. *Fecit ergo David, sicut 16
praeceperat ei Deus, et percussit ca-
slra Philislhinorum de Gabaon usque
Iv^T.Vz.ier^iiZi^ra. *Divulgalumqne est nomen 17
'■*■ David in nniversis regionibus, et
δ. Al.fCp. Elis.) et Eli.
vE: breiteten fi(i) abennaie au6.
14. dW: irenbe ... n. fomnie an jie. vE: umgebe
fie öen oben ber.
1 5. auf ben SBipfeln ber iOi. B.d W.vE: ge^e l^er?
öor. B.vE.A: ^α•:> Soger b. φίκ
16. dW.A: unbfc^luq.
17. B: tarn αηβ in alle rie Sanber. vE: ijcibveiiete
|ίφ. Α: warb fnnbbar, dW: e« ging ber 9lnf|m Φ.
ani.
334 (15,1—13.)
Chrouicorum Ι.
XV.
Arcae dei Mtierosolymam translaiio ei tentorium.
κύριος idmxsv τον φόβον αντοΰ επϊ πάντα
τα ί&νη.
XV• J^al ίποίησεν αντφ οικίας iv noXei
/ΙανΙδ, καΐ ητοίμασεν τον τόπον της κιβωτού
τον &εον καΐ ^ποίησεν αντ^ σκηνήν,
2 Τότε ειπεν /ίανίδ' Ουκ εστίν αραι την
κφωτόν τον ϋεον αλλ' η τους y/ενίτας, ότι
αντονς εζελέξατο κύριος αίρειν την κιβωτόν
κνρίην και λειτονργεϊν αντφ εως αίώιος.
^ Και σννηγαγεν /ίανιδ τον πάντα 'Ισραήλ ει\•
'Ιερουσαλήμ του άνενεγκεΐν την κιβωτόν τον
&€ον εις τον τόπον όν ήτοίμασεν αντί],
^ ΚαΙ σννηγαγεν Javld τους νιους 'Λαρών
κα\ τονς Αενίτας. ^ Των νιων ΚαάΟ • Ον•
ριηλ ό άρχων, και οι αδελφοί αντου εκατόν
είκοσι. ^ Των νίών Μεραρί' 'ησαΐας ό
άρχων, κάϊ οι αδελφοί αντου διακόσιοι καΙ
είκοσι. ^ Των νίών Γηρηών Ίωηλ ό άρχων,
καΐ οι αδελφοί αντον εκατόν καϊ τριά-
κοντα, ® Των νίών Έλισαφάν Σεμαία ο
άρχων, και οι αδελφοί αντοΰ διακόσιοι.
^ Των νΙών Xtßρωv' Έλιηλ ό άρχων, καΐ
οί αδελφοί αντοΰ ογδοηκοντα. ^^ Των νίών
Όζιηλ' Άμιναδαβ ό άρχων, και οι αδελφοί
αντοΰ εκατόν δεκαδνο. ** ΚαΙ εκάλεσεν
/ίανίδ τον Σαδώκ καΐ '^4βιάχ}αρ τονς ίβρεΐς
καΐ τονς Αενίτας, τον Ουριη-λ, Άσαιαν και
Ίωηλ και Σεμείαν καϊ Έλιηλ και Αμιναδάβ,
^'^καΐ ειπεν αντοΐς' Τμεΐς άρχοντες πατριών
τών Αευιτών, άγνισϋητε νμείς και οι αδελφοί
υμών, καϊ ανθίσετε την κιβωτοί τοϋ ϋεον
'Ισραήλ ου ητοίμασα αντη. *^ Οτι ονκ εν
τω πρότερον ν μας είναι διέκοψαν ό ϋεος
ημών έν ήμίν, ότι οί>κ εζητήσαμεν εν κρίματι.
1 . Β: τ^ ν.ιβοηώ. 3. Β: Kai ΐΐί/.γ.ληα'ιασί J. ... tv
Vf(>«a. τ« άνι^νέγκαι,. Α-^Β (pro τ« ■Sth) xr^n«.
4. Β* (alt.) καΐ (AFXt). 5. CX: h.. OUa. Γ). Β: .A-
σαία. Χ: οχτακόσιοι. BCEX* (all.) καΐ. Α' CEX:
ΤΓίντί/κυντα (ίϊλοσι Α^Β). 7. Β: Γίόσον ... * (alt)
χαί. CX: έχ. πίντήκυντα. 8. Β: ^Ελιοηφάτ' Σι^μη.
Χ: οκτακο'σίοι. 9. Β: Χίβ()ωμ. 11. Β: Σ^μαΙαν
{ΣιμιΊαν Α*ΕΧ; Α^: Σ?μαί'αν, Χ: Σίμ^βάν).
12. Α2Χ| (a. &fti) κνρίβ. EXf J[in f.) ης την ετοί-
μασ'ιαν αυτής. 13.EFXf (ρ. ivvai) ίτοΐμαί;. Β: «ί-
ίζητησαμίν.
». : - ν J ^- τ ντ Γ Λ τ -: IT
Γ - "^ τ
ρϊ'Τ τ^Ί Ί^^ίΞΐ D-^nn ib-iür»i XV
Ι •••«τ- Λ• τ J• : ν τ J ~Γ~
•^ ν ι «. ν- . '^ν: IT Ι j-;r 'τ
I j -: V •• τ < • τ j- τ τ<
j- T^ JT I• Λ • : r • y • v: ιτ
■f •.•: IT 's-: ••• "Τ τ :
-Γ^ί m bnp^n :Dbi3?-ir immb^ 3 1
■r f (••!:-- IT - V : IT : η
hib^^nb abüi^n^-bäii b^nia^-bs
I »• •• ν -: κ t : ν τ : ' J-:
-Γ^ζ'^ 'ρ?^!^ '^33-Γ^5 τ^η φ^^^ Jib ^
ν : 1 (. -; |- )•■ : ■■• •/• τ Ι / ν.ι•;- ι
nten bs^'^^^ vT\p ^Dnb :s*^ibn ri
τ - j•• • I AT I: ν : • ι• • : r
Λ• τ : ν : • r : ν : jt_ •• ».τ ••• :
ρ : ν : ' J- τ {.τ ••• : τ - jt τ -:
ΠΝΏ νπϊίΐ ηώπ biii^ ciünr\ '^Dnb 7
JT •• VT ••• : τ - j•• Α -Ί" ^• : '
}T i — : Άτ τ Ι" ■■"■ y : • ι• :
' Α : ••• ν : • • IT τ >τ ν : ^τ -
ι•• : • ι• : ;τ ■•• : ιτ - >•• • •.•:
ντ •• ''':'' "^ " JT τ ι• - Λ" • ■•.
ι ^ τ : • τ jt': • - ιτ τ »•• :
b^ί'^'^^.^ίb D*nbbi a^Dnän nn^ni<b^
<" • ι : • ; : r : λ* -: ι - ιτ τ : •.• :
ν • ν: IV τ ; - : j•• : τ τ -;
'^tiiw^n ons ohb rox^i iyiT)2T\^^
}•■ τ vv - ••• τ ν j - π τ ι• - :
απίί Voinpnn n^^bb ntasn
jv - : ί- : Ι• Α• • : r *. τ ιτ
"^s :ib '^niD^Dn-bx bi^^üD•^ %nbs't3
•r I • V • -; •.• •• τ : • j• ν:
nin^ ΤΊδ an.^ ^b nDmsns-bb
<T : J - τ Λ••• - -' VT _ ι• τ - ;
(Τ : • - ν; : - : > • τ •• ν:
V. 1 1 . ΠΡΟ ηϋΠ3 ίί"3η
ν. 13. ρ^'ΐηη ίί^Ί ΠΓ52 'ηη
17. Β: legte eine g. üor |{)τη auf α. bic i}. dW:
Uef bie ^•. oor i^m aiir α. Reifer falien. vE: U^
(ä(i}rccfeit ...
1. B: lie^ i^m ^. mac{)eii. vE: maa)t( fid). dW:
vE: (vici)i(ie) ancnOrt (μι). Α. erbauetc Β: fpaiu
nctefürfi'. e. φ. auf. dW.vE.A: fdjlug i^r ein Seit auf.
2. au^er b. £.
1« @|itotttca«
(15,1—13.) 335
SDaöibS Raufet• ®ie ^üttt füt bie Sabe ©otteg* ©ie ßeiiiten aum ^erattfötittöen* XV.
•§err Iie§ feine ^ηχφί über aUe Reiben
fommen.
XV. (XVI.) Unb er bauete i^m «&äu*
fer in ber (Stabt iDaöibö, unb bereitete
ber !iabe ©otteö eine Stätte unb brei*
tete eine ^uiU über fie.
2 5)a^umai f^5rαφ 2)avib: i£)ie Sabe
©ottcS fott niemanb tragen, oi;ne bie
Seilten, benn biefeibigen i)at ber »^err
erttjä^let, ba^ fle bie Äabe beS ^errn
3 tragen unb i^m bienen enngiic^. *3)ar-
um öerfammeite iDaüib baö ganje 3f-
rael gen Serufalem, ba§ fie bie Sabe beg
J^errn hinauf bräφten an bie Stätte,
4 bie er jubereitet l^atte. * Unb i£)aöib
braute ju «§auf bie Jlinber ^aronö unb
5 bie Seiiiien : * auö ben ^inbern »ita^at^g
Uriel, ben Oberfien, fammt feinen ^rü*
6bern, ^unbert unb jn>anjigj *auö ben
Jlinbern SÄerari ^ifaja, ben jDberjten,
fammt feinen 33rübern, jtt?ei ^unbert unb
Tjnjanjig; * au^ ben Äinbern ©erfomS
3oel, ben Oberfien, fammt feinen 8rü*
8bern, ^unbert unb brci^igj *auö ben
Äinbern (ΙΠ^α^ί>αηδ Semaja, ben Ober*
flen, fammt feinen S3rübern, jtvei l^un*
9bert; * auS ben ^inbern »i&ebrong
@iiel, ben Dberjlen, fammt feinen 33rü*
lObern, αφtJig5 *αηδ ben Jtinbern Ufleiö
Qlmminabab, ben JDberflen, fammt feinen
11 trübem, ^unbert unb jn?blf. *Unb
5£)atoiD rief 3<ibof unb ^Ibjat^ar, bie
^rie^er, unb bie Sebiten, ne^mUφ Uriel,
^faja, 3oel, Semaja, (Eliel, 5imminabab,
12* unb fproφ ju iijnen: 5^r feib bie
♦Öäu^ter ber 33äter unter ben Seüiten,
fo ^eiiiget nun euφ unb eure 93rüber,
bag i^r bie Sabe beö «§errn, beg ©otteö
Sfraelg, herauf bringet, ba^in iφ i^r
13 bereitet i)ah^) * benn öor^in, ba i^r
niφt ba n>aret, t^at ber »^crr, unfer
©Ott, einen Oli§ unter unö, barum, bag
ttjir i^n niφt fuφtcn, njie Αφδ gebühret.
1. A.A: bauete |ίφ. Λ. Α. Α: ju «^aufe,
m^aufen. 6.Ü.L: bcrOberfie. M.U.Lrbcn
^rieftern u. ben S.
3. «jrc ®t. ble er i^t ... (35. 1.)
4. dW.vE: veriammelte.
12. dW:bie®tammi)auvterberS. vE.-öateriid^en
φ. Α: ^urjien ber ©ef^lec^ter.
Dominus dedit pavoiem ejus super
omnes gentes.
^^70]-}:^' Fecit quoque sibi domos in XV.
civilale David, et aedificavit locum ar-
cae Dei tetenditque ei labernaculum.
Tunc dixit David: Illicituni est, ul 2
▼.15.. a quocumque porletur arca Dei, nisi
a Leviiis, quos elegil Dominus ad
portandum eam el ad ministrandum
sibi usque in aelernum. * Congre- 3
13,5•• gavilque Universum Israel in Jerusa-
^.,. lern, ut afferretur arca Dei in locum
suum quem praeparaverat ei, * nee 4
non el filios Aaron et Levitas. *De 5
filiis Caalh Uriel princeps füll, el
fralres ejus cenlum viginli. * De 6
filiis Merari Asaja princeps, et fralres
ejus ducenli viginli. *De filiis Ger- 7
som Joel princeps, et fralres ejus
^^'*il(f *"■ centum Iriginta. *De filiis Elisaphan 8
Semejas princeps, et fratres ejus
23,19 Ex.6, ducenli. * De filiis Hebron Eliel 9
princeps, et fralres ejus oclogmla.
6,18. *pg ßijjg Q^jgj Aminadab princeps, 10
et fralres ejus cenlum duodecira.
*^"*•^^'^®• *Vocavitque David Sadoc etAbialharll
sacerdotes, et Levilas Uriel, Asajam,
Joel, Semejam, Eliel et Aminadab,
* el dixil ad eos: Vos, qui eslis 12
principe« familiarum levilicarum, san•
jos.3,5.. clificamini cum fralribus veslris el
afl'erle arcam Domini Dei Israel ad lo-
cum, qui ei praeparalus est, *ne, ula 13
principio (quia non eralis praescnles,
i3,ios/^sm. percussil nos Dominus), sie el nunc
fiat illicilum quid nobis agenlibus.
5. ΑΙ.: ducenti vig.
6. ΑΙ.: duc. triginta.
7. ΑΙ.: Cent, viginli.
13. B: trcii i^r cd t)ori)ero ηίφί wäret. dW.vE:
ba« »origc (crfie) SKal n. ii)t e« tf}atet dW: βφία^.
vE: an une. dW.vE: παφ (ber) ©ebüi^r. B; rem
336 (15,14-24.)
Chronicorum Ι.
XV.
Arcae dei H^ierosolymam translatio et tentorium.
** Και ήγνίσ&ησαν οι ίερεϊς καΐ oi ^ίενΐται
τον άνενΕγχΗν την χιβωτον τον κνρίην ϋΐον
ΊσραηΚ. *^ Kai ελαβον οι νίοϊ των
jdfvnmv την κιβωτον τον &€ον, ως ίνετείλατο
Μωϋαης έν λο^φ ϋ^εον xwra την γραφην, έν
αναφορενσιν εφ έαντονς.
*β ΚαΙ είπεν /ίαυιδ τοις άρχονσιν των
Αενιτών Στήσατε τονς αδελφούς αυτών τους
χραλτφδονς έν οργανοις ωδών, νάβλαις και
κυνραις καΐ ν,νμβάλοις τον φωνησαι εις νψος
έν φωνή ενφροσννης. ^^ Κα) έστησαν οι
Αευϊται τον ΑΙμαν νίον Ίωηλ' έκ των αδελ-
φών αντον Άβαφ νιος Βαραχια, και εκ των
νιων ΜερηρΙ αδελφών αντον Ailfav νιος
Κισαίον. ^^ Καϊ μετ αντών οι αδελφοί αυ-
τών, οι δεύτεροι, Ζαχαρίας και Ίηονλ και
Σεμιραμω& και Ίεϊηλ και Λν\ κ αϊ Έλιαβ κ α)
Βαναία καΐ Μαασία καΐ Μαζτα&ίας και
^Ελιφαλα και Μακενία καΐ Άβδεδομ κα) ^ Ιεϊηλ
και Όζίας, οι πνλωροί. ^^ Και οι χραλτφδοί*
ΑΙμάν, Άσαφ και Αιβ-αν εν κνμβάλοις χαλ-
κοΐς τον άκονσΟηναι ποιησαΐ' "^^ Ζαχαρίας
και Όζιηλ, Σεμιραμώϋ-, Ίεϊηλ κα\ ΆνανΙ κα\
Έλιαβ και Μαασίας, Βαναίας εν ναβλαις ίπι
άλημώ&' ^^ καϊ Ματτα&ίας και Έλιφαλαίας
καΐ Μακενίας και Άβδεδόμ καΐ Ίεϊηλ καΐ
Όζίας έν κιννραις άμασενει& τον ενισχνσαι'
22 χαΐ Χωνενία άρχων των Αενιτών άρχων
των ωδών, οτι σννετος ην. ^^ Και Βαραχία
και Ήλκανα πνΙωροΧ της κιβωτον, ^4 /ζ^χΐ
Σωβενία και Ίωσαφάτ και Να&αναηλ καΐ
Άμασαί' και Ζαχαρίας και Βαναί και Έλιέζερ
οι ιερείς σαλπίζο.ντες ΐαϊς σαλπη'ξιν εμπρο-
α&εν της κιβωτον τον &εον. Κα) Άβδεδομ
και Ιεαϊοί πυλωροί της κιβωτον τον ϋεον.
14. Β: avfviyxai ... * τ« κνρίβ (AEFXf , FX sine
τ«).
15. Β: επ αυΓ«ς• (FX: εν ωμοις α»'τών).
16. FX (pro αντών) υμών. Β* ωδών (AEFXf) et
(sq.) y.al.
18. A2B (pro Ίηάλ) Όί;ιηλ. Β (pro Άνί A^FX)
^Ελιοίηλ (A^tiivari) ... Μαασανα. κ. Μ^ατθ-αθ^ία κ.
Έλιφίνά χ. Μακίλλί'α.
20. Β* (ab alt. ter) και ... (pro Αν.) ^Slvi ... Μαα-
σαΐας ... άλαιμώθ- (ΕΧ: άλ<μώ&). F: πί^ι των »qv-
φίυ>ν.
21. Β: βΑίςραλ« κ. Μακίνία ... άμασίνΙ& {Έ\: TtfQi
της όγοόης).
22. FX-j- (ρ. Α. S. ρ. «('/•) εν τγι άρσίΐ S. iv ταΐς
23.Β:ΈΑκανά.
24. Β: Συμνία ... Ζαχαρία κ. Βαναΐα ... '/ίία.
ni^i^nb n^^bni D^^nän ώηρη*''ΐΐ4
j : •- ^ 1" τ : • >•• •.•: ντ : ' /-:
ηώδί3 DNnpiin ι1ηί< ri< DHbn-^33
vv -: r • v: IT » j -: ••< • • : r r :
DSDniDS nirr^ ί213 ηώ/ο n^is
:an^by.nto)i)n
n^üä-'^bD? D^nntüpri bn'^π^?-Γ^J
>• • : - •λτ : • : V • : r τ :
ϊΐτη3?*'ΐ :nn)atob biP^—nnnbi?
j• -:i — IT : • : Κ ! • τ :
τ ν ι • "^ •• ι ν Ι .•τ •• ••< • • : r
• τ : <•• : Ι • AT : ν ιν ' •.• ^ Ι ^τ τ
νν τ • : IT τ Ιι 'ν ι ντ " •'• •• -:
bi^'^Ti^^n ύ ^n^^^DT ο^3ώΏη οπ-^πν
.. ._;,- : Ι •• τ : - : α• : • - jv — :
τ • ν: • •. : "^j•• • ι• τ ι• :
ϊΐη^ηηπϊ)
τ •• — ! |-
τ τ :
ri2^T\ ο'^ΊΊίϊίΏΠΐ :a''"^riüin b^ί'i?'^1l9
ηώπ3 D'^nbsiiüS ιη^κη ηοίί
ν ν : ' ι- '. • : ' Άτ •• : 'στ
ηίπΊ^Ώώϊΐ b^ί'T5>n nnDn:r)aüDnb =
< τ Γ ί •• — :r τ :- : - ι• : - :
ντ •• -'Γ τ • ••••■κ J• •. : .. . |.
ϊΐπ'^ηηηϊ) : ni^bj^'bs? n'^bnos ^ιπ^^η^ι 2ΐ
JT : • ~ IT—: - ν τ : • ατ τ :
ν: J•• : τ "Ι: • •• ; ι• ν:!•.•
n'^r^üsn-b^? ninbDS ^ιπητ^^ι '^^^':^^λ
ν • : - - ; • : ατ ;--.Τ <•• • ι•
AT - : V • : |- r ;t : - : ^ - r - :
τ : V IV I J ν: •• >• ^ " Γ ■>"
τ : - : ' I τ IT ν-: ι τ »τ : ••• :
^nniDT^' ''''6ΐ2^Λ bi^DnD^l tDBüJi'^n
τ : - : - τ - r •• : - : τ τ ι :
bn^^n^ D^bnän w^bsi '^xr^'^'yi
^Dji a\nbiin li'^ii '^Dsb nin^rins
: A• •••: IT ' J -: ».••:• ^ : ι -; r
: linsb onrüä Πϊ'Π'^ι Diw>t
I I τ IT ν-; I τ • r
V. 24. '^'nii ^^n''
15. B.dW.vE: (Söbne t^cr Scoiten. B.dW.\E.A:
(Schultern. B: m.^.(St.αuf ii^ncn. dW:[t>iefte] auf
fici) [leisten]. vE: iiraoftangen aufbcnfcibcn.
16. B.dW.vE: bie (5än(jct. vE: bejiciieu. dW:
befteiletcn. B.A: mufifaUfd^cn Snfirumenten! B-Mt
!♦
ripiuca«
©ic ^attger unb t$re ucrf^icbnctt Wirten»
(15,14-24.; 337
XV.
1 4 * QHfo ^eiiigren ^φ bte ^riejter unb S^eüU
ten, iDa§ fie Die Sabc beö ^errn, beg ®oi*
15 teö Sfraelg, i;erauf brauten. *Unb
bie ,Kini)er l^cüi trugen t)ie Ü^abe ©ctteö
(beö ti^errn) auf ii)ren Ql^fcln, mit bcn
etangen baran, trie 9}?ofe geboten (jatte
ηαφ bem 2ßort beö «^)errn.
16 Unb iDaütb (ρΓαφ §u ben Oberflen
ber Seoiten, ba§ fie i^rc 33rÜDcr ju
Saugern fteUen foQten mit ©aitenf)3tc*
Un, mit ^faltern, »i^arfen unb i)ellen
(Si)mbein, ba§ fie laut fangen unb mit
17i^reuDen. *Φα befietleten bie Seüiten
t^enion, ben θοί)η Soelö, unö auS feinen
33 rübern *2lffav^, ben Θοί)η ^Berecbja,
unD auä ben ^iuDern Sl'ierari, i^ren
33rüi>ern, ^t^an, ben 8o^n .^ufaja}
t8*unD mit il^nen ii)re 33rübcr beö anbern
ii'^eiiS, net)mliφ (Sαφαrία, 8en, Saeftet,
©emiramoti), 3el)iei, Uunt, föitab, -i8e*
ηαία, OJiaefeja, ^3J?att)iti)j:a, @ltpi}eieia,
2)iifneia, DbeD ^Dom, 3ci;iei, bie 3^^or-
19()üter. *iDenn ^eman, ^^ljfap^ unb
(Sttjan waren länger mit ehernen
20(5v)mbeln, ^elle ju flingenj *ea(i)arja
aber, 'ilftel, (Semtramot^, 3ei)iel, Unni,
S'liab, 9)?aefeja unb 33euaja mit $[al=
2i tern nαφJuf{ngen; * 9Jiatt)itl)ja aber,
^lip^eleja, DJMfneja, Dbet» (Sbom, Sejel,
unt) ^ilfafia mit -Warfen υοη αφί Saiten
22 ibnen i">orjuftngenj * ßi^enanja aber,
bcr Scüiten Dberfter, ber Sangmeifter,
ba§ er fie unterliefe ^u fingen, benn er
23 irar »erjiantjtg. * Unb Q3ereφJα unb
(Slfana waren 3^tori)üter ber Ji^abe.
24* ^^tber Sebanja, 3ofapi)at, 97et^aneei,
5lmafai, (Sαφαriα, S3enaja, ^iiefer, bie
$riefler, bliefen mit S^rom^eten üor ber
Ü^ate ©otteg, nnb Üb^O (Soom unb 3?ί)ία
Waren $i)or^üter ber !t^abe.
22. Ü.L: untemeifete.
24. Ü.L: 2lbir Θαφαπία ... fDrommcten.
■^*'^• *S;mclifi('aii sunt ergo sacordoles et 14
Levilae, ul porlaient arcain Domitii
Bx.25,1*. Del Israel. *Et liilenml iiiii Levi 15
Nin.4,in.7,9.gj,^,,i^j Dei, sicui praereperal Moyses
juxla verhum Doniini, humeiis suis
in veclibus.
Dixitqne David principibus Levi- 16
tarum, iil constiluerenl de Craliihus
suis canlores in organis niusicorum,
nablis videlicet el lyris el cyntlialis,
ut resonarel in exrelsis sonilns lae-
titiae. * Consliluerunlqiie Levilas:17
""^^'f ^® Heman filium Joel, el de fraiiihiis
ejus Asaph filiiim Baracliiae; d(^ liliis
vero Merari, fralribus eoruin, tllian
iilium Casajao; *et cum eis l'ralres 18
eorum, in set'undo ordine Zachariam
et Ben et Jaziel et SemiramoUi el
Jabiel el Ani, Eliab et Banajani et
Maasiam et Malbalhiam el Elipbalu
el Maceniam et Obededom el Jebiel
T.tr. janilores; * porro canlores Ileman, 19
Asaph el Elhan, in cynibalis aeneis
concrepanles. *Za('harias aulcm el 20
Oziel et Seniiramoih el Jahiel el Ani
el Eliab el Maasias el Banaj^js iii
ρ•.4β,ι. jQyjjjjg {iro.ma caniabanU * Porro 21
Malhalhias el Eiipl)alu et Mareiiias
et Oi)ededom el Jehiel el Ozaziii in
Pe.6, 1.12,1. ^.ji^l^jjj^jj, pp^ oelava canei)anl ejtini•
cion. * Chonenias auleni, prinreps22
Levilarum, propbeliae praeeral ad
praecinendam nielndian); erat quippe
valde sapiens. *Et Baracliias el 23
Eleana janilores arcae. * Porro Se 24
benias el Josaplial et Naihanael el
Amasai el Zacharias el Banajas el
Eliezer saeerdoles clangebanl lubis
2Sm.6 10. t^oram arca Dei. El Obededom el
Jebias erant janilores arcae.
ba töncten mit cri^abener (Stinintc jur ^r. dW: baf
f. i)e(l fantjcn u. bie <Si. ergeben in %i\ vE: um f. er?
tonen ju laffen bei iviutem ^reubengefanii.
18. &cr anb. Orbnung. >E.A: Jtüeiten. (dW:
lungeren Brüter?)
19. B: Unb bie @. ... fcmkn mit ... vE: ticken
ertönen ... dW: i)d{ ju fin.]cn mit ... A: tönten
überlaut auf ...
20. mit «»5f. auf ^llamoti). vE: ηαφ 31. Β: ouf
iPoil9flloiten * sBibel. 21. %. 3. aSCS 2. ilbti).
24. ΑΙ.: Achimaas (pro Jehias).
Sauten mit rctncv (Stimme? dW: ηαφ Sungfiaueni
aöeife.
21. B: auf ^. mit grober (Stimme, auejubalten!
dW: ηαφ ber ©runbuuifc, αΐβ Dorfanger. \E: ηαφ
(Sφeminίt(), μπη ißcifvielcn.
22. Β: ber mn^fc aniicbcn, er trar t^crgfe^t iibcr
ba« 9ini)ebcn. dW: bcr U)iciflcr b. ?. im ©cfange,
fdUe unteru^eifcn im ®.vE: ...bcim®.lciteieben®.
24. dW.vE: trompcicten mii ben Xx.
22
338 (15,25—16,5.) Chronlcoi'um Ι.
XV.
Arcae dei Mierosolymam translatio et tentorium»
^^Kal ην /ίαυίδ κα« οι πρεσβύτεροι 'Ισραήλ
καΐ οι χιλίαρχοι πορενόμενοι τον άναγαγεΐν
την κιβωτον της δια&ηχης κυρίου εξ οίκου
Αβδεδομ iv ευφροσύνη. ^6 /^^jj εγενετο εν
τφ κατισχυσαι τον ΰ^εον τους Αευίτας αίρον-
τας την κιβωτον της δια&ηκης κυρίου^ και
ε&υααν έπτα μόσχους καΐ επτά κριούς. ^"^Καϊ
/ΙαυΙδ περιεζωσμενος στολή βυσσινή, καΐ πάν• : . %
τες οι Αευϊται αιροντες την κιβωτον δια&ηκης i ' . r rr*
niüi bii'ito'^ -^ipTi T^n %"τ^ι ns
j" τ : <•• τ : • j-i: • : /-τ r :-
Ρ^ί?"3π}ίί r\il?>T]) tD'^b'^m n^öbsn
v: IT jv:i•.• • i- ιτ ^: • :
nirr^— rr^'ia liii^ ^^^ίύ^ ahbn
κνρ/ον, κ«ί οΐ ψαλτφδοι και ΧενενΙας Ό άρχων ifh'^tlT'V^ Ώ^ψάψ^ Ο^Ι^Π^^^Ι
των φδών των η^δόντων, καΐ επί ^αυίδ στολή 5<ώ*/2Π ΊίοΠ Π^333^ Ο'^Ί^ίϋ^Π'^
λοις, αναφωνοΰντες εν ναβλαις και εν κινυραις,
^^ ΚαΙ έγενετο κιβωτός της διαϋηκης κυρίου
κα\ ηλϋ^εν εως πόλεως /ίαυίδ' και Μελχολ
η &υγάτηρ Σαονλ παρεκυχρεν δια της &υρί'
δος, και ΐδεν τον βασιλέα /Ιαυϊδ ορχονμενον
κα) παίζοντα y κα\ έξουδένωσεν αύτον iv τ^
ψυχή αυτής,
XVI• Και είςηνεγκαν την κιβωτον του
ϋεοϋ, καΐ άπηρείσαντο αυτήν iv μεσφ της
σκηνής ης επηξεν αυτή /ίαυίδ, και προς-
ηνεγκαν ολοκαυτώματα καΐ σωτηρίου έναν•
τίον του κυρίου, ^ Κα\ συνετελεσεν /άαυιδ
αναφερών ολοκαυτώματα και σωτηρίου, και
ενλογησεν τον λαον εν ονόματι κυρίου. ^ ΚαΙ
διεμερισεν παντί άνδρΐ 'Ισραήλ, άπο ανδρός
καΐ εως γυναικός, τφ άνδρι αρτον ενα
αρτοκοπιακόν και άμορίτην. ^ Και ετα^εν
κατά προςωπην της κιβωτον δια&ηκης κν-
ριον εκ των ^Ιευιτών λειτονργονντας, ara-
(ρωνονρτας και εξημολογεΐσΟαι καΐ αίνεΐν τον
κνριον ϋ^εόν 'Ισραήλ' ^Ι4σάφ ο ηγούμενος,
και δεύτερος ών αύτφ Ζαχαρίας, 6 Ίεϊηλ,
ν : ι -: r τ L : τ : •
:ninbD*i □'^bnDB n^bxito'u D^nbsnnii
ι • ί ν τ : • • • : - • AT : • : •
j• - VT τ : ρ : Ι -: • : -
j- ί jT Ι: : • r _ Γ- _ . ^ ^
πρΊ)3 τιη T|b/2n-nii ^ί^n"l libnn
: n2b3 ib τηηι ρηίοΠ!)
IT • : ν :- r - > •• - :
ν: IT 1 J-:^ ν .■''■"
τ IT ;•.• — : ν τ ' j : _• --
'^Dsb D'^nbtü^ nibi? ^Qnp^i η'^ιτ ib
nbi^n nib^niD τη b^'^^ :DNnbNN'i 2
VT IT > -ι r '• • τ j- :- ρ ν: IT
Düä2 ο3?η-Γίί τΐΊΠ'^ι D'^iobttini
Ι" : VT τ •.• ι vjT :- λ τ : - :
bi^niü^ ü3\s-bDb pbn'^i ini»T3
•• τ : • j• τ : ι .. - :- ιτ ί
... ... - • • : AT • - : ν ••
li-iw^ ^Dsb ir^^i Nnüä'^üDwViT Ί^xόH^ 4
n^srnb^ α^^ΠΊώια D*^^bn-iü nin*^
• : - : Α• : IT ■• , V • : I- I • ντ :
'^nb^ί nin^b bbnb^ ni^nb^i
»•• •.•: VT r •• - : j :
AT : - : j•• : • ν τ >jj τ r τ : •
V. 26. Nitt:^ δ<"3η
ν. 27. nns2 ζη
25.A2B-|-(a.;ro(>.)oi(AiX*). Β*κΓ(». 26.B(bis)
t Οι. ΒΤΐτά) άν (cell. *). 27. A2Bt (a. στυλί)) ε'ν
(Χ^Χ*\ Χ:στο).ήν βνσσίνην). Β: Χ(»νίνίας. 28. Α^
Χ* (penult.) έν (Α2Β|). 29.EFX(pro εγίν.) ^λ&(ν
... * (sq.) καΐ ηλ&. Bf (a. y.tß.) η ... (pr.) r;/c ... itJf.
1. Α*: ίμμίσφ A2B (pro /.ΐ'^ίο) öia. 2s. F (pro
αωτη^.) ίί^ηνιγ.ά(, S. τάς it^. 3. FXf (ρ. ()ΐίμ.) JaviÖ,
CX* (pr.) avö(il. EX: μέ/ι>ι γνν. Β: ά()Τίκο/ηκόν.
4. Β: atv. κΐ'ί>. τον ϋ•. 5. Β: δίΐηί^ίνων αι'τ. ... dW.vE.A: ©ticrc.
* (sq.) Ό (AEXf). 27. unter b. <£. ; aud) 1^. Φ* einleinened Srufinei»
Φ. 25—29. «fr(iL 2 @am. 6, 12—16.
25. tiW: l^eiaufjubrtngcn. A: tocggubr.
2(). vE:beiftanl>...'^unt)e6labc. Α : geholfen i^aüe.
1« @||tpnka«
(15.25 16,5.; 339
§01ίφαΙ§ 2tttfto# an £)aöib§ §upfcn öot bcr ßabe• ^attiU Dpfer unb ©egnung. XV.
25 Qiifo ginqen ^In ^avib unn bie 5iei*
teften Sfraclö, unb bie JDbcrfien über bie
Xaufcnbe, ijerauf §u ^olen bie Sabe beS
35unbe0 beö *§crrn auS bem «§aufe £)6eb
26@Domg mit greuben. *Unb ba ®ott
ben Seüitcn ^aif, bie bie Sabe beö 33un*
bed beS JQtxxn trugen, opferte man fieben
27 f^arren unb fleben SGßibber. * Unb Φα*
öib l^atte einen leinenen uioä an, baju
alle Seüiten, bie bie S:abe trugen, unb
bie langer, unb ß^enanja, ber @ang*
meijler, mit ben ©ängernj αηφ platte
28 3)at)ib einen leinenen Scibrocf an. *5llfo
bradjte ba0 ganje Sfrael bie Sabe be0
Sunbeg bcg ^errn i^inauf mit Sauci^jen,
Cpofauncn, 3!rompeten unb gellen (Si^m*
29beln, mit ^faltern unb »i^arfen. *Φα
nun bie Äabe bcS 33unbeS bei ^errn in
bie ©tabt iDaijibg fam, fa^e ΪΙΪίφαΙ,
bie iloc^ter (BauU, jum i^enfter au^.
Unb ba ffe ben Jtbnig iDaüib fa^e ^ü*
pfen unb fpielen, öeractjtete fte i^n in
i^rem Ǥerjen.
XVI. (XVII.) Unb ba fie bie Sabe
©otteg hinein brauten, fe|ten fie fie in
bie J&ütte, bie i^r Φαϋίί» aufgeri(i}tet
"^atte, unb opferten iSranbopfer unb
2 2)anfopfer üor ®ott, * Unb ba 2)aüib
bie Q3ranbopfer unb iDanfopfer außge-
riφtet tjatte, fcgnete er baö SSolE im
3 9f?amen beß t^errn. *Unb t^eilete αηβ
Jebermann in Sfrael, beibe aiWännern
unb Sßcibern, ein Salb QSrot unb ein
@tütf δίeifφ unb ein 0?öfel SQÖein.
4 * Unb er jleflete öor bie Sabe beS «^errn
etliφe S-eöiten ju Wienern, bag fie prie«
fen, banfeten unb lobcten ben Ǥerrn,
oben ©Ott Sfraelö: *ne(}mίiφ ^2iffapt;,
ben erjlen, Θαφαrjα, ben anbern} Sejel,
2Sm.6,i2... jg^yj. D.,^j^j gj Qjj^^gg majores 25
natu Israel et tribuni ierurit ad de•
porlandam arcam foederis Domini
de domo Obededom cum laetitia.
* Cumque adjuvisset Deus Leviias, 26
qui poriabanl arcam foederis Domini,
immolabanlur seplem tauri et seplem
arietes. *Porro David erat indutus 27
iem.2,18. gjQjy byssina, et universi Levilae,
qui poriabanl arcam, canloresque
et Chonenias princeps propheliae
inier canlores; David aulem etiam
indulus erat ephod lineo. * Uni- 28
versusque Israel deducebant arcam
foederis Domini in juhilo et sonilu
buccinae el lubis el cymbalis et nablis
et cilharis concrepanles. * Cumque 29
pervenisset arca foederis Domini us-
j;am.6,i6.2i.iiue ad ci\italem David, Micbol filia
Saul, nrospiciens per feneslram, vidit
regem David saltantem atque luden-
tem, el despexit eum in corde suo.
15,1. 2Sm. 6,
1783.
Allulerunt igilur arcam
28. Ü.L: Drommeten. 29. A.A: ^cnjier | -
iicraug. I
3. Ü.L: mann u. SöeiBcrn ... 53rote ... '
§leifci)cg ... 5ßcin3. A.A: einen Saib.
4. Ü.L: preifetcn.
on. B: ΐοαΐ befleibet mit e. Oberrodf öon feinem ihu
nen. dW.vK.A: anget^an m. e. Dberflcibe (.bleibe)
\).^t)fTuö (f. l^cinroaub). B:t>er ißovMefe^tc überbau
9ln()eben \>cn ben KS. dW: ^Wetfier be« ßicfangeö ...
Icineneg Sφuίtevfίeίb. vE: @pi)ob υ. Sein\ranb.
28. Flingenb m. «Pf. dW: m. ^uhiiQ(\a)xii U. m.
.!Pofaunenfiang. B:u.töneten. vE.-jie liefen ertönen.
B.dW: bauten u. ^. vE.A: φ. u. gitbein.
Dei XVI.
el consliluerunl eam in medio laber-
naculi, quod lelenderat ei D;ivid,
el oblulerunt hoiocausta et paciüca
coram Deo. * Cumque complesset 2
David oiferens hoiocausta el pacifica,
fRg.sfss*' benedixit populo in nomine Domini.
*Et divisil uuiversis per singulos, a 3
viro usque ad mulierem, lorlam pa•
nis et parlem assae carnis bubalae
et frixam oleo similam. *Consliiuil• 4
que coram arca Domini de Levilis,
qui minislrarenl el recordarenlur
operum ejus, el glorificarenl alque
laudarent Dominum Deum Israel:
*Asaph principem, el secundura 5
ejus Zachariam; porro Jahiel el
Jer.37,21.
25. ΑΙ.* oranes.
26. ΑΙ.* foederis.
29. B:gu(ite...burd^gS. dW.A:fpiingen. dW.
vE: u. tanjcn.
Φ. 1—3. ii^erqi. 2 <Sam. 6, 17— l'J.
1. B: fieftten fte mitten ... füi fie augefc^icii^cn.
4. B: ^u bienen ... in ba^ ®crä(i)tni^ brärf^tm u.
lob. u. px\ dW.A; jum iDienfte. \E: ucl^c ben ü).
t^un foiitcn.
5. dW: αίδ ^αιΐ):ιί. vE:ba6^. Α: beii Cberfien.
22
340 (16,6-24.)
XWI.
Arcae dei Mierosolymam transiaiio et ientorium.
^(ΐμιραμώΟ•, ΊαΟιηλ, Ματταθ^ίας^ Έλ(άβ και
Βαναϊας καΙ ^βδ^δόμ' καΐ '/ίΐ/^λ η> οργάιοις,
εν νάβλαις και κιννριχις^ και '^46αφ έν κνμβά-
λοις άναφωρών ^ και Βανα'ί'ας κα) Όζη/λ
ηΐ ibQHi; έν ταϊς σαλτζιγζιν διαπαντος ενάντιοι'
της κφωτον της Οια&ηκης τον xJfov. "^Έν
τ : • - .. . |. τ r : - • :
•- • Ι• ν: •• : TT : τ • •■'■κ
•'Τ τ : • : • τ : <•■ ; •
τϊιημ^ρα^ ίκύντι, τότ8 ka^tv^ /ίαν)δ έν άρχη -ji-j^ «i^pb T^'/DD ΠΙΊ^^Π? D'^DrÄH
τον alruv τον κνριον εν yeipl Aaim καΐ των Ι j• • '• : • . • τ^ j : ι -_ ι- α -? ι -
αδελφών αυτοί. \ ^ ^^ '^'^^^ °1'? • ^'ν^λξ^Π-^'^^?
5\0ν^-^^η nin-^b ni^hb ώΝΊ3 Η^η
η ••• :
^^^Η. "ΕξομολογεισΟε τφ κνρίφ, invMi- \ iliJ'inin 1^φ3 ^Ιί^Ίρ hiH^b ^llin
λεΐΰΟε αυτόν iv όιόματι αντον, γνωρίζατε Ι .«^: '' -».7 '. * Vi!
fV λαοΐς τα επιτηδεύματα αντον. ^"^4ωατε \ '^"''^^'ψ^ "^^ ^'"^"^9 * '^'^^ '^^ Τ-: ^'^'^^ί? ^
αντφ καΐ νμνησατε αυτώ, διηγήσασβε πάσιν \ C^IDÜl ^lbBnnH tl^Di^bs^'^S^ ^ΓΤ^ΐΐ} **
τα ϋανμάσια «vroi α ίποίησεν κνριος. \ "" .' * ~. " ** "•, ' ' '\•. . ^ * .: . ''
^^Αΐνεΐτε έν ονόματι άγίφ αντον, ενφραν&η- \ ♦ *^,'3»^1 ""ί?!??^ ^^ ί^^^*] Ί^'ΐΐϊ
ι• τ VT τ 7 J : - •. : τ : < : •
νη£)Ώ ηώ::? Ίt25^< vn^bsD η^τ ΐ2
^ ιτ : ι TT jv -: τ : : •
ihnr bi^'^tü'^ 3?Ί7 nn'^B-'^DiDüä^iiis
οίΤΓίί καρδία ζητονσα την ενδοκίαν αντον.
^*^ Ζητήσατε την κνριον και ίσχναατε, ζν^')'
σατε το προςωτζον αντον διαπαντός. ^^Μτη-
μονενσατε τα ΰ-ανμάσια αντον α έποίησεν,
τέ'ρ«Τί)ί και κρίματα τον στόματος αντον,
^^ σπίρμα 'Ισραήλ παΐδ(ς αντον, νίοΙ Ύακώβ
έκλβκτοι αντον. ^^ Αντός κνριος ο &εός ημών,
έν πάση τη γη τα κρίματα αντον. ^^Μνη-
μονενων εις αιώνα διαϋηχης αντον , λόγον
αντον ον ένετείλατο εις χιλίας γενεάς, ^^ όν
δΐί&^το τφ Αβραάμ, και τον ορκον αντον
τω Ισαάκ, ^^ εστησεν ανιόν τφ Ιακώβ εις
προςταγμα, τφ Ισραήλ Οια&ήκην αΐώνιον^
^*' λέγων ' Σο) δώσω την γήν Χιαααν σγοί-
νισμα κληρονομιάς υμών ^^ έν τω γενέσθαι
«υτοΐ'ΰ ολιγοστονς άριΟμφ ως έσμικρνν&ησαν^
και παροίκησαν εν αύτη. "^^ Και έπορενΟη-
σαν από έϋνονς εις ε&νος, και από βασιλείας
εις λαον ετι^ρον. 21 Q^^ άφηκ^ν άνδρα τον
δνναστενσαι αντονς, καΐ ήλεγίξεν νπέρ αν-
τών βασιλείς. 22 ])/[',^ αψηαθε των χριστών
μην, και έν τοις πρηψήταις μην μή πονη-
ρενι-σΟ^. 23 ^^/αατ8 ζω κυοίω, ηασα ή
γη , ίίίΤί^^'ί/λί,^Τέ• ί^ ημέρας εις ήμέραν τό
σωτήριον αντον. "^^ Εξηγησβε έν τοις εΰν^-
5. A^Bf (ρ. Σ(-ηιυ.) Aui. Β (pro ΊαΟ.) Ίηήλ ...
* (all.) εν et (sq.) /.at. (is. Η iiilcrpg.: (). rä .9?« iv
rfi ημέ()α. 7 Ό'τί ... S. CEt'X* JUH. liX: t/rtxa/.
TO όνομα avT~i 9.CEX: ijfiy. αϊτόν. CFX: όιηγ. iv
πάσ. 12. Β: Μνημονίν^τί. 13. FX (pro παΐό.)
()«/0£. 14. CX* ί/ίντΟΆ. 15. Β: Μν>ιμονκ'(ομ}-ν.
< : ' IT τ : • 7 ν α τ τ :
:-iiT ηb^ίb mz nn^ ih^ns bbi3?b
I I V jv : vT • ^T τ • : τ :
ι. τ ι : τ τ : - •.• - τ <:•• -:
l^ • ι -r|- : τ*•.• • -:,-- Ι ,τ : • :
Tjb "i'^iib :nbi3? η^η::: b^itü-^bis
7 : .- ITT )• : ν τ : • :
:D!DnbnD b:nn i^^bs-rns :ηδ<
IV : :|- V «V ' - τ : ι vi•.• ' j- •.•
D'^nDil t)3?t33 ΊΒΟΏ Tt) ümiN^S 19
I• τ r ^" •' " . τ : • j•• : •.• : ι : ι•
jT τ : - ^ •.• j • ^ :-:!•- ,τ
TOn-b^ί :a^Db^ on^b:? n:ji^i22
: • - ι• τ : νν ••-•". ~ ^~
'^Ί^ιύ : ^rnn-bw^ \s'^nDnii ^n'^tiins 23
I" τ "^ - ν- • : • τ • : ■
-bwS-Dii»tD ϊΐΊώ3 rnsn-b^ nin^b
ι • * : - ι ν τ τ τ τ |-
ν. 5. nsi 'ώπ it"32
ν. 10. )2J^12 ϊ<"33
ν. 18. 22. ρ"η γ^ρ
V: ως //ικ^«ς χ. ηαροίχβς. 21. Β: //^. ττίξ)* αιίτων.
17. EFX: y.<xi τω Ίσρ. ίίς (kuf). 19. A^: ?Jytaf>ai 22. A'C: πονηνη'ησϋαι (id. q. -ioöf?). 23. B: «ς
(yfVtVöa/, A2B; FX: «vat). A^EX: ιως (οίς A2B). ημ. οωτηί>Ίαν αυτ. 24. A^CX* lot. vs. (Α2β|).
1* <S:f)tonica^
(16,6 24.) 341
SDie ocflcHung bem §crrtt ju banf cn« ^anh unb SoBlicb.
XVI.
(Semiramot^, Seilet, SJiat^it^ja, (5ίιαΒ,
Senaja, D6eb ßtom unb Sejel mit $fai*
tern unb t^arfen, Qlffap^ aber mit ^eU
ölen ßi^mbcln^ * 23enaj;a aber unb 3e* j
Raffel, bie $riefter, mit S^rom^eten, ade- j
jeit i)or ber Sabe be0 33unbcö ©otteS. |
7*3u ber 3fit bcfteßcte iDaüib ^um erflen |
bem «^errn ju banfen burc^ ^ffa:pi> unb j
feine 33rÜDer:
8 5)anfet bem «^errn, :prebiget feinen !
0iamen, t^ut funb unter ben 335lfern
9 fein 5!^un! *(Singet, fpieiet unb bicijtet
lOi^m tion allen feinen Söunbern! *9iü^*
met feinen ^eiligen 9]amen! ^0 freue
ίίφ baö ^erj berer, bic ben ^errn fuφen!
1 1 * i^raget ηαφ bem «i^errn unb ηαφ fei*
ner 3)?αφί, fuφet fein Qlngeflφt aile§eit!
r2*®ebenfet feiner 2Bunber, bie er 9ct:^an
^at, feiner SBunber unb feineg Öortg,
13*it)r, ber Same SfraeB, feineS ^neφtδ,
i^r ^inber Safobö, feine ^iugerttiäpen!
14* (Sr ifl ber «^err, unfer ®ott, er riφtct
15 in aCler 2ÖeIt. * ©cbenfet en?i9liφ
feinen ^unbeö, ϊυαβ er »erzeigen ^ot in
letaufenb ®efφleφter, *ben er gemαφt
^at mit ^bra^am, unb feineö (Sibeg mit
17 3faaf, *unb jieOete baffelbe Safob jum
3ϊeφt, unb Sfrael μιηι endigen 33unbe,
18* unb fprαφ: iDir tt?iil iφ bag !ianb
βαηααη geben, baS ίϊοοβ eureS (Srbt^eilÖj
19*ba fie tvenig unb gering iraren, unb
20 i^ftemblinge barinnen. *Unb fie jogen
üon einem S3olf jum anbern, unb a\x^
2\ einem ^önigreiφ jum anbern Q3olf. * (Sr
Iie§ niemanb i^nen (5φαben ti)un, unb
22 firafte Könige um i^rer ttiiüen. *5!aflet :
meine (Sefalbtcn niφt an, unb ti)ut mei*
23 ucn 5i}ro^t)eten fein ^dt. * finget '
bem «^errn, atle Sanbe, üerfünbiget tag«
24ίίφ fein »öeil! * (Sr§ät)let unter ben
6. U.L: ©rommetcn. \'λ. IJ.L: feine«
5luomv. 15. U.L: (S^efc^lec^te.
5. B: tonete mitdtjmb. A: jii tönrn. dW: füns
cjenb.
7. B.dW.vE.A: Sin bcmfelbcn Xac^t. B. übeigab
ba« 2). ^. e. , ten φ. μι (oben. dW: licfi Φ. ^nn^
banfen. vE: j. c- iüiale pieifen. (A: fc^te i>. j.
DbCij^cnSiffaüi) ...?)
33. 8 22. ißerrtl. ^f. 105.
8. mad)et funb.
9. (S. u. fp. ti)m, b. t)on ».. B: <S. it;m, iobilnaet
ibm, bttxaa)Ut alie f. 90.
Semiramolh et Jehiel et Malhalhiam
et Eiiab etB;inajam elObededom; Je-
hiel super Organa psallerii et lyras,
15^,9. Asapli auteni iit cymioalis personari^t;
* Banajam vero et Jaziel sacerdoles (>
canere luha jngiler coram arca foe-
sir.47,it. <leris Domini. * In illo die fecit 7
David principeni ad confilenduni Do-
mino Asaph et fratres ejus.
(E*.*S,4! Confitemini Domino et invocate 8
nomen ejus, notas facile in populis
adinvenliones ejus! * Cantate ei et 9
psallite ei, et narrale omnia mira•
p».69,33. jjijjg gjygi *Laudale nomen sanclum 10
ejus! Laelelur cor quaerenlium Do-
minum! * Quaerile Dominum etil
virtutem ejus! quaerite faciem ejus
semper! * ßecordamini mirabiliuml2
ejus quae fecit, signorum illius et
judiciorum oris ejus, * semen Is-13
rael servi ejus, filii Jacob elecli ejus!
*Ipse Dominus Dens noster; in uni- 14
versa terra judicia ejus. *Recor-15
damini in sempiternum^ pacti ejus,
sermonis quem praecepit in mille
generationes, * quem pepigit cum 16
Abraham, et juraraenli illius cum
Isaac; * et conslituit illud Jacob in 17
praeceplura, et Israel in pactum
sempiternum, *dicens: Tibi dabo 18
terram Chanaan, fiiniculum haeredi-
tatis veslrae; * cum essent paucil9
numero, parvi et coloni ejus. *Et20
transierunl de gente in genlem, et
de regno ad populum allerum.
*Non diraisit quemquam calumniari21
eos, sed increpavit pro eis re-
ges. *Nolite tangere christos meos, 22
et in prophetis meis nolitc mali•
ΐ'ί.θβ. gnari, * Cantate Domino, oninis23
terra! .mnunciate ex die in die sa-
lutare ejus! * Narrale in genlibus 24
11. B: (Staric. A: ilvafr. dW.vE: φerrΠφfeίt.
12. f. 3cid)cii u. ber i)ied)te feiiied i):iiMnbc4. B.
dW.vE.A: @cvid)ic.
1"). ΙΪ: tciSBovrii ^a^ ... ίηβ tvUifcnbftc®ef(^lc(^t.
dW.vE: auf raf( ... A: oiift. (S'cfc^l. bin..
1Γ). dW.A: ιυαΛ ex (\c\Uvi'Xtn ■ c:n S.
19. d\V: ii)r ηοαΊ eine (\. 9ίπ^αί)ΐ tvarct.
20. B•. ivauicUcn. dW.vE.A von Φ. ^u 33.
33.2.)— .i3.33cr(il. ^i.\n\.
23. B:@uuv ...iii ijanjci!i?ant? dW.vEr^üifc!
342 (16,25-39.)
Chronicorum Ι.
XVI.
Arcae dei Mierosolymam translatio et tentorium.
σιν την δόξαν αντον, iv πασιν τοις ΧαοΧς τα
θαυμάσια αυτόν. ^^'Οτι μέγας ηνριος κ«ί
αίτδτος ΰφόδρα, φοβερός έστιν έπϊ πάντας
τους &8θνς. ^6 Qji jiayisq ο/ &εοί των
έΟνών €ΐδωλα^ ytai 6 ϋ^εος ημών ονρανον
ίηοίησ^ν. ^7 /]ό^α και έπαινος κατά πρός-
ωττον αντον ^ '(^χνς κ«« κηνχημα εν τω τόπφ
αντον. ^^ Δότε τφ κνρ/φ, αι πατριαΐ
τών ^ϋ^νών, δότε τφ κνρίφ δό^αν καΐ ίοχΰν^
29 ^Qj^ ^φ χνρ/φ δό^αν ονόματος αντον.
Αάβιτε δώρα καΐ έν^γκατε κατά προςωπον
αντον y καΐ προςκννηαατε τω κνρίφ iv αυλαΐς
άγίαις αντον. ^^ Φοβη&ψω άπο προςώπον
αντον πάύα η γη, κατορΘωΟιμω η γη καΐ
μη ΰαλίν&ητω. ^* Ενψραν&ητω 6 ουρανός
ααί αγαλλιάσ&ω η γη, καΐ είτζάτωσαν iv
τοις ε&νεαιν Κνριης ρβασίλενσ^ν. ^^ Βο/^σει
η &άλασσα σνν τφ ηληρώματι, κ α Ιξνλον
αγροΰ και πάντα τα iv αντφ. ^^ Τότε
ενφρανϋησεται τα ξνλα τον δρνμον άπο
προςώπον κνρίον, οτι ?ιλϋεν κρΐναι την
γήν. ^* Έξομολογεΐσ&ε τω κνρίφ, οτι
άγα&όν, οτι εις τον αιώνα το έλεος αντον.
•''' Και είπατε' 2.ωσον ημάς, ο ϋεος της
σωτηρίας ημών, και αϋ^ροισον ημάς, καΐ
έ^ελον ημάς εκ τών ε&νών, τον αίνειν το
όνομα το αγιόν αον•, και κανχασβαι iv ταΐς
αίνεσεσίν σον. ^^Ευλογημένος κνριος 6 ϋ-ίος
Ισραήλ άπο τον αίώρος και εως τον αιώνος,
καΙ έρεΐ πας 6 λαός' Αμήν. ΚαΙ ψεααν
τφ κνρίφ.
^^ ΚαΙ κατελιπεν έκεϊ εναντίον της κιβωτού
IT ' '• ; ν - IT τ : :
ν JT : : τ •. : <τ : "^ τ
• - IT <•• ν: τ • ι• '^ ν: "^ τ "^ -
ηΐϊΐι lin :nto π'^ηώ nin^i α'^^^^.^ί 27
τ τ : < η τ • >- τ α r ^• • ν:
ϊΐηπ : i^p^B ηηπι Τ3? ^^htk 28
< τ ' ' . = ' σ ί ••• : ^ τ τ :
ν^τ r ^ τ • - J : : • τ |-
intü 1Ü3 nin^b ^inn im ni23 29
Λ ί j : ^ VT |- i τ I τ »τ
ϊηππΰίη vbsb ^s^n^ hriDn ^νώ
i -; r ί ι• τ τ ^ j τ : • < :
τ τ : • -ί• νΓι - : - : , ντ r
J üiian-b? bnri ^ί^^-ηΝ: ynijn-bs
J : ι : ί ν τ τ J•• τ : • - τ - < : : •
isib'Jü^ hn D3?n"' irkxi nin*^ 0*^1-032
: τ ~ <- : • 'IT τ J7 : V —
V f - : jt ^ I V -: τ : w τ ~ ' v-:(-
VT I• τ : j- : • • -ΛΤ - j — :
hirr^b ^nin : νη^νη-ΠΝ Disüib 34
τ r < J V IT τ V t : '
ϊΐΊΏν^ίΐ jinon Dbi3?b '3 :nib •^sni»
Qtüb ni^inb a'^ir^n-in ^iDb^^^rm
j•• : : A• - ' • ν ^ • - :
- : VT IT I • •• τ : • j•• v. τ :
bbni rbvs b^^n-b^ »]Ίn^5ϊ'^ obipn
ν - : I •• τ τ τ τ < : ι - ατ ιτ
: nin-^b
mn^'-nmi iiij^ '^a&b atü-nTr*'i 37
τ : ι• : ι j -: •• : • τ τ-ri--
δια&ηκης κυρίου τον Ι^σαφ και τονς άδελ• . L * -L L i^ L
(ρους αντον, τον λειτουργεΐν εναντίον της Ι 'IvV? ?•:• -τΊ λ/ ν Τ π^νΤ
κιβωτού διαπαντός το της ημέρας εις ημίραν. öTS IDIPI ♦ i^i""!? Oi^^'^H^b Ύ^127\ 38
^^ Kai Άβδεδομ και οι αδελφοί αντον ε^η-
κοντα και οκτώ, και ΐ4βδεδομ νιος Ίδι&ονν
κα\ Ωσηε εις πυλωρούς. ^^ΚαΙ τον Σαδώκ τον
Ιερέα καΐ τους άδελφονς αυτού τους ίερεϊς ivav-
26. Β: ΰρανβς (FX: τύς »ρ.).
27. Α2Β* τω (AiXf)• EFXf (ρ. τόπω) άγίω.
28. CX (pro at ττατ^.) πατρί.
29. Β: ονόματι ... * (alt.) τω.
31. Χ* iv τ. ί&ν. Β: ßaaiXfvo)V.
η.ϋ'.Βομβηση. Α»*^(Α2Β|).
35. CX:'£aoJffiV. Α• CX* καί ά&ρ. ημ. (Α2Β|).
37. Β: χατέλιπον (Α^Χ: χατέλ(ΐπίν) ... έναντι.
FXf (ρ. ίίαΛ:.) ίίς Ao'yor et (in f.) αύτΰ.
<):'•. j•• : ι : i - : • ν τ
S ν: •• : AT : j• • vv •• -;i-
I nxi :Dn3?iüb ncm 'ΐϊΐη^τ-12 39
j•• : ^ I•-: I : vT •* ' ^ •:!•.•
''Döb D^'bnän vnsi ιή^ί^ P'i'^^
ν : • • -:j - τ V : » •• - » j τ
V. 38. •»•»? y\r\'\^^ 6<":a
24. unter aaett iß.
25. unb erijoben über α. ®. B: erfdjreifiid^. dW.
vE.A: furchtbar.
26. aOe ®. ber aSöIFer.
27. ^rdci)t u. i^crrIid)Ecit ift o. i^m, gÄod)t u.
»Jonne fiiiD ... B: @tärfe u. ^rc^ü^fdt. dW.vE;
38. A»CX (bis): '^βδοδόμ {}4ß(hd. A2B et A* j ©lan^ u. $r. ... ((S^rc) ii. greubc. A: Sob u.
alibi). A»:7()t^eA*(-<y«»'A2B). Β:Όσά «ίς τ«ς πυΑ. Ι J&errl. ... ^raft u. §r. an f. aiio^nfi|.
1. ©f^rotttca*
(16,25-39.) 343
SoB= unb S^anflteb« ^et ^ienft tiot bet Sabe*
XVI.
«Reiben feine «gcrriic^feit, unb unter bcn
25 Golfern feine Stßunber! *i£)enn ber
^err ijl gro^ unb fe^r Ι'Μϊφ, unb i;err*
26 Πφ über ade ©Otter. *iDenn afler
«Reiben ©bttcr finb ®ö^en, bcr «i^err
27 aber ^at ben Fimmel gcmαφt. * @§
fielet ^errliφ unb :präφtlg ^or if)m, unb
ge^et gen.>αίtigUφ unb ίΓΟί^Πφ ju an fei*
28 nem Ort. * bringet i?er bem «^errn,
i^r S3öifer, Bringet :^cr bem »^errn ®^re
29 unb 9)^αφt! *Q3ringet ^er oeS »i^errn
Sf^amen bie (S^re! bringet ®efφenfe unb
fommet üor ibn, unt) betet ben «^errn an
30 im ^eiligen ©φηιηί! *(S8 fürφte Ίί)η
ade 2Beit! @r ^at ben ßrbboben bereitet,
31 bag er niφt ben?egt njirb. * öä freue
ίΐφ ber Fimmel unb bie (Srbe fei frb^«
Γιφ, unb man fage unter ben «Reiben,
32ba§ ber «öerr regieret. *Φαο SO^eer
braufe, unb traö barinnen i|lj unb baö
gelb fei frίJ^liφ, unb atleö, u-aö barauf
33ifl. *Unb laffet ίαuφJen aüe 33äume
im 2ßalbe üor bem »§errnj benn er fommt
34 ju rίφten bie @rbe. * iDanfet bem
^crrn, benn er ijl freunbIiφ unb feine
35 ®üte n?ä^ret enjiglicö. *Unb fpreφet:
^ilf uns, ©Ott, unfer «i^eilanb, unb
fammie unö unb errette un§ αηδ ben
Reißen, bag ivir beinem i^eiligen 0iamen
36banfen unb bir lobfagen. *©eIobtfei
ber «§err, ber ©Ott 3fraelS, üon ^ivig*
feit ju @tt?igfeit, unb aUeS Q5olf fage
^men, unb lobe ben Ȥerrn.
37 Qllfo lieg er bafelbft üor ber Sabe beö
33unDe8 beg *^errn ^ffa^^ unb feine
Q3rüber, ju bicnen vor ber !i^abe allezeit,
38 einen iegliφen ilag fein 5!agn>erf ; * aber
Dbeb (Scom unb i^re 33rür)cr, αφt unb
feφJig, unb Dbeb (Scom, ben @o^n Ϊ
3eDit()un8, unb »§offa ju 3^i)or^ütern. ,
39* Unb 3abof, ben 3i3rlefier, unb feine |
33rüber, bie ^rieficr, lieg er vor Der \
25. U.L: faii iöblicö ... a\k anbete ©ötter.
29. U.L: ®ef(^enf ... in ^eiligem <Βά)χη.
35. A.A: Sob fagen.
30. B: Sluci) ίυίϊΒ ber ©rbboben bcfefiigetiüerben,
bap er n. wanfen ivirb. dW.vE: bie aßelt befleißet u.
tüanfet n.
31. B.dW.vE: ij^ ,^6nig (luorben). A: fierrf^et.
32. B:mitbeifenSüile.^
33. bie 33.
34. B.vE.A: Sobet ... gut. dW.vE: gütig ...
gloriam ejus, in cunctis populis
mirabilia ejus! *Quia magnus Do- 25
minus et laudabilis nimis, et horri-
biiis super omnes deos. * ümnes 26
enim dii populorum idola, Dominus
aulem coelos fecil. * Confessio el27
magnificenlia coram eo, forlitudo et
gaudium in loco ejus. * Afl'erle 28
Domino, familiae populorum, afferle
Domino gloriam et imperiura! *Date29
Domino gloriam nomini ejus, levate
sacrificium et venile in conspectu
ejus, et adorate Dominum in decore
sancto! *Commoveatur a facie ejus 30
omnis terra; ipse enim fundavit orbem
immobilem. *Laelenlur coeii et exul• 31
let terra, et dicant in nalionibus:
Dominus regnavit. * Tonet mare et 32
plenitudo ejus, exullenl agri et omnia,
quae in eis sunt. *Tunc laudabunl33
ligna saltus coram Domino; quia
Pf.106,1. venit judicare terram. * Confile- 34
mini Domino, quoniam bonus, quo-
niam in aelernum misericordia ejus.
P'iyj;*;*8 * Et dicile: Salva nos, Deus salvator35
noster! et congrega nos et erue de
gentibus, ut contileamur nomini sanclo
tuo et exullemus in carminibus tuis.
p..4M*.72,*ßgjjgjjjp^y5 Dominus Deus Israel ab 36
aeterno usque in aelernum, et dical
Nehije.' omnis populus Amen et hymnum
OCor.U,l6. jjQ^jjjQ^
Reliquit ilaque ibi coram arca 37
foederis Domini Asaph et fralres
ejus, ut minisirarent in conspeclu
arcae jugiter per singulos dies et
vices suas. * Porro Obededom et 38
fratres ejus sexaginla octo, et Obed«
edoni, filium Idilhun, et Hosa consli-
tuit janilores. * Sadoc aulem sacerdo- 39
tem et Iralres ejus sacerdoles coram
15,24.
26,1U.
29. ΑΙ.* Domino.
36. S: h. Deo.
@nabe. A: Sarmbfr^icifdt.
35. 36. Φ9Ι. ^f. 106, 47.48.
35. B: (^rlofe un^, 0 bu ®. iinfre« «Oeil«• dW.
vE: unficr •C'iiilfc!
36. fprad) "üi. u. lobte.
37. B: in bem roai auf einen jeben X. bcfc^teben
i|l. dW.vE: bef^anbig, X. für X.
344 (16,40-17,7.)
XVI.
Cliroiiicorum Ι.
Tempti aedificandi eonsilium•
τίον ακηιης κνρίον fv Βαμά τχι έν Γα-
βαων, ^^ τον αναφ^ρ^ιν οληκαντωματα τω
κνρίφ fJ7/ του θυσιαστηρίου των ολοκαυ-
τωμάτων διαπαντος το ηρω\ και το iiσπtρaς,
και κατά πάντα τα γΒγραμμήα iv νόμφ
κυρίου, όσα ίΐΉτΒίλατο fcp υιούς 'Ισραήλ εν
χίΊρι Μω'νσί} τον ϋ-^ράποντος του {ϊεον.
** ΚαΙ μετ αυτόν ^4ίμαν κα\ ^Ιδι&ουν καΐ οι
λοιποί εκλ^γή'τες επ ονόματος του αΐνεΐν τον
κύριον, οτι εις τον αιώνα το έλεος αυτόν'
*2 χαι μετ αυτών σάλπιγγες καΐ κνμβαλα
του άναφωνεΐν και όργανα των ωδών τον
•θεοϋ, και oi υιοί Ιδι&ονν εις την πυλην.
^^ ΚαΙ επορεν{τη πάς 6 λαός έκαστος εις τον
οίκον αυτόν, καί έπέστρεχρεν /ίαυ\δ του ευλο-
γησαι τον οΊκον αντοΰ.
XV11• ^ou ίγενετο ως κατωκησεν /}αυ)δ
εν οίκω αύτοΰ, και εϊπεν /ΙαυΙδ προς Νάϋαν
τον προφητην Ίδου έγω κατοικώ h οικφ
κεδρίνφ, και ι] κιβωτός διαθήκης κυρίου υπο-
κάτω δε'ρόεων. '^ Και ειπεν Νά&αν πρις
/Ιαυίδ• Πάν το iv τϊβ ψυχή σου ποίει, οτι ο
&εός μετά σου. ^ Και εγενετο έν τ^ νυκτΐ
έκείνγι κα\ εγενετο λόγος κυρίου προς Νά&αν,
λ^γων ^ Πορεΰου και είπον προς /ίαυίδ τον
παίδά μου' Οντως ειπεν κνριος' Ου συ oUo-
δομησεις μοι οϊκον τον κατοικησαί με έν αυτφ.
^ Ότι ου κατφκησα έν οίκφ από τΐίς ημέρας
ης άνηγαγον τον Ισραήλ εως της ημέρας ταύ-
της, καΐ η μην έν σκηνΐ} κα\ έν καταλυματι.
^Έν πάσιν ο'ις διηλ&ον έν παντι 'Ισραήλ, ει
λαλών ίλάλησα προς μίαν φυλην Ισραήλ, ένι
τών κριτών 'Ισραήλ^ ο'ις ένετειλαμην του ποι-
μαίνειν τον λαόν /ιον, λέγων Οτι ουκ ωκο-
δομήκατέ μοι οίκον κεδρινον; ^ Καί νυν
όντως ί^ρης τφ δονλφ μου ζΐανίδ' Τάδε λέγει
κνριος παντοκράτωρ' Έγω ελαβον σε εκ της
μάνδρας έ^ρπι.αϋεν τών ποιμνίων τον είναι εις
39. Β| (a. σχην.) τ-ης.
40. ΕΧ* (ρΓ.) καί. Β: εφ i'^otc.
41. CFX: «ίτ αύτοΊν. Α»Χ: Ίδι,9ΰμ (-&βν Α2Β
et Α* aübi).
42. FX: σάλπιγξι κ. ανμβάΑοις ... ό()γάνοις ... ιΐς
το ηνλο)()ην. Β (pro κ. υί) οΐ όε.
2. Β* ο.
3. Β* λίγ<ι)ν.
4. Β: τ. όβλόν μα.
δ. EFX-j- (ρ. σκ.) ης σχέπΐ}ν. Β: έν κα-λιΊυματι.
6. Bf (ρ. φΐ'λ.) τ« ... * ενΙ τ. /.(>. Ίσ^. (AXf , Α^ in-
ter uncos) ... ωΛοίίημηαατί.
7. AiCX*'/i>j(A2Bt).
ι ι : • : ): -: α τ - λτ : ij- : •
"br^p^ sn5?bi ipinb τ^ωτ\ nbipn
-bs? r^'Ki nüä^ί τ\λτ\^ niirs η^πεη
τ : ' Γ ' JT •• VT•• 1" τ : •
an^ri \riOT\ abi^b '^s riin"'b42
'•• τ • : > • - VT : >- τ |-
y : Α ■•■■η ..• ν : • • : - :
j• vT τ τ ^ :ι••- - IT - ' ν τ
ι •• ν » ι•• τ : ν τ , ' ■ "■ Α " :
... • τ - ' JT τ ν • τ
ιίΊν^ίΊ α^η5<η n'^na bmr^ ^n'ji^
' /-:|- • τ -: IT j• : •- "' ιτ
•.•■£- Ι ' : - ,- . ντ : ι• :
niü>i "nnnbs "ΐώίίί bä T^^-b^* inD
Λ•• -: vj ; ,j : . jv -: .; .τ ν ι τ τ
ίί^ιπη nb^b:n ^χτλ η^::? D^nb^^π ^3 3
Α - τ :j- - ν: :- . ΐτ ' ν: •.•: ιτ >•
:nrisb inrbK ώ^τ\^,^ nm %η^η
ι •• 1 ντ τ ν • "^ ν: j- : • : -
ΊΏίί nä ^h'i^ i'^n-bii nniQNi 'nb 4
j- τ V • : - j• τ V τ : - IT : '~••
• V- - _ r •.• : • •η - t λτ :
ηη Γτ^ηΞΐ ''^ηηώ'^ ^ίb ^s :n2^b ^
' • . ' " : • : - τ < j• V IT τ
bni^-bi< bnto ϊτ^ΠΝΊ η-τπ oi^n
V \. V V / •• -j:• : IV τ Λ"•• ~ J ~
^nDbnnn-^üiwS bbs nsüi^n^i 6
•:--:• •. -; j : ' ιτ : • •
- - V • : - • JT τ -: •• τ : * τ ί
'^b Dn^Dn-Λ τΐ)ή nriwsb '^^s^j-pii
ν )•: • : I τ VT λ •• ν -
j• : - : ^ - τ - : ι• τ-: j-
"•-: τ : JT : - τ ' • τ :
]N2sn ^nn^TlP ^1?»Τι^ Τ^^Ι^ι*
40. Β: ftc!^. dW.vE. b ftünbifi. Α: für u. für.
41. ^<•ntt f. (45. B.dW.vK.A: 9lugciicfcncn.
42. B: rsiiüvumciitcn ui bcii i]öttlici)cn Siebcvn.
4;5. B.dW: ivanttc (ϊφ. λ Ε: feilte jurücf. dW.
vE: μι b'iiiü§cn.
Aap. 17. ißei-rti-2^am. 7.
l• (Sh^onica.
(16,40 17,7.) 345
©ic SKo^nuttö be^ §crrn gu ®i6con» Stat^an an ©aötb« S)a§ ©ebcrn^auS. XVI•
SGßo^nuug beö «§errn auf ber «i&öi)e j"
40 ©ibeon, * tag fic beni »i^erru Ιαφφ
S3ranDO)3fer träten auf bem Q3ranbo^fer*
altar, beg 9Jicrgenö unb beö ^2lbenbö,
ft)ie gefci^vieben fte(?et im ®cfc§ bcö ^eirn,
41 baö er an Sirael geboten ijat; * unb
mit i^nen ^eman unD 3ei>ii^un unb bie
anbern (Sniäl^Uen, bie mit Flamen be*
nannt u^aren, §u banfen bem «^errn, ba§
42 feine ®üte tnä^ret en^iglid^j *unb mit
ii^nen Bernau unb 3et)it^un, mit ^rom*
ipeteu unb ß^mbeln ju flingen, unb mit
8aitenfpielen ©otteö. 2)ie .^inber aber
5et)it^unö mαφte er ju 3^^or^ütern.
43 * *2llfo jog aUeö 93oIf ^in, ein jegli^er
in fein ^auö, unb iDaijib fe^rete auc^
:^in, fein φαηδ ju fegnen.
XVf I. (XVIII.) @δ U^ai^ ί!φ, ba
iDaviD in feinem ^aufe tro^nete, f:prac^
er in bem $rop^eten0]atl)an: ©ie^e, Ιφ
n^ci^ne in einem (Eebern^aufe, unb bie
^a\)i beö 33unbeö beä «i^errn ifl unter
2ben 5^ev^:piφen. *0iat^an fprαφ gu
iDaüib: ^lUeö, waö in beinem ^erjen
ift, baö ti)ue; benn ®ott ift mit bir.
3*Qlber in berfelben 9ίϊαφt fam ba8
iiBort ©ottcö in ^lat^an unb fprαφ:
4*®e^e (;in unD fage i)ai)ib, meinem
Jlneφte: @o fpriφt ber ^err: Φη foüfl
mir niφt ein ^auö bauen ^ut $ßoi)nung.
5*^enn ίφ i>abe in feinem »i^aufe ge-
trol;uet üon bem $age an, ba iφ bie
.^tnber Sfrael au^fütjrete, biö auf biefen
Xag, foni>ern ΐφ bin gen^efen, ft»o bie
^ütte geivefen ift unb Die 2Öot)nung.
H*!!lBo ict) geivanDelt Ijabe im ganzen 3f=
raei, tjabe iφ αηφ ju ter ί)ίϊφter einem
in Sfrael je gefagt, bem iφ gebot ju
treiben mein Sßolf, unb ge|■proφen:
$öaium bauet il}r mir niφt ein Gebern*
7^auö? *Θο fpriφ nun aifo §u meinem
^neφte $Da\)ii): @o fpriφt ber ^err
3ebaot^: 3Φ i)abe btφ genommen üon
ber 2Beit)e (;intcr ben Θφαfen, baß bu
4ü. U.L: S5ranbcVfereoUar.
\ii,-49.iRg3, lahernaculo Domini in excelso,
*• quod erat in Gabaon, *ut offerrenl40
holocausla Domino super allare ho•
Lv.6,9sS.'. locaiUomatis jugitcr, mane et ve-
'^'**' spere, juxla omnia quae scripta sunt
in lege Domini, quam praecepit Is-
raeli; *eL post eum Heman et Idi• 41
thun et reliquos eleclos, unum-
^.34. quemque vocabulo suo, ad confilen-
dura Domino, quoniam in aelernum
misericordia ejus; *Heman quoque42
et Idilhun canenles tuba et qualienles
2Ch.29,27. cymbala et omnia musicorum Organa
ad canendum Deo. Filios autem Idi-
lhun fecit esse porlarios. *Rever-43
2Sm.6,i9s. gygqyg ggj omHis populus in domum
suam, et David, ut benediceret eliam
domui suae.
6^,f^.A!ll%. Cum autem habilaret Da- XVII.
vid in domo sua, dixit ad Nathan
Prophelam: Ecce, ego habito in
domo cedrina, arca aulem foederis
Domini sub peliihus est. *Et ait 2
Nathan ad David: Omnia, quae in
corde tuo sunt, fac; Deus enim
lecum est. * Igitur nocle illa faclus 3
est sermo Dei ad Nathan, dioens:
*Vade et loquere David servo meo: 4
Haec dicit Dominus: Non aedifica-
bis tu mihi domum ad habilandum.
E«.66,i. * Neque enim mansi in domo ex eo 5
tempore, quo eduxi Israel, usque ad
diem bann, sed fui semper mutans
loca tabernaculi et in tentorio *ma. 6
nens cum omni Israel. Numquid
loculus sum saltem uni judicum Is-
rael, quibus praeceperam ut pasce-
rent populum meum, et dixi: Quare
non aedificaslis mihi domum cedri-
nam? * Nunc itacjue sie loqucris ad 7
servum meum David: Haec dicit Do•
ism. 16,11. minus e.xerciluum: Ego tuli le, cum in
pascuis sequereris gregem, ut esses
40. S: vesperi. 42. S: can. Domino.
3. S: DomlDi. 5. Al.f ip- Isr.) de terra Aegypli.
lBg.8,19.
1. unter 3-cpi). vE: 3cittu(i)ern. Üß. begeben? dW.vE: ging υ. 3elt gu 3- u. ö. S.
4. B:l>ag J^au«. [ju2ölj.
5. flcjoflciioott^.ju i».u.t). einer 9». jur anbern. ti. B: mit ganj 3fr. I^ingcftanbelt. dW: SBol^in
B: i)abi ηιϊφ au* ber JQ. in bie φ. unb fo auö einer ίφ wantette ...
346 (17,8-18.)
Cltreiiieoriiim Ι.
XVII.
Vempli aedijicandi i'onsilium,.
ηγονμενον in\ τον λαόν μου 'Ισραήλ, ^ aai
ημψ μετά σον έν näötv οίς έπορενΟη;;, κ«/
έξωλε&ρενσα πάντας τους εχ&ρονς σον απο
ηροςώπον σον, και έ/τοιησά σοι όνομα κατά
το όνομα των μεγάλων των im της γης. ^ ΚαΙ
■&ησομαι τόπον τω λαφ μον 'Ισραήλ χαΐ κατά•
φντενσω αντόν, και κατασκηνώσει καΟ^ εαντον
και αν μεριμνήσει ετι, και ον προςϋήσει νιος
αδικίας τον ταηεινώσαι αντον καΟως απ αρ-
χής *^ και αφ ημερών ων ετα'ξα κριτας έπΙ
τον λαόν μον Ισραήλ, κα\ ίταπείιωσα παντας
τονς εχϋρονς σον, καΐ ανθήσω σε, καΐ οίκον
οικοδομήσει σοι κύριος. ** ΚαΙ εσται όταν
πληρω&ώσιν αϊ ήμεραι σον και κοιμη&ηστι
μετά των πάτερων σον, κα\ αναστήσω το
σπέρμα σον μετά σε, ος εσται έκ της κοιλίας
σον, καΐ ετοιμάσω την βασιλείαν αντον.
^^^4ντ6ς οικοδομήσει μοι οίκον, και άνορ&ω-
σω τον ϋρόνον αντον εως αιώνος. ^^'Εγώ
ί'σομαι αντώ εις πάτερα καΐ αντος εαται μοι
εις νίόν, και το ελεός μον ουκ αποστήσω άπ
αυτοί, ως άπεστησα άπο των εμπροί^έν σον,
** ΚαΧ πιστώσω αυτόν έν οί'κφ μου καΐ εν βα-
σιλείίΐ^ αντον εως αιώνος,, κα) 6 ϋ'ρονος αντον
εσται άνωρϋωμενος εως αιώνος. *^ Κατά
πάντας τους λόγους τοντονς καΐ κατά πασαν
την όρασιν ταντην, ούτως ιλάλησεν Νάϋαν
προς /ίανίδ.
^^ Και ηλ&εν 6 βασιλεύς JavlÖ και έκάϋι-
σεν απέναντι κνρίον και είπεν Τις ειμί έγώ,
κνριε 6 &εός^ και τις δ οΊκός μον οτι ήγάπη-
σάς με εως αιώνος; ^"^ ΚαΙ εσμικρνν&η ταντα
ενώπιον σον, 6 &ε6ς, κα\ ελάλησας επι τον οί-
κον τοϋ παιδός σον εκ μακρών, καΐ ^πίδες
με ώς ορασις άνϋρώπον, και νψοίσάς με, κν-
ριε 6 ϋεός. *^ Τι προςϋ^ήσει ετι /Ιανιδ προς
σε τον δο'ξάσαι; Και αν τον δονλόν σον οίδας,
7, EXf (a. Ίσο.) τόν. 8. Β: ίξο)λόθί>ίνσα (ut
semper). 9. Α*Χ (pro ΐ'ίός• άόι,χ.) άόι/.ια. Β* ά/τ\
ί{).ΕΧ^(Ά.Ίσ^κ)τόν. Χ^Χ* o2y.ov{X'^B-f). 11. Β*
αΐ. ΑΙ Χ* (a. κυ(μ7]&.) κ«* (Α2Β|) CFX: ο έ'στ.
13. A2Bf (a. εμπρ.) όντων. 14. FX (pro πιστ.)
στήαω. 16. Α»(?)Ε: κυ>ος• 6 &. 17. Α2Β: ΙπΰΟίς
(eniofq A^CF). 18. FXf (ρ. όοξ.) (ζΐ τον obkov σ«.
ΕΧ: 2ν ffi (pro Κα* σν).
η^η^Λ th^ixi:'^ ^^/£^^3? riiiD niN^b s
jv : IV τ 1" τ : • >• - ^- • τ j : ι•
-rs n'^'iiDw^in nD^DH ntiix Bb^ i^/sr
^ V )• : - IT τ : ^ τ jv -; : » : •
/ : • ^• τ : ' Λ•.• τ • ' νν : ι τ
j• : - : ί ν IT τ y: —: ν : - ;•• :
Ij- τ : • : - ί <" τ : • • ~ : »τ
i^.ö'^Di'^-i^bi nis? nn^ tvb^ i'^binn
IT ι• τ νν -; |- - : τ : - j- :
-b3? b^DSb '^η'^ϊ)2 nibw>5 D'^b'^^bi) '^
IT : j' : V : ♦ • ν- ι τ j- - ιτ
-DiP» TDbb \^ti^ ^^ίb"o-'>3 πν^ιήι
vjv Τ Ι ••• t < : IT r τ τ :
I• :- 1 : 'AT V V : • j \ ι -
j V : IV • -: IT - ^ '• ' , '"'
-s^b '^^cni pb '^b-n^n'^ .s^ini nsb
Ίώίί^) ^nin^cn ηώΝ3 rki3?^ i'^Cii
;•.• -; :-• • • -; JV -r ρ • r j• τ
Γ •• : •;•:--!,-: J jv τ : ντ τ
y: '. V : ' : at it - v• : - :
j• τ : - : IT ~ . ' ^ τ
VU.
nsn ρ mn ιιτπη s^:^^ r\^^x^
y: • 'r• Av " ) J τ iv "^ *. : ν •• τ
JT*n-b^^ IDD
ι• τ ν ] VT τ
'^Dsb ηώϊ'ΐ η'^ηϊτ "nb/an ^in*'^ 16
j•• : • •.• ν••- • τ ϊν JV - τ -
•.•: <τ : • — ; ι• ν - λτ :
nziwi QNnbii ΤΓ?? ?^^^! iPir^T^^^
^^DriNs^ii pinntjb iinDs^-rT^s-b^?
• - • : » Α τ I•• ~ vJ : : - |•• '^ -
I• ••: jr : IT-: Γ - VT τ IT s :
ii3Db Tbii ^'^iT TO η^οι^-η"οΐ8
j τ : / vv •• •/• τ / I •
τ : IT τ jJ : : - •.• ντ " : Άν •" "
7. dW: jum gürfien.
8. oUc b. ^. Β: tt>ic bcr S^amc ϊ-er ®r. bi'e auf bcr
(Svbcfint). vE: ^Ιοίφ bcin Sfi. clW:fli.tcn®r.auf @.
9. B.dW: auf (an) feiucv eteüc »ci;ni. B: fian;
Fen. dW.vE: ^jlac^cn.
10. B.dVV: fo ijabe ίφ ... gebcmüt^icji ... (angcs
geigt). vE: unb nun verf. ίφ bir.
!♦ Q^iyxonica,
(17,8—18.) 347
statte für SfracL ©aöibö 5tnt!iiori an fftat^an.
XVII.
fotitefl fein ein ^ürjt üOer mein 23oIf
8 3^aei, * unb bin mit tir gctrcfen, tvo \
bu Eingegangen bifi, nnb t)a6e beine !
^einbe ausgerottet »or bir, unb t)abe bir
einen Spanien gemattet, wie bie ®ro§en i
9 auf (Sröen Oiamen l;aben. * 5Φ ti>ia l
aber meinem 33olf Sfrael eine ©tätte I
fe^en unb mü. eä ipflanjen, ba§ eg ba* j
felbft tt>ot)nen foü un^ ηϊφί me^r be* j
ivegt tt>erbe; unD bie bofen Seute foUen \
eS niφt me^r fdjmä^en, n^ie üori)in |
10* unb ju ben ^uun, Da Ίφ ben 0ϋφ* j
tern gebot über mein Q3oIf 3ifraei; unb i
ίφ tintt alle beine S*einbe bemütt)igen,
unb üerfünbige bir, ^a^ ber «^err bir
Hein »§auö bauen ηήΙΙ. *2öenn aber
beine ilage an^ finb, ba§ bu ^ingetjefl
ju beinen Tätern, fo null iφ beinen
(Samen ηαφ bir enrecfen, ber beiner
(Bö^ne einer fein foll, bem n?ill ίφ fein
12^^5nigreiφ beftätigen. *2)er foU mir
ein φαηδ bauen, unb iφ n?ill feinen
isetu^l bejiätigen ettJigliφ. *3Φ tt>ill
fein ^ater fein, unb er foll mein Θο^η
fein. Unb Ιφ rt)itl meine 33armt)er§ig-
feit niφt üon i^m n.ieni»en, xou iφ fie
ton bem getvanbt l)abe, ber üor bir n?arj
14*fonbern iφ n^ill i^n fe^en in mein
φαηδ unb in mein »^öntgrciφ en.ήgliφ,
ba§ fein Θίη^ί beftänbig fei en)igliφ.
15 Unb ba ^iat^an ηαφ allen biefen
5Cßorten unb ®eftφt mit ©aüib rebete,
16*fam ber Jlönig ^aüib unb blieb üor
bem ^crrn unb |>rαφ: $Öer bin ίφ,
<§err ©Ott, unb ιυαδ ifi mein φαηβ,
ba§ bu ηιϊφ big ^^ie^er gebrαφt :Eaft?
17* Unb baö ^at Ό'ιφ ηοφ ju u^enig ge-
bäuφt, ©Ott, fonbern tjaft über DaÖ
«§auä beineö ^neφtδ ηοφ iion fernem
3u!ünftigen gerebet, unb bu Ijafl ange=
feben ηιΐφ aU in ber ©eftalt eineS
9)ίρη[φεη, ber in ber ^ö^e ©Ott ber
18 ^err iji. * 2öaö foü ©a^ib mei)r fagen
ju bir, t)C[^ bu beinen ilneφt :Eerrliφ
mαφefi? S)u erfcnneji beinen ,Kneφt.
(lux populi niei Israel, *et fui lecum 8
quocumque perrexisli, et inlerfeci
omnes ininiicos tuos coram te, fcci-
que tibi nomen quasi unius magno-
rum qui celehranlur in terra. * El 9
dedi locum populo meo Israel: plan•
tabilur et habitai)ilHn eo, et ultra
non commovebilur, nee filii iniqui-
latis älterem eos, sicul a principio,
* ex diebus, quibus dedi judices po• 10
pulo meo Israel, et humiliavi uni-
versos ininiicos luos. Anniincio ergo
tibi, quod aediiicalurus sit tibi Do•
2»m.7,i2.. minus domum. *Cumque impleveris 11
ich.28,6.io.^j|gg ^^Qg^ m yy^gg gj patres luos,
suscilabo semen luum post te, quod
erit de filiis luis; et slabiliam regnum
ejus. *lpse aedificabil mihi domum, 12
22,10.20,61. gj firmabo solium ejus usque in ae-
2Sm.7,i4.Pi.ternum. * Ego ero ei in palrem et 13
89,27^Ebr.i,-pgg gj,j^ jj^jj^• jjj ßjjum^ et miseri-
cordiam meam non auferam ab eo,
sicul absluli ab eo, qui ante te i'uit.
*Et staluam eum in domo niea et in 14
regne meo usque in sempiternum,
el ihronus ejus erit firmissimus in
perpeluum. *Juxla omnia verba 15
haec et juxla universam visionem
islam sie locutus est Nathan ad
David.
Cumque venisset rex David el se• 16
(Gn.3vi,io. disset coram Domino, dixit: Quis
ego sum, Domine Dens, et quae
(iomus mea, ut praeslares mihi
8Sm.7,i9. i^aija? * Scd cl hoc parum visuml?
est in conspeclu luo, ideoque lo-
cutus es super domum servi lui
etiara in futurum, el fecisli me
speclabilem super omnes homines,
Domine Deus. * Quid ullra adderelS
polest David, cum ila glorificaveris
servum luum el cognoveris eum?
11. B: Eingegangen mit b.55. 17. dW.-Xlnb nun toarbfc^ ju tt). in beinen Stugen.
13. B: ©Ute. d'w.A: abjie^en. vE: ii;m n. ents vE: noi) [φίεη b. wenig ... H: in ber Drbnung rce
jic^ n. m. (dW: nact) aWenfφ(nαrt, i^ii in b. ^. @oit3e;
14. B: befiänbig bleiben taffcn in meinem ^. dW. ί;ουα. vE: \üie einen l)of|en ^VL, Se^oua ©ott?)
vE: fcfif^eüen ... feft (ftel;en). 18. B; von ber ©i)re gegen x>. .«n. dW.vE: beinei
15. gerebet hatte. Rn. B: ba bub. ^n. erfannt l;aft.
348 (17,19-18,3.)
Chronicorum Ι.
^ νϊΙ• Vempll aedijleandi t^onHlium. Victoriae α liaride reporiafae»
^^ κηι κητα την angdiav σον εττοίησης την
ηάσαν μεγαλοοσννην. ^^Κνρΐ8, ουκ εστίν
όμοιος aoij και ουκ εστίν ϋ^εος πλην σον
κατά πάντα οσα ηκονσαμεν iv ώσ)ν ημών.
2* Κα) ονκ εστίν ώς 6 λαός σου ^Ισραήλ
ε{^νος ετι επΙ της γης, ώς ώδήγησεν αντον ο
χ^εος τον λντρώσασχί^αι εαυτφ λαόν, τον ϋέ-
σ&αι εαυτφ όνομα μέγα και ^πκρανές, τον
εκβαλεΐν απο ττροςώπον λαοΰ σον ον ίλν-
τρώσω έξ Αίγύπτον εΟνη. 22 /ς'^^ εδω/.ας
ιόν λαόν σον Ισραήλ ηεαντώ λαον εως
αιώνος, καΐ συ, κΰριε, έγενήΟης αντοΐς εις
■&e6v. '^^ Και νυν, κνριε, ο λόγος σον ον
ί-λαλησας ττρος τον παΐδα σου καΐ επι τον
οίκον «ντον 7ΐΐοτω\)ητω εως αιώνος, και πηίη-
σον καϋως ελάλησας. ^^Και ττιατωΟ-ητω καΐ
μεγαλννΰ^ητω το ονομά σον έως αιώνος, λε-
γόντων Κνριε κνριε παντοκράτωρ, ό θεός
Ίσραηλ, και ό οίκος /Ιανιδ τζαιδός σον άνωρ-
Οωμενος εναντίον σον. '^^ Οη ον , χυριε,
ηνοι'ξας το ονς τον παιδός σου τον οίκοδομη-
σαι αντω οίκον δια τούτο ενρεν 6 παις σον
τον 7τροςεν^ασϋ•αι κατά πρόςωπόν σον. -^^ Και
ννν, κνριε, συ εΐ αυτός ό >9εός, καΐ ^λάλησας
επϊ τον δονλόν σον τα άγαΟα ταϋτα. ^"^ ΚαΙ
ννν ηρ^ω τον ενλογήσαι τον οϊλον τον παιδός
σου, του είναι εις τον αιώνα εναντίον σον'
οτι σν , κνριε, ενλόγησας, καΐ ενλόγησον εις
τον αιώνα.
ΧνΐΙΙ• ΚαΙ εγενετο μετά ταντα και
^παζαίξεν /Ιαν]δ τονς άλλο^νλονς καϊ
ετροπωσατο αντονς, καΐ ελαβεν την Ρεϋ"
και τάς κωμας αντης εκ χειρός αλλοφν-
λων. 2 ΚαΙ επάτα'ξεν την Μωάβ, και
ήσαν Μωαβιται παίδες τω /ίαυίδ ιρευονζ^ς
δώρα. ^Καϊ ε'πάτα^εν /Ιαν\δ τον Άδραζάρ
»«~|ίκ
r^ü33? Ti3r::'2^ ri^n^? n^as^s mn^o
τ • τ ' : • : ι J : : - ^ "'■ r τ :
' r• : ' τ Ι j• Ι : ι •. : - τ
Γib^•^ οώ ^b c^^bb ar ib ninsb
-- ιώ>ί ri^:? ^DBt: üinr^b ni.>iniDi
•.• -: 'V : - s" : • - τ : τ > :
; : - vi•••- r • i- : • • τ r τ
ηηί^ι obir-i^? arb "nb • b^ί'πb^
JT - : AT - \T •' •;' : S" t : •
nn>n jDNnbN'b anb n^'^n πίπ'^2η
JT - : I• I" '•.• I τ r τ τ ί
"Ti^n^^-b^? Γ!Ί:ηη nü5.s ninn riin^
; : : - - τ s<- • •.• — ; τ τ - τ :
η)αώ hhy^^ χ^^^λ :nnä'^ nü:i52 2'i
< / : - - : • : ' •- τ •• : _τ : |- • >•: -: \-
%^b5< nivVDS: nin*^ nri.^b hh^^'^^
j•• •.•: -c : <t '. •• τ
r 7 r Λ•• τ : • : ν •■• •• τ ; •
η^^Ξΐ ib niDnb ^^:^^? |Τϊ<-γ.^ rr^bs
: T]^Dsb bbsnnb ηηη^ s^^^ri js-b?
Λ• •••: |T V. τ - τ : JT - :
^jnn? η'^Ξΐ-ΓΝ ^nrib nbw^in nn3?n 27
hin*^ nns-^Λ) Ti^^Dsb Dbi3?b ni^nb
τ : <T - I• ' '•.• τ : »,τ : / : ι•
IT : ' α : τ : - -
:2^nu:ts η'^Ώ π'^ηη'^ 2
i^ni: a^^n:j? nsro '^.'^n^i ^sro
• τ : j• Ϊ • τ ' r ι•- λτ
19. EX: KvQif, δια τον όβλόν σ» f^r. τ. π. μίγ.
ταΐ'την κατά τ^ν καρδ. σ«, τ« γν(ι){>ΐσαι ηάντα τα
μ^γαλΓνά σ» (sim. FX). 20. Α« CX* οίος (Α2 Bf).
21. Α« Χ* έτι (Α2Β|). ΕΧ: ωΟηγησας ... f (a. τ«
^■tofy.) nai SfuQ ain». Β: λαον ίαΐ'τω ... »ς ίλΐ'τρ.
2'L Μ: κύριος. A'CX*fV^v^/,9. (A2Bf; FX: ty"'«)•
^Zs. A»CX* κ. ποίηαον-ϊυκ ahov. (A^ßf). 2'ί. Β*
ν. 19. ΰίΛΊη 'bn δ<"3η ib. 5>^inV '^-j:?
ν. 23. η'Όη ΠΓ2
(pr.) ό. EXt (a. aviDqO .) ισται. FX (pro άΐΊορΟ.)
ήτοιμασμίνης 25. Β; συ, χνριοι; 6 &ί6ς μπ, ην.
Α*" (pr.) τ5 (A2Bf). ΓΧ: τ» ()«';.« σ« ... ό t)sXoq σα.
26. Β* ό. 'i7. Β: ψΛαι. FX: τη rV«;.« σ«.
2. ΕΧ]- (ρ. fTTcxV.) ^αϊ'ί(). Β: ήσαν Μο)άβ παΐδ.
3. Α^ΒίΙ-^ύ^ίααι!;«^ (eliam in sqq.).
!♦ 6l)rünica* (17, 19— 18, 3.) 349
©aötb§ öcftaubigcS §au§. (^ctne Bit^t Ü6er bic «p^iliftcr κ* XVII.
19*^crr, um beineS ^ned)tö iriüen, παφ
bcincm »i^crjen :^aji bu aüeö [οίφεδ
große Φϊπ9 gct^an, bag bu funb tl^äteft
20atlc <iQnxl\a:)tat. *^err, eö ifi beineö
gleiφen πίφΐ, unb ifl fein ®ott teun
bu, ϊ)οη χνύφΐχη mx mit unfern £)i;ren
21 gehöret ^aben. *Unb n>o ifi ein ?i3olf
auf (Srben mt bein 93olf Sfraci, ba
ein ©Ott Eingegangen fei, i^m ein Q3olf
ju erlöfen unD ii)m felbjt einen 0?amen
ju mαφen üon grogen unb fφretfliφen
fingen, «Reiben auöjuftogen cor beinern
QSolf ^er, bag bu aue (Sg^iJten crlöfet
22i^ap. *Unb i)ajt btr bein Q3olf Sfrael
jum 33oif genlαφt etυigίiφ, unb bu,
23^err, 6iji i^r ®ott gcn?orben. *9iun,
^err, baS 2ßort, baS bu gerebet ^aji
über beinen Ληεφί unb über fein «i^auö,
tüerbe n>ai)r eroigliφ, unt) t^^ue, tt?ie bu
24 gerebet ^afl! *Unb bein 9i?ame n?erbe
tt^a^r unb grof en?igίiφ, ba§ man fage:
2)er .§err Sebaoti), ber ©Ott Sfraelö,
ift ©Ott in Sfraei. Unb baö ^aug
beincg ,^neφtδ Φαοΐΐ) fei befiänbig üor
25 bir. *2)ennbu, »^err, ^afi baö Dt)r
beineö Jtneφtg geöffnet, ba§ bu i^m ein
^auS banm unllft; barum i)at bein
^mait gefunben, bag er ijor bir betet.
26*9lun, ^erv, bu bijl ©Ott, unb i)afl
folφ ©uteö beinem ^ηεφίε gereDet.
27*0Run ^ebe an ju fegnen baö «i^auS
beincg jίneφtβ, bag eä eR>igliφ fei üor
birj benn xva^ bu, «^err, fegneji, baö ift
gefegnet e\ΓigUφ.
XVIII. (XIX.) 9ϊαφ biefem fφίug
2)aüiD bie ^^ilifter unb t)emüii)igte fie,
unb na^m ©at^ unb ii)re 3^öφίer auö ber
2 ^^iiiiicr ^αηϊ). * *2ίηφ fφUιg er bic
ÜWoabiter, bag bie Ü)ioabiter 3)aviD un*
tert^änig niurben unb ©efφenfe brαφ*
3 ten. * (Sr fφίug αηφ «^abab (Sfer,
26. A.A: foici)eS ©nie (©uteö).
*Domine, proplcrfamulum liiumjuxia 19
cor luum re<'isli oniueni injigiiiiiicn-
liam hanc, et nola esse voluisli inii-
versa magnalia. * Domine, nun e l 20
siniilis tui, el nun est aiius Dens abs-
que le, ex omnihus, quos aucliviimis
2Sm.-,23es aurihus noslris. *Quis enim esl .»lius 21
"*•*'^• ul populus tuus Israel, gens una in
terra, ad quam perrexil Dens, ul
liljeraret el lacerel populum sibi, el
magniludine sua alque terroribus
ejicerct iialiones a facie ejus, quem
de Aegyplo liberaral? * Kl posuisli 22
populum luum Israel liLi in populum
usque in aelernum, el lu. Domine,
factus es Dens ejus. *Nunc igiiur, 23
Domine, sermo, quem locuius es
ianiulo tuo el super domum ejus,
confirmelur in perpeluum, el fatt
sicut locuius es! * Permanealque 24
et magnificeiur nomen luum usijue
in sempilernum, el dioalur: Dominus
exerciluuui Dens Israel, el domus
David servi ejus permanens coram
eo. *Tu enim, Domine Dens mcus, 25
'^^""g'p'Jf'^'revelasli aurii.uhim sorvi Ini, ul ae-
dificares ei domum; el idcirco Iuve-
nil servus luus fiduciam, ul orel
coram le. *Nunc ergo, Domino, lu 26
es Dens, el locuius es ad servum luum
lanla beneficia. * El coepi.sli ben!•- 27
dicere domui servi lui, ul sit semper
coram le; le enim, Domine, boncdi-
cenle benedicla eril in perpeiuum.
1* actum est aulem poslXVIII•
liaec, ul perculerel David IMiiiis-
Ihiim et bumiliarel eos, el lolleiel
Gelb el filias ejus de manu Pliilis-
Ihiim, * perculerelque Moab el fie- 2
reut Äioabilae servi David, ofl'eren-
tes ei munera. * Eo tempore 3
percussil David etiam Adarezer re-
Nin.22,6.
2Sm.8.
;,28.
19. oOe ©röfte. B: aile bie gr. ^iiige. dW: αίί
bie« ®ro§e getf). it. funb gegeben α. b. @r.
20. ηαά) aUem bad n>ir ...
22. dW: jubeineiH 'B.
23. vE: ücv()ci0en i|afi beinern .Rn. ... f}ei)e fefi.
24. B: 3a cg muffe w., ii. b. 9ΐ. κ]ϊ. ircrbcn. dW:
ivrrbc tu., u. c-5 veri)civ(ici)c <ίφ ... vE: fcji foü fieficn
u, gv. fein b. St. A: (S^ bie be αηά) ...
21. ΑΙ.: Quis autem est.
25. ntdn ®ott. dW: faffft b..^n. fbad ^crj^J. vE:
l^at e« b. ^11. ücrmoφt. A: i^ertrauen gefunben.
27. B:Unb nun bu ^afl bir üürgcnommcn ... ja bu,
&., liatl c3 ijefCiinct u. c« tüirb gef. fein in (Su). vE:
b.nn iüenn bu 3.c« fegnefl, fo ...
^iip. 18. »Ivcrq'. 2 eam. 8.
1. vE: Xü^tcvftabte.
2. ß.vE: 2)aüibi Anette t».
350 (18,4—13.)
XVIII.
Chronicorum Ι.
Victoriae α Davide reportatae•
άρματα. ^ Kai ηλί^εν Σύρος in ^αμα-^ | Πϊ^ΐΏ ^135373 "^ΓΛ^Λ η^ΊΠ-ρ^-Γδί
ΐπαταξεν /Javiö εν τω 2,νρφ ειχοσι και όνο ' -:,- Ι ν ν :- j--: '•^-^τ-' ν ι-/
χιλιάδας ανδρών. ^ ΚαΙ ε&ετο /4ανιδ <^ρον- Ο'Ί^ΊΐΗ'^'^Ι ^''^^ ΠΠΊ^ Tlb'^Ü "ΊΤί^^ΠΠ^
ραν fv Συρία τη κατή /ίαμασκον^ καΐ ήσαν λ ^~ '" . "^ "".' '^^? '''^** . ''^' •"."'"
επωζεν κύριος τον /ίανίδ εν πάσιν οις επο- ^Ti**)^^ fal5»i '^»Τ^Ι ptuiiTl ΠΊδΟ
ρεύετο. "^ ΚαΙ ελαβεν ΑανΙδ τους κλοιούς ^ .'^ ' ^. "" ' ". .* ~ -ι—-'"
τους χρυσούς οί ήσαν έπι τους παΐδας Άδρα- | **τ : ^^ '<J *^Ρ^'τ ί? : 7 7τ?
ζ«(>, κ«ι ηνεγκεν αυτούς εις 'Ιερουσαλήμ. ^^\ΐι Πι^'^Ι ♦ Tlbn Ίώίί bb!2 ^^'llb 7
® A^f/t ^κ τ//ί,• Ματεβεϋ• και εκ των εκλεκτών
πόλεων τών Άδραζάρ ελαβεν /Ιαυ)δ χαλκον
πολύν σφόδρα' έξ αυτού εποιησεν Σαλωμων
την Θάλασσαν την χαλκήν και τους στύλους
και τα σκεύη τα χαλκά. ^ Και ηχουσεν
Θοού βασιλεύς Ήμά& Ότι έπάτα^εν ^αυίδ
την πάσαν δύναμιν ^Αδραζάρ βασιλέως Σουβά,
*^ καΐ άπι^στειλεν τον Άδουράμ υίον αντον
προς τον βασιλέα /ίαυ'ίδ τον έρωτησαι αύτον
τά εις είρηνην και του εύλογησαι αύτον ύπερ
ου επολέμησεν τον Άδραζάρ καΐ επάταξεν
αυτόν (οτ/ άνηρ πολέμιος Θοού ην τφ Άδρα-
ζάρ), κα\ πάντα τα σκεύη χρυσά και αργυρά
καΐ χαλκά. ^^ Kai ταύτα ηγίασεν ό βασιλεύς
/ΙανΧδ τω κυρίφ μετά τον αργυρίου καΐ του
χρυσίου ου ελαβεν έκ πάντων τών εϋνών, ε^
Ίδουμαίας και Μωάβ καΐ εξ νιων Άμμων καΐ
εκ τών αλλοφύλων και εξΑμαληκ. ^^ΚαΙ Ι Jp^ÖHD^ tjDDI ϋΙΠΤ ^bs ρ5ΐ *^Τ3?'Ί'1Π
Α βισά νΙος Σαρουίας επάταξεν τ ην'Ιδουμαίαν '" ' = •••ν.• τ. ^τ - ν. -. -.ατ : -.
εν κοιλάδι τών άλών, οκτωκαίδεκα χιλιάδας,
*^ και ε&ετο εν τη κοιλάδι φρουράς' και
ήσαν πάντες οί Ίδουμαΐοι παίδες /ίαυιδ. Και
εσωζεν κύριος τον /4αυ)δ έν πάσιν ο'ις έπο-
ρεύετο.
^xii^-h^ ϊΐ^η Ίώ^ πΗ-τπ "'Dbü: Γ^ί
ν : - - r JV -: τ τ - j • : • ••<
<- : • • •ιτ τ ι : ι•• • : - :• ^ ' ~ -ι
ηώπ3 ^^r] npb ΊΤ2?"ηη ^λ^ v\iiy^
ν ν : -r τ '/-τ ν •.•:--: j- τ Ι
^bs ηκι D^ir/2rn-r^ii htdn^n □■'
ΛΤ - : » ν JV ν ~ • * ~ . ν ι : -
:•)•: : -— ; ν τ ν • τ JT • •<
J : IT -: ••• j- : • - ιτ ' ••• r
Dibüsb ib-bi>5ü3b τ"•^^' Tib^n-bi^
τ : τ : • • τ »ν JV -
V V : — : Γ <- : • ν -: - : ιτ :
4. Β: J. αντων (ΕΧ: αυτόν J.\ F: αττ' aiJrs //.).
CX* TTitwv.
5. EX: TwlAÖqataq {ι\θΐ\ΐΑδ()ααι.άρ ut A^B).
6. EFX: qt^jovreq. B: εσωοί ... * τόν.
8. Β: MctTaßed:
9. Β: θο)ά (eti. vs. 10). EFX: Μμά&.
10. A^: /:/«(ίάμ(>/(58^οά,α Β, X'^i'Ai).). ß(ler)j (a.
/ρ. el άργ. et /αλκ.) τα (AFX*). A*CX* κ. ;^αλκά
(A2BFXt).
11. Α»€Χ*ο/9ο£σύ. (Α2Β1•).
12. Β:>//5ίσά CEFXt (a. /:o/yi.) τ^•
13. EFX: φ(Jb'^άv. A*(?)X: ϊσωσιν.
τ |- • τ ) ν <v - • Ι : • τ -
τ • ^τ τ )•.• • τ τ - : Ι •.• •.• -
ι - j•• : • τ • < ν: r Α•
-ρ '^tbn^ίn J pbnrn^i ü^nü5bsr)^i 12
- Av - j" : ». •••: V JT • Τ :
biiiO ΏΧΔ^Λ :i:)bN niur n3inu5i3
v: iv •.• «T- 1 •.• IT α τ ^T :
mb n^i^r Di'Ti^-br) ^Nn»>i d'^D'^sd
A• τ : j• τ -: ^ <-•••: τ / : I•- • • :
bb3 τη-η^^ί hin*' ϊ'ώνι
iv — :
nbn
V. 10. 1 'Ί'ΐη''
l^^i^ronteo*
(18,4-13.) 351
SDat>ib§ @tcgc über §abab'®fcr, bte (^^rer t>. ©omaffug xc. Äöntg S^ogn, XVSII.
bcn Äönig ju 3o6a in ^emat^, ba er
■^injog, fein Qua^m auf Juristen am
4SSaffer ^i)xatf). *Unb 2)aöib getrann
i^m ab taufenb 3Öagen, fieben taufenb
Oieiter unb jtpanjig taufenb ΦΊαηη ju
gu§j unb iDaöib öeriä^mete alle
Sagen, unb behielt ^unbert Sagen
5 übrig. *Unb bie ©J^rer üon Φα*
maffuö famen, bem »öabab (Sfer, bem
Jtönig ju 3oba, ju Reifen, ^ber ^aöib
fdjlug bcrfclbigen ©i^rer ^vrei unb jtran*
6gig taufenb SWann, *unb legte ΐβοΐί gen
i£)amaffug in (Serien, bag bie ©i^rer
i£)aöib untert^dnig ivurben unb brad^ten
i^m®efφenfe. 5)enn ber«^err :^aifi£)aöib,
7n)0 er ^injog. *Unb $£)at»ib na^^m bie
goibenen ©c^ilbe, bie v^abab ßferS ^nec^te
"Ratten, unb htaajU fie gen Serufaiem.
8*^ηφ na^m iDaüib au0 ben @täbten
»^abab (Sferö iJibe^at^ unb (S^un fe^r
üiel (Srj, baöon Θαΐοηιο baS eherne
3)ieer unb ©äuien unb eherne ®efä§e
9ma^te. *Unb ^a 3:^ogu, ber Ä5*
nig ju ti^emati), :^5rete, baf iDaöib alle
3)ίαφΙ ^abab (SferS, bee ^önigS gu 3o*
10 ba, gcfφίαgen ^atte, *fanbte er feinen
Θο^η t^aboram jum itönig 3)a\)ib unb
lieg i^n grüben unb fegnen, bag er
mit »^abab ßfcr geftritten unb ii)n ge-
fφίαgcn i>atte} benn 5!^ogu i)atte
einen @treit mit ^abab ßfer. 01ηφ
alle golbene, fÜberne unb e^^erne ©efäge
11 * heiligte ber Jlönig 3)aöib bem «§errn,
mit bem @ilber unb ©olöe, baS er ben
Jpeiben genommen ^atte, ne^mUφ ben
Cictomitern, SDioabitern, 5lmmonitern,
12$i)ilijiern unb ^ilmaiefitern. *Unb
^2lbifai, ber ©o^n B^rnja, fφlug ber
^Domiter im (Saijti)al αφί^ζί^η taufenb,
13 *unb legte 33oIf in^ßomda, ba§ aUe^.bo*
miter 2)aöit) untert^änig n^aren. iDenn
ber «^err ^alf iDaüib, ϊόο er ^injog.
6. Ü.L: ^\)xia. 7. Ü.L: bie qülbcne <δφ.
8. U.L:@rjc6. 10. U.L: gülbene.
gem Soba regionis Hemalli, quando
perrexil, ul dilalarel imperiuui suum
usque ad flumen Euphralen. * Ce- 4
pit ergo David mille quadrigas ejus
et seplem millia equilum ac viginli
2Sm.8,4Jos.n^iil'ä viroFum pedilura, subnervavil-
11,6.9. q^g omnes equos curruum, exceplis
centum quadrigis, quas reservavit
sibi. * Supervenit aulem et 5
Syrus Damascenus, ul auxilium prae-
beret Adarezer regi Soba. Sed et
hujus percussit David viginli duo
millia virorum, * et posuit mililcs 6
in Damasco, ut Syria quoque ser-
viret sibi et oiTerrel munera. Adju-
vitque eum Dominus in cunclis, ad
quae perrexerat. * Tulit quoque 7
David pharelras aureas, quas ha-
buerant servi Adarezer, et allulil
eas in Jerusalem; * nee non de 8
Thebalh et Chun, urbibus Adarezer,
iBg.r,i5.23. aeris pluriinura, de quo fecil Salo-
.47.38.40. ^^^ jjjjjj.g aeneum et columnas et
vasa aenea. *Quod cum audisset 9
2Sm.8,9. Tj^Qu rex Hemalb, percussisse vide-
licet David omnem exercilum Adar-
ezer regis Soba, *misil Adoram fi- 10
lium suum ad regem David, ul
postularet ab eo pacem, et congra-
tularetur ei, quod percussisset et
expugnasset Adarezer; adversarius
quippe erat Tbou Adarezer. Sed
et omnia vasa aurea et argenlea et
aenea *consecravit David rex Domi- 11
no, cum argento etauro, quod luleral
ex universis gentibus, lani deldumaea
et Moab et tiliis Amnion, quam de
Philisthiim et Amalec. *Al)is;iil2
(ρΓβϋΙ!' vero filius Sarviae percussil Edom
in valle salinarum decem et ocio
millia, *et consliluil in Edom prae- 13
sidium, ut serviret Idumaea David.
Salvavitque Dominus David in cun-
clis, ad quae perrexeral.
3. B: ηαφ ^. ju. vE: von 3obasJ&. B: feine 10. hatte t. ®tr. ... au* nUcrici ... dW: i^n \\\
m^&ii ju jleiien an ben %U^ %\). dVV: grünben am fragen ηαφ bem 2ßüt)ifein ii. ibm®(ucf ju ti)ύπίφeπ.
©tvome. vE: beqrünben biö jum. ' vE: feinem SBo^Ibefinben.
4. B-dW: fing von i^m. 1^ ^„^ ^,,^, ^.Higte ... aUcn .^.
6. B. bcfe^tc ba^ bamafcenif^c @.
8. tic ;£. u* bie eisernen Θ. ...
11
12. dW.vE: bie ö. ... an ber 3α^ί (SWann).
352 (18,14—19,6.)
XVII ϊ.
Missi α Davide ad Hanonem nuncti maie acvepti.
^^ Kai ißuaiXfvafv Jav)d Ιπϊ πάντα ^ ^χ^'^'\ ^5^'Ίίϊ5'^"^^"^2? Τ^Π "^V/^^I ^^:
^Ισραηλ^ καΐ tiv ποιών αρίματα y.al δικαιοσν- \ '. ^. ^ i ?! '^ .' " . .
,ψ τφ nmrl λαφ αί.οϋ. '* Kai Ίωϋβ νίο, \ 3??^^ ' ■^ψ.-.ψ:> '^-J^^ t2£!^5D Γ>ψ ia
ΣαρηνΙαζ im της στρατιάς, και Ίωσαφάτ | -'j^ tOStüin^^l i<D2Srr"t:3? Π'^^Π^'Π
νιος ^Ίΐκουο ο νπομιηματογραφος, -^" και . 7
Σαδωκ νίος 'Αχηώβ καΙ%^^ ν/ο,• Ρ^Γ^^Ι? Ρ'^Ι?! : Τ?Γ/2 ^Vn^v^ 16
'Α^ιάϋαρ lytTg, καΐ Σονσα γραμματεύς,] '^j^x^y^^ Ώ^2Τ\^ "in''?^"']? T^b^^DSI
^"^ και Βανα'ίας νίος Ίωδαε im τον ΧερηΟι Ι ^^ " " ? '^ :' . '^^" ^ "» ''^' '.'"
ν •• : - - τ τ J : ' ν τ τ : ι••
ιας νιος ιωοαε em τον Χερη
και τον Φαλλέ Ο &ί. Κα) ν'ιοί jdavld οί
πρώτοι διάδοχοι τον βααιλίως.
XIX. Κ. αϊ iy ενετό, μετά ταντα άπε&ανεν
Ναας βασιλενς νΙων Άμμων, και ^βασίλενσεν
jävav νιος αντον άντ αντον, ^ ΚαΙ εϊττεν
/ίανίδ' Ποιήσω έλεος μετά \Avav νίον ΐΎαάς,
ως εποίησεν ο πατήρ αντον μετ iμov έλεος.
ΚαΙ άπέστειλεν άγγελονς /Ιανιδ του παρακά-
λεσαν αντον περί τον πατρός αντον. ΚαΙ
ηλ&ον παίδες /1αν)δ είς γήν νιων Ι^μμών
προς Ανάν τον παρακαλεηαι αντόν. ^ Κα)
είπον οι άρχοντες νιων Αμμων προς Ανάν
Μη δο^άζων /ίανΙδ τον πάτερα σον εναντίον
σον άπέστειλεν σοι παρακαλονντας ; ονχ όντως
εραννησονΰΐν την πόλιν, καΐ τον κατασκοπή'
σαι την γην ηλϋΌν παίδες αντον προς σε;
* Και ελαβεν Ανάν τονς παΐδας /ίανιδ κα\
τΛ
ώΓΰ ηΏ*Ί p-^^ns^ ^τ\'^λ ΧΙΧ.
IT : - » : ' * : • - ' α " I" : ' ••■ jv
I j ^T • V JV V •.•: v: • τ V -
ncn ^^r rns^ ηώ^^-»:^• uinrp
•.• V • • -c• τ Τ Τ J• Tri V
- j -•|- r VT?- -r τ »- : •-
r : } vsv V -T " : - T- AT
'^Ίίΰ ητο^^^ι :i^nDb (ϊl3Π-b^ζ li/sr 3
-ι• τ " - : r ' τ :^ ' - Ι" :
c^'onDn Tib nbu3-^3 Ti'^rrs ti^i^i
brnb^ risnb^ npnb -luri ^bn
iξvρησεv αντονς, καΐ άφεϊλεν των μανδνών \ γ-^^'^^ «TC^tX V123? ^ϊ^2 ΤΊϊ^Π 4
S : •- .•:-:- • τ <•• : - •.• ' τ
"bs? rnib ιτί^ϊ>•] bb**") Jcnbüi^i η
-ί• τ : : r - Ι" : - : -
«ί^τωί^ το η μιαν εως της αναβολής, και απ
εστειλεν αντονς. ^ Και ηλϋον άναγγειλαι τφ
/άανίδ περϊ τών ανδρών. Και άπέστειλεν εις
απάντησιν αντοΐς {ότι ήσαν ητιμωμενοι σψ')-
δρα), καϊ εϊπεν 6 βασιλεύς' Κα&ίαατε εν
Ίεριχω εως τον άνατεΐλαι τονς πώγωνας
υμών^ κα\ άνακάμ%ρατε.
^ Και είδον νιοι Αμμων ότι τισχνν&η λαός
/ίανίδ, και άπέστειλεν Ανάν και οι νιοι
Αμμων χίλια τάλαντα άργνρίον τον μισΟώ-
ΰαο&αι αντοΐς ix Σνρίας Μεσοποταμίας και
14. Α2Β: κρί>α. 16. Bf (a. Ua.) oi 17. CEFX:
Bavtac;. B: Xf()fS-l κ. ini tö Φίλί .9/.
2. A»CEX* n^öq'Jvav (Α2Β|). 3. Β* οΊ. A^C
X*iuJiv(A2Bt). ΒΕΧ:«/ί(ΕΧ|ά/λ' Ay). A2BCEX:
οπο)ς (αΤΜς Α' Χ). Α2: ίρ^ννήπο)σιν (Β: sSf()i-vvij~
σο)σι, CX: έξίραννήσο)σι). A*CX*(uM.)xai (Α2β[).
5, EXf (ρ. ήσαν) οΐ άνθ(^ο)ηοι (FX: υΐ av()()fc).
6. Bf (ρ. η().) οί. Α* : μισ&. αΓτβς {μ. αί'τυΐς S. αύ- ! JUt φ. (Seiten) bc^ Μ.
j τ r τ τ':• j-:•- •τ-:(τ
»ν ν - ν <- ^ : J• τ :_ • ν τ- IT
t\h^ Itii? ^33^1 i^Dn nbüp^i i'^in
DΊ^^-^Ώ nnb "näiDb C]D3-ns3
--: I • VT j : * ' ••• V ~ Ρ
V. 3. fc<11üa i<"3n
14. B: tterfc^affte. vE: [φάρε.
17. i{.dW.vE.A:Unb tU <S. Φ. toaxtti bie (Srficn
TOK A2CX; B: μ. εαντυΐς).
Aap. 19. aSergl. 2. ©am. 10.
1« &^tonica^
(18,14-19,6.) 353
©aötb§ föeamte. ©ie Söoten ©atitbö bon ^amn ^ef^ätihtt XVIIi.
14 2iifo regierte ^aöib über baö gauje
Sfrael, unb ^ani)^a6te ©επφί unb ®e*
I5re(fettgfeit attem feinem 33oIf. *3oab,
ber @o^n 3eruia, tuar über boe .^eer;
3ofa:pi)at, ber @o^n Qi^ilubg, u^ar
16 jtanjier; *3abof, ber (So^n ^2l^itobg,
unb 5lbimeleφ, ber <Boi)n Olbjat^arl,
iraren ^riefler^ @aufa mar (SOjreiber;
17*33enaia, ber @o:^n Sojaba, tt?ar über
bie ßreti>i unb ^let^i. Unb bie erfien
S5i>ne it)aüibg waren bem Ä5nige jur
«^anb.
XIX• (XX.) Unb ηαφ biefem parb
01α^α0, ber Äbnig ber Jiinber 5immon,
unb fein @o^n tt?arb jlbnig an feiner
2(Btait. *φα geDαφte iDaijib: 3φ rottt
iBarm^er^igfeit t:^un an <§anon, bem
^So^ne 0ίαί;αδ; benn fein QSater ^at an
mir ^armi)erjigfeit get^an. Unb fanbte
33oten ^in, i^n ju tröflen über feinen
^ater. Unb ba bie ^neφte ©aüibö
ing Sanb ber ^inber Qtmmon famen ju
S^onon, ii)n gu trbjien, * fprαφen Die
Sürfien ber Äinber Amnion ju ^anon:
Ü)?einejl bu, Dag i£)aöib oeinen Q3ater
e^re üor beinen ^2iugen, ba§ er S^rö^er
^u bir gefanbt ^at? 3a, feine Λneφte
flnb gefommen ρ bir, ^u forfφen unb
umjufei^ren unb ju üerfunt)fφαften bag
4 Sanb. * Φα nal^m -^anon bie Äneφte
5)aöibS unb befφor fie, unl• fφnitt i^re
Kleiber ^alb ah biö an bie Senben, unb
i)lie§ fle ge^en. * Unb fte gingen iυeg
unb Hegen eä ^aüib anfagen Durφ
SWänner. dx ahn fanbte i^nen entgegen
(benn bie Scanner waren fe^r gefdjän*
bet), unb ber Äönig f^rαφ: 33ieibet ^u
3βηφο, hi^ euer «art tt)αφfe; fo
fommt bann trieüer.
6 Φα aber bie Äinber ^2immon faijen,
18.
2Sin.l<l.
Itegnavit ergo David super uni- 14
versum Israel, el faciebal Judicium
atque jusUliam cunclo populo suo.
*Porro Joal) filius Sarviae erat su-ΙΓ»
per exercilum, et Josaphat filius
Ahilud a comraentariis; *Sadocau-lH
2v. lern filius Achitob et Acliiuielech
filius Abialhar sacerdoles, et Susa
scriba; *Banajas quoque filius Jo- 17
28m.8,^i8.t5jiidae suppr legiones Cerelhi et Phe•
lelhi. Porro filii David primi ad
man um regis.
Accidit aulem, ut morere-XlX.
tur Naas, rex filiorum Ammon, et
regnarel filius ejus pro eo. * Di- 2
xitque David: Faciam misericordiam
cum Hanon filio Naas; praestilit
enim mihi pater ejus graliam. Mi•
sitquf David nuncios ad Consolan•
dum eum super morte palris sui.
Qui cum pervenissent in tfirram fi-
liorum Amnion, ut consolarentur Ha-
non, *dixerunt prineipes filiorum 3
Ammon ad Hanon: Tu forsilan pu-
las, quod David honoris causa in
patrem tuum miserit, qui consolen-
tur te; nee animadverlis, quod, ut
explorent el investigenl et scrutentur
lerram tuam, venerint ad te servi
ejus. *Igilur Hanon pueros David 4
decalvavit et rasit, et praecidil tuni-
cas eorum a natibus usque ad pedes,
et dimisit eos. *Qui cum abiissent b
et hoc mandassent David, misit in
occursum eorum (grandem enim con-
tumeliam sustinueranl) et praecepil,
ut manerent in Jericho, donec cre-
scerel barba eorum, et tunc rever-
lerentur.
Videntes autem filii Ammon, quod 6
bαgflepαnfentiorΦαlήb, fanbten fte i>in, GKMo.'ix.injuriam fecissent David, tam Hanon
beibe Ration unb bie Äinber Olmmon, '•"• quam reUquus populus, miserunt
taufenb Zentner (Silber, SGßagen unb Olei= mille talenla argenli, ut conducerent
ter ju bingen auö «Wefopotamia, aug sibi de Mesopotamia et de Syria
14. Ü.L: oUe feinem iß. — 1. IJ.L: feine
^tatt. 6. Ü.L: fiunfcn ... (Bübm.
16. ΑΙ.: Ahimelech (AI.: Abimel.).
5. ΑΙ.: amaudassent.
3. efjren »onc, bo# ... 5, man fagtc 3). an t>on bcit iOiannrrn. dW.vE:
4. B: lieg ftc befeueren ... in Der Hälfte hi€ an bie geu^n^fen (ifi). B: wirb geiü. fein.
ξ. abfc^neiben. B.d W: hi^ an bie ^&üfie(n). vE: ben ϋ. fi* Hatten ftintenb gemalt ... fonbtc f)inJ^. ...
Ämtern! (A: tjon ben S. bie on bie i^üpc.) dW.vE.A: 2:dlente.
aJoIbfllotten » «fbel. 21. ίϊ. .3. «be 2. m>ti). 23
354 (19,7—17.)
ChroiiieoFiiisi Ι.
namdis vindicta ab AmmovnUf^ sumia.
έκ Συρίας Muaxa >ial «κ Σονβάλ άρματα
καΙ ιππείς. '^ Και ψιαι^ωσαντο εαντοΐς δυο
καΙ τριάκοντα χιλιάδας αρμάτων και τον βα-
σιλέα Μααχά καΐ τον λαόν αντοϋ' καΐηλ&ον^
και ηαρενίβαλον κατέναντι του Μηδαβά. Και
νίοΙ 'Αμμων σννηχ&ηύαν in των πόλεων αυ-
τών κ(ύ ηλ&ον εις το ηολεμηοαι. ^ ΚαΙ^
ηκονσεν /Ιανίδ, nal άπεστειλεν τονΊωαβ ^α\
πάβαν την στρατιάν των δυνατών. ^ Κα)
έξήλ&ον υιοί Άμμων κα« ηαρατάββονται εις
πόλεμον παρά τον πυλώνα της πόλεως' x«t
οί βασιλείς οι ελ&όντες παρενεβαλον κα&
εαυτούς ίν τφ πεδιφ•
^^ΚαΙ είδεν Ίωάβ οτι γεγοναν άντιπρός-
ωποι τον ηολεμεΐν προς αυτόν κατά προς-
ωπον και εξόπισ&εν, και εξελέ^ατο έκ παντός
νεανίου Ίσραηλ κα\ παρετάξατο εναντίον τον
Σΰρον 1* κ«6 το κατάλοιπον του λαον^
εδωκεν έν χειρί Άβεσσά άδειου αυτόν, καΙ
παρεταξατο εξεναντίας νιων 'Άμμων. ^ *2 ΚαΙ
εϊπεν 'Εάν κρατηηγ} νπερ ψεο ψρος, κ««
εση μοι εις οωτηρίαν καΐ εάν νιοΙ Άμμων
κρατησωσιν νπερ σέ, καΐ σώσω σε. ^^'Ανδρί-
ζον κα\ εησχνσωμεν περί τον λαον ημών καΐ
περί τών πόλεων τον &εον ημών' καΙ κύριος
το αγαθόν εν οφΟαλμοις αυτόν ^ ποιήσει.
14 Και παρετάξατο Ίωάβ και 6 λαός ο μετ
αντον κατέναντι Σνρων εις πόλεμον, κα(
'έφυγον άπ αυτόν. ^^ Καϊ οι νιοΙ Άμμων
είδον οτι εφυγον Σϋροι, καΐ εφυγον και αυτοί
άπο προςώπου Ίωάβ και άπο προςωπον
Άβεβσά τον άδελ(ρον αντον, και ειςηλ&ον
εΙς την πόλιν. Καϊ ηλϋεν Ίωάβ εις Ίερον-
σαλημ. , , .
^^ΚαΙ ί'δεν Σύρος οτι έτροπωσατο αντον
Ίσραηλ, κα\ άπεστειλεν άγγελονς' καί εξήγα-
γαν τον Σύρον έπ τον πέρα τον ποταμον, και
Σωφάχ αρχιστράτηγος δυνάμεως Άδραζαρ
εμπροοϋ-εν αυτών. ^^ Και άπηγγελη τφ
Αανίδ, yial σννήγαγεν τον πάντα Ισραήλ nai
δαβη τον Ίορδάνην, κα\ ήλ&εν επ αντονς
και παρετάξατο προς αντονς• ΆαΙ παρατασ-
^ZT^ ^3?^ ^3η!1 '^^'^^,':^ ii2?-rs;n
: ι•.- ι• • - στ τ >".■ ^ j
n^n^^n-^D? ^!? :•Τ'? ^^*^' ^^--, '
- : IT-: )-'' ' ' ^~γ . ' ■ "
:τ;^η?ώ^ηι^ 'τ\ι^ΐ2 ψη^ ^^ψ ^3?
^^ρ η^η^ι η3^?-ι?2 πρ;ΤΠίΊη ρτπι:^
: nto^„ "^^ν?? ■^'^^^ ^)^^)- ^^ν'^^•^
bin^i n"i^5?n ^sn^^ rn^s ^tans '^d?^
•ΐτ τ ι : <τ ?'
Dnii-nii ^ii^si*:! D^-ip^^V/Q ^π?φ^.^ i
τ — ; ν j" ' * »
iiD^-nto ^SDTO'] nnDH nnr/O lüj^i '
ίίη;5 \iyr\ nin?^ bv^^^tü^-b^Tii
ηήη TjS^;^^ anb^ Tj'^^i.^p öv^b^
6 A^• (eli.vs. 7) Μαχά {Μααχά A2B). Β: naqa,
t (a. vioi) Ol. 9. Bt (a. vlol) oi. 10. A2B: y*-
γόνασ.ν (yiyovccr AiC). FXf (Ρ•,«7;^^•) """'^^':
B: .'SoW.-^.. A2Bt (a. νσ^) e| (^^FX )• B^
.^αρίτάξαι^το (-ξατο \EX, ci. vs. 11). 11. B:
\ißiGai. A2B: παξ*ίτώ^αντο(-ξατυ A^X, Ct- VS. lUj.
Ρ FXt (p. ft/r.) '/'"«/9. A*: ^οατησαί (H-X:
>^^άταιο;σ/?ται, FX: κξ.«ταιο)^ίί). Bf (a. i'eot) ot.
FX: Άμμ. Η'^τα,<,)&ωσιν. 14. Β: ίφ. απ αντων
15 Β• εφ. οι Σ. ... άπο nq.^Jß^oaX κ. απο ηρ Joxxp
(FX: άπο nQ.'Jßtoaa τ5 άöaφl•rL•mß. C: «^",^^'
7o)«i5 χ. άπο ni>. άό,λφζ αι'.το,ν) .. 7;Aöor (εκ^λ^^
AFX) 16. Β: Ar ό Σ. EFX: .^^//yayf. Β: ττεξ.«*
... Σ^α&. Α2Β: McWatci^o. 17. EX: απηγγπλί.
FX* κ. πα^ίτάξ. nQ. αντβς (Β: κ. π. επ αι/τ»ς).
J.
rontca«
(19,7—17.) ΰοΓ>
3οαΒ iutbcr ^tmmott, 5l6tfai iuibcv bte ^)^xn. @ο|)5αφ*
XIX.
7 3}ίαοφα unb auS 3ο^λ• *Unb bingcten
jirei unb breigig taufcnb 2öagen unb
ben ^5πΪ9 3)ϊαοφα mit feinem QSoif.
2)ic famen unb lagerten ^φ i)or 9}?eb6a.
Unb bie ^tnber Amnion fammelten [ίφ
αηφ αηβ i^ren «Stäbten unb famen jum
8 ©treit. * Φα baö i£)aüib Rötete, fanbte
er ^in 3oa6 mit bem ganjen ^eer ber
9 Reiben. * ^k ,^inber ^2lmmon aber
it^aren auögcjogen unb rüficten [{φ
§um ©treit tior ber @tabt ^^or^ bie
Könige aber, bie gefommen waren, ^iei=
tcn im treibe befonberg.
10 Φα nun 3oab fa^e, bag t»orne unb
^inter it)m (Streit nnber i^n iüar, er-
trä^iete er auö aller jungen 3)?αηη[φαίί
in Sfrael unb rüjiete ίίφ gegen bie
11 <Bi)xn', *ba8 übrige SSolf aber ti^at
er unter bie Ȥanb 5lbifai, feineg 33ru-
berS, baj fle [{φ rüfieten n^iber bie ^in*
12 ber ^mmon. *Unb f^rαφ: ißenn mir
bie <B^xn ju ftarf ttjerben, fo fomm mir
^u t^üife; n.10 aber bie ^inber Timmen
i)ir §u jtarf iuerben, tt?ill iφ bir Reifen.
13*@ei getroji:, unb ία§ unä getrojt ^an-
beln für unfer 3ßüif unb für bie ©täbte
unferg ©otteö! iDcr ^err t^ue, tt^aS
14ii)m gefaßt ! * Unb Soab mαφte ίΐφ
t)erju mit bem 03οϊί, baö bei i^m ti^ar,
gegen bie «Si^rer ^u ftreiten; unb fle
15flot)en i^or it)m. *Φα aber bie ^inber
5lmmon fallen, ba§ bie @5^rer floi)en,
flogen fte αηφ üor ^bifai, feinem 33ru-
ber, unb jogen in bie ©tabt. 3oab aber
fam gen Serufaiem.
1() Φα aber bie (B^xa fa^en, Da^ fie i>or
Sfrael gefφίαgen n?aren, fanbten fte ^oten
i)in unb brαφten '^erauö öie @örer jen*
feit beg SGßafferS; unb @ονΐ)αφ, ber S'eiö*
Hauptmann ^abab (Sferg, §og üor i^nen
17 '^er. *Φα baö iDaüib angefagt n^art», i
fammelte er ju ^auf baS ganjc Sfvaei |
unb jog über ben Sorban; unb ba er an '[
fle fam, rüflete er Ρφ an fie. Unb !Daüib ! -
I
16.U.L:bcmSQ|fer. '
17.A.A:juJ^aufe(^aufen)...ft(^ tiuberfte.
9. vE: öor ber Xi)ux b. <Bt. B.dW: hjaren ai(cin
im 'ξ. Α: fianbeu gcfonbeit auf b. %.
12. dW.vEnibedeijenftnb. A: «Siegen ubermid)...
Maacha et de Soba currus et equi-
tes. * Conduxeruntque triginta duo 7
mülia curruiim et regem Maacha
cum populo ejus. Qui cum venis-
sent, castrametali sunt e regione
Nm.2i,3o. Medaba. Filii quoque Ammon con-
gregati de urbibus suis venerum ad
bellum. *Quod cum audisset David, 8
misit Joab et omnem exercitum vi-
rorum forlium. * Egressique tilii 9
Ammon direxerunt aciem juxta por-
lam civitatis; reges autem, qui ad
auxiiium ejus venerant, separatim in
agro steterunt.
Igitur Joab intelligens bellum ex 10
adverso et post tergum contra se
fieri, elegit viros fortissimos de uni-
verso Israel, et perrexit contra
Syrum; * reliquam autem partem 1 1
populi dedit sub manu Abisai fratris
sui, et perrexerunt contra filios
Ammon. *Dixitque: Si vicerit me 12
Syrus, auxilio eris mihi; si autem
superaverint te filii Ammon, ero
tibi in praesidium. * Confortare, 13
et agamus viriliter pro populo no-
stro et pro urbibus Dei noslri; Do-
fsm.Msi minus autem quod in conspectu suo
'^"^''"^• bonum est, faciet. * Perrexit ergo 14
Joab et populus, qui cum eo erat,
contra Syrum ad proelium, et fuga-
vit eos. *Porro filii Ammon vi- 15
dentes, quod fugisset Syrus, ipsi
quoque fugerunt Abisai fratrem ejus,
et ingrcssi sunt civilatem. Rever-
susque est etiam Joab in Jerusalem.
Videns antem Syrus, quod ceci-16
disset coram Israel, misit nuncios
et adduxil Syrum, qui erat trans flu-
vium; Sophach auleni princeps mi-
liliae Adarezer erat dux eorum.
* Quod cum nuncialum esset David, 1 7
congregavit Universum Israel et trans-
ivil Jordiinem, irruitque in eos et di-
17. S: annunciatum.
16. dW.vE: liefen au^ie^en. A: fommcn.
17. dW: fieiite |ίφ. B.dW: n)ίί^eι• fte. vE: ba er
ju ibnm gefcmmen Yoat, fi. er eine @ci)iac^torbnung
gegen fie auf.
23*
35Ö (19,18—20,5.)
Clironicoriim Ι.
Davidis bella cum Ammonliis et Vhilisthaeis,
αεται /javid ίξεναντίας τον Σνρον sie πόλδ-
μον, κα) ^πολ^μηαεν αυτόν. *®Α«ί εφνγεν
Σύρος άττο προςώπον Ίύραηλ, nal άπι-'κΐει-
V8V άαυιδ άπο του Σνρον έπτα χιλιάδα^:
αρμάτων και τεσσαράκοντα χιλιάδας πεζών,
και τον Σωφάχ τον άρχιστρατηγον δννάμεω^'
άπεκτεινεν. *^ Και εϊδον παίδες Ι^δραζάρ
οτι επταίκασιν άπο προςώπον ^σραηλ, καΙ
διε&εντο μετά /Jav'/d και εδονλενβαν ανιφ.
Και. ουκ ηϋεληοεν Σύρος του βθ7]&ηοαι τοις
νιοΐς Άμμων ετι.
XX. ΚαΙ έγένετο εν τφ ^πιόντι βτει εν
τη έξόδο) των βασιλέων κα) ηγαγεν \ίωαβ
πάσαν την δνναμιν της στρατιάς , καΐ εφΰ^ει-
ραν την χωράν υιών Αμμων, καΐ ηλΰ^αν καΐ
περιεκά&ισαν την 'Ραββά&' και /ίανίδ εκά-
&ητο έν 'Ιερουσαλήμ. Και ^πάταξεν Ίωάβ
την Ραββαϋ- καΐ κατεσκαχρεν αντην. 2 j^f^l
ελαβεν Ααυιδ τον ατεφανον Μολχομ βαα ίλεως
αυτών άπο της κεφαλής «ΰτον, και ενρε&η
ή σταΰ^μος αντην τάΐαντον χρυσιον και εν
αύτφ λίβ-ος τίμιος, καΐ ην έπΙ την κεφαλήν
/ίανίδ. Και σκνλα της πόλεως εξηνεγκεν
πολλά σφόδρα. ^ ΚαΙ την λαόν τον εν αυτγι
εξηνεγκεν και διέπρισεν πρίοαιν και εν σκε-
πάρνοις σιδηροΐς και έν διασχίζηνσιν. Και
ούτως έποίησεν /ίανιδ πάσαις ταις πόλεσιν
υιών Άμμων. Και άνέστρεφεν Ααυιδ καϊ πάς
ό λαός αυτού εις Ιερουσαλήμ.
* Καϊ εγένετο μετά ταύτα και έγενετο ετι
πόλεμος έν Γαζερ μετά των άλλοφνλοιν.
, Τότε επάταξεν ΣοββοχαΙ ό Οναα&Ι τον
Σεφ)φι άπο των υιών των γιγάντων κα\ έτα-
πείνωσεν αυτόν. ^ Και εγένετο ετι πό-
λεμος μετά τών αλλοφύλων, και έπάτα'ξεν
Έλεανάν υίος Ίαειρ τον Αεεμει άδελφον Γη-
λιάι9 τον Γε&ϋαίον, καϊ το ξνλον τού δόρατος
I • 1 -:iT •- τ τ : • τ-: <-h '
^•^Sn D^Sn*^"! ϊ"ί^Ίϊϋ'^ "^dsdVo οΊί< dd*i ι»
•τ -:ι — •• τ : • J•• : • • τ-: tjt-
D'^s^znsi DDn b'^δb^ί r:s?nu5 aSs^
ii3Sn-nb Titiivu re<i '^b:^'Ί χή^^ th^
t^^'d:^ ^:o^b^'^i bkntü'^ ^dd^ vj^^
- I• : τ - : jT τ ι : ,s•. : - r*
' r3?b ηίιώη rn^nin n2?b "^rT^i XX.
I - ,.. . J ...j... ^ ... j.. . - _ τ τ -
J•• ν τ : τ - •.• -JT- τ-
τ \r: : vi•;- ντ - •.• ητ ';- • τ τ ι •
>- . .. τ 7 - ν 1•.• - : ν J• r Ιι
TT - • 'j- : • JT τ : • -
Λ• τ J - ν : - τ ι Γ : ι ν jv τ
:ΐϊίΏ Ά'ΏΤ^τ^ ii^2:in η^^^η bbui^
ι : Ι" ; - ν,• •>• τ »- :
- τ — • τ ν — : TT ν :
li^SJ-'^an "^ny bbb τ'^^τ πώ^?*• ρι
♦ abtbsin^ D3?n-b3"i "^^ri ηώ*»ι
•IT τ Ι ί ^T τ τ : -r τ τ sr-
n^nb^ü to:?fii ρ-ηπίί '^n^i 4
•JT τ : • « -: ι — ' •• ••-:)- • : •
•^320 ri3T\ τ^ί a^nüäbss'or "tos
j- : • I ■ JT A" : • ί • •••>'.• :
VT τ IT r• • r ■>- • ••• • τ •. |-
IT τ : • / • ; - 1" τ •-
• τ > •.• 'jT τ : ••• ' - - Λ• : • :
• -: Ι j•• : . . - JT : τ • -: • t -
17. ÄtCX* ί*ς• πόλίμ. (Α2Β|). Α2Β: επολίμησαν
{-ηση' AICEFX). 18. Α^Χ (pro 'Τορ. Α2Β al.)
Javiö (Κ: Ιίρβσαλημ). EFXf (a. TTfC•) ai'fy^fiv,
Α* Χ: 2ω/9ά/ (2Ό)?'«/ Α2 et Α* vs. 1 ί) ; Β: -ΣΌίφά^).
Β* (alt.) τον. EXf (ρ. ί)ρ;'.) ncfVä. Α*: άπέκτίΐναν
ί-Ηρη' Α2Β relL). 19. Α2Β: :4f)'oaa(:ai>. FX: ort
έ&ραύσ&ησαν ... ■}■ (ρ. .^/.) tt(>ijvfjV.
\. FX: εφ&(ΐυί (EX: όιέφΟίΐραν). Β: ί/λο^ί χ.
m-uu/.'ifnai ... 'Ραββά (bis) ... J. {Ρ.άθιση'. 2. FX*
.Wjj/;/. lif (a. ßctaik.) Tö. iJ.B (pro t^^'v.) ε^/)^α^ί.
A^X* X. eV (haa/. (A2Bf ; FX: κα« ?ν τοΓ,• τ^ιιβό-
λυι,ς). A^ : näatv {Tiscliendf. conj. ττάσιν cV; πα-
ν. 5
-1ΐ35*ί
σαίί: Α2Χ) Β: ζ/, τοις ττάοιν v'ioL• (EX: τ οίς παισιν
vu7)v). ί. Β: ΣοβοχαΙ Σωσαθ/. τον Σαφβτ. 5. Α^:
L^dfii) {'ictfifj A2FX; Β: 7α*^). Χ: Αοομι (Β:
Ααχμι). Β: ΙΊτΘ. ... * ro et τ«.
1« Sl^tomca•
(19,18-20,5.) 357
@oiJ$tt(j§ Sob. 3oa6 ticx iStaUa, @frcttc mit bcn sp^iliftern. ^IX.
rüfiete fiä? gegen bie ©iprcr jum (Btxut,
18ιιηϊ> fte jiritteu mit i^m. *%Ux bie
©iprer flogen Dor Sfrael/ unb iDa^ib
ertoürgete ber ^S^rer fieben taufcnb
9Sagen unb »ierjig taufenb Tlann ju
§ugj ba§u tbbtctc er ^ο^^^αφ, ben
lU^elb^au^tmann. *Unb ba bie Stm^U
^abab @fer8 [ai)en, baf fie üor Sfrael
gefi^lagen traten, mαφten fie Snebe mit
iDauib unb feinen Jlnectjten. Unb bie
(B^xix tt?oUten ben Äinbern Qlmmon
niφt me^r Reifen.
XX. (XXI.) Unb ba baS ^ai)x um
war, jur 3^it/ mnn bie Könige auSjie*
^cn, fü^rete 3oa6 bie »§eermαφt unb
üerberbetc ber Jtinber 5lmmon ÜJanb,
fam unb belagerte iSiahba', 3)a»ib aber
blieb ju Serufalem. Unb 3oab fφίug
2 9lab6a unb Jerbrαφ fie. *Unb ibaiiib
na^m bie itrone i^reS Äbnig^ »on feinem
«^auipt, unb fanb baran einen (Zentner
(SJoibeö fφttJer, unb C^belgefteinej unb fie
n?arb i)aüii) auf fein «^au^t gefegt.
51ηφ fü^rete er αηδ ber @tabt fe(>r öiel
3 (ftaub. * ^ber tag Φοίί barinnen fü^*
rete er i^eraug unb t^eiiete fie mit <Sä*
gen unb eifernen ^aUn unb .Keiicn.
%lfo ti)at iDaüib aUen <ötäDten ber Äin*
ber *2immon. Unb ^a^jib j^og fammt
bem 33oif njieber gen Serufalem-
4 2)αrnαφ er^ob ίίφ ein 8treit ju ®a*
fer mit ben $^iUjiern. Φα^ηηιαΙ fφlug
@ibeφαi, ber «^ufat^tter, ben @ibai, ber
auö ben itinbern ber Sfliefen rvav, unb bCi•
5 müt^igte i^n. * Unb eg er^ob ίίφ
ηοφ ein (streit mit ben $^iiijicrn. Φα
fφIug (Sl^anan, ber @o^n SairÖ, ben
Äa^emi, ben trüber ©oliat^ö, ben @a*
tl^iter, nJeίφer t)atte eine @i3ie§jtange
rexil ex adverso aciem, Ulis contra
pugnanlibus. * Fugit autem Syrus 18
Israel, et interfecit David de Syris
Septem millia curruum et quadraginla
millia peditum et Sophach exercitus
principem. *Videntes autem servi 19
Adarezer se ab Israel esse superalos,
transfugerunt ad David et servierunt
ei. Noluitque ultra Syria auxiliuni
praebere filiis Ammon.
asm.ii,!. Factum est autem post anniXX,
circulum, eo tempore, quo solent
reges ad bella procedere, congrega-
Vit Joab exercilum et robur militiae,
et vastavit terram filiorum Ammon,
perrexitque et obsedil Rabba. Porro
David manebat in Jerusalem, quando
2Sm.ia,26... j^j^jj percussit Rabba et deslruxit
2Sm.i2,3o. ggjjj * TuHt auteffl David coronam 2
Melehom de capite ejus, et invenit
in ea auri pondo talentum et pre-
tiosissimas gemmas, fecitque sibi
inde diadema. Manubias quoque ur•
bis plurimas tulit. "^Populum autem, 3
qui erat in ea, ediixit, et fecit super eos
tribulas et trahas et ferrata carpenla
transire, ita ut dissecarenlur et con-
tererentur. Sic fecit David cunctis ur•
bibus filiorumAnimon. Et reversus est
cum omni populo suo in Jerusalem.
as,T,.'ii,i9«. p^gj jjg^^. inilum est bellum in 4
Gazer adversum Philislhaeos, in quo
^'''^"•'''''"■percussil Sobochai Husalbites Sapbai
de genere Raphaim et huniiliavil
2Sm.Vl,l 'SS.
eos.
* Aliud quoque bellum 5
gestum est adversus Philislhaeos, in
quo percussit Adeodatus filius Sal-
tus Belhlehemites fralrem Goliath
Gelhaei, cujus hastae lignum erat
1. A.A: J&eereδmαφt. 2. U.L: (Sbelge?
jiein... Staub«. 4. 5. U.L: er^ub.
19. unb tDurbeti tl)m bienftbar. dW: unievtban.
B.vE.A: bicnctcn i^m. dW: ηίφί toieber. vE: n.
ferner ^u <^>üife fommtn.
33. l-3.ißgi. 2 (Sam.lt, 1.12 26—31.
1. B: ^erumfam. dVV.vE: fü^rt: ... auö (an) u.
üerl^eerte. vE: tücfte üor ΐίΐ. u. bei. e«. A: jog ^in.
B: rtp fie nieber. dW.vE.A; Jterj^öite e«.
2. B: am ©etoic^t. vE: faiib fte an ®. dW: vom
5. ΑΙ.: Lehemitem.
®. eine« ilalentc«. dW.vE.A: 33eute.
3. eif. ΦrefφIDαgen u. Seilen ... allem ΰ. dW:
jerfanitt. B: j^erfa^i^ uc mit ber (Sage ... 3aifen u.
m. Sterten. vE: 2)refc^maljen u. m. ©agen.
iß. 4-8. SSergl. 2 €am. 21, 18—22.
4. fie würben flcbcmütbigt. B.dW.vE.A: entfianb.
dWre.ü.b.iSrjeugtenStapi^a'i.Britin'ernbeeiRiefen.
Γ). Sad^mi.
358 (20,6-21,8.)
Cliroiiicoroiii Ι.
XX.
Hecensio populi peste punita.
nvTov ωι^ άντίον νφαινόνιωρ. ^ Και
έγεί'εζο ετι πόλεμος έν Γύϋ , καΐ ην άνηρ
υπερμίγεϋης, καΐ δάκτυλοι αντον εξ καϊ εξ
s(KOoirtGöaQsg, και οντος ην απόγονος γιγάν-
των. "^ Καϊ ώνείδισϋν τον Ισραήλ^ κα\ ίηά-
ταξεν αντον Ιωναϋαν νιος Σαμαα αδελφού
/ΙανΙδ. ^ Ούτοι ίγενοντο τφ 'Ραφι^ έν Γ^&
{πάντες ήσαν τεοσαρες γίγαντες) ^ και έπεσαν
έν χειρϊ /Javtd και ίν χειρί παίδων ί^ντον.
XX W• J^ai εστη διάβολος εν τ φ ^Ισραήλ
κα) επ^σεΐΰεν τον /ΙανΙδ τον άρι&μϊ^σαι τον
Ισραήλ. ^ Και εϊπεν /1αν)δ προς Ίωάβ καΐ
προς τονς άρχοντας της δννάμεως' ΓΙορεν-
ϋητε, άρι&μήοατε τον ^Ισραήλ άπο Βηρβαβεε
καΐ εως /ίάν^ καΙ ενεγκατε προς με, και
γνωαομαι τον άριϋμον αυτών. ^ ΚαΙ εϊπεν
Ίωάβ' Προςϋείη κύριος επί τον λαον αντον
ώς αντοί έκατονζαπλασίως , καΐ οι οφ&αλμοί
κυρίου μον τον βασιλέως βλέποντες' πάντες
τφ κνρίφ μον παίδες. Ίνατί ζητεί ό κύριος
μου τοντο. Ινα μη γένηται εις αμαρτίαν τφ
λαφ Ισραήλ; ^ Το δε ρήμα τοϋ βασιλέως
εκραταιώϋη έπΙ τω Ίωαβ, και έξηλϋεν Ίωάβ
καΐ διηλ{fεv έν παντί όρίφ Ίαραήλ. Και
ηλϋεν εις 'Ιερουσαλήμ ^ κα\ εδωκεν Ιωάβ τον
άρι&μον της επισκέψεως τοϋ λαον τ φ /ίαυίδ.
Καϊ ην πας Ίσραηλ χίλιαι χιλιάδες και εκα-
τόν χιλιάδες ανδρών εσπασμένων μάχαιραν,
και Ιούδας τετρακόσιαι και όγδοηκοντα χι-
λιάδες ανδρών εσπασμένων μάχαιραν. ^ Καϊ
τον Αευ\ καΐ τον ΒενιαμεΙν ουκ ηρίΰμησεν
εν μέϋφ αυτών, οτι προςώχΟισεν ο λό-
γος τοϋ βασιλέως τον Ίωάβ. '^ Και
πονηρον έφάνη εναντίον τον ϋεον περί
τον πράγματος τοντον, και έπάταξεν τον
'Ισραήλ.
® Καϊ εϊπεν άαυίδ προς τον &εόν ' Ήμάρ-
τηΛα σφόδρα ότι έποίησα το ηραγμα τοντο'
και ννν περίελε δη την κακίαν παιδός σον, ότι
6. Χ: ίνμίγέ&ης. 7. Χ,^ΐί: Σαμαάς(Σαμαά X^h).
AXf (ρ. Σαμ.) νΐόί; (Α^ inter uncos; Β rell. *).
8. Α* Χ* τω (A2Bt). Β: ^τΐίσον.
1. ΕΧ: ανέστη. FX: σαταν. 2. Bf (a. J.) 6 βα-
σιλίύς. EFX-J• (ρ. Πορ.) κα< et * και (ρ. Βηρσ.).
3. FX: ώς (iaiv εκ. A^Bf (a. κι/ρί«) τη. Α*: κύριοι
μΰΐ (»υρίΰ μα Α^Β ΓβΙΙ.). EFX (ρΐΌ Κητ.) &έλΗ.
Β* 6 ... *λαω (A[A2iüter uncosjEXt). i. Β: ϊσχι-
atv έπι Ίο}άβ ... * όρΐω (Α [Α^ iuier uncos] Xf).
στ:• j • : - i• : ι <. : •
Λ•• τ : • V 1 1•• τ :- _ιτ τ ιτ :
■r- ι• τ r -: VT : • ' ••• ' τ τ j :
T^i^-n'^n ^bss'^1 Γ3»:η s^sinb ^ib^iD
VT - : f : ■- Λ" ." α τ IT : J : '
IT τ -: - :
ho^i b^ϊ'^ώ'^-b5? pto ray^^ XXI.
VT- Λ•• Τ : • - ' VT τ j -:\ — _
- _ i" τ : • V V. : • -τ
: TT j•• τ V :^ τ ν -^• τ
η?) ^ηώ '-ΐϊίίΒΏ biii'iüp'^-r^i h^O
IT τ : • ν VT : Ι" : τ •• j• τ : Ιατ
* i^?"b? nin^ ηοί^ niji^ '^"^^^^'] ^
ι ... ν - J. _; _. • Τ : JT •• " τ
Γ,Ητ wn^ n^b ü'^'inrb ^yi^h obs
j•• - : τ JT Α• τ -: r ν; r , η \
: bii^to'^b nntüiib ri^ti^ n^ab '^bhs
I" τ : • Ί VT : - : r. : Ι• τ 'J^ • -:
ni^v ^'^^^ DNi'^-bs? ptn 'nb^/2n-im^ 4
τ J AT - » j- τ » ν vv "* ~ Ϊ
:abt2in'i ^.^n^^i biiniü^-b^s 'hbnn^i
•IT τ I : V τ- •• τ : • τ : ?••-:•-
VT τ »- : • ι- : • ν VT ι >" • -
ä^sbii tk^ bii'ntü^-b:^ Ν^τ^^ι ^^1ί^"b^ί
• τ -: lvjv_ •• τ : • "^ τ j• :- Μ τ ν
n'h^n'^'^ nnn tkin ώ'^ίί ηb^ί ri'km
•f Ι" ν ν \)•• J ' ι ν £•: τ "
.. j vi ••• vv >• : • : •• — : -
-"^SDDimipSi^b'ib'^Dnii'^ibntnin <'
I• ΛΤ : 'v- τ ^ I • τ : • • •• : •.• ιτ
IT V »V V•.•.- - -• )- ' •
h— Λ•.- \j f - - • v: IT j•• •• :
: b^^'nb^-rs^
JT τ • "^ ν: IT "^ ν 'Τ ν <-
Λ'.• ~^ JT τ - ν • V τ J•: — ; r
r ' : : - » j -: ν τ ν -: r τ - :
V. 8. p^w ^na. ^^"1
ν. 3. piDB ί<"33
5. Β: καί }/tot '/ού'α. X^B:ίßSoμfJχovτa(6γS.A^FX).
6. Β: ΒίνιαμΙν ... Λατΐσχνσί {προςο')χ&. ΑΕΧ; F:
'λατηοχνί'ίν , Χ: κατίτά/ι/σίν) * ό. 7. Β* έφάνη
(AEFXt).
l*@iin>tttca*
(20,6-21,8.) 359
@frett äu ®ath ®ie ©Ott mtMättiöe SaSIung 3ftael§,
XX.
' 6^me ein ^öeBerBaum. * Qlbermal
tx^arb ein ©treit μι @ati>. Φα war ein
groger mann, ber i)atte je 1>φβ Ringer
unt) ί6φδ 3«^^tt, bic ιηαφδπ üier unb
jumnjig, unb er \v>ax απφ ίοοη ben
yOiiefen gei>oren, *unb i)ö^nete 3fraci.
*2lt)cr Sonat^an, ber @οί)η @imea, beö
8 58ruberS 3)aüibö, ίφίug i^n. *Φίε|>
traren geboren öon ben Öitefen ju @at^,
unb fielen burφ bie ^anb iDaötbö unb
feiner ^neφte.
XXI. (XXil.) Unb ber (Satan ftanb
nMber Sfraei unb gab ^a^tb ein, bag
2 er Sfrael jaulen tief. *Unb ^aüib
fprαφ SU Soab unb gu beö ΦοΙΒ
Ober^en: @e^et ί)ίη, jä^let Sfrael ^on
33erfeba an big gen 3)an, unb bringet eg
SU mir, bag ίφ nnffe, une ijiel i^rer ift.
3 * 3oab f^rαφ : ®er ^m t^ue ju feinem
SSoIf, tüie fie jefet flnb, i)unbertmai fo
Diei! ^ber, mein ^err ^5nig, flnb fle
ηιφί atle meinen »^errn ^neφte? nmr=
um fragt benn mein J&err bαrnαφ?
warum foll eine (δφuίb auf 3fr ael
Uommen? * ^ber beö Äönigg Sort
ging fort tmbcr 3oab, unb 3oab jog
auö unb wanbeite burφ baö ganje 3f^
5 rael. Unb fam gen Serufaiem * unb
gab bie 3αΐ;1 beö gejäpen 23olfö Φα«
üib. Unb eö war beö ganzen SftaeU
elf l)unbert mal taufenb 3Jiann, bie baö
(δφwert aussogen, unb Suba ^ier^un^^
bert mal unb fiebenjig taufenb 3)ϊαηη,
6 bie baö 6φwert aussogen. * ^ebt aber
unb Benjamin sät?iete er niφt unter
biefe, benn eg war bem Soab beg ^b*
7 nigg 2ßort ein ®räuel. * ^ber folφeg
gefiel ©Ott übel, benn er fφlug Sfrael.
8^ Unb ^)aüib ίprαφ gu ®ott: 3Φ ^^^
fφwerliφ gefünbigt, bag ίφ bag ge=
t^an t)abe5 nun aber nimm weg bic
5)iiffet^at beineg ^neφtg, benn ίφ i)aU
6. U.L: grof SWonn.
l.U.L: jiunb. 2. U.L: iljr ifi.
6
quasi liciatorium lexentium. *Se(l
et aliud bellum accidil in Gelh, in
quo fuit homo longissimus, senos
Habens digitos, id est sinml viginti
qualuor, qui et ipse de Rapba fueral
ism. 17,10. stirpe generalus. * Hie blaspbema- 7
vil Israel; et percussit eiim Jonathan
tilius Samaa fratris David. * Hi sunt 8
filii Rapha in Gelb, qui ceciderunt
in manu David et servorum ejus.
üsm.ai.job. Consurrexit autem Satan XXI»
'ujoS'ia! contra Israel et concilavit David, ut
numeraret Israel. * Dixitque David 2
ad Joab et ad principes populi: Ite
et numerate Israel a Bersabee usque
Dan, et aiferle mihi numerum, ul
sciam. * Responditque Joab: Augeat 3
Dominus populum suum cenluplum
quam sunt! Nonne domine, mi rex,
ornnes servi lui sunt? qüare hoc
Ex.30,12. quaerit dominus mens, quod in pec•
calum reputetur Israeli? *Sed ser- 4
mo regis magis praevaluit, egressus-
que est Joab et circuivil Universum
Israel. Et reversus est Jerusalem
* deditque Davidi numerum eorum 5
quos circuierat. Et inventus est
2Ch."2*7." omnis numerus Israel mille miUia et
cenlum millia virorum educenlium
gladium, de Juda autem quadringenla
septuaginta millia bellatorum. *Nam (5
Levi et Benjamin non numeravit, eo
quod Joab invilus exequerelur regis
imperium. * Displicuit autem 7
Deo quod jussum erat, et percussit
Israel.
27,24.
2Sm.24,1(l.
Dixitque David ad Deum: Pcccavi 8
nimis, ut hoc facerem; obsecro au-
fer iniquitatcm servi lui, ({uia insi-
1. S: incitavit.
5. ΑΙ.: trecenla sept.
^ax>. 21 . 93ergl. 2 ©am. 24. l• <Sunbeni^. für 3. treiben.
1. dW.vE.A: jianb auf. B.dW.A: reiste (an). 5. eemuftcmn. .,..,,,,, .emuftcvt
2. dW.vE.A: br. mir i^te (bie) 3«^l, b. ίφ fie 6. Z^'T'^rl^lTi Β ^F U b ef aar b efc
B.dW: {e«) iM (.Hm) 3ft. jur ®φ. gfreidjeii. vE: m m^d. (A: »o« befohlen roatt.)
3iiO (21,9-17.)
Chrouicorum I.
Recensio populi peste punita.
έματαιωΐίψ σφόδρα. ^ Και έλάΐηαεν κύ-
ριος προς Γαδ ορώντα /ίανίδ, λεγωρ'
*^ Πορενον και λάλησον προς /ίανιδ λέγων '
Οντως Ityei κύριος- Τρία αίρω εγώ έπΧ αέ,
και εκλεζαι σεαντώ ir εξ αυτών, καΐ ποιήσω
σοι. ^^ Κα} ηλ&εν Γαδ προς /Ιανιδ καΐ ει-
ηεν αντφ' Οντως λέγει κύριος- "Εκλεξαι
σεαντφ *2 ;j ^^/^^ ^'^.^ λιμον, η τρεις μί^ ν ας
φενγειν σε εκ προςωπον έχ&ρών σον καΐ
μάχαιραν εχθρών σον τον έξολε&ρενσαι, η
τρεις ημέρας ρομφαιαν κυρ/ου κα/ ϋάνατον
iv τη γγι^ και άγγελος κνρίου έξολεΰ-ρενων έν
πάσχι >ίληρονομία Ίσραηλ. Και ννν ί'δε τι
αποκριθώ τφ άποσιείλαιτί με λόγον. ^3 /^^)
ειπεν /ίαυίδ προς Γάδ' Στενά μοι και τα
τρία ταύτα σφόδρα' έμπεσοΐμαι δη εις χεί-
ρας κνρίον, ότι πολλοί οι οίκτιρμοι αντον
α<),οδρα^ και εις χείρας άν&ρώπων ον μη
εμπέσω.
^^ Kai ίδωκεν κύριος {θάνατον έν Ισραήλ,
και έπεσαν έξ Ίσραηλ εβδομήκοντα χιλιάδες
ανδρών, ^δ /ς^^ άπέστειλεν ό θεός άγγελον
εις Ίερονσαλί]μ τον εξολεθρενσαι αυτήν. Και
ως εξωλέ&ρενσεν, εϊδεν κύριος καΐ μετεμελήϋη
επΙ τγι κακία., και εΙπεν τω άγγέλφ τφ εξολε-
τθρεύοντί' Ίκανούσ&ω σοι, άνες την χεΐρά
σον. Και ό άγγελος κυρίου εστώς έν τφ
άλφ Όρνα τον Ίεβονσαίου. *6 Και έπηρεν
JavW τους όφ&αλμονς αυτού και Ι'δεν τόν
αγγελον κυρίου έστώτα ανά μέσον της νής
και ανά μέσον τοϋ ουραίου, καΐ η ρομφαία
αυτού έσπασμένη έν τη χειρί αυτού εκτετα-
μένη έπΙ 'Ιερουσαλήμ. Και επεσεν /ΙανΙδ κα\
οι πρεσβύτεροι περιβεβλημένοι έν σάκκοις
επί πρόςωπον αυτών. *7 ^'^^ ^Jjj^^ /ίαυϊδ
προς τόν θ εάν Ουκ εγώ εϊπα τον άριβμή-
σαι έν τφ λαφ); Και έγώ είμι ό άμαρτών,
κακοποιών εκακοποίησα, κα) ταύτα τα
πρόβατα τι εποίησαν; Κνριε ό Θεός,
9. Β: τον όρ. et* Jauid (FX: τώ^.). 10. Β: OV-
τω. (Α»?)ΕΧ: ίρι7> (F: άρ<7}). Β* (alt.) xat. Α** t^^
(Α2Β rell.f). 12. FX* (pr.) ;;. Β: μάχανρα {μά-
χαιραν AEFX) ... έξολοΘ-ρη'σαι (EX: καταλαμβά-
VHv ai, FX: καταοιώ/.ην at) ... έξολυ&ρ. (ut sera-
per). AI* (alt.) h (A2B rell. f). B* ^f (AEFXf).
13. Β rell. * ταΰτα (A2 uocis incl.). 14. B: ima^v.
15.B(ter):->lüö^. 16.B:itVf... *(alt.)dva/*e'^ov
(AEFXf). ΕΧ|(ρ.πζ»ίσ/9.)τ57σ^αΐ7λ E¥X.nt^iß.
"i^'h^ τ\γ\^^ Ί3τ^ n^ίΏ "^nb^o: 9
nm-q ηπίί ^5""^π? T]"^br ΧΛψ ^y^^
ΊΏΝ**ι m-bi< ΐ3ι N^ri^i j 'πW»tor^ί^ π
-DN ; 'ib-bsp nin^ n^o^i-ns ib 12
τ - : |-
■ •• - VT τ
öbtpn"^b ' TiNb^ 1 D%nbi^n nbuisii ica
'HiiV/a^ η^^ ηηη nnr πί η^πώ-ΐη
ι . - ';τ ί τ ι w • .. τ .
D^O!Diü a-'Dp-Tm r^^ bi'i Dbüän*^
niD-ob ^ΠΊΏΝ ^iv^ xbn DNn*bxn
-j" τ : - TT ν -.• < .-:,- τ Τ
JT : Λ τ JV Ι ν - ν )•• : • •• -:
V. 10. ΠΒ-η «"ja
9. dW.vE.A: (Se^cr.
12. Β: ob ... ^ungcv^noi^ fein foH ... bu ...
njiHjl aufgerieben »erben ... ba§ bicfi ... erreiche.
dW: umfommenb vor ... unb ... tveffenb ... ben d.
3e§o»ae »erberbenb ... vE:auf bergiud^t fein. dW.
1. @|^totttca« (21,9—17.) 3(ίΙ
®te SSofjl stDtf^ctt ©retcrleu ^efitlenMit SfracU Seltne 5lrnan§. XXI.
9 fe^^r Ι^οτΐίφ get^an. *Unb "ün Jgnx xt-
bete mit @atj, bem (δφαuer 3)ai)ibg, unb
lOfrra^: *®e§e ^in, rebe mit iDaöib
unö ί:ρπφ: 6o (ρπφί ber ^err: 2)rei*
erlei lege iφ bir üorj ertüä^le bir berer
1! eins, baö iφ bir ih,\xi. *Unb ba ®ab
ju iDaüib fam, [ιρταφ er §u i^m: Θο
12fpriφt ber ^err: (Srn?ä^le bir! *ent*
tüeber Drei Sa^^e il^eurung, ober brei
QÄonate ι^ΐηφί »or beinen ώiberfαφern
unb \)or bem Θφn?ert betner ?5«inbe,
bag biφ0 ergreife, ober brei $age baS
@d)n3crt beö ^errn unb ^ejiilenj im
Sanbe, \)0i^ ber Sngel beö «§errn »er*
berbe in ciVitx\. ©renjen Sfrael. @o fle^e
nun ju, Λαβ iφ antttjorten foU bem,
13 ber miφ gefanbt ^at. *iDa»ib )>rαφ
ju ©ab: aJiir ijl fe^r angji; boφ ίφ
tüitt in bie ^anb beö »^errn fatten, benn
feine 33arni^er§igfeit ijl fe^r groß, unb
tt>ill niφt in 9J2enfφen*»^änbe faUen.
14 Φα lief ber »^err $ejiiienj in Sftaei
fommen, bag fiebenjig taufenb SWann
15 fielen aug Sfrael. *Unb @ott fanbte
ben @ngel gen 3>erufalem, fle ju berber*
bcn. Unb im 33erberben Me ber Ǥerr
barein unb reuete i^n baö UeSel, unb
fprαφ §um ßngel, bem 33erbert)er: @δ
iji genug, lag beine »^anb ab! 3)er
(Sngel aber beö *§errn jtanb bei ber
löi^enne ^rnang, beS Sebufiterg. *Unb
2)abib t)ob feine ^ugen auf unb fa^e
ben ßngel beö ^errn jte^en Jtt)ifφen
Fimmel unb (Srbe, unb ein blofeS
@φη?ε« in feiner «^anb auögeredt über
3erufalem. Φα fiel iDabib unb bie ^lel-
teftcn mit @ätfen bebeift auf i^r 5lntli|.
17 *UnD i£)aöib f^rαφ ju ®ott: QSin ΐφ
eö niφt, Der baS 33oie jä^len ^ie§? 3Φ
bin eö, ber gefünbiget unb bag Uebel
getrau ^at; biefe (δφαfe aber, n?aä
\:)(x^m jie getrau? ^err, mefn ®ott,
8. U.L: faji ί^οΓίίφ. 10. Ü.L: ber eine (A.A:
bejfen ein«). 12. U.L: SWonben. 13. Ü.L: fafi
angjl. 15. U.L: fiunb. 16. U.L: ^ub.
pienler egi! * El loculus est Dominus 9
is.n.9,9. yjj Qyj Videntem Davidis, dicens:
*Vade et loquere ad David el die ei: 10
Haec dicit Dominus: Trium tibi optio-
nem do; unum quod volueris elige,
el faciam tibi. *Cumque venissel Gad 1 1
ad David, dixil ei: Haec dicil Domi-
nus: Elige, quod volueris! *aull2
Iribus annis famem, aut tribus men•
sibus te fugere hosles tuos el gla•
dium eorum non posse evadere, aul
Iribus diebus gladium Domini et
pesliienliam versari in terra et an•
gelum Domini interficere in universis
finibus Israel. Nunc igitur vide,
quid respondeam ei qui misit me.
*El dixil David ad Gad: Ex omni 13
parle me angusliae premunt; sed
melius mihi est, ut ineidam in manus
Thr.3,22 Sir Domini, quia multae sunt miseralio•
2,18(20). jjgg gjyg^ quam in manus hominum.
Misil ergo Dominus pesliienliam 14
in Israel, et ceciderunt de Israel
septuaginta millia virorum. * Misil 15
quoque angelum in Jerusalem ut
perculeret eam. Cumque perculere-
tur, vidit Dominus el misertus est
super magnitudine mali, et impera-
vil angelo qui perculiebat: Sufficil,
jam cessel manus tua! Porro ange-
lus Domini stabat juxta aream Oman
Jebusaei. *Levansque David oculos 16
suos vidit angelum Domini slanlem
inter coelum el lerram, el evagina-
Nm.'22',23: luwi gladiuHi iu manu ejus el ver-
sum contra Jerusalem. El ceci-
derunt lam ipse, quam majores nalu,
2V27".Gny7,veslili ciliciis, proni in lerram. *Di. 17
^*• xilque David ad Deum: Nonne ego
sum, qui jussi, ut numerarelur
populus? Ego qui peccavi, ego
qui malum feci; isle grex quid
commeruil? Domine Deus mens,
10. ΑΙ.* ei. 12. AI. {pro famem): pesliienliam
(ΑΙ.: pestil. famis).
vE: juv 9lntiiöort biingc (br. foll). B: »α« für %.
^toieberbringen.
13. dW.vE: Sa^ ιπίφ bücft ... vE: bie Jpanb
leine« SD'i.
14. B: ^^h. A: fanbte.
15. B.vE: einen (S. B.dW.vE: αΐβ ei (aber) ver?
berbete.
16. B: mit feinem au^aejogenen ... fo ... »ar.
dW: baö @φη?. ge^ücft. vE:unt fein...aueg>Tirecft.
A: ein qejogcne« ... iiewenbet gegen 3. dW: (Sarf^
ίιιφ. \E: umpntm.Trauerflcitein. A:m.ilraueii
gcivänbern angct^an.
362 (21,18-28.)
Chronieorum Ι.
XXI.
navldis erga Deum punienfem animus demissus.
γενη&ητω η χειρ οου εν ψοΐ κάϊ εν τω
ο/'κφ του πατρός μον, και μη έν τφ λαφ
σον εις άπώλειαν, κνριε.
^^ Και άγγελος κυρίου τφ Γάδ εϊττεν του
ειπείν προί; /Ιανίδ, Ινα άναβη τον στησαι
ϋνσιαητήριον τφ κνρίφ εν αλφ Όρνα τον
Ίεβονσαίον. *^ Και άνεβη //ανίδ κατά τον
λόγον Γάδ, ον ^λάλησεν εν ονόματι κυρίου.
"^^ Και επέατρεχρεν Όρνά καΐ ειδεν τον βασι-
λέα y και τέσσαρες υιοί αυτοϋ μετ αντοΰ
κρνβομενοι ' καΙ Όρια ην αλοών ηυροίς.
2* Κα) ηλϋ^εν /ίανίδ προς Όρνά, και Όρνά
εζηλ&εν εκ της αλω και προςεκννησεν τφ
/ίαυϊδ τφ προςωπφ έπΙ την γην. 22 [ζ^^ι
είπεν //αυίδ προς Όρνά' /Ιός μοι τον τόπον
ύον της αλω, και οικοδομήσω έπ' αντφ ΰυ-
οιαστήριον τω κυρίω' έν άργνρίω άξίο) δός
μοι αυτόν, καΐ παυσεται η πληγή τον λαον.
23 Και εϊπεν Όρνά προς /άανίδ' Λάβε
σεαυτφ, κα\ ποιησάτω 6 κύριος μον 6 βασι-
λεύς το άγαϋον εναντίον αύτον' ιδού δέδωχα
τους μόσχους εις όλοκαύτωσιν, και το άροτρον
και τας αμάρας εις ζνλα, καΐ τον σΐτον εις
ϋνσίαν, τά πάντα εΟωκα. 24 /ς^^ εί/ιεν ό
βασιλεύς /ίανϊδ τφ Όρν^,' Ουχί, ότι αγορά-
ζων αγοράζω έν άργνρίφ α^/φ, οτι ου μη
λάβω α εστίν σοι κνρίω, τον άνενέγκαι εις
όλοκαντωσΐ}' δωρεάν κνρίφ. 25 ^(χ) ξ^ωχεν
/Ιανιδ τφ Όρνά περί τον τόπον αντον
αίκλονς χρνσίον όλκης εξακόσιους. 26 j^fyi
φκοδομησεν /Ιαν)δ εκεί ϋ^νσιαστήριοί' κνρίφ,
και ανηνεγκεν ολοκαντωματα και σωτηρίου,
και εβόησεν προς κνριον. ΚαΙ έπηκονσεν αντφ
εν πυρ) έκ του ονρανον επι το ϋυσιαστήριον
της ολοκαντωσεως, καΐ κατανάλωσεν την όλο-
καύτωσιν, ^"^ Και εϊπεν κύριος προς τον
άγγελον, και κα&ηκεν την ρομ^•αίαν εις τον
κολεόν.
2*5 Έν τφ καιρώ έκείνφ έν τω Ιδεΐν τον
/^ανιδ 071 ειςηκονσεν αντφ κύριος έν αλφ
18. Β: ίίπε τω Γάδ. Α*: τω ηπ. {τΡ, ηπ. Α^Β).
Β* (alt.) τω. 20. Β: τεσσα(^ς vlsq ... (pro κρνβ.
ΑΕΡΧ) μίθ-' άχαβίν. 21. EXf (ρ. ττί^υςίκ.) 'ϋζ*ΐ'ά.
22. FX*aa(EX pon.p.a7oj). Α' (pro aüToV)ayro?
A^Bf (ρ. πληγή) εκ. 23. Β: εναντ. εαντΰ' iSf ...
* κ. τάς άμαξας (AEf , Α^ inter uncos, FX pro
το άροτρον) ... όέ()ο)κα (bis). 24. Α^Β: άγοράσο)
(-aCojA^X). Β* ίΐς (A^ uncis incl.). 25. Β: er τω
τέ)ηω αντβ (nf(jl κτλ. AEFX). 20. Β: εκίΓ Javid.
EX: όΑοκαι''το;/<α. ΓΧ*καί (a. σωττ/ξ). )...-{• (ρ. /-/90 //-
Giv) /daviö ... * κ. καταν. την ολοκ. Α^Β: καττ/να'Αοί-
αίν. 27. Β: κατέ&ηκΐ. A2Bt (in f.) αντης (Α* Χ*).
28. EXf (ab in.) Κα*. Β: επηκασεν.
j •• VT ••• )- τ VT : ' s" : ~
- •• : • '-^• τ : •τ jv-:r j• _ λ• τ :
• τ -< — ι• •.. : - ι JT : τ ι ν ι. : τ |-
:nin^ αώη nim ntii^^ ir^-nnns
IT .• r• : κ•• ' y: -: τ - : •
η3?3Ίίίΐ ^kb^n-nii ί^Ί^^ι pΊ^ί ηώ^^ι -
-$-:-: 1 τ : - - •.• : - - Ι τ : τ τ jt -
ι• • JT Ητ : τ : Λ : - : • ν • ντ τ
??ίΊ^ι p'Ί^ί: ϋ^ι*"! ρΊχ-η:? τητ ίίηϊ^ι:^!
:j — 1 τ : τ <•• — 'ατ : τ - ν τ j τ -
• τ ν - τ : IT • ν.- - -r τ :
'^n^n ^ίbΏ ηο53 nin'^b Π2τη i:n
j•• : - τ 1 Vi•.• : ΛΤ r -v : • \
"iizuh : D5?n b:s?n ηε-^^η ns5?ni ^b 23
IT τ I- - α •• - - j- τ Ι" :
■r "IT s• • I - : ιτ »τ τ -
"ΐπί^^ι j '^nnD bsn nnD^b Q^t^nrn 24
• IT τ ) - ^ ι,τ : • ~ r • Γ :
r.-t: V ^It r >T : τ ^ • τ !•.•*-.• -
γ^\^Λ :α3Π nbii? nibrni nin^^b^^
' ;•• •- IT • K~ j-l Γ i τ r
bptiDti IDHT ^bptu aiy/32 pnsb m
li- : • i τ j•• > : • 'λ τ ~ Κτ : τ : •/• τ
τήΤΩ Τη^ Ώΐύ> \2^Λ jri^it) ώώ20
^Ίρ^ι D^nb'o^^ nibi? b^?*'^ n^n^b
τ': •- Α• τ : ν. ~>'~ . ■f '"
• - τ - Ι • "Τ <••-:|-- τ :
τήτ\^ Ύι2ύ^Λ :nbi?n Π3Τ):: b3?27
τ : ν <- ιτ ιτ ,- : •^ Κ'
IT τ : ν ν : - V..T- f τ : - -
JT τ ι• • τ < : • • - J•• τ
17. B.dW.vE: juv^iage.
18. e, &CÖ ^crrn.
21. falle 9r. auf. Β. Α: bücfte [ίφ ^cr Φ. vE
beugte. dW: neigte.
'22. bcn 9f. bcr '2. B.dW.vE.A: φία|. Brfüvbcit
Völlige ®.
23. dVV.A: ?li(c« ιυίΠ icf) (iicrne) geben.
24. für &cn φ. baft ίφ foUte 35r. umf. ί). Β: eil
1« 6I>totnco*
(21,18—28.) 363
5[rnan§ bc§ Sebufttcr^ 5lnct5ieten» ®atJii)§ ^Ittatbau unl• Dpfer«
XXI.
ία§ beinc ^ant» tviber ιηίφ unb meineö
Katers ^auö, unb ηΐφί ttnber bein
33οίί fein, §u plagen.
18 UnD bei* (Sngel [ρΓαφ ju ®ab, bag
er ^aijib foüte fagen, ba§ 5)ai)ib ()tnauf
QUjm imb bem Gerrit einen ^itar auf-
τίφΐ^η foüte in ber S^enne ^Irnanö, beö
19 3e6uftterä. * Qlifo ging iDa»ib hinauf
ηαφ bem Söorte ®abö, bag er gerebet
20l)atte in beg «^errn Spanten. * 5lrnan
aber, ba er ίίφ n^anbte unb fa'^e bett
(Sngel, unb feine üier (B'o^m mit i^m,
üerfteiiten f{e ίίφ} benn 5irnan brαfφ
21 iÖeisen. * %U nun iDauib ju *2lrnan
ging, fa^e Qirnan unb n^arb iDaüibS ge*
tua^r, unb ging ^erauö au^ ber 5!enne
unb betete $)aüib an mit feinem ^ntli|
22§ur ®rbe. *llnb 3)ai)ib fprαφ ju
^toian: @ib mir pflaum in ber 5^enne,
bag iφ einen ''^Uar bem «^errn barauf
baue} um üoßeö ®elb foUft bu mir i^n
geben, auf bag bie ^iage ^onx 3Soif
23 auf^i^re. * ^rnan aber fprαφ ^u Φα=
Dib: S^iimm bir unb mαφe, mein «§err
,^bnig, trie birg gefäUt; fte^e, iφ gebe
baö Ülinb §um 33ranbopfer, unb baS
®efφirr ju «§οί§, unb SBeijen jum
U 6peiöo:pfer, aUeg gebe iφ. * Qlber ber
^önig iDaiiib f:prαφ §u Qirnan: 9^iφt
aifo, fonbern um i^oUeS ©elb mU ΐφ eö
faufeu} benn ίφ tintt niφt, baö bein i|l,
nei;men öor bem »i^errn, unb tritt eä
ηίφί umfonfl i^aben §um 33ranboipfer.
i5*Qiifo gab ^aüib Qirnan um ben 9ftaum
®oib, am ®en.Hφt feφä l^unbert @efel.
i6*Unb i£)aüib bauete bafeibfl bem ^errn
einen ^Itar, unb opferte 33ranbopfer unb
i£)anfo!pfer. Unb ba er ben «§errn an*
rief, er^brete er it)n burφg i^euer üom
«Öimmel auf bem 5litar beö 33rani>opfer0.
i7*Unb ber «^err fprαφ §um @ngei, bag
er fein (Sφn)ert in feine (δφeibe fe^rete.
^8 3u berfelbigen ^ai, ba ^aöib fa^e,
ba§ i^n ber »^err er^iJret ^atte auf bem
20. A.A.- brofci). 21. A.A: 2)attib getoa^r.
23. U.L: aiieg gebe ίφ6. 28. ü.L:3ur felb.
Bv. u. opferte. dW: 3ef>oya bringen u. S5r. opf. un;
ηΐ^είίΐίφ. vE: opfern u. ör. br. bie ίφ iimf. babe.
^25. B: an golbenen @. ba^ ®m. von 600. dW:
5'. ©olbeö üon...
vertalur, ohsecro, manus tue in
me et in domum palris niei, po-
pulus autem tuus non perculialur.
2sm.24,t8. Angelus auteni Domini praecepitl8
Gad, ut dicerel Davidi ul ascenderet
2Ch.3,i. exstruerelque altare Domino Deo in
area Oman Jebusaei. * Ascendil ergo 1 9
David juxta sermonem Gad, quem
loculus ei fuerat ex nomine Domini.
* Porro Oman cum suspexisset et 20
vidisset angelum, quatuorque filii
ejus cum eo, absconderunt se; nam
eo tempore terebal in area Iriticum.
* Igitur cum veniret David ad Oman, 21
conspexit eum Oman, et processil
ei obvLam de area et adoravil eum
wsm.14,4. pj.Qnus in terram. * Dixitque ei Da- 22
vid: Da mihi locum areae tuae ul
aedificem in ea altare Domino, ita ut
Nrn. 25,8. quanlum valet argenti accipias, et
cesset plaga a populo. *Dixil au- 2i^
(Gn.23,11. tem Oman ad David: Tolle, et faciat
dominus mens rex, quodcumque ei
placet; sed et boves do in holocau-
stum, et tribnlas in ligna, et Irili-
cum in sacrificium, omnia libens
praebebo. * Dixitque ei rex David: 24
Nequaquam ita fiet, sed argentum
dabo, quanlum valet; neque enim
libi auferre debeo et sie offerre Do-
2Sm;i4 24. ϊηίηο holocausla graluita. *Dedit25
ergo David Oman pro loco siclos
auri juslissimi ponderis scxcenlos.
*El aedificavil ibi allare Domino, 26
oblulilque holocausla et pacifica, ol
tKg.i8,2t. invocavil Dominum. Et exaudivit cnm
38.Lev.9,24. jijj jg,^^^ ^j^ (Όοΐο SUpcr πΙΐβΓΟ llülo-
causli. * Praccepilque Dominus an- 27
gelo, el converlit gladium suum in
vaginam.
Prolinus ergo David, videns quod 28
T.26. exaudissel eum Dominus in area
26. antwortete er ίί)πι ... auf ben "il. B.dW.A.
mit (bem) ^eucv.
21. B.vE: tvicbcr ...ficrfto. dW: jurüdjog.
28. il^m b. 4?. geantwotUt.
364 (21,29—22,8.)
Cliroilicorum Ι.
XXI.
Davidis apparatus ad aedijicanduni templum.
Ogva τον ^hßovöaiov, καΐ βθνσίααεν έκεΐ.
^^ Kai σκψη κνρίον ην Ιποίησ^ν Μωνσης iv
τγι ^ρημφ aui &νοΐαστηριον των ολοκαυτω-
μάτων ίν τφ ααιρφ ixtivqj h> Βαμ^ τγι iv
Γαβαωνί. ^^ Kai ουκ ήδννατο /Ιανιδ τον
πορεν&ϊ^ναι ίμπροσ&εν αντοϋ ζητήααι τον
ϋεόν ότι κατέσπευαεν άπο τιροςώπον της
ΧΧΧϊ. ρομφαίας άγγελον κνριον. * ΚαΙ
εΐηεν /ίανίδ' Οντός εστίν 6 οϊκος κυρίον
τον &εον^ χάϊ τοντο το ϋνοιαοτηριον εις
όλοκαντωσιν τφ 'Ισραήλ.
2 A«e είπεν david σνιαγαγεΐν πάντας τονς
προςηλντονς iv γη Ισραήλ , και καζεατησεν
λατόμονς λατομήσαι λί&ονς ξνατονς τον οίκο-
δομηοαι οίκον τφ &εφ. ^ Και οίδηρον πολνν
εις τους ηλονς των &νρωμάτων καΐ των
πυλών και τονς σζροφεΐς ήτοίμασεν /ίανίδ
και χαλκόν εις πληϋος' ονκ ην σταϋ^μός.
* Και ξνλα κέδρινα y ουκ ην άρι&μός' οτι
εφεροσαν οι Σιδώνιοι καΐ οΐ Τνριοι ^νλα
κέδρινα εις πλήΰος τφ ζΐανίδ. ^ Και είπεν
/i^cvid' Σαλωμών ο ν'ιός μον παίδαρων
άπαλόν, καΐ 6 οίκος τον οικοδομήσαι τφ
κνρίψ εις μεγαλωσννην άνω, εις όνομα και
εις δόζαν εις πάσαν την γήν ετοιμάσω αντφ.
Και ήτοίμασεν /ίαυίδ εις πλήθος έμπροσθεν
της τελεντής αντον.
^ ΚαΙ έκάλεσεν Σαλωμων τον νέον αντοϋ,
καΐ ενετείλατο αντφ του οικοδομήσαι τον
οίκον τφ ονόματι κυρίον &εον Ισραήλ. 'Κα)
είπεν /ίανίδ Σαλωμών ' Τεκνον, εμοί έγένετο
έη\ ψνχϊ} του οικοδομήσαι οίκον τφ ονόματι
κνρίον ϋεον. ^ Kai εγενετο επ έμε λόγος
κυρίον, λέγων Αίμα εις πλή&ος έξί^χεας, και
πολεμονς μεγάλους εποίησας' ονκ οίκοδομη-
29. EXf (ρ. ίΗίίνω) ψ'. Β* Tji (AEXf): fV / α-
βα(όν.
30. Β: toVyaro. Aißf (a. ζητ.) τ5 (A^EFX*).
Bf (a. κατέσπ.) ».
i. Αΐχ*ν.ί'ζ>. (A2Bt).
2. A2Bt (a. έν γγι) T«s (A^FX*).
3. FX: xai ης τάς σύμβολα: nai ίίς τΰς στ^υφίίς.
6. Β: τω y.V(Jio) ϋίώ^Ισρ.
7. FXf (iü ΐ.) ,nj.
6. Β: iytviTO μια λάγ. (ΕΧ: ίγ. in ιμοί λ.).
Π3τ*'η ^ü^2^ti ρΊίί pi3 nin''
ν.- ί • - Λ• : - 'jT : τ ι ν \. : τ :
tixni2 πώ3?-ηΰ5^ nin^ ]ixam ίοώ29
y.• τ τ •.• -: τ : ι J- : • |τ
^^^nn rr^ nbirt niiim nsTOn
Α• - j" τ ^T IT ;- : • ^T : • -
b:
ΊΏί^ζϊΊ : nin^
"^Φ^
ΠΊΠ XXII.
Α• ν: IT JT : r- jv • τ
: bx^tü'^b nbi?b π2ΤΏ-ηη
r τ : • : ^T ^ : -j•• : • ν :
D'^nSn TOr^^l "^HItD^ VIHjI "^üiw
• : I J"-:r- Λ•• τ : • J vj•.• ; ly—.
r^'2 niDnb tmd» -^η^ί rii2Lnb
x : • ^ • τ j•• : - : -
D-^n^D^b ::}hb > bn^^i :DNnbi^n 3
• : : • - τ JV : - Ρ '^ v: ιτ
l'^DH ni-isniobi D^ir;isn rinbnb
:bpt25^ Vii nnb rxam^ ί^μ
IT : • ' /•• IT V / : Λ• τ
... |. ^^ . . ^ ,., . V T-: )••~:γ
nhb D'^τΊ^^ ^2:3? D'^Skni D'^b'T^sn
5. T •/• T-: s""': • - : • r -
- j- • : j "^ : • τ V j - r τ :
I b'^^ijnb nirr^b nioab r.^im rrr)
"b^ib n^Hsnb^ atob nb3?tib
τη p»i ib ^5D nD^^s Γik'^^ίπ
•r τ I v$T- Α VT τ ί• τ t-:jt
: ini):) "^Dsb ::nb
I I•• : • VT
-ar n%n '^3ii °1D2 nbb^b i'^n
jT τ •-: ' : . Α : ' . vr^T
pnbi^ nin^ aüäb n^s riDnb '^nnb
IT ν: ^^ .• ^" • ■ ~ J • ' • τ :
hhb isn n^s^b hin^-nm "^br •^h'^n ^^
τ <T ,•• τ : - : <- τ ," • ~
η
V, 7. 'p "^32
28. B.dW.vE: opjixU er.
30. t)or blifeibe. B.dW.vE: bcnn er toax ix^^v.
1. dW: j^el^en. B.dW: uiib i)ier ... vE.A: S)ie^
ij}...
2. ebene ®t. B.dW: ^teinl^auer, Ouaberlleiiie.
Ä: au« i^nen @t. vE: fie jii @t.
3. «nfc ju klammern. Β: ten 53αηϊί«ΐ. d\V:
l^^l^rontca«
(21,29-22,8.) 36δ
§ier ba§ §au§ be§ Gerrit! iDattb§ SSorrat^ gum Söau.
%SLL•
qSia^ ^rnanS, bcö SeBufiterg, ^jflegte er
i>9bafeibji ju opfern. *^cnn bie 9Bo^-
nung bcg ^errn, bie 9)lofc in ber 2Öüjic
9emαφt ^atte, unb ber ^ranbo^jferaltar
n>ar ju ber ^dt auf ber «^b^je ju ©ibeon.
:^0 * i£)aöib aber fonnte ηίφί ^inge^jen üor
bcnfeiben, ®ott ju [αφ6π: fo tüar er
(χίά^χΰά^η öor bem <δφη?εΓί beö (Sngeig
:^XIf . (XXIIi.) beö Gerrit. * Unb
Φαοίο l>rαφ: «§ter foll bag ^auö @oU
ie0, beö »^errn, fein, unb Vh^ ber ^Uar
jum Q3ranbo^fer Sfraelö.
2 Unb ^aöit) ^ie§ »erfammeln bie
^remblinge, bie im Sanbe Sfrael n>aren,
ηηϊ) beftetlete (Steinme|en, (Steine ju
i)auen, Daö »^auö ©otteö gu bauen.
3 * Unb iDaüib bereitete öiel (Sifen ju
0Hgeln an bie 5!^üren in ben X^oren,
xuil• η?αβ ju nageln n?äre, unb fo öiel
iSrj, ba§ eö Hiφt §u n)ägen n?ar. *'21ηφ
ßebern^oig o^ne äai)\, benn bie ion
3ibon unb il^ruö brαφten »iel (S;ebern*
5 ^olj ^u Φαυίϋ. * iDenn S)atoib gebαφte:
ÜUein (So^n @alomo t|i ein ^nabc
unD jart; οαδ φαηδ aber, t)a^ bem
«i^errn foil gebauet n^eröen, fotl gro§
fein, Da^ fein ^atiu unö Oiu^ni erijoben
werbe in aüen ü^anben: barum unU ΐφ
i^m QSorrati) fφαffen. ^Ufo fφαfίte
5)aüib üiei 33orrat^ tjor feinem i$^obe.
6 Unb er rief feinen Θο^η 6alomo
unb gebot i^m ju bauen baö ^auö beö
T^errn, beö @otteö Sfraelö, *unb f^rαφ
ju i^m: 3)Zein βοήη, ιφ ^atte eö im
@inn, bem 0iamen beö ^errn, meineö
8®otteö, ein J^auö §u bauen. * "Jlber
baö 2öort beö »§errn fam ^u mir unD
f^)rαφ: Φη ^afi ijiel 3Blut ijergoffen
unb grofe Äriege gefüijrt: Darum foUfl
29. ü.L: Svanbopfer^attar ... in bcr^öiie.
3. U.L: ^ifenö ... ®rjc6, baf ηίφί (A.A:
bae ηίφί). 5. U.L: er^ben »eibe ... S5or-
xati)i. 6. U.L: feinem. 8. U.L: ^i^iute.
Oman Jebusaei, immolavit ibi victi-
mas. * Tabernaculum autem Domini, 21)
quod fecerat Moyses in deserlo, et
altare holocaustorum ea lempeslale
erat in excelso Gabaon. * Et non 30
praevaluil David ire ad altare, ut ibi
obsecraret Deum; nimio enim fuerat
in limore perterritus, videns gladium
angeli Domini. * Dixitque XXH.
2Ch.3,iDt. [)avi(j; Haec est domus Dei et hoc
altare in holocaustum Israel.
2ϋ,1.
t«,39.
T.16.
viCh.a,iTf
lRg.5,17.
2('li.4,9.
iRg.T,*:.
■i%i.
Et praecepit, ul congregarentur 2
omnes proselyti de terra Israel, et
constituit ex eis latomos ad caeden-
dos lapides el poliendos, ut aedifi-
carelur domus Dei. * Ferrum quo- 3
que plurimum ad clavos januarum
el ad commissuras alque juncluras
praeparavit David, et aeris pondus
iBg.io,a7. innumerabile. * Ligna quoque ce• 4
drina non poterant aeslimari, quae
Sidonii et Tyrii deportaverant ad
David. *Et dixit David: Salomon i)
fiiius mens puer parvulus est et de-
licatus; domus autem, quam aedifi-
cari volo Domino, talis esse debet,
ul in eunctis regionibus nominelur:
praeparabo ergo ei necessaria. El
ob hanc causam ante mortem suam
omnes praeparavit impensas.
Votavitque Salomonem fdinm suum (i
el praecepit ei, ut aedificarel domum
Domino Deo Israel. *Dixilque Da• 7
vid ad Salomonem: Pili nii, volun-
latis meae fuil, ul aedificarem donmm
nomini Domini Dei mci. * Sed fa- 8
ctus est sermo Domini ad me, dicens:
2'<,3.tug.5, ]\|Q|tum sanguinem eiiudisli et plu-
rima bella bellasti: non poteris
2Sm.7,1ss.
f^affie (I. απ in ^tnc^t
Tupfer. vE: %l b. Xi)oxi.
4. ©cb. bie ^^Qi^enge. dW: ba« niφt ju jagten.
vE: (Sebcvnbäume.
5. B.dW.vE.A: f^ra^. B.vE: ifijung u. j^. dW:
überau« gr. gemacht t». B.vE: jum Stamen u. jur
Siügei ber :if)üren ... Sierbc (^errifii^feit). dW: giulini u. fßxeii. B: (So
hjoiite ΐφ boc^ für baffclbc etttjo« gubeniten.
Γ). B.dW.vE.Ä:bcm^.
7. B: toai mid) anlangt, fo roax ee in memem^eri
jcn. Ä: SJiein^iilen). ee.
8. dW.vE: m. in Stenge.
366 (22,9 16.
Ι.
Havidis apparatus ad aedificandum templum•
σεις οίκον τφ ονόματι μον, οτι αίματα πολλά
έ^8χεας im της γης εναντίον εμον. ^ Ιδού
νιος τί'Ατεταί σοι, οντος έ'οται άνηρ αναπαύ-
σεως y y.al άναπανσω αντον άπο πάντων των
εχ\}ρών αντον ανκλόϋ^εν οτι Σαλωμων όνομα
αντώ , και ειρηνην και ησνχίαν δώαω επί
'[σραηλ εν ταϊς ήμεραις αντον. *^ Οντος
οικοδομήσει οίκον τφ ονόματι μον, και οντος
εαται μοι εις ν'ιον κάγώ αντφ εσομαι εις πά-
τερα, και ανορϋωαω βρονον βασιλείας αντον
έν Ίσραηλ εως αιώνος. **Ä«/ νΰν, νιε μον,
εσται μετά σον κύριος, καΐ ενοδώσει καΐ οι-
κοδομήσεις οίκον τφ κνρΐφ ϋ^εφ σον, ως ελά•
λησεν περί σον. ^"^.Αλλ η δφη σοι σοφίαν
και σύνεσιν κύριος, καΐ κα,τίοχύσαι σε έπΙ
^Ισραήλ και τον φνλάσσεσ&αι και τον ποιεΐν
τον νομον κνρίον τον Θ-εον σον. *^ Τότε
ενοδω&ήσΐ], εάν ψνλά'ξ^ς τον ποιεΐν τα προς-
τάγματα και τα κρίματα α ενετείλατο κνριος
τφ /νίωίίσ^ επι Ί^ιραήλ. Άνδρίζον καΐ ίσχνε,
μη φοβον μηδέ πτοη&ιις. '* ^^'' ^^^^^ ^ϊ^^
κατά την πτωχείαν μον ητοίμασα εις οίκον
κνρίον χρνσίον ταλάντων εκατόν χιλιάδας, και
άργνρίον τάλαντων χιλίας χιλιάδας, καΐ χαλ-
κόν και σίδηρον, ον ονκ εστίν σταί^μός, ότι
εις πληΟός έστιν κα\ 'ξύλα καΐ λί&ονς ήτοι•
μασά' και προς ταύτα πρός&ες. *^ Και
μετά σον πρόςΟες εις πληϋος ποιονντων
έργα' τεχνΐται και οικοδόμοι λίθων καΐ τέκτο-
νες "ξνλων, και πας σοφός έν παντί εργφ,
*® h χρνσίφ, εν άγρνρίφ, εν χαλκιφ κα\
σιδήρφ, ονκ εστίν άρι&μός. Άνάστη&ι και
ποίει, χαϊ κύριος μετά σον.
8. Β: ΐΤΐΐτην yijv.
9. Χ: :4λλ' lös vL Al(pr. m.)X*(pr.)«''T5. EX:
όο'>σ<α αυτώ και επι ^laq.
10. Β*έ'σοΑ*οί6(ΑΕΡΧ|).
11. FX (pro εστ.) ηη s. εστο; ... (pro fi'ocJ.) κατ-
iv&vvtlf; (ΑΙ.: ivod. σε).
13. Β: Τ. iuoJöiVit (-odojÖ7/V^ A^EFX; Α*: fi'-
οοωΟ-ηαίΐΊ).
1 4. A*F: πτωχίαν.
1 δ. EX: Κ. μιτά σβ κνριος' (Ef xai) n^öc&.
1 6. Β: εν yq. viai άργ., χαλκω και 8V(eliam A-^j hoC
ίν) σιό. A^X-j- (ρ. άργυρ.) και.
nbiD u-nm PDsb nri^ns η:2£5ώ 9
JT ' •• •• • IT τ : τ : \- τ : j- τ
s •-:r t : j• ν : i• < ' τ
nn'büä '^s n'^noti η^η^ίίί-^^'ο ib
: -^' Α• τ • VT : i_ τ • -ι
• : • • - JV : • ^ IT τ : \" τ : •
n^b ib-'^Disn pb '^b-nN^i'^ ^ί^"^1
KT : ν. •~•.Γ ' ■• : J• ν : ι• ;
-b:^ in^iDbn i^ss-ni^ '^niD^bm
•ί : - s" • ν • • - r
r ΐ • ; JT - iT - ν τ : •
••< τ • τ τ : - : • : ' λτ • ιτ :
riii jTi^bs? Ίΐι^ 'nüjiis ^%nb>^ mn^n
"b? i\^V) nb*^?^ b?^ hin^ J^T]^)
η : κ- ••• ^ : • : λ" τ : •
• τ : • - V : Ij' \ Γ V -: \-
"b^ ηχάΐ2Τ\^ nin^ n^is ί^ν^
V.V ν -jj t ST • ■• --:
-böi'i i^^^^n-b^i^ V"%.j, ρτπ bii^jtD':
1" : • j • -: • : τ : •• • : ιτ ••
I V •.• : I V •.• τ •• -ί• τ • TT τ :
bT^inbn ηώπΛι a^^ss b^sb^^ ?ibi<
%•:--: V < : - : • τ • • τ -: ' ν ί•.•
s• •• : AT τ VT j• It : • ' j••
:&^Din orpbn '^niD^Dn D^sn^^i
I f JV ••— :r • V • — : -f τ -;|-
D^ibsn nbi^bTO ^to nhb ™2?i^w
• : I τ τ : j•• τ < J r • :
-b^3 □:Dn-b:ii Τ3?ι ps '^üsim
τ : IT τ τ : r λ" τ »ν w r• τ ιτ :
ntisnDbi öDsb nmb jnDiibtiiß
V j : - : I VW - ST τ - ιτ τ :
,. . "-:γ h AT : • ' J•• ν••• : :
' IT • (.τ :
V. 12. bi:iD3 ί^"5:ΐ
V. 13. ρ"Τ2 y^p
9. in fctticn Xngctt. dW:bir ijl ein^.fleb. : fcltu;
ger tt). c. SJl ^er Siui^e fein. vE: ein B. iinrb ... B.
dW.vK.A: i^m 9ΐ. (νοι-)ίΦΦ"• «^W: übcv 3. biin-
(^cu Bei feinem ^eben.
10. dW.vE.A: mir 6. ... ίί;ηι 3B. Β: beii @t. f.
.töni icicbö. dVV.vE.A: ilijron f. .^onigiijiimS
{ϋίήά)(^). B.dW.vE.A: befejKi^en.
11. B:9iun, m. @., bei• φ. ircllc ... dW.vE.A:
!♦
roiiica«
(22,9-16.) 367
ΘαΙοηιο, ber ruijigc fölann, foll beö Gerrit Atomen ein §αηδ crBaucn« XXII.
bu meinem Dramen πίφί ein φαπδ bauen,
n.>eil bu fo Ό\ύ 33iut auf bie (§rbe
9 ü er 9 offen ^aft όοχ mir. *6iet)e, ber
(Boi)n, ber t)ir geboren foU n.'>erben, ber
wirb ein ruhiger ϊΟϊαηη fein} benn ιφ
mU i^n ru^en laffen ^on allen feinen
i^einiien umi)er, benn er foll «Salomo
Reißen; benn iφ n?ill i^rieben unb Oiui)c
10 geben über Sfrael fein Sebenlang. *i£)er
foll meinem 9Ramen ein «§auö bauen.
(Sr foü mein Θο^η fein unb iφ null
fein Sßater fein, unb iφ null feinen fö-
nigliφen etu^l über Sfrael beftätigen
11 ett?igltφ. *@o tinrb nun, mein (So^n,
ber «^err mit bir fein unb nürfi glütf^
feiig fein, bag bu bem ^errn, beinem
®ott, ein «§au§ baueji, nne er üon bir
12gerebci i:)at. * ^Ιηφ njirb ber ^crr bir
geben ^llug^eit unD 33erfianb, unb nnrb
bir 3frael befei)len, baß bu i)alreft baS
1 3 ®efe| beö ^errn, beineö @otteS. *3)ann
aber nnrfl '^n glücffetig fein, n^enn bu
bu biφ l^ältfl, baß bu t^ujt ηαφ bcn
©eboten unb 0leφten, bie ber ^err 9}iofe
geboten :^at an Sfrael. @ei getrofi unb
unüerjagt, fürφte biφ ηϊφί unb §age
14ηΐφΐ! *(Siei;e, ίφ ί:}α^^ in meiner ^r=
mut^ i)erfφαfft jum <§aufe beö ^errn
^unbert taufenb Zentner ®olb unb tau-
fenb mal taufenb (Sentner Silber} baju
ßrj unb (Sifen o^ne 3^^, ^^nn ^^ iji
fein ju üiel; αηφ «§olj unb Steine t)abe
ίφ gefφitft; beß magjl bu ηοφ me^r
lΓ)mαφen. * (So i)a^ bu üiele 5lrbeiter,
@teinme|en unb 3ttttmerleute an ©tein
unö <ξ)θΙ^, unb allerlei QSeifen auf aller-
I G lei ^2lrbeit, * an @olö, Silber, @rj unb
(Sifen oi)ne Qai)L Θο ηιαφε bid) auf
unb xiCqU eö auö} ber -^err irirb mit
bir fein.
14. Ü.L: ©ütbee ... (Silber«.
aedificare domuni nomini meo, lanlo
effuso sanguine coram me. *Filius, 9
qui nascelur tibi, eril vir ciuiclissi-
mus; faciam enim eum requiescere
ab Omnibus inimicis suis per cir-
'2s.n. 12,24. cujlum, βΐ ob hanc causam Pacifirus
vocabilur, el pacem et olium dabo
i8,ivs.v8,6. i" Israel cunclis diebus ejus. *lpselO
^fK.^s'^'s^.'* aedificabil domiim nomini meo, cl
Ebr.1,5. ipse erit mihi in filium et ego oro
illi in palrem, firmaboque solium
regni ejus super Israel in aelernum.
*Nunc ergo, fili mi, sil Dominus 11
lecum et prosperare, et aedifica
domum Domino Deo Ino, sicut lo-
2Τί,η.ν,7. t'iilus est de te. * Del quoque libil2
Dominus prudenliam el sensum, ut
regere possis Israel el cuslodire
legem Domini Dei lui. * Tuno onim 13
proficere poleris, si cuslodieris man-
dala el judicia, quae praecepit Domi-
nus Moysi ul docerel Israel. Con•
!u^äes.i,\'Sorl^re el virililer age, ne limeas
neque paveas! * Ecce, ego in pau- 14
'icK'v/.'peitale mea praeparavi impensas
domus Domini, aun talenla ecnlum
niiilia el argenli mille millia lalenlo-
rum; aeris vero et ferri non esl
pondus, vineilur enim numerus ma-
gniUidine; ligna el lapidcs praepa-
ravi ad universa impendia. * Habos 15
quoque plurimos artiiices, lalomos
el caemenlarios, arlificesque ligno-
Ex.3i,3ss. rum el omnium arlium ad faciendum
2Ch.2,7. Qpj^jj, prudenlissimos, *in auro eil 6
argenlo et aere el ferro, cujus non
esl numerus. Surge igilur et l'ar,
el eril Dominus lecum.
fei. A: fei 9ΐύ(ί1ίφ u. baue. dW.vE: ^^α§ eö bir i-^c;
lin^^e.
12. über 5fr. ß: iRnx allein ttjollc ... dW.vE:
aber (nur) möc^c ... Sei«i)eit. vE: bir gebieten in
^Setreff 3fr. dW: [tok bu f)erif(i)cfil über 3-
13. dW:baraufa(^teft^uti)un. \E:l)ait|i u.t^ufi.
B: 3tcirfe bίφ u. fei tapfer ... crfci}rccfc n. dW.vE:
@ci fefi li. fiorf.
u; B: in m. 2;rübfai jubereitet. dW:in ni.SOiübi
feligfeit angcfc^affi. vE: in m.@lenbe33orrai§ bereis
Ut. B: ifi bag ... ®miä)t. dW.vE.A: n. b. (^u--
))fer) ... ηίφΐ ju tüägen. B: in berSD^enge i>crl)anbni.
dW.vE: in Tl. ifi eö ba. B: jubereitct, u. bu faniift
jii bemfelbcn:^-n5utl)un. dW: ba^i m. bu ηοφί).
1Γ). für «Stein. B: berer bic ai;i 5Bcrf arbeiten bei
bir in ber SOlcnge. dW: fficrfleutc, ^teiubauer u.
5lrbeitci in ... ^yerfianbigc. vE: ^t. u. 2)iaurcr u.
3immerl. u. .ßunfivcrfi. aller 5lri fur alle ?(vbeitcn.
i((. B: beö ©olbcö ... tit feine 3αί>ί. dW: b.iiS
®olb .^ ifl nic^t ju jaulen. vE: 5luf alfo u. mαφece.
368 (22, 17-23, 10.) Cbronicorum Ι.
XXII.
βαϊονηο reac constitutus. Zievitarum ministeria»
''^ Kai ίνετίίλατο /JaviS τοις πάσιν άρχου-
σιν 'Ισραήλ άντιλαβΐ'σ&αι τφ ΣαΧωμων νίφ
ηντον. *^ Ουχί χνριος μ€&' υμών; και άν-
έπανσεν υμάς κνκλό&εν, 'ότι εδωκεν iv χειρι
υμών τους κατοικονντας την γήν , και νη-
ετάγη η γη εναντίον κυρίου καϊ εναντίον ιοΰ
λαοΰ αυτού. ^^ Νυν δότε καρδίας υμών και
ψυχας υμών του ζητηααι τφ κυρίφ {}εφ
υμών, καΙ Ιγερ&ητε και οικοδομήσατε άγια-
σμα κυρίφ τφ &εώ υμών^ τοϋ ειςενέγκαι
την κιβωτόν διa{fηκης κυρίου και σκεύη τα
άγια τον ^εού εις οΊκον τον οίκοδομούμενον
τω ονόματι κυρίου.
^yLlSHJL• Κα) ^1αυ)δ πρεσβντης κα\ πλή-
ρης ημερών y και εβασίλευσεν Σαλωμών τον
υίον αυτόν άντ αυτού επΙ Ισραήλ. '^ Κα\
συνηγαγεν πάντας τους άρχοντας Ισραήλ κια
rot't; ιερείς και τους Αευίτας. ^ΚαΙ ήρί&μη-
σαν οι Αευϊται αηο τριακονταετούς κα)
επάνω, και εγενετο 6 άριϋ^μος αυτών λατά
κεφαλήν αυτών εις άνδρας τριάκοντα και
ήκτώ χιλιάδας. * Άπό τούτων εργοδιαικται
έπι τα έργα οίκου κυρίου είκοσιτεσσαρες χιλιά-
δες, και γραμματείς και κριταϊ ε^ακιςχίλιοι,
^ καΐ τέσσαρες χιλιάδες πυλωροί, καΐ τεσσ(^ρες
χιλιάδες αίνουντες τφ κνρίφ εν τοις οργάνοις
οίς εποίησαν τον uiitip ζω κυρίφ. ^ Και
διεΐλεν αυτούς /άαυιδ εφημερίας τοις υίοΐς
^Ιευί, τφ Γηρσών, Καάϋ^ κα) Μεραρί. "^ Και
τφ Γηρσών ^ίεαδάν και Σεμεΐ. ^ΤίοΙ Αεα-
δάν 6 άρχων Ίειηλ και Ζαιϋ^όμ κα\ Ιωηλ,
τρεις. ^ Και υιοί Σεμεΐ' Σαλωμειθ και
Αζιηλ κα) Αράν, τρεις. Ούτοι άρχοντες τών
πατριών τφ Αεαδάν. ^^ ΚαΙ τοις υίοΐς Σε-
μεΐ' Ίε& και Ζιζά και Ίωάς και Βαριά.
17. Α.^:παι,σιν {πάσιν Α^ Β rell.). 18. FXf (ab
in.) xai iinfv (EX: λέγων). Β: tv yj^olv (A^FX: fV
XH()i μβ). Β* τ5. 19. Β* (alt.) κν^ίω.
1. EFX: nQiaßvtffjOii. Β: άνθ' αυτκ (F. avQ^
tavTb). 1. Β: σ. Τος ποίντας• α^;^. 4. Β: ΙΛπο τιΖν
ί(}γοόιω)ΐτών(ιιίΑ. etiamEFX). A*X*/.i»^*t'«(A2Bt).
5. Β* τοις ... Βττοίησί {-ήσαν ΑΕΧ). 6. Β: ΓίδσοΊν
(eliamvs.7). Αΐχ*(3ΐΙ.)κ«ί(Α2Β|). 7.ΑΐΕΧ:κ.
τω Γ., τω Λ. xai τφ Σ. (Α^ alt. et tert. τω uucis incl.
Β: Και τω Γίόσο^ν Έόάν /.. Σ.). 8. Α^ΕΧ: ΐ'ίώ
{Yioi Α2Β). Β: τω Έόάν (* ο) ά\./. ... Ζηθαν.
9. Β* Kai ... ΣαλωμίΟ-, (* γ.αιΥΐίΐηλ κ. /idv ... αρχ.
(* τών) πατρ. τών ^Εό'άν. 10. FX: Και ιίυι Σ. Α^*
*:αί7ωάς• κ. Β. (A^Bf; Β: Bt^ia, etiara vs. 11).
v-:r •• τ : • j•• τ "^ τ Τ • τ <- ί-
öDN^bii nin*^ ^ί^n :iDn rä'^üäb^s
' j- τ j• A• T^ • V•• τ - j• •• : VT•
^T ί : • : J ν τ τ J" ; ι ••< • τ :
ηή3? : i^::? ^Döbi nirr^ ^^^h V'^^ti 19
τ - ι - )••:•_: VT : y : ■ ' '•••η τ
JT : -t: ' V : l : ^v •• ί v:
n'^mb D%Vbi<n triij? '^brs^-i nin•^
: nin^-Düsb n^nm
IT : I•• 1 r: : ' -
Λ• τ J- τ -• ' ν••τ '• τ :
-"b^? iDn nbbü3""Γ1^ί Tibüsii
bknto^ ^'Ίto■bs■Γ^ί ηθί<'ΐ : bi^'^to'' 2
•• τ : • j" τ τ ν 1 ν:!•:- \" τ : •
öhbn ϊΐΊδΟ^Ί :D*«ibni □'^Dnäm 3
• • : r : IT • - ι• • : r -• ν -: ι - :
<τ τ : • • ;- τ ί AT τ ιτ τ J• : V.• •
nDbüo^i c^üibüs n^^n^b brbabVb
VT : '• •• • τ : • ν : : •. :
-r-i^ PDiibti-b^' nkDb nbws^n ttibs 4
r ••• jv : - - ■•- : •. J V IT
»• : I : ' VAT iT τ : - : )•:••■ τ :
->-:-: ι• τ -: ν ι- ν : ι .•
b'^SDbs TOH-^^in DnsJtiä w'zh^
'^Dnb nipbn^ η^ιτ apbn'^'i :bbnb β
»• ; :ΐ" - ι• τ : JT ': ' ν ;ι•• :
ς τ Ι τ : - J•• : ι• ; • : ' ντ ; -
^^2 :nü5büD biivi οηη bti'^n'^ ^
AT t 1 VT τ : ν • -: |- s• ί • : •
^DH^ :n2?bb ninsn '^ώϊίΊ nbx '^
V. 9. 'p n'^ttbir
18. mein« ^. ... untertoorfen. dW.A: unterjocht.
B; untevt!^an getoorben.
19. B: j]c6et ... !^in. dW.vE: πφίοί ... barauf.
J . Unb αίδ Φ. alt ... m<id)te er ... vE: bcjiimmtc.
3. B.dW.vE.A: Unb c3 »urben b. S. gejä()ii üük
(bencü an, bic) 30 3. (alt njareu) ii. br. B: ηαφ
ii)rcn köpfen an SDiänncrn. dW: ^opf für ^.
bieaJl.
ι* ^^tonica*
(22,17-23,10.) 369
©atiibö®eBot an bie Dberften Sfrael^* @alomo ^öitig» Drbnung bcr ßetiiteit. XXII.
17 Unb 3)aüib gebot atten Dberfien 3f*
raeU, baf fie feinem 6oi?ne (δηίοιηο
18 f^älfen. *3ft πίφί ber ^err, euer ©Ott,
mit eudj uud ^at εηφ Oiu^e gei^eben
uml)ci•? $£)enu er i)at bie (Sinu>ol;ner beg
iianbeö in eure ^änbc gegeben, unb bag
ßanb ift uutergcbradjt üor bem ^errn
19uni> üor feinem Q3olf. * (δο gebet nun
euer ^er^ nnl• eure @eele, ben «^errn,
euren ©Ott, ju fuφen, unb macijet euc^
auf UUD bauet @ott, bem ^errn, ein
^eiligt^um, ba§ man i>ie Sabe beö
^-öunbeS bee ^errn unb bie ^eiligen
©efäpe Ö)otteö in Όα^ ^αηβ bringe,
baö bem 0?amen be^ ^errn gebauet fott
werben.
XXflII.(XXI¥.) 3ίίfomαφteΦαmb
feinen (Soi)n (äalomo jum ^önig über
Sfraet, ba er alt unb beg i^ebeng fatt
2 nmr. * Unb 2)aüio ijerfammelte ade
Dberjlen in ^frael, unb bie $riefler unb
3 bie ßeüitcn, *bag man bie ü^eöiten jä^letc
üon breigig Sauren unb brüber. Unb
i^re 3ai)i ^^λϊ üon ^au^t ju «^auipt,
baä jiarfe SO^änner n.>aren, αφί unb
4 breijig taufenb. * %n^ tυelφen trurben
i)ier unb ju^anjig taufenb öerorbnet, bie
baö 2ßerf am «§aufe beö »J^errn trieben,
unb feφδ taufenb Amtleute unb Cϊiφter,
5* unb iner taufenb ii^or^üter, unb üicr
taufenb Ü^obfänger beö «i^errn, mit (Bai=
tenfpielen, bie iφ gemαφt ijah^, ^oh ju
6 fingen. * Unb ^aüib machte bie Orb-
nung unter ten «Wintern ^m, ne(}mΐiφ
unter ©erfon, ^aijciti^ unb 9)ierari.
7*^ie ©erfoniter traren: Saeban unb
8 @imei. * 2)ie jlinber Saebanö: ber
erfte Se^iet, @et^am unb i^oet, bie brei.
9 * 2)ie «^inber aber (Simei waren: βαίο-
mit^, ^aflel unb «i^aran, bie broi. iDtefe
Waren bie ^orncl)mjlen unter bcn Tätern
ΙΟυοη ü^aetan. *Οίηφ waren biefc (Simei
^inber: 3a^ati), @ina, Seue unb 33ria.
VS, 1 ,
v.i».V.J,2n.
Jos. VI, 44.
Jos.lH,!.
Neh. 10,39.
tRK.l (Gn.
Üf), 8 Job. 4a
17.
Praerepil quoque David ounclisl?
prin('i|iil)us Israel, ut adjnvarenl Sa-
ionionom filium suum: * Cernilis, 18
iiiquions, quod Dominus Dens vesler
vol)iscum sil, el dederit vobis reqiiiom
per circuilum, el Iradideril omiies
inimicos veslros in maniis veslras,
el suhjecla sil lerra coram Domino
et coram populo ejus. *Praebelel9
igiliir corda veslra el animas veslras
ul quaeralis Dominum Deum ve-
slrum, et eonsurgile el aedificate
sancluariuni Domino Deo, ul iniro-
ducalur arca foederis Domini el
vasa Domino consecrala in douuim,
quae aedificalur nomini Domini.
Igilur David senex elXXifl,
pienus dierum regem consliluil
Salomonem filium suum super Is-
rael. *Et congregavit omnes
principes Israel el sacerdoles alque
Levilas. *Numeralique sunt Levitae
Nm 4,3.8,ü4.jj irigjij^a annis el supra, el inveula
sunl triginla oclo millia virorum.
* Ex bis electi sunl el dislribuli in
minislerium domus Domini vjginli
qualuor millia, praepositorum au lern
el judicum sex millia; * porro qua-
luor millia janilores, et lolidem
psaltae canenles Domino in organis,
quae leceral ad canendum. * El
disiribuil eos David per vices filio-
Gn 46,11. pyj^ Levi, Gerson videlicel el Caalb
. ,- E^6 1, et Merari. * Filii Gerson: Leedan
ac wi. el Seme"i. * Filii Leedan: princeps
Jabiel, el Zethan el Joel, ires.
* Filii Seme'i: Salomilb et Hosiel et
Aran, Ires. Isli principes familia-
rum Leedan. * Porro filii Semei: 10
Lelielb el Ziza el Jaus el ßaria.
Dt.tH,18.
B2.40,44.
2Ch.2<),Ü3.
c.2i— 26.«,!.
5
18. ΑΙ.* veslros (ΑΙ.* inim. vestr.).
3. S: viginti annis.
5. S: psalles.
3. ü.L: f^arfc Sölann.
4. B: am 5ß. be« ... an^Iten foHten. dW: \vaien 6. mame Crbnungcn. B: iicfi fic tbcileti \u ^cv-.
«on^eic^ic über ba*? ... vE: beftimmt bic ίίηίίίφί μι l^eiiiingen ιιαφ b. ^c^ncn ... dW.vE: tf)dite fie in
füijven über b. 9irbeit am .. dVV.vE.A: ^^crftcijcc ?(bti)eil. A: ti). f. ah ηαφ ben mtij. ber ...
lUdi.
ö. B: bie ben φ. lobten ni. Snflrumenten
loben.
9. .i^äiiptcr bcr 9J. vK: üvUerl. ■*>. dW: (Stamm
^" fjäupter [oom (^cf^ied;.tcj 2.
24
370 (23,11-^.)
XXIII.
Cbronlcorum Ι.
Eievitae ad ministerium tempH constituti•
Οντοι vioi Σεμη' τΒσσαρες, ^^ Καϊ ην Ίε&
ό αρχοον^ καΙ Ζιζά 6 δί^ντερος' aal Ιωας και
Βαριά ονκ επλη&νναν νιους, και ίγύνοντο είς
οίκον πάτριας βίς Βπίσκεψιν μίαν.
ηπ'^-Νη'^ι :nr^'Ί^< ^^^Ώώ-^^η rk^\i
-J- • f|- IT τ : - ν : • r : ••• »••
TO'^nni m:^^^ ^^ut^ ητηη ώϊ^ΊΠ
3k η^ηρ ϊΐ%ηη d^^dd ^isnn-iib
τ j" : : ι•- • τ J : • ι
^2 Τίοϊ Καά&' '^μράμ και Ίσσαάρ^ Xsß- | li^^SH ΊΠ!^^ ΠΊΏ5? Vhp "^32 12
' j -: r vT : - I•• : ιτ τ : - »•• • •. :
ü:ip 'iü3^npnb Vnns bn:zi*»n ηώ^ο^ι
v> ••: - : I -: r j•• τ •- λ•••
n-^Dpnb DBi3?-"ir VDnr^ζ^.n n^inip
• ': - : τ - TT I ^- TifT
it3tü2 riiab^i in^iüäb nin^^ ^isb
V : • »r• τ : .; : ιτ : st : •• : ♦
D%nbNn üD\>i nuä)o^ iDbi3?-i3?u
A• v: IT .• V.• IT
^ j•• : I• •• - VC•- \. : /|T • , τ τ
Γηρσαμ και 'ελι^ζ^ρ. ^^ΤίοΙ Γηρσάμ- ^Όυ- Ι Πΐ^Ί^ -^^Ι? : W^^i<1 ^^^^Ι?! Ϊ^^Π Κ)
ννν • ν: Ι" : ^ : Γ- ι τ j•• :
ρώρ και Όζί/;λ, τέΰβαρες. *^ Τ/οί Άμράμ
Άαρων κα\ Μωνσης. Και διεΰτάλη Άαρων
του άγιασΟηναι άγια άγιων, αντος και οι
νιοι αντον εως αιώνος, τον ϋνμιάν εναντίον
τον κνρίον, λειτονργειν καϊ ^πενχεσΟ^αι επί
τφ ονόματι αντον εως αιώνος. ^^ Και Μων-
σΐ^ς άνθρωπος τον ϋεον, viu) αντον ίκληί^η-
σαν (Ις (φνλην τον Atvi. *^ ΤίοΙ Μωνση
βαΐ]λ ο άρχων. ^"^ Κα) ήσαν νίοΐ τφ^Ελι^ζερ'
Ρααβιά 6 άρχων. Και ονκ ήσαν τω ^Ελιεζερ
νίοΙ έτεροι, και νίοΙ Ρααβιά ην^ί]ϋησαν εις
νψος. *^ Τιοϊ Ίσσααρ' Σαλονμώ& ο άρχων,
^^Τίο] Xtßρωr• Ί^ριά ο άρχων, Αμαριά ό
δεύτερος, Ίαζιηλ 6 τρίτος, Ίεκεμίας ό τεταρ-
τος. '^^Τ'ιοΙ ΌζιηΧ' Μιχά 6 άρχων, καΙ'Ιεσ-
ύΐά ο δεντερος.
2' Tioi Μεραρί- βΊοολΙ και Μονσί. Τίο)
Μοηλί' Έλεάζιίρ και Κείς. ^^ΚαΙ άπε&ανεν
Ελεάζαρ, κα) ονκ ήσαν αντφ νιοι, αλλ' η
ϋ^νγατέρες' και ελαβον αντάς νίοΙ Κε)ς
αδελφοί αντών. 23 YIq\ J\lovβί' ΜοολΙ καΐ
Εδίρ καϊ Ιαριμίάϋ, τρεις.
2'* Οντοι νΙοΙ yitvi κατ ο/κου*,• πατριών
αντών, άρχοντες τών πατριών αντών κατά
την ^πίσχεψιν αντών, κατά τον άρφμον ovo-
<■» τ ι : AT
β r VT : - : >•• : • •• -: ^• τ
IT •• : ^r •■')•■ : τ : ιτ :
n'^Tos ώ^i'πn ^n^^^ linnn ^:ni9
jT : — : τ <T • : ' /^ :•.•»•• ;
D^J^p'^i ^o-^buDH bii^Tn*^ '^bttijn ■
ώΝ^π ns-^'o b^-^-Ty *^D2 P3?^nnn =
τ jT • Λ•• • ••. »•• : I• • : IT
^bn^ '^DB '^tbro^ ^bnn '"^nn^ ^33 21
i)%n-wsbi nbbws rxy^^ :ώ^ρι nT5'bN22
I- I : τ τ : •.• TT- »r : ^τ τ : ν
•• : j τ • - ^ Λ τ • J• ν.- τ •>
'ns^i ^bniü ^xara ^^33 :cn^nws U3^p23
•••ν : Γ : - • .•• : ι•.• •• — : 'ν:
: nttäibn: ηϊΏΊ^^ι
IT : <.••!•
<- : • ; •.• •• Ij : • j τ ιτ S" τ
nb^ib^n hü3r nnb^^b^b niniü
μάτων, κατά κεφαλ^^ν αντών, ποιονντες τά
έργα λειτονργείας οί'λον κνρίον άπο είκοσα- ' jl^tÜ D'^^tD^? "Ι2Ώ ΠίΠ*' Ρ'^3 nb3?b
fTOiv Χ«' επάνω. ^^^Οτι εΐηεν ^ανίδ' Κατέ-
ηανσεν κύριος ο θεός Ισραήλ τάι λαώ αντον, και
ντ τ
π^3η
τι^ Ίΐ2^ ^3 :nb3?mM3
12. Β:ΐ4μβράμ (etiam VS. 13),7ffaa()...*(bis)xai.
17. Β: 'Ραβια (bis). 18. Β: Ίσάα(,• ΣαλοίμωΟ:
19. Χ: riolr. Β: Ί^Ιιηλ. 20. Β: 7ata. 21. Β: κ. ό
Μ«σ/. ΑΙ : 'ElialaQ (Ekfal. Α2Β et Α• vs. 22). Β:
KU (etiam vs. 22). 2'». Bf (p. ονομ.) α,ντών.
25. Α' : τω'Ισ^. λαω {*I(J(J• ΐφ λ. Α^Β).
λ ι : •- Α - : ^r τ : • r "^ν: ίτ :
V. 10. u;n3 i< 33
l^iS:i)tonica.
(23,11 25.) 371
®tammpufer unb ®tamm$du))ter bet Sebiten*
xxiir.
iDiefe üier inaren αηφ (Simet Jitnber.
11 * 3af)at^ aber war ter erfie, Θΐηα bcr
andere} aber 3euö unb 8ria f)aitcn
ηΐφΐ Dieie ^tncer, barum trurben fie
für Sineö 33aterö JQan^ geregnet.
12 ^ie Äinbcr Jta:^ati)S iraren: ^imratn,
Seje^ar, Hebron unb Uffel, bie üier.
13*$i)ie ^iuber ^mramS tt>aren: Qiaroii
unb üJ^ofe. ^aron aber waxl• abgefonbert,
X>ai er ge^eiliöet tt?ürbe §um ''^ifler^ei*
iigften, er unb feine (Sö^ne ειυί^Ηφ, ju
räuchern cor bem ^errn, unb μι bleuen
unb ju fegnen in bem 9iamen beö tgerrn
14ett>ΐgliφ. * Unb aJiofe, be^ 5Dianneö
©otteS, jtinber n."»urben genannt unter
15ber Seüiten 6tamm. *^ie ^inber aber
16 3J?ofe waren : ©orfom unb ^liefer. *Dte
Jlinter ©erfomö: ber erfle war (Βζί}\ιύ.
17*5Die Jttnber (Siieferö: ber erftc war
9ie()abia. ΙΙηϊ) C^üefer i)atte feine anbern
^inber; aber ber ^inber Oteijabja waren
ISüicie brüber. * ^ie ^inüer Seje^arö
19 Waren: @alomit^ ber erjte• * i£)te ,^ΐη*
ber t^ebron^ waren: Serja ber erjle,
^marja Der anbere, 3>ef)aftei ber britte,
50 unb 3»a!nteam ber ijierte. *®ie Jttnber
UfieiS Waren: 3)ίίφα ber er(te, unb
Seffa ber anbere.
21 Oie jlinöer 9}?erari waren: ^aijui
unb üJiufl. 2)ie ^tnber 5Dia^eil waren:
22 (Sleafar unb Sti^. * (Sleafar aber flarb
unb i^atte feine @oi)ne, fouDern ^'öaittv,
unb bie itincer Jliö, ii)re trüber, nal)men
23 fie. *2)ie ^inber OJiufi waren: 3)ία=
^eii, @Der unb ^cremot^, bie bret.
24 φαβ finb bie ^inber iiJevt unter i^rer
93äter »i^äufern, unö 3[?ornei}mfte ber^^ä-
ter, bie gereφnet würben ηαφ Der Flamen
3af)i bei ben ^^äu^tern, weίφe traten Όα^
®efφäft beö Qlmtö im «^aufe beö ^errn,
25 üon jwanjig Saferen unb brüber. *3)enu
^am fprαφ: 2)er ^(W, ber ®ott 3i==
raelö, i)at feinem Q5oif iRu^e gegeben, unb
11. Ü.L: (Sifaber anbere.
Isti filii Semei qualuor. * Erat au• 1 1
tem Lehelli prior, Ziza secundus;
porro Jaus et Baria non habuerunl
plurimos filios, el idcirco in una fa-
milia unaque domo computali sunt.
Filii Caalh: Amram el Isaar, Heb• 12
ron et Oziel, qualuor. * Filii Am- 13
e,3.i:x.«,-i().^yyj. ^ypQ,^ gt Moyses. Separatus-
que est Aaron, ul minislrarel in
Sanclo Sanctorum, ipse et filii ejus
in sen)piternumj et adoleret incensum
Domino secundum rilum suum ac be•
nediceret nomini ejus in perpeluum.
* Moysi quoque, hominis Dei, filii 14
annumerali sunt in Iribu Levi. *Fi- 15
lii Moysi: Gersom et Eliezer. *Filii 16
Gersom: Subael primus. *Fuenmli7
aulem filii Eliezer: Rohobia primus;
et non erant Eliezer filii alii. Porro
filii Rohobia multiplicali sunt ni-
mis. *Filii Isaar: Saiomilb primus. 18
*Filii Hebron: Jeriau primus, Ama• 19
rias secundus, Jahaziel tertius, .lec•
maam quartus. * Filii Oziel: Micha 20
primus, Jesia secundus.
6,VssEx.6,
1^.
Nm.' ,V3es
Dt.lO.H.
26, .>4,
24,23.
e,!9.E,.6,t9. pijji Merari: Moholi et Musi. Filii 21
Moholi: Eleazar el Cis. *Morluus22
est autem Eleazar el non habuil
filios, sed filias; acceperunlque eas
filii Cis, fralres earum. *Filii Musi: 23
Moholi et Eder el Jerimolh, tres.
Nm.ü?,8.
■^4«30.
Hi filii Levi in cognalionibus et 24
familiis suis, principes per vices el
numerum capitum singulo'rum, qui
faciebant opera minislerii domus
Nin.H,24.i,3.j)Q|-|^jjjj g vigiuli aunis et supra.
„i^^^ *Dixil enim David: Requiem de(lil25
Dominus Deus Israel populo suo, el
II. dW: (Sin ©ίαηιιηΐ^αιιβ. vE: öäterl. Jg>. B:
toarcn fie ηαφ bem »ateri. .§. in (Stner Οϊεφηηηα.
13. dW: αίδ i)oci)f)eiii9? B: heiligte tag Mer^.
vE: ju i)Ctligcn.
14. B: aÖa« aber Tl. ben m. ®. betrifft, fo ΐυ. ...
hei ... dW.vE: ιιαφ bem ... A: bem ... jugej^a^iet.
17. überaus »iel. B: über bie SKaa^en. dW.vE:
iaf)iuiä).
22. (B: i^re« Gittern?)
24. nad) ... Häupter ... beiÄöpfcn. B: ηαφ ii)ren
©ejablten, in b. 3. b. 91., ηαφ if)ieii ^. dWrtvicfic
qemufiert tüiivben ηαφ ben einzelnen 91., .ilcpf für
'^. vE:...ber3ai)l.». i^ren^. B.AriDicnüc«. dW:
im 2>. vE: bie 5lrbeii i>nxid)titm beim Φ.
24*
372 (23,26-24,4)
Cliroiiiea.Fism
X]i:iii.
£,eviiarum ministeria. Savcrdotum consiiiuiio.
ϋατεοΗηνωσεν tv Ιερουσαλήμ εως αιώνος,
26 Και οι yhviTca ονα ήσαν αί'ροντες t)]v
σαηνην καΐ πάντα τα σκενη αυτής εις την
λειτονργε/αν αυτής' 27 g^f ^γ ^qi^ λόγοις
/ίανιδ τοις εσχάτοις εστίν ο αρι&μος υιών
yhvi άπο εικοσαετούς και ^πάνω. ^^Ότι
εστησεν αυτούς εττϊ χείρα [Ααρών τον λει-
τονργεϊν εν οίκφ κυρίου επϊ τας ανλάς κα)
επΙ τα, ηαστοφορια και im τον καΟα-
ρισμον των πάντων άγιων και έπ) τά
έργα λειτονργείας οίκον του ϋεοΰ, "^^ καΐ
εις τους άρτους της προθέσεως και εις την
σεμίδαλιν της ϋυσίας κα\ εις τα λάγανα τα
άζνμα και εις τηγανον καΙ εις την πεφνρα-
μενην και εις παν μετρον, ^^ και τον στη-
ναι πρωί τον αίνεϊν και ε'ξομολογεϊσ&αι τφ
κυρίφ^ κα\ ούτως το εσπέρας' ^* και επΙ
πάντων των αναφερομένων ολοκαυτωμάτων
τω κυρίφ εν τοις σαββάτοις και εν ταΐς νεομη-
νίαις και έν ταΐς έορταις, κατά αριθμόν, K«rnt
την κρίσιν έπ αντοϊς διαπαντος τω κυρίφ'
^2 χαΐ φυλαζουσιν τάς φύλακας σκηνής τον
μαρτυρίου καΐ την φυλαχην του άγιου και
τάς φνλακάς υιών Ααρών αδελφών αυτών
του λειτονργεΐν εν οικφ κυρίον.
XXIV• Λ.«/ τοις νΐοΐς Ααρών διαιρέσεις.
Τ'ιοΙ 'Ααρών Ναδάβ καΐ ΆβιούΟ, Έεάζαρ καΐ
Ίϋ-άμαρ. "^ΚαΙ άπει'^ανεί ΝαΟάβ και '^βιουδ
εναντίον τον πατρός αυ(ών^ και υΙοι ουκ ήσαν
αυτοΐς, καΙ ιεράτ(•ν(ΐεν 'Ελεάζαρ και ΙΟάμαρ
υ'ιοι '^αρων. -^ Και διεΐλεν αντους /Ιαυίδ, και
2αδώκ εκ τών νΙών 'Ελεάζαρ y καϊ Άχιμελεχ
εκ τών ν'ιών Ιϋάμαρ, κατά την έπίσκεψιν αύ-
τώ;% κατά την λειτουργείαν αυτών ^ κατ οί-
κους παιριών αυτών. ^ Και ευρέθησαν υίοΙ
2(). Β: >'.. τ« τΐάντα ολ.
27. Af (ρ. άί}ΐ&μ.) των Λίυιτων (Α^ iater iincos,
rell. *). k^* υιών (A2Bt).
28. Β: inl/n^ji (EX: iv yfi(Ji).
'29. A» X* (pr. et alt.) xat (A2Bt).
30. ΑΙΧ* (alt.) y.al (A2Bt). B: »rw.
32. A2* (pr.) τάς. ΑΙΧ* κ. την φ. τΓ/ άγ. (Α2Β|).
1 . Β: Κ. τ«ς• ΐ'ίος (τοΓς υιοΐςΧΕΧ ; FX: των i'uöv)
J. <)iaii)tan (όιαιοίσίΐς AFX) * Υιοί !/ί. ... f και (a.
fe'A.). EX: [Ceti al όιαιρέσας iil<7)vli4.
3. A^: ^4χιμέλίχ1 FX* κατ' οϊχ. πατρ. «/'twv.
4. Bf (a. i'ioi) οί.
' I" A• • : r V- : ιτ : - •ν- τ ι •
-: j- τ • τ Ä" : • : j• ι τ ι -: r
VT τ *• : V ι•!•.• • Α• •• Ι" : j- : • τ ν
ίΊηχ-^33 rb οΐΏ5?Ώ '^s :nbrnbn-
' -! r ι•• : j- : τ τ -: r _• τ : η Τ
nii2nn-b3? n'in^ π'^ΐι miD::?b
•• -: r - τ : j- - -: r
üiip-b^b nnnö-b2>i nibüibn-b5?i
'••»A τ : V- τ; IT - : τ : - "^ - :
V V : I• v: IT '•• V- -: »•• -: r
'^p^pnbi hnDtib nbbb^ niDhr^^n
-b::b^ nrDnn^bn nnn^bi nik)2n
T_ : VAT : : - : v- — : ι — : - -
np'is npM T03?bi ir^nm n^w):5 ν
J2i5?b pi nin^b bbnb^ ri^hb
v|T τ U•• :^ Λτ r ν - : ι :
nihsüDb nin'^b nibi? nibrn h'ib^ »i
τ - - τ r "^ <-: r :
ϋ£)ώ)33 Ί^0Ώ3 D^s^iabi G"^üiinb
ST : • : τ : • : λ-: ι - : ν.• τ τ; ι•.•
ϊΐΊΏώ'Ί jnin^ ^Dsb rt^n Dn^b:i?32
: IT : IT : y : • vi w — :
IT : r• i- -: r
^^33 nnipbn-o "ρπίί ^Dnbi xxi^^
IT τ ι• : IT r : ••• • -:i- τ τ ' -: r
•.• • -: j•• .• • • -:r <"'T TT-
ΊτΛί< ^DHS^^ nnb ^\n^\vb a^D^^i
IT Τ : •.• —'• Γ '~ Λ*.• τ J τ ι VT
1 • » τ : • τ i'• ί IT •.• - IT τ r :
, ,T Τ .• j•• : I ■ ' V V•.• • -: r τ τ : •.• j•• :
I" : J : IT • - IT τ I -: |- ιτ τ Ι".. : •
25. dW: er wohnet. vE: f)at Segnung genom;
men. A: 2ß. ju 3. eiv.
20. φαηηη ouch bie S. nid)t ju tr. i)aben foUtett
t>ie ... B: (So i)üiten ... nicf)v ... dW. fjabcn nun.
27. ... wur&cn olfo bic ^. S. flcj. ... B.dW.vE:
Φοηπ. dW: ηαφ bcn legten 8. fehlen Φ. ocf^al^
biefe 3äi)iuni3 bev ... vE: mar bieö b. ^aijU
28. in ben i»öfctt ... ?i, aUc§ i»filifltbnm§. B:
ilire Steile fein follle ;^ur ecite ...? dW: benn iljre
33ej^ellun9 iimr unter ben ... vE: fite folllen bcn ...
beim 5)icnfte ... jiir ©. fielen? B.A: in b. ^ovOöfcn.
dW: über rie 23. dW.vE.A: Seilen. dW: ϋί. alleö
^eiligen. B: αίΐ r l^eil. JDinije. (A: am Drie bcr 9i.
lt. Im ^ciiiQÜj.)
29. jtim 'Soften. B: iörot fo jubcreitet ttjurbc ...
©ercjieten ... SJlaa« u. 9ibmeffungen. dW: SGBei^«
!♦ Q:t)vonica.
(23,26-24,4.) 373
©tettft ber Scötten. SScftcITuttö ber ^tnbci: 5[aron§ ju ^rieftcrit. XXIII.
u>irb ju Scrufaiem meinen etüigiic^.
'2() * ^21ιιφ unter t)en Sei)iten nnirben gc*
jäi)iet t)er ilinber Seüi üon junm^tg
3at)ren unb brüber, baj fle bte
3ßof)nuug ηίφί tragen burften mit
aQcm i^rem ©erät^e i()reö ^mt0,
27 * fonbern ηαφ ben legten ^Borten Φα=
28üib0, *baf fte fiet}en foHten unter ber
t^ianb ber Jtinber ^^laronS, §u bleuen
im »§aufe beä ^errn im »§ofe unb ju
ben haften unb jur ^Reinigung unb gu
allerlei ^eiligti)um unb ju allem 3Berf
2«)beg ^mtg im ^aufe ©ottcg, * unb
jum @φαubrot, jum ®emmelmel)l, jum
©iJeiSovfer, ju ungefäuerten f^flaben, jur
Pfanne, μι röjlen, unb ju allem ΘεηήφΙ
80 unb 9Ö?aa§, *unb ju flet^en beg 9i)?or*
gen§, §u banfeu unb §u loben ben ^errn,
3lbeö ^benbg αηφ alfo, * unb aüe
Sranbov^fer bem ^errn §u opfern auf
ble (Sabbat^e, Of^eumonben unb §ejte,
ηαφ ber 3οί}ί »"^ ©ebü^r, aUetvege
32 Dor bem »^errn, *baS fie trarten ber
«i^ut an Der «§ütte be6 «Stiftg unb beS
«i^eiligtt)umö, unb ber Äinber Sarong,
iftrer Q3rüber, ju bienen im ^aufe beö
«i^errn.
XXIV. (XXV.) 3iber bie§ irar bte
Drbnung ber «itinber Qlarong. ^ic
^iuDer ^laronö Ovaren: i)iabat\ Qlbi^u,
2 (Slcafar unb 3ti;amar. * Qtber CRabab
unb ^bi^u ftarben i^or it)rem 3Sater
unb ()atten feine Äinber, unb (Sleafar
3 unb St^amar mürben ^rieficr. * Unb
ΦαϋΙι» orbnete fie alfo: 3«bof αηβ ben
Jtinbern (Sleafarg, unb ^211)ΐηκΐ€φ an^
ben ^inbern 5tl)amarö, ηαφ il)rer 3«1)ί
4 unb ^mt. * Unb n^urben ber Äinber
29. A.Arju Pfannen.
31.U.L:(SobBat^cn.
2. U.L: j^urben »or iijren Tätern.
l-),15.vCh
35,:i
V.21.
Nm.3,6— 9
iiCh.31,11,
Ps 92,!?s.
P3.i32,i3f. iiajjiiaiionem Jerusalem iisque in ae-
lernum. *Nec eril officii Lovitaniin, 26
ul iillra porlcnl tabernaruluni el
oniiiia vasa ojiis ad minislraiiduni.
*Jiixla praerepla quoquo David no- 27
vissima suppulabilur numerus tilio-
rum Levi a viginli annis et siipra.
*El erunl sub manu filioruni Aaron 28
in cullum domus Domini, in veslibu-
lis el in exedris et in loco purifica•
lionis et in sancluario el in universis
operibus minislerii tempii Domini;
*sacerdoles aulem super panes pro- 29
posilionis el ad similae sacrifieium
et ad lagana azyma el sarlaginem el
ad lorrendum el super omne pondus
alque mensuram; * Lcvilae vero, 30
ul Stent mane ad eontilendum el
canendum Domino, simililerque ad
2Ch.f,i3. vesperam, * lam in oblatione bo-31
locaustorum Domini, quam in sab-
balis et Calendis et solemnilalibus
reliquis juxla numerum et ceremo-
nias uniuscujusque rei, jugiler coram
Domino, *el cuslodiant oi)servaliones 32
labernaculi foederis et ritum san-
ctuarii et o])servationem filiorum
Aaron fratrum suorum, ul minislrent
in domo Domini.
Porro filiis Aaron bae XXIV.
Filii Aaron: Na-
dab el Abin el Eleazar el Itbamar.
^Vm.iV.""' * Mortui sunt aulem Nadab et Abiu 2
ante palrem suuui absque liberis,
saeerdolioque funclus esl Eleazar
el Ilbamar. * Et divisil eos David, 3
id est Sadoc de filiis Eleazari, et
Abimelecb de filiis Ilbamar, senui-
duni vires suas et minislerium.
* Inventique sunt multo plures filii 4
Nm.3,7.28.
6,3^IÄ,23.parliliones eranl
2Ch.S,H.
18,10.
29. S: el azyma. ΑΙ.: fervenlem similam (pro lor-
rendum).
3. ΑΙ.: et Sadoc.
mei)le ... alier 5;^eilun9 u. SDi. vE: für bog feine 1. »nrcn bic Orfcttuiiflcn. B:^evtf|eilungen. dW.
3Jle^ljum@p. vE:A: ^Ibifieil.
30. iifecsiHf?. B:al(caJl. dW: SW. für SDl. 2. H: bc. ienten baö^riefieitljum. vErücnraUetcn
31. B: gefegte Seiten, in bev 3. ηαφ bem ibnen b. ^riefteranu.
jiet« obliegenbcn giiec^t. vE:il)ver9linve!fung geniäp. 3. B: lief? f. abtbeilen. dWr c^ il)ciltc f. ab V.
A: u. ηαφ brn @ebπluφeπ bei ie9ίtφcr ©cid^e. unb 3• B: n. ibrcm anbefoblnen 5lmt in ibvcm 5)irnft.
32. warteten. B: bnvai)vien bte ... u. bie ^). bei dW: i()vcv *B:ftd(iing, ju ... vErOrrninl•! in ... Α
J&eil. dW.vE: befm-gten iva? ju bcf. (ivor). ibrcn \nbti)eilungon unb ..
374 (24,5—19.)
Chronicorum Ι.
XXIV.
Sacerdotum ordines.
^Ελίοζαρ τιλδίονς sig άρχοντας τών δυνατών
παρά τους νίονς 'ΐ&άμαρ. ΚαΙ διεΐλ^ν αυ-
τούς τοις υίοΐς Ελεάζαρ άρχοντας sίς οι-
χους πατριών εκκαίδ^κα, και τοις νίοΐς
Ίβάμαρ κατ οίκους πατριών οκτώ. ^ ΚαΙ
δΐΗΐΒτ αντους κατά κλι^ρους τούτους προς
τούτους y οτι ήσαν άρχοντας τών αγίων και
άρχοντες κυρίου εν τοις υΐοΐς 'Ελεάζαρ καΐ εν
τοις υίοΐς Ι&άμαρ. ^ Και εγραχρεν αυτούς
Σαμμαιας υΙος Λ^α&αναηλ 6 γραμματεύς ίκ
του Αευι κατ εν αντί τον βασιλέως και τών
αρχόντων και Σαδώκ του ιερέως και ^Αχιμέ•
λεχ νιου ^4βιά&αρ^ και άρχοντες τών πατριών
τών Ιερέων καΐ τών Αευιτών οίκου πάτριας,
εις εις τφ 'Ελεάζαρ καΐ εϊς εις τφ ΊΟάμαρ.
7 Και Β^ήλϋεν 6 κλήρος 6 πρώτος τφ Ία-
Qsißy τ φ Ίδεία ό δεύτερος, ^ τφ Χάρη μ ο
τρίτος i τφ) ΣεωρΙν ο τέταρτος, ^ τω Μελχία
6 πέμπτος, τφ Μεΐαμε)ν ό έκτος, ^^ τφ
Ά'λκώς ό έβδομος, τ φ 'Aßtc^ 6 όγδοος^ ** τφ
Ίησοϋ ό ένατος, τω Σεχενία ό δέκατος, ^'^τφ
Έλιασπβ ό ενδέκατος, τφ ΈλιακεΙμ 6 δωδέ-
κατος, *^τω 'Oqcpc^ ό τριςκαιδέλατος^ τφ
Ισβκ-αλ ο τεσσαρεςκαιδέκατος, ^^ τφ Βελγί^
ο πεντεκαιδέκατος, τφ Έμμηρ ο εκκαιδέκατος,
'^ τφ Ίεζειρ ό ίπτακαι δέκατος, τφ 'Λφεσσί] 6
όκτωκαιδέκατος, ^^ τφ ΦεΟεί^. ο έννεακαι-
δέκατος, τφ Έζεκηλ 6 εικοστός, *^ τφ '/α-
χείν ο εις καϊ εικοστός, τφ Γαμουηλ ό δεύτε-
ρος καΐ εικοστός, *^ τφ /ίαλαία 6 τρίτος
και εικοστός, τφ Μοοζάλ η τέταρτος και
εικοστός. . ^^ Αύτη η επίσκεψις αυτών
χατα την λειτουργείαν αυτών, του είςπορεύε-
σ&αι εις οίκον κυρίον κατά την κρίσιν αυτών
δια χειρός Ααρών πατρός αυτών, ώς ένετεί•
λατο κύριος 6 &εος Ισραήλ,
4.εΧ: αρχ. τ. δννάμ(θ)ν. EFXf (a. all. αρχ.) ιίς.
Β* (Uli.) χα« (AEFXf). 6^. Β:2•αΑ^αϊας ... Σ. υ u^fvq
^■Λχ. ν16ς!/ίβ. FX (pro άρχοντις) των ά(>χόντο)ν ...
ο*κος πατρ. 7. Α: ολόκληρος (ό κλήρος Β). Β; τω
^Ιωαρίμ, τφ ^ltdii^. 8. Β: Χαριβ ... Σΐθ)ρίμ. 9. Β:
ΜίϊαμΙν. ΙΟ.Β.τφΚώς. 11. Β: εννατος. 12. Β:
*Ελιαβί . . . ΊαπΙμ. 1 3 . Β : Ό/τφ^ ...Ίίσβαάλ. 1 5 . Β :
'^DH-i^ αηη-^π ^xai^^h o'^in ^hh^
τ τ r : V .• : . Ια : : -- νχ τ i•
•IT τ ι• S" .• • : τ τ jT • τ Ι" :
it : : -- IT : ιτ -: r• :
••IT < τ I* •.'/•• • V j•• \. τ I :
Ίτrb^ί ^33^ D^n'bi^n ntoi ώηρ
^τ τ : ν r- -• • • "^ ν: ιτ _- τ : vi
-ρ »η^^^ώ onnrD'^n η^η-'ϊί ^ann^ ^
TiV/2n '^bsb ^bn-|ri nbisn V^}n
'τibr!^n^51 "jnän pinsi n'^niann
D^Dnäb nirii^n ^^ιιύ^Ί^ ihn^']z
^ V -; I - τ IT •• τ : τ τ : ••• • ■••
ntirbsb τπΝ ins ns-r^z D^ibbn
τ τ : •.• : ••τ τ ν JT •• Λ • : |- =
: nt)n\>ib m^ • τπνί
IT τ ι* : (\ τ j\ τ :
ntü"^büDn Dinb PDüsn rr^iPTb ^
• • : - • τ : |. .. - ^^ . - ,.
• -: i- τ • : - : ι• • : ιτ ν : •
^^nxitri ^fipnb Ρώώη ]ψ^φ '^
• • : - - •• : ι• • : - ντ • - |-
j•• : - • τ : •.• : ι• • -: ιτ α : - : *
hsnb ntü:^' o-^Dtü o'^p'^b Ίέ2?ΐ3
τ •. : IT τ >■■ : »«,• τ .' τ τ
IT τ ^T τ : - q : ••• ιν : τ τ jt :
IT • ν • : TT JT • -: τ : • :
F ν • - : TT JT : • • •• : ιτ 7
TT JT : • τ : - : • ιτ τ ;τ :
JT V ' • τ r ι• : ν IT >•; : ••• r
^in'^Tr^b D^^brn nü5btü ^in^b^bis
^T : ~ |- : •:•.•: jt : τ τ : •
amp£> nb.s :α^Ίί25;:?ι nrsnsMQ
τ τ ' ••. : ••• j" r r •.• : ;τ τ : -
absüä^s »nin^-n'^nb i^inb arnbrb
τ τ : • : τ : r : < τ τ τ ι -: η
nin*^ '^trii ntüss arr^nx )^r\^ τ^2
VT : τ • jv -: (- Λ••• • -: ' J -: r v- :
: bii"ito^ %ηρΝ
•- ... τ : • *•• "^ •.•:
Χηΐ^ιν ...Αφίση. 16. Β: ΦιταΙα. ί7 . Β: Αχίμ
Γαμΰλ. ί^,Β'.Αάαλλαι ... Μαασαί.
l«6i)tf^n!ca.
(24,5-19.) 375
©te Äinber ^IcafarS unb St^amarS unb t^rc uicr imb jttianjiö ßoofe. XXIV.
^ieafarS me'^r gefunben jii toorne^mftcn
^avUn SDiänncr Denn ber jttnber St^ia*
ηιανβ. Unb er orbnctc [ie alfo: ικ^ηιΐίφ
[€φ^^)η αιιβ ben Jltnbern ©leafarö ^u
Dberj^cn unter it^rer Später 'igan^, unb
αφί αηβ ben jlinbern St^amarg unter
5 t^rer 3ßäter *^auS. *(Sr orbnete fie aber
burdjö üiooS, barumbaf beibe auö @lea*
[ανδ unb 3ti)amarg itlnbern Dberjien
unuen im .^eiligt^um unb Oberften ^ox
6 ©Ott. * Unb ber (δφreiber (^emaja,
ber (Sot}n 9Rett)aneelÖ, auö ben Seviten,
befφrteb fte üor bem Könige unb üor
ben Dberften unb ^or Babof, bem $rie*
jter, unb wor ^ί^ίηκ^φ, bem @o^n Qlb*
j:ati)arg, unb i^or ben oberften QSätern
unter ben ^rleftern unb Semiten, ηε()ηι1ίφ
ein SSateri)auö für (Sieafar unb baS
anberc für St^amar.
7 Unb baö erjie SooS fiel auf Sojarib,
8baö anbere auf Sebaja, *bag brltte auf
9«§arim, baö vierte auf (Eeorim, *bog
fünfte auf 3)ίαΐφίία, baö feφfie auf
10ü)ieiamin, * bag fiebente auf '^atoi,
11 bag αφte auf ^bia, *ba8 neunte auf
12 5efua, baß je^nte auf ©οφαηΐα, *baS
elfte auf (Sliafib, bog jti^ölfte auf Safim,
13 *baS bretjei}nte auf φη^α, baö üier*
14§e^nte auf Sefebeab, ^'oa^ funfje^nte
auf 33iiga, Χ)α^ feφJe^nte auf Smmer,
15*ba§ fiebenje^nte auf ^efir, baß αφt=
16§ei)nte auf ^avijej, *baö neunje^nte
auf 5ßett)o^ia, baä jn^anjigjte auf Se*
17^e8fei, * baö ein unb jn^anjigjie auf
5αφin, baö jtrei unb jtran^igjle auf
I8®amui, *ba8 brei unb jn^anjigfte auf
iDelaja, baß üier unb jrtianjigjie auf
I9a)kafia. * Φαδ ip i^re Dvönung
ηαφ ii)rem ^mt, ju gcl)en in baö *^αιιδ
beg «öerrn ηαφ i^jrer QBeife unter iijrem
93aier 5laron, n?ic ii^nen ber Ǥerr, ber
©Ott Sfraelö, geboten i:)at.
Eleazar in principilius viris quam
filii Ilhamar. Divisil aulem eis, hoc
est filiis Eleazar, principes per fami-
lias sedccim, el filiis Illinmar per fa-
milias el tlonios suas oclo. *Porro 5
divisil ulrasque inier se familias sor-
libus; erani cnim prinripes san•
cluarii el principes Dei lam de fi-
liis Eleazar quam de filiis Illiamar.
* Descripsilque eos Semejas, filius 6
Nalhunael, soriba Leviies, coram
^4^3^ rege el prinripibus et Sadoc sacer-
d,ole el Ahimelech filio Abialliar,
prinoipibus quoque fanjiliarum sacer-
dolalium el Leviticarum, unam do-
mum, quae caeleris praeeral, Elea-
zar, el alleram domum, quae sub
se habebal caeleros, Ilhamar.
^'^"• Exivil aulem sors prima Jojaril), 7
K^jjjila.ae.secunda Jedei", *lerlia Harim, quarla 8
Seorim, *quinla Melchia, scxla Mai- 9
^Lc.^s!' "lanj * seplima Aecos, oclava Abia, 10
* nona Jesua, decima Sechenia, 1 1
* undecima Eliasib, duodecima Ja- 1 2
cim, *lerlia decima Hoppha, de- 13
cima quarla Isbaab, *decima quinlal4
Belga, decima sexta Emmer, *de-15
cima seplima Hezir, decima oclava
Aphsos, * decima nona Pheleja, vi- 16
gesima Hezechiel, *vigesima prima 17
Jachim, vigesima secunda Gamul,
*vigesima lerlia Dalajau, vigesima 18
quarla Maaziau. *Hae vices 19
eorum secundum minisleria sua, ul
ingredianlur domum Domini el juxla
ritum suum sub manu Aaron palris
»cb.29,'iö. eoruiY^^ sj^ui praeceperat Dominus
Deus Israel.
4. an i^änputn oon fi. m. B: ηαφ b. ^. ber vE.A: [φΓίεΒ fte auf. dW: gejogen. vE: gcm^nt:
2«änner ... ba fle biefelben abti)eilten. vE: ju ^. nien. (B: »αδ ^ernad^ gegriffen »urbe, to. für 3.
ber SDf^. ge^ir )
5. Sooi, einen mit bem attbern. B.dW: bief mit 19. mit ihm (ttJie Φ. 3). dW: \i\ fcmmen. vE:
jenen. vE: foii>ol)l biefe aiet jene. (A: hnti @e: in ber fie ... fonimen. B: n. ii)vem 9lcci)t, jum 2)ienfi
fci)icc^ter.) i^ve« ...? dVV: i^rer Drbnung, [bctlimmtj buvit 51.
6. unb warb flegriffen ein ... ie ein* ... B.dW. i^renSS. vE: 5lntt>eifung burc^.
376 (24,20-25,3.)
CtiFoii corum I.
XXIV.
Heliquorum JLemtarum ordo» Cantores et musici.
^^ Kai τοΤς υίοΐς Atvl τοις κατάλοιπο ις,
τοις νιοΐς Άμράμ' Σονβαήλ, Τοις νΙοΐς
Σουβαήλ' \ίαδηία. -^* Τω Ρααβια' ο άρχων
Ιεσίας. ^"^ Kai τω Ίσσααρί' Σαλωμωϋ.
Τοις νίοΓς ΣαλωμωΟ ' 'ha&. ^^ Kai νίοΙ
'Itdiov' Άμαριας 6 δεύτερος, Ίαζιηλ ο τρίτος,
ΪΒκεμία ό τέταρτος. '^^ ΤίοΙ Όζιηλ' Μιχά.
Τίοι Μιχά' Σαμηρ. ^^'AdtXcpL•' Μιχά' /σία.
Τίοι Ίσια' Ζαχαρίας. '^^Τίοι Μίραρί' ΜοολΙ
και Μονσί. Τίοι Όζία, νίοι Βοννί, '^^ νίοΙ
ΜεραρΙ τφ ΟζΙα' υίοΙ αντοϋ /σσοάμ καΐ
Ζακχονρ καΐ Ώβδί. -^ Τω Μουλι 'Ελεάζαρ^
και ονκ ήσαν αντφ νιοι. ^9 γφ fs^eig• ylol
του Κεις Ίραμαι^λ. ^^ Και νίοι τον Μονοί'
ΜοολΙ καΐ Εδερ και Ιί•ριμα){>. Οντοι νίοι
των Αενιτών κατ οϊ'ν.ονς πατριών αντών,
^' Και sXaßov καΙ αντοί κλήρους κα&ώς οι
αδελφοί αντών νίοι Ααρών εναντίον τον βα-
σιλέως και Σαδωκ καΐ Λχιμέλεχ κα\ αρχόν-
των ηατριών των ιερέων κα\ των yJεvtτώv,
πατριαϊ Άρώς, καϋώς οι αδελφοί αντον οι
νεώτεροι.
XXV• ^cit εστησεν /ΙανΙδ 6 βασιλεύς
καΐ οι άρχοντες της δυνάμεως εις τα έργα
τους νιονς ^4σαφ και ^4ίμαν και Ίδιΰ^ονν τους
άποφϋ εγγομε'νονς εν κιννραις καΐ εν νάβλαις
καΐ ίν κνμβάλυις' και εγένετο ό αριθμός
αντών κατά κεφαλήν αυτών εργαζομένων εν
τοις εργοις αυτών. ^Τίοϊ Άσάφ• Ζακχονρ
καΙ Ίωσηψ καΐ Να&ανίας καΐ Ιεσιήλ' νίοι
!Ασάφ εχόμενα τον βασιλέως. ^ Τφ Ίδι&ούν.
ΤίοΙ Ιδι&οΰν Γοδολίας., ΣουρΙ καΐ ΐεειά
και ΣεμεΙ καΐ ^Ασαβίας και Ματταχ^/ας,
20. ΒιίΑμβ^άμ- Σωβαηλ (bis). Α* Τοις νίοΐς Σ.
(Bf). Β: ΊίΟΙα (Ιαδαΐα AEFX). k^^'J^aöna (Β
rell. *). 21. Β* Ttaiaq (EX: Τίσσίας, F: Ιοσ/α).
22. Β: Ίσαα(,ι...Ίά&. 23. Β* Και... Έκόι5 • :^//α()/α
... '/ίκ^οά/4. 24. Β: ΤοΓς νίοΐς Όζ. 25. \:ΐ4όίλφυΐς
{!Α(){λφ6ί;Β). Β: Υίός'Ισ. Ζαχαρία. 2ύ.Β: n. 6 Μασΐ
... * νΙοί ßorW(AEXt). 27.'Β: τ5Μίξ>. (i'totM. ΑΕ
FX) ... Ίσοάμ Λ. Σακχβρ κ. ΆβαΙ 28. Bf (ρ. Έλ.)
y.ai "Ι&άμαρ xoct ani&avfv ^Ελίά'ζαρ (AEFX*). Α*
y.aiöH-νΙοί (Β rell. f; FX [pro αντώ] τώ'Έλίάζαί}).
29. Β: Κίς (bis) ... Ίί^αμίτλ. 31. FX:* ϊβαλον. Β:
jT : : •.• _ ν 7 1 >•■ : • •• τ j
ώ.ΝίΊΠ ^nbnn ^Dnb ^n''nnnb2i
«. τ τ : - : j•• : • AT : - : •
ninbtb ^Dnb ni):i*btD nn^'^b :n^üs'^ 22
ι• • : IT VT : '- : • • : - •••-:(-
ni^tü niD^n "^rnb nb^t: ^^^-iv ^ds24
nnnriT η^^ώ^ ^onb π^ώ^ h^'^'D '^π^ί ns
IT : ~ : (T • ' y : ■ τ • ■ τ • -=• - ■
^nnr*^ ^3Ξΐ ^tiiro^ -^bn-o ^^^12 ^^3^126
vT '-:\- »■• : Λ j* : ~ κ- ί ■■ >■■ :
αηώ-ι iin ^inns^'^b ^ητο ^32 : iD3 27
- j : : JT •-;(- : • τ : <■• : ι :
-N^bi Ίbb^ί '^bnnb pnn:?i Ίη:Γ•τη28
ι : τ τ : •.• • : - : ι- : • : ν - :
ώ'^ρ-'^32 tü'^pb :π^::η ib πνί^ο
11' " : Κ' ' r τ ν τ ;τ
m3?i "^bn^ ^bro -^an^ :bi«^ünn^ h
VI•• : )• : - • j•• : r : : - :
nibiiä Dh-ü3i ^ib^B*»! ion^nniisi
τ I .. - . -- ,.,... I _.
τ J τ Λ• • ί r : ι.• -: ι - τ jt
nDpn νπίί n^:^'b
ι IT FT - j• τ V- • :
^ίή•!ä:π ^ntDi Ή^^η b^^n'^^ XXV.
τ τ - •• τ ! • Τ J•• : --
Ι ι• ' JT •• : 1 τ τ <-• : • τ -: |-
D^nbrsnn^i a^bnD^ niibiDS o^ii^ssn
• AT : • : • ν τ : • •* ". • ν : • -
:Dmrirb nr^^ibn ^ώ3ίί ahsD^ %η^ι
IT τ ι -: r VT τ : ι- : - τ τ : • • :-
n^^DDD^ ηοί'^Ί ΊΪ13Τ ηοΝ ^Dnb ^
J τ : - : Ιν : s ~ ' τ τ j•• : •
?|bs-T^ b3? PCii ^32 nbsnüjNi
ι τ τ - -< Άτ τ J•• : τ ν : — :r
^^32 l^n^^'^b tTib^n ^T-b^? ^ί^Dn ^
τ : - Γ • : τ : - : ι
V. 24. ρ ^"^Ώ^
V. 1. '*! ^"^ηι
κ. οί αρχοντις natq. ... πατριά()χαι Αραάβ (ΕΧ:
πατρ. ΐΑαρυ)ν).
^ ].Χηδι&βμ{Ίόι&8νΒαΑ.\8.3Η(ί). EFXrxi?..
άν(5'ζ)ωί' εργ. 2. Β: Σαχχάρ et * (pr.) κα« ..."Έραήλ
{ΕΎ.:Ασιηλά, ΥΎ.•.ΑαΗρηλά). EFXf (a. ε/ο>.) f/o-
μίνυιΑσάφ Tö προφ?ίτϋ. Β: ίχόμίνοι (^εχό μ fva ΑΈϋ) .
3. Α (bis): Ίδι&έμ (-öv Β et Α terlio loco et vs. 6).
Β: Tod. nai Σαρι κ. ^Ισέας χ.Ασαβ. κ. Μ.
!♦ @I)ton{ca*
(24,20—25,3.) 377
SDtc üßrigcn .^ittbcr SetJt wnb i^r Soo§* 5lintbct^tnbcr5lfTop$§. XXIV.
20 5i6er unter bcn anbcrn ^inbern Sci^l
wax, unter ben ^inbern *2lmramö: <Su*
bacl} unter ben ^inbern @u6aeIÖ voat
21 Se^bea; * unter ben ilinbern Ole^abja
22 war ber erjte Seflaj *a6er unter ben
3ejei)aritern n?ar ©iomot^ unter ben
23Äinbern «Siomot^g n.>ar Sa^at^. *i£)ie
Jlinber «gebronS n^aren: Serja ber erfie,
^2lmarj;a ber anbere, Saijefiel ber britte,
24 Safnieam ber üierte. *iDie Jltnber Uflelä
waren 93ϊίφα; unter ben ^inbern 9}ίίφα
25 n?ar 6amir; *ber 33ruber 9)?ΐφα nmr
Sefiaj unter ben ^inbern Sefia mar
2t) (Saci^aria. *3)ie .^inber 3)ierari u>aren:
SD?ai)eIi unb 3)Zuf{; be§ @o^n n^ar 3ae*
27 fla. * iDte Äinber aJierari üon 5ae*
fla, feinem βο'^η, n^aren: Θοί)αηι, (δα=
28 cur unb 3bri. * «ma^eU aber ^atte @iea=
29fari benn er ^atte feine ®b^ne. *33on
Äiö: bie ^inber ^iö traren Sera^meet.
30*5)ie^inbersmufi n^aren: ^αί)ύ[, (Scer
unb Scremot^. Φαδ jlnb bie ^inber t>er
31 Sei^iten unter i^rer 53äter ^oufe. *Unb
man n?arf für fie αηφ baS ^oo^ neben
i^ren 33rübern, ben ^inbern ^aronö, »or
bem jlönige iDaütb unb 3abof unb
5ί^imeΐeφ unb όοχ ben oberjien QSätern
unter ben $riejtern unb l^eüiten: bem
fieinjlen 23ruber eben fo \Όθί)\ aU bem
Oberften unter ben Tätern.
XXV. (XXVI.) Unb .^aüib fammt
ben f^elD^auptieuten fonberte ah ju ^em:=
tern unter ben ,^inbern ^ffaiptjö »Bernau
unb 3ebiti)un, bie ^roip^eten, mit «War-
fen, ^faitern unb ßi^mbetn; unb fie
n?urben gejä^Iet §um 3Öerf ηαφ i^rem
2 5lmt. * Unter ben ^inbern ^ffaipi^ö
ttjar: 6acur, 3ofei>t), S^et^anja, ^farela,
^inber W«^^^. ^^^^^ ^ffa^^/ ^«^ ^«
3 n^eiffagete bei bem Jtbnige. * 9Son Se-
bit^un. iDieÄinber3ebiti)ung n?aren: ©e-
baija, 3ori, Sefaja, ^afabja, SJ^at^it^^ja,
30. A.A: ηαφ i^rer 33. Käufern.
30. nod) it)rcr 58. Käufern.
31. B: c^ trarfen αυφ biefe ?oofe gegen ifiren ...
ub.r. dW.vE:auc^ tiefe n?.baö S. eben fo tt>ie il^re...
B: bem Ob. ... gegen befftn iüngom 53r. über. dW:
bad (Stamm^auvt eben fu \vU fein geringfter ^r.
vE: b. erfie \)atcri. ^aui.
1. tu bo toeifTagten mit J^. B.dW.vE.A: Ober
Porro filiorum Levi, qui reliqui 20
r3,i6. fueranl: de filiis Aniram erat Suhacl,
et. de filiis Subael Jehedeja; *de21
^^'*"• filiis quoque Rohobiae princeps Je-
sias; * Isaari vero filius Salemolh, 22
filiusque Salemoth Jahalh, * filius- 23
23 19 • Γ • •
' ■ que ejus Ji^riau priinus, Amarias
secundiis, Jahaziel lerlius, Jecmaan
quarlus. * Filius Oziel: Micha; fi- 24
lius Micha: Samir; * fraler Micha: 25
Jesia; filiusque Jesiae: Zacharias.
* Filii Merari: Moholi et Musi. Fi- 2Γ)
lius Oziau: Benno. * Filius quoque 27
Meraii: Oziau el Soam et Zachur et
Hebri. * Porro Moholi filius: Elea- 28
'^'^'''^^• zar, qui non habebal Iiberos. *Fi- 29
lius vero Cis: Jerameel. *FiliiMusi:30
•^3,23. jVioholi, Eder et Jerimoth. Isti
filii Levi secundum domos lami-
liarum suarum. * Miseruntque el3l
ipsi sorles conlra fralres suos filios
""•"• AaroD coram David rege et Sadoc et
Ahinielech el principibus familiarum
ν5,8.ϋΗ,ΐ3. sacerdotalium el Levilicarum, tarn
majores quam minores: omnes sors
aequaliter dividebal.
?ch*24"' Igitur David et magistratus XXV.
tf;,7.4t. exercilus segregaverunl in minisle-
2ch.5,t2. J.JJJJJJ ^[\os Asaph et Heman et Idi-
ism.utjS. jj^y,^^ q„[ prophelarent in cilharis et
psalleriis et cymbalis secundum nu-
merum suum dedicalo sibi officio
servienles. * De filiis Asaph: Za- 2
chur el Joseph et Nalhaiiia el Asa-
rela, filii Asaph, sub manu Asaph
prophetanlis ju\ta regem. * Porro 3
Idithun. Filii Idilhun: Godolias, Sori,
Jesejas et Hasabias el Malhalhias,
23. ΑΙ.* primus.
2. S: prophetantes.
ften beö J?eere>5 ... j^um 2)ienfi. vE: toelc^e Sieber
fingen foliten bei (Sit^ern ...! dW: fpieictcn. dW:
cg η?αι• i^re 3a^I, bie @cfd)afte t^ton in iiirem
φ. vE: bie 3. ber SBerfieute von i^nen jum 2).
roar.
2. B: ui ben eciten bei St. dW: unter Sdtimg.
vE: ηαφ vtnleitung.
378 (25,4-17.:
Chronicortim Ι.
XXV.
Cantores et ntusici.
c| μετά τον πατέρα αυτών Ίδι&ονν tr κιννρ^,
άιακρονομδνοι ε^ομηλόγησιν y.ar aiiFaiv τφ
κνρίφ. "^ Τφ ΑΙμάν. Τίοϊ Αΐμάν Βοκκίας
και !\ΊατΟαιίας καΐ Οζιηλ καΐ Σονβαηλ καΐ
If-ρι.μονϋ^ καϊ Άιανίας και Άναν] κα) Έλιαθά
και Ι^ΐδολλαϋΙ καΐ 'Ρωμεμ&ιίζερ καΐ Σε-
βακαιταν και ΜεαλωιΗ καΐ ΊωεΟιρι καϊ
Μααζιώθ. ^ Πάιτες οντοι νίοΐ τφ Α'ιμαν
τω ατακρονομ^νφ τφ βααιλπ εν λόγοις ϋεον
νχρώσαι κ^ρας' κα) εδωκεν ο (ftog τφ ΑΙμαν
νιους δεκατ^σβαρας κα\ Ό^νγατερας τρεις,
^ Πάντες οντοι μετά τον πατρός αυτών
νμνφδονντες εν οίκφ κνρίον ι^ν κνμβάλοις καΐ
εν ναβλαις καϊ έν κιννραις εις την δονλείαν
οίκον τον Θεον εχόμενα τον βασιλε'ως, καϊ
Ι4σάφ καϊ ΊδιΟονν καϊ Αίμάν. "^ Καϊ εγενετο
6 αρι&μος αυτών μετά των αδελφών αυτών
δεδιδαγμένοι ^δειν κυρ/φ, πας συνιών, δια-
κόσιοι ογδοηκονταοκτώ. ® Kai εβαλον κ«ι
αντοί κλ?'ίρονς εφημέριων κατά τον μικρόν
και κατά τον μεγαν, τελείων και μανΟ αναν-
τών.
^ Και ε^ηλ&εν ο κλήρος 6 πρώτος ν'ιών
αντον καϊ αδελφών αντον τω ^Ασάφ του
Ίωσηφ, Γοδολίας' 6 δεύτερος Ηνία, άδι-λ-
ijol αυτοί) κα\ νιοΙ αντον δώδεκα' *^ό τρίτος
Ζαχχονρ, νιοι αυτού κα} άδελφυϊ αντον
δώδεκα' ** ό τέταρτος Ίεσδρί, νίοΐ αντον
κα} αδελφοί αντον δώδεκα • *2 q ^τε'μπτος
Ναϋ^ανίας, νίοΙ αντον και αδελφοί αντον
δώδεκα' '^ ο έκτος Κοκκίας, νιοι αντον
και άδελq)oϊ αντον δώδεκα' *■* 6 έβδομος
ίορεηλα, νιο} αντον και αδελφοί αντον δώ-
δεκα' *^ 6 όγδοος Ίσιας, νίοΙ αντον καϊ
αδελφοί αντον δώδεκα' *^ ό ένατος Ματ-
& ανίας, νίοί αντον καί αδελφοί αντον
δώδεκα' *^ ό δέκατος Σεμει, νιοΙ αντον και
4. Β: Βακ/ας ... Ίί()ΐμώ& ,..!Ανάν {\)ΐθΐΛνανΙ) ...
Ι'οδυλλα&Ι κ. 'Pmßfr&dL.fQ κ. Ίίσβαοα/.ά κ. Μαλ-
λιθΐ (Α2Χ: Μίλλο)ΘΙ) κ. ΊΐΟηαΙ κ. MfaLoiS. 5. Β:
Γίος τίσσα^ίςκαύ)(κα. \^Χ: θ νγατέρί'^'ί 6.Β(ρΓ0
KV(j.)&i3. W* Ης T.()&l.(uy.a ΤΗ &.(B-f) 7.B•.μ^τά
Τ«ς άό'ελφβς [μ. τ<ον άδίλφων AEFX). ΕΧ: ()ί(). «f).
(* χί'ζ>.) κ«* η. ίτ. οχτακόσιοι. Β: όγόοήκοντα χαΐ
.. : - τ • ^ τ : • - τ : :
-b? N^ssn niD33 j^r^n*: an^^n^?
j•• : I AT •• : η |- ι•• - : /
^Η^ηώ ^^^-^y ^>nhv)'u ^n'^ps ro^n
τ «τ • ν: • τ -: jt : - -: • ι•
τ 'jT : : τ •.••.• • : j- : • : - •
• τ ν .• τ ! • -; r ν
V ν: IT j- : • : rv vv - >•• ' τ •• :
irjsnb □Nnb^'i! in^^n np o^^nb
I τ •• . • ν: IT ! .. .- ! νχτ j• Τ :
IT j τ VT τ ;t τ : - ••'•τ
n^n n'^uis ηη^η.>ί '^i^-b^? nb^ζ-bs e
j.. . - ...•-• - : - vj•. τ
• : j• τ : •-:•:• τ :
'nbisn "^Ί^ b^? D^nb^^n r^s rYn^-b
1 V V - j" : -< Λ• v: IT J" *.- -: r
τ τ : • ^• :- Ι IT •• : ' ^ _ ΐ' '^τ τ
-bs nin^b n'^tü-n^bii αh^π^ί-D:?
τ AT r ν •■ : \ : ν •• -:
:nDbti:!i α^:ΐΏώ ώ^τ\^'ω -prDsn
IT : )• : • ν- τ ι ... -
1bp3 ra3?b n^btüt] nibnia ^ib^^s^^i »
: 'T^'^bn-Ds? rn/O bii^s
I• : - . I vr •• τ -
r• : VT τ -JT V : ι ... - τ : - :
r• : VT ••• ! ^T τ ~ j• • : - ιτ τ
VT ••• : . ^T τ • : • - ^- • : jt it ι
^t τ τ : - : j• • -: |- IT τ y :
^inbn '^üDüDH ηώ^? α^3ώ νπί^Ίΐ^^
τ>• ■.. J• • - IT τ '•• : VT •• :
^rMH :iiür α^:ώ 'T^π^ί1 vd^ü
.• • : - IT τ ι•• : ντ '•• ί , ^τ τ
:ntor q'^düs νπχι '^'^DS nbkniiD^
IT τ j•• : VT ••• : . .»τ τ τ •• : - :
r- : VT V ; . ^τ τ τ : - : j* • • ~
VT ••• : _ /T τ τ : j• • : - η τ
;t τ • : • • • -: IT tT τ /•• :
V. 4. rx^tn» x"ia v. i4. n'^bauj i'^ü) i<"5
οκτοί. S. EX: Κ. έλαβαν avTOtc; x^.^ijov. Y\: επέβα-
λαν. 9. Α: ολόκλ-η^ιος (ό κλ^^^ος Β ΓβΙΙ., cf. 24,7)
Β: 'Hvfia, t'loi αντα κ. άδίλψοί αττ» (Τίκα(Τί;ο. 10. Β
df^y.advo (eliam in sqq. vss. hnjiis cap.). 11. Β
Ίιρσί. 12. Β; Νάθαν. 13. Β: Β.^κίας. 14. Β
Ί(Τίριηλ. 15. Β: ^loxsia. IG. Β: έννατος. 17. Β
Σεμηα.
1« @^fitontca«
(25,4—17.) 379
1t)xt langer bc§ §errn unb igte Soofe»
XXV.
21,9..
24,31.
ble fc^ö unter itjrcm 93ater Sebi* |
t^un, mit «i^arfcn, tie ba tveiffaßcten
ju banfen uub ju loben ben «^ierrn. |
4*33on ^eman. ^ie ,^int)er «i^emanö
n>Qren: 33ufia, 5Diati)ania, Uflel, 6ebuel,
Senmott;, *^ananja, φαηαηΐ, (SUat^^a,
©ibaltl)!, Sftomamtl}i ßfer, ^a^befafa,
Ü)?aUot^i, '^oti)ix unb SDia{)efiot^.
5*2)iefe waren alle ^inber »i^emanö, beg
@φαηεΓέ beö ^önigg in ben ^Borten
®otteä, baS «§orn §u cri}eben; benn ©Ott
()atte ^eman i)ier§ei)n @öi)ne unb brei
6 3!oφter gegeben. * iDiefe ivaren aile
unter ibren 33ätern ^Hffa^*^, ^ebitbun
unb v^eman, ju fingen im ^^aufe beS
^errn mit (S^mbein, $faitern unb Ǥar*
fen, ηαφ bem 5lmt im J^aufe ©otteö
7 bei bem ^bnige. *Unb eö xvax i^re
3a^I, fammt ii)ren S3rübern, bie im
©efang beö 'igtxxn gelehrt traren, aüe»
fammt 9}2eifter, jtrei i^unbert αφt unb
8 αφtJig. * Unb fie Warfen Soog über i^r
Qlmt Jugΐeiφ, bem Äieinften wie bem
®rö§cften, bem Seijrer wie bem (Sφüίer.
9 Unb bag erfte !ίοο8 fiel unter Qlffa^^
auf 3ofei3t)) baö anbcre auf ©ebalja
fammt feinen 33rübern unb (Söhnen,
I Oberer waren jwbif} *baö britte auf
(Sacur fammt feinen @ö^nen unb 33rü*
II bem, berer waren ^wölfj *bag vierte
auf Scjri fammt feinen Söi^nen unb
12 93rübern, berer waren gwblfj *baö
fünfte auf 0?ett)anj:a fammt feinen <δο^*
neu unb 33rübern, berer waren ^wbif;
18*ba§ feφfte auf 33ufia fammt feinen
©ö^nen unb Q^rübern, berer waren jwölf}
14*baö fiebente auf Sefreeia fammt fei*
neu (Sbt)nen unb 33rübcrn, berer waren
löjwblf; *ba3 αφte auf Sefaja fammt
feinen @ö^nen unb S3rübern, berer
16 waren jwblf; *baö neunte auf 9)2e*
t^^anja fammt feinen ©ö^nen unb 33rü*
17 bem, berer waren jwölf; *ba0 §e^ntc
auf (Simci fammt feinen @ö^nen unb
9-17. Ü.L: bcrttjarcn.
3. dW: ber mit bcr <!&arfe fpiciete jum iDanfe ...
B: bei bem Suben u. greifen bc^ φ.
5. dW: <Sei)cr« ... ber mit SB. ®. iobvrie«.
C. B: ^u ben (Seiten il)ree33atcre< in bem®cfanin...
jum !l)ien|Hm^.@.,^ub.(S.'De>?^önigg, %^a\>i)i...
dW: imter Leitung ibrer '3. beim ... be« Ä. war ^unbigemit bem ^et^rling.
sex, sub manu patris sui Idilhun,
qui in cilliara prophelabal super
confilenles et laudanles Dominum.
* Heraan quoque. Filii lieman: Boc- 4
ciau, Malhaniau, Oziel, Subacl cl
Jerimoih, Hananias, Hanani, Eliallia,
Geddellhi <"l Ronionilhiezer el Jes-
bacassa, Mellolhi, Olhir, Mahaziolh.
* Oniues isli filii Henian Videnlis 5
regis in sern)onibus Dei, ul exallaret
^'^'i»J|*"^''cornu; dedilque Dens Hemaii filios
quatuordecim el iilias Ires. * Uni- 6
versi sub manu paliis sui ad eanlan-
durn in Icmplo Domini dislribuli
erant, in cynibalis et psalleriis el
cilbaris, in niinisleria domus Domini
juxla regem: Asaph videlicel el Idi-
lhun el Heman. *Fuil auleni nu- 7
merus eorum cum frairibus suis,
qui erudiebanl canlicum Domini,
cuncli doctores, ducenli ocloginla
oclo. *Miserunlque sortes per vi- 8
ces suas, ex aequo lam major quam
minor, doclus pariler el indoclus.
Egressaque est sors prima Joseph, 9
qui eral de Asaph•, secunda Godo-
liae, ipsi el fiiiis ejus el frairibus
ejus duodecim; * terlia Zaclmr, fibis 10
el frairibus ejus duodecim; *quarlall
Jsari, fibis et fralril)us ejus duode-
cim; *quinta Nalhaniae, fiiiis el fra-12
tribus ejus duodecim; * sexla Boc- 13
ciau, fibis el fralriinis ejus duodecim;
*seplima Isreela, fibis el frairibus 14
ejus duodecim; *oclava Jesajae, fiiiis 15
et frairibus ejus duodecim; *nonal6
Malhaniae, fiiiis el fralrihus ejus duo-
decim; * decima Semejae, fiiiis et 17
5. S: Videntes.
^^αχιί) ... vE: fianben ii. b. 9inieitung.
7. B: aiiebieee veiiianben. dVV:ncbfi ... tcn @e*
übten ... funbig. vE: bie ... untcrvicbtct ttaren, afie
Äunbige.
8. dW.vE: ber®evinge chenfo wieb. ®rofc, bcr
380 (25.18—26,4.)
Chronleorum Ι.
XXV.
Cantores et musici, Jianitores»
άδίλςροί avtov δώδεκα' *^ ή ίνδέκατος
*Εζριηλ, νιο) αντον κ«ί αδελφοί αυτόν δω-
δίχα' *^ ό δωδέκατος Άααβία, νίόϊ αντον
καΐ ά^ίλφο* αντον δώδεκα• 20 ό τρι^καιδε-
κατος ΣονβαηΚ^ νΙοΙ αντον και άδελί^ιοϊ αν-
τον δώδεκα' ^* ό τεασαρεςχαιδέκατος Ματ-
&ίας, νΙοι αυτοί) καΐ άδελ(ρο) αντον δώδεκα'
^'^ ο ττεντεκαιδίκατος Ίεριμώ&, νίοΙ ί^ντοΰ και
αδελφοί αντον δώδεκα' ^^ ο εκκαιδεκατος
^Ανανίας^ νιοι αντον καΐ αδελφοί αντον δώ-
δεκα ' 24 Q κπτακαιδέκατος ϊεσβακατάν, νιοι
αντον καΐ αδελφοί αντον δώδεκα' 25 q
οκτωκαιδεκατος \Araviy viol αντον και αδελ-
φοί αντον δώδεκα' 26 f^ ετνεακαιδέκατος
Μελλη&ί^ viol αντον καϊ άδελφοϊ αντον
δώδεκα' 27 q πκοατος Έλίάί^, νιο) αντον
κα\ αδελφοί αντον δώδεκα' 28 q ι^ιχοστος
και πρώτος Ιεβιρί, νίοΙ αντον και αδελφοί
αντον δώδεκα' 29 q εικοστός δεύτερος Γεδ-
δελχ}/, νιο) αντον καΐ αδελφοί αντον δώδεκα'
3^0 τρίτος καϊ εικοστός Μααζιώ& , νΙοΙ αν-
τον κα) «^ίλφοί αντον δώδεκα' ^* ό τέταρ-
τος καϊ εικοστός Ρωμεμ&ιέζερ, νιοι αντον
κα) οί αδελφοί αντον δώδεκα.
XXVI• Λ.αι διαίρεσις των τινλών. Τΐοΐς
Κόρε' Μοσολλαμ νιος Κωρηε εκ των νίών
Ασάφ. "^ΚαΙ τφ Μασελλαμία νΙοί' Ζαχαρίας
6 πρωτότοκος, Ίαδιηλ 6 δεντερος, Ζαβαδίας ό
τρίτος, Να&ανα 6 τέταρτος, ^Ίενονηλωλαμ
Ö πέμπτος, Ίωναν ό έκτος, Έλιωηναί 6 έβδο-
μος. ^ Και ΐφ Αβδοδόμ νΙοί' Σαμείας 6 πρω-
τότοκος, 'ίωζαβαδ 6 δεντερος, Ίωαα 6 τρίτος^
Σαχιαρ 6 τέταρτος, Ναθαναήλ ό πέμπτος,
18. Β: Άσριηλ. 21. Β: Ματ&α&ία^. 23. Β:
lAvavia, 24.Β:'/ίσ/9ασαχα. 25.B:i4rariac. 26. Β:
Μαλλι&ί. Ί7,Β'/Ελια&ά. 2S.h*(pT,)Kai..:n&fj(jL
29. Β: Γοόολλα&ί. 30. Β: ό ίίχοστός τ()ίτη<; Mta-
ζθ)&. 31 . Β: ό (ΐΛοστος τέταρτος 'Ρο)μίτ&ύί,ι^ (Α hic
'Ρο)μί&μ., Sed'Pωμfμ&. VS. 4) ... * υί.
1. Β: Kai (FX* Kai) ης όιαιρέσίΐς (Κ: αί διαιρέ"
onc, Χ: ίΐς• diai^jfatv) των πνΧ. νΙοί K()(Jnμ Μοσίλ-
λίμΐα εκ των νΙών ίΑσάφ. 2. Β: Μασελλαμία νιος
(ΐ'ίοί AEFX) ... Ζαβαόία ... 'ηνβηλ{Κ\: Ναθαναήλ
JT τ Ι" : - IT τ J•• : _ ντ ν :
nto α-^Μ ΐ'^πίί'ΐ VD3 b^ίnτ3?
IT τ f : ^ α ••• : ;τ τ •• :--:
^\τ ••' • η f τ : - -: \- τ τ <•• : -
•• τ ι TT <τ : • IT τ J•• :
nrsnsb nto d'^m νπί<η rD3 2i
*τ τ : - : IT f Ι•• : _ ντ •.• : it τ
i•• : tT ν : ^T τ - : • - τ τ
η λ •• ί• TT <-i ■ -; |- IT τ
TT <τ • : IT τ ■ • : υ •• :
:ntoy α^3ώ τ^Πί^'ΐ vDn ^n'^D^nb
IT τ )•• : _ α ■•• : ^τ τ τ : - -; r
(,τ ••• : -»TT τ •τ : : τ : τ τ <τ : • :
• τ -; |- TT <T : • IT τ )•■ :
nrtbnb :iü3y a-^Dua νπ&<ι rD:n2ö
<T : • : IT τ r• : ^ ••• : ;τ τ •
j•• : α V : ^T τ ■ - : τ τ
νπχι ν:3, nK^ibsb bniü^b :'ntrj2?27
(Τ ν : >7 τ τ τ • •.•: IV • : •.• : ιτ τ
n-^hinb bnto3?i nnsb tnto 2^3ώ28
: •:•.•: <τ ν : ιτ τ ,•■ :
D'^Dtbb J"itor α'^^ώ vnsi VD2 29
•<- : • IT τ Ι" : ^ »τ •.• : ^τ τ
J•• : ιτ ν : ;τ τ • : - • : • : •.• :
nii^nn^b bniüiri ntiäbüib nto ^
• -: j- : •:•.•: <τ ; • ιτ τ
n3?3^sb :'^to D'^Dtli n'^nSI V33 3I
<τ τ : - : ιτ τ ι•• : «.τ ν : ^τ τ
IT ••• : ^T τ VT • : j- : • : ν ί
:Ίώ:? D^3tb
IT τ ^•• :
D'^nnpb D^n:i:iüb nipbn^b XXVI.
:ηD^ζ '^32ηη ^^p-rz "^rr^nh^xi
I IT τ >•• : 1 • \-\ ' V ^T : ••- \" :
: - <T : - : AT. »T : '•• i" : • :
• : - τ : : ... - ''j.. -: |. :
• -• i- <T •• I• • : IT ν • : -
I• • : - V- •• I : : ••• • • - 'jt τ ι :
: - <T : - : λ τ «- '•*= '"
• : - <τ . .. _ JT τ ι :
: IT JT τ
V. 2δ. b*^3>b» '"il3:S>
V. 31. ρ"Τ2 ^'ΏΡ
S. Νά&αν, F: 'JaÖava^/) ό τετ. 3. Β: 7oUa^< (EX:
^ΙΙλάμ, FX: ΑΙλάμ) ... ΊωνάΘαν ... Έλιυ)ναϊ ... j• (iü
f.) :^/5ίίί(ίο^< ό οχίίϋος• (AFX*) /ι. B:>//9f5>()ö// ...
^^α|«αίας- ... ^Ιϋ)ά& 6 Τ(>., Sa/aiJ ...
!♦ @{>ri>utca*
Jücofc bcr @anöer. Drbnunö bcv X^ox^nttt.
(25, 18 26,4.) 381
XXV.
18 33rubcrn, berer traten gtrbif; *baö
elfte auf ^fareel fammt feinen 6bi;nen
19unb trübem, berer tvaren sn^ölfj *baö
jti>ölftc auf ^afafcja fammt feineu (Söh-
nen unb ^^rübern, berer traren jwblfj
20*baä breije'^nte auf ©ubael fammt
feinen (55i;nen unb trübem, berer
21 trareu jtrbif; *bag t>ierje^nte auf
3}iatt)tt^ia fammt feinen (Söhnen unb
22 33rüberu, berer ixmren jtuijlf; *baß
funfje^nte auf Seremot^ fammt feinen
(Söi^nen unb Q3rubcrn, berer tt^aren jn^öif;
23*ba0 fectjje^nte auf ^llnanja fammt
feinen (Söhnen unb S3rübern, berer
24 waren jwblf; *ta^ fiebenjei^nte auf
SaöBefafa fammt feinen SiJ^uen unb
25i8rübern, berer n?arcn Jrt>blf5 *ba8
αφtJe^ute auf ^αηαιύ fammt feinen
Söhnen unb trübem, berer tvaren jtröif 5
26 * baö neunje^nte auf SRatlot^i fammt
feinen (Sbi)nen unb Q^riibern, berer
27 n.>aren jtrölf} *baS jtranjigfie auf
(Sliat^a fammt feinen 65^nen unb
28 33rübern, berer maren jtt»b(f; *ba§
ein unb ^n^anjigfte auf «i^ot^ir fammt
feinen (Söhnen unb 8rübern, berer
29n.>arcn ju^blf; *baö jtrei unb §ϊυαη=
jißfle auf ©ibaUi^i fammt feinen @b^=
neu unb ^^rübern, berer tvaren ^ti^blf;
3O*ba0 brei unt jroanjigfte auf ä)ia^e=
flot^ fammt feinen @b^nen unb 33riU
31 bern, berer traren jtrblf; *baä üier
unb jwanjigjie auf ^omamii)i (Sfer
fammt feinen (Söhnen unb Srübern,
berer traren jn^bif.
XXVI. (XXVH.) Son ber Ovb=
nung ber 5i)orijüter. Unter ben ,^01 =
^itcrn tnar SOZefelemja, ber @o^n ^ore,
2 an^ ben Jlinbern ^2lffai)i)3. *i£)ie Jtinßer
aber 9i)iefciemia traren biefe: ber erjtge*
borne (Sαφαriα, ber anbere Sebiael, ber \
Sbritte ^cbaDja, ber i^ierte 3at^niei, *ber |
fünfte (Slam, ber fe(^fie 3οί)αηαη, ber fle^^ |
4 beute (Slioenai. *3i)te ^inber aber Dbft> ;
(Sbomö traren biefe: ber erftgeborne (Se* ί
maja, ber anbere ^ofabab, ber britte 5οαί;, j
ber rierte (Βαφαχ, ber fünfte i'ictijaneei, I
ld-3t. U.L: ber tüaren.
1. B.dW: (2δαβ aniangt) bie 5lbti)eilungcn. A:
5lber b. 91. tvaren. vE: Sßon ben 21. dW: Xi)cxvo'ax»
1-^,6.
a:i,20.
l'iMtribus eju» duodocim; *underinial8
Azaroel, tiliis el fralrihus ejus duode•
cini; *duodecima H.isabiae, filiis ell9
fralrihus ejus duodocin»; *lerlia deci• 20
nia Subacl, filiis el friilribus ejus duo-
decim; *quarla dociiiia Maliialhiao, 21
filiis el fralribus ejus duüde(im;
*quinla decima .fcrimolh, filiis el 22
fralribus ejus duodeeim; *sexla de- 23
eima Hananiae, filiis el fralribus ejus
diiodocun; * sepliuia decima Jesba- 24
cassae, filiis et fralribus ejus duo-
deciin; *octava deeima Hanaui, filiis 2.5
et fralribus ejus duodecim; * nona 26
decima Mellothi, filiis et fralribus
ejus duodecim; * vigesima Elialha, 27
filiis et fralribus ejus duodecim;
* vigesima prima Otbir, filiis el fra- 28
tribus ejus duodecim; * vigesima 29
secunda Gedelthi, filiis et fralribus
ejus duodecim; * vigesima tertia 30
Mahaziolh, filiis el fralribus ejus
duodecim; * vigesima quarla Ro-31
memlhiezer, filiis el fralribus ejus
duodecim.
janito- XXVI.
2rh.H,i4.:i.s Bivisiones auleu»
^* rum. DeCorilis iMeselemia, filiusCore,
de filiis Asapb. * Filii Meselemiae:
Zacharias primogenilus, Jadihel se-
euiidns, Zabadias lertius, Jalhanael
quarlus, *Aelam (juiulus, Jobanan
sexlus, Elioenai seplimus. *Fdii au-
'•"^•■^*• lern Obededoni: Seniojas primogeni-
lus, Jozabad sccundus, Joaba lertius,
Sachar quarlus, Natbanael quinlus,
ter. vE.A:2;^ürf|utcr.
382 (26,5-17.)
I<
XXVI.
•Wanitores;
^Άμιηλ ό £«τος, 'ΐσοάχαρ ο έβδομος ^ Φολ-
λίίβϊ ο όγδοος, οτι ενλόγηηεν αντον 6
Oto^, ^ Κα) τφ Σαμεία νίφ αντον ηεχΟη-
σαν νιοι, τφ πρωτοτόκφ 'Ρωσαι εις τον
ο/κον τον πατρικον «ντον, οτι δυνατοί
i]ata•. "^ Τίοϊ Σεμεία' Γο&νϊ καΐ 'Ραίγαηλ
'Λαι Ίωβηδ και Έλζαβάδ και Άχιον, νίοΐ δν•
νι/.τοι ισχνι, Έλιον και Σαμαχίας y.a) Τεβα-
κώβ. 8 Πάντες άπο των υιών Άβ^εδόμ^
αντοί καΐ οι άδαλφοί αντών και νίοΐ αντών
πηιονντες δννατώς εν τ/] έργασίι^, οι πάντες
εξψΛονταδνο τφ '^βόοδόμ. ^ ΚαΙ τφ ΜεβοΙ-
Ιεμία νίοΐ και αδελφοί δεκαοκτώ καΐ δυνατοί.
^^ ΚαΙ τφ 'Oac^ απο των υιών ΜεραυΙ νίοι
φνλασσοντες τν^ν αρχήν (ότι ουκ ην αντφ)
πρωτότοκος, και ε.ιοίησεν αντον ό πατήρ
αυτού άρχοντα της διαιρε'σεως της δευτέρας),
^^ Χελκε/ας ο δεύτερος, Ταβελίας ο τρίτος,
Ζαχαρίας ο τέταρτος. Πάντες οντοι νΐηι καΐ
αδελφοί τφ Οα^, δεκατρείς.
'2 Τούτοις η διαίρεΰΐς των πνλών, τοις
άρχονσιν των δυνατών 8φημερίαι, κα&ώς οι
αδελφοί αντών λειτονργεΐν Ιν οί'κίί) κνρίον.
^ Και εβαλον κλήρους κατά τον μικρόν και
κατά τον μ^γαν κατ οίκους πατριών αντών
εις πυλώνα και πνλώνα. ** ΚαΙ επεσεν 6
κλήρος των κατά ανατολάς τφ Σελεμίι^• και
Ζάχαρις νίφ Ίωίας τφ Μελχία εβαλον κλή-
ρους, και έξηλχ^εν 6 κλήρος βορρά- ^^ τφ)
Αβδοδομ νότον κατέναντι οίκου Άααφείν
^^τφ Σεφιείμ, τφ Όσί^. προς δυσμαΐς μετά
τήν πνλην του παατοφορίην της αναβάσεως,
φυλακή κατέναντι φυλακ)]ς. *7 f^f^^ ανατολάς
εξ τήν ημ^ραν, βορόΰ της ημέρας τέσσαρες,
5. Β: Φίλα&ι. 6. Β: Σαμαΐα ... τ« tt^ojtotoxö
(FX: viaSfaranivoi). 7. Β: Σαμαί' (Χ: Σαμί'ια',
ΕΧ: Σίμη, VS Ö. Σ^μπα, VS. 4. Σαμηας) • 'ü&vi ...
Ίίβηδ^ Α, Ε)Χαβάβ Λ 'ΑχίΗΟ (FX: a8'chiOi α,ηΉ) ...
* ίσχνι ... Σαβαχ'ια κ. 'Ισβα^ιόμ. 8. Β: οι νιοι αντ.
κ. ο'ι άό(λ(ροΙ αντ. ... {h\s)!Aß^^(ίόμ. EFX* οι πάντίς.
9. Β: Moσ^λλ^μίa ... όίκακαιοχτο) (* και) önv. (FX:
ihivaToi όχτο) και (Uxa, EX: οκτοίκα/^ίκα όννατοί).
10. Β* από et αύτω. Χ: οτι βτος ην π(ΐ(ι)τ. FX* της
(^ιαΐξ). τ. ίίίυτ. ΙΙ.Β: Χίλκίας- ... Ταβλαι ... τω Όσα
τριςχαίόίχα. 1 2. Β: αί dianjBafiq. 1 4. EX (pro τιον)
ο. Β: προς ανατ. τ.ΣίλίμίακαΙΖαχαηΙα' \ιίοιΣο)ά^
τω Μ. ΕΧ: ό π(/6ς βοξ^άν. 15. Β": ΐ^βΟ^δομ. EXf
και ό προς (a. νότον). Β: ΈσΐφΙμ. 10. Β (pro τψ
Σίφ.) ης devTf^nv (FX: ης όίύτ. τοις προ&νροις'ί).
(Α,Ι?) Χ: πρ. όνσμάς. Β* το. FXf (a. της άναβ.) έν
rfi τρίβω. Α* qvXaxij κατή'. (Β rell.f). 17. Β: Προς
araT. FXf (a. ii) ot ^ίκΓτα/. EX (pro riyri;//.) τ^ς
ημέρας (et * sq. της ήμ.) ... f (a. βο^ρ.) και τφ.
Jα^n'V^ί i^nn-^::• '^^^Ώώη ^η^3?Β
ι• ν: ν :|•• >• Λ• • : - ν- : •. :
ν τ : • - • τ J- : <τ : - : • :
S" : •• t : • : τ τ : - : j•• :
^n^b^ί b^^n-''^^ νηΐίί nnrbx
•.•: j.. j.. : . ..... τ IT : - :
bin-us'^ö:^ ο»Τπ^,1 oii^pn^i n^/sn
in3?b Q'^Düi^ a^üstiä n'ib^^b näs
j•• : •ν- : j• • AT -■ r - \. -
!/• - : s• τ τ : ν ι•.• : • : ι ν:
' • jj : IT τ jT : • er •• :
j• τ -^• ; • Λ• τ ν τ : |•• :
VT ,••••:- : jT τ ι
iin^b^D ^3ώπ ^n^pbn :üä.\nbii
JT : - : ... - <τΙ• : • ι :
D'^^^-bs '^ϊ'ηΊϊΐ ^rr^niDT ^tü'^büsn
S• τ τ Α• • .• IT (Τ : - : • • ; -
j Ίώ3? niiibti: nohb □'^Πί<ι
IT τ JT : α : •/• - :
^toi^^b αη;ϊ'ίϊδη ripbnn nbvsb 12
S•• τ : •-: I - » : : - •.•••:
Av •• -5 J" •. ί V τ : • •/• τ : -
nibniD» sib'^ö^i J nin'^ n^^ns niüib 13
τι • — IT : ι•• : vi:
nrtib Dninii n^nb bii^s ibp^
- ;- : ^τ -: j•• : •; τ - ι § 'τ -
iin^nbtüb ππίτό b'ii-^n bfen nrui-, u
AT : V Γ.• : τ ^T ; • -'T - ς • - " ιτ τ
nni?b :n3iD2 ibniDi ^^^ς^^Ί nibnir^rj
<•• : τ I τ κ τ t ,•■..- τι
ρ : -: IT ^ >•• VT τ .• τ :av v v:
η^ώ D3> nnr^b hchb^ o^iDüibiö
- - •< T- • I τ .* '■ •• '
r-/23?b ΐΏ^Ώ ribrjn nboioB r^bui
;- •., ? VT ί ■ Λ1 IT VT • ; 1" ••■ ■•■ ■"
nDiDSSb ηώώ c^ibn rnre^ nnüin 17
6. dW: Dberijäuvter in ... »adEcrc SD^äniier. A:
5Borj!et)er i^rer i^amiUeu.
7. feine »r., fi.S. B: tapfere. vE:f}arfeSOlänner.
dW.A: (iel^r) tüadferc.
8. »: mit ίΤίαφί in tem 2)ienfi. vE: frafticj jitm
Φ. dW: iDaif. u. tüc^ttge Tl. ^. Φ.
10. er ... nia)t, ober eS ... B.d W.vürba^ 4^aiut.
(A: icr Surft, benn er i}i\it( feinen (^vftcjebonicn, f
tarum ...)
12. B: ηαφ ... Scanner, ju ben 2Bad)ien yc^cn
!♦
toittcdi
(26,5-17.) 383
X^ie S:^or$üter unb i^re ßoofe.
XXVI.
5*ber \tai^t *2immiei, bcr fiebente 5ία*
\φαχ, ber αφίε ^eguU^ai; beim ©Ott
6 ^atte ί^η gcfcguet. * Unb feinem (So^n
(Semaja n.uiri)en αηφ (Bö^ne geboren,
ble im t^aufe i§rer SSäter ^enf(^eten;
7 benn eß tt?aren jiarfe «gelben. * Θο
tvaren nun t)ie ^inber @emaia: 5lt^nt,
Uttpi^ad, D6eb unb ^Ifabab, be§ 8rü*
ber fleijige Seute tt»aren, (Sli^u unb
8 Θαηιαφ^α. *^iefe n^aren atle auä bcn
^inbern Obeb (SbomS: fie fammt i^ren
Äinbern unb 33rubern, fieigige Äeute,
gefφi(ft μι Qiemtern, traten jtrei unb
9feφ§i9 υοη Dbeb @öom. *9)?efelemia,
i)atu ^inber unb trüber, fleißige ÜWän*
lOner, αφ^ο^η. *«öoffa aber αηδ ben
Jtinbern 3Jierari ^atte ^inber: Den üor=
ne^mfien @imri (benn eö n?ar ber (Srfi*
geborne ηίφί ba, barum fe^te ibn fein
11 Q3ater jum üornefjmflen), *ben anbern
»i^iliia, ben britten i^ebalja, ben vierten
έαφαriα. ^ller ^inber unb 33rüber
i^offo traren brei§e()n.
12 i)ie§ [}i bic Drbnung ber i5!f)or()üter
unter Den Häuptern ber gelben am Qlmt
neben i^reu ^Srübern, ju bienen im ^aufe
13beä t^errn. * Uni) "oa^ ^ooä irarb gc=
trorfen, bem kleinen n^ie Dem ®ro§en
unter i^rer 3Säter ^vmfe, μι einem jeg-
14Uφen il^or. * Φαδ δοοβ gegen SDfor=
gen fiel auf SDiefelemja; aber feinem
(So^n @αφαriα, ber ein fiuger Oiati)
n?ar, n?arf man αηφ baö Sooö, unb fiel
I5i^m gegen ?D2itternαφt5 * Obeb (Ecom
aber gegen 3)?ittag, unb feinen (Söhnen
16 bei bem «^aufe ^fupimS; *unt) (Bu^jim
unb «^offa gegen ^htn'o bei Dem 'Xijox,
ba man ge^et auf ber (Strafe ber ?8ranb-
o^fcr, ba bie ^ut neben anbern fielet.
17*®egen bem SOiorgen waren Der ^ieüiten
feφβ, gegen 9}^iίternαφt beg ilageS üicr,
14. U.L: warf man ixi^ Soog.
16. A.A: neben einander. U.L: jie^en.
17. A.A: ben iWorgen.
1:^,14.
▼.7.9.30.
16,38.
5,t.
W5,«.
|v.l7.Neh.
8
9
*Animiel sexlus, Issachar sepliinus, 5
Phoilalhi oclavus; quia benedixil
Uli Dominus. * Seme'i autem filio 6
ejus nali sunt filii, praefecti fami-
liarum suarum; eranl enim vir! for-
lissimi. * Filii ergo Semejae: Olhni 7
el Raphael el Obed, Elzabad, fra-
Ires ejus, viri fortissimi, Eliu quoque
et Samachias. *Omnes hi de tiliis
Obededom, ipsi et filii et fralios
eorum fortissimi ad minislranduni,
sexaginta duo de Obededom. *ΡυΓΐυ
Meselemiae filii et fralres eorum ro•
buslissimi, decem et octo. *Πο10
Hosa autem, id est «le filiis Merari:
Semri princeps (nun enini babuerat
primogeniium, el idcirco posuerat
eum paler ejus in principem), *Hel- 11
cias secundus, Tabelias terlius, Za-
charias quarlus. Omnes hi filii el
fralres Hosa, tredecim.
Hi divisi sunt in janitores, ul sem• 12
per principes custodiarum, sicut el
fralres eorum, minislrarent in domo
Domini. * Missae sunt ergo sortes 13
ex aequo, et parvis et magnis per
familias suas, in unamquamque por-
tarum. *Gecidit ergo sors orientalis 14
Selemiae; porro Zachariae filio ejus,
viro prudentissimo et erudito, sorliio
obtigit plaga septenlrionalis; *Obed• 15
edom vero et filiis ejus ad austrum,
in qua parle domus erat seniorum (mui•
cilium; *Sepbim et Hosa ad ocriden- 16
lern juxta portam, quae ducit ad viam
ascensionis, custodia conlra ruslo-
diam. *Ad orienlcm vero Levilae sex, 17
el ad aquilonem (juatiior per dien),
7. S: et fralres.
]λ. ΑΙ.: sunt autem.
U^ren 33r. über. dW: ΟΙαφ tiefen 2ibt(jeilii:U]in ... ißorratf|e(^au«.
Köpfen b. Tl. ibieiten fie] SBaAe. vE: 5Ui•-? tiefen H>. Xb. ®d)oWeAeti>, bo bie ^tr. Vrdufqcbct, φ.
»urren ... gtbilVei ... tag fte ©. l•. gcnin.i»ut. Β:δ1ικηα^'2:ί)ϋτ, an tem bmaurcieljenren
13. Cißai. 2i), S.) B-.^owXb. ivL Xhox. dW: über qeiflaftcvien ^iDeg. dVV.A: 2öa(f)e (n^ben) ®. ^E:
X^. unb:iii. foba§®. auf©, folcite. B:bαemcffidφt gegen ber
14. dW.vE: einen fingen 9iat^geber. anb. über ivar.
15. ^fui>tm. B:bai^.ber33erfammiungcn. vE: 17. dW.\E: tagli^.
384 (26,18-30.)
Chronicorum Ι.
XXVI•
Thesaurorum custodes.
ί'οτον της ημέρας τέσσαρες, και «4' 70
.Aoacpsiv δυο δυο ^^ εις διαδεχόμενους , nal
τφ Ίάς προς δνβμας μετά την ηνλην του
παστοφορίου τρεις' φυλακή κατέναντι φυλα-
κής της αναβάσεως προς ανατολάς της ημέ-
ρας shj και τω βορρ(^ τέσσαρες, και τφ νότφ
τέσσαρες, και Έσεφειμ δυο εις διαδεχόμενους,
καΐ προς δυσμάς τέσσαρες, και εις τον τρίβον
δύο διαδεχόμενους. *^ Ανται αϊ διαιρέσεις
των πυλωρών τοις υίοΐς Κόρε και τοις υίοΐς
Μεραρί.
^^ Κα\ οι Αευΐται αδελφοί αυτών έπϊ των
ϋησαυρών οίκον κυρίου και έπ) τών ϋ^ησ αύ-
ρων τών καϋ-ηγιασ μένων. -^* Τίοι Αεδαν,
υ'ιοι τω Γηρσωνί' τφ Αεδαν άρχοντες πα-
τριώίν τφ Αεδάν, τφ Γηρσωνι Ίειηλ. 22 /i^^^
νίοΐ Ίειηλ Ζο&ομ καϊ Ίωηλ, ο αδελφός αυ-
τόν, έπ) τών ΰ^ησαυρών οίκου κνρίον. 23 χφ
ΑμραμΙ και ΊσσαρΙ Χεβρών και Όζιηλ.
2* Και Σουβαηλ 6 τον Γηρσάμ του Μωϋση
ηγούμενος έπι τών -θησαυρών. 25 /^^^ ^φ
άδελφφ αύτοΰ τφ Έλιέζερ 'Ραβίας^ νίος
αύτοϋ, και Ώσαίας και Ίωράμ καϊ Ζεχρι καϊ
Σαλωμώθ. 26 Αυτός ΣαλωμώΟ και οι
αδελφοί αυτοΰ έπι πάντων τών ϋ•ησαυρών
τών αγίων, ους ηγίασεν /ίαυιδ ό βασιλεύς και
οι άρχοντες τών πατριών, χιλίαρχοι καΐ εκα-
τόνταρχοι και αρχηγοί της δυνάμεως' 27 ^^
ελαβεν εκ τών πολέμων καϊ έκ τών λάφυρων,
καϊ ηγίασεν άπ αυτών του μη κα&νστερησαι
την οίκοδομην τον οίκου τον &εον' 28 ;^^^
έπι πάντων τών άγιων Σαμουήλ τον προφή-
του, καϊ Σαούλ του Κείς, καϊ Άβεννηρ τον
Νηρ, καϊ Ιωάβ του ΣαρουΙας, πάν ο ηγίασαν
δια χειρός Σαλωμωϋ- και τών αδελφών αν-
τον.
29 Τφ Ίσσααρϊ Χωνενίας και νιοι αντου
"έής εργασίας της εξω έπι τον ^Ισραήλ τον
γραμματενειν καϊ διακρίνειν. ^^ Τφ Χεβηωνι
Άσαβίας και οι άδελφ,οΐ αντον , νΐοϊ Οννατοί,
χίλιοι καϊ επτακόσιοι έπι της επισκέψεως τον
AT τ : - \. - τ :>•.•- τ τ : -
IT : •ιτ : ')- : κ• \-•. η J
D^Dui nbonb TOsnii nn::?^b
Μ- : τ • : r τ τ : - αϊ-•" ι —
π^Ί^ίώη hipbnn rkk :-i3iSDbi9
— : j - i Ί : - ν •. IT : - -
Γ τ : )'• : "^ : y :>χ - ι•• : •
J•• : ι - τ • -• Α• • ; Γ ί
•^DS :α"ώιρη rii^^kb^ s'^hb^^n^i
S" τ ι τ : - : • •., :ι•• - •• : Ι τ : -
^33 pbs^H'^ ^3ώΊΑπ wbb ninsn22
ν: ι* •• ι• : \• •. :|•• - 'η : - : <; τ ιτ
rin2:i^-b3? vπ^ί bxi"^ bnr ^bi^^^^n*^
ν : ι -^ • τ j•• ; τ •• Λ• •• ι• ;
v^ : ν r • τ .• •- • τ : - IT ιτ : r•
' V j : 1" ! •.• "^ •• •. : I• •• I• τ ιτ
17. ΑΧ* νότ. της ημ. τίσσ. (Β rell.f). Β: τόν (το
AEF; FX: τοις) "ΕσίφΙμ Ούο (* alt. δυο, AFXf).
18. Β: κ. τω Όσα (ΕΧ: ^Ιοσσα) προς δνσμαΐς. FX*
y.oct τω 7άς- (all.) JtaJf;^. 1^:^ΕσίφΙμ. 19. EX: ττΐ'-
1<7)V. Bf (a. Koqk) tS. 21. Β (ler): Αα^άν ... f (p.
pr. Ααδ.) βτοί. Α (pro tert. Atö.) Αααόάν (ita FX
ler). 22. B* Kai ... Ζί&όμ. BFX: υΐ άδ(λφοΙ. Β*
αι'τ«. 2'i. Β: Tώlί4μß(Jάμ Λ.'Ισσάαρ. 2i. Β* ηγύμ.
( AEFXf). ?5. Β* (alt.) τώ et (alt.) α»'τ5 ... 7ωσ/ας.
26. ΕΧ: άό. αντ(ον. Al• » ηγ.*! 27. ΓΧ: α Unßov.
BF*(pr.)To"5v(AEXt). ΒΕΧ: πόλ(ο)ν (πολέμο)ν XF).
.7;.• • •.•: Ι•.• \τ ■•• ι ι τ ι τ
: JT : : <τ : - ι• : τ : - :
j ι : »• : ν, : r : • :
nins^^-bs b^ vns^ rtobüä
< : ι τ _ι- τ ••• : J :
»• τ -: ιτ •• τ : •:> τ ιτ S" τ :
^ τ : • - ' • ιτ τ - J•• τ : ν. •• - :
Γ'^ώ p-Tnb ^.ώ'^ηρη bbtön-ro^
nsnn ^^^ΐ2'ώ ώ^ιρηη bäi : nirr^ 28
ν IT <•• : •»: • |- : ιτ :
Πίίνι nb-p -iD2>5i ir-^Hs b^w^^i
VT : •• ' •.• j•• : - : LI•.• j τ :
n^nbü5-T^ bs? va^hpi^^n bs n^^iiiSL-p
V : - )- • f : - - < AT : ' V
IT ••• :
<T τ : - TT JT : - •• • τ : • -
D'^ntoibb b^i'^to^^b^? Π3ί2:^ππ
ν : I : •• τ : • - τ ι• -
τ ν : τ ; - -: • : ••• r ι• : ι :
mpsD bs? niiiti-;paü3^ t|b>5 b'^n-'^Ds
j-l•. : -< - - : 1 V j•.• • - •• :
V. 23. nnsn ϊ<"33
V. ί.-). 'ρ n'^uibttJ"!
28. Bf (ρ. άγιων) τ» ι9ίκ. FX: οσα ηγιαοί Σαμ.
ο <)()<7)ν ... ό Γ« Κϊς {ΚΙς eliam Β) ... ό τκ ]\ηρ ... ό
Το Σαράια [Σαράια etiam Β) και πας 6 άγιά^ον.
29. Λ: ΊκααρΙ {ΊσοααρΙ Β et Α alias). Β: Xoiviv'ia
(Α2: Χο)χίνίαςΊ) ... * αντ5 (AEFXf). FXf (a. της
εργ•) ίΐς το έργον.
1« @l^iontca«
(26, 18-30.) 385
SOte §utct bcr @φα^ε be§ §aufc§ ©ofteö unb be§ Oc^ciligteit» XXVI.
gegen SDiittag bcg 5iage8 toier; bei (Sfu*
ISi^im aber je jtreen unb jrt>een^ *an
Barbar aber gegen ^ibenb, öter an ber
1 9 Strafe unb jtüeen an $arbar. * i)ief
finb bte Drbnungen ber Xi^oxtfutn un*
ter ben ,^inbern ber Jtor^iter unb ben
t^inbcrn SWerart.
20 23on ben Äeöiten aber n^ar %i)'\a über
bie @d)ä^e beS »§aufeg ©otteg unb über
bic @^ä^e, bie gei^eiliget würben.
21 * Q3on ben J^tnbern Saebanö, ber ^in*
ber ber ©erfoniten: von Saeban n^aren
»^äu^ter ber 3Sater ηο^ηιΗφ bie Se^ic*
22Iiten. * 5)ic Jtinber ber Se^ieiiten
tüaren: @et^am unb fein ©ruber Soel
über bie @dja|e beg «i^aufeö beö «§errn.
23* Unter ben ^ilmramiten, Seje^ariten,
24 ^ebroniten unb Ufieliten * ivar (Se=
buel, ber ^oi)n ©erfomö, beö ©ο^ηδ
25 a)2ofe, Surft über bte @^ä^e. * *2lber
fein 35ruber ^üefer '^atte einen (So^n
Olei>abj;a, bef (So^n rt»ar Sefaja, beg
βοΐ^η föar Soram, beg <So^n n?ar
©idbri, beg 8οΐ)η irar (Selomtti).
26 * 3)erfelbe ©elomit^ unD feine 33rüber
tt»aren über aOe βφα^€ ber ©e^eiiigten,
treici^e Der ^5nig iDaüib ^eiiigte, unb
bie oberjten 33äter unter ben Oberflen '
über taufenb unb über ^unbcrt, unb bic ■
27 Oberfien im «§eer. * 33on (Streiten unö
Oiauben :^atten flc e8 ge^eiliget, ju
28 bcffern baö «ί^αηδ beö «^crrn. * ^ηφ
aCieg, η?αδ Samuel, ber Se^er, unb Saul,
ter So^n ,Kiö, unt) Qlbncr, ber So^n >
9^erä, unb 3oab, ber Soi^n Sf^uja, ge^ei* i
liget Ratten, alleg @ei)eiUgte irar unter \
Der ti^anb Setomit^g unb feiner Q3rüber. '
29 Unter ben ^ejeijariten n?ar (E^enanja !
mit feinen Sb^;;en jum 2ßerf braufen ■
30 über Sfrael, *2imtlcute unt) ^ϊiφter. *Un= ^
ter ben ^ebroniten aber n^ar «^afabja
unb feine 33rüber, fleißige Seute, taufenb
unt) fieben ()unbert, über t»ag ^mt Sf-
alque ad ineridiem simililer in die
^.15. qualuor, el ubi eral conrilium,
l2Rg.23,ii. i>ini »it i)ini; * in rellulis quoqiiel8
janilorum ad oct idi-nUMii, qualuor in
via l)inique per ceüulas. *Hael9
sunt divisiones janilorum filiorum
Gore et Merari.
, Hg 7^5,. Porro Ahias erat super thesaurus20
domus Dei et vasa sanrtorum. *Fi. 21
""^^'^• lii Ledan, iilii Gersonni; de Led.m
principes familiarum, Ledan el Gcr-
iRg-^»,8. f.Qn^γ^^ Jehieli. *FiIii Jeliieli: Za- 22
than et Joel fratres ejus super tlie-
sauros domus Domini. *Amramiiis23
Νπ,.3,27• Qi Isaaritis et Hebronilis el Oziheii-
■^•^'^^ tis... *Subael autem fklius Gersom, 24
filii Moysi, praepositus Ihesauris.
23,17. * Fratres quoque ejus Eliezer, cujus 25
filius Rahabia, et hujus filius Isajas,
et hujus filius Joram, liujus quoque
filius Zechri, et hujus filius Selemilh.
*Ipse Selemith et fratres ejus super 26
T.Ü0.2S. iiiesauros sanctorum, quae sanctifi-
cavit David rex, et principes fami-
Uarum et tribuni el centuriones et
duces exercilus *de beUis et manu- 27
asm.s,!!, biis proeliorum, quae consecraverant
ad instauralionem et supelleclilem
templi Domini. * Haec autem uni• 28
« 22.ism.9, v^^^^ sanctificavit Samuel Videns, et
' *'■ Saul fihus Cis, et Abner filius Ner,
et Joab filius Sarviae, omnes qui
sanctificaverant ea per manum Sele-
mith et fralrum ejus.
Isaaritis vero praeerat Chonenias 29
el filii ejus ad opera forinserus
^.3 4 super Israel ad docendum et judi
23,19. «'andum eos. *Porro de Hebronilis 30
^..s Hasabias et fratres ejus, viri forlis-
simi, mille septingenli praeerant
21. S: Fi!, quoque Led. 22.AI.: frater. '25.S:Fra-
ter. V8. S: omnesque sanct. 29. S: filiis.
17. B: bei ben ^eifammliiui^ei^^Ia^en.
18. B: an br äußern @ itc? (vqI. «. 16). dW:
gegen bie33orjiabi?
20. B• ber gcfieiiigten Φίικ-, . dvv.vh;: Sa^en
24. dW.vE: Oberaiiffc^er.
'Ü). be§ ©el), ... bcö ^ccr«.
27. Ztr. unb a^cutcn.
29. Braunem®. A:i)icnflc. dW: über bie au^.
®cf(^afte. vE: ju Den ... dW.vE: QJorfteljei u. 9i.
30. (33.7.) B: in bem anbefc^Inen *4. dW. über
3. gefegt. vE.A: werorbnei (für) 3-
25
386 (26,31—27,6.)
^%^Vi.»Operum praefecii et judices. JPrincipes familiarunt» tribuni, centuriones»
Ισραήλ ηύραν τον Ιορδανού προς Ονσμαΐς, ^^^ ΠΠ^2?Ώ l^'l^'b ΊΙ}5?)0 biii^to'^
' ••• Ι" - ν- -: ι- : r : •.• jv :
ι• : ν i- τ jT • : • : ν r
D^3?2ιΊ^ζn niüjs nin^xb vnibhb
• τ : - IT " • ■ . Λ τ : «.τ : ι :
νν τ J•• τ • - τ : • • τ < : - :
rnsii nrbr^ nnr^s b'^n "^ίι^β?
JT ν : IT : • )•••.-: ' \- - t •
^tD^^ niNt) :ρηΰ:^ c^sb^i b'^n-^DS
2? nbisn riT dtps^^i Γi3^ίn
wmU^<^ kw^H-
A Τ IT
i4' näaav λειτονργίην τφ κνριφ και ίργααίαν
τον ^αα ίλεως. ^* Τφ Χββρων] Ίωρίας ο άρ-
χων τω ΧεβρωνΙ αατά γενέσεις αντών κατά
ηατριάς^ iv τφ τεσσαρακοστφ ετει της βασι-
λείας αντον επεσ-λέττησαν^ και ενρεΟη άνηρ
δυνατός έν αύτοΐς εν Ραζηρ της Γαλααδίτιδος.
32 ΚαΙ οι άδίλη^οι αντον νίοΙ δννατο(\ χίλιοι
επτακόσιοι, άρχοντες πατριών, και κατέστησεν
αντονς /ίανίδ ο βασιλεύς επ) του 'ΡονβηνΙ
καΙ ΓαδδΙ καΐ ημίσονς φνλης Μανασσΐ^ εις | ^i^DTpH tOD^ '^?Π'1 '^^Β»*!'! "'DD^^'^'^
πάντα λόγον τον ϋεοϋ %α\ λόγον βασιλέως. | j'^U^j-j''^-^^-, ^^j-^-L^^j^ ^^^JlL^X^
; * •)νΐ•.• - ,- : ν ''^ ν: ιτ ,- : ^τ :
ΧΧΤΙΙ. ÄTiu ι;/οΓ/(Τρα?/λ κ«τά «(>/ί>(Μ0^ ι Ö^ÖCyüb ' böi'^to'^ "ΊίΠ^ XXVlIi.
> ~ -f « - - , , i τ τ : • : J•• τ : • J•• -
αυτών, άρχοντες των πάτριων, χιλιαρχοι και
εκατόνταρχοι και γραμματείς οι λειτουργούν-
τες τφ) λαφ και εις πάν λόγον τον βασιλέως
κατά διαιρέσεις, κ«/ εις πάντα λόγον τον ει'ς- [ Tt^'^tl Πΐρ^Π/ίΠ ^11^ ' ^!D5 Tjb'?»!^
πορ^νομένον και ίκπορενομένον μήνα έκ μη- 'ΐώ^Π bbb ώ'ίΠΙϊΙ ώΐΠ Γΐδ^!!^*Π1
Dntor ηπϊίη hp'bn/2n η^ώπ
»• : ν jT Ιν -! |- ~ AT τ -
IT IT τ : - :
bnnb hDiü5^ζΊϊ^ npbn^sn bi?
τ τ
s^sbssn
_• τ -: IT
J τ (Τ J"
j" τ :
IT : r
νος, εις παντας τους μήνας του ενιαντον,
διαι'ρεσις μια είκοσι καΐ τέσσαρες χιλιάδες.
^ Και επΙ της διαιρέσεως της πρώτης τον
μηνός του πρώτον Ίσβοάμ 6 τον Ζαβδιήλ, \ ^^'^ b^^'^'^^T-p Ώ^ηΐ^^ "ΐΙώδί'Ίη
αιούσεως αντοϋ είκοσι καΐ τΐσ- ~ ' i" '"" σ: τιτ ' • ιτ
Tß : tjbii η5?2Ίίίΐ o^ito:? inpbn^/O 3
Ι • ι ν IT »τ τ : - : »• : •.• ' : •. -: \-
και επΙ της διαιρέσεως
σαρες χιλιάδες. ^ Άπό των νιων Φάρες άρ-
χων πάντων των αρχόντων τΐ^ς δυνάμεως τον \ Γ!1ΝΙΙΙ2Π '^'Ίϊΰ"^ΐ3^ ΟΧ'ΊΠ V'nS'""'p2
μηνός τον πρώτον. ^ Και έηΐ της διαιρέσεως
rot; μψος τον δευτέρου ^ωδία ό Άωϋί,^ και | ^f^pV^^'^ 'iplinsn ^.1^ ^ώπ ίΟΐ'ΠΠ
ΙπΙ της διαιρέσεως αντον καΐ ΜακελλώΟ^ ο • '" -'' : ," iT, *' ' " " , * -'
ηγούμενος, και επι της διαιρέσεως αντου είκοσι ! ν : ν * 11': --γ '^- : λ τ - * 'Τ^Ι: •
καΐ τέσσαρες χιλιάδες, άρχοντες δυνάμεως. \ ^^'^ΧφΤΙ ^'2^ΓΙ "^ώ tt\ht^ ϊ^??>^1 "
^'0 τρίτος τον μήνα τον τρίτον Βαναϊας 6 \ ^ί'Τ'ίΠ'Ή^ ^»T'DS '^tÜ'^büä»! ÜJ^hb
του Ιωδαε ο .ίρ..«, ο «ρχω,•, χ«, e^,. τη, . ^,^^ ihpbnS3 Ü^l ώΝΊ 1Π3η
διαιρέσεως αυτού τέσσαρες και είκοσι χιλιάδες. /' ' ''' ' • ' '' * , λ, ^y•■
^ Μτος Βαναίας δννατώτερος τών τριάκοντα '^.^?•^ "^»Τ,?? ^^0 *^??? "??>'^V'
και επί των τριάκοντα, και επΙ της διαιρέσεως ι ίΠρ^ΠΏΊ 0'^ΐρΡ^Π"ί^5?*1 D'^töptÖH
:10. Β (pro τώ κν(}.) Λνρίβ. 31. Β: 75 Χ^βρ. Ον- ' ν. 31. V':i3
ΐη'Χ'4 ο ά(>χ. των Χίβρ. Α^ : τίσσ?('«κ. Β: tv^IutijQ. ν. 1. ρ ^3
Ü'J. Β: οιςχίλιοι επτ. οΐ α^ίχ.τών 7ΐατ(). Α' Χ: ημίσίΐί;^ ι
Β: Μ. ίτς τιάν /ιρ6ί:ταγμα κΐ'ζίβ y.at.
Ι. Β (pro λαω) βασιλη. FX: πάντα λόγ. (bis). «ί«ία? (^ωίί'αΑ^Β; KFX: ^ωίαβ). Β: J. ό εκ Xwx
Λ^ΒΓΧ* (ρ. ()ta,i,.) ΛαΙ (Α^ΕΧΙ). Β: παν λόγον (ΕΧ: ^.6Έχο)χ). Χ^Χ* κ. Μ(χκ.-(^αιρ.αντ:< (Α^η]).
{ίΐς πάντα λ. AEFX). 2. Β: Ίσβοάζ ... * (alt.) xcti δ. Β: ηαοσι κ. τέσσ. (etiam vs. 7. 10. IL 13. 14. 15),
3. Xj (a. ιάων) ά{ΐχόντο)ν et * α^)χων. 4. Α*: //ω- 6. Bf (u. rfi/rar.) ό. Α' (pr. m.)EX* κ. ^πι τ. τ(>/ακ
1« @^roiuca«
(26,31— -i/, 6.) 387
®ic Slmtlcutc u« fÄi^tcr» Rauptet fcet Spater u. über S:auicnb u. über §unbctt. XXVI.
raei tiegfeit beö Sorbanö gegen ^6enb,
ju aÜcriei @efφäftcn beä «§errn unb
31 ju bleuen bem Könige. *3tem, unter
ben »^ebrontten tt»ar Serja, ber 33or*
ne^m^e unter ben «€>ebrouiten fcineö
©efci^Iec^tö unter ben 33ätern. (So trur*
ben aber unter i^ncn gefuc^t unb ge=
funben im i^ier^igften 3a^r bce M-
nigreii^S .^aüibö fiei§tge iRänner ju
f 32 3acfer in (Sileab, * unb it)re SSrüber,
fleißige 3Jiänner, jwet taufenb unb
fieben ^unbert oberfte 33äter. Unb
^aülb fe^te fic über öie Otubeniter, @a*
biter unb ben i^alben Stamm COianaffe
§u ail^n ^änbein ®otteö unb beS Äönigä.
ΧΧΨΙΙ. (XXWIO.) ®te itinber
Sfrael aber ηαφ iijrer βα^ί ti^aren
jQäupux ber 3}äter unD i'iber taufenb
unb über ijunDert unb ^2lmtieute, bie
auf ben ^önig ivarteten, ηαφ ibrer
Drbnung ah^ unb jujujie^en, einen jeg»
Uφen ü)ionat einer, in allen 9}ionaten
be0 3ai)rS. (Sine ίegUφc Orbnung aber
i)atte üier unb j^ianjig taufenb.
2 Ueber bie erjie Drbnung be§ erpten
2)ϊοηαΐδ n?ar Safabeam, ber (Soijn
@abbieiö, unb unter feiner Drbnung
3 aiaren üier unb Jti>anjig taufenb. *^2luö
ben ^inbern aber $erej tt^ar ber Dberfte
über aüe ^aui)tieute ber ^eere im erften
4 3}ionat. * Ueber bie Drbnung be§ an»
bern SDlonatS n?ar 5)obai, ber ^^oi)iter,
unb Wiüotl) war ^^fürfl über feine Drb*
nung, unb unter feiner Drbnung haaren
5 ijier unb ja^anjig taufenb. * ^er britte
^eibi)au:ptmann beg britten SJionatö, ber
Dbcrfte, war ißenaja, ber (So^n Soiaba,
beö ^riefterä, unl• unter feiner Drbnung
öiüaren ^ier unb jn?an§tg taufenb. *φαδ
i|t ber ^öenaja, ber ^elb unter brei§igen
unb über brei§tg, unb feine Drbnung
:Jl.A.A*3iem.
1-6. ü.L: iJionben.
29,27.
Nin.32,1.
VCh.l«,5.
Israeli Irans Jordanem contra occi-
(lenlem in cunelis oporibus Domini
el in minislerium rogis. *IIebroni-31
larum aulem priiiceps fuit Jeria
secundum familias el cognalionos
eorum. Quadragesirao anno regni
David recensili sunt, et inventi sunt
viri forlissinii in Jazer Galaad, *fra-32
tresque eju^; robuslioris aelalis, duo
milliu sepliiigenli principes familia•
ruin. Praeposuit auUm eos David
Nm.3->,33. j,^j^ Rubeniiis et Gadilis el dimidiae
tribui Manasse in omne ministerium
Dei el regis.
Filii aulem Israel se• XXVH•
cundum nunierum suum principes
familiarunij Iribuni et cenluriones
el praefecli, qui minislrabant regi
juxla turmas suas, ingredientes et
egredienles per singulos menses in
anno. Viginli quatuor miliibus sin-
guli praeeranl.
24,1.
Primae turmae in primo mense 2
'^'23 8^"' «lesboam praeeral fibus Zal)diel, el
sub eo viginli quatuor milba. * De 3
filiis Pbares princeps cunciorum
principum in exercilu mense priij)0.
* Secundi mensis habebal lurmani 4
^^'lll^""' Dudia Ahobiles, el posl se aller
nomine Macellolh, qui regebal par-
lern exercilus viginli qualuor milliiim.
* Dux quoquc lurmao lerliae in 5
tiz-iisi.asm.i^i'nse lerlio erat Banajas filius .lo-
23,a()s*. p^^Q sacerdos, et in divisione siia
viginli qualuor millia. * Ipse est 6
Banajas forlissimus inier Iriginla et
super Iriginla; praeeral anlem uir•
4. ΑΙ.: millia.
δ. ΑΙ.: sacerdotis.
31. ^ierncr. Η: 5m ... twuitcn fie αufί^efuφt u. vE: in äffen ^Mnqen, in ^iBtbeifiniiicn. dW.vE: an^
unter ii)ncn ,]ef. dW; unia'fud)t. A: geimi'flert. traten (cintr.) u. aOtr. B: waö ta anfam ii. \υαβ
32. feine SSr. ... aUcm CÖicnftc. B: Sachen.
»ftc. Ii: Aachen. dW
?ingciegenfjciten. \E: ®efd)aften.
I. 2)ic Ä\ 5. nn-b ibrt-r ;{., .ξ», b. 1^. ii. Obtrftcii
isbet ... iijrc iimtl. ... nach allem IQcffbäfte ifjrct
i?ti»niuic]cn, fo ab: u. mioq^n ^Jiotit• für OÄ. B. .
dW: Unb ba^ jlnb ... B.dVV.vE.A: bem Ä. bienten. rer [unter ii;m]. vE: cbenfaflö?
abi^inq.
2. dW.vE: bei f. 3lbtfKiiunii.
3. ii. V. ber Ob. B.\E: Dbcrftcu (bee ^ecieö).
dW: öecrciobcrft n.
in feiner C dW: υοπ f. ?lbt^. War ΤΙΛίηϊΰΙ):
Zö
388 ^27,7-20.)
Chrofiäie<^ruiii Ι.
χχνιι.
Ministri aulae, Principes trifouum.
αντών '^μιραζα& νιος αντον. "^'0 τέταρτος \ '^^ι^ΠΠ lIä^πb '^3?'^!Ι1'ΊΠ ί 132 ^I}T^)33? 7
δίς τον μήνη τον τέταρτον '^σαι]λ 6 adeXq}0^
Ιωαβ) και Ζαβδίας 6 νιος αντον, ααι οΊ άδ}•λ
τΊΠ^ν i:n ποιητή ^i^i"^ '^πϊί ϊίίπώ:?
■τι,- Vi ^τί-: r J•-: '^•• τ-:
φο/; x«i Μ'τ^ίς δ.αιρέα.^ς .^ντοί τέαααρ.ς]^^ "??Ί^1 ^'^m ^ψ^ ^?1
καί, SMoa, χιλιάδες. ^ Ο πέμπτος τφ μην) ! Ί^Π "^üä-^pn»! ^^Π^ '^ώ^ΏΠΠ ^
τφ πέμπτφ ό ήγονμανος Σαμαωϋ ό 7εζραέλ, Q^-iiüS? ihpbn^ ^3^1 ΠΊΤΝ^Ί Γ^^^ιΠ^ώ
-»ΰόώπ ü3inb '^uJusn :ρ^ν n^Jsns-i
'• ••, ~• |- ~ • Λ • : - V•• 'ν η •
ΗαΙ έπΙ της διαιρέσεως αντον είκοσι και τέσ-
σαρες χιλιάδες. ^'0 έκτος μηνΐ τω έκτφ
Είρα νιος Έκκής ο Θεκωιτης, και επι της
διαιρέσεως αντον είκοσι και τέσσαρες χιλιάδες. \ "^^^^1^*1 ♦ V\j^ TOB^lijit'l 0*^*1103? "^
'Ο Ό έβδομος τφ μηνΐ τφ εβδόμφ Χελλης ό | ^^^r^-^^O ^:ί^?Π γ\τΐ "^b^ZXQTj ώΤίΠ^
έκ^ Φαλλονς άπο των νιων 'Εφραιμ, κα} ..) | Π3;2Ί^η Ο^ώ^? ΙίίΑπΏ '^^ϊ Dn£.S
τΐις διαιρέσεως αντον τέσσαρες και είκοσι χι- \ ντ τ : : ,• : •.• i-.-.r ■ •ατ:
λιαδες. '* Ο όγδοος τφ μηνι τφ ογδοφ Σο- Γ^: • "^ ^Τ- ^.. j =^ • 'ττ- •^Ινπ
^οχ(«- ό ΟνσαΙύ τφ Ζαραί, και έπΙ της διαι- \ C^")ip3? inpbniQ b?1 ^ΠΊΤ: '^ΓώΡΐΠ
Λ• : — VT •. |-
ρέβεως «ϋζοΰ τέσσαρες και είκοσι χιλιάδες. \ χβ'^^^}^ ^^y^lSit^Tl ♦ tlbi^ n3?21S1 12
*2Υ> ένατος τφ μην) τφ ένάτφ Άβιέζερ ο kl•.
Ι4να&ω& εκ γης Βενιαμείν, καΙ επι της διαι- \ -^ * -"ί^^•- '^ ' ":- '^' •' ."'- ' ~,"•• '"
'S'O #f;<«rof Tö- um•; ΐώ διχάτω ΜοοοαΙ ό \ ''"ΐήΠ ''^■'torn XDlhh 'ιη-^ίΒ^Π 13
' ' ' ' * <■ «ί j ;- -: ι- • • -: IT ν J - • • -: ιτ
έκ Νετονφάτ τφ Ζαραι, και έπΙ της διαιρέ- \ Q^^ipS? ίΓΐΡ^Π13 b?Vn")*P "^^Π^^^Π
'■* (/ ενδέκατος τφ μηνι τφ ενδεκατφ Βαναιας \ -^" ' ' / ^ ^" ' ' '"'7 . : '^" V* "'
ό έκ Φαρα&ών των νιων Εφραΐμ, και επί
■•DS-lt) ^3ίΓ3?ΊδΠ »^^33 ώ^ΠΠ itoiJ?
^TT :
τζ/ί,- διαιρέοεως αντον τέσσαοες καΐ είκοσι γι- '■ Π5?3Ίί^1 D'^niUi? iripbniD 0^^ Ο'^ΊΟΚ
λιάδες. *^'(> (^ωο*κ<-/.τοι,' */V τον μήνα Tor η^52? C^Stpb *>ÜS3? Ο'^^ώΠ ♦ tlbi^ ^"
»'ίί/λ, καί im τ^^,• διαιρέσεως αντον τέσσαρες "-".' ' '' ' ^' ^ ' " ." ',':* '*? *'ν»
και είκοσι χιλιάδες.
^^ Kai έπΙ των φνλών 'ίσραηλ' τφ 'Ρονβηι
ηγούμενος Έλιέζερ ό τον Ζεχρι'• τα) Σνμεών
Σαφατίας ό τον Μααχά' ^"^ τφ ^ίεν) Άσα-
βίας ή τον Καμονηλ' τφ Ααρών Σαδώκ-
*^τώ Ίονδα Έλιάβ των αδελφών ΑανΙδ' ιφ
:t\bs π3?2ΊΝΐ D^to ihpbn^ b3?i
ι ••• IT στ:-: ι• : ν »: •. -χ- - :
η^^3 "^33^i^nb bsnb•^ ^•Ώ'^χή bri 1 6
■ τ ,• •• ι τ •• τ Γ • J•• : • - :
ϊΐπ'^αεώ '^bu^nüib nDrp Λ^v^h^
bi^rup"i3 η^ηώπ *^ibb :nrr52-|3!7
η^Ώ ^^n"^bN ni^rr^b Jpi^s "pnsb ι«
j" -; ι•• ν • ν: τ •* . ι τ ' / - ; |- :
Ίσσάχαρ Αμαρϊ ό τον Μιχαήλ' ^^ τφ Ζα- : bi<l2''^>Ü"l3 "'Ί/^Ι? IDlÜtö^'b Τ'^Ι'Ί
Ιεριμουϋ^ ο τον Οζιηλ• ^^ τώ Ewpnui Ωση • .^ ' - '• ατ : ι '•.• ,τ .•-:•' •.. :•
πηδίί ^3nb : bi^'^'iTy-p ni^n•^ =
V. 8. nn&3 'üjn
ν. 12. \öai3 ηπ κ"::: ib. 'ρ •»3'^ώ'' pb
ν. 13. Χ1ΰ3 Χ '32
Ö. Β: αντϋ Zaßad ό νΙός αντ». 7. Β; Ζαβα-
ύί'ας (* ό) ιύός•. 8. Β: Ίίπ^αί. 9. Bf ΤίΤί //. τω
έ'κΓο/Οόοίας ό Το'£κ/. Μ.Αΐ:ο^()ος? λ* 6 Ουσ.
τφ Ζα(,. (Bf, etiam cet(. f, sed al. al.). 12. B: εν-
νατο^,..ίννάτω ...L^v.o εΛ γ.βη'ΐαμϊν. \S.h: Μη](^>ά δια ... Ν^τωι/αχΟι. 18. EFX : 'βλίΥί. Β: '^μβ(}$
ό εκ Ι\/ίτϋ)φα&ι. 14. Β: εκ Φα^ Ικ τ. 15. Β: Χολ- 19. Β. Ί^(Jtμo^ΰ.
!♦ @|^n>ntco«
27,7-20.) 38ί)
©ic 5tmtlctttc ηαφ ben stoolf emonaten, 50te BrütfJen bcr ©iatnme, XXVII.
war unter feinem @o^ne ^mmi eaüab.
7*3)er vierte im üierten SWonat voax
^Ifa^el, 3oa6g trüber, unb ηαφ i^m
^ababja, fein ^oi)n, unb unter feiner
Orbnung n?aren »ier unb jrt>anjig tau?
8fenb. *5Der fünfte im fünften a)2onot
war eame^ut^, ber Sefra^iter, unb
unter feiner Drbnung waren üier unb
9 jnjanjig taufenb. * i)er feφfte im feφ*
Pen 9)?onat trar 3ra, ber @oi)n ^fU^,
ber 3^^efoiter, unt) unter feiner Orbnung
U)n?aren üier unb §n>an§i9 taufenb. *i£)er
fiebente im flebenten 3)ϊοηαί n?ar «^elej,
ber ^eioniter, au^ ben ^inbern (S^3i)=
raim, unb unter feiner Drbnung n?aren
üier unb jn^anjig taufenb. * iDer αφte
1 1 im αφten Φίοηαί irar Θibeφαi, ber
»^ufat^iter, aug ben ^are^itern, unb
unter feiner Drbnung tt?aren üier unb
12§u>anji9 taufenb. * i£)er neunte im
neunten 9)ionat n»ar ^biefer, ber %n=
t^ot^iter, auö ben jiinbern 5emini, uno
unter feiner Drbnung n?aren öier unb
l^jn^an^ig taufenb. * ^er je^nte im
je^nten SD^onat n>ar ÜJia^erai, ber 9^e=
to:p^att)iter, auö ben ©era^itern, unb
unter feiner Ordnung niaren üier unb
1 4 ju^anjig taufenb. * iDer elfte im elften
3)?onat trar 33enaja, ber ^irgatijoniter,
aug Den JlinDern ^p^raim, unb unter
feiner Drbnung iraren üier unb jmanjig
lötaufenü. * $r)er §n?ölfte im jwblften
SDionat u>ar »^eltai, ber O^ieto^i^at^iter,
auö ^Ittjniei, unb unter feiner Drbnung
tvaren üier unt> jit>an§ig taufenb.
If) Ueber bie (Stämme Sfrael aber n^aren
biefe: unter ben Siubeniiern mar S'ürft
Süefer, ber 6o^n @iφri} unter ben
«Simeonitern trar @e)}^atja, ber (Soi^n
17ÜKαeφα; * unter ben toiten mar J^a-
11,2:.
1Ι,•ί8.
ΙΙ,ϋΓ.
ni;ie ipsius Amizabad filius ejus.
2Sm.83%4. * Quartus, πίθπβθ quarlo , Asahel 7
frater .ioab, et Zabadias filius ejus
post eum, et in turma ejus viginli
qualuor millia. * Quinlus, mense 8
quinto, princeps Samaolh Jezeriles,
et in turma ejus viginli qualuor
millia. * Sexlus, mense sexlo, Hira 9
filius Acces Thecuiles, et in turma
ejus viginti qualuor millia. *Sepli-10
mus, mense seplimo, Helles Phallo-
niles de filiis Ephraim, et in turma
ejus viginli qualuor millia. *Ocla-ll
2i,4.<iSm.vi,^,ij^^ mense octavo, Sobochai Husa-
ihiles de stirpe Zarahi, et in turma
ejus viginli qualuor millia. *Nonus, 12
mense nono, Abiezer Analhothiles
de filiis Jemini, vi in turma ejus
viginli qualuor millia. *Decimus, 13
mense derimo, Marai, el ipse Ne-
lophatliites de slir|ie Zarai, et in
lurma ejus viginli qualuor millia.
*ündecimus, niense undeeimo, Ha- 14
'aa^S™* "9J3s Pharalhoniles de filiis Ephraim,
et in lurma ejus viginli qualuor
millia. *Duodecimus, mense duodo- 15
**''^"• cimo, Holdai Nelophalhites, de slirjie
Gothoniel, el in lurma ejus viginli
qualuor millia.
Porro trihubus praeerant Israel: 16
Nm..34,t8. Rubenitis dux Eliezer, filius Zechri;
Simeonilis dux Saphalias, filius Maa•
""'"' cha; *Levitis llasahias, filius Ca- 17
fabja, Der So^n ^emuelö; unter ben ..i ■, ..o ■..>• , » ο . *i . .>. ...
IQ ς\ι^ί^^'>4τ ^^ ^ ο w..« * * cv V /Λ' .'s!: Hi' muel: Aaronilis b»adoc; *Jud;» hliu, 18
18 Ularonitern mar oabot; * unter 3uba ; «j.»«• |•" '<•' ' ' '
11,28;
Jer. 1,1.
1 \,M\.
mar Sli^u, an^ Den 35rüberu i^aüibö;
unter 3fαfφαr mar Qlmri, ber (So^n
19SDϊiφoelö; * unter @ebuIon mar 3ei=
maj;o, ber @ot)n Dbabja; unter Ula^pt)'
t^ali mar Seremot^, Der θο^η ^^Ifrielöj
20 * unter ben Äinbern (Ephraim mar ^^ofea,
frater David; Issarhar Amri, filius
Michael; *Zabulonilis Jesmajas, fi- 19
lius Abdiae; Nephthalilihus .ierimoth,
filius Ozriel; * filiis Ephraim Osee, 20
7-15. Ü.L:a«onben.
12. äSeniaminitern.
16. S: in Isr.
390 (27,21-32.)
Chronicorum Ι.
xxvn.
Jfoabi recensio non perfecta» Davidis ministri.
0 τον Ωζίον τφ ημίσ^ί φνλης Μαρασση
Τω/) λ 6 του Φαδαια' ^^ τφ ημίσ^ι φυλ^ς
Μανααση τω Ιν Γαλααδ Ίαδδαί: ό του Ζαβ-
δίον τοις νίοΐς ΒεηαμεΙν 'Aau]X 6 τον Aßev-
νηρ' 22 ^φ ^^y ^Εζριηλ 6 τον Ίωράμ, Οϋτοι
πατριάρχαι των φυλών 'Ισραήλ,
2^ Και ουκ ελαβεν /ίανίδ τον άριϋμον αυ-
τών απο εικοσαετούς καΐ κάτω, ότι κνριης
ειπεν πληϋνναι τον 'Ισραήλ ώς τονς αστέρας
τον ουρανοί). ■^* Kai Ίωαβ 6 της Σαρονΐα
ηρξατο αριΰμεϊν έν τφ λαφ, καΐ ου σννετελε-
σεν καΐ έγενετο εν τοντοις οργή έπΙ τον
Ισραήλ, καΐ ον κατεχωρίσ&η 6 άρι&μος εν
βίβλίφ λόγων των ημερών του βασιλέως
/ίανίδ.
^^ ΚαΙ επί των ΰησαυρών τον βασιλέως
Άζμω& ο του 'Ω,διήλ, καΐ επΙ των ΰησαυρών
τών εν άγρφ και h ταΐς κώμαις καΐ ίν τοις
εποίχίοις και εν τοϊς πνργο/ς Ίωνά&αν 6 του
Ω,ζίου. '^^Έπι δε τών γεωργουντων την γήν
τών εργαζομένων ΈζραΙ ό τον Χελοΰβ.
^^ Και επί τών χωρίων ΣεμεΙ' 6 'Ραμα&αΐος'
καΐ εηι τών \}ησαυρών τών εν τοις χωρίοις
του οίνου ΖαβδΙ 6 τον Σεφνί, ^8 ^^j^ ^^ι
τών ελαιώνων και έπΙ τών συκάμινων τών εν
tfi πεδινή Βαλλανά 6 Γεδώρ' επι δε τών
■θησαυρών τον ελαίου Ίωάς. ^^ Και επϊ τών
βοών τών νομάδων τών εν τφ Σαρών Σατραί'
ο Σαρωνίτης' καϊ επϊ τών βοών τών εν τοις
ανλώσιν Σωφάτ 6 του Άδαι. ^^Έπι δε τών
καμήλων Ονβίας ο Ίσμαηλίτης' έπί δ\ τών
(Ινών Ίαδίας 6 ^κ Μαραϋών. ^^Και im τών
προβάτων ΊωεζΙζ 6 Άγαρίτης. Πάντες ού-
τοι προστάται υπαρχόντων /ίαυιδ τον βασι-
λέως.
^"^ Και Ίωνά&αν 6 πατράδελαρος /Ιαυιδ
σνμβουλος^ άνθρωπος σννετος και γραμμα-
20. Α^: τω ημι,σιι'ί Β: ^Ιο)ήλ νΙός Φ. Α^: Φαλδιί
(Φαύαία Α2Β ; FX: Φαδαίβ). 21 . Α^ : ημίσιΊ Β: τω
ίν γ^ι Γαλ. ^Ιαδαϊ ό τβ Ζαδαία ... ΒβνιαμΙν ^Ιασιηλ,
22.Β•.:Αζα(}ΐηλ 6 τ57^ο;α/9. 23. Β: it/rf κΐ'(>. 24. Β:
ό τδ Σαρ. ... * τον. 25. Α^Β: 14σμό)θ• ... Όδιήλ. Β:
*Oitö. 2Ö. Β: Kai επί τών &ησ. ... ^ΕσόρΙ. 27. Β:
Σίμ. ο εκ Ραήλ. 28. Β: Βαλλανάν 6 1^ίό'ο){)Ιτης.
29.Β::Αδλί{:ΑδαΙ;\ΕΧ; ¥:'^δλαΐ). :\Ο.Β:'^βίας
... Mf(}ai>o)v. 31. Β: '/α^ίί; (ΕΧ: 7ωάς•). 32. Β* κ.
γ^αμμ. αυτ.
' • τ : • : Λτ : - : t ν ν • τ τ : •
♦ bxniü'^ ^Dntb nto nh'k οπί^
Ι" 7 : • r• : • y τ ν •• ατ :
'vv • : τ t : • • τ <τ τ ι :
-I" τ •* τ ΛΤ : (.TT '• : ν
ι- : ι : f τ : • •.• ß '. - : τ :
niDtib bnn η'^^Ί2Τ-ρ niii^ : α'^ηώη η
b^i'ito'^-bs? t\ip Γϊ^τη %^^-ι nbs N^b"!
Λ•• τ : • - ι ν '(.•.• . •; !■ r '■- τ • J :
'^ΊΠΤ ΊδΟΏΒ ΊδΟΏΠ hb3? ^bi
)••'.• -j- : ' : τ : • - τ τ < :
:m ^b^ D^^D^n
-ρ ηΐΏτ:? 'nbian nin^sk b^^i ^^
^•T ,ν V τ - _ τ ι τ "^- : "^Λ•• — :
-ρ iDDin^ nib^D>^n?i .b^issnii
ι ;.• ' ».τ τ ι : τ : • - • τ : -
niiön r^.sb^ '^iür bi'i : ^πϊ^-τ^? 26
ν ^T - ν jv : •. - : IT • •.
I : ' V V : V AT T-: IT V- -: r
bs^i "^ntiin •^s^^üi D^^b-nsh-bi^-i 27
<- : Λ• τ τ IT ν : • • τ : - "^ - :
ν : - Ι • - - j : ι : • τ : - ••■
- : Α• •• : - Ίτ τ - ,- τ •• : - j•.• -•
^p3n-b::?i :ti5?r intsn niΊS^ί29
Ιτ τ - - : IT Ι ν vv - / ί ι
-b3?i '^Dintsn '^Ί&ώ lihtiDS D^3?hn
- : Λ- IT - ν- : • ' . ■' ~ -J' '■^
- : IT : - ' ••• IT τ »• τ -: r . ^ τ -
•^ - : I• I •• - ,T : : V -: jt
j" τ V •• τ Α• : - |- J'T I _ V -
I r •• r f •• • τ 1 <•« τ I •
V. 29. 'ρ 'iia'n^ ib. y^pn 'nrj δί"3η
23. B.vE: na:^m ... auf. dW: i)at n. aufnel^men
laffen. B.dW.vE.A: ©t. beg ^immel«.
2i. B: (Sr,^a^iun9 bcr 3af)rgefd)ic^tc. vE: Tac^cöi
9θ[φ. dW: Sftecljnung b. Seitgcfci). A: in bieSa^rs
büφcr.
25. B.dW.A: bie Sd^d^c bcö Ä. vE: a3orrati;c.
1.
vonica*
(27,21—32.) 391
^ ©tammfürftctt. SoaBöunöoKcnbetcSa^lunö» ©ie£)Bei-ftettüß*b.®ütcr©aöib§« XXVII.
ber @o^n QlfaSiaj unter bem i^aiUn
(Stamm 5Ö?anaffe war 3ocI, ber (So^n
21 ^ebajaj * unter bem i^alben (Stamm
iianaffe in ©lleab n?ar 3bbo, ber @o^n
(ΒαφαχΙα; unter Benjamin xvax Saefiei,
22 ber (So^n Qlfcnergj * unter Φαη voax
•lifareel, ber (Sc^n Sero^jamS. Φαδ
finb bie i^ürften ber Stämme Sfrael.
23 ^6er 2)ai)ib na§m bie Qai){ niφt
berer, bie "oow jtüan^ig Sauren unb
barunier tvarenj benn ber ^err ^atte
öerebet, Sfraet ju met)ren n?ie bie (Sterne
24 am ^i^immel. *3oab a^er, ber (So^n
3^πιία, ber i^atte angefangen ju gä^ien
unb üoilenbcte eö niφt, benn eö fam
barum ein 3orn über Sfraelj barum
fam bie 2ai)l niφt in bie (S^ronica beö
^önigö 2)aüib.
25 Uebcr Den (δφα| beg Jtbnigg trar
*2lfmaüet(), ber @o^n ^bielö, unb über
bie (δφα^ε auf bem Sanbc in 8tabtcn,
Dörfern unb @φίbjfern trar Sonat^an,
26 ber (So^n Ufia. * Ueber bie ^(ferleute,
baö SJanb ju bauen, tvar (Sfri, ber
27 @o^n (S^elubö. *Uebcr bie SSeinberge
wax <Bmd, ber Stamat^jiter; über bie
SGÖeinfeCier unb (Sφcί|e beS Boeing roav
28(Sabbt, ber ^iij'^imiter. * Ueber bie
Deigärten unb 3J?auIbeerbäume in ben
5luen trar ^aal <§αηαη, ber ®aberiterj
29 über ben Otl\a)ai^ mar 3οαδ. *Ueber
bie Seiberinber ju (Saron irar ©itrai,
ber (Saroniter; aber über bie Olinber in
@rünben mar Sapfjat, ber (So^n ^lblai.
30* Ueber bie ^ameeie mar Dbil, ber 3f*
maeliter. Ueber bie (Sfel mar Se^ebja,
31 t)er 9}ieronoti)iter. * Ueber bie (Sd&afe
mar Seifig, ber ^agariter. $i)iefe maren
ade Dberften über bie @üter beö .^bnigg
^atoib.
32 3onat^an aber, 3)a\)ibg SSetter, mar
ber Oiat^ unb .i^ofmeijler unb itanjierj
ßlius Ozaziu; dimidiae tribui Μα-
nasse Joel, filius Phadajae; *el21
dimidiae tribui Manasse in Galaad
Jaddo, filius Zaciiariae; ßenjamin
aulem Jasiel, filius Abner; * Dan 22
vero Ezrihel, filius Jerohani. Hi
principes filiorum Israel.
Noluil aulem David numerare eos 23
Nin.1,3. g viginli annis inlerius; quia dixeral
Dominus, ut mulliplicaret Israel
^iTiich.!?.' quasi siellas coeli. * Joab filius 24
asm.a*. Sarviae coeperat numerare nee com-
plevil, quia super boc ira irruerat
in Israel; et idcirco numerus eorum,
qui fuerant reeensili, non est relatus
in fastos regis David.
26,20.26. Super ihesauros aulem regis fuit25
Azmolh filius Adiel, bis aulem Ibe-
sauris, qui erant in urbibus el in
vices et in turribus, praesidebat Jo-
nathan filius Oziae. * Opere autem 26
rustico et agricolis, qui exercebant
lerram, praeerat Ezri filius Cbelub;
* vinearumque cultoribus Semejas 27
Romalhiles, cellis aulem vinariis
Zabdias Aphoniles. * Nam super 28
oliveta et ficela, quae erant in cam-
pestribus, Balanan Gederiles; super
apothecas autem olei Joas. *Porro 29
Ei.33,9.35,2.3rmentis, quae pascebantur in Saron,
praeposilus fuil Setrai Saronites; el
super boves in vallibus Saphal, filius
Adli; * super camelos vero Ubil 30
Ismahelites; el super asinos Jadias
Meronalbites; * super oves quoqueSl
Jaziz Agareus. Omnes hi principes
subslanliae regis David.
lRg.l<t,'.i7
5,10.
2Sm.2i,2i. Jonathan aulem, palruus David, 32
consiliarius, vir prudcns el lilleralus;
27. ΑΙ.: Bamathites. 31. S: Agarenus.
dW: 5ßcri•. auf b. gelbe. B.dW.vE.A: unb (auf, in in b. ©rünbcn waren. dW: Sl)foincron. dW.vE:
ben) 2;f|ürmcn.
2(). B:biefo bie gelbarbeit traten. dW.vErgeib^
arbeitei* beim ^3au be6 S.
27. über bie (Sd). b. 2Ö. btc barinitctt roarcn. B:
bae wai oon ben üöeiiib. fam ju ben ... dW: ffieiiu
ijorrat^e in ^en ffieinb.
in ber Siicberuni]. B: (Scfialje beö Oelö. dW.vE:
Oelüorratbe.
29. B.dVV.vE.A:9linbcrbiein (auf)(S.tt)cibcicn.
30. B.dW.vE: (Sfeiiinun.
31. B.dW.vE.Arbie^abe.
32. n>ar?tutf), ctnt)crftcinbi()cru.9cIeI)rteriSf^ann.
28, B: Oelbaume u. bie tvitben geigenb. η?είφε Β. werfl. Tl. u. (Schreiber. vE: Slati^geber.
392 (27,33-28,6.)
Chronlcorum Ι.
χχνίϊ,
Oavidis praecepta eactrema ad populum convocatum.
TiVi,* αυτός' καΐ Ίεριηλ b τον ΆχαμανΙ μετά
των νιων του βαοιλ^ως. ^^ Και '^χ/τοφ^λ
σνμβονλος τον βασιλι^ως, και Χονσϊ πρώτος
φίλος τον βασιλίω^;. ^* Kai μετ αυτόν ./^χί-
τοφδλ εχόμενος Ίωαδαε ο τον Βαναίον y.ai
Λβιά&αρ' κ«/ Ίωάβ αρχιστράτηγος τον βασι-
λέως.
ΧΧνίΙΙ. Ar«i έξε-λχλησίασεν Juvid πάν-
τας τονς άρχοντας Ίσραηλ, άρχοντας των κρι-
τών j καΐ τταντας τονς άρχοντας των εφημέ-
ριων τών περ] το σώμα του βασιλέως , 'λαΐ
άρχοντας τών χιλιάδων κα< τών εκατοντάδων,
κα\ τους γαζοφνλακας, καΐ τονς έπΙ τών νπ-
αρχοντων αντον και πάσης της κτήσεως τον
βασιλέως καΐ τών υιών αυτού συν τοις εννοΰ-
χοις, και τονς δννάστας, και τονς μαχητάς
της στρατιάς έν 'Ιερουσαλήμ, ^ Και εστη
/ΙανΙδ ο βασιλενς εν μέσφ της εκκλησίας και
ειπεν Λκονσατέ μον, αδελφοί μου και λαός
μου. ΕμοΙ έγένετο επί καρδίαν οικοδομησαι
οίκον αναπαύσεως της κιβωτού δια&ψίης κυ-
ρίου καΐ στάσΐ)' ποδών κυρίου ημών, και ήτοι-
μασά τα εις την κατασκψωσιν επιτήδεια.
^ Και 6 &{:θς είπεν Ουκ οικοδομήσεις έμοί
οίκον τον έποιομάσαι το ονομά μου έη αντφ,
οτι ανϋρωπος πολεμιστής ει συ καΐ αίματα
έξέχεας, ^ Και ^ξελέξατο κνριος ό ϋ^εος
Ισραήλ εν έμοΙ άηο παντός οίκου του πατρός
μου είναι βασιλέα ini 'Ισραήλ εις τον αιώνα'
καΐ έν Ιοΰδα ήρέτικεν το βασίλειον, καΐ f|
οΐλου Ιονδα τον οίκον τον πατρός μου, καΐ
ει τοις νίοΐς τον πατρός μου έν έμοΙ η&έλη'
σεν του γενέσ&αι με βασιλέα έπΙ τφ παντι
Ισραήλ^ ^ Και από πάντων υιών μου, ότι
πολλούς υιούς δέδωκέν μοι πύριος, εξελέξατο
εν Σαλωμων τφ νίφ μον κα&ίσαι αντον έπι
&ρόνου βασιλείας κυρίου έπι Ίσραηλ. ^ ΚαΙ
ειπεν μοι ο ϋ^εός' Σαλωμων 6 υιός σον οικο-
δομήσει τον οίκον μον και την αύλην μου'
οτι γιρέτικα έν αντφ είναι μον υίόν, κάγώ
32. Β: '/ί^λ ό ΊπΙΛχαμΙ.
33. Β* Kai ... f (a. πρωτ,) ό.
'6\. Β: μίχά τβτον ... Ίω^αέ.
1. Α* Χ* κ. τταστ/ς τ. κτ.-ίύνβχ. (A^Bf).
2. Β*ό/9ασ. (AEFXf). λ^',ίμμέσω. AiX*(aU.)
^«(A^Bf). FXf(p.aTaV.)r^ υτΓΟΛ^ο^ίω. Α"^: ετοίμ.
3. ΓΧ•|• (ρ. έπονομ.) μί. Β: aijMa(atV«T« AEFX).
4. Β* (pr.) Tö. FX: έξίλέξατο ηγάμίνον (ρΐΌ ή(>.
τοβασ.). k^h^ (a. all. ßaadia) ης (A^FX*). Β*
Γ). Bf (ρ. πάντ.) τών ... edom. Xf (a. tlfXit) xac.
FX* αυτόν. Bf (a. /σ^».) τόν.
j.. _; |. : τ ... ,.. _ _ ,.. ν• : - IT ι- :
τ r : •.• : τ r : ' ν <τ τ ι : ν • — :
-bs-Γϊί 1^1^ bnp*i XXVIII.
J" τ : ^- τ : - j•• τ •• τ ; • j- τ
'πνΏΠ-ηϊί α'^ΠΊώΏη nipbn^an
J" τ : •• - J•• τ : J• τ -; η j•• t :
b^n ni3rb:Dbii D^^ni^-^ni α^Ο'^ηοη
• ν- f • τ : -r • - : S* • |τ -
A• ~ : j — • V τ : •.• - τ : -
j•• : - -:r : τ : ι• : ι j -: |-
^s •'^töb rr^n nDnn-i<b ^b ίπν
j• A• : • • V- r: : ' < • - jt
τ ; IT τ r τ : τ ν- •; τ : • s•
bä^ ^2 ν^ΊίΐΔ^ '^nb^ nin*^ Ίπα^η 4
j • • •• τ : • •••.•: JT ί - : .-
b^^nb^-br ^b^b nrnb '^ix-n'^2
r* •• τ : • - ' V ■'••• : : ι• • τ ι••
)•• : • τ : j- τ τ ι• -t• τ :
τ r j• • τ j•• : • λ τ j•• ^τ :
^b-bs^^ : b^^'ito'^'bs-bs? 'n'^bnnb η
- τ τ • Ι" τ : • τ - ' ν : - :
Ίπη^ι nin^ '^b in: o'^b^ n'^nn '^s
- : •- Λτ : ν ^ -JT • τ J• - •<
n^^b^ sDs-b3? rniüb '^ba nr)bti32
ΠΏ'ρώ ^b "i)2.^i^i : bii<"itü^-b3? nirr^ 6
f AT •• —.\- ^v " y: : • J : •
-Π'^η^ί ■'OKI pb '^b in ^•ηΊΠD
V : η v-:i- ' " : • ^ • : - τ
V. 1. γ^ρ2 ί<"33
33. "ülrcbiter.
34. dW; v^ecrcberfier. B: ber Db. übev ba« ^.
vE: i>cer!iil^rer. A: i)eere«fürfi.
1. un&bic^>cl&cn, u. aUc... (28, 1.31). dW.vE:
^ahc u. φι erben. dVV: [ammt ben ii^amlingen ...
vE: ^öjiniMCii. A: .^ammcrlincieii. B: ja einen jebra
tapf. ^elb.
2. ber '5-uf?f*h. fccr ?füfu'...an9efcbicft. dW: fr^ob
1« Sfitontca«
(27,33—28,6.) 393
©tcner ©aöibö. fBerfammlung SftaelS u. ©atib§ le^te Stnorbnungcn. XXVII.
unb Sehtet, bcr Θο^π «οαφηιοηί, tvax
33 bei ben ^inbern beg Äbnigg. *5i^U
top^el lüar αηφ Oiat^ beö ^5nig§j
«§ufai, ber ^rac^iter, irar bcö JtönigS
34^reunb. *Ί)ίαφ ^^itoto^cl tuar Sojaba,
ber @o^n 35enaj;a, unb ^bjat^ar. 3oab
aber war i^elb^auptmann bcö ,^önigö.
XXVIII. (XXIX.) Unb $)atotb
»erfammelte gen Serufalem aße JDber*
flen SfraeU, ne^mlίφ bie ^ürpen bcr
Stamme, bie gürjlen ber Orbnungen,
bie auf ben Äönig n?arteten, bie gürflen
über taufenb unb über ^unbert, bie
dürften über bie ©üter unb SSie^^ beö
^önigö unb feiner (Sö^ne, mit t>en
Kämmerern, bie ^riegömänner unb atte
2taj)fere 9)iänner. *Unb iDacib, bcr
Äbnig, fianb auf feinen trügen unD
fί)rαφ: ^brct mir §u, meine Q3rübcr
unb mein 3SoIf! 3Φ ^atte mir üorgc=
nommen ein ^^au^ ju bauen, ba ru^en
foUte bie Äabe beö 8unbeS beö ^errn,
unt> ein f5u§fφemeί ben ^ügen unferö
©otteg; unb ^atte miφ gefφi(ft§u bauen.
3*^2lber ©Ott lief mir fagen: Φη foUffc
meinem 0iamen ηΐφί ein 'iQan^ bauen,
benn bu bifl ein Äricgömann unb ^ajl
4 33iut vergoffcn. *9iiun l^at ber J^err,
ber ©Ott SfraeiS, miφ ernjä^ict au^
meinen SSatcrS ganjem «i^aufe, baf iφ
Jiönig über Sfracl fein foüte cn)igliφ;
benn er ^at 3uba errt)a^iet jum Sürficn-
t^um, unb im «i^aufe 3uba meinen 33a-
terö ^aug, unb unter meinen ^aterö
^inbern ^at er ©cfaden gehabt an mir,
baf er miφ über ganj '^irad §um ^ö=
5 nige mαφte. *Unt) unter aücn meinen
@5^ncn (benn ber «§err ^at mir öiele
(öo^ne gegeben) ^at er meinen 6o^n
©aiomo ertt?ä^iet, ba§ er fl^en foU auf
bem (Stu^I beg Jίönigreiφg bcg «^errn
6 über Sfrael. *Unb ^at mir gerebet:
3)ein <So^n dolomo foU mein »^aug
unb «§of bauenj benn ΐφ ^abe i^n
mir ertüä^Iet §um (So^ne, unb ίφ xmU
1. A.A: unb bae SSiel^. 2. U.L: fiunb.
ϋφ. vE: fieilte |ίφ. B.dW.vE: auf feine Sü^e. B:
1}ΛίΗ in meinem ^crjcn ein ^. ber diuijc ^u b. für ...
dW.vE: im (Sinn. A: gebαφte. vE: jur 0i. B:^attc
jubereiict. vE: bereitete «orrati^ μπη «au. A:
ipse et Jahiel filius Hachamoni erant
2Sin. 15,12. cum filüs Fegis. *Achilophel etiam 38
^'• consiliarius regis, et Chusai Arachi-
iMcc.7,H. jgg amicus regis. *Posl Acliilophel34
""'^• füll Jojada filius Banajae, et Abialhar.
Princeps aulem exercilus regis erat
2Sx„.8,^t6.2,), jf^^^
(jos.24,1. Convoeavit igitur David XXVIII•
27,i6.22,ir;0mnes prineipes Israel, duces iri-
"''• buum et praeposilos turmarum, qui
29,6. ministrabant regi; tribunos quoque
27,25. et cenluriones et qui praeerant sub-
stantiae et possessionibus regis,
filiosque suos cum eunuchis, et
iRg.laleV potentes et robustissimos quosque
^sm.v3,8. jjj exercilu Jerusalem. * Cumque 2
.surrexissel rex et stelissel, ail:
Audile me, fratres mei et populus
""^s^IVss"*" meus! Cogitavi, ut aedificarem do-
imim, in qua requiesceret arca foe-
iSav. (ieris Domini et scabellum pedum
Er.43,7. i^g- nostri; et ad aedificandum
omnia praeparavi. * Deus autem 3
2Sm.7,j.iRg.^lj^jj j^ii^i; Nqjj aedificabis domum
nomini meo, eo quod sis vir bei-
lalor et sanguinem fuderis. * Sed 4
elegil Dominus Deus Israel me
de universa domo patris mei, ut
essem rex super Israel in sempi•
^''**'irj.*^'^ternum; de Juda enim elegil prinei-
pes, porro de domo Juda domum
ism.iM.i2. pytris mei, et de filüs patris mei
plaeuil ei ul me eligeret regem su-
per cunclum Israel. * Sed et de 5
filüs meis (filios enim mihi mullos
sap.9,7. tißtl't Dominus) elegil Salomonem
filium meum, ul sederei in Ihrono
regni Domini super Israel. *Dixit- 6
*'»"";^,^'" que mihi: Salomon filius luus aedi•
ficabit domum meam et atria mca;
ipsum enim elegi mihi in filium, et
6. ΑΙ.: altaria mea.
fφαffte 9U(ig fterbei.
4. B.dW.vE: ^itn ΡΦπ.
5. dW: Ibrcne tc^ Äonigt^um«. vE.A; diti(^ii
6. Jpöfc. B.dW.vE: i^orbofe.
394 (28,7-15.)
ChFonicoruni Ι.
ϊΐϊ. navidis praecepfa ejctrema ad populum eonrocatum.
ίσομαι. αντώ elg πατίρα. '^ Kai κατορΟοόσω
την βααιλίίαν αυτόν mg αιώνος, tai• ίσχνσΐ]
τον φνλά^ασϋ^αι τας ητολάς μου καΙ τα
κρι'ματα μον, ω^ η ημ^'ρα αν τη. ^ Και ννν
κατά προςωττον πάαης έκ-λληβΙας κνρίον και
έν ώσΐν &80V ημών q}vXaaafu&F καΐ ζητησατβ
πάσας τας Ντάλας κυρίου &8θϋ νμών^ ινα
κληρονομησητε την γην την άγα&ην καΐ κατα-
κληρονομήσητε τοις νίοΐς υμών με& υμάς εως
αιώνος. ^ ΚαΙ ννν, Σαλωμών νιε μον, γνώ&ι
τον ϋεον των πάτερων σόν καΐ δονλενε αντο)
εν καρδία τελείς, και ψνχη ϋ^ελούση' οτι. πά-
σας καρδίας εξετάζει κύριος και πάν ει&νμημα
γινωσκει. Εαν ζήτησης αντόν, ενρεΟήσεταί
001' καΐ εαν καταλείψι^ς αντόν, καταλείψει
σε εις τέλος, ^^'ίδε ννν, ότι κύριος ηρέτικεν
σε οικοδομείσαι αντώ οίκον εις άγιασμα' ί'σχνε
και ποίει.
** Και εδωκεν /1αν)δ Σαλωμών τω νίφ
αντον το παράδειγμα τον ναον κα\ των οίκων
αντον και ζακγω αντον και τών νπερφων καΐ
τών αποθηκών τών εσωτέρων καΐ τον οίκον
τον εξιλασμού , ^"^ και το παράδειγμα ο ειχεν
εν πνενματι αντον τών ανλστν οίκον κνρίον,
κ«ι πάντων τών παστοςρορϊων τών κνκλω τών
εις τας απο&ηκας οίκον κνρίον και τώ>ν απο-
θηκών τών αγίων, ^^ και τών κσπαλνμάτων
τώιν έψημεριών τών ιερέων και τώιν ^ίενιτών
εις πάσαν εργασίαν λειτονργίας οίκον κνρίον,
καΐ τών άποχ^ηκών τών λειτονργησίμων σκενών
της λατρείας οίκον κνρίον. *'*Α«ί τον στα-
&μ6ν της όλκης αυτών τών τε χρνσών και άρ-
γνροη>, ^^ λνχνιών την όλκήν εδωκεν αντφ
8. Β: φνλάξασ^9^ί ... f (a. x9fs) τ». A^: κατα-
χλη^ονομήσίται'ί FXf (ρ. κατακλ.) αντήν. 9. Β*
/wa ... tTcctft (Χ." ί/Ζητίΐ). W : Ιαν καταλ/ψίίς (?).
10. ΑΙ: Eiöft 11. Β: ΛαΙτων Ιαν.χων. 12. FX (pro S
n/fv εν πν. αντ.) navroiv ων ην tv πν. μίτ αυτ« καί.
13. Bf (ρ. καταλ.) y.ai (AEFX*). 14-16. FX: «'ς
το yjjvaiov χαΐ τον στα&μον τη(; ολχης αντ» πάσι
τοις anfvfai osXfiac; y.cti ααλίίας και /rafft τοΓς
GKfVfai τ5 α()γνρϊϋ ev σταθ-μφ παντί ay.ftjet oaXfia^
y.ai δβλΐΐαί:, y.al σταθμϋν ταΓς λνχνίαις rate χρνσαΐς
y.ai τοις λν/νοις «j'twv, χρνσίον έν στα&μώ λχιχνίας
y.ai λνχνίας και τοις λνχνοις αντης y.ai ταΓς λνχνίαις
Τ(7)ν τί /j)vaun• y.ai άΐίγχιρων Xx'/vu7n' την <)?.κην Ι'όο)-
Kfv αίτω, y.ai τΰ>ν λνχνκον είο)κίν αττω την όλαήν,
ομοίως τον στα&μόν τΰνν τραπ. κτλ.
«- : - ν ι• ι• -:ι- η : /
''Tvh nn^-i' :η•τη dvs ^üsdüdo^^. s
...... τ - : I•.• - * - - τ ; •
^iDsnbN: '^Dτ^ίn^, hiπ'^-biπρb^ίΊto'^-b-
JT : \. : • τ : • ; j : •
1 vjT τ .• : r l_^- <- : av . " • ••:
aDnπ^ζ DS'^Dnb anbnDn^ nhiton
-Γίί h ^b-n'nbtii ηπϊίΐ : abi::J-ir ^
- ^ • ; I ; JT - : η
ν•.• : - r • : ' r •• jt • ■.•;:•
nin'^-'^s nh^ • πϊ^η nrb 'nn^^DT^ -^
■fT ■ f τ - j" : |- τ ^ / — : 1* : -
ρτη m^Tp^b T'^s-riDnb η^ nn^
r - -Γ
•β- '~:\- «T - :- : τι ■•• : τ ιτ
V I - - r V • : - ;t τ -.r
Τ/23? m^2 HN^ Ίίϋίί 'bä r^brvi2
7 <T τ . -; • ; - :
ris-dbrrbr^b^• nin^^-r^:^ nin:snb
• : : : ι• τ τ: - ν : ι :
nbr rDv>ib/o-bDb^i nhbn^ c'^Dnän
_ -: ν vv : τ : • • : r ■ .• -: ■ -
-n'^s r.in^' "bs-biDb'^ nin^-r^^
r »- '. ν : I : at : i••
-b^b nn-tb bpü3/22i nn-fb :nin^i4
tiDsn '^bs bäb n"ri23?i mi23? ''bs
I •.• •.• - <•• : : AT -:|- jt — : \•• :
:mi3ri miny ^bs-b^b bbta^ii
•. •• 1 •■ : τ τ - . ; • •τ : •
7. B.dVV.vE.A: bcfcj^io,cn. Β: Ιΐφ tüirb ftarfcn.
dW: fefi bavauf i)alt. vE: bcl^anct. dVV.vE; une
(αη)ΐι^ί.
8. B.dW.vE: (ba c6) üor ben 8tugcn bc^ ... (ifi).
B: bcÄai)vet u. ίιιφεί. dVV.vE: cei »ererbet. B.A:
(erbÜc^) ^inteviaffer.
9. B.A: ücUfommencm φ. dW.vE: ergebenem.
IJ: unterfucbet. B.dW.A: erfcvfc^et. vE: unb crfen:
net. B: wirb cv »on bir gefunben tDerben. dW.vE:
fίφ V. b. finbcn iaffen. B.dVV.vE: verftogen.
1.
lOtUCCI*
(28,7-15.) 395
®at)ibö le^tc 5lnorbnunöen, @etnc ©abcn für ben ScmpeL XXVIII.
7 fein 3Satcr fein. * UnD νυίίΐ fein ^5=
nί9reiφ beftätigen etrigUc^, fo er n?irb
anhalten, t>a§ er t^ue ηαφ meinen
©eboten uni) 0leφten, tine eg ^eute
8ftei;et. * 9iun vor bem ganzen 3fraei,
Der ©emeine teö «^errn, unfe »or ben
Dt^ren unferö ©otteö: fo tjalUt unb
fachet atte ©ebotc beö »^errn, eureS
©otteö, auf Dag i^r bcfi^ct baö gute
Sani) unb beerbet auf eure ,^inber ηαφ
9 οηφ euΰgUφ. *Uub bu, mein (So^u
Saiomo, erfenne ben ®ott beineö 5?a*
terä unb biene i^m mit ganjem «bergen
unb mit miUiger (Seele; benn ber «^err 1 ^"^Ι,'η'!:*''• enini corda scrutaiur Dominus, ei
μιφί alle ^erjen, unb verfielet aUer ι universas mentium cogilaliones in-
©ebanfen Φiφten. Sirfl bu iδnfuφen, ! wv3s!KÄ5;ielii8ii. Si quaesieris eum, invenies;
ego ero ei in palrem. * El finnabo 7
regnum ejus usque in aelernumj si
perseveraveril ("acere praecepla mea
el judicia, sicui el hodie. * Nunc 8
ergo roram universo coelu Israel
audienle Deo noslro: cuslodite el
perquirile cuncta mandala Domini
Dei noslri, ut possidealis lerram bo-
nam el relinqualis eam filiis vestris
post vos usque in sempiternum.
iHg-^,3. *fpy ame„,^ Salomon, fili mi, scito 9
Deum palris tui et servile ei corde
perfeclo et animo volunlario; oninii
Kx,3,8.
I Sil). 16,7.
fo mirjt bu i^n ftnbeu} njirfi bu i^n
aber vertaffen, fo irirb er biφ vermcrfen
IOemigliφ. *^o fie^e nun ju, benn ber
^err ^at biφ enrä^let, ta^ 1>η ein J^auö
baueji jum »i&eiUgt^ura; fei getrofi unb
mαφe eö!
1 1 Unb Φανίί» gab feinem ^oi)m Salomo
ein SSorbiib ber »^aUe unb feineö «^au*
feä, unb ber @emäφer unb (Säle unb
Kammern inn?eni5ig, unb beö »^aufe^
12beg ©nabenflu^Iö, *baju iBorbilber
alleä; η?αδ bei i^m in feinem ©entüt^
xvax, ne^mliφ beö «§ofö am «§aufe beö
^errn, unb atter ®emäφer um^er, beö
©φα^εβ im »§aufe Oottcö, unb beö
ΐ3Θφα^€0 ber ©e^eiligten, *bie Drb*
nung ber ^^riefter unb ü^eoiten, unb aller
®efφäfte beg ^2lmtö im ^aufe beö ^errn;
14*®oib ηαφ bem @oίbgetυiφt ju aller-
lei ©efäfen eineö j;egίtφen ^mtö, unb
allerlei fiiberneö ß^ug ηαφ Dem ®6η.ηφΙ
5u allerlei ®efäf?en eineS Jeglίφen Qlmtö; \
\f) * unb ®olb ju golbenen !ϊeuφtern unb 1
golbenen Sampen, einem Jegliφen $^euφ* ! -
8. A.A: unl> es t)crerbet. 12. ü.L: Sßori
btlbc. l4.U.L:®eieuii. A.A: jilbernem ©es
jeugl 15. U.L: gulbenen.
10. B.A: jlatf u. t^ue(ooilbdnge)e«. dW:felln.
rίφtecgαu«.
11. feiner ^öufer ... innere Ä. B.dW.vE:^^^^.
si aulem dereliqueris eum, projiciet
te in aelernum. *Nunc ergo quia 10
elegit te Dominus, ut aedificares
domuni sanctuarii, i'onforlare et
perfice!
Dedil aulem David Salomoni filiolt
'*4ü!?6 :f(?.'^ suo descriplionem porticus el lempli
WCh 3,9.
V.19.
et cellariorum el coenaculi et cubi•
culorum in adytis et domus propitia-
lionis, * nee non el omnium, quael2
cogilaveral, atriorum el exedrarum
per circuilum in Ibesauros domus
■^®''°-J^'*'»Doniini el in thesauros sanclorum.
* divisionumque sacerdotalium et 13
Levilarum, in omnia opera donnis
Domini el in universa vasa minislerii
lempli Domini; * aurum in ponderel4
per singula vasa minislerii, argenti
quoque pondus pro vasorum et
operum diversilale. * Sed el in 15
iRg.7,49. eandelabra aurea et ad lucernas
eorum aurum pro mensura unius-
8. ΑΙ.: D. D. vestri.
14. S: ad opera (pro et operum).
3ci(cn. B.A: ©cf)ä^eu. vE: <Ba)ai^Umm(tn. dW:
<Sd)a^^ufcrn.
13. ber Orbnungen ... (ö. u. ®eräti)e. B: von
A: ben Slbrip. B: te^ißcrgebduö u.beffen^e^aufuiii allem SBcrf beö Φίεη|ϊ6 ... ©efa^en jum Φ. dW:
gen, u. feiner 6ci)afefammernu. f. £)bcrfuie. (iW.vE: @€ίφά[ί^.. ®evati>en rc« Φ.
ibcrgemaci)er. dW: i^. ber ^^unbcölabe. vE.A: bct
14. ©. n. &.©ero. ju λ. golbenen. B: ju bcm toaö
üon ®olb fein fcUte, ju ... dW: von bcn golbenen,
5Berfi3i;nung. B: be^ 33cvfö^nbecfetc(!
12. ber^öfe...bes @ei). dW.vE;lυαδerim®cίflc nad) b. ®cn,^ t-e^ ®olbei.
blatte. A: in ©ebanfen. B: ^Kammern. dVV.vE.A: 15. unb bai« @ewid?t ... i^ren 9. ^am)7en.
396 (28,16-29,1.)
Chronicortiin Ι.
XXVIII•
munera in templum.
και των λύχνων. ^^"EdovA^r αντφ ομοίως τον \ HTlIDI ΠΊί3)ΰ^ niiDlO'Vpüiü^ DHT
ατα»μ6ν τώ. τ^αη.ζάν r,/, π,ο9έα.<η,, ha- ^^l^ ^T ^^^ '^_^^- '^:^^
στης τραπέζης χρνσης και ωςαντως των αργν- ' ""^ . * * *^ ■• ' ••^^ - : .* ' "
ρών, ^7^«; των κρεαγρών καΐ στιονδείων καΐ \ *^^^^ψ ^Τ^^ ^^"'^?? V'^!'*^,?!
των φιαλών των χρυσών, και τον σταΟμον Γΐ"ΐ3Π^ΰρϊ^
bptuu
rV,
ηη•τη— ηχηΐ6
/τ τ - ν :
των χρνσων και των αργυρών κίφφονρ«, έκα- \ triDD'l ΙΠ'^ΐρ'; in^DtÜy Γ^'^ί^ΏΠ
στον σταϋμοϋ. *^ΚαΙ τον τον θυσιαστηρίου ^^^ '' ' \ ηρ^π"" ' riinbib 17
των θυμιαμάτων εκ χρυσίου δοκίμου αταΟμον st:•-.• .." " >-::•.:
{;πίδειξεν αύτφ, καΐ το παράδειγμα του άρ• \ ^"^^^ ^ψ ^ί?!?•"^'] ^'^'ζΐ!?^^']
ματος των Χερουβειν τών διαπεπίτααμ^'νωι• \ "HIBD j ^ptD^S -Π'ΤΠ '''IID^?!
ταις πτ^ρυζιν καΐ σκιαζόντων ml της κιβωτού [ ^püä^S tjOSn '^liSlDb*! ΊΙΒ!?^
δ,αθή^η,,.νρίον. ^9 Πάντα h γρ,^ XHeö, ■ ^^^ ^^^ ".^^^ niSSb 18
κυρίου εδωκεν /ίαυίδ Σαλωμων κατά την ί"^^' ^" " * ,* , ' • ' * *
^ τ r : ν - J• : - : . χτ : • - • \7\ : jj τ
κυρίου εοωκεν /JaυLO ^ακωμ<
πέριγενη&εΐσαν αύτφ σννεσιν τί^ς κατεργασίας
του παραδείγματος. ^^ ΚαΙ ειπεν /ίανιδ Σα- "b? °''5-?9'' ^^^^Ι?^ ^»71 Π''?^*'?^
λωμων τφ υιφ αυτοϋ' "Ισχυε καΐ «ίορ/ζου , ^si^ 2ΓΙ^2 b^H ♦ ΠίΠ'^Τ'^Ί^ li*1X 19
και ποίει, μη φόβου μηδέ πτοηΟχις' οτι κύριος
ο ί^ος μου μετά σοΰ, ουκ άνήσει σε ούδ' ου
inj σε εγκαταλείπη εως τον αυντελεσια σε πα-
σαν εργασίαν λειτουργίας ο'ίκου κυρίου. Και
ιδού το παράδειγμα τον ναού καί τον οίκου
αντοϋ κα/ ζακχώ αντηΰ και τα νπερφα καΐ
τας αποΘηκας τας εσωτέρας και τον οϊχον του
rir^bt) bs b"3ton "b^? nin*^
ι -: : - κ. Λ• : • J- τ κτ '.
"bs nib?b-n? ^3τ?|: xb"] ηδΊ^ ^b
ίλασμον f και το παράδειγμα οίκον κυρίου
^^ Kai ιδού αί εφημερίαι τών ιερέων καί τών\ "Ρ^ϊ? D*|ltDni D'^DilSn tl^p^nlQ
Αευιτών εις πασαν λειτουργίαν ο'ίκου του : "bsS ^/Ϊ23?1 D'^nbi^^n Τ^.^'2 PIIDS?
t^iov, και μετά σοΰ εν πάση πραγματεία, και \ -l^^b ΠΏ^ΓΏ "^"^^D'^^b' π5^5^)3
πά<2 ποοχ^νίΑΟ*: εν σοσιία κητα παηαν η^νννν. , ^,• χ : τ ι- ^•τ τ : τ. τ ;
στ τ :
ι• τ - :
πας προϋ^νμος εν σοφία κατά ;7«σαί' τεχνην,
και οι άρχοντες και πάς ο λαός εις πάντας
τους λόγους σου. ' 5 't^'^'^DT
XXIX. Kai ειπεν /ίαυΙδ ό βασιλεύς πά- ^ "b^b 'Tlbisn Ί^ΤΙ ΊΏί^^Ι XXIX.
σιι τη εκκλησία' Σαλωμών 6 υιός μου, εις ον η^-^Π^ ^^^^ ^^2 ΤΎΏ^ΙΣΐ h^^^
ηρέτικεν εν αντφι κύριος, νέος κα\ απαλός' καΐ το ν. ^ V* * * •"
^ίργον μέγα, Οτι ούκ άν&ρώπφ η οικοδομή, άλλ' ^^."^^^ ^^^^^^'1 'Q) ^^?- ^V^^-.
nirr^b
15s, Α*: λύχνο)ν t6o)x. αυτώ. Όμ. Χ (pro ctfjy.)
πνρίίων.
17. A^: απονδιοιν. Β: ά^γ. xai &νισ>ίθ)ν χίψΐίρέ.
18. Β (pro τον) τών (Χ: τον στα&μόν). Χ^: Xf-
ραβημ (Β: Xf()a/9t/*).
20. Β: άνησ. σ* κα* « μ-η ίγγ.αταλΊπΎΐ• Α* FIX: έ'ως
Ζ ίϋ >τΖ k2n\ ν* ΙΓ«; .'A;._fir, αϊ /λ^^ 'λλ α2ιι\
ν τ • - τ τ :
Nb
■'S
15. fetncit l^amt>cit ... nach l•. ®eio. iebcd l^eucbt.
« (ε. TU A-^D). t' itat tdä-nn. A» (pro κ)« A-'B) , ^ .aii w^cn/a jxmr rv Jen
.:a^„. ^ vt 7 becfen 11. Γ. Leitern, bagfemfte®. dW: (ϊ^αέ 35or;
tlOOV
21. B: otx» Λυρίϋ. Α*: πραγματΜ.
\,Β*η οίχοάομη (AEXf ; FX: ^ οΙ'χ7/σις•).
bilb] biv ®. u. ©φαΐβη u. .^. »on reinem ®. (Β: ju
t>en 3. ^anbbecfen?)
18. ju bem i8. B.dW.vE: geläuterte« @. B: bie
|ίφ au£<breiten u. über bcr ... ee bebecfen. dW: bie
l«@^rontca«
(28,16 29,1.) 397
®at)tb§ &ahen für ben 2:em^el unb le^te Syia^nungen*
XXVIII.
ter unb feiner Sam^e fein ®^ΧΌΪφϊ}
dfo ααφ ju fiibernen Seuφtern gab er
baö 6iiber, jum δβηφίετ unb feiner
Sampe, ηαφ bem ^mt eineS ίe9liφen
l(j Seuφterδ. * %ηφ gab er §u $ifφen ber
6φαu6rote ©olb, §u icgUφem ίίifφ
fein ®ίΧϋΐφί, alfo αηφ @ii6er ju fllbfr*
17nen $ifφen3 *unb iautereS ®oib ju
Greueln, 95e(fen unb jtanbein, unb ju
golbenen Φeφcrn, einem ίegίiφen Φeφer
fein ®ett.ήφt, unb ju flibernen Φeφern,
einem ίegliφen Φeφer fein @etriφί;
18*unb jum 0ίäuφαUαr baö alleriauterjie
®olb, fein ®ett»iφt; αηφ ein 93orbiIb
beö 2BagenS ber golbenen (S^erubtm,
ba§ fle fiφ ausbreiteten unt) bebeiten
oben bie Siabe beg 33unbed beö «^errn.
19*5liled iji mir befφrieben gegeben toon
ber «§ant? beö «öerrn, bag miφä unter-
20n?iefe alle 2öerfe beg QSorbilbeg. *Unb
$)aöib f:^rαφ ju feinem So^^ne <Salomo:
(Sei getrojl unb unüerjagt, unb mαφe
eg} fürφte biφ niφt unb ^ge niφt!
®ott, ber *§err, mein ®ott, n?irb mit
bir fein, unb wirb bie ^onb niφt al•*
jie:^en, ηοφ biφ i)erlafien, big bu alle
2Berfe jum 5lmt im »i^aufe beg «^errn
21 tJoUenbefl. * Steige ba, bie Orbnung
ber ^rie^er unb Setoiten, ^u allen Qlem-
tern im «^aufe ®otteg, finb mit bir ^u
allem ®efφäfte, unb flnb nntlig unb
n?eife ju atten 5lemtern, baju bie f^ü^*
jten unb aüeg 93olf ju allen beinen
^änbeln.
XXIX. (XXX.) Unb ber Äönig Φα-
üib fίJrαφ ju ber ganzen ®emeine: ®ott
^at ©alomo, meiner (Sb^ne einen, er=
irä^let, ber ηοφ jung unb jart ifl;
bag 2Berf aber ifl grog, benn eg ifi
niφt eineg 3Wenfφen $ßoi)nung, fonbern
17. 18. U.LrgüIbenen.
19. ü.L: unterttjeifete.
cujusque candelabri el lucernarum,
siniililer et in candelabra argentea
et in lucernas eorum, pro diversilale
mensurae, pondus argenti iradidit.
* Aurum quoque dedil in mensas 16
proposilionis pro diversilale niensa-
runi, siniililer el argeulum in alias
K, 2- 3 25, mensas argenleas. * Ad fuscinulas 17
^" quoque el phialas el ihuribula ex
auro purissimo, el leunculos aureos
pro qualilate mensurae pondus dis-
Iribuil in leunculum et leunculuni;
similiter et in leones argenleos di-
versum argenti pondus separavit.
iRg.r,48. *Ait,,i.i autem, in quo adolelur in- 18
censum, aurum purissimum dedit,
iRg.(S87. "t ex ipso fieret sirailitudo quadrigae
Ez.i,4s8. Cherubim exlendentium alas et ve-
lanlium arcam foederis Domini.
^.,,.g.p,,^8. * Omnia, inquil, venerunl scripta 19
manu Domini ad me, ut intelligerem
universa opera exemplaris. *Dixil20
quoque David Saiomoni filio suo:
22,(3^Dt.3i, yjj.j|jjgp ggg ^j confortafe el fac!
ne limeas et ne paveas! Dominus
enim Dens meus tecum erit, et non
fcbr.13,0. (jifninp^ le nee derelinquet, donec
perficias omne opus minislerii do-
mus Domini. * Ecce, divisiones sa-21
rerdolum et Levitarum in omne
ministerium domus Domini assistunl
tibi el parali sunt, et noverunt tarn
principes quam populus facere omnia
praecepta tua.
Loculusque est David rexXXfX.
ad oninera ecclesiam: Salomonem
■'^"'^• filium meum unum elegit Deus,
22,5. adhuc puerum et lenellum; opus
nanique grande est, neque enim
homini praeparatur babitalio, sed
16. ΑΙ.: in meosam. ΑΙ.: div. mensurae.
21. ΑΙ.: opus ministerii (pro ministerium).
ausgebreitet bie ... becEen.
19. oOer a». dW: i^ in «Schrift [üerfa^j ... mir
jur Untemeifung über ... vE: 5t. bicf ö, bie gange
Slrbcit ber 33ürbtlber, ^at τηίφ 3ei>oöa burd^ eine
(δφι•ί(ί öon f. S^. gele^ret.
20. (35. 10.) B: toirb biφ n. fahren iajfcn ηοφ b.
»eri. dW: Π. laffen ηοφ bie^anb ».bir jte^en, A:
von |ιφ i., αυφ η. ntxL•
21. Orbtitingcn ... α. bctncn 2.\crrid)tun3en. B:
unb ba ftnb hd birju...a((cviei?^rcitt)inigeinit2Beie;
i)cit. dW: DU i|aji ... %v., verflänbig \u aUcvt. Slr^
beit... δΙΠοηι ϊοα« tuyoiljajl. vE: a.bcincnSefebltn?
1. S. mein ^Zohtt, ber finiflc, ben ®. erw. i)at,
ifi ... ^alaft, B: ®« ijl m. 8. <S. üUetn ... ber ... ifl.
dW: ein .^nabe u. ^. dW.vE: ηίφι fürSW-foU biefer
φ. (e0 ein «^aud) fein.
398 (29,2-9.)
Chronicorum Ι.
XXIl^.
WLunera in templum.
η κνρίφ &εφ. ^ Κατά πάσαν την δνναμιν
ητοιμακα *4" οΊκον &8ον μου χρνοίον, αρ-
γυρών ^ χαλκόν^ σίδηρον, |νλ«, λί&ονς σοομ
και πληρώσβως^ και λίϋ^ονς πολντ^λδΐς καΙ
ποικίλους, καΐ πάντα λί&ον τίμιον κα\ Πάριον
πολύν. ^ΚαΙ ετι iv τφ ενδοκήσαί με iv οικ(ρ
{fsoh μου εατιν μοι ο π^ριπεποίημαι χρυσίον
και αργνριον, καΐ ίδον δβδωκα εις οΊκον &εοΰ
μου ει%' υ\ρος^ έκτος ων ητοίμακα εις οίκον
των αγίων ' ^ τριςγίλια τάλαντα χρυσίου του
έκ ^ουφειρ καΐ έπτακιςχίλια τ«λαι^ζ« αργυ-
ρίου δοκίμου ^ζαλειφθηναι έν αύτοΐς τονς
τοίχους τον ίερον^ ^ εις το χρυβίον τφ ιρνοίφ,
κα) εις τη αργύρων τφ άργυρίφ, καΐ εις παν
έργον δια χειρός τεχνιτών. Και τις 6 προϋυ-
μούμενος πληρώσαι τάς χείρας αύτοΰ σήμερον
κνρίφ;
β Κα) προεϋυμηΟησαν άρχοντες των πα-
τριών κα) οι άρχοντες των υιών Ισραήλ ^ και
οι χιλίαρχοι καΐ οι έκατόνταρχοι και οι προ-
στάται των έργων και οι οικονόμοι του βασι-
λέως, "^ και έδωκαν εις τά έργα του οίκου
κυρίου χρυσίου τάλαντα πεντακιςχίλια και
χρυσούς μύριους, και αργυρίου ταλάντων δέκα
χιλιάδας, καΐ χαλκού τάλαντα μύρια οκτακις-
χίλια^ και σίδηρου ταλάντων χιλιάδας ίκατόν.
^ Και οϊς ευρέ&η παρ αύτοΐς λίθος, έδωκαν
εις τ ας αποϋ'ηκας οίκου κυρίου δια χειρός
Ίειηλ του Γηρσωνί. ^ Και ηνφράνΰ-η ο λαός
υπέρ του προϋυμηϋηναί' οτι έν καρδί^. πλη-
ρει προεαυμηΟησαν τφ κνρίφ. Και /ίαυίδ ο
βασιλεύς ηύφράν&η μεγάλως.
2. FX (in.); Kai έγώ κατά π. F: το χ^νσ. ης χρν-
σίον, κα* το άργ. εΙς άργνριον, κα« τον χ. ίΐς χαλχόν,
κ. τον σϊό. ης σίόηρον, κα« ξ. ης ξύλα, κα* λί&βς
οννχος κτλ. (Χ fere item). Β: σοάμ (Χ: σόμ). Β*
(alt.) καί (Α2 uncis incl.). 3. Bf (a. alt. oUov) τόν.
FX: ήτοι μασά. F (pro των άγ.) τον αγιον. 4. Β:
2ΰφιρ ... εξαλιφηναι. 5. Α* Χ* ης το γρχ>σ.-παν
ϊογ. (A^Bf). Bf (a. Τίχν.) των. 6. Α* : προίϋνμω-
ϋησαν (-μη θ: Α^Β et Α* infra pluries). Β* (pr.)
των ... οικοδόμοι {οΙκονόμοι AEFX). 8. FX: ίν-
ρέ&ησαν ... λί&οι. Β: Vidao)vi. 9. Β (bis): ίυ-
ψράν&η.
ι•• : •-'•-: • ^ τ : ρ "^ ν:
t\Oih ηθ2ηι ζτ\^^ • ηπ•τη ^τ\^^
IV ν - ι ν ν - : τ τ - JT τ - - ν:
bniib Βτη^η ηφπ3^ ηώπ?»-ιι
V7>T ; ι ν SV : τΙ: • ; ! j •• : -
vpy\ ηητ rkyo '^b-ti^ ^^b^5 r^ns
-bsi3 nb3?bb' snb^^-n^nb ^nns
τ • τ : - r - .•: (.. : • j- τ
ν s ; ν Μ - y ~ • \. • -:
imb Dmb \n^T\^r\ nin^^p n^iDb ^
TT- <TT- Ι•τ- #1• -VT
^'^s n::^ib!D-b!3bϊl tiDsb ticsbi
j- : VT τ : T^ : ' •.• •.• - Ι ν j•.• - :
i> τ j - r .. - . . j. Α τ IT
: nin'^b din-i
IT r ^- -
^j" τ : τ IT "Τ : - : • -
miD5?b ^DP.^'i JTiV/2n nn^b^ ^nteb^i 7
j- -; r : • - ' ••• 1••• - ••• y: '• r• τ :
V |.. -; J' T • TT • •••: IT r
ητοώ^ izii nüSnD^i ü^öbii nnia^?
»- : ^ • V : • τ -: ν j•.— :
cibi^-riNri bt^ni) n'^nss n^^h^
I V ^v T^ •• vv : - A* τ • ν τ -;
bii^n^-T
V.
<T : • -
,-L,,
AT : Ι"
n:si5<^b
τ :- : r - TT <::_•- ι• •. :j" -
bi nin'^b ^in^Dm nbtö nba '^s
- : ΛΤ r «. : - : ρ •• τ j- : •<
V. 5. 'i ^im*'
2. gcfammelt ... i>n. u. (Steine sunt j^affett, 9tub.
dW: ηαφ αίί m. aßcrmcgen. Β: an^efc^afft. dW.
vE: Φοη-αίί) ^ΐ6[φα^ί (bereitet). Β: ΐ)αδ ®. §ιι bem
»αβ ϋοη @. dW.vE: @. j^um ©clbcnen. vE: (Sin*
faffuiiv^gtleine. dW.A: On. u. (ein)gefo^ie. B:
gianjenbe @t. u. öon aileriei färben. dW: (St. jur
'Berjieruiig ii. ». bunten %. >E: (Sc&muif ^ u. bunte
(St. H.dW.Arn.ailerl. fönOd^eSt. vE: fojlbarc.
3. aKcitcr ... bd* flcbc ίφ j.^auft' mcineööottc*,
über ... flefammelt Ijabe für t>ai Ijeilige φ. (αηβ 33.
l«@:|^ti;>mca.
£)Qt)tb§ nnl• be^ fSolfcö (Baben füt ben XemptU
(29,2-9.) 399
XXIX.
allen meinen Gräften gefφίtft §um ^aufe
®otieö, (S)olb §u goibenem, Silber ju
fitbernem, (Sr§ ju eisernem, Sifen §u
eifernem, ^olj §u pljernem ®eräti)e,
Dni^d^fteine, eingefaßte Oiubinen unt)
bunte Steine uni) allerlei (Sbelgcfteine
3 unb Siiarmelfleine bie 50Zenge. * Ueber
ΐ)αδ, an^ 5Gßol}lcjefallen am »^aufe met*
nes ©otteö, i)aU ίφ eigenen @utö,
4*®olb unb Silber: brei taufenb (Sent*
ner ©olb tion D^ftir, unb fleben tau-
fenb (Scntner lauteree Silber, baß gebe
ΐφ jum :^eiligen «:^aufe ©otteö, über
atleö, ba§ ίφ gefφi(ft i)aht, bie 3Bänbe
5 ber Käufer §u uberjiei)en, * bag gelben
werbe, η^αδ golben, uni) filbern, trag
fÜbern fein fott, unb §u allerlei 3Serf
ϊ)urφ bie ^anb ber ißerfmeijier. Unb
n?er ift nun freiunflig, feine ^anb i^mU
bem tgerrn ju füllen?
Φα tt?aren bie Surften ber 3Sätcr, bie
i^ürfien ber Stamme Sfrael, bie ^ürjien
über taufenb unb über ^unbert, unb bie
ifürflen über bes ^5nig0 ®efφäfte,
i7freln?illig, *unb gaben §um ^2lmt im
J&aufe @otteö fünf taufenb (Zentner
©olb unb je^n taufenb ©ülben unb
je'^n taufenb Zentner Silber, αφί^ε^η
taufenb Zentner ^r§ unb ijunbert tau*
8 fenb Zentner Sifen. * Unb bei u>elφem
Steine gefunben n?urben, bie gaben fte
§um Sφα^ beä «^aufeg beö ^i^errn un*
ter bte «§anb 3ei)ielö, beg ©erfoniten.
9* Unb baö Sßolf n>arb ίνο^Πφ, x>a^ fie
frcitrillig ttJaren; benn fle gaben e0 ϊΌη
ganzem bergen bem «^errn fveinnUtg. Unb
, iDaüib, ber Äönig, freuete ίίφ αηφ ^οφ, ,
2. Α. Α: gefammclt jum^. U.L: i^ülbenem
... {)u^crnem. Α. Α: SWarmorfteine.
:i. A.A: ®ui.
4. U.L: ®oitö... Silberg. A.A: gefammelt.
7. A.A: Bulben! Ü.L: ©olPe.i ... Silber«
... (Srjeö ... (Sifenö.
4). ß:ireii ίφ ein... l^abc,fo^abeicb einen eic^entBüm^
Ιίφοη S(i)at^ απ ... bcn ίφ über ba^ ... cjcbe ... dW:
tt)ii( ίφ mcin(fißcnti)iim...qcben, obenbarcinübcr...
i. (lW.YE.A::4alcnte.
5. (33^1. 5i?. 2.) dW.vE: ®. ber itimfilcr. dW:
mit voller ^. ju fommeu ju 3et)oua. vE: entbietet
*''^''*• Deo. *Ego aulem lolis viribus meis 2
praeparavi impensas domus Dei mei,
aurum ad vasa aurea, et argenlum
in argentea, aes in aenea, ferrum in
ferrea, iigna ad lignea, et lapides
Ex.35,27. onychinos et quasi slibinos et diver-
sorum colorum, omnemque prelio-
sum lapidem et marmor Parium
abundanlissime. * Et super liaee, 3
quae obtuli iu domum Dei mei de
lPe.26,s. pg^yiJQ j^jgQ aurum et argenlum, do
in tempium Dei mei, exoeptis bis,
quae praeparavi in aedem sanclam:
* Iria millia talenla auri de auro 4
iRg9/^'^• Ophir, et seplem millia talenlorum
argenli probalissinii, ad deaurandos
parieles templi; * et ubiciimque 5
opus est aurum, de auro, ei ubicum-
que opus est argentam, de argenlo
opera fiant per inanus artificuui. Et
Bx.35,5.25,2.g• ^^^j^ gpQjjj^g offert, impleat manum
suam hodie et oiferat quod voluerit,
Domino.
Polliciti sunt ilaque principes fa- (>
miliarum et proceres tribuum Israel,
^^'^ Iribuni quoque et ceuturiones et
principes possessionum regis, *de- 7
deruntque in opera domus Dei auri
Esri,69. talenta quinque millia et solidos de•
cem millia, argenti talenla decem
millia, el aeris talenla decem et
oclo millia, ferri quoque cenlum
millia talenlorum. *El apud quem• 8
Ex.35,!>r; cumque invenli sunt lapides, dede-
ich.27,-^opp.j,,jj^^ in Ihesauros domus Domini
üB.e.ae.ai. pgj. manuni Jabiel Gersonilis. *Lae- 9
vcor.9,r. ta^usque est popuius , cum vola
sponle promillerenl; quia corde lolo
olTerebant ea Domino. Sed et Da•
:ich.3i,s. yj^i j.^,^ jaelatus est gaudio magno,
1. ΑΙ.: Domiuo Deo.
2. ΑΙ.: Domini Dei.
5. ΑΙ.: ut ubic.
6. ΑΙ.: princ. principum.
8. ΑΙ.: thesaurunfi (Al.*>
9. ΑΙ.: sua sponte. φ
fiä) nun fr. ... für ;Cn. μι f.
6. vE: UiiD eg entboten fiÄ fr. B: Φη erzeigten ...
7. I^vE:φrαφmen. dW:2)aiif.n. A:®oibiiü(fc.
8. B: \υα- bu Sebem »on St. cjcf. n?u;be.
9. dW.vE: freuete |ΐφ über ifire fveiiv. ®aben
(28, 9). B.A: mit einer gropcn (groper) ^veube.
400 (29,10-~19.)
Chronieorum I.
Jm „λ. J. .Ak. •
IMavidis in Deuni {fvatiaratsi actio.
^^Kal (ίιλόγησεν b ßixaiXevg /iavlS τον κν-
ριον ενώπιον της ίκχλησίας λίγων Ευλογητος
fJ, κύριε ο ϋ^εος Ισραήλ, 6 πατήρ ημών απο
του αιώνος παι εως τον αιώνος. ** -ΣΌ/, κν-
(ίί«, η μεγαλωσννη και η δνναμις nal το καύ-
χημα καΐ η νίκη και ij ισχνς. Ότι συ πάντων
των εν τφ ονρανφ καΐ έπΙ της γης δεσπόζεις'
άπο προςωπον σον ταράσσεται πα: βασιλενς
καΐ εΟ^νος. ^^ Παρά σον ό πλούτος καΐ η
(ϊο|«, σν πάντων άρχεις^ κνριε 6 άρχων πάσης
αρχ^ί. κα< εν χειρί σον ίσχνς καΐ δνναστεία^
κάί εν χειρί σον έλεος , παντοκράτωρ, μεγαλν-
ναι καϊ κατισχνσαι τα πάντα. *^ ΚαΙ ννν,
κύριε y εξομολογονμε&ά σοι και αίνου μεν το
όνομα της κανχησεώς σον. ^^ Και τις εΙμι
εγώ καΐ τις 6 λαός μον οτι ίσχνσαμεν προ-
\>υμη&ηναί σοι κατά ταντα; "Οτι σα τα πάν-
τα, καΙ έκ τών σών δεδώκαμεν σοι. ^^'Οτι
πάροικοι εσμεν εναντίον σον και παροικονν-
τες, ως πάντες οι πατέρες ημών. Ως σκιά αί
ημεραι ημών επι της γης, και ονκ εστίν νπο-
μovϊ^. ^^ Κνριε ο πέος ημών, προς παν το
πλη&ος τοντο ö ητοίμακα οίκοδομη&ηναι οί-
κον τω ονόματι τφ άγίφ σον, έκ χειρ(ς σον
εστίν καΐ σοι τά πάντα. ^"^ Kai εγνων, κν-
ριε, οτι σν εΐ ο έτάζων καρδίας καϊ δικαιοσύ-
νην ayttiT^i,•. Εν απλότητι καρδίας προεϋνμή-
'&'ην 7«ντα πάντα, κα\ ννν τον λαόν σον τον
ενρε&έντα ωδε εϊδον εν ευφροσυνί] προϋ^νμη-
■&έντα σοι. ^^ Κνριε, ό ϋεός Αβραάμ χαΐ
Ισαάκ καϊ Ισραήλ τών πάτερων ημών, q:vλa•■
ζον ταντα εν διάνοια καρδίας λαον σον εις
τον αιώνα, καϊ κατενθννον 7 ας καρδίας αν-
τών προς σε. ^^ Και Σαλοαμών τω νίφι μον
δος καρδιαν αγα&ην ποιεΐν τάς έντολάς σον
ll.FX(pro Ισχυς) εξομολόγησα; (ΕΧ: έξομο?.ό-
γησις κα» η ίσχνς).
12. FXf (ρ. δόξα) εκ πυοςο>πβ σ«. Α^ : ονναστία.
Β* Ufoc (AEXt).
14. Α» EX: λαός σ» (/. μβ Α2Β). FX: σά ίστι τα.
15. FX; σκ^αί. Β* τ^ς.
16. Α»* πάν (A2Bt). FXf (ρ. χηρός) γάρ.
17. FX: ίχβσιοίσ&ην ... εχασιαο&έντα.
18. Α»*(ϋΙΐ.)και(Α2Β|).
τ ν •• : τ : ν • τ » ν*τ :-
hin^ ηπίίί η^ΐΊ^ η^'^η ΊΏ^5*'Ί bnpn
-irn abi3?)a ^D'^hii ^κΊίΰ•^ '^^η'!:«
- : IT Ι" • τ J•• τ ! • •• ν:
<t : - : τ •.. : - τ : j Ι ? ιτ
^Db-^s nihni n:S3ni hnssDrin•!
τ τ : - -- τ r < ' ί Ι VAT τ • J- τ -
j.. τ - : 'VT•• τ - :
)••- ι ι tJT ' AT : - „ ν ' :ιτ :
□^ito '^dnVpx ηΡ3?ι :b3b p-Tnb^n
r '• •.•: jT - : - » ν - :
♦ ■^ζ^Ι^^φΣη nü3b a-^bbnt]^ T(b ^^π?^ί
ns nä^^r^^s ^i23? ^/O^i '■':ίί ^ώ ^h^i^
j : - r • - ^• •-: "• • :
ri'i^m bän ^'ώό-^^ pui'd m:nnb
V J «IT • - _i) : . 1• ^ τ ν- : • ••
7 •)ν τ : : S-— : ••• r Μτ y- τ
ϊΐί'^Ώ•' bss 5i3^niDii-b:D3 α^αώίηι
•Ι" τ s" - Λ•-" Τ : ν τ ι :
^iDN^b^i Hin•' Σ mpi2 m^ rnsn-b^? i^
ν: JT : IV'! • Ι ι•• ; F •••α τ "
-ri^nb ^oir^n Ίu3^ί η•τη litinn bä
: • • -: j•.•-: ν - ' < τ iv j
1 1 •• V » / :iT • ' '•.• :»T j•• : '\- )> t
]ή3 hn« ^s %nbi< "Tiri'^i :bäni7
I j" τ - "■ - "^ v: • : j- τ : J -
1t2i"^3 '^i).^ η^'ΊΠ Π^Τώ'^Ώ!) 23b
... < : '••' , Α•.• • • ν.• τ Ι" TJ•
τ - : •.• •• τ • : J — : • • τ :
KT : • ' " Ό* ^' : : • - » : -
τ τ : - •• •.•: _ τ : Ίτ •••- r Ι• :
τ : τ •• -: •• τ : • : • «τ r •
τϊώ;ϊ' nab ηίηώπη n:2'^b obirb
' .,•.• - j- : ν : : - •.• r• : τ :
^hn nbbüibn {^b^i cnab pmn»
• : j : • : ' i? •• στ: '>•• τ :
Ti'^hiro ni^üib abtb nnb in
;•.•:• : • -τ jt •• ' •-*
V. 16. 'p xin
10. ben J^errn.
11. Φβίη, ^err, iil... Β: bie^ol^eitu. b. ίΙ)ίαφΙ
u. b. φ. ... anaiept. dW: mai. u. m. u. ^. u.
S3efiaiibig!ctt u. $rci«. vE: bic ®vöpe ... bcr Stuijm
u. b. (ii)u. B: jtünigveic^, n. bu b. ber, ber ίίφ übcv
δΙΠεβ jum ^au^t erl^cbct. dW: Jlciügti^uiii ... cii;a•-
ben üb. 21. aU ^. vE: oi« φ. üb. 9i.
12. 91. u. e. tfi t>. bir, unb ... B.dW.vE: fcmnt
öcn bir if)tx). dW.vE: bi{i ^crrf^er. B: 9U(ei
!♦ ^^tonica^
(29, 10—19.) 401
S)at)ib§ U^M ^anfgeBet
IO*unb lobete ®ott unb \)βχαφ üor Ux
gangen ©emeine:
®eio6et fcifl bu, ^ctr, ©Ott SfraeB,
11 unferg 93aterö, οη^ί^ίίφ! *i£)ir gebühret
bie SÄajcfiät unb ®itOalt, ^ηχΐϊφΐύϊ,
@ieg unb Φαηί- i£)enn alie0, wag im
»Fimmel unb auf (Srbcn ifl, baS Ijl bein ;
bein Iji boö ΟΙοίφ, unb bu tti^ cr'^&^ct
12 über aüeö jum Dberflen. * iDein tfl
9ϊβίφΐί)ηηι unb (E^^re üor bir, bu ^err*
fφefl über atteS, in beiner «i^anb jie^et
Jtraft unb SDϊαφt, in beiner J^anb jle^^et
eö, iebermann groß unb jlarf gu mαφett.
13*0iun, unfer ®ott, tüir banfen bir unb
rühmen ben S'iamen beiner «§errIiφfeit.
14* S)enn n?a8 Bin iφ? tüaS ijl mein
SSoIf, ba§ tvir fottten vermögen Äraft,
frein)iilig ju geben, rvU bieg ge^et? 2)enn
öon bir ip eö aßeg gefommen, unb öon
beiner «&anb ^aben n?ir birS gegeben.
15*2)enn wir flnb ^remblinge unb ®äfte
öor bir, »ie unfere SSater alle. Unfer
Seben auf (Srben ip iüie ein (δφαttett
16 unb ifl fein 5luf^aUen. *Ǥerr, unfer
©Ott, aller biefer «§aufe, ben ttjlr ge#
fφicEt ^aben, bir ein «gauS gu bauen,
beinem ^eiligen 0lamen, ifl toon beiner
«Öanb gefommen unb ifl atteg bein.
17* 3Φ toeig, mein ©Ott, bag bu bag
^erj iprüfefl, unb ^ufriφtigfeit iji bir i
angenehm. 2)arum i)aU iφ bieg attcg
and αufriφtigem bergen freiwillig ge*
geben, unb i^aiit je^t mJt ^reuben gefe«
^en bein 33oif, baö ^iier »or^janben ifl, bag
18 eg bir freiwittig gegeben :^at. *^err, ©Ott
unferer 95äter, Qlbra:^amö, Sfaafä unb
Sfraeiö, bewahre ett)igUφ fold^en @inn
unb ©ebanfen im ^erjen beineö 23olfö,
unb fφide i^re ^erjen ju bir. * Unb
19 meinem So^ne @alomo gib ein reφtfφαf*
feneg ^erj, bag er ^^alte beine ©ebote,
Ap.4,11.5,13
Mt.6,13.
Pr.8,18,
2CIi.20,6.
Job.35,7.
lCor.4,7.
LeT.25,23.
Pe.3f»,13.
Ebr.11,13.
Job.14,2.Pt.
ll4,4.Sap.2,
5.
28,9.P«.r,10.
Ex.ä,6.15.16
4,5.IRg.lS,
3b. Act. 3,13.
11 . Ü.L: im ^immei unb (Erben.
16. ü.L: alle biefer Raufen. A.A: bereitet
:^aben.
*et benedixit Domino coram uni• 10
versa mullitudine et ait:
Benedictus es, Domine Dens Israel,
patris nostri, ab aeterno in aeternum!
*Tua est, Domine, magnificentia et po- 1 1
tentia et gloria atque victoria, et tibi
laus. Guncta enim, quae in coelo sunt
et in terra, tua sunt; tuum, Domine,
regnuni, et tu es super omnes prin-
cipes. * Tuae divitiae et tüa est 12
gloria, tu dominaris omnium, in
manu tua virtus et potentia, in
manu tua magnitudo et Imperium
omnium. *Nunc igitur, Deus no- 13
ster, confitemur tibi et laudamus
nomen tuum inclytum. * Quis ego 14
et quis populus mens, ut possimus
haec tibi universa promittere? Tua
sunt omnia, et quae de manu tua
accepimus, dedimus tibi. * Pere- 15
grini enim sumus coram te et adve-
nae, sicut omnes patres nostri.
Dies nostri quasi umbra super ter-
ram, et nulla est mora. *Doniine, 16
Deus noster! omnis haec copia,
quam paravimus, ut aedificaretur
domus nomini sancto tuo, de manu
tua est et tua sunt omnia. * Scio, 17
Deus mens, quod probes corda et
simplicitatem diligäs. Unde et ego in
simplicitate cordis mei laetus obtuli
universa haec, et populum tuum,
qui hie repertus est, vidi cum in-
genti gaudio tibi offerre donaria.
* Domine, Deus Abraham et Isaac 18
et Israel, palrum nostrorum, custodi
in aeternum hanc volunlatem cordis
eornm, et semper in venerationem
tui mens ista permaneat! *SaIo-19
moni quoque, filio meo, da cor per•
fectum, ut custodiat mandata tua.
gro^ ju m. u. ju flärfen. dW: ju erl^eben u. ju
erholten.
14. dW.vE: »ermod^ten fold^e @a6cn ju g.
15. B.dW.vE: unD S3eif äffen. A: Qinfommlinge!
B.dW.vE.A: Unfere^age. vE.A: fein33ieiben (bar*
auf). dW: ül^ne 33efianb.
16. bereitet. B: SDien^c. dW: UeBerfluf .
$oli;elotten * iBtbel. 91. Z. 3. mt 2. %hth.
17. dW: u. bie «Re^tf^afenl^eit tiebeft. 3φ l^aBe
in SR. meinen ^erjene ... vE: u. ©crabl^eit l. Wlit
gerabem ^. nun ... A: bie ©infalt ... in ber S. mei*
nei ^.
18. Β: beh). biefcö in (Stoigfeit in bcm 25i(btcn bct
®eb. beö Jp. vE: biefee Φίφίεη ... B.dW.vE: unb
ricbte.
26
402 (29,20—28.)
ChroMleoriEoi Ι.
]|^ΧΙΧ• Sacriftcia in alteram Salomonis unctionem., nuvidin ohitus.
ytai τα μαρτυρία σον και τα προςταγματα
αον, χαϊ τον im τέλος άγαγεΐν την κατασκ€νηρ
τον οίκον σον.
^^ Και einsv /ίανίδ πάση τη έκκλησι'α'
Ευλογήσατε κνριον τον ϋεον ημών. Και ευ-
λόγησερ πάσα η εκκλησία τον κνριον &εον
τών πατέρων αντών, καΐ κάμψαντες τα γό-
νατα ηροςεκυνησαν τω κνρίφ καϊ τφ βασιλεΐ.
2* Και ε&νσεν /ίανιδ τφ κνρίφ ϋ^νσίας, καΐ
άνηνεγκεν ολοκαυτώματα τφ ϋεφ τ-η επαύριον
της πρώτης ημέρας ^ μόσχους χίλιους, κριούς
χίλιους J άρνας χίλιους, καΐ τάς σπονδάς αυ-
τών, κα\ ϋυσίας εις πληϋ^ος παντι τφ Ισραήλ,
^^ και εφαγον και επιον εναντίον κυρίου εν
εκείνη τγ] ημέρ€ζ. μετά χαράς. Και έβασίλευσαν
εκ δευτέρου τον Σαλωμων υιον /ίαυίδ, και
έχρισαν αυτόν τφ κυρίφ εις βασιλέα καΐ Σα-
δώκ εις ίεροοσΰνην. ^^ ΚαΙ εκά&ισεν Σαλοο-
μ,ών επΙ ϋρόνον /Ιαυιδ τον πατρός αυτόν,
παΐ ηυδοκη&η' και υπηκονσεν αυτόν πας
^Ισραήλ. 24 QI άρχοντες καΙ οι δννάσται και
πάντες νίοϊ τον βασιλέως /Ιανιδ πατρός αντον
υπετάγησαν αντφ. ^5 ^ιχΐ iμsyaλυvεv κύριος
τον Σαλωμων επάνω&εν εναντίον παντός
*Ισραηλ, και εδωίίεν αυτφ δόξαν βασιλέως-, ο
ουκ έγένετο επί παντός βασιλέως εμπροσϋ-εν
αυτοϋ.
^^ ΚαΙ /ίανίδ νιος Ίεσσα) έβασίλενσεν έπΙ
'Ισραήλ '^'^ 'έτη τεσσαράκοντα, έν Χεβρων έτη
επτά, και εν Ιερονσαλημ ετη τριακοντατρία.
^'^ΚαΙ έτελεντηαεν έν γηρει καλφ, πλήρης ημε-
ρών, πλοντφ και δόξη' καΐ έβασιλενσεν Σα-
19. FXf (ρ. άγαγ.) /α« τ5 οικοόομίΐν et (in f.) fjv
ητοίμασα. ^O.FX-f {ρ. Ευλ.) δη. Χ'^Χ (ψτο ημίον)
νμων. Β: εκκλ. xvq. τον &. ... * (pr.) τω. 21. ΕΧ:
τω λαω '/σ(>. ^2. Bf (a. χνρ.) τ». Α*: Σαδωχ.
23. rXf (ρ. &ρόνβ) /.vqIs ίίς βασιλέα. EFX: άντΙ
^ανϊδ. Β; ίνδοαη&η. Α^Β: ί^τίζ/κασαν (-xaffif Α*Ε
Χ; FX: εττί/κοσαν, Χ: ίτττ^κοσίν). %\,ΥΧ,: Kai οί
αρχ. Β: ΐ'ΙοΙ /Ι. τ» βασ. τ» πατρ. ... 25. Β* εναντίον
(EFX* ίπάνωβ-ίν). EFX: ϊό. έπ α^τον. FX: (Ός »κ ί 19. bctt ^oinff, bcti ich bcfiimmt i)abe (28, 9).
έγ. ... 1 (in f.) ετιάνίβ) τ« Ισραήλ. 26s. FX: tni ι dW: bcrei.'ct. vE: ju bem ίφ 33orrati) ber. B: iüoju
iiD-^D")3 bhpn-b:3b τη '^m^^ =
VT :|T τίτ - "^ τ τ • τ ν <-
-b^ ϊΐ^Ίη'^η nDN^'bi^ nin'^-rii
τ j :ιτ :- Av " \ •'"• JT :
srtp^i ah^nbiii ^^Ti^^ nin^b bnpn
iinsT*^ nb^bi nirr^b ^innü5»i2i
j : : •- »V I•.• - : ντ •" ^ •^ ~- '" • '""
nin^b nibi? ^b5?*i ü'^nni • nin^b
τ r -.'1 — • τ : JT r
t|ba η^-Ίδ k'^nn üvri hnn^b
1 V ... -τ - j - - t; IT Τ
Dn^3DDi tjbii a'^tons qbx ü'^b^ii
Av •• : • : Iv vv r r : ' ■-r.• S• ••
^ibi^ii^i : b^ί'1to^-b:^b nnb ο^^πητ^ι^^
: I - r τ : • τ : ».τ r τ :
ii^inn Dii'B nin^ "^asb '^r\Xΰ'^^
niJT^b ϊΐπώπ'^ι τι^-ρ nb'büSb
•JT ι*- ς : : • - • τ 1 ν j : •
: •.• j" - ι |.• : > J τ : ν τ ί
j• τ - r ' ■•• V•.. : ST : ..."
-bs vbii ii5?tiüä*i nbi*»•! ΐ'^αίί
""τ ^vT " j : : •- Α- : -- ν τ
- : ; • - • • τ - τ : Ι" τ : •
- 1- τ : JT Α• τ » •.• JV - ν : τ
-n^^ nin•^ bwi ^b^n nü'bü3^=
biinto'^-bs ^D'^^jb nbs^bb hbbtü
n%n-iib Ίώίί n^bb^ τη rbs? in^i
ST τ I V -: : - j τ ν i<•• •-
: b^ί'πir)^-b3? ^r^Döb Tib^-bs-b^'
Jb^^'^to'^-b3-b2? Tibn ^tii^-p τητ 26
_ Ι" τ : • τ - Κ" τ τ • ' ••• • τ :
bii"ito^"b:^ Ilbt3 Ίώ^< a'^b'«ni27
•• τ : • - ' - τ <•.•-: • τ - :
rnü3 Tib^ ii^:in:ii ratb a^^rnn^i
- JV I - τ I < : •.. : at τ c τ : ~
D'^üsbü: 'nb^ abüi^i^n^i o'^iiüä
»• : ^ K- τ -.-τι• • τ
3?nto nniD nn^^m n^'^i :tribt2Di28
j- : τ JT •• : TT- I τ :
nnbtu 'nb^^T T3D1 ntijs' D'^n^
j : » V : • " Α τ : ••• j ν.• τ
ν. 23. Π3ΓΪ<2 ΠΜ3
V. 20. p"ta yap
πάντα^Ισρ. Kai αϊ ημέραι ας ίβασ'ιλίνσίν επί (Xf
πάντα) 'Ισραήλ ) τίσσαρ. ετη ... 27. Α*: τισοίρ.
EFXf (ρ. Χί/??.) ίβασίλινσιν. 28. Β: yiy^i*.
ίφ antjc[(i)affi ^abe.
20. Β: büittcn |ϊφ ücr bem φ. dW: beugten. Α:
üor ©Ott, unb bann cor bem Jtönige.
!♦
r^ntca«
(29,20-28.) 403
®ic DiJfcr ju (^alomo'ö hjiebcrjoltev ©alBuuö* ®at)ib§ Xol•. XXIX.
Seugntffe unb ffi^^U, baf er eö atleö
t^ue, unb taue biefe Sößo^jitung, ble ίφ
20 Unb iDa^ib ί)3ίαφ jur ganzen ®e*
meine: ü^ofcet ben «^errn, euren @ott!
Unb bie gan§e ©emeine io6te ben «^crrn,
ben ©Ott i^rer Sßäter, unb netgeten [ίφ
unb Beteten an ben ^errn unb ben Jt5*
21 nig. *Unb opferten bem ^errn D^fer,
unb beg anbern 3Jiorgen§ opferten fie
Sranbo^jfer, taufenb i^arren, taufenb
Stbber, taufenb Lämmer mit i^ren
Xranfo^fern, unb opferten bie SOienge
22 unter bem ganzen Sfraei, *unb agen
unb tranfen beffeiBen itagg "ΰοχ bem
»^errn mit großen greuben. Unb mαφ'
ten bag aubere 2)ϊαί ©aiomo, ben Θοί)η
^aüibö, jum Könige, unb fatbcten i^n
bem *§errn §um i^ürfien, unb Sflbof
23 jum iPriejler. * ^ifo faf (Saiomo auf
bem Stuf)i beö «^errn, ein ^önig an
feinen 33aterg <Statt, unb n^arb gläcf=
feiig j unb gan§ Sfrael n^ar i^m ge:^or*
24fam. *Unb atte Ofcerften unb ®ett?ai*
tige, αηφ ade ^inber beg ^5nigö Φα»
öib, traten ίίφ unter ben ^5nig 6a=
25 iomo. *Unb ber »§err mαφte Θαΐοηιο
immer größer ioor bem ganzen Sfraet,
unb ga6 i^m ein ί56ΐiφeβ Ä5nigreiφ,
baö feiner üor i§m über Sfraei gci)abt
^atte.
26 Θο ift nun 5)ai)ib, ber (Boi)n 3fai,
27Äönig gen^efen über ganj Sfrael. *^ie
3^it aber, bie er itönig üOer Sfrael ge-
tt?efen ifi, ifl vierzig Sa^re: ρ «i^ebron
regierete er fieben 3ai)re, unb ju Serufa*
28iem brei unb breißig 3a^re. *Unb ftarb
in gutem TOer, t)oU Gebens, Oίeiφt^um8
unb (S^re; unb fein @o^n (Salomo
19. 4.A: bie ίφ bejiimmt ^abe.
22. Ü.L: trunfen.
lestimonia lua et cerenionias tuas, et
faciat universa, et aedificet aedem,
cujus inipensas paravi.
Praecepit autem David universae 20
ecciesiae: Benedicile Domino Deo
nostro! Et benedixit omnis ecclesia
Domino Deo patrum suorum, et in-
pt.2i,2\. clinaverunt se el adoraverunt Deum
et deinde regem. *Immolaverunl• 21
que victimas Domino, el obluleiunt
holocausla die sequenli, lauros mille,
Ley 23,13. afietes miUc , agnos mille cum liba-
minibus suis et universo ritu abun-
dantissime in omnem Israel, * et 22
i2,39^mg.4, comederunt el biberunt coram Do-
mino in die illo cum grandi laelitia.
iBg.i,33.39. £^ unxerunl secundo Salomonem fi-
lium David, unxerunl autem eum
Domino in principera, et Sadoc in
3b,i)S;b'.iii,pont\hcem. * Seditque Salomon su-23
*^• per solium Domini in regem pro
David palre suo, et cunclis placuil;
el paruit illi omnis Israel. * Sed 24
el universi principes el potentes et
cuncti iilii regis David dederunt
manura et subjecli fuerunt Salomoni
2ci,.i,i. j.ggj * Magnificavit ergo Dominus 25
Salomonem super omnem Israel, et
dedil illi gloriam regni, qualem nul-
iRg.3,t3. j^g habuil ante eum rex Israel.
Igitur David filius Isaf regnavit 26
iRg.2,11. super Universum Israel. *Et dies, 27
quibus regnavit super Israel, fuerunt
8Sin.5,5. quadraginla anni: in Hebron regna-
vit Septem annis, el in Jerusalem
annis triginta Iribus. * Et mortuus 28
(Gn.25,8. ggj jj^ senectute bona, plenus dierum
el divitiis el gloria; el regnavil Sa-
20. ΑΙ.: D. D. vestro.
21. B.A: ©^tac^toijfer. vE: fc^ia^tetcn O. B:
be^ anb. !£ogeg ηαφ biefem Xac^t. dW: am anb. Tl.
felbigeö Xa^ti. vE.A: am folgcnben %. dW.vE.A:
@iiere. dW: u. ηοφ aiibrcOpfer in3R. für ganjSft.
B.vE: @φίοφίο^ίεΓ in (ber) m.
23. B: [c^te ίχφ <S. auf ben ... jum M. dW.vE:
auf ben Xfjron Sei). aU ^. dW: mar ^IMliä). vE:
'fjatU ©liicf. B: eö gelang ii^m η)ο]^ί.
24. B.dW.vE: u. (bic)^clben. dW:untcninii-fen
(ίφ @. A: gaben ibm bie ^anb u. untertr. B.vE:
legten (i^re) ^§. unter ben ... !
25. als feiner» B: über bic93la§cn grof . dW.vE:
überaus. dW: einen 9lui)m bc'3 ^cn{gtt)unie. vE:
umgab ifjn mit einem ©lange von ber fcnio.i. SBürbe.
B: legte cinefonigl.iDiaicf^ai auf ίΐ)η, bergteiφen auf
feinem ^ijnig ... genjefeu.
28. B.vE-ber!tage,5R.u.@.fait. dW:glämiφem
5t., fatt öonSeben ...
26*
404 (29,29-1,5.)
Cliroiiicoruiii Ι.
Satomonis sacriflcia et preees in Cribeon,
λωμών νιος avtov άντ αντον, ^^ Ol
ds λοιποί λόγοι του βασιλέως ^αν/δ, οι
πρότεροι χαι οι νατεροι^ γεγραμμένοι εισιν iv
λόγοις Σαμουήλ τον βλέποντος χαΐ επι λόγων
Νά&αν του προφήτου και έπϊ λόγων Γαδ του
βλέποντος^ '^^περί πάσης της βασιλείας αντον
και της δυναστείας αυτόν, και οι καιροί οι
έγένοντο ετί αυτω καΐ έπι τον Ισραήλ καΐ έπΙ
πάσας βασιλείας ττ^ς γης.
' v^ V - j. τ •• : • : IT : - ν :
D'^ri^ins Dan α^3ΊΠί<ηι α^^ώ^^ηη
: ■'''■*. Α• -: |- τ : c ρ τ
03? : ητππ na nnn-b3?i i^^nun ina i»
)' 1? r ^T K'• : • - : • τ - t jt τ
V -: • • IT : Λ τ I : ν : - τ
τ »- : •• τ : • - ; τ τ •< : ιτ
ι Τ-: IT
ΠΑΡΑΛΕΙΠΟΜΕΝΩΝ - •,^^•- ••.--
ΒΑ21ΑΕΩΝ ΙΟΥΛΑ Β. ^ "^Ο^Π ^^Jn
J, Κα) ένίσχνσεν Σαλωμων νιος ^αν\δ inl
την βασιλείαν αντοϋ^ και κύριος ό -ί^εος αν-
τον μετ αντον και ^μεγάλννεν αντον εις
νψος. 2 Και είπεν Σαλωμων προς πάντα
Ισραήλ^ τοις χιλιαρχοις και τοις εκατονταρ-
χοις καΐ τοις κριταϊς καΐ πάσιν τοις άρχουσιν
εναντίον Ισραήλ τοις άρχουσιν των πατριών,
^ Και επορεύι^η Σαλωμων και πάσα η έκκλη-
σία μετ αντον εις την νψηλην την εν Γα-
βαων ^ ου εκεϊ ην η σκηνή του μαρτυρίου του
ϋ•εοΰ ην έποίησεν Μωϋσης παις κυρίου εν τ^
έρημφ. * Άλλα κιβωτόν τον &εον άνηνεγκεν
/Jav(d εκ πόλεως Καριαβ^ιαρείμ, ότι ητοίμασεν
αντ'^ /ίανίδ, οτι επη'ξεν αντ^η σκηνην /ΙανΙδ
έν Ιερουσαλήμ. ** ΚαΙ το &υσιαστηριον το
χαλκοΰν ο έποίησεν Βεσελεηλ, υιός Ούριου,
30. FX: κ. των χαίρων των &ΐίλ&όντων.
Subscr. Α: ΙΙαραλαπομίνοίν των βασιλίΐων ^lsoa
α τέλος.
fnscr. Α*: Παραλ. των βασιληων 7. Β (Π. βα-
ouioiv Ί. β Α2 hie et Α 1 Chr. in.). Β: Παραληηο-
μένων (ϊίυ'τίξίον.
2. EFXf (a. alt. Ίσρ.) παντός.
3. Β* μ(τ αντβ (ΑΕΡΧ|).
4. Β: Καρια&ια^Ίμ {-ημ AEFX). Α» Χ* J. οτ»
εη. avτjl (Α2Β|). Β* (alt.) Javia (AXf).
in^Db^-'^r n^in-p nri'ptö ρ•τπη»ι Γ
τ : IT : ν:- :r τ "^ ν: <τ r
'''^tob bi<*^iö^"bnb π"ο:ώ ίώ^^*-) ^
•• τ : •• τ : • τ t . : ν j -
bbb^ D^böiöbi nix^nn c'^bbsn
4 : • r I - : •• - : • τ -: ιτ
:nia^ίn ^ώ^ίη bi^^ito'^'bsb ^<'^to
ι τ IT ^ j" τ »•• τ : • τ : ;• τ
nü2b ΐΏ3? bnpn-b:Di hb'bto '^bb*''! ^
IT τ - • JT Ιτ - τ : : "ti"-
nri^ bnk πν^ι πώ-^Ξ) :irD3i3 nu:s
V < TT JT • ' Α : • ••. •>'•-'■
nin^-nn3? ηώη ntos? Ίώ^ί DS^bi^n
KT • ••• \? ,•.• VT τ r.•-: • •.•: IT
<τ.•:ΐ7 • '^ V IT 1 <-: '^ T-: ιτ : • -
m ib rDn3 c^nr•^ nnp^ τιη
Π3ΤΏη :Qbu3^n^a bnji ib-nr:3 '^s μ
j- : • •ιτ τ ι • ν .; τ ιτ ί•
j• ι ν •• : - : TT <•.• -: •.• : -
V. Α. KlUJa κ 23
29. itt bett ®efd). dW.vE: 2)ie ©βίφίφίε ... in ,
ber ®efφ.
30. tiberiiiti...unbüber3.u.oac... BrSWad^t...
hti ii)m unb bei ... vorbeigegangen finb. dW: nebfl
αίΐ f. JRegieruna u. ben tapfern Xi)atm. vE: mit f.
1« @]^tomea«
(29,29—1,5.) 405
^ie ©ef^i^ten SDatiibd« ®alomo'$ ©ang ηαφ ®xl•ton.
χχι^ι:.
29tr>arb Jtöntg an feiner Statt. *iDie
®efφiφten aber beö Äbnigg Φαϊ)ϋ>,
beibe bie erjlen unb legten, fleije, bie flnb
gefφrieben unter ben ©efc^i^ten @a*
muels, beS Se^^erg, unb unter ben
®efφΐφten beä ^ro!i)^eten 0iat^an
unb unter ben Θefφtφten ®abg, be8
30(Sφαuerg, *mit oilem feinem itönig*
reiφ, ©ewalt unb ^tiUn, bie unter i^m
ergangen flnb, beibeö über Sfrael unb
aUen Jt5nigreiφen in Äanben.
lomon filius ejus pro eo. *Gesta29
autem David regis, priora et novis-
sima, scripta sunt in libro Samuelis
Videntis et in libro Nathan Prophe-
2,^9. tae atque in volumine Gad Videntis,
* universique regni ejus et fortilu- 30
dinis et temporum, quae transierunt
sub eo, sive in Israel sive in cunctis
regnis terrarum.
^a^ 2. aStt* btt i§:^tmica.
I, Unb ©atomo, ber @o^n ©aöibö, roarb
in feinem 3leiφ befräftiget, unbber«§err,
fein ©Ott, war mit tl^m unb mαφte i^n
2 immer größer. * Unb @aiomo rebete mit
bem ganjen 3fraei, mit ben 06er|len über
taufenb unb J^unbert, mit ben 3'liφtern
unb mit allen ilfürflen in Sfrael, mit
3 ben oberflen 33atern, *bag fle ^ingin*
gen, (Salomo unb bie ganje ®emeine
mit i^m, ju ber «§5(ie, bie ju ©ibeon
war} benn bafelbjl n?ar bie «i^ütte beö
(Stifts ©otteS, bie 3)?ofe, ber Λneφt beg
»^errn, gemαφt :^atte in ber SDBüfte.
4*iDenn bie !iabe ©otteä ^atte S)atoib
i>erauf gebrαφt öon ^iriat^ Searim,
ba^in er i^r bereitet ^attej benn er
^atte i^r eine «§ütte αufgefφlαgen ju
5 Serufalem. * 5lber ber eherne 5lltar,
ben SSejaleel, ber So^n Uri, beS
iRg.2,12.46. Conforlatus est ergo Salomon, I
filius David, in regno suo, et Domi-
nus Dens ejus erat cum eo et magni-
^iiiXff.' ficavit eum in excelsum. * Praece- !
pitque Salomon universo Israeli, tri-
ich.28,1. jjjj^jg ßj centurionibus et ducibus et
judicibus omnis Israel et principibus
familiarum. *Et abiit cum universa
^mg.a,?* multitudine in excelsum Gabaon, ubi
erat tabernaculum foederis Dei, quod
fecit Moyses famulus Dei in solitu-
dine. *Arcam autem Dei adduxerat
David de Cariathiarim in locum, quem
praeparaverat ei et ubi fixerat illi ta-
bernaculum, hoc est in Jerusalem.
* Altäre quoque aeneum, quod fa-
bricatus fuerat Beseleel, filius Uri,
Ex.40,2.
2Sm.6,17.
ICh.l«,!.
Ex.3H,ls.
Ex.3!,2.
28. U,L: an feine «Statt.
ganzen J&errf(Jaft u. allen f. ©rcfjtfiaten. A: bie un;
ter i^m »erliefen. dW.vE.A: 9lei(i)c(n) ber ©rbe.
1. B:jiarfteji(i^. dW.vE: befcfiiqte.
2. B: J&auptorn ber SSätcr. A: (i)efφleφtev. vE;
t)aterlici)en ^. dW: @tammi)au^tern.
3
1. S* Deus ejus.
3. S: foed. DoraiDi.
:). B: Unb jie g. ^in ... ^. ber Sufanimenfunft.
dW.vE:ba«$erfammIungöjeU. A:3eltbeeSunreö.
4. B: für jie juberettet. dW: an [ben Dvt] ben i^r
Φ. jugcric^tet.
5. B: Unb ben.
406 (1,6-14.)
Chronicorum II.
Ι.
iSalomonis sacrificia et preces in Gibeon*
viov Ωρ, ix€i ην svavTi της σκηνής κνρίον,
Xttl έξεζήτησεν αντο Σαλωμών καϊ η εκκλησία
ολη. ^ Και άνήνεγκεν δκ«Γ Σαλωμών im το
■&νσιαστηριον το χαλκονν ενώπιον κνρίον το
εν τη σκηνή ^ καϊ άνηνεγκεν ίη αντον ολο-
καντωσιν χιλίαν.
'^Έν τη ννκτι εκείνη ώφ&η 6 -ΰεος τφ Σα-
λωμών και εΊτζεν αντφ' Λϊτησαι τι σοι δώ.
^ Καϊ εΤπεν Σαλωμών προς τον ϋεόν Σν
έποίησας μετά /ίανίδ τον πατρός μον έλεος
μέγα, καϊ εβασίλενσάς με άντ αντον. ^ Καϊ
ννν, κνριε 6 &ε6ς, πιστωϋ•ητω το όνομα σου
έπϊ /ίανϊδ πατέρα μον οτι σν εβασίλενσάς με
επΙ λαον πολνν ώς 6 χονς της γης. *^ Ννν
σοφίαν καϊ σννεσιν δός μοι, καϊ έ'ξελενσομαι
ενώπιον τον λαον τούτον και είςελενσομαι'
οτι τις κρίνει τον λαόν σον τον μέγαν
τοντον;
^^ Καϊ ειπεν ο ■&εος προς Σαλωμών L^fv^*
ων έγενετο τοντο εν τη καρδί(^ σον, καϊ ονκ
ητησω πλοντον χρημάτων ονδε δόζαν ονδε
την χρνχην των νπεναντίων, καϊ ημέρας πολ-
λας ονκ ητησω, καϊ ητησας σε αντφ σοφίαν
και σννεσιν^ όπως κρίνης τον λαόν μον ί'φ' ον
εβασίλενσά σε έπ αντόν ^"^την σοφίαν και
την σννεσιν δίδωμί σοι. Και πλοντον καϊ
δόξαν κα\ χρήματα δώσω σοι, ώς ονκ έγε-
νήι9η ομοιός σοι εν τοις βασιλενσιν τοΐς εμ-
προσ&εν σον, και μετά σε ονκ εσται όντως.
*^ Καϊ ηλϋ^εν Σαλωμών έκ Βαμά της εν
Γαβαων εις Ίερονσαλημ από προςώπον της
ακηνης τον μαρτνρίον, και εβασίλενσεν επΙ
'Ισραήλ.
^^ Και σννηγαγεν Σαλωμών άρματα καϊ
ιππείς, καϊ έγένοντ.ο αντφ χίλια καϊ τετρα-
κόσια άρματα καϊ δώδεκα χιλιάδες ίπ-
5. Β* ολη (AEXf). ύ. Β: Κ. ψ^γτΐί Σαλ. ΙχίΓ.
Α'^*τ^. EFX•}• (ρ. axiyr'rj)re ;Μαξ)τΐ'ρ/ο. Ι^'.κ. ηνίγκιν
in αντώ. A^FX: έπ αυτό (tW ayraA^X), 7.Β*ό.
9. Bf (ρ. πιστω&.) δη (AFX*). FX (pro 6ν.) ^ημα.
Β: J. τον πατ. 11. Α^* την (Α2Β|). ΑΕΧ: ίβα-
σίλίνσας επ (Ιβασίλίνσά σ* ^π Α2Β). 12. Β: κ. incl.). 13. Β (pro άπο AFX) προ. 14.EFX: έγε-
χρήματα κ. όόξαν. Ä^Xf (ρ. ϋΐς) σν (Β*, Α^ uncis vtTO. Α*: ϊππων {Ιππέων Α2Β).
nin'' ρώη -^D^b d& Ί^ιπ-ρ
''Döb hüänDn nsTn-br DtB η^^ώ
j•• : • ν : - <- : • "^ - τ :
vh:sf ^^^Λ n5?ir) b^kh ηώ>ί nin^
•JT 7 -;-- Λ•• ••• J : ι•.•-: τ :
: t\h^ nibi?
ι ν IT ν
ü^rib^ n^ίΊD ^mn nb'^bs 7
ν; ν: }7 : • - τ :j —
ηπϊί ηη bi<tD ib ^)2ύ^^ nb'büäb
τ - • 1" "^ : V <- ϊ|τ
Λ Τ ν jv VT r τ • τ •/• τ
nirr^ πη5? :rnnn ^Dnsbnn'i 9
JT : τ - ^ IT : - • v- : - : • :
Α• τ J• Τ V.• ; : ιτ : f •• τ ;•• • ν:
^b-in bnm n^Dn πή3? ιγ^^^η ^
Ι ν - - <τ : τ τ - F ν ιτ τ
tat: ν•• ~ ιτ τ )•• : ' ^ ντ : |•• :
tbinan η•τη ti^3?-nii ^έώ*^ ^η
ι τ - \.'.• - ji : - ν : • J•
nüäN ir*^ n^büäb D^nbi!^ ιΐ2ύ^^ π
τ : - τ j : ; ν τ : • τ : ιτ
Ti^kito tiSDD PNI ^iriDi d^odd ιώ^?
/ ν : ι vjv •• : τ : -^• τ : ••• j
-bw>^tiäm nbiiüä ^ίb π^^ί ü'^'D'^-d^^
- : • - τ : Λτ τ j ^ ν - r τ - :
-nii^ biötbn Ίώίί ^^Hm πώ^π Tib
: • *•.•-: τ - JT : τ ' :
^T : τ r IT τ /«::-:• jv -: • -
τ : -=• <T : V F : 'AT I j τ ^ντ - - :
• τ : - ι •• τ JT ι JV -: 'τ• ι ••• ι•-'
:ρ-η%η'' i<b ^^in^^ Ti^bsb ntbN;
? Ι" ν : ι• β ι ν.•-: r ; ' ••• τ : jv -;
■jirn^s-ntö^i nriiib ηίαρώ i^ih^vs
Tibr)»i ^rta bπ^ί '^Dsbn Dbüän'^
»«.:•- Α•• "^ ••• J ν : • • '-τ ι :
:b^^'nto■'-b5?
• :,- • τιτ . VJV "^ : ! J ν:ιν-
nto::?"D'^3.üD?i η^Ί hii^ia-:P3niiit\bii ib
^T τ ι« : ν ν •• - : - : ι •.• *•.•
V. 5. nia^-i i'^uja x"d3
ν. 11. nnsn i<"32
ν. 12. uji"i i<b2 «"3
a« ^l^tpntca.
(1,6—14.) 407
©Ott ctf^eittt ©alomo gu ©tBcon» @olomc*d SSSagcn unb SUciter*
I.
©ο'^ηδ «§ur, gemalt ^atte, irar bafelbfi
öor bcrSBo^nung beS «έ^ϊϊπ, unb @aiomo
unb bie ©emeinc :i)jie9ten t^n μι ^naitn.
Wk &* Unb (Salomo o:i)ferte auf bem ehernen
5lltar öor bem «^errn, ber öor ber -i&ütte
beö (Stifts ftanb, taufenb ^ranbo^fcr.
7 3n berfeiben ζίΐαφϊ aber erfc^ien ®ott
(Salomo unb \)βχαφ ju i^m: 33ittc, η)αδ
8 foil ίφ bir geben? * Unb ©alomo [ί^ταφ
ju ©Ott: Φη :^ajl grofe 33arttt^er§igfeit
an meinem 93ater iDaüib getrau, unb
\: i)a^ miφ an feiner (Statt gum itbnige
9 gemalt. *@o ΐα^ nun, »^err ®ott,
beine SÖorte n^a^r n?erben an meinem
33ater 3)aüib} benn bu ^afl miφ jum
Äbnige gemαφt über ein 93oIf, bef fo
iOüiei ijl αίδ (Staub auf (Srben. * @o
gib mir nun 3Bei0^eit unb (Srfenntnig,
baß ίφ üor biefem QSoIf auö- unb ein*
ge^e; benn ujer fann bief bein grofeS
33oIf riφten?
11 Φα ίΡΓαφ ©Ott gu (Salomo: 3Beii
bu baS im (Sinn :^ajt, unb ^aji ntφt um
Olciφt^um, ηοφ um ®ut, ηοφ um @§re,
ηοφ um beiner ^^cinbe ©eelen, ηοφ um
langes Men gebeten, fonbern ^ajt um
2BeiS:^eit unb ^rfenntnif gebeten, baf
bu mein QSoIf riφten mUgejl, barüber
iφ biφ §um Könige gemαφt ί)αί)ζ:
12*fo fei bir SöeiS^eit unb ^rfenntni^ ge*
geben. Φα^η tritt iφ bir 9Ίeiφt^um unb
@ut unb (S^re geben, bag beineS gίeiφen
unter ben ,Jtönigen öor bir niφt gett»efen
Ißijt, ηοφ n^erben fott ηαφ bir. *5lIfo
fam (Saiomo öon ber «^ö^e, bie ju ©i-
beon trar, gen Serufalem, üon ber «^ütte
beö (Stifts, unb regierete über Sfraei.
14 Unb (Saiomo fammeUe i^m^agen unb
Sfleiter, baf er juroege brαφte taufenb
unb ijier :^unbert ißagen unb jtt>blf tan-
5. A.A: §u befugen. 8. U.L: feine ^tatt»
14. A.A: fammelte |τφ.
lRg.3,5.
filii Hur, ibi erat coram tabernaculo
Domini, quod et requisivit Salomon et
iRg.3,4«. omnis ecclesia. *Ascenditque Salo- 6
mon ad allare aeneum coram taber-
naculo foederis Domini, et obtulit in
eo mille hostias.
Ecce autem in ipsa nocte apparuit 7
ei Dens, dicens: Postula quod vis,
ut dem tibi. * Dixitque Salomon 8
Deo: Tu fecisti cum David patre
meo misericordiam magnam, et con-
stituisti me regem pro eo. *Nunc 9
iRg.8,26. ergo, Domine Dens, impleatur sermo
tuus, quem pollicitus es David patri
iRg.s.Ti.sap.meo; tu enim me fecisti regem super
^'^' populum luum multum, qui tarn in-
Gn.13,16. nunoerabilis est quam pulvis terrae.
sap.v. *j)g jjju^j sapientiam et intelligentiam, 10
^DtJila!" ut ingrediar et egrediar coram po-
pulo luo; quis enim potest hunc
populum tuum digne, qui tarn gran-
dis est, judicare?
Dixit autem Deus ad Salomonem:ll
iRg.a.tiss. Qyijj Y^QQ magis placuit cordi tuo, et
non poslulasti divitias et substantiam
et gloriam neque animas eorum qui
te oderanl, sed nee dies vitae plu-
rimos, petisli aulem sapientiam et
scienliam, ut judicare possis popu-
lum meum, super quem constitui te
regem: * sapienlia et scienlia data 12
sunt tibi. Divitias autem et substan-
tiam et gloriam dabo tibi, ila ut
^'^^•|J^'*^^'nullus in regibus nee ante te nee
posl te fueiit similis lui. *Venill3
ergo Salomon ab excelso Gabaon in
Jerusalem coram tabernaculo foede-
ris, et regnavil super Israel.
***'*6?^'"^"' Congregavilque sibi currus et 14
equites, et facti sunt ei mille qua-
dringenli currus et duodecim millia
5. gu befugen. B: ^atte man »or bie ... gejieiit.
dW: ^atte er.
6. bafelbftauf ...
33. 7—13. ißgt. 1 ^ön. 3, 5—15.
7. B.vE: iu. ίφ bir g. foK.
8. B: ©utti^ätigf. betüiefen. vE: ©nabe eriöicfen.
dW: Siebe get^an.
9. B.dW.vE.A: bein 2Bort. dW: nun betöa^re
|χφ. Α: tu erbe er füllet. dW: fo 5α^lreίφ. A.:ün^ai)U
bar. dW.vE.ArtüiebcrSt. ber@.
10. dW: aussiebe ... u. einjie'^e.
11. B.vE: tit^ in beinern ^eri^cn gett)efen (^. ifi).
dW: bu aifü gefinnet bifl. B: ®üter. dW: an ©ü^
tern. vE: έφά^ο. Α: ^ahe.
12. dW.vE:bergIciφenniφtgc^bt(:^αben)bίeÄ.
33. 14—17. 33gf. 1 Μη. 10, 26—29.
14. Β: braute ju ^auf ... bap er i^atte ...
408 (1,15-2,5.)
€hronf eorum II.
Saiomonis equi et currus, Missio ad Miramum de eacstruendo templo.
mcov' yia) iiatuXmsv αυτά iv πόλ^οΐν τών αρμά \ ^'^'^s^ '^IS?^ Öil^'D^'l D'^tD^S
των, και b λαός μ8τα τον βασιλέως sv'hgovaa- j]" *r ^ f '^ ' -Γ . a-t rr
λήμ. ^^Kai 8&ηxsv6ßaσιλsvςτ6χρvσίovytal\'^^^^ 1^'^ ♦ ^S^'^T? 'ΠΡ^Π"^?!''"
το άργυριον έν 'Ιερουσαλήμ ως λί&ους, καΐ τάς
κέδρους έν τη Ίονδαίΐ^ ως συκαμίνονς έν τ\]
nsdivy εις πλή&ος. *^ ΚαΙ η έξοδος των
ϊππων των Σαλωμων εξ ΑΙγνπτον, και ή
τιμή τών εμπόρων τον βασιλέως πορενεαϋαι^
ηγόραζον» *^ Και άνέβαινον καΐ εξήγον έξ
ΑΙγυπτον άρμα εν εξακοσίων αργυρίου, και
ιπηον εκατόν καΐ πεντήκοντα. Και ούτως πά-
σιν τοις βασιλεΰσιν τών Χετταίων και βασι-
λεΰΰΐν Συρίας εν χερσιν αυτών εφερον.
^^f)Kai είπεν Σαλωμων τον οίκοδομησαι
οίκον τφ ονόματι κυρίου καΐ οίκον τχι βασι-
ΜΜ• λδ/ίςί αντου. * Καϊ σννηγαγεν Σαλωμων
εβδομήκοντα χιλιάδας ανδρών νωτοφόρων κα)
ογδοηκοντα χιλιάδας λατόμων εν τφ ορει,
και οι έπιστάται επ αυτών τριςχίλιοι εξα-
κόσιοι. 2 ^(ΐΐ άπέστειλεν Σαλωμων προς
Χειράμ βασιλέα Τύρου λέγων Ώς εποίησας
μετά τον πατρός μου /ίαυίδ καΐ άπέστειλας
αυτφ κέδρους του οικοδομείσαι έαντφ οίκον
κατοικήσαι εν αυτφι, ^ καϊ ίδου Βγω νιος
αντοϋ οικοδομώ οίκον τφ ονόματι κυρίου
■&εου μου, άγιάσαι αυτόν αντφ) τοϋ ϋνμιαν
απέναντι αντοϋ θυμίαμα καϊ πρό&εσιν δια-
παντός, και του αναφέρειν ολοκαυτώματα δια-
παντος το πρωί καΐ το δείλης, καΐ iv τοις
σαββάτοις καΐ έν ταΐς νεομηνίαις καϊ έν ταΐς
έορταΐς κυρίου τον ϋεοϋ ημών, είς τον αιώνα
τούτο ίπι τον 'Ισραήλ. ^ Και ο οίκος ον
έγώ οικοδομώ μέγας• ότι μέγας 6 χ'^εος ημών
παρά πάντας τους ϋ-εοΰς. ^ Καϊ τις ίοχνσει
αυτφ οίκοδομησαι οίκον; Οτι 6 ουρανός καΐ
ο ονρανος τον ουρανού ου (^έρονσιν αντοϋ
την δόξαν και τις εγώ οικοδομών αυτφ
obtö^in^n nrrTπ-Γ^ί1 Cjcsn-ns
!•>'•- ' -j- 7 • Τ -.• IT ν : AT-: IT
•r - ST IT (.T •• : - •• -:
ϊΐ^3?*{ n^n^aa ^inp^ &ip)2 ribkniT
niiir) ώώ:η hnsnio α'^Ί^:^^ ^i^^^si^^i
τ : ι •• : AT •• j• • -: r ν : Ι ••• •••
ÖT2 οΊχ -^Dbrii) D'^nnn ^Dbt]
}ft
α- ί
r s"
Düäb h'^a ni:nb ntj'btö ntj^vn is
j•• : • - ß : • : ν j -
t •- I 'i - : -y τ :
bsD tb'^iii tjb^ °'??ώ niüb^
j•
32Π
Λ,
ΊΠ3 32Π üs^^^i 5]':^ί n'^Dr/^töi]
AT τ J•• *■' . ''"*'•' '■ *
n^^öbx ntbbüS öh^bi? □'^nsDia^
"b^^ nobüä nbüi'^n :ni^ίΏ ώώι
h'^ibi? Ίώίίί3 -Tß^h ni-'nbi: οί^ιπ
τ • τ ^■.• -r |- Α ♦♦ ,»- ' ••• 1••• )Ί
• τ-: j - : • - • τ j• τ
τχ^τ\ η'2 nnü5b n^s ib nianb
•• • I ν jv τ • ».- i t : •
τ •.•: jT : j" : • - •.• •-:
-nnbp vDsb "i^üpnb ib' tb'^^pnb
V I ( : JT τ : _■ »ί ~ : j•': — :
ip'sb hibi'i τηη γ^ί^πϊ) ü^iho
•^nriub^ D^binbi hinnüDb nn2?bn
V••-: I : • τ t:j•.• : τ - - ν •.• τ :
:bv^'nto'^-b5? πίίτ abi3?b ^3^nbw^ nin*^
I" τ : • - ^ )t ' Λ- ••"' JT :
^T ρ AT w i•-: V -r 'y- - :
η
14. Β* (alt.) iv (A2Bt). 15. B: το ά^γνρ. κ. το
χξίνσ. FXf (ρ. κ£()>.) εοο)χ(ν. Α^Βή^ (ρ. συκ.) τάς. Ι η^ζς h^^ 'ι^ϊ] Sinb^b^*^ i<b Ο'^ΏώΠ
16. EX: Ιππέων. Β* (alt.) των (FX: τω) ... f (a. j -'••-= •-• '' «•. : Τ - : ^ - χ- τ -
tjyoij.) χαΐ. 17. Β: Κ. ίνέβαινυν. ΕΧ (pro εζαπ.) χι-
λίοις. Β: χ.ϊππ. π^ντηκ. κ. εκατόν άργυ()ί8 (hoc «(ly.
* AFX). /C. »τω. AI: Γ(&&αΐο)ν {Χίτταίων Α2Β).
Bf (a. alt. βασιλ.) τοΓς. FX: ΐξίφίρον.
1. EX (a. ^αλ.) ό ßaaiXfV'i ... (pro επ ) ε^. 2. Β:
Χ.ΐ{)άμ ... μίτά/ίαν'ιδ τβ πατ(). μ3. 3. Bf (a. υίος) ό.
ΡΧ(ρΓθύίίλ.)Ισπ:ί^ας•. Β: v«/iiyr....lüi>T. τ« κι;ξ>. i9^f».
Α2*τ«το. 4. Bf (a. ό ^.) κι;>0£.• (ΑΕΧ*). 5.Α2Β:
Ιυχ. οίκοδ. αύτω out. Β: φ. την δόζ. αντα. Α.^* έγώ.
ν. 16. bis 'η οιρΏ3 κ
ν. 3. ΠΒ'ΐ χ"32 ib. C]ö"i< xba γΏρ
ν. 5. ö<1ttJa ϊ<"32
15. tvilbett Feigenbäume.
17. dW:@efel@ü6cr«.
18. Β: ba6 J&. ... für fein ^. dW.vE: ju feinem
2φ @]^tonica*
(1,15—2,5.) 409
Sie fltojTe u« SQSaate au^ @d9))tem ^ie SSetfleute für ben Sem^ieL ©enbung an $utam* I«
\
ι
r
fenb Gleiter, unb lie§ fle in ben Sagen*
fiäbten unb Bei bem Jlbnigc ju Sern*
löfalem. *Unb ber Äbntg machte be0
@iIberS unb ©olbeä §u Serufalem fo
i)iei tt)ie bie «Steine, unb ber (lebern
tüie bie SÄauIbeerbäume in ben ®run*
loben. *Unb man 6rαφte ©alomo Stoffe
au0 ©giplpten unb aEerlei 3Baare, unb
bie ^aupeute beg Äbnigö fauften biefei-
nbige ^öaare. *Unb Bracbten eö αηδ
(Sgi^^Jtcn ^eraug, je einen Sagen um
[βφδ ^unbert ©ilberlinge, ein 9^o§ um
. ^unbert unb fünfzig. ^Ifo brαφten fie
αηφ allen Äbnigen ber «&et^iter unb
ben Jtönigen §u (as^rien.
18 t)Unb ©alomo gebαφte §u bauen ein
»§aug bem Oiamen beö «^errn unb ein
II. »Öauö feines ,^önigreiφδ. *Unb gä^Iete
a6 jlebenjig taufenb 3Λαηη §ur Saji,
unb αφt§ig taufenb 3immerleute auf
bem 33erge, unb brei taufenb unb feφδ
2^unbcrt Amtleute über fie. *Unb ©α«
lomo fanbte ju »^uram, bem Könige §u
%^xu^, unb lief i^m fagen: Sie du mit
meinem 33ater ^aöib t^atefi unb i^m
fanbtefi Sebern, baf er i^m ein Ǥaug
3 bauete, barinnen er n?o^nete, *fie^e,
ίφ niill bem S'iamen beä «§errn, meinen
©otteg, ein«öau8 bauen, ba8 i^m geheiligt
ttjerbe, gut Oiäuφn?erf üor ii)m §u räu*
φern, unD Θφαubrote aüemege ^υ§ηπφ*
ten, unb Sranbopfer beö 3D^iorgeng unb beö
5lbenbä, auf bie @abbat^e unb Ciieu*
monben unb auf bie ^efie beö «^crrn,
unfern ®otteö, en)igllφ für Sfrael.
4* Unb baö «i^auö, baö ίφ Sauen mü,
fott grog feinj benn unfer ®ott ifi grö=
5 f er benn alle ©ötter. * ^ber n?er ber*
mag eg, ba§ er i^m ein <!^auÖ baue?
2)enn ber «Fimmel unb atter «Fimmel
Fimmel mögen i^n niait öerforgenj n>er
foUte ia) benn fein, Daß ίφ i^jm ein «§αηδ
2. A.A: baf er |χφ.
3. Ü.L: (S^aubrot ... @abbat^en.
5. U.L: baf ίφ einbaue.
(fuv |ιφ jum) ^önigft^c.
1. iluffeijer. B.dW.vE: Sajiträger. A:bieaufben
@φulterπ trugen. dW.vE: ^o^i u. @teinl^auer auf
b. ©ebirge. B: berer bie fxe anhalten feilten. dW.A:
jßot|iet)er.
iB. 2—15. aSgl. 1 Äon. 5, 15—25.
9,'-ä7.lRg.ll)
27.
equitum, el fecit eos esse in urbibus
quadrigarum et cum rege in Jerusa-
lem. *Praebuitque rex argentum et 15
aurum in Jerusalem quasi lapides, et
cedros quasi sycomoros quae nascun-
tur in campestribus multitudine ma-
iRg.tü,28ss. gna. * Adducebanlur autem ei equi 16
de Aegyplo et de Goa a negoliatori-
l)us regis, qui ibanl et emebant
pretio * quadrigam equorum sex- 17
centis argenteis et equum centum
quinquaginta. Similiter de universis
regnis Hethaeorum et a regibus Sy-
riae emptio celebrabatur.
«,7.10.
lRg.7,>;
3,15.
lllg.5,5i.
2Sin.5,ll.
(lCh.14,1.
3
f)Decrevit autem Salomon aedifi• 18
care domum nomini Domini et pala•
tium sibi. *Et numeravit septua-II.
ginta millia virorum portantium hu•
meris et octoginta millia qui caederent
lapides in montibus, praepositosque
eorum tria millia sexcentos. *Misit 2
quoque ad Hiram regem Tyri, dicens:
Sicut egisti cum David patre meo et
misisti ei ligna cedrina, ut aedificaret
sibi domum, in qua et habitavit, sie
fac mecum: * ut aedificem domum
nomini Domini Dei mei, ut consecrem
eam ad adolendum incensum coram
Ex.ao,7.36. juq gj fumigantja aromata et ad pro-
Ex.85,30. positionera panum sempiternam, et
ich.ie,4i). g^ holocaulomala mane et vespere,
8,t3. sabbalis quoque et neomeniis el so-
lemnitatibus Domini Dei nostri in seni-
piternum, quae mandata sunt Israeli.
*I)omus enim, quam aedificare cupio, 4
E,.,8i, Dt. magna est; magnus est enim Deus
io,t7^Ps.86,jjQg^gj. super omnes deos. *Quis ergo 5
poterit praevalere, ul aedificet ei di-
6,is.iRg.H gnam domum, si coelum et coeli coe•
27.E».66,t. lorum capere eum nequeunt? Quanlus
ego sum, ul possim aedificare ei
17. S: Cethaeorum.
t) Cap. 2, 1-18 vulgocap. 1,18-2,17.
2. dW.vE: [fo t^iue aud) (an) mirj.
3. al$ e& etoigl. Sfr. obliegt. B: 9ίάηφΐ)). ΰοη
(Specereien. dW.vE: tt)üί)hίeφenΓeg.
5. nicDtfoffcn. dW.vE: t)at bie 2«αφ1. Β: füllte
^raft bcfommen ijabcn. A: »irbeba^in bringen. B:
in |ίφ faffen.
410 (2, 6—13.)
Chronieorum II.
II.
Woedus cum Miramo.
οΊχον; οτι αλλ η rov &νμιαν κατεναντι
αυτόν. ^ Και νυν άτζόστειλόν μοι άνδρα
σοφον χαΐ sidota τον ποιησαι εν τφ χρνϋίφ
χαΐ έν τφ αργνρίφ κα« h τφ χ«λκω και fv
τφ ΰΐδηρφ καΐ εν τη πορφνρίΐ^ και εν τω
κοκκίνφ καΐ έν τη νακίν&φ, και επιατάμενον
τον γλνχραι γλνφην μετά των σοφών των
μετ ίμοϋ έν Ίονδα καΐ εν 'Ιερουσαλήμ ών
■ητοίμασεν /ίαυιδ 6 πατήρ μου. '^ Και από-
στειλαν μοι ζυλα κέδρινα καΐ άρκεύ&ινα κα\
πενκινα έκ του Αφάνον οτι εγώ οιδα ώς οι
δούλοι σον οί'δασιν κόπτειν ξύλα έκ τον Αι•
βάνον. Και ιδον οί παίδες σον μετά των παί-
δων μον πορενσονται ^ ετοιμάσαι μοι ^,νλα
εις πλη&ος' οτι 6 οίκος ον έγώ οικοδομώ
μέγας καΐ ένδοξος. ^ Και ιδον τοις εργαζο-
μένοις τοις κόπτονσιν ξνλα εις βρώματα δέ-
δωκα οΐτον εις δοματα τοΐς παισίν σον πνρον
κορών είκοσι χιλιάδας , και κρι&ών κόρων
είκοσι χιλιάδας., και ο'ίνον μέτρων ε'ίκοσι χιλιά-
δας, και ελαίου κάδων είκοσι χιλιάδας.
^^ Και είπεν Χειράμ βασιλεύς Τνρον εν
γραφ^ και άπέστειλεν προς Σαλωμών Έν
τφ άγαπησαι κνριον τον λαόν αντον εδωκεν
σε έπ αντονς εις βασιλέα. * * Και είπεν
Χειραμ' Ενλογητος κύριος 6 ϋεος 'Ισραήλ
ος εποίησεν τον ονρανόν και την γην, ος
εδωκεν τφ /ίανιδ τφ βασιλεϊ νιον σοφον και
έπιστάμενον έπιστημην και σννεσιν, ος οικο-
δομήσει οίκον τφ κνρίφ και οίκον τ\ι βασί-
λειο^ εαντον. ^^ ΚαΙ νυν άπέσταλκά σοι ίίνδρα
σοφον και είδοτα σύνεσιν, τον Χειράμ τον
παϊδά μον *^ {η M'^^Q t^^TOv άπο {^νγα-
τέρων άαν^ καΐ ο πατήρ αντον άνηρ Τν-
ριος), είδότα ποιησαι έν χρνσίφ και εν αρ-
γνρίφ και έν χαλκφ και έν σιδ7]ρω^ έν λί-
ϋοις και ξνλοις και νφαίνειν έν ττβ ττορφνρο^
κα\ έν τγι ΰακίν&ω και έν τη βνσσφ καΐ
IT τ : j• ι: - : • ν • - j ν : •.•
-: r TT I• j• - i: τ - :
bniin'^ ηφπ-ιη'Ί ηοόη^ ηη•τ?
nnsb >π^ι nb^n^ b^i2i:^^ m^i^n^
__,.. _._,... ... •• : j• :- : IT : : -|T
-.•-: ^ • T-:r • Λ• •
n^i^ rnn Ίt2D^ί abüD^m'^nii ni^irT^s
r τ 'ν •• }•: -: «-τι- jt Ρ
j• _ : • τ -: ••-: • - : ι r τ
• : -τ j•-: ** J τ r - ι•• • : - :
^i^ ni^Db D^3?ii'' ti^inr ntrs
r^nb^ :Ti^'7nr-D3? '^nn^' riDni lisnb »
' r τ : / I•.• τ -: • ν- τ -r r• • : ' α τ :
^Dii-ηώίί rr^sn '^s nnb o'^si? ^b
a^nDhb nuni tsKbsnn b™ nDin 9
j• : I - j•• • : I•• : - : "^ i τ η•
- • • • - τ • •• IT j•• : ι :
τ : • fv 1•; <τ
hirr^ πηηίίΞΐ nb*bώ-b^ί nbüs^i
τ : <--: r : α •• '•• . ν- : •-
f •.• η vv •• -! / 7 : IT :
Vk^iu^ ^nbv^ nin^ *Π^'^^ b'^^n
•• τ : • j•• ν: τ : ' * J τ
J VAT T V : • V- τ - ••* TT jv-;
ν τ 'J•• Ι ν ν - . • τ : ' -τ JV -:
h'^s-nDn•; Ίώίί riy^n^ ba? kiT
ηήη nn^Dbnb r^^n^i nin^^bi^^
τ - : ι ; - : • ν- τ Γ
)7 - KT • - y VT τ r • : $- r
i'^Diin π niD2-i)3 nfei^-p :^n^ίl3
j• τ : 1 Γ J : ' • τ • I V ρ τ
Λ
5. EFX* οτι. 6. ΕΧ* (pr.) τ5. Β* (alt.) τ5.
Β (pro ων ητοίμ. AEFX) α ηχ. 7. FX: ot παΐδίς
μπ πορινσονται μιτά των ηα'ιδων os. 8. Χ* μοι.
9. Β: ν,ό^ων nv(ja ... ekais μέτ()θ)ν ηκ. 10. Β: Χι-
ράμ ... t (ρ. Σαλ.) λίγο)ν ... * ίΐς (AEFX). 11. Β:
Χΐ(ίάμ ... βασ. αυτα. 12. Β: άπίσπιλά ... * (pr.)
τον ... (pro παϊδά AEFX) narifja. 13. FX (pro η
μήτ. αντΐί) νΙόν γνναικόί;. A^Bf (ρ. σιδη(>ω) και
(A1FX*).
ι ν ν - JT τ - J -: ι- - •• • ρ
D^srn^i ü^DDNS bnsn
- - IT j• τ -: |-
b^i?1??^ y^??"! ϊ^^?^? l^?>^'i?
V. 7. uj^nn 'in K"3n ib. p^iu: ίπν ujäi
5. vE: au^ev boju. dW: eö fei benn, um υ. i^m
ju räubern.
6. in ©olb ... <^Jurpur, (S^arincfin u. 23lau ... SiI^^
werf dudjugr. ... bcficUct ijot. B: ©armeftnrütl^ u.
himmelblau. dW.vE: in (6üccuö) u. blauem ^ur*
\)nx. dW.-funbig, eincief^uiticne ^lrbeit m mad^en.
B.vE.A:(8φui^i^)erf(äufφneiben).dW.vE:(Äun(i;)
2« @:|iton{ca^
(2,6 13.) 411
©er nieifc SWann ju atBetten mit @olb κ« §uram 5t6tf•
II.
▼.13.
lRg.10,11.
Bauete? fonbcrn ba§ man öor i^m
6 xaixujm• * ©0 [enbe mir nun einen
ttjeifen 3J?ann §u arbeiten mit ®οΙϊ),
©ilber, (Srj, (Sifen, (φατϊαφ€η, rofin*
rot^, gelber @eibe, unb ber ba «»iffc
auszugraben mit ben 2Öeifen, bie bei
mir finb in 3uba unb Serufalem, ttjeic^e
7 mein 3Sater iDaüib gei(^i(ft i^at. *Unb
fenbe mir (Sebern, Scannen unb (Eben*
^olj toom üiibanon} benn ίφ mi^, baß
beine ^neφte baö «öolj ju ^auen »iffen
auf bem Libanon. Unb fie^e, meine
Äneφte fotten mit beinen ,ίlneφten fein,
8 * t)a^ man mir toiel »§οί§ jubereitej benn
baö «§αηβ, baö iφ bauen n»itt, fott groß
9 unb fonberίiφ fein. *Unb fle^e, ιφ
voiVi ben 3immerieuten, beinen Jtneφten,
bie ba§ φοΙ§ ^auen, jn^anjig taufenb
Sor gejtoßenen 3[Bei§en unb j^anjig
taufenb (Sor ©erjle unb jn^anjig tau=
fenb Φαΐί) Sein unb gn^angig taufenb
S3at^ Del geben.
10 Φα \^χαφ »^uram, ber Jtönig ju
i$^t)ruö, burφ (Sφrift unb fanbte ρ
Salomo: 2)arum, baß ber «§err fein
33olf liebet, ^at er bi(ij über fie jum
ll,Eönige gemαφt. *Unb ^^uram f:ρrαφ
U)eiter: ©elobet fei ber «§err, ber ©Ott
SfraelS, ber Fimmel unb @rbe gemαφt
^at, baß er bem Könige iDaüib i^at
einen n^eifen, f lugen unb ^erftänbigen
(So^n gegeben, ber bem »^errn ein «§au0
baue unb ein ^au0 feineö jt5nigreiφδ.
12*@o fenbe ίφ nun einen tüeifen 9)?αηη,
13 ber 33erjtanb Ijat, «^uram 5lbif, *ber
ein «So'^n ijt eineö Sßeibeä auö ben
3!^?φtern ^an unb fein 33ater ein S^i^*
rer genjefen ijt, ber n>eiß ju arbeiten
am ®olb, Silber, ©rj, ^ifen, (Steinen,
•Öolj, fφαrlαφen, gelber @eibe, Jieinen,
6. A.A: (S^ariafen, βφατίαφ. A.A: ge:
grabene Slrbeit gu »erfertigen ... 2). angeorbnet ,
^t. 9. U.L: SBeine ... Dele6. 13. Ü.L: '
(Stein(ögt. au^aS. 6).
aSerjianbigen. A: SSerfmeijiern. B.dWrangefd^afft.
7. 3ligummimi)oIs. dW: (5t)preffeni u.5l. B: ba6
^, bcö S.
8. dW: Unb ίφ ^abe mir ^. anjufc^affcn. B.dW.
vE:in(ber)a)icnge. dW; au§erorbentiic^. vE:au«ge;
luä)mt. B: ^υunt)erbαr!
9. αα*9β(φΐα9βηβη a». B: an gcmal^Ienem. dW.
vE: für bie ^oljl^auer (ben φ.) bie baö J&. falten. vE: feiner Seintoanb.
6
domum? sed ad hoc taiitum, ut ado-
leatur incensum coram illo. *Milte
ergo mihi virum eruditum, qui noverit
operari in auro et argenlo, aere et
ferro, purpura, coccino et hyaclnlho,
et qui sciat sculpere caelaluras cum
ich.22,15. his artificibus quos mecum habeo in
Judaea et Jerusalem, quos praeparavit
David pater meus. *Sed et ligna ce- 7
drina mitte mihi, et arceuthina et pi-
nea de Libano; scio enim, quod servi
tui noverint caedere ligna de Libano.
Et erunt servi mei cum servis tuis,
* ut parentur mihi hgna plurima; 8
domus enim, quam cupio aedificare,
magna est nimis et inclyta. *Prae- 9
terea operariis, qui caesuri sunt
ligna, servis tuis dabo in cibaria
**^*22."*' iritici coros viginti millia, et hordei
coros totidem, et vini viginti millia
metrelas, olei quoque sata viginli
millia.
Dixit autem Hiram rex Tyri per 10
litteras, quas miserat Salomoni: Quia
dilexit Dominus populum suum, id-
circo te regnare fecit super eum.
* Et addidit dicens: Benedictus Do- 11
minus Deus Israel, qui fecit coelum
et terram, qui dedit David regi fi-
lium sapienlem et eruditum et sen-
satum alque prudenlem, ut aedificaret
domum Domino et palatium sibi.
*Misi ergo tibi virum prudentem et 12
cc!u,3i. scienlissimum, Hiram, patrem meum,
"iRg.v*!' * fiiium mulieris de filiabus Dan, 13
Jud.i8,-i8s. (>QJys pater fuit Tyrius, qui novit
Y.6.Ex.3i,3s^pgj.gj.• jjj g^jj,Q gj argento, aere et
ferro et marraore et lignis, in pur-
pura quoque et hyacinlho et bysso
9,8.
lBg.3,7.
IMc
9. S* et vini -metrelas.
1^. S: ut patrem.
vE. αuβgebrofφenen.
lU. dW: Uni> 1(5 antttjortcte ... f^riftlid^. vE: in
einem «Schreiben, baö er <S. fanbte. A: burφ einen
«rief.
11. 2BieÄa^. 1,18.
12. .^. meinen SJater.
13. (33ergl. 33. 6.) ^pm^. Β: feinem Seinen.
412 (2,14-3,4.)
Chronfeorein It.
II.
εν τφ κοκκίνφ, και γλνψαι γλνφύς, και Öia-
νοΒΐσϋ'αι ττάσαν διανόησιν, οσα αν δφς αντω
μετά των σοφών σον και σοφών davlö κυ-
ρίου μου του πατρός σον. ** Κα), νυν τον
σΐτον και την κρι&ην κα\ το ελαιον και τον
οίνον ον ειπεν 6 κνριός μου-, άποστείλάτω
τοις ηαιαιν αυτού. ^^ Και ημεϊς κόχρομεν
ξνλα έκ του Αιβάνον κατά ηασαν την χρείαν
σον, και αξομεν αυτά αχεδίαις έπί ϋ^άλαασαν
Ιόππης, και συ άξεις αυτά εις 'Ιερουσαλήμ.
^^ ΚαΙ συνηγαγεν Σαλωμών πάντας τους
άνδρας τους προςηλντους εν yfj ^Ισραήλ μετά
τον άρι&μον ον ηρίϋμησεν αντονς ΑαυΙδ 6
πατήρ αντον, καΐ ενρε&ησαν εκατόν ηεντη
κοντά χιλιάδες κα} τριςχίλιοι καΐ εξακόσιοι
JFoedus cum Miramo, Tempil eacstructio»
/ ν τ -: • Ι ν IT ♦ *ν -: ν AT -: r
τ - : ι ι• τ >• τ ν -: •• : - :
IT τ -; r ν,- : • • -: _- τ •.• — :
jT - V : - ^ / : )•• • : ί ν : τ
: abtüsin'^ απίί nb3?n τ^\r\^^ is*^
•IT τ I : VT J•:-: Γ -jt - : λ τ
... - ^. T-: »τ , τ : J : •-
ηέ®π ^ΊΠίί b^i'^to'^ yi^:! Ίώϊί
τ : - J••-: r •• τ : • ι vj•.• : •.• -:
«=τ •. : IT • - Α•^ τ J• τ ^ α τ : jv -;
ι J•• : ν τ -: ν / : Ι •.• •.• • • -:|-
^"^ Kai έποίηβεν εξ αυτών εβδομηκοντα χιλιά- ' &bii D'^iJIDÜD ΏΤ\)2 i2D2?'"1 ♦ Π'ϊ^Ώ 17
δας ^ νωτοφόρων, και ογδοηκοντα ^ χιλιάδας ι ^φψ ^J,^ D^H »bii D^büi^ b?0
λατόμων, καΐ τριςχιλίους εξακόσιους τους \ "''S '^^ ^ "^" :' ^'' '" \ η' ~
ίργοδ,άχ,α, έηϊ το. λαό.. \ "!'??•ΐ? °V^^^ ^^^*^ ^«ϊ?! °'???
IT τ
jv -: τ • j - - : • - r j • r :
^!Dn ΊώΝ ϊίΓρηίίί ^^inb ni<nD
j • •• <•: -: Λ τ _'■ r : ντ ί •
III• ΑΓαί ηρξατο Σαλωμών του οίκοδο-
μεΐν τον οίκον κυρίου εν Ιερουσαλήμ iv Όρει
του ^Αμορία^ ου ώφϋ^η κύριος τφ /ίαυίδ πα-
τρί αυτόν, έν τφ τόπφ φ ητοίμασεν /Ιαυ)δ
iv άλφ Όρνά του Ίεβουσαίου. ^ Και ηρξατο Ι J ^9^^>'^^ 1?τ1? Π?? "^"^1 ^*^!?^?
οίκοδομησαι iv τφ μηνι τφ δευτερφ εν τφ ! lijüäS ''ΙίώΠ tDlh^l TID^b bn'^'f 2
mt τφ τετάρτφ της βασιλείας αντον. 3 Kai \ ^^^^ ^ί>^Λ Ι in^Dbt^b ^HIS nDtÖB 3
ταί'τοί ηρξατο Σαλωμών τον οίκοδομησαι τον \ -^" , • *' • ' ' "'. ^'j'~ .-V *.
οίκον τον &εοϋ• μήκος πήχεων ή διαμέτρησις \ ^^^i^^^} '^^ψ'^^ ^'^^,?-: ^/2^5^
η πρώτη πήχεων εξηκοντα, κα\ ενρος πήχεων \ ΠΐΏϊ^ ilDiUDii^n HTO!!! Ρΐ72ίί Tj'^^ί»^
είκοσι. ^Και αίλάμ κατά πρόςωπον τον οίκον^ ί ab^lJ^rTl ί □'^Ίίϋ}? ηί)2δί ΏΤ\ΛΛ W^'X^Xn ^
η / ~ >, , i τ IT : Γ : ν "' " . ~ .' ' . ' '
μήκος επι προςωπον πλάτους του οίκου πη- \ -^j-^u *inft-^v I^Ül '^DÖ'bs? Ί?235<
ικοσι,, και νχΰος πήχεων εκατόν είκοσι ' καΐ ~ ' "** *. " : '". ^ " .* ^ λ ~*
χεων είκοσι, και νψος πήχεων
χατεχρνσωσεν αντο χρνσίφ κα&αρφ εσω&εν.
13. Β^
τ».
14. Β (pro ον) α.
15. Α1(?)ΕΧ: σχεδίας. ΑΛ: συνάξΗς (συ άζίΐς
Α2β).
16. A^Bf (ρ. πξ)ος-ηλ.) τας. Β* (ult.) καί.
17. EFXt (ρ. λατ.) έν τ^ ορπ. Β* τ«ς (AEXf).
1. Β: vi^w^ta.
3. EFX* (pr.) πηχ. FX: της όιαμιτρησιως τ^ς
πζο'ηης.
η^Ώ nn-^m anusi? γιων r\^^r\
JT .• - ν - : • : ν J - •
ninD ηητ n^^DtDiD '^ή^ί^λ a^^w^
}ft
13. u. ©ortncftn ... aufgibt. Β: alt. fünjiiic^f
2)inge ju bcbenfen, to. i^m toirb öorv^eiegt »iiben.
dW: ilunfitDerfc ju erjinnen.
15. bir ttotij ... in ^l. br. auf bem 331. ... füijren.
Β:ηαφ aiicrbcincrliiüiijbuvft. dW.vE: beinern (gans
jen) ^ebürfni^. dW: aU gio^c auf baii 2«.
16. na* b. Söijlung. B.A: frembc iWanner. vE:
4. X(pro πλάτβς) χα« ^-ylaroc•. A2B: αυτόν (αι'τό nadjbem fiie [φοη ... (^ej. i)atU.
Α» Χ). Β ροη. ϊσω&. ante ^'c^^^'V 17. (aöie SS. 1.) Β: anhielten, ba^ b. Φ. arbeiten
2^ @^]^tontca«
(2,14—3,4.) 413
©αδ §ols sunt Stempel« ©tc i^remblinae in SfracU Stnfang bc§ £cmpcl5aue§* ΪΙ.
roflntot^, unb ju graSen aUcriet unb
ailerlei {ύη|11ίφ §u mαφen, tt»a§ man i^^m
üorgiSt, mit beinen 2Beifen unu mit bcn
Sßeifen meinen «^errn .Jtbnigg ^aüib,
14beine8 SSatcrö. *βο fenbe nun mein
t^err 3Öeijen, ©erjle, Dei unD QBein
feinen Jtnec^ten, nne er gerebet ^at.
15* (So trotten ft>ir baö «§οί§ ^auen auf
bem i^ibanon, n?ie inel eg not^ ift, unb
ttjotten eg auf S^öß^n Bringen im SDieer
gen Sa^^O) öon bannen mag^ bu eö
hinauf gen Serufaiem bringen.
16 Unb ©alomo ja^lete atte gremblinge
im Äanbe Sfrael ηαφ ber Sai)\, ba jle
3)aöib, fein 93ater, jä^^lete, unb n?urben
gefunben ^unbert unb fünfzig taufenb,
1 7 brei taufenb unb fec^g i)unbert. * Unb
er mαφte auS benfelfeen fleBen^ig tau*
fenb 3;räger unb αφtJig taufenb «i^auer
auf bem Serge, unb brei taufenb feφδ
^unbert *2luffe^er, bie baö Q3olf jum
3)ienfi anhielten.
III. Unb ©aiomo fing an §u Bauen
baö «§aug beö ^errn ju Serufaiem auf
Dem Serge SWorija, ber iDaoib, feinem
Sater, gejeiget n?ar, tt)eΐφen iDaöib §u*
Bereitet ^atte jum Olaum auf bem 55ία|
2 ^rnanä, beg Sebufiterg. *(Ei: fing aBer
an §u Bauen im anbern 3)?onat beö an*
bem 3^ageg, im vierten Sa^r feinen
3 Jlönigreiφg. *Unb alfo legte @aiomo
ben ®runb ju bauen bag »§auö ®otte§:
am erjien bie Sänge feφ§ig ^ilcn, bie
4 3Öeite jn^angig (Stten. *Unb bie «i^atte
cor ber 2Beite beg «^aufeg ijcr trar
jroanjtg ßtten lang, Die «^ö^e aber n?ar
i^unbert unb jn^an^ig Sttenj unD über*
jog eg intrenDtg mit lauterm ®oIbe.
1. Ü.L: erj^eiget tüar.
2. U.L: aWonben.
14,5.
lRg.9,20.
lCh.22,2.
T.2.Jos.9,2T
lRg.5,15.
et coccino, et qui seit caelare
omnera scuipturam et adinvenire
prudenler quodcumque in opere
necessariuiii est, cum artificibus Luis
et cum artificibus domini mei David
patris tui. * Trilicum ergo et lior-14
deum et oleum et vinum, quae pol-
iicitus es, domine mi, inille servis
tuis. *Nos autem caedemus ligna 15
de Libano, quot necessaria habueris,
et applicabimus ea ralibus per mare
^•J'sfiMe"" in Joppe; tuum autem eril transferre
ea in Jerusalem.
Numeravit igitur Salomon omnes 16
viros proseiytos, qui erant in terra
Israel, posl dinumerationem quam
dinumeravii David pater ejus. Et
inventi sunt cenlum quinquaginla
millia et tria millia sexcenli. *Fe-17
citque ex eis septuaginla millia qui
humeris onera portarenl, et octo-
ginta millia qui lapides in monlibus
caederent, tria autem millia et sex•
centos praeposilos operum populi.
Et coepit Salomon aedifieare III,
domum Domini in Jerusalem in
monte Moria, qui demonslralus Tue-
rat David patri ejus, in loco, quem
iCh.2i,'iiB''.P'^^''^^^^^^ David in area Oman Je-
iBg.6,1«. busaei. * Coepit autem aedifieare
mense secundo, anno quarto regni
sui. * Et haec suni fundamenla,
quae jecil Salomon, ut aedificaret
domum Dei: longitudinis cubilos in
mensura prima sexaginta, lalitudinis
cubitos viginli. *Porliciim vero ante
frontem, quae lendebalur in longuni
juxla mensuram laliludinis donius, cu-
bitorum viginli; porro altiludo cen-
lum viginli cubilorum erat. Et deaura-
vil eam inlrinsecus auro mundissimo.
16. S: Cent, quinq. tria mill. et sexc.
17. S: de mont.
Gn.22,2.
2
3
mu^te. dW.vE: b. 93. jur Sirbctt αημιΐ^αίίβη. ber ©runb^fSa^ oon <B. ba er ... bnuete.) vE: alten
1. auf ber Zenite ^. (Β: iυofeίbfi er ... erfci^iencn (Siienmaa§. dW: (Siten bei alten Tl. B: n. d.
war?) erjlenaJl.
ϊΰ. 2 — H.ißgl. 1 ^ön. 6. 4. ^. an bem Sorbertbeil bcrSänoe, not ... H:
3. bie δ. nfld),bem alten 55iaaft. dW.vE: ba« ivar üornen an b. S. dW.vE: ber 8. ηαφ, (ηαφ) b. breite
ber ®r. bcn @. legte. A: ifi bie ©runblagc. (B; war bei Sq.
414 (3,5-14.)
m.
Vempli ornatus.
^ Kai τον οίκον τον μέγαν έξνλωσεν ξνλοις
χεόρίνοις κψ κατεχρνσωσεν χρνσίο) -λαϋαρφ,
και ^γλνχρεν ετι αυτού (φοίνικας καΐ ιαλαατά.
^ Kai έκόσμησεν τον οίκον λί&θ(ς τιμίοις εις
δοξαν^ και χρνσίο^ χρνσον τον έκ Φαρονίμ.
"^ ΚαΙ έχρναωσεν τον οϊκον και τονς τοίγρυς
καΧ τονς πνλώνας και τά όροφοίματα και τα
&νρωματα χρνσίφ, και εγλνψεν ΧερονβεΙν
έπΙ τών τοίχων.
^ Κα\ εηοίησεν τ^ν οίκον τον αγίου τών
αγίων y μήκος αυτού im τζρόςωηον πλάτους
του οίκον πήχεων είκοσι, κα\ το εύρος πήχεων
εικοαι, καΐ κατεχρνσωσεν αντην χρυσίφ κα-
ΰ^αρφ εις Χερουβείν, εις τάλαντα εξακόσια.
^ ΚαΙ ο}κη τών ήλων ολκή του ένος πεντή-
κοντα ύίκλοί χρυβίον, και το υπερφον έχρν-
σωσεν χρνσίφ.
*" Και εποιησεν εν τφ οικο) τφ αγιο) των
άγιων Χερουβείν δνο, έργον έκ ξνλων, και
εχρνσωσεν αυτά χρνσίφ. ** ΚαΙ αϊ πτερνγες
τών Χερονβειν το. μήκος πήχεων εΐ'κοαι, καΐ
η πτέρυ'ξ ή μία πήχεων πέντε άπτομενη τον
τοίχου τον οίκου, καΐ /} πτέρυ'ξ ή έτερα πή-
χεων πέντε άπτομενη της ητερυγος τον Χε-
ρουβ του έτερου. *2 ΚαΙ ή πτέρυξ τον Χε-
ρουβ του ενός πήχεων πέντε άπτομενη του
τοίχου τον οίκον, καΐ ή πτερνζ ή έτερα
πήχεων πέντε απτομένη της πτέρνγος τον
Χερονβ τον έτερον. *^ Και πτέρυγες τών
Χερονβειν τοντων διαπεπετασμέναι πήχεων
είκοσι, και αντά εστηκότα έπι τονς πόδας
αντών, κα\ τα πρόςωπα αντών εις τον οίκον.
** Κα), εποιησεν το καταπέτααμα ί| νακίν&ον
και πορφνρας και κόκκινου και βνσσον, και
υί^ανεν έν αιιτφ Χερονβειν.
5.FX(pro ;^'α2αστα) άλνσίΐς. 6. Β: y.al έχρνσωσι
(* έχρνσ. AFX) χρνσίο) χρυσία. Α*(?)Χ: Φαραανμ
(FX: Φαρβΰμ). 7. ΕΧ* Κ. έχρύσ. τον ο'ΐκ. Bf (ρ.
τοίχ.) αι'το (AFXf). A^ (eti. in sqq.): Χίρΰβημ (Β
scmper : ΧίρββΙμ). 8. Β; πρόςωπον, πλάτος (πρός-
omov 7Γλάτ«ςΑ*Χ; FX: πρ. τ5 πλάτας). ΑΐΧ*τ»
otxö(A2B). Β (pro ίνρος AFX) μήκος ... κ. ίχρΰσο)-
Ofv (κ. κατί/(). AEFX). Α^ (?) Χ: αυτό. 9. EXf (ρ.
ενός) ήλβ ... σίχλων. FX: τά νπί^ώα. A^f (α. χρν-
am)ht \().Έ,ΥΧ•\ {^.Ιύ Χ.) άσηπτων. 11.Α2:Χί-
ραβίΐμ {-ßfiv .Κ\ VS. 7s. 10. 13s. Β: ΧίρπβΙμ). Β: τ5
Χ^ρϋβΙμτΉ Ιτ. 12. Β* tot. VS. (A^Xf). 13. Bf (a.
πτΐρ.) αι. A^ (eti. VS. 14): Χίρΰβύμ (-ßnv Α', Β:
ΧΐρββΙμ, cf. VS. 7. 11). ΑΙΧ* τ«των (Α2Β+).
14. B*f'^AEFXt).
: j.. -: τ • τ - -j- - j- :
ν • VT τ -s— Α JT τ ν - :-
ι - :- •ιτ : - J- : ιττ - : '.'λτ : • :
JT • Γ : •}• • - s ' " . - -
ν : )- ' AT τ VT ί - :
ι Ι• -
: τ • τ 'τ: - ν Ι J Ι" ν
• : ν j - • - ι <•• : "^ -
JT τ ,. _ . _ Α• : '•• J - ν : τ :
ντ : • Ι •• )•' ν τ • :
ΛΤ τ J• • -: ν• «τ : • j : : • :
:ηπτ η&π ni^brni
ιττ
ν • -: IT
j• : -TT. - vJ< 1" : ~ "".
j - σ : τ • : - •• : - : υ τ
•• τ J - : τ ν ιτ Ι - : Α• : ••
h'imn 033m n'^sn i^pb hrr^i^
ν ν - IT kT τ - : _• . -J" •
n^n!2n tiDnb 3?*^'^^ xahn γλ'ώ^
nr/2s ηπί^η n^insn tu^'^ i'in^nn
j - τ V IT < : - i - : 1" ^- IT
öDsni jT^sn i^pb 3?*^^^ tiibn
l<T τ - : •ΑΤ - ^ 'j* ' - ν - "Τ
tiD^b τ^ρΏ,'η üibn ni^a^i ΓΐΊΠίίπ
V •• τ j• : - •• : - 1" - IT j : -
»• : I ν : Α• : ••• J - vr : I
ώ3?^ι :n^3b an^aö^i DmbDin-b3?i4
«IT - y: •' : vv . " : -
j• : - : ) VT τ : - : ν j•• : •.• τ -
jD^^n^i-is rbr b^^'^'i ν^ηη
ρ : \j ^ -J-- 1 Α
5. dW: Befieibcte er m. (Sij^rcffenl^. B; feinem ®.
dW.vE: gutem. vE: ^aimjtoeiae. dW: Jietten.
6. B.dW: föfiiic^en. vE: fojibaren. dW.vE: jur
Sterbe.
7. über), bad ^auft, bicS., bte (Sd)n>e0en, bte
SEßänbc ... B: beberfte an bem φ. bie 93. von ben
^fojlen unf beffen 2B. dW: Slügeitpren. B: tie§
eingraben! dW: fd^nitt ein. A: grub.
8. dW.vE.A: latente.
9. Obcvfälc. B.dW.vE: ba« ®eit). (bei ®.) gu t>.
2. ig:^tontca^
(3,5—14.) 415
©α§ gro^c φαηδ u« bcffcrt @^mwtf* ©a§ 5lIIcr5eiligfle. ©ic glocett ©SeruBim. IH•
5 * Φαδ gro§c ^au0 ater fipünbete er
mit 2!anneii^oi§ unb üBerjog eö mit
iDem Bcjien ©olbe, unt> ma^tc barauf
6$almen unt» Jtettentt?erf. *Unb iiber=
§09 baö ^aug mit cblen Steinen jum
©cijmucf; baS ®olb aber ϊυαϊ $arn?aim*
7 ©oib. * Unb überwog bie 33alfen oben
an unb bie SGBänbe unb bie S^^üren
mit ®oIbe, unb lief ©ijerubim i(i)ni|en
an bie 5ßänbe.
8 dt ma^te αηφ baS ^^auö beS ^iler-
^eiligfien, be§ Sänge n^ar §n?anjig SUcn
ηαφ ber 2Bcite beö «§aufeö, unb feine
$Öeite trar αηφ sti>angig (Stten, unb
überwog eö mit bem beften ©oibe, bei
9 feφδ ^unbert (Zentner. * Unb gab αηφ
§u 0ldgein funfjig @efel ®olb am ®e-
n?iφt, unb iiber^og bie @äie mit ®oibe.
10 (Sr mαφte αηφ im »^aufe beg Mer-
^eiiigften jtveen ^^erubim ηαφ ber
Silbner Jlunfi, unb überwog fte mit
1 1 ©oiüe. * Unb bie Jiänge am ^Iuqu
an bcn ß^erubim tvax jwan^ig Stten,
bag ein ^^lügel fünf (SÖen i;atte unb
rü^rete an bie 2Banb beö .§aufeö, unb
ber anbere i^iügel αηφ fünf (Stlen ^atte
unb rüi)rete an ben ^iflügel beS anbern
12 (5i)erubg. * Wo ijatte αηφ bcö anbern
^^erubg ein f^iügel fünf (SUen unb
rü^rete an bie 2Öanb beö ^aufeö, unb
fein anberer f^iügei αηφ fünf dum unb
^tng am Flügel beö anbern (S^erubö,
I3*bag bie f^iügei ber (5i)erubim traren
ausgebreitet jtt>anjig Wm tveit; unb fie
jianDen auf i^ren ^^ü^en, unb i^r ^nt-
li| rt?ar getranbt §um ^aufe ircirtg.
14* ^r mαφte αηφ einen QSor^ang ioon
©elbiüerf, 'Sφαrίαφen, Oiofinroti) unb
Seintrerf, unb mαφte (E^erubim barauf.
9. ü.L: ©oibe«.
12. A.A: einer ^^lügcl.
13. ü.L: tiefe Slügei...iiunben.
14. Ü.L: SinntDcrf.
91. toax (betrug) ... dW.vE: Dbcrgcmäciicr. A:
Dbcr^tiiiner.
10. dW.vE: (ein SBerf) con »iib^aueiiSlrbcit.
(B: bie ali forifd^rettenbe gemaci^t tüaren?)
11. ber^iügci.
12. B: fiebte! dW.vE: jiiefi an ben ...
iRg.6,9.
* Domum quoque majorem lexit ta- 5
iRg.6,i5.ts. jjyjjg ligneis abiegnis et laminas auri
obrizi affixil per totum, sculpsitque
in ea palmas et quasi catenulas se
invicem coraplectentes. *Stravit quo- 6
que pavimenlum templi preliosissimo
marmore, decore mullo. Porro au-
rura erat probalissimum, * de cujus 7
laminis lexit domum et trabes ejus
et postes et parietes et oslia, et
caelavit Cherubim in parietibus.
Fecit quoque domum Saneti San- 8
Ctorum, longitudinem juxta latiludi•
nem domus cubitorum viginti, et
latitudinem similiter viginti cubito-
rum, et laminis aureis texit eam,
quasi talentis sexcentis. * Sed et 9
clavos fecit aureos, ita ul singuli
clavi siclos quinquagenos appende-
rent; caenacula quoque texit auro.
Fecit etiam in domo Sancli San- 10
^Ex.klfe.' Ctorum Cherubim duos opere sta-
luario, et texit eos auro. * Alae 11
Cherubim viginti cubitis extendeban-
lur, ita ut una ala haberet cui)itos
quinque et langeret parietem domus,
et altera quinque cubitos habens aiam
langeret alterius Cherub. * Similiter 12
Cherub alterius ala quinque habebat
cubitos et tangebat parietem, et ala
ejus altera quinque cubitorum alam
Cherub alterius contingebat. *lgi-13
tur alae utriusque Cherubim expan-
sae erant et extendebantur per
cubitos viginti; ipsi autem stabant
erectis pedibus, et Facies eorum
erant versae ad exleriorem domum.
(mSl'^Vi. * Fecit quoque velum ex hyacinlho, 14
Mr.15,38. purpupg^ cocco ct bysso, et intexuit
ei Cherubim.
13. B: i^re 5ingeft^tcr. dW.vE.A: ®eft(!^ta. B:
ηαφ bem ^^. ju. dW: gegen baö ^. vE: ηαφ Snnni.
14. a3lau, «0urpur/6:nrmcfiuuii&25t)ffud. B.dW.
A: bell 33. B: ijimmeibiauer ©oUe, ^urpurtr.,
6arm.i5ß., feinem Sinnen. dW: biauem u. rot^cm
Φ. vE: u. ^occu^ u. feiner Seinwanb.
416 (3,15-^4,6.)
Chromeorum II.
III.
^^empli interiora.
*^ Kai (ποίηαεν εμπροσ&εν τον οίκον στν-
λονς övOy πήχεων τριακονταπεντε το νιρος^
και τας κ^ςραλάς αντών πήχεων πέντε. ^^Και
έποίησεν σερσερώ& έν τφ δαβε}ρ και ει9ηκερ
έπ\ των κεφαλών των στύλων καΐ έποίησεν
ροισκονς εκατόν και ε&ηκεν έπΙ των χαλά-
στων, *^ Και ίστησεν τονς στύλους κατά
πρόςωπον του ναον, ενα έκ δεξιών και ενα
ε| ενωννμων^ καΐ έκάλεσεν το όνομα τον εκ
δεξιών Κατόρ&ωσις, και το όνομα τον εξ
αριστερών Ισχύς.
IV• Και έποίησεν το ^νσιαστηριον χαλ-
κονν, είκοσι πήχεων μήκος, και είκοσι πήχεων
το ενρος, καΐ πήχεων δέκα το νψος.
^ Και έποίησεν τ7]ν θάλασσαν χντήν, πή-
χεων δέκα την διαμετρησιν-, στρογγύλην κν-
κλό&εν, καΐ πέντε πήχεων το νχρος, και το
κύκλωμα πήχεων τριάκοντα. ^ Και ομοίωμα
μόσχων ύποκάτωβ^εν αντής κύκλφ κνκλονσιν
αντήν δέκα πήχεις περιέχονσαι τον λοντήρα
κνκλόΟεν, /4ύο γένη έχώνενσαν τονς μόσχους
εν τη χωνεύσει αντών, ^η εποίησαν αυτούς
δώδεκα μόσχους' οι τρεις βλέποντες βορραν
και οι τρεις βλέποντες δνσμάς κάί οι τρεις j
βλέποντες νότον και οι τρεις βλέποντες κατά Ι
ανατολάς J και ή ι9^άλασσα έπ αυτών ανω' '
ήσαν τα όπίσϋ^ια αυτών εσω• ^ Και το πά- ]
χος αυτής παλαιστής y και το χείλος αντής ώς \
χείλος ποτηριού, διαγεγλυμμένα βλαστούς κρί- ;
νου, χωρούσα μετρητάς τριςχιλίους' και έξετέ-
λεσεν. ^ Και έποίησεν λουτήρας δέκα, και \
επέϋηκεν τους πέντε έκ δεξιών και τονς
πέντε έξ αριστερών, του πλύνειν έν αυτοΐς '
τά έργα των ολοκαυτωμάτων και άποκλύζειν
εν αύτοϊς' κα\ η ϋ-άλασσα εις το νίπτεσ&αι
τους Ιερείς έν αντ^.
15. EFX: χίφαλίδας. 16. Α*: oeva(QO)& (σ€ρσ.
42Β•, FX: αλυσιδωτά). Β; δαβΙ(} (δαβηρ AFX).
42 0 (pro pr. ΐ&ηΗίνλ^Ε¥Χ)εδωΛίν. EX: κεφαλίδων.
FX: κ. έπέ&ηκίν επΙ τ. άλνσιων. 1 7. Β+ (a. alt. tva)
τόν (AEX*).
1. Β* (pr.) το ... f (a. μηχ.) το. Χ\: κα« το tvqoq
πηχ. δέκα (pro καΐ ιϊκ. πηχ. το ινρ. κ. πηχ. δ. το νψ.
Α2Β). 2. Β: δέκα πήχ. τ. 'δ. FXf (Ρ• διαμέτρ.) άπο
τ» χιΐλβς αντης ιΐς το χΰλος αντης. Β: τριάκ,πήχ.
EFXf (in f.) έκνκλαν (F: έλύκλβ) αντήν κνκλω.
3. Β: νττοκάτο}. ΕΧ: κΐΉλοίσβσιν (ΑΙ.: έκνκλασαν).
Β: πίριέχασι (-«σαιΑΕΧ, FX: κνχλβντίς). ΕΧ* αυ-
τών. 4. Β* (sec, tert. et quart.) βλέτι. (AEFXf).
tD^J'i'i :ü3^n ηΐΏίί ίώίίΊ-^:Ρ-Ίώϊί i^
-< — 1" τ β - y. - ν -:
• - IT ν (ν<τ- ι : : - -
JT ν : I ν τ • )7 ν τ «ι- J" :
Ι •τ • τ : - r <1'• '- Α •• - Ι"
_ - ι vr τ : - '•• :
h)2N a-^ito ηώΠ3 πξτώ Arn IV.
•nü35?i ΐ2πη n'/2&i D^ito3?i iS'Ί^ί
ν r: : Α ! τ ντ - )•:•••: : τ
: innip ntoii
ι 1 »ι ν -
τ - IT '•• JV »AT ΚΧ - ν -Ι--
n^io ι bi3»3? inBto-b2?i iheteiD
• τ j τ r : ν τ : •
D'^tübüi \y\ imip η^ϊίΐι tü^m
j• : »T : τ Ί r - IT <•• τ :
j: i*t *. } Λ τ- IT
D^üniD h'^DD I n^no ib nnn ö'^nps
j• : I • r -i' τ - - •ίτ :
VT - ••• _ ;• I• - τ - IT •.• v<
av^^^ np^n an^iü a^^Düi n^^DO
'vr : »TT- • •«- : λ• ^
np3 *ibr a'^Dtü-b^? ibis? : inpsris 4
»TT JT τ S" : - •• I I: - •. r
a^ib htbibüi'^ riDieis > a^ab nüäbüj
τ : TT j• JT ί
τ : τ : V j• -τ . = TT
nb3?nbn arr^br a*nn ππίτώ a'^Dfe
τ : AT : • vv •--: ^τ - : τ τ : • j•
- V J • .τ • Tf -IT e.• •• 1 -: . :
- K.• - : , J••-: ;- : τ :
a^δb^ί rtübtb a^hn ρ'^τπΌ η•ιώήώ
ν τ -: ν ; : • - • J• -: ι- Λτ -
Ι .. .- τ τ -r • • -j-- ι• τ
: • <τ • — :|- ' • τ • τ • -:
nbi3?in ni2D3?n-nii ahn nsnnb
IT IT ■ — .' |- ••• .'•■'■ JT : τ :
nsa^DHäb mrrh a'^m an ^in^r
I V —. \ - >T ί τ : τ - : λτ j• τ
V. 17. '1 Ί'ΐη'^
ν. 6. bix^Uiii^ '"^-^jy
FXf 7Γ(>ος(ρ./5Αε;Γ.). EX* κατ« (Β: κατ , FX: Λρός)
... t («• ^σαν) κα* (FX: κα« ψ). 5. FX (pro pr.
α»'τ^ς) τ^ς &αλάσση(;. Β: χωρΖσαν (-5σα AEFX).
6. Β: κ. ϊ&ηκί τ«ς.
Ι
2« ^l^tontca.
(3,15—4,6.) 417
Sie ®dulen ^αφίη unb 93οα$« Set e^etne ^ltat« Sad gegoffene 99leet« III•
15 Unb er ma^te toor bcm ^aufe jn?o
Säulen, fünf unb breigtg (Stten iang,
unb ber Änauf oBen barauf fünf (Stten.
16*Unb mαφte ÄettenttJerf jum 6^or,
unb ti^at fle oben an bic Säulen j unb
ma(!^te ^^unbert ©ranata^jfel, unb ti^ai
17fle on baS ^ettennjerf. *Unb x'i(i)UU
bie Säulen auf üor bem S^em^cl, eine
gut 9le(3i^ten unb bie anbete §ur Sinfen,
unb ^ie§ bie jur 9fleφten 3αφίη, unb
bie jur Äinfen 35οαδ.
IV. @r machte αηφ einen eisernen ^l*
tat, jn?anjig (Ellen lang unb breit, unb
je^n Men ^οφ.
2 Unb er mαφte ein gegoffeneö 3)?eer,
je^n @llen tt)eit »on einem Oianbe an
Den anbcrn runb um^er, unb fünf (SHen
ί)θφ, unb ein Φϊααβ tion breifig (SUen
3 ηιοφίβ eg um^er Begreifen. * Unb
OφfenBilber n^aren unter i^m untrer,
\ unb c8 tt?aren jn?o Bleiben jlnoten um
DaS SDieer ^er (ba§ §e^n (SUen tteit n?ar),
4 bie mit angegoffen n^aren. * (Sg ^anb
• aber auf ben jn?5lf Dφfen, ba§ brei
gett>anbt tüarcn gegen 9J?ίtternαφt, Drei
gegen 5lbenb, brei gegen 3iÄittag unb
brei gegen 9Jiorgen, unb bag 3D?eer oben
auf i^nen, unb alleö i^r ^interjieö n.>ar
δ innjenbig. * Seine iDiife n?ar einer
^. *öanb breit, unb fein (Ranb rt»ar tvie
Γ eine^ 33eφerδ Sflanb unb eine aufgegan«
gene Oiofe, unb eö fa^te brei taufenb
6 95at^. *Unb er mai^te je:^n ^effel,
berer fefete er fünf jur Oleφten unb fünf
jur Sinfen, barinnen gu tυαfφen, ηιαδ
jum Sranbo^)fer gehöret, bag fle eS
hinein fliegen} baä 3Weer aber, bag ^φ
bie ^riefler barinnen tt»üfφen.
3. Ü.L: O^fenbilbe. 4. A.A: a«er i^r ^.
95. 15— IT.SSgl. lÄon.7, 15ff.
15. BrÄnopf. dW: βφηιυί.
16. tm(Spvad)ort, u. t^atd aud). iiW:am^inhts
raunte. vE: an baö 5lllerl^eii{gjie.
1. unb 20 @. breit. dW: fupfemen.
Φ. ii— 6. «gl. 1 Äön. 7, 23-38.
2. unb rtngdum ... eine (Sd)nur.
3. B: ©ίείφηίΑ'ί üon 3linbern. vE: 0linberge|iali
ten. dW: 93itber ». Stieren. B: bie baffclbc ganj
Oiolijfliotteti . «ifcel. 31. %. 3. »be 2. 5lbi^.
t^Sl's'vüV. Ante fores etiam templi duas 15
columnas, quae Iriginla el quinque
cubitos habebant altitudinis; porro
capita earum quinque cubilorum.
iRg.7,17; * Nee non et quasi catenulas in 16
*'** oraciilo, et superposuil eas capili-
iRg.7,vo. biis columnarum; malogranata eliam
centum, quae catenulis inlerposuil.
iRg.7,2t. *Ipsas quoque columnas posuit in 17
vestibulo templi, unam a dextris el
aiteram a sinistris; eam, quae a
dextris erat, vocavit Jachin , et quae
ad iaevam, Booz.
7,7.i,5.iRg. Fecit quoque altare aeneum vi- IV.
^'^*• ginii cubilorum longitudinis el vi-
ginti cubilorum laliludinis el deceni
cubilorum altitudinis.
iRg.7,23«•. |^,jj,p eiianj fusile decem cubiiis a 2
labio usque ad labium, rolundum per
circuilum: quinque cubilos habebat
altitudinis, et funiculus Iriginla cubi-
lorum ambiebal gyrum ejus. *Simiii- b
tudo quoque boum erat subler illud,
el decem cubiiis quaedam exlrinsecus
caelalurae quasi duobus versibus al-
vum maris circuibanl; boves autem
eranl fusiles. *El ipsum raare super 4
duodecim boves impositum erat, quo-
rum Ires respiciebanl ad aquilonem
et alii tres ad occidentem, porro tres
alii meridiem et tres, qui reliqui
eranl, orientem, habenies mare su-
perpositum; posleriora autem boum
eranl inlrinsecus sub mari. * Porro 5
vaslitas ejus habebat mensuram pal•
mi, et labium illius erat quasi labium
calicis vel repandi lilii, capiebalque
Iria millia metretas. *Fecil quoque 6
iBg.7,38. conchas decem, et posuit quinque a
dextris el quinque a sinistris, ul
lavarenl in eis omnia, quae in holo-
causlum oblaturi eranl; porro in
mari sacerdoles lavabanlur.
ringe uml^er umgaben. dW: r. um baff, ^erumge?
^enb, 10®. tt). baeaWeerumfangenbringium, jtoo
01. a. Sftinbcrn, gegoffen αηδ (Einem ®uffc mit bem;
fclben. (vE: je 10 im Slaum einer (Sde, um b. Wl.
ringebet?) B: bie in beffen ©iepung geg. »aren.
4. B: ba^ aiie ifire ^intcrtbeile inwärt« waren.
6. nel)mltd) n>ad ... botin abjufpülen. B: ^ad ...
bae η?η[φ6η fie barin ob. dW: reinigten. vE: ba«
93ranbo^fern)erf.
27
418 (4,7—18.)
Chronlcorum II.
IV.
Ventpli supelieac ei vasa.
"^ Kai Ιτζοίησεν τας λνχηας τας ιρνσάς
δ^κα κατά το κρίμα αυτών nal ε&ηχ8ν iv τφ
ναφ, πέντε έχ δεξιών χαΐ πέντε εξ αριστε-
ρών, ^ ΚαΙ εποίηαεν τράπεζας δέκα nai εβη-
κεν έν τφ ναφ^ πέντε έκ δεξιών καΐ πέντε
εξ ευωνύμων και έποίησεν qiiaXag χρνσάς
εκατόν.
^ΚαΙ εποίηαεν την αυλην των ιερέων και την
αυλην την μεγάλην, καΐ τας ϋΰρας τη ανλ\ι,
καϊ &νρώματα αυτών κατακεχαλκωμένα χαλ-
κφ. ^^ Kai την ϋάλασααν εϋηκεν άπο γω-
νίας του οίκον έκ δεξιών ως προς ανατολάς
κατεναντι. ^^ΚαΙ έποίησεν Χειράμ τας κρεά-
γρας καϊ τα πυρεΐα καϊ την έσχάραν του ϋν•
αιαστηρίου και πάντα τα σκεύη αύτον.
Καϊ συνετέλεσεν Χειράμ ποιησαι πασαν την
έργασίαν ην έποίησεν Ό βασιλεύς Σαλωμών έν
οίκφ τον &εοϋ ' *2 σγνίους δύο καϊ έπ αυτών
γωλα& τ^ χω&αρε& έτζΐ των κεφαλών τών στν-
λων δύο, και δίκτυα δύο συγκαλνχραι τάς κεφα^
λάς τών γω&αρεϋ α έστιν επάνω τών κεφαλών
τών στύλων *^κα« κώδωνας χρνσονς τετρα-
κόσιους εις τά δύο δίκτυα, και δύο γένη ροι-
σκων έν τφ δικτύφ τφ ενϊ του συγκαλύχραι
τάς δύο γωλά& τών χωΟαρε& α εστίν επάνω
τών στύλων. ^^ Και τάς μεχωνώ& έποίησεν
δέκα, και τονς λουτήρας έποίησεν έπΙ τών
μεχωνώΰ; ^^ και τ>]ν θάλασσαν μίαν και τους
μόσχους τους δώδεκα υποκάτω αύτης, ^^ και
τους ποδιστηρας καΐ τους άναλημπτηρας και
τους λέβητας και τάς κρεάγρας και πάντα τά
σκεύη αυτών α έποίησεν Χειράμ και άνηνεγκεν
τω βασιλεΐ Σαλωμών έν οίκφ κυρίου ^ χαλκού
κα&αρου* ^^^Εν τφ περιχώρφ τον ^Ιορδανού
έχώνευσεν αυτά 6 βασιλεύς, έν τω πάγει της
γης έν οιπφ Σοκχώϋ^ και άνά μέσον Σαρη-
δα&ά. ^^ Και έποίησεν Σαλωμών πάντα τά
σκεύη ταντα εις πληϋος σφόδρα, ότι ουκ έξ-
έλειπεν όλκη του χαλκού.
8. FX* iv τφ ναφ ... e^ ά^ισηρών. 9. Β* τάς.
10.ΡΧ*ο)ς(ΕΧ: έως). \\.Β:Χιράμ (bis). Α» EX:
nvqia. A^: ην in, τφ βασιλιϊΣ. (^v in. 6 βασιλινς
Σ. A^EFX; Β: ην εηοίησ. Σαλωμών τφ βασιλιΐ).
12. FX* έη αντών et (pro γωλά& χτλ.): τάς βάσιις
χα« τάς χωρα&ό)& κτλ. ΕΧ: χίφαλίδων. Β (pro «πά-
νω) επί. 13. FX (pro χω'ί.) ^οάς. 14. Β: τβς μιχ.
(ΕΧ: τά/<.) ... inltsq μ(χ. 16.Α^: άναλημητορας
Ι-μητηρας Α2Β, Χ: -ληητηρας). 17. FX (pro εν
οϊχφ) άνά μέσον. ΕΧ (pro άνά μέσον) εν otno).
Α*: Σαδα&α (ΣαρηδαΟά k'^B). 18. Β: iU^rniv
(FX: ή»ριβάσ&η).
ι ν τ • r • τ τ "Ι- Ι •• • - Λτ τ ; • :
τ : '. -j— ^ ι : • ν τ :
ν'/3*Ώ τνώιιη bb'^na η^^Λ hito5?
ιτ τ Ί- IX ' -f~ Α ί * J» * ~ί|"
xrwm
IT ••
ITT-: IT ! • -: I - j — :
DH'^ninb'Ti nnT3?b ninb^ii nbi^aπ
ly •• I : - : ί»ττ-:ι- st; λτ : -
I :'%': • I -T τ - V : vi: jt ,
\δ:ρ^λ :π2α5 b^^^ r\inp n'^D^\nii
-j— τ :i7 f ' τ :V• IT τ : -
Vi vr τ - V : - - V τ
nD^ίb^π-ns hitorb oS^n bD^^i
τ τ : - ν -: |- τ "^ j- : -
n'^ns nb'büä ribisb ntos^ ^ώ^ί
r• : ν : » V jv - VT τ r: -".
ο^ηώ D'^TOrn tbi^vbr nnrärn
•ΛΤ ί V •.. - IT »^ - 4 t i - '.
üäsn-bs? ηώϊί ninnän niba
> - w -: τ I - j ••.
r •• 1- : - τ • IT ••• ! I• - IT
• - : Α τ : - J" ί •
niba-^ntti-Dii niD^b nπ^ίn ni^ziteb
.' ν " ί ν - ί τ ν IT JT τ : -
Γ - IT >•• t - w -: τ ι -
t ' - V : χτ τ ν : - ν :
AT V ι,τ - ν Ι : - - ντ τ
-Γίίη :νηπη -itor-o'^atb npan-nsi le
ν : IT : - IT τ r : bi τ - ν :
τ : • - ν : •*• τ - _ ν : • -
vn^ί πη^ιπ ηώ^? DiT^b^-bs'riin
•TT η TT ν •• : τ ν :
Γώπο nin'^ rr^nb nbbü3 Tibüb
ν ν. : τ : J • Τ ν "^ : »ν jv -
Tjbian Dj;2^ '^n^Nn ίμ? tp^^ntiiy
τ IT •• : ' >'■ V •.. ' r• at t -: ιτ *.• -: r"
nhb nbiin D*^bsn-bs n^obüä to*i i»
j τ V VT ,. .. - τ i : -s —
ί ntbnan bp^^ npns ^ίb '^s nj^ü
V I ; - "^ t- : • »V- r V / y . ί
V. 1 1. «^^^p üvn a-^pD ts-iin «"33 ^"np ö*iin
2« @^]^tPtttca«
(4,7—18.) 419
Sie se$tt golbnett Seu^tet u* $e$tt S:if^e« SDet^ofbet^tieftet* JDie (eiligen CBerät^e* TV.
7 dt maajtt αηώ je^n golbene Seut&*
ter, tt?ie fte fein foUten, unb fe^te fle in
ben 3!emVeI, fünf gur Olcc^ten unb fünf
8jur Öinfen. *Unb machte je^n 2;if(i?e, |
unb t^at jie in ben %tm)pu, fünf §ur j
Oledjten unb fünf jur Sinfen; unb I
ηιαφί6 l^unbert golbene 33ecfen. |
9 dt maa}U αηφ einen ^of für bie
$ne|ler unb einen großen 8φrαnfen,
unb il^üren in bie 6φrαnfen, unb
lOüBerjog bie $^üren mit (Srj. *Unb
fe^te baS SKeer auf ber redeten (Sie
1 1 gegen 9Korgen ju SWittag trärtg. *Unb
^uram mαφte 55pfe, βφαufeίn unb
Werfen.
*2lIfo totlenbete ^uram bie ^rBeit, cte
er bem Jlönige βαίοηιο ti)at am «öaufe
12 ©otteg: * ηε^ηιϋφ bie gttjo 6aulen mit
ben Q3αuφen unb Änäufen ofcen auf Bei*
ben (Säulen, unb beibe genjunbenc Sfteife,
gu Bebeifen Beibe 35äuφe berÄnäufeoBen
13 auf ben (Säulen; *unb bie toier ^unbert
©ranatä^fei an ben Beiben gett?unbenen
{Reifen, jn)o 0leiBen ©ranatäpfel an ieg«
Ηφβηι Steife, ju BebecEen Beibe 39αηφ6 ber
Änäufe, fo oBen auf ben ©äuien traren.
14**2Ιηφ mαφte er bie ©eflü^Ie unb bie
15 Jleffei auf ben ®e)iüi)ien, *unb ein SWeer
16 unb gttjölf £)φfen barunter. *2)agu
SöVfe, @φαufeln, Äreuel unb aUe it)re
©efäfe mαφte *§uram QlBif bem Sil•»
nige (Salomo jum «^aufe beg «§errn auö
17 lauterem @rj. *3n ber ©egenb beg 3or»
banö lieg f!e ber Äöntg gießen in bicEer
ßrbe, Jn>ifφen @ucot:^ unb ^axtiati^a-
18* Unb «Salomo mαφte aller biefer ®e*
fage fe^^r üiele, bag beö ßrjeö ®ett3iφt
niφt ju ^ox\a)cn war.
7. U.L: guibene. 9. Ä.A: unb grof β®φΐ.
11.16. Ü.L:S;o^fen.
iBg.r,4». Fecit au lern et candelabra aurea 7
decem secundum speciem qua jussa
erant fierl, et posuil ea in lemplo,
quinque a dextris et quinque a sini-
iRg.7,48. slris. *Nec non et mensas decem, 8
ich 28,16. g^ posuit eas in teraplo, quinque a
dexlris et quinque a sinistris; pliialas
quoque aureas centum.
iRg.e,86. Yqc'iI eliam alrium sacerdotum et 9
^'^^' basilicam grandem, et ostia in basi-
lica, quae texit aere. *Porro mare 10
posuit in lalere dexlro contra orien-
lern ad meridiem. * Fecit aulem 1 1
iRgMs. Hiram lebetes et creagras et phia-
las.
iRg.7,40. £^ complevit omne opus regis in
domo Dei: *hoc est columnas duas 12
•''^*•• et epislylia et capila, et quasi quae-
dam retiacula, quae capita tegerent
3,16.. super epislylia; *malogranata quo• 13
que quadringenta et retiacula duo, ita
ut bini ordines malogranatoruni sin•
gulis retiaculis jungerentur, quae pro•
tegerent epistylia et capila columna•
iRg.7,2r. rum. * Bases etiam fecit, et conchas, 14
^.3. quas superposuit basibus; * marelS
unum, boves quoque duodecim sub
tch.28,17. mari; *et lebetes et creagras etphia- 16
•^,13. las. Omnia vasa fecit Salomoni Hiram
paler ejus in domo Domini ex aere
iBg.7,46. mundissimo. *In regione Jordanisl7
fudit ea rex in argillosa terra in ter
Sochot et Saredalha. *Erat autem 18
iBg.7,47•. naultiludo vasorum innumerabilis, ita
ut ignoraretur pondus aeris.
7. S: qua jusserat.
13. ΑΙ.: quadraginta.
16. S*paterejus.
7. dW: bie g. i,, \ζί^η. Br ηαφ i^rem ^ttdft.
dW: ®thui)t. vE: i!ßorjci(!^nung.
8. B.dW vE: fielite. A: fefete. B: @^rengBe(fcn.
dW.vE.A: (δφαίοη.
9. ^» bet «Pr. ..♦ in ten <Zd>t. B.dW.A: (ben)
SSorl^of. B.dW.vE: unb ben großen (SSorO-Öof- dW:
ij^re^iögel. A: bengr. S3au?
10. B.dW.vE.A: bie ΓΓφίο Seite. dW: bei ^au»
fe« morgentoärti cjegen SWittag. vE: g. (Bübofi.
11. (3Bte ä3. 8.) B: üoU. bad Ser! |u ιηαφ€η.
vE: ». u. ηιαφίο. dW.A: im ^. vE: für baö φ.
12. bcibe ^Ied)tn>rrfe. B: unb bie Jtndufe U. b.
Äroncn ... üie^e. dW: kugeln ... Ändufe ... ©itter
jur 93ebcifung. vE: Äug. ber (Säulen^äupter.
14. üögl. 1 .^ön. 7, 27. 38.
16. φ. fein 9$ater ... »on blanfem <S» B.dW.vE:
©abeln. B. jjolirtem. dW.vE: aeglätietem.
17. CBc\L 1 Äön. 7, 46.) A: ee^merbe.
18. B: i)ennci »urbe...niφtnαφgefürfφt. dW:
erfocfφt. ▼£: unierfuφt.
27*
420 (4,19-5,7.)
Chroiilcoruin II.
IV.
Consummatio et inauguratlo templi.
*^ Kai έποίησεν Σαλωμων πάντα τα σκενη
οίκον κνρίον, και το ϋνσιαστηριον το χρναονν
και τας τράπεζας , και in αυτών άρτοι ηρο-
&έοεως' ^^ και τάς λυχνίας και τους λύχνους
τον (ρωτος κατά το κρίμα και κατά προς-
ωηον του δαβείρ, χρυϋίου καΰ-αροΰ, ^* καΐ
λαβίδες αυτών και οΐ λνχνοι αντών "^^ και
τάς φιάλας καΐ τάς χ^νίσκας καϊ τα πνρεΐα
χρνσίον καϋ-αρου , και η &υρα του οίκον η
εσωτέρα εις τά άγια τών άγιων j και τάς ΰ^ύ-
ρας του οίκον του ναον χρνσάς.
V• ΚαΙ οννετελέβ&η πάσα η εργασία ψ
έποίησεν Σαλωμων εν οικφ κνρίον. Καί
είςηνεγκεν Σαλωμων τά άγια /Ιανιδ του
πατρός αντον, το άργνριον κα\ το χρν-
σίον κα\ τά σκενη εδωκεν εις ^ησανρον
οίκον κνρίον.
2 Τότε έζεκκλησίασεν Σαλωμων τονς πρε-
σβντέρονς Ισραήλ και πάντας τονς άρχοντας
τών φνλών^ τονς ηγονμενονς τών πατριών
νίών 'Ισραήλ f εις Ίερονσαλημ τον άνενεγκαι
κιβωτον διαθ^ηκης κνρίον εκ πόλεως /ίανίδ,
αντη Σιων. ^ Κα\ (ξεκκλησιάσ&ησαν προς
τον βασιλέα πάς άνηρ 'Ισραήλ έν τγι εορτ^,
οντος 6 μην έβδομος. ^ Και ηλ&ον πάντες
οι πρεσβύτεροι 'Ισραήλ y καϊ ελαβον πάντες οι
Αενΐται την κιβωτόν. ^ ΚαΙ άνηνεγκαν την
κιβωτον καϊ την σκηνην τον μαρτυρίου καϊ
πάντα τά σκενη τά άγια τά εν tfj σκηνή, καί
άνηνεγκαν αντην oi ιερείς καϊ οι Αενΐται.
^ Καϊ 6 βασιλενς Σαλωμων καϊ πάσα σνν-
αγωγη 'Ισραήλ και οι φοβούμενοι καϊ οι έπΐ'
σννηγμενοι αντών εμπροσΰεν της κιβωτον
&νοντες μόσχους καϊ πρόβατα, οί ονκ άρι-
ϋ^μησονται ονδε λογισΰ-ησονται άπο τον πλη•
ϋ^ονς. "^ Καϊ είςηνεγκαν οι ίερεΐς την κιβωτόν
19. EFX: αρτβς. 20. Β: δαβίρ {δαβΗ(> AFX).
22. FX: κ. αί φιάλαι κ. αί θ•υίσκαι. Α' : ηνρία.
Α* Χ: ίΐς τάς &, (κα* τ. &. Α^Β ; FX: χαΐ αί &νοαι).
Ai*(alt.)T5?(A2Bt).
1. FXf (a. το άργ.) καί et (a. S. ρ. τά σκ.) πάντα,
Bt (β. too)n.) Hai. EXt (ρ. ιίδ.) αυτά. 2. Bf (ρ.
-Πίίΐ ηπ-τη π2Τ)ο ηίίΐ ο^^η'^^ίπ η'^3
ν : τ τ - J- : • •• : α• ν: ιτ j••
ρ τ - vy: \y "-:r τ Ί •• -
dn3?nb oh^nhai ni^b^n— Γί^ι =
ST-: Γ : ν •• ι •• : : - ν :
IT ^T τ ν : - )•■ : ' ντ : • -
^ί^ιη ηητ o'^npb^n'^ ninDnn nnssni 21
ν AT τ • ν- ' Τ Ί V - : ^- - : - sv - :
ηίρ'ΊΤΏηη ni^^Ti:m : ηπτ nibis^ 22
- jv AT JT Τ V : - - : j - - :
... Tj : • r : - τ : -
IT τ "^ KT " r . ''J — .•••:-: • t't; -
ηώ^^'-Ίώίί nbiib^n-bs bbtoni ' v.
,iT τ V — : τ τ : - τ - : • -
n^'btb iibi^i nin*^ n^nb nbbttä
: •• τ - AT : j- ": ν :
1 ν«•.• - ν : • τ J• τ J•• :»τ
Ι - τ . ., - ^- J .... τ τ - ν :
ι• '^ ν: ιτ J- κ : < :
bSinto"^ '^aprnii ΠΏρώ b^t^p^ τ^ί 2
^ τ IT s•• • : •• τ "^ τ •.• :
nibi^nb abtbii^'^-b&i b^^'^to'^ "^Dnb
-: ι- 7 -AT τ ι : "^ •.• "^ ι- τ : • •• : •
,. ,. Γ ,. .. •;τ : ι* : ' S ~•
tö'^^i-bs 'πbΏn-b^ί ^ibnp'«'! nii-s 3
r r 1 V vv - "^ V s -: Ίτ — ι ι •
ρ • : - ν J - ν. Λτ ν ν τ : •
D'ibn ii&ito*'i b^^i^"^ ορτ bä ^i^ii^^^i ^
ν : Ι τ ιτ ••* *~''\ — ' ι τ ιτ
ΊtD^ί ώηρη '^bs-bs'niii niin bΓ:^ί
JV-: νίν - ν : τ^ ν : •• ••• j
:D'"ibn D'^Dnän nhi^ ^b^n bni^ii
ρ ♦ : r ν -: ι - τ j ν: ι•.* ••• α τ
h^^iii^ mr-bDi ntibto Tibüni ^
"^ν τ : • s — ." τ : : 'ν JV - :
' : - : ' Α τ IT j•• : • yr τ »• τ ι -
\. τ • ^ : y : IT • • SV -: •τ τ > j
I -: V • -: I - j• τ - I ••
Σαλ.)ηάντας(Α.Χ*), ¥X:^(a.Tsq ψ.)χαΙ. Β* (alt.)
τίί5ν (FX: τών πατ(>. τών }Ίών). ΕΓΧ^ (a. mß.) την.
3. Β* άνηρ (AEFXf). 5. Β* Kai άνήν. την κιβ.
(AEFXf, EX* την χιβ.). 6. EXf (a. Ίσρ.) νΙών.
Β: ofc w/. άριΘμη&ησονται, (F'K: ά ακ άρι&μη&ησέ-
ται) Kai οί s («de AFX) λογ. (FX: λογισ&ησιται).
2« Q:l)tQnicu*
(4,19—5,7.) 421
Stiles tiolliö ® olb. ©ittaug bcr 8abe in bett Semijel»
IV.
19 Unb ©alomo ηιαφίο atteS Oerät^c
jum «§aufe ®ottcö: ne^mli^ ben qoU
benen TOar, ίίίίφ unb S^auBrote
20barauf, *bie Äeui^ter mit [i)xtn ^ar\u
^en toon lauterem @oibe, ba^ fle feren?
neten üor bem S^or, wie {ϊφδ gcbü^rtj
21 * unb bie SSIumen an ben Sämigen unb
bie @φη᫧επ tr>aren gölten : baö tvax
22alleö vöttig ©olb^ *bap bie aWeffer,
SecEen, Äbffel unb Sfla^fe XOaxm lauter
®olb. Unb ber Eingang unb feine
5!^ür inrcenbig ju bem 5liler^eiligflen,
unb bie %i)üx am «§aufe beö 3^empelg
ttjaren golben.
V. ^Ifo tüarb aUe QlrBeit t)oίlbrαφt, bie
(Salomo t^at am «§aufe beö «§errn. Unb
(Salomo t)rαφte ^inein aUeÖ, ttJaS fein
93ater iDa^ib ge^eiliget ^atte, neί)mliφ
®itBer unb ®olb unb allerlei ®erät^e,
unb legte eS in ben @φα| im «§aufe
©otteS.
2 ®a tterfammelte (Salomo alle 5ielteflen
in Sfrael, alle «§au!|)tleute ber @tämme,
i^urjien ber 93äter unter ben Äinbern
Sfrael gen Serufalem, baf fle bie i^abe
beö 35unbe8 beS J&errn "hinauf Bräφten
aus ber @tabt iDaöibS, baS ifl 3ion.
3*Unb eg öerfammelten |1φ jum Könige
atte mhxmx Sfraelö aufö %φ, baö ifl
4 im fleBenten ^onat, * unb famen alle
^elteflen SfraeU. Unb bie JJeöiten "^oBen
5 bie Sabe auf *unb 6rαφten fle ^inauf,
fammt ber «öütte beö ©tiftö unb aUem
^eiligen ®erat^e, baS in ber ^ntU warj
unb Brαφten fle mit ^inauf bie ^rie^er,
6 bie Se\3iten. *^ber ber Jl5nig (Salomo,
unb bie ganje ®emeine Sfrael ju i'^m
«erfammelt tor ber Sabe, opferten (δφαfe
unb Dφfen, fo ioiel, baf niemanb gä^len
7 ηοφ rechnen fonnte. * 5llfo ferαφten
bie ^riefler bie Sabe beS 39unbeg beS
lRg.6,20.
lRg.7,49.
lRg.7,50.
lRg.f),32.
Fecitque Salomon omnia vasa do- 19
mus Dei, et altare aureum et mensas
et super eas panes propositionis,
* candelabra quoque cum lucernis 20
suis, ul lucerent ante oraculum juxta
ritum, ex auro purissimo, * et flo-21
rentia quaedam et lucernas et for-
cipes aureos: pmnia de auro mundis-
simo facta sunt; *thymiateria quo• 22
que et thuribula et phialas et mor-
lariola ex auro purissimo. Et ostia
caelavit templi interioris, id est in
Sancta Sanctorum, et ostia templi
forinsecus aurea.
Sicque completum est omne opus, "V.
quod fecit Salomon in domo Doraini.
i5,i8^.iRg.7, ^-jjjjjylU igijyp Salomon omnia quae
voverat David pater suus, argentum
et aurum, et universa vasa posuit
in thesauris domus Dei.
jRg9. p^g^ qygg congregavit majores 2
natu Israel et cunctos principes iri-
buum et capita familiarum de filiis
Israel in Jerusalem, ut adducerent
arcam foederis Domini de civitale
iHg.8,2.65. David quae est Sion. *Venerunt ita- 3
que ad regem omnes viri Israel in die
solemni mensis septimi. * Cumque 4
venissent cuncli seniorum Israel,
"tch.ftj«; portaverunt Levitae arcam *et in- 5
tulerunt eam et omnem paraluram
tabernaculi. Porro vasa sanctuarii.
quae erant in tabernaculo, portave-
runt sacerdotes cum Levitis. *Rex 6
autem Salomon et universus coetus
Israel et omnes qui fuerunl congre-
2Sm.6,t3. gati ante arcam, immolabant arieles
et boves absque ullo numero: tanta
enim erat multitudo victimarum. *Et 7
intulerunl sacerdotes arcam foederis
19. U.L: (Sd^aubrot. 21.22. U.L: gülben. I
3. U.L: aiie a«ann ... SWonben.
19. 11. tie Χίίφε, barauf bie <2>ά}* logen.
20. t)or &em <Spvad)ort. dW: ^interraume. vE:
Sliter^eiliglicn. B: ba^ man fte ηαφ bem Siedet an;
jjünbete. A: fle leuchteten ... n. Sßorfd^rift. dW.vE:
ηαφ b. ®ε6ναυφ. dW: Fόfiliφem ®. vE: gebicge?
nein.
21. unb bie S. dW: ?ίφίίφηειι§ίη. vE: δίφίί
(φοίηπ. Β. Α: ?ίφίρυ^€π.
22. S: in Saneto S. — 1. ΑΙ.: in domum D.
t) Vulgo hie initium capitis V.
22. («gl. 1 ^όη. 7, 50.) dW: bie^lüs^ieltpren,
bie inneren. vE: ba« Xi)ox be3 ^.
1. dW: fertig. B.dW.A: Sevf, ba« @. ηιαφεη
He^ (mαφte). vE: 51ίδ nun bie gan^e 31. \>c\\. tuar.
g3.2-i4.g59l.lAon. 8, 1-11.
2. tumeiu
4. ioidjei ht» hinauf .*.
422 (5,8-14.)
Chronicorum II.
τ.
Inauguratio templi.
6ια&ηαης κυρίου εις τον τόπον αυτής, ης το
δαββίρ του oinov, εις τα άγια τών άγιων,
υποχάτω τών πτερύγων τών Χερονβείν. ^Καϊ
ην τα Χερονβείν διαπεπετακότα τάς πτέρυγας
αυτών έπΙ τον τόπον της κιβωτού, και συν-
εκάλυπτεν τα Χερουβ8}ν επι την κφωτόν και
επΙ τους αναφορές; αυτής έπάνω&εν^ ^ και
περιεΓχον οι άναφορεΐς^ και ^βλεποντο αί κε-
φαλαϊ τών άναφορεων έκ τών άγιων εις προς•
ωπον τον δαβείρ, ουκ εβλεποντο ε^ω, καΐ
ηααν εκεί εως της ημέρας ταύτης. *" ϋνκ
ην εν rff κιβωτφ πλην δύο πλάκες ας ε&ηκβν
Μω'νσης εν Χωρηβ^ α διέ&ετο κύριος μετά
τών υιών Ίσραηλ εν τφ έξελ&εΐν αντον έκ
γης Αιγύπτου.
**Ä'ai εγενετο iv τφ έξελ&εΐν τους ίερεϊς
έκ τών άγιων {οτι πάντες οι ίερεΐς οι ευρεθέν-
τες ηγιάσ&ηβαν, ουκ ήσαν διατεταγμένοι κατ
εφημερίαν) ^^καΐ οι Αενΐται οΐ ψαλτφδοϊ
πάντες τοις υίοις τφ !/4σάφ, τφ Αιμάν, τφ
ΙδιΟονν καί τοις υίοΐς αύτοΰ κα\ τοις άδελ-
φοις αυτών, τών ενδεδυμέιων στηλάς βνσσι-
νας iv κυμβαλοις και εν νάβλαις καΐ εν κινύ•
ραις, εστηκότες κατά ανατολάς τοΰ &υσια-
ύτηρίου, και μετ αυτών ιερείς εκατόν καΐ
είκοσι σαλπίζοντες σάλπιγξιν. *^ ΚαΙ εγενετο
μία φωνή έν τφ σαλπίζειν κα\ εν τφ χραλτφ-
δεΐν κα\ εν τφ άναφωνεΐν φωνή μΐί^ τοΰ ές-
ομολογεϊσ&αι και αινεΐν τφ κυρίφ. Και ως
ύψωσαν τήν φωνην εν σάλπιγξιν και iv κνμ-
βάλοις και έν όργάνοις τών φδών και ελεγον
Έ^ομολογεΐσ&ε τφ κυρίφ, ότι άγα&όν^ ότι
εις τον αιώνα το έλεος αΰτοΰ, και ό οίκος
ενεπλησ&η νεφέλης δόξης κυρίου y ^^ και ουκ
ηδυναντο οι ιερείς τον στηναι λειτονργεΐν άπό
προςώπου της νεφέλης' ότι ένέπλησεν η δόξα
κυρίου τον οίκον τον &εον.
7. Β: όαβιρ {δαβηρΑΈΧ, etlam vs.9) ... ΧιρββΙμ
(ut semper, A^: X^(Jβß^iμ). 8. EX: σιινΐχάλνπτον,
FX| (ρ. alt. XfQ.) τήν xißonov κα» ττ^οςί/^^ίί« τά
Xf(J^^ßiμ.^ 9. λ^Βΐ ί'π((>Ηχον (^f^t-A^EX). FXf
(ρ. των άναφ.) άπο της κιβοηα. 10. Β rell.: εξίλθ:
αι'τος. Ϊ1. EXf (a. αχ ησ.) κα«. 12. FX: π. συν
τοις υΐοΐς τβ 14σ., τβ ΑΙμ. Β* (ρΓ.) τω. EFX (pro
αύτο) αντών. Β (pro αιίτών AEb'X) αντβ. FX: τοΓς
ίνδίόνμένοις. Β(ρΓΟχατά ανατ.) χατέναντι...* {u\l,)
χaiet^f{a.σάλmγξ.)τctΐς, \3.Β* την. 14. Α» (alt.
mann) f (ρ. χ^φ.) όόξης Hvoiu (Β*. Α2 uncis incl.).
B*^(AEXt).
n'^n^-bii iΏipΏ-ί:^ί nin'^-n'^is
ηπη-^ίί D'^töipn ώπρ-ί:&^ rr^sn
- t.- V λ• τ 'τ; - vlj ν •ι- -
Ι Α Ι IT '«. : - • - r : j• : ι
riT3-b3?i liisn-b^? D-^n^nsn ^idd^t
\^Ί*ι B'^iTsn siDnxi'i :nbrt)b'/a 9
τι••- • - - •--.{ — τ : IT : •
J•• : - ' τ IT Ι • *• ν τ
τ • :|- ΤΑ- \. tr ' '• ■ : -
'^οώ ρΊ ΊίΊΝ^ ι^ίί :η•τπ πνη ^3? -^
J•• : Ι -< 1 τη ' "< IV - ^ - ν-
Ίώ^ί ηηπ2 ηώ"ο inD-Ίώχ ninbn
ν -: Λ" ,: •.• ' '- τ ν -: •.. -
πηδ<23 Vk^^"' "^32-03? hin^ nns
(.τ •• : •• τ : • j•• : • τ : <- τ
: nns^n
• IT : • •
j• • : i- : li : : - : j : ^ ι i••
roNnb ribsb obsb α^Ί^ϋ^η
! JT *• : I τ τ : τ • ί j• : ι : ι-
D-^^3bt3 Dί^^π^ίb1 sh-'Dnbi mT'S
j• τ •. : ν •• -: |- : •.• •• : • : 1 ••, •
b'^anä αη/35?ι nsr^b πίτώ d^^tos?
• -: I 4•; τ • : -λ" : • - .^τ : • ν : ι
ι : , -:ι- y : : - • : ν : ^ jt •• :
• : ι : ι- ί • : - : |- τ ••• : j• :-
niihb^i bbnb ^Πίί-bip 3?^nu:nb
: j" - : τ V "^ li - j• : - :
ninssns bip ü^^inD^i hin^b
: I -: Γ ^ » j• τ : τ I-
bbrin^i "τ^ώη '^bMii D^nb:^^^^)
i^Ton Dbi3?b -'S nib ^^ hin^b
Α : - VT r r -" τ j-
7 : IT ί )•• Ut t r• τ -j- - :
"^DSD^ nnöb lin^b D-^Dnän ^ibD'^
j" : • <•• τ : i -: r ν -; ι - s : ιτ
r• V VT : I : r• τ •* 'λττ •.•
r '^ •.•: IT
V. 12. 'n Ί'^η'^
V. 13. ':£ Ύ^η^
11. B.vE.Ar^ciiigt^um. dW: bie |ιφ »orfanbcn.
vE: ju finbcn tvaren. A: man bafelbft f. fenntc B.
dW.vE: Ratten |ϊφ gcijcillöt. A: njurben. B: o^ne
t>ic Slbt^eiüinöen ju galten. dW: e« »urt>< ηίφί t>.
2« <£]^tontca.
(5,8-14.) 423
Stätte ml• Stt^alt ber ßabc, ©efattg w«^ @<>iel ber Seötten. ©ie SBolfe. V.
^errn an i^re (Stätte, in ben 6^or be3
^aufeg, in baö ^Ucr ^ eilig jlc, unter bie
8 Flügel ber ß^erubim, *bag bie (5^e*
rubim i^re ^finget ausbreiteten über bie
Statte ber !iabe, unb bie (S^ijerubim be*
becften bie Sabe unb i^re Stangen üon
9 oben ^er. * 3)ie Stangen aber ftaren
fo lang, ba^ man i^re Jtnäufe fa^e üon
ber Sabe i)or bem ß^or, aber αιφη
fa^e man fie niφt. Unb fie rcar ba*
lOfelbjl bi0 auf biefen %aQ. *Unb njar
niφt^ in ber Sabe, o^ne bie jtoo Xa-
fein, bie 9Äofe in «i^oreb barein getrau
:^atte, ba ber »^err einen Sunb mactjte
mit ben ilinbern 5frael, ba fie auö
@g^:pten jogen.
11 Unb ba bie $riefter l^erauö gingen
aug bem «^eiligen — benn atte ^riejier,
bie toor^anben tt?aren, heiligten fi(i>, bag
αηφ bie Drbnungen nic^t gehalten ttjur*
12 ben} *unb bie Seüiten mit aUen, bie
unter 5lffap^, »^eman, Sebit^un unb
i^ren itinbern unb QJrübern n?aren, an-
gezogen mit Äeinrt?anb, fangen mit ßi^m»
beln, $faltern unb Warfen, unb jianben
gegen 9JZorgen beö ^Itarö, unb bei i^jnen
^unbert uuD §n?anjig 5i3riefler, bie mit
13i5^rompeten bliefen, *unt) e8 xvax, αΐδ
ftjäre cö Stner, ber trompetete unb fange,
als ^brete man (Sine Stimme, ju loben
unb §u banfen bem ^errn. Unb ba bie
Stimme Ρφ er^ob ijon ben 5!rom:peten,
ßi^mbeln unb anbern Saitenfpieien, unb
i)on bem ^ohm beS «i^errn, ba§ er gütig
ijl unb feine 33arm^erjigfeit enng n?ä^*
ret, ba n)arb baö ^auö beS «§errn er*
14füUet mit einer 2Öolfe, *ba§ bie ^rie*
jier niφt jie^en fonnten ju bienen toor
ber ©olfe} benn bie «§errUφfeit bed
«gerrn erfüCiete baS ^auS ©otteö.
9. Ü.L: l^au^en (A.A: brausen).
12. ü.Lrfungen ... ftunben ... Drommeten.
13. U.L: brommetete u. fünge ... er^ub ...
iDrommeten ... mit einem 'Jiebet.
14. U.L: »or bem öltbel.
3,10tf.
Domini in locum suum, id est ad ora•
culum lempli, in Sancla Sanctorum
subter alas Cherubim, *ila ut Cheru- 8
bim expanderent alas suas super lo-
cum in quo posita erat arca, et ipsara
arcam legerent cum veclibus suis.
* Vectium aulem, quibus porlabalur 9
arca, quia paululum longiores erant,
capita parebant ante oraculum; si
vero quis paululum fuisset extrinse-
GUS, eos videre non polerat. Fuit
ilaque arca ibi usque in praesenlem
Ex.-i5,t<i.2i.diem. * Nihilque erat aliud in arca 10
* KVÄ!' nisi duae labulae, quas posuerat
Moyses in Horeb, quando legem de-
dit Dominus fiiiis Israel egredientibus
ex Aegyplo.
Egressis autem sacerdotibus de 1 1
Sancluario (omnes enim sacerdotes,
qui ibi potuerant inveniri, sancliii•
cali sunt, nee adhuc in illo tempore
vices, et minisleriorum ordo inier eos
divisus eral) *lam Levilae quam can- 12
tores, id est el qui sub Asaph erant
el qui sub Eman et qui sub Idilhun,
filii el fratres eorum vesliti byssinis,
cymbalis et psalleriis et citharis con-
crepabanl, stanles ad orienlaleni pla-
gani altaris, et cum eis sacerdotes
cenlum viginli canentes lubis. *lgi-13
lur cunrtis pariter et tubis et voce
et cymbalis et organis et diversi
generis musicorum concinenlibus et
vocem in sublime tollentibus longe
sonilus audiebatur, ita ut, cum Do-
minum laudare coepissent et dicere:
Confilemini Domino, quoniam bonus,
^'uM.'i ίί*! quoniam in aelernum misericordia
!3s^.Tiir.3,^jus, impleretur domus Dei nube,
* nee possent sacerdotes stare et 14
ministrare propter caliginem; com-
e"4o?h* pleverat enim gloria Domini domum
29,15,
lCh.24.
lCh.85,1.
13. S: impl. ita domus.
14. S: De poss.
δϊ. beobαφίet. vE: feilten feine 51. 6. toerben.
12. bie (Sanfter, aUe ... feiner £. , ftanben mit ...
φ. gegen... B: S.öon l^nen ofljumal, »cn 5i. dW.
vErali: §t. dWrSüpffue. B:jul2(». dW: απ.
13. (Spielicueeti. B: baf jie mit iSimx St. töne•
ten. dW: toit Voenn ee ^iner »., fpiciten bie Xroms
veter u. b. Sänger mit (I. St. vE: αίί bie, n>el(^e ...
tt)ie (5in ^ann nur (Sine St. ertönen liefen. B: mu*
jifalif^en 3nftrumentcn. vE: ba« Soblieb fangen:
„^enn gütig ifl α ..."
424 (6,1—13.)
Chronlcornm II.
VI.
Mnauguratio templU
VI. Tot 8 elnsv Σαλωμών Κύριος dnsv
του χατοιπήσαι iv γνόφφ, ^ Kai έγώ φχοδό'
μηκα οΊπον τφ ονόματι σον άγιόν σοι κα«
ετοιμον τον κατοίτίησαι αίς τονς αιώνας.
^ ΚαΙ έπέστρειρεν 6 βασιλεύς το πρόςωττον
αυτόν χα\ ευλόγηαεν την πάσαν έχκλησίαν
Ισραήλ, και πάσα ή εκκλησία 'Ισραήλ πάρει-
στήκει.
* Και είπεν Ενλογητος κύριος ο &εος
Ισραήλ, ος ελάλησεν εν στόματι αντον προς
/ΙανΙδ τον πατέρα μου και iV χερσίν αυτόν
επληρωσεν λέγων ^Άπο της ημέρας ης άνη-
γαγον τον λαόν μον έκ γης Αίγνπτον, ονκ
έξελεξαμην έν ηόλει άπο πασών φυλών
Ισραήλ τον οίκοδομήσαι οίκον ^ του είναι
όνομα μον εκεϊ^ καΐ ονκ εξελεξάμην εν άνδρΐ
τον είναι εις ηγονμενον έπΙ τον λαόν μον
Ισραήλ' ^ και ίξελεξάμην εν Ίί-ρονσαλήμ
γενεσ&αι το όνομα μον έκεΐ, καΙ έξελεξάμην
εν /ίανίδ ωςτε είναι έπΙ του λαον μον
^Ισραήλ. 7 ΚαΙ εγενετο επΙ καρδίαν /ίανϊδ
τον πατρός μον του οίκοδομήσαι οίκον τφ
ονόματι κνρίον &εον 'Ισραήλ. ^ Και ειπεν \
κύριος προς /ίανϊδ τον πάτερα μον /ίιότι
εγενετο έπι καρδίαν σον του οίκοδομήσαι
οίκον τφ ονόματι μον, καλώς εποίησας, ότι
έγενετο επι την καρδίαν σον ^ πλην συ ουκ
οικοδομήσεις τον οίκον, ότι ο υιός σου ός
εξελεύσεται εκ της όσφύος σου, ούτος οικοδο-
μήσει τον οίκον τφ ονόματι μου. ^^ Και
ανέστησεν κύριος τον λόγον αύτοϋ ον ελάλη-
σεν, καϊ εγενή&ην άντΙ /ίαυίδ πατρός μου,
και έκα&ισα επΙ τον &ρόνον 'Ισραήλ κα&ώς
ελάλησεν κύριος, και φκοδόμησα τον οίκον τφ
ονόματι κυρίου &εοΰ 'Ισραήλ, **και ε&ηκα
έκεϊ την κιβωτον εν y εκεί δια&ήκη κυρίου ην
διέ&ετο τφ Ισραήλ»
^^ ΚαΙ εστη κατέναντι του {^νσιαστηρίον
κνρίον έναντι πάσης εκκλησίας 'Ισραήλ, και
διεηέτασεν τας χείρας έαντον. ^^"Οτι εποίη•
σεν Σαλωμων βάσιν χαλκήν και ε&ηκεν αντήν
1. 2. Β: κατασχηνώσαι (bis pro xarotK.). 4. Α^Β
(pro δς Α» EFX) ό)ς. 5. Bf (a. ονομά) το. 6. Β: έξιλ.
την 7f(). A*^t (ρ. Yfvta&.) r» ιιναι (Β*, Α2 uncis
iucl.). Β; J. τδ ftvat επί τον λαόν μβ (FX: επάνω
τΰ λαβ μβ, Ε: τ» λαν μα επάνοή. 7. ΕΧ* Javid.
8. Β* τόν. 9. EFXf (ρ. «κ ο*κϋ(ί.) /tot. 10.ΓΧ*αι'τ5
(Β: τβΓον). 12. Β: /. αί>τβ s. αντβ.
ιΐΞ)ώ^ ^i^^ί ninrna'^üä ΊΏίί τ&ί VI.
' ν- : • - τ JT : Α : j" τ ντ
'ΛΤ κ\ : Ι" • >' τ -> — :|- IV τ-; |-
A" τ : • j-': τ ν » ν τ :- τι
bkito'^ ^rh^ riin•^ η^Ί^ ίώνΗ 4
ITT : Λ• τ j• τ ν • : jv • ν -:
'Tinnn-Nb Q'^nsiü V'Ί^^r) ^^r-nx
ίτ^Ξΐ DiDab \k^i2L•^ ^üntb Bän n^in
. - j : . •• τ : • j" : • • • :
• : • : j- τ I : λτ ν• : / : ι•
- : ν IT 1•• τ : • ι• - - ν τ _ ι χ ν
j- : VIT ΛΤ ν : ι χ ν •- τ j •
%η^ι \ bxnto*^ '^^s^-ba? ni%"ib tW^ 7
• : - "^ j" τ : • i• - "^ - V : r • τ :
r• '. • - j : • A• τ j• τ V- :
τ ί ν < - '^ Ι" τ : • ^ j•• "^ ν: ^χ :
-D5? hNn Ίώκ ρ"^ ^2i< T^n-bt^
TT <ν -: 1 — .τ j•^ τ ν
τ • •.". Α• ί • ' \r i : • ' : JT :
iib nm ΡΊ :T;nab"a5' n%n "^s 9
ß^ τ - > j- 'IV τ : α τ r
'^ V τ -: 1" j" - ' : • "• -AT - vv : •
τ ; IvjT- I• : • • 1- - >v : • ι
- - • τ IT Λ•• • JV -: t. τ :
•• τ : • j•• • - j•• "IT • τ • τ
,.. . . — J.. . ... |.j χ ; JV • ν -: r
hxn D-^toNi :bii"iü5'^ ^nb^ί nitT^ii
τ r τ IT ι•• τ : • γ• ν: ιτ :
AT ί J• : ντ -»ν -: Ι τ JT
^ ι•• τ : • ν : • κ- τ ιν -:
-bs 1Ä3 ηΗπ'^ Π2Τ!Ό '^Döb TOr^i^ 12
τ v\y τ : J- : • •• : • -η —
nibr-'^s : n'^iss αίΊ^^Ί b^'^üs*^ bnp ΐ3
TT Γ JT - ι. : •- "^A•• τ : ♦ j-l:
93. 1— 40. aSgl. lÄon.8, 12ff.
5. B.vEriöonbemiraeean. dW.A: (Seit b. $:.
9. Β: l^cr»ovfommt.
2. @firon{ca«
^alomo'S fVlebe an bie ©etneine Sftael«
(6,1-13.) 425
VI.
VI. Φα f^)rαφ @alomo: iDcr ^crr ^at
2 gerebet ju too^nen im iDunfein. * 3φ
i^abe jwar ein «^αηδ gcBauet bir jur
2öoi>nung, unb einen Sig, ba bu etvig*
3 Ιίφ ttjo^nefl. *Unb ber Äbnig n?anbte
fein Qintlii unb fegnete bie g^nje @e*
meine Sftaelj benn bie gange ©emeine
Sfrael jlanb.
4 Unb er fpra^: ®eIo6et fei ber «§err,
ber ©Ott Sfraelö, ber burφ feinen 3Jiunb
meinem 3Sater $)ai)ib gerebet unb mit
feiner ^anb erfüllet i)at, ba er fagte:
5*@eit ber Qut iφ mein 33oif auS (Sgl)*
Vtenlanb gefü^ret ^abe, ^a6e ίφ feine
(Stabt ermattet in allen Stämmen 3f*
rael0, ein ^au^ ju Bauen, baf mein
iilamt bafelbfl ujorej unb ^at>e αηφ
feinen üJlann eriüä^let, bag er gür^
6 wäre über mein S3oif Sfrael: * aber
Serufalem ^abe iφ ertt)ä()let, ba^ mein
3^ame bafelbjl fei, unb iDaüib i)aU iφ
erttjä^let, baß er über mein 3Solf Sfrael
7 fei. * Unb ba eS mein QSater iDaüib
im @inne i^atU, ein Ǥau8 gu bauen
bem 9^amen bea «gerrn, beg ©otteS 3f*
Sraelä, * fprαφ ber «^err ju meinem
3}ater JDaüib: Φη f)afi njo^l getrau,
bag bu im 6inn i)a^, meinem 0lamen
9 ein «§auS ju bauen; * boφ bu foüjl
. baö φαηδ niφt bauen, fonbern bein
Θο^η, ber au8 beinen Senben fommen
t»irb, fott meinem 0iamen bag «&au8
lObouen. *<So ^at nun ber ^txx fein
äÖort bejlätiget, baö er gerebet ^atj benn
iφ bin aufgefommen an meinen ^aterg
iDaüibS (Statt, unb f{§e auf bem (Stu^l
Sfraeie, tt>ie ber Ǥerr gerebet ^at, unb
^abe ein Ǥau0 gebauet bem 0iamen beg
11 ^errn, be3 ©otte« Sfraeig, *unb i)aU
barein getrau bie Äabe, barinnen ber
S3unb beö •ßerrn ifl, ben er mit ben
itinbern Sftael gemαφt t;at.
12 Unb er trat öor ben Ultax beö ^txxn
üor ber gangen ©emeine 3ftaei, unb brei»
13 tete feine «§änbe aug. *iDenn ©alomo
^atte eine eherne Jtanjel gemαφt unb ge«
5. U.L; (Sint.
13. U.L: einen ehernen Äejfel.
iHg.w,i2M. Tunc Salomon ait: Dominus VI•
(Ex.20,81. pollicitus est, ut habitarel in cali-
gine. * Ego autem aedificavi do- 2
mum nomini ejus, ut habilaret ibi
in perpeluuni. * El convertit rex 3
2Sm.6,i8. faciem suara et benedixit universae
**^*•®»**•"• multitudini Israel; nam omnis turba
stabat inlenta.
Et ait: Benedictus Dominus Deus 4
Israel, qui quod locutus est David
palri meo, opere complevit, dicens:
2Sm.7,6. *^ ^jg^ qyj^ eduxi populum meuni de 5
terra Aegypti, non eiegi civilateni
de cunclis Iribubus Israel, ut aedi-
iicaretur in ea domus nomini meo;
neque elegi quemquam alium virum,
ut esset dux in populo meo Israel:
CP«.i22,3. »sed elegi Jerusalem, ut sit nomen 6
meum in ea, et elegi David, ut con*
stituerem eum super populum meum
*^'"i5*i/*''*Israel. *Cumque fuisset voluntatis 7
David patris mei, ut aedificaret do-
mum nomini Domini Dei Israel,
*dixil Dominus ad eum: Quia haec 8
fuit voluntas tua, ut aedificares do•
mum nomini meo, bene quidem fe•
cisti hujuscemodi habere voluntatem;
*sed non tu aedificabis domum, ve- 9
ικϊΐν'θ' rum filius tuus, qui egredietur de
sap.9,8. luuibis luis, ipse aedificabit domum
nomini meo. * Complevit ergo Do• 10
minus sermonem suum quem loculus
fuerat, et ego surrexi pro David
patre meo et sedi super thronum
Israel, sicut locutus est Dominus, et
aedificavi domum nomini Domini Dei
Israel, *el posui in ea arcani, in 1 1
qua est pactum Domini, quod pepi-
git cum filiis Israel.
iRg.8,22. Stellt ergo coram allari Domini 12
ex adverso universae mulliludinis
""■job^Ms^' Israel , et exlendit manus suas.
iTim.2,8. » Siquidem fecerat Salomon basim 13
aeneam et posuerat eam in niedio
3. ΑΙ.* rex.
11. B: bafetbfi ^IngefJent. vE: aufgejl. dW.A: 13. dW.vE:cin®e|len»onÄu^fer((5rj). A:e^erf
fefcte (bafetbii) hinein. ne« ©eflell.
426 (6,14—21.)
Chronicorum II.
ΤΙ.
Inauguratio templi.
iv μύσφ της αυλής τον ιεροΰ, πέντε πηχαων
το μϊίκος αντής και πέντε πήχεων το ενρος
αντης χαΐ τριών πήχεων το νψος αυτής, κα<
εστη επ αυτής και έπεσεν έπ\ τα γόνατα
αυτού ίναντι πάσης εκκλησίας 'Ισραήλ, καΐ
διεπέτασεν τας χείρας αντου εις τον ουρανόν
** καϊ εϊπεν Κνριε 6 ϋ'εος 'Ισραήλ, ονκ
εστίν ομοιός σοι &εος fV οί)ρανφ καϊ έπΙ τής
γης, φνλάσσων την διαΟ^ήκην καΐ το έλεος
τοις παισΙν σου τοις πορενομένοις εναντίον
σον tv ολϊΐ καρδί(^, ^^ α εφνλαξας τφ παιδί
σον /ίανιδ τφ πατρί μου, α ελάλησας αΰτφ
λέγων, και έλάλησας εν τφ στόματί σον και
εν χερσίν σου εηλήρωσας ώς ή ημέρα αντη.
^^ Καϊ νυν, κνριε 6 ϋεος 'Ισραήλ^ φνλαξον
τφ παιδί σον τφ /ίανϊδ τφ πατρί μου α έλά-
λησας αυτφ λέγων Ουκ έκλεί\ρει σοι άνήρ
απο πρόσωπον μου καϋ-ήμενος έπι &ρόνον
Ισραήλ, πλην εαν (ρνλά^ωσιν οι νιοι σον την
οδον αντών τον πορενεσΟαι εν τφ νόμφ μον
ως έπορεν&ης εναντίον μον. *^ Και νυν,
κνριε 6 &εος 'Ισραήλ^ πιστω&ήτω δή το
ρήμα σον ο έλάλησας τφ παιδί σον τφ
/ίανίδ. *^Ότί ει άλη&ώς κατοικήσει 6
ϋ-εός μετά άν&ρώπων έπι της γης; ει ο ου-
ρανος και ο ουρανός τον ονρανον ονκ αρ-
κεσουσίν σοι, και τις ο οίκος ούτος ον φκο-
δόμησα; ^^ Καϊ επίβλεψη έπι την προςενχην
παιδος σον καΐ έπΙ την δέησίν μον, κνριε
ο ϋεος, τον επακυΰσαι τϊις δεήσεως καΧ τής
προςενχής ης ο παις σον προςενχεται εναν-
τίον σου σήμερον, '^^ του είναι όφ&αλμονς
σου άνεφγμένονς έπϊ τον οίκον τοντον ημέρας
και ννκτός, εις τον τόπον τοντον ον εϊπας
έπικληΟήναι το ονομά σον έκεΐ, τον άκονσαι
της προςενχης ης ο παις σου προςευχεται εις
τον τόπον τοντον. ^* Και άκούση τής δεή-
σεως τον παιδός σον και λαοϋ σου Ίσραηλ
et αν προςενξωνται εις τον τόπον τοντον
καϊ σν είςακονση έν τφ τόπφ τής κατοική-
ϋίως σον έκ τον ουρανοί, και άκονσγ} καΐ
tü"/üm is^vs ni^ii ώ^π hnrrn
<- τ : : τ - -τ τ τ- : ιτ
13. Α*: iμμέσω, Β* (pr.) α»'τ5 (ΑΓΧ|).
15. Α** ίλάλ.'αύτω λέγ. και {Α^Β rell. f)• FX*
λίγων. ß*(ult.)Tc5.
16. A^: τον παΐόά σο τω J.t £Χ: έπΙ Qqovo
^ανίδ.
18. FX: οικι/σ«. B*(pr.)o.
19. FX: δέησιν avt».
20. Β: ης προςίνχ. ό παις σβ,
21. EFX(prü tv τψ τ.) ίκ rä τυ/ί... ΕΧ: καιαοχ/^-
innip tiäibö ni'^iii isn^ hi'B^
νν< τ :• - ')<-•. .- TT j-;|--
VT - β : •- •• τ : • "^ J- »: τ
^^'b^ί nin'^ ίοχ*>ί :ηΏ'^Ώώηΐ4
<■' ν: τ : - - Γ Τ ιτ τ -
• ν- τ - • ν: / J τ Ι ΐ" •• τ : •
' ν r -; (- ν ν - : • : - <•• 1 vat τ
jv -: τ •. τ : J (,ν τ 7 »• : ( -
ν -: )•• • τ J• τ 1 : : - : τ : - χ
η>ί^Ώ •η^'^ηϊ) η^^δ^ Ί3πηι ib Ρΐ^^^τ
%n*'bii ' nin'^ nnri :η•τη ai^sie
J" ν: JT : τ - : ι•.• - t -
• τ -e• τ / : : - : : •• τ : •
Tib nns^'-i^ib niiiiib 'ib* n^s^ nibs
< ; : •• τ • I •• τ :<- • •.• -:
Α" τ : • j•• • - ν - τ : •
... ν τ τ : - ν J ν τ : : • ^ . ι -
η!π5?ι PDsb nDbn -)ώίί3 ^nninsn
τ - : IT τ : τ : ν- τ >•: —.Γ • τ J :
/ :jT : Ι •• τ|•• λ" τ : • •• "^ •••: ιτ :
^3 :Tnb ri^nrb nis^ ^to^i^
VT τ τ ν •>• ν: •,•••• τ : •.. r
i^b hmxsiX^ "^izm O^iyo n:m rnsn
j • - τ - <- : * ~ "^ . ** * J ••'λτ τ
ntiiii η•τη r^^xr^-^ tk TT^ibäbD*^
ν :.;;:: - $■ • : '•• τ • τ • ι• τ
nanr-bK yainh %"i'bii nin*^ inann
τ • IT •.•-<:• AT •.•: JT^ : «. τ • :
)••-:• J : : - y:—. τ • : - ^ ν :
"bx nirnnB ^w ^^^^\ ♦^"3?^ =^
aip>2h-bi< nb'^bi c!Qi^ η•τη n'^an
I τ - V τ :^T jT V ~ •<- -
iibu:b πώ "nritt: n^Äb nnb^i ntas
- : • AT *■ ' : • > τ τ : - τ jv -:
"bi^ Ti'ins? bbsn'^ ntci^i nb^nn-b«
; : : - j- - : • jv -: τ • : -
'^31Dπn-b^ί nrnibn ίπ•τπ cip^n^i
-; |- V τ : -τ : ι•.• - Ά τ -
3?bu5n ηηδίη' η•τπ aip72n-bw^
vr : - IT : • - τ - ' • ί : : • *< : •
V. 1β. UJ1"1S '"'MS
V. 19. Sl«U:l5 Κ"32
2^ SJ^romca«
(6,14—21.) 427
@alomo'§ Sffiei$öeBet«
VI•
feji mitten in bie (öc^ranfen, fünf Stten
lang unb breit, unb brei (SUen ^οφ.
Qiuf biefelbe trat er unb fiel nieber
auf feine ^niee i)or ber ganjen ®e*
meine 3frael, unb Breitete feine «i^änbe
14aug gen «^immel *unb fprαφ: «^err,
©Ott 3fraelö, eö ijl !ein ®ott bir glei^,
tt?eber im «i^immel ηοφ auf (Srbenj ber
bu ^äitft ben *-8unb unb ^Sarm^ergigfcit
beinen jtneφten, bte üor bir njanbeln
15 aus ganzem »^erjen. *i£)u ^aji gel?ai*
ten beinem Jlneφte $£)aüib, meinem 3Sa*
ter, η>αο bu i^m gerebet ^afl: mit bei*
nem 3JZunbe ^afl bu e8 gerebet, unb
mit beiner «i^anb :^ajl bu eö erfüUet,
16tt?ie eg l^eutigeö ilageö jte^et. *9iun,
«§err, ©Ott 3frael8, ^alte beinem Äneφte
3)ai)ib, meinem Q}ater, η?αδ bu i^m ge*
rebet ^afl unb gefagt: (Sä foll bir niφt
ge6rcφen an einem Spanne öor mir,
ber auf bem (Stu()l SfraeU fl^e, boφ
fo fern beine Jtinber i^ren 2öeg 6ett»a^*
ren, bag fle tt>anbeln in meinem ©efe^,
17njie bu »or mir gewanbeit fjajl. *0?un,
«i^err, ©Ott 3fraelg, U^ bein SJBort n^a^r
n^erben, baö bu beinem ^neφte iDaüib
18 gerebet ^afl. *5)enn meine)! bu αηφ,
ba§ ©Ott bei ben 2)2enfφen auf ^rben
njo^ne? (Sie^e, ber «§immel unb aüer
trimmet *§immel fann btφ niφt i)er»
forgenj une folite eS benn baä «§auÖ
li)t^un, baö iφ gebauet t^aht"^: *3Benbe
btφ aber, »i^err, mein ©Ott, ju bem ©e*
bet beineg Jίtneφtβ unb §u feinem %U'
f)tn, baf bu er^brefi baä ^Sitten unb
. S3eten, baS bein itneφt öor bir t^ut,
20*ba§ beine Qiugen offen feien über bieji
^au^ 3!ag unb ΰΐαόΰί, über bie Stätte,
bai}in bu beinen 0iamen §u fteHen gere=
bet ^aft, baf bu 1)'ύχφ bag ©ebet, baä
bein Äneφt an biefer Statte f^un n?irb.
21 *@o ^5re nun baS ^le^en beineö Äneφtδ
unb beineg Φοί!δ Sfrael, bag fie bitten
njerben an biefer ©tätte; ^bre eö aber
öon ber Stätte beiner $ßo^nung, öom
•Öimmei, unb n^enn bu eö ^breji, njoUefl
13. U.L: Sin Hefelbe.
*'®' basilicae, habentem quinque cubitos
longiludinis et quinque cubitos lau-
tudinis et tres cubitos altitudinis,
slelilque super eam, et deineeps
Eph.3,14. flgxjs genibus contra universam mul-
tiludinem Israel et palmis in coelum
levalis *ait: Domine Deus Israel, 14
non est similis tui deus in coelo et
in terra, qui cuslodis pactum et mi•
sericordiam cum servis tuis, qui
ambulant coram te in toto corde
suo; * qui praestitisti servo tuo 15
David palri raeo quaecuraque locutus
fueras ei, et quae ore promiseras
opere complesti, sicut et praesens
tempus probat. *Nunc ergo, Do- 16
mine Deus Israel, imple servo tuo
2sm.7,ie. patri meo David quaecumque locutus
es dicens: Non deficiet ex te vir
coram me qui sedeat super ihro-
num Israel, ita tarnen si custodie-
rint ßlii tui vias suas et ambulave>
rint in lege mea, sicut et tu ambu-
,^9 lasti coram me. *Et nunc, Domine 17
Deus Israel, firmetur sermo tuus,
quem locutus es servo tuo Da-
vid. * Ergone credibile est, utl8
habilet Deus cum hominibus super
V.'nf4^89^lerram? Si coelum et coeli coelo-
A.n.f'ieA7', rum non te capiunt, quanto magis
'^* domus isla quam aedificavi! *Sedl9
ad hoc tantum facta est, ut respi-
cias orationem servi tui et obsecra-
tionem ejus. Domine Deus meus, et
audias preces quas fundit famulus
iRg.8,29. l""s coram te, * ut aperias oculos 20
Ex.2(i,a4.Dt.liios super domum istam diebus ac
^^'^' noctibus, super locum, in quo polli-
cilus es ut invocaretur nomen tuum,
*et exaudires orationem quam servus 21
tuus orat in eo, et exaudias preces
famuli tui et populi tui Israel. Qui-
cumque oraverit in loco isto, exaudi
de habilaculo tuo , id est de coelis,
16. S: V. meas (ΑΙ.: viam suam).
19. ΑΙ.: fudit.
13. in ben βφΓ. B.vE: ^of. dW: SSorl^of. (A: 19. ©efdjrti u. ».
0rofen93au?) 20. dW.vE: bnfi b»» b. 9^. ba^fn Tegen tooiieft
18. 1»{φ η{φί umfaffen. (tüüUtcn).
428 (6,22-30.)
Chronlcorum II.
VI.
Inauguratio templi»
ίλεως ίσψ ^2 Έ^^ άμάρττ} άνηρ τφ πλησίον
αντον καΐ λάβ^ έπ αυτόν άράν τοϋ άράσθαι
αυτόν, και ίλϋ-χι καΐ άράσηται aar έναντι τον
■&υσιαΰτηρίου εν τφ ο'ίκφ τοϋτφ, ^3 ^^^ ^.^
εΐζακοϋατβ εκ τον ονρανον και ποιήσεις, καΐ
κρίνεις τους δονλονς σου του άποδοϋναι τφ
άνόμφ και άποδοϋναι οδούς αυτοΰ εις κεφαλι]ν
αντον^ καΐ του δικαιώσαι δίκαιον τοϋ άποδοϋναι
έκάστφ κατά την δικαιοσύνην αϋτον. "^^Και
εάν &ραυσ&χί ο λαός σου 'Ισραήλ κατέναντι
τον εχ&ροϋ, έαν άμάρτωσίν σοι, και έπι-
στρέχρουσιν και έξομολογησονται τφ ονόματι
σον, καΐ προςεύξονται καΐ δεη&ώσιν εναντίον
σον έν τφ οΐκφ τουτφ , 25 ^^^J ^{, είςακονσγι
εκ τοϋ ουρανού και ϊλεως ίση ταΐς άμαρτίαις
του~ λαον σου Ισραήλ, καχ αποστρέψεις αυ-
τούς εις την γην ην εδωκας αϋτοΐς και τοις
πατρασιν αυτών, ^^Έν τφ συσχε&ηναι τον
ονρανον και μη γενέσ&αι ϋετόν {ότι άμαρτψ
σονταί σοι), καΐ προςεΰξονται εις τον τόπον
τούτον καΐ αίνέσουσιν το Όνομα σου και από
τών αμαρτιών αυτών ίπιστρέχρονσιν , ότι τα-
πεινώσεις αϋτονς' ^^ καΐ συ είςακοΰση έκ
τοϋ ουρανού και Ιλεως εση ταΐς άμαρτίαις
τών παίδων σου και τοϋ λαοϋ σου 'Ισραήλ,
οτι δηλώσεις αϋτοΐς την οδον την άγα&ην
έν y πορεϋσονται εν αϋτη^ και δώσεις νετόν
επι την γην σον ην ζδωκας τφ λαφ σου εις
κληρονομίαν. '^'^ Αίμος εάν γένηται επι
της γης, ϋάνατος εάν γένηται, άνεμοφ&ορια
και ίκτερος, άκρις και βροϋχος εάν γένηται,
έάν ϋ^λίψη αυτόν 6 έχ&ρος κατέναντι τών
πόλεων αυτών κατά πάσαν πληγην καϊ
πάντα πονον, ^^ και πάσα προςευχη καΐ
πάσα δέησις η εάν γένηται π αντί άν&ρώπφ
και παντί λαφ σου Ισραήλ, εάν γνφ άν&ρω-
πος την άφην αυτοΰ και την μαλακίαν αν-
τοϋ^ καΐ διαπετάση τάς χείρας αντοϋ εις τον
οίκον τούτον '^^και συ ειςακουση εκ του
ονρανοϋ εξ έτοιμου κατοικητηρίου σον καΐ
ίλάσγι, καΐ δώσεις άνδρϊ κατά τάς οδοϋς
αυτοϋ, ως αν γνφς την καρδίαν αϋτοϋ {ότι
22. EFX: τ» ά^άσασϋ-αι. FX (pro οϊχο)) τόπο).
23. ΑΙ Χ* (ult.) καί (A2Bt). Ä2B (pro Ικα'στω Α^Έ
Χ) αυτω. 24. Α^Β: έπιστρέ^ρο)σι καΐ ίξομυλυγησων-
ται .... προςίνζωνται. 25. Β* (alt.) τα. 27. Α* : τών
ά;*αρτίων (ταΓς άμα()τ. Α^Β rell.). Β* (pr.) as.
28. FX* (pr. et alt.) κα«. BFX: χα* εάν ^Xlrp. FX:
^λίψωσιν αύτ. οί έχ&ροί αυτά έν τη y^ κατ. τ. π.
αύτβ. Α* Χ: παν (πάντα Χ^Β). 29.' FX: κα« κατά
πάσαν άφην χ. πάσαν πξθ(;{υχην κ. πάσαν όέησιν.
iinrib tn'^t^ ^'ϋΠ'^'ϋ^ t nnbon 22
•• •• : • )τ v:ir • τ : ιτ τ :
VT τ τ Λ -: r : ντ τ j τ ιτ :
' ηηίίΐ J η•τπ η^22 "ππ^τώ -^^öb 23
JT - : γ: - •; — v/-:r : • >•• : •
JT : - IT : τ ". τ : • - τ - Ι • ^ j- : •
ib nnb p^Hs p^^^isnb^ ίώίίΊ3
'^•j- τ : • s ' ί ~ I "T • • : I It : • :
^iiim ^nh^ Tib-iiiitorT^ ^3 n'^ix ^D£)b
J : τ : »AT : viv j• ν ^ j- : '^
Ti^^D^b ^3•)πηηι ^bbsDnm Tibtiä-nK
-in 3?Ώώη hτ\^^ :η•τη n'^ssn^
I • j- : • τ - : ^ 1? - ^ 'f —
biii'ito'' tiny nnr^rh i^nboi α^ηώη
•^Λ•• Τ : • jJ : - ν- - Τ τ : - JT : • - τ -
nnnrntüii ni^i^n-bx bniin^tbm
τ y- τ ν -: τ Τ-: jt ν τ r -:|-
Ί25?Π2 : Dn'^nb^ίb1 nnb 26
S" τ 1•• : IV •• ι -: |- : ν.ν τ
: ν IV J• vf τ .;•.•: ι• ι : • ν- τ -
ϊΐιίηι hm Dijpirin-b^ ^3^?2n5^^ 'rib
nnbbi ο'^ήώη vi2xnr\ • nrii^^i^y
τ : - τ : • - τ - J- : • jt - :
r •• τ : ♦ -»/:-: / ν τ-: <- - :
V -: / : : - - τ τ <τ - ιτ : ατ
r TT IT -:i- : *■' : ~ : τ >- r
I τ ; V r I• ρ vjv I V τ τ Jv : f
^3 n'^n^ "^3 b^om η^Ίίί lip^^
3?ÄD-b3 ι^'π::?ώ 7Ί^ί^ ι^^η^^ί ib-na:''
-vv τ AT τ : J VJV : ».τ : ι i " IT '
ni)nn-br) nbsn-bs :nbnn-b3i29
τ • : '^ τ -"ΐ * ■ ■'^ η -'• r τ :
j ; : - "^ V : τ τ JT Γ : ν : ρ «•.•-:
iaton^i 'i^DiD ώ'^δ^ ϊΐί?^'' Ίώίί b^^'^ü^'^
: - : • -^• :\" jv -: "^a•• τ : •
τ - : ι•; - '}- - ν σ - *- τ
i'^änn-bDS) tiD^^fcib nnnai nnbon
τ τ : τ : • τ <τ - ιτ : τ : - jt :
/ : - : <τ - ρ Α τ : •«• ν •' r: -Ι
ΕΧ* η. ΕΧ (pro οίκον) τόπον, 30. Α^ΕΧ: *ασΐ)
(ίλάσ7]Α2χ).
2φ S^tontca«
(6,22—30.) 429
@alomo'$ IS^ei$geSet
VI.
22 bu gnabtg fein. *3Benn jcmanb trtber
feinen 0lä(i^flen fünbigen n?irb unb wirb
i^m ein (Sib aufgelegt, ben er fφn)5ren
fön, unb ber @ib fommt i)or beinen Qll*
23 tar in biefem »^aufe, *fo trotte^ bu
Prcn torn «^immei unb beinern Äneφte
utt^t öeι:fφαffett, bag bu bem Oottiofen
öergeltefl unb gefce^ feinen 2Öeg auf
feinen Sto)ß^f unb reφtfertigeft ben ®e*
regten unb gebejl i^m ηαφ feiner ®e-
24 reφtigfeit. * SQBenn bein SSolf Sfraei
öor feinen geinben gefφIαgen h)irb, weil
fie an bir gefünbiget ^aBen, unb Befe^*
ren Ρφ unb befennen beinen Flamen,
Bitten unb fle^^en öor bir in biefem «öaufe,
25 * fo njoileji bu ^5ren öom «öimmel unb
gnabig fein ber @ünbe beineö 23olfÖ
3fraei, unb fie trieber in baö )&anb
Bringen, baö bu i^nen unb i^ren $atern
26 gegeben ^afi. *2Benn ber ^immel
Jugefφίoffen hjirb, bag e8 niφt regnet,
tveil fie an bir gefünbiget ^aben, unb
bitten an biefer (Statte unb Befennen
beinen Flamen unb Befei^ren ίΐφ öon
i^ren @ünben, tr>eii bu fle gebemüt^iget
27 ήα^: *fo hjotlejl bu ^bren im «§im*
met unb gnäbig fein ber @ünbe beiner
itneφte unb beineö Φοίίδ Sfraei, bag
bu fie ben guten 2Öeg le^refi;, barinnen
fle roanbeln follen, unb regnen laffefl
auf bein Äanb, ba0 bu beinem 33olf
28 gegeBen ^ajl ju Befl^en. * Senn
eine i$^^eurung im Sanbe n^irb, ober $e*
flilen§, ober i£)ürre, 33ranb, ^eufφre(ίen,
Olau:|3en, ober tt>cnn fein geinb im Sanbe
feine il^^ore Belagert, ober irgenb eine
29 5Plage ober ^ranf^eit: *n)cr bann bittet
ober fielet unter allerlei SDΪenfφen unb
unter allem beinem Q3olf 3frael, fo
iemanb feine $lage unb (Sφmer§en fü^lt
unb feine »^änbe ausbreitet ju biefem
SO^aufe: * f ο n?otte(i bu ^rcn üom
«Öimmel, öom (Si^ beiner 3Bo^uung,
unb gnäbig fein unb Jebermann geben
ηαφ allem feinem SGßege, ηαφ bem bu
fein t^erj erfennefl (benn bu allein
25. Ü.L: tüolite^. 26. U.L: bap ηίφί.
27. Ü.L: ben (Sunben.
Ex.22,11.
et propiliare! *Si peccaverit22
quispiam in proximum suum, et
jurare contra eum paratus venerit
seque maledicto constrinxerit coram
aJtari in domo isla, * tu audies de 23
coelo et facies Judicium vservorum
tuorum, ita ut reddas iniquo viam
suam in Caput proprium, et ulcisca-
ris juslum, relribuens ei secundum
justitiam suam. * Si superalus 24
Dt.28,25. fuerit populus tuus Israel ab inimicis
(peccabunt enim tibi), et conversi
egerint poenitentiam et obsecraverint
nomen tuum et fuerint deprecati in
loco isto, * lu exaudies de coelo et 25
propitiare peccato populi tui Israel
et reduc eos in terram, quam de•
disti eis et palribus eorum. *Si 26
i9'.m.iM7.' clauso coelo pluvia non fluxerit pro-
28,23s. pj^gj. peccata populi, et deprecati te
fuerint in loco isto et confessi no-
mini tuo et conversi a peccatis suis,
cum eos afflixeris: *exaudi de coelo, 27
Domine, et dimitte peccata servis tuis
et populi tui Israel, et doce eos viam
bonam per quam ingrediantur, et da
pluviam terrae quam dedisti popuio
2o,9.iRg.8, tuo ad possidendum. * Farnes 28
^^' si orta fuerit in terra et pestilentia,
aerugo et aurugo et locusla et bru-
chus, et hosles vastatis regionibus
portas obsederint civitatis, omnis-
que plaga et infirmitas presserit:
* si quis de popuio tuo Israel fuerit 29
deprecatus, cognoscens plagam et in-
^ ,2.. firmitatem suam, et expanderit manus
suas in domo hac: * lu exaudies de 30
coelo, de sublimi scilicet habitaculo
tuo, et propitiare et redde unicui-
que secundum vias suas, quas nosti
eum habere in corde suo (tu enim so-
24. Al.tCp. depr.)te.
23. fcefnen ^ncd)ten. B: e6 αυδηΐαφοπ, bop bu
χίά)ϊφ ... bem ®. Dled^t fi^rcd^eji.
24. ttuc bem ^elnbe.
430 (6,31—38.)
Chronlcorum II.
VI.
Inauguratio templi.
' - j- : IT τ IT j•• : ^- • ν τ : - τ
• τ - τ / ν τ : • •.• \• τ > τ Γ
JV-: Λτ τ -; IT j" : - ν - >•• ••• -:
• : τ - V j- ; I•. -; |- T v- Τ
JT •• τ :•-*/:- 1" ι ν -:
ϊ'.χαϊ) n^iiüDH η3?ίΊΤϊΐ ηρτπη ητη
μονωτατος γινωακεις την χαρδίαν νιων αν-
Ωρωπών) J ^^ όπως (ροβώνται τάς οδούς σου
πάβας τάς ημέρας ας αυτοί ζώΰΐν έπΙ προς-
(όπου πάσης της γης ης βδωκας τοις πατρά-
σιν ημών. ^^ Και πάς αλλότριος ος ουκ
ix του λαον σου ^Ισραήλ έστιν αυτός ^ και
sX&fj ix γης μαχρό&εν δια το ονομά σου
το μέγα χα« την χ^ΐρά σου την χραταιάν χαί
βραχίονα σου τον υψηλόν^ χαΐ ίΚϊωσιν χα\
προσεύχονται εις τον τόπον τούτον^ ^^χα\
συ είςαχονσγι έχ του ουρανού εζ ετοίμου
χατοιχητηρίου σον, χα« ποιήσεις χατά πάντα
οσα αν έπιχαΧύσηταί σε 6 αλλότριος' όπως
γνώσιν πάντες οΐ λαοί της γης το ονομά σου, ? • L• •'•
καϊ τοΰφοβεΐσ&αί σε ως 6 λαός^ σου Ισραήλ, \ '"[^ΡξΟ ^\i?< Snj^^^-^tDi^ ^^? Γΐ^φ^Ι
του γνώναι ότι Ιπιχεχληται το ονομά σου επί \ ΤΐώώΤίί ν"ΊϊίΠ ^^35?"^^ ^^3?Τ^ IS^^b
τον οΊχον τούτον ον φχοδόμησα. ^* 'Εάν ' " ^ ^ '" ^ *'" ' "'" '
δϊ έξελ&^ 6 λαός σου εις πόλεμον επι τους
εχ&ρονς αυτού εν οδφ y άποστελεΤς αυτούς,
χαϊ προςεύξονται προς σε χατά την οδον
της πόλεως ταύτης ην εξελεξω έν avrj/, χηΐ
οίΗου ον φχοδόμησα τφ ονόματι σου' ^^ και
αχουστι έχ τοΰ ουρανού της δεήσεως αυτών
χαϊ της προςευχης αυτών, και ποιήσεις το
δικαίωμα αυτών. ^^^Οτι άμαρτήσονταί σοι
(οτι ουκ εστίν αν&ρωπος ος ούχ άμαρτήσεται),
χα\ πατάξεις αυτούς καΐ παραδώσεις αυτούς
χατα προςωπον εχ&ρών, καΐ αίχμαλωτενσον•
ϋΐν αυτούς οι αίχμαλωτεΰοντες αυτούς εις
γήν έχύρών, εις γήν μακράν η εγγύς, ^"^ καΐ
έπιστρύχρουΰΐν καρδίαν αυτών εν τη γη αυτών
ου μετήχΟησαν έχει, καίγε επιστρεψουσιν και
δεηϋώσίν σου έν rrj αίχμαλωσίί^ αυτών λέ-
γοντες' Ημάρτομεν, ήδικήσαμεν, ήνομήσα-
μεν, ^^χαι επιστρέψουσιν προς σε έν όλη
καρδία αυτών χαί έν όλη χρυχη αυτών έν
γη αιχμαλωτενσάντων αυτούς, όπου ηχμα-
λωτευσαν αυτούς, και προςεύ^ωνται οδον
γης αυτών ης εδωκας τοις πατράσιν αυτών,
χαϊ της πόλεως ης εξελεξω, και του οίκου
r?lb'] baniü*; ΐ]^?3 ηη^ ngn^ib^i
Ίώίί »η-τη n^sn-bs? ^^nρ^ τΐΏώ-'^3
Α" τ : • JV -: ' ν ν.•- τ : j
- ■'•τ 1 VJV ;•.••• J : - : • ί
-.• -: • ν- - : τ τ : J- τ jv -:
D'^istan-iü η3?Ώώι :Ti^ü3b •^D'^asi^i'
• - τ - ' • τ : - IT : μ•.• ί • • ι• τ
τ ι.• τ ί ΛΤ τ • : ν : α τ • :
» <•* J• 1 7 ^ ί VI? J• IT τ : •
τ JT : - IT : τ ν: IV ι j•.•-; τ τ
■>:• •• I s τ ί Α•• j•• : • KT - :
b^tiim :nninp iii npinn VΊ^^-b^ί37
AT : • JV -: r ••• IT τ τ τ t
ο^ηώ vnw^is Ti-^bs =iD3nnni » ^inbi
JT : : IT τ ί ν•ν: iv jj τ
rns^2 üiüSD-b^n*) D2b-bri2 η-'bN
1 VJV : τ : - "^ τ : τ • τ ; ;•.•••
: - : • : λτ j τ •.• -: er J •
Dnn^ίb ηηη3-Ίώίί bsn^^ 'ηηη
τ -: |- τ j- τ ••• -: τ r - 1 •'•*•*
-ΊώΝ ΓΤ^ώι η•ΊΠ2 nώ^^ Ί^^^ηη
JV -:
30. Β: μόνος {μονο)τ. AFX). 31. Α* Χ: φο/ϊβνταί,
{φοβώντ. Α^Β). Β: πάσας 66. (τάς od. ΑΕΧ). FX:
φοβ. σι το πορίνισ&αι έν πάσαις ταΖς όδοΖς. Β: ini
πρόςωπον της γης. 32. Β: κ. τον β{)αχ. Α^Β: προς^
«Γίο>νται (προς(νζοντ.ΑΛΧ). 33. Α^ Χ* σν (Α2Β|).
Β: χα< τα γνώναι οτι το ον. σβ έπιχεκλ. ini. 34. EX:
η Ιίαποστιλΰς. Α'Β: ττ^ος^ν^ωντα» (cf. VS. 32). f\
Β: ωίίοδ6μη%α. 35. Β: ... ηροςινχης ... δίησκας. ^
36. Β: an »στα» άν&ρ. ΕΧ: παράδ. αντβς ης χπρας
ΙχΘ-ρων αντών. ΑΐΧ*(ΙβΓΐ. et ςα3Γΐ.)αι*τ»ς(Α2Β|). *αϊ). Β^ ηνομησαμιν, ηδιχηααμίν. 38. Α' Β: im-
37. Β (bis): έπιστρίχρωσι (alt. loco eti. A^). FXf στρέ^ωσι('8σιν A^EX). Β*(ρΓ.)αι*τών. Α^Χ*?»»
(ρ. pr. έπιστρ.) προς at. EX (pro καίγι) κάχα(ΕΧ: γιχμ. αύτύς (A^Bf). FXf (ρ. ^όωκας) αύχοΐς uctk
κ 38. onia»^ Κ"33
2« S^totttcd«
(6,31-380 431
®a(omo'd i&ti^gthet
VI.
erfennefl bae «gerj bct 3Κ6ηίφ0ηίίη^6τ),
31 *auf ba§ fle biφ füri^tcn unb iranbcin
in beinen SBegcn alle Jage, fo lange
jle ieSen auf bem Sanbe, baS bu unfern
32 Tätern gegeben i)a^. * 2Öenn αηφ
ein Sr^mber, ber ηίφί öon beinern 3Solf
3frael ifl, fommt αηδ fernen Sanben um
beined großen Oi^amenS unb mαφttger
^anb unb auögereiiten 5lrm3 »itten,
33 unb Ukt ju biefcm «gaufe, * fo wottejl
bu i^'oxtn öom «gimmel, toom @i^ beiner
5öol^nung, unb t^un afleö, n>arum er
biφ anrufet: auf baß atle SSblfer auf
(Srben beinen Ulamen erfennen unb biφ
fürφten, iüie bein 33oIf Sftael, unb
tnne werben, baß bieß φοηδ, baS ίφ
gebauet ijaU, ηαφ beinern 0lamen ge*
34 nannt fei. * SCBenn bein 33olf aug*
jie'^et in @treit triber feine geinbe, bc0
SBegeS; ben bu fle fenben wirft, unb gu
bir bitten gegen bem 3Bege ju biefer
©tobt, bie bu erwä^iet i>aji, unb jum
«§aufe, baS iφ bcinem oiamen gebauet
35:^abe: *fo wotle^ bu i^r ®ebet unb
Sieben ^bren öom «gimmei, unb i^nen
36 ju i^rem 9ieφt Reifen. * SCßenn fle an
bir funbigen werben (ffntemai fein
ÜKenfφ ift, ber niφt fünbige), unb bu
über fle erjürnefl unb gibji fie üor
f^ren geinben, baß fle fle gefangen
Wegführen in ein fernen ober na^eS
37 Sanb, *unb fle ^φ in i^rem «§erjen
befe^ren im ßanbe, ba fle gefangen
innen flnb, unb befe^ren flφ unb jie*
^en ju bir im fianbe i:^reg (Sefängniffeö
unb f^reφen: SGßir ^aben gefünblget,
mißget^an unb flnb gottlos gewefen!
38* unb |1φ alfo öon ganjem «^crjen unb
üon ganger Seele ju bir befe^ren im
Sanbe il^reS ©efängniffcö, ba man fle
gefangen ^lait, unb fle beten gegen bem
2Bege ju i^rem Sanbe, baö bu i^ren
33ätern gegeben ^a^, unb jur Stabt,
bie bu erwählet i)afi, unb jum «öaufe,
32. Ü.L: unb öon maci^tiger.
34. Ü.L: auegeuc^t.
37. A.A: barinnen fle gef. finb. Ü.L: flehen
bir ... miffegetl^an.
IRg.8,39.
lSm.l«,7.P•.
7,10.
1Rg.R,21.Ef.
Ez.6,6.
(Mt.23,22,
Act.7,4•).
lRg.S,46.Pr.
«0,9.EocI.7,
VÜ.Hm.3,23.
tJo t,S.
lRg.8,48.
Nm. 14,40.
lSm.7,'i.P«.
106,e.Dn.9,5
Οη.β,ΙΟβ.
lus nosti corda filionim homi•
num), *ut timeant le et arabulenlBl
in viis tuis cunctis diebus, quibus
vivunt super faciem terrae quam
dedisti palribus noslris. *Exler- 32
num quoque, qui non est de populo
tuo Israel, si venerit de terra Ion-
ginqua propter nomen tuum magnum
et propler manum tuam robustam et
brachium tuum extentum et adorave-
ril in loco isto, *tu exaudies de 33
coelo, firmissimo babitaculo tuo, et
facies cuncla pro quibus invocaverit
le ille peregrinus: ul sciant omnes
populi terrae nomen tuum et timeant
te sicut populus tuus Israel, et co-
gnoscant, quia nomen tuum invoca-
tum est super domum hanc quam
aedificavi. *Si egressus fuerit34
populus tuus ad bellum contra ad•
versarios suos per viam, in qua
miseris eos, adorabunt te contra
viam, in qua civitas haec est quam
elegisli, et domus quam aedificavi
nomini tuo: *tu exaudies de coelo 35
preces eorum et obsecralionem, et
ulciscaris. * Si autem peccaverint 36
tibi (neque enim est homo qui non
peccet), et iratus fueris eis et tra-
dideris hostibus et caplivos duxerinl
eos in terram longinquam vel certe
quae juxla est, * et conversi in 37
corde suo in terra, ad quam captivi
ducti fuerant, egerint poenitenliam
et deprecali le fuerint in terra capti-
vilalis suae dicenles: Pcccavimus, ini-
que fecimus, injuste egimus! *et38
reversi fuerint ad te in lolo corde
suo et in Iota anima sua in terra
captivilatis suae, ad quam ducti
sunt, adorabunt te contra viam terrae
suae quam dedisti palribus eorum,
et urbis quam elegisli, et domus
35. dW.vE:fc^aifei]^nengite^t.
432 (6,39-7,6.)
Chronieorum II.
VI.
Mnauguratio templi.
ov φ>ίθδόμησα τφ ονόματι σον ^^ κα«
aHOvafi ix τον ονρανον έξ ετοίμου χατοι-
χητηρίου σον της προς8νχης αντών και της
δεησεως αντών, καί ποιήσεις χρίματα χαΐ
ϊλεως ίσγι τφ λ«ψ τφ άμαρτόντι σοι. ^^Ννν,
χνρΐ8, ίστωσαν δη οι οφ&αλμοί σου άνεφγμε-
νοι και τά «τα σου έπήχοα εις την δεησιν
τον τόπον τούτον. ** ΚαΙ ννν άνάστηϋι,
χνριε 6 &εός, εις την χατάπανσίν σον, σν
χαΐ η χιβωτος της ισχνός σον. Οι ιερείς
σον, χνριε 6 &ε6ς, ενδνσαιντο σωτηρίαν,
χαι οι νιοι σον ενφραν&ήτωσαν έν άγα&οΐς,
^^ Κύριε 6 ■&ε6ς, μη άποστρέψης το προς-
ωπον τον χριστού σον, μνήσ&ητι τα ελέη
/άανίδ τον δούλον σον.
VMI• ΚαΙ ως σννετέΧεσεν Σαλωμών προς-
ενχόμενος, χαϊ το πνρ χατεβη ix τον ουρα-
νού χαΐ χατέφαγεν τά ολοχαντοάματα χαϊ
τάς ϋ^νσίας, χαι δόζα χνρίον επλησεν τον
οίκον ^χαΐ ονχ ηδυναντο οι ιερείς ειςελ-
&εϊν εις τον οΊχον χνρίον έν τφ χαιρφ έχείνφ,
ότι επλησεν δόξα χνρίον τον οΊχον. ^ Και
πάντες νιοι Ισραήλ έωρων χαταβαΐνον το
πυρ, χαϊ η δόξα χνρίον επϊ τον οίκον χαι
έπεσαν επϊ πρόςωπον έπϊ την γην επΙ το
λι&όστρωτον, χαϊ προςεχννησαν χαι 'ηνουν τφ
χυρίφ, ο τι άγα&όν, ότι εις τον αιώνα το
έλεος αντον. ^ Και 6 βασιλεύς χαι πας 6
λαός &ύοντες -θύματα έναντι χνρίον. ^ Καϊ
έ&υσίασεν ό βασιλεύς Σαλωμών την ^υσίαν
μόσχων είκοσι χαι δυο χιλιάδας ^ και βόσκη-
μάτων εκατόν χαϊ είκοσι χιλιάδας, καϊ ένεχαί-
ησεν τον οϊχον τού θ-εον ό βασιλεύς χαΐ πάς
ό λαός. ^ Καϊ οι ιερείς επϊ τάς φύλακας
έαντών εστηκότες, καϊ οι Αενϊται έν όργάνοις
φδών χνρίον τον /ίαυϊδ τον βασιλέως, τον
έξομολογεΐσϋαι sVa^rt κνρίον, ότι εις τον
αιώνα το έλεος αντον, έν νμνοις /ΙανΙδ διά
38. Α* : οίποδόμησα {omoö. Α^Β).
39. ΕΧ: κ. ίΐςακάσιιι. Β: άμαρτώντί.
40. Β: ΚαΙ ννν, xvq. EX* όη.
41.Β*0έ. ¥\:ένόνσονται. Έ,¥Χ(ψνο ιήοΐ) όσιοι.
FX: (ίιφραν&ησυνται.
42. Χ* τβ χρισζβ.
1 . Α: Σολομ. {Σαλ. Β et Α alibi).
2. EFXt (in f.) χνρίιι.
3. Bf (a. vloi) oi ... tniaov. EFX: r\viaav.
5. ΑΙΧ* ό βασ. (A2Bt). Α: Σολϊψ. {Σαλ. Β et
Α alibi). Β* καϊ (a. /9οσκ.)
D'^^ntön-'iü nr^w :™tob '^n'^3S39
nnbon düsdüdu rr^tos^i öh^nbnn
;t : - IT : at τ ; • τ ν τ : ν •• j . •
JT - Ι|τ, : IT y: -: ^/ : - ;
nintöp η-'ϊτίίΐ ninns η^^^ί? Μ-^ΐΝη*^
nmp ηή^'ΐ :η•τη oipisn nbönb^»
τ ι τ - : . '*• ~ • i τ - τ.- • : •
Ti^ill ϊ^ζ!^ ^ψ^\ ^^""Φ^.. nin•;
ι - # : : . ' νν • -:»- τ :
'α*•• • : J" : ν τ '^ - ■ "^ ν: jt ϊ
/ IV : - )' t Κ'• '. - : τ : τ
ώ^ηι bbisnnb hbpüä nibsD^i νιι.
-ns iibn nin•^ ιΐαΰ^ι ο'^πα-τηι
VT • — : ι - ί IT * : • ιτ -
vr ί I ί ι•• τ f AT : J"
«- .. τ ί • j" : '^ j : IT : »••
"bi? nin^ ninD^i tban m^3 o'^i^h
■- _ τ :<- • : : •- •ΛΤ ~
τ |- < : -: |- ; r- τ : • ιτ
'nb^nn :1ηοπ obi^ -^3 niö -^s 4
F V V.• - : ι r - VT « >• J•
:nin^ ^3SDb πητ α'^πητ orn-b^i
IT : r• : . "vv r : . ^τ τ ^ τ .
ΊΡ2Π nnrn^i n^b^j Tibian Π3τ*ι ^
It τ - -jv V . : » '•• jv - - : •-
r\Hi2 ]uk) t\hk ϋ^Χψ ü'^'D^?
D'^bnäni : arn-b^n ^b^n Dshbi<n ο
• -: I - : IT τ τ ; » ν w - • • • η
-^bna n'^ibni a^^TOi? oninutti^-b^?
^b^n T1T htoi? -ιώκ hin*; -ι^φ
bbns inon nbirb-^s hin^'b ninhb
"^j•• - : : - JT ί I• τ ι- < .
V. 41. »'ηΐϊ»
ι
40. B.dW.vE.A: auimerffamfcin.
41. (SSgl. Φί• 132,8.9.) dW: beinc frommen.
vE: SBcgnabigten.
42. ®n. gegen Φ. betnen Äit. B: iaf ηίφί gu»
6. B: φΐ/Α. αντών.' X: χνρίβ nai Javid τ» /S. (FX: rücffci^ren. dW.vE: tocife n. ah (jurürf) beinen @.
χνρ.ωνίποΊηοι/ί.οβασιλιύζ). Β: fei eingeben! bcr ©utt^aten. A: (Stbarmungett '
2. ©^rpttica«
(6,39-7,6.) 433
@alomo'§ 2Sci$ge6et unb DiJfet»
VI.
*
I
T.:l().33.
V.20.
baS ίφ beinern Flamen gebauet ^abe:
39*fo lüoaeji bu i^r ®ei>et unb %Ut)m
pren üom ^immel, öom @i| betner
2Bo^nung, unb i^nen ju tpem 9ieφte
Reifen, unb beinern Sßoif gnäbig fein,
40öa3 an bir gcfünbigt l^at. *@o la§
nun, mein ®ott, beine Qiugen offen fein
unb beine O^ren aufmerfen auf baS
41 ®e6et an biefei* Stätte. * ©o ηιαφε
ϊ)1φ nun auf, «^eri: ®ott, ju beiner
Olui)e, bu unb bie l^abe beiner 93ϊαφt.
üiaf beine $riefier, »^err @ott, mit ^eil
angetan n.>erben, unb beine »i&eiiigen
42 ίίφ freuen über bem ©uten. * 2)u,
^err @ott, tt?enbe niφt n?eg baS ^ntU^ 2Sm.7,i3.Es.
beineö ©efalbten, gebenfe an bie ©naöe,
beinern ^neφte 2)aöib üer^eigen!
Ψ1Ι. Unb ba @aIomo au^Q^bcttt i)aiU,
fiel ein wiener üom «Fimmel unb üerje^*
rete baö 33ranbopfer unb anbere O^fer,
unb bie »§errliφf6tt beö «^errn erfüilete
2bag <§au8, * ba^ bie $riefler niφt
fonnten (}inein ge^en in ba8 »ι^αηβ be0
<^errn, u>eii bie ^errIiφf eit beö ^errn
ofüllete beö ^errn ^αηδ. * ^ηφ fa^en
alle ^inDer Sfrael baö ^5euer i^erab-
faüen, unb bie t§errίiφ!cit bfg «^errn
i'iber bem «^aufe, unb fielen auf i^re
^niee mit bem ^ntU^ gur (Srbe auf
^aQ ^flafier unb beteten an, unb banf*
ten bem «i^errn, ba§ er gütig ifl unb
feine Q3armi)crjigfeit etυigUφ n>ä()ret.
4*2)er ^bnig aber unb atleS fSolt o^fer*
5 ten öor bem ^errn. *i£)enn ber ^önig
Saiomo opferte §n?ei unb gt^anjig tau*
fenb Οφίβη unb feunbert unb sn^anjig
taufenb @φαfe, unb n^eiijeten alfo baö
^an^ ©otteö ein, beibe ber ^önig unb
6 atteg 33olf. * ^ber bie ^riejter ftanben
in i^^rer ^ut, unb bie Seijiten mit ben
@aitenf:pielen beö «^errn, bie ber ,^önig
iDatiib i)atte (äffen mαφen, bem «i^errn
ju banfen, baf feine ^armi)erjigfeit
etυigliφ n^ä^ret, mit ben ^falmen Φα*
quam aedificavi nomini tuo: * lu 39
exaudies de coelo, hoc est de firmo
habilacuio tuo, preces eorum, et fa-
cias Judicium et dimiltas populo tuo
quamvis peccatori; *tu es enim Deus 40
meus. Aperiantur, quaeso, oculi
tui et aures tuae inlentae sint ad
oralionem quae fit in loco isto.
p'^lmfl/; * Nunc igitur consurge, Domine 4 1
Deus, in requiem tuam, lu et arca
fortitudinis tuae. Sacerdotes tui.
Domine Deus, induantur salutem, et
sancti tui laetentur in bonis. * Do- 42
'"^ia^a'^'iof•• min e Deus, ne averteris faciem Christi
tui, memento misericordiarum David
55,3. ggj.y| ^y|i
Cumque complesset Salomon VII•
Lev.9,24. fundcns preces, ignis descendit de
iSi^clvü." coelo et devoravit holocausla et vi-
Sf/Ji'. climas, et majeslas Domini implevit
^2Mfc.V,8!* fiomum; * uec polerant sacerdöles 2
ingredi lemplum Domini, eo quod
implesset majestas Doniini templum
Domini. * Sed et omnes filii Ismel
videbanl descendentem ignem et glo-
riam Domini super domiim, et cor•
ruentes proni in terram super pavi-
mentum Stratum lapide adoraverunt
et laudaverunt Dominum: Quoniam
bonus, quoniam in saeculum miseri-
cordia ejus. * Rex autem et oranis
populus immolabant viclimas coram
Domino. * Maclavit igilur rex Salo-
mon hostias, bouni viginti duo mil-
lia, arielum centum viginti millia, et
dedicavil domum Dei rex et univer-
sus populus. * Sacerdotes aulem
stabant in officiis suis, et Levitae in
organis carminum Domini quae fecit
David rex ad laudandum Dominum,
quoniam in aeternum misericor-
hvmuos David canentes
3
5,13..
lRg.8,62•.
^
6
lCh.23,3V;
23,5.
Nrn. 10,10
Sir.50,17.
dia ejus
6. Ü.L: jiunben.
iDaöibg.
1. B: bae Seuer. dW.A: fra^. B.vE: u. bie
iSci)ia(^tovfer.
3. B: fafien e« ... ba bag§.^erabfiei...t)?av•. dW:
tüie b. %. unb ... ^ernicberfam auf ba« φ. vE: fa^en
ijecuntevfommcn ... (5, 13).
42. S: averteris.
93.4-10. «öi. 1 Jtön. 8, 62— 66.
4. dW: opf. O^fer.
6. B: auf ibren Sagten. dW: in il^vcn 33erri(i)i
tuni^en. A: 5temtern. vE: hti i^veni 3)tenfie. B: ba
!Da\iib buicb i^ren iDienfl lobte. dW.vE: toenn (ins
bem) Φ. burc^ fie (iobfang).
28
434 (7,7—14)
VII.
Chronicoriam II.
Mnauguratio iempli, Oei promissio.
χειρός αυτών και οι ίερεΐς ααλπίζοντες ταΐς
σάλπιγξιν εναντίον αντών^, καΐ πάς ίηραι^λ
έστηκώς. "^ ΚαΙ ηγίασεν Σαλωμών το μ^σον ι
της ανλης της εν ο/κφ κυρίου, οτι ετζοίηοεν
εκεί τα ολοκαυτώματα καΐ τα στεατα των
σωτηρίων οτι το ϋνσιαστηριον το χαλκοϋν
ο έποίηαεν Σαλωμών ουκ έ'ξεποίει δέξασ&αι
τα ολοκαυτώματα και τα μαναα κα\ τα
(ττεατα. ^ Kai έποίησεν Σαλωμών την εορ-
την εν τφ καιρφ εκείνφ επτά ημέρας, και
πας ίσραηλ μετ αυτόν, εκκλησία μεγάλη
σφόδρα, άπο είςόδον Αίμα& και εως χει-
μάρρου Αιγύπτου. ^ Και Ιποίηϋεν εν τι]
ήμερα τη ογδόη εξόδων, οτι εγκαινισμον του
ϋ^υσιαστηρίου επτά ij μέρας έποίησεν έορτην
^^ καΐ έν τη τρίτη και είκάδι τον μηνός του
εβδόμου άπέστειλεν τον λαόν εις τα σκηνώ-
ματα αυτών ευφραινομενους καΐ άγαϋη καρ-
δία έπ\ τοις άγαϋοΐς οϊς έποίησεν κνριος τφ
/ίανίδ και τφ Σαλωμών και τφ Ίσραηλ λαφ
αυτού.
** Και συνετέλεσεν Σαλωμών τον οιχον
κυρίου και τον οίκον τον βαοιλέως, και
πάντα οσα ή&ελησεν εν τη ψυχή Σαλωμών
του ποιήσαι εν οίκφ κυρίου και εν οίκφ αυ-
τόν ευωδω&η. ^^ ΚαΙ ώφΟη ο ϋ^εός τ φ
Σαλωμών την νύκτα και ειπεν αντφ' Ήκουσα
της προςευχής σον, καΐ έξελεξάμην εν τφ
τόπφ τούτφ έμαντφ εις οίκον &νσίας. ^^Έάν
πυσχώ τον ουρανον και μη γένηται νετός, και
εαν έντείλωμαι τη άκρίδι καταφαγεΐν το |ν-
λον, και εαν αποστείλω θάνατον έν τφ λαφ
μου, ^^ καΐ εάν έντραπή ο λαός μου έφ ους
το όνομα μου επικέκληται επ αυτούς, και
προςευξωνται και ζητήσονσιν το πρόςωπόν
μον, κα\ άποστρέιρωσιν από τών οδών αυ-
τών των πονηρών καΐ έγω είςακονσομαι εκ
του ουρανού και ϊλεως εσομαι ταΐς ίψαρ-
τίαις αυτών καΐ ίάσομαι την γη ν αυτών.
7. Α* Χ: inoln (ε^π. Α2Β). FX (ρρυ τα μαν.)
τάς &νσίας ... f (in f.) τών ηρηνιχών. 9. Β: &.
έποίησ. επτά ημ. tofJT. 10. Β (pro ίίχάόι) η/.υσττι
... τω Σαλωμώντι. 1 1 . Α* : ίνοδώ&η. 12. Α^β (pro
ό θ^ίός) κί''(Ηος•. ΕΧ (pro τόπω) οΐ'κω. Χ^: Θνσιάσαι
(θ^ι^σίας Α^Β ; Χ; χβ ϋνσιάσαι). 14. Β: εφ »ς έπι-
τ : V j• : : - ■-:!-; at τ : ν τ
nä'^tb ώπρ^^ι :D'^TOr bi^'^tü'^"^:^'! 7
-n^3 ^DE)^• Ίώ&ί Ί2:πη τιίη-ηίί
Ι" J•• : "^ ^ ν -: .• τ IV 1 < ^
'^nbn η^ίΐ nii^rn ηχά nto3?-^3 tiin^
j" i ν y : η τ τ <τ r τ ;
-Ίüä^ί nüinan nsTti-^s o'^tib^n
•r τ : "^ r j : jt τ
j a-inbnn-riii ππ^ώπτν'ι nbipn
I• τ -: |- •.• : VT ; • - ••• .• JT IT
• - •• τ τ ••• ■•• j : -j-~
JT It • j•• τ : • τ : τ <- : •
bnDns? ηηπ xinb"o η^^Ώ bi^^^
•••AT-: ν • : - / - •; -:γ" • it : •
• τ j- : • τ _..;.- j- •.-: s
D^^tor □i'^n^ x^^^^y^ Γ3?ηώ :>nni -^
-■:••• : ^ I• I t- '. ' VT ••• :
nb ^niüi b'^n-oto arr^bni^b arn
•• j : • •• : /,•.• •• t; IT : σ r
Trh hin^ niüs? ηώ^ί niitsn-bs?
j• τ : τ ? <τ τ •.• -; r -
••• : VT ί )•• •-• ■ί : s- •• -
Db-br ^ί^n-b3 nxi rib^n n'^s
ir^^n^) nin^-n^D3 riicrb näbüi
V ■• : VT : 1" : s -: i~ :
V : "^ V η : <.τ••- - ι• : •
-Γίί '^roriüi ib -ΐ/ΟΝϊ'ΐ nb'^bs
• : - τ •• j - τ : AT -
^b π•τη Dip*/22 -^η^ιή^ϊΐ "nnb^n
ν: >•.• - 'j τ - • : - τ J •.• τ • ;
J ν: IV VT τ - ,•: - -: ' •• : τ τ j•.• : Γ
: IT • : f - : ••• »ν ,- - - : • : J ••■aj τ
: r : • : •.• ••-: j• : τ': • s•.•-: • -
Λ Τ IT jv •• : - • V; τ : - t j »: - ι•
ν. 6. 'S ^"^ΠΊ
ν. 13. blAÖ ί]ϋΠ3 ί<"3η
κί'κλ. τό ον. μ3 επ . Α^Β: ί1ητήσο)σι {-σασιν Α *ΕΧ).
ΕΧ: anoaT(jixpeaiv ... τ^ν y^v νμών.
2^ @]^tontea«
(7, 7-- 14.) 435
@{eBen nnl• {leBen Za^t. ^tf^etnung unl• SSet^eifund bed $ertn«
VII.
bltefen Zxom)ßtUn gegen t^nen, unb baö
7 gan^e Sftaei fianb. *Unb Salomo ^eiiigte
ben SDiitteitjof, ber i)or bem «^aufe be§
t^errn toax, benn er^attebafei6^33ranb'
o^jfet: unb bag gett ber iDanfofer auö-
geπφtet; benn ber eherne Elitär, ben
Θαίοηχο platte mαφen iaffen, fonnte
nici)t atte 33ranbo^fer, «S^eiöo^fer unb
8bag gett faffen. *Unb ©alomo ^ielt
ju berfeiSen ^at ein gejt fteben 5^age
lang, unb ba8 ganje Sfrael mit i^m,
eine fe^r gro^e ©emeine, üon ^emat^
9 an big an ben Φαφ ©gi^^teng. * Unb
^ieit am αφΗη ilagc eine 93erfamm*
lung; benn bie ^inn^ei^ung beg ^litarg
l^ieiten fle fieben 'läge, unb bag geji
ΙΟαηφ fieben 3!age. * ^ber am brei unb
jn^anjtgjien ilage beg ftebenten 3)ionatg
lieg er bag 33oif in it;re glitten fröi)*
ϋφ unb guteg SOiut^g über allem ®u=
ten, bag ber <^nx an iDaiitb, ^alomo
unb feinem ^olf Sfrael getrau l^atte.
1 1 3ilfo öoUenbete (Salomo bag ^aug
beg ^errn unb bag Ǥaug beg ^bnigg
unb aüeg, wag in fein *i^er§ gefommen
n^ar §u ηιαφεη im ^aufe beg t^errn
12 unb in [einem ^aufe^ gίücfIiφ. *Unb
ber «öerr erfφien @alomo beg 9]αφtg
unb f^rαφ §u ii)m: 3Φ ^a^^ bein ©e-
bet erl)5ret unb biefc «Stätte mir ern?ä^-
i;-ilet jum D^fcr^aufe. *(Siei)e, tt?enn ίφ
ben ti^tmmei jufdl^lieje, ba§ eg ιύφί
regnet, ober i)eige bie φeufφre(fen tag
Sanb freffen, ober laffe eine Q}eflilen§
14 unter mein Q3olf fommen, * ba§ fie
mein 33olf bcmüt()igen, Dag ηαφ mei=
nem Flamen genannt ifi, unD fle beten
unb mein Qlngeflφt fuφen uni |1φ toon
t^ren böfen 2Begen befe^ren n.>erben: fo
tritt iφ iiom «Fimmel :^5ren unb il;re
@ünbe vergeben unb i^r Sanb feilen.
4,1.
lRg.B,6ä««.
per manus suas; porro sacerdotes
canebanl tubis ante eos, cun-
clusque Israel stabal. *Sanclificavit 7
quoque Salomon medium atrii ante
tempiuni Doniini; obluier.it enim ibi
holocausta et adipes pacificorum,
quia altare aeneum , «luod focoral,
non poleral sustinere bolocausta et
sacrificia et adipes. * Fecil ergo 8
Salomon solemnilatem in tempore
illo Septem diel)us, et omnis Israel
cum eo, ecclesia magna valde, ab
j^s'-Vai^' introitu Emalh usque ad lorrenlem
Lv.23,:j6. Aegypli. *Fecitque die oclavo col- 9
Nm.7,tu.Esr.lGClamj eo quod dedicassel altare
6,t(>.iMcc.4, ggp^gjjj diebus et solemnitatem cele-
brasset diebus septeni. * Igitur in 10
die vigesinio terlio mensis seplimi
dimisit populos ad tabernacula sua,
laetantes atque gaudenles super bono,
quod fecerat Dominus Davidi et Sa-
lomoni et Israeli populo suo.
1Rg.9, iss.
!Rg.3,5.
(St'lgs.
6,2().3H.
Dl.'-'S.tO.
(Am.(),t:i.
1 ,38.
(1*5,βι•,4.
Complevitque Salomon domum 1 1
Domini et domum regis et omnia,
quae disposueral in corde suo, ul
faceret in domo Domini et in domo
sua, et prosperalus est. *Apparuitl2
aulem ei Dominus nocle et ail: Au-
divi oralionem luani et elegi locum
islum mibi in domum sacrificii. *Sil3
t'lausero loolum et pluvia non fluxe-
rit, et maiidavero et praecepero locu-
slae ul devoret lerram, et misero pe-
slilentiam in populuni meum, *con-t4
versus autcm popuius meus, super
quos invocatum est nomen meum,
depreeatus me fuerit et exquisieril
faciem meam et egeril poenilenliam
a viis suis pessimis: ol ego exaudiam
de coelo et propitius ero peccatis
eorum et sanabo lerram eorum.
10. ü.L: SDionben ... ifne ^^ütk.
11. ü.L: giücffelinlic^. 13. U.L: ba^ ηίφΐ.
7. ben 35litteii»^of. dW: Oiaum be« iloii)of«,
benn man Itaä^U bafelbfl bie 33v. u. bie §eitf!ürfc b.
Φ. bar.
8. B.dW.vE: gSerfamniiung.
9. B: einen i^etertag. dW.vE: 'Jeftüerfamml.
10. dW.vE; entlief ... Seite.
Φ. 11-22. «gl. 1 Äon.9, 1-9.
11. flclaiifl 11)111 roobl. B; riφteίe er glurfl, αηβ.
dW: in «Sinn c\d. vK: iiiac^b m Salcmo ... gl. \ϊι
(Staube gebrari/tb /tte.
13. dW.vE.A: ben JQ. gebiete ... (abj^ufreffen).
14. unb mcttt ... bemiitiiect fid) , ba^ ... B: i^rer
©. anablq fein.
28*
436 (7,15—8,2.)
Cliroiiieorum II.
VII.
I^ei promisslones et minae Salomoni factae*
i^ JVvv Ol οφϋ^αλμοΙ μον έσονται άνεφγμένοι
Hai ta ωτά μου επήαοα ry προς^υχη τον τό-
πον τούτον. ^^ΚαΙ ννν εξελβξάμην και ηγίακα
τον οϊκον τούτον^ τον είναι όνομα μον εκεί
εως αιώνος, καΐ εοονται οι οφϋαλμοί μον
χαϊ ή καρδία μον εκεί πάσας τάς ημέρας.
*'7 ΚαΙ αν εαν ηορευ&γις εναντίον μον ως
Javld 6 πατήρ σον, καΐ ποίησες κατά
πάντα α ενετειλάμην σοι, και τα ηροςτα-
γματά μον καΐ τα κρίματά μον φνλάξΊ]ς,
*^ και αναστήσω τον ^ρονον της βασιλείας
σον, ως όιε&εμψ /Ιανϊδ τφ ηατρί σον λέ-
γων Ονκ εζαρ&ήσεταί σοι άνηρ ηγούμενος
εν Ισραήλ. ^^ ΚαΙ εάν άποστρεψητε νμεΐς
και εγκαταλείπητε τα προςτάγματά μον κα)
τάς εντολάς μον ας έδωκα εναντίον υμών,
xat πορεν&ήτε καΐ λατρεναητε ϋεοΤς ετεροις
Λ ' ' ~ Ort ^ Jr ~ c ~
και προςκννησητε αντοις., -^ και εξάρω νμας
άηο της γης ης έδωκα αντοΐς, καΐ τον οίκον
~ > /
τούτον ον ηγίακα τω ονόματι μον αποστρεχρω
άπο προςώπον μον, καΐ δωΰω αυτόν εις πα-
ραβολήν καΐ εις διήγημα iv πάσιν τοις ίϋνε-
σιν. "^^ Και 6 οΙ'Λος οντος ο νψηλός, πάς
ο διαπορενόμενος προς αντον έκστήσεται κα)
ερεΐ.' Χάριν τίνος εποίησεν κύριος τ?ι γη
ταντί] και τφ o/xqj τοντφ; ^^ Και ερονσιν
^-ύιότι εγκατέλιπον κύριον '-ον &εον των πά-
τερων αντών , τον εξαγαγόντα αύτονς εκ γης
Αίγύπτον , κα\ άντελάβοντο ϋεών ετέρων και
προςεκννησαν αντοΐς καΙ εδονλενσαν αντοΐς,
δια τοντο επήγαγεν επ αντονς πάσαν την
κακιαν ταντην.
νΐί1• ^«ί ίγενετο μετά εΐκοσιν ετη εν
οίς ωκοδόμησεν Σαλωμων τον οίκον κνρίον
κα) τον οίκον εαντον, '^ και τας πόλεις, ας
εδωκεν Χειραμ τφ Σαλωμων^ φκοδομησεν
αντάς Σαλωμων και κατφκισεν εχεΐ τονς
15. Β: Και ννν όφΟ. 10. Α^ρΓοέ'οκ Α^β rell.)cV.
17. Α' * ΛαΙ τά π^ο^τάγμ. μπ (A'^Bf). Β: φνλα^νι.
18. Β: ήγ^μ. άνη^. Α' (pr. manu) Χ: έν'Ι^ρασαλήμ.
20• FX: ης ϊ()(ι)κα νμίν. Β: ηγϊασα ... ^κ 7τ(^)οςωηϋ.
21 . EFX (pro ύ νψ.) ος ην νψιιλός (FXf ί^ημίΟ&ήοΒ-
ται). FX: ηαοαπυ^ΐίνόμινο^- Β* riQOi;. EXf (ρ. yiVQ.)
HTii). 22. A^FX: ίγ^ιατίλιιτ^η' (-λί.τ. A'-ä>). B-j- (ij.
iha) nai (AFX*). Λ l : το (pro τ^το A^B).
i.B: ot/ί. avTS. 2. B: Χΐ(.)αμ. A^* ω/.0()\ αυτά(;
Σαλ. (A^Bf).
^η'-ιπη πγ:ρι :π•τη Dip^n rbsDnbiß
'^sbi ^D^r ϊΐ%ηι Dbi3>-iy ΏΧή ^Ώώ
'j•• •• • . τ - : ι• τ - '^ τ ντ
'^Dsstii^^ ^pm Ti'^ri^ri Ίώί^ bbs
'^mi: Ti^Dii T^'ih ^nSs Ίώί<3
f ■ τ -:• τ :_ • - τ jv-; r
♦bi^niü^s büiir) ta^k ^b nns^-5s^b
'^nipn οηητ?ρ_ nm ^η^ώη-Εί^ι ίο
νν ■ -.• r : ι• : • .• -: j• '^ ν: •.• ϊ--:γ
"^χά^ ^^ΐΤΩ"!^ bi^ti η^ήώη3^ ι cnb =
-ntüs hm r.'^2T\''p^^ ohb ^nn^
... _. ... - .^- _ ... . ... τ • j- τ
ΛΤ τ j- •• ' V.• : - • : • • : j-i: •
:n'^)22>n-bD3 HD'^Dtübibüinb ^idd^ni
ι• - IT τ : {j • : • : η s '■ ν.• : ••• :
-b^ib li^br η^η-Ίώ!>ί h-τη n^:nni2i
τ : Ι : ν JT τ ν -: ν - -<- ~ :
niür r\m im^ αίώ'^ vh^ nn^
n^sbi r.u-m v^^h nDii hin^
•> : V - I vjT τ TT τ :
"Γδ^ ϊΐήτ^ ηώίί 'b5? ^iStis^ :η•τη22
:(τ ν -: - : IT : ιν -
τ • ι J•.•-; ν •• ι -: J•• ν: jt :
D%nb^'|? ^ιΡ'^Ίπϊη 0":")$^ γ-Ίίί)?
-bi? n^nnr^i snb •ππηώ*'ΐ οηπίίί
Α .• -Ι — νν Τ i -r r : Γ- • — ;
ι - IT τ IT τ !■• ν — : J• •• ι "
ηώ.^ roüä cnüs^" (Vpr) Νη^'^ Will.
•.• : rr : i- ••• r> : st τ
τ ' <- τ ν -• • τ ιν : . ' "
zxDi^^ anin^ nbbtD hdh nübüib
ν j- ΛΤ V "^ : ^TT : •
15. B.dW.vE.A: .uifni'.rffam.
Μ). dW: alle3eit. B.vE:A: a(ic (bie) lage.
18. B: mit ... 'inen Q:Unib cjemcic^t. dW.A: Φ.
beincm Φ. ijeviMUpen. vE: fccm 33unte gcmaf, ben ...
2«@|^rontca«
(7,15-8,2.) 437
Söcftatiöett ober 5lu§n)ur3cltt. £5tc ©tabte öon §uram.
VH.
15*@o foUcn nun meine ^ugen offen
fein unb meine O^ren aufmerfen auf
H)baö ©efeet an biefer @iätte. *@ο ^abe
iφ nun bieg '^an^ ermä^Iet unb ge=
i^eiiiget, ba§ mein ^lanu bafelbfi fein
fott erri^lic^, unb meine ^ugen unD
17 mein <^ei-j fett ba fein attewege. *Unb
fo bu nnrfi ^or mir iranbein, vine bein
^ater $Dai>ib geutanbelt i)at, baß ϊ>η
t^uft aUes>, xva^ Ίφ bi(i? i)eij?c, unb
i8i)äUft meine ®e6ote unD Diente, *fo
n?ttt io) ben <Stul)i beineö ^önigreiφδ
beftüti^en, n>ie ϊφ ηΰφ beinem ?ßaUx
^aml• üerbunben i)abe unb gefaxt: (Sg
fott bir ηίφί 9e6reφen an einem ^Jlanne,
I9ber über Sfrael «öerr fei. *ißerbet i^r
euφ aber umfei)ren um meine Üϊeφte
unb @c6ote, bie iφ euφ vorgelegt i)ahi,
üeriaffen, unb ^inge^en unb anbern ®öt=
20tern bienen unb fie anbeten, *fo n^erbe
iφ fie auön?urjein αηδ meinem ü^anbe,
baö iφ i^nen gegeben ^abe, unb bieg
^au0, baö iφ meinem 9fiamen ge^eiltget
\:)aU, n^rbe iφ toon meinem ^ngefiφt
trcrfen, unb n^erbe eö §um ©pri'id^ivort
geben unb ^nx %αί)ύ unter attcu Q.^öU
21 fern. *Unb üor biefem -^aufe, )öa^ Χ)α<^
ί)oφjie gen>orben iji, n^erien Ρφ ent*
fe^en atte, bie vorüberge'^en, unb fagen:
$^arum i:jat ber ^err mit Diefem Sanbe
22uuD biefem ^an]i aifo üerfa^ren? *<So
nnri) man fagen: 2)arum, bag fte ^m
'^txxn, ii)rer^äier ©Ott, üerlaffen ^aben,
bcr fie αηβ (Sgl)Vtenianb gefüi)ret i)at,
unb ^aben ίίφ an anbere ©ötter ge*
^ängt unb fie angebetet unb i^nen
gebienet, barum (;αί er atteö bieg Un=
giütf über fte geBrαφt.
Will. Unb ηαφ jn^anjig ^sai)ren, in
u>eίφeπ (Saiomo beö «^»errn <iQan^ un:) fein
2 νξ)αηβ bauete, *bauete er αυφ Die ©täbte,
bie ^uram Θαίοιηο gab, unb Heg bie ^in=
21. Ü.L: ber ^err biefem .
(A.A: mit biefem ... initgef.).
22. Ü.Lratte bieg.
mitgefal^ren
S40. * Oculi quoque niei erunl aperli et 1 Γ)
aures meae erectae ad oralionem
ejus, qui in ioco islo oraveril.
'Bg.*i,3". * £(ggi g^jjj^ gj^ sanctificavi locum 16
isluni, ut sil iiomeii meum ibi in
senipiternnm, et permaneant oculi
niei et cor meuin ibi cunctis diebus.
* Tu quoque si ambulavcris coram 17
ine, sicul aiubulavil Davi<i paler luus,
et feceris juxla onniia quae praecepi
tibi, et juslitias meas judiciaque ser-
vaveris, * suscilabo thronum regni 18
lui. sicut pollicilus suin David palri
2Sm 7,iv.tf.. j^jQ dicens: Non auferelur de stirpe
tua vir, qui sit princeps in Israel.
* Si auleni aversi fueritis el dereli- li)
queritis juslitias meas el praecepta
mea quae proposui vobis, et abeun-
les servierilis diis alienis el adora-
^^iiSo.is.*' Aerius eos, * evellam vos de terra 20
mea quam dedi vobis, et domum
haue quam sanctificavi nomini meo,
jer.7,15. piojicjyni 3 facie mea et tradam
""^*''' eam in parabolam et in exemplum
cunctis populis. * Et domus isla 21
erit in proverbium universis trans-
iRg.9,sDt Guntibus, et dicent stupentes: Quare
29,.i4.jer.i':i,£gj,jl^ DomiHus SIC terrae huie et
domui huic? * Respondebuntque: 22
Quia dereliquerunt Dominum Deum
palrum suorum, qui eduxil eos de
terra Aegypti, et apprehenderunt
deos alienos et adoraverunt eos et
coluerunt, idcirco venerunt super
eos universa haec mala.
iRg.",u).s.. Explelis autem viginli an- VOI.
nis, poslquam aedificavil Saiomon
domum Domini el donium suau),
iBg.9,13. *civitales, quas dederal Hiram Sa- 2
lomoni, aedificavil, el habilare ibi
18. S: qui non sil.
20. ΑΙ.: quam aedificavi.
19. dW.vE.A:aßenn... abttjenbet.
20. B.dW: augvetpen. vE.A: ausrotten. dW:
vertücrfeu y. m. 91.
21. flcwefcn ift. dW: fo cr^abiu War. vE: Unb fo
evi). b. Jp. ifi ... ß.dW.vE: alfo geifiaii biejem ...
A: an biefem.
^ap.8. ΦβΙ. l^an.9, lOjf.
1. dW.vE.A:nαφί!ßcrloufyün203. B:iu@nbe.
2. !J.dW.vE.A:acgebeii(i)atte). dW.-gabrafelbf^
2ßot)nnng ben ..
438 (8,3—13.)
Cliroiiicoruiii II.
VIII.
Salomonis munitiones et subjugationes.
viovg 'Ισραήλ. ^ Kai 7jX&6V Σαλωμων εις
Αίμα& Σωβα y.al κατίσχνσεν αντην^ ^ και
ωκοδόμησεν την Θεδμορ fV jfj έρημφ και
πάσας τας πόλεις τας όχυράς ας φκοδόμησεν
εν Ημά&, ^ΚαΙ ωκοδόμησεν την Βαι&ωρών
την άνω και την Βαι&ωρών την κάτω, πόλεις
όχνράς- τείχη, πνλαι, καΐ μοχλοί- ^nal την
Βαλαας καΐ πάσας τάς πόλεις τάς όχνράς
α\ ήσαν τφ Σαλωμων, καΐ πάσας τάς πόλεις
των αρμάτων καΐ πάσας τάς πόλεις των ιπ-
πέων, και όσα έπεϋνμησεν Σαλωμων κατά
την επι&νμίαν τον οίκοδομησαι εν Ίερονσα-
λημ και έν τω ^ίιβάνφ καΐ εν πάσ]] τ^ βασι-
λεία αντον. 7 fjo^g ^ i^^g ^ καταλειφϋε'ις
από τον Χετταίον και τον Άμορραίον καΐ
τον Φερεζαίον καΐ τον Εναίον καΐ τον '/«-
βονσαίον, οϊ ονκ είσιν έκ τον 'Ισραήλ, ^ήσαν
εκ των νιων αντών των κατάλειψε έπων μετ
αυτούς Ιν τη γη, ονς ονκ εξωλέ&ρενσαν οΐ
νιοι Ισραήλ, και άνήγαγεν αντονς Σαλωμων
εις φόρο ν έως της ι) μέρας ταύτης. ^ ΚαΙ έκ
των νιων 'Ισραήλ ονκ εδωκεν Σαλωμων εις
παΐδας τη βασιλεία αντον' Οτι αντοί άνδρες
πολεμισται καΐ άρχοντες και δννατοί καΐ άρ-
χοντες αρμάτων καΐ Ιππέων. ^^ Και οντοι
άρχοντες των προστατών τφ βασιλεΐ Σαλω-
μων, πεντήκοντα και διακόσιοι εργοδιωκτονν-
τες έν τφ λαφ. ^^ ΚαΙ την &νγατέρα Φαραώ
Σαλωμων άνήγαγεν έκ πόλεως /ίανίδ εις τον
οίκον Όν φκοδόμησεν αντη. "Οτι ειπεν Ον
κατοικήσει γννή μον εν πόλει Javlö τον βα-
σιλέως Ισραήλ' ότι άγιος έστιν ον ειςήλ&εν
εκεί κιβωτός κνρίον.
^-^ Τότε άνήνεγκεν Σαλωμων όλοκαντωματα
τφ κνρίφ έπι το ϋνσιαστήριον κνρίον, ο φκο-
δόμησεν απέναντι τον ναον , ^^ καΐ κατά τον
λόγον ημέρας εν ημέρα, τον άναφέρειν κατά
-πίί ρϊ'1 : n^b3? ρτπ^η ηηϋ:: η^π 4
: : • - j•• τ τ .. : at : • - ν : -
<■• ν 'ν • - IT -: r στ j•.• -;
ü^rkn ninin nik^ ^ί::^ linnnn
• )- τ : \. τ j"T ι α •' ~ "
<•■ τ "^ τ ^ •• : τ —.Γ ν : - ι• :
hi^i »nr)'bt25b 5l^"^-Ίώ^^ niDSD^an
D'^tbnsDn n5? ηϊ<η nrjnn "^nr
-^'
Λ• Τ IT
; ••')•: v: i τ:- «-τ ι• <:•
• • r ' • τ - τ τ τ ι : - ; ν
^b^in%-in '^sinni '^-τίοπ^ ^ίώχπι
: - : J• • ι- : • • : - : -=• ν: ιτ :
hbbtii DbiJiii W^i^^ ^ds d^ibiD-i^b
: <••-:ι — Α" τ : • j••: κ • \
h3rm :η•τη nvri 15? ebb »
•• : I • ι•.• - J - ^' . ~ '
ο'^ιπΛ nia'btb inr^ib '^ώχ bw^'ito'^
ν τ -: r •; : ' S- τ \ ••• -; •• τ : •
τ τ : • <•• : - τ •• ι; α : - : •
IT τ IT ν, : • j•• τ : τ • ιτ j" τ :
1 V j•: - V -: -r τ • - s" τ ν •• :
D^ihn D'Tiii^ii α'^ώηπ nrib^
ν IT Άτ Τ j• • -: ν :
<τν: ιν : - - ^v : ιτ τ
^3 nb-nD2 ηώί^ n^^sb n^n^ "ί^τω
j• AT Τ IT j•.•-; •«. — •τ j• ••
T^n h^22 '^b πώίί nibn-i^b ^^^
j• τ " • . ' ^T • •• ;* ι "Τ
IT : ' ^ -5 V.• •' -: τ jt
nin'^b ribi? nb'büi nbrn τίί i^
ΛΤ r *- •; ; ST •••. IV JT
■^D^b nD3 Ίώΐίί ηι'π'^ πιητΏ b^?
'^-i Γ ' ' j - : • IT IT
V. 6. nnsn 'bn i}<"3n v. lo. 'i ^^r,*»
3. B: ίϊ(; Βαισο)βά. FX: κατίσχ. in αυτήν. 4. Β:
Ti/v Θοίίί^ό^ (EX: τ. Θί ί;<ώ(>). EFX: vitVci^•. 6. Β: Χ: προσταγμάτων {προστατών Α2β). Β (pro τψ
Βαλαά& ... * (tert.) πάσας. 8. Bf (ab in.) αλλ' βασ. ΑΧ) βασιλΐως (EFX: τ5 /?ασ.). 11. Β: άνηγ.
(ΑΧ.*, FX: ϋϊ). Β: ε^ωλο^ρ. 9. FXf (ρ. παΓίας, Σαλ. ... f vy (a. γννή). FX: ά/ία. EX* ε«Γ. 12. Β*
F: ()«Aa<;) «'ς πάντα τα έργα αντβ. Β (pro αυτοί ΑΕ κυ^ίίο (AFXf)... |(Ρ•^>ί"<^.) κΐ'ζ»/^ (AFX*). 13. Β*
FX) idtt ... και υΐ (FX* et καΐ et οί) ο.;»'. 1 0. Α* (?) (ρΓ.) παι (AFXf).
2^@|iromca»
(83—13.) 439
©te Bcfeftigten i^tähtt, bad jtnöbare SJolf unb oBerftc Slmfleute ©alomo'S. VIII.
3ber Sftacl barmncn lüo^nen. *Unb
(Salomo jog gen ^emat^ 3οΒα unb be*
4fcfligtc fic, *unb bauete il^abmor in
bcr 5Cßüfte unb afle Jlornfiäbte, bie er
5 bauete in .^emat^. * @r bauete αηφ
Dber* unb 9Rteber=8et^*^oron, baS fefie
(Stäbte maren mit SOiauern, i^^üren unb
eiRiegeinj *αηφ Q3aeiat^ unb alle ^orn*
jtäcte, bie ΘαΙοηιο ^atte, unb aUe 3Öa*
genfläbte unb afletter-, unb alleö, ivoju
©aiomo Äuji ^atte ju bauen, beioeä §u
Serufalem unb auf bem Libanon unb im
Tganjen l^anDe feiner »§errfφαft. *5lUeg
übrige Φοίί ^on ben «^et^itern, ^mo-
ritern, $i)erefitern, «i^eüitern unb 3ebu^
fitem, bie ηιφί öon ben Äinbern Sfrael
8 waren, *unb i^re jtinber, bie fie hinter
Ρφ gelaffen Ratten im Staube, bie bie ilin*
ber Sftaei niφt üertilget Ratten, ηχαφί?
ΘαΙοηχο jinSbar big auf biefcn 'XaQ.
9*^ber i^on ben Äinbern Sfraei mαφte
ΘαΙοιηο niφt Jίneφte μι feiner Arbeit;
fonbern fte n?aren jlrieggleute unb über
feine fSfür^en unb über feine 5Bagen
10 unb Oletter. *Unb ber oberpen Qlmt«
ieute beS Jlönigä @aiomo nmren jtt»ei
^unbert unb fünfzig, bie über baö 93olf
1 1 ^errfφeten. * Unb bie 5!Dφter ^^arao
iieg ©aiomo herauf i^oien αηδ ber «Stabt
5)ai)ib0 ins ^au^, baö er für fie ge-
bauet tjatte. iDenn er fprαφ: SDiein
$ßeib foU mir niφt n?o^nen im «§aufe
iDa\)tbg, beg JlbnigS Sfraeiä; benn eö
ijl ge^eiiiget, njeii bie Sabe be3 «^errn
barein gefommen ijl.
1 2 93on bem on opferte (Salomo bem ^errn
^Sranbo^jfer auf bem Qlltar beg «i&errn,
im er gebauet ^atte t>or ber ǤaUe,
13*ein jegliφe0 auf feinen ^ag ju opfern
5. U.L: SWauren.
6. U.L: beibeju.
Nrn. 13,22,
lSin.14,47.
lRg.9,t7f•.
6
fecil filios Israel. * Abiit quoque 3
in Eraath Suba et obtinuit eam,
* et aedificavit Palmiram in deserlo, 4
et alias civitales munitissimas aedifi-
cavit in Emath. *Exslruxilquc Beth- 5
oron superiorem et Bethoron in-
feriorem, civitates muratas habentes
portas et vectes et seras; *Balaalh
eliam et omnes urbes firmissimas
quae fuerunt Salomonis, cunctasque
urbes quadrigarum et urbes equitum;
omnia, quaecumque voiuit Saiomon
atque disposuit, aedificavit in Jeru-
salem et in Libano et in universa
terra potestalis suae. *Omnem po-
puium, qui dereliclus fuerat de He-
thaeis et Amorrbaeis et Pherezaeis
et Hevaeis et Jebusaeis, qui non
erant de stirpe Israel, * de filiis
eorum et de posteris, quos non
interfecerant filii Israel, subjugavit
tributarios usque in
* Porro de filiis Israel
ut servirent operibus
regis; ipsi enim erant viri bellatores
et duces primi et principes quadri-
garum et equitum ejus. * Omnes 10
iRg.5,16. aQieiu principes exercitus regis Salo-
monis fuerunt ducenti quinquaginla,
3 1.7,8.9 24. ^wi erudiebant populum. * Filiam 1 1
vero Pharaonis iranstulit de civitate
David in domum, quam aedificaverat
ei. Dixit enim rex: Non habitabit
uxor mea in domo David regis Israel,
eo quod sanctificata sit; quia in-
gressa est in eam arca Domini.
Tunc obtulit Saiomon holocaustal2
Domino super altare Domini, quod
exstruxeral ante porticum, *ut per 13
singulos dies oiTerretur in eo juxln
lRg.9,21.Jot.
16,10 Jad.i, Saiomon
28.
m
diem banc.
non posuit,
8
9
15,8.3,4.
ϋ. ΑΙ.: quae voiuit.
11. ΑΙ.* rex.
3. bef. ftdj barin. B.dW.vE: übettoältigte (e«).
5. dW.vE: ii;boren.
G. u. niiutftäbte,
8. frof)nbbar.
9. unb ^. über f. SpauptUute,
10. B: Unb biefc toaren Dberfien über bieaSorfie*
^er, bie ber il. (S. ijatU ... ju gebieten battcn. dW:
beiÄ.
11. biefelbieen Oric finb qei}tii. dW.vE: @« foU
mir feinSöeib. dW: e« ifl heilig. vE:bae finb beilige
Orte.
12. B: Φαμιηιαί. dW; Φαιηαίβ. vE: Φανηαφ.
Α: Φαηη. Β: 33«r9fbau.
13. Β: η)αδ ϋοη irbem υοπ %ac\ \η%. ju opf.ttjar.
Unb ba« finb bie Ober.Sluffcbfv [über bie Slrbeit] dW: ba« 2;agli^c für bon %. \E: %. füv %.
440 (8,14-9,2).
ChFOMieorum Ο.
νΐ5Ι• Salomonis circa res divinas instiiufa, ]¥aves in Ophlram missae.
tag έντολας Mmvaq iv τοΐς aaßßaroig και iv
τοις μησιν και iv ταΐς iograig, τρεις καιρούς
του έηαντοΰ , h τγι έορτΐΐ των άζνμων και iv
τγι έορτν, των εβδομάδων και h τ^ εορτ^ τών
σκηνών. ^^ Και εστησεν κατά την κρίβιν
/ίανίδ του πατρός αντον τάς διαιρέσεις τών
ιερέων κατά, τάς λειτουργίας αυτών κ^ι οι
ΑευΙται κατά τάς φνλαχάς αυτών του αΐνείν
κα\ λειτουργεΐν κατεναντι τών ιερέων κατά
τον λόγον ημέρας iv τχι ήμερα' καΐ οι πυλω-
ροί κατά τάς διαιρέσεις αυτών εις πύλην και
πυλψ' Ότι ούτως εντολή ^αυιδ άν&ρωπον
του ϋ•8θϋ. ^^ Ου παρηλϋον τας έντολάς του
βασιλέως περί τών ίερίων και τών γίευιτώι
6ΐς πάντα λόγον κα\ εις τους Ιϊησαυρους.
^^ Κα\ ήτοιμάσϋη πάσα η εργασία άφ' ης
ημέρας έ&εμελιώ&η εως οΰ εζελείωσεν Σαλω-
umv τον οϊκον κυρίου.
^^ Τότε φχετο Σαλωμών εις Γασιών Γα-
βερ και εις την ΑΙλάϋ- την παρα&αλασσίαν
έν γη Ίδουμαίο^. *^ Και άπέστειλεν Χειράμ
έν χειρι παίδων αυτοΰ πλοία καΐ παΐδας
είδότας ϋάλασσαν, καϊ φχοντο μετά τών
παίδων Σαλωμών εις Σωφηρά^ καΐ ελαβον
εκει&εν τετρακόσια καΐ πεντήκοντα τάλαντα
χρυσίου, καΐ ηλ&ον προς τον βασιλέα Σαλω-
μών.
IX• Α.αί βασίλισσα Σαβά ηκονσεν το όνο-
ua Σαλωμών , καΐ ηλ&εν τοΰ πειράβαι Σα-
λωμών έν αινίγμασιν εις 'Ιερουσαλήμ έν δυνά-
μει βαρεία σφόδρα, καΐ κάμηλοι αί'ρουσαι
αρώματα καΐ χρυσίον εις πλή&ος, κα\ λίθοι
χίμιον, Καϊ ηλχ^εν προς Σαλωμών και έλα•
λησεν προς αυτόν πάντα οσα έν τη ψυχή
αυτής. -^ Καϊ άνήγγειλεν αίτη Σαλωμών
πάντας τους λόγους αυτής,, καϊ ου παρήλ-
14. ΑΙ Χ* Τ8 πατί>. αντΖ (Α2Β|). BFXf (ρ. *??.)
χαί (ΑΧ*). FX* (alt.) κατά. Β: Α. εττΐ τάς φ. ...
έντολαΐ Α.
t6. A^: ^τοΐμασίν ... ίτίλΐΐ,ώ&η (^ητοιμάσ&η ...
ΐ&ίμίλιώ&η Χ^Β).
17. ΑΙ Χ: ΑΙλάμ (Α1λά& Α2ΒΕΧ) ... r^ Ίδ. {γγι
7(J. A2Bal.).
18. Β: Χιυάμ. Α^Β: Σο)φί()ά. Bf (β. τίτ^οίκ.) τά.
1. EFX(pro ίϋ\Ι.Σαλ) αυτόν. Β ροη. «ς πλήθος
pOSt ά(Jώμ. A2B-J• (ρ. οσα) ην (Α* Χ*).
• τ ν j•.• : τ - - ν _ J- : • :
ΐΛπ:: riDtöH D^r)3?£> mhxo riTiri^sbi
S" : ΛΤ τ - ν τ : j τ -: j - :
' •• j• - AT τ - j- : (T i Ί : - :
τ J : I• "^ •.•: IT I• r τ κ- : -
•r ' : Γ : s• • I - - ! V V - - : •
τ ι•- ΐτΐτ: (.τττ:
IT : I•• V•• τ Α : ~ : σ :
V : vsv I : •.• : : 1 - τ τ
ι ν: ? ν,ν : ντ - ,- : "^ - ή ••
• τ; τ τ - : - : τ '^ - : • -
-:- τ• jl:•- τ• :
VT- ATT j- • V • -rr t ••
\ ηίαρώ Tib'/2n-bi^
I : f V >•; -
- j•• •.• τ : IT τ : - : -
nrib0"ri? niD^b ^^ψ^"\ nrjb^
: j- τ • j- : • - τ I • • :
nhb 2ητι a^^iüs a^s^tüD D^bt::^^
s. τ VT τ : s• τ : • : ι • - :
j- - : - '^ : •.• τ - Λτ'τ : ' ••• jv :
IT τ : • IT τ -»•.•-; τ ν
I : τ Av τ : τ •.• ν : jt ••
V. 18. 1 •η'^π''
ν. 1. ^ΊΛοη i<"an
13. dW.vE:anben(9fiu^ciac3en) ...Men. dW.
vE.A: am %. bei Ungef.
14. in llircnOvitiungen ... on il)ril^. B: ηαφ ber
SSerürrninig feinem Sß. ^l\ ^ie 9ibifieiiungen ber φν.
an iijiMi^fenfi. dW.vEiBefteiiic n.b. (Orbnung)...
ju i^rem Φ. A: 9lnorbniiug ... bic 5icinter b. ^r.
ηαφ ii)veii ^icnflcn (7, ϋ). ' Β: qegen ^cn 5^v. liber,
ηαφ bem ©efci^äft eineö ieben Xageö auf feine i£
2« Q^^vvnica*
(8, 14-9, 2.) 441
®alomo*§ ^οί^^^η^Ι, ^titorlMiunöen, @$ifffa5vt ηαφ DpM^• Königin ö» 3ltabictt. VIII.
i
ηαφ bem ®e6oi 3)Zofe auf bte Θα6-
bat^e, 9^eumont)en uni) befiimmten Sei-
ten, öeS 3ai)rö t)reimai, ικ^ηιΐίφ auf
tag lifefi ber ungefäuerten ^rote, auf
ba0 f^efi ber ^οφ6η uitD auf baö ^eji
14ber ^anU)ütUn. *Unb er fteHete bie
$riepcr in i^rcr Drbnung ju i^rcm
^mt, \xm c0 2)aDib, fein ^ain, gefegt
:^atte, unb bie Sewiten auf i^re ^ut, ju
loben unb ju bienen ^or ben ^rieflern,
K^ jegliche auf i^ren 5!ag, unb bie Xi^ox-
W ^üter in i()rer Drbnung, jegli^e auf
i^r Xijox; benn aifo ^atte eö SDaijib,
löber ^ann ©otteg, befohlen. *Unt) eg
tvarb niφt genügen üom @e6ot beg
Ä5nigö über bie ^riejter unb toiten
an aUeriei @αφen unb an ben Θφä^en.
16*^Iio warb bereitet atteö @efφäfte @a*
lomo§ i)on bem 3^age an, ba beö ^errn
Ψ' »§auS gegrünbet tüarb, big er es üoüenbete,
ba§ beö vi^errn »i^auö gan§ bereitet tüarb.
17 Φα sog (Saiomo gen (Sjeon @eber
unb gen (Siot^ on bem Ufer bcg SDieereS
18 im ^anbe (Sbomäa. *Unb ^uram fanbte
ii)m <Sφiffe burφ feine ^neφte, bie beö
5!}?eereg funbig n?aren, unb fuhren mit
^m ^neφten ©αΐοηιοδ in D^^ir unb
polten üon bannen öier ^unbert unb
fünfzig Zentner ©olb, unb brαφten eö
bem ^5nige (Saiomo.
IX. Unb ba bie Königin vom 9ίeiφ
^irabien baö ®erüφt ©αίοηιοδ i)5rcte,
fam fic mit fe^r gro§em 3^ng^ 9^π 5e-
rufalem, mit ^ameeien, bie ^ßitrje unb
dJoib bie OJienge trugen unb (SDeljlcine,
(Salomo mit Olätf^fcln ju üerfuφen. Unb
ba fie ju Θαίοηιο fam, tebete fic mit
ii?m aüeö, \υαβ fie im @inne l)atte üor=
2 genommen. * Unb bcr ^bnig fagte i^r
aUeg, ιυαβ fte fragte, unb n>ar <Salomo
18. U.L: ©oibe^.
1.ϋ.ί:91οίφαΓαί)ία...®οΙΙ)6.
ICh V!ss.
lCli.23,14.
(Jud.13,6.
Nm.2s,2.». ppaeceptum Moysi in sabhalis et in
Cfilendis et in feslis diebus, ter per
'^'"•'^■^'^*^'^' an η um, id est in solemnilale azy-
niorum et in solemnitate hebdoma-
darum 'et in solemnilale labernacii-
lorum * Et consliluil juxta dispo- 14
silioneni David patris sui ofiicia
sacerdotum in minisleriis suis, et
Levilas in ordine suo, ut laudarent
et ministrarent coram sacerdoiibus
juxla riium uniuscujusque diei, et
janilores in divisionibus suis per
poriani et portam; sie enim praece-
perat David bomo Dei. *Nec prae- 15
tergressi sunt de mandatis regis lam
sacerdotes quam Levitae ex omnibus
quae praeceperat, et in custodiis ihe-
saurorum. * Omnes impensas prae- 16
paralas habuit Salomon ex eo die
quo fundavil domum Domini, usque
in diem quo perfecit eam.
' Tuiie abiil Salomon in Asiongaber 17
«iig.i4,'.ia. gj_ jj^ Aiiath ad oram maris rubri,
quae est in terra Edom. *Misili8
autera ei Hiram per manus servo-
rum suoruni naves et nautas gnaros
maris, et abierunt cum servis Salo-
monis in Ophir, luleruntque inde qua•
dringenla quinquaginla lalenta auri,
et atlulerunt ad regem Salomonem.
Regina quoque Saba, cum au• IX,
disset famam Salomonis, venit, ut
tenlaret eum in aenigmatibus, in
Jerusalem cum magnis opibus et
camelis, qui porlabant aromata et
auri plurimum gemmasque preliosas.
Cumque venisset ad Salomonem, lo-
cuta est ei quaecumque erant in
corde suo. *El exposuil ei Salo- 2
mon omnia quae proposuerat, nee
lRg.9,26ss
Dt 2,28;
9,10.
IRg.lü.
15. S: etiam (pro et).
dW: bati %αφά}<ί für f. X, B.dW.\E: aifo tüar ba3 tüav.
©ebotX). ' 17. aBie33. 12.
]'). (JW: in Slnfc^unji ieji^e^ @• "• i" 51. ber 18. B.dW.vE: Durd) feine (bie ^anb feiner) An.
(Ba). vE: in 39etveff einer jeben ^αφε. @φ. u. Jln. A: unb Seeleute. B: auf bem ΦΙ. txs
Hj. gang fertifl war. B.dW.vE: (bai5ganje)2Berf. faijren. B.dW.vE: (bie) unb fic famen.
ü: fcrici. vE: βϋ fam nun ^u ©tanbe ... B: biö ju ^a^. 9. Φ. 1—28. Sßgi. 1 Äön.lO.
bein Xac^i ju ... u. hi^ ju bem JU, ba co Όο\[. ttjurbe: 1 . »o« reid) ^Irabten ... im ®nin ijatte. B: @ct>a.
ba war ... ooUfommen. dW: biß jum ίϊ. bcr ®rün? dW.vE.A: <^<[ί>α. B.dW.A: föjiii^e (Steine. vE:
buiuj be^ ... hi^ ju beffeuaSoUenbung, bi^ ...fertig fojlbare.
442 (9,3-11.)
Chronicoruin II•
IX.
Hegina Sahae,
d^sv λόγος ano Σαλοημων ov ονκ άπηγγαιλίν
αντγι. ^ Kai i'öev βασίλισσα Σαβα την σοφίαν
Σαλωμών και tov οίκον ον φκοδόμηαίίν, ^ κ«/
τα βρώματα τών τραπεζών καΙ κ{ϋϋίδρκν παί-
δων αντον, και στάσιν λειτουργών αντον κα\
ίμαησμον αυτών ^ καΐ οινοχόους αντον κ«/
στολισμον αυτών ^ καΐ τα ολοκαυτώματα α
αν^φερεν εν ο'ίκφ κυρίου ^ και εξ εαυτής εγύ-
νετο ^καΐ εϊπεν προς τον βασιλέα' Άλη&ινος
ο λόγος ον ηκονσα έν τη γί] μου περί τών
λόγων σου και περί της σοφίας σον. ^ Και
ουκ έπίστευσα τοις λόγοις εως ον ηλ&ον καΧ
ειδον οι οφ&αλμοί μον^ κα\ ίδον ουκ άπηγ-
γέλη μοι ήμισυ του πλήθους της σοφίας σου,
ytai προςέϋ-ηκας έπϊ την άκοήν ην ηκουσα.
'' Μακάριοι οι άνδρες σου, μακάριοι ο/ παίδες
σον, ούτοι οι ηαρεστηκότες σοι διαπαντος καΐ
ακονοντες την σοφίαν σον, ® Εστω κνριος
ο θεός σου ηνλογημενος ος η&ελησεν εν σο)
τον δονναί σε έπ\ ϋ^ρόνον αντον εις βασιλέα
τφ λαφ σου. Εν τω άγαπησαι κνριον τον
-θεον σου τον Ισραήλ τον στήσαι αντον εις
tov αιώνα, και εδωκεν σε έτι αντονς εις βα-
σιλέα του ποιήσαι κρίσιν καΐ δικαιοσννην.
^ Και εδωκεν τφ βασιλεΐ εκατόν είκοσι τά-
λαντα χρνσίον και αρώματα εις πλη&ος πολν
και λί&ον τίμιον και ονκ ην κατά τά αρώ-
ματα εκείνα ά εδωκεν βασίλισσα Σαβά τφ
βασιλεΐ Σαλωμών. ^^Και οι παίδες Σαλωμών
και οι παίδες Χειράμ εφερον χρνσίον τ φ Σα-
λωμών έκ ΣονφεΙρ και ξύλα π^νκινα κα\ λί&ον
τίμιον. ^^ΚαΙ εποίησεν ό βασιλενς τά ξνλα τά
ηενκινα αναβάσεις τφ οί'κφ κνριον και τφ οίκω
τον βασιλέως, και κι&άρας και νάβλας τοις
φδοΐς' και ονκ ώφϋ^ησαν τοιαύτα ψπροσ&εν
3. Β: fi,öf. 4. Α*: άνέφΐρον (avecffQfr Α^Β).
5. FXt (ρ. pr. πιρί) σβ nui 0. Β* (ult.) nai.
7. ΑΙΧ* (pr.) σο (Α2Β|). Β* (alt.) σ« (AEFXf).
Α* Χ: άκ83σιν (άκβοντίς Α2Β). 8. Β: tvXoy. Α**
(pr.) Η' (Α2Β|). Β: (πι Ό-()όνον. Α2Β: κνρίο) S-foi
(τω ;.αω AEFX). FX: λαω αι)τ5. Β* (alt.) τον ...
γ.^η<α (κηίσιν AEFX). 9. EFX (pro πολν) σφόδρα.
10. Β: Χί^άμ ... Σΰφϊ().
ν.• • J) SV -; "^ : • TT <- : •.•
j- -'. r IT τ )v -: 'Κ- - '. Α '
νηηώη niDr^^i V^nr Dtiiit)^ iinbö
τ : IT : --; r τ i -: j- τ : •.
..... j : - 1^ . _ ... ., I . -
I : ΛΤ : j•' vv-:r ^v -: τ '-'.χ-
-^
ίί Ί'Ώ^ίΓ1 : π^ιη Π2 ^ir r\'^r\ η
^n5?nto itDS Ίηηη n^s Ή-^^π
• : ν- τ y: -: τ τ - •.• ■•: ι ν •.• -
:tini3::n-b:j?i ηηη^-b::? ^^^Ίί^^
ν -; <- ..• .' : • : • : J- ν: Γ.• ι :
- •._ j •• • : - •• τ jv : • - • I
τ : -T 'λ••• τ : τ ^ : - ν -:
J•• : - • : IT τ >•: -: α ^ : -
ο^τοίρη nbii TT'^nnr ^Ίώ^ι 'π'^tb3^i
^• : ι τ •.•/,•■ ' JV τ -: ν : ~ : / •.• τ-:
/ IV τ : τ ν ν : ι ί • τ ι •.• j :
1 J•• τ J•.•-: > τ J ν "^ ν: <τ : • :
bsnto^-Γ^ί ri%"i*bö^ rhfi^':! tiN^'bi^
Dn^br 'n^r\^^ obis^b im^Tib
•.•.•-; <;:•.••- τ : j • — : ι~ :
ί ripi^^ DSDtb^ nito^ Τϊ-'^^
Ίτ τ : \.τ '■ • ^ -: r ' ••• " :
j- • j. : V : jj •• 1 V V - 1 ... -
ΠΊρ•^ ps^i ^m 3hb D'^nüsni] r^hr
AT » τ : ' ν jv : », : /τ ν τ : τι
nDnD "ιtώ^ί ^^hr^ Diüins π%η xbi
VT : IT r: -: - ••• J - τ τ < :
ΠΛ1 :n^bü3 ^b^b i^ntii-rsb^ ^«
- : L • ' ••• jv - vT : - : -
-ntüii tinbxD ^Ί2^Λ ΟΊϊΐπ nnr
... _. . j•• : - : τ <•• : -
>••-: -f •♦ Λ r iT τ r ••
-n'^nb nibon D^ö^iab^n '^k3?-Γ^ί
... . < . : . : - IT
D^bn!]!) ninb^i Tibisn r^^nh^ hin^
V τ : > • : )•.•..•- j•• : τ
V^ii^a d'^Dcb aniD iixnD-u^bi D'^nüiib
F '.w : V τ : VT / : • ι : λ τ -
V. 10. u. pniuj ιηκ ujä^
4. B.dW.vE: bie 33ef}eiiung feiner Φ.
6. B: t)u ^aft ju t^em ... l^injuget^n. «JW.vE:
übertrifffi. A: i)a^ übertrüjfen.
2^ @^]^rpmca«
(9,3-11.) 443
Sertouttbcrung bcr ^ontötn Don Sirabtctt ül•^t btc ^ra$t ©αίοηιο'δ« 35« ®ef$cttfe* IX.
πίφΐ^ üerBorgen, baö er i^r ηΐφί gefagt
Stätte. *llni) ba bie JliJnigin öom Οίήφ
Qlrabien fa^e bie 3Öeiö^ett SaiomoS,
unt) baö »öauS, baä er gebauet i^aiU,
4*bie @:|3eife für feinen '^ϊ\φ, bie 30Βο^-
nung für feine ^mö:)U, bie Remter fei*
ner Wiener unb i^re Jlieiber, feine @φen-
fen mit i^ren itleibern, unD feinen (Saal,
ba man hinauf ging ing ^au^ beö ^errn,
5 fonnte fie ft^ niφt me^r enthalten *unb
fie f^rαφ jum J^5nige: Gig ijin?ai)r, η.>αδ
ίφ gePrci i^a^c^ in meinem i^anbe öon
beinern -2ßefen unb öon beiner 5DÖeigi)eit.
6*3φ ttioUte aber it)ren Sorten nίφt
glauben, biö iφ gefommen bin unb
i^ab^ eS mit meinen fingen gefe'^en.
Unb fie^e, eg ijt mir niφt bie »^difte
gefagt toon beiner großen SBeiö^ieit; eS
ifl mei)r an bir benn baö ®erüφt, baö
7 ιφ gepret i:^aU. * ©elig finb beine
SKänner unb feiig biefe beine ^neφte,
bie ailen?ege üor bir flehen unb beine
8 2Öeis:^eit ^5ren. *$Der ^err, bein ®ott,
fei gelobt, ber biφ lieb ^at, ba§ er biφ
auf feinen ©tu^i §um Könige gefegt ^at
bem «i^errn, beinern ®ott. (So mαφt,
ba^ bein ®ott Sfrael lieb ^at, baf er
i:^n en?igΐiφ αufriφte: barum ^at er
biφ über fie §um Äbnige gefegt, baß
bu ϊ)ίeφt unb 0lebΐiφfeit :^anb:^abefl.
9 Unb fie gab bem ilönige ^unbert unb
jn.>an§ig Zentner ®oib, unb fel^r öiele
2öür§e unb (Sbeigefteine. ®g tüaren
feine 3Gßürje αΐδ biefe, bie bie Jlönigin
»om Oieiφ Qirabien bem .Könige @a-
lOIomo gab. * Φα^η bie Jtneφte «§u-
tamS unb bie Äneφte 6aiomo8, bie
®olb auö Dp^ir brαφten, bie brαφten
11 αηφ @beni)oij unb (Sbeigefteine. *Unb
©alomo lief au0 bem (Ebent)oij ilreip-
^en im «^aufe beä «öerrn unb im ^aufe
Deö Äöntgg mαφen, unb «i^arfen unb
5i5faUer für bie eänger. (δδ tüaren toor*
^in nie gefe^en foIφe «§5i§er im Äanb^
3. 9.U.L:3lei^ara6ia.
8. ü.L: ®. ^at 3fr. Ueb ... gefaxt.
quidquam fuit quod non perspicuum
ei fecerit. * Quae postquam vidit, 3
sapienliam scilicel Saiomonis et do-
mum quam aedificaverat, *nec non 4
et cibaria mensae ejus, et habitacula
servorum, et officia ministrorum ejus
et vestiraenta eorum, pincernas quo•
que et vestes eorum, el viclimas
quas immolabat in domo Domini,
non erat prae stupore ultra in ea
Spiritus , * dixitque ad regem : Ve- 5
rus est sermo, quem audieram in
terra mea de virlutibus et sapienlia
tua. * Non credebam narrantibus, 6
donec ipsa venissem et vidissent
oculi mei, et probassem vix medie•
latem sapienliae tuae mihi fuisse
narratam; vicisti famam virtutibus
^^«•J^^l/^^luis. *Beati viri tui et beati servi 7
tui, qui assistunt coram te omni
tempore et audiunt sapientiam tuani.
* Sit Dominus Deus tuus benediclus, 8
qui voluit le ordinäre super thro-
num suum regem Domini Dei tui.
^'"• Quia diligit Deus Israel et vull ser-
vare eum in aeternum, idcirco po-
suit te super eum regem, ul facias
judicia atque jusliliam.
Dedit autem regi centum viginti la- 9
lenta auri, el aromata multa nimis et
gemmas pretiosissimas. Non i'uerunt
aromata lalia ut haec, quae dedit
regina Saba regi Salomoni. *SedlO
et servi Hiram cum servis Saiomonis
8 1R, attulerunt aurum de Ophir, et ligna
^'^' thyina et gemmas pretiosissimas:
* de quibus fecit rex, de lignis sei- 11
iRg.io,5.i8.||^>gj ihyinis, gradus in domo Do-
mini et in domo regia, citharas quo-
que et psalteria cantoribus. Num-
quam visa sunt in terra Juda ligna
8. ^ietoetl bein ®t)tt ... eä ... B: ed bejiatifle.
dW: lim e« ju erfiaitcn. vE: u. νοίίΐ ba^ e« auf etüige
3eiten befiele. B.dW.vE. A: 31. u. ©erec^tigf . (αυέί)
übeft.
9. 9Bie93. 1.
10. ^IgummimlfPl).
11. B:er]^iabene®änge. dW:ee »uibebcdgUic^en
niä)t gef. vor Seiten.
444 (9,12-21.)
IX.
Salomonis' aurum.
iv yy lovda. ^"^ Kai ο βασιλεύς Σαλωμων
εδωκεν rj βααιλίσαγι Σαβα πάντα τα Θελήμα-
τα αντης α ϊΐτησεν, έκτος παίζων ών ηνεγκεν
τφ βασιλεΐ Σαλωμων. Κα! άπεητρεχρεν εις
την γην εαντης.
*3 Και 7jv ο σταθμός τον χρνσίον τον
ένεχϋεντος τω Σαλωμων εν ενιαντφ ενϊ εξα-
κόσια εζηκονταεξ τάλαντα χρνσιον, ^^ πλην
των ανδρών των νποτεταγμενων καΐ των εμ-
πορευομένων ων εφερον, καΐ πάντων των βα-
σιλέων της Αραβίας και σατραπών της γης'
εφερον χρνσίον και άργνριον τφ βασιλεϊ Σα-
λωμων. ^^ Και έποίησεν ό βασιλενς Σαλω-
μων διακόσιους ϋ^νρεους χρυσούς ελατούς, εξα-
κόσιοι χρυσοί καθαροί έπήσαν επί τον εια
■θνρεον ^^ καΐ τριακοσίας ασπίδας έλατάς
χρυσΰς^ τριακοσίων χρυσών άνεφέρετο έπΙ την
ασπίδα εκάατην κα\ εδωκεν αντάς ό βαοιλευς
έν οίκω τον δρυμού τον Αιβάνου. ^'^ ΚαΙ
έποίησεν 6 βασιλενς Όρότον έλεφαντίνων οδόν-
των μέγαν, καΐ κατεχρύσωσεν αυτόν χρυοίφ
δοκίμφ. *^ ΚαΙ Ι| αναβαθμοί τφ &ρόνιρ
ενδεδεμένοι χρυοίΐ^), και αγκώνες ένθεν καΐ
ένθεν έπΙ τον ϋρόνου της κα-θέδρας, και δυο
;t V -: τ 7 - »j- : • • :-
V •• )•• ΛΤ V JT Τ : *. : •
Λ• • : ^ ν - . I - : •/• τ - s" ^ - 1"
•r • : I V τ τ j - T-: <•• : - τ :
j ..... _ I : • I V IV τ •7 τ
)ΐ • - '- νν-:|- τ JT τ
-b3? nb^?*^ ηητ hi^ίl3 tübtü ο^πώ
v.--;r. TT •• * : τ
n^33 Tibian oDnn ηπί^η iv/sn
ι•• : !v V - j•• : •- ΛΤ V IT u" τ -
itD-ND3 T{b*/2n to'^i : liDabn nr^ 17
I i•• •• • F V vv - -5-- I I Τ : - -)-
iiDsb nn-TH üinbi i^Dsb' nibrn
... - <T τ - •.•'.•: ... - j -: |-
λέοντες εστηκότες παρά τους αγκώνας, ^^ καΐ \ ^^p^JU^ Π•Τ)Οί Π•ΤΏ Πί'Τ^Ι Ο'^ΤΠί^Ώ
οοίοεκα λέοντες εστηκοτες εκεί έπι των εΈ, \ •, . .•. .
Λναβ..»ι.ών IvOev Jal hd^v. Oi. έγ^νηΟη \ Ηί? ="'1'?? ί^^'"!-^ °'3Ψ 5^?'?^
οίτωί έν πάβτ, ßaadeia. '^O Kai πάντα τά | αΠΏί? ΠΤΊΝ -\W D^'2W ! ΓΪΤΠ 19
, " ' * ^ >• : Ι τ-: JT τ S" : ι τ -
ακενη του βασιλέως Σαλωμων χρνσίου, καί \ ^^^^^ j-j,^^ ^^l^.j.^^ Ü5ÜS"'^3? DÜD
πάντα τα σκεύη οίκου δρνμοΰ του yJißavov , C•"•* ί- "^' ί τ^ '•? " ' ~ "
χρυσ/οί κατειλημενα' και ουκ ην αργυριον λο- \ ^'^ ■ „τΤ- ^τΤ 'Γ^ Jr-.r ι
γιζόμενον εν ημέραις Σαλωμων εις ούθέν. Ι bSl nhj hb'bp 'TiblSr; Hp^tp'/Ü "^b?
^^'Ότι ναυς τφ βασιλεΙ Σαλωμων έπορεύετο \ «jhs^ ηίΛΟ Π^Τ "jiD^b^ ^li^^'T^^S '^bs
τ j•• /j τ JT τ ' «. τ : - -)- Ι" ν :
εΙς Θαρσεις μετά των παίδων Χειράμ' άπαξ
δια τριών ετών ηρχετο πλοΐον εκ ΘαρσεΙς τφ
ir\mt^i2b nbbtü '^^a^s ^tom pds
βασιλεϊ γέμον χρνσίου καΐ αργυρίου και οδόν- tj'itbnn Πΐώπ "nbisb ri^D5<"''3-l
JT -, / ^ Λ ' • : - J : ι ■ J ν ν - < • τ: ι•
των έλεφαντίνων και πίθηκων.
12. ΕΧ: επέστρί-φεν. Β: γ. αυτής. 13. ΕΧ (pro
τωΣαλ.) αυτω. 14. Α** (lert.) των (Α2Β|). FX:
Ιμπ. οι εφ. κα* πάντίς οΐ βασιλής ... σατράηαί. Β"}"
(a. alt. εφ.) πάντίς. 15. A'Xf (ρ. Ιλατ.) εζακόσιοι
χρνσοΐ καθαροί τω ενΙ Ο^χιρΐώ (X-BEV\*). 16. ΕΧ*
έλατάς. FX: Μ. αυτά. Β* (pr.) τ5. 17. (ΑΙ?)ΕΧ:
ελίφάντινον. ΕΧ: μ!-γάλο)ν. 18. EFX: ενόίδιψένοι.
rXf (ρ. χρνσΐω) nal υηοηόδιον ι'/τΙΟηκίν Ιν χρνσω
τ : Λΐ J -
• : - j • τ: τ j τ • τ
ν » : ι• - : ν Ι ν ν τ jt τ : ι
ΛΤ J" : - <•
1 HDiiinn
Γ • ι :
V. 21. ρ^ΙΤΙί ΊΠΧ ^Ä1
τω Θ-ρόνω. 19. Β: naarirfi β. 20.FXf (ρ. σκίί'τ;) (AFXf). Α^Β: ττλοΓα ... γέμοντα (π?.οΐον ... γέμον
Το ϋΐ'κα. Β γ.αη-ιλημμίνα et * (sq.) καί. 21 . h* Σαλ. Α' ΕΧ). FXf (in f.) καί ί)ίχίίμ S. Τί/ίΙμ.
2* ^^tonica.
(9, 12-21. j 445
®egengefd)enfc« (galomo'ö ©olb uttb golbcne ©crat^c»
IX.
12 3uba. *Unt) ber ^5ntg (Saiomo gab
bcr Jtbnigin ijom Oleict? Qirabten aUeä,
ϊυαδ fle bege^rete unb 6at, o^ne ιυαδ
fle gum jlbnige geSrac^t ^atte. Unb fie
tüanbte Ρφ unb jog in i^r SJant) mit
i^ren «^nec^ten.
13 3!)e@ @olbeg aber, bag^^alomo in
(Einem 3a^r gebrαφt n?arb, χναχ feφ^
i^unbert unb feφδ unb feφJίg (Beniner,
14*oi)ne Λ>αδ bie Krämer unb ^auficute
brαφten. Unb ade ,^bnige ber ^lraber
unb bie Ferren in Sanben brαφten ®olb
15 unb Silber ju «Salomo. *il)a^er mαφte
ber ^önig «Salomo §n?ei ^unbert Θφtlbe
t)om befien ®olbe, ba§ [οφδ l)unbert
etücf ®oib auf einen @φilb fanienj
I6*uni) bret ijunbert 5!αΓΐ)-φ€η »om befiten
®oIbe, ba§ brei ^^unbert (BtM @oib ju
einer $lαrtfφe famenj unD ber Äonig
U)at fle inö »i&auö üom SSaibe S:i&anon.
17*Unb ber Jtönig mαφte einen großen
elfenbeinernen @tu^i unb übergcg i^n
18 mit iauterm @oibe. *Unb ber (Stu^l
^atte feφβ Stufen unb einen golbenen
^uffφemeί am (Btnljl, unb :^atte §tro
Seinen auf beiben Seiten um baö ®e=
fäge, unb gnjeen Sön?en fianben neben
19ben Seinen, *unb jnjöif Sön?en fian*
ben bafeibfi auf ben ί€φ§ Stufen ju
beiben Seiten- (Sin folφeδ ifi ηίφί ge=
20mαφt in atten ^bnigreiφen. *Unb aüe
ilrinfgefäje beg Jlbnigö Saiomo n>aren
golben, unb aUe ©efäge beä »^aufeö
öom 2ßaibe !ii6anon njaren lauter (Siolbj
benn baö Silber n^arb niφtδ gereφnet
21 jur 3eit SalomoS. *3)eun bie Sφiffe
beö ^bnigö futjren auf bem 9)ieere mit
^tn ^neφten ^uramS, unb famen in
i)rei Sauren einmal unb brαφίen @olb,
Silber, ©Ifenbein, ^ffen unb $fauen.
12. V.L. 9ίείφαι•αί)ία. 15. 16.U.L: Stürf
(A.A: ^tücfc) ©otfcfö ... fam. 18. U.L: gül•
bencn (Φ. 20) ... fiunben (Φ. 19). A.A: um
ben Si^.
1Rg.lO,t4st.
talja. * Rex autem Salonion deditTi
reginae Saha cuncla quae voluit et
quae postulavit, et mullo plura
quam atlulerat ad eum. Quae re-
versa abiil in lerram suam cum ser-
vis suis.
Kral autem pondus auri, quodl3
afferebalur Salomoni per singulos
annos, sexcenta sexaginta sex la-
lenla auri
excepta ea summa, 1 /i
v.2()-
quam legali diversarum gentium et
negotialores aiferre consueverani,
omnesque reges Arabiae et satrapae
terrarum, qui comportabant aurura
et argenlum Salomoni. *Fecil igi-15
tur rex Salomon ducenlas hastas
aureas de summa sexcenlorum au-
reorum, qui in singulis hastis expen-
debanlur; * Irecenla quoque scutal6
aurea Irecenlorum aureorum, quibus
legebantur singula scuta; posuitque
ea rex in armamentario, quod erat
consilum nemore. * Fecil quoque 17
iRg.i(),i8ss. j.g^ solium eburneum grande, et ve-
stivit illud auro mundissimo. * Sex !S
quoque gradus, quibus ascendebatur
ad solium, et scabellum aureum, et
brachiola duo allrinsecus, et duos
leones stantes juxla brachiola, *sed 19
et alios duodecim leunculos slantes
super sex gradus ex utraque parte;
non fuit tale solium in universis
regnis. * Omnia quoque vasa con- 20
vivii regis erant aurea, et vasa do-
mus saltus Libani ex auro purissimo;
argenlum enim in diebus illis pro
nihilo repulabatur. * Siquidem na- 21
ves regis ibant in Tharsis cum ser•
vis Hiram semel in annis tribus, et
deferebant inde aurum et argentum
et ebur et simias et pavos.
.1«.
Z0,36;
8,18.
12. B: ηαφ altem i^rem 2Bof)icicfallcn tt). ftebot. B: an tcm ili)Vün, fo jufammeniicfafit »aren. dW:
dW: α. tυorαnfίe®efαl(enl)αtt., w. fieverlan^Ue. %u^tun war an b. Xhv. feftaemac^t. dW.vE.A:
13. B: bcö®eh3ic^tei ^)om®cltiC ... einfam. dW. 5lrmte^nen. B: auf bicffeit u. auf jcnfeii απ bem Ort
vE.A: ba^ ®z\n. bc« ®. Γαβ S. ... (befam). ba ber Si^ njav.
15. (^etel®. 19. dW: bie Sotüiuncn!
18. bie am «£t. befefttgt waren ... um tett ^i^. 21. gen Xarftd.
446 (9, 22 10, 2.)
Chronlcorniii 11.
IX.
Salonionis magnißcentia et mors•
22 Kai έμεγαλνν&η Σαλωμων vtieq πάντας ! ''^^^ bälO nSübtS Ή^ίΏ»! B^3»*1 22
tok βασιλείς και πλοντφ και σοφία. ^^ΚαΙ ι ^>^ί^^ "^^^ ♦ j-j^^p^ ΊώΛ Vli^n^S
πάντες οι βασιλείς της γης εζητονν το προς- -" *, " * ιτ : τ : •.•*.: Γ -.ατ τ
ωπον Σαλωμων ακουσηι της σοςριας αυτόν | λ "^ : j••: ν '[^ ΤΙΤ - Τ Γ ντ V
ης εδωκεν 6 &ε6ς εν καρδία αυτού. 24 /c«i | D^nV^?»^^Γr'^φi^ ΙΓΏ^Π-Γί^ ?iOÜ:^
αντοι εφερον έκαστος τα δώρα αυτόν, σκείη | iJnnDlÜ ώ'^ίί Ο'^ίί'^ΠΏ ΏΤ\Λ ♦il2b2 24
αργυρά και σκεύη χρυσά και ίματισμόν, στα- | p^JD ' hitDbiö^ "^ΓΙΤ "»BiD^^ODD '^^^3
κτην καϊ ηδνσαατα, κα} ίππους καΐ ημιόνους, i '-'■•■ ^ ' '^^ "• ' *■. " '
το κ«7 εηαντον ενιαυτον. ^^ Και ήσαν τφ Ι \τΤ - • α• τ : "7 • τ :
Σαλωμων τέσσαρες μυριάδες (^ηλειαι ίππων ' O'^ko^^ Γΐ??"^ί< tXub'ui'b ΝΠ'^Ί Jn3tÜ3f^3
εις άρματα καΐ δώδεκα χιλιάδες ιππέων, και \ ^tüir"D'^Dtb'^ DÜS^^'Q^ 0*^0^0 ni'^IS
εΟετο αυτούς iv πόλεσιν των αρμάτων καΐ ' ^^L^t^ "^Ί^2 ΟΠ^3*'1 C^tbniD tk^
μετά τον βασιλέως εν Ιερουσαλήμ. "^^ Και \ . ''''''' ■'"'^ = ^" "~ \^''' ^''' '"
ην ηγούμενος πάντων των βασιλέων απο τον \ »^Τ ' V:- -ΤίΤ ι • Λζ'^τ.*-^ ^r ι
ποταμον και εως της γης αλλοφύλων και εως ' ']^'^!ίί"'1?1 "hÜSn"^)!!} D'^pb^SH^b^?
ορίου Αιγύπτου. '^'^ ΚαΙ εδωκεν ό βασιλεύς \ φι^^^ J Qi^^L^Ü ^'^Π3ΐ IS^I C'^riüibSS^^
το χρυσίον κα\ το άργνριον h Ιερουσαλήμ ώς \ Q^^^i^S Ο^ώ^Ί^^Β 'ϊ^Ο^η-Γϊί Τΐ^^^Π
λίϋονς, και τάς κέδρονς ώς συκαμίιους τάς^ α τ-ητ •»- τ ι • 1•.•,•.•- •.• '\ .■<,•: -
εν τγί πεδινή εις πληϋος. 28 Κμλ η έξοδος
των ίππων έξ Αιγύπτου τ φ Σαλωμων καΐ εκ
πάσης της γης.
'^^ Κα\ οι κατάλοιποι λόγοι Σαλωμων, οι
πρώτοι και οι έσχατοι, ιδού γεγραμμένοι έπι
τών λόγων Νάϋαν του προφήτου κα\ επι
των λόγων Λχιά του Σηλωνίτον και έν ταΐς
ορασεσιν Ιωηλ τον Όρώντος περϊ Ίεροβοάμ
υιού Ναβάτ. ^^ Και εβασίλευσεν Σαλωμων
ο βασιλεύς επϊ πάντα Ισραήλ τεσσαράκοντα
ετη. ^* Kai ^κοιμή&η Σαλωμων, και ε&α-
xpav αυτόν εν πόλει /Ιαυϊδ του πατρός αυ-
τού. Και εβασίλευσεν Ροβοάμ υιός αυτού άντ
αυτού.
Χ, Καϊ ηλϋεν 'Ροβοάμ εις Σνχεμ, ότι
εις Συχεμ ήρχετο πάς Ισραήλ βαΰΐλεν-
σαι αυτόν. ^ Και έγέτετο ώς ήκουσεν Ίε-
ροβοάμ υιός Ναβάτ (χ«ϊ αυτός ίν ^4ίγύ-
ν -: ,. ': • - ΐ•»-τ * Τ-; ιτ j" '
S• • • I I > IT •• : -
I T-: IT '^ j • \. "^ : • '-j- : • •
V r τ "^ : j" : • τ ;
-: A• -."r τ :
jT • — :_ - : - : • τ - 'jt τ •• : •
S : » "^ : • - IT : ' ••• ντ : τ ιτ
3' j '.- "^v•• τ : • '^ τ - -j- τ ι •
vnn^-D2? ηίΰ'^ώ d??^*^ :η3ώ3ΐ
τ -: • : <- : •- ιτ τ
Tib^*'^ Ί'^ηχ Ί-^η n-^s?^ ^innsp^i
1 i : '- AT j• τ ν : •,:»!•-
IT : - <- : IT : - :
• :- I »)•:-; VT••• τ
D'^hs^n x^ini bDri3 α^^ΠΊ^ rüu::^
• - : • : j : τ : ' ν <τ : τ ιτ - : •
V. 29. 'ρ 1^5)•^
24. aUiöhrlidi. Β: ϋοη ^aijr ju 3αί)ν. vE.A: %
Ίσ^>αήλ). 2^.Β* της... ορίων {ορίβΑΕΈΧ). 28.ΕΧ: für 3. dW: ϊ)αβ Sa^rli^c für baö S.
Ίππίων ... * (alt.) aal 29. A^Bf (p. «)«) «ro« (FX: 25. StäUc für «^fcrbi ii. 3Bageii ... bei bcnÄönifl.
^,ύτοϊ). 30. Β* ό βασ. Α»: τίσσίο. 31. FX-f (ρ. ! vE: .^rt^^^en? dW: «St. für 4000 0ioffc. B.dW.vE*
exot/tt.) μίτά τών ττατε^ων «tJt«. Ι ^ilitX»
22. FXf (ρ. /?ασ.) τ^ς ^^ς. EX* (penult.) χα*.
24. EX* (all.) ΟΑη'η. FXf (a. χ. ί>ατ.) όπλα. Β*
(peDult.)xat(AEt). Ai*(alt.)£Via«rov(A2B al.l).
25. Β: τε'σσ. χιλιάό^ς &rjk. 'ίπποι. Χ* ενΊί{•. (Ε: εν
2φ ^l^tonica«
(9,22-10,2.) 447
©alomo'S C5rof e u* SOlacftt @cttt Sob. ^t^abtam u* ganj Sfr^el gu @t($em. IX.
22 ^ifo trarb ber Äbnig @aiomo grb*
gcr benn atle jtbntgc auf (Srbcn mit
23 3^etφt^um unb Sßeig^ett. *Unb aUe
Könige auf Srbcn begc^^reten baö %n»
9€ί{φί (Saiomoö, feine 2Bei0t)eit ju ^b^
ren, bie i^m ®ott in fein »§er§ gegeben
24 ^atte. * Unb fle Brauten il^m ein Jeg*
lieber fein ®ef(i^enf, fllBerne unb gotbene
®efä§e, Jticiber, ^arnifci^e, 3Bürje, Oloffe
25 unb 9J2auit^iere ία;^τΠφ. * Unb <Ba^
lomo ^attc üier taufenb SOßagen^ferbe
unb jn?5lf taufenb Oieiflge, unb man
t^at fle in bie SGßagcnfläbte unb bei
26bem Jli^nige ju Serufalem. *Unb er
rvax ein 'iQnx über aUe Könige üom
Sßaffer an big an ber ^^Uifter ü^anb
27 unb big an bie @renje Sgi^^jteng. *Unb
ber Jtbnig mαφte beö ©Ubcrö fo öiei
ju Serufalcm n?ie ber «Steine, unb ber
Gebern fo üiei wie ber Φϊ aulbeerb äume
28 in ben ®rünben. *Unb man braute
t^m Stoffe auö (Sgi^^ten unb αηδ aUen
Äänbern.
29 2Βαδ aber me^r üon (Satomo ju fagen
i|i, bctbeS fein (SrjleÖ unb fein S^efeteg, fie:^e,
baö ift gefc^rieben in ber (Si)ronica bcS
^ro^J^eten 0iatl)an unb in ben ^rov(}e=
jeiungen ^l^ia üon Sito unb in ben ®e=
fiφten 3ebbi, beö @φαuerδ, n?ib^r 3ero=
30 beam, ben (So^n O^ebatg. *Unb (Salomo
regierte ^n Serufalem über gan§ Sfrael
31 öierjig 3ai)re. *Unb ©alomo entf(i)Iief
mit feinen 33ätern, unb man begrub il?n
in ber 8tabt iDaöibö, feines QSaterö. Unb
Ole^abeam, fein @οί)η, trarb Äbnig an
feiner 6tatt.
X. ovei^abcam jog gen(Stφem) benn ganj
3ifraei tvax gen Siφem gefommen, iijn
2jum Äbnig ^u mαφcn. * Unb ba bag
3erobeam prete, ber @o^n0iebatö, ber in
24.Ü.L: guibene ... aWauier. 29. U.L: beibe
fein ... ^rop^eceien. 31. U.L: feine (Statt.
1. U.L: t^n ^onig jutn.
1,14.1]
lRg.4,21,
'H).
Magnificatus est igitur Salonion 22
super omnes reges terrae prae divi-
tiis et gloria. * Omnesque reges 23
lerraruni desiderabanl videre faciem
Salomonis, ut audirent sapientiam,
quam dederat Deus in corde ejus.
* Et deferebant ei munera, vasa ar- 24
gentea et aurea, et vesetes et arnia
et aromata, equos et mulos, per
iBg.4, singulos annos. * Habuit quoque 25
Salomon quadraginta millia equorum
in slabulis, et curruum equitumque
duodecini millia, constituitque eos
in urbibus quadrigarum et ubi erat
rex in Jerusalem. * Exercuit etiam 26
polestatem super cunctos reges a
flumine Euphrate usque ad terram
Philisthinorum et usque ad termi-
i,i3.sir.47, "OS Aegypti. * Tanlamque copiam 27
praebuit argenti in Jerusalem quasi
lapidum, et cedrorum tantam mulli-
ludinem velut sycomororum quae
gignunlur in campestribus. *Addu- 28
cebanlur aulem ei equi de Aegyplo
ounctisque regionibus.
Reliqua aulem operum Salomonis, 29
priorum et novissimorum, scripta
sunt in verbis Nalban prophetae et
in libris Ahiae Silonitis, in visione
r^,i5.i3,2;i. quoque Addo Videnlis contra Jero-
iRg.i 1,425. l^oam, filium Nabat. *Regnavit au- 30
lern Salomon in Jerusalem super
omnem Israel quadraginta annis.
*Dormivitque cum palribus suis, et 31
sepelierunl eum in civitate David.
Regnavitque Roboam filius ejus
pro eo.
iRg.i2. Profectus est autem Roboam in X.
Gn.12,6. gichem- iiiue enim cunclus Israel
conveneral, ut conslituerent eum
regem. * Quod cum audisset Je- 2
roboam iilius Nabat, qui erat in
IRg.H,4l.
iRg. 11,^9.
26. «atrom. B.dW.vE: fierrftfite. A: übte Jbtm
27 . toilben Feigenbäume*
29. B: Φαδ Uebrigc aber »on ben ©efc^faten <S., λ ."J' ' j«'
bie erjlen ... ftnb nid^t biefeiben gef(i^r.? dW: iDie '^^"«"^•
toeitere®efφίφίe. vEiübrige. B:ίnben®efφίφten. Stap. 10. Φ9Ι. 1 Jtön. 12, 1-19.
A: Sorten. dW.vE: ber ®efφiφte. B: in berSGBeifi
fagung. dW.vE: ^ßro^tje^^eiung.
31. vE: tt)(e feine iBäter. dW.A: (icntc (ΐφ) \u
448 (10,3-11.)
Chronicorum II.
Χ.
Rehabeamus reac.
πτφ, ώς εφνγ8ν άπο προςώπον Σαλωμών
τον βασιλέως καΐ κατφχησεν Ίεροβοαμ ίν
ΑΙγϋπτφ), και άπεστρεψεν Ίεροβοαμ εξ Alyv-
πτον. ^ Και απέστειλαν κάϊ εκάλεσαν αυτόν.
Και ηλ&εν Ίεροβοαμ και πααα ή εκκλησία
Ίσραηλ προς βασιλέα 'Ροβοαμ λέγοντες' *Ό
πατήρ σον έσκλήρννεν τον ζνγον ημών, καΐ
ννν αφες απο της δουλείας τον πατρός σον
της σκληράς κα\ άπο του ζνγοϋ αντοϋ τον
βαρέος ου εδωκεν εφ ημάς, και δονλενσομέν
σοι. ^ Και είπεν αυτοΐς' Πορεύεστε εως
τριών ημερών, και ερχεσ&ε προς με. ΚαΙ
άπήλϋεν 6 λαός.
^ ΚαΙ σννηγαγεν 6 βασιλεύς 'Ροβοαμ τους
πρεσβντέρονς τους εστηκότας εναντίον Σαλω-
μών τον πατρός αυτόν έν τφ ζην αντόν λέγων
Πώς νμεΐς βονλενεσ&ε τον άποκρι&ηναι τφ
λαφ τούτοι λόγον; '^ Kai έλάλησαν αυτά) λέ-
γοντες' Έάν έν τη σήμερον γένη εις αγαθόν τφ
λαφ τοντφ, και ενδοκήσης και λαλήσης αν-
τοις λόγους άγαμους, καΐ έσονται σοι παίδες
πάσας τας ημέρας. ^ΚαΙ κατέλιπεν την βον-
λην τών πρεσβυτέρων οί σννεβονλενσαντο αν-
τφ, και σννεβονλενσατο μετά τών παιδαρίων
τών σννεκτραφέντων μετ αντον τών εστηκό-
των εναντίον αυτόν. ^ Κα\ εΙπεν αντοΐς' Τί
νμεΐς βονλενεσ&ε καΐ άποκρι&ήσομαι τφ λαφ
τοντφ λόγον, οί έλάλησαν προς με λέγοντες'
Ανες άπο του ζνγον ον έδωκεν 6 πατήρ σον
έφ ημάς; ^^ Kai έλάλησαν αντφ τά παιδά-
ρια τά έκτραφέντα μετ αυτόν λέγοντες' Ον-
τως λαλήσεις τφ λαφ τφ λαλήσαντι προς σε
λέγων Ο πατήρ σου έβάρννεν τον ζνγόν ημών
και σν άφες αφ ημών, όντως έρεις' Ό μι-
κρός δακτνλος μον παχύτερος της όσφύος τον
πατρός μον. ** Kai ννν ό πατήρ μον έπαί-
δευσεν υμάς ζνγφ βαρεί, κα\ έγώ προς&ήσω
επι τον ζνγον νμών ό πατήρ μον επαίδενσεν
υμάς έν μάστιξιν, και εγώ παιδεύσω νμας έν
σκορπίοις.
3. Β* Ίσρ.^ (AEFXf) et βασ. (ΑΕΧ|). FXf (a.
προς) καί έλάλησαν.
4. FX (pro αφ.) κόφισον σν.
6. Bf (a. Σαλ.) τδ. AtX (eti. vs. 9): βέλίσ&αι
S. β^λίσ&( (ββλη'ασ&ί A^h).
7. FX-j- (ρ. έλάλ.) οΐ πρεσβί>τ(ροι.
8. Α* : κατέλίίπιν.
9. Cf. VS. 6. Β ροη. λόγ. ρ. άποχρ.
10. ΑΙ* λέγοντίς (A.'^B-f; EFX: λέγοντα). EFX
(pro λέγο)ν) λέγοντι.
11. FX: ένέ&ηχίν νμΐν ζνγόν βαρνν. Β (bis):
nayo).
ηώ'^η Tib^n nbVtb '^dsd^ πί^ ιώίί
-iii^'npi'i *inbüä'"i :ο''Ί^Χ3η orn")^ 3
• ' ί • - : ? • - • IT : • • VT : τιτ
/?-.•- Α•• τ : • τ : σ : τ ιτ ^ τ-
JT ' : ■■ ' ν τ ι .• ιτ : - : •••
^D^br <η3-Ίώίί πη^η ibr/3?i nii'pn
•-• f .• ^ •.• •■ -: ν J - τΙ ν : -Γ" :
IT τ » Vi••- /,τ •• j : vr τ
b^3p;'?n-rij a^^ni r\h^ri ybf^') e
•τ j '^ ι ■• : • • : I j τ •.• -:
• τ I jv - y •'< Λ •• ^- j : f
τ •• : - : - IT τ V•.• - IT τ >• τ :
η•τη arnb Diob ίτ^ηη-πίί ^mb
•.• - <ΐ τ : : •.• : Γ '
a^niü η'^ΊΠΊ anh^ nnsii Dh^^si^i
Α• j• Τ : ν•.• •• -: ;τ : - • : τ • :
•;-:r~ ρ τ - τ vr τ -: .; / : i τ :
Ι - τ • - ,^;. τ : JV -: ν '•• : - j- -;
Dnni?n in&i ^ib^a "ΐώϊί b'^ibNn-rii^
ν : ι τ • J :ιτ j---: • τ : -
ans πΏ □hb^ί ίών^^^ι mth 9
JV - τ< ν : •.• J - . ιτ τ :
/ν - JT τ •.• ^T τ )• τ : • τ ι
bi'n-p bpn nbiib '^b^i ^ns•! ηώίίί
τ Ι • Ι•• τ •• - - < : ' •.• — :
J : - : - Ι" τ ^ ν τ ' *- τ ••• -:
nb nbiib Ίn^ί ^ibia Ίώίί b'^ibsn
j •• • J :ιτ •.• -: • τ : -
no^ib TT^bs ϊΐΊ3ΐ-Ίώ^ orb ΊΏδ^η ■
/ •.• •• j . •.• -: TT
bpn nn^ί'^ ^Db2?-nii τμπ η^η^
ij" τ ^T - : ^ "• •; ν j• : • ' • τ
VT τ r τ » τ ••• •• -: j- < ^" τ ΐ"
"• •.•: 17 • τ τ - : Ι* τ j•• : τ •
aab3?-b3? η^θδ< '^D^in nns: bi? aD'^ba?
v-:r
Γ -': - IT
2. dW: er h)ar aber in (S. vE: berfefbe h?. nel^m- ι
ίίφ.
3. vE: ^enn man i}atti gefanbt u. ii^n gerufen.
6. vE: i)kH einen iftati) mit ben 9iiten. dW
jianben.
2« @|ltQnica« (10, 3-11.) 449
3leSaBcam, 3eroBeattt» SHat^ hn 5lclteflcn unb ^at^ bcr Sungett. X.
dgi^^ten tvar, ba^in er ioor bem Jtö^ !
nige gefio^cn tüar, fam er «lieber au^ \
3 (Sgi^V^en. * Unb fle fanbten ^in unb
liegen i^n rufen. Unb 3ero6eam fam
mit bem gangen Sfraei, unb rebeten mit ^
4 0le^a6eam unb f^rαφen: *i£)etn 33ater ;
f)at unfer 3οφ ju ^art gemaci^t, fo ι
lciφtere nun bu ben garten iDienfi beineö
33aterö unb baö fφϊυere 3οφ, baö er auf
unö geiegt^atj fo wotlen n?ir bir unter-
5 tranig fein. *^r f:^rαφ ju i^nen: lieber ;
brei ^age fommet n.>ieber §u mir. Unb
bag 93olf ging ^in. |
6 Unb ber Ä5nig i}lei)a6eam rat^fragte 1
bie ^eitefien, bie üor feinem 33ater βα* :
iomo gefianben tt>aren, ba er Beim ÄeBen |
n?ar, unb f:^)rαφ: 5Bte ratzet i^r, baß 1
7 iφ oiefem ?ßolt ^ntmort gebe? * @ie |
rebeten mit i^m unb f:prαφen: 3ßirfi bu ι
biefem QSoIf freunbIiφ fein unb n^irfi fie
i)anbein gütigliφ unb i^nen gute Sorte
geben, fo n?erben fie bir untert^^änig fein
8 allett?ege. * (Sr aber verließ ben ϋίαίί)
ber ^ieitefien, ben fie i^m gegeben !§atten,
unb rαtίfφlαgte mit ben Sungen, bie mit
ii)m αufgen3αφfen n?aren unb öor i^m
9jlanben. *Unb f^rαφ ju i'^nen: Saä
rat:^et i^r, ba§ n.>ir biefem QSolf anttror*
ten, bie mit mir gerebet :^aben unb fa*
gen: Seiφtere baö 3οφ, baö bein SSater
10 auf unö gelegt ^at? *$£)ie jungen aber,
bie mit t^m αufgen?αφfen tr>aren, rebeten
mit i^m unb f^rαφen: (So fotlft bu fa*
gen j^u bem Φοΐί, baö mit bir gerebet
:^at unb f:priφt: 3)ein 3Sater bat unfer
3οφ i^u fφtt?er gemαφt, mαφe bu unfer
3οφ ίetφter! unb f^3riφ ju i^nen: SÄein
fiein^er f^inger foU bi(ier fein benn
11 meines 33aterö Senbcn. *»!&at nun mein
33ater auf euφ ju fφwereg 3οφ gelaben, j
fo njitl ίφ eures 3οφ3 me^r mαφen: |
mein 33ater ^at euφ mit φeitfφen ge*
güφtίget, iφ aber mit ^cor^ionen.
3. ü.L: i^m rufen.
7. A.A: Be^anbein.
8. U.L: rat^fc^iug ... fiunben.
iRg.11,40, Aegyplo (fugeral quippe illiic ante
Salomonem), slalim reversus esl.
* Vocaverunique eum. Et venit cum .3
universo Israel et locuti sunt ad
Roboam, diccntes: * Paler luus du- 4
rissimo jugo nos pressit, tu Icviora
impera palre tuo, qui nobis imposuit
gravcm servitutoin, et paululuni de
onere subleva, ut seiviamus tibi.
* Qui alt: Post Ires dies reverli- 5
mini ad me.
Cumque abiisset populus, *iniit 6
consilium cum senibus, qui steterant
coram patre ejus Salomone dum ad-
huc viveret, dicens: Quid datis'con-
silii, ut respondeam populo? * Qui 7
dixerunt ei: Si placueris populo huic
et leniveris eos verbis clementibus,
servient tibi omni tempore. * At 8
ille reliquil consilium senum et cum
juvenibus tractare coepil, qui cum
eo nutriti fuerant et erant in comi-
tatu illius. * Dixitque ad eos: Quid 9
vobis videlur, ve! respondere quid
debeo populo huic, qui dixit mihi:
Subleva jugum, quod imposuit nobis
pater tuus? * At illi responderunt 10
ut juvenes et nutriti cum eo in deli-
ciis, atque (hxerunt: Sic loqueris
populo qui dixit tibi: Pater tuus
aggravavit jugum nostrum, tu sub-
leva! et sie respondebis ei: Minimus
digilus mcus grossior est lumbis pa-
tris mei. * Pater meus imposuit 1 1
vobis grave jugum, et ego raajus
pondus apponani: pater meus ceci-
dit vos flagelhs, ego vero caedam
vos scorpionibus.
10. Al.*ut.
7. beijanbeln. B: i^nen jii ©efaiien fein. dW: fein.
2Benn bu gijtig bifl ... t^nen gefaiiig biß. vE: bicf) 10. mocbe &u ee un* i.
gütig ertDcifefl ... ;u®i((cn Hfl. B.vE:bcineJincc^ic I !. ein fcb». 3-
29
450
(10,
12-
-11, 1)
Chronicorum II.
Χ.
Beeem trihuum α Hehaheamo defeelio.
^^ Kai ijX&sv Ίεροβοάμ και πάς 6 λαός
προς Ροβοαμ τ?] ημ^ρ(^ tri ^Q'^tlf ^? έλάλψ
σ€ν 6 βασιλεύς^ λέγων 'Επιστρέψατε προς με
τχι ημέρ€^ τχι τρ/'τί/. *3 ΚαΧ άπεκρί&η 6
βασιλεύς σκληρά , καΐ εγκατελιπεν ό βασιλεύς
'Ροβοαμ την βονλην των πρεσβυτέρων, ^^ και
ελάλησεν προς αυτονς κατά την βονλην των
νεωτέρων λέγων Ό πατήρ μου έβάρυνεν τον
ζνγον υμών, κάγω προς&ήσω επ αυτόν ό
πατήρ μον επαίδενσεν ν μας εν μάστϊ^ιν, έγω
παιδεύσω υμάς εν σκορπίοις. *^ ΚαΙ ονκ
ηκονσεν ό βασιλεύς τον λαον, οτι ην μετα-
στροφή πάρα τον &εον λέγων Άνέστησεν
κύριος τον λόγον αντον ον ελάλησεν έν χειρί
1/4χια τον Σηλωνίτον περί Ίεροβοάμ νίον
Ναβατ ^^καΐ παντός Ισραήλ, οτι ονκ ηκον-
σεν 6 βασιλενς αυτών,
Καϊ άπεκρί&η ο λαός τζρος τον βασιλέα
λέγων Τις ημΐν μερϊς έν /ίανίδ καΐ κληρονο-
μιά έν νίώ Ίεσσαί; Άπότρεχε εις τά σκη-
νώματα σον, Ισραήλ' ννν βλέπε τον οΊκόν
σον, /ίανίδ. Και επορεν&η πας Ισραήλ
εΙς τά σκηνώματα αντον. *' Kai άνδρες
Ισραήλ οι κατοικονντες έν πόλεσιν Ίονδα
εβασίλενσαν εφ έαντών τον Ροβοάμ. *^Και
άπέστειλεν 6 βασιλενς Ροβοάμ τον L^^oo-
ράμ τον έπι τον φόρου' και έλι&οβόλησαν
αντον οι νιοι Ισραήλ λί&οις, και άπέ^ανεν.
Και ο βασιλεύς Ροβοάμ εσπενσεν τον άνα-
βήναι εις το άρμα τον φνγεΐν εις Ίερονσαλήμ.
*^ ΚαΙ ήβ-έτησεν Ισραήλ έν τφ οίκφ /Ιαύϊδ
εως της ημέρας ταύτης,
ΧΜ• Kai ηλ&εν 'Ροβοάμ εις ίερονσαλημ,
και εξεκκλησίασεν τον Ίονδαν x«t Βενια-
με)ν εκατόν όγδοήκοντα χιλιάδας νεανίσκων
ποιονντων πόλεμον, κai έπολέμει προς
Ισραήλ τον έπιστρέψαι τήν βασιλείαν
VT : - : ••• -^7 τ τ : st : τιτ τ-
Ti^^n ητ3?*Ί ηώρ 'nb^n Day^^ns
j.. -:- ^ ι•Ι" : - ,--; ν• τ: - :
vhy D^Dk ^3i<i Qbb5'-n^^ 'i'^Mn
AT Τ Ι j•^ ν-:|- ν : \ ν • : •
ν—'.Γ ' - ν : ν <- • • τ
f ν νν - }- f τ : r - » : - IT
•.•: IT j• •• τ • : <T : IT r at τ
Ίώίί iSnn-ηίί riiiT^ a^pn V^b
<•.•-: τ : _ V τ : * • τ ' - - 7
VT : τιτ ν • ι• - JT • -: - : ••• •
IT : ' •••
j- τ ι • τ "^j•• τ : • τ :
-Πίί 1 D5?n ^^'^ιή^Λ Bnb =hbian
JT τ J• τ - VT 1 ν ν -
•T^iis pbn \:VtM2 ^i3^ib • tib^n
• τ : » V •• τ - •• 1 ν jv -
•n^bnkb ώ^^^ '^ώ^-ρη nbn^-i^ibi
; ν τ ι : ■*• - • ι ν ! JT -: IJ ι :
'nb*'n T^r\ Tirr^n η^ίΐ nlhr b^^'^to'^
ι -.ν•— Α• τ ν> : Ι" J•• : τ- "^ •• τ : •
bii'nto^ '^ani) n^bnkb bx'^to'^-bsi^
•• τ : • j- : IT τ ι : ν τ : • τ
öST^bs? ^bui'i τη^χ^'^ nrs ο'^ηώ^η
νν '•-: ί J : •- AT : J-T : ν : ι -
-n^ί Dinnn 'nb^n nbtü*>i : arnnn ι»
τ : - : Ι ν JV - '^ : • - IT : - :
s : : •- - - - JV-: τ -:
τ : - : 'ν JV - : α τ - »ν w •/•• τ : • ι•• :
D^i^b nDi)^523 nibrb VΏ^ίnπ
VT τ τ : V - J ~: \-, F •• - ί •
•IT τ .1 :
'b?ip^^ abö^i^'^ bs^nn^ Νη^^ι xi.
D^Dvom^ r^m ib^^Dn^i τή'^τν^ γ\^:γτ\^
r ; τ - ι • τ : • τ :
bnbnb nunb)3 nto n^ins ηb^5
•• τ • : AT τ Ί • j•• ^ ν τ ι ννν
niDb^^n-ns n'^tbnb b^ί'^to'^"Dr
ν. 15. ^a'ia 'bn 'ια5>
12. A2Bt (a. alt. ττ^ημ.) iv (AiFX*). 13. A*:
έγκατέληπίν. 1 4. Β: χάγώ tiq. A^Bf (ρ. μαστ.) κα«.
15. EX: Kai »κ jion 6 β. 'Ροβοάμ (* τ» λαβ). FX: 18. Β: Κ. άπίστ. ίπ αι^τος (AFX* in αντ.) 'Ροβ.
{* λέγο)ν) ϊνα άναστησΐί\ xvq. 16. Β: Τις -ημών η 6 βασ. τον Άδο)νι^άμ. EXf (ρ. ult. καί) ijxaatv et
μίο. (Τ. ημΐν μ. AEFX) ... * Ι4πότρ. (AEEXf). (a. εσπ.)χ«ί.
17. Bf (ρ. 7σ^.) y.ai (AFX*). Α2Β| (a. εβασ.) κ«* J. EFX: τον «ικυν Ίέδα. Β: Βίνιαμιν. EXf (ρ.
(A^EFX*). Hu'ßaa.e/i avTwv'Poß. EX: /i^o/Soa^. ^1σ().) xni 7ΐρ6ςΊ{()θβυάμ.
2« @:||t:omca«
(10,12-11,1.) 451
SlejaBeam^ §drte. SfraelS 5l6faff»
X.
12 Qil0 nun SeroBcam unb attcS 93oif ju
a^el^abeam fam am brttten ilage, n)ie
benn ber MniQ gcfagt :^atte: Jtommet
IStüicber §u mir am britten ilagc! *anU
trottete i^nen ber «itbnig ^art. Unb ber
Jl5nig Oie^aBeam »erlief ben datl; ber
1 4 ^licitefien , *unb rebete mit i^nen παφ
bem Olat^ ber jungen unb f:^rαφ : »§at
mein 33ater euer 3οφ ju fφn3cr gemαφt,
fo tOiU ίφ e8 me^r ba^u mαφen: mein
53ater i)ai βηφ mit φcitfφen geJÜφtiget,
15 ίφ aber mit (Scori^ionen. *^lfo ge^orφte
ber Jlbnig bem 3SoIf niφt; benn cö n^ar
alfo öon ©Ott gert>anbt, auf ba§ ber «^err
fein 2Bort 6eftätigte, baö er gerebet ^atte
burφ ^^ia i)on 6iio ju Serobeam, bem
Θοΐ>η Sflebatö.
16 Φα aber baö ganje Sfrael fa^e, bag
i^nen ber^bnig ηίφί get)orφte, anttror-
tete baö 33oif bem Jlbnige unb f^rαφ:
5Βαδ i^aben nur Xi)uU an ^aöib ober
(Srbe am Θο^η 5fai? Scbermann \)on
Sfrael ju feiner *öütte! fo fie^e nun bu
ju beinem «^)aufe, 2)at»ib! Unb baö ganje
17 3frael ging in feine «i^ütten, *baf iJte*
^abeam nur über bie «^inuer Sfraei re*
gierte, bie in ben (Stäbten ^uba njo^n*
18ten. *^ber ber Jtonig Oie^abeam
fanbte «öaboram, ben Olenlmeifler} aber
bie ^inber Sfraei fieinigten i^n μι 'XoU.
Unb ber Jtönig Ole^abeam ^ieg frifφ
auf feinen 2ßagen, bag er {iö^e gen 3e*
Ujrufalem. *^ifo fiel Sfrael ab »om
^aufe ^aüib big auf biefen 3!ag.
XI• Unb ba Sie^abeam gen Serufalem
fam, üerfammelte er baö «§auä 3uba
unb QSenJamin, ^unbert unb αφtJtg tau=
fenb Junger ü)?αnnfφαft, bie fireitbar
traren, tt?iber Sfrael gu flreiten, ba^ fle
baS ÄίJnίgreiφ n?ieber an 9lei)abeam
Venit ergo Jeroboam et universus 1 2
populus ad Roboam die tertio, sicut
praeceperat eis. * Respondilque rexl3
dura, derelicto consilio seniorum,
sir.47,27s. * locutusquc est juxta juvenum vo- 14
luntalem: Paler meus grave vobis
imposuit jugum, quod ego graviiis
faciani: pater meus cecidit vos fla-
gellis, ego vero caedam vos scor-
pionibus. *El non acquievit populi 15
precibus•, erat enim volunlalis Dei,
ut complerelur sermo ejus, quem
iRg.u,2<f. jocutus fuerat per manum Ahiae Si-
lonitis ad Jeroboam filium NabaL
Populus autem universus rege 16
duriora dicente sie loculus est ad
2Sm.2o,i. eujjj. pi^Qn est nobis pars in David
neque haeredilas in filio Isai. Re-
vertere in labernacula lua, Israeli
tu autem pasce domum tuam, David!
Et abiit Israel in labernacula sua.
* Super iilios autem Israel, qui ha- 17
bilabanl in civilalibus Juda, regnavil
Roboam. *Misilque rex Roboam Adu- 18
ram qui praeerat tribulis; et lapi-
daverunt eum filii Israel, et morluus
esl. Porro rex Roboam currum fe-
slinavil ascendere, el fugil in Jeru-
salem. *Recessitque Israel a domo 19
David usque ad diem hanc.
iRg. 12,21«. \Qjn\i autem Roboam in Jeru- XI.
salem el convocavil universam do-
mum Juda et Benjamin, cenlum
ocloginta millia electorum atque
bellanlium, ul dimicaret contra
Israel el converlerel ad sc regnum
13. vE: gftb i^nen eine iiartc Slnttoort. (Steinen.
18. Unb ... B.dW.vE: irnrfcn (auf) i^n mit ^ap. 11. iß. 1— i. üßgl. 1 ^ön. 12, 21— 24.
29*
452 (11,2—15.)
Cluriiiiieonim II.
XI.
Wßeveni tribuum α Rehabeatno defectio.
εαντφ. "^Kai εγενετο λόγος κνρίον προς Σα-
μαίαν αν&ρωπον τον ^εον λ^γων' ^ Ειπον
προς 'Ροβοάμ τον τον ΣαΚωμων καΙ προς
πάντα Ίονδα και ΒενιαμεΙν λέγων ^ Τάδε
λέγει κνριος' Ονκ άναβησετε ονδε πολεμήσετε
προς τους αδελφούς νμών άποστράφητε έκα-
στος εις τον οίκον αντον, οτι παρ' ρμον έγέ-
νετο το ρήμα τοντο. ΚαΙ νπήκονσαν του
λόγον κνρίον, και άπεστράφηααν τον μη πο•
ρενϋψαι ίπΐ Ίεροβοάμ.
^ Και κατωκησεν 'Ροβοάμ εις Ίερονσαλήμ,
καΐ φκοδόμηαεν πόλεις τειχήρεις tv τχι Ίον-
δαί(^, ^Και ωκοδόμησεν την Βη&λεεμ και
την Αΐτάν και την Θεκωε '^ καΐ την Βαι&-
σονρά και την Σοκχώΰ^ και την Όδολλαμ
^ και την Γεϋ και την Μαρισαν καΐ την
ΖεΙφ ^ καΐ την Άδωραιμ κα) Ααχε\ς και την
Αζηκά *^ και την Σαραά και την Άϊαλων
καΐ την Χεβρών η εστίν τον Ίονδα καΐ Βεν-
ιαμείν, πόλεις τειχήρεις. ** Και ώχνρωσεν
αντάς τείχεσιν, και εδωκεν ανταϊς ήγονμένονς
καΐ παραινέσεις βρωμάτων, ελαιον καϊ οΐνον,
^"^ κατά πόλιν ϋνρεονς καΐ δόρατα, και κατ-
Ισχνσεν αντάς εΙς πληΰ^ος σφόδρα' και ήσαν
αντφ Ίονδα καϊ Βενιαμείν.
^^ Και οί Ιερείς καϊ οι Αενΐται ο« ήσαν έν
παντί Ίαραηλ σννήχ&ησαν προς αντον έκ
πάντων των ορίων. *^ Οτι έγκατέλιπον οι
Αενΐται τα σκηνώματα της κατασχέσεως αν-
των καϊ έπορευϋήσαν προς Ιονδαν εις Ιε-
ρουσαλήμ' οτι έ'ξέβαλεν αντους Ίεροβοάμ
και οΙ viol αντον τον μη λειτονργεΐν τω
κνρίο). ^^ Καϊ κατέστησεν έαντφ Ιερείς των
νχρηλών και τοις είδωλοις και τοις ματαίοις
καϊ τοις μόσχοις α. εποίηοεν Ιεροβοάμ.
τ : - : • :- ιτ : - ? •
ν: ι •• ν "^ •-•: IT Ρ ^τ : " :
AT : Ι ν J•.• ί. "^ : Ι ν ^τ : - :
Ι ν: τ : • }7 ι• •• τ : • "^ τ ν :
-."ι" ι Τ : J- τ J ) ••
Λ•.• - JT Τ - (Τ : ι• •/• • Ι" ι• •• :
rr^b^ iintü'i riin•^ '^Ίnn-n!^5 ^r^üi^i
ν y: ' V; τ - τ : j" : • ν : : • -
: Drn'Ί'^-b^ί
IT : τ IT
D'^nr ρϊ'ΐ Dbü5^"T^3 omni ηώ*«ι η
rT ivs•- •Λτ τ Ι • (.τ : ~ : •.•>••-
W.• •• ν 1 ν;•- IT •• V τ :
IT •.-:
• )- -: ν : ι ι• ν : ντ '• IT '•* '
Π3?Ί^;-Γ^ι :ηρτ3?-ηίί'ΐ üä^Db-rs'i -^
• τ "• τ : Ι •|ττ ι ;.• r: ζ ιτ -: r
^m nsnnb ώρίπ^^ π^Ηπί^ι niD2L
Irr:• ;τ : ν ' 'r
•^T : V.•-: • • : r '• • - : ι - :
:Db^3-b3^ vbr nss^nn bö^'itü'^
IT : τ • \τ τ j : - : \• λ" τ : •
•- : : • ν • • ; |- J Jit ι•
übüä^n^bn .-n^irr^b ^Db^i αη•τπ5<ι
•AT τ ι • •, VT r β :\'- - TT •.. -:ι-
insa rbn^ ητη^'^ an^^Dtn-^s
} r- • TT Τ : T IT <T • ; ■ i•
ni^usb n^bnä ^b"^Ώ2?'«1 N-iin'^bii:
V. τ - • -: I v-rp- !T r
D'^b:^rb1 Dn^3?iBbn
IT τ
ηψΗ
ν T-; |-
1. A2B (pro Ιαΐ'τώ A»EFX) τω 'Ροβοάμ. 3. EF
Xt (P. Σ.) /9ασιλεα 7«rfa. B* (alt.) ;r(;ög(AEFXt)
...Ίβδαν ... ΒίνιαμΙν. Α. Β: Ovx άναβήσεσϋί και η
πολίμ'ήσίσ&ί ... άποστρέφίτι (ΕΧ: άηοστριφέτω) {nl/faiv A^EFX) ... f (θ- (^''ταΐς) sv (ΑΈΧ*).
εττηχβσαν
10. Β: ^^!λό)μ ... Βη'ΐαμΐν. 11. Α^Β: ι ηχηρής
... άποστρέφιτί (ΕΧ: άποσχριφίτω) {τίί/ίοιν A^EFX) ... f (θ- f^f'raZq) sv (ΑΈΧ*).
5. Α*: επΙ {ης Α2Β; EFX: Ιν). 12. Α2Β| (ρ. τζόλ.) χ«ί χατ« /γο/Ιπ- (Α^ΕΧ*). EXf
Βαι&σάμ {Βη&λ. Α2Β). Β* (alt. et terl.) (a. Ονρ.) y.al Β: Biviamv {ul semper)
ίΧ: uiiravi {ΑΙτάν A^B). 7. B* (pr.) την ΐγκατέλίίπην. A^B: '/«da (7«
6. AI
την. Α'
... Σοχώ&. 8. Β: ΖΙφ. 9. Β: ΑδωραΙ ... ΑαχΙς. et τω.
14. Ai:
.•(5«ν A1EFX). Β* τ5
2« @:|ltontca«
(11,2-15.) 453
@emaja'§ SSort tjom §crrn. 9flci^QBeam§ fcftc ©fabfc. ^rieftet bet §o5ctt :c. XI.
2 Brächten. * ^ber beö J^errn Sort fam
ju (Btmaya, toem 3)Zannf ©otteö, iinb
3ί^Γαφ: *@age O^e^abeam, tiem (So^ne
(έαίοιηοδ, bem jtbnige 3uba, unb bcm
ganzen 3fraei, baö unter 3uba unb
4 33cnj;amin tfl, unb (ρΓίφ: * @o ίί^πφί
ber ^crr: 3^r fottt ηίφί i)inauf ^e^cn,
ποφ tuiber eure 33rüber fireiten! ein j:eg=
liφer ge"^e tüicber :^eim, benn baS ifl
\)on mir ^οίφε^εη. @ie ge^orφten ben
^Borten beS v^errn unb liefen ab öon
bem 3^9 ^t^iber Serobeam.
5 Sie^atjeam aber tvo^nete ju Serufa-
lern unb bauete bic (Stäbte fe^ in 3uba:
()*ηε'^ηιίΐφ ®et§iei)em, @tam, ^^^efoa,
l*^tti)^ux, @οφο, 5ibuUam, *@at^,
9maxt^a, 6i^^, *moraim, δαφίδ,
10^2lfefa, * B^^ega, ^Jalon unb Hebron,
t^>eΐφe n.>aren bie fejiefien @iäbte in 3u=
1 1 ba unb QSenjamin. *Unb mαφte fle
fejt unb fe^te Sfürflen barein, unb
^-Borrat^ üon @^eife, Del unb 2Bein.
12 *Unb in allen (Stäbten fφαffte er @φilbe
uuD (S^iefe, unb mαφte fie [e^r fe^.
Unb 3uba unb 39eniamin u^aren unter
i^m.
13
14
ί
15
^ηφ mαφten ίΐφ §u i^m bie ^rie^er
unb Semiten au8 bem ganjen Sfrael unb
allea i^ren ©renken. *Unb fie öerUe*
§en i^re 23orflcibte unb ^abe, unb fa*
men gu 3uba gen Scrufalemj benn
Serobeam unb feine @5^)ne verfliegen fle,
ba§ fle bem ^errn ηΐφΐ ^riefleramt
Pflegen mußten. * Sr fiiftete i^m aber
^riefter §u ben »i^ö^en unb μι ben ^elb^
teufetn unb Äalbern, bie er mαφen lief.
siium. *Faclnsque est sermo Do- 2
Jfi'5: mini ad Semejam hominem Dei, di-
cens: * Loquere ad Roboam, filium 3
Salomonis, regem Juda, et ad iini-
'''^'^- versum Israel, ψύ est in Juda et
Benjamin: *Haec dicit Dominus: Non 4
ascendetis neque pugnabitis contra
fralres veslros! revertalur unusquis-
que in domum suam, quia mea hoc
1(1,15. geslum est volunlate. Qui cum au-
dissenl sermonem Domini, reversi
sunt, nee perrexerunt contra Jero-
boam.
Habitavit autem Roboam in Jeru- 5
'*'**■ salem et aedificavit civitales mura-
Gn.35,19. l^s Ιπ Juda. * ExslFuxitque Belhle- 0
2Sm.i4,2. bem et Etain et Tbecue, * Betbsur 7
Am. 1,1. quQqug gt Socbo et Odollam, * nee 8
non et Gelb et Maresa et Zipb, *sed 9
et Aduram et Lachis et Azeca, *Sa- 10
ism 11,31. raa quoque et Ajalon et Hebron,
quae erant in Juda et Benjamin,
civitates munitissimas. * Cumque 1 1
clausisset eas muris, posuit in eis
principes ciborumque horrea, boc
est olei et vini. * Sed et in singu- 1 2
lis urbibus fecit armamentarium scu-
torum et hastarum, firmavitque eas
10,17. summa diligentia, et imperavit super
Judam et Benjamin.
Sacerdotes autem et Levitae, qui 13
erant in universo Israel, venerunt ad
eum de cunctis sedibus suis, *relin- 14
Nm.35,2f. quentgs suburbana et possessiones
suas, et transeuntes ad Judam et
Jerusalem, eo quod abjecisset eos Je-
13,9. roboam et posteri ejus, ne sacerdotio
Domini fungerentur. *Qui constitnit 1.5
Rg. 12,28«. gjjjj sacerdotes excelsorum et daemo-
'^ 13,2/ϊ'' liorum vitulorumque quos fecerat.
i
13. U.L: aus ganjem 3fr. \
15. A.A: fiiftete fi^.
3. B.dW.vE:3fr. inS.
δ. B.dW.vE: bauete @t. ju ^eflungen. A: um?
mauevte @i.
10. fcfite St. vE: bie feflen. dW: Unb ... ju befe^
fliqtcn <Bt. A: 51υφ ... ju gar f. <Bt.
11. ftörfte bie ^eftungcn. B: yerflärfte. dW:
mvac^te j!arf. vE; füfjrte flarfc ScflungötDerfe auf.
dW.vE: iöefe^lebabev ... «orrat^e. B: (Βφά^(.
12. dW.vE: Speere. B: 5iifü i)aiU er 3. u. 33.
4. ΑΙ.* revertalur- volunlate.
dW.vE: Unb ii^m geborte...
13. im g. 3fr. , ouö ... B: fiellten |ίφ bei ii)m bar.
dW.vE: traten i^u ibm über. A: famen ju ii^m ...
Sffiol^nfi^en. dW: αυβ b. ganjen Sanbc.
14. dW: il^re 93ejirfc u. ii)X (Sigentbinn. vE: 33e:
fi|t^uni. B.A:^cjl^uu9(en). dW.vE:»om?Prie|leri
t^um Seboöaö.
15. B.dW.vE. A: beflellte. vE: ^x. ber ^ö^en.
dW: ju ben 33ö(fcn? vE: ber SSödfc? A: ileufel!
454 (11,1(5-12,2.)
Clircigtieoriim Ιΐ.
Mlehahftam. rex J^udae,
^^Kai Ιξεβαλεν αντονς άπο φυλών Ίσρα?)λ οι
έδωκαν ααρδίαν εαυτών του ζητηβαι τον κυ-
ρών &ε6ν ' Ισραήλ y καϊ ηλΰ^ον εις Ίερουααλημ
χΗσαι κυρίω τφ ^«ω των πάτερων αυτών.
^'^ ΚαΙ κατίσχυσαν την βασιλείαν Τοΰδα' καΐ
κατίσχυσεν 'Ροβοαμ 6 τον Σαλωμών εις ετη
τρία, οτι έπορεν&η ταΐς όδοΐς /ίανίδ και Σα-
λωμών ετη τρία.
^^ Καϊ ελαβεν εαυτφ Ροβοαμ γυναίκα την
Μολάϋ θυγατέρα ΈρμουΌ" υίον ζ/«ν/δ, κάϊ
ΆβιαϊαΧ β-υγατέρα Έλιαβ τον Ίεσααί, ^^ΚαΙ
ετεκον αυτω νίονς, τον Ίεον^ χαΐ τον Σαμα-
ριαν Httt τον Ζαάμ. ^^ Και μετά ζάντα
ελαβεν εαντφ την Μααχά ϋ-νγατερα Άβεσσα-
λώμ, και ετεκεν αύτφ την ^Αβια και τον
'h&&i xai τον Ζιζά καΐ τον Σαλημώ&.
2* Και ήγάτζηαεν 'Ροβοαμ την Μααχα ϋ-υγα-
τερα Άβεαβαλώμ νπερ πάσας τάς γυναίκας
αύτοϋ καΐ τάς παλλακάς αυτοΰ' οτι γυναίκας
δεκαοκτώ εϊχεν και παλλακάς εξηκοντα, καϊ
έγέννησεν νιους είκοσι οκτώ και θυγατέρας
εξήκοντα. ^2 /^^j^ κατεστησεν εις άρχοντα
'Ροβοαμ τον ^^4βιά τον της Μααχά εις ηγοΰ-
μενον εν τοις άδελφοΐς αύτοϋ, οτι βασιλεϋσαι
•^^ διενοεΐτο αυτόν. Καϊ ηνξη&η παρά πάν-
τας τους νιους αντον εν πάσιν τοις ορίοις
Ιοΰδα καϊ ΒενιαμεΙν κα\ έν ταΐς πόλεβιν ταΐς
οχυραΐς, καϊ εδωκεν ανταΐς τροφάς πλή&ος
πολν, καϊ ητησατο πληϋΌς γυναικών.
Χ.Ι1. Καϊ έγενετο ως ητοιμάα&η ή βασι-
λεία 'Ροβοαμ καΐ ώς κατεκρατη&η, εγκατελει-
7ϊεν τας ίντολας κυρίου., και πάς Ισραήλ μετ
αυτόν. ^ΚαΙ έγένετο Ιν τφ πέμπτφ ετει της
βασιλείας 'Ροβοαμ, άνέβη Σουσακεϊμ βασιλεύς
16. Β: καρά. αυτών ... * τον et τω. 17. Α^Β: τον
(ό Α1ΕΧ; F: νΙος) ... f (a. ταΓς 6δ.) iv (AiEFX*).
EXf (ρ. alt. Σαλ.) τ5 πατρός αυτά. Χ* ίτη τρ.
18. Χ: γυναίκας. Α^Β: Μοολά& ... Ίίριμ»&: Α.^:
"Αβιαΐα (Β-.ΐΑβιγαίαν). 19. Α2Β: ετικεν (-κον Α^Χ).
ΑΙ* τόν'Ιίβς (A2Bt). Β: 2Vo()ta. Α^Χ: Ζαλάμ
{Ζαάμ Α2Β). 20. Β: Ίίτ&Ι ... Ζηί:ά. 21. EFX*
(alt.) αντΖ. Α2Β: ίϊκ. καΐ οχτώ. Χ (pro ίξι^κ.) 'ΐξ.
22. Β* Ψοβ. τον (AEFXf). EFXf (ρ. Μ.) καΐ.
23. ΕΧ (pro ϊ/ίας) άοιλφβς ... (pro δρ.) νίοΐς ... εό. εν
αΰταίς. Β: ΒίνιαμΙν,
1. Β: εγκατίλιπε. 2. Β: εν τω Ϊτη τγ ηεμπτω ...
Σβσαχιμ (etiam iofra).
α ; ••• ^ I•• - : τ τ : ν • : ι -
: ' «-τ j : τ* Λ" τ : • j•• "^v:
^ibbn ^3 tiibtJD D^3üäb nb'büä-p
: IT j• AT j• τ : \. "^ : ι ν
:üäibtö D^3tob ntibüi^ Τ'^ι^ Τ;*Π3
; j- y τ • τ : - : < Ι- •-
• - • -: AT».* V • : I -
2*^33 ib nbni Püä'^-p nii^bsi9
Λ Τ V ν >"- IT • ' ••• VT • v:
- IT V ; vT : - : '•' ' . * •
nibü33ii-n2 η^^Ώ-ηκ nbb η^^Ίπ^ίΐ =
Α τ : - - VT-: r '•• '-τ τ j•.•-: r :
-Πίίτ '^Γ!?-ηκι h;ni^-nij ib ibni
τ : - : -viv- Ρ "^ : V : ^τ •
Vüäa-bsri DibtüDii-rQ niDS'^-nx
TT τ • '^ τ : - - jy -'\-
s• : V V - Λ- • v: : - I• τ τ
ΐΏ3?ϊΊ : ni:2 ο'^ώώι a'^Da nstaüs^i 22
"•Ί\-~ IT )' ' : VT "JT :
VT -: |- ' ••• η ' -: '•• VT : - : st
I V τ - I • : - : V AT V : j• τ :
m^n*^ nis^ii-biDb i'^as-b^sn vSs)*«^
JT : s ! 7 τ ; TT τ • F : • -
önb in*'i ninis^n ^nr bbb ib'^an^
V.• TM•••- ■•,*"' -'" τ : I • τ : •
♦♦D-'üäa li-nn b^^üD^i nhb liT^n
i-T' y-:v-:•- AT ιν,τ-
brnnn n^iabn i'^bni) %ή'^ι XII.
τ : - : < : - i • τ : • :-
"^ τ : AT : j- V ^- τ ι τ : •.• :
-Tibü ρώ^ώ nbi? οίηπη ibisb
F ν 17 Γ ^- • •χτ τ τ : - ; »ν JV -
V. 18. 'ρ η3
16. vE: {^nen folgten. Β: übergaben. dW: Ι^ίπί
gaben. vE: barauf xia)UUn. B.dW.vE.A: ju fuj
d^en.
17. B: u. befräftigten. dW.vE.A: befejiigten.
18. B.dW.vE: na^m Ρφ j. m. (nebfi) 3W.
21. vE; iWebennjeiber.
2* 6:|itontca«
(11,16-12,2.) 455
SHe^atcam öejldtigt ©eine Sßeiöet; MtHtoeihn «. Äinbct« Slliia. @tfaf•
XI.
16*Unt) παφ i^nen famen auö aiien
Stämmen Sfraelö, bie i^r ^erj gaben,
baf fie παφ tem ^errn, bem ©Ott
3fraeU, fragten, gen Scrufaiem, baf fie
o^iferten bem «^errn, bem ©Ott i^rer
\7 mux. * Unb ftärften aifo baö itbnig-
ηίφ 3uba unb beflätigten dtcijahtam,
ben (So^^n (Salomoö, brci Sa^re langj
benn fie wanbelten in bem 3öege Φα*
mH unb ©alomoö brei Sa^re.
18 Unb Sile^aBeam na^m aJia^eiat^, bie
5:oφter Serimot^g, beö ©o^ng iDaüibg,
jum SGßeibe, unb 5l6i^ail, bie ϊoφter
\9miaU, beö @o^n8 3fai. *i£)ie gebar
i^m biefe (S5i>ne: 3euo, ^emarja unb
20@a^am. *0ίαφ ber na^m er SD'iαeφα,
bie 5;oφter Qlbfalomöj bie gebar i^m
^bia, ^tl^ai, @tfa unb ^elomitb.
21*5lber 0lei>abeam l^atte 5Dϊαeφα, bie
5loφter 5lbfaiomg, lieber benn aUe feine
SBeiber unb jtebönjeiberj benn er ^atte
αφt§e^n 5öeiber unb feφJig ÄebgttJei*
ber, unb jeugete αφt unb jtcanjig (SiJ^ne
22 unb feφJig ίϊöφter. *Unb 0le^abeam
fe^te ^bia, ben θο^η 9)?α€φα, jum
*§au:pt unb dürften unter feinen 33rü=
bernj benn er gebαφte ίί)η jum Äönig
23 ju mαφen. * Unb er na^m ju unb
brαφ auö öor allen feinen Söhnen im
Sanbe 3uba unb Benjamin in aUen fefien
etabten, unb er gab i^nen Fütterung
bie SWenge unb na^m öiele QBeiber.
XII. Φα aber bag it5nigreiφ iiiti)a'=
beamä bejlätiget unb befräftiget timrb,
»erliefe er bad ©efe^ beö «^errn, unb
2 gan§ Sfrael mit i^m. * *2lber im fünf=
ten 3a^r beä Äönigö Öie^abeam jog
^erauf <Sifaf, ber ^önig in (Sgi^Vt^n,
W. Ü.L: il^n iionig gu m.
1. Ü.L: ganje« 3fr.
15,9. * Sed et de cunclis tribubus Israel 1 6
ich.v!2,i9. quicumque dederant cor suum, ul
quaererenl Dominum Deum Israel,
venerum in Jerusalem ad immolan-
dum viclimas suas coram Domino
Deo palrum suorum. *Et robora- 17
verum regnum Juda et confirma-
verunt Roboam fiiiiim Salomonis per
tres annos; ambulaverunl enim in
viis David et Salomonis annis tan-
tum tribus.
Duxit autem Roboam uxorem Ma-18
balath, iiliam Jerimotb, filii David;
i8m.i6,6.i7,A.bihail quoque filiam Eliab filii Isai,
"■ * quae peperit ei filios Jehus et So- 19
moriam et Zoom, *Post hane quo- 20
asin.i4,a7. jj^jg accepit Maacha iiliam Absalom,
quae peperit ei Abia et Ethai et Ziza
et Salomith. * Amavit autem Ro-21
boam Maacha filiam Absalom super
omnes uxores suas et concubinas;
nam uxores decem et octo duxeral,
concubinas autem sexaginta, et ge-
nuit viginti octo filios et sexaginta
filias. * Constituit vero in capite 22
Abiam, filium Maacha, ducem super
omnes fratres suos; ipsum enim
regem facere cogitabat, *quia sa- 23
pientior fuil et potenlior super omnes
filios ejus et in cunclis fiuibus Juda
et Benjamin et in universis civitatibus
muralis, praebuitque eis escas pluri-
mas et mullas petivit uxores.
42,16.
13,1.
2t, 3.
Cumque roboralum iuissel re- 3ίΙΙ•
^WJi\\^.^' gnum Roboam et conforlalum, dere-
liquit legem Domini, et omnis Israel
cum eo. *Anno autem quinto regni 2
Roboam ascendil Sesac rex Aegypti
^2. dW: befieUte ... »ollte ... mαφen. ηαφ einer iWenge 2B. dW: unb »erlangte [für fie]
23. ti}at riüglid), w. oertijeiicte ooti ... in aOe eine ...? vE: |ϊφ ηαφ einer ... [für jie] umt^at? A:
£atibe ... aüt fefte Statte ... liebte t>. 3». ß: ^anbelte fuφte V. 3B.
ft. dW: »erjiänbig. B: jerjlreutc! vE: »ar fo fing, 1. war. B: αίο 9i. ba« ^. befcfi. ^atte u. nαφbem
baf er alk f. anbern <S. ... jerfir. B.vE: Unterl;ait er flarf cicnjorbcn. dW: fiφ ein .«önigii^um ... fi.
(i» Uebevjiup). dW:eveife. BiSilfo ipaverbegieriö toax. vE: bae 9Ϊ6ίφ bef. u. ίίφ ft. gemαφt ^atte.
456 (12,3-12.)
Cbronicoruiii II.
XII.
Hehabeami fata.
Αιγντττον επΙ 'Ιερουσαλήμ (ρτι ημαρζον ivav^
τίον κνρ/ον) ^ έν χιλίοις και διακοσίοις αρ-
μααιν και δξ/ικοντα χιλιάσιν ίππων y και ουκ
ην αριϋ-μος τον πλή&ονς του έλ&όντυς μετ
αντοϋ έξ Αιγύπτου, Αί^υες, Τρωγλοδΰται
καΐ ^ι&ίοττες. * Και κατεκράτησαν των τζό-
λεων των οχυρών αϊ ήσαν ίν lovöc^j και
ηλϋ^ον δις Ιερουσαλήμ.
^ Και Σαμαίας ο προφήτης ηλΰ^εν προς
'Ροβοαμ καΐ προς τους άρχοντας Ιούδα τους
συναχϋέντας εις Ιερουσαλήμ από προςώπου
ΣουσακεΙμ κα\ εϊπεν αύτοΐς' Ούτως ειπεν \
κύριος' 'Τμεΐς εγκατελείπατε με, κάγώ εγκα- \
τ αλείψω υμάς εν χειρί Σουσακείμ. ^ Κ αϊ {
ησχνν&ησαν οι άρχοντες 'Ισραήλ καΐ 6 βασι- i
λεύς^ και είπαν άίκαιος 6 κύριος. '^ Και εν Ι
τφ ίδεϊν κύριον οτι ανετράπησαν , καΐ εγενετο '
λόγος κυρίου προς Σαμαίαν λέγων Ένετρά-
πησαν, ου καταφ&ερώ αυτούς, και δώσω
αυτούς ως μικρόν εις σωτηρίαν, και ου
μή στα^γι 6 ϋ^νμός μου επΙ Ιερουσαλήμ^
^ οτι έσονται εις παΐδας^ και γνώσονται την
δουλείαν μου και την δουλείαν της βασιλείας
της γης.
^ Κάί άνέβη ΣουσακεΙμ βασιλεύς ^Αιγύπτου
έπι Ιερουσαλήμ και ελαβεν τους ϋ'ησαυρούς
τους έν οίκφ κυρίου καί τους ϋ•ησαυρονς
τους έν οί'κφ του βασιλέως, τα πάντα ελαβεν
και εκαβεν τους νυρεους τους χρυσούς ους
εποίησεν Σαλωμών. ^^ ΚαΙ έποίησεν ο βασι-
λεύς 'Ροβοαμ θυρεούς χαλκούς άντ αυτών.
Και κατεστησεν έπ αύτον ΣαυσακεΙμ άρχον-
τας παρατρεχόντων, τους φυλάσσοντας τον
πυλώνα του βασιλέως. * * Και ίγένετο έν
τφ είςελ&εΐν τον βασιλέα εις οίκον κυρίου,
είςεπορεύοντο οι φυλάσσοντες καϊ οι πάρα- |
τρέχοντες και οι επιστρέφοντες εις άπάν-
τησιν των ηαρατρεχόντων. ^'^ Και έν τφ \
εντραπήναι αύτον άπεστράφη άπ αυτού
2. Α*: "Ισμαήλ {Ίί^ασαλήμ Α2Β rell.)• 3. EX
(pro όιακ.) οκτακόσιους. FX: Ιππέων. Β: Τ^ο)γοοΰ-
ται (FX: Σΰχιιιμ). 4. Χ: ηλ&ιν. 5. Β: έγκατίλί-
πίτέ μί, καί εγώ. 6. Α^ΕΧ: Ίβόα {^laiJaril Α^Β).
7. Β: h'hq. {InVhiJ. Α*ΕΧ). 8. Α» (bis): ^«λίαν.
9. ΑΙΧ* inVltQBG. (A2Bt). EX* (tert.) Uaßtv.
10. ΑΙΧ* 6 βασ. (Α2Β|). EXf (ρ. Σβσ.) βασιλίνς
Αίγνπτα. 11. FX (ρ. iyiv.) άπο ixava.
IT ρ \. -; IT r •Ατ τ ι : - • ν- : •
ι ν ν•.• )' • : ν ν • - τ 1 ν <•: :
•*τ ••• -: TT τ : • Ι j•• : λ τ ιτ
ρ : '■ • \ r . - .. .
ΛΤ 1• jv -: «. : ; - )•■ τ V f ": • -
:abtt5n^-'7r ^in^n
•IT τ I : - VT-
τ : - : ν jt ' ^ ~ . ■<■»:-:
> : ν IV ν -• τ : J•• τ :
onb ΊΏϊί'ϊ'ΐ pxn^tn ^do^ abtcn^
^ ν τ ν - ' AT • • J•• : • •«,- τ i :
^ηίί DrQTS? ans: riin^ ΊΏίί-η3
JV : — : ν - τ : j- τ ι
ι ιτ • - : ν.• : ••• ■ : )- τ •/• -: Ι - :
ν : ι - ' •.• Λ'•' ~ • ν τ : • ι•• τ > : ιτ * -
j• τ : < : • IT ί ' . '■ ~
ST : - : ν τ ; - : τ τ τ : •
^ηη^η οπ^πώίί ^ib ^5?ddd ^mb
• - τ : Λ•• • ; - J ν : : • i ••
'τϊnn-^ib1 nb^bsb bs^as onb
τ s- • Ί : τ •• : • τ : • ■'■•τ
f. ' IT • " : •ν^- τ ι • τ τ —:
• τ j -J :i" : Λ τ -ί Γ ν : ι•
: nisn^^n ni^b^^ minaJi
ι T-: IT f : : " ν- -:i~
τ : r .•' '• * '•' r- •- •- τ I :
■^ <. - V ? V V - j•• : I V :
Ίώίί 'nrim ^33>ώ-γχ πρ^ι npb
j•.• -: TT - j•• • IT V ;- •- χτ τ
τ : - : »V *•.• - I : ^ τ
r- - I. : • : ••• Λ : ν / ιτ ν •• : -
y - νν • : j - • τ IT J" τ
j- »V v•.• - j •• • r :- Iv 1? -
D^iDüäni ϋύχΔ^^ ö^snn ^iM nin*^
V • v:)•.• τ : • Τ IT *T AT :
V • -CT :|T • : f τη fT '''
2. toeii fie f. ü.i>. an... dW: »ergangen. Brbenn
f. toaxm untreu geworben.
3. &ibpet, <Sud}iUt u* fBft* dW.A: ^tti)io\>kx.
vE: St\i\ä)iUx.
4. dW.vE: nal^m b. Befe^igten @t ein (bie 3. ge;
l^örten).
2^ @^I)¥ontea«
(12,3-12.) 457
@tfaf au^ ©g^^Jtctt* @emaia'§ SBort an SUcBaBcam» it)ie cremen @$tlbe«
toiber Serufaicm (benn fte Ratten Ρφ
3 öerfünbigt an bem *&enn) * mit tau*
fenb uub jtt>ei ^unbert SÖagcn unb mit
feci^jig taufcnb Sfleitern, unb baö 5Joif
ttjar ηΐφί §u jäf^Ien, baö mit i^m fam
au0 (§,Qt))ßtm, l^ibs^cn, 6uφim unb
4 SJio^rcn. * Unb er gewann bie feften
«Stäbte, bie in 3uba waren, unb fam
bis gen Serufaiem.
5 Φα fam (Semaja, ber $ro:p^et, ju
iHe^abeam unb ju ben OBerjien 3uba,
bie ΙΙφ gen Serufaiem üerfammelt ^at*
ten »or (Sifaf, unb f^)rαφ §u i^nen: @o
ί^πφί ber ^err: 3t;r ^abt miφ üer=
iaffen, barum tjabe iφ αηφ euφ t>er-
ölajfen in @tfafö «i&anb. *Φα bemüt^ig*
ten ^ά) bie Dberften in Sfrael mit bem
Könige unb fρrαφeu: 5)er«§err iji gereφt!
7*5lig aber ber ^m fa^e, bag fie Ρφ
bemüt^igten, fam baö SSort beö «§errn
§u (Semaja unb fprαφ: 6ie ^aben [{φ
gebemüt^tget, barum Witt ίφ fle niφt
üerberben, fonbern ίφ Witt i^nen ein
wenig (Errettung geben, bag mein ®rimm
niφt triefe auf Serufalem burφ Sifaf.
8 *$)οφ fotten fle i^m untert^an fein, baf
fie inne werben, wag eö fei, mir bienen
unb ben ^5nίgreiφcn in Sanben bienen.
9 m\o sog <Sifaf, ber ^önig in @g^*
pten, herauf gen Serufaiem unb na^m
bie @φä|e im «§aufe beö «J^errn unb bie
Θφα^ε im »§aufe beö Äönigö, unb na^m
eö atteö weg, unb nal)m αηφ bie gol^
benen @φiίbe, bie @alomo mαφen lie§.
10*5in weίφer (Statt tief ber ^önig uit-
^abeam eherne @φiΐbe mαφen, unb be-
fahl fie ben Dberften ber iXrabanten, bie
an ber ill^ür beö ,i^5ntg3*^aufeö ^ü-
l i teten. * Unb fo oft ber ^5nig in beg
»^errn »^auö ging, famen bie 5!raban=
ten unb trugen fie, unb brαφten fie
12 wieber in ber ilrabanten Kammer. ^Unb
weil er fiφ bemüt:^igte, wanbte f{φ beö
3. U.L: m\)a. A.A: SDiol^rcnlanb.
5. vE: hjegen <S. dW: auö %nxä)t üor <B. dW.
vE: überiaifcu ber φ. ©.
7. Β: einige tvenige, bie entrinnen fotten. dW.vE:
in J^urjem (Srcettung (SReltung) fci}affen. A: ein u>.
i>ülfe, B: |χφ erfliefe. dW.vE.A: u. m. ®x. füll f.
in Jerusalem (quia peccaverant Do-
mino) *cum mille ducenlis curribus
el sexaginta millibus equilum, nee
erat numerus vulgi quod venerat
cum eo ex Aegypto, Libyes scillcet
el Troglodylae et Aethiopes. * Ce-
pitque civitates munilissimas in Juda,
et venil usque in Jerusalem.
16,8.
11,5.
^^'^" Semejas autem propheta ingres- 5
sus est ad Roboam et principes Ju-
da, qui congregati fuerant in Jeru-
salem fugienles Sesac, dixitque ad
15,2.24,20. eos: Haec dicit Dominus: Vos reli-
quistis me, et ego reliqui vos in
manu Sesac. * Consternalique prin- 6
Ps. 119,75. <'ipes Israel el rex dixerunl: Juslus
""■^H^s^'''''^^^ Dominus! *Cumque vidisset Do- 7
iRg.21,29 minus, quod humiliali essenl, factus
jer.i»,8. gj,j^ sermo Domini ad Semejam, <li-
cens: Quia humiliali sunt, non dis-
perdam eos, daboque eis pauxilluin
auxilii, et non slillabil furor njeus
super Jerusalem per manum Sesac.
Dt.28,iTi. *Verumtamen servienl ei, ul sciaiit 8
'^"ä,^'!^'' dislanliam servilulis meae el servi-
tulis regni terrarum.
Recessil ilaque Sesac rex Aegypli 9
iRg.Ujvess.**'^ Jerusalem, sublalis ihesauris do-
mus Domini et domus regis, omnia-
c, ,5. que secum lulil el clypeos aureos,
quos feceral Salomon. * Pro quibuslO
t'ecil rex aeneos el Iradidit illos
principibus sculariorum, qui cuslo-
diebant veslibulum palalii. * Cum- 1 1
que inlroiret rex domum Domini,
venicbanl scularii el lollebanl eos,
ilerumque rel'erebanl eos ad arma-
^, menlarium suum. *Verumlamen quia 12
humiliali sunt, aversa esl ab ei.s
ηίφί ergießen.
8. dW.A: bienen. B.vE: feine ^ncd^te fein (tvcr*
ben). B: erfcnnen meinen iDicnfi u. ben Φ. ber ^. ber
Sänber. vE: bev (Srbe?
Φ. 9-11. ißgl. 1 Äijn. U, 26—28.
458 (12,13—13,4.) Ctiroiiicorism II.
XII.
Hehabeanti mors, Abia reac Jiudue,
η οργή κυρίου, καΐ ουκ δις καταφ&οραν αις
τέλος* και γαρ εν τω Ίονδ(} ήσαν λόγοι
άγα&οι και αρεστοί έν πάσιν.
*^ ΚαΙ κατίσχυσεν 6 βασιλεύς 'Ροβοάμ εν
Ιερουσαλήμ και έβασίλευσεν. ΚαΙ τεσσαρά-
κοντα και ενός ετών 'Ροβοαμ εν τφ βασιλεϋσαι
αυτόν, καΐ επτακαίοεκα ετη έβασίλευσεν εν
'Ιερουσαλήμ, έν τχ] ηόλει η έξελέξατο κύριος
εηονομάσαι το όνομα αυτοϋ έκεΐ έκ πασών
φυλών Ισραήλ. Και όνομα της μητρός αυτοΰ
Νοομμα η ^Αμμανΐτις. ^^ Και έποίησεν το
ηονηρόν, οτι ου κατεύ&υνεν την καρδίαν εαυ-
τού εκζητησαι κνριον.
^^ Και λόγοι 'Ροβοάμ, οι πρώτοι καΐ οι
έσχατοι, ουκ ιδού γεγραμμενοι έν τοις λόγοις
Σαμαία του προφήτου και Άδδώ του ορών-
'τος, και αϊ πράξεις αυτοΰ; Και επολεμει'Ρο-
βοαμ προς Ίεροβοάμ πάσας τάς ημέρας.
*β Και απέϋ^ανεν 'Ροβοάμ καϊ ετάφη μετά
τών πατέρων έαυτοϋ εν πόλει /Ιαυίδ, Και
έβασίλευσεν 'uißia υιός αυτοΰ άντ αυτοΰ»
ΧΙΙΙ• Ήλ) τφ όκτωκαιδεκάτφ ετει της
βασιλείας Ίεροβοάμ έβασίλευσεν Άβια επι
Ιούδαν. ^ Τρία ετη έβασίλευσεν έν 'Ιερουσα-
λήμ, κα\ όνομα τΐ} μητρι αυτοΰ Μααχά, ϋν-
γάτηρ Ούριήλ άπό Γαβαών. ΚαΙ πόλεμος ην
ανά μέσον Άβια καΐ άνά μέσον Ίεροβοάμ.
^ Καϊ παρετάξατο Ι^βιά τον πόλεμον έν δυ-
νάμει πολεμισταΐς δυνάμεως τετρακοσίαις χι-
λιάσιν ανδρών δυνατών και Ίεροβοάμ παρ•
ετάξατο προς αυτόν πόλεμον έν όκτακοσίαις
χιλιάσιν δυνατών πολεμιστών δυνάμεως.
^ Και ανέστη Άβια άπο του όρους Σομο•
ρων, ο έστιν έν τφ όρει Έφραΐμ, καΐ εϊπεν
12. Β* ή et τώ et κ. άριστοι er π. 13. Α* Χ* 6
βασ. (A2Bt). Α« : τΐσσιρ. EFXf (a. alt. Το/9.) ην.
Β| (ρ. φνλ.) νιων (FX: των χη. Α^Χ*) et (a. 6ν.) το
(AFX*). 14. Β: »αρό\ aj'rä. A^Bf (a. κύ().) τον
(AiEFX*).^ 15. EFXf (a. λογ.) οί. Β* (alt.) οί.
EFX: Ιδπ (ίσιν γ^γρ. FXf (ρ. ό^>ο)ντ.) τ5 γίνίαλο-
γηααι. Β* αί ... : έπολέμησ( Ρ. τον Ίιροβ. 16. Β:
*JPo/9. μιτά τ. ττατ. αντΖ, κ. ετάφη έν ...
-: ΑττΊ ν•:-! j : τ: 1-
Γ >. τ : IT τ τ Γ
'\r r I ■ VT : - : » •.• sv - >..-;.-
TT j- - : j• τ : - Iv • »Λ : •-
I η3ώ ΠΊώ2? riüäi] ibbns ninnn
jT τ y : :• - : : τ : τ : - :
- τ ν .• • Τ — τ ι • »j- τ
j- : • "^ • τ / : •.• τ τ :
,- - ^J yj-:r ' J•• : •• τ : •
üäinnb iib rrin ^b ^^ 3?^n w^") u
IT ?
-: j- τ : • f τ τ : - : j- : • r
ST ; - : •• : • : • : •• -:
ton'^nsib πτπη ίϊτ3?ι ii'^nDn
•^^T iT : T|T : ντ : - : ^ -: : -
τ — : • τ : - : <- : •- ι• τ -
ν : ^T • -! i'i : '- Α• τ J• : ν••»τ •-
: νηπη
IT ί -
'nb^b nnto3? nDintü η3ώ2 xiii.
τ ν jv - ν : ν r: : ν- : •
:miin'^-b:s? n^ins 1612^^ ο^^η-η•^
IT : - ^T • -> 1 t : '- AT : τιτ
j••: '-Tj• τ-τ •τ JT
n3?nrp bi^^^i^i^'m ^h^d'^ü Ιών
AT : • J • "^ ν • ι - ;τ τ ι•
» >•• VT • -ί ' r• VT : IT ST τ : •
τ τ : • - ν . f • -: : ν- IT : τιτ
η1χΏ-3?2ΊΝ nbnb^ nis•^ b^n^
/ •• - : - τ τ Ί • J•• • • - :
F <- τ τ : τ(τ : AT j; ι ••• Γ.•
>. Ivyv ^ •• ••• : • τ τ : •
ib^n nisa n^ins
■^ • IT J • VT
ontiS nnb b3?^ nbs αρ*»ι 4
. - τ : j- : - •• τ • -: Ttjt-
^^D^i:?»:» "M^nh ο'^ΊΒίί ins Ίώί<
• V τ : ν ~ •Ατ : ν j- : c.• -;
3. Β* τον πολΐμον (AEFXf). FX: er ό. δυνατών
πολίμιστων iv τίΤζ». χ. άνδρ. έχλι-χτών. Β: χιλιασι,
δννατοι ηολίμιαταΐ δνν. (ΕΧ: χ. ανδρών τιολιμιατών
δννάμίως [s. δννάμίων] Ισχύι, FX: /. άνδρ. έκλίκτών
δυνατών Ισχΰι, άνδρν)ν ηολίμιατών).
2« <S]^rptttca^
(12,13—13,4.) 459
SUejabcam^ Üflegieruttö^Scii u. Xoh. 5lBia ^ontg. ©cffen ©trcit mit 3ero6cam,
JSlMJL•
»erberbet trarbj benn eä tt>ar in Suba
ηρφ ΐυαδ ®uteö.
13 5llfo lüarb Oie^aBeam, bev itbnig,
befräftiget in Serufalem unb regierte
@in unb ^ierjig Sa^re alt ti>ar Oie^a*
Uam, ba er itönig n?arb, unb regierte
fleBenje^n Sa^re ju Serufalem, in ber
@tabt, bie ber »^err ern?ä^let ^atte auS
allen Stämmen Sfraelö, ba§ er feinen
Sfiamen ba^in jtettete. (Seine SOiutter
14^ieg 0laema, eine Qlmmonitin. *Unb
er ^anbelte übel, unb fφtίίte fein «§er§
ηίφί, bag er ben ^errn fu(^te.
1 5 k)k @efφiφten aber 0iei)abeamg, beibe
bie erflen unb bie legten, flnb gefφrie'
ben in ben ®efφiφten @emaia beä
$ro:|)^eten unb 3bbo beö ©aauerö,
unb αufgeJelφnet3 bagu bie Äriege Uic-
^abeamä unb Serobeamö i^r ü^ebenlang.
16* Unb Ole^abeam entfφlief mit feinen
33ätern unb ti>arb begraben in ber @tabt
$E)ai)ib3. Unb fein iöofen 5lbia n^arb
Jtönig an feiner (Statt.
lüLII. Sm αφt§c^nten Sa^r beg ^h
nigg Serobeam n^arb 5lbia Äönig in
2 3uba, *unb regierte brei ^ai)Xi §u 3e-
rufalem. (Seine aJiutter ^ieg 3)ϊiφαiα,
eine ίϊoφter Urielö uon ®ibea. Unb eö
er^ob |ίφ ein (Streit srt)ifφen ^bia unb
3 Serobeam. * Unb Qlbia rüflete ίίφ ju
bem (Streit mit όΉχ ^unbert taufenb
k junger 2Dϊαnnfφαft, jiarfe ÜJeute jum
Jlriege; Serobeam aber rüjtete (Ιφ mit
. i^m ju fireiten mit αφί i}unbert taufenb
i junger 9Jlαnnfφαft, jiarfe ^^uU.
4 Unb Qlbia ηιαφίβ ίΐφ auf oben
auf ben 33erg 3«niaraim, tt)etφer liegt
auf bem @ebirgc (S^^raim, unb f^rαφ :
15.A.Ä:5)ie®efc^i^te.
16. U.L: an feine (Statt.
12. audy in Subo. B.dW.vE: ba^i er il^n Π. völlig
(jum ®arau6) öerberbete. dW: anSuba.
13. dW.vE:f. 9Ϊ. bal^injulegen.
14. befdjicfte. B: t(;at »αδ S3ofe toar. dW.vE.A:
S3ofeo. B.A: bereitete. dW: rid^tete. vE: Ijattt n.
feji barauf gerichtet.
15. in ten Süerjeic^nungen. Unb bie ... loäi^reten
iijr S. dW: @ef4iecf)t«\)erjeic^niffen. vE: ba er bie
©efc^ie^ter öirieic^net. dW.vE: e« »αν (Streit
ira Domini nee deleti sunt penitus,
Äsi-Gn. siquidem et in Juda inventa sunt
^®''^* opera bona.
iRg.14,21. Conforlatus est ergo rex Roboam 13
in Jerusalem atque regnavil. Qua-
draginta aulem et unius anni erat,
cum regnare coepissel, et decem et
Septem annis regnavit in Jerusalem,
6,20• urbe, quam elegit Dominus ut con-
firmaret nomen suum ibi de cunctis
Iribubus Israel. Nomen autem ma-
Iris ejus Naiima Ammanitis. *Fecitl4
aulem malum et non praeparavit cor
suum ut quaererel Dominum.
Opera vero Roboam, prima etno-15
^5. vissiraa, scripta sunt in libris Semejae
^''^'^- propbelae et Addo Videntis, et dili-
genter exposila. Pugnaveruntque ad•
versum se Roboam et Jeroboam cun-
ctis diebus. *Et dormivit Roboam 16
cum patribus suis sepuUusque est in
n^22. civitate David. Et regnavit Abia filius
ejus pro eo.
Anno oclavo decimo re-XIlM•
iBg.i5. gi^ Jeroboam regnavil Abia super
Judam. *Tribus annis regnavil in 2
Jerusalem, nomenque malris ejus
ii,2«<. Michaja, filia üriel de Gabaa. El erat
bellum inter Abiam et Jeroboam.
* Cumque iniisset Abia ceriamen et 3
haberei bellicosissimos viros el ele-
ctorum quadringenla millia, Jero-
boam inslruxil econlra aciem oclin•
genta millia virorum, qui et ipsi
electi erant et ad bella forlissimi.
Stetit ergo Abia super monlem 4
Jos 18,22. Sen^gron, qui erat in Ephraim, el ait:
3. S: quadragiota ... oetoginta.
jtt)if(^en ... bie gan^e Seit (alte $:age).
K). ©ieJlav. 9, 31. (Unb fo ferner.)
2. dW.vE.A:h)arStr.(Jirie9). B:entflanbein.^r.
3. dW: tijat ben 5ingri jf m. einem J^ecre jireitbarer
^Manmr ... auöertefener SWannfdjoft ... fjellete fia)
gegen itjn in (S^lac^torbnung. >E: fing b. Ärieg
an ... tapferer Krieger ... fi. g. i^n eine @φΙ. auf.
4. B: vcn bem 93. 3- ^erab? vE: fielite βφ oben
auf... dW: fiieg auf...
460 (13,5-12.)
χιιτ.
ΛΜα reac 3udae,
'Anovaarey Ίαροβοαμ hol πάς 'Ισραήλ. ^ Οΐχ
υμΐν γνώναί οτι ανριος 6 Οεος Ίσραηλ Οιίδω-
H8V βασιλέα im τον Ίαραηλ 8ΐς τον αιώνα τφ
/ίαυιδ x«t τοις νΐοΐς αυτού δια&ήκγι ύλόί:;
^ ΚαΙ άνοστη Ίεροβοάμ 6 τον Ναβάτ, ό παις
Σαλωμών τον /ίανίδ^ και άπέστη απο τον
χνρίον έαντον^ ^ και οννήχϋ-ησαν προς
αντον άνδρες λοιμοί y νΙοΙ παράνομοι ^ και
άντεστη προς 'Ροβοαμ νίον Σαλωμών κα\
'Ροβοάμ ην νεώτερος και δειλός ττι χαρδίΐ}, καΐ
ονκ άντεστη κατά πρόςωπον αντον. ^ Και
νυν λέγετε νμεΐς άντιστηναι κατά ηρόςωπον
βασιλείας κυρίου δια χειρός υιών /ίαυίδ, και
νμεΐς πλή&ος πολύ καΐ μεϋ^ νμών μόσχοι
χρνσοΐ ονς έποίησεν νμϊν Ιεροβοάμ εις ϋ^εονς.
^'^Η ουκ ίξεβάλετε τονς ιερείς κυρίου y τους
υΐονς Ααρών J καΐ τους Αευίτας, καΐ έποιή•
σατε εαντοΐς Ιερείς Ικ τον λαον τ^ης γης;
Πάς 6 ηροςπορενόμενος πληρώσαι τάς χείρας
εν μόσχφ έκ βοών και κριοΐς επτά και έγίνετο
εις ιερέα τφ μή οντι ϋεώ. *^ Κάί ημείς
κνριον τον ϋεον ημών ονκ εγκατελείπομεν,
και οι ιερείς αντον λειτονργονσιν τφ κvρίφy
νιοι Λαρών, και οι y/emr««, καΐ έν ταΐς
εφημερίαις εαυτών ** ΰ^νμιώσιν τφ κυρίφ
ολοκαυτώματα πρωί κάί δείλης, καΐ ΰ-υμίαμα
σνν&έσεως, και προΰέσεις άρτων έπι της
τραπέζης της κα&αράς, καΐ η λνχνία η χρυσή
κα\ οι Χνρ'οΙ της καύσεως άνάψαι δείλης'
οτι (ρνλάσσομεν ήμεΐς τάς φνλακάς κνριον
τον ϋ-εον τών πατέρων ημώvy καΐ νμεΐς
έγκατελείπατε αυτόν. *2 j^f^i Ißgy ^^^'
ημών iv άρχη κύριος κα) οι ιερείς αντον
5. Β: eJoJXf. A^Yi.: δια&ηχην (δια&ήχ'ΐιΑ.^Β', ΕΧ:
elq όια&ήκην), ΕΧ (pro αλός) αΐώνιον.
6. Α^ : τω /Ι. (τ» J. Α^Β). Β: xu^. αι'τ».
7. Β: ανίατη (άντεστη ΑΕΧ) π^/Ρ. τον τα {νΙόν
AEFX) Σ.
8. Β: υμίΐς λίγ. Α* : μ. πολλοί (μ. χ()ΐιοοΐ Χ-Β).
9. FXf (ρ. yrjq) κα&ώς οί λαοί roiv γαιών. Β: της
γης πάσης; Ό πο^. Α*ΕΧ: Ιξ μόσχοις {έν μόσχω
Α2Β).
1 ϋ. Β: Ιγκατιλίπομίν ... f οι (a. νιοι)... ίφημ. αυτών.
11. Β: οΧοκαΰτωμα ... έγΗατίλίπιτί.
•••τ ^ < -: Ι" τ : • τ : ^τ : ^ τιτ
ι - τ •• τ : • J•• "^ ν: jt : • - - τ
AT : ν τ : • - -r τ : st τ ; -
□3?^^*^ üpH : rhi2 γ^^ίβ i^Dnb^ ib
JT : T|T It T- - Γ.• j• : (T τ : ■>
V. : • - Λ• τ ! V .1 '. •■• w τ : ι •.•
-^- T-: TT j : (|T •- IT -:
-b? ^2^ϊί:Γ^.5 b?![b? ^5? b'^|?n
— τ «T τ : - ; Λ '• ' ν ^ JT : - ί
:Dn^D£:b Ρ•τπηη xbi nnb-^nii
ν: •• : • * \r - : • J : τ •• ' - :
••:•»••-:•: • : ι jv - jt - :
••* - : . Λ- 'T j•• : V- : τ : ^ vjv : -
••• -: TT j•• : V VT•: τ i J τ
^ίbπ ja%nbiib arnn^ a^b nto3?
< -: 1•^ r \.T : τ IT v.• τ jt τ
■^os-rii nin^ ^nns-n&i bnmn
)•• : V τ : -••-; ι ••• ν : - •
b^Dnä DDb TO3?ni D'^ibnn in^^^
• -: I '■-• τ ^• I" ~ Λ • : r : I «. -: r
τ " ".* ■"■ ~ τ τ--: IT j•• - :
n^ni π^ηώ ab^^^ '^P^'P "»^^
JT τ : τ : • j• •• : »τ τ ' •■• <- :
Hin*' ^DnSNi iD^nb^ xbb mb
-=• : IT : • -: I : a-J — •• J : v^•• v.
;n:Dsbt)2 o^ibni ι'ίπχ ^D2 nin^^b
IT : - vr • : r : ' -: i" j•" : τ |-
'npäs-ipins nibi? nin^^b αηι:ρη^
•vj - Iv I - j τ r j" • ': -
V •.— : j- • - V I I: VJV τ V V τ
nniro^i niht^n inbtBn-bs? Dnb
-•. τ - ' JT : •.. - - V V
2ib^ nnrs "irnb n^nhDi nmn
V V τ VJV τ •• τ : τ ν Ι" : <τ τ -
JT : ν »;.• : • ν : — : j• : ι Ρ
η
■f
ii
VT -: ι :
D^nbi^n ώίίΊη ^id^:?
5. ubei-Sfr. Β: 2«ü§t ίΐ)Γδ η. erfennen. dW: 3fl
euc^ π. jii tüiffcn. Β: mit einem S. dW.vE.A: buvd^
einen.
6. B: i}ai fld) aufgenmci^t n. f. empöret n?iber f. φ.
dW: evl)ob f. u. empovete ίίφ. vE: iet)nte f. auf.
7. B: yerfammeU. dW.vE.A: (öer)famineiten.
A: 9ii(^tött)ürbii]e. dW: [φίεφίε, ηίφί^ιυ. Seute.
νΕ:ηίφίοη)νίΦί• dW.vE: u.tv)ίberfe^ten|tφ9l. Α:
tuurben überlegen. firjartenJ^. dW: »erjagten. A;
2. @:^toittca«
(13,5-12.) 461
51&ία'δ Sflebe an 3ero6cam unb gaitj SftaeU
XIII.
«^öret mir j^u, Serobeam unb ganj Sfrael!
ö *Siffei i()r ηϊφί, tag ber ^err, ber ®ott
Sfraclö, ^at baö ^5η{9Γ6ΐφ μι Sfraei
2)aüit) gegeben 6ΐυί9ίίφ, ii)m unb feinen
6 @ö^nen einen 8ai§bunb? *-2ibcr 5cro=
beam, ber @o^n 0iebalg, ber Jtnectjt
(Salomoö, iDaiiibö ©o^neö, umrf Ρφ
auf unb warb feinem ^errn abtrünnig,
7* unb ^aben (ίφ §u i^m gefφίαgcn lofc
Seute unb .^inber 33eliaig, unb i)aben
ίΐφ gcftärft nnöer öle^abeam, ben (δο^^η
(SalomoS; benn Oiei)abeam n.iar jung
unb eineg blbben »^er^eng, ba^ er ίΐφ
8 vor i^nen ηίφί n?ci)rete. * ulun benfet
i^r εηφ ju fe^en mUx baS ϋΐάφ be§
^errn unter ben (Söhnen 5)aütbg, njeil
euer ein großer «^aufe ift, unb ^abt goi=
bene Kälber, bie euφ Serobeam für ®oU
9 tcr gemαφt ^at. * ^abt i()r nίφt bie
^4)rte^er beg J^errn, bie ^inber Qlaronö,
unb bie 5i^ei)iten ausgeflogen unb ^abt
euφ eigene ^riejier gemαφt, n.>ie bie
QSöifer in Sanben? 2Ber ba fommt feine
^onb ju füüen mit einem jungen ^^arren
unb ficben SBibbern, ber njirb $riefier
lOberer, bie niφt ®5tter flnb. * 9Wit unö
aber ifl ber JQnx, unfer ®ott, ben trir
niφt üerlaffen, unb bie 5Prie(ier, bie bem
»^errn bienen, bie ,^inber 5larong, unb
11 bie Seöiten in i^rem ®efφäft, *unb an=
§ünben bem .§errn alle 50?orgen 8ranb=
o^fer unb alle ^benbe, baju t)a^ gute
3fläuφϊüerf unb bereitete 33rote auf bem
reinen 2^ifφ, unb ber goibene Seuφtcr
mit feinen ü^ampen, bag fie aUe ^benbe
angepnbct n?erben. $)enn n.ur besaiten
bie «^wt beg «§errn, unferg ©otteä, ii)r
12 aber i)abt i^n ücrlaffen. *ete:^e, mit ung
ifl an ber @:pi^e ®ott unb feine ^riefier,
4. U.L: ganjce 3fr.
5. A.A: unoertüefentiic^en 55unb.
11. U.L: aiteSlbenb ... bereite33r. ... gülb.
6
8
lCh.'^9,23.
IRg. 12,28.
tt,14.
9
Audi, Jeroboam et omnis Israel!
*Num ignoralis, quod Dominus Deus
Israel dederit regnum David super
Israel in sempilernum, ipsi et filiis
iRg.n'jS. ^jus in pactum salis? *Et surrexil
Jeroboam filius Nabat, servus Salo-
monis filii David, et rebellavit contra
dominum suum, *congregatique sunt
jud.9,4! ^^ ^"*^ ^''*' vanissimi et filii ßelial,
et praevaluerunt contra Roboam fi-
lium Salomonis; porro Roboam erat
rudis et corde pavido, nee potuit
resistere eis. *Nunc ergo vos dici-
lis, quod resistere possilis regno Do-
mini, quod possidet per filios David,
habetisque grandem populi multilu-
dinem alque vitulos aureos, quos
fecit vobis Jeroboam in deos. *Et
rjecistis sacerdotes Domini, filios
Aaron, atque Levitas, et fecislis vobis
sacerdotes, sicut omnes populi ter-
ramm; quicumque venerit et initia-
iRg.13,33. ygj,^ nianum suam in tauro de bo-
bus et in arietibus septem, fit sa•
Dt.32,21. (,ßpjJQs eorun), qui non sunt dii.
i5,2^.ps.4fi, * ^T^g^gj, aulem Dominus Deus est, 10
quem non relinquimus, sacerdotes-
que ministrant Domino de filiis Aaron,
et Levilae sunt in ordine suo; *ho- 11
2,4.Nin28,6.JQ^yyg^g quoque offerunt Domino per
singulos dies mane et vespere, et
ihymiama juxta legis praecepta con-
Lev.24,4ss. factum, ct proponuutur panes in
mensa mundissima, estque apud nos
Ex.2.%3t.27,^gj^jgjyj^j.yj^ aureum et lucernac
ejus, ut accendantur semper ad ve-
speram. Nos quippe custodimus prae-
cepta Domini Dei noslri, quem vos
reliquislis. *Ergo in exercitu nostro 12
dux Deus est et sacerdotes ejus,
Dt.2ü,9.
jagt)aften. vE: fur(^tfamcn. dW; unb njiberjianb
ifjnen n. vE: »iberfe^te |ίφ.
8. Β: οηφ SU tjerfiärfen. vE: lüiberfc^en. dW:
tt)ibcrjiei)en. dW.vE: eine gr. SWenge.
9. eud) ^v. B: f. ^. fuilen ju lajfcn? dW: einen
\. «Stier ... brαφte <^um (Sintoei^unq^opfer, b. n^arb
^r. ber miä^t^mün. vE: eurer 5lftergötter! A: f.
«Öanb einttjci^et mit ...
10. 5lber unfcr ift ©. ber .f»crf. dW.vE: tt)tr
ijaben Se^oi^a ju unf. ®. B: ftnb απ tem (Mefφ. vE;
im 5lmie. A: in i^rcrDvbnung.
11. B: 9ΐ. üon tυo^ίrίeφenW!l (S^jcccvcicn. dW.
vE: tüo^ίι•ίeφenbe^. (iW: u. [t^un] (Sdinubrote auf
ben %. üon reinem @cibc ... jum brennen 9lb. für
9lb. vE: ba^ er brenne jeben 51. B: galten bie
9δαφί. dW.vE: beobαφten, toai ju beob. (iji) für
(gegen)...
462 (13,13 22.)
Chronicorum II.
XIII.
Abia reac Jfudae» Jferoheami ohitus.
naX σάλπιγγες tijg σημασίας τον σημαίνειν έφ
ν μας. Και οι νιοι τον Ίσραηλ, μη ττολεμή-
σητε προς κνριον ϋ^εον των πατέρων ημών,
ΟΤΙ ονχ ενοδω&ησεται νμΐν,
*^ Και Ίεροβοαμ άπεστρεχρεν το ενεδρον
ελ&εΐν αντφ ix των οπισϋεν, καΐ ίγ^νετο
εμπροσ&εν Ίονδα και το ενεδρον εκ των
οπισ&εν. ** Και άπέστρεψεν Ίονδας, και
ίδον 6 πόλεμος αύτοΐς εκ των έμπροσθεν και
εκ των Όπισ&εν. Kai έβόησαν προς κνριον
καΐ οΐ Ιερείς εσάλπισαν ταΐς σάλπιγξιν, ^^καΐ
εβόησαν άνδρες Ιούδα, Και έγένετο έν τω
βοάν άνδρας 'Τονδα, κα\ κύριος έπάταξεν τον
Ίεροβοαμ και τον Ισραήλ εναντίον ^Αβια κα\
'Ιούδα. ^^ ΚαΙ εφνγον οι νίοΙ 'Ισραήλ άπο
προςώπον Ιούδα, και παρεδωκεν αύτονς κύ-
ριος εις χείρας αυτών. ^^ Κα) επάτα'ξεν έν
αντοΐς Άβια και ο λαός αντον πληγην μέγα-
λην, και έπεσαν τρανματίαι άπο 'Ισραήλ
πεντακόσιαι χιλιάδες, άνδρες δυνατοί. ^^ΚαΙ
εταπεπώΟησαν οί υίοΐ 'Ισραήλ έν τχι ημέρα
εκείνη, και κατίσχυσαν οί υίοι 'Ιούδα, οτι
ηλπισαν επϊ κύριον &εον τών πατέρων εαυ-
τών. ^^ Και κατεδίωξεν 'Αβια οπίσω Ίερο-
βοαμ καΐ προκατελάβετο παρ αντοΰ πόλεις,
την Βαιΰηλ και τας κωμας αύτης, και την
Ίεσυνά και τάς κώμας αντης, και την Έφρών
και τάς θυγατέρας αύτης, 20^^^ ο^;^ εσχεν
ίσχύν Ίεροβοαμ έτι πάσας τάς ημέρας Άβιά^
και επάταζεν αντον κύριος' και έτελεύ-
τησεν.
2* Κ«ί κατίσχνσεν ΑΙβιά., καΐ έλαβεν έαντφ
γυναίκας δεκατέσσαρας και έγέννησεν νιους
είκοσιδύο κα\ θυγατέρας δεκαέξ.
22 ΚαΙ οί λοιποί λόγοι Άβια και αΐ πρά-
ξεις αντοϋ και οι λόγοι αντου γεγραμμένοι
Λ•.• ••-: - j• τ : ^^τ : - ^ : ι -rp
ν τ Τ-: ι ν •• .. τ : τιτ :
τ : j•• : • : ρ- Λ•.• ••-: r ••
Ί^ήΗΛ D^DSD ntinb^n onb nhm
τ : j• τ ^ τ τ : • - «ν τ •• • :
• : - AT ; j• ^ V τ - I : I -: r
l<-T • v: IT :_ τ : j• - • τ :
^T • -: j•• : • •• τ : • . τ : τ : τιτ
J•• : • ν τ : • Ι" : »τ - ιτ Ρ
ϊι3*ι :ο^3 DN^ib^ DDni'i ηΐϊΐπΜτ
J -- ιττ : ν •.•: >•■ •■ '- AT :
^ibsD*''! nai π^ώ i^5?i rr^ni^ οηα
< : •- AT - JT - \ " • ^T • -: vv τ
I ... ^v j .. I" — : •• τ : • • • τ -:
j•• τ ν τ : • _ I" : ' :ιτ •- ι τ r
-: : • j• τ : j" : : •-• ιν - α• -
ΜΊ*«*! :an'^ninii %"ib^ nin^-bs^i»
^13^2^ läb^") bs^nn•^ ηπίί ri^n^
•.• • < : •- τ : τιτ j••-: |- τ ; -:
12. Bf (a. σάλπ.) al ... εφ' ημάς' οί νιοι. Α* Χ:
πολίμησιη sine μη (μη πολίμησητι Α^Β). Β: «υο-
<ϊα)σίται νμ. (EFX: ίνοδω&ησίσ&ί sine υμΐν),
13. Β (pr. loco): 6πισ&(. 14. Β: αντοΐς 6 πόλιμος
(ΕΧ: αντω 6 πόλ.). Α** εκ τ. εμπρ. και (A^Bf).
15. FX: nai ηλάλαζίν άνηρ ^Ιύδας. Κ. ίγ. οη ηλά-
λαξαν άνδρίς. 1 6. Β: ilq τάς χιΐρας. 17, Β: επίσον.
\S,B: πατ. αίιτών. 19.Bf (3.7ΓΟλ.)τάς. Χ^Χ:!Ανά
(Ίεσννά Α^Β). Α^Β (pro &νγατ. Α* Χ) κώμας.
20. Α1(?)Χ (pro ετι Χ'^Β) inl 21. Α» : δεκατίσσα-
ξ(ς. Β: κ. ίχκαϊδίχα &νγατ.
msjr-niii π'^ni3n-n^ί1 η3ώ^-ηίίΐΐ
Ι • ν- : ν ν : τ λ••• : ••• : ντ τ : ν :
«. 9Τ : τιτ - s ~ τ ι : τ ι? :
IT- VT : j•• : •- at • -: j- •
VT τ • - τ • -: > j•. - : • -
ο'^ϊιώϊ] D'^niös? ibin n^itor 3?^")^ί
.... ^. . ,_. ,., _ ^.. . .,. j. j -
: ri33 niüsr ώώι 0*^33
IT ν : V j•• : • τ
ν^η^Ί^ vDiii) nbii '^nni 'ΐη'Ί 22
AT τ : VT τ : τ • -: j•• ; • ν ν :
V. 14. s 'τ^η'^
ν. 19. 'ρ r^55?
12. bie J^aatrommctctt...£ärm blafe. Β: i^enftin^
genbcn Xr.,ba^ fic h).cu(^evftingen. dW.-Sarmtr. ...
S. ju blafen. vE: 2;r. bei? ^vieggiärm^.
13. B: fü'^rte bcn φ. i^erum. dW: iiefi e. φ.
I^eruiiuiel^cnjn ii;veu9lü(fen μι fomntcn,u.fo jlanben
14. (2tr. toibet fie. d\V: |ΐφ umfa^.
2«@:^iottlca«
(13, 13" 22.) 463
^emntii^un^ het ^titbet Sfracl öot ben Äittberit ^nha u. SctoBcam^ SEob.
unb bte iirom^etcn ju tromljpeten, bag
man njiber οηφ trompete. 3^r ^inbcr
Sfrael, freitet ηιφί tüibcr ben ^nxx\,
eurer Leiter ®ott, benn cö wirb euφ
ηιφί gelingen!
13 ^ber Serobeam mαφte einen *^inter-
i)a\t um^er, ba§ er toon hinten an fle
fäme, ba§ flc ijor 3uba traren unb ber
!4^intcr^ait hinter i^nen. *Φα ίΐφ nun
3uba umhjanbte, fle^e, ba ft>or üorne
unb "hinten (Streit. Φα fφrieen fle jum
^errn unb bte $riefler trompeteten mit
15 2trom^eten, *unb jebermann in 5uba
tönete. Unb ba Jebermann in 3uba tö=
nete, ^jiagte ®ott Serobeam unb baS
16 ganje Sfraei üor Qlbia unb 3uba. *Unb
bie Jlinber Sfrael flogen üor 3uba, unb
I7@ott gab fle in i^re Ǥanbe, *bag 5l6ia
mit feinem Φοίί eine gro§e Θφίαφί an
i^nen t:^at, unb fielen au& Sfrael (^x-
fdjlagene fünf ^unbert taufenb Junger
18SKαnnfφαft. *^lfo tüurben bte Äinbcr
Sfrael gebemüt^iget ju ber ^uty aber
bie Äinber 3uba n^urben getro^, benn
fle »erliegen flφ auf ben «i&errn, i^rer
19 3Säter ®ott. *Unb 5lbia Jagte Sero*
beam ηαφ unb gen?ann i^m 6tabte ab,
33et^ dl mit i^ren 2:5φtern; Sefana mit
i^ren ϊδφtern, unb (S^l^ron mit i^ren
20 5!5^tern, *bag Serobeam förber niφt
gu Gräften fam, voeil 5ibia lebte. Unb
ber «^err i^iagte i^n, bag er flarb.
21 Φα nun 5ibia geflärfet n?ar, na^m er
üierje^n SBeiber unb jeugete §u>ei unb
jtran^ig <Sb^ne unb ί€φ^€^η ί5φter.
22 SQÖaÖ aber me^r öon 5lbia ju fagen
ifl, itnb feine 3ßege unb fein 5!^un, baö
Nin.10,9. qyj clangunl lubis et resonant contra
(Act.5,:i».23,"v^*'• ^i^" Israel, nolite pugnare con-
^" Ira Dominum Deum patrum veslro-
Nm. 14,41. j,jjjj^^ qyjy ^^^ vobis θχρβαίΐ.
Jos.8,2..Jud
20,'49ss.
▼.12.
ISin.4,3.
16
17
Haec illo loquente Jeroboam re- 13
Iro moliebalur insidias. Cumque ex
adverso hoslium slaret, ignorantem
Judam .suo ambiebat exercitu. * Re- 14
spiciensque Judas vidit instare bel-
2Sm.io,9. i^jjj g^ adverso et posl tergum. El
clamavit ad Dominum, ac sacerdotes
tubis canere coeperuni, *omnesquel5
viri Juda vociferali sunt. Et ecee,
Ulis clamantibus perlerruit Dens Je-
roboam et omnem Israel, qui slabat
ex adverso Abia et Juda. *Fuge-
runtque tilii Israel Judam, el tradi-
dit eos Deus in manu eorum. *Per-
cussit ergo eos Abia et populus ejus
plaga magna, et corruerunt vulnerati
ex Israel quingenta millia virorum for-
^^''sj^^^^^^tium. *Humiliatique sunl filii Israelis
in tempore illo, et vehemenlissime
conforlati filii Juda, eo quod speras-
sent in Domino Deo palrum stiorum.
*Persecutus est autem Abia fugien- 19
tem Jeroboam, et cepit civitates ejus,
Bethel et filias ejus, et Jesana cum
filiabus suis, Ephron quoque et filias
ejus; * nee valuit ultra resistere 20
Jeroboam in diebus Abia. Quem
ism.25,38. p^rcussit DomiHus, el mortuus est.
Igitur Abia conforlato imperio suo 21
accepit uxores quatuordecim, pro-
creavitque vigiuti duos filios et se-
decim filias.
IRg.15,3.
Reliqua autem sermonum Abia, 22
viarumque et opcrum ejus, scripta
12. 14. U.L: Drommeten u. f. ϊυ.
19. U.L: gehjann if}m @tabte an.
20. U.L: fürber (A.A: ferner).
15. fd)lug. B: bic SWänner 3. matten ein gelb?
gef(^rei. dW.vE: crl^oben ein Jtrieqöcjefd^r.
17. dW.vE: richtete e. gr. iilieberiage unter
ifinen απ.
18. Β: jiarften ίιφ, t'enn f. batten |ΐφ auf... gc*
fiu^t. dW: würben ma*tig, toetl f. (ίφ flutten. vE:
tö. jiarf.
17. S: quinquaginta.
19. vE: iöcrfotgte. dW.vE: nabm i^m (bie) <Βϊ,
(tt)cg).
20. dW.vE.A: [φΐιι^.
21. Unb m. warb ftatt unb ... dW.vE: befcfiigte
ficb.
22. (3Bie 9, 29.) B.vE: u. f. JRcben. dW: f,
%i)atin u. f. ®efφίφten.
464 (13,23-14,9.)
Chronicorum II«
XIII.
Abiae mors» Asa reac Jfudae,
im βιβλίφ τον προφήτου Άδδώ. ^^ f) ΚαΧ
άπέ&ανεν Άβια μετά των πατέρων avtov•, και
€ΐ'?«ψ«ί' αύτον iv πόλει /ίανίδ' και εβασίλεν-
σεν Άαα νιος αυτόν άντ αντοϋ. Έν ταΐς
ημ^ραις \Ασά ησυχασεν η γη Ιούδα ετη δέκα.
XIV• J^cLi ετζοίησεν το καλόν και το
εύ&ες ενώπιον κυρίου του ϋ^εοΰ εαυτού.
'^ ΚαΙ άπέστησεν τα ϋ^νσιαστήρια των αλλό-
τριων καΐ τα υψηλά <, και συνέτριψεν τάς
στήλας καΙ έιξέκοψεν τα άλση, ^καΐ εϊπεν
τφ 'Iovo(f εκζητησαι κνριον τον &ε6ν των
πάτερων εαυτών και ποιησαι τον νόμον και
τάς έντολάς. * Κα\ άπέστησεν άπο πασών
των πόλεων 'Ιούδα τά θυσιαστήρια καϊ τά
είδωλα, καΐ είρήνευσεν ^πόλεις τειχήρεις iv
yfi Ιονδα, οτι είρήνευσεν η γη' καΐ ουκ ην
αύτφ πόλεμος iv τοις ίτεσιν τούτοις, οτι
κατεπαυσεν αύτφ κύριος» ^ Καϊ εϊπεν τφ
Ίούδίζ' Οίκοδομήσωμεν τάς πόλεις ταύτας,
καΐ ποιησωμεν τείχη καϊ πύργους και πύλας
καϊ μοχλούς, εν φ της γης κυριεύομεν οτι
καϋ^ώς εξεζητήσαμεν κύριον &εόν ημών, έζ-
εζητησεν ημάς, και κατεπαυσεν ημάς κυκλό&εν
καϊ ενώδωσεν ημίν.
'^ Και εγένετο τω Άσ^ δύναμις οπλοφόρων
αίροντων {^υρεονς και δόρατα εν γγΙ 'Ιούδα
τριακοσιαι χιλιάδες, καϊ εν γη Βενιαμειν
πελτασταϊ καϊ το'ξ,όται διακόσιαι και όγδοή-
κοντα χιλιάδες, πάντες ούτοι πολεμισταΐ δυ-
νάμεως. ^ Κα) εξηλϋ-εν επ αυτούς Ζαρε
^ίΟίοψ εν δυνάμει εν χιλίαις χιλιάσιν καΐ
αρμασιν τριακοσίοις, καί ηλ&εν εως Μαρησά.
^ Kai έξήλ&εν Άσά εις συνάντησιν αύτφ, καϊ
παρετάξατο πόλεμον εν ττ} φαράγγι κατά
23. Β: δεχα ίτη.
1. EXf (ρ. ε7Γθίί/σίί')^σά. Β: θ•«« αι'τβ. 2. FX:
τά alXotqict. 3. A^ß: τον xvQ. &. (hvq. τ. &. Α^Ε
FX). Β:7τατ• αι/τών, EXf (μ.νό^.)αι'τ8. 4.Β*τόίί'.
5. Β: xv(). αντώ. 6. Β: ίνώπιον της γης ^'(^ηνσομίν
(εν ω της y. κνρΐίνομίν AEFX) ... )ΐύρ. τον &. Α* Χ:
ffOf)wffiv. 7. Β: δνντχ,μις τω ΙΑσφ ... ΒίνιαμΙν.
Α' Χ* (ult.) κα/, (A^Bf): πίντηκοντα {ογδοηΜ,
Α2Β). 8. EFX: Ζαραί. Α2Β| (a. Αί&.) 6.
nsüäs'i : w ^ί^n•)ϊ^ tbnTOS a^tiw^ η
- : •- ι . ;. τ - J- : . : • :
•η τ : AT : - ν : jt τ » t> : ■• - .τ
ρ τ VJ'.• 1 ν^τ τ ;τ'•• IT
ΊώΝ^ϊΐ nton ί^οίί m^f^") χιψ.
τ τ - : J - τ τ -<—
—JT- IT ν- )7 : <•• " :
I• •• -; IT V V— :- . " " ~
j" v: VT : •-• : • τ ρ
:ηΐ2Ώϊΐι nninn nitorbi αϊτ^ηΐηϊί
IT : • ~ ; I.T ^ - j -: Γ : λ•-• •• ι -:
ν τ - ν τ : j"T τ • - τ-
»τ τ : - - ij : ' - Λ τ - |- ν :
Λτ Ρ KT '' VT ' •.••;•- IT τ :
τ τ : • < • ' ι•• : Ι ν τ τ _ jt » : ιτ r
Ί VT : - ,. .. 1• V •• τ j• τ -
D^nrrrrii I nana nnnn^b ί^ιχ^^ι e
j. τ IV V jv : • τ r -.• -
• j- τ : "^ τ : • j7 "T : ν •• τ
•^3 iiD'^äsb "ΓΊκη ^D^i3? b'^n^na^
-ί• •• τ : I V τ τ •.• • • :
: - τ •• ν: jT ί ν : - τ
nn'^bs^'i ^Dnisi n^non ^ab m^^i
r : -- V. : • - '^' 7 ' ν^τ -jt-
nnhi na^ köd b'^n ^^^b^ίb ^t^^^ 7
~ τ JT • j•• • - τ τ : j• :-
1 . τ : • • I V V j •• j : τ ι•
. j- τ ••• »V •• : j : ' •• τ <•• : ι
• IT •• ^ • V V•• τ I VAT V :
Λ •• J : V τ : - . τ -: I ν jv
AT τ ': (.TT >••••- IT •• IT - VT-
τ VT :
ϊί^3•2 rrbnb^ü ?iDi5?n
V. 7. i<tt:3 'lösy
22. B: in ber ®0[φίφί6Βο[φι•ο{6υη(ϊ. dW: Sluö-
ieguno. vE: @iflarung.
*23.' dW.vE: i)atU b. S. ^cbvn (JÄu^e). A: ru*
i)etc.
1. it.dW.vEriraö gut unbr.toar in benSlugen...
A: u. lool^iqefailtg.
2. dW.vE: fφαffte (ab). vE: iMlt. ber fr. ©ötter
2^ @^]^ii>tttca<
(13,23—14,9.) 405
5töia'$ Sob, Stffa'ö fliacö Äoniörei^. (^cra^ bcr SWo^r«
ΧΪΙΙ.
tfi gef(i^nc6en in ber Ǥt(torie beg ^ro-
23 ^i)itm 3bbo. *t)Unb Olbta 6ΐηίφϋ€ί mit
feinen SSätern, unb fie begruben ii)n in
ber (Stabt iDavibö. Unb ^ffa, fein (Βοί^η,
tvarb ^önig an feiner @tatt} ju beg
3eiten n?ar baö l^anb fliUe §e:^n Sa^re.
XIV. Unb ^ffa ti)at, wa^ reφt n?ar
unb bem ^errn, feinem ®ott, tvoi^l ge*
2 fiel. *Unb ti)at u>eg bie fremben Altäre
unb bie «^o^en, unb JerBrαφ bie θαη-
3 len unb ^ieb bie *§aine al•, *unb iie§
3uba fagen, t)a^ fie bcn «§crrn, ben ®ott
i^rer 33äter, fuφten unb träten ηαφ
4 Dem ®efe§ unb ©ebot. *Unb er l^^at
iveg αηδ aUm (Stäbten Suba bie »i^ö^en
unb bie ©b^enj benn ta^ ^5nigrciφ
5 hjar jtitle öor i^m. *Unb er bauete fefie
Stäbte in 3uba, n?eii bag iianb fiiüe
unb fein Streit wiber ii)n rcar in ben*
feiben Satiren j benn ber «§err gab ϊί^χη
6 0iui;e. *Unb er f:prαφ ju 3uba: Saffet
ung biefe <Stäbte bauen unb SDiauern bar*
um l^erfüijren, unb Xi)üxm^, 3!^üren unb
Ollegel, tveil bag Sanb ηοφ üor un0 ifl;
benn nnr ^aben ben «^errn, unfern ®ott,
gefuφt, unb er ^at unö Uini)^ gegeben
um^er. Qiifo baueten flc, unb ging
gίüiίiφ ijon ftatten.
7 Unb ^ffa ^attc eine ^eereSfraft, bie
<δφiίb unb @:|3ieg trugen, auö 3uba brei
i)unbert taufenb, unb αηδ Benjamin, bie
βφiίbe trugen unb mit ben 33ogen fonn*
ten, jn^ei ^unbert unb αφt§ig taufenb,
8 unb biefe haaren atle flarfe «Reiben. *(S0
jog aber nnber fie αηβ ©era^i ber 9)io^r
mit einer «i&eere^fraft, taufenb mal tan-
fenb, baju brei ^unbert 2ßagen, unb
0 famen biö gen ^arefa. *Unb ilffa
§og aug gegen ii)n, unb fie rüfteten
fίφ jum (Streit im ϊ^αΐ ße^^at^a hu
22. Ü.L: ^ijicna.
23. Ü.L: an feine <Bt. ... tuarb ba«8anb.
0, Ü.L: SKauren ... %i)üxm, Xijux u. dl,
7. A.A: Sa)ilUv ... unb ben Sogen fü^rs
ten (A.A: f^annten).
12,15.
lHg.t5,8ss.
(ICh.3,l(>.
lRg.15,11.
11,5.
15,15.
1^,3.
t) 13,23-14, 1-14 vulgo 14, 1-15.
1. ΑΙ.: Domini Dci.
7. ΑΙ.: duc. septuaginla m.
2
3
sunt diligenlissime in libro Addo pro•
phelae. *f)Dormivil autcm Abia cum 23
palribus suis, el sepelierunl euni in
civiiate David. Regnavitque Asa fi-
iius ejus pro eo, in cujus diebus
quievit terra annis decem.
Fecit autem Asa, quod bo-XlV.
num et placitum erat in conspecln
Dei sui. *Et subvertii altaria pere-
3i,i.Dt.7,5. grini cullus el excelsa, et confregit
statuas lucosque succidit, *el prae•
cepit Judae, ut quaereret Doniinuin
3i,2i.jo8.22,Deum palrum suorum el faceret Ic-
*• gem et universa mandala. *Et abs-
tulit de cunclis urbibus Juda aras
et fana, et regnavit in pace. *Acdi•
fieavit quoque urbes munilas in Juda,
quia quietus erat et nulia temporibus
ejus bella surrexerant, paceni Do-
mino largiente. * Dixit aulem Ju-
dae: Aedificemus civilales islas et
vallemus muris et roboremus lurri-
bus et porlis et seris, donec a belbs
quieta sunt omnia, eo quod quaesieri•
mus Dominum Deum palrum noslro-
rum, et dederit nobis pacem per
gyrum. Aedificaverunl igitur, et nul-
lum in exslruendo impodimenlum füll.
Habuit autem Asa in exercilu
suo portantium scuta el haslas
de Juda Irecenla millia, de Ben-
17,17.25,5. jamin vero scutarioruni et sagit-
tariorum ducenta octoginta millia,
omnes isli viri forlissimi. *Egres-
sus est autem contra cos Zara Ae-
tbiops cum exercilu suo, dccies cen-
tena milHa et curribus Irccenlis, et
venit usque Maresa. * Porro Asa
perrexil obviam ei et insiruxit aciem
ad bellum in vaile Sepbala, quae est
5
6
8
(A: be« auelanbifd^en Dtenfie«). B: ©ö^cntoMber?
dW: $lfiarten.
3. iionbeiten. dW.vE.A: befabl.
4. B: u. bie @onnenbilber. dW.vE: «Sonnen;
faulen.
6. dW.vE: ποφ ifi b. 8. unfer. B.dW: gelang
$olDfllotten»g8ibci. ^.%. 3. «fcg 2.2lbt^.
i^nen (\υο^Ι).
7. B.dW.vE: ein ^ecr (bae) <Βά). u. @peev (tiutO
tragenb. B.vE: ben 33. fpannten. dW: fpanncnb.
8. dW.A: 5tet^io^ier. vE: Jtufd^itcr.
0. dW: fielleten |ίφ in (S^lad^torbnung. A:
Orbnung. vE: ji. eine (έφΐ. auf.
30
466 (14,10-15,5.)
Chronicorum II.
XIV.
Asae regis Jfudae res hene gestae•
βορραν Μαρησά. ^^ Kai (βόηβΒν !/^σά ττρος
κνριον &εην αντοϋ χα) fJnev Κνρΐδ, ουκ
αδυνατεί παρά σοι σώζειν iv πολλοίς και iv
ολίγοις. Κατίσχνσον ημάς, κνριε ο Ο^εος ημών,
ότι επϊ σο) ττεποί&αμεν, καΐ έπ) τφ ονόματι
αον ηλ&ομεν im το πλη&ος το τιολν τούτο.
Κνριε ό β^εος ημών, μη κατιαχνσάτω προς σε
άν&ρωπος.
** Και έπάτα'ξεν κύριος τους Αΐϋιοηας
εναντίον Ίονδα, και εφνγον οΊ Αιθίοπες.
^^ ΚαΙ κατεδίωξαν αντονς Άαά και ο λαός
αντον εως Γεδοόρ. Και επεσον ΑΙ&ίοπες ωςτε
μη είναι εν αντοΐς περιποίηαιν, ότι αννετρίβη-
σαν ενώπιον κυρίου καϊ ενώπιον της δυνάμεως
αντον, καϊ εσκνλενβαν σκνλα πολλά. *^ ΚαΙ
εξεκοψαν τάς κώμας αυτών κνκλφ Γεδωρ,
'ότι έγενη&η εκστασις κυρίου επ αυτούς. Και
εσκύλενσαν πάσας τάς πόλεις αυτών, οτι
πολλά σκϋλα έγενηθ^η αυτοϊς. ** Καίγε
σκηνάς κτήσεων, τους Αμαζονεϊς, ε^εκοχραν,
καϊ ελαβον πρόβατα πολλά και καμήλους^ καϊ
επέστρεψαν εις ^Ιερουσαλήμ.
]KV• Κα\ Αζαρίας υιός Ώδηδ^ εγενετο έπ
αυτόν πνεύμα κυρίου. ^ Και έξηλ&εν εις
άπάντησιν Ασ^. ααι π αντί Ίοΰδ(^ καΐ Βενια
μείν, και ειπεν [Ακούσατε μου, Ααά κα) πάς
Ίονδας και Βενιαμείν. Κύριος με& υμών
έν τφ είναι υμάς μετ αυτού ' κα\ έάν ^κζη-
τησητε αυτόν, εύρε&ήσεται ύμΐν και έάν
έγκαταλειπητε αυτόν, εγκαταλείψει υμάς.
^ ΚαΙ ημέραι πολλά) τφ Ισραήλ εν ου &εω
άλη&ινφ) καΐ ohy^ ιερέως υποδεικνύοντος καϊ
εν ου νόμφ. ^ Κα) επιστρέψει αντονς επΙ
κΰριον ΰεόν ^Τσραηλ^ κα\ ενρε&ήσεται αντοΐς.
^ Και εν εκείνος τφ καιρφ ονκ εστίν ειρήνη
10. Α*: « όννατΰ'ί EFXf (ante s.posto &€6ς η μ.
ult.) συ η.
11.Β*οί.
12,Α»Χ*αι•τβς(Α2Β|). Β (pro alt. cVrim. AEFX)
ivavrlov.
ί 4. FX (pro κτήσ.) κτηνοίν, BEXf (ρ. λτησ.) xai
Β: τ.ΙΑλιμαζονίΐς (τ.Ι^μα^ονίΐς ΑΕΧ; F*).
1. Α^Ε\:ΆόάΟ (ϋοήό Α2Β).
2. Β: Βίνιαμίν (ut semper) ... π. '/»ία.
3. Β: νποόίίλννντος. Xf (in f.) χαΐ ixci&iafv εν
αηνότητν.
4. FXf (a. κα« ivqtB.) χα« ^ητήσβσιν αυτόν.
JT : ν TT τΙ: •- ιτ • ιτ *?
S'Tä'b η-/2:?-^ί< nin•' ^Ώδ^»η ττ\^^
τ -j; : • : - ; • ' jv τ ι•
ηηχ !)D^n■b^5 nirr^ η•τη \rßriT\
τ - •• '^ν: <τ : Λν - 'ν τ ιν
)'• : • ' - ν τ : 1 < • -
ιο^ώ!)3η ^DD^i m?in^ "^Dsbi ^5!D^ί
Γ - V;T - Λτ : j•• : • : <.τ τ
- • ν — : JT τ : TT ••::•-
τ : • jv τ Ι i" : • • < . ~ τ : •
Λ••-: r j•• : • : \τ : r : • ) ζ : - ι•
Γίί ύ'^^ ηί^Ώ η^Ίπ bbtü ^iiiiiu^iis
»TT ι• τ : J • : • τ 1•.• "^ τ
τ ν τ ~ Λ•.• " -: ιτ : - r
17 τ JT : IT IT - JT • ι• • τ JV
' < : ^•- Λ • νν': • y τ; η ^ - :
: dbüS^n'^ ^3ώη D^^briÄ^i nhb
•ιτ τ 1 : *• τ- • - : τ
IT τ iT ? IT •• ι ν Τ : — η- *
ίίΟίί ^Dsb Ϊ5'^^ι :Dsnbii m^i 2 *
TT j" : • .. .,_ ^ |. ^.. - ,
m^n^-b^i ^ί0^δ ^^^^ιϋ^Ώώ ib "1)2^^^
JT : τ : vT Τ • τ : ν j -
ii2:s? aDDiNiia h'DißV nirr^ it)^:n^
JV : 1:1• VT• <T ί ' V τ : •
-Diii abb s^s^^ ϊΐηώΊΐη-οί'ίη
• r VT j" τ • •. : : • • ;
V.• - )• τ : ι•.• : ν /-:ι- κ\ : - \~
i>ibb^ nbii ^nbi^ • i^bb b^ί'^to'^b
ή : vv: j" ν: j : Α• τ : * :
-i2S3 ηώ'^1 : nnir iibb^ nnin ins -i
TT- IT / : I.V 'j'" .
^ntiäpn'^i b>i'nto'' '^πb^ί nin^-b:^' ib
«.•. »: - :- Λ" τ : • j•• . ν: ντ :
Dibtö ri^ ahn α^Γ.:ρηϊΐ :Dnb w^is^^n π
*. τ ι ^•• "Τ J• • IT Γ.• τ J•• τ • -
V. 10. πίΊΒ t)i3nn i<"35
ber f. .^v. :^at, qegenben, ber üiclel^at? dW: f. uJ
bem ©rofen 511 %. ober bem £)i)nmaci)tfgcn. >E:J
ηίφίδ, ju f). u. Φ. ober u. Dl^ntn. A: ob tu mit SBeil
nigen ^elfej! ober ni. Φ. (13, 18).
11. ίΦίηβ.
12. B:ba^ feine (Srl^oiung furfiewar...entfraftetJ
vE: bi6 fie |!φ ηίφί mel^r retten fonnten. dW.vEa
Aufgerieben. dW: J&eere. vE: Säger. dW.vE.A^S
©eute. \
13. B: ein @c^rccfen »om ^. dW.vE: ber @φϊ.
2« @]^rpiitca*
(14,10 15,5.) 467
Stffa*^ @ieg ttöer bie fWo^rcn» Slfaria'^ aSort ijom ^err«•
XIV.
10 SKarefa. *Unb 5ijfa rief an beu »^errn,
feinen ®ott, unb f:i3raci^: ^txx, eö ifl 6ei
bit: fein Unterfc^ieb, l^elfen unter »icien
ober ba feine Straft ifl. «&iif unö, «öerr,
unfer ®ott! benn n?ir »eriaffen ηηδ auf
bic^, unb in beinern 0lamen flnb n?ir ge*
fommen n?iber biefe SJienge. Ǥerr, un*
fer ®ott, miber bi^ tiermag fein SWenf^
ettt)a0.
1 1 Unb ber «^err ijpiagte bie aWo^ren toor
ri^lffa unb »orSuba, bag fie flo^jen. *Unb
Qlffa, fammt bem 93olf baö Bei i^m n?ar,
Jagte i^nen ηαφ t>iÖ gen Oerar. Unb bie
50^ot}ren fielen, bag i^rer feiner ieten*
i)ig fcUebj fonbern fie tvurben gefci^Iagen
öor bem »^errn unb tior feinem »^eer*
iager. Unb fie trugen fe^r öiel Sftaub
ISbaDon. *Unb er fφίug ade @täbte um
®erar ^erj benn bie gurci^t beö «i^errn
fam über fie. Unb fie beraubten aüe
@täbte; benn eö rt>ar üiei OiauB bar*
1 4 innen. * 5ίηφ fφίugen fie bie <§ütten
bcS 33ie§eö, unb brαφten @φαfe bie
9}ienge unb .Jtameele, unb famen tt?ieber
gen Serufaiem.
XV. Unb auf Qifarja, ben <So^n Dbebö,
2 fam ber ©eifl: ©otteö- *2)er ging ^in«
an^ 5lffa entgegen unb fprαφ ju i'^m:
^bxtt mir ju, 5lffa unb ganj 3uba unb
SBenjamin. ©er «§err ift mit euφ, n?eii
i^r mit it)m feib: unb n?enn i^r i:^n
fuφet, wirb er ίΐφ »on euφ finben taffen j
rt)erbet i^r aber i^n üerlaffen, fo tt>irb er
3 euφ αηφ öeriaffcn. * (ίδ merben aber
öieie ilage fein in Sfraei, ba§ fein reφter
©Ott, fein ^riejier, ber ba lehret, unb
4 fein ©efe^ fein n?irb. *Unb ttenn fie Ρφ
befebren in i^rer Dioti) §u bem «i^errn,
bem ©Ott Sfraelö, unb n?erben i^n fu*
5 φen, fo n)irb er fiφ finben laffcn. *Qu
ber 3eit n?irb eS niφt tt>oi)i ge^en bem,
t2, Ü.L: ba§ ii)x t 12. 13. U.L: dtauU.
2. Ü.L: ganjeg 3uba.
Se^oüo« war auf jte nefaiten. B.vE. A: ^iünberten.
14. beuteten. dW.vE: Seite. A: ^erliörtcii f. b.
«Sd^af^üvben. B.dW.vE.A: füi^rten treg.
2. dW: mar mit ... »arct.
3. B: (§β traten ... ba fie ben ira^rcn ®. ηίφί
Ratten, ηοφ ... dW: Sänge Seit iji in 3fr. i^crgangen
oi^ne wahren ... (e^renben ^r. vE: üöieleil.tvarSfr.
lSm.l4,!.
lMcc.3,iy.
Ebr.11,34.
20,6.
Gn.26,1.
ϋ0,24.
17,iO.Gn.35,
o.lSin.11,7.
Nm.24,a.
ISm.KijlO.
11,12.
13,l(l.Dt.20,
l;Ho*.12,l.
v.4.12,5.
lCh.88,9.
Hos.3,4.Ps.
7 4,9,
Jer.2«,13.
iRg.8,4H.
V.15.
Dt. 4,29.
Zach. 8,10.
juxla Maresa. * El invocavit Domi- 10
num Deum et alt: Domine, non est
apud te uila distantia, utrum in pau-
cis aiixilieris, an in pluribus. Adjuva
nos, Domine Deus noster! in te
enim et in tuo nomine habentes
fiduciam venimus contra hanc mul•
tiludinem. Domine, Deus noster tu
es, non praevaleat contra te homo.
Exterruit ilaque Dominus Aelhio- 1 1
pes coram Asa et Juda, fugeruntque
Aelhiopes. *Et perseculus est cos 12
Asa et populus qui cum eo erat us-
que Gerara. Et ruerunt Aelhiopes
usque ad inlernecionem, quia Do-
mino caedenle contriti sunt et exer-
citu illius proelianle. Tuierunt ergo
spolia multa. *Et percusserunt ci- 13
vitales omnes per circuitum Gerarae,
grandis quippe cunctos terror inva-
seral. Et diripuerunl urbes, et mui-
lam praedam asportaverunt. *Sedl4
et caulas ovium deslruenles tulerunl
pecorum iniinilam multiludinem et
cameiorum, reversique sunt in Je-
rusalem.
Azarias autem filius Oded facto XV•
in se spirilu Dei * egressus est in 2
occursum Asa et dixit ei: Audile
me, Asa et omnis Juda et Benjamin!
Dominus vobiscum, quia fuistis cum
eo: si quaesierilis eum, invenietis;
si autem dereliquerilis eum, derelin-
quel vos. * Transibunl autem multi 3
dies in Israel absque Deo vero et
absque sacerdote doctore et absque
lege. *Cumque reversi fuerinl in 4
anguslia sua ad Dominum Deuni
Israel et quaesierinl eum, reperient
eum. * In tempore illo non erit pax ,5
l.S:Obed.
4. Al.f (p. suaj et clamaverint.
o^ne ...
4. B:5ίlβfteftφαBcvίnίf|rer5lngilBefe:^rten. vE:
φα fe'^rtcn jic |χφ. dW.vE: in ber 53cbrangni^.
.5. B: Unb in benfelbcn Sabrcn Jrar fein Stiebe
für ben. dW: Cm feibigen Seiten to. f. <Biä)ttf}üt
au^jugei^en u. cinjugct^en. vE: fonnte öliemanb in
%x. au«i u. eing.
30*
468 (15,6—15.)
Chronieorum II.
XV.
Asae regis Jiudae res bene gestae*
τφ εκπορενομενφ nai τφ ειςπορενομρ.νφ' ort
εκστασις κυρίου in\ πάντας τους κατοικούνται;
τάς χαόρας, ^ Και ττολεμησει. e&rog ττρος
εϋνος κα\ πόλις προς πόλιν^ 'ότι ο &ε6ς εξ-
έύτηαεν αυτούς εν ηάύτβ ϋ-λίψει. "^ Κα\ υμεΐς
ίσχνσατε και μη εκλυ^σ&ωσαν αϊ χείρες υμών
οτι ίστιν μισ&ος ττβ εργασίί}^ υμών,
^ Και εν τω άκοϋσαι τους λόγους τούτους
καΐ την προφητείαν Άζαρίου του προφήτου,
και κατίσχνσεν καΐ έξφαλεν τα βδελνγματα
άπο πάσης της γης Ιούδα καΐ Βενιαμειν και
άπο των πόλεων σ^ν κατεσχεν εν ορει ^Εςρραίμ,
και ενεκαίνισεν το ϋ^νσιαστηριον κυρίου ο ην
ψπροσϋ^εν του ναού κυρίου. ^ Και εξεκ-
κλησιασεν τον Ιοΰδαν και Βενιαμειν και τους
προςηλυτους τους παροικούντας μετ αύτοΰ
απο Εφραίμ καΐ άπο Μανασαη και άπο Συ-
μεών οτι προςετεϋ^ησαν προς αντον πολλοί
του ίσραηλ έν τφ Ιδεΐν αυτούς, ότι κύριος 6
&εος αύτοΰ μετ αυτού. ^^ ΚαΙ συνηχ^ησαν
εις 'Ιερουσαλήμ εν τφ μηνΐ τφ τρίτφ έν τφ
πεντεκαιδεκάτφ ετει της βασιλείας Άσά,
** και έδυσαν τφ κνρίφ iv εκείνη τη ημερι^
απο των σκύλων ων ηνεγκαν, μόσχους επτακό-
σιους καΐ ^ρο/3ατα επτά χιλιάδας. ^^ Και
διήλϋεν έν δια&ηκη ζητησαι κύριον &εον των
πατέρων αυτών εξ όλης της καρδίας και εξ
όλης της ψυχής' ^^ και πάς ός εάν μη εκ-
ζητησγι κύριον ^εον Ίσραηλ, άπο&ανεΐται, άπο
νεωτέρου εως πρεσβυτέρου και άπο ανδρός
εως γυναικός* ** Και ώμοσαν εν τφ κυρίω
έν φωνή μεγάλη καΐ εν σάλπιγξιν και έν κερα-
ΐίναις, ^^ΚαΙ ηύφράνΰ-ησαν πάς Ιούδα περί
του ορκον οτι εξ όλης της χρυχης αυτών
ωμοσαν και εν πάση \9ελησει έζητησαν αυ-
τόν καΧ ευρέϋ-η αύτοΐς, και κατέπαυσεν
Γ). Α** τώ εχπορ. και {\^Β al.f). Χ: ηςπ. ... έκπ.
8, Β (ρΓοΙ^ίαρ. ΑΕΧ) Ιίδάδ (FX: 'ΙΙδηδ, ΑΙ.:
^δδώ). FX* (a. χατίσχ.) xai. Bf {ρ.κατέσχ.)Ί(()ο-
βοάμ.
ΙΟ. Β: εν τω trat τω τκντίκ.
11. Β: ε&νσε,.,έν τν^ η μ. ixflvri. X^ : μόσχ3ς επτά,
χριβς {μ ίπταχοσίνς Α^Β rell.). Β: πρόβ. ίπτακις-
χίλιη.
12. Α.^Ε¥Χ:διηλ&ον. Α2Β|(ίη t) αυτών (ΧίΧ*).
13. ΑΙ : πάς 6 {π. ος Α2Β). Α2Β| (a.avo. &.) τόν
(AiXt). Bf (a. Ίσρ^.) τ5 ... * (ult.) xae.
14. Α* : ωμοσεν (ώ/*οσαν Α^Β), Β* τώ.
1 5. Β: ενφρ. ... * αυτών ( AFXf).
>- - j : •< AT - : j•• ~
V. : ß : •. : ι τ-: ιτ ν : ι τ
τ : VT τ -: r _•.-. r λ : j• :
ü'D^T 5lBn'^-b^ί1 ^ifetn sn^i :ηη:^ 7
Λ-• •• : ν : • - : » : • jv - : ιτ τ
IV : - ; : • (τ ^ j•• r
ν •• τ w»• τ : - TT - : • :
nnri'i ρ•τπηη h2^t^ mb h^^^iriDni
<"-;i — I - - : . • τ - j•• τ : - :
φ^^^η^, mm) yiK-bst) έ3'^:?ϊΐρώη
D'^nsDiii ΊΠΏ idh Ίώίί ο'^Ί:ρηηΏϊΐ
• AT : V ^ j- •' ^ \- τ r: -: • τ jv ' •
^3£)b nφ^? nin^ ΠΞΐτρ-ris: ώϊτπ'^η
D^'iBsn ch^s? b'n-^ni ib^^Dn^i
',-•.:•>'• VT• • τ - ; ' • τ : *
•ίτ τ : IT ι• ' Α : ; • V.• - :
η : r τ : • τ •• τ : • •
:• J - •ν- τ Ι : ^ : 'IT •- ι • ντ ν:
j : - : ν : •.• ι•• -: >- : • ν • : -
i^mr\ nv^ hin^b ^nsr^i usoi^n
j- τ r <::•- IT τ
•. j- : It τ Α• •• VT τ - Ι •
• : - j τ- ι• τ -; ;- : • l ν j
Av •• I-: j•• "^v: VT : V : •
Ίώ^^ bän :üü:iD3-bDDi) annb-b:::3i3
SV -: ί IT : - τ : VT τ : i :
r\m'' b^ί^ώ'^-^nb^ί nirr^b ώΊτ^-N^b
AT v Τ : • 1" ν: jj r f : • ι
n?i tb'^iiüb bi^5"^?l Pi?"ipb
bii2^ biP2 nin^b '^i^nts^^i ίπώί^Η
VT h : τ r : IT • - ιτ •
: Γη'ΊΒίώηϊΐ ninri^änn^ n:j?iiinn^
I τ I : V : I - : r at : •
τ :-- τ : τ ::•-
DDisn-b^Dn^i ϊΐ3?2ΰ33 bnnb-biDn "^s
jT : τ : τ : • τ τ ; r : -^'
nin*^ m^^ anb S2)2^n ^ntaps
av γ v t •-
V. 8. nnsa it"Da
V. 12. diT^nSN δ<"33
5. Β; c\v. @^recfen bei allen (Sintüol^ncrn ber Säiii
ber. dW: \)iclc Unruhen über α. 93ett>o:^ner b. San?
bcö» vE: cö Famen gr. U.
6. B: Unb e« .^etfiief jtd) ein Φ. an bcm anb. dW:
jiief f. 33. an SS. dW.vE: beunruhigte {uvtoivtU)
2.@l^tpntca.
(15,6-15.) 469
Stffa'» Urtb 3uba*§ Dpfcr unb crneuetet SBwnb nttt bem ^crrn.
XV.
ber aus* uub eingebet; beim cg tnerben
gro^e ©etümmel fein über alle, bie auf
() (Erben n?oi)nen. * iDenn ein 93oIf n^irb
ba8 anbere jcrf^mei^en, unb eine @tabt
bte anbere} benn ®oit uürb fie crfφrecfcn
7 mit allerlei ^ngjt. * 3^r aber feib ge=
troft unb ti)ut eure «^änbe ηιφί ab!
cenn euer 2ßerf ^at feinen Sol^n.
8 Φα aBer 5iffa ^Urete biefe SSorte unb
bie SGßetffagung DbebS, beö $ro:|)l)eten,
warb er getroft mxx> t^at n^eg bie ®räuel
auä bem ganzen !ianbe 3>uba unb 33en*
Jamin, unb αηδ ben (Stäbten, bie er ge-
tuonnen t;atte auf bem @cbirge (Ephraim,
unD erneuerte ben ^itar bcS ^errn, ter
9 i)or ber ^aUe beö ^errn fianb. * Unb
üerfammeite baö ganje 3uba unb 33en=
jamin unb bie ^frembiinge IJci ii)nen
αηδ @vt)raim, 3)?anaffe unb eimeon}
benn eö fielen §u i^m aug Sfrael bie
9)ienge, αίδ fie fairen, ba^ ber «^err, fein
10®ott, mit il)m n^ar. *Unb fie öerfam*
melten ^φ gen Serufalem beö britten
9JUnat8 im fünfzehnten Sa^r beö ^5=*
1 1 nigrei^ß ^ffa, * unb opferten beffelBen
i^agö bem «i^errn öon bem 9lau6, ben
fie geBrαφt Ratten, fleben l^unbert Dφfen
12 unb fieben taufenb @φαfe. *Unb fie
traten in ben 33unb; bag fie fuφten ben
t^errn, i^rer 33äter ®ott, i)on ganzem
IS^i^erjen unb ^on ganjer ^Seelej *unb
n?er ηΐφΐ irürbe ben »^errn, ben ®ott
SfraeB, fuφen, foUte flerben, beibe flein
14 unb groß, beibe 3)?ann unb^ßeib. *Unb
fie fφn>uren bem »^errn mit lauter (Stim-
me, mit S^önen, mit 5!rom^eten unb φο-
liifaunen. *Unb ba8 ganje 3uba tt»ar
fr51)Iiφ über bem @ibe: benn fie "Ratten
gefd^n^oren üon gangem »^crjen, unb fie
fuφten i^n i^on ganzem 3DiÖcn} unb er
lie§ ίΐφ Don i^nen flnben, unb ber ^crr
8. U.L: flunb. 10. Ü.L: 2«onben.
14. U.L: iDrommeten.
Ks ;ί,ΐϋ.
v.l.
8,12.
1I,16.3U,1.
jle m. α. SSebrangnip.
7. dW.vE: fejl. B.A: flärfet (iua). dW.vE.Ä;
laffet e. <ξ>. η. ftnfen. Β: laf tverbcn. dW.vE: e«
h)irb eud^ (fommt bev) £. für eure 2öerfe.
8. vE:Vrot)'^etifφe3ϊebe! dW.vE: faxtet ν O^uti).
dvv. «Sc^eufaie. A: xoüljk. B: \)or tem QSorcjeibäu.
egredienli el ingredienli, sed ler-
Μί.24,Γ,8. pQpgg undique in cunctis habilalori-
Lc.-i 1,10.26. iius lerrarum. *Pugnabil enim gens 6
contra gentem, el civilas conlra ci•
vitalem, quia Dominus conlurbabil
Lc/^i,i8*.28.eos in omni anguslia. * Vos ergo 7
ici,VA*5,?8. conforlamini , el non dissolvanlur
manus veslrue! eril enim merces
operi veslro.
Quod cum audissel Asa, verba 8
scilicel el propheliam Azariae filii
Oded propbetae, conforlalus esl el
iRg.15,12.. ajjsiyiit ijola de omni terra Juda el
de Benjamin et ex urbibus quas ce-
peral monlis Ephraim, el dedicavii
allare Domini, quod erat ante porli-
cum Domini. *Congregavilque uni- 9
versum Judam el Benjamin el ad-
venas cum eis de Ephraim el de
Manasse el de Simeon; plures enim
ad eum confugerant ex Israel, viden-
tes, quod Dominus Deus iilius esset
cum eo. *Cnmque venissenl in Je- 10
rusalem mense lerlio, anno decimo
quinlo regni Asa, * immolaverunl 1 1
Domino in die illa de manubiis el
praeda quam adduxeranl, boves se•
ptingenlos el arieles seplem miiUa.
2Rg^2,$.' *El inlravil ex more ad corroboran- 12
dum foedus, ul quaererenl Dominum
Deum palrum suorum in tolo corde
ot.i7,2s.. ^^ i" tola anima sua; * si quis 13
aulem, inquil, non quaesieril Domi-
num Deum Israel, morialur, a mi-
nimo usque ad maximum, a viro
usque ad mulierem. * Juraverunl- 14
que Domino voce magna in jubilo
el in clangore lubae el in sonilu
buccinarum * omnes qui eranl in 15
Juda cum execriilione: in omni enim
corde suo juraverunl, el in tola vo•
lunlale quaesierunl eum; el invene-
t4,5«.2o,3ü.runl, praeslililque eis Dominus re-
8. S:Obed.
9. dW: waren SSiele ju i^m übergegangen. vE:
abgefalien. A: flol^en ju ii^m.
12. tt, in 35. vE: in einen "ö. jufammfn.
13. B.dVV.vE: gefcbtetlücrbcn.
14. BrSaiic^jen. dVV.vE: (SubolO ©ef^rei.
15. B: mit ii;rem g. aBoi^igefallen.
14,13.
470 (15,16^-16,7.) Chronieorum II.
1[V.
Asa reoD Jfudae et Baesa reac Israelis,
αντοΐς >ινριος χνκλό&εν, ^^ Kai την Μααχα ^|^^ ι βζ.^ il52?^/3"D^1 ♦ Π'^ΠΟΏ Dilb 16
τ-; Γ
νν τ
nnt2i3?-Ίtü^ί πί^^^^ι ηΐ'^οη ιι^ώπ
την μητέρα αυτόν μετίστηαβν ίου μη είναι τ\]
'^ίατάρτη λειτουργούσαν, και κατεΗ0\ρ8ν το
ίί'Οωλοί' κα) κατεκαυαεν έν χειμάρόφ Κέδρων. } -ρζι^ ϊίΟδ^ PhlD*^ PSb^tD H^ÜJi^b
^' Ιίλην τα νχρηΚα ουκ εξήραν ετι υπηρχεν 1 • ^ ^ . • ι• • L
.V τφΊovδc^ καΐ Ίσραηλ. ΆΓκ ^ η καρδία | ♦ ΠΙ)? ^^?-ψ ^^ψ^ PI Π ^^^???^
'^σα ίγενετο πΐηρης πάσας τάς ημέρας «ν- ρη biiltoi^^ ^'nD"i<b Πίώ^ΠΙ 17
^^~ iR Ι-^Λ .;.„'... _Λ " ,#....5Ä r. 's- "^A•• τ : • • ιτ ι τ - :
του. *® Και είςηνεγκεν τα ayia ζΐανίδ τον
τΐατρός αντου και τα άγια οίκου κυρίου του
ϋεον, αργύρων καΐ χρυσίον και σκενη. ^^ΚαΙ
πόλεμος ουκ ην μετ αντου εως τον πέμπτου
και τριακοστού έτους της βασιλείας \4σά.
IT τ τ ν τ ^τ τ ντ τ - :
j•• tT Ti|T : •>' τ r• :»T •.• •• τ"
iT τ : • ι• - : I.T τ : 1 •.• r: λ ν: ιτ
ι." τ : )• : - : 7- TAT τ j
IT τ > : - 1
"b:? b^ί'Ίto^-nb)3 ^m^'^i nb'2? ί<6^ί
•• τ : • 'vi•.• <τ : - "t τ τ τ
••< • : • : Λτ τ ιτ ••" ΐνν•-^ τ :
•• - IT : ' ••• ι•.• VT τ : τ τ j••
tr\T\^ n^n nin^iin ηήτι ftos ^ίοκ
IT : )" •; : ι •• τ τ : Ι vj•.• τ τ
5 ν jv - -: ! ν '^ ν '^ : . - Ι ν Α•.• - J••
XVM• Kai εν τφ ογδόφ καϊ τριακοστφ
ετει της βασιλείας Άσα άνέβη Βαασά βασι-
λεύς Ίσραηλ έπΙ Ίούδαν, καϊ φκοδόμηαεν την
'Ραμά του μη δούναι εξοδον καΐ είςοδον τφ
Άσί^ βασιλεΐ 'Ιούδα. ^ Καϊ ελαβεν Άσα χρυ-
σίον καΐ άργύριον εκ ϋ^ησανρών οίχου κυ-
ρίου καΐ οίκον τον βασιλέως, και άπέστειλεν
προς τον vibv τον "Αδερ βασιλέως Συρίας τον
κατοικοΰντα έν /ίαμασκφ λέγων ^/Ιιά,Οου
διαϋηκην ανά μέσον εμού κα\ ανά μέσον σου,
κα\ ανά μέσον του πατρός μου και άνα μέσον j λ ' . - • ν. . . ^^
του πατρός σοΰ' ιδού άπέσταλκά σοι χρυσίον * *r.V Ί ^ τ 1 ^ ν τ 1 ? Jv « j• ^
καϊ άργύριον, δεϋρο και διασκέδασον απ έμον '. 'ηΙ^Π Tib ΙϋΠΤΊ tlDS ilb '^rinbtlJ
τον Βαασά βασιλέα Ίσραηλ, και άπελ&έτω ! 7 ": ^ ' ? ^^' λ .'''' ' tL '^ ^
απ έμον. * Και ηκονσεν νιος Αοερ τον \ ^\\ ^^ . ')ζ 7• *'^Τ:- ν )*.•' ρ:
βασιλέως' Άσά, καΐ άπέστειλεν τ ονς άρχοντας \ "'^^ ^HtV"]'^ 3?Ώώ*'Ί l^h^12 tlh^^^ ^
της δυνάμεως αντον έπΙ τάς πόλεις Ίσραηλ, Ι •>''' '^ •\. ' "L ' "^i^ ΐΐ" '
και επάταξεν την Άϊων καΐ την Jav καΐ Ι *" ?τΠγ ^ τ ν "^ : '.- ^Vt M?S-
την Άβελμαΐ/v καϊ πάσας τάς περιχωρονς , -pj«^ \^'^Λ "^i^lil^^ '^*n3?"b^ ''ib"'^^ii
Νεφ&αλί. ^ Kai ίγένετο έν τφ άκονσαι * L ^ ^^ •1 •
Βαασά, άπέλιπεν τον μηκέτι οικοδομεΐν την \ ^ί^Ι -Β ^ί^τ ?! 1ί ^vl 1 j •
'Ραμά, καΐ κατέπανσεν το έργον εαυτού. ^Km ^^Π'^Τ pb^lDD '^'Ί3? DlDSDÜU^bS •^
^σα ο ρασιλενς ηγαγεν ;7«V7a τον Ιου dar, ι . ? κ : . . .
««;. r.aße, τον, mlv, τη, •Ραμά κ«; τλ'-γν ηΐ33Ώ ν>τη«] κφ?? ?a^3
ξνλα αύτης ά φκοδόμησεν Βαασά, καΐ ωκο- , ^Οί*^Ί ♦ iriD5<b^"ri»i riSUJ*'^ Π>ΟΊΠ ö
AT Τ IT
δόμησεν έν αύτοΐς την Γαβαε και την Maomt. % . : ι ^ ^7 ^1_• ^
^ Α"«ί ^y τςί) καιρφι έκείνφ ηλ&εν 'Ανανϊ ό ''
προφήτης προς βασιλέα Ιούδα, Ασά, και ει-
JV -; τ •.• •• ν : TT IT
nD2
15. Β: κι'ρ. α.'τοΓς κυκλ. 16. Α** μη (A2ßt). ! ::>nä-n^ί tDtl^ Ρ^Ί i^ÜD^^S ΠΟΞΐ
17. Β (proef^^av) άττεσττ^σαν (EFX: flz/cii')• EX Ι '" '*' ''"' ''' '"^" '""^
(pro IVt) üVf. Β* 7»Jct κα* (AEXf). 18. Β* κν^ία. \ ♦ Πδ^ΏΠ"iΊ^?'^
1.Β*Βαασά(ΑΕΡΧ|). FX: ίϊςυόυν κ. 'έξοΰ. 2.Β: | 1^^ ^L•^^ ^..^ ..-, ...L•^ ^,,-,-,
a(<y. χ. ;^^ι/σ. 3. Β* (alt.) άνά μέσ. (AFXf). FX: -^ί? *^^^\} ^jJU 2<3 Ν VÖ »l/f ^
Λ:αΓ(>ος• σ» ... πατρός μβ. 5. Α*: άπέλαπιν. Β: έ'(>/. nhlivk
οΓ'Τ«. 6, Β* ό ... (pro ηγαγ. ΑΕΧ) Uaßfv. EXf (a. ' " ί?^
τ. λ/^.) Λτάντας. 7. ΕΧ: uivuviaq. Β: Λ^ός^σα /9ασ.
J -
AT :
1?5
ντ τ
2« ^l^rottka«
(15,16-16,7.) 471
SJlac^a, ^f{a te^tf^affen fein gcbenlang. S5aefa'§ 3ug ^tQen Su^ö.
XV.
16 gab i^nen uiui)t um^er. * Qiud) fe|te
^2iffa bcr itbnig ab SD?αeφα, feine
9}iutter, vom Qlnu, baä fie geftiftet ^atte
im ^atn 3)ZiVie§et^; unb Qlffa rottete
i^veu SKipiegeti) auö unb jerjiieg i^n
unb i^erbrannte i^n tm 33αφ .^ibron.
17*5lber bie ^b^en in Sfraei timrben
ηίφί abget^an; boφ tvar bag ^er§
18 ^ffa reφtfφαffen fein Sebenlang. *Unb
er brαφte ein, ϊυαδ fein 33ater ge^eiliget
unb η?αβ er ge^eiüget ^atte, inS «§au8
19 ®otte0, (Silber, ®oib unb ®efäfe. *Unb
eg war fein (Streit biö in baö fünf unb
breifigjie 3a^r beö Ä5nrgreiφδ 5lffa.
XVI. 3m feφδ unb oreißigften ^at)x
be6 ^5ni9retφδ Qiffa jog herauf 33aefa/
ber jlbnig Sfraete, UMber 3uba unb
bauete Olama, bag er ^ffa, bem Jtbnige
5uba, tiH^rete an^-- unb einju^e^en.
2 * 5lber Qiffa nai)m auö bem ©φα^ im
*&aufe be^ Ǥerrn unb im Ȥaufe bed
^5nigg Silber unb ®olb, unb fanbte
ju 33en «§abab, bem Könige §u @l)rien,
ber ju iDamaffuS iro^nete, unb lieg xi)m
3fagen: *@g iji ein 39unb Jtt?ifφen mir
unb bir, Jn?ifφen meinem unb beinern
33ater: barum i)aht iφ bir (Silber unb
®olb gefanbt, baß bu ben 33unb mit
Q3aefa, bem itiJnige SfraeU, fat)ren laffeji,
4 ba§ er öon mir abjie~^e. * iöen .§abab
ge^orφte bem ^bnige ^ffa unb fanbte
feine «i^eerfürften tt.>iber bie Stdbte 3f*
raelö: bie fφίugen Sjon, Φαη unb
Qlbelmaim unb alle ^ornfläbte ίίΐα);)^)^
5 t^ali. *Φα ^aefa baä i?5rete, ließ er
ah Oiama §u bauen, unb i}örete auf t)on
6 feinem $Öerf. * Qlber ber ^bnig ^ffa
ηαί;ηι §u ^φ baö ganje 3uba, unb fie
trugen bie (Steine unb baö *^ol§ von
9lama, bamit 3Baefa bauete j unb er
i)amk bamit ®tha unb SJiijV«•
7 3u ^^t ^ut fam »^anani, ber (Se^er, ]
in ^U\\a, bem Jibnige 3uba, unb f:prαφ |
iRg. 15,13. jjyjgp^ pgj, circuitum. * Sed el Maa- 16
Cham malrem Asa regis ex augusto
deposuit imperio, eo quod fecisset in
luco simulacrum Priapi: quod omne
oonlrivil et in frusla comminuens coni-
mg.t5,i4. bnssil in torrenle Cedron. *Excelsa 17
^%*!?,3.*^*' autem derelicta sunt in Israel; alfa-
nien cor Asa erat perfectum cunolis
5^,. diebus ejus. *Eaque. quae voverallB
pater suus et ipse, intuiit in domum
Domini, argenlum et aurum vasorum-
que diversam supellectilem. * Bei- 19
iRg.t5,i6. lyjj^ ygj.^ ^Qjj j.^^ usque ad trigesi-
mum quintum annum regni Asa.
Anno aulem trigesimo sexto XVI .
tRg.i5,i7is. regni ejus ascendit Baasa rex Israel
in Judam et muro circumdabat B/nna,
ut nullus tute posset egredi et in-
siRg.i25t8. gredi de regno Asa. *Protulit ergo 2
Asa argentum et aurum de Ihesau-
ris domus Domini et de thesauris
regis, raisitque ad Benadad regem
Syriae, qui habitabat in Damasco,
dicens: * Foedus inter me et te 3
est, pater quoque meus et pater
tuus habuere concordiam: quamob-
rem misi tibi argentum et aurum,
ul rupto foedere, quod habes cum
Baasa rege Israel, facias eum a me
recedere. * Quo comperto Benadad 4
misit principes exercituum suorum ad
urbes Israel: qui percusserunt Abion
et Dan et Abelmaim et universas ur-
bes Nephthali muratas. *Quod cum 5
audisset Baasa, desiit aedificare Bama
et intermisit opus suum. * Porro 6
Asa rex assumpsit Universum Ju-
dam, et tulerunt lapides de Bama et
ligna, quae aedificationi praeparave-
jos.t8,2t; rat Baasa; aedificavitque ex eis Ga-
jud.tiln.' |,gg gj Maspha.
i,,^.^. In tempore illo venit Hanani pro- 7
lism.9,9. pjjgja ad Asa regem Juda et dixit
16. (SSßl• 1 "^ön. 15, 13.) meH fie ein ΦφβαίοΙ
geftiftet I). in einem ^. B.dW: j^ermalmte. vE: jer;
^ieb in Stücfe. vE.A: am 03. dVV: im XljaU St.
17. «gl. 1 jlön. 15, 14.
18. B: bie gcbeii. iDiuge f. «atcr«.
Stap. le. φ. 1—6. SSgl. 1 Äon. 15, 17—22.
19. ΑΙ.* quintum.
7. S: Asara.
3. iie^e i<f} f)abe ... beitun ^.
4. Β: ^voüiantfiaufer in ben (Stäbten 9i. dW:
SSorratb^l). vE: Φοηάί^ε rer Sr.
5. B:lie§ fein 510. anjiel^en. dW.vE: machte feiner
5lrbeit ein @nbc. A: unterlieg f. 20.
6. B.dW.vE: gebauet (^atte).
472 (16,8—17,2.)
CIiFoiiicoriini II.
XVI.
Asae mors. <t¥osapJiat reac ^udae.
Ttsv αντφ* *Ev τφ nsTtoi&svai σε im ßaaiXm
Συρίας και μη πδποι&^ναι σ6 επϊ κνριον ϋδόν
οον, δια τοντο £σώ&η η δνναμις Συρίας άπο
της χειρός σου, ^ Ονχ οι Αίϋίοπες καΐ Λί-
βυες ijöav εις δύναμιν ττολλην, εις &άρσος^ εις
Ιττπεΐς, εις ηληΟος οφόδρα, καΐ ίν τφ πεποι-
ϋύναι 6ε επι κύριον παρεδωκεν εις τ ας χεΐράς
σου; ^ Οτι οι οφθαλμοί κυρίου έηιβλέηονσιν
έν πάσχι rij yfi κατιβχϋσαι ίν πάσγ] καρδίας
ηληρει προς αυτόν. Και νυν ήγνόηκας im
τοντφ' άπο του νυν εσται μετά σου πόλεμος.
^^Και ε&υμω&η Άσά τφ ^(>οφ»/τ^, κα\ παρ•
έ&ετο αυτόν εις φυλακην ότι ώργίύ&η επί
τούτφ. Και έλυμηνατο Ασά εν τφ λαφ έν τφ
καιρφ έκείνω.
^^ Κα) ιδού οι λόγοι Άσά, οι πρώτοι κα\
οι έσχατοι, γεγραμμένοι έν βιβλίφ βασιλέων
'ίοϋδα και Ισραήλ.
^"^ Κα\ εμαλακίσ&η Άσά έν τφ ένάτφ καϊ
τριακοστφ ετει της βασιλείας έαντον τους
πόδας, εως σ(ρόδρα έμαλακίσϋη' καΐ έν τη
μαλακία εαυτού ουκ εζεζητησεν κύριον, αλλά
τους ιατρούς. *^ Κα\ έκοιμι^ϋ^η Άσά μετά
των πατέρων εαυτού, και έτελεντησεν εν
(φ τεσσαρακοστφ και ενί ετει της βασιλείας
αυτού. *^ ΚαΙ ε&αχραν αύτον έν τφ μνη-
ματι ω ώρυ^εν εαυτφ έν πόλει Ααυίδ, καΐ
έηοίμισαν αυτόν επι της κλίνης, και Ιπλή-
ρωσαν αρωμάτων καΐ γένη μύρων μυρετρών,
και εποίησαν αυτφ έκφοράν μεγάλην εως
σφόδρα.
XWM. f^a) έβασίλευσεν Ύωσαφάτ υιός αυ-
τού αντ αυτού, και κατίσχυσεν ^Ιωσαφάτ έπ\
τον Ισραήλ. ^ [\ai εδωκεν δύναμιν έν πάσαις
ταΐς πόλεσιν 'Ιούδα ταΐς όχνραΐς, καΐ κατέστησεν
7. ΑΙ* (alt.)örf (Α2Β|). 8.ΕΧ|(ρ. ήσαν) σοι et
{]). πολλην) καΐ. Al*af(A2Bf). EFXf (ρ. παζ>ε(ϊ.)
αΐ'τπς. 9. Β* κα« νΰν (AEXf) et distiug. ηγνόηκας,
eni τοτω απο ... 12. Β: ΐΛαά έν τω iret τω έννάτω κ.
TQ. (* ετίΐ) της β. αι'τβ ... ^ααλακ. αυτ5 «κ εζτ/τ-ησί.
A^Bf (a. κύ^.) τον (A4 Χ*). 13. Β: πατ. αυτ5.
Α*: τίσσΐζ). Β* και hi (EFX: κ. ττ^ώτω). 14. Β:
i'nXtjaciv. Ff (ρ. ίΗφ.μ(γ.) και εκαυσαν αυτόν κανσιν
μ(γάλην (Χ: κ. ίκλανσοι/ν αντω κλανσιν μίγοίλην).
b'^n Db^oD u'^y η^η'^^ nin^^-b^?
j• - ς -: 'ι•.•τ • (Τ-: ' '•• iv
nsnb 3nb - b^nb ^%Ίί ö^i^bni
V ;v : ') r ' s- : τ • - :
η32?ώη3ϊΐ im n:nnnb t2'^tai£)b^
J'^iv IT • : Α •• j•• : - ^ v: TiT :
τ : j• MVT : JT r : ντ : -
p-Tnnnb r'nJin-biDS niüD&iu n'^ii^i?
>••-:•: I V τ τ τ : < : ι : τ ••
ni^rb^ nbsoD rbi»i i2btb DnDb-a:r
Λ - Τ : j- : • α " -r• τ ^i ^ '
I τ : • u : • »• τ - •• j•
j•• ., . ._ V |T ••• τ t - : •-
Λ - ν • \-ί- : ν ν ν : - -
D^Ditüi^in iibii ^Ί2ίΐ nani π
ν Ι• τ τ τ j•• ; • •• • :
jbii^to'^ ni^rr-b n^bb'an
I" τ : • : CT Ρ • τ : -
l'^bn nb3?r)b-n3? vb^t'^^ in^iDb^b
Λ : τ τ : i^- : - τ : - : : - :
'^s nin-^-nii tb^T^b vbna-aD^i
V τ : V j- τ I : τ ; - :
AT -: • VT τ }-'.'- r : ι τ
! : τ : ν- - : ;• ι : - •)- t • TT-
τ IT JV -: τ : *• : j\ : »: •-
- »j- : • : c >T •. : • : j• τ : •• •
;τ ' κι " ' > ; : •- Λ"•' -: Γ
ί lii^b -
ι : '
AT : - ν : ^τ τ ι : ».;:•-
"b^DiD b'^ri-in^i ib^'^üs'^-bs? ρ•τπηη 2
• : )<•• •- Α •.. : - VT : »-τ
V. 8. piDÖ fi<ba ίί"3η ib. p^DS Κ"33
8. dW: i]v•. ΦΙαφί. B.vE: J^ecv.
9. über α. fi. ... l^ieritt tijörl. ... Äricgc. B: gelten
uml^er auf bei* gangen (Erbe, ba^ ev |ίφ <lavf Β6ΐυεί[ε
gegen ... dW: burd^laufen bie g. (E. um benen beiju^
flei;en. vE: ... bamit bie 9)hit^ faffm fönnen. A•
bcf^aucu ... u. geben Jtraft benen.
10. dW: ηιαυίΙΙίιμ Β: @efangeni;au3. dW: »ätorfi;.
2. ^^tontca.
(16,8-17,2.) 473
φαηαηί'δ SKort an 5tfTa uitb 5lffa*§ Sorn baruBer, 5tffa'§ Sob» Sofa^^at XVI.
ju i^m: Φα^ bu bi^ auf ben ^bnig gu
(Sinnen üerlaffen :^α^ unb ^afl ^ΐφ ηΐφί
auf bcn «^errn, beinen ®ott, \3criaffcn,
barum ifl bie 9)ϊαφί beö .^bnigö gu
8 @^nen beiner «i^anb entronnen. *^aren
ηίφί bie 9J?o^ren unb ü^ibi^er eine große
SWenge mit fe^r öiel 3Gßagen unb 9flei=
tern? ηοφ gab fie ber «^err in beine
J&anb, ba bu biφ auf i^n öeriießefl.
9*5)enn beS «i^errn 5lugen fφαuen ade
Sanbe, ba§ er fiärfe bie, fo öon ganzem
«^ct^en an i^m finb. Φη i)a(t t^örίiφ
geti)an, barum wirft bu αηφ »on nun
10 an Ärieg i)aben. * ^Iber ^Kffa-warb
jornig über ben @eijer unb legte i^n
inö ©efängnig; benn er murrete mit
i^m über biefem (Bind. Unb Qlffa un^
terbrücEte etüφe beö ΦοΐΒ ju ber 3^it•
11 ^ie ®efφiφten aber "ilffa, beibe bie
erflen unb testen, ftetje, bie flnb gefφrie*
ben im 33ηφ »on ben Königen Suba
unb 3 fr α eis.
12 Unb ^ffa warb franf an feinen
Süßen im neun unb breißigflen 3a^r
feines ^bnigreiφδ unb feine itranf^eit
na^m fe^r §u, unb fuφte αηφ in fei*
ner ÄrÄnf^eit ben ^errn niφt, fonbern
1 3 bie ^erjte. * ^Ifo entfφΐief ^ffa mit
feinen QSätern unb ftarB im ein unb tier-
14jigften 3a^r feineS Jtbnigreiφδ. *Unb
man begruB iljn in feinem ®rabe, bag
er i^m ^atte laffen graben in ber
©tabt i£)a»ibS, unb fle legten i^n auf
fein iSager, weίφeδ man gefüüet ^atte
mit gutem Oläuφrt)erf unb attertei (S:pe=
cerei ηαφ ^)30t^eferfunfl gemαφt, unb
mαφten ein fe^r großes 39rennen.
!%λΨϊΙ. Unb fein Θο^η 3ofa))^at warb
^önig an feiner ^tatt, unb Warb mäφ-
2tig wiber Sfraet. *Uni) er legte ^riegS=
öolf in aüe fejie (ötäbte SuDa, unb fe^te
7. U.L: entrunnen.
14. A.A: ba« er |Ιφ.
1. U.L: απ feine (Statt.
H,a.l2.
Job. 34,21.
Ps.3;MH.Jer. ^^^^■^•
9
Jer.t7,5. gj. Qyjy halmisli fiduciam in rege
Syriae el noii in Domino Deo luo,
idcirco evasil Syriae regis exercilus
de manu lua. * Nonne Aelliiopes el 8
Libyes mullo plu^es erant quadrigis
et equilibus et mullitudine nimia,
quos, cum Domino credidisses, ira-
didit in manu tua? * Oculi enim
10, rr.32,i9. Domini contemplantur universam
Pf δ,-ίΐ- terrae el praehenl forliludinem his,
qui corde perfeclo credunl in cum.
2Sm.^4,iü. g^yj^^ igilur egisli, et propler hoc
ex praesenli tempore adversum le
bella consurgenl. * Iratusque AsalO
i8,v6.iKg. adversus Videnlem jussit cum milli
22,27..icr .«iDjjjj ncrvuni ', valde quippe super hoc
fueral indignalus. Et inleriecil de
populo in tempore illo plurimos.
Opera aulem Asa, prima el novis- 1 1
sima, scripta sunt in libro regum
Juda et Israel.
iRg.t5,23ss. Aegrolavil eliam Asa anno tri- 12
gesimo nono regni sui dolore pe-
dum vehemenlissimo, el nee in
intirmitate sua quaesivit Dominum,
sed magis in medicorum arte con-
iisus est. * Dormivitque cum pa- 1 ί5
Iribus suis el mortuus est anno
quadragesimo primo regni sui. *Etl4
sepelierunl eum in sepulchro suo,
quod föderal sibi in civilale David,
posuerunlque eum super leclum
suum, plenum aromalibus el un•
guenlis meretriciis, quae erant pig-
menlariorum arte confecla, et com-
^'''^••^'-^^'busserunl super eum ambitione nimia.
iRg.i5,a4. Regnavil aulem Josaphat X"WII.
22.46. ßji^g gjyg ppQ ^^y^ e^ invaluil contra
Israel. * Consliluitque mililum nu• 2
meros in cunctis urbibus Juda, quae
eranl vallatae muris, praesidiaque
2Rg.i;2,2(,'.
21,19.1Siti.
8. S: cum in Dom.
13. ΑΙ.* primo.
14. ein fi. ... aiBuvjcn u. ®p. ... tnad)tcn iijin ... 1. B: j^avfte fld). vE: ηιαφίί [. flarf.
dW.vE: 33ec)räbiii^, ba^ er Γίφ (auö)9ei)aucn. B: 2. B:einc^ecrömad;t ... u.teote33efa^ung. dW.
mit (Sp. u. ba>? von aiievi.®attnnqen. dW-6p.ai(. vE.A: iöcfa^iiiigeii.
474 (17,3—13.)
XVII.
Chronieorum Ιϊ.
Jiosaphaf reac Jfudae,
ηγουμένους έν narsaiq ταΐς πόλ^σιν Ίηνδα και
iv noXsaiv Εφρα'ιμ ας προκατ^λάβΒτο .Ασα ο
πατήρ αυτόν. ^Kai έγένετο κΰρ/ο^; μετά 7ω-
σαφατ• οτι επορενΟη έν όδοΐς τον πατρός
έαυτου ταϊς πρώται^^ καΐ οι) κ έξεζητησεν τα
είδωλα, ^ αλλά κνριον τον &ε6ι του πατρός
έαυτοϋ έξεζητησεν, και έν ταΐς εντολαΐς τον
πατρός εαυτού έπορεύ&η, καΐ ούχ ως τον
Ισραήλ τα έργα. ^ Και κατην&υνεν κύριος
την βααιλείαν έν χειρι αντοϋ^ και εδωκεν πας
ίουδα δώρα τφ Ίωβα^ίάτ, και έγένετο αντφ
τΐλοντος και δόξα πολλή. ^ Και ύψωΟη
καρδία αυτού έν ο δω κνρίου, και ετι έΜηρεν
τα νχρηλά και τα άλση απο της γης Ίοι'δα.
"^ ΚαΙ έν τφ τρίτος ετει της βααιλείας αυ-
τού απέστειλεν τονς ηγουμένους έαυτοϋ και
τους υίους των δυνατών, τον Άβδίαν και τον
Ζαχαρίαν και τον Να&αναηλ κα\ Μιχαίαν,
διδάσκειν έν πόλεσιν ϊονδα. ^ Και. μετ αυ-
τών οί ΑευΙται Σαμονίας καϊ Να&ανίας και
ΖαβδΙας και Ίασιηλ και Σεμιραμώ& και /ω-
νά&αν καϊ Άδωνίας καΐ Τωβίας καϊ Τωβα-
δωνία, ΑενΙται κοΛ, οί μετ αυτών Έλισαμά
και ίωράμ οί Ιερείς, ^ Καϊ έδιδασκον εν
Ιηυδι^, καϊ μετ αυτών βίβλος νόμου κυρίου,
καϊ διήλ&ον έν ταΐς πόλεσιν Ίονδα καϊ έδι-
δασκον τον λαόν. ^^ ΚαΙ έγένετο εκστασις
κυρίου έπΙ πάσαις ταΐς βασιλείαις της γης
ταϊς κυκλφ Ίονδα, και ουκ έπολέμονν προς
Ίωσαφάτ. * * Και από τών αλλοφύλων εφε-
ρον τω Ίωααφατ δώρα και αργύρων καϊ δό•
ματα' καΐ οι [Αραβες έψερον αύτφ κριούς
προβάτων έπτακίςχιλίους επτακόσιους, τράγους
έπτακιςχιλίους επτακόσιους. *2 Και ην /ω-
σαφατ πορευομενος μείζων έως εις ύφος, και
φκοδομησεν οικήσεις er τ\ι Ί()υδαί(ξ. καϊ πόλεις
όχνράς. *3 Κα) 'έργα πολλά έγένετο αύτφ έν
τη Ιουδαί^,, και άνδρες δυνατοί πολεμισταϊ
ισχύοντες έν 'Ιερουσαλήμ.
S.EFXf (ρ.ό(ϊοίς•)//αι;ί(5. Β: 7Γ. αυτ«. 4. Β (bis):
π. αντβ. BFX: ο)ς τά 'έργα τ« (FX* τ») '/σ(). (ώς τ«
Vai>. τά ί(ίγα Α* Χ; Α^: ώς τωΊσρ. τ. sfjy.). δ. Β:
ηατη'&ννί. 6. Bf (a. καρύ.) ly ... * έ'τι (AEEXf)•
7. Β: Κ. iv τω ετ. τω τρΐτω ... ηγ. αί'τ«... * (alt. et
tert.) τον. A2Bt (a.' ίίΐ()άσν..) τ~» (Α^Χ*). 8. Β: Σα-
μαϊας (2^α,««/ας Α*ΕΧ, Α" : ^^α/^αίΐας). Χ'^ϋ:Αθιηλ
(7ασΐΛ/λΑ»Χ). Α.^ΕΧ::4όο)νΙαν{-νίαςΧ'^η). Α^Χ*
>t. Τυ)βίας (Α2Β|). Β: ΊΊοβαόωνΙας. ΕΧ* κ.Το)βαΟ.
elf (a. Έλισ.) κα,. 10. Β'* (alt.) ταΓς•. 11. Ff (a.
T^ciy.) y.ai. Β* τοάγ. f.Tr. ε^ττ. (AEFXf). 12. Β: ωκ.
έν τ•ί| '/&•(). οΐχησίΐς. 13. Α^Β: πυλ(μ, οννατοΐ.
r: -: • - : •.• j•• τ r τ : } ν^ν :
-π::? nin•^ ^^[^λ :rnii N^Oi^ nsb ^
^ • τ -=• τ •• : - : ! - τ _- λτ τ ι :
<i : ! ... τ- r τ : • r•-; |- : ν. :
MT : τ s •• •- τ ; τ τ : - -
'^'ΏΐΊ^ι isb n3D«*'i :nhb niniDi <5
J•• • - : V • )- ; •- IT V τ :
• • : / 7 - ν ./• .. : ΛΤ
^ IT ι• ν •• -: η
r^irjb τή•ώ ibb^b toibtii ΓΜη^ ^
τ τ : <" χ : τ ; τ - : •
b^5^nDb1 nnDTbi n^7nj?b^ b^n-pb
ν : - : • : τ : - : • : jt : - ι Ί •-!•,•:
Dn^:s?n : nn^in^ ^^ί^^^ ^bb ^ir^s^iDb^ »
J•.• τ • : IT : ;•• τ : <,••-: at τ c :
iinWnr^ ^n'-'DnD^ ^in'-'S'nüj nhhT:
τ : - : τ : - : τ : - : • • : |-
' τ τ ι • τ ι• : •• τ -:r
VT • Ι-: J • •η • 1 : st • ι -:r
D'^in'^'! j'ntb'^bii αηΏ5?ι a^^bn
Drai?i n^^n'^3 h^b'^i tD^^Dnän 9
j" τ
Ρ -: t -
?i26*«i nirr^ nnin nsD
-^j- j• :- IT τ ».:-:- τ :
nikni^n riDb^n-bs b^? nin*^
τ-: IT - : : - r -< τ :
V -: : • ^ : λτ : j • : <v -;
s• • : • : "^ : I • ιτ τ ι :
D•^ >itet) ciOD^i nnDtj DStbin'^b
j- '^'^ ^ . ' '■■-''•' • (T : • VT τ I •
... 1 ^ (• • : • • : - IT
D'^tD'^n^ ni5<^ ίίηώϊ'ί b'^sbv^^ Γ5?3ώ
• τ : •• j- : • τ -: <- : •
'^n^i :riii^ rnüD^i a^sb.^ n5?nu:i••?
s• : - I •• (- : ν τ -: ;- : •
nb3?nb"i3? b^rsii 'nbh οεώήη^
τ : ΛΤ : - «.•■τ : ly ντ ι ι :
ι : : • ι•• r : ν • τ • ντ ι• ι vs•-
ΓΠ^ΐΓΓ^ nrs ib ΠΝη η3Ί n:D5<br)^i3
ΛΤ : J•' Τ : ν τ ^τ ν- - ^τ τ :
ν. 8. 'ρ η'ΤΏ*^'^Ώ^;ι
2φ @^]^ronica«
(17,3-13.) 475
SofaiJ^atS SSanDel in ben SKegen ^α\)\Η, SDaö ße^rcn ηαφ bcm ©efcfeBtt*. XVII.
Amtleute im Sanbe 5uba unt> in Den
@tät>tm ^p:^raim6, bie fein 23oter 'ilffa
Sgetüonnen ^atte- *Unb ber «^crr n?ar
mit 3ofa^^at3 benn er n?anbeite in ben
vorigen Segen feincg QSaterö iDaijib,
4unb fu^te ηϊφί ώααϋηι, *fonbern ben
©Ott feineg ?ßaUx^, unb tt)anbelte in
feinen Geboten unb ni^t ηαφ ben $ßer*
5 fen Sfraelg. * Saturn feejiätigte i^m
ber ^err baö ^önigrciφ, unb ganj 3nba
gab Sofa^^at ®efφenfe, unb er ^atte
6 0iei(i^t^um unb @^re bie a^ienge. *Unb
ba fein ^er§ mut^ig n?arb in ben Segen
beg t^errn, t^at er förber ab bie ^5^en
unb '^aine an^ Snba.
7 3m britten 3a^r feineö Königreichs
fanbte er feine gürjlen 33enl)aii, Obabja,
@ac^aria, 0let^aneel unb Wiajaia, ba^
fle ie^ren fotiten in ben (©täbten Subaj
8* unb mit i^nen bie üieijiten (Scmaja,
. 0let:^anj;a, <SebabJa, 5ifaei, «Semiramot^,
3onatt;an, 5ibonia, %oUa unb S^ob 5lbo*
nia, unb mit i^nen bie ^riejler Slifama
9 unb 3ioram. *Unb fle ie^ircten in Suba,
unb i^aiUn baö ®efepuφ beö ^errn
mit Ρφ, unb jogen um^er in atlen @täb-
lOten 3uba unb le^reten baö Sßoif. *Unb
eö fam bie gurc^t be0 ^errn über aUe
Jtönigreiφe in ben !t^anben, bie um 3nba
i)er lagen, ba§ fie niφt ftritten tt>iber
11 Sofa^^at. *Unb bie q^^iiifler brαφten
Sofa^^at ®efφenfe, eine !iajt<Silber} unb
bie Araber brαφten i^m fieben taufenb
unb fieben l^unbert 5Bibber, unb fieben !
12 taufenb unb fieben iunbert335(fe. *^ifo i
nai)m Sofai^p^at §u unb n»arb immer grij* |
ger, unb er bauete in 3nba @φίöffer '
13 unb Kornfläbte, *unb :^atte öiei SSorrat^ I
in ben (Stäbten 3nba, unb ftreitbareQJiän*» |
ner unb gewaltige Seute §u Serufaiem. '
6. Ü.L: färbet (A.A: ferner). 1
11. U.L: (Silbern.
13. Ü.L:«orrat^g. '
3. dW: in ben 3ß. ... ben alten. A: erflen.
5. B.dW.vE.A: befcftigte baö (9lei^) in feiner
^anb. B: ΐϋ. u. Jperrlic^feit,
6. dW: fein mnti) bob Μ auf ben ... vE: Jo^xt,
txijoh (U,3).
7. B: man ί. foitte.
H 9. B.d W.vE•. unter bem Φ.
15,8.
IRg. 18,18.
iBg.io.as.
(iSm. 10,27,
lö,l.
lRg.22,44.
disposuit in terra Juda et in civita-
tibus Ephraim, quas ceperat Asa pa-
ler ejus. *Et fuit Dominus cum Jo• 3
saphat; quia ambulavil in viis David
patris sui primis, et non speravii
in ßaalim, * sed in Deo patris sui, 4
et perrexil in praeceptis illius et
non juxla peccata Israel. * Gonfir- 5
mavitque Dominus regnum in manu
ejus, et dedit omnis Juda munera
Josaphat, factaeque sunt ei infinitae
divitiae et multa gloria. *Cumque 6
sumpsissel cor ejus audaciam pro-
pter vias Domini, etiam excelsa et
lucos de Juda abstulit.
Tertio autem anno regni sui nii• 7
sit de principibus suis Benhail et
Obdiam et Zachariam et Nathanael
et Michaeam, ut docerent in civitati•
bus Juda; * et cum eis Levitas 8
Semejam et Nathaniam et Zabadiam,
Asael quoque et Semiramoth et Jo-
nathan Adoniamque et Thobiam et
Thobadoniam, Levitas, et cum eis
Elisama et Joram sacerdotes. *Doce• 9
bantque populum in Juda, habentes
librum legis Domini, et circuibant
Gunctas nrbes Juda atque erudiebant
i4,i<.Gn.35, populum. * Itaque faclus est pavorlO
^• Domini super omnia regna terrarum,
quae erant per gyrum Juda, nee
audebant beliare contra Josaphat.
26,8.2Sm.8, *Sed el Philislhaei Josaphat munera 1 1
2.iRg.»,2i. (leferebant et vectigal argenti; Ara-
bes quoque adducebant pecora, arie-
ϋχ.87,2ί. j^jj^ seplem millia septingenta, et
hircorum totidem. * Crevit ergo 12
Josaphat et magniticatus est usque
in sublime, atque aedificavit in Juda
8^4. domos ad instar turrium, urbesque
muratas, *et multa opera paravillS
in urbibus Juda.
Viri quoque bollalores et robusii
11. unb Steuern (Silberd ... if)m ^Icinoiet). B:
fommt bem aufgelegten C-^elbe? dW.Ä: u. (5. jum
(aU) Xühüt. vE: ®cib αϊ« Stbgabe. B.dW: (on)
<Βά}φ{ζί). vE: Φφατ>.
1!>. ß: «liro^iantiiSt. dW:@t.miti8ovrai^6^fiUi
fern. vE: ijorvattji'iiSi.
13. B: ein gvopc« ©enterbe! vE: »(el ißeimögen.
B: bie Äriegemannev aber, b. tapfere Reiten t»aren
gu3.
2Rg.'^2,8.
Dt.38,10.
476 (17,14-18,6.) Chronicoruni IE.
XTO.
JOsaphat reac Jiudae et Achah reac Israelis contra Syros,
*^ Kai οντος άριϋ^μος αυτών κατ οίκους
πατριών αυτών. Και τω 'Ιούδα χ(λίαρχοΐ'
"Εδνας 6 άρχων, nal μετ αντου υίοϊ δυνατοί
δυνάμεως τριαχόσιαι χιλιάδες' *^ καΐ μετ
αυτόν Ίωαναν ο ηγούμενος^ και μετ αυτού
διακόσιαι όγδοηκοντα χιλιάδες' *β και μετ
αυτόν Άμασίας ο τον Ζαχρι ο προϋυμον-
μενος τφ κνρίφ, και μετ αυτού διακόσιαι
χιλιάδες δυνατοί δυνάμεως. *^ Κολ εκ του
ΒενιαμεΙν δυνατός δυνάμεως ^Ελιαδά, καΐ μετ
αυτοΰ το^οται και πελταοταΐ διακόύΐαι χι-
λιάδες' *®καί μετ αύτον Ίωζαβάδ, και μετ
αυτού εκατόν όγδοηκοντα χιλιάδες δυνατοί
πολέμου. *^ Ούτοι λειτουργούντες τφ βασι-
λ«Γ, έκτος ων δέδωκεν ό βασιλεύς έν ταΐς ηό"
λεσιν ταΐς όχυραΐς έν πάση τ^ ^Ιουδαία.
ΧνΐΜ• Kai έγενη&η τ φ Ίωααφάτ έτι
πλούτος καΐ δόξα πoλληf και έπεγαμβρεύσατο
εν οί'κφ '^χαάβ. ^ Και κατέβη δια τέλους
ετών προς ^χααβ εις Σαμάρειαν ^ και ε&υσεν
αύτφ Άχαάβ πρόβατα και μόσχους πολλούς,
και τφ λαφ τφ μετ αυτοΰ, καΐ ή γ άπα αυτόν
του συναναβψαι μετ αυτοΰ εις 'Ραμμώ& της
Γαλααδίτιδος. ^ Και εϊπεν 'Λχαάβ βασιλεύς
^Ισραήλ προς Ίωσαφάτ /?«σίλέ•« 'Ιούδα' Πο-
ρενσχι μετ έμοΰ εις 'Ραμμώ& της Γαλααδίτι-
δος; Kai είπεν αύτφ* Ώς εγώ, ούτως και
αυ' ως ο λαός σου, και 6 λαός μου μετά σου
εΙς πολεμον, * Και εϊπεν Ίωσαφάτ προς
βασιλέα 'Ισραήλ' Ζητησον δη σήμερον τον
τ - JT : - • τ -: j" τ τ ι•
ι ... IT V. •■ 7 : • - •• j • • :
• )- τ • : /".τ - ijT τ ι : \. τ - :
jT : — : τ - : I ν ιτ ^ ν :
')ί3';3Ξΐη^ίΐ : Vn itaa ^bi< O^T\m π
V V.• '•• : I •; • ί ATT : •.• '^ - y t •
AT τ I : VT - : I ••• IT • )~ τ 'ν τ
' ••• Av - ••• J• : IT : Γ ••• ν ιτ τ
Ί^ηΏπ '^iipn Tib)2n inrntö« ^rιbn
vT : • ~ j•• τ : ' V vv - I ;- τ ν -: - : •
: m^iiT^-b^^
IT ; "^ τ :
V τ : V t VT τ I • s• ; ~
7pi? ^l^Ü ♦^ίί^ί^ί? 1ϊ!}ΠϊΊ^.ι nnb 2
ib"n?ri li'ntiiüb isni<-bij d^dö
V -: ^T τ : τ >τ τ ' < τ : -
IT : • J τ '^ ν K-:r .. . .- ^ .
•• τ : • ' ν ι•,• JT : - ν ~
^^/33? Tibnn η^^ιη^' nb^ αεώΐ.τ
1 ν JV
J τ • < τ ν J - ΛΤ : • J τ
^- IT τ : • - v7 : • ; • - j; : - :
-ώΐϊτ b^i'itsö'^ 'nb^-b!>i D^töin'^
τ : Λ•• τ : * Ι ν J•.• ν ντ τ ι :
κνριον. ^ Kai συνήγαγεν ό βασιλεύς Ίβραηλ f^]^^.^ * *^,1'^'^ *1?V^? ^^f^ ^?, ^
τους προφήτας τετρακόσιους άνδρας και εϊπεν y^^^ D'^S^'^DDriTS b 5^*^40 '^"'Tlb^
αύτοΐς' Ει πορευθώ εις 'Ραμμώθ Γαλαάδ εις ^i«." » L !. ' , • •'••/. • J'
ποΚεμον ΐ] επισχω; Και είπαν ανάβαινε, '
και δώσει ο &εος εις τάς χείρας του βασιλέως.
^Και εϊπεν Ίωσαφάτ' Ουκ έστιν ώδε προ-
φήτης του κυρίου 'έτι καΐ έπιζητησομεν παρ
bnπ^^-D^^ n)ünb)2b i2?ba nbn-bs
Λτ : ν • VT τ : • - VT :• ß t
I- : V ^ •.*: IT I j•• • : •— : J : l -
I •• - τ τ j : V - Iv IV -
14. Bt (a. ά^ίθ^/*.) ό. AI: Έοναάς {'Εόνάς A2B).
16. Α*: Μασαιΐας {Ιίμασίας Α^Β; Χ: Μασαίας).
h: Ζαρι(Ε\: Ζαχαρίβ). \7 .h: Bnnanlv. ΕΧ'.δυνοι-
ίΑ2βΤ; ^ti'l^«^'"'/'^^ wl^vl^V^l^ir''" 1^• ^^«ϊ>ί""9 η«φ ... Käufern. 3η 3. n,arcn Cb.
(A2Bt). 19.A2Bt(a.^«r.)üe(AiX*). Β: ,όο>..ν. ! üb.r 2m.fe«b:%i. b.r Ob. dW.vE: 2«ujlerung.
LEX* cTt. 2. A*: Σaμά|J^av. B: 'Ραμώ& (eii. 16. B: bev |ϊφ freitüiUig bem ^. evcjcbcn ijattc.
infra). 3. A2B: £i ττο^^ίί'/στι (A^X* Ei). FX: 72ς• dW.vE: fr. bienete.
σν,ατ.καΐέγω. Β: »τω (ut alibi). 5. A'(pro it/rav 17. B: bei* .f? vi• α
A2B)H7rtv?
,ggi)eib. vE: tapfere ^elb.
19. B.dW: jxnbi bie bem^. bienetai, oi^nebie..
2« @(^ionica.
(17,14—18,6.) 477
SDte DBcrftctt Sofa^J^atö» Sofapf^ai unb 5t$a6 ftcfrcunbct gcßcn Sflamot^« Xl^II.
14 Unb bieg trat bie Drbnung unter i^rer
^äter »öauö, bie in 3uba über bie tau^
fenb Dberjicn n^arcn: 5ibna, ein JDOer-
jter, unb mit i^m traren brei i)unbert
lötaufenb gen>aitige ^mUf * neben i^m
war So^anan, ber Dberjie, unb mit i^m
n^aren ^wd ^unbert unb ac!^t§ig taufenb;
10* neben i^m n^ar ^maöja, ber @o^n
<B\a)xi, ber t^^cinnllige be§ »^errn, unb
mit ii;m traren §n.>ei ^unbert taufenb ge=
1 7 tuaitige ^mU. *Sßon ben ^inbern SBen*
jamin n?ar Sliaba, ein gen^aitiger SD^ann,
unb mit i^m traren jn?ei ^unbert taufenb,
bie mit 33ogen unb (Schüben gerüjlet
IStvarenj * neben i^m mar Sofabab, unb
mit i^m tvaren ^unbert unb ac^tjig tau*
.19 fenb ®erüfiete jum ^eer. *^iefe «.^ar-
teten alle auf ben ^önig, oi)ne η?αδ ber
Jlönig ηοφ gelegt ^atte in bie fe^en
Stäbte im gangen 3uba.
XVIII. Unb Sofa^i^at ^atte großen
Oieic^t^um unb @^re, unb befreunbete
2 |ϋφ mit Qi^ab. *Unb ηαφ imkn 3αί^
ren jog er ^inab gu ^i^al• gen ©amaria)
unb ^:^ab lieg für i^^n unb für baö 33oif,
baö liu il)m war, üieie Θφαfe unb £)φfen
fφΐαφten, unb er berebetc i^n, baß er ί)ίη=
Sauf gen Oiamot"^ in ©ileab jbge. *Unb
5l^ab, ber ^bnig Sfraeiß, f^rαφ ju So-
\a)ßi)at, bem Könige 3uba: ä'ui)t mit
mir gen Cflamot^ in ©iieab. (Sr fprαφ
gu i:^m: 3Φ ^hi trie bu, unb mein Φοίί
n?ie bein 33oif, wir wotten mit bir in ben
4 Streit. * ^ber Sofa^^at fprαφ §um
Könige 3fraeU: Sieber, frage ^eute teö
5 *§errn 2Öort. * Unb ber Äbnig SfraeU
fammeite ber $ro^^eten üier ^unbert
SDlann unb f^rαφ ju i^nen: ©DÖen wir
gen Olamot^ in ®iieab gießen in ben
@treit, ober fott iφ eö laffen anflei}en?
@ie f^rαφen: 3^« i>inauf, ®ott wirb
Ofie in beg ÄbnigS ^anb geben. *3ofa=
^^at aber f^rαφ: 3^ niφt irgenb ηοφ
ein ^rop^et beö «^errn ^ier, baß unr
eranl in Jerusalem, * quorum islc 14
nuiiKTUs per domos alque faniilias
singulorum. In Juila principes cxer-
citus: Eilnas diix, el cum eo robu-
slissimi viri liecenta miliia; *posll5
hunc Johanan princeps, cl cum eo
durenta octoginla miliia; * posl 16
istum quoque Amasias filius Zechri,
■'"^6,'l.'*'"'consecralus Domino, et cum eo du-
Genta miliia virorum forliuni; *hunc 17
sequebatur robuslus ad proelia Eliada,
'*'®• el cum eo tenentium arcuiu et cly-
peum ducenta miliia; * posl isliuii 18
eliam Jozabad, cl cum eo cenlum
oclogirila miliia expediloruni mili-
ichW7,i. tum. *lli omnes eranl ad maiuun 19
regis, exceplis aliis, quos posucral
^''^' in urbibus u)uralis in univcrso
Juda.
'"«•'^• Fuil ergo Josapbat divesXVIlf.
2i,(!.lRg.», fit inclylus mullum, el afiiiiilale ton.
i8.2<i junctus est Achab. * Desccudilqiic 2
posl annos ad eum in Samariani, ,id
cujus advenlum maclavil Acliab aric-
les el boves plurimos ipsi ol popuio
qui veneral cum eo, persuasitquo
illi, ul ascenderet in Ramolb Galaad.
*Dixilque Achab rex Israel ad Josa• 3
phal regem Juda : Veni mecum iu
m4,i3. Ratjj^tii Galaad! Cui ille respondil:
^^Rg^V. ^^ Ggo, et tu; sicut populus tuus,
sie et populus mens; tecunique eri•
mus in hello. * Dixilque Josaphal 4
,s„,.^3 2. ad regem Israel: Consule, obsccro,
mJlvV. impraesenliarum sermonem Domini.
* Congregavil igitur rex Israel pro- ff
phetarum quadringenlos viros et
dixil ad eos: In Ramolh Galaad ad
bellandum ire debemus, an quie-
scere? AI illi: Ascende, inquiunl, et
tradet Dens in manu regis. * Dixil- {\
que Josaphal: Numquid non est hie
prophetes Domini, ul ab iilo eliam
17. Ü.L: gerüfi xo.
19. U.L: in ben fcfien ©tabtcn.
3. 5. Ü.L: 3ευφ. 5. U.L: in (Stveir.
vE: batten ben !55ienii bei bem ^., au§er bcnen. A:
toaien bem M. jur Jg>anb.
^ap. 18. <Bgl. 1 .flön. 22.
1. B.dW.vE.A: «erfii^TOagerte.
14. S: princeps exerc.
3. S*sic.
2. etiicbeti 3. vE: übcnebetc. D.dW: reijtc i^n
(an).
3. aßiüft bu m. m. jie^cn ...? B: 3φ toili fein.
dW.vE: 2ΐφ wie iu ...
478 (18,7-16.) Cliroiiicoriiiii Ιϊ.
ΧνΐΐΙ.• mfoaaphat reac J^udae et Achah reac Israelis contra Syros•
αντον; "^ Και αΊηεν βασιλεύς Ισραήλ προς
Τωσαφάτ' '^Ετι άνηρ εις τον ζητήσαι τον κν-
ριον δι αυτόν f καΐ ίγώ εμίσησα αντον, ότι
OVH εστίν προφητεύων περί έμον εις άγα&ά,
ότι παααι αί ημέραι αντον εις κακά' οντος
Μιχαίας νιος Ίεμλά. Και εϊπεν Ίωσαφάτ'
Μη λαλείτω ο βασιλεύς όντως.
^ Και έκάλεσεν 6 βασιλενς Ισραήλ εννον-
χον ενα καΐ εϊπεν ' Τάχος Μιχαίαν νίον Ίεμλά.
^ ΚαΙ βασιλεύς Ίσρα^^λ καΧ'Ιωσαφάτ βασιλεύς
Ιούδα κα&ήμενοι έκαστος inl ϋ-ρόνον αντον
και ένδεδνμύνοι στολάς, καθήμενοι fv τφ
εί'ρνχωρφ ϋνρας πύλης Σαμάρειας, και πάν-
τες οι προφηται έπροφήτενον havriov ανιών.
*^ Και εποίησεν εαντφ Σεδεκίας νιος Χα-
ιαανα κ*^ατα σιδηρά κα/ εϊπεν Τάδε λέγει
κύριος' Έν τούτοις κερατιεΐς την Σνριαν έως
σνντελεσϋγΙ. ** Κ αϊ πάντες οι προφηται
έπροφήτενον όντως λέγοντες' 'ανάβαινε εις
'Ραμμω& Γαλαάδ, και εύοδω&ήση, και δώσει
κύριος εις χείρας τον βασιλέως.
ν ^ J•• τ : • ' ν IV ν J - ι |•.
: • TV r j τ τ I :
j* • •• : j'-rr Γ• τ :
τ j• τ : <- τ .._ . . ν ••
AT : • ' ν :jt • ν TT : jt τ
jp 'nb^an Ίn^ί'^-b^^ Dfeüäin*^ hi2^h
J|•• »V VI• - f-^ - Τ τ I :
D^iD-bw^ bi^'^üD'^ Tib'n n^ip^^ s
VT V •• τ ; • I V jv T»: •-
IT : • 1 V :^T • V- - •.• - AT ν
rri^n^-Tibt) D£)üsin^i b^^'iüs^ Tibr)^ 9
τ : τ •.• r.• JT r I • •• τ : • ? ν jv
D^tfsb^ ikps-b? tiD\s5 ορών
i5?tü nns piia G^ntüi^i d^iäd
- j- - vv ' '\ ' ^- : I : •τ :
κ : - : • ••:-'^τ: 'λ:ι
-ρ ^n^pi'i ib tor*»") jorroBb ^
j- τ I V - Λ•.• :- J" :'- iT-:r :
-ns? αΊίί-Γίί raDD nbii3 nin^
\.r-'. '•■ ^ ;-- : vj*• : τ :
Ρ D^'NSD a^k^nDn-bii :Dnib2ii
Iv '•. • ■ • • : - τ : IT -
inDi nbisni n^a n'n") nbs? Ίrl^ίb
»i-τ: -:-: t:• <t ^*-: λ
^^ Και 6 άγγελος 6 πορεν&είς τον καλέσαι
τον Μιχαίαν ελάλησεν αντώ λέγοιν Ίδον
ελάλησαν οι προφηται iv στόματι ενΧ άγαϋ^ά
ηερί τον βασιλέως y και εστωσαν δη οι λόγοι
σον ως ενός αυτών, και λαλήσεις άγαΰ^ά.
*^ Και εϊπεν Μιχαίας • Zfj κύριος , οτι ο εάν
ειπχι 6 ϋ^εος προς με, αντο λαλήσω. ^'^ Και
ηλ&εν προς τον βασιλέα, και εϊπεν αντφ 6
βασιλεύς' Μιχαία, ει πορεν&ώ εις Ραμμώ&
Γαλααδ εις πολεμον ή έπίσχω; Και εϊπεν '
^Ανάβαινε, καΐ ευοδώσεις, καΐ δο&ήσονται εις
χείρας νμών. ^^ ΚαΙ εϊπεν αντφ 6 βασιλεύς'
Ποσάκις ορκίσω σε ίνα μή λαλήσεις προς
έμε πλην άλή&ειαν έν ονόματι κνρίον. ^^ΚαΙ
εϊπεν Εϊδον διεσπαρμένονς τον Ισραήλ εν
τοις ορεσιν ως πρόβατα οίς ονκ εστίν
7. EFX: "Εστίν αν. Β: Ίΐμβλά (eti. infra) ... λα-
λήτο). 8. Β*7σξ>. FX: Tα;t'εωςκά2^σorM. 9.Χ^:
^^Όίμαζίίας-. Β: π()θ{φήτ(νον (eti. V. 11). 10. Β: Χα~
ναάν ... -j" (ρ.έ'«»ς•) άν. 13. ΕΧ* ο ... (pro αυτό) τβτο.
1 4. Α* : itcTTO^f ί'θ-w (f t ποζ)ΐν&ώ Β ; A^: ti ίΐςττορ.).
ΕΈΧ: ίνοόο)&ησγι. ^^- Tiafjaoo&ijaiTai. lö.EFXf
(ρ. /7οσ.) eyw. ΒΚΧ: ορχϊ^ο) (FIL: ω^πισα). Β: προς
μη πλην την άλ. 16. EFXf (ρ. pr. ilntv) Μιχαίας
Β: τόνίσρ. όΐίσπαρμ.
1 ν IV - t- : VT :
1 ν Av - "^ ν «. JT ν ν y • : -
τ :>- • : IV •• ß- - : v/ ί ιτ ί sr • ι•
•/• τ : - :ατ • ;• %.- ι
vT τ : • - VT : • ^ τ ν F ••••-: τ
f V V - τ •• V <- IV : V : κ. : IT • :
ν -£ 'AV • : - J• -: ν τ : r.• -
: nin^ Dtö2 n)us p*n '^b^ί Ί3^n-^ib
IT : j- : vw: ' j- -j- " s" - : ι
Ι VI. τ ί r r: -: ' - • τ iv
V. 8. 'ρ 1ΪΤ^3ΐ»
V. ΙΟ. i<W^ ϊ<"53
V. 12. πεη δ<"33
2φ @^tontci9«
(18,7—16.) 479
Sofa^j^at uMH^ ju ^amarta befragen t>xt ^xcp^ettn um beit äug geöen 5flamot5,XVIII.
7öon t^m fragten? *^er it5mg SfracU
f^rαφ ju 3ofa^^at: (Sg ifi ποφ Sin
3)1απη, ba§ man r>en «^errn von i^m
frage} ober ίφ bin i^m gram, benn er
tüetffagt über miφ fein ®nU^, fonbern
aüewege 33bfe8: ne^mίtφ Φϊίφα, ber
@o^n Semia. ^ofa^^at f:^)rαφ: iDer
^öntg rebe ηίφί aifo!
8 Unb ber Jtbnig Sfraeiö rief feiner
.Kämmerer einen unb ^ρχαφ: ©ringe
eiienb ^er 30ϊτφα, ben @o^n Semla.
9 * Unb ber Jtönig Sfraelö unb Sofap^at
ber ^öntg Suba fa^en ein iegίiφer auf
feinem Stu^l, mit Kleibern angezogen}
fle fa§en aber auf bem $ία^ ücr ber
3i^ür, am X^ox ju ^amaria, unb ade
lO^ro^^eten ireiffagten üor i^nen. *Unb
3tbefia, ber @o^n (Snaena, mαφte i^m
eiferne «i^i^rner unb f:prαφ: (So fpriφt
ber ^err: ^lemit n?irji bu bie «Si^rer
11 jtogen, big bu f(e aufreibe^. *Unb atte
^Jro^^eten n.>eiffagien αηφ alfo unb f^ra*
Φ^η: 3if^« hinauf, eg tvirbbir gelingen,
ber «öerr n^irb fie geben in beö itönigS
^anb.
12 Unb ber 35ote, ber Eingegangen h?ar,
9Λiφα ju rufen, rebete mit i^m unb
f^rαφ: (Sie^e, ber ^ro^pbeten Oleben flnb
einträφtig gut für ben Äönigj Sieber,
tag bein "2Bort αηφ fein n>ie berer eineö,
13 unb rebe ®uteö. *3)ϊΐφα aber f^rαφ:
(So n^a^r Der »i^err iebet, trag mein ®ott
14fagen trirb, bag η.ΰΙΙ iφ reben. *Unb
ba er jum ,it5ntge fam, f:prαφ ber Sth*
nig ju i^m: Wiaja, fotten njir gen Uta-
moti) in @ileab in ben (Streit jie^en, ober
fott iφ eg iaffen anflehen? (Sr fprαφ:
3a, gießet hinauf, eg trirD euφ gelingen!
eg tt>irb euφ in eure t^änbe gegeben trer*
15 ben. *^ber ber Äbnig f:prαφ §u i^^m:
3Φ befφn?5re biφ ηοφ einmal, bag bu
mir ηίφ!δ fagefl benn bie SCßa^rbeit, im
16 Flamen beg ^errn! *Φα f:prαφ er: 3Φ
fa^e bag ganje Sfrael jerflreuet auf ben
39crgen tt>ie (Sφαfe, bie feinen »öirten
8. U.L: einem. 10. A.A: machte |ιφ.
11 . U.L: 3eu*. 1 2. CJ.L: berer einen.
14. U.L: in streit.
requiramus? *Et ait rex Israel ad 7
Josaphal: Est vir unus, a quo pos-
sumus quaerere Domini volunlaleni;
sed ego odi eum, quia non prophe•
tat mihi bonum, sed malum omni
tempore: est auteni Michaeas, filius
Jemla. Dixitque Josaphal: Ne lo•
quaris, rex, hoc modo!
Vocavil ergo rex Israel unum de 8
eunuchis, et dixil ei: Voca cito Mi•
chaeam filium Jemla I * Porro rex 9
Israel et Josaphat rex Juda ulerque
sedebant in solio suo, vestiti cultu
regio; sedebant autem in area juxla
porlam Samariae, omnesque prophe-
tae vaticinabanlur coram eis. *Se-10
derias vero filius Chanaana fecit sibi
cornua ferrea et ail: Haec dicit Do-
minus: His venlilabis Syriam, donec
conleras eam. * Omnesque prophe- 1 1
tae simililer prophelabant atque di-
cebanl: Ascende in Ramoth Galaad,
et prosperaberis, et tradel eos Do•
minuS' in manu regis.
Nuncius autem, qui ieral ad vo- 12
candum Michaeam, ait illi: En
verba omnium prophelarum uno ore
bona regi annuncianl; quaeso ergo
te, ut et sermo luus ab eis non dis•
senlial loquarisque prospera. *Cuil.'i
respondit Michaeas: Vivil Dominus,
quia, quodcumque dixerit mihi Deus
meus, hoc loquar. * Venit ergo 14
ad regeni. Cui rex ait: Michaca,
ire debemus in Ramolh Galaad ad
bellandum an quiescere? Cui ille
respondit: Ascendite! cuncla enim
prospera evenienl, et tradentur ho-
sles in manus vestras. * Dixitque 15
iRg 22,16. rex: Iterura atque iterum tc adjuro,
(15^26,63". ul "^ihi non loquaris, nisi quod ve-
rum est, in nomine Domini! *All(>
ille ait: Vidi Universum Israel dis•
Ä.27,'iV.* persum in montibus sicul ovcs abs•
Mt!9,3e.
11. B: l^atte ... gemacht.
12. bcven etneft.
14. iit toerben in ... rorrbrn.
480 (18,17-27.)
Clironieorum II.
χ VMI• mWosaphat reac JTudae et Achah reac Israelis contra Syros,
ποιμψ. Kai slnsv κνριος' Ovx εχοναιν
ηγονμερον, άναατρεφετω έκαστος εις τον οΐκον
αντον έν είρήντ}, *7 [(^ι ^^πεν 6 βασιλεύς
'Ισραήλ προς Ίωσαςράτ' Ονκ ειπά σοι' Ου
προφητεύει περί εμον άγα&ά αλλ' η κακά;
^^ΚαΙ ειπεν Ονχ όντως, 'ακούσατε λόγον
κυρίου' Eldov κνριον κα&ημενον έπΙ χ^ρόνον
αυτούς καΐ πάσα δνναμις του ουρανού παρ-
ειστηκει ίκ δεξιών αυτοΰ καΐ εζ αριστερών
αυτού. ^^ Καϊ εϊπεν κύριος' Τις απατήσει
τον Άχααβ βασιλέα 'Ισραήλ ^ και άναβήσεται
καΐ πεσείται εν'Ραμμώβ• Γαλαάδ; Και εϊπεν
Οντος εϊπεν όντως j και ούτος εϊπεν ούτως,
^^και εξήλ^εν το πνεύμα και εστη ενώπιον
κνριον και εϊπεν Έγώ απατήσω αντόν. ΚαΙ
εϊπεν κύριος' Έν τίνι; 21 /^^^ εϊπεν' Έξ-
ελεύσομαι και εσομαι πνεύμα χρενδες iv στό-
ματι πάντων των προφητών αντον. Και
εϊπεν Απατήσεις και δννήστβ, εξελ&ε καΐ
ποίησον όντως. '^'^ Και νύν ιδού εδωκεν κύ-
ριος πνεύμα χρενδες εν στόματι πάντων των
προφητών σον τούτων y καΐ κύριος ελάλησεν
έπΙ σε κακά. ^^ Και ήγγισεν Σεδεκίας νιος
Χαναανά και έηάταξεν ιον Μιχαίαν επι την
σιαγόνα και εϊπεν αντφ' Ποία οδφ παρήλ&εν
πνεύμα κνριον παρ εμού τον λαλήσαι προς
σε; '^^ ΚαΙ εϊπεν Μιχαίας' Ιδού οχρη έν τ?]
ήμερα εκείνη έν η είςελεύσχι ταμιεϊον εκ τα-
μιείον τον κατακρνβηναι. ^^ ΚαΙ εϊπεν βασι-
λενς Ισραήλ' Αάβετε τον Μιχαίαν και άηο-
στρεχρατε προς Έμήρ τον άρχοντα της πόλεως
και προς Ίωάς άρχοντα νίον τον βασιλέως,
26καί έρεΐτε' Οντως εϊπεν ο βασιλεύς' Άπό-
&εσ&ε τον τον εις οϊκον φνλακής, και Ισ&ιετω
άρτον &λίφεως και νδωρ ^λίχρεως εως τον
έπιστρέχραι με εν ειρήνη. 27 f(^f^i ^J^gp j^^,
χαιας' Ear επιστρέφων έπιστρέχρης εν ειρήνη,
ονκ ελάλησεν κνριος εν έμοί. Κα\ εϊπεν
Ακούσατε^ λαοί πάντες.
16. A2B-J• (ρ. ηγύμ.) irot (Α* Χ*): άναστριφέτω'•
σαν. ΕΧ (pro ο^κον) τόπον. 17. Α2Β: it^oV. Ά: οτι
ΰ ηροφ. 18. EFXf (ρ. ίίπιν) Μιχαίας. Α2Β| (a.
•AVQ.) τον. 19. Β: Kai (* tvntv) ατός fvmv %τω^, κτλ.
%\. Α*: yiaiyf διινησίΐί Β: ατω. 22. Β* πάντων
(AEFX-J•). 23. ΑΙ (pro ήγγισίν Α^Β) εποίησίν.
Α^ : Xavcträ (Χαναανά Α^, cf. VS. 10 ; Β: -Χαναάν).
A2Bt (ρ. /Ιοί'α) Tfi (ΑΙ ΕΧ*, FX: ταντ^ι τγΐ). 24. Β:
ταμήυν tx ταμίΐα'. 25. Α* Χ: Σίμ,μη()' ("Εμηρ Α^Β,
ΕΧ: Εμμήρ). Β* (sq.) τόν. 26. Α» : Ι^ηόϋίσϋαι ?
(σοαί— σοί?). 27. Α,^Χ* (a\i.) Kai t'incv (Α2Β|).
ν "Τ J• -: Ι τ : ν <- Λ•-
-: AT τ ι : ν ^ ν• τ : • ι ν IV
: 5?nb-ds^ ^^
IT : ' ι•
nirr^-^m !ΐ3?Ώΰ5 pb nnxiii i8
AT : - : j : • U•• τ
: • - j•• τ : ν • -ί• τ
ν•:- •:ι «-τ- <ι:τ:
ν - : -^• τ : ν j - ι :
"^ κ. ''. : "^ •• τ : • ! ν iv JT : -
τ τ J•• ν< ν - AT : • J τ :
V^aJi'i m^ ^i^^ :nD3 nio'^ nn =
_:, — - . j....- τ IT ^ J'• c.• :
•• •• V - IT - IT •• '-»Τ ;
AT • : τ ν : Ι ν ν - J : • • τ :
•• -.τ ν τ - : ν - :
Ίρώ m^ hirr^ ins nlin nnri :p22
Iv ν - j τ : I <- τ •• • τ - ί Μ"
/ w τ )•: • VT ι" VA•• ' J'•- ' : ν.• :
ti^i nb33-p m'^pi'S. te*»i :n;:?n2a
h-- T-.'r : '••• JT'• : • -•- ιτ τ
)•• - : ν • i" vT^ ί - ι $- τ Ι ν ν -
πΐίίΊ Τϊ^η ^in^iD^ü ΊΠ^ί^η Jtim^i
KV J' : • : τ • •.• j - > IT
'ππη Ίτπ ϊίΐηη nώ^ί χ^ιηπ csi^s
?ιπρ b^ί^ü5'^ Tib^ hti^'^^ tfc^nnnbi^^
Ι: "^ •• τ : • Ι ν JV ν - . Ι" ^ ΐ" :
- Ι j τ "^ ν ν•. • -:r : τ •
dήΊ'Ώ^ί'^ : Tibisn-p ώ^ίi•^-bs'^ ί^^^π 26
ν : -—.Γ 'ν 1•.• - Ι ν ντ, ••• ί Α• τ
•••AV - J" νν J• 'V ν - J- Τ <
vnb D^t)ii vnb onb ^inb'^iDiin'i
ί^Π'^ΐ^Ώ ΊΏχϊΊ :DibüDn ^n^itiä i:j?27
: τ • V J - I τ : ;• V-
^s'T-i'ib üibtö2 h^iüDn DitD-Diii
JV • τ τ : τ
: obs D'^^r ^r/3ü3 ίώχ^ -»n nin'^
V. 21. p"t3 y:ap
17. ß.dW.vE.A: ^abe ίφ (§u) rir eö n. gcfagt?
19. iener fo. A: betrügen.
2« ^^tonica.
(18,17—27.) 481
2Λίφα•δ SSeiffaßung» ©et falftje ®eifl. Sibeiia bcr @ö$tt ©naena'^• XVIII.
tfahtn. Unb ber ^err \ρχαφ: «&a6en
btefe feinen Ǥerrn? (So feiere ein iegii*
17φer n?ieber ^eim mit ^rieben. * Φα
ίρταφ ber StöniQ Sfraeig ju SofaV'^at:
(Sagte iφ bir ni^t, er tt?eiffagete Ü6er
ηιΐφ fein ®ute8, fonbern ^öfeö?
18 (Sr aber f^)rαφ: 5)arum ^öret bei
^errn SCßort: 3φ fa^e ben ^crrn flfeen
auf feinem ©tu'^i, unb atteö ^tmmίifφe
«^eer jianb ju feiner Oίeφten unb ju fei*
19 ner Äinfen. *Unb ber «gerr f^rαφ : Sßer
tt?itl ^i)al•, ben Jtbnig Sfraelö, Ü6er*
reben, ba^ er ^jinauf jie^e unb fatte ju
Olamot^ in ©iieab? Unb ba biefer fo
20 unb Jener fonfl fagte, *fam ein ®eifl
^er\jor unb trat »or ben ^errn unb
f:jprαφ: 3Φ Λ)ίίΙ i^n üBerreben. iDer
21 ^err aBer ft)rαφ ρ i^m: Somit? *@r
f^)rαφ: 3Φ tüitl augfa'^ren unb ein fal*
fφer ®eip fein in aller feiner ?prop^eten
ajiunbe. Unb er f^rαφ: Φη »irfl i^n
üBerreben unb ttjirjt eS αuδriφten3 fa^ire
22 ^in unb t^ue alfo! *0lun fleije, ber
^err i)at einen fαIfφen ®et{l gegeben in
biefer beiner 5ßro^^^ten SWunb, unb ber
23 ^err i)at SbfeS n?iber biφ gerebet. *Φα
trat ^erju 3ibefia, ber @o^n ^naena,
unb fφlug ϊΟϊίφα auf ben ^Bacfen unb
f:^rαφ: Φurφ n?eίφen Seg ifl ber ®eifl
beö ^errn öon mir gegangen, baf er
24burφ biφ rebe? *3Kiφα f^)rαφ: @ie^e,
bu trirfi eö fe^en, wenn bu in bie innerfie
Kammer fomm^, baß bu biφ öerjterfefl.
25*^[6er ber Äbnig SftaeB f:prαφ: S^e^v
mct 3Dϊiφα unb laßt i^n Bleiben Bei
^Imon, bem ©tabttoogt, unb Bei 3οαδ,
26bem @o^n beö Jtbnigö; *unb faget: @o
fpriφt ber itbnig: Seget biefen inö ®e«
fängniß unb f^eifet i^n mit 33rot unb
-2Baffer ber XrüBfal, Bio ΐφ trieberfomme
27 mit ^rieben. *3)ϊίφα f^rαφ: ^ommjl
bu mit ^rieben rt»ieber, fo ^at ber «i^err
niφt burφ miφ gerebet. Unb er fprαφ:
«^bret, i^r 935lfer alle!
16. ü. L: feine ^errn. 18. U.L: fiunb.
19. A.A: jener anber«. 23. U.L: bur(^ bi^
rebet. 26. U.L: bei Xtubfat«.
que pastüre. Et dixit Dominus:
Non habent ist! dominos, reverlalur
unusquisque in domum suam in
pace. *Et ait rex Israel ad Josa• 17
phat: Nonne dixi tibi, quod non
prophetarel iste mihi quidquam boni,
sed ea quae mala sunt?
Atille: Idcirco, ait, auditever-18
bum Domini: Vidi Dominum seden-
tem in solio suo, et omnem exer-
citum coeli assistentem ei a dexlris
et a sinistris. *Et dixit Dominus: 19
Quis decipiet Achab regem Israel,
ut ascendat et corruat in Ramolh
Galaad? Cumque diceret unus hoc
modo et alter alio, *processil20
jobfi^li'. Spiritus et stetit coram Domino et
16,13.. gjj. £gQ (jecipiam eum. Cui Domi-
nus: In quo, inquit, decipies? *At21
ille respondit: Egrediar et ero spiri•
Vj*dh.M*' ^^^ mendax in ore omnium pro-
phetarum ejus. Dixitque Dominus:
Decipies et praevalebis; egredere
et fac ila! * Nunc igitur, ecce22
ε^λΑε^. Dominus dedil spiritum mendacii in
i*,!?». Qpg omnium prophetarum luorum,
et Dominus locutus est de te mala.
^.10. * Accessit autem Sedecias, filius 23
Chanaana, et percussit Michaeae
jJh.iMa'. maxillam et ait: Per quam viam
Aot.23,2. iransivit spiritus Domini a me, ut
loqueretur tibi? * Dixitque Michaeas: 24
Tu ipse videbis in die illo, quando
^^vojao.^'' ingressus fueris cubiculum de cubi-
culo, ut abscondaris. * Praecepit 25
autem rex Israel dicens: Tollite Mi-
chaeam et ducite eum ad Amon prin-
cipem civitatis et ad Joas filium
Amelech, * et dicelis: Haec dicil26
16,10. j.gj^. jyjittite hunc in carcerem et
date ei panis modicum et aquae
pauxillum, donec revertar in pace.
* Dixitque Michaeas: Si reversus 27
fueris in pace, non est locutus Do-
minus in me. Et ait: Audite, omnes
populi!
23. S: Sedechias.
21. B.dW.vE.A: aM«gct|cn. Äammer in bte anbre (flfe^en). dW.A: »on Λ. )«
24. bti 3;oge§ ... geijen wirfit. B.vE: aud einet (in) Jt.
«ßolfcölotten . iöibel. 21. %. 3. 58be 2. 3lt»t^. 31
482 (18,28-19,3.)
Claronleoruin II.
Xl|/^m. Josaphat reac Judae etAchah reac Israelis contra Syros. Achabi obitus.
28 Kai άν^βη βασιλεύς Ισραήλ xal Ίωσα-
φάτ βασιλανς Ίονδα εις 'Ραμμώϋ^ Γαλαάδ.
^^ΚαΙ ΐίπεν βασιλεύς Ισραήλ προς '/ωσαφάτ*
Καταχάλνχρόν με nal είςελενσομαι εις τον
ηόλεμον, καΐ σν ενδνσαι τον ίματισμόν μου.
Κα\ συνεκαλυχρατο 6 βασιλεύς ^Ισραήλ και
ειςηλ&εν εις τον πόλεμον. ^^ Και βασιλεύς
ουρίας ίνετείλατο τοις άρχονσιν των αρμάτων
τοις μετ αυτού λέγων Μη πολεμεΐτε τον
μικρόν καΐ τον μεγαν, άλΧ η τον βασιλέα
'Ισραήλ μόνον. ^* Κα\ έγένετο ώς ειδον οι
άρχοντες των αρμάτων τον Ίωααφάτ, και
αντοί είπαν Βασιλεύς Ίσραηλ εστίν και
εκύκλωσαν αυτόν του πολεμεϊν. Kai έβόησεν
Ίωσαφάτ, καΐ κύριος εσωσεν αυτόν y καΙ απ-
^στρεχρεν αυτούς ο ϋ^εο; απ αντοϋ. ^2 Καϊ
εγενετο ώς ΐδον οι άρχοντες των αρμάτων ότι
ουκ ψ βασιλεύς 'Ισραήλ, άπέστρεχραν άτι αυ-
τού, ^^ Και άνηρ ενέτεινεν τό'ξον ευστόχως
καΐ έπάταζεν τον βασιλέα 'Ισραήλ άνά μέσον
του πνεύμονος και άνά μέσον του θώρακος.
Kai ειπεν τφ ήνιόχφ' Έπίστρεχρε την χεΐρά
σον και έ^άγαγέ με εκ του πολέμου y οτι έπό-
νεσα. ^^ Και έτροπώ&η 6 πόλεμος εν τη
ήμέροξ, έκείνψ Kai 6 βασιλεύς Ισραήλ ην έστη-
κώς επϊ του άρματος εως εσπέρας εξεναντίας
ουρίας, καΐ άπέ&ανεν δΰνοντος του ηλίου.
XVSi• Καϊ έπέστρεχρεν Ιωσαφάτ βασιλεύς
Ίονδα εις τον οίκον εαυτού iv ειρήνη εις
'Ιερουσαλήμ. ^ Καϊ έξήλΰ-εν εις άπάντησιν
αυτού Ίηου 6 τον \Αναν\ 6 προφήτης καϊ
εΐπεν αυτφ' Βασιλεϋ Ίωσαφάτ, ει άμαρτωλφ
συ βοη&εΐς ή μισουμένφ υπό κυρίου φιλιάζεις;
/jitt τούτο έγένετο έπΙ σε οργή παρά κυρίου'
^ άλλ' ή λόγοι άγαΟοϊ ευρέϋ-ησαν εν σοι\ ότι
έξήρας τα άλση από της γης Ίοΰδα, καϊ κατ-
εν&υνας τήν καρδίαν σου έκζητήσαι τον κνριον.
'ν ι•.• JT τ ι • '^j•' τ : • »ν κ '^ -s-~
' ••• ••• •.• - rr 7 • J t ν π• :
» ν jv IT τ : • - ν τ- •• τ : • ' •.• jv
ν -: ν <•: τ "Τ ν τ • τ -:
ν : Ι \. »τ - ν -:jT • <
ι - : ν τ : • »ν }•: •.• • •*• λτ -
TT Ι : ν ν ν τ "Τ : • • :-
j f- j" τ : • »V IV : IT τ <•• :
JT r TT I :»<-:• - λ•• τ • : . ν^τ τ
•^h^i η3ΏΏ D'^nb^ οπ'^Ο'^ι ΐΊΤ5?3ί
• :- 1•.• • ν "^ν:^ )■• • :- Τ-:
■ ••' jv I.T τ I r ■•• •.• Τ j•• τ : •
7<- τ • : IT-: Γ •• . *■ '" Λ- τ : •
-ΐΏ ^3ni<sini ττ^τ Tibn as^ib
' • •;- •• I : 'JJ :|T 's-: ν -jt
ht)nb^nb2?nn prr^bnn ^3 η:π^η34 ^
τ τ : • - - <- - . ^.. γί ^J ,. ^v _; ,- - ^
TT "^ •• τ : •
• JV
HDD nnsni22 T)2T)2
- t VT τ : V - s• -i Γ
-1? Dn>i
t'^ti^n i^ü n5?b nn'h nnrn
V IT - i ν : TT- v^T τ
ST : J V iv TT I : τ τ -
•IT τ
-ν,
28. FXf (ρ. άνίβηΥΑχαάβ. 29. FX: ΚαταΑαλύ-
\ρομαι...(ρΓθσυνΐΛαλνΛρ.)ηλλοίώ&η. Β*ό. 30. EX:
τ. μιχρ. η τ. μέγ. 31. EXf (ρ. alt. Ίο)σ.)πρ6ς κνριον.
32.Β: ηοον...1[(ρ.Ίσ^.)χαΙ. 33.Β:^τί*νί ... *(ult.)
κα« (AFXf). 34. Β: άρμ. i^fvavr. Σνρ, έως Ισττ.
1. EFX; άττέστρίψίν. Β: οιχ. αι'τ» et * ev ίΐρ.
(4FXt). 2. Β: BaaiXfvc;. EXf (ρ. φιλιάι:.) Kai
flrcfv αντω Ίηβ ... f (a. εγέν.) ηκ. Ι?. Bf (ab iü.) οτι
(AFX*) ... ηύρΒ&. (Η>ρ. AEFX). Α2Β: κατηύ&ννα;;
(κατίϊ/θ^. AIEFX).
... r •τ -: Ι ν -' • TT ν
lob rüänbn DStbin^ 'πbΏn-b^ί -
: ρ JT τιτ -: TT ι : 'ν jv - ν ^
Ti'^br ηδίτη^ι DnJ^n nin^ ''Wtob^i
/ JV τ τ AT : ι? VT -■ ••• : ι •\
D^inn binii : nin^ "^Döbio &2ρΓ 3
,. τ : Τ-: IT : <• : • • ι ν »ν
τ :<- • ρ Άτ • J : : • ν
"nnnb nirrsm v^kn-i^ nintiäi^n
'J : IT : τ i • -.T F V τ τ I • •• -: ιτ
: D%nbi<n ü5*nb
r '^v: IT ' '.^
V. 30. ηκ ί<"33
ν. 31. V'\npZ Ιί<"33
ν. 33. ^ ^^η''
V. 2. ΠΠΒ ΐΓ,ϋΓΟ &ί"33 ib. blib ηΐ3Π3 Κ"33
ib. ΪΊΒΊ »"53
2. Q:^ts>nica^
(18,28-19,3.) 483
SluSjttö ttt hen ©trcit Sofap^at Bommt babon, St^aB ftfrBt Se5u ber ®$atter, XTIII«
unb 3ofap^at bcr Sthn^ 3uba gen Οία* I
29 mot^ in ®iieab. *Unb ber Ä5ntg Sfraelö \
\\)χαφ §u SoiaHi^at: 3φ mitt ηιΐφ »er*
fieiben unb in ben @treit fommen, bu ι
aber i)aU beine Kleiber an. Unb ber j
Äbntg 3iftaelS üerfleibete ίΐφ, unb fle i
SOfamen in ben Streit. *^6er ber Jtönig '
ju ©irrten ^atte feinen oberjien Oleitern
geboten: Sftr fottt niφt jtreiten iveber
gegen fiein ηοφ gegen grof , fonbern ι
31 gegen ben jlbnig Sfraei^ attein. * Φα '
nun bie oberflen (Reiter 3iofa!|3^at fa'^en,
bαφten fle, eö ifl ber Jt5nig Sfraelg, unb
^ogen um^er, auf ii)n ju fireiten. ^ber
3iofa^i)at fφrΐe, unb ber tgerr :^aif i^m,
32 unb ©Ott tüanbte fle üon i^m. *iDeun
ba bie oBerjlen Oleiter fa^en, baf er niφt
ber Äbnig SftaeU n?ar, n^anbten fle ίΐφ
33 i>on i^m ab. * (SS f^annete aber ein
ΪΙΪαηη feinen ©ogen o^ngefä^r, unb fφog
ben ^5nig SfraeU Jtυifφen ben ^anjer
unb »öengei. Φα f^rαφ er ju feinem
i^u^rmann: 3Senbe beine «i&anb unb fü^re
mic^ an^ bem «öeer, benn iφ bin n?unb.
34* Unb ber Streit na^^m ju be8 3!agee.
Unb ber JliJnig SfraeiS jtanb auf feinem
2Öagen gegen bie Si^irerBiö an ben^^ibenb,
unb ^arb, ba bie Sonne unterging.
iRg.22,«9«. jgj^yj. ascenderunt rex Israel et 28
Josaphal rex Juda in Ramolh Galaad.
* Dixiique rex Israel ad Josaphat:29
Mulabo habilura el sie ad pugnam
vadam, lu autem induere veslibus
luis. Mutatoque rex Israel habilu
venit ad bellum. *Rex autem Sy- 30
riae praeceperal ducibus equitatus
sui dicens: Ne pugnetis contra mi-
nimum aut contra maximum, nisi
contra solum regem Israel. *Itaque3l
cum vidissent principes equitatus
Josaphat, dixerunt: Rex Israel est
isle! et circumdederunt eum dimi-
carites. At ilie clamavit ad Domi-
num, et auxiliatus est ei atque aver-
tit eos ab ilio. *'Cum enim vidissent 32
duces equitatus, quod non esset rex
Israel, reliquerunt eum. *Acciflit33
autem, ut unus e populo sagillam in
incerlum jaceret, et percuterel regem
Israel inter cervicem et scapulas.
At ille aurigae suo ait: Converte
manum tuam et educ me de acie,
quia vulneratus sum. *El finita 34
est pugna in die illo. Porro rex
Israel stabat in curru suo contra
Syros usque ad vesperam, et mor-
tuus est occidente sole.
2Re.9,23.
35,23.
XIX. Sofa^^at aber, ber ^6nig 3uba,
fam mieber ^eim mit f^rieben gen Seru«
2 faiem. *Unb eS ging i^m entgegen ^in-
au^ Se^u, ber So^n«&anani, berSφαuer,
unb fprαφ jum Jl5nige Sofa^'bat: SoUft
bu fo bem ©ottlofen §elfen, unb lieben,
bie ben «§errn Raffen? Unb um beßnjiilen
3 ifl über bir ber 3orn ^om «^errnj *aber
boφ ifl maö ®ute0 an bir gefunben, ba§
bu bie »öaine ^aji ausgefegt ouö bem
Äanbe, unb ^afl bein «§ers gertφtet, @ott
ju fuφen.
29. Ü.L: in Streit.
33. A.A; fanget. 34. Ü.L: flunb.
<S,27.
30. ben Ob. feiner Wiaqen.
31. 3Bagcnoberften ... wanbten ftd) auf il)n, )u
Ht, ... lenite ... B: Iccfte ... al•. dW.vE.A: ϊυαηϊ)ί€.
32. B.dW: f ehrten ... (hinten um). vE: f. f. tj.
i^m jurüci.
34. ijielt auf f. Sß. B: mupte Stanb fjatten.
Reversus est autem Josaphat ΧϊΧ.
rex Juda in domum suam pacifice
t6,7.iRg.iH, in Jerusalem. *Cui occurrit Jehu 2
*• filius Hanani Videns, el ait ad eum:
pÄ?i3'.t39,if"pio praebes auxilium, et bis qui
■^' oderunt Dominum amicitia jungeris,
et idcirco iram quidem Domini me-
i2.ivi.iT,3.6.rebaris; * sed bona opera inventa 3
iRg.t4,i3. gyj^^ ji^ ^g^ gQ q^iQj abstuleris lucos
de terra Juda et praeparaveris cor
tuum, ut requireres Dominum Deum
patrum luorum.
3. Al.'^ DomlDum. ΑΙ.* patrum tuonim.
1. dyί:Qlüάliäί. vE:fr(ebIid).
2. dW:@on man bem frevler ijelfcn, u.biegeinbe
3cf)0üae lieben bu? vE: !Dem ®otti. ijilfft bu ...
liebll bu !
3. B: i^inttjeggetiian. dW: u^eggef^offt. vE.A:
ausgerottet.
31«
484 (19,4—11
Clironicorum II.
ILIJL.
JTosaphati regia Jittdae res pie gestae•
TT- •λτ τ 1 • VT ν ι : VI••-
f" •.••. IT : V .. . ; - • - : •.•
* Kcti κατφκηαΒν ^ΐωσαφάτ iv Ίερονσαλημ.
Καϊ πάλιν i^rjX&ev sig tov λαον άπο Βηραα-
ßs8 ίως ο ρους Έφραιμ, nal ίπέστρεχρΕν αντονς
fm κνριον üeov των πάτερων αυτών. ^ Και
κατέστησεν κριτάς h πάσαις ταΐς πολεσιν . r . . λ
Ίού^α ταΐς όχνραΐς, iv ηόλει χ«ί πάλει, \ V'lJ.i? °'Ρ?9 ^^5,!Ü ♦ °0'Γ};^?^ "
® κα« εΊπεν τοις κριταϊς' "Ιδετε τΐ νμαΐζ ^^^^"^ Πΐ^Ί^^Π ΓΠ^ΪΤ^ '^Ίί?""^!^!^
ποιείτε ' ότι ουκ άν&οωπφ νμεΐς κρίνετε αλλ' ι '' \ ^ '•' ~. . ^" ' . *" ^ ^ *
ί) τφ κνρίφ. και με&' υμών λόγοι της κρί• '^^ '^^Ι D^t?DÜ5n-biJ ΠΏί^^^Ι Ι^'^ξ) 6
σεως. ' Καϊ νυν γενεσ&ω φόβος κνριον εφ ^^ ϊΙϋδώΠ D^Ö^b ^h ^^ G^'üiy ΕΓΐίί
νμάς^ κάί φυλάσσετε και ποιήσατε' ότι ουκ ■ ""'i: '^ '- ' - •j-f '- $ j• • ^ j•-
^τιν μετά κυρίου &εοΰ ημών αδικία ούδε ^^,^1 ♦ ΣΟ^φ^ ^^^^ Ο'Ώψ^ ^^^'^y '^
Οανμάααι πρόςωπον ουδέ λαβείν δώρα. , !)ü5;j?'^ ^ΊΏώ DD^^bs? Πi»^^"^ΠB ^Π^
ι ~:γ j : • Λ"•• ••-: ιτ : - ι- r :
•iT : - " ν: JT f . ! .. .
TT!! • •.•: I? •- τ I • j- :
riniin ^tü^iiDii D^iinäni a^^ibn-itj
!QtD»i n'^'nbi nin^ rossüä^b bi^'^to^b
Vi Γ - Λ τ : IT : j- : • : •• τ : • :
nä nb^b DST^br isl'^i :Dbüi*)'n'^ 9
< Α •• V•• ".-: ;- :- •ιτ τ ι :
IT •• : IT ••: IV τ : _-:•:» -: r
•.• .. ~: τ •.• -; • "^ τ : i" τ
I οϊ7-Γ3 ohnra ο^3ώ*η • oD'^nii'a
JT 1 I" V "IT : j• : 1 - j•.• •• -: |"
ü^pnb his^b nnin-rs dib
L• •. : τ : • : jt ' i" τι
^ Καίγε έν Ιερουσαλήμ κατεστησεν Ίωσα-
φάτ των ιερέων καϊ των Αευιτών καϊ των
πατριαρχών Ισραήλ εις κρίσιν κυρίου και
κρίνειν τους κατοικονντας εν /ερονσαλήμ,
^ Καϊ ενετείλατο προς αυτούς λέγων Οντως
ποιήσετε εν φόβφ κυρίου, εν άλη&εία και εν
πλήρει καρδί^, ^^πάς άνήρ κρίσιν την έλ&ον-
σαν προς υμάς τών αδελφών υμών κατοικούν'
των iv ταΐς πολεσιν αυτών ανά μέσον αίμα
αίματος και άνα μέσον προςτάγματος καϊ
εντολής, καϊ δικαιώματα και κρίματα, καϊ
διαστελεΐύϋ'ε αυτοΐς' κοα ονχ άμαρτήβονται
ιερεύς ηγούμενος εφ υμάς εις πάντα λόγον ♦ η^οώ^Π ^h^ "iW3?n Π3 CDTT^^'b^^l
κυρίου, και Ζαβδίας υΙός 'Ισμαήλ ηγούμενος <- f . .» «ι . »^ i
εις οίκον 'Ιούδα προς πάντα λόγον βααιλ^'ως, . Ρ?ν? Ο^ί^ΊΠ^ ]η^ "^»"^.ΪΙ^ί Ϊ^?.Γ^1 " i
καϊ οι γραμματείς και οΐ Αευΐται προ προς- | böii'UtD'^'ID ^Π^'^ΠΤ^ ιΤίΓΓ^ ΊΠ^ ι b^b
ώπου υμών ισχύσατε και ποιήσατε, καΐ ίσται •• τ : • •• τ :-: τ : j- : j .
κί)ριος μετά του άγα&ον.
Α.Β: ης'ηρ. (ένΊίρ. Χ¥Χ).
ο. Bf (a. κρίτ.) τ» ς (AFX*).
7. AH?)EFXt (&-φόβ.)6. ΕΧ: φνλάξίτι. ΑΙΧ:
ποιηοιτί {ποιήσατε Α^Β; FX: noiictt).
8. Α' Χ: Και γαρ {Καίγε Α^Β). EFX: Αινιτών κ.
των Ιίρίων.
9. Β: Οντο). FX: ποιήσατε. Α*: πλήρεις καρδίας
(εν πΧηρει χαρδίςι Α^Β ; FX: εν κα()()/α πλήρει).
10. Β: ελ&. εφ' υμάς. A^Bf (a. κατοίκ.) τών. Α*:
αίματος aV« (αίμα αίματος Α'' Β; FX: αϊματος και
αίματος). Bf (a. προςτ.) τ5. Α*: &εω (pro κνρίω
Α^Β rell.). Β: οργή εφ ν μας ... Οΐ'τω. ΕΧ: αμαρτή-
σετε.
11. Α*Χ (bis): παν (πάντα Α^Β). Α2Β| (β.
ήγβμ.) 6 (AFX*). ΑΙ* (peDult.) και (A2Bt).
'nbkn-'im bbb riTn'^-n^nb täsh
• » V V - - ; "^ j Ί τ ; 1" : -'•τ -
'libri ϊίρτπ DD'^asDb ai^ibn onöüäi
-:r υ : • α••• •• : • ν • Τ r .• : ι :
I - • VT : »• •
^1
V. 10. Viao tjünm κ" 22
4. vE.A: tool^nte. dW.vE.A: (fül^rte) fte jurörf.
5. ^tabt für (Stabt. B: von @t. ju @i.
6. dW.vE: ηίφί für Tl. (χίφή ii^t) ... B.dW^
vE: bei επφ.
7. Β: bcn ©greifen ... über eu^ ... Ungete^tig«
fett. (A: ©eriangen ηαφ ®efφenfen?)
8. u.äbcr3ied)töi)a'nbci. B: ju ben@treitl^anbeln.
dW.vE: jum 9lleφtβfireίte. B: αί« fte ibieber gen 3•
gefommen n^aren. dW: nαφbem f. jurücf gcf. vE:
2« Q:^tonica^
(19,4-11.) 485
Sofa))$at ^efteHt 9li$tet im ^atiht nnl• ^tieftet ju Setufalem« XIX.
4 5iifo blieb Sofa^^at ju Serufalem.
Unt) er jog trieberum auö unter baö
QSoIf t>on ©erfeba an big auf ba« ®e*
birge (S:p:^raim, unb brachte fle n?ieber
5 ju bem «^errn, t^rer QSäter ®ott. *Unb
er befleUete ϋίϊφΗχ im it^anbe in aUen
fejien «Stäbten 3uba, in einer jeglichen
()®tabt etliche, *unb t>ra^ §u ben Ο^ίφ^^
tern: @e^et ju, η^αδ ii)x t^ut; benn i^r
galtet ba0 ®eriφt ηίφί ben 3)ϊenfφen,
fonbern bem «§errn, unb er ifl mit euφ
7 im ®6πφί. * ^Darum ia§t bie §urφt
beS »^errn bei euφ fein, unb ^ütet βηφ
unb t^ut eSj benn bei bem^&errn, unferm
©Ott, ijl fein Unreφt, ηοφ ^nfei)en ber
$erfon, ηοφ Qlnttei)men beö ®efφenfβ.
8 ^ηφ bejielletc SofaipT^at §u Serufalem
auö ben Seöiten unb iprieftern unb auS
ben oberften Spätem unter Sfrael über
baö ®eriφt beö ^&errn unb über bie
®αφen, unb lieg fle ju Serufalem tt>o^»
9nen. * Unb gebot i^nen unb ft3rαφ:
%ί)ηί alfo in ber Surφt beö »^errn treu*
10 ϋφ unb mit reφtem «i^erjen. *3n aUtn
@oφen, bie ju euφ fommen toon euren
S3rübern, bie in i^ren (Stäbten tuo^nen,
gn?ifφen 8iut unb 33iut, Jttifφen ©efe^
unb ®ebot, Jn)ifφen 8itten unb 9leφten,
foUt i^r fle unterriφten, baß fle ίΐφ niφt
öerfφuίben am »^errn unb ein Qoxn über
βηφ unb eure ©ruber fomme. $^ut i^m
alfo, fo n^erbet i^r euφ niφt öerfφuίDen.
ll*8ie^e, ^marja, ber 5Prie^er, ift ber
JDberfle über euφ in aUen @αφen beö
«Öerrnj fo ifl (Bobabja, ber (So^n 3f»
maelg, gürfl im «i^aufe 3>uba, in aCien
®αφen beß ,Jtbnig0j fo i^aU i^r ^mt:=
leute, bie Äeöiten, öor euφ. <Seib gctrofl
unb t^ut ee, unb ber ^err nnrb mit bem
©Uten fein.
10. ü.L: yjerfd^ulbigen. A.A: JE^ut bem
alfo.
Habitavit ergo Josaphat in Jeru- 4
17,7. saiem. Rursumque egressus est ad
populum de Bersabee usque ad mon-
lem Ephraim, el revocavit eos ad
Dominum Beum palrum suorum.
ich.V(;,32. *Consliluilque judices terrae in cun- δ
ctis civitalibus Juda munitis per sin-
gula loca, * et praecipiens judici- 6
Am.5,1... j^yg. videte, ait, quid facialis! non
D*.i,ir.p•. tiuim hominis exercelis Judicium, sed
8v,i.pr.8,i5.j)^j^jj^•^ et quodcumque judicaverilis,
T.9.Ex.i8,2i.in vos redundabit. *SittimorDo• 7
mini vobiscum et cum diligentia
cuncta facite! non est enim apud
Dt.3v,i. Job. Dominum Deum nostrum iniquitas
ίίΐοί.ϊί'κ nee personarum acceptio nee cupido
sip'e,i'fc. munerum.
^34?Hm.?,'ii! In Jerusalem quoque conslituit 8
Josaphat Levitas et saeerdotes et
principes familiarum ex Israel, ut
^ν.'ίθίί?;' Judicium et causam Domini judica-
1'• i^^>5• re,ji habitaloribus ejus. * Praece- 9
pitque eis dicens: Sic agetis in
iRg.8,61. limore Domini fideliter et corde per-
B».44,v4. fecto. *Omnem causam, quae vene- 10
rit ad vos, fralrum vestrorum qui
habilant in urbibus suis, inter cogna•
l^Vs^^a'.^^lionem et cognationem, ubicumque
quaeslio est de lege, de mandalo,
de ceremoniis, de justificationibus,
ostendile eis, ul non peccent in Do-
minum el ne veniat ira super vos
et super fralres veslros. Sic ergo
agenles non peccabitis. *Amariasll
aulem sacerdos el ponlifex vester, in
his quae ad Deum perlinenl, prae-
sidebit; porro Zabadias filius Is-
mael , qui est dux in domo Juda,
super ea opera erit quae ad regis
officium perlinenl; habetisque ma•
Dt.i6.i8 ^isipQs Levilas coram vobis. Con-
lorlamini et agile diligenter, el eril
Dominus vobiscum in bonis.
1 1 . ΑΙ.: cum (pro vobisc. in).
i)anbei, ber an eucf) f. dW: c« fei über m. dW.vE:
belehret fle. A: gebet i^nen Üßeifung. B: foiU i^r f.
u. f. feierten παφ 3. jurüdP.
9. B.dW.vE: mit Sirene. B.vE.A: üoUfommenem
φ. dW: vcbti^em. tcarnen.
10. B:2öaes für @trcit{)anbel e« ne^mli^ ifl, ber 11. B.vE: J£>o^epricfict. dW:Dberi>r. dW:4?an»
... tt)irb. dW: Unb ttjenn irgenb ein «Äeci^tejireit »or beln. dW.vE: <Seib feft (in eurem il^un) u. 3e^ot)β
eu^ fommt. vE: iBei iebem ϋί. ber ... A: 3n iegl. feim. b. ®.
486 (20,1-11.)
Chronicorum II.
XX.
Jiosaphati regis Jfudae res contra Moah cet, gestae.
XX. Kai μετά ταντα ηλΰ^ον οι νιοι Άμ- ^'^'\*θΓ^^'^ ilJiiS ^^"''ΊΠΧ "^ΤΧ^Λ XX.
Μιναιων προς Ιωσαφατ εις πολεμον. ^ Και | ~ -^ ^ ιτ •• sv τ • : ι - •• :
ίλ^ο. χαΐ υπέδειξαν τφ Ίωσαφάτ λέγοντες' Ι"^^ "^^=^'5 : ηΏΠί^)?^ ÜÖüäin'l 2
"Ηκει ml αε πλη&ος πολν εκ τοϋ πέραν της ΠΊ ]it)»n TJ^iDS? ίίΐΐ "in^h ΟδώίΠ^ί?
θαλάσσης άπο Συρίας, και ίδον είσιν h ^i^IlSn? DD»!'] GIS^ D^^b ^5?)?
εφορη&η, και εοωκεν Ιωσαφατ το προςωηον ι ^V 7 ''.',' 1 *'" ^" ^' ./ ^
«ντον εκζητησαι τον κνριον, καΐ εκηρυξεν **2* r ^'jl? ' J ? ~ν ^St ι:
νηστείαν εν παντί 7ο%. * i^«i σνί^^ίχ^^ι/ ; ^??g^5 * ηηηη':-^3"^? OiS-^^npftl 4
Ίονδας έκζψήσαι τον κύριον, και άπο πασών | ^^IJJ-^S^ 03^ niiT^'Q tÜplub Π'Ί^Π'^
** Και αναατη icnaaCDfir yv s-v.v.knrtirt /nfi/Y/y *«; ' ^-'r ιτ : ••* '>••- : ν.τ τ :
•v- τ I • VT : s" 'ί • TT I :
:ηώ^πη isnn ^3&b nin"• rr^n^
IT τ -: r )•• τ IV ν .• • at : j•• :
is^Bn \τται^, sn'Vi? ni»T ΊΏδ<ί*'ΐ β ,
; :iT : A* - J : : - ^ ν : ^ '•
r - : • : Ο : • ) j- : τ : - j
κατοικοϋντας την γην ταντην άπο προςώπον -pjj^ ΓΐώΊίΠ ^3*^Π^ί^ ΠΠίί ' δ<^Π 7
λαον σου Ισραήλ και εδωκας αυτήν σπερματι ' ' ' "
Αβραάμ τφ ηγαπημένφ σου εις τον αιώνα;
® Κα\ κατφκησαν έν αντί] καΐ φκοδομηααν
iv αυτ\ι άγιασμα τφ ονόματι σον λέγοντες'
^'Εάν έπέλ&γι εφ ημάς κακά, ρομφαία, κρί-
σις, θάνατος, λιμός, στησόμεϋα εναντίον τον
οίκον τούτον και εναντίον σον (οτι το ονομά
σου επί τφ οίκφ τοντφ) καΐ βοησόμεϋα προς
σε άπο της ϋλίχρεως, καϊ άκονση καΐ σώσεις»
^^ Και ννν ίδον νιοι Άμμων καΐ βίωάβ και
όρος Σηείρ, εις ονς ονκ εδωκας τφ Ίσραηλ
διελ^εΐν δι αντών, εξελϋ όντων αντών έκ γης
Αίγνπτον^ οτι έξέκλιναν άπ αντώι> και ονκ
εξωλέϋρενσαν αντονς, — **κ«ί ννν ίδον αντοί
Και ανέστη Ιωσαφατ έν εκκλησία Ίονδα έν
Ιερουσαλήμ έν οΓκφ κνρίον κατά πρόςωπον
της αυλής της καινής, ^ καΐ ειπεν Κύριε 6
ϋ^εος των πατέρων ημών, ούχΙ συ ει ό &εός
εν ουρανφ, καϊ ον κυριεύεις πασών τών βασι-
λειών τών έϋ^νών, καϊ έν τχι χειρί σου ισχύς
δυναστείας, καϊ ονκ εστίν προς σε άντιστηναι;
^ Ούχι σν εϊ ό ϋεος Ό έξολεϋ^ρενσας τους
Tvny ^3£)bn ηχ•τη νΊϊίπ '^ntiä''
jj : - y.. . . . _ f ...JT τ •• .•
ν/ : - I ;τ τ : - -yv: τ : • - "^a" τ : •
•ji s ' ' ' '~ AT V : 1" - IT :
^ίi3n-DX t'imh rixitnb mpi2 «
ärni Ί3τι bisDüä ä'nn nin ^τί:^
τ τ : ν jv : : -.• ••• τ τ -τ
Ti^Dsb^ η•τη η^^^η ^SDb nTO2?3
/vT: ν - •<- - •• : • τ : - r
nnrn ;r^ü5ini 3?Ώώηη ^rnisä:^ '^
τ - : - ι• : ;- : • : ν τ ιτ •
Ninb biintü'^b nnnD-i^b "^ώΐίί
j τ •• τ : • : τ <- τ Ί ν -:
!)ηο ^3 οη:2^) 7"^^^^ D^"^^ °ϊ^^
^ ;τ ν •Ατ : • ' •••JV •• (,τ : •••τ
i
1. Β: οί vtol Μωάβ nai {* υί) υιοί Άμμων. EFX
(pro Μιν.) "Αμμανι,τών. 2. Β* τ« (AEFXf). Α»:
Άνασάν {^Ασασάν k'^Yi). 'Ά•.Έγγαδί{ΕΧ•. tv ΓαδΟί). !
3. EFX ροη. 7ωσαφάτ post εφο/9. Β* το (AFXf). |
Αΐ^Χ: εκηρνξαν (L•tι(Jvξίv Α.'^Β). 4. EXf (a. '/«ί.) i
πάς. Β: 7eJa. 5. EX (pro καινής) σκηνηί,. 6. Β: \
πατ. μα (π. ημών AFX). Β* (alt.) ό ... f (ρ. βρανώ) Ι
άνω (AFX*). 7. Β: 0(V σν (* d) ό κύριος ο ϋολο- '■
&ρ. ... t (a. λαβ) τ5. 9. EFXf (ρ. ον. σα) έπικέκλη- %ί)ΰί Uv ©bomitcr?)
τα* 10. Bf (a.vlol) οΐ. EX: 7σ(>. βΙςίΧθίΐν. Β: βί- ; 2. (dW: Οοη (Sbom?)
wA. ^ξ>. 11. EFX* ννν. 3. vE: nutete f. 51. Vorauf. dW: [(ä^icfte Γιφ.
V. 3. '"^ lon
V. 10. ü^<'^na '•^üs?
1. t)on b. »ölfern. B: bcncn bic auf jcnfelt bet
Slmmonitet wairen? vE: ?immonitern? (dW: ein
I
2^ @^]^tpntca«
(20,1-11.) 487
@trett 3oföi)5at§ mit bctt ^irtfecrn fBltal•, 5lmmott zc«
XX.
XX. 01αφ btefem famen bteJtinberSD^oab,
Die ,^inber ^mmon, unb mit i^nen i^on
ben ^munim, triber Sofap^at §u ftreiten.
2* Unb man tarn unb fagte eö Sofapftat
απ unb \^χαφ: (So fommt irtcer bic^
eine große SDZenge üon jenfeit beg 9)ieer0,
öon (Äi^rien, unb fie^e, fic f(nb ju «§a*
Sjejon X^amar, baö t^ (Sngebbi. *3o*
fai^at aber fürchtete ίίφ unb fteüete fein
Qingefl(^t ju fuφen ben ^errn, unb lief
ein i^aflen auörufen unter ganj '^ηχ>α.
4 * Unb 3uba tarn jufammen, ben «^errn
ju fu^en} αηφ famen au^ aUen @tabten
5 3uba, ben «^errn ju ^uajm. *Unb 3o*
fap^at trat unter bic ©emeine 3uba unb
SerufalemS im «§aufc beö «^errn öor
6bem neuen ^l&ofe *unb fprαφ: «^err,
unferer QSäter ®ott, bifi bu ntφt ®ott
im «Fimmel unb «§errfφer in allen iib«
nigreiφen ber Reiben? Unb in beiner
«^anb ifl Äraft «nb 9)ϊαφt, unb ifl nie*
7 manb, ber ttJiber biφ flehen möge. *^a^
bu, unfer ©Ott, niφt bie ^innjo^^ner bie*
feS Äanbeö öertriefcen öor beinern 93olf
3frael unb ^aft eö gegeben bem @amen
Qibra^^amö, beineS iiieb^^aberS, eh)igliφ?
8 * baf fle barinnen genjo^net unb bir
ein ^eiligt^um gu beinem Flamen barin*
9nen gebauet ^aben unb gefagt: *2öenn
ein Unglücf, Θφn?ert, (Strafe, φejlilen§
ober 5!^eurung über ung fommt, foUen
wir fle'^en üor biefem <§aufe üor bir
(benn bein 0lame ifl in biefem «^aufe)
unb fφreien §u bir in unferer 0iot^, fo
lOttoUtefi bu ^ören unb Reifen? *0^un
jlei)e, bie ^inber ^mmon, SOioab unb
bie ijom ©ebirge @eir< über n1elφe bu
bie Äinber Sfröd ntφt jie^^en tiefeft,
ba fle auö Sgt^iptenlonb jogen, fonbern
mußten üon i^nen tt?eiφen unb fic niφt
1 1 ijertilgen, — * unb fie^e, fle laffen un0
Gn.I4,r,.Ios
[32,2.
Ps.3i,5;
Etr.Syil.
Ι.ί,ΐό.
15,8.4,9.
Post haec congregati sunt filii
Moab el filii Ammon et cum eis de
Ammonilis ad Josaphat, ut pugnarent
contra eum. *Veneruntque nuncii 2
el indicaverunt Josaphat, dicenles:
Venit contra te multitudo magna de
bis locis quae Irans mare sunt et
de Syria, et ecce consistunt in Asa-
sonlhamar, quae est Engaddi. *Jo- 3
saphat autem timore perterrilus tolum
se contulit ad rogandum Dominum,
et praedicavit jejunium universo Juda.
* Congregatusque est Judas ad de- 4
precandum Dominum; sed et omnes
de urbibus suis venerunt ad obse•
crandum eum. * Cumque stelisset 5
Josaphat in medio coetu Juda et Je-
rusalem in domo Domini ante atrium
novum, *ait: Domine Deus patrum 6
lCh.29,12.
8ap.ll,2I.
14,11.
nostrorum, tu es Deus in coelo et
**'®'**''^dominaris cunctis regnis gentium, in
manu tua est fortitudo et potenlia,
nee quisquam tibi potest resislere.
* Nonne tu, Deus noster, interfecisti
omnes habitalores terrae hujus coram
populo tuo Israel et dedisli eam se-
^*2,23.'^'*'mini Abraham amici tui in sempiter-
num? * Habilaveruntque in ea et
exslruxerunl in illa sancluarium no-
6,28.iRg.8, niini luo, dicenles: * Si irruerint
super nos mala, gladius judicii, pe-
stilentia et fames, stabimus coram
domo hac in conspectu tuo, in qua
invocatum est nomen tuum, el cla-
mabimus ad te in Iribulationibus
noslris, et exaudies salvosque fa•
33ts.
Dt.2,9. 19.29.
2. U,L:ienfeitbem3«eer. : _
3. U.L: ^ma)k |ιφ ... eine gafien.
9. Ä.A:fotüDileit.
4. B: tton bcm ^. eö ju fud^en. dW: [^ütfej ju f.
5. dW: trat auf in ber iBerfammlung. vE: ftellte
Γιφπ. bie93. AcflanbinberaJiitteterüB. B.dVV.A:
SSor^ofe.
6. B:flφ^υίbcrb{φflcίίen.
7. dW.vE: ber bic^ liebte. A: beineö ^reunbeö.
8. B.dW.vE:fürbeincn9il.
9. B: bae ©φη?. u. fonji ©eri^te. dW: OBenn
cies. *Niinc igilur ecce filii Ammon 10
et Moab et mons Seir, per quos
non concessisti Israel ut transirenl,
quando egrediebanlur de Aegyplo,
sed declinaverunl ab eis et non inler-
fecerunt illos, — *e contrario agunl 11
10. Al.:filiislsr.
93öfe3 über un6 f., ©φ^υ., «Strafgericht u. ?Pcfi u.
junger. vE.A: ba« @φη?. bei ®ma)U^. B.dW.A:
tietcn üor biefce ^. u. öor (bein δίπ^οΐιφΐ). vE: une
fieKen. dW.vE: au« (ob) unferer 'Sebrängnif. B:
5lngfl.
10. B.A: buvφ vo. bu 3fr. ju j. n. »erf^ottet ^of!.
dW: untern.'. ... ^u foinmen. vE: gegen rt». ju j.
11. (A: bic il^un nun ba« ©egent^eit.)
488 (20,12-19.)
Cliroiiicorum H.
XX.
Jfosaphati regis J^udae res contra Moab eet, gestae•
έπψιρονσιρ εφ ημάς φλ&ίΐν εκβαλεΐν ημάς \ TjntÖ'li't) ^Ι^ΟίΛ iiiiub ^D'^bs? D'^büä
f, '? ''}η9θνομίας ημών h Ιδω.ας ημίν, \ '£^ '' i^y^ " j ^^nüänin Ίώί^ η
'^Κνριε ο ϋ^εος ημων^ ον κρίνεις ερ αντοΐς; "'Λ .: ^ ^* ιχ : - ^ r.• -:
Οτι ουκ εστίν ίαχνς ημϊν του άντιατψαι προς \
''^öb' nä \ή, γ^ ^3 D3-DBüin
•• : • - τ ί r• J• τ τ : •
ϊ]3Π3ϊ<'ΐ ^rb:? ί<2η η•τ!Ί η^ηη li^nn
ϊ — .'1- Λ" Τ JT - ι•.• - ντ Τ Ι > Τ γ;
ΤΟ πλη&ος το πολν τοντο το ίΧ&ον έφ ήμας,
nai ουκ οί'δαμεν τι ποιησομεν αύτοΐς, άλΧ η J 5)3 •^3*^3? Tl'^bi? "^3 niu3?D"niÜ i'T^ i^b
^;ιί οΌί oi οφθαλμοί ημών. *^ /iCai πας Ίον- '^ '
^ας εστηκώς Ιταντίον κυρίου και τα παιδία
αυτών και αί γυναίκες αυτών.
^^ Κα\ τφΟζιηλ τφ τοϋ Ζαχαρίου, τών
υιών Βαναίου, τών υιών Έλεήλ, του Ματ&α-
νιου του Αευίτον άπο τών υιών !/^σάςρ, ίγέ-
νετο in αυτόν πνεύμα κυρίου εν τχι έκκΧη-
öi^f ** καϊ εΐηεν Ακούσατε y πας 'Ιούδα
κα\ οι κατοικοΰντες 'Ιερουσαλήμ και 6 βα-
σιλεύς Ίωσαφάτ. Τάδε λέγει κύριος νμϊν
αυτοΐς' Μη φοβεΐσϋ^ε μηδέ πτοη&ητε άπο
προςωηου του όχλου τοϋ πολλού τούτου' οτι
ούχ υμΐν εστίν η παράταξις αλλ' η τφ ϋεφ,
** Αυριον κατάβητε έπ αυτούς* ιδού άνα-
βαίνουαιν κατά την άνάβααιν Άσαεΐς, και
εύρησετε αυτούς επ άκρου ποταμού της ερή-
μου Ίεριήλ. ^'^ Ούχ ύμϊν εστίν πολεμιέσαι.
Ταύτα σύνετε καϊ ιδετε την σωτηρίαν κυρίου
μεϋ- υμών, 'Ιούδα και Ιερουσαλήμ, Μη φο-
βείστε μηδέ πτοη&ητε αύρων έζελ&εΐν εις
άπάντησιν αύτοΐς, και κύριος μεϋτ υμών*
^^ΚαΙ κύψας Ίωσαφάτ έπϊ πρόςωπον εαυτού,
καΐ πάς Ίου δα καϊ οι κατοικούντες εν 'Ιερου-
σαλήμ ίπεσον εναντίον κυρίου προςκννήσαι
κνρίφ. *® ΚαΙ άνέστησαν οι Αευΐται άπο
τών υιών Κααϋ καΐ άπο τών υιών Κόρε
αίνεϊν κυρίφ τφ &εφ 'Ισραήλ εν φωνή μεγάλη
εις ύ^ρος.
11. Χ* εξίλϋ: Β (pro εκ) άπο. Α*: εκ γης κληρ,Ί
12. Β: ημΐν Ισχύς. 13. Β: Ίάδα ίστ, h>avxt κυρ.
ΑΙΧ* (ult.) αυτών (A2Bt). FXf (in f.) χα* οί vtoi
αυτών. 14. Β: 'ΕλίϊηΙ {Έλιήλ ΑΕΧ; FX: Ί^ηΧ).
15.Β|(α.7ίζ)οσ.)εν. Έ\* αυτοΐς. 16.Χ|(ρ.ανά/9.)
ίίοχης. Α ι Χ: jiaah {Ασσής Α2Β). ΕΧ (pro ίπ
άκρα) iv άρχγι. Α\* ποταμπ (A^Bf ; EX: τ5 ποτ.,
FX: τβ χίΐμά^^Η). 17. Β: ψοβηϋ^ητι {ψοβΰσΌί
AFX). Αί*αντοΓς(Α2Βί; FX: αΓτών). 18.Β:7Γ(>.
ουτβ ... * h ... ϊναντι χνρ. 19. Β* τ^.
AT : j•• : • ν : ι τ : τ :
-ρ n*»Di-p ^innDT-p bi^'^tn^'i u
Ι ν τ τ : ι ν τ : - : ΐ •.• "^ •• • -:|- :
Άτ τ J•• : ' • ν •• - ντ : - - ' ν "^ s" • :
■^ΙΤ'Τ- l\.: τ :-j TT <τ:ιτ
nbi^-ns öBtöin'i ^biani Dbüän*'
- τ I AT τ I : »V vv - : --τ ι :
-b^i ϊl^^Ί^n-bίί απίί abb tiin^^
'^ - : < : ρ "^ - V - VT τ :
j. ν - τ τ ' < τ IV •• : • — ••
:DNnbi^b ^3 n^nb^n ö^b xb
ρ "^ j" ι• ^ ^T τ : • - ί>ν τ J
ü'^bi? nm nh^br «iii ηπΏΐ6
ν.• fj • ν ••-: j : TT
öiD2 bnii αηϊ<:2:Ώϊΐ v^'SLri nb:s?^3
I j : τ <•.• τ : Ι Α• - J"-•' r :
DDb ^^b :b{i^'T^'^ "^^to "^db bnbnn
j : : • j : - : I• α τ j•• τ • :
Γπ^ιη•^ übi35? nin*^ Μϊΐώ'^-ηίί
JT ^ : •.• τ • τ : - :
*innn-biii «iK'n^n-b^^ οΒώ^ιτη
-••-: :p- »-t i*
:dd^5? nin^^i öfr^DiDb ^ns ίπώ
IV τ • \τ Γ ν •• : • J : τ τ
■^ τ : τ :ατ • ν- - -JT τ ι : •$ • ~
J•• : "^ : IT «-τ ι : j•• : ι : τ ;
mp^^ jnin^b ninnüinb niJT^i^
>s\T- IT r *. -: r ί ι• : τ :
'^Dii-']^^ D^nnpn ^'ia-'in a^^bn
bknto^ %^bi< nin^b bbnb n-^nnpn
: nbrtib bi^^^ biP3
τ : IT : ν τ b :
11. dW: ju oertreiben auö unfrem SSefl^e, worein
bu un6 gefe^ct. vE: betnem fQ, t»en bu une gegeben
12. dW.vE: toirfl bu n. r. ober fie? B.dW.vE:
|ίηϊ)αυ[1)ίφ (gerietet).
2^ ^f^tonica*
20,12-19.) 48ί)
3ofa)35at§ ©eBct 8««» §ewn» ©ct ®tift beS ^ertn auf 3e$aiteL
XX.
beg entgelten unb fommen ung auggu*
flogen αηδ beinern (SrSe, baö bu un0
12^α^ eingegeben. *Unfer ®ott, tt^ittfl
bu fie ηίφί πφten? iDenn in un^ iji
ηίφΐ Äraft gegen biefen großen «i&aufen,
ber n?iber un8 f ommt. QBir n>ijfen niφt,
η?αδ ΧΌΪχ t^un fotten, fonbern unfert ^u-
13 gen fielen ηαφ bir. *Unb baS gan§e
3uba flanb »or bem «^enn mit i^^ren
Jlinbem, Seifcern unb @ö:^nen.
14 Qlber auf ^e^afiei, ben <Βοί)η 3«*
φαφ, beä @ο^ηδ SSenaja, beg @ο^ηδ
Se^ieiS, beS (δο:^ηδ SKat^anJa, ben Se*
öiten, au§ ben Jlinbern QlffaH)^0, tarn ber
©eifl beS «^errn mitten in ber (Semeine,
15* unb f^rαφ: 3}lerfet auf, ganj 3uba
unb i^r (Stnn?o^ner gu Serufalem unb ber
J^bnig 3ofa^:^at! <So fpriφt ber «gerr
ju βηφ: 3^r foEt βηφ nid^t fürφten,
ηοφ jagen üor biefem großen «Raufen;
benn i^r jtreitet niφt, fonbern ®ott.
16*3Worgen foUt 'ύ)χ ju i^nen ^inab jie*
^enj unb fie^e, fle jie^en an 3ij herauf,
unb i^r n^erbet an fÜe treffen am @φilf
17 im 33αφ loor ber SÖüfte Seruei. *i£)enn
ii)r trerbet niφt (treiten in biefer ©αφe.
5!retet nur ^in unb flehet, unb fe^et baö
^eil bei »gerrn, ber mit βηφ ifl, 3nba
unb Serufalem! ?fürφtet ^ηφ niφt unb
jaget nic^t! morgen giei)et au8 tviber
18f(e, ber J&err ifl mit euφ. *φα beugte
[ίφ Sofa^^at mit feinem 5lntli^ jur (Erbe,
unb ganj 3uba unb bie ^tnn?o^ner ju
Serufalem fielen toor bem JQnxn unb be*
19 teten ben «^errn an. *Unb bie !&eöiten
αηδ ben Äinbern ber ita^at^iter unb
aud ben Äinbern ber Äor^iter mαφten
ΑΦ auf, ju loben ben t§errn, ben ®ott
Sfraeiä, mit großem ®efφrei gen «^im*
mei.
13. ü.L: flunb.
et nituntur ejicere nos de posses•
sione, quam tradidisli nohis. * Deus 12
noster, ergo non judicabis eos? In
nobis quidem non est tanla fortitudo,
ut possimus huic muitiludini resi-
stere, quae irruil super nos. Sed
cum ignoremus, quid agere debeamus,
iRg.t,2ü.pj. hoc solun> habemus residui, ut ocu•
^^'ν^,'ί'^'Ίοβ nostros dirigamus ad te. *Omnis 13
vero Juda stabat coram Domino cum
parvulis et uxoribus et liberis suis.
Erat autem Jahaziel iilius Zacha• 14
riae, filii Banajae, filii Jehiel, filii
Mathaniae, Levites de filiis Asaph,
15,1.24,20. super quem factus est spiritus Do-
mini in medio turbae, * et alt: 15
Altendite, omnis Juda et qui habila•
tis Jerusalem et tu rex Josaphal!
Haec dicit Dominus vobis: Nolite li•
mere nee paveatis hanc muititudinem!
non est enim vestra pugna, sed Dei.
*Cras descendetis contra eos; ascen• 10
suri enim sunt per clivum nomine
Sis, et invenietis illos in suramilale
torrentis, qui est contra soliludinem
Jeruel. *Non eritis vos qui dimi-17
cabitis, sed tantummodo confidenler
State, et videbitis auxilium Domini
super vos, ο Juda et Jerusalem! No•
9•"• 4™i2*' lite timere nee paveatis! cras egre•
diemini contra eos, et Dominus erit
vobiscum. * Josaphat ergo et Juda 18
et omnes habilatores Jerusalem ce•
ciderunt proni in lerram coram Do-
mino et adoraverunt eum. *Porro I9
Levitae de iiliis Caatli et de ßliis Gore
laudabant Dominum Deum Israel voce
magna in excelsum.
Jud.11,29.
Ex.l4,lJ.
Jos. 11, 6.
V.18. 17.29.
lCh.9,19.
16. ΑΙ.: ascendetis.
13. vE: fogar. B: Älnbiefn.
15. B: ber Streit hjirb n. euer, f. ®otte6 fein.
dW.vE.Arn. eueri^...
16. an ber J^öfye 2ii ... am @nbe bed Xl^ald.
dW.vK.A: irerben (über) bie5(ni^ö^e 3• i^erauffoms
nien.
17. <g» ift n, an «αφ )u ftr. ... ^a^ S^. be• J^. mit ί>οφί1οη.
eudf. B.vE:fieΠeteuφ(^{n). dW.vE: (unb) bleibet
flel^en. B: an iuä). vE: bie >*>ülfc... bei euφ. dW:
bie «§. ®otte6, bie er ma) ertoeifet.
18. fiiUnlfin. B.dW.vE.A: nieber.
19. mit laut erfjobeiier i^timmr. dW.vE: iiber>
au« lauter. A: ΐ^οφ mit ί. «St. B: m. ί. (St. jum
490 (20,20—27.)
Clironicorum II.
XX.
Jiosaphati regis Judae r^.v contra Moah cet, gestae.
'^^ Kai ωρ&ρισαν το πρωί καΐ ρξηλ&ον ^ίς Ι 'l^Tyüb ^?!^S*'1
την Βρημον 0£nooi' καΙ (ν τφ f^sX^&nv αυ-
τούς ίβτη Ίωσαφάτ καΐ ^βόησεν καϊ ειτζεν , ... - τ τ
Ακούσατε μον, ΐονΟα και οι κατοικονντες fv | Ο^ώ^Ί"^ '^DÜä'^l
'Ιερουσαλήμ. ^Εμπιατενβατε κνρίφ ϋ^εφ νμών^
κα) ψπίοτεν&ήσεσΰε' εμπιατενσατε έν προ-
φήτη αντοΰ, κα\ ενοδω&ήσεσ&ε. ^'Α'«/ fßov-
λενσατο μετά του λαοΰ καΐ εστησεν ψαλτο^-
δοΐς καΐ αινονντας εξομολογεΐσ&αι και αΐνεΐν
τα ayia iv τ φ εξελ&εΐν εμπροα&εν της δυνά-
μεως j καΐ ελεγον Έξομολογεΐσϋε τω κυρίφ,
οτι εις τον αιώνα το έλεος αυτού, ^^ 1\αι
εν τφ ένάρ^ασ&αι της αΐν^σεοις αυτοϋ καϊ της
εξομολογήσεως εδωκεν κύριος πολεμεΐν τους
νιους Άμμων έπΙ Μωάβ και ορός Σηειρ τους
ίξελϋόντας έπϊ Ίοϋδαν, και έτροπώ&ησαν.
'^^ Καϊ ανάστησαν οι νίοΙ Άμμων καϊ Μωάβ
έπι τους κατοικονντας ορός Σηειρ εξολε&ρεν-
ααι και έκτρΐχραι' κα\ ώς συνετέλεσαν τους
κατοικουντας Σηειρ y άνεστησαν εις αλλήλους
τον έζολε&ρεν&ήναι.
2* Και Ιούδας ηλ&εν επι την σκοπιάν της
ερήμου y κα\ επέβλεχρεν και εΐδεν το πλή&ος'
και ιδού πσντες νεκροί πεπτωκότες έπϊ της
γης, ουκ ην σωζόμενος. ^^ Καϊ ηλ&εν Ίω-
σαφάτ και 6 λαός αύτοΰ σκυλεύσαι τα
σκύλα αυτών, και ευρον κτήνη πολλά καϊ
άποακευήν καϊ σκύλα και σκεύη επι&υμητα,
και έσκύλευσαν εαυτοί^' και έγένοντο ημέραι
τρεις σκυλευόντων αυτών τά σκύλα ^ οτι
πολλά ψ. 2β Καϊ τχ\ ήμερ(^ τη τετάρτη
έπισννήχ&ησαν εις τον αυλώνα της ευλο-
γίας, έκεΐ γάρ ηύλόγησαν τον κΰριον δια
τούτο εκάλεσαν το όνομα του τόπου εκεί-
νου Κοιλάς Ευλογίας εως της ημέρας ταυ^
της. ^7 fζ^f^} έπέ(ττρεψεν πάς άνήρ 'Ιούδα
20. Β*τό. Α4Χ*α.'τας(Α2Β|). Α2Β| (a.xi;^e'w)
tV(A.lFX*). Β:ϋ:-ημων{&.νμώνΑ.Χ).
21. EFX: Kai σνμββλίνσάμινος μ. τ. λ. (* κα*)
Ιστ. Χ^*καΙαΙνύν-Είομολ,{Α.'^ΒΓβ\\,^), ΕΧ|(ρ.
χνρίω) οτι άγα&όν.
22. Β: εν τω ct(>|aff)9^at αντας της αιν. et * α,ντβ
(* αύτίις et •}• αντ« AFX). Α* Χ* (a. της έξομ.) xai
23. Χ* θ()θς. Β: έξυλο&(). ... f (ρ. εκτ(>.) αντάς
(^^*^• .. , , .
25. Β: Κ. Β^ηλ&ιν ^Ιωσ. ... ισχνλ. εν αντοΐς (εσκ.
εαί'τοΓς AFX).
26. Bt (ρ. Και) tVεVίτo(AEFX*). FX (pro αχ>λ.)
- . 'ν - J• : --
• -τ ι : J•• : ι : τ : • < τ :
! _- τ •- ι• : - : α ■ .* • , r-; r
τ r • : ι : <••-:ι — τ τ
^:öb h^^^s üD'Tp-n'nrib n'^bbn^^
>• τ r j • : 1 : I τ r;
nb^n ^ibnr; η^η^ι η^τοπ abis^b^^
τ • : •• •• •• : ι .• - «τ
•• : - • : IT : jt : ' j- τ τ • :
's- •• : : -( — I" τ •- VT Γ
D^nnnb n-^rto-nn '^ntf'^-ba? n^im
• •• j" : I : τ - . Λ : ~ :
ι• : - : ν ••• : r ^ : ιτ
Λτ : • - νν ; • - - }τ 'f7 ι*
r : ι '• τ : st • : ' τ jv ••• : • -
JT τ I : τ - IT •• : ' ι•• ϊ τ : ν-
οπη ^wNiS^*^ bbbüi-riii ob "i^^^i
VT : : • - τ τ : •.• j τ - :
niinn '^bD^ b^n^s^. ώ^ι^Ίη D'nb
ü^^n rn»n v^töiD r^ib anb ^ibsD^i
s• τ : ι• - AT - ' j•• : w τ ^ ; - : -
I - >• VT τ - V r : I TT :
nbns pn3?b ^bnpD '^rnnn ai'^:n^26
τ τ : • "J•• : -:M • • • : ιτ j ~
: η ' •• AT : •.• j r {•• ντ
η3Ί3 pnr ϊί^ιηπ Dip^sn οώ-ηίί
VT τ : Ι v^•• 4 - h t -
<T : • "^ τ -.τ- ι -
V. 25. ttJÄin '"in '1Ü5>
20. B: bcflänbig bleiben ... χοοψ fotjren. dW:
@eib getrofi im Sertvauen auf... bürft t^r euφ i^e*
tröfien ... n?irb ei cud) gelinojen. vE: Vertrauet ...
Sejianb l^abcn.
21. faffete einen ^atf) mit bem ΰ.
22. (Sinken u. fi. , Itefl ^. ^. einen ^. Fommen
über ... bie n>. 3^. ge?. waren, u. mürben ^efcblagen.
B.dW.vE: jieHeie...toiber...
23. Unb e& ft. B.dW: jum 33erbeifcen.
24. jur »ergwarte. vE.A: ©arte. dW: auf bie
2« ®|ltpntca«
(20,20-27.) 491
^n ®ieg bom ^exxn. I^n gtofe 9lauB« ^ie statte goBet$al*
20 Unb fle ιηαφί6η Ρφ beg OJ^orgenS frü^e
auf unb jogen aug jur 2Öüfle S^^efoaj
unb ba jle auöjogen, jtanb 3ofa:pi;at
unb [ρταφ: «^bret mir ju, 3uba unb
iljr (Sinn?o^ner ju Serufaiem! ®iaubet
an ben ^errn, euren ®ott, fo njerbet
i^r flφer feinj unb glaubet feinen 53ro*
21 iJ^eten, fo n^erbeti^r ©lücf l/aben! *Unb
er untern?ie0 baö ^o\t unb fieUete bie
(Sänger bem «^errn, baß fle ioBeten im
^eiligen <8φηχηί unb öor ben ©erüfie*
ten ^erjögen unb fpräφen. kaufet bem
^errn, benn feine Q3arm^erjigfeit n?ä^ret
22etυίgίiφ! * Unb ba fle anfingen mit
5)anfen unb SoBen, lieg ber *&err ben
^Öinter^ait; ber n?tber 3uba gefommen
tpar, Ü6er bie Jtinber 5immon, 3^oab
unb bie ^om Gebirge @eir fommen, unb
23fφίugen fle. *iDa flanben bie Äinber
^lmmon unb 3)ioab iviber bie öom @e*
birge ©eir, fle ju üerBannen unb ju öer*
tilgen; unb ba fle bie ijom ®eBirge
@eir Ratten alle aufgerieben, i)alf einer
bem anbern, baß fle flφ αηφ ijerber«
beten.
24 Φα aber 3uba gen 9Jlij^a fam an ber
ißüfle, n.>anbten fle ίΐφ gegen ben »^au*
fen; unb fle'^e, ba lagen bie tobten Seiφ'
name auf ber (Srbe, baß feiner entronnen
25 ttjar. * Unb Sofa^^at fam mit feinem
Sßoif, i^ren Olaub auöjutijeiien, unb
fanben unter if)neu fo toiele ®üter unb
Kleiber unb fϊJpIiφeä ©erät^, unb ent*
TOanbten eö i^nen, baf ee αηφ ηΐφί ju
tragen tvar; unb t^eiieten brei 3^age ben
9iaub aus, benn eS tt?ar fein üiel.
26 * ^m vierten 5!age aber famen fle ju*
fammen im Sobet^al, benn bafelbfl lob*
ten fle ben «^errn: bat)er ^eißt bie
(Stätte iiobet^al big auf biefen 5:ag.
27 * 5iifo fe^rete jebermann toon 3uba unb
20. Ü.L: flunb (5ßd.23) ... ©läubt .. . iiläubt.
21.U.L: untemeifeie. 24. U.L: entninnen.
25. Ü.L: funben ... üiel ®. ... ίοΡφ ®. ...
baf αιιφ. Α. Α: fe^^r üiel.
2Sin.l4,2.
Es.-28,l(i.
Ex. 14,31.
Sep. Ιβ,2(>.
Jud.r,22.
Gumque mane surrexisseni, egrcssi 20
sunt per desertum Thecue; profeclis•
que eis stans Josaphat in medio eorum
dixit: Audile nie, viri Juda el omnes
häbitatores Jerusalem! Credite in Do-
mino Deo vesiro, et securi erilis;
credite prophetis ejus, et cuncta eve-
nient prospera. *Deditque consilium 21
populo et slatuit cantores Domini, ut
laudarent eum in turmis suis et an-
tecederent exercitum ac voce consona
p..i(i6^i.i36,^j-ggj.gjjj. confitemini Domino, quon-
iam in aeternum misericordia ejus!
* Cumque coepissent laudes canere, 22
vertit Dominus insidias eorum in
semetipsos, filiorum scilicet Ammon
et Moab et monlis Se'ir, qui egressi
fuerant ut pugnarent contra Judam,
et percussi sunt. *Namque filii Am• 23
mon et Moab consurrexerunl ad-
versum häbitatores montis Seir, ut
interficerent et delerenl eos; cumque
hoc opere perpetrassent, etiam in
lif.ToII.^B^' semetipsos versi mutuis concidere
vulneribus.
Porro Juda cum venisset ad spe- 24
culam quae respicit soliludinem,
vidit procul omnem late regionem
plenam cadaveribus nee superesse
quemquam qui necem potuisset eva-
dere. *Venit ergo Josaphat et omnis 25
populus cum eo ad detrahenda spolia
mortuorum, inveneruntque inter ca-
davera variam supellectilem, vesles
quoque et vasa pretiosissima, el di-
ripuerunt, ita ut omnia portare non
possent nee per tres dies spolia
auferre prae praedae magnitudine.
* Die autem quarto congregati sunt 20
in Valle Benedictionis; etenim quon-
iam ibi benedixerant Domino, voca-
verunt iocum illum Vallis Benedi-
ctionis usque in praesentem diem.
* Reversusque est omnis vir Juda et 27
38,!<1.
ViRg. 19,85.
Joel.4,ii.l2.
14,13.
93ergf^i|en. B: μι b. Söa^tt^urm? dW: wo man
ηαφ ber 9Bufle flauet. A: fo cjciieii bie S. fielet.
vE: u. jte ftci) ηαφ b. iÖlenge umfaiien. dW.vE: ί. fle
oU Seίφen. dW: ηίφίδ to. cntr.
25. ju beuten ... bei ii)nen ... beuteten3X.an bem
9t. B: ju ^iünbern. dW: i^re S3eute ju rouben. vE:
20. ΑΙ.* viri. 24. ΑΙ.: ad speluncam.
beiibnen53.gu mαφeπ. Brin berSDlenficbcibei.^nbe
bei ben tobten δίίφηαηιβη u. föftl. ®. dW: viel,
93ief| u. S. unb ... vE: ^abe ... fie raubten ^d), bi«
fie eö ηίφί me()r tr. fonnten.
26. dW: ^rciit^al. vE: il^aic be« greife« (A:
•Segeni).
492 (20,28-370
Chronicorum II.
^]Κ, Jiosaphati regis »Fudae res hene gestae» Amicitia ejus cum, Achasia rege Msr,
εις Ίερονααλημ και *Ιωσα(ράτ ηγούμενος αυ-
τών έν ενφροσυιγ} μεγάλη' οτι ηνφραν^ν αι;-
τονς κύριος άηο των εχ&ρών αυτών. "^^Και
είςηλ&ον εις 'Ιερουσαλήμ fv νάβλαις και
χινυραις nal εν σαλπιγξιν εις οΐκον κυρίου.
^^ Καί έγένετο εκστασις κυρίου έπϊ πάσας
τας βασιλείας της γης έν τφ άχοϋσαι αυ-
τούς ότι έπολέμησεν κύριος προς τους ϋπ-
εναντίους Ισραήλ, ^^Και είρηνευσεν ή βασι-
λεία Ίωσαφάτ^ καΐ κατέπαυσεν αύτφ ό &εος
αυτού κυκλο&εν.
^* Και εβασίλενσεν ^Ιωσαφστ im τον Ιού-
dav, ων ετών τριάκοντα πέντε iv τφ βασιλεΰ-
σαι αυτόν, και είκοσι πέντε ετη εβασίλενσεν
έν Ιερουσαλήμ» ΚαΙ όνομα τγι μητρί αντοΰ
*Αζονβά, ϋυγάτηρ Σαλεί. ^"^ Κα\ έπορεΰ&η
εν ταϊς όδοΐς του πατρός αυτοΰ Άσά, καϊ
ουκ εζέκλινεν του ποιήσαι το ευ Ο ες ενώπιον
κυρίου* ^^]Αλλά τα υψηλά in υπηρχεν, και
'έτι ό λαός ου χατεΰ&υνεν την καρδίαν προς
κνριον &εόν των πατέρων εαυτών.
'^^ ΚαΙ οι λοιποί λόγοι Ίωσαφάτ, οι πρώ-
τοι καΐ οι έσχατοι, ίδου γεγραμμένοι έν λόγοις
Ιηού του 'Ανανί, ος κατέγραψεν βιβλίον βασι-
λέων ^Ισραήλ.
^^ ΚαΙ μετά ταίτα έκοινώνησεν '/ωσ«φάτ
βασιλεύς Ιούδα προς Όιοζίαν βασιλέα Ισραήλ,
καϊ ούτος ήνόμησεν έν τφ ποιήσαι ^^ καϊ
πορευ&ήναι προς αυτόν του ποιήσαι πλοΐα
τον πορευ&ήναι εις Θαρσείς' και έηοίησεν
πλοΐα έν Γασιών Γαβέρ. ^"^ Kai έπροφήτεν-
σεν Έλιέζερ ό του άωδία από Μαρισής έπΙ
Ίωσαφάτ λέγων Ώς έψλίασας τ φ Όχοζία,
ε&ραυσεν κύριος τό έργον σον και συνετρίβη
τα πλοΐα σου. Καϊ ούκ ήδυνάσ&η τον πο-
ρευ&ήναι εις θαρσείς.
27. Β: ίνφ^αινιν (EFX: ίυφ^ανίν). 29. Β: νίύρ.
έπολέμ. 31. Α» Χ* ων et πέντί (Α2Β|). Α2Β| (ρ.
ίϊκοσήκαί. Β'.Σαλί. 32. Α^Χ* tV(A2Bt). Α^ΕΧ*
(alt.) >tat (A2BFXt). 33. Bf (ρ.^^λ/Ιά) nal. Α2Β|
(ρ. HUfjo.) αυτών (Α^Χ*). B-j- (ρ. κυ'ζ).) τον ... : /rar.
αντων. 'a^.A^X:ßaodtoic(ßaailtün>.\.'^B). 35. Αϊ;
Όζίαν (ΟχοΚίαν Α2Β). 36. Α^Χ* ττ^ός αίτον-
no(jn>&. (Α2Β aJ.f). Α»Ε: ττΛ. Εργασιών Faßifjt
nwb atΰ^in2 DBüiin^i οΒώ^ΐΊ'^η
>τ τ : JTTI• •~τι•
;τ : • Ι* AT : • : •»,- τ ι :
— τι: τ- IV •• : 1 " \j :
•^ ν , Λ ϊ ι -."Γ ν • : ι• τ : •
•* τ : τ : Λ T-r IT ^ j : : - τ
l•• τ : • r• : I ν τ ί j- : •
ib Π3»ι ϋΒώίΠ'^ n^Dbt) ορώηι ^
> -$τ- AT τ Ι : _' : - Κ : • -
ρ τ • ντ •.'•
I ν AT : - IT 1 • : » 7 : • -
Dnto:s?i ibb^2 nbtb xahm b'^tobtb
• : V : ^ : τ : τ τ •• r : • :
j" : .-τ ι • 'j- τ TT <••^ τ :
1 wv : ' V •— I• : • - σ -:
J -: |- ΤΛ"•• • JT I : κτ τ r τ
-^b nii33n 'π^ί ; nirr^ ^D'^ra πώΝη 33
^ ι y τ - h- IT :»•••• : στ"
dhnb ^irsn-^^b 03?η 'lis?! ^ino
τ τ ί j• •• ι TT < ί AT
: an^nbH s^'b^^b
r.• •• I — : ν r•
ν ρ τ τ τ ι : J•• : • ν ν :
•• : • : ; : Jt • _ λ- -: r τ :
n£D-b5? nb3?n nüäii "^ibn-p iiin*^
V >•• - 1-: t jv -: • τ -; I ν j ••
r τ : • )•' : -
-'nbü DBüäin^ nannii ρ-ηηί«ίΐ ηϊ»
κ Α•" τ : • ' ν 17 JT : - — : ν τ :
iiay ϊΐηη^π^η jniiD::?b ::?''ώΊη36
J" : - : - ι -: r - r : •
ηΰ:3?ϊ'ΐ ώ'^ώΊΠ PDbb ni*D^ί nitob
i -:ρ- Α• ί - VJV τ ν • τ: J ~:γ
Ίτr'^b^ί ^ίä3n'^1 :nnä irsra ni»:i<37
vr τ ι : - τ •• JT • TT Ι ν
•τ; j : IT •- I V-: r ••• τ :
j tti-^tünn-bx rabb ^1^2:3? ^bi
«■ ί IT
V. 37. im"!'! κ"33 ib. 'nns «"aa
d7 .B: π^οίφηηνσίν. X^\:^J2oia {Jo)o.A.^h). FX:
Tci E(^ya σα (EX: τό Ιθ^νος σ»). Β: έδννάσ&η (EX;
ήοχινή&η, FX: ι^ίί'νάσθ^ι/σαν, ΑΙ.: ίδννήϋη). Β* τ5
(AFXt).
2« ^^tonica*
(20,28-37.) 493
erettbenetttjug itt ^erufalem* Sofap^atö SitegicruitöSgett 2Dic@$iffeattfba§!Dleen XX.
Serufalem tvieber um, unb Sofaip^iat an
ber «S^i^e, baß flc gen ^ernfaiem g5gen
mit ^Teubcn; benn ber «^err ^attc i§nen
eine ^reuDe gegeben an t^ren f^einben.
28 *Unb jogen genSetnfaiem ein mit^fal*
tern, «garfen unb 5:romi»eten jum «^aufe
29beg«&errn. *Unb bie ^urφt ©otteä fam
über atle Jtbntgreiφe in Sanben, ba fle
'^bretcn, bag fer ^err n?iber bie ^'«inbe
30 3ifraeie geflritten ^atte. *^2ilfo n?arb baS
Λ5nίgreiφ 3ofa^i)atö fliac, unb ®ott
gab i^im utni)t um^er.
31 Unb Sofav^at regierte über 3>uba, unb
war fünf unb brei§ig Sa^re alt, ba er
Äbnig n^arb, unb regierte fünf unb jtt?an*
jig Sa^re ju Serufalcm. @etne aJiutter
32i^ieg ^fuba, eine 3:oφtcr 6il^i. *Unb
er njanbeite in bem 2öege fcineß Q3aterd
^ffa unb lief ηΐφί Daüon, ba§ er t^at,
33 mag bem ^errn tro^I gefiel. *0^ne bte
v^b^en njurben ntφt abget^an; benn baö
ißolf ^atte fein ^cr§ ηοφ nic^t gefφt(ίt
ju bem ®ott i^rer 33äter.
34 3Ba8 aber me^r üon Sofa^^at ju fa*
gen ifl, beibeö baö ^rjie unb ba0 Se^te,
flef^e, baö ifl gefφrieben in ben ®ήφιφΗη
3ei)u, beS So^niJ ^anani, bie er aufge*
Jeίφnet ^at ίηδ 39ηφ ber Könige Sfraelö.
35 Φαrnαφ vereinigte Ρφ ^ofa^^at, ber
Mm^ 3uba, mit %i)a^ia, bem ÄiJnige
Sfraeiö, ^reίφer tt?ar gottlos mit feinem
36$^un. *Unb er t)ereinigte (ϊφ mit i^m,
ίBφiffe ju mαφen, bag fle auf baö 9)Zeer
führen; unb flc mαφten bie βφiffe ju
37%on ©aber. *Qlber (Sliefer, ber So^n
iDobaüa üon üWarefa, n^eiffagete tt?iber
3ofa)3^at unb \χ)χαφ\ 2)arum baf bu
υίφ mit ^^aöja vereiniget ^aft, iiat ber
*Öerr beine 3ÖÖerfe jerriffen. Unb bie <δφiffe
njurben Jerbroφen unb moφten niφt auf
ba§ SWeer fahren-
V.tS.
14,6.15,15.
IRg.2:^,42sf.
habilatores Jerusaiem, et Josaphal
ante eos, in Jerusalem cum laetitia
Pi.i4,9.it8, magna, eo quod dedisset eis Domi-
'■ nus gaudium de Inimicis suis. * In• 28
gressique sunt in Jerusalem cum psal-
teriis el cilharis et tubis in dorauni
i4,i4.ir,io.Domini. *Irruil aulero pavor Domini 29
super universa regna lerrarum, cum
audissent, quod pugnassel Dominus
contra inimicos Israel. * Quievilque 30
regnum Josaphal, et praebuil ei Deus
pacem per circuilum.
Regnavit igiiur Josaphal super Ju-31
dam, el erat Iriginla quinque anno-
rum cum regnare coepisset, viginli
autem el quinque annis regnavit in
Jerusalem. Et nomen raatris ejus
Azuba, filia Selahi. * Et ambulavit32
in via patris sui Asa nee declinavil
ab ea, faciens quae placila eranl coram
Domino. *Verumlamen excelsa non 33
abstulit, el adhuc populus non dire-
xerat cor suum ad Dominum Deum
patrum suorum.
ReUqua aulem geslorum Josaphal, 34
priorum el novissimorum, scripta sunt
in verbisJehu filii Hanani, quaediges-
sil in libros regum Israel.
lo,17-lRg
22,44.
19,2
1?»,2.1F5 22,
50
9,21.
Post haec iniil amicitias Josaphal 35
rcx Juda cum Ochozia rege Israel,
cujus opera fuerunl impiissima. *El3H
parliceps fuit, ul inrerenl naves quae
irenl in Tharsis; tecerunlque clas-
sem in Asiongaber. * Prophelavit37
aulem Eliezer filius Dodau de Maresa
ad Josaphal, dicens: Quia habuisti
foedus cum Ochozia, percussil Do•
tRg.22,49. minus opera lua. Conlrilaeque sunt
naves nee poluerunl ire in Tharsis.
28. Ü.L: Drommeten. 34. U.L: beibe.
27. dW.vE.4: über i^re g.
Ä. B: toar ... ru^ig. dW: fjatte Stieben. vE:
9lui)c. A: blieb in JR.
31. dW: UnbfottJatS.^önig.
32. B.dW.vE.A: »ίφ ηίφί.
33. dW: mm ... vE: 5lber ... αbgefφαfft. B:
^οφ !amen b. ^. η. tveg.
36. S: faceret.
34. bie ba eittfletrogen flitb (9,29). d\V.>E:
®t\(i)ia)tt ... einnerücit ifl.
35. dW.vE: mbanb ... frevelte in f. Xt).
36. gen Xarft«. dW.vE: oerbanb if|n mit jid). B:
gefettete |ΐφ ju tfjm. A: nai)m Xfieil bavan. dW.vE.
A: ju bauen.
37. A: Jerfφlαgen. dW:bein il^un ^erjiovct. vE:
ttjuvben ^txtxümmtxt. B: baf fle n. I^ielten ...
494 (21,1—10.)
Chronieorum II•
^osaphatt mors, Jf^orani reac Jiudae,
XXI, Kai έκοιμηϋη Ίωσαφάτ μετά των
πατέρων έαντον^ nal ετάφη παρά τοις ηατρα-
σιν εαυτόν έν πόλει άανίδ' nal εβασίλενσεν
Ίωράμ νιος αντον άντ αντον.
2 ΚαΙ αντφ αδελφοί νιοι Ίωσαφάτ εξ •
^ζαρΙας nal ^ΐεϊηλ y,al Ζαχαρίας κ«ι Άζαρίας
παΐ Μιχαήλ και Σαφατίας' πάντες ούτοι νίοΙ
Ίωσαφάτ βασιλέως ΊονΟα. ^Kai εδωαεν αυ-
τοΐς ό πατήρ αντών δόματα πολλά, άργνριον
και χρνσίον και όπλα μετά πόλεων τετειχι-
σμένων εν Ίονδ^' και την βασιλείαν εδωκεν
τφ Ίωράμ, 'ότι οντος 6 πρωτότοκος. '^ Και
ανέστη Ίωράμ επί την βασιλείαν αντον καΐ
έκραταιω&η, και άπέκτεινεν πάντας τονς
άδαλφονς αντον Ιν ρομφαί^. και από των
αρχόντων ^Ισραήλ. ^'^Ων αντος τριάκοντα κα\
δυο ετών κατέστη Ίωράμ επι την βασιλείαν
εαντον , και οκτώ ίτη έβασίλενσεν έν Ιερου-
σαλήμ, β Και έπορεΰϋ^η εν όδφ βασιλέων
''Ισραήλ, ώς έποίησεν οίκος Άχαάβ, ότι ϋνγά-
τηρ 'Λχαάβ ην αντον η γννη • κοι έποίησεν το
πονηρόν εναντίον κνρίον. "^ ΚαΙ ονκ έβουίετο
κύριος εξολε&ρενσαι τον οίκον /ίανιδ διά
την δια&Γικην ην διέ&ετο τφ /ίανίδ, καΐ ώς
είπεν αντφ δονναι αντφ λνχνον καϊ τοις νίοΐς
αντον πάσας τάς ημέρας,
^Έν ταις ήμέραις έκείναις άπέστη Έδώμ
από τον Ίονδα, καΐ έβασίλενσεν έφ εαντονς
βασιλέα, ^ Καϊ φχετο 'ίωράμ μετά των
αρχόντων καΐ πάσα η Ιππος μετ αντον,
και έγένετο και ηγέρθη ννκτός, και έπάταξεν
Έδώμ τον κνκλονντα αντον καϊ τονς άρχον-
τας των αρμάτων, κα\ εφνγεν 6 λαός εις τά
σκηνώματα αντών. *0 Και άπέστη Έδώμ
από χειρός Ίονδα έως της ημέρας ταύτης.
Τότε άπέστη Αοβνά έν τφ καιρφ έκείνφ άπο
χειρός αντον. Ότι έγκατέλιπεν τον κνρων
ϋ^εόν των πατέρων εαντον.
1 . Β: πατ. αύτπ ... * naqa τ. πατρ. βαυτο (AEXf ;
FX: μίτά των πατίρων αντβ) ... ^Ιωράν {-άμ AFX).
2. Α* Χ: Μισαηλ {Μιχαήλ Α2Β) ... Ζαφατίας{Σαφ.
AFX). 3. Bf (a. ττόλ.) των. 5. Β: Όντος αυτβ
τριακ. {*Jlv αντός τρ. ΑΕΧ) ... βασ. αντβ. 6. Β* -η.
7. Β: έζολο&ρ. (semper). 8. Α^Β: ißaaUtvaav
n^inbii-Dr ϋδαϋη•^ η3ώ»ι XXI.
τ -: • τ τ ι : <- : •-
IT : - ν : )y ζ
ΓΤ^ΊΤ^? astbin'' ^^Ίϊ D^hii-ibi 2
<τ ί--: TT ι : J•• : • - ι r
i:sD^n^ ^^^Τ3?ι ^in'^iDn Hisi^n^^i
,.. τ 1• χ :-— •|- ^ JT : - : .. . f
JT τ ι : \•- : ν •• τ ατ : - :
nij^j^ub^ nntbi) qosb niäi niin)3
τ : • : τ τ : Ι ν*•.• ": - τ -
-ηχη msirr^s nin^ii^ü nr-a::?
ν : AT Γ ν : r• τ
j »• IT I• ' i- τ VT τ : - -
v*v : - - τ : 'τ τ- ι : -
)' : 1 ν Ι" τ : • »•• τ • ν- : vat ν
nDi'Oüi^ iDb)33 anirr^ η^ώ α^ηώ^
JV : Α : τ : jt : ^t τ > -j- ^ :
^ Ι VJV : ' ••• ••- Ίτ τ ι • 'ν J • τ
τ : - J•• τ <ν -: r •• τ : • j•• : -
15 T^r.^ti 3ίίΠίί-Γ2 '^s
-f-~ AT • : ^ τ : JT τ : - - •<
τ : JT τ ι : η ' f" " • *" τ
η^Ί2η imb η^^ι^Ί η^3-η^ί h'^ntiänb
nhb ni:s ηώ^ίοι i^iirb n'ns) iü5&i
•• τ - τ JV -: r : α• τ : ».-τ j•.• -:
: D^O^n-bs V3nb*i ^^3 ib
Ι•τ-τ vTT^ ϊτ i
-n^ rnn^ Diiii 3?ώδ V^^2 »
- V- • v: _.- τ TT ;
nbSJ^TJ'nb^ nn^h^ nD^b'D^'i m^in^ 9
< -:i — IV IV vv ••-3 . ;• : -- at :
Α • V IV τ τ : TT • τ :
nnion bi^^^-ΓS "τ^ nb'^b πρ ^^''n
j" - ν: ν 7 — τ : - ijT '.•"
Di^^ζ yxo^'^^ ; aann '^nb πί^η vb^s "^
•.•: ^ - : • - ν IT τ )- τ ν : τ ••
τίί η•τη DiNn ir ηί^ιη^-'Τ' γππ'ώ
JT ν - J - -<• τ : - - J- •
- j- • ν - »•• τ VT : • /- : '
ινή^ ^nb^ί nin^^-r^i nb '^s ii•^
IT -: j'• "^ v: VT : '•' - τ j• λ τ
V. β. MW» 6<"33
(-ίΐ'σ.Ί' AFX). 10. Β: Κ. άηίστη από '/»ία 1Ε6ωμ
έως ... Λομνά {Αοβνά AEFX) ... ίγκ. ^νρ. την O-fof
τ. η. αι'τ«.
2. @l|^tontca.
(21,1-10.) 495
3ofa))|at§ 2:0b* Sotam ein ^omgmte^fiaa. ^BfaH bet ©bomitet u* Siana'§. XXf<
XXI. Unb 3ofa:pi)ai cntfφUef mit feU
nen 33atcrn, unb warb begraben fcei feine
^aUx in ber 8tabt iDaöibSj unb fein
@o^n 3oram njarb Jiönig an feiner @tatt.
ι
Ot..U,U.
lRg.1,21.
10
Unb er ^atte trüber, Sofa^^at«
@ö:^ne: ^tfarja, Se^iei, <Βαφαχία, %iau
ja, 3)ltφαel unb (Se^^atja: biefe n^aren
aOe ilinber Sofa^^ata, beg Jlöniga Suba.
*Unb i^r 93ater gab i^nen öiele ®a6en
öDu @iii)er, ®olb unb jlleinobien, mit
fejien ^täbten in 3uba; aber ta^ St'6-
nigretφ gab er Soram, benn ber war
ber (SrflgeBorne. *Φα aber Soram auf*
tarn über baS Äönigreiφ feineö 33ater0
unb fein mäφtig warb, erwürgete er
feine 33ruber aCle mit bem @φwert, baju
αηφ etΐiφe Oberjien in Sfraei. *3ft>ei
unb breigig ^a^re alt war Soram, ba
er Jt5nig Warb, unb regierte αφί 3a^ve
IM Serufalem. *Unb wanbelte in bem
ißege ber Könige SfraeU, wie baö «§αηδ
%ί)αΗ geti)an ^^atte, ^mn %i:iah^ ί^οφ*
ter war fein 3Beib; unb ti)at, baS bem
^errn übel gefiel. * ^ber ber »§err
wollte ba8 ^au8 2)aüib8 niφt ioerber^
ben um be§ ^unbeg witlcn, ben er mit
$)aüib gemαφt i;atte, unb wie er gere«
bet ^atte, i^jm ein !ίjiφt §u geben unb
feinen ^inbern immerbar.
3u feiner ^dt fielen bie ßbomiter ah
üon 3uba, unb mαφten über ίίφ einen
Jt5nig. * iDenn 3oram war hinüber
gejogen mit feinen Dberften unb aUe
3Bagen mit i^m, unb ^atte ίτίφ be§ Οίαφίδ
αufgemαφt unb bie Sbomiter um i^n
ber unb bie JDberften ber 3ßagen ge*
fφIαgen. * 2)arum fielen bie (Sbomiter
al• öon 3uba btö auf biefen XaQ. 3"
berfelbigen 3^it fiel Sibna αηφ Όοη ii^m
a^. iDenn er üerlieg ben J&errn, feiner
33äter ©Ott.
Dormivit aulem Josaphal cum XXI•
patribus suis, et sepultus esl cum eis
iBg.22,51. in civitate David; regnavilque Joram
Ichia'.iK filius ejus pro eo.
Qai habuit fralres filios Josaphal: 2
Azariam et Jahiel et Zachariam et
Azariam et Michael et Saphatiam:
omnes hi ßlii Josaphat regis Juda.
*Ί?5^6.^"• * Deditque eis paler suus multa mu- 3
nera argenli et auri et pensilationes
cum civitatibus munitissimis in Juda;
regnum autem tradidit Joram, eo
quod esset primogenitus. *Surrexit 4
ergo Joram super regnum patris
sui. Cumque se confirmasset, occi•
dit omnes fratres suos gladio, et
quosdam de principibus Israel. *Tri' 5
^'^17^»^'^' ginta duorum annorum erat Joram,
cum regnare coepissel, et oclo annis
.iRg ie,3.
regnavit in Jerusalem. *Ambulavit-
1. A.A: feinen 33atcrn. U.L: feine «Statt.
10. Ü.L:3urfetben3.
que in viis rcgum Israel, sicut ege-
rat domus Achab, filia quippe Achab
erat uxor ejus; et fecit malum in
conspectu Domini. * Noiuil autem 7
Dominus disperdere domum David
28m.7,i2. ρΓορΙβΓ pactum, quod inierat cum
ιί*ΐ3Μ7.' eo , et quia proraiserat ut daret ei
iucernam et filiis ejus omni tempore.
Gi,.27,4o. In diebus iliis rebellavit Edom, ne 8
2Rg.8,8ü. gj,gg^ subditus Judae, et conslituit
sibi regem. * Cumque Iransissel 9
Joram cum principibus suis et cun-
cto equilatu qui erat secum, surre-
xit nocte et percussil Edom, qui se
circumdederat, et omnes duces equita•
lus ejus. * Attamen rebellavit Edom, 10
ne esset sub ditione Juda usque ad
hanc diem. Eo tempore et Lobna
recessil, ne esset sub manu illius.
Dereliquerat enim Dominum Deum
patrum suoruin.
2Rg.8,21.
3oB.ii,i3.
3. ΑΙ.: pensationes.
3. d W.vE: (^atte) il^nen Ό. ® ef^enfe (gegeben) . . .
Äofibarfeiten. A: JÄenten.
4. B: in bem ^. ... ^φ gcfiarfi platte. dW.vE:
μπη ilöntgt:^um (Stetc^) f. iÖ. gelangt (war) u. fid)
benfitgt i). dW.A: töbtetc.
33. 5—10. Φ9Ι. 2Äön. 8, 17—22.
7. eine ieud)te.
9. Φα jofl 3. ... macht* ft* b. 91. auf u. fd)lug.
10. Φοφ...
496 (21,11-20.)
Chronieorum II.
XXI.
Jiorami regis Jiudae imperium pravum.
^^Καϊ γαρ αντος Ιηοίησεν υψηλά εν πόλε-
ΰΐν lovdct, χαΐ ΐξεπόρνενσεν τους κατοικονν-
τας Ιερουσαλήμ και άπεπλάνησεν τον Ίον-
όαν. *2 /i[ßjj ηλ&εν αντφ εν γραφ^ παρά
Ήλιου του προφήτου λέγων Τάδε λέγει κύ-
ριος ο ϋ-εος Javid του πατρός σου' '^vd^
ων ουκ έπορευ&ης ίν οδφ *Ιωσαφάτ τον πα-
τρός σον και εν οδοΐς Άσά βασιλέως 'Ιούδα,
*^ καΐ επορεύ&ης εν οδοΐς βασιλέων 'Ισραήλ
καΐ έξεπόρνευσας τον Ίονδαν καΐ τους κατοι-
Ηονντας Ιερουσαλήμ, ώς έξεπόρνενσεν 6 οΐ/.ος
'^χαάβ, καί τους αδελφούς σου, υιούς του
πατρός σου, τους άγαϋούς ύπερ σε, άπέκτει-
νας' *^ ιδού κύριος πατάξει σε πληγην με-
γάλην έν τφ λαφ σου καΐ εν τοΐς υίοΐς σου
κα\ (V γυναιξίν σου και iv πάση τχι αποσκευή
σου. *^ Και σν έν μαλακί(ΐ^ πονηρ(^, εν νόσφ
κοιλίας, εως ου ^ξέλ&η ή κοιλία σου μετά της
μαλακίας εξ ημερών εις ημέρας.
*® ΚαΙ ίπηγειρεν κνριος έπ\ Ίωράμ τους
αλλοφύλους και τους "Αραβας και τους όμο-
ρους των Αί&ιόπων. *7 /i^^^ άνέβησαν έπι
Ίούδαν καΐ κατεδυνάστευον, κα\ άπεστρεχραν
πασαν την αποσκευην ην ευρον εν οΐκφ τον
βασιλέως, καϊ τους νίούς αυτού και τάς 'θυγα-
τέρας αυτού, και ου κατελείφ&η αύτφ υιός
αλλ' η Όχοζίας 6 μικρότατος των υιών αυτού.
^^ Και μετά ταύτα πάντα έπάταξεν αυτόν
κνριος εις την κοιλίαν μαλακία έν η ούκ εστίν
ιατρεία, ^^ καί έγένετο εξ ημερών εις ι] μέ-
ρας. Και ως ηλϋεν ό καιρός τών ημερών
ημέρας δύο, έξηΧ&εν η κοιλία αύτον μετά
της νόσου, και άπέ&ανεν εν μαλακία πονηρή.
Και ουκ έποίησεν 6 λαός αυτού έκφοράν
κα&ώς έκφοράν πατέρων αύτον, ^^^Ην τριά-
κοντα κα\ δύο ετών ότε εβααίλευσεν, και οκτώ
11. Bf (a. πόΧ.) ταΐς (ΕΧ: ηάσαις ταΓς) et (a.
Ίίρβσ.) έν.
12. Β* ό. Αί*'Αν&'- πατρός σβ (Α^Β rell. f).
13. Bf (a.'IfQso.) iv (AEFX*) ... * 6.
15. EXf (p. Ttov.) xai,
17. EFX:7w(o)a/(iC.
18. A.^* πάντα (A^Bf). B: μαλακ/αν η (^ceAax/^i
[FX: iv ά^^οίστία] έν ^ AEFX).
19. Β* ό (AEFXf).' rXf (ρ.νοσ«) α.'τέ iv a^^w-
ατίγ, αντβ.
AT ί j" Τ ; V τ )τ τ .;
y~- ^ — Τ ι : J•• : ι ν Ινν-
'• v: τ : j- τ j Α ;• ι: τ -
riDpn-iib "^ώίί ηηή tr^hs^ ΐ'^η
τ : - τ ι *•.•—: - - ; . τ .• τ
IT τ /•♦:-: ' • τ JT τ ι : •• : - :
^^\ώ ηΊη? ^bni in^^r\) 1?Ρ*^
- : AT : - J" ν : - : • - τ ι :
vj : . ,. - } -r Ύ r ' SV •
vT : »τ •• ~ h'• τ : j•• • τ : ιτ τ
/ Av •• j•• -■ r .\ V - »• τ τ: IT VT - :
ρ τ
- < ν τ : - τ : - τ-
/- - «,ν -: • : - JT : • : • : -
τ •τ : "- τ r <-:ι"- f
\" t JT : • - : IT τ <•• i • -
- : • < : AT τ : ντ ^ - '■ »ν •.• -
: i^D2 p'p τπ^ζin'^-α^< '^s ρ 'ib
IT τ Ι j Γ: νγ τ ι : • ι• ι ••
•JT •• : ST : τ : α τ ν•-: r :
j• τ Ί J• : - ι•• : - ι r• : c τ; ιτ
Γ D'^^'^b VPH ni^s h3?D!i ο'^ϊ^ϊ'Ώ
j• τ ": Μ•• - - •• : • τ •
ntiS'i i^bn-D3? Vs?^ ^ι^^*^ o'^itb
τ CT- : τ • τ •• < : IT • - :
i^r ib wi-i^bi ts'^rn n^^^ibnns
y - ^ τ I : Λ• τ j• •.. -: r :
D'^tobtü-p :^^nn^i nöntos nsDnto =
\, 18. nB"i 'ani p^^oö Kba «"an
V. 10. p-^Dt l•^:: Ν "32
11. dW.vE: herleitete ble S9eii>o!^ncr »on 3. jut
^uverei- B: u. trieb 3. baju an.
12. vE: ein ©tief öon ... an if)n, toorin er fagte.
13. B.dW.vE: (fo) toie bae ^. δ(. (^urcrei am
20. EXf (ab in.) Kai (FX: Γίός). Α»* κ. οκτώ ' rid^tete) ^uret.
ΐτη έβασ. (A^Bf). Ι 14. dW: eine gr. φί. »erl^ängen über ... vE: mit
2φ Q:i^vQnica^
(21, 11 20.) 497
Soramö fSanbcl in hm SBcge bcr Mhni^t SfraeB, ©eine ® träfe u, fein Sob. XX J.
1 1 5ίαφ machte er ^ö^en auf ben S3er«
gen in 3uba, unb machte bie ju Sern*
12falem :^uren unb üerfü^rete 3uba. *@S
fam aber 8φrtft ju i^m öon bem $ro*
ijl^cten aiia, bie lautete alfo: Θο f|priφt
ber «gerr, ber ®ott beineö OSaterö i£)aöib:
Φαπϊηι, bag bu nΐφt getranbcit i)a^ In
ben SCBegen beined Q3aterö 3ofa^:^at,
ηοφ in ben QBegen Qlffa, beg ^bnigö
13 3uba, *fonbern wanbeljl in bem 3Bege
ber Äbnige Sfraelö uni> ηιαφ|1, t?a§
5uba unb bie §u Serufaiem ^uren η αφ
ber^urerei beä J^aufeg %i)ah^, unb i^afi
baju beine trüber beincö QSaterö "§ou=
feS erwürget, bie beffcr traren benn bu:
14*fie^e, fo nnrb btφ ber «^err mit einer
großen $iage fφίαgen an beinem ^Bolf,
an beinen ,iiinbfrn, an beinen 3BeiBern
15 unb an atier beiner <iQab(. * 5)u aber
mirji öieie Jlranf^eit ^aben in beinem
Singenjeiöe, Μ ba^ bein (Singett?eibe öor
Äranf^eit ^eraug ge^e öon 3^age gu Xa^t.
16 ^Ifo erroetfte ber ^err unter 3oram
ben ®eifi ber $:^iiifler unb 5lraber, bie
17 neben Den 2)lo^ren liegen. *Unb jogen
tjerauf in 5uba unb ^erriffen fte, unb
fü^reten weg aUe «i^abe, bie üor^anben
war im ^aufe beS JlbnigS; baju feine !
8ö^ne unb feine QiBciber, ba§ i^m fein :
@oi^n iVberblieb, o^ne 3οα^αδ, fein jün* !
gerer @o^n. \
18 Unb ηαφ bem aClem plagte i^n ber!
ti&err in feinem (Singeroeitie mit foίφer ;
lO^ranf^eit, bie niφt juijeilen war. *Unb ί
ba baä wä^retc öon 5!age §u 5'age, αΐδ I
bie Seit jweier 3af)re um war, ging fein '
(Singeweibe bon i^m mit (einer .^ranf^eit,
unb er flarb an bbfeu .^ranf^eiten. Unb
fle mαφten ηίφί über it}n einen 99ranb,
wie fic feinen 3[?ätern i^et^an tjatten-
20 * 3wei uni) brei§ig ^a^re alt war er,
ba er ^Hiq warb, unb regierte αφί
17. L'.L: junger Sol-)n.
Insuper et excelsa fabricalus est 1 1
in urbibus Juda, el fornicari fecil
ich.5,«T.Lv.habitalores Jerusalem el praevaricari
«7,T.2o,-.. juj^jj^ *Allatae sunt autem <•ί lil- 12
'"**'*' lerae ab Elia propbela, in quibus
scriptum erat: Haec dicil Dominus
Dens David palris tui: Quoniam non
ι?,3.ΐ4,•ί. ambulasli in viis Josapbal palris tui
et in viis Asa regis Juda, * sed 13
''*' incessisti per iter regum Israel el
fornicari fecisti Judam el habilatores
^.11. Jerusalem, imilalus fornicationem do-
mus Acbab, insuper el fralres luus,
iRg.2,3.i. domum patris tui, meliores le, occi-
disli: *ecce, Dominus perculiei te 14
T.15.18.19 piggjj jjiagna rum populo (uo el
filifs el uxoribus luis universaque
subslanlia tua. *Tu auiem aegro- 15
labis pessimo languore uteri tui, do•
nee egrediantur vitalia In.i [»aulalim
per singulos dies.
3<>,22AChB, Suscilavit ergo Dominus conlra16
,r,ii. Joram spirilum Philistinorum et Ära-
i-i^n. bum, qui confines sunt Aethiopibus.
*El ascenderunt in terram Juda et 17
vaslaverunl ean?, diripuerunlque cun•
ctam subslantiam quae invenla est
in domo regis, insuper el filios ejus
el uxores; nee remansit ei fibus,
28,1.6•. j^jg• joacbaz, qui minimus natu erat-
El super haec omnia pcrcussitlS
(β.
eum Dominus alvi languore insana
bili. * Cumque diei succederet dies 19
el lemporum spatia volverenlur, duo-
rum annorum explelus est circulus,
et sie longa consumplus labe, ila nt
egererel eliam viscera sua, languore
pariter el vila caruit, mortuusque est
in infirmilale pessima. Ri non fecit
ei populiis secundum morem conibu-
isi4.jer34, gjJQj^jg expquias, sicul feccrat majori•
bus ejus. *Triginla duorum anii()tuin*20
fuii, cum regnare coepissel, et otio
ßt. @φία96 fφίααen.
lo. B: Ha) fcibfl aber nut c\t. ,franff|eiten, m.
einer Mv. dW: in jtüci 3ai)ren?
16. B: ben Tl. jur Seite. dW.vE: an ber ©. ber
5ieii)ioi3icr (ÄufAiter) moBnch. A:onqvenien an bie
5leti5.
17. iüttflftir. dW: tüibet 3. vE: ijegen. B.vE;
3?oitiq(otf f η . 'Bibel. Ol. %, 3. »b« 2. SMfct^.
brauen in baffclbe ein. A: öerttjüftcicn eö. dW: cr^
brachen bie Stabt.
18. dW.vE.A: [φΙη;ΐ. dW: oi;nc .Teilung.
19. on b. ^cfemerjen ... fcin25oIP madjte.... d\V:
Unb ^αβ njar otn^abv iimbaö anb;vc,u. ηαφ Verlauf
von jtt). 3. vE: jünbete i^m f. 33r. an. dW: »ic
feinem SÖater.
32
ι
498 (22,1—8.)
ironicorum
χχιι.
Achtisia reac Jfudae, Jforam reac Israelis•
ίτη ^βασίλεναεν iv ^Ιερον^αΧημ, και επορΒν&η
iv ούχ έηαίνφ. Κα\ ετάφη h πόλιι javld^
καΐ ουα sv τήφοις τών ßuatXmv.
XXH• ^«t ißaciksvaav oi κατοικονντες
h 'Ιερουσαλήμ τον Όχοζίαν^ τον νίον αντον
τον μιπρον^ άντ αντον' ο τι ηάντας τονς πρε-
(ίβντε'ρονς άπεχτεινεν το λγιβτϊ'ιριον το απελθόν
m αντονς<, οι "Αραβες κα« ο/ Άλιμαζονεΐς.
Km (βασίλενσεν Όχοζίας νιος Ίωράμ ßa^t-
λ^'ως Ιούδα. "^Ών είκοσι ετών εβασίλενσεν
Όχοζίας, και ενα ενιαντον εβασίλενσεν έν
Ιερουσαλήμ. Κα\ όνομα τ^ μητρϊ αντον Γο•
Όολία ϋνγάτηρ \Αμβρί, ^Κ(Λ οντος έπορενϋη
iv οδφ οΐ'Αον /4χαάβ' οτι μήτηρ αντον ην
ανμβονλος του άμαρτάνειν. * Κα) έποίησεν το
πονηρον εναντίον κυρίου ως ό οίκος '^4χαάβ'
οτι αντοί ήσαν αντφ μετά το άπο&ανεΐν τον
πάτερα αντον σύμβουλοι τον εξολε&ρενσαι
avτόvf ^καϊ εν ταΐ; βονλαΐς αυτών επορενΟη.
Και έτζορεν&η μετά Ίωράμ νίον ^Αχαάβ βα-
σιλέως 'Ισραήλ εις πόλεμον im Άζαηλ βασι-
λέα Συρίας εις 'Ραμώ& Γαλαάδ' και έπάτα-
Ι^αν οι τοξόται τον Ίωράμ. ^Και έπέστρεψεν
Ίωράμ τον ίατρεν&ηναι εις Ίεζράελ άπο των
πληγών ων ίτζάταξαν αυτόν οι Σνροι h 'Ρα-
μ^ iv τφ πολεμεΐν αύτον προς '^ζαηλ βασι-
λέα Σνρίας, Και Όχοζίας νιος Ίωράμ βασι-
λενς Ιούδα κατέβη &εάσασ&αι τον Ίωράμ
ν'ιον 'Αχαάβ εις Ίεζράελ, οτι ηόρωστει. "^ ΚαΙ
;ζ«ρ« τον &εον έγενετο καταστροφή Όχοζία
έλΟεΪρ προς Ίωράμ' και εν τφ έλϋεΐν αντον
(ξήλΟεν μετ αΐτοΰ Ίωράμ προς Ίηον νίον
Ναμεσσι χριστον κυρίου εις τον οΊκον Αχαάβ.
® Και έγενετο ως εξεδικησεν Ίηού τον οίκον
Άχαοίβ, και ευρεν τους άρχοντας Ίονδα και
τονς αδελφούς Όχοζίον λειτονργονντας τφ
20. Β: «χ iv έτταίνω (έν »κ έπ. AEFX).
1, Β* (all.) τον ... άπέχτ. το irifk9•, iii avrin;
λΎ[στ, Χ: οΙίΑμαΚονη^; s. οι /ί/^αςονίς (F: tv rr^ τζαρ-
ιμβοΑ^ι). Χ^Χ: βασιλίύς(βασιλίυ)ςΧ'^α). 2.'B:72v
ετών Ηλ. *()/. eßac.f κ. Ινιαντ. tva ... EX: er, fl'xo^t
r.ai δύο οτί ißaa. Α.* Χ: Ζαμβφ (!Αμβοί Α,'Β, ΕΧ:
ΜαρΙ). i. Β* ό ... ροηίΐ σϋμβ. posl ηααν αντω.
5. ΕΧ (pro pr. /.αϊ) οτι. FXf (ρ. alt. fnoi>tv&f])
Όχοί:ί(ΐς. \^:Αχαάμ {'Αχαάβ Α2Β). Λ» Χ* βασιλ.
7σ^.(Α2Β|). ΡίΗΊ)\•:Ριμμω(^. 0. Α' (bis):7u>aiA
(7ic:(i. Α2Β). Β: Ρα^ώ/λ ('Ρα;/^ ΑΧ) ΕΧ: (* δτί)
η^^ωστίΐ γάρ. 7. Χ: μίταστροφΐ/. Α*ΕΧ (pro alt.
η&ΰνΑ.'η)έΙίλ&ην. AtX*«f;rov(A2Bt). η.Νη-
μίααη. FX-j• (ρ. •λνρΊ») ον ϊχριαίν ctvrov χυρνος
τδ ίξολυΟρίνσαΐ: Α* Χ: tic; τ. on'.ov Αχ. (Α2Β|).
8. A1X*'0;koC. λητΰ(»γ. τφ (Α2Β|).
τ : ν J : ι ν..- •αι τ ι • Κ- τ
ι• τ ! -
•-τ ι : •• : ! τ . --
τ ■<• τ : - τ 'τ - < : τ : :
i.• : - IT 'T - : - j- τ • r τ
Diin-^-p ηπηπ.ν ti'b'a*'') ron'/2b
• <- : • τ : - ' •.• IT : ' ν jv
~ - ■'■''''.• : τ : jT : — : τ τ
»T • : " j" : 'AT τ r • 'v- τ
j•• ν : - : » - τ j ~ ρ : τ
»^ : ■ t ίτ : IT i ' r at : -
VT J j" •• : -j- τ -s — ~ r : - ί
Ό^ϊ:^ν ib-i^N^ »-ran ^s 2ί<ηίί n^ns
• -: ! j IT τ •• j• AT : - j" t
Da :ib p'^ntü^ub "i^ni^ ηΐΏ ηπίί r^
-p anin'^T^ Tib^i %bn dnS3?3
' V τ : V Iv- j- τ τ τ -: .-
'b:^ n^nb/üb b^ί"1to*» 'nb^ nfeni^
•JT τ Ί • - •• τ : • Ι ν JV τ : -
ϊΐ3*^η irba ni^na aii^-Tibt) bi^rn
i -- AT ί • j T : vT-: '•.• 17 r'T-:
j" - : • : TT- IT V V - IT
^n^n Ίώίί b'>3'an -3 b^i'^it^'n
Tib^ b^ntn-Ts ibnbns niinn
j ... j... ^.. Ϊ _. ... _.j^ . . τ Τ IT
τ : tvjv τ : »ν τ T--:r ατ-;
•η : - ί ν ST : ν : • - τ
• •••: Ι" ^ Ι »ν ι• \\• : : • :
VT τ : - -: j- r τ : ιτ
"bx bnin^-oy ^^2:'^ iSiinn^i oni*^
^ V τ : • <T τ ^ : AT
sn•^"! :::^ίπ^ί n'^s-rx n'^'nDnb ^
.• ••" '^ ' ' ' ••• ^'l - ' '
iisr)*^n 3w>5nx n-^s-Dj' Ν^ιπ•^ astana
τ ; • - AT : - j•• • V •• >•• τ • :
20. uttb (}{ti0 baf)in unocrmifTct ... nicht in *.
vE: fd^lcb bai|in. B: fiiijr ϊαίμη, fo ba^ er ηίφί ai\c\t
nel)m c^ctvcfcn. dW: gin.q i)h\ oBnc S5e?aucrn.
1. ber ^ric<|dl>aufe, ber mit b. '21. in* Sa^er fnmi
^ottc. (IW: aile bie alteren i|attc bie Sc^aar gctöbtct
vE: 9Ίάα6θΓίφααΓ.
S« &i)xonica^
(22,1 8.; 499
^5a§ia*ö unb Soramö un^lMlia^tt 3uö hitber @|>rien wnb 3c$u. ^XII•
[Jer.32.18.
24,85.
2Rg.»,248
3t,iefl.
2R|[.S,a6,l1
t.
81,e.
Sa^re ^u Serufateni; unb n?anbcltc, bag
fg πίφί fein n?ar. Unb fic bcgruOcn
itin in bcr @tabt 3)aöib8, aber nidjt
unter ber Jtöntgc ©räbcr.
XXIfi. Unb bie μι Serufatem matten
^um jtönige %i)aeia, feinen jüngften
Θο^η, an feiner Statt; benn bie Äriegö*
ieute, bie an^ ben Qlraüeni mit bem ^eer
fameU; Ratten bie erfien ade crirürgct.
3)arum n>arb Jtönig %t)a&ia, ber @oi)n
2 3oram0, beö Jlönigö 3uba. ^^mi unb
tjierjtg 3ai)re att a>ar ^ί)αβ;α, ba er
itöntg tvarb; unb regierte ein 3a^r ju
Serufalem. Seine 9}?utter ^teg ^tf^alja,
δ bie iio(l)ter 5lmrt. *Unb er wanbeite
αηφ in bcn 2öegen beS ^aufeö ^Ibabö;
benn feine 9}2uiter ^ieit i^n ba^i, bag
4 er gottioö tvar. *i£)arum t^at er, baS
bem «§errn übel geflei, tυie baö φαηβ |
5li;ab0; benn fie ivarcn feine Oiat^gcber | M.ch.e.ie.
ηαφ feincö SSaterg ilob, ba§ fie i^n j
S^erbcrbeten, * unb er tvanbelte ηαφ!
iijrem dlatt). Unb er jog Ifin mit 3oram, ! p,.t,i.
bem Soi)ne Ql^abö, bem Könige Sfraelö, | zng.9,u„.
in ben Streit gen Diamot^ in ©ileab j
tiHi)er *&afaei; ben ^önig gu SV)rien. |
6%bn bie ev)rer fφtugen 3oram, *ba§ |
er umfefercte Ρφ feilen ju iaffen gu
Sefreel; benn er i;atte 5ßunben, bie i^m
gefφίαgen n>aren gu 9Ίαηια, ba er j!rttt
mit »^afaei, bem .Könige ju Serien.
Unb Qi^agja, ber So^nScramS, beritö*
nig '^\i\)a, jog i;inab ju befe'^en 5oram,
ben 8oi)n Q((;abö, ju Scfreel, ber franf
7 lag. *2)enn eö n>ar üon ©Ott ^l^aöja ber
Unfall jugefügt, ba§ er ju 3>oram fäme
uuD alfo mitSoram auöjl3ge n>iber3ef)u,
ben Soi;n Oiimfi, lι>elφen bcr ^err gefal*
bot l^atte, auszurotten baö ^an^ 5li)abg.
8* Φα nun Sc^u Strafe übte am ^aufe
5ί^αί)δ, fanb er etίiφe Dbcrficn au6 3uba
unb bie Jlinber ber trüber ^ί)α^ία, bie -
20. U.L:ba^ni^t.
1. ü.L: iin feine BUiit. 5.6.U.L:Si}ria. i
0. (55runt>iei-t: Uut> Slfavja.
!ö. 2-G. 33c\t. 2 Ston. 8, 26—29.
3. «; χΌΛχ feine Siiaii;gebevin ... l^anbclie. dW.
vE: 91. jum Srevci.
4. B.vE: jum ißevbcrben. dW: gu feinem 95. A:
ttntcviiancje.
5. cIwNE: δΐιιφ auf ii;venSl. jeg cr^in (ging er).
25,20.ing,
12,15.
lRi.1«,1fi.
2Rg.<),Vsi.
[24,84.
8Rg.lO,l3.
annis regnavit in Jerusalem, ambu-
laviique non rede. Et. sepelieruni
eum in civilaie David, verumlamen
non in sepulchro regum.
Constituerunt auleni liabi• XXMI•
.lalores Jerusalem Ochoziam, filium
ejus minimiim, regem pro eo; omnes
enini majorps «laiu, qui anto cum
fucranl, interfecerani latrones Ära•
buni, qiii irrueranl in caslra. Regna-
vilque Ochozias, filius Joram, regi«
Juda. * Quadraginla duonim anno- 2
rum erat Ocbozias, cum regnare coe-
pissel, et uno anno regnavit in Jeru-
jSaiem. Et nomcn niatris ejus Alha-
lia, filia Amri. *Sed et ipse in• 3
gressus est per vias domus Achab;
maler enim ejus impulit cum, ut
impie agerel. *Fecil igitur malum ^'<
in conspeclu Domini, sicut domus
Achab; ipsi enim fuerunl ei consi-
liarii post mortem patris sui, in in•
tcritum ejus, *ambu!avitque in con- 5
siliis eorum. Et peircxit cum Joram,
filio Achab, rege Israel, in bellum
contra Hazael, regem Syriao, in Ra•
molh Galaad; vulneraveruntque Syri
Joram. *Qui reversus est, ut cura- 6
relur in Jezracl; mullas enim piagas
accpperat in siipradiclo cerlamine.
Igitur Ochozias, filius Joram, rex
Juda, descendit, ul inviseret Joram
filium Acliab in Jezrael aegrotanlcm.
*Volunlatis quippc fuit Dei adversus 7
Ochoziam, ut veniret ad Joram, et
cum venissel et egrederclur cum eo
advcrsum Jchu filium Namsi, quem
un.\il Dominus, ut deicrel domum
Achab. * Cum ergo evcrloret Jehu 8
domum Achab, invenit principes Ju-
da et filios fralrum Ochoziac, qui
7. A!.:utegred. fAL^ef).
dW.A: i^ertvunbeten.
7. B: de ii\ aber bieUntrtretungSi. V. ®. d"W:
ee gcfd)a^ ü. ®. \um llntcrganiu 91• ^1- trar ...
ißeibcrbcn. dW.vE: iinö (Denn) αΐβ er i)ingcfommcn
(tvar), jcii er in. 3. ani.
8. bie Ob. ü: bad ©erii^t auöfüi^rte »iber tai J&.
32^^
500 (22,9-23,3.)
Chr^nicorum 11.
XXII.
Athalja regina Jfudae,
Οχοζ/τ^ κ«ι απέΗΧΒίνεν αντονς. ^Kal εϊπεν
την ζητησαί τον *Οχοζίαρ' χαΐ κατιίλαβον
αυτόν ίατρξνόμενον iv Σαμάρεια κάϊ ηγαγον
αυτόν προς Ίηον, και άπέκτεινεν αυτόν. Κα\
εΟ^αψαν αυτόν, οτι είπαν Τίος '/ί»σ«φ«τ
εστίν y ος εζητηαεν τον κνριον iv oXfj καρδία
αντου. Και ονκ ην fV ο/κφ Όχοζ/α κατιαχϋ-
σαι δνναμιν περί της βασιλείας.
^^ Kai Γο&ολ/α ή μητηρ Όχοζία εϊδεν ότι
τέ^νηκεν αυτής 6 ν'ιός^ και ήγ^'ρΰ-η καΙ άπω-
λεσεν παν το σπέρμα της βασιλείας αυτόν iv
οΐ'κφ iovba. ^^ Και ελαβεν Ίωσαβε& η ϋν-
γάτηρ τον βασιλέως τον Ίωάς υΐόν Οχοζία
και ^/ίλεχρεν αύτον εκ μ^σον των υιών του
βασιλέως των ^^avaτoυμivωVy και εδωκεν αυ-
τόν καΐ την τροφον αντου εις το ταμιεΐον
των κλινών. Και εκρυψεν αυτόν Ίωσαβε{^
χ^νγάτηρ του βασιλέως Ίωρήμ, αδελφή Όχο-
ζίου, γννή Ιωιαδά τον ίερεως, και εκρνψεν
αυτόν από προςώπον Γοϋολίας, και ουκ
άπεκτεινεν αυτόν. ^"^ ΚαΙ ήν μετ αυτής iv
οικφ τον ϋεοΰ κατακ^κρυμμένος β| ίτη, και
Γοϋολία εβασίλευσεν iπi της γης.
ΧΧΙΙΙ• Κα\ iv τφ ετει τφ εβδόμφ ίκρα-
ταίωσεν Ίωδαε καΐ ελαβεν τους έκατοντάρχας,
τον ΆζαρΙαν υΐόν Ίωράμ, και τον Ισμαήλ
υίόν Ίωανάν, και τον Αζαρίαν νίόν Ίωβήδ^
και τον Νίααίαν υίόν Άοαΐα, κσΐ τόν Έλισα-
φατ υίόν Ζαχαρίον, μετ αντον εις οϊκον
κνριον. ^ ΚαΙ εκνκλωσαν τόν Ίουδαν, και
σννήγαγον τονς ^ίενίτας iκ πασών των πό-
λεων Ιονδα κα\ άρχοντας των πατριών του
Ισραήλ. Κα) ηλ&ον εις 'Ιερουσαλήμ. ^ Και
δη&εντο πησα ή iκyλησίa Ίονδα διαΟ^ήκην
iv ο/κφ του ^εον μετά του βασιλέως.
8. Ef (io f,)xat anfKTfivf ^Ιηβ τόν /'»>^ä,« κα« £φι/-
yfv Οχ otlaq (s'imW.X). O.EXf (ρ. «t^riV) /τ;«. Α*:
2ctuaQi(;t. EX: anUrnvav. FX: ort fhihv. A*: cx-
'^ητήση (Ι'^ηγησίν A2BFX). Bf (a. χαρΰ.) tri.
10. A2B: O/oCi« (-Ca Α*Χ, c(. vs. 11). B: ό νΙος
αντη^. EX* y.al ήγ^ιβη (cf. VS. 1 1 ; FX: x. άνΐσ-τη)
et πάν. Β* αΐ'τβ. 11. EXf (ab in.) Kai ήγέρ&η
(cf. vs. 10). A2B (bis): Ίωσαβύ& (-σαβε&Χ^ΕΧ).
η* ή. Α2Β: i'iovO/üCtö(i;i. ΌχοζίαΧ^Χ, cf.vs. 10).
ΪΓ {\)Τ.)των (AEFXf). EFX: την τροφήν.Β: ilu (*τ6)
TUinhiv ... γ. Ίο)οίά ... t (a. ΙΌ&ολ.) της (ÄFX*).
12. FXf (ρ. ην) Ί(οάι;. Β: μίτ αντβ(μ. αί'τ^ς Α•ΕΧ;
^ .
ώρη^η :Ώ3ιΊη»ι iirr^Tnxb ο'^η^ιώ'Ώ 9
j•• - : • s •• •.:':•- τ : - -:
JT τ ι : ι ν : ιτ ■«• \: t: r-
innb-b^? nirr^-r^i ώΊΐ-Ίώί<
Α τ : τ τ ντ , : ν ,- τ •.• -:
- ν i -: Γ τ : — : J" : Ι •• :
IT τ : - ;
^T-: IT τ : — { j" τ : --:)-
->•: τ ν -r• - : - Ιτ τ - ατ :
»- . - IT : )•• : »τ τ : - -
-η ώ^ίi"^-n^ί 'nbon-ns riDuäin'^
} ν JT ν » ν ν - - - ί - ι :
ν ': • Ι" ν ί 4 Ι j>• • - • τ J -
f •• - τ τ I : ν •• τ : » ν JV -
)•• : • VT ί - -: s -: τ : ιτ
τ • ■»• :- : IT • ν; _ 7 : ντ ■" — ί
Α• Τ J•• ν - : • • •.•: ιτ J•• ί
: νΊίίπ-br n^bia rr^bmi
1 VIT τ - vr.• »τ ί - -r
.. _ J" Τ ν Ij- . - γ γ , .
-ρ b^^3?Ώώ'^b^ ahh'^-p nntrb
1 ... '^ j" τ : • : τ : ' •.• jt : -: r
ν : - ' •.• τ : -— ί Γ : ' τ τ ι :
JT τ r•.•: ν : VT T-: ' -.• st • -: r
τ r τ - Γ ί - / • ν : • ' •.•
η^ϊΐπ^ '^nr-bstt b*^bn-Γ^ί ^is^p^i
τ : j-T τ • • • : r '•• < f Ι: •- •
VT- Λ•• τ : • : <- τ IT >" τ :
*• •• Ji'r - τ : *- •ιτ τ ι :
ηχιύ^^ 'nb)3n-D3' 2snbfe^n r^ns
ν j - 1 ν Λ•.• - • V "^ ν: ιτ ί" :
Α': μ. αντοΐς). FX* χαταχ^κξ). '>
1. Β: oytiof/) {fß^• AEFX) ... ίκατοντάρχβς. EXf^
(a. τ6ν!/ίζαρ) κα/ et (p.yfta('.) y.ni τόν. Β: Ιίβηδ,
Α^Β: Μαασαίαν (Μασ/αν Α* Χ; ΕΧ: 14μασιαν)*
Β: Ι^ύ/α (.^ίία/α ΑΕΧ) ... ^Ελισα,φάν (-ςράτ AFX).
Α^: /ifö' αύτα (^<τ α?;τ« A*FX; Β: ^it9^ earr»).
FX: fV δια.'}ήκ7ΐ. 2. Β* (alt.) τώι•. FX: jy/i^iv.
3.Ai*iy(A2Bt!).•
2. 6^|itQntco.
(22,9—23,3.) 501
5l5aMa'§2:oD. Stt^alja'öaSlutt^at. SoaöSfletiuttö. Sojaba'ööunb gegen ^tt^alja. ΧΙ^ΪΪ.
*21^αδία bienetcn, unb ertx^ürgete fie.
9*Unb ev fuc^tc ^:^α0ία, unb getranni^n,
ba er ^φ »erjtecft :^attc §u (Samaria.
Unb er n?arb ju 3e^u ge6rαφt, ber
töbtete i§n. Unb man begruB i^nj benn
fle fprαφen: dx ifi Sofa^p^atö Θο^η,
ber ηαφ bem^errn trαφtete öon ganzem
«^erjen. Unb e8 n?ar niemanb me^r auö
bem'^^aufe %i)a^ia, ber t^önig würbe.
10 ®a aber ^ilt^alja, bie 3)Zutter ^ii)ü^ia,
fa^e, baf i^r <5o^n tobt war, mαφte
fie Ρφ auf unb brαφte um atten fönig*
1 1 Uφen tarnen im «i^aufe ^u^a. * ^ber
3ofabeat^, beö Jlonigg @φwcfier, na^m
3οαδ, ben <Bof)n ^^aöja, uns fia^l i^in
unter ben jtinbern beö ^5ntgö, Die gc-
tobtet würben, unb t^at i^n mit feiner
^2imme in eine <Sφίαffommer. ^Ifo i^er*
barg i^n Sofabeat^, ί ie 3:oφter beö itb*
nigö Soram, beS ^riefierä Sojaba SCBeib
(benn flc War ^^a^ja Θφwejier), öor
Qlt^aija, ba§ er niφt getbbtet warb.
12*Unb er wart mit ifenen im «^aufe ®ot*
teö üerflecft feφδ Sa^re, weil at^^aija
Königin war im Sanbe.
XXIO. ^2l6er im fiebenten 3a^r na:^m
Sojaba einen 3Jlui^ unb na^m bie Ober*
pen über l^unbert, ne5mίiφ Qifarja, ben
©o^n 3eroi>amö, Sfmael, ben Θο^η
3ο^αηαηβ, 'ilfarja, ben <Bofjn Dbcbö,
^iaefeja, ben @o^n Qt^aja, unb (Slifa-
pijat, ben @o^n 6iφri, mit i:^m jum
2ü8unbe. *3)ie jogen um^er in 3uba unb
brαφten bie Sei)iien ju^auf auö aUen
^täbten 5uba, unb bie oberjien SSäter
unter Sfracl, ^a^ flc fämen gen^erufaiem.
3 * Unb bie ganje ©emeine mαφte einen
^unb im «^aufe ©otteö mit bem Könige.
2. A.A: ju <&aufe, Raufen.
ai,19e.
17,3•.
ministrahanl ei, et inlcrfecil illos.
2Bg.9,27. »ipjjunj quoque perquirens Ochoziani 9
comprehendit lalilantem in Samaria,
adductumque ad se occidit El sepe-
lierunl eum, eo quod essel filius
Josaphat, qui quaesieral Dominum in
toio corde suo.
jNec erat ultra spes aiiqua, ut
de slirpe quis regnarel Ochoziae,
»Rg.ii,!«. * siquidem Athaiia nialer ejus, vi- 10
dens quod morluus essel tilius suus,
surrexit el inUTfecii ouincm slirpeni
regiani domus Joram. * Porro ,lo-ll
sabeth, ßlia rogis, lulii Joas fillum
Ochoziae el Turata est eum de medio
filiorum regis, cum inU'rtioeientur,
aijscondilque eum cum nulrice sua
in cubiculo lecluioium. Josabelh au-
tem, quae absconderal eum, erat
filia regis Joram, uxor Jojadae pon-
tißcis, soror Ochoziae, et idcirco
Alhalia non interiecil eum. *Fuill2
ergo cum eis in domo Dei abscondi-
lus sex annis, quibus j egnavil Alhalia
super terrani.
«Rg.11,4••. Anno aulem seplimo coii-XXHI.
forlatus Jojada assumpsil eenlurioncs,
Azariam videlicel filinm Jeroham, el
Ismael tilium Johanan, Azariam quo-
que filium Obed, et Maasiam tiÜum
Adajae, et Elisaphal filiun) Zechri,
el iniil cum eis i'oedus. * Qui cir• 2
cumeunles Judam congregaverunl Lc-
vilas de cunclis urhibus Juda, el prin•
cipes familiarum Israel. Venerunl(|ue
in Jerusalem *Iniil ergo omnis mul- 3
liludo pactum in domo Dei cum rege.
10. R: domus Juda.
8. dW: morbctc. 10. Φ^ηη ba ... dW.vE: »ertUgetc. B.dW: υοηι
9. bed ΑοηίβΓίίφ bcijouptcn fonitfc. A: fincj. B: J&. 3. vE: bi3 ^aufci^.
iie fingen ί^η. dW.vE: griffen. B.dW.vE: unb tob* 11. bie Äönigdtocbter. dW.>E: ba§ jtc i^n n.
Utiix i^n. B.dW.vE: (ben φ.) gcfnc^t ^ar. B: 9tl[o töbtete. B: fonnte tobten laffcn.
^atte baö ^. 51. Siliemanb, ber bei .ft^aften gewefen 12. B: 5llfo w. er bei iijnen ... ba er ocrft. triirbc.
Wäre ium Jlöniqr. dW.vE: tüdjtig (war) j. .flönig^- ^ap. 23. «gi. 2 jton. 11, 4 ff.
(^um. ' 1. B: ftάrfίefιφ. A:njarbbei;erjt. B.dW.vE:(ju)
33. 10— 12. «gl. 2 Äon. 11,1-3. |ϊφ in ben iöunb.
δ02 (23,4—11.)
Chronicorum II.
XXIII.
η¥οα» α nWoJada reac J^udae f actus.
Kai εδειζεν αντοί; τορ viov του βασιΧίως y,ui
ilnsv αντοΐς' Ίδον 6 νιος τον βασιλίωι; βαΰΐ-
λίνσάτω, κα&ώς ίλάλησΐν κυριοζ im τον
οίκον /άηνίδ, ^ Νυν ο λόγος οντοζ ον ποιη-
α^τδ' Το τρίτον /| ημών ti^'TiOQtvtaO^waav το
αάββατον των ΐαρ^ων καϊ τών ^ί^νιτών καί
ΐίς τας πνλας τών είςόδων^ ^καϊ το τρίτον iv
οιχφ τον βηαιΧίως, κ«! το τρίτον iv TJj nvXri
rg /"/σι/, ΆαΙ πάς ο λαός iv αίλαΐς οΐχον
Ηνρίον. ^ΚαΙ μη ειςίλ&ίτω εις οίκον •λνρίον,
έαν μη οι ίερεις και οι Αανΐται και οι λει-
τονργονντες τών Αενιτών αντοΙ είςελενσονται,
οτι αγιοί είαιν και πάς 6 λαός ^νλασσέσ&ω
q)υλaκάς κυρίου. "^ Καϊ κυκλώσουσιν οι Αενΐ-
ται τον βασιλέα κυκλφ, ανδρός σκεύος iv
χειρί αντον (κάί ό είςπορευόμετος εις τον
οΊκον άπο&ανεΐται) f καΐ έσονται μετά τον
βασιλέως είςπορευομενου καϊ iκπoρευoμεvoυ*
^ Καϊ εποίησαν οι Αενΐται κα\ πάς Ιούδα
κατά πάντα οσα ένετείλατο Ίωδαε ό iερευςf
ν.αΐ ελαβον έκαστος τους άνδρας εαυτόν απ'
αρχής τον σαββάτον εως εξόδου τον σαββά-
του* οτι ου κατελνσεν Ίωδαε 6 ιερεύς τάς
ί(:ρημερίας. '^ΚαΙ εδωκεν Ίωδαε τάς μαχαίρα^'
καϊ τους ϋυρεονς καΐ τα όπλα α ην τον βα-
σιλέως ΑαυΙδ iv οίκφ τον ϋεου , *^ καϊ
εστησεν πάντα τον λαόν^ εκαστον εν τοις
οπλοις εαυτόν y άπο της ώμίας τον οίκον της
δζξιάς εως της ώμίας της αριστεράς τον θυ-
σιαστηρίου και του οίκου επΙ τον βασιλέα
κύκλος. ^^ Και εξηγαγεν τον νίον τον βασι-
λέως, και εδονκεν irz αντον το βασιλέων και
τα μαρτνρια' καΙ ißaσίλεvσav και έχρισαν
αυτόν Ίωδαε κα\ οι νιοι αντον ^ καϊ είπαν
Ζήτω ο βασιλεύς.
4. EFXt (ab in.) Kai. EXf fk (a. τό σαββ.) et
(a. r(7)v if(j) rtJtv ayioiv et (a. των A.) vioi. FXf (p.
yttviT.) y.ai τών nv).Mi)(t)V»
6. EX: tlctkfyiroiaav. A*: ό uqiv^ (ot U^üt; A^B
rell.). EXf (a. τών A.) vloi. FX (pro των A.) τοίς
Amirai^. B: φνλασσέτο),
7 .K\: y.ai y.vxXo) avö^fq καίσχι-ΰυς αυτών iv χ, αυ-
τών. FX: άνηρ y.ai τό σχ. αί'τ«. Β : άνδ(}. σχίΰος σχιΰος
έν ... ΒΕΧ: ίχπορίνομένβ (EXf αι'τ«) χαι (ίςπορ.
(FX: ίκτΓ. αΓτ5 κ. έχπ.). Α2Β| (in ί.) αΐ'τ5(Α»Χ*).
8^ Bf (ρ. tVfTa'yl.) α/ίτοΓς (AFX*). FX: Uaßtv.
Β: av()('«c αι;τ». Α* Χ* (all.) ö It^svq (A-Bf).
9. A»X*Vw(yae(A2B rell.f; EFXr'iwo.o ίίρίύς).
EFXf (a. τάς μαχ.) τ&•ς• ε/.ατοντάρχαι; τιταγμΐναι;
y.ai. FX-j• (ρ. ■O'VQ.) xai τά δόοατα xai τάς aa/tiSa<;.
lü. Β: τον λαόν πάντα ... υπλ. αντί. EFXf (ρ.
ΐως τ. ώμ.) τα oixs.
1 1 . FX: τό μαρτνριον ... κ. εχρισιν (Χ*). Bf (ρ.
'/ω<ί.) ό ίί^ίός (ΑΧ*).
j" τ ••• • . • • : - Λ -; r jv -:
nrtiSb ahbb^ b^Dnsb ratsn
)......- j.• : • • ; - : ρ • -
TT i : Λ ί - - j- : ν • : - :
I•• j τ - : IT : r- ν : - :
j• : IT : |- : • -: ι - • ■«• τ :
.Τ/2η ώ'Ίρ-^Β ^sn•^ ττ/ΐτί o^bb
τ Λ• "-'J Ρ VT ' ■'" . • • : ι~
'-:V"/?irt-
τ τ
n'^2n-b^5 i^^^rn irs vb::i t25\^
' \r - V jr - t τ : jt •• : •<
I •• : / : » V \•.• - '.' j : r λτ
-Ίώχ bbs nii^r^-bDi o^ibn '^&y^^ »
V -: j : τ : "^ τ : • • : r -:. —
-n.^ ώ'^Ν inpi^i irän i^n'^in^ hri
ΛΤ - - j" : ι ν τ - - J•• τ τ Τ-;
'ν - ίτ τ ι : ν- τ 7 S•
-nsi b^n^Dnn-ri< ηίίί/2Π nbb
' ν JV - ν.• -; • τ : - ν : • ιτ ~
nbr'^n :a%nV^n γ'^β ηώχ τιτ ■'
.._.,— |. ν: ιτ ι•• κ:- -'• Λ τ
iT3 inbtö ' t2:\^ii Drn-b^"Γ^ί
τ : j : • j• : ι τ τ ν
h^3n ηn^-^3? h'^Di^'^n n'^sn pns^a
• — — \ '.• ί•: - • τ ί ~ •<- - ι ν ν •
Tib^rrb:? n'^sbi nni/sb n'^b.v^/^usn
< : • - ? ν ν - ι ν ν j- - ι• τ
ν : -- ^ •• JT ν : ν •• - ν TT ,
ν: ι- TT jTTi! -.τ:•- λ
ν. 4. n'^uj^b^'n χ"32
ν. 5. bis n''u:''b;rni ^t"3α
3. dW.vE.A: bcr .^ünlg^^fc^n.
j 4. antreten nnfcr ... foUcn 71). fein.
i 5. in&cn^^öfen. dVV.vE:3:i;ürc3cfüi>. ß.dW.A:
I 0. B.dW.vE:tuibi;ciIig.
7. if)rfQatbei b. ß. fein.
8. entließ tie Orbnungen niiftt. ß: tjattt l•. 5lb»
ti;etlunöcn n. bfurlaubt. (d\V: ηιαφίΰ feinen Unter«
2. @l^tontca«
(23,4-11.) 503
Soa^ ^tnfe^ung )um Röntge t)on Suha bur$ Sojiaba.
HLnaii.
Unb er (ρταφ ju i^nen: @ie^e, bcS
Äönigö Θο^η fott itbnig fein, tine
t»er ^cn gerebet "^at über bie jlinber
4 2)at)tb0. *@o fotlt \ί)ϊ nun oifo t^un:
<5uer ber brittc Χί)ύΙ, bic beS @a6*
bat^g antreten, fott fein unter ben ^rie*
flern unb S^eöiten, bie 3^^or^üter finb an
ober (2(^n?ette< *unb ber britte Ζί)ύ\
im «Saufe be0 ÄiJnige, unb ber brittc
3:i)eil am ®runbti>or, aber aUeö 3iolf
foU fein im «§ofe am «öaufe beö «^errnj
6 * unb bag niemanb in baS φαηδ beS
*&errn ge^e, o^ne bie $riejler unb )ie»
oiten, bie ba bienen: bie foüen hinein
getjen, benn fie finb ^eiiigtf^um; unb
aCieö S3oif n>arie ber «^ut beö Jg>errn.
7* Unb bie Semiten foUen fi^ ringö um
ben ^öntg ^er mαφen, ein jeglicijer mit
feiner SBe^re in ber »^anb (unb n-ier
in0 «Saug ge^jet, ber fei beS ilobee), unb
fie foUen bei bem Jtönige fein, tt»enn er
8auö* unb eingebet. *Unb bie Se\)iten
unb ganj 3uba traten, wie ber ^ricfter
Sojaba geboten ^atte, unb na^m ein
}cgliφer feine Seute, bie beö Sabbat^g
antraten, mit benen, bie beß Sahhati)^
abtraten; benn Sojaba, ber $riefler,
Iie§ bie jn?een Raufen niφt üon einan*
9 ber fommen. *Unb Sojaba, ber 33rie*
fler, gab ben JDberjlen über <Sunbert
'Spie§e unb @φilbe unb Söaffcn beö
Ä5nigg 2)ainb, bie im «Saufe ©otteö
tOiraren, *unb fleUete aUeö Q3oIf, einen
}egίiφen mit feinen ^Baffen in ber «Sanb,
üon bem rcφtcn Söinfet be0 «Saufeg
big jum iinfen QSinfel, jum Qlltar unb
jum «Saufe irärtg, um ben ,it5nig ^er.
11* Unb fie brαφten beg ^bnigg Soi^n
^eruor unb festen i^^m bie itrone auf
unb bag 3^ugni§, unb mαφten i^n
jum Jti3nigej unb Sojaba fammt fei«
nen (Sbbnen falbeten i^n unb ft)rαφen:
®lüi ju bem ,Jli5nige!
4. 5. U.Ltbae britte ϊίι.
9. A.A: @φίίΙ»εΓ.
Dixilque ad eos Jojada: Ecce, filius
«f,7.2Sm.7, j.ggjg regnabil, sicul loculus est Do-
minus super iilios David. * Isle est 4
ergo sermo, quem facielte: Tertia
y.e.tch.vs.pars veslrum, qui veniunt ad sabba-
tum, sacerdoluni et Levilarum el ja•
nitorum, eril in porlis, *lerlia vero 6
pars ad domum regis, el terlia ad
poriam, quae appellalur Fundamenli,
omne vero leliquum vulgus sil in
alriis domus Domini. *Ncc quis• 6
piam alius ingredialur domum Domi-
ni, nisi sacerdolcs el qui uiinislranl
de Levilis: ipsi tanlummodo ingre-
Nm.i6^5.E.r.jjy„^yj.^ quia sanclificali sunt; et
omne reliquum vulgus observcl cu-
slodias Domini. * Levilae aulem cir- 7
cumdenl regem, babentes singuli ar-
ma sua (cl si quis alius ingressus
fuerit lemplum, inlerficialur), sint•
que cum rege et inlranle et egre-
diente. *Fecerunl ergo Levilae et 8
universus Juda juxta omnia quae
pracceperat Jojada ponlifex, et as•
sumpserunl singuli viros, qui sub se
erani, et veniebant per ordincm sab•
T.4.(tc.i,i3.^»'^^• cum bis qui impleverant sab-
balum et egressuri erant, siquidem
Jojada ponlifex non dimiserat abire
turmas, quae sibi per singulas he•
bdomadas succedcre consucveranl.
****'"'*""•* Dedilque Jojada sacerdos cenlurio• 9
nibus lanceas clypeosque el pellas
regis David, quas consecraverat in
domo Domini, *consliluilque omnem 10
populum teneniium pugiones a parle
templi dexlra usque ad parlem lempii
sinislram coram aJlari et lemplo per
circuilum regis. *El eduxerunt fi• 11
lium regis et imposuerunl ei diade•
ma el lesliinonium, dedcrunlque in
D»t7»•»• manu ejus Icnendam legem, el con•
sliluerunl cum regem; unxit quoque
illum Jojada ponlifex et filii ejus,
imprecalique sunt ei alque dixcrunt:
lSm.10,24. γ• , « _|
iBg.i,v...j9. ''»vai rL.\.
8. S: egressi.
11. ΑΙ.* et testimonium. ΑΙ.* dederuntque- legem.
(φίςΐ^ i;tDif(^en tcn 5ibtl^.) A: ί). b. ©paaren n. jie^
^en laifen, bie »όφίηΐίίφ ίΐφ abjulofeu vPegten.
9. bie ... u. irartf*en. B.dW.vE.A: T. u. θφ.
11. übereaben itjm b. 3.
504 (23, 12 20.)
iroiiieoriiin
Jioaä reue Jiudae, Jfojatia, saeerd&s.
^*^ Kai ηκοναεν Ρο&ολία την φωνήν τον
λαον των τρεχόντων και ("ξομολογον μένων mxi
αιτούντων τον ßaaiXsa, και είςήλ&ΐν πρ6>; τον
βασιλέα εις oh^ov κυρίου. ^^ Kai ΐδεν, καΐ
(δον 6 βασιλεύς έττΐ της στάσεως αντον^ καΐ
έτιΐ της είςόδον οι άρχοντες και αϊ σάλπιγγες,
άρχοντες περϊ τον βασιλ'^α^ καΐ πας 6 λαός
της γης ηνφράνϋη και έσάλπιααν εν σάλ-
πιγ^ιν, και οι ^δοντες εν τοις οργάνοις φδοι
και νμνονντ^ς αιτον. Και διέρύηξεν Γο&ολία
την στολην εαυτής, χαΐ εβόησεν και εΊπεν'
Επΐ\ΐ εμετοί επιτί&εσ&ε. ^^ Και εζηλ&εν '/οα-
δαε ι Ιερεύς, και ένετείλατο Ίωδαε ό Ιερεύς
τοις εκατόν ιάρχοις καΐ τοις άρχηγοΊς της δυ-
νάμεως και εΐηεν αυτοΐς * Έκβάλετε αντην
έν,τος του οίκον καΐ εξέλ^αζε οπίσω αντϊ^ς,
καΐ άποβανέτω μαχαίρα, "Οτι εϊπεν ο ιερεύς'
Μη άπο&ανέτω εν οίκφ κνρίον. ^^ Και έδω-
καν auTfj ανεσιν, κα\ διηλϋεν δια της πνλης
τών ιππέων τον οίκον τον βασιλέως, κα\ έ&α-
νάτωσαν αυτήν έκει.
*^ Και δίέ&ετο 'ίωδαε δια&ηκην ανά μέσον
αντον καΐ τον λαον καΐ του βασιλέως είναι
λαον τφ κνρίω. ^"^ Και είςηλχ^εν πας 6 λαός
της γης εις οίκον Βάαλ κα\ κατέσηασαν αυ-
τόν, και τα ϋ^νσιαστηρια και τα είδωλα αυτόν
ίλέπτνναν, καΐ τον Ματ&άν τον ιερέα της
Βααλ έ&ανάτωσαν εναντίον τών θυσιαστηρίων
αντον. ^^ ΚαΙ ένεχείρησετ Ίωδαε ό ίερενς
τα ίίργα οίκον κνρίον δια χειρός ιερέων και
τών ^ίενιτών, καΐ άνέστησεν τας εφημερίας
τών ιερέων καί τών Αενιτών^ ας διέστειλεν
/ίαυίδ έπϊ τον οίκον κνρίον καΐ άνενέγκαι
ολοκαυτώματα τφ κνρίψ, καθώς γέγραπται
εν νόμφ Μωνση, εν ενφροσννΐ] και εν ανδαΐς
δια χειρός /Ιανίδ. ^^ Και έσιησαν οι πυλωροί
επι τας πυλας οίκου κυρίου, και ονκ είςελεύ-
σεται άκάχ^αρτος εις πάν πράγμα. ^^Και ελα•
ßsv τους πατριάρχας κα) τονς δυνατούς και
b:?',"! biρ-Γ^ί 'in^bnr 3?utiän*i η
TT "^ ι< ν τ : --: J- : • -
J τ - 1 ν AV - ν ν i Γ ' Γ ι • τ η
nani ^^h^ :nin^ rr^s Q3?n-V5<i3
j•• • Ϊ V ••- IT : y \j τ
τ : Iv •. - - : I -: Γ •• j• τ - :
ν • ι • - j" : • • : i : r :
τ VT : ν τ : --; <-!:•- α•• - :
vh^in^ Jiisii'n :Ίώρ nü5p nrnmi^^
j•• «VT • I V •• -: •.• < -
'•"AT V j- Τ vv -: r , Jf ~ ' •' : -
;•• τ V • : j } •' - j- Τ •<
4 r - ♦ - τ τ *• τ - ίτ :
»ν Λ•.• - J" V - - |- J i
IT τ ν • :-
' )" " • : τ τ ι : < : •-
VT : / : Ι• ' ν Av - ! j.• ^τ τ τ
- - - I" <T 7 '^ τ Τ - «Τ r
\j τ : V ! 7T : : • ••• : '•. ί ' -
^ir^nn b3?2n inä 'inn ηί^η ^insus
». : IT - — 'j•• I 1 - •• : A•• •
\\•. τ τ 1 : VT- I : : • - j•• : •
jv -; • • : |- j• -; I - - : τ : j••
rr6^rio hin^ n^s-b^? i^nn pbn
-: r : τ : j•• - • τ • j - τ
vv >- '. 4 1- τ : j
ι : AT : j•• ν••-: r^ - — ; - -
-Γίί ran nm-bi^b ^ΐ2'ύ siä"» =
ä
12. Β* τών (AEFXf). 13. Β: Α', itrii. EXf (ρ. 6
βασ.) ίστώι; (FX: ιΐστηκη). Bf (a. all. ά^^/.) κα« οί
(ΑΧ*). Χ^Χ*της ^ίς(Α2Β|). Β: ισαλττ. ταίς σαΑπ.
(EFX: εσ. εν ταΓς σ.) ... στο/, «('τζ/ς ... * και univ
{Χ.ΕΥ\•\)•.^Επιτι&Ιμίνοι έπιτ. (V\: Σννόίσμος, συν-
Οΐσμος). 14. FX* (alt.) Ίο)0. 6 hi>. EX* κ. elntv
αυτοΐς ... : £χ τ« υΐ'κ. Β: Ηςίλ&ατ^ (FX: ηςέλ&ίΤ€;
ΕΧ: £4^λί?ίτί) OTT. 17. EFX: f/'ς τον otzor ra Βάαλ.
Α^Β: /.ατέστΓ. αντον κ. τ. ^i/σ, a^ru (Α^Χ* αι'τΐ),
κα*... B*(all.)Tov(AEFXt)et'*T^q(AXt; EFX:
IT τ
.u
.... • • - IT ν : •• - j•• τ
V. 19. d'^'n^iiun fi<"33 ib. fcia'i t< '53
1
I
Tö). 18. A^B: hfxfi^ioiv {-(jr^aiv A*X) B* (p«.)
TÖrv (EFX: τόϊν uq. κ. τών Α.). Α* (sec. manu) * ας
(A^Bf ; FX: καθ^οΐς). A^ : κ.άνηνίγκαν {K.avtviymai
Α^Β; EX: κα« α^τός αν^νε^κί). Β* τω.
2. @|ltpntcü«
(23, 12—20.) 505
Sit^ttlitt geiöbtct. Sojaba ievftort ben SSaalSMcnfl nnl• ordnet bcö §ettn ©ieitfl. XXIII.
12 Φα aber %ti)iuia i)5rete baö ©ef^rei
Deö 33olf0, Daö jultef unD t)en Äbnig
lobte, ging fle jum 33uif im <§aufe beS
13*§crrn. *llnb fle fai;e, miD fle^e, ter
,^ömg flanb απ feiner Stätte im din-
gang, unb bie Dbesc^en unb S^rompeten
um ben ilönig, unb ailcg Jianbüolf
war fröi)ii^ unb 6lieö Xrom^peten, unb
bie (Sänger mit aUeriei (Baitenfpiel ge*
f^itft gu ioSen. Φα j^errig fle i^re Jllei*
ber unb fpra^: ^2lufru^r! ^ufru^r!
14*5i6er Soi^ba, ber $rieper, macijte Αφ
i>erauö mit ben Oberfien über ijunbert,
bie über baä «&cer n^aren, unb f:^ra^
ju i^nen: ^ü^ret fie "oom «gaufe über
ben t§of ^inaug, unb n^er i^r nachfolgt,
tm foll man mit bem Θφtυert tobten.
iDenn ber ^riefier ^atte Befohlen, man
foUte fie niφt tijbten im^aufebeö^errn.
i5*Unb fie legten bie «^änbe an fite} unb
ba fie fam jum (Singang beöS^loft^orö am
«^aufe beö Jlbnigö, tbbteten fie fie bafelbfl.
15 Unb Sojaba mαφte einen 93unb grois
fφen ii)m unb aüem 93olf unb bem ^5*
nige, bag fie beS <§errn 33olf fein feilten.
17* Φα ging atteä 33olf inö J&auö 39αα1δ
unb hxa^tn i^n ah, unb feine Elitäre
unb Silber §erbrαφen fie, unb ern?ürge»
ten 3)Ζαίί)αη, ben ^riejter 33αα1β, öor
18 ben Elitären. * Unb Soiaba befiettete
bie Remter im -^aufe beö «i^errn unter
ben ^rieftern unb Sei?iten, bie i£)aüib
toerorbnet ^atte §um ^aufe beS »^errn,
39ranbopfer ju t^un bem «§errn, trie eö
gefφricben fielet im ®efe^ 9)iofe, mit
Sreubcn unb fiebern, burφ 5I)aüiD ge-
19biφtet. *Unb fietlete 3:^or^üter in bie
3!l)ore am «^aufe beö «^errn, bag niφtδ
Unreinen hinein fäme an irgenb einem
20 iDinge. * Unb er nabm bie Oberften
über ^unbert, unb bie 3}Zäφtίgen unb
13. U.L: fJunb. A.A: unb !Drommeter.
17. Ü.L: Silbe.
iRg.1,41. Quod cum audisset Alhalia, vocem 12
sdlicel currenlium alque laudanlium
regem, ingressa esl ad populum in
templum Domini. * Cumque vidisset 13
regem stanleni super gradum in in•
troilu, el principes turmasque circa
eum, oranemque populum terrae
7,6.Νιη.ιυ, gaudentem alque clangentem lubis
*"• et diversi generis organis concinen-
Gn.37,a9.34.lem, voceuique laudanlium, scidit
'^"Ifts.^** V es Urnen la sua el ait: Insidiae! in-
sidiae! *Egrcssus aulem Jojada pon- 14
tifex ad cenluriones et principes exer-
citus dixil eis: Educile illani extra
septa templi, el interficiatur foris
gladio! Praecepitque sacerdos, ne
occideretur in domo Domini. *Ell5
imposuerunt cervicibus ejus manus;
N*h.3,88. cumque intrasset porlam equorum
domus regis, interfecerunl eani ibi.
Pepigit aulem Jojada l'oedus interlG
se universumque populum et regem,
ut esset populus Domini. *Ilaquel7
ingressus est omnis populus domum
81,1. Baal et destruxerunt eam, el ailaria
ac simulacra illius conlregerunt;
lD*.i3,9. Malhan quoque sacerdolem Baal in-
terfecerunl ante aras. *Constiluil 18
aulem Jojada praeposilos in donjo
Domini sub manibus sacerdotum el
üH^25. Levitarum, quos distribuil David in
domo Domini j ut oflerrenl holocau-
sta Domino, sicut scriptum est in
E.r.3,iu. lege Moysi, in gaudio et canlicis,
juxla dispositionem David. *Consti-19
luit quoque janilores in portis domus
Doinini, ut non ingrederetur eam
L^ev.'s!!;«*' inimundus in omni re. *Assumpsii• 20
que cenluriones el iortissimos viros
18. AI.:iniibroM.
13. 33oIf bei 2anbei ... bie ba oerFünbigtrn unb
lobten. B. bei feiner ©aule ... u. gaben ju eitcnnen
ba§ man loben feilte? vE: ftiimnten Scbgefängc an.
14. (ie^ I)ert)orFomnten bie Qb. ... ber ^r. be»
fai)I.
17. br. ed ab. B.dW: riffen ei um (nteber). vE.
A: ^rfiövtin.
18. ηαφ ber aöeifeX. B.dW.vE: burc^ b{e(^anb
ber) ^x. A: 93orfie^er ... unter ben J&änben. B: ein;
getfjeilt l;atie. A: üirt^eilt. dW.vE: jugetf;eilt bem
^. dW.vE.A: ©efangen. B.A: «Inoibnung Φ. vE:
i^ererbnung.
19. ein Unreiner an ... B: iregen irg. einer Φαφρ.
dW.A: auf irg. eine ^xt. vE: rer (ίφ burφ irg.
ettüae üi ι unrein ivjt l)iUtc.
20. B: bie^ornc^mficn. dW: iÖornc^mea.
506 (23,21—24,9.) Chronicorism II.
XXIII.
Joas reac J'udae, Jiojada sacerdos»
τέρας εις τον ohov τον βασιλέως, χαϊ έκά&ι- rt^/2n Γ'^ΙΞΙ li^'b^?!! "^S^ÜJ'TlinSl
σαν τον βασιλέα im τον ϋρόνον της βασιλείας. \ ''' ■^''' " ^ ^ ι i^ ' ' " ' ^ ' . .' *
^\ΚαΙ ηνφράν&η πας ο λαός της γης, x«i η \ ^ψ^ ^^ Τί^ΏΠ-Γί^ ^D^tÖVI
πόλις ησνχασεν και την Γο&ολίαν εΟανάτω- \ V-jj^rTD?"^!^ ^Π^ώ^Ι ♦ nDb'/^ilSn 21
σαν μαχαίρα, \ **' '^ ^ ~ , ^ j - . - ^^ τ ? - -
j •• ♦• VT i - —• V : τ ΛΤ τ j• τ Ι
: 3Ίπη
XX.IV. ^ S2v επτά ετών *ΐωάς εν τφ βα- iD^OS XQ^^ b"^DÜD 3?5ui"12 ΧΧΙΨ.
σιλενσαι αυτόν, χαΐ τεσσαράν,οντα έτη εβασί- ' ' * "'^ ' ^
λενσεν έν Ιερουσαλήμ. ΚαΙ όνομα τγι μητρί
αυτόν Σαβια in Βηρσαβεε. ^ Και εηοίηαεν
Ίωάς το εύ&ες ενώπιον κυρίου πάσας τάς • L •
ημψς Ίωδαε του ιερέως. ^ Και Ιλαβεν ^αυ- \^Τ^^ '??Γ>? ">Τ 'ί'?? '^ΨΧ^
τφ ΊωδαΙ δυο γυναίκας, και έγεννησαν νιους \ π^^ΐώ Ό^Χή2 3/^*^iΠ*^ ib"5^te^1 »ΙΓόΠ 3
χαι θυγατέρας. '-"^ ' -•• ' νττ . : - τ - )r -
IT j• τ ν V-
* Και εγένετο μετά ταντα, και εγένετο επι üäki'^ Db'Q2? Π*'»! '3Ι2"''ΊΠ5»ί *'Π''1 4
χαρδίαν Ίωάς έπισχενάσαι τον οΊχον κνρίον, ι_ ^ ^ f ' ^^^ '^" ""*'" '''.*" >
*κ«ί συνηγαγεν τους Ιερείς και τους Αενίτας \ ~ν Γ ΙΤ*.- ***ιτ .• 3"^? ^JÖ'? ^
καΧ ειπεν αντοις' Έξέλ&ατε εις τάς πόλεις \ ^ι^";^ ohh ΤΟίί'Ί D^^l^m C^OHän
Ίονδα χαι συναγάγετε από παντός Ίσοαηλ ί • % ' , η^ ''\ ''' ' ' '«!» " "'"' ' Γ
ν : •ατ τ ι • ΐν 1 TT j• τ : - ί
αργυρών κατισχνσαι τον οίκον χνριον εηαυ- Ι '^ν^Φ. ^?^ ^ : PI ^7' r γ»? ί
τον κατ Ιηαντόν, κάί σπεύσατε λαλησαι. \ ^^"β ΟΙΓ'^Π^Κ Ρ^3"Γ!Χ ^ P-Tüb Dwib
Ä^«/ ονκ έσπευσαν oi Αενΐται. ^Kai εκάλεσεν *" •> ' " ' " ■*" * :'' .~ * . '* *'!
Ίωάς 6 βασιλεύς τόν Ίωδαε τον άρχοντα και • "^57? "^Ί^^^^ °^^1 •"^ί?? ^?Ψ
εϊπεν αντφ' Jta τι ουκ επεσχέχρω περί τών \ ^^/2Π 5ί*^Ρ*Ί » Ο^Ί^Π ^'ΊιΠ/ΰ Ν^Ί ^
Αευιτών του είςενέγχαι από Ίονδα χαι Ίεοον- \ λ ''\''' ~ ο•"" " . *^••'. 'Γ »^ -= •* ' •*
σαλημ το χεκριμενον νπο ΐηωνση ανΟρωπον r.'^'^ *^ ' ν*" \- "■^* V jtt V "^
τοί ϋεον, ότε εξεχκλησίασεν τον Ίσραηλ εις ΓΓΊ^ΪΤ^Ώ ö<''3?lb ahb?l"b? r^tpHTisb
την σκηνην τον μαρτνρίον; "^Ότι Γο\7ολία \ ""^ '' .' ^^* .'*•'" ' ]»' f '
ην η άνομος, και οι νιοΙ αντης χατεσπαβαν \ *τ^ !Γ * v^r^r^ » '«i> "•ί'**^ ' ,' V'
Tor οΖκοί' του ϋεοΰ, καίγε τά άγια οίκον
κυριον εποίησαν τοις Βααλείμ. ^Καϊ ειπεν ό
βασιλεύς' Γενη&ητω γλωσσόχομον και τεϋητω
εν πνλχι οίκου κνρίον εξω, ^xai κηρνξάτωσαν \ ''ü5^P"^3 D^'l Π'^Π^ί^Π Ρ'^2"Γ>ζ
! J•• :1τ ''τ -: ν **•••: IT ^ J••
'^/ΰίί*>ι :D'^b3?3b ^Är ηΙπ'^-Γ'^η s
ν j - Γ τ : - ν τ τ ί ^ Ι"
i\ : •~ AT ••• ' J-; «. -:|— '••* ••• -
I r • - τ I IT : 1" - I- :
I •• 17 V V : λ; Τ : • : σ'τ - : τ :
20. Β: επιβίβασαν (EX: avtßißaae) ... «ττ* τ»
21. Β* μαχαίρα.
l.B: trwv ίπτα ... ßaatkfvnv. Α*: Tiaato, (ut
saepe). ΑΐΧ::^/9ίά (-Τα/?*« A2B).
ii. Β pon. εαΐ'τώ posl yi'v. FX: αι'τω ... (γΐννησ^ν.
4. EX* (alt.) κα* iyeviTO.
5. FXf (p. otx. >{«'(>.) άπό ίκαν». A*(?)X: ini-
ατίνσαν {εσττίνσαν A^B; FX: ετάχνναν).
J. B: 6 βασ. Ίο)άς. EFX* 7ωάς. Β: οτ* έξικχλ.
{ΰτί t|. AFX). FXf (in f.) iv τγι (ρημο).
7.¥Χ*ψ Β:χαίγάρ{^αΙγ(Α:η'\,Ά.Ι*γί). ΒΧ:
χαΐς Βααλίμ (τοις Β. AFX).
20. ΰοΙΡ bei Sanbei ... (ie famcii ... fnft fyaui
B: 9lcc\cntcn im S?olf. vE. ^errfcfccr. dW.vE.A
obere Xb. ß.vE: festen t>. .^. auf b. il^ron betJ
^iMiiijörcid^ce. dW: .tenlcii^tl^ion.
3i. 1—12. %!. 2 jtön. 12, 1 - 12.
2. B.vE.A: alie (bic) Χψ 3. bc6 ^r.
3. B.dVV: luihm ii;m. vE: für ihn.
4. B. Unb ii Qi^d)af) ηαφ bicfem, bal^aiteS. im
2. Sl^totitca.
(23,21-24,9.) 507
3οα0 erneuert ha^ ^an^ bc§ §errtt u, er^eßt baju bie ö, SJlofc öerorbnete ©teuer• XXIII•
»Ferren im 53oif unb aUeS Sanbtoolf,
unt) fü^rcte ben »^bnig (jinab vom »&aufe
beS «έ>ίϊ"Πί, unb hxaajkn i^n burφ baö
^ol)e %i:)ov am ^aufe bcS ^önigS, unb
liegen ben .^öniß [ίφ auf ben f5ni9liφe«
21 @tu()l fe^en. *Unb aCieö iianbüolf ivar
ίΓΟ^Ιίφ, unb Die ©tabt n?ar fliCle; aber
5it(}aij,a tüarb mit bem @φtt>ert ernjürget.
XXIV• SoaS u^ar ficben 3at;re alt,
t>a er jtbnig warb, unb regierte uierjig
3rt()re §u Serufaiem. ©eine 2)hitter
Zi)U^ Sibja von Q3erieba. *Unb 3oaö
ti;at, η?αδ bem «^errn η?οί}1 gefiel, fo
3 lange ber $rie{ter Sojaba lebte. *llnb
Sojaba gab i^m jwei QBcibcr, unb er
jeugete ©ij^ne unb ίlbφter.
4 Φαπιαφ nai;m 3οαδ vor, caS «C^auö
5 beS J^erm μι erneuern, *unb verfam*
melte bie 5ßricfler unb Seilten unb f^rαφ
μι i^nen: 3ici;fi auä ju alten (Stätiten
3uba unb fammeit ®elb αηδ bem gan«
Jen Sfrael, baä «§auö eureS ©otteö μι
beffern jä^rliφ, unb eilet folφeg ju
ti)un. *2lber bic Jielnten eileten ηίφί.
i^*^a rief 'ber ^önig Soiaba, ben 33or*
nc^mften, unb [ρΓαφ ju il}m: 3öarum
^ajt W niφt ^21φί auf bie Meinten, bag
fte einbringen von 3uba unb Sfrufalem
bie «Steuer, bie 3)?ofe, ber ^neφt beö
^errn, gefc^i ^at, bie man fammelte
unter '^\χαή μι ber ^ütte be0 ©tiftö?
7 * 2)enn bie gottlofe ^Itljalia unb il)re
<B^\K i)abtn baö •^an^ ©otteö jerrif-
fen, unb aileS, tt?aö μιm «^aufc beö
«^errn gc^eiliget war, ^aben fte an
8 ^aalim vermαφt. * Φα befahl ber
Äönig, bag man eine !iabe mαφte, unb 1
fe^te fte aupen inö ^i)i>x am <^α\φ I
9beä «§errn, *unb lieg aufrufen in i
i
20. A.A: braute ίί)η.
5. U.L: aw^ gan^m (A.A.- gonj) 3fr.
C. U.L: bemSovuebmllcn. 8. U.L: l;aufcn.
i>er5cn. dW: ^evnad^matö ba§ ci 3. in <Sinn fam.
vE: 1113 ^crj.
5. ß: au^^ibcffcrn »cn 3of)r μι 3. dW: jur ©cf-
fcrung bcö ^. 3- οηδ 3. ein. vE.A: Otuobcficruniv
B:ii)r feilt eilen in ber@ac^e. dW.\K: eilet niitb.S.
6. qei. tfat icr (Gemeine 3fr. d\V: 3. ben Ober
l^iicueij. vE: raö ^aupt. dW.vE: 9ίφί geljabt.
A: ϊολϊ: rird n. angelegen. B: ί|. bu n. bei ben S.
ηαφΐ3θίονίφοί ... (St. ocu iiJlofe ... η€ί)ΐη1ίφ ». ber
ac principcs populi el omne vulgus
terrae, el fecerunt descendere regem
de domo Domini et inlroire per me-
dium portae suporioris in domum
regis, et colioeaverunl eum in solio
regali. *Laelalusque est oninis po-21
pulus terrae, el urbs quievit; porro
Aliiaiia inlerfecta est gladio.
«Äg.i«. Septem annorum erat XXIV.
Joas, cum regnare coepissel, et qua•
draginla annis regnavit in Jerusalem.
Nomen malris ejus Sebia de Bcrsa-
**'* bce. *Fecilque, quod bonum est 2
coram Domino, cunclis diebus Joja-
dae saccrdolis. *Accepil autem ei 8
Jojada uxores duas, e quibus genuit
ülios et fiiias.
Post quae placuil Joas, ul in- 4
slauraret domum Domini, * congrc- 5
gavilque sacerdoles et Levilas et
dixil eis: Egredimini ad civilales
Juda et cüliigite de universo Israel
pecuniam ad sarla lecla lempli Dei
vestri per singulos annos, feslinalo•
que hoc facile. Porro Levitae egere
negligenlius. * Vocavilque rex Joja• 6
dam prineipem el dixit ei: Quare
tibi non fuit curae, ul eogeres Levi-
las inferre de Juda et de Jerusalem
NeL^ölsa* pecuniam, quae conslilula est a
Moyse servo Domini, ul inferrel eam
omnis mulliludo Israel in taberiiacu•
liim teslimonii? *Alhalia enim im• 7
*"'''^• piissima et filii ejus deslruxerunt do-
mum Dei, et de universis, quae san•
clificala fuerant in templo Domini,
ornaverunl fanum ßaalim. *Praecepil 8
ergo rex, el fecerunt aream posue•
runlque eam jiixta portam donms
Domini forinsecus, * el praedicatum 9
5. S: nostri.
8. ΑΙ.* domus.
«erfammlung. dW.vE: (δί. (5ibgabe) SJl. ...u. ber
iB. B-.^.bfdSeugntffe«. dW:3clt DceÖefeftc«. vE:
ter SSerorbiiunii.
7. dW: 5t. bie^ceüt-rin, ibre @. vE. ber gr. <S.
ß: battcn. dW.vE: vertiert. A: oenrüftet. ß: an bie
®. angcroenbet. vE: für r. ©. verwenbet. dW: αιιφ
αηό bem wad gebeίliflttt?αr...bαbenficb.S^.gemαφt.
8. d\V: in bae %i). bei ... bmau«. B.vE.A: an
508 (24, 10-16.)
ChronicoFum II.
XXIV.
JOas reac Jfudae, Jfojada sacerdos.
iv *Ιονδα nal iv 'Τ^ρουσαΧημ atgevpyxfir τφ
κνρ/φ, χαϋ-ώς unfv Μωνΰής παις τον &8ον
ίπϊ τον 'Ισραήλ εν τ§ ^ρημ^ι. *^ Κα) έδωκαν
πάντες 'άρχοντες Άη) πας 6 λαός^ κα/ εί<;^φε•
ρον καΐ ένέβαΧΧον εις το γΧωσαόκομον εοις
ον ΙπΧηρώ&η.
** Κα) έγένετο ως εφερον το γΧωσσόπομον
προς τους προστάτας τον βασιλέως δια χειροπ'
των Αενιτών^ χαΐ ως είδον οτι έπΧεόνασεν
το άργνριον, καΐ ηΧ&εν 6 γραμματεύς τον
βασιΧέως ηαΐ ο προστάτης τον ιερέως τον
μεγάΧον καΐ ^ξεκενωσαν το γλωσσόκομον, και
κατέστησαν ει\' τον τόπον αντον. Οντως
έποίουν ήμέραν εξ ημέρας, χαΐ σννηγαγον άρ-
γνριον πολν. ^^ Κα) εδωκεν αντο 6 βασιΧενς
και Ίωδαε 6 ίερεν^' τοις ποιονσιν τά βργα εις
την έργαύίαν οίκον κυρίον καΐ ίμισ&ονντο
λατόμους και τέκτονας έπισκενάσαι τον οίκον
κυρίου, και χαλκ^ϊς σιδήρου καί χαλκον έπι-
σκενάσαι τον οίκον κυρίον, *^Α«ί εποίονν
οί ποιονντες τά έργα, καΙ άνέβη μήκος των
έργων έν χερσϊν αυτών, και ανάστησαν τον
οίκον κυρίου έπι την στάσιν αυτού καΐ ενίσχυ-
σαν. ^^ ΚαΙ ως συνετέλεσαν, ηνεγκαν προς
τον βασιλέα και προς Ίωδαε το κατάλοιπον
του αργυρίου* κα) εποίησαν σκεΰη εις οίκον
κυρίου, σκεΰη λειτουργικά ολοκαυτωμάτων και
{^υΐσκας χρυσάς καΐ αργυράς. Και άνήνεγκεν
ολοκαυζωσεις έν οικφ κυρίον διαπαντος πάσας
τάς ημέρας Ίωδαε.
*^ Καί έγήρασεν Ίωδαε πλήρης ημερών
και έτελεντησεν, ων ετών εκατόν και τριά-
κοντα έν τφ τελεντάν αντόν. *^ Και ε&αψαν
αντον έν πόλει /ααυίδ μετά των βασιλέων.
τ |- ^• Τ : •- τ ( • JT ι•
V τ - τ ι : : • - IT :■-»•• τ : •
' V. τ IT ,• : -- ^' γ- ^T r τ :
r - τ
'h^ liSxn-η^ί ^^'^n'^ hy^ ν^'^ι h
^ •.• ' τ IT ν • Τ •• : • :-
τ : • : • • : ι- j- : »•.••.•- j-l•, :
i ' r JT '•* τ • τ ' j•• Ι • :
Ι nä i^jpO-bs ϊΐηπ'^ώ^ι ηηκώ'^ι
ι τ ι •.• ν.• β --Γ- : J : τ
.• τ τ I • * ν ν - .... -
< : ρ- τ ^ : Ι" J- -: ••• ν .
itb^rnb π'^ώΊΠΐ ϋ^η'ζη o'^nDto
i »•• - : • τ IT : j" : ι ■ ι >
ν r - -•• τ IT : - : at t _ j"
nD>5b^b π^ϊΐΊχ b5?ni nbi^b^r» -^to
^T τ : - •η -: - ^- - τ τ : - j••
-bs? D^nb^ίn p'':rr^^ ^τώ^^^ ai'^s
•r •.••. IT S" V • -:i — AT τ :
^^^2T\ DnibsDi ηη^Ώίί'^ι inasr^ i^
j. .. τ - : Γ•. : - :- κ : \ : ~
JT : ν τ τ ι • ' ν ••• - •• : •
hin'^-n^nb a^b^ ϊΐπώ3?*ι ηοέη
j -: Ι-
Ο. Β: tiqfveyxai (* τ^) χνρίω.
10. FX (pro εόθ)χ.) ίνφ^άν&ησαν. EFX: οί αρχ.
Α2Β: ivißaXov {-λλ. Α* Χ).
11. Β: ως ηςέφί()θν. Α*: fifx. rör (τόΑ2Β)^^ο>σ-
σοχ.
12. B*rf/r. Αΐχ* xat/a^x.-fin. (Α2Β al. f).
14. Α^ΒΧ: άνήνίγχαν (-j'Xiv Α * EX; FX: ηνίγ-
καν). Α*: ολοκαιίτοίαπ' (-Tw^fi^ Α^Β rell.).
Ιδ. Α* : ivm• (ωι• Α^Β). Β: ίκ. κ. r^jid^. ετών.
Ι" : < • -; r ί j•- • "ατ -
IT τ ι : »•• r ν • τ τ :
Λ Τ' «• τ ;- : •- VT τ ι : iij-: •-
ι : VT τ •'• : sr •• ' •••
D-^Db^sn-a:? T^^iTi^rn ^ιΠΊ^ρ^^η ΐ6
Λ• τ : - • ν τ r : r. ; • : • -
V. 11. pios '^:δ9
9. Β: von3Wofc...übcr3fr.
10. Β: jtcee t)oίlen^et!^αtίen?
11. ju beö S. 'S^etottneten f nef^tnUd) ... oott iTn^
guü". B: ηαφ bcm fönigl.Stmt? vE: niir9luffi(^i bce
Ä. B: tt)cr vom Jpo^cnpricfter bcfieift trar. dW: ta
S3crorDncte bcöDberpr. vE: 3tbgcorbncte bce Sofien-
Vr. B.dW.vE: Iccrtcn b. S. (aue).
12. in (gifen. B: benen bie am ®crf arbeiteten
jum 2)icnji be« ^. dW: ba« SB. bev 3lrbcit [(^affi
2. @:|^tontca«
(24,10-16.) 509
^ie tioHe l^abe* Sojaba'd Sob•
XXIT.
r
^n'ta unb ju Serufaiem, ba^ man bem
«^crrn einbringen foilie bie ©teuer, üon
aJiofe, bem Änecijte ©otteS, auf Sfrael
lOgeiegt in ber 3Büfie. *Φα freueten fi^
aUe JDfcerjien unb aUeß 33oif, unb brad?*
ten cö unD tvarfen e^ in bie S^abe, Bio
fle ijott rt>arb.
11 Unb tt>enn eö ^at tt>ar, ba§ man bie
Äabe "^erbringen fottte burφ bie Setoiten
ηαφ beö Äbnigd 35efe^i (n?enn fle
fallen, baß ütel ®eib barinnen n?ar), fo '
fam ber (Sc^reifeer beö Äönigd unb n?er
toom üorne^m^en $riefler Q3efei)i ^atte,
unb fc^ütteten bie Öabe au8, unb trugen
fie n?ieber ^in an i^ren £)rt. 6o t^a* \
ten fle oUe itage, ba^ fle ®elt> bie ÜÄenge
12 ju^auf brad^ten. *Unb ber Äbnig unb
Sojaba gaben eö ben Arbeitern, bie ba
fφαfften am «§aufe be0 ^errn: biefelben
bingeten (Steinme^en unb 3ittimerieute,
ju erneuern baS »ι^αηδ beö «§errn3 αηφ
ben SÄeiftern an @ifen unb (Srj, ju bef*
13 fern baS ^aue beS «gerrii. *Unb bie
*2lrbetter arbeiteten, bag bie ^ejferung
Im 2öerf juna^m burφ i^re «&anb, unb
mαφten ba« «§au8 ®otteS ganj fertig
unb ttjo^l Jugeriφtet, unb mαφten eö
14fep. *Unb ba fle eö üotlenbet Ratten,
6rαφten fle bag übrige ®eib öor ben
^önig unb Sojaba. Φαϋοη mαφte man
®efa§e jum «^aufe beS ^errn, ®efäge
ium JDienjl unb ju Sranbo^pfern, Ö5fel
unb golbene unb piberne ®eräti)e. Unb
fle o^jferten S3ronboi)fer bei bem «&aufe
beg ^errn ailen?ege, fo lange Sojaba
Uhu.
"15 Unb Sojaba warb alt unb befi
Gebens fatt, unb ftarb; unb voax
i)unberi unb breifig 3a^re alt, ba er
16parb. *Unb fle begruben i^n in ber
Stabt iDaöibö unter bie Jlönige,
ll.ü.L:®eibebieaW. A.A:ju^auf,^aufe,
J&aufen. 13. Ü.L.* unb τηαφίεη e^ feü.
ten. vE: SlrBeitern bee Saue^. dW.vE.A: u. ουφ
@(^miebe in (5.
13. festen b, ^. ®. in feinen bef)ürigen s^^tanb.
B: 9Ufo arb. bie am Söerf gef^aftig Itaren. dW: ba«
SB. Γφα^ίεη. Β: ©eff. be« 2B. dW: eghjarb bag 3B.
auggebejfert. vE: bie 2iu«&eiT. ging ». (Statten. B.
V.6.
tCh.?9,».
est in Juda et Jerusalem, ut deFer-
rent singuli pretiuni Domino, quod
conslituit Moyses servus Del super
omnem Israel in deserto. *Laetati-10
que sunt cuncli principes et omnis
populus, et ingressi conlulerunl in
arcam Domini alque miserunt, ita ut
impleretur.
Cumque tempus esset, ul defer-ll
rent arcam coram rege per manus
Levitarum (videbanl enim mullam
pecuniam), ingrediehalur scriba re•
gis et quem primus sacerdos con-
stitueral, eftundehnnlque pecuniam,
quae erat in arca; porro arcam re•
portabant ad locum suum. Sicque
faciebanl per singulos dies, et con-
gregata est infinita pecunia. *Quaral2
dederunl rex et Jojada bis qui prae•
***a2,4'.'*' erant operibus domus Doraini. At
Uli conducebant ex ea caesores lapi•
dum et artifices operum singulornm,
ut instaurarent domum Domini; fa-
bros quoque ferri et aeris, ul, quod
cadere coeperat, fulciretur. *Egernnt- 13
que hi qui operabantur Industrie, et
obducebalur parielum cicatrix per
manus eorum, ac suscilaverunt do-
mum Domini in stalum pristinum, et
firmiter eam stare fecerunt. * Cum- 1 4
que complessent oinnia opera, delu-
lerunt coram rege et Jojada reli•
quam partem pecuniae: de qua facta
sunt vasa lempli in ministerium et
ad hoIi)causla, pbialae quoque et
caetera vasa aurea et argentea. Et
offerobantur holocausla in domo Do-
mini jugiter cunctis diehus Jojadae.
Gii.25,8. Senuil autem Jojada plenus die- 15
rum, et morliius est, cum esset cen-
tum Iriginla annorum. *Sepelierunt• 16
que (Mim in civilate David cum regibus,
10. ΑΙ.* Domini.
dW.A:f)cnten...(ivicber^fr) in feinen (tenüongen)
^tanb. vE: ηαφ feinem a3ert|aliniffen). ^cr.
14. jum Opfer ... in b. ^. Β: η. ©φαΐοη \u
D))fcrn, u. goib. dW: ^tmOvfern, u. @φ. u. (an?
berc] ... vE: Pfannen?
16. Β: bei bie Jt. dW.vE. Α: bei ben.
510 (24,17-25.)
Chronicoriim II.
XXIV.
J^oas reao Jiudae,
oti έποίηΰεν άγαΟωσννην μ^τα Ισραήλ καΐ με-
τά τον &εον χα) τον οίκον αντον. *^ Κα) iys-
VSTO, μετά την τελεντην Ίωδαε εΙςηλϋΌν οι άρ-
χοντες *1ονδα κ«ί προςεκννησαν τον βασιλέα'
τότε ^πηκονσεν αντοΐς ο βασιλεύς. ^^ Kai
έγαατελειπον τον οΊκον κνρίον &εον τών πάτε-
ρων αντών, και έδονλενον τοις είδωλοις και
Tat; *Αστάρταις. Και εγένετο οργή εηι Ίονδαν
καί επϊ Ιερουσαλήμ tv τη ημερ^ ταύτη. ^^Και
άηέστειλεν ττρος αντονς προφήτας ίπιστρ^χραι
ηρος κνριον^ καΐ ονκ ψΑονσαν καϊ διεμαρτν-
ρατο αντοις, καΐ ονκ ηκονσαν.
^^ Καϊ πνενμα &εον ένύδνσεν τον Άζαρίαν
τον τον 'ίωδαε τον ίερεα. Και ανέστη (πάνω
τον λαον και είπεν Τάδε λέγει κύριος' Τι
παραπορενεσ&ε τάς έντολάς κνρίον, καϊ
ονκ ενοδωϋήσεσ&ε; "Οτι εγκατελείπετε τον
κνριον^ κα) εγκαταλείχρει υμάς. ^* Κα\ επ-
έ&εντο αντω^ και έλιί^οβόλησαν αντον δι εν-
τολής Ίωάς τον βασιλέως έν ανλη οίκον κν-
ρ/ου. 2-^ Και ονκ εμνήσϋη ^ίωάς τον έλέονς
ον έηοίησεν μετ αντοΰ Ίωδαε ο πατήρ αν-
τον ^ και έ&ανάτωσεν τον υίον αντον. Και
ως άπέ&νησκεν, είπεν "Ιδοι κύριος και
κρινέτω.
25 Κα), έγένετο , μετά την σνντέλειαν τον
ένιαυτον άνέβη επ' αντον δνναμις Σνρίας
καϊ ηλ&εν έπΙ Ίούδαν καΐ έπ\ 'Ιερουσαλήμ^
κα\ κατέφ&ειραν πάντας τους άρχοντας τον
λαον εν τφ λαφ, καϊ πάντα τά σκνλα αυτών
απέστειλαν τφ βασιλεΐ δαμάσκου. 24 Q^, ^p
ολίγοις άνδράσιν παρεγινετο δύιαμις Σνρίας,
καϊ 6 &ε6ς παρέδωκεν fi^ τάς χείρας αντών
δνναμιν πολλην σφοδρά, ότι έγκατέλειπον
κνριον τον ϋ^εον τών πατέρων εαυτών. Και
μετά Ιωάς έποίησεν κρίματα. '^^ Καϊ μετά
IS.Brcyxart/ltflror. Κ'^\:%νριον τον ί^ίόr (pro τον
ο?κ. y.vitis &tü Α^Β). Β: ταΙ<;ΙΑατ. λ. τοΓς hö. FX:
ΤΎΐΙίστάρττι. 19. Χ: δΐ(μα()τνρ(χντο. FX* xai Si-
(μαρτ. - fin. Β: κ. βχ νπηκασαν. 20. EFXf (ρ. nTttv)
αυτοΓς. Β: ^y-AatiXintTt. *22. Β μοο. μίτ αυτβ ρ.
nar. αι'τ« ... ηρινάτω. 23. Α* Χ: ^.ατίφΟίΐρίν ...
aniariüiv {κατίφ&ίΐραν ... άπίσπιλαν hi^Vi). EX:
^r τω ναω(ΡΧ: εκ τδ λα»), 24. Β: ^^a^fyevfTo. Α^Β:
ΙγαατίΧιηον. Β: πατ. αύτων.
τ τ j : >•• -: r : ^ ι •• ν ν: ιτ
'•••Λ•-• - ν -; r : ι•- τ : J" Ι ι«
αΓ/αώί52 αϊώ^'ΐ'^ι rn^in^-bs? tßb
VT τ : - : -τ j • τ : "^ - Ι •.• «ν
VT • -: r • • : ••• τ <- : » - ι
ι• .•: IV 7 : VT ι• τ - ατ : ν
τ : - : ν <τ : IT , • ν: - J ί
AT Τ j- •• v-:r- I •• - JT τ I ! 'ν
D^hbs^n τοϊί i nä chb n)2s*i
•••: IT j- τ j V τ
τ : * : • V • : I V - TT
nin^-rs^ αηητ:?-^3 ^.n^^bsn sbi
VT Ϊ V /v : — ι r • : - j :
r. : : •- TT j : •: •- \•.• : ••• j-:, —
ϊΤ^Β -isns 'nb^/2n nnro:n p^ί
V V - 7 V V - JT - Τ I : IT !
ν-: ι — • • Τ <ττ ι : τ Γ •.• -:
VT : '•'>'■ - τ J : Α :
ι : • ί
TT JTT TT- j-»:• J*i~
obön'^i hTln'^-b^^ ^N^i-'^i b'^i^ b^n
•- τ j • τ : "^ V T- T-: j••
AT •• VT Τ »•• Τ τ ν •»• : --
:pi£jnin ^b^/ob ^nbüi Dbbtü-b^'i
» ν IT : - » ν jv : ν ^ • JT τ : τ :
τ -: _ j" JT • τ -: - : • :
■'S nS'yO 3nb b'^n 2Τ3 ihD ΠΊΠ-'Ι
j• r J τ • - JTT : ! -τ "^ . >'
DH^nins %nbN nir^-rs ^izt^
Av •• I -ί J"• •••: VT : ••• : ιτ
JT : ν : Γ τ : /τ ντ ν :
V. 22. ΐη'ΐΏΖΙ i<"3n
ν. 24. p"^cs Nba i<":2
16. B.dW.vE.A: ®utce ncli)au.
18. B: ©ö^cinvälbfvn. dW: Sijiaricn u. t.anbcrn
®. B.dW;ciu(9rügcr)3.
19. B.A: fic (wic^cr) j. ^. μι bcf. dW.vE: jii*
rütf^ifüi)icn. dW: tvavnctcn jie. vE: bcii)fucricn.
A: c\abin 3cugni^. dW: mcrften n. barauf. xE:
l^örten n.
20. dW: ergriff. vE: tarn über. A: umUeibete!
2« @]^tontca«
(24,17-25.) 511
tiöfatt öom §crrn* Sacjarja öcftctniöt. ©icöteicjcr ^tnfaff bcr ©^tet. XXIV.
17
18
19
20
21
22
23
24
25
barum, ba§ er ^attc tro^I get^an an Sfraet
unb an ©Ott unb feinem *^aufe. * Unb
ηαφ bem iiobe Sojaba famen bie JDBerflen
in 3ubo unb Beteten ben JtÖnig anj ba
ge^or^tc ti;nen ber Jtönig. *Unb fle
toerlicgen baS <iQau^ reo ^errn, beg ©otteS
i^rcr 93äter, unb bieneten ben Rainen
unb ©ij^en. Φα tarn ber 3örn über
3uba unb Serufatem um bicfer i^rer
8c^uib tritten. *(Sr fanbte aber $ro*
bieten ju i^nen, bag fte fid? gu bem
«§errn befe^ren foüten, unt) bie bezeug»
tcn fiej aber ffe naljmen eö ηίφί gu
D^ren.
Unb ber ®eijl ©otte δ ^og an ^αφαχία,
ben 6o^n Sojaba, bcg ^riejteiS. i)n
trat oben über ba$ 33oif unb f^ra^ ju
t^nen: @o fpridjt ©ott: QBarum über*
tretet i^r bie ©ebote beö «§errn, baö
euφ ηίφί gelingen tt?irb? 5)enn \i)x
t)aht ben «§errn üeriaffen, fo n?irb er
eu^ ttjieber \)eriajfen. * 5iber fle ηιαφ:»
ten einen 33unb n^iber i^n unb fleinig«
ten l^n ηαφ bem ©ebot bcö JtijnigS
im .§ofe am J&aufe beö «&errn. *Unb
ber jtönig 3οαδ gebαφte ni^t an bie
93arm^erjigfeit, bie 3oiaba, fein 93ater,
an i^m get^an i}atU, fonbern ern?ürgte
feinen 6oi)n. Φα er aber jlarb, fprαφ
er: 2)er «&err »irb e^ fe^en unb fuφen!
Unb ba baS ^ai)v um war, jcg ^er*
auf r>a^ Ǥeer ber e^rer unb famen in
Suba unb 3«rufaiem unb berberbeten
ade Dberflen im 93oIf, unb allen ifjren
ΐίίαηίί fanbten fle bem ,ilijnigc ^u Φα«
maffuS. * ^enn ber ©l^rer 9)ϊαφι fam
mit njenigen SWännern; ηοφ gab ber
•^err in i^re ^anb eine fe^r große
ü)lαφt, barum ba§ fle ben ^errn, i^rer
93ater ©Ott, ijeriaffen Ratten. 51ηφ
übten fle an 3oa3 Strafe. *Unb ba
▼.a.
Jud.s.r.
eo quod fecisset bonum cum Israel
el cum domo ejus. * PosUjuam 17
autem obiil Jojada, ingrcssi sunt
principcs Juda et adoraverunl re-
gem, qui delinilus obsequiis eorum
acquievit eis. * Et dereliquerunt 18
lemplum Domini Dei palrum suorum,
servierunlque lucis et scuipliiibus.
Et facta est ira contra .iudam et
Jerusalem propler lioc peccatum.
*]\liltebatque eis prophetas, ut re- \9
verterentur ad Dominum, quos pro•
33,io.2Rg.ir,jß5^gjjjgjj juj audire nolebant.
j«d.6,34. Spiritus itaque Dei Indult Zacha- 20
riam fiiium Jojadae sacerdolem. Et
sletit in conspectu populi et dixit
eis: Haec dicit Dominus Deus: Quare
transgredimini praeceptum Domini,
quod vol)is non proderil? et dereli-
▼.24.12,5.15, qyjg|.jg Dominum, ut derelinqueret
Mt.ii3,35.£,.vos? *Qui congregati adversus cum 21
Acti%. miserunt lapides juxla rcgis impc-
Ebr.ii,H7. j.jm^ in alrio domus Domini. *Et22
non est recordatus Joas rex mise-
23,1••. rioordiae, quam feccrat Jojada pater
iliius secum, sed interfecit fiiium
ejus. Qui cum morerelur, ait: Vi-
.«».Is.Jer.
26,15.
13,12.
p..«».i.^.jer. ^jgjj^ Dominus et rcquirat!
2ng.l2,17M
r.22.aa,8.
Cumque evolulus esset annus, 2S
ascendit contra eum exercitus Sy-
riae venitque in Judam el Jerusalem
et interfecit cunetos principes populi,
atque universnm praedam miserunt
regi in Daniascum. *Et certe cum 24
permodicus venisset numerus Syro-
rum, tradidit Dominus in manihus
eorum infinilam mulliludincm, eo
quod dereliquissenl Dominum Deun)
palrum suorum. In Joas qiioque igno-
miniosa excrcuere judicia. *El alieun- 25
23. S: in Juda.
dW: trat em^)or. vE.A: ftcate |ίφ (vor) b. SO. B:
toe§»cgen iijr n. (^ΙύίίΙίφ fein werbet. dW: i^r »er;
ret ... vE: fo t»a§ iljr fein ®lü(f i)ahtt. (A: ba e«
eud^ ni^tnü^e ijl.)
21. B: vcrbanrcn ίϊφ. Α; ofrfvnnmclten. dW.vE:
(et(id)e) \.^erfφtυüreπ |1φ. B.dW.A: i8ori)ofe.
22. dVV.vE: geb. n. ber Siebe. dW: ftci^et c6 u.
Ϊ0. cd Γάφεη. Α: mag ti fe^en u. r. vE: feiic u.
forbcre ed.
23. ijcrauf wibcr iljn ... gen Ϊ). dW.vE.A: ein
^ecr. dVV: brαφteπ um. d>V.vE A: ^lutc.
24. B: 96Ϊφοη tai ^tct ... fam, fc i^b bcφ ...
ein f.flrc§c«^eer. dWt^icbmlic^ in ti(viniicr?ln^abl
fam ... u. 3ei). iiab ... vE: ^enn mit g.?l.aJlcnfd};n
... B: ®crtφίe!^ vE; vgic übten alfc an C^. ric (^,
αιιέ. Α: ein ίφιηάί)1ίφ€« ®ιτίφί.
512 (24, 26-25, 5.) Chroiiicorum II.
χχιν.
Amaaia reac Judae•
to άπελ&εΐν αντονς an αντον iv τφ ^γκαταλί'
neiv αντον iv μαλαχίαις μεγάλαις^ xccl έπ^ϋεντο
αντφ οι παίδες αντον εν αιμααιν νιου Ίωδαε
τον Ιερέως J και ε&ανάτωοαν αντον έπί της
χλίνης amoVy κάί άπεθ^ανεν καΐ εϋ^αψαν αν-
τον εν τιολει /4ανίδ, και ονκ i&a\pav αντον
iv τφ τάφφ των βασιλέων. 2β /ζ^(^ι qI ^j^.
δεμένοι επ αντον Ζαβεϋ^ 6 τον Σαμά& 6
Άμμανίτης κα\ Ίωζαβεδ 6 τον Σαμάρια 6
Μωαβίτης ^"^ και οι νίοι αντον πάντες , και
πρυςηλχ^ον αντφ οι πέντε. Και τα λοιπά
ίδον γεγραμμένα έπΙ γραφην των βααιλέων,
ΚαΙ εβασίλεναεν [ΑμασΙας νιος αντον άντ
αντον.
' - J ••. -: |- • J : IT ι• ••• •
•• : •• : • TT-: τ τ ; •- : ρ
• - - - ' ~ \ — I .. - jTT I :
tibi ^'^iT '^'^3:2 innsp'^^
ητ>^Λ :ö^Db^n ninnps ^inn^p'^ß
τ : • ι •.• TT AT τ _•:>-: \Γ -
ν : • Ι ν >τ τ ι • • - IT
TT jT - - ν s• TT I• Τ Ι -
D'^b^ir? Dan DsVbiin jt^^i nio'^n
» V : •- A• τ : - vj• ^- r .
IT ί - ^ ί }J '• — :
XXV. 'Ών πέντε καΙ είκοαι ετών έβασί- *Π^^3 Π3ώ tÖ^HI Ο^^ΊίΟ^-ρ ^XV.
λενπίΐ' Άμασίας, και είκοαι και εννέα ετη «-j^-q j^j|j^ iviT\^ Dnto^"] ^,n''^2'Qi<
ißaaa.v,ev_ iv ■η,ονοαΧήμ. Kai όνομα j^^ | '^^,^^ " .^^ - ' ^ ■ •■^'5^:,;,3
^ί^τρί αντον ιωαδεν απο /ερονσαλημ. ^ Και | Ητ- ι : .• : •ατ τ i •
έποίησεν το ευ&ες ενώπιον κνρίον. άλΧ οίκ \ ^^.^^ ^ψ^^ ^?ΐ5 ♦ Q^b^^n''? ^
έν καρδία πλήρει. ^ ΚαΙ iyivtro, ως κατέστη \ ^h^ J cbö Ιΐ^^? 5^b ρ"^ Π^^Π^^ 3
iji βασιλεία εν χειρι αντον, καΐ έ&ανάτωσεν j^-^j-jsi'^ vbs? Π-^Ώ'ΏΠ ΪΤΡΤΠ *^ΰ5ϊ^3
roh, jaWa, iuvtoi ro^, φ,».,;.«««, ror ; . ^ ^^ ^C^n-^N DH352n"v\33r-™
ρασιίεα πάτερα αντον. * Kat τους νιονς αν- ^ ' '■••^" ~ ^'~ ' ^^ •
' ' •• ^ * Λ ' ' ' '^ϊΐη'^5 "'S ίΠ*<Ώ!π i»?b öiT^DS^ribii 4
των οι^κ απεκτεινεν^ κατά την δια{^ηκην νομον ~• *jT - 'Τ * 'ν*.-* *^7 *.• •■: ν '
κυρ/ον και9ώί,• γέγραπται, ώ.• ένετείλατο κν- ΠίΠ*^ η!ΐ2:"'1ΰίίί ΗώΏ n£D2 Π^ηίΡ^
' ' ^ ' ^ j τ ; τ • ν -: ν ν J•• ; τ -
ριος λέ^ων Ονκ άηο&ανοννται πατέρες νιιερ 0*133 "^^5? Ρΐ3δ< ^Π^ιi3'^"^έb läi^b
τεκνωι , και νιοι ονκ άπο&ανοννται vm-ρ πα-
τέρων, αλλ' η ίκαστος τη εαντον αμαρτία
άπο&ανεηαι.
^Και σννηγαγεν Άμασίας τον οίκοι 7οΰ(^α Ι Π^'^Π')""Γ^δ ^ΙΠ^Ζ^ΏΝ V?j?*Ü ^
b'^sDbiin ninb rini^-r'^nb gt)ü3?»i
• τ -: (Τ <•• τ : τ r : j•• • -:r~
m^^
■^3 ri3ii-b3? 'ir^^'^-i^b D^Dn=i
•r T - J τ • τ
IT. V : V τ
και ανεστησεν αντονς κατ οικονς πάτριων
αντών εις χιλιάρχονς και έκατοντάρχονς έν
^^^1^
'^ΙΆ^^
παντι Invo^ και ΙεροναΗλημ^ και ηρισμησεν j ^;'^ '.' ^^ • ^ * . 'V •"*" ^ *
αντονς απο εικοσαετονς και επάνω, και ενρεν \ •'r-^'r; **•?**?' ^ J : ν >τ'τ^ '-.♦jiV.J
«vTovs' τριακοσίας χιλιάδας δννατονς έξελΟειν \ ^^ΠΖ t\^i< r.ik'ü''^b'0 Ώ5ί21ΰ*ϊ5
26. Α2Β: Ζαβεύ. Β: 2α/*α«θ^ ... 2'α/Μα^^^.
27. EXf (ρ. ^fVri) κα* i&avaxowav αντόν et (ρ.
λθί;ι«) τ(ί5ν λόγων αντο. Α*: /ada (IJ« Α^Β rell.).
Β: έ/ιι την γραφην.
1 . Β; ιϊχοσι και nivtf ... >». .Ηκοσ*ίνι ε'α ... /ο^οκ^αέΐ'.
3. Β: παΐδ. αι'τδ. 4. Bf (a. νόμβ) ri. FXf (ρ. γϊγρ.)
fv νόμο) Μο)Ί''ση. ΕΧ: rji άμα(>τϊα ίαιιτ(7)ν Α^ΒΕΧ:
άποθανΗΡται {άπο&ανΰιαι A*FX). 5. FX (pro
]fi}ea.) Βίπαμίν {EX: ένΊ^ρασ.). Β pOD. όννατβς
post τιόληιυν. FX: ίυνατών ...
ν. 2Η. ηΓΒ3 S 53
ν. 27. ρ 3'^'
25. 0011 il)m jO^ien (fte Ι. ihn aber ...) machten ...
Β: ηαφϊεηι fte ... ncvlie'^en. dW: mit öielen Söuhb
ben. B: öerbanfceH |ίφ. dW.vE: öerfcäfetuoren.
2φ Sl^tonkd«
(24/26-25,5.) 513
3οαδ ©rmotbuttö• ^Imagiö, bem §errn sufictSan, bo(5 ni^t öon öanjcm ^^crgcn. XXIV.
fie fion t^m gogcn, Ιιφη f!e i^n in
großen ^xanti)nUn. (So matten aber
feine ,Jtne(^te einen SBunb nnber i^n, um
be8 33iutö tt>illen ber Jtinber Sojaba,
be0 CprieperÖ, unb cwürgetcn t^n auf
feinem S3ette, unb er fiarB} unb man
begrub i^n in bcr 6tabt 2)at)ibö, aber
26niφt unter ber Könige ©räber. *5)ie
aber ben 33unb n?ibcr i^n madjten, n?a*
ren biefe: 6abab, ber (So^n @imeat^,
ber Qimmonitin, unb 3ofabab, ber @o^n
27@imrit^, ber ?Koabitin. *5lber feine
@ö^ne, unb bie (Summe, bie unter i^m
oerfammelt n.>ar, unb ber QBau beö ^au^«
feg ©otteö, fte^e, Die jtnb befi^rieben in
bcr »§iflorie, im 33u^e ber Könige. Unb
fein ©obn Qlmajia n?arb ilbnig an fei*
ner @tatt.
XXV. S^ünf uni) ^tranjig 3ai>re alt
n.">ar 5lmajia, ba er ,^önig tt?arb, unb
regierte neun unb jwanjig "Raffte ju
Serufaicm. ©eine 3Jiutter ^ieg Soaoan,
2t)on Serufaiem. *Unb er t^at, η?αβ
bem «i^errn tt>o^l gefiel, bD(^ ni^t »on
3 ganjem «^erjen. * Φα nun fein St'o»
nigreiφ befräftiget mar, ern?ürgtc er
feine Änec^te, i>ie ben Jtönig, feinen
4 33ater, gefdi^lagen Ratten. * 5lber l^^re
Äinber tiJbtete er nic^t; benn alfo flebt
e8 gefφrieben im ®efe^, im ^ucbe SD^ofe,
Da ber «§crr gebietet unb fpric^t: Φίβ
33äter foQen niφt flerben für bie ^in*
ber, ηοφ bie Äinber für bie QSäter, fon*
Uxn ein icgίiφer fotl um feiner 8ön*
be Witten flerben.
5 Unb ^ma§ia brαφte §ul)auf Suba
unb pellete fie ηαφ ber SSäter v^äufern,
ηαφ ben Oberjlcn über taufenb unb
über ^unbert, unter ganj 3uba unb
ißenjamin, unb ja^Iele fie öon jn?an=
jtg 3ai)ren unb brüber, unb fanb i^rer
brei l)unDert taufenb auöerlefen, Die in§
27. U.L: @umma ... .^ifloria.
4. U.L: gebeut. 5. U.L: fanb i^r bv.
tes dimiserunl eum in languoribu«
2Rg.i2,2o. magnis. Surrcxerunl aulem conlra
^.2». eum servi sui in ullioucm sanguinis
filii Jojadae sacerdolis et occiderunt
eum in leclulo suo, et morluus est;
sepelierunlque eum in civilale David,
ai,vo.88,ar. g^j ^^^^ ^^ sepulehris regum. * In• 26
sidiali vero sunt ei Zabad ülius
Semmaath Ammanilidis, et Jozabad
filius Samarilh Moabitidis. * Porro 27
^,9„ filii ejus ac summa pecuniae, quae
adunala fuerat sub eo, et instauratio
domus Dei scripta sunt diligenlius in
übro regum. Regnavit aulem Ama•
2Rg.i4. Viginli quinque annorura XXV.
erat Amasias, cum regnare coepis•
set, et viginli novem annis regnavit
in Jerusalem, Nomen malris ejus
Joadan de Jerusalem. * Fecilque 2
bonum in conspeclu Domini, verum-
tamen non in corde perfecto. *Cum- S
que roboratum sibi viderel Imperium,
juguiavii servos, qui occiderant re-
gem palrem suum. * Sed filios eo- 4
rum non interfecit, sicul scriptum
ϊί,'Ιϋ.'Εί'.ί" est in libro legis Moysi, ubi praece-
pi( Dominus dicens: Non occidenlur
patres pro filiis neque filii pro pa-
iribus suis, sed unusquisque in suo
peccato morielur.
26,4.
r.14s.
24,25.
«.-^0.
Nm. t,S.
Congregavit igitur Amasias Ju-
dam et consliluit eos per familias
Iribunosque et cenluriones in uni-
verso Juda et Benjamin, el recensuit a
viginli annis et supra, invenilque Ire-
cenla millia juvenum, qui egrederen-
I. ΑΙ.: JojadaD.
5. 8; Juda. S: sursum ... triginla.
27. gefammelt toatb ... bcö 33ud)$. B: bie oiroßc
Steuer, bie bei i^m gcfc^ab• vE: 3Tlengc bcrJtbqabcn
an il^n. (dW: 2ßciffaguniien tuiber ibn?) B: ©runb--
legung. vE: ©rünbung. ArSlugieffening.
33. 1-4. g3gi.2^ön. 14,2—6.
$üli3aioiicn.aBibeI. 21. 3:. 3. ißti 2. 2lbt^.
4. B.dW.vE: fonbcrn a(« (tt5ie) fi-fd^r. ft. B.dW.
vE.A: um ber (Sbi)nc) tüitlen.
5. aiuscrtefenc. dW:Iic§ fxc jufamnicntreten ηαφ
5tamm^auptern. dW.vEtmufieric. vE.-vcmStpan*
ji^ja^vigcn an. dW: auöcrl. aTiannft aft.
514 (25,6-13.)
Chroiiieomiii II.
XXV.
Amaaia reao mWudae,
8ig πόΐ^μον^ κρατονντας δόρυ και ΰ-νρεόν. "η^ϊΟ^Ι } HDSI ΠΏΊ ΤΠίί ίί32^ iilSi"^ Ο
^Kai Ιμισ&ώαατο άπο Ίσραηλ έχατον χιλιά- \ j-j'^^^ ^^'Π^ίΪ^-Ιι t\ht< Π^Ώ ^^^Ί^^Π
δας δυνατούς ισχύ ι έχατον ταλάντων αργυρίου. | ^ V^ " * * ^^ . / " '*' ''•' ^ '" •• τ : • •
^Kul ίν»ρα,πος τον &εον ijX&ev πρί,,- «ντον \ ">'?? «3 °'Φ^\} ^^^) j ^^Ρ^? ^
λέγων Βασιλεν, ον παρελεναεται μετά σοϋ \ ^5*^ Τ!'?? ί*ί1ΐ21^"!^&ίΙ Tjbi^n lOiij
δύναμις 'Ισραήλ' οτι ουκ εστίν κύριος μετά [ ^j^'^tü'i-Q^? ni»T^ Τ^Χ ''S ^ίίΊώ'^
'ίσραηλ πάντων των υιών Έφραί'μ, ^''^^* ; πηί^ δ^^-Οδί '"^^ : Ο^ΊΒ^ί ''oV bä »
</ : r : - AT τ : • - » j--: ν-:
- -f ν »• •• j- : "^ . "^v: IT
... < - "^ I• : - : ß : - ν \»
-: r ~ • ■••= IT . -1• * τ : - -:
^^"ΐΛ ^nn: Ίώ>^ näsn niiinb
j : • • v^- τ jv -: τ • - j- : •
••< • ν: (Τ J• ν - Α•• τ :
: n-tn r:::i^r[ tib rnb n^in^^b
17 • r• : - y)': ν jt t r
ν^ί^-Ίώΐίί ^inanb ^n*^:rt3s ob'^^n'^i -^
nnh D^ipnb nDbb α^ΊδΧΏ Vbi<
' IT • t: 't
vr •■ I••: V 1, — -Av - J- ' V»• —
• - • τ -: V •.• -Γ|- ι• τ -: •.•>•.• -:
J : «. • : - τ : J•• : τ
Dbsi rbon ώχΊΏ o^iD'^büi'^i rbDn
7Τ •.. : ~ ν.• - f " i ' .• — -AT -
. -ι• .• ν -: : - j- : »ιτ : •
τ τ 7 • - • ^ ν *•.• • τ : - -;
- : Ι \. : ι • τ : j•• τ : : : •-
• "t -: V j : V •• < - - ' Α J••
iav νπολάβτβς κατισχΰσαι fv τούτοις j και
τροπώσεταί σε κύριος έναντι των εχ&ρών οτι
έστΙν παρά κυρίου κατιαχΰσαι εν τούτοις καΐ
τροπώσεσ&αι. ^ Και ειπεν '^μασιάς τφ άν-
ΰρώπφ του &εον' ΚαΙ τί ποιήσω τά εκατόν
τάλαντα ά έδωκα tfj δυνάμει 'Ισραήλ; Και
ειπεν 6 άν&ρωπος του &sov' Έστιν τφ κυρίίρ
δούναι σοι πλείστα τούτων. ^^ Και διεχωρΐ'
σεν '^μασιάς τγι δυνάμει ττ} έλϋ-ούση προς
αντον άπο Έφραί'μ άπελϋεΐν εις τον τόπον
εαυτών. Και ε&νμω&ησαν σφόδρα επΙ'Ιούδαν,
και ύπεστρε•φαν εις τον τόπον εαυτών εν οργΐι
ϋυμον.
* * Καϊ Άμασίας κατίσχυσεν και παρέλαβεν
τον λαον εαυτόν^ κα\ έπορεύ&η εις την κοιλά-
δα των αλών, και επάτα^εν εκεί τους νιους
Σψ]ρ δέκα χιλιάδας. ^^ Και δέκα χιλιάδας
έζώγρησαν οι υιοί Ιούδα , και εφερον αυτούς
έπϊ το άκρον του κρημνού y και κατεκρήμνιζον
αυτούς άπο τον άκρον τον κρημνού, καΐ πάν-
τες διερρήγννντο. ^^ Καϊ οι νιοι της δννά-
μεως ους απέστρεχρεν '^μασιάς τον μη πορεν-
ι&ήναι μετ αντον εις πόλεμον, ίπέ&εντο έπι
τάς πόλεις Ίου δα άπο Σαμάρειας εως Βαι&-
ωρών, και επατα'ξαν έν αντοΐς τρεις χιλιάδας
καΐ εσκύλευσαν σκύλα πολλά.
5. FX: κρατιίντων. 7. Β: β noQfvairai (« naq-
tkfva. AEX; FX: μη πορ(νέσ&ω). 8. FX (pro iv
Το'τοίς) iv τω πολέμω. A^* σί (A^Bf). Β: εναντίον
... π. χνρίϋ χαΐ Ισχΰσαι (* εν töt.) κα* τροπώσα-
G&ai. 9. FX: Ύοΐς εκατόν ταλάντοις οίς edojxt*.
ϊίΧ: /rAi/ora(FX: πλιίο)). 10. FX: τ-ην δνναμιν την
έλθβσαν. Β (bis): τάπ. αι)τών. Α*: imioTQixfJtv
{νπίστρί^ραν Α^Χ; Β: επέστρίχραν; Ε: άπεστρι-
ψαν). 11. Β: λαον αντ«. 12. Α*: κατικρημνισίν
{Αατικρ'ήμνι'ζον Α2Β). 13. Β* οί (AEFXf). Α2Β|
(a. eni&fVTo) xai (A^FX*). Α*: Σαμαρίας.
: Π2Ί η•τ3 ϊΐ-τηϊ'ΐ
IT - JT ' κ. τ-
V. 6. C]"öii fi<b3 γχίρ
ν. 9. Ί 'τιη'ΐ
ν. 12. SJ'iba
6. btttgeteer. Β: ta^fctc^elbcn. vE:fiarfe. dW:
jircitbare Scanner. A: ila^fcre.
7. dW.vE.A: m. bir jici^cn.
8. vSonbern fo bu jieijcn toiWÜ , fo t^^nt ei, fei
tapfer im <S>tt, Ϊ (»ott möd>U b, f. I. t>or bett 9. B:
2*©i|ri?nicii*
(25,6—13.) 515
5tmaäia'S o^ne Sftacl öoEbra^tet 1tegrei*cr Sug niibcr bie Ätnber öon ®cir» XXV.
»§c€r jte'^en mochten unb Spteg unb
6ΘφίΙϊ) führen fonnten. *Φα§α na^m
er an auö Sft^aci l^unbert taufenb fiarfe
^riegöieutc um l^unbert Zentner Silber.
7 * (So fam aber ein 30ϊαηη ©ottcö §u
ii)m unb f^rαφ: Äönig, lag ηίφί ba§
^eer Sfrael mit bir fommen! bcnn ber
^err ifl ηίφί mit Sftaei, ηοφ mit aßen
8 Wintern @)3^raim. *^enn fo bu fommfl,
baß bu eine ^ü^n^eit betiKifeft im Streit,
nnrb ®ott btφ faöen laffen cor beineu
t^einben; benn bei ®ott flehet bie Äraft
9 μι Reifen unb faUen ju laffen. *^majia
fprαφ ju bem 3)ianne ®etteä: 2Baä fott
man benn ti)un mit ben ^unbert (Sent-
nern, bie iφ ben ^rieggfneφten öon
Sfraei gegeben i^aht'^. 2)er Wlaxm ®oU
teö f:prαφ: iDer «^err ^at ηοφ me^r
benn baS ifl, bad er bir geben fann.
10* Φα fonberte ^limajia bie ^riegδfneφte
ah, bie §u i^m aug @pi>raim gefommen
tt)aren, bag fie an i^ren Ort Eingingen.
Φα ergrimmte i^r 3orn miber 3uba fe^r,
unb sogen n?ieber an i^^ren Drt mit grim»
migem Qcxn.
11 Unb ^majia n?arb getro^ unb führte
fein 33olf auö unb jog aug ίηδ @aij»
t^ai, unb fφlug ber itinber öon (Seir
12jc^n taufenb. * Unb bie ^inber 3uba
fingen i^rer je^^ntaufenb tebenbig: bie
führten fie auf bie e:jpi^e eineö ^eifenö
unb fiürjten fie üon ber @:|3i|e beö ^tU
IB fenö, bag fie ade jerbor^en. * ^ber bie
,^riegöfneφte, bie ^2lma§ia ^atte tttieber*
um laffen gießen, ba§ fie niφt mit fei-
nem 33oif jum ©treit jbgen, t:^aten ίΐφ
nieber in ben (Stdbten Suba öon Θα*
maria an hU gen 33et^ Ǥoron, unb
fφίugen i^rer brei toufenb unb na'^*
men »iet utanh.
6. Ü.L: Silber«.
9. U.L: bcnn be^ ift.
12. U.L: tijr jel^nt. ... ^elfe«.
13. U.Lri^rbret... Stauben.
'*'®• lur ad pugnam et lenerenl haslam
et clypeuiii. *Mercede quoquc con- 6
duxil de Israel cenlum millia ro•
Itustorum centurn talentis argenti.
ism.2%: * Venil auteni homo üei ad illuni et 7
all: 0 rex, ne egrediatur leciim
exercilus Israel! non est eiiim Do-
(ii.s.i7,3.28, minus cum Israel el cuuciis filiis
'• Ephraim. *Quod si putas in robore 8
exercilus bcila consislcrc, supcrari le
20,6.15. faciel Deus ab hostibus; Dci quippe
ich..i9,i2. g^^ ^^ adjuvare cl in fugam conver-
tere. * Dixilque Amasias ad homi- ii
^.6. nem Dei: Quid ergo fiel de cenlum
talentis, quae dedi mililibus Israel?
Et respondit ei bomo Dei: Habet Do-
2Sm.i2,8. minus, unde tibi dare possil, niullo
bis plura. * Separavit ilaquc Ama- 10
Sias exercitum, qui venerat ad cum
ex Ephraim, ut reverterelur in locum
suum. At illi, contra Judam vehe-
menter irati, reversi sunt in regio-
nem suam.
Lo.4,29,
T.IO.
Porro Amasias confidenler eduxil 1 1
populum suum el abiil in Vallem Sa-
linarum, percussitque filios Seir de-
cem millia. *Et alia decem millia 12
virorum ceperunt filii Juda et adduxe-
runt ad praeruplum cujusdam petrae
praecipitaveruntque eos de summo
in praeceps, qui universi crepuerunl.
*At ille exercilus, quem remiserat 13
Amasias ne secum iret ad proelium,
diffusus est in civitalibus Juda a
Samaria usque ad Belhoron, el
interfeclis tribus millibus diripuit
praedam magnam.
10. S: contra Juda.
fiarfe bic^ jum (Str. dW: (Sonb. gie^cbu, tl^ue ti,
fei fefl. B.vE: iüirb b. (fonfl) f. l. dW.vE: ®. i)at
biesoiac^t.
9. B.dW.vE: β« jlel^et bei ... (bir me^r ju ge--
bcn).
10. B:^rictiitru^>)ifn. dW,vE:(S(^aar. Ar^ccr.
12. B: jjC^ntaufenb Jebcnbigc fiiijvtcn ... gcfanucn
»cg.
13. ficicn ein in tit 2>t. B: icutc l>on b. jirtcgii
trupven. dW: SJiänner bei• βφηοΓ.
33*
516 (25,14-21.)
Clironicoram II.
XXV.
Amaaia reoc Judae, Jfoas reac Israelis•
^^ Kai iyiveto μετά to iXd^siv ^Αμασίαν
ηαταξ,αντα την Ίδονμαίαν, καΐ ην^γχ^ν προς
αντοχές τους &εονς νίών Σηείρ, και ίστησ^ν
avtoifg εαυτφ «4' ^^ονς^ κ«« ίναντίον αυτών
nqoqsxvvsty κκί αυτοΐς αντος s&vfv. *^ ΚαΙ
έγένίτο όργη^ κυρίου im Αμασίαν, κ«ί άπ•
έστειλεν αντφ /τροφι/τας, χαΐ είπον αντφ' Τι
έζητησας τους ϋεους του λαον οϊ ονκ έξεί-
λαντο τον λαον εαυτών έκ χειρός σον;
^^ Κα) εγένετη εν τφ λαλησαι, αντφ^ και
είπεν αντφ' Μη σνμβονλον τον βασιλέως
δεδωκά σε; Πρόςεχε μη μαοτιγωβίις. Και
έσιώπησεν ό προφήτης και εϊπεν Ότι γι-
νωσκω ότι έβονλετο ml σο\ τον καταφϋειραί
σε, οτι ίποίησας τοντο κα\ ονκ έηηκονσας
της σνμβουλίας μον.
*7 ΚαΙ (βονλενσατο Α μασιάς ό βασιλεύς
Ίονδα καΐ άπεστειλεν προς ΐωας νίον Ίωά-
χάζ νίον Ίηον βασιλέα Ισραήλ λέγων • ^άενρο^
ηφ&ώμεν προςωποις. *® Ä«/ άπεστειλεν
Ίωάς βασιλενς Ισραήλ προς Αμασίαν βασιλέα
Ιονδα λέγων Ο άχονχ 6 εν τφ Αιβάνφ άπ-
εστειλεν προς την κεδρην την εν τφ Αιβάνφ
λέγων /1ος την &νγατερα σον τφ νίφ μον
εις j'ri'rtrxrt, και Ιδον ελενσεται τα ^ηρία τον
άγρον τα έν τφ Αιβάνφ, Kai ηλ&αν τα
&ηρία και κατεπάτησαν τον άχονχ. *9 Εϊ-
ηας' Ίδον επάταξας την Ίδονμαίαν, καί
εηαίρει σε η καρδία σον η βαρεία. IV ν ν
κά&ησο εν οικφ σον, και ίνατί συμβάλ-
λεις iv κακία ^ καΐ πεση σν και Ίονδας
μ%τά σον;
2Ö Και ονκ ηκονσεν Αμασίας, οτι παρά
κνριον έγενετο του ηαραδονναι αντον εις χεί-
ρας, οτι εξεζητησεν τονς &εους των Ίδον-
μαίων. 21 /ζ^^^ι ^νεβη Ίωάς βασιλενς 'Ισραήλ,
κ«/ ωφϋησαν άλλήλοις, αντος καΐ Αμασίας
βασιλεύς Ιονδα iv ΒαΦσαμνς η εστίν του
14. Β: 7τατά^.αντυς (-ξαντα ΑΕ¥Χ) ... ;Γ(ΐός αυτόν
(/!(>. αντας ΑΧ, FX: τι^. Ιαΐ'τόν) ... αι5τώ (Ιαι;τώ
AFX) ... αΐ'τός (EFX* αυτός) αντοΐς. 1 5. Α^ : Αμα-
σίαν {14μασΐαν Α^Β rell. et Α* alibi]. Α^Β: προφη-
την ... fintv (π^^οφ^/τας ... ιίπον S. ΐίπαν Α* Χ). Χ*
τ« λα«. Β: ϋίίλοντο (-αντο AFX). Χ: εκ /Η()ός μ».
16. FX (pro pr. αιτώ) αυτόν. A^Bf (ρ. pr. αντφ)
/ifjoc αντόν (?Α1Χ*) et (a. μη μαστ.) ϊνα (Α* Χ*).
ΕΧ*"Οτί. 17.Α>Χ^ .)^«σ.7ο(ία(Α2Βα1.•}•). Bt(a.
J - Ι" τ : — ; < "-ι Γ ' :-
J•• : •• ν: ν .«τ- • -:
I ,..• •. : • : Λ• •^ r V j- • --1— • ••
ι ij-, -ι•- r '- •■ '•■* τ • y.•-: Γ '• ι•
Ι Nn'bwS-Γίί ηώΊτ ninh νϊίί ι^ί^^η
J*• •••: ν τ : - τ τ <τ 'τ •• ν ^ j -
Ι D^/3r-Γ^i ib^2n-^ib ηώΝ* πί?η
ι (Τ - ν ι• • ι νν — ί TT
ι ΊΏίίϊ'ΐ vb^ί insiii ι ^η^^ : ηΐϊ•Ώ ΐ6
••• <- τ "^ J : - ί J• :- ί|?τ •
Ι Tjb-bnn ηϊ)1ιη3 ^bisb yy^^t} 'ib
i ΊΏ!ίί*Ί ?ί^33η bnn^i TT^is'' n^b
j V - • τ - j- : V- ' Λ ~ τ JT
Tiir^ntiänb bNnbi^ r^'^-'^s ''ηιρτ
}'••••:-; ν: f <- τ ι• • : - τ
ι : "^nsyb η3?Ώώ wsbi Γ!^ί•7 rr^tos^-^s
ι ^ ρ Γ -: r τ : ν- τ > : τ j• τ Γ
ι τ : ' ν jv τ : — • F -τ •-
1-13 THi^iiT^-ia üäki^-bii nbüis^i'
ι ' ν ίτ 1 » : ' •.• τ ν _ . . _
Ι nxnriD Tib ^b^ίb bii'iiü^ "nb•/: ί^^ΐίτ^
•' τ : • » ν ι•.• JT r- . . _ ,. ^
i '^mh rnsirr^-Tibu ^irr^r/ui^-b^i
ι •• τ : τ ν ι? JT : — : ν
Ι τΊί^η-ίκ nbtö' ii5nb2 Ίώ^ί πίπη
ν ν τ ν - τ ■ τ : - JV -: - -
<ff : • ν ST : •• ' τ : - «•.• -:
3?b
ν τ - < — -: r - . AT • :
Ίώϊί
»-: IT ί ν: ν τ • • <•• • τ : - τ
^hnz ηηώ hn^? i^3Dnb ^sb
/•.•..:_ JT : τ - Α• : - . "-ι i ~
ηπΝ hbsDi τΟΊ2 hn-»nn n^sb
η ~ τ : -JT : τ τ : vr : • τ <τ
' IT • VT ρ
•.•: IT •• <«• τ : : j- τ ι : ^
-^in
IT
b3?'i^i : oiw ^"^b^ί 21
' ■•- 1. "■« ~ — I".•: /•• v:
JT : — :r ν • r j τ : •- •• τ : •
ΊϊD^^ ώΏώ n-'nn rn^in^^-Tibu
JV -; V vv >•■ : AT : ' ••• i•;
V. 16. ntii δ<"33 V. 17. 'η 'Ίοη
όφθ^.) καί. 18. A^ (pr. loco): o/ot^ («;f«/ A^ et Α*
infra ; Β bis : άκ/«/, Χ: άχ/β/). Β: ηλ&ον (FX: ψ.-
&fv). 19. Β: εττατα^α (-ξας ΑΧ). Α» Χ* (pr.) σ» .
(A2Bt). Β: κάΰισον. 'Mh EFXf (ρ. χη{>•) 'ίωάς. ^
21. Χ (pro άλληλ.) 7TQOC(/)7TOiq. "Α
Ι
2« @:^tontca«
(25,14-21.) 5!7
®e§ §crvn 3orn üBer ^ma^ia. ©effenunglucfli^etÄam^fmitSoaS. XXV.
14 Unb ba Qimajia tυtebcr fam üon ber
(Sbomiter 6φίαφί, Βταφίε er bie ®5t*
ter ber Ämter oon (Seir unb peuete fic
i^m ju ©Ottern, unb Betete an üor i^nen
15 unb räuφerte ii;nen. *Φα ergrimmte
ber 3orn beö «^errn über ^magia unb
fanbte einen $ro:pl^eten ju i^m, ber
l>rαφ ju i^m: 2Barum ]ηφφ bu bie
@5tter beö 33olfg, bie ii^r SSolf ηίφί
fonnten erretten üon beiner ^anb?
16* Unb ba er mit i^m rebete, fί)rαφ er
ju i^m: «§at man biφ §u Deg .^bnigö
uiati) gemαφt? ^5re auf! umrum njiUft
tu gefφIαgen fein? Φα l)örete rer ^ro-
p^et auf unb fί)rαφ: 3Φ merfe tt?o§l,
bag ©Ott ίίφ berat^en ^at biφ §u t>er*
berben, bag bu ίοΙφεο getijan ^afl unb
ge:^orφejl meinem 0lat^ niφt.
17 Unb ^ilmajia, ber Jlbnig 3uba, tparb
iKat:^8 unb fanbte ^in §u 3οαδ, bera
(So^ne 3οα^αδ, beö @o^nö ^e^u, bem
Könige Sfraeig, unb lieg i^m fagen:
Äomm, Ia§ unS mit einanber befe^en!
i8*Ql6er 3οαδ, ber Äönig Sfraelg, fanbte
ju *2lmajia, bem Könige ^uba, unb lieg
ii)m fagen: iDer Φornftrαuφ im Äiba*
non fanbte ju ber (Seber im iiibonon
unt Ue§ ii>r fagen: @ib beine $oφter
meinem (Boi)nt jum iffieibc. Qlber baS
2öilb im Libanon lief über ben i)orn*
19j!rαuφ unb jertrat i^n. *i£)u geben*
feji: ©ie^e, iφ ^abe bie (Ebomiter ge»
fφIαgen: beg ergebt Ρφ bein ^erj unb
fuφeji 3flu^m. 9^un bleibe ba^eim!
5GBarum ringe^ bu ηαφ Unglütf, bag
bu faUefl, unb Suba mit bir?
20 Qlber ^magia ge^orφte niφtj benn eö
gefφα^ üon ©Ott, baf fie gegeben trürten
in bie ^anb, barum bag fie bie ©ötter
21 ber Sbomiter gefuφt Ratten. * Φα jog
3οαδ, ber Äönig 3frael§, herauf, unb
befa^en Αφ mit einanber, er unb ^ma«
jia, ber itönig 3uDa, ju 8et^ (Semeö, bie
14. A.A: üeacte fie ίΐφ.
14. dW.vE: giieberiage. dW.vE.A: fi. fie fid)
auf. vE: οίδ ©Otter.
15. B.dW.vE: entbrannte.
16. dW.vE:jum9iiat^9eberb.Ä.(bcftcitet). dW;
Sag al•. B.dW.vE: 9B. foli man bic^ ίφίαgen. dW;
3φ fei)e. vE: erfenne. A: 9^un wcip ίφ. dW.vE:
befφίoffen bot. A:im@inne:^. dW.vE: ti)ufi.
Amasias vero post caedem hin- 14
maeorum et allatos deos filiorutn
Seir statuil iilos in deos sibi et
adorabal eos, ei illis adolebal incen-
sum. *Ouam tjb rem iratus Domi- 15
nus contra Amasiam niisit ad iiium
prophetam, qui diceret ei : Cur ado-
Jud!?o^t4. rasti deos, qui non liberaverunl po-
pulum suum de manu tua? *Cumque 16
haec ille loqueretur, respondil ei:
Num consiiiarius regis es? Quiesce,
ne inlerficiam le. Discedensque pro-
pheta: Scio, inquil, quod cogilaveril
isro.v,•«. pgyg occidere te, quia fecisli hoc
malum et iosuper uon aequievisti
coüsilio meo.
Jad.V,14.
2Rg.i4,8«t. igiiur Amasias rex Juda inilo pes- 17
simo consilin misit ad Joas filinm
Joachaz filii Jehu, regem Israel, di-
cens: Veni, videamus nos muluo!
*At ille reniisil nuncios dicens: Car- 18
duus, qui ost in Libano, misit ad
cedrum Libani dicens: Da iiliam
tuam filio meo uxoreni. Et ecce,
bestiae, qiiae eranl in silva Libani,
transierunl el conculcaverunt car•
duum. * Dixisli: Percussi Edom, 19
el idcirco erigilur cor tuum in su•
porbiam. Sede in domo tua! Cur
Pr.i7,t9. ,jja[mi) adversum le provocas, ut ca-
das et tu el Juda tecum?
-^6,16•
T.ie.2v,7. Noiuil audire Aniasias, eo quod 20
iRg.i»,t5. DQjjjini esset volunlas, ul traderetur
^ ,4. in nianus hoslium propler deos Edom.
* Ascendil igilur Joas rex Israiäl, el21
mutuos sibi piaebuere «onspeclus;
Amasias auleru rex Juda «Tat in Beth-
17. S: Joahaz.
20. ΑΙ.: Noluit autem aud.
iü. 17— 24. g5gl.2.f?cn. 14,8—14.
17. dW: 6.π6ίί)|ΐφ. vE: beratbfAiagte ίίφ. (Α:
nobm einen fe^r bcfen dtaü) au.)
19. B: erb f• ϊ"• ί>•/ ^^^* Jperrlίφcriβ ^u tbun.
vE: b. i). erb. bίφ, u. bu tbuj^ grog.
20. dW: auf baf et fie ^rei« gWe.
518 (25, 22 --26, 4)
ChroMieorum II.
JToas reac Israelis, Amaeiae oMtus, ZTsia reac Jiudae»
^Ιονδα. 22 f(^f^\ έχροπώϋη Ίονδας κατά ττρός-
ωτζον Ισραήλ, καΐ εφνγον έκαστος εις το
σκήνωμα αντον. ^3 /^^^^ ^q^ "^μασίαν βασι-
λύα Ίονδα τον τον 'ΐωάς νίον Ίωάχαζ κατ-
άλαβαν Ίωας βασιλεύς Ισραήλ sv Βαιϋ^σαμνς,
καΐ είςήγαγεν αντον εις ' Ιερονσαλήμ, κα\ κατ-
έσπασεν απο τον τείχονς * Ιερονσαλήμ άπο
πνλης ΈφραΙ'μ εως πύλης γωνίας τετρακοσίονς
ττηχεις. ^* Και ηαν το χρνσιον και το αργν-
ριον και πάντα τα σκεύη τά ενρεϋεντα εν
οί'κφ κυρίου καΐ παρά τφ '^βδεδομ καϊ τους
ϋησανρονς οίκου τον βασιλέως και τους νΐονς
των σνμμί^εων, καΐ επεστρεψεν εις Σαμά-
ρειαν.
^^ Και εζησεν '^μασιάς 6 τον Ίωάς βα-
σιλενς Ίονδα μετά το άποϋ-ανεΐν Ίωάς τον
τον Ίωάχαζ βασιλέα 'Ισραήλ έτη δεκαπέντε.
^^ Kai οι λοιποί λόγοι Άμασίον , οι πρώτοι
και οι έσχατοι 1 ουκ ίδον γεγραμμένοι ίπΐ
βιβλίου βασιλέων Ίονδα και 'Ισραήλ; ^"^ Και
έν τφ καιρφ φ άπέστη Άμασίας άπο κνρίον,
κα\ έπέ&εντο αντφ έπί&εσιν, καϊ εφυγεν από
'Ιερουσαλήμ εις Ααχείς' καϊ απέστειλαν κατ-
οπισϋ-εν αντον εις Ααχείς, και ε&ανάτωσαν
αντον εκεί, ^8 ΐζ(χΙ ανέλαβον αύτον έπΙ των
ι.ηπων, καΐ ε&αψαν αντον μετά των πατέρων
αύτον εν πόλει Ααυίδ,
XXVI. -ΑΓαί ελαβεν πάς 6 λαός της γης
τον Οζίαν, καϊ αντος δέκα και εξ ετών, καϊ
έβασίλενσαν αύτον άντι του πατρός αύτον
Αμαβίου. "^ Α.ντος φκοδόμησεν την Αίλά&,
αυτός επέστρεχρεν αυτήν τφ Ίούδίξ, μετά το
κοιμη&ήναι τον βασιλέα μετά των πατέρων
αύτον. ^ Τίός δεκαεξ ετών έβασίλενσεν
Όζίας., και πεντήκοντα καϊ δύο έτη έβασί-
λεναεν έν Ιερονσαλήμ. Και όνομα τη μη••
τρί αντον Ίεχελία από Ιερονσαλήμ. ^ Κα\
έποίησεν τό εύ&ες ενώπιον κυρίου κατά
πάντα οσα έποίησεν .Αμασίας ό πατήρ αυτού.
22. Β: ϊφνγΐν. 23. Α* Χ* νια ^JoyayoL, κατελ. '/ωάς
(Α'^Β al.f), X^: κατέστη σενΊ Α^Χ: το*ακοσ/ος(τί-
τ(>αχ. Α2Β). 24. FXf (ρ. σνμμίΐ) Uußiv. 27. Β (bis):
Λα/Μ. Α.1 (?) Χ: ^ί&ίτο (επέ&ΐντο Α2Β).
1. Χ: Uaßov. Α2Β| (a. ^έκα) ιπος (Α«Χ*, cf.
27,1). Β: Ιχχαί()>χα. 'd. h: ίκκαΐδίν.α έτ.
Λ••^ τ : • j•• : • ^■'" « ' '••VT•- IT ρ
τ : — : •• : ιτ τ ι ": r ν. τ-
τ τ ι : Ι ν JT 1 ν τ ί » ν ιν
'•• Λτ J•• : ν τ : • J ν IV ;τ -j- τ
ηΏίπ2 7**^53*1 üBtüii'T^ ϊ]ϊΐχ^η'^ι
J- : ί : •- — τ ι : .. . ;-
Ί3?ίΕί-15? Ο-^ΊΒίί Ί3?ώΏ οΒώ^ΙΊ^
- J- - ._.._. - <- • '-τ ι :
-b:Di trii-i^ r^.i^i2 rani^ η!ι1δη24
τ : IT - ». •• j- '. - ν -
... - ,. _,.. . ι ... ... - ; JT τ -
J•• • ^ • ν: ιτ 1" : • : : • -
' 1:1 τ IT- Λ •-: r " J•• :
.• jv τ I V <T : — : • : -
VT τ I : ' V )T J••-•• r τ :
:n3;ö nntor ώηπ Ι^^^Ίώ*^ rib^
IT τ »•• : V ^ )•• -: "^Λ•• τ : • ι ν χ:
ν j• τ τ : - — ί J•• : • •.• ••*:
- • : JT • -: Α• -: r τ :
riin^^ ηπ^ίΏ ηη^ϋ^-ΏΧ Ίθ-Ίώ&^
τ : j••-: |- ■• τ : — ; <τ ••• -:
TJT-^ •ν.- τ ι • ν yv -»TT : Ι: •-
ntü^bb inns ^nbtiii'i ntb'^Db
τ•τ T-:j- <::•- τα•τ
Α• - - V\ τ •- IT «.;•:-
IT : r : σ -: ' •; ^ : »: •-
-n^i rn^n^ ar-bs '^np^'i XXTI.
τ : <- τ '• *~
AT T v : V }•• IV : τ • '.
nn^Süii i^nx nnn ihii ^D^b^'^i
IT : — : j• τ - V.- j• : --
τ ν•.• • : - •• ν JT τ <■
-D3? Trb^n-nrjtö ηπίί mf^in^b
»ν ν.• - - ' y-'' r AT Γ
^η^ι-τ::? Π3ώ ηηώ3? ü5ib-p n'^)πb^5 3
JT • •. TT <•• : ν •• ' ••' . IT — :
»ι.- τ TT • " .• ^• • — r : τ :
-ΙΏ rr^b^rD^ ii2^5 dtbi dbüä^i'^B
Ι • VT : τ : • j•• : •ατ τ ι •
nirr^ ^3h3?3 ηώ^π irjr*''^ :dbtün'' ^
AT : j•• •• : VT τ - -;-- •ιτ τ ι :
η'^ηίί ϊΐη^^Ώίί niör-ntfs bis
r τ η 1 — : »,τ τ ••• -: t :
V. 24. ηΐΊ^ΊΧ ί< Dn
ν. 3. 'ι Ίΐη''
2^ @]^toittca*
(25,22-26,4.) 519
3oa§rtegrct(5ttt5erufalcm» Slmaaia'S Sob* Ufta Äöntg an 5lmajia'ö ©tatt. XXV.
22 in 3uba liegt. * %Ux 3uba tuarb
gefφlαgeπ Όοχ Sfrael, unb flo^^en ein
23 jegli^er in feine ^^uiU. * ^ber ^majia;
ben ^önig 3uba, ben @o^n Soa§, griff
3οαδ, ber (So^^n 3οα^α8, ber ^bnig
Sfraeiö, ju S3e4 ^emcg unb brαφte i^n
gen Serufalem, unb ri§ ein bie SiZauern
ju Serufaiem üom Xi^ox (Bpi^xaim an
big an bag (Sit^^or t»ier ^unbert Stten
24 lang. * Unb aUeö ®olb unb Silber unb
olle ®efäge, bie üor^anben n^aren im
«^aufe ®otteg, bei Dbeb Sbom unb in
bem (δφα| im «^aufe beß Ä5nigÖ, unb
bie ^inber gu $fanbe na^m er mit ίΐφ
gen ©amoria.
25 Unb Qimagia, ber βο^ιη 3οαδ, ber
Äbnig 3uba, lebte ηαφ bem 3!obe Soaö,
beg (δοί)ηβ 3οαί)αδ, beg ^bnigS 3f=
26 raelö, funfje^n Sa^re. * 3Ba0 aber me^r
üon 5lmajia §u fagen iji, beibe^ baö
(Srjte unb baS i^e^te, fle:^e, bag ift ge*
fφrieben im 33ηφ ber Äönige 3uba unb
27 3frael8. *Unb uon ber 3eit an, ba
^majia üon bem «^errn αbntiφ, ηιαφ=^
ten fie einen 33unb njiber i^n §u 3cru*
falem j er aber flo^ gen ϋϊαφΐδ. Φα fanb*
ten fie ii>m ηαφ gen Sαφiδ unb tobte«
28 ten i^n bafelbft. * Unb fie brαφten i^n
auf Oioffen unb begruben il)n bei feine
Q3äter in ber 6tabt 5uba.
ΧΧΨΙ. ®a na^m bag ganje 93olf
3uba Ufia, ber \vax [εφ^ε^η 3a^re alt,
unb mαφten i()n jum Könige an feineö
2 QSaterö ^lmajia Statt. * i£)erfclbe bauete
(Stoti) unb brαφte ffe n^ieber an 3nba,
nαφbem ber ^önig eutfφlαfen trar mit
3 feinen SSätern. *SeφJe^n Sa^re alt mar
Ufla, ba er Äbnig n?arb, unb regierte
jn^ei unb fünfzig 3ai)re ju 3erufalem.
Seine aKutter ^ieg ^εφαΐία i)on Serufa«
4 lern. *Unb t^^at, baö bem«J&errn tvot)lge==
fiel, \m fein QSater Qlmajia get^on ^atte.
23. Ü.L: 3Jlauren.
26. U.Lrbeibeba«.
sames Juda. *Corruilque Juda co- 22
2Sm.i8,i7 ^.^^^^ ^^^,^^^ ^^ j.^^^^ .^^ tabemaciila
sua. * Porro Amasiam regem Juda, 23
2i,t7.v2,i. ßjjyj^^ Joas, fiiii Joacliaz, cepil Joas
rex Israel in Belhsames et adduxil
in Jerusalem, deslruxitque muruni
ejus a porta Ephraim usque ad por-
lam anguli quadringentis cubilis.
* Omne quoque aurum el argenlum 24
et universa vasa, quae repererat in
*""'"f5'/~^*ilomo Dei et apud Obededom, in ihe-
sauris eliam domus regiae, nee non
el filios obsidum reduxit in Sama-
riam.
2Hg.l4>17ss
'^4,25.
2Rg.H,2(».
Vixit auleni Aniasias filius Joas 25
rex Juda, poslquam morlnus est
Joas filius Joachaz rex Israel, quin-
deeim annis. *Reliqua autem ser- 26
monum Araasiae, priorum et novis-
simorum, scripta sunt in libro regum
Juda et Israel. * Qui postquam re- 27
cessit a Domino, letendernnt ei insi-
dias in Jerusalem. Gumque fugissel
in Lachis, miserunl el inlerfecerunt
eum ibi. * Reporl.mtesque su|)er28
equos sepelieruiU eum cum palribus
suis in civiLale David.
vRg.i4,yi«. Omnis aulem populus Ju- XXVI-
da filium ejus Oziam annorum sedc-
cim constiluit regem pro Amasia pa-
Ire suo. *Ipse aedificavit Ailalb el 2
restiluit eam ditioni Juda, poslquam
dormivit rex cum palribus suis. *Se- 3
vrk lo.iss. jg(,j,j, jtnnorum erat Ozias, cum
regnare coepissel, et quinquafiinta
duobus annis regnavit in Jerusalem.
Nomen matris ejus Jechelia de Je-
v;r,a rusalem. *Fecilque quod erat re- 4
dum in oculis Domini juxta omnia,
quae fecerat Amasias pater ejus.
25. S: Joahaz.
23. ben Φ. 5., fccs ®of>iieö 3., fli-i»? 3.,t>i'v Ä\ man n). ίί;η eine ϋοίΐίφ^υόιιιπι}. Α: ηιοφί€η fie (^m
24. unb bUed^ä^e ... unDC^dfelitttabm ... ^iac^flfllungen.
27. B:»erbanben fie Γιφ fieiniUd^. dW.vE: fliftete
520 (26,5-~14.)
XXVI.
Chronicorum II.
Usia reac Jiudae,
^ Kai ην έκζητών τον κνριον iv ταΐς ημέραις
Ζαχαρίον του σννιόντος iv φόβφ κυρίου y καΐ
ir ταϊς ημέραι^ αντοϋ έζητησεν τον κύριον, καΐ
δνώδωσδν αύτφ κύριος. ^ΚαΙ εξηλ&€ν καΐ ίττο-
λέμησεν τιρος τους αλλοφύλους^ καΐ κατίστζα-
aev τα τείχη Γεϋ^ καϊ τα τείχη Ίαβνηρ και τα
τείχη ΐ4ζωτον, και φκοδόμησεν πόλεις Άζώ- '^ 'Τ\)2^Γ] Π^Ί nDD*^ ΠΏΙΠ Γί^Ι Γίί
του καΐ εν τοις άλλοφύλοις. "^ Και κατίσχυσεν .^' . '" * : '' *" -^" ";
αυτόν κύριος im τους αλλοφύλους και έπι " '7 : - : •? j?: *•- λ j -
τους "Αραβας τους κατοικοΰντας έπΙ της πέ• -^^? Q'^h'"^jS5n ^ΠΊΤ^^^Ί ♦ D'^ntöböDI ^
τρας κα\ ίπΐ τους Μιναίους. ^ Και έδωκαν] .,' '*' '^ ο •*=•"" •* ^ ' j~
οί Μιναΐοι δώρα τφ Όζία, καϊ ην το (^νομα Ο'??'^?^! Ο'''?^?'^"^^?'] Ö'^ritÜPS
j : τ •• • Α• ν: (Τ J : • » ν •• -
- J ν ί : - . . Τ . _ ...jT •-
αυτόν εως είςόδου Αιγύπτου' οτι κατίσχυοεν
ίως ανω. ^ Και φκοδόμησεν Όζίας πύργους
εν Ιερουσαλήμ καϊ έπΙ την πνλην της γωνίας
και έπΙ την πνλην της φάραγγος καϊ ίπι των
γωνιών y και κατίσχυσεν. ^^ Καϊ φκοδόμησεν
πύργους εν ry ερημφ, καϊ ^λατόμησεν λάκ-
κους πολλούς' οτι κτήνη πολλά νπηρχον αύτφ \ 3?ί!^ΡΏΠ"^3?1 Ν"•^»! Ί3?ώ"^5?1 tl^^tl
iv σεφηλα και εν τη πεδινή και αμπελουργοί \ λ . ^ ' ' ~ » ~ ' *^V ~ >- ^ - '- ντ • -
iv τη ορεινή καΐ εν τφ Καρμηλφ, οτι φίλο• \ ^^Ψ-^- "^^l^? D'?^^P ^n^ll •οΙ^ΊΠ';?
γεωργός ην.
-r - IT S ; • - r : - : "^ - ν- :
j : - : 1 •.•<"- AT • •.. : Λ"•" * *
1 V — τ : IT Τ - » ν •.•: ι•.• r • - : •
nrtö-b:? obtiin^^ h^h^'^'n ^ιη^^-τ:?
- s- - •- τ j • • τ : • <^ • •.
** Kai iγεvovτo τφ ^Οζίη δυνάμεις ποιον-
σαι πόλεμον και iκπoρευόμεvaι εις παράτα•
ξιν εις άρι&μόν και 6 άρι&μος αυτών δια
TJT - vi: • ^• • - j
D'^bnbi α'^Ί^ϊί Ίΐώ^^η^ι nböüsn^i
• : ι : j• τ • Λ .* ~ σ •• ί -
:η\η πm^ί nnk-'^s bi^nsn^] inna
IT τ ^T T-: j- ι• "^ V : • τ ι•.•
τ τ : • • • '^ • - τ • •. : j• : -
χίίρό^• 7«/}λ foi γραμματέως^ καϊ Μασ- \ η^^^Ι^Π '^Τΐ'^ΧΔΤΩ^ "iSji^^? b^^l?*? ^!!?
σαί'ον τοϋ κριτον, δια χειρός Άνανίου του η^? ~7 ^"^ ""*''. " .• -" '' £'
ίί«δο>ι; τον βασιλέως. ^^ Πας 6 αριθμός ^^ *^^^^ 't^.^P ^Π^Ι^^Π-Τ Ρ?^12
των ^τατρίαρχών τω»' δυνατών εις πόλεμον
διςχίλιοι εξακόσιοι, *^ και μετ αυτών δν-
• τ •• J • : τ IT <~ 7 - : •
τ αντων ου- 7 ^ «^ ? . . • L
fja^ii^ ;Γθλί^*κί τριακόσιαι χιλιάδες καΙ\^ν ^IT'^?) Ι r\^^Ώ Χΰψ) Ώ^^ψ^Ι^^ V^
επτά χιλιάδες καϊ πεντακόσιοι' οντοι ο/ p^JDtbl
ποιονντες πολεμον εν δυνάμει Ισχύος βοη&η-
σαι τφ βασιλεΐ επι τους ύπεναντίους. ** Καϊ
ητοίμαζεν αύτοϊς Όζίας πάση τι] δυνάμει
ι ν ν . "J " S ί TT
n^nbü ^'üDis? nikn uä^m b'^sbs
er τ : • j- " j — :/- • τ -:
:D'^iiin-b3? Tibisb iT2?b b'^n nb2
r IT - ' •.• ^v - * '. - "^ • AT - J '.
D'^aM xisn-b^b ^η^•τ3? ahb p^n•
-• • IT τ τ - "^ τ : τ • •. VT ι ν τ -
V. δ. ttJii^ij '"«Ο? ib. nis^ia κ"33
ν. 7. '«ι •τιη'ΐ
ν. 11. 'ρ bxijp'i
ν. 12. ρ"Τ3 ]^ΏΡ
5. ΕΧ: επιζητών. EFX: σννιέντος, Α* : (ύόό.
6. Α* : 7α/9ί4ς (Ιαβνη^) Α2Β ; Χ: Ίαβνη).
9. Α*: πνςγον {nv^ysq Α.'^Β). ΕΧ (pro alt. πν-
λην) γωνίαν.
10. Β: ντιηρχίν ... ort yίωζ»yός• (EFX: άνηρ φιλο~
γεωργός) ην.
ϊ1.ΧΒ:έγένίτο(ΙγένοντοΥΧ). Β: όνναμις ποι5σα
... ίχπορίνομένη {jp\üT.AFX) ... t (ρ.πα^άταίιν) ης \ 5. Β: ber öerftaiibig irar in t>. ®. dW.vE: fiinbig
πόλίμον και ηςποριυομίνη, ης Λ'α^αταξ<ν (AFX*). 1 ». fni Sc^cn ©ϋίίιδίΆ: tücife U. ein ©eijer ®.
FX* «ς άρι&μόν. Bf (a. 6 αρ.) ην (AFX*). A2B: [ 7. sjir. bie ju ®. SB. rooljnctcn.
Λίοασί«(Μασσαίβ A^X). 8. fein Warne langte be§ gegen <S. f)in, B: fam
13. Β (pro e/rrä /ιλ) Ιτττακίς/ίλίο». au«. dW: gelangte ί>. ηαφ (S. ^E: breitete |ϊφ απβ.
U. A2ß: ^το*>ασ«ν (-aCfv A^FX). B; jiärfte {ΐφ jum l!Öφ|!en ju. vE; »erj^Ävfte f. übet»
aue. dVV: »art ]"ei;v ιηάφίΐο.
2« ^(itontca«
26,5-14.) 521
ΙΙΙια'δ ©Ott tooU^tfatii^e unb ßlurflt^c Sflcgicruitö.
XXVI.
5*Unb er fu(i^te ®ott, fo lange (Ba^arja
lebte, ter Se^jrer in ben ©eft^ten ®ot-
tcöj unb fo lange er ben «^errn ]ua}U,
6 lief i^m ©Ott gelingen. *iDenn er
jog aug unb jtritt n?iber bie ^^ilijier,
unb gerrif bie 3)iauern ju ®at^ unb
bie 9}?auern §u Sabne unb bie 3)2auern
§u ^gbob, unb bauete (Stäbte um 51δ*
7bob unb unter ben $^ilijlern. *3)enn
©Ott ^alf i^m h.>iber bie $^ilifter, n?i=
ber bie Araber, iυiber bie ^u ©ur 8ααΙ
8 unb n?iber m 9)ieuniter. *Unb bie ^m«
moniter gaben Ufta ©efφenfe, unb er
n?arb berüfjmt, big man fommt in (Sq^-
)ßUn} benn er warb immer flärfer unb
0 jlärfer. *Unb Ufta bauete 3:'i)ürme ju 3e-
rufalem am @cftt)or unb am il^alt^or
unb an anbern ddtn, unb befeftigte fle.
1 0 * @r hamU αηφ <δφίbffer in ber QBüfte
unD grub öiele ^runnenj benn er ^atte
öiel 35ie^, beibeö in ben 5luen unb auf
ben Ebenen 3 αηφ Qltferleute unb 2Bein*
gärtner an ben bergen unb am ßarmel,
Denn er ^atte Suji ju 5lcfern?erf.
1 1 Unb Ufia ^atte eine SJiai^t §um ©treit,
bie inö ^ecr §ogen, üon ^riegöfne^ten,
in ber 3^1)1 gereφnct, unter ber «^anb
Sejelö, beg ©φreiberβ, unb SDiaefeja,
bc8 ^2lmimannö, unter bor »^anb «§αηαη* i
12 ja aug ben Oberfien bcö ^önigS. *Unb j
bie Βλ^Ι ber üorne'^mjten 23äter unter j
ben parfen Kriegern n?ar jn?ei taufenb j
13 unb feφg bunbert, * unb unter iljrer
«i^anb bie φeerömαφt brei l^unbert taufenb
unb fieben taufenb unb fünf i)unbert, jum
(Streit gefφicft in »^eergfraft, ju Reifen
I4bem Jtonige tt?iber bie i^einbe. *Unb
Ufia fφicfte i^jnen für ba3 ganje «^eer
^4,8. *Et exquisivit Dominum in diebusZa- 5
E.r.7,ti. chariae intelligenlis (l videnlis Deum;
cumque requireret Dominum, direxil
eum in omnibus. * Denique egres- ö
sus est et pugnavil contra Philisthiim,
joi.ii,y.i. et deslruxit murum Gelh et murum
ism'V.i'. Jabniae murumque Azoti; aediiiravii
quoque oppida in Azolo et in Phi-
listhiim. * Et adjuvit eum Dens 7
contra Philisthiim et contra Arabes,
qui habitabant in Gurbaal, et contra
^^"*•*®'^*" Ammonitas. * Appendebantque Am- 8
^^'^^' monitae munera Oziae, et divulgatum
est nomen ejus usque ad inlroitum
ich.15,2. Aegypli propter crebras vielorias.
*Aedificavitque Ozias turres in Jeru- 9
25,ii3.Jer. salem super porlam anguli et super
lüaffifatSportam vallis, et rebquas in eodem
^*' muri latere, firmavilque eas. *Ex-10
^''*• slruxit etiam turres in solitudine, et
effodit cisternas plurimas, eo quod
haberet multa pecora, tarn in cam-
pestribus, quam in eremi vastilale;
vineas quoque habuit et vinilores in
ism.25,a. monlibus et in Carmelo, erat quippe
homo agriculturae deditus.
Fuit autem exercitus bellatorum 1 1
ejus, qui procedebant ad proelia,
2R™25,V9. sub manu Jehiel scribae Maasiaeque
jer.52,52. (joctoris, ct sub manu Hananiae, qui
erat de ducibus regis. *0mnisquel2
numerus principum per familias viro-
rum fortium, duorum millium sex•
centorum, * et sub eis universusl3
exercitus trecentorum et seplem mil-
lium quingentorum, qui erant apli ad
bella et pro rege contra adversarios
dimicabant. * Praeparavit quoque 1 4
eis Ozias, id est cuncto exercitui,
8. A.A: ncrü^mt. 9. Ü.L: Xi)üxm.
lü. U.L: ißie^e^, beibe. 13. U.L: ^eerma^t.
9. an fcem SEBinfel. B.dW.vE.A: auf (baö) bem
©Cfti).
10. Stjurme ... unb im SHiebcrlanb u. auf ber (Sbciic
»Jlcferl. ... ju ©armel ... am ^clbbau. vE: Sß>a|Ter;
gruben. B: i)ieb u. (Eijiernen au^. dW.vE.A: grope
(incie) Jpeerben. dW.vE: 9iiei)crung ... 2öinjer ...
liebte ben Sanbbau. (B: »ar ein Sieb^aber beö ?an;
beel)
U. ioqtn in ^(^aaren, ηαφ ... burdt» bie ^. Β:
^eerimac^t. dW: jtricgemai^t. B.dW: bie (brn)
Stxi(c\ führte. B.vE: (tiuiJpenircife) n. b. 3• ibrct
aJZuftirung. dW: qci\ä()Iet in ber SDl. ... unter Qiuf*
|ϊφί ^. eine« ber Oh. vE: ber Leitung ^. eine« »on
ben ^ccrfui)rcrn.
12. Die flanje 3.
13. B.dW: fo (ben) Ärieg führten (mit) φ.
14. bereitete... dW.A:f(|ape i^nen,(bai i|l)bem
g. ^. vErfielUel
522 (26,15-21.)
Chronieorum II.
XXVI.
Usia reac Jfudae*
ΰ^υρεονς και δόρατα και περικεφαλαίας καΐ
θώρακας και τόξα καΐ σφενδόνας εις λί&ονς.
^^ Και Ιποίησεν εν 'Ιερουσαλήμ μηχανάς με-
μηχανενμενας λογιστον τον είναι im των
πύργων και έπι των γωνιών y βαλλειν βελεσιν
καϊ λί&οις μεγάλοις. Και ηκονσ&η ή κατα-
σκευή αυτών εως πόρρω ^ ότι ε&ανμαοτώϋη
του βοηβ-ήναι εως ου κατίσχνσεν.
^^ Καϊ ως κατίσχνσεν f υχρώΟη ή καρδία
αντον τον καταφϋ-εΐραι' καΐ ήδίκησεν εν
κνρίφ &εφ εαντον, κάϊ ειςήλΰ'εν εις τον ναον
κυρίου ϋυμιάσαι επΙ το ΰ^υσιαστήριον τών
θυμιαμάτων. ^^ Καϊ ειςήλ&εν οπίσω αντον
Άζαρίας 6 ίερενς, καΐ μετ αυτοΰ ιερείς τον
κνρίον όγδοηκοντα, νΐοϊ δννατοί^ *® και
έστησαν έπι Όζίαν τον βασιλέα, καϊ είπον
αντώ' Ον σοι, Όζία, &νμιάσαι τφ κνρ/φ,
αλλ' η τοις ίερενσιν^ τοις υίοΐς Άαρων τοις
ήγιασμενοις, ΰ-υμιάσαι. Έξελ•&ε εκ τον αγιά-
σματος y οτι άπεστης άπό κνρίον , καϊ ουκ
εσται σοι τοντο εις δόξαν παρά κνρίον ϋ^εον.
^^ Κα\ έ&νμωϋ^η Όζίας, και εν τγι γ^ειρί αν-
τον το θνμιατήριον τον &νμιασαι εν τφ
ναφ. Καϊ εν τφ &νμιω&ήναι αντον προς
τονς ιερείς, καΐ ή λέπρα άνέτειλεν έν τφ μετ-
(όπφ αυτόν εναντίον τών ιερέων εν οίκφ
κνρίον επάνω τον ϋ^νσιαοτηρίον τών ϋ^νμια-
μάτων. "^^ Και επέστρεψεν έπ αντον '^ζα-
ριάς 6 ιερενς 6 πρώτος καΐ οΐ ίερεΐς, και ίδου
αντος λεπρός έν τφ μετώπφ, καϊ κατέσπεν-
σαν αντον έκεΐ&εν. Καϊ γαρ αυτός εσπευσεν
έξελ&εΐν, οτι ηλεγξεν αυτόν κύριος. '^^ ΚαΙ
ην Όζίας ο βασιλεύς λεπρός εως της ημέρας
της τελεντης αντον., καΐ εν οΐκφ άπφονσωϋ-
Ικάϋητο λεπρός' οτι άπεσγίσϋη άπό οίκον
κνρίον. Καϊ Ίωάϋαμ ο νίός αντον έπΙ της
βασιλείας αντον κρίνων τόν λαόν της γης,
li.h: κ. ik λί&. σφ(νδ. \ύ.Β: &(ωαύτβ. 17.ΕΧ:
Zaxa(jiaq. 18. Β: ίίπαν (itTrov AEFX) ...* (alt.) τοις
(AEFXt) ... ϋ-νσαι {&νμιάσαι AEFX). 19. Α^Χ*
Kai (ρ. ναω, Α2Β|). 20. Β (pro επ) π()ός. Α^Χ*
!Aka(j. (A^Bf; EX: Ζαχαρίας). EX (pro κατέσπ.)
κατίόΐοίξαν. 21. Β: iC OC- ό βασ. ην λ. ... * (pr.)
της ..."Ιο)ά&αν (-i^a^t AEFX).
14. (Sii)icu&crti. dW.A: ©^eere. vE: Sangen.
15. fünfti. erfunfccnc Slüftjettge. Β: fünjilic^e
3öci-fe, fo vonb. Äünfliern erf. iüaren. dW: fünfii.
«Äüfij. burcii Äunfi ber M. (A: aiicriei 3«α[φίηεη.)
vE: auf tkXi). u. aWauei-f^ji^cn geftefU njerben foiUcn.
B.dW.A: 0iame (^ing) αηβ (biö) inbie^erne. vE:
üevbrdtcte |ίφ touti)in. B.dW: niunberbai:(li^) ge;
nisiüip^i niD^üDi D'^i-ni::-! ο^π^ί^ι
Ατί: ν:•: -tj: •τ:
— τ ι • -J— ι• τ Ir ν : - :
» IT τ r ;- VT r Ί r : • i• * -j•• :
n'^ntünb-ir 'isb nns inpTnD^i ic
• : - : - • <.- τ »τ : ν :
b:D^n-bii ^ί3ϊ''^ vnbi^ nin^3 b^^ri'^n
j- •• V T- AT •.•: jT r V- : • -
:n"\bpn ninrti-b^? n'^Dpnb nin^
V I ': - >- : • - V ': - : τ :
Λ^Λ inän ϊΐϊΐ'^ΊΤϊ' νιπ^^ ^in*'^l7
• • ' Μ' - JT : — ; α-: ι" »τ-
• IT •• : ν; : -jt |- s• -: ι
'. <- F V V - JT • •.. - : -y —
nin^b n'^Dpnb ^η^•τ5? rh-uh ib
τ r • I: - : τ ••..-■/ : ι
ν: τ': : Ι" » .;-:(- r : s• -: ι - j•
nbi?ü ^^ i£i^^i:iTrrß ^i n'^Dpnb
τ : - τ j• τ ' : • - ' • <" Α• ' ; ~ :
I• •.•; ^T : I" <- τ : j> : ι :
Α• f: - : V y.-f: ' /τ : τ • ,. 1- : •-
^ τ :iT - - τ - : • -: ι - • j : - :
τ : j•• : • -: I - c- : • : • :
vb^i Ί^ϊΊ :nnbpn n^.mh bs?^ ^
τ •• 1 vj•- VI':- /- : • : v- ••
• -: I - τ : τ ' •• τ :--:
ν.•: — :•: τ : < •••:
,. .. τ ι J- f • - : Λτ •
J V V - τ • •.. • : - IT : V : •
<•• ...... ^ j - JT :
j•• • t.- : • r τ : • : τ r
» V V - j•• - : <T : AT :
: νΊίίη Dr-ηκ tositiä
1 V IT τ r V v
V. 15. üJi^i 'U3n V. 20. inibnn^i fi<"32
V. 21. 'p η'^τϋδπη
l^oifen.
16. dW:fobaf er ubci tfiat. vE: bia ju üerfel^rtei
^anbiung. dW: ücrt^ing |ΐφ. vE: verfünbigte. B:
fianbelte ixtuUi. dW: Siltar mit Staucl^iuerf. vE:
auf b. 3(. 91αηφίΐΐν. anjusünben.
17. B.dW: fam. B.vE: r^intcv i^m i)er. dW.A:
njacfeve (SRannev). B: tapfere. vE: f)avFe.
2* @^]^i*omca«
ttjta'ö SJergrctfung an bem ^ctrn.
(26, 15—21.) 523
XXVI.
@φίίbe, 6^icfe, .geimc, ^anjer, Sogen
löunb 6φΐeuteϊf^cίnc. *Unb ιηαφί6 ju
3erufaiem Sruflwe^ren, ίΰη|ΙΙίφ, bte
auf ben il^ürmen unb @(fcn fein feilten,
ju fφίef en mit Pfeilen unb großen (BuU
nen. Unb fein Θerüφt fam treit au^,
barum ba^ i^m fonberίίφ ge^^olfen marb,
bis er ηΐαφϋ9 n^arb.
16 Unb ha er mcίφtίg getrorben tvax,
er^ob |1φ fein ^er§ §u feinem Berber-
ben; benn er vergriff ίίφ an bem
J^errn, feinem ®ott, unb ging in bcn
item^ei beg «öerrn, ju rαuφern auf bem
17 mäuc^aitar. *5lber ^farja, ber $riefler,
ging i:^m ηαφ, unb αφt§ίg ^riejier be0
ISt^errn mit i^m, rebίiφe Seute, *unb
fianben tüiber Ufla, ben ^bnig, unb
f:^3rαφen §u i^m: @δ gebül^ret bir, Ufla,
niφt, ju räuφern bem *§errn, fonbern
ben ^riejlern, ^2iaron8 Äinbern, bie ju
räuφern ge^eiliget finb. ®e^e :^erauö
aus bem »^eiligt^um, benn bu üergreifefl
biφ, unb eS unrb bir feine @^re fein
19 ΌΟΧ ®ott, bem ^errn. * Qlber Ufia n?arb
gornig, unb ^atte ein 91αηφία§ in ber
»i^anb. Unb ba er mit ben $riefiern
murrete, fu^r ber ^ugfafe auö an feiner
(Stirn öon ben $rieftern, im ^aufe beS
20 t§errn tjor bem Oiäuiiöaitar. *Unb Qlfar*
ja, ber oberfie ^rie^er, tranbte baS
»^au^Jt in i^m, unb afle ^riefter, unb
fle^e, ba n^ar er auöfä^ig an feiner (Stirn,
unb fle ftie^en i^n öon bannen. (Sr etiete
αηφ felbft ^eraug ju ge^en, benn feine
2i ^lage nmr öom^errn. *2lifo trarUfia,
ber Ä5nig, auöfä^ig bis an feinen 5^ob,
unb tr»oi;nete in einem befonbern ^aufe
auöfä^ig} benn er n?arb öerfiogen ^om
Ǥaufe beS Ǥerrn. Sot^am aber, fein
(Soi>n, fianb be§ ^bnigS ^aufe Όοχ
unb ri^tete baS Φοίί im Sanbe.
15. U.L: $;^ürnen. 16. U.L: erlaub.
18. U.L: fiunben.
21. U.L; einem fonbern ... fiunb.
clypeos et hastas et galeas et loricas
arcusque et fundas ad jaciendos
lapides. * Et fecit in Jerusalem di- 15
versi generis machinas, quas in tur-
ribus collocavit et in angulis muro-
rum, ut mitterent sagitlas et saxa
grandia. Egressumque est nomen
ejus procul, eo quod auxiliaretur ei
Dominus et corroborasset illum.
Sed cum roboratus esset, eleva- 16
ofS iu 'IQ oe, ...
' ' tum est cor ejus m interitum suum,
et neglexit Dominum Deum suum,
ingressusque templum Domini ad-
olere voluit incensum super altare
thymiamatis. * Statimque ingressus 17
post eum Azarias sacerdos, et cum
Ejt.30,7.
ιεί.β,ιο.
eo sacerdoles Domini octo^inta,
\ i;
fortissimi, * restiterunt regi alquelS
dixerunt: Non est tui officii, Ozia,
ut adoleas incensum Domino, sed
Nm.18,7. sacerdotum, hoc est filiorum Aaron,
qui consecrati sunt ad hujuscemobi
ministerium. Egredere de sanctuario,
ne contempseris; quia non reputabi-
Ebr.5,4. ^yj. jjjj- jjj gioriam hoc a Domino
Deo. *Iratusque Ozias, tenens in 19
manu Ihuribulum, ut adoleret incen-
sum, minabatur sacerdotibus. Sla-
2Rg.o,a7.i5, jjjuqyg Qptjj est lepra in fronte ejus
coram sacerdotibus, in domo Domini
super allare thymiamatis. * Cumque 20
respexisset eum Azarias pontifex et
omnes reliqui sacerdoles, viderunt
lepram in fronte ejus, et festinato
expulerunt eum. Sed et ipse per-
territus acceleravil egredi, eo quod
2Rg.t5,5. sensisset illico plagam Domini. *Fuil2l
igitur Ozias rex leprosus usque ad
diem mortis suae, et habitavit in
iiLev!i3,46.Jomo scparala plenus lepra, ob
quam ejeclus fueral do domo Do-
mini. Porro Joalliam filius ejus
rexit domum regis el judicabat po-
pulum terrae.
18. vE: jleiltcn |ιφ entgegen. dW: ttJibcrfianben.
B.vE.A: ni^t jur @. gereichen (gered^nct). dW:
gereicht bim.
19. B: unmut^ig ... gegen bie ^r. unni. ivutbe.
dW.\E: u. (aU) er jurnete mit b. ^r. B: ging b. δί.
auf. dW.A: brac^ aue. vE: fami^ervor.
17. ΑΙ.: septuaginta.
20. roanbtc ftd) ... rocil ihn ber i^. gefcf>(aBcn hatte,
dW.A: trieben. vE: fd^afften i^n cilii^fi. B: waxO
αηφ fclbfl getrieben. vE: trieb |!φ on.
21. wart)crft. B: an bcnXag f.!5;obe«. dW.vE.A:
gum %ac\c. d W: (gic^cnbaufe. vE : itranf cni). d W: ali
9iuefa^igcr. vE: auige^ofen. dW: auigefd^loffen.
524 (26. 22—27, 9.) CliFonieoruiäi Ιϊ.
XXVI.
MJsia et Jfotham regten Jf^udae*
^^ Kai Ol λοιποί Xöyoi ΌζΙου^ οι πρώτοι
xai Ol έσχατοι, γεγραμμ8νοι νπο Ίεσαίον τον
προφήτου. "^^ Και εχοιμή&η Όζίας μετά των
ν ι• τ τ • •. J•• : • ν ν :
ι *. τ ' ν ;τ : - : ν r λ• -: r τ :
πατέρων εαυτόν, nai εϋ-αψαν αντον μετά των \ Τ^?Ί^5>ί~ο3? ^Π^'-Τ^? DlStÜ*'*! ί i^'^DDH 2
πατέρων αυτόν εν τφ πεδίφ της ταφής των
βασιλέων, οτι είπαν Ότι λεπρός εατιν. Κ αϊ
εβασίλενσεν Ίωά&αμ 6 νιος αντον άντ αντον.
XXVH• Είκοσι χαΐ πέντε ετών /ωά-
•ί^αμ εν τφ βασιλεΰσαι αντόν^ και δεκαεξ ετη
έβασίλενσεν έν Ίερονσαλήμ. Και όνομα της
μητρός αντον Ίερονσά, ϋνγάτηρ Σαδωκ.
^ Και έποίησεν το εν&ες ενώπιον κνρίον κατά
πάντα όσα έποίησεν Όζίας 6 πατήρ αντον,
άλΧ ουκ είςηλ&εν εις τον ναον κνρίον, καΐ ι -j»^^ ρίή vii< ^Π*•Τ3? ΠΪ03?"Ίϊΰ^ ^^3
ετι 6 λαός κατεφ&είρετο. ^ Αντος φκοδόμη- ' ' ^ ""^ ' *
σεν την πνλην οίκον κνρίον την νχρηλί^ν, και
ν : IT r • τ : - jv -: τ Ρ: -
IT : - 1 : jT ».;:•- ^ jt :
him ini2m α^Ίίο^^-ρ XXVII.
TT <•• τ : • : V iv
'\r τ TT •• : V <•• ; : τ : jt
IT : • j•• : •ΑΤ τ ι •
nin^ ^D^3?3 nbN-! wh :pi'7S 2 ■
έν τείχει τον'Οφλά φκοδόμησεν πολλά. ^ Kai
πόλεις φκοδόμησεν έν όρει Ίονδα καί έν τοις
δρνμοΐς^ καΐ οικήσεις και πνργονς. ^ Αυτός
έμαχέσατυ προς βασιλέα νίών Αμμων και
κατίσχνσεν έπ αντόν, κα\ έδίδονν αντφ οι
νίοΙ Αμμων κατ ένιαντον εκατόν τάλαντα
άργνρίον και δέκα χιλιάδας κόρων πνρον και
κρι&ών δέκα χιλιάδας. Ταντα εφερεν αντφ
βασιλεύς νίών Αμμων κατ ένιαντον εν τφ
πρώτφ έτει και δεντέρφ καί τφ τρίτφ.
β Κατίσχνσεν Ίωά&αμ, ότι ήτοίμασεν τάς
όδονς αντον εναντίον κνρίον &εον αντον.
D3?n TOI nin^ biDNn-bi^ ^ίn
(.TT t : ΛΤ : j- •• •.• er
Ι" - Ι- ν VT r Ρ • : —
VT τ ••' i ^ ι- '• ' Λ : ••* ΐτ σ :
r\TiT\^ ins nD2 ώ'^^^λ :3nb ^
AT : j- : VT τ »• τ : ι τ
V τ : • ». • τ ι• TT j• τ r; 17
η3ώ2 liÄ^^-'^Dn iB-^Dn^^i Bn'^br
JT τ - ' I" : _ : • - V ^•— :
-^• τ -: ν ν ~•.Γ ι ν ν - • τ •• • -
^T τ - ' - j" : ■«• ••
Dnv ρ•τπη*η tr-^üäb^ni τ'^ίώη ο
ΛΤ Ι ν- - : •- ι• • : - : ^ •• -
: "i'^nbx nin•^ •'Dsb -i'^bnii 'psn "^s
''^Χίχί Ol λόγοι ^Ιωά&αμ οι λοιποί και 6
πόλεμος και αί πράξεις αντον, ιδον γεγραμ-
μένοι έπϊ βιβλίων βασιλέων Ίονδα και 'Ισραήλ. | ni^nynnb/O^b^l ώΪΊΙ" ^'ΊΏ,'^ 'ΊΠ*'')
8 /iCftt «Γκοσί καί πέντε ετών ην βασιλενσας, \ ^τ -: •• • / : j j•• : • •• •• ;
και εξ και δέκα ετη ίβασίλενσεν έν Ίερονσα- \ "^pb^ "^?.?"^? α'^ίΐ^Γ? D3»n '^\?";Τ
λήμ. ^ ΚαΙ έκοιμήγη'Ιωάϋαμ μετά των j ^^ρ,.^ θηώ??-13 : ΠΙ^ΙΠ^Ί b^^'^tp'^ »
πατέρων έαντον, και ετάφη έν πόλει /ίανίδ. ; '" ^ ' s• : ν !•.• υ r ι- τ : •
X«i έβασίλενσεν Αχαζ νίός αντον άντ αντον. ' ώψ ΠΊώ^-ώώ'] Ι^ίρ^ΙΠ Π^Γΐ Π3ώ
i^:ii^t.manu)A2t(p.OC0/«/^«aaea,, et "D? üPi^ ^JtÖ^.I »n^^^^? '[ib ^
. yfy(<.) tdöfiViv. EFXr'Hffottöina^Atwi;. 23. B: *γΐ,η^ η^;ρτ^ η^η^,^ ^"lÜlpÄl "T^jlbS I
nr:- <^: ^ττ Μ:•-
πατ. atVa. EXf (a. e&axp.) a». Af (a. τ^ς ταφ.)
μιτά (A2 inter uncos, Β rell. *). EFX* (all.) ort.
A* : ^ΙωνάΘαν (Ίο)οί&αμ A^B).
t. A2B: Ff OL• fU. {* Υιός A^X, cf.,26,l. FX:
Υΐός ων nx.). Β: ίχΗαϊόίχα. 2. Β: α (οσα AEFX).
3. Af (ρ, κΐίοί«) κα« (Α2 inier uncos, Β*). Β* τα
(AFXf). Β:Ό7Γ^ (F:'Og.iA). EX (pro τ« Ό. κτ/Ι.)
αντης άπέθ-fro όπλα. 4. Β* Και πόλ. ωχοό\ (ΑΕ
FXf). 5.EXt(abin.)K:af. Β|(η. >:«τ')χάί(ΑΓΧ*)
ν. 5. biio {rjunn Ν"«
ό 7Τ. ΕΧ: η π(Jάltς. Β: γίγραμμέναι {-ένοι ΑΕΧ;
FX: γέγοαπται). Α^Β: εττί βιβλίο) {ίπι ßißk'ioiv Α * Ε
Χ; ΡΧΓ^τΓί /9e/9>itö, cf. 28,26). ' 8. Β* tot. VS. (ΑΕ
A^Bf (a. (ίίυτ.) iv τω. 7. Β: Ä. oi λοιποί λόγ. 7. κ. FXf parum diverse). 9. Β: πατ. αυτά.
2« ^i^tonica^
(26,22—27,9.) 525
U{ta'§ Xob. ^ot^am fromm unb md^tig«
XXVI•
22 Sae aber me^r öon Ufla §u fagen
i^ 6cibe0 baS (Srjic unb baS Se^tc, ^at
befc^ricfecn ber $rcp^et Sefaja, ber 6ο^η
23 5imoj. * Unb Ufla βηΐϊφίίβί mit feinen
QSatern, unb fie Begruben ibn Set feine
Sßäter im *2i(fcr bei bem 39egräbnig ber
itönige, benn fie f^jra^en: (ix ift αηδ*
fo^ig. Unb Sot^am, fein @o^n, tt»arb
Äönig an feiner (Statt.
XXVII. .^ot^am u^ar fünf unb jtran*
jig Sa^re alt, ba er Äbnig warb, unb
regierte fed^jc^n Sa^re §u Serufalem.
<Seine SDhitter ^ie§ Serufa, eine %oaiUx
2 3flbofö. *Uni) ti)at, baö bem ^errn
tt)0^l gefiel, tt»ie fein 93ater Ufla getban
batte, o^ne bag er nic^t in ten ilem^el
beö «^errn ging unb ba§ S3olf ^φ ηοφ
3 ijerberbete. * (Sr bauete baö bo^e iibor
am »^aufe ßeS ^errn, unb an ber 9}?auer
4JDp^el bauete er öiel. *Unb bauete bie
Stallte auf bem ©ebirge Suba, unb in
ten ©albern bauete er ©(iblijffer unb
5 2^i>ürme. * Unb er firitt mit bem Jtö*
nige ber ^inber Timmen, unb er trarb
i^rer mάφtig, ba§ i^m bie Jtinber ^m*
mon baffelBe ^ai)x gaben bunbert ßent*
ncr Silber, je^n taufenü (5or -Ißei^en
unb i^ebn taufent (Sor ®er(te. (So viel
gaben i^m bie ^inber Qlmmon αηφ im
6 anbern unD im britten 3a^r. * ^Ifo
irarb Sotbam mäφtig} benn er riφtete
feine ÜBege oor bem •iQnxn, feinem ®ott.
7 2δαδ aber me^r ijon 3ott)am ju fagen
ijl, unb alle feine (Streite unb feine 3Bege,
Pe^e, ίιαδ ifl gefφrieben im 33ηφ ber St'i'
8 nige SfraeU unb Suba. * günf unb
gmanjig Sabre alt mor er, ba er Äönig
marb, unb regierte feφJebπ 3abre ju
9 Serufalem. * Unb 3otf)am entfφlief mit
feinen 3Sätern, unb fie begruben ibn in
ber etabt 2)aöib8. Unb fein @obn 5lba8
warb Jtbnig an feiner ©tatt.
Reliqua autem sermonum Oziae, 22
priorum et novissiniorum, scripsit
^*'*^' Isaias filius Arnos, prophela. *Dor-23
mivilquft Ozias cum palribus suis,
et sepelierunf eum in agro regalium
scpulchrorum, eo quod esset lepro-
sus. ßi^navitque Joatham, lliius
ejus, pro t^o.
Viginti quinque anno- XXVII•
2Rg.ie,88...j,yjjj ppgj Joalham, cum regnare
coepisset, et sedecim annis regnavit
in Jerusalem. Nomen malris ejus
Jerusa, filia Sadoc. *Fecilque quod 2
rectum erat coram Domino, juxla
omnia quae feceral Ozias pater suus,
3,; ,,; exceplo quod non est ingressus tem-
plum Domini et adhuc populus de•
linquebat. * Ipse aedificavit porlara 8
domus Domini excelsam, et in muro
•^.J(i|^f^?i*;^Ophel raulla construxit. * ürbes 4
quoque aedificavit in monlibus Juda,
. et in saltibus castella et turres.
*Ipse pugnavit contra regem filiorum 5
ζβ,β.ν,ιο. Ammon et vicil eos, dederuntque ei
filii Ammon in tempore illo centum
lalenta argenli et decem millia co-
ros tritici ac tolidem coros hordei.
Haec ei praebuerunt filii Ammon in
anno seeundo et terlio. * Corrobo- 6
ratusque est Joalham, eo quod di-
rexisset vias suas coram Domino
Deo suo.
Reliqua autem sermonum Joalham 7
et omnes pugnae ejus et opera scri-
pta sunl in libro regum Israel et
Juda. * Viginti quinque annorum 8
erat, cum regnare coepisset, et se-
decim annis regnavit in Jerusalem.
* Oormivilque Joalham cum palribus 9
iRg.v;,n>. i^uiSj <it sepelierunt eum in civilale
88,i.8Rg.i5, l^i'vid. Et regnavit Achaz, filius ejus,
^" pro eo.
23. A.A: feinen Katern. Ü.L: an feine St.
5. U.L: @itberg ... je^n taufenb Werften.
23. dW: auf bem S3egrabni§acfer ber Jt. vE:
h)el(^er ben .^. lieferte.
2. aber b. 23. oerb. f. itod). dW: u. ηοφ tbatb.
φ. übel. vE: l^anbettc n. ocrtebrt. A: fünbigtc.
3. dW.vE: obere %i)ox ... SR. beo bügele.'
δ. dW.A: übcrttjnnb fie. vE: überh)aitl(jte. dW;
Dieö ^infetcn i^m. B: bradfiten ibm toiebcr.
6. B: rίφίetcf. 2B. ein. vE: tücii er ... re^tri^t.
dW: bcn regten Söcc; ging. A: bie r. ffiege.
7. B.vE: Jtriegc.'dW.A:2;baten.
526 (28,1-9.)
Chroiiieoritiii II.
ΧΧΨΙΙΙ.
Ahas reac Jfudffie,
XXVIM• Ύίος ίΐκοσι ετών "Afat, ev
τφ ^ασιΧενσαι αυτόν ^ καΐ δεκαβξ ετη ißaei-
λεναεν εν Ιερουσαλήμ. Και ουκ έποίησεν το
εν&ες ενώπιον κυρίου ως /ίαυίδ 6 πατήρ αυ-
τού ^ ^ και επορεύ&η κατά τάς οδούς των
βασιλέων 'Ισραήλ. ΚαΙ γαρ γλυπτά έποίησεν
και τοις είδώλοις αυτών ^ ε&υεν εν γε Βεν-
εννόμ, καΐ διηγεν τα τέκνα αυτού διά πυρός
κατά τα βδελνγματα πάντων των έ&νών ων
εξωλ^&ρενσεν κύριος άπο προςώπου των υιών
Ισραήλ. ^ Και ε&υμία έπι των υψηλών καΐ
έπΙ των δωμάτων και υποκάτω παντός ζΰλου
άλσώδους. ^ ΚαΙ παρεδωκεν αυτόν κύριος ο
&εός αύτον διά χειρός βασιλέως Συρίας, καϊ
ίπάτα'ξεν έν αύτφ και ^ηχμαλώτενσεν έζ αυ-
τών αίχμαλωσίαν πολλήν και ηγαγεν εις /ία-
μασκον. Και εις τάς χείρας βασιλέως Ισραήλ
ηαρεδωκαν αυτόν, κα\ επάταξεν εν αύτφ
πληγψ μεγάλην. ^ Και άπέκτεινεν Φακεε ο
τον 'Ρομελίου βασιλεύς 'Ισραήλ έν 'Ιούδα εν
μΐ(^ ημέρα εκατόν είκοσι χιλιάδας ανδρών δυ-
νατών ισχύ ι, εν τφ αυτούς καταλιπεϊν τον
κύριον ϋ'εόν των πατέρων εαυτών. ^ Και
άπέκτεινεν ΖεχρΙ ό δυνατός τοϋ Έ^)ραίμ τόν
Μασίαν τόν υΐόν του βασιλέως και τόν Έζρι-
καν ήγουμενον του οίκου αυτού και τον
Έλκανά τόν διάδοχον του βασιλέως. ^ Καϊ
τιχμαλώτενσαν οι υίοΐ 'Ισραήλ άηό των αδελ-
φών αυτών τριακοσίας χιλιάδας, γυναίκας,
υιούς και ϋ-υγατέρας, και σκύλα πολλά έσκν-
λευσαν έξ αυτών, καΐ ηνεγκαν τα σκύλα εις
Σαμάρειαν.
^ Και έκεΐ ην ό προφήτης του κυρίου,
'Ω,δήδ όνομα αύτφ, και έξήλ&εν εις άπάντη-
σιν της δυνάμεως των ερχομένων εις Σαμά-
ρειαν και ειπεν αύτοΐς' Ιδού οργή κυρίου
Ό^εοϋ των πατέρων υμών έπϊ τόν Ίούδαν, και
παρεδωκεν αυτούς εις τάς χείρας υμών, και
άπεκτείνατε εν αύτοΐς έν όργη, καϊ εως των
1.x* Yl6q(ci.2Q, 1. 27, 1|. Β: Υιός eU. καΐ πέντε
(κ. 7Τ. * AFX) έτων ην (ΑΧ* ην)Άχ. έν τω βασιλίύίίν
αυτόν, καΐ ίχκαίόικα. Α** ετη (A^Bf). 2. EX
(pro ρΓ.καί)άλλ\ Β*τών. FX (j^ro eido)X.) βααλείμ.
3. Β* Β&νεν (AXf; EX: ε&νσιν, FX: και e&viv).
Α*ΕΧ: γγι (γε Α^Β; FX: φαράγγι). Α*: Βίΐννόμ
(Βίνεννόμ A^BF; EX: ^Εννόμ). Χ: όίήγαγί (Ε:
ηγαγί). Β* πάντων. ΕΧ: βδίλύγματα (* πάντ. τ.
έ&ν<7)ν) α έζϋ)λ. Af (ρ. έθ^νών) τών άπερημητων τ«-
των %αΙ (Α^ inter uncos, Β rell.*). ΒΕΧ: εζωλό&ρ.
(ΥΧ'.έζηρί). B*(ult.)Twr. 5.Β*τάς•. BFX: τταξ»-
JT τ r τ ■<:• : ν Ι •.•
'ν,- τ TT j•• : ν 1•. : : τ :
β" •• : VT τ - ST τ Ί : χτ τ ι •
'^rD'ns Tibh n'^Di^ n^^mi rnrv^ 2
y ι - t 1 ν •— Γ τ ί• τ : »τ !
Λ • ' ••• J•• •• Kti ' I ζ I• τ : -
j -: I : •• T^ TT V <••:--
:bs-ii£jh ^33 ^3οΏ n'in^ tbnh ^üS^i
'^ I" τ : • J- : ν : • τ : j• ν -:
ni3?3n-b:j^i nit)22 Ί^ρ-^ι nat'^i 4
nirr^ ^inan^'i :p3?^ V3?-b3 rnni ^
< : •- -- T-: J V jv j- : τ "^v:
ρώΏΊ^ ^^^2'^'\ nbii3 ΓΤ'ηώ hkxi
t '.• ^T : - ^ 1.• τ - τ : JT : • ν •
τ : - : Ι ν ι- ν — ί|-- ιτ : -»τ -
j : Iv vv »•:•■•: τ •• τ r 1
nirr^-nii ohrrn b'^n-'^a^ bän ^πί^
^T ; ν τ : τ : • ατ •• : j ~ κτ '•'
j • j; : • -:i — ιτ -: "- ν:
-n^i t]bi2n-p '^n^ton-nii αήρ«
ντ'τ : V ••• : "AT - j• : Ίτ • : - .;
b^ί'ηto'^-'^Dn η3ώ^Ί :^b^n ηιύ'Ώ ^
D^33 b^tü3 öbii α'^η^ίπ οίτ^π^^η
j• τ • τ ι ν ν • J- Τ ν •• -: ι••
)• Τ- Λ*•• •• J : ΙΤ CT ;τ τ - : τ
: p^pibb bbtön-ni;!)
j•• τ r '• τ TT τ :
Χ2Π ^ίn:^n ^Dsb iii^'i 'ΊΏώ
JT - τ τ - <" : • ....- :
- _; |- ... VT V j - I : I :
VT : "^ - -r.• •• I -: I" •••: ST :
;- I — : JT : - r - Λ••• :•♦• : jt τ :
V. 5. p"ta r»p V. Γ). ünsi< i<"3S
V. 9. piöö ϊ<ϊ>:η ί<"32
έόωκεν (FXf κι>(>ιος). 6. Β: 'Ρομελ'ια ( "kis ΑΕΧ)ι
EX* ΗΛοσι. Β: εν τω καταλ^ττ. αι'τ»ς κι;(). τον &(6Φ
των ηατ. αντων. 7. Α*Χ: 'ßCf/(>*(Zf;!f()iA2B). Α^Β
Μαασίαν (ΕΧ: ΙΑμασίαν). FX: ^Εσρικάμ. 8. Β
ι^//*«/'-ίτί.σαν(-τ{ϊ'σαιΆΕΡΧ). FX: (ίίακοσίθ(ς(ΕΧ
οκτακοσίας). Bf (a. ϊ'ί»ς) κα*. Α*: Σαμάριαν (eii
VS. 9). 9. FX* 6. EX: ττατ. ;y^o">r. Β* τόν (AFXf)
2« ^^rotitea*
(28, 1-9.) 527
tl^aS trt bcr §artb bcr Könige öon @i;nen u» öon SftiicL SCer ^rop^ct Dbeb» XXVIII.
XXVIII. 2tf)a^ war jtranjtg Sa^te
alt, ba er ,^5mg tt>arb, unb regierte
fcc^jet^n Sa^re §u Serufalem. Unb t^at
ηΐφί, baS bem ^^errn ϊυο^Ι gefiel, voU
2 fein 23ater 3)aüib, *fonbern tranbeite
in ben 2öegen ber Könige Sftaeig. Φα*
ju mαφte er gegoffene Silber ΦααΠηχ,
3 * unb räucöerte im 5!ζαί ber .Jtinber
i^innom, unb üerBrannte feine @ö^ne
mit f^euer, ηαφ bem ©rduei bcr Reiben,
bie ber ^nx öor ben Äinbern Sfrael
4öertrieBen ^atte. *Unb oipferte unb
räucherte auf ben «gö^en unb auf ben
•bügeln unb unter aUen grünen 33au=
5 men. * iDarum gaB ii)n ber »^err, fein
©Ott, in bie «^anb beö itönigä §u ©ir-
rten, ba§ f!e i^n f erlügen unb einen
großen Raufen öon ben deinen gefan-
gen n?egfü^reten unb gen iDamaffuS
brachten. Οίηφ trarb er gegeben unter
bie «ganb beö ÄiJnigg Sfraelg, baß er
6 eine große @φίαφt an i^m t^at. *i£)enn
^daf), bcr έο^η Olcmaiia, fφίug in
3uba i)unbcrt unb stυαnJtg taufenb auf
(Einen 3!ag, bie atte rcbli(i^c Seute waren,
barum baß fie ben ^errn, i^rer 2ßäter
7 @ott, iicriicßcn. *Unb (Sίφri, ein ®e-
ttjaitiger in (S:^i)raim, crwürgcte SWacfcja,
ben @ο^η bcö iibnigö, unb ^frifam, ben
«§auöfürfien, unb ^ίίαηα, ben näφjtcn
8 ηαφ bem Äbnige. *Unb bie ,^inbcr
Sfraei fü^reten gefangen Weg ijon i^ren
trübem jwei ^unbert taufenb 3Beiber,
@55ne unb 5!b(^ter, unb nahmen ba§u
großen fftanb öon i^nen, unb brαφten
ben 9fiauii gen Samaria.
9 (So war aber bafelBjl ein $ro^:^et beg
^errn, ber ^ieß Dbeb, ber ging ^eraug
bem ^eer entgegen, baS gen (Samaria
fam, unb fίρrαφ §u i^nen: 6ie^e, weil ber
.§err, eurer 33äter ®ott, über 3uba jornig
ifl, ^at er fle in eure »^änbe gegeben^
i^r aber ^abt fie erwürget, fo gräuίiφ,
Viginli annorum erat XXV III•
2Rg.i6. Xq]^q2, cum regnare coepisset, et
sedecim annis regnavil in Jerusalem.
Non fecit rectum in conspectu Do-
iji^,i. mini, sicut David pater ejus, *sed 2
ambulavii in viis regum Israel; in-
"'^ super et statuas fudit Baalim. *Ipse 3
jos.15,8. 6st, qui adolevil incensum in valle
2Bg.t6,3ss. Benennom et lustravit filios suos in
33,2.Dt.i8,9jgne, juxta ritum gentium quas in-
tRg.i4,v4. ^erfecij Dominus in adventu filiorum
Israel. * Sacrifieabat quoque et Ihy- 4
Dt. 12,2,
miama succendebat in excelsis et in
iRg.14,23. cQiiijjQs et sub omni ligno frondoso.
*Tradiditque eum Dominus Deus ejus 5
in manu regis Syriae, qui percussil
eum magnamque praedam cepit de
ejus imperio et adduxil in Damascum.
Manibus quoque regis Israel tradilus
est, et percussus plaga grandi. *0c- 6
^•®• ciditque Phacee, filius Romeliae, de
Juda centum viginli miliia in die
uno, omnes viros bellatores, eo quod
reliquissent Dominum Deum patrum
suorum. * Eodem tempore occidit 7
Zechri, vir petens ex Ephraim, Maa-
siam filium regis, et Ezricam duceni
domus ejus, Elcanam quoque secun-
dum a rege. * Ceperuntque filii 8
Israel de fratribus suis ducenta mil-
iia mulierum, puerorum et puella-
rum, et infinilam praedam, perlule-
runtque eam in Samariam.
Ea tempestate erat ibi propheta 9
'^''* Domini, nomine Oded, qui egressus
obviam exercitui venienti in Sama-
z«ch.i,i5. rism^ dixit eis: Ecee, iratus Dominus
Deus patrum vestrorum contra Juda
Iradidit eos in manibus vestris, et
occidislis eos atrociter, ita ut ad
6. A.A:flarfe£eutc.
9. S: Obed.
33. 1—4. «gl. 2Jlön. 16, 1—4.
2. ben ΰααΐίηι.
3. η. ben ©räueln. B.vE: be« (So^ttCÖ '"Q.
5. dW: unb [bie @l)rer] [φί. if)n u. fingen ü. ii)m
oieie ©cfangcne. vE: nahmen Ό. iljm Φ. gefonc^cn.
dW: u. er richtete i^m e. gr. S^ieberlage an. vE: bie^
fet [φϊιΐ9 i^n mit gr. @^lagc.
6. erroürgte ... lauter flrettbare fi.
7. dW.vE: |)eib »on @. vE: @φΙρρΐ>αυνίηιοιιη.
Β: Sinbern η. b. ^. dW.vE: 3trciien (ihmii) St.
9. fo graufam. B: im 3orn unter i^ncii gcrttürcjct,
dW: im ©rimme. vE: mit einem ®r.
528 (28,10—17.)
ΑΧΨΙΙΙ.
Chroiiieornm 11.
Ahas reac JTudae,
ουρανών εφ&απεν. ^^ Kai νυν νιους Ίονδα
aal ^ΪΒρονσαλημ, υμεΐς λεγετδ καταατηαεσ&αι
εις δούλους και δούλας' ουκ ίδον ειμί μεΰ^
υμών μαρτυρησαι κυρίφ τφ Ο εφ υμών;
^^Ννν ακούσατε μου και άποστρεχρατε την
miiiT^-^DS ηη3?< ir'^an ü^)2uh
«τ : Ι" : . τ - : - |. . . ^. ^ -
y : • • : ι JV - '-τι•
-ρι Nbn D3b ninBüibi anayb
^
Λ••• Τ
t'T-l ι-
:π:)^np^ί nin'^5 nrotoiii ciD^r üni<
αίχμαλωσίαν ην {ιχμαλωτειαατε των αδελφών j ηώί^ Π'^ΙΐώΠ ^Π'^ίοϊΐΐ '^O^i/ÜÖ T\T\V^ 1*
υμών οτι οργή &νμου^ κυρίου εφ υμΐν.^ ^^ ΚαΙ | ^^'^^^'^ '^ ^^^^ ^^ 'ü^D^iKu ΟΓΐ^ηώ
ανάστησαν αρνοντες άηο των υιών Έφραίμ^ | "^ ' ." ^"' ί. ^'' "Γ" '" '•" Ι '
Αζαρίας ο του Ιωαναν και Βαραχιας ο του | r: J?" τι- • τ-: "-Ί^τ- * ":Τ "^•
Μοσολλ^ί^ώ.*^ χ«ί 'ECm'«? 6 του ΣελλημΙ/^ΤΫΟ•^ \^^^^Τ]^ ^^<'1?5 Ο'^^ί?
καί Άμασίας 6 του ΆδδΙ, έπι τους ερχομέ- \ α^ώ"Π ^^Π^'ΡΤΠ'^*! ribbt25ü"'ill
•»ον^• «770 τοι^ πολέμου ^^ και είπαν αυτοις' ; ..^ Q^v^-^.-■L2J h^nf-i-'jri ίί!ϊ3*/32?1
Ου uh είςαγάγητε την αίγμαλωσίαν ώδε προς ι ' "^ ^ ~ .•> ' • ^"^ ' ~ '' ^^ ^~ ''
ημάς, οτι εις το αμαρτανειν τφ κύριος ίφ ' * ^- '^ *- • -^ ι . » — -*ι .
IT τ -
ημάς υμεΐς λέγετε προς&εΐναι έπ\ ταΐς άμαρ• »χΐ*^^ f^'Q^i^t' '^? »^?*!! ΓΤ^^^Π
τ/aii,' r/fieo»» καί έπΙ την αγνοιαν ημών οτι \ -"j^^? Ö^Dhi? Ο'^^Ώίί ΟΓΙΝ ^^Ι^'^ϊ^?
πολλή η αμαρτία ημών και οργή ϋυμοϋ κν- J j^^^.^^' ^Dn/OüäS-bS?*! ' ^^Γϊίΐ^Π
ρίου επϊ τον 'Ισραήλ. ** Και άφηκαν οι \ •Γ ~ • '^ •ι "^' * 'Γ ~ * ν ^'
«οΐψ,σταϊ χψ αίχμαλωσίαν καΐ τί σ«ίλ« ; ' ^Ρ"3'?'"^?_ ^'1 "ΡΙΠ?- _ ''^i? ^^^^
(Ιναντίον τών αρχόντων καΐ πάσης της «κ- | "Γΐί^Ι Π^5ϊοΠ"ηΝί
J-:,--
κλησίας. ** Κα\ άνέστησαν άνδρες οί επ- \ ♦ ^ΠρΠ'^ί^Ι Ο'^'ΐώΠ "^pjpb Π-ΠΠ
εκληϋησαν εν ονόματι, και άντελάβοντο '^ί^ p-^^üä^^ ώί^^-Ίώ^ί Ο'^ώ^ί^Π ^0Ρ*1 Ίο
ν .• •. .-: ,- τ : . t : • - » j• -:ι —
αιχμαλωσίας, και πάντας τους γυμνούς περί
εβαλον άπο τών σκύλων , καΐ ένεδυσαν αυ- ^ _ .
τους και ύπεδησαν αυτούς, καϊ |^ωκ«ΐ' Ι Q^b^D^I ο^ΐώ^^^η bb^n-^|P ^l^
φαγεΐν και άλείχρασϋαι, καΐ άντελάβοντο εν \ πη^Πϋ'^'Ι D'^bO'^l οφώ^Ί Dv^5<*'1
ύποζνγίοις παντός άσ&ενοΰντος, καϊ κατέστη- \ •;— η^ ηϊΐίί*^^*''! "^tbiS-'^iib Π'^ΉΏίΊΏ
σαν αυτούς εις Ιεριχώ πόλιν φοινίκων προς ' "' ^ ■ -- .•• ^ * - -γ
τους αδελφούς αυτών, κα\ ύπέστρεψαν εις
Σαμάρειαν.
ν τ - Α"•• •• -: '•• -i" ν τ : - r
^^Έν τφ καιρφ εκείνφ άπέατειλεν 6 βασι- \ -^3? ΤΠί^ Tlb^H Π^^ ί^^ΠΠ Ρ3?Ι2 ^^
λεύς'Αχαζ προς βασιλέα \4σσούρ /^f>^'^'>«' Ι ah^^-j'^\^2?1 ♦ i^ "^T?b Ί^,ώδί '^^blÜ 17
αύτφ και εν τούτφ. ^"^ Ότι Ίδουμαΐοι επ~ ^• -: ' • • » •■ '^ " ^" '
ν. 13. οο"6<δ<^η γ'αρ
10. EFX-}-(a. viaq) τ»ς•. Β: λαταχτήσαα&αι. ΕΧ*
κα* (ίολας. Α*: ö;if Idij. Β* τω 1 1. Α^Β: Κοΰ ννν
(* Χαί Α* Χ; ΕΧ: Ννν αν). Α^: αίχμαλωτίνσατε
ljlχμ. Α2Β rell.). 12. Β: OJ'Odac; {'Jtaq. AEFX)
... 'Io)avH {^Ιο)ανάν ΑΧ, FX: 'Jforav) ... Μο)συλαυώΟ
.. ΈΧοαί {^Addi AiFX; A2: Άλόί). 13. Α»: προ- jum ^. r.
9. dW: ba^ ed l^immeif^reienb ί|1. vE: ber Βίβ
θ^ίΓναί (προς^. A^B; FX: nQOcx^ijvai). Α* Χ* ^^
10. 3fi betm ... eud) feibft. dW.A: unterjod^cn.
(ρ. ctyv., A2Bi•). EX* &νμ8, 15. Α*: πιραβαλλον'ί j vE: gflavcn u. ©fiaüinnen! Β: (Sinb ηίφί fclbji bei
FX: κ. εί)ο)καν αι'τοΓς φα/, καί ττίίΓΐ' κ. άλ. Bf (ρ. | cuci) nur @φuίben an bcm ...? dW: 5ibcr ... auf
alt. άντύάβ.) και (AEFX*) ... inioTQiypav (F: an- t\xa) f. *δφ. gegen ...? (vE: ißerfci^ulbct ba n. αηφ
εστ(<.). Α•: Σαμάοιαν. 16. Α* Χ* ό /9ασ. (A^Bf). i^t eucl) an ...?)
17. Bf (a. 7fy.) οί.
11. dW.vE.A: ίφίίϊεί jurücf.
12. d W: Unb ei jianben SWanner auf »on b. ^aw.'pt
2.&^tonica*
(28, 10 - 17.) 529
Dbeb§ SUcbe für Me öefattgenett ^tnbct 3uba,
XXVIII.
lObafi c8 In ben «gimmel rcid^ct. *ulun
gebenfet i^r bic Jtinber 5ubo unb 3cru*
falem ζηφ gu untertrerfen ju ,ίϊηεφ*
ten unb SJiagben: ifi baS benn ηίφί
^φηΐΊί Bei οηφ irlber ben ^^errn, euren
1 1 ©Ott? * @o ge^orφet mir nun unb
bringet bie befangenen n?teber^in, bte ϊί^χ
^attt rtteggefü^ret au§ euren trübem;
benn beö «i^errn 3orn ifi über euφ er«
12grimmet. *Φα χηαφΗη |1φ auf etίiφe
unter t>en 33orne^mften ber ,ilinber
(S^j^raim: ^farja, ber @οί)η 5ο^αηαηδ,
33ereφJα, ber έο^η 3J?efinemoti)g, 3e*
^iöfia, ber @o^n (SaCiumö, unb 5imafa,
ber <So"^n «i^obiai, tt?iber bte, fo au^ bem
13t)^eer famen, *unb f:prαφen j^u i^nen:
3^r foilt bie ©cfangenen ηίφΐ herein
bringen, benn i^r gebenfet nur Θφηίο
üor i)em ^errn über unö, auf bag i^r
unfcrer »Sünbc unb @φηΙο bejio me^r
mαφet; benn eä ifi juöor ber (SφuIb ju
öiei, unb ber 3orn über Sfrael crgrim-
1 4 met. * Φα Hegen bie ®e^αrni[φten cte
©efangenen unb ben Olaub öor ben
Dberflen unb üor ber ganzen ©emeine.
15* Φα flanben auf bie 9)iänner, bie je^t
mit 9Ramen genannt flnb, unb nahmen
bie ©efangenen unb alle, bie Βίο§ unter
i^nen ttjaren, jogen fle an öon bem ®e*
raubten unb fleibeten fle unb gogen
i^ncn (δφu'^e an, unb gaben i^nen ju
effen unb ju trinfen unb falbeten j!e,
unb füi>reten fle auf ^feln , aüe bie
ίφη^αφ rt»aren, unb brαφten fle gen 3e*
νίφο jur 5iJalmenflabt bei t^re QSrüber,
unb famen trieber gen @amaria.
IH 3w berfelben ß^it fanbte ber Äönig
%i)a^ ju ben J^önigen t»on ^ffur, bag
17.fie i^m ^üifen. * Unb eö famen aber=
^Ei'r.l'ei' coelum perfingeret vestra crtidelilas.
* Insuper filios Juda et Jerusalem 10
ly.25,42. yy[(_jg vobis suhjicere in servos et
ancillas, quod nequaquam facto
opus est; peccaslis enim super hoc
Domino Deo veslro. * Sed auditeil
consilium meum et reducile caplivos,
quos adduxistis de fratribus vestris;
quia magnus furor Domini imminet
vobis. * Steterunt itaque viri de 12
principibus filiorum Ephraim, Azarias
filius Johanan, Barachias filius Mo•
sollamolh, Ezechias filius Sellum, et
Amasa filius Adali, contra eos qui
veniebant de proelio, * et dixeruntlS
eis: Non introducetis huc caplivos,
ne peccemus Domino. Quare vultis
adjicere super peccata noslra et ve-
Bir.to.io. ^g^g cumulare delicta? Grande quippe
**'*^»κ''^*' peccatum est, el ira furoris Domini
imminet super Israel. * Dimiserunl- 14
que viri bellatores praedam et uni-
versa, quae ceperant, coram princi-
pibus et omni multitudine. * Stete- 15
^,12. runlque viri, quos supra memora-
vimus, et apprehendentes captivos
omnesque, qui nudi erant, vestierunt
de spoliis; cumque vestissenl eos et
Pr.25,2i9.; calceHssenl et refecissent cibo ac
Ps.23,5.Rth.pQj,j unxissenlque propter laborem
et adhibuissenl eis curam, quicum-
que ambulare non poteranl et erant
imbecillo corpore, imposuerunt eos
jumentis et adciuxerunt Jericho civi-
°*^*il\''"'tatem palmarum ad fratres eorum,
ipsique reversi sunt in Samariam.
Tempore illo misit rex Achaz ad 16
il'^.fo,B.' regem Assyriorum, postulans auxi-
•^Rg.i6,T. liu
m.
Veneruntque Idumaei et 17
9. Ü.L:ba§in.
15. U.L: ftunben ... genennet ... »on ben
beraubten.
12. ΑΙ.: Amasias. S: Hadali.
15. ΑΙ.: addui. eos.
tcm. vE: Φα traten einige 9Ji. öon ... t>or bie ...
13. foId)eenurjur3ci)ulb. B.dW.vE::^ie^cr(fü^;
ren). B: tuai j^. ©φ. an bem ^. über uni gereiφet.
dW: ^u unfrcr S3erfci)ui^ung geacn 3e^. neb. ii)t
unfre »Sünbcn u. u. Φ. ^u ntebrcn. vE: bei ber 23.
an 3., bie auf un« ift, benfet ibrnoc^ ^in;iU5ufuvien
^ü ... B: »iettjobi mx eine qrope @φ. babcn. dW.
vE• benn gr. ifi iinfcc (33erfc^.).
a]o(üfllDtteii.93{itei. 'il.X. 3. «οβ 2.5lt)t^.
14. B: oeriiefen. vE: entl. dW.vE: ©crüficten.
15. vE.A: nacit. dW: bie 9i?a(fien. B.dW.vE.A:
(be)fieibcten. dW.vE.A: »cn (mit) ber SBeute. B.
vE: 11. gaben ihnen .itleiber. dW: bef(i)ubeten ftc, u.
fpeifeten u. tranfetcn fte. vE: firaudielten. dW: toer
ermattet trar.
17. B: Φοηη e« traren ... gefommen. dW: 91οφ
Famen ουφ. vE: Unb ti f. ηοφ.
34
530 c28, 18 26.)
ΧΧΤΙΙΙ.
Chroiiieoruiu II.
Ahas reoD Jiudae»
έΰ^Βντο καί έπάταξαν εν '/ον%, και γιχμαλω-
τενσαν αίχμαλοοσίαν. *^ ΚαΙ ο/ αλλόφυλοι
έπέ&εντο im τάς πόλεις της πεδηήίς καϊ από
λιβός τον Ίονδα, καΙ έλαβαν την Βαι&σαμνς
χαΐ την Άϊλων nal την Γαδηρωβ^ nai την
Σωχω κα« τας χωμας αντης, καΐ Θαμνά κα«
τας κωμας αντης, καΐ την Γαμαιζαι και τας
κωμας αντης, κα\ κατφκησαν έκεΐ. *^ Οτι
έταπείνωσεν κνριος τον Ίονδαν δια Άχαζ βα•
ΰΐλέα Ίονδα, ότι άπέστη άποατάσει από
κυρίου. -^^ ΚαΙ ηλ&εν επ αυτόν Θαγλαΰ••
φαλναααρ βασιλεύς ./4σσονρ και Ιπάτα'ξεν αυ-
τόν. "^^ Κα) ελαβεν "^χαζ τα εν οΐκφ κυρίου
καΐ τα έν ο'ίκφ του βασιλέως καΐ των άρχο?-
των και εδωκεν τφ βασιλεΐ Άσσονρ * καΐ ουκ
εις βοηϋειαν αυτφ, '^'^ άλΧ η τφ &λιβηναι
αυτόν.
Και ηροςε&ηκεν του άποστήναι απο κυ-
ρίου, και εϊπεν ό βασιλεύς 'Άχαζ' ^'^Έκζη-
τησω τους ϋ^εους /δαμάσκου τους τύπτοντάς
με^ κάί ειπεν "Οτι ϋ•εοΙ βασιλέως Συρίας
αυτοϊ κατισχύσουσιν, αύτοϊς τοίνυν &ύσω και
άντιληχρονταί μου' και αυτοϊ έγένοντο αυτφ
εις σκώλον και παντί ^Ισραήλ. ^^ ΚαΙ απ-
έστησεν "Αχαζ τα σκενη οί'χου κυρίου καΐ
κατέκοψεν αυτά, και εκλεισεν τάς &υρας
οίκου κυρίου, και έποίησεν αυτφ θυσιαστή-
ρια έν πάσγι γωνί^, ev Ιερουσαλήμ. ^^ ΚαΙ
έν πάσγι πόλει κα) πόλει έν Ίουδα εποίη-
σαν υψηλά ϋνμιαν &εοΐς άλλοτρίοις, καϊ
παρωργισαν κνριον ϋ^εόν των πατέρων εαυ-
τών.
^^ΚαΙ οι λοιποί λόγοι αυτού και αι πράξεις
αυτοΰ, αϊ πρώται καΐ εσχαται, ιδού γεγραμμέ-
17. Β: γιχμαλίάτισαν (cf. ν. 8). 18. EXf (ρ. εττε^.)
αίχμαλοηινσαι et * έτιί. Bf (ρ. Βαι&σαμνς καί) τ«
εν οϊνιω ανρίϋ και τα iv οϊνιω τβ βασιλεο)ς κα/ των αρ-
χόντων, »ai ε(ϊο;καν τω βασιλίΐ (AFX*) ... : Γαληρώ
(ΕΧ: Γα^ηρων). A^Bf (a. θα^ανά) τ^ν ... : Γαμ^ο)
(Χ: Γαμί^αΙ S. Γα/tCai). 20. ΕΧ: ττ^ός «ι'τόν, Α^ :
θαλγα&φαλνασάρ (^Θαγλαθ'φαλνασάρ Α* Χ; Β:
Θαλγαφΐλλασάρ. Al.al.). Β: ε.9^λιψίν (ε'τταταξ. ΑΕ
FX). 21 . Bf (in f.) ην (Α^ Χ*). 22. FX: τ5 &λφ.
• 17 : •- ^T r β — AT
,.. ... : : •- τ r w - :
V : JT : • •'' : τ ν : <
Γ Λ••• : ν : ν. : • ν : r ν :
Α" τ : • ι ν IV JT τ "- "• Γ ^ *
br^ bi3?n^i n^^in^^a i^^^Bn '^si
- ν- "^ j τ τ ι• - • : • -:•
V v•.• : : • )- ι ' TT j τ - ,τ |-
ηρτπ xbi ib na:*»'! Ί^ιώ^ί Tibn
Μ T-: , i : «- -JT- Α " ''•• -!••■
V : τ : j" V τ τ • <- τ r
Iv jv : 1 .. .- Λ τ - : »ν vv - ^ >••
: ib nnT3?b &ibi ^^k^
biriüb tiDi^i ib nsn nrn^i 22
Π2Τ*ι :τπ^ί Tibisn ίί^ιη nin'^3 23
- ; • - IT τ »ν r: - y at Γ
Ίΐ:ίί^ι "is ö'^s^n pto^m snb^ib
D-^nTS^n an bi^i-^nb'n ^^nb^^ ^i)
j• : : - ••< T-: r 1 - <•• "^v: ^ •
-!iNn Dm ^D^inTy'^i n^Ts onb onk
IT ν : • Α ί ί ~ ί " ν : JV τ τ
ηD^ίϊ''^ ; bi^^ito^'b^b^i ib^töiDiib ib24
1 ν:!•.•- r τ : • τ : ι • : - : /
ι - \- :- • "^ ν: ιτ r J" : '•' τ τ
ν ; •- . ν- ιτ Ι" J•• :
nin^Tü ib to'*'i nirr^-n'^s ninb^
•) : : • s AT : |•• j : -
n^ri n^i^-bisn^ :abü5i)"i'^2 nD£)-b53f^=
-i• τ • τ : •ι^τ τ ι • VT • τ :
nsnbi^b ntDpb nibn ntor hn^in^b
j• 1" r• »- : τ JT τ τ ι*
r• ν: IT ί ν .. : -- Α• •• -:
d'^äibii^r; i'^bin-b^'i λ^^η^ ίγτ^ι 26 !
ν ι•τ ττ: τί ττ: •••<•.• :
n&D-bs? D^hiins nan o'^^i-iniini
... .j.. •- - . : JT . A• -: r τ :
V. 20. ns'n 'am u:5^3 'i)n !ί<"3α
λ^Χ*'^χαΙ (Α2Βί•). 23. FX: Ζητήσω. FX: χατ-
ισχνασιν. A^BFf (ρ. κατίσ;^.) αντβς (Α*ΕΧ*).
24'. Β: in. ίαντω &νσ. Α* Χ* (alt.) tv (Α2Β|).
25. Α2Β: ίποϊησίν {Ιποίησαν Α* [alt. man.J FX).
EXf (ρ. άΑ/Ιοτ().) cV τοΓς ν^ηλοΐς. Bf (a. θ^ίόν) τον
2φ @1^tontca«
(28,18-26.) 531
®emüt5iö««ö Suba'S um 515αδ ttJtffcm 5t$o§ leitete SScrgreifuitg. ΧΧΤΠΙ•
mal bie ßbomiter unb [erlügen 3uba
18unb fü^rcten $ίΙίφ6 n?cg. *Οίπφ tra-
ten Ρφ bte $^ilificr nteber in ben @täb*
ten, in ber 5lue unb gegen SOiittag 3uba,
unb getüannen 95eti) @emeg, ^Jalon,
®eberot^ unb @οφο mit i^ren %'ύά)ίηη,
unb S^^imna mit i^ren ίtöφtern, unb
®imfo mit t^ren ^'όφίηη, unb tt>o^nten
IQbarinnen. *iDenn ber ^crr bemüt^igte
3>uba um Οίζαβ tritten, be0 ^öntgS 3u=
ba, barum ba^ er 3uba bloß mαφte
20 unb »ergriff ίΐφ an bem «§errn. *Unb
eä fam ttjiber i^n 3!tgiat^ $iinefer, ber
\^öntg öon^lffur, bet belagerte i^n} aber
2 t er fonnte i^n niφt getrinnen. *i£)enn
%i)a^ t^eiletc baS «^auö beö «^erm unb
baS ^au^ beä ÄiJnigg unb ber JDberflen,
baö er bem Äbnige ju ^ffur gabj aber
eö ^alf i^m niφtg.
22 iDaju in feiner O^lot^ mαφte ber M^
nig 5l^a8 beö CSergreifenö am «§errn
23ηοφ me^r, *unb opferte ben ® Ottern
ju ibamaffug, bie ii)n geίφlαgen :^atten,
unb f:^?rαφ: ^U ©btter ber Äbnige §u
<Bi)xun Reifen i^nen, barum n?itt iφ i^nen
o^pfern, ba^ fle mir αηφ Reifen} fo boφ
biefelben i^m unb bem ganjen Sfraci ein
24 %aU ujaren. * Unb 5l^a8 brαφte ju^auf
bie ®efa^e beS «i^aufeö ©otteg, unb fam*
meite bie ®efä^e im «§aufe ©otteg, unb
fφίo§ bie il^üren ju am «§aufc beS
«^errn, unb mαφte i|m Elitäre in allen
25 2ÖinfeIn gu Serufaiem. * Unb in ben
^tabten 3uba ^in unb "^er mαφte er
^5^cn, ju räuφern anbern ©bttern,
unb reijte ben «^errn, feiner 3Sater ©Ott.
26 2δα3 aBer me^r toon i^m §u fagen
ijl, unb atle feine SGBege, beibeS bie er*
jicn unb legten, fle^e, baö i^ gefφrieben
24. A.A: ju <§auf, «i^aufe, J^aufcn. A.A:
maci)te |?φ. 26. U.L: beibe bie.
18. ftelen b.^b.etn... be»9?teberlanbe&. B.lvaren
cingefaiien. vE: verbreiteten ^φ über bie @t. A: brei?
teten f. aug. dW.vE: bcr9lieberung. A: beg ^αφεη
Sanbce. B: im ©runbe. vE: ber »Sü^gegenb won 3.
19. lostnacbte. dW.vE: jügelio^ (gemacht). B;
entbioft^tte? (Atber^üife entbl.)«gi.au^26,16.
20. änQftinte tfin, aber flärfte ihn ntd)t. dW:
brangte ibn u. fianb ii)m. n. bei. vE: bebt, i^n u.
unterftü^te i^n n.
21. unb 0(ib» bem Ä. B: nal^m ein 2;^eil öom ^.
iE: einen Xi). [ber @φά^e] beö ^. dW: ^)lünberte
percusserunt multos ex Juda et. ce-
perunt praedam magnam. * Philis- 18
üRg.i8,8. thiim quoque diflasi sunt per urbes
carapestres et ad meridiem Juda,
ceperuntque Bethsames et Ajalon et
Gaderoth, Socho quoque et Thamnan
et Gamzo cum viculis suis, et habi-
taverunt in eis. *Humiliaverat enim 19
CJer.15,4. Don^ijjus Judam propter Achaz regem
Ex.32,25. jmijj^ QQ ψιοά nudassel eum auxilio
26,i6.i8. gj contemptui habuissel Dominum.
* Adduxitque contra eum Thelgalh- 20
phalnasar regem Assyriorum, qui et
afftixit eum et nulle resistente vasta-
2Rg.i6,8. Vit. * Igilur Achaz spoliata domo 21
(.itr.2,36. j)Qn(jjjji et domo regum ac principum
dedit regi Assyriorum munera, et
tarnen nihil ei profuit.
Insuper et tempore angustiae suae 22
▼.!9.{Bsr.i,gyj^l^ contemptuHi in Dominum, ipse
2Bg,i6,io. per se rex Achaz. * Immolavit diis 23
(Dt.12,30. ßamasci viclimas, percussoribus suis,
et dixit; Dii regum Syriae auxilian-
tur eis, quos ego placabo hostiis, et
aderunt mihi; cum e contrario ipsi
fuerinl ruinae ei et universo Israel.
* Direplis itaque Achaz omnibus va- 24
29,19. g-g (jomus Dei alque confractis clau-
^^'^• sit januas templi Dei et fecit sibi
altaria in universis angulis Jerusalem.
*ln omnibus quoque urbibus Juda 25
exslruxit aras ad cremandum Ihus,
2r|.23,26.* atque ad iracundiam provocavit Do-
minum Deum patrum suorum.
27,7.
Reliqua autem sermonum ejus et 26
omnium operum suorum, priorum
et novissimorum, scripta sunt in
24. ΑΙ.* omnibus.
baö ^. Α: beraubte. dW.vE: er l^alf il^m ηίφί. Β:
xoat il^m n. gur ^ülfc.
22. bieferß. B: jur Seit ba er il^n angftigtf. vB:
bebrängte. dW: 3. ber 95ebrangni§.
23. dW.vE: 5lbcr fie gereiften. A: ba fle im ®ti
gent^eil... B.dW.vE.Ai jum §.
24. unbjcrfriirfeltc. B: bcfd^nitt! dW: »erfi^nitt?
vE: Jerfφlug. B.dW.vE: @cfen.
25. B: in einer {eben ©tabt überaH. dW.vE: ailen
(St. B.A:r. juimiSi-rn.
26. dW: ^.^aten. A: SÖJerfe.
34*
532 (28, 27—29, 10.) ChronicoFUHi II.
ϋίχνιιι.
Attas et Miskia reges »Fudae*
ναι im βιβλίορ βασιλέων Ίονδα και Ίσραηλ.
27 Kai εκο/μη&η "Αχαζ μετά των πατέρων
εηυτοϋ y 'ac/X ηάφη fv πόλει /ίανίδ' οτι οίκ
είςψεγκαν αντον εις τους τάφους των βασι-
λέων Ίσραηλ. ΚαΙ εβαύΐλενσεν 'Εζεκίας νιος
αντον άντ αντον.
TT - : . - |.. ^ . . . ^γ . ,.. 7 -
— τ j • • τ <•.:•:•- τ -:
j•• : - ν : •• : • ν: j •<
IT : - V : ;t•• : • : Μ : '- A" τ ! •
ηίιώ iton•) Danton nitü
XXMX• ^(^'i^ Έζεκίας εβασίλενσεν ων
είκοσι και πέντε έτών^ και είκοσι εννέα ετη
εβασίλενσεν έν Ιερουσαλήμ. Και όνομα τ§
μητρί αντον .Αβια, &υγάτηρ Ζαχαρίον. "^Κα) \ Π'^ΠΙίί iiSii Düäl obtÖ^I'^S 'Tlb^
'^ποίησεν το ευ&ες ενώπιον κυρίου κατά πάντα ι '" " ~ -^ ■ •ατ τ ι • ν- τ
όσα έποίησεν ΑαυΙΟ 6 πατήρ αντον.
^ Και εγένετο ώς εστη επι της βασιλείας
αντον y εν τφ πρώτφ μηνι άνέωξεν τάς -^νρας
οίκου κυρίου και ίπεσκενασεν αντάς. ^ ΚαΙ
είςηγαγεν τονς ιερείς κα\ τους Αενίτας^ και
κατέστησεν αυτούς εις το κλίτος το προς
ανατολάς ^ κα\ είπεν αντοΐς' Ακούσατε y οι
Αευϊταΐ' νυν άγνίσ&ητε και άγνίσατε τον οίκον
κυρίου ϋεον πατέρων νμών^ και ίκβάλετε την
άκα&αρσίαν έκ των άγιων. ^Ότι άπέστησαν
οι πατέρες ημών και εποίησαν το πονηρον
εναντίον κυρίου ϋεον ημών και εγκατέλιπον
αντον y και απέστρεχραν το πρόςωπον αντών
άπο της σκηνής κνρίον και έδωκαν αυχένα,
"^ και απέκλεισαν τάς ΰ-νρας τον ναον, καΐ
έσβεσαν τονς λύχνους ^ κα\ &υμίαμα ονκ έϋν-
μίασαν^ καϊ ολοκαυτώματα ου προςηνεγκαν εν
τφ άγίφ &εφ Ισραήλ. ^Kat ώργίαϋη &νμφ
κύριος επϊ τον \ίούδαν καΐ έπι την Ιερονσαλημ,
Ααι έδωκεν αυτούς εις έκστασιν κάϊ εις άφανι•
σμον και εις συριγμόν, ως νμεΐς οράτε τοις
οφ&αλμοΐς νμών. ^ ΚαΙ ίδον πεπληγασιν οι
πατέρες νμών ^«χ«ίρ«, και οί νιοι νμών και
αϊ ϋ-υγατέρες νμών και αϊ γυναίκες νμών έν
αιχμαλωσί^. εν γη ονχ αντών, ο και ννν εστίν.
Επϊ τούτοις '^ ννν ΙστΙν έπϊ καρδίας δια&έ-
σϋαι δια&ηκην μου, δια&ηκην κυρίου χΗού
'^D^rs nü5»n üsr^^i nrr^nDT-ns 2
26. EX: ετΓί βιβλίων (FX: έπι βιβλίβ, cf. 27,7).
27. Β: πατ. ains. Α': 'βί^ίκίίας.
1. ΑΙ : :Αββα&ν& {Αβια Α2Β). 3. Β: h τω μηνΙ
τω nqonu). 5. Bf (a. natiq.) των. 6. A'X* θ"*»
^/<wv(A2Bt). Β: ΐ)/κατέλΐ7ταν (-At/rov A^EFX; Α*:
-ληπον). AlX*ayTo'5r(A2Bt). 7. AlEX*eV(A2Bt).
8. Χ* θ^ι^Α*ω(ΑΕΧ|; Β: 6()γτ{). Β* (alt.) ε'ττί (FX*
ΙπΙ την) ,..: σν^ισμόν. 9s. EFX (quater): ημών.
A2Bt (a. μαχ.) έν (Α>Χ*). ΕΧ (pro ο χα« νΤν-δια- ... (SScfiräbniffe).
^ia&cn) Kai νϋν daiv έπΙ τβτοκ;. Ννν Ιν &έσ&( έπι 3. dW: beffcrtc ftC. vE: fieilte f. fttebcr i|er.
naQOiaq νμών TS δια&έσ&αι (F:"EviX(v THTH syevfTO 4. bem bv. ^Ιαή. dW.vE: Πε§ ... Fommen. vE:
ini καξ>()ίας ^« το δια&.). Β: /η »κ αιιτων. 10. Α* ' freien φί. Β: φίαπ.
(alt. man.)EFX* Jm^^;Ki7v^e(ABt). 5. unb licillflct. dW.vE: [Raffet bieUnreinigfeit
r τ VT (TT V -: : at
:t: t rr ττ- j
t : - V •/- τ ■ • IT V J -
,.• τ- r : - : - VT : r
ninnb üddx^'i öi«ibn-riii a^Dnän
Di'ibn "^D^ii^^üi onb n)3ii*i :πΊΤΏη j-i
A• • •• r • J τ : <.:• T V i - IT : • -
τ : <•• V r»- : :»- : i• jt -
man-ns ^lii^iisini ob-^ninK '^nbwN:
\j • - V }• : •.• •• I -: j•• •.•:
17: «♦ -: j — : IT r v>i - > •
: • - ^T : υ- : • • υν ■• : ς•• - -
- : - τ IT j : - : IT _- ' •• '
nbri 5ΐΊ•^ϋρη iib nibp^i ri^Dn-rx
I•• τ : • y I" -.• I - j v: iv <
Dbua^in-^i nn^irr^-bs? rtin•^ η^ρ \n'^'i s
•AT τ I «VT : - τ : I ••• Lv • !-
Ίώκ3 nfcnttibn natab Γίτ\ή ϋ:τ\^^
•r.• -: |- IT •• ; • : jt - : τ -:|- : <••:•-
> : IT •»•• • : 17 •• 1" : ν r. -
S" : "T •.• vT •.• i- -;
τ - ι - κ- : - 'y τ :
N^bi^ nin^b n'^^s rin^b -^hnb
j- '^•.•: VT - • : J : • • • :
V. 5. ÖDTaX S"2S
V. 8. 'p m^tb
27. ober ... in bie ©r. dW.vE: benn man Βίαφί€
2« @^]^totuca«
(28,27 29, 10.) 533
516αδ Xol•* φιδϋα ®i>tt tuo^lgcfaliig mic ©atJtb.
XXTIII.
im 35υφ ber Könige 3uba unb Sfraelö.
27*Unb ^Ι^αδ entfi^licf mit feinen 33ä^
tern, unb f!e begruben i^n in ber (Stabt
ju Serufalemj benn fie brαφten i^n
ni^t unter bie ©räber ber Könige 3if-
raeiö. Unb fein (So^n 3e^iöfta n^arb
Jtbnig an feiner (Statt.
XXIX. «xSel^iefia n?ar fünf unb jn^an»
liQ Sa^re alt, ba er ^önig n?arb, unb
regierte neun unb gwanjig Sa^re §u
Serufaiem. ^eine SÖiutter ^ieg ^bja,
2 eine iloc^ter (Sa^arja. * UnD er t^at,
bad bem »^errn ιυο^ί gefiel, irie fein
SSater 2)aöib.
3 @r t^at auf bie %i)nim am Ǥaufe
beS «^errn im erfien SJionat beö erflen
Sa'^reg feineö Äönigreiφδ, unb befeftlgte
4 fie. *Unb brαφte (jinein bie ^riefier unb
Äei)iten, unb üerfammelte fie auf berbrei-
0 ten ©äffe gegen 3Jiorgen * unb fprαφ
ju i^nen: «^öret mir §u, i^r ü^eüiten!
«heiliget €ηφ nun, bag i^r heiliget baö
^aug beö ^errn, eurer QSöter ©otteg,
unb tl^ut ^erauä ben Unflat^ aud bem
ö^eiligt^um! *2)enn unfre 33äter ^aben
fiφ »ergriffen unb getrau, baö bem
«Öerrn, unferm @ott, übel gefällt, unb
^aben i^n »erlaffen. i£)enn fie ^aben
i^r 5lngefiφt öon ber SGÖo^nung be8
«Öerrn gewanbt unb bcn Olücfen juge-
Tfe^ret, *unb ijahm bie %i)nx an ber
*&alle Jugefφlofίen unb bie Samten auö-
gelöfφί, unb (ein OlciuφlDerf geräuφert
unt) fein 33rattbo)3fer getrau im ^eilig=
8 t^um bem ©Ott Sfraelö. * datier ifl ber
3orn beö «§errn über 3uba unb Serufalcm
gekommen, unb ^at fie gegeben in 3«^-
ftreuung unt) ^ertrüftung, baf man fie
an^jfeifet, wie i^r mit euren klugen fe^et.
9*5i)enn fie^e, um beffclben ttjiUen finb
unfere QSäter gefaEen burφδ ©φη,πΓί,
unfere @5^ne, 3^bφter unb 2Beiber finb
10 meggefü^ret. *ίίΙ\χη i^al•^ iφ3 im @inn,
einen ^unbju mαφenmitbem«§errn,bem
27. U.L: aber ftc hxaä}Un ... an feine @t.
3. Ü.LrSKonben.
... (^inaue). ArteegaiieU.
6. ihr ^. 9t. (JW. [i^m].
8. B: jum ?ünif iftn. dW: maa)H ti jur Wlip
f}ant(ung, j. ©ntfc^en u. j. (Spott. vE: ©egenfiant)
2Rg.i6,i. libro regum Juda et Israel. *Dor-27
mivitque Achaz cum palribus suis,
et sepelierunl eum in civitale Jeru-
2i,ao.2«,25. ggjpi^ . jjgqyp gjjjjjj receperunt eum
in sepulchra regum Israel. Regna-
vilque Ezechias filius ejus pro eo.
2Rg.l»,l••.
Igitur Ezechias regnare XXIX.
coepit, cum viginti quinque esset
annorum, et viginti novem annis
regnavit in Jerusalem. Nomen ma-
tris ejus Ahia., filia Zachariae. *Fe- 2
citque quod erat placitum in con-
speclu Doniini, juxta omnia quae
fecerat David pater ejus.
Ipse anno et mense primo regni 3
sui aperuit valvas domus Domini et
^"*•*®»^** instauravit eas. *Adduxitque sacer- 4
dole« atque Levitas et congregavit
eos in plaleam Orientalen) * dixil- 5
que ad eos: Audile me, Levitae, et
sanctificamini! raundate domum Do-
mini Dei pairum vestrorum et auferte
omnem inimunditiam de sanetuario!
* Peccaverunt patres noslri et fece- 6
runt malum in conspectu Domini Dei
nostri, derelinquentes eum. Averte-
runt facies suas a tabernaculo Domini
2,i7.34,:i9. gj praebuerunt dorsum; *clauserunt 7
Ostia, quae erant in porticu, et ex-
stinxerunl lucernas, incensumque non
adoleverunt, et holocausta non ob-
35,5.Nin.28,^y|gj,^jjj^ jjj sautauario Deo Israel.
* Concitatus est ilaque iuror Doniini 8
)7.Dt.28, super Judam et Jerusalem, tradidit-
que eos in commotionem et in
•iftli'jM^si.in^eritum et in sibilum, sicut ipsi
cernitis oculis vestris. *En, cor• 9
ruerunt patres nostri gladiis, filii
noslri et filiae nostrae et conjuges
captivae duclae sunt propter hoc sce•
Ins. * Nunc ergo placet mibi, iii 10
ineamus foedus cum Domino Deo
T.ir.
T.28,24.
32,6.
lClir.15,12.
lRg.H,48.
Ee.H.lt>.Jer.
28,24.
13,11.
30,
37.
2S,f,,8.t7.
{•, 2.-4i,\6
3. ΑΙ.: Ipso.
4. ΑΙ.: in parlem er.
bee Staunen« u. bee <St).
9. dW.vE: ftnb in (trr) ©cfangenf(^aft. H: im
©eiangti^ gcwefen?
10. dW: i|l in r im S. H ci in meiiipm Jpcr^en..
534 (29,11-19.)
Clironicorum II.
%xix.
MisUia reac Jiudae,
Ίσραηλ^ και anoargtxpH την οργήν τον ϋ^νμον
αυτοϋ άφ ημών. ^^ Και νυν μη διαλίπητε'
οτι έν νμΐν τιρέτικεν κύριος στηναι εναντίον
αντοϋ λειτονργεΐν καΐ είναι αντφ λειτουργούν-
τας και &νμιώντας.
*2 Και άνεατησαν οι Αευΐται, Μαά& 6
του 14μασι και Ίωηλ 6 του '^ζαριού εκ των
υιών Kaa&y και εκ των υιών Μεραρι Κεις ο
τοϋ Άβδϊ και Άζαρίας 6 τον Ίαλληλ, και
άηο των υιών Γεδσών Ίωα 6 του Ζεμμαΰ-
καΐ 'ίωδάν 6 τον /ωαχά, ^^ και των υιών
^Ελισαφάν ΣαμβρΙ καΐ Ίεϊηλ, και τών υιών
Άσάφ Ζαχαρίας και Ματ&ανιας, ^^καϊ τών
υιών Λίμαν Ίεΐηλ κάϊ Σεμεί, και τών υιών
Ίδιϋουν Σαμείας κα\ Όζιηλ, ^^καϊ συνηγα-
γον τονς αδελφούς αυτών, και ήγνίσ&ηααν
κατά την έντολψ τον βασιλέως δια προς-
τάγματος κυρίου κα&αρίααι τον οίκον κυρίου.
^^ ΚαΙ είςηλϋ^ον οι ιερείς εσω εις τον οίκον
κυρίου άγνίσαι, καΐ έζέβαλαν πάσαν την ακα-
ϋ^αρσίαν την ενρεϋεΐσαν ίν τφ οικφ κυρίου
και εις την αυλην οίκου κυρίου' και εδέξαντο
οι Αευΐται εκβαλεΐν εις τον χειμάρρουν Κέ-
δρων έξω. *^ ΚαΙ ηρζαντο τ^ W^Q^ "^V
ηρώτχι νουμηνίε^ του μηνός τον πρώτου άγνί-
σαι, και τγι ημέρες ττ] ογδότ] του μηνός είς-
ηλϋ^αν εις τον ναον τον κυρίου, και ηγνισαν
τον οίκον κυρίου έν ημέραις οκτώ, και τη
ημέρ^ ττ] έκκαιδεκάτη τον μηνός του πρώτου
συνετέλεσαν. ^^ Και είςηλ&ον έσω προς ^Εζε-
κίαν τον βασιλέα κα\ είπαν Ήγνίσαμεν πάντα
τα έν ο/κφ κυρίου, το ϋ^νσιαστηριον της όλοκαυ-
τώσεως καΐ τα σκεύη αντου, καΐ την τράπεζαν
της προ&έσεως και τα σκεύη αύτης, *^ και
πάντα τα σκεύη α έμίανεν '^χαζ ο βασιλεύς
έν τη βασιλείς, αύτου έν τ^ άποστασίϋ^ εαυτού,
11. Α»ΕΧ: διαλΰπητί {-λίπ. Α2β).
δάμ, ατοί νΙοΙ ^Ιωαχά.
13. Α2β: Ζαμβφ.
14. Α^Β: ^α/ίαί'ας {Σαμύα(; Α*Χ; ΕΧ: Σαμα-
16. Β: ίΐΐβαλον.
17. Β: ^ρξατο (-arro AEFX) ... τβ πρωτβ μηνός.
ΑΙΧ: ηςηλϋ-ίν (-&αν Χ'^Β; Ε¥Χ: -&ον). li* τπ
(a. MV(}is) ... τ^ιςχαιόίκάτγι (exxaioincÜTji AFX; EX:
εζ y.al ά(κάττΐ).
18. Β: ηςηλ&αν (-&ον AEFX).
19. Β: ό βασ. ^χαζ ... άποστ. αύτβ. ^
:iöi< li^n ?iDiat] ntb'^i b^^Ίto''
-ins üDD-'^S) ^5ώη-^>ί τ\ν^ν '^iisii
> : Γ : : JT ; τ τ : <~•* r τ :
ι• • ': - r : IT : \.
- τ -: 1 ν - J- • • Ί Γ ν-.τ -
• τ ' : - J•• : 1 • τ : — : » ν "^ j•• :
VT : — •"Γ • : - 'V *•< • τ : j•• : » •
']ε2'^b^ξ '^ps-ip^i Jniji'^-p ΠΓ- ^^^ ^^
ιτ : - : Ι τ τ J•• : Ι • '^α" * «* ν : •
J.. . . ! IT ^" r• : Ι • IT : " "
τ^'^^'Ώΐή v\hn^ '^33-1^*1 ''3?'αώη
... .. _; ... < : - 1 — «^ ι•• • \ :
1 ν Μ,• - - : • : /Τ — : >- : ρ —
\τήχν η^3 inüb Tntr^ '»^ms
IT : }•• ν - : AT : j•• : • :
hiiT^-n'^n rm^^^sb o'^anän ϊl^ίn»^l6
τ : I" τ j• : • •-: I - j τ-
Ίώ^ί h^i^tiin-bs Γίί ^ii^^^kisi Snob
nin*^ rr^s nsnb άλτ\^ b:ί^"I^ ^^^2:Ώ
AT : j" V- -: |- τ * . -JZ •* • * IT
lin'ip-bnDb ^^^^^ii^b öhbn ^b?|5^5
^iώ^ίΊn tö'inb Wi^s ^bniin' :η2ΐ:ϊΐππ
I • IT V j - Τ V : •• τ - τ Ι
ϊl^ί^ üiYnb nDinta ai'^nii Siipb
T< V - JT ί ^ς : ••!- :
VT : t" V j it- 1- τ : JT :
nto ntöüä Di^n^i nai^to D'^^'^b
VT τ η ' : AT : j• τ :
rm'^y^ ^^ίi3ϊΊ : ^ibs litbi^nn tö^hb i»
^iDnnt: ϊιίπϊ^ϊί ^ribibn ^ini^pTn-bii
: V- • : j - ? V V - JT ' • : • ••*
nbirn π3ΤΏ-ηίίη nin^' n'^n-bs'nx
τ IT <- : • ν : Λτ : ^ j•• τ
••• ν•.—: r r Ν- 1 •. ••• : τ •• "^ τ
Ίώ^ί D'^bsin-bs) n^ί^ :vbs-bi)-nsii«
jv -: ..._•- τ j•• : IT •• τ ν :
ibrti3 in^iDb^s τπίί 'nbian π^οτη
«. -: r : ^ ": - : st τ 1 ν ν - - • : •
V. 11. s^ba ν, 13. 'ρ 1)δ<ΐ5ΐι
ν. 14. 'pbxiITi
10. BrgrimmigerS. dW: entbrannter. vE: feine«
3. @iuti). dW: t)on mir.
11. B; laffet eö je^t an eud^ n. fehlen. vE.A:
faumetn.
15. dW.vErnaci^ (ben SBorten). B: ^ΠΓφ bieSB.
1
2« 6:fitPtttca*
(29, 11—19.) 535
Steinigune bed ^tmptU but$ ^tdfta.
XXIX.
©Ott 5fraei3, ba^ fein 3orn unb
11 ©rimm |ίφ t)on unS tüenbc *0lun,
meine Sb^ne, feib ηίφί l^inläffig! benn
€ηφ ^at ber «^err emä^lct, baf iljx öor
i^m fielen fotlct, unb ba^ i^r feine iDie=
ner unb ΐίίαηφζχη feib.
12 Φα mαφten Ρφ auf bie ISeöiten:
^af)atf), ber ©o^n ^mafai, unb 3oel,
ber @o^n ilfarja, au8 ben itinbern ber
jta^iat^iter; αηβ ben iiinbern aber
3Jierari: Jlig, ber <Boi)n %Μ, unb
^farja, ber <Soi)n Se^aieleeiSj aber
ouö ben Äinbern ber ©erfonitcr: 3oab,
ber @o^n 8imma, unb (Sben, ber @o^n
13 3oa^} *unb au0 ben ,itinbern ßliga«
ρήαηδ: 6imri unb Sejeij unb auS
ben ,^inbern ^ffa:^^Ö: (Sαφαriα unb
14 9Kat^ania} *unb au^ ben Jlinbern
«§eman§: Se^iei unb ©erneij unb auö
ben Jtinbern Sebut^unö: ©emaja unb
15 Ufiei. * Unb fie öerfammelten i^re 35ru=•
ber unb heiligten ίίφ, unb gingen hinein
ηοφ bem @e6ot beä ^bnigS auö bem
2Bort beS «^errn, ju reinigen bag «&au8
16be0 «§errn. *i£)ie $riejier aber gingen
hinein inroenbig in baö «^αηδ beö «§errn,
ju reinigen, unb t^^aten atte Unreinigfeit,
bie im ilemijpel beö JQnxn gefunben n^arb,
auf ben *öof Λχα t^aufe beö «^errnj unb
bie ÜJeijiten nai)men fle auf unb trugen fle
17 ^inauö in ben 35αφ Jtibron. *eie fingen
aber an am erflen 5!age be8 erften 9)ϊο-
ηαίδ ^φ ju l^eiiigen, unb am αφten
ilage beg 3)?onatg gingen fle in bie »^atle
beä ti^errn unb l^eiiigten bag ^au^ beö
»^errn αφt S!age, unb üoUenbeten eg im
feci)gse^nten 3!age beö erften aJionatö.
18* Unb fle gingen hinein §um Könige
^iöfia unb fvrαφen: 2Bir i)ahtn ge=
reiniget baö ganje φαηδ beö «§errn, ben
33ranbopferaltar unb aüt feine ©erät^e,
ben 3!ifφ ber (Sφαut)rote unb atte feine
19@erät:^e, * unb alle ©efäfe, bie ber
^bnig ^ζαδ, ba er ,^önig mar, n?egge=
tt?orfen ^atte, ba er ίίφ i^erfünbigte, bie
17. ü.L.-anonben.
18. Ü.L: S3rani)opferöaUar.
16. fte ... fanben. B: in^ SntDcnbige beö φ.
17. Sölonotd SU ii^eil. dW.vE: famen jle (an) b.
&. B: bag 3ßorget)au.
Israel, et averlel a nobis furorem
irae suae. * Filii mei, nolite negli- 11
Dt.iii,8. gere! vos elegit Dominus, ul sletis
coram eo et ministretis illi, colatis•
que eum et cremetis ei incensum.
Surrexerunt ergo Levilae: Mahalhr2
iilius Amasai et Joel filius Azariae
de filiis Caath; porro de filiis Me-
rari: Gis fiiius Abdi et Azarias ßlius
Jalaleel; de filiis aulem Gersom: Joah
fiiius Zemma et Edem fiiius Joah;
tchr.15,8. *g^ ygj.Q ^jg ß|.jg Eiisaphan: Samril.3
ichr.25,2. et Jahiel; de filiis quoque Asaph:
Zacharias et Mathanias; *nec non 14
tchr.i>3,4.3.j|g ßijjg jjeman: Jahiel et Semei; sed
et de filiis Idithun: Semejas et Oziel.
* Congregaveruntque fratres suos et 1 5
''■''ivo.^^^sanctificali sunt, et ingressi sunt
juxta niandatum regis et Imperium
Domini, ut expiarent domum Dei.
* Sacerdoles quoque ingressi teni-16
phim Domini; ut sanclificarent illud,
"'^' extulerunt omnem imniunditiam,
quam inlro repereranl in veslibulo
domus Domini, quam tulerunt Levi-
tae et asporlaveruiit ad torrentem
Is'JS'JSl; Cedron foras. * Goeperunt aulem 17
^^'^'^' prima die mensis primi mundare, et
in die oelavo ejusdem mensis in-
gressi sunt porticum templi Domini, '
expiaverunlque templum diebus octo,
et in die sexta deeima mensis ejus-
dem, quod coeperant, impleverunl.
* Ingressi quoque sunt ad Ezechiamlb
regem et dixerunt ei: Sanclificavimus
omnem domum Domini et allare ho-
locausti vasaque ejus, nee non et men•
sam propositionis cum omnibus vasis
suis, *cunctamque templi supellecli- 11)
vH,ü4. lem, quam poUuerat rex Achaz in re-
μιιο suo, postquam praevaricatus est,
18. B: %i^a} bo man j^urit^tet.
19. B.dW.A: in feiner JRei^iirung. vE: n)ai)renb
f. ^evrfi^aft. dW.vE: enttveiVt (W)-
536 (29,20—28.)
Chronicorum Ιΐ.
Miskia reac mWudae,
ητοιμάκαμδν και ηγνίκαμεν idov ίστιν εναν-
τίον τον θυσιαστηρίου κυρίου.
^^ Kai ώρ&ρισεν Έζεκίας 6 βασιλεύς και
συνηγαγεν τους άρχοντας της πόλεως ^ καΙ
art-βη εις οϊκον κυρίου. ^1 fs^od ανηνεγκεν
μόσχους έπτά^ κριονς επτά, αμνούς επτά,
χιμάρονς αιγών επτά περί αμαρτίας περί
της βασιλείας και περί των αγίων και περί
Ισραήλ, καΐ είπεν τοις νίοΐ!ς ^Ααρων τοις
ίερενσιν άναβαίνειν έπΙ το θνσιαστήριον κυ-
ρίου. 2^ Και εϋ^νσαν τους μόσχους, και
έδ^'ξαντο οι ιερείς το αίμα χαΐ προςεχεον έπ\
το ϋυσιαστηριον καϊ έ'&υσαν τους κριούς,
και προςεχεαν το αίμα έπ\ το ϋυσιαστηριον
και ε&υσαν τους αμνούς, καϊ περιεχεον το
αίμα τφ ϋ^νσιαστηρίφ. 23 /j^^^ προςήγαγον
τους χιμάρους τους περί αμαρτίας εναντίον
του βασιλέως καΐ της εκκλησίας, καϊ επέϋ^ψ
καν τας χείρας εαυτών έπ αυτούς, 24 ^^j
ε&υσαν αυτούς οι ίερεΐς, καΐ έξιλάσαντο το
αίμα αυτών προς το ϋυσιαστηριον, και έξιλά-
σαντο περί παντός Ίσραηλ' ότι Περϊ παντός
'Ισραήλ, εΙπεν 6 βασιλεύς^ ή ολοκαύτωσις καϊ
τά περί. αμαρτίας^ 25 /^'^^ εστησεν τους
Αευίτας εν οίκφ κυρίου εν κυμβάλοις καϊ εν
νάβλαις καί έν κινύραις κατά την έντολήν
/Ιαυιδ του βασιλέως καΐ Γάδ του όρώντος
τω βασιλεΐ καϊ Νά{^αν τον προφήτου* οτι
δι εντολής κυρίου το πρόςταγμα fv χειρι των
προφητών. 26 β^,χΐ ίΐατησαν οι Αενϊται έν
οργάνοις /ίανιδ καϊ οι ιερείς ταΐς σάλπιγξιν.
^"^ Και εϊπεν Έζεκίας άνενεγκαι την όλοκαύ-
τωσιν επΙ το &νσιαστήριον' καϊ έν τφ άρξα-
σ^αι άναφερειν την όλοκαύτωσιν ηρξαντο
^Οειν τφ κνρίφ, καί αί σάλπιγγες προς τά
όργανα Δαυϊδ βασιλέως Ισραήλ. 28 Xf^i
πάσα ή εκκλησία προςεκύνει, καΐ οι χραλτφδοϊ
^δοντες και αί σάλπιγγες σαλπίζονσαι εως
ου συνετελέσ&η η Όλοκαύτωσις.
19. Β: ηγνίσαμΐν, Α*: χίΐμά^^βς {χιμάρβς Χ^Β
rell.; cf. vs. 23). 22. Β (bis): προςέχ(αν (sed
infra nfQit/fov). 23. A*EX: χιμάόοβς (χιμάοΗς
A2B, cf. VS. 21). 24. B: οτι dntv 6 ßaadeik'
/Ii(jt παντ.Ίσρ. ή 6λ. 25. Β: 6ιά έντολ. 27. Α*:
'Etfxfiaq. Β* (alt.) τω et αί (AEFXf). 28. Α* Χ* η
(A2Bt). EX: π^οςίφάίνη. A^* χαΐ ot (Α2Β relLf).
Β* ai. EX: έως ottt.
n^Ttl ''DB^ 03ΪΤ1 !ΐ3ώ?Γρηΐ ϊΐ!3^η
tnin'^ η'^Β ^5?ϊ>ι i'^rn ^^to η«
IT ί »" -ν — Λ Τ J•• Τ 1•-
τ : • . •• : τ : • ι• τ $• τ -
τ : • •« : τ : • _• τ ?
»τ»: •- -ί JT τ i - - - τ - :
tnirr: n^nm-'^:^ nibrn^ ü^hnbn
IT ί ,- : • '^ - V-; r Τ • -:j -
ϊΐΕοπώ^ι ηπ3Τ52Π '^p^p^ ahn
j -: : •- ΓΛ• : • - Κ : : •- τ -
α 7 IJ : ΐ '- • τ : - -: : •-
τ - r j•• • : •.• • — τ Ι" : • -
ϋτι^τ iiDuon bnpni Tib^sn ^^z>b
ν.• '• : j :: '- λτ Ιτ - : τ ν ^ν - y : ■
^^r^n^^ D'^bnän ο^ιοπώ^ι inn^b^u
<:-'.- -: ι - τ : •- ιν ••-:
τ - ι•• - : τ •• : • - τ τ
' •■" ••• - J- τ •• τ : • τ : -:• '^ Λ• τ : ♦
• • : r ••• "-U — IT - r : \j η
j• τ : • •-:•:• τ : j••
VT : - : s• A• τ - ' JT τ : i ν ν.• -
b^ibn ^iTOriii :r^i'^n^ Τ2 πι^'ώπ26
• • : r < : - 1— IT • : »- : \j : • ~
I : I -: r v-: ι - .• ^ • τ j•• : •
nbi?n nibrnb '^η^τη ΊΏΐίί'^η?
VT IT j ~: Γ : τ»• : • •.• -
bnn nbi3?n bnn rrn^i nar^nb '
<" •• . τ IT j;• •• •• : -Λ" : • - :
^bs '^^'^-bii ηίΊ2:2πηι hir^-n^tö
r• : •• : "^ - : : j ~. r : τ : Γ
bnpn-b^i :bi^^'^tr)'^ *nb^ τ^ιι?»
τ Jt - "^ τ : '^ ι•• τ : • J ν jv ν τ
«. : ι -: r : " : J* . " ί • -: r : ι•
: r\hvn nibsb nr bsn a'^nssnri
IT IT j : ' xr '^ - jü ' : -
V. 19. nns5 'pn ϊ<"33 v. 28. 'is ^^n''
19. vE:tütet)cr jurec^t gemalt. dWronil^renDr
gcjicrit.
22. B: nahmen b. 931. auf. vE: über b. 31.
23. dW.vE: 93. bc« @.
24. B.vE: mit ii)vm 931. dW: fijrengeten i^ir 93L
2φ Q:f^tvnica*
(29,20-28.) 537
§t§fta'S SSranbo^fcr unb ©ünbopfer für bo§ ganjc 3fracL XXIX.
:^a6en trif JU9eπφtct unb ge^eiiiget;
jle^e, fle pnb üor bcm -2lUat bcS »^errn.
20 Φα ma^te ίίφ ber Äbnig »gtgfia frü^ie
auf unb ^erfammcite bie DSerjien ber
@tabt, unb ging i)inauf jum ^aufe beS
21 ^crrn. *Unb ί)Γαφί€η ^erju peben
Sarren, fleBen 2öibber, ficben l^ämmer
unb fieben Q'i^Q^nb'oät jum <Sünbopfer
für ba0 ,^5nίgreίφ, für baö «i^eiligt^um
unb für 3uba, unb er f:prαφ ju ben
^riejtern, Den ^inbern ^aronS, ba§ fle
opfern fotlten auf bem ^Uar beö «§errn.
22 * Φα fφίαφteten fle bie Oiinber, unb bic
^rie^er na'^men baS 39iut unb fpreng-
ten eä auf ben Qlitar, unb fφIαφteten
bie 2Öibber unb fprengten baö 35Iut
auf ben ^Itar, unb fφίαφteten bie Sam«
mer unb fprengcten baS 33Iut auf ben
23 biliar. * Unb Brαφten bie 33ö(fe jum
©ünbopfer üor ben ^iJnig unb bie @e=
meine unb legten bie ^änbe auf fle,
24 * unb bie $riejter fφlαφteten fle unb
entfünbigten i^r SSlut auf bem ^Itar,
§u öerfö^nen ba§ ganje Sfrael. 2)entt
ber Äönig :^atte befohlen, 33ranbopfer
unb 6ünbopfer ju t^jun für caö ganje
25 Sfrael. *Unb er fieUete bie Seüitcn im
«^>aufe beö ^errn mit ßi^mBeln, $faitern
unb «Warfen, rcie eö iDav)ib Befohlen ^atte,
unt ®ab, ber (Sφαuer beö Jlbnigö, unb
ber ^rop^et Diat^an} benn eS u>ar be8
2() «i^errn ®eBotburφ feine ^ropl^eten. *Unb
bie i^eöiten flanben mit ben ©aitenfpie-
len 3)aDibö, unb bie $riejler mit ben
27 S^rcmpeten. *Unb ^töfia ^ie^ fle 33ranb*
Opfer t^un auf bem Qlitarj unb um bie
3nt, ba man anfing υαδ SSranbopfer,
fing αηφ an ber @efang beS «:^errn, unb
bie 3:rompetcn unb auf mαnφerIei @ai=
tenfpieien ^aüibö, beg ^önigö SfraeU.
28* Unb bie gan§e ©emeine betete an, unb
ber ®efang ber (Sänger unb baS 3'rom=
peten ber Trompeter tt)ä^rete atteö, biö
baö iBrauDopfer αuδgeriφtet war.
19. Ü.L: jugenci^tunb.
2A,A.X:mitii)xmmntt\
26. A.A: (Saitcnfpieiern.
2ß-28. Ü.L: Drommeten u. f. tt>.
Lt.4.
35,11.Ly.4,
et ecce, exposila sunt omnia coram
altari Domini.
Consurgensque diiuculo Ezechias 20
rex adunuvil omnes principes civi-
tatis et ascendil in domum Domini.
*Oblulerunique simul tauros sepleni 21
et arieles seplem, agnos seplem et
hircos Septem pro peccato pro
regnoj pro sancluario, pro Juda, di-
xitque sacerdotibus filiis Aaron, ut
offerrent super allare Domini. *Ma-22
ctaverunl igitur tauros et susceperunl
sanguinem sacerdotes, et fuderunl
^^■%*2i'*'' illum super allare; mactaverunt eliam
arietes et illorum sanguinem super
altare fuderunl; immolaveruntque
agnos et fuderunl super allare san-
guinem. *Applicuerunl hircos pro 23
peccalo coram rege et universa mul-
£x.29,iü.Lv. l'tudine, imposueruntque manus suas
i,4.M5.8, ^ypgj. gQg^ * gj immoiaverunl illos24
sacerdotes et asperserunl sanguinem
eorura coram altari pro piaculo uni-
versi Israelis. Pro omni quippe
Israel, praeceperat rex, ul hoiocau-
slum fierel et pro peccalo. * Con- 25
sliluil quoque Levilas in domo Do-
mini cum cymbaiis et psalteriis et ci-
Χζι'Ί&,^Ι Iharis secundum dispositionem David
28π»^.24,ΊΓ; j^^gj^ ^j q^^ Vidcntis et Nathan pro-
tchr.24,19. phetae; siquidem Domini praeceplum
fuit per nianum prophetarum ejus.
* Stelerunlque Levilae lenentes oi- 26
ε?γΪι(κ' ga"y David, et sacerdotes tubas. *li:i 27
Νιη.ιυ,ιυ. j^sgn_ Ezechias, ul offerrent holocau-
sla super altare; cumque offerreiilnr
holocausta, coeperunl laudes canere
Domino et clangere lubis alque in di-
versis organis, quae David rex Israel
praeparaverat, concrepare. * Omni 28
aulem turba adorante canlores et
ii qui lenebanl lubas eranl in officio
suo, donec complerelur holocaustum.
lChr.l6,4ti.
▼ .25s.Nm.
lO,lO.Sir.
5(»,18.
^ur ©ntfünbigung.
25. dW.vE.A: bejlelUe.
®ct>ct Φ.
B.dW.vE: ηαφ bem
24. ΑΙ.* coram.
25. ΑΙ.* regis. Α1.| regis (p. Videotis).
27. ΑΙ.: repereral.
27. bie a3r. ... fammtben®. dW: ju ben ®.
28. dW: ber ®. erfφoΠ u. bie %x. tvontpetclen,
allci hii> jur 33cUenbung be« SSr.
538 (29, 29-30, 2. ) CliroiiieoFiim II.
XXIX.
Miskia reac J'udtie.
29 Kai ώς συνετέλεσαν αναφερόντες^ aal
εκαμχρεν 6 βασιλεύς και πάντες οι ενρεϋ•έντ8ς
και προςεκννησαν. ^^ ΚαΙ ειττεν 6 βασιλεύς
Εζεκίας και πάντες οι άρχοντες τοις Αενίταις
νμνεΐν τον κνριον έν λόγοις /Ιανιδ κα\ Άσάφ
τον προφήτου. Και νμνονν εν ευφροσνντβ, καΐ
έπεσαν καΐ προςεκννησαν. 31 /^^j^ άπεκρίϋη
Έζεκίας και εϊπεν Ννν ίπληρωσατε τάς
χείρας νμών κνρίφ* προςαγάγετε και φέρετε
-θυσίας κάί αινέσεως εις οίκον κυρίου. ΚαΙ
άνηνεγκεν ή εκκλησία -θυσίας καΐ αινέσεις εις
οίκον κυρίου i και πας πρό&υμος τγι καρδίι^
ολοκαντώσεις. ^^Και εγενετο 6 άριϋμος της
ολοκαντωσεως ης άνηνεγκεν ή εκκλησία, μό-
σχοι εβδομηκοντα, κριοί εκατόν y άμνοΙ διακό-
σιοι f εις ολοκαντωσιν κνρίφ πάντα ταΰτα.
^^ Και οι ηγιασμένοι μόσχοι εξακόσιοι, πρό-
βατα τριςχίλια. ^^'^4λλ' η οι ιερείς ολίγοι
ήσαν και ουκ ηδνναντο δεΐραι την όλοκαντω-
σιν, και άντελάβοντο αυτών οι αδελφοί αυ-
τών οέ Αευΐται έως ου συνετελέσ&η το έργον
καΐ εως ου ηγνίσ&ησαν οι ιερείς' ότι οι Αευΐ-
ται ηγνίσ&ησαν προ&νμως παρά τους ιερείς.
^^ Και ή όλοααύτωσις πολλή έν τοις στέασιν
της τελειώσεως του σωτηρίου και τών σπον-
δών της όλοκαυτώσεως. ΚαΙ κατωρ&ώϋη το
έργον εν ο'ίκφ κυρίου. ^^Καί ηνφράν&η Έζε-
κιας καΐ πας ο λαός δια το ητοιμακ&ναι τον
ϋεον τω λαώ' ότι έξάπινα ίγενετο ο λόγος.
XXX• Κα\ άπέστειλεν Έζεκίας επι πάντα
Ίσραηλ και Ίούδαν, καΐ επιστολάς έγραψεν
επι τον Έφραϊμ και Μανασση ελϋεΐν εις
οίκον κυρίου εις Ιερουσαλήμ ποιησαι το
φασεκ τφ κυρίφ &εφ Ισραήλ. '^ Κάϊ έβου-
λευσατο 6 βασιλεύς και οι άρχοντες καΐ πάσα
29. Β* (a. L•aμψ.) καΐ (AEXf, A2interuncos).
EXf (in f.) τω κνρίω. 30. Β: ΈΙ^ίκ. ο βασ. ...* πάν-
ti(i ... ίπίσον. EXf (in f.) τω κν^ίω. 31 . Β: ϋνσία-ς
(* καΙ) αινέσιως. Ä.*^*Kai άνηνεγκ.- οίκον κυρ. (Α^Β
ai.f). EX (bis): αινε'σίως•. 32.ΕΧ: ά^ανο* όκτακο-
σιοι. EFX: όλοκ. χν^ίβ. 34. Β: ήσαν ολίγ. ... ίκδίΐ-
(}αι ((J^f Γζ>αι AEFX) ... π^ο&νμως ηγνισαν (ΕΧ: ηρ.
ήγνίσ&ησαν, FX: πρ. ηγιάσϋ^ησαν). 36. EFX: (νφρ.
1. Α2Β: Ίβδα (Ιάοαν A^FX, cf. vs. 6).
F V -jv - :iT A-: r : \. - :
τ^'l n.mn riin^h Bbnp chbb
τ : • : - "^ : - :- λ"-• r Ijt τ :
τ'• : • : .1 ι -: |- : Ι•- κκ '-
ϊτ^ηρ niiim α^ηητ '^νΠ'^ηηι ^ώ^
ni^inn α^πητ ^n^n ^^ί'^n'"^ nin*^
: j• τ : τη- "• τ - λτ :
nsDon '^h^^ :nibi? nb n^^iD-bisns^
j- : • • : - I ν r : τ ?
•jT τ τ I τ - j• •• ν -: τ IT
•AT τ j• Τ : (Τ " r " • : •
a^sä^pm :nb^ί-b^ nirr^b nbi'bss
Λ• τ t: - : V I" τ IT r jj ί
: IT J ; τ : • j τ •-:(-»<-
α^ιρ-τπ^Ί nibi?n-bs-rii D^tbanb
» : - : - Λ IT τ ■.• ν• : - :
τ ^ τ : - < :_ - • • : r jv •• -;
• • : |- *• • -: I - j _ :i- : r - :
jD'^Dnäni^ üäiTpnnb nhb ηώ*^
I•-: I - I" V•••- : • : τ •• j•• : •
ü'^iDbüsn '^nbnn nnb nbi'-D3iinb
•r τ : - s*• : '•■ : τ τ - r
-n^n mizi5? lism nbi?b d^^dcdd^
I" j- -: I V • - AT IT vr τ : -
sin-b^n ^n^pTn*^ nnto^^i :nin^36
TT τ : τ•' :•:<-: •- ΐτ ϊ
Ώ^ίπ^η ^"2 D2?b D'^inbiiii rsnn b^?
». : • : r at τ c ν: |τ ' r •• r •>'
IT τ - »TT
-bs-br ^πϊ'ρτπ'^ nb^si xxXo
τ - τ»• : • : - : •-
- τ : • - : ^ τ r j•• r : •
nin^-rr^nb ^^inb niäDn^i D'^nB^i-bs?
^^'b^ί nin^b hob nitorb abüän'^a
)•• v: VT r - ••• J -; r άτ τ ι •
-b:Di v^ton ib^an ν^ίΐ^^ι .♦b^^^ito'' 2
■^ τ : VT τ : 1 •.• sv - I - τ • - i" τ : •
V. 34. p"tn γ•Ώρ V. 36. Ö1NnS3 6<"3n
30. mit ©e&id)ten. B.dW.vEiA: (ben) SBorten.
31. br. ®d)lad)tot)fer u. fi. ... bet fr. φ. war.
(iW:euet(Sint»ci^unggo^fergebrad^t...iDanfo))fer...
aile i^i^citviiiigen. vE: Scber ben fein ^er§ trieb.
33. würben gcl^etligt.
34. bartim «nterftii^tcn ... waren rc&Itcher ftd) jm
f}ciU B: von aiifri^tigem ^eqen ... mc^r aU b. ^r.
2φ &^tonica.
(29,29-30,2.) 539
^i^fia fammf afitm iSoif btuit mit (Bott
XXIX•
29 3)a nun baS Sranbo^fer an^m^Ut
Xüax, beugte ^φ ber ^bnig unb ^fle,
bie Bei i:^m ijor^anben ivaren, unb bete-
30 ten απ. *Unb ber ^onig »^Ufia fammt
ben Oberpen ^ie§ bie ü^e^iten ben .§errn
loben mit bem ®ebiφt i£)ai?ibö unb
^^αρί)^, beä (Sc^auerg. Unb fle lobe*
ten mit §teuben unb neigeten ^φ unb
31 beteten an, * Unb «&iöfia antwortete
unb \ρχαφ: ulun ^abt ιί)χ eure ^^änbe
gcfütiet bem «§errn: tretet ^inju unb
bringet ^er bie D^fer unb Jiobo^fer jum
*§aufe be0 ^errn. Unb bie ©emeine
bra(^te fterju D^^fer unb ÜJobo:j3fer, unb
jebermann frein>iiligeö «^ergeng 39ranb*
32 o:|3fer. *Unb bie 3«ίί 'C)er ©ranbo^fer,
fo bie ©emeine ^er§u brαφte, tvax fle*
benjig 3ilinber, ^unbert iEßibber unb
jttjei ^unbert Lämmer; unb folc^eS aüeö
33 §u 35ranbo!pfer bem «i^errn. * Unb fle
heiligten feφδ ^unbert Siinber unb brei
34 taufenb <δφαfe. * 5lber ber ^riefier
n^aren ju n?enig unb fonnten niφt
allen 33ranbo:j5fern bie »^aut abgießen:
barum nahmen fle il^re 33rüber, bie ü^e*
ijiten, big baö SGÖerf αuggeriφtet n?arb
unb big ίΐφ bie $rie^er :^eiligten} benn
bie toiten flnb leiφter ju :^eiligen Ire*
35 ber bie ^rie^er. * Οίηφ rtiar ber 35ranb*
o^fer öiel mit bem gett ber ^anfopfer
unb i$!ranfoi3fer ju ben 39ranb opfern,
^ifo n?arb bag ^mt am ^aufe beg J^errn
36 fertig. * Unb »^igf ia freuete flφ fammt
aüem 33oIf, ba§ man mit ®ott bereit
ΧΌαχ geti>orben; benn eg gefφα:^ eilenb.
XXX. Unb Ǥigfia fanbte ^in gum gan*
im 3fraei unb 3uba, unb fφrieb Briefe
an (S:p^raim unb SDianaffe, ba§ fle fä*
men jum *§aufe beg «§errn gen Serufa*
lern, ^affa^ ju galten bem »^errn, bem
2®ott Sfraelg. *Unb ber ^önig ^ielt
einen S^lat^ mit feinen Dberfien unb ber
30. A.A: mit ben ®ebi(^ten.
34. ü.L:bi^ftebie^r. A.A:aB bie^riefiei•.
35. A.A: tüaren ber S3r. »tele.
•.>3,18.
Ex.34,8.
Ex.28,41.
L•τ.7,12.
Cumque finita esset ohialio, incur- 29
vatus est rex et omnes, qui erant
cum eo, et adoraverunl. * Praece- 30
pilque Ezechias et principes Levitis,
ut laudarent Dominum sermonibus
David et Asaph Videntis, qui lauda-
verunt eum magna laetitia et incur-
vato genu adoraverunt. * Ezechias 31
autem etiam haec addidit: Implestis
manus vestras Domino: accedite et
Offerte victimas et laudes in domo
Domini. Obtulit ergo universa multi-
tudo hostias et laudes et holocausta
mente devota. *Porro numerus ho- 32
locaustorum, quae obtulit mullitudo,
hie fuit: tauros septuaginta, arietes
centum, agnos ducentos. *Sancti-33
ficaverunlque Domino boves sexcen-
30,3.17.35, tos et oves tria millia. *Sacerdotes 34
**• vero pauci erant nee poterant suffi-
cere, ut pelles holocauslorum de-
traherent: unde et Levilae fratres
eorum adjuverunt eos, donec im-
pleretur opus et sanclificarentur
antistites; Levitae quippe faciliori
ritu sanclificantur quam sacerdotes.
* Fuerurit ergo holocausta plurima, 35
adipes pacificorum et libamina holo-
causlorum. Et complelus est cultus
domus Domini. * Laetatusque est 3(5
Ezechias et omnis populus, eo quod
ministerium Domini esset explctum;
derepente quippe hoc fieri placuerat.
Misit quoque Ezechias ad XXX.
omnem Israel et Judam , scripsitque
epistolas ad Ephraim et Manassen,
ut venirent ad domum Domini in
35,1. Kx. 12, Jerusalem et facerent phase Domino
siaig.aviii.' Deo Israel. * Inilo ergo consilio 2
regis et principum et universi coe-
Nin.18,2.
Ly.3,3;
Nm.28,7.
lChr.30,9.
18.
30. ΑΙ.* eum (ΑΙ.: Daum).
dW.vE: ttjaren rebii(!^er (reφtfφαffenern ^erjen«)
getoefen.
35. benXtantopfetn, dW.vE:mitben§ettfincfen.
A: griebo^fer. B: ber iDienfl im ... befeftigt! dW:
2). beö ... bef(^idft. vE: lieber ^ergcfieiU.
36. (B, iol<t)<^ bitn ΰ. bereitet i^atte. B: über bem
ba« ... dW.vE: baf ®. beö 95. (auf baö 93.) gcaci^tct
l^atte. B.dW.vE: bie <Baa)c (fold^e«) hjar ρΙό^Ιίφ
gefφe^cn.
1. oud)Sr. vE: ba« 5^. ;\u feiern.
2. B: toavb iiiati)^. vE: bevat^f^iagte ^ά). dW:
ber Jl. unb feine ... tourben fft.
540 (30,3 Κ).)
Chroiiicoruin II•
XXX.
JBiakia reoc Jiudae•
η ΐχκλησία η sv Ίδρονσαλημ ποήσαι το φα- ΠΟΟΠ riito3?b öbüD^H'^Sl b^pn
aL• τφ μψΐ τφ δ^υτέρω. ^Ον γαρ έοννά- ^γ^^^Ί^ ^^^ ''^ ''S 'ρίώΠ tÜnhS 3
ο&ηηαν Tzoiijaat αυτό Ιν τφ λαιρφ εκείνφ, \ ' '" ^.ί'^^ ^ . •^' ι••• - ••• >-
οτ. οΐ ίερ^Ι, ούχ ήγνίσϋηααν havoi, καΐ 6 ^^Τ^Κ^Τ^^ Ö^DHSn ^3 ίίΝ^η Μ?
λαός ον αννήι&η fk '^ρονηαίημ. ^ΚαΙ ηρε- Ι öbtÖ^lTb ϊ]δDM-^i!p Ώ^^) "^Ηφ
asv 6 λόγος ίναντίον του βασιλβως και έναν- ^^^^'2'^ 'Π^'ΏΠ '^D'^S?!!! ΊΠ^Π Ίώ'^^'Ι 4
των της εκκλησίας. ^ Και έστησαν ^^^7^^ '\^^pnh ίΪπ ilT^SJi'l VbflpH'bS ^
διελϋ^εΐν κήρυγμα iv παντϊ 'Ισραήλ άπη Βηρ- ■-■*-•. τ τ ^","''". ,'^"", /
ααβεΐ ίως Jkv ^όντας ηοιησαι το φασίκ "^?} ^W^^^ ^^W^^. ^^l?
κυρίφ ϋεφ Ίσραηλ ίν Ιερουσαλήμ' οτι πλη^ "^Φ^. ^.Ι^^'ί^ ^'^Β ^*^??^ ^'^^^ Π
ϋος ουκ έποίησεν κατά την γραφην. ^ ΚαΙ '!\^^ ^hb i^b ^'^ Π^ώ^^'^Ξ bi^'^'Ü''
επορενϋησαν οι τρίχοντες σνν ταις επιστολαΐς ^^^ nih-^S3 D'^k^H ^lDb^l J 3^Γ312 6
παοα τον βασιλέως και των άργόττων εις ^" ' ,V '^ . ', ^ '^ V"," ^ ' ^
πάντα Ισραήλ και Ιηνοαν κατά το προς- τ ι• •• τ : • '^ τ : τ τ : ΐν j•.• -
τάγμα του βασιλέως λέγοντες' ΎίοΙ Ίσραηλ, Υ^^ψ, "^p.? ^^^h "i^^^ ^,'5?'^?^
επιστρέ'ψατε προς Οεον 'Αβραάμ καΐ 'Ισαάκ pHS'^ 0ΠΊ3ί«ί "^Tlb^ ii^n^'''bt< ^D^üä
και Ιακώβ, και ιπιστρ^χρει τους ανασεσωσμπ- j^^^^j.j_ ilD'^bSDSTbii DtÜ'^'l ^k^tfi'^l
νους τους καταλεια,&έντας άπο νειρος βασι- \ . '•-'■" "," ~ τ •• : - •• τ: " ^ '.''
.. '. ' ηΐ ^ ^ , J' J^ . 'i'^nn-bi^i n^iüsK '^^b^ η^Ώ D^b 7
λεως Ασσουρ. 'Και μ^ γινεσ&ε καν ως οι : \• ^ - -. ι - y' - \yr - .τ
πατέρες υμών καΙ οί αδελφοί υμών οΊ άπ- ^*^?^ ^?!?ί ^^'^ÖSJl ^5*^^?^!^
έστησαν απο κυρίου ϋεοϋ πατέρων εαυτών, n'Ü2?üb DD^^I ΟΪΤ^ΠίΐΙΙδ^ ^iTlbi^ ΠίίΤ'Β
ι^ «VTOVs £/(,* έρημωσιν κανως
υμεΐς οράτε. ^ ΚαΙ νυν μη σκληρύνητε τους
και παρέδωκεν «ντον^• εις έρημωσιν καϋως .^7 !1_ • ^ ^ ^
^ ι . _ «- _ γ _ ,. _,._._ ^j. _. ,-
τραχήλους νμών, ώς οι πατέρες υμών δότε
ι -: r
-- • - , ί ι JT . Λ• 1 • ι ν- • • '
δοξαν κνρίω τφ^^ &8φ καΐ ειςέλχ'^ατε εις το g^i^^b ^''ηρΠ Ίώίϊ TO^P^pb ^5*^^^
άγιασμα αύτοΰ ο ηγίασαν εις τον αιώνα, κα\ ι /. * •. -'" ',* •'""*, ^ "" * "%
δονλευσατε τφ κυριω ϋ^εω νμων και a;ro- Ι "*Ττ ν •• ι νΤ jt : ν ' : • •
στρέφει αφ υμών χ^υμον οργής. ^ Οτι εν \ -py QlbD^tDD ^S ♦ lÖi^ 11ΊΠ Π3Ώ 9
τφ ^πιστρεφειν υμάς προς κυριον οι αοεκφοι \ η'η'οΓ"^^ Ο'^'^ΙΠ!'
υμών καχ τα τέκνα υμών έσονται iv οίκτιρ- ' • - - • -•• •• ^
μοϊς έναντι πάντων αιχμαλωτισάντων αυτούς^
κα] επιστρέψει εις την γην ταυτην οτι
ελεήμων και οίκτίρμων κύριος 6 ϋ^εος υμών,
η^τη rniib n^irib^ ah^nitü ^35:b
ν •• τ ν: JT : - : ' < - ρ
VT • ν • • τ "• 1 Ί :
; rbx
και ουκ αποστρηρει το προςωπον αυτού αφ
νμών, έαν έπιστρέψωμεν προς αυτόν.
*0 Και οι τρέχοντες ήσαν διαπορεν | '^^'^^b ι Λ^^ΐβ Ü'^'lQi? Π'^^ΊΠ ^''Π*'Ί
ΙΌ/ πάλιν εκ πόλεως εν τφ ο ρε ι Εφ-
ραιμ κα\ Μανασσή καί εως Ζαβονλών
όμενοι πάλιν εκ πόλεως εν τφ ορει '£φ- | .^^-^^..^^^ ΠΙ^Τύ^ □nδ:^ί-V"^^^^
V. 7. dD-rnaxD i<"3a
2. Β* (alt.) η (AFXt). d. Β: ^dt>vaa&. (FX:
έδννη&ησαν S. 'ηδννηθ:). Α*: «κ ηγνισΟ; (FX: »/
ηγιάσ&ησαν). 5. Β: ftc Ίίρασ. (εν 'Jf(>. AFX). τραχ. AEFX) τάς παρόΐας. Α*Χ* ώς οί πατ. νμ.
0. Χ: 7α(ία. Β: 01 νιοι Ίσρ. {* 0[ AEFX). Α2Β| (Α2Β al.)• EXf (ρ. ^ν.&ίφ)Ίσξαήλ. Β: ηςέλ&^τί.
(a. &fov) xvfjiov (Α* Χ*) ... (pro ^Ιακ(ι>β A^EFX) 9. Bf (ρ. πάντ.) τ(7)ν. EFX: αίχμαλϋηινσάντων.
^Ισραήλ. Β: ετζιστρέψατί (Ιπιστρέ^ίΐ AEFX). Β (pro έπιστρ.) άηοοτρίχρίΐ (EXf νμΰς S. ημΰc
7. Β: παχίρων αυτών. 8. ΕΧ * ννν. Β (pro τ»ς F: αι'τ»ς). EFX: αφ' ^^ο«'. 10. Β: ήσαν υ'ι τρέχ.
2« @^l^tontca*
(30,3- 10.) 541
ganjcn ©emeine juSerufaiem, bag^affa^
3 ju galten im anbern SD^onat. * iDenn fie
fonnten eö ηίφΐ galten ju berfeiBcn
3eit, barum ba§ ber ^riefler ηίφΐ ge-
nug gc^eiUget traten unb bag 93oif
ηοφ ηίφί ju'^auf gefommen n^ar gen
4 3erufaiem. *Unb cg gefiel bem Jtbnige
5 ttjo^t unb ber ganzen ©emeine. * Unb
bejleiletcn, baß foίφeβ aufgerufen njürbc
burφ ganj Sfraei üon 35er ^t^a an
6iö gen Φαη, ba§ fie fämen, ^affa^ ju
tjalten bem »öerrn, bem ®ott Sfraelö,
ju Serufalem; bcnn eö tt>ar ionge ηίφί
gehalten, tt?tc th gefφrie6en fielet.
6* Unb bie Käufer gingen i)tn mit ben
Briefen üon ber φαηΐ) beä Jtbnigg unb
feiner DBerfien burφ gang Sfrael unb
3uba au8 bem 33efe:^l beS Jlbnigö, unb
f^rαφen: 3^r Äinber Sfrael, Oefe^rct
euφ in bem ^crm, bem ®ott ^bra^amö,
3faafö unb SfraeU! fo n?trb er ^φ fe^=
ren ju ben übrigen, bie ηοφ üBrig un*
ter εηφ flnb auö ber «^anb ber Jtbnige
7 §u ^ffur. * Unb feib niφt tt)ie eure
SSätcr unb trüber, bie ίίφ am «§errn,
i^rer QSater ®ott, üergrifjfen, unb er fie
gab in eine 33ern3Üflung, tt»ie i^r feiber
8 fe'ftet. * (So feib nun ηιφί ^alöparrig,
tt)ie eure 93ater, fonbern gebet eure ^anb
bem ^errn unb fommet §u feinem ^ύ=
ligt^um, baS er geheiligt i:iat ett^igίtφ,
unb bienet bem »§errn, ^urem ®ott! fo
wirb ίΐφ ber @rimm feineg 3orn0 toon
9 οηφ trenben. *^enn fo i^r βηφ Be*
fe^ret ju bem Ǥcrrn, fo rt>erben eure
^rüDer unb J^inber Q3arm^erjigfett ^a-
Ben ttor benen, bie fie gefangen galten,
bag fie n^teber In bieg Sanb fommen;
benn ber «i^err, euer ®ott, iji gnäöig
unb barm^erjig, unb tinrb fein ^ίηββΡφι
n^φt von euφ n3ent»en, fo i^r euφ gu
t^m befc^tct.
10 Unb bie Saufer gingen von einer
@tabt jur anbern im Sanbe (S^^ratm
unb SKanaffe unb Bio gen SeBulon;
29,34.
T.I3.
tus Jerusalem decreverunt, ut face•
"'h— iT^' rent phase mense secundo. *Non 3
enim poluerant facere in tempore
suo, quia sacerdotes, qui possenl
sufficere, sanctificali non fuerant et
populus nondum congregalus fueral
in Jerusalem. * Placuitque sermo 4
regi et omni mullitudini. *El de- 5
creverunt, ul millerent nuncios in
<!Sin.3,tn. Universum Israel de Bersabee usque
iRg*,<i^• j)a„^ „j venirent et facerent phase
Domino Deo Israel in Jerusalem;
E«.ia,3••. multi enim non feceranl, sicut lege
praescriptum est. * Perrexeruntque 6
T.i.F^itii.3, cursQpgs cum epistolis ex rrgis im-
perio et prinoipum ejus in Universum
Israel et Judam, juxta id quod rex
jusseral praedicanles: Filii Israel,
f*^R|J';,'ö^36.'revertimini ad Dominum Deum Abra-
ham et Isaac et Israel! et reverlelur
ad reliquias, quae effiigerunt manum
regis Assyriorum. *Nolile fieri sie- 7
ut patres veslri et fralres, qui re-
cesserunt a Domino Deo palrum
suorum, qui tradidit eos in interi-
tum, ut ipsi cernilis. *No!ile indu- 8
3/*Rg^i7" u'. r^re cervices vestras, sicut patres
vestri! tradite manus Domino et
venite ad sanctuarium ejus, quod
sanctificavil in aeternum! servile
Domino Deo palrum veslrorum! el
averlelur a vobis ira furoris ejus.
*Si enim vos reversi fueritis ad Do- 9
niinum, fratres veslri et filii habe-
28,t«pp.
29,8.
2Rg.10,15.
Esr.1(),19.
2Rg.l5,29.
Ex. 34,6. P«.
ΙΟΗ,Η.
bunt misericordiam coram dominis
suis, qui illos duxerunt caplivos, el
reverlentur in terram hanc; pius
enim et clemens est Dominus Dens
vester, et non averlet faciem .suam
a vobis, si reversi fueritis ad eum.
Igilur cursores prrgcbanl velociter 10
de civitnte in civilalem per terram
Ephraim el Manasse usque ad Zabiilon,
2. Ü.L: aWonben. 3. ü.L: jur felbiqcn 3•
5. B: befi. bie ©αφε, ba^ man eine 33etfünbigung
foHte ergei^en taffen. dW: bef(i)loffen auerufen ju l.
vE: festen feft ... ben Stuf erg. ju I.
6. »Ott eud) übergeblieben finb. B.dW: Jii ben
(Sntronnenen. vE: bem entfommcnen Dlefi.
3. S: oceurrerant fac. AI .: sanol, non erant.
7. dW: bem Jl^crrcrben ^rei-5 cKijcoen.
S. λΕ: ^artnärftg. B.A: «ci^ärtel n. eurf(n)
9iacfen(29, 10).
9. B:3?.erianflen. dW.A: (Erbarmen finben. vE:
ßrbarmung. dW: bei l^ren (Siegeln!
542 (30,11-21.)
Cbronicoriiiii II.
XXX.
JBiskia reac Jiudae,
na\ εγενοντο ώς χαταγελώντες αυτών καΐ κατά-
μωκώμενοι. ^^.Αλλα αν&ρωποι'^σηρ και άπο
Μανααση και άπο Ζαβονλων ενετράπησαν, καΐ
ηλϋον εις Ιερουσαλήμ ^^καΐ εις Ιούδα. Kai
έγ^νετο χεΙρ κυρίου δούναι αυτοΐς καρδιαν μίαν
ελ&ειν του ποιησαι κατά το τζρόςταγμα του
βαα ίλεως καΐ των αρχόντων έν λόγφ κυρίου.
*^ Και συνηχ&ησαν εις 'Ιερουσαλήμ πολύς
λαός τον ποιησαι την εορτην των άζνμων έν
τφ μηνΐ τφ δευτέρω, εκκλησία πολλή σφόδρα»
** Και άνε'στησαν καΐ καϋ^εΐλαν τα θυσια-
στήρια τα εν Ιερουσαλήμ, κσΐ πάντα έν οίς
έ/&υμίων τοις ψευΟέσιν κατεσπασαν και ερρι-
■φαν εις τον χειμάρρονν Κέδρων» *^ Κ αϊ
ε&υσαν το (ρασεκ τ^ τεσσαρεςκαιδεκάττ} του
μηνός τον δευτέρου' και οι ιερείς και οι ^αευΐ-
ται ένετράπησαν και ηγνίσΰ^ησαν, και εις-
ηνεγκαν ολοκαυτώματα εις οίκον κυρίου.
*ö Κα\ έστησαν έπι την στάσιν εαυτών κατά
το κρίμα εαυτών κατά την έντολην Μωϋση
άνθρωπου του ^εoυy και οι ιερείς έδέχοντο
τα αίματα έκ χειρός των Αευιτών. ^"^'Οη
τζληϋος της εκκλησίας ουχ ηγνίσ&η, καΐ οι
Αευΐται ήσαν του θνειν το φασεκ παντι τω
μη δυνάμενοι άγνισθηναι τφ κυρίφ. *® Οτί
το πλείστον του λαοΰ άπο Έφραιμ και Μα-
νασση καΐ Ισσαχαρ κα\ Ζαβονλων ονχ ηγνί-
σθησαν, άλλα εφαγον το φασεκ παρά την
γραφην. ΚαΙ προςηΰ'ξατο Έζεκίας περί αυ-
τών λέγων Κύριος ο άγαθος έ^ιλάσ&ω νπερ
*^ πάσης καρδίας κατευ&υνούσης έκζητησαι
κνριον τον &εον των πατέρων εαυτού, καΐ ον
κατά την αγνειαν των άγιων. -^" Και επ-
ηκουσεν κύριος τφ Έζεκί(^, καϊ ίάσατο τον
λαόν. 21 f^od εποίησαν οι υίοΐ 'Ισραήλ
12. ΑΙ* fiq (A2Bt). FX: Kai iv Ίβδα εγ.^ Β: τα
η()θςτάγματα. \'6.ϋ:λαός πολνς. 15. h: ηγνισαν
{ηγνϊσ&ησαν ΑΕΧ; FX: τιγιάσ&ησαν) ... έν οϊχω
(ίΐς otx.EFX; FX: ίΐςτον οιχ.). 16.B(bis): αυτών.
17.ΕΧ-|-(ρ.ΐ7σ.) nkfisq. 18.Β*(ρΓ.)τό ... ηγνισαν
(^ί'νίσθ^ν/σαν ΑΕΧ; ¥\: ηγιάσ&ησαν) ...αλλ' εφαγ.
... Τ5το (* 7«το AEFX) χαΐ π(>οςψ''ξ. ... * 6. ΕΧ:
εΐιλααάαϋο) (FX: ε^ιλάσαι). 19. Β: πατ. αυτών
(Α 'Χ: /Γ. ίαιηπ] ΕΧ: π. αι'το). Α*: άγνίαν.
ηώ^^ϊ] Ίώ^η α^ώοΐϊί 'πίί :π:ηΗ
IV- : )•• τ 1•• •)•ι~•. 1$- IT
•IT τ ι • VT- : : • ' Λ : : *
rnb Dskb^n "r*^ hn%n ni^in^B α•^ΐ2
*•• τ • ν: IT j- τ : IT τ ι• j-
^b^n niSü niü53?b '^π^ί nb anb
1 V vv - >- : • -: r λτ v j•• iv 7
, IT : ;- : • ν τ - :
nitow ηή-α5? öbto^rn'^ ^tiO^'^^ η
r> -: r τ - '-τ ι : < : IT "-
binp "»D^n ώιπ2 ni2i^n Λπ-η^ί
-r^ ϊ]Ί^ο^ι ropi'i ι^ί^Ώ nnbi^
• τ- Γ. τ- ι :^ J τ
"bs n^ί1 obüi^in^ri Ίώίί ninsT^n
τ <•• : AT τ ι • ν•.• -: : : • -
bnDb ^D^büi^i ϊΐΊ^6η hintsp^n
JT τ : - : - ν - J -: ; •- > ι :>•
■^• ' : Γ : •-:!-: α• ••. - ••• J - ιτ τ
n^s nibi? ^ii^^n^i ώπρη*"! VobD3
<•■ ν VT- :»- : r- : : •
τ τ : • : τ : τ - * : ~ ι — ΐτ :
b^:nän □%nbiiin-tii\^ ηώ"ο nnins
•-: ι - Α• ν: IT Ρ ^ JV r-
, — |. ρ • τ r ν- • τ - ν *j• : ι
D^bni iimi7pnn-iib Ίώ^^ bnpii
•/ : r : ατ'- : ρ ι j•.• -: '^ ντ Ιτ -
•niriD KP bbb a'^nDiDn nD^ntb-bs?
τ U : • τ : - j- • : '^ -
üi?n n^^i-D -'S jnin^b üi^iTpnb'^
TT j• : - j• IT r c': - ^
l^ibsT^ -iDtüte'^ niöDni] aniD^i^u ns^'
j : - ν.• - ••• 7 : IT ρ τ ν • J
bn^b^? ϊΐπ^ρτπ'^ bbsnn '^3 n^insD
"bs : ^3?2ι ίμ^ mitsn nin^ niaiiib 19
τ r : r• - : «. - -»τ. J
nin^ Γ π^nb^ίπ tbfmb rbn innb
^T : >• •••: IT .;:•)••• j τ :
:ώ^ρη n^riDs sb^i i^ninii %"ibv^
V Μ - ;- τ: IT : V : at -: j•• v:
VT : •- il• : • : •.• τ : <- : •-
V. 19. ^u'n^b ^^"5:a ib. p^öB xbs '*ir:5>
12. dW.A: auf 3uba. vE: über. dW: (Sinen
(Sinn.
13. dW.vE.A:üiel35. dW: W- bi"^ Hiuicf.
ii. Opfetaltätc ... 'Jtäud)aira're.
15. dW.vE: [φάηιίεη |ιφ. Β: toaun hQ\a)hmt
tüovben.
2φ &t)Xi^nicu.
C30, 11— 21.) 543
^eicr beö ^affaj*
XXX•
aUx f!e tocrla^ten fle unb f:|3otteten t^rer.
11 *Φοφ etlt^e öon ^ffct unb 3Äanaffe unb
@eBuIon temüt^tgten ίίφ unb famen
1 2 gen Serufalem. *5ίαφ fam ©otteg ^anb
in Suba, ba^ er i^nen gab einerlei »^erj,
gu t^un ηαφ be0 ,Rönigä unb ber Dber-
fien @e6ot auö bem $ßort beö ^errn.
13 Unb eö fam ju^auf gen Serufaiem
ein großes 3SoIf, §u tjalUn baö §eji ber
ungefäuerten 35rote im anbern 3)ϊοηαί,
14 eine fe:^r grofe ©emeine. *Unb fle
mαφten Ρφ auf unb traten aB bie ^1=
tare, bie ju 3erufa(em traren, unb aUe
Cϊcίuφtυerfe traten fle n^eg unb ti>arfen
15 fle in ben 35αφ ^ibron. *Unb fφIαφ*
teten ba^ $affa^ am üierje^nten iiage
be^ onbern 9)ionatöj unb bie $riefler
unb Seüiten Befannten i^re @φαnbe unb
heiligten ίΐφ, unb hva^Un bie Q^ranb*
16 o^fer jum J^aufe beö «§errn. *Unb pan*
ben in i^rer Drbnung, n?ie flφβ geBu^rt,
ηαφ bem ®efe^* SKofe, beg 3Wanne§
®otteS, unb bie $rie^er fi^rengeten ba6
17 33Iut üon ber ^anb ber SJeöiten. *^enn
i^rer njaren üiele in ber @emeine, bie
$1φ ηίφΐ gel^eUigt Ratten j barum ίφίαφ*
teten bie Seöiten baö $affa^ für QlUe,
bie ηΐφί rein traren, ba§ fle bem ^errn
1 8 geheiligt njürben. * ^ηφ n?ar beS
?ßolU i)iel toon (S^:^raim, a)ianaffe,
3ίαίφαϊ unb SeBuion, bie ntφt rein
ttjaren, fonbern a^tn bag Ofleriamm
jtrar, aBer boφ niφt n3ie gefφrieBen
fielet. $Denn JQi^tia hat für fle unb
fprαφ: ^er ^err, ber gütig ifi, n)irb
19 gnabig fein *5iaen, bie ii^x *&er§ fφicfen
©Ott ju fuφen, ben «^errn, ben ©Ott
i^rer 33dter, unb niφt um ber :^eiiigen
20 Oieinigfeit n^iUen. *Unb ber «öerr er*
Prete ^'x^üa unb ^eilete baö 3Sotf.
21 * Ollfo 'hielten bie Äinber Sfraei,
10. U.L: »eriad^ten unb fpotteten \ί)χ.
13. 15.Ü.L:!»lonben.
18. U.L: Dfierlamm ηίφί ivie gefc^r. ...
16. B: auf i^rer^teiic, ηαφ i^vem JRe^t. dW;
au .... bem ®ebrαuφe. vE: fieiltcu |ιφ ...
17. es b. ^. fielj. mürbe. B: traten b. £. jum
©φίαφίεη ber ^affa^tammev beiledt. dW.vE: übers
nahmen b. S. ba« ... B: ba§ fie fic b. φ. fettigen
mDφίen. vE: um f. ju Ϊ). dW: u. heiligten fie.
.loh. II, 55.
36,ie.Gn.i9,jj|jg irridentjbus et subsannanlibus
eos. *Attamen quidam viri ex Äser 11
et Maiiasse el Zabulon, acquiescenles
consilio, venerunt Jerusalem. *Inl2
Act.11,21. j^jjjj ^gj,^ |.g^jjj gg^ manus Domini,
Act.%?* ut ilaret eis cor unum, ut facerent
juxta praeceptura regis et prineipum
verbum Domini.
Congregülique sunt in Jerusalem 13
populi multi, ut facerent solemnila-
tem azymorum in mense secundo.
* Et surgenles destruxerunl allaria, 14
quae erarit in Jerusalem, alque uni-
versa, in quibus idolis adolebalur
incensum, subvertentes projecerunt
in torrentem Cedron. *ImmGlave- 1.5
T.2.Nin.9,ii.runt autem phase quarla decima die
mensis secundi; sacerdotes quoque
atque Levitae tandem sanctificali
obtulerunt holocausta in domo Do-
mini. * Steteruntque in ordine suo 16
juxta disposilionem et legem Moysi,
hominis Dei; sacerdotes vero susci-
piebant effundendum sanguinem de
Esr.6,20«. lYjanibus Levitarum, *eo quod multa 17
turba sanctificata non essel, el id-
circo immolarent Levilae phase bis
qui non occurrerant sanctificari Do-
mino. * Magna etiam pars populi 18
de Ephraim et Manasse et Issachar
Nm.9,ß. g^ Zabulon, quae sanclificata non
fuerat, comedit phase non juxta
quod scriptum esl. Et oravit pro eis
Ezechias dicens: Dominus bonus
propiliabitur *cunclis, qui in loto lli
corde requirunl Dominum Dcum pa-
trum suorum, el non impulabil eis,
quod minus sanctificali sunl. *Qucm 20
(p..ii,s.io3,Gxandivit Dominus, et placalus esl
^* populo. * Fecerunlque iiiii Israel, 21
29,24.
29,1!
29,13.
33,10.6.
Kx.l2,39s.
12,14.
18. Φβηη c5 ... eine iWettfle ... (ΪΛ «• flcreiuiflt
i^atten ... 5ibcr ... rooDe oerfleben. B: unrb bafür
ierföiinung t^un.
19. obmoifi MiAt ηαφ ... dW: mit. B: 91. bfd
^eiiiv3tf)nm?.
20. dW: ocrjici; bem 93. A: ttjarb gnabig.
544 (30,22-^31,1.)
Chronieorum II.
XXX.
Miskia read Jiudae•
Ol €νρε•&£ντ£ς έν Ιερουσαλήμ την εορτην των
άζνμων επτά ημέρας εν ευφροσύνη μεγάλγι
και καϋνμνοϋντεζ τω κνρίφ ήμεραν χαϋ^ Vl•'-^'
ραν, χαΐ οι ιερείς και οι Αευΐται iv όργάνοις
τφ κνρίφ. ^^ Και ξλάλησεν Έζεαίας im
πασαν καρδίαν των Αενιτών και των αυνιον-
των αννεσιν άγα&ην τω κνρίφ' και ΰννετέλε-
σαν Ίψ εορτην τών άζύμων επτά ημέρας
{^νοντες Θυσίας σωτηρίου καΐ εξομολογονμενοι
κνρίφ \>εφ τών πάτερων εαυτών.
25 Και εβονλενσατο η εκκλησία αμα ποιη-
σαι επτά ημέρας άλλας' καΐ εποίησαν επτά
ημέρας iv ευφροσύνη. ^* Ότι Έζεκίας άπήρ-
'ξατο τφ Ίοϋδα^ τη εκκλησία μόσχους χίλιους
και επτακιςχίλια πρόβατα ^ καΐ οι άρχοντες
άπηρ'ξαντο τφ λαφ μόσχους χίλιους και πρό-
βατα δέκα χιλιάδας^ και τά άγια τών ιερέων
hi^ πλη&ος "^^ Kai ηνφράν&η πάσα η εκ-
κλησία, οΐ ιερείς και οι Αευΐται καΐ πάσα
η εκκλησία Ίονδα καΐ οι ευρεθέντες εξ
^Ισραήλ και οι προςηλντοι οί ελ&όντες από
γης 'Ισραήλ καΐ οι κατοικονντες εν '/ovtJ^.
2β Και έγένετο ευφροσύνη μεγάλη έν Ιερού•
σαλημ' άπο τών ημερών τον Σαλωμών υίου
/ίαυίδ βασιλέως 'Ισραήλ ουκ έγένετο τοιαύτη
εορτή εν Ιερουσαλήμ. ^^ Και άνέστησαν οί
ιερείς καϊ οί Αευΐται κα) ηίλόγησαν τον λαόν
και επηκονσϋ^η η φωνή αυτών ^ και ηλϋ-εν η
τζροςενχη αυτών εις το κατοικητηριον το αγιον
αντηϋ εις ιον ουρανόν.
ΧΧΧΜ. Και ώς συνετελέσ&η πάντα
ταύτα, έξηλ&εν πάς 'Ισραήλ οί ευρεθέντες έν
πόλεσιν Ίοΰδα, και σννέτριψαν τάς στηλας
καΐ εξέκοχραν τά άλση καϊ κατέσπασαν τά
νψηλά και τους βωμούς άπο πάσης Ιουδαίας
και Βενιαμειν και έξ Έφραίμ και άπο Μανασση
22. ¥Χ.* πασαν. Ε¥^: σννιέντο)ν. Β:&νσϊαν{&ίΐ'
σίας AFX), A^Bf (a. κι»^. &.) τω. Β: πατ. αυτών.
2λ. EFXf (ante s. post all. ετττα ημ.) ά'λΖας. 24. EX
j" (a. τί] εκκΑ.) oXtj (FX: naar[). B: χιλίας μόσχ.
*25.EFX: ί^'φ(J. Β (pro pr. 'Jff^. AFX) /ίζ^οσαλί/^...
y.uToiy.. liiöa. 20. X (pro 'Jfi)sa.) ^Ισραήλ. Β* Ton-
et τέ. 27. Β* (ρ. if^.) y.al (AEXf). Β: ίίλόγ. EX
(pro λαόν) &fov S. Aaor καϊ &tov.
1 . B: t/.οψαν (t^eK.AEFX) ... ττ. της InS.y. Βινιαμιν.
•) - - S" '•• '-τ Ι • • : : • -
s• • : r : j τ r • : - :
13^*^1 :nin'^b Tis? '^brDS 0^3513^22
j" - :- IT Γ ν ι•• : • •τ -: ι - ϊ
D^bn— bs nb— b3? ^ιπ^^ρτη'^
• • : r τ •• - τ•• : • :
?lbD^i'"n ni.-T^b niü-bisb a'^b^sb/sn
nin^b o'^h'inb^ o'^bbuä ^^πητ
:Dn^ni3x %nbii
/- : • -:i- "^ τ/τ - τ -:ιτ •-
D'^/ü^ rrnas TOy*»•! α'^ΊΠίί α^Ώ*^
VT f- : • 4 -:r- λ " -: *.• τ
τ : »V \•.• jT»• : • j• IT : •
Μ3ώη ο^Ίε 5]bii bhpb D^-in
j- : • : • τ I V jv ^ τ 't -
bnpb ^Ώ'^ΊΠ π^^Ίώηι ΐ&ί2 a^öbs
τ Ιτ - -ί• •• • τ - : ! J• τ — :
D^ebs r"ito5? 'i>i:sn tkk α^Ίδ
Α• Τ -: ν JV -• Ι ν : Ι ν ν J• τ
^ j : : • - IT ν: -• ι i :'- : r-
ühbni b'^snsnn nn^n*^ bnp-bs
• • : i- : •-:!-: τ : j- 1: τ
O^'^'^m bi^'niü^io D^^ί^n bnpn-bDi
••• - : Λ• τ : • • ..• τ - ντίτ - τ :
ο'^ηώί^ηι biiito^ γ^^<Ώ b^t^iiri
\x : JT : • -r : - ιτ »'
τιη-ρ nbbü3 ^h^^o *^s cbtö^in^a
• τ » V < "^ : •• • -^ -AT τ I •
:DbüDiTn'^3 risn ^ib bi^'ito'^ Tib^
•IT τ I • «.τ j •• τ : • 'V JV
-rs ^Dnn'^i b*>ibn c^Dnän ^^Dp^n:
j :iT :- ••*:(- ^• -: ι - »-..τ-
onbsn ^ίinn'^ abip3 ^)2Φ^ ein
VT τ • : ST- ΛΤ • : i- τ • - TT
: D^ntiDb imip lir^b
• IT τ - ν : Ιτ ' ^ : '
-b^ ^iiS^ ri<rbs nibDD^i XXXI.
'^ τ : IT τ J - :
τ : j" τ : • : : • - ■• τ : •
• .• -: ιτ - :- :- J ; " " j : - :-
: : • — V : τ - ν j : - ί-
νν - : • ι- : ν : ' -r τ : • st : τ •
21. dW: mit @. reo SoBcg. vE: ben ©^ielttjcrt
jeugcn [bie] gum S. Seh. [befiimmt waren].
22. lobten bcn ^. Β: ίπβ J&erj aUer. dW: allen
S.frci;:ibii(^ gu, bie funbigttjaveniubetfc^önenÄunbe
[beg 2)ienjicg] 3et)0üag. vE.A: c^uk (Sinjidii Ratten
von 3. (in ^i\\fia)t be« ^.). B: a^en ba« (bie) %φ
2*@^tpntca• (30,22-31,1.) 545
anbete ftcBctt Xa^t ^affuB, 3ctflotung bcr Raulen, ^aine, «go^en u. Stitdte» XXX.
bie §u Serufaiem gefunben njurbcn, baö
?^eft t>er ungcfäuertcu ©rote fteBen ^age
mit großer f^^^eube, unb bie Seilten unb
■$i*iefter iobtcn ben ^txxn aUe 3^age mit
22 flavfen (Saitenf^teien beö ^crrn. * Unb
φίδίία rebete ί)ον§ίίφ mit atlen !ie\3iten,
Die einen guten 33erftanb Ratten am
i^errn; unb fie aßen bag %t^ üBer,
fteben ^age, unb ovferten ^anfo^fer
unb banften bem ^errn, i^rer 33äter
©Ott.
23 Unb bie ganje ©emeine marb diati)^,
ηοφ anbere fteben Jage §u galten; unb
i)ieiten αηφ bie fieben 3^age mitf^reuben.
24*3)enn v^iöfia, t^er ^önig "^u^a, gab
eine «§ebe [ür bie ®emeine, taufenb ^Var-
ren unb fteben taufenb Schafe, bie
OSerfien aber gaben eine ^ebe für bie
©emeine, taufenb i^arren unb jei)n tau*
fenb (S^afe. ^2lifo heiligten Ρφ ber ^rie=
25fier üiele. *Unb e§ freuete ficfc bie ganje
©emeine 3uba, rie ^riefter unb l^etiiten
unb bie ganje ©emeine, bie au0 tsfraei
gefommen traren, unb bie ^^-rcmbiinge,
bie aug bem !ianbe Sfrael gefemnien
26 u>aren unb bie in 3uba tvo^nten. *Unb
ii>ar eine gro^e ^reube ju S^rufaiemj
benn feit ber 3«ii @alomoö, beg @oi)ne&
iDatiibe, beg Äönigg 3fraei§, war foI=
27φeδ §u Serufalem niφt gewefen. *Unb
bie ^riejter unb bie Ji^eylten ftanben auf
unb fegneten baö 33olf 3 unD ii)rc Stimme
warb er^i)ret unb 'if)x ®e6et fam hinein
\3or feine i)eiiige 5ßDi)nuug im «§immei.
UnD ba bie§ aUt^ war auö- i
geriφtet, jogen t)inauÖ aile 3iraeiiten, |
bie unter ben Stäbten 3uba gefunben '
wurDen, unb jerbra^en bie Säulen unb 1
Rieben bie ^aine ab, unb 6rαφen ab Die j
v^ö^en uni) ^Uärc auö bem gangen 3u= :
ba, SSenjamin, (Sjp^raim unb ©ianaffe, j
Esr,6,<»2.
2P,27.
qui inventi sunt in Jerusalem, so-
lemnitatem azymorum septem diebiis
in laelilia magna, laudanles Domi-
num per singulos dies, Leviiae quo-
que et sacerdoles per Organa, quae
SUD officio congruebant. * Et lo- 22
3^^ft. culus est Ezechias ad cor omnium
Levitarum, qui habebant inteiligen-
liam bonam super Domino; et com-
edernnt septem diebus solemnitatis,
imniülantes viclimas pacificorum et
laudanles Dominum Deum palrum
suorum.
Placuilque universae multiludini, 23
ut celebrarent eliam alios dies Se-
ptem; quod et fecerunt cum in-
genti gaudio. * Eznrhias enim rex24
Jiida praebuerat mullitudini mille tau-
ros et Septem millia ovium, principes
vero dederant populo tauros miile
et oves decem millia. Scincliiicala
est ergo sacerdotum plurima multi-
ludo. * El hilarilate perfusa omnis 25
turba Juda, tarn sacerdotum et Le-
vitarum, quam universae frequentiae
ii,!6.3i,i. qwa«"^ veiieral ex Israel, proselylorum
quoque de terra Israel et habitan-
lium in Juda. *Faetaquc est gran- 26
'"^^'''-" dis celehritas in Jerusalem , qualis a
diebus Salomonis, filii David, regis
Israel, in ea urbe non fueral.
* Surrexerunl autem sacerdoles nl• 27
Nm.6,23.. ^jij^, Lcvjlae bcued iceulcs popnio; et
exaudila est vox eoruni pervenil-
iRg.8,3u. que oratio in babitaculum sancluu!
coeli.
mg.B,Ht
35,:
V.3.
3•,:ί;..
I
25. Ü.L: freueten.
26. Ü.L: fint.
Cimiqne baec liiissenl nie XX ^i,
celebrata, egressus esl omnis Israel,
(|ui inventus fueral in urbihus Juda,
Dt V." jud.'ii, ^* Iregerunl simulacra succi<lcrunl-
i^s.sRg.ii, ^jyg lucos, demoliti sunt excelsa et
altaria destruxcrunl, non solum de
universo Juda et Henjau)ii», scd et
de Epbraim quoque et Manasse,
24. ΑΙ.: Ez. autein.
o^fer.
23. vE: be|'c^io§ ... feiern.
27. i« feiner Util. ίΤ«.
1 . bie ficf) citificfutiben hatten, ju ben 3t. ... 3. u.
24. Unb c$ heiligten. B: lief; ccv 'ißcrfanniihiiu-j ^., u. in ... H.fl\V.\K: vodrnbpi. B: lun-Banbcn
jur^. geben. dW.vE: frcnbetc. A. gab. iüarcn. dVV.vE: giiig(bai ganjc vcvf.imincltc. fvacl)
26. B.vE: bevi^iciciien. (iW: be^gl. n. i]C'ci}e• cn. ^'"^^^^9 (^^i^i- ' h -^)•
gjolögtutun» «Bibel. iM. Ϊ, S.iBfc« 2. ?ΙΜ^. 35
Γ)46 (31,2-10.)
Chronieoi IHM Ιΐ.
xxs:i.
Miskia reac ^udae.
ίως εις τέλος' καΐ έπεστρεχρεν ηας 7σραί;λ,
εκαατος εις την κληρονομίαν iavtov και εις
τάς πόλεις έαντών.
'^ Και ^τα^εν Έζεκίας τας εφημερίας ιών
ιερέων και των ^ίενιτών^ καΐ τας εφημερίας
εκάβτον κατά την εαυτόν λειτονργίαν τοις
ίερενσιν καΐ τοις Αενίταις^ εις την ολοκαντω-
σιν και εις την ΰνσίαν τον σωτηρίου και
αίνεΐν και εξομολογεΐσ&αι και λειτονργεϊν εν
ταΤς αυλαΐς οΐκου κυρίου, ^ Και μερις τον
βαοιλεως εκ των υπαρχόντων αντον εις τας
όλοκαντωσεις την πρωινην και την δειλινην,
και 6λοκαυτώ(7εις εις σάββατα και εις τας
νονμηνίας και εις τάς έορτάς τάς γεγραμμε-
νας εν τφ νόμοι κυρίου. * Και εΊπεν τ φ
λαφ τοις κατοικονσιν έν 'Ιερουσαλήμ δούναι
την μερίδα των Ιερέων καΐ των Αευιτών,
οηως κατισχνσουσιν εν τγι λειτουργία οίκου
κυρίου, ^ Και ως ττροςετα'ξεν τον λόyoVi
έπλεόνασαν οι νιοι 'Ισραήλ απαρχή ν σίτου
και οίνου και ελαίου και μέλιτος j καΐ πάν
γένημα άγροΰ κα) επιδέκατα πάντα ηνεγκαν
εις πλη&ος ^ οί νιοΙ Ισραήλ καΐ Ίονδα* Kai
οι κατοικοϋντες έν ταΐς πόλεσιν Ίοΰδα καΐ
αντοί ηνεγκαν έπιδεκατα μόσχων καΐ προβά-
των κα\ έπιδεκατα αιγών, καΐ ^y/ασαί' τφ
κυρίφ &εφ έαντών, καΐ είςήνεγκαν καΐ ε&η-
καν σωρούς σωρούς. "^Έν τφ μηνΐ τφ τρίτφ
ηρ^αντο οι σωροϊ ϋεμελιοϋσΟαι., και έν τφ
έβδόμφ μηνΐ συνετελέσΟησαν. ® Και ηλ&εν
Έζεκίας και οί άρχοντες καϊ εϊδον τους
σωρονς, καϊ ηΰλόγησαν τον κύριον καΐ
τον λαον αντον Ισραήλ. ^ Καϊ έπυν&ά-
νετο Έζεκίας των ιερέων καϊ των Αευιτών
ν/ιερ των σωρών. *^ Καϊ εΊπεν προς αν-
τον Άζαρίας 6 ιερενς 6 άρχων εις οίκον
Σαδωκ' Έξ ου ηρκται η άτζαρχι/ φέρεσϋ^αι
1.Α2Β: εττέστρίψαν (-ψίν ΑΙΕΓΧ). FX* έ'καστ.
Β: κληρ. αντα ... πόλ. αντ(7η> (^π. ίαντ. ΑΕΧ; FX: η.
αντο).
2. Bf (ρ. λίΐτβργήν) εν ταΐς ττνλαις. ΕΧ: εν ταΓς
πνλαις αυλής (F: εν ταΐς πνλ. και εν ταΐς αύλ.).
Χ: ε'ν ταΐς ανλ.
3. ΑΙ* (ρ. δίίλινην) και (Α2Β Γβΐΐ. |). Β: «'ς τα
aäßß, (FX: των σαβ βάτων).
4. Β: ί^τταν {tlmv AFX; FXf '^^ίκίας). Α2Β:
αατισχυσωσιν (-σ»σιν Α^Χ).
5. Β: επλίόνασεν Igq. {επλίόνασαν οί νΙοι ^loq.
AEFX). Α2Β: yέvv^^«ίyε'vί7//αAlEX, cf. 32,28).
EFX* xat επιδέκ. ττάντα. Β: εΙς 7ΐλη&. ι^νεγκ.
6. Β: Θίώ αυτών. — 7. Β: ε'ν τώ μηνιτώ εβδ.
8. At : ίϊόοντες (dthv Α2Β rell.).
10. A2Bt (ρ. 2•α()α;>ι) y.ai εΙπεν (Α» EFX*).
^Dtiniü*^ i^n-^s inw^^i η^ώ-ηϊ'
ι? "IT : VT : -: |- }'
Ij : : - ν τ>• : • : jr-'.x —
j• τ > : : - "^ - • • : r ί j• -: ι -
nbi?b ühbbi b^^näb imbs» "^ds
VT : ••:!-: . -: I - τι-: j• :
bbnb^i niTnb^i hitbb n'^tibtiibi
I V V - τ : tr : -» -: r v—'- r :
ipisn hibi?b nibipb itüiiDi-r/a
D^üiinbi ninstöb nibi^ni nnini
j• τ t: 1'.• : VT jT : •.• ν τ :
:nin'^ niin:^ nnnss o^^ii^i^bi
IT : _ »- : V τ - ^-'. \ - ι
nihb dböiin*^ ^ntöi'^b wh ΊΏ^i*1 4
•» τ '-τ ι : j•• : ι : τ τ •.• *-
^ιρτη*^ rsrb D^nbinn o'^Dnän η^Ώ
ϊΐ3*ΊΠ Ίήηη irhBDi inirr^ nnins 'r^
< '. • τ τ - r j : • : ιτ : >- :
< . ι τ τ J• ■• •• τ : • ι•• :
AV τ J- : "^ ν : - : τ : • :
'^an^i η&ί''ηη nhb bbJn nto3?^ii *>
S" : Γ •• VT '^ i - ,- : -
j•• τ : • : I - τ ρ j•• τ : •
')^ίk1 njps ^to?^ üh-c? π^^"^':
nirr^b n^tbip^n d^^id^p nto):]^
JT r ν T'\ : r . • τΊτ j- : -
^ ••-: Vi•- • •• AV " I '•*=
V • : - .• f - Λ • V ••-: IT
\. : •- ^ ' τ - : jt••:•: t- i•
ν : τ : ν f IT : - λ *— : ΐτ
*- _ γ( . . . . j : •- "^ I" τ : • j -
ri'^nb ώίί^η inän ^η-^ΊΤ^ vb^i
j- : VT iv - ST : — : τ ••
j. τ τ : - "^ •• τ Ι" ν - Ι Λ τ
V. 5. νι^Β5ΐ ^t"3a ν. 7. ;i55^a Oh
ν. 10. n^^tsi δ<"5η
1 . )u i^rem ^ieentl^um. dW: hii aUt9 »erttigct
(Α: jcrflört) ttJar. Β: e« »oiienbet h). vE: fie ei ϋοίί.
iiatten. B.vE: ein Scgiicfccr gu (in) f. Seii^ung.
2. Orbnungcn. B.dW.vE: bcfieiicte i>U Slbt^ei*
iunt^en ter ... ηαφ i^ren SScii'^eiiungen (5iBt^.). Α;
bie '8(!^aav(n. Π: ηαφ ©vl^cifd^ung feinee J)ten|!ee.
dW.vE: feinem Φ.
2«@l^ri;>tttca«
(31,2—10.) 547
iiBfia*^ §etftca«nö bet ^tft^li^tnDpftx,
XXXI.
Bie fle flc gar aufräumten; unb bie
^inbcr 3frael jogcn aUt li>icber §u i^rem
®ut tu ii^re 8töbte.
2 «öiöfia aber jietlete bic $riefler unb
Seüiten in i^re Orbnung, einen jegiici^cn
ηαφ feinem 5lmt, Beibeö bcr ^rtefler unb
ü^etoiten, ju 33ranbo^fern unb^anfo^fern,
ba§ fle bieneten, banfeten unb iobeten
in ben il^oren beS Sagerö be8 «gerrn.
3 * Unb ber Äbnig ga6 fein 3^^eii öon fei=
ner »^abe §u 33ranbo^fern beö 9J?orgeng
unb beg Qlbenbö, unb ju 35ranbo^fern
beg @a6Bat^S unb 0ieumonben unb
f^feflen, n^ie eS gefφrieben ftei)et im ®e^
4fefe be8 «§errn. *Unb er f^3rαφ ju bem
23oif, baö §u Serufalem n?o^nete, ba^
fle Χί^ύΐ gäben ben ^riefiern unb Setoi^
ten, auf baf fle fbnnten bejto härter
5 anhatten am ®efe^ beö ^errn. * Unb
ba bag SGßort auöfam, gaben bie ^inber
3fraei öieic SrjUinge üom ©etreibe, SD^ojl,
Oel, «©onig unb aüerici (Sinfommenö
i)om Selbe j unb aUertei Sehnten brαφ-
6 ten fie öiel i)inein. *Unb bie Äinber
3frael unb Suba, bie in ben (Stäbten
3uba h?o^neten, brαφten αηφ Qtt)nUn
öon Olinbern unb @φαfen, unb 3ei>nten
»on bem beteiligten, baS fle bem «§errn,
i^rem ®ott, ge^eiliget Ratten, unb mαφ«
ten :^ier einen «©aufen unb ba einen
7 »Raufen. *3m brttten SWonat fingen fle
on Raufen ju legen, unb im flebentcn
8 3Wonat riφteten fle eö auö. * Unb ba
^igfta mit ben Dberjien ^inein ging
unb fa^en bie «Raufen, lobten fle ben
D^errn unb fein ^oif Sfrael *Unb
^igfia fragte bie $rie(ter unb Seöiten
10 um bic »Raufen. *Unb Qifarja, ber $rie*
fler, ber QSorne^mjte im «^aufe Sabof,
f^rαφ ju i^m: Seit ber 3eit man an-
gefangen ^at bie «^ebe ^u bringen in baä
2. U.L: Bcibe bcr. 3. A.A: feinen %i)ül.
4. A.A: bcfio eifriger. 5. U.L: ^iu (Srjii.
7. U.L: fWonben. 10. U.L: <Bmt,
8,14. IChr.
83.
donec penitus everlerent; reversique
sunt omnes filii Israel in posses-
siones et civitates suas.
Ezechias autem constiluit turmas 2
sacerdotales et Leviticas per divisio•
nes suas, unumquemque in officio
proprio, tarn sacerdotum videlicet
quam Levilarum , ad holocausta et
pacifica, ut ministrarent et confile-
ichr.10,18.. rentur canerenlque in portis castro-
rum Domini. * Pars autem regis 3
erat, ut de propria ejus subslanlia
offerretur holocauslum mane semper
et vespere, sabbatis quoque et calen•
dis et solemnitatibus caeteris, sicut
Νπ,.28,3.27. gpj,|pjyjj^ est iu lege Moysi. *Prae- 4
Nin.i8,H.s. pgpjj ßijajjj populo habilantium Jeru-
salem, ut darent partes sacerdotibus
et Levitis, ut possent vacare legi
Domini. * Quod cum percrebruisset 5
in auribus multitudinis, plurimas ob-
tulere primitias filii Israel frumenti,
vini et olei, mellis quoque; et
omnium, quae gignit bumus, deci-
mas obtulerunt. *Sed et filii Israel 6
et Juda, qui habitabant in urbibus
^Juda, obtulerunt decimas boum et
ovium, decimasque sanctorum quae
voverant Domino Deo suo, atque
?Nm.si,28. universa porlantes fecerunt acervos
plurimos. *Mense terlio coeperunt 7
acervorum jacere fundamenta, et
mense septimo compleverunt eos.
* Cumque ingressi fuissent Ezechias 8
et principes ejus, viderunt acervos, et
benedixerunt Domino ac populo Israel.
*Inlerrogavitque Ezechias sacerdotes 9
et Levitas, cur ila jacerent acervi.
*Respondit illi Azarias sacerdos pri- 10
mus de stirpe Sadoc, dicens: Ex
quo coeperunt offerri primitiae in
s;r.:^8,2.^s.1i.
Gal.(i,6.
Dt.14,2^.
Lt 27,S0e«.
26, ir.
Nm.5,9.
3. ΑΙ.: in lege Domiui,
3. bev^abbot^e... dW:befiimmte einen X^. vE:
Unb [er befi.] ben Xi). bc« Ä. B: 51υφ ba« ...
4. B: gäben bo« Χί). ber ... vE: i^ren 5inti)eii.
ß: möφten geftarft werben in ... dW: am ... ^fel;
ten. vE: fej^bcm... anfingen. A:fΐφn)ίbmenfönnten.
5. dW.vE: (Γιφ) biefcr 33efei)i (verbreitete). B:
auibrac^. dW.vE: (Srjcugni§ be« S•
6. B: i)k u. ba ^. vE: φ. an ^. dW: legten .ζ>.
7. enbigtett fic. B.vE: \)on (ju) ben ^.ben ®runb
ju le^cn. Arber^. ®r. dW: bic^. αufJufφütten.
8/dW.vE: )?riefen @. u. fciincfen ...
10. J^*oi)epvicfttt oom ij>. 3. dW.vE: bic (Babt.
A: ©rjliinge.
35*
548 (31,11—18.)
XXXI.
CliroiiieoFuni II.
Miffkia reau Jfudae,
e4' ol}iOv avQioVy ίφάγομεν xai έπίομεν xat
^ιατελβίττομδν εοος εις πλήϋ^ος' oti κνριος εν-
λόγησεν τον λαον εαντον, καΐ κατελείπομεν
ετι το ηληϋ^ος τοντο.
** Και εϊηεν Έζεκίας in έτοιμάσαι παβτο-
φόρια εις οίκον κνρίον. Και ητοίμασαν
^^^ και είςήνεγκαν ^.κεΐ τας άπαρχας κηΐ τα
έπιδέκατα εν πίστει. Και επ ανζών επιατάτης
Χωνενίης 6 Αενίτης^ κα\ 2.'εμε'ι ό άδελαρος
αντον διαδεχόμενος, *^ κα} Ιεϊηλ και Όζαζάς
και Ναε& καΐ Άααηλ καί Ίεριμώ& και 7ω-
ζαβά& καί Ελιηλ και Σαμαχία καΐ ΜααΟ
καΐ Βαναίας καΐ οι νίοΐ αί>τον καϋεσταμενοι
δια Χωνενίον καΐ Σεμει τον άΟελφον αντον ^
καϋώς προςεταξεν 6 βασιλεύς Έζβκίας και
Άζαρίας ό ηγονμερος οιχον κνρίον. ** Και
Κωρη ό τον Ίεμνά 6 Αενίτης, ό πνλωρος
•Λατ ανατολάς εηΐ των δομάτων, δονναι τας
άπαρχάς κνρίον και τά άγια των ayi'wVy ^^διά
χειρός Όδομ καΐ ΒεηαμεΙν και Ίησον καί
Σεμει, και Άμαρίας καΐ Σεχονίας, δια χειρός
τών Ιερι-'ων εν πίπτει, δονναι τοις άδελφοΐς
αντών κατά τας έ^}ημερίας, κατίί τον μέγαν
και κατά τον μικρόν, ^^ ^κτος της επιγονης
τών αρσενικών τριετούς καΐ επάνω, παντϊ τφ
είςπορενημενφ εις οίκον κνρίον, εις Xöyov ημε-
ρών εις ημεραν, εις λειτονργείαν εφημερίαίς
διατάξεως αντών. *^ Οντος 6 καταλοχισμος
τών ιερέων κατ οί'κονς πατριών, και οι Αενι-
ται έν ταΐς έαρημερίαις αντών άπο εικοσαετούς
καΐ επάνω, h διατάζει ^^ εν καταλοχίαις ^ν
πάσΐ] επιγονγι νιων αντών και {^νγατερων αν-
τών εις πάν το ττληϋος' ότι εν πίστει ηγίασαν
7 .^
10. Β (bis); κατίλΐηομΐν. Έ,\* xai χατίλίϊπ. Α* Χ*
έ'οκ• ft\• πληθ-ο^ (A^Bf). Β: ίνλόγ. τ. λ. α/'τ«. Β: tni
το πλ. {ετί 70 π λ. AEFX).
12. Β: ηνίγ-λαν {^ίςήν. AEFX). Α*; Χωχίτίας
(Χο.ΐΉ'. Α2Β).
13. Β: Όίί«ς (ΕΧ: Όία^ίας). Α2Β: Ίο^Ι^αβάό.
ΑΙ : Ίαηλ (Ελιηλ Α2Β). Bf {Ά.Σαμαχ.) 6 (AFX*).
Α* : Xwyiv'm (X(ß)Vtv. Α^β). Β: Έί,'ίκ. ό βασ.
1 ί. Β: Κόρη (Κθ)ρη AFX) ... κατά ανατ.
15. ΕΧ (pro Όόομ) ^όόντ(ι)ν. Β: Βίνιαμίν ... Ίη~
fjHs (Ίηοβ ΑΕΧ). Α* Χ: Μαρίας {Ι4μαρ. Α^Β).
Β* (ult.) κατά (AFXf). ΕΧ: ... μικρόν ... μέγαν.
1(). ΓΧ: Ιφημηρίας.
18. Α^Β: ίγΛαταλοχισαί (iv καταλοχίαις Α^ΕΧ;
FXrtr τοις ■/'.ατηΑοχισμοΐς). Β* (ρΓ.) το ... : ηγνισαν.
~ •• : - < τ : τ τ : ι••
\j - : - V f J-- τ : "• τ
j Π-ΤΠ iinnn-Γϊί
IV - ! IT IV
^ τ : » S• τ : τ•• : • : •.• j -
• τ - ι• τ- «τ : >•■ :
π3ηΏί<3 ο'^ώηρηη ntor/zin^ η^^-ιηη
Λτ ν: IV ^ vr τίτ ,- : ν••-: |- γ ί &τ : -
ν : • : ... - jT :- τ •τ <•■• --:\-
ϊΐη'^ττ:^?^' Ρίί'^Π'^ι :η3ίώΏ ^π^πί»ίΐ3
τ : — :|- •• • ι• IV : • ν τ
τ τ ι : < ' r •' τ -; |- — :
Λττ : - \- τ : - : • : j•• * •■"•iv
• τ j• : • : τ :- τ <- • • »• :
-ρ s^ipi :D'^nbiin-n'^ii n^DiD^
! ν •• » : r ν: ,τ •. r :
bs? nnnT)2b nriön '^ibn nD^^
rm'\r\ hnb D^^nbi^n nin^D
j- : •• τ Α• ■•*: IT .■• ' "
'•••j•• τ - '• ι• Tfr:- ν :•τ : τ :
ST : — '• τ : - : - •• : ' • τ : •
nnb π^ϊΐπίίη D^Dnsn ^ί5?2 ^"T^DrDtö^
•• τ AT ν: IV ν -: J - j" τ : ντ : τ :
nops bTOS ripbnnE bn^^n^^b
! IT Ιτ - ν τ - ί • : - : •.•••-:!-
tiäibtö IM D^SDTb oton^nn nrib)u i6
< τ ! ν • • Τ : • JT : - : ι• - : •
-n'^nb s^an-biDb nbrbb^ d^düS
r : ^T - τ : τ : - : • τ
omiDrb itii'^B üi'^-^n'ib nin^
τ τ j -: r Λ J " •• * KT :
•• : IV •• li 7 : - : ^τ : : • :
τ : ΛΤ : (j 1 r : ••• 'vv • • • : - :
IV •• Μ : τ - : ι•.• •• ι : : • :
□Γ^^Ώ^ία -^s bnp-b^b an^riDD^i
V. 12. 13. Ί ^"^η*» ν. 14. C]it3ri γ'Ώρ'η it"is
ν. 16. 'ΠΏ3 5<"52
10. biefer gro^c J?>aufe. B.dW.vE: ^abcn übrig
qclafTcn in (biö μιν) ^i^ien^c
11. B.vE: .^nmmcrn. X: 38orrafri«f. dW: 3eii li
^ujuricijtcn.
12. vE: mitilrruc. dW.vE.A: (Cberi)35>-if ci)cr.
13. jur .«»οΜί" ... uitli 5i. t>c$ Surfien. B.dW.
n.nu-eii ',Huffcicr (unter r.) ^^. vE: unrcr (Είζιοη.
2. ^^tonica.
(31,11 18.) 549
©ie haften für btc frcitotlttöett ©aBeit.
XXXI.
V. IU.t>.3.
35,9,
^an^ i)e0 ^erni, :^a6en voix gegeffcn
unb finb fatt getrorben, iinb ift ηοφ ioiel
übergeBUeben; bcnn ber ^txt i^at fein
S3oIf gefcgnet, barum ip btefer Ǥaufe
übergcBlteben.
11 Φα befahl ber jtönig, baf man Äa*
jlen jubereiten fottte am ^^aufc beö «^errn.
12 Unb fie bereiteten fie ju *unb tt^aten
. hinein bie «§ebe, bie 3^^"*^" "nb baö
@ei>eiltgte treuli^. Unb über baffelbe
tüar gürfi ß^^ananja, ber Sebit, unb
13<Simei, fein 93ruber, ber anbere, *unb
Se^iel, Qifa0ia, ^iagatl), Olfa^iei, Seri*
mot^, Sofabab, mUl, 3ίefmαφiα, 3)ϊα^αί^
unb ^enaja öerorbnet ijon ber «^anb
(S^ananja unb @imei, feinen 33ruber0,
ηαφ ^efe^l beg Äönigö «i^igfia; aber
^farja tuar %uvfi im »^aufe ®otte0.
14*Unb ^ore, ber @o'fen Semna, ber Seüit,
ber ^l^or^üter gegen 3Äorgen, voax über
bie freitriaigen ©aben ®otteö, bie bem
»^errn §ur «§ebc gegeben n^urben, unb
15 über bie aüer^eiUgjten. *Unb unter fei«
ner «^anb u^aren: (Eben, SO?inj;amin, 3e*
fua, (Semaja, ^^Imarja unb ^Βαφαηχα,
in ben @täbten ber ^riefler, auf @iau*
ben, ba§ flc geben foUten i^ren 93rübern
ηαφ i^rer Drbnung, bem fiein^en n?ie
Iti bem großen: *baju*benen, bie gereφ*
net njurben für SOiannöbiiber von brei
Sauren alt unb brüber, unter aUen, bie
in baS «^auö beö ^errn gingen, ein jeg*
liφer an feinem ^age ju ii)rem ^mt in
17i^rer ^ut ηαφ i^rer Drbnungj *αηφ
bie für ^riejler gereφnet würben im
«Öaufe i^rer 33äter, unb bie Ji^eöiten von
jrt>anjig Sauren unb brübcr, in i^rer
18«§ut ηαφ i^rer Drbnung; *baju bie ge*
reφnet njurben unter i^re ^inber, 2ßei«
ber, (B^m unb ίί5φter unter ber gan-
zen ©emeine; benn fie heiligten treuίiφ
domo Domini, comedimus el salu•
i?-iRg.4,48'. rati sumus, el remanserunt plurima,
eo quod benedixerit Dominus populo
suo; reliquiarum autem copia est
isla quam cernis.
Praecepit igilur Ezechias, ut prae• 1 1
^βh^■o;35: pararent horrea in domo Domini.
Quod cum fecissenl, * intulerutit 12
tam prirailias quam decimas el quae•
cumque voveranl, fideliler. Füll au-
lem praefeclus eorum Chonenias Le-
vila, et Semei, fraler ejus, secundus,
*posl quem Jahiel el Azarias el Na- 13
halb el Asael el Jerimolb, Jozabad
quoque el Eliel et Jesmachias el Ma-
iiath el ßanajas praeposili sub ma-
nibus Choneniae el Semei fratris
ejus ex imperio Ezechiae regis el
y.io;Neh.ii,^2ariae ponlificis domus Dei, ad quos
omnia periinebanl. * Gore vero fi-14
lius Jenina, Levites el janilor orien•
lalis porlae, praepositus erat iis
quae sponle offerebanlur Domino,
primiliis et consecralis in sancta san-
ctorum. * Et sub cura ejus Eden 15
et Benjamin, Jesue el Semejas, Ama-
rias quoque et Sechenias in civitali-
vBgillV. 1ms sacerdolum, ut fideliler dislri-
Dt.18,8. buerenl fralribus suis parles, mino•
ribus alque majoribus, *exceplisl6
maribus ab annis Iribus el supra,
cunctis qui ingrediebanlur lemplum
Domini; el quidquid per singiilos
dies conducebat in minislerio alque
observationibus juxta divisiones suas,
*sacerdolii)us per familias, el Levi-17
icbr.23,24. jj^ ^ vigesimo anno el supra per
ordines et turmas suas, * univcrsae• 18
que muilitudini, lam uxoribus quam
libeiis eorum ulriusque sexus, fide-
liler cibi de bis quae sanctificala
H,I4.
14. U.L: ® aben ® ., ii)m vertrauet. 1 5. U.L.
*auf®iauben. 16.U.L:3)lann«biibe...3ai>v.
14. u. ba^ «aaerijeirigfte. B: baf et baö ^ebopfcr
b. J&. u. bie allerg. !Dinge ausgeben feilte. dW: um
bie ^. ... baö ^oc^^eiiige ^erau^juiiebcn. vE: über
bag, voai man ®oit freίtυiίlig braAtc, um e« αίδ
®abe uni' ^oii^^eittgeö ju geben.
15. iiireti Orbnuneen. B.vE: an f. ^. dW.A: u.
f. SiufftcS^t. dW: auf 2;reu u. ®l. B: an bem 9lmi?
16. neben iftren &<tidfUd)ti9«büt}ven, für biciW.
B: oi)m bifienigen, fo in ben ®efc^ie(^tert'giflern ju
13. ΑΙ.* ad quos omnia pertinebant.
ben SW. ger. t». vE: aiipei• i^rcr ®t\d)Ua)tiaü\iii(Sii
nung b?r SDΊ5nnίίφen. dW: α. ben »on ibnen 93er«
jeic^neten ali SWann^b.
17. betbe bie (Sefdilcd^tftgebäbr ber f^t. nadi ben
.^Ȋufern ... ber fi.
18. baiu bie (9. für aUt ... l^eil. fid) tr. in ifftem
<Mmte. B: i)aitcn ... in i>ciligfeit geheiligt. dW:
xttlid) I). fie ίΐφ jum ^ienfie. vE: auf i^re ilriue gab
man [ii^nenj bit ge^eil. ^inge.
550 (31,19-32,6.)
Chroiiicorum II.
%XXI.
Miskia reac J^udae.
το αγιον. ^^ Τοις νίοΐς Ααρών Ύοΐς IsQatsvov-
atVf καΐ οί άπο των πόλεων αυτών εν πάΰη
ηόλει και πόλει άνδρες οί ώνομάσ-^ησαν iv
ονόματι, δούναι μερίδα παντϊ άρσενικφ έν
τοις ιερενσιν καΐ παντι καταρι&μονμενφ έν
τοις Αευίταις. ^^ΚαΙ έποίηαεν όντως Έζεκίας
εν τταντι Ίονδϋ^, κα\ εποίησεν το καλόν και
το εν&ες εναντίον κνρίου &εον αντον. ^^ΚαΙ
iv παντι εργφ έν φ ηρξατο έν έργασί^ εν
ο/κφ κυρίου, και έν τφ νόμφ και εν τοΐς
προςταγμασιν έ^εζητησεν τον &ε6ν έαντον έζ
όλης της χρνχης αυτοΰ' εποίησεν και ενοδώ&η,
yLUL^SLUL• Κα\ μετά τους λόγους τούτους
και την άλη&ειαν ταύτην ηλ&εν Σενναχηρεϊμ
βασιλενς ΆασυρΙων, καΐ ηλχ^εν έπϊ Ίονδαν κα\
ηαρενέβαλεν ίηΐ τας πόλεις τας τειχήρεις, και
είπεν προκαταλαβί'σϋαι αύτάς. ^ Και είδεν
Εζεκίας οτι ηκει ΣενναχηρεΙμ καϊ το προς•
ωπον αυτόν του πολεμήσαι επϊ Ίερουααλημ,
3 και εβονλεύσατο μετά των πρεσβυτέρων
εαυτοί) καϊ δυνατών εμφράξαι τα ν^ατ« τών
πηγών α ην εξω της πόλεως, και σννεπίσχυ-
σαν αυτώ. ^ ΚαΙ συνήγαγεν λαον πολύν και
ένεφραζεν τα ύδατα τών πηγών και τον πο•
ταμον τον διορίζοντα δια της πόλεως, λέγων
Μη ίλϋη ό βασιλεύς ^Ασσούρ κα\ ενρη ύδωρ
πολύ κα\ κατίσχυση. ^ Και κατίσχυσεν Έζε-
κιας και φκοδομησεν πάν το τείχος το κατ-
εσπασμένον και πύργους και εξω προτείχισμα
άλλο, και κατίσχυσεν το άνάλημμα ίΐόλεως
ζϊανίδ, και κατεσκενασεν όπλα πολλά. ^ Και
έϋ^ετο (χρχοντας του πολέμου επϊ τον λαόν,
καΐ συνηχ&ησαν προς αυτόν εις την πλατεΐαν
της πύλης της φάραγγος, και ελάλησεν έπ\
18. Α»: τον άγ. (το άγ. Α2Β). 19. ΕΧ* οί.
20. Bf (a. y^vQ.) τδ. 21. Β* (alt.) Ιν (AEFXf) ...
&t6v αι'τδ ... * τ^ς ... f (a. έποίησι) και (AEXf).
1. Β: Σίνναχηριμ (etiam in seqq.). 2. Α* EX:
κατά προί^ωπ. (xat το nq. Α^Β). 3. Β: π^^σβ. αυτά
iiai των δνν. 4. Β* ό. 5. Α^Β: κ<χτ(σχαμμένον
{κατιστΐασμένον Α.^ΕΧ). FX {^τοκατΐσχ.) ώκοδόμη-
σ*. Bf (a. πόλ.) της. ϋ. Β: ini την πλατ. FX (pro
φά(^αγγ.) πόΐίως.
• — : ι - Ι -: |- •• : • : νΐι :»- : ι•
Ί'^5?ι n^^r-^DiDa bnns? in^yß ^nbs
• τ j• τ : ν .. IT <- : • •; : •
j" τ Λ .*• : vi:• r: -: • τ -:
t: --rj- ttt: τ
TT-: <- AT :'^t:
τ : IT v; )T : κ- : • vv: jt :
I" J-. -: r -J•• " ••• -: ••• -: r
üi^ib ni^L^n^i h^inn^i o'^nb^n
V : • τ : • - τ - • ν: IT
j n^h^n^ ntor innb-b^ss rnbi^b
- 1- : • : \x f j τ : '^ τ : at '^ ι••
V v: IT : -i• τ : - •• -: r
j T- Α ~ ' ••• IV j• •• : - y.T V •• τ
•. : - ^- τ W - I - — τ Ι•
ϊΐηϊ'ρτη'^ ί^Ίϊ^ι tvh^ orpnb ίώ^^ϊ'Ι ^
τΙ• : • ; :-- ιτ •• jt ': • : ••• ν.-
ν,τ τ : • - IT Α• •• : - α
τ • : TT • ! - τ •- •|τ τ ι ί
ν>.• -; τ•-: IT J•• •• ••• : •
j : jiT•- ι•. :~i — AT 1 j •
ν : Ι : - - τ ν : : • - τ
ϊΐίίΧΏϊ) i^iiöii ^nb^ ϊl^ίii'^ ii^b
ν : IT - j•• : - τ τ <τ
'^ τ ν !•.••-) : • - ι• - 'β-
-n^i ρ-τπ'^Ί ΠΊπχ n^inn hs'^nbi
V t j- - :- V V - JT r τ - :
nhb nbtö to*»i τ^'l ^"^y ^^ib^n
VT - yv -I-- A• τ j• V • -
AT^ τ - V T : • ;•• τ »ν •- ι• • ιτ
• τ - j- : '^ V "t •• j•• : »: •-
19. aüitn iijren ^t. ... atieti (2>ippid}aften u. fccn
ίδ. dW: auf bcm Q3esirBfelbc il^rer <St., @tabt füv
@t. vE: bcn iBe^ivf^ibcrn ... in jeber @t. B: allen
bie »on b. S. im ®t\a)Uä)UuQiHn gcr. n?. dW: üBer;
jei^neten ber S. vE: ber ganzen @ef(i^ie(^töaufjei^''
nung unter b. S.
20. dW: t^. gut u. X. u. rebUd^. A: ^anbelte ...
»a^r^aft.
21. unb in betn ®. B.dW: unb e« gelang i^m
(toü^i). vE: er führte e« giüdiiid^ au«.
1. Xreuen. B: bev 2:reue. dW: 2:i;aten u. biefer
g^eblic^feit. vE: fingen u. biefei* %x. B.vE.A: bc^
2φ &^tOi%icu*
(31,19-32,6.) 551
φίδϋα fromm unb Qlixälxa). @an$etiD§ ©infatt in Suba,
XXXI.
19bo0 ®e:^ei(igte. *01πφ traren 3Äänncr
mit 0lamen benannt unter ben Äinbern
5ίατοηδ, ben ^rieflern, auf ben gelbem
ber S3orfläbte in aßen @täbten, ba§ fle
%ί)ά\ gäben allen 3}?annSbilbern unter
ben ^rieflern, unb allen, bie unter bie
20 Öetoiten 9ereφnet würben. * %l\o t^at
«i^iöfla im ganzen Suba, unb t^at, n?aä
gut, reφt unb nja^r^aftig xvax üor bem
21 «igerrn, feinem ®ott. *Unb in allem
St^un, baä er anfing am iDienfle beS
*^aufe0 ®otteg ηαφ bem ®efe^ unb @e*
bot, §u fuφen feinen ®ott, ba& t:^at er
öon ganzem »^erjen; barum ^atte er
αηφ ®ΙΜ.
XXXII. 3ίαφ biefen ®efφiφten unb
Streue fam ©an^^erib, ber jtbnig ju ^ffur,
unb jog in 3uba unb lagerte ίίφ oor
bie fejlen «Stäbte, unb gebαφte fle ju
2ίΙφ in reiben. *Unb ba JQi^tia fa^e,
bag (San^erib fam unb fein ^ngefiφt
3 flanb ju flreiten roioer Serufalem, *tt)arb
er Oiat^ä mit feinen Dberjien unb ®e-
njaltigen, §ujube(fen bie 5[öaffer i^on ben
33runnen, bie brausen öor ber @tabt
4n?aren, unb fie Ralfen i^m. *Unb eg
verfammelte ίίφ ein gro§eÖ 33olf unb
bebten §u aUe 33runnen unb fliegenbe
iÖaffer mitten im ü^anbe, unb f:prαφen:
3)af bie jtönige üon 5lffur niφt öiel
5 2Baffer finben, trenn fle fommen. *Unb
er ttjarb getrofl unb hamk alle SJiauern,
ir>o fie lücflφt tvaren, unb mαφte Stürme
barauf, unb bauete brausen ηοφ eine
anbere 9)?auer, unb befejtigte 9J2illo an
ber Stabt iDaüibö, unb mαφte t>iele
6 SOBaffen unb (δφilbe. * Unb fleUete bie
vi^au^ptleute §um (Streit neben baö 93olf,
unb fammelte fle §u ^φ auf bie breite
@affe am S^^or ber «Stabt, unb rebete
fuerani, praebebantur. * Sed etfi-19
liorum Aaron per agros et subur-
[ichr.'i'ljsi.baua urbium singularum dispositi
Esr. 1(1,16. gj.^jj^ yj^j^ q^• pgj,^gg dislribuerenl
universo sexüi masculino de sacer-
dolibus el Levilis. * Fecit ergo 20
Ezechias universa quae diximus in
2Bg.i8,3.5. omni Juda, operalusque est bonum
et rectum et verum coram Domino
Deo suo, * in universa cultura mi-21
2Kg.i8,e. nisierii domus Domini juxta legem
et caeremonias, volens requirere
Deum suum in toto corde suo; fe-
^H!p.'i,3.*' citque et prosperatus est.
«Rg..9,i3„. p^^t ^^.^^ g^ hujusce- XXXII.
E.Jeli'.sir. uiodi veritalem venit Sennacherib
48,80. j.gj Assyriorum, et ingressus Judam
obsedit civitates munitas, volens eas
capere. * Quod cum vidisset Eze- 2
chias, venisse scilicet Sennacherib
2Rg.t2,i7. et tolum belli impelum verli contra
Jerusalem, * inito cum principibus 3
consilio virisque forlissimis, ut ob-
turarenl capita fontiura qui erant
exlra urbem, et hoc omnium decer-
nente senlentia * congregavit plu- 4
rimam mulliludinem. Et obturave-
runt cunctos fontes et rivum qui
fluebat in niedio terrae, dicentes:
üö,i6. Ne veniant reges Assyriorum et in-
venianl aquarum abundanliam. *Ae- 5
dificavit quoque agens Industrie
25 23.E..22, omnem murum qui fueral dissipatus,
^•• et exstruxit lurres desuper et l'orin-
secus alterum murum, instauravitque
jchr.11,8. ^\q\[q in civitate David et fecit uni-
versi generis armaluram et clypeos.
* Gonslituitque principes bellatorum (j
in exercilu, et convocavit universos
,4.Neh.8, -j^ ~ pljjj^jj porlae civitatis ac locutus
29
19. ü.L: 3nann«bitben.
1. A.A: unb biefer Xreiie. 1 . S• Juda.
3. 4. Ü.L: qSrünnen. 4. U.L: aöaffer«.
5. U.L: aWauren ... Xprne.
lagerte. \E: αη^χφ. dW: fte |ϊφ ju erbrechen. 5. fcie 3:1). ijö^er. dW.vE: fa^tc SWut^. B: bie
2. jum (Streit jtanb. vE: feinen S3li(f j. (Str. jerriffen ivaren. dW: α. niebcigerijfenen 3Λ. vE: tie
[riφtete]. dW: feine 5lbjtc^t»arjuftr. "^ — f^. «>:η-. f..**. α c.fr».. , —
3. iu oerfiopfen bie 9B. ber 5ir. dW.vE: bie
SBafferqucllcn. A: Q3runnqu.
4. B: Den 93αφ, ber fi^ ... ergo^. dW.vE: ni.
burφ ba« 8. jüefet. A: m. im ^. jlop. B.dW.vE:
®arum fplUen ...f. unb v. 2ß. jxnben?
ijanjeSJiaiiev, ϊυείφο Skiffe f>atte. A: üerfalien voar.
vE: erböf)ete. dVV: beffcrie απί? Β: tiii)iie fie auf
hi^ ju b. Xhüxnun ... »erfiärfte bie ^eflung. dW.
vE: (©cirebve) in iWenge u. <δφ.
(}. überbo«». B.dW.vE: fe^teÄrlegicberfien ...
Den (freien) φΐο^.
552 (32,7-15.)
Cbroelcoruisi II.
XXXII.
Miskia reac Jiudae*
tfjv καρδίαν αυτών λέγων ^'Ισχνσατι^ y.al \
άνδρίζ^σ&ί, μη φοβηϋήτβ μηδέ πτοιι^ϊιτΒ από ;
προςν^πον βαβιλέω•^ Αασονρ και αηο προς- |
ώπον πα%τος τον εΘ^νονς τον μετ αντον' οτι ;
μεΰ'' ημών πλείονες η μετ αντον. ^ Μετά
αντον βραχίονες σάρκινοι, μεϋ' ημών δε κν- \
ριος 6 ϋ-εος ημών του σώζειν καΐ τον πόλε- i
μεΐν τον ηόλεμον ημών. Και κατεβ^άρσησεν ο
λαός έπϊ τοις λόγοις Έζεκίον βασιλέως Ίονδα. \
\
^ Και μετά ταντα άπέστειλεν 2^ενναχηρε}μ \
βασιλενς ^Ασσνρίοαιν τονς παΐδας έαντον έπΙ \
Ίερονσαλημ (καΐ αντος έπ\ Ααχεϊς καΐ πάσα \
η στρατιά μετ αντον), και άπέστειλεν προς !
Έζεκίαν βασιλέα Ίονδα και προς πάντα Ιού'
δαν τον iv Ίερονσαλημ λέγων *^ Οντως λέ-
γει Σενναχηρειμ 6 βασιλεύς Άσσνρίων ΈπΙ
τίνι νμεΐς πεποί&ατε καϋησϋαι έν τη περιοχή
έν Ίερονσαλημ; ^^ ΟνχΙ Έζεκίας άπα.τα. υμάς
τον παραδονναι υμάς εις θάνατον καΐ εις λι-
μον κα\ εις δίχραν λέγων Κιριος ο ΰ^εος
νμών σώσει νμάς έκ χειρός βασιλέως Άσσονρ;
*2 Ονχ οντός έστιν Έζεκίας ος περιεΐλεν τά
ϋνσιαστήρια αντον και τά νψηλά αντον, και
εϊπεν τφ Ίονδα και τοις κατοικοϋσιν Ιερου-
σαλήμ λέγων Κατέναντι τον \9νσιαστηριον
τούτον προςκννησετε και έπ αντον Όνμιά•
σετε; *^ Ον γνώσεσ&ε τι έγώ έποίησα κα\ οι
πατέρες μον πάσιν τοις λαοΐς^τών χωρών; μη
δννάμενοι εδνναντο &εοΙ των έ&νών πάσης
"^^^ γη^ σώσαι τον λαον αντών εκ χειρός μον;
** Τις έν πάσιν τοις ϋ^εοϊς των έ&νών τούτων
ονς έξωλέί^ρενσαν οι πατέρες μον; μη ηδύναντο
σώσαι τον λαον εαντών έκ χειρός μον, οτι δν•
νησεται 6 ϋ^εός νμών σώσαι νμάς ίκ χειρός μον ;
^^Ννν μη άπατάτω ν μας Έζεκίας καΐ μη πε-
ποι&έναι νμάς ποιειτω κατά ταντα, καΐ μη πι-
^W
6. Β* (alt.) την.
7. Β•\{α.μη))ΐ(χΙ. Α*Χ* φοβηϋ•ψ( μηδί βΙ(ρΐ•.)τ5
(A2Bt).
8. ΑΙ* Μίτα avxl• (Aißf ; FX: Mit αντβ).
9. Β: Ααχις. EX* /ΐίτ . Β: πάντα Ίοόα(π. ^Ιάδαν
AFX).
10. Β* 6 ... ΈπΙ τι (Enirivc AEFX) ... πέη. «α»
καΘησίσ&( (Α^Χ: π. κα* κά&ησθ^^).
11. Α* (alt.) fk (A2Bt) ... ^λΐη^ν (dixpav Α2Β).
A^ß: ημών αώσ. ημ6ί(: (ί'μ. σ. νμ Α*ΕΧ).
12. Β| (a. 7ίζ>«σ.) h (Α» EX*) ... in αυτό, ^i;-
13. Β: γν. ο τι (ποίησα έγώ ... ηόίν.
14. Β: έΙϋ)λοϋ(). ... iöJv. ... λαύν αντών.
15. Α2Β|(ρ. Λ^ΰν)ύν{Χ^Χ*).
Α • ν -: ' j τ ι•: TV••:•.
i&m :ρήΊτ 'fer : iöJ't) n^ ^id^^'-^s »
τ τ - J : ^ • ι • 1" ν- ^T • ι•
»•• τ • : •• : 7 : •• •.•: <τ : τ • :
ν : • - TT J : IT •- A•• -: : •
IT : ' •.• IV Jit• : • :
-^bri 3ηπ:ρ nbtö' m nnei '^
- : τ : ^ τ _' : ί τ -,• < -
Λ • ν. : - : •.• τ : τ
•JT : τ - : τ : ϊν jv τ»• : • :
- τ j ι •• •(- ΐ \ ' J\ -'.
♦ □büi^ii'^rs nisns α^ηώ^ι D^höä
•IT τ I • <. τ : >• : Ι : • : ι
rnb DDDii rr^Dn ^ιη^ρτη•^ ^ibnii
j•• τ '.. : •.• j. - τ•• : • : ^ < -:
yn^h ίίΏ^η^ nyns r^^b t^hr.^
Λ •' ^τ Τ : ,;τ τ : . •■' ^ '•* '• '•'
ί •.• j•: u- • ... - .. "^ ...: jT ;
Ί^ϋπ ϊΐπϊ'ρτπ'^ ^ξ^η-iibn :Ί^ώί^ι•2
)■ " τ•• : • : ι -: ι -
AT : : • ν : ιτ ΐτ
^risb n'riiib bbtiD^n^bi ni^itr^b
ι• Ι: - ,τ τ : ι -: |- : r -^τ ••• - s" : •
-•-Γ j•-: • • τ '■: : r -> ~•
iibrD•^ biiDN^i ni:2-)sn '^^s^? bbb
: iT J τ -; Α T-: ιτ j•• - ν. :
-n^ί b^'Snb nikii^n -^^is '^nb^^
...•-,.- f^ τ - : IT j•• •• •.•:
j•.• -; - -r j. •.•: 1•.• j•.• -; •.• •• τ
nn3?n : ^^T^t) π^η^^ί b'^ssnb Db^^b^ί ^t^
γ . . p τ • V•.• : ••• '• - •• ••• •• I ••"
r'^Drbi?'! ^n^pm nbnx Ji^^::-bii
fcib-'^s *"ib ^rnsn-bi^'i n^iτ^ DDn^i
j r '^ j• -: r - : τ j•.• : •.•
V. 12. ^^trai ίί"3η
6. Β: i^nen ίηβ ^evj. dW: freunbiid^ gu.
7. Β: (Stiufet €υφ u. feit) ta^jfer. dW.vE: (Seib
fefiu.jiarf. B:beiun^. dW.vE.A.-m.un« jlnb(»iel)
iiiel^r aU m. i^ni.
2« ^|)vpntca«
C32, 7 -Ιδ.) 553
§i§fta*§ Iffioric unb ©an^eribg SSorte ju ^wba unb ^erufalem. XXXII.
7 tjtxiüaj mit ii>nen unb ί^Γαφ: *6cib
getrofi unb frifc^, fürchtet 6ηφ ηίφΐ
unb jaget ηίφί üor bem ^5nige üon
5ljfur, ηοφ i)or aüem bem Raufen, bcr
ha i^m ijl; benn eö ifi ein ©rb^ercr
8 mit ung tt?ebev mit i^m. *3)iit ii;m Ifl
ein [ίοίι'φΙϊφίΓ ^xm, mit unö aber ifl
ber ^etr, unfcr ®ott, baß er unö i)eife
unb fü^re unfern «Streit. Unb baö 33oif
ijerlieg [ίφ axi^ bie S03orte «&i0fia, beö
Jtbnigö 3uba.
9 Φατηαφ fanbte «San^erib, ber ÄiJnig
ju '•-Jlffur, feine ^neφte gen Jerufatem
(benn er iag üor δ:αφίδ unb aUe feine
«§errfφαft mit i()m) ju ^töfia, bem Kö-
nige 3uba, unb §um ganzen 3uba, baS
gu Serufalem it»ar, unb Ue§ i^m fagen:
10* (So f^)riφt Sani)eri6, ber iliJnig ju
^ffur; 2Öeg ijertröjlet i^r euφ, bie ii&r
n^oi^net in bem belagerten 3erufaiem?
ll*^iSfia berebet euφ, x>af er euφ gebe
in ben S^ob, «junger unb iDurjl, unb
f:priφt: 2)er »^err, unfer @ott, uurb und
erretten von ber «J^anb fceg ^5nigö ju
12^ffur. *3ft er niφt ber «^iöfia, ber
feine «^b^en unb Elitäre n^egger^an i)at,
unb gefagt ju ^uba unb ju Serufatem:
33or (Einem ^Itar fotlt i^r anbeten unb
13 barauf räuφern? *33}iffet i^r niφt, η)αδ
iφ unb meine 33äter getrau '^aben aütn
SSbifern in Säubern? i;aben αηφ bie
®5tter ber Reiben in i^änbern mögen
i^re Sänber erretten ^on meiner «^anc?
14*5Cßer ijl unter aUm ®5ttern biefer Rei-
ben, bie meine ^äter verbannet ^aben,
ber fein Φοί? i:)ahz mögen erretten t)on
meiner »§anb, ba§ euer ®ott euφ fotlte
15 mögen erretten aug meiner «i^anb? *(So
la^t euφ nun «^igfia niφt auffegen unb
iaf t euφ foΐφeδ niφt bereben, unb glaubet
8
MUh.lylä.
'^^'^'^' est ad cor eorum dicens: ♦Virililer
agile el confortamini, noiile limere
nee paveatis regem Assyriorum et
universam uiulliludineni quae est
•^Rg.6,t6. cum eo; multo enim plures no-
ijüi,.4,4. jjjj^cuuj sQ„i quam cum illo. *Cum
iV.-iiltp^. iiiö enim est brachium carueum, no-
^**'^^" biscum Dominus Deus noster, qui
auxiliator est nosler pugnalque pro
nobis. Gonforlatusque est populus
hujuscemodi verbis Ezechiae regis
Juda.
Quae postquam gesta sunt, misit 9
'^***'^'*^"Sennacherib, rex Assyriorum, servos
suos in Jerusalem (ipse enim cum
universo exercitu obsidebat Lacbis)
ad Ezerhiam regem Juda et ad omnem
populum qui erant in urbe, dicens:
*Haec dicit Sennacherib rex Assy-10
riorum: In quo habentes fiduciam
sedetis obsessi in Jerusalem? *Num 1 1
Ezechias decipit vos, ut tradal morti
in fame et siti, affirmans, quod Do-
minus Deus vester liberet vos de
manu regis Assyriorum? *Numquidr2
non iste est Ezechias, qui deslruxil
excelsa illius et altaria, el [»rnecepit
Juda et Jerusalem, dicens: Coram
altari uno adorabitis et in ipso com-
buretis incensum? * An ignoratis, 13
quae ego l'ecerim et patres mei cun-
2Rg.i8,33. <'t's terrarum populis? numquid prae-
valuerunt dii gentium omniumque
terrarum liberare regionem suam de
manu raea? * Quis est de universis 14
diis gentium quas vastaverunt patres
mei, qui potuerit eruere populum
suum de manu mea, ut possit etiam
Deus vester eruere vos de hac manu?
*Non vos ergo decipiat Ezechias nee 15
vana persuasione deludat, neque cre-
19,12.
[Dt.2,34.
7. A.A: benn nül ii>m. 15. Ü.L: glaubt. 12. S: allare.
8. B.vE: unfere Kriege. dW: ber un« ^itft u. Stuf wen ... i^r ju 3. bl. belagert.
unfern Str. fireitet. B.vE: fiü^te ftd;. A: flärfte |χφ 11. bur* i^. Β: ©er. eud) ηίφί ...? vE: iöerfub--
^υτφ... rct. \:Χύΐ\^φύ. Β: bai)ingcbc ju fterbeii. vE: eud)
9. dW: ^anb toiber ?. vE: belogerte. dW.vE: f. ^injugebcn bem Xobe. dW: u. ηιαφί ba§ ihr jievbft.
^.maa)t. 12. d>Y: 3ft3 n. ^. ... αb9efφαffί.
10. Β: 2öorauf »ertaffct i^r eu*, baf i^r in b. 15. betrügen. dW.vE: täufφen ... »erfubven auf
Munvj ju 3. hUiUf^. d W.vE: vertrauet i^r ... A: folφe (biefc) iDeifc.
554 (32,16-23.)
Chronicorum II.
χχχπ.
Miskia reoD Jfudae,
az8V8T8 αντφ. "Οτι ου μη δννηται 6 ΰ^εος
παντός ε&νονς καΐ βασιλείας τον σώσαι τον
λαον εαυτού εκ χειρός μου και in χειρός πα-
τέρων μου, οτι ^βός νμών ου μη σώσει ν μας
έκ χειρός μου.
^^ Και ίτι έλάλησαν οι παίδες αντον επϊ
κύριον ϋ^εον και επϊ Έζεκίαν παΐδα αντον,
*' ΚαΙ βιβλίον εγραψεν όνειδίζειν τον κνριον
ϋ-εον Ισραήλ J και εΐπεν περί αυτού λέγων
ί^ς &εοι των έϋ^νών της γης ονκ έ^είλαντο
τονς λαονς εαυτών έκ χειρός μου, όντως ον
μη εξέληται ο Θ^εος Έζεκίου λαόν εαυτού εκ
χειρός μον, *8 ΚαΙ έβόησεν φων^ μεγάλτ}
Ιονδαϊστϊ επΙ Ίερονσαλημ καΐ τον λαόν τον
επϊ τον τείχους τον βοη&ησαι αντοΐς καΐ
κατασπασαι, όπως προκαταλάβωνται την πό-
λιν ^^και έλάλησεν επϊ τον ϋ^εον Ίερονσα-
λημ ως και επϊ ϋεονς λαών της γης έργα χει-
ρών άνϋρώπων.
^ Kai προςηνξατο Έζεκίας 6 βασιλεύς και
'Ησαΐας νιος Άμώς 6 προφήτης περί τούτων y
και εβόησαν εις τον ονρανόν. ^* Kai επέστει-
Κεν κύριος αγγελον καΐ εξετριψεν πάντα δυνα-
τόν πολεμιστήν καΐ άρχοντα κα\ στρατηγόν
εν τ\ι παρεμβολή βασιλέως Άσσούρ' καΐ άπ-
έστρεχρεν το πρόςωπον μετά αισχύνης εις την
γην έαντον. Και είςηλ&εν εις οίκον του &εον
εαυτούς και των έξελϋόντων εκ κοιλίας αντον
κατέβαλον αυτόν εν ρομφαία. 22 /^^χ^ εσωσεν
κύριος Εζεκίαν καΐ τονς κατοικούντας Ιερου-
σαλήμ έκ χειρός Σενναχηρεϊμ βασιλέως Άασυ-
ρίων και ix χειρός πάντων, καΐ κατέπανσεν
αυτούς κυκλό&εν. 23 Χ(χΐ πολλοί εφερον δώ-
ρα τφ κυρίφ εις 'Ιερουσαλήμ κα) δόματα τφ
Εζεκίΐ]^ βασιλεϊ 'Ιούδα, καΐ νπήρ&η κατ
υφ&αλμονς πάντων των έ'Θ'νών.
1 5. Β: λαόν αντβ ... ort 6 &•ί6ς, ΕΧ: (/οίση.
16. Bf (a. χύζ.) τόν.
17. BFXf (a. &ioi) oe. Β: εξπλ. (* τβς) λαας αύ-
τώ-ν ... λαόν αντο.
18. Α^Β: ini τον λαόν'Ιβ^βσ. τον {enVitQ. χ. τ. λ.
τον Α^ Χ ; Ε: έπΙ ^Ισραήλ κ. τον λ. τον).
19. B*TOr(AEFXt).
21. Χ: πάν όννατόν. Β+ (ρ. δνν.) xai (AEFX*)
... antaxQ. μίτα αισχύνης προςωηα (ΐς ... ηλϋίν (ΐς
οίκον &ίΰ αυτά.
22. Α2Β| (a. ΈΚ^κ.) τον (Αϊ Χ*). Bf (a.7i^.«ö.)
fV (AEX*). Α2Β:^σσο() (^4σσΐ'(»ί'ων A*X).
23. Β: ^(ι>ζ>ατα (^ώ(»ο(ΑΕΓΧ) ... νπιρήρ&η ...
ττ:- JT - ν: τ -
ηί< '^niD&i n^m '^'7*>ώ i^r ^^^iiTk
•-* AT -: j- • VT • i - '^ r - Ί
rr • ν.• : ν "^ ι•- ι ν .• Τ ν: j•
V.T : - TT-: j : • :
J• τ : ι : - ^T'• : • : "^v- : Λ ν: ιτ
ίίίίΊώ'^ Ν^'^ίί niST^b tinnb nhs
Λ" τ : • j" "^ν: yj r ι •• τ ί - τ
ί»τΓ• : • : $•• ν: • - ι Ij•• • τ •
^ • : τ * : ! Ι : • - ι• τ • ν -
τ r - jv -: • - τ ι : <- '^ -
J : i ' ^ - κ- : AT -: r : σ :ιτ :
■^ - : AT τ ι : ν •••• ■•\ : - ί- ι• τ
: dii^n "^T niorti v^kn •'^35? ^nb^ί
IT τ tr }'• ' ν -: |- 7 ν τ τ j•• - •• "^ •.•:
ιπ^ϊΊ φ^Ώ hin*^ nbtD*'i :α''Ώώη2ΐ
•• : -- Ι τ : - τ : <- : •- • ιτ τ -
η3Πΐ32 ΊώΊ T3D1 5''Π 'nisä-bs
ν••-: r : τ : j-r : • - j ' τ
0*^30 nüähn hm^^ ^w^ "76)2
• τ '•■ . • τ τ - Α - ' ••• JV
j" • ι• τ '^v: j•• τ- : - :
i?ü3i*<i :3Ίπη ^inb^^fen οώ 1*^^7322
ν IT ν J\ - ' \y Τ •'
j- : ι J•• : τ'• : • ; ν τ ;
ν - τ ν Γ.• )•'•:- ■)- ' '-τ ι :
• - : ι• τ • ν -:r :- α
obui^n^b hin^b ππ3ώ α\^'^ηΏ
•- τ J • τ |- <τ : • . • ' *
τη^τ\^ ^bn ^in'^pTn'^b nibirabi
AT : 1:• jv σ'• : • »• τ : •
V. 21. 'ρ ''«''S''»! ib. Ίίπίϊδη δ<"33
15. Β: 3)enn e« l)Qii fein ... tt)te üiel toeniger eure
@. He ... toerben. dW.vE: h)ie ». tt). tüirb eucr®oit •
(»erben eure ®.). vE: gegen meine 2)ϊαφί.
17. wiberiijnjureben. B: »onitjmjufogen? dW: |
tt)oriner...]^o:^neteu.n).i^nrebetc. vE: einen ©rief, '
um ... ju lagern.
18. dW: 5U fφrecfen u. bejlürjt ju m. vE: u. ju
»er^irren.
^^Q^tvnica^
(32, 16—23.) 555
@att$cn6§ §o$n unb ^att« §töf ια'δ §ulfe öom ^errn.
XXXII.
i^m nic^t. iDenn fo fein ®ott aUer »&eU
ben unb Jtbnigrei^c :^at fctn Sßoif mb*
gen i)on meiner unb meiner 33äter »§anb
erretten, fo n?erben euφ αηφ eure ©bt*
ter ηΐφί erretten i)on meiner ^anb.
16 Φο^η rebeten feine ^nec^te ηοφ me^r
iviber ben ^errn, ben ©ctt, unb tt?iber
17 feinen ^neφt «^igfia. *51ηφ fφriel) er
^Briefe, «^ol^n /ju ft3reφen bem J^errn,
bem ©Ott 3fraei0, unb rebete toon i:^m
unb f:prαφ: 2Bie bie ®5tter ber »Reiben
in li^änbern i^r 93olf niφt l^aben errettet
von meiner «§anb, fo n?irb αηφ ber ®ott
^x^tia fein ^olf niφt erretten t>en mei*
18ner «^ant. *Unb fte riefen mit lauter
(Stimme auf iübifφ jum SSoif gu 3eru*
faiem, baö auf ber 3)iauer irar, fle furφts
fam §u mαφen unb gu erίφretfen, ba^
19 fle bie (Stabt gett?annen} *unb rebeten
n?iber ben ®ott Serufaiemö, n?ie n?iber
bie ©btter ber 3Sblfer auf ^rben, bie
3)?enfφen^änbe'SGBerf troren.
20 ^ber ber ^önig ^igfia unb ber $ro-
pi)tt Sefaja, ber @o^n 5lmoj, Beteten
21 bawiber unb fφrieen gen^i^immel. *Unb
ber *§err fanbte einen ^ngel, ber i^er*
tilgte aüe ©en.>altigen beö ^^eerS unb
§ür|len unb DBerjten im Ü^agcr beö M-
nigg gu 5iffur, baf er mit <öφαnben
lieber in fein Sanb jog. Unb ba er in
feines ©otteä «§aug ging, fäUeten i^n
iDafelbfl burφδ @φn)ert, bie von feinem
22 eigenen ÜJeibe gefommen n?aren. *5iIfo
^alf ber «i^err ^iSfia unb benen gu Sern-
falem auö ber *§anb ^an^eribö, beg
Königs ju Qlffur, unb aüer anberer,
23 unb ent:^ieit fle ijor aßen um^cr, *baf
viele bem ^errn ©efφenfe Brauten gen
Serufaiem, unb Jlleinobien «öiöfia, bem
Jlbnige 3uba. Unb er warb bαrnoφ
ergaben öor aUen «Reiben.
19. A.A: bie ber a^enf^en^änbe SB.
23. ü.L: Äteinobe.
datis ei. Si enim nullus poluit deus
cunclarum gentium atque regnoruui
liberare populum suum de manu mea
et de manu palrum meorum, conse-
quenler nee Deus vesler poleril
eruere vos de manu mea.
Sed et alia multa loculi sunt 16
servi ejus contra Dominum Dcum et
contra Ezechiam servum ejus. *Epi- 17
Es"! νό' 14. Stola s quoque scripsit plenas blas-
phemiae in Dominum Deum Israel,
et locutus est adversus eum: Sicut
dii gentium caeterarum non potue-
runt liberare populum suum de
manu mea, sie et Deus Ezechiae
eruere non polerit populum suum
de manu isla. *Insuper et ciamorelS
magno lingua Judaica conlra popu-
lum, qui sedebat in muris Jerusalem,
personabat, ut terreret eos et cape-
ret civitatem; *loculusque est con-19
tra Deum Jerusalem, sicut adversum
deos populorum terrae, opera ma-
nuum hominum.
Oraverunt igitur Ezechias rex et 20
Isaias filius Arnos propheles adver-
sum hanc blasphemiam ac vociferati
2Bg.i9,35ss.sunt usque in coelum. *Et misit Do- 21
Ks.37,a6s». minus angelum, qui percussit omnem
virum robuslum et bellatorem et
principem exercitus regis Assyrio•
rum; reversusque est cum ignominia
in lerram suam. Cumque ingressus
esset domum dei sui, filii, qui egressi
fuerant de utero ejus, inlerfecerunt
eum gladio. *Salvavitque Dominus 22
Ezechiam et habitatores Jerusalem de
manu Sennacherib regis Assyriorum
et de manu omnium, et praesiiiii
eis quielem per circuitum. *Multi23
etiam defercbant hostias et sacrificia
Domino in Jerusalem et munera
Ezechiae regi Juda, qui exallalus est
post haec coram cunctis genlibus.
Ps. 135,16.
2Hg.l9,ls8,
{17,tl.
19. dW: vom ©Ott. dW.vE.A: finb.
20. B.dW: «mbeftüiiicn. vE: barob.
21. B: mit bef(^amtem Otnöefl^t. dW.vE: mit
(ber) (S^amrot^e (feinen 51.) ... au« feinen Senbeu
hervorgegangen.
15. ΑΙ.: gent. atque regionum.
19. ΑΙ.: Deum Israel.
22. Ijütctc fie runb unthfr. B: crlöfcte. vE.A:
reiiete. dW.vE: u.fd)ü^tc fic. >Ε:ηαφ aileniSeitm
^in. (B: i^cleitctc?)
23. oor ben 'iiMgen aütt Sp. B.dW.vE: Äofiboi»
feiten.
556 (32,24-33.)
ChronIcoFum II.
XXXII.
BLiskla reac Jfudae.
Kai μετά τάΰτα ^^έν ταΐς ημ^'ραις εχείναις
ή^ρωστησεν Έζεκίας εως ϋ-ανάτον, yiai προς-
ην^ατο τιρος ^ίύριον. Και έπήκονσεν αντον
Ηαι σημεΐον εδωκεν αντφ. "^^ Kai ον χατα
το ανταηόδομα ο εδωκεν αντφ άνταπέδωκεν
Έζεκίας^ άλΧ ν-ψωϋ^η η καρδία αντον. Κα)
ίγένετο επ αντον οργι] και εηΐ Ίονδαν καΐ
Ίερονσαλημ. ^^Και έταπειιώ&η Έζεκίας απο
τον νψονς της καρδίας εαυτόν ^ αντος κα\ οί
κατοικονντες Ίερονσαλημ' και ονκ έπηλΰ^εν
εη αντονς όργη κνρίον εν ταϊς ημεραις ^Εζε•
κίον. 2^ ΚαΙ έγένετο τφ Έζεκία πλούτος καΐ
δο^α πολλή σφόδρα j και &ησανρονς εποίησεν
έαντφ άργνρίον και χρνσίον καΐ τον λίΰον
τον τιμίου, καΐ εις τα αρώματα και όπλο&η-
κας καΐ εις σκενη έπι&νμητά, "^^καΐ πόλεις
εις τα γενηματα σίτον κα\ ελαίον καΐ οίνου,
και κώμας φάτνας παντός κτήνους καΐ μάν-
δρας εις τα ποίμνια, ^^ καΐ πόλεις ας φκοδό-
μησεν εαυτφ, και άποσκενην προβάτων και
βοών εις πλη&ος, οτι εδωκεν αντφ κνριος
άποσκενην πολλην σφόδρα. ^^ Αυτός Έζεκίας
ίνέφρα'ξεν την εξοδον τον νδατος γειών το
άνω, καΐ κατηΰχ^ννεν αντά κάτω προς λίβα
της πόλεως /ίαυίδ' καΐ ενοδώ&η Έζεκίας εν
πάσιν τοις εργοις εαυτόν. ^^ ΚαΙ ούτως τοις
πρεσβενταΐς των αρχόντων από Βαβυλώνος
τοις αποσταλεΐσιν προς αντον πν&εσ&αι παρ
αντον το τέρας h εγένετο επι της γης, και
έγκατελιπεν αντον κνριος τον πειράσαι αντόν,
είδέναι τα εν τη καρδία αντον.
^"^ ΚαΙ τα λοιπά των λόγων ^Εζεκίην και
το έλεος αντον ίδον γεγραπται f.v τη προφη-
τεία Ησαϊον υίον Άμώς του προφήτου καΐ
έπΙ βιβλίου βασιλέων Ίονδα και 'Ισραήλ.
^^ Και εκοιμή&η Έζεκίας μετά των πατέρων
23s. Β: iSvö)V {* Kai) μιχά τα,ντα. ^Εν χτλ. {i&voJv.
Kai μ(τά ταΰτα έν κτλ. Α*; Α^: eSvwv nai «irrt
ταί5τα. Έν κτλ.). 24. EXf (ρ. 'iBCfx) ο βασιλεύς.
Β: έπήανσίν αντω. 25. Β: άλλα vy.'. 26. Β: κα^ό'.
αντβ. Α^Χ* αυτός (A^Bf). 27. Β: inohjotv αντω.
28. Α^Β: γίννήματα (ci. 31,5). Β: γ. τ« σίτα κ.
οϊνα κ. (λαΐΗ, κ. κοψας και qarv. (FX* et και et φά~
τνας). 29. Β: ωκού. αυτω. 30. Α* Χ: yiwv S. Viwv
{γηων Α^Β; Χ: των πηγών, ΕΧ: Σιών). EFX:
*.ατίύ&. Β: ϊ^γ. αντα. 31. Χ: τοΓς πρισβι'τακ; (Ε:
εν τ. π^(σβντ.; F: έν ταΐς πρισβ^ίαις). Β* (alt.)
καί, Α* . Ι^κατέλίίΤΤίν. 32. Α* : ττ^οφτ/τία.
JT • AT τ -•ι- σ'' •• • •• f : • ννν :
vT : Ι" : - ν r• - • τ -
τ -: • τ'• : • : - : • - "^ r τ : • :
V. 30. hiri:\^ 'ujn
24. B.dW: franf (bi^) jum (Sterben. vE: tobt*
ίίφ. Α: ouf ben iiob. B: fagtc cö il^m 511. dW.vE:
\\)xaa) ^u i^m? dW.vE.A: (ffiiuiberO Seiten.
25. B: παφ ber Söol^Ul^at gegen i^n. dW: bre 2ß.
an ίί)ηκ Α: bic er empfangen. vE: it>ic i(;m gelohnt
tüorbfii.
26. fo lange J^.I. B.dW.vE• wegen ber ©riiebung
feinen JQ.
27. ß.dW: u. J&errli^feit. vE: 9iul;m. dW.vE:
vb:? b^t):^D-^ίb1 iib inD nsi^Q^ina
N'i'^i iab n3Di ^3 ϊΐπϊ'ρτη'^ η^ώη
^•■- Α • ^-τ ι• τ>• : • : J• ••
:abüD^nvn m^irT^-b^?^ tßb Vbs?
ΊΤ τ I • VT : - : I •.• »ν τ τ
\. • - J : τ»• : • : <- τ •-
brr^br ί^η-Λι obtö^n^ '^n^i'^n
•.• ••-; <τ : «Λτ τ 1^: j- : ι :
%η^ι :ϊΐπ*ρτπ'' ^ώ^3 »nin^ η:^ρ27
S• :- ιτ'• : • : ν • τ : Ι ν ίίν
Λ : J" : - ν. τ : ν > ντ>• : • Ρ
τ τ : ]•.••.•: "^ τ ιτ J τ 1 :
D^brib^ D'^tJtonbi η^ρ'-^ piib^i
• • JT : • τ : • : τ>τ : ' ••• jv :
/- : ■ : : • ιτ :•••;••: ν ;
"b^b ηΐΊίίΐ ΊΠ^ί^ι ώΐΊ'^π'ΐ ΐ3τ
τ : τι•..: λτ : • :^ J • : λτ τ
jrinii^b amri nm^•^ γ\12Τ\2
ι ••-: r ν T-:r . ^ '* • jt •• :
ηρηη iN^2:"nDpr)^ ib nto ο'^Ί5?η9
'vT τ t < •• ι : • τ jt • τ :
ζΐΊ OTDn Q^n'bi^ 'ib"irD ^3 nhb
τ ν - Τ τ»• : • : j : ι :
-ntstib D-nttD'^^i li'^b^^n iin^:^ ^5ω^ώ
α•• : • : ^- : -- α- τ j• : τ ντ-: r
^Ίώ ι ''^"^b^a ρι nnü5rü-b:33 3i
j" τ J•• _ • : • Ι •• : Ι" -.• r τ :
höi^n üähib 'i'^br s'^nbüDian bM
τ τ -^- : - : r V τ
Λ• ν: IT ν. Τ-: J ν τ τ JT τ ^ J•.• -:
: innb3-b3 mb ihio
2* &i)vQnua•
(32,24 33.) 557
§iSfia*§ ^ranfScit u. bcö §cnn SKunbcr. @ctn 2flet$t$uttt, SScrie u, Xob. XXXII.
24 3u ^^ϊ 3^tt ^^^rb ^iöfia tobtfranf
unb er ί>αϊ ben «§crrn. ^er gcrebete i()m
25unb gaB i^m ein SSunber. *%hn^i^tia
öergalt nic^t, trte i^m gegeben \rar3
benn fein »^erj er^ob Ρφ. ^arum fam
2Rg.20.Es.
38.
E«.r,ii.
In diebus illis aegrotavii Ezechias 24
usque ad mortem et onvii Domi-
num. Exaudiviique eum et dedit ei
Signum. * Sed non juxta beneficia, 2ό
quae acceperat, relribuit, quia eleva•
ber 3orn über i^n unb über 3uba unb ^''''^j:/"« -^'tum est cor ejus. Et facta est conira
26 Serufaiem. * 5iber ^tgfla bemütbigte eum ira et contra Judam et Jerusa-
^φ, ba§ fein ^erj ίίφ eri)Oben t)atte, ^??ίί•.?3:!^ lem. * Humiliaiusque est poslea, eo 26
fammt benen ju Serufalem: barum fam quod exaltatum fuisset cor ejus, lam
ber ßoxn beö «^errn ηίφί über fie, n.>eil ipse quam h;ibitatores Jerusalem: et
27Ǥi^fia lebte. *Unb ^i^tia i)aiU fe^r | idcirco non venit super eos ira Do-
großen 0leiφt^um unb (ii)U, unb nlαφίe \ mini in diebus Ezecbiae. *Fuit au• 27
i^m @φα^€ üon 6il6er, ®0lb, (Sbci* | f.lSlu lem Ezecbias dives et inclytus valde,
jleinen, 2Sür§e, (δφiΐben unb atlerlel
28fδjtίiφen^ ©erät^e, * unb ^orni)äufer
ju bem ^infommen beö ®etreibeS, SDiojIS
unb Deleg, unb Stätte für atteriei SSie^,
29 unb Würben für bie 6φαfe. *Unb bauete
i^m @täbie, unb ^jatte ^ui) an 8φο=
fen unb 9flinbern bie 5Dienge, benn ©Ott
30 gab i^m fe^r gro^eg ®ut. *@r ifi ber
^igfia, t»er bie ^oije 2BafferqueUe in
©i^on pbetite unb leitete fie i)inunter
t)on abenbn?ärtö jur(StabtiDa»ib0j benn
*^igfia War glütffelig in atten feinen
31 SÖerfen. * Φα aber bie Φotfφαften ber
f^ürfien üon Säbel ju i^m gefanbt n?aren,
ju fragen ηαφ bem 5öunber, baS im
Sanbe gefφeΐ>en n.>ar, ^eriie§ t:^n ©Ott
aifo, bag er ΐί)η öerfuφte, auf ba§ funb
ntürbe atteö, trag in feinem ^ημη
war.
T.4.Ks.7,3.
lRg.l,:<8.
32 $ßüö aber me^r ϊ>οη «i&igfia ju fagen
ifi, unb feine Sarm^ergigfeit, fiei}e, baß
ift gefφrieben in bem ®ef{φte beö ^ro=
Poeten Sefaja, beö @obnes ^^Imoj, im
39υφ Der Könige 3uba unb Sfvaeiö.
33* Unb «§igfia entfφUcf mit feinen Φα»
et ibesauros sibi plurimos congrega-
Vit argenli et auri et Japidis preliosi,
aromatum et armorum universi ge-
neris, et vasorum magni pretii,
* apolhecas quoque , frumenti, vini 28
et olei, et praesepia omniun) jumen-
torum, caulasque pecorum. *Et29
urbes aedificavit sibi; habebal quippe
grpges ovium et armenlorum innu-
merabileSj eo quod dedissel ei Do-
minus substanliam multam nimis.
* Ipse est Ezechias, qui obturavit30
superiorem fonlem aquaium Gihon
et avertit eas subter ad occidentem
urbis David. In omnibus operibus
suis fecit prospere, quae voluit.
*"|;*3^^^"• * Altamen in legatione principumSI
Babylonis, qui missi fuerant ad eum,
y.24.2Hg.2o, ut Ιπ Icrrogarcnt de porlento, quod
acciderat super terram, derebquit eum
Dens, ut tentaretur et nola liereni
omnia quae erant in cordc ejus.
Rcliqua autem sermonum Ezecbiae 32
^"''ia'.i?•*'*'" et misericordiarum ejus scripta sunt
Ks.sHss. ij^ visione Isaiae filii Arnos propbelae
2ng.i8,i.s. gj^ jj, jjjjj,^ regum Juda ol Israel.
2Rg.:i(»,2i. *f)ormivitque Ezechias cum patribus 33
Ssi.
Dt.8,2.13,3.
24. A.A: fagte eö if)m ^n (A.A: ίνναφ ^u
ibm). 26. A.A: fo lange ^. lebte. 27. A.A:
machte fia). 29. A.A: bauete ftci).
@(i)a^fammi.rn für ... föjiltc^e (foftbare) (Steine u.
«S^ececeien.
28. B.dW.vE: aSortat^ebaufer. dW.vE: für bie
(Er^eugniffe an ... -§. für (bie) beerben. B: beerten
in bcn $fer(^en.
29. dW.vE.A: (f^affte ^φ) @cf)af. 11. «Hinbcr^
-i&eerben.
30. ^erfelbe J&. ttvftopfti ben obern 'iiu^flu^ ber
25. S: Juda.
29. S: urbes sex.
Jl^effer bei ®. u. f. ilyn b. obritb». bet ... vE: unter*
haih jrer (SiteJ?
31.. 5^otfd)after. B: 23ci rcn 9ib(iefanbtcn aber ...
bie ^u ihm gcf. Ratten. dW:Uiir bciinocb bei b.iö....
n>arfn. \E: iWur ... B: ba§ crcrfiibrc? dW: um bie
(SUuiuiuncj i. ^ir^cn« μι crfcnncn.
:V2. B: ^uttlutigfeii. dW.vE: frommen J^aten
(®crfc).
558 (33,1—8.)
Chronicorum II,
XXXIII.
IfKanasse reac Juüae•
iavTov, και s&axpav αυτόν iv avaßaaei τάφων
υιών /ΙανΙδ' καΐ δόξαν καΐ τιμήν έδωκαν αν•
τφ iv τφ ϋ^ανάτφ αυτού πας Ίονδα καΐ oi
κατοικονντες iv 'Ιερουσαλήμ. Και έβασίλευσεν
Μανασσης υιός αντοΰ άντ αυτού.
XXXIII• ^ν δέκα καΐ δύο ετών Μα-
νασσης εν τφ βασιλευσαι αυτόν, και πεντή-
κοντα πέντε ετη έβασίλευσεν εν Ίερουααλήμ.
2 Και έποίησεν το πονηρον ενώπιον κυρίου
άπο πάντων των βδελυγμάτων των έ&νών
ους ε^ωλέ&ρευσεν κύριος άπο προςώπου των
υιών Ισραήλ. ^ Καϊ επέστρεψεν καΐ φκοδό-
μησεν τα ύψηλα α κατέσπασεν ^Εζεκίας 6 πα-
τήρ αυτού, και εστησεν στηλας ταΐς Βααλειμ
και εποίησεν άλση, και προςεκύνησεν πάστ} tf/
στρατί^ του ούρανον κα\ εδούλευσεν αύτοΐς,
^Καϊ φκοδόμηα«ν θυσιαστήρια εν ο'ίκφ κυρίου
ου εϊπεν κύριος' Έν Ιερουσαλήμ εσται το
όνομα μου εις τον αιώνα. ^ ΚαΙ φκοδόμησεν
θυσιαστήρια πάσχι τγι στρατί^, του ούρανον
εν ταΐς δυσϊν αύλαΐς οίκου κυρίου. ^ Και αυ-
τός διήγεν τά τέκνα αυτού ίν πνρΐ έν yl Βεν-
εννόμ, και έκληδονίζετο καΐ οίωνίζετο κα\
εφαρμακεύετο y και έποίησεν εγγαστρίμυθους,
και έπί^οιδονς έποίησεν, τον ποιήσαι το πονη-
ρον εναντίον κυρίου του παροργίσαι αυτόν,
"^ Και εθηκεν το γλυπτον και το χωνευτόν,
εικόνα ην έποίησεν εν οίκφ κυρίου ου εϊπεν
ο θεός προς /Ιαυιδ και προς Σαλωμών υΐον
αυτόν * Εν τφ οικφ τούτφ και Ιερουσαλήμ,
ην εξελεζάμην εκ πασών φ)νλών ^Ισραήλ, θήσω
το ονομά μου εις τον αιώνα. ® Και ού προς-
θησω σαλεϋσαι τον πόδα Ίσραηλ άπο της
γης ης 'έδωκα τοις πατράσιν αυτών, πλην ίάν
φνλάσσωνται τον ποιήσαι πάντα α ένετειλά-
μην αυτοΐς κατά πάντα τον νόμον, τ α προς-
τάγματα και τά κρίματα και δικαιώματα έν
33. Β: αντβ pro ίαυτ. ΕΧ* (alt.) έν.
1. Β: όίχαόνο. Α^* Μα,νασσης (A^Bf) et nivxt
(A2Bt; EFX: nai πέντ{). 2. Β: εναντίον κνρ. Β:
«ς έξο)λό&ρ. (ΕΧ: ων είούοθ•(). ; ΓΧ: ων εξ^(ίί).
3. Β: τοΓς ΒααλΙμ (ταΐς Βααλύμ ΑΕΧ ; Χ: ταΐς
ΒααλΙμ; Έ: τοις Βααλύμ). 4.EFX: θ^ιισίαστι/'ρ^ον.
6. Β: διήγαγί {διηγί AFX). Α»ΕΧ: y^ (ye Α2Β).
A^: JBffvvo^ (BiVfvvo/tA^B ; Έ,\•.Βίνίν6μ). Bf (ρ.
«παο*ί.)καί(ΑΐΧ*). Α2Β (pro Ά\ϊ.ίηοίησίν) ίπλη-
θννί. Χ (pro εποίησιν τ» ποιησ.) καΐ εποίησ(ν.
7. Β* (ρ. γλνπτ.) χαΐ (AEFXf). Α2Β (pro ^υρίβ
Α*ΓΧ) &t5. Β: θίός sine 6 (EFX: κνριος sine ό).
A^: σο)&ήτω (&ήσο) Α2Β). 8. Α2Β| (a. τά προς-
τάγμ.) χα« (Α* Χ*). Β* τά δικαιώμ.
• τ Ι" : J•• ; ί• • — : Γ : \ι ': •-
IT : τ : j ,T τ :
IT : -
π:ώ ηΊϊ05? ο'^ηώ-ρ χχχπι.
TT " τ : ^• • -•|- Λ : τ : jv - :
j" •• : vr τ Γ'~~ •|τ τ ι • Κ- τ
j. ν -: . - _. ι . Λτ :
1 V — TT- r τ : • ν : c :^ • τ :
Α• τ JT•• : • : J ι,- • γ: -: τ -
ν-:ι— • - τ - JT : "^ τ *: - : r-
AT : j•• : V : j • jt τ ιτ
-nsn•^ Dbtfii'i^a nirr^ ΊΏίί 'Ίώ^ί
V : Γ ν- τ ι • τ ! J- τ •.• — ί
τ : ν : : • ι •.• r - ιτ : ν: :
II- y-
•• τ <τ τ ν • ν: 17 ζ ιτ :
τ\ΐΆΤ\ ηώρι tÜnDi iDiyn oari-p ^^5?
si'in nib:?b ninn •^airn^i ni^i
... τ - I • : - : VT : y •• :
π'^Μ nto 'Ίώ^^ b^Dn boö
j" : AT τ JV -: V vv - V JV
• τ V • ν; <- τ ^ ν -: • ν: ιτ
Dbüin^n^i π•τη n^22 ibn ntibö'bi^T
•- τ ι • ν - • — : J "^ : ν :
bk'ltÜ'^ ^DDtÜ bä^ ν,ΊΠ3 Ίώίί
•. τ : • J•• : • • • : - τ *•.•-;
ni^iiin brr) bi^'^to'^ b^^^^'n^^ n'^onb
τ T-: IT -..•-.. τ : • '^vjv ν • τ :
-Dii 1 ρΊ DiD^niD^b '^nTOrn ^üäe^
ν τ : • - : V •. ι- ί ντ - "^ τ :
33. in ber Jg»öi)e bcr c^r. Β. Α: im obern 3^^eii.
dW: \x\ bem ί)οφ|Ιεη ber 39cgrabnife. vE: an einem
er^ol^eten Orte.
33. 1—9. «gl. 2 ^ön. 21, 1-11,
2* (Sfitotttca*
(33,1-8.;
9Jlattttffc'§ Xhun ιχαά^ bcn (Sraueitt bcr Reiben»
xx:^iai.
tern, unb fie begruBcn i^n üSer bie ®rä* i
ber bcr ^inber 3)aöibg} unb ganj 3uba |
unb bte ju Senifalem traten i:^m (S^rc
in feinem iiobe. Unb fein (So^n SKa* j
naffe njarb Jtbnig an fetner <Statt.
XXXIII. SJianaffe mx jttblf Sa^re |
alt, ba er Ä5nig n?arb, unb regicrete 1
fünf unb fünfzig 3a^re ^u Serufaiem. !
2* Unb tljat, ba8 bem »^errn übel gefiel, !
ηαφ ben ©rauein ber Reiben, bic ber ι
«^err toor ben Jlinbern Sfrael vertrieben
Statte. *Unb fe^rete Αφ um unb i»au.ete I
bie ^ö^en, bie fein 93ater «i^igfia abge-
ί)roφen iiatU; unb giftete 35aalim TOäre
unb mαφte »§aine, unb Betete an aiterlei
^ecr am ^immei unb bienete ii)nen.
4*®r bauete αηφ QUtare im ^aufe beö
«^errn, baüon ber «öerr gerebet :^at: 3«
Serufalcm foü mein 0iame fein euήgΐiφ.
5* Unb feauete Altäre atieriei ^eer am
«i^immel in 6eiben t^bfen am -^aufe beö
6 «^errn. *Unb er Ue^ feine @b^ne burφδ
Seuer ge^en im $^al beS ©o^neö «^in-
nomö, unb n?ä:^lete Xage unb αφtete
auf Q3ogeΐgefφreί unb jauberte unb
giftete 2Bat)rfager unb 3^ΐφfπbeuter, unb
t^at Okl, bag bem *§errn übel gefiei, i^jn
7 ju erzürnen. *(Sr fe^te αηφ Silber unb
®5^en, bie er mαφen lie^, in baö «§au§
®otteg, bavon ber ^err $£)aöib gerebet
t)atte unb ©aiomo, feinem (Boijnt: 3n
biefem »öaufe ju Serufaiem, bte Ιφ er*
wählet i^abe t)or aßen Stämmen Sfraeiö,
tritt ίφ meinen 9^amen fe^en enJigίiφ.
8 * Unb n?ia ηίφί mei)r ben ^u§ 3fraei8
laffen n>eiφen toom !&anbe, baö ίφ i^ren
9]ätern BefleUet fjaht, fo fern fie Ρφ
Ratten, baf fle t^un atleg, n?aö ϊφ ifcnen
geboten i^aht, in atlem ®efc^e, Geboten
33. U.L: an feine @tatt.
5. A.A: ^eere, beeren.
'^Kg.'^ι,3.
Dt.12,5.11.
suis, el sppelieriint eum super sc-
Neh.3,iH. puif^hr;, filiorum David; el rolcbravil
ejus cxequias universus Juda vi
omnes hahilatores Jerusalem. Be-
gnavitque Manasses filius ejus pro eo.
2Bg.'^i. Duodecim annorum ΧΧΧ1ΙΪ.
erat Manasses, cum regnare coepis•
sei, et quinquaginla quinque annis
reguavil in Jerusalem. *Fecit au- 2
tem malum coram Domino juxta
'"^^'^•'"^"'^•abominaliones gentium, quas sub-
vertit Dominus coram filiis Israel.
* Et conversus inslauravit excelsa, 3
«Rg-1^,4• quae demolilus l'uerat Ezecliias palcr
ejus; construxitque aras Baalim et
fecit lucos, et adoravit omnem mili-
liam coeli et coluit eam. *Aediii- 4
cavit quoquc allaria in domo Do-
mini, de qua dixerat Dominus: In
^lifl'.s.iülvieriisalem eril nomen mcum in ae-
'■ lernum. *Aediricavit aulem ea cun- 5
cto exercilui coeli in duobus alriis
^fl.;,';^,•,!;/• domus Domini. *Tratisircque fecit 6
filios suos per ignem in valle Benen-
nom, observabat somnia, sectabalnr
auguria, malelicis artibus inserviebat,
habebat secum magos et incantalo-
res, multaque mala operatus est
coram Domino, ut irritaret eum.
* Sculptile qiioque et conilalile si- 7
gnum posuit in domo Dei, de qua
locutus est Deus ad David et ad
7 io.2Sm.7, Salomonem filium ejus, diccns: In
domo hac et in Jerusalem, quam
elegi de cunctis tribubus Israel, po-
nam nomen meum in sempiternum.
*Et moveri non faciam pedem Israel 8
de terra quam tradidi palribus eorum,
ita dumlaxal, si custodierint faccre,
quae praecepi eis, cunclamque legem
et caeremonias alque judicia per
Jer.7,31.
Dt. 18, tu.
2Rg.21,7.
Ex.«>,4.
10.
7. S: Domini ... Dominus.
8. Al.t C;^. judic.) quae mandavi.
3. dW: niebeigetiffen. 7. B: ba6 nff^ni^te 33ilb, ba« er fiatte m. laffen.
6. u. jouberte u. rooljrfafltc u. trieb fcbroarK vE: S9. bei ®c^cn. dW: bic Säule bed ί». dW.vK:
Äunft u. ft. ©eifierbanttcr. vE: trieb SDoIfenbeutcrci 3n bicfc« φ. ii. ηαώ ^. ... icc^cn.
u. S^langenbefc^tüörung? 8. dVV: i^vcn 93. beflimmt.
5(50 (33,9 18.)
Chronicomm II.
XXXIII.
Manasse reac Jfudae•
χειρϊ Μωνσί^. ^ Kai ίπλάνησίν Μανασαης tWXV^^P^ HÜäDU ΪΤΙ^Ι ♦ Πώ'Ώ'Τ^Ξΐ ί>
τον Ίονδαν καΐ lovg κατοικονντας έν 'Ιερου-
σαλήμ tov ποιησαι το πονηρον νπερ πάντα
τα ε&νη α εξηρεν κύριος άπο προςώπον των
νίών Ίσραηλ. *^ ΚαΙ ελάληαεν κύριος έπΙ
Μανασΰη κα\ έπΙ τον λαον αυτόν, κα\ ουκ
ϊ^κονσαν.
^^ Κα\ ηγαγεν κύριος έπ αυτόν τους άρ-
χοντας T7;c δυναστείας βασιλέως Άσσονρ, καΐ
κατελάβοντο Μανασση εν δεσμοΐς κα\ εδησαν
αντον εν ηεδαις και ηγαγον εις Βαβυλώνα.
^'^ Kai ως έ&λίβη, εζ}}τησεν το ηρόςωπον κυ-
ρίου του &εον αύτοϋ, και έταηεινώ&η σφόδρα
άπο προςώπου του ϋεοΰ πάτερων εαυτόν,
*^ κα\ προςηνζατο τζρος αυτόν. ΚαΙ επΐ]κου-
σεν αυτού και επηκουσεν της βοής αντον, καΐ
επεατρεψεν αντον εις Ιερουσαλήμ επΙ την βα-
σιλείαν αύτοϋ. Και εγνω Μανασση ότι κύριος
αυτός έστιν Ό &εός.
^^ ΚαΙ μετά ταύτα φκοδόμησεν τείχος ε^ω
της πόλεως /Ιαυιδ άπο λιβός κατά νότον εν
τφ χειμάρρφ καΐ κατά την είςοδοτ τήν διά
της πύλης τής ίχ&υΐ'κής, και περιεκύκλωσβρ το
άδντον και πορενομενων την πύλην την κυ•
κλόϋ^εν και εις αυτό Όφλά, καΐ υιρωσεν σφό-
δρα, καΐ κατεστησεν άρχοντας τής δυνάμεως
έν πάσαις ταΐς πόλεσιν ταΐς τειχήρεσιν εν
'ίοΰδα. ^^ΚαΙ περιεΐλεν τους ϋεονς τους αλ-
λότριους καΐ το γλυπτόν έξ οίκου κυρίου καΐ
πάντα τα Θυσιαστήρια ά φκοδόμησεν έν όρει
οίκου κυρίου και έν Ιερουσαλήμ και εξω τής
πόλεως. ^^ΚαΙ κατωρΘωσεν τό &υσιαστήριον
κυρίου, και έ&νσίασεν έπ αυτό ϋ^υσίαν σωτη-
ρίου και αΐνέσεως, καί εϊπεν τφ Ιούδα του
δουλεύειν κυρίφ ϋ-εφ 'Ισραήλ. ^"^ Πλην ο λαός
hl έπϊ των ύχρηλών, πλην κύριος ο Θεός αυ-
τών,
^^ Και τα λοιηά τών λό'^ων Μανασση κα\
ή προςενχή αυτού ή προς τόν Θεόν κα\ οι
λόγοι τών όρώντων λαλούντων προς αυτόν
r: - : ν η : s" " : " |•• τ : •
: iQ'^tiDpn ^^b1 i^;:?-biii
α^ήώπ33 ^-ΐΊ0Ν*^ι a^ninn πώίπ
• - : •. :|- •. : -(-- α- r ν.• - :
ηϊπ ib n:snD^) jnbns ^ns'^bi'^ii^
τ • j•• τ : τ '.•: τ *.•. • ι -
Ί'ύΏ rD2:*^i vri^i^ nin*^ '^DS-r.^
: j- τ • - AT ■••■• JT : ν :
i^^b^^ bbsDn^^i irrin^ %nbx '^DSDb^is
^s ntsro ^^^^ in^!Db^b abtti^i-i'^
,. ... - . -j.._ ^ : - : \- X I :
: D^"^b^ί»"^ ^^-^n nirr^
ι• ν: IT j VT :
JT ρ JT JT τ ■ •• " --: /- :
, - - - ' • : τ T-: r • τ ρ :
bsi^b nnci b-^r^nn Ί3?ώ3 ^iinbn
VT j- τ : • τ - - <- : τ :
'b^'2 b*^n-^^to Dto'"^ im ηΐπ'^^.νι
1 : • ■>- "IT •••ST- Α : τ ι•.• • :--
-Γί< ίο^ί' :rmn^:n rin:s2n c^'n::?nit3
- τ - IT Ρ κ : : - j• τ \•."
τ : j- • ν •.• - ν : <t •• - .. "^ ν:
-η^3 "1Ϊ13 hdj nώ^^ ninsT^n-b^s'i
1" ι- : -η τ >•.• -: : : • - τ :
η^Λ rii'^n rhto^^ sbüsn'^n^ nin^
ρ τ τ / Η••:-' •Ατ τ Ι • (.τ '
vbr Π3τ^ι nin*^ nstn-r^^ Yn^^iie
TT j- ; •- τ : j- : • ••• ' ••• •-
nn^n^b Ύύύ^ nniri ü'^^hxa "^πητ
τ ρ •.• - Λτ : ν τ : ι•• : •
Ι" τ
»κ- Α τ - ν : Ι TT J τ -:
: Dn%"ibs niiT^b
\•: •' ι ν: JT ι-
J τ • : ν - : J•• : • •.• ν :
D'^'isnnn D'^Thn '^'nmi Vπb^^
j• : - : r • r •• : • : τ "^v:
9.A** κΐ'ρίθς(Α•'Β reil.-J•). Β* tojv. lO.B: επί;- "^ ' '
Köoav. 1 1 . A^B: Ιπ αντβς ... της δννάμίως τ» βασ.
... κατέλαβαν τόν Μ. 12. Β: &fs τ» κυρ. ... "* (alt.) αυτήν όπλα). EFXf (ρ. *'ι/^ο)σ.) αυτήν. 15. Α* Χ*
ΤΗ ... ηατ. αντ^. 13.ΕΧ (pr. loco): ίίςί^'κβσίν. Α** (alt.) iV (A^Bf). EX* κ«ί έν 'If^sa. Β: ίί^ωθ^?»'.
καί ε7Γίστ().-/9ασ. αι rä (Α^Β al.f). Β* ό. 14. FXf 16. FX: cW αύτω θυσίας σοη. 17. Β: ετι ό λαός.
(ρ. νοτ.) τβ Γίΐών ... * καί /ατά τήν Ηςοδ.-ίχ&χϊκ. A^Bj (ρ. νχρηλ.) ίθυσίαΐ^ίν (Α* Χ*; F: ε&νμίαζ(ν)
Β* κα* πιρίίχνκλ. τό αδντ. καί (AEXf): «κπορίΐ'Ο- ... (pro Ην^>ιος 6 &.) κί'ρίω &(φ. 18. Β* οι. A^Bf
μίνων ... Η. (Ις (* αι'τό) ΌττένΙ (ΕΧ: κα* ϊϋίτο ιΐς (a. λαλάντ.) τών (Α* Χ*).
2« ^^vonica*
(33,9—18.) 561
SDlanaffe'S «Strafe unb SScfe^ruitö»
XXXIII.
9 unb Ole^ten burφ ^o\t. * 5i6er 3Κα*
naffe öerfü^rete 3uba unb bie μι 3cru*
falem, baf fie arger traten benn bie
«Reiben, bie ber «^err öor ben Ätnbern
lOSfrael öertllget ^atte. *Unb n?enn ber
<Öerr mit SDianaffe unb feinem 3Soif re*
ben iie§, merften f?e ni^t barauf.
1 1 5)arum ließ ber ^err über fie fommen
bie gürjien beg «geerg beg jtbnigg §u
^ffur: bie na'^men 9}?anaffe gefangen
mit ^effeln unb banben i^n mit Letten
12unt) Brαφten i^n gen 33abel. *UnD ba
er in ber ^ngfl n?ar, fte^ete er i)or bem
^errn, feinem ®ott, unb bemüt^igte f{φ
löfe^^r \)or bem @ott feiner QSäter, *unb
bat unb fle^ete i^n. Φα er^örete er
fein %Ui)tn unb 6rαφte i^n lieber gen
Serufalem §u feinem ^öntgreίφ. Φα er*
fannte SWanaffe, ba§ ber ^err ®ott iji.
1 4 ί£)αrnαφ Bauete er bie ouger^en 2)ϊαη*
ern an ber @tabt i)aüibg öon abenb*
toaxt^ on ®i^on im 33αφ unb ba man
§um ^ifφt^or eingebet unb umi>er an
D:p:^ei, unb mαφte fie fe^r §οφ, unb legte
v^au^tieute in bie feften (Stäbte Suba.
!5*Unb t^at tt)eg bie fremben ®ötter unb
bie ®b^en au^ bem »^aufe beS »^errn
unb aUe Qiltäre, bie er gebauet ^atte
auf bem ^erge beg v^aufeS beg ^errn
unb gu Serufalem, unb warf fie i)inaug
Ißöor bie Stabt. *nnb rίφtete ^t ben
Elitär beg «§errn unb o)3ferte barauf
ii)anfo:|3fer unb Jl^obo^fer, unb befaßt
Suba, ba§ fie bem ^errn, bem ®oit
17 3fraeig, bienen foUten. *Φοφ opferte
bag 33oif auf ben «öö^en, nnen^o'^l bem
i^errn, i^^rem ®ott.
18 2Bag aber me^r toon ÜJ?anaffe ju fa«=
gen ifl unb fein @ebet §u feinem (Sott |
unb bie ^lebe ber Θφαuer, bie mit i^jm
manum Moysi. * Igilur M.masses sr- [)
2Β«.2ΐ,Μ.Μ. ^j^j^i^ Judam Gl habilalores Jerusa-
lem, ut facerent malum super oninrs
gentes, quas suljverteral Dominus a
facie fiiioruni Israel. * Loculusque 1 0
^''•i^iof* i^st Dominus ad eum el ad populum
24,tvt. illius; el atlendere noluerunt.
Idcirco superinduxil eis principcs 1 1
exercitus regis Assyriorum: ceperunt-
36,ft.Ps.io7, que Manassen el vinclum calenis at•
*'"• que compedibus duxerunl in Baby-
lonem. *Qui poslquam coangusla-12
tus esl, oravit Dominum Deum suuni,
et egil poenitenliam valde coram Deo
p,.,07,r^.i6.patrum suorum, * deprccatnsijue esl 13
eum el obsecravil inlenle. Et exau-
divit oralionem ejus reduxitque eum
Jerusalem in regnum suum. El co-
gnovil Manasses, qnod Dominus ipse
esset Deus.
Po-sl haec aedificavit murum exlra 14
civilalem David ad occidenlem Gihon
in convalie ab introilu porlae pi-
v7,3.Neh.3, scium per circuilum usque ad Ophel,
^®• el exaltavit illum vehementer, con-
stituitque priiicipes exorcilus in cun•
etis civilatibus Juda munilis. *El}f)
"■'■ abstulit deos alienos et simulacrum
de domo Domini, aras quoque quas
fecerat in monle domus Domini el
in Jerusalem, el projecit omnia ex-
tra urbem. *Porro instauravit al• 16
lare Domini et immolavit super illud
vidimas et pacifica et laudem, prae-
cepilque Judae, ul serviret Domino
Deo Israel. * Atlamen adhuc popu- 17
lus immolabat in excelsis Domino
Deo suo.
Reliqua aulem gestorum Manasse 18
et obsecralio ejus ad Deum suun),
verba quoque Videntium, qui loque-
32,30.
Neh.3,8.
iRg.3,V».
T.r-i
10. Ü.L: ηίφίέ brauf. 1 1 . U.L: bunben.
13. Ü.L: etfennete. 18. A.A: bie Sieben.
9. S: Juda.
10. dW.vE: Unb 3cho\)a rebcte ju ... ober fie ... im Tf)al ... alle f«fle ^t. vE.A: (fim) W. au^erf^alh
11. B: fingen SPl. tn ben iDorn^ecfen? vE: mit ber (St. D. B.dW.vE: fiifirtc fie um ben ijüi^el.
i)afen. B.vE: ^ίυεί (ef)crnen)iretten. 15. B.dW.A: u. ba« iöilr. vE: ^U^^enbilt.
13. unb betete ju ifytn. Φα Ueii er fid) Don Ihm 16. B: baucte. dW.vE.A: flciltc (ivicbcv) Ijcr.
erbitten u. crl)örete ... 17. noch auf b.*.
14. äuficre ^auti ... oiif ber ^Jlbcubfeite beft C9. 18. Weben. vE.A: fficrtc. dW.vE.A: Sfljcr.
Spolt)gIotten»«ikl. 21. %. 3. «b« 2. mti). 36
562 (33,19—34,4.) ClironicoruEii Ι;
XXXIII.
manasse, Aman, Jfosia reges Jiudae•
in ονόματι κνρίον &εον 'Ισραήλ, ιδον ^πΐ
λόγων ^^ ττροςενχής αντον, καΙ ως έπήκονσεν
ηντον. Και πάσαι αί άμαρτίαι αυτού καί ai
α,ποατασίαι αυτόν, καΐ οι τόποι εφ οϊς φχο-
δόμησεν τα υχρηλα κα/ εατησεν εκεΐ αλαη καΐ
γλυπτά προ τον έπιστρεψαι^ ιδον γεγραπται
ίπΐ λόγων των ορωντων. ^^ Και εκοιμη^η
Μανασσης μετά των πάτερων εαντον, καΐ
ε&αχραν αυτόν εν παραδείσ(ρ οίΉον αντον.
Κ αϊ έβασίλενσεν άντ αντον ^Αμων νιος
αντοϋ.
2* SJiv ετών είκοσι καΐ δυο Άμών εν τφ
βασιλενειν αυτόν, καί δύο ετη εβασίλευσεν εν
Ιερουσαλήμ. ^^ Και εποίησεν το πονηρόν εν-
ώπιον κυρίου ως εποίησεν Μανασσης 6 πατήρ
αυτού' καΐ πάσιν τοις είδ(6λοις οις έποίηοεν
ό πατήρ αυτού Μαναααης, ε&νεν Άμών και
εδονλευεν αντοΐς, ^^ Κάϊ ονκ έταπεινω&η
εναντίον κυρίου ώς Ιταπεινώ^η Μανασσης 6
πατήρ αυτού, οτι νιος αντον Άμών Ιπλή&υ-
νεν πλημμέλειαν. ^4 /^^^^ ίπύ&εντο αύτφ οι
παίδες αντοϋ, και επάτά^αν αυτόν εν οικφ
αυτού. ^^Καϊ επάταξεν 6 λαός της γης τους
έπιτι&εμύνους έπΙ τον βασιλέα Άμών καΐ
εβασίλευσεν ο λαός της γης τον Ίωαίαν νίόν
αντον άντ αντον,
XXXIV• ^iv όκτω ετών ^Ιωσίας εν τφ
βασίλενειν αυτόν, καΐ τριάκοντα εν έτος έβα-
σίλενσεν έν Ίερονσαλήμ. ^ Kai εποίησεν το
ενϋες εναντίον κνρίον και έπορεν&η εν οδοις
/ίανίδ τον πατρός εαυτού, κα\ ουκ έ'ξέκλινεν
δε'ξια η αριστερά. ^ Και εν τφ όγδόφ ετει
της βασιλείας αυτού, καί αυτός ετι παιδάριον,
ήρ'ξατο του ζητησαι κϋριον τον -Θ^εόν /Ιαυιδ
του πατρός αυτού., καΐ έν τφ δωΟεκάτφ ετει
της βασιλείας αυτού ηρξατο του κα^αρίσαι
τον Ίούδαν κα\ την 'Ιερουσαλήμ από των
ϋιρηλών και των άλσεων και άπό των περι-
βωμίων κα\ άηο των χωνευτών. ^ Και κατ-
έστρεψαν κατά πρόςωπον αυτού τά &νσιαστή-
18. Β* xi'e*'« (AEFXf). 19.Β* ώς et ai(AEFXt).
ΒΕΧ: άττοστάσίΐς. A^B-f (ρ. ο)χοόόμ.) έν αντοΐς
(Α^Χ*). Bf (a. all. λόγ.) τών. ' 20. Β: τταχ. α('τ5.
Α» Χ (etiam vs. 21. 22. 23. 25): 14μο)ς (Άμών Α2Β;
Ι'': ΙΊμμων). 22. Β: οϊς tn. Μαν. ό ττΗτη^> ainü ...
f')HkivaiV (i()uXfVfv AFX), 25. Β: t;Tti}f μίνας.
1. Β: βασιλίνσαι {-n'fiv \KV\) ... Tviay.orrci
«ra Iv. 2. B: ττατρός αντΤί. A^B (pro ;; A* X) y.ui.
ühn ί:ίίΊώ'^ ^ti^^ nin'^ αώϊι νϊ&ί
: - J τ - "^ τ : "^ ν τ ι- :
riina αηη ηη Ίώί^ nibjp^üni
'^asb d'^BosDni ö^iüäiin h^^^^m
IT j" ΐ • ^ V- ' : JT • Λ : IT •
Vi : Γ: • - τ -: • %• - : <- : ■ -
I j τ KT τ '-j- i s• : ν l ν
•IT r I • »V- τ • τ * j- : j^ : τ :
KT τ jv -: r τι j" •• : - τ -< —
<•.• -: • • : - τ : λ τ jv - :
1" : -| — ' \. τ )- ' • τ JV - : τ τ
JV - : κ-τ ' : τ ί j•• : • • - : • < :
IT ί - JT ί • ' ν τ / •Γ Α• τ
ι •• : \\ ' :- TT—: τ τ <:»:•-
C : Ί - τ ι•• F ν τ τ -
IT : - «. : η • ι
ϊΐη^'ώχ'^ ο^3ώ nDi)aüä-p XXXIV.
JT • ι ^ ν τ J•.• : » ν
•nbu natu hn^^ D^üäbtiS^) isb^n
nin*^ ^^^^^^Ξΐ Ίώ^η w^^ ι uhtn'^^^:ii 2
AT : j" •• : ^T τ - -)-- Ίτ τ ι •
Ι'^Ώ'^ iD-i^bi vns τ^η '^'Dnis •nb*'^
Irr i^T : • τ j• τ •• ; - : Ι ν •—
: τ : _ • τ ν : •^ "^ ι r
τ τ J•• : ν s" : • , Α• τ j• τ
• - τ j • τ ^ : ν •• - : "^ .. •.
D^b'^DBni D'^ntÖKiTI ΗΏ2ΪΤ1Ώ
ν • : - : • •• -: JT : τ - ι •
ι .. Ι
3. Α*: δΐχάτφ (δωόιχ. Α^Β). Α*Χ* και άπο των
nfQ'.ß. (Α^Β al.f). 4. Β: narianaat (κατέστ^ί^ραν
Α; ΕΧ: κατίσααχραν , FX: κατεσκαψ*). Β ροη. τά
ante χατά 7Τ(.)όςο)π.
2^ @^t«^nica.
(33,19-34,4; 5(53
aJlattaffc'ö Xol•. Stmon ©o^enbtcncr mie fein ißatn. Sofia fromm tote ©aoib.XXXIII.
rebeten im Flamen beg JQtxxn, beö ®ot=
teö SftacU, fie^e, bic ftnb unter bcn ®e=
19[φιφί€π ber Könige Sfrael. *Unb fein
®e6et unb gießen, unb atle feine «Sünbe
unb 3)?iffet:^at, unb bie ©tätte, barauf
er bie ^ö^en i)amU unb «§aine unb
®5^en fitftete, e^^e benn er gcbemütt^igt
n.>arb, f{e:^e, bie finb gef^rieben unter
20ben ®ef^i^ten ber (Stauer. *Unb 9)ϊα^
naffe entf^lief mit feinen SSätern, unb fie
begruben i^n in feinem ^aufe. Unb fein
©o^n ^mon trarb ^önig an feiner (Statt.
21 ^xvn unb jtranjig Sa^re alt mar
Qimon, ba er ^önig n)arb, unb regierte
22 jtvei Sa^re ju Serufaiem. * Unb t^at,
baS bem »^errn übel gefiel, n?ie fein 33a=
ter Ü)?anaffe getrau ^atte; unb ^mon
opferte aUen ®5^en, bie fein 33ater 3)?a^
naffe gemαφt ^atte, unb bienete i^nen.
23 * iber er bemüt^igte fiφ niφt t)or bem
.§errn, h>ie ^φ fein ^ater SKanaffe ge^
bemüt^igt ^attej benn er, Qlmon, mαφte
24ber(Sφulb ijiel. *Unb feine ^neφte ηιαφ=
ten einen 33unb nnber il)n unl• tobtetcn
25 ii^n in feinem ^aufe. * Φα fφϊug baö
3Solf im Sanbe aUe, bie ben 33unt) n>iber
ben ^önig ^mon gemαφt Ratten ^ unb
ba§ 35olf im Sanbe mαφte Sofia, feinen
<Boi)n, jum JlÖnige an feiner (Statt.
XXXIV 2ίφt Sa^re alt war Sofia,
')a er ^5nig timrb, unb regierete ein
2 unb breißig Sa^te ju Serufalem. * Unb
t(;at, baö bem «^errn n.>of)l gefiel, unb
n^anbelte in ben 2Begen feinen 33aterö
iDaüib, unb ηηφ meber jur 9ieφten,
3 ηοφ jur ü^infen. * il)enn im acl^ten
^ai)x feinen ^bnigreiφβ, ba er ηοφ ein
jtnabe irar, fing er an μι fuφen ten
©Ott feineö 33aterö iDaöib, unb im
^rblften Sa'^r fing er an ju reinigen
3»uba unb Serufalem ^on ben ^^ö^en
unb «i^ainen unb ©ö^en unb gegoffenen
4 33ilbern, * unb lie^ \)or i^m αbbreφen
20.25. U.L: an feine (Stait.
^ng.21,1.
V.3— 7.
T.12.
banlur ad eum in nomine Domini
Dei Israel, continenlur in sermoni-
bus regum Israel. *Oialio quoquel9
ejus et exaudilio, et cuncla peccata
atque conlemptus, ioca eliam, in
quibus aedifioavit excelsa et fecit iu-
cos et slatuas, anleqiiam ageret poe•
nitenliani, scripta sunt in scrmonibus
2Rg.2i,i8. Hozai. * Dormivil ergo Manasscs 20
cum palribus suis, el sepelierunt
eum in domo sua. Rcgnavitque pro
eo filius ejus Amon.
Viginli duorum annoruni erat 21
2Rg.2i,i9ss.^j^^^^^^ cum regnare coepissel, el
duobus annis regnavil in Jerusalem.
*Fecitque malum in conspiicUi Do- 22
mini, sicul feccral Mauiisses palei-
ejus; et cunclis idolis, quae Manas-
ses fuerat fabricalus, immolavii at-
que servivii. * Et non est reverilus 23
faciem Domini, sicut rcveritus est
Manasses paler ejus; et multo ma-
jora deliquit. * Cumque conjuras- 24
2Bg.i2,2o. g^jjjj^ advers»s eum servi sui, inter-
ft'cerunl eum in domo sua. *Porro 25
2Rg.i4,5. reliqua populi multitudo caesis iis,
qui Amon percusseranl, conslituit
regem Josiam filium ejus pro eo.
2Bg.22.jer.i, Octo aunorum erat Jo- XXXIV.
2.Zeph.i,t. gjg^^ cum regnare coepissel, el Iri-
ginta et uno anno regnavit in Jeru-
salem. * Fecitque quod erat rectum 2
in conspectu Domini el ambulavil in
viis David palris sui, non declinavil
neque ad dexteram neque ad sini-
stram. *Octavo aulem anno regni sui, 3
cum adbuc esset puer, coepit quaercre
Deum palris sui David, et duodecimo
anno postquam regnare coeperai,
mundavit Judam et Jerusalem ab cx-
^l'/^'ig^äf'^celsis el lucis simulacrisquc el scrl-
ptilibus. *Destruxerunlque coram eo 4
29.2.
Dt.5,32.
19. «Stätten. B: u. toit er jiä) t)on iijm i)at erbits
ten laffen. dW.A: erhöret toovben. vE: feine (5r
f;örung.
33. 20—25. «gi. 2 Jtön. 21, 18—24.
23. dW: Raufte bie SSerfc^uIbung. vE: mehrte
b. @φ.
3. S* regnare. S: Juda.
2i. B: eine 3ufαnlmeπveιfφtυöntng. dW.vK:
»erfc^tinnen Γιφ.
5Ü. 1—21). Ü^l. 2. Heil. 22.
3. <icfd)nii;ffi'it u. <\(<\. '^,
4. dW: veu ffiiuMi V(iii"\fn nieberref^en. vK; ftc
jerfiörten vor f. 9^nι]cftφίe.
36*
564 (34,5- 11.)
Chronieorum II•
XXXIV.
Jiosla reoD Jiudae,
gm των Βααλειμ και τα νχρηλα in αυτών,
καϊ sHOxfJSv τα άλσι^ και τα γλντζτά, καΙ τα
χωνευτά συνετριχρεν και έΧέητυνεν κα\ SQQixptv
im πρόςωπον των μνημάτων των ^νσιαζόν-
των ην τοις' ^ και οστά ιερέων κατεκαυαεν επΙ
τα χ^ναιαατηρια^ και έκα&άρισεν τον Ίονδαν
y.al την 'Ιερουσαλήμ, ^ καΐ έν πόλεαιν Έφραί'μ
κ«/ Μανασσή και Συμεών και Ι\ίε(ρ&αλεΙμ
Mal τοις τόποις αυτών κνκλω. ' Καϊ κατ-
εσπασεν τα άλση και τα ^νοίαστηρια, καϊ
τα εί'δωλα κατεκοψεν λεπτά , και, πάντα τα
υψηλά κατέκοιρεν άπο πάσης της γης Ισραήλ,
καΐ άπέΰτρε\ρεν εις Ιερουσαλήμ.
® Κα\ iv τφ οκτωκαώεκάτο^ 'ίτει της βαοι-
λείας αντον οτε σννετελεσεν τον κα&αρίσαι
την γην κα\ τον οίκον της βασιλείας απεστει-
λεν τον Σαφάν νίον Σελιά καΐ τον Μαασίαν
άρχοντα της πόλεως καϊ τον Ίουάχ ν'ιον /ωά-
χαζ τον νπομνηματογραφον εαυτόν κραταιώ-
ααι τον οίκον κυρίου τον ϋ-εον έαντον. ^Καϊ
ηλ&ον προς Χελκίαν τον ιερέα τον μεγαν, καϊ
εδωκεν το άργνριον το είςενεχ&εν εις οίκον
κυρίου, ο συνήγαγον οι Αενΐται φυΧάσσοντες
την πνλην εκ χειρός Μανασσΐ] καΐ Έφραίμ
και των αρχόντων και άπο παντός κατα-
λοίπου εν 'Ισραήλ και νιων Ιούδα και
ΒενιαμεΙν κα) οίκονντων έν Ίερονσαλήμ.
^^ Καϊ έδωκαν αντο έπΙ χείρα ποιονντων τά
έργα οι κα&ιστάμενοι έν ο/κφ κνρίον, καϊ
έδωκαν αντο ποιονσιν τά έργα οι inolovv
έν οίκφ κνρίον έπισκενάηαι και κατισχνσαι
τον οίκον ^^ καϊ έδωκαν τοις τέκτοαιν καϊ
τοις οίκοδόμοις άγοράσαι λίϋους τΐτ.ραπίδονς
και ^νλα εις δοκονς στεγάσαι τονς οικηνς ονς
4. Β: Βααλίμ. A^Bf (a. βπ aiVwj/) τά. EXf (ρ.
ίλίπτ.) ΛαΙ ixoivfvafv. 5. EFXf (ρ. Ό^νσ.) αντών,
Α^: ί>(α&έ()ΐσιν. &.Β: Μαν. χαΙ'Εφρ. \'^: Νίφ&α~
λη{-ίΐμΑ.^ΕΡ\; Β:Νίφ&αΧι). 7.Β: τά &νσιαστ.
κ. τά άλση ... * (tert.) τά ... νψ. έκυψίν {nartnorpfv
AFX). ΑΙΧ* πάσης (Α2Β|). 8. Β: iv τω hn τω
οκτο)κ. της β. ... * οτί σΐ'νίτίΑ. (A*Xf ; FX: (ϋέλίυσΐ,
Ε: οτί ίκέλη>σί) ... * (alt.) της βασιλ. (Af). Α^Η:
Έσίλΐα {Σίλιά Α*Χ). Β: Μαασά (Μαασίαν AFX ;
¥^:!Αμίσίαν), Χ,^Χ.: όννάμίο)ς{πόλίως\^Β). Α^Ε
Χ: Ίωάς {Ί^άχ Α2Β). EFX* (pr.) ίαντ5 (Β: αι/τ5).
-Ίϊοίί d'^sianni d'^isjan ηίπ^τΏ
ν -: r 7 - Γ : • τ : - J : : •
• •• -: IT : - Α- • ν.• '• -J r τ -: i- :
D'^nn^n D^hnpn '^se-bs? ρ^τ*ι
'^ ~ I V- τ • -: I i - : iv τ
'•j- : V : SV - : •• τ : •ιτ τ ι ί
ν : : : • - ν ί j••- :- |• τ
Α" τ : • J vjv τ : ^- • »• τ - |- τ :
: Dbüi^in^b 3üäM
•IT τ ι ' τ VT-
ibb^!: nnto n3i"otb nDzbnii »
- τ •Ατ - : F V »^T τ ν '•• - :
jt •• -: r ••• : τ ; — : ' •.• ' τ τ
Ί'^^ΤΏΠ τπϊίΐ'^-η πκΐ*^ Γίίΐ' ^^in
• : - - τ τ ι ' ν <τ •' : • τ
τ- IT ν. JT : Κ" •■• » ••- :
5iDn**i bii-^n mbri ι ^ni'pbn-bi^
jv -: • ν: ■■ JT - \ ••• ν -
JV - : s; • 1 - - •• : ι • • ' r : ΐτ
'h^m bi^'^to^ r.^^^in %ώ^ ü^Ssi^i
τ • •• τ : • j• •• : • •-:•.•.
sibn'^i ί Dbüin*^ »ηώ^^ι ΐ'Ώ'^^ηϊΐ m^in^ "^
: • - Ίτ τ ι : ι; τ - ι Α• τ : • κτ '
vir : •. - τ τ : - j"
^toir im ^'jn*'^ nirr^ π-'Μ
j- : •- AT : j" ••
ti^n^ n^33 b^iii:? ηώ^ί nbxb'sn
b'^dnnb ύη^η :r^sn p-tnb^i pi^nb ^
• τ τ IV ^ : •- •|τ - • ι•• - : » / : •
V. 5. '•! ^'in*« V. 6. 'p dSi*in3'nn2
V. 7. üb^ÜI^'^ it"5ä V. 9. 'p 13\ϋ^1
Β: θ^ί« α»'τ«. 9. Α*: Ιιρέαν. Α^Β: }iSo)itav (?ίωκίν
Α^ΕΧ) ... (pro xi/(u'«A»EFX) &fk EX (pro πνλην)
φνλα^.ην. k^ (ρτο'Ίσραηλ Α'^Β)Ίίρ»σαλήμ. Α|(ρ.
7öf)a) ν.ανίσοαηλ ( A^ inter uncos, Β*). Β: Βενιαμίν.
10. Β: υί ααΟίσταμΐνοι (FX: twv καΘ(σταμένο)ν).
Α» Χ* (ult.) κ«ί (Α2Β t). 1 1 . AXt (a. άγυ^άσ.) χα*
(Α2 iiiter uncos, B^) ... τιτραπόδας {TfTQanid. Β).
2* @()tonica.
34,5 -11.) 565
Sofia teitttgt baS Saab öom ©o^cnbtenft u. iiejTcvt bag §iiu§ beS §crrn»XXXIV•
bie Elitäre 39aaUm, unb bic 33ilDer oBen
barauf i^ieb er oben :^erab, unb bie
«Öatne unb ®5feen unb 93iiber jerbracl)
er unb ιπαφί6 fie ju (Staub unb fireuete
fie auf bie ©räber berer, bie i^nen ge«
5 opfert Ratten; *unb üerbrannte bie ®e-
beine ber Q}riefler auf ben Altären, unb
t) reinigte alfo 3uba unb Serufalem, *ba'
ju in ben «Stäbten SWanaffe, ßijj^raimö,
@imeone unb bis an 9'ia^^ti)aii in i^ren
7 3Bü|len um^er. *llnb ba er bie Altäre
unb t^aine αbgebroφen unb bie ®ö§en
Hein germaimet unb aue 33ilber abge*
l^auen ^attc im ganjen Sanbe Sfraei,
tarn er roieber gen 5crufaiem.
8 Sm acifetje^nten 3a^r feineö ilöttig^
rei^g, ba er bag JtJanb unb baS ǤauS
gereiniget platte, faubte er ©α^^αη, ben
(So'^n ^saija, unb SD^aefeja, ben @tabt*
öogt, unb 3οαί>, ben (So^n ^οα^αδ, ben
Äangicr, ju beffern bag ^au^ beS ^txxn,
9 feineö ©otteö. * Unb fie famen ju bem
«^o^en^riefier Jg)ilfia, unb man gab
i^ncn baö ®eib, ba§ jum «^aufe ®otteg
gebraut n^ar, ivei(^eg bie i^etiiten, bie
an ber «δφινεΙΙε i)ütcten, gefammcU ^at-
ten üon SÄanaffe, S^p^raim unb öon
ailen übrigen in Sfrael, unb öom gan*
Jen 3uba unb Benjamin, unb ^on benen,
10 bie ju 3erufalcm ivo^neten; *unb ga-
ben e0 unter bie ^änbe ben '•iirbeitern,
bie befledet tt>aren am «§aufe beö ^§errn,
unb fie gaben eg benen, bie ba arbei-
teten am »^aufe beg «i^errn unb wo eg
baufällig mar, ^a^ fie bag «^aug beffcr*
1 1 ten. * 5)icfei6en gaben eg fort ben
3immerieutcn unb 93auieuten, gehauene
Steine unb ge^öfelteg «^oij §u faufen,
ju ben S3aifen an ben «Käufern, ti^el^e
11. A.A: gei)obeiteö (U.L: cje^iafeit).
2Rg"ii','i8?y3,<»ras Baalitn, el simulacra, quae su-
*" perposita fuerant, dcmolili sunt; lu-
cos eliam et sculplilia succidit atque
comniinuit, et super lumulos eorum,
qui eis immolare consueverant, fra-
iR«.t3,2. gmenta dispersit. * Ossa praeterea 5
2Rg.'i3,2ü. jjacerdotum combussit in altaribus
idolorum, mundavitque Judam et Jeru-
salem. * Sed et in urbibus Manasse 6
el Ephraim el Simeon usque Nephthaii
cunela subverlil. * Cumque altaria 7
dissipasset et lucos et sculplilia con•
Lv.36,3(i. trivisset in frusta, cunclaque delubra
2Rg.23,2(). j^ojclitus essct de universa terra
Israel, reversus est in Jerusalem.
2Rg.22,3M igiiur anno oetavo decinio regni 8
sui, mundala jam terra et templo
Domini, misit Saphan filiura Kseliae
et Maasiam principem civitatis el
Jolia filium Joachaz a commeiitariis,
ul instaurarent domura Domini Dei
sui. * Qui venerum ad Helciam 9
sacerdotem magnum, acceplamque
ab eo pecuniam, quae illata fuerat
in domum Doniini et quam congre-
gaveranl Levitae et janilores de Ma-
nasse el Ephraim et universis reli-
quiis Israel, ab omni quoque Juda
el Benjamin el habitaloribus Jerusa-
lem, *lradiderunt in manibus eorum, U)
qui praeerant operariis in domo Do-
mini, ut instaurarent tcmplum el
infirma quaeque sarcirenl. * At illi 1 1
dederunt eam artificibns et caemon-
tariis, ul emerent lapides de lapicidi-
nis el ligna ad commissuras aedificii
el ad conlisnalionem donioium, quas
4. ΑΙ.: cumulos.
4. B: u. bie (Sonncnbiloev. dW.vE: (Sonnenfaui
Icn. dW: jlreuetc [ben (Staub bai^on]. A: jeifr. bie
@tü(flein.
6. B: üenoüjieteu Dertevn. dW:$;rümmcrn. vE:
Unb [fte jerj^örten fte] in t^en ... mit ifjren Sicrteu?
7. B: Φα bxaa) ev ... ab ... u. fe^rie nlfc ... dW:
Unb er vif nieber ... j^erff^iug u. jermalmte er.
8. B.dW.vE.A: Dberften ^er (BiM.
9. B: u. fie Übergaben? dW.vE.A: (unb) bie
3;i)ürbütev. (B: ba fie »icbcr gen 3. i,efcbrct waren.)
10. aSBerfntciftcrn...nnM>ieiii.,bic...bflf>, wo...
fie b. Ä. befT. B: in bic ^anb bercv, bie am 59evF gc-
f^aftig tt)aven. dW; bacJ 2Ö. fd)aiften. >E: auf bie
^. ter Sßerfieute, toeI(^c bic 9lufftci)t batfcn über ...
B: ba§ f. b. φ. evganjtcn u. aiiibeiicvtcn. dW.vE:
umb. ^. bcr^ifieifen u. (au3)jub fTcrn.
11. ic»oIj JU 2>pavven ... jum WcbälPc. H: \\i b π
Oucrboifcn ... ii.bic Jp.^u wclbcn. dW.vl•:.• ^i(bcu)
iöiiibel^alfen. A: Suiammiinigimgcn. vE: jubalfen.
566 (34, 12-21.)
Ctironicoruni II•
XXXIV.
mFo.Ha reoc »fudae.
έ^ωλέϋ^ρενααν βασιλβΐ^; ^lovda. ^^ Kai οι άν-
δρες έν πίσζΗ ml των έργων. Και έπ αυτών
επίσκοποι Ίε& παι Ι^βδίας οι Αενϊται ί'ξ νιων
Μεραρί^ καΐ Ζαχαρίας κ«< Μοσολλάμ έκ των
νιων Καά& έπισαοπεΐν^ καί πάς Αενίτης σννιων
εν οργάνοις φδών. ^^Καί επΙ των νωτοφόρων
και Ιπ\ πάντων των ποιονντων τα έργα, εργα-
ai(f και εργασί^, καΐ άπο των Αενιτών γραμ-
ματείς καΐ κριταϊ και πνλωροί. ** Καϊ έν τφ
εκφέρειν αντονς το άργνριον το ειςοδιασϋεν
εις οίκον κνρίον ενρεν Χελκίας 6 ιερενς βΐ'
βλίον νόμου κυρίου δια χειρός Μωϋσή. ^^ΚαΙ
απεκρί&η Χελκίας καϊ εϊπεν προς 2^αφάν τον
γραμματέα' Βιβλίον νόμου ευρον έν οϊκω κυ-
ρίου. Καϊ εδωκεν Χελκίας το βιβλίον τφ
Σαφάν. *β ^f^} ^ίςηνεγκεν Σαφάν το βιβλίον
προς τον βασιλέα, καϊ άπέδωκεν ετι τφ βα-
σιλεΐ λόγον Παν το δο&εν άργνριον εν χειρι
των παίδων σον των ποιούντων το έργον.
*' Και εχωνευσαν το άργνριον το ευρεβεν εν
οΐκφ κυρίου, κάϊ έδωκαν έπι χείρα των επί-
σκοπων καϊ έπι χείρα των ποιούντων την ερ-
γασίαν. *^ Κα\ άπηγγειλεν Σαφάν 6 γραμ-
ματεύς τφ βασιλεΐ λέγων • Βιβλίον νόμον εδω-
κεν μοι Χελκίας 6 ιερεύς. Και άνέγνω αυτό
Σαφάν εναντίον τον βασιλέως.
^^ Και έγένετο ως ηκονσεν ο βασιλενς τους
λόγονς τον νόμου, διέρρηξεν τά ιμάτια αντου.
^^ ΚαΙ ένετείλατο ο βασιλεύς τφ Χελκία καϊ
τφ ^Αχικάμ υίφ Σαφάν καϊ τφ Άβδών υίφ
Μιχαία και τφ Σαφάν τφ) γραμματεΐ και τφ
Άίσαίη^ παίδι του βασιλέως λέγων ^* Πορεν-
ϋ^ητε, ζητήσατε τον κνριον περί εμοΰ και περϊ
παντός του περιλειφϋ-έντος έν Ίσραηλ καϊ έν
Ιονδο^ περϊ των λόγων τον βιβλίον τον ενρε-
\\.Β:ίξωλόϋ^ρ. 12.AtX*(pr.)eV(A2Bt). Β|(ρ.
Α(νίτης) xai πάς (ΑΧ*). 14. Α^ * (pr.) το (Α2Β|).
15. Α^^: y^ia^^aratav? ... Ασάφ {Σαφάν Α^Β).
16. ΑΙ : ini (Irt Β ; Α2 : hui). FXf (ρ. λογ.) λέγων.
Β* το ίργ. (AFXf; EX: τά %α). 17. Α^Χ* Tfjv
(Α2Β). 18. Bf (ρ. βασιλιί) λόγος (AFX*) ... Βιβλ.
{*ν6μα) όωωκέ. 19. A2Bt (a. OU^^.) Hat(AiFX*).
• τ-: IT : !τ : j- Τ - ν : •
1 an^bn nb^ib'Ώ^ nMHS Q^Ör
jv "-."i- Τ Τ : - τ v:(v
I • • • : |- <T : - ( : -j- «'τ : \
'^sa-it) ühtum nnDT^i ^ίώ ^Dm
rnti-bs) öhbhi nsab o^nnfen
1 ν •' τ • • : - : - Λ•• - : ν τ Ιτ: -
ü^n:sDt3i] D^bsDH b3?i :-T^m-^bD2i3
minri minrb nbs^b^ ntbr b^b
AT -:r vT -; r τ τ : j•^ :
♦D'^iritüi D^iDüäi D^^nsiD ühbnb^
•• -: ι : vr : ι : r : ι ...-••
J•• XJ , - ι ν ν - ν JT • ι :
•'')'• vi•• - JT>• : • TT Λτ :
τ»• : • Ι -j — ^ ι•.' - : IT :
•JT - ν s" •• - Ι JT τ
m'^pbn irr^i nin*^ η'^ηΞΐ ^ή^^'ώ
•jt'• : • Is" •- AT : j•• : • ιτ τ
-Γίί ΐΒώ ^ίrι*'1 nstiä-bi^ ΊΒοη-ηχΐ6
•.• 1<τ τ "τ- Μτ τ^ •.* •••ν -
S ••• τ- »ν •.• τ- ... ... .. -
'ln5-Ίώ^ί bä nb^b ηηη 'π^Ώη
• -- ι• ;•• / VVT-: - :
: • - AT : Ι" :^ jt : • - ι ••• ν.• -
^b^b nöion ΐδώ il^i :nDiib^ni8
jvj•.•- •• - I<t τ •• — IT τ • ~
^nän ^i^,^r?bn ^b inD ibd 'Ίt]^ίb
j- :- ITT : ν ν-»: •- ατ -
-ρ Dp'^n^-n^i'i ϊlrfpbπ-Γ^^ 'nbxDn
Ι•.• »JT • -: ν : τ•• : • ν »ν •.• -
Ιδώ ι τψ] nb^^^^ii ρ'^^η^-ΠΝίτ "js^
•.• c,- - •.• ι•.• }j τ -: 'j•• :
''irs ηΊϊτ^-Πίί wn^ bb nbxb*-?i
ηη^ιη^^ηϊ) bi^'^tu^^s λ^^τ\ ^rn^i
τ ι• j*• τ : • : τ : • - - :
-^^3 ^%m ΛΧΔ^ ΊΒοη '^nn^-b?
ν. 12. KlUJn "^DSJ
20.B:yi/S(50^f(:^^(yoWAFX; EXr^^yffdolv). 21.A2B:
κατα,λαφ&ίντος. Β* (alt.) cV.
2. @^tontca«
(34,12-21.) 567
S3eim 2lu§6au be§ ZmptU fmbct §tlfta ba§ ©efe^bu(i be§ §errn»XXXI V.
12bie Könige 3uba öerberBet i)atUn. *Unb
bte Scanner arbeiteten am UÖerf treuίίφ.
Unb eö tvaren über fie üerorbnet Sa^at^
unb DBabJa, bie Seüiten auS ben ^in^^
bern 3)ierari, 6oφαrία unb 3)Zefutiam
αηδ ben Jltnbern ber iia^at^tten, baö
SiBerf ju treiben, unb toaren aUe !&e\)iten,
13 bie auf (Saitenf^iel fonnten. *5lSer
über bie Äajttrager unb Jireiber ju aller*
lei Qirbeit in allen Remtern twaren auä
ben !iei)iten bie @φreiber, Amtleute unb
t4 5:^or^üter. * Unb ba fie bag ®elb
^erau0 nahmen, baä §um «öaufe beö
Ǥerrn eingelegt war, fanb Ǥil!ia, ber
^riejler, baö 33ηφ beö®efe§e.g beg »i^errn,
15burφ SWofe gegeben. *Unb »gilfia ant*
n?ortete unb fprαφ §u Θα^^αη, bem
@φretber: 3Φ ^αύ bal ®efe§buφ ge=
funben im «^aufe b«Ö »&errn. Unb Jq'xU
16fia gab baö 93ηφ Θα^^αη. *(Sa^i;an
aber brαφte eö §um Jtönige, unb fagte
bem Jlbnige tt?ieber unb ί^Γαφ: ^Ueö,
η)αβ unter bie *§änbe beiner ^neφίe ge-
17 geben ijl, baS mαφen fie. *Unb fie
^aben baö ®elb gul^jauf gefφüttet, baö
im «^oufe beg »öerrn gefunben ift, unb
^aben eö gegeben benen, bie üerorbnet
ISfinb, unb ben Qlrbeitern. *Unb @αρί)αη
ber @φreiber fagte eg bem ,it5nige an
unb f:^3rαφ: «i^ilfia, ber $rtefler, i)at
mir ein 35ηφ gegeben. Unb Θα^^αη
Ιαδ barinnen \)or bem ^ijnige.
19 Unb ba ber Jlönig bie 5©orte beg ®e*
fe^eS ^örete, jerrig er feine itleiber.
20 * Unb ber Jlbnig gebot ^ilfia unb ^l^i-
fam, bem (So^ne @αρ^αηδ, unb ^^bbon,
bem @o^ne 2Dϊiφα, unb Θα^ρ^αη, bem
©φreiber, unb ^faja, bem Äneφte beS
21 JtiJnigö, unb f:prαφ: *®ei)et ^in, fra=
get ben »^errn für ηύφ unb für bie
übrigen in Sfrael unb für 3uba über
ben QBorten beS Ο3ηφ0, baö gefunben
deslruxeranl reges Juda. *Qui fi(lc-12
2Rg.i2,i5. j-^^j. cuncla faciebanl. Eranl au•
lern praeposili operanlium Jalialh el
Abdias de iiljis Merari , Zacharias et
Mosollam de fiiiis Caalh, qui urge-
bant opus; ODines Leviiae scientes
organis canere. * Super eos vero, 13
qui ad diversos usus onera porta-
'^®'*'• banl, erant scribae et magistri de
2Rg.8v!,8ss. I-eviiis janilores. * Cumque effer- 14
rem pecuniam, quae illala fueral in
lemplum Doniini, reperit Helcias sa•
cerdos librum legis Domini per ma-
num Moysi. * El all ad Saphan 15
scribam: Librum legis inveni in
domo Domini. Et Iradidit ei. *All(i
ille inlulil volumen ad regem et
nunciavil ei dioens: Omnia, quae
dedisli in manu servorum tuorum,
ecee compleiilur. *Argenlum, quodlT
repertum est in domo Domini, eon-
flaverunl, tlalumque esl praeleciis
artificum el diversa opera fabriean-
tium. * Praelerea Iradidil mihi Hei• 18
cias sacerdos hunc librum.
Quem cum rege pracsenle reoi-
lasset *audisselque ille verba legis, 19
'i/sffg\*,"*9 scidil vestinienla sua, * el praecepil 20
'^'''"fsf ''^^ Helciae el Ahicam filio Saphan el
Abdon filio Micha, Saphan quoque
scribae el Asaae servo regis, dicens:
*Ite et orale Dominum pro me el pro 21
reliquiis Israel elJuda super universis
sermonibus libri islius qui reperlus
«. dW: l^anbelten auf %xtü unb SBerfieute ber ocrfd^icbcncn iDienfllcifluiiq. dW: unb
Arbeit. vE:?eutcüerri*tetentreul. oon b. i. njarcn [ilnbere] βφι:. u. a3orflci;er u.
12. unb (ide
©tauben Ui ber wirbelt. vE: ?eutc »errid^tet
bie Sl, B: bap üe antreiben folltcn. dW: jur 5luf;
fl^t ... funbig ber (Saitenfpiele,
13. in icgUd)em3)icnft. B: ii.übcv aiieJoamÜÖerf
arbeiteten, tüarcn berer,[ü ba antrieben ju einem iebcn
Φ. dW: 51ηφ toaren fte ... traren 9luffei>er über α.
bie baö 2Ö. f^afften iec3aφer 5lrbeit. vE: bie 91. aiier
Xi)oxtOaxUx.
14. B.dW.A: ein9cbrαφt.
15. Β : fing an. dW.vE: ^ob an.
16. bem Ä. «Mntroort. dW.vE: brαφίe ηοφ ((^ah)
bem.ίί.9ίαφnφί...bciπcnÄn.αιιfΰCίrαgen(tυcrb(•n).
17. dW.vE: αuίgcfφüttet.
568 (34,22-28.)
Chronicornin II•
XXXIV.
Jiosia reao Jf^udae,
^htog' Ott μ^-γας ο &νμ6ς κυρίου έκκίκαυται
iv ήμΐν, διότι ουκ είςηκουσαν οι πατέρες ημών
των λόγων κυρίου του ποιησαι κατά πάντα
τα γβγραμμένα εν τφ βιβλίφ τούτφ.
22 Και έπορεΰϋ^η ΧεΚκεία^ καΐ οίς εϊπεν ο
βασιλεύς προς Όλδαν την προφητιν γυναίκα
Σδλλημ υιοΰ Θακονά& νιου ΈασερΙ φνλάσ-
σουσαν τάς εντολάς^ και αυτή κατφκει έν
Ιερουσαλήμ εν μεσαναί, και έλάλησαν avzy
κατά ταντα. ^^ Και εϊπεν αυτοις' Οντως
είπεν κνριος ο ΰ-εος Ίσραηλ' Είπατε τφ άν-
δρΐ τφ άποστείλαντι νμάς προς με' '^^ Οντως
λέγει κνριος' Ίδον έγώ επάγω κακά έπΙ τον
τόπον τούτον f τονς παντας λόγους τους γε-
γραμμένους εν τφ βιβλίφ τφ άνεγνωσμένφ
εναντίον του βασιλέως Ίονδα, ^5 ^^^' ο^ι,
εγκατέλιπόν με και ε&υσαν ϋεοις ετέροις, ίνα
παροργίσωσίν με έν πάσιν τοις εργοις των
χειρών εαυτών και έξεκαύθ^η 6 ϋυμός μου έν
τφ τοπφ τούτφ καΐ ου σβεσ&ήσεται. ^^ Και
έπΙ βασιλέα Ιούδα τον άποστείλαντα νμάς
του ζητήσαι τον κνριον, όντως έρεΐτε αντφ'
Ούτως λέγει κύριος ο ϋ'εος 'Ισραήλ' Τους
λόγους ους ηκονσας, '^'^ καΐ ένετράπη η καρ-
δία σον, και έταπεινώ&ης άπό προςώπον μον
έν τφ ακονσαί σε τονς λόγους μου im τον
τόπον τοντον και έπι τους κατοικονντας αν-
τον, καΐ εταπεινω&ης εναντίον εμον, και διέρ-
ρηξας τα ιμάτια σον και εκλανσας κατεναν-
τίον έμον, και εγώ ηκουσα, φησίν κύριος,
'^^ /δον προςτίϋημ'ι σε προς τονς πατέρας σου,
και προςτεχ^ηση προς τα μνήματα σου ίν εί-
ρήνχι, κα\ ουκ οχρονται οι όφ&αλμοί σου εν
πάσιν τοις κακοΐς οις έγώ επάγω επί τον τό-
7Z0V τοντον και έπι τονς κατοικονντας αυτόν.
Και άπέδωκαν τφ βασιλεϊ λόγον.
%2, Β: Χίλκί'ας•. Α** κα* (a. o^,•, Α2Β|). Β: Θίκωέ
{Θαγ.ϋά& ΑΧ; ΕΧ: θίκ«έ) vil• I4(ja<;. EFXf (ρ.
Εσσ.) Ιματιοφνλακος s. τ» Ιμ, Β: μασ αν αΐ {μεσαναί
Α; ΕΧ: μ(σσανφ). 24. Β: Ουτο) (etiam vs. 20) ...
poD. κακά ρ. τ. τΰτον. 25. Α*: εγκατέλιιπόν. Β:
έ&νμίασαν &. άλλοτ^ίοις ... χηρ.αντών. 27. Β (bis):
μα. 28. Α^ : αχ οχρ.
τ JT : • jv — : τ : : <τ :
< : IT ι ν -:
V τ - "^ τ : -: r τ : j- :
IV - V ν." -
-b^ί "nbisn Ίώ^ί1 ^rvp^^n tiV^i η
ι ν j\ - ν j•• τ ' : - τ Ί ••,
•τ : - j•• τ : - ι ν -ί• Ι: τ
Λ".• : • - •ν.~ τ ι • ν J•.• ο• :
VT ν j - ITT ι•.• •• j ι - :-
J : • Λ•• τ : • j•• ν: ν,τ s ■'"'''.'
< IT •• vv : V }- τ V -: • τ
"bs? nri ^^212 "im nin*^ ίώ^^
VT τ j. •• * ; • τ : J- τ
-bs Γίίί i^nüii'^-bi'i η•τη Dipisn
τ <•• ΛΤ : I "^ - : V.• ~ h r -
^tn^ nsön-bi? nin^nsn hibii^n
Ίώίί ' nnn : m^n^ Tib^a ^:Bb ^έ^ιρ na
JV-: - j- IT : 'vjv v: • :'it
D'^^nx üNnbiiib '^'n^t2|?':i '^DOrr
Dnn'^ ^totD bb2 ^:b^2?Dn h^hb
Av •• : j•• -: r ν : ...... i - - 1
{?ibn mn aip523 ^nnn ^nm
nbisn nn^in^ 'ηbΏ-b^ί1 :n3Dn26
- <•• - τ : ^ F V JV V : 1•: : •
ϊ]Ί/θ!>ίη nb nin^s üsinib ΜΠίί
Vi^'ixu'^ \"ib^^ Hn^ ntiii^-nä 1^b^ί
•• τ : • j•• •.•: τ : <- τ ι λτ ••
Tinrib"ri'i ρ-^' ι nr^tö "lüäs ü^^nnnn 27
/ : IT : J - I — τ : IT τ r: -: ν τ : -
Tw^ T;:?)aü5n D'^hb^ί "^söbti • ::?D3ni
•.• <;-: : τ : • ν: j•• : • • j-τ • -
n^btD'i-b^Ji hin oip^n-bs? Vnnii
τ : I "^ - : V - l< τ - - τ τ :
:' : j••- / νντ : •.• )-h ' - - τ : j- τ • -
IT : j\ ί • : ν- τ >•-: - : λτ τ :
JT : - ν. ι•.• : )•.'-: "^ %• > : r • : •
nrii"in-i<b^ bibtiis η^r)iΊDp-b^ί
Ν'^ηη ^D^ί ^ίϋί< tib^r: bbn Ti'^ii'^r
•r •• r-l ••• -: τ τ JT : > •■• ••
ϊΐη'^ώϊΐη i^ntb''-b5?'i π•τη oip^n-br
)• τ - AT : ι - : \y - l• τ - "^ -
; Ί^η 'nb^n-nii
IT τ »•.• vv -
V. 22. 'i •η'^π''
V. 26. '•! Ύ^ΐ^^
2φ ^f^rputca«
(34, 22-28.) 569
§ima'§ Söcftttöung l•tx sproiJ^ettn ^ulba unb bcrcn ^n^ipxu^. XXXIV.
tjl; benn bet ©rimm beg ^evrn tjl qxo%
ber übcc ung entbrannt ijt, ba§ unferc
Q3citer niii^t gehalten ^aben ϊ)αδ 2Bort
bcS «^errn, ba§ flc träten, n?ie gef(^ne*
ben jie^et in btefem 33ηφ.
22 Φα ging ^ilfia ^in, fammt ben an=
bern ijom Jtbnigc gefanbt, gu ber ^ro*
^i)etin ^ulba, bem 3[Beibe ©aOumg, beä
(So^ncö 5!ofc^at^Ö, beö (^o^neS »^afra,
beö jltciber^üterö, bie ju Serufaicm
n.^oi)ncte im anbern $^eil, unb rebeten
23foi(i^eg mit ii)r. *Unb j!e \ρχαφ §u
iijnen: @o [ρπφΐ ber »&err, ber ®ott
SfraeB: @agct bem 3}2annc, ber ίηφ
24 ju mir gefanbt ^at: *@o f:priφt ber
»Öerr: 6ie^e, ΐφ n?ill Unglücf bringen
über biefen Ort unb bie Sinn^ol^ner, aüe
bie §ϊixφe, bie gefφrie'ben flehen im ®ηφ,
baö man i)or bem Äönige Suba geiefen
25 ^at, * barum ba§ \h miφ \)eriaffen
^aben unb anbern ©bttern geräuφert,
ba§ fie miφ erjürneten mit atleriet $ßer*
fen i^rer »^änbe; unb mein ©rirnm fott
angejünbet n?erben über biefen Ort unb
26niφt αuδgeIöfφt tverben. *Unb jum
^5nige 3uba, ber euφ gefanbt i^at, ben
«^errn gu fragen, fotlt i^r alfo fagen:
(So f:priφt ber «^err, ber ®ott Sfraeiö,
tjon ben ^Borten, bie bu gehöret ^afi:
27 * 3)arum bafi bein «§erj νούφ getnor-
Den ijt unb ^ajt bic^ gebemüt^igt üor
®ott, ba bu feine 2Öorte ^örtefl tt>iber
biefen Ort unb n?iber bie (Sinn.^o^ner,
unb i^a^ biφ üor mir gebcmüt^igt unb
beine Kleiber jerriffen unb tor mir ge*
n,>einet, fo ^abe i(^ bίφ αηφ erPret,
28fprίφt ber ^err. *6ie^e, iφ iritt biφ
fammeln §u betnen Tätern, ba§ bu in
beln ©rab mit i^rieben gefammeit n?er*
befi, ^a^ beine fingen niφt fe^en aUeö
baö Ungiütf, ba^ ίφ über biefen Ort
unb bie ^inmo^ner bringen ιιήΐϊ. Unb
fie fagten eö bem Äbnigc iiiieber.
28. Ü.L:ailebadU.
esl; magnus enim furor Domini stil-
lavii super nos, eo quod non cuslo-
dierint patres nostri verba Domini,
ut facerent omnia quae scripta suni
in isto volumine.
Abiil ergo Helcias et hi, qiii si- 22
uml a rege missi fueranl, ad Oldam
prophelidem, uxorem Seiluiii filii
Thecuath, filii Hasra custodis ve-
stium, quae habitabal in Jerusalem
Ne«».ii,9. j^ seeunda, et locuti sunt ei verba
quae supra narravimus. *At i]le23
respondit eis: Haec dicit Dominus
Deus Israel: Dicite viro qui misit
vos ad me: * Haec dicit Dominus: 24
Ecce, ego inducam mala super locum
istum et super habitalores ejus, cun-
ütiaSjite; claquo maledicta, quae scripta sunt
45.29,20. i^j JIJ-JJJ.Q ^Q^^ quem legerunl coram
rege Juda. * Quia dereliquerunt me 25
et sacrificaverunt diis alienis, ut me
ad iracundiam provocarent in cun•
clis operibus manuura suarum, id.
Circo stillabit furor meus super lo-
cum istum, et non extinguetur. *Ad 26
regem autem Juda, qui misit vos pro
Domino deprecando, sie loquimini:
Haec dicit Dommus Deus Israel:
Quoniam audisti verba voluminis,
*alque emollilum est cor tuum et 27
humiliatus es in conspectu Dei su-
per bis quae dicta sunt contra lo-
cum hunc et babitatores Jerusalem,
reveritusque faciem meam scidisti
vestimenta tua et flevisti coram me,
ego quoque exaudivi te, dicit Domi-
nus. * Jam enim coliigam le ad 28
patres tuos, et infereris in sepul-
chrum tuum in pace, nee videbunt
2Bg.22,2ü. Qp^jj ^y| omne malum quod ego in•
ducturus sum super locum istum et
super habitalores ejus. Retulerunt
itaque regi cuncta quae dixerat.
33,12.
▼.19.
27. S: coDsp. Dommi.
21. auögegoffcn ift. B.vE: {Ιφ über und ergoffen 25. ift au»eefct)üttct...foa η.οβιΐοίφβη. dW.vE:
M. dW: ergießet. fo wirb |ιφ m. ®r. eiojef en.
24. überfeine (ginw, dW: παφ a\Un %U 2ϋ. Β: wa^ anlangt bie ©. vE: in ^Betreff ber 2B.
dW: wegen.
570 (34,29-35,3.)
Clironieorum II.
XXXIV.
Jfosia reac Judae,
^^ Kai άπεστειλεν 6 βασιλεύς xal σννήγα-
γεν τονς πρεσβυτέρους 'Ιούδα χαΐ ^Ιερουσαλήμ»
^^ ΚαΙ άνεβη 6 βασιλεύς Ιούδα εις οιχον κυ-
ρίου, χαΐ πάς Ιούδα nai οι κατοιχοϋντες Ιε-
ρουσαλήμ χαΐ οι ιερείς nat οι Αευΐται χα\
πάς ο λαός απο μεγάλου εως μικρού , καΐ
άνέγνοο εν ώσιν αυτών πάντας λόγους βιβλίου
δια&ηχης τοΰ ευρεθέντος έν οΐκφ κυρίου.
^^Καϊ ανέστη 6 βασιλεύς έπι τον στύλον^ χα\
διέ&ετο δια&ηχψ εναντίον κυρίου τοΰ πορευ-
ϋηναι εναοπιον κυρίου y του φυλάσσειν ίντολάς
αυτού και μαρτύρια αυτού χαΐ τα προςτά-
γματα αυτού έν όλΐβ καρδία καΐ έν όλτ^ ψυχ?/,
ωςτε ποιεΐν τους λόγους της διαθήκης τους
εγγεγραμμένους έπι τφ βιβλίω τούτφ. ^^ Και
έστησεν πάντας τους εύρεΟέντας έν Ιερουσα-
λήμ και Βενιαμείν, καΐ εποίησαν οι κατοικούν-
τες εις Ιερουσαλήμ δια&ηκην έν οί'χφ κυρίου
θεού πατέρων εαυτών. ^^ Και περιεΐλεν Ρω-
σίας πάντα τα βδελύγματα εκ πάσης της γης
η ην υιών Ίσραιίλ^ και έποίησεν πάντας τους
εύρε&έντας έν Ιερουσαλήμ και έν 'Ισραήλ του
δουλενειν κυρίφ ϋ•εφ εαυτών πάσας τάς ημέ-
ρας εαυτόν' ουκ έξέκλινεν από όπισθεν κυρίου
θεού πατέρων εαυτού.
XXXV• ΚαΙ έποίησεν Ίωσίας το φασεκ
τφ κυρίφ θεφ εαυτού, και εθυσαν τό φασεκ
τχι τεσσαρεςκαιδεκάτη τοΰ μηνός τού πρώτου.
-^ ΚαΙ έστησεν τους ιερείς έπι τάς φύλακας
εαυτών, και κατίσχυσεν αυτούς εις τά έργα
οίκου κυρίου. ^ Και είπεν τοις Αευίταις τοις
δυνατοΐς εν Λταντί 'Ισραήλ τού άγιασθηναι
αυτούς τφ κυρίφ' και εθηκαν την κιβωτόν
την αγίαν εις τον οίκον ον ωκοδόμησεν 2^α-
30. Β* 7a ία (AEXf) ... άπο μιχρα εως μιγ. A^ßf
(a. όια&.) της. Β: τας ίύοιθέντας (τ» ευρ. AEFX).
31. Α2Β: ^στη (ανέστη Α^ΕΧ). ΕΧ| (ρ. δνα&ηαην)
έν οϊχω κνρίβ. Α^β-}• (a. έντολάς) τάς (Α^Χ*).
Β* (ρ./Ααρτ.) αϋτδ βίτά. Α* Χ* ωςτ? ποιεΐν (Χ'^ΒΥ).
Β: τβς γιγρ. 32. EFXf (ρ. έν Ίερβα.) καΐ έν Ίβδα.
Β: Βίνιαμίν ... * ίΗ•(ΑΧ|; EFX: έν) ... πατ. αντων.
'^Dpr^s-ni^ tl0^ίϊ''l Tibian nbui*^ 29
y..\. . "^ Τ V Ι v:i•.•- Jv/,ν - ν : •-
r F V jv - -j — •|τ τ ι • \j
j" : 1 : τ : • "^ τ : τ r
ν •• : τ : ^ jt': •- Άτ »τ - : j τ •
iT : • - • : - ν j•• •• : • "^ τ
iTO3?-b5? "nbiün TO3?*»i :nin'' n^^si
nri^b hyrv•^ '^asb n^^nsn-r^^ nnD'«i
V V τ τ : j" : • * : - ν j : • -
τ : • ν < : • : ^ τ : j"~i \~
τ : *. τ : τ : *t '•. i jt rj•• :
Ύβ^'^Λ :η•τη nson-bs? D^n'ins)n32
V/O'^ani) abtösi^'^n i«i2u3n-b3 ηκ
I Α- τ : • •ν- τ ι •^ }Ί i ' - τ ν
DN^ib^i n'^nns abmn'^ ^ntöi*^ \ιά::^^λ
y. ν: j• : • --τ Ι : j•• : Ι -:|—
-ηχ ϊln'^ώ^ί'^ λ€^λ : Dir^nins %nb&i 33
τ • ( - τ- IV •• ι -: y ^ vi
ΛΐΔ^ ni^niin-bs^ ninrnn-bs
JV -: τ -: IT τ • •• ι - τ
τ : • - τ ν •—:)-- .. τ : • J•' : •
üns^ibN nin^-n^5 inrb b^i^iü^^s
Λ•.• •• Ι ν:^ JT : ν^ κ-ΐΓ ;• τ : • :
πίπ*» nniitD ϊ)Ί0 ^ίb ^■'^''-b:^
(Χ ί ..-.,-.. τ J TT τ
abtön'^n ϊΐη*'ώίί'^ to^ XXXV.
;τ τ : - : - ..• - J -: : • - ,τ ι - «ιν
V -; I - ><••-:ι-- ι ι • IT •.• j ^ ^ τ
n^s minrb αρ-τπ^^ι aniT/Dtp^-br
-b:3b Q'^DU^n Qi^ibb ΊΏ>ί»η :nin'^ 3
■^ τ : • • : - • • : r •.• j - ιτ :
-pw^i i]Dn nin'^b ο^ώΐιρη bf^'^to'»
< ; τ r J• I: - "^ •• τ : •
nribüi ti'n ηώχ rr^si tD^ρn-^iΊ^?
< : TT V -: • — •.•>-! -:
V. 33. liaSJb «"33
V. 3. 'p ü'ii'inttn
33. A^B: τα τταντα (πάντα τα A^LFX). Χ\* της .„^. .^χ j. /„ \ * ' /ai7v*\
^ι5^~ •/ ♦ /f- 2. Β: φνΐ. αυτο>ν. 3. EFXf (ρ. pr. τω κΐ'()ΐί/>) κα*
TÖ ύοναι. τ^ν κιβωτόν την άγίαν έν οϊχω kv(>w. FX;
l.FX(etiam iofra): ςρασέ/. ϋ.θίφαντο ...ϊ&νσι ϊΟηκί.
2φ @^C^tpntca^
(34,29-35,3.) 571
SJoi'lcfuttg be^ ®cfc|Bu(5^ tior bem fßolfc» Softa'ö a3unb bot ®ott ^affa^* XXXiV.
20 Φα fanbte ber StMxQ i)'m unb Ite§
jii^auf fommen aUc ^elte^en in 5uba
30 unb Serufatem. * Unb ber Jlbnig ging
l^inauf ins <iQauQ bcö »i^errn, unb atle
SOiänner Suba unb @inn?ot)ner §u 3eru=
faiem, bie ^riefier, bie ü^eöiten unb atteö
Φοίί, Beibeö flein unb gro§, unb η>ηϊ*
ben ^or i^ren D^ren gelefen aÜe 3Boi*te
im Φηφ beö ®unbe8, ba^ im ^aufe
3lbeÖ <^errn gefunben n)ar. *Unb ber
^önig trat an feinen £)rt unb mαφte
einen 33unb vor bem «^errn, Daf man
bem «^errn nac^n?anbein foCite, ju galten
feine ©ebote, S^ugniffe unb 9ϊeφte von
ganjem «^erjen unb öon ganjer (Seele,
§u t^un ηαφ allen SBorten beö QSunbeö,
bie gefφrie6en flanben in biefem 33ηφ.
32* Unb flanben ba alle, bie ju 3erufalem
unb in Benjamin üor^anben waren,
unb bie (Sinnjo^ner §u Serufalem traten
ηαφ bem 33unb ©otte^, i^rer 33äter
38 ©Ott. *Unb Sofia t^at n?eg aUe ©räuel
auö allen Sanben, bie ber jtinber 3frael
rt>aren, unb fφαffte, bag alle, bie in
Sfrael gefunben n?urben, bem Ǥerrn,
i^rem ©Ott, bieneten. Θο lange Sofia
lebte, nMφen fle niφt Hjon bem «§errn,
i^rer SSäter ©Ott.
XXXV. Unb Sofia l^ielt bem »&etrn
5i5affa^ ju Serufalem, unb fφlαφtete baS
^affa^ am öierje^nten $age beö erften
2 3)ϊοηαΙδ. *Unb er fieüete bie $rie^er
in i^re »^ut, unb flarfte f(e §u i^rem
3 ^mt im ^aufe beS »^errn. *Unb f^rαφ
gu ben Leviten, bie ganj Sfrael leT^reten
unb bem ^ervn ge'^eiliget n?aren: 3::^ut
bie "^eilige öabe in baö '^au^, baö @a=
30.U.L:aiie3«ann...t)eibefl.
31 . 3^. Ü.L: fiunben. 32. A.A : Sßäter ©ottee.
1. U.L: im üier^el^nten ... SD^onben.
33. 29—31. «gl. 2 Äön. 23, 1-3.
29. B.dW.vE: »erfammeltc. A: rief jufammen.
30. dW.vE: unb Ιαδ. Arber^onig Ιαδ. Β: man
Ιαδ.
31. Β: ftanb auf feiner @tei(e. vE: (Statte. dW:
feinem @tanbe. A: feiner ilribune! B.dW.vE.A:
32. i}iin i« fclbigett treten oUe .. bed ©. ifjrcr as.
B: er maaiU ba§ |?e beitraten. vE: tiep [bemfelben]
beitreten.
2Rg.23. ^j jijg convocalis universis ma- 29
joribus natu Juda et Jerusalem,
*ascendil in domum Domini, una- 30
que omnes viri Juda et habitatores
Jerusalem, sacerdotes et Levitae et
eunctus populus a minimo usque ad
maximum. Quibus audienlibus in
domo üomini legit rex omnia verba
'^"^•?t;^"'voluminis, * et slans in tribunaliSl
i5,i2.jos.24,sno percussil foedus coram Domino,
^*^• ut ambnlaret post eum et custodi-
ret praecepta et lestimonia et justi-
ficaliones ejus in tote corde suo et
in tola anima sua, faceretque quae
scripta sunt in volumine illo quod
legerat. * Adjuravit quoque super 32
hoc omnes qui reperli fuerant in Je-
rusalem et Benjamin: et fecerunt
habitatores Jerusalem juxla pactum
Domini Dei patrum suorum. * Abs- 33
lullt ergo Josias cunctas abomina-
tiones de universis regionibus fiüo-
rum Israel, et fecit omnes, qui resi-
dui erant in Israel, servire Domino
Deo suo. Cunctis diebus ejus non
recesserunt a Domino Deo patrum
suorum.
3ü,t^.2B,.23. pg^ij ^m^jjj j^gigg -^ jg, XXXV.
Ex.i2,35s. rusalem phase Domino, quod immo-
lalum est quarta decima die mensis
8,14. primi. *El constituit sacerdotes in 2
officiis suis, hortatusque est eos, ut
minislrarent in domo Domini. *Lo- 3
^^'^^' vilis quoque, ad quorum eruditionem
omnis Israel sanrtificabatur Domino,
loculus est: Ponite aream in san-
iRg.6,1. ctuario templi, quod aedificavit Sa-
33. dW.vE: mi^t ben (Sonnen 3fr. (ju 3fr.) ge?
l^örten. B.vE: die feine J^age. A; X. feinen Sebenö.
1. ftc fd)Iad)teteii. dW.vE.A:man f^taii^tcte. B:
baö ^affa'^iamm.
2. jum iimt. B: auf i^vc ©achten. dW: bcflelioi
te ... μι i^ren SSeirid^tungen. vE: fe|tc ... tn i^re
Slemter ein. dW: ermunterte. vE: ermutl^igte. A:
ermafjnte. B.dW.vE.A: jum iDienfit'.
3. vE-.untevri^titen. B.dW.A:(Sc^et. vE:@tei-'
iet.
572 (35,4—12.)
XXXV.
CltFonicoram Ο.
•Wosia reoc ^udae.
λωμών νιος /ίανίδ τον βασιλέως 'Ισραήλ, Kai
dnsv 6 βασιλεύς' Ονκ iativ νμΐν Inäqai 8π
ωμών ον&εν νυν ονν λ^ιτονργηοατε κνρίφ
19tφ υμών καΙ λαφ αυτόν Ισραήλ, ^χαϊ &τοι-
μάσ&ητε κατ οΐκον>^ πατριών υμών καΐ κατά
7 ας εφημερίας υμών, κατά την γραφην /ίανιδ
βαοΐλίως Ισραήλ και δια χειρός βασιλέως Σα-
λωμών νίον αυτού. ^ Και στητέ εν τφ οΙκο)
κατά τάς διαιρέσεις οίκων πατριών υμών τοις
άδελφοΐς υμών τοις νΐοίς τον λαού, καΐ μερίς
οίκον πάτριας τοις Αενίταις' ^ και &ΰσατε το
φασεκ, και τά άγια ετοιμάσατε τοις άδελφοΐς
υμών τον ποιησαι κατά τον λόγον κνρίον δια
χειρός Μωνση. '^ ΚαΙ άπηρ^ατο Ίωσίας τοις
νίοΐς τον λαοί πρόβατα καΐ αμνούς καΧ ερί-
φονς άπο τών τέκνων των αιγών, πάντα εις
το φασέκ, και πάντας τονς ενρεϋέντας εις
άρι&μον τριάκοντα χιλιάδας, καΐ μόσχων τρεις
χιλιάδας' ταντα από της υπάρξεως τον βασι-
λέως. ® ΚαΙ οι άρχοντες αντον άπήρξαντο
τφ λαφ καϊ τοις Ίερενσιν καΐ Αενίταις. ΚαΙ
έδωκεν Χελκίας και Ζαχαρίας και Ίπηλ οι
άρχοντες οίκον τον &εον τοις ίερενσιν, καϊ
έδωκαν εις το φασεκ πρόβατα και άμνονς και
ερίφονς διςχίλια εξακόσια και μόσχους τρια-
κόσιους. ^ ΚαΙ Χωνενιας καϊ Βαναίας καϊ
Σαμαίας καϊ ΙΥα&αναηλ 6 αδελφός αντον και
^(τα^/α καϊ Ίεϊηλ καϊ Ιωζαβάδ άρχοντες τών
Αενιτών άπηρ'ξαντο τοις Αενίταις εις το φασεκ
ττρο/^ατίχ πεντακιςχίλια καϊ μόσχους πεντακό-
σιους.
^^Καϊ κατωρδ^ώ&η η λειτουργία , καΐ έστη-
σαν οι ιερείς έηι την στάσιν εαυτών και οι
Αευΐται ίηϊ τάς διαιρέσεις αυτών κατά την
ί.ντολην τον βασιλέως. ^^Καϊ εΟνσαν το φα-
σέκ, καϊ προςέχεαν οι ιερείς το αίμα έκ
χειρός αυτών, καϊ οι Αενΐται έξέδειραν.
^"^ Και ητοίμασαν την όλοκαντωσιν παραδον-
λ. Β: νμ. Ιπ ωμών α()α* tsöiv. Α^β (bis) f (a. alt.
■AV(i. et a. λαίρ) τώ.
4. Β* (alt.) βασιλέως (AXf).
5. Β* (alt.) τοις.
6. B*TaaV-(AEFXt).
8. Β: καΐ τοΓς (ΑΧ* τοΓς•)^ίίί/ίτα<.ς * e'(5ojxf δε Χ. ...
ά^χ. τοις IfQfvciv οϊχα (* τ5) θί«.
9. Α*; Χωχίνίας {Xo)vev. Α^Β). Β* ό ... Ασα-
βϊας.
10. Α* : κατορϋ•. Β: στάσιν αύτων.
V •• I ν: JT : •.• : • τ - Ιλ" τ -
1" : r τ : ι•• τ : • β - ν- :
τ IT J•• •.. : • vi - j : • :
VT •• b- •.,-:»- AT τ j•• ; V.• ••-:!-
TO^pnni nosn ^ϋπώι :D*'ibb «
nin'^-ims nito5?b ab^niiib ^i^^^Dni
α : - : • j -: \- •.• — : r j• τ ;
τ τ ν : • JT • ι vjT- IV - :
b'^noiDb bän D'^-T^j-^an^ s^tons ixk
• τ : - j - • • I•• : j- τ : 1
j : 1" V ν Α• τ -: ν U : \τ τ
a^DHäb ώΛ raiDb n'^^toi nb^n ^
»•-: 1 - VT τ JT τ ' • τ τ : ' •. ι•.• -
ϊΐηη^τϊΐ n*>pbn ^π'^ίπ D^ibb^i
•. -: ι - • ν•• IT j : '^ •• • r
j•• : • - : - • τ : - j : ιτ
i^n^iiiDtöii^n^DDiDi^niiiuüäbüänpasi 9
τ : - : τ : - τ : ι •• j : \τ t
bi^^::?''i ^n^^ntbm rπ^ί bw^DriD^i
r-.j.. . ,. ST : - -:|- τ ••• '^ •' : - :
□^ibb -ΐΏ^Ίπ D^ibn ^Ίώ ^ητΙ'^Ί
-ί• • : Ι" ' " . Α• • : r J•" τ ντ τ ι :
χάΏη Ίρπϊΐ a'^iDb^i ntütin b'^noßb
>•• -: Κτ τ • τ -: ν J•• -; • τ : -
D^DHän ^TOi?*»*! η^ίη:^^ risni
S' -: ι - : - 1 — ,τ - ; ιτ Ι «. • -
Dnipbnr)-b5? n^'ibni Diti3?-b5?
α ' : ϊ - - /• • 1 r : ντ : τ
- AT - «.-;:•- ? ν IV - ^- : • :
ν • : |- : TT• • -: ι - !<::•-
onnb nbi?n ^ιί^ο^ί :ο^ο'^ώΒ)ΰΐ2
ν. 4. 'ρ is'iDhi ν. 9. 'η η^η•'
3. dW.vE.A: (^infuro) ηίφί me^r. dW: ^abt jt^
η. m. ju tr.
4. fd)irfet eua) tiadf euvet 'ßätct S^&ufevn in euren
Crbnungen, wie e« ... B.vE: bereitet οιιφ (^or).
dW.A: feil) bereit. B.vE: ηαφ (gema^) ber 3ior*
fd)rift Φ.
5. n. bcn 3n>eigcn b. SJäterijäufcr eurer aSr. , ber^
^tnber be^ ΰ., u. ηαφ ter ^intf^eidm«! bcd iSaUtt
f)auU^ &er S. B: Üßertl^eiluiigen. vE: 9lbti)ftl. dW:
füt eure Q3r., bae 33., Qeglid^e] Slbtl^eiUmö cinei•!
2«@]^rpntca«
(35,4—12.) 573
^eict bed ^afiaff bur^ Softa«
:^xxv.
lomo, Der @ο^η Φαοΐϊ>δ, ber ^bntg
3fraei§, gcBauet ^at; ti)r foilt fie ηϊφί
auf ben (δφαίΙ$τη tragen. Θο btenet
nun bem «^errn, eurem ®ott, unb feinem
4 33οίί Sfraei, *unb fφttfet bag ^auö
eurer Säter in eurer Drbnung, rt>ie fie
befφrie6en iji ijon ^aöib, bem Jtbntge
SfraeU, unb feinem So^ne 6aiomo.
5 * Unb flehet im ^eiiigt^um ηαφ ber
Drbnung ber QSäter «Käufer unter euren
Q3rübern, öom S3oIf geboren, αηφ bie
Drbnung ber 33äter »i&äufer unter ben
Gü^ebitenj *unb fφtαφίet bag ^affa^
unb :^eiiiget euφ, unb fφicfet eure S3rü=
ber, bag fle t^un ηαφ bem 2öort beg
T^errn burφ 3)iofe. * Unb Sofia gab
gur «^ebe für ben gemeinen 9}?ann Mm^
mer unb junge Siegen (atteö ju bem
$affa^ für atlc, bie üor^anben n?aren)
an ber ^ai^l breigig taufenb, unb brei
taufenb Olinber, unb alleö üon bem @ut
8 beö ^bnigS. * ^eine f^ürjien aber ga*
ben jur «§ebe frein>iilig für ba§ 93ol{
unb für bie $riefier unb l^eüiten (ne^m*
ϋφ «i^ilfia, Θαφαrjα unb ®e^iei, bie
dürften im«§aufe ©otteö unter ben^Prie*
fiern) jum $affa^ jn?ei taufenb unb
feφδ ^unbert (Sämmer unb Siegen), baju
9 brei ^unbert O^inber. * Qlber β^^αηαηχα,
(Semaja, 0Zet^aneei unb feine ^rüöer,
^afabja, ^ejei unb Sofabab, ber Ü^eoiten
Dberflen, gaben §ur «^ebe ben Semiten
jum $affa^ fünf taufenb (Sämmer unb
Siegen), unb baju fünf :^unbert Olinber.
10 ^Ifo tüarb ber ©otteöbienft befφicEt,
unb bie $riefler Rauben an i^rer (Stätte
unb bie ü^eöiten in i^rer Drbnung ηαφ
1 1 bem ©ebotbeS ÄbnigS. *Unb fie fφίαφ*
teten baä ^affa^, unb bie 5|}riejter nahmen
von it)ren «ö^nben unb f^rengten, unb
bie Seöiten jogen i^nen bie ^aut ah.
i2*Unb traten bie 33ranbo))fcr babon, ba§
3. U.L: !Daüibö, be« Mnic^^^ 3fr.
11. A.A: jogen bic^. ah.
lonion fiiius David rex Israel; nequa-
ich.ii.s,25i, qyajj^ gjjjjjj ßajjj y^^g porlabitis.
Nunc aulem minislrale Domino Deo
vestro el populo ejus Israel, *et 4
praeparale vos per domos et cogna-
lioiies vestras in divisionibus singu-
lorum, sicut praecepil David rex
Israel el descripsil Salomon filius
ejus. * Et ministrate in sancluario 5
|>er familias turmasque Levilicas.
*el sanctificati immolate phase; fra- 6
i"•^ ' *'"'^tres eliam vestros, ut possint juxla
verba quae locutus est Dominus in
Ex.tv,3ss. „jyjiu Moysi l'acere. praeparale. *De- 7
^"''■^*• dil praelerea Josias omni populo,
qui ibi fuerat inventus in solemni-
tale phase, agnos et hoedos de gre-
gibus el reliqui pecoris triginla mil-
lia, boum quoque Iria millia; haec
de regis universa siibstanlia. * Du- 8
ces quoque ejus sponte quod vove-
ranl oblulerunl, lam populo quam
sacerdotibus el Leviiis. Porro Hel-
cias el Zacharias el Jahiel, principes
domus Domini, dcderunl sacerdoti-
bus ad faciendum phase pecora com-
mixlim duo millia sexcenta et boves
31,12». ir(i,.enios. *Chonenias aulem et Se- 9
mejasj eliam Nalhanael, fratres ejus,
nee non Hasabias el Jehiel et Joza-
bad, principes Levilarum, dederunt
caeleris Leviiis ad celebrandum phase
quinque millia pecorum et boves
quingenlos.
Praeparalumque est minislerium, 10
el sleterunt sacerdoles in officio suo,
Levitae quoque in luriDas, juxla re-
gis Imperium. * El immolaUim est 11
3o,i6s.29,3i.pj^ggg^ asperseTuulque sacerdoles
manu sua sanguinem, el Levitae
delraxerunl pelles holocauslorum.
lt.3/»ss. * gj separaverunl ea^ ul darentl2
7. ΑΙ.* ibi. 8. ΑΙ.* quod voverant (ΑΙ.: quod vo-
lebant). 9. S: etfralres. S: Josabad.
@tamml^aufc6 ber S.
6. richtet iu für eure a3r. , ba^ man ti)ue, dW:
bereitet eö euren 93r. , baf i^r tf|ut. vE: bereit t eure
93r. »or, auf baf fie t^un.
7. für bie ^inber bcS 25oIFö ... j!i ^'■oiTaijopfcrn.
B: gum Jpeboijfer. dW.vE: fpenbetc. dW: bent ίΤ^.
Β• an fieinem iÖiel^, an Kammern. B.dW.vE.A: »ou
ber ^abe.
8. gaben ben ^rkfiern ju ^affal) opfern. B:
^alfa^lammer. dW.vE: (Dber033or|!ci)er beö φ.
iO. B.dW:!X)ienfi(jubereitet). vE.Aryovbereitet.
11. a. bie s?, ab. dW.vE; fpr. [baö ©tut] aui
ibren^.
12. dW: [onberten ab. vE; entfernten bie Sr.
574 (35,13-19.)
Chronieorum II•
χχχψ.
Jiosia reac JfttjAae•
ναι αυτοΐς κατά την διαίρεαιν κατ οίκους πα-
τριών τοις νίοΐς του XaoVt τον προςάγειν τφ
κνρίο), ως γέγραπται έν βίβλφ Μωναη' καϊ
όντως εις το πρωί. ^^Κα) ώπτησαν το φασεκ
εν τινρΐ κατά την κρίσιν και τα άγια ηψησαν
εν τοις χαλκείοις και εν τοις λεβηαιν, καΐ ενω-
^ω{tη και εδραμον προς πάντας τονς νιονς τον
λαον. *'* Κα) μετά το ετοιμάααι αντοΐς καΐ
τοις ίερενσιν (οτί οι ίερεΐς εν τφ άναφερειν τα
ατεατα καί τά ολοκαυτώματα εως νυκτός) και
οι Αενΐται ητοίμασαν αντοΐς και τοις αδελ-
q)oΐς αυτών, νίοΐς Ααρών. *^ Κα\ οι ίραλτφ-
δοΐ νιοι ^Αύάφ επϊ της στάσεως αυτών κατά
τάς εντολάς /ίαυίδ καΙ Άσάφ και ^ίμάν κα\
*Ιδι&ουν οι προφηται τον βασιλέως•, καΐ οι
άρχοντες και οι πν^ωροί της πνλης καΐ πΰλης,
ουκ ην αυτοΐς κινεΐσ&αι άπο της λειτουργίας
άγιων οτι αδελφοί αυτών οΐ Αενΐται ητοίμα-
σαν αντοΐς.
^^Κα\ κατωρΰ^ώ&η και ήτοιμάσϋη πάσα η
λειτουργία κνρίον εν τ?] ημ^ρ(!^ εκείνη τον
ποιησαι το φασεκ και ένεγκειν τά ολοκαυτώ-
ματα έπΙ το ^υσιαστήριον κυρίου κατά την
εντολην του βασιλέως Ίωσία. *^ Καϊ εποίη-
σαν οι υίοΙ ^Ισραήλ οι ενρε&έντες το φασεκ
εν τω καιρφ εκείνφ καϊ την εορτην των άζν-
μων επτά ημέρας. *^ Καϊ ουκ εγ ενετό φασεκ
ομοιον αυτφ έν ^Ισραήλ άπο ημερών Σα-
μουήλ του προφήτου, καΐ πάντες βααιλεΐς
Ίσραηλ ουκ εποίησαν ώς το φασεκ ο εποίησεν
Ιωβίας κα\ οι ίερεΐς και Αευΐται και πάς
Ίονδα και Ίσραηλ ό ευρεΟ^εις και οι κατοι-
κονντες έν Ιερουσαλήμ τφ κυρίφ. *^ Τφ όκτω-
καιδεκάτφ ετει της βασιλείας Ίωσία εποιή&η
το φασεκ τούτο.
12. At (ρ./9//9λω) νόμω(Α.^ inter uncos. Β*; EX:
νόμα).
13. Α* : χαλκίοις. Α^ΕΧ: ίύοό.
14. Α^Β: ολοχ. καιτά στράτα {στ. ... 6λ. Α* Χ),
15. Β: Ίδι&ώμ (EFX: Ίδι&βμ) ... * (alt.) της ...
ή; (a. άγίο)ν) των et (a. άδιλφ.) οΐ.
16. Χ* Kai κατωρθ: (FX* κ. ητοιμάοθη). ΕΧ: κ.
avrivfyaav τά ολ. Β: β. ^Ιωσία.
18. Β: παντός βασιλέο)(; (ττάντίς /9ασίλ?ϊς AEFX)
...*ο)ς (AXt) ... t {Ά.Αενΐτ.) ot. EFX: οί ίύ^ίθέντις^
19s. Β: βασ. ^ Ιωσία. Α* Χ* έποιηθη-^Ιωσ. er τω
ol'xw(A2Bt).
TT j" : • τ 1" : < - : • :
nton Ίδο:η n^iniis nin^b n^^npnb
Av V j•• : V τ - τ |- •Ι: - :
χή^2 ποδίΐ iibtan^'i npab pii^
ν τ -νν - 7 : - :•- ί|τ τ - Κ- :
< • - : • J• τ Ιτ: - : ατ : • -
;•• : τ : ν: τ- τ j- - • τ : -
ü'^iinsbn bnb ^id^dh ^m-] ta^m^
.; -: ι- : ' -• |- j- : • -: ι -
ü'^ibni nb^b-ii? D^nbnni nbi3?n
• • : |- * τ :at - VT -: r : ;τ ιτ
\]^r\^ ^D3 D'^Dnäbi ohb ^rsn
τ τ -; r - I τ τ r : • : ι : |- :
ί^ιητι m^m φ^Λ τη nis^s
Ι •. ι• ί <τ •• : ι τ τ : • τ <- : • :
- Λτ τ _ - j- : v-r ι - : ι ν •.• - j••
-^'3 Dhifns? ^Τύ S^iob dH^ rx
P τ τ I - : "^ j- •• 7 vT' j"
: anb ^iD^nn ϋ'^'ί^η Dn^n^5
nibi? niW^'ni ποέη nitorb i<mn
J •.• jv - i- : • : ΛΤ : j- : • v-
t' : : • - s" τ ; • ι•• : -:i — ιτ • ι
)- ν : Λ• - J•• τ - κ:• -
T-:r I : ι• τ j- : • ν - -
τ I j" τ : • j•• : - τ : α• τ -
• -: ι - : τ • ι JT τ ν -: - jv -
τ : • - J" τ : • : τ : "^ τ : -«• • : |- :
hnto πϋίηώ^ :DbtDn'^ ^^ηώί'^νιΐ)
- : ν <•.• : • •ιτ τ ι : ν ; ι :
ί η•τη
17 -
12. ηαφ ben ^btl^eüungen bcr 3$äter]()äufer unter
beti Äinbern be« »oIM. vE: ba^ man eöSel^oüa bars
bringe.
13. btrteten ... Unb wcid fonft ... brauten» eüenb
aüem ^.^οίΡ. Β: ηαφ bem JRcd^t. dW.vE: @ci>rau(^.
B: Ite^eni gef^n)inb angc'^en unter aiien .i\inbern bei
aSolf«? vE: Uepen e« eilenbe gufommen ailen ...
2> @]^tontca«
(35,13—19.) 575
^cier be§ ^aM hm^ Sofia*
ΧΧΧΨ•
fic eö gäben unter bie ^^^eite ber Leiter
Käufer in it)rem genteinen Raufen, bem
^errn §u oipfern , nne eS gefφrieben
fielet im Φηφ aWofe. So t:^aten fle
13 mit ben Siinbern αηφ. *Unb fle ίοφ=
ten bag $affa^ am ^euer, n?ie Αφδ ge=
f)ü^rt3 aber tra0 ge^^eiliget n^ar, ίοφ*
ten jte in ilö^fen, ^ejfein unb Pfan-
nen, unb fie mαφten eg eilenb für ben
14 gemeinen «Raufen. *Φαrnαφ aber be*
reiteten fie αηφ für fiφ unb für bie
^riejler} benn bie $riefler, bie Äinber
Sarong, fφαjften an bem 33ranbo:pfer
unb lifetten big in bie 9ΐίαφί. iDarum
mußten bie Seöiten für Ρφ unb für bie
$rie|ler, bie ^inber Sarong, gubereiten.
15* Unb bie Sänger, bie Äinber ^Iffa^^ö,
fianben an i^rer Stätte ηαφ bem ®e*
bot iDatibg unb 5lffa^'^8 unb ^emanö
unb 3ebiti?unö, beä S(ä^auer8 beö ^5*
nigg, unb bie 'Xi)oxi)uUx an atten %ί)0^
ren, unb fle n?iφen niφt i)on ii)rem
^mt; benn bie Äeöiten, i^re 93rüber,
bereiteten ju für fle.
16 ^ifo trarb bcfφi(ft aüer ©otteSbienfl
beg ^errn beg 2!ageg, bag man $affa^
^ieit unb 33ranbovfer t^at auf bem
5litar beg ^errn ηαφ bem ©ebot beg
17Ä5nigg Sofia. *^ifo gleiten bie Jtin«
ber Sfraet, bie öor^^anben traren, $affa^
§u ber 3^it, unb bag §efl ber ungefäuer-
18 ten S3robe fleben ilage. * Sg n^ar aber
fein ^affa'^ gei)alten in Sfraei, tvie bag,
t)on ber 3eit an Samueig, beg $ro^ie=
ten, unb fein ^bnig in Sfrael ^atte fol-
φeg ^affa^ gehalten, n?ie Sofia ^affa^
l^ielt, unb bie ^riejler, l?ei)iten, gan§
3uba unb trag ^on Sfraei \3or^anben
irar unb bie (Sintro^jner ju Serufaiem.
19*3ni αφtJe^nten ^αί)χ beg Jtbnigreiφg
Sofia n?arb bieg ^affa^ gehalten.
15. Ü.L: jiunben. 18. Ü.L: @0 toax fein.
v.u.
ICh.liS.
ich. 26.
per domos et familias singulorum, et
offerrentur Domino, sicut scriptum
est in libro Moysi; de bobus quoque
fecerunt similiter. *Et assaveriintlS
Ex,i2,«s. pjjase super ignem juxta quod in lege
scriptum est; pacificas vero hostias
coxerunt in lebetibus et cacabis et
Ollis, et feslinato distribueruni uni-
versae plebi. *Sibi autem et sacer- 14
dotibus postea paraverunt; nam in
oblatione holocaustorum et adipum
usque ad noctem sacerdotes fuerunt
occupati, unde Levitae sibi et sacer-
dotibus filiis Aaron paraverunt no-
vissimis. *Porro cantores filii Asaph 15
stabant in ordine suo juxta praece-
ptum David et Asaph et Heman et
Idithun prophetarum regis, janitores
vero per portas singulas observa-
bant, ila ut nee puncto quidem dis-
cederent a ministerio; quam ob
rem et fratres eorum Levitae para-
verunt eis cibos.
Omnis igitur cultura Domini rite 16
completa est in die illa, ut facerent
phase et offerrenl holocausta super
altare Domini juxla praeceptum regis
Josiae. *Feceruntque filii Israel, qui 17
reperti fuerant ibi, phase in tempore
illo, et solemnitatem azymorum se-
'iRg'il\'il' fiiem diebus. *Non fuit phase simile 18
ism.3,8(). iiui^ in Israel a diebus Sarauelis pro-
phetae, sed nee quisquam de cunctis
regibus Israel fecit phase sicut Jo-
sias sacerdolibus et Levitis et omni
Judae et Israel qui repertus fuerat, et
habitantibus in Jerusalem. *Octavoli)
decimo anno regni Josiae hoc phase
celebratum est.
Ex. 12,15;
S4,8.
15. ΑΙ.: Id. prophetae. ΑΙ.: regis David.
18. S: Juda.
14. an bttn Opfern ber 93r. u. '^ette. B: waren im
D. bcö S5r. u. beS ^tttH begriffen. dW: [ivaren be?
fφäftίgt] mit ... ber i^ettflürfc. vE: mit ber iDarbrin?
c^ung.
15. dW:tt)arenini^rerS3efienun0. B.dW:l^atten
ηίφί nötl^ig \>. if)rem ^ienj!e ju tüei^en. vE: burf*
ten ... ge^en.
16. 2Biea3. 10.
18. B.dW.vE: alte .Könige in Sfr. l^atten (e« n.
ge^.).
576 (35,20-25.)
Chronicomm II.
XXXV.
•fosia reac Judae.
^^iVifiT« ταντα ηάνχα α εδρασ8ν *Ιωσίας έν
τφ Οίκφ, κ«ί τηνς έγγαστριμν&ονς χαΐ τους
yvmatag κ«ί τα Σεραφείμ και τα είδωλα
nal τα καραισειμ α ην έν τη γη Ίονδα καΐ ev
Ίερονααλημ ένεπνριαεν 6 βασιλεύς Ίωσίας,
ινα οτησχι τους λόγους τον νόμου τους γε-
γραμμένους έπΙ βιβλίου ου ευρεν Χελκίας 6
Ιερεύς έν τφ οί'κφ κυρίου. "Ομοιος αντφ ουκ
εγενηΰ-η εμπροαϋ^εν αυτού , ος ίπεστρεχρεν
προς κνριυν εν ολ'η κ«ρΟ/ς£ έαυτον καΐ εν
ολίβ χρνχη εαυτού και έν ολη ισχύ ι εαυτόν
κατά πάντα τον νόμον Μωνση, και μετ αυ-
τόν ουκ ανέστη όμοιος αύτφ' πλην ουκ απ-
εστράφη κνριος απο οργής ΰ^νμου αύτοΰ τον
μεγάλου, ου ώργίσϋη ϋυμφ κύριος έν τφ
Ίονδα επΙ πάντα τα παροργίσματα α παρωρ-
γισεν Μαναησης. Kai ειπεν κύριος' Καίγε
τον Ίοΰδαν άποστησω άπο προςώπου μου,
κα&ως άπέστησα τον 'Ισραήλ, καΐ άπωσάμην
την πολιν ην εξελεξάμην την 'Ιερουσαλήμ καΐ
τον οίκον ον είπα' "Εσται το ονομά μου έκεΐ.
Καϊ άνεβη Φαραώ Νεχαώ βασιλεύς ΑΙγΰπτου
επι τον βασιλέα Άσσνρίοον καϊ επί τον ποτά-
μον Ενφρατην, καΐ έπορενϋη 6 βασιλενς 7ω-
σίας εις συνάντησιν αντφ. ^1 ^^^ άπέβτει-
λεν προς αντον αγγέλους λέγων Τι έμοι
καϊ σο/, βασιλευ Ίοϋδα; Ουκ έπϊ σε ηκω σή-
μερον πόλεμον ποιήσαι, και 6 ΰ^εος εΙπεν
κατασπεύσαΐ με' πρόςεχε άπο του &εου τοϋ
μετ έμον^ μη καταφ&είρη σε. ^^ Και ουκ
άπεστρεψεν Ίωσίας το πρόςωπον αντον άπ
αυτού, άλΧ η πολεμεϊν αντον εκραταιώϋ^η,
και ουκ ηκουσεν των λόγων Νεχαώ διά στό-
ματος ϋ^εου, κα\ ηλϋ^εν τον πολεμησαι εν τφ
πεδίφ Μαγεδών. 23 /^^^ έτόξευσαν οι τοζό-
ται επί βασιλέα Ίωσίαν, και ειπεν ο βασιλεύς
τοις παισιν εαυτού' 'Εξαγάγετε με^ οτι επό-
νεσα σφόδρα. ^^Καϊ έ'ξιΊγαγον αυτόν οι παί-
δες αυτόν άπο τον άρματος και άνεβίβασαν
αντον έπι το άρμα το δεντερενον ο ην αύτφ,
καϊ ηγαγον αυτόν εις 'Ιερουσαλήμ. Και άη-
έϋ^ανεν, και ετάφη μετά των πατέρων εαυτόν,
καΐ πας 'Ιούδα και 'Ιερουσαλήμ έπένϋ^ησαν
επι Ίωσίαν. ^^ Και ε&ρηνησεν 'Ιερεμίας έπϊ
Ιωσίαν, καϊ είπαν πάντες οι άρχοντες και αΐ
αρχουσαι &ρηνον επι Ίωσίαν εως της σήμερον,
και έδωκαν αυτόν εις πρόςταγμα έπϊ 'Ισραήλ•
ίδον γέγραπται έπϊ των ϋρήνων.
20. F* nai τας ίγγαστρ.- ονομά μβ έχιΐ (Χ!^ uncis
incl.). Β: &ί()αφιν ... καρηαΐμ... *T'ij(a.;/^, AEXf).
Α»Χ* εν (α.7ί4>»σ., A2ßt). AlXt'(a. iv'in^fj.) κα»
τ • ι Ι ^• •• ν — ■ 1 j.. _f j-
) AT : - c : : - : ;•• τ • :
JT •• j- r •- IT ' I <. τΙ; •
Tjbü ^bn "^b-n)? • Ίiü^ίb < a'^Dijtb^
-b>^ "'S üi^n ηπίί η'^b:p-^ib nH^xy^
ν .< - «τ - 7 ν τ Ι Τ :
•Λ•• -: r : j- τ ν: ι- • : - 7 • j-
-b^ί1 ^'/2r-nüD&i üNn'bii^ ^b-bnn
TT τ • • ι •• •. ι : / 1•; • : -
iibi tessnnn 'i^-anbnb ^3 ^sia^
j . .. - : . ... ,^ . ry ^ ... .
sini'i η*ϊ73>Ό Mpns onbnb ^^n'Ί23
Tib^n ΊΏδ<ϊίη ^τ^^ιήΗ^ Tib/sb a^h^n
} ν <•.• - ν - AT • 1 ί ν νν - • -
( : • \•• τ: IT »• • • -: |- τ τ -: r*
τ τ : V - ι • TT—: \ • -:i—
ν »τ •- TT- •- τ j : •. • ι -
— τ J • τ : "^ τ : AT -; j : Ι- :
ρι>ι ηη*»ώϊί^— bi? D'^b^^5ntJπ^
ij•• * ; - rr • ι - ν : - : ι•
-b^ ηΏΝ*>1 iJn'^tOX'^-b^S? ϊίΠ^ΏΊ'^
•^τ j: ι- τ• ι- τ::•
<" - <•.••• Ι• : τ - : J• τ -
-b3? pnb Di)3n'«i Di'n-13? ϊΐη^'ΐϋκ'^
'^ - f y. 1 j : '- - - T• I
: nü'^pn-bs? α^^η^ιη^ Dann '^^λιδ^
(Β*). Bf (a. ßißXis) τ« ... naqS. αντβ ... -ψ. αντβ ...
Ιύχ. auT« ... * (ρ. alt. όμοιος) αύτω ... f (ρ. τταρορ-
γίσμ.) αντα ... * (ρ. ^ίσσνρ.) κα« et (sq.) ό. 21. Β:
ηολιμησαι (ποιησαι ΑΕΧ). A^Bf (ρ. (ΐπ.) τ» (Α*
Χ*). 22. ΑΙ: ηχϋίν'ί Α2Β: Μαγίύόώ (Μαγιόων
Αϊ Χ; F: Μαγίδδων). 23. Α^: βασιλέαν. Β: ηαι-
σιν αττο. 24. EFX: το δίντ(ρον. Β: πατ. αυτά.
25. A2Bt (a. ιδβ) Hai (Α» EX*).
2« 6:^romca«
(35,20 25.) 577
Sopa'd Xtl• im streite mit Ste^o öon ©g^^Jten.
XXXV.
20 0ίαφ biefcm, ba Sofia baö φαιιδ ju« ; Poslquam inslauraverat Josias lern- 20
gerichtet ^atte, jog 0ϊeφo, ber ^önig in j '^ii^i^iiS^.pIum, ascendit Nechao rex Aegypti ad
(Sg^^ten, herauf, ju ftrciten triber (Sar*
^emiö am ^^rat^j unb Sofia jog au8
21 ii)m entgegen. * ^ber er fanbte 33oten
μ\ {^m unb lieg ti^m fagen: SSaS ^abe
ίφ mit bir ju t^un, jtönig Suba? 3Φ
fomme Je^t ηίφί n?iber biφ, fonbern ίφ
ftreite n?iber ein »^αηβ, unb ©Ott ^at
gefagt, ίφ fotl eilen. J&bre auf üon ®ott,
öet mit mir ift, baß er ί>ίφ ηΐφί toer«
22ber6e. * ^6er Scfia n^antte fein ^n*
gcfiφt ηίφΐ tton t(;m, fonberi fleUete I
ίίφ mit t^m ju fireircn, unb ge^orφte j
ηΐφί ben QBorten ΟΙοφο auö bem SDiunbe |
©otteö, unb fam mit i^m §u jireiten |
23 auf ber (SScne bei ^legibbo. *5lber Die |
(Sφü^en ίφοίίίη ben Äönig Sofia, unb
ber ^önig fprαφ ju feinen ^neφten:
Süi}ret ηύφ i)inü6er, benn ίφ fein fe^r
24 n)unb. * Unb feine ^neφte traten i:^n
üon bem 3Cßagen unb füt)rten i:^n auf
feinen anbern Qöagen, unb fetαφten
iOn gen S^rufalem. Unb er fl:arfe, unb
tt?arb begraben unter Den ©rabern feiner
Q^ätcr, unb gan§ Suba unb Serufalem
25 trugen Ü^eibe um Sofia. *Unb Seremta
fiagte Sofia, unb atle «Sänger unb Θαη=
gerinnen rebeten ii)re Älagelieber über j ^"^iffl
Sofia bis auf biefen ^ag, unb n\a(tiUn
eine ®etroi)n^eitbarau§ in Sfrael: <Siei)e,
eö iji gefφrieben unter ben Plague*
tern.
Esr.10,9. piignandiim in Charcamis juxta Eu-
phralen; et processil in occursum
ejus Josias. *At ille, missis ad eum21
nunciis, alt: Quid mihi et tibi est,
rex Juda? Non adversum te hodie
venio, sed contra aliam pugno do-
mum, ad quam mc Dens feslinalo
ire praecepit. Desine adversum Deum
facere qui mecum est, ne inlerficiat
te. *Noluit Josias reverli, sed prae- 22
paravit contra euiii bellum, nee ac•
quievit sermonibus Nechao ex ore
Dei, verum perrexil ut dimicarel in
S.fi'.ti'. < ampo Mageddo. *Ibique vulnera- 23
ing.22,u. jyj, g sagillariis dixil pueris suis:
Educite me de proelio, quia oppido
vulneralus sum. * Qui translulerunt 24
eum de curru in alterum currum,
qui sequebalur eum more regio, et
asporlaverunt eum in Jerusalem. Mor•
^*'"^*^g^f'Ä^-'Umsque est, et sepultus in mausoleo
patruni suorura, et universus Juda
el Jerusalem luxerunt eum; *Jere-25
./er82,i08. jjjjgg maxime, cujus omnes cantores
alque cantalrices usque in praesen-
lem diem lamentaliones super Jo-
siam replicant, et quasi lex oblinuit
in Israel: Ecce, scriptum fertur in
lamenlationibus.
Zach.l2,tl
20. U.L: jugerid^tijatte.
24. A.A; Selb, leibe.
20. S>r. b. flUem. dW.vE.A: (toicber) i)erge)hat.
vE: um ... ^u evübern.
21. ein onbcr ^. Β: fonb. wiber ein Jp. Γα>3 mit
mir c^vieg fülnet. vE:baö^.b.jRv. m.mir ^αί. dW:
i^ccjcn b.n Ort meinen ^^tveite^. B.A: ^a^ ah, dVV.
vE: (Stelle ab \j. bem ®.
2'2. ?am ju ftr. B.dW: \3enlei(eic. vE:\)crfieibete.
B.d W.vE: in baö (tcm) 3:ί)αΙ 3«.
«ßullsglintcn »58ibel. 2t. ϊ. 3. Sßb« 2. 9lbt^.
23. B: mfcf) mci. dW.vE: ©ringet m(^ ^inmep.
B.dW.vE.A: ([(i)tt)er) venυunbet.
24. auf feinem ... in b. ®r. B: festen ίί)\\ aufbrn
anb. 3^. ben er tjatte. dW.vE: feinen j^Vüciten ...
trauerten.
25. fic ffnb flcfci)r. B: maifjte ein .^lagliei überS.
dW: bid^tctc .^iat^Ucber auf Γ\. vE; [ang.^I. B.dW.
\E: fpracbeu in ibrtnjll. von S• B: m. eö jur (gas
^ung. dW.vE: jie jur ^itte.
578 (35,26-36,7.) Chronicoruiii II.
XXXV.
Jiosia, tMoahaSf JOJakim reges ^Tudae,
^^ Kai ήσαν oi λόγοι, Ίωβία και ή έλπίς
αυτόν γεγραμμένα έν νόμφ κνρίον, "^"^ καΐ οι
λοιποί λόγοι αντον, οΐ πρώτοι χαϊ οι εαχατοι,
ίδον γεγραμμενοι επΙ βιβλίφ βασιλέων 'Ισραήλ
κ«ι Ίονδα.
mHILXWM.• Και ελαβεν ο λαός της γης
τον Ίωάχαζ υιον Ίωσίον καΐ έχρισαν αυτόν
εις βασιλέα άντΙ του πατρός αντον έν Ίερου'
σαλήμ. ^Τιός είκοσι καΙ τριών ετών Ίωά-
χαζ iv Τφ βασιλενειν αυτόν, καΐ τρίμηνον
ίβασίλευσεν εν Ιερουσαλήμ, καί όνομα της
μητρός αυτόν ^Αμιταλ, ^υγάτηρ Ιερεμίου εκ
Αοβνά. Κα\ εποίησεν τό πονηρόν ενώπιον
κνρίον κατά πάντα α εποίησαν οι πατέρες
αντον. Και εδησεν αυτόν Φαραώ Νεχαώ
iv /ίεβλα&ί^ iv γ^ Αίμά& τον μη βασίλευαν
αντόν έν Ιερουσαλήμ. ^ ΚαΙ μετηγαγεν αυ-
τόν ο βασιλεύς εΙς Αϊγνπτον, κα) επέλαβεν
(ρόρον επΙ την γην εκατόν τάλαντα άργνρίον
καΐ ^άλαντον χρνσίον. ^ Και κατέστησεν Φα-
ραώ ίνεχαώ τον Έλιακε]μ νίόν Ίωσίον βασι-
λέα Ίονδα άντι Ίωσίον του πατρός αντον, και
μετέστρεχρεν το όνομα αντον 'Ιωακείμ' και
τόν Ίωάχαζ άΟελφόν αντον ελαβεν Φαραώ
Νεχαώ καΐ είςήγαγεν αντόν εις Αϊγνπτον,
και άπε&ανεν εκεί, και τό άργνρίον και τό
χρνσίον εδο^καν τφ Φαραφ. Τότε ηρ^ατο η
γη φορολογεΐσ&αι τον δονναι τό άργνρίον ετζι
στόμα Φαραώ • καΐ έκαστος κατά δνναμιν
άπγιτει τό άργνρίον καΐ τό χρνσίον παρά τον
λαον της γης δονναι αντό Φαραφ Νεχαφ.
^ Ων είκοσι και πέντε ετών Ιωακείμ εν τφ
βασιλενειν αντόν, κα) ένδεκα ετη έβασίλενσεν
iv Ίερονσαλήμ, και όνομα της μητρός αντον
Ζεκχωρά, &νγάτηρ Νηρίον έκ 'Ραμά. Και
εποίησεν τό πονηρόν εναντίον κνρίον κατά
πάντα οσα εποίησαν oi πατέρες αντον. Έν
ταΐς ημέραις αντον ηλ&εν Ναβονχοδονόσορ
βασιλενς Βαβυλώνος εις την γην, καϊ ην αν-
τφ δονλενων τρία ίτη, και άπέστη άπ αντον.
Και άπέστειλεν κύριος ίπ αντονς τονς Χαλ-
δαίονς κα\ λτ^ατηρια Σνρων καΐ λχιστηρια
Μωαβιτών και υιών Αμμων καΐ της Σαμά-
ρειας, Ηοί άπεστησαν μετά τόν λόγον τοντον
κατά τόν λόγον κνρίον έν χειρί τών παίδων
αντον τών προφητών. Πλην &νμός κνρίον ην
έπΙ Ίονδαν του άποστησαι αντόν από προς-
ωπον εαντον δια τάς αμαρτίας Μαναβση έν
πασιν οϊς εποίησεν, και εν αιματι ά&ώφ φ
έξέχεεν Ιωακείμ και επλησεν την Ιερουσαλήμ
ν^η^ι^ jnin'^ nninsi n^iros^T
J τ : rr : r i ν τ -
: JT • A• -: r τ : c r τ
IT r '^ VI : ' r : - •.• r• -
~ r j\ • : -- AT • I ' V VT τ I :
r»• : V : ST » V •|τ τ ι • Μ τ
Ώ^ιύΊη πώ^ώ^ι i^b^s τπχΐ*^ Π3ώ
• τ τ; JT : Α : τ : jt τ ι ντ τ
-rib^ ηπτο'^η :DbtöiTi^2 ^bn 3
1 ν Ι•.• )'■':- •ιτ τ ι • U- τ
1 ν τ τ ν -:| — •Ατ τ ι • • ν- : •
'••:-- ^ IT τ β- ' : 1 ν νι• - • η ••
'b^ vm D'^p'^bx-Γ^ί D'^Ss-Q-tibu
•^ - .τ /j• τ : ν ν • - : • τ ν 17
^*. : ν }•' — •- τ J • τ :
ib npb νπί^ τπίίί'^-ηίίΐ D'^p'^isr^
L-T
<t τ ι
Ά• τ ι :
τ : IT : • ν • :-
'j'T ι : TT <•• τ : • : ν ν*"
^bu Π3ώ ΓΐΊώ3? nnsi ibbias
fv- τ TT ..^ : ν < — : : τ :
jj : ν •• : - τ ^ -j — •Ατ τ ι •
Tibri nssD^D^QD nby vbr : isnbws e
f V jv V- V :_- I : TT JT τ ιτ ν:
iD^bhb π^ηώΠ32 ^ΐΠΊΟδί*»•! bna
f. .. γ . j.. •• : • τ Γί τ
ibüNna α3η*»ι bs^b nssw^D^DD
\ j r ί β" : '- Α••• τι ν- ••• : - ι :
:brin2
'^ 1•• ι .
17 τ :
V. 2. ttJibiy '"^ϋ^
αίματος άθ^ώου, καί ουκ ηΟέλησεν κνριος
έξολε&ρεϋσαι αντονς. ^ Και άνέβη έπ αν-
τόν Ναβονχοδονόσορ βασιλεύς Βαβνλώνος,
καϊ εδησεν αντόν έν χαλκαΐς πέδαις κα} άνη-
γαγεν αντόν εις Βαβυλώνα. "^ Και μέρος τών
σχενών οιχον κνρίον άπηνεγκεν εις Βαβυλώνα,
καϊ εΰηκεν αντά έν τφ ναίΐ) εαντον έν
Βαβυλώνι.
26. A2Bt (a. Ιόγ.) λοιποί (A^FX*). Β: 7ωσί«.
27. Β* λοιποί.
1 . Β: κ. εχρ. αντόν, παΐ κατέστησαν αυτόν αντί τ»
πατρ. αντβ ίΐς /ίασ^ίΐεα έπΙ'Ιιρ^σ. 4. F (pro Φαρ.
Νΐχ.) βασιλίύς ΑΙγνητΗ (Χ: Φ. iV. βασ.^ιγνπτ»).
Β: ΈλιαχΙμ. Α2Β| (ρ. /?a<re/lea) ini (Α^Χ*). FXf
2^ Q:^tonicu^
(35,26-36,7.) 579
©αδ Sattb 3uba in ber ®enja(t bet Könige 0le^o u» SleBucabttejar, XXXV.
32,32.
Reliqua aulem sermonum Josiae2e
et raisericordiarum ejus, quae lege
praecepta sunt Domini, * opera 27
quoque illius, prima et novissima,
aRg.i2,i. scripta sunt in libro regum Juda et
Israel.
Tulit ergo populus ter- XXXVI.
2Rg.23,3o«t. j,gg Joachaz filiura Josiae et consti-
tuit regem pro palre suo in Jeru-
salem. *Viginti Irium annorum erat 2
Joachaz, cum regnare coepisset, et
Iribus mensibus regnavit in Jerusa-
lem. *Amovit aulera eum rex Ae- 3
gypli, cum venisset in Jerusalem, et
condemnavit terram centum talentis
argenti et talento auri. * Consliluit• 4
qua pro eo regem Eliakim, fralrem
ejus, super Judam et Jerusalem, et
vertit nomen ejus Joakim; ipsum
vero Joachaz tulit secum et abduxit
in Aegyptura.
Mt.1,13.
26 2Βαδ aUx me^r öon Sofia ju fagen
ijt unb feine 33arm^erjtgfeit ηαφ ter
27(S^rift im ®efe| beä «^errn, *unb feine
®efφΐφte, beiDe bie erflen unb ie^ten,
fte^e, baS ifl gcfφrie6en im 33αφ ber
Jtönige Sftaelö unb 3uba.
XXXVI. Unb baS 33oif im Sanbe
na^m 3οαί)αδ, ben Θο^ιη Sofia, unb
mαφten i^n jum Äbnige an feineö 93a*
2 terö @tatt ju Serufaiem. * 3)rei unb
jwanjig Sai>re alt wax 3οα^α0, ba er
itönig warb, unb regierte brei 9Jionate
l^^n Serufaiem. *3)enn ber Äbnig in
^gl^iVten fe|te i^n ab ju Serufaiem, unb
bü§te bag Sanb um "^unbert Zentner
4 eiiber unb einen Zentner ®oib. *tlnb
ber ^önig in ^gi^^ten mαφte (Sllafim,
feinen ©ruber, jum Könige über 3uba
unb Serufatem, unb tranbeUe feinen θ'ϊα*
men Soiafim} aber feinen ^Bruber Soa^^
:^a0 na^m 0ίeφo unb brαφtc i^in in
©g^^ten.
.') S'ünf unb jtran§ig Sa^re alt hjor
Sojafim, ba er ^onig XOaxt, unb re*
gierte elf Sa^rc μι Serufalem, unb t^at,
baS bem «^errn, feinem ®ott, übel ge-
6 fiel. *Unb Dlebucabnejar, ber jtönig
ju 33abei, jog ti>iber tf)n t)crauf unb
banb \i)n mit Letten, ba^ er i^n gen
7S3abei fü^rete. *^21ηφ brαφte ^Rcbucab*
ne§ar etίiφe ®efä§e beö ^aufeö beö
t^errn gen Q3abel unb t^at f{c in feinen
$em)3ei ju ©abel.
27. A.A: ®6Γφίφί6η. U.L: beibe txfttn.
1. A.A: ηιαφίβ.
3. U.L: @iiber6... ®oli)c3.
4. A.A: in ^oiafim.
/ "^ ; 2(). B: ©uttptigfett. dW.vE: ^cmmtnZi}aUn
(p. \T8Öa) χαίΊίρβσαλημ. Β: 7<waxt>. F* )iai an- (ÜBcrfe). vE: n. b. ΦϋΓΓφτί[ί. B.dW: Xoit (e«) ge*
i&avfv iy.fi-Rn. Β:εόο)κί {ϊόο)χαν AEX). Α**7Ό'τί- [(feriebv η liefet.
στόμα Φα(>αυ>(Α^ΪΜ[). Β* αντ6{ΑΧ-\; EX: α.'τω). φ. 1—5. jßgi. 2 Äön. 23, 30 ff.
5. Β: Ίωαύμ (bis) ... Ζΐχωρά. Ε* κατά πάντα Ι. dW.vE.A: 'Ρ. bcö Saubeö.
οσα-fiü. Bf (ρ. Ναββχοο.) 6. Α^• ^π αντ5 (fV 3. Β: tCi^te bcm ?. tinc ©elbbufe ouf »on ... vE:
αι'τ«(,• A2B) ... * και λΎιστ. Σύζ)θ)ν (Α2Β|) ... 2aua- (gdja^unq. Α: jlroftc
ρίας. Β: άποοτηναι (άποστησαι ΧΕΧ; ΑΙ.: άττο- 4. ίη 5. vE: üCltüanbeite. Β: ttjonbte.
λέααι) ... 7Γζ>οςο)π» αΓτ« ... ίίολο^;<. 6. ΕΧ* fv. Β: 6. Β.νΕ: jnjci (ehernen) Letten.
άπηγαγιν (EX: //yayir). 7. Β: ναω avrl•. 7. B.dW.vE: 9ίπφ üon bcn (©etät^en).
37*
.Ter. 1,3.
2Rg.24.
Viginti quinque annorum erat 5
Joakim, cum regnare coepisset, et
undecim annis regnavit in Jerusalem,
fecilque malum coram Domino Deo
suo. * Contra hunc ascendit Nabu- 6
chodonosor rex Chaldaeorum et vin-
33,n.E«.i9, ^^yjjj catenis duxit in Babylonem.
E«.i^,rD«n.*^^j qygjjj gj yggg Domini transtulit 7
et posuit ea in lemplo suo.
4. S: Juda.
580 (36,8—16.;
U
ΧΧΧΨΙ.
Jfojakims J^ojaehin^ Zedekia reges Jiudae,
^ Ka) τα λοιπά χών λόγων 'ΐωαπΒΐμ και
πάντα α βποίησεν, ovn ίδον zavta ysy ραμ-
μένα έν βιβλίφ λόγων των ήμερων τοις βασι-
λενσιν Ιούδα; Και εκοιμή&η Ιωακείμ μετά
των πατέρων εαυτού y καΐ ετάφη εν γανοζατ
μετά των πατέρων έαντον' και εβασίλενσεν
ίεχονίας v/oc αντον άντ αντον.
^Υέος οκτώ και δέκα ετών 'ίεχονίας εν τφ
βησιλενειν αντόν, κα\ τρίμηνον καΐ δέκα ημέ-
ρας έβααΟ.ενσεν έν Ιερουσαλήμ , κα\ εποίησεν
το πονηρον ενώπιον κυρίου. ^^ Και έπιστρα-
(ρέντος τον ενιαυτον απέστειλεν 6 βαβιλενι;
Ναβονχοδηνόσορ και είςηγαγεν αυτόν εις Βα-
βυλώνα μετά των σκευών των Ιπι&υμητων
οίκου κυρίου ' και έβασίλευαεν τον Σεδεκίαν
άδελφον του πατρός αυτού έπΙ Ίοϋδαν καΙ
'Ιερουσαλήμ.
**Έτων είκοσι ενός ΣεΟεκίας έν τφ βασι-
λενειν αυτόν, και ένδεκα ετη έβασίλευσεν εν
'Ιερουσαλήμ^ *•^ ΚαΙ έποίησεν το πονηρον
ενώπιον κυρίου ϋεον αυτοϋ' ουκ ένετράπη
άπο προζώπου Ιερεμίου του προφήτου καΐ
εκ στόματος κυρωυ, ^^ εν τφ τά προς τον
βασιλέα Ναβουχοδονόσορ ά&ετησαι α ώρκισεν
αντον κατά του ϋεον, καΐ εσκλήρννεν τον
τράχηλον αντον και την καρδίαν εαυτού κατ-
ίσγνσεν τον μη έπιστρέψαι προς κύριον ϋεον
Ισραήλ. **Ααί πάντες οί ένδοξοι 'Ιούδα καΐ
οι ίερεϊς και ο λαός της γης έπληϋυνεν του
άϋετηααι άϋετηματα βδελνγμάτων ε&νών,
και έμίαναν τον οίκον κυρίου τον εν Ίεροναα-
σαλήμ, *^ Κ αϊ έ'ξαπέστειλεν κύριος 6 ϋεος
των πατέρων αυτών έν χειρί προφητών, όρ&ρί-
ζων καΐ αποστέλλουν τους αγγέλους εαυτού'
οτι ην φειδόμενος του λαον εαυτού κα\ του
αγιάσματος. *^ Κα\ ηααν μυκτηρίζοντες αγ-
γέλους αύτοϋ και έζου&ενοΰντες τους λόγους
αντου κάϊ έμπαίζοντες έν τοις προφηταις αυ-
τού, εως άνέβη ϋυμος κυρίου έν τφ λαφ αυ-
τού εοις ουκ ην ιαμα.
jT • TT JT : • - : τ τ ν — :
;νηηη iD2 i^^'^in^ 'rh'n^^ ηι^ιπ^^ν
IT : - ν : Irr ι : ? V ί • " λτ ι•
: τ : ' _• τ I : • τ <:•.■ : ' ν
rhxi n^h^ rnto:?^ hi^in ηώ^ώ«ι
U- τ • r '••jv— :|- • Γ t: <t "^ :
li : )'• •• ' K- Ί -)-~ •ΑΤ τ ι •
^.. . • τ V τ j•• • : - :■ : - i ;
jt'• : • •.• '•• : -- ΛΤ t 1" j- J ■■■
: nbtD^i'!^"'. rniirr^-bs? vhi<
•IT τ I • ;T : " • τ
jt•• : • ^ VT r ;- - : $•:■••' •••
^bia nun hnto:? Γπ^^^ι iDb^in
K- τ TT ••;-.• <.- : Α : τ :
JT : V•• ■• : - τ "'_-' •|τ τ Ι •
ϊΐπ'^ΠΊ^ ^DSDb73 rb:2D v\b vnb.^
'^12
AT
ΊΎύ 'ΊΕί^3η::^η:
8. ΚΧ* «κ. Β: ^Ιυ)αχΙμ (bis) ... ττατ. «ur« (bis) ...
yavoCcfij (^γανοζάν ΑΧ, Ε: γανο'ζοίνΐ, Χ: γανοζά).
9. Β* ΫΙός (AEFXt) et καΐ δ^α (AEXf). H^'ß:
fmarfjiqovToi^ {ίταστ^αφ. AEX) ... ίίςηνΐγκίν (ίΐς-
■ηγαγίνΧγΧ) ... * τ6ν (AEXf). 1 1. Α2χ| (ab init.)
Yloc. Β: ^Ετων ηκοσι ΐ'ίος καί ενός ετβς Σίό. 12. EF
χ•}• (a. &•κ) κοίί. ί3. Β: καρό. αντβ. \i. Α.'^Β: κπλή-
Suvctv {-&xivfv Α* Χ), 15. Bf (a. προφ.) των.
A^Bf (ρ. προφ.) αυτο (Α^ΓΧ*). Β: άγγ. avrs ...
λαπ αύτ». Α2Β| (in f.) ai'rS (Α* Χ*). 11). Bf (a.
dyy.) τ»ς et (a. ϋνμ.) 6. Χ* (pr.) tv.
y j•• - : : - -.• iviv- ^ Λ' r
nims^n bbs brb-bir^b ^isnn
τ : - : • - •|τ τ i • ν.• ' ! •
VT τ : - - .* vv •• -: sv •• ! ; •• .•:
-b3?i i^/2r-br b/on-'^i) nibüDi π3ώη
ν : : - • τ τ : j• • ν: ιτ
*. - : VT : - - ; s ~ : ~ ,v. • : •
V. 8. i"^n23)ini i5< i^^na^^w i<"3a
V. 13. p"iz γ-ορ
V. i/i. 'i '^'^n•^
8. roaö nn iijm j^cf. würbe, f. bai ... dW: Ivtffcn
er Γφιιΐ^ί^ bcf. waxti.
10. fnttbtir >ünig Oi. dW.vE: ϊΐαφ Umlauf bei 3•
2* 6:]i^tontca4
(36,8 16.) 581
3teBucabncjat§ §crrf$aft in Suba. ©er Röntge «♦ beö SSolF§ ©otfloftgf eit.XXXVI,
8 2Baö aber me^r üon Sojafim ju fa-
gen ijl, unb feine ®räuel, bie er ti)at
unb bie an i^m gefunben n?urben, fie^e,
bie finb gefd^riebcn im ©αφ ber ^ijnige
SfraelÖ unb 3uba. Unb fein @οί)η 30==
Jac^in ivarb ,^5nig an feiner (Statt.
9 2ίφι 3ai)re alt war 3oiαφin, ia er
itbntg njarb, uni» regierte brei SDionate
nnt §ei)n 3^age ju Serufaiem, unb t^t,
10 baö bem ^errn übel geflei. * Φα aber
Daö Sa'^r umfam, fanbte ^in 0iebucab-
nejar unb lief ii)n gen ©abei i^olen
mit ^m t'uiüi^m ®efä§en im «§aufe
ucg ^errn^ unt mαφte Sibefia, feinen
©ruter, ^um Könige über 3uba unb
Serufalem.
11 @in unb §u>anjig 5ai)re alt n^ar
3ibefia, Da er ^önig n^arb, unb regierte
12 elf Sa^re §u Serufalem. *Unb t^at,
ϊαδ Dem *§errn, feinem ©Ott, übel gefiel,
unb bemüti)igte |ίφ ηΐφί üor bem ^ro=
Poeten 5eremia, ber ba rebete au§ bem
13 9Jiunbe beö ^errn. *Φα§η ivaro er
abtrünnig üon O^cBucabnejar, bem Kö-
nige §u ©abel, ber einen ^ib bei @ott
von i^m genommen f)atte, unb warb
l^aBflarrig unD »erftotfte fein «§erj, bag
er ^φ niφt befel^rete ju bem »^errn,
14 bem ©ott Sfraeiö. * ^ηφ aUe Ober-
jlen unter ben ^rieftern, fammt Dem |
©ülf, ηιαφίοη Deö (Sünblgenö üiel ηαφ
ailedei ©räuel Der ^eiDen, unb ycvun*
reinigten Daö «i^auö beg «§errn, Da8 er
15 ge()etliget ^atte μι Seiufalem. *Unb Der
^err, i^rer Qjater ©Ott, fanbte ju il)nen
Durφ feine ©oteu frü^ej Denn er fφo=
nete feinen Qßolfe unD feiner $ßol)nung.
16-^^ber fie fpotteten ber ©oteu ©otttg
unD ι^erαφίeten feine 2ßortc unD äffeten
[eine $ro:piKten, hi^ ber ©rimm Deö
J&errn über fein QSotf ιυηφδ, DaJ fein
•feilen me^r Da war.
Reliqua autem verborum Joakini 8
ich.3,t6. pj^ abominalionum ejus, quas opera•
5iRg.84,5.8.
lCh.3,t6.
Jer.22,i4.
tus est el quae invenla sunt in eo,
conlinenlur in libro regum Juda el
2Rg.24,<;»s. Israel. Regnavii autem Joachin fi•
lius ejus pro eo.
Octo annorum erat Joachin, cum 9
regnare coepissel, el Iribus mensi-
bus ac decem diebus regnavit in Je-
rusalem, fecitque malum in conspectu
*^sm.ti,i. Dpjjjijjj *Cumque anni circulus vol- 10
jiBg.v4,iü,. v^pg^uj.^ jjjjgii Nabuchodonosor qui
adduxerunl eum in Babylonem, aspor-
lalis simul preliosissimis vasis domus
jer.3:,i 32, Doiuini; Fegem vero consliluil Sede•
'■ ciam patruum ejus super Judam el
Jerusalem.
Viginti el unius anni erat Sede- 11
cias, cum regnare coepissel, el un-
decim annis regnavii in Jerusalem.
*Fecilque malum in oculis Domini 12
Dei sui, nee erubuil faciem Jeremiae
prophetae loquenlis ad se ex ore Do-
mini. *A rege quoque Nabucbodo-13
nosor recessil, qui adjuraveral eum
per Deum, el induravit cervicem
suam el cor, ul non reverlerelur ad
Dominum Deum Israel. * Sed ell4
universi principes sacerdotum el po-
5i8,3pp, puUis praevaricati sunl inique juxla
universas abominaliones genlium el
■^^^'sS'^^polluerunl donium Domini. quam san-
(liüraveral sibi in Jerusalem. *ι\ΙίΙ•15
lebal aulem Dominus Deus palrun)
24,i9..ier.!i5, suoruni ad illos per manun) nun-
■''"■ ciorum snoriim de nodo consurgcns
et quolidie commonens, eo quod
parcerel populo el habilaculo suo.
^aSIs«' * AI illi subsannabanl nuncios Dei 16
el parvi pendebanl sermones ejus
illudebanlque prophelis, dooor asrc^n-
derel furor Domini in popuhim ejus
.ier.aü,iii. gi^ ggg^,j_ j^yjig (.uralio.
8. U.L: an fiine(Siait. y.ü.L:aUonben.
14. A.A: ©räueln.
8, ΑΙ.: inventae. 10. 11. S: Sedech.
10. ΑΙ.: fratreno (ρ?•ο patruum).
12. B: ηαφ bem 2iu6fpru(^c3e{^oöod. gen an fanbte er. vE: ce^SJiorgen^ fr. u.tüi'ber^oU;
13. B.dW.vE.A: i^n bei @. fiaite fc^tüöien laffen. benii er batte mnUi^ m. f. 33. "
B.vE: »crf)avtcie feinen iflacfen. Ifi. vE:öeif).^ütieient)ie33. (lW.A:veil)dlniften...
14. un&&. 95. B:ber j;veulc|tgfeitfei)r viel. dW. i^re 2B. B: bctroiicn ftetö? dW: icrlnditen. vE:
tE: Ruften bie S3erget)un0en. trieben «^φοι•^ mit f. ^x. ... auöbrad}. B: iiuffubv.
15. fr« unb oft. B: ftetö. dW: »om finden SWou- dW: feine •t'ülve mei;v. Α .J>c!i.
582 (36,17-23.)
Clironicoruin II.
XHlX^M• SBiedekia reac Jiudae» JEaciliMm Mahylonieum• Reac Cyrus,
TT»:• j•• : V V- *•; .. I - -:r-
"j-T VT : * τ "^ - "^ -j- τ > :
'^bs bbi' iiT2 in3 bän üiüä^ns
••.: : IT : J^- τ ν - ^- τ :
D^DDpni D^bhE^n bsnbi^in n'^n
• -Ι: - : j• : -^ • ν: ιτ <••
' ••• V.• - ^ : I : τ : j•• : i :
Danton :bnn ^<^nn b^n r"itoii9
: : •- I•.• τ >•'.'. ^ - ΛΤ τ :
*^ /iCiXi ^yayii' i;r' αντονς βασιλέα Χαλ-
δαίων και άπέ'λτεινεν τους νεανίσκους αυτών
Ιν ^ομ<^αί(ξ. εν οίκφ αγιάσματος αυτού, καΐ
ονκ έφείσατο τον Σαδεκίου καϊ τ ας παρ&ε-
νονς αυτών ουκ ι]λεηαεν κα) τους πρεσβυτέ-
ρους αυτών άτζηγαγον, τα πάντα παρέδωκεν
έν χερσίν αυτών. *^ Και πάντα τα σκεύη
οίκου &εοΰ^ τα μεγάλα και τα μικρά y καΐ
τους ΰ^ησανρονς οίκου κυρίου και πάντας τους
θησαυρούς βασιλέως και μεγιστάνων^ πάντα
είςηνεγκεν εις Βαβυλώνα. *^ Κα\ ένέπρησεν
τον οίκον κυρών και κατέσκα\ρεν το τείχος Ι ^'^ ' 5^ ^^r^iJ j u Π r.Ny *! J? "ζ;
Ιερουσαλήμ, και τάς βάρεις^ αυτής ενέπρψίν ^j^^ ^S")to h''niDt5ni^"'b?1 öbtÖ^^^'i
έν πυρί, καΐ πάν σκεϋος ώραΐον εις άφαιι-
σμόν. 20 j^o(} άπφκισεν τους καταλοίπους
εις Βαβυλώνα, και ήσαν αυτώ και τοις υίοΐς
αύτοϋ εις δούλους εως βασιλείας Μηδων^
^^ τον πληρωΟήναι λόγον κυρίου δια στόμα-
τος 'Ιερεμίου, εως του προςδέξασ&αι την γήν
τα σάββατα αντης σαββατίσαΐ' πάσας τάς
ημέρας της έρημώσεως αυτής έϋαββάτισεν εις
σνμπληρωσιν ετών έβδομήκοντα.
22 Ετους πρώτου Κύρου βασιλέως Περ-
σών, μετά το πληρωϋήναι ρήμα κυρίου δια
στόματος 'Ιερεμίου, έξηγειρεν κύριος το πνεύ-
μα Κνρου βασιλέως Περσών, και παρήγγει-
λεν του κηρΰξαι αντονς εν πάσν, τ// βασιλείας,
αυτού εν γραπτφ, λέγων 23 γ^^ε λέγει
b^i'^'i :r^ntrinb n^^TOn^ ^bsi-br)'^ a
'^m^^ bns-biii ιη'Ίπηη'Ώ n'^i.stön
: ι*- Λ••• τ ν ν (V - ! • )•••:-
n^^bti Tibün:? ϋ'^ΗηΛ v^nb^ ib
f : - ' ^. ι - •τ-:ι- ττΊ <
j• : τ : - : < - : . 'τ τ
Ι ν^τ τ ^τ : ιτ - τ : : •
ηηηώ Η^ώη ^ώ'^-^^ n^nirs^
τ Γ τ τ - τ <•' : "^ τ τ Λ••• : '
: Π3ώ 2^:>ηώ nixb^b
ίτ τ
•> 1
- τ J ν jv ν : j- : •
ηη!3Ώ:η-α::^ι ih^^.Db^-bDS bip"'^2:s?*'i
Κύρος βασιλεύς Περσών Πάσας τάς βασι- \ IQ^^
λείας της γ?^ς εδωκέν μοι κύριος 6 ϋεος τον % .
^55
üänis nm-nä :nbxb23
κεια<: της γης εοωκεν μοι κύριος ο υεος τον % . ?• "» "» • ? ?
ουρανού, καΐ αύτος ένετείλατό μοι οικοδομή- \ **τ : 'Ρ Ι -jt Γ ν τ*τ^ 'fT : - "^T
σαι αντώ οίκον έν Ιερουσαλήμ έν τγι Ίονδαίΐ}. \ -ρ'ί^ΙΊ^- ^"^^ ΐρΐ^"ίίί^.ιΠΐ Ώ'^ώώΠ "^nbi^
Τίς ίέ υμών έκ παντός τον λάου αυτού; '. ' ' ^ " ^ . 7 " . ' ^ ."ί
Άσται ο ιτεος αυτού μετ αυτού, και αναρητω. \ V » \; * γ '~i7 .^ τ ' ,' r* * '.r* 'j'
ν • •η ν: ST : - τ • jv τ
17. EFX: άπηγαγί.
18. A2Bt (a. &ia) τ5 (A^FX*). k^X* oUn κν^ΐβ
(Α2Β-|•). A2Bt (a. /5ασ^έοίς•) τ5 (A^X*; Χ: τών
βασιλέο)ν). Bf (a. μίγιστ,) των.
19. EX: κατι'στ^ίίψί ro τ. ... "J" (ρ. o^^cttov) ϊθίτο.
21. Β* τ^ς (AFXf). Β (pro έσαββάτισίν AEFX)
iray9/SotTiVat.
22. Β* τ« et αυτός.
23. Β: Πί()σων πάσαις ταϊς βασιλιίαι,ς τ^ς• γης'
"EdoiAU (Πίρσων Πάσας τάς βασ. κτλ. ΑΕΧ) ... οι-
γ.ον αιτώ. EFXf {ρ.Ίί^ασ.) τ^. Β* (alt.) ό.
Subscr. Α: Πα()αλίΐπομένων των βασιλείων Ίβόα
β' (Α2-|• τέλος. Β: Τέλυς των παραλ(ΐ/ΐομένο)ν).
tb?•^!
ν. 17. 1 iin-i
17. ηοφ 6er niSreife. dW.vE.A: iitve Süiiglinge.
19. dW.vE.A:riffen...nieber. dW: aile $. bap
in. A: Xpvrne?
•iO. dW.vE: luae übrig tt)ar (biieb) ... i^efancien
ηαφ 33. dW: fbafclbfi] bieneten ftc ii)m. vE: <BUas
öcn. dW.vE: big juc ^pcrrfc^aft ber φ.
21. »oü würben. B: ibm feine @. l^at gefaUen
laffen. dW.vE: feine (Selerja^re) aböetvnöen l^atte.
2^ Q:^tonicu.
(36,17-23.) 583
3ctttfarem ^ttfthxt SBeöfüSrwitg bc§ ißolU ηαφ f&ahtL ®eö iS^i^xu^ 5fttSruf.XXXVI.
17 2)enn er fü^rete Ü6er fle ben Äönig
ber ß^dbäer unto lief ertüürgen i^re
junge 9)?αηη[φαίί mit bem ©(^trert im
«l^aufe i^reif ^eiligt^umö, unb »erf^o*
nete treber ber SüngUnge ηοφ Sung*
frauen, tueber ber eilten ηοφ ber ®rog*
tiaterj alle gab er fle in feine «^anb.
18* Unb aUe ®efä§e im J&aufe ©otteS,
grofe unb fleine, bie (δφä^e im »^aufe
te^ «^errn unb bie @c^ä^e beg jibnigg
unb feiner dürften, attcg lief er gen
19Q5a6el führen. *Unb fle verbrannten
ϊ>αβ J^au^ ®otteg unb brαφen ab bie
ÜÄauern ju Serufalem, unb aUe i^re
$aläjle brannten jle mit ^euer auS,
baf aUe ii>re föjllid^en ©erät^e ijerber*
20 bet ttiurben. * Unb fü^rete n?eg gen
^abel, n^er »om Θφn.1ert übergeblieben
njar, unu nmrben feine unb feiner @5^ne
Äneφte, big baS itönigreic^ ber Werfer
21 regierte, *baf erfüllet trürbe ba0 2Bort
bed ^errn burφ ben SWunb Seremia,
big bag li^anb an feinen <5abbatl^en ge*
nug ^ättej benn bie ganje 3*tt über
ber 93erjlbrung n?ar (Sabbat^, big baf
flebenjig 3al^re ijoll waren.
22 3tber im erflen 3ai>r Jtoreg, beg Sth
nigS in ^erflen, baf erfüllet würbe bog
2Öort be§ »§errn, burφ ben 3Äunb 3e»
remia gerebet, erwedte ber «^err ben
®eijl Äoree, be0 Jtönigg in $erflen,
baf er lief αugfφreten burφ fein ganjeö
Äönigreiφ, αηφ burφ @φrift, unb fa*
23 gen: * 60 fpriφt Äore«, ber StöniQ in
$erflen: iDer #err, ber ®ott uom *§im*
mel, ^at mir alle Jtönigreiφe in Sanben
gegeben, unb l^at mir befohlen, ii;m ein
•φαηδ ju bauen ju Serufalem in 3uba.
2ßer nun unter euφ feinen 33olfd ijl,
mit bem fei ber «^err, fein ®ott, unb j
jie^e i>inauf. |
17. Ü.L: bee Sllten. 18. Ü.L: gtof unb
nein. 19. U.L:iWauren.
A: unb b. 8. f. (S. gefeiert l^atte. B: Ollle bie 3;age,
ba ee »erftoret »ar, rubele e«. dW: bie i\. 3• berSSers
tüüjJung feierte e«. A: :^(elt e« ben <Scibhati).
22. B: »erfünbigen. vE: befannt ηιαφοη. dW:
ben Stuf ergeben. A: auerufen. (B: bie fo lautete.)
Dt.28,5ü.
Jer.27,e.
2Kg.iö,».
2Bg.2o. Adduxil enim super eos regem 1 7
Chaldaeorum et interfecit juvenes
eorum gladio in domo sancluarii
sui; non est misertus adolescentis
el virginis et senis, nee decrepili
quidem, sed omnes tradidit in inani•
2Kg.85,i3. l>us ejus. *üniversaque vasa domus 18
Doniini, tam majora quam minora,
et ihesauros templi el regis et prin-
cipum transtulit in Babylonem. *In• 19
cenderunt hostes doraum Dei destru-
xeruntque murum Jerusalem, univer-
sas lurres combusserunt, et quidquid
preliosum fuerat demoliti sunt. *Si 20
quis evaserat gladium, duclus in Ba-
bylonem servivil regi et filiis ejus,
.i^":jich";,donec imperaret rex Persarum *el2l
jer.id?,\«••• complerelur sermo Domini ex ore Je•
^l'SX"' remiae et celebraret terra sabbata
sua; eunetis enim diebus desolalio•
nis egit sabbatum, usque dum com•
plerentur septuaginta anni.
•2Rg.-^5,27.
D.n.i,2i.e, Anno aulem primo Cyri regis 22
''"^""■*'^' Persarum, ad explendum serraonem
Domini quem loculus fuerat per es
'^*'**5f"'^'Jeremiae, suscilavit Dominus spiri-
lum Cyri regis Persarum, qui jussit
praedicari in universo regno suo,
eliam per sciipluram, dicens: *Haec23
Et.44,28.45,di^il Cyrus rex Persarum: Omnia
V.dm*4*?2! regna terrae dedit mihi Dominus
Dens coeli, et ipse praecepit mihi,
ut aedificarem ei domum in Jeru-
salem quae est in Judaea. Quis ex
vobis est in omni populo ejus? Sil
Dominus Dens suus cum eo, el
ascendat.
17. ΑΙ.* sui.
21.S:utconipl.
23. &. bed ^immeU ... flanjen Ό0ΙΗ ... er $.
ijinauf. B.dW.vE.A: (i^önigr.) 9leiφe ber (Svbe.
vE: aufgei^eben. B.dWt von (allem) feinem ißolfe.
vE; 2Ber unt. τηφ ifi ana f. ganjen ißolfe? 3eijo»a f.
®. fei ni. i^m ...!
bJE
AD TOMl TERTll PARTEM SECINDAM.
A.
EPICIilSES MASORETHAIiUM
SINGILIS LIBRIS SIBJECTAE.
ΠΡ^Ώ"! "Ί^ΊΟΕ DttO Summa versuum libri
'ΊΠΟϊ^ Getherae
' n3^3SJ1 D^U3u3l Πί(Ώ centum et sexasiiita et Septem,
4-100 + 7 =r] ^^p) 1^5 i<D "^3725 iD^g'^D'l el symbolum*) ejus: ffonora me quaeso
* ^^^ [167 = 10+50 ^^^^^ Senioribus populi mei (1 Sam.
"^- ^ 15,30).
:ΊΏ>^η'! nnpij ]?ri5 i'^Sm ei medium ejus: Et respondit Esther et
dixit (Eslh. 5,7).
TlÜöpn Ι'^'Ί'ΤΡ'^ El ordinos'•^) ejus sunt quinque,
Π2Τ12Π [5=2+3=] D•) nn iD^'^pT et symbolum ejus: Et hoc est dorf^um
altaris (Ez. 43, 13).
ΊδΟΤ '^jP'lCS D^IDp ♦ΡΤΠ Fortis esto!^) Summa versuum libri
hi<^21 öanielis
•• • τ
• Π3?5Φΐ Q'^^^ni riiii)9 ώρώ trecenti et quinquaginta el septem,
+300+50=] nDii?3 ''^'^ Π'ίΙΊ "^S i3)Ü'^p'l el symbolum ejus: quando spiritas Domini
♦ in [357=5+2 ^P*"***^** ^'^ *^^"^ (Jos. 40,7).
♦iSSpb? b'^p]? i<^V?? »^? 'i''?r?1 Ef, medium ejus: Ea ipsa nocte occisuH est
Belschazzar (Dan. 5,30).
* Π3?13ώ VllD^ El ο Γ diu CS ejus seplem,
τ : • τ τ : ■' '
Di:ri1 nD'^bpri O'^^tpn ^D'^iJn i^^'^PI et symbolum ejus: £i oculi improborum
annpm 'οΠ3Ώ [7='4 + 2 + 1=] "ID^ ^^^«"'^'«^«^"^' ^^ refugium periit a^ m,
τ »'5 • •• V : • «^ J - r et spes eortim est exspiratio animae (Job.
!!ΒΒ3 ΠΒΏ ii,20).
*) Explicalionera hujus rei vide infra in Appeudice I. lit. D sub voce )D^D•
2) Vide infra Append. I. lit. Β sub voce "^"ID•
ä) Fonnula excitandi Irctnrem. Cf. Append. I. lii. Β sub hac voce.
EPIGRISES MASOßETHARUM SINGÜLIS LIBRIS SUBJECTAE. 585
^"p/iOB D'^iDp JpTn Fortis esto! Summa versuum
iTDn3^ ^ΊΙί^Ί Esrae et Iliebeiniae
• HDilOÜS'^ D^Driüi^ trm2 üitb sexcerm et octogiiila et octo,
-l-8Ü+200-f8^ ^?'10 '^^ "^'^-^i '^^Ώ'^Ο'] et syml)olum ejus: Memento, Domine,
* "H'^'T^S? [686=^400 ^PP^®^'*^^* servorum tuorum (Ps. 98,51).
ΙΧΛ^'ΒΐΛ VrO'?, "1*^5^ 'ί'^?Π'1 Et medium ejus: Et inier cubiculum anguli
superivs (Neh. 3,32).
' niU33? Ί'^Ί'ΙΟ'Ι Et ordines ejus decem,
τ τ --: τ τ : •* '
*»^5 [10=5+24• 3=] nbü "^n b? i^^^'O'] et symbolum ejus: In montem altum
* *iiijc nnÜS^T^ "nb ^^^^i^de tibi, ο laeta nuntians Zio7i! (Jes.
* ^ • ^ ''^ 40,9).
' P'l'GO^I PID Fortis esto et fortes nos geramusl *)
y^i iDüp a'ip^DSn a^3p Summa versuum totius libri
α^D^Ί ^1D1 Clirouicorum
•Πφφ') α^φ-ΟΠΤ niv^/Ü tbü3n ClbiJ mille et sexcenti et quinquaguita et sex: Et
•f200-f 1000H-400M 7l1i^in-nN ^!ϊίΊ*''ί ^^^erunt £/rcam et gavisi sunt videre
1 T" •• ••- (iSam. 6,13) est symbolum.
IXq^ti riJ^n? ^nptp'JI [1656==50 + 6
"*j2 ni'OTJ Tjb^ nil?ii P?n V'lTy\ Et medium ejus: Et super thesauros rcgis
♦ L^^i-^ fuit Asmaveth fdius Adielis (1 Chron. 27. 25).
• Π^ηφ^ρη ΠώρΠ ν'Ίΐρ'^ Et ordines ejus quinque et viginli: Jdeo ut
'^3ID'1!I1 [25 = ^ + 20=1 Π^ 13? ItÜ*^ 13? huc nsque henedixerit mihi Dominus (Jos.
*" "^ " ■' "■ ," 17,14) est symbolum.
' τ
*) Excitatiü lectoris ex 2 Sam. lU, 12 sumta, item apposita ad libros Regum, ad Jesaiani et
Jeremiam.
Β.
CONSPECTÜS
NOTARIM MASORETHICARIM.
ϊ^ 1) lilerat|i5H \^Jleph), v. c. »ItÖ'IÄ^ 5< scriptum est cum Kametz Dan. 5,17; cum
Aleph dagessatum Esr. 8, 18; *''^'^S? ίί art. et praecendenle *1 • 52*Ιί^Π ϊί 33
Alepk praeter exspectalionem cum Tzere ΠΠΒ3 3Π1 in aliis libris Ρ315^Π et
Dan. 1,13; 'ίί ^^'^'1 supervacaneiim est Betk cww /ΆίΛοΛ i. e. ^ΠΙί^Π pro P3SÜ
Aleph Dan. 2,39. 4,16, sed vid. consp. lit. C Dan. 8,3; cf. 2 Chr. 21,18. 2) numerus:
his locis et infra vocem Ί'ΊΠ''. Cum artic. a) duo, ut D'*!IQ5?p 3 duo acceutus in
'ίίΠ (tlbiS:n), V. c. nm '^n Jleph una voce Dan. 9,4.' Neh. 12,44; h^ secun-
quiescens est Neh. 6,8. 2) numerus: dus. 3) praepositio: ?«, cum^ v. c.
unuss.pnmus. 3) = ΊΠ^ί s. DnΠ^f , Π^Πί^η vid. Π^Πί-ί, tuyi2 vid. ίΟλΠ,
ut in scriptionis compendiis ίί D, ί< 33, 0ρΐΠ3 vid. DpiH, ρΊ''Π3 vid, p'^Tl,
quae vide suo loco. p*T\tD3 vid. p'nW, pt03 vid. y^XQ cot.
^^ί (iii) sive Dan. 7,5. 1 Chr. 5,6. Ρ"Τ3 vid. p"T.
-IHN ("ΙΠΪ?) praep. post, ut ΊΠ^ί tbjn θ"Π3 vid. ηΟΠ 1.
Ρ'Π^ώ Dagesch praeter morem post ρ''π3 vid. tpT\ 3.
5c>&«/-eÄ Neh. 1 1, 1 5 al. ^^^ ^^^^^^ ^^^p^^ ^^ p^^^f 5 ^^ „egatione
ηο"χ s. δD"^< = pϊ)DB ηίο Π3ηι?? ^m- ^^^ sine, ν. c. η'Όίί ίί^3 "y^^p Esih.
«ffc/< (et) Soph-Pasuk, v. c. &ίρ? y^p 8^5^ vid. t\*O^ supra; Cjp^ Ν^3 blD>0
ηθ\Χ /Tflwie^^ posilum est sine Athnach Esth. 2,5, vid. ηρΏ; tÜH ίί^3 ^'^3 α/«
(et) Soph'Pasuk i. e. praeter pausam ma- //^^/ ^^^^e Dagesch sc. "jS scribunt i. e. "jD
ximam Estii. 8,15. Neh. 13,20- 2Ciir.2,3. 2 Chr. 1,12. '"
Cum 3 praefixo ηθ''ίί3 Πη? Patach ^^p^^ (DipöS, compos. ex Dip^ et 3)
praeter exspectalionem positum est in s. ^^^^^ ^^^^ ^ • '^^ ^^p^-j /^^ ^/^^/^,.^ ^^
ci/A/i^M«a6-Ä^(sive)5o;.Ä.Pfli«it Dan. 2,42. j^^^ ^ ^5 ,^^, . '^ Q^p^-^ '„ ^^ ^^^
Vide etiam t\ 0. ^^^^^ Dan. 4,32 al.
ΠDΓ^^ (Π3Γ)^) accenlus distinctivus Jth- j,^"^^ yi^ ^,^''3^
wflcÄ, cum 3 praefixo Π3ηίί3, ν. c. ΠΪΊΒ ^it^^ . , ^//-^
= - : - : ' ' ~ Η '33 vid. 5) 0•
nDnS3 Patach praeter morem pro Ka- '
meUc«m^MnacÄ Dan. 2,17.4,28.1 Chr. "^^1= O«??) Ρ"*Ρ• Ρ"" D>"-5,11. vid.
/f
7,18 al. ^"^ »^'^•
'3 1) litera T)^^ {Beth)y cum articulo '3Π, 'ä 1) litera b^*^?» (Gimel), cum artic. 'UH,
ul y)2p3 '3n ί<"33 i« aliis iibris Beth ut ^^3 'yn &^"D3 /λ fl//w /«^m Gimel
CONSPECTUS NOTARUM Μ ASORETHI C AR UM.
587
cum Dagesch 2 Chr. 2,7; cum arlic. et con-
junct. . Λ : ηδΊ 'yrr\ i^ra 'bn ^^"3^
in aliis libris Lamed cum Dagesch et
Gimel lene i. e. sine Dagesch 2 Chr. 28,20,
cf. 1 Chr. 5,6. 2) numerus: a) tres, tria;
b) terlius.
ntilDi O^iS a ^m s. ^m perfecit, ab-
solvit) complementum : cum 1 praef.
TDilÄl, plerumque per compendium W
et complementum i. e. et cetera , et reli-
qua, (Rabbini scribuut eliam, praesertim
ubi sententiam doctoris allegatam, noo
bibücam, abrumpunl, 1D*1 i. e. "^vDI
et omnia.^
^ 1) liier a Γ)^^ {Daleth), cum artic-
'nn, ut ÜDÄ^a'Tfn ^"l'2 m alUs libris
Daleth scribitur cum Dagesch Dan. 3,3.
2 Chr. 20,25. 2) numerus: quatuor s.
quartus. 3) praet'ixum 1: s. T, nota
genitivi aramaica, pro "^^ (= XQ sequente
Dagesch i. e. '1ώ^?), ut ^JP^IDÖ D^l^O
{ii^lTS?^ summa versäum libri Esrae (in
epicrisi ad librum Esrae).
ÜDW (ώΐ^η masc.) el HÜD^Dil (H^^Di^ fem.),
Parlicipium ex subslanlivo tß^T formalum:
dagessatuSy puncto Z>ii^eicÄ iustruclus, v.o.
masc. Dan. 2, 32 ad vocem ΠΠίΊ*''! •
1^*\yi ^ DD in aliis libris (p est) dagessa-
tum (Dan. 3,2 al.); fem. ΧΤ^^ΛΤί '^ Aleph
praetor morem dagessatum Esr. 8,18;
'bn Esth. 6,13; 'εΠ Neh. 3,13; 'üSH
2 Chr. 32,30 (sed vide hunc locum in App.
. I. litera C). Cf. W^l.
Ü5^^ (ώ?'^)} pun(nun) gramnialicum Dagesch,
ui Ρ")'^ώ ΊΠΧ tlD^T Dagesch praeter mo-
rem post vocah^m longani Schurek Neh.
11,15 al. Cum 3 praefixo Esth. 5,2 ad
vocem ni^ίΊr) ; tODilH I^^'^DD in aliis li-
bris lilera stellulä signata (D) est scripta
cum Dagesch; Dan. 3,3: ÄÄ^n 'W &ί''32
ί» α/. //. Daleth cum Dag. Saepe.
'n 1) litera ί^Π (He), v. c. 'ίί Ü'\p)22 Ή
^e pro Aleph Dan. 4,32 (vice versa Dan.
4,15. 16); cum artic. Esr. 5,4: 'ΠΠ ^''^2
yi2p'2 in aliis libris He scribitur ctwi
Kametz. 2) praefixus articulus, ul/ϊίΠ
Aleph Neh. 6,8, '3Π Beth, 'äH Gimel cel.
3) = ΠιΠ*), ν. c. in epicrisi ad Chron.
4) numerus: quinque s. quintus,
^ 1) litera η {Fau), v. c. "»nSin '^ Γο«
majusculum Esth. 9,9; de *1 Ί'^Π'^ vid.
n'^n\ Cum artic. Esr. 6,2: 'in ίί"3η
T^QpD in aliis libris Vau scribitur cum
Kametz, 2) praefixa copula: et, v. c.
ÜSlÄlI} Dill <?/ 5eM c«/w Dagesch Esr.
6,8, '%ni vid. '\ i<bi vid. i^b, b'^^^b^ün
vid. b^:?b^, '^'Ipl vid. ^np cel. 3) nu.
merus: sex s. sextus.
'w vid. nniDi.
'iDi vid. nnix
ö^^D"! vid. i^"D.
'T 1) litera ^} (Sajin), v. c. ί^Ί^^^Τ 'Τ
^β/ΪΛ minusculum Esth. 9,9; cum arlic.
ΤΠ. 2) numerus: Septem s. septimus.
I'^S'T, !ίίΊ^3?Τ (Ί'^^ίΤ 8. -Ι'^^ίΤ masc, ΚΊ^^ί??
fem.) parvus, minusculus, ul Τ Eslh. 9,9;
'δ Dan. 6,20; 'ί Esth. 9,9; 'tÖ ib.; Ή
9,7. Conlrarium est ^Γΐ!Ζ1'Ί quod vide.
De causa quae conjici polest, cur hie illic
cerlae literae minuscule vel majuscule
scribantur, vide idem "^ΠΠΊ.
p Τ = Τΐεορ t]pT acccntus Sakeph parvum
( ), ul saepissime p T2 Υ'Ώ'^ Kametz
cum Sakeph parvo (Eslh. 3,12. 4,12. Dan.
11,4. 5al.), i. e. propler hunc accentum
Kametz scriptum est pro Palach, quamquam
hoc accentu non efßci solet pausa.
'n 1) lilera ΓΤ'Π (Cheth), ul ^Γ)2Ί 'π
Cheth majusculum Esth. 1,6; cum artic.
ΠΠ. 2) numerus: octo s. ociavus.
588
C ο Ν S ρ Ε C τ υ S
DJDin (Dbln) vocalis Cholem, ν. c. Dan.
4,27 ad vocera η^^Γ!3 \ Ο^ΙΠη ''^DJ?
Athias cum Cholem scribil, i. e. t|jPri?•
ΡΤΠ (ΡΤΠ) fortis esto^ quo verbo ad calcem
libroruin adscripto (vid. App. I. lit. A) lector
excitatur ad argumentum perpendendum. Ad
calcem libroruraReguni, Jes., Jerem.etCbron.
habetur (e 2 Sam. 10,12) ρ•ΤΠη31 pTH
firmus esto et firmos nos geramus.
PjDn (PlDn) rapietis, i. e. rapiim s. brevi-
ter pronuntiandum, conjuncium l) cum
"^i:^D = bi:ÄO η^Π ChatephSegol (-7),
cumD praef.* 2 Chron. 7,13. 19,2. iO:
5i3(D tltpn? i^'^DD in aliis lihris litera
slellulä nolata (^ s. ίί) scribilur cum. Lha-
teph-Segol; per compendium 0 HD Dan.
7,5 ad vocem nb'^jPin : Ιίί ο'^ππ ^"2^
Ρ''Π in αι. IL (Π scribilur) cum Chateph-
Segol sive Chaleph-Kametz i. e. n^Ü'^pD:
s. nb^pn. 2) cum nn? = nnö ηοπ
Chaleph- Patach, cum 3 praef. Dan. 3,6
ad vocem ί<η3?ώ : ΠΓδ ΟϋΠη ^ί"33
2Λ ö/. //. (2? scribilur) cw/w Ch.-P. i. e.
ίίη?ώ. 3) cum y^p = yrip ηηπ,
per compendium p Π, vid. sub 1; cum Ώ,
praef. Eslh. 2,14 ad vocem HX^pD^ : 'ΊΠ
iiTOm ^i'^DI ρ''Π3 ÄeicÄ praeter exspe-
clationem scriptum est cum Chateph- Kä-
met ζ et alii libri habent Schwa i. c.
pl'^n (ptl^D) vöcalis Chireky cum D praei.
1 Chron." 15, 13 ad vocem H^iüiiinnbb;
ρΊ'^ΠΙΠ ίίΡ'Ι nnSD ί. e. quod vix ex-
speclaveris (12 scriplum est) cum Patach el
non cum Chirek (non HDiüDi^^SyO^)-
Praelerea Esr. 6,4. 7,22. Neh.7,16l
o"n = bte ηοη vid. ηϋπ i.
ΊΟΠ C^DH) deßciens, deficit^ v. c. Neh. 3,5
ad vocem ΠΊ!]? ♦ 'ί^ '^ΟΠ deficit Aleph
i. e. pro ΟΊίί^?•, 2(:hron. 25, 17 ad
Tjb \ 'n ΊΟΠ deficit He i. e. pro HDl? ;
2 Chron. 20,3. — Contraria sunt Ί'^Γΐ;)
et W^ill q. v.
■'ISn Ο^Π) medium f cum 1 praef. et pro«,
suffixo l'^lSni et medium ejus (sc. libri)
in epicrisibus, vid. App. I. lit. A.
.//
γ'η = yiüp t\m vid. vpn.
'ü 1) litera D'^D (7'ei). 2) numt^rus:
novem s. nonus.
D^^3?D (Ü''r):jD plur. a sing. D?Ü) accen-
tus (quasi sapores el sensus cum pronun-
lialionis tum sententiae), v. c. D'^'TO^'U 2
duo accentus sc. praeter morem in una
voce Dan. 9,4. Neh. 12,44.
'•^ 1) litera Hi*^ {Jod), ut ''^ Ί^η;;^ Ä?//^er-
vacaneum est Jorf (saepissime), de cujus
notae senlentia vide sub "Ι'^Γΐ'^; cum arlic.
Dan. 10,18: tÖDi'Tn '%"! i^'^D^ zw flf/»^ //^m
Jod scribitur cum Dagesch; cum 1 praef.
et artic. Esr. 6,12: ^ΠΙ ^/OpD '^Π ii^DS
nSDI e« α/. //. iVw« scribitur cum Karnetz
et Jod esl lene (sine Dagesch), cf. Neh.
7,63. 2) numerus: decem s. decimus,
!S1 n*^ (^ÜD-)' ^"^ mnemonica s. symbolum
Cj^O'^p) quatuor literarum quiescentium
^\ η ^ V. c. Dan. 5,11: ÜDlÄin 'dh
5^*1 n*^ *ΐηΠ ί7ύτ/?Λ praeter morem scri-
ptum est cum Dagesch post lileram
e quiescentibus. Pronuntiare nunc solenl
Grammatici literis transpositis et accom-
modaliore serie hanc vocem: ''')Π?!'•
V'^yO'' (rr^Dti•: fem. a masc. ^DTO•;) dextra,
vid. i'^tD s.^'b. ■' * .
■Ί^η*^ n^n\ fem. ^ίΊ^n'^ s. ΠΊ'^Π'^) abun-
dans s. supervacaneum: S Dan. 10,4.
Neh. 5,7. 12,38. 13,16; Ή Dan. 2,29. 31.
37.38; Ί Esth.9,19. Dan. 2,33. 41. 42 al.;
'^ Eslh. 4,4. 7. 8,1. 9,15. 18. Dan. 2,4.
3, 5. 7 al.; 'b Dan. 4, 4 al.; "^nS 1 Cbron.
15,24 al. Sunt autem hae literae, si lextuni
originalem spectas, non vere, sed lanluni
secundum senlentiani Masorelharum super•
NOTARÜM MASORETHICARÜM.
589
vacaneae, qui lectionem textus originalis
(D^'DlD quod vide) non ratam habuerunl et
huic proplerea aliam subslituerunt, cujus
etiain solius punctationem in texlu adscri-
pserunt. Saepe eliam liaec nota mere est
orthographica, ut Dan. 2,4. Neh. 13,1 Hai.
Punctationem leclionis D'^DD vide suis locis
infra in Consp. C. — Gontrarium nolae ^'^Π'^
est lOn quod vide.
ID 1) litera tj5 {Caph)^ cum artic. Dan.
5,11, vide ϊίΐ Π*^. 2) numerus: viginti
s. vigesimus. 3) = m'^PlD quod vide.
4) = 15 V. y^D.
y^ (15) ^*''^• •*'^' ^• ^' N<3b. 5, 10 ad vocem
scrüienduii! (ist, et non cum t23 sinistra
q^iü), non äiiiö53n.
y^SlD = Γ1%7ί? ^^η% 15 sie debet (Tj^S
Adj. s. Piirl. necessarius, cf. 'Π'ΐ!^ neees-
sitas) esse, i. e. de induslria, non teniere
ila scriptum est, ut Esr. 4,7 ad vocem
i^ritlJ^nniS, quod hoc loco non falso
scriptum esse significatur pro vulgari
δ^Σ^ώώΠη'Ί.Νΐ. Cf. Esr. 7,9. Neh. 10,35.
n^nD (S'^ni l^arl. Peil a nSiS scripsit) Kthih
s. scriptum sc. in textu originali, opposilum
*^"^p legendo s. emendationi. Phira vide
sub ^^np.
'h l) litera TOb {Lamed), ul 'b ^i":n
nnSn /λ fl/«.v libris Lamed scriptum est
cum Patach Dan. 7,6; cum arli« . 'bSH
Πΐϊ31!λΠ Lamed praeter morem dagessatum
Esih. 6,13; cum Λ praef. et artic. '3?Π ^5''3D
Π£)Ί 'bni "^lDpn ζ« fl/. //. Jjin cum
Kametz scripljim est et Lamed lene.
2) numerus: triginta s. trigesimus,
3) (»raei'ixa nota Dativi.
is^b (i^b) rion, ut p^D? ^ib '''t::? ^thias
non habet Pi/'/t Neh. 13,15; cum Λ praef.
n'^Voü: i'^töa s^bi ρ Neh. 5,10, vid. p.
Vide etiam iib^.
'12 1) litera D^ (J/em), ut Neh. 2, 13:
HD'^r t|*lDD ΠΠ1Γ£) '"D J/ew apertum
(non finale) praeter morem /« ^/ze yom,
sub quo fortasse aha lectio (T\'/ZT\ pr<t
D»l) latet; cum artic. Dan. 7,7: 'm '^"^V
"^ nnSD Athias scribit ;?/e»i c«;w Patach.
ίίρ53 (i^b^) plenum, nolat voces praeter
morem plene, non defective, scriptas, ul
Dan. 11,6 ad vocem rfiS ♦ '*! ^^b'/^ plenum
est Fflw. Cf. 1 Chron. 7,34. Gontrarium
est ΊΟΠ.
b'^3?b^ (b^'^b*/?) i///e7 s. iM;?rif, nolat voces
accentum in syllaha penultima habenies,
V. c. 1 Ghron. 25,25 ad. vocem ''DDnb ♦
? t , ' τ -: j-
5^3;^7^ '^Üi? Athias accenlum habet su-
pra, i. e. '^^Dilb, ut vulgo Esr. 10,20;
cum 1 praef. Eslh. 9, 14 ad vocem ^Γΐ^ΠΙ *
b''?V^^ bto? '"^03? Athias cum' Segol
et Milcly i. e. ISnUril, ul alibi ante vocem
monosyllabam scribilur; Dan. 5,13 ad vocem
'^Dii^ ♦ μ^ν /d Milel i. e. praeter exspecla-
tionem ila pronunliatur. Conlrarium est
3?nb"o.
l^liD/O (ii'lbp infra) Milra, i. e. vox lonum
in syllaha ultima habens, v. c. Esr. 10,20
ad vocem ^DDH ; ^^^12 ^ί"3D in aliis
libris haec vox est Milra^ ut vulgo 1 Chron.
25,25. --Eslh. 8,6. 2Chron. 6;41: 3?nVo
Milra i. e. praeter exspectalioncm voces
stellula notaiae ita pronuiitianlur. C-üi-
trarium est t)'^2?P'JD.
Sio^ r= n^ictj s. n"iiD)ü (a ίοώ ^r«•
TT V - '^ - τ
didit^ quasi de rajinu in mauum) Masora
i. e. traditio^ praesertim priscorum doclo-
rum Judaicoruni (seculis circiter 4 — 8 p.
Chr. viverilium et Masoretharum (lidorum)
doctrina crifica circa textum sacrf/m,
quae tamquam ΪΤΊΙΡί^ ^*^D seves leois ex
anliquissima Iradilione derivari solet, hinc
Eslh. 9,7 ad voeem li^nrioSilS : 'n^,Ct: i^^'ü
iil'^S^T v23 alii libri Masorae Schin ha-
ben l minusculum.
Dip^o (Dipri) /oci/i. Diprin vide sub α
590
CONSPECTÜS
C)p)Ü (5\)?Ώ amplectensy conjungens^ a
tlJ5D conjunxit) linea Makkeph^ plures vo•
ces ita conjungens, ut accenlu sublato tonus
e prioribus in posteriores Iransferalur. Eslh.
2,5. Neh. 6,18: ηρΏ ^^^ blÜD Segol
praeter consuetudinem positum est sine M,
(pro Tzere).
'D 1) litera I^ID {Nun), cum arlir/Dn Κ"23
ΠΒΊ 2Λ e//V.v libris Nun esl /e«e (sine
Dagesch) Dan. 3,3. 7,10. NoI). 4,1. 2) nu-
merus: quinquaginta s. quinquagesimus,
fci^D^ljnn^ (s. 'π^5) ni^inpiD (s. 'pj)
(pluralis a Nj'^'inN: δ<Πρί3) exemplaria
alia s. libri alii (HOD evulsit, eruit,
transtulit^ ^^ΠpiD transHcriptum), cum 3
praef. ίί 313 m exemplaribus s. Ä'^m
öAjV,• ίί D*l ei /i'Än alii. Notare atlinet
multas lectiones varianles, quae hoc com-
pendio indicantur, nonnisi esse plenas sive
defectivas scriptiones a lexlus lectione
discrepantes.
T^T^^ (»^Ot' ^^^^* ^^^^' ^^' ^ ^*^^ quiescere)
quiescens^ v. c. Neh. 6,8 ad vocem ÖX^iü ♦
nnD δ^Π Aleph quiescens est. Oppo-
situm est Π3?3 q. v.
n:?3 (Π5?5, fem. Part. Kai a ?!]D wot^er?*)
quae movetur iitera, mobi/is, v. c. Neh.
8,10 ad vocem '^3'\?*'T&b : Π3?3 'S ^/e/;^
mobilis est (pro quiescente, quod exspecta•
veris, i. e. 'iD'^Dhiib). Opnositum est T\n
q. V.
Ό 1) Iitera TOD (5/iwecÄ), ul tDIDiT Ό
nSDI ίί 33 Samech est dagessaium^ in
alifs libris lene (sine Dagesch) Esr. 8,31;
cum artic. Ü33i1D D»l Samech praeter ex-
spectationem scriptum esl cum Dagesch
2Chron. 31,7. 2) numerus: sexaginta
s. sexagesimus.
^'Ό=:^ηΗ ΊΒΟ s. plur. Ο^ΊΠΧ D^^SDO
.. - ..... I . .. _. • τ :
liber alius, libri alii Eslh. 9,7. 9. Cl. S"3.
blÄD (bi^p s. bi3iD) vocalis SegoL v. c.
t| DD PIÄD Segol praeter moreu) in fine
versus 1 Chr. 1,17; cum 3 praef. Dan. 10,16
ad vocem Π^ΊΏ?: bir^DD '"^DS? Athias
(scribit ^<) cum Segol, i. e. ίΐΝ:Ί)2?.
Cf. Esth.2,5. 6,18. 9,14. Dan. 6,15. Neh.
4,11. 1 Chr. 9,21. De b'lS^D η^Π vid.
tpn 1.
D^^ITO (plur. a ITC' v^'l'lp ier/>i, ordo)
sectiones^ capita singulorum lihrorum anlu
quiora. in Epicrisibus notata (v. pag. 584s.),
in quorum locum nunc successerunt D'^pIS
{ruptiones^ sectiones^ a p*lS rupit) ca-
pita apud nos recepta.
t\^Ό (C|iD, a ηi]D deßcere, desinere, ßniri)
finis, cum 3 praef. Neh. 2,13: ΠΠΙΓίδ 'Π,.
XVy^T\ tl1D3, vid. supra sub ')0. Hu(J
pertinet etiam compendium δ'Ό s. t|"0
= p^DS t^O finis versus, cum 3 praef J
δ D3 ΠΓδ Patach praeter morem m/w
weriwi i. e. in pausa, ubi vocalis produci
solet Neh. 2,18. 5,14. IChron. 4,13. 15
(1,17.); cf. £)"D^^.
yÜ^O Oiiy^O vox graeca σημπον, plur, ^'^3)0'^p
et Πΐ*'3Ώ'^Ρ) symbolum^ vox mnemonica,
quae quidem voces plerumque e libris
biblicis desumtae in Epicrisibus certos nu
meros repraesentant, v. c. ad Danielem
vox bteris majusculis scripta Π3ώ3
3 = 50, tö .= 300, 3=2, η L= 5,
quorum numerorum summa = 357. Vid©
supra Append. 1. lit. Α pag. 584s. J
D'lSD (D^lDp s. Di3p a D3p numeraviq
computavit) numerus i. e. summa numeratag
vox in Epicrisibus usurpata, vid. supr"'
Append. I. lit. Α pag. 584s.
B'^D s. t\^O vid. t)lD.
1S:D (Ίδρ, plur. D'^nSD) liber, cum 1
praef. "iBp^T genit. sing, libri (in Epicrisi
ad Danielem).
'3? 1) Iitera l*;? {Jjin'), cum artir. Esr. 6,8
ad vocem '}ή3ί?Γ : Slt03 '3?n ^"22
\
NOTARUM MASORETHICARUM.
591
tDÄlD 3m in aliis libris Jjin scribilur
cum Schwa et Beth cum Dagescky i. e.
^ϊΐίφίη. 1 Chron. 6,45. 2) numerus:
septuaginta s. septuagesimus,
^üy = tt^&i'^Ö:? (Josephus)^Mmi, Bibliorum
Hebraicorum editor, cujus praestantissimas
ediliones a. 1661 et 1667 (a se tarnen
dissidentes) secuti sunt Job. Leusden et
Everardus van der Hooghl. Dan. 4,27 ad
vocem η|ϊΐ? : nnsn fri'On obinn '^ü3?
Athias (p scribil) cum Cholem, in αι.
libris est cum Patachy i. e. t)pri3 s. 5]Ρ5Γ1?.
Esth. 1,20. 9,14. Dan. 3,6. 7. 5,7 al.'
'B 1) lilera ^ίδ {Pe), v. c. Dan. 6,20
ίί"ί^2?Τ ID Pe praeter morem boc loco
minusculum ^ ^ΤΟΓ\ £) Pe majiisculum;
cum artic. Esr. 4,9 ΠΓΒ3 'ΒΠ S"DI} in
aL libi'is Pe scribilur cum Patach. 2) nu-
merus: octogintn s. octogesimus,
plDE), plur. D^'pnDSD (p^lDB, D^pilDB, a
pDB cessavit, desiif) versus, hinc t|10
p5)Ds, vid. ηiD.
p'^OB (p'^pB cessatio^ a pOB cessavit^ de-
siit) Pesik s. P«*^, virgula exiguae pausae
nota inier duas voces media collocata s.
accenlus, v. c. p'^DB &Ϊ DD in aliis libris
(quo loco stellula posita est) est Psik
Esth. 10,1. Dan. 3,27 al. -— 2Cbron. 21,18
ad Λ^:^χϊ3, * nin•^; Ρ'^οε i^bn .^^"3η
γ " i ST : Γ
ΠΒ"^ Dni ΙΛ al. libris sine Psik et Beth
est lene (sine Dagescb) i. e. "l'^S^lÜ!!! Π1Π\
Neb. 13,15. 2 Cbron. 21,18. 24,24. 28,9.
nninS (ΠΠ^ΠΕ» fem. a masc. Π'^ΠΒ Part,
verbi ΠΓΐΒ aperuit) aperta, v. c. Neb.
2,3: ηΓΓ^ΓΒ 12 Mem praeter exspectatio-
nem aperlum (oppositum est ΠΏ^ΙΠΟ Ό
Mem clausum i. e. D), vid. Ώ.
ΠΠΒ (ΠΓΙΒ) vocabs Patach, ut ΠΓΙΒ
Π50Ϊ!!ΐ? Patach praeter consuetudinem
posilum e5l cum Athnach (pro Kamelz)
Dan. 2,17. 4,28, sive ηθ"ίίη ΠΓΒ Pö/öcä
cMm Athnach (sive) Soph-Pasuk Dan. 2,42;
cum D praef• ΠΓΒΙΙ ^ί"^D «Λ β/, libris
btera slelluU nolala scripta est cum Patach
Dan. 2,32. 4,30 al. De ΠΓΒ ηΟΠ vid.
tjDn 2.
'2 1) litera ^2: (Tzade), ut '2: Ί'^Π'^
supervacaneum est Tzade 2 Chr. 5, 13.
7,6. 13,14. 29,8, de cujus nolae sentenlia
V. n^n^ cum artic. "p^^pn 'sn ^ί"Dn ?>/
α/, /i^m Tzade scriptum est cum Kametz
Dan. 7,19 (Neb. 7,70); plene '^HS Ί'^Γ'^
1 Cbron. 15,24. 2) numerus: nonagintn
s. nonagesimus,
^r2. V. '2.
n'^s s. '^Ίϋ c^^'^a:, n'^s, '^ns) vocabs
Tzere^ cum D praef. Esth. 2,9 ad vocem
nnb : ^n'^isn ί^'οη in ai, ubris (n stei.
VJT ^
luiä notatum scribilur) cum Tzere i. e.
(accentu simul in ullimam syllabam pro•
moto) rpb, cf. Estb. 5, 3. 6. 8,13. —
Neb. 13,21: '^^I^D '^Π Lamed praeter ex-
spectationem scriptum est cum Tzere,
^^^ vid. n'^S.
p 1) litera S]ip {Koph), cum artic. fei"3D
'^Ί'^ϋ^Π γ^Τ\ in al. libris Koph scribilur
cum Tzere, cf. Esr. 8,26. 2) numerus:
centum s. centesimus. 3) saepe = "^"Hp q. v.
yyyp (y^Sp) vocalis Kibbutz, cum D praef.
2 Cbron. 18,31 ad vocem ϊ)26>Ί ; ίί"3η
yOpD ί« α/, /i/^m (D scribilur) cwwi
A'?**«/'^ !. e. 512D*»1.
f^Op (l^^jj) vocalis Kametz, v. c. "pSp
tjO'ii ίίρ3 Kametz (pro Patacb) praeter
morem in Pausa minore scriptum est sine
Athnach (et) Soph-Pasuk Estb. 8, 15;
cum 3 praef. Estb. 2,12 ad vocem mS ♦
"J^^QpD &i D3 in al. libris (1 scriptum est)
cum Kametz (cf. 3,12. Dan. 2,25). De
Ρ"Τη y^p vid. p"T. De η^ϋΠ y^Sp vid.
vocem sequentem.
ηΐΙίΠ ynp (η^ϋΠ fJ^lQjJ) vocabs Kametz-
Chatuph (diversa'a y"Qp ηϋΠν.ηοΠ3).
592
C ο Ν S ρ Ε G τ υ S
cum 3 praef. 2Chron. 31,14 ad vocem
Q^ü?7|n : η^^^π yDpn δί"3η in ai.
libris (p scribilur) cum Kametz-Ch,^ i. e.
'^lp sacipissime scriptum per compendium p
pnp lectum s. legendum, Part. Peil a
i^^p legi't) Kri. Indicat haec Masoretharum
nola iectionis emendationem, quam quo-
minus in ipsum textum reciperent, pro-
hibuit religio ejus quod acceperanl scn-
ptum (2!^TÖy quod conferas). Lectio
autem "^Hp sistitur vocalibus, quae,
quamquaui consonantibus in lexlu scriptis
apposilae, conjungendae tanien sunt cum
consonantibus in mar^ine positis, ila qui-
dem, ut lecloris judicio relinquUur, quibus
vocalibus consonantes texlus (D^PD) pro-
nuntict, v. c. Eslh. 9,27 in lexlu videmus
blilpl, quas consonantes, P5p1 punctan•
das, ut sunt non probant Masorethae, qua
ex causa in margine adscripserunt ipiapi,
quibus consonantibus conveniunt vocales
\ \ ^ (Kibbutz, quoniam fulcrum deest,
pro Schurek). (Ut vero lectori inlelligen•
tia rei sublevetur, tota haec Iectionis varie-
tas, consonantes quidem tarn Iectionis Ktliib
quam Kri cum suis quaeque propriis voca-
libus instructae, in seq. Conspectu C addita
est, ad quam, quia ad idem redeunt, acce-
dunl etiam lectiones plurimae quae notam
Ί^Π"^ habent.) Sunt vero etiam vocabula,
quorum Kri, quia ob frequeutissimum eorum
usum juslo saepius repetendum fuisset,
diserte notare plane supersederunt Masore-
thae, ut obüi^n'^ = secundum vocales
D'^bui^n*^, secundum consonantes DitÜ^I^ ;
nDtDÜä*^ = secundum vocales IDtD*^, se-
cundum consonantes IDUDtÖ'^ ; Τ\ΛΧΤ^ ,
τ τ τ • τ :
nin^b cet. quae vocales sunt nominis
•^DTO, quemadmodum in ΠΙιΤ^. in promptu
sunt vocales nominis D'^nbjS!; ilemplerum-
que non notantur ΓΙίίΐοΠ, bl5<^tp (pro
η1>ίφπ s. niw^^ian, bixrite) cet. ce-
terum notarum exenjpia haec adhuc expli-
care libel: Eslh. 10,1 ^"Sp ϊϋΙΊ^Πίί
tüiitüHii n^ns ϊί"3ΐ i. e. ώΐΊΐώπ^>ί.
est Kri et alii libri Klhib habent
ώηΐώΠν^; Dan. 2,39 i^^P'^bn n^n!D !?i"3
Π^5n'^bΓ ^^"^^ •. ^- nl- Hbri Kthib ha-
bent ίί;,η''!?η et Κη Τ\ψτ\Τ\ (i. e... vice
versa)rDanV5,7. 16. 29\s'rD'rän*^ '^'Ώ^
np ^ί^^Dnn'^ n^PD AtMiu ^ψταττ^
habet Kthib, ^'Ι'^ΤαΤ^Λ Ä*ri,• Ji:sr. 8, 13
D^ns N''3i ^np'bisj's?'^ i. e. h^y,\ ^si
Kri et libri alii habi'nt hoc Kthib;
2Chron. 4,11 D'n^n v^"3D '^Ip ΠΊ'ΙΠ
np Dl^n n'^riD i. e. αΊ^ΐΠ est Kri, in
al. libris ΠΊ^ΙΠ est Kthib el ΠΊ'^Π Kri
(i. e. vice versa); 2 Chron. 33, 16 δί DD
np p^l p'^riS p^l i. e. in al, IL ]'2^Λ
Kthib, p*;•] Kri. Plura etiam de Kri et
Kthib vide in App. II. ad priorem hujus
Ton)i partem sub "^Ip,
S l) litera ώ^Ί {Hesch), v. c. ^^^^1 'Ί
Resch praeter morem minusculum Esth.
9,9 (Dan. 4,15. 2Chrun. 5, 10); cum arlic.
Eslh. 2,14 ad vocem HN^pDI J ρ"Πη 'ίΠ
iiWÜl ϊ< DI ßesih scriptum est cum Cha-
(eph- Kametz et libri al. scribunt cum
Schwa i. e. H^i^pDI. Eslh. 1,3. 16.
2) numerus: ducenti s. ducetitesimus,
^ΤΟ!Λ ('^Γϋ^'1 fem. cum -lod paragogiro a
Ü"!) magna, majuscula, v. c. i< 1 (>hr. 1,1 ;
Ί Esth. 9,9; 'Π Eslh. 1,6; 'S Dan. 6,20;
'P Esth. 9,20. Contrarium est Ί^'ίίΤ quod
vide. Cur Masorethae certas literas modo
rnajuscule modo minuscuie scripserint,
fuerunt qui id consilio critico inservire
opinarentur, sed potius Iheologiae sive
religioni judaicae tribucndum videlur.
nSn (ΠδΊ, etiam ^5BΊ et ^23^; fem. ΠΒΙ)
V ... τ' "Τ "Τ TT
le/iiSf lene, i. e. sine Dagesch, ut Eslli.
7,8 ad vocem ΧύΧ^φ; \ Π^Ί S^DH in al.
lib)is (m est) sine Oagesch. Eslii. 8,9
10,2. Dan. 2,5 al.
NOTARUM MASORETHICARÜM.
593
to 1) lilera y^tO et ^tU (Schin et Sin:
T\^m\ 'a) = tD dexlrum et ΓΤ^^ί^Ώίο 'ID
s. nii!)tito = Ü5 sinislriim), ut ά'Τ^ί^Τ 'ÜD
5cÄm praeter morem minusculum Esth.
9,7.9; cum artic. Π3ΠΒ ΑΠ 5ιλ praeter
exspectalionem scriptum est cum Patach
Dan. 12,1. Plene Neh. 5,7 ad vocem ^ψβ \
Vi'^Tiy^ 'J'^tDÜl i. e. recte haec vox scripta
est cum tD dextro (non iitölÜ), cf. 10,32;
1 Chron.4,22 ad vocem '^DtOJI X ^tOD '^03?
TT^b'^tJÖ Athias scribit cmwz tU sinistro^
i. e. ''?to;'l. Neh. 5,10 (vid. p). 2) nu-
merus: trecenti s. trecentesimus.
fc^ltD (ί^ΐώ) Signum Schwa^ cum !} praef.
Esth. 2,7 ad vooem ^hfe^l : ^iWD ii^DD
in al. lihris (X scriptum est) cum Schwa.
Esth. 2,14. 5,8. 8,2. 7. Dan. 3,7. Neh. 8,12.
p^TO (p'nW) vocalis Schur ek^ ul IDÄT
plltÖ *ΊΠΧ Dagesch praeter morem po-
situm est post Schurek^eh, 11,15. IChron.
3,5 al.; cum Ül praef. 1 Chron. 4,2 ad vocem
Bsitb: pnWD i<"3n «Vi a/. //^m seri-
ptum est cum Schurek, i. e. büTO. Neh.
12,8.
y^XÜ vid. supra tid.
ptÜ (ί^ώ) nola genitivi (a rehilivo 'ΠώΧ
profecla), v. c. D^'ujn '''Ί^η h^ ^ώ
(in Epicrisi ad Chronica) totius lihri
Chronicorum.
n^yyuSi s. n'^b^ίΏt2:) (n'^btito, n'^b^^'Ώtö,
fem. a masc. '^b^tO s. '^biitliu sim'ster),
vide supra tU.
'n 1) litera in (T^aw), v. c. 'Γ x'DD
''T^Sn 2« al. libris Tau scriptum est cum
Tzere Dan. 3,5. (Esth. 9,7. 20.); cum
artic. IChron. 27,12: tÖDi'Tn 'ηΠ n'DD
in al. libris Tau cum Dagesch. 2) nu-
merus: quadringenti s. quadringentesi-
mus.
»iD'^n (»^^''f} s. riDri) vox, vocahulum,
V. c. Neh. 2, 13: τ6.^τ\ t|iDn ππίΓδ: 'Ώ
Λ/em apertum in fine vocis, v. ΠΠΙΠΟ.
«ßoltifliotttn . «ifcel. 21. 1. 3. ®be 2. ?lbt^.
38
α
CONSPECTUS)
LECTIONUM MASORETHICARIM KARJAN ET KETHIBAN^).
KtUh. CiSther•
1,5. niiib^nii 3) s. r^i^ib^n^i
s. nii^b^ni) s. nji^i^^n^)
(s. nsiV/??^ ?)
16. \yqrß . .
3,4. ΟΊΏ^ίΙΙ . .
τ : τ :
4,4. n^xinm .
TV : -
7. D^^i^in»?*) .
8,1.13. ö^^n^in^ns)
7. a-^mn^iaö) .
Kri.
τ : τ :
τ τ -
Kthib. Kri
8,13. αη^ιη? .... ^""Τ^ζ
9,15.(18.) a'^niin^n 6) . . amn^n
19. D^iiöü s. n'^nnen . π^ΊΒη
: - • : - • τ : -
27. ^3p1 7) η^5]5^^
10,1. tüηώπ^^(s.ώΊ1tl5Π^ί) . ώΐηιώπϊξ
Daniel.
1,4. ϋ^^Ώ α^ιπ
2,4. ^nniib ^) . . . . . rnn^b
5. ii'^iTtDDb 9) . . . , •^&intonb
•• τ : - : -' " τ : - ί
*) Omissae hie sunt plerumque uotationes ά) scriptionis plenae pro defeciiva et vice versa, ut
1331 et I^JDI Dan. 11,10 (quaraquam sunt, ut Fürstius in HbrorumF. T. roncordantih , qui Kthib
TT TT
horura suffixorura interdum noo pro suffiiis nominum pluralium sed pro suffixis nominum siugulariura
haberi volunt, ut hoc loco Kthib esse possit 'jj^l), forraae TlHIiyS et TllZiyb Dan. 2,4 analogae (quam-
quam etiamhic sunt, ut Hitzigius in comm. suo adhunc loc, qui ejusmodi formas non ad scriptionem
plenam vel defectivam referunt, sed Kthib aliter pronuntiari volunt, allatam quidem vocemT|>n3j;'p)
et alia; b) scriptionis vulgaris pro rariore, ut Dan. ΙΙ,ΙΟΠ^^Ώ et IIJ^D (has quoque forraas Kthib
I ••. IT ••. IT
Fürstius non pro sufßxis masculinis, sed pro femininis haberi vult, ita ut Kthib nostro loco pronun-
liandum sitpl"|yQ); c) varietatis per se apertac, v. c. Dan. 4,15. 16. 5,8 {<1IS^9 (ut quidem nonnulli
IT", τ •• : •
Kthib legunt, quod pro nomine cum suffixo tertiae personae generis masc. haberi idemque cum Kri esse
volunt, quamquam melius legitur HTS^i/B) ^^ΤΓ\^Β\ Esr. 4,2 et 1 Chron. 11,20 ^^\ et ^^1 al. —
τ ; • •• : • : ;
2) De Kthib et Kri plura v. in Gonsp. Β sub Zi'iHD et >1p. — 3^ Prima pronuntiatio vulgaris est, et
conferuntur propterea a quibusdam exempla sine 'p Jer. 25,12 rni<^)DD, Dan. 9,2 et 2 Chron. 36,21
niX'v'D^, sed io bis exemplis {< est collocatum ante 1, unde ea nonnisi illustrant lectionem Kri : hinc
auctor hujus indicis vocem Πί?ΐ7)03") pro substantivo expletio sumit auta ΠΧΊ^Ο» "l multae ejusmodi
formae extant, v. c. n^lli^^, HDI^D cet., aut a Πί<^Ό s. Πί<1^0 collatis locis Ex. 28,17. 20. 39,13;
τ : τ ; τ ••. • τ •
extrema pronuntiatio est Fürstii, ad quam tarnen exempla analoga frustra quaeras. — *) Cf. 8,1.
7. 13. 9,15. 18; adde Neh.4,7. IChron. 1,11. 14,10. 2Chrou. 26,7. Ez. 23,14. — ») Cf. 4,7. —
6) Cf.4,7. — 7) Cf.vs.28. — 8) Cf.vs. 26. 29.3,12. 18. 4,16. 22. 24. 29. 5, 10. 14. 16. 23. 6,17.21
et not. 1. — 9) Cf. (ad 2,5. 10) 4,4. 5,7. —
CONSPECTUS LECTIONÜM MASORETHICARUM KARJAN ET KETHIBaN.
595
KtMb,
2,9. isina^in
"T : - -^
τ • ί
29.31.37.38. rit^:}H '^)
IT : - -^
33 (bis). 41 (bis). 42 (bis). "ρπ3Ώ * ' )
38. γ^^η 12) . . .
39. ii5?nii ....
τ ί -
40. iiÄ:?'^ans.ii^:?'i3)
τ - • : TT ^
43. '^n
3,3. γΏ^ρ^) ί*) . .
5.7.10.15. οηΣΊ^Ί? s.Dhn
10. ηη3ί^ iö) . . .
IT : - -^
ib. i^^iab^^oi s. ^ί^:D^D'^
τ : • : τ : τ • :
19. ?i3ntp&j . . .
21. lin'^m'^tpB . .
25. ^^y^n"^ S. frii^^J^ie)
TT•: τ - -'
26. 32. S'^br S. X*>b3? *7)
TT• τ - • "^
28. lin'^^töj . .
29. nbüä . . .
τ τ
31. ΐηίίΤ*») . .
4,4. ^hhy *9)
' • ί IT ^
ib. ii''nto3 20) .
••τ : - -^
5. i-^nnisj s. "ΐηπ^
9. y^yii . . .
13.14. ίίώΐίί
τ ν:
14.21.22.29.31. ^i'^bjPs
τ τ •
ib. n''b5(s.n'^b?!?)22)
i5.i9.nnDi<ietnn3ii23)
δί>»
•• τ : -
τ :
• ί Ι"
> • : IT
TT • :
. n3^ί
τ : : :
TT • :
τ τ •
^int)tp3j
' • :iT
V)3?2i
TT—:
τ τ •
nhz
Kthib. Kri.
4,15.10. Kntrj^s.NinuiB 24) , . ΠΊώδ
16.21. "^ίίΊΏ ...... '^ΊΏ
• ί IT • τ
19. Γ)^3*Ί Γα"ί
τ ; - :
32. ^nST et nOTI 25)
•• τ •• f : '
5,5. ?lpSD . . .
' IT :
7. ^ί^ί^b^ 2β) .
•• τ : - ^
7.16.29. iirDilD-Qni
τ : - :
8. rbb3?27) . ,
' • : IT
ib. iiitiiSD^i s. snüäB^
τ ί • •• : •
10. nbb3?29) . .
r : IT
13.18.22.23. nnDi<einr!3i<1 30)
IT : - IT : - :
16 (bis), b^^in . - .
18.21. ii^br S. iii'b^?^!) .
TT• τ - •
19. Ί^^ϊίΤ 32) ... .
21. n*^b?(s.n'^b3??)33) .
30. X'^TODs. i^i^^tDDS*) .
IT τ : - τ - : -
6,1. i^'^TO S. ίίΠΏ 35)
τ τ τ τ - τ
17.21. nnDii36) . . .
IT : - -^
26. Ί^'ΊίίΙ 37) ...
27. l'^rST 38) ... .
29. ^^ΌΊΒ S. ίί»ΟΊδ335) .
ιτ τ : - IT - : - ^
7,4.6. n^5D5(s.n'^B5?)^^)
5.19. n'^DÜJfs. Π''3ώ?)39)
ττ•: τ-•:^ ..
7.19. n'^b^nn(s.n'^b:jn2?)39) . nbi^n?
7.8. n^mp(s.n'^mp?)39)
Ι" τ Ιτ; ^ ιτ τ ίτ: ^
8. •jin'^p;'?**) . . .
n3KietnDx
: : r •• : : r
ib. !inp3?nii
- : IT •• : IT :
h IT :
•• τ : -
τ • : - :
• Γ??
. nb3?
. b^sr^
. n^iby
τ τ •
I • TjT
• ^^?.
IT τ : -
τ τ τ
: : r
' • :ιτ
Ι • :ιτ
ιτ τ : -
r *
IT τ 'τ:
τ St-: : •••
10) Cf.3,10. 4,15. 19. 5,13. 18.22.23. 6,17.21. — ") Cf. 7,8. 19. — «) cf. 3,31. 4,32. 6,26;
adde 3,3. 5,19. — iS) Cf. 3,25. 7,7. 23. — ") Cf. 2,38. ~ 15) Cf. 2,29. — »6) Cf. 2,40. — ^Τ) Cf.
4,14.21.22.29.31.5,18.21.7,25. — i») Cf. 2,38. — W) Cf. 5,8; adde 5,10. — 20) Cf. 2,5. —
21) Cf. 3,26. — 22) Cf. 5,21. 7,4. 5. 6. 7. 8. 19. 20. — 23) cf. 2,29. — 24) Cf. 5,8 et not 1, c. ~
25) Cf. 2,38. — 26) Cf. 2,5. — 27) Cf. 4,4. — 28) Cf. 4,15 et not. 1, c. — 29) Cf. 4,4. - »>) cf. 2,29. —
31) Cf. 3,26. — 32) Cf. 6,27; adde 2,38. 3,3.-33) Cf. 4,14. — 34) 6,1. 29. Esr. 5,12.-85) cf. 5,30. —
3β) Cf. 2,29. — 87) Cf. 2,38. — 88) Cf. 5,19. — 89) cf. 4,14. — *») Cf.2,40. — «) Cf.2,33. —
38*
596
CONSPECITÜS
Kthib. Kri.
7.10. D'^aipi^ s. D*^Bbg . . . I'^B^K
ib. \or\ . ιηηΊ
19. {in^3 4i). ..... -jniDS
ib. n'^nsjDn (s. n'^nsDi?)»») . niSDi
20. ϊ)^Β2η nböDi]
ib. n'^mpCs.n'^mp?)^») . . nmij
(•• τ 'π ^ r 1 t: ^ ^ r τ 'r;
25. iiftbr S. S'' i)3? 42) ... . ΠΚ^3?
τ- • TT•'' TT•
8.1 1. α'^ΊΠ ny\T[
9,5. !)3:ρώηητ .... 'ΐ^^ώΊη
12. ^'^ηηη inm
τ τ : τ :
18. nnpB ...... ΠΡΒ
τ Ι: • »- :
24. Dhnbn onnb'^
; - : •• τ :
11,10. sinarr^i . . . . . nnarr^n
τ : • : '.'Τ : • :
12. α^ΙΊ•^ ....... ΟΊΙ
τ τ :
18. ηώ^-ι Dto*^
•• τ ϊ •• Τ :
39. η*)3η Ί''?::
Kzra.
2,1. ni2:n?i)3D .... Ί?3η5ϊ)33
46. '^b^tp '»Ώ^ώ
50. D^p'^SD D'^p^isa
3.3. nnbiDTD s.inDiD^ . • . i^näto^
τ : τ : τ :
ib. \^yp ....... t)b3?ü1
4.4. D%nb?p^ .... o'^bnntiii
9. '^η^ΊΝί ^.1'3?1^
ib. iiim Ϊ^Ν^ϊΤ
.. X ... •• τ ν
12. ϊΐ^ΐ?5ώί< '^"i™•] . '^bbDto ^ίnϊlώn
5,12. {i'^nOS s. ίί»ϊΤ0343) . Πίί^Ξ)
ττ:- τ-:- ^ ττ:-
15. nbx bi?
6,15. ίί^^^'^ώι '»Χ'^ώ'ΐ
17. ii^tonb s.x^isnb . . n«önb
TT-: τ--: TT-:
7,25. I'^OOT**) •jhS'iirj
KÜdb.
7,26. i)ü5ntöb . .
8,13. bKil^?•; 45) .
14. ra;^ s. η^αη
- : τ :
17. niiSixi . .
τ r τ
ib. D^a^iDDn . .
25. nbiptDii*!
τ li : V τ
10,2. abir . .
τ
12. η'^Ίηι^^β) .
29. rr\iyr^, . .
35. sn^ibs s. %n^ibs
• \ ' IT :
37. itor^^n s. iito•^•!
43. iiT'i ...
44. '^NipD . .
nrebeinia
1,9. D'^Γ)i^ίnn5 ^7)
3,15. ϊ)ΤΏ3?::'ΐ
20. ^3,\ ...
30.31. nnss. '^ΊΠΝ:
4,7. n'^snns?*^)
9. nwDi . .
I τ -
5,7. D'^^it^S . .
9. 7,3. nüfcii»1 49) .
7,43. niiinb
τ : ί
52. Ü*»ptp^SD3 . .
9,6. ηκ s. n^ί ^o)
: |- IT - ^
17. i!7on δ*) s. ηοη•]
10,20. ^in^iD . .
IT
11,17. I^TT ") .
12,9. iar") . .
14. '^D^ib'ob . .
16. H''iT3?b . .
Kri.
'itöitpb
IV : τ
nbptb&ii
τ: : ν τ
Db'^S?
IT ΐτ:
nin-n
τ :
^in^bs
Ί :
IT -: - :
ϊ)ϊίώ3
: IT
ι• -: - :
• • "'S?
τ -: -
. ηώ Dl
τ IT-
. D^Ü53
I- τ
rr^ninb
τ : :
IT -
V I•.•
IT '•
siD^büb
. Ki^5?b
*2) Cf.3,26. — «) Cf. Dan. 5,30. — 4«) Cf. Dan. 5, 19. — «) Cf. IChron. 9,35. 11,44.
2Chron. 26,11. 29,13. — *«) Cf. Jud. 13,17. — *^) auctore Fürstio. — «) Cf. Eslh. 4,7. —
*y; Cf. 2Sam. 1,8. — 50) cf. lSam.24,19. — 51) auctore Hillero. — 52) Cf. Ps. 39,1. —
LECTIONÜM MASORETHICARUM KARJAN ET KETHIBAN.
597
Kthib. Kri.
14,10. D'^iiritpb? ") . . . D'^ntp^B
15,24. onSira 58) . . . D^'iisn^
18,10. -i^ii^tob '"^^φ
20,5. liir*» 'Ί'^3?''
τ • τ
22,7. i35 ..'^33
23,9. ιηήΏ'^ώ s. π'ΤΏ'^ώ ^9) . . τ\^φρ
24.24. η!)Ώώ n^iatiD
τ • τ
25,1. D'^ii^nDn .... ο'^ί^??^
26.25. ηΐΏ'^ώ^ S. nii^btp!)60) η'^^'^ώ'^
27,12. ''S'^P'lDsb .... "^^Ώ^: ]'2b
29. ηρώ '^Σ?"5ώ
29,5. niöi^iü^ 6*) ... mh)2\
16. iisn ίί'ΊΠ
II. Cbronicorum.
3,17. '^D^'n'^n '^m'^n
... - • τ : -
4,U. ΟΊ'ιΠβί) 0Ίϊ)Π
τ • ^ τ
5,12. Ο^^ΊΊ^ΠΏ 63) . . . D'^'lXt;!^
13. π'^η^χπΏ^ S. %b^^) . onr^nüb
7,6. D^^?in)0 64) . . ' . α'^Ί^ΠΏ
8,10. D^n'^SDn .... D'^nsDn
18. ni'^iiii ni^iDx
• τ;
9,29. ^^^3?.^. i^a?;».
11,8. 15 η?
13,14. anssn-D^*) . . . πη?ΠΏ
19. linsr V.^^^.
17,8. rii)2^nntb^ .... ninn^^ü:^
• τ •: τ • :
18.8. !]n:D^n s. ^ιπ^^^ώ . . ^in^^D^^
1" • IT • : IT •
33. Tjn'jeS) 'tJI^
24,27. nhi Π'^'^
I : VI•
25.9. niii^b nxnb
53) Cf. Esr.8,13. — 54) cf. 12,18. — 55) cf. 11,11. — 56) cf. 2Chron.4,n. — 57) cf.
Eslh. 4,7. — 58) Cf. 2Chr. 5,13. 7,6. 13,14. 29,28; adde 5,12. — 59) Cf. 26,25. — «>) Cf. 23,9. —
61) Cf. Job. 22,22 et Esth. 1,5. - 62) Cf. 1 Chr. 14,1. — 63) Cf. vs. 13. — 64) Cf. 1 Chr. 15,24. —
65) Cf. lRg.22,34. —
Küdb.
Κή,
12,46. ώι^η . . . . .
τ
13.23. ni^ni^töK^ . . .
ib. nii'Si^? ) . . .
y «τ: : -
ι ni*a!g?
I. Cbronieoruin
ι.
1,11. D'^siilb*^) . . • .
. ϋ'^Τϊ^
46. n^»?
• Γΐ'^ηξ^
51. n^^b?
. nib:p
τ : -
2,55. ϊΟώ'^
: IT
•• :
3,24. iim'^nin . . . ,
IT ί ~
IT : ~
4,7. nna:';
~ ι ί
20. •jib^ini
> • lib^^l
41. D'^i'^^^n . . . . ,
. Π^3ϊ)3?Ώη
6,11. i33
• • -'3?
20. η'ΐχ
. . ηϊ]:ι
• τ
τ
10. üi'^a?'] . . . . .
. . tbiii?';
7,31. nina ....
1 ί •
Ίτ : •
34. mninn ....
T-: :
τ : τ :
ib. narj*; s. n^n;: . .
. . η3πι
τ • ί
8,24. bi?^3E)1 ....
^Κ^3?^
9,4. l'^n'^DS ....
r τ : •
• •1Ρ^?3
33. Π'^Ί^'Ρ? ....
Ο'^ΊϊΐΟΒ
35. ^Κ^Ι^?•] 53) ... .
. . b^^::!)
11,11. Q'^tDibtöns*) . .
• • τ "
44. '^ί<'^:;^^'•\ 53) ...
. . b^^T^]
12,3. b^?^τη ....
. . b^i'^ri
5. ''Β'^ΊΠη ....
f • -: -
. ''ο'ΊΊπη
15. vTiri^ 8. vni'i•^ . .
τ ί • τ * J
χ ;
. D'^m^bin
. 14,1. αη^Π56) . . .
τ ♦ ^
τ
598
CONSPECTUS LECTIONÜM MASORETHICARUM KARJAN ET KETHIßAN.
Ejthtb.
26,3. niDb'^D'!
: τ -
29,8. ny^ib 67)
τ τ : • -^
13. b&jii^r^ ^3)
14. b^'^n) s. b^)n)
28. D'^nssra 64)
31,12.13. ^n^^Dii^es)
IT :-
32,21. ηί^'^^'^ηη .
30. ontöii] s. οΊώ^.;ι
Kri, KtW).
. HD^DI 34,5. D'^ninSTtt s. ü'^T^'
τ Ί τ ί • : : • • j-
• : - τ ν •. IT - τ
ϊτ^ώ^πη 22. nn]5in .
• nW^ 25. ϊ]Ί''ο)?!'1 .
•• • : ι • :
αη2:πΏ 9. iin'^aaüDi ß»)
• : : - IT : - : ^
IT : - τ : •
^Ν'^Χ'^Ώ^Ι 17. D'^STOS^O)
Kri.
. anin^Tti
τ : : •
. ηηρη
- »: τ
ρ τ :
IT : - τ :
τ : •
66) Cf. Esth. 4,7. -
23,14; adde Esth. 4,7. —
67) Cf. Jer. 15,4. — 6») Cf. 35,9. — 69) cf. 31,12. 13. — W) cf. Ez.
APPEMDIX H.
Α.
ORDO LIBRORUM VETERIS TESTAMENT! JIJXTA LXX INTERPRETES
IN EDITIONIBIS VILGARIBIS.
Γένεσις (Genesis).
'Έξοδος (Exodus).
jieviTixov (Leviticus).
Άριϋ'μοί (Numeri).
JiVTegovoßiov (Deuteronomium).
Ίησονς Νανη (Josua).
Κριταί (Judicum Über).
'Pov& (Ruth).
Βασιλειών α (Samuelis I.).
Βασιλειών β' (Samuelis IL).
Βασιλειών γ (Regum Ι.).
Βασιλειών S' (Regum IL).
Παραλειπομένων ά (Chronicorum Ι.)
Παραλειπομένων βί (Chronicorum IL).
'Έσδρας α (Esra Ι. s. Esra graecus).
"Εσδρας β' (Esra IL s. Esra ex Hebraeo).
Νεεμίας (Nehemias).
Τωβίτ (Tobias).
Ίονδίϋ' (Judith).
ΈσΟ^ηρ (Esther et Additamenta Esther).
^Ιώβ (lobus).
Ψαλμοί (Psalmi).
Παροιμίαι (Proverbia).
Εκκλησιαστής (Ecclesiastes s. Coheleth).
^Ασμα (Canticum Canticorum).
ΣοφίαΣαλωμών (Sapientia Salomonis),
^o^ia^€/oa/(Siracidess.Ecclesiasticus).
Ώσηέ (Hoseas).
Άμώς (Amos).
Μιχαίας (Micha).
Ίωηλ (Joel).
Όβδιού (Obadia).
Ίωνας (Jonas).
Ναονμ (Nahum).
]Αμβακονμ (Habacuc).
Σοφονίας (Zephania).
Άγγαϊος (Haggaeus).
Ζαχαρίας (Zacharias).
Μαλαχίας (Malachias).
'Ησαΐας (Esaias).
Ιερεμίας (Jeremias).
Βαρονχ (Baruch).
Θρήνοι Ιερεμίου (Threni).
Επιστολή Ιερεμίου (Epistola Jeremiae).
'Ιεζεκιήλ (Ezechiel).
Δανιήλ (Daniel).
(Susanna).
(Asariae et trium puerorum canticum).
(Bei et Draco).
Μακκαβαίων α (Maccabaeorum L).
Μακκαβαίων β (Maccabaeorum IL).
Μακκαβαίων γ (Maccabaeorum HL).
Β.
ORDO LIBRORIM VETERIS TESTAMENT! FN VERSIONE
LATINA VILGATA.
Genesis.
Exodus.
Leviticus
Numeri.
Deuteronomium.
Josue.
Liber Judicum.
Ruth.
Regum über 1. (Samuelis l.).
Regum liber II. (Samuelis II.).
Uegum liber III. (Regum 1.
Regum liber IV. (Regum
Paralipomenon s. Chronicorum I.
Paralipomenon s. Chronicorum Π.
Esdras l. (Esra hebraeus).
Nehemias (etiam Esdras II. dictus).
Tobias.
Judith .
Esther (cum Additamentis).
Job.
Psalmi.
Proverbia Salomonis.
Ecclesiastes.
jjl alias).
Canticum Canticorum.
Liber Sapientiae.
Ecclesiasticus s. Siracides.
Isaias.
Jeremias.
Threni.
Raruch.
Ezechiel.
Daniel.
Osee.
Joel.
Arnos.
Abdias.
Jonas.
Michaeas.
Nahum.
Habacuc.
Sophonias.
Aggaeus.
Zacharias.
Malachias.
Machabaeorum liber 1.
Machabaeorum liber II.
iß
s .,
4
(EMCO 38-297
3 1197 00537 9109